RESOLUTIEN,
GENOMEN BY DE VIERDE ALCEMEENE 'VERGADERINGE DES
OECONOMISCI1EN TAKS
van 0 e
HOLLANDSCHE MAATSCHAPPYE der WEETENSCHAPPEN te
H A A R L E M;
Op den 13. Juny i?8i. en volgende dagen aldaar gehouden.
Te H A A R £ E M, By J. van WAL RE , Junior,
Drukker van de Hollandfche Mciatfchappye der Weettnfchatptnttn haaren OtcoimijiZ m






Bladz. 149
RES O LU TIEN,
Genomen by de Vierde Algemeens Vergaderinge des
OECONOMISCHEN TAKS
va n db
HOLLANDSCME MAATSCHAPPYE der WEETEN SCHAPPEN te HAARLEM.
1781.
OP Woensdag den 13. Juny 1781. Algemeene Vergadenng desOeconom.Taksin de Grooce Z;al van het Diaconiehuis deezerStad Haarlem, de Lerfte Sesfie gehouden, des Foormiddags.
Prafent de Hceren Directeuren van Sypeflcyn, Prafident; van Brakel, Pané, Perrenot lies. huyjen Hope, Decker, van Loon, van Lennep, van den Heuvel, Patyn, Rimsdyk.Gtrling dl Leeuw, van Berck en Godin. s'
m 2 Waarin



150 RESOLUT1EN ijfotf
Waarin door den 'Secretaris'zyn opgeleezen de Naamen van de onderfcheidene refpe&ive Departementen naar derzelver Rang . bepaald by de Wetten.
Voorts de Brieven 'van Qiiaiificaiie der Heeren Gevolmachtigden opgehaald en door den Secretaris voorgeleezen zynde, is bevonden, dat daartoe waren Gecommitteerd van wegens
Dordrecht, De Heer * H. F, Decourt.
Haarlem, De Heeren Goedfchalk Kops, Dr. JSicolaas van Wyk de Vos, Mr. Jan leding van Berkbout, Dirigeerende Leden; Myndert Wiar~ diy Thefaurier, Floris Visfcher Heshuyjen, Secretaris. /
Delft, De Heeren Mr. Willem Hendrik Teding van Berkhout Dirigeerend Lid, Reyet van den Bofcb Secretaris.
Leydên, De WelEd. Geiftr. Heer * Mr, Abraham van Gervoen Raad in de Vroedfchap en Oud Schepen der Stad, De Wel Ed. Geur. Heer Mr. Joost Romswin&el, Veertig in Raade deezer Stad, benevens De Heeren M. A. van Ptene en * F, van Lelyveld.
Amsterdam,De Heeren * Joan Baptista van Schorrenberg, * Joan Schadé, *Reinbard Godfried
* De Heeren, welker Naamen met een Sterretje * zyn getekend,zyn wel gedeputeerd , maar op dee<:e Vérga"dering niet verfchenen.



RESOLUTIEN 1781. 15,
fritd Mariens, Thomas de Vogel, * Dr. Andreas Bon, Mr. Gysbert Stapert, * Jan Alftorphius, Joan va/t Collen, Pieter Willem van Lankeren,
* Benjamin Roelofiwaart, Evert de Marre, * Paulus Charlee, * Adriaan Paats van Troostwyk,
* Mr. Daniël Hooft de Jonge, Johannes van der Hooght, Mr. Christiaan Everhard Vaillam, en
* Mr. Pieter ISicolaas Arntzenius.
Gouda, P. T. Couperus, Predikant te Gouda en * Mr. J. Couperus, Advocaat voor de Ed. Hoven in 's Hage.
Rotterdam, De Heeren Mr. Paulus Hartog, De Heer Gilles Groenevelt, en Kornehs van den Bofch.
ScniEr-AM, De Heer Cornelis Zillejen.
Schoonhoven , Mr. Dirk Hoola van Nooten, Dirigeerend Lid, * Do. Adr. Stalker, Secretaris, * Diderik vanHorbag, * Mr. Jan Julius Scbmidtmann, * Mr. CarelFrederik Hildenberg,en * Do Rudolf van der Poll.
Brif.lle , De Heeren * Mr. Jan Mehill, Pnefidenc Burgemeefter deezer Stad, Dirigeerend Lid, * Pieter Graafland, Raad en Schepen deezer Stad, Ttiefaurier, * Pieter van Andel, Oudfchepen deezer Stad, Secretaris van dit Departement, enMr. Rockus Sandifott, Raad en Schepen deezer Stad.
Alkmaar, De Heeren *Mr. Ludovkus Timon de Kempenaar , . Schepen en Raad der gemelde Sad, en Mr. Hendrik hyjer, Secretaris derzelver M 3 Stad



i52 RESOLUTIEN 1781.
Stad te famen of ieder van hun in het byzonder. /
Hoorn, De Wel Eerw. Heer E. M. Engelhens, V. D. M.v en De Wel Ed. Heer Nicolaas Hinlopen, Oud Schepen.
Enkhuyzen , De Heeren Mr, Bernardus Blok* Secretaris, en * Mr. Joan Jacob Duyvemz. Prsefident Schepen der Stad Enkhuyzen.
's Gravbnhage , De Leden van de Commis§e der Directie in 't Algemeen;en in 't byzonder, De Heeren A. P. Eckhardt, Dirigeerend Lid, A. Bogaardt,*C de la Faille Senior, J. Ebbe, Mr. R. van Spaan, C Schejfer. en Mr. L, £. van Eek, Medeleden.
Woerden, De Heeren Mr. Dominicus Cofterus, en Mr. Hendrik Co/Ierus.
Naardfn, De Heeren Jacobus Hendrik Tbieyens, Burgemeefter, zynde Dirigerend Lid, * Cornelius de Wolf Junior, zynde Thefaurier, * Johan KneppeU hout, V. D. M. zynde Secretaris, benevens den Wel Eerw. Heer Cornelius Swaving, V. D. M. Lid van dit Departement; te famen en ieder in het byzonder.
Wéé» , De Heeren Mr. A. d''Arrest Junior, Schepen deezer Stad, Dirigeerend Lid, en * J. Houtman , Thz. Medicina; Dodor , Thefaurier.
beverwyk,de Heeren Agge RoskamKool,Divigeerend
Lid,



RESOLUTIEN 1781. iS3
Lid , Louwrens Stelt , Thefaurier, en Cornelis Regtdoorzee, Secretaris.
Ysselsteyn, De Wel Ed. Heeren Js. Petfcby Lid van de Hollandfche en andere Maatfchappj en der Weetenfchappen, Dirigeerend Lid van dit Departement, en Gs. V Hoe», Oud Burgemeefter en Regeerend Schepen deezer Stad.
Delftshaven , De Wel Ed. Heeren Dr. F. A. Perfoons, * Dr. W. Servaes, enA. v. d. Linden' van den Heuvel.
Huizen in 't Goovland, De Heeren Willem Kooi, en Mattbeus Hesjelingb.
Jisp , De Heeren Cornelis van Maenen W. Z. Dirigeerend Lid, Schout en Secretaris, en Sybrant Es, Contribueerend Lid , en Burgemeefter van Jisp.
Westzaan. De Heeren Jacobus van Lingen, Leeraar der Hervormde Gemeente aldaar, en Dirigeerend Lid, * Simon Jongewaart Junior, Schout en Secretaris van den Banne van Westzaan, Thefaurier van't Gemelde Departement, benevens den Heer * Willem Bruygom lip, Burgemeefter te Westzaan.
Westzaandam, de Heeren * Jan Brouwer ,*Mr. Cornelis Sombeek, Adriaan Rogge, Dirigeerend Lid, Pieter Co/ver, en Klaas Sem, het zy allen re famen, het zy eenige hunner, hetzy een hunner, zoo dat hun Convenieert.
M 4 Zaan,



154 RESOLUTIES i78r.
Zaandyk, De Heer Jan Kool, Dirigeerend Lid,. De Wel Eerw. zeer Geleerde Heer Johannes van Ooftenryk, Bedienaar des G. W. in de Hervormde Gemeente, Thefaurier, De Eerw. Heer * Pieter van Dokkenburg, Leeraar der Doopsgezinden, Se* cretaris , De Heer Jojeph Schenk , en De Heer Abraham Prins.
Wormer , De Heeren Gedeputeerden van Zaam dyk.
Middelburg in Zeeland, De Heeren Mr. * Johan Adriaan van de Perre de Nieuiverve, Extraordinarii Gedeputeerde wegens déProvintie Zeeland, ter Vergadering van hun Hoog Mogenden, eerfte Dirigeerend Lid, Mr. Meinard van Visvliet, Oud - Penfionaris van Middelburg en Opper Boekhouder van de Ed. O. I. Comp. by de Kamer Zeeland, Secretaris, * Mr. Phccnix IJaac Boddasrt, Raadsheer in de Edele Raaden en Leenhoven van Vlaanderen, Thefaurier, Mr. Johan Steengracht; Raad en Advocaat Fiscaal van het Ed. Mog. Coüegie ter Admiraliteit in Zeeland, Kiezer der Stad Middelburg, * Mr. Willem Evertfen, Griffier ten Comptoire van Regiftrature te Middelburg, en Mr.*Ryklof Johan Quiryn van Goens , Schepen en Raad der Stad Middelburg.
Vlissingf.n, * Mr. Leonard Conflantyn van Sombeek, Raad der Stad Vlisfingen,mitsgaders gecommitteerd ter Provinciaale Rekenkamer van Zeelind, Mr. Robert Hendrik Du Pon Raad en Oud-. Schepen der Stad- Vlisfingen.
Utrecht , De Heeren * Mr. Hieronymus van
Al-



RESOLUTIEN 1781; i55
Mf ■
'Alphen Procureur Generaal 'sLands van Utrecht, Dirigeerend Lid, Mr. Andries Jan Strick van Linfchoten Heer van Loenrefloot Canonik van bet Capittel ten Dom en van St. Jan, Jonkheer Adolf Graa. ve van Recht er en Heer van Gereftein befchreeven in de Ridderfchap 'sLands van Utrecht, * Adriaan van Scherpenzeel.
Amesfoort , De Heeren Gedeputeerden van het Departement van Utrecht.
Thamen , De Edele Heeren Hendrik de Jong Koopman , Herman Huizinga van Vliet Schout van Thamen en den Uythoorn.
Deventer , De Heer Mr. A. G. Refter.
Stad en Lande , De Heeren Mr. S. Trip Secretaris, * H. tWolthers Raadsheer der Stad Groningen thans gecommitteerd ter Admiraliteit van Vriesland , * Geert Reinders Huisman te Garnwerd, * J. Modderman.
Arnhem, De Wel Edele Geftrenge Heeren en Mrs. G. J. Boaricius , Secretaris van welgemelde Stad en Secretaris van''t zelve Departement. A. J. Houck , Advocaat voor den Hove Provinciaal van Gelderland , de Wel Eerwaarde Heer * A. van den Berg, Predikant in de Gemeente J. C. en de Heer * Jan Reyers Koopman.
Doeseurg, Heeren Gedeputeerden van 't Departement der Stad Arnhem.
* L M 5 Har-



i:6 RESOLUTIEN Ï781.
Haroerwyk , De Heer en Mr. Charles Bavius de Fries*
Vervolgens door den Heer de Court, gedeputeerd van het Departement Dordrecht per miïfive de Heer Eyberpen, en door den Heer Eybergen, de Heer Floris Fiffer Heshuyfen, zynde verzogtom de Commisfie van Gein. Departement Dordrecht op zich te neemen, is door de Vergadering geoordeeld, dat volgens Art. 167 der Wetten wel een of ander Meer door eenig Departement kon worden gtqualificeerd tot het bywoonen van deeze Vergadering, zonder dat Gem. Heer Lid van dat Departement was, maar dat géén Gedeputeerde van eenig Departement , zonder op de Algem. Vergadering verfcbeenen te zyn, vermogt op eenen anderen in zyne plaats, zynen laftbrief over te draagen, en is derhalven de Heer tloris Fiffer Heshuyfen verzogt om daarover naader te fchryven , ten einde eenen qualificatiebrief van gemelde Departement te bekoouien.
Hierop is deeze Vergadering uit naam van DireSteuren door den Secretaris , met eene Aanfpraake geopend.
Voorts zyn ma omvraage door de respeftive Departementen volgens Art. 178 der Wetteïi tot het tiaazien der Rekeningen van de Algemeene kaffe, en, ingevalle daarop gééne RcfLxien worden gemaakt, tot het fluiten van dezeLe Gecommitteerd, de Heeren Gedeputeerden der respeétive, Departe* inenten van Jmfterd'am, Rotterdam, Schiedam en Schoonhoven.
ïs



RESOLUTIEN 1781. 157
Is door den Secretaris op Tafel gebracht de Rekening van het Jaar 1780, mitsgaders een korte (iaat van de kafle tot ultimo May van djc Jaar 1781 ter bezichtiginge voor alle de Leden.
Voorts is naa deliberatie Gerelblveerd, geduurende deeze Algemeene Vergadering , de Sesfien te beginnen des Voormiddags prsecis ten half negen uuren en dezelven voort te zetten tot des Naamiddags half drie uuren, en dan des Naamiddags gcéne Sesfie te houden.
Insgelyks is gerefolveerd, dat gééne Propofiu'en, geduurende de Deliberatien over de Punten van befchryving ofte het Arreiteeren der Prysvraagen, door eenig Departement zullen worden gedaan, ten zy dat dezelven eene regtftreekfche en onmiddelbaare relatie hadden tot de Punten waarover gehandeld wierd, ten einde zoo veel mogelyk alle verwarring voor te koomen.
Hierop overgegaan zynde tot de deliberatien over de Punten van befchryving is door Heeren Directeuren gerapporteerd , dat ter voldueninge aan de Refol. ('bi. 57) genomen den 28 Sepc. 1779, by Art. 1 N. 1 der Punten van deliberatie van dit Jaar vermeld, vaneenige weirige Departementen alleen is ingekomen bericht nopens de Maaten en Gewichten in hunne plaatfen . gebruikeiyk, en is beflooten eene Commisfie te lor-, meeren tot het maaken van een Plan, hoe de opgaave daarvan door de nog manqueerende Departementen met de meefte Vrucht zoude kunnen worden gedaan,en zyn daar toe door PrEefident en Directeuren gecommitteerd de Heeren Gedeputeerden van-
Am-'



ï53 resolutien 1781.
'Amflerdam, Gouda, Middelburg, Utrecht en Arnhem, om ftaande deeze Vergadering hier van rapport te doen.
Ten aanzien van Art. a is door Directeuren Gecommuniceerd , dat op het favorabel advis van de respeétive Departementen, volgens Refol. bl. 106 en 107 daar over geconfuleerd , de aangebodene Pi jemie van de Goude Medaille, conform bl. 21 N. 10 van de Prysvraagen, aan D. Pothof te Zwolle wegens het maaken van Spelden van wegens den Oeconomifchen Tak is gegeeven.
Met opzicht tot Art. 3 is door Directeuren gerapporteerd , dat de advifen over de paaien van Wolle Stoffen van de geconfuleerde Departementen ingekomen, nietgunftigzyndegeweeft, Directeuren niet kunnen, praeadvifeeren om den maaker daar van te beloonen — maar wel deeze Vergadering in overweeging wilden geeven, of het niet noodig was, zich itiptlyk daar aan te houden, dat, offchoonhet wel aan Leden of Departementen volgens Refol. bl. 104 werd vrygelaaten om eenige monfters of ftaalen van het geen by hen gefibriceerd werd, aan de Algemeene Vergadering te vertoónen, nochtans alles, wat vertoond wierd om na eenige remuneratie te dingen, alvorens moest geprafenteerd en geëxamineerd zyn door een of ander Departement, en door het zelve aan Directeuren worden toegezonden om het behoorelyk door eenige Departementen te doen onderzoeken, en dan de Vergadering daur van verflag te kunnen doen.
Met welk een en ander de Vergadering zich heeft geconformeerd.
h . Ten



RESOLUTIEN 1781 iS9
Ten respefte van Art. 4 wegens de Memorie en Tekening, gezonden van Utrecht tot verbetering en vermindering der onkofien in degewoone Structitre van Molsnajfen, Refol. bi. 136 vermeld, is gerefolveerd, dat het daarby geproponeerde alvorens door proeven moet worden geltaaid, eer daar op favorabel kan worden gerefolveerd.
Vervolgens het Verlakte Comfoirtje, welks vernis tegen een fterk Vuur beffand zou zyn,(voJgens Art. 5 van de punten van Deliberatie) by de respect! ve Departementen, die het zelve hebben geëxamineerd, geoordeeld zynde niet egaal te weezun. aan dat van H. Temmink, by de voorgaande Aigemeene Vergaderinge met eenen Eerprys bekroond, is gerefolveerd het zelve te pafleeren.
Ten aanzien van Art. 6 is door Heeren Directeuren gecommuniceerd, dat de Prysvraagen ih Plat 10 (volgens Refol. bl. 106.) reeds ten deele zyn bezorgd , en nog voor de respeftive Departementen, des begeerende, zyn te bekoomen.
Voorts hebben Directeuren gerapporteerd, met opzicht tot Art. /, dat de Vertaaling der uitgezochte Vraagen in het Hoogduit sch reeds is gedrukt, en zoo veel mogelyk verzonden; maar dat de Enge'fcbe Vertaaling genoegzaam gereed zynde, en dti Franfche wegens eenige beletfelen tot nog toe niet: in gereedheid hebbende kunnen gebragt worden, — Directeuren zullen trachten te zorgen, dsx.de Fran-\ fcbe hoe eerder hoe liever gemaakt en beiden tea fpoedigfte gedrukt worden.
Voorts



i6o RESOLUTIEN i;Si.
■ Voorts Art. 8 in overweeging genomen zynde, is beflooten wegens den Lyst van Fabrycquen en lraf\cquen af te wach;en het bericht van de Heeren , ter deezer zaake volgens Refol. bl. 141. gecom"mitteerd, voor en aleer daarop naader te refolveeren.
Vervolgens over Art. 9,tendeerende of de Vraag wegens het Fetwriceeren van Papier uit Hennip Linnen uit de Conceptvraagen a! of niet diende geroyeerd te vrorden, door Heeren Gedeputeerden van Arnhem het rapport van hun Departement te dier zaake voorgelezen, en door Heeren Directeuren het rapport der respeftive Departementen van Harderwyk , IVeftzwandam en Zaandyk, gecommuniceerd zynde, is cloor de Vergadering befiooten deeze Vraag uit de Conceptvraagen met te royeeren.
Hier op getreeden zynde tot de overweeging van Art. to. betreffende de zaak van R. Rainey is door IHeeren Directeuren gecommuniceerd het volgende jRapport,
„ Op de Algemeene Vergadering binnen Haar„ lem in Juny 1780 gehouden , beflooten zynde , ,, een Commisfie te benoemen, tot het examinee„ ren van een Werktuig door Mr Robert Rainey, „ aangebooden , om door middel van een Vuurma-
chine de Molens tot kneuzing van het Suikerriet ,, gefchikt, in de Colonien te doen werken, en van ,, welk Werktuig de Heer Pieter Hodenpyl te Rot„ terdam een Model heeft doen vervaardigen. Zo a zyn ten dien einde verzogt en gequalificeert :
We-



RESOLUTIEN i;8j. 161
„ Wegéns Leiden de Hr. Do. van den Wynperjje, de Hr. N. G. Oofterdyk Jansz. en de Hr. M. A. van Peene.
», WegensAmJlerdamdeHr.Bernb. Douzves, en de Hr. . . Tceckeienburg.
>, Wegens Utreobt de Hr. J. T. RoJJyn, en
de Hr. . . Roggeveen.
,» Wegens Rotterdam de Hr. J. Ts. van der Vuet.
de Hr. J. van Noorden, en Pieter Storm.
„ Welke benevens Mr. Rob. Rainey oo Vrydaj* „ den si July 1780. zich in Rotterdam hebben ver„ voegt by den Heer Pieter Hodenpyl, terexamina„ tie van bovengemeld model.
„ Waaromtrent tot rapport dient, datdeCommis„ fie aan Heeren Directeuren niet kan aanrauden, om „ overtegaan tot het vervaardigen van het Vuurtuig „ en daar aangevoegde Suikermolen in het groot, „ noch om het zelve nadeColonien te zenden, noch
om daar van hier eene Proef te neemen.
„ Om redenen , . het ons onzeker toc-
„ fchynt, of het zelve aan het oogmerk, waar toe „ het word voorgefteld, wel zoodaanig zoude beant„ woorden, dat het in nuttigheid de gewoone Sui}» kermolens zou overtreffen.
De



Ma RESOLUTIEN 1781;
„ De kracht, welke vtreifcht word tot kneuzinge „ van het Suikerriet, zou in dit Werktuig zekerlyk „ moeten gelyk zyn aan die, welke degewooneSui„ kermolens ( door Water of Vee bewoogen wor-
dende) oefenen: en het ons Jtwyfelachtig voor-
,, komt, of de famenftelling van dit Werk-
„ tuig wel fufhTant genoeg zou kunnen gemaakt wor„ den, om zonder, verhindering deeze kracht byaan„ houdendheid te wederftaan.
„ Men merke hierby verder ain, dat ingevalle het „ Werktuig, in de Colonien opgericht zynde, ee„ nige reparatien noodig had, zulks veeleongelee„ genheeden zou veroorzaaken; door gebrek aan be„ kwaame Werklieden ; als mede door de verre af„ geleegenheid der Plantagien van elkander, welk
laatfte oorzaak zou zyn 'er veel tyds verloren ging, ,, offchoon in de Colonien al bekwaame Werklieden „ voor handen mogten zyn.
j, Om dit Werktuig alhier in het Vaderland, en wel yi in het Groot te doen oprichten, zouden wy als nut-
loos aanmerken, dewyl het zelve tot het voorge„ ftelde Oogmerk alhie/ van géén gebruik kan zyn: „ en dus alleen zou moeten dienen om proeven te nee„ men, welken mogelyk aan de daartoe vereifcht ,j wordende kosten, niet zouden beantwoorden.
De Commisfie voorts het Mechanique Ingenieus „ vindende zouden wel advifeeren, datdeOeconomi„ fche Tak zich eigenaar maakte van het idéé, ons „ door Mr. Robert Rainey gefuppediteerd, ten einde „ daarvan eenModel in het Cabinet derWerktuigen te „ bewaarerv? — en wy zouden derhalven oordeelen „ dac Directeuren tot verkryginge van dien eigen-
„ dom



RESOLUTIEN ïfiï I6-3
» dom en ter vergoedinge van Mr. Rayney hem een „ Uouceur gaven, 'c welkegem.Commisfie gaarne „ aan de discretie van Directeuren wilde overlaaten.
In Naam van deeze Commisfie
(was Getekend; PIETER STORM.
Rotterdam den «4. July 17C0.
En hebben Directeuren vervolgens gecommuniceerd, dat hierop door den Secretaris van den Oeconomifchen Tak, daar toè van Directeuren fpeciaalyk gequalifkeerd, eene overeenkomftmet&^rri^ fiey is getroffen, hierin beftaande dat aan denzoen zyn ter hand gefteld van wegens den Oeconomifchen lak honderd Ducaaten boven en behalven hetgeene gem. R. Rainey reeds op verfcheidene reTzen van wegens den Oeconomifchen Tak heeft genooten, welk laatfte by de Rekening van den Algem
Secretaris verantwoord word . waartegens
K. Rainey m vollen en vryen eigendom aan den meergem. Oeconomifchen Tak heeft overgegeven zyne Papieren en Tekening, betrekkelvk tot"het maaken van het Suikerriet, aan dien Tak'geprjefenteerd, met volkomen recht om daarvan zoodanig; gebruik ten behoeve van den Oeconomifchen Tak te maaken, als dezelve zal vermeenen te behooren zonder eenige verdere pratenfie, hoe genaamd, op den Oeconomifchen Tak uit eenigerhande oorzaak
te behouden; zoo nogtans, dat het ook -an
N hem



i64 RESOLUTIEN i;Sr;
hem, R. Rainey, zal vryftaan om van deeze zyne Suikerrietmolen, ofte het Concept daarvan, ten zynen behoeve, en daar hyzulks goedvind, gebruik te maaken.
Stellende gem. Heeren Diredteuren verder voor, een Modél daar van ten kofte van den Oeconomifchen Tak te doen maaken, en aan het Departement in de Colonie van Surinaamen te zenden, ten einde daarvan zoodanig nuttig gebruik te maaken, als het zelve zal meenen te behooren.
Waarmede de Vergadering zich heeft geconformeerd.
Overgegaan zynde tot Art. n isdoorDirefteuren Gecommuniceerd, dat overeenftemmig met de Re. folutien van de voorgaande Vergaderinge de eerepryzen en belooningen , door dezelve toegeweezen, zyn uitgedeeld; en wel de Goude Medaille aan de Heeren van Oift en Kuipers ( Ref. bl. 98 ) J. Daams (ib. p. 99) en aan Mevrouwe de Wed. vanwylen den Heer W~. de Bas (ib. bl. 98)—— de tweedeMedaille aan de Heeren Adr. Rogge, J. Ermerins, Mr. E. W. de Bas, en H. van Temming (Refol.
bl. 112^ mitsgaders de Pryzen toegekend
aan J. Ras te Utrecht, F. C. Soldaen, in 'sHage, Peter Poulus, te Middelburg, Jan Contularte Utrecht, Hendrik Jantzen te Harderwyk, en Jan Rokesz Douw te Wyk aan Zee. ——— Doch dat de Prys op het Gemarmerde Papier volgens Refol. bl. 84. en 85. nog niet aan deszelfs maaker Marcellus Offerman heefc kunnen overgemaakt worden, by gebrek van de noodige berichten, die men niet dia voor weinige dagen, van Doesburg heeft bekoo-
men ,



RE SOLUTIE N j7Sj. !Éj5
trien, maar dat nu met den allereerften aa'ri de Refolutie , daaromtrent genomen , zal worden vol' daan.
Met relatie tot Art. ifi, wegens den roerfcbroef m fkxmm (Refol. bl. 86 vermeld) de noodige •berichten nog niet ingekomen zynde, is beflooten de deliberatien daarover tot de volgende Algemeens Vergadering uitteftellen.
Vervolgens is goedgevonden Op Art. 13, aan den Heer Hendrik Spille te Amfterdam te geeven de Gqüde Medaille conform de Refol. van de voorgaande Vergadering bl. 93, dewyl het Departement van Amilerdam met voldoende getuigfehriften heeft beweezen de nuttigheid van deszelfs uitvinding omtrent de Windmolens.
Ten reguarde van Art. 14 is geoordeeld, dat de znak omtrent het Spinnewiel van Furjl niet kon worden afgedaan, dan naa aat hy zich wegens het nuttig gebruik daarvan naader zal hebben geëxpliceerd, waar op het dan aan Departementen toe üxamen zal worden gezonden: •— en dat het Spinnewiel van Chriftoffel Schee te Amfterdam, (Ref. bl. 135 vermeld,) zal worden gezonden aan de Respective Departementen van Amfterdam, Hoornen Utreebt , voorts zyn Heeren Directeuren verzogc en requalificeerd, om, ingevalle de rapporten va- gem Departementen daaromtrent favorabel zyn, dezelven eene belooning te accordeeren naar het belang: der zaake. Ook hebben de Heeren Gedeputeerden van dezelve Departementen op verzoek van de Vergaderwg aangenomen, om by hunne advifen te beN a paa.



166 RESOLUTIEN ïr'Sr.
paaien, welke belooning aan dien man zoude dienen te worden gegeeven.
Eindelyk met opzicht tot Art. T5overhet7o?/w, gemaakt van Brandenetels, is beflooten op voordel van het Departement van 'sHage de deliberatien daar over tot de volgende algemeene Vergadering uitteftellen.
Hierop overgegaan zynde tot N. 11 van de Punten van Deliberatie is gerefolveerd aan de Heeren Johannes Louyjjen en Zoon te Vlisfingen wegens het maaken van Knoopen en Doozen, door hen op eene tot nu toe hier te Lande niet gebruikelyke wyze gefabriceerd, ter aanmoediginge om die Fabrycq tot verdere volkomenheid te brengen, te offereeren de Tzveede Medaille.
Doch is begreepen, dat het gecommuniceerde omtrent het gebruik van de Rietveeren ofte toppen van het riet, als niets nieuws behelzende, diende gepaflèerd te worden.
Op Donderdag den 14 Juny 1781, des Voormiddags Tweede Sesfie gehouden.
Praefent de Heeren Directeuren van Sypefleyn; Praefident, van Brakel, ParvéPemnot, Heshuy* [en, Hope, Decker, van den Heuvel, Patyn, Riemsdyk, de Leeuw, vanBerck, Godin, mitsgaders de Heeren Gedeputeerden van de Respective Departementen.
Waar»



RESOLUTIEN 1781J i6>
Waarin deRefolutien,in de voorgaandeSesfie genomen, zyn gerefumeerd en geapprobeerd.
En voorts getreeden zynde tot het overweegen van de Punten van Deliberatie, is op de ongunftige advifen, ingekomen op het Modél vaneen Sluisdeur met een Toldeurtje daarin gevoegd, onder de Zinipreuke de voorzorg tegen het gevoeld des Waters is
teren d be0ooten hec zeIve ce Pas"
t P°h !S ~n, aanzien van de Spaanfche Zeep van In andfche Fabrycq om daardoor het Laken elansryker te maaken, geoordeeld door de respeétive Departementen daar over geconfuleerd, dat dezelve is onvoldoende, om dat den glans der Lakenen niet vermeerdert, die daardoor niet kunnen gezuiverd worden en dat men van dezelve nog eens zoo veel nood.g heeft, dan van degewooneenz; waarom beflooten is dezelve te paireeren.
iJel ar"Zien VaP de L?m door ^ee onderfchei*ne Perfoonengefabriceerd, en den Oeconomifchen Tak aangeboden, onder de Zinfpreuken 1 eene DOOR VLYT EN KOSTEn/w™ t de opening van het Billet is bevonden te zyn Dirk Meefters en ZoontTÏeyden de andere OM EER EN VOORDEEL, waarvarïde" maaker insgelyks, toen hetBillet geopend WT°Jf bieden te weezen Dirk van Outeren en c7ml tEï derdorp. is beflooten om te geeven zTtlit genoemden de Goude Medaile of^caat^ en aan den Tweeden de Tweede Medaüh of'f f' Ducaaten, en zulks wegens de uitnTnLheid van de voornoemde Lym%oJg9tls rappen Van W 3 alle



réS RESOLUTIEN 1781;
alle de daarop geconful'eerde Departementen verre de EngelCehj; overtrefFende , en merkelyk in Prys minder zynde.
Wanneer by die gelegenheid door Heeren Directeuren aan de Vergadering is Gecommuniceerd, dat door het Departement van Stad en Lande, ftaande deeze Vergadering, aan dezelven is gepra;. fenteerd een dito Moniter van Lym onder de Z'mfpreuk, DE PEL1CAAN DINGT NA DEN PRYS,geboord welke Propofitie, zyn Heeren Directeuren verzogt om het zelve te doen examineeren door 3^4 Departementen volgens de Wet, en naar bevind van zaaken den Fabriqueur daar van al of niet, veel of weinig, te beloonen.
Voorts is beflooten om over het bericht wegens zekere Vdrwftojfe, volgens opgaave ten minftezoo goed als de gewoone blaauwe Verw, doch veel beter en duurzaamer dan dezelve, de finaale Refolutie uitteftellen nog een jaar, en intuflchen eenige ponden van die Verwfloffe te ontbieden g om dezelve te zenden aan eenige Departementen om te exa» minecren , of deeze Verwftof zoo duurzaam zy, als van dezelve is opgegeeven.
De respcctlve Departementen van Legden en Delft 9 daartoe verzogt, hebben op zich genomen, om het bericht, het geen 'er is gegeeven van een WOL OF HAAIR-MOLEN, (waar door gefield is dat een arbeider in fkat zou zyn om zonder verder behulp van. iemand dagelyks meer, dan 200 ponde» Wol of Ilaair, op eene gemaklyke wyze te kunnen zuiveren en tot verder gebruik bekwaam te maaken,) naader te examjaeeren; en Directeuren te advifèeren
of



RESOLUTIEN 1781.
of deeze uitvinding zoo nieuw en van dat belang zy, dat dezelve verdiene dat men daarvan in het groot de proef neeme, in welk geval Directeuren door de Vergadering zyn gequalificeerd om die Molen in het groot te doen maaken, en haare nuttigheid daadlyk te beproeven, en aan de eerftkoomende Algemeene Vergadering de uitkomft daarvan mede te doelen, ten einde dezelve over de remuneratie van den uitvinder beflisfe.
Ten aanzien van den BREEKER, (waardoor een Man gezegd is in flaat te zyn om de gebrande Cacaoboonen op eene allergemaklykfre en fpoedigfte wyze te kunnen breeken en te gelyk van Schil, flif én verder onrein te zuiveren, mitsgaders ter verdere
bereiding of maalinge bekwaam te maaken •
als mede met opzicht tot den Cho/aad-Molen (waarby gepofeerd word dat een Man in ftaat is om per dag meer dan 100 f8 Chocolaad te maaken en wel in zulk eene gedaante als men aan zoodanig een koeksken gelieft te geeven, hebbende nog verder in haar voordeel dat de even te voren genoemde breeker mee deeze Chocolaad Molen kan worden verèenigd, en
dezelven alzoo te gelyk kunnen werken ), is
beflooten, dat de uitvinder daarvan door voldoende proeven dient te bewyzen, dat deeze zyne uitgevondene Werktuigen beter zyn, dan die tegenwoordig tot dien einde gebruikt worden, voor en aleer men daarop favorabel kan disponeeren.
Vervolgens overgegaan zynde tot Art. III. van do Punten van befchryving bladz. 4, behelzende Propofitien van Dire&euren, is beflooten, dat, naademaal de Algemeene Vergaderingen voortaan meelhl zeer waarfchynlyk omtrent het midden van "Juny, 3N 4 z'jf



ijo RESOLUTIEN 1781,
zullen worden gehouden, in het vervolg by het opgeeven van Prysvraagen en inzenden der ftukken aan Directeuren of Departementen zal gemeld worden, dat zulks zal moeten gefchieden voor of op uit. SEPTEMBER , in plaats van December en dat de respeftive Departementen het hun aangebodene aanDi. recfeuren zullen doen toekoomen voor uit. OCTO-
BER in plaats van February doch om met
opzicht tot de air ede opgegevene en gedrukte Prysvaagen het te laaten by het geene daaromtrent ge. arreiteerd is, op dat de dingers na den prysnietdoor eenige verandering in verwarring geraaken.
Vervolgens overgegaan zynde tot hetdelibereeren over het IV Lid der Punten van befchryving, behelzende Propofttien van eenige Departementen,
Is met opzicht tot het voorfiel van het Haagfche Departement in de voorgaande Algemeene Vergadering gedaan, en in de Refolutien bl. 114 te vinden, wegens bet onderfteuhen van een in ftitut, bet geen tot voorkooming van de Jchaarsheid van bet Scheepsvolk mogt worden opgericht, op voordel van het zelfde Departement beflooten de verdere deliberaiien daaromtrent uittedellen, tot dat men tot de overweegimr, van het geen op bladz. 18 deezer punten van Deliberatie voorkoomt, zal weezen gevórderd.
Is gerefolveerd de overweeging of men aan zekere Compagnie, te Barfmgerborn en Colhorn opgericht om, door het in rrain brengen der Vlaswinning, de armen aan de kod te helpen, eene Prasmie zal g<:even, een jaar uittedellen, ten einde aan alle de respe&ive Departementen gelegenheid te geeven ,
om



RESOLUTIEN i;8z. 171
oin zich daarop en op de merites van die Compagniefchap, ten dien opzichte naader te informeeren.
Ten aanzien van het voorftel van zeker Departement, gedaan, tot het INTREKKEN der Pramien op het SPINNEN van KOEHaIR en HE DE
en de daarop gemaakte Reflectien van een
ander Departement bladz. 20 H. by de Punten van Deliberatie gemeld, zyn de Heeren Gedepu¬
teerdenvan Delft, Schoonhoven, Alkmaar.Hoorn, en Huizen, door Prcefident en Directeuren gecommitteerd om van die zaake fiaande deeze Vergadering te dienen van rapport, ten einde het zelve rapport ingekomen zynde naar bevind van zaaken mooge kunnen worden gedisponeerd.
Insgelyks zyn door Prafident en Direfteuren gecommitteerd de Heeren Gedeputeerden van Delft, Amfterdam, Rotterdam, Deventer, en Arnhem', om deeze Vergadering te dienen van rapport, of N. 77 in den Landbouw wegens het Eikenbout:
Voorts de respeétive Gedeputeerden van Delft, Amfterdam, Rotterdam en Weflzaandam, of N. 115 in de Handwerken wegens het maaken van Hoome Lantaarns.
Item de Heeren Gedeputeerden van Amflerdam, Utrecht, Deventer, Jisp en Westzaandam, of N. 147 in de Handwerken over het maaken van Zyldoek gelyk aan het Rusfifche,
N 5 Zou?



*7* RESOLUTIEN 1781.
Zouden dienen uit dc Concept-Vraagen tewor-' den geroyeerd, dan niet.
Voorts is beflooten, dat N, 199 van de Nuttige Voorjlellen in de Concépt-Vraagen zal bjyven.
Met opzicht tot het voordel van zeker Departement , om zoo op de byeenkomften, als in de aantekeningen en befluiten voortaan te vermyden het gebruik van Vreemde en ba/iaartivoorden, is goedgevonden, dat het zelve aan de Vryheid van ieder eenen behoort te worden overgelaaten.
Insgelyks by deeze Vergadering gedelibereerd zynde, over het Voorftel dat de Commisfie van Directie van een en ander Departement met eenige naby gelegene, rugfpraak diende te houden over üaaken, aan de Algemeene Vergaderinge te Communiceeren, is beflooten, dat, gemerkt ieder Departement zyne eigene beftiering heeft , zulks aan elks goedvinden behoort te worden overgelaaten.
Vervolgens is naa deliberatie begreepen, hetAr* tykel van den Rang der Voorzittinge van de Departementen op de Algemeene Vergaderingen te laaten by het geen Art. 176 van de Wetten is geftatueerd.
In overweeging genomen[ zynde het Voordel van zeker Departement, om tot eenen vaden Regel te fteüen , dat gééne beftemming over iets zal worden gedaan, voor en aleer men ieder Departement zyne gedagten over het onderwerp zal hebben afgevraagd, ïs geoordeeld , dat daarin gééne Voorziening behoeft



RESOLUTIEN 1781. 173
hoeft te worden gedaan , als by Art. 194 der Wetten reeds bepaald.
Vervolgens gedelibereerd zynde over bet Voordel van zeker Departement, om N. 210 in de Concept - Vraagen onder de Nuttige Voordellen, over het bedyketi van het Haarlemmer Meer in ernftige overweeginge te neemen, is gerefolveerd, dit Voordel om redenen te pafleeren.
In omvraage vervolgens gebragt zynde, of men cenform het Voordel, door zeker Departement gedaan, N. 44 uit de Concept - Vraagen nopens het tdtvinden van een Voeder voor .Of]en en Koeyen, min kofthaar dan de lynkoeken enz. zou royeeren, is beflooten dit dukCommisforiaal te maaken, en zyn daartoe door Prsefident en Directeuren Gecommitterd de respeftive Gedeputeerden der Departementen van Leyden, Amfterdam, Rotterdam, Schoonhoven en Zaandyk.
Hierop is in overweeging genomen het Voordel van zeker Departement, inhoudende, „ of het niet „ noodig was, dat de Refolutie, genomen den .30 „ September 1779 Voormiddags, in zo verreieder „ Departement daar by gequalificeerd word aan Jon • „ gens beneden de 12 Jaaren en aan Meysjes beneden 9> de 10 Jaaren oud, die uitmunten in het Spinnen „ van Wolle, Vlas en Caioen, de aldaar bepaalde ;9 prffimien uittedeelen, wegens haar nuttigheid voor 5, de Confistentie der Departementen tot cenaltooiduurende wet te arrefteeren, en niet zoo zeer te ' bepaalen voor een Jaar, gelyk tot heden maar ge-„ fchied is, en ten anderen of niet deEvengemelde „ Refoluden wegens de inzig fluitende onevenredigheid



RESOLUTIEN 17812
>, heid, eenigfints zoude dienen te worden veran>, derd, indiervoegen, dat het getal der Leden van „ een Departement, by de Concesfie om prsemien „ van deeze Natuur te konnen uitdeelen, bepaald „ wierd, als by voorbeeld: Dat een Departement „ van 25 Leden en daar beneden de in de Refolutie, p gefixeerde prsemien zoude kunnen uitdeelen; eèn „ Departement boven de 25 Leden fterk, hetDub„ beid van die prsemien; en een Departement, bo„ ven de 50 Leden uitmaakende, driemaal zoo veel „ prsemien als het eerfte gemelde."
En is hierover gedelibereerd zynde, door de Heeren Gedeputeerden van Delft hierop uitgebracht het volgend Scbriftlyk Advis.
„ Dat de hier opgegevene bedenking is twee lëdig.
„ 1 Om de Premie op 't Spinwerk toteenaltoos„ duurende Wet te Arrefteeren.
„ 2 Om de waarde of het getal der prsemien te be„ paaien naar evenredigheid van het getal der Le„ den.
„ Omtrent het eerfte is geoordeeld, dat hetuitdee„ len der pramien op het Spinwerk, is, eene der' „ gewigtigfte verrichtingen van den Oeconomifchen „ Tak , voornamentlyk dan, wanneer die zaak van „ Jaar tot Jaar met de nodige oplettendheid word „ nagegaan, en de prasmien zodanig gereguleerd, als „ het waare belang der Fabrycquen, en het zoo „ hoognodig evenwigt , tuflèhen dezelve vordert; „ en dus zeer gefchikt is, om Jaarlyks op nieuw by
de



RESOLUTIEN 1751. ï75
,» de Algemeene Vergadering in overweeging te wor„ dengenoomen, temeer, daarhetapparentis, en reeds door de ondervinding bevestigd word, dat „ zig over dat werk, van tyd tot tyd, dan bydeze, 9, en dan by geene Departementen , bedenkingen zullen opdoen, die in de poinften van Deliberatie gebragt en dienvolgens ter Algemeene Vergadej,, ring behandeld zullen moeten worden.
„ En met Relatie tot het tweede, dat het zeer „ mooglyk zy, dat in een Stad of Plaats, daar wei„ nige Leden gevonden worden, de pramien op hec „ Spinwerk noodzaaklyker kunnen zyn, dan in een „ Departement, daar zig veele Leden, en weinig „ Werkvolk daar toe dienftig bevinden, endusde^ „ evenredigheid geheel onaanneemelyk voorkomt."
Met welk Advis de Vergadering zich heeft geconformeerd, en het zelve Gearrefteerd, en is verder beflooten om de Jaaren der Meisjes mede op 12 Jaaren te bepaalen.
Vervolgens, zynde getreeden tot de overweeging van het Voorftel, gedaan door zeker Departement om voor Rekening van den Oeconomifchen Tak te doen maaken een Kaart van de monden des Gelderfchen ff els is het zelve om de gevolgen door de Vergadering geoordeeld te moeten worden gedeclineerd.
Eindelyk op zeker bericht en modél van een Zand* bagger Werktuig onder de Zinfprèuk in Publica Commoda> is naa deliberatie beflooten, afte wachten het rapport en naadere illucidatien van de daarover gecon-
'fcJ fu-



t76 RESOLUTIEN ifB'ti
fuleerde Departementen, en zyn Directeuren gequa» lificeerd om ingevolge dezelven met de belooning van den uitvinder te handelen.
Ten laatften hebben Heeren Directeuren aan de Vergaderinge Gecommuniceerd, dat op de Vluizen Wolle volgens Prysv. bl. 12 N. 14 in den Landbouw, volgens advis van des kundigen de prysvan deZilvere Medaille en 6 Ducaaten is toegekend aan den zender van de 'Vluizen onder de Zinfpreuk SIC VOS NON VOBIS, van wegens Utrecht ingekomen.
Waarvan zender was Ark Schimmel.
\ Met opzicht tot die van FRIESLAND, aan Nicolaas Everts Scbeltema te Franeker, getekend met N* S. de Zilver e Medaille en zes Ducaaten, en aan den geenen,die zich bediend heeft van den Letter L. ds
.Zilvere Medaille cn twee Ducaaten.
Ten aanzien van de geenen, welken ingekomen zyn van wegens GELDERLAND, door Harder* wykzmj. B. de Vries te Harderwyks die verkooren heeft de Letters H. W. de Zilvere Medaille en zes Ducaaten, aan Herman Mulder te Ermelo op de Veluwe, onder de lett. E. P. de Zilvere Medaille en twee Ducaaten, als mede aan Hendrik Aarfeti Brouwer te Tonfelt Sub. letter H. insgelyks de Zilvere Medaille en twee Ducaaten.
En ten laatften wegens OVERYSSEL aan dê Vluizen Wolle, toegezonden van het Departement van Zwolle de Zilvere Medaille en zes Ducaaten of agt Ducaaten, waarvan de zender is Jan- Alberts te Avereeft.
Op



RESOLUTIEN 1781. 1?7
Op Vrydag dentfjunyde derde Sesfie gehouden , piment de Heeren DireCleuren ,van SypefteynPrz:fident, van Brakel, Parvé, Perrenot, Heshuyfen , Decker, van den Heuvel, Patyn, Riemsdyk, van Berck.
Mitsgaders de Heeren Gedeputeerden van d"e respecuve Departementen.
Waarin gerefumeerd zynde de Refulutien, by de Voorgaande Sesfie genomen, zyn dezelven gearrefteerd en voortgezet de Deliberatien over de Punten van befchryvinge, en wel
Eerft over de Monfters van Groen Saffiaan Leder en Rood Maroquin, onder de Zinfpreuk TOT NUT VAN DEN UITVINDER EN VAN HET VA-
DERLAND, als mede eenige Monfters van
dito SAFFIAAN LEDER, van tweederley hlaanwe, geele, Groene en Roode Couleur, onder de Zinfpreuke PRO PATRIA en naa overweeging der ingekomen advifen van de geconfuleerde Departementen, is beflooten aan den zender van het eerfte Monfter, dieby de opening van het Billet gebleeken is te zyn SIMON HOLIERHOEK Meefter Looyer te Schipluide, te geeven de GOUDE MEDAILLE, en aan den zender van het tweede, zynde Herniakus de Thomeze, te Haarlem, de tweede Goude Medaille.
En is voorts by *die geleegenheid gearrefteerd eene Prysvraag over het Saffaan-Leder, zoo en in dier voege als by de gedrukte Prysvraagen te zien is.
Ver-



178 RESOLUTIEN 1*8 ft
Vervolgens op de geproduceerde Atteftatien en favorabele rapporten is naa deliberatie geaccordeerd eene premie van 25 Ducaaten en de Zilvere Medaille aan de Heeren Speet, Hardy enComp. te Amfterdam in de Stilfteeg wegens de verfcheide Monfters van Hoeden en Negermutzen van Leder, uit één ftuk gemaakt, aan den Oeconomifchen Tak ter beoordeelinge geprefenteerd.
Het Modél van eene Verbetering in deConftruclie van de Hekken en Borden der Windmolens onder de Zinfpreuke, Proficit & Deleclat is beflooten te paffeeren, om dat de berichten deswegens niet wa« ren favorabel.
Insgelyks het bericht dienende terhandleldinge tot dehevrycling der Zeedyken ,om dat de rapporten daar omtrent geheel ongunftig waren.
Het verzoek van eenen Man, om verzekering, dat zo zyne tekening of modél wegens de Balkzaagmolens (Prysvr. bl. 68. Werkt. N. 6) vol« deed, ook de preferentie moge hebben op de Premie van honderd Ducaaten, gefteld op de uitvoering in het groot, is na rype overweeging gedeclineerd , maar, by die gelegenheid beflooten, dat de Modéllen en Monfters op de gewoone wyze tot examen zullen worden gezonden aan drie of vier Departementen , doch onder bygaande Verzoek van byzondere geheimhouding in deezen.
% Wegens de goede rapporten, ingekoomen over de Monfters van ÏVlunfterscbe of Moffe Kruiken van diverfe grootte, Selfer en Bronwaters Kannen , en
blaau-



RESOLUTIEN. I7ör. m
llaauwe en witte Keulfche Potten, mitsgaders nop" een byzonder f,0rt van Potten gemeenefk to hef mmaaken van Win terpro vifien gLzigS, maS 70ï veel men weet hier te Lande te voren met gemaakt beflooten, aan den Oprichter van i£ TrT' • genaamd TEUNIS van TËLUNCPiv r q de GOUDE ME!MILLE^GtIdCere0eDn
£kdaarvan 3AC0B™BEÜME* «ft
. meaauie,~~ en ten behoeve van ?em Fabnra £duurende^ Jaaren, indien behoSelyk btk?
zynde is het zelve ComraiSfQriaal^ïï?e^!n door Prudent en Directeuren ^Te Qo^
Voorts



i8o RESOLUTIEN. 1781.
Voorts is de Propofitie, om Dr. Higgens werk getyteld Experiments and Obfervations on Calcareous emetits, voor rekening van den Oecon. Tak in het Nederduitfch te doen vertaaien , naa deliberatie gedeclineerd.
Op het Voordel om van het getal der 5000 Riemen van Bourdeauxfch Schildpapier (vereifcht by Pryfvr. bl. 62. H. N. 40.) te verminderen op 500 is begreepen, dat in die Prysvraag gééne verandering kan worden gemaakt: Maar dat men beter eene nieuwe vraag tot het daar mede beoogde, dienftig kan opgeeven zoo en en in dier voege als by de gedrukte Prysvraagen naader.te zien is.
Het Voordel om een groot gedeelte der Penningen, tot het opgeeven van Prysvraagen bedemd, te bedeeden tot het invoeren , vastdellen of uitbreiden van dusdaanige Engelfche Handwerken, en Fabrycquen in ons Vaderland, dewelken ons tot nog toe ofte geheel ontbreeken, ofte in welken wy de Engelfchen niet kunnen evenaaren , by gebrek van bekwaame Konftenaars en Werklieden naader onderfteund door een zeker advis van het Departement Huizen, in gem. Vergadering Voorgeleezen , is bedooten Commisforiaal te maaken; en zyn door Prefident en Directeuren daartoe gecommitteerd de Heeren Gedeputeerden van Leiden , Amfterdam, Rotterdam, Tsfelfteyn, Huizen, Vlisfingen en Utrecht, benevens de Heeren Directeuren van den Heuvel en Riemsdyk.
Hierop voorgedeld zynde, om voortaan de Propo-



RESOLUTIEN. ,?8r. l8l
pofitien van de Departementen woordelyk in de
mie beflooten, het drukken van de Puntten van befchryvmge op den voorigen Voet te ia en, maa" zo de voorftellen van Departementen te Volumineu zyn om dezelven woordlyk daar in te doen drukken, en eenig Departement begeerde, dat dezelven nochtans zoo uitvoerig onder het 00? van de refpeclive Departementen gvóór de Algen? Vergadering gebracht wierden, zoodanig Departement dezelve voor eigene rekening kan doen drukken en aan Directeuren zenden, om door dezelven aan
ttn^frTrtementen h* hec ^ezenden der Pointen van befchryvmge te worden gecommunl"
JtfflT**\ rtre"thet Spinnen van^at ™ e,nz'r?edsby gelegenheid vanhetvoorftel, wegens het intrekken der Praemien op h« Spinnen van Kotbair en bede bladz. 6. Commisfo
gepIsSd! Zynde' 13 d3ar0m
deeTentf 5;/1V°r;nS *. trefden tot he£ h™or. aeeien der Antwoorden , ingekomen op de voorgeftelde Prysvraagen , hebben Heeren DireLTen gecommunteeerd, een lyft van Antwoordenfre™ ftreeks aan hun gezonden , met voorbygang van Dep rtemeuten , flrydig met Art ,4fl en i4f der Wetten famen vergeleeken, welken waren.
L 8. Bl. 3. Op de Tournefol. Een 2%, <fevis N
\\ ~ tWQQ Fksjen. Tot nut van e Algemeen.
0 a L i5i



ig* RESOLUTIEN. 1781S
L. 15. bl. 12. Op de vraag van de Byen. Een Antwoord onder de Zinfp, de Ondervinding is de befte Leermeefter.
W 1. bl. 28. Moddermolen. Een Machine onder de Zinfpr. van V naadeelig Slyk en Zand kan men maaken Land &c.
• een dito Zinfpr. blyfby.
W 3. bl. 29. — Ophaalbrug. Een Antw. onder het devis Leve ftt,quod bene fertur onus, met naadere fupplem.
Z 6. bl. 32. -— Inboorelingen , Een Antw.
Zinfp. door Tyd en Vlyt en Codes Zegen wordt al wat nuttig is, verkreegen.
dito devis, Altyd Wakker.
. dito de Vaderlander.
W 8.bl. 106.— Scheprad Molens A. F. Oortgyfen fupplem. tot zyne TuimelfchepMachine.
En is naadeliberatie beflooten, dat die Antwoorden voor deeze reize, om dat zulks veelligt door onkunde van de Wetten hadde kunnen gefchieden, fchoon wel niet als Antwoorden , nogtans als (lukken , welken eenige remuneratie zouden kunnen verdienen, zullen worden geconfidereerd,en dat Directeuren dezelven aan drie of vierDepartementen tot
Exa-



RESOLUTIEN. I?8i. l8j
Examen zullen zenden,- voorts de Advifen, daarop ontvangen zynde hun praadvis mededeeJen aan de eerftvolgende Algemeene Vergadering ter beflisfin-
rnrl ' Z°***** «mune-
ratie, verdienen.
" ,v™TgegaaVynde tot het beoordeelen der Antwoorien, op de Vraag van de tournesol, is beflooten aan jacob AGGESZ kool te geeve»
dÏÏk vSfnr[;'yrrkeuze' en aan HEN' v valkenburg, wegens zynen Vlyt en
Yver m dit ftuk betoond, uit erkentenifle een
vere Medaille, mits beiden voldoende aan het We
omtrent vereischte by de Prysvr. bl. 8. o n. 8.
MUlzfr??^ Van de LAND.
MUIZEN (Prysvr. bl. 8 n. 6) onder de Zin fpreuk Simpkx Via Veri, volgens ingekomene d men, met voldoende, maar zelfs geSariyk^?' kroonen'. ^ * he< ^ $?b§
Omtrent de Antwoorden ingekomen oo «te Vraag van den Haring (Prysv?. bl ,« k? /? is naa deliberatie geageerd, dat, fngevote de uitgefchreevene Prysvraag, tusfchen het Anf woord onder, de Zinfpreuke colonist ^7nTln^dat T0T STAAVINGE EN uit BREIDING VAN den HARING handel de Praem.e van honderd Ducaaten zal worden verdeeld en aan ieder van derzelver Schryveren Lee; ven de Goude Medaille, mits beiden voldoendeïan Ibet vereifchre by de uitgefchreevene Prysvraafe en hrder een dito Goude%edaille aan 5^ ^ 3 van



j§4 RESOLUTIEN. i72ï:
Van het Antwoord PRO PATRIA ET CIVETATE tot verder encouragement, en isby de opening der Billetten bevonden, dat de eerfte was Jan Willem Kir-
bergxe Enkhuyfen, =- de tweede Frans Adri-
aan Perfoons te Delftshaven,. en, de derde
Pieter Blok Woutersz en Jan de Jongb de Jonge te Enkhuyfen.
Waarop vervolgens tot het delibereeren over eene nieuwe Prysvraag over den Haring gecreeden zynde, is beflooten het formeeren van dezelve Commisforiaal te maaken, en zyn daartoe door Prafident en Direfteuren gecommitteerd de Heeren Ge- * deputeerden van deDepartementen Rotterdam , Schiedam, 'Enkhuyfen, en Delftshaven.
Ook is aan N. VAN ELDICK Schoolmeefter in het gemeene School van het nieuw opgerichte Diaconie Leer-en Fabrycq School te Utrecht, toegewèezen de Premie van de Goude Medaille, of 25 Ducaaten, beloofd by de Prysvr. bl 17 H. 2.
Mitsgaders Vyfentwintig Ducaaten aan de Maatfchappy te Hoorn ten behoeve van derzelver armbos om uitgedeeld te worden aan de Kinderen, uit hoofde van den vlyt, waar mede dezelven geoefend worden en zich oefenen in het Spinnen, in de School waarin zy te gelyk in het leezen, Scbryven enz? worden onderweezen.
Voorts is gearrefteerd aan HERMEN PENNINK, te Zwolle gedongen hebbende na de Prae-i mie op de Spelden Prysvr. bl. ai N. 10. te geej ven de tweede Medaille.
Op



RESOLUTIEN 1781. 185
Op Zaturdag, den i6Juny 1781, vierde Sesfie gehouden, prefent de Heeren Direfteure^ van SypeReyn, Preülent, vanBrakel, Parvé, Perrenot, Heshuyfen, Hope, Decker, vanLenmp, van den Heuvel, Patyn , Rlemsdyk, de Leeuw , van Berck.
Mitsgaders de Heeren Gedeputeerden van de respective Departementen.
Waarin de Refolutien van de voorgaande Sesfie zyn gerefumeerd en, naa deliberatie, gehouden voor gearresteerd.
Ook is geleezen en geapprobeerd deQualificatiebrief van het Departement Dordrecht op den Heer Flor is Fijfchcr Heshuyfen, luidende tot op Maandag aanllaande.
Hierop getreeden zynde tot de overweeginge der Punclen van Deliberatie, en wel van Art. 6. wegens de Monfters van Potten om te evenaaren de Frankforter is beflooten weegens de Egaliteit tusfchen de twee Mededingers, die zich bediend hebben, a) van de Zinfpreuke wees Werkzaam voor u zelf, maar leen ook ziel en hand, tot nut vand'evenmenfch en van het Vaderland, en b) vaneen Billet in blanco, de Premie van 100 Ducaaten tusfchen dezelven gelyklyk te verdeelen,wanneer by opening der Billetten is gebleeken, de Fabriqueur van a ) te zyn JACOBUS BEUMER , Medeparticipant in de Potten Fabrycq onder de firma van Tett* nis van Tellingen en Comp. te Arnhem —— en van b) JOHANNES GIBBON te Gouda — ook is gerefolveerd om aan den laatitgenoemden boven O 4 dien



iStf RE SOLUTIEN 1781.
dien nog te geeven de tweede Goude Medaille, om reden dat zyne Potten wel voor $ van Inlandjcbe Aar. de zyn gemaakt.
Met opzicht tot het Condasriet, op produétie der Attestatie van den Heere J.IV. Nagel te Cadixjs geoordeeld, dat voldaan was aan het Tweede Lid der Prysv. bl, 24 N. 18 , door den Heer FLORIS VISSCHKR HESHUYSEN, denwelken om die reden de Premie van Veertig Ducaaten is toegeweezen,dochwelke Heer de Vergadering, voor de gunftige rejjeftie op het geene in deezen gedaan had, bedankt hebbende, is op zyn voorftel beflooten de Goude Medaille aan zyn Ed. te geeven , en de overige Vyftien Ducaaten aan het Diaconiehuis hier ter icede,
Voorts in deliberatie gebragt gynde het Staalriet Prysvr. bl. 25 N. 19, geprefenteerd onder de Zinfpreuke, tot Verbetering der Zyde F-abrycq, is door Pireéteuren Gecommuniceerd dat volgens ingekomen gdvis, daarop vak aantemerken, dat de Rieten te ongelyk zyn gezet, dat: is, dat het ééne meer voorwaarts uitfleekt, dan het andere, en in de tweede plaats, dat de Rieten niet allen volmaakt regt, maar fommigen als krom getrokken zyn ; en is hierom beflooten, terwyldit Staalriet wel njet volkomen voldoet, maar nogtans het maaken van zulk een Riet in ons Land geheel ontbreekt, en tevens van zeer groot belang is dat zoodanige Staalrieten hier te Lande gemaakt wierden, aan den Maaker daarvan , toe re leggen tot encouragement eene Remuneratie van Dertig Ducaaten, en de Prysvraag op nieuws op te geeven om te beantwoorden voor uit. Sept. 1783, en is by opening van het Billet gebleeken , dat de



RESOLUTIEN 1781. 187
Maaker daarvan was Johannes Ryklant, te U-
trecht.
Aangaande de Nieuwe Moddermolen onder de Zinfpreuk tot nut van het Vaderland, om te dingen na den Prys, voorgefleld Prysvr. bl. 28 W. i. is beflooten de beoordeeling daarvan een Jaar uittedellen , op bericht, dat de Machine in het groot vervaardigd word om 'er proeven mede te neemen, en de uitkomd daar van aftewachten.
De Antwoorden op de Vraag wegens den Ophaalbrug (Prysvr. bl. 29 W. 3) onder de Zinfpreuken a ) tot verhoedinge van Ongelukken en tot bejpaaringe van ko/len b) ter voorkominge van meerdere Ongelukken geoordeeld zynde, dat, hoe vernuftig uitgedacht, niet voldoende blyken beter te zyn dan de gewconen, is beflooten die Vraag te continueeren qui t;e beantwoorden voor uit. Sept, 1782.
Aan het Antwoord op de Vraag om den huid der Schepen voor bet doorbooren der Wormen te behoeden, (Prysv. bl. 31 Z. 4) onder de Zinfpreuk tot nut der Schepen, bewyzen voor de nuttige uitwerkinge daarvan ontbreekende,is goedgevonden deeze Vraag te verlangen tot uit. Sept. 1783.
de Antwoorden ingekoomen op de Vraag na de befte middelen om de Inboorelingen van den Staat tot de Zeevaart aamemoedigen Prysvr. bl. 31 N. 6. en bl. 115. onder de Zinfpreuken a) herneemt de batavier zyn lust voor Neerlands Vaart, zo word ons Leeuwendaal weer wyd en zyd vei. waard, en b) onder Zinfpreuk pro Neptuno et Venere de advifen van de Departementea Hoorn en O 5 Weft.



188 RESOLUTIEN 1781;
Wëftzaandam nog niet ingekomen zynde, wegens zekere verhinderingen, zyn naa deliberatie Heeren Directeuren gequalificeerd om die advifen ontvangen ïrbbende naar bevind van zaaken de Prsemie der Goude Medaille aan eenen van derzelver Schryveren al, of niet, toe te wyzen.
Het Antwoord over de Hooybroeijinge bl. 47 L. 38 onder de Zinfpreuk een bloeizem aan den OecoiK milchen Tak, geoordeeld zynde niet te voldoen,is deeze Vraag gecontinueerd tot ultimo September 1783.
Voorts is gearrefteerd om, conform de Prysvr bl. 48, K.7, aan Frederik Chrifliaan So/daen, en J. Ras te geeven, ieder ƒ 150 voor hettweede Jaar, dat hun Winkel alleen van Inlandsch Goed ter waarde van ten minfte ƒ 6000 — gehouden hebben: en daarenboven aan deneerllgenoemdende Go«^M<?üfö///e, om dat volgens getuigenis van het Departement van 's Hagezyne Winkel tot boven de waarde van ƒ 10000 — is gefteegen.
Art. 15. der Punten van deliberatie alleen dienende om te geeven Communicatie van het inkoomen eens. Antwoords op de Vraag wegens een Molen tot Zuivering van Katoen(Prysvr.bl. 55.K. 24.) is, terwyl de tyd tot het beoordeelen van de Antwoorden op die Vraag nog niet geëxpireerd is, beflooten de beflisling daarover uitteftellen tot in de Vergaderinge van 1782.
Vervolgens de ineekomene Monfters van Over Ieder tot Schoenen Prysvr, bl. 58 H. 29. onder de Zinfpreuken z)tot nut en Voordeel - en b) getekend
met



RESOLUTIEN 1781. 189
met Twee driehoeken in eikanderen, onvoldoende bevonden zynde, ftrekt deeze Prsemie zich uit tot uit. December 1783.
Hierop Art. 17 der Punten van deliberatie in overweeging genomen zynde, is beflooten den prys van 50 Ducaaten te geeven aan de Rietmaakers Baazen Hendrik Bavink Hendriksz. te Almelo, en Hendrik Jan ten Bokum te Ootmarfum wegens voldoening aan de Prysvr. bl. 6iyH. 36 — en aan den Zoon en Leerling van den laatstgenoemden,genaamd Willem ten Bokum, die een Riet van 1200 Rieten op $ Breedte, door hem geheel gemaakt, vertoond heeft, fchoon tot nog toe zeer onvolkomen, te geeven ter a:.nmoediginge Fier Ducaaten.
En is tevens beflooten de gemelde Prysvraag hier mede in te trekken en in derzelven plaats optegeeven eene Nieuwe Prysvraag over dit onderwerp,luidende zoo als in de gedrukte Prysvraagen te vinden is.
Ten aanzien van de Verfleenende Compofitie om Muuren enz. Waterdigt te maaken volgens Prysvr. bl. 69 S. 3. is het Antwoord, ingekoomen onder de Zinfpreuk a certis et exploratis petendam eft prafidium, geoordeeld niet volkomen te voldoen aan de uitgefchreevene Prysvraag,en daarom beflooten aan den zender daarvan alleen toe te leggen de halve Praemie ter Somma van 25 Ducaaten en eene naadere Prysvraag ren dien reguarde op te geeven, met uitlaating der woorden van Schepen en Schuiten om te beantwoorden voor uit. September 1783. — en is by opening van het Billet gebleeken de Auteur van evengenoemde Antwoord te zyn, PIETER REMPELAAR,
Bur-



ipo. RESOLUTIEN 1781.
Burger-Luitenant en Apotheker te Deven. ter.
Vervolgens getreeden zynde tot de overweeeina: der^PrySvraagen, op welken gééne Antwoorden Zyn mgekoomen , is gerefolveerd dezelven te prolonldTn TJt hy iCder ftaatuitSe^ukt: te weeten Lant hlLant0U™ °mtre^ h6t Phnteninons Ju^eite $J " beanW00rden VÓ6r °f°P
en ^ ib'. bL 8 N' 7- met verandering
en m zooaanige mamere als by de gedrukte Prysvraagen te zien is. ë r y
Aangaande het Vermelen van M RinsrupfenPrysvr bl. io N. n. te beantwoorden voor of op uit. September 1784.
Het Scbaapen- Weiden opHeideVtysvr. bl. 1 r. N. 1 2. te veranderen de Premie van de grootfte quantiteit in de Goude Medaille en ico Ducaaten • van de tweede quantiteit in de ,ade Medaille en 50 Ducaaten — en van de derde in de Zilvere Medaille en 25 Ducaaten, te beantwoorden voor uit. September 1783. - Van het Beyen. houden en Honingwater Prysvr. bl. 12N. 15. te beantwoorden vóór of op uit. September 1782.
In den Koophandel en Colonien - bl. 14. N. 2. Arahijch Rood tot September 1782 - GomCopal bl. 56. N. 28. tot — 1784.
Handwerken en Fabrycquen -- Quinette Garens bl. ij. 1. te veranderen in eene^Nieuwe Vraag,
zoo



RESOLUTIEN i78r;
zoo als by de gedrukte Prysvraagen te zien is.
De Art. van de Blik fabrycq en de Naalden, als behoorende tot het onderzoek der Commisfie wegens het verhoogen der Pramien op Engeiiche Manufacturen" zyn hier gepaffèerd.
Doornykfcbe Aarde Prysvr. bl. 22. 12. — tot 1782.
FolIers - Aarde bl. 23. 14. de Goude Medaille en 25 Ducaaten , om te beantwoorden voor of op uit. September 1782.
Taften als de Avignonfche bl. 24. 17. te
beantwoorden —— 1784.
Beter gebruik van In land fcbe Wol bl. 57. 27. met verandering van aan den eer ft en, die een beter en voordeeliger gebruik aanwyst enz, van één der onderfcheidene foorten van Inlandfche Wol enz ,
te beantwoorden vbör uit. September 1782 .
■als1 mede vxnteSnyroetjesb\.f>i. 17. ~ ook van Linnen bl.62.39. - item bl. 64. 42. wegens het Carmofyn of Scharlaken Ferwen, waarvan Heeren Direcleuren op zich genomen hebben eene nadere Extenfie in de volgende Vergadering te zullen Communiceeren.
Eindelyk is gerefolveerd de Prysvraagen in de
WERKTUIG jsn SCHEIKUNDE,
Om



jq2 RESOLUTIEN i7gr.
Om een Schip van flrand te brengen bl. 28. 2, — in de
ZEEVAART en VISSCHERYEN,
Wegens Vuur in V Eikenhout bl. 30. 3. zoo ook nopens den ftreek van den Wind bl. 71. 9. ■ en in de
NUTTIGE VOORSTELLEN,
Betrekkelyk tot de Verbetering in de Handwerken en Fabrycquen bl. 72. 2.
Allen te verlengen om te beantwoorden vóór of op uit. September 1782.
Hierop is geleezen het bericht,gezonden vandiet Departement Stad en Lande, dat iemand, die zich bediend had van de Zinfpreuke om eer en Voordeel, in het Jaar 1780 heeft aangekweekt 23 Nugtere Kalveren, cn langer dan zes Maanden dezelven voor eigene Rekening heeft onderhouden, zonder dat 'er één eenig gemest of Vet Kalf is onder geweeft: waarop het Billet geopend, en het getuigfchrifcgeleezen zynde, is bevonden, dat die Man was GEERT REINDERS, Huisman te Gamwert in Groningerland ; en is daarom de Premie van 25 Ducaaten, hierop by de Prysvraagen bl. 90 N. 48. gefield, aan denzeiven toegeweezen.
Op Maandag den 18 Juny 1781, vyfde Sesfie gehouden, Praïfent de Heeren Direétèuren van Sy pefteyn-, Prajfident, van Brakel, Parvé, Decker, van den Heuvel, Patyn, Riemsdyk, de Leeuw.
Mitsgaders de Heeren Gedeputeerden van de res-
pee-



RESOLUTIEN i;8r. 193
peftive Departementen, Except den Briel, Wefizaan , IFeftzaandam, Doesburg, Arnhem, en Harderwyk.
De Refolutien, by de voorgaande Sesfie genomen, gerefumeerd, en by die gelegenheid door Heeren Directeuren geproponeerd zynde eene Extenfie van de Prysvraage wegens het Karmofyn of Scharlaken Rood Verwen zoo als in de gedrukte Prysvraagen te zien is, is naa deliberatie het eene en andere beflooten te houden voor gearrefteerd.
Is door den Heer A. BluJJë, overgegeeven een Qualificatie brief van het Departement Dordrecht, luidende op de Heeren Abraham Blujfè en H. F. de Court, waarop die Heer in die qualiteit is erkend en heeft zitting genomen.
Hierop heeft de Heer Prafident Gecommuniceerd, dat naa het drukken van de Punten van Deliberatie nog zyn ingekoomen, de volgende ftukken, naamlyk.
Een Monfrer SCHOTSCH TAPYT onder de Zinfpreuk DOOR VLYT en YVER.
Nog een dito onder de Zinfpreuk IN HOOP VAN EER EN VOORDEEL &c.
Als mede een Model van eene Machine om Ferw te maaien.
En zyn Heeren Directeuren verzogt om dezelven naader te doen Examineeren ten einde op de eerstvolgende Algemeene Vergadering daarover kan worden gerefolveerd.
Ook



194 RESOLUTIEN 1781.
Ook is beflooten aan den Heer Hendrik Riem* fnyder, die de goedheid heeft gehad om voor zyne Venaahng van de keuze uic de Concept • Vraagen m het Hoogduitfch niets te begeeren, maar in tegendeel aan te bieden om, waarin kon, den Oeconomifchen Tak Gram te dienen, gerefolveerd, uit erkentenisfe aan dien Heer te offereeren de tweede Goude Medaille, en is het Departement van 'sHage verzocht, en heeft het zelve aangenomen om dien Heer van wegens deeze Vergadering te bedanken.
Voorts hebben de Heeren Gecommitteerden van Delft, Amfterdam, Rotterdam, Deventer en Arnhem uitgebracht het volgende Rapport met opzicht op het Eikenhout.
„ De Departementen van Delft, Amfterdam, Rot.„ ter dam, Deventeren Arnhem hebben in gevolge „ de Commisfie,op hun gedecerneerd by de groote „ Vergadering des Oeconomifchen Taks den 14 Juny „ 1781, geëxamineerd in de Pointten van Deli„ beraden pag. 9, of N. 77. in den Landbouw 5, moet worden uit de Concept - Vraagen geroyeerd, „ Jaa dan neen. En zyn eenpaarig van advies, dee„ ze vraag niet moet wordengeroyeerd,mwr in dc „ Concept-Vraagen kan hlyven, en dus de respedive „ Departementen daarop hunne ftemming voor een „ volgend Jaar kunnen inbrengen, om dat het de s„ Commisfie is voorgekoomen;dat,fchoon het vry zee„ ker is, dat het Hout groen en vol Sappen zynde, „ niet goed is voor Timmerhout, daarom de geheels . „ Vraag geenfints vervalt, maar het ftaven van dit na„ aeehge met proeven, zulken , die uit onkunde het „ zelve in zulk eenen ftaat laatenkappen, te beeter „ zouden overtuigen; terw,yl het voornaame der vraag
« nog



RESOLUTIEN, i78r: m
'„ nog overig blyft: Welk is de beste Methode om „ het gaaf (Ie, digtstgeflootene en duwzaamfte Tim„ merhout te bekoomsn % enz.
Insgelyks is door de Heeren Gecommitteerden van Delft, 'Amfterdam, Rotterdam en West- Zaandam ingeleverd het volgende Rapport wegens een Fabrycq van Hoorn tot Lantarens :
,, De Departementen van Delft, Jmflerdam , „ Rotterdam en West-Zaandam , hebben ingevol„ ge de Commisfie , op hun gedecerneerd , geè'xa„ mineerd in de Poinéten van befchryving , pag. 9. „ of N. 115. in de Conceptvraagen van de Hand„ werken moet geroyeerd worden dan niet. En zyn „ eenpaarig van gedagten deeze Vraag niet te royee„ ren , maar dezelve alleen met een kleine verande„ ring , als verkiesbaar te [lellen voor een volgend „ Jaar ; naamentlyk een Premie te belooven voor „ den Opregter van een Fabrycq van Hoorn ; ver„ ders zoo als de Vraag ligt, dewyl het dan aan eert „ ieder vrygelaaten word zoodanig gebruik van het „ Hoorn te maaken, als men zal goedvinden."
Ook is door de Commisfie ter zaake van het al of niet royeeren van Art. 44. der Concept - Vraagen , overgegeeven het volgende Rapport:
„ Commisfie gehouden den 15-Juny 1781. door „ de Departementen Leyden, Jmflerdam , Roner„ dam , Schoonhoven en Zaandyk , over 't Art. 6. „ Num. a. pag. 11. der Poinéten van Deliberatie „ wegens den voorflag van 't Departement .....
om te royeeren Art. 44. der Concept-
„ Vraagen 1780.
P De



igC RESOLUTIEN, i?Sr*
,, De Commisfie door de Vergadering gefield tot „ onderzoek van het Artikel, voorkoomende in de „ Poinéten van Deliberatie , opzichtelyk de Lynkoe„ ken, hebben gemeend aan de Vergadering te moe„ ten voordiaagen:
„ Dat 'er door verfcheide Departementen Confide„ raden voor en tegen de daarin voorkomende Propo„ fitie tot rejectie van N. 44. der Conceptvraagen 1780.
gemaakt waren , welke de Commisfie van dat ge■» WJ'gt gekeurd had, dat zonder het inneemen van „ nadere Illucidatien van des kundigen niet konden „ geapplaneerd worden ; weshalven oordeelden:
„ Dat deeze Commisfie behoorde gecontinueerd te „ worden, en het eindelyk rapport op den gedaanen „ voorflag een Jaar uitgefteld , op dat de belang heb„ bende Departementen zig ten deezen opzichte zou» „ den kunnen bekwaamen, mits binnen de drie maan„ den hunne Confideratien aan het voorzittend De» „ partement -Leydcn overzendende. '•'
Vervolgens is gehoord het Rapport van de Heeren Gedeputeerden van de Departementen Rotterdam , Schiedam , Enkhuyfen en Delftshaven , wegens hec opgeeven van eene nieuwe Vraag over den Haring.
„ De Gedeputeerden van de Departementen RoU „ tcrdam , Schiedam , Enkhuyfen en Delftshaven „ „ ingevolge Refolutie Commisforiaal van deeze Ver„ gadering , in overweeging genoomen hebbende» „ het nader uitfchryven van eene Prysvraag tot en„ couragement der verzending van Haring na on„ ze Colonien, hebben al aanfionds begreepen, dat, f, aangezien de omftandigheid, waarin deeze Visfche-
w rye



RESOLUTIEN, I?Sr. 10?
» rye door het Embargo , dat door den Souverain M op dezelve gelegd was, verfeerde, eene Pramie „ op de verfcheeping van Haring naar do Colonien , „ die de Staat bezit, uitteloven , thans geheel hors „ dejaifon zou zyn; en naardien Gecommitteerden* „ mformatien hebben bekoomen , dat federt eenige „ weinige Jaaren sLands Colonien tot een werkelyk „ debouche^ voor den Haring hadden geftrekt, door„ dien er importante verzendingen derwaards uit alle " rf ^erye exerceerende Plaatfen , door diverfe „ Kooplieden waren gedaan ; waartoe ook de Prvs„ vraag reeds eene gelukkige .aanleiding had gegee„ ye„, en waarvan de mogelykheid en het nut? door „ c algemeen bekendmaken der verdiende Pra/mien
" 'Ir"' e!!denÜ,e Wi£rd gebraSc» ^uden zy Ge' „ committeerden* (onder verbeetering) van oordeel „ zyn dat van. wegen dit Genoodfcblp op daTSie m om bovengemelde redenen gééne Verdere aimoe „ digmg noodig was, en dus voor't vervolg gééne „ Prysvraag behoorde te worden uitgefchreeven?f'
Ook hebben de Heeren Vaiïlar.t Gmtmus ™ Strick van Unfchoten, Gedeputeerden va^dTrespec" uve Departementen Amfterdam, Gouda cn uTelhl uitgebracht het volgende Rapport over een Plan ^ het uitgeeven van de Lyfien der Fabrycquen : °
,, De Heeren Vaillant, Couperus en Strick van „ Unfchoten , reipecïive Gedeputeerden tgens de „ Departementen Amfterdam , Gouda en L& „ zynde hunne Mede-gecommitteerde wegend Mii „ delburg thans niet op deeze VergaderinfP4in
* fofj ^ 7ld°et'Ze aan de Refolu,fe£t" s-
" SnS? ^ VerSade"«S P voorleeden Jaar 3, genoomen , gerapporteerd: J
P 2 „Dat



ï98 RESOLUTIEN, 1782,
„ Dat zy de refpe&ive Lyfien der Fabrycquen m
tyds van Heeren Direéteuren ontvangen , en onder „ elkander conform hun voorig rapport gecommuni-
ceerd hebbende, dezelven met alle mogelyke at„ tentie hadden nagezien en overwoogen, dat zy, „ naardien Hechts van één éénig Departement eenige „ Confideratien op dat ftuk waren ingekoomen, en „, van Vyftig Departementen Hechts Eenentwintig „ Lysten , terwyl de notabelfte Departementen zelfs,
gééne Lysten hadden ingegeeven , moeten beflui„ ten , dat deeze Departementen inhaereerden, het ,, geen door hun by voorige gelegenheeden was aan„ gemerkt, en zy Gecommitteerdens , hoe ook het „ drukken derzelver mogt werden gereguleerd, voor „ als nog geen kans zagen om dit werk, dat altoos „ incompleet zou blyven, ten algemeen genoegen „ ten einde te brengen.
„ Dat zy nochtans , om aan de genoomene Refo-
lutie van deeze Vergadering zoo ras in hun was, en „ aan het verlangen van fommigc Departementen te „ voldoen, wel wilden in confideratie geeven , of <„ deeze Vergadering kan befluiten , om 't zy dan by „ Advertentie in de Nieuwspapieren , of wel op de
gevoeglykfte wyze door de refpeétive Departemen„ ten doen bekend worden , dat alle de geenen , die „ eenige Fabrycquen exerceerden, en verkoozen de„ zeiven gepubliceerd te zien, voor het einde van dit „ Jaar eene opgaave van de Sortimenten hunner Fa-
brycquen , benevens hunne naamen en woonplaat„ fen, konden doen aan den Al genieenen Secretaris, „ welke dan eene Alphabethifche Lyst zoude opmaa„ ken naar ordre der Provintien . Steden en Plaatfen „ van ons Vaderland , om gepubliceerd te worden ,
5, zoo



RESOLUTIEN, i78r. j99
zoo draa/een voldoend Plan van eenen Oeconomi„ Jchen Aimanack, federt de oprichting van dit In„ fiitut zoo zeer verlangd, zou zyn ingekomen. "
Voor alle welke Rapporten de gemelde Heeren door de Vergadering wegens hunne genomene moeite zyn bedankt, en naa deliberatie de daajby uitgebrachte Advifen gearresteerd.
Alvorens vervolgens te treeden tot het vasrftellen van de Prysvraagen, is, conform Art 198 en 199 van de Wetten, in omvraage gebragt, of men in deeze Vergadering zou delibereeren en refolveeren over de Propofitie van het Departement ijjelfteyn , vervat in zekere Misfive van opgemelde Departement in dato 17. May van dw Jaar , en rondgezonden aan verfcheide Departementen , en is beflooten by eene groote meerderheid gemelden Brief tegenwoordig niet in deliberatie te brengen.
Waarop Heeren5 Gedeputeerden van het zelve Departement , aan Directeuren hebben verzogt , om denzelven Brief prout jacet, conform dezelfde Artykelen van de Wet, tegen de eerstkoomende Algemeene Vergadering in de Punten van Deliberatie te brengen.
Is door den Heer Prafider.t aan de Vergadering verzocht, dat, offchoon wel door Heeren Directeuren, by het zenden der Punten van Deliberatie, was gemeld , dat huns oordeels voor dit Jaar tot het opgeeven van Prysvraagen zou kunnen worden gedisponeerd over de fomma van circa Vierduizend Ducaaten , men geliefde tegenwoordig bovenal de Kasfe in P 3 het



20o RESOLUTIEN, 1781,
het oog te houden , naadien meer dan waarfchynlyk door de Heeren Gecommitteerden .tot het verhoogen der Prcemen op het naavolgen van Engelfche Mamifaftuur en , gemelde Pryzen zeer aanmerkelyk zou» den worden verhoogd, waarop gemelde Heer Prte* ftdcnt voor dit verzoek en herinnering is bedankt, e» hetzelve beflooten te volgen.
Vervolgens overgegaan zynde tot het Arresteeren van de Prysvraagen , heeft de Heer Prcefident gecommuniceerd de Numero's der Concept - Vraagen , door de meeste Departementen ter voorftelling uitgekozen , als in den
L ANDBOUW,
Nam. «aft 224. 225.. 66. 52. 18. 17. 70; 73. 22. 30.
Welke allen by de Vergadering zyn gearresteerd , in de form , als by ieder derzelver in de gedrukte Prysvraagen te zien zal zyn.
Ook is by die gelegenheid beflooten, om Num. 16. 15. 67. 10. 33. 19. 48 en 35. offchoon dezelven een genoegzaam aantal ftemmen voor zich hadden, om tot Prysvraagen opgegeeven te worden, wegens verfcheide redenen voor dit Jaar te pasfeeren ^ als mede om Num. 11. van de gemelde Concept-Vraagen uit dezelven voor het vervolg te royeeren.
Op



RESOLUTIEN, 1781. 201
Op Dingsdng den 19. Juny 1781. Zesde Sesfie gehouden, praefenc de Heeren Directeuren , van üypefteyn , Prsefident ; Pdrvé , Heshuyfen , Hope , Decker , van den Heuvel, Patyn , Riemsdyk, de Leeuw ;
En de refpe&ive Departementen : Prseter den Priel, Weesp , Maasfluis en Thamen ,
Waarin de Extenfie van de Refolutien, by de voorgaande Sesfie genoomen , zyn gerefumeerd, en naa deliberatie gearresteerd.
Voorts heeft de Heer Vaillant , gequalificeerd ter deezer Vergaderinge van wegens Enkhuy/en , gecommuniceerd , dat Pieter Blok Woutersz , en Jan de Jongb de Jonge, in Comp. verzochten, om in plaats van famen te bekoomen de groote Goude Medaille, fcun by deeze Vergaderinge in de voorgaande Sesfie van d. 15 hujus toegelegd wegens den Haring, ieder met eene tweede dito Medaille mogten worden begiftigt: En is beflooten om gemelde verzoek te accorJeeren.
Hierop voortgezet zynde de Deliberatien over het opgeeven van nieuwe Prysvraagen , zyn gearresteerd de naavolgende Numero's , te weeten
In den LANDBOUW, Num. 65. 68. en 74.
En is beflooten om redenen Num. 40. voor dit Jaar te pasfeeren, en Num. 1. uit de Conceptvraagen te royeeren.
P 4 Ver-



202 RESOLUTIEN, t7%t.
Vervolgens overgegaan zynde tot het arrefleeren der Prysvraagen in den Koophandel en Colonien , zyn daartoe vastgefteld Num. 84. 87. 83, 100. 101 en 09. volgens de Extenfie, die daarvan in de Prysvraagen zal worden opgegeeven.
En is om redenen gerefolveerd Num. 227. 8x. 97. 102. 88 en 89. voor dit Jaar te pasfeeren ; en Num. 95 en 92. uit de Conceptvraagen te royeeren.
Hierop alvorens te treeden tot het arrefleeren van de Prysvraagen , optegeeven in de Handwerken en Fabrycquen , is door de Heeren Gecommitteerden , tot het verhoogen der Pramien op het naavolgen van de Engel/che Manufacluuren , uitgebracht het volgende Rapport:
De Heeren Directeuren van den Heuvel en van „ Riemsdyk, benevens de Gedeputeerden van de De„ partementen Leyden , Amfterdam , Rotterdam , „ Tfjelfleyn, Huyzen , Vlisfingen en Utrecht , in „ gevolge de Refolutie van deeze Vergadering, ge„ committcerd ter overweegirig van de Propoïkie Jub „ littera G. in de Poincten van Deliberatie pag. ao. „ vervat, hebben uit de meer gedetailleerde Extenfie „ van dezelve, hun door het Departement Huizen „ gefuppediteerd , dit poinct van zoo veel gewicht „ geoordeeld , dat zy een anderzints noodzaakelyke behartiging van het finantieele belang in dit tydftip „ hebben moeten overflappen , en derhalven aan„ ftonds gemeend te moeten treeden tot eene merke„ lyke verhooging der Prmmien in het Vak der Hand„ werken en Fabrycquen , uitgeloofd op zoodanige 5, Stoffen , Handwerken en Werktuigen , waarin de
Eng el-



RESOLUTIEN, iT&H 2o3
„ Engelfchen boven onze Ingezetenen prevaleerden, „ en eenige anderen , zoo rot overbrenging van Fa„ brycquen, die jhier nog niet in gebruik zyn , als „ tot bekooming'van kundige Werklieden, te con„ cipieeren.
„ Dan Gecommitteerden vinden zich door de ver„ andering, die hierdoor, zoo in de Extenfie der „ reeds uitgefchreevene Prysvraagen , als in de Pre„ mien zeiven veroorzaakt word, verplicht, ten ein„ de eene voegzaame orde gehouden worde, deeze „ Vergadering vooraf voor te draagen , om de reeds „ uitgefchreevene, of nog ftaande deeze Vergadering „ uittefchrvvene Prysvraagen , te doen herdrukken ; ,, wanneer de Vraagen , die reeds zyn beantwoord , „ konden uitvallen , het welke dan overeenkwam ,, met de Propofitie, door Gedeputeerden van het „ Departement Amfterdam gisteren geopperd, om „ namentlyk in het vervolg de Prysvraagen van eiken byzonderen Tak , afzonderlyk , op losfe bladen te „ doen drukken , en ten minftén pryze te doen verkoopen ; terwyl het verder alom bekend maaken „ derzelve in alle Nederlandfche Couranten voor ee„ nen convenabelen prys te gelyk kon worden gear„ resteerd , en Heeren Directeuren gequalificeerd om „ zulks met den meesten fpoed te effectueeren.
„ En dan komt onder de voorgeflagene verhoo. „ ging eerst voor Num. 8. onder de HANDWER„ KEN en FABRYCQUEN, pag. 20. omtrent „ Staale Beugels en Tongen , waarvan Gecommit„ teerden de Premie op tagtig Ducaaten zouden „ Hellen : 1784.
P 5 n Pag-



2o4 RESOLUTIEN, 1781;
„ Pag. al» Nam. 10 wegens het maaken van Spelden en Naalden , gelyk aan de beste Buiten„ land [eken, waaruit naar het oordeel van Gecommit„ teerden de Spelden , waarop reeds een Prsemie ver, diend is, behoorden uitgelaaten te worden , en de „ Prsemie op de Naalden tot 100 Ducaaten ver* „ hoogd zonder Medaille't inteleveren op 1782. en „ uitteftrekken tot 1785.
„ Pag. 25. Num. 19. de Vraag op het Staalriet, „ conform de Refolutie , ffaande deeze Vergadering „ genoomen , te brengen op 100 Ducaaten ; inte„ leveren September 1783.
„ Pag. 59 N. 31. op Voerdurans, Flanel, enz. „ voor ieder foort de Goude Medaille en 00 Ducaa„ ten , en de vier volgende Jaaren 30 Ducaaten , „ tenzy dezelven zich bevonden in de termen der Prys„ vraag N 46. der Handwerken , in'c Jaar 1780. „ voorgefteld , wanneer deeze belooning zal kunnen „ verkiezen ; inteleveren ultimo Sept. 1782. uitge„ (trekt tot 1785-
„ Pag. 60 N. 33. Carfayen en Bayen, gelyk met „ de Bukenlandfchen , ieder foort 50 Ducaaten, de
vier volgende Jaaren insgelyks 50 Ducaaten , ten ., zy als de voorige Vraag valle in de Termen van N. 5', 46. zo even gemeld ; 1782 tot 1785.
„ Pag. 100. N. 56. op een Fabrycq van NEE„ TELDOEKEN , uit West - Indifcbe Katoen , de ?, Prasmie te amplieeren tot op 200 Ducaaten, en „ géén Medaille.
Pag,



RESOLUTIEN, ï78i. zo5
„ Pag. 101. N. 57. Op het /pinnen van Zyde, „ 50 Ducaaten uitteloven tot September 1785.
En uit de Conceptvraagen pag. <r. N. iu.. de „ Fabrycq van SPIEGELGLAS, Hellende' (in „ plaats van aan den geenenj aan den eer/ten , 40 » en 26 duim , te zenden aan Heeren Directeuren , „ met uitlaating van de gevorderde verbintenis , om „ binnen de Republycq te blyven ; en 'er by te voe„ gen, indien geduurende de vyf volgende Jaaren „ een dubbelde quantiteit Spiegels levert , voor elk „ Jaar 100 Ducaaten.
„ En pag. 105. N. 230. van 't vervolg der Con„ ceptvraagen over het verdunnen van V Koper, zoo „ als vereifcht word tot het bekleeden van den Huid „ der Scheepen, wederom Hellende aan den eerften „ en zoo goed als 't beste Buitenlandjche , zonder
Goude Medaille.
„ Vervolgens is Gecommitteerden voorgekomen ,' „ dat onder de reeds uitgefchreevene Prysvraagen by„ zondere attentie meriteeren fommige Artykelen , „ waarvan de Engelfcben het geheim bezitten , en „ welker ontdekking voor de Vaderlandfche Fabryc„ quen van important nut zou zyn : zoodanig is op „ pag. 19. N.7. de Fabrycq van Staal, waar de „ melding van zcoajluks en 500 MeJJen behoort te „ worden uitgelaaten, en in de plaats gefteld daarvan „ 50 Staaven, in 't eerjle Jaar afgewerkt, vertoont, „ en aanneemt ten zeiven pryze te leveren, 200 Du„ caaten; 1782 tot 1785. 't openbaaren van het ge„ heim uitlaaten.
- Pag.



2oG RESOLUTIEN, 1781/
,, Pag. 60. N. 34. de behandeling van bet glan* „ zen der Grynen , Kaleminken enz. Hier was by „ het glanzen gevoegelyk het Pars/en en Gommen ge„ ffceld , de Praamie verminderd op app Ducaattn ; „ en de verplichting der bekendmaaking 'er afaelaa„ ten ,. terwyl Jaarlyks , -zoo lang die Kunst ten „ diende der Fabrycquen bleef oeffenen , 50 Ducaa„ ten konden uitgeloofd worden , in de tien eerde „ Jaaren.
„ Pag. 97. N. 48. op het Aardewerk , de quan„ titeit derzelver het-eer (ie Jaar te dellen op 1 o Ser„ viefen, 200 Ducaaten en de Goude Medaille: het „ tweede Jaar 25 Serviefen , en voorts jaarlyks 50, „ Iaatende de volgende negen Jaaren 100 Ducaaten „ voor elk Jaar.
„ Pag. 98. N. 50. wegens Schyfglas , waarom: ï, trent gééne verandering behoeft.
,. Pag. 99. N. 51. op het Koperwerk tot Oma's, menten , in plaats van Engelfche, volgens Refo„ lutie best Buitenlandfche, te dellen de Premie van „ 50 Ducaaten ; uittedrekken tot 1783.
„ Pag. 99. N. 53. Vylen en Raspen, de verbin„ tenis om hier te blyven 'er uitgelaaten , en 40 Du„ caaten Jaarlyks, geduurende de vyf eerstvolgen?, de Jaaren.
„ Pag. 100. N. 54. de Schaften tot Laarzen , „ aldus blyvende , alleen voor Mngelfcben in best
5, buitenlandfche.
„ Waar-



RESOLUTIEN, 1781. t0?
„ Waarby Gecommitteerden nog zouden voegen, „ om het groot debiet, dat daarin uit Engeland her„ waards is , twee Vraagen op 't wateren en moor en „ van Grynen en Casjani, volgens deeze extenfie:
„ Aan den geenen , die de Kunst van het wateren „ of mdoren der Grynen , zoo fraai , glanzig, be„ ftendig , en groot van golving , als dit by de En,, gel/chen altoos plaats heeft en wiskundig fchynt, „ binnen deeze Repttblycq een Jaar lang met Proeven „ bevestigt, een Premie van iooo Ducaaten; mits „ dat het zelve niet te boven gaa den prys van 2 ftui-
„ vers per EI \ en nog boven dien een halve
„ fiujver per El voor den geenen , die üj/Jaaren lang ,, deeze Kunst oeffent, mits niet excedeerende de „ Somme van 50 Ducaaten Jaarlyks. .
„ Aan den geenen , die een Jaar lang deeze Kunsr. „ binnen cü Republycq oeffent, om Inlandjche Stof„ jen , gelyk de zoogenaamde Engelfche Casjanten, „ tot Behangfels van Ledikanten eh Gordynen gebrui„ kelyk , te moor en en met Slangetjes te drukken , „ mits het zelve niet te boven gaa den prys van an„ derhalve (iuiver per EI ; een Prsemie van 50 Du-
„ caaten. DeBewyzen. Getuigfchriften, en
„ van ieder foort een Stuk tot Monfter . inteleveren „ vóór of op ultimo September 1782. en ftrekt zich n uit tot 1785.
»» En naardien het niet mogelyk is , vooraf te bepaaien den prys; waarvoor men zich van 't geheim „ der voorgefielde Artykelen zoude kunnen Meester „ maaken , 't welk naar omftandigheid van perfoo-
« nen



eo8 RESOLUTIEN, i78r.
nen en tyd altoos verfchillen zal ; daar 't behalven „ dat, onzeker , gevaarlyk , en ligt boven 't bereik „ van de Kas zou zyn, den eenen of anderen des kun„ digen ter navorfching in 's Vyands Land te zenden , „ weeten Gecommitteerden geen gevoegelyker mid„ del aan de hand te geeven, dan een algemeene aan„ kondiging agter deeze Poinften te ftellen, dat elk, „ die in een of meer der negen laatst opgenoemde ,, Artykelen geneegen was zyn geheim te openbaar en, „ zich aan Heeren Directeuren , ( die uit hun Corps „ dan eenige Heeren zouden committeeren,) konde „ addreflèeren , en met opzicht tot de Werktuigen , „ die wy in de Fabrycquen ontbeeren, eene andere „ uitnodiging ; in deezer voegen:
„ Allen, die eenig WERKTUIG, tot de Fabryc„ quen dienfiig, het welk tot heden binnen de Re„ publycq nog niet in gebruik is geweest, aan Hee„ ren Directeuren overzendt, en deszelfs gebruik aan „ toont, en met Proeven voldoenend bewyst , zal, „ naar maate der nuttigheid van de zaak, een aanzien„ lyke belooning erlangen.
„ Eindelyk meenen Gecommitteerden (in aanmer„ king, niet alleen van het gebrek aan bekwaame „ W".rklieden tot Fabrycquen , maar ook cm zooda„ nig vreemd Werkvolk , 't welk eenig hier onge„ woon Handwerk kundig was, herwaards te trek„ ken dat eene aanzienlyké aanmoediging, zoo voor „ de Fabricqueurs , als vreemde Werklieden, hoog„ noodig was \ en de volgende Pryzen uitteloven:
„ Aan



RESOLUTIEN, i?M; sop
„ Aan de Fabricqueurs in Zyde Stoffen , Zyde „ Linten , Zyde Koujsen , Katoen Fluweel, Staal, „ Vylen en Naalden , welken de eerfte tot dienst „ van hurrae 'Pabricquen één of meer Knegts , van „ buiten 'sLands binnen deeze Republycq doen over„ komen ; een Prsemie van 10 Ducaaten voor ieder
„ Knegt: en aan den Knegt of Knegts zeiven
„ ieder een Premie van is Ducaaten in het eerfte .„ Jaar , en van 6 Ducaaten in ieder der twee vol3, gende Jaaren , mits by certificaat van één of meer 3, -Fabricqueurs (hunne Meesters) aantoonende, ge„ duurende dien tyd in de Republycq gewoond, en „ goed werk gemaakt te hebben.
„ Aan den Fabricqucur, welke 10 of meer Knegts „ binnen deeze Republycq zal hebben doen komen „ zal nog daarenboven de Goude Medaille worden
„ gegeeven. Deeze Praemien zullen uitgedeeld
worden voor de eerfte 100 Knegts , welken ten deezen einde aan Heeren Directeuren met Brieven „ van Voorfchryvinge van het Departement hunner j, wooïïplaatfe zullen zyn aangegeeven.
„ En zouden Gecommitteerden dan verzoeken , „ dat Heeren Directeuren mogten worden gequalifi„ ceerd en verzogt, de gementioneerde Vraagen ten „ fpoedigfte in het Engeljch te doen vertaaien en r» verzenden.
„ De overige Prysvraagen konden dan in haar ee,» heel blyven.
„ En



2t© RESOLUTIEN, ï?8x,
„ En Gecommitteerden volgens de declaratie van het Departement, dat geleegenheid tot deeze com», misfie gegeeven heeft, aan deszelfs intentie voldaan „ hebbende , refereeren zich tot het verlicht oordeel s, van deeze Vergadering , en zullen , hoe zeer nu, 5, zoo ver hun mogelyk was, gedefungeerd hebbende, 5» gaarne op zich neemen de continuatie van deeze Commisfie, ten einde in het volgende Jaar, naarom„ ftandigheid van tyd en zaaken , over de alteratie , „ ampliatie oïnitjirekking der voorgenoemde Poin„ ten nader te befoigneeren, en deeze Vergadering als „ dan te dienen van hunne Confideratien en Advys."
Welk Rapport in rype deliberatie genomen zynde , zyn Heeren Gecommitteerden voor hunne extraordinaire in deezen aangewende moeite en gedaan rapport bedankt, en het gerapporteerde door de Vergadering gearrefteerd. Ook zyn gemelde Heeren verzocht tot het continueeren in deeze Commisfie, ten einde in het volgende Jaar, naar omftandigheid van tyd en zaaken , over de alteratie , ampliatie of uitfirekking van voorgenoemde Poinclen naader te befoigneeren, en deeze Vergadering alsdan te dienen van hunne confideratien en advys. En is voorts beflooten de Prysvraagen , by het zelve Rapport geinfereerd, zoo *verre dezelve nog niet vertaald zyn , ten eerften te doen vertaaien in het Engelfcb en Franfch : en ook in het Hoogduitfch , van de nieuwe Prysvraagen en verhooging der ouden , by forme van fupplemenr advertentie te doen.
Voorts hebben Heeren Gecommitteerden ter zaake van de Preemien op het Spinwerk enz. bl. 6. en 20.
Litt



RESOLUTIEN, i78r. 2Il
Litt. H. van de Punten van Befchryvinge vermeld uitgebracht het volgende Rapport:
,, De Gedeputeerden der Departementen Delft, „ Schoonhoven Alkmaar , Hoorn en Huizen , ab gecommitteerd tot het Examineeren der Poinétea „ van Deliberatie, pag. 6. en pag. ao. Litt. H. ten„ deerende tot het intrekken der Prenten op het „ /pinnen van hoehair en Hede ■ en tot het ïxten„ deeren van aezelve Pramien over het /pinnen var, „ CarlcnJFerkvoordeZyldoek-Rederyen; hebben „ de eer by deezen aan de Vergadering te rapportee„ ren : Dat het hun by examinatie van deeze Poinc„ ten en van alle de redenen , zoo voor als teeea „ geallegeerd , naa rype deliberatie is voorgekomen: „ dat alle de opgenoemde Articulen, best bekend en ta „ distmgueeren onder de naamen van HeedeoïWerk „ Koebair en Hennip tot de Zyldoek-Reder yen, ieder „ m zyn foort , zyn van merkelyken invloed op de. „ Algemeene Welvaart , en dus van genoegzaame „ importantie , om van wegens dit Genootfchap ta „ worden geëncourageerd : In diervoege nochtans „ dat daarin worden gemaakt zoodanige kleine Dis„ tinétien , als hun eenparig voorgekoomen is , besc „ gelchikt te zyn , om te gemoet te koomen aan de n eisfchen van de eene , en de bezwaaren van da „ audere party. -
■p. " „ Dat zy ten dien einde niet wel kunnen volftaan „ niet aan deeze Vergadering voor te draagen eeBe „ Extenlie van de uitfchryving deezer Prsmien , dia „ het onderwerp van hunne deliberatien hebben uit„ gemaakt, maar uit hoofde van derzelver verband , met die , welken reeds by eene voorige Sesfie op Q „ den



212
RESOLUTIEN, i78r.
„ den voet van voorleeden Jaar voor de andere foor„ ten van Spinwerk zyn gearresteerd, de vryheid moe„ ten neemen om aaneengefchakeld op te geeven ee„ ne Concept ■ Refolutie voor de reeds gearresteerde „ en nog te arresteerene Prcemien op de differente foorten van Spinwerk ; waarby de Vergadering „ tevens in ftaat zal gefield worden om te jugeeren „ over dat gedeelte van dit werk , 't welk bepaalde„ lyk aan hun was gedemandeerd.
„ Luidende deeze Concept-Refolutie als volgt:
Dat by de Algemeene Vergadering is beflooten , „ in ieder Departement aan Kinderen beneden de 12 Jaar , 't zy Jongens of Meisjes , die een goeden „ draad kunnen fpinnen van Wolle, Vlas, Katoen*. „ Hennip tot de Zyldoek - Redery , en Kcehair , „ in tegenwoordigheid van eenige Leden , daartoe „ door de Commisfie der Directie gecommitteerd, de „ naavolgende Prsemien uittedeelen:
In de WOLLE.
„ Aan een Jongen of Meisje , die den besten draad Wol fpint, op het groote Wiel, het foort van Wol ter keuze van het Departement . ƒ 5 : 5 :
„ Op het kleine Wiel dito - ƒ 5 : 5 :
„ Aan vier Jongens of Meisjes, in het Spinwerk op 't groote Wiel, daar naast aankoomende , ieder ƒ2: 10: ƒ 10 : - :
., Op 't kleine Wiel dito ieder ƒ2 : 10 : ƒ 10 : - :
In



RESOLUTIEN, i73r. ^ In het VLA S.
ï, Aan een Jongen of Meisje , het best
ipinnende op 't kleine Wiel, ƒ 5 ' 5 *
55 Op 't «SpiHro* of Quenouille , - /" 5 : 5 •
„ Aan ofcr Jongens of Meisjes, daarnaast aankoersende, op het kleine Wiel,
ieder /' 2 : 10': f 10 : - ;
r„ Aan w>r dito , daar naast aankoornende , op het Spinrok of Quenouille,
ieder ƒ 2 : 10 : IO : - «
NB. Doch inde HEDE of WERK ,
„ Aan een Jongen of Meisje , die her
beste fpint, . . ƒ 4 * - J
» Aan vier dito , naast aankoornende ,
ieder ƒ 3 : - - 8 : - f
In de C A T O E N.
ï» .Aan een Jongen of Meisje , die hec
beste fpint op 't #7*/ % ƒ 5 : 5 J
» Aan tw dito , naast aankoornende ,
, ieder ƒ 2 : ïo : ƒ i0 ; - ;
U . li ^Sm^f^i



sr4 R ES OLOTlENj iJSfl
In den HENN1P,
Tot de Zeildoek-Rederye , op het Joo/ittie ÓF Zittende Wiel.
n Aan een Jongen of Meisje ,. die den
Carl het beste fpint, - ƒ 5 : 5 "
„ Aan vier dito , dAar naast aankoomen-
de , ieder - . f * • i° : f 10 : " :
„ Aan een Jongen of Meisje , die het
/Fer£ het beste fpint, - / 5 : 5 ■
„ Aan vier dito , daar naast aankoomende , ieder - ƒ 2 : 10 : ƒ ïo : - :
In het KOE II A I R.
"„ Aan een Jongen of Meisje , die den
besten draad fpint, - ■ ƒ 4 : * ;
„ Aan vier dito , daar naast aankoomende , ieder - ƒ 2 : - : ƒ 8 ^ - :
„ De Commisfie, hier mede vertrouwende aan de , intentie der Algemeene Vergadering voldaan te heb-„ ben , neemt de vryheid aan de Vergadering nog te , herinneren en te proponeeren , het Continueeren " der Prsemien op het Zydewinden , het werken van
gefpeldewerkte Gaarene Kanten , waaromtrent by „ de voorgemelde Refolutie op het Spinwerk, nog „ gééne Deliberatien zyn gevallen."
Meï



RESOLUTIEN, j78r. b|
Met het welke de Vergadering , naa deliberatie , zich heeft geconformeerd , en de Heeren Gecommitteerden voor hunne genomene moeite en gedaan rapport bedankt.
Vervolgens hebben Heeren Gedeputeerden van Delft gecommuniceerd , dat de Perfoon, die gedongen heeft na den Prys , gefield op Potten te fabriceeren, die de Frank f otter in deugd en prys evenaaren , zich in behoorelyke orde aan hun Departement had geadrefteerd; dat de Fabrycq van dien Man door eenige Heeren , Leden van de Commisfie der Directie aldaar , was geëxamineerd ; dat hem door dezelven hiervan getuigenis is gegeeven , dat het zelve meer dan waarfchynlyk zal geflooten zyn in het Billet door dien Man by zyne Potten gezonden , dat het Departement van Delft tot meerdere geheimhoudinge géénen Brief daar by had gevoegd, of een en anaer zelf had gezonden , maar gemelde Man zulks regtftreeks had gedaan , om de Plaats , van waar dezelve kwamen , des te beter geheim te houden ;
dat het derhalven eene hardigheid zoude zyn , dat die Man om die reden ontzet wierd , althans nog voor eén Jaar van den Prys , te meer, dewyl op één ma het laatfte Artykel van de Algemeene Voorwaarde , gedrukt voor de Prysvraagen van 1780. bl. 87 daartoe aanleiding had gegeeven. Om alle welke redenen , gemelde Heeren Gedeputeerden verzochten , dat, ftaande deeze Vergadering,, gemelde Potten nog mogten worden geëxamineerd onder het opzicht van de Heeren Gedeputeerden van dezelfde Departementen, die over de vorigen waren geraadpleegd, en goedgekeurd zynde , aan denzelven Man insgelyks vyfti* JJumien mogten worden toegelegd, even zoo afs Q 3 aan



*atf RESOLUTIEN, 1781.
aan die van Arnhem en GowJa by deeze Algemeene Vergadering was beflooten te geeven.
Het welke, volgens Art. 195. van de Wetten , in omvraage zynde gebracht, of in naadere overwceging zóu worden genomen , is met eene meerderheid van meer dan drie vierde der Stemmen daar toe beflooten : en hierop de Propofitie zelve ter deliberatie gebragt zynde , is insgelyks door eene groote meerderheid boven de drie vierde der Stemmen het zelve Verzoek geaccordeerd , onder uitdrukkelyk beding nochtans, dat deeze Refolutie, welke alleen genomen is uit hoofde dat de Zender daarvan geheel was buiten eenige fchuld aan het geene hier was verzuimd, en het Departement Delft alleen , doordien het gemeend had uit hoofde van op één naa het laatfte Artykel van de Algemeene Voorwaarden , gedrukt voor de Prysvraagen van het jaar 1780. bladz. 87. op deeze manier den naam en woonplaats van den Zender best geheim te kunnen houden , zoo te moogen handelen , op geenerhande manier ooit in eenige confequentie zal moogen worden getrokken , ofte als een Voorbeeld geallegeerd. En zyn de Heeren Gedeputeerden van Haarlem , Leyden en Amfterdam verzocht , om de gemelde Potten onder hun opzicht te doen examineeren, en den uitflag van dat onderzoek, is het mogelyk , nog vóór het einde van deeze Vergadering aan dezelve te rapporteeren , ten einde daarop zoude kunnen worden gerefolveerd.
©p



RESOLUTIEN, i78r. 217
Op Woensdag den 20. Juny 1781. de Zevende Sesfie gehouden, prafent de Heeren Directeuren van Sypefteyn , PrEefident ; van Brakel, Parvê , Decker , van den Heuvel, Patyn , Riemsdyk , van Berck , en alle de Heeren Gedeputeerden van de respeétive Departementen.
Waarin de Refolutien van de voorgaande Sesfie gerefumeerd , en naa omvraag goedgekeurd zynde , door Heeren Gecommitteerden ter zaake van de Maaten en Gewichten, is gedaan het volgende Rapport:
„ De Gecommitteerden uit de Departementen „ Amfterdam , Gouda, Middelburg , en Utrecht , ,, hebben , ingevolge de Refolutie deezer Vergade„ ring van den 13. deezer, geëxamineerd de onder„ icheidene Berichten van de Departementen Dord* „ recht, Delft , Woerden , Maasfluis , Middel„ burg , Vlisfingen , Utrecht, Arnhem , Harder„ wyk , Breda , en Bergen op Zoom , aan Heeren „ Directeuren toegezonden, ter voldoeninge, aan da „ Refolutie van de Algemeene Vergadering van den 21. September 1779., houdende opgaave van de „ onderfeheidene Roeden, Voeten en Ellen , mits„ gaders Maaten en Gewichten , in derzelver en „ naast aangeleegene plaatfen in gebruik ; ten einde-, „ was het mogelyk , te ontwerpen een Schema van „ opgaave voor zoodanige Departementen, als ten „ deezen waren gebleeven in gebreke.
„ Dat zy Heeren Gecommitteerden by die Exa„ minatie hadden bevonden , dat, door géén der „ evengemelde Departementen ,^aan de Intentie van Q 4 >, bo-



flig RESOLUTIEN, j;3r>
„ bovengemelde Refolutie deezer Vergadering volle„ dig was voldaan.
■ „ Dat egter , door het Departement van Middel„ burg , het meest naauwkeurigst in deezen was te „ werk gegaan , en zy Heeren Gecommitteerden „ daarom vermeend hadden , de opgaave van dat Departement, zig onder eenige veranderingen en „ ampliatien, als een Schema te moeten voordellen.
,, Dat zy Heeren Gecommitteerden dienvolgens van oordeel zouden zyn , dat alle de respeftive „ Departementen by eene op nieuw te neemene Refolutie deezer Vergadering zouden behooren tewor„ den verzocht, te doen opmaaken , en binnen den „ tyd van negen Maanden aan Heeren Directeuren intezenden eene naauwkeurige Opgaave ;
Met opzicht tot Roeden , Voeten en Ellen ;
\, Hoe veel gedeeltens van de Rbynlandfche Roeden , „ verdeeld in i oooo deelen (berekend naar den Rhyn„ landfehen Voet , zoo als die door Prof. Lulofs, „ naagegaan en ter bewaaringe weggelegd is in de ?, Academie te Leydcn, volgens zyne eigene befchry-
ving , in zyne Grondheginzelen der PVynroei- en „ Pylkunde , §. 97. ) uitmaaken , alle zoodanige „ Roeden , Voeten en Ellen , als waarvan men zich
in ieder Departement en de daarnaast bygelegene „ Plaatfen , alwaar geen Departementen zyn , be,, dient; het zy die Roeden, Voeten en Ellen be,, noemd worden met den naam van Jmfterdamjche „ Hout - Voetmaat , Bloyjche Maat, Hondsbos]'cher K
„ Maat,



RESOLUTIEN, i;8r. 210
f, Maat , Kennemerlandfche Maat, Bever isyker „ Maat, Scbouwfche Maat, Putfche Maat, Dyk„ maat , ofte zoodanige andere Naaraen , als ergens mogten in gebruik zyn.
En met betrekking tot de Maaten, zoo natte ' als drooge , en Gewigten.
„ Hoe veele Cubicque duimen , naar bovengemel,, de Rbynlandfcbe Voetmaat berekend , mitsgaders „ hoe veel Gcwigt, berekend naar het Nederland„ fcbe Troifcbe Gewigt , (zoo ais daarvan gefproo„ ken word in het Placcaat van den 21. Maart 1606 „ Art. 58. in de Infiruclie voorden Tkmeester Ge~ „ neraal der Vereenigde Nederlanden , van den 1. „ Mey 1750. Art. 2. beiden gearresteerd , door dc „ Hoog Mog. Heeren Staaten Generaal, en te vin,, den in de Groot - Placcaatboeken , I. Deel , Col. ,, 2687. en VII. Deel, Col. n 18 en 1119.) in„ houden. De Stoopen en Mingelen , met haare „ kleindere gedeeltens, met opklimming totdegroot-
fle Maaten tot Leggers toe; de Zakken en Mud„ den , met haare gedeeltens ; de Vifcb - Turf - en „ andere Tonnen , en hunne gedeeltens , alwaar 'er „ mochten in gebruik zyn : en eindelyk zoodanige ,, andere , zoo natte als drooge, Maaten, als waar ,, van men zich, in eenige Steden ofPlaatfen, meer„ der zoude moogen bedienen.
„ Ten einde alle dezelve Opgaaven, by Heeren „ Directeuren ontvangen zynde , door hun Ed. des„ aangaande zoodanig zoude kunnen worden gehanï, deld , als zy Heeren , met het gebuteerde oogQ 5 „ merk,



22o RESOLUTIEN, i7Sr.
„ merk , by de bovengemelde Refolutie deezer AI„ gemeene Vergadering van den 21. September 1779 ?> meest overeenkomftig zullen oordeelen.
„ Verhoopende zy Heeren Gecommitteerdens hier „ mede zich, van de aan hen opgedraagene Com„ misfie naar vermoogen en naar kortheid des tyds , „ ten genoegen deezer Vergadering te hebben ge„ kweeten."
Waarop naa deliberatie Heeren Gecommitteerden' voor hunne genomene moeite en gedaan rapport zyn bedankt, en gemelde Heeren verzogt, om* in deeze Commisfie te continueeren, en de volgende Algemeene Vergadering te dienen van hunne Confideratien en Advys. Zullende ten dien einde Berichten , ingekomen van de respeélive Departementen ten deezen opzichte naa primo Maart 1782. door den algemeenen Secretaris fimul & femel worden gezonden aan het in deeze Commisfie Voorzittend Departement vaa Amfterdam.
Verder heeft de Commisfie tot het examineeren det Potten , getekend met W. V. D. daarop uitgebracht derzelver zeer favorabel rapport, en is ingevolge van dien , conform de Refolutie , op gisteren genomen, beflooten het Billet van den Zender te openen. Het welke gefchied zynde, is daarin gevonden en vervolgens voorgeleezen het Getuigfchrift van het Departement Delft, dat dezelven aldaar gemaakt waren , en bevonden , dat de Maaker daarvan was Jan vander. Aa , Pottenfabricqueur te Delft, aan denwelken derhalven is. beflooten de 50 Ducaaten te geeven.
Is



.RESOLUTIEN, 1781.
Is by deeze gelegenheid door Heeren Directeuren geproponeerd , om by hec herdrukken der Prysvraagen uic de Algemeene Voorwaarde , gefield voor de Prysvraagen 1780. bladz. 87. te royeeren de laatfte woorden van op één naa het laatfte Artykel, beginnende , als mede Monfters van Fabrycquen enz. ais kunnende gelegenheid geeven tot begrippen , ftrydig met het gearresteerde by Art. 142 tot 144.van de Wetten. Met welke Propofitie van Directeuren de Vergadering zich heeft geconformeerd , en is hetzelve gearresteerd.
Voorts hebben Heeren Gecommitteerden ter zaake van bet aanmoedigen van Jonge Lieden tot de Zeevaart, uitgebracht het volgende Rapport:
„ De Gedeputeerden van Amfterdam, Rotter* „ dam, Hoorn, 'j Ha ge en Westzaandam, volgens „ Refolutie Commisforiaal van deeze Vergadering op „ het Poinct van Deliberatie , pag. 5. genoomen, „ hunne gedachten hebbende laaten gaan, hoe een „ gedeelte der Penningen, tot het Vak der Z E E„ VAART cn VISSCHERYEN geaffecteerd, „ best hefteed konde worden tot aanmoediging van „ het Nationaal Zeevolk , hebben gemeend, dat hec „ uitgebreide denkbeeld , 't welk men zich gewoon„ lyk van een lnftituut vormt, hun thans niet dan „ hinderlyk kon zyn, en dat in tegendeel de eenvou„ digheid en fpoed hier het meeste nut aan het Va„ derland toebrengen.
„ Zy hebben dan het byzonder genoegen een al„ lereenvoudigst, niet zeer kostbaar , en aanftonds ,. uitvoerelyk PLAN te kunnen voordraagen :" om ,
„ naa-



<m RESOLUTIEN, i;8r.
„ naamelyk , Jaarlyks honderd behoeftige Jongelin„ gen tot den Zeedienst uitterusten ; het welk zy in ,, train zouden brengen op volgende wyze :
„ Dat Jaarlyks Vierduizend Guldens wierden ge* „ affeéreerd, ingevolge deeze Concept • Advertentie, „ welke ten fpoedigfte in alle Couranten behoorde „ gefield te worden, en in plano gedrukt, om alom
te worden bekend gemaakt.
„ De Oeconomifche Tak van de Hollandfche „ Maatfchappye der Weetenfchappen zaljaar„ lyks , tot wederopzeggens toe , eene Somme „ van Vier • duizend Guldens afzonderen , om „ daarvoor ten dienfte der Koopvaardye en Vis,, fcheryen deezer Landen alle Jaaren uitterus„ ten Een honderd behoeftige jongelingen bo„ ven de twaalf', en beneden de zestien Jaaren „ oud, binnen de Republycq gebooren , en tot „ de Zeevaart geneegen , mits dezelven nooit „ gevaar en, en reeds by den een of anderen.
Schipper dienst genoomen hebben.
„ Deeze Uitrusting zal voor ééns gegeeven „ worden ter Somma van Jgtemwintig Gul„ dens aan elk Jongeling, en van Zes Guldens „ tot een Prsemie naa volbrachte reize, wanneer „ hy zich wel gedraagen heeft, en ten minüyn „ negen Maanden in dienst is geweest.
„ Daarenboven zal aan de Ouders, Voogden, „ Armbezorgers of Godshuizen, (des begee,, rende) voor het aangeeven van elk zoodanig ,, Jongeling, gelyke Somma van Zes Guldens ,j vereerd worden.
„ Men



RE SOLUTIEN, i78r. ^2*
„ Men zal zich in alle Plaatfen van deeze „ Republycq kunnen aandienen by den Secreta* „ ris van het Departement des Oeconomifchen „ Taks, indien aldaar een Departement is ge„ vestigd, en anderfints aan eene der naastbyge„ leegenen , zullende , wanneer het getal van „ honderd Jongelingen voltallig is, de overfchie„ tenden voor het volgende Jaar preferabel zyn.
„ Hier mede zal een aanvang genoomen wor„ den naa primo Septembsr eerstkoomende.
„ Ter uitvoeringe van het geene deeze Advertentie „ inhoud , zou door middel eener Refolutie van dee„ ze Vergadering aan alle Departementen bekend „ worden , dat deeze uitrustingen onder Vyf Depar„ tementen zullen verdeeld worden, als Amfterdam, „ Rotterdam, Middelburg, Leeuwaarden en Stad „ en Lande, welken dan tot de directie konden wor„ den verzogt en gecommitteerd , zoo dat onder „ Amsterdam forteere Noord-Holland, Kennemer* „ land, de Eilanden Texel en Vlieland , Utrecht 5, en Gooyland.
„ Onder Rotterdam, Zuid-Holland, 't Land van Foome en Gelderland.
„ Onder Middelburg , gantfch Zeeland, en de „ Landen van de Generaliteit.
„ Onder Leeuwaarden , gantfch Vriesland, en „ de aangeleegene Eilanden.
„ Onder Stad en Lande, OveryJJel, Groningen „ en Ommelanden, en 't Landfchap Drenthe.
„ Ten



224 RESOLUTIEN, tf%$
„ Ten einde de beste verdeeling der respective „ Plaatfen te regelen , kan eene circulaire Misfive „ aan de Departementen gefcbreeven worden, onder „ welk dirigeerend Departement zy behooren , naar „ het bovengemelde Concept, en naa de fituatie der „ Plaatfen, om welke allen te bepaalen, Gecommit„ teerden door de kortheid des tyds verhinderd zyn.
„ Over Amfterdam zouden dan worden gerepar„ tieeïd40 Jongelingen, Rotterdam 20, Middelburg „ 15, Leeuwaarden 10, en Stad en Lande 15.
„ Aan deeze Vyf Departementen zal moeten in re„ kening geleeden. worden het montant derPennin„ gen, tot hunne gemelde repartitie benodigd', en de „ overige Departementen, zo daar eenige uitrusting „ was gefchied, hun uitfchot met de gemelde vyf ,y Departementen kunnen verrekenen.
„ De Secretarissen in alle Departementen zullen „ aan de Ouders, Voogden, Armbezorgers of Gods„ huizen , welken zodanig Jongeling , als by 't Ad„ vertiffement gemeld is, aanbieden, naa genoomene „ informatie van zyn ouderdom , genegenheid tot de „ Vaart, en behoeftigheid , een declaratoir geeven „ en hen met behoorelyke onderrigting ten fpoedig„ fte aan eene der voornoemde Vyf Departementen „ renvoyeeren.
„ Dat de Heeren Thefaurier en in die vyf Depar„ tementen de bepaalde uitrustingen en de Prsemien „ voor de Aangeevers zouden betaalen , zoo dra het „ declaratoir van de Secretariffen, zoo even voorge„ fchreeven , en een voldoend fchriftlyk bewys vaa
„ den



RESOLUTIEN, i73r. 225
„ den Schipper , waaronder zodanig Jongeling heeft „ dienst genoomen , dat hy zich dadelyk in dienst en „ aan boord bevind , hun zal vertoond zyn.
„ Dat dezelve Heeren Thefaurier en accuraat aan„ rekening zouden houden van het getal der Jonge„ lingen , op deeze wyze uitgerust, en by elke Ver„ gadering aan de Commisfien ter Direétie daarvan „ rapport doen ; en , zoo dra hunne repartitie vol„ tallig was , daarvan ten fpoedigfien kennis geeven „ aan de Vier andere Departementen bovengemeld , „ ten einde by het eene of andere derzelve , nog „ plaats open zynde , de aangegeevene Jongelingen „ aldaar kunnen worden geholpen.
„ Dat eindelyk de Pramien van Zes Guldens aan „ de Jongelingen zouden betaald worden , wanneer „ zy een Declaratoir vertoonden van hunnen Schip„ per, dat zy negen Maanden in dienst zyn geweest „ en zich wel gedraagen hebben.
„ Meer meenen Gecommitteerden , dat hier niet „ behoeft bygevoegd te worden, om aanvang te maa„ ken met een Werk, 't welk zy hoopen dat de han„ delingen en pogingen van dit Genootfchap by alle „ welmeenenden in een gunflig daglicht zal ftellen , „ dat dienen zal om de voorige lust tot den Ede„ len Zeedienst by onze Mede - Ingezetenen te doen „ herleeven, en dat aan anderen, wien de eenige „ Source van de Welvaart des lieven Vaderlands ter „ harte gaat, een voorbeeld ter naavolging kan ftrek„ ken. 't Zal hun genoeg zyn aan de intentie van „ deeze Vergadering voldaan , en uit kracht van haa„ re Refolutie , ter bereiking van haar heilzaam oog-
„ merk,



22ó RESOLUTIEN, 1781,'
„ merk zoo veel in hun was, te hebben gecon* „ tribueerd."
En zyn gemelde Heeren door de Vergadering voor derzelver genomen e moeite en gedaan rapport in deezen bedankt, en het daarby geproponeerde by provifie voor één Jaar gearresteerd.
Vervolgens overgegaan zynde tot het opgeeven van Prysvraagen , in maniere als voren , zyn daartoe vastgefteld :
In de HANDWERKEN en FABRYCQUEN,
Num. 233. 228. 130. [127. volgens Refolutie van den 15. Juny, reeds gearresteerd zynde. ] En is beflooten Num. 139. 115 en 147. voor dit jaar om redenen te pasfeeren.
Hierop is , in maniere als voren , gearresteerd :
In de WERKTUIG- en SCHEIKUNDE ,
Num. 237. en beflooten Num. 236. 190. 188 en 187. voor dit Jaar te pasfeeren. Mitsgaders N. 235 en 182. uit de Conceptvraagen te royeeren.
Vervolgens is in de ZEEVAART en VISSCHERYEN, in maniere als vooren , gearresteerd Num. 238. En beflooten voor dit Jaar te pasfeeren de Numero's 239. 194 en 198 en geheel uit de Conceptvraagen te royeeren Num. 240. J93 en 195.
Eindelyk is beflooten insgelyks voor dit Jaar te pasfeeren in de NUTTIGE VOORSTELLEN Num. 241. 243 en 223.
Op



RESOLUTIEN, i73r. 22?
Op Donderdag den 2r. Juny 1781. de Agtfte Sesfie gehouden, pr?efènt de Heeren Directeuren , van Sypeflejn , Preefident ; Parvé , Heshayjen , Decker , Patyn , Riemsdyk, en van Berck ; en de Heeren Gedeputeerden van alle de respeótive Departementen , deir.tis Weesp en Warmer.
Waarin de Extenfie van de Refolutien, by de voorgaande Sesfie genomen , gerefumeerd en geapprobeerd zynde , is volgens Art. 195. der Wetten in omvraa^e gebragt, of men ook zou delibereeren over eene nieuwe Extenfie , te maaken van Art. 238. der Conceptvraagen , welke Conceptvraag op gisteren is gearresteerd, en is met meer dan drie vierde der Stemmen daartoe geconcludeerd, en dezelve naadere Extenfie , inhoudende het augmenteeren der Prcemie , daarby geftatueerd , tot op vyf tig Ducaaten, enden iyfiag tot twintig Ducaaten , vervolgens met eene gelyke meerderheid gearresteerd.
Voortgegaan zynde tot het opgeeven van Nieuwt Prysvraagen , zyn nog vastgefMd ,
In de NUTTIGE VOORSTELLEN, Num. 214. en 200 b.
Zynde alle de voornoemde Prysvraagen gearresteerd zoo en in diervoege , als by de gedrukte Prysvraagen naader te zien zal zyn.
En is beflooten voor dit Jaar te pasfeeren Num. 203. 220. 208. en 205.
ft A's



S2g RESOLUTIEN, i78rv
Als mede om uit de Conceptvraagen te royeeren Num. 219. 242. 217. 213. 216. 218. 202. 207. 209. 221. en 206.
Vervolgens is door Heeren Directeuren gecommuniceerd, dat, in conformiteit van Art. 189. der Wetten, by de gearresteerde Prysvraagen wel zouden voegen eene Vraag, dewelke hun voorkoomt van zoo veel gewichts te zyn , dat dezelve verdiene , hoe eerder hoe liever , te worden opgegeeven ; te weeten, om Oorlogfchepen van 74/tukken Kanon, lang op het onder [ie dek 179 voeten , en wyd 48 voelen 9 duimen , behoorelyk bemand en geviStualieerd , te bouwen , van Eikenhout zoo , dat niet dieper gaan
dan twintig voeten, enz. maar dat dezelve niet
in de gedrukte Conceptvraagen is te vinden, en daarom het zelve alvorens aan deeze Vergadering communiceerden.
Waarop, die Vraag voorgeleezen zynde, Directeuren door de Vergaderinge voor derzelver oplettendheid en yver ten beste van het Algemeen en voor de eere van di: Genootfchap , wel naadrukkelyk zyn bedankt , en verzogt om dezelve by de voorige gearresteerde Vraagen te voegen , volgens de voorgeleezene Extenfie, dewelke in de gedrukte Prysvraagen te zien zal zyn.
En is gerefolveerd, op voordel der Heeren Gedeputeerden van Am/ter dam, uit hoofde van Art. 263 der Wetten, voor het volgende Jaar in de Punten van Befchryvinge te brengen eene Propojitie, om uit Art. 189. der Wetten te ligten de woorden , uit de voorgefielde Punten , en aan Heeren Directeuren de volkome-



RESOLUTIEN, i78r. 229
komene vryheid te haten, om zoodanige Vraagen, als Hun Wel Ed. nuttig voorkoomen, optegeeven \ zonder dat dezelven verder in deliberatie koomeu.
Is door Directeuren gecommuniceerd , dat zich een Perfoon heeft gemeld , verzekerende , dat in ftaac en genegen was om te voldoen aan het begeerde by de Prysvraag Num. 10. in de Werktuigkunde , in 1780. voorgefteld , dan dat ter plaatfe zyner woomnge , nogte in eenen ruimen afftand van daar , zich gééne Watermoolens bevinden , aan welken hy door voldoende Proeven zyne fuftenue zou kunnen bewyzen , dat hy dierhalven verzocht om , in gevalle zyne te doene Proeven voldoende zullen worden bevonden, en hem de uitgeloofde Prys dus worde toegekend ' hem boven deeze belooning eene billyke vergoeding Van reis- en dag-gelden zal moogen worden gegeeven.
Welk verzoek naa deliberatie is beflooten te ac-
cordeeren.
Vervolgens is goedgevonden de Prsemien, gefield op het Spinwerk, winden van Zyde, en gcfpeldewerkte Kanten, voor het Jaar 1782. te continueeren, zoo en op dien voet, als by de gedrukte Prysvraagen naader te zien is.
Voorts is geleezen eene naadere Extenfie van de Vraag over de Quinettc Garens , als mede eene wegens het wateren of mooren der Grynen , en zyn dezelve Extenfien naa deliberatie gearresteerd , dewelken by de gedrukte Prysvraagen te zien zullen zyn.
R t In



23o RESOLUTIEN, i78r.
Ingevolge Art. 150. van de Wetten , zyn op de Algemeene Vergadering verbrand de Billenen , gevoegd by zoodanige toegezondene Stukken , dewel!kcn by deeze Vergadering niet zyn bekroond.
En van zoodanige Billetten , dewelken met ge'én dubbeld Couvert voorzien waren , is de Secretaris gequalificeerd , het toegezondene aan de Eigenaars , mits den naam fecreteerende, te rug te zenden.
Is de Heer Frafident by Refolutie verzogt, om bet gewoon Compliment van Dankzegging aan Heeren Burgemeester en deezer Stad , uit naam van deeze Vergaderinge, te willen afleggen.
Vervolgens hebben Heeren Gedeputeerden tot het opneemen en fluiten der Rekeninge van 't Jaar 1780. uitgebracht het volgende Rapport:
De Gedeputeerden van de refpeftive Departe» „ menten , Amfterdam', Rotterdam , Schiedam en „ Schoonhoven , ingevolge en ter voldoeninge van de ,, Refolutie Commisforiaal van deeze Vergadering, „ van dato den 13. deezer , gezien en geëxamineerd 5, hebbende de Rekening van den Ontfang en Uitgaaf „ van deezen Oeconomifchen Tak van de Hollandfche „ Maatfchappye der Weetenfchappcn over den Jaare
1780., met alle de juftificatoire blyken en befchei-
den daartoe relatif:
5, Hebben de Eer de Vergadering te rapporteeren , ,, dat zy dezelve Rekening volkomen goed en accoord S) hebben bevonden, en alle de posten, zoo van ont-
„ fang



RESOLUTIEN, i7Sr. $jj
„ fang als uitgaaf, behoorlyk zyn verantwoord ; ea „ dat zy dienvolgende ook gééne zwaarigheid heb„ ben gemaakt, om dezelve volgens Art. 178. der „ Wetten te fluiten.
r
„ Dat hun by Heeren Directeuren is gegeeven vifie 5, van alle de Effecten en Contanten, toE de opgeno}, mene en geflotene Rekening behoorende; boven
dien , fchoon ongehouden , van'de Recepiflèn en „ contante Penningen aan deezen Oeconomifchen „ Tak tot uit imo IVJey laatstleden hebbende behoord, ., en op den Korten Staat tot gemelden datum be„ fchreeven, bcloopende dezelven in alles met elkan-
„ der ter Somma van ƒ 85169 - 10 - 2. :
,-, En vertrouwen Gecommitteerden , hier mede aan „ de intentie van de Vergadering te hebben voldaan.
„ Aéhmi ft.il Juny 1781.
En zyn gemelde Heeren voor hunne gcnoomene moeite en gedaan rapport bedankt, mitsgaders de Rekening voor gcflooten gehouden.
_ Is beflooten aan den Heer Pieter Hodenpyl aan te bieden eene Goude Medaille , uit. cónfideratie , dat van de Molen van Rainey ten zynen eigenen koste een Modél heeft doen vervaardigen, en het zelve ten diende van de Commisfle rot Examen van gemelde Suikerriet Molen heeft vertoond , en verder voortgaat in edelmoedig alle poogingen , ter bevorderinee van het groote oogmerk des Oeconomifchen Taks , onvermoeid aantevvenden; en is het Departement van Rotterdam verzogt, om dien Heer uit naam van deeze Vergadering te bidanken.
K 3 Is



RESOLUTIEN, 178 r;
Is gearresteerd , dat in het vervolg alle Antwoorden en Stukken , dewclken in eenigerhande opzichten aan de formalia , by de Wetten geêifcht, niet mogten hebben voldaan, en derhalven van het dingen na den prys zyn gefecludeerd, door Directeuren tot Examen aan drie of vier Departementen zullen worden gezonden , ten einde over derzelver Remuneratie by de Algemeene Vergadering mooge kunnen worden gerefolveerd.
Is beflooten aan den Heer Jan Christian Ten Noever , Schryver van de Zuidhollandfche Courant , wegens het adverteeren van de Prysvraagen en andere Zaaken, tot den Oeconomifchen Tak behoorende , in zyne Courant, zonder daarvoor ooit iets gepretendeerd te hebben , tot erkentenis aantebieden de tweede Goude Medaille.
Zyn van wegens P. J. Kasteleyn , Apotheker en Chymist te Amfterdam , geprafenteerd twee Flesjes, van door denzelven nieuw uitgevonden en vervaardigd Eau de Luce, ten minfle aan het Franfche gelyk; en is beflooten, dat hetzelve op de gewoone wyze zal worden geëxamineerd , ten einde daarover op de volgende Algemeene Vergadering naader te refolveeren.
Het Departement van Gouda ingeleverd hebbende zeker Bericht en Proeven van het nuttige gebruik van het zoogenaamd Mattevlas, en der Bloemknoppen of Blocmkatten van de Salix Caprea of ruige Wilg, aan het Departement Gouda geprefenteerd door den Heere Mr. Adiuaan Witte ut , Heere van Bloemendaal,
A. L. M. Fhtl. Doclor enz. enz. te Gouda ; is
het Departement van Gouda verzogt, om dien Heer
we-



RESOLUTIEN, i?8r. 233
wegens zyncn vlyt, yveren oplettendheid , om door zyne Waarnecmingen en Proeven het Algemeen van nut te weezen , uit naam van deeze Vergaderinge te bedanken, en beflooten opgemelden Heere tot erkentenis en verdere aanmoediginge , aantebieden eene tweede Goude Medaille.
Zyn op verzoek van de Heeren Jacob Aigefz. Kool en Hendrik Valkenburg, derzelver Berichten van het Roodmaaken der Kaas op de NoordhollandJche wyze, door den Algemeenen Secretaris voorgeleezen.
> De Heer Gedeputeerde van het Departement Middelburg heeft vervolgens gecommuniceerd het volgende
EXTRACT, uit de Refolutien van den Oeconomifchen Tak , Departement Middelburg , van den 24. Mey 1781.
„ De Heer en Mr. Daniël Radermacher heeft ter „ Vergadering voorgeleezen en overgelegd de fchrif„ telyke Propofitie , alhier geinfereerd.
„ Myne Heeren.'
„ Daar bevind zich federt eenige Jaaren in den „ dienst van de Nederland fcbe Oost-Indifcbe Com* „ pagnie een zeer agtingwaardig en kundig Opper„ Chirnrgyn , genaamd Johan Ferdinand Ellerbeek. „ Die Man heeft uit eigene obfervatien aan het Pu-
„ blycg



234 RESOLUTIEN, i73t.
„ blycq medegedeeld de door hem ondervondeaè „ verwonderlyke krachten regens de fterkfte Zee„ Scborbut , van het Gr amen Nanale Marinum , „ of Zeegroente aan den huid der Scheepen , onder „ water wasfende , alles breeder te vinden in het nu „ heden uitgekoomen VIL Deel van het Zeewafche „ Genootjchap der JVeetenfchappen te Vlisfingen , „ bladz. 259.
„ Het Jaar te vooren 1.780. heeft dezelve J. F. „ Ellerbeek reeds uitgegeeven eenTra&aatje, gedrukt „ te Rotterdam by J. Bronkborst , en te Middel„ burg by C. Bohemer , zynde eene Verhandeling „ over de- Rotkoortfen , die wel principaal van 1770 „ tot 1774. en vervolgens , zoo wel te Land als op „ de Schepen, geregeerd hebben. Dat Werk, My, ne Heeren ! heeft den algemeenen Lof verdiend
van de kundigfte Profes/oren en Dncloren van Ne„ derland, waarvan ik meer zoude konnen zeggen ; '„ maar de grootfte Lof, dien men aan dien kundigen „ Man verpligt is te geeven , beftaat daarin , dat by
hem , Ellerbeek , geene andere oorzaak tot hec *, fchryven van dat Werk plaats gehad heeft, als al5, leen de menfchlievendheid ten nutte van zyn Tydr„ genooten , en voor volgende Tyden.
„ Nu is de Vraag: Of zoodanig een Man niet „ waardig is aanbevoolen te worden aan de Alge„ meene Vergadering te Haarlem , ten einde be„ kroond te worden , met eene meer of mindere „ gedagtenis, voor den dienst en nut, dat hy zoo „ oprecht aan het Algemeen heeft te weeg gebracht „ en beweezen.
„ Waarop



RESOLUTIEN, 1781. 335
„ Waarop gedelibereerd en de Heer Radermacher 3, voor zyne gedaane Propofitie zynde bedankt , is „ goedgevonden en verdaan dezelve te Hellen, zoo „ als gefchied by deezen , in handen van de Heeren „ Gecommitteerden , gaande na de Algemeene Ver„ gaderinge , met qualifkatie op dezelve Heeren, „ omme, naa prealabele Communicatie met Heeren „ Directeuren , hoe best in deezen het gebuteerde „ oogmerk te bereiken , van wegens dit Departe„ ment ter Algemeene Vergadering een Propofitie te 5, doen , en de zaaken daar henen te helpen dirigee„ ren , dat aan den voornoemden Joan Ferdinand „ Ellerbeek , ter zaake, by de voorenfiaande Pro„ politie vermeld , van wegens den Oeconomifchen „ Tak , een of andere blyk van achting en goedkeu3, ring , moge worden toegekend; enz. enz.
En is beflooten, dat gemelde Propofitie voor het volgende Jaar in de Punten van Deliberatie zal worden gebracht.
Is beflooten Art. 2. bladz. 17. der Prysvraagen van het Jaar 1778. weder optegeeven , om te beantwoorden vóór of op ultimo September 1782.
Is geleezen eene Verklaaring van Jobannes Gibbon te Gouda , inhoudende, dat aannam en zich engageerde , om tienduizend (tukken Potten, van allerleije Soorten , van dezelfde Qualiteic en Prys, als zyne Bekroonden, te leveren aan die dezelven be. geerden.
S Hierop



*3<J RESOLUTIEN, 1781»
Hierop is deeze Vergadering door den Algemie* nen Secretaris, uit naam van Directeuren , mee eene Aanipraake geflooten:
En dezelve zeer gratieufelyk door den Heer Abraham Blusfè , Gedeputeerden van het Departement Dordrecht, uit naam van de respeftive Heeren Gedeputeerden der overige Departementen beantwoord.
Waar mede deeze
VIERDE ALGEMEENE VER GA HRR TNG
des Oeconomifchen Taks, met de allervoorbeeldigfie Harmonie en Yver voor het Algemeene Welzyn des Vaderlands , tot het grootfte genoegen van alle de Aanweezenden , en onder de hardykfte Zegenwen* fchingen is geëindigd.