SCHATKAMER DER KOOPMANSREKENKUNST. EERSTE DEEL. leerende JDe voornaamfte gevallen, in den Koophandel voorkomende , kort, grondig en duidelyk berekenen. Saamengefteld ten dienfte van hun, welke zich op den Koophandel begeeren toe te leggen » door ARNOLDUS BASTIAAN STRABBE, Lid van de Sociëteit der Kunst-Rekenaars te Hamburg, enz. en Mathematicus te Amfierdam, * Te GOUDA en BODEGRAAFEN', By M. van LOOPIK en TH. MEIJER* M j> _C C_X__C.   O P D R A G T Mj AAN sin . H e e k 'e ' JOHANNES PIETER MARCHANT, Fwmaam Konst* e» Kost-Schoolhouder te Bodegraaven. Myn Heer! D e vriendfchap, die reeds verfcheide Jaar en tusfchen ons heeft plaats gehad; de meenigvuldige blyken van weldaaden, met welke Gy dezeive ten allen tyde hebt trachten te verzegelen; en wel byzonder de uitfteekende dienflen , welke Gy my ten opzichte van dit IVerkje beweezen hebt , noopen my om zodanige weldaaden, met eene ongeveinsde en oprechte betuiging van myn dankbaar gemoed, in 't openbaar te erkennen. Vergun . my dan , Myn Hfer, dat ik dit Werkje, 't welk zyne fpoedige Geboorte voornaamlyk aan U Ed. te danken heeft, aan U Ed., als een edelmoe* 2 #g  ÏV O P D R A G T. dig Voorflander en Bevorderaar van nutte Kunften en Weetenfchappen, en van hun die dezelve beoefenen, tot een onderpand van geduurige vriendfchap moge opofferen en toeëigenen. Ik beveele my in de aanhoudende vriend* fchap van U Ed., en betuige , onder toewenfching van beftendig Heil, Zegen en Voor* fpoed, over uw Perfoon en Huis, met waart Hoogachting te zyn, Myn Heer! Uw Ed» Amsterdam den 26 July gehoorzaame Dienaar, *79°' A. B. Strabbe. VOOR-  VOORREDEN. Onder de meenigvuldige Bézigheden der Menfchen, welke dienen moeten om hun het noodig Onderhoud te verfchaffen, en waar door elk in zynen kring bepaald wordt, om door zynen onderftand het geluk en den welvaart van veele anderen te bevorderen , is buiten alle tegenfpraak geen nuttiger noch noodzaakelyker dan de Koophandel, de fpil waarop in alle Ryken en Staaten het aanzien en geluk der Onderdaanen draait, en welks bloei of ondergang het noodlot der magtigfte Staaten en Landen bepaalt. In de daad, de Koophandel is het, die Bézigheid , Voedzel en Rykdom aan de ontelbaare meenigte Bewooners van den Aardbodem verfchaft, die de Zee met magtige Vlooten Schepen bedekt, om vergelegene Landen op te zoeken en te ontdekken, en derzelver Producten alom te verfpreiden: met één woord, de * 3 Koop-  vi VOORREDEN. Koophandel is de Bronader van geluk en voorfpoed in alle Landen, op welke de fterkte der Staaten, en de roem der Vorften, om duurzaam te blyven, gevestigd moeten zyn. De Rekenkunde is onaffcheidbaar a?n den Koophandel verbonden; byna niets kan in de laatfte verricht, ten minften niet volkomen afgedaan worden, zonder geduurig met de eerde te raadpleegen. Zy is het Orakel, waar by de fchranderüe Koopman, telkens als hy eene onderneeming zal doen, te raade moet gaan, om zyne hoop op Winst niet op losfe fchroeven te ftellen. 't Is derhalven eene onbetwistbaare waarheid, dat in alle Landen, welke hunnen bloei en welvaart in den Koophandel moeten zoeken , niets noodzaakelyker is dan zodanige Werbn* welke in eenen geregelden faamenh?ng iet een of ander deel des Koophandels, zo naar de Theorie als Practyk, verhandelen, waar onder, myns bedurtkuis , de Werken, welke het Boekhouden en de Koopmans - Rekenkunst ten vuorwerpe hebben,  VOORREDEN. VII ben, als de voornaamfte en nuttigfte te achten zyn; vermits alle het andere door de ondervinding gemaklyk geleerd kan worden. Van deeze waarheid overtuigd, ondernam üc in den Jaare 1769, toen ik nog den Post als Boekhouder aan een voornaam Comptoir bekleedde, eene Verhandeling over de Koopmans-Rekenkunst in 't licht te geeven, onder den Tytel van Vernieuwde Licht des Koophandels : ik had tof n vóór mv de Werken yan Grauman, van Vruisfen, Ripke en andere; doch geen derzelven fcheen my toereikende genoeg, om iemand in alles wat op een Koopmans Comptoir te rekenen voorkomt bekwaam te maaken; fchoon ik aan den anderen kant bekennen moet, dat die Autlieuren zeer goede voorfchrifcen over de Koojmans-Rekenkunst aan de hand geeven, en nwgelyk beter aan hun bedoelde oogmerk voldaan zouden hebben, als zy de Leerwyze, welke tot een geregeld onderwys vereischtwordt, recht gekend hadden. Het zo even gemelde Werk zag niet zo dra hetlicht, of het werdt met eene greetig* 4 heid  vra VOORREDEN. heid gezocht, die verre boven myne verwachting was; gelyk het dan ook in weinige Jaaren geheel was uitverkocht, zonder da: ik in laater tyd het genoegen konde hebben, mynen veelmallen geüiten wensch, tot eenen verbeterden en veel vermeerderden herdruk van hetzelve, vervuld te zien. Het zou den Leezer grootlyks walgen h:er een Verhaal te vinden van alles wat daaromtrent gebeurd is; genoeg zy het my te zeggen , dat ik op het aanhoudend verzoek vai veelen myner Vrienden eindelyk ben overgegaan tot het faamenftellen eener geheel nieuwe Verhandeling over de Koopmans Iekenkunst in twee Deelen, welke met het voorgemelde Werk niets dan het onderwerp gemeen heeft, en, zo ik my durf vleijen, in kortheid, klaarheid en volkomenheid niet alleen voor hetzelve niet behoeft te wyien, maar zelfs in veele opzichten zodanige verklaringen en ophelderende aanmerkingen bevat, welke men in het andere te vergeefs zou zoeken. Ik heb dit Werk den Tytel toegeëigend van  VOORREDEN. ix van Schatkamer der Koopmans - Rekenkunst y wegens den voorraad van kundigheden, die voor Comptoir-Bediendens en anderen, welke zich den Koophandel hebben toegewyd, in hetzelve ligt opgefloten. Dit eerfte Deel bevat wel voornaamlyk de Wisfel-Rekening, Arbitrages ,Wisfel-Commisfien, de berekening van het Pary in de Wisfel, benevens een Bericht hoe de voornaamlle Handeldryvende Plaatfen van Europa met elkander wisfelen, als mede in welke Munt-Specien zy Boek en •Rekening houden, en hoe dezelve verdeeld worden, enz. Het tweede Deel zal bevatten de gemengde V/isfels, beftaande in zodanige Gevallen, welke Goederen en Wisfelhandelingen ten voorwerpe hebben; en in 't byzonder ook de Interest-, Provi/ie-, Asfurantie- 3 Compagnie- en Redery-Rekeningen, benevens een kort Vertoog over de vergelyking der Maaten en Gewichten van de voornaamfte Plaatfen van Europa, enz. Dewyl in een Werk over de Rekenkunst niets aanfcoptelyker is, dan dat 'er eene mee* 5 nig'e  x VOORREDEN. nigte feilen, zo in de Voorftellen als Antwoorden, gevonden worden, heb ik geen moeite noch arbeid gefpaard om dat gebrek te vermyden. Ik heb alles met de grootfte zorgvuldigheid nagegaan, en in't byzonder de Voorftellen driemaal berekend; zo dat ik my durf vleijen, dat 'er geen noemenswaardige feilen in 't Werk gevonden zullen worden Zyn 'er echter, buiten myne verwachting, nog eenige feilen overgebleeven, kunnen dezelve ftoffe opleeveren voor de laage en laffe berispingen eens afgunftigen Recenfents. Ik verklaar openlyk, dat zodanige berispingen my geheel onverfchillig zyn, te meer als dezelve voortkomen van eenen man, die het meer zyn zaak is Vaerfen te maaken, dan over Wiskundige Werken te oordeelen. Ik gun hem het genoegen zich te verbeelden, dat hy alleen een goede fmaak bezit, en dus best gefchikt is om Schoolmeefters, wier fmaak, naar zyn zeggen, nog zoo vééle Eeuwen achter uit is, tot betere gedachten te brengen; doch myns bedunkens zou hy best doen zich de beoordeeling van Wis- en  VOORREDEN. xi en Rekenkundige Werken n;et aan te maatigen, maar voor kundiger Schryvers dan hy is over te laaten. Misfchien denken fommigen, dat ik my niet moest bekreunen aan eene haatelyke Recenfie, welke twee Jaaren na de eerfte Uitgave van myn uitgewerkt Examen van Pur* merende gedaan is, en enkel in beuzelachtige vitteryen beftaat; doch in aanmerking neemende, dat meenig nuttig Werk door zodanige naamlooze Boeken-Zifters onderdrukt, en by min-kundigen verachtelyk gemaakt wordt, zo dra de Autheur het ongeluk heeft van niet in hunne gunst te deelen, heb ik, die voor my zeiven hunne aanvallen even zo min achte als het fchoppen van eenen Ezel, desniettegenftaande deeze onbülyke handelwyze met eenen enkelen trek wdlen aanroeren, tot eene noodige waarfchouwing aan het onzydig Publiek, om op zodanige vuilaartige R.ecenfien geen acht te flaan. Mynen Landgenooten van dienst te zyn, was fteeds het doelwit, dat ik met myne uitgegeevene Wei ken, en byzonder ook met dee-  xir VOORREDEN. deeze Verhandeling, heb getracht te bereiken ; en daar het eene onloochenbaare waarheid is, dat het gemaklyker is eens anders Werk te berispen en te bedillen, dan zelf iets beters voor den dag te brengen, zal ik my voortaan in geenen deele aantrekken zodanige critiques, welke, het kenmerk van afgunftigheid dragende, tot geen ander einde fchynen te {trekken, als om eens anders arbeid verachtelyk te maaken. Ik gun een ander gaerne de eere iets beters in 't licht te brengen, en vergenoege my met de bewustheid , dat myn oogmerk in het uitgeeven van deeze Schatkamer der Koopmans- Rekenkunst alleszins heilzaam en welmeenend is; terwyl ik mynen wensch vervuld zal zien, als de Leezer eenig voordeel ter zyner bevorderinguit dit Werk zal trekken, en myne poogingen , ter verbreiding van nuttige kundigheden , niet geheel vruchteloos zullen bevonden worden. I N-  INHOUD DES EERSTEN DEELS van dit WERK. Gemeene Rabat-Rekening . . Pag. % Agio-Rekening, of Reduftie van Bank- toc Casgeld, en van Cas- tot Bankgeld . . 8 I. Reductie van Bank- tot Casgeld „ . Q II. ReduBie van Cas- tot Bankgeld . . 10 Buitenlandsche Wissel-Rekening . n l. Verklaaring der Wisfel-Negotie . Ibid. 3. In wat zin hef woord Ufo te Am- fterdam genomen worde .... 21 Wissel-Reductien 23 Winst en Verlies bï de WisselNegotie 43 1. Hoe veel aan de geheele Wisfel-Som gewonnen of verloren wordt . . 46 s. Hoe veel aan den Cours gewonnen of verloren wordt jo 3. Hoe veel ten honderd gewonnen of verloren worde ja Ar-  xiv INHOUD, Arbitrages der Wissels . , Pag.jff I. Hoe veel het onderfcheid tusfchen twee, of meer gelegenheden, op de geheele Wisfel-Som beloopt . 58 0. Hoe hoog de Wisfd-Cours by alle zodanige gelegenheden komt . . 67 3. Hoe veel ten honderd het verfchil tusfchen twee gelegenheden beloopt §4 Wisse l-C om missiën 101 I. Geval 105 II. G«val h2 III. Geval ji 158 Barcelona . iöo Bazel 162 BiRGAMO 1<5S Berlyn *6S BOLOUNA . !70 BOLZANO . . *72 Bre men !75 Breslau 177 Bronswyk J78 Cadix 183 Dantzig 18* Florence 183 Frankfort, Darmstad, Hanao en Mentz . «... 186 Geneve 180 Genua 191 Hamburg 195 Keulen 198 Koningsbergen aoo Kopenhagen en geheel Denemarken . . ........... sot LEIPZIG , 202 Lions en geheel Frankryk .... 003 Lissabon cn geheel Portugal . . . 207 LlVORNO . 208 London en geheel Engeland . . • sis Madrid 214 Mi-  xvi INHOUD. Milaan . . 216 Napels . 219 Neuremherg . . i 220 Novi 222 Palermo en Messina . • - . . . 225 Parys 227 Petersburg 228 Praag Ibid. Re val . 229 Riga...., 230 Romen 231 S. Gall . 234 Stokholm 236 Straatsburg .......... 238 Turin 239 Venetien 241 Weenen . . . . • 244 SCHAT-  SCHATKAMER DER KOOPMANS - REKENKUNST. ï%rfe °f toeSePaste Rekenkunst bcfraat 11'/°°!^ Van Rekeningen , welke zo Sn¥» *0°Phandel benevens veelerlei Fabrieken en noodlr aït0C andere deelen der Wiskunde roodig en dienftig zyn; of ook flegts voor weet* S:i!ef?berS der Rekenkunde8 tot eene ve maaklyke uitfpanning verftrekken. De Rekeningen we ke tot den Koophandel behooren, zyn hS?v?n Talvrn nVOOrnaamf}e e" öutdgfte, en verbenen derftalvcn op eene min bckrompene wyze vooreed^agen te worden. Deeze zullen daarom eeniglyk het onderwerp van'dit Werk zyn. 8 Y bv?oSr,°^d?P KosPmans 'Rekeningen verfcheide nyzoncere deelen tot onderwerp hebben aehr mPn ven te zyn; voornaamlyk wyl dezelve ook diegeewe" en? ^ ^ * ia Goederen doen, en desS Sni^ -ander? Landcn HaDdel dryven. Daar n Sf iemand, Wjens Negotie enk'el en alleen ?^mf ^f^C,-ZlChw^ heeft «bekomme. ^e&th^0' WdkCtOC de° Ha"ieliD Iv!?1?edHTiwdCnl)ebb,enw,ydic eerfte neel voornaamm gefemke voor de Rekening, de Spil ■A wa:r-  2 SCHATKAMER der waarop , om zo te fpreeken, de gantfche Koophandel draait, en zullen ons derhal ven bevlytigen dezelve in alle haare takken grondig af te handelen, en met verfcheide toepasfelyke Voorbeelden op te helderen, als verzekerd zynde, dat zy, welke zich in de Regelen van dit Deel bekwaam gemaakt, en onze daar by gevoegde verklaaringan en aanmerkingen wel begreepen hebben, zich ook zeer gemaklyk de overige voorvallen der Koopmans-Rekeningen zullen eigen maaken. Zie hier derhalven het bellek, dat wy voorgenomen hebben in dit Deel af te handelen. I. De gemeene Rabat»Re kening, welke flegts over Goederen gaat, die, volgens een alöud gebruik, aan eene bepaalde korting onderhevig zyn. II. De Agio-Rekening of ReduEtie van Banktot Casgeld, en van Cas- tot Bankgeld. III. De buitenlandsche WiSSEL-Re kening in haare onderfcheidene Gevallen; bevattende i° de "Wisfel-ReduStien; 1° de berekening van IVinst en Verlies by de Wisfel-Negotie; 3° de Arbitrages der Wis fels; 4° de Wisfel-Commisjien; .5° het Pary in de Wisfel; en 6° Bericht der Mimt'fpecien en haare onderverdeelingen van de voornaam/ie Plaatfen van Europa, en hoe die Plaatfen met elkander wisfelen. Gemeene Rabat -Rekening. Door het woord Rahat verftaat men eene ge. bruiklyke korting op fommige Goederen, welken op tyd gekocht en gereed betaald worden. Derhalven is de gemeene Rabat-Rekening juist het tegendeel van de gemeene Interest-Rekening. De fom, welke na eenen bepaalden tyd, zynde het getal Maanden waar voor het Rabat gekort wordt, in' den ftriktften zin betaald zou moeten wor den,  KOOPMANS.REKENKUNST. 3 den, zo het Rabat geen plaats hadt, is eigenlyk de gantfche Schuld; en hergeen na aftrek van het Rabat vóór zodanige beftemdcn tyd werkeïyk betaald wordt, de gereede of contante Bemaling. Dus is het Rabat in de daad het vcrfchil tusfchen de gantfche Schuld en de gereede Betaaling; en eigenlyk niets anders als eene Interest, welke de Crediteur, of diegeen, welke het geld na verloop van eenigen tyd te vorderen heeft, den Debiteur of ook eenen anderen, welke de betaaling vóór den tyd doet, wegens zodanige vroegere of gereede Betaal.pg geeft. Hier uit volgt zeer natuurlyk, dat zodanig Rabat, volgens recht en billykheid, op en niet in 100 berekend moet worden. Want even als by de Gelden, welke op Interent genomen worden, de Debiteur de bedongene Interest per cento op elke 100, die hy ontfangt en tot zyn voordeel gebruikt, betaalt, zoo is het ook ten aanzien van het Rabat alleszins billyk, dat de Crediteur het Rabat rekent op elke ico, die hy werkeïyk gereed ontfangt, en in zodanigen tyd tot zyn voordeel kan aanwenden. Doch daar men zelden een Regel vindt, die niet aan uitzonderingen onderhevig is, behoort men dee. ze bepaaling van het woord Ral/at ook niet verder uit te (trekken, als voor zo veel heczelve eene korting wegens gereede betaaling van eene Schuld inlluit , die eerst over eenige Maanden vervalt. In deezen zin alleen wordt het Rabat op en niet in 100 berekend: maar zodra eenige Ufantie in den Koophandel hier de Wet (lek, gelyk in Italien of te Leipzig, alwaar men het Rabat in 100 berekent, isr men verpligt zich daar na te fchikken, en dus ziet men de reden, waarom wy in onze Arithmetica II. Dee! pag. 88 van het woord meer endeels gebruik gemaakt hebben. Daar echter in Amfterdam het RaA 2 bot  4 SCHATKAMER der. bat in den door ons bepaalden zin verftaan moet worden, en ook volftrekt in alle Koop-Conditien zodanig begreepen wordt, zou het t'eenemaal overtollig zyn hier van meerder te zeggen. Het Rabat is te shnfterdam, volgens een oud gebruik, bepaald op 8 ten honderd in 't Jaar,en wordt gerekend voor ia, 15, 18, 21 , 30, en 33 Maanden. Dus zyn hier zes Gevallen, welke allen opgelost worden door den volgenden Regel. 1. Maak een Opftel van een Regel van Drieën, en plaatst in het eerfte Lid aan de linkerband 100 benevens zo veel als het Rabat op ioo is. 2. Plaatst in het volgende tweede Lid, als de gereede Beiaaling gezocht wordt,het geral 100; doch als het Rabat gezocht worde, het Rabat op 100, 3. Tlaatst eindeiyk in het derde Ld de gegtevene gantfche Schuld, en werkt voorts met deeze drie Leden naar den Regel van Drieën, zo bekomt gy het begeerde Antwoord. Of korter aldus: I. -Rabat van 12 Maanden. Proportie 108 tot ico, en 108 tot 8 £..•♦54 — 5°, 7 "54 — 4 Gf 162 tot ïjo, en 162 tot 12 II. Ra-  KOOP MANS-RE KEN KUNST. j II. Rabat van 15 Maanden. «Maand. 8PO. ijMaand.VK' 10PO. Proportie 110 toe Too, en 110 tot 10 5.-.-55 — jo, j.-T5 — 5 Of 165 tot 150, en 165 tot 15 III. Rabat van 18 Maanden. 12 Maand. 8 PO. 18 Maand, f K\ 12 PC'. Proportie 112 tot ico, en 112 tot 12 i .... 56 — 50, £..56 — 6 Of 163 tot ijo, en 163 tot 18 IV. Rabat van 21 Maanden. ■ 12 Maand. 8 PO. 21 Maand.? Kt 14 PO. Proportie 114 tot ico, en 114 tot 14 £'•»• 57 ~ 50, k •• 57 — 7 Of 171 tot ijo, en 171 tot 21 V. Rabat van 30 Maanden. 12 Maand. 8 PC*. 30 Maand ?K« 20 PO. Proportie iao tot 100, en 120 tot ao 5 .... 60 — jo, 5 .. 60 — 10 Of 180 tot 150, en 180 tot 30 A 3 VI. Ra-  6 SCHATKAMER der VI. Rabat van 33 Maanden. ia Maand. 8 PC'. 33Maand.?K'. 2aPCt. Iroportie 12a tot 100, en 122 tot 22 £ .... 6l — jo, \ .. 61 — 11 Of 183 tot 150, en 183 tot 33 Als wy nu elk der gevondene Proportie» in alle deeze Gevallen belioorlyk gade liaan, zullen wy r.is ontdekken, dat van de eerfte Proportie in ieder Geval het tweede Lid altoos en onveranderlyk 150 is, terwyl het eerlte Lid gevonden wordt, door by het tweede Lid, of het getal 150, de Maanden Rabat op te tellen: voorts dat van de tweede Proportie in ieder Geval het eerlte Lid met dat van de eerfte Proportie overeenkomt, en het tweede Lid het ge tal der Maanden is. Waar uit blykt, dat, als men het Capitaal mee 150, en ook met den tyd multipliceert, en de Producten door den cyd meer 150 divideert, in het eerlte geval de gereede Beraaling, en in het andere het Rabat zal gevonden worden. Hoe deeze Propoitien nog eenvoudiger gemaakt, en andere gemakiyker Regels daar uit afgeleid kunnen worden, hebben wy in de Casfters-Rekening van onze Arithmetica (II. Deel, pag. 100 & fiqq.') door Voorbeelden getoond, en zullen dus,om kort te zyn, daar niet verder van fpreeken. Voorbeelden tot Oefening. 1. Hoe veel bedraagt 1.) het Rabat,-en 2.) de contante Betaaling van ƒ2430: —: — voor 12 Maanden ? Antw. (1.) ƒ180: (2.) ƒ2250 : — : —. ■ '2. Idem  KOOPMANS.REKENKUNST. 7 2. Idem ia Maanden Rabat van ƒ 1789 i 10 —. Vraage als vooren ? Antw. (i.)/132:11:—, (20/1656 : 19 : —• 3. Idem 15 Maanden Rabat van ƒ 2736 : 5 : —. Vraage als vooren? Antw. (1.) ƒ248:15: —» (2.)/ 2487 : 10 : —• 4. Idem 15 Maanden Rabat van ƒ 1245 : 18 —. Vraage als vooren? Antw. Cl'}/II3:5:~~» (2.) ƒ 1132 : 13 : —. j. Idem 18 Maanden Rabat van ƒ 1965 : 12 : —. Vraage als vooren? Antw.(i.)ƒ210: ia: —, 00/1755 = — : —• 6. Idem 18 Maanden Rabat van ƒ 2357 : 16 : —. Vraage alsvooren? Antw. (iO ƒ252:12: — , (2.) /2105 : 4 : —. 7. Idem ai Maanden Rabat van ƒ 2544 : 18 : —. Vraage alsvooren ? Antw. (_l.jf.3tn n s —. OO/2232 : 7 : —. 8. Idem 21 Maanden Rabat van ƒ 3437 : n : —. Vraage als vooren? Antw. (10/422:3: — , O0/3oi5 : 8 : —. 9. Idem 30 Maanden Rabat van ƒ 924 "• ï7 ' —• Vraage als vooren? Antw. (iO/I54:3: —» 00/77° : *4 ' — 10. leem 30 Maanden Rabat van / 4265 : 13 : —. Vraage alsvooren? Antw.(iO ƒ710: 19: —, V2-) ƒ 3554 = 14 : —• 11. Iden 33 Maanden Rabat van f 2427 : 16 : —• ViaVge alsvooren? Antw. (1O/437: iö: —, (2.^/1990 : — : —. A 4 12. Idem  8 SCHATKAMER der 12. Idem 33 Maanden Rabat van ƒ3456 • 15 • —. Vraage als vooren? Antw. (1.) ƒ623:7:—, Ca.) ƒ 2833 : 8 : —. J 13 Hoe veel beloopen 10 Baaien Stettytifche Wolje, weegcnde Bruto 1966 fg, Tarra r PO , * ƒ 28 : 12 : — de 100 Af jS Maandin Kabat, en 1 PO? prompte betaaling. Antv. / 480 : 17 : — 14. Als 24 Vaten Mnscovifche Pot-Asch, weegcnde Bruto 20126 gj, Tarra 10 PO , verkocht worden tot 57 Jj de 100 ff, met 18 Maaiden Rabatten 1 PO. korting voor de prompte betaaling, hoe veel zal de Kooper d3n n alles moeien becaalen? Antw. ƒ2737 :16:—. Agio. Rekening, o F Rüductie van Bank- tot Casgeld, en van Cas- tot Bankgeld. De Amper dam fche Wisfelbank, welke den 31 fanuary 1609, onder het oppergezag derEd. Gr.'rVhg. Heeren Staaten van Holland en Westvriesland, werdt opgerecht, neemt van onze Munten geen andere .Speciën aan, dan Dukatons rot 60, en Ryksdaaders tot 48 Stuivers; en dcwyl de eerde van deeze Speciën in de gemeene betaaling tot 63 Stuivers, en de andere tor 50 Stuiv. gerekend wordt, maakt éigenlyk het vedchil de Agio van de Bank, die g';meenlyk tusfchen de 4 en 5 PO loopt, en nie'dan in zeer bedenkiyke omfiandighëden van 's Laids Crediet, of wegens fchaarsheid van Contantei, onder 3 PC' daalt, gelyk het Jaar 1672 daarvan-en voorbeeld heeft opgeleeverd. Dus is de Agio of het Opgeld, ten .anzien van fee  KOOPMANS.REKENKUNST. 9 ÏJaldeSr' Dims anders a's het&ea °P eenc bepaalde (om Casgeld moet toegegeeven wórden om daar voor eene gelyke fom Bankgeld teSngem L Reductie van Bank- tot Casgeld. ï. Een Casfier fchryft voor een Koopman af in Banco ƒ3537 : 14 : om daar voor Cas. gUd te ontfangen. Indien de Agio tot 34 li t°oC geaccordeerd, is de vraag, hóe veel de Caslier daarvoor van den Koopman te vorderen heeft ? f3517 : 14 : — 8 i?68 : i7 : _ Banco \ 44a: 4: 4 Ag, lP4;^ 7777 ~~ Courant ƒ'3668: 3: — I 20 Stuiv. e|o5 2. Idem Banco f 2487:12: — hoe vee] Casgeld moet daar voor betaald worden, als de yjpio van 'e Bankgeld 3! PO is? Antw. ƒ2574:13:—. 3. Idem Banco f 4503 : 9 : _; jfg,-0 ^ pCt 9 Antw. ƒ 4072 : 7 —. 4. Idem Banco ƒ 5125 : 17:8; Agio 3* PCt ? Antw. ƒ53!x : 13 : 8. 5. Idem Banco ƒ 1081 : 17 : —; Agio il PO 5 Antw, / 2058 : 13 : — A 5 6. Idem  SCHATKAMER der 6. Idem Banco ƒ3124 : 18 : —; Agio 4^ PC1. ? Antw. ƒ 3255 : ij : —. 7. Idem Banco ƒ 2731 : 16 : 8; Agio 4^ PC'. ? Antw. ƒ 2853 : 1 : —• 8. Idem Banco f 5736 : 13 : —; Agio 4f| PC'. ? Antw. ƒ6019 : 18 : —. II. Reductie van Cas- tot Bankgeld. 9. Hoe veel bedraagen ƒ 1749 : 17 : — Courant in Banco, als de Agio is 3! PC'. ? Cour. Banco Cour. 103I — joo ƒ 1749: 17:—? 415 —- 400 139088 5/_L__ 83/— k'. ƒ1686 83 — 80 rest 50 20 1000 83/——k«. 12 Stuiv. rest '4 die niet gerekend wordt. Dus is het Antwoord Banco ƒ 1686:12: —. 10. Idem Courant ƒ 28j<5: 6: —, hoe veel bedraagt het in Banco, als de Agio is 3 PCt. ? Antw. ƒ 2773 : 2 : — 11. Idem Courant ƒ2436 : 17 : 8; Agio £ PCt.? Antw. ƒ 2345 : 19 : —. 12. Idem Courant ƒ2793 : 12 : 8; Agio 4^ PCt.? Antw. ƒ 26S4 : 11.: —. 13. Idem  KOOPMANS.REKENKUNST. n 13. Idem Courant ƒ3147 : i<ï : —; Agio 4» PCt.? Antw. ƒ 3015 : 16 : —. 14. Idem Courant ƒ 2515 : 10 : —; ^/o4,"PCt.? Antw. ƒ C402 : 17 ; —. 15. Idem Courantp 1933 : 14 : —; Agio 4T| PCt.? Antw ƒ 1853 : 15 : —. 16. Idem Courant ƒ3357 : 17 : 8; /fg/o 4 PCt.? Antw. ƒ 3228 : 14 : 8. BüTTENLANDSCHE WISSEL-REKENING. Alle Negotien beflaan in eene Wisfel of Ruiling, daar men naamlyk Goederen tegen andere Goederen, Geld tegen Goederen, of Geld tegen Celd afgeeft, of aanneemt. Echter wordt in 'c algemeen d >or wisfe/en eene zodanige Ruiling verdaan, welke in Munt-Speciën gefchiedc, als wanneer ik iemand eene fom of een Ruk Gelds in eene zekere MuntSpecie geef, en de waarde van die fom of dat Ruk in e-me andere Munt-Specie wederom ontfang. Zodanige waarde wordt of aanltond?, of na een zekeren tyd, ter plaatfe daar ik my bevinde, aan my zelf of eenen anderen op myne Asfignatie ter hand gefield; of ook wordt dezelve op myn order aan iemand in eene andere vreemde Plaats betaald. Het eerde Geval is de Inlandfche, en het ander de Èuitenlandfche Wisfel. Wanneer nu zodanige waarde eerst na verloop van eenigen tyd betaald zal worden, geefc de Ontfanger my eeu Handfchrift, waar by hy zich verbiedt: de Betaaling door zich zelf, of door eenen anderen, in den bepaalden tyd aan my of myne Or. dre te doen. Dit Handfchrifc, behoorlyk naar den Wisfeldyl ingericht zynde, noemt men een Wisfel' brief, of kortheidshalve Wisfel. —— Daar nu een zo.  fa SCHATKAMER der zodanige Wisfelbrief, welke op eene andere ver afgelegene Plaatfe betaald, en tot dat einde derwaarts verzonden moet worden, door verfcheide toevallen verloren ?oude kunnen raaken, wordt dikwyls een zelfde Wisfelbrief twee en fomtyds drie maal gemaakt, welke Prima, Secunda en Tertia Wisfelbrieven genoemd worden. Wanneer echter een Wisfelbrief niet zeer ver gezonden behoeft te worden , of dat de Steller van dien de Betaaling door zich zelf doet, maakt men denzei ven maar een maal, en men noemt dien alsdan Sola Wisfelbrief. By eenen Wisfelbrief, inzonderheid als deze've op eene andere Plaatfe betaald moet worden, komen vier Perfoonen in aanmerking, naamelyk: 1. De Trasfant of Neemer. 2. De Remittant of Geever. g. De Prefentant of Ontfanger. 4, De Acceptant of Betrokkene. De beide eerden, naamelyk deTrasfant en Remittant . bevinden zich doorgaans ter Plaatfe, alwaar de Wisfelbrief gemaakt wordt; terwyl de beide laatften, de Prefentant en Acceptant, zich ter Plaatfe ophouden, alwaar dezelve betaald zal worden. üe Trasfant, anders ook Trekker, ontfangt de Valuta of waarde des Wisfelbriefs van den Remittant, en bezorgt denzelven, of zyneOrdre, daarvoor de Betaaling in de begeerde Plaats, door middel van den aan hem verkochten, en op den Acceptant ter dier Plaatfe getrokken Wisfelbrief. in deezen zin verl'aat men door trasfeeren of trekken, Geld op Wisfel neemen, of Gelden per Wisfel intrekken; en de Wisfelbrief, of het Beloop, dat op die wyze ingetrokken wordt, wordt, ten aanzien van den Traslant, eene 'Iratta of Traitte genoemd. De  KOOPMANS-RE KEN KUNST. r3 De Remittant, of Overzender van den Wisfelbrief, betaalc den Trasfant de Valuta of Waarde van denzelven, en zendt alsdan de Wisfelbrief naar de Plaats, alwaar hy het Geld weder moet ontfangen , ten einde de Betaaling daar van geVbrderd kan worden : Remitteeren is dus in deezen zin niets anders, dan Wisfelbrieven koopen, Geld op Wisfel geeven, of Gelden per Wisfel overzenden; en de Wisfelbrief, of het Beloop aan Geld, dat op die wyze wordt overgezonden , wordt, ten aanzien van den Remittant, eene Remije of Rimesfa genoemd. De Prefentant, of Houder van den Wisfelhrief, die zich in de andere Plaats bevindt, toont den Wisfelbrief, hem door den Remittant toegezonden, om de Betaaling daar van in te vorderen, aan den geenen die denzelven betaalen moet, om te verneemen of hy geoegen is denzelven te accepteeren, en op den Vervaltyd te betaalen; en dus isprefenteeren in deezen zin niets anders, dan Wisfelbrieven ter Acceptatie te vertoonen. De Acceptant, of Aanneemer van den Wisfelbrief die insgelyk? in de andere Plaats woont, moet dé waarde van de Wisfel, welke de Tras faxt op hem getrokken heeft, betaalen, in gevalle hy dezejve by de voorengemelde Prelcntatie of verrooning geaccepteerd en aangenomen heeft, om dezebe op den Vervaltyd te voldoen. Door zodanige Acceptatie maakt hy zich even zo zeer tot de Betaling verpligc, als of hy in den beginne de Waarde ontfingen hadt. Schoon nu, zo als gezegd is, by eenen Wisfelbrief vier Perfoonen t?» t£j tI> 'l- andere Breuken komen daarby zelden in aanmerking. Wanneer derhalven in de uitrekening eener Wisfel-Cours andere Breuken in 't Antwoord komen, zo verandert men dezelve in een der gemelde Breuken , die het naast ann den gevonden Breuk gelyk is. Wanneer men dus voor de Rest in 't Antwoord niet aanftonds by B 3 gis-  22 SCHATKAMER der gisting den naastbykomenden Breuk in halven , vierde-deden, agtfte-deelen, of zestiende-deelen kan bepaaien , maakt men zodanige Rest gemeenlyk tot zestiende-deelen; en ingevalle 'er dan nog iets overblyft, laat men datOverblyffel vaaren, zo hec miuder dan J Zestiende is; doch meerder zynde, neemt men daarvoor T£. Dus verre hebben wy noodiggeö'ordeeld eene korte verklaaring der Wisfel-Negotie vooraf te laaten gaan; ten einde den Leerling in üaat te ftellen de nu volgende gevallen der Wisfel recht te kunnen beoordeelen, en zich een gepast denkbeeld van dezelve te vormen, om te verhoeden,dat hy zyr.e berekeningen niet enkel Mechaniek verrichte; maar in alles van het hoe en waarom reden kan geeven. Thans zullen wy tot het PraSlicaale der Wisfel-Rekening overgaan, en dezelve in haare onderfcheide. ne deelen befchouwen , welke hoofdzaakelyk de vier volgende Vraagen tot onderwerp hebben: i. Hoe veel eene Valuta, volgens één of meer gegeevene Proportien, in eene andere Valuta bedraagt. a. Hoe veel by een Wisfel gewonnen of verloren wordt. 3. Welke voorflag, onder diegeenen welken een Wisfelaar voorkomen, de voordeeliglte zy. 4. Hoe een Commisfionair de Remifes of Trat- ta's ook naar andere Cour/en, als voorgefchreeven zyn, echter zonder nadeel voor den Committent, kan verrichten. Deeze Gevallen zullen ieder onder eenen by zonderen Tytel afgehandeld worden. Van  KOOPMANS-REKENKUNST. 23 Van Wissel-Reductien. Door Whfel-Redublien verftaat men in 't algemeen zodanige berekeningen, waar door men begeert te vinden, hoe veel voor eene betaalde fom gelds in eene andere Valuta wederom ontfangen, of voor het ontfangene in eene andere Valuta wederom betaald moet worden ; of flegts wat een Cours bedraagt, dat is, hoe hoog de Prys der beftendige Valuta van de gezochte Cours in de veranderlyke te ftaan komt, en meer andere gevallen, welke beter door Voorbeelden dan met eenen grooten omflag van woorden verklaard kunnen worden. —— Wy zullen dus aanftonds tot Voorbeelden overgaan. 1. Als het Wisfel-geld te Antwerpen i<5ï P. Cent beter dan Courant-gdd is, hoe veel bedragen dan ƒ 1237 : 4 : — Wisfelgeld in Courant? 100 iirjf ƒ 1237 : 4 : — 3°0 350 t 2c6 . 4 . 6 I i| f H43 ' 8 ' 2. Idem ƒ 1657 : 16 : — Wisfelgeld, vraage als vooren? Antw. Cour. ƒ1934 : 2 : •" 3. Idem ƒ 1739 : 17 : — dito, vraage als voo¬ ren ? Antw. Cour, ƒ 2029 ; 16 : 8. 4. Hoe veel Permis/Ie- of Wisfelgeld kan men te Antwerpen hebben voor ƒ 947 : 2 : — Courant? Antw. ƒ 811 : 16 : —. B 4 5- Wem  *4 SCHATKAMER der 5- Idem / 2185 : 8 : — Courant -geld , vraage als vooren? Antw. ƒ 1873 : 4 : —. 6. Als een Ducado di Cambio in Spanden doet 375 Marevadis, hoe veel Marevadis zyn dan 1625 Ducados di Cambio? Dit Voordel is zeer eenvoudig; want men heeft flegts het getal der Ducados mee 3-5, bet getal der Marevadis welke één Ducado bevat, te muldpliceeren, om het begeerde ce vinden. Doch als men in aanmerking neemt, dat het getal 375 juist gelyk is. aan 3$ maal ico, en dat 3^ wederom gelyk is aan 4 min heeft men aandonds eenen gemaklyken weg, om met weinig omflag het bedoelde oogmerk te bereiken : naamlyk , men plaatst twee nullen ach« ter het gegeeven getal Ducados, waar door hetzelve 100 maal grooter wordt, of geacht wordt met ico gemultipliceerd te zyn ; maar dit getal Ducados moet niet flegts met 100, maar met 3I maal ico gemultipliceerd worden: weshalven men het honderdvoudig getal Ducados, om bovengemelde reden, met 4 multipliceert, en van het Product het £ van 't gemelde honderdvoudig getal Ducados aftrekt, waar door men het begeerde getal Marevadis Dekomt. Aldus: Duc. 1625.00 ójoooo * 40625 Antw. 609375 Marevadis. Dit Voordel kan nog op eene andere wyze, zonder veel omflag, berekend worden, door in aanmerking te neemen, dat het getal 375 het I deel yan  KOOP MANS-REKENKUNST, 25 van tooo is. Want men heeft dan flegts drie nullen achter het getal der Ducados te ftellen, waar door hetzelve met 1000 is gemultipliceerd; vervolgens van het Produel het i deel by ujcdeeling te neemen. Aldus: Duc. 1625.000 Deelen 8 2 is \ ., 406250 1 is 2 .. 203125 Antw. 609375 Marevadis als vooren. 7. Idem Ducados di Cambio 2914, vraage als voo¬ ren? Antw. 1092750 Marevadis, 8. Idem Ducados 2526 : 12 : 8, vraage als voo¬ ren? Antw. 947487J Marevadis. NB. één Ducado di Cambio wordt in 20 Sueldos a 12 Diner os gedeeld. 9. Als 1 Real de Plata in Spanjen doet 34 Mare. vadis, hoe veel Realen de Plata heeft men dan voor 1164 Ducados di Cambio? Antw. ^38 Realen 8 Marev. 10. Idem Ducados di Cambio 1768:15:6. vraage als vooren? Antw. 19508 Realen i8f Marev. 11. Idem Ducados di Cambio 2023:13:8, vraage als vooren, Antw. 22320 Realen i£ Marev. 12. Marevadis 492225, hoe veel Ducados di Cam¬ bio zyn het ? P' 5 Ma.  *6 SCHATKAMER der. Marev. Duc diCamb. Marev. 492225 375 1 3 ■ —4 1476675 1500 4 j.... 164075 I..500 if — afgetr. Duc. 1312)600 1000 1 2f 20 of 1000 tot 3 min \ Sueldos i2|ooo 13. Idem Marevadis 84750, vraage als vooren? Antw. Duc. 226 : — : —. 14. Idem Marevadis 91962, vraage als vooren? Antw, Duc. 245 : 4 : 8. 15. Hoe veel Pefos van 8 Realen de Plata , of Stukken van Agten, kan men hebben voor Ducados 4318? Duc. 4318 4318 lï «7 Realen 47625 Antw. Pefos 5953 : 1 Real. 16. Idem Ducados 7310, vraage als vooren? Antw. Pefos 10078 : 1 Real. 17. IdemDucados 2985:4:8, vraage als vooren? Antw. Pefos 4115: 5 Realen I2§ Marev. 18. Als 17 Marevadis de Plata gelyk zyn aan 32 Marevadis de Fellon, hoe veel Ducados 'de Plata kan men dan hebben voor 1783 Ducados de Fellon ? Naar-  KOOPMANS-REKENKUNST. a? Naardien 17 Marevadis de Plata gelyk zyn aan 32 Marevadis de Fellon, zo zyn ook 32 Ducados de Fellon gelyk aan 17 Ducados de Plata, of 100 Ducados de Fellon gelyk aan 535 Ducados de Plata, en dus heeft men deeze bewerking. Duc. de Fellon 1783 53* 5349 8915 j 222 : 17 : 6 Duc. de Plata 947I21 : 17 : ö 20 Sueldos 4137 12 Dineros 4I50 Aangezien, zo als boven gezegd is, 32 Ducados de Fellon gelyk zyn aan 17 Ducados de Plata, en dus 1 Ducado de Vellon gelyk is aan \\ Ducado de Plata, kan men ook de Bewerking op de volgende wyze inrichten: Duc. de Vellon I783 Deelen 31 ió is \ .. 891 : to : — iis f|... 55 = H : 4Ï Antw. Duc. de Plata 947 : 4 : 4^ als vooren. 19. Ducados 324? : — de Fellon , vraage als vooren ? Antw. Duc. de Plata 1723 : 18 :1. 20. Du-  23 SCHATKAMER der 20. Ducados 1769 : 13 : — de Vellon, vraage als vooren? Antw. Duc. de Plata 940 : 2 : 6. 21. Hamburg remitteert op Amfterdam 1500 Wisfel-Daalders a 33! Stuiv. Banco. Hoe veel Guldens Banco zal het bedragen? Daald. 15CO 33! Stuiv. 4.500 Deelen 8 4500 4 75° 1 187 : 8 5043I7 = 8 Antw. Banco f 2521 : 17 : 8 82. Idem Daalders 1752 h 33Ï Stuiv. Banco, Vraage als vooren? Antw. Banco ƒ2967:9: — *3. Idem Daalders 1847 ' i2 & Lubs & 33ï§ Stuiv. Banco. Vraage als vooren ? Antw. Banco ƒ3111 : 13 : —. 24. Wat bedragen 3436 Marken ia $ Hamb. Banco te Amfterdam in Courant- of Casgeld, als de Wisfel-CW* van Hamburg op Amfterdam 4l PCt. is? Antw. ƒ 2992:17:—. 25. Als de YJisM-Cours van Hamburg op Amfterdam is si PCt., wat zullen dan bedragen 4125 Mark. 10 $ Hamb. Cour. in Guldens Cas fa te Amfterdam, by aldien het Hamburburger Courant 21^ PCt. flegter dan Banco is ? Antw. ƒ 2984 : 7 : —. a6. Wat bedragen 2148 Mark. 8 Q Hamb, Cour. in  KOOPMANS-REKÉN KUNST. 92 in £. VI. Wisfelgeld te Antwerpen, als Hamburger Courant 21I PCt. flegter dan Banco, en de Cours van Hamburg op Amfterdam 33I Stuiv. Banco, als mede van Amfterdam op Antwerpen 103 <£ Z7/ Wisfelgeld is? Antw. £ VI. 255 : 8 : ie- Wisfelgeld. 27. Wat bedragen Roebels 1235: 4 Grieven Rusftsch Courant te Amfterdam in Casgeld, als de Wisfel -Cours van Rusland op Amfterdam is 471 Stuiv. Cöj/i per Roebel? Antw. ƒ2934 : 1 : 8. 28. Idem Roebels 589:8: — a 47H Stuiv. Vraage alsvooren? Antw. ƒ1410: —:—. 29. Archangel trekt op my, voor Rekening van Narva, Roebels 1214:5:—a 48? Stuiv. per Roebel, welke my ordonneert het beloop op Hamburg te herneemen. Zo dan de Wisfel op Hamburg is 34I Stuiv. Banco, en de Agio van 't Bankgeld 3^ PCt., is de vraag, hoe veel Daalders ik op Hamburg moet trekken ? Roeb. 1214 : 5 10 Daald. * —— 12145 Grieven 10 —— 1 Roeb. 8 387 Stuiv. Cas fa 413 400 Stuiv. Banco 69 —— 2 Daald. Antw. Daald. 1649 : 11 : —. 30. Archangel remitteert my voor zyne Rekening Roebels 979 : 6 : — a 44 Q Lubs Banco, op Hamburg jn te trekken. Zo de Cours van hier  30 SCHATKAMER der hier op Hamburg is 34! Stuiv. Banco per Daalder van 32 Q Lubs, en de Agio van 'c Bankgeld 4 PCt., in hoe veel Guldens Cas fa moet ik Archangel crediteeren? Antwoord in ƒ 2390 : 3 —. 31. Madrid remitteert my voor myne Rekening Duc. 1221:10:—&91\%. In hoe veel Realen de Plata zal hy my daar voor debiteeren, en hoe veel zal ik daar voor in Banco ootfangen? Antw. Madrid zal my debiteeren in Realen de Plata 13472: 14, en ik zal in Ban» co ontfangen ƒ 2977 : 8 : —. 32. Cadix remitteert my voor zyne Rekening Pefos 1769 a 81 Sous Tournois, op Parys in te trekken. Zo de Cours van hier op Parys is 54I % Banco per Ecu van 60 Sous Tournois, m hoe veel Bankgeld moet ik Cadix crediteeren? Antw. in Banco ƒ 3268 : 15:8. 33. Sevilien remitteert my voor zyne Rekening Pefos 2024 a 43^ $ Sterl., om op London in te trekken, die ik voor myne Rekening aanneeme, en London remitteere. Zo de Cours van hier op London is 35 Q 8 \ Banco, in hoe veel jj, Sterl, zal ik London voor myne Remife debiteeren, en in hoe veel Guldens Banco zal ik Sevilien daar voor crediteeren ? Antw. London moec gedebiteerd worden in c£ Sterl. 364 :14:10, en Sevilien gecrediteerd in Banco f 3902 : 15 : —. 34. Dantzig is my voor myr.e Rekening fchu'dig Poolsch f 5732:18 : —. Hoe veel Vlaamsch moet hy my daar voor remitteeren, zo de Wisfel-C portioneerde, en de laatfte ongeproportioneerde Oiu kosten noemen. Daar nu de geproportioneerde Onkosten in het Opltel eens Regels van Drieën kunnen plaats heb. ben, zo kunnen dezelve ook in een Opftel desKer> tmg-Regeïs gebragt worden: in tegendeel kan men de ongeproportioneerde Onkosten noch volgens den Regel van Drieën, noch volgens den Ketting-Regel berekenen. Derhalven is het vooral noodzaaklyk de Onkosten, welke in eene Rekening voorkomen, alvoorens daar van gebruik te maaken , wel te onder* fcheiden, door te onderzoeken of zy van zodanige natuur zyn, dat zy in eenen Ketting-Regel geplaatst kunnen worden, ten einde de Bewerking daar naa te richten. Naardien echter in de Praktyk de al té groote naauwkeurigheid weinig geacht wordt, en dus ook niet veel te pas komt, heerscht by véele Kooplieden de gewoonte, dat zy alle kleine Onkosten zon. der onderfcheid in eens te faamen heemen, eo voor derzelver fom |, i of meer PCt., naar ömftandigbeid der zaakeri, berekenen. En vermits dan van tweehonderd 2 maal zo veel, van driehonderd 3 maal zo veel, enz.gerekend wordt,kunnen dezelve everi zo wel, als de andere geproportioneerde Onkosten, m het Opltei van den Ketting-Regel gebragt worden. 1 in 't algemeen worden alle Onkosten of uit de Som zelve, waar van zy de Onkosten zyn; of in 't C 2 by;  36 SCHATKAMER der bvzonder uit de Casfa betaald. By voorbeeld, wannier iemand Goederen of Wisfelbneven perfioo verUpt, en daar by ƒ i voor Onkosten betaalt dan gaat van den ontfang,, of van f 100, ƒ i af, en dus houdt hy nog flegts ƒ 99 overig: m tegendeel, wanneer iemand5 Goederen of Wisfelbneven per ƒ ïo^koopt en voor Onkosten te betaalen heeft, zo moet hv den Verkooper ƒ 100, en daarenboven nog/l"oor Onkosten uit" zyne Casfa betaalen, waardoor hem dan het gekochte op ƒ iol te ftaan, komt. Nu zegt men, wel is waar, in beide Gevallen, dat ?r , PCr vo'or Onkosten betaald is; doch het is uit hetgeen wy nu gezegd hebben duideiyk te zien, dat zodanig 7pCt.8by het eerfte Geval /«.en by het tweedeV icoverftaan moet worden. Op welk oj. derfcheid men derhalven in de berekening insgelyks behoorlyk acht moet geeven. Voornaamlyk komt dit onderfcheid by Jet Opltel eens Ketting-Régels wel degelyk in aanmerking. Hetgeen by den Ketting-Regel, op eenen werkelyken Handel toepasfelyk gemaakt zynde, voornaamlyk in Foog; a Souden moet worden .bepaalt zich tot twee ondeffcheideneGevallen; het eerlte betreft den Verkoon en het andere den Inkoop van Goederen of WisPfelbr"even. In het eerlte Geval, of de BerekeSvan eenen Verkoop, is de vraag: Hoe veel heb fkVor het leggegeevene , door het Vraaggetal uiigedrukt , weder te Intfangen ? Doch in het andere deva , Óf de berekening van eenen Inkoop,» de vraag: Hoe Lg komt my het ontfangene, door het Vraag, getal uitgedrukt, te ftaan? Het onderfcheid deezer Gevallen verëischt eene byzondere opmerking, a s 'er Onkosten zyn, die mede in het Opftel geplaatst moeten woïdel Want in het eerfte Geval moet S^otfte Ud van de Proportie der Onkosten m  KO O PM A NS-R EK EN KUNST. 3? de kolom ter linkerhand; en in het andere in de kolom ter rechterhand geplaatst worden; vermits men in het eerlte Geval de ftelling moet volgen: Hoe meer de Onkosten zyn, zo veel minder wordt myn Ontfang in het Antwoord; gevolglyk moet het Divi. dendum, dat uit de kolom ter rechterhand ontftaat, dies te kleiner, en de Divifor, die uit de kolom ter linkerhand ontftaat, dies te grooter worden; daar men, in tegendeel, in het tweede Geval de ftelling moet volgen l Hoe meer de Onkosten zyn, zo veel hoogtr komt my het ontfangene of gekochte te flaan; by gevolg moet het Dividendum, dat uit de kolom ter rechterhand ontftaat, dies te grooter, en de Divifor, die uit de kolom ter linkerhand ontftaat, dies te kleiner worden. Derhalven is het ten uiterften noodzaaklyk , dat men , alvoorens iets door den Ketting-Kegel op te losfen, wel en naar behooren verftaat, wat 'er gevraagd wordt, vermits men anders niet in ftaat is het rechte Antwoord te vinden. De volgende Voorbeelden zullen hetgeen in deeze Aanmerking gezegd is nader verklaaren. 4.5. London is aan Hamburg fchuldig <£ Sterlings 237 : 17 : — > en remitteert dezelve , op order van Hamburg, aan Amfterdam a 35 jj 6 % Banco per 1 Sterl. Zo nu London 1 PCt. Onkosten berekent, en Hamburg de Faluta op Amfterdam trekt a 35Ï Stuiv. Banco per Daalder van 2 Marken Lubs, is de vraag, hoe veel Hamburg voor zyne Tratta zal ontfangen ? C 3 ASferl,  3? SCHATKAMER de» éi Sterl. 237 : 17 : — 20 Mark. Lubs * 4757 S Sterl. JSterl. 20 1 d£ Sterl. Sterl. 1 426 I VI. | Vi 101 • 100 \ VI. voor Onkosten. % Vl. fi 4 Mark. Lubs. Antw. Mark.Z»^ 5651:14: i. 47. Hamburg laat te Leipzig 1200 iaw/r J'Or a 5 Rd. inkoopen, en de Valuta op zich trekken k 135 PCt. Wanneer nu Leipzig 1 PCr. voor Onkosten berekent, is de vraag, hoe hoog gemelde Louis d'Or aan Hamburg in Marken lubs te ftaan komen ? Antw. Mark. Lubs 13466 : 10 : 8. 48. Leipzig verwisfeit voor Rekening van Hamburg 1020 Louis a"Or k 5 Rd, met e PCt. ö/»ro, en remitteert het Beloop, na aftrek van 1 PCt. voor UnkoJten, a 140 PCt. aan Hamburg. De vraag is hoe veel Hamburg voor de gemelde Louis d'Or zal ontfangen? Antw, Mark. Lubs 10607 : 2 : 3. 49. Een Wisfel ü\t London van 108 c£ S/er/, k 35$ 4 | /foweo, in Amfterdam te betaalen, wordt 1 Maand vóór den Vervaltyd met \ PCt. Disconto verkocht, en de Valuta in Courant, dat 4* PCt. flegter dan Banco is, begeerd. Hoe veel Guldens Courant moet daar voor betaald worden? Antw. Cour. f 1187 : 10 : —. 3©. Lisfabon remitteert my, voor zyne Rekening, Ecus i2jo:—, om dezelve op Parys in te trek-  KOOPMANS.REKENKUNST. 39 trekken, en het montarjt per Apointe aan hem te remitteeren. Zo de Cours van hier op Parys is 54} \ Banco, en op Lisfabon 47! { Banco, hoe vee! Crufados kan ik dan, na aftrek van 1 per Mille Courtagie op Parys, 1 per Mille dito op Lisfabon, | PCt. Provifie, en fi : 18 : — voor Briefporten, aan Lisfabon afgeeven ? Antw. Crufados f 1434:16: 5. jl. Livorno remitteert my, voor zyne Rekening, £ Sterl. 870 : —, om dezelve op London in te trekken , en het montant per Apointe aan Parys te remitteeren. Zo de Cours van hier op London is 35 _fj 5J § Banco, en op Parys 55 % Banco, hoe veel &»i kan ik dan, na aftrek van $ />er A////« Courtagie op London, I /er Af/V/e dito op Parys, \ PCt. Provifie, en ƒ2: 4;— voor Briefporten, aan Parys afgeeven? Antw. Ecus 6715. 52. Een Wisfelbrief uit Hamburg van ƒ aooo: —. Courant, in Amfterdam te betaalen, wordt geprotesteerd, en de Houder berekent deswegens voor het Protest f 2 : 10 : —, voor Briefport 8 Stuiv., Provifie J PCt., en Courtagie 1 per Mille; reduceert het Beloop a 5 PCt. Agio tot Bankgeld, en revaleert zich k 33*! Stuiv. Banco per Daalder van 2 Marken Lubs op Hamburg. Hoe veel moet dan Hamburg voor die Herwisfel betaalen ? De geprotesteerde Wisfel beloopt Cour. ƒ2000: —: — Hec Protest en Briefport . . . . » 2:18: — Provifie J PCt , . . * 6:13: — Courtagie 1 per Mille 2: —: — Het geheele Beloop met Onk. te Amft. ƒ 201 /: 11: — C 4 Cour.  t*o SCHATKAMER der Cour. ƒ 2011 : n 20 Mark. Lubs Banco * 40231 Stuiv. Cour. Stuiv. Cour. ioj 100 Stuiv. Banco. Stui/. Banco 541 16 Daald. Daald. 1 2 Mark.Lubs Bana. Antw, Mark. Lubs Banco 2266:5 : — moet in Hamburg betaald worden. Men kan anders ook de geproportioneerde Onkosten aanftords in het Opftel van den Ketting-Regel brengen, en dus de Hamburgfche en Amfterdamjche Tratta in eens berekenen, als volgt: 'tCel.d geprot.Wisfel Cour. ƒ2000: —: — Protest en Briefport * 3:18: — ƒ2002:18:— 20 Mark Lubs Baico * 40058 Stuiv. Cour. Stuiv. Cour. 105 100 Stuiv. Banco. Stuiv. Banco 541 iö Daald. Daald. 1 2 Mark. Lubs Banc*. 3003—- 3013 vr. Prov.enCourt. Antw. Mark. Lubs Beo. 2266:0: — circa. Hoe de laatfte Proportie van dit Opftel gevonden wordt, blykt aldus: naamlyk j PCt. Provifie ftaat gelyk met ;\per Mille, hier by 1 per Mille Courtagie geaddeerd, heeft men 4\per Mille voor Provifie en Courtagie, en dus is de Proportie 10C0 tot ico4ït cf 3000 toe 3013. Daar nu in dit geval de vraag is, hoe  KOOPMANS-REKENKUNST. 41 hoe veel Hamburg eindelyk te betaalen heeft, zo moet, in gevolge de naastvoorgaande Aanmerking, het kleinfte Lid der laatfte Proportie in de kolom ter linkerhand geplaatst worden. Wanneer men voorts in aanmerking neemt, dat de f2: 18 : —, wegens Protest en Briefport, i5£, of circa \\per Mille uitmaaken, kan men dit by de voorgaande 4! per Mille, wegens Provifie en Courtagie, addeeren;,dan heeft men voor al le de Onkosten te faamen 5* per Mille, en dus is alsdan ce Pronor. tie, wegens Protest, Briefport en Courtagie, 1000 tot 1005^, of 6oco tot 6035: waar dovr dan het Voordel geheel door den Ketting-Regel kan opgelost worden, aldus: Mark. Lubs Banco * /rooo Cour. Cour. f 105 ƒ 100 Banco. Banco ƒ i 20 Stuiv. Banco. Stuiv. Banco 541 j6 Daald. Daald. 1 a Mark. Lubs Banco. 6cod 6035 voor Prot. ,Briefp., __ Pruv. en Court. Antw, Mark. Lubs Banco 2266: 7:—, Hier by dient aangemerkt te worden , dat het Verfchil, 't welk in deeze drie Uitkomften gevonden wordt, in den Koophandel van geen belang is. 53. Dantzig trekt op Amfle^dam Poolsch ^4000: — a 420 Grosfen per <£ Vlaamsen Banco. Deeze Wisfel wordt in Amfterdam geprotesteerdweshalven de Houder van den Briefte Amfterdam zo wel het Capitaal als de daar op gevallene Onkosten op Dantzig hertrekt è 425 Grosfen, en daar by de volgende Onkosten berekent: C S Voor  4* SCHATKAMER dhr Voor het Protest fa : 10 : — Cour. Briefporten* —: 18 : — dito. Courtagie i per Mille. Provifie £ PCc. Zo nu de Agioxsn\ Bankgeld te Amfterdam 5 PCt. is» vraagt men , hoe veel Dantzig voor die Herwisfel moet betaalen? Antw. Poolsch ƒ4079:16:—. NB. Wy hebben in dit Fborftel de uiterfte naauwkeu» righeid betracht, en daarom de Agio van het Bankgeld opgegeeven. Naardien echter de Agio hier alleen te pas komt by het Protest en de Briefporten, welke altoos in Courant zyn, en derzelver verfchil met Bankgeld van geen belang is, zullen wy in de volgende Voorftellen de Brief porten enz. als Bankgeld in Rekening brengen. 54. A te Hamburg trekt op B alhier Daald. 1500:— 4 34 Stuiv. Banco, te betaalen aan £. B den Wisfelbrief laatende protesteeren ,'aceepteere ik denzelven ter eere van A den Trekker, doende betaaling op den Vervaldag. Zo ik nu het Beloop op A wil hertrekken, en de Wisfel alhier 33! .Stuiv. Banco is, van hoe veel Daalders zal dan de Wisfelbrief moeten zyn; rekenende voir Provifie y PCt., voor Courtagie i per Mille , voor het Protest f 3 ' 4 : —■> en voor Briefporten 15 Stuiv.? Antw. Daald. 1525 : 9 : — 55. Lisfabon trekt op A alhier, aan myne Order, Crufados 1100: — a 47^ %\ welke Brief met Protest van Non-Acceptatie te rug gaat. Zo ik nu het Capitaal, benevens de daar op gevallene Onkosten, op Lisfabon hertrekke a 4<5f$,  KOOPMANS.REKENKUNST. 43 4(5f \, van hoe veel Crufados zal dan de Wis» felbnef moeten zyn; rekenende voor Provifie \ PCt., voor Courtagie $ per Mille, voor 't Protest ƒ 2: 12:-^, en voor Briefporten /2:io:-t-? Antw. Cruf. 1231:18:—. §6. Venetien remitteert my voor myne Rekening Duc. 2000: — a 902 %, welke Brief met Protest van Non-Acceptatie retourneert. Zo nu de Wisfel van hier op Venetien is 89! in hoe veel Ducati di Banco zal Venetien my moeten crediteeren; rekenende voor Provifie f PCt., oor Courtagie 1 per Mille, voor 't Protest f 2 : 5 : —, en voor Briefporten ƒ1:4:—? Antw. in Duc. 2024:4:—; Van Winst en Verlies by di Wissel-Negotie. Wanneer men iets, dat geen vaste Prys heeft,tot eene hooge of laage Prys koopt, zo zegt men, dat ; het of duur, of goedkoop gekocht is: wanneer men echter het gekochte wederom verkoopt, dan ontdekt men eerst de weezenlyke Winst of Verlies, wanneer naamlyk datgeen,wat men uitgeteld heeft, vergelecken wordt met hetgeen men daar voor weder ontfangt. Zo veel alsdan de Ontfang grooter of 1 kleiner dan de uitgetelde Som is, even zo veel is aan het uitgetelde in 't eerfte Geval gewonnen, en in 'c andere Geval verloren. Zodanige vergelykiDg moet nogthans in gelyke Munt-Specie gefchieden; 1 aangezien men anders niet, als by gisfing, in ftaat is over Winst of Verlies te oordeelen. Wanneer in het Opftel eener Wisfel-Reduaie, naar den Ketting-Regel, het getal, dat aan het Vraaggetal beantwoord, en het laatfte Lid in de kolom  44 SCHATKAMER der lom ter rechterhand van gelyke Munt-Specie zyn, kan men enkel uit zodanig Opftel over de Winst of het Verlies, met dusdanigen Handel gepaard gaande, oordeelen. Want zoo veel als de Uitkomst des Ketting-Kegels grooter dan het Vraaggetal is, even zo veelis, in gevalle van Verkoop, myne Winst, en in gevalle van Inkoop myn Verlies. In tegendeel, zoo veel als de gemelde Uitkomst kleiner dan het Vraaggetal is, even zo veel is, in gevalle van Verkoop^ myn Verlies, en in gevalle van Inkoop myne Winst. Wanneer men weeten wil, uit hoe veel de Winst of het Verlies ontftaan is, heeft men flegts op de uitgetelde fom het oog te vestigen, en dezelve als zyn voormaalig eigendom aan te merken, dat nu twyff,.Jachtig Haat, vermits het door den Handel, waar toe het aangelegd is, meer of minder kan worden. By voorbeeld, wanneer ik, tot zekere fpeculatie in den Wisfelhandel, ƒ ico heb uitgeteld, en vervolgens ƒ 110 of f po weder daar voor ontfang, dan heb ik met myne ƒ ico in 't eerfte Geval ƒ 10 gewonnen, en in 't andere ƒ10 verloren. Zo ook, ■wanneer ik f 90 uitgeteld. en f ico daarvoor ontfangen heb, zo heb ik niet aan de ƒ 100, die nooit te vooren de myne geweest zyn, maar aan myne ƒ90, ƒ 10 gewonnen. Desgelyks, wanneer ik ƒ 110 uit« ■ geteld , en ƒ 100 daarvoor ontfangen heb, zo heb : ik niet aan de ƒ 100, maar aan myne/110, ƒ 10 | verloren. Op zodanige wyze wordt de Winst op de Som, en het Verlies van, of in de Som, die ik betaald of uitgezet heb, verftaan. aardien het in de grootte der Winst geene verandering Kan maaken, of ik eerst 100 betaald, en | vervolgens 110 daarvoor weder ontfangen heb; dan | of ik eerst 110 ontfangen, en vervolgens ico daar | voor betaald heb, zo heeft men in de Berekening j ook II  KOOP MANS-RE KEN KUNST. 45 ook geheel geen acht te liaan op de Orde, die in den Handel plaats heeft; maar men kan by de Berekening eener Winst of Verlies, fchoon in dezelve de O.itfang het eerst heeft plaats gehad, desniecteIgenltaande met het uitgetelde aanvangen, als men flegts zich een klaar denkbeeld vormt van hetgeen men zoekt. Want als men met het uitgetelde aanvangt, zo wordt gezocht, hoe veel voor hetzelve 1 weder ontfangen zal worden: zo men echter met [ het ontfangene een begin maakt, zo wordt gezocht, ;hoe veel dusdanige ontfang gekost heeft, of hoe i hoog dezelve is te ftaan gekomen. De voorvallen van deezen Regel worden in drie 1 foorten onderfcheiden , naamlyk: I Men begeert te weeten : , I. Hoe veel aan de geheele-» Wisfel-Som / gewonnen, of verlo. | II. Hoe veel aan de Cours 1 ren wordt. III. Hoe veel ten honderd J . By het eerfte deezer Gevallen, waar in men de feigenlyke Som der ontftaane Winst of Verlies beigeert te weeten, moet de Som, die op Wisfel geigeeven wordt, mede bekend zyn; doch by de andere Gevallen heeft men flegts de Cour/en en Pry. fen, waar na de Handel gefloten wordt, noodig te weeten; terwyl het by dezelveonverfchillig is, boe igroot de Som zy, welke op Wisfel gegeeven wordt. 1 Voorts worden de voorkomende ongeproportioineerde Onkosten by de Vraagltukken van het eerfte Geval, volgens hun eigenlyk Beloop, in de Berekening gebragt; doch by de andere Gevallen is het igevoeglyker daarvoor een zeker PCt. meer te rekeinen; vermits de beantwoording der daar in voorko■ , men"  40 SCHATKAMER der mende Vraagftukken geenszins ten allerfcherpften j maar volgens Koopmans gebruik, begeerd wordt. De volgende Voorltellen zullen tot nadere ophel* dering van het bovengezegde dienen. I, Hoe veel aan de geheele JVtsfel-Som gewonnen of verloren wordt. t. Amfterdam heeft een Wisfel op Cadix van Duc. 400: —, tot de Cours van 985 % Banco, gekocht , en vervolgens wederom a 98^ % Ban* co verkocht Hoe veel is aan dezelve in alles gewonnen ? S>8* | 98è ' Duc. Duc. 1 i | Winst 400? Antw. ƒ 3 : 10 : Banco. S. Amfterdam geeft af op Parys Bco.fi 847: lo:—, tot de Cours van 54! % Banco voor 1 Ecut en trekt na eenigen tyd het Beloop wederom in a 55 \ Banco. Men vraagt hoe veel aan deeze Wisfel gewonnen is ? Antw. Banco f 12 : 14 : —• .Hamburg geeft af op London Mark. Banco 3180, tot de Cours van 33 X5 15 1 VI. Banco per 1 ,£ Sterl., en trekt het Beloop na eenigen tyd weder in a 33 Q 4 % VI. Banco. Hoe veel is aan die Wisfel gewonnen? Antw. Mark. Banco 20 : —. 4. Amfterdam koopt een Wisfel op Dantzig voor ƒ 4250: — Banco, tot de Cours van 425 Gros- fei  KOOP MANS-RE KEN KUNST. 47 fenper i <£ VI., en verkoopt dezelve daar na weder a 420Grosfen. Hoe veel bedraagt de Winst voor Amfterdam 1 Antw. Banco ƒ50 : 12 : —. 5. Amfterdam trekt op Lisfabon Crufados 1825:-» a 475 % Banco. Lisjabon rekent voor Provifie \ PCt., voor Courtagie 1 per Mille, voor Briefporten 750 Rees, en trekt het gantfche Beloop a 46? % Banco weder op Amfterdam, Zo nu Amfterdam voor Courtagie 1 /er ilf;7/?, en voor Briefporten / 2 : 8 : — Courant heeft moeten betaalen , en de ^gv'o van de Bank 5 PCt. is, vraagt men, hoe veel aan deeze Wisfel gewonnen of verloren is ? Cruf. 1825 : — £ 472 % Banco. i2775 7300 è...... m 8G688 % Banco. 40 Banco ƒ 2167 : 4 Stuiv. Court. 1 per Mille bedraagt Banco . . f%: 3 :— Briefp.Ct./a: 2:k 105 is Banco 0 2: «- 4 5 9 Ontfang Banco f 2162 : j j « — Cr»/:  5© SCHATKAMER der 10. Amfterdam negotieert op Genua Pezze 1400 k 85 § VI. Banco, en remitteert dien Brief aan yenetien, met order om dezelve aldaar ten voordeeligften te vernegotieeren , hetgeen door Venetien wordt geëffectueerd & 97 boldi per I Scudo di Cambio van Lire 4 : 12 : ~— fuori di Banco. Venetien rekent voor Provifie f PCt., voor dubbelde Courtagie 2 per Mille, voor Briefporten 17 Grosfi, waarvan 24 een Ducaat doen, en geeft de Wisfel per apointe wederom af aan Amfterdam a 92 $ ^7. Banco per I Ducato di Banco. Zo nu fterdam insgelyks I per Mille vöor Courtagie, en ƒ2 : 10: — voor Briefporten moet betaalen, vraagt men, hoe veel aan deeze Wisfel gewonnen of verloren is? Antw. Banco f'149 : 16 : 8 gewonnen. II. Hoe veel aan de Cours gewonnen of verloren ' wordt. 11. Amfterdam koopt een Engelfche Wisfel k 35 Q 5 § Banco, en zendt die aan Lifabon, welke dezelve weder vernegotieerd k 66J \ Sterlings per Mille-Rees, en voorts bet Beloop k 48 % Banco per Crufado van 400 Rees aan Amfterdam afgeeft. Zo nu Amfterdam in alles f PCt. Onkosten te rekenen heeft, vraagt men, hoe veel aan de Cours tusfchen Amjterdam en London gewonnen of verloren is ? % Ban.  KOOPMANS-REKEN KUNST. 51 $ Banco * —— 1 ^ Ster!, I 240 § Sterl. 531 8coo Rees. 400 . 48 % Zfow. 504 500 voor Onkosten. Antw. 4JOT| § fiöHCö c/m7. 35 è l0ïf % Banco ontf. Am ft. weder voor j <£ Sterl. 35 |5 5 % Banco heeft Amft voor — - ■■ — 1 %r/. gegeev. Dus 5^5 § Z?««co wint Amft op ie, der <£ .if«7. 12. Amfterdam heeft a 47^ § Banco op Lisfabon getrokken; Lisfabon daarentegen heeft zich op London k 661 § Sterlings per Mille-Rees gerevaleerd; hebbende Amfterdam daar voor aan London Remife gedaan k 35 Q a\ $ B««co. Zo nu Amfterdam in alles -J PCt. Onkosten heeft moeten doen, begeert men te weeten , hoe veel aan de Cours tusfchen Amfterdam en Lis/abon gewonnen of verloren is? Antw. Circa f \ Banco is op cïksCrufado gewonnen. 13. Amfterdam remitteert aan Venetien k 88£ % Banco, met order om het Beloop verder aan Augsburg te remitteeren, 't weik a yfj Rd. Giro per 100 Duc. di Banco geëffectueerd wordt. Zo nu Augsburs; het Beloop per apointe aan Amfterdam remitteert a 8 PCt. in Giro-Valuta, en Amfterdam in alle1! 1 PCt. Onkosten heeft moeien doen, is de vraag, hoe veel Amfterdam op de Cours van Vene* D 2 tien  52 SCHATKAMER der tien gewonnen of verloren heeft? Antw. Am* fterdam heeft circa T| % Banco op ieder Duc. gewonnen. 14. Hamburg koopt een Engelfche Wisfel k 33 $ li 8 VI. Banco; dezelve wordt te Amfterdam vernegotieerd a 35 & 5 % VI. Banco, en de Valuta op Hamburg a 33! Stuiv. Banco weder afgegeeven. Zo nu Hamburg in alles i PCt. Onkosten te .rekenen heeft, vraagt men, hoe veel aan de Cours tusfchen Hamburg en London gewonnen of verloren is? Antw. circa | % VI. is op ieder & Sterl. gewonnen. 15. Amfterdam remitteert aan Cadix k o6h $ VI. Banco, met order om de Valuta verder aan Genua te remitteeren, 't welk door Cadix k 120 Pefos de Plata per 100 Pezze van 54 Lire fuori di Banco wordt geëffectueerd. Zo nu Amfterdam het Beloop op Genua intrekt a 85* 8, VI. Banco, en in alles i PCt. Onkosten heeft moeten doen, is de vraag, hoe veel Amfterdam op de Cours van Cadix gewonnen of verloren heeft? Antw.Circa f \ Vl. Banco heeft Amfterdam op ieder Duc. gewonnen. III. Roe veel ten honderd gewonnen of verloren ■wordt. 16. Amfterdam heeft een Wisfel op Hamburg ge- kocht a <73ri Stuiv , en dezelve weder verkocht 4.33H Stuiv. Hoe veel PCt. is aan ' deeze Wisfel gewonnen? 33?f Stuiv.  KOOPMANS-REKENKUNST» 53 33f| Stuiv. 33'ï * Stuiv. m„ Stuiv. 33J? i Stuiv. 100? Antw. £f ? Stuiv., dat is 4 PCt. c/rc*. 17. Amfterdam heeft een Wisfel op Parys k 544 % Banco gekocht, en wederom h. 54! 8, Banco verkocht. Hoe veel is de Winst ten 100 2 Antw. circa 3f PCt. 18. Amfterdam remitteert aan Livorno k 85I % Ban¬ co , en trekt het Beloop wederom in k 86 § Banco. Vraage, hoe veel is aan deeae Wisfel ten honderd gewonnen ? Antw. circa | PCt. 19. Amfterdam remitteert aan London k 35 4) i\ ? Banco, en trekt het Beloop wederom in a 35 § 5 8, Banco. Hoe veel is de Winst ten honderd? Antw. Circa if PCt. 20. Amfterdam remitteert aan Dantzig k 435 Gros¬ fen Poolsch, en trekt het Beloop wederom in a 420 Grosfen. Hde veel is de Winst van Amfterdam ten honderd ? Antw. i5} PCt. 21. Amfterdam heeft aan Hamburg geremitteerd h 334 Stuiv. Banco per Daalder van 2 Marken Lubs. Zo nu Hamburg het Beloop weder aan Amfterdam afgeeft a 6% PCt. in Courant, en Amfterdam 4 PCt. Onkosten heeft moeten doen, hoe veel PCt. zal Amfterdam by deeze Party winnen of verliezen; de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam 3f PCt. zynde ? D 3 Ont-  54 SCH A.T KAMER der OntfsDg Banco f * ƒ 100 Banco Uitgaaf. 1 ao Stuiv. Banco. 135 ■ 8 Mark. Lubs. 3 1 Rd. 400 425 Rd. Cour. 2 f 5 Cour. 415 f 400 Banco. 403 400 voor Onkosten. Komt B inco f 100} circa Ontfang. af Banco ƒ ico Uicgaaf. Rest \ PCt. Winst. 82, Hamburg heeft k 2öï $ Z//£* 5««co op P^ryj getrokken; Paryx daarentegen heeft het gantfche Beioop a 81 PCt. weder op Hamburg ingetrokken- Zo nu Hamburg | PCt. Onkosten heeft moeten doen, is de vraag, hoe veel ten honderd Hamburg op deeze Wisfel gewonnen of verloren heeft? Antw. Hamburg heeft circa \\ PCt. daar by verloren. ir. Amfterdam koopt een Spaanfche Wisfel a 965% Banco, laat dezelve in Lions k 78 Sols Tournois per Pefo van 8 Realen de Plata vernegotieeren, en bekomt Remife terug k 54$ % Banco. Zo nu Amfterdam £ PCt. Onkosten heeft moeten doen, vraagt men, hoe veel Amfterdam by deeze Party gewonnen of verloren heeft ? Antw. Amfterdam heeft circa \ PCt, gewonnen. 24. Amfterdam heeft k 33-^ Stuiv. Banco op Hamburg getrokken. Hamburg daarentegen heeft het gantfche Peloop wederom k 4 PCt. Courant ingetrokken. Zo nu de Agio van t Bankgeld  KOOPMANS-REKENKUNST. 55 geld te Amfterdam is 4} PCt., en Amfterdam % PCt. Onkosten heefc moeten doen , vraagt men, hoe veel PCc. Amfterdam aan deeze Wisfel gewonnen of verloren heeft? Antw. Amfterdam heeft circa \ PCt. gewonnen. 25. Amfterdam heeft k 58* Soldi Correnti per f X Banco aan Milaan geremitteerd, en a 55 % Banco op Lions getrokken; Lions daarentegen heeft z;ch op Milaan weder k 554 Soldi Imperiali gerevaleerd. Zo nu Amfterdam in alles 4 PCt. Onkosten heeft moeten doen, is de vraag, hoe veel PCt. Amfterdam gewonnen of verloren heeft? NB. Te Milaan zyn 106 Soldi Imperiali gelyk aan 150 Soldi Correnti. Antw. Amfterdam heeft circa \g PCt. gewonnen. ai. Amfterdam heeft k 89 % Banco aan Venetien geremitteerd, en k 74 PCt. in Giro-Valuta op Augsburg getrokken; Augsburg daarentegen heeft zich op Venetien è 95! Rd, Giro per 100 Duc. di Banco gerevaleerd. Zo nu Amfterdam in alles J PCt. Onkosten heeft moeten doen, vraagt men , hoe veel PCt. Amflerdam aan deeze Wisfel gewonnen of verloren heeft? Amfterdam heefc circa Pet. verloren. 27. Amfterdam koopt Louis d'Or h f 9:2: — Courant, en zendt die naar Hamburg, alwaar dezelve a 10 Mark. 61 $ Lubs Banco verkocht worden. Hamburg remitteert het Beloop, na aftrek van 4 PCt. voor Provifie, CourtaTie en Briefporten, aan Amfterdam, a 33! ituiv. Banco. Zo du Amfterdam insgelyks ^PCt. Onkosten heeft moeten doen , en de D 4 Agio  5<5 SCHATKAMER der Agio van 't Bankgeld te Amfterdam 4f PCt. is , vraagt men, hoe vee! PCt. Amfterdam by deeze onderneeming gewonnen of verloren heefc? Antw. Amfterdam heefc c//c« T? rCc. verloren. 28. Amfterdam heeft, voor Rekening van burg t Ducaaten a ƒ 5 : 3^ Cour. ingekocht, dezelve naar Frankfort gezonden, en het geheel beloop, na hetzelve a 45 PCt. Agio m Bankgeld gereduceerd te hebben , a 33J-J Stuiv. Banco op Hamburg ingetrokken. Frankfort vernegotieerc de Ducaaten k 2 Rd. Co: Kreutzers Wisfelgeld, en geeft het Beloop a 4S PCt. op Hamburg af. Zo nu in Amfterdan en Hamburg te faarnen i£ PCr., en in Francfort f PCt voor Onkosten berekend zy), vraage men, hoe veel PCc. Hamburg by deeze onderneeming gewonnen of veriaën heeft ? NB. De Rd. te Frankfort tot 90 Kreutzers gerekend zynde. Antw. Hamburg heet circa i§ PCt. daar by verloren. Van de Arbitrages der Wissels. Wanneer by de VVisfel-Ncgotien, in welken nen langs onderfcheidene wegen tot zyn oogmerk Kan geraaken, door rekenen onderzochc wordt, welke weg met het meeste voordeel, of de minlte fcrade, verkieslyk zy, noemt men zulks arbitreeren; é Berekeningen, welke tot zodanig onderzoek gedaan worden, noemc men Wisfel-drbitrages, en [te onderzoek zeif wordt Arbitrium genaamd. Derhalven is hec arbitreeren daarin bnderfheiden van de \Visfe!-Rekenirjgen, welke wy tot ter toe voorgedragen hebben, dat deczs laatfte eavoudisj; de  KO OPMANS-RE K'È N KUN S T. de Leerwyze bevatten, hoe en op wat wyze iedere Wisfel berekend moet worden , het zy dan van reeds geda ine verrichtingen , of ook wel van te vooren, eer men eenen voorgenomen Handel fluit, ten einde, uit voorzichtigheid, vooraf te onderzoeken, of uit zodanige onderneeming Winst of Verlies te wachten zy; terwyl daarentegen by de Arbitrages een eenige Handel," alvoorens dien te onderneemen, langs verfcheide wegen berekend wordt, ten einde den voordeeliglten daarvan te kiezen. Om deeze reden heefc men by de Arbitrages flegts ieder weg of voorflag, die men tot eenen Handel kan volgen, naar de gegeevene Cour/en en Pryfen in 't byzonder, en op de zelfde wyze als wy tot hier toe geleerd hebben, vooraf te berekenen, ten einde uit de onderlinge vergelyking van alle de gevondene Antwoorden vaardig ie kunnen ontdekken, welke weg de voordeeligfte of fchadelykfte tot zo» danigen Handel zy; terwyl genoegzaam een ieder, zonder dat het noodig zy daartoe eenen Regel voor te fchryven, van zich zelf weet, dat by eenen Ont- ■ fang deeze de voordeeligfte weg zy, langs welken men het meest kan onfangen; en daarentegen by eene Uitgaaf die weg de beste is, langs welken mea het minst behoeft te betaalen. Daar echter uit zodanige vergelyking het Voordeel of de Schade niet zeer gemaklyk beoordeeld kan worden, ten zy de getallen, die men met elkander moet vergelyken, van gelyke Mum-Specie zyn, zo moet men de Berekening der onderfcheidene Wegen zodanig inrichten , dat alle de Antwoorden van eenerlei Munt* Specie zyn. Het onzekerfte by de Wisfel-Arbitrages is dit, dat de Caurfen en Pryfen der Gelden aan eene geduurige verandering onderhevig zyn, cn dus voorD 5 af  58 SCHATKAMER der af geen vaste Rekening op dezelve te maaken is. Doch iemand, die in de Wisfel-Negotie eenig doorzicht heeft, gebruikt daaromtrent alle moge'vke voorzichtigheid, door zich in 't arbitreeren zodani. ge Cour/'en voor te (tellen, welke hy met de meeste waarfchynlykheid hoopen of vermoeden kan. By het arbitreeren, of het onderzoek fcelf, heefc men in de Berekening voornaamlyk tot oogmerk de drie volgende Gevallen, als: I. Hoe veel het onderfcheid tusfchen twee, of meer gelegenheden, op de geheele Wisfel-Som beloopt. II. Hoe hoog de Wis f el-Cours by alle zodanige ge¬ legenheden komt. III. Hoe veel het onderfcheid tusfchen twee gelegenheden ten honderd beloopt. Deeze drie Gevallen, of wyzen van onderzoek, zullen nu, in de op^egeevene orde, door verfcheide Voorftellen nader verklaard, ren met de vereischte omftandigheid opgehelderd worden; terwyl wy daarby niet uit het oog zullen verliezen, om hetgeen tot hiertoe van de Arbitrages gezegd is met een genoegzaam aantal Voorbeelden te verklaaren. I. Hoe veel het onderfcheid tusfchen twee, of meer gelegenheden, op de geheele Wisfel-Som beloopt. i. Amfterdam heeft in Augsburg Flor. 4000 Courant te betaalen, en kan 1.) derwaarts remitteeren a 38 PCt.; of ook 2.) op zich laaten trekken a pi PCt. in Giro-Valuta. Zo nu het Giro-  KOOPMANS-R EKENKUNST. 59 Giro-geld 27 PCt. beter is dan Courant, vraagt men , welke gelegenheid voor Amflerdam de voordeeligfte is, en hoe veel het onderfcheid op de geheele Som in Guldens Banco bedraagt? 1. ) De Remife aan Augsburg. Banco f * 40c o Flor. Cour, 3 2 Rd. Cour. 138 100 Rd. Banco Amft. 2 /*5 Banco. Komt Banco f 4830:18: —. 2. ) De Tratta van Augsburg. Banco f * 4000 Flor. Cour. 3 a Rd. Cour. 127 100 Rd. Giro, 875 800 Rd Banco Amft* 1 f 5 Banco. Komt Banco f 4790:8: ». Wanneer dus Amft. remitt., bet- hy Z?ro. ƒ4830: 18: — Als Augsburg trekt, betaalt Amft. Beo. #4799: 8: — Verfchil Banco f 31:10: — Gevolglyk is het Amfterdam Banco f' 31: 10: — voordeeliger op zich te laaten trekken, dan te remitteeren. 2. Amfterdam heefc in Archangel Roebels 1500 te betaalen, en kan j.) Archangel op zich Jasten  6o . S C H ATKAMER der. ten trekken a 465 Stuiv. Courant; of ook 2.") Archangel op Hamburg laaten trekken k 4 2j $ Banco, en het Beloop a 33I Stuiv. Ban. co wederom aan hamburg afgeeven. Zo nu de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 4I PCt., vraagt men, welke gelegenheid voor Amfterdam de voordeeligfte is, en hoe veel het verfchil op de geheele Som in Guldens Banco bedraagt? Antw. De tweede weg is Amfterdam Banco ƒ 5:5:— voordeeliger dan de eerfte. 3. Amfterdam heeft te Parys nog uitftaan Ecus 13255; en kan dezelve 1.) a. 54H $ Banco intrekken; of 2.) Parys kan een Brief op Cadix k j6i Sols Tournois per 1 Pefo van 8 Realen de Plata in betaaling zenden; welke Brief jn Amfterdam wederom a 96* % Banco vernegotieerd kan worden. Men vraagt , welke weg vo'»r amfterdam de voordeeligfte is, en hoe veel het verfchil op de geheele Som bedraagt ? Antw. De tweede gelegenheid is Amfterdam Banco f 2:5: — voordeeliger dan de eerfte. 4. Amfterdam is aan Hamburg fchuldig Marken Lubs Banco 2812:8: —; en kan 1.) dezelve a 331 Stuiv. Banco remitteeren ; of 2.) Am. fterdam kan een Brief op Parys k 54$ § Banco in betaaling zenden; welke Brief Hamburg wederom a 264- $Lubs Banco kaï-i vernegotieeren. Men vraagt, welke gelegenheid Amfterdam , tot zyn meeste voordeel, zal kiezen, en hoe veel het op de geheele Som zal verfchillen? Antw. De tweede weg is Amfterdam Banco f 30: p: — voordeeliger dan de etrfte. J. S. GaII  KOOP MANS-REKEN KU N S-T, 61 s 5. S. Gflll is aan Amfterdam fchuldig Flor. 4200 Courant; en kan 1.3 het Beloop remitteeren a 120 Kreutzers Wisfelgeld; of ook 2.) aan Geneve ordonneeren, om hetzelve, voor zyne Rekening, k 90 8, Banco aan Amfterdam af te geeven, en zich k 125 Kreutzers Courant op hem te revaleeren. Zo nu 1190 Florynen Wisfelgeld te S. Gall gelyk zyn aan 1383 Florynen Courant, en 1 Floryn aldaar 60 Kreutzers doet, vraagt men , welke weg voor Amfterdam de voordeeligfte is, en hoe veel het verfchil op de geheele Som bedraagt? Antw. De tweede weg is Amfterdam Banco f 18: 13: — voordeeliger dan de eerfte. 6. Hamburg heeft in Amfterdam ƒ 3000 : — Cou' rant te vorderen; en kan 1.) hec Beloop in» trekken k 6± PCt.; of 2.) zich door Amfter. dam laaten remitteeren k 33} Stuiv. Banco. Zo nu de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 44 PCt., vraagt men, welke gelegenheid voor Hamburg de voordeeligfte is, en hoe veel het verfchil op de geheele Som in Marken Lubs Banco zal zyn ? Antw. De tweede weg is Hamburg Mark. Lubs Banco 6: 1: — voordeeliger dan de eerfte. 7. Hamburg heeft in Riga icoo Atberts-DzzldeTs te betaalen; en kan 1.) Riga op zich laaten trekken a 3 PCt. flegter dan B mco. Hamburg kan daarentegen ook 2.) Ducaaten van 6 Marken, die 2$ PCt. flegter dan Banco zyn, inkoopen , en dezelve naar Riga a 2 Rd. 5 Grosfen Alberts, in betaaling zenden. Zo nu deeze tweede weg 1 PCt. Onkosten veröorzaakt, vraagt men, wat voordeeliger voor Ham-  02 SCHATKAMER der Hamburg is, op zich te laaten trekken, of Ducaaten in Specie te zenden , en hoe veel hec verfchil op de geheele Som in Marken Banco zal bedragen ? Antw. Het overzenden van Ducaaten js Hamburg; Hanco Mark. 43 : 7 : — voordeeliger, dan dat hy op zich laate trekken. 8. Hamburg heeft in Zweeden 2000 Daalders Zilvermunt te betaalen; en kan i.) op zich laaten trekken è 43 Marken Kopermunt per 1 Eyksd. Banco; of Zweeden kan 2.) op Amfterdam trekken a 40 Marken Kopermunt/é?r I Rd. Courant, en Hamburg aan Amfterdam wederom remitteeren a liger dan de eerite. 3. Hamburg is in Frankryk fchuldig, en kan t.) a droiture daarheen remitteeren i 26? Q Lubs Banco; of ook 2.} Frankryk op London laaten trekken a 32? % Sterl,, en daarentegen het beloop weder a 33 Q i± § Z7"/. Z?^»c» aan London afgeeven. Welke gelegenheid zou nu voor Hamburg de voordeeligfte zyn ? Antw. De eerfte gelegenheid is de voordeeligfte. 4. Amfterdam is in Genua fchuldig, en kan 1.) derwaarts remitteeren a 85 8, VI. Banco; of 2.) Genua op London laaten trekken a 484 \ Sterl,, en daarentegen het beloop wederom ^ 35 Q VI. Banco aan London afgeeven. Men vraagt, welke van deeze twee gelegenheden voor Amfterdam de voordeeligfte is ? Antw. Als vooren. 5. Bazel is in Frankfort fchuldig, en kan i«) a droiture derwaarts remitteeren ft 30 PCt.; of 2.) Frankfort op Straatsburg laaten trekken a 133 Ecus, en het beloop wederom a 168 Ecus aan Straatsburg afgeeven. Welke weg zal Bazel tot zyn meeste voordeel moetea kiezen V Antw. De eerfte weg. 6. Hamburg heeft in Leipzig Geld te vorderen, en kan 1.) zich laaten remitteeren a 42 PCt. in Courant; of 2.) Leipzig konde ook Louis d'Or, a 5 Daalders gerekend, tot £ PCt. beter dan Courant inkoopen en overzenden; welke door Hamburg weder a 10 Mark. o^jj Lubs Banco vernegotieerd konden worden. Welke gelegenheid zou voor Hamburg de E 3 voor-  70 SCHATKAMER der voordeeligfte zyn, als de laatfte weg £ PCt. Onkosten verëischt? Antw. Het is het voordecligsc voor Hamburg , dat Leipzig hem Louis d'Or overzendt. 7. Amfterdam is aan Koningsbergen fchuldig, en kan I.) op zich laaten trekken a 3 2 Grosfen Fruislisch per \ £ Vlaams Courant, of ook 2 ) aan Hamburg remitteeren a 33^ ^tuiv. Banco , cn Koningsbergen op Hamburg, laaten trekken a 135 Grosfen Pruisfisch per 1 Rd. Banco. Zo nu de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 4PCt., vraagt men, welke gelegenheid Amfterdam als de voordeeligfte te kiezen heeft? Antw. De eerfte weg is de vGordeeligfl e. 8. Amfterdam is aan Riga fchuldig, en kan 1.) van Riga op zich laaten trekken a 2ï PCt ; of ook ?. ) aan Dantzig remitteeren a 435 Poolfche Grosfen per 1 Vlaams Banco, en Riga op Dantzig laaten trekken a 180 Grosfen Poolsch. Men vraagt, welke gelegenheid ; vcor Amfterdam de voordeeligfte is; de Agio \ van 't Bankgeld te Amfterdam als vooren zyn- | de? Antw. De eerfte gelegenheid is de beste. 9. Amfterdam is aan Genua fchuldig, enóeCours is van Genua 1.) naar Lions 95 Sols Tournois per I Pezza, en van Amfterdam naar Lions 54,.! § VI. Banco; 2 ) naar Livorno 115 Soldi fuori di Banco, en van Amfterdam naar Livorno %5§ % VI. Banco. Welke van deeze twee gele- I genheden, over Lions of over Livorno, zou 3 voor Amfterdam de voordeeligfte zyn ? Sols  KOOP MANS-REKENKUNST. 71 Sols Tourn. * —— 1 Pezza, 1 — 115 Soldi fuori di Banco.' 115 1 Pezza D. O. R. 8 685 % VI. Banco. 217 4 Ecus. 1 —— 60 Sols Tourn. Antw. 94^ Sols Tourn. circa. Dewyl nu ieder Pezza van Genua over Lions op p5 Sols Tournois, en over Livorno op 94-' Sols Tournois, en dus minder, te liaan komt, zo is dan de laatfte weg over Livorno de voordeeligfte. 10. Amfterdam heeft van Frankfort geld te vorde¬ ren , en kan 1.) direct op Frankfort trekken a 34-j PCt.; of ook 2.) Londonfche Brieven, door Frankfort a 135 Batzen per £ Sterlings genegotieerd, in betaaling ontfangen, en dezelve in Amfterdam a 35 Q 44 8, VI. Banco verkcopen. Zo nu de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 4f PCt., vraagt men, welke gelegenheid Amfterdam als de voordeeligfte zal verkiezen? Antw. De tweede gelegenheid. 11, Keulen heeft van Romen geld te vorderen, en de Cours is van Romen 1.) naar Amfterdam Bajocchi per f 1 Banco, en van Keulen naar Amfterdam 56 PCt. in Banco-Valuta; 2.) naar Florence 784 Stampa d'Oro per 100 d'Oro, van Florence naar Ham¬ burg 82? § £7. Banco per 1 Pezza, en eindelyk van Keulen naar Hamburg 153 PCt. Men vraagt, welke van deeze twee wegen voor E 4  7* SCHATKAMER der Keulen de voordeeligfte is? Antw. De eerfte weg is de voordeeligfte. 12. Amfterdam heefc onder zynen Correfpondent te Romen een Fonds uitftaan , en vindc de Cours van Romen i.) naar Genua i Scudoidoneta per 128 Soldi fuori di Banco, en van Genua naar Amfterdam 8<£ $ J7. /;?r 1 aO naar Milaan 78% Scudi di Stampa a'Oroper 100 Scudi Imperiali, en van Milaan naar Amfterdam 57^ Correnti per f 1 Banco. Men begeert te weecen, welke van deeze twee gelegenheden Amfterdam tot zyn meeste voordeel zal kiezen? Antw. De tweede gelegenheid is voor Amfterdam de voordeeligfte. 13 Amfterdam heefc in Bologna geld te vorderen, en kan 1.) Bologna laaten remitteeren a 405 Bolignini per fi Banco; of"'2.) Florence op Bologna laaten trekken è icj Bolignini per 1 Ducato,en zich a 87 %Vl. Banco per I Pezza door Forence laaten remitteeren: ook kan hy 30 Bologna aan Gê»w« laaten remitteeren a 92 Bolignini per 6 Lire fuori di Banco, en zyn Fonds van daar intrekken a 85 \Vl. Banco, op 2 Maanden na dato van den Brief, waar voor, wegens uitftel in de betaaling, 1 PCt. gerekend wordt. Men vraagt, welke van deeze drie gelegenheden voor Amfterdam de voordeeligfte is ? Twee-  KOOPMANS.REKENKUNST. 7Ö Tweede gelegenheid. Bolign. * f i Banco. i 40 § V~l. Banco. 87 —~— 1 Pezza van Florence. i 115 Soldi. 140 105 Bolign. Komt 39-j Bolignini circa. Derde gelegenheid. Bolign. * ƒ 1 Banco. 1 40 % Fl. Banco. 85 —'■— 1 Pezza van Genua. 4 23 Lire. 6 92 Bolign. 101 100 wegens laatere betaaling. Komt 41 Bolignini circa. Dus is de tweede gelegenheid voor Amfterdam de voordeelig(le; vermits hy alsdan voor bet kleinfte getal Bo. l.gnni van de Som, die by te vorderen beeft, ft Ban-, co kan ontfangen. De laatfte gelegenheid, waar by bet grootfte getal Bolignini voorkomt, zou de voordeeligfle voor hem zyn, als hy aan Bologna te betaalen badt; dewyl hy alsdan met f\ Banco een grooter getal Bolignini zou kunnen betaalen. 14. Hamburg heeft in Zweeden te betaalen, en kan 1. ) direct op zich laaten trekken a 40A Marken Kopermunt per 1 Ryksdaalder Banco; of 2. ) Zweeden op Amfterdam iaaten trekken a 38+ Marken Kopermunt per j Ryksd. Casfa, £ 5 en  74 SCHATKAMER der en het beloop weder aan Amfterdam remitteeren a6è PCt.; eindelyk 3.) kan ook Zweeden a 42 Daald. Kopermunt per 1 j£ Sterlings op London trekken , en London verders op Hamburg a 33 Q 5^ $ Fl. Banco. Welke gelegenheid zal Hamburg als de beste moeten kiezen ? Antw. De tweede gelegenheid. ij. Geneve heeft in London geld te vorderen, en kan 1.) direct op London trekken 251$ Sterlings ; of 2.) London aan Amfterdam laaten remitteeren a 35 $ 3 8, Fl. Banco, en het beloop weder op Amfterdam intrekken & 90 § Fl. Banco; eindelyk 3.) London aan Parys laaten remitteeren a 3c! % Sterlings, en het beloop van daar weder intrekken k i68jt PCt. Nu is de- vraag, welke van deeze drie wegen voor Geneve de voordeeligfte is ? Antw. Ui. reet te trekken is voor Geneve het voordee. ligfte. 16. Amfterdam wil op Livorno trekken, en deCours is 1.) a droiture derwaarts BCf § Fl. Banco ; na Parys $ii § Fl. Banco, en van daar na Livorno 96 Sols Tournois; 3.) na London 35 $ 1% Fl. Banco, en van daar na Livorno 50 8 Sterlings. Welke gelegenheid zal voor Amfterdam de voordeeligfte zyn ? Antw. De derde weg is de voordeeligfte. 17. Amfterdam wil op TVeenen trekken,en deCours is 1.) a droiture derwaarts 36 Stuiv. Banco; 5.) na Parys j4T| § Fl. Banco ,en van daar na Weenen 54 Sols Tournois; 3.) na Hamburg 33} Stuiv. Banco, en van daar na Weenen 40 PCt. Welke van deeze drie wegen zal Amfterdam , tot zyn meeste voordeel, moeten kie-  koop mans-reken kunst. 75 kiezen? Antw. De tweede weg is de voordeeligfte. 18. Hamburg heeft van Milaan geld te vorderen, en kan , vermits tusfchen Hamburg en Milaan geen directe Wisfel plaats heeft, niet anders doen, als 1.) zich Brieven per Augsburg a 71 Soldi correnti laaten remitteeren, welke in Hamburg k 39 PCt. vernegotieerd kunnen worden; 2.) aan Venetien k 85 Soldi correnti laaten remitteeren, van waar hy het beloop a 86'J $ VI. Banco kan intrekken; of ook 3.) zich Brieven op Amfterdam a 585 Soldi cof. renti in betaaling laaten zenden , welke in Hamburg a 335 St. Beo. vernegotieerd kunnen worden. Men begeert te weeten, welke van deeze drie gelegenheden voor Hamburg de vo rdeeligfte is? Antw, De tweede gelegenheid is de voordeeligüe. 19. Amfterdam wil aan Lisfabon remitteeren, en de Wisfel-Cowr* is 1.) a droiture derwaarts 464 % VI. Banco; verders is dezelve 2.) na Genua 84i \ VI. Banco, en van daar na Lisfabon 742 Rees; 3.) na London 35 J] 4 § VI. Banco , en van daar na Lisfabon 5 _g g§ jj Sterlings; en eindelyk 4.) na C«*## 96J % Vu Banco, en van daar na Lisfabon 604 per 1 Ptf/o van 8 Realen de Plata. Welke van deeze vier wegen is voor Amfterdam de voordeeligfte? Twee-  76 SCHATKAMER der Tweede weg over Genua. % VU Banco * ï Cruf. l 400 Rees. 742 1 Pezza. 8 679 % VI. Banco* Komc 4j4 % VI. Banco circa. Derde weg over London. \ VI. Banco * 1 Cruf. I 400 Rees. 8000 525 % Sterl. 240 i <£ Sterl. 1 424 8, VI. Banco. Komt 46J % VI. Banco. Vierde weg over Cadix. | VI. Banco * ' 1 Cruf. i —— 400 Rees. 604 8 Real. Plata. i — 34 Marev. 375 1 Duc. D. C. 8 775 % Vl. Banco. Komt 4Ó£ % VI. Banco circa. Daar m Amfterdam door den tweeden weg over Gema bet minst voor 1 Crufado betaalt, zo is die weg ook onder allen de voordeeligfte. 20. Am-  KOOPMANS-REKENKUNST. 77 ao. Amfterdam heefc aan Genua te remitteeren, en kan zulks doen l.) drecft a 85! Vl. Banen. Verders is de Cours 2) na Lisfabon 4.5,? % VI. Banco, en van daar na Genua 730 Rees; 3.) van Genua na Augsburg 65 Soldi fuori di Banco, en van daar na Amfterdam 107+ PCc. in Giro-Valuta; 4.) van Amfterdam na Livorno 86+ | A^/, Banco, en van daar na Genua. il6| SoAfl frw/ Banco. Men vraage, welke van deeze vier wegen de voordeeligfte voor Amlterdam zal zyn? Antw. De cweede weg is de voordeeligfte. 91. Amfterdam heefc op Weenen te trekken,en de Cours is iO * droiture 36* Stuiv. /J««co; verders is dezelve van Amfterdam 2.} na £«rff 33$ Scuiv. Banco, en van daar na /fèenen 100 Ryksd. Banco per 1424 Ryksd. Cou' rant; 3.) na Leipzig 37! Stuiv. Courant, en van daar na Weenen 99% Ryksd. Courant per 100 Ryksd. Courant te Weenen; 4.) na ^«e//e» a 8v>?'ï % Z-7. lianco, en van Weenen naar Venstien '125 Cour. per 10O Z)«c. rf; Zta«« co. Zo nu de ^^'0 van 't Bankgeld te ^wfterdam is 4 PCc. , vraagt men, welke van deeze vier wegen de voordeeligfte is? Antw* De eerfte weg is de voordeeligfte, 22. Amfterdam heeft aan Uons te remitteeren, en de Cours is i.'j a droiture derwaarts a 54 % A7. lianco; 2.) na Antwerpen a ioai c£ Wisfelgeld öer ioo <£ ^ > en van daar na Lions $6 % VI. Wisfelgeld; 3.) na London S5 5 Ü % Banco > en varl daar na L\ions 31 ij Sterlings;eindelyk 4.) na Lisfabon &4<5f | /// 5./.7ca, en van daar na Lions 456 Rees. Men vraagt, welke van de-sze vier wegen de voor-  7§ SCHATKAMER der voordeeligfte is? Antw. De vierde of laatfte weg. 33. Een Koopman van Hamburg heeft op de Leip~ ziger Misfé Louis d'Or ftaan, met welke hy kan inkoopen 1 ) Hamburg fche Banco-Btieven Ü41 PCt.; of 2-) Hollandfche Banco-'^rieven a 40 PCc, welke in Hamburg i\ 33JJ Stuiv. Banco vernegotieerd kunnen worden; of 3 ) Hollandfche Gw/rt-Brieven a 35+ PCt., welke in Hamburg 31 PCt. waardig zyn; ook kan hy daarvoor 4.) Ducaaten van 2 Ryksd. té Hamburg, en aldaar \\ PCt. beter dan Banco zynde , tot 2è Ryksd. van Leipzig gerekend, tegen 34 PCt. verlies, inwisielen; of ook 5.) de Louis d'Or zelf in natura mede naar Hamburg neemen, en dezelve aio Mark. g\ Q Lubs Banco aldaar verwisfelen. Men begeert nu te weeten , wat hem het voordeeligfte is van de Misfe mede naar Hamburg te neemen? Antw. Het is hem het voordeeligfte Hollandfche Casfa-ttrieven te neemen. 24. Ken ander Hamburgsch Koopman heeft op de Frankjorter Misfe Wisfelgeld ftaan, waar vnor hy kan hebben 1.) Hamhurgfche BancoBrievtn a 48 PCt.; of 2,) Amfterdamfche Bana?-Brieven h /or. 52 Kreutz. Courant; 5.) na. Amfterdam 54^ VI. Banco, en van Augsburg na Amlhrdam soci /W G/Vo ^>er ico Banco. Men vraagt, over welke Plaatfen Ptfryr met het meeste voordeel Gelden aan Augsburg kan afgeeven, en over welke Plaatfen hy dezelve met het meeste voordeel kan intrekken? Antw. Om geld af te geeven is de vierde weg p'fef' Lisfabon en London, en om het in te trekken de directe weg de voordeeligfte. 30. De Wisfel-Gwr.? is van Amfterdam l.}na Ko¬ ningsbergen 315 Grosfen; 2.) na London 34 $ 10 % F/. Banco , van London na Hamburg 33 i> f' I ^ S**-^ 1 en van Koningsbergen na hamburg 133 Gros/en ; 3,) na Parys 36 8 F 2 j?.  8* SCHATKAMER, der VI Banco, en van Parys na Hamburg 28 g Lubs Banco; 4.) van Amfterdam na Leipzig 38 Stuiv. Courant, en van Leipzig na i^ö?»36 PCt ; 5.) na Lisfabon 45-»f $ Z7/. Banco, van Lisfabon na Livorno 760 iw, en van Livorno na Hamburg 8j % Z-7/. Banco', 6V)na CW/'x 96} % Z7"/. Banco, en van (Wnr na Hamburg 95 $ Z-7. Banco. Zo nu de /fg7o van 'c Bankgeld te Amfterdam is 4 PCt., vraagt men, op wat wyze Am/ierdam ten voordeeligften Gelden aan Koningsbergen kan afgeeven, en over welke Plaatfen hy dezelve met het meeste voordeel kan intrekken ? Antw. Om geld af te geeven is de derde weg over Parys en Hamburg, en om het in te trekken de vierde weg over Leipzig en Hamburg de voordeeligfte. III. Hoe veel ten honderd het verfchil tusfchen twee gelegenheden beloopt. Wanneer men het verfchil tusfchen twee gelegenheden begeert te bepaalen, zo wordt eigenlyk niet, als in de Rekening van Winst en Verlies by de Wis. fel-Negotie, de Proportie gezocht van hetgeen men uitgeteld heeft tot hetgeen men weder Haat te ontfangen ; maar de Proportie van hetgeen men na de eene gelegenheid moet betaalen, tot hetgeen na de andere gelegenheid betaald moet worden; of van hetgeen men na de eene gelegenheid moet ontfangen, tot hetgeen na de andere gelegenheid ontfangen moet worden: en zodanige Proportie wordt dan altoos verftaan op 100 van eene gelegenheid, die in zodanig arbitreeren de kleinfte betaaling, of den kleiuften ontfang voortbrengt. Dus zegt men, by voor-  KOOPMANS-REKENKUNST. 85 voorbeeld, dat eene gelegenheid 12 PCt. voordeeliger , of 12 PCt. (legter dan eene andere is, en men verftaat daardoor altoos, zo wel naar de eene gelegenheid als naar de andere, dat men, zo dikwyls als men naar de beste gelegenheid ïoo moet betaalen, naar de flegtfte gelegenheid 112 zal moeten geeven; of zo dikwyls als men naar de flegtfte gelegenheid 100 moet ontfangen, men naar de beste gelegenheid na zal moeten ontfangen. Wanneer echter naar de eene gelegenheid 88 en naar de andere ïoo betaald o£ ontfangen moet worden, zo noemt men het verfchil van die beide gelegenheden geen (2,maar 13^PCt. En op zodanige wyze worden by de Arbitrages der Wisfels de Percenten altoos op, en niet in jco verftaan. Daar nu dus altoos meer dan 100 in 't Antwoord moet komen, en 'er echter meenigmaal minder dan 100 in 't Antwoord komt, zo zou men in het laatfte geval nog altoos eenen Regel van Drieën moeten opftellen, waar van het gevonden Antwoord het eerfte Lid, ïoo het tweede Lid en 100 het derde Lid was, waar door men dan eindelyk het begeerde Antwoord boven 100 zou vinden; doch om deeze moeite te befpaaren, heeft men niets anders te doen, als, zo dra men bemerkt, dat 'er in 't Antwoord minder dan ïoo zal komen, in den Ketting» Regel by het Produel aan de linkerhand vier nullen te voegen , en alsdan dit Produel door het Produel aan de rechterhand te divideeren, waar door men het begeerde bekomt. Voorts is het om 't even, met welke benaaming eener Geld-Specie , in hec Voorftel voorkomende, men het Vraag-getal 100 benoemt, en welke gelegenheid men hec eerst in 't Opftel wil brengen; fchoon wy in de volgende Voorbeelden altoos de eerfte daar toe verkiezen. Men behoort echter altoss in 't oog te houden, dat van F 3 de \  86 SCHATKAMER der. de tweede gelegenheid het laatfte lid des Opfiels van geiyke Mum-Specie als het Vraag-getal moet zyn. Zo nu de Onkosten by de eene gelegenheid even zo vee! als by de andere zyn, dan komen de/elve niet in aanmerking; doch wanneer by de eene gelegenheid meer Onkosten zyn dan by de andere, zo be,rekent men eerst het Opftel, om te ontdekken , h ie veel de eene gelegenheid voordeeliger dnn de andere is: zo veel dan deeze voordeeligfte gelegenheid meer Onkosten ten honderd heefc dan de andere min voordeelige gelegenheid . zo veel gaat van de Uitkomst af; en zo veel dezelve minder Onkosten ten honderd heeft, zo veel worde ook by de Uitkomst opgeteld. In dit eeval der Arbitrage! is vooral noodzaakelyk het Opflel eens Ketting-Régels onder een geheel ander oogpunt te befchouwen , dan in andere gevallen , welke op geen werkelykeri Handel toerasfelyk zyn, verëischt wordt, 't Is hier niet genoeg de Leden welke gclyknaamig of irelykwaardig ?yn , behoorlyk in het Opftel eens Ketting-Régel, te brengen, zo als in Uen a'gerreenen Kegel Mg 77 van onze Arhkmetiéa II. Deel geleerd wordt; maar men moet ook acht geeven, dat alle de Leden van de eene kolom eenen weezenlyken Ontfang, en alle de Led-en van de andere kolom eene weezenlyke Uitgaaf aanduiden. Het volgend - Voorbeeld, tot eenen werkelyken Handel toepasfefyk gemaakt zynde, zal, wegens deszelfs eenvoudigheid, dienttig zyn, om dit geftelde op te helderen. Ah 7-1 fg te Amfterdam gel\k zyn aan 257 0> te Hamburg, en 100'fg /* Hamburg 63 Mark. Courant kosten , op hoe veel Guldens Courant karnen dan 600 Amflerdamfche Panden te ftaan, als de W*f}ei-  KOOPMANS-REKENKUNsT. 87 Cours van Hamburg naar Amfterdam is 33 Stuiv. Banco, als 100 Marken Banco te Hamburg gelyk zyn aan 120 Marken Courant, en de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 4 PCt. ? Dit Voordel nu wordt, volgens den Ketting-Regel, aldus opgefteld: Cour. * 600 Amft. 252 257 ff Hamb. ïoo —— 63 Mark. Cour. 120 100 Mark. Banco. 1 33 Stuiv. Banco. ico 104 Stuiv. Cour. 20 — ƒ 1 Cour. En men neemt daar by alleenlyk in acht, om de gelykwaardige en gelyknaamige Leden behoorlyk in het Opdel te brengen, zonder zich te bekommeren wat elke kolom zal betekenen. Geheel anders is het gelegen, wanneer men het Voordel op eenen werkelyken Handel toepast; want dan kan het Opdel tweezins verdaan worden, naamlyk: i°. Wanneer ik de gemelde 6co Amfierdamfche Ponden verkocht heb , en begeerig ben te weeten, hoe veel Guldens Hollands Courant ik ten laatften daar voor zal ontfangen? In dit geval moet het Op* ftel aldus begreepen worden: F 4 Hoe  88 SCHATKAMER DER Hoe veel zal ik ontfangen .voor myne 600 Amft. Ponden, die ik weg gegeeven heb: wanneer ik voor geg. Amft. Pond. 252 ontf. heb 257 £g Hamb. voorgeg. fg Hamb. ico ontf. heb 63 Mark. Cour. voor geg. MarhCour. i2ocntf. heb 100 Mark. Banco. voor geg. Mark. Beo. 1 ontf. heb 33 Stuiv. Banco. voor geg. Siiïiv. Beo. 100 ontf. heb 104 Stuiv. Cour. voor geg. Stuiv. Cour. 30 ontf. heb 1 Guld. Cour. 2°. Zo ik nu de gemelde Cco Amfterdamfche Ponden gekocht heb, en begeerig ben te weeten , hoe hoog my dezeive ten laatften in Guldens Hollands Courant zullen komen te ftaan? Dan wordt het Opftel aldus begreepen: Wat kosten my, of hoe hoog komen my te ftaan 600 Amft, Ponden, welke ik ontf. heb: wanneer ik voor ontf. Amft. fg 252 geg. heb 257 fg Hamb. voor ontf. gg Hamb. 100 geg. heb 63 Mark. Cour. voor ontf. MarhCour. 120 geg. heb 100 Mark. Banco. voor ontf. Mark. Beo. j geg. heb ^Stuiv. Banco. voor ontf. Stuiv. Banco 100 geg. heb J04 Stuiv. Cour. voor ontf. Stuiv. Cour. 20 geg. heb I Guld. Cour.? By deeze twee gevallen, aangaande den eigenlyken zin eens Opdels vatn den Ketting-Regel, heefc men wel byzonder in aanmerking te neemen, dat in hec  KOOPMANS-REKEN KUNST. 89 het eerfte geval, waar in het Vraag-getal datgecn aanduidt, dat ik weggegeeven heb, ook alle de Leden in de kolom ter linkerhand myn weggegeevene voorftellen; en dat in het tweede geval, waar in hec Vraag-getal datgeen aanduidt, dat ik ontfangen heb, ook alle de Leden in de kolom ter linkerhand myn ontfangene in zich bevatten. Wy zullen in dit geval der Arbitrages altoos onderlteilen, dat 'er 100, van welke Munt-Specie men die ook begeert, mits dat het Voordel dezelve aan de hand geeft, weggegeeven wordt, en alsdan begeert te weeten, hoe veel men voor zodanige weggegeevene 100 weder zal ontfangen. In het volgende v'oorftel zullen wy dit nader verklaaren. 1. Hamburg heeft in Augsburg te betaalen, en kan derwaarts remitteeren h. 401 lJCt. in Courant, of ook door Augsburg op zich laaten trekken a 10 PCt. in Giro~Fa!uta, welke 27 PCc. beter dan Courant is. Hoe veel PCt. is Hamburg de eene gelegenheid beter dan de andere? Laat ons onderftellen, dat Hamburg per Remife ïoo Rd. Banco aan Augsburg betaalt; dan kan Hamburg op de volgende wyze over dit Voorftel redeneeren : Hoe veel zal ik ontfangen voor myne 100 Ré. Banco, die ik weggegeeven heb: wanneer ik voor geg. aco Rd.Bco ontf. heb.281 Rd.Cour. teAugsb. voor geg. 127 Rd.Cour. te Augsb.ontf heb 100 Kd.Giro, voor geg. 110 Rd. Giro ontfangen heb icoRd.Bco.? F J In  go SCHATKAMER der In deezen zin het Voorftel opvattende, ftaat de Regel aldus: RtlBancv * :oo Rd. Beo. uitgaaf per Rem ife. 200 281 Rd. Cour. te Augsb. 127 100 Rd, Giro. 110 —— 100 Rd. Banco per Tratta. Komt iootj" Rd. Banco per Tratta. Nu redeneert men verders aldus: wanneer Hamburg by de Remife aan Augsburg 100 Rd. Banco betaalt, en by, wanneer Augsburg trekt, iooT5*° Rd. Banco moet betaalen, en dat zyn voordeel in de minfle uitgaaf befldat, zo geeft het gevonden Antwoord te kennen, dat het voor Hamburg -Jj? , of na genoeg -% PCt. voordeeliger is Remife te doen. q, Amfterdam heeft in Cadix te betaalen, en kan derwaarts remitteeren & 07= § VI. Banco ; of ook door Caaix op Lisfabon laaten trekken a 598 Rees, en het beioop wederom & 46ï 8, VI Banco aan Lisfabon afgeeven. Hoe veel PCt. is Amfterdam de eene gelegenheid voordeeliger dan de andere? Antw. De tweede gelegenheid is voor Am/lerdam circa \\ PCc, voordeeliger dan de eerfte. 3. Amfterdam heeft van Lisfabon geld te vorderen, en kan hetzelve intrekken a 45 $ VI. Banco; of ook een Wisfel op Cadix, a 2414 Rees per Bobion te Lisfabon ingekocht, van •danr laaten komen, welke te Amfterdam a 965 § VI. Banco vernegotieerd kan worden. Men"vraagt, hoe veel PCt. de eene gelegenheid voordeeliger dan de andere is? Antw. De  KOOP MANS-REKENKUNST. 91 Te laatfte gelegenheid is circa 3* PCt. voordeeliger dan de eerfte. 4. Amfterdam heefc in Hamburg: te betaalen, en kan Hamburg op zich laaten trekken a 6j PCt. in Courant; of wel aan Hamburg remitteeren k 33*-? Stuiv. B.mco, Zo de Agio van 't Bankgeld'te Amlierdam is 4Ï PCt., vraagt men, hoe veel PCt. de eene gelegenhe.d * oor Amfterdam voordeeliger dan de andere is? Antw. De tweede gelegenheid is circa } PCt. voordeeliger dan de eerfte. 5. Dantzig heeft aan Amfterdam te betaalen, en kan Amfterdam op zich laaten trekken a 435 Grosfen Poolsch; of wel een Wisfel op Hamburg y k 185 Grosfen Poolse1! té Dantzig ingekort): , aan Amfterdam in betaaling zenden , welke te Amfterdam k 33J Stuiv. Banco vernegotieerd kan worden Vraage hoe veel PCt. voor Dantzig de eene gelegenheid voordeeliger dan de andere is ? Antw De eerfte gelegenheid is circa i| PCt. voordeeliger dan de tweede. 6. Dantzig heeft aan Hamburg te betaalen, en kan aan Hamburg remitteeren a 1 5 Grosfen Poolsch; of wel een Wisfel op Amlierdam , a 435 Grosfen Poolsch te Dantzig ingekocht, aan Hamburg in betaaling zenden, welke te Hamburg k 35^ Stuiv. Banco vernegou'ee d kan worden Men vraagt, hoe veel PCt. de eene gelegenheid voor Dantzig v wrdeelïger dan de andere is? Antw. Pe tweede gelegenheid is circa 2$ PCt. voordeeliger dan d* tweede. 7. Amfterdam heeft in Koningsbergen te betaalen, en  JJ2 SCHATKAMER der en kan van daar op zich laaten trekken k 30S Grosfen Pruisfisch ; of Amft er aam kan ook «en Ramburgfchen Banco-Bnef a 32^ Stujv. Banco koopen, en dien in Koningsbergen a 135 Grosfen Pruisfisch weder laaten vernegotieeren. Hoe veel PCt. is de eene ge'egënheid voor Amfterdam voordeeliger dan de andere; de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam 4 PCt. zynde? Antw. De tweede gelegenheid is circa 2i PCt. voordeeliger dan de eerfte. & Hamburg heeft by de Zweedfche Compagnie in Gottenburg te betaalen; dezelve neemt in betaaling niets anders aan, dan Hollandfche Casfa-Brieven h Marken Kopermunt, of Engelfche Brieven a 42 Ryksd. Kopermunt. Zo nu Hamburg de Hollandfche Casfa-Brkyen tot 64 PCt., en de Engelfche Brieven tot 33 S 5* $ VI. Banco kan bekomen, vraage men, hoe veel PCt. de eene foort Brieven voordeeliger te gebruiken is, dan de andere ? Antw» De Hollandfche Brieven zyn Hamburg tot de betaaling circa if PCt. voordeeliger dan de Engelfche. 9, Amfterdam heeft in Venetien geld te vorderen, en kan over Lions hetzelve intrekken a 6of Duc. di Banco per 100 Ecus, of over London •a 49$ % Sterl. Zo nu de Cours van Amfterdam op Lions is 53ï| $ VI. Banco, en op London 35 & 2 % Vh Banco, en de Onkosten pver Lions h PCt. meer bedragen dan over London , vraagt men, hoe veel PCt. de eene gelegenheid beter dan de andere is? 100 %  KOOPMANS-REKEN KUNST. 93 ico VI. Banco over Lions. $59 16 Leus. 800 485 Duc. di Banco. 8 395 % Sterl. 240 422 £ VI. Banco over Londen. Komt I027l*fj*f % VI. Banco over Lions, of circa 2 PCc Het Op/lel moet hier in deezen zin begreepen worden : wanneer Amfterdam over Lions 100 § Vl.Ban(co ontfangt, hoe veel hy dan over London zal ontfan¬gen? Nu beflaat het voordeel van Amfterdam in den \ groot ft en ontfang, en als men den Ketting-Regel be\hoorlyk tracht uit te werken, ziet men, dat het Pro[duel der Leden van de kolom ter linkerhand kleiner )dan dat der Leden van de kolom ter rechterhand zal \zyn, en dus de Deeling, als vooren geleerd is, om. igekeerd verricht moet worden; waar uit dan volgt, "dat de weg over Lions de voordeeligfte is: zo men nu de Deeling, als gezegd is, daadelyk verricht, zo bevindt men, dat Amfterdam over Lions io2T^»^T $ VI. Banco zou ontfangen, terwyl hy over Lond'on niet meer dan ico \ VI. Banco kan ontfangen; weshalven de eerfte gelegenheid circa 2 PCc voordeeliger dan de tweede zou zyn. Daar nu deeze voordeeligur> ^an Amfterdam na, Parys is 545 § Z7?. Banco, na LiWo» 35" .0 ii Z>7. Banco, en de Onkosten voor de beide gelegenheden ge'yk gerekend worden, begeert men te weettn, hoe veel PCt. de eene gelegenheid om te remitteeren beter is dan de andere? Antw De tweede gelegenheid is circa f PCt. voordeeliger dan de eerfte. 12. Amfterdam heeft in St. Gall geld te vorderen, en kan zich direft a ii8 Kreutzers Wisfelgeld per 1 Rd. Banco laaten remitteeren; of Amfterdam kan ook dc'lratta op Genua doen' k 86+ § fl. Banco, en St. Gall aan Genua laaten remitteeren a 20 I&eutzers Courant per x Lira fuori di Bmco. Zo nu deeze omweg I PCt. meer Onkosten veroorzaakt, dan de dire&e Remife, vraagt men, hoe veel PCt. j de eene gelegenheid beter dan de andere is? Antw. De tweede gelegenheid is voor Amfterdam chca 2^3 PCt. voordeeliger dan de'^ eerfte. 1- Amfterdam heefc te Fenetien geld uitgaan, en " kan het direct intrekken a 89^! 8 Fl, Banco- of  KOOPMANS-RC KEN KUNST. 95 of ook de Tratta over Frankfort doen, zyn> de de Cours van Amfterdam op Frankfort 34 PCc , en van daar op Venetien 325 Rd. Cou. rar.t per 100 Duc. di Banco. Zo nu de Agio van 'c Bankgeld te Amfterdam is 4 PCt., en de laatfte weg $ PCc. Onkosten meer dan de eerfte veröorzaakt, is de vraag, wat Amfterdam tot zyn meeste voordeel moet doen, en hoe veel PCt. hec verfchil is ? Antw. De eerfte weg is circa i PCt. voordeeliger dan de cweede. 14, Amfterdam heeft in Napels te betaalen, en de Cours van Napels na Genua is 90 Pezze van 115 Soldi fuori di Banco per 100 Duc. di Regno; na Livorno 115 Duc. di Regno per ico Pezze da otto Reali. Zo nu de Cours van Amfterdam na Genua is S4TJ 8, VI. Banco , en na Livorno 8ó£ % VI. Banco, en de Onkosten voor de beide gelegenheden even veel bedragen, vraagt men, hoe veel PCt. de eene gelegenheid beter dan de andere te kiezen is? ico \ VI. Banco. 1345 16 Pezze te Genua. 90 ïoo Duc. di Regno. 115 ïoo Pezze da Otto Reali. 8 695 % VI. Banco. Komt circa ioo-.#§ VI. Bar.co door de eerfte gelegenheid , als men na de tweede gelegen» held 100 % VI. Banco moet betaaien. Dus is het voor Amfterdam circa PCt. voordeeliger over Livorno te remitteeren. Aan-  §5 SCHATKAMER der Aanmerking. Vermits wy hier, zo als doorgaans gefchiedt, de Cour/en voor de eerfte gelegenheid, naamlyk over Genua, het eerst in 't Opftel geplaatst, en vervolgens ondervonden hebben, dat het Product der Leden van de kolom ter rechterhand kleiner was, dan dat der Leden van de kolom ter linkerhand moesten wy daar uit natuurlyk befluiten ,dat de Uitkomst minder dan ïoo zou zyn. Om die reden moesten wy ook, zo als vooren gezegd is, by het Product aan de linkerhand vier nullen voegen, om meer dan ïoo in 't Antwoord te verkrygen; hier door werdt de Vraag omgekeerd, zulks dat men onderftelde, dat, niet naar de eerfte, maar naar de tweede gelegenheid ïoo 8, VI. Banco betaald werdt, en dus de vraag was, hoe veel naar de eerfte gelegenheid betaald zou moeten worden? Waar uit dan gemaklyk het befluit is op temaaken; want als men geld fchuldig is in eene vreemde Munt, dan is het eene onbetwistbaare waarheid, dat, hoe minder wy van onze Munt voor zodanige vreemde Munt betaalen, hoe voordeeliger het voor ons is. Indien wy echter de Courfen voor de tweede gelegenheid, naamlyk over Livorno, het eerst in 't Opltel geplaatst hadden, dan zou de bovengemelde omkeering niet noodig zyn geweest; dewyl alsdan de beide kolommen tegen elkander zouden verwisfelen , zo als in 't volgende Opftel blykt. ïoo \ VI. Banco. 6*95 ' 8 Pezze da otto Reali. loo 1 115 Duc. di Regno. 100 90 Pezze te Genua. 16 1345 % VI. Banco: De  KOOPM ANS-REKENKUNST. 97 De zin van het Opftel bepaalt zich dan tot deeze vraag : Als ik naar de tweede gelegenheid over Livorno 100 % VI. Banco betaal, hoe veel zal ik dan naar de eer/le gelegenheid over Genua moeten, betaalen? waar door men , zonder den weg van ömkeering noodig te hebben, het zelfde Antwoord bekomt. Wy hebben hier boven reeds aangemerkt, dir het om 't even is, met welke benaaming eener GldSpecie, in het Voorftel vo rkomende , men het Vraag-getal 100 benoemt; weshalven wy, tot meerder verfterking van het voorengezegde , niet ondienftig achten hier van een voorbeeld te toonen. Hier toe zal de oplosüng der twee volgende Vraagen, enzes bedunkens , toereikende zyn. L Als Amfterdam naar de eer/le gelegenheid, met eene bepaalde Som van zyne Munt, ïoo Ducati di Regno ' betaalt, hoe veel zal hy dan naar de tweede gelegenheid met die zelfde Som kunnen betaalen ? II, Als Amfterdam naar de tweede gelegenheid, als vooren , 100 Ducati di Regno betaalt , hoe veel zal hy dan naar de eerfte gelegenheid met die zelfde Som kunnen betaalen ? G Op-  98 SCHATKAMER der Oplossing van het eerfte. ico Duc. di Regno. IOO —— 90 Pezze te Genua. 16 1345 % VI' Banco. 695 > 8 Pezze da otto Reali, 100 —- 115 Duc. di Regno. Komt locjj Duc. di Regno circa. Dus ziet men uit het Antwoord, dat wanneer Amfterdam naar de eerfte gelegenheid, met eene bepaalde Som van zyne Munt, 100 Ducati di Regno aan Napels betaalt, hy naar de tweede gelegenheid met die zelfde Som van zyne Munt een grooter getal Duc. di Regno, naamlyk iocji, aan Napels zou kunnen betaalen. Waar uit dan, als vooren, blykt, dat de weg over Livorno voor Amfterdam circa 5J PCt. voordeeliger is dan die over Genua. Oplossing van het tweede. IOO Duc. di Regno* 'immm. ïoo Pezze da otto Reali» 8 —— 695 $ VU Banco. j^tf —— 16 Pezze te Genua. 90 —— 100 Duc. di Regno. Kom 100^ Duc' di ReS"° circa' mits dat men de vraag omkeert, vraar uit dan het zelfde befluit als by de Oplosüng van het eerfte wordt afgeleid. 15. Lon.  KOOPMANS-REKENKUNST. 99 Jj. London heeft in Romen geld te vorderen, en de Cours is van Romen na Amfterdam 4 de eene of andere Plaats te trekken, met bygevoegde O der, om, in gevalle de Courfen anders gevonden mogcen worden, die Plaats te verkiezen, waar van deCours het naafte komt by die, welke de 'Committent als hem de voordeeligfte zynde. heeft opgegeeven,hoe dan in zodanig geval de gemelde voordeeligfte Plaats gevonden kan worden. Wanneer iemand, woonende in eene Plaats, die wv A zullen noemen, geordonneerd wordt eene zekere Som, naar opgegeevene Courfen, op de Plaats B te trekken, en zodanige Som, of de waarde derzelve, naar de Plaats C te remitteeren; en de gemelde Plaats A tot beide Courfen de beftendige, of tot beiden de veranderlyke Valuta heeft; zo kan het den Committent, wat de Som in 't algemeen betreft , tot geen fchade verftrekken, wanneer de beide Courfen hooger of laager genomen worden, als zy in de Order opgegeeven zyn; mits dat zy flegts de zelfde Proportie tot elkander hebben, als, by voorbeeld, beide 2, 3 of 4 maal, of ook !, j of i maal zo groot, als zy gegeeven zyn. Dienvolgens wordt door zodanige verandering de Order ftiptelyk nagekomen. Om dit eenigzins op te helderen , zullen wy hier nog het volgende byvoegen. Wanneer eene Plaats de beftendige Valuta van den Cours heeft, zo is een hooge Cours voordeelig om te remitteeren, en nadeelig om te trekken. Indien men dus, in plaats van eenen bepaalden Cours, een zo-  KOOPMANS-REKENKUNST. 103 zodanigerj Cours neemt, welke B. V, t, 3 of 4 maal zo hoog is, zo is dezelve om te remitteeren 2, 3 of 4 maal zo veel voordeeliger, en om te trekken 2 ,3 of 4maal zo veelnadeeüger. DesgeJ>ks is op die Plaats een laage Cours nadeelig om te remitteeren , en voordeelig om te trekken. Waaneer echter die Plaats de veranderlyke Valuta van den Cours heeft, dan heeft het tegendeel plaats, naamlyk : Hoe hooger de Cours is, dies te nadeeüger is het voor den Remittant, en dies te voordeeliger voor den Trasfant; wederom : Hoe laager de Cours is, dies te voordeeliger is het voor den Remittant, en dies te nadeeliger voor den Trasfant. Wanneer derhalven eene Plaats, welke tot de beide geordonneerde Courfen , naar welke men eene zekere Som moet trekken, en naar eene andere Plaats remitteeren, de beftendige, of tot beiden de veranderlyke Valuta heeft, en men de beide Courfen 2, 3 of 4 maal, of flegts i, \ of i maal zo groot neemt, als zy in de Order opgegeeven worden, zo is het voordeel aan de eene zyde even zo groot, als het nadeel aan de andere zyde: gevolglyk kan op zodanige wyze het oogmerk van den Committent, wat de Som in 't algemeen belangt, bereikt worden. Wanneer men dus van eene zodanige Plaats, als boven gemeld is , order bekomt om eene zekere Som, volgens opgegeevene Courfen, te trekken en te remitteeren, en één van de beide gegeevene lourfen hooger of laager genomen wordt, zo moet >ok de andere Cours, om naauwkeurig aan de Order e voldoen, zo dat 'er noch te veel of te weinig lomt,in gelyke Proportie hooger of laager genomen vorden, en dienvolgens de beide veranderde CourJ>n behoorlyk geproportioneerd zyn; zulks dat een pgeevene Cours ftaat tot den Cours, welke in plaats G 4 van  4f04 SCHATKAMER der. van denzelven genomen wordt, als de andere gegeevi-n Cours tot den Cours, welke men in plaats van denzelven neemt. Wanneer een Plaats, van welke eene, volgens opgegeevene Courfen , geordonneerde Remife' en Tratta van eene zekere Som gedaan moet worden, tot een derzelven de*beftendige, en toe den anderen de veranderlyke Valuta heeft, en een van zodanige Courfen hooger, de andere daarentegen laager geno. men wordt als zy in de Order gegceven zyn, met dien v ritande nogthans, dat zodanige verhooging en verlaaïing van de opgegeevene Courfen in eene wederkeerige Proportie gefchieden, by voorbeeld, de eene 2, 3 of 4 maal, en de andere daarentegen f of i maal zo groot, als zy gegeeve:i zyn; dan kan zodanige verandering wederom, wat in 't algemeen de Som betreft , den Committent tot geen fchade verflrekken, en derhalven wordt op die wyze niet tegen de Order gehandeld. Indien men dus van eene zodanige Plaats, als wy zo even gemeld hebben, order bekomt, om eene Som naar opgegeevene Courfen te trekken of te remitteeren, en één van de beide Courfen hooger is, zo moe: de andere daarentegen, om de Order ftiptelyk op te volgen, zo dat 'er noch te veel noch te weinig komt, in gelyke Proportie laager genomen worden, en dienvolgens de beide verander Je Cour. /i« wederkeerig geproportioneerd zvn; zulks dat aan de eene zyde de genomen Cours itaat tot den Cours in plaats van welken dezelve genomen wordt, al aan de andere zyde de gegeeven Cours tot den Cours, dien men in plaats van denzelven neemt. . Oe gevallen, welke eenen Commisflonair in dit ojzicht kunnen voorkomen, zyn vyf in getal, welle wy nu achtervolgens zullen verklaaren, I. At  KOOPMANS -REKENKUNST. 105 I. Als de Commisfionair de Remife en Tratta niet naar de beide geordonneerde Courfen ban efjetlueeren , maar eenen anderen Cours tot trekken vindt , en derhalven begeerig is te weeten , tot wat Cours hy moet remitteeren; of, in gevalle hy eenen anderen Cours tot remitteercn vindt, en dus begeert te weeten, tot wat Cours hy moet trekken, om de Order van den Committent te volgen, In dit Geval heeft men drie getallen bekend, als t.) eenen gegeeven Cuirs; 2.) den Cours, welken de Commisfionair in plaats van den eer .en vindt, en 3.) den anderen gegeeven Cours, in < laats van welken- de Commisfionair eenen anderen zoekt. Derhalven heeft men hier by aan te merken: a.') Wanneer tot de beide gegeevene Courfen de beftendige Valuta, of tot beiden de veranderlyke, in de Plaats is, alwaar de Tratta en Remife gedaan moet worden, zo moeten de gemelde drie getallen van de linker- naar de rechterhand, m zodanige orde als boven gemeld is, gefchreeven worden; dan heeft men deeze evenredigheid: Gelyk de eene gegeevene Cours ftaat tot den Cours, die in plaats van denzelven genomen wordt. alzo ook de andere gegeevene Cours lot den gezochten Cours: deeze evenredigheid volgens den Regel van Drieën berekend zynde , bekome men den begeerden Cours. /;.) Wanneer echter zodanige Plaats tot den eenen 'Cours de beftendige, en rot den anderen de veranderlyke Valuta heeft, zo moeten in de eerlte twee Leden ter linkerhand den gevonden voor den gegeeven Cours geplaatst worden , ten einde deeze evenredigheid te hebben: Gelyk de gevonden Cours ftaat G 5 tot  tod SCHATKAMER der tot den Cour*, in plaats van welken dezelve genomen wordt, alzo ook de andere gegeevene Cours tot den j gezochten Cours: deeze evenredigheid wederom vol- ! gens den Regel van Drieën berekend zynde, bekomt men, als vooren, den begeerden Cours. I. Hamburg bekorrt order, om eene zekere fom è. 33$ Stuiv. Banco aan Amfterdam te remitteeren, en het beloop a 40 PCt. wederom op Augsburg te trekken. Zo nu Hamburg niet anders als tot 3,3$ Stuiv. Banco kan remitteeren • is de vraag, tot wat Cours hy dan moet trekken, om ftiptelyk aan de order van zy ; nen Committent te voldoen ? Hier heeft men in aanmerking te neemen, dat Hamburg tot de beide gegeevene Courfen de beftendige Valuta heeft, naamlyk by de Remife 1 WisfelDaalder van 2 Marken Lubs Banco, en by de Trat* ia ico Ryksd. Banco. Derhalven heeft men hier, in gevolge het vooren gezegde, deeze evenredigheid : Gelyk de gegeevene Cours 33* Stuiv. Banco ftaat tot den gevonden Cours 33! Stuiv. Banco, alzo ook de andere gegeeven Cours 140 Ryksd. Courant tot dm gezochten Cours, en dan heeft men het volgende Opfiel:, Stuiv. Banco. Stuiv, Banco. Rd. Cour. 33* 3ót —- m Ho? Komt 12937 Rd. Cour., dat is 39i? PCt. circa. b. Cadix bekomt order, om eene zekere Som a &8i % VI. Banco op Amfterdam te trekken, en 1 a 78 Sols Tournois aan Parys te remitteeren. I  KOOPMANS. REKENKUNST. 107 Zo nu Cadix niet anders als tot o?l % VI. Banco kan trekken ,is de vraag, tot wat Cour* hy dan zal moeten remitteeren, om de bekomene order te volgen? Antw. k 78 J Sols ^ lournoh circa. 3. Parys bekomt order, om eene zekere Som a. 315 % Sterl. aan London te remitteeren, en a 465 Kees op lisfabon te trekken. Zo nu Parys niet anders ais tot Lire 15 Soldi correnti per 1 Louis d'Or. 15. Bologna bekomt order, om eene zekere Som 00 Amfterdam te trekken, en het beloop verli ders  114 SCHATKAMER der ders aan Romen zodanig te remitteeren, dat' de Cours tusfchen Romen en Amfterdam op 4if Bajocchi te (taan komt. Bologna vindt den Cours tot de Tratta op Amfterdam k 39 Bolignini Wisfelgeld, en begeert derhalven te weeten, tot wat Cours hy aan Romen moet remitteeren, om de bekomene order te volgen? Antw. k 93$ Bolign. per 1 Scudo van 10 Paoli. 16. Florence bekomt order, om eene zekere Som aan London te remitteeren , en het beloop verders zodanig op Palermo te trekken, dat de Cours tusfchen Palermo en London op 54 Tari te ftaan komt. Zo nu Florence gelegenheid heeft, om a 49H Sterlings aan London te remitteeren, vraagt men, tot wat Cours hy op Palermo moet trekken, om niet buiten de order te gaan? Antw. a wTari 4^Grani. 17. Genua bekomt order, om eene zekere Som aan Amfterdam te remitteeren, en zodanig wederom op Augsburg te trekken, dat de Cours tusfchen Augsburg en Amfterdam op 7$ PCt. in Giro-Valuta komt te ftaan. Genua vindt den Cours tot de Tratta op Augsburg k 64 Soldi fuori di Banco, en begeert dus te weeten, tot wat Ceurs hy aan Amfterdam moet remitteeren, om de order te volgen? Antw. k 87-H % Fl- Banco circa. 18. Lisfabon bekomt order, om eene zekere Som aan Cadix te remitteeren, en wederom in diervoegen op London te trekken, dat de Cours tusfchen London en Cadix op 40^ % Sterlings komt te ftaan. Zo nu Lisfabon de Tratta op London k 67ï § Sterlings kan doen, vraagt 1 men,  KOOPMANS-REKEN KUNST. 115 men, tot wat Cours hy aan Cidix moet remitteeren, om aan het oogmerk van zyrea Committent te voldoen ? An< w a "400 Re ft. ïj>. Fenetien bekomt, order, om eene zekere Min» aan Florence te remitteeren, en wedemm zodanig op Amfterd m te trekken, dat de ( ' nrs tusfchen Forence en Amfterdam op 7 J '7. Ba< co re ftaan kom . Fenetien vind' gel gen» heid om a 90! §. fl Hanen 0:1 Amfterdam te trekken en egéèfl de h Ivth té weeceri te wat Cours hy aan Fo e>Cc moet n-mi t eren, om qe b k>men orier te volgen? Antw k 79ts S U li dfjro circa, 2©. Parys beto nt ord r, om een z?ki-re ^om op Lon-ion te trekk. n, en wederom zöJ n g aan Madrid te remit:e.ren, dat deCours tus enen Lnndon en M iri-l p 40 \ Stertiigs te fiaajl komt Zo nu Parys gelegenheid vindt, orti a ! S Livte-, 6 Sols aan Madrid ce remitteeren is ie vraag, tot wat Cours hy de /'ratta op t.ondon moet doen, om niet buiten de order te gaan? Antw k 31? § Sterl. circa. III. Als den Commisfionair alleenlyk den directe» Cours tusfchen de Plaatfen , welke tot de Tratta en Remife bepaald zyn, opgegeeven worden, en hy gelegenheid vindt tot eenen zekeren Cours naar de eene opgegeevene Plaats te remitteeren, en ook tot eenen zekeren Cours op de andere opgegeevene Plaats te trekken, en dus begeet t te weeten, of hy naar die gé* vonden Courfen aan de order kan voldoen, dan of dezelve voor of nadeelig voor den Commit* tent zyn. Ha I»  VVS SCHATKAMER des; s In dit Geval heeft men niets anders te doen, dan •door de gevonden Courfen tot de Tratta en Remife den direcfen Cours te zoeken, en denzelven met den -ceordonneerden direden Cours te vergelyken, om daar uit het arbitrium op te maaken. Doch alzo .een Leerling verlegen zou kunnen zyn om in een voorkomend geval, te weeten, of een hooger, of wel een laager Cours, dan de geordonneerde directe JCours met de Order van den Committent overeen. ;'komt, zullen wy dit Stuk van nader by befchou- W Zonder in aanmerking te neemen van wien de or^der voortkomt, of wie eigenlyk de Committent is; want zulks doet hier niets ter zaake; zullen wy ons onderzoek richten naar de Plaatfen, tusfchen welke de directe Cours gegeeven is, en dan dient noodzaakelyk het volgende in overweeging genomen te worden, naamlyk: «O Dat wanneer eene Plaats A , het zy dezelve de beftendige of veranderlyke Valuta van den Cours heeft van°eene andere Plaats F, tot eenen zekeren Cours od zich laat trekken, of tot dien zelfden Com'aan de Plaats B remitteert, zulks, wat winst of verlies voor de Plaats A betreft, volftrekt op het zelfde uitloopt. b.) Dat wanneer de Plaats A, het zy dezelve de beftendige of veranderlyke Valuta van den Cours heeft, lich door eene andere Plaats B tot eenen.zekeren Cours laat remitteeren, of tot dien zelfden Cours op de Plaats B trekt, zulks mede, als vooren, volftrekt op het zelfde uitloopt. ' Indien wy hier nu by brengen hetgeen boven C>£. 102 &feqq.) is aangemerkt, naamlyk: ' iJat,  KOOPMANS-RE KEN KUNST. H73 : Dat, wattneer eene Plaats de beftendige Valuta; van den Cours heeft, een hooge Cours voordeelig is om te remitteeren, en nadeelig om te trekken ; en wanneer eene Plaats de veranderlyke Valuta van den Cours heeft, een hooge Cours voordeelig is om te trekken, en nadeelig om te remitteeren, kunnen wy de volgende befluiten als onwrikbaar zeker vascftellen. i°. Dat wanneer de Plaats A, de beftendige Valuta van den Cours hebbende, zich door eene andere Plaats 13 laat remitteeren , de kleinfte of laagfte Cours voor dezelve voordeelig, en de hoogfte Cours nadeelig is. 20. Dat wanneer de Plaats A , de veranderlyke Valuta van den Cours hebbende, zich door eene andere Plaats B laat remitteeren, de hoogde Cours voor dezelve voordeelig, en de laagfte Cours nadeelig is. 30. Dat wanneer de Plaats A, de beftendige Valuta van den Cours hebbende , van eene andere Plaats B op zich laat trekken , de hoogfte Cours voor dezelve voordeelig, en de laagfte Cours nadeelig is. 4°. Dat wanneer de Plaats A , de veranderlyke Valuta van den Cours hebbende , van eene andere Plaats B op zich laat trekken , de laagfte Cours voor dezelve voordeelig, en de hoogfte Cours nadeelig is. Hier uit vloeit de volgende Regel, welke in dit voorval der Wisfel-Commisfien tot een richtfnoer kan dienen, c H 3 R e-  lig SCHATKAMER der Regel. Als tusfchen de heide Plaatfen, waar van de directe Cours gegeeven is de Geremitteerde den bedendigen, en de Betrokkene den verander lyken Cou^s >>eejt, zo is een laager Cours d1 d ^rdonneefde vooraeeHg; en omgeke :d. Als de Geremitteerde den ve> and r 'yke*i . >n de fiefokkene den befiendigen Co rs h efi, zo is een hooger Cours dan de geoi do.ineerde voordeelig. ai. Parys bekomt o'-'Jer, om eene ztkere *om op London te trekken , en zodanig wederom aan Amflerlam te remitteeren, dai de Cours tusfchen Lon'i»n en .-Imfterd^m op $ 4 § ^7. .^«co te ftaan komt. Zo nu Parys den Co«r* tot de Tratta ü 3^ | Sterlings, en 101 de ieew(/< a sjtï % ^ ^ vindt, vraagt rnen of hy, door den Wisfel in zodanige Courfen te fluiten, aan de order kan voldoen ? I & Sterl. 1 940 a, Sterl. las 4 Ecus. 16 865 % n Banco. 1 Komt 4 ' <ï % *7. , Of 34 15 7? 4 Banc?» zynde een laager Cours dan de geordonneerde. Dewsl nu hier de Geremitteerde den veranderlyken, er de B< tr-kkene den beftendigen Cours heefc, to is. o gens d< n Regel, een hx>ger Couts dan de otoruonnterde voordeelig, en dus kan de Commisfie met zunuer nud«.el voor den Committent volbragt worden. 32. Ca*  KOOP MANS-REKEN KUNST. 119 S2. Cadix bekomt order, om eene zekere Som aan Amfterdam te remitteeren, en zodanig wederom op London te trekken, dat de Cours tusfchen London en Amfterdam op 35 -5 $ Fl. Banco te (taan komt. Zo nu Cadix den Cowr* tot de Remife a 97i % V- RanCD > en tot de Tratta & 40 § Sterlings vindt, vraagt men, of hy aan de order voldoen kan, alshy in zodanige Courfen de Wisfel fluit ? Antw. Dewyl de directe Cours tusfchen London en Amfterdam op circa 35 $ 5 % Fl. Banco te ftaan komt, zo kan de Commisfie ook met voordeel volbragt worden. 23. Dantzig wordt geordonneerd, om eene zekere Som op Amfterdam te trekken, en zodanig aan Hamburg te remitteeren, dat de Cours tusfchen Hamburg en Amfterdam op 33$ Stuiv. Banco te ftaan komt. Zo nu Dantzig den Cours op Amfterdam h 430 Grosfen, en op Hamburg h 175 Grosfen vindt, is de vraag, of Dantzig, door de Wisfel in zodanige Courfen te fluiten, aan de order kan voldoen? Antw. Dewyl de directe Cours tusfchen Hamburg en Amfterdam, naar de gevonden Courfen, op circa 32f§ Stuiv. Banco te liaan komt, en een laager Cours dan de geordonneerde den Committent voordeelig is, zo kan de Commisfle ook met voordeel geëffectueerd worden. 24. Parys bekomt order, om eene zekere Som aan Lisfabon te remitteeren, en dezelve zodanig op London te trekken, dat de Cours tusfchen London en Lisfabon op 5 Q 6 § Sterlings te ftaan komt. Zo nu Parys den Cours op Lis* fabon Ï462 Rees, et) op London a 30 % Sterli 4 Hngs  iso SCHATKAMER der lings vindtj vraagt men, of volgens deeze Courfen de order van den Committent volbragt kan worden ? Antw. De Commisfie kan, naar de gevondene Courfen, met voordeel volbragt worden. 25. Amfterdam wordt geordonneerd, om eene ze¬ kere Som op Cadix te trekken, en dezelve zodanig aan Hamburg te remitteeren, dat de Cours tusfchen Hamburg en Cadix op 95 %, VI. Banco te ftaan komt. Zo nu Amfterdam den Cours op Cadix k 97^ % VI. Banco, en op Hamburg k 33 Stuiv. Banco vindt, is de vraag, of hy in zodanige Courfen de order van den Committent kan effect ueeren? Antw. Naardien een laager Cours dan de geordon* neerde den Committent nadeelig is, kan de Commisfie niet zonder nadeel volbragt worden. 26. Florence wordt geordonneerd, om eene zekere Som op Lions te trekken, en dezelve zodanig aan Amfterdam te remitteeren , dat de Cours tusfchen Amfterdam en Lions op 54! % VI. Banco te ftaan komt. Florence vindc den Cours op Lions k 95 Sols Tournois, en op Amfterdam a 88# % VI. Banen, en begeert dus te weeten, of hy in zodanige Courfen de order kan effedtueeren ? Antw. De Commisfie kan, naar de gevondene Courfen, met voordeel volbragt worden. IV. Als de Commisfionair order bekomt, om eene Som gelds, naar voorgefchreevene Courfen, op eene Plaats te trekken, en aan eene andere Plaats te remitteeren, en tot de eene gelegenheid eenen anderen Cours, of ook tot de beide  KOOPMANS.REKENKUNST. 131 gelegenheden andere Courfen vindt, en dya* begeert te weeten, of hy zodanige Commisfie, naardien veranderden Cours of Courfen, zon* der nadeel voor den Committent kan ejfectueeren. Alvoorens dit Geval in deszelfs beide verdeelingen te befchouwen, zal het noodig zynde volgende aanmerkingen vooraf te laaten gaan. 1. ) Wanneer men met ongelyk groote Sommen gelds, welke tot eene fpeculatie in de Negotie aangewend worden, even veel wint, dan is naar Proportie , buiten alle tegenfpraak, die Winst hec voordeeligst, welke uit de klemde Som is voortgekomen. By voorbeeld. Wanneer ik aan eene Som van ico even zo veel win, als aan eene Som van 2,3 of 4 honderd, zo is de eerfte Winst ook voordeek» ger dan de andere. 2. ) In tegendeel, wanneer men met ongelyk groote Sommen gelds, welke tot eene onderneeming gebruikt worden, even veel verüesc, dan is ook naar Proportie dat Verlies hec draaglyku, 'c welk uit de grootlte Som is voortgekomen. By voorbeeld. Wan • neer ik aan eene Som van ico flegts even zo veel verlies, als aan eene Som van go, do of 40, zo is het eerlte Verlies ook draaglyker dan de andere. 3. ) Als by eene onderneeming aan de eene zyde iets verloren, en aan de andere zyde iets gewonnen wordt; zodanig dat het Verlies ter eener zyde even zo groot zy als de Winst ter anderer zyde', en dat ook het Verlies uic eene Som is voortgekomen, die even zo groot is als de Som, waar u:t de Winst ontdaan is, dan wordt hec Verlies naauwkeurig door de Winst vergoed, en dus is bv zodanige ontf 5 der-  122 SCHATKAMER der demeeming in 't algemeen noch voordeel noch fchade. By voorbeeld. Wanneer ik by eene zekere onderneeming aan den eenen kant i of 3 enz. op elke ïoo verlies, en aan den anderen kant insgelyks i of 2 enz. op elke ico win, zo heb ik, over 't geheel genomen, noch winst noch verlies. 4.) Wanneer echter, als vooren het Verlies aan de eene zyde gelyk zynde aan de Winst ter anderer zyde, beide Verlies en Winst uit ongelyke Sommen ontftaan, zo is in 't algemeen by zodanigen Handel of Winst of Verlies, naamlyk: indien de Som,waar uit de Winst ontltaat, kleiner is dan de Som waar uit het Verlies voortkomt, dan is 'er Winst; en indien de Som, waar uit hec Verlies ontftaat, kleiner is dan de Som waar uit de Winst voortkomt, dan is 'er Verlies-. By voorbeeld. Wanneer ik by eenen Handel aan den eenen kant 1 of 2 enz. op elke 100 win, en aan den anderen kant even zo veel, naamlyk 1 of a enz., op elke 200 of 300 verlies, zo is in 'c algemeen Winst by zodanigen Handel, vermits de Som ico, waar op gewonnen wordt, kleiner is dan de Som 200 of 300, waar op verloren wordt. In tegendeel, wanneer ik aan deneenen kant 1 of 2 enz. op elke 100 verlies, en aan den anderen kant «ven zo veel, naamlyk 1 of 2 enz., op elke 200 of y ;s , en de grootlte Cours van beiden, da;ir verlies by is, / vermits men op de kleinfte Som wint, en van de grootlte verliest) onder elkander, en men tekent alsdan by elk derzelven aan, hoe veel dezelve van de daar voor geordonneerde Cours het zy toe voordeel of fchade, verfchilt. Zo men dan bevindt dat de beide verfchillen gelyk zyn. heeft men flegts acht te geeven op het kleinlle getal der onder elkander gefebrcevene Courfen: want zo nevens hetzelve gefchreeven ftaat tot voordeel, z > is de Commisfie m zodanige veranderde Courfen ook met voordeel te effeftueeren ; en in tegendeel, zo nevens hetzelve gefchreeven ftaat tot nadeel, kan de < 'ommislie in zodanige veranderde Courfen ook niet zo ider radeel voor den Committent volbragt worden; alles ju gevolge onze voorgaande vierde Aanmerking 30. In gevalle, als vooren. de verfchillen niet gelyk bevonden worden, moet men eerst gelyke verfchillen trachten te bekomen ; waar toe men geraakt, als men ieder der onder elkander gefchreeve» ne Courfen door derzelver verfchil divideert, en de Quotiënten daar nevens plaatst; alsdan bekomt men; twee andere getallen, van welken het verfchil toe Winst of Verlies altoos en in alle gevallen 1 is^ voorts  12* SCHATKAMER der voorts heeft men dan flegts acht te geeven op het kleinüe der laatstgemelde gecallen, en daarvan hetr Antwoord tot voordeel of fchade te neemen. S27. Amfterdam heeft order eene zekere Som k o6| | VI. Banco aan Cadix te remitteeren, en dezelve wederom a 325 Grosfen op Dantzig te trekken. Amfterdam kan nu tot de geordonneerde Cours k Q6i % VI. Banco Remifedoen, en a 320 Grosfen op Dantzig trekken; weshalven hy begeert te weeten, of hy de bekomen order, tot voordeel van zyn Com. mittent, kan achtervolgen? Aangezien de gegeevene en gevondene Cours tot de Remife gelyk zyn , en de gevondene Cours tot de Tratta voordeelig is; zo kan de Comtnisfte met voordeel vol* bragt worden. 28. Wanneer nu Amfterdam, by de voorgemelde order, a 325 Grosfen op Dantzig kan trekken, en daarentegen gelegenheid vindt om a 96S 8 VI. Banco aan Cadix te remitteeren, is de vraag als vooren? Antw. Overweeg de Cours tot de Remife, en oordeelt. 39. Amfterdam bekomt order eene zekere Som a 35 & 4 % fl- Banco °P bondon te trekken, en het beloop a 54 % VI. Banco aan Parys te remitteeren. Zo nu Amfterdam gelegenheid vindt, om de Traitte a 35 Q 5è % fl- Banco, en de Remife a 53* % VI. Banco te verrichten, vraagt men, of hy de Commisfie, naar zodanige veranderde Courfen, tot voordeel van den Committent kan uitvoeren? Bier  KOOPMANS-REKE NKUNST. 125 " Hier moet Amfterdam, volgens order, 35 g 4 § Vl. Banco voor 1 Sterlings ontfangen, doch kan 3T Q 5i % VI. Banco bekomen; gevolglyk is zulks voordeelig; voorts moet Amfterdam by de Remife 54 $ VI. Ranco voor 1 Ecu betaalen, en kan voor 531 % VI. Banco 1 Ecu hebben; dus ftrekt dit mede tot voordeel. Waar uit blykt, dat de order met voordeel volbragt kan worden, 30. Amfterdam heeft order, om eene zekere Som & 35 S 5 % fl Banco °P London te trekken, en her beloop h 32 PCt. aan Frankfort te remitteeren. Amfterdam echter vindt gelegenheid tot de Traitte è 35 $ 4 § VI- Banco, en tot de Remife a ju' PCt., en begeert te weeten, of de order in zodanige Courfen met voordeel volbragt kan worden? Antw. Neen. SI. Hamburg moet eene zekere Som a 33 fi 6 \ VI. Banco op London trekken, en het beloop wederom a 431 PCt. aan Weenen remitteeren; Hamburg vindt gelegenheid om de Tratta a 33 ë 6i § VI. Banco, en de Remife £44 PCt. te effedtueeren. Nu is de vraag, of hy de Commisfie in zodanige Courfen voordeelig kan uitvoeren? Antw. Ja. 3.. Zo nu Hamburg by de voorgemelde order gelegenheid vondt, om a 33 Jj $ VI. Banco op London te trekken, en a 43 fCt. aan Weenen te remitteeren, vraagt men als vooren? Antw. De Commisfie kan niet zonder nadeel van den Committent volbragt worden. 33. Amfterdam bekomt order eene zekere Som h goj $ Fl. Banco aan Venetisn te remitteeren, en het beloop & 36 Stuiv, Banco op Weenen F J i — • " - - te  ,25 SCHATKAMER der te trekken. Zo nu Amlieidam gelegenheid vindt, om de Hemi/ë ii 90 % f*t. B nco en de Tratta a ^Oï ^tuiv. Ha»co te doen, is de vraag, of hy in zodanige Courfen de order van zynen Committent kan volbrengen? Venetien 90 % Vt. Banco verfch tot nadee'i| Weenen 36 Stuiv. Banco verfch. tot voord \\ Naardien nu de verfchfilen gelyk zyn, ziet men, dat op Venetien mei Q % f7 Baico verlogen wordt J; daar in tegendeel op Weet en i gewonnen wordt met 06 Stuiv. Jianco: dus blykt, volgens onze voorgaande vierde Aa^u-erking . dat de Commisfie met voordeel volbragt km worden. *4. Parys bekomt order eene zekere Som & 54' % "* ' VI. Banco aan Amflerdam te remitteeren, en het beloop a "}l % Sterlings op London te trekken '/o nu Parys gelegenheid vindt, om a 54? % Vi Banco te remitteeren. en a 30! % Sterl. te trekken, vraagt men of de Commisfie in zodanige Courfen met voordeel vol» bragt kan worden ? "5. London wordt geordonneerd eene zekere com a 35 & 3- % ^ #tf#co op Amfterdam te 'rekken, en het beloop a 49'; $ Stert aan Livorno te remitteeren. Zo nu Lóndon gel genheid vindt, om de Tn?//<2 -a 35 jj 3 % W en de RjgmiA è 50 % Sterl: te verrichten, is de vraag, of hy in zodanige Cbur/è» de order van den Committent kan cffeétueeren? qö. Zo nu London by de voorgemelde oner gelegenheid vindt, om a 3) Jj 4 $ VI. Banco op " Am*  KOOPMANS-REKENKUNST. 1*7 Amfterdam te trekken, en a 49 § Sterl. aan Livorno te remitteeren, vraagt men als vooren? 37. Amfterdam heeft order eene zekere Som a8fi % VI. Banco aan Livorno te remitteeren, en hec beloop weder a 32j Stuiv. Banco op //«mburg te trekken. Zo nu Amfterdam gelegenheid vindc, om de Remife a 85^ § V. Banco, en de Tratta k 33^ Scuiv. Banco te effedtueeren, is de vraag, of hy in zodanige Courfen de order van den Committent zonder nadeel kan verrichten ? Livorno 85 £ % VI. verfch. tot fchade £| 343 Hamburg 32$: Stuiv. verfch. tot voord. è| 651 Dewyl nu 85^ door en 334 door § gedivideerd eyn, hec geen op het zelfde uitkomt, als of men B5i met 4 , en 33! met 2 hadc gemulcipliceerd, en daar door de getallen 343 en 6f§ zyn gevonden, kunnen wy aldus redeneeren: Als Amfterdam d 8j£ £ VI. Banco aan Livorno remitteert, dan wordt 1 van 343 verloren; en als Amfterdam d 33I Stuiv. Banco op Hamburg trekt, dan wordt i op 65' gewonnen. Gevolglyk overtreft het voordeel de fchade (zie onze voorgaande vierde Aanmerking), en dus kan de order van .den Committent met voordeel volbragt worden. 38. Amfterdam wordt geordonneerd eene zekere Som a 45f § VI. Banco op Lisfabon te trekken, en het beloop a 35I Stuiv. Banco aan Weenen te remitteeren. ' Amfterdam vindt gelegenheid tot de Tratta a 451 \ VI. Banco, aa  i23 SCHATKAMER der en tot de Remife k 35* Stuiv. Banco, en be* geert te weeterj, of hy in zodanige Courfen het oogmerk van den Committent kan bereiken? Antw. Wanneer men op Lisfabon van jo^i—1 verliest, zo wint men op Weenen jnet 70è —1; dus kan de Commisfie in de verandere Courfen tot voordeel van den Committent uitgevoerd worden. 09. Cadix bekomt order eene zekere Som a 77 Sols Tourn. aan Lions te remitteeren, en a 5S7 Rees op Lisfabon te trekken. Cadix vindt gelegenheid tot de Remife k 77^ Sols Tourn., en tot de Tratta k 586 Rees. Vraage of hy in zodanige Veranderde Courfen de order van den Committent zonder nadeel kan effe&ueeren ? Antw. Op Lisfabon wordt met 586—1 gewonnen, en op Lions wordt met 309—1 verloren; dus kan de Commisfie in de ver-, anderde Courfen niet zonder des Committents nadeel verricht worden. 40. London bekomt order eene zekere Som k 5 R 6 & Sterl. aan Lisfabon te remitteeren , en zich op Amfterdam k 35 R 4 % VI- Banco weder te prevaleeren. London vindt Brieven op Lisfabon k 5 Jj 5i % -^r/. j en Geld op ^«Jfcra 35 Q Ai % ^ Banco, en begeert te weeten ,'or hy in zodanige Courfen de Lommisfie, zonder nadeel van den Committent, kan uitvoeren ? Antw. Wanneer men op Lisfabon met 131 — ! wint> zo verliest men op Amfterdam met 1696—1; derhalven Kan de Commisfie in de veranderde Courfen mee voordeel volbragt worden. ai Hamburg wordt geordonneerd eene zekere Som a I7§ PCt, op Koppenhagen te trekken, en a 41  K OOP MANS-REKENKUNST. ;ïi9 41 PCt. weder aan Leipzig te remitteeren. Hamburg vindt de Cours op Kopenhagen k j~i PCc, en op Leipzig h 40J PCt., en begeert te weeten, of in zodanige veranderde Courfen de Commisfie zonder nadeel van den Committent geëfFettueerd kan worden? Antw. Op Kopenhagen wordt met 312} — 1 gewonnen, en op Leipzig wordt met 1128-—1.verloren; derhalven kan de Commisfie tot voordeel van den Committent uitgevoerd worden. 42. Hamburg heeft order eene zekere Som a 40! PCt. op Neuremberg te trekken, en het beloop è. ooi % VI, Banco weder aan Cadix te remitteeren. Hamburg nu vindt Geld op Neuremberg h 41! PCt., en Brieven Op Cadix a 9of § VI. Banco, en begeert te weeten, of hy in zodanige veranderde Courfen, zonder den Committent te benadeelen, de Commisfie kan uitvoeren? Antw. Op Cadix wordt met 362! — r gewonnen, en op Neuremberg wordt met 28^—1 verloren; dus kan de Commisfie in de veranderde Courfen niet zonder nadeel van den Committent verricht worden. 43. Lisfabon bekomt order a 720 Rees aan Genua te remitteeren, en a 46? $ VI. Banco op Amfterdam te trekken. Lisfabon vindt Brieven opGenua a 722 Rees, en Geld op Amfterdam a 46% \ VI. Banco . en begeert te weeten, of hy deeze Commisfie, zonder fchade van den Committent , kan volvoeren? Antw. Op Amfterdam wordt met 374 — t gewonnen , en op Genua met 361 — 1 verloren; dus kan de Commisfie in de veranderde Courfen niet buiten fchade van den Committent uitgevoerd worden. I 44. Neu<  i3o SCHATKAMER der 44. Neuremberg wordt geordonneerd a 125 Ryksd. Cour. op Fenetien te trekken, en a 41» PCt. weder aan Amfterdam te remitteeren. Neuremberg vindt tot de Tratta gelegenheid a 124^ Ryksd. Cour., en tot de Remife a 1404 PCt., en begeerc te weeten, of in zodanige veranderde Courfen de Commisfie zonder nadeel van den Committent geëffectueerd kan worden? Antw. Op Amfterdam wordt met ïöoj— 1 gewonnen, en op Fenetien met i66| — 1 verloren ; derhalven kan de Commisfie tot voordeel van den Committent uitgevoerd worden. V. Als den Commisfionair verfcheide Plaatfen opgegeeven worden, om , volgens voorgefchreevene Courfen, op één derzelven te trekken, of aan één derzelven te remitteeren, onder beding, dat, zo hy andere Courfen vindt, hy gehouden zal zyn die Plaats by uitneemendheid boven andere te kiezen, waar van de Cours het naast by de gegeevene komt, of wel den Committent het meeste voordeel, of ook het minfte nadeel aanbrengt, en dus de Commisfionair begeerig is te weeten, welke Plaats hy moet verkiezen , om zyne bekomene Order niet te buiten gaan. Hetgeen wy tot verklaaring van het voorgaande Geval gezegd hebben, is toereikende genoeg, om alles wat dit Geval betreft, zonder verdere aanwyzing, te doen verdaan; desniettegenftaande dunkt het ons geen vergeeffche arbeid te zyn, hier een voorfchrift te geeven hoe men hec werk moet aanvatten , en zie hier hetzelve. x°. Geef  KOOP MANS-REKENKUNST. i3I i*. Geef acht op elke gevondene Cours, en overweegt, of dezelve, ten aanzien der geordonneerde Cours, tot voordeel of fchade verfchilt: zo gy dan bevindt, dat onder dezelven flegts eene tot vo r. deel is, en de andere of anderen of tot fchade of overeenkom ftig de order zyn; dan is, zonder dat men eenigzins behoefc te rekenen, aanllonds de voordeeligfte Plaats bekend. a°. Wanneer nu twee, of ook meer van de gevondene Courfen . een aanzien der geordonneerde Comfen, tot voordeel verfchillen, fchryft men de kleinfle Courfen van die Plaatfen onder elkander, en nevens ieder derzelven zyn verfchil tot voordeel: indien dan de verfchillen gelyk bevonden worden, 5°i\s- 1? Plaats van allen de voordeeligfte, welke de kleinfte Cours heeft. Doch zo de bovengemelde verfchillen ongelyk zyn, divideert men, als in het voorgaande Geval, elke Cours door zyn verfchil, en men plaatst de Quotiënten daar nevens: van deeze Quotiënten is dan het verfchil tot voordeel in 't algemeen i; waar uit men befluit, dat de Plaats, die het kleinfte getal tot Ouotient heefc, de voordeeligfte is. ~~ 3°. Hier uit is nu ook openbaar hoe men moet handelen , als alle de gevondene Courfen tot nadeel verlchillen; want dan heeft men fleges de grootfte Courfen van die Plaatfen onder elkander, en nevens ieder het verfchil toe nadeel, te fchryven; en zo de verichillen dan met gelyk zyn, maakt men dezelve, als boven, gelyk, zulks dat men getallen bekomt, wier verfchil tot nadeel in 't algemeen i is. Dan toont üe tours 0f het Quotiënt, die in hec grootfte getal bef haat, de voordeeligfte Plaats, welke men om te trekken of te remitteeren moet kiezen. ï 2 45. Am-  ija SCHATKAMER der 45. Amfterdam bekomt order, om a 89 % VI. Banco aan Geneve. of è 53 % VI. Banco aan farys, of a 35 fl 4 % VI Banco aan London te remitteeren, en wel aan die Plaats, welke, ten aanzien der voorgefchreevene Courfen, Óen Committent het voordeeligst zal zyn. Amfterdam vindt Brieven op Geneve h 885 % VI. Banco, op Parys a ygl % ^ Banco , en op ZtWo» a 35 fl 4 % *7- en begeert te weeten welke weg de voordeeligfte is i De gevond. Ccz/rs op Geneve 88j verfch. t tot voordeel. op i»*ryr 53f verfch. i tot verlies, op London 35:4 is overëenk. deord. Dienvolgens is de Weg op Geneve de voordceligfte. 46. Amfterdam heeft order, om a 3*, of a 33! Stuiv. Banco op tlamburg te trekken, en wel op die Plaats, welke, ten aanzien der voorgefchreevene Courfen, den Committent het voordeeligst zal zyn. Amfterdam vindt de Cours op London a ^5 fl 4 % ƒ7. J?ókco , op P-»3tf a 54i % VI. Banco, en op Hamburg a 33$ Stuiv. A.»co, en begeert te weeten, op welke Plaats hy moet trekken, om zyne ontfangene order met hetmees" te voordeel voor den Committent te verrichten ? Antw. Op Hamburg. 47. Lisfabon wordt geordonneerd, om a 4^1 \ VU Banco op Amfterdam, of a 66 % S/er//^ op Of a 462 Rra op P«rjw, of ^730  KOOPMANS.REKENKUNST. 133 Rees op Livorno te trekken, en wel op die Plaats, welke, ten aanzien deezer Courfen, den Committent het voordeeligst zal zyn. Lisfabon vindt de Cours op Amfterdam k 46? § VI. Banco, op London k 67 \ Sterlings, op Parys k 462 , en op Livorno k 728 /Jr ^«72co op Parys te trekken, en wel op die Plaats, welke, ten aanzien der opgegeevene Courfen, tot het meeste voordeel van den Committent zal (trekken. Zo nu Hamburg de Cours op Amfterdam a 33 Stuiv. Banco, op Breslau a 415 fj .r te remitteeren, en. wel aan die Plaats, welke, ten aanzien der voorgefchreevene Courfen , den Committent het voordeeligst zal zyn. Zo nu Cadix de Cours op Am/terdam k 97^ % Fl. Banco, op Hamburg a 92I % Banco, op London a 4oi § Sterl., en op T/^rys ö 76^ So/f Tourn. vindt, vraagt men, aan welke Plaats hy Retnife moet doen, om de order tot het mees'e voordeel van den Committent uit te voeren? Antw. Aan London. 55. Bologna wordt geordonneerd,oma 38!Boligni¬ ni aan Amfterdam, of a 46I Bolign. aan Z?. 3 2Rd. 100 ■ 108 Rd. Giro. Antw. lor-iyRd. Giroper jooRd. Banco te mft. 2. Als de Cowr* tusfchen Cadix en Ge»«« is 120 Pefos de Plata , en tusfchen Cadix en ^wfterdam 98 § *7. Banco, hoe veel is dan het Pary tusfchen Genua en Amfterdam? Antw. 85tI % ^7- 5«»co circa. 3. Zo de Wisfel-Co«r* van Amfterdam op Lis fabon is 46^ | ^7- Banco, en van Lisfabon op L/w«o 728 R(?w, hoe veel is dan het Pary tusfchen Livorno en Amfterdam ? Antw. 84,5 $ A7. Banco. 4. De Wisfel-Cfl»™ van Parys op London is sof § Sterlings, en van Ao««W op Amfterdam 35 8 % £7. , hoe veel is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Parys? Ancw, 54! $ 5. Zo de Wisfel-Cow* van Hamburg op Amfter¬ dam is 32f Stuiv. 7jö»co , en van Romen op Amfterdam 43 Bajocchi, hoe veel is dan het  KOOPMANS - REKENKUNST. 143 Pary tusfchen Romen en Hamburg per 1 Rd. van 3 Marken Lubs Banco ? Antw. loj,£ Bajocchi circa, 6. De Wïsfel-Cours van Dantzig op Hamburg is l?5 Grosfen Poolsch per 1 Rd. ^öec/e, zynde het Specie-geld \ per Mille beter dan /i^wcöValuta, eu van Dantzig op Amfterdam 430 Grosfen Poolsch, hoe hoog komt dan tieBanCo-Cours tusfchen Amfterdam en Hamburg te ftaan? Antw. 32^ Stuiv. «re*. 7. Als de Coarj tusfchen Hamburg en Breslau is 40f $ Z«£j Banco, en tusfchen Amfterdam en Breslau 431 Stuiv. Banco, hoe hoog komt dan de Coarj tusfchen Hamburg en Amfterdam in C«j-/« te ftaan, de ^g-/o van 't Bankgeld te Amfterdam 3$ PCt, zynde ? Antw. 7t? PCt. c/rc*. §. Als de Cours tusfchen Parys en Geneve is 68 PCt., en tusfchen Amfterdam en Geneve po § f7/. £tf»co, hoe hoog komt dan de Cours tusfchen Amfterdam en Parys te ftaan? Antw. 53I § ^7. Banco. 9. Zo de Co«rj tusfchen Florence en Venetien is 78 Sc#ö7 aTOro, en tusfchen Amfterdam en Florence 87 § A7. 5*/?co, hoe veel is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Venetien? Ancw. 88i % f/, .Brfwro c/rc*. 10. De Wisfel -Cours tusfchen Cadix en Lions is 77! Sb/i Tourn. , en tusfchen Amfterdam en Z/o«y 55 8, £7. Banco, hoe veel is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Cadix? Antw. °7ls § ^7» Banco circa. II. £7*  144 SCHATKAMER der II. Uit het Gewipt, Adoy en uiterlyke waarde der buitenlandfche 'Munt-Specien het Pary te vinden. ti Als i Gulden Banco in Amfterdam tot ani Aazen fyn Zilver , en een Wisfel-Daalder in Hamburg tot 35ai Aazen dito gewaardeerd wordt, hoe veel is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Hamburg? Aazen Stuiv. Aazen 2ili 2° 2J2&? Antw, Circa 33^ Stuiv. Banco. 12 Als I Ryksdaalder Casfa in Amfterdam tot 500 Aazen fyn Zilver, en I Ryksdaalder Banco in Hamburg tot 528^ Aazen dito gewaardeerd wordt, hoe veel is dan het Pary tusfchen Amft. en Hamburg in Casfa'? Antw. 5! PCt. **, Als 1 Ryksdaalder Banco in Amfterdam1 tot 36 Aazen fyn Goud, en 1 Crufado m Lisfabon tot 17-S Aazen dito gewaardeerd wordt, hoe veel is' dan het Pary tusfchen Amfterdam en Lisfabon? Antw. 43! % *7. ü*«co. 14, Als 1 Ryksdaalder Giro-Faiéta in W 4 tot 463,1 Aazen fyn Zilver, en 1Ryksdaalder Banco te Amfterdam cot 528 Aaaen dito gewaardeerd wordt, hoe veel is dan hec 1 ary tusfchen Augsburg en Amfterdam? Antw. 14 PCt, circa, n Als 1 r£ Sterlings in Lo«c/&« tot Ijl?! Aazen 5' fyn Ooud, en 1 Ducato in Fenetien tot 31 ï  KQ.OPMANS-R EKEN KUNST. 145 ,.■ Aazen dito gewaardeerd worde, hoe veel is dan het Pary tusfchen London en Fenetien ? Antw. 50I % Sterl. circa. 16. Als 10 Daalders van 4 Marken Zilvermunt te Stokholm tot 106 Aazen fyn Goud gewaardeerd worden, en 1 Daalder Zilvermunt geJykwaardig is aan 12 Marken Kopermunt, hoe veel is dan het Pary tusfchen Stokholm en Ca. etx, als 20 Ducados di Cambio te Cadix 773-' . ' Aazen fyn Goud waardig zyn ? Antw. 41* Marken Kopermunt. 37. Als 25 Lire van 20 Soldi Piemonteft te Turin tot 189 Aazen fyn Goud, en 2 Scudi Moneta of Romano te Z?oot«z tot 69 Aazen dito gewaardeerd worden, hoe veel is dan het Pary tusfchen Turin en Romen? Antw. 91* Soldi circa. 18. Als 1 Onza van 600 Grani te Mesfina tot 8<ï Aazen fyn Goud, en 1 Ecu te Parys tot I9T"| Aazen dito gewaardeerd wordt, hoe veel 'is dan het Pary tusfchen Mesfina en Parys? Antw. 462 Grani circa. 19. Als 1 Pezza van 115 Soldi fuori di Banco te Genua tot 30* Aazen fyn Goud, en 1 Pezza da otto Reali te Livorno tot 31Ï Aazen dito gewaardeerd worde, op hoe veel komt dan het Pary tusfchen Livorno en Genua te ftaan ? Antw. Circa n6'e Soldi fuori di Banco. III. Uit de veranderlyke Courfen van gemunt of ongemunt Goud en Zilver het Pary te vinden. K. 20. Als  I46 SCHATKAMER dkR 20. Als de Mark Spaanfche Stukken van Agten ia Lisfabon 7150 Rees geldt, en 108 Portugeefche Marken daarvan in Amfterdam 100 Marken Trois fyn Zilver bedragen, waarvan de Mark Trois f 22: 10: — volgens Cours waardig is: hoe veelis dan hec Pary tusfchen Amfterdam en Lisfabon ? % Fl. Beo. * 400 Rees, of 1 Cruf. 1 Mark Spaanfche St. van Agt. 108 100 Mark. Trois fyn Zilver. V 2 /4J I 40 § VI. Banco, Antw. 40I % VI. Banco circa. 9i. De Pefos fuertes worden in Cadix a ioi Realen de Plata ingekocht, en daarenboven wordt 3 PCt. voor Tol betaald. Zo nu 189 zulke Pefos 19 Marken Trois fyn Zilver bedragen, waar van de Mark in Amfterdam tot ƒ13:8: — verkocht kan worden , hoe veel is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Cadix ? Antw. 95H a 96 % VI, Banco. as. Als de nieuwe Franfche Liui&d'Or of Carolins d'Or te Neuremberg voor 9 Flor. 3 Batzen Courant in Banco aangenomen worden, en te Amfterdam, volgens Cours , ƒ 11:6: — Courant waardig zyn, wat is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Neuremberg, zo de Agio van 't Bankgeld te Amfterd. is j PCt.? Antw. Circa 425 PCt. 23. De Carolins d'Or worden te Augsburg voor 9 Flor. Courant aangenomen, en zyn te Am- fter-  KOOPMANS-R.EKENKUNST. 147 fierdatn, volgens Cours, waardig f 11:14: Courant. Zo de ^g/o van *t Bankgeld te Amfterdam is 5 PCt., wat is dan het Pary tus« fchen Amfterdam en Augsburg ? Antw. Circa 6 PCt. Giro. s4. De Hollandfche Ducaaten worden te TVeenen voor 4 Flor. 7; Kreutz. Courant aangenomen, en hebben Cours te Amfterdam è ƒ ? : 4 — Courant, wat is dan het /'ary tusfchen ^wfterdam en Weenen per ioo Rd. Banco, zo de /^-/o van het Bankgeld te Amfterdam is J PCt.? Antw. 38H PCt. circa, *J. Als de oude Franfche Louis d'Or en Doppien te Leipzig tot 5 Rd. Courant aangenomen worden, en te Amfterdam, volgens Cours f ƒ5:4: — Courant waardig zyn, wat is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Leipzig, als de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam is 4i PCt. ? Antw. 42f PCc. circa. $6. De Engelfche Guinées worden te Amfterdam voor ƒ il: 12 : — Courant aangenomen, en hebben Cours te London k 21 Jj Sterl.; wat is dan het Pary tusfchen Amfterdam en Zo#ö*ö« , als de /tfg/o van 'c Bankgeld te Amfterdam is 4 PCc. ? Antw. £4 $ 7 % VI. Banco circa. &j. Wat is het Pary tusfchen Parys en Neuremberg , als de nieuwe Franrche Louis d'or k p Flor. 3 Batzen Courant in Banco te Neurern^ berg aangenomen worden, en te Parys 24 Livres Tourn. gelden ? Antw. 76* PCt. «8. Wat is het Pary tusfchen London en Augsburg , als de nieuwe Franfche Louis d or a 9 Flor. Courant te Augsburg aangenomen worden. Ka  148 SCHATKAMER der en te London a 21 fj Sterlings verkeert kunnen worden? Antw. 8 Flor. 34f Kreutz. Cou- f rant. 20 Als I5Ï Crufados novos van 480 Rees Zilvergeld jn Lisfabon 1 Mark weegen, die icï Dinheiros fyn Zilver houdt, en 29 van deeze Marken eelyk zyn aan 27 Marken Trois, hoe hoog komt dan het Pary tusfchen Amfterdam en Lisfabon per l Crufado van 400 Rees Zilvergeld te liaan, als 1 Mark Trois fyn Zilver te yin,ft er dam tot Banco f 25 : ia : — gerekend wordt ? & VI- Banco * 400 Rees. .go 1 Crufado novo. 47 . 3 Mark. Portug. g . 87 Dinheiros fyn. j2 1 Mark Portug, fyn, 29 27 Mark. Trois fyn. 5 ƒ 128 Banco. 1 40 % Fl* Banco. Antw. 36 | VI. Banco circa. *,a. Als «r;y tusfchen Amfterdam en ó)>«»y«i />er I Ducado di Lam* bio van 375 Marevadis «V m Goud te ftaan, wanneer - Mark fyn Goud te Amfter. dam voor f 355 met 1* PCt. Agio m BancoValuta verkocht wordt, en 12a M^; J Caftilla gelyk zyn aan 115 Mark. Trois ? Antw. j 95ïi I ^ ^:/r£:'^• 3U  KOOP MANS-REKENKUNST. I49r S'. In Span jen moeten 8§ Pefos fuertes i Marco de Cajiilla weegen, die lc§ Dineros fyn Zilver houdt, en elke Pefo geldt aldaar icf Realen de Plata. Zo nu in Amfterdam de Cours van i Mark fyn Zilver is ƒ ?4 : 12 : — Courant, en lij Marken 7 m's gelyk zyn aan 123 Marcos de Caftilla, hoe hoog komt dan het Pary tusfchen Amfterdam en Sp'anjen per I Ducado dl Cambio van 375 Marevadis de Plata in Zilver te ftaan; de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam PCt. zynde? Antw. 97^^7-7. Banco circa, 32. De Mark fyn Goud van 24 Caraaten is, dóór een Arrêt des Konings, in Frankryk op den vasten Prys van 740 Livres 9 Sols I Denier Tourn. gefteld ; en., volgens eene bepaalde Ufantie, wordt 1 Mark fyn Goud van 24 Caraaten in Amfterdam en geheel Holland beftendig è r~3^j Courant gerekend Zo nu 190" Marken te Amffrdam even zo zwaar weegen, als 197 Marken te Parys, begeert men te weetrn, welk het waare Pary, volgens de innerlyke waarde, tusfchen Amfterdam en Parys is; de Agio van de Bank te Am fterdam j PCt. zynde? Antw. 545 $ VI. Banco circa. 33. Als een ZakRyksdaalders Hollandsch Courant, waar in 200 Stuks, te Amfterdam in Banco weegen 22 Marken 6k Oneen Trois, van 10 Penningen 10 Greinen fyn het Mark, en aldaar tot 48 Stuiversin de Wisfelbank worden aangenomen, hoe hoog is dan het Pary tusfchen Amfterdam en tiamburgper I WisfelDaalder van 2 Marken Lubs Banco te Hamburg in Zilvergeld, als deKeulfcheMark fyn * K 3 Zil-  ,So SCHATKAMER dïr Zilver te Hamburg 27! Marken Lubs Banco waardig is, en oo Marken Keulsch gelyk 19 Marken Trois gerekend worden? Antw. 331 Stuiv. Banco circa. 34. In Fenetien weegt de Ducato effebtivo, die op 8 Lire corr. picc. gewaardeerd wordt, 109? Carati, en de Bymengiog of feggio is 200 Carati per Marca van 1152 Carati; zo nu 8H Oncie, a 144 Carati, te Fenetien 100 Marken Ttois weegen, en 1 Mark Trots fyn Zilver te Amfterdam ƒ23:13:— Banco waardig is hoe hoog komt dan het Pary tusfchen\ Amfterdam en Fenetien per I Z)»«rt * Banco in Zilver te ftaan ? Antw. 86* % Fl. Banco circa. nK. De Once Standard- of Keur-Goud kost te Lo«« voor 5 4* $ tor/., eD *en Mark Tr/S fyn Zilver voor /■ 25: 10: — Courant te //«r^«m verkocht wordt, hoe hoog is dan het Pary tusfchen Amfterdam en London, als 17 Oneen Standard-Zilver 2 Marken Trois pn Zilver inhouden; de van 't Bankgeld te Amfterdam 4} PCt. zynde? Antw. 35 fi 8f % Banco. V. De Once Spaanfche Stukken van A&ten geldt 3' m London j ft 4* § Sterlings , en 1 Mark Tro»  KOOP MANS-REKENKUNST. 151 dito wordt te Amfterdam voor ƒ 23 : 4 : — Banco aangenomen. Zo nu 161 Oneen van deeze Stukken van Agten 19 Marken Trois fyn Zilver bevatten, hoe hoog komt dan het Pary tusfchen Amfterdam en London te ftaan? Antw. 33 g 4 § VI. Banco circa. 38. Als de Mark Trois fyn Goud in Baaren te Amf ter dam f 355 met li PCt. Agio in Banco, en een Ducaat Goud van 231 Caraaten fyn in Hamburg 95J Q Lubs Banco geldt, hoe hoog komt dan het Pary tusfchen Amfterdam en Hamburg per Wisfel-Daalder van 32 fl Lubs Banco te ftaan, als 20 Marken Keulsch , van 24.Caraaten fyn het Mark, gelyk loMarken Trois,en 67 Ducaaten Goud gelyk 1 Mark Keulsch gerekend worden ? Antw. 33Ts Stuiv. Banco circa. 30. De Mark Trois fyn Goud in Crufados of Portugeefche Munten geldt te Amfterdam ƒ355 met i£ PCt. Agio, in Banco te betaalen , en de Ducaat Goud te Hamburg oy\ Q Lubs Banco: Zo nu de Crufados, tot 22 Caraaten fyn gerekend, flegts 21JI Caraaten fyn inhoudt, en 19 Marken Trois gelyk 20 Marken Keulsch gerekend worden, hoe hoog komt ' dan het Pary tusfchen Amfterdam en Hamburg per Wisfel-Daalder van 32 Q Lubs Banco te ftaan ? Antw. 33! Stuiv. Banco circa. 40. Als de Mark Trois fyn Goud in Crufados, (waar van 22 Marken voor 2i£J Marken fyn gerekend worden) te Amfterdam 14a Ryksd. met 4* PCt. Agio in Courant waardig is, en de Ducaat Goud te Hamburg 95} fl Lubs Banco geldt, hoe hoog komt dan het Pary tusfchen K 4 Am-  152 SCHATKAMER der Amfterdam en Hamburg in Courant per ïoo Rd. Banco in Hamburg te ftaan, als 19 Marken Trois gelyk 20 Marken Keulsch gerekend worden? Antw. 3i PCc. in Courant circa. Bericht der Munt-Specien en haare on d er verdkelingën van de vo0r« naamste Plaatsen van Europa, en hoe die Plaatsen met elkander wisselen. Amsterdam.' Houdt Boek en Rekening in Guldens, Stuivers ei Penningen. « 1 Gulden heefc 30 Stuivers, of40 Grooten Vlaamsen (§ VI.), en 1 Stuiver heeft 16 Penningen. 1 Ryksd. heefc s± Guld., 8£fi/7., 50 Stuiv., 100 8 VI,, of 600 Penningen. 1 Pond Vlaamsch (£ VI ), zynde eene gefingeerde Munt, heefc 20 g VI., 2? Ryksd., 6 Guld., 120 Stuiv., 340 8 VI., of 19'O Penningen. 1 Schelling Vlaamsch ( g VI.) heefc 12 \ VI., 6 Stuivers, of 90 Penningen. 1 Stuiver heeft a § Vof 16 Penningen, en 1 $ VI. 8 Penningen. 1 Goudgulden heefc 28 Stuivers. Dus zyn , door Reductie, 2 Ryksd. gelyk5 Geld.; 3 Rvksd. gelyk 2^ g Vl.\\\i Ryksd. gelyk 5 VI.', jo-jj 'PI gelyk 3 Guld., en 5 Goudguldens ge.yk 7 Guld. De  KOOPMANS-REKENKUNST. 153 De Valuta is of Banco-, of Courant-Geld, dat ook Cas/a-Ge\d genoemd wordt; en het Bankgeld is doorgaans 4 PCt, meer of min beter dan Courant- of Casfa-Geld: Zie wyders hetgeen hier vooren Pag. 8' daar van gezegd is. Goud, Zilver en Geld wordt aldaar by Marken Trois gewogen. 1 MarkTVow heeft 8 O^cen, 160 Engels,of 51:0 Aazen; en 2 Marken Trois zyn 1 gg Trois-Gewicht. 1 Once heeft 10 Engels, of 6^0Aazen; en 1 En» gels is 32 Aazen. i Mark Trois fyn Goud wordt gedeeld in 24 Ca. raaten; ieder Caraat in 12 Greinen, en 1 MatkTrois fyn Zilver wordt gedeeld in 12 Penningen; ieder Penning in 54 Greinen. 19 Marken 7ro/*-Gewigt zyn gelyk ao Marken Keulsch-Gevtichz. Men wisfelt van hier op de volgende Plaatfen ,en geefc na Antwerpen, Brussel en Gent 100 fl. of ƒ Banco. per 102! fl. of ƒ Wisfel-Geld meer of min. Op Zicht. Breslau 4.3! Stuiv. Cour. meer of min, per t Pond Banco. Op 6 Weeken na Dato. Dantzig i fl. Banco, per 435 Grosfen Poolsch meer of min. Op 40 Dagen na Dato. Frankfort 100 Ryksd. Cour., per 133 Rd. van 90 Kreutz. Courant meer of min. Op de Miifen, en a Ufo van 14 Dagen na Zicht. K y Frank-  154 SCHATKAMER der Fa ankryk j4 % VI. Banco meer of min, per i Ecu van 60 Sols Tournois. Op 2 en 1 Ufo, en ook op Zicht. Geneve 90% VI. Banco meer of min, per 1 Ryks« daalder van 60 Sols Tournois. Op 2 Ufo, of 2 Maanden na Dato: Genua 85 § VI. Banco meer of min, per 1 Pezza van Lire fuori di Banco. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Hamburg 33 Stuiv. Banco meer of min , per 1 Wisfel-Daalder van 2 Marken Lubs Banco. Op ir/cjiJ, 8 of 14 Dagen, als mede 1, 2, of 3 Maan* den na Dato. Keulen 100 Ryksd. Casfa of Cour., per 146 Rd. Cour. meer of min. Op 14 Dagen na Zicht. Koningsbergen i <£ VI, Cour., per 314 Grosfen Pruisfisch meer of min. Op 41 Dagen nzDato. Leipzig en Naumburg 37 Stuiv. Cour- meer of min, per 1 Ryksd. van 24 goede Grosfen. Op . de Misfen. Lissabon 46 % VI. Banco meer of min, per 1 Crufado van 400 Rees. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Livorno $7% VI. Banco meer of min , per 1 Pezza da otto Reali van 6 Lire Moneta lunga. Op L//o van 3 Maènden na Dato. London 35 Q 6 § VI. Banco meer of min, per 1 & Sterl. Op 2 Ufo , en ook op Zicht. Ryssel icocfc Vï-of f Banco, per 178 £ VI., of ƒ meer of min. Op Zicht. Spanjen 96 %Vl. Banco meer of min, per 1 Dncado di Cambio van 375 Marevadis de Plata. Op Ufo van 2 Maanden 'na Dato. Vb-  KOOPMANS-REKENKUNST. 155 Venetien os % VI. Banco meer of min, per t Duc. di Banco. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Weenen 35 Scuiv. Banco meer of min, per t Ryksd. van 90 Kieutz. Courant. Op 6 vVeeken na Dato. Wat het CT/è- te Amfterdam betekent, is hier vooren Pag. 21 reeds verklaard. De Wisfelbrieven hebben te Amfterdam, na den Vervaldag, nog 6 Refpyt-Dagen , de Zon- en FeestDagen daar onder gerekend. Antwerpen en geheel Braband. Houden Boek en Rekening, deels in Ponden, Schellingen en Grooten Vlaamsch ; doch meerendeels in Guldens, Stuivers en Penningen. De verdeeling deezer Geld-Waarden is even de zelfde als die te Amfterdam. 1 Ryksdaalder, of Pattacon, heeft of Guld., 8 $ VI., 48 Stuivers, 96 % VI., of 768 Penningen Brabandsch. Dus zyn, door Reductie, 5 Ryksd. of Pattacons gelyk 2 £. VI., of ƒ ia, en 10 schellingen, of § VI., gelyk ƒ 3. De Valuta, van het Geld, dat men berekent, beftaat in Permisfie- of Wisfel-Ge\d, en Courant-Geld, wordende het IVis/èl-Gdd beftendig iö} PCt. beter gerekend dan Courant-Geld. Dus zyn ƒ6 WisfeU Geld gelyk ƒ 7 Courant. Het Gewicht van Goud en Zilver i9 aldaar het zelfde als te Amfterdam, en in gantsch Holland. Mea  ï5 ben niet meer dan één Refpyt-Dag, wyl zy op den volgenden Woensdag morgen betaald moeten worden. Daarentegen hebben de Briefen, welke op een Woensdag vervallen, 8 Refpyt-Dagen, vermits zy eerst op Woensdag der volgende Week betaalbaar zyn. Brieven echter, welke op Zicht luiden, als mede de zodanige, waar van de betaaling op zekeren Dag bepaald is, doch niet eer aankomen , dan wanneer niet alleen de gemelee bepaalde Oag. maar ook de Woensdag, als de Betaal-Dag, voorby is, moeten binnen 24 öurenper Casfa betaald, of anders geprotefteerd worden. Barcelona. En het gantfche Prinsdom Catalonje, in Span jen gelegen, houdt Boek en Rekening m Libras, Sueldos en Diner os. 1 Li.  KQOPMANS-REKENKUNST. itft 1 Libra heeft 20 Sueldos, 6f Reales de plata Ca- X^llal? 4t arditeS> 240 Din™> 'tf/ktaCathalan heeft i£ de ardi. tes, 3 Sueldos, 36 Dtneros, of 72 Mallas. tfMaï!asd! ardheS h£eft 2 °4 1 heeft 12 Z)/«W) of 24 I Dinero heeft 2 Mz//tfj. /™ zw"> °f I Pefo van 8 Reales de Plata is gelyk 1 Libra % Sueldos, o\ Reales, de plata Cathalane). ,4 Reales de ardites , 28 Sueldos, 336 Dineros, of672Mallas. aJ ?UCoi° d'Cambi° van vs Marevadis de Plata is gelyk 38 iueldos 7,$ Dineros, of 463^ Dineros. \ Ducado de Vellon van 11 is gelyk 10 Sueldos 5-ti Dineros, of 24^ Dineros. I Real de Plata van 34 Marevadis is gelvk 1* ***« 3è DlnerofXf £ 1 #e*/ ^ Vellon is gelyk 4j Mallas. PrSorfen? Verge,ykinS vIoeiien n« de volgende L , 5 pe.  t6t SCHATKAMER DE» 5 Pefos, of 40 Realts de Plata, zyn gelyk 7 Libras. 5 Doblones zyn gelyk 28 Libras. 272 Ducados de Cambio zyn gelyk 525 Libras. 136 Ducados de Cambio zyn gelyk 2625 Reales de strdites. 68 Ducados de Cambio zyn gelyk 2625 Sueldos. 64 Z>«cW« de Vellon zyn gelyk 1309 Sueldos. Men wisfelt van hier op de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdamt Ducado de Cambio, per 08 % Vl. Banco meer of min. Op Ufo van 60 Dagen na Dato. Frankryk, als Lions, Marfeille, en1 Parys, t Z>oM>» van 5f Z/Ar»*, ƒ«■ -5 Liv. 15 So/f ie«r». meer of min. Op Ufo als boven. Genua i Doblon efeclivo van 7 £#r«. 24 Lire fuori di Banco. London 1 Pefo van a3 Sueldos,per 40 % Sïer/Zwgf meer of min. Op Ufo van 60 Dagen na Dato. Het 17/0 betekent te Barcelona 60 Dagen na Dato van den Brief. Bazel. Houdt Boek en Rekening in Daalders of Ecus , Sols en Deniers; insgelyks in Livres, Sols en TJeals ook in Daalders, Kreutzers en Penning gen; of eindelyk ook in Guldens of Fkrynen, Kreutzers cn Penningen. ^  KOOPMANS-rekenkunst. 16$ I Daalder of Ecu heeft 3 Livres, 27 Batzen, 16 Grosfen, 45 Plapperts, r 0 Sols, 108 Kreutzers, 270 Kappen, 540 Penningen, o' 740 Deniers. 1Gulden of /%ry» heefc 15 Batzen, 20Gros/ets, 25 Plapperts, co Kreutzers, 150 Rappen, <\oo Pen* mngen , of 400 Deniers. 1 £/vr -»/erx. I Plappert is 6 Rappen, 12 Penningen, of 16 Deniers. 1 Sb/is i*jr«W2er, ^ Rappen, 9 Penningen, Of 12 Deniers. 5 ' I Kreutzer is s§ Rappen, of 5 Penningen. I Rappe is 2 Penningen. De Hr/«r« van het Geld, waar ?n Rekening gehouden wordt, is of %n>-, dat is Wisfel-Geld, of Gw«»*-Oeld. Het 5>e- tot t4 £frr« 13 ób/r, en in Franfche tot 73* SVj Wisfel-Geld het Stuk gerekend. e De Bazel fche nieuwe Ryksd Co«r. woHttO- 4to Aazen fyn Zilver gewa<.rueerd ' y de Reductie van de eene Valuta in de andere rtkent mfn echter il Livres 13 Sols Wisfel-Geld, ais de Prys van een * Spaan*  j6+ SCHATKAMER der Spaanfche Fijlool, tot 7 Fier. 38 Kreutzers Coürant? en in deeze Courante Munt wordt de Schild-Lo»« d'Or op 9 Flor. 36 Ziwtt., en de Franfche Ecu op 2 Flor. 24 Kreutz. in waarde gefchat. * 1 Franfche oude Louis d'Or geldt 7 i^ry». 50 Kreutz. Cour. meer of min. 1 Ducaat gelde 4 Flor. 24 Jöw/z. Ce«r. meer of min. 1 Louis blanc geldt 2 2%r. 12 irwtt. Cour. meer of min. Men geeft aldaar op Wisfel na Amsterdam ico Ryksd. W. G.per Banco meer of min. Op 1 en 2 Ufo, en Zicht.. Augsburg 100 Ryksd. W. G.,per 124 Ryksd. Cour.meer of min. Op LT/Ö van 14 Dagen na Zicht. Frankfort 100 Ryksd. W.G., per 130 Ryksd. W*. G. meer of min, of 123 Ryksd. Conv. Cour. Op de Misfen en kort Zicht. Geneve 100 Ryksd. W. G., per 9} Ryksd. Cour. meer of min. Op kort en lang Zicht. Genua 98 Ryksd. W. G. meer of mn,per 100 Pezztr van 115 Soldi fuori di Banco. Op 15 Dagen Zicht, als mede 1 en * Ufo. H ambur o 100 Ryksd. W. G.,per 90 ^^.B.an' co meer of min. Op i en 2 Ufo, en kort Zicht. L e 1 p z 1 g ïoo Ryksd. W. G., per iaa Ryksd. Cwr. meer of min. Op de Misfen, en kort Zicht. Of 100 Louis d'Or meer of min, per 100 Louis dVr.  KOOPMANS-REKENKUNST. 165 Of 100 Louis blancs meer of min, per 100 Louis blancs. Lions 100 Ryksd. W. G., per 164 Ecus van 60 Sols Tournois meer of min. Op de Payemens en eenige Dagen Zicht. Livorno 98 Ryksd. W. G. meer of min, per 100 Pezze da otto Reali. Op 1, en ook op 2 Ufo. London i Ryksd. W. G., per 51 § Sterl. meer of min. Op 1, en ook op 2 Ufo, als mede op korc Zicht. c Milaan 1 Louis d'Or, per zy Lire 8 Soldi corr. meer of min. Op 1, en ook op 2 Maanden Da. to. als mede op Zicht. Of 1 Flor. Courant, per 65 Soldi correnti meer of min. Neuremberg ïoo Ryksd. W. G. ,per 12a Ryksd. Cour. meer of min. Op Ufo van 14 Dagen na Zicht. Parys 100 Ryksd. W. Q.,per 164 Ecus van 60 Sols Tourn. meer of min. Op 1, en ook op a Ufo, als mede op kort Zicht. Straatsburc 100 Ryksd. W.G.,per 164 Ecus van 60 Sols Tourn. meer of min. Op de Misfen, en kort Zicht. Weenen 100 Ryksd. W. G., per 123 Ryksd. Cour. per Casfa meer of min. Op Ufo Van 14 Dagen na Zicht. Zurich 100 oude Louis d'Or, per 100 oude Louis ■ d'Or meer of min. Op kort Zicht. Of 100 Ducaaten, per 100 Ducaaten meer of mm, L 3 De  léS SCHATKAMER tii« De Brieven, welke te Bazel betaald moeten worden, zyr. gemeenlykflegts op eec'ge Jagen na Licht, of na Dato gefield. Refpyt-Dagen hebben aldaar geen plaats. B e r g a m o. Houdt Boek en Rekening in Lire, Soldi, en De. marl. i Lira is 20 Soldi, en 1 Soldo is 12 Denari. 1 Scudo di Bergamo hveft 7 Lire, 140 Soldi, of j68o Denari. t Ducato heefr 6| £fr«, 24 Crosfi, 134 288 Piccioli; of 1488 , Grw/o heeft 5* S>/#, •» Piccioli,oï 62 Denari. Dus zyn 5 £"^'< ge'yk 31 en 3l óW/' di Bergamo gelyk 35 Z>«M*i*- Op Wisfel geeft men van hier na Amsterdam 86 Soldi meer of min, ƒ «r 1 Guld» Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Ao os burg 105 SoW/ meer of min, * er 1 J%r. Co«r. Op Vjo van 14 Dagen na Licht. Bolzak-» 101 Solü meer of min, per 1 ^«r. Mo* neta lunga. Op de Misfen. Genua 31 Soldi meer of min, per 1 £»r« /»«ri Böwcö. Op tf/o van 15 Dagen na Zicht. Hamburg 69Soldi meer of tam,per 1 Mark» 2te»«. Op Ufo van 2 Maanden na Zfew.  KOOP MANS-RE KEN KUNST, 167 Lions 117 Soldi meer of ram, per 1 Ecu van 60 Sols Tournois. Op de Payemens en op Zicht. Livorno 188 Soldi meer of min, per 1 Pezza da otto Reali. Op Ufo van 15 Dagen na Zicht. London 45 Lire 15 Soldi meer of min, per 1 ,£ Sterlings. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Milaan aio Soldi meer of min, per 7 Lire correnti. Op Ufo van 20 Dagen na Dato. Napels 165 Soldi meer of min, per 1 Ducato di Regno. Op t//o van 15 Dagen na Zicht. Parys 117 Soldi meer of min, per 1 Ecu van 60 Sols Tournois. Op cV/o van 30 Dagen na Dato. Romen 210 Soldi meer of min,per 1 Scudo Ro~ tnano. Op Ufo van 10 Dagen na Zicht. Venetien 194. SW/ meer of min , per 1 Ducato di Banco. Op LT/o van 20 Dagen na Zicht. Of 102 Lire meer of min, per 100 Z/r« cor renti. Weenen 104 Soldi meer of min, per 1 Flor. Cour. per Casfa. Op Ufo van 14 Dagen na Zicht. Het CT/ö by Brieven, welke aldaar betaald moeten worden , wordt even zo verftaan, als onder het Art. Venetien befchreeven is. By Brieven uit Zurich betekent het 15 Dagen na de Acceptatie. De Brieven, welke op Zicht luiden, moeten by de vertooning, en die op eenige Dagen Zicht, of op Ufo gefteld zyn, op den Vervaldag betaald worden. Zo dra men een Brief ontfangt, is men gehouden denzelven ter Acceptatie te vertoonen; en zo de Acbenevens de Betaaling geweigerd wordt, moet L 4 men  16*8 SCHATKAMER der. men den Brief nog op den zelfden dag laaten protefleeren. - Voorts hebben de Brieven aldaar geene Refpyt* Dagen. B E R L Y N. Als mede Maagdenburg, Frankfort aan de Oder, en geheel Keur-Brandenburg houdt Boek en Rekening in Ryksdaalders, goede Grosfen en Penningen. i Ryksdaalder heeft 24 goede Grosfen, en 1 goed» Gros heeft 12 Penningen. In den Jaare 17CT5 den 1 Juny is aldaar een Bank geopend, waar in Rekening gehouden wordi in Ponden , Grosfen, en Penningen Banco. ' Alle Wisfclbrieven van eene grootere Som dan 100 Ryksdaalders, moeten in Ponden Banco gefield, en door de Bank aldaar betaald worden, op zo veel ftrafFe als het Beloop van den Wisfelbrief, of van de Wjsfelbrieven is-, welke door iem nd op eene andere wyze gefield, en buiteü de Bank betaald zyn. t Pond Banco, zynde een gefingeerde Munt, heefc 30 Grosfen, en I Gros 12 Penningen. De Contanten, welke in de Berlynfche Bank aangenomen worden, beflaan in Pruisfifche Friediichs d'Or, waar van 35 Stukken een Ktulfche Mark, die si Caraaten 9 Greinen fyn Goud bevat, moeten weegen: elk Stuk van zodanige Friedrichs d'Cr wordt den Inbrenger tot & Ponden Banco toegerekend, en hy voor het Beloop derzelve op een Folio in de Bank-Botken gecrediteerd. 1 Frie-  KOOPMANS-REK EN KUNST. iSp i Friedrichs- of Louis d'Or geldt 5 Ryksdaalders.. 1 Ducaat geldt 2% Ryksdaalders. 1 Louis blanc geldt 1« , of 3 2 Grosfen. Echter zyn de Ducaaten 3 PCc. meer of min be* ter dan Friedrichs dVr, en 5 PCt. meer of min beter dan Courant. Men wisfelt van hier, en geeft na A m s t e a n a m 1 Pond Banco, per 44 Stuiv Banco meer of min, of 40 Scuiv. Casfa meer of min. Breslau, Clkve, Koningsbergen 1 Pond Banco, per 30 goede Grosfen meer of min. Dantzig i Pond Banco,per 135 Grosfen Poolsch meer of min. Frankfort 1 Pond Banco ,per 110 Kreutz. Cour. meer of min. Of 100 Pond. Banco, per 125 Pyksd. meer of min in Louis d'Or. Hamburg i Pond Banco, per 43 fl Lubs Banco meer of min. Of per 31 g Lubs Courant meer of min. Leipzig 1 Pond banco, per 30 goede Grosfen Courant, of Louis d'Or, meer of min. London i Pond Banco, per 50 8 Sterlings meer of min. Lions en Parys i Pond Banco ,per gS Sols Tour. nois meer of min. Weenen i Pond Banco, per 110 Kreutzers Courant meer of min. L 5 iVfi  170 SCHATKAMER der. i Ufo wordt hier voor 14 Dagen na de Acceptatie gerekend. In gevolge de nieuwe Pruisfifche Wisfel-Ordonnantie van den Jaare 1751, zyn hier 3 Refpyt-Dagen veroorloofd, welke den Acceptant bevoegd maaken, om de Betaaling tot op den derdén Dag derzelve uit te (lellen. Doch zo deeze derde Dag op een Zondag, of by een Jood op een Saturdag invalt, moet de Betaaling op den voorgaanden tweeden Refpyt-Dag gefchieden. By aldien het echter by toeval gebeurde, dat alle 3 Refpyt-Dagen Feestdagen waren, moet de Betaaiing op den gewoonen Vervaldag gedaan worden. De Houder eens Wisfelbriefs kan dus den laadten Refpyt-Dag, zonder eenigzins Rifico te loopen, afwachten, eer hy noodig heeft, wegens NonBetaaling des Wisfelbriefs f te laaten protelteeren. B o L o g ka. Houdt Boek en Rekening in Lire, Soldi en Denari. \ Lira heeft ao Soldi Bajocci, of Bolignini, % Ciu/t of Paoli, 130 Quatrini, of 340 Denari. 1 Soldo heeft 12 Denari, of 6 Quatrini, 1 Quatrino heeft 2 Denari. 1 Scudt di Cambio, die men ook Piaftra, of Pez. za da otto Reali. noemt, wordt tot 85 Bolignini ge. lekend. Dus zyn 4 Scudi di Cambio gelyk 17 Lire; De Valuta van het Geld is tweeërlei, naamlyk Ëanco, dat is Wisfel-Geld, of ook Meneta iu"S^  KOOP MANS-REKENKUNST. 171 dat is Courant, waar van hec verfchil 3 PCt. meer of mm bedraagt. Men wisfelt van hier op de volgende Plaatfen, en g' eft na Amsterdam 40 Bolignini Wisfelgeld meer of min, per 1 Guld. Banco. Op U/o van 2 Maanden na Dato. Ancona 98 Dito meer of min,per 1 Scudo van 10 Paoli. Bolzano 47 Dito meer of min, per 1 Flor. Mo» neta lunga in Gojd. Op de Misfen. Florence 106 Dito meer of min, per 1 Ducato van 7 Lire. Op 3 Dagen licht. Ge n üa co Dito meer of min, per 6 Lire fuori di Banco Op eenige Dagen Zicht, of Dato. Lions 54 Dito meer of min, per 1 Tic» van 6» Sols Tournois. Op de Payemens. Livorno 87 Dito meer of min, per 1 /'«z^ toc P™teft ee- ren bevoegd. Doch de lietaa ing van denrplt/pn ! SieUden.,yk °P D^wdf* ^^eetwlli Op zodanige Misfen geeft men op Wisfel na a ur, per 100 Ryksd. Banco. M 2 of  180 SCHATKAMER der Of iqo Ryksd. dito meer of min, per ïoo Ryksd. Courant. London 6 Ryksd. 2 g. Grosfen dito meer of min, per 1 <£ Sterlings. Na eenige andere Plaatfen wisfelt Bronswyk als Berlyn of Leipzig. Het Ufo alhier betekent doorgaans 14 Dagen na de Acceptatie. Men heeft hier geen gereguleerde Refpyt-Dagen. In zekere gevallen kan de Prefentant ten hooglten 3 zulke Dagen vergunnen. Cadix. Houdt Boek en Rekening in Reales en Marevadis de Plata. 1 Real de Plata. zynde Zilvermunt, heefc 34 Marevadis de Plata. of 16 Quartos. 1 Pefo de Plata heeft 8 Reales de Plata. 128 Quartes, of 27a Marevadis de Plata. I Doblon de Plata heefc 4 Pefis de Plata. 32 Reales de Plata. yis Quartos. of 1088 Marevaais de Plata. i Ducado de Plata heeft 11 Reales, of 374 Marevadis de Plata. i Ducado de Cambio, of Wisfel-Ducaat, wordt toe 11 Reales i Marevadi, ofcoc 375 Marevadis de Plata gerekend, en by de Wisfel gemeenlyk in 20 Sueldos a ia Dineros verdeeld. 1 Real de Vellon, zynde Kopermunt, heefc 8j Ouartos, of 34 Marevadis de Vellon. * jjoor  K O OPMANS-R EKEN KUNST. ï8i Door Reductie zyn 375 Reales de Plata gelyk 3 } Ducados de Cambio , of 1000 Reales de Plata gelyk oof Ducados de Cambio, 375 Pef°s de Plata gelyk 272 Ducados de Cambio, en 3 7 Real. Of Mar. de PI. gel. 3 2 Real. of Mar. de Veil. of 1 Real de Plata gelyk 64 Marevadis de Vellon. Men wisfelt van Cadix op de volgende Plaatfen. en geeft na Amsterdam i Ducado de Cambio van 375 2"/*. revachsde Plata, per 98 § *7. iWo meer of min. Op 070 van 2 Maanden na Ztoo. Genua 120 Pefos de Plata meer of min, per 300 Pezze van 115 Soldi fuori di Banco. Op L75 van 2 Maanden na Dato. v Lissaboni A/5 de Plata, /er 600 Riet meer or min. Op Ufo van ij Dagen na Zicht. Li storno 121 Pefos de Plata meer of min, per 100 Pezze da otto Reali. Op (7/5 Van 2 Maanden na i)ü/o, M a d r 1 d en Se villa 100 Pefos de Plata , per 100 P«/5j ^5 van den Brief; de Brieven uit Frankryk daar van uitgezonderd, waar van het Ufo flegts 1 Maand, ook fomwylen 6 Weeken is. Alle Wisfelbrieven, die in Cadix betaalbaar zyn, hebben na den Vervaldag nog ó Refpyt-Dagen, en ^J 3 moe-  i82 SCHATKAMER der moeten by gebrek van betaaling ten langden op den laatften 6den Dag geprotefteerd worden: die laater laat protefteeren, moet, in gevalle de Acceptant failleert, voor de fchade ftaan, zonder dat de Trekker noch de Endosfant in 't minst daar in betrokken kunnen worden. Dantzig. Houdt Boek en Rekening in Florynen, Grosfen en Penningen. i Floryn heeft 3© Grosfen. pc Schellingen, of 540 Penningen. i Daalder heefc 3 Florynen , po Grosfen , 270 Schellingen, of 1620 Penningen. 1 Gros heefc 3 Schellingen, of 18 Penningen. i Schelling heefc 6 Penningen. Op Wisfel geefc men aldaar na de volgende Plaatfen ; als na Amsterdam 435 Grosfen Poolsch meer of min, per 1 & Fl. van ƒ 6 Banco. Op 40 of 70 Dagen na Dato, ook wel op Zicht. Hamburg 180 Grosfen Poolsch meer of min, per i Kyksd. Specie van 3 Mark. Specie. Op 3 of 6 Wecken na Dato, fomtyds ook op ccnen na welgevallen genomen tyd, Aangezien nu de Wisfelbrieven te Hamburg niet met Specie-Geld becaald, maar in Banco afgefchreeven worden, zo kort de Dantziger Remittant 1 per mille, en laat de Brieven in Banco te betaalen Hellen. 0m  KOOPMANS-RE KEN KUNST. i8j Om dus deWisfels van Dantzig op Hamburg behoorlyk te. reduceeren, heefc men aan te merken dat, wanneer men de Hamburger Banco-Valuta in de Dantziger Valuta begeert te veranderen , men iooo Ryksd. Banco gelyk 999 Ryksd. Specie moet rekenen; zo men echter de volle Dantziger Valuta in Hamburger Banco-Geld begeert te veranderen, moet men 1000 Ryksd. Specie gelyk tol Ryksdaaid. Banco rekenen. Op andere Plaatfen wordt van Dantzig zelden h droiture gewisfeld. Gefchiedt het echter fomtyds direct op Leipzig. Berlyn, Frankfort aan de Oder, Breslau, Koningsbergen, enz., zo wordt het Accord met eenig PCc. Opgeld, Trekkers of Remittants Avance, gefloten. Hec Ufo is 14 Dagen na den Dag der Acceptatie. Aldaar zyn 10 Refpyt-Dagen bepaald, de Zonen Feesc-Dagen mede gerekend; zo echter de icd.e Dag op een Zon- of Feest-Dag invalt, moet hec Protest op den qa™ Dag gedaan worden. Florence. Houdt Boek en Rekening in Scudi d'Oro, in Du* cati, als ook in Lire, en elke Specie worde in ao Soldi a 12 Denari afgedeeld. I Scudo d'Oro heefc ?i Lire, 20 Saldi d'Oro, 90 Qrazie, 150 Soldi di Lira, 240 Denari d'Oro, of 1800 Denari di Lira. 1 Ducato, Ducatone , Scudo corrente, of ook Piaftra genaamd, heefc 7 Lire, 20 Soldi di Ducati , 84 Crazie, 140 Soldi di Lira, 240 Denari di Ducato, of 16S0 Denari'di Lira. M 4 1 Pez-  i8i SCHATKAMER der. T Pezza, of Pezza da otto Reali, heeft 5! Lire, 20 Soldi di Pezza, 69 Crazie, 115 Soldi di Lira, 240 Denari di Pezza, of 1380 Denari di Lira. x Lira heeft ll Paoli, ia Crazie, 20 Soldi di Lira, 60 Quattrini« of 240 Denari di Lira. 1 Tefione heeft 2 Z/re, 3 PW/, 24 Crazie, 40 5ff/*# «// Z/r#, of 480 Denari di Lira. 1 Prfo/Z, oiGiulio, heefc 8 Crazie, 133 So/<# Z/V<7, 40 Quattrini, of 160 Denari di Lira. 1 Crazia heeft 1* .SW/ e Moneta lunga in Livorno. zyn» dus is Moneta buona in Florence 4,* PCc. beter dan Moneta lunga in Livorno. Men geeft alhier op Wisfel na Amsterdam i Pezze van 5i Z/re, per 88 § ^7, /.'««co meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Z)(?/o. A u g s-  KOOPMANS.REKENKUNST. 185 Aocsüurg 100 Pezze, per 178 Flor. Cour. meer of min. Op Ufo van 15 Dagen na de Acceptatie. Bologna i Duc. van 7 Lire, per 106 Bolignini meer of min. Op 3 Dagen na Zicht. Of 1 Pezza, per 87 Bolignini meer of min. Cadix en Madrid 100 Pezze, per 125 Pefos de Plata meer of min. Op Ufo van 60 Dagen Dato. Genua i Pezza, per 116 Soldi fuori di Banco. Hamburg j Pezza, per 83 % Fl. Banco meer of min. Lions i Pezza,per 96 Sols Tournois meer of min. Op Ufo van 30 Dagen Dato, en in de Payemens. Lissabon i Pezza, per 760 Rees meer of min. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Livorno 115 Soldi meer of min, per 1 Pezza da otto Reali. Op 3 Dagen Zicht. London i Pezza, per 50 % Sterlings meer of min. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Marseille en Parys 1 Pezza, per 56 Sols Tournois. Op Ufo van 30 Dagen na Dato. Messina en Palermo i Pezza, per 11 Tari 10 Grani meer of min. Op 1 Maand na Zicht. Milaan i Pezza, per T26 Soldi correnti meer of min. Op s Dagen Zicht. Napels Ioo Pezze, per 114 Duc. di Regno meer of min. Op eenige Dagen na Zicht en Dato. Romen ioo Francefconi van 10 Paoli, of 50 Zee. r.hini gigliati ,per 105 Scudi Romano meer of min Op eenige Dagen Zicht en Dato. M 5 Of  186 SCHATKAMER der Of i Pezza , per 12a drie-quart BajocchU Stukken meer of min. Venetien 79 Scudi d'Oro meer of min, met | PCt. beftendige Agio in Teftonen enz. te betaalen, per ico Duc. di Banco. Op eenige Dagen va Zicht en Dato. Weenen 63 Soldi meer of min, per 1 Flor. Cour. per Casfa. Op Ufo van 14 Dagen Zicht. De Wisfelbrieven, welke van Venetien en Romen op Florence getrokken worden, worden op Saturdag geaccepteerd, en twee Weeken daar na, insgelyks op Saturdag, betaald; dus is by het Ufo van 15 Da. gen de Dag der Acceptatie ingefloten. De Wisfelbrieven, welke van Bologna getrokken worden, worden ook op Saturdag geaccepteerd, en op Saturdag van de volgende Week betaald; dus is het Ufo 8 Dagen, als men den Dag der Acceptatie mede rekent. By de overige Brieven wordt het Ufo als in Livorno gerekend, en zo als het onder 't Artikel van die Plaats befchreeven wordt. Florence heeft geene gereguleerde Refpyt-Dagen; maar een Wisfelbrief moet na deszelfs Vervaldag, vóór 't vertrek der Post naar die Plaats, van waar de Brief gekomen is, of betaald, of geprotefteerd worden. Frankfort. Als mede Darmstad, Hanau en Mentz, houdt Boek en Rekening in Ryksdaalders, Kreutzers en Penningen; of ook in Florynen. Kreutzers en Penningen. ^ ^ ^  KOOPMANS-REKENKUNST. 187 I Ryksdaalder beeft ij Floryn, 4^ Kop/lukken, 22i Batzen, 30 Keizer-Grosfen, 45 Albus, 90Kreutzers, of 360 Penningen. I Specie-Ryksdaalder heeft ) f Ryksdaalder, 2 i%ry»e», 6 Kopjlukken, 30 Batzen, 40 Keizer-Grosfen, 60 Albus, 120 Kreutzers, of 480 Penningen. 1 P/oryrc heeft 3 Kcpftukken, 15 Batzen, 20 AV7zer-Grosfen, 30 Albus, 60 Kreutzers, of 240 p/ van Ge»ere heefc 4 Qjiarten, of 12 Deniers , Valuta van Gwew. Dus  ioo SCHATKAMER dhr Dus zyn door Reductie a Ryksdaald., of Ecus, gelyk 21 Guld. van Geneve , 2 Livres gelyk 7 Guldens van Geneve, 10 Sols gelyk 21 .Sc/s van Geneve, en jo Beniers gelyk 21 Deniers van Geneve. In den Jaare 1721 is hier eene 5a»co of Gw/tf, tot betaaling der Wisfelbrieven, opgericht, waar over eenige der voornaamfte Kooplieden eenen algemeenen SchaLmeefter hebben aangefleld, die voor Provifie f per Mille geniet. Men wisfelt van hier, en geeft na Amsterdam i Ecu van 3 Liv. Cour., per 90% VI. Banco meer of min. üp 2 Ufo. Augsburg en Neuremberg ioo Ecus dito, per 127 Ryksd. Courant meer of min. Op 14 Dagen na Zicht. Frankfort ico Ecus dito, per 125 Ryksdaald. Conv.-Courant. Op 14 Dagen na Zicht, en op de Misfen. Genua 96 Ecus dito meer of min, per 100 Pezze van 115 Soldi fuori di Banco. Op 8 Dagen na Zicht. Leipzig i i Liv. ia Sols 6 Den. Courant meer of min, per 1 Louis d'Or van 5 Ryksd. Op Ufo en op de Misfen. Lions en Parys ioo Liv, Courant, per 16% Liv. van 20 Sols Tournois meer of min. Op de Paye- mens, op Zicht, en a Ufo. Livorno 96Ecus dito meer of min,per \00Pezze da otto Reali. Op 8 Dagen na Zicht. Lon-  KOOPMANS.REKENKUNST. 191 London i Ecu dito, per ji £ Sterlings meer of min. Op 2 Ufo. Milaan 98 ZLVwj dito meer of min, per 640 Lire correnti. Op 8 Dagen na Zicht, Turin i Ecu r I Crufado van 400 Op i en li Ufo, of 2 i 3 Maanden Dato. London 33 Q 6 % VI. Banco meer of min, per 1 j£ Sterlings. Op i, ii, 2 en a§ Ufo. M adrid 83f 8, A7, Banco meer of min, ^>er 1 Duc. Op ii U/ê van 3 Maanden Z>a/0. Naumbtjrg ioo Ryksd. Banco, per 142 Ryksd. in Louis d'Or meer of min. In de Misfe. Neüremberg ioo Ryksd, Banco, per 142 Ryksd. Courant meer of min. Op 33 Dagen Dato. Parys en Bourdeaux 26 Q Lubs Banco meer of min, per 1 Ecu van 60 Sols Tournois. Op 1 en 2 Ufo van 1 en 2 Maanden Dato. P r a a c 100 Ryksd. Banco ,per 144 Ryksd. Courant meer of min. Op 6 Weeken Dato. N 8 Vu-  i93 SCHATKAMER der Venetien 86 % VI. Banco meer of min, per i Ducato di Banco. Op 1 en ik Ufo van 2 en 3 Maanden Dato. Weenen ioo Ryksd. Banco , per 144. Ryksd. Courant per Casfa meer of min. Op 6 Weeken Dato. Het Ufo betekent alhier by Brieven van Augsburg, Frankfort, Neuremberg, Weenen, en geheel Duitschland 14 Dagen Zicht, den Dag der Accepta* tie mede gerekend; Van Frankryk en London 1 Maand na Dato des Briefs; Van Portugal, Span jen en Venetien 2 Maanden na Dato des Brief s. De Brieven hebben alhier 12 Refpyt-Dagen, den Vervaldag mede gerekend, eer zy geprotefleerd mogen worden. Keulen. Houdt Boek en Rekening in Ryksdaalders Specie en Albus; als ook in Ryksdaalders Courant, Albus en Heller. 1 Ryksdaalder Specie heefc I§ Flor. Specie, 3} Keulfche Florynen, 20 Blaf erts , 80 Albus , 90 Kreutzers, of 960 Heller Courant. 1 Ryksdaalder Courant heefif \l Flor. Courant, 3$ Keulfche Florynen, \o\ Blaf erts , 78 Albus, 87 i kreutzers, of 936 Heller Courant. 1 %c/e heeft 13} Blaf erts , 53 \ Albus, Co Kreutzers, of 640 Heller Courant. iFlo-  KOOPM ANS-REKE.NKUNST. 199 I Floryn Courant heeft 13 Blaf erts, 52 Albus, 58j Kreutzers, of 624 Heller Courant. 1 Keulfche Floryn heeft 6 Blaf erts, 24 ,4/Zw, 27 Kreutzers, of 283 ZZe//er. I Zf/»/èrf heefc 4 Albus, 4I Kreutzers, of 48 Heller. 1 ^f/Zw heeft if Kreutzers, of'12 Z7e//>>£/o« of Pirtool van 32 Reales de Plata, of van 6oTj Reales de Vellon. Turin i Ecu , per 51 Soldi Piemonteft meer of min. Venetien ioo Ecus, per 61 Ducati di Banco meer of min. Weenen 53 Sols Tournois meer of min, per 1 Flor. Courant per Casfa, Tfl  so5 SCHATKAMER der Te Lions worden jaarlyks vier groote Markten gehouden, naamlyk: 1. La Foire des Rois, of Drie Koningen-Markt, welke altoos in January op Maandag na DrieKoningen begint. 2. La Foire dePdques.of Paasch-Markt, beginnen¬ de in April. 3. La Foire d'Aout, of Augustus-Markt, beginnen¬ de den 4 Augustus. 4. La Foire de tous Saints 5 of Allerheiligen-Markt, beginnende den 3 November, Iedere Foire heeft haar Payement, of Betaaltyd, naamlyk: Le Payement des Rois begint den eerften Maart, en duurt tot het einde van die Maand. Le Payement de Pdques begint den a Juny, en duurt tot den laatften dag van die Maand. Le Payement d'Aout begint den eerften, en eindigt den laatften September. Le Payement de tous Saints duurt van den eerften tot den laatften December , of Nieuw - f aarsAvond. De Acceptatie der Wisfelbrieven moet uiterlyk op den zesden Dag van ieder Payement gefchieden, of men moet, by gebreke van dien, laaten protefteeren. De Betaaling der Wisfelbrieven neemt een begin op den zesden Dag van ieder Payement, en zo dezelve een Feestdag is, op den daar op volgenden Dag,  KOOPM ANS-REKENKUN ST. 207 Dag, en duurt tot den laatften Dag der Maand. En van alle de Wisfelbrieven , welke onbetaald blyven, moet binnen 3 Dagen na ieder Payement geprotefteerd worden. Het Ufo in Frankryk betekent by Brieven uit Spanjen en Portugal 60 Dagen; doch van andere Plaatfen flegts 30 Dagen na Dato des Briefs. In Frankryk heeft men 10 Refpyt-Dagen na den Vervaldag. LlSSAEON En geheel Portugal, houdt Boek en Rekening in Mille-Rees en Rees, 1 Mille-Rees- is 1000 Rees. De Crufado velho, of de Cambio, waar van men zich in Rekeningen en Wisfels bedient, wordt tot 400 Rees gerekend. i Tofton heeft 100, i Real 40, en 1 Vintem 20 Rees. 1 Ree wordt tot 6 Ceitis of Seittis gerekend. De fynheid des Gouds wordt aldaar in Ouilates en Grams bepaald, de Mark tot 54 Qjtilates k 4 Grains, of tot 96 Grains gerekend. '; ' De fynheid des Zilvers wordt in Dinheiros en Grains ^bepaald, de Mark fyn tot 12 Dinheiros a 24 Grains, of tot 288 Grains gerekend. Lisfabon geeft op Wisfel na A m-  ao8 SCHATKAMER der Amsterdam i Crufado van ioo Rees, per 47 % VI. Banco meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Cadix en Madrid 2420 Rees meer of min,per i Doblon van 32 Reales de Plata. Op Ufo van 15 Dagen 2/V#*. Genua 724 Rees meer of min, per t Pezza van 5 3- Lire fuori di Banco. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Livorno 730 Rees meer of mm, per 1 Pexza da otto Reali. " Op Ufo van 3 Maanden na Dato. London i Mille-Rees, per 67 % Sterl. meer of min. Op 30 Dagen Zicht. Parys 460 Rees meer of min, per 1 Ecu van 60 Sols 'lournois. Op Ufo van 60 Dagen na Dato. Het G/ö wordt in Brieven uit Spanjen voor 15 Dagen na Zicht; uit London voor 30 Dagen na Zicht; uit Rolland en Duitschland vóór 2 Maanden na ZW0; uit Frankryk voor 60 Dagen na ZX?zo; uit./Wie«,en federt 1749 uit Ierland, voor 3Maanden na Dato gerekend. Alhier zyn 6 Refpyt-Dagen bepaald voor Brieven nit andere Landen, als dezelve geaccepteerd zyn; doch niet geaccepteerd zynde , genieten zy geen Refpyt-Dagen , maar moeten op den Dag, als zy vervallen zyn, geprotefteerd worden. Livorno. Houdt Boek en Rekening in Pezze da otto Reali, Soldi en Denari di Pezza. I Pez-  KOOPMANS-REKENKUNST. 209- heeft 3 Tefloni, 6 Lire, 9 Paoli, 20 Sol. eit di Pezza, 7 2 Crazie, 120 Soldi di Lira, 240 Denari di Pezza, 360 Quattrini, en 1440 Denari di Lira. ■ 1 Lira heeft 1! Pao//, 12 OvraV, ao SoM £/„ ra, 60 Quattrini, of 240 Denari di Lira. I Scudo d'Oro heeft 7I Z/re, 20 Soldi d'Oro, go Crazie 150 Soldi di Lira, 240 Denari dOro. of lboo Denari di Lira. 1 Ducato. Ducatone, Scudo corrente, of oók P/*J?r« genaamd, heeft 7 L/re, io'. /W/, 2Q Soldi di Ducato, 84 Crazie, 140 óo/aï <ƒ/ Z/r*. 240 De. nart ai Ducato , of I680 Denari di Lira. * hM-°Ae heef-C 2 LiTe' 3 P"oli, 24 Craz/e, 40 CsOldt di Lira, ot 120 Quattrini. 1 Pao/o, G/«//ö, of Real, heeft 8 Craz/e, joï^ «/ a7 Z/r<* , of 40 Qiiattrini. 1 Craz/a heeft if So/aV <*7 Z/W, of 5 Quattrini. I So/ao <# Lira heeft 3Quattrini; 1 Soldo di Pezza heeft 18 Quattrini, en I Denaro di Pezza heeft li1 Ouattrint'. i Quattrino heeft 4 Denari di Lira. De Valuta is hier Moneta lunga, waar van 4 i>ezze of 24 A/re gelyk 23 Z/re il/0«eta A„0M Gf corta gerekend worden; nademaal men de voorfz Pezza van 6 Lire Moneta lunga , flegts tot a{ 7e/?07»! 5* Lzre, 8J />ao//, of 69 Ovjz/e Moneta buona waardeert. Z/wiw wisfclt op de volgende Plaatfen, en geeft O Am-  »io SCHATKAMER der Amsterdam i Pezza da otto Reali, per 87 % Fl. Banco meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Augsburg 100 Pezze dito, per 180 Flor. Courant meer of min. Op Ufo van 1 j Dagen na de Bologna i Pezza dito, />«r 88 Bolignini meer of min. Op 3 Dagen na Zicht. Cadix en Madrid ioo Pezze dito, per 124 Pefos van 8 Reales de Plata meer of min. Op Ufo van 60 Dagen na AWo. Florence i Pezza dito, per 115 Soldi meer of min. Op 3 Dagen na Zicht. Genua i Pezza dito, per 116 Soldi fuori di Banco meer of min. Op 8 Dagen na Zicht. Hamburg i Pezza dito, per 83 % Fl. Banco meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Lions i Pezza dito, per 98 Sofr Tournois meer of min. Op £7/ö van 30 Dagen na Dato, en in de Payemens. Lissabon i Pezza dito, per 760 meer of min. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. London i Pezza dito, per 50 % Sterlings meer of min. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Marseille en Parys i Pezza dito, per 98 Sols Tournois meer of min. Op Ufo van 30 Dagen na Dato. Messina en Palermo i Pezza dito, per 11 Tari 8 Gr*»/ meer of min. Op 1 Maand na Zicht. Milaan i Pezza dito, per \ii Soldi corr. meer of min» Op 8 Dagen na Zicht. Na-  KOOP MA NS'REKEN KUNST, au Napels ico Pezze dito, per u5 Duc. di Regno meer of min. Op eenige Dagen na Zicht en Dato. No vi 187 Pezze dito meer of min, per 100 Scudi d Oro marche. Op de Misfen. Romen 1 Pezza dito, per 121 Stukken van i P«. joW// meer of min. • Of 1 P«2i* dico, per 121 Soldi di Moneta Komano meer of min. De Sculo Ro «ano van 10 PW/a i.-f So'di.en dus a xwf So/0/ gerekend. 4,1 Of I33f dito .per 121 >W/ jtfê». Rom. meer of min. Op eenige Dagen na Zicht en Dato. ° TnnaWn ^r 83 meer of min. Op 8 Dagen na Zicht. Venetien ioo Pezze dito, per 98 Ducati di ZW^meer of min. Op eenige Dagen na Zicht Of 102 Pezze dito meer of min. per 100 ' Duc dt Banco. Weenen 63 Soldi Moneta buona meer of min, %ht. " °P U/b van W '"gen na Het ü/è wordt hier gerekend by Rrieven uit Jgr**, ^Wtfr/M, Hamburg, Lule», L?dix"n ST? A'eD ^/«/fe voor 30 I .agen ra Dato] ui\n£i ö'Ven voor 3 iv.aanden na IS \LJl '"n' Re^i0- Moder'" e" Brefci., voor 20 3%*, biena, P,fa eaFerrara voor 3 Da^en na 0 2 Zic ht;  21a SCHATKAMER der Zicht; uit Genua, Milaan, Turin en Mas fa voor 8 Dagen na Zicht; uic Palermo en Mesfina voor i Maand na Z/rfo, of voor a Maanden na Dato; uit Sardinien voor i Maand na Z«'c& J uit Avignon voor 45 Dagen na Dato ; uit Perugia voor 5 Dagen na Z/'c/tf; uit Tarento, Bari en Leccie voor 27 Dagen na Zicht; uit RoMf?» voor 10 Dagen na Zicht, of 15 Dagen na Dato; uit Ancona, Pas faro en R»>»w/ voor 10 Dagen na Zicht; uit geheel Zwit/erland voor 8 Dagen na Zicht. Hier zyn geen Refpyt-Dagen tot betaaling der Wisfelbrieven beftemd; maar ieder Brief moet op den eerften hier gewoonlyken Betaaldag, die op den Vervaldag volgt» zynde Maandag, Woensdag ot Vrydag, betaald W 01 den. London En geheel Engeland, houdt Boek en Rekening in Ponden, Schellingen en Pence Sterlings. 1 Pond Sterlings (<£ Sterl. j heeft 20 Schellingen , of 240 Pence Sterlings. l Schelling Sterlings (fj Sterl.) heeft 12 Pence Sterlings Sterl } Men wisfelt op geen andere Plaats in Engeland, als op London, en men geeft aldaar op Wisiel na Amsterdam 1 &. Sterlings, per35 fj 2 % W Banco meer of min. Op 2 en 2^ G/o van 1 Maand na Dato, als mede op Zicht. Antwerpen i & Sterlings, per 36 fj 6 %Vl. W. G. meer of mm. Op 2 G/o van 1 Maand na Dato.  K QOPMA NS-REKENKUNST. 213 Cadix, Madrid, Bilbao 40 § Sterlings meer of min , per 1 Pefo van 8 Reales de Plata. Op 1* Ufo van 60 Dagen, of 90 Dagen na Dato. Dublin in Ierland 100 £ Sterlings, per 100 ^ lersch meer of min. Op 21 Dagen na Zicht. Genua 49 % Sterl. meer of min, per 1 Pezza van ., 5i Lire fuori di Banco. Op Ufo van 3 Maanden. Hamburg 1 & Sterlings, per 34 g 8 $ 77. ZWo meer of min. Op 1, i£, 2, en 2^ G/o van 1 Maand. Lissabon en Porto 5 JJ6 % Sterlings meer of min, /er 1 Mille-Rees. Op 30 Dagen na Zicht. Livorno 508, Sterlings meer of min, per 1 Pezza ; öa Reali. Op 6> van 3 Maanden. Napels 43.$ Sterl, meer of m\n, per 1 Duc. di Kcgno. Op Ufo van 3 Maanden. Parys en Bourdeaux 30 8, Sterl. meer of min, per 1 £c« van 60 Sols Tourn. Op f en 2 Wi van 1 Maand na Dato, als. ook op Zicht. Rotterdam i £ Ster/., per 3g g VI. Courant meer of mm. Op 2, 2£ Ufo van 1 Maand na Uato, als ook op Zicht. V e n e t 1 e n 50 % Sterl. meer of min, per 1 Z)«c*. /o di Banco. Op G/i van 3 Maanden. Het Ufo by de Brieven uit Holland, Duitschland, en Brahand is 1 Maand; uit Spanjen en ^rto/ Briefs3 5 En U'C iU,!ien 3 Maanden na Dat0 des De Brieven, welke op Zicht gefield zyn, moeten by de vertooning derzelven betaald, of , zo de be. taalmg niet volgt, geprotefleerd worden. o 3 De  214 SCHATKAMER der De Brieven, welke op \ of meer Ufo gefield zyn, hebben hier 3 Refpyt-Dagen. Madrid. Houdt Boek en Rekening in Reales de Plc.ta en Quartos; of in Reales de Plata en Marevadis de Plata, doch by Finantie-Rekeningen in Efcudos de FelIon , Reales en Marevadis de Fellon. j Real de Plata, doble Antigua genaamd, heefc 16 Quartos, 32 Ochavos, 34 /Marevadis de Plata doble , 64 Mirevadis de Féllon , of 640 Dineros. 1 AW;/e Fellon heefc 8£ Quartos, 17 Oc««vo*, 34 Marevadis de Fellon, of 340 Dineros. De £/Wo «e Pë//o* is een halve Pefo duro, en heeft ïO Reales de Pellon, 8$Qjiartos, 170 Ochavos, 340 Marevadis de P'ellon, of 3400 Dineros. 1 P/cHrfo fife P/a*a wordt tot 15 Reales de Pellon gerekend, en de Efcudo d'Oro is \ eptïive Doblon. \ .Doblon ahtiguo de Plata heefc 4 Pefos antiguos, ril Reales de Plata doble, 60 Reales 8 Marevadis de Pellon, 512 Quartos, 1088 Marevadis de Plata doble, 2048 Marï'vadis de Fellon, of 20480 Dineros. 1 Pefo antiguó Së-J'ldta heeft 8 Reales de Plata doble, i$ Reales 2 Marevadis de Fellon, \rt Quartos, 272 Marevadis de Plata doble, 512 Marevadis de Fel Ion, of 5120 Dineros. i Ducado heeft, by Pryfen van Goederen, 11 7W«, of 374 Marevadis, zo wel in Moneta de plata als Fellon. 1 Ducado de Cambio, of Wisfel-Ducaat, Ducado de Plata doble genaamd, beeft 11 Reales 1 Mar eva- di,  KOOPM ANS-REKENKUNST. 215 c«ar/ imperiali. 1 &7/ao corr ent e is 5 Z/re ij Soldi, of 115 .SW* correnti k 12 Denari correnti. Derhalven is de Valuta aldaar of imperiale, of corrente; het onderfcheid tusfchen de beide Valuttn wordf bepaald door de Filippo, welke beftendig tcx 5 z/re 6 Soldi, of tot 106 .Vo/aï Imperiali, en 7^ Zjre, of 150 Soldi correnti gerekend wordt. Dus zyn 106 Z/re, of Soldi imperiali, gelyk i^o Z/re, of Soldi correnti. Voorts zyn, door Reduct'ei 53 Scudi imperiali gelyk 8775 Se/a; correnti; 212 Set/aft imperiali gelyk 175J Z/re correnti; 4 Acwö7/' correnti gelyk 23 Z/re correnti; 15 Sc«J/ cw_ rew/ gelyk 1219 .S'o/aï imperiali, en eindelyk ij Z/re correnti gelyk 212 Sb/aï imperiali. Men wisfeit van hier op de volgende Plaatfen, en geefc na Amsterdam 58 Soldi correnti meer of min, per 1 Guld. Banco. Op G/o van 2 Maanden na ZWer 1 Flor. Courant. Op G/ö van 14 Dagen na Zicht. Of 68 AM correnti meer of min, per 1 Flor. in Doppien k -j{ Flor. gerekend. Bolzano 64 Soldi imp. meer of min, per 1 Flor G/ro. OpdeMfcfen. Genua 70 6W«7 »wj>. meer of min, per 1 Scudo di Cambio van Lire 4:12 /«o/7 aï ^a»co. Op Ufo van 8 Dagen na Zicht. Os Of  218 SCHATKAMER der Of I3§ PCt. meer of min, dat is 86§ Lire Correnti meer of min, per 80 Lire fuori di Banco. Lions 55 Soldi imperiali meer of min, per 1 Ecu van 60 Sols Tournois. Op de Payemens. Livorno 125 Soldi corr. meer of mm, per 1 Pez- za da otto Reali. Op Ufo van 8 Dagen na Zicht. London 30 Lire 10 Soldi corr. meer of min, per 1 Sterlings. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Of 1 Scudo imperiale, per 65 % Sterl. meer of min. Napels mo Soldi corr. meer of min, per 1 Du. cato di Regno. Op Ufo. Novi 180 Soldi imp. meer of min, per 1 Scudo d'Oro marche. Op de Misfen. Parys 55 Soldi imp. meer of min, per 1 Ecu van 60 iSo/f Tourn. Op iT/o van 30 Dagen na Date. Romen 138 Soldi corr. meer óf ram. per 1 Scudo moneta. Op Ufo. Venetien 84 Soldi corr. meer of min, per 1 Ducato picc. Op Ufo van £0 Dagen na Dato. Weenen 69 Soldi corr. meer of min , per 1 FJor. Courant. Op c//o van 14 Dagen na Zicht. Het cT/o wordt hier gerekend by de Brieven uit Genua voor 8 Dagen na de Acceptatie; uit fenetien voor 20 Dagen na Dato; uic Livorno, Romen, Augsburg en IVeenen voor 15 Dagen na de Acceptatie; uic Amflerdam voor 2 Maanden na Dato, en uic London voor 3 Maanden na Ztoo des Briefs. Te Milaan zyn geen bepaalde Refpyt-Dagen. Na-  KOOPMANS-REKEN'KUNST. £19 Mapeis. Houdt Boek en Rekening in Ducati di Reano, Cnrlini en Grani; of in Ducati en Grani; of oofc in Ducati. Tart en Giani. I Ducato di Regno heeft * Tari, 10 Carlini, 40 Cinquini, 100 Grani, 2cc Torneji, 300 Quartini, Co. Piccioli, of 1.00 Cavalli. I Taro of Tarino heefc 3 Carlini, 8 Cinquini, 20 Grani, 40 Torneji, 60 Qjiartini, 120 Piccioli, of 24O Cavalli. I Carlino heeft 4 Cinquini, io Grani, 20 Tornt' fi' 3° Qjiartini, 60 Piccioli, of 120 Cavalli. 1 Cir.quino heefc 2§ Giani, 5 Torneji, -jï Quartini, 15 Piccioli, of 30 Cavalli. l GftfKo heefc 2 Torneji, 3 Quartini, 6 Piccioli, of 12 Cavalli. I Tornefe heefc i| Quartini, 3 Piccioli, of 6 O»//ƒ. I Qtiartino heefc 2 Piccioli, of 4 Cavalli. 1 Picciolo of Cavalucco heeft 2 Cavalli. Napels geefc op Wisfet na B a r 1 99 «V #e£-» meer of min, /er 100 Z)«- «V Regno. Op iT/o van 15 Dagen. Genua ioo Z)wr. Regno , /er 90 Pezze van lij Soldi fuori di Banco meer of min. Op G/0 van 2a Dagen na Z/V/fa. Leccie 99 Z)«c. <# Pe^wo meer of mift, /er 100 Ducati ai Regno. Op G/o van 15 Dagen. Lr-  aao S C H A T K A: M E R der . Livorno 114 Duc. di Regno meer of min, per 100 Pezze da otto Reali, Op Ufo van 20 Dagen na Dato. Romen 126 Duc. di Regno meer of min, per 100 Scudi Moneta. Op Ufo van 20 Dagen na Dato. Venetien iiö Duc. di Regno meer of min, per ioo Duc. di Banco. Op Ujo van 15 Dagen na de Acceptatie. Het Ufo betekent by de Brieven van Romen 8 Dagen na Zicht; van Florence -20 Dagen na Dato, of 15 Dagen na Zicht; van Fenetien 15 Dagen na de Acceptatie; van Genua en Livorno 22 Dagen na Zicht; en van Spanjeh 2 Maanden na Dato des Briefs. Te Napels zyn 3 Refpyt-Dagen, en in gevalle van Aftw-Betaaling moet men op den laaclten derzeiven laaten procelteeren. Neuremberg. Houdt Boek en Rekening in Florynen, Kreutzers en Penningen; als ook in Florynen, Schellingen of Keizer-Grosfen, en Penningen. I Floryn heeft 3 Kop f! ukken ,15 Batzen, 20 _fj of Keizer-Grosjèn, 60 Kreutzers, of 240 Penningen. 1 Ryksdaalder heeft li Floryn, 4Ï Kopftukken, ■ 22§ Batzen, 30 $, 00 Kreutzers, of 300 Penningen. I Specie-Ryksdaalderhceh »{ Ryksdaalder, 2 F/orynen, 6 Kop/lukken, 30 Bat zen, 40 $ , 120 Kreut- ' zers, of 480 Penningen, 1 Kop-  KOOPMANS-R EKENPCUNST. 221 I Kopftuk heeft 5 Batzen, 20 Kreutzers, of 80 Penningen. 1 Batze heeft 4 Kreutzers, of 16 Penningen. 1 ij of Keizer-Gros heeft 3Kreutzers. of 12 Penningen. Derhalven zyn 3 Specie-Ryksdaalders gelyk 4 Ryksdaalders ; 2 Ryksdaalders gelyk 3 Florvnen , of 9 Kop/lukken; en 3 Atfze» gelyk 4 £ of KeizerGros/en. Banco- of Courant-Geld is aldaar 15 PCt meer of min beter dan Munt, welke in kleine Geld-Specien bellaar.. Men wisfelt van hier op' de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdam Ï42 -Ryksd. Cour. of Banco meer of min , per 100 Ryksd. Banco. Op Ufo van 14 Dagen Zicht. Of 137 Ryksd. Cour. meer of min, per joo Ryksd. Casfa. Aügshurg 100 Flor. Cour. meer of min, per 100 Flor. Cour. Op Ufo van ij Dagen na de Acceptatie. Of 100 Flor. Moneta meer of min, per 100 Flor. Munt. Bolzano 99 Flor. Cour. meer of min, per 100 Flor. Moneta lunga. Op de Markten. Of 96 Flor. Cour. meer of min, per 100 Flor. Valuta. Brhslau 90 Flor. Cour. meer of min, per 100 Fier. Courant. ' Op Ufo Van 14 Da^en na IWo. Fkank»  aas SCHATKAMER der F>ra-nk kor t ioo Ryks1. Cour. mser of min, per ioo Ryksd. Conv.-Courant. OpUfo van 14 Dagen Zicht, en op de Mitfen. Of 100 Ryksd Moneta m.-er of min, per 100 Ryksd. Mum. Hamburg 142 Pyksd. Cour. meer of min. per 100 Ryksd. Banco. Op E//ö van 14 Dagen Zicht, en ü 33 Dagen na Dato. Leipzig en Nausibürg 100 Ryksd. Cour. meer of min. per 100 Ryksd. Courant of Louis dOr. Op de Mi-fen. Lions 76 Ryksd. Cour. meer of min, per 100 Z?c»f van 60 Sols Tournois. Op de Payemens. London i*% F\or. Cour. meer of minder i£Ster- lings. Op Ufo van 30 Dagen n3 O.ito. Parys 76 Ryksd Co«r. rre r of min, per 100 Ecus van 60 So/j Tournois. Qp fjjo van .30 Dagen na Dato. Praag en Weenen 99 Fior.Cour. meerofmin, per 100 Flor. Courant. Op Ufo van 14 Dagen na IWo. Venetien 124 Ryksd. Cour. meer of min, per . 100, Z>#c. di Banco. Op C//o van 15 Dagen na de Acceptatie. Het C//o der Wisfelbrieven is 15 Dag^n, 2 Ufo 30, i4 £//o 23, en 4 Ufo 8 Dagen. Alhier zyn ö bepaajde Refpyt-Dagen. N o v 1. Houdt Boek en Rekening in Scudi d'Oro marchi, -Soldi d'Oro marchi, en J)enari. a'Oro marchi. 1 Scu-  KOOPMANS-REKENKUNST. 223 i Scudo d'Oro marche heefc 20 Soldi d'Oro marchi , en i Saldo d'Oro marche 12 Denari d'Oro marchi. De Scudo d'Oro marche is gefingeerd, en werdt voormaals met 1 PCt. verfchil voor een halve Doppia. die men Scudo d'Oro noemt, gerekend. Tegenwoordig, daar men ook de Wisfels in Mo. neta fuori di Banco betaalt, worden ïoo Scudi dOro marchi gelyk iwf Scudi d'Argento k 7 Ure 12 Soldi, met ij PCt. Opgeld, in Lire fuori di Banco gereduceerd, en uit dien hoofde 100000 Scudi d'Oro marchi gelyk 1069776" Lire fuori di Banco gerekend. 0 Ten tyde der Misfen wordt hier op Wisfel cegeeven na ■ b 6 Amsterdam i Scudo d'Oro marche,per 162 8 VI. Banco meer of min. Ancona ioo Scudi $v.o,per 166 Scudi Moneta meer of min. Antwerpen i Scudo dito,per 166& VI. W.G meer of min. Augsburg ioo Scudi dito, per 172 Ryksd. Giro. Babcelona i Scudo dito, per 63 Sueldos meer of min. Bergamo ioo Scudi dito, per 248 Scudi van 7 Ltre meer of min. Bologna ioo Scudi dito,per 18? Scudi di Cambio meer of min. Bolzano i Scudo dito, per 154 Kreutzers Giro meer of min. Flo-  £21 S CHAT K A MER der Ft oren ce ioo Scudi dito, per 142 Scudi d'Oro meer of min. Frankfort i Scudo dito, per 212 Kreutzers W. G. meer of min. Genua too Scudi dito, per 123 Scudi d'Argento meer of min. H a M b u r g i Scudo dito, per 156 % Fl. Banco meer of min. Lioin s 100 Scudi dito, per 296 Ecus van 60 Sols 'J curnois meer of min. Livorno ioo Scudi dito, per 184 Pezze da otto Reali meer of min. London i Scudo dito, per 92 § Sterlings meer of * min. Lucca 100 Scudi dito, per 156 Scudi d'Oro meer ;: of min. Milaan i Scudo dito, per 164 Soldi imperiali meer , of min. Napels, Bari en Leccie ioo Scudi dito,per 0.11 Duc. di Regno meer of min. N f,uremberg 100 Scudi dito, per 234 Ryksd. Courant meer of min. Palermo en Messina i Scudo dito, per 42 Carlini meer of min. Romen ioo Scudi dito,/er 109 Scudi di Stampa; d'Ore metr of min. S.. Gall i Sc«»o dito, >r 187 Kreutzers Specie meer of min. Span jen, naamlyk Cadix, Sevilla, en Me. 01 rs a del C a m p o 1 Scudo dito , per 620 itftfrevcdis de Plata meer of min. Ve-  KOOPMANS.REKENKUNST. 225 Venetien ioo Scudi dito, per 181 Ducati di Banco meer of min. Weenen ioo Scudi dito, per 230 Ryksd. Courant per Casfa meer of min. Het Ufo is alhier by Brieven na Genua, Milaan en Bergamo 20 Dagen, te rekenen van den Dag af, op welken de Wisfels gemaakt zyn, en zelfs dien Dag mede begreepen; na Florence, Romen, Fenetien , Lucca en Bologna 25 Dagen; na Napels, Fa* lenza, Barcelona en Saragosfa 30 Dagen; na Antwerpen-, Keulen, Leccie en Sari 35 Dagen; na Palermo, Mesfina en Alcala 45 Dagen; na Sevilla en Lisfabon 2 Maanden na Dato. Buiten de Misfen wordt teNovi weinig gewisfeld, en om die reden zyn 'er ook geen Refpyt-Dagen bepaald. Palermo en Messin a. Houden Boek en Rekening in Onze. Tan', Grani en Piccioli. 1 Onza heeft 30 Tart, 60 Carlini, 450 Pont i,600 Grani, of 3600 Piccioli. 1 Taro heeft 2 Carlini, 15 Po»//, 20 GrW, of ISO Piccioli. I C«r7/»0 heeft 71 Ponti, 10 Grani, of 60 Piccioli. 1 PoK/o heeft i| Gra»/ , of 8 Piccioli. 1 Grano heeft 6 Piccioli. 1 •SWo wordt tot 12 Tari, of 21 Carlini; en I ■F/cr/wo tot 6 j»n, of ia Cst/hm' gerekend. P Men  ft26 SCHATKAMER der Men wisfelt hier op de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdam ioo Grani meer of min, per i Guld. Banco. Genua 41 Carlini meer of min, per 1 Scudo d'Oro marche. Of 39 Grani meer of min, per 1 Lira fuori di Banco. Livorno 11 Tari meer of mm, per 1 Pezza da otto Reali. London 53 Tari meer of min, per 1 £ Sterl. N apels ioo Scudi van 12 Tari. per 120 Duc. di Regno meer of min. Of io Tari meer of min, per 1 Ducato di Regno. Novi 41 Carlini meer of min , per 1 Scudo d'Oro marche. Pa rvs 46 Grani meer of min, per 1 Livre van 20 Sols Tournois. Rome n 13 Tari meer of min , per 1 Scudo Moneta ' van 10 Paoli. Veni tien 11 Tari meer of min, per 1 Ducato di Banco. Of 7Ï 7ar» mter of min, per 1 Ducato corrente. Het G/o is alhier by Brieven na Livorno en Genua 1 Ma*nd na de Acceptatie, of 2 Maanden na Dato; en temge Daa^n na Zien , of na ZWo; na Rom.n . Fenetien en M// « -y« heeft 5 Marken, 10 Marken Ferdings, 2© Ferdings, of 30 Grosfen, X Mart  KOOP MANS-REKENKUNST. 231 I Mark heeft 2 Marken Ferdings, 4 Ferdings, Óf 6 Grosfen, I Af?r/S- Ferdings heeft 2 Ferdings, of 3 Grosfen. 1 Ferding heeft ii G/w. De Valuta des Gelds, waar in de Goederen by Partyen verkocht, en alle Wisfeïs betaald word-n, beftaat in Hollandsch Courant, of Ryksdaalders Al' berts. Het Rusfsch Geld is 15 PCt. meer of min flegter dan Alberts-Valuta; of 115 Copeken meer of min worden voor 1 Ryksd. Alberts gerekend. Riga volgt in de Tyd-Rekening nog den ouden Styl, en geeft op Wisfel na Amsterdam 100 Ryksd. Alberts. per 103 Ryksd. Cour. meer of min. Op 3Q of 65 Dagen na Dato. Dantzig i Ryksd. Alberts yper 150 Grosfen Poolsch meer of min. Hamcuro 103 Ryk«d. Alberts meer of min, per ioo Ryksd. Banco. Op 36 of 65 Dagen nu Dato. L v b e k op gelyke wyze; doch te betaalen in Hamburg. Koningsrergen i Ryksd. Alberts, per 12S Grosfen Pruisfisch meer of min. Romen. Houdt Boek en Rcken:ng in Scudi Moneta of Romaii, Paoli of Giuli, en Bajocchi; of in Scudi en Bajocchi correnti, P 4 I Scu-  234 SCHATKAMER der i Scudo Moneta, of Romano , heeft 3} Tefioni, 10 Paoli of Giuli, 100 Bajocchi, joo Ouattrini, of 1000 Mezzi Qj/attrini. 1 Tejïone heeft 3 Pao//, 30 Bajocchi, 150 0«a/. /*•ƒ*ƒ, of 300 Mezzi Qjiattrini. 1 Pao/o, of Giulio , heeft 10 Bajocchi, Quattrini, of Ioo Mezzi Quattrini. ?f i Bajoccho heeft 5 Quattrini, of 10 Mezzi Ouaitrini. I Quattrino heeft 2 Afezz/ Qjiattrini. De Scaao er 1 Guld. Cowr. Op a of 3 Maanden na Augsburg 113 Flor Courant meer of min, per ioo Flor. Co«r. Op Ufo. Bolzano j08 Flor Courant meer of min, per 100 Flor. Valuta. Op de Misfen. Frankfort jooJ Flor. Cwr. meer of min, >&«r 100 Flor. oude Munt. Op Ufo, en op de Misfen. Geneve 116 Kreutzers Courant meer of min , per i Ecu van 3 Livres Courant. Op 8 Dagen Zicht. Ge-  KOOPMANS-REKEN KUNST. 235 Genua 21 Kreutzers Courant meer of mm. per t Lira fuori di Banco. Op, 1 Maand Dato. Hamburg 119 Kreutzers W. G. meer of min, per 1 Ryksd. Banco. Op a of 3 Maanden na Dato, Leipzig 7 Flor. 56 Kreutzers Courant meer of min, per 1 Pittool van j Ryksd. Op Ufo, en op de Misfen. Lions 72 Kreutzers Courant, met 4 PCt. meer of min Agio, per 1 Ecu van 60 Sols Tournois. Op de Payemens, en op eenige Dagen Zicht. Livorno 120 Kreutzers Courant meer of min ,per 1 Pezza da otto Reaii. Op [ Maand Dato. London 9 Flor. 54 Kreutz. Cour. meer of min, per 1 <£ Sterlings. Óp 2 of 3 Maanden na Dato. Milaan 19 Kreutzers Courant meer of min, per 1 Lira corr. Op 1 Maand Dato. Neuremberg 113 Flor. Cour. meer of min, per ioo Flor. Cour. Op Ufo. Parys 72 Kreutzers Courant, met 4 PCt. meer of min Agio, per 1 Ecu van 60 ÓWf Tournois. Op 2 G/J. Venetien 12 Kreutzers Cour., met 8 PCt. meer of min Agio, per 1 Lira picc. Op 1 Maand Dato. W eenen 110 Flor. Courant meer of min, 100 Flor. Courant. Op Oyo. Het G/o is aldaar 15 Dagen, dubbeld Ufo 30 Dagen, ié Ufo 23 Dagen, en i Ufo 8 Dagen, den Dag der Vertooning voor den eerften Dag gerekend. De Brieven op Ufo hebben aldaar 3, en die op korter of langer tyd gefteld zyn, flegts 2 RefpytDagen. S t 0 k»  235 SCHATKAMER der Stokholm. Houdt Boek en Rekening in Daalders, Oere en Penningen. i Daalder heefc 4 Marken, 32 Oere, 128 Oer. lein, of 768 Penningen. 1 Mark heefc 8 Oere, 32 Oerlein, of 192 Pen. ningen. 1 Oer heeft 4 Oerlein, of 24 Penningen. i OerZe/» heefc 6 Penningen. DeFalutabeflaat aldaar \n Zilver- of Koper-Munt, waar van de eerfte driemaal zo veel dan de laatfte waardig is; want 1 Daalder Zilver-Munt is 3 Daalders, of 12 Mar. ken Koper-Munt; en 1 Mark, of 8 Oere Zilver. Munt, is 3 Marken, of 24 Oere Koper-Munt. Dus zyn ook 3 Daalders Koper-Munt gelyk 4 Marken Zilver-Munt, en 3 Marken Koper-Munt gelyk 8 Oere Zilver-Munt. De Oere Zilver-Munt noemt men ook Stuivers of Witten; de Oere Koper-Munt worden Rond/lukken ; en de 3 Ocrftukken Koper-Munt worden Slanten genaamd. Een Zweedfche Tonne Gouds wordt tot ioooqo Daalders Zilver-Munt, of 300000 Daalders Koper. Munt gerekend. Zweden , en we! byzonder Stokholm en Gottenhurg, wisfelc op de volgende Plaatfen, en geefc na Amsterdam 38 Marken Koper-Munt meer of min, per 1 Ryksd. Casfa. Ca»  KOOPMANS-REKENKÜNST. 237 Cadix 40 Marken dito meer of min, per 1 Ducado de Cambio van 375 Marevadis de Plata. Denemarken 33 Marken Dito meer of min, per 1 Ryksd. Courant. Dantzig en Koningsbergen 8 Marken dito meer of min, per 1 Flor. Poolsch of Pruisfisch. Hamburg 40 Marken dito meer of min, per i Ryksd. Banco. Op 37 en 65 Dagen, ais ook 1 en 2 Maanden na Dato. Of 33 Marken dito meer of min,per 1 Ryksd, Courant. Als vooren. Lissabon 18 Marken dito meer of min, per \ Crufado van 400 Rees. Livorno 35 Marken dito meer of min, per 1 Pezza da otto Reali. London 43 Daalders dito meer of min,per 1 j£ Sterlings. Op 45 of 70 Dagen na Dato. Lu bek 40 Marken dito meer of min, per 1 Ryksd. Banco, te betaalen in Hamburg. Op 37 Dagen na Dato. Parys 7 Marken dito meer of min,per 1 Livre van 20 Sols Tournois. Straalsund en Pomeren 30 Marken dito meer of min, per 1 Daalder Courant. Het Ufo betekent hier doorgaans 1 Maand na Zicht. De Wisfelbrieven, behalven die op Zicht. heb. ben 'er 6 Refpyt-Dagen. Straats«  a.38 SCHATKAMER der Straatsburg. Houdt Boek en Rekening, als Frankryk, in Li. vres Sols en Deniers Tournois; of in Ryksdaalders, Kreutzers en Penningen ; andere in Florynen , Kreutzers en Penningen; of in Florynen, Schellingen en Penningen. i Ryksdaalder of Ecu heeft 1| i%ry», 3 Z/Vrw, 15 Schellingen (Q), 22I Batzen, 60 Sols, go Kreutzers, 360 Penningen, of 720 Deniers. ï Floryn heefc 2 Livres, 10 Q, 15 Batzen, 40 Soft, 60Kreutzers, 240 Penningen, of 480Deniers. 1 Z/vr* heeft y Ij, 7* Batzen, 20 Soft, 30Kreut, zers, 120 Penningen, of 240 Deniers. 1 Schelling heeft i£ B^ze, 4 Soft, 6 Kreutzers, 94 Penningen, of 48 Deniers. 1 2fa«e heefc 2} Soft , 4 Kreutzers, 16 Penningen, of 32 Deniers. 1 So/ heefc il Kretttzer, 6 Penningen, of 12 Z>e- 1 Kreutzer heefc 4 Penningen, of 8 Deniers. i Penning heefc 2 Deniers. Men wisfek van hier op de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdam 184 Z?c«i meer of min, /er 100 Ryksd. Ztewco. Of 178 Ecus meer of min, />«r 100 Ryksd. Courant. Op eenen bepaalden Dag. Bazel 164 Ecus meer of min, per 100 Ryksd. - W. G. Op kort Zicht. Frank-  KOOPMANS-REKEN KUNST. 239 Frankfort 132 Ecus meer of min, per iooRd. Courant. Op Zicht, en op de Misfen Hamburg 184 Ecus meer of min, per 100 Rd. Banco. Op eenen bepaalden Dag. Lions ioo Ecus meer of mm, per 100 Ecus. Op Zicht, en de Payemens. London i Ecu , per 31 § Sterlings meer of min. Parys ioo Ecus meer of min, per 100 Ecus. Op , Zicht, en 1 of 2 G/o. Sedert eenige Jaaren betekent hier h"t Ufo in Brieven uit Duitschland 15 Dagen na Z/c^/ , en uit Frankryk 30 Dagen na Dato. De Acceptant, of Betaa'er, heeft geen ReTpyt. Dag; doch de Houder kan, zo hy wil, denzelven, buiten zyn nadeel, 10 Relpy.t-Dagen verg innen : indien 'er echter geen betaahn ; voigt, is hy onvermydelyk verpligt op den i<.d? Dag te laaien pro.efleeren. Turin. Houdt Boek en Rekening in Lire, Soldi en Dena* ri Piemontefi. . 1 Lira hesft 20 Soldi, 80 Quattrini, of 240 De« nari, 1 Soldo heeft 4 Quattrini, of 12 Denari. I Quattrino heeft 3 Denari. De Valuta in Geld is aldaa, vaa één fo^rt, naimlyk Piemonteesch Courant. Urn  Uo SCHATKAMER der Men wisfelt van hier op de volgende Plaatfen* en geeft na Amsterdam 38 Soldi meer of min, per 1 Guld. Banco. Op Ufo. AucsnÜRC en Weenen 46 Soldi meer of min, per 1 Flor Courant. Geneve 86 Soldi meer of min, per 1 Ryksd. of* Ecu van 3 Livres Courant. Genua 9 Lire 8 Soldi meer of min, per 1 Zee» chino. Lions en Parys 51 Soldi meer of min, per \ Ecu van 60 Sols Tournois. Op Zicht en de Payemens. Livorno 83 Soldi meer of min, per 1 Pezza da otto Reali. London 19 Lire 16 Soldi meer of min, per 1 <£ Sterlings. Milaan 98 Soldi meer of min, per 1 Filippo van "j\ Lire correnti. Romen 90 Soldi meer of min, per 1 Scudo Roma- no van 10 Paoli. Ven r tien 84 Soldi meer of min, per 1 Ducato di Banco. Of 54 Soldi meer of min, per 1 Ducato corrente, of piccola. Het Ufo is alhier by Brieven uit Engeland 3 Maanden , uit Holland 2 Maanden, en uit Frankryk 1 Maand na Dato. De Wisfelbrieven hebben hier 5 Refpyt-Dagen.  KOOPMANS.REKENKUNST. 241 Venetien. Houdt Boek en Rekening in Ducati, Grosji, en Denari of Grosfetti; als ook in Lire, Soldi en Denari. 1 Ducato heeft 6\ Lire, s^Grosf, 124 Soldi, m Grosfetti, of 1488 Denari. 1 Lira heeft 3ff Gw/?, 20 Soldi, 46f$ Grosfetti, of 240 Denari. * 1 Grosfo heeft 5£ So/aV, 12 Grosfetti, of 62 Z>e. 1 SöA/ö of Marchetto heeft 23'J Grosfetti, of 12 Denart. 1 Grosfetto, of Z)e«*ro <ƒ/ Ducato, heeft Z>«. Dus zyn, door Reductie, 5 Z)»™// gelyk 31 Zirej 31 Z/re gelyk 120 Gw/?, en 6 Gw/? gelyk 31 Soldi. De Valuta is aldaar drieërlei, naamlyk: 5«»co, Corrente, of Moneta corrente piccola. Banco-Faluta is hetgeen op de Rekeningen in de Bank-Boeken ftaat, waar van men by Betaalingen Iaat affchryven, en op welke men ons infchryft, als een ancier ons betaalt. Deeze Valuta is beftendig 20 PCt- beier dan Valuta corrente, en dus zyn ioo Ducati, of Lire di Banco, gelyk 120 Ducati, of Lire correnti; of ook 5 Ducati, of Lire di Banco, gelyk 6 Ducati, of Lire correnti. Moneta corrente piccola, waar in alle Goederen gekocht en verkocht worden, is eene Valuta, waar Q in  »42 SCHATKAMER dek. in A°. 1750 de Ducato di Ranco tot 9 Lire 12 Soldi bepaald is. Sedert dien tyd zyn 100 Ducati di Banco gelyk 960 Lire corr. piccoli , of 5 Ducati di Banco gelyk 48 Lire corr. piccoli - en 31 Ducati di Banco gelyk 48 Duc. corr. piccoli, of 31 Lire di Banco gelyk 48 Lire corr. piccoli. , Dus is Valuta di Banco 54$ PCt., waar voor men gemakshalve gewoon is54! PCt. te rekenen, beter dan Moneta corrente piecola. Ten aanzien van het bovengemelde Courant-Gdd bedraagt het Opgeld, dat men Sopra-Jgio ^oemt, in deeze Moneta corrente piccola eigenlyk ao34 PCt.; doch dezelve komt op a9il PCt. te ftaan, als men Banco-Faluta flegts 54! PCc. beter dan Moneta corr. piccola rekent. Venetien wisfelt op de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdam i Ducato di Banco, per 90 % VI. Banco moer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato* Ancon a too Ducati di Banco , per 93 Scudi Moneta meer of min. Op Ufo van 10 Dagen na Zicht. Antwerpen 1 Ducato di Banco, per 92 % VI. W. G. meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Augsburg ioo Duc. di Banco, per 96 Ryksd. Giro meer of min. Op Ufo van 14 Dagen "a Zkht' Bi4  KOOPMANS*REKEN KUNST. 243 Bisenzone of Novi 181 Duc. di Banco meer of min , per 100 Scudi d'Oro marchi. Op de Misfen. Bolzano 135 Soldi di Banco meer of min, per 1 Scudo di Cambio. Op de Misfen. Florence ioo Duc. di Banco, per 79 Scudi d'Oro meer of min. Op Ufo van if Dagen na Zicht. Frankfort ioo Duc. di Banco, per 193 Flor. Cour. meer of min. Genua 96 Soldi di Banco meer of min, per 1 Scudo de Cambio van 4 Lire di Banco , of 4} Lire fuori di Banco. Op Ufo van 15 Dagen na Zicht. Hamburg i Duc. di Banco, per 87 % VI. Banco meer of min. Op Ufo van 2 Maanden na Dato. Leipzig ioo Duc. di Banco, per 1 a6 Ryksd Courant of Louis d'Or meer of min. Op de Misfen. Lions 60 Duc. di Banco meer of min, per iooEcus van 60 Sols Tournois. Op de Payemens. Livorno ioo Duc. di Banco, per 102 Pezze da otto Reali meer of min. Op Ufo van 15 Dagen na Zicht. London i Duc. di Banco, per 51 \ Sterlings meer of min. Op Ufo van 3 Maanden na Dato. Milaan 160 Soldi di Banco meer of min, per 1 k Scudo imp. van 117 Soldi dito. Op Ufo van 20 Dagen na Dato. Napels, Bari en Leccie ioo Duc. di Banco, per 117 Duc. ai Regno meer of min. Op Ufo van 15 Dagen na Zicht. Neukemberg en VV kenen ioo Duc, di Banco per 193 Flor. Courant meer of min. Op Ufo van 14 Dagen na Zicht. Q 2 Ro-  244 SCHATKAMER der Romen ioo Duc. di Banco,per 61 Scudi di Stampa d'Oro meer of min. Op Ufo van 10 Dagen na Zicht. Het Ufo betekent alhier by Brieven uit London 3 Maanden na Dato des Briefs; uit Amfterdam, Antwerpen en Hamburg 2 Maanden na Dato des Briefs; uit Bergamo, Milaan, Mantua en Modena 20 Dagen na Dato des Briefs; uit Augsburg, Frankfort, Genua, Napels, Bari, Leccie, S. Gall, Neuremberg , Weenen en Bolzano 15 Dagen na de Acceptatie ; uit Ancona en Romen 10 Dagen na de Acceptatie ; uit Bologna, Ferrara, Lucca, Florence en Livorno 5 Dagen na de Acceptatie. De Wisfelbrieven hebben aldaar na den Vervaltyd, als de Bank open is, nog 6 Refpyt-Dagen. Weenen. Houdt Boek en Rekening in Florynen, Kreutzers en Penningen. 1 Floryn heefc 8 Schellingen 20 Grosfen, 60 Kreutzers, 240 Penningen, of 460 Heller. 1 Ryksdaalder Courant heefc 15 P/er., 12 fj, 30 Grosfen, go Kreutzers, 360 Penningen, of 720 I Ryksdaalder Specie heefc 1} Ryfoff*. Courant, a Florynen, j6 $, 40 Grosfen, 120 Kreutzers, 480 Penningen, of 960 Heller. l Schelling heeft 2f Grosfen, 7^ Kreutzers, 30 Penningen, of 60 Heller. I Grw, of Keizer-Gros, heeft 3 Kreutzers, 12 Penningen, of 24 Heller. 1 ATrfttï-  KOOP MANS-RE KEN KUNST. 34; 1 Kreutzer heeft 4 Penningen, of 8 Heiier. I Penning heeft 2 Heller. De P«/«;<ï is hier eenerlei, naamlyk Courant. Weenen wisfelt op de volgende Plaatfen, en geeft na Amsterdam 140 Ryksd. meer of min,per 100 Ryksd. Banco. Op 4 Weeken na Dato. Augsburg en Neuremberg ioo Flor. meer of min, per Ioo Flor. Courant. Op Ufo. Bolzano ioo Flor. meer of min, per 100 Flor. Moneta lunga. Op de Misfen. Of 97 Flor. meer of ram, per ioo Flor. MisValuta, of Munt. Breslau 95 Ryksd, meer of min, per looRvksd. Op Ufo. 1 Frankfort ioo Ryksd. meer of min,/;r 100 Ryksd. Conv.-Courant. Op de Misfen, en a UJo. Gratz en Lintz ioo Flor» meer of min, «er 100 Flor. Cour. Per le Fiere. Hameurg 140 Ryksd. meer of min , per 100 Rd. Banco. Op 4 Weeken na Dato. Leipzig en Naumburg ioo Ryksd. meer of min, per 100 Ryksd. Cour. of Louis d'Or. Op de Misfen. Lions 75 Ryksd. meer of min, per 100 Ecus van co Sols Tournois, Op de Payemens. Livorno i Flor., per 64 Soldi Mén. buona meer of min. Q 3 Lok-  3,4* SCHATKAMER &c. London 8 Flor. 45 Kreutzers meer of min, per \ Sterlings. Milaan 1 Flor., per 70 Soldi correnti meer of min. Praag 100 Flor» meer of mm, per ïoo Flor. Courant. Op UJo. Venetien 124 Ryksd. meer of min, per 100 Ducati di Banco. Of 96 Flor. meer of min, per 500 Lire Mohcta piccola. Onder Ufo worden hier 14 Dagen na de Acceptatie verftaan. ^ De Wisfelbrieven hebben hier 3 Refpyt-Dagen. Einde van het eerste Dkei.^  ERRATA. Niettegenftaande alle aangewende vlyt en naauwkeurigheid in het nazien der Proeven, zyn den Autheur na hec afdrukken nog de volgende Feilen onder 'c oog gevallen, welke de Leezer met de Pen gelieve ce veroeteren. Pag. Reg. Staat Lees 133 5 van bov. 67 % Sterl. 15 \ Sterl. 134 7 vanond. 25^ Lubs Banco 25 Q Lubs Banco 135 t van bov. ^5$ Lubs Banco 251 $ Lubs Banco 143 11 van ond 5 3^ % VI. Banco 53^ % VI. Banco 147 '9 van bov. 49^ PCt. circa \\2\ PCt. circa.   SCHATKAMER DER KOOPMANS - REKENKUNST. Wv hebben in het voorgaande Deel alle de Gevallen, weike by den Wisfelhandel voorkomen, grondig verklaard, en mee leerzaame Voorbeelden opgehelderd; dus blyft ons nu nog overig te toonen, hoe de daar by voorgedragène Leerftukken ook met voordeel toepasfelyk gemaakt kunnen worden op gemengde Wisfels,.dat is, op zodanige Voorbeelden, welke Goederen en Wisfelhandelingen tot onderwerp hebben; vermits het met dezelve even zoo gelegen is, als met de zuivere WisfelRekening. Eer wy echter daar toe overgaan, achten Wy met ongevoeglyk eenige Regelen af te handelen, welke by het opmaaken van courante Rekeningen en FaStuuren geduurig te pas komen, of ook, tot beter verftand der gemengde Wisfels, den voorrang verdienen. Deeze Regelen zyn : I. De Interest-Kekf.ning. II. De 1'rovisieKekemng. III. De Courtagie-Rekening. IV. De Assurantie-Rekening mee alles wat daar toe behoorc. V. De Compagnie- en R e d e r v - R e k e n i m g, II. Deel. A tn.  2 SCHATKAMER der Int e rest - Rk kening. Door het woord Interest, of Rente, verftaat men eene gebruiklyke Inkomlte van een uitgeleend Capitaal, het zy dat men het zelve opeen Handfchrifc, doorgaans Obligatie of Rentebrief eenaamd , aan een ander verftrekt, of anders art het Huk van Koophandel voor zynen Correfpondent in verfchot is, en voor zodanige uitgefchotene Gelden, naar den tyd dat dezelve uitgedaan hebben, Interest berekent; en in tegendeel. In het eerlte Geval zyn de Interesten doorgaans bepaald van 3 tot 5 pCt , terwyl eene hoogere Interest dan 5 pCt in Rechten onbegaanbaar, en voor woeker gehouden wordt: inden Koophandel daarentegen worde meesttyds 4 pt-"t. '« |aars, en fomtyds ook £ pCt. 's Maands Interen berekend, in de onderltclling , dat het vertchot telkens voor een Maand gedaan wordt. Het onderwerp, dat wy ons voorgeüeld hebben, betre't alleenlyk de Koopmans-Interest, welke in Maanden en Dagen, doch, volgens ufantie. niet min kr als voor ? Dagen berekend wordt. Wy zulkn dit ta eenige Voorbeelden afhandelen, en daar hec noodig is met leerzaame aanmerkingen ophelderen. ft Hoe veel is de Interest van ƒ 1345: ic«— voor 9 Maanden, a 4 pCt. 's Jaars? Maand. Maand. Komt 3 pCt. ƒ 1315:  KOOPMANS-R EKEN KUNST. $ ƒ 1345 '• 10 : — Ci,U. 4ch<5 : 10':~ 3 pCt* 1 20 Stuiv, 7(30 Anders. ƒ 1345 : 10 : — Md. 4 pCt. i2. . . 5382 : - : — 6 269 ï : — : —. 3 1345 : 10 : — ƒ40I36 : 10 : —. I 20 Stuiv. ~|jo 2. Hoe veel is de Interest van ƒ 1087 : 12 • — voor 11 Maanden, a 4 pCt. 's Jaars? Antw. ƒ 72 ! 18 : —, 3. Idem van ƒ 2249 , ^ , VOQr Maand a 45 pCr. s Jaars? Antw. ƒ 59 : 1 : — a 34 pCt. '«Jaars? Antw. ƒ49 : e : _. 5. Idem van/2)68 : 15 : 8 voor g Maanden, a 4* pCt. 's jaars ? Antw. ƒ 89 : 1 : —. 6' Vö : - voor IO Maanden, a 3» pCc. 's Jaars? Antw. ƒ 124 : 2 • — 7* ^T/n"/.'^68 = : ~ voor 2 Maanden, a 4i PCt. 's Jaars? Antw. ƒ 12 : 8 : —. A 2 8. Hoe  4 SCHATKAMER der 8. Hoe veel is de Interest van ƒ5279 : 14 *"" voor 102 Maanden, & 4 pCt. 's Jaars ? ƒ5279 : 14 : — Maand. ■ 4 12 . . • 21118 : 16 : — 6 10559 : 8 : — 3 5279 : 14 : — i£ 2630 : 17 : — Guld. 184I78 : 19 : — I 20 Stuiv. 15I79 dit overfchot, meer dan 50 zynde, wordt voor een geheele Stuiv. gerekend , en dus is het Antwoord ƒ 184: ió : —. 9. Hoe veel is de Interest van ƒ2714 : 9 : — voor 72 Maanden, £14 pCt. 's Jaars? Antw. ƒ67 : 17 : - 10. Idem van ƒ 2893 : 12 •" — voor 9Ï Maanden , a 3I pCt. 's jaars ? Antw. ƒ 79 : 7 : —. 11. Idem van ƒ4136 : 12 : — voor 11 è Maanden, h 4£ pCt. 's Jaars? Antw. ƒ 178 : 8 : —. ja. Hoe veel bedraagt de Interest van f 1968 : — in 8 Maanden 24 Dagen, a 4 pCc. 's Jaars, als iedere Maand, naar Koopmans gebruik, tot 30 Dagen, en by gevolg het Jaar tot 360 {Jagen gerekend wordt ? ƒ 1968  k oop mans-rekenkunst. j ƒ 1968 a 4 pCt. Maand. 12 7872 6 3°36 2 — 60 Dagen 1312 20 437 : 7 4 87 : 9 Guld. 57J72 : 16 I 20 14I55 dit overfchot, om bovengemelde reden, voor een geheele Stuiv. gerekend zynde , is het Antwoord/j?: 15:—. 13. Hoe veel bedraagt de Interest van ƒ 1163: 16: — in 7 Maanden 18 Dagen, a 4 pCt. 'sJaars? Antw. ƒ 29 : jo : —. 14. Wem van ƒ 1758 : 11 : — in 8 Maanden 13 Dagen, a 4 pCt. 's Jaars, Antw. ƒ 49:9: —. 15. Idem van/2549 : 15 : — in 10 Maanden 23 Dagen, a 4 pCt. 's Jaars? Antw. ƒ91:10:—. 16. Jdem van ƒ3167 : 10 : — in 6 Maanden li Dagen, a 4 pCt. 's Jaars ? Antw. ƒ67:4: —. 17. Idem van f 3812 : 17 : — in 5 Maanden 21 Dagen,a4 pCt. 's Jaars? Antw. ƒ72:9:—. 18. Idem van ƒ5156 : j4 : — in 4 Maanden 16" Dagen, è 4pQ. 's Jaars? Antw.ƒ77:iü: —. 19. Idem van ƒ 3977 : 18 : — in 9 Maanden 27 Dagen, a 4 pCt. 'sJaars ? Antw. ƒ131:5: -. A 3 20. Hoe  6 SCHATKAMÉR du 2c. Hoe veel is de Interest van ƒ i%(-x> : Ja : — in 21 Dagen, a. è pCt. 's Maands? ƒ 2169 : is : — a è pCt. Dagen — ■ 30 . . . 1084 : 16 : — 15 542 : 8 : — v 5 180 : 16 : — Guld. 7 [ 50 : 7 : *~" I 23 Stuiv. 11J87 het overfchot voor een geheele Stuiv. gerekend zynde, is het Antwoord ƒ 7 : 12 : —, kt. Idem van ƒ 374» : U ' — in 17 Hagen , h % pCt. 's Maands? Antw. ƒ 10 : 12 : —. 22. Idem van ƒ 1860 : 17 : — in 13 Dagen, a 1 pCt. 's Maands? Antw, ƒ 4 : 1 : —. 23. Idem van ƒ2968 : 16 : —- in 19 Dagen, a i pCc. 's Maands? Antw. ƒ o : 8 : —. 24. Idem van ƒ 4732 'S: - in 11 Dagen, a é pCt. 's Maands? Antw. ƒ 8 : 14 : —. 25. Idem van ƒ2379 : 19 : 8 in 25 Dagen, è I pCt. 's Maands? Antw. / o : 18 : —. aê. Idem van ƒ 2568 : 4 : — in 7 Dagen, a i pCt. 's Maands ? Antw- ƒ31 — : —■ 27. Idem van ƒ 5?o," : 14 : — in 9 Dagen , a § pCt.'s Maands ? Antw. 7 : 13 : —. 1 Aam-  KOOPMANS-REKENKUNST. 7 Aanmerking. Aangezien hec in de volgende Voor tellen een noodzaakelyk verëischte is, dac men hec verfchil van den eenen cyd toe den anderen in 'Jagen weec re beftemmen, achten wy noodig hec voDende toe opheldering vooraf te zeggen, 'c Is bekend, dac hec vinden van zodanig verfchil in onze gewoone tydrekehing een zaak van weinig belang is, als men flegts hec geral Dagen, welke in iedere Maand zyn, behoorlyk gadeflaac, en daar benevens acht geefc, of het jaar, waar in men rekenc, een gemeen of een Schrikkel-Jaar is; doch daar wy boven aange merkt hebben, dac de Kooplieden gewoon zyn een Maand op 30 Dagen, en dienvolgens het Jaar tot 360 Dagen te rekenen, kan men ligc befeffen , dat het boven gemelde verfchil hier op eene geheel andere wyze gerekend moet worden. Dus worde de laacfte Dag van iedere Maand, het geheele Jaar door, als de softe aangemerkt, gelyk ook de 15de Dag van iedere Maand voor de hejft der Maand wordt gehouden, fenoon in fommige Maanden de waare helfc tusfchen den 15 en 16 invalt. Wanneer men nu voor alle de Maanden van 'c Jaar eene Tafel opmaakc,waar in by eiken Dacum cener Maand worde aaogeweezen, voor den hoevecltten Dag van \ Jaar dezelve gere.af n, bV .03. dan js de fom 463; hiervan de 194 •fgetrokken, toont het overblyffel, dat het gezocht tydverloop 269 Dagen, of 8 Maanden 29 Dagen is. *3. Een Koopman vindt in zyne Boeken, dat hy in den laare 1789, voor Rekening van een zyner Correfpondenten , de volgende Poscc-n betaald, en daarentegen ontfangen heeft, als: Betaald: den 7 February . ƒ 1825 '• — '■ ~~ den 17 Maart . ' 250° : — : — den 9 April . . ' '732 '. 10 : — den 13 Juny . ■ * 2414 t M » — den 25 JuW • ' ' 3'4?> : 8 : — den 7 Augustus . «• 1S41 : 10 : — den co dito . . '*!. 1438 ï — ' den 11 Oftober . * 2400 : — : — den t8 December * töoo : — : — Ontfangen: den 8 May . . ƒ 3,25 : 10 '• ~~ den 14 July . . * 2746 : 12 : •— den 9 September . * 3124 : 18 : — den 21 dito . . * 1836 : — : den 12 November » 4125 : — : — , den 5 December . * 1042 : — : — In-  KOOPMANS-REKENKUNST. ft Indien de Koopman op den i Jamiary 1790 de Rekening der wederzyds verloopene Interest opmaakt, tegen 4 pCt. 's jaars, vraagt men, hoe veel de een den anderen aan Interest te betaalen heeft, en hoe groot het faldo der Rekening zal zyn? De manier op welke dit en foorcgelyke Voordellen doorgaans op Koopmins Comptoiren berekend worden, is in het volgend Opftel te zien. Wy zullen, om duiddyk re zyn, den Koopman A, en zynen Correfpondent B noemen. A moet hebben den Interest van ƒ 1825: —:— van 7 Febr. 10131 Dec. 10 Maanden 23 Dagen ƒ 65: 10: — * 2500: — :— van 17 M-mt tot dito 9 Maanden 13 Dagen * 78:13:—. f 1732:10:—van 9 April tot dito 8 Maancen 21 iJagen * 50: 5: — e f414:12:— van 13 Jui.y tot dito 6 Maarden \j Dagen * 5:: 17: — » 3248: 8:—1 van 25 July tot dito 5 Maanden'y Dagen * 5j:J9: — * 1841:10:— van 7 Augustus tot dito 4 Maarden 23 Lagen » 29: 5: — * 1438: —:— van 20 August, tot dito 4 Maanden ;o Degen # ao: \y, * 2400: —:— van 11 Dctob. tot dito 2 Mnai:dtn 19 Dagen e 21: 11 * ióco: —:— van 18 Decemb. tot dito J2 Dagen . . > 2:3.' fiwno:-:-; ƒ0,76 :~~~7- B daar-  ia SCHATKAMER der B daarentegen moet hebben den Interest van ƒ 3125:10:— van 8 May tot3iDec. 7 Maanden 22 Dagen / 80:11: — * 2746:12:— van 14 July tot dito 5 Maanden 16 Dagen * 5°:ï3:— 0 3124:18:—vanoSeptemb. tot dito 3 Maanden 21 Dagen * 38: n: — * 1836: —: — van 21 Sepc. tot dito 3 Maanden 9 Dagen » 20: 4: — 0 4125: —:— van ia Nov. tot dito 1 Maand 18 Dagen . * 22: —:— » 1042: — s—van sDecemb. tot dito 25 Dagen . • * 2:18: — ƒ16000: — :- ƒ214: 17: — Waar uit derhalven openbaar is, dat de Koopman A van zynen Correfpondent B is komende ƒ 3000 Capitaal, en ƒ 161: 10:— Interest, moetende dus hec Saldo der Rekening zyn ƒ 3161: io: —, welke B op nieuwe Rekening fchuldig is. Anders kan men ook op de volgende wyze rekenen. f 1825:— van 7 Febr. tot 17 Maart J 1 Maand 10 Dagen . . / 8:2: — 0 2500:— T7^2~s:— van 17 Maart tot 9 April J *J 22 Dagen . • ' 10:12: — , 1713a: 10 ƒ6077: 'O van 9 April tot 8 May 29 Dagen . . * 19:10: — * ?laAiüL. Tranfporteere ƒ 3K-.4: — ƒ2032  KOOPMANS-RÉKENKUNST. 13 Tranfporc ƒ 38: 4.: — ƒ2932:— van 8 May tot 13 Juny 1 Maand 5 Dagen . * 11: 8: — » 2414' 12 ƒ5346:12 van 13 juny tot 14 July I Maand 1 Dag . f 18: 8: — o Q746:J2 ƒ2600:— van \i July tot 25 dito II Dagen . » 3: 4; — * 3248: 8 ƒ5848: 8 van 25 July tot 7 Augustus 11 Dagen . . » 7: i6:-_ » 1841:10 ƒ 7689:18 van 7 Augustus tot 20 dito 13 Dagen . * 11: 2: — * 1438: — ƒ 9127: «8 van 20 August, tot 9 Sept. 19 Dagen . . » 19: 5: — «■ 3124:18 ƒ 6003:— van 9 September toe 21 dito 12 Dagen . '. * 8:—: — * i8-?6: — ƒ4167:— van 21 Sept. tot 11 Oftob. 20 Dagen . . * 9: 5:— * 2ico: — ƒ6567:— van iiO&ob tot 12 Nov. 1 Maand 1 Dag . '22:12: — * 4'"?: — ƒ 2442:— van 12 Nov. totsDecemb. 23 Dagen . . » 6: 5: — * 1042:— — Tranfporteere ƒ155: 9:— \  14 SCHATKAMER der Tranfport ƒ155: 0: — ƒ 1400:— van 5 Dccemb. tot i'8 dito 13 Dagen . . e 2: 1: — * i5oo:— ƒ 3000:— van 18 De.cemb. tot 3: dito 12 Dagen . . » 4; —: — Dus is B op den 31 December aan Interest fchuldig - . • ƒ161:10:—, terwyl tevens blykt, dat hv daar benevens nog/er Saido debet is ƒ 3C00, overeenkomende met onze voorgaande eerfte manier. 29. B te Cadix heeft, in onderfcheidene tyden, voor zyn eigen Rekening op A te Amfterdam getrokken, en aan denzelven geremitteerd: als volgt: Getrokken: 1789. 3 Maart . f 1045 : 10 : — 7 April . * 1367 : J2 : — 23 Juny . « 2450 : — : — 29 July . » 1725 : 16 : — 16 Augustus o 2216 : 14 : — iq Oétober . * 863 : 10 : — 9 November' * 1667 : 18 : — Geremitteerd: 1789- 16 April . ƒ 1600 : — : — 18 May . * 1040 : 10 : — 5 july . 0 i^6B : 15 : — 16 September » 2532 : 7 : — 4 December * 1836 : 12 : — Ia-  KOOPMANS-R.EKEN KUNST. 15 Indien A op den I January 1790 de Rekening Cou. rant opmaakt, en aan zynen Corr^ipondenc B overzendt, vraagt men, hoe veel Interest de een den anderen zal hebben te vergoeden, en wa: het Saldo der Rekening zal zyn; de Interest gerekend zynde tegen 4 pCt. 's Jaars? Antw. B moet voor Interest betaalen ƒ 90 : 4 : —, en is per Saldo aan A fchuldig ƒ 3349 : — : _. SO. B te Parys heeft, in onder fcheidene tyden, voor zyn eigen Rekening op A te Amfterdam getrokken, en aan denzeivcn geremitteerd, als vo'gt: Getrokken: 1789- 8 July . / 3135 : 14 : — 27 Augustus * 1509 : 3 : — 4 Oclober . * 774 : 9 : — 28 November «= 2468 ,: 12 : —■• 12 December » 914 : 7 : — 1790, j8 January . * 1125 : 13 : — 12 Maart . * 844 : 6 : — 27 April . o 1319 : 8 : _ 19 May . * 1120 : 8 : Geremitteerd: 17S0. 1 Augustus ƒ 1ó28 : 15 : — 3 September » acoo : — : 7 November » 1140 : — : — 9 December * 1847 : 12 : — 1790. 24 January . * iojo : — : — 13 April , * i758 : 13 : — 18 May - , j.836 : 9 : — Zo na A rot primo fuoyde Rekening Courant opmaakt, en daar by, wegens verfchot en nabetaa- ling,  i6 SCHATKAMER ösr ling, k Pct. Interest 's Maands rekent, is de vraag, hoe veel Interest hy alsdan van B heeft te vorderen , en hoe veel B hem per Saldo in alles fchuldig is? Antw.. A heeft voor Interest ƒ 121 : 6 : — van B te vorderen, en B is hem op nieuwe Rekening fchuldig ƒ2050. : 17 : —. 31. Een Koopman A te Amfterdam heefc, in onderfcheidene tyden, voor zynen Correfpondent B te Frankfort in verfchot geweest, en van tyd tot tyd Remifes daar op ontfangen ; hetgeen in zyne Boeken op de volgende wyze ftaat aangetekend: B Debet. Voor de volgende Traittes: 1789. 11 January . ƒ 659 : n : — 19 February * 1417 : 8 : — 3 April . > 8Q7 : 15 : — 28 May . * 1236 : 5 : — 24 July . » 797 : 10 : — 12 September * 2133 : 14 ■ — 8 December * 1070 : — : — 179c. 22 January . » 787 : 12 : — 13 February * 1250 : 10 : — 7 Maart . * 923 : 12 : — B Credit. Voor de volgende Remifes: 1780. 7 February ƒ 449 : 7 : — 18 April . <" 2054. : 10 : — 4 May . » 387 : 6 : — 18 Juny . * 874 : 18 : — 27 Augustus * 925 : ló : — 8 November * 215Ö : 17 : — I7?o. 4 January . * 824 9 : — V Maart . * 1050 : 4 : — J Zo  SCHATKAMER DER KOOPMANSREKENKUNST. TWEEDE DEEL. leerende De voornaamfte gevallen, in den Koophandel voorkomende, kort, grondig en duidelyk berekenen. Saamengefteld ten diende van hun, welke zich op den Koophandel begeeren toe te leggen, door ARNOLDUS BASTIAAN STRABBE, Lid van de Sociëteit der Kunst~Rekenaars te Hamburg, enz. en Mathematicus te Amfterdam. * Te GOUDA, By M. van L O O P I K en Compagnie. m d c c x c i.   VOORREDEN. Zie hier, waarde Leezer, het tweede Deel van myne Schatkamer der Koopmans - Rekenkunst, waar mede ik die Werk befluite. Was het eerfte Deel, wegens deszelfs belangryken inhoud, voornaamlyk den Wisfelhandel betreffende, nuttig voor allen die zich met ernst op den Koophandel, en de daar toe verëischse voorloopige kundigheden, begeeren toe te leggen, dit tweede Deel zal, zo ik vertrouw, niet minder nuttio- tot dat oogmerk bevonden worden. De Rekeningen van Interest, Provifie, Courtagie 3 Asfurantie worden in die Deel op eene wyze, die geheel nieuw is, afgehandeld; gelyk dan ook de Compagnie- en Reedery - Rekening zodanige Voorbeelden bevat, welke alleszins toereikende zyn, om den Leerling een klaar en gepast denkbeeld van dae gedeelte des Koophandels in ce boezemen. Vervolgens handele ik over de Gemengde Wisfels, of berekening der Pryfen van Koopmans Goederen, een Leerftuk dac, myns weecens, in onze Taal nog niec befchreeven is. Eindelyk volgt hier op de Vergelyking van Gewichten en Maaien, benevens eenige Tafelen, waar in de Gewichten en Maaten van verfcheide Plaatfen en 9 Lan-  iv VOORREDEN. Landen onderling in vergelyking toe elkander gefield zyn. ,. , , rm Ik was in 't eerst voorneemens hier nog by te voegen, de Lcerwyze, om voor verfcheide gevallen der Koopmans - Rekenkunst algemeene Re«reien te vinden , benevens de Logartthmjche Wisfel-Tafelen, en haar gebruik in de berekening van de Arbitrages der Wisfels; dan byzondere redenen hebben my bewogen van dit voorneemen af te zien, en deezen taak, zo deeze myne onderneeming gunftig beoordeel,! wordt, tot eene bekwaamere gelegenheid uit te Hellen. Ten befluite is myn welmeenende wensch, dat dit Werk moge ftrekken tot nut der leergraage Teued, tot voordeel van Comptoir - Bediendens, en tot meerdere opbouw van den Koophandel, welks aanhoudende bloei, ten opzichte van rr.yn dierbaar Vaderland, ik {leeds van gantfeher har* ten blyf wenfehen. 1 N-  INHOUD DES TWEEDEN DEELS van dit WERK. Interest-Rekening Pag- 2 1. Verklaaring van Koopmans-Interest Ibid. 2. Hoe men het verfchil van den eenen tyd tot den anderen in Dagen vindt . 7 3. jaar-Tafel of Dagwyzer, tot dat oogmerk ingericht 8 4. Verklaaring van 't gebruik dier Tafel . 9 5. Hoe aelnterest-Rekeningiot de ver- kooping der Goederen by de Oostlndifche Comp. gebruikc wordt . 17 Provisie-Rekening 24 1. In welke gevallen, en hoe, de Pro¬ vifie berekend wordt .... Ibid. 2. Nuttige aanmerking dienaangaande . 25 Coortagie-Rekening 30 Wat Courtagie is, en hoe dezelve berekend wordt Ibid. Assurantie-Rekening .32 1. Wat Asfureeren is, en waar in de Reflorno beitaat Ibid. 2. Wat door Bodemary verllaan wordt . 33 * 3 3- Ver-  vi INHOUD. 3. Verkiaaring der Havary grosfe, of groote Havary Pag. 43 Compagnie- en Reedery-Reke- ning 46 1. Wat door ieder van deeze Rekenin¬ gen ver ftaan wordt Ibid. 2. Voorbeelden van Fa&ory-Rcketimg . 57 Van de gemengde Wissels, of berekening der PrYSEN van Koopmafs Goederen 63 Verklaaring der twee Gevallen, waar in dit Leerftuk beftaat .... Ibid. Vergelyking van Gewichten en Maaten 86 1. Om Gewichten en Maaten per Cents wyze te vergelyken 87 2. Om Gewichten en Maaten volgens eene zekere groote Soort eener Plaatfe te vergelyken 02 3. Naar de kleinfte geheele getallen . . 99 I. Tafel. Vergelyking van Goud-, Zilveren Munt-Gewicht veeier Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar by de achter het punt ftaande CyfFerletteren tiende- en honderdfte deelen van een Geheel. en de Aazen, welke achter de Linie ftaan, de zwaarte van ieder Geheel in Hollandsch 7>tf/i-Gewicht uitdrukken 110 I!. Ta-j  INHOUD. vu II. Tafel. Vergelyking van 't Koopmans- Gewicht veeier Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar by de achter de Linie aangetekende Aazen de zwaarte van ieder enkeld Pond enz. in Hollandsch Trois - Gewicht aantoonen Pag. 114 III. Tafel. Vergelyking der Ellen-Maaten van veele Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar by de geheele en tiendeelige Linien, in de achterfte kolom geplaatst, de lengte van ieder Elle enz., naar den Franfchen Koninglyken Voet te rekenen, uitdrukken I2p IV. Tafel. Vergelyking der Voet-Maaten van veele Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen , die elkander gelyk zyn : waar by de geheele en tiendeelige Linien, in de achterfte kolom geplaatst, de lengte van ieder Voet enz., naar den Franfchen Ko> ninglyken Voet te rekenen, uitdrukken I42 V. Tafel. Vergelyking der Koorn-Maaten van verfche*icie Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn : waar by de 1 of 2 Cyf. ferletteren, achter een punt {taande, tiende en honderdfte Deelen van een Geheel, en de C«Z Netto 4083Éga3i I ƒ . . . . 10 Baaien, weegende 4322 fg Tarra als boven • 45 1 Netto 4277^gïi2i|!|r/. 3 . . . . 10 Baaien, weegende 4046 fg Tarra als boven • 45 " Netto 400ifga2ii§P7- * . • • • ioBaa-  KOOPMANS-REKENKUNST. 19 ioBaalen, weegende 4236^ Tarra als vooren . 45- * Netto 4191 fgaaiiin ƒ . . . . 10 Baaien, weegende 3895 Tarra als vooren . 45 * Netto 385ofiga22f$r/. « . . . . Zo ik nu, na de Rekening opgemaakt te hebben, het geheele Beloop derzeive, aanftonds na de Vertoopmg, aan de Compagnie begeer af te fchrvven, js de vraag hoe veel het zal zyn ? 4083 gg a 215 % VI. zyn . ƒ2194 : ia : — 4277 » a 2if % pi. . . . „ 23,2 . - . _ 4001 0 h 211 ... * 217J : 11 : _ 4191 * a au %:Fl. . . . , 22QI . . _ 3850 ' a 221 | ., ,. . „ 2120 . I0 . 8 „ „ ƒ IU03 : 17 : 8 By 1 per Mille . * 11:2:-! Af , r nr». t f 11114 : 10 : 8 Af i£ PCt.. voorbetaaling .> 16e : 14 : 8 Antw. f 1*948 : 5 : — 33. Gekocht by de Oost-Indifche Compagnie 4 Kavelingen Tantiy-Zyte Letter C, ieder Kaveling van 2 Baaien, weegende 815 ffl. Tarra li föper Baal, è 31 £ j § Banco. Zo nu B 2 by  ,o SCHATKAMER der by het Gewicht komt 4 pCt. Augmentatie, om het tot Antwerps Gewicht te reduceeren, en 1 pCt. voor goed Gewicht gekort wordt, hoe veel moet dan aanflonds na de Verkooping aan de Compagnie afgefchreeven worden? Antw. Banco ƒ7675 : 8 : 8. 04. Gekccht bv de Oost-Indifche Compagnie alhier de volgende 4 Koopen Salpeter, tot den bygevoegden Prys, als: Kav, 13,10 Vaten, weg. 10038fg, tarra in%fg 14,10 , — IOOI5 — 1260 » 15, lO , — 9897 », — 1286 * 16,10 , — 10018 — 1290* 39968fg, tarra j 118 fg Af Tarra 5118 * 3*8jofg RofF. 8! pCt. . 2962 * 31888% & ƒ 30* de 100 {£. ƒ9725 : 17 : — Af 1 pCt. goed gewicht » 97 : 5 : — ƒ 9628 : 12 : — By i per Mille • 9 : 13 : — ƒ 9838 : 5 ; — Hebbe aan de Compagnie by Anticipatie s of ten tyde der Verkooping, afgefchreeven , . . ƒ 6000 : — : -J 13 Da-  KOOP MANS-REKENKUNST. 21 iS Dagen na de Verkooping . ƒ 2000 : — : — 25 Dagen na de Verkooping . * loco : — : — Zo ik nu, na het opmaaken der Rekening, 50 Dagen na de Verkooping, «Je Rest wil affchryven, is de vraag, hoe veel het zal moeten zyn, en hoe veel Voorbetaaling ik in alles zal genieten? ƒ ocoo : — : — 90 Dagen ƒ 90 : — : — * 2000 : — : — 72 * 24 : — : — * 1000 : — : — 6j ' 10 : 17 : — ƒ9000 afgefchr. * 9638 : 5 : — het Bel. der ■ Salpeter. ƒ 638 : y : — 40 Dagen * 4 ; 5 : — geheele Voorbetaaling ƒ 129 : 2 : — ƒ 638 ; 5 : — het Reftant der Rekening 50 Dagen na de Verk. Af * 109 : 2 : — geheele Voorbetaaling. " Antw. ƒ 509 : 3 : — moet 50 Dagen na de Verkooping nog aan de Comp. afgefchreeven worden. 35. Gekocht op den 16 Maart by de Oost-Indifche Compagnie alhier 6 Koopen KofFy, tot de bygevoegde Pryfen, als: N°. ia3, 30 Baaien, weegende 727.5$, Tarra 14» per Baal, & 91 Stuiv. N». 4, 10 Baaien , weegende 2516 fg, Tarra als boven, h 9f Stuiv. B 3 N«. 5  22 SCHATKAMER der ts°. 5 en 6, 20 Baaien, weegende 4897 f5> Tarra als boven, a gi Stuiv. Alles met korting van 1 pCt. voor goed gewicht, en iper Mille augmentatie voor de Armen. Hier op heb ik den 12 Maart, by Anticipatie,aan de Compagnie in Banco afgefchreeven /3oco: —: — Den 28 April ....... «1750:—;— Den 16 May * 900: — : — Den 30 dito "• " 800:—: — Zo nu de Voorbetaaling op den 20 Maart begint te loopen, is de vraag, hoe veel ik op den 8 Juny aan de Compagnie nog moet affchryven? Antw. ƒ S34 : 5 : 8. 36. Gekocht by de Oost-Indifche Compagnie alhier, den 12 November, 10 Baaien Katoenen Lynwaaten, tot de onder gemelde Pry fen, als: Kav.2ja.27, 3 Baaien geftreepte Liminiasfen, houdende ieder jo Ps , zyn 1 jo Ps., a fit. ji, 1 dito, zyn 50 Ps. fyne Photasfen & f J2ï- 62, 63, 2 dito blaauwe Guinées, ieder van 75 Ps., zyn 150 Ps. a ƒ 12S. 69 a 72, 4 Baaien, halve dito, ieder van 64 Ps., » zyn faamen 256 Ps,, kf 94. Heb-  KOOPMANS-REKENKUNST. 23 Hcbbe aan dc Compagnie, den 10 November, by Anticipatie, afgefchreeven . . ƒ1600 : — : Den 8 December .... * 1870 : — : Den 24 dito « 900 : — : — Den' 18 January » 730 : .— : — Den a8 dito icoo : — : Zo nu de Voorbetaaling van den ia November af gerekend wordt, is de vraag, hoe veel ik op primo Febr. aan de Compagnie nog moet affchry ven, om de geheele Rekening te voldoen? Antw. f658:10: . 37. Gekocht by de Oost-Indifche Compagnie alhier, op den 18 Maart, de volgende Speceryen, als 3 Koopen Cancel, en 10 Baaien Peper, naamlyk: 3 Koopen Caneel, Kav. 1., 12 Fard. 1043 fg 2., 12 1109 * 3., 12 1086 * 36 Fard. 3238 fg Af 17 fËPer Fardeel ... 61a * - . Netto 2626 fg a 104 Stuiv. Banco, wordende van het Beloop 1 pCcvoor goed gewicht afgetrokken. 10 Baaien Peper, weg. 4237 fg Tarra 4! fg per Baal . . 45 * Netto 4192 fg k 30 § het fg. B 4 Heb-  fl4 SCHATKAMER der Hebbe aan de Compagnie op den 21 Maart, zynde de dag op welken de Voorbetaaling begint te loopen, by Anticipatie afgefchreeven ƒ 5000 : — : — Den 4 April * 4200 — : — Den 18 dito sjoo : — : — Den 13 May * 1280 : — : — Den 25 dito ' 1000 : — : — Zo ik nu den 4 Juny de Rest begeer af te fchryven-, vraagt men, hoe veel het zal moeten zyn? Antw, f 2524 : i : —. Provisie-Rekening. De Provifie is het Loon, dat een Commisfionair , als hy Goederen voor een ander in- of verkoopt, voor zyne moeite geniet; doch bovendien zyn 'er nog andere gevallen, waar by het eenen Commisfionair vry ftaac Provifie te rekenen: als wanneer men voor een ander Gelden ontfangt of uitgeeft; Schulden invordert; Schepen bevracht; Asfumntien bezorgt; Wisfelbrieven accepteert, vernegocieert, of intrekt; Goederen ontfangt en verzendt; met één woord, alles wat men, 'c zy om byzondere redenen, of wegens de afgelegenheid der Plaats, niet zelf kan verrichten. De Piovifie wordt by inkoop-Rekeningen van het Beloop der Goederen met de Onkosten , en by Verkoop-Rekeningen van het Beloop der verkochte Goederen gerekend. 1. A te Amfterdam heeft ingekocht voor Rekening van B te Bourdeaux 16 Baaien 1 eper, weegende 6j«4 fg, Taira 4} fg per Baal, a 35* % PI. Ban-  KOOPMANS-REKEN KUNST. sy Banco; de Onkosten tot binnen boord bedragen ƒ 36 : 15 : —. Men vraagt, hoe veel A, wegens 2 pCt. Provifie, voor zyne Commisfie zal rekenen, en met hoe veel Bankgeld hy de Rekening van zynen Committent, wegens den Inkoop en Onkosten , moet debiteeren, als de Agio van 't Bankgeld is 4* pCc? De 16 Baaien weegen 6524 fg Tarra 4 i fg/w Baal 72 " fg VI. Banco, 32260 12904 ;: * 1013 Banco \ VI. 1629113 4 Banco f 4072:16:8 het Beloop der Peper. Onk. Ct. ƒ36: 15: — è 104* pCt. .Banct 0 35: 3: — Banco ƒ4107:19:8 Provifie k 2 pCt. . . * 82: 3 : — Antw. in Banco ƒ 4190: 2:8 moet A de Rekening van zynen Committent debiteeren. Aanmerking. Schoon fommige Kooplieden, in eeD geval als dit, de Provifie alleen van het Beloop der Goederen reB j ke-  26 SC HAT'KAMER der. kenen, zyn wy evenwel van gedachten, dat hun, naar billykheid, van de Onkosten ook Provifie toekomt; vermits de Onkosten zo wel, en fomtyds meer, moeite verëifchen, dan de Jnkoop der Goe« deren. Immers als men bier van de Onkosten geen Provifie zou rekenen, zou het eene grove dwaaling zyn, by Verkoop-Rekeningen van 't geheele Beloop der Goederen, zoals doorgaans gefchiedt, en niet van het netto Provenu derzelve, Provifie te vorderen ; vermits de Onkosten, Provifie, enz. alsdan van het Beloop der Goederen afgetrokken worden, en dus ontegenzeggelyk onder dat Beloop begreepen zyn. 2. P te Amfterdam zendt aan Q_ te Cadix Fa&uur van i Vat gezifte Cacao, voor zyne Rekening en volgens zyn order ingekocht, weegende Bruto 1284 fg, Tarra 116 fg, a 17! Stuiv,, met x pCt. korting. Hoe veel zal P voor zyne Provifie, zynde li pCt., daar aan verdienen, en in hoe veel Courant-Geld moet hy de Rekening van Qbelasten, zo de Onkosten in alles/33 : 8 : — beloopen? Antw. De Provifie bedraagt ƒ 15 : 19 • —» en de Rekening van Q moet gedebiteerd worden in / 1078 :13:—. 3. M te Amfterdam heeft 'ingekocht voor Rekening van N te Hamburg 12 Vaten Amandelen , weegende ter Waag 424J fg» Tarra 572 g&> a/35 de ico fg, met korting van 2 pCt- voor goed gewicht, en 2 pCt. voor prompte Betaaling; de Onkosten tot binnen boord bedragen ƒ 62 : 8 : —. Zo nu M zyne Provifie rekent a 2 pCt., vraagt men, hoe veel N te Hamburg hem in alles fchuldig is ? Antw. ƒ 1323:—:—. 4. Voor Rekening van C te Lisfabon worden alhier ingekocht de nagemelde Goederen, als: ico  KOOPMANS- REKEN KUNST. 27 100 Ps. gedrukte Catoenen Lynwaaten, van verfcheide gronden, te weeten: 50 Ps. van 3 kleuren, a fioi\?s.l met koning van 1 J ' > pCt. voor prompte 50 Ps. van 3 aj kleuren, a/icf J Betaaling. Een kist Platiljes, inhoudende 44 Ps., a ƒ i2j 'tPs., met korting als boven. 4 Fardeelen korte Caneel, weegende 424 fg Af 17 fg Per f ardeel 68 * Netto 3jófg è ic8 Sc. Casfa., Zo nu de Onkosten beloopen ƒ45 : 8 : —, en de Provifie a 1 pCt. gerekend wordt, is de vraag, voor hoe veelde Rekening van C te'Lisfabon moet gedebiteerd worden ? Antw. Voor ƒ 3508 :7 : — 5. Voor Rekening van R te Bremen worden alhier ingekocht de nagemelde Goederen, als: 11 Baaien Roomfche Aluin, weegende 1875 fgi Tar™ 4 fg Per Baal, k 37 Q 6 $ de 100 fg, met korting van 1 pCt. voor goedgewicht, en 1 pCt. voor prompte Betaaling. 8 Baaien Alepfche Galnooten, weegende 1564 fg, Tarra 6 fg per Baal, a ƒ43:15 : — de 100 f£, met korting als boven. 10 Vaten Surinaamfche Koffyboonen , weegende Bruto 3214 fg, Tarra 252 fg, a Stuiv. 'tfg, met korting als boven. De Onkosten bedragen 84 : 5 :"—, en de Provifie wordt k i| pCt. gerekend. Men vraagt , met hoe veel de Rekening van R te Bremen belasc moet worden? Antw. metƒ2356:19:—. 6. Voor  28 SCHATKAMER der 6. Voor Rekening van H te Hamburg heb ik alhier verkochc 54a bladen Bladkoper, gelost uit het Schip de gunst van goede Vrienden, Schipper C. Maanke, te weeten: 420 bladen, weegende 13*568 fg & f&\\ de ico fg, 122 dito, 4072fjga/63ï [met korting van ïpCt. voor prompte Betaaling.] Zo nu de berekende Onkosten in alles ƒ612:14: — bedragen, en myne Provifie van den Verkoop a 2 pCt. gerekend wordt, is de vraag, hoe veel het netto Provenu zal zyn, waar voor H gecrediteerd moet worden? 13368 fg 4072 fg i/64i a/63i 53472 12216 4 Deel. 80208 8 Deel. 24432 1 6684 4 2036 I 3342 2 — l 5°9 Guld. 8655| "8 I 20 Guld. 2600199 Stuiv. 15I60 420 bladen beloopen ƒ 8655 : 16 : — i«2 dito • 2601 : — : — ƒ 11256 : 16 : — Af I pCt. . . . *■ 112 : 11 : — 't Geheel beloop . .f 11144 • 5 '• — Pre.  KOOP MA NS-REKEN KUNST. 29 .Pron/k van ƒ 11144:5 :--a2pCt ƒ222: i3: — Berekende Onkosten «61a : 14: — f 835:12:— van * 11144: 5 : — afgetr. Dus is het netto Provenu , f 10308: ;3:—, waar voor H gecrediteerd moet worden. 7. C te Cadix heeft my, met het Schip Aurora, gezonden 16 Maaien Couchenille, om dezelve alhier voor zyn Rekening te verkoopen. Ik verkoop daar van 6 Baaien, weegende ter Waag 1178 fg, a 35 $ 'c fg: 6 dito, weegende ter Waag 118' fg, a 344 ft 't fg; 4 dito, weegende Bruto 784 fg a 34* jj. Voor Tarra en uitflag wordt gerekend 3 fg per Baal, en voorts rekent men 4 pCt. Augmentatie voor goed gewicht, en 1 pCt. korting voor prompte bctaaling. Zo nu de berekende Onkosten in alles ƒ547: —: — bedragen, hoe veel zal dan, na aftrek van 2 pCt, voor myne Provifie, het netto Provenu zyn , waarvoor Cgecrediteerd moet worden? Antw. ƒ 32008: 16:—. 8. Voor Rekening van D te Bourdeaux worden alhier verkocht 60 Vaten Bourdeauxe Wynen, te. weeten: 25 Vaten & 25 <£ Fl. het Vat") met korting van 1 20 Vaten a 20I * • V pCt. voor prompte 15 Vaten & 2óf * J betaaling. De Onkosten bedragen ƒ936 : 4 : —, en de Provifie wordt a 2 pCt. gerekend. Vraage, hoe veel is het netto Provenu, waar voor D gecrediteerd moet worden? Antw. ƒ 8112 : 3 : —. 9. E  3o SCHATKAMER der g. E te Koningsbergen heeft my, met het Schip de Juffrouw Petronella, voor zyne Rekening ter verkoop gezonden de nagemelde Goederen, welke tot de by gevoegde Pryfen door my alhier verkocht zyn, te weeten: 63 Vaten Pot-Asch, weegende Bruto 48 2 sofg, Tarra 10 pCt,, k fj; jj de 10: fg, met korting van 18 Maanden Rabat, en 1 pCt. voor prompte betaaling. ïi6 SchipfO ti Lysfgiofg Rein Hennip, 11/45:12: — hec Schipfg, met korting van 1 pCt. voor goed gewicht j en 1 pCt. voor prompce betaaling. Zo nu de berekende Onkosten in alles ƒ736: ij:— bedragen, en myne Provifie van den Verkoop è 2 pCt. gerekend wordt, is de vraag, hoe veel het netto Provenu zal zyn, waar voor ik mynen Committent moet crediteeren ? Antw. ƒ 11199 : 2 : 8. 10. Voor Rekening van S te Petersburg heb ik alhier verkocht 1200 paar Jugcen, te weeten: 560paar,weeg. 4415 ff^ ui-Stuiv. 1 metw vam Pct. 64oditO, 7724 » a 124 ' j voor prompte bet. De Onkosten bedragen/28Ó: 17 :— , en de Provifie wordt a 2 pCt. gerekend- Hoe veel is het netto Provenu, waar voor ik Smoet crediteeren ? Antw. ƒ 6972 : 10 : —. C O URTAGIE-Re KENING. Courtagie, anders ook Makelaardy genaamd, is het Loon, dat een Makelaar voor eenen door hem gefloten Koop of Verkoop geniet; dezelve wordt altoos in Courant-Geld gerekend, niét tegenftaande fom-  KOOPMANS-REKENKUNST. 8i fommige Goederen in Bankgeld gekocht en verkocht worden; ook wordt de Courtagie niet naar hej Brit* to, maar naar het Netto en zuiver Montant gerekend, na aftrek van alle Tana's en Rabatten, eenige weinige gevallen uitgezonderd. De volgende Voorbeelden kunnen tot oeffening van die onderwerp dienen. 1. Hoe veel is de Courtagie van Bruto 4375 fg Talk, a 2 Stuiv. de 100 fg? Antw. ƒ4:7:0. NB. Van de Talk wordt de Courtagie van 't Bruto gewicht gerekend. 2. Idem van 3180 fg Hollandfche Lym^Scuïv. de 100 fg? Antw. f6:7: —. 3. Als van de Cacao 1 pCt. van 't netto Beloop voor Courtagie gerekend wordt, hoe veel Courtagie zal dan een Makelaar trekken van een Vat gezifte dico, weegende Bruto 1314 fg, Tarra 122 fg, a 17I Stuiv.; met korting van 1 pCt. voor prompte betaaling? Antw. ƒ 10 : 8 : —. 4. Een Makelaar verkoopt voor zyn Meefter 4 Vaten Martinique Suiker, weegende Netto 3257 fg, a 7i | VI., met korting van 1 pCt. voor goed geil-wicht, en 1 pCt>voor prompte betaaling. Hoe veel tf bedraagt de Courtagie van den Makelaar a ƒ1: so: — iper 10O0 fg, en wat zal het geheel Beloop der gejjmelde4 Vatenzyn? Antw. De Courtagie is f4: 18:—, jen het geheel Beloop der Suiker ƒ 623 :8:—. I 5. Ik heb door een Makelaar, voor Rekening van R te Hamburg, laaten koopen 6 Fardeelen korte ijjCaneel, weegende 042 fg, af 17 fg per Fardeel, a. 107  3a SCHATKAMER der 107 Stuiv. Courant. Zo nu de Makelaar voor Courtagie f 1 van de 10c fg rekent, en de Onkosten tot aan boord f42: 14 : — bedragen, hoe veel zal ik den Makelaar voor zyne Courtagie moeten betaalen , en hoe groot is de fom, waar mede ik de Rekening van R te Hamburg moet belasten? Amw. Voordes Makelaars Courtagie moet betaald worden ƒ5 : 8 : —, en de Rekening van R te Hamburg moet gedebU teerd -worden in ƒ 2937 : 2 : —. Assurantie-Rekening. Asfureeren of verzekeren is, in eenen eigenlyken zin, een Verdrag fluiten, volgens *t welk iemand, mits ontfaDgendè zeker Loon, dat Premie genoemd wordt, een gevaar, dat een ander te duchten heeft, voor zyne eigene Rekening en Rifico overneemt. De Overneemer van een zodanig gevaar is dien» volgens een Asfuradeur of Verzekeraar, en de geen, dien het gevaar afgenomen wordt, de Geasfureerde of Verzekerde. —— De Premie, welke een As/u* radeur voor de overneeming van 't gevaar geniet, is hoog of laag, meer of min , naar maate de Plaats, alwaar 't gevaaV begint, verre van, of naby de beftemde Plaats, daar het gevaar eindigt, gelegen is; als mede naar dat de tyd, of hecSaifoen van 't jaar, meer of min gevaarlykis, en in't algemeen, naar maate het met de ge'vaaren, die men in zodanige tydsomftandigheden te vreezen heeft, gefield is. De Reftorno en Bodewary-Rekening hebben eene zeer naauwe betrekking tot de Asfurantie-Reketiing. De Reftomo komt voor in gevallen, als eene wederzyds reeds gefloten Asfurantie weder vernietigd moet worden, wanneer de Asfuradeur de ontfangen Premie te rug geeft, zyn naam op de Polis, z>nde het fchrif-  KOOPMANS-REKENKUNST. S3 fchriftelyk Rewys der gedaane Asfurantie, uitfchrabt, S-^-nr, zyDe ™eire %n vergecêsch gedaane Ondertekening een half per-Cent ontfangt, of van de Premie afhoudt. Dit RefIorneercnk,n ol g^TgSL gronden geacht worden, ten zy de Asfuradfur of Zr u ' gecn R'^°' of wel geene andrre dan KL- k?: °f le"*g' Vaar' °? de Lading-plaats ge- JfXn^eSbr'en,in Z°darlg ^ WOrdc' van'£ uur ar aatüe^.f/»)7MWzyn naam op de Paus uitfchrabt, !Ln&maT V,erzekerinS a,s nooit gebeurd zynde aangemerkt in gevalle echter de dsfuradeur werkJylc eenig Zee-gevaar geloopen heefc. ftaat het in zyne keuze, of hy rcfforneeren .wil, dan niet ■ De Sodemary heeft plaats., wanneer een Schip, door zwaare normen befchadigd . buiten ftaat is om de „i\Ze V°°[t te zetten ' en dus de Schipper genoodzaakt wordt in den naasten Haven binnen te loopen, om zyn Schip te laaten herftellen. Naardien hy nu üaar coe Geld noodig heefc, en fomtyds niemand kan vinden, die hem of zyne Reeders kent, is hv genoodzaakt Geld op hec Schip, of wel o» de Vracht van Hetzelve, op te neemen; zulks dac hy zyn verdiende Vracht, of, ze die niet toereikende moge zyn tot reftituüe der opgenomene Ge'den, den bot-em van zyn Schip aan den GeidCchjeter verpandt. Jnd.en nu hec Schip veróngelukt, vóór dat het ter £iaatle zyner beftemming gearriveerd is, verliest de oeldichieter zyn uitgefchoten Capitaal, zo hy niet gezorgd heefc van hec te laaten verzekeren, en wel, om reden dac zyn verfchoc gefchledc op alles wat de -bodem of de Kiel van 'c Schip eer beftemder Pfflatfe aan Land brengt, of eigenlyk op hec behouden arrivemenc van den bodem zelf. De volgende Voorpeelden kunnen dienen, om den wcetgieri'pen Leezer het onderwerp van deezen Kegel naderWend te maaken. Ü. Deel. C i, Op  34 SCHATKAMER dk 1. O? een Schip, van Amfterdam naar Fenetien eedeftineerd, wordt door diverfe Asfuradeurs verzekerd ƒ p?jo:— a 4t pCt. Hoe veel bedraagt de Premie ? f 975° Ai PCt. Deelen 8 39000 2 2437 : 10 1 1218 : 15 Guld. 420156: 5 \ 20 Stuiv. ll|2y Dus bedraagt de Premie ƒ 426 : n : —. 2. Op Goederen, welke met het Schip de Juffrouw Alida van Archangel verwacht worden , wordt alhier verzekerd ƒ5400 : — a 5! pCt. Vraage als vooren ? Antw. ƒ 297 : —. 3. Een Asfuradeur heeft op bet navolgende verzekerd, te weeten: Od Goederen in't Schip Conftantia, Schipper Daniël de Leeuw, van Marfeille op Cagliary, en van daar naar Hamburg, ƒ1800:— ï 5 PCt- Op 30 Vaten Suiker in 't Schip de Zon, Schipper Doede Ökkes, vanhier op Bremen, ƒ2400:—a 1 i pU. Op 40 Lasten Tarwe in 't Schip rfe Jufrouw Geertje, Schipper 0£Z>e J5tf»w, van hier op Livorno, f 5000:— a U pCc Op f in 't Cafco van't Schip de Heldjephta, Schip-  KOOPMANS.REKENKUNST. 35 n r'pct Janfm* van CacUx ft3ar Ivica>/ifloo:— Hoe veel Premie zal hy voor deeze Asfiirantie m alles genieten ? Antw. ƒ 2ia : 10 : S., 4. Een Makelaar in Asfurantie fluit met een fW«/r de volgende partyen, als: ^£,£750 :~n 3 pCt>» °P Goederen in 't Schio , van *a«rj»* r,rP£ D ng( OVer 5CO RoIlen Muskovisch Zeil- Si fL'ê?' A rfkent den Reebel* volgen* ven >mS; tT;i ? ^ het gefaeel ^loop^e* /o " ?! c?Urt«gH* ten vollen verzekeren. V? "v ™»« is 2é pCt., Courtasie i bCc Scru^^ V00r de Plompte vcrfoeding e^ hw^ke^^f vraagEme"> hoeVSe fom » we'*e ^ h^ft laaten verzekeren ? C a Roeb.  «6 SCHATKAMER sa Roeb. 241a : 50 k 50Ï Scuiv. I20600 i 603 Copek. 100 12 i 22 |3 HetBeloop van'tZeildoek ƒ6061: 8: — Premie 2§pCt. 100 Courtag. i » af 4* Korting 2 » • <■**,.. 9 _ . ■ pji — 100 — /óco 1! 8 5 - - 4 i p Cc. in alles 1 ~ZT~f * Antw. f6ï6$: 13:8 de fom die verzekerd moet worden. Proeve. Van de verzekerde Som ƒ6363:13:8 bedraagt de Premie a i\ pCt. \ . '. • ƒ 159 2 : — de Courtagie è i pCt 15 : 18 : — de Korting van den Asfuradeur by voorvallende fchade ...» 127 : 5 : ö Hec Beloop van 't Zeildoek is . * 6061 : 8 jj— Dus is de verzekerde Som . . ƒ 6363 : 13 : 8 6. C te Amfterdam ontfangt van D te Hamburg Faüuur over 9 Vaten Saxisch Blaauwfel, welke met  KOOPMANS.REKENKUNST. 37 alle Onkosten tot aan boord bedragen Marken Lubs Banco 169J : 7 : —• C reduceert hec Beloop, volgens Cours van Wisfel, ü 331 Stuiv. Banco, met 4* pCc. Agio, in Hollandsch Courant, en laat de komende Som, nevens Premie en Courtagie, ten vollen verzekeren.. Zo nu de Premie is i* pCt., Courtagie i pCt , en de korting van den Asfuradeur by voorvallende Schade 2 pCc., hoe grooc is dan de fcom, welke C heefc laaten verzekeren ? Antw. / 1526 : 3 ; —. 7. E te Amfterdam ontfangt van .F te CW/# Inkoop-Rekening, wegens 3 L'aalen CouchenilleMrx/que, welke mee alle Onkosten tot aan boord bedragen Reales Plata 19S87 : 17. E reduceert deeze bom,volgens Cours van Wisfel, a 95 8 VI. Banco mee 4f pCc. Agio, in Hollandsch Courant, en vermics hy niets waagen, noch eenige Riftco loopen wil, laac hy het Beloop, nevens Premie en Courtagie, ten vollen verzekeren. Zo nu de Premie is 2§ pCc., en alle hec overige als vooren, vraagt men, hoe groot de Som is, welke E heeft laaten verzekeren ? Antw. ƒ 4703 : 19 : —. 8. Voor Rekening van G te Lisfabon worden af- t^r^FÏ0^'?6? Ps' &efneeden kleinen, en 140 paar Muskoytfche Jugten , met order, om hec Beloop, met irovtfte en ajie Onkosten tot aan boord, zynde J »4Ö8 : .14 : —, nevens Premie en Courtagie, ten vollen te laacen verzekeren. Zo nu de Premie is aT pc.c, onze Provifie van de Asfurantie i pCt e??nn l sCOVer!ge 2iS V0°ren' men> «o! grooc de Som zal zyn, welke verzekerd moet worotn { Aatw. f 1540 : ■—. c 3 9. Voor  38 SCHATKAMER der 9. Voor Rekening van H te Petersburg worden alhier ingekocht diverfe Goederen, met order, om het Beloop, met Provifie en alle Onkosten toe aan boord, zynde f 4078 : 16 : —, nevens Premie en Courtagie, ten vollen te laaten verzekeren. Zo nu de Premie is i^pCt., onze Proiifie van de Asfurantie l pCt , en alle hec overige als vooren, hoe groot zal dan de Som zyn, welke verzekerd moet worden 1 Antw. ƒ5186 : 5 : —. 10. 1 te Amfterdam bekomt order van L te Ham. burg, om voor zyne Rekening ten vollen te laaten verzekeren, zonder dat hy L, by voorkomende fchade, eenige Rifico behoeve te loopen, diverfe Goederen, waardig gefebac ƒ 6846: — 1 en geladen in 't Schip de Waakzaamheid, op de Blve zeilreede liggende, om met den eeriten goeden wind naar Maiinga te ftevenen. Zo nu de Premie is 8 pCt., de Provide van de Asfurantie i pCt., en al het overige als Vooren, wordt gevraagd, hoe groot de Som zal zyn, welke / moet laaten verzekeren? Antw. ƒ 7670 : 12 : —. 11. Iemand geefc op Bodemary ƒ2,500:— Cour. tegens 16 pCt. Avance, en laat zodanig Capitaai, Interest, Premie en Courtagie ten vollen verzekeren. Zo na de Premie is 5* pCt., Courtagie en de korting van den Asfuradeur by voorvallende Schade ate vooren, vraagt men, hoe groot de Som zal zyn, welke verzekerd koet worden ? Antw. ƒ3135:3: —- M. Iemand geeft op Bodemary f ifiSo: — a 12 pCt. Avance, en Iaat het geheele üeleop met deq Interest, nevens Premie en Courtagie, ten vollen verzekeren, ten einde geen de minfte Rifico te loopen. Zo  KOOPMANS-REKENKUNST. 3V> Zo nu de Premie is 4* pCt , en de rest als in 'e voorgaande Voorftel, is de vraag als vooren? Antw. ƒ 2023 : 4 : 8. 13. Iemand Iaat op eene onzekere Lading Wynen„ naamlyk 85 Vaten Koode Wyn, van Bourdeaux herwaarts gedestineerd, ƒ9000 : — a ii pCt. Premie verzekeren. Op bekomen Advys en Connosfement wordt bevonden, dat 'er flegts 68 Vaten zyn afgefcheept, weshalven de Asfuradeurs, op vertooning der Bewyzen, refolveeren, om, tegens i pCt. Re~ ftorno, de Premie na rato der vermindering in de Lading te reftitueeren. Men vraagt, hoe veel de Asfuradeurs van de ontfangene Premie moeten te rug geeven ? Vaten 85 verzekerd 68 ingeladen Vaten —— 85 — ƒ 9300 17 ? Komt ƒ 180c waar van de Asfuradeurs de Premie moeten reftitueeren. De Premie was U pCt., hier van § pCt.Reflorno afgetrokken, rest H pCt. , welke de Asfuradeurs van te veel verzekerde ƒ1800 moeten te rus; eeeven; dus ö 6 ƒ iSoo * * 450 j 20 io|oo Derhalven is het Antwoord f 22 : 10 ; —. O 4 14, Ie*  4e SCHATKAMER der 14. Iemand laat op eene onzekere Lading Tarwe, beftaande, volgens Factuur, in 40 Lasten, van Hamburg herwaarts gedeitineerd,ƒ7000:— a lipCc Premie verzekeren. Op bekomen Advys en Connosfement wordt bevonden, dac 'er flegts 30 Lasten zyn afgefcheept, weshalven de Asfuradeur s, op vertooning der bewyzen, goedvinden, om deA'tró, op de gewooniyke voorwaarde, na rato der vermindtring in de Lading weder uit te keeren. Men vraagt, hoe veel de Asfuradeurs van hunne ontfangene Premie mo?ten te rug geeven? Antw. ƒx3: 2: 8. ij. 5 te Hamburg heeft alhier laaten verzekeren op Goederen, geladen in 't Schip de Hoop, op de Elve zeilreede leggende, om met den eerften goeden wind naar Genua te vertrekken, ƒ 4250 : — k 3i pCt. Premie. De Asfurantie bezorgd zynde, komt van S bericht in, dat hy genoodzaakt is geweest de gemelde Goederen te ontladen, vermits btt Scbip, door zwaare Leccagie,. als anders, de Kcizc otct tonde vervorderen; 't welk aan de Asfu. ■ vertoond zynde, hebben dezelve gerefolveërd de Prevelt ttfêforneeren a \ pCc. korting voor v ; : ,c . .;e. Men vraage, hue grooc de Som is, welke de Asfuradeurs moeten reftitueeren? Antw. f 127 J 10 : —. 16. Ik beb alhier laaten verzekeren op Goederen, 1/ .,, en io 't Scbip ITntrépide, van Bourdeaux herwaarts gedeftineerd, ƒ léoo : — a- 1* pCt, welk Scriip by flfi* deRée geftrand zynde, wordt deRekening tier Asfutantk-Schade. op de volgende wyze opgemaakc: De Factuur der Goederen bedraagt Liv. s8cy:ij:—zynde Ecus 955: 15: — a is de vraag, hoe veel de Asfuradeur , na rato der verzekerde Som, my van de Schade moet goed doen ? De Ecu h 56! % VI. Banco, en de Agio van 1 Bankgeld a 4 pCc. gerekend? Antw. ƒ 190 : ij : —. Aanmerking. Havary grosfe, of groote Havary, is de gemeenfchappelykeSchade, die gedragen wordt over de gerechtelyke waarde vaneen Schip en deszelfs Lading, en ontftaat daar uit, wanneer men genoodzaakt is de Schade zelf te veröorzaaken, om een grooter, ofwel een geheel verlies voor te komen. VVanneer dus een Schip zich in groot gevaar bevindt, en de Schipper, na alvoorens met zyne Officieren en Equipagie geraadpleegd te hebben, zich in de onvermytfelyke noodzaakeiykheid bevindt, Masten of Ankers te kappen, het Gefchur, en fomtyds ook andere Goederen, over boord te werpen; of groote kosten moet maaken, om een gedeelte, of alles ten voordeeleder Eigenaars te behouden; dan behoorc zodanige Schade, benevens alle de gemaakte kosten , tot de groote Havarye; ja zelfs hebben die Goederen, welke in 't Schip blyven, en door hec over boord werpen van andere befchttfigd zyn geworden , rechtmaatig aanfpraak op de Havarye. Tot deeze Havarye behooren ook wyders deLwprysr van ecu  44 SCHATKAMER der een gerantfoeneerd Schip, dat alvoorens door een Kaper genomen is, en eenige andere gevallen, welke kennelyk tot behoud van Schip en Lading blyken gefchied te zyn: by voorbeeld de kosten, welke gemaakt worden, om een door Storm befchadigdSchip in een Haven te brengen, en het aldaar te laaten repareeren; of ais het aan den grond geraakt is, en weder in vlot water gebragt worde; voorts de Onkosten van Loots-, Vuur-, Ligter- en Havengelden; met één woord, alle Uitgaven , hoe genaamd, welke door toevallen veroorzaakt worden; daar onder ook begreepen de Gagie van 'c Scheepsvolk en deszelfs onderhoud, gerekend van den dag af, dat het Schip, wegens Schade, genoodzaakt wordt naar een vreemde Haven te zeilen, tot den dag toe wanneer hec Schip weder in Zee (leekt. Een Asfuradeur van Vracht penningen behoeft niets te betaalen wegens Havary grosfe, zo de rampen ontftaan zyn over de halve te rug Reize, maar Schade of Havary grosfe, voorgevallen binnen de halve terug Reize, wordt geflagen over den Inkoop der Goederen, met alle de Onkosten tot aan boord. Ingevalle nu de Asfuradeur 50 PCt. of meer moet vergoeden. en geen 50 pCt. voor Premie getrokken heefc, kort hy, als by eer.e totaale Schade, a pCc. voor prompte betaaling; ook geniet de Makelaar i pCt. van de verzekerde Som, te betaalen door den GeasJ'ureerderi, voor iedere Reis, waar op Schade of Avary grosfe beloopen is. 19. Ik heb alhier laaten verzekeren op Goederen, gefcheept in het Schip de Juf rouw Eieonora Cathaiina , van hier naar Cadix gedeüineerd, ƒ6350: — a of pCc.; welk Schip, op de Reize door een zwaaien Storm overvalicn zynde, genoodzaakc worde bsc Gefchuc en eenige Goederen over boord te werpen,  KOOPMANS-REK EN KUNST, 4T pen, en te Plymouth binnen te loopen. om de geJeedene Schade te herftellen. Zo nu te P.ymouth de Havary grosfe zodanig gereguleerd wordt dat hec Schip en Lading, buiten alle Schade, getaxeerd worden op Sterlings 1856 : 12 : —, en myne ingeladene Goederen in de Havarye dragen Sterlings 148:14 6, als mede dat de kosten van franflaat, Briefport, enz. alhier/ 17:12:--beloopen, vraage men, hoe veel de Asfuradeur, na rato der vei zekerde Som, my van de Schade moet vergoeden? De Cours tusfchen hier en London 30 Jj j 8 VI. Banco, en de Agio van 't Bankgeld si pCt. zynde. Antw. ƒ513 : 19 : —. 20. Op 40 Vaten Virginie Tabak, en 6 Pakken witte Guinees, houdende 120 Ps.,geladen in 't Schip de twee Gezusters, van hier naar Dantzig gedetineerd, heb ik alhier laaten verzekeren ƒ 7000:— k 5 pCt. Na dat het Schip eenige dagen in Zee was geweest, komc hetzelve, na verlies van Ankers, Touwen, enz. weder in Texel ten anker, en «ermits het Schip, door het werken der Zee in een Orkaan , eene zwaare Leccagie heefc gekreegen, waar door ook een gedeelte der Lading door het Zeewater befchadigd is, wordt hetzelve met Voorzeilers ■weder aan de Stad gebragt, om de geledene Schade te herftellen. üeGoederen ontladen zynde, w.ndc de Rekening der Havarye grosfe opgemaakt, waar by het Schip met de Lading, buiten alle Schade, getaxeerd wordt op ƒ36475 :10: —, en myne Goederen in die Havarye moeten dragen de lomma van ƒ2278 : 9 : —. Zo nu de gemaakte koeten alh er ƒ8:15:— beloopen, is de vraag, hoe veel de Asfuradeur m*y van de geleedene Schade moet vergoeden? Antwoord / 437 : xo : —. C o .M-  46 SCHATKAMER der Compagnie- en R eedery-Reke nino. Een Compagnie of Maatschappy van Koophandel beftaatin de verëeniging van verfcheide Kooplieden, om, mee een onderling aangebragt Cap&aal, gezamentlyk Handel te dry ven, en dus deeigenooten te zyn van alle de Voordeden of Schaden, naar reden van ieders aandeel in 't gemeen Capitaal. Dienvolgens is het hoofd-onderwerp der Compagnie-Rekening de verdeeling vaneen gegeeven Geheel, by voorbeeld i, ico, loco, enz.Guldens, Ponden , of wat het ook zyn mag, zodanig dat de Deelen tot het zelfde Geheel in reden ftaan, als de gegeevene Deelen van een ander gegeeven Geheel zich tot hetzelve verhouden; of, om duiddyker te fpreeken, het geheel Capitaal der Compagnie ftaat in reden tot een gegeeven Winst cf Verlies, als ieders ingelegd Capitaal ftaac tot zyn aandeel in Winst of Verlies. Wanneer eenige Perfoonen zich verüenigen, om een Schip te koopen, of te faaren bouwen, zulks dat ieder van hun deel in 't zelve neemt, 't zy voor de helft, voor één vierde., één agtfle, één zestiende, enz , worden deeze Perfoonen, als Eigenaars van't Schip, in 't algemeen Reeders genoemd \en hun geheel Gezelfchap maakt eigenlyk de Reedèry uit. Een zodanige Reedery verkiest iemand uit haar midden, wien de gautfche Directie over het Schip wordt opgedragen, cn daarom ook Direècur, of doorgaans Boekhouder vsn 't Schip, genoemd wordt. Deeze birettenr of iroekhouder van 'cSchip, fchoon by 'er zelf portie in heeft, moet aangemerkt worden als de Befnerder van een hem toevertrouwd Goed, en is derhalven verpligt deszelfs voordeel, met ter zyde ftelling van alle eigeabaac, te bezorgen ,  KOOPMANS-REKENKUNST, 47 gen, en het algemeen belang even zovlytig, alsof het hem alleen aanging, te behartigen, ten welken einde hem voor zyne moeite eene zekere Provifie wordt toegelegd. Het is nu zeer natuurlyk te begrypen, dat de Reeders van een Schip in alles wat mee het Schip verdiend wordt, gelyk mede in de uitrusting van 'c zelve en andere noodwendige kosten, naar reden van hunne aandeelen participeeren; gevolglyk heeft de Reedery-Rekening zeer veel overéénkomst met de Compagnie-Rekening, waarom dezelve ook beide in één Hoofddeel afgehandeld zullen worden. 1. Vier Perfoonen A, B, C, D treedeu te faamen in Compagnie. A legt in ƒ 4800, B / 3000, C ƒ2400, en D f 1800. W innen daar mede ƒ2Qco. Hoe veel komt ieder van de Winst toe ? 6 A ƒ 43^ ^8 K * 3C00 J C * 2400 4 —/•««»— \$t:%k L3? Kt. » 300 D. Naardien nu de gevondene Deelen voor A, B, C en D te faamen juist de ƒ ccoo Winst uitmaaken, verftrekt zulks tot een bewys, dat in de Uitrekening niet gefeild is. Men kan ook tot een eenig Vraag-getal, dat voor het overige der Bewerking het gefchiktfte is, het Antwoord zoeken, en voorts de Antwoorden der ove-  48 SCHATKAMER ceh. overige Vraag-getallen uit dit eerde, of anders het eene uit het andere, met voordeel afleiden, aldus: 2o ƒ sooo 3? Antw. ƒ 300, D. 3 . ƒ 300 ■ 4 ? Antw. ƒ 400 C. 3 ƒ 300 5 ? Antw. ƒ fco B. 3 ■ f 300 8? Antw. ƒ 800 A. 2. Als A ƒ 1500, B ƒ2000, en C ƒ2500 heeft ingelegd, hoe veel bedraagt dan ieders aandeel van f 500 Winst'9 Antw. dat van A ƒ125, van B ƒ1663 , en van C ƒ 2085. 3. A , B, C en D hebben te faamen in Compagnie gewonnen ƒ 2075. Zo nu A ƒ 2400, B ƒ2800, C ƒ3600, en D / 12CO heefc ingelegd, hoe veel komt dan elk hunner van de WinstV Antw. A ƒ498, B ƒ581, C/747i en D ƒ 249. 4. Iemand :s fchuldig aan A ƒ3577, aan B ƒ 480?. aan C ƒ 1658 , en aan D ƒ7216. Zo nu deeze Debiteur failleer:. en zyne Crediteuren in alles eene fomme van f 25F6 nalaat, vraagt men, hoe veel ieder daar van toekomt? Antw. A ƒ536: 11: — , 13 ƒ721:7: — , 0/245:14: — , en D ƒ1082:8:—. 5. Vier Terfoonen A, B, C, 0 handelen te faamen in Compagnie. A , d'e ƒ 1800 heefc ingelegd ,, geniet van de Winst f 288 Zo nu B ƒ :,84, C: ƒ440. en O ƒ488 van de Winst bekomt, is de: vraag, hoe vee! ieder van hun heefc ingelegd ? Antw., B ƒ 24co> c 2750, en D ƒ 3050. 6. Vyf jonge Kooplieden hebben tot cenc zekere; oi)4  KOOPMANS-REKENKUNST. 49 onderneeming f 18000 aangelegd, naamlyk A f, B i, C j, D ƒ3000, en E de rest. Zo zy nu bevinden, dat hun aangelegd Capitaal daar door ƒ4500 geavanceerd is, vraagt men, hoe veel ieder daar van toekomt? Antw. A ƒ 1500,B ƒ1125, C ƒ900 , D ƒ750, en E ƒ 225. 7. Twee Kooplieden h en B tree.len te faamen in Compagnie: A fourneert ƒ jjöooo; doch vermits B niet meer dan ƒ 15000 kan inleggen, wordt geaccordeerd, dat A 5 pCt. Interest van de Winst vooraf zal genieten, en dan het overige, naar reden van ieders Inleg, onder hun verdeeld zal worden. Zo zy nu ten einde van 't |aar, na 't opmaaken derBalance, ƒ 7170 bevinden gewonnen te hebben, vraagt men, hoe veel ieder van hun daar van toekomt? Antw. A ƒ 5370, en B ƒ1800. 8. Tot eene zekere onderneeming legt A in ƒ 1600, en B ƒ1200; C wil 'er zo veel byieggen, dat hy f portie in de onderneeming heefc. Hoe veel moet dan zyn Inleg zyn ? Antw. ƒ 4200. 9. Drie Kooplieden negotieeren in Compagnie. A legt in ƒ10000, B ƒ 1200c, en C ƒ8000. Wat deel heeft ieder van hun in Winst of Verlies ? Antw. A }, B }, C j|i 10. Vier Kooplieden handelen te faamen in Compagnie. A legt in ƒ 3200, B ƒ4500, C ƒ5700, en D ƒ 4600. Zo zy nu na 16 Maanden 15 pCt. 'sJaars gewonnen hebben , is de vraag, hoe veel de geheele Winst is geweest, en wat elk daar van toekomt? Antw. Ce geheele Winst is geweest ƒ 3600, waar van A moet hebben/640, B/'aoo, C ƒ1140, en D ƒ 920. 11. Deel. D ii. A  5o SCHATKAMER der ii. A lege in/3717< en geniet | van de Winst. Hoe veel heeft dan B,die het overige van de Winst geniet, ingelegd? Antw. ƒ6195. ia Twee Compagnons hebben te faamen gefourneerd een Capitaal van f iccoo, en wel ierier de helft onder conditie, dat A, als Direöeur van den Handel, 6 pCt. meer dan B van de Winst zal genieten. Zo nu in alles ƒ 2C60 gewonnen is, vraagt men,wat ieder daar van toekomt? Antw. A ƒ 1060, en B ƒ1000. 1-2 A en B leggen te faamen in Compagnie ƒ rficoo. A. die ƒ6800 ingelegd heeft, geniet van de gemaakte Winst ƒ1657:10:-, en B de rest Hoe croot is de geheele Winst geweest, en war heefc B S van ontfangen? Antw. De geheele WhH is geweest f sqoo , waar van B heeft ontfangen ƒ 2243 : 10 *• —• ia. Vier Kooplieden treeden te faamen in Cornnagnie. A legt in/1500, B ƒ 1700, C ƒ 2100 ; D fourneert insfelyks zyn aandeel. Met dit ingelegd Capitaal winnen zy ƒ 1075, waar van D, naar reden vaTzyn Inleg, ƒ • f° Do vraag is, hoe veel D heefc ingelegd, en wat A, B en L ieder van de Winst toekomt? Antw. D heeft mgeleed ƒ wo, en van de Winst komt A/i87: 10;—, fflfiïïió&i enC/ 262:10:-. 1 c Twee Kooplieden handelen te faamen in Comrannie A heeft ingelegd f 57°° ^ en B ƒ 63-.01 —. fflat zy eenigen tyd hunnen Handel voortgezet, en reeds \ van hun Capitaal overgewonnen hebben, tieedc C'mede in Compagnie, en legt zo veel in, dat hy vervolgens voor i aandeel m de Winst heeft.  KOOPMA NS-REKENKUNST. 51 Hoe veel heeft C ingelegd, en voor hoe veel moe. ten de Rekeningen van A, en B in de CompagniesBoeken gecrediteerd worden? Antw. C heefc ingeiegd ƒ 9000. De Rekening van A moet gecrediteerd worden voor/ 7600, en die van B voor ƒ8400. 16. Twee Kooplieden handelen te faamen in Compagnie, en winnen '131 pCt. van hun ingelegd Capitaal: A geniet van de Winst ƒ540, en B f 67*. Hoe veel'is ieders Inleg geweest? Antw. Die van A ƒ 4000, cn d;e van B f 5000. 17. A , B en C treeden te faamen in Compagnie. A.leg n 2co Ducaaten ii/5:j:-, 52o Ducatons ^/n3w'~' SV0" WorPe" Schellingen van 5 in een Worp. B leeverc voor zynen Inleg 39600 ffi ouiker, en geniet voor zodanigen Inleg ' van de Winst. Zo nu C T» van de Winst genoten heeft, M de vraag hoe groot zyn Inleg geweest is, en rioe noog B het Suiker contant gerekend heefc? Antw. C heeft ingelegd ƒ2475, en B heefc hec » Suiker contant a T*% Fl. gerekend. • 13. Twee Kooplieden A en B treeden te faamen m Compagnie. A fourneerc het geheel Capitaal, waar mede zy hunne Negotie zullen beginnen, beüaancle m ƒ40000, onder conditie,dat hy van zyne uitgcfchotene Gelden 6. pCt. Interest 's Jaars van de gemaakte Winst vooraf zal genieten, en de alsdan overblyvende Winst gelykelyk onder hun beiden geaeeld zal worden. Ka verloop van een Jaar wordt, by t opmaaken der Ealance van hunnen Handel! bevonden, dat het gereed Geld, de onverkochte Goederen, en de uicltaande goede Schulden ce faamen bedragen eene fomme van ƒ 6240» : 16 : —. D a Laar*  5* SCHATKAMER der Daarentegen moet nog aan verfcheide Crediteuren bcaald worden eene Somme van ƒ 8134: 8:—. A heeft in dat Jaar uit de Casfa genomen ƒ U«7 ï11:~~' en B ƒ865:—. Hoe veel moet van de Winst op ieders Rekening gebragt worden, en voor hoeveel moet ieders Rekening nog Credit ftaan? Van ƒ 40000 is de Interest a 6 pCt. 's Jaars ƒ 2400. Dus bedraagt het Capitaal en de Interest te faamen f 42400. Het gereed Geld, de onverkochte Goederen, en de uitttaande goede Schulden bedraagen te faamen & ƒ 62467 : 16 : — Aan diverfe moet betaald worden * 8134 : 8 : — Capitaal en Winst f 54333 : 8 : — A moet hebben aan Capitaal en Interest ' 4^4°° : — ' — Dus is de zuivere Winst . . /«933 *« 8: — 2 • — - Derhalven ieders aandeel van de Winst •_J_121:°±JA: ~~~ A moet hebben voor zyn aandeel in de Winst f 596o : 14 : — Voor Interest • 2400 ; — : — ƒ 8366 : 14 : — en heeft uit de Casfa genomen . » 1427 : 12 : — Gevolglyk (laat de Rekening van A nog Credit voor . . . 1_/6gJQ : a : — b moe:  KOOPMANS-REKEN KUNST. S3 B moet hebben voor zyn aandeel in de Winst .... ƒ5565 : 14 : — en heefc uit de Casfa genomen . » 865 : — : — Dienvolgens ftaat de Rekening van B nog Credit voor . . . ƒ 5101 : 14 : — 19. Twee Kooplieden A en B treeden ce faamen in Compagnie. A verfchiec hec coc hunnen Handel benoodigd Capitaal, beftaande in ƒ60000, onder conditie, dat hy van zyne uic^efchotene Gelden l pCt. Interest 's Maands van de gemaakte Winst vooraf zal genieten, en het overbiy vende alsdan geJykclyk onder hun gedeeld zal worden. Na verloop van 18 Maanden wordt de Balance van hunnen Handel opgemaakt, en bevonden, dat het gereed Geld, de nog onverkochte Goederen, en de uicftaande goede Schulden te faamen bedragen eene Somme van ƒ 82836 : 14 : —. Daarentegen moet nog aan twee Crediteuren betaald worden f 3154 : 10 . —. A heeft uit de Casfa genoten ƒ 4235: 12: —, en B ƒ2534:16:—. Hoe veel moet van de Winst op ieders Rekening gebragc worden, en voor hoe veel moet ieders Rekening nog Credit ftaan ? Antw. A moet hebben voor Interesc en Winsc ƒ 12540:18:—. B komc van de Winst toe ƒ 7140 : ia":—. Dus blyfc de Rekening van A Credit voor/8305 :6:—, en die van B voor ƒ 4606 : 2 : —. 20. Vyf Kooplieden negotieeren te faamen in Compagnie. A legt in ƒ 6000, B ƒ9000, C f 12000, D f 10000, en E ƒ iiooo. i\!a eenigen tyd eenen voordeeligen Handel gedreeven ce hebben, willen fommige der Participanten gaerne uic de Compagnie fcheiden, terwyl anderen genegen zyn hunne plaatlen weder te vervullen; weshalven alle de /£feilen der D 3 ' Com-  54 SCHATKAMER der Compagnie behoorlyk geïnventarifcerd, en als volgt bevonden worden: I. Aan gereede Gelden van onderfcheidene foorten in Casfa ƒ 12555 : 10 : — II. Aan Goederen, als: Aan Koper . , s 4523 : 10 : ■— — Lynwaaten . * 15348 : 5 ' —; — Suiker . . * 7124 : 7 : 8 III. Aan uiiftaande goede Schul¬ den, als: Onder F . . - * 4*23 -5 5 : — G . . . » 768 : 5 : — H . . . " 1231 : 7 = 8 ] . . . 0 4722 : 10 : — K . . . * 4125 • 15 '• — L . . . * 35,'-8 : 5 : — M . . . " 7306 : — - — IV. Daarentegen moet nog door de Compagnie aan de volgenden betaald worden, te weecen: Aan N .... ƒ 2123 : 5 : — — O .... * 576 : 10 : — — P ... ♦ ' 2300 : 5 : — Om nu alles des te fpoediger te vereffenen,neemt A tot zich het Koper; B de Lynwaaten, onder voorwaarde, dat hy de Crediteurs N , O, P daar uit zal betaalen; C ontfangt de Suiker; D neemt de uitgaande Schulden onder F, G, H en J voor zyne Rekening aan; E neemt aan de uitslaande Schulden onder K, L en M te incasjeeren: Hetgeen nu op deeze wyze de een of de ander meer ontfangt, als hom,  KOOPMANS-REKENKUNST. 55 hem , naar reden van zynen Inleg, van het Capitaal en de Winst toekomt, wordt aanftonds per Casfa betaald , en hun .die hun volle aandeel no» niet ontfangen hebben,aanftonds goed gedaan. Men vraagt, hoe veel ieder aan Capitaal en Winst toekomt, en, behalven de aangenomene Goederen, of goede Schulden , weder aan de Compagnie uitkeeren , of van dezelve nog hebben moet? Antw, A moet hebben voor Capitaal en Winst ƒ 7500, B ƒ11250, C ƒ15000, D ƒ i25co,en E ƒ 137^0 Tot flot van Rekening moet uit de Casfa betaaid worden, aan A ƒ 3376: 10: — , aan B ƒ col: ij : — 3 aan C f 7875: (2:8. en aan D ƒ 1651:12:8. Daarentegen moec Eaan de Casfa uitkeeren ƒ 1250. 2ï, Zes Kooplieden handelen te faamen in Compagnie A legt in ƒ ?coo, B ƒ 5000, C ƒ8000, ü ƒ 120-;o, E ƒ i'coo, en F ƒ17000. Na eenigen tyd voorfposdig genegotieerd te hebben,' wordt de Compagnie gedisfolveerd , en de Balance van hunnen Handel opgemaakt, volgens welke de Staat der Compagnie blykt te zyn als volgt: I. Aan contante Speciën in Casfa . ƒ17836:15: — II. Aan Goederen, ah : 80 Baaien Segovifche Wolle . -18324: 7:— 36 Lasten Haver . . . . o 2136:18: — 6 Baaien Cacao Caraques . * 1194:13: — qo Vaten Meekrappen . . * 6352: 4: — 64 Quarteelen Traan . . » 342S: 5: — 80 Ps. Osnabrugs Linnen . .. * 1895: 3: — III. Aan uicitaandc goede Schulden, als: Onder G * 3246:12: — D 4 On-  5<5 SCHATKAMER der Onder H . . . . ƒ5132 : 6 : — )....' 6452 : 7 : — K 7513 14: — L .... * 84a : 3 : — ■ M . . . .0 7915 : 4 : — N .... 0 8024 : 15 : — O . . . 0 9235 : 11 : — P .... * 1629 : 7 — Q . . . = 420'' : 13 : — IV. Daarentegen moet nog door de Compagnie aan de volgenden betaald worden, te weeten: Aan R . . . . ƒ 2536 : 14 : — — S . . . , '4127: 9.* — — T . . . . # 7926 : 14 : — — V .... » 8143 : 11 : — — W .... * 2723 : — : — Om nu alles ten fpoedigften te liquideer en, neemt A voor zyne Rekening de Cacao Caraques, en de Meekrappen; B de Traan, en het uitftaande ender L; C het uitlïaande onder G, H, J, en zal daarentegen den Crediteur S voldoen ; D neemt voor zyne Rekening de Segovifche Wolie, en zal ds Crediteuren R en W betaalen; E neemt aan de Haver en het uitftaande onder K, M en N, en zal daarentegen den Crediteur T voldoen; F neemt aan het Osnabrugs Linnen, en het uitftaande onder O, P en Q; voorts wordt de Crediteur V uit de Casfa betaald,en het overige der Casfa gebruikt, om hetgeen aan ieders aandeel nog ontbreekt te vergoeden. Men vraagt, hoe veel ieder aan Capitaal cn Winst toekomt, en, behalvcn de aangekomene Goederen, of  KOOP MANS-RE KEN KUNST. 57 of goede Schulden, weder aan de Compagnie uitkeeren, of van dezelve nog hebben moet? Antw. A moet hebben voor Capitaal en Winst /S>75o, B ƒ6250, C ƒ iooco, D ƒ 15000, E ƒ 18750, en F ƒ21250. Tot ilot van Rekening moet A nog uit de Casfa hebben ƒ 1203: 3: —, B ƒ f979112:—, O / : 7 : E ƒ 1086 : 13 : —, en F ƒ4192 : 6 : —. Daarentegen moet C aan de Casfa uitkeeren ƒ 703 : 16 : —. 22. Drie Kooplieden A, B en C fournecren D, welke de Directie over hunnen Handel heeft, eene Somme van/4500o, naamlyk A ƒ 12000, B/18000, en C de Rest. De Directeur O zal voor zyne moeite zo veel hebben, als met ƒ4500 gewonnen wordt. Zo nu de Directeur daar benevens ook ƒ 9000 inlegt, en de Winst in alles ƒ Hooo bedraagt, is de. vraag, wat ieder daar van toekomt? Inl. v. A,B,C ƒ45000 ƒ gooolnlegvan D D * yooo 0 4500 zyn Dienst Winst ƒ54000 —ƒ8000—ƒ13500 ? Komt ƒ2000 geniet D voor zyn aandeel in de Winst, en moeite ƒ 8000 Winst. * 2000 het aandeel van D. afgetr. f 12000? Kt.ƒ 1600 A. ƒ45000 ƒ6000 '< 18000? Kt./24oo B. L'50oo?Kt,/20oo C." 23. Fen Koopman fourneert zynen Agent f4.200, om daar mede te handelen, onder belofte van voor D 5 zy-  58 SCHATKAMER der zyne moeite behoorlyk gefalarieerd te zullen worden, Zo nu de Agent ook ƒ 1200 inlegt, en daar door in alles { van de Winst geniet, wordt gevraagd , hoe hoog het Salaris van den Agent gerekend is? Antw. Op ƒ 600, 24», Een Koopman (lelt zynen Fadloor ter hand ƒ4000, om daar mede te neg'otieeicn, met belofte, dac hy voor zyne moeite | van de Winst zal genieten. "Zo nu de Faftoor, mee toeftemming van zynen Principaal, nog ƒ 1500 daar by legt, en ten laatften ƒ880 gewonnen heefc, is de vraag, wat ieder daar van toekomt? Antw. De Koopman/480, en de Factoor ƒ 400, 2f. A f urneert zynen Agent B ƒ6000, om daar mede tot hun beider voordeel te negotieeren, met belofte, dat hy voor zyne moeite zo veel zal genieten , als met ƒ 1000 gewonnen zal worden. Zo ru B gaerne $ van ds Winst wil hebben, boe veel Capitaal moet hy dan bylcggcn? Antw. ƒ 2000. 26. Een Koopman geeft aan zyn Factoor ƒ4200, om daar mede te negocieeren, met belofte, dat hy voor zyne moeite i van de Winst zal hebben. Zo nu R een zekere Som 'er bylegt, en naderhand, by de verdeeling, y van de Winst trekt, is de vraag, hoe groot zyn Inkg geweest is? Antw./1312:10:—. 27. Een Koopman belooft zynen Factoor te zullen fourneeren ƒ4800, mits dat de Faftoor 'cr bylegt ƒ1200, als wanneer de laatstgemelde § van de Winst zal genieten. Zo nu de Factoor flegts ƒ coo Wiegt, en \\ van de Winsc trekt, vraagt men , hoe veel'de Koopman dan heeft ingdtgd? Antw./'337y. 28. Een  KOOPMANS-REKEN KUNST. 59 28. Een Koopman belooft zynen Agent hem te zullen fourceeren /6o«o, onder conditie, dat, zo de Agent 'er ƒ raeo bylegt, hy alsdan i van de Winst zal genieten. Zo nu de Koopman (kgts ƒ 4000 fourneert, en de y^iSM 'er / icco bylegt, vraagt men , wat deel ieder van de Winst toekomt? Antw. Den Koopman en den Agent jf. 09. Een Koopman A be'oofc zynen Factoor B te zullen fourneeren ƒ 48co, om Üanf mede tc negotieeren, onder conditie,dat B,als hy daar byƒ. sjo inlegt, | van de Winst zal lubben. Incüyn na de Koopman A flegts ƒ 3375 fourneert, vraagt men, hoe veel B moet inleggen, om \\ van de Winst te genieten? Antw. ƒ <;£o. 30. Vier Reeders koopen een Schip vóor'f'l<5,go^. A geeft voor zyn Party 5600, C ƒ 4^0. C f 5250, en D de Rest. fioc veel is ieders Part in 't zelve ? A f 56o° r/56o3?Kt. | L B> 4:00 Schip J = 4200? !\t. f B. C - 5250 ƒ iöOco — 1 — j "5?So?Kt.Tf C. ~ L* 17*50?Kr.^g O. ƒ15050 Van * 16800 hetgeh. Scbip W 1750 31. Zes Reeders hebben een Schip, waar toe A betaald heeft ƒ4800, B 64co,-Cƒ ioooo, Ó/C^o E ƒ 2400, en F ƒ 20c o. Men vraagt, wat deel elk dnReeders in 'tSchip heeft? Antw. A-4, Bi. Cf, D |, E 4, en F T|. 32. Zo  00 SCHATKAMER der. 32. Zo nu de voorgemelde Reeders voor de Uitrusting vau 't Schip eene Som van ƒ n^co moeten fourneeren, vraagt men, wac ieder daar toe zal betaalen? Antw. Af 375» 8/500, C ƒ781:5: — , D ƒ joo, E ƒ 187:10: — , en F ƒ 156:5:—. 33. Vyf Perfoonen koopen een Schip voor ƒ27000. A heeft daar in |, B 4, c ï, D l, en E de Rest. Hoe veel moet ieder voor zyn aandeel betaalen? Antw, A ƒ0000, B ƒ6750, C ƒ5400, D ƒ4500, en E ƒ 1350. 34. Vyf Perfoonen koopen een Schip. A betaalt voor zyn Part ƒ 862: io:—, 15/1725,0/2587:10:—, D ƒ 3450, en E ƒ5175- Hoe veel kost het geheele Schip, en wat bedraagt ieders Part in hetzelve ? Antw. Het Schip kost ƒ 13800. A heeft daar in T|, B f, C Tf, D i, en E }. 35. Vyf Reeders hebben te faamen een Schip, waar in het Part van A is van B , van c ,f, en van D 3i: E geeft voor de Rest ƒ2500. Wat beloopt het geheele Schip, wat hebben A, B, c en D ieder daar toe betaald, en wat Part heeft E in hetzelve? Antw. Het geheele Schip beloopt/ 16000. A heeft daar toe betaald ƒ2000,13 ƒ 3000,0/5000, D ƒ 3500, en E heeft 3f Part in 't zelve. 36. Vyf Reeders hebben een Schip, kostende ƒ24000. A heefc daar in 5, B ,0 C i, Dl, en 'E de Rest. Zo nu B zyn Part aan A, en E het zyne aan C verkoopt, is de vraag, hoe veel A, C en D nu ieder in 't Schip hebben, en wac de Inkoop van ieders Pare bedraagc? Antw. Aen C hebben nu ieder ,i , en D de overige ! Part. Het deel van A kost ƒ 7500, van C ƒ7500, en van D ƒ 9000. 37. Zes  KOOPMANS-REKENKüNST. 61 XI. Zes Reeders hebben een Schip: A heeft daar in*|, B f, C ,|, D T|, El, en F de Keu. Hetzelve heeft in eene gelukkige Reize ƒ yooo vry geld gewonnen; en dus, op -Jna, zich geheel^vry gevaren. De vraag is, wat ieder voor zyn Scheepspart betaald heeft, en wat ieder van de Winst toekomt? Antw. A heeft voor zyn Part betaaldƒ3000, B ƒ2000, C ƒ1500, D ƒ 1000, E ƒ6000, en F ƒ2500. Van de Winst moet A hebben f 1ÖS7:10:—, B ƒ1125, C ƒ843 '• 'J : » Dƒ 562 : io: —, E ƒ .3375* en F ƒ 1406 : 5 : —. 38. De Uitreeding van een ?chip bedraagt ƒ3642: 8: —. Zo nu A T|, B I, C *, D i, en tS de Rest in hetzelve heeft, hoe veel moet ieder dan tot deeze Uitreeding betaalen ? Antw. A f22.7:13: —, Bƒ1365:1»: — , Cy?io:i2:—, D ƒ455:6:—, en E ƒ682 : 19 : —. 39. Tot de Uitrusting van een Schip moet A betaalen ƒ 1275, B/850, C ƒ ^825, D ƒ4250. Hoe veel bedraagt de geheele Uitrusting, en wat deel heeft ieder in het Schip? Antw. De geheele Uitrusting bedraagt ƒ 10200; in het Schip heefc A f ,BT}, C }, en D T* Part. 40. Vyf Reeders hebben een Schip, dat by den Inkoop gekost heeft ƒ25800. Daar in heeft A B i, C T|, D I, en dc Schipper de Rest. INaardien nu A genegen is zyn Part met ƒ 450 verlies te verkoopen, wordt door de overige Geïnteresfeerden gezamentlyk belloten, om het geheele Schip aan hun te houden, en dus het deel van A, naar reaen van hunne Parten, onder hen te deelen, zullende daar voor aan A de gevorderde Som goed doen. Men  6i SCHATKAMER der Men vraagt, wat dee! nu ieder in 'c Schip hekomt, en wat door ieder van hun aan i\ betaald moet worden? Antw. B zal in het Schip hebben |.. C f, D i , en de Schipper ^an i\ moet betaald worden door B f iooo, door C ƒ 1500, door D ƒ 3000,en door den Schipper ƒ 500, 41. P koopt i Part Scheeps voor ƒ 5200. De Uitrustingvan het geheele Schip bedraagt ƒ 2512: S.—. De Schipper geeft,byzyni?en de Schipper de Rest in 'c Schip heelt, hoe veel zal dan ieder voor Uitdeeling bekomen? Antwoord A ƒ709:16:— ,B/940:8: —, C/i 183, D ƒ 1656:4: —, E ƒ 2839:4: —, en de Schipper/236:12:—. 43. Zes Reeders hebben een Schip van 192 Lasten , waarvan A toekomt j, Éi, C£, DTJ,E7|, en F de Rest. Zy bevrachten hetzeive voor hunne eigene Rekening, zulks dat A daar in laadt 60, B 45, C 2.6, D 18, E 15 Lasten, en F de Rest Men vraagt,"hoe veel ieder Reeder meer of minder, dan hem voor zyn Part toekomt, heeft ingefcheept? Antw.  KOOPMANS-R EKEN KUNST. 63 Antw. A heefc 4 Lasten te min , B 3 Lasten te min, C n I.ascen te veel, D 2 Lasten tè: veel, E 3 Lasten te veel, en F 2 Lasten te min ingeladen. 44. Eenige Reeders koopen een Schip; daar in heridcen A Tf, B f, CTi, D r| Part, en de Schipper Ede Re. c: naardien echter de laatfte zyn Part te groot vale, transporteert hy daar van de helft aan F, en ontfangt daar voor 490 goude Ducaaten, hec ftuk toe ƒ 5:5 : — gerekend. Zo nu de Schipper E ./ 12 : 10 : — aan die Transport wint, is de vraag, hoe veel het gantfche Schip by den Inkoop heeft gekost, wat ieaer daar toe betaald heefc, en wac Part E en F nu in hetzelve hebben ? Anew. Het Schip heefc gekost ƒ 16384. A heeft b°taa!d ƒ5120, B ƒ2048, C f 1004, D ƒ3072, E 2*47 :io: — , cn F ƒ 2572 : E en E hebben ieder ^ Part in 'c Schip. Van de gemengde Wissels, of bere» kening dek. prysen van koopmans Goederen. Dit Leerftuk is tweeledig, en behelst: I. Eene aanwyzing hoe de Pryfen der Goederen, zo wel op gewoone als gevorderde Conditiën en Geldfpecien berekend moeten worden. II. Hoe men uit den Prys eener Koopmanfchap aan eene Plaatfe den Prys der* zelve aan eene andere Plaatfe sfleidc. By het laatfte Geval Zyn dikwyls veel ongepro. portioneerde Onkosten ce berekenen, welke niec gevoeglyk in 't Opftel eens Ketting-Regels gebragt kunnen worden; men rekent daar voor, naar dat de omftandighecen zulks tcelaaten, voor eenige van die Onkosten in 'c algemeen een zeker per Cent; en 'voor andere een zeker per Cent op het Gewicht of Maat  64 SCHATKAMER der Maat van 't geen verkocht wordt in 't byzonder. By eene zodanige Rekening komt het op geen al te ftrikte naauwkeurigheid aan,vermits het flegts bloote Speculatie-Rekeningen zyn, waar door Kooplieden gewoon zyn eenen overflag temaaken, hoe hoog de Prys van eene Koopmanfchap, na de berekende Kosten en Onkosten, tér begeerder Plaatfe ten naaste by te ftaan zal komen, om, by het ontbieden of verzenden van zodanige Goederen, hunne maatregelen daar na te kunnen neemen. De volgende Voorbeelden kunnen dienen tot opheldering en oeftening van hetgeen wy, aangaande dit Leerftuk, gezegd hebben. i. Als het $g zwarte Peper te Amfterdam iai § Fl. Banco geldt, en de Agio van 't Bankgeld 4 pCt. is, hoe hoog komt dan het fg in Courant-Geld te ftaan ? Cour. %VL* 1 fg Peper 2 39 \ Fl. Banco ioo 104 \ Fl. Cour. Antw. 204 § Fl. Courant circa. 2. Als het fg Nooten Muskaaten by de Oost-IndifcheCompagnie alhier gekocht wordt voor 75 Stuiv. Banco, hoe hoog komt dan het fg in Courant-Geld te ftaan, de Agio van 't Bankgeld 4! pCt. zynde? Antw. Op 78} Stuiv. Courant. 3. Het fg Oost-Indifche of Javaanfche Coffyboonen wordt alhier ingekocht voor ui Stuiv. Banco; hoe hoog komt hetzelve in Courant-Geld te ftaan, als de Agio van 't Bankgeld is 4 pCt. ? Antw. Op kirfó Stuiv. Cour. 4. Als  KOOPMANS.REKENKUNST. 65 4. Als ioo fg Provence-Amandelen te Hamburg verkocht worden voor 38i Marken Lubs Courant, met 8^ pCt. Rabat, en met 20 pCt. in Banco te betaalen; hoe hoog komen dan zodanige 100 fg in Ducaaten, a 8i Marken Lubs gerekend, contant te «aan, als de Ducaaten 1 pCt. beter dan Banco-Faluta gerekend worden? Antw. Mark. Lubs 41:6:7. 5. Te London kost de Tard van zekere foort La. ken 15 J3 Sterlings; de Wisfel-Co»™ tusfchen Am. ft er dam en London is 35 Jj 41 s Banco, en de Agio van 't Bankgeld te Amfterdam 4 pCt. Zo nu 3 laras gelyk 4 Amfterdamfcke Ellen gerekend worden, hoe hoog komt dan de Amfterdamfche Elle van dac Laken in Courant-Geld te ftaan? C*«r. ƒ • j Amft. Elle 4 3 2V>y te ftaan? Antw. Op 7 # 13. Het fg KofFy geldt te Bourdeaux 15 Sa/*, c Provifie en kleine Onkosten bedragen 4 pCt., c Cours is 54 § VI. Banco, en de Asfurantie i* pCt voor Vrachc, /ïwrv, Courtagie enz. kan men Stuiv. Courant per fg «««o rekenen. Zo nu ico f te Amfterdam looi fg in Bourdeaux rendeeren, < de 4§70 van 't Bankgeld te Amfterdam 4 pCt. i vraagt men, op hoe veel Stuiv. Cour. het fg vj deeze KolFy te Amfterdam te ftaan komt? Antt Op circa 7^ Stuiv. Courant. 14. Het Vat Sevielfche Olie, houdende te 717 Mengelen, wordt te Cadix ingekocht vo 73 Pefos de Plata, de Provifie en andere Onkost bedragen 4J pCt., de Cours van CW/jc op Amfterdü is 98 % ^7. Banco, en de Asfurantie 21 pCt.; voj Vracht, Avary, Courtagie, enz- kan men "rea l FA Courant op het Vat rekenen, Zo nu de Am V  KOOPMANS.REKENKUNST. 69 tan 't Bankgeld te Amfterdam 3* pCt. is, op ho* i'ee! & Vlaamsch Courant komt dan het Vat van ge;nelde Olie aldaar te ftaan? Antw. Op 29? &. VI. Cour. circa. 15- Het Quintal Rozynen geldt in Mallaga 45 pales de Plata, de Provifie en kleine Onkosten tedragen 4 pCt., de Cours van Spanjen op Amterdam is 100 % VI. Banco, en de Asfurantie 2{ ibCt.; voor Vracht, Avary, Courtagie enz. kan men I 1:5: — Courant op de 100 fg Amfterdamsch GeWigt rekenen. Zo nu de Agio van 't Bankgeld te ijmfterdam j pCt. is, op hoe veel Guldens Courant tomen dan 100 fg netto van gemelde Rozynen allaar te ftaan? Ancw. Op ƒ 13! Courant. i 16. Amfterdam laat Juchten uit Petersburg komen, kostende aldaar 1 Puck, welke 40 Rusftfchc Ponden is, 372 Copeken; de Onkosten te Petersburg iyn 46 Copeken op 1 Pude, de Provifie en Courtabie te faamen il pCt., de Premie van Asfurantie hi pCt.; voor Vracht en andere Onkosten te Am. Verdam kan men § Stuiv. Cour. op ieder fg Am ft er* pamsch Gewigt rekenen. Zo nu 10Ö4 fg te Amfter. yam zyn 1285 fg te Petersburg, op hoe veel Stuiv. Courant komt dan het fg van die Juchten te Amfterdam te ftaan, als de Cours van Wisfel tusfchen Rusland en Amfterdam is 48 Stuiv. Courant ? E 3 Stuiv.  jo SCHATKAMER der Stuiv. Cour. * i fg Amft. 1064 11P$ fg Petersb. 40 4'8 Copek. ïök. en Onk. ico 48 Stuiv. Cour. 800 82_> Prov. en Courtagie. 200 205 Asfurantie. Komt GJ Stuiv. Cour. circa. Ey i » * vr. Onk. Antw. 61 Stuiv. Cour. 17. Hamburg Iaat Juchten uit Petersburg komen, welke ingekocht zyn a 375 Copeken de /We; de Onkosten te Petersburg zyn op elke Pude 47 Co/>£A'ot , de ProviGe en Courtagie te'faamen %\ pCt., de Premie van Asfurantie 2 pCt.; voor Vracht en andere Onkosten te Hamburg rekent men op ieder £g I: Jj Lubs Courant. Zo nu de betaaling gefchiedt over Amfterdam, en de Cours van Petersburg naar Amfterdam is 49£ Stuiv. Courant, als mede die van Hamburg naar Amfterdam 5 pCt. in Courant, op hoe veel $ Courant komt dan het fg van die Juchten in Hamburg te ftaan, wanneer de BancoValuta te Hamburg i8i pCt. beter is dan Courant, en 33 (g te Hamburg zo zwaar zyn als 45" fg te Petersburg ? Antw. Op 7} $ Awfo Courant. 18. Amfterdam laatWynen uk Bourdeaux komen, welke aldaar kosten 204 Livres het Vat; de Onkosten te Bourdeaux zyn op ieder Vat 18 Livres, en voor Provifie wordt 2 pCt. gerekend; te Amfterdam moet voor Vracht, Kaplaken, Avary, enz. circa fy:$:— Courant per Oxhoofd betaald worden ;  KOOPMANS-REKENKUNST. 71 den- voor Asfurantie worde ai pCt., en voor Leo cagiê 5 pCt. gerekend. Zo nu de Cours van Frankryk naar Amfterdam 54S % Fl. Banco, en de Agio van 't Bankgeld al pCt. is, hoe hoog komt dan 1 Oxhoofd van die Wyn te Amfterdam in <£ VI. Courant te ftaan, als 1 Vat is 4 Oxhoofden? Antw. Op jf &. VU Courant. 19. Amfterdam laat Wynen uit £«ƒ naar CWmt 97i § , op hoe veel komt dan het Oxhoofd van die Wyn te Amfterdam in VI. Courant te ftaan , de Agio van 't Bankgeld aldaar 4pCt. zynde? Antw. Op 8£ & VI. Cour. co, Het Berkowitz van 10 iW« Talk kost te Archangel 16 RoeieA 40 Copeken* voor Tol en andere Onkosten wordt berekend 1 Roebel 50 Copeken per Berkowitz ; de Provifie bedraagt 2 pCt., en de Asfurantie 4! pCt.; voor Vracht, Avary en andere Onkosten kan men te Amfterdam circa f 3:12 :-— Courant per 10c fg rekenen, en de Wisfel van ^rcAawge/ op Amfterdam is 4 71 Stuiv. Courant. Zo nu het Berkowitz op 33c fg «e«o Amfterdamsch Gewicht gerekend wordt, op hoe veel Guldens Courant komen dan ico fg Talk te Amfterdam te ftaan? Antw. Op ƒ 17:3:— Cour- circa' E 4 3I'  72 SCHATKAMER der 21. Het Berkowitz van 10 Pude Talk kost te Archangel 15 Roebels 60 Copeken, de Tol en andere Onkosten bedragen 1 Roebel 40 Copeken per Berkowitz ; de Provifie is 2 pCt., en de Asfurantie 4 pCc., voor Vracht, Avary en andere Onkosten kan men te Hamburg circa 1 Ryksd, 32 j) Lubs Courant per Schipfg rekenen: de Wisfel van Archangel op Amfterdam is47§ Stuiv. Cour., en van Hamburg op Amfterdam 4} pCt. Zo nu het Berkowitz op 320 fg Hamburger Gewicht gerekend wordt, op hoe veel Ryksd. Courant zal dan het Schipfg Talk in Hamburg te ftaan komen, als het Courant-Gdd aldaar 21 § pCt. flegter dan Banco is? Antw. Op To Ryksd. 3 Q Lubs Courant. 22. Te London kost het Centenaar bruine Suiker aó £ Sterlings vry aan boord; voor Provifie wordt berekend 2 pCt., de Wisfel-Co«/\r tusfchen London en Amfterdam is 35 Jj 4'! § f7, Banco, de Asfurantie is 1 pCt.; voor Vracht, en ande. re Onkosten kan men circa § § £7. Courant op ieder fg rekenen. Zo nu hec Engelsch Centenaar 95 tg te Amfterdam bedraagt, op hoe veel § Vlaamsch Courant komt het fg van deeze Suiker te Amfterdam te ftaan; de Agio van 't Bankgeld 3? PCt- zynde? Antw. Op 6fJ § fA C«»r. «>c*. 23. Het Centenaar Ryst geldt te London ui Q Sterlings vry aan boord; de Provifie is 2 pCt., de "Wisfel-Coj/rx tusfchen London en Amfterdam 35 fi 3} | A7. Banco, en de Asfurantie i pCt.; voor Vracht, jtff^ry en andere Onkosten kan men circa 2 $ £7. Courant per 100 fg rekenen. Zo nu hec Engelsch Centenaar iozi fg netto te Amfterdam bedraagt, op hoe veel $ Vlaamsen Courant komen dan  KOOP MANS-REKENKUNST. 73 dan 100 fg netto van deeze Ryst te Amfterdam te ftaan; de Agio van 't Bankgeld 3* pCt. zynde? Antw. Op 23 £ 2} % VI. Courant. 24. Het fg Indigo kost te Bourdeaux Jl Livres, de Provifie en kleine Onkosten bedragen 4 pCt., de Wisfel-Cswn' tusfchen Frankryk en Amfterdam is 54I | VI. Banco , de Asfurantie i§ pCt. ; voor Vracht, Avary en andere Onkosten kan men circa f Stuiv. Courant per 1 fg netto rekenen. Zo nu joo fg netto te Bourdeaux flegts oo§ fg netto te ./£?»jterdam uitleveren, op hoe veel Stuiv. Cour. komt dan het fg netto van deeze Indigo te Amfterdam te ftaan; de Agio van 'c Bankgeld 3-}! pCt. zynde ? Antw. Op 371 Stuiv. Courant. 05. De Aroba netto bruine Suiker geldt te Lisfabon 12Q0 Rees, de Provifie en kleine Onkosten bedragen 4 pCt., de W'isM-Cours tusfchen Lisfabon en Amfterdam is 47! § VI. Banco, de Asfurantie 3} pCt.; voor Vracht, Avary en andere Onkosten kan men circa \ % VI. Courant op 1 fg netto rekenen. Zo nu de Aroba netto flegts 28 \ fg netto te Amfterdam uitlevert, op hoe veel % VI. Courant komt dan het fg netto van deeze Suiker te Amfterdam te iiaan; de Agio van 't Bankgeld 3Ï pCt. zynde? Antw. Op 6 % VI, Courant circa. 26. De 100 fg Provence Amandelen kosten te Marfeillt 35 Livres, de Provifie en kleine Onkosten bedragen 5 pCt., de Wisfel-Cotf;\r van Marfeille op Cadix, over welke Plaats de betaaling gefchiedt, i« 15 Liv. iq Sols per Doblon, en van Amfterdam op Cadix 98 § VI. Banco, de Asfurantie is 3 pCt.; voor Vracht, Avary, Courtagie en andere OnkosE 5 ten  74 SCHATKAMER der ten kan men f a : io : — Courant per ioo fg netto rekenen. Zo nu ioo fg netto te Marfeille flegts 81 fg «er/o te Amfterdam bedragen, op hoe veel Guldens Courant komen dan ioo fg netto van deeze Amandelen te Amfterdam te ftaan. als de Agio van 't Bankgeld is 3! pCt.? Antw. Op ƒ24 : 13 *• — Courant. 27. Het fg Turksch Garen wordt te Amfterdam met 30 Maanden Rabat verkocht voor 8 fi VI. Courant; voor prompte Betaaling rekent men 1 pCt , voor Provifie en Onkosten 4 pCt. In Hamburg bedraagt de Asfurantie, Courtagie, Vracht. To! en Arbeidsloon circa 3 § VI. Banco per fg. Zo men nu ico fg netto te Amfterdam gelyk 99 fg rietto te Hamburg rekent, en de Wisfel-Cours van Hamburg op Amfterdam Ai pCt. is, op hoe veel $ VI. Banco komt dan het fg van dit Garen te Hamburg met 8$ pCt. Rabat te ttaan? Antw. Op 7 & 2 % Banco. • 28. Te Venetien kosten 1000 fg Veroneefche Ryst 58 Ducati corr.picc, de Provifie en Onkosten bedragen c/Vé* 8 pCc., de Wisfel-Cowr* van Venetien op Amfterdam is 89! § £7.; voor Asfurantie, Courtagie, enz. wordt gerekend circa 7I pCt.; Amfterdam moet betaalen voor Vracht, Avary en andere Onkosten ƒ1:5 : — Courant voor elke ico fg »er/o Amfterdamsch Gewicht. Zo nu 173 t$ te Venetien 100 fg »?«o te. yfe/?m/rfw\uitleveren, wat zullen dan ico fg «e/ro te Amfterdam in jj ƒ7. Courant beloopen, als de Agio van 't Bankgeld is 4 pCt.? Antw. 32 jj sf % VI. Courant. 29.  KOOPMANS-REKENKUNST- 75 29. De Charge Galnooten van Aleppo, houdende 30c fg, geldt te Marfeille 120 Ecus van 64 óoA de Ecu, voor Difconto gaat af 3 pCt., de Provifie en kleine Onkosten bedragen 3 pCt.; de Wisfel-CWfivan Marfeille op London, over welke Plaats de Betaaling gefchiedt, 1532 § Sterlings, en van Amfterdam op London 35 Jj 2 £ § F7. Banco; de Asfurantie bedraagt 3 pCc; voor Vracht, Avary, Courtagie enz kan men ƒ2i12:— Courant per 100 fg wef/o rekenen. Zo nu 100 fg wetfo te Marfeille flegts 81 ^ netto te Amfterdam oedragen. op hoe veel Guldens Courant komen dan 100 fg netto van deeze Galnoosen te Amfterdam te ftaan, als de Agio van 't Bankgeld is 3ï£ pCt. ? Antw. Op ƒ 42 : 2 : — Courant. 30. Amfterdam bekomt eene FaSluur uit Lions, over verfcheide foorten aldaar ingekochte Zyde Stoffen , als: Soorten. N°. 1. $7f ó Z/v. 24 . ♦ . Liv. 663: —: — N°. 2. iq * a Liv. 17 . . , « 493: —:— JN° 3. 294 o a Liv. 15 . . . 9 438:15: — N°.4. 571 * 0 Liv. i\h . . * 828: 6: 3 Nw.5. £8* ^ 0 Liv. ijfi . . * 388: 2: 6~ Nn.6. 374 «. a L/v. 13 . . . « 484: 5: — N°.7. 62 * a Liv. 6i . . . a 387:10: — N°. 8. 79 i> a Liv. 4! . . . * 385; 2: 6 Liv. 4068: j : 3  76 SCHATKAMER dïr Lions berekent voor Onkosten .. Liv. 12: 1: 3 en voor Provifie 2 pCt. ... 0 81:12: — Het Beloop . . . Liv. 4161:14: 6 Lions trekt dit Beloop op Parys , welke deswegens voor Provifie, Courtagie en Briefporten in alles rekent * 22:1:6 Maakt faamen Liv. 4183:16: — Welke fom Parys wederom op Amfterdam trekt a 54I \ VI. Banco; \ bedragende dus te Amfterdam . . Bco.fs%<)\: 8: 8 Agio 4 pCt. . . . 0 75:13: — Courant ƒ1967: 1: 8 Voor Onkosten moet te Amfteriam betaald worden . • . . « * . 83:^7: 8« Dus komen gemelde Goederen in Amfterdam te ftaan . . , Courant ƒ2350: 9: —» Nu begeert men te weeten: hoe hoog de Amfterdamfche Elle van ieder foort in Guldens Courant te ftaan komt; als 14 Aunes te Lions gelyk 17 Ellen te Amfterdam gerekend worden ? Aanmerking. Dit Voorftel heefc zeer veel overëenkomst met de Compagnie-Rekening; want even als in dezelve ge-  KOOPMANS-R EKENKUNST. 77 geleerd worde, om een gegeeven Geheel zodanit? te verdeelen, dat de Deelen tot het zelfde Geheel in reden ftaan, als de gegeevene Deelen van een ander gegeeven Geheel zich toe hetzelve verhouden (zie hier vóór pag. 46), even zo moet de ten laatften gevondene Som Cour. ƒ3050:91— in zodanige Proportie verdeeld worden, als de Som van den inkoop , buiten alle Onkosten, naamlyk Liv. 4068:1:3, verdeeld is. Dus zou men, volgens den gemeenen •weg, N°. I. door den Ketting-Regel aldus kunnen berekenen: Cour. * 1 El te Amft. ij . 14 Aunes te Lions. I 24 Livres. 325445 —ƒ164036 Courant. Antw. ƒ 9:19: — Cour. komt de Amft. Elle van de foort JN*. 1. te ftaan. Op gelyke wyze zouden nu ook de overige Soorten berekend moeten worden; doch men kan deeze zeer arbeidzaame wydloopigheid merkelyk verkorten , als men een Proportionaal-Geta.\ tot eene zekere hoeveelheid van den Inkoop, by voorbeeld tot 10000 Livres, zoekt, op de volgende wyze: ƒ Cour. * ' 1 El te Amft. 17 14 Aunes te Lions. 1 10000 Livres. 325445 — ƒ 164036 Courant. Komt circa ƒ4151 Courant. Met  78 SCHATKAMER der Met behulp van dit Proportionaal-Geia\ 4151 kunnen nu de Pryfen van alle de Soorten gevonden worden, als men hetzelve met den Inkoops-Prys eener Anne van elke Soort multipliceert, en van het Produtt telkens 4 Cyfferletteren ter rechterhand affnydt. Jn eevolge deeze inrichting wordt het opgegeeven Vcorftel aldu> berekend. Om de Prys eener Elle van de Soort N°. i. te vinden. 4151 Proportionaal-Gcta], 24 Liv. de Prys van 1 Aune, 16604 8302 Antw, Cour./g\g6zi I 20 Stuiv. 1912480 Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 2. te vinden. 4151 Proportionaal-Getil. 17 Liv. de Prys van 1 Aune. 29057 Antw. Cour. f'7 0567 20 Stuiv. 111340 Om  K O OPMANS-R EKEN KUNST. 79 Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 3. te vinden. 4151 Proportionaal-Getal. 15 Liv. de Prys van 1 Aune. 20755 4151 Antw. Cour.f'6\226y I co Stuiv. 4l53co Dat is Courant ƒ6:4:8 na genoeg. Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 4, te vinden. 4151 Proportionaal-Geial. 141 Liv. de Prys van 1 Aune, 16604 4151 i 2075 Antw, Cour. ƒ 6 o 189 ao Stuiv. 0I3780 Om  go SCHATKAMER der Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 5. te vinden. 4151 Proportionaal-Geta\, 13l Liv. de Prys van i Aune. 12453 4151 i. 2075 Antw. Cour.f y\6o^» Stuiv. 12I0760 Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 6. te vinden. 4151 Proportionaal-Getal. 13 Liv. de Prys van 1 Aune. 1245 3 4151 Antw. Cour.ƒ513963 I 20 Stuiv. 719260 Dat is Cour. ƒ5:8:— zeer na. Om  KOOPMANS-REKENKUNST. 81 Om de Prys eener Elle van de Soort N°. 7. te vinden. 4151 Proportionaal-QstaX. 6\ Liv. de Prys van 1 Aune. 24906 i 1038 Antw. Cour. ƒ215944 I 20 Stuiv. u|88lio Dat is Cour. ƒ2:12:— na genoeg. Eindelyk om de Prys eener Elle van de Soort N°. 8. te vinden, 4151 Proportionaal-Getn]. 5 min f Liv. de Prys van 1 Aune. 20755 f 510 af Antw. Cour.f2I0236 1 20 Stuiv. c|4720 31. Amfterdam ontfangt eene Factuur van Parys, over verfcheide foorten van aldaar ingekochte Galanterie-Goederen, als: II. Deel. F N°. 1.  8a SCHATKAMER der 1. 24 StuksWaaijers è Liv. 7:12: — Liv. 182: 8: — 2. 28 dito diio a Liv. 9:16:— » 274: 8: — 3. 16 dito dito aLiv. 24:12'. 4 #393 = 17: 4 4. 4 dito dito a Liv.45: 10:— *i82.- — : — 5. 25 dito Doofen aLiv. 4: 8: 4 * 110: 8: 4 6. 12 dito dito aLiv. 6: 7: 4 * 76: 8: — 7. 8ditoLint96ElU£/>.42:—:— 4 3365 — :~ 8. i2pr.Zyd.Koufen«£/v.i4:15:— * i7?: —:— 9. 7 paar dito . . aLiv. 15 :10:— * 139:10:— I^v.l87l:i9: 'ó Parys brengt voor Onk. in rekening . * 28: 7: 4 Provifie 2 pCt. . . * 38: —: — Het Beloop . Liv. 1938 : 7 : — Dit Beloop wordt door Parys op Amfterdam getrokken £ 55 % «, bedragende 888: 8: — 4s7'° 3* PCt- • • • * 33: 6: — Voor Vracht en andere Onkosten wordt door Amfterdam betaald Cour. * 24: io: — Dus moet Amfterdam voor de gemelde Goederen betaalen . . . Cour. f 946: 4 : — Na begeert men te weeten: op hoe veel Guldens Courant het Stuk van ieder Soort in Amfterdam te ftaan komt? Antw. Van de Soort N°. 1-/3:17: —« N°. 2.  KOOP MANS-REKENKUNST. 83 N?. 2. ƒ 4 : 10 : —, N°. 3. ƒ 12 : 9 : —, N°. 4. ƒ23: — : — , N°. 5. ƒ2:5:—, N°. 6- ƒ3:4: — , N°. 7-/21 : 4 : —, N°. 8-/7:9:—, cn N°. 9. fl : 17 : — • 3?. Archangel zendt my Inkooprekening over oco Rollen Muskovisch Zeildoek, aldaar ingekocht a 7 Roebels per Rol Roeb. aioo:—: — Wraakgeld, Pakken, Matten en Voerloon » 12: —: — Inlandfche Tol ? 120:—: — Accidentie 10 pCt. .... * 12:—: — Courtagie § pCt. . . . . . * 10:50: — Extra Onkosten 1 pCt. . . . s> 21:—: — Provifie 2 pCt. . • * 42: —: — Roeb. 2317:50: — bedragen 348? Stuiv. Cour. . Cour ƒ 3648: 18: — Asfurantie vanƒ5000:— a 2§ pCt. en Polis <= 127:—:■— Dus moet Amfterdam voor het gemelde Zeildoek betaalen . . . Cour. f 5775: 18: — Men begeert te weeten , op hoe veel de Rol Zeildoek alhier in Guldens Courant te ftaan komt ? Antw. ƒ17:9: — Courant. 33. Amfterdam bekomt eene Factuur uit Archangel over de onderftaande Goederen, als: F 2 3 Va-  S4 SCHATKAMER der 3 Vaten Zwynsveeren, weegende Bruto 2871 fg Tarra 110 * voor de Vaten. Netto 276; fg & Roeb. 14 : 20 Cop. de ico fg, bedragende aldaar . . . . Roeb. 392: 6 20 Vaten Talk, weegende Bruto 55455 fg Tarra 887-? * a 16 pCt. • Netto 46502 fg a icoei. 4 : 45 Cop. de ioo fg f 2072:90 400 Paar Jugten, weegende 6135 fg ^ 22 Copeken 't fg- . . » i349:"o 7c0(?£.38l4:6ö' Archangel berekent voor Onkosten . * 7o:34 en voor Provifie a 2 pCt. *■ 77: 7o Dus is bet geheel Beloop iïeró. 3962:70 Dit Beloop wordt op Amderdam getrokken & 46 Stuiv. Cour. . Cour. ƒ 9114: 4: — Voor Vracht en andere Onkosten wordt te Amfterdam betaald . . " 535: »f?: — Dus komen Amfterdam gem. Goederen ce ftaan . . . Cour. f 9650: 2: —■ Zo.  K O OP MANS-REKENKUNST. 85 Zo nu 40 fg te Archangel gelyk zyn aan 33 fg te Amfterdam, is de vraag, hoe veel 100 fg van de twee eerfte foorten van Goederen in Guldens Courant, en 1 fg van de laatfte foort in Stuiv. Courant in Amfterdam te ftaan komen? Antw. De-ico fg Zwynsveeren ƒ 41: 18 : —, de 100 fg Talk ƒ 13:3:—» en het fg Jugten J3 Stuiv. Courant. 3/).. Amfterdam bekomt eene Factuur uit Bourdeaux over de ondergemelde Wynen, als: 180 Oxh. Cotes-Wyüd Liv. 72 . Liv. 12960:—: — 70 dito Muscaat-Wynd Liv. 96. * 6720:—:■— 120 dito Langourence aLiv. 73 . » 8760: —: — 80 dito Cahors d Liv. .90 • « ' 7200:—: — 80 dito Medoc a Liv. 102 . . * 8160:—: — 80 dito liooglandfche a Liv. 85 . » 6800:—: — Liv. jOSco: —: — Bourdeaux berekent voor Onkosten » 611:10: —•■ en voor Provifie & 2 pCt . * 512: 2: — Dus is het geheel Beloop . Ziv.5j.723:12: — Dit Beloop wordt op Parys getrokken , die deswegens voor Provifie, Courtagie en Briefporten in alles rekent 325: 3: — Maakt te faamen Liv. 52048:15: — F 3 Pa.  86 SCHATKAMER der Parys trekt deeze Som weder op Amfterdam a 541 § VI, Banco , bedragende .... Banco f 23638:16: — Agio 4 pCt. . . . f 945:11; — Cour, ƒ34584: ?: — Voor Vracht en andere On- • gelden moet Amfterdam betaalen . * 1230:13: — Dus komen gemelde Wynen in Amfterdam te ftaan . . Cour, ƒ558151 —:—1 Nu- begeert men te weeten, hoe veel het Vat van 4 Oxhoofden van iedere Port van v\ yn te Antfterdam in Vj, Courant te flaan komt ? Antw Van de Cóïf^VVyn Vl. 34 ï, van de MuscaaiAMya e£ /'?. 32;» , van de Langourencc-Wyn <£, VI 2Jj, van de' Cahors-Wyn <£ ^7. 3c|, van de Medoc-W yn <£ #1 34x54 cn van de Uoogland/cne-Wya <£ r/. Vergelyking van Gewichten en Maaten. Om Gewichten en Maaten op ds gefclrktfte en gemaklykilc wyze met elkander in veigelyking te brengen, moeten dezelve of ten honderd, of volgens eene zekere groote foort eener Plaats, of anders in de mogelyk kleinfte geheele Gc:allen, bepaald worden: zodanige vergelykingen nu kan men vinden , wanneer het Gewicht of Maat van Goederen in de beide Plaatfen, waar tusfchen de vergelyking gezocht moet worden, bekend is; of ook wanneer men vergelykingen op eene cn andere tusfeheu- foort  KOOPMAN S-REKENKUNST, 87 foort by ondervinding weet; of eindelyk, wanneer men goede Tafelen by der hand heeft, waar in het Gewicht en Maat van verfcheide Plaatfen onderling vergeleeken wordt, zo als dezelve op het einde van dit Deel te vinden zyn. Uit hetgeen wy nu gezegd hebben volgt van zelt, dat ons tegenwoordig onderwerp in drie deelen moet onderfcheiden worden, naamlyk: \. Om Gewichten en Maaten per Cents-^ze te vergelyken ; 2. Om dezelve naar eene zekere groote foort eener Plaats tn vergelyking te brengen; en 3. Om zulks naar de klein/Ie geheele Getallen te doen. Wy zullen, als naar gewoonte, elk deezer Onderwerpen onder een byzonder hoofd afhandelen. I. Om Gewichten en Maaten per Cents wyze te vergelyken. Regel I. Wanneer de Proportie tusfchen de Gewichten of Maaten van twee Plaatfin 'bekend is, plaatst men achter het grootfte getal twee nullen, en deelt het komende door het kleinfte getal, hetgeen dan voor de Uitkomst komt, zo veel Ponden of Ellen der kleinfte foort zyn gelyk aan 100 fg of Ellen van de grootfte foort: of plaatst twee nullen achter het kleinfte getal, en deelt het komende door het grootfte getal; hetgeen dan voor de Uitkomst komt, zo veel Ponden of Ellen der grootfte foort zyn gelyk aan 100 fg; of Ellen der kleinfte foort van beiden. Hetgeen alsdan na gedaane deeling overblyft, en geen gefchikt Deel uitmaakt, wordt tot eenen agt- ofzestien-deeligen Breuk gereduceerd. I. Esnige Goederen, welke in Hamburg gewogen hebben 6270" fg, weegen te Amfterdam 6154 fS» ö F 4 Hoe  88 SCHATKAMER der Hoe ftaat dan het Hamburgsch met het Amfterdamsch Gewicht ten honderd in vergelyking? 627600 615V Kt. 102 fg in Hamburg, zyn gelyk ico fg te Amfterdam. Of 615400 621e/ Kt. 58 fg te Amfterdam. zyn gelyk 100 fg te Hamburg. 2. Een Stuk Stof, dat te' Amfterdam 60 Ellen lang is, wordt te Ca/ais 40 Aunes lang bevonden. In wat vergelyking ten 100 ftaan de Ellen en Aunes tegen elkander F Antw. 172! Ellen te Amfterdam zyn gelyk ico Aunes te Ca/ais; of 38 Aunes te Calais zyn gelyk 100 Ellen te Amfterdam, 3. Als, volgens de tweedeTafel van 't KoopmansGewicht, 890 fg te Dantzig zo zwaar zyn als 841 fg te Cadix. In wat vergelyking ten honderd ftaan de beide Gewichten tegen eikander ? Antw. 105' f fg te Dantzig zyn gelyk 100 fg te Cadix; of 944 fg te Cadix zyn gelyk 100 fg te Dantzig. 4. Als, volgens de gemelde Tafel, het fg te Bremen 10380 Aazen, en het fg te Lubek icc-g Aazen zwaar is, welke is dan- de vergelyking der beide foorten van Ponden ten honderd? Antw. jo-v.? fg. te Lubek zyn gelyk 100 fg te Bremen; of 06 J fg te Bremen zyn gelyk ioo fg te Lubek. 5. Als,  KOOPM ANS-REKENKUNST. 89 5. Als, volgens de gemelde Tafel, het fg te Amfterdam 10:80 Aazen, en het fg te Parys 10188 Aazen weegt, vraagt men als vooren? Antw. iooT§ fg ce Parys z\n gelyk ioo fg te Amfterdam; of i>9,ó fg te Amfterdam zyn gelyk 100 fg te Parys. 6. Als. volgens de eerfte Tafel van Goud-Zilveren Munt-Gewichc, het Mark Zilver in Portugal tot 4776 Aazen, en in Frankryk tot 5094 Aazen zwaarte wordt opgegeeven. In welke vergelyking ten honderd ftaan de beide foorten van Marken tot elkander ? Antw. 034 Marken in Frankryk zyn gelyk ico Marken iri Portugal; of icf>?£ Marken in Portugal zyn gelyk ico Marken in Frankryk. 7. Als, volgens de derde Tafel van de EIlen-Maaten , 650 Varas te Bilbao gelyk zyn aan 605 Tards te London. In wat vergelyking ten honderd ftaan de beide Maaten tegen elkander ? Antw. 100 Tards te London zyn gelyk io-]-%l Paras te Bilbao; of ico Varas te Bilbao zyn gelyk 93-r* Tards te London. 8. Als, volgens de gemelde Tafel, 7-77 Arfchinen in Rusland even zo lang zyn, als 1189 jB?wf/ te Mantua, vraagt men als vooren? Antw. 153 Z??vzo p te Mantua zyn gelyk 100 Arfchinen in Rusland-, of Arfchinen in Rusland zyn gelyk ioo Bracci te Mantua. q. Als nu, volgens diezelfde Tafel, de Amfterdamfche Elle 306 Franfche Liniën, un de te //flirt? «fe Grace 594 Liniën lang i?, in welke vergelyking ten honderd (lam dan de Ellen en Aunes der beide Plaatfen tot elkander? Antw 171$ Ellen te Amfterdam zyn gelyk 100 Aunes te Havre de GraF 5 <*3  5.n ij Voeten te Ayignon. In welke vergelyking ten honderd ftaat dan de Zweedfche Voet met die van Avignon? Antw. i'ol Avignonfche Voeten zyn gelyk ico Zweedfche Voeten • of 83I Zweedfche Voeten zyn 100 Voeten van Ayignon. 15. Als 40 Palmi di Sardegna gelyk zyn 41 Mid. delburg/che Voeten, cn 22 Middelburgfche Voeten gelyk zyn 19 Voeten van Venetien. In welke vergelyking ten honderd ftaat dan de I1almo di Sardegna  92 SCHATKAMER der. na met den Voet van Fenetien? Antw. JH Voeten van Fenetien zyn ioo Pa/mi di Sardegna; of 138I Palmi di Sardegna zyn gelyk ioo Voeten van Fenetien. 16. Als 19 Ankers Wyn te Amfterdam gelyk zyn 20 Ankers te Hamburg, en 22 Ankers te Hamburg gelyk zyn 21 Ankers te Leipzig. In welke vergelyking ten honderd ftaat dan het Amflerdamsch Anker tegen hec Leipziger? Antw ioo£ Ankers te Leipzig zyn 100 Ankers te Amfterd lm ; of 99i Ankers te Amfterdam zyn 100 Ankers te Leipzig. II. Om Gewichten en Maaten volgens eene zekere groote Soort eener Plaatfe te ver. gelyken. Regel I. Zo de vergelyking uit de bekend geworden Gewichten of Blaat en van twee Plaatfen, of ook uit de Tafelen, getrokken moet rvorden; ftelt men het Gewicht of Maat, waar van eene groote Soort gereduceerd moet worden, in de eerfte; het Gewicht of Maat, waar in die Soort gevonden moet worden, in de tweede", en de groote Soort zelf, of haar inhoud in kleine foorten , in de derde plaats van het Opftel eens Kegels van Drieën, en men zoekt vervolgens, naar de gronden der Proportie, het onbekende vierde Lid. 17. Eenige Goederen, welke in Hamburg gewogen hebben 11 Centenaars 3 Lysfg 11 fg, weeaen te Amfterdam i2f>Q fg. Hoe zwaar is dan een Ham* hurgsch Centenaar in Amflerdamsch Gewicht? NB. Een Centenaar te Hamburg heeft 8 'Lysffi, en een Ly% 14 fg. Cent,  KOOPMANS.REKENKUNST. 93 Cent. 11:5:11 1260 fg 1 Cent? Antw. ioyJ63 fg circa. 18, Eenige Goederen, welke te London 22 Hundreds 3 Qdarte'rs en 22 fg gewogen hebben, wee. gen te Amfterdam 2360 jg hoe zwaar is dan een Londons Hundred in Amfterdamsch Gewicht ? NB. Te London is een Hundred 4 Quarters, en 1 Ojwrter 28 fg. Antw. io^ fg circa. 19, Als 57 Lasten 12 Mudden Tarwe Amfterdam. fche Maat te Lisfabon uitgeleverd hebben 208 Moyos 52 Alqueires; is de vraag, hoe veel Alqueires Lisfabonfche Maat een Amflerdamsch Last bevat? Als ieder 'Moyo 60 Alqueires inhoudt. Antw. 218 Alqueires circa. 20, Als %% Lasten 15 Mudden Haver Amfterdamfche Maat te Duinkerken uitgeleverd hebben 694. Razieres Water-Maat; hoe veel Razieres dito bevat dan een Amflerdamsch Last? Antw, 18 Razieres Water-Maat. 21, Als, volgens de II. Tafel van Koopmans-Gc■wicht, 784 fg te Amfterdam zo zwaar zyn als 776 fg te Kopenhagen; Op hoe veel fg Amfterdamsch Gewicht moet dan het Schirfg te Kopenhagen, dat 320 fg zwaar is , gerekend worden ? Antw. Op 22, Als, volgens de gemelde Tafel, 965 fg te Marfeille zo zwaar zvn als 800 fg te Hamburg: Op hoe veel fg van Marfeille moet dan het Schipfg te Hamburg* dat 280 fg weegt, gerekend worden? Aniw. Op 337 \ fg. ' 23. Ais,  94 SCHATKAMER der 23. Als, volgens de IV. Tafel van de Voet-Maaten, 8co Pary/che Konings-Voeten gelyk zyn 918 Amfterdamfche Voeten. Hoe lang is dan eene Pary fche Toife van 6' Voeten in Amfterdamfche Maat ? Antw. 6 Voeten 9I Duimen circa; de Voet tot 11 Duimen gerekend. r 24. Als, volgers de V. Tafel der Koorn-Maaten, &-tl Fanegas te Cadix zo veel bedragen als 83§ Bitshels te London: hoe veel Fanegas te Cadix gaan dan in 1 Ouarter van 8 Bushels te London? Antwoord y Fanegas. 25. Als, volgens de gemelde Tafel, 123» te Montpellier zo veel bedragen als 129^ Czetwerick in Rusland: hoe veel Emines te Montpellier gaan dan in 1 Czetwer van 8 Czetwerick in Rusland? Antw. 7! Emines circa. Regel II. Zo ecA/t?r vergelyking uit beken* de tusfchen-Propottien gezocht wordt vormt men uit dezelve een Ketting-Regel, en men neemt de groote Soort, waar van men de vergelyking zoekt, tot Vraaggetal aan. 26. Als 9 Mudden te Amfterdam gelyk zyn 16 Setiers te Beaucaire, en 16 Setiers te Beaucaire 1 Hoed te Dordrecbt maaken: hoe veel Amfterdamfche Mudden zyn 'er dan in één Hoed te Dordrecht begreepen ? Amft,  KOOP MANS-REKEN KUNST, 9y Amft. Mudd, * —— 1 Hoed Dord. 1 jf6 Setiers jfó 9 Mudd. y?»;^. Antw. 9 Mudden. 27. Als 20 Tuns te London gelyk zyn 21 Tonneaux te Bourdeaux, en i Tonneau te Bourdeaux met 48 Stekan te Amfterdam gelyk gerekend wordt. Op hoe veel Engelfche Gallons, waar van 'er 252 in een 7w« gaan, moet dan een Amfterdamfche Stekan gerekend worden ? Antw. Op 5 Gallons. I. Aanmerking. Aan het einde der Tafelen V en VI, waar in de Maaten van Koorn en natte Waaren in vergelyking voorgefteld worden, wordt ook opgegeeven: hoe veel het by elke Plaats gefielde Quantum van allerlei Graan en vlosibaare dingen weegt: in gevolge van dat Bericht kan men dus, na de berekening van een eenvouwdig Opftel eens Regels van Drieën, zeer ligt ontdekken: hoe zwaar ten naaste by men zich teAmfterdam iedere vreemde Maat heeft voor te ft ellen. By voorbeeld: 28. Als, volgens de V. Tafel, 192 Alqueires Tarwe te Porto 500c fg te Amfterdam, en 5046 fg Fransch weegen; hoe zwaar moet dan een Alqueir Tarwe van Porto in Amflerdamsch, als ook in Fransch Gewicht zyn? 192 Al-  95 SCHATKAMER der 192 Alqueires 5000 fg 1 Alqueir? ADtw. 20" fg Amfterd. 192 Alqueires 5046 fg 1 Alqueir ? Antw. 264 fg Fransch Gewicht. 29. Als, volgens de gemelde Tafel, 20?* Setiers Rogge te Parys 4765 fg te Amfterdam, en 4808 fg Fransch weegen; hoe zwaar moet dan een Paryjcne Setier Rogge in Amflerdamsch, als ook in Fransch Gewicht zyn? Antw. 231-5 fg Amflerdamsch, en 233is ffi Fransch Gewicht. 30. Als, volgens de laatstgemelde Tafel, 47^ Zakken Haver te Hoorn 3060 fg te Amfterdam, en 3087 fg Fransch weegen; hoe zwaar moet dan een HoornJche Zak Haver in Amflerdamsch, als ook in Fransch Gewicht zyn? Antw. 6435 fg Amflerdamsch, en 64»5 f6 Fransch Gewicht. 31. Als 38.il Gallons Olie te London s68| fg te: Amflerdam, of 2832 fg Keulsch weegen, zo als in de VT. Tafel wordt opgegeeven; hoe zwaar muet dan een Engelfche Gallon Olie in Amflerdamsch, als 1 ook in Keulsch Gewicht zyn? Antw. 7 fg Amfler- ■ damsch, en 7 fg 13 Lood Keulsch. 32. Als 15,-5 ^//«Brandewyn te Sayonne 27?T|fg te Amfterdam, of 2R9 fg Keuhch weegen , zo als in de laatstgemeldeTafel wordt opgegeeven; hoe zwaar moet dan etn Velte Brandewyn van Bourdeaux in Amflerdamsch, als ook in Keulsch Gewicht zyn? Antw. 17 i fg Amflerdamsch, en 38 fg 13 Lood Keulsch. Zo  K0OPMANS-R EKENKUNST. 97 Zo men echter de zwaarte eener Maat in BuitenJandsch Gewicht begeert te weeten, moet men de II. Tafel van 't Koopmans Gewicht te hulp neemen; wanneer alsdan de Berekening allergevoeglykst door den Ketting-Regel kan gefchieden. By voorbeeld: 33. Als 45I Stubgen Wyn te Bremen 287 Amflerdamfche Ponden weegen, en 777 fg te Bremen gelyk 785 fg te Amfterdam zyn, zo als in Taf. II. en VI. worde opgegeeven; hoe zwaar moet dan een Bremer Aam Wyn van 45 Stubgen in hec aldaar gebruiklyk Gewicht zyn? Bremer fg * 45 Stubgen 365 229Ö fg Amft. 785 777 fg Bremen Antw. 280 fg, ÏI. Aanmerking. ' Vermits de IX. Tafel insgelyks het Gewicht van één Franfche Cubic- Duim in alle foorten van Meiaalen, Graanen en Vloeiflojfen, onder veel meer andere dingen , zo wel in Franfche Grains, als in Hollandfche Aazen opgeeft; kunnen de voorgaande Vraagftukken ook met behulp van die Tafel gevoeglyk opgelost worden , wanneer men den lighaamlyken Inhoud der Maat in Franfche Cubic-Duimen, welke in de achterfte kolöm der V. en VI. Tafel gevonden worden, met de Aazen, in de IX. Tafel opgegeeven, multipliceert, en het ProduB weder door zo veel Aazen divideert, ah het fg zwaar is, waar in men het Gewicht berekend wil hebben. By voorbeeld: II. Deel. G 34. Als  98 SCHATKAMER 34. Als een Paryfcke Setter, volgens de V. Tafel, 7735 Franfche C#£/c-Duimen groot is, en een zodanige Cubic-Daim, volgens de IX. Tafel, 321 Aazen aan Tarwe weegt; hoe veel weegt dan een Paryflche Setier Tarwe te Amfterdam, alwaar het fg, volgens de II. Tafel, 10280 Aazen, als ook te Pa. rys, alwaar het fg 10188 Aazen zwaar is? 7735 Cubic-Daimen multipl. met 321 Aazen Komt 2482935 Aazen. Dit Product gedivideerd door 10280, komt tot Antwoord242 Amfterd.; en door 10188 gedeeld, komt 244 fg te Parys. 35. Als, volgens de VI. Tafel, de Barrique te Rouên 9855 C#£/'oDuimen inhoudt, en elke CubicDuim, volgens de IX. Tafel, 412 Aazen aan Rivier-Water weegt; hoe veel weegt dan het Water, dat een Barrique te Rouën kan bevatten, zo wel in Amflerdamsch Gewicht, waar van het fg 10280 Aazen, als ook in Keulsch Gewicht, waar van het gg 9728 Aazen zwaar is? Antw. 395 fg Amfterétamsch, en 417 fg Keulsch Gewicht. 36. Een Stekan te Amfterdam bevat, volgens de VI. Tafel, 900 C«£/c-Duimeri, en een zodanige Cubic-Daim aan Wyn weegt, volgens de IX. Tafel, 404 Aazen; hoe veel weegt dan het Quantum Wyn, dat een Hollandsen Anker van 2 Stekan in zich bevat , in Amflerdamsch Gewicht, als een Amflerdamsch fg 10280 Aazen zwaar is? Antw. 75 fB J5 Lood. .# 37. Een  K O OPMANS-R EKEN KUNST. 99 37. Een Setier Wyn te Parys vult, volgens de VI. Tafel, eene Ruimte van 378 C«£/c-Duimen, en ieder Cubic-Dam Wyn weegt, volgens de IX, Tafel. 365 franfche Grains; zo nu een {g te i^rjv 0216 zulke Gn»»x bevat, is de vraag, hoe veel Paryfche Ponden een Setier Wyn weegt? Antw. 14 flg 15 Oneen. 38. Als deZ^ry/^ ƒ>/»/«, volgens de VI. Tafel. 47* franfche C«£/c-Duimen inhoudt, hoeveel zodaanige Pintes zyn dan begreepen in een Franfche Cubic-Voet van 1728 Franfche CW>/c-Duimen ? Antw. 36 i Pintes. 39. Als de Engelfche Gallon Wyn-Maat van 8 Pints, volgens de VI. Tafel, 191 Franfche Cubic Duimen groot is, en 10000 Franfche Cubic-Dnimen f'yk zyn 12093 Engelfche Cubic-Dnimen, volgens ru li, hoe veeI Pim bev« dan de Engellche Cubic-Voet van 1728 Engelfche C«£/V-Duimen in zich ? Antw. 59 0 60 Pints. , 40. Als, volgens de VIII. jocoo Franfche CW^-Duimen gelyk zyn 11087 Rhynlandfche Cubic,7™' ^ de Franfche Cubic-Dnim, volgens de IX. laf el, 412 Aazen aan Rivier-Water weegt; hoe veel moet dan het Water, dat een Rhynlandfche Cu. bic-Voet, van 1708 Rhynlandfche CW/c-Duimcn, bevatten kan, m Keulsch Gewicht weegen, waar van het fg 9728 Aazen zwaar is? Antw. 66 Keulsch. III. Naar de kleinfte geheele getallen. Regel I. Wanneer de Vergelyking uit andere bekende Proportien afgeleid moet worden, zo formeert uit zodanige bekende Proportien eenen Ketting-Regel G 2 zon-  leo SCHATKAMER des zonder Vraag-getal, en fchikt de Leden der Proportien in het Opftel zodanig, dat één van de beide Soorten, welkers vergelyking gy zoekt, het begin, en de andere foort het einde des Ópftels maakt: handelt alsdan met de getallen van het Opftel even zoo, als men in den Ketting-Regel gewoon is te doen, zonder echter op 't laatst de Producten te divideeren : geeft alsdan aan het Product ter linkerhand den naam der Soort, met welke gy het Opftel begonnen hebt; en benoemt het Product ter rechterhand naar de Soort, met welke gy het Opftel bejloten hebt. 4T. Als s Marken te Weenen gelyk' zyn 6 Marken Keulsch, en 20 Marken Keulsch gelyk 19 Marken Trois, Hollandsen Zilver-Gewicht, gerekend worden; hoe vergelyken zich dan de Weener en Hollandfche 7>o/VMarken met elkander, in de kleinlte geheele getallen ? 5 Mark. Weenen 6 Mark. Keulsch. 3 io?0 Mark. Keulsch 19 Mark. Trois. Antw 50 Mark. te Weenen — 57 Mark, Trois. O f lO 19 Mark. Trois o'o' Mark. Keulsch. Mark. Keulsch 5 Mark. Weenen. Antw 57 Mark. Trois — 50 Mark. te Weenen. 42. Wanneer, zo als bekend is, 1 Lood heeft 18 Greinen, en 1 Karaat 12 Greinen; hoe verhouden zich dan de Looden en Karaaten tegen elkander in  KOOPMANS-REKENKUNST* 101 in de kleinfte geheele getallen? Antw. 2 Looden zyn 3 Karaaten. 43. Als 65 fg te Aix gelyk zyn aan 79 fg te Au* ' rich, en 39 fg te Erlangen gelyk aan 38 fg te rich; als ook 38 fg te Douires gelyk aan 43 fg te Erlangen; welke is dan de Proportie tusfchen de Ponden van Aix en die van Douvres, in de kleinfte geheele getallen? Antw. 215 fg te Aix zyn even zo zwaar als 237 fg te Douvres. 44. Als 6 Hamburgfche Ellen gelyk zyn aan 5 Brabandfche Ellen , en 3 Engelfche Tards gelyk aan 4 Brabandfche Ellen; zo als ook 9 RusfifcheArfchi* nen gelyk aan 7 Engelfche Tards gerekend worden: welke is dan de Proportie tusfchen de Hamburgfche Ellen en de Rusfifche Arfchinen, in de kleinfte geheele getallen ? Antw. 56 Hamburgfche Ellen zyn 45 Rusfifche Arfchinen. 45. Als 15 Franfche Voeten gelyk zyn 77 Hamburgfche Voeten, 7 Franfche Voeten gelyk 8 Amfterdamfche Voeten, en ij Amfterdamfche Voeten gelyk 14 Engelfche Voeten: in welke vergelyking ftaat dan de Hamburgfche met de Engelfche Voet, en wel in de kleinfte geheele getallen? Antw. 17 Franfche Voeten zyn 16 Engelfche Voeten. Regel II. Wanneer de vergelyking uit een bekend geworden Gewicht of Maat eener Koopmanfchap aan twee Plaatfen afgeleid, of ook uit de Tafelen ge* trokken moet worden, zo onderzoekt, rolgens de algemeene Leerwyze van de Ferklelning der Breuken , of de beide getallen door eene gemeene Maat verkleind kunnen worden; zo gy dan eene zodanige Maat vindt, G 3 moet  IP2 SCHATKAMER der moet gy de beide getallen, of Leden der Proportie , daar door divideeren: in gevalle echter de byflaande Breuken of kleine Soorten by dit onderzoek hinderlyk mogten zyn, zo móet zodanige hindernis alvoorens, door de vermeerdering van (te beide Leden, uit den weg geruimd worden. 46. Een Baar Zilver heeft te Hamburg 125 Marken Keulsch, en te Amfterdam n84 Marken TroisGewicht gewogen: welke is dan de Proportie tusfchen het Keulsch en ZVo/j-Gewicht, in de kleinlte geheele getallen ? 125 Mark, Keulsch nfH Mark. Trois. 500 Mark. Keulsch 475 Mark. Trois. 25 — Antw. 20 Mark. Keulsch — 19 Mark. Trois. 47- Als, volf/ens de II. Tafel van 't Koopmans Gewicht, 798 fg te Bamherg gelyk zyn aan 760 fg te Beyersdorf; welke is dan de Proportie van de beide Gewichten in de kleinfte geheele getallen ? Antw. 21 fg te Bamberg zyn even zo zwaar als 20 fg te Beyersdorf. 48. Als, volgens de laatstgemelde Tafel, 800 fg te Hamburg zo zwaar zyn als 768 fg te Heydelherg; welke is dan de Proportie van de beide Gewichten in de klein'le geheele getallen ? Antw. 25 fg te Hamburg zyn 24 fg te Heydelberg. I. Aanmerking. Men zal, in veele gevallen, als in de Tafel geen klei-  KOOPMANS-REKENKUNST. 103 kleine Breuken verwaarloosd zyn, even de zelfde Proportie bekomen, als men het onderzoek doet naar de zwaarte van een eenig Pond aan iedere Plaats, welke in de laat/Ie kolom van de II. Tafel gevonden wordt. By voorbeeld: 49. Als één fg te Heydelberg 10500, en één fg te Hamburg 10080 Aazen zwaar is, is de vraag als vooren ? 10500 10080" 4* Antw. 25 24 Van deeze beide Getallen betekenen de 25 het ligtfte Gewicht, naamlyk Hamburgfche, en 24 het zwaarfte Gewicht, naamlyk Heydelbcrgfche Ponden; zo dat eigenlyk de zwaarte der Ponden van de beide Plaatfen in omgekeerde Proportie tot elkander ftaan. II. Aanmerking. Op gelyke wyze kan men ook handelen met de lengte of grootte eener enkele Maat, welke in de achterfte kolom der Tafelen wordt aangeweezen, als men de Proportie der eene Maat tot de andere zoekt. Regel III. Wanneer tot de beide getallen geen gemeene Maat kan gevonden worden; of wanneer de eenigzins verkleinde getallen neg te ongefchtkt voor 'f gebruik zyn, en u bovendien aan eene zeer naauwkeurige Proportie niet gelegen ligt, zo geeft acht op alle de Quotiënten, zo als gy dezelve, door den gewoonen Regel'der Verkleining (Zie myne ArithmeticA I. Deel, pag. 61) gevonden hebt; en plaatst alsdan eene 1 ter linkerhand, en het eerfte G 4 Quo-  io4 SCHATKAMER der Quotiënt daar nevens ter rechterhand, zo hebt^gy de eerfte onnaauwkeurige Proportie : trek onder dezelve een ftreep, en multipliceert ieder Lid der eerfte Proportie met het tweede Quotiënt, het Beloop des eerften Lids fchryft onder de plaats des eerften Lids, doch het Beloop van 't ander Lid moet gy eerst met l ver grooten, ^eer gy het op zyn plaats onder het andere Lid ter neder fielt, zo hebt gy de tweede on* naauwkeurige Proportie: trek wederom een ftreep onder dezelve, en multipliceert ieder Lid derzelve alsdan met het derde Quotiënt; addeert echter eerst, vóór dat gy de Uitkomften ter neder fielt, by ieder Beloop het daar boven ftaande Lid der eerfte Propor> tie, zo bekomt gy de derde onnaauwkeurige Proportie. Gaat met zodanig multipliceeren en addee* ren zoo lang voort, als 'er Quotiënten' overig zyn; dan zal ten laatften de Proportie z,elve weder ten voorfchyn komen, welke gy gaerne in kleinere getallen wilde hebben; die dan ook te gelyk tot eene Proeve dient, dat gy in de Rekening niet gefeild hebt, Alsdan kund gy uit de gevondene onnaauwkeurige Proportien die geene kiezen, welke, uws bedunkens, tot uw gebruik gefhikt, en naauwkeurig genoeg is ; echter dient daar by wel in 't oog gehouden te worden , dat de laatften der gevondene Proportien altoos nader by de ondeizachte Proportie komen, dan de voorgaande eerften. 50. Als, volgens de eerfte Tafel van Goud-, Zilver- en Munt-Gewicht, 100 Marken te Hamburg even zo zwaar weegen als uo-l50 Marken in Zweeden; of, (hergeen tot het zelfde oogmerk den voorrang verdient) als de Mark te Hamburg 4864, en de Mark in Zweeden 4384 Aazen zwaar is; in welke Proportie ftaan dan de ZiiverJvlarkcn in Hamburg  KOOPMANS-REKENKUNST. 105 burg tot de Zilver-Marken in Zweeden in kleinere geheele Getallen? Eerfte Manier. 100 Mark. Hamb. gelyk 1 ioiE| Mark. Zweedsch. , . . ico 10000 11095 2000 ■ 2219 Deeze gevondene Proportie is nu de allernaauwkeurigite; doch eenigzins ongelchikt voor het gebruik; derhalven divideert men de beide Leden in elkander, zo als in den Regel, om den kleinften gemeenen Deeler te vinden, geleerd wordt, en men geeft acht op de Qiiotienten, welke zyn 1, 9» 7* i, 1, 4, 3; hier uit worden nu, naar aanwyzing van den gegeevenen Regel, andere Proportien gevonden , welke, fchoon minder naauwkeurig zynde, beter aan 't oogmerk voldoen. Aldus: Eerfte Proportie 1 1 eerde Quotiënt. 9 tweede Quot. Tweede Proportie 9 10 ■ 7 derde Qjwt. Derde Proportie 64 71 1 vierde Qjiot. Vierde Proportie 73 81 1 vyfde Oiiot. Vyfde Proport. 137 152 4 zesde Quot. Zesde Proport. 62r 689 3 zevend, Quot. Onderzachtc Proport. 2C00 — 2219 G 5 Van  jo6 SCHATKAMER der Van deeze gevondene Proportien verfchillen de eerften het meest van de waare onderzochte Proportie ; echter komen zy in haare orde geduurig nader by dezelve, gelyk dan ook de laatfte, naamlyk 621 Marken te Hamburg gelyk 689 Marken in Zweeden, de allernaaste is, en flegts 7ïiï5 pCt. van de waare Proportie verfchilt. Tot een vaardig gebruik zou evenwel de tweede Proportie de beste zvn; dezelve verfchilt byna f pCt. van de onderzochte Proportie. Tweede Manier. Als men hier bet getal der Aazen van ieder Gewicht in aanmerking neemt, befpeurt men aan. ftonds, dat de Hamburgfche Mark de zwaarfte, en daarentegen de Zweedfche Mark de ligtfte is; zo dat 43S4 Hamburgfche Marken met 4864 Zweedfche Marken gelyk gerekend kunnen worden. Zo men dus, volgens den gewoonen weg, de gemeene Maat tot deeze beide getallen zoekt, ondervindt men, dat ze beide door 33 verkleind kunnen worden. Wanneer men dus 4384 Mark. Hamb. gelyk 4864 Mark. Zweedsch door 3a divideert, bekomt men 137 Mark. Hamb. gelyk 152 Mark. Zweedsch. Als nu de beide Leden van deeze Proportie, volgens den gewoonen weg van verkleining, in elkander gedeeld worden, heeft men voor de Quotiënten 1, 9, 7, 2, waar uit dan de andere Proportien, als vooren, op de volgende wyze gevonden worden. Eer-  KOOPMANS-RE KEN KUNST. 107 Eerde Proportie 1 1 eerfte Quotiënt. 9 tweede Quot, Tweede Proportie 9 • 10 , 7 derde Quot. Derde Proportie 64 71 , 2 vierde Quot. Onderzochte Proport. 137 • 152 Waar uit nu het zelfde befluit, als uit de voorige Manier, opgemaakt kan worden. 51. Als, volgens de tweede Tafel van 't Koopmans Gewicht, het fg te Neuremberg 10610, en te Weenen 11690 Aazen zwaar is ; welke Proportie vindt men dan, by onderzoek, tusfchen de Weener, als de zwaarfte, en de Neurembergfche Ponden? Antw. 1061 fg te Weenen zyn 1169 fg te Neuremberg is de naauwkeurigfte vergelyking; daarentegen 1 is 1, 9 zyn 10, 10 zyn n, 49 zyn 54, 59 zyn 65, en 167 zyn 184 vindt men als Proportien, welke ten naaste by, de eene meer, de andereminder, naauwkeurig zyn; waar van de laatfte flegts §sh pCt., en de derde, als voor het gebruik het best gefchikt zynde, circa f pCt, van de waare Proportie verfchilu 5a. Als, volgens de derde Tafel van, de EllenMaaten, de Amfterdamfche Elle 3060, en de Lionfche Aune 5205 Franfche Linien lang is; welke is dan de Proportie tusfchen de Lionfche Aunes, als de langfte, en és Amfterdamfche Ellen? Antw. 204. Lionfche Aunes zyn 347 Amfterdamfche Ellen is de naauwkeurigfte Proportie; ten naaste by echter vindt men deeze: 1 is 2, 3 zyn 5, 7 zyn 12, 10 zyn 17, en 97 zyn 165. De laatfte hiervan verfchilt flegts  801 SCHATKAMER der flegts pCt., en de Proportie io zyn 17 , die van de getchikcfte Proportien de naauwkeurigfte is, Tf pCt. van de waare Proportie. 53. Als, volgens de vierde Tafel van de VoetMaaten, de Berlynfche Voet 1373, en te Franfche Voec 1440 Franfche Linien lang is; welke is dan de Proportie tusfchen de Franfche Voet, als de langfte, en de Berlynfche Voet? Antw. 1373 Franfche Voeten zyn gelyk 1440 Berlynfche Voeten is de naauwkeurigfte vergelyking; ten naaste by heefc men de volgende Proportien: 1 is 1, 20 zyn 21, en 41 zyn 43, waar van de laatfte flegts ?JS pCt., en de gefchiktfte, 20 zyn 21, ia] pCc. van de waare Proportie verfchilt. 54. Als, volgens de vyfde Tafel van de KoornMaacen, een Alquier te Lisfabon 675, en een Bushel te London 1801 Franfche C^/c-Duimen inhoudc; welke is dan de vergelyking tusfchen de Bushels van London en de Alquiers van Lisfabon? Antw. Volgens de naauwkeurigfte vergelyking zyn 675 Bushels te London gelyk 1801 Alquiers te Lisfabon ; ten naaste by hetfc men de volgende Proportien: 1 gelyk 2, 1 gelyk 3, 3 gelyk 8, 223 gelyk 595, en 226 gelyk 603; van deeze Proportien is 3 Bushels gelyk 8 Alquiers voor hec gebruik de besce, en verfchilc flegts r; pCt. van de waare Proportie. 5%. Als, volgens de zesde Tafel, de Deenfche Kan 97TJ, en de Zweedfche Kan 132 Franfche Cubic-Daimen inhoudc ; in welke vergelyking ftaan dan de Zweedfche Kannen, als de groociten, mee de Deenfche Kannen ? Antw. De naauwkeurigfte Vergelyking is 487 Zweedfche zyn 660 Deenjche Kannen: ten  KOOPMANS-R EKENKUNST. ic9 ten naaste by heefc men de volgende Proportien: i is i, 2 zyn 3 , 3 zyn 4' M zyn 19, 31 zyn 4a, en 76 zyn 103; van welke de Proportie 14 zyn 19 byna£, en de Proportie 31 zyn 42 Aeg" ï* PCc« van de waare Proportie verfchilt. 56. Als, volgens de zevende Tafel, icooo Franfche Quadraat-Düimen of Voeten met 11378 Engelfche Quadraat-Duimen of Voeten in vergelyking ftaan; in welke vergelyking ftaan dan de Franfche Quadraat-V oeten, als de grootfte, met de Engelfche Quadraat-V oeten ? Antw. De naauwkeurigfte vergelyking is 5000 Franfche Quadraat-V oeten zyn 5Ö89 Engelfche Quadraat-Voeten; ten naasce by heefc men de volgende Proportien : 1 gelyk 1, 7 gelyk 8, 22 gelyk 25, 29 gelyk 33, 254 gelyk 289, en 791 gelyk 900; van welken de Proportie 22 gelyk 25, of 88 gelyk 100, byna |, en de Proportie 09 gelyk 33 flegts circa ,? pCf. van de waare Proportie verfchilt. I. Ta-  119 SCHATKAMER, der L Tafel. Vergelyking van Goud-, Zilver- en Munt-Gewicht veeier Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar by de achter het punt Haarde Cyfferletteren tiende- en honderdfte deelen van een Geheel, en de Aazen , wejke achter de Linie ftaan, de zwaarte van ieder Geheel in Hollandsch Irois-Gewicht uitdrukken. In Aazen. Amsterdam . Mark. 95. 5120. Oneen 760. 640. Antwerpen . Mark. 95. 5120. Apoth. Gewicht Duitsch . fg 65.2 7 7452. Oneen 7834. 62 r. Augsburg . Mark. 99.02 4912. Bazel . 4 Mark. ioo- 48CT4. Bkrlyn . . Mark. 99.774875. .Bolzano als Weenen. BombAY . . Tolas 2024. 240.3 Bremen . . Mark. 100. 4864. Breslau . . Mark. 119.63 406Ö. Bronswyk . Mark. 100.124858. Brussel . , Mark. 95. 5120. Cadix, zie Spanje. CdtRo . . Hot. 52.399285. of "Dramme 7543. 64L Calicut . / . Miscal 5423. 89.7 Fanoes 62359. 7. 8 Canton, of China Liangs oiTaëh 623.5 780^ Con.  KOOPMANS-REKENKUNST. in In Aazen. constantinopolbn MeteCCtl J029» C6?. Goud, Sultan. 6756. 72. Zilver, Dramm. 7543. 64ï. Cracau . . Mark. 117.54 4i38- Damasco . • Rot. i®.4 8 46421. of Dramm. 7543. 64.I. Dantzig . . Mark. 122.4 3974* Denemarken . Mark. 99-5 1 4838Diamanten-Gewicht Karaten 113770. Engeland . Trois 62.63 776(5. Ounces 751.6 647!. Erfurt . : Mark. ico. 4864. Florence , . fg 68.9 7060. Oncie 826.7 588J. Frankf. aan ben Main Mark. 100. 4864. Frankryk . Mark. 9T.48 5C94. Onces 763?. 636 i. Geneve i . Mark. 95-4 8 5094. Genua . . fg 73-56 6612. Oncie 882.8 551. Hamburg . . Mark. 100. 4864. Goud, Louis d'Or 3500. 138+ Ducaaten 6700. 721. Kroonen 6950. 70. Goudgl. 7200. 67 f. H anno ver ; Mark. 100. 4864. Holland . . Mark. 5120. Oneen 760. 640. Japan £ ; Taeis 621,4 782.8 Keu-  na SCHATKAMER der In Aazen. Keulen . . Mark. ioo. 4864. Koningsbergen . Mark. 119.33 4076. Kopenhagen . Mark. 99.51 4888. k oro mandel (kust van) Seyras 84.0 3 J788. Pagodes 6828. 71.2 Leipzig . . Mark. 100. 4864. Lissabon . Mark. 101.84 477Ö. Onpas 814.7 5£>7« Livorno • « fg 68.9 7000. Oncie 826. 7 588f. London . . Trois fg 62.63 7766. Ounces 751.6 647!. Lubek . . . Mark. 100. 4864. Madrid, zie Spahje. Maagdenburg ■ Mark. 99.79 4874. Malabaar . Seyras 84.03 5788. Rupie 2017. 241J. Pagodes 6828. 71.2 Milaan . . Mark. 99.35 4896". Oncie 794.8 612. Napels . . fg 72.85 6677* Oncie 874.2 5565. Neuremberg * Mark. 97.82 4972. Parys . . Mark. 95-4 8 5094. Onces 7631. 636*. Pegu » * Ticals 152a.9 319.8 Persien . . Mitical 5027. 963. Pisa, als Florence. Polen . . M^ark. £15.86 4198. PondichEry . Seyras 84.03 5788. Pon-  KOOPMANS.REKENKUNST. i:q In Aazen. Pondichery . Rupien 2048. 237$. Pagodes 6828. 71 2 Portugal . , Mark. 101.844776. Onpas 814.7 597» Praag . . Mark. 92.125280. Regensburg . Mark. 95.175111. Riga . . Mark. 111.794351. Rome . . fg 68.6 7090. Oncir 823. 2 59o£. Rusland . . fg 57J. 8512. Solotnicn 5486. 88^. Sevilla, zie Spanje. Siena . . . fg 69.666982. Oncie 836. 581|. Spanje, . Zilver, Mark. 101.424796. Onpas 81if 599§. Goud, Caflellanos 5070.9 95 9* Stokholm . Mark. 110.954384. Straatsburg . Mark. 99.144906. Onces 793.2 6134. Suratte • . Tolas (925. 252*. Vales 61602. 7.9 Tripoli . Metecal 4893^ 99- 4 7> o«-Gewicht Engelfche Ounces 751.6 647I. Franfche Onces 763Ï. 636?. Hollandfche Oneen 760. 640. Tunis . . . . Oncie 74H. 656. Turin . . Mark. 95. 5120. Oncie 760. 64c. - Turkyen . . Metecal 5029. 96?., Goud, Sulcan. 6756. 72. Zilver, Dramm. 7543. 648 II. Deel. II Va.  h4 SCHATKAMER der In lAazen. Venetien ; ; . fg -.65.24 7456. Mark. 97-87 4970. Oncie 782.9 621 f. Weenen ; ; Mark. Sgf. 5837. Wildau * . Mark. 12b. 4053. Zürich . . Mark. 99L 4876.. Zweeden . Mark. 110.95 4384. Gebruik, Iemand buiten 's Lands, by voorbeeld te Hannover, rekent, volgens deeze Tafel, 100 Mark. van zyne Plaats gelyk 99tI» Marken te Augsburg, of 99-,li Mark. te Ber/yn, of 110^-Mark. in Zweeden. II. Taf è l. Vergelyking van 't Koopmans-Gewicht veeier Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar by de achter de Linie aangetekende Aazen, de zwaarte van ieder enkeld Pond enz. in Hollandsch Trois-Gemcht aantoonen. In Aazem Aaken . . ; - fg 827 9754 Achem, of Achin , Catti 403! 19981 Aix . . fg .948 8505 Aleppo, van 720 Dramm.Rot. 170 47441 van 700 Dramm. * 175 46123 van 680 Dramm. * 180 J 44805 van  KOOPMANS-REKENKUNST. 115 In Aazen. Al Ei'po van 600 Dramm. Rot. 204 39534 van 400 Dramm. Ok. 306 26356 Drammen 122384 66 Alexandria . Zauri Rot. 4014 19656 Zaidino 640 12600 Forfori 909 88 /o Mine 513 15724 Algiers , . Rot. 717 11250 Alicante . . groote fg 747 10791 kleine fg 1121 719 Altona . . . fg 8co 10080 Am berg . . . fg 646 12480 Amsterdam Koopm. Gew. fg 785 10280 Trois-Gew. fg 787 i 10240 Apoth. Gew. fg 1050 7680 Ancona . . . 1154 C9S8 Anspach . . fg 760 10608 Antwerpen . . fg 824 9790 Apothekers Gewicht Duitfche fg 1082 7452 Engelf. fg 1038 7766 Franfche van 16 One. fg 792 10188 Franfche van 12 One. fg 1055 7641 Hannoverfche fg 1062 7595 Hollandfche fg 1050 7680 Zweedfche fg 1087 7416 Archangel . . fg 947 8512 Arschott . . fg 824 979P Augsburg . zwaare fg 789 10220 ligte fg 820 9.830 Aurich ; Huis-Gew. fg 7S0 10336 Waag-Gew. fg 709 11370 AVIGNON » • • fg 983 8203 Bameerg • , . fg 798 10103 Barcelona . . fg 1254 6430 * H2 Bar.  u6 SCHATKAMER der In I Aazen. Barletta . Pefo grosfo fg 45B 17608 Basel . . fg 792 10188 Bassano . . fg 1135 7ioj Batavia . . Catti Cjö 111292 Ba ut zen . . fg 894 9010 Bayonne . . ff 792 10188 Bayreuth . . fjg 749 10770 Bergamo . . lfgte fg 1189 6785 zwaare fg 475 16962 Bergen in Noorwegen fg 776 10388 Bergen op Zoom . fjg 815 9900 Berlyn . . . fg 827 9750 Bern . . . fg 745 10825 Bgtelfaguy . Mom 4184 19281 Beyersdorf . . fg 760 10608 Beziers . . fg 792 10188 Bilbao . . . fg 792 10188 Yzer-Gew, fg 841 9592 Bisenzona » . fg 792 10188 Bologna . , fg 1070 7537 Bolzano . . fg 773 10426 Bourdeaux . . fg 788 10228 Bremen fg 777 10380 Bresgia fg 1184 6810 Breslau . . fg 956 8434 Bronswyk . . fg 830 9716 Brugge . . fg 824 9790 Brussel . . fg 824 9790 Budissin » . fg 894 9020 Cadix . . . fg 841 959a Cairo . . Minas 650 12406 Rot. 897 8985 Calais . . zwaave fg 760 10610 ligte fg 9»o 8765 Ca-  KOO PMANS-REKENKU NST. 157 In Aazen." Calenberg : . fg 79Ö 10127 CaLICUT . . Seyras 1418 5^85 Camentz . fg 832 9687 Campen . . . fg 824 9787 Canarische Eilanden fg 843 9564 Candia . . zwaarc Rot. 736 10957 ligte Rot. 1133 7115 Ca nt on . . Catti 646 1248a Capua . . . fg 136Ö J902 Carthagena . fg 841 9592 Cassel . . ., fg 1224 6589 Castiliaansch . Gew. fg 841 959* Chamberï . . fg 903 892? China . . Catti 646 12482 Chur . . . fg 745 10824 Civita Vecchia . f11136 7'01 COBURG . .* fg 76° I0608 Como fg 1349 645G Constantz . fg 821 9822 Constantinopolen . O* 305I 26396 Lodra, of Rot. 694 H614 CORFU i . . fg 949 850» Corsica . . fg 1125 7166 Cortryk . . . fg 885 9111 Costnitz . . . fg 821 982a Cracau , . . VB 957 8426 Cremona . . fg 1182 682a Culmbach . . f§ 749 i°77° Cyprus . . . Rot. 103 49492 Damasco . . Rot. 216 37333 Dantzig . . fg 890 9062 Delft . . . fg 784 10280 Denemarken . fg 77°" 10388 Deventer . tg 824 9787 H 3 Ditf-  H8 SCHATKAMER der T^ Jn Aazen. ■Dieppe . fg 784 10286 DlNKELSPUHL . fg 791 I02CO DlXMÜYDEN . . © COI 895I Doornik, zie Tourn ai. Dordrecht . . fg 784 io>8o Douvres . . fjg 860 9376 Dresden . . . fg 830 97 id Dublin . . . fg 8ï4 9439 Duinkerken . . fg 888 9081 Edimburg ; . tg 788 10333 E g e r . . . fjg 6a8 I2830 Elbingen . . fg 912 884a Embden ... fg 780 10336 Engeland . Trois fg 1038 7765 Avoir du poids fjg 854 9439 Erfurt . . fg 82I 9,s22 Erlangen . fg 760 10608 Falmouth . . fg 854 9139 Fano • . . . . fg 1103 6934 Ferrara . . fg,ii42 7060 £EZ • . . Rot. 824 9787 Flensburg . . fg 802 10059 Elorence fg uo3 7273 £OR LI • - '■ K 1177 68J4 Frankfort aan den Main Cencenaar-Gew. fg 761 10595 Pond-Gew. ff 830 97^o r rank fort aan de OüEK fjg 827 9750 Fransch Poids de mare rfï 792 10188 Fransch Apoth. Gew. fg 1055 7641 Freyberg . . | 72j in66 Gaeta . . . ' fg i3I4 6138 Gal-  KOOPMANS.REKENKUNST. 119 In Aazen. ' Gallipoli "; • Rot. 857 94o8 Gefrees . . fg 749 10770 Gelderland . fg 830 97*4 Geneve . groote fg 704 11462 kleine fg 844 95 52 Gent . . . fjg 824 979° Genua . Tol-Gew. Rot. 712 11320 Casfa Gevv. Rot. 784 10291 Cantaro Rot. 799 10089 zwaar Schial-Gew. fg 1129 7140 ligt Schaal-Gew. fg 1200 6720 Gibraltar , . tl 829 97*8 Gorlitz ... fg 891- 9020 Goldkronach . fg 747 Ï0797 Gottenburg Viftualy-Gew. fg 9" 884S Yzer Gew. fg 1139 7078 Granada . . zwaare fg 776 10391 ligte fg 872 9248 Groningen : fg 792 10182. Guinea . . . Rot. 856 9420 's Haags . . fg 784 10280 Hamburg ; Koopm. Gew. fjg 800 10080 Keulsch Gew, fjg 829 9?2?S Hannover . Koopm. Gew. fg 796 10127 Apoth. Gew. fg io52 7595 Haarbtjro ... fg 79w Gew fg 7871 10240 Apoth. Gew. fjg* 1050 7680 Hull .... fjg S10 9960 Japan . . Qatti 657 U277 Java • • . Catti 6i? i?4.55 Jeroslaw . . fjg 960 84CO 1 Eu land . Avoirdup. fjg 712 I1333 Keulen . . fg ?20 g?28 £IEL • * • fjg 8ii 9916 Kitzingen . tg ?6o ioö08 Koningsbergen nieuw Berl. Gew. fjg 827 9750 „ oud Gew fg 1019 79H Kopenhagen . . fg 776 ,c 8s KOROMANDEL (KuST va n) Bis 883 28498 Paloins 113 f9 71a K R e M S . , . fjg 684 11787 Lacedemonien . Rot, 857 9408 Laüban . . fjg giS 8?[y Leipzig Vleefchhouw.Gew. fg 770 10478 Koopm. Gew. fg 830 9716 Éerg-Gew. fg 860 9375 Staal Gew. §k 890 9057 Leuven . . . {£ 824 9790 Leyden . . 824 970o LlBAU . fjg 938 8593 LlNDAU . . fjg 844 9J5g Lintz . . . fjg 684 11787 Lions . Stad-Gew. fg 912 8840 Zyde Gew. fjg 843 9504 Lis-  KOOPMANS-REKENKUNST. 121 In Aazen. Lissabon . . [$844 9552 Livorno . . . fjg 1130 7131 LoBAU . . fjg 830 9716 London . Avoirdupoids fjg 8ï4 9439 Konings-Gew. fg 5695 14158 Trois Gew. fl? 1038 7766 l'Ortent . . t fjg 792 10188 Lublin . • ff 973 8288 Lucca . Koopm. Gew. fg 1041 7746" Zyde Gew. fg 1161 6943 Lucern . .. fjg 776 io39r Lubek . . . fjg 802 10059 Luik . . fjg 816 9884 lunenburg . . fjg 796 ioi27 Maagdenburg . fjg 827 9750 Madera . . . fjg 889 9066 Madras . . Bis 273» 29497 Madrid . . fjg 841 9592 Mahon . . m 87i ga s Majorca . . . „#922 874S Malabaar (Kust van) Bis 282I 28537 Malacca . . , Catti 569* 14166 Mallaga . fjg 841 959a Malta . . . Rp[, 502i iÖ04S Manheim . • . fg 783 10299 Mantua fg h?7 6854 Marseille . . m 955 g3J9 Massa . . gj IItI Masulipatan . Seyras 1393 5788 Mecca en Medina . Rot. 837 96-32 Mechelen . . fg 824 9790 Meissen . .. fjg 821 9822 Memel . . .. % 938 839J Memmingen . . fg ?57 30^j H5 Mes-  122 SCHATKAMER der. In Aazem Messina . van 12 Onc. fjg 1220 6Ö10 van 20 Onc. Rot. 488 16524 van 33 Onc. Rot. 443! 18176 Middelburg . . fjg 828 9738 .Milaan . Pefo fottile fjg 1182 682a Pefo grosfo fjg 506! 159x8 Minorca . groote ffi 323? 24912 kleine fjg 971 8304 Moe ca . . Maons 2924 27545 Modena . . . fjg 1203 6/02 Monaco . . fjg 1170 6894 Mons . . . fjg 830 9718 Montpellier . . ffl 952 8470 Morea . Koopm.-Gew, fjg 970 8316 Zyde-Gew. fjg 776 ï°395 Ok 323* 24948 Morlaix . . fg. 79i 10188 Moscau . fg 947 8512 Munchberg . . fg 749 l°77° munchen . fg 691 ii67i Munster . $ 813 9916 Namur '. fjg 824 979o Nancy . . fjg 792 , 10188 Nantes . . fjg 792 10188 Map els . ffi 1208 6677 Rot. 431£ 18696 Narva . . fjg 828 9738 Naumburg . . fjg 830 9716 Neoroponte . . Rot. 724 11138 Neucastle . . fg 800 10080 Neufchatel . fjg 745 10825 Neuhof . . . fjg 760 1060S Neuremberg . ff 760 10608 Neust ad aan deAisch fjg 7^0 10608 NlM-  KOOPMANS.REKENKUNST. 123 jn Aazen. Nimwegen • • fg 7^3 Ic299 Nissa . . . fg 1250 6453 Noorwegen • 7^6 io388 Nordlingkn . . re 75° icaoo Novi fg u7° tÜ94 ochsenfurt AAN DE MaIN, fg 7<5o IO608 Ofen . . fg 783 10228 Oldenburg aan de Hun te fjg 784 10280 Oran . . . Rot. 7bg IC483 Ormus . . Seyras 1279 6304 Osnabrug . . fjg 784. 10280 OSTENDE . . fjg 824 9790 östern6he . . fg 7ÓO Io6c8 Oudenaarden . . fgo 885 9111 Paderborn . . fg 813 9915 Padua fg 1160 6952 Palermo . . fjg 1220 6610 fottiü Rot. 488 16524 gros ft Rot. 443I 18176" Parys , Kooprft. Gew. fg 792 10188 Medic. Gew. fg 1055 7641 Parma . • • fg H43 7056 Pass au . . . ffi 807 9996 Patrass o . Koopm. Gew. fjg 970 8316 Zyde Gew. fjg 776 10395 Peking . . Catti 646 12482 Pegu . . Bis fes i$iy 31981 Pernau . • " . fjg 930 8670 Perugia . . fgmi 7257 PlACENZA . • fjg 1201 67I4 PlEMONT « . fg IC4I 7750 Pillau , fg 970 8311 PlSA . . . fjg 1190 6779 Pon-  it\ SCHATKAMER der In Aazen PoNDICHERY . B'tsfes 263I 2°56' PONTK.EM.OH . . fg IIB9 714- Porto . fg p0O g96; Pose» . fg 973 828i Praag . . . • fg 754 icöo< Presburg . . ££694 nöu Queda . . . Catti 527 15291 £AGUSA . . . fjg IC67 75ö< Ravenna . * fg I294 623 Recanati . . - fjg 1176 685; Kegensburg . . É 691 1167 Iveggio ♦ ; . ff 1174 686< Re val D . . fjg 900 896c Rhodus . . Rot. 162 497?i Riga . . . fjg W 870 Rochelle . . * fg 792 J018I Rome ... fjg i°9S 734: R o stok . • • 758 1063. RoTHENBURG aan de Ta U- ber • • • 1*76° IC6o! Rotterdam . zwaare fjg 784 10:8; ligte fg 824 979< RoueN . Poids de Mare fjg 79* 1018I Poids de Ficomté fg 747 ïo8oc R o v er e d 0 . • fg U38 7o8! Rusland ; . fg 947 851: Rïssel i . zwaare fg' 835 965! ligte fg 902 893; Salee ; . . . fjg 829 972i Saltsburg . • fg 692 11051 St. Gall . . zwaare fjg 663 iaio* ligte fg «!33 967' St.  KOOPMANS-REKENKUNST. 125 In Aazen. St. Lucar * fg 814 9787 St. Malo . . f 791 10188 St. Petersburc . fg 947 8512. St. Remo . . ffi 117° 6804 St. Sebastiaan . fjg 792 10188 Saragossa . . fjg 1243 6485 Sardinien . . fjg 9Ö7 8343 Sayde . de Acre Rot. Ióq| 49582 Damafc. Rot. 208 38768 schafhausen . . fjg P43 9564 Schotland . Avoirdup. fg 854 9439 Trois fjg 1038 77 Ó6" oude * * fjg 785 1026S S weed en . Victualy Gew. fg 911 8848 Bergw. Gew. Mark. 1031 782z Landfteden Gew. Mark. 1082 7450 Stapelft. of Yzer Gew. Mark. 1139 7078 Apoth. Gew. fg ic87 7416 Schweinfur"t . . fjg 760 10608 Sc 10 . . . fg 782 10310 Sevilla • • • fg 841 9J9ft Siam . . Catti 632 12760 SlCILIEN , . fjg I220 6610 fottili Rot. 488 16524 gr osfi Rot. 443J 18176" Siena . . . fjg 866 9309 smirna . . Ok 308 26182 Lodre.) of Rot. 684 II782 Spanje . Caftil. Gew. fg 841 9592 Spiers . , . fjg 760 IC608 Stade . > . fg8'0 9886 Stettin . . fg 827 9750. Stokholm , Vi&ualy Gew. fg 9a 8848 Stapelft. of Yzer Gew. Mark. 1139 7°78 Straalstjnd . . fjg 802 10059 S traats-  126 SCHATKAMER der In Aazen. Straatsburg . zwaare fjg 792 10183 ligte fjg 822 9811 Sumatra . • Catti 303? 26538 Suratte . . Seyras 016 S799 Suriname . . fjg 784 10280 Syracusa . • fjg 1186 6800 Syrien . • Minas 656 12292 Tanger . , . fjg 806 iooii Teneriffa . . fjg 844 9555 Tetuan . . . Rot. 5461 14756 T horen . . . fg 920 8766 Tortosa . . fjg 1271 6339 Toulon . , t8 903 8930 toulouse . . fjg 932 8653 Tourn ai . . fjg 890 9061 Trevigo . zwaare fjg 750 10752 ligte ffi, 1140 7074 Trieste . - VVeener fjg 690 11690 Fenez. grosfi fjg 810 9955 fottili fjg 1280 6300 Tripoli di Soria . Rot. 213? 37800 Ok 320 05200 Tripoli in Barbaryen Rot. 762 10584 Tunis . • . . Rot. 781 10328 Turin . . fjg 1050 7680 U lm . • • fjg 827 9754 Valencia . groote fjg 747 10791 kleine fjg 1121 7194 Valenciennes . fjg 824 9787 Venetien . Pefo grosfo ff? 810 9955 Pefo fottile fg 1280 6300 Verona . Pefo grosfo fg 779 10350 H 5 Ve-  KOOPMANS-R.EKENKUNST, 127 In Aazen. Verona Pefo fottile fjg 1165 6924 Vicenza ï zwaare fjg 795 10143 ligte fjg 114a 7074 Vlissingen . . fg 832 969a Warschau . kleine fjg 1026 7863 Weenen . . . fjg 690 11693 Saffraan-Gew, fjg 760 icóoS Wiburg • . fjg 954 8450 Windaü fg 938 8598 WlNDSHEIM . . fjg 7ÓO IO608 WlSMAR . . fjg 801 10072 Wittenberg . . fjg 831 9701 WONSIEDEL . . fg 546 14759 Wurtzburg Kramers Gew. fjg 8ia 9926 Yperen . . . fjg 900 89£o Yvica . . . fjg 837 9633 Zantk en Zefalonia . fjg 8to 9955 Zeeland , . fjg 834. 9669 Zelle ... 68 796 10127 Zirikzee . . fjg 888 9081 Zittau , . . fjg 828 973J Zurich . . zwaare fjg 735 10972 ligte fjg 827 9753 Zutfhen : . tg 824 9787 Zwolle . . . fjg 804 10029 Merkt.  1SS SCHATKAMER der Merkt. ' Om de Aazen met het Keulscji Gewicht af te weegen, zo neem in acht, dat i fjg Keulsch heeft 9728 Aazen. 16 Lood 4864 Aazen. 8 2432 > 4 iaió ■ 2 608 1 — 304 8 Penningen 152 4 76 2 38 1 19 Gebruik. Iemand buiten 's Lands, by voorbeeld te Riga, rekent, naar aanwyzing van deeze Tafel, 927 fjg van zyne Plaats gelyk 792 fjg te Rochelle, 1098 fg te Rome, 7j8 fg te Roftok, 947 fjg in Rusland, 911 fg Viftualy-Gewicht in Zweeden, 841 fjg in Spanje. 1280 fg Pefo fottile te Fenetien, enz. Hf, Ta.  KOOPM ANS-REKEN KUNST. 129 III. Tafel. Vergelyking der Ellen-Maaten van veele Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn: waar bv de geheele en tiendeelige Linien, in de achterfte kolom geplaatst, de lengte van ieder Elle enz,, naar den Franfchen Koninglyken Voet te rekenen, uitdrukken. jn Linier. Aaken . . Ellen C28 29^.0 Abbeville . . Aunes 468 524-0 Aleppo . . Pik 818 299 8 Alexandria . Pik 817 3-o« o Algiers . lange Pik 888 276 o korte Pik u34 207.0 Alicante . . Varas 728 3S7 ° Altona . . Ellen 965 ^l-o Brab. ttUên 8co 305 5 Amber o . . Eikn 662 370.2 Amsterdam . Ellen 801 306.0 Vlaamfche Ellen 778 315.0 ancona . . Bracci ¥61 184.8 Anspacfi . . Ellen 901 272.0 Antwerpen . groote Ellen 797 307.8 kleine Ellen 808 303.4 Archangel . Arfchiu. 777 315.4 Arragon ; . Varas 702 349.3 Arras . Ellen 793 309-4 Augsburg . groote Ellen 907 270.2 kleine Ellen 934 202.6" Aurich . . Ellen 822 .298.3 Avignon . . tan. 284 862.4 Aunes 474 5*7.4 II. Deel. I Bam-  130 SCHATKAMER der In Linien. Bamberg . . Ellen 758 323.5 Bantam • . Cobidos 1100 223 o Bak CtLONA . Canes 352 696.6 Batavia . • Cobidos 1100 223.0 Ba ut zen . . Ellen 960 255.3 Bayonne . . Aunes 626 391.8 Bayreuth . Ellen 921 266. a Bazel . . Aunes 469 522.6 kleine Ellen ioió 241.2 Bengale , . . Cobidos J1G3 210.8 Bergamo . . Bracci 844 290.5 Bergen in Noorwegen Ellen 881 278.26 Bergen op Zoom . Ellen 799 307.0 Berlyn . « Ellen 829 295.6 Bern . , . Ellen 1021 240.1 Beyersdorf . Ellen 839 292.4 Bybelfche Lengtenmaat Arab. Roeden 124.41969.9 Ezech. Meet-Roeden ió5.9]i477-4 Vademen 248.9 985.0 Ellen 996 246.2 Spannen 1992 123.1 Handbreedtens 5975 4!-o Vingerbreedtens 23899 10.2 Bilbao . . Varas 650 377-2 Bielefeldt . Ellen 946 259.3 Bologna . in Wolle Bracci 871 281.5 in Zyde Bracci 929 264. o Bolzano . . "Ellen 700 350.3 Bracci ico6 243.7 Bonn . . , Ellen 987 248.4 Bourdeaux . . Aunes 464J 528.0 Brabandfche Ellen . in Hamburg 800 306.5 Braunau . , Ellen 712 344-5 Breda . . . Ellen 799 $07.0 13 re-  koop ma ns* rekenkunst. j3i In Linien. Bremen , . Ellen 956 256.4 Bn es cia . . Bracci 1182 ?07 5 Breslau . . Ellen 1006 243.8 Silefifche Ellen 960 055.3 Bretagne . Aunes. 411 597.2. „Brons wyk . . Ellen 969 253.0 Brugge . « Ellen 797 307 8 in Lynw. Ellen 763 321.4 Brussel . groote Ellen 797 307.8 kleine Ellen 808 303.4 Budissin . . Ellen 960 255 3 Buxtkhude . Ellen 950 258.0 Cadix . . Varas 652 375-9 in Lynw. Br. Ellen 797 307.8 Caen . . . Aunes 468 524.0 CaglIari . . Raji 1008 243.3 Cairo . . , Pik 817 300.0 Ca la is , . Aunes 468 524.0 Calenberg . . Ellen 950 258.0 Calicut . . Covits 1210 202.7 Cameryk . , Ellen 772 317.6 Canarische Eilanden Varas 644 381.0 Candia, Canea . Pik 868 282.5 Ca nt on . . Cobid. 1552 158.0 Carlsbad ♦ groote Ellen 817 300.2 kleine Ellen 935 262.3 cartuagena . Varas 661 3?i.o Caschau . , Ellen 917 267.j Cas se l . . . Ellen 9% 248 8 C astiliaansche . Varas 652 375.9 Celle . . Ellen 950 258.o Chambery . . Rafi 903 254.7 China . . Cobid. 15*2 itS.o Christiania . Ellen 881 278.26 I 2 Co-  132 SCHATKAMER der In Linien. Coblentz . . Ellen 991 247.4" Coburg . . . Ellen 943 25°-9 Co n s ta ntino pol e n groote Pik 827 296.6 kleine Pik 854 287.2 Constantz . groote Ellen 744 329.5 kleine Ellen 801 306.3 . Corfu ♦ • .. Pik 964 254.4 Corsica . . Palmi 2211 110.9 Cracau . nieuwe Ellen 897 273«5 Cremona . Bracci 899 272.7 Culmbacii . Ellen 903 271.5 Cyprus . . Pik 824 297-7 Dawasco . . Pik 950 258.0 Dantzig ♦ . Ellen 964 254-4 Delft . . . Ellen 801 306.0 Denemarken . Ellen 881 278.26 Dresden . . Ellen 977 250.9 Dublin . . Ellen 484 506.9 Tards 605 405-5 Duinkerken « Ellen 818 299.8 Dusseldorp . Ellen 1025 239.2 E d t m b u r g . Ellen 582 421.2 Eimbek . . Ellen 950 358-° Ei.bingen . . Ellen 979 25° 5 Embden . . Ellen 825 297.2 Engeland . . Tards 605 405.5 in Lynw. Ellen 484 5°6-9 in Baay en Ratyn Godes 788 311-° in Bthangzel Ellen 806 S°4-1 Erfurt . groote Ellen icc6 243-7 kleine Ellen 1370 '79 o Erlangen . Ellen 839 202-4 Fer  KOOPMANS-REKENKUNST. 133 In Linien. Ferm o . . . Bracci 843 201.0 Ferrara . in Wolle Bracci 827 196 6 in Zyde Bracci 879 278.8 Flensburg * . Ellen 905 254.0 Florence . in Wolle Canpe 234 1047.4 Bracci 937 261. 8 Ba/mi 1873 130.9 in Zyde echter Canne 2371.1032 o Bracci 950 258.0 Forli . . . Bracci 899 272.7 Frankfort aan den Main Ellen 1025 239 2 Brab. Ellen 800 306 5 Paryfche Ellen 4654 52Ó. 4 Frankfort aan de Oder , ' Ellen 834 294.1 Freyberg in Saxen. Ellea, 976 251.2 Gamron . • Pik 907 270.3 Cobid, 576 425-8 Cuezes 562 436. o Gelderland . Ellen 834 294.0 Geneve . Gcneeffcbe Aunes 484 507. o i Franfche Aunes 465 527.5' Gent . . . Ellen 797 307.8 in Lynw. Ellen 7^3 321-4 Genua . Canne gr. van ioi Pa/mi 2C941168 6 Lynw. Canne van 10 Palmt 220! U13. o Canne picc. van 9 Palmi 244+ ioo 1.7 Bracci van 2{ Palmi 944 259. 7 Palmi 2203 111.3 Gibraltar . . Varas 652 375.9 Glatz . . , Ellen 944 2J9.8 Go a . . . Cobid. xcó ^04.1 Gorlitz . . Ellen 981 f249.9- I 3 Got-  134 SCHATKAMER der In Linien. Gottincen Ellen 950 258.0 Gottenburg . , Eüen 932 263.2 Geatz . . Elien 644 380.8 Guastalla . . Bracci 812 302.1 Gobeh . . Ellen 828 296.3 Güinea . . Jacktans 151^ 1622.0 gundel fingen . Ellen 943 2ÓO. I Haarburg . . Ellen 950 258.0 Haarlem . . Ellen 760 322.6 's Ha ge . . Ellen 801 3c6.o Halle . . lange Ellen 829 295.6 korte Ellen 968 253. 2 Hamburg . . Ellen 965 254.0 Brabandfche Ellen 800 306.5 Hamel en . . Ellen 950 258.0 Hannover . Ellen 950 258.0 Ha>zfort . . Ellen 818 299.9 Havre de Gr ace . Aunes 468 524.0 Heil. Schrift Lengtenmaaten, zie Bybeifche Lengtenmaaten. Hil 1 es.heim . . Ellen 987 248.3 Hirschberg . . Ellen 960 255.3 Hof . ; . Ellen 868 282.5 Jagerndorf . Ellen 973 252.0 Japan . . . . Ink. 291 842.5 Java . . . Cobid. 1100 223 o Je kus al em . . Pik 806 304.1 Ingolstadt . Ellen 695 353.0 I ns pr uk . . Ellen 704 348.5 Ierland, als Engeland. Kaufbeuern . Ellen 938 261.5 Kempten . . Ellen b*4 301.2 'Ktu-  KQOPMANS-REK EN KUNST» 135 In Limen.4 Keulen . groote Ellen 79S 308.0 kleine Ellen 953 254. 5 Kiel . . . Ellen 962 255.0 Kitzingen . . Ellen 928 264.3 Koningsbergen . Elien 962 254.8 Kopenhagen . . Ellen 881 278. 6 Krembs . . Ellen 739 33,»*6 Lacedemonien . Pik 1210 202.7 Langensaltza . Ellen 957 256 2 Lauban . . Ellen 981 2499 Leiden . . Ellen 810 302.8 Leipzig . • Ellen 978 25°-6 Leutk.ir.che . Ellen 787 3U«S Leuven . groote Ellen 797 307.8 kleine Ellen 808 303.4 Lintz . . . Ellen 690 35V-5 Lions . . . Aunes 471 520.5 Lissabon . . Varas 505 486.0 Covados 817 300.2 Palmos crav. 2450 ioo, 0} kleine Palmos 2523 97-2 Livorno . in Wolle Canne 234 1047.4 Bracci 937 261.8 Palmi 1873 i3°-9 in Zyde echter Canne 237§ 1032.0 of ook in Zyde Bracci 950 258.0 Palmi 1901 129 0 Lob au . . . Ellen 978 250.6 London . . Tards 605 405.5 in Lynw. Ellen 484 506 9 in Baay en Ratyn Godes 788 3110 Lucca t. in Wolle Bracci 914 1168.3 in Zyde Bracci 956 255.5 Lubek . . Ellen 9J9 255.8 I 4 Luik  136 SCHATKAMER der ** In Linien. Luik . . Ellen 1003 244.5 Lunenburg . . Ellen 950 258.o Maagdenburg . Ellen 829 295.6 Madera . . Varas 505 486.0 Madras . . Cobidos 1210 202.7 Madrid . . . Varas 652 375-9 Ma hom' • • Can. 345!- 709.6 Majorca . . Can. 322! 760.3 Mallaga . • Varas 652 375-9 Malta . , . Canne 246! 993-5 M a n h k 1 m . . Ellen" 992 247.3 Mantua . . Bracci 1189 206.2 Mar oc.co . • - Covad. 1097 223.5 Marssille . . Car/es 275Ï 890.0 in Lynw. Aunes 472! 518.7 Maastricht . Ellen 890 303.0 Mkcca . . Cobid. 806 3O4.1 Me c helen . , Ellen 808 3°3-4 Memel . . . Ellen 904. 254-4 MemMinoen . Ellen 788 3rl-o Mentz . . . Ellen 1008 243.3 Mes si na . . Canne 2851 858.4 Palmi 2285 107-3 Middelburg : Ellen 801 306.0 Milaan . in Wolle Bracci 818 299-8 in Zyde Bracci 1031 237.8 Mindeliieim . Ellen 876 280.0 Minden • Ellen 955 2566 Mikorca . . Can. 345i 7C9-6 Moe ca . . Guezes 871 281.5 Cobid. 1146 2J4.0 Modena . . Bracci 864 283 8 Montpellier . Canes 275 891.6 MüSEA . . Pik J210 202.7 M e r*  jn jLinien. Moulaix . • A 4ii : 597-2 Mo sc au . • Arfcninen 777 315.4 Munchberg • Ellen 9°3 271.5 Munchen . . E en 663 370.1 MllNDEK . - \ en 946 259-2 Monster . • Ellen ö84 358-4 Namur . • • e1ien 834 294.0 Nantes • • Aunes 466 526.0 Map els . • Canm 262 935-2 Palmi 1098 116.9 Marva i • ' EUen 925 265.2 Arfcnmen 777 315-4 Naumburg . Ellen 973 250.6 Neoroponte . Pik 89» 273.2 JMeuenberg ih Zwitser- LAND, of NFUFfBATEL . . Ellen 497I 453.2 Neu hof . - VAkn 839 292.4 Neuremberg . Ellen 839 292.4. Meustad aan oe Aisch Ellen 818 299.9 Nienburg . . Ellen 950 258.0 Nim wegen . EÜen 834 294,0 Nis sa . . . R*fi i°o!* 243.3 Palmi 209Ó ii7.o Noorwegen . Ellen 88t 278.26 NordlingeN . Ellen 906 270.7 Ochsenfurt . . Ellen 952 257.6 oldenburg aan oe lU'm'E Ellen 952 257.5 üran . . . Varas 652 375-9 in Wolle Pik 8c6 304.1 Osnabrug . ♦ Ellen 948 258 6 in Lynw. Eilen 919 266.7 1 5 O sten» KOOP MA NS-REKENKUNST. 137  138 SCHATKAMER der • ^n Linien. Ostende . . Ellen 791 310.0 Osterode . . Ellen o*o 258.0 Oudenaarden . Ellen 8a8 2c6 o Padrruorn . , . Ellen 1025 239.2 Padua . 4 . Bracci 825 297.3 Palermo . . Canne 085! 858.4 Palmi 2285 107.3 Parys . Zydekoopers Aune 4644 527.5 Lakenkoopers Aune 465* 520". 4 Linnenkoopers Aune 468 sj4-° Parma . . Bracci 1012 242,3 Patrasso . jn Zyde Pik 871 281.6 in Wolle en Linnen Pik 8c6 304.1 Peking . . Cobid. 1552 158.0 Pb rn au . . Ellen 1038 243.21 Persien . Koningl. Guszes 585} 419.0: Guezes 878 279.31 Perugia . . Bracci 856 280". 6 i Piacenza . . Bracci 853 287.5*; Picardie . . Aunes C63 36961 Piemont . . Rafi 929 264.01 Pisa . • . Palmi 1853 '32-3I Poolsche . nieuwe Ellen ^97 273.5; pondichery . Covid. i2io 202. 7 ' Pontrf.m0li . ' Bracci 80( 306.1: Porto . . Covados 833 294,4 Posen . r. . Ellen 971 252.5 Praag . . . Ellen 936 261.91 Presburg . . Ellen 991 247.4 Provence . . Canes 2754 f588.9 Qüeda . . Cobid. 12i0 202.7 Ragusa . . Ellen 1078 227 5 Kaï' Linien. 310.0 258.0 2i6 o 239.2 207.3: 858.4: 107.3. 527-S: 526.4: 5J4 0 242, 3 281.6: 279-3  KOOPMANS-REKENKUNST. 159 j0 iLinien. Ratzeburg . • Ellen 95° 258.0 Ravenna . . Pracc' 823 298 o Ravensberg • Ellen 805 304.7 Recanati . . Bracci 831 294.9 Regensbürg . Ellen 682 359-5 ReggIO . - Bracci 1044 234.85 Rbval . . . Ellen 1033 237.3 Rhodus . . P'k 73» 335-1 Riga . . • Ellen 1009 243.0 Rimini . . • Bracci 864 283.8 Rochelle . . Aunes 468 524-° Roermond . Ellen 806 304.1 Rome ♦ Lynw. Canne 2644 926.4. Lynw. Bracci 871 281.4 Koopm. Canne van* Pa/mi 278 882.0 Koopm. Bracci 652 375-9 Palmi 2223 1 Io. 3 oude Roomfche Ellen 929 264. o R 0stok . . . Ellen 956 2Jö-4 rot hen burg aan d e Ta u- b e r - . • Ellen 943 2 59.9 Rotterdam • Ellen 801 306.0 Roüen . Laken en Zyde Aun. 475 516.0 Lynw. Aune 396 619.2 R 0 v er edo . in Zyde Ellen 743 330-2 in Lynw. cn v\oile Ellen 871 281.5 Rusland . . Arfchinen 777 315,4 Rvssel . . . Ellen 802 305.6 Saltsburg . in Zyde Ellen 689 355-9 in Lynw. Ellen 550 445. 3 St. Gall . in Wolle Ellen 898 273.1 in Lynw. Ellen 690 355.4 St. Malo , . Aunes 411 597-2 St. Pet ik. s burg . Arfchinen 777 315-4 Sa-  14° SCHATKAMER der In Linien. Saragossa . . Canes 267 918.4 Sardinien . . Rafï 1008 243.3 Palmi 2203 111. 3 S avo yen . . Rafi 1008 243.3 Schafhausen .. Eüen 917 267.5 Schmieorberg . Ellen 992 217.3 Schotsche . oude Ellen 585 419.0 Schotland, als Engeland. Schweinfurt . Ellen 948 258.6 Sc 10 . . lange Pik üo6 304 1 korte Pik «38 '292 7 Sevilla . . Varas 652 375.9 SlAM . . . Ken 575I 420. o. Cobid, 1210 202.7 Sicilien . . Canne 285! 858.4 Palmi 2285 107.3 Sidon . . . Pik 915 268.0 Sieka . in Lynw. Bracci 921 266.1 in Wolle Bracci 1465 167.4 Silesische . . Ellen 9Ö0 255.3 Smirna . . Pik 827 296.6 Solothurn . , Ellen 1006 243.7 Spanje . . . Varas 652 375-9 Spiers . . Ellen I005 244.0 Stade . . . Ellen 950 258.0 Stettin . . . Ellen 850 288.5 Stokholm . . Ellen 932 263.2 Straalsund . Ellen 950 258.0 Straatsburg . Ellen 1028 238.6 Aunes 465 527.2 Straueingen . Ellen 684 358.5 Suratte . . Cues Ten 804 3 ^5. o Cobidos 1169 209.75 Teneriffa . . . Varas. 646 379.5  KOOPM ANS-RE KEN KUNST. t4i jn Linien. Thoren . • EUen 97l 25»-5' Toledo . • Varas 673 364-3 Tortosa . . Can. 347* 7^5-0 Toulon . . Cannes 285? 859.6 Toulouse . - Canes 807.0 Tournai . - Ellen 893 274-5 Treyigo . • Bracci 825 297.3 Trient . in Wolle Ellen 817 3°o.o in Zyde Ellen 904 271.3 Trier . • ellen 001 2+7-4 Trieste . in Wolle Ellen 8t8 299.6 in Zyde Ellen 863 284.0 Tripoli di Soria . Pik 807 304.0 Tripoli in Barbaryen Ptk iroi 244.9 Troppau - . Ellen 973 252-° Troyes . . • Aunes 697 35I.7 Tunis . in Wolle Pik 822 298.3 in Zyde Pik 877 279 6 in Lynw. Pik 1169 209.7 Turksche . groote Pik 827 296.6 kleine Pik 8j4 287.3 Turin &fi 9>7 267.4 Ulm - • ellea 973 252.0 Valencia . . Varas 60S 403-0 Valenciennes . EHen 840 292.0 Venetien . in Wolle Bracci 830 295.6 in Zyde Bracci 881 278. 2. Verden . . Ellen 950 2580 Verona . . Bracci 881 278.2 Vicenza . . Bracci 808 303.6 Wakenoor f • Elkn 94i 259.3 Warschau . nieuwe Ellen c.97 235 Wee-  H2 SCHATKAMER der 1° Linien. Weenen . ; Ellen 712 344.5 Windsheim . . Ellen 839 292.4 Wismar . . Ellen 949 258.4 WlTTENBERG . Ellen 821 298.5 Wurtzburg . . Ellen 953 257.3 X ati va . ♦ . Varas 621 394.7 Yperen . . Ellen 791 310.0 Zelle . . . Ellen 550 258.0 Zittau . , Ellen 971 252.6 Zurich . . . Ellen 922 266.0 Zweeden . . Ellen 932 263.2 Zwitsersche ♦ Ellen 921 266.2 IV. Tafel. Vergelyking der Voet-Maaten van veele Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander geIvk zyn: waar by de geheele en tiendeelige Linien , in de achterfte kolom geplaatst, de lengte van ieder Voet enz., naar den Franfchen Koninglyken Voet te rekenen, uitdrukken. In Linien. Aak en . . Voeten 896 128.5 Amsterdam . Voeten 918 12y.5 Roeden 70.6 1631.5 Anspach . . Voeten 873 132 o Antiochia . Voeten 609 189.2 Antwerpen . Voeten 910 126.6 Augsburg . Voeten 877 131.3 A v i-  KOOPMANS-REKENKUNST. 143 In Linien. Avignon . . Voeten 1047 110. o Babel . halve Cub, Sac. 705 1^3.3 Bazel . Stad-en Veld-Voet 871 132.2 Roeden 54.462115.2 Berlyn . . Voeten 839 137-3 Bern . . Voeten 886 130.0 Beyeren . Voeten 1168 98. o" Bezancon . Voeten 840 j 37.1 Bologna . Schreeden 137 84 co Voeten 685 168.2 Bremen . . Voeten 899 128-2 B re sc ia . . Bracci 555 207.5 Breslau . . Voeten 914 i45 Bilbao , . Fanegas 52.5 3033 Bingen . . Malter 16.29 9784 Blois . . Boijfeaux 411 8 387 Bol o o na . , Corbe 42 8 3720 Bommel . . Mudden 19 52 8 65 Bom men e . . Zakken 41? 38(^3 Bokkkn . . Viertels 17.72 8995 Bok na . . Sehepels 281 5588 BüULOGNE IN PlCARDlE fe. lg-3 J5703 Bourbon Lancy . Boiff. 278 5^3 Bourdeaux . Boiff. 41.2 3868 Bourret . . Sacs 30.98 5144 Brkau . . Cartieres 30.98 5144 Breda . . Viertels 36.33 4387 Bremen . . Schepels 44.45 3585 Bressf. . . Quartais 17^ 9283 Breslau . Schepels 45.2 3524 Br est » • Ton. 2.29 69624 Bkiare . . Carfes 226.7 7°3 Briel . . Zakken 44 3622 Bronswyk . Schepels io| 15680 Himten 101^ 1568 Brugge . . Hoeden 18.97 83y9 Brussel . . Zakken 27.1 5879 Buckeburg . Himten 99.6 i6od Budingen . . Achtel 24 6636 Butzbach . TVJalter 14.54 10960 Buuren . . Mudden 22.77 6999 Cadillac . . Sacs 36.14 4409 Cadix . . Fanegas 55 3 2881 Ca-  KOOPMANS.REKENKUNST. 153 ^ Cubïc-D. Cahors . : Cartes io8i 1469 Calabria . \omoh 61.8 2579 Cal ais . Setters 19 8380 Campen • Mudden 27 5902 Can dia . . CA/ï^m 20.6 7736 Carcassone . 37-94 4»co Casal in Montferrat P««t«' «2.97 12:85 Cassel . . Viertel 22.15 7iq« Metzen 355 449 Castel-jaloux . Sacs 38.15 4«77 Castelnaudari . Setters 45 3J4I Castelnaü^MA. Ow/. 3219 495* Castel Sarazin . Sacs 304 5'«3 Castres . • Setiers 27.47 5«02 C hal ais . BoiJJeaux 103 1547 Chalon aan de Saone Rtch. 9i«3 CHARiTé . Boijfeaux 164.8 907 Charolles . Boijfeaux 130Ï 1221 Chaïeau neuf aan de Loire Boijfeaux 144.2 U05 Chemnitz . Schepels 8 na 75.17 Clerac . • *« 37 4 4260 Cleve . . Malt» 17.6 9015 Co blen tz . Malter 19.8 8048 Coburg . . Simmer 37-1 4200 Colberg . Schepels 63.6 2505 Colditz . Schepels 39.8 4003 Concarnau . Ton. 2.29 69524 Condom . • Sacs 44i 3^5 Constantinopolen Ktsloz ,90 177° Corbie . • Setiers 75I 21.0 Corfu . • M°W 5037 Corsica ♦ . Staja 32.1 4968 Bacini 385 414 Cosne • • BoiJJeaux W-8 814 K 5 Creon  154 SCHATKAMER der In c»i;V-d. Creon . . Sacs 32.96 4835 Creutzenach . Malter 21.72 7358 Cyprus « . Medimnos 43.3 3678 Dantzig . Schepels 65 2454 Darmstad s Malter 31.56 5050 Deckendorp . Schaff 3.32 48064 Vierling 13.26 12016 Delft . , Hoeden 2.95 540*9 Zakk. 31.44 5068 Achtendeelen 94.35 1689 Delitz . . Schepels 58.57 3721 Denemarken . Tonnen 22.72 7013 Spaansch Zout en SteeDkoolen. Tonnen i8.6 8571 Schipp. I48. 8 jo;i Deventer . Mudden 39.03 4083 Dieppe . • Mines 30.9 5'57 Dixmuiden . Raziers 33.c7 4819 Doesburg . Mouw er s 23. is 6 66 80 Donawert . Schaff. 7.61 2094O Metzen 137 1103 Dordrecht . Hoeden 34 48992 Zakk. 26 o a 6124 Dresden . . Schepels 29.9 5338 Duinkerken Water-Maat Raz. 19* 8166 Land-Maat Raz. 21.96 7258 Eckernförde . Tonnen 23.4 6815 Edam . , Mudden 29! 5449 Eglisau . v . Mudd. 34.6 4606 Eilenburc . Schepels 49? 3221 Eis en ac 11 . . Viert. 32.44 40*2 Eisleben . . Schepels 43.7 3649 Elbingen . . Last iTi 140904 L m b-  KOOPM ANS-RE KEN KUNST. 155 Culic-D. Embden ■ . . Tonnen 16.53 9°38 Vterps 66.15 24.09 Engeland . Qmrters n.06 144.08 Bushels 88i 1801. Ens . . Metzen 3c. 8 8 5160 Enkhuizen . Mudden 23.86 6ö.8p Zakken 47.71 3340 Epstein . • Malter 35.58 4892 Krfurt • • Schepels 56.2 2836 Ér p ach . . Maker 22.1*9 7022 Eschwf.ce . Viertel 22* 7196 Eydsr-Maa-t in Hav. Ton. 27.7 5748 Eyderstad . Tonnen 25.2 6325 Fels berg . • Viertel 17.72 8995 Femern . . Schepels 84 1897 Ferrara . . Stari 104.6 1524 Flensburg . Tonnen 23.07 6909 Florence . Staja i33§ 1194 Frankfort aan den Main Malter 29.27 5444 Frederikstad in Sleeswyk Tonnen 25 6374 Freyberg . Schepels 29.2 5463 Friedberg in de Wetterau MaPer • 13.28 12001 Fritzlar . Viertel 20.84 7646 Fronsac . . Sacs 30.9 5157 Fulda . . Malter 18.73 8506 Gaillac . . Setiers 22.76 7000 Geiszmar . Viertel 22.15 7196 Gelnhausen . Achtel 24.84 6415 Geneve . . Coupes 40.7 3915 Gent . . Halfters 60.71 2625 Ge-  *S6 SCHATKAMER der Genua . . Mine 27.1 5879 Gergeau . Mines 72.1 2210 G1 en . . Carfes 197.7 806 Giessen . , Malter 13^ 11520 Giffhorn . Himten 90.1 1769 Gimont . . Sacs 21.68 7349 Glmkstad » Tonnen 22.1 7207 Gorlitz . . Schepels 22.39 7118 Go es . , Zakken 43-3 7 3675 Gorcum . , Mudden 18.7 8521 Goslar . . Himten 86 1853 Gouda . . Zakken 30.36 5249 Grebenau . Malter 10.12 15742 Grebenstein . Viertel 22.15 7196 Greiffswalde . Schepels 81.14 1964 Grenada . . Sacs 32.53 4899 GrevelingEn . Raziers 23.85 6681 Grietziel . Tonnen 16.53 9638 Veerps 66.15 2409 Grimma , ; Schepels 30.6 5213 Gkizoles . , Sacs 32.19 4951 Groningen . Mudden 35.78 4454 Grosseto . Moggia 5.71 27888 Grunberg in Hessen Malter 11.34 14053 Grunstad . Malter 30.28 5263 Gudensberg . Viertel 18.98 8396 Gundelheim . Malter 25.56 6234 Haarlem . Zakken 41.2 3868 !1ader8lebrn . Tonnen 23.06 6909 Hailsbrunn . Malter 10.47 15222 Halle aan'De Saale Schepels 39.8 4003 Hamburg . . Last ï 159360 Zakken 15 10624 Schepels 30 5312 Ham-  KOOPMANS-REK EN KUNST. 157 Culic-T). Hambür» . • „. Vat 60 2öj6 Himten 120 1328 Spint 48° 332 « Kalk-Tonnen 20 7968 Zee-Zout-Tonnen 16.86 9450 Hamelburg . Malter 18.43 8648 Hanau . . Ma'cer 28.1 5674 Hannover . Himten 101? 1568 drittel Metzen 305 523 Harder wyk . Mudden 32.37 4953 Harlingen . Mudden 35-78 4454 Haselau en Haseldorf Tonnen 24 0640 Himten 96 1660 Havre de Grace Boiff. 91.4 *743 Heidelberg . Malter 30.69 S'92 Heilbronn . Maker 28.69 5555 Helmbrshausen Viertel 22$ 7156 Hennebont . . Ton. 1.72 92832 Hersfeld . Viertel 18.6 8569 'sHertogenbosch Mouwers 22.26 7170 He usd en . Mudden 18.7 8521 Hildesheim . Himten 122 I307 Hirschhorn . Malter 28.6 5571 Hohen-Solms . Malter 13! 11804 Holste in VorfteLMaat Tonnen 2<5£ 5976 Schepels 80 1992 Jonker-Maat Tonnen 24 6640 Himten 96 1660 Koningl. Maat Tonnen 25 § 6250 Himten 102 1562 Homberg in Hessen Viertels 17-72 8995 Honfleur . Boiffeaux 80.6 1976 Hoogstraaten Viertels 37.27 4276 Hoorn ♦ • Zakken I47.7 334° Hull • • Quarten ui 13143 H u.  156 SCHATKAMER der Ifl Cubie-TS. Husum . . Tonnen 21.6 7379 Ierland . Quarters 11.06 1440S Ingolstadt . SchafF 3.06'52109 J 00 DSC HE . Lerech 22, j 7200 Epha nof 1440 Seah 332 48o Gomor iioóf 144 &j£ 1992 go Kaiserslautern Malter 26.19 6084 Keulen . . Malter igi 8172 Kiel . . Tonnen 26§ 5976 Schepels 80 1992 Konikgsrergen nieuwe Schepels 61.2 2604 oude Schepels 65 2452 Kopenhagen . Tonnen 22.72 7013 Spaansch Zout' en Steenkoolen. Tonnen 18. C 8571 Schipp. 148.8 1071 Krautheim . Malter 16.4 9721 Kuilenburg . Mudden 22.76 7cqö Ladenburg . Malter 30.69 5192 Laland . . Tonnen 23 6929 Langensaltza Schepels 73.6 \ 2164 Lanion t . Ton. 2.06 77360 Lauenburg . Zakken 18i 8624 Lautereck . Malter 23.84 6684 Lavaur ♦ . Setiers 22.76 7000 Leer . . . Tonnen 16.531 9638 Veerps 66.1 jt 2409 Leerdam . Mudden 18.7 8521 Leeuwaarden . Mudden 35.78 4454 Lkip-  KOOPMANS-REKENKUNST. 159 In Cviic-X). Leipzig . , Schepels 22? 7306 Lruvin . . Mudden 29* 5449 Leïden . . Zakken 47.7 3340 LlBAU . . Loof 50.46 3! 58 Libocjrne . . Sacs 37.95 4199 LiEutNAU in Hessen Viert. 2 2f 7196 LlLLE . . Razieres 44.46 3584 Lintz . . Metzen 04.7 64.50 Lions . . Anées 16.48 9670 Lippe ("Graaffchap) Schepels 74 2153 Lissabon . Alquieres 236 g^j Moyos 3.94 4c5oo Livorno * . Sacca 44 i 35 SI Staja l33§ I104 London . . Quarters 11.06 14403 Land-Maat Bushels 88i ïgoi Water-Maat Bushels 70.8 2251 Lotharingen, zie JNancy. Lüben . . Schepels 22.39 7^5 Lubek Rogge-Maat Schepels 941 I0-g^ Mout-Maat Schepels 81« jgg. Haver-Maat Schepels 8oTf Lucca . . Staja leg J2v5 Luckau . . Schepels 22.39 Luik . . Setiers 105.6 1509 Lunknburg . Schepels 5^ 3135 Himten loif jjes Maagdenburg . Schepels 61.2 2604 Macon . . Asnees 12.36 12891 Madera Eiland Alquieres 282 555 MaLLAga . Fanegas 52! 30-5$ Malta . , Salme 11.87 ig4ag Manfredonia . Carré 1.68 94700 Manhsim . . Malter 30.69 5192 Man- lvloyos Livorno . . Sacca Staja London . . Quarters Land-Maat Bushels Water-Maat Bushels Lotharingen, zie .Nancy, Lu ben . . Schepels Lubek Rogge-Maat Schepels Mout-Maat Schepels Lucc A Luckau Luik . LüNüNBURG Maagdenburg Macon . , Madera Eiland Mallaga Malta Manfredonia Manheim  i6o SCHATKAMER der jn Cubic-V. Mantua . • Start ?°-8 i?5« Maran • • Ton' 9-29 69624 MarsmmW/'&'m Mogg. 5-9 3 26857 MarseiLL* . Charges 20 7968 Mas d'Agenóis . Sacs 39.6 4023 Maastricht . Setiers 139.4 H43 Majorca . . Otf/iW. 47 3388 Mechelen . Viertel 37.4 4260 Mei ssen . Stads Schepels 29.9 5338 Arms Schepels 30.9 5161 Mekelenburg Schepels 74§ 2t4o Melsungen . Viertel 17.72 8995 Memel . • Schepels 65.3 2440 Mentz . . Maker 32.6 4892 Merg enthal . Malter 164 9721 Merseburg . Schepels 18.1 8799 Heintzen 36.2 4400 Messina , zie Sicilien. Middelburg . Zakken 45 3?42 Milaan . . Moggi 22.84 tg?6 Staja 182.7 872 Starelli 365.5 436 Miltenberg . Malter 21.26 7496 Modena . • Staja 45 3541 Moissac • . Sacs 32.53 4899 Monnikendam . Mudden 29* 5449 montauban . SüCS 32.96 4835 Setiers 14.7 10830 Montfoort . Mudden 22.76 7o<-0 Montpellier . Setiers 61.8 2579 Emines 123.6 1289 Montreuil . Boijfeaux 370 430 Morlaix . . Ton. 2.17 73492 Boijfeaux 59.7 2670 MOSBACH aan de NECKAR Malt. 2J. 5 61 6234 Muy-  KOOPMANS-REKENKUNST, Joi Jn Cubie-D. Muidèn . . Mudden 23.8 6680 Zakken 47.7 334° Mulhausen . .Viert. 62.8 2537 Munchen Scbaf of Schepels 8.7a 18282 Münden . ♦ Malter 20.4 7812 Muntzenberg . Malter 14.54 10960 Na arden . Mudden 23.9 6<58o Zakken 47.7 33*® Nancy . . Reales i4§ 9ö6o Cartes 66 2415 Nantes . . Ton. 2.21 72203 Setiers 22.07 7220 Napels . . Carri 1.72 02844 Tomoli 61.8 2579 Narbonne . Setiers 43 3705 Narva . . Tonnen 19! 8172 Naumburg . Schepels 40.9 3^92- Neckar-Gemund Maker 30.7 5192 Neckars-Eltz . Malter 25.6 6234. Negrepelisse . . Setiers 13.04 1222a Sacs 26. o 8 6111 Negroponte . Kisloz jc4.2 1529 Nerac . . Sacs 36* 4409 Nermoustier Eiland Ton. 2.17 73492 Neuburg . . Schaf 2.83 56289 Metzen 68 2345 Ne vers . . Boifieaux 165 967* Neuremberg . Summer gi 16775 Newcastle . Quarters 11.06 14408 Nidda . , ^Malter 11.8 13493 NlEUPOORT . Razieres 19 8390 Nimwegen . Mouwers 23.6 6758 Nis sa . . Staja 82 1942 Nordhausen . Schepels 731 2108 II. Deel. L Num-  162 SCHATKAMER der In c*i/f-D. Numburg ♦ Achtel 44.8 5358 Ober-Rosbach . Malter 14 11378 Oesel, Eiland . Last 1.03 154928 Oldenburg aan de Hun te Tonn. 17.74 8985 Oostfriesland , Last i£ 132804 Oppenheim . Malter 28* 5595 Orleans . . Muids 8.124 19340 Oschatz . Schepels 28.1 5661 Osnabrug . Himten 110b 1447 Ostende . . Razieres 18 8853 Oude water . Mudden 22.76 7000 Palermo, zie Sicilien. Parys . . Muids 1.7I 92831 Setiers 20. ö 7735 Boijfeaux 247. 2 644 Eaver-Sej)tiers 10.3 15471 Passau * . Schaf 1.65 96570 Sechsling 9.9 16095 Pa tras so : . Stara 384 4140 Bachels 105.6 1509 Pegau . • Schepels 37.2 4280 Perigueux . Boijfeaux 103 1547 Pernau . . Tonnen 24.96 6385 Loof 49.9 3192 Lynzaad Tonnen 28.53 5586 Persien . Artabas 48! 3286 Piemont . Sacca 29.7 J366 PirNa . . Schepels 28.9 5505 Plauen . . Schepels 20I 7778 Plessa . . Viert, ai.17 7528 Polen . . Last 1.03 154700 Pont PAbbê . Ton. 2J 73492 Port Louis . Ton» ï.68 947ó'°" Por-  KOOPMANS-REKENKUNST. 163 In cuBit-D. Porto . . Alqueires 102 80 Praag . Sttich 33! 47-9 Viertel 134 1190 op het Land Strich 34.64 4600 Pi/glia . . Tomoll 61.8 2^79 Purme rende . Mudden 29* 5449 Querfurt . Schepels 59.7 2669 q ui b er on , . Toni 2! 73492 Quimper-Corentin Ton. 24 73492. Quimi'erlaï . Ton. 1.68 947C6 Rabastens : Setiers 18.2 8646 Ravenna . , Rub, ,, ,5 IdCH+ Real m ont . Setiers 24,8 6421 Realville . Sacs 27.1 5879 £=don • . Ton. 0.13 7478r Regensburo . Schaf 3 52961 Metzen 96.3 1655 Rendsburg Koningl. Maat Tonnen 25 i 6250 Himten 102 1562 Rennes . . Ton. 2.3 ( 72203 Reole . . . Sacs 32.54 4898 «•bval • • Tonnen 26.72 5964 R hein fels . Malter i6i 9445 Rhenen . . Mudden 2\68 7349 Riberac . . Boijfeaux 103 '547 RlGA • ♦ 'Loof 48i 3185 Tonnen 24$ 6570 £IMINI ■ . Rub. 11.35 14044 Rinteln . Malter 18.9 8427 Roan n e . Boijfeaux 164.8 967 Rochelle . . Ton. 2.29 69624 Boijfeaux 96.1 1658 Rochlitz . Schepels 29.9 533S L 2 Roer-  164 SCHATKAMER der In Cubie-T). Roermond . > Schepels 73! 2161 Rome . . . Rubbi 11.55 13797 Quarte 46.2 3449 Roomsche . oude Modii 349§ 456 Romagna . . Start 35 4553 Rosenthal in Hessen Malter 8.6 18551 Rostok . . Schepels 89.1 1789 Rothenburg aan de Fulda Viert. 17.72 8995 Rotterdam . Hoeden 2.95 54059 Zakk. 31.4 5068 Achtendeelen 94.3 1689 Rouen . . Muids 1.47 108237 Setiers 17.66 9020 Mines 35.3 4510 Boijfeaux 141.2 1128 Royan . . Quartieres 31.4 5068 Rusland . Czetwers 16. a 9832 Czetwerick 129.6 1229 Ryssel , zie Lille. Sabbaburg . Viertels 22} 7196 St. Brieu . ; Ton. 2.06 77360 St. Gilles . Charges 43I 3Ö74 St. Goar . . Maker 16.4 9713 St. Jean de Laune Emines 6.87 23208 St. Malo . . Ton. 2.29 69Ó24 St. Michaels Eiland Alqueires 260.4 611 St. o mer. . Razieres 24.4 6532 St. Petersburg . Czetwers 16.2 9832 Czetwerick 129.6 1229 St. Sebastiaan . Hanegas 53 3007 St. Valery . Setiers 20.6 773$ Sardinien . Starelli 64§ 2471 Saumur . . Setiers 20.6 7736 schafhauïen . Mutt 34.6 4606 S ciiaum.  KOOPMANS-REKENKüNST. 165 Schaumburg . Himten 97Ï , 1633 Schiedam , Zakken 31.44 5068 Agtendeelen 94.. 3 • 1689 Schleusingen . Malter 14.43 11047 Schmalkaldkn . Viertel 21.8 7307 Schoonhoven . Mudden 22.76 7000 Schotten . Malter 11.34 I4°53 Schotland . Quarters 11.06 14408 Schotsche Tarwe Firlots 87.7 1817 Garst Firlots 60.1 2651 Schwartzach . Malter 25.56 6234 Se villa . . Fanegas 55.3 2881 Sicilien . Salme grojf. 9.53 16716 Salme gener. Ui 13420 Tomoli grojf. 152I 1045 Tomoli gener. 190.7 839 Sleeswyk « Tonnen^ 24.05 6627 Sm ir na . . Quillots 90 1770 Sontra . . Viert., J8.98 8396 Spangenberg . Viert. 17.7 2 8995 Spanje . . Fanegas 55.3 2881 Celemines 664 240 Quartillos 2656 60 Spiers . , Malter 28.6 5571 Steenbercen . Viert, 37.94 4230 Stettin . . Schepels 61.2 2604 Stickhusen . Tonnen 16.53 o638 Veerps 66.15 2409 Stokholm, zie Zweeden. Stolberg . Viertel 68.9 2312 Stolpen . . Schepels 28.9 5505 Straalsund . Schepels 81' 1964 Tonnen 27 5892 Straatsburg Land-Sefters 167.2 9*3 Stad-Seaers 172* 1 94 L 3 St rau-  i65 SCHATKAMER der In CulicT). Straubing : Schaff 3! 45508 Vierling 70 2275 Sully . . . Car/es 197.7 806 Tallemont . Sacs 34* 4642 'Jakascon . . Charges 55.3 2882 Tarragona . Seftiers 56 2846 Tertolbn . Zakken 40.65 3920 Ter veer . . Zakken 42.29 3768 Ti el . . - . Mudden 22 76 7000 Tönninoen . Tonnen 26 6124 Toiïherk . . Tonnen 20.3 7849 Tongres . . Mudden 10.26 9-09 Torgau . . Schepels 47.8 3336 Tornhout . Viertels 37.6 4240 Tornus . . Bichets Ï2f 12378 Tortosa . . Quartos 35.6 4477 Toscana . HJiggia 5.93 26857 Toulon , . Charges 6.87 23206 Emines 30.9 5157 Toulouse . Setiers 28.19 5653 Tournon ~. . Sacs 42.9 3713 Töurs . . Boijfeaux 294 542 'U.-'-urt " . Viert. 30.1 5295 Treptau . . Schepels 63.6 2505 Trieste . . Stara 42} 3735 Tripoli in Barbaryen Caffifes 9.67 J6472 Ti her i 193.6 823 Tunis . . ' Caffifes 8.83 18051 Turin . . Sacci 27\ 579% Sraja 82! 1932 Mine 165 966 Tweebruggen . Malter 16.79 9.92 Ulm . . , Iray 13.761 115^4 Ulm  KOOPMANS-REKENKUNST. 167 Jn Culie-D. Ulm . ; • Mitden 55 2896 Metzen 330.1 483 Ulrichstein . Malter 11.34 14053 Umstad . . Maker 28.9 55*3 Utrecht . Mudden 27.1 5879 Vacha . . Viert. 19.55 8151 Valencia . Caffifes 15.8 IO074 Barjellas 190 839 Valenciennes . Nyturs 44 3622 Vannes . . Ton. 2.06 77360 Venetien . . Staja 30 408S Venlo . . Mouwers 23.42 6805" Verdun . . Bichets 16.48 9670 Verona . . MineM 854 1859 Vianen . . Mudden 21.68 7349 Villemur . Sacs 32.19 4931 Villeneuve d'Agenois Boijf. 38.9 4i°0 Vilshofen . Schaf 34 4907 a Vlissingen . Zakken 43I 3674 Waldkappel « Viert. 17.7 8995 Wanfried . . Viert. 22^ 7195 Weenen . . Muth. ii 106110 Metzen 45.1 3537 Viertel 180.3 884 We esp ; . Mudden 23.86 6680 Zakk. 47.71 3340 Weileurg . Achtel a8I- 5587 Weimar . Schepels 351 4490 Weissenfels . Schepels ist 8841 Wernigerode Schepels 59.7 2669 Wetter . . Malter 8.59 18551 Wetzlar . Maker 131 11804 Wimpffen « Malter 25.56 6234 L 4 Win-  168 SCHATKAMER der In c*i;V-d. Winchester . ' Bushels 89.6 1778 Windau . . Loof 50.46 3i<:8 Winterthur . Viertel 130^ 12194 Haver Viertel 114.4 1391* Wis ba den . Malter 32.6 4892 Wismar . . Schepels 82.6 1930 Witgenstein . Malter 14.56 10946 Wittenberg . Schepels 59.7 2669 VVitzenhausen . Viertel 18.98 8396 Wolfhagen . Viertel 22! 7196 Wol gast . Schepels 78 2043 Worcum . . Zakken 25! 6254 Worms . . Malter 30.28 5263 Würtemberg . Schepels 2o| 7835 Wurtzen . Schepels 44.8 3560 Wïk te Duurstede Mudd. 21.68 7349 Yarmouth . Quarters i2f 13143 Ysselstein . . Mudden 21.08 7349 Zante . .' Bazzilli 89 1790 Zelle . . Schepels 10J 15680 Himten 101* 1568 Zie gen ha in . Viertel 23? 6733 Zierenberg . Viertel 22* ?i<6 Zierikzee . Zakken 40'7 3920 Zurich . . Mutt -38.2 4170 Viertel 152. 9 10421 Zout-Viertel 137.4 1159Ï Zweeden . Tonnen 21.58 7386 Graan-Tonnen 19.18 8310 Mouc-Tonnen 18.17 8771 Zont- en Kalk-Tonnen 20.3" 7848 Kappar 690 231 Kannen 1207 132 Z w 1 c-  KOOPMANS.REKENKUNST. 169 In J C8i''-D- Zwickau . . Schepels 4M3 33»r Zwingenberg . Malter 25-561 6234 Zwolle . . Zakken 28.2 I 5653 Ieders Qjtantum weegt: Amfterd. Fransch Mark-Gew. aan Tarwe . . scoo of 5046 fg meer of min. aan Rogge . . 47^5 " — 4808 * 1 aan Garst . . 4000 ? — 4C3(5 * aan Haver . . 3000 « — 3087 * aan Rivier-Water 0385 * — (5443 * " V I. T a F e L. Vergelyking der Maaten van» natte Waaren, of vloeibaare Dingen, veeier Plaatfen en Landen, in benoemde Getallen, die elkander gelyk zyn; waar by de achter een punt ftaande 1, 2 of 3 Cyfferletteren tiende-, honderdfte-, en duizendfte Deelen eens Geheels, en de Cubic-Vmmen, welke achter de Linie geplaatst zyn, den Lighaamlyken Inhoud, naar den Franfchen Koninglyken Voet te rekenen, uitdrukken. <■> Altona,van32Stubgen, Tonnen 1.249 5844 Amsterdam . Ankers 38 1920 Stekan 7.6. 960 Viertels 19.94 366 Stoepen 60.8 120 Mengelen iai.6 60 Pinten 243 2 30 L J As-  i7o SCHATKAMER der In CuiicT). Ancona ; ; Boccali 101.4 yz Antwerpen . Stoepen 45.9 N jig Anjou . . Pipes .357204.8 Apulien , Salme .94 7766 Staja 9.4 777 Attische -; Metretes 3.7 i074 JBarcklona . Carga . 9 6 7640 Bari . Olie Salme f. g^0 Staja 8*. 834 Bayonne . Feltes ij. 7 4^ Bazel * oude Potten 92.4 79 nieuwe Potten 115.9 63 Berlyn : Quart of Maat 125.8 58 Bern . . Maat 88. 83-J Blois 5 . jOkw .3572042*8' Quart auts 1.43 5107 Bologna ; Co^<» 1.90" 3720 Boccali 117.7 62 Bourdeaux * Barrique .608 12000 Feltes i9.46 375 Pots 67. jop RoORGOGNE . Queue -352 20736 Bremen . Stubgen 455. 16b Mengel 730. i0 Breslau , Eimer 2.607 2800 Quart 208.6 35 Bronswyk * Stubgen 39.46 185 Quartiere 1574. 46* Cadix . Wyn Arrob. maj. 9.2 794 Afumires 73.6 99 Olie Arrob. men. 11.77 6ï0 Qttarterons 47.1 155 Galens erg, zie Hannover. Ca-  KO OF MANS-RE KEN KUNST. i?i In , Canarien . Pip* -329 22156 Canea op 't Eil. Candia Olie Mifl. 12.96 563 Ok 110. 2 t6 Cassel . . Viertels 17.67 413 Maat 70.7 103 C et te, als Montpellier. Champagne . Qudie .402 18161 Quart cauts 1.608 454 o Cognac . Barrique -.831 8786 Feit s 22.44 325 Constantinopolen Alms 27.65 26* Cu lm . . . Stof ico. 9 7«f Dantzig ♦ Bier-Stof 62.9 116 Wyn-Stof 84.4 86| Melk-Stof 86.9 H Denemarken . Aamen .967 7548 Bier- of Olie-Tonnen 1.1 o 2 6624. Noordfche Teer-Tonnen 1.249 5844 Ankers 3.87 1887 Kannen 75. 97-4 Porten 150. ' 48.7 Fale 600. 12 Di jon : . Queue .357 20428 Quarteauts 1.43 JI07 Dresden . Bièr-'i onnen 1.47 4956 Eimer 2.15 3398 Anker 4.3 1699 VifiV-r-Kannen ioj. i 70.8 kleine Kannen 154-7 47-a Nofel 309.3 23.6 Duinkerken . Pots 64. 114 Eglisau . . Maat 110.6 66 Engeland, zie London. F er-  17» SCHATKAMER der Ifl CaticV. Fkrrara . Maftelli 1.77 Stcchie 14. i 4 ÏI0- Florence . Olie Barili 4.55 JÖ-0+ Wyn Barili 3.Ó4 2005 ^'<"«' 73- 100 Boccali 140". 50 Frankfort aan den Main Ohm .082 7436 Viertels 19.63 072 Maat. 78§. 93 Schoppen 314. • 23 GALLiPOLiOüeenWyn&7/ffz