1279
C30












/
L E E V E N
E N
CHARACTER.SCHETS
VAN EEN
VOORNAAM |
BOEKHANDELAAR,
IV EEN DER VERMAARDSTE KOOPSTEDEN VAN
HOLLAND.
Waeragtige G efchiedenis.
NIET VERTAALD. waer agter: E*n Sleutel voor 't Slot, of, Slot voor de Sleutel,
Geographie s befchouwJ^
Te Conftantinopolen, By JOCHEM REGTUYT, in de Waarheid.
Nae onze Jaertelling 1209. . pe Prp is u ft



Roept de voorleden tyd niet tvcer,
By heeft nu Geld, ivat wil men meer?



L E E V Ë N
E N
CHARACTERTREKKEN
VAN EEN
VOORNAAM
BOEKHANDELAAR.
iS EEN DER VERMAARDS TE KOOP» STEDEN VAN
BOLLAND.
Ons voorneemen is niet een Werk te vervaardigen van eenige Boekdeelen* ten einde een volledige Levensbefchryving van onze bedoelde Perfoon in 't licht te geeven, veel minder hetzelve met eenige verfleeten oude kopere Plaaten uit andere Werken op te fmukken; neen, ons voorneemen is 's Mans voornaamfle daaden en deugden, in een klein beknopt Werkje, (zonder Plaaten
A of
i



(O
of Portraitten,) in 't licht te doen verfchynen: en dus maar ter zaak.
Onze Held kwam, eenige Jaaren geleden , uit zyn Land in de groote Koop-
ftad A (*), met een Kieltje en
een fmeerige Hartsleere Broek, aan, (geen edel gemoed fchaamd zig de Armoede) en ging thuis leggen op zekere Graft, die zyn naam van 't Touwflaan ontleend heeft, by een oud blind Man, wiens Beroep was geriefïèlyke Meisjes te logeeren; (het woord Hoeren is wat hard") hier gedroeg zig onze Held opperbest, oefende zig overdag met Staale Lanfen, als een halve vinger lang, dat is, hy fnyderde, en 's nachts pasten hy trouw op de beveelen van de bovenftaande Nimphjes en Galanten. Doch altyd met de Armoede te moeten wor-
fte-
O Wy bekennen, de Plaats of't Land, waar hy zyn eerfte Kinderen deuntje heeft gezongen, niet te weeten, dus flasn wy dit over, als ons niet raakende; hy zsl doch wel uit Nasfouw-Schevelingen, of eiders, geboortig zyn.



C 3 )
fteiert» Zyn eenigeLeere Broek, al zyn bezitting, des Saturdags te moeten wasfchen, om des Zondags weer fchoon te gaan, verveelde zyn Ed.: hy begon dus naa een verhevener Beroep om te zien, hy nam, eenige duitjes in die Kuif gewonnen hebbende, de edele Negotie van oud Yzer, Koper en Lood, by de hand, won de gratie der Jongens, die wel nu en dan een ipykertje van hunne Baazen, door een gaauwheid profiteerden , door welke winst zyn Ed. nu ook een weinigje in de Uitdraagery begon te doen; twee Tinne Kandelaars en drie verroeste Snuiters waren de eerfte Meubeltjes daar zyn Ed. mede uitftalden; eenige willen dat hy in Compagnie deed met de Dogter van zyn ontöogde Huiswaard, zo wel in oud Yzer, Uitdraagery, als geriefFelyke Naaymeisjes te houden; hoe het zy, hy bleef getrouw op die Schepfeltjes pasfen, terwyl hy zyn Negotie uitbreiden, juist niet wel met zyn eigen gewonnen Geld* maar met A s dat



co
dat van zyn Companjon, waarmede hy als een verftandig Man, zyn voordeel deed, gelyk in 't vervolg zal blyken. Naa eenige tyd in deeze Affaires gecontinueerd te hebben, fprak hy zyn Huiswaard aan: „ 't Is waar, zeide „ hy, de Negotie van oud Yzer gaat „ wel goed, maar men krygt 'er zulke ^orfige handen van, daarby is het n :e vreezen dat wy door den tyd alle „ tot roest zullen geraetamorficeerd „ worden; ook moet men 'er altyd by „ werken, en daar zweet men fomtyds „ zo af, dat men van de lugt 's ande„ ren daags geen lust tot eenige arbeid „ heeft."
Omtrent de roest had zyn Ed. volkomen gelyk, want het fpreekwoord zegt:
Ledigheid en rust is goed,
Maar rust bederft en roesten doet.
„ Wat dan gedaan ?" was het wederantwoord van de Lotgenoot van To-
bias,



(5)
bias, „ de Negotie van Venus Mos„ feitjes te verkoopen, gaat ook niet „ als het wel pleeg, de dikke Kwak„ zalver heeft al veelen die by ons „ hun been gebroken hadden , gerepa„ reerd, en daardoor is onze Neering „ verloopen." —- „„ Oude Boeken „„ geeven beter,'" was het antwoord van onzen Held, „„ het is aanziene„„ lyker, ook heeft men 'er zo veel „„ werk niet meê, men leest de Ty„„ tel maar, en daarmede is het ge,.„ noeg"" -— „ Ja, maar gy kunt „ niet leezen of fchryven, antwoorde „ zyn Lotgenoot, geen a voor een B, „ zo min als ik. daarby hebben wy „ geen Geld om van alle Boeken in voorraad op te doen; en gy diend
t> van alles tog wat te hebben."
„„ Omtrent het Geld, antwoorde zyn „„ Ed., weet ik wel raad : dit Huis „„ hoord u toe, gy moest- het verkoo„„ pen, en met dat Geld moesten wy beginnen , ik zal wei maaken dat
a s m» gy



C O
nii gy en ik binnen kort in een beter„„ en aanzienlyker Huis woonen kan, „„ want ik weet beter wat de Boeke„s> negotie geeft als gy."" .... Deezc goede Luidjes, na nog eenige haspelingen over en weer gemaakt te hebben, bewilligde in het voorltël, het Huis wierd verkogt, en onze Held, nu Geld hebbende, fmeed zyn Roest-tafel weg» en begon Boeken te koopen, en in iaater tyd ook Printen, waarvan hy goede winst trok.
'Er is in de Stad A een zeker Gebouw, bewoond door ftokoude knorrige Besjes, hier kogt zyn Ed. de eerfte Mand Boeken, zo men zegt voor vyftig Stuivers, maar wyl. zyn Ed, geen kennis van de • Boeken had , vermits hy geen letter kon leezen, maalde zyn vlugge geest geftadig om middelen te bedenken, waardoor hy eenige kunde mogt verkrygen, eeni edelmoedig Man, genaamd B bood
fcem uit medelyden de hand hierin, wyl
by



C 7)
van dezelve Affaire was, en wel wat van zyn Eds. Uitdraagery gekogt had, waardoor hy hem nog kende.
Zyn Ed. ging ook nu alle avonden als een zoete Jonge naar School, by Meester V.. O...., ten einde wat lcezen en fchryven te leeren; hierby diend aangemerkt dat zyn Ed. de naam van Barend de Oudroest thans niet meer pasten , weshalven hy de naam , of liever zyn van, van een der voornaamfte Rivieren aannam. Dan, of het gewonnen Geld by zyn Ed. meer zegen dan by zyn Compajon had, zullen wy niet beflisfen, althans dit is zeker, dat de laatften arm, en zyn Ed. hoe langer hoe knapper voor den dag kwam: eenige zeggen dat hy onder het een of ander voorwendzel die goede Luidjes weinig of niets van de winst deed mededeelen , doch , ik vertrouw dat het zyn gewoone edelaartigheid zal geweest zyn, die bovengemelde Lieden heeft A 4 wil-



C 8 )
i
willen ontheffen van veel moeite by het verhuizen te doen, hoe het zy, zyn Ed. ziende dat de fondfen van zyn Companjon daalde , zogt een voorwendzei om van haar ontflagen te raaken , het welk hem naar zyn zin gelukten, hy pakten de beste Boeken, voor 't Geld van andere gekogt, en verhuisde; zyn Ed. huurde toen een Pothuis, niet ver van zyn eerfte Wooning, en zette daar zyn Koopmanfcbap in voort. De bovengemelde Blindeman met zyn Dogter waren nu arm, bun Huis was verkogt, waarvan zy niet de minfte duit gezien hadden, en aan de winst der i oeken telde zy ook de vingers niet blaauw. De Blindeman is daarna overleden, maar zyn Dogter nog in weezen , en in een zeer armoedige flaat; fchoon zy nog Boeken verkoopt, is onze Held, (die thans in een zeer aanzienlyke ftaat door 't Geld van andere leeft,} wel zo wys om haar geen ciediet
te



C 9 )
te geeven, maar doet haar wel fyntjes betaalen, tot de uiterfte penning toe, of geeft geen Boeken.
Zyn Ed., naa de Blindeman en zyn Dogter verlasten te hebben, hield de
vriendfchap met gemelde B aan,
ondertusfchen hy egter by een klein kippig Ventje, werkelyk Boekverkoper zynde, op zyn aanhoudend verzoek, op het Gild als Leerjonge ingefcbreven
wierd. Hy vleide bovengemelde B
die niet wist dat hy ingefchreven was, geduurende de vier jaaren van zyn zogenaamde Leertyd, zo kondig als hy geleerd had, hem altoos beloovende nimmer digt in zyn Buurt te komen woonen , veel minder hem op de Verkoopingen in de weg te zyn; met zulke en diergelyke beloften flreelde hy insgelyks zyn edelmoedige Weldoener, die hem als Leerling had laaten infchryven; zy kogten nu de meesten op de Verkoopingen zynde Paketten Boeken te zaamen, doch onze Held wist door A 5 een



C 10)
een flimme trek altoos het beste Paket alleen machtig te worden, geevende fomtyds voor daar commisfle op te hebben, doch had de Knegt of Jonge der Verkooping voor een klein fteekpenningje doorgaans omgekogt, om de beste Boeken in één Paket te doen, en daar een teken op te zetten, waardoor hy het zoude kennen; meer trekken van dien aart vinden wy van hem aangetekend, als: op de Kykdagen fomtyds een Deel van een der voornaamfle Werken, een , twee, drie, met een gaauwigheid te fancheeren, waardoor het Werk , nn defect, zynde, fchandeleus goedkoop verkogt moest worden,- waarop hy dan als de kippen op 't haver wist te pasfen, dezelve voor zich koopende. Met diergelyke edele en eerlyke vernuftige trekken, groeide zyne bezittingen aan, ook wist hy de gunst van verfcheide Heerén op een fubtiele wys te verkrygen, en dezelve van andere Boekverkoopers. - af te; tokkelen, gelyk bleek R39 ' ?■ A aan



C M )
aan zyn Weldoener B 't geen
zig op de volgende wys toedroeg: op zekere tyd B een werk van im¬
portantie aan een Heer verkogt hebbende, en daar een redelyke winst van dagt te trekken, kwam dit ter ooren van onze Held, die, de Heer kennende, 'er aanftonds naar toeging, en hetzelve Boek, even fraai geconditioneerd, hem voor eenige Guldens minder aanprefenteerende, het welk die Heer gree-
tig aannam: B nu, die, om een
Kruijer uit te winnen, het Werk zelve op een Kruiwagen naar bovengemelde Heer kruijende, dat het zweet hem by de rug en aangezicht neérdobberde, wierd by zyn aankomst gezegd van het Werk weer mede te moeten neemen, vermits dien Heer het zelve Werk van E.... voor een veel minder prys gekogt had: hoe zig B op dit zeggen gevoelde, kan men ligt begrypen, doch wat hy deed of niet, hy moest i zig
aan zyn Weldoener B 't geen
zig op de volgende wys toedroeg: op zekere tyd B een werk van im¬
portantie aan een Heer verkogt hebbende, en daar een redelyke winst van dagt te trekken, kwam dit ter ooren van onze Held, die, de Heer kennende, 'er aanftonds naar toeging, en hetzelve Boek, even fraai geconditioneerd, hem voor eenige Guldens minder aanprefenteerende, het welk die Heer gree-
tig aannam: B nu, die, om een
Kruijer uit te winnen, het Werk zelve op een Kruiwagen naar bovengemelde Heer kruijende, dat het zweet hem by de rug en aangezicht neérdobberde, wierd by zyn aankomst gezegd van het Werk weer mede te moeten neemen, vermits dien Heer het zelve Werk van E.... voor een veel minder prys gekogt had: hoe zig B op dit zeggen gevoelde, kan men ligt begrypen, doch wat hy deed of niet, hy moest : i zig



C » )
zig getroosten met zyn Boeken weder naa Huis te kruijen.
Nog een, doch van een andere aart, geloof ik onze Leezers geen ondienst mede te zullen doen, met hetzelve in X vertrouwen hier neêr te {lellen: eens gebeurde het, (denkelyk vóór het laatfte geval, doch dit doet 'er ook weinig toe , genoeg dat het waarachtig is,)
dat zyn Ed. met B en zyn Vrouw
te zaamen naa zeker Dorp, geleegen
over A , voeren, om daar een
groote party Boeken, waaronder eenige beste Werken waren, en door hen zaamen gekogt, te haaien , gelyk gefchieden; by hunne terugkomst de bovengemelde Boeken uitlaadende, bevond B...... en zyn Vrouw, dat de beste
Werken gevlogen waren, waarover aan onzen Held gevraagd zynde, wyl die by de inlaading geweest was, kreegen zy tot antwoord: dat die Werken over boord gevallen waren, en zo weg geraakt,



C 13 )
raakt, die 't mei geloofde kon "er naar gaan visfen. Wy zullen andere gevallen, waarin zyn Eds. vernuft zo niet in doorftraald, kortheidshal ven, ftilzwygende voorbygaan, alleen nog maar zeggen , dat hy op een fchrandere wys zyn voordeel wist te doen met de behoeftigheid van arme Weduwe, haar de nagelaaten Boeken van haar overledene Mans voor een zeer geringe prys afkoopende.
Nu komen wy aan dat tydftip waarin zyn zogenaamde Leerjaaren byna verloopen waren. Hy had nu, (voorneemens zynde als diejaaren vervuld zoude weezen, een publieke Winkel op te zetten,) ook gelyk de vernuftige Dieren, een Vrouw te neemen, hy hadt ten dien einde zyn oog laaten vallen op een Luthers Weesmeisje, niet zo zeer om haar fchoon als om een gering duitje dat dit lieve Kind nog bezat; de koop raakte tusfchen haar beiden klaar, en zyn Ed. huurde een Huisje,
fchuins



Cr H})
fchuins over zyn Pothuifies - Boekmagazyn; nu gebeurden het dat de
braave B • eens op een Verkooping
was daar onze Held ook tegenwoordig waar, dat 'er, naa de gebonde Boeken verkogt te Zyn, nog eenige ongebonde Boeken verkogt moesten Worden, (het gebruik is dat de geenen die niet in 't Gild zyn, hier niet by tegenwoordig
mogen zyn,) dat gemelde B belast
wierd heen te gaan, waarop dezelve zeide, wel E..,. zit immers ook nog voor de Toonbank? waarop hy geantwoord wierd; wel E.... heeft zyn Leerjaaren voldaan, en is nu Boekverkooper zo wel als ik; wy kunnen hem derhalven niet verbieden hier te blyven: men kan ligt denken hoe de door
eerIyke B dit als een d flag
op zyn hart viel, te meer, daar hy, gelyk wy reeds gezegd hebben, niet wist dat onze Held zig op het Gild had laaten infchryven, doch, of hy zig lang of kort bedacht, hy moest van daar
ver-



C 15 )
vertrekken, en zyn Ed. bleef tot de Verkooping geheel afgelopen was.
B by zyn t'huiskomst dit zyn
Vrouw verhaalende, vond deeze, nog in weezen zynde fchrandere Vrouw, gepikeerd zynde over het voorgevallene, fchoon met veel moeite, en middel om haar Man het Gild te doen bekomen; gelyk ook kort daar aan gefchiedde.
Onze Held, gewoon met Nimphjes van gerieffelykheid om te gaan, en nu in de gedachten zynde dat het even veel is wat men doet als het flegts maar voordeel geeft, kwam 'er ook werkelyk ter zyner voordeel zig een party opdoen: zeker Heer, (een goede Klant van zyn Ed.) een Nichtje hebbende die door zeker foort van noordewind vreesfelyk van lyf was opgezet, waardoor men vreesde dat dit lief Schepfeltje wel eens kon multipliceeren van twee maal een maakt twee, waardoor zy in een kwaade naam zou raaken, te meer, om dat haar Neef een
ge-



( 16 )
getrouwd Man was: het wierd dus alzo goedgevonden, dit Nichtje ten Huize van zyn Ed. te beiteeden, daar zy ook niet lang was, of zy begon haar rekening in 't werk te ftellen, en bragt een popje van het gedacht van haar Neef voort, welk popje, door zorgvuldigheid van onzen Held, gebragt wierd daar het onder opzicht van veele Vaders en Moeders, een goede geregelde opvoeding te wagten had, doch het overleed in zyn eerfte Jeugd.
Onze Held, die wy voortaan dè Heer E*** zullen noemen, had nu de vryheid om eenige Werken, welke hy ook wilde, met zyn Ed. naam onder aan de Tytel, in 't licht te doen verfcbynen, gelyk hy ook werkelyk deed * laatende echter als nog zyn naam 'er onder van daan, uit oorzaak dat de meeste Werkjes die by liet drukken zeer galant waren, ja fomwylen zeer Goddeloos; wat fchaadt het? volgens het eens aangenomen fystema van de
Heer



C i?3
'Heer E***, als het maar Voordeel geeft. -—- Zo fukkelde zyn Ed. al voort , tot naa verloop Van tyd bovengemelde Nichtje weer een rekening wilde maaken, met pak en zak by zyn Ë& inkroop; dit was Weer een lekker vetje voor dé Heer E***; ten tweede maal zoo een broei's Hennetje in Huis te ontfangen, het geeft wel! de tyd van broeien was uit, het Ey kipte, 'en1, de overwinst was een Hennetje, het welk in 't zelfde Logement van de eerfte befteed wierd, thans nog in jee* ven. --— Dusdanig volgde Vrouw Fortuin zyn Ed. altoos op de hielen, éii bleef hem trouw verzeilen, waarop zyn Ed. inderdaad anders nederig, (want hy fchaamde zig niet met alle ras te ver* keeren i als ze hem flegts maar voordeel konde aanbrengen,) nu evenwel wat grootshartiger begon te worden, het welk hem naar een andere Wooning deed uitzien b daar zyn Ed. ook door den tyd > naa nog eenige andermans^ B Co-



C i8 )
Copytjes nagedrukt, en zo wat paskwillerjes en andere vodden uitgegeeven te hebben, digt by het Raadhuis van A... é v... kwam woonen. hier begon zyn Ed. zig eerst in zyn volle glans te vertoonen, Mejuffrouw, zyn Huisvrouw, alreê hooge Mutfen te draagen en zig in alles regt, JufFrouwachtig te kleeden, zo met een lange Palies als anders, zo dat het niet de Vrouw van Barend de Oudroest, maar volkomen die van de Heer E*** geleek; nu hield zy ook een Meid, denkelyk om dat ze veel bezogt wierd door een ryk Heer uit Al—r alle zulke bezoeken geeven wel. Myn Heer E*** Ipeelde ook omtrent de Meid niet mis, die zyn Vrouw eenige Jaaren daarna huurden; doch van dit op zyn tyd wat nader.
Hier woonde de Heer E*** nu regt vergenoegd, en won braaf Geld, door de Engelfche Oorlog, die op deeze tyd inviel; hy deed verfcheide Werkjes
druk-



( '9 )
drukken, toepasfelyk op dit ontwerp, want men moet weeten dat zyn Ed. zig alryd ten voordeele van de winnende party verklaard; hier was voor hem dubbelde ftof om 't Volk te behaagen; "t is waar, dat hy fomtyds de H. Schrift niet ontzag om de ftyl in een laag Paskwil te gebruiken, maar de Philofophie van de Heer E*** is dit niet kwalyk te neemen. de verfcheide Werkjes, dus zo Pro als Contra, bragten zyn Ed. veel voordeel aan, waardoor hy van tyd tot tyd nog meer aangemoedigd wierd; ook begon zyn Ed. Verkoopingen aan te leggen, waarin hy op een bedekte wys zyn defecte Boeken voor compleet wist door te doen gaan. — Hoe kon dit gefchieden? vraagt 'er een van myne Leezers; zeer gemakkelyk , namentijk: zo 'er eens een Blad aan 't Eerfte Deel van een Werk mankeerde, zo wist hy dezelve Letter van 't Tweede Deel in 't Eerfte te plaatfen, waardoor hy, die de Paginaas naazag, onB 2 mo-



C «O
inogelyk hét bedrog kon merken, en 20 de geen die het gekogt had zig kwam beklaagen, was zyn Eds. antwoord: het is immers Kykdag geweest, waarom hebt gy niet uit uw oogen gezien ? — Op gelyke wys voer zeker braaf oud Heer, een aanzienlyk Werk by zyn Ed. gekogt hebbende, en wel op 't woord van de Heer E***, maar t'huis met het zelve komende, bevond dat één der Deelen, door een Tabaks-kool, door alle de blaaden gebrand was, hy beklaagde zig hier over by de Heer E***, die niet kon looche» nen het zelve voor compleet verkogt te hebben, maar beloofde hem by de eerfte gelegenheid hetzelve te verruilen: deeze Man hierop vertrouwende, liet hem het gemelde Boek. Eenigen tyd daarna zou de Heer E*** weer een Verkooping hebben, de Kykdag daar zynde, ging bovengemelde oud Heer de Boeken bezichtigen, maar vond, tot ' zyn verwondering, het gemelde Deel
ge-



C 2i ;
genommeneerd, om verkogt te worden, waarover dezelven, en billyk, zo vergramd wierd, dat hy het Boek van de plank nam, en hetzelve onder zyn arm mede naar Huis droeg, na de Heer E*** alvoorens eenige woorden toegevoegd te hebben, die zig op zyn wys ontfchuldigde van niet geweeten te hebben dat het 'er ftond. NB. Hy had ze zelf' genommeneerd!
Duizende gevallen van dien aart zouden wy tot lof van onzen Held op het tapyt kunnen brengen, zo ons beftek het flegts toeliet; dan, daar wy gezegd hebben geen Portraiten in dit Werk te lappen, zo willen wy echter de Leezer niet ontrooven van het genoegen dat hy hebben kon om het Portrait van deezen zo doorluchtige Man te kennen, willen wy hem gerieven met een befchryving van zyn Perzoon te doen?
Verbeeld u dan een Ventje niet al te wit van vel, met een rond gekruld pruikje op zyn hoofd, een paar keikers B 3 als.



C «O
als een Kat die op - een Muis loerd, minzaam in zyn fpreeken, niet te dun, niet te dik, de houding.van een Keurslyfmaaker, dat, fchoon hy dikwils in een Zyde Japon verfchynt, 'er tog doorftraald, een laf grappig en even ook zoo complaifant; verbeeld u zoo een Mannetje, en gy hebt het Portrait van de Heer E*** naa het leeven.
Naa.



J*Jaa een goeden nagtrust gehad, en nu lekkertjes ontbeeten te hebben, gaan wy met nieuwe moed en ongeloovelyke yver weder aan de Historie van onzen Held arbeiden waar waren wy by gebleeven ? laat ons eens zien, ja, wy hadden zyn Ed. naar het leven geportraiteerd. Wel nu, wy zullen zeker onze Leezers geen ondienst doen, ook dat van zyn Eds. Gemaalin hier by te voegen, ten einde de curieufe Liefhebbers zig zoude verbeelden als hongen beide Portraiten in Vergulde Lystjes nu naast elkander.
B 4 Ver-



C 24 )
Verbeeld u dan Colosfis Zonnebeeld, in alles lomp, breed van weezen, niet weinig mottig, doch mooi; een Floddermuts als een vierdevat op 't hoofd, in alles zo gekleed als een Dame van rang, afgryslyk trots, altyd haar best doende een Vrouw van distindie te fcbynen, (feboon de lompheid, zig niet onder Zyde Kleederen kunnende bedekt houden, altyd te yoorfchyn komt,) grof, manachtig van fpraak, een weinig in 't brutaale uitloopende, daarby weinig vernuft, fchoon zy zig gaarn voor wys zag pasfeeren; zodanig is het Portrait van
baar Edelheid Mevrouwt E***. i -
'Nu keeren wy weder van onzen Held haar Gemaal, want het is om hem, en niet om haar, dat wy deeze Gefchieder nis ondernomen hebben,
Hy kwam dus digt by het Raadhuis
van A woonen,'en wel op de,
hoek van. een Craft; "hier kwam de Zoon van zyn geweezene Schoolmeester. hem dikmaals bezoeken, geevende hem
veel



( *5 )
yeel van zyne, in lang niet onaardige Werkjes te drukken, daar onze Held altoos wel by ftond; doch zyn Ed. die niet gewend is verdichtten te refpecteeren, kon niet nalaaten zyn Vriend op gelyke wys te handelen als hy gewoon was te doen* goed met laaghedens te vergelden , gelyk ik weet dat veel gebeurd is, door hem zelden zyn verdiende loon ten vollen te geeven, of hem een Exemplaar prefent te doen. Op gelyke voet handelde zyn Ed. met een Heer, die voor hem een Geographie voor Kinderen gefchreeven had, behandelende hem op een flegte wys voor deezen dienst, dit in 't voorbygaan.
De Heer E*** begon , om meer voordeel te genieten, eenige Gopie van andere naa te drukken, als een van de Heer M...... zynde een werk in Quar-
to, het welk onze Held ten dienst van de Liefhebbers in klein Octavo liet naa drukken, met een extra konfiig naagefneeden Vignet van het Konstgenoot-.'
B 5 fchap;



( 26 )
fchap; fchoon de Heer M hier
wel tegen adverteerde, had zelf onze Held de vrypostigheid hetzelve naa te laaten drukken, en dreef alzo den fpot met de Heer M,.. ... eenige Tóoneelftukken onder Privilegie van de Schouwburg . van A , moesten hetzelfde
noodlot ondergaan, laatende zyn Ed. meest een getal van twaalf grootpapieren op zulk een raar ftuk drukken, met de gewoone Vignetten van gemelde Schouwburg , dewelke zyn Ed. dan hier en daar op Verkóopingen voor echte drukken liet doorgaan, 't geen hem een magtige winst aanbragt. Veele van myne Leezers zullen zeggen dat dit een flegt beftaan was van de Heer E*** , ja de naam van fchelmftuk met regt toekomt; maar zy die dat zeggen, denken niet eens met de Heer E***, ook zal ik hem voor zulke laster verdeedigen, zo lang als myn pen voort, en myn inkt vloeien wil. Hoe! zou een Mensch geen voordeeltje mogen bejaagen ten koste van een ander
zyn



C 27 )
zyn Beurs? dat zou lomp zyn; ook gebruikte hy zyn eigen Papier, en betaalde zyn Drukker, al ontftal hy een ander zyn Copy-recht, die fout was gering voor een Character als dat van de Heer E***; ja voor een Man wiens Vrouw nu alle Zondagen trouw naa de Lutherfche Kerk begon te loopen, al was het maar om G.. en de heele Wereld te bedriegen; ook raakt die een ander niet, wy hebben 't flegts gezegd om aan te toonen wat een onvermoeide arbeid de Heer E*** zig getrooste om .zyn huishouden voor te ftaan, en fchoon zyn Ed. thans in een aanzieneiyke ftaat leeft, laat hy egter niet naa zyn zaaken uit te breiden, gelyk een eerlyk Man past. Zyn Ed. kan ook gerust vertrouwen dat:
: i\- . Il H I BÖS< (gt v' ' 'uM Ik ben bereid met hart en hand, U, om uw kloekheid en verjland, Op Famaas vleugelen te doen leeven; Hoe zeer dat gy dit doen ook haat, Ik hou my nogtans in die fiaat, Om u thans loon naar werk te geeven. 'TOOV1SGW - e ?'!jQ'QOJÏIÖV^i'jOff 9g00'- 3$
De



De Heer L*** neemt my dit compliment en verzekering van achting ten besten; ik ben, fchoon ik het geluk niet gehad heb zyn Ed. by myn weeten ooit te zien, (als in een andere luchtftreek woonende,) nogthans verpligt myn achting aan een Man van zyn character en distinctie te doen blyken; en waarom zou ik niet? 't is waar dat ik deeze trekken naa het verhaal van zeer veel geloofwaardige Menfchen, alle Vrienden van de Heer E***, op het papier gezet heb, nogthans weet ik wel dat veelen de eer van zyn Ed. zullen benyden, van hem dus door Gefchrift verëeuwigd te zien; dan, offchoon de Nyd zyn gal óf zwadder hier op mogt braaken, ja, of 'er een aantal natuurlyke Zoonen van Momus hier op mogen fmaalen, onzen yver zal niet verflaauwen om de verdiende .lof van zyn Ed. wereldkundig te maaken, te meer, daar dit ftrekken kan tot opbeuring en aanmoediging van eenige jonge Boekverkoopers, waarvoor
zyn



zyn Ed. als een heldere baak licht Maar laat ons Weder tot zyn Historie keeren, en niet te ver van 't pad dwaalen. Wy zullen nog maar twee a drie van zyn voornaamfte daaden hier neder Hellen, en alle kleinigheden niet aanroeren , om de bekrompenheid van ohs beftek i ook zyn ons eenige Grafdichtjes ter hand gefield, die wy ook gaarn een plaatsje wilde vergunnen, als mede nog een klein Werkje dat wy hier agter voe^ gen.
Het gebeurde over eenige jaaren dat zeker oud Boekhandelaar door een van Zyn Naastbeftaande in groote ongelegenheid geraakte, waardoor zyne Goederen infolvend wierden verklaard: deeze ongelukkige, doch tevens braave Man was dus in gevaar om geheel arm te wor^ den, wyl hy alles ter prooi van zyn Schuldenaars moest laaten: maar wat doet hy? hy neemt zyn toevlugt tot onze Held, bovengenoemde had nog eenige



C 30 )
ge goede Copyen, en waar onder verfcheide Chirurgynfche Werkjes waren, (die moet men in 't oog houden,) hierop had zyn Ed. direét het oog, fprak gemelde Man, na dezelve hem om raad gevraagd had, dus aan: weet ge wat gy doen moest? gy hebt verfcheide goede Copyen, verkoopt de besten my voor een geringe prys, en als uw Boel gered is, kunt gy dezelve van my voor dezelfde prys terug krygen, dan hebt gy nog iets om weder mede te beginnen, gy ziet dat ik alleen u die raad geef om u te helpen. .
De goede Man bewilligde hierin, en zyn Ed. kogt verfcheide Copyen voor een gering Sommetje.
De Boel nu van bovengemelde gered zynde, kwam deeze by onze Held, hem zyn belofte herinnerende, maar kreeg tot antwoord: ik heb immers dezelve van u gekogt, waarom zou ik ze u nu weder terug geeven? zo gy dunkt dat
gy



C 31)
gy beledigd zyt, dan kunt gy my maar roepen daar gy denkt dat gy regt zult krygen.
Niet weinig ftond deeze goede Man verfteld, ziende dat hy dus zyn handen gebrand had; maar wat zou hy doen? zig beklaagen was niet voor hem geraaden, wyl hy dan als een Schelm zoude aangezien worden die zyn goed verkogt had, met welk Geld hy zyn Schuldenaars behoorde betaald te hebben, hy moest zig dan het ftüzwygen getroosten, als zyn Geld van de Heer E*** ontfangen hebbende. Schoon dit geval ons verhaald is van een Man die juist geen goed Vrind van de Heer E*** was, en het dus gelykt of deeze het flegts verhaald heeft om zyn Ed. zwart te maaken, zo zou het doch wel waar kunnen zyn, dewyl het character van de Heer E*** 'er volkomen in doorilraald, daarby moet een Historikus onzydig alles vernaaien wat hem van zyn Held voor waarheid word gemeld, fchoon hy voor
de



C 3* )
de waarheid niet in kan ftaan, en'ei ten, men zegt, moet invoegen.
Deeze aanmerking willen wy hier nog by voegen, narrtentlyk, dat de Heer aan die armen drommel een heele edelmoedige daad heeft betoond, want* vooreerst hielp hy hem aan een klein, ftuivertje Geld; fchoon de andere het anders begreep; en zyn Boeken volgens accoord terug eischte.
Maar was de Heer E*** dit verpligt? had hy dezelve niet betaald? waarom ze dan weer, misfchien om een klein winstje , over te doen? hoe men het neemt, de Heer E*** geloofde voor vast dat geen Mensch hem van bedrog zou befchuldigen.
Zyn Ed. fchynt Omtrent een moo> Meisje zeer gevoelig; hy handelde edelmoedig omtrent zekere Meid van zyn Vrouw: dit lief Dikneusje kwam uit het Gasthuis, daar zy zeide ziek gelegen te hebben, by de Gemaalin van onzen Held woonen, daar ze zeer wel
Vol-



(33 )
voldeed, voornaamentlyk aan myn Heef E***. Zy had 'er ook niet heel lang gewoond» of men zag bovengemelde Meisje als een Popje zo net voor dén dag komen: meest in 't wit gekleed zetten zy des morgens het vuilnis- óf asch-vaatje aan de deur, met een witte Manteltje om, alles tout avec; doch zy bleef 'er niet lang, niet om dat Mejuffrouw E*** haar Man van fnoepery met bovengemeld Meisje verdacht hield, och neen! want daar is die goede Sloof te onnozel toe! maar, om dat 't Meisje zelf misfcbien dagt in 't oóg te loopen, en dus met haar goedaardige Sinjeur een kwaade naam mogt krygen: ook wierd zy van een eerlyk Snyders Gezel gevryd, waarmede zy na verloop van tyd is getrouwd. (*)
An*
(*) Dit Meisje geraakte eens over eenige Diefial in hechtenis, zy bekennende dat zy by den Heer E* • *
C ««"



C 34 )
Andere gevallen die van geen groot aanbelang zyn, flaan wy alwillens over, te meer, daar wy gezegd hebben, geen Werk van eenige Boekdeelen te zullen vervaardigen , maar 't geen wy te zeggen hadden in een klein beknopt W&'kje aftedoen.
Wy zullen dan nog een Schets van zyn character zo kort als wy kunnen ter neder ftellen, fchoon hetzelve kort gebeurd, en nog varsch in 't geheugen der meeste Boekhandelaaren is.
Het gebeurde eens voor eenige jaaren, (zyn Ed. woonde toen nog digt
by het Raadhuis van A , want
men moet weeten dat zyn Ed. verhuist is, en nu een deur of wat voort een veel aanzienlyker Huis bewoond-, het welk zyn Ed. voor eenige duizend Guldens
gediend had, wierd deeze geroepen; doch verjaarde, dac zy hem, ND. hem, trouw en eeilyk gediend hadt.



C 35 )
dens gekogt heeft,) dat zyn Ed. een Copy magtig wierd van zeker Werk, dat in Folio is, en door zyn Ed. voor
ƒ 12:- wierd uitgegeeven; 't fehreef meest over Appelen, Peeren, en alle
, foorten van Fruit.
Zyn Ed. eenige tyd geleden hetzelve verkogt hebbende , betuigde geen een Exemplaar 'er meer van te bezitten, gelyk ook een eerlyk Man altoos by zulk een gelegenheid verpligt is te doen, alles overgeevende wat tot zulk een aanziehlyk Werk behoord. Kort daarna verkogt de Heer E*** nog een van hetzelve Werk, aan een Jood, voor een minder prys als zy thans wierden uitgegeeven, dus onder de waarde: dezelve Jood liet ók aan eetrige Boekhandelaars zien, die hem verzogten naa de Heer E*** te gaan, om te vraagen, of hy niet meer van die Boeken had, en of hy dezelve voor nog wat minder prys kon krygen, alzo die Heer daar Ca hy



C 3* )
hy het eerite aan verkogt bad, 'er nog wel eenige van wilde hebben, doch voor wat minder prys. De Heer E*** <3ie graag was om dezelve te verkoopen , noemde de Jood de hoeveelheid der Exemplaaren, als mede de uiterfte prys waarvoor hy die kon krygen. Voornoemde Jood bragt deeze boodfchap weer over aan de geen die hem gezonden had, welke dit geval voort voor een 'Schelmftuk van onze Held uitkreeten, noemende de door hem nog overgehouden Boeken , geftoolen goed, dat hy als een Schelm onder de waarde wilde verkoopen; nu wilde men met zyn Ed niet meer verkeeren, en bekuipte dat hy uit hun Boekverkoopers Cóllegie geremoveerd wierd; men zond hem ten dien einde een briefje dat hy op voornoemd Collegie niet meer zou hebben te verfchynen, dewyl hy met meerderheid van Stemmen geremoveerd was; hier mede nog niet te vreeden
zyn-



C 37)
zynde, zond men dit geval ook buiten de Stad naa andere Plaatfen, ten einde die Boekhandelaars van het gehouden gedrag van de Heer E*** te verwittigen, en, zo my voorftaat, ook in de Couranten , waardoor zyn Ed. nu in geen goed blaadje by de Heeren Boekhandelaars ftaat.
Schoon ik bovenflaande niet- gaarne wilde plaatfen, als, vooreerst, om dat het nog varsch in 't geheugen is; teri andere, om dat ik te ver van de Heer E*** gefcheiden ben , als in een andere Plaats woonende , waardoor ik tot het onderzoeken van gemelde geval verdoken ben; nogthans wierd ik door een goed Vriend die my hetzelve geval verhaalden , vriendelyk verzogt het zelve eeï plaatsje te gunnen , 'er byvoegende; „ gy kunt immers vry aan het Collegie
„ van de Boekhandelaars van A
„ fchryven ? en , zo zyn Ed. meend „ het verhaal onwaar te zyn, dat hy
Cs zis*



C 33 )
„ zig in het Boekhandelaars Collegie „ verdeedigen." Ik moest zyn zeggen voor billyk houden, en deed alzo zyn zin.
Hier mede de Historie van de Heer E*** eindigende, zeggen wy van dit geval alleen
FÉNIS CORONAT OPUS!
GRAF-



G R A F-S C H R 1 FT,
VOOR DEN
WEL ED. HEER,
DE HEER E***
Markies van Papter, Heer van Oneerlyk Verkregen Goederen, Baron der Oude Boeken, enz. enz. ;
Als zyn Ed. zal komen te overlyden; daar ons de Hemel als nog voor wil behoeden!
Wat ziet gy Wandelaar, naar deeze koudepen?
Daar onder legt eenS .' ik bid u3ay, gaat heen!
Dan fmet a niet de flank van deeze Boeken-koning, Die ieder een bedroog, en flank gaf voor belooning. Hier legt zyn rif t, fchoon nu deürommel voor plaifier Speeld met zyn ziel kaastie, als met een bal papier!
C4
A N-



( 40 )
ANDERS:
Hier onder legt een, die weleer s De Vroome Luidjes ging te keer, Met hen gejladig te bedotten;
Nu legt de S hier te verrotten.
Gelyk verrot en oud papier;
De Drommel plaagt hem voor plaifier.
O F:
Wat zien ik daar een drom van Weduwen enWezen,
OmgindfcbeZark! en fcbynen 't Graffchriftfaam te leezen. ■
Kom, treên wy nader by. — Ey zeg, wie rust bierin ? Een S , die elk bedroog, alleen om vuil gewin !
SLOT



SLOT voor de SLEUTEL,
O F,
SLEUTEL voor het SLOT,
GEOGRAPHISCH BESCHOUWD.
Nooit zoo gezien,
£)aar zyn in de Waereld al raare dingen te bezichtigen a waarvan men eenige opheldering in het een of ander geval kan bekomen, als: men vind dikwils iemands deugden wel eens met een ftukje drooge Styffel op een wit Postpapiertje
ge-



C vt )
gefchreeven, of met Houtskool op pikzwart Papier aangetekend, 20 zyn 'er ook eenige raare Rivieren 9 waarvan eenige Hans Berendfen hun naamen ontkenen , fchoon zy dikwils hun aangenomen naam, door een andere Letter, of uit domheid, of al willens5 verbasteren. Men heeft zodanig een Rivier wat ineer noordeJyker aan de [Voordzee als de Oder, Elve genaamd; 'zeker Man • nam deeze naam aan, met een kleine verandering, deeze Rivier Jegt aan de Noordzee, misfchien is het daarom dat bovengemelde Man met een Noordfè beleefdheid zyn
Even-