"FEE STVIEBING,
TER
YYF TICSTK VKUJAAIUXG
Ar A X HET
GEKO O T SCHAP
ONBEl D E ZINSPREUK.
CO^C OHÜIA ET LIBERTATE.
TE AMSTERDAM, BX PIETEH JOHANNES UYLENBROEK, MDCCXCVIII.






VOORBERICHT.
TT
JJlet Amfterdarasch Letterkundig Genootfchap, onder de zinfpreuk concordia et libertate, uit een toenmaals uitééngefcheiden gezelfchap, door eenigen van deszelfs leden, waarvan de byna tagtigjaarige grysaard volkert christoffers nog in leven is, in hét jaar 1748 opgericht, befloot in 1773 een vyf-en-twintigjaarig feest, door eene redevoering en een dichtftuk, met andere plegtigheden, te vieren , wordende de geneesheer h. g. oosterdyk en de dichter h. j. roullaud daartoe door het Genootfchap verkozen ; terwyl die plegtigheid door den toenmaligen voorzitter j. schreuder met eene gepaste aanfpraak en flotrede geopend en gefloten, en de redevoering en de feestzang door den druk gemeen gemaakt wierden. Op den 2óftcn Oflober, 1798, de dag zynde dat dit Genootfchap eene halve eeuw gebloeid had, befloten de gezamentlyke leden, dat men ook thans op dien zelfden voet dien dag zoude vieren, en verkoozen tot het doen der redevoering
* 2 den



iv VOORBERICHT.
den tegenwoordigen voorzitter, den geneesheer Pir. h. themmen, en tot het voorleezen van een dichtftuk den medebeftierder van het Genootfchap j. *» helmers, terwyl de laatstafgetredene voorzitter, de hoogleeraar a. bonn, benoemd wierd om deeze plegtigheid door eene gepaste aanfpraak en flotrede te openen en te fluiten , gelyk voor vyf-en-twintig jaaren door den voorzitter gefchied was. Vervolgens wierd befloten dat niet alleen de redevoering en de feestzang, maar ook de aanfpraak en flotrede, alsmede een dichtftukje van den medebeftierder j. g. doorn ik, ter gelegenheid van de eerfte verhandeling na het vyftigjaarig feest voorgelezen, door den druk zouden gemeen gemaakt worden, met ccn gepast vignet,, door de medeleden van dit Genootfchap, den kunstfchilder en kunstgraveerder j. buys en r. vinkeles, op de titelplaat verfierd, — Ziet daar, goedgunftige leezers, den inhoud van deezen bundel, en de oorzaak, die daartoe aanleiding gegeven heefc r ulieden medegedeeld.
NAAM.



N AAMLYST
der leden van het Genootfchap, onder de zinfpreuk concordia et libertate, ten tyde der vyftigfte verjaaring van deszelfs oprichting, in i 7 9 8.
Pietcr Bucherius Buneï. Mr. Guillelmus Titfingh.
Jan Jacob Bremer.
Nicolaas van Staphorst.
Hendrik Ryfendaal.
Jc hannes Menéven. Profesf. Andreas Bonn.
Jeronimo de Bosch, Jeronz.
Jan van der Laan.
Sebastiaan van Nooten, Jansz.
Jan Nicolaas van Eys.
Hendrik Ogelvvight.
René Roullaud.
Jan Hendrik Hageman. Mr. Cornelis van Lennep.
Joan Rudolph Deiman, M.D.
Fi-anciscs.EduardWillet.M.D.
Elias Craeyvanger.
Jan Hendrik Bagman. Mr. Johannes Klinkhamer.
J. G. Thin van Keulen.
JanMesichert van Vollenhoven.
David van Gesfcher.
Pieter vanWInter,NicoIs.SinF.. Mr. Daniël Hooft. Mr. Jan Wolters van de Poll. Mr. Daniël Dcutz. Mr. Jacobus Walraven. Mr. Petrus Cornelis Nahuys.
Ph. H. Themmen,M. D.
J. C. van Bergen, M.D.
A. Paets van Troostwyk.,
Arnoud de Lange.
Willem de Reus. Mr. Rutgerjan Schimmelpenninck.
Pieter Sandérus. Mr. Maurits Cornelis van Hall. Mr. Jan Lodewyk Farjon. Mr. P. N. Arntzenius. Mr. Cornelis Jacob Temminck. Mr Nicolaas Sinderam.
Corn. Ploos van AmftelJ.Cz.
Jan Fredrik Helmers.
Jan Gerard Doornik.
Jan Everwyn Glimmen Mr. Abraham Vereul.
Dl



NAAM
L Y S T.
D. L. Oskamp, M. D.
G, J. Boisfevaint.
Ambrofius Justus Zubli.
Cornelis Loots. Mr. B. A. van Houten. Mr. R. W. Tadama.
A. J. van Soelen.
Everhardus Engelen.
G. Brender a Brandis.
Bernardus de Bosch, Jeronz.
Henricus Hana.
Abraham de Vries.
Johannes Carp. Mr. Robert Hendrik Arntzenius.
Reinier Vinkeles.
Gregorius de Bosch. Mr. Pibo Anthonius Brugmans. Mr. David Jacob van Lennep.
Claude Cromraelin. Mr. Jan Anthony Parr.dys. Profesf. Gerardus Vrolik.
Jacobus Buys.
D. Swarts. M.D. Mr. Reynier Carp.
Daniël Dylius, M. D.
Jcronimo de Vries.
A. R. Falk.
Jan Bakker.
LEDEN,
THANS BUITEN AMSTERDAM WOONACHTIG.
Johannes Lublink, de Jonge.
Matthys Oostcr.
Melchior Hurter.
Johannes Verfchuur, M. D. Mr. Picter Jan van Lelyveldt.
Otto Christin. Fredk.Hoffliam. Mr. Cornelis van der Hoop, Gysb». Profesf. H. Tollius. ... ., , Mr. Matthys Temminck. Mr. David Zimmerman. Mr. J. F. Hórïman.
C. Rud Th. KrayenhofF, M. D.
Gerard van der Zoo. Mr. Cornelis Theodcrus Elout.
Jacobus Kantelaar.,
Anth. CallenburghBaartmans. Mr. Elias Henrikus Beynon. Profesf. Jan Melchior Kemper.
E E. Burgkiy Glimmer.
J. van Heekeren, Junior, M. D.
VOOR-



VOORAFSPRAAK
VAN
ANDREAS BONN.






WAARDE MEDELEDEN VAN ONS DOOR EENDRAGT EN VRYHEID BLOEIJEND GENOOTSCHAP,
E N
VERDERE AANZIENLYKE EN VEELGEACHTE TOEHOORDERS EN TOEHOORDERESSEN!
ZVtet zo veel genoegen ik my, in dit oogenblik, het heuglyk Feest der vyf-en-twintigfte verjaaring van de oprichting onzes Genootfchaps , waaraan ik als lid en medebeftuurer deel had, herinner, en my daarby alle de geneugtens, welken wy toen finaakten, weder voor den geest breng, gevoel ik my, op heden, niet minder met aangenaame verrukking aan-
A ge-



2 VOORAFSPRAAK.
gedaan, by de eere, van, op deezen plegtigen dag, als onlangs afgetreeden voorzitter, de plaats van raynen opvolger te bekleeden, dit fpreekgeftoelte het eerst te beklimmen, en, uit naam der gezamentlyke bezorgeren deezer plegtigheid, ulieden allen, in deeze gehoorzaal, pligtmaatig en gelukwenfchend te verwelkomen.
En zoude ik twyfelen, of deeze welkomgroet, uit mynen mond, gunffiglyk door ulieden wierde ontfangen? daar ik, die zo menigwerf de genegenheid en toegeevendheid myner medeleden en toehoorderen ondervond, thans het woord voer in naam van een Genootfchap, hetwelk fteeds de algemeene achting heeft genooten, en dit hier verricht, voor eene vergadering van beminnaars van weetenfchappen, en van zo veek gefchaarde ryen eener beminnenswaardige en bevallige Sexe, wier talryke tegenwoordigheid geen geringen luister aan onze Feestviering byzet, en wy ons vleijen voor een bevvys van deelneeming te mogen houden.
Het zy my gegund, geëerde toehoorders en toehoorderessen! tot eene Inleiding deezer plegtigheid, de billykheid daarvan kortelyk te betoogen, en het volgende voortedraagen.
Onder alle Feestvieringen van vroegere en laatere tyden en volken , aan de eere der Goden, aan den roem der Helden, aan den Godsdienst, het Vaderland, of aan
de



VOORAFSPRAAK.
de Kunften en. Weetenfchappen gewyd, muntten de Eeuwfeesten uit, die, na langer tydverloop wederkeerende, door veelen verlangd, door weinigen beleefd, naarmaate der mindere of meerdere befchaafdheid der zeden, met onderfcheiden ftrydfpelen, vaardige ren- en wedloopen , zingende en dans" fende kooren of ftaatige optogten en plegtige redevoeringen, gevierd wierden.
Het aloude Egypte, het kunstenkweekend Griekenland en waerelddwingend Rome, richtten Feesten aan, ter eere van isis en osiris, jupiter en saturnus, flora, céres en cybéle, maar ook voor hunne zais of minerva; terwyl ook de gezellige Deugden, de Godsvrucht, de Gerechtigheid, de Kuischheid, de Eere, de goede Trouw, ook de Eendragt en Vryheid, te Rome, als Godinnen geëerd en voor dezelve tempelen genacht wierden.
De Godin der Wysheid deed, door haaren invloed, de uitmuntendfte verftanden, te Athene en te Rome, in het Lyceum van aristoteles, deGaandery van zeno, en in de Academiën van socrates, plato en cicero famenkomen.
Van zo gunftige ftandplaatfen door dweepzucht of geweld verdreven, wierden de Weetenfchappen elders met opene armen ontfangen, vooral aan Hooge Schooien, die, tot op onzen leeftyd, reeds meer dan een Eeuwfeest gevierd hebben.
A 2 De
3



4 VOORAFSPRAAK.
De weetlust en naaryver zetten ook onze landgenooteH daartoe aan, en deeden in ons vaderland laatere letterkundige Maatfchappyen oprichten, aan fommigen van welken ons Genootfchap het voorbeeld heeft gegeeven ; en waarvan de Wysbegeerte, de Dichtkunst, de Teekenende Kunften, de Koophandel, de Fraaije Letteren, Deugd en Vcrdien/len, Geleerdheid en Vriendi'chap, en het Nut van 't Algemeen, of met andere woorden, minerva en apollo, mercurius en de musen, met de salus publica der Romeinen, Haardgoden wierden, en ook in onze dagen hunne Feestdagen of Eeuwfeesten aankondigden.
Wat zoude ons dan verhinderen, deezen onzen gedenkdag, het gouden Feest der verbindtenis onzer Eendrngt en Vryheid te vieren? te minder, daar wy op omftandigheden roemen mogen, die, by zulk een Feest, voor zcldfaam, ja zonder voorbeeld mogen gehouden worden?
Wie uwer, geëerde toehoorders en toehoorde re ss en! zal niet gaarne, met ons, het als eene opmerkingwaardig en aangenaam voorrecht befchouwen, eenen achtingwaardigen Grysaard in ons midden te zien, die, zo wel uit zucht voor de weetenfchappen, als voor de Eendragt en Vryheid, vóór vyftig jaaren, aan deeze zelfde plaats een der vyf oprichters was van ons Genootfchap, aan wien het de zinfpreuk concordia et libertate heeft te danken; terwyl het my tot een dubbel genoegen verftrekt, dien
bloed-



VOORAFSPRAAK. 5
bloedverwant, op heden, uit naam der door hem gedichte Maatfchappy, met het gezond beleeven van deezen dag geluk te wenfchen?
Mogen wy het niet voor gedenkwaardig houden, dat van de agt - en - vyftig der drie-en-zestig leden deezer Maatfchappy, die vóór vyf-en-twintig jaaren alhier feestvierende vergaderd waren, nog een-en-twintig in leven zyn, terwyl veertien derzelve nog onder ons als leden verkeeren, en, zo wy wenfchen, hier tegenwoordig zyn?
Zouden wy het niet gedenkwaardig noemen, dat het getal onzer bereidwillig werkende leden jaarlyks vermeerdert, en, federt eenigen tyd, de Teekenende Kunften onze Natuurbefchouwingen en Letteroefeningen verpoozen?
Dan, het behoort niet tot myne taak, hieromtrent breeder uitteweiden.
Het voegt my allecnlyk nog, geëerde toehoorders en toehoorderessen! uwe luifterende aandacht te noodigen tot het aanhooren van hetgeen aan de plegtigheid van deezen dag de meeste waarde moet geeven; en, tot de nakomelingfchap overgebragt, van dit ons Eendragt en Vryheidlievend Genootfchap altoos met lof moet doen gewaagen.
A 3 De



6 VOORAFSPRAAK.
De Toonkunst , die, by onze intreede in deeze zaal, haare klanken liet hooren, wisfele ook onze {preekbeurten af; daar ik , van deeze plaats aftreedende, onzen geachten Redenaar en Dichter noodig 3 tot het bedoeld en verlangd oogmerk dit fpreekgeftoelte te beklimmen.
R E-



REDEVOERING
VAN
PH(EBUS HITZERUS THEMMEN.






ZEER GEËERDE, ZEER AANZIENLYKE TOEHOORDERS VAN BEIDE GESLACHTEN, EN IN 'T BYZONDER GY, ACHTINGWAARDIGE AFGETREDEN VOORZITTER, TROUWHARTIGE BESTIERDERS , GELEERDHEID-, KUNSTEN- EN WEETENSCHAPPENMÏNNENDE LEDEN VAN DIT DOOR EENDRAGT EN VRYHEID BLOEIJEND GENOOTSCHAP:
HOOGGEACHTE FEESTGENOOTEN'
Van de aloudfte tyden af hebben byna alle volken de nagedachtenis van nuttige inftellingen en roemryke gebeurtenisfen door plegtige offerhanden, ftaatige hoogtyden, of vrolyke gedenkfeesten , gevierd.
In laatere dagen, fchoolen van geleerdheid en maatfchappyen van kunften en weetenfchappen gefticht zyn de, heeft men meest altoos, wanneer dezelve eeuwen, of aanzienlyke gedeelten van eeuwen, gebloeid hadden, de oprichting daarvan door
B ge-



ro REDEVOERING.
gepaste redevoeringen en andere plegtigheden aan de vergetet heid onttogen.
En ook ons vaderland is hierin geenszins nalaatig gebleven. Het honderd- en twee honderdjaarig gedenkfeest van Leydens Hooge School, en de honderdjaarige feestviering van 't Amfterdamsch Atheneum, vcrftrekken , onder eene menigte van voorbeelden , ten bevvyze; ook is de oprichting van dit Genootfchap , na hetzelve vyf-en -twintigjaaren gebloeid had, met ongemeenen luifter gevierd.
Het is dus niet meer dan billyk, waarde Medeleden! dat wy deezen heugelyken dag, waarop onze Maatfchappy, onder de befcherming van Ecndragt en Vryheid, eene halve eeuw beflaan heeft, en meer en meer in aanzien en voortreflykheid heeft toegenomen , op eene plegtige wyze feestvierend gedenken; en met dit oogmerk zyn wy heden faamengekomen.
Doch, hoe gewigtig is ten dien einde myne tank, daar ik, omringd van een aantal der geleerdfte en kundigfte mannen deezer ftad, en in het byzyn van eene menigte toehoorderen, van wier juistheid en kieschheid in 't beoordeelen ik volkomen overtuigd ben, als redenaar moet verfchynen; en hoe merkelyk word dee. ze zwaarigheid vermeerderd, wanneer ik my voor den geest breng, dat de thans zalige oosterdyk, wien de natuur, zo 't fcheen, geheel tot redenaar gevormd had, met keur van taal en kracht van uitdrukking, van deeze plaats het vyf-en-twintigjaa-



REDEVOERING.
rig feest door eene uitmuntende redevoering zo roemruchtig gevierd heeft, en hoofdzaaklyk alF wat tot ons Genootfchap betrekking had, met ongemeene welfpreckendheid, zo mccfterlyk heeft voorgedragen, 't welk eene menigte uwer, mync Toehoorders! nog diep in 't geheugen ligt, en wiens verhandeling waarfchynlyk door veelen deezer vergadering gelezen en herlezen is!
Deeze draad dan byna geheel afgefponnen zynde, zoude het thans myn pligt weezen ulieden voor oogen te ftellen, wat zedert de laatfle vyf-en-twintig jaaren aanmerkenswaardig in dit Ge. nootfchap is voorgevallen j doch zulks zoude geen genoegzaame ftof tot eene redevoering, voor deezen dag gefchikt, opleveren, en echter verwacht gy billyk van my, waarde Medeleden l dat ik niet flechts een onderwerp, tot het vieren van feesten betrekking hebbende, thans zal verhandelen, of het groot voordeel van genootfchappen onder de befchaafde volken zal affchetzen; maar, my dunkt, ik zie, gy wilt, dat ik my geheel tot de voortref, lykheid van deeze onze Eendragt- en Vryheidminnende Maatfchappy bepaale.
Ik zal dierhalven, zeer geëerde en zeer aanzienlyke Toehoorders! in dit uur een algemeen verflag doen van de geaartheid en het nuttige van dit Genootfchap, zo als hetzelve zich thans bevind, en 't aanmcrkenswaardige, hetgeen in hetzelve zedert vyf-en-twintig jaaren gebeurd is, op de gefchiktfle plaatfen tusfchen beiden inlasfchen; en vervolgens, de onbeftendigheid van, B 2. 't
ii



12
't ondermaanfche overweegende, het vooruitzicht van duurzaamheid deezer Maatfchappy, door de befcherming van Eendragt en Vryheid, ulieden voor oogen Hellen.
Bedekt inmiddels, waarde Medeleden! met den fluijer der toegeevendheid de menigvuldige gebreken en misdagen van den ipreeker, die, van zyn onvermogen bewust, veel minder tot den post van redenaar bekwaam is, dan veelen uwer, die my zo menigmaalen, door uwe uitmuntende verhandelingen en kundige wyze van voordraagen, gedicht en geleerd hebt, daartoe gefchikt zyn.
En gy , beminlyke Sexe, en verdere Toehoorders! die, in onze rechtmaatige blydfchap deel neemende, ons heden met uwe tegenwoordigheid vereert, en daardoor dit feest zo veel luister byzet, wilt, bid ik, het gebrekkige van myne welmeenende pogingen goedwillig over het hoofd zien.
Op uwlieder aller goedheid, geëerde Toehoorders! my dus verlaatende , ga ik tot myne zvvaarwigtige, doch aangenaame taak over.
Wilde ik ulieden van de opkomst en den eerden bloei van dit Genootfchap eene juiste befchryving geeven, wilde ik ulieden die twee gezellige vriendinnen ter handhaving' van deugd, orde, en algemeene welvaart, Eendragt en Vryheid onder wier befcherming wy door geleerdheid en gezelligheid de aangenaamde genoegens fmaaken , met de fchitterendlte en gepaste
ver-
REDEVOERING.



REDEVOERING.
verven affchilderen, ik zoude een groot gedeelte der redevoering van den juist treffenden oosterdyk Hechts moeten navolgen, en zulks zoude geenszins aan het oogmerk voldoen.
Dit zy echter voor u, myne Toehoorders! die deeze verhandeling nooit gelezen hebt, en omtrent onze Maatfchappy geheel onkundig zyt, met weinig woorden flechts aangemerkt:
By 't oprichten van ons Genootfchap nam hetzelve de zinfpreuk aan ccncordia et libertate, dat is, door eendragt en vryheid, en, by 't vernieuwen van de zaal, waar wy in den winter weekelyks onze redevoeringen voorleezen, wierden in dezelve op een ruim veld met groote letters deeze dichtregelen, als eene nadere bepaling dier zinfpreuk, geplaatst:
DE VRYHEID ZY BEDACHT HIER NOOIT IETS voor te DRAAGEN, DAN 'T GEEN DE DEUGD BEKOORT, EN WYSHEID KAN BEHAAGEN: ZO Blê HAAR DE EENDRAGT HULP, OPDAT DEES MAATSCHAPPY "DE KUNSTEN STREKK' -TOT NUT, DEES STAD TOT EER GEDY\ (*)
En
(*) Boven deeze dichtregelen, op het zelfde veld, leest men het volgende vaers, door den Latynfehen dichter jeronimo de eosch, thans eerde medebeflierder van dit Genootfchap, vervaardigd:
MUTUUS INGENUAS HIC NOS INVITAT AD ARTES,
QU^EQUE FA VENT STUDIIS, OTIA PRiEBET AMORI
QUEM SI LIBERTAS ANIMAT, CONCORDIA NUTRIT, NOSTRA SODALITII FAMA PERENNIS ERIT.
B 3
13



En welk een genoegen verdrekt het my, myne Vrienden ! dat ik rondborftig durf zeggen, dat, hoe ook in de laatde agttien jaaren de Tweedragt met haare alvernielende fakkel den band der Eensgezindheid in de burgerlyke faamenleving verfchroeide en vernielde , zy zich echter nimmer in onze Maatfchappy vertoond heeft , dewyl de vredeminnende Eendragt haar het indringen belettede, en de goedaartige gezelligheid door haaren lieffelyken invloed de gefronsde voorhoofden en faamgetrokkene wenkbraauwen deed verdwynen, en in derzei ver plaats welmeenende broederlyke gezichten deed voortfpruiten.
Ja, hoe ook vrienden tegen vrienden, en bloedverwanten tegen bloedverwanten opdonden, en alle gezelfchappen, waar zy elkander ontmoeten konden , vermydden , bleef ons Genootfchap hiervan uitgezonderd ; de vergaderingen waren talryk; men zag en behandelde eikanderen, in alle tyden, als broeders' van één huisgezin; en de ontmoeting in Concordia was dikwils de eerde oorzaak van nieuwe vriendfchapspleging, en de bron der nadere byeenkomden van door twecdragt verwyderde bloedverwanten en vrienden.
By 't vieren van het vyf-en-twïntigjaarig feest, vergeleek de toenmaalige redenaar die plegtigheid by eene zilveren bruiloft, waar het gelukkig paar zich verbeeld als op nieuw aan zynen eerden bruiloftsdisch gezeten te zyn, en fchetste daarmede den toenmaaligcn daat van dit Genootfchap af.
Daar wy ons op dien voet nu. als aan het gouden bruiloftsfeest
REDEVOERING.



REDEVOERING.
feest gezeten, mogen befchouwen , overtreft deeze onze ftaat verre dien van de gelukkige echtgenooten; want, hoe gezegend ook derzelver welvaart moge zyn , helt derzelver levenszon echter naar haaren ondergang : zwakheden en gebreken des ouderdoms komen dan reeds, als op wollen zokken, langzaam aamluipen, en voorfpellen eene ras naderende verdelging ; terwyl ons Genootfchap daar en tegen in luister welvaart en fterkte op het vyftigjaarig feest den ftaat, waarin het zich voor vyf-en-twintig jaaren bevond, als weldra blyken zal, verre overtreft.
Gelyk een door het liefdevuur blaakende minnaar niet alleen al het deugdryke, bevallige, en fchoone, van 't voorwerp zyne* liefde , in verrukking, aan zyne boezemvrienden mededeelt , maar de geringde beuzelingen, haar betreffende, blymoedig ver^ telt, en zyne vrienden dit verhaal meestal goedgunftig aanhooren; zo zy het my, waarde Toehoorders! ook heden vergund, om verfcheidene kleinigheden, tot onze Maatfchappy, thans het geliefkoosde voorwerp myner befpiegeling, betrekking hebbende , af te fchetzen, en ulieden dezelven voor te draagen.
Ten dien einde bepaal ik my eerst tot den dag waarop, den tyd wannéér, en de plaats waar wy vergaderen.
Onze voorgangeren hebben den Dingsdag, als de gefchiktfte dag der week, zo voor den koopman als veele andere leden deezer Maatfchappy, befchouwd, en den aanvang der redevoering
IS



16
ring op zeven üurèn 's avonds bepaald, en wy volgen hierin hunne voetflappcn.
Gelyk de noefte landman, in 't heete van de brandende zon, of inftormen en regenvlaagen, ten behoeve van vrouw en kin. deren, zich den gantfchen dag afgefloofd en afgemat hebbende, by 't vallen van den avond, onder het vrolyk gejuigch van zyne gade en kroost, in het vreedzaam en zalig hutje, welks welbedekt rieten dak hem voor onheilen van den naderenden nacht beveiligt , de gelukkigfte uuren van den gantfchen dag doorbrengt; waar hy, vergeetende den lastigen arbeid, zich met den welbereiden disch, door zyne beminde wederhelft gereed gemaakt, vervrolykt en verkwikt, die, nu allerfmaakelykst, zyn' lof en dankbaarheid wegdraagt, dan weder minder aangenaam, evenwel altoos zyn' opgewckten honger maatigt, waardoor hy, terwyl weltevredenheid het voorgerecht van zyn' maaltyd uitmaakt, het zaligst genoegen geniet: ja, gelyk de landman, na het avondëeten, met zyne vrouw en kinderen over de lekkere fpys, waarvan hy den nafmaak nog gewaar word, niet zelden op eene vriendelyke wyze redekavelt, en, al is het dat de eenvouwdige disch ook niet recht naar zynen zin, en niet zo wel toebereid als hy 't gewenscht zoude hebben, geweest is, zyne gulhartige wederhelft daarover nimmer beknort, of kwalyk bejegent , maar haar onvermogen, of onoplettendheid, met den mantel der toegeevendheid bedekt, en zich boven duizend natuurgenootcn van zynen kring gelukkig acht:
Zo
REDEVOERING.



REDEVOERING.
Zo is het ook in deeze Maatfchappy gelegen: de nyvere koopman, den gantfchen dag op kantoor en beurs zich afgefloofd en afgezwoegd hebbende, de rechtsgeleerde, door het verdedigen der onfchuldigen, of door de klagten der bedrukten geheel afgemat, de arts, zo door het lastige van zyn beroep, als door het jammerlyk gekerm der lydenden, vermoeid, ja, byna ieder lid, welk een' rang hy ook moge bekleeden, zyne dagelykfche bezigheden hebbende afgedaan, begeeft zich naar onze zaal in den kring zyner vrienden, om op vruchten van geleerdheid en fmaak, of op zielftreelende en geestige voortbrengzelen onthaald en vergast te worden, en geniet hier de aangenaamfte ukfpanning; waarna hy den redenaar, indien deszelfs verhandeling goedkeuring wegdraagt, den welverdienden lof der dankbaarheid, toezwaait, doch zo het voorgelezene minder voldoende is, des fpreekers welmeenende pogingen evenwel hulde doet, en zyne misflagen goedgunftig over het hoofd ziet, de. wyl hy, hoe gering 't ook weezen moge, meest altyd toch of geleerd, of gehucht, of vermaakt is, waarop hy, na het afloopen der redevoering, gelyk de landman over den fmaaklyken maaltyd met zyn huisgezin redekavelde, over het voorgelezene met zyne vrienden gulhartig fpreekt, en de een den anderen onderricht, en zyne aanmerkingen mededeelt.
Indien wy ons nu voor eenige oogenblikken tot de plaats, waar de redevoeringen gedaan worden, bepaalen, ftaat ons aantemerken, dat, zelfs na het vyf-en-twintigjaarig feest, in een kiein, bekrompen, laag van verdieping, gantsch benaauwd, en dus C voor
17



i8 REDEVOERING.
voor aêmborftigen en min' welvarenden alleronaangenaamst vertrek ons Genootfchap byeenkwam, en de verhandelingen voorgelezen wierden: geen weelde of trotschheid , om door uitwen, dige vertooning van iets groots te willen uitmunten, maar eene gedwongene noodzaaklykheid deed de leden van deeze Maatfchappy, kort na het vyf-en-twintigjaarig feest, befluiten, om onze gewoone fpreekkamer hooger van verdieping , gepaster voor eene vergadering,gelyk de onze, en tot eene gefchikter gehoor- en fpreekzaal te Iaaten vertimmeren, het geen dan ook ,' fchoon eenvoudig, zeer-net, en voor bekwaame zitplaatzen door gevoeglykein den muur uitgehouvvene nisfen, binnen kort vervaardigd wierd, zo dat vreemdelingen, voor het eerst onze lpreekzaal intredende , het welaangelegde daarvan met hunne goedkeuring vereeren, fchoon van buiten niets dan eene eenvoudige ouderwetfche burgerlyke wooning (*) te zien is, het welk aanduid, dat men in ons Genootfchap door geen uitwendige pracht het oog der aanfehouweren tracht tot zich te trekken , om te laaten zien , dat hier geleerdheid een' van haare zetels gevestigd heeft, maar dat men alleenlyk door geleerde en lierlyke redevoeringen, cf door geestige en weluitgewerkte vertoogen, eikanderen poogt te leeren, te (lichten of te vermaaken.
Deeze lpreekzaal is vervolgens met eene kleine verzameling
van
(*) Dit gebouw ftaat in de St. Luciefleeg, op den hoek van de PypeaBiarkt, over 't Burger Weeshuis.



REDEVOERING.
van boeken, in verfcheidene takken van weetenfchappen, voorzien, zo dat men, fchoon voor eenige oogenblikken alleen zynde, zich nimmer behoeft te verveelen.
Daar geen Maatfchappy zonder wetten kan beflaan, heeft ook dit Genootfchap de zyne.
Behalven anderen is het thans de pligt van een' ieder, dat hy zich verbind, als hy tot lid word aangenomen, om in de eerfte zes jaar drie verhandelingen voorteleezen, terwyl in voorige tyden iemant met eene geringe geldboete daarvan verfchoond konde blyven : deeze. zedert drie-en-twintig jaaren nieuwe gemaakte wet veroorzaakt, dat wy thans alleen werkende leden in 't Genootfchap inlyven , waardoor deszelfs luister merkelyk vermeerderd word.
En watf meer is, deeze Maatfchappy groeit van jaar tot jaar zodanig in grootheid aan, dat wy thans een vyfde gedeelte meer leden tellen, dan voor vyf-en-twintig jaaren.
Doch wil men in een geleerdheidminnend Genootfchap, zo wegens het aanneemen van leden, als wegens het onbewimpeld voordraagen van zyne gevoelens, de heilzaamfte vruchten fmaaken, is het boven alles noodzaaklyk, dat alle partyfchap vermyd en de gelykheid in hetzelve betracht word, en dit is ook geen gering bolwerk der fterkte, waarop deeze Maatfchappy in alle tyden coemen kon; men vraagt, noch vroeg immer met oogmerk ter C 2, goed-
i9



2o REDEVOERING.
goed- of afkeuring by 't voorilellen van iemant tot medelid, wat is de ftaatkundige denkvvyze van dien man ? is hy van groote afkomst? vermogend? of wat rang bekleed hy? maar men vraagt Hechts, zal hy een nuttig lid, zal hy een bekwaam medewerker zyn? en zo ja, wierd zelden iemant afgewezen, ten zy men begreep, dat hy voor ons Genootfchap ongefchikt was, of dat 'er byzondere redenen waren, waarom men hem niet konde aanncemen.
Men ziet hier den aanzienlykften en den geringeren burger, den ryken en den minvermogenden, als broeders van een huisgezin met eikanderen vcrkeeren, terwyl elk ongeveinsd zyne gedachten mededeelt.
Even weinig komt de ouderdom by ons in aanmerking. Mannen van meer dan zestig jaaren wierden tot leden aangenomen, ja één' in zyn vak van kunften uitmuntend nog ouder grysaard hebben wy voor weinige jaaren als 't jongfte lid van onze Maatfchappy begroet.
En hoe menig vader en grootvader bragt van tyd tot tyd zyn' zoon of kleinzoon, hebbende naauwlyks de kinderfchoenen uitgetrokken, met goedkeuring van den redenaar, in ons Genootfchap , om deszelfs verhandeling te hooren voorleezen ? dit prikkelde den pas ontluikenden jongeling tot eerzucht aan, om in rypere jaaren ook onzen fpreekftoel te beklimmen, en zyne verkregene kundigheden aan een Genootfchap als 't onze medete-



REDEVOERING.
tedeelen: hoe veele jeugdige leden hebben wy thans onderons, wier naamen te noemen hunne zedigheid en nederigheid my verbied , die dus door hunne braave vaders, medeleden onzer Maatfchappy, in dezelve zyn ingewyd, en die ons reeds op uitmuntende vruchten van hunnen geest en arbeid onthaald hebben, en ons doen vooruit zien , dat zy onwrikbaare fteunpilaaren van deeze Maatfchappy zullen worden.
Gelyk dus ons Genootfchap een ryp veld van geleerdheid voor den mannelyken ftaat, en eene gepaste kweekfchool voor den weetgierigen jongeling is, zo ftrekt hetzelve ook tot uitfpanning en vermaak voor den afgeleefden grysaard, daar veelen bekenden hunne aangenaamfte uuren in onze fpreekzaal verlieten te hebben, terwyl deeze Maatfchappy de goedkeuring en de loffpraak der vreemdelingen , die ons met hun bezoek vereeren, wegdraagt.
En daar ons Genootfchap uit leden, zo wel in verfchillende geheel uit eikanderen loopende takken van geleerdheid doorkundig, als uit leden met byzondere geestvermogens begaafd, en door byzondere kunften en weetenfchappen beroemd, is faamengefteld, en men door de wetten van hetzelve geene uitzondering in 't voordraagen van redevoeringen maakt, dan dat dezelve, reeds van de oprichting der Maatfchappy af, ftaatkundige en Godgeleerde gefchillen verbieden te verhandelen, volgt hieruit, dat wy byna in alle takken, zo van geleerdheid als van kunften , weetenfchappen en aangeborene gcff/cbjgaafdheden, weeklyks C 3 wor-
£1



22
worden onderwezen, en wy dus min' of meer daarvan, zo niet eene doorgrondige , ten minflen eene oppervlakkige kennis verkrygen, en dus door het vlytig opkomen in deeze onze Maatfchappy eene reeks van kundigheden ongevoelig opzamelen, waarvan wy anderszins verftoken zouden zyn.
Nu toont de fchrandere wysgeer ons de verbaazende voortbrengzelen der Natuur, en ontvouwt ons verfchynzelen, waarvan wy geen oorzaak wisten te geeven.
Dan ontrolt de gefchiedkundige de gedenkfchriften der oud. heid, en maalt ons de lotgevallen der aloudile en verr'-afgelegenfte volken met juiste verven af, of Helt ons de roemrykfle daaden der helden en de gewigtiglle dienften der ftaatsmannen en volksvrienden voor oogen.
Dan weder doet de dichtkunst, door haaren Godlyken invloed, ons van verrukking verbaasd liaan,wanneer zy, met ver. hevene klanken, de fchoone bevalligheden der deugd, of het afgrysfelyke der ondeugd ons levendig voor den geest brengt; of onze gevoelige harten doet bloeden , als zy de ontmenschte wreedheden des oorlogs op eene beklaaglyke wyze voorltelt; of ons traanen van erkentlykheid doet Horten, als zy de dappere daaden der vaderlandfche helden uitbazuint ; of de menschlievende verrichtingen der palinuuren van ftad, of land, of Haat, met dankbaare toonen uitgalmt: doch waar zoude ik eindigen, myne vrienden! indien ik ulieden alle de takken van geleerdheid ,
REDEVOERING.



REDEVOERING. £3
heid, kunften, en weetenfchappen wilde optellen, waardoor wy weeklyks geleerd, gefticht, of vermaakt worden? dit zy alleen genoeg gezegd, dat byna in ieder van dezelve veelen der uitmuntendfte en der beroemdfte mannen van deeze ftad leden van dit Genootfchap zyn, en ons geftadig de vruchten van hunne verkregene bekwaamheden gulhartig mededeelen, terwyl zommige derzelve hunne voorgelezene verhandelingen door den druk gemeen maaken, om niet alleen ons, maar ook anderen, geen leden van dit Genootfchap zynde, op vruchten , voor onze Maatfchappy beftemd, te onthaalen.
En indien ik myne oogen op de naamrol dier groote geleerde en geestige mannen vestige, dewelke leden van dit Genootfchap geweest zyn, en nog zyn, durf ik veilig zeggen, dat hetzelve één der aanzienlykften van ons geheele land is.
Daar dus het oogmerk van ons Genootfchap is, om eikanderen te leeren te ftichten of te vermaaken, en, zedert de oprichting van hetzelve, geduurende de zeven wintermaanden flechts redevoeringen wierden voorgelezen , terwyl in de andere vyf maanden de leden, fchoon in geringer getal, in het zelfde vertrek , op het zelfde uur faamen kwamen , om gezellig den avond met aangenaame redekavelingen doortebrengen , befloten zedert twee jaaren verfcheidene minnaars van de teken- en fchilderkunst, om, gedurende den zomer, ieder op zyne beurt, om de veertien, dagen eene verzameling van kunstprinten en tekeningen te vertoonen , en de daarby benodigde opheldering te
gee-



24
geeven, waardoor thans de tyd des zomers op 't bepaalde uur niet alleen vermaaklyk, maar ook leerzaam word doorgebragt.
Door 't befchouwen dier meesterftukken, krygen wy niet alleen een denkbeeld van 't waare fchoone, en het bevallige der fchilder- en tekenkunst, maar daardoor worden wy van zelf in het fpoor ter navorfching van oude gefchiedenisfen, of van gedenkwaardige verrichtingen der dappere, geleerde, of menschlievende mannen geleid.
Deeze kunstbefchouwing geeft dus eenen nieuwen luister aan ons Genootfchap, waarvan het voorheen verdoken was, weshalven ik uit naam van hetzelve de inftellers daarvan , en hen, die ons op die keurige vruchten der tekenende kunften vergasten, de vcrfchuldigde dankbaarheid toewyde.
Nu moet ik nog melden, dat de laatfte verhandeling van het winterfaifoen door den Voorzitter gedaan word, die dan, een kort verhaal van den inhoud der onderfcheidene redevoeringen, vertoogen, en dichtftukken van dat jaar ter herinnering voordraagende , het hoofdzaaklykst daarvan mededeelt, en vervolgens het verlies der leden in 't algemeen , en hunne verrichtingen in deeze Maatfchappy in 't byzonder , als ook hunne betrekking tot de burgcrlyke faamenlcving, of die der geleerden, met juiste verven affchetst.
Echter heb ik hierby aantemerken, dat, indien wy een lid van groote verdienften , of die door byzondere deugden uit-
munt-
REDEVOERING.



REDEVOERING.
muntte, door den dood verliezen, zyne nagedachtenis meest al. tyd door eene gepaste lykrede gevierd word (*).
Eindelyk, fchoon zulks niets tot den luister deezer Maatfchappy toebrengt, kan ik niet nalaaten het volgende te melden.
In dit huis was het, waar het Genootfchap wierd opgericht; in deeze zaal was het, en wel op deeze zelfde plaats, waar het vieren van het vyf-en-twintigjaarig feest door den redenaar o o sterdyk en den dichter roullaud den grootften luister ontfing; in deeze zaal is het, waar wy tweemaal 's jaars, by den aanvang namentlyk, en by het fluiten van onze winterfaamenkomflen, een' vriendelyken maaltyd met eikanderen houden , waar dikwils de een den ander door geestige invallen de loef
af-
(*} Dus heeft onder anderen de geleerde oosterdyk, door eene lykrede, de bekwaamheden, deugden en verdienden van het afgelïorvene medelid van dit Genootfchap f. ryk afgefchetst; gelyk die zelfde redenaar ook daarna op eene aandoenlyke wyze de nagedachtenis van zynen vriend h. j. roullaud, aan wien dit Genootfchap, zo wegens zyne menigvuldige en keurige verhandelingen, als wegens zyn verheven dichtfluk by het vieren van het vyf-en-twintigjaarig feest, zo veel verfchuldigd is, door eene allezins gepaste lykrede hulde gedaan heeft; dus heeft ook de medebeftierder van dit Genootfchap jeronimo de bosch drie jaaren geleden, de uitmuntende verdienden van den zo evengenoemden oosterdï k, door eene fierlyke verhandeling ter gedachtenis van 't overlyden van dien vaardigen man, aan.de vergetelheid onttogen; dus heeft de opftellcr van deeze redevoering onlangs in eene lykrede de voortreflyke deugden van den agt - en -tagtigjaarigen grysaard c. noordwyck afgemaald.
D
25



n6
affteekt, of waar men door geleerde gefprekken eikanderen on. derwyst en {licht , of wel door onderfcheidene vernaaien, waarvan geestigheid de fcheering en \ lachverwekkende de inflag is, eikanderen vermaakt.
Ziet daar, zeer geëerde en zeer aanzienlyke Toehoorders! de byzonderheden ons Genootfchap betreffende, alsmede datgeen, hetwelk zedert vyf-en-twintig jaaren in hetzelve, zo verr'ik weet, merkwaardig is voorgevallen, ulieden onopgefmukt medegedeeld.
ó "Vredelievende eendragt en vryheid! onder wier befcherming dit Genootfchap wierd opgericht, en door wier veclvermogenden invloed de leden van hetzelve nu reeds eene halve eeuw de aangenaarafle genoegens gefmaakt hebben, Gy, twee alom geliefkoosde priesteresfen der deugd, die hand aan hand by het rockende altaar der Eensgezindheid onze vyftigjaarige feestviering met uwe goedkeuring bekrachtigt (*) , blyft ons onophoudelyk voor onheil befchutten, zo zal, hoe ook onbeftendighcid meestal het lot van het onderma-.mfche weezen moge, beftendigheid het loon onzer werken zyn; want wie kan zonder u, ö eendragt en vryheid! op flerkte, op magt, of op duurzaamheid ftaat maaken?
. Al fchynt een ftaat, of gemcenebcst, tot het hoogfle toppunt van gezag en glorie gekomen , en van dcszelfs beftendigheid verzekerd te weczen, al fchynt de magtigfte en roemruchtigfte
<wt t^. . * . - troon
C ) Du zmfpeeit op het vignet van de titelplaat.
REDEVOERING.



REDEVOERING.
troon op onverganglyke zuilen gedicht te zyn , en de verr'. afzynde eeuwen te durven uittarten, eene aaneenfchakeling van lotgevallen , een voortloopende kanker van binnenlandfche onlusten , een alvernielende orcaan van oorlogsbuijen , ja een drom van onvoorziene gebeurtenisfen ondermynt, zonder Eendragt en Vryheid, meestal derzelver magt en derkte, vernielt de roemrykde deden en gemeenebesten, en bonst de troonen 011herdelbaar ter neder.
Om my niet tot hedendaagfche gebeurtenisfen te bepaalen, zal ik zulks met voorbeelden der oudheid bevestigen.
Geen honderd koperen poorten met onwrikbaare floten en grendels voorzien, geen rotsgelyke hooge en breede muuren, geen ontzachlyk heir van uitgelezene en dappere krygslieden konden de roemruchtigde dad der oudheid, zo dra de derke band van Eendragt en Vryheid verbroken was , van haaren ondergang en floping bevryden.
Het vindingryk koophandeldryvend Tyrus, op eene rots uit debaaren gewoekerd, hoe trotsch ook op zyn' rykdom en magt, was even weinig beflendig, als de bruifchende golven der zee, die hetzelve omringde.
En de aandoenlyke Scipio, op de rookende puinhoopen van het verbrande Cartbago de wisfelvalligheid van het ondermaanfche met weenende oogen leezende, voorfpelde met ontroering en fiddering by dit akelig tooneel van aardfche onbeD 2, ften-
*7



£8
ftendigheid en gevallene grootheid, door Tweedragt veroorzaakt, den dreigenden ondergang van het zegepralend Rome.
En hoe is die voorfpelling vervuld? Hoe is 't met het Romcinsch gemeencbest, dat Griekenland ten onderbragt, dat Carthago vernielde , en door de geheele waereld gevreesd en geëerbiedigd wierd, eindelyk afgelopen? Toen Eendragt en Vryheid Rome's altaaren en haardfteden verlieten, en weelde en verwyfdheid derzelver plaats betraden, is Rome's onaf hanglykheid weldra in den poel der nietigheid verzonken.
En wat is tot nu toe, wat het waereldsch gezag betreft, van dien magtigen ftoel geworden, die in laatere tyden keizers en koningen op hunne troonen deed fidderen , en met trillende handen de fcepters deed zwaaijen, die de magtigfte vorften , die gekroonde hoofden, flaaffche onderdaanigheden deed ondergaan? Hy is in onze dagen vermolmd, en fchier uit een gevallen.
Gelyk het met Heden, landen, en ryken gegaan is, waar de Eendragt en Vryheid aan de volken haare befcherming ontzegd hadden, zo is het ook met de tempels der wysheid, en de fchoolen en maatfchappyen van kunften en weetenfchappen afgelopen.
In Azië en Egypte , waar de geleerdheid haaren zetel op onwrikbaare pilaaren fcheen gevestigd te hebben, heerfchen thans de rampzaligfte domheid en onkunde : cn ook dat eenmaal
vre-
REDEVOERING.



REDEVOERING.
vredelievend Genootfchap , uit welks verdelging deeze ortze Maatfchappy gefproten is (*), wierd, op de verwydering van Eendragt en Vryheid, door geweldige partyfchappen en ontoegeeflyke eigenzinnigheden zodanig gefolterd, dat, het welzyn des Genootfchaps verwaarloosd en de goede orde verbroken zynde, hetzelve weldra ten gronde ging.
Daar onbeftendigheid dus vroeg of laat zonder u,ö eendragt - en vryheid! het lot van het onderaiaanfche zy, fmeeken wy u, blyft onze Maatfchappy voor all' wat haar fchaaden kan behoeden: zo zullen onze nakomelingen, wanneer volgens de kansrekening flechts weinigen van ons meer over zullen zyn, onder uwe befcherming nog de aangenaamfle vruchten fmaakende, en het honderdjaarig feest vierende, onze pogingen zegenen en zeggen: zy hebben wél gedaan! zo zal dit Genootfchap, zo lang Amflerdam beftaat, tot het laatfte dier dagen behendig zyn J
Gelyk, na een' zwaaren ftorm, waarin het fchip aan roer, masten en zeilen veel geleden heeft, eindelyk de woedende golven bedaaren, en Eool de ftormwinden in hunne holen opfluit, zo dat de veel geledene kiel door vlyt der fchepelingen weder herfteld word, en, de gewenschte winden met maatige koelte opwaaijende, het zo zeer geteisterde fchip eindelyk weder gelukkig aan den gang geraakt, en de gewenschte haven bereikt; zo
wierd
(*) Gelyk uit de redevoering van oosterdyk, pag. 7 en 8, t© zien is.
D 3
29



3°
wierd pok het fchip van ftaat door een' orcaan van verdeeldheden en buijen en ftormwinden der tweedragt in 't jaar, waarin ons Genootfchap wierd opgericht, geweldig gefiingerd, en had door een' vernielenden oorlog veel van zyn' vorigen luister en welvaart verloren, doch ook dat zelfde jaar bragt het lieve vaderland de zo zeer gewenschte vrede blymoedig terug, waarop weldra de Amflelflad tot die grootheid van rykdom en aanzien geraakte, dat zy de koninginne der koopfteden en de bewondering van heel de waereld wierd, en haare ingezetenen fchatten op fchatten vergaderden, en de gelukkigften der ftervelingen genoemd konden worden.
6 Goede God! Beflicrder van alles! geef, geef dat ook, kort na wy het vyftigjaarig feest van dit Genootfchap gevierd hebben , als by het oprichten van hetzelve gefchiedde, de ftrydende volken zich verzoenen, en de lieflyke ftandaart der vrede de akelige bloedvlag des oorlogs vervange, opdat de krygsgod, van menfchenbloed dronken en verzaad, onophotidelyk op zynen ftilftaanden wagen blyve voortfluimeren, en Europa, bevryd van de hevige fchok der beroerten, waardoor zy zo deerlyk gefiingerd is geworden, eindelyk in den zachten fchoot der kalmte eene lengte van dagen de zalige rust geniete; doch wy fmeeken u bovenal, ö weldadig Opperwezen! geef, geef dat uit die herftelde vrede onder de bewoners van Nederland, zedert jaaren zo ongelukkig door de fakkel der Tweedragt geteisterd, eene altoosduurende eensgezindheid moge voortfpruiten, opdat ons vaderland in Eendragt en Vryheid de heilrykfte dagen onzer
voor-
REDEVOERING.



REDEVOERING.
voorvaderen overtreffe, en Amfterdam weder, gelyk voorheen , de groote voorraadfchuur voor geheel Europa worde, en Neêrlands zeevaart, door geluk en voorfpoed bloeijende, de rykbeladene'kielen ongefloord naar de koninginne der kooplieden geleide ; opdat onder de fchaduwe der olyftakken de zaaden van welvaart, op den vaderlandfchcn grond op nieuw gezaaid, en tot verflerkende planten opgegroeid zynde, door hunn' geur, lieflykheid, en krachten den ouden luister der YiTad zodanig mogen herflellen, dat zy tot het einde des tyds de vorflinne der kooplieden en de voedfteresfe van kunflen en weetenfchappen blyve, en dat door haaren invloed meer en meer de welvaart van heel het vaderland grocije en bloeije, en vruchten fchenke, die de gantfche waereld doen ondervinden, dat de oude vaderlandfche grootheid nog in het hart der Nederlanders huisvest!
Ziet daar myne taak afgedaan, zeer geëerde en zeer aanzienlyke Toehoorders! Vergunt my nu nog, dat ik myne verfchuldigde pligtpleging volbrenge.
Ik wende my dus in de eerfte plaats tot ulieden, afgetredene Voorzitter! getrouwe Bellierders! Eendragt en Vryheidminnende leden van deeze Maatfchappy! die my met den zwaarvvigtigen post hebt vereerd, om als voorzitter van dit Genootfchap heden in uw' liedcr naam de plegtigheid van deezen dag waarteneemen: hebt dank voor het vertrouwen, hetgeen gy in my gefield hebt; vaart voort door uwe fierlyke en keurige redevoeringen eikanderen weeklyks te leeren, te dichten, en te vermaaken;
fmaakt
3i



3*
fmaakt geduurende uw' levensloop al het aangenaame, wat dit ons Genootfchap kan opleveren, en wat gy buiten hetzelve, zo verre het uw' gelukftaat kan bevorderen, zoud wenfchen of begeeren; dat Eendragt en Vryheid, Geleerdheid en Gezelligheid u telkens omringen, en geniet eindelyk in den hoogften graad, zo lang gy in het ondermaanfche verkeert, alle de genoegens van een zalig en een gelukkig leven!
En gy, beminlyke Sexe! bevalligfle en liefde gedeelte der redelyke wezens! die, zo door uwe gulle verkeering en omgang, als door uwe geestige en lieftalige gefprekken, den aangenaamften nectar der gezelligheid voortbrengt, welken gy de mannen in den algeraeenen kelk geftadig infchenkt, om de onaangenaame en walgelyke teugen des levens , door vermoeijenden ziel- of ligchaams-atbeid veroorzaakt, aftefpoelen , en het bittere daarvan te doen vergeeten! Gy , die het zout van het genoegiyk leven zyt! Hoe dor en koud zyn de gastmaalen en byéénkomften , waar uwe tegenwoordigheid gemist word , indien men het vrolykfte en het aangenaamfte der zielllreelende vermaaken wenscht te genieten! offchoon gy, wel is waar, uit de meefle geleerde en letterkundige Genootfchappen zyt uitge. floten, is zulks echter niet door mangel van aangeborene mindere zielvermogens en minder vernuft, dan de mannen; de voortreflyke voorbeelden van eene schuurman, go c king a , v a n werken, en eene menigte andere vaderlandfche vrouwen kunnen dit genoegzaam bewyzen; maar omdat gy door de Voorzienigheid in andere betrekkingen , als die van zorgvuldige
huis-
REDEVOERING.



R E D E V O E R I N G.
huisbeftierdftcrs en trouwhartige moeders geplaatst zyt, om dus in eenen anderen kring in duizend duizend verfchillende omftandigheden des levens medetewerken tot het beftaan der groote Maatfchappy: daar gy intusfchen, wier vaders, echtgenooten en broeders leden van ons Genootfchap zyn, mooglyk menigmaaien, door de vruchten van onzen letterarbeid, geleerd, gelucht of vermaakt zyt.
En gelyk een zacht en lieflyk blaazende zephyr de onregelniaatige golfjes van het kabbelend beekje meer vloeijend en aangenaamer ftroomend doet voortfuellen; zo hebben ook in dit uur uwe tegenwoordigheid en uw invloed mynen geest aangeblazen , en myne onregelmaatig rollende woorden en zinnen meer vloeijend en minder hobbelend , dan ik had durven hoopen, doen voortbrengen : hebt dank , goedgunftige Toehoordfters ! hebt driemaal dank voor de eer en het genoegen, 't welk gy dit Genootfchap door uwe tegenwoordigheid hebt verfchaft; hebt dank, hebt driemaal dank in 't byzonder voor de eer, die gy my hebt aangedaan, om my als redenaar te hooren verhandelen, en wilt ons op morgen aan eenen vriendelyken disch vergezellen, om ons daar op uwe aangenaame en lieftalige gefprekken te onthaalen, en met dezelve te vervrolyken: zo zal deeze zaal door uwe geestige en lachverwekkende klanken weergalmen , totdat onder de vredelievende banier van Eendragt en Vryheid de Gezelligheid ons te feamen tot den vrolyken dans geleide.
Verfchoont intusfchen het ontegelmaatige van den fpreeker, E in-
33



34
indien uwe kiefche ooren of gevoelige harten door misklanken of verkeerde uitdrukkingen gekwetst zyn.
En eindelyk, gy, goedgunlHge Toehoorders! geen leden van dit Genootfchap, die ons feest echter door uw luisterryk byzyn helpt vieren , hebt dank voor uwe tegenwoordigheid, en wilt onze Maatfchappy verder met uwe vriendfehap en genegenheid verecren.
Hiermede, myne Vrienden! heb ik afgedaan. Dat nu ver^ hevene en welluidende dichtklanken myne zwakke , doch wek menende pogingen vervangen.
FEEST-
REDEVOERING.



FEESTZANG
DOOR
JAN FREDRIK HELMERS.
E a






FEESTZJLXT Q.
Cj"elyk een reiziger, na lang en moeilyk dwalen ,
Verr' van zyn huisgezin, van liaardltede en altaar, In 't einde in 't flaauw verfchiet de vaderlandfche palen, De huisgoön van zyn volk blymoedig word gewaar; En vrolyk aan de blaauwe kimmen Weêr 't ouderlyke dak ziet glimmen, Dat dak, waaronder hy als zuigling heeft gerust, Zyn vreugde geenszins kan bedwingen, Maar, daar hy zich door gade en kindren ziet omringen, Die hupplend in zyne armen fpringen, Hen ftrengelt aan zyn borst en juigchend welkom kuscht:
E 3
Zo



38
Zo juigcnen wy thans ook, geliefde feestgenooten!
Verzeld van gade en kroost, op deez' gewenschten dag: De tempel van de vreugd is hier voor ons ontfloten: Haar priesteres groet ons met vrindelyken lagch. Triomf! de vreugd zal ons vereenen! Triomf! de dag is weer verfchenen, Waarop, vóór vyfrig jaar, dit kunstchoor is gclUcht. De bloem verkwikt, wanneer de ftralen Der koesterende zon op hare bladren dalen; Zo worden we ook in deze zalen Door Paüas glans verkwikt; het juigchen is thans pligt.
Verheven dichtkunst, zielen wellust van het leven!
Verrukking, die, in 't uur der ftille middernacht, Der dichtren geest verheft, en boven de aard' doet zweven! Geef aan myn' yver vuur, en aan myn zangen kracht: Verbeelding, die, op aadlaars pennen, Door al 't gefchapene kunt rennen, Den Vader der natuur ziet in 't onfterflyk licht! Span in dit plegtig uur myn fnaren; Wil uwe fchilderkunst met myne zangen paren: Dan zie ik hoe, vóór vyftig jaren, In dees beroemde vest ons kunstchoor wierd gefticht.
't Gaat
FEESTZANG.



FEESTZANG.
't Gaat wel: wat helder licht heeft eensflags my omfchenen!....
'k Zie vyftig jaar te rug! wat glans daalt van/t gewelf! — Verbeelding! fterk myn oogl 'k zie door de nevlen henen: 'k Zie, Gysbrechts erf! uw' heer; ö ja, 't is Aemftel zelf! Hy zweeft vast aan; zyn fchittrende oogen Zyn met geen wolk van druk omtogen, Als toen hy deze Had in vlam en puin verliet; Neen; ik kan uit zyn deftig wezen De vreugd, 6 Amfteldam! om uwen voorfpoed lezen, Daar, toen hy u ontweek voordezen , Hy u van hout aanfehouwde, en thans van marmer ziet.
Hy fpreekt: ,, Vermaarde ftad l beheerfcheres der baren!
,, ö Handeldryvend volk, dat volken faam verbind, „ En, van myn' ryken ftroom naar 't beergeftarnt' gevaren, „ Door dapperheid en deugd der volken harten wint! ,, 't Is fchoon, by 't woeden der orkanen, ,, Als Argos kroost, een' weg te banen „ Tot winning van het vlies , langs 't eeuwig bruisfehend nat :• ,, Maar is 'er minder roem te winnen „ In 't zaligend verblyf der kuifche zanggodinnen „ Voor hen, die Phebus lauwer minnen, „ Dan Jafon immer won door 't winnen van den fchat?
,¥ Neen;;
39



40
„ Neen; zyt ter zee altoos het edelst volk der aarde! „ Maar by Nephtunus Haf voegt Phebus lauwerkroon: De wetenfehap was fleeds by Neérlands volk in waarde, „ En om der wyzen kruin ftaat Pallas lauwer fchoon! „ Herdenk aan d'Agrippyner zanger,
Wiens geest, van godlyk dichtvuur zwanger, „ Zichzelv' en u en my onfterfiyk heeft gemaakt: „ Herdenk aan die beroemde loten, „ Op uwen grond geteeld of welig opgefchoten,
„ Wier roem uw' roem noch zal vergrooten „ Zo lang uw hart in zucht tot wetenfehappen blaakt."
Dus fnrak, vóór vyftig jaar, de ftichter van dees muren;
En op die taal wierd hier ons kunstchoor opgericht: Door twee godinnen, die der volken heil doen duren, Door de achtbre Vryheid en door de Eendragt voorgelicht. Ja, fchoon de tweedragt, heet op moorden, Haar fakkel zwaait van 't klippig noorden Tot daar, waar de oude Nyl zich in de zee verliest, En duizend duizenden doet fneven; Gy, heilige Eendragt, fteun in 't wisfelvallig leven! Word fteeds by ons met recht verheven, Daar gy ons choor, godes! tot uwen tempel kiest.
Ja,
FEESTZAN G.



FEESTZANG.
Ja, fchoon de volken thans een' wreeden oorlog voeren,
Gelyk de tygers in het Lybiaansch gewest; De volken als om ftryd de fiddrende aard' beroeren, En 't noorden tegen 't zuid verwoed word faamgcprest; Wy, die fteeds de achtbre wysheid minnen, Zien nimmer onze tempeltinnen Ontheiligd door 'tgefchreeuw van tweedragt, wraak, of haat. De vrindfchap zal ons heil volmaken; Haar heilig vuur zal fteeds in onze boezems blaken : Zo brandde in Vestaas tempeldaken Steeds 't heilig outervuur tot heil van Romes ftaat.
Gelyk de fchoone Ryn, uit fneeuw en ys gefproten,
Eerst als een beekje vloeit, waar fchaars het oog op ftaart, Maar, langzaam aangegroeid, van de Alpen afgefchoten, Door andre beken zich gefterkt ziet in zyn' vaart; En, als hy van geheele ftroomen, Verheugd, de fchatting heeft bekomen, Met majesteit en pracht zich flingrend zeewaarts wend; Ja, zich in 't eind', door dankbre fcharen, Als een' der watergoön eenftemmig hoort verklaren, Gediend met tempels en altaren, En dan als hoofdftroom van Europa word erkend:
F Zo
4i



43
Zo is uit klein begin ons kunstchoor ook geboren;
En, fchoon het, zonder praal, eenvouwdig, verre wykt, In luister, glans, en pracht, voor meer verheven choren, Aan Pallas hemeltrans met minder aanzien prykt, Wat nood! wie zal de tulp niet roemen, Schoon 't blozend roosje, 't puik der bloemen, Haar verre in fchoonheid, glans, en luister overtreft? De leeuwrik mag in 't veld ook zingen, Schoon Philomeles toon ons harte weet te dwingen, En 't oog de tranen doet ontlpringen Wanneer haar orgelzang ons boven de aard' verheft.
ö Bly herdenken aan de reeds vervlogen jaren!
Gezelligheid en vreugd zat altoos by ons voor. Gelyk de byen van alom de honig gaêren, En voeren naar de korf; zo bragt elk in ons choor Pietgeen zyn geest of vJyt ontdekte, Tot nut vermaak of leering ilrekte. Elk haakte fteeds naar 't uur dat ons weer famenbragt, Ja, fnelde , met verhaaste fchreden, Door ftaat- noch koopzorg, noch door kwellingen beftreden, O.n onzen tempel in te treden, Daar hem fteeds de Eendragt met de ware Vryheid wacht.
Zo
FEESTZANG.



F E E S T Z A N G.
Zo fnelt de landman ook, als de avond is gevallen,
Met eerlyk zweet bedekt, va» 't omgeploegde veld: Terwyl het loeijend vee hygt naar de outfloten Hallen, Word hy door 't hupplend kroost naar zyne hut verzeld: Dan plaatst hy zich, bevryd van kommer, Omringd van vrouw en kroost, in 't lommer Van eenen ouden eik, door 't voorgedacht geplant: En, fchoon hem, met den vroegen morgen, De fpade en ploeg weêr wacht, hy juigcht nochtans; geen zorgen Zyn in zyn eerlyk hart verborgen: Hy is, met zyn gezin. gelukkig op het land.
Gy, die, door lettervlyt, ons kunstchoor hebt verheven,
En voor ons honig gaêrde als de arbeidzame byl Het voegt ons op dit feest u billyk eer te geven: Duld dat myn zwakke zang u myne erkentnis wy'! 't Zy gy Linnseus na durft treden, Of, als Buffon, met ftoute fchreden Deze aard' befchouwde, eer iets noch op deze aard' beftond; Of in uw geestbefpiegelingen, Door Lavoificr geleid, kost in de lloffe dringen, Door fcheikunde aangefpoord, de dingen Vermengde, of zuiverde, van één fcheidde, of verbond.
Fa 'tZy
43



4+
't Zy gy der eeuwen nacht ftoutmoedig in durft varen, En op Carthagoos puin ons Marius doet zien, ■ Ons Cefar volgen doet met Homes adelaren, Hem fchetst, terwyl heel de aard' gebukt ligt aan zyn knién; Of, om het vaderland te hoeden, Ons fchildert Catilinaas woeden, Door Romes Demostheen' verydeld in den raad; Of fchetst de wreede moordtooneelen, Die eens de Tybergod zag aan zyne oevers Ipelen, Geduchte en leerzame tafreelen , En die 't opmerkzaam oog aandachtig gadeflaat.
't Zy gy de lier hanteert met fiks bedreven vingren ,
Op Vondels Houten toon de gouden fnaren dwingt, Daar fhebus heilig loof uw' fchcdel zal omilingren! Duld dat ik ftaamlen mag, daar gy zo edel zingt. Nooit zullen wy uw werk vergeten! ö Uren, met vermaak gcfleten, Met wat genoegen word gy fteeds door ons herdacht! Elk zag zyn kennis, hier vergrooten. Wat dagen van vermaak heeft elk hier niet genooten, Daar ieders harte wierd ontfloten, Gezelligheid en fcherts ons fteeds te famenbragt! .
Wan-
FEESTZANG.



FEESTZANG.
Wanneer de lente keert met rozen om de hairen,
De ftrenge wintervorst met zyn gevolgd verdwynt, De zon, met majesteit gerezen uit de baren,
Langs eene zee van vuur de fchepping weêr befchynt, En, fchitterende aan alle kanten, Een talloos tal van diamanten En vloeibre paerels fixooit langs d'onberoerden vloed, Als in de fehaduwryke dreven De dartle Charites en vlugge maagden zweven, De lente 't edelst fierfel geven, Dan juigcht het menschdom weêr en treed haar te gemoet.
Zo juigchen we ook dit uur, door vrindfchap faamverbonden,
Door de eendragt voorgelicht, door vryheidsmin beftraald; Zo klinkt Iö Triomf verheugd uit aller monden, Door de echoos van alom met bly gejuigch herhaald. Wie zou deez' grooten dag niet roemen? Elk fier' zyn kruin met frisfche bloemen, En zalv' het blinkend hoofd! Iö Triomf! 't is feest! Triomf! men denke aan 't heuglyk heden! Dat elk van ons noch lang deez' tempel moog' betreden, En, door geen zorg of ramp béftreden, Altoos blymoedig keer' met opgeruimden geest!
F 3 ó Va-
45



46
SLOT-
ó Vader van 't heelal, in 't eeuwig licht verheven,
Die thans Europe alom in wee gedompeld ziet! Wil haar en kalmte, en vrede, en eendragt wedergeven, En maak, ó God! een einde aan 't opgehoopt verdriet! Dat Nederland weêr, als voordezen, 't Sieraad der volkeren moog' wezen, Een vaste zetel blyv' van welvaart, rust, en vlyt! Dat uwe gunst heel de aard' befproeije; Dat godsvrucht, deugd, en kunst by alle volken bloeije,. Ons choor in eer en luister groeije, En fteeds aan de Eendragt, aan de Vryheid blyv'gewydl'
F EESTZANG.



SLOTREDE
VAN
ANDREAS BONN.






Hebben wy dus, geëerde toehoorders en toehoorderessen! aan de plegtigheid van dezen gedenkdag, aan het doel onzes Genootfchaps, en aan uwlieder aller verwachting beantwoord?
Heb ik, in myne vooraffpraak, het gepaste onzer Feestviering eenigszins voldoende betoogd; hebben Redenaar en Dichter u ons Genootfchap , in deszelfs aart, nut en bloei bchaaglyk voorgedraagen en bevallig gefchilderd ,' en zyne'waarde by u doen aanwinnen ?
Staat toe, dat ik, ten befluite onzer byeenkomst, en weder uit naam der gezamentlyke bczorgeren van dit Feest, my nog kortelyk van meer dan éénen pligt kwyte, zonder welken deeze plegtigheid en onze wenfchen onvolkomen zyn zouden.
Met hoe veel regt mogen wy niet op deeze plegtigheid de zinfpreuk concordia et libertate toepasfen!
Waar wierd ooit een Feest met meerder luiiter, maar, het geen meerder geldt, met algemeener genoegen aan de gezellige Eendragt gewyd?
Niet alleen de leden onzes Genootfchaps, die daartoe een ftemmig befloten, vereenigden zich tot viering van hetzelve;
G maar



5o
maar zagen, daar te boven, hunne waardfle vrienden en nabeftaande vriendinnen, zo veel het beflek deezer feestzaal toeliet, als genoodigde gasten, daaraan deel neeraen, en door dezelve aan onze Eendragt hulde bewyzen.
Niet minder wierd in dit plegtig uur de gulle Vryheid by ons geëerbiedigd, en vonden wy des te meerder ftof, over haarc zo lang gevestigde verbindtenis met de Eendragt vrolyk te juigchen.
Dan, zouden wy ons hiermede vergenoegen, en ons niet tevens wegens het lireelendst vooruitzicht verblyden?
De zinnebeeldige voorflelling der gezellige Deugden , en daaronder ook van Eendragt en Vryheid, door de gryze oudheid, of in kater tyd op gedenkftukken gebyteld, of op cerepenningen en munten gefchroefd, gaven my aanleiding tot eene, zo ik my vleije, niet ongefchikte tocpasfing.
Een offer van dankbaarheid, op het altaar der Erkentenisfe aan de Goden toegebragt; de goede Trouw en Vriendfchap met zamengevoegde handen bezworen ; de hoed der Vryheid op den fpeer der Wysheid gedraagen; en de bevredigende fiangeflaf en overvloedshoorn, in de handen der Eendragt , waren zodanige zinnebeelden. (*)
Dee-
(*) Deeze zyn in het Titel-vignet afgebeeld, waarvan het volgende ter verklaaring {trekt.
SLOTREDE.



SLOTREDE.
Deeze, op ons Genootfchap, als een letterkundig gemeenebest befchouwd, toegepast, fchetfen ons onze rcdelykfte pligten, en voorfpellen ons, even als weleer aan den Romeinfchen ftaat, de heilrykfte gevolgen.
By onzen dank aan het weldaadig Opperwezen, wiens voorzienigheid ons leven verlengde, om ons het genoegen van deezen dag te laaten fmaaken; by de betuiging onzer verpligting aan den Redenaar en Dichter, die het voornaamfte deezer plegtigheid verricht hebben; en aan de leden van het Beftuur, die, met my, de bezorging dcrzelve wel hebben willen op zich neemen ; maar niet minder aan alle die welkome vrienden en vriendinnen , die, met ftille aandacht, aan onze redevoeringen, aan onzen feestzang, en aan de betooverende klanken van een zo kunftig en weluitgevoerd mufyk een genegen oor leenden; by alle deeze ongeveinsde betuigingen, voegt het ons, waarde medeleden! met diezelfde trouw, die onze voorgangeren en ons , federt vyftig jaaren , tot inftandhouding onzes Genootfchaps, de handen deed in één Haan; voegt het ons, zeg ik, de banden onzer vriendfehap op heden nog meerder toetehaalen; en door wcetlust, die ziel van ons Genootfchap, aangedreven, als nuttige leden van zodanig een ligchaam werkzaam te blyven.
Met zulk een voorneemen onze nieuwe loopbaan intreedende, mogen wy ons, voorzeker, ook voor onzen welvaart alles goeds belooven, indien wy voortgaan met uit de bron der weetenfchappen nieuwen voorraad van kundigheden te fcheppen, Ga en
5i



52
en dezelve eikanderen, ter bevordering van kennis en deugd, gulhartig medetedeelen.
De beminlyke Eendragt zwaaije daartoe by ons haaren vredeltaf, ftrooije blyde bloemen voor onze voeten, en vergaste ons jaarlyks op de rypfte lettervruchten!
De edele Vryheid verheffe ook haaren hoed in ons midden, en doe ons, nog veele jaaren, al het mogelyk genoegen eener gezellige en leerzaame verkeering fmaaken!
Vryheid en Eendragt, niet alleen de haardgodesfen onzer Maatfchappy, maar ook het Palladium, en de hoofdzuil aan het ftaatsgebouw van het gemeenebest, waarin wy leeven ; Vryheid en Eendragt moeten ook ons, als burgers en leden van hetzelve, doen deel hebben aan de zegeningen eener duurzaame vrede, en van den voorfpoed, die gy-allen voorzeker vuuriglyk met my wenscht, dat eerlang ons vaderland en het door kryg gefolterd Europa verkwikken mogen!
DICHT-
SLOTREDE.



DICHTSTUK
DOOR
JAN GERARD DOORNIK.






JD X T S T XT JE.
.Axhtbre Rei van Wysheidminnaars!
Hoe verrukt zal onze geest Altoos denken aan 't genoegen
Van ons vyftigjaarig feest! Daar de zo beminlyke Eendragt
Ons de bruiloftszaal ontfloot; Daar de fchoone en lieve Vryheid
Ons de hand gulhartig bood; Daar de zachte en tedre Vriendfchap ,
Trouw in voorfpoed en verdriet, Ons met zyden banden cierde,
Nimmer onze zy' verliet;
H 2
Daar



56* DICHTSTUK.
Daar Minerva, minzaam lagchend,
Speer en beuklaar nederlei, Bly verwelkomd in het midden
Van der Zanggodinnen rei; Daar Welfpreekendheid, haar zuster,
In haar' vollen luister blonk, En een tweetal van haar Zoonen
Met gejuigch haare eerkroon fchonk; Daar Apoli' zyn lier zag Memmen
Op den allerhoogften toon, En, verrukt, zyn' eigen lauwer
Plaatile op 't hoofd van zynen Zoon; Daar de blonde Citheréa,
Met de trits bevallighcên, Voorgetreden door de Kuischheid,
In Minervaas choor verfcheen: Daar werd Comus met Iacchus
Door den God der vreugd geleid: Beiden volgden zy de wetten
Van de wyze Maatigheid. Gy ook, blyde en vlugge Euterpe!
Gy verfpreidde daar uw' glans,
Leid-



DICHTSTUK.
Van Olimpus hoogen bergtop,
Zag het Hoofd der hemelgoön *t Bly geluk der feestgenooten,
Steeg van zyn' verheven troon: Hy ontfronste d'achtbren winkbraauw,
Lei vernoegd zyn' blikzem neêr; „ In 't verblyf der zuivere onfchuld,"
Sprak hy, „ voegt geen Itrafgeweer.* Daadlyk daalde hy op de aarde;
Staatig trad hy in de zaal; En, daar alles zweeg en knielde,
Voerde hy deeze achtbre taal:
H 3 „ Waar-
Leidde Pallas lievelingen
Met der Juffren rei ten dans. Vruchtloos zocht verveeling, listig,
't Oogenblikje te befpiên, Om, al zachtjes, in te fluipen;
Rood van fchaamte moest zy vliên.
57



53
„ Waarde Telgen van de Dochter,
Uit myn eigen brein gebaard! „ Gy, die fmaak vereent met kennis,
Deugd met wysbegeerte paart! ,, 'k Zag, uit 's hemels hooge zaaien,
Met verrukking, op uw vreugd. „ Schier is 't heil der Hemelgoden
Hier het deel van kunde en deugd. „ 't Noodlot heeft aan u befchoren
Dat dit heil zo lange duur' „ Als uw paar Befchermgodinnen
Woont in uwen tempelmuur. „ Zorgt dan dat de blecke Wangunst
Nimmer heimlyk binnenfluip', „ Dat geen Hang der helfche Tweedragt
Uwen dorpel ooit bekruip'. „ Dan zal fteeds uw kunstchoor bloeijen:
't Strekt tot roem van Gysbrechts wal, „ Waar het, in zyn' vollen luister,
't Jubelfeest eens vieren zal". Jupiter ftceg naar d'Olimpus,
Toen de blonde Auroor' verfchcen;
En
D I C H, T S T U K.



DICHTSTUK.
En de blyde Kunstgenooten,
Slaande hand en hand in ée'n, Zwoeren, met een blaakend harte,
Dat de woede van den tyd Nooit het outer zou verbryzlen,
Aan de Vriendfchap toegewyd.
59



K 69 5