F  Z A A K E N VAN STAAT en OORLOG.   Z A A K E N VAN STAAT en- OORLOG, BETREFFENDE DE VEREENIGDE NEDERLANDEN; ZEDERT HET BEGIN VAN HET JAAR MDCCLXXX, ZEVEN-EN-TWINT1GSTE DEEL. te AMSTERDAM, by JOHANNES ALLART. koccxcii i.   L Y S T van alle de stukken, welke in dit zeven-en twintigste deel geplaatst z y n. X. Concept-request, ingeleverd by den Krygsraad, en tot nadere revifie geapprobeerd. In dato 14 January 1785. bl. 1 XI. Propositie van Jonkheer robert jas* PliR van der capellen tot de MARSCH, befchreeven in de Ridderfcliap van Gelderland, om eene bezending te doen aan den Heere Kapitein Generaal, tot ouvertures omtrent gemaakte en voorgenomene fchikkingco in deeze tydsomftandigheden; ter Staatsvergadering gedaan op een extraordinaire Landdag te Nymegen. In dato 14 January 1785. . . bl. 6 XII. Extract uit de Refolutien van de Heeren Ötaaten van Holland en Westfriesland, in haar Ed. Groot Mog. Vergadering genomen 5 behelzende een Misfive van den Prinfe Erffiadhouder, inhoudende een tafereel van de waare fentimenten van zyne Hoogheid met relatie tot de behangen van de Republiek , de ongenoegzaamheid der middelen ter defenfie, en een voorviel om dezelve te vermeerderen. In dato 19 January 1785. . . bl. 11 * XIII.  n LYST der. STUKKEN. XIII. Extract uit de Refolutien van de Heeren Staaten van Holland en W-stfriesland \ beli.'lz'-nde Refcriptic der Staaten van Gelder land, op hun Ed. Gr. Mog. Circulaire Mi-five , nopens den ftaat van 's Lands Fronderen. In dato 21 January 1785. bl. 37 XIV. Resolutie van de Staaten van Holland en West friesland, tot Ampliatie der Vrydoimien van 's Lands Middelen in opzigt der Diaconiën en openbaare Godshuizen , ook tot de Roomfche Armen en Godshuizen. Genomen in dato 22 January 1785. . " bl. 4t XV. Waarschouwing der Regeering van Gcrinchtm, tegen het uitfteeken van den Vlag uit de Kerk- of anderen Torens. In d.'to 25 January 1785. . • bl. 43 XVI. Extract uit de Refolutien van de Edele Groot Achtbaare Heeren van den Oudraad der Stad Dordrecht, in derzelver Vergadering genomen ; raakende zekere opfchuddingèn over het uitlooten van den derden Man , en het uitfteeken van een Oranje vaandel. In dato 25 January 1785. . . . . W- 45 XVII. Missive van de Regeering van 's Hertogenbosch aan de Staaten van Holland en Westfriesland, over het Generaliteits Rapport, raakende het different over de Ver- koo-  LYST der STUKKEN. m kooping der agtergelaatene Goederen des Hertogs van Brunswyk. Ingeleverd in hun x Ed Gr. Mog. Vergadering. In dato 26 January 1785. . . BL 47 XVIII. Missive van de Staaten Generaal, nevens Remonftvantie van den Raad van Staate, met aandrang van Confent en lurnisioment van Petitiën 5 als mede tot ampkct-eeriug van Hóllands voorilag tot het revideeren der Quotes en onderzoek van de Generaliteits Finanrien. Ingeleverd in dato «7 January 1785. . . bl. 55 XIX. Missive der Gezworen 'Gemeente van tiattem aan den Piinfe ErfilaJhou Ier; behelzende klagten over het niet inwoonen van dne Regenten binnen de Stad. In dato 29 January 1785. . ' bl. 64 XX. Ad vis van Jonkheer j. p. 0 H Baron van renesse van wiLP, ter Vergaderinge der Staaten van Utrecht; wegens het oprigten van een Land-Militie. In dato 30 January 1785. . . bl. 66 XXL Resolutie op het Voorftel der Stad Leyden, omtrent het doen van prompte voorziening tegen oproerige k weegingen. Genomen in de Vergadering van hun Ed. Gr. Mogende. In dato 31 January 1785. bl., 3 o * 3 XXII.  iv LYST der STUKKEN. XXII. Request van Schutters en Burgers, aan de Edele Groot Achtbare Regeering der Stad Gouda. In dato . . January 1785: bl. 76 XXIII. Request van Burgers en Ingezeetenen der Veste Nykerk, aan den Jrloög Wel Gebooren Geltrengen Heer g. g. bentinck, Landdrost te Peluwe, In dato . . January 1785. bl. 78 XXIV. Anvis van de Afgevaardigden van Schiedam , ter Vergaderiiig van hun Ed. Gr. Mog. omtrent de Pablikatie van Zyne Hoogheid. . . . . bl. 80 XXV. Extract uit de Refolutien van hun Ed. Gr. Mogende; inhoudende Propofitie vr.n Zyne Hoogheid, met een Stuk om aan de Natie bekend te maaken Zyne Hoogheids fentimenren, en om de Landzaaten tot rust te vermaaneri; alsmede Misfive van Zyne Hoogheid tot verzendinge en ter publicatie van dat Stuk. In datis 31 January .en 1 February 1785, . bl. 81 ■ XXVI. Publicatie van de Regeering der Stad Deventer, tot het houden van maandelykfehe Bedèftonden. In dato 1 February 1785. bl. 89 XXVII. Qualificatie op de Afgevaardigden van hun Ed. Gr. Mogende ter Generaliteit , betrekfeelyk de begeeving der Politique en Militaire bedieningen aldaar; met kennis- gee-  LYST der. STUKKEN. v geeving aan de Bondgenooten. In dato 2 February 1785. • • bl. 94 XXVHL Refolutien van hun Ed. Gr. Mogende • op de Informatien en het verzogte van Gecommitteerde Raaden, ten aanzien van oproerige beweegingen. In dans 31 January, 1,2, 3 February bl, 97 XXIX. Resolutien van hun Ed. Gr. Mogende omtrent oproerige beweegingen in hec Laad van Voorne; met de Bylagen. In daas *8 January, 2, 8 February 1785. bl. 113 XXX. Publicatie van de Staaten van Utrecht, tegen oproerige beweegingen, en het draaien van Oranjeleuzen. In dato 9 February 1785. . . • bl. 15* XXXI Resolutie van hun Ed. Gr. Mogende, op eene Misfive van Gecommitteerde Rnaden, raakende het verfchil met de Provincie van Utrecht, over de-gemeenfchapiyke defenfie van de beide Provinciën. In dato 16 February 1785. • bl. 150 XXXIL Missive van Gecommitteerde Raaden aan hun Ed. Gr. Mogende , nevens eenen voorflag van den Advocaat Fiscaal luyken , tot nadere voorziening tegen alle oproerige beweegingen. Ingeleverd in dato 18 February 1785. , bl. 167 * o XXXIII.  vr LYST der STUKKEN. XXXIII. Extract uit de Refolutien van hun Ed. Gr. Mogenden ; inhoudende Rappo't tot fpoedige voorziening tegen alle openbiare bedryven van Oproerigheid , nevens de Publicatie zelve. In datis 22 en 23 February 1785. • . bl. 170 XXXIV. Extract uit de Refolutien van de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland; behelzende Contra Aantekening van eenige Steden tegen de Nadere Aantekening vin Amfterdam, aangaande de zaak van Rot* terdam. In dato 23 February 1785. bl. 176 XXXV. Missive en Refolutien van de Regeeringe van Heusden, raakende de Inactiviteit van het Officie Fiscaal, en geduurige afweezigheid van den Drosfaard. Ingeleverd ter Vergaderinge der Staaten van Holland. In dato 23 February 1785. bl. ,82 XXXVI. Missive van de Staaten van Frieslaid aan den Erfïladhouder, raakende de Misfive van zyne Hoogheid, inhoudende Opening van deszelfs Gevoelens en Gedrag. In dato 25 February 1785. bl 201 XXXVII. Missive van den Erfftadhouder aan de Magittraat van Hattem, raakende de klagten over drie Schepenen. In dato 1 Maart I785. . . bl. 220 XXXVIII.  LYST der STUKKEN. va XXXVIII. Resolutie op het Verfchil onder Gecommitteerde Raaden, omtrent de dispofitie van Ampten. Genomen in hun Ed. Gr Mog. Vergadering. In - ^on ™ Gecommitteerdens van Hun Ed. Gr. Mog. de Heeren Staïen van Holland en Westfrieslaad contineerende d' Tecïie door de uitvoerende Macht, omtrent de Frontieren van dezen Staat gehouden.; En eindelyk, terwvl U Ed. Achtb. zelve over eenige weinige weken ieder Burger, verzoekender wyze, gelast hebben, zich ' Snnen 14 dagen van Geweer en Wapenen te voorzien frio* bv welk verzoek U Ed. Achtb. na de Wapenfchouwing, om welke redenen kunnen wy met begry• Én het hebben laten berusten,) of het, herhalen wy, Eiet meer dan tyd, en ten hoogden nuttig zyn zoude, dat Uw Ed. Achtb. ten allerfpoedigtten, ten minne 111 deze Stad of Eiland bronnen met de volvoering, van he^een by onze dierbïare Voorvaders, de wyze Opregters van de Üfiie van Utrecht in 't 8 Artykel voorSt beraamd is. Wy meenen, dat de nuttigheid en hooge noodzakelykheid van du zoo eerbiedig betoog, in deze zoo kummerlyke dagen , geen bewys nodig  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 5 heeft. Uit- en Inlandfche Historiën leveren hiertoe oneindig veele voorbeelden op. En het ontbreekt ook hier niet aan de lust, om de doorluchtige voetftappen onzer Voorouders, om de Vaderlands-lievende voorbeelden onzer Landsgenooten, in zoo veele onderfchei. dene Steden van dit Gemeenebest te volgen. Immers wy verzekeren Uw Ed. Gr. Achtb. , dat de lust ter algemeene Wapening, ter befcherming dezer Stad, ter zelfsverdediging onder de Burgery zoo groot is als elders. Een aantal Vaderlands-lievende Burgers, welke zig zedert weinige dagen tot een Exercitie-Genootfchap vereenigt hebben, en waaronder veele van de Ondergetekende zich bevinden , ftrekken hiervan Uw Ed. Achtb. tot een bewys. Men verlangt alleenlyk maar van Uw Ed. Achtb. eene Vaderlyke aanmoediginge, en om op 't voorbeeld van het naburig Zierikzee en andere Plaatfen een gepast en toereikend'Fonds, ter gemakkelyke verkryging van behoorlyke Staaten Geweeren voor den min of meer behoeftigen Burger, ("die zig vrywillig aanbiedt) uit te denken. En om tevens, met overleg der Direfteuren van het Exercitie-Genootfchap, te beramen een Plan, om de Wapens voor den gemeenen Man te kunnen aanvatten zonder merklyk verzuim huns (Economisch beilaan. Door welk een en ander onder den hoognodigen zegen van God A!magtig, de tegenswoordjge weerlooze toeftand van dit Eiland nog zoude te herftellen, of ten minften eeniger maate het hoofd te bieden zyn aan de akelige gevann, die ons dagelyks dreigen. Het is alleen met dat zuiver oogmerk, dat wy dezen voorflag aan Uw Ed. Achtb. doen onder een billyk vertrouwen van een fpoedig redres van alle het vervallene, dat hier als nog plaats heeft. Wy bevelen voor 't overige Uw Ed. Achib. in Gods goedertierene befcherming, en hebben de eer te zyn. EDELE ACHTEAARE HEEREn! Uw Ed. Achtb. getrouwe Burgeren. Goes in Zuid-Beveland. A 3 Xï.  6 jan. ZAAKEN VAN 1785. XI. Propofitie van Jonkheer robert jasper van Dl r capellen tot de marsch, be/chreven in de Ridderfchap van Gelderland, om eene bezending te doen aan den Heere Kapitein Generaal, tot ouvertures om* trent gemaakte en voorgenomene fchikkingen in deeze tydsomfiandigheden; ter Staatsvergadering gedaan op een extraordinaire Landdag te Nymegen. In dato 14 January 3785. edele mogende heerenï Daar ons Getneenebest rog aanhoudend de jammerlykfte gevolgen moet verduren van de verkeerde direélie , die deszelf's uitvoerende magt, in den jongften Oorlog, itraffeloos heeft durven onclerneemen; — daar een ieder, die belangeloos zyn oogen op dat beftier vestigt, in (laat is, om te ontdekken, door welk eene dryfveer, die niets minder dan ha ter nedervellen onzer onafhankelykheid , ten doeleinde had , den Vaderlande zoo veel onheilen zyn berokkend geworden, zcu men natuurlyk moeten verwagten, daar wy zeden maanden met een aanval van een magtigen Vyand gedreigd worden, dat niets onbeproefd zou zyn gelaten , om voortekomen , dat de Republiek niet andermaal door eene verdervende hand gedwarsboomd worde in het daar (tellen , en in het doen uitvoeren van maatregulen, die veieischt worden, om een naderenden Vyand, zoo veel in ons vermogen is, te weer- ftaan, » bet tegendeel is echter zeker, Ed. Mog. Heeren! De fchandelyke direclie van het Darpartement, waaraan de zorge is toebetrouwt , om voor 's Lcnds defenfie te waken , is ten top gereezen, — de uitvoerende Magt, aan den Heere Kapitein Generaal met den Raad van Staaten opgedragen , niettegenttaande de menievuf.ige Remonltrantien, en zonder op de regtmati- ge  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 7 ge verontwaardiging der Natie te letten , blyft of onagtzaam op het geene in dit haglyk tydrtip tot het wezentlyk behoud des Vaderlands diendt gedaan te worden, of, 't zy door onkunde, 't zy door kwaadwilligheid, bepaalt zig tot maatregulen, die, hoe zeer men ook al t>ens een werkzamen toeftel ziet maken, ver af zyn, om de ware activiteit te bevorderen; maar integendeel al zeer dikwils itrekken, om de verwarring te doen toeneemen, en om 's Lands fchaikist tot den bodem uitteputten. Evenwel, daar 'er niet alleen een argwaan ten dezen opzigte plaars heeft, maar daar onwederlegbaare bewyzen'fpreken , blyft nog eene fchroomagtigheid , eene huiverigheid by den vertegenwoordiger van Neêrlands Volk de overhand behouden , öm die uitvoerende Magt naar behooren paal en perk te nellen, om naar de waare oorzaak van alle de onheilen, den Lande toegebragt, te inquireeren, en om dezulke, zy zyn wien zy zyn , die zig aan zulk een enorm wanbedryf hebben fchuldig gemaakt, loon naai werken te doen ontfangen. Het tegendeel ziet men intusfchen plaats hebben , terwyl de ééne dienaar zyn ontflag verkrygt, zonder dat hy tot een verantwoording zyns gedrags gehouden word, blyft voor den anderen , fchooa zyne malverfatien den dag zien , een dergelyk, veel minder verdiend, toegevend vooruitzigt over, Vermoedelyk vleyen zig deze, dat justificatoire Memoden hen roeede zullen redden, en dat die, door ononderzogt te blyven , als kenmerken van onfchuld moeten aangezien worden. En , wanneer wy in het byzonder onzen aandagt vestigen op de verrigtingen van den Heere Kapitein Generaal, wie van ons is 'er, Edel Mog. Heeren! die in gemoede kan zeggen , te vreede te zyn over deszelfs directie , fpeciaal met relatie tot het Militaire wezen, enkel en alleen hier door bedorven? Ik gevoele, Ed. Mog. Heeren ! dat deze myne rondborftige taal, met betrekking tot den eerften UwerEd. Mog. dienaren , in deze Raadzale vreemd moet klinken; dog het tydllip is gekomen, dat niemand, hy A 4 zy  8 jan. ZAAREN VAN 1785. zy ook wie hy zy, wanneer het op 't behoud van het Vaderland aankomt, moet ontzien worden. Ik zou in een al te groot detail komen, wanneer ik hierover in het brede wilde uitwyden: lk vrage alleen, welk een denkbeeld zig de Natie, ja geheel Europa, moet vormen van Zyne Hoogheids nalatigheid, om eene allerviiendelykfle en welmenende ainbieding aan den Staat van een kundig Officier, door Zyne Zweedfche Maiefteit by Misfive aan haar voorgedragen, zulk een landen tyd bedekt te houden ? Zal, of kan zulk een gedrag van onregelmatigheid , (om mv maar van eene z-me uitdrukking te bedienen) vrygefproken worden? men verfchoone daarom deze na'atigheid te vergeefs! het onbeantwoorden zelve van deeze aanbieding was genoeg, om eene Mogendheid, die het wel met de Republiek meent, tegens dezelve te indisponeeren; trouwens die ftrekte voorzeker, om den Staat van 's Koninss geneigdheid te overtuigen, waarvan de opgevolgde aanbieding van fJooo man zyner Troepen ten. bewyzen (trekt- Daar U E I. Mog. in 't byzonder onkundig zyn , omtrent al het geene tot het werk der defenfie betrekking heeft; — daar de Armde van den Staat op verre na nog niet in die order is, dat dezelve in kas van nood zoude kunnen ageeren; — daar het zig niet laat aanzien , dat de Republiek fpoedig met de beoogde Duitfche hulpbenden zal gerieft worden; \ daar ü Ëd. Mog. zig zoo aÜeen toonden, om, ingevolge myne 'inftantien van gisteren, onder de hand op de meest efïïcacieufre wyze by het Hof van VerfaHl.es te doen bewerken de zekerheid , dat in val van Oorlog een Corps van 25000 of 30000 man Franfche Troepen teu diende der Republiek gereed mogten gehouden worden om des noods dadelyk tot ons te kunnen ovet- paan; daar intusfehen geene voldoende melures worden weikftellig gemaakt, om ons te beveiligen; — daar nog daarenboven dezulke , die den Stadhouder fa ventien en vooroordeelen, die zulk een milde bron voor ons geweest zyn van allerhande desagrementen, te danken hebben, als wel aan gebrek aan oplettendheid , waar door zeer veelea van onze Landgenooten , zoo in als buiten de Regeering, belet worden, om onder het zelfde oogpunt, en in éène reeks nevens eikanderen te befchouwen omftandigheden , welken niet behooren gefepareerd te worden ; oordeelden Wy niet alleen vryheid t» hebben , maar zelfs min of meer aan ons zeiven , aan ons Huis, ja zelfs aan het Vaderland veifchuldigd te zyn, om aan Uwe Hoog Mog. in een kort bellek voor te draagen een echt en waarachtig Tafereel' van onze fentimenten en bedoelingen; wan de gevolgen , welken Wy ons als nog verbeelden, dat zy zouden gehad hebben , indien het ons ware gegund geworden, om alle de Bondgenooten en Staatsieeden van derzelver nuttigheid, voor de belangen van het Vaderland te overtuigen, en van de gevolgen , die 'er uit het niet amplefteeren der door ons, met de heiizaamfte inzichten , voorgeflaagene maatregelen zyn geproflueerd. Ons oogmerk , met de voordragt van dit al- XXVII. DEEL. B ks  18 jan. ZAAKEN VAN 1785. les, is geenszins, om iemand, wie hy zy, te beleedigen, nog om eenige prevennen te ïnlpireeren tegens de fentimenten en bedoelingen der geenen, die de belangen van het Vaderland met een ander oog hebben ingezien dan Wy ; maar Wy begrypen, dat het ons geoorloofd moet zyn, om aan de hooge Bondgenooten ouder het oog te brengen , dat, wel verre van dat de rampen, die het Vaderland in deszelfs tegenwoordigen critiquen toeftand gebragt hebben, aan ons zouden mogen geimputeerd worden : dezelven in tegendeel , naar den mensch gefpruoken , geen Plaats zouden gehad hebben, indien onze voorfluren waren omhelst geworden. Wy begrypen, dat ons zulks niet kan betwist worden , vooral zeedert dat die voorflagen zelfs door allerhande weegen en middelen in het haatlykst daglicht gefteld , en tot het dagelyksch onderwerp gemaakt worden van verregaande befchuld'gingen, kwaadaartige fpotterr.yen en beleedigende verguizingen. Eindelyk hebben Wy ons dan bepaald , om eene nieuwe proeve te neemen van die geoorloofde zelfsverdeediging, welken Wy aanzien als eeven zoo gepast, en zoo noodzaaklyk, en zelfs , in ons geval (uit hoofde van de gevolgen , die uit de aanvallen tegen ons voor de dierbaare belangen van bet Vaderland gefprooten zyn) nog noodzaaklyker, dan wanneer men door een onverdienden aanval zich in levensge. vaar gebragt ziet, en Uwe Hoog Mog. en de ^••hooge Bondgenooten zullen het ons ten goede houden , dat Wy , offchoon niet van intentie, om in alle de details te treeden van het geene zeedert den jaare 1766 binnen de Republiek is voorgevallen , evenwel deeze en geene zaaken en omftandigheden rappelleeren , welken tot de eerfte tyden van onze Adminiftratie betrekking hebben, niet om te beweeren, dat Wy getrouwer geweest zyn in het bedoelen en bevorderen van de belangen van het Vaderland , dan die s gee-  STAAT EN OORLOG. 1785. 19 geeneti, wier denkwyze van de onze verfchilde, maar om uit dien fchakel der gebeurtenisfen te doen opmerken , dat, wel verre van dat onze inzichten in die belangen zouden verdienen, om aan fchadelyke bedoelingen te worden toegefchreeven, dezelven integendeel door de uitkomst op het volkomenfte zyn gejuftificeert geworden. Van het begin af dat Wy ons eenige onderfcheidene denkbeelden van de waare belangen van dit Gemeenebest hebben beginnen te vormen , hebben Wy begreepen (en hier in Hemden Wy flechts iu met de denkwyze en gevoelens van alle de Leeden van S'aav) dat voor deszelfs behoud en voorfpoed niets meer wenschlyk is, dan het genot van den Vrede. Wy hadden door de gelchiedenisfen, zoo van deeze als van andere Naden, geleerd, en da tegenwoordige gefleldheid van zaaken heeft zulks op nieuw geconfirmeerd, dat het, om den Vrede te behouden , niet altyd genoeg is , zelf vredelievend te weezen , en aan niemand offenfie te gecveu , maar dat men dikwyls , zynes ondanks , in eenen Oorlog kan worden ingewikkeld , en hieröm is het ons altyd voorgekomen als eene der gegrondfte maximes eener gezonde Staatkunde, dat men zich ten allen tyde houde in zulk eenen ftaat van verdeediging , dat men eenen onrechtvaardigen aanval afweeren , of eene geleedene offenfie , wanneer zy gewigtig genoeg is , wreeken , of liever den eenen en de andere prasvenieeren , en zynen Nabuuren den lust beneemen kan om ons te beleedigen. In dien ftaat vonden Wy de Republicq niet, noch te Water noch te Lande, toen Wy in den jaare 1766 ons beduur aanvaardden , en dit is te zeer bekend , en door alle de Bondgenooten te dikwyls geadvoueerr, dan dat het nodig zyn zoude dit alhier ie betoogen. 's Lands Zeemagt was genoegzaam tot niet gelpopen , en de Armee was op verre na niet tot die hoogte , dat de Republicq tegen den aanval van de zwakfte B 2 der JAN.  2* jan. ZAAKENVAN ' 178J. der nabuurige Mogendheden zoude bedand geweest zyn. Onze eerde zorg was dan , om beiden ongevoelig, en zoo verre met den daat der Finantien beflaan was, op te beuren. Wy bedeedden alle onze poogingen , om alle de Bondgenooten ten deezen opzichte te brengen tot 'eenpaarige gevoelens , en tct die noodzaaklyke onderlinge toegeevendheid, zonder welke het niet mogelyk is , dat een Lighaam , uit verfcheide Leden bedaande , vereenigd blyven , gelukkig weezen , en bloeien kan. Het is aan Uwe Hoog Mog. , 't is aan alle de Bondgenooten bekend, en de meesten van 's Lands Ingezetenen konnen niet ignoreeren , dat Wy geene moeite gefpaard, geene middelen ontzien hebben, om dat heilzaam oogmerk te bereiken; dat Wy niet gelukkig genoeg geweest zyn, om daar in te konnen flaagen , en dat zulks tot gevolg gehad heeft, dat Land- en Zcemagt beiden gebleeven zyn zeer verre beneden die hoogte, op welke beiden, naar onze gedachten , hadden behooren gebragt te worden, zoo men den Staat wilde behouden by eene volkomene Vryheid , en onaf bangklykheid van andere Mogentheden, en denzelven beveiligen tegen het gevaar van , zynes ondanks, te moeten afgaan van die Neutraliteit, die alleen overeenkwam met het commercieele , zoo wel als met het Politique belang van de Republiek. Hoe menigmaal hebben Wy vooraf van dat gevaar gewaarfchouwd, en het bovengemelde gevolg van het gebrek van eensgezindheid en onderlinge toegeevendheid voorfpeldl En hoe ongelukkiglyk zyn niet onze waarfchouwingen en voorfpelüngen door de uitkomst begonnen be« vestigd te worden, by het ontdaan van de nieu. we onlusten tusfchen twee magtige Nabuuren, welken de Republiek in het geheel niet concerneerden, waarin het van haar belang zoude geweest zyn, geen deel te neemen, en zich zorg. vüldiglyk te wachten van die demarches en me- fu«  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. tit fures, die gedaan en genomen zyn, en die, uit hoofde van haare zwak- en weerloosheid , een Oorlog hebben te weeg gebragt, waar door alle haare regten en haar beftaan zelfs geëxponeerd is geworden aan het gevaar van eene giheele vernietiging. Dit laatlle gevaar fcheen ons toe , groot en dringend genoeg, om 'er door bewoogen te worden , niet alleen om het zelve aan de Bondgenooten , in al deszelfs uitgeftrektheid , voor te ftellen , maar ook , om gebruik te maaken van al wat in ons vermogen was, om het toegeeven in die demarches en mefures gedilayeerd te krygen, tot dat de Republiek zich in ftaat zou gefield hebben , om dat gevaar, zoo al niet te boven te komen, ten minften merklyk te konnen verminderen. Ons vooruitzicht, en onze waarfchouwingen, dat uit die demarches en mefures onfeilbaar zoude refulteeren een Oorlog, tot welken de Republiek ten eenenmaale ongepraspa. reerdwas, vonden geen geloof, en de uitkomst evenwel heeft dezelven al wederom bevestigd. Even eens was het geleegen met de accesfie van den Staat tot de gewapende Neutraliteit, welke Wy, in den weerloozen toeftand , waar in de Republiek zich bevond, wel aanzagen als wenschlyk voor haar; maar welke Wy begreepen, dat aan die Mogendheid, tegen welke zy was ingerigt, ongenoegen geeven , de Vredebreuk verhaasten , en aan den Staat niet alleen geene nuttigheid toebrengen kon , maar veeleer ' het gevaar vermeerderen moest , indien men - niet, ten behoeve van dit Gemeenebest, eenige conditiën bedingen konde, die tot deszelfs meerdere beveiliging dienen moeften. Ook in dit opzicht, heeft de uitkomst onze bekommering en vooruitzicht gejuftificeerd. Het ongewapend laaten van de Republiek; het verleenen van onbepaalde Convoyen , eer de Republiek nog in ftaat ware om dezelven compleetlyk te befchermen ; de accesfie tot eene gewapende B 3 Neu-  »4 jan» ZA AKEN VAN 1785. Neutraliteit, zonder genoegzaame zekerheid, dat 'er door de Republiek de gewenschte vruchten van zouden kunnen geplukt worden; alle deeze omftandigheden re zarnen genomen, (cm nu van anderen niet te gewaagen) hebben de Republiek in eenen Oorlog gedompeld, op een tydftip, waar op zy genoegzaam in het geheel onvoorzien was (zoo als door alle de Bondgenooten nog zeer kort te vooren uitdruklyk genoeg erkend was geworden) van al 't noodige, zonder , onderfcheid, om denzelven met eenige hoop van fucces, of liever zonder vrees voor eenen totaalen ondergang, te konnen voeren. Van het voorgevallene na het uiiberften van den Oorlog , en geduurende den loop van dien Oorlog, waar van de gevolgen zoo nadeelig en verderflyk geweest zyn voor alle de belangen van den Staat, zullen Wy, onder het welneemen van Uwe Hoog Mog-, thans niet gewaagen , maar ons ten deezen opzigte refereeren tot het gedetailleerd verflag, het welk Wy daarvan, reeds een geruimen tyd geleeden, aan Uw Hoog Mog. gedaan hebben, ons gerusilyk verzeekerd houdende , dat daar uit aan elk onpartydig en waarheidlievend leezer zal moeten gebleeken zyn, dat, cffchoon hier of daar, in het een of ander dier Departementen , die betrekking hebben tot het benuur der Zeezaaken , fouten en gebreken zouden mogen hebben plaats gehad, veroorzaakt door onervarenheid, door ongewoonheid wan het werk. door gebrek aan toereikende hulpmiddelen, door moedloosheid, zoo wel over de onoverkomelyke hinderpaalen , met welken men te worftelen had, als over de dagelyks toeneemen. de bewyzen van ongenoegen en mistrouwen , aan de f\atie zoo onbarmhartiglyk als ouregtvaardigiyk ingeboezemd , echter door ons niets weezenlyks verzuimd is , van alles wat dienen konde, om de middelen van defenfie te doen aangroeijen , en om 'er het best mogelyke ge. bruik van te maaken , en by gevolg , dat alle die  jan? STAAT EN OORLOG. 1785. n die klagten over inactiviteit en werkloosheid, met welke men ons haatlyk heeft trachten te maaken , moeten worden toegefchreeven of aan ongenegenheid jeegens ons, of aan begeerte tot verandering in den vorm der Regeering deezer Landen, of aan onkunde en inexpenentie in het geene betrekking heeft tot het voeren van eenen O >rtog ter Zee. . Zelfs zouden Wy van deze Epoque in het geheel geen gewag gemaakt hebben, indien Wy . het niet noodig geoordeeld hadden, zoo om het korte Tafereel van onze gevoelens en bedoelingen eenigszins meer compleet te maaken, als om daaruit aanleiding te neemen, om aan Uwe Hoog Mog. onder het oog te brengen het, gevaar, waarin Wy ons thans wederom bevinden, dat,even gelyk de ongelukkige uitüag des jongstgeëindigden Oorlogs ter Zee, en de daarop gevolgde allerfchadelykfte en humihante Vrede, niet, (zoo als echter had behooren te gefchieden ' in Hen men de regelen van billykheid en regtvaardighdd had willen in 't oog houden) aan den genoegzaam weerloozen toeftand van s Lands Zeemagt, en aan gebrek van toereikende hulp, maar aan onze direétie, en aan werkloosheid ja zelfs aan nog doemwaardiger oorzaaken is toegefchreeven; zoo ook thans wederom ten onzen laste zal gelegd worden de uitflag des „ Oorlogs, met welken de Staat bedreigd word, indien dezelve nadeelig is , of de nadeelen van den Vrede , tot welken de Republiek veelhgt, door haare zwak- en weerloosheid, en door gebrek aan byftand van buiten, zich zal genood, zaakt zien. Alle de poogingen , welken Wy dagelyksch zien aanwenden, om de gemoederen onzer Landgenooten meer en meer te prepareeren tot het ontvangen ook van deeze indrukken, gevoegd by de experientie, welke Wy reeds gehad hebben van het voorleedene , en ons gegrond vooruitzicht, dat de Oorlog, zoo hy doorgaat, by mogfelykheld, niet zal konnen gevoerd ■ ' J B 4 wor*  sfit' jan. ZAAKEN VAN 1785-, worden, zonder dat meer dan een der hooge Bondgenooten, door eene 'niet ongegrondde bekommering voor het dreigend gevaar, openbaare bewyzen zullen geeven van ongenoegen over het gemis van die middelen van beveiliging, op welken yder der Bondgenooten, die tot de lasten der Unie contribueerd , een onbetwistbaar regt heeft ; dit alles noodzaakt ons , om aan Uwe Hoog Mog. openhartiglyk en met cordaatheid open te leggen den ftaat der zaaken, en aan Hoogstdezelve te reprafenteeren , dat de geringheid der Landmagt het voKtrekt onmoge]yk maakt, om alle de- posten te konnen bezetten; dat zelfs, wanneer Wy ons borneeren tot het bezetten alleen van die posten , die waarfchynlyk het eerst en het meest geëxponeerd zullen zyn, dan nog geen een derzelven ganoegzaam zal konnen beveiligt worden, 't en zy 'er kans zy, of om de Armée van den Staat zeer fpoedig tot eene convenabele hoogte te brengen, door het overneemen van vreemde reeds gedisciplineerde Troupes , of om zich van den zeer fpoedigen en daadlyken byftand van magtige Mogendheden te verzekeren. Om deeze reden, konnen Wy voor Uwe Hoog Mog. niet verbergen, dat Wy met het uiterfte genoegen zouden hebben geëxecuteerd de ordres . der hooge Bondgenooten, om, zoo haast als, door het rappel van den Keizerlyken Minister, de waarfchynlykheid voor de executie der gedaane bedreigingen meer en meer aangroeide, (fc de Oorlog onvermydlyk fcheen geworden te zyn, te profiteeren van de fupenoriteit, welke de Landmagt van den Staat nog had boven de Keizerlyke Troupes, die zich in de' Ooftenrykfche Nederlanden bevonden; ten einde , ware bet mogelyk, het theater des Oorlogs, althans by den eerden aanval, des te verder van de Frontieren van den Staat te verwyderen, en op eene bepaalde plaats te fixeeren; indien Wy die erdres bekomen hadden, en de Bondgeneoten vaa  jan. STAAT EN OORLOG. 1784. 25 van het geeven derzelven niet waren wederhouden geworden door de niet ongegronde vrees , dat de horriliteiten , van deeze zyde aangevangen , alle vergelyk onmogelyk , en den byftand van het Franfche Hof minder waarfcbynlyk maaken mogten : eene prudente voorzorg , welke Wy zeer verre af zyn van te mispryzen; maar waarvan het gevolg zyn zal, dat Wy de Wapenen van den Staat, indien de Oorlog doorgaat , niet wel anders dan op het Territoir van den Staat, en verweerender wyze zullen konnen gebruiken , en dat het, in de onzekerheid , waar de eerfte aanval gefcbieden , «n of 's Lands bezittingen niet aan verfcheiden' kanten te gelyk zullen worden aangetast, niet mogelyk zal zyn, om voor alles ie zorgen. Mogten Wy zoo gelukkig zyn , dat alle de Ingezeetenen van dit Gemeenebest Juftitie deeden aan de Liefde tot hei Vaderland, waarmeede Wy bezield zyn, en die, (boe groot, hoe drukkende ook de desagrementen zyn van allerleien aart, onder welken Wy gebukt gaan ,) noch verkoeld , noch verminderd is, Wy zouden den moed niet opgeeven; maar, by aanhoudendheid, alle onze vermogens met getrouwheid en yver befteedende tot verdediging van een Land , aan welks behoud en voorfpoed onze dierbaarfte belangen en die van ons Huis onaffcheidlyk verbonden zyn, de uitkomst der zaaken gerustlyk overlaaten aan dat Almagtig Opperwezen, 't welk wel eens meer dit Land gered heeft, wanneer da rood op het hoogfle fcheen gekomen te zyn, en 'er geene hoop op uitkomst meer overig was. Maar , buiten onze fchuld , geheel onvoorzien van de noodige middelen; op eene onverdiende wyze mistrouwd, veracht, befpot, befchuldigd, en afgefchilderd als een eerlooze Verrader van onze eigene belangen en van die van 't Vaderland, zullen Uwe Hoog Mog. zich niet verwonderen konnen, dat Wy vreezen , van ons op nieuw bloot te ftellen aan het gevaar van B j aan  26 jan. ZA AKEN VAN 17S5. aan niemand der Bondgenooten te konnen voldoening geeven, en verantwoordlyk gemaakt te worden voor alle die onheilen en verliezen , welken het ons thans niet mogelyk zal zyn te prrevenieeren; nu de oneensgezindheid or.der de Bondgenooten belet heeft het in tyds ncemen der maatregelen, die alleen in ftaat waren, om de Republiek te beveiligen tegen het gevaar van 'er aan geëxponeerd te zyn. By aldien 'er geene moaekykheid is, of om hulptroupen van andere Mogendheden te bekomen, of om den noodigen byftand te verwerven van magtige Nabuuren, zal gewisfelyk deRepubüek niet alleen cp den duur niet beftand zyn tegen zulli een magtig Vorst, als die, met welken zy thans in onmin is; maar zelfs onder den eerften aanval moeten bezwyken, en dus genoodzaakt worden , of om aan des Keizers eifchen , hoe groot, hoe ruïneus ook voor de Republiek, te moeten voldoen, en door de vermindering van haar vermogen, en het befnoeien van de voornaamfte takken van haare welvaart, een goed deel van haare onnfhangklykheid te verliezen , en voor haare Vrienden onnut of zelfs tot last te worden; of toe te ftemmen in fchikkingen en cesfien, die dat ongeluk mogelyk wel voor eenen tyd opfchorten; doch haar echter aan het zelve altoos geëxponeerd laaten zullen. Maar ook dit zullen Wy ons niet te verwyten hebben; daar Wy, zonder eenige andere bedoeling, van het begin onzer adminiftratie af, het beiterdig daar op hebben toegelegd, om ons Vaderland te ftellen in dien ftaat, dat het, aan niemand reden van ongenoegen geevende , op • zich zeiven beftaan konde, van niemand afhangklyk gemaakt wierd, maar, door wederzydsch voordeelige Ailiantien, regt bekwam, om byftand te eifchen, wanneer het onregtvaardiglyk wierd aangerand. Zoo veel, Hoog Mogende Heeren , meenden Wv te moeten zeggen tot onze eigene verde- J di«  jan. STAAT EN OORLOG. 17S5. 27 diging. Wy hebben ons genoodzaakt geniën, om den ftaat der zaaken te fchilderen , zoo als Wy ons in gemoede verbeelden , dat hy in waarheid beltaat. Wy herhaalen het, ons oogmerk is niet geweest, om eenige prae^entien in te boezemen tegen wien het ook zyn moge; maar alleen , om te doen zien, dat Wy het altoos met het Vaderland, in alle getrouwheid , wel gemeend hebben , en ons zeiven niet weigeren konnen het vertrooftende getuigenis , dat de uitkomden volmaakt overeenftemmen met onze vooruitzichten en vooifpellingen: of het nog dienen moet, om de vooringenomene Natie van haare vooroordeelen te doen terug komen, alle diffidentien en oneensgezindheeden te doen ophouden; de bronnen, waaruit zy gefprooten zyn, en verder konnen geperpetueerd worden , te doen opdroogen of (toppen, en de Bondgenooten aan te ze!ten , om, in den hoogden nood van 't gemeene Vaderland , met voorbyzien van alle byzondere belangen en inzichten, zoo wel onderling , als met ons , harten en handen in een te daan tot het beraamen van alle die mefures , waarvan men zich , onder den Zegen van God Almagtig, eene uitredding uit het prsefente gevaar, moge konnen voorfpellen. En het is met dien welmeenende wensen en in het vaste vertrouwen , dat dit de vrucht moge zyn van alle onze poogingen, dat Wy op nieuw ons aanbieden , om, boe boog de nood ook moge gekomen zyn, alle onze vermogens van Lighaain en Ziel, goed en bloed , en al wat ons dierbaar is, onder opzien naar den Godlyken bydand , aan het behoud en de verdediging van het Vaderland trouwhartig te bedeeden, en, zoo 't Gods wil is, des noods, daar aan op te offeren. Dan daar het ons, in weerwil van onze bereiuwilligheid, om alles op te zetten tot redding en behoud van het Vaderland , met alles wat daar in dierbaar is, voldrekt onmogelykzyn zal, om dat heilzaam oogmerk te bereiken, zoo lang  28 jan. ZAAKEN VAN 1785. lang ons alles ontbreekt , wat daartoe vereischt word ; daar het geheel onzeker is , of en hoe verre de Republiek van elders bekomen zal de middelen, om in het thans exideerend gebrek te voorzien; daar het niet mogelyk is te bepaalen, of de Vredee Negociatien wederom zullen konnen aangevangen worden, en nog minder, welk het fucces daar van zal konnen zyn; daar het eindelyk, zelfs in de vooronderftelling, dat de deur tot een minlyk vergelyk wederom geopend worde, niet onverfchillig kan gerekend worden, of de Republiek geheel en al weerloos , of in : ftaat zy , om ten minden eenen eerden aanval te konnen wederdaan, hebben Wy het van onzen indispenfabelen pligt geoordeeld , om zonder uitdel, bedacht te zyn op de middelen, om van nu af aan , hangende de deliberatien van de hooge Bondgenooten over de aangebodene Corps ligre Troupen, en terwyl men bezig is met het executeeren van die Plans tot oprigdng van zoodanige Corps , die door Hoogstdezelven reeds gearresteerd zyn , maar mer de executie van welken nog eenige maanden zullen moeten verloopen, eenige Troupes by een te brengen, welken den dienst van li£te Troupes eenigszins zouden konnen prsedeeren, en 's Lands Ingezeetenen, zoo veel mogelyk, tegen drooperyen beveiligen ; gelyk meede op de middelan, om, hoe gering ook het aantal zy van de Troupes, welken de Republiek op de been heeft, in vergelyking van het geene 'er tot dekking der meest geëxponeerde Vestingen en Frontieren vereischt word; als welken van nu af aan van het daar toe noodige, op verre na, niet konnen worden voorzien , evenwel een Corps d'Armée te konnen by een en in het Veld brengen, om, naar maate van de voorkomende omltandigheden, te konnen worden geëmployeerd, ter plaatfe daar zy van het meede nut zullen bevonden worden, om alle de Ingezeetenen, Steden en Provinciën van de Republiek, zoo veel met den te-  jaw. STAAT BN OORLOG. 1785. 29 tegenwoordigen ftaat der zflaken eenigszins overeengebragt kan worden, te doen deelen in het genot van die befcherming, op welke yder hunner een even gelyk regt heefc. En het is aan onze bedenkingen op twee zulke importante objecten , en aan onze welmeenende intentie, om ons met allen yver en ernst te kwyten van alle de pligten , die ons , in onze vei fchillende betrekkingen tegen over dit ong dierbaar Vaderland , ir.cumbeeren , dat hunnen oorfprong verfchuldigd zyn de beide voordellen , welken Wy de eer nebben, by deezen aan Uwe Hoog Mog. te doen, met verzoek om dezelven hoe eerder hoe beter te willen brengen ter kenn'sfe en deliberatie van de hooge Bondgenooten , welken Wy by deezen op het erniligfte willen verzocht en gebeeden hebben, om toch met al den fpoed, welken het gewigt der zaake vorderd , hunna gedachten daar over te willen laaten gaan, en ons in ftaat te ftellen tot het executeeren , 't zy van de beide bovengemelde Plans , 't zy van zoodanige anderen , als meer executabel en met 's Lands algemeene belangen meer overeenkomftig zouden mogen bevonden worden; konnende Wy Uwe Hoog Mog. op het plegtigfte verzekeren , dat het ons alleen om het behoud, den voorfpoed, en het duurzaam belang van het Vaderland te doen is , en dat ons alle de middelen, die daar toe [trekken konnen , volmaakt onverfchillig zyn ; mits zy maar dat groote oogmerk bereiken; terwyl Wy verder van begrip syn, dat men by het examen van welk Plan van defenfie het ook weezen moge, niet zoo zeer zien moet op de zwaangheden, waar aan het onderhevig is; (naardien het onmogelyk zal bevonden worden om een geheel volmaakt Plan te beraamen) als wel, of de nuttigheden, die 'er uir refulteeren konnen , en 'er van te wachten zyn , die zwaarigheden te bpven gaan, en of door de introductie en executie van anlk een Plan, zoodanige arrangementen  3o jan. ZAAKEN VAN 1785. ten worden daar gefteld , die de zaaken niet buiten haar geheel brengen , maar de gelegenheid overlaaten, om alles wederom te herftellen op den ouden voet, zonder dat men, op eenig gedeelte werkzaam zynde, het geheel daar door hooglyk benaneele. Ons eerftc voordel zoude dan daar in beftaan , of niet de hooge Bondgenooten zouden konnen goedvinden om ons te authorifeeren, om uit de differente Regimenten Cavallerie , Dragonders, en Nationaals, Duitfche en Walfche Infanterie te formeeren een Corps van 2 Compagnien lig— te Cavallerie , yder van omtrent 80 Hoofden, de Officieren, Onderofficieren, en Tambours daar onder begreepen, en acht Compagnien yder van ruim honderd Man, met de Officieren , Onderofficieren en Gemeenen, en overzulks te zamen bedraagende een aantal van omtrent duizend Hoofden; den commandeerenden en andere Officieren daar toe te benoemen , en het zelve te doen by een komen ter plaatfe, waar zulks van de meelte nuttigheid zal beronden worden, om te konnen worden gezonden en geömploieerd overal waar zy den meelten dienst zullen kon* nen praafteeren ; zullende dit Corps fuccesfivelyk konnen verfterkt en gefouteneerd worden door de Manfchappen, welken voor de andere reeds geaccepteerde Corpfen zullen worden aangeworven , naar maate zy hier te Lande zullen aankomen , en in Compagnien geformeerd konnen worden. Wy gevoelen zeer wel, dat een Corps van omtrent duizend Man ligte Troupes op verre na niet toereikende zal zyn , tot den dienst, tot welken men het zelve zoude konnen noodig hebban, en zouden, om die reden, gaarne aan Uwe Hoog Mog. geproponeerd hebben, om het zelve veel grooter te maaken; indien Wy daar van niet waren wederhouden geworden, door de compleetfte overtuing, dat het uittrekken van een grooter aantal van Manfchappen uit de ove. n-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 3« rige Regimenten in dienst van den Staat , aan die Regimenten zoo ten uitenten nadeelig zyn zoude, dat de meelten derzelven , zoo niet allen daar door geheel buiten ftaat zouden geraaken, om in het aanltaande voorjaar met vrucht te konnen worden geëmployeerd ; vermits het ligtlyk te begrypen is , dat men in dit Corps niet wel anders dan geoeffende Manfchappen zoude dienen te plaatfen, zoo men 'er eenige nuttigheid van te wachten heeft, welken, uit de andere Regimenten getrokken, en door ongeoeffen ie Recruuten geremplaceerd , die Regimeniën te veel zouden ontblooten. Wy hebben , om die reden, gemeend , ons te moeten borneeren, om Hechts twee Man per Compagnie tot dit Corps te employeeren , en zyn van gedachten , dat dezelven aan de refpective Ritmeefters en Capiteinen van 's Lands wege zouden moeten worden vergoed, op zoodanig eene wyze, dat de uirgetrokkene manfchappen, zon. der nadeel vaa dezelve Ritmeefters en Capiteinen, mogen konnen worden geremplaceerd, en dat, ten dien einde, voor yder Ruiter met zyn paard, doch zonder de armature, als welke veel ligter zoude moeten zyn, zoude moeten worden betaald 132 Ryksdaalders ; voor yder Dragonder met zyn paard, meede zonder arroa*üre , 124 Ryksdaalders; en voor elk Soldaat 60 Ryksdaalders, en zulks , uit hoofde van de difrkulteit der recruteeringe , en de excesfive duurte der Recruuten. Byaküen de hooge Bondgenooten dit voordel zouden mogen agreëeren , zouden Wy tot het gemelde Corps, zoo veel mogelyk, niet anders employeeren dan zoodanige manfchappen , die ten minften drie jaaren gediend hebben, en zich daartoe vrywilliglyk zoudtn aanbieden ; waar door ontegenzeglyk het zelve beftaan zoude uit de Eüte van de geheele A mé^, en dus hoop geeven, dat het met veel nut zoude konnen geëmploieerd worden. Tot het Commando daarvan  32 jan. Z A AKEN VAN 1785. van zouden Wy een geëxperimenteerd Officier benoemen, en de overige Officieren verkiezen , meede uit de Armée van den Staat, en wel, by voorkeur , de zulken, die zich insgelyks daartoe vrywilliglyk zouden aanbieden , en by dit bewys hunner ambitie en yver voor 's Lands dienst, nog voegen de meefte applicatie, en de beste conduiies. Voor dit Corps vertrouwen Wy, dat de Bondgenooten wel zullen willen beftemmen eene convenabele betaaling, op den voet van de overige Regimenten in dienst van den Staat, te weeten de Cavallerie op den voet van de Cavallerie, en de Infanterie op den voet van de Infanterie; terwyl het ons voor het belang van den dienst nood'zaaklyk voorkomt, dat de manfchappen, tot dit Corps behoorende, zich niet confidereeren als fltchts uit andere Regimenten gedeta. cheerd; (waar uit veelligt jaloufien en andere inconvenienten refulteeren zouden) maar als een gefcpareerd Corps van uitgeleezene Manfchappen , op dat daar door hunne ambitie, om zich, by alle gelegenheden, te diftingueeren, des te meerder moge worden opgewekt. En om, zoo veel mogelyk, de oprigting van dit Corps te verhaaften, oordeelen Wy, Uwe 6 Hoog Mog te moeten in confideratie geeven, of boogstctezelven niet zouden gelieven goed te vinden, om, hangende de deliberatien van de Bondgenooten over dit voordel , den Raad van Staate te verzotken, om, met onze concurrentie, de noodige Petitie te formeeren voor de onkosten van dit Corps, en aan Uwe Hoog Mog., zoo ras mogelyk, te doen toekomen. Ons tweede voordel heeft tot object een Plan van eene vry grootere ex-enfie , en teffens ook van eene veel meer geëxtendeerde nuttigheid. 't Geen ons daar toe aanleiding gegeevin heeft, is, aan den eenen karn, de zwakheid van de Armee ; de difficulteiten , die 'er zyn om dezelve nu ie brengen tot eene convenabele ftetk-  jan, STAAT EN OORLOG. 1785. 33 fterkre; en de onzekerheid, of en in hoe verre het mogelyk zal zyn, om , in weerwil van de daartoe f.angewendde poogingen, daar in te zullen reusl'teren, en , aan den anderen kant , de yver. zederd eenigen tyd, door zeer veelen van 's Larnls Ingezetenen betoond , om zich in den Wapenhandel te oeffenen, en die Wapenoefening te doen dienen ter verdediging van het Vaderland. Van deezen loflyken yver zouden Wy hart]yk wenfeheo, dat daadlyk geprofiteerd worden mogr , rot wezenlyke bevordering van 's Lands waare belangen ; en daar Wy , onder verbetering , begrypen , dat geheele Burgeryen in de Steden, en op de Dorpen , niet zonder merklykeu ondienst van die Steden en Dorpen, daar uit getrokken konnen Worden , om zich te laaten emploieeren ter plaatfe, alwaar het gevaar het grdotite is , of zoude konnen worden, en waar nochtans het aantal der ftrydbaare manfchap niet groot genoeg is, verbeelden Wy ors, dat de verdediging van het Vaderland door de bovengemelde Wapenoeffeningen veel meer zoude konnen bevorderd worden , en het gemeene Land zelf daar uit dus meerder nut trekkên, wanneer het mogelyk was , om, in ydere Provincie , een zeker aantal van ftrydbaare Mannen, uit de Burgerye genomen 4 by een te trekken , em re dienen tot bezetting van die Steden en Vestingen, yder in zyne eigene Provincie, die als het Frontier en de fterkte van elke Provincie moeten worden aangemerkt. Hier over onze gedachten hebbende laaten gaan, is het ons voorgekomen , dat, in elke Provincie , aan 's Lands Ingezetenen , zoo in de Steden, als ten platten Lande., zoude konnen worden gelegenheid gegeeven, om waarlyk hun Vaderland , in den prasfeiuen nood , vry• williglyk en ongedwongen , van wezenlyken dienst te zyn , door het oprigten van Compagnien, in elke Stad en Diftrict, onder het comXXVII. deel. C man-  3+ jan. ZAAKEN VAN 1785. mande- van zoodanigen van hunne Meedeburgers, als zich daartoe al mede vrywilliglyk zullen aanbieden, en door de refpeetive Magidraaten en Geregten , of op zoodanige andere wyze, als de Heeren Staaten der refpeetive Provinciën , ten meelten diende van den Lande, zullen oordeelen te behooren, daar toe zullen worden uitgekoozen. Naar onze gedachten, zouden alle die vrywillige Burgers behooren te worden gerangeerd in Compagnien van honderd Man , en over elke Compagnie aangedeld een Cipitein, eenLieutenant , een Vaandrig, vier Sergeanten , acht Corporaais, en twee Tambours; de Officieren te verkiezen door de Magidraaten en Geregten, en de Onderofficieren en Tambours door den Capitein van elke Compagnie, Die geformeerde Compagnien zouden nooit, zonder expres confent van de Heeren Staaten van elke Provincie, buiten haare eigene Provincie getrokken ; maar in Garnizoen konnen gelegd worden in de Frontieren van yders Provincie om dezelven , te gelyk met de Troupes van'den Staat, aldaar in Garnizoen , en onder de ordres van den Gouverneur , Commandeur of Commandeerenden Officier, te helpen bewaren en defendeeren ; op dat Wy hier door gelegenheid mogen bekomen, om de Garnizoenen van die Steden en Vestingen zoo veel te verminderen , dat wy daarvan een meer of min aanzienlyk Corps d'Armée konnen byeen brengen, om in het open Veld de Vyandlyke aanvallen aftewachten , en de minst voorziene gedeelten van de Republiek eenigzins te beveiligen. De Officieren , Onderofficieren, en gemeene Burgers zouden , geduurende den tyd van hun engagement, ten minden behooren te genieten dezelfde Soldy, als de overige Troupes van den Staat, en buiten hunne Provincie geëmploieerd wordende , nog daar en boven zoodanig douceur , als hun door de Heeren Staaten der re* fpêc-  Jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 3j fpeclive Provinciën , ter aanmoediging , "zoude mogen worden toegelegd; maar, daar derzelver engagement alleen wezen zoude voor den tyd der tegenwoordige onlusten met Zyne Keizerlyke Koningklyke Majetteit, zoude het zelve ook aanftonds eindigen, zoo haast als 'er , of etn vergelyk getroffen , of de Vrede geflooren zal zyn, en een ygelyk dezer Vrywilligers zicfi we. derom konnen begeeven , werwaarts het hein zoude goeddunken , als zullende dan ipfo fa£io van allen Militairen dienst ontflagen zyn. Na dit öntflag, zoude aan de Officieren, Onderofficieren en Gemeenen, die zich wel zullen gedraagen hebben, konnen worden vrygelaaten, om, als een bewys hunner betoonde Vaderlands, liefde en dapperen Heldenmoed , de Uniform , van elks Compagnie, hun leven lang geduurende , te blyven draagen , en boven dien aan elken Gemeenen , die dit zoude willen accepteeren, eene Gratificatie toegelegd van ƒ25 o o 's jaars, hun leven lang geduurende. Wy meenen , het aan de deliberatien van de hooge Bondgenooten te moeten overlaaten , of de Soldy voer deeze vrywülige Manfchappen, geduurende den tyd van derzelver dienst, en de G'atificatien, na derzelver ontflag, aan hun toe te leggen, door de gezamentlyke Bondgenooten, op Petitie van den Raad van Staate, yder voor deszelfs Quote, zullen worden betaald; dan wel, of ydere Provincie voor haare rekening zal neemen de betaaliug, die aan de in voegen voorfz. geëngageerde Vrywilligers, in die Provincie zoude moeten gedaan worden. Zoo lang de Armée van den Staat niet door deeze , door foortgelyke , of door andere middelen , zal wezen verlterkt, en tot eene conve. nabele hoogte gebragt; of zoo lang als geene der buitenlandfche Mogendheden zich ten voordeele van de Republiek verklaard , en aan dezelve een daadlyk toereikend fecours zal hebben C 2 toe»  S6 jan. Z AA KEN VAN W toegezonden, zal het voor ons en voor ieder een onmoselyk bevonden worden, om Staatsch Vlaan ■ derengenyStaaisch Braband, te gelyk met de Frontieren van den Staat, aan den kant van den ïs. fel, in veiligheid te brengen, of een gerustftellend Plan van defenfie van alle de geëxponeerde gedeelten van de Republiek te beraamt. Zoo men dan de geringe magt van den Staat zoude willen verdeden , zou men het grootfte gevaar loopen van, overal te gelyk aangevallen wordende alles te gelyk te verliezen: terwyl, wanneer men flechts voor een gedeelte zorgt (welk gedeelte het dan ook wezen moge , en geen een gedeelte is 'er, waar voor compleet gezorgt kan worden) de Bondgenooten en Ingezetenen, die het meest onmiddellyk belang hebben in de confervarie van die gedeelten, die onvoorzien zouden moeten gelaaten worden, zich deswegens beklaagen zullen , en wel met het hoogde regt. Maar indien deeze onze voordellen , inzonderheid het laatde, dpor de hooge Bondgenooten geagreëerd, en Wy geauthonfterd mogten worden, om het zelve in alle de Provinciën in het werk te dellen ; indien het vervolgens by onze Landgenooten het fucces hebben mogt, het welk Wy meenen , van derzelver zucht tot behoud van het Vaderland , en van hunne Vry* heid , te mogen verwachten ; zouden Wy ons eenigzins in ltaat gefield zien, om de meest geëxponeerde en gevaarlykde posten te konnen bezetten , waar door met eenige meerdere gerustheid zou konnen worden afgewagt de tyd , dat de Armée zelve op de eene of andere wyze: zal konnen worden verderkt. In allen gevalle hotr den Wy ons verzekerd , dat , al konden Wy ons geenerleien buitenlandfchen byftand belooven , deeze gewapende toeftand van de Republiek by het op nieuw hervatten d-r Negociatien óver een Vergelyk , niet anders dan eene gelukkige influentie hebben zoude op de condi-  JAN. STAAT £N OORLOG. 1785. 37 tien, welken voor haar zullen konnen bedongen worden. Waar meede, ' Hoog Mogende Heeren, Wy Uwe Hoog Mog. beveelen in Gods heilige protectie. In 's Gravenhage den 17 January 1785. (Was get.) w. PR. v. ORANGE. XW. ExtraB uit de Refolutien van de Heeren Staaten van Holland en Westvriesland; behelzende Refcripfie der Staaten van Gelderland, op hun Ed. Gr. Mog. Circulaire Misfive , nopens den ftaat van 's Lands Frontieren. In dato 21 January 1785. Ontfangen een Misfive van de Heeren Staaten van Gelderland, gefchreeven te Nymegen den 17 dezer, tot Refcriptie op hun Edele Groot Mog. Misfive van den 26 November, en het daar by gevoegd gedrukt Exemplaar van het Rapport, nopens den ftaat van 's Lands Frontieren, Magazynen en Arfènaalen, breeder hier na geinfereert. Fiat infertio. Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verftaan , in afwagting der refcriptien van de andere Provinciën op de circulaire Misfive, de voorfz. Misfiye aan te neemen voor notificatie. Accordeert met de vootfz. Refolutie. EDE» c3  ,S ja». ZAAKEN VAN 1785. EDELE MOGENDE H6.EREN , BYZONDERE GOEDE VRIENDEN , NAGEBUUREN EN BONDGENOTEN ! Ter gelegenheid van Onze tegenswoordige extraordinaire Staats-Vergadering , hebben de Raaden van Onzen Hove Provinciaal, onder andere Stukken, aan Ons overgebragt Uwer Edele Mog. Misfive , gefchreeven in den Hage den aö November jongstleeden , hebbende tot Bylaage een gedrukt Exemplaar van het Rapport van U Edeje Mogende Gecommhteerdens , nopens den ftaat van 's Lands Frontieren, Magazynen en Arfenaalen , nevens de daar toe fpecteerende Bylaagen; en welke U Edele Mog. van dien aart waren toegefcheenen, dat U Ed. Mog. gemeend hadden, dezelve te moeten brengen ter kennisfe van de nfpeftive Bondgenooten ,. ten einde over de voorfz. gelteldheid van 's Lands Frontieren en Magazynen , met kennisfe van zaaken te kunnen oordeelen; verzoekende U Ed. Mog. Gecommitteerdens , dat wy Onze Gecommhteerdens ter Generaliteit zouden willen gelasten, om met U Edele Mog. tot een fpoe. dig herftel van het vervallene, zo veel mogelyk, vooral in de tegenswoordige omftandigheden van zaaken, te concurreeren, en daar toe de nodige aanfchryving aan den Raad van Scaate te helpen doen. Wy bedanken U Edele Mog. voor deeze vriendnabuurlyke communicatie; en, gelyk U Edele Mog., met betrekking'tot 's Lands Fortificatiën , geene bcetere middelen tot een fpoedig herftel zyn voorgekomen , dan dat de zaa. ken ter Generaliteit daar heen werden geriirigeert , dat door den Generaal Major en Direc. uur Generaal du Moulin, volgens zyne Memorie van den 27 Augusty 1781 , aan den Raad van Staate in het breede opgegeven, mogen werden gedaan'de noodige Infpectien en Waterpaslingen , alomme door 's Lands Frontieren, mks- ga-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 39 gaders gemaakt zoodanige Kaarten, als welke op verfcheide Plaatfen niet voor handen zyn ; ten einde alzoo een generaal Plan van defenfie voor de Republiek te kunnen formeeren, en dat voorts mogen worden ondernomen , en met allen mogelyken fpoed voortgezet , alle die Concepten van denzelven Directeur Generaal , welke bereids aan den Raad van Staate overgegeeven zyn , en waar op het werk voor lang had kunnen worden ondernomen ; ten minften dat de Raad van S:aate moge worden gelast, om zoodanige verbeeteringen in de Frontieren, en op alzulke Plaatfen te dosn , als na ingenomen advis van den Chef der Genie , na de tegenswoordige omftandigheden, meest dienftig en uitvoerlyk zal zyn. En wyders, met opzigt tot de middelen , welke zouden kunnen dienen, om het verval van 's Lands Magazvnen en Arfenaalen, op de beste en fpoedigfte wyze, te herftellen, dat de zaaken ter Generaliteit meede daar heenen zouden behooren te worden gedirigeert, dat den Raad van Staate werde aangefchreeven, om met de meeste fpoed te doen aangieten het noodige Metaal Gefchut, en voorts te doen aankoopen het nog deficieerend Yzer Gefchut, met deszelfs verdere Munitiën en toebehoorens ten Oor- 10Zoo hebben wy, by onze Refolutie van heeden ,• Onze Gecommitteerden ter Generaliteit geauthoTifeert , om met U Ed. Mog. te concurreeren , tot aanfchryving aan den Raad van Staate j ten einde de voorgeflagene Infpettien en Waterpasfingen , alomme door s Lands Frontieren worde werkftellig gemaakt ; en dat de Plans , tot defenfie van dezelve geformeert, aan de Bondgenooten worden gecommuniceert, om daar omtrent zoodane Refolutie te neemen, als bevinden zullen te behooren; en dat voorts, met de meeste fpoed, het noodig Metaal GeC 4 fcnut  40 jah. ZAAKEN VAN 17B3. ichut aangegooten , en het nog deficieerend Y' zet Gefchut , met deszelfs toebehooren , ingekogt worde. Waar van wy niet hebben mogen afwezen, U Edele Mog. deeze kennisfe re g-evcn. Deeze hier meede eindigende , zul!' 11 wy, Edele Mogende Heeren, byzondere gQede Vrienden , Nagebuuren en Bondgenooten , U Edele Mog. beveelen in Godes heilige befcherminge. Gefchreeven te Nymegen den 17 January 1785. (Onder ftond) Uwer Edele Mog. goede Vrienden. De Staaten des Furftendoms Gelre, en Graaffchaps Zutphen. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) J. IN Dï BKTOUW:. XIV.  jaw. STAAT EN OORLOG. i78£. 41 0 XIV. Refolutie van de Staaten van Holland en Wéstfriesland, tot Ampliatie der Vrydammen van 's Lands Middelen in opzigt der Diaconièn en optnbaare Godshuizen , ook tot de Roomfche Armen en Godshuizen. Genomen in dato 22 January 1785. By refumptie gedelibereerd zynde op het Rapport, den 22 Mey des voorleden jaars ter Vergadering uirgebragt door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden tot de zaken van de Finr.ncien , hebbende tot voldoening aan Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie Commisforiaal van den 27 February te voren, met de Heeren Gecommitteerde Raden, in den Hage en te Hoorn refideerende, geëxamineerd het gemoveerde door de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem, op hoedanige wyze de hatelyke distinctie, die ten aanzien der invordering van 's Lands Geregtigheden in de Ordonnantiën van Hun Ed. Groot Mog. tusfchen de Roomfche en andere Christelyke Gezindheden voorkomt, zoude kunnen yvor-« den weggenomen, en tendeerende dat Rapport tot een ampliatie met een gelyke favorabele voorziening voor de Godshuizen van die der Joodfche Natie , dewelke met publicque authoriteit der Magiftraten van de refpecïive Steden zyn geërigeert , onder de pracautien tegen alle misbruik en fraudes , die geoordeelc zouden worden van noden te zyn; als meede op het advis van de Heeren O-committeerde Raden van den 14 Odlober des voorleeden jaars , en den 22 ter Vergadering ingekomen tot voldoening aan Hun Ed. Groot Mog. Refolutie van den 26 Augustus te voren, onderzogt hebbende de prscautien , welke zouden moeten dienen tot weering van alle misbruik en fraudes , die by gelegendheid van het verleenen van Vrydommeu aan de Roomfche, en fpeciaal aan de Joodfche Godset j 0f  42 jan. ZAAKEN VAN 1785. of Armhuizen, op publicque authoriteit der Magidraten van de reipect-ive Steden geërigeert, plaatl zouden kunnen hebben. Is goedgevonden en verdaan, by ampüatie van het XI Artykel van het laatst geëmaneerd generaal Piacaat te verklaren , dat het geen aldaar wegens de Vrydomrnen van 's Lands Middelen en Regten, in opzigte van de Diacori n en publicque Godshuizen is geftatueer i, voortaan meede plaats zal hebben omtrent de A^men en Gidshuizen der Room^ch-gezinden in h'et generaal, alwaar zig die op publicque authoriteit in deze Provintie zouden mogen bevinden , zullende van alle Goederen en Waaren, impost fubjecT:, en ten behoeve der Roomfche Gods- of Armhuizen ingekogt of ingtflagen wordende , den vollen impost volgens de Ordonnantiën moeten worden betaald, des dat op het einde van ieder jaar door Armbezorgers of Regenten dier G rdfs- en Armhuizen zal worden geformeert een Lyst of Notitie van de Impost fubjerfle Waaren en Goederen , by hun ten dien einde gekogt en ingeflagen , dat de Lysten of Notitien door twee Armbezorgers of Regenten g. certificeert en onderteekend jaarlyks in de maand January van yder jaar , met exhibitie der bewyzen, lat de Impost daarvan reëelyk betaald is, zullen mo ten worden overgezonden aan de Heeren Gecommitteerde Raden , yder in zyn Quartier, ten einde die gezien , geëxamiueert, en in ordre bevonden zynde , verder aan Hun Ed. Gr. Mog. ter approbatie te worden toegezonden, met verzoek van authorifatie, om daarop de reditutie te doen , wordende de Heeren Gecommitteerde Raden, yder in zyn Quartier, geauthorifeert, aan deze Refolutie de nodige ex cutie te geven; — ende voorts goedgevonden en verdaan, dat door de Heeren van de Ridderrchap en verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot de zaken van de Financiën, met de Heeren Gecommitteerde Raden, jn den Hage en te Hoorn refideerende, zal worden geexhibeert, hoedanige praecautien ten aanzien van de Toodfche Natie, by het verleenen van gelyke Vrydomrnen aan dezelve , plaats zouden kunnan hebben, en v de  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 43 de Vergadering daaromtrent gediend van derzelver confideratien en advis. Accordeert met de voorfz. Refolutien. XV. Waarfchoumng der Regeeringe van Gorinchem, tegen het uitfieeken van den Flag uit de Kerk of anderen Torens. In dato 25 January i/85. Drosfaard, Burgemeederen, Schout en Schepenen, conftituerende de Wet der Stad Gorinchem en 's Lands van Arckel, met groote aandoening, en reet geene mindere verontwaardiging, vernomen hebbende, dat men in den Dorpe Hoornaar, Lande van Arcke), heeft kunnen goedvinden, om gister, zynde geweest den 24 dezer , op den Kerk-toorn aldaar te plaatzen een Vlag, dezelve te laten afwayen, en hierdoor te verwekken de uiterfte condernatie ouder de goede Ingezeetenen van deze Stad en het Land van Arckel; wyders geconfidereerd zynde , dat alle onderneminge van dien aart, eigener aucforiteit, zelf zonder de minfte aanleidende wettige oorzaak, door zommige onrustige Ingezeetenen begonnen , niet alleen ten hoogden zyn aftekeuren, maar ook, vooral in de tegenswoor* dige tyds-omdandigheden, daar de Ed. Gr. Mog. Heeren Staaten dezer Provintie , onze hooge Overigheid, by Hoogstderzelver onlangs geëmaneerde Placaat van den 16 Juny 1784 alle diergelyke onderneminge aanmerken, als Oproerleuzen , drekkende tot perturbatie van de goede rust, op het kragtigfte behooren gefluit te worden. Is goedgevonden en verdaan, by provifie en onver* minderd de nadere deliberatie van Hun Ed, Gr. Achtb. over deze erndige materie , ook in verwagtiog, dat men in dit geval, van wegens het Officie Fiscaal alhier  44 Jait. ZAAKEN VAN 1785. hier niet inactief zal blyven in het uitvoeren van de gemanifesteerde begeerte van den Souveraain, by het gemel.ie Placaat vervat, den S adhouder van den Hoog Ed. Heer Drosfaard , ferieufelyk te gelasten, zoo als dezelve gelast word by dezen, om zich, naar behooren geadfisteerd, immediaat te vervoegen naar Hoornaar, en aldaar, door zoodanige middelen, als, naar voorkomen van zaken, de convenabelfte zullen bevon* den worden, de voorichreven Vlag van den Toorn in fe trekken, en dezelve met zig binnen deze Stad overtebrengen ; werdende alle en ygelyk by deze ernftig gerecommandeerd, zig te wagten, van diergelyfce, en alle andere onderneemingen , die in het minft? kunnen ftrekken tot ftporing van de goede rust, zullende tegen de overtreders , op het rigoureuste, conform de Placaten van den Landen , werden geprocedeerd. — En ten einde een iegelyk hiervan kennisfe bekome, zal deze te Hoornaar worden gepubliceert, en geaffigeert, daar en zoo 't gebruikelyk is. Actum ter Vergadering van de Wet, den 25 January Ï73J. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van dezelve, (Was get.) s. c. brouwer. XVL  jan. STAAT EN OORLOG. 178^ 45 XVI. Extraêt uit de Refolutien van de Edele Groot Achtbaare Heeren van den Oudraad der Stad DorH recht \ in derzelver Vergadering genomen; raakende zekere opfchuddir.gen over het uitloot en van den derden Man, en het uitfteeken van een Oranje-vaandel. In date 15 January 1785. De Heer prsfiderende Burgemeefïer Mr. Willem Bartholomeus van den Santheuvel t heeft ter Vergaderinge voorgedragen , dat gisteren namiddag zig hier in de Stad verfpreid hebbende een gerugt, dat eenige Ingezeetenen van SÜedrecht, misnoegd over 't Wapenen van den derden Man by loting, zig zonden geattroupeerd , een Orange Vaandel op den Dyk geplant , de Vlaggen van de Schepen afgenomen, en verfcheide baldadigheden en geweld zoo te Sliedrecht als te Giesfendam gepleegd hebben; en voornemens waren zig ten zeiven einde naar Papendrecht te begeven. — Hy daarvan geïnformeerd wordende, enz. — en dat Heeren Burgemeefleren zig niet genoeg kunnende Iouëeren over de naauwkeurigheid, bereidwilligheid en bedaarden yver door de Officiers van de Burgerwagten , Schuttery , en het Genootfchap de Vryheid en hunne onderhebbende Corpfen , de gepasfeerden nacht betoond; hy Heer pranldeerende Burgemeefter de Vryheid nam, om aan Hun Ed. Gr. Achtb. in bedenking te geeven, of, Hun Ed. Gr. Achtb. niet zouden konnen goedvinden, aan de voorfz. Officieren 't genoegen van deze Vergadering te doen blyken, en hun en hunne refpecYive Corpfen dieswegens te bedanken. ■ Waarop gedelibereerd, enz. —• En hebben Hun Ed. Gr. Achtb. gevoelig van zig bv deeze gelegenheid, op nieuws bevestigd te zien in de gunftige denkbeelden, welke Hun Ed. Gr. Achtb. altoos van den yver eu trouw hunner weldenkende Burgery gevoed hebben, laatftelyk goedgevonden en verftaan, aan de Officieren van de Burgerwagt, de Schuttery van St. Joris Doelen,  46 jan. ZAAKEN VAN 178J. Jen, en het Exercitie-Genootfchap de Vryheid, ten uittéiften hun genoegen te betoonen over de promptitude, den wel beftierden yver, 't voorzigtig beleid, en het bedaard overleg , welk zy gisteren avond en den gepasleerden nagt getoond hebben, om de rust, veihaheid en goede order binne deze Stad te handhaven, als mede over de welmeenende blyken van bereidwilligheid, gepasten iever en trouw door de Burgerwagt, Schutters en Leden van 't Gtnootfchap ten zeiven tydeu gegeeven , en hun dieswegens te bedanken, zoo als dezelve daarvoor bedankt werden, by deze , wordende de Heer pradidferende Burgemeefter ten dien einde verzogt, aan de Officieren van de voorfz. Corp. fen , voor ieder Corps- Extract dezer Refolutie , mee een compliment ter materie diende, ter hand te (lellen, en hun te verzoeken, om dezelve aan de Burgerwagt , de Schutters en Leden van 't Genootfchap de Vryheid, by de eerde bekwame gelegenheid te commutneeeren. — En zal Extract dezer gegeeven worden aan Heeren Burgemeelteren , om te ltrekken tot Hun Ed. Groot Acntb. informatie , en zullen voorts aan den Heere prajfideerende Burgemeetter de nodige Extraéten voor de Burgerwagt, de Schuttery en 't Geuoottchap de Vryheid, ter hand gefield worden. Accordeert met de voorfz. Refolutie. (Was get.) PS. GEVAERTS, XVII.  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 47 XVII. Misfive van de Regeering van 's Hertogenbosch aan de Staaten van Holland en Westfriesland, over het Generaliteit Rapport, raakende het different over de Verkoopivg der agtergela/ittr.e Goederen des Hertogs van Brunswyk. Ingeleverd in hun Ed. Gr. Mog. Vergadering. In dato 26 January 1785. Ontfangen een Misfive van Scheepenen, G< fwoorens en Raaden der Hoofdftad '3 Hertogenjjosch, gefchreeven aldaar den ai dee.ier, houdende de reedenen hunner tnevlugt tot de Bondgenooren , over het Generaliteits Rapport van den 7 te vooren , op het different tusfclien den Auditeur M iitair en den Vendumeester derzelve Stad , wegens de verknoping der agtergelaate Meubilaire Goederen van den Hertog van Brunswyk, in verwagting, dat hun Edele Groot Mog. van de gronden rot hun adres aan hun Hoog Mog. ter zaake voorfz. geinformetrt, geen zwarigheid zouden maaken hunne Gecommitteerdens ter G:neraliteit te authorifeeren , om voor het verzoek by derzelver Requeste gedaan, te advifeeren; volgende dezelve Misfive hier na breeder geinfereert. Fiat infertio. Waar op gedelibereerl zynde, is goedgevonden en verftaan , dat het voorfz. Rapport zal worden gt examineert door de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem, en verdere hun Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden tot de zaaken van de Juftitie, en de Vergadering daar op teffens by het Commisforiaal van den 14 deezer, op het voorfz. Generaliteits Rapport van den 7 te voren gediend van derzelver confideratien en advis. Accordeert met de voorfz. Refolutien. ede»  4« Jan. ZAAKÈN VAN i/85| edele groot mogende heeren, Na dat Zyne Doörlugtige Hoogheid de Heer Hertog van Brunswyk reeds zyne diraisfie van alle deszelfs Militaire Charges in dienst van dezen Staat had bekomen, ons daar van op den 25 Ocïober des afgeloopen jaars 1784 kennis gegeeven , met byvoeging, dat het Commando over het Guarnifoen, als daar mede niet meer te c^oen hebbende , had overgegeeven aan den Generaal Major en Commandeur dezer Stad Robbert Douglas, en daar op des anderendaags ait deeze Stad 's Hertogenbosch was vertrok* ken , is in deezer Stads Courant van den 21 December {784 eene Advertentie geplaatst, dat hoogstdeszelts agtergelaate Meubilaire en andere Goederen publicq zouden worden verkogt, waar van nadere onderrigting te bekomen was by den Auditeur Militair Versfeit alhier.. De Pagter van den Ouden Kleer-Accyns , of Vendumeef-rer deezer Stad, aan wien , volgends eipresfe R< folutien van de Ed. Mog. Heeren kra en van Staate, in datis 26 Aprl 1741 en 27 December 1751, buiten tegenfpraak competeert het verkoopen van zoodanige Goederen, toekomende aan Militairen , die niet onder het Guarnifoen behooren, heeft niet nagelaaten voor-* noemde Auditeur Militair geregtlyk te droen afvraageu-, wie de voorfz Verkooping zou doen , en tot antwoord bekomen, dat hy Auditeur fustineerde, daar toe te zyn geregtigt : terwyl gemelde Pagter zig voorts by Requeste aan ons heeft geaddresfeert en verzogt by zyn goed regt in deeze tegens voornoemden Auditeur Militair te worden gemaintineerr. Wy hebben, Edele Groot Mog. Hf eren, uit hoofde van het hier voor aangehaald duidelyk en Scuverain Declaratoir , een- en andeimaal door den Raad van Staate gegeeven, en dus op fundament eener oppofme van den Auditeur Militair tegens eene klaare en generaale Wet wel  jan, STAAT EN OORLOG. 1785. 4? in deliberatie genomen, of het niet alzoo voeg. zaam zou zyn , om dit verfchil te maaken tot een object van de ordinaire Juftitie, en daartoe by den Raad van Braband tegens voorfz. Auditeur Militair te verzoeken een Mandament peenaai met maintenue , zoo dra hy ondernam die Verkooping te doen : dan overwegende de longeur en kostbaatheid, waar aan de Procedures doorgaands onderheevig zyn, hebben wy, mede uit mesnagement , verkozen ons daar over by een Politicq Addres aan hun Hoog Mog. te wenden, zoo als wy ook op den 27 December van het voorleeden jaar 1784 by Request hebben gedaan , daar in de voorfz. zaak te kennen gegeeven, en in het breede geallegeert de reedenen , waarom wy vermeenen , dat de voorfz. Meubilaire Goederen van den Heere Hertog van Bruswyk , onzen geweezen Gouverneur, niet door den Auditeur Militair van het Guarnifoen alhier, maar door onzen voornoemden Pagter, of Vendumeefter, moeten worden verkogt, met verzoek, dat zulks ook alzoo by hun Hoog Mog. mogt worden verft aan: gelyk hoogstdezelve dan ook aanftonds de voorfz. te doene Verkooping provifioneel hebben gefurcheert, dog het Reqoest , door ons geprefenteert , gemaakt Commisforiaal met den Raad van Staate. Daar wy nu op geen andere dan favorable dispofitie konnen ftaat maaken, wierden wy dezer dagen niet weinig gefurpreneert, wanneer wy, fenoon van ter zyde, egter in het zeekcre wierden onderrigt, dat op den 7 dezer loopende maand January ter Generaliteit was ingekomen het Rapport van de Heeren uit hun Hoog Mog eu van den Raad van Staate, tot het examineeren van voorfz. Request gecommitteert, het geen was liggende in faveur van het gefustineerde vat? den Auditeur Militair : doch waar op by hun Hco* Mog. nog niet finaal was gerefolveert; dewyl het Rapport door drie Provinciën was overgenoomen , daar vier andere XXVII. düel. D Pro-  50 jan. ZAAKEN VAN I78J. Provinciën hadden aangenoomen zig nader te verklaaren. Wy hebben derhalven, Edele Groot Mogende Heerén , vermeend in deeze gelegenheid der zaake niet te mogen Uil zitten, maar onzen toevlugt tot ieder der Horge Bondgenooten in het byzondtr te moeten neemen; uit overweeging niét alleen , dat door zoodanige Refolutie eene aanrrerklyke infrattie zu worden toegebragt aan dé ordinaire en Civile Jurisdictie , die wy de eere hebben in den nann van hun Hoog Mog. als Reprefentanten der gezamentlyke Eondgenoten te excrceeren , en daarentegens in dit opzigt aanleiüng gegeeven, om nog in hooger top te doen ryzen éë Militaire Jurisdictie, welke tot hier toe in de Generaliteit rot geene geringe ongeleegenheid blyft aanhouden, nierregenflaande dezelve door alle de Hooge Bondgenooten in de lefpecYtve Provinciën, ten aanzien van Civile zaaken, is gemortifkeert : maar ook uit aanmerking van het nadeel het geen Stads Finantie, ten wiens behoeve de oude Kleer-Accyns, als een gemeen Middel , jaarlyks alhier word. verpagt, in dit en in andere gevallen by vervolg Itaat te ondergaan : weshalven wy , die voor hét een en ander piigtshalve moeten waaken , met geene onverfchillige oogen zouden konnen aanzien , welke Refolutie daar omtrent by bun Hoog Mog. (laat genomen te worden. Het zy ons dan, Edele Groot Mogende Heeren, gepermitteert, de voorfz. zaak aan U Ede> le Groot Mogende byzondere attentie by deeze aan te beveelen, met nedrig verzoek, om ü Edele Groot Mog. de nodige opening der gronden , waar op de fuftenue van deeze Stad gevestigt is, door derzelver Heeren Gecommitteerdens ter Vergadering van hun Hoog Mog. te laaten geeven, als wanneer wy geenzints twyffelen, of U Edele Groot Mog. zullen dezelve van dien aart vinden , dat daar tegans in het geval voorhanden met geen den miniten fchyn van  JAN. STAAT EN OORLOG. 173* §t van reede konnen werden ingebragt, gelyk wy vermoeden te zyn gefchied, nog de inhoud van hun Hoog Mog. Refolutie van den 19 September 1713 , nog die van den 26 Maart 1745$ tot welke , als in een fpeciaal geval , de eeisigemelde, eenen generalen regel vervartende, van applicatie gemaakt; gemerkt deeze beide Refolutien, in plaats van onze fultenue n het voorhande geval te verzwakken , integendeel dezelve ten fterkfte corrobereeren. Immers daar by is met zoo veele woorden verklaart, „ dat de Goederen van Militairen, NB. in aclueelen dienst van den Lande zynde , of daar in komende tl fterven, in cas van publicque Verkoopinge doof den Auditeur , en niet door den Stokhouder of Vendumeefter moeten worden verkogt:" En het is op dien grond , dat by hun Hoog Mog. Re. folutie van den 26 Maart 174J, aan den toenmaligen Auditeur Militair van het Guarnifoen alhier de verkooping der Meubüairen van den Prins van Holltein-Beek , die NB. in aclueelen dienst van den Lande zynde , ah Gouverneur1 deezer Stadt, alhier overheden was , is toegeweezen. D >ch geheel anders is het met het tegenswoordig geval van den Heere Hertog van Brunswyk geleegen : Deeze ié voorzeeker niet meer1 in a&ueelen dienst van den Lande , veel mirt gthoorende tct het Guarnifoen, waar meede dezelve voor zyn vertrek van hier verklaarde, niet meer te doen te hebben , ook is hoogstdezelve daar in niet komen te fterven , maar zyne dimisfie van alle Militaire Charges, by hem hier te Lande bekleed , ook als Gouverneur deezer Stad bekomen hebbende , heeft hoogstdezelve het Territoir van deezen Staat verlaaten , en kan dus in dat opzigt niet anders, dan als een particulier worden geconfidereert, op welken van eene volkome applicatie zyn alle de gronden $ door ons by gemelde Requeste aan hun Hoog Mog. geallegeert. Da Eu  52 jan. ZAAKEN VAN 1785. En wat de bedenking aangaat, die ons mede is voorgekomen, dat in het'tegenwoordig geval geen onderfcheid moet gemaakt worden , of een Militair door de dood, of dimijjie verlaat, als de Verkooping kort na de dimisfie gefchied, vinden wy, onder ootmoedige correctie, niet gegrond. 'Er is toch een magtig onderfcheid in zyne Militaire Charge , of andere Post, te blyven tot avn dood , wanneer men alleen door de hooge Gods regeering van zyn Post hier op aarde word afgelost, en heel wat anders door eige verkiezing , of toedoen , zig zelfs daar van t'ontzetten, of ontzet te worden, in welk laatfte geval zoodanig Militair na zyne dimisfie , of verlaating van den Militairen ftand , terftond en van zelfs overgaat in den ordinairen , of burgerlyken ftand, op welken voorzeeker de Auditeur Militair geen magt altoos kan oeffenen. Maar zoo deeze diftinctie niet word geadmitteert en op fundament van dien geperfilteert by de hier voor aangehaalde Refolutien van hun Hoog Mog. van den 19 September 1713, en 26 Maart 1745 , zal daar door de bepaalde magt van den Auditeur Militair niet weinig worden vergroot, daar het niet zelden gebeurd , dat Militaire Perfoonen dien ftand quiteeren , en als particulieren in deeze Stad blyven woonen , die dan tegens alle regt en rede onze Jurisdictie zouden worden onttrokken ; en daarentegen StadsVendumeefter , of Pagter van den ouden KleerAccyns, in zyn regt en deeze Stad omtrent dat finantieel Middel niet weinig verkort; te meer, daar hy voor het emaneeren van,bovengemelde Refolutien van hun Ed. Mog. in datis 26 April 1741 en a7 December 1751 , ten minden in vroegere tyden, onbepaald en zonder eenig onderfcheid, de Goederen van Militairen heeft verkogt ; althans wy vinden in Stads Notulen van den 14 Maart ióöt daar omtrent zeekere Certificatie, door onze Voorzaaten aan de Regeering der Stad Hulst gegeeven , waar by de Magiltraar dezer Stad onder anderen Certificeert, Dat  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 53 Dat by ons het regt van Venduen, genaamd den ouden Kleer-Accyns , by de Stad werd verpagt zonder onderfcheid van der Militaire, of politicque Lieden haare Meubelen , ofte Boedels, het zy dezelve hier blyven woonen , ofte van hier vertrekken, zonder dat iemant eenige Meu<< bile Goederen anderzints publicquelyk mag verkoopen, uitgezonden Buitgoederen ende Ruiterspaarden,het geene by de Tromme ende Trompet gefchied; wyders Certificeert dezelve Magiftraat, dat een ieder, zoo Militair, als andere Perfoonen , de Penningen onder deezen Pagter van den ouden Kleer-Accyns, ofte Venduemeefier mag doen arrefteeren, mits dat het ge. fchiede door Stads Politycque Dienaars van de Juftitie, ende competeert insgelycx de Judicature over deeze zaecke aan Heeren Schepenen deezer Stad, &c. . Wy bidden U Ed. Groot Mog- te willen reflecleeren de nadeelige gevolgen voor de Burgerlyke Regten , Vryheden en Conftitutie der Regeeringen, wanneer de Reeds toegenome magt van de Auditeurs Militair in deeze Stad en andere Plaatfen van de Generaliteit nog gtooter zou worden gemaakt, in plaats van gereftringeert, en dat in een tyd, waar in alle de Bondgenooten der refpeftive Provinciën het regt der Militaire Jurisdictie in zoo een helder daglicht hebben gefield en zoo naauwkeurig bepaald: En wy mogen daarom met allen eerbied vertrouwen , dat U Ed. Gr. Mog. vooral in den tegenwoordigen tyd, waar in de geringde Burger zig met alle betamelyke vrymoedigheid op de handhaving zyner Voorregten mag beroepen , niet zullen toelaaten eenige indragt in onze Burgerlyke Regten en Jurisdictie , vooral daar by het 7 Articul der Capitulatie , waar op deeze Stad on.ïer de zagte gehoorzaamheid van hun Hoog Mogende den 14 September 1629 is gebragt, D 3 hoogst;  14 JAS. ZAAKEN VAN 178J. hoogstdezelve zoo plegtig hebben belooft van geen andere Jurisdictie en Geregtigheid te zullen exerceeren , dan de Hertogen en Hertoginnen van Braband daar in hebben gehad , en deze Stad in alks te tracïeeren , zoo ende gelyk de Hoofdsteden van Braband zyn gehouden en getracteert. Het is dan, Edele Groot Mogende Heeren! op deeze en andere gronden , die wy hier niet zullen bybrengen , om deeze Misfive niet bui» ten de paaien en deszelfs oogmerk re extendee' ren, dat wy ons ten deeze aan hun Hoog Mog. als voorzegt , hebben geaddresfeert, waar toe wy de vryheid neemen ons verder eerbiedig te refere/renj in die biiiyke verwagting , dat U Ed. Gr. Mog. daar van , na behooren geinformeert zynde, geene zwaarigheid zullen maaken, derzelver Geommuteerderis ter Vergadering van hun Hoog Mog. te authorifeeren, om voor ons verzoek by voorfz. Requeste gedaan te advifeeren. Waar meede , na U Ed. Groot Mog. in de befcherming v: n God Almagtig te hebben aanbevolen, mitsgaders eene langdurige en glorieufe Regeering toegepensent, wy de eere hebben ons met veel iever te onderfchryven. EDfcLK GROOT MOGENDE HEEREN, (Onder ftoad) U-ver EL Groot Mogende ooircvieJige Dienaaren, Schepenen, Gtfwoorens en Raaien der Hoofdftad 's Hertogen bofcli. (0.ider ftond) Ter Ordonnantie v?n dezelve. (Was ger.) -6NT. MARTINI,- Peiiüonaris. •s Bosch i8en 21 January XVIII.  jan. STAAT EN OORLOG. 178J. JJ X VIII. Misfive van de Staaten Generaal, nevens Kemonjtrantie van den Raad van Staate, met aanarang van Confent en furnisfement van Petitiën; als me/ie tot ampleSteering van Hollands vooiflag tot het revideer en der Qjtotes en onderzoek van Generaliteits Firantien. Ingeleverd in date 27 Jatfuary 1785. Ontfangen een Misfive van de Hoeren Staaten Generaai der Verenigde Nederlanden, gj fchr-even alhier in den H'ge d?R *25 deezer, waar hy circulair aan de Provir.c eu zei cien een Remonitran ie van den Raad van Staate, ver-at in derzelver Relo'.u ie van den jo dezer, men aandrang van cm leut t.n furhislèment ni de Petitiën to. de Fortificatiën en M.i;a.:ynen zedert het jaar i7?8 ongeconclud.eert gebleven-; in die tot de Lcegeriasten , tot betaaling der geconfenteerde A'tiritrgehen en verdere; en waar by telfens de geb.eekige Provinciën zyn verzogt te ampleól-eren de Reloiutie van Hun Edele Groot Mog. van den 12 November laats'leeden, omttent een Commisfie tot het revideer.cn der quo;es en om de Generaliteits Financie nauwkeurig te onderzoeken 5 volgende de voori/.. Misfive en daar by gevoegde Refolutie hier na geinfereert. Fiat infertio. Waar op gedelibereert zynde , is goedgevonden en verltaan, dat Copie van de voorfz. Mtbfive en By'age zal worden gegeeyen aan de Leden, om in de verdere d.lioeraiien over de Petitiën daar by vermeld, voor zoo ver daar in door deze Provincie nog niet is geconfenteert, op dezelve zoodanig reguara te neemen, als geoordeelt zal worden te behooren ; en den verderen inhoud vau dien aan te neemen voor notificatie. ede- D4  56 jan. ZAAKEN VAN edele mogende heeren! De Heeren onze Gedeputeerden tot de Militaire zaken in conferentie geweest zynde met eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, hebben in onze Vergaderinge gerapporteert, dat welgemelde Heeren Gecommitteerden hun hadden bekend gemaakt, dat zy verzogt en geauthorifeert waren , om uit naam en tot decharge van den Raad nogmaals en op het kragtigfte te reprefenteeren het eminent gevaar, waar in het lieve Vaderland zig bevind , door het zoo lang agter blyven van de hoogstnodige confenten in de onderfcheidene Petitiën en middelen van defenfie , door den Raad van Staate fuccesfivelyk voorgefteld en aangedrongen en de onmogelykheid , waar in de Generaliteits Kas zig bevind, om aan die defecten te fubvenieeren, verklaarende niet refponfabel te willen weezen voor. de gevolgen, die daar uit onvermydelyk zullen refulteeren, zoo als al het zelve breeder is ter nedergefiekl in een Refolutie van den Raad van Staate, aan baar Heeren Gedeputeerden in de gemelde conferentie , ten dien einde ter hand gefield, Wy hebben deeze opening van zoodanige importantie geoordeeld, dat Wy terftond gerefolveerd hebben, Copie van de voorfz, Refolutie van den Raad van Staate aan de refpecfive Bondgenooten te moeten toezenden en aan dezelve nogmaals te reprsefenteeren de haggelyke toeBand , waar in de zaaken van de Republicq, zoo door den geweldigen aanval waar meede zy gedreigt word van buiten, als door de oneenigheid en de daar uit voortfpruitende langwylige deliberatien van binnen, zig gebragt vinden. Dit gevaar , en die langwyligheid zyn zoo notoir en bekend, dat niemand daar aan ongevoelig is, en dat een ieder, die maar eertig inzigt heeft in de behandeling der zaken , en de geringheid der middeleD, die voor handen zyn om  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 57 om de aannaderende Vyand te keer te gaan , , voor het Vaderland met reeden bekommerd moet' zyn. Om het zelve te redden, moeten met alle de cordaatheid, welke het gevaar, waar aan men blootgefteld is , vereischt, de middelen by de hand genoomen worden , die , tot afwending van het zelve kunnen dienen : en zullen de Bondgenooten lot dat einde, ieder voor zoo veel zy daar aan nog nalaatig zyn gebleeven, ten fpoedigrten moeten confenteeren in alle de onderfcheidene Petitiën waar van de Raad van Staate in de nevensgaande Refolutie melding maakt, fpeciaal in die tot de Fortificatiën en Magazynen, welke zedert den jaare 1778 ongeconcludeert zyn gebleeven ; in die tot de Legerlasten, zonder welke het niet mogelyk zal zyn een Armée te Velde te brengen, in die tot de betaaling der geconfenteerde Aanritsgelden , en verdere Petitiën , in welke niet alleen gaaf geconfenteert zal moeten worden, maar voor al door de Bondgenooten gezorgt zal moeten worden, om hunne Confenten ten fpoedigften met reëele furnisfementen te agtervolgen; alzoo het Comptoir Generaal van de Unie , volgens de plegtige verklaaring van den Raad van Staate niet langer beftand kan zyn, om de defecten daar aan by continuatie te fuppleeren , in zoo verre , dat het zelve, zonder fpoedige byftand eerst daags verpligt zal zyn , de nodigde betaalingen op te fchorten , en dus het lieve Vaderland met alles wat daar in dierbaar is aan des-* zelfs beklagenswaardig noodlot over te laaten. Dan terwyl een van de oorzaaken van de Generalireit onder anderen proflueert, uit het befluit, het welk by de Provincie van Vriesland fchynt genoomen te zyn , om haare quote te blyven bereekenen tegen 8. 18. 3. zonder acht te geven op de vastgeitelde quotes, tusfchen de refpeéfive Provinciën gereguleert, het geen met het zelve recht gevolgt kan worden door alle de andere Provinciën , waar uit niet dan een Dj ' dis-  53 jan. ZAAKEN VAN 1785. disfolutie van de Unie te wagten is , zal ten fpoedigüen gedagt moeten worden op gepaste middelen , om daar tegen de nodige voorzieninge te doen , en de zaak in deszelfs eerfte fource te verhelpen. Tot dac einde hebben ü Edele Mogende by derzelver Refolutie van den 12 November van ' het gi-pasfeerde jaar , aan ons voorgefl igen een byzaUere Commisfie , tot het revideeren der qootes, en om de Generaliteits Finatuien naauwkenrig te onderzoeken : De Provinciën van Utrecht en Vriesland, hebben in dat voordel reeds geconfenteert : terwyl 'er hoop is, dat eenige andere daar In binnen korten zullen concurreeren , maar waar aan de overige nog manqueeren. Zonder ietwes te conltateeren, waar door de zaken eindelyk eens op een vaste voet gefield mogen worden, zien wy het als onmogelyk aan om den Staat uit haare tegenwoordige perplexen toeftand te redden. Om deeze en andere redenen, vinden Wy ons verpligt, om niet alleen nogmaals met allen den yver en ernst, die ons mogelyk is , te presfee. ren op de Confencen en fpoedige furnisfementen van de Provinciën , die gcbredug zyn , zoneter het welke de zaaken ras zullen mo* ten flil ftaan, maar in het byzonder, te ver/oe^eu , dat hoe eerder zoo beter de voorfz. Retolurie van de Provincie van Hoiland, door die BniJgenooten, die zig daar meede nog niet geconformeert heb» ben, mag worden geampkcteerr. De zaak waar op thans gejnfteert word , is van die natuur, dat die geen het minlle uitftel kan lyden, en zoo niet fpoedig op bat voorftel van den Raad van Staate en op deeze onze inltantien word gerefolveert, is zeer te dugten, dat deeze Republicq eens eindelyk verlooren zal gaan. Wy hebben zoo wel als zyne Hoogheid en den Raad van Staate, de Bondgenooten van deeze eefteldheid der zaakeu , te meermaalen trouw-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785; $9 trouwhartig gewaarfchouwt, en willen ditmaal op het voetfpoor van den Raad in de nevensgaande Refolutie , ons voor de goede Ingezee. tenen, en de Nakomelingfchap onverantwoordelyk gehouden hebben . van alle de gevolgen , waar meede het lieve Vaderland, zoo door Buitenlanden geweld, waar tegen men zig niet in tyds Gewaapend heeft, als door Binnenlandfche oneenigheeden gedreigt word. Waar meede eindigende , bidden Wy God Almagtig Edele Mogende Heeren, U Edele Mogende te willen houden in zyne heilige protectie." In den Hage den 25 January 17U5. (Onder ftonri) Uwer Edele Mogentheedén goede Vrunden , De Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. (Was geparapheerd) R, VAN HAEFTEN, Vt, (Lager Rond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) H. fagel. Ex*  *o ja». ZAAKEN VAN 1785. ExtraSt uit het Refolutien van de Edele Mog. Heeren Raaden van Staate der Vereenigde Nederlanden. Woensdag den 19 January 1785. De Heer van Ligtenberg heeft ter Vergadering voorgedragen en in bedenken gefteld, of de aclueele omftandigheeden niet vorderen en volftrekt noodzakelyk maken, dat de Heeren Gecommitteerden tot de Militaire zaaken worden verzogt en geauthorifeert, om uit naam en tot decharge van den Raad in een Conferentie met Heeren Gedeputeerden van haar Hoog Mog. nogmaals en op het kragtigrte te reprefenteeren het eminent gevaar waar in het lieve Vaderland zig bevind, door het zoo lang agterblyven van de hoogstnoodige Confenten in de onderfcheide Petitiën en middelen van defenfie , door den Raad fuccesfivelyk voorgefteld en aangedrongen; byzonder de zoodanigen waar van de Conclufie geen dag behoord te worden uitgefteld: namelyk, I, de Petitiën reeds in den jaare 1778 gedaan tot de Fortificatiën en Magazynen, waar in onder anderen door de Provincie van Holland maar voor de helft is geconfenteert, en door geene der Provinciën , niettegenltaande de hoogdringende nood tot voorziening van de eene en andere, iets is gejurneert, als alleenlyk een fomma van ƒ looQco 0-0 op ieder van dezelve door de Provincie van H >iland. 2. De Petitie van den 9 November laatstleden gedaan tot de Legerlasten, op dewelke , niettegenftaande dagelyks uit dezelve Ordonnantiën moeten worden geflagen, byna niest als alleen ƒ 5CO00-0-0 door de Provincie van Holland is betaald , terwyl het Comp'  STAAT EN OORLOG. 1785. 61 Comptoir Generaal van de Unie reeds eene aanzienelyke lom van ƒ iooooo-o-o by voorraad , in gevolge haar Hoog Mog. Refolutie van den j November 1784 , heeft ter leen verftrekt aan den Heer Rhyngraaf van Salm tot het doen vaa de generale Recruteering, welke fom uit dezelve ten fpoedigften aan het Comptoir Generaal moet worden terug gegeeven, als meede de fommen , welke gemelde Heer Rhyngraaf, uit kragte van eene geaccordeerde Creditbrief, groot ƒ 200000-0-0, mogt hebben getoucheert. 3. De Petitie den 4 dezer gedaan tot betaling der geconfenteerde Aanritsgelden voor de Recruteering en het aanneemen der Troupes, begreepen in het Plan van augmentatie van 's Lands Militie, by haar Hoog Mog. Refolutie van den 15 December laatstleeden geatresteert, terwyl de Provincie van Vriesland Reeds voortgaat met derzelver confentep in de gedaane Petitiën te accrocheeren aan een mits , dat derzelver quote gereekent werde tegens ƒ 8-13-3, en daar door onder anderen eifeftueert, dat de gratificatie van zes honderd guldens per Compagnie, uit kragte van de Petitie den 29 July gedaan, onbetaald blyft met opzigte tot die Compagnien welke zyn op de Provincie van Vriesland gerepartitieert, en doordezel. ve afgewezen zyn : zynde het bovendien allezints noodzaakelyk, dat door haar Hoog Mog. omtrent dit point, als meede omtrent het vinden van het noodige Fonds ter betaaling van de Militie op de ordinaris en extraordinaris Staaten van Oorlog voor den jaare 1785 j gebragt ten laste van de Provincie van Vriesland, volgens de oude vastgefielde quote en van de Aanritsgelden hier boven gemeld, fpoedig werde gerefo!veert, als kunnende het Comptoir Generaal, ton welkers lasten verfcheicle Üelteedingen, meer dan JACT.  6* jan. ZAAKEN VAN i?8y,: dan zesven Tonnen Gou.ls bedragende, ioopen, tot het bemalen van het een en ander niet meer worden gfcemplooy<;erJ. Dat by gebrek van zoodanige cdnfenten, door volleedige en promo e farflisfeinenten agtervolgt , de zaaken niet buiten confufie konnen worden gehouden , nog de Republirq in ftaat gefield om billyke conditiën van vergelyk te bedingen , veel min des noods een vigouretdè defenfie re doen. Dat, wat de Generaliteits Kas betreft, dezelve, door het gemis van de vier millioenen aan de Provincie van Holland en Westfriesland ten behoeve van de Oostindifche Compagnie ter leen verftrekt (dan waar van tot nog toe nietwes is gereltitueert) mitsgaders door de buitengevvoone en exeesfive uitgaven, weike zeedert de opgekomene troubles hebben moeten worden gedaan, en nog dagelyks worden vereischt, al ras buiten ftaat zal geraaken, om , zonder de door den Raad voorgeflager.e nego. tiatie , de zaaken gaande te houden : men zwyge van de onmogelykheid, om daar uit aan gebreekige confenteti re fuppleeren ; of zelft. (moe zeer de Raad niets meerder verlangt) om aan veele billyke itiftantien , die meer dan eene Provincie om toereikende voorzorgen, iterativelyk hebben gedaan; en welke voorzorgen nogtans abfolutelyk werden gerequireerd, om by Opkomenden nood (het geeno God de Heere genaadi^lyk verhoede) eenen aanval te kunnen fluiten. Dat de Raad , derhalven , gepenetreerd van de hachelykheid der gevoUen, die uit eenig verder uitftel van gaave confenten of uit gebrekkige furnisfementen zouden konnen ontftaan, van de uiterfte noodzaakelykheid oordeeld , dat de zoo dikmaals herhaalde inftantien tot het amplecfeeren der voorgeftelde middelen tot behoud van de Re-  STAAT ÊN OORLOG. 1785. 63 Republicq, met al wat daar in dierbaar is, de Bondgenoten nogmaals op her. allerernftigfte en als een laatst tentamen werde op het hart gebonden : moetende de Raad declareeren, dar, by ontftemenis van fpoedige , tenpaarige en vrugibaare Refolutien , welke de handhaaving der gemeene befcherming en verdeediging indispenfabel vorderen , zy niet refponfabel kan werden geoordeeld voor de nadeelige gevolgen, die uit verdere vertraging of gebrekkige confenten zouden kunnen proflueeren : waar van de Raad zig in allen gevalle mits deezen verklaard te houden voor gedechargeerd. Waar op gedelibereerd en ingenoomen zynde de confideratien en het'hoogwys advis van zyne H ogheid , is goedgevonden en verftaan, dat Copie van het voorfz. geproponeerde gefield zal worden in handen van de Heeren van Aersfen van Sommelsdyk, van Lichtenberg, Pefters, Thefiturier Generaal ......... en Secretaris van Hees , met verzoek, om by de eerfte bekwaame geleegenheid in tene conferemie by haar Hoog Mog. daar van het nodige gebruik te maaken. Geparapheert, H, J, STAVENISSE POÜS, Vt. (Onder ftond) Accordeert met het Register. (Was get.) j. j. van HEES. XIX. JAN.  64 jan. ZAAKEN VAN 1785.' XIX. Misfive der Gezworen Gemeente van Hattem aan den Prinfe Erfjladhouder; behelzende klagten over het niet inwoonen van drie Regenten binnen de Stad. In dato 29 January 1785. doorlugtigste hooggeboren furst en heere ! Wy vinden ons genoodzaakt, de gewigtige occupa» tien van Uwe Doorlugtige Hoogheid voor een oogenblik te interrumpeeren , en Heogstdenzelven by deeze met alle eerbied onder 't oog te brengen: Dat wy hier drie Regenten hebben, als de Heeren W. van Haerfolte tot Trst, G. A. Bentinck tn A. van Westervelt, die hier zelden komen, maar elders domiciliëren , en verteeren het geen zy wegens Ampten en Commisfien van deeze Stad profiteeren , ftrydig tegen den aart der zaake , en dezer Stads Eer , Regten en Privilegiën, als Uwe Doorlugtige Hoogheid uit nevensgaande Extract Refolutie, van den 13 Febr. 1659, zal gelieven te vernemen ; en (trekkende tot merkelyk nadeel van de Adminiftratie der Policie en Juftitie , en/, dat wy niet nader zullen behoeven te aditruëren , wil- • len wy Uw Doorl. Hoogheids verligt oordeel niet te kort doen. Op welke gronden de Burgerye dezer Stad, wiens Reprrefentanten wy de eer hebben te zyn, ons met zeer veel nadruk heeft verzogt en aangefpoord, om nittewerken , dat die Heeren hier komen woonen , of haare Plaatzen verlaaten, Waarvan wy, zoo op dat verzoek, als Eeds- en Pügtsbalven , ons werk ook hebben gemaakt, door een Adres of Vertoog aan den Magiftraat, en gedane of getenteerde inflantien by die Heeren; doch alles vrugtelorrl, Wy zouden nu met grond den weg van regten kunnen inflaan ; doch alzoo wy, ter vermydinge van kosten en onaangenaamheden , daartoe niet gaaru zouden ko-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 65 komen, zonder vooraf alle andere zagtere wegen , ter bereiking van 't bedoelde einde , te hebben beproeft; Zoo is tiet, dat wy de vryheid neemen , ons by deze aan Uwe Doorl. Hoogheid te addresfeerên , en op 't ootmoedigfte te verzoeken, dat Uwe Doorl. Hoogheid het daar heenen gelieve te dirigeeren , dat die Heeren hier ten eerden werkelyk kome» woonen, of dat Uwe Doorl. Hoogheid dezelven op de eerstkomende Keurdag pasfeere, en andere gequalificeerde Perfooneil in de plaats aanftelle. Het eerde zoude ons verre het aangenaamfle zyn^ als hebbende niets perfoneels tegen die Heeren, en hebben daarom ook opzettelyk gemenageert, een ander bezwaar tegen de twee laatstgemelde Heeren te avanceeren , hierin beftaande , dat dezelve by haar eerfte aanftellinge geen Burgers, veel minder drie jaaren Burgers zyn geweest, zoo als ingevolge refolutie van Raad en Meente, van den 7 Maart 1750, word gerequireerr, en weike refolutie op den 26 April 1723 by de Landfchap , ter occafie van zeket different, is bekragtigt, zoo ais die twee Rukken, hier by gevoegt, ten klaarilen aanduiden. Neen , Doorl. Furst! wy willen dit liever daar laa. ten, te meer, daar wy vertrouwen , dat Uwe Doorl. Hoogheid van die twee laatstgemelde refolutien , zoo min als van de eerfte zal kennis gedragen hebben ; verzoekende daaromtrent alleenlyk , dat Uwe Doorl. Hoogheid , hier van nu geinformeert zvnde, in 't toekomende geen andere Perfoonen tot Burgemeesteren , Schepenen , of Raaden gelieve aanteftellen , dan die volgens Land- en Stad-regten, conform het Reglement op de Regeering van 1750, kiesbaar zyn, en dus hier drie jaaren Burgers zyn geweest, en by continuatie werkelyk domiciliëren: Andere, het zy met eerbied gezegt, zouden wy, Eed- en Amptshalven, volftrekt niet kunnen erkennen , nog toelaaten , dat in eed genomen wierden , waarvan wy den Magiftraat ook keunis zullen geeven. Doch wy twytfelen geen oogenblik, of Uwe Doorl. Hoogheid zal, "na Hoogstdeszelfs asquiteit, aan deeze onze regtmatige verzoeken wel gelieven ie defereeren, XXVII. d^el. E *n  66 jan. ZAAKEN VAN 1785. en de misnoegde Burgerye alle reden van klagten be» neemen. Waarmede ^wy Uwe Doorl. Hoogheid in Gods heilige protectie beveelen, en verblyven, DOORLOGTIGSTE' HOOGGEBOREN FITRST EN HEERE I Uwe Doorlugtigfte Hoogheids onderdanige en gehoorzame Dienaaren, De Gezworen Gemeente der Stad Hattem. Ha»tera dem 19 (aouary (Onder Rond) 178 J. Ter Ordonnantie van dezelve (Was get.) A. w. MEILINK. J. h. van DïK. XX. Advis van Jonkheer j. p. c. H Baron vam renesse van wilp, ter Vergader Inge der Staaten van Utrecht', wegens het oprigten van een LandMilitie. In dato -jo January 178$» EDELE MOGENDE HEEREN! Daar ik aan my gereferveert hebbe optegeeven de redenen, waarom ik my met het befluit van het L d op de Refolutie van de Heeren Gedeputeerden van'den 11 der vorige Maand , ter Staatsvergadering van den ia daaraanvolgende uitgebragt, niet heb kunnen conformeeren, maar daar van gedisfentiëert, en tegen geprotefteert hebbe ; zoo dient ter voldoening aai hetzelve , dat het invoeren van een Land-Militie, conform aan 't Plan by de Heeren Staaten van Holland  JAn. STAAT EN OORLOG. 1785. $f land en Westvriesland op den 5 September 1747 S™* resteert, aan rny voorkomt van dat wezentlyk nut ert effect ter defenfie voor onze Provintie niet te kunnen zyn , als hetzelve wel voornamentlyk is ingerigt voor de Provintie van Holland, en zoude mitsdien niet büri Ed. Groot Mogende, voor zoo veel onze Piovintié betreft, beter conveniëren nopens de middelen ter defenfie, by dat plan opgegeeven , betrekkelyk eerst tot de Opgezetetien van het platte Land i en ten andereii tot de Burgers in de Steden , dan tot het aanneemcn van duizend mannen Waardgelders by wyze van Land* Militie : daarin kan ik voor my geen dienst hoe ook voor onze Provintie vinden ; omdat het befluit reeds genomen is tot de wapening van het platte Land , en dat zoo daaromtrent een goede directie plaats heeft j zoo wel als dat de Ordonnantie en Reglementen, daar toe dienende , de vereischte reforme ondergaan , men met redenen kan vastftellen , dat de In- en Opgezetenen zig gewillig daartoe zullen laaten empioijeren, als zy vooral begrypen , waaraan zy zouden bloot geftelc zyn, ingevalle zy zig daar aan kwamen te onttrekkeni terwyl het gevolg van de wapening ten platte Lande, zoo wanneer men dezelve befluit met den vefeischtea ernst doortezetten, in deeze Provintie zal zyn , dat men binnen een zeer korten tyd een getal van agt duizend Manfchappen kan op de been brengen * dewelke mede binnen een korten tyd zoo verre kunnen geoefend zyn, als ter defenfie vereischt word, terwyl mett daar door komt afieweeren het bezwaar , dat anderzints door het aanwerven van dat aantal Waardgelders notoirlyk ten laste van deeze Provintie zoude moeten komen, en tot zyn gevolgen zoude moeten hebben het introduceeren van nieuwe, of de verhooging van oude Middelen : zoo als dan ook daarmede worden voorge-* komen de inconvenienten , die uit zoodanig een aan* werving, met opzigt tot de recruteering, vooral voor' de Stichtfe Regimenten, zouden ontdaan, en daar dé bevinding van vorige tyden ook heeft doen zien , daÉ een dergelyke Land-Militie uic niet veel anders beftaart heeft, dan uit de heffe, of het fchuim van het Volk* waarop in tyd van nood geen vertrouwen altoos té E 9 flei*  68 jan. ZAAKEN VAN 1785. ftellen is , voor wien dus verre te prefereeren zyn de Burger-Schutteryen en de gewapende Opgezetenen, aan wien, om in hunnen yver niet te verflaauwen, in geen verge yking of nevens hen kan gefteld worden een zodanige Müirie, welke in derzelver gevolgen met anders Sude kunnen uitwerken, dan dat onze Schutteryen en gewapende Opgezetenen een billyk misnoegen opvatteHen als of men haar begon re mistrouwen , en dat men 'aan de vordering van den Wapenhandel, waarvan bereids op veele plaatfen zoo volledige preuves ge ge ven zvn , en welke van dag tot dag toeneemen , dat vertrouwen niet fchynt te willen hegten, als me temin gefchikt zoude zyn, om volgens een geregeld pan tot ten noodige defenfie voor onze Provintie, Stad en Steeen nooa,|e verftrekken ; en waaruit mitsdien al zoude konnen opgemaakt worden dat men een rnefiance kwam te ftellen in zoo veele braave SchutSs en getrouwe Opgezetenen, die wel overtuigd van hunnen ?eedZ verphgting, geen oogenbl.k in bedenking (taan , om als een gevolg van dit een en an.,et hun goed en bloed voor de Vryheid , algemeene Veilbheid , en het behoud van Altaaren en haardfteden K tè offeren hetwelk men niet te verwagten beeft v?n efzóod nige Militie, welke uit het minde zoort van het gemeen te zamen gedeld, we verre van nadS alleen hun voordeel uit den oorlog hebben , en 00 wien men dus nimmer eenig vertrouwen ftellen kan, K bovendien het geproponeerde getal op verre nJ nfet toereikende zoude konnen zyn , om aan het „mlrk tP voldoen. En mitsdien komt het my vr dat ten effecte van het plan van defenfie best 3e' zvn de wapening van de Opgezetenen ten plat?e Lande ,'met allen vereischten fpoed , . tot dand te brenin en daartoe te emploijeeren die meest bekwame middelen , welke omtrent vrye Ingezetenen konnen rrchieden , doch waarby ik voor my gelove, dat de Hooge Overigheid, uit hoofde van het exteerend^ge-, vaa? de volftrektè middelen ter u.roeffemng van hef LTve' en ter obfervantie aan de Opgezetenen kan voorSyven, zonder het eftft daarvan aan een zoodanige Vryheid evertelaaten, welke in deszelfs gevolgen do r  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. ó> verderfelyke afradingen het geheele oogmerk ter defenfie zoude doen misten , en dus , dat die maatregelen daaraan niet behooren gefusjetteerd te zyn, als de maatregelen van de Hooge Overigheid, in cas van nood, het rigtfijoer ter navolging behooren re zyn, gelyk dit by Hun Ed. Gr. Mog. zoo ten aanzien van de Borgers van de Steden, als van de Opgezetenen ten platten Lande, by hunne Refolutie van den 5 Sept. 1747, mede inhoudende het bovengemelde voorgedragen plan, nadrukkelyk is begreepen , en in voorgaande tyden by de Staaten dezer Provintie op dit ft.uk alzoo is verdaan geworden ; wanneer ik vertrouwe , dat alle zoodanige verderfelyke middelen , die men in het werk fielt ter misleiding van de Opgezetenen , om hen van de Wapenoefening te onttrekken , door het gezag van de Hooge Overigheid zeer ras zoude cesfeeren , en zy zouden zien, hoe zeer zy tegen alle waarheid opgezet worden , als men in verfcheiden Diftricten hen heeft geïmbuCert, dat de Keizer den oorlog tegen de Republiek zoude verklaard hebben, omdat de Hertog en de Prins zouden mishandelt zyn , en dat de oorzake , waardoor de Republiek in dien oorlog ftond ingewikkelt te worden, alleen in het gedrag van de Patriotten zoude te vinden zyn , zoo als dit gefoveert word in een onlangs uitgekomen befaamt Libel, geïntituleert de Treur-Bazuin, ingerigt , gelyk men ook werkelyk gedaan heeft, om onder de Landlieden te divulgeeren, met dit gevolg, zoo ik onderregt ben, dat de Huislieden onder Renswoude in dat ongelukkig begrip zyn gevallen , om niet anders dan met Oranje Cocardes te willen exerceeren , en zoo zy uitdrukkelyk afgeeven, om den Prins in deszelfs vorigen luister en grootheid te herftellen , en den Hertog weder tot zyne vorige posten te brengen , en als in triumph weder intehalen. Wanneer dergelyke verderfelyke oogmerken flagen , is het te vreezen , dat de wapening ten platten Lande dezer Provintie nimmer tot die confidentie zal geraaken, als wy wel anders in deeze volgende maatregelen van de Heeren Staaten van Holland, door de uitvoering van Heeren Gecommitteerde Raden, by derzelver aanfehryving aan de Dorpen en Diftriéten van het platE 3 te  ï& JAN- ZAAKEN VAN i78j. te Land, van den ia der vorige maand, met gegronde redenen zouden te verwagten hebben. —— Dit is, Edele Mogende Heeren! myn advis, het geen ik Ondergefchreven verzoeke , dat in de Notulen van dit Lid getolereerd worde. J. P. C. H. VAN RENESSE VAN WILP. XXI. Refolutie op het Voor/lel der Stad Leyden , omtrent het doen van prompte voorkoming tegen oproerige beweegingen. Genomen in de Vergadering van hun Ed. Gr. Mo* gende. In dato 31 January 3785. De Heeren Gedeputeerden der Stad Leyden hebben ter Vergadering gedaan de navolgende Propofitiej EDELE GROOT MOGENDE HEEREN ! Gelyk de geest van oneenigheid , tweefpalt en feditie, zig zedert eenen geruimen tyd over verfcheide Ingezetenen dezer Provincie, en in het byzonder in zommige Steden derzelve, (gelyk daar van onze Stad , helaas J mede het gevoel heeft gehad) verl'preid heeft, tot aan zo verre zelve , dat openbaar geweld , en dadelyk tumult daar van de uitwerkzelen zyn geworder; even zoo worden 'er thans aan onderfcheidene gedeeltens van die zelve Provincie veele In- en Üpgezetenen van het platte Land gevonden met denzelven geest bezielt , en fchynen als te zamen te willen fpannen, om, of zig te verzetten tegen derzelver wettige Overheid, of, onder gezogte voorwendzels, het Land aan alle zyden jn rep en roer brengen. Wy behoeven immers (zoo wy ons verbeelden) de waarheid van dit gepofeerde niet te bevestigen j de Propofitie door de Heeren Gede-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 7*j puteerden der Stad Gouda , in de voorleedene week ter dezer Vergadering gedaan; het Addres door Drosfaart , Burgemeesteren en Scheepenen der Stad Gorinchem aan U Edele Groo<- Mig. gemaakt, en de Misfive van Heeren Gecommitteerde Raaden tot het bepaaien van nadere orders ter Wapening van de Ingezetenen ten platten Lande, zyn daar in, behagen zoo veele anderen door de publique Nieuwspapieren gemeen gemaabe informatien , voor ons zulke fpreekende Getuigen , dat wy daar toe niets meerder behoeven te avanceeren. Dan, Edele Groot Mog. Heeren ! vertoont zig (gelyk wy avanceerden) deeze geest over de Ingezetenen van verfcheide Dillr'éien dezer Provincie verfpreid ; in byna alle de Plaatfen , rondsom onze Stad geieegen * worden bereids deszelfs uitwerkzelen befpeurt, ja dezelve zyn reeds tot aan zoo verre toegenomen, dat de Regeeringe van onze Stad , binnen dewelke (tot derzelver innig leedwezen) 'er nog maar te veel jrevonden worden , die het zaad van tweedragt aanhoudend in hunnen boefem koefteren, en vrugtbaar zoeken te maaken daar en wanneer zy de beste geleegenheid kunnen vinden ; ter beveiliging van derzelver goede Ingezetenen haar heeft verpligt gevonden eenige van Stads Poorteu te doen'fluiten , en andere met fterke Bezettingen uit de Schutteryen wel gewapend te doen bewaaren: althans in geene van die Plaatfen (gelyk wy na waarheid kunnen zeggen) heeft kunnen ter executie gelegt worden de order door de Heeren Gecommitteerde Rvj den , uit kragt en in gevolge van de door U Elele Groot Mog, op hun gedecerneerde Commisfie gefield tot looting ter Wapening van de Ingezetenen , overeenkomfhg het gedeclareert goedvinden van U Edele Groot Mog. Op de eene Plaats bediende men zig van het pretext der Looting, en nam die als het zwaard ter verdeedifiing by de hand; en, wanneer daar K 4 te-  7t jan. ZAAKEN VAN 1785. tegen eene vrywillige opfchryving wierd aangebooden , was de weigering daar van bet fpreeksnd bewys van den geest, waar mede men bezielt was. Op eene andere Plaats vêtzette men zig direct, tegen alle Wapening, vast houdende, dat dezelve als het middel moest werden befchouwt om den Landman tot den Militairen dienst te bren. gen , om van denzelve , in die dienst zynde, gebruik te maaken tegen den Vyand, en te employeeren daar en zoo men zoude goedvinden. Waar tegen nog gepaste reedenen, nog letterlyke overtuigingen , nog onderteekeningen van een der Secretarisfen van U Edele Groot Mog., toet eenige vrugt hebben mogen of kunnen werden aangevoert, zynde of het vooroordeel , of ligt wel de bekomene inductien zoo llerk , dat op geene overtuiging ter wereld te raamen was. Op eene derde plaats waren de gemoederen zoodanig gaande, dat de bedreigingen, waarmede de executie der orders van U Edele Groot Mog. , of van Heeren Gecommitteerde Raaden in naam van U Edele Gr. Mog. wierden gerescentreert, moesten geoordeelt worden van dien aart, dat het meer dan onvoorzigtig zoude mogen genoemt worden , den verkreegene last, hoe gewillig anders, werkftellig te maaken. Wy bedoelen, Edele Groot Mog. Heeren, hier mede Oestgeest, Leyderdorp, Zoeterwoude, Voorfchoten, Valkenburg, Wasfenaer, Rhynsburg (om van anderen , als Catwyk en Noordwyk, &c. niet te gewagen) uit welke laatstgemelde Plaats (even gelyk men zulks ook van andere Diftriften ondervonden heeft) wy geïnformeert zyn, dat, wanneer men in dit of geene Diftrict. met Itilte de gegeevene orders zoude hebben ter executie gelegt , zig deeze of die heeft vertoont, die zeer ras die ftilie kalmte deed verdwynen, en met een boos opzet vervvisfelen, waar toe ook zelve de veiligheid van 's Heeren Weegen door hun zoude zyn misbruikt geworden* Maar!  jah. STAAT EN OORLOG. 1785. 73 Maar! het geen wat verder gaat, de aan ons aangebragte informatien van de zyde van Lisfe dicteeren, dat men aldaar, hoe armmoedig men ook was, wel wenschte een Ducaat fchuldig te zyn dat 'er oproer kwam , en , dat eenige tyd daar na een ander zoude hebben betuigt , wel twee Ducaaten te willen geeven, dat het oproer binnen een uur zig vertoonde; en dat op Saturdag den 29 dezer te Rhynsburg eene Oranje Vlag op den Tooren zoude zyn geplaatst, welke zy, die dezelve daar op hadden gefteid, onder de fterkfle bedreigingen hadden verklaard , dat van daar niet zoude worden afgenomen , terwyl men na het plaatfen van gemelde Vlagge meer dan twee uuren de Klok hadde geluid: en intusfchen de Ingezeetenen op een brutale wyze gedrongen tot het draagen van Oranje Linten, met welke een zeer groot gedeelte de Straaten en Weegen aanhoudend langs gingen. Wy zwygen van andere gerugten ons aan gebragt, daar onder 'er ook al gevonden worden, die dieleerden , dat het roepen van Oranje bov^n, de Staaten ender, het geluid was, het welk men voornamelyk hoorde; liever agten wy dit tafereel , het welk wy de eer hebben U Edele Groot Mog. na waarheid te fchetfen, genoegzaam , om , gevoegt met zoo veele andere berigten , weike van elders worden aangebragt, en waar onder 'er ook al een is, waar uit blykt, dat de ftoutmoedigheid (om niet te zeggen het boos opzet) bereids tot aan zoo verre zoude zyn gegaan, dat zelve de waakzame adminiftratie der Juititie door geweld zoude wezen te leur gefield. (Wy herzeggen) wy agten dit tafereel genoegzaam om aan het doorzigtig oog van CEd. Gr. Mog. over te laaten, of het minut, waar in men verkeert, niet te waardig is, om nier dadelyk werkflellig te maken die middelen, welke gepast mogen genoemt worden , om in de. zen ten prompfte te voorzien , en om in het byzonder met de meefte ernst en niet mindere E 5 ri-  74 Jan. ZAAK'EN VAN 1785. rigeur te waken tegen de zoodanige , welke of daar van oorzaaken , of wel de Aanvoerders zyn, van welke laatde volgens bekomene berigten ligc wel eenige re vinden zouden weezen ; en neemen dus de vryheid aan U Edele Groot Mog. in ferieufe overweeging te geeven, of U Edele Groot Mog. niet zouden kunnen goedvinden, het zy door het emaneeren van eene zeer ernftige Publicarie en Waarfchouwing, met eene daar by bepaalde pcenaliteit, het zy door het doen van eene Aanfchryving aan den Hove van Holland , om door Commisfarisfen van denzelven Hove, geadfifteert met den Procureur Generaal, of zoodanig Gequalificeerde, als daar toe zoude gefchikt geagt worden, op de voornaamde Plaatfen informatien in loco te doen neemen , de Schuldige te apprehendeeren , die te brengen op de Voorpootte van den Hove, om tesen denzelve te procedeeren zoo als in goede Juditie zal worden geoordeelt te behooren , het zy door andere middelen, het zy door eene by. zondere quaHficatie op een daar toe bekwaam Perfoon te decerneeren, die met het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raden ten deeze zoodanige recherches deed, en zoodanige Juditie adminiftreerde als het gewigt der zaake ver» eischte, ten prompde die orders te doen delJen , welke de presfante nood vordert, en de daar aan fchuldige moet doen ontdekken , op dat , waare het mogelyk, deeze fteeds toeneemende beginzelen in derzelver loop mogten werden gefluit, en tegengegaan een onheil, waar van de gevolgen nog te doorzien nog genoeg te waardeeren zyn : terwyl wy in naam en op last van de Heeren onze Principalen ons zonder eene dusdanige dadelyke en. weezentlyke voorziening ons voor de Posteriteit onverantwoordelyk zullen agten, wanneer aan deze onze inflantien niet mogte werden gedefereert. , Wy vertrouwen, Edele Groot Mog. Heeren, met alle gerustheid, dat U Edele Groot Mog. vaa  jan. STAAT EN OORLOG. 1785*. ?Jf van de gegrondheid dezer onze voorflag ten vollen zullen zyn geeonvinceert, en dat de Leden dezer Vergadering niet zullen vertoeven om in eene zoo ferieufe materie als deeze, ten prompfte te helpen neemen die maatregulen , welke gepast, en met de digniteit van deeze Souveraine Vergadering mogen geoordeelt worden over een te komen, op dat niet alleen een voornaam j?edeelte dezer Republicq, of anders dit geheele Gemeenebest niet door inwendig geweid werde g.;foltert , terwyl dezelve zig tegen vyandelykheeden van buiten moet vaardig maken , maar ook veel eer den hoekfteen van 's Lands welvaatt bevestigt, en door eendragt van binnen de magt tegen alle aanval van buiten gefterkr. Waar op gedelibereert, en de Heeren Gedeputeerden der Stad Leyden voor derzelver attentie bedankt zynde, is goedgevonden en verdaan , de Heeren Gecommitteerde Raaden by deeze te authorifeeren en te quaIficeeren, om een nauwkeurig onderzoek te doen op het gehouden gedrag van de refpecYtve Bailliuwen binnen deze Provincie in alle de Di (frieten daar tumultueufe bewegingen hebben plaats gehad, en ipeciaal of dezelve aan hun pligt hebben voldaan , dan in hoe verre daar in nalaatig geweest zyn, om voorts te inquireeren omtrent ue Belhamels en Opdookers van de voorzeide tumulmaire beweegingen , ten einde dezelve met ten eerden geapprehendeert en herwaards overgabragt werden, om anderen ren exempele ten rigoureufte aan den Lyve, en na exigentie vau zaaken met de dood te worden geftraft; wordende de Heeren Gecommitteerde Raaden verder gequalificeert , om tot het voorzeide onderzoek en procedures tot derzelver asfiftentie te employeeren den Advocaat Mr. Johannes Gsrardus Luyken , onder den ritul van Advocaat Fiscaal , met zoodanige verdere Perfoonen tot Amanuenfes als noodig zouden mogen worden geoordeelt; en eindelyk nog de gemelde heeren te qualificeeren , om met zyn Hoogheid ten fpoedigfren te overleggen hoedanige Compagnien en uit welke Erontieren herwaards zou-  70 jan» ZAAKEN VAN 1785. zouden kunnen worden gedetacheert, om aan dejuftitie des noois de vereischte fterke hand te bieden. En zal Extract dezer gegeeven worden aan de voorfz. Heeren Gecommitteerde Raaden en de Advocaat Luyken voornoemt, tot derzelver narigt refpeclive. Accordeert met de voorfz. Refolutien. XXII. Request van Schutters en Burgers, aan de Edele Groot Achtbare Heeren van den Magiftraat der Stad Gouda. In dato . . January 1785. Geven met alle verfchuldigde eerbied te kennen de Ondergetekende Schutters en Burgers dezer .Stad, ci;-ar zy Supplianten vernomen hebben, dat in 't laatst v?n het gepasfeerde jaar by de Wel Edele Gr, Achtb. Vroedfchap dezer Stad befloten is , om buiten eenigen last van , en zelf met voordeel voor Stads Finantien, het onbruikbaar Metaal Gefchut, aan deze Stad toebehoorende, te laten vergieten, en, in plaats van hetj'.-lve, by proville, vier nieuwe metalen Veldftukken, op behoorlyke affuiten , met den eerften te doen vervaardigen; — dat zy Supplianten vertrouwende, zig ten vollen verzekerd te mogen houden, dat dit befluit van welgemelde Vroedfchap voornamelyk , zoo niet eeniglyk , dit loffelyk oogmerk ten doelwit heeft, dat cii Gefchut tot afweering van den Vyand, tot adfilteniie en verlterking van de Stads Schuttery, en tot vermindering der onheilen, die gewoonlyk het Oorlog vergezellen, zoude worden gebruikt, zy Ondergetekenden d aidoor, en a!s gedreven door zuivere en opregte liefde tot de Stad haarer inwoninge , haare lofFelyke Reg ering en waarde Meede - Burgeren, en alleszins gezind, om voor de dierbaarlle panden, als van Vryheid tii Godsdienst, op 't voetfpoor der brave Voorvaderen , alles opteofferen, zig verplicht gevonden hebben, hunne Perfooaen, zoo tot de befcherming van deze Stad,  jan. STAAT EN OORLOG. 178J. 77 Stad, of buitenposten van dien, in 't generaal, als wel byzonder tot de beftiering van het Stads-gefchut, en tot de beoefening van de zoo nuttige Artillery kunst, aan Uw Ed. Groot Achtb. aantebieden, in die billyke en regtmatige verwagting, dat dit blyk van Stad, Vaderland-, Vryheid- en Burger-liefde, by Uw Ed. Gr. Ach'b. (van wiens edele fentimenten en pogingen, zoo by de verbetering der Schuttery, als in andere menigvuldige gevallen van dezen tyd, doorüaande blyken voorhanden zyn,) niet alleen aangenaam zal gevonden worden, maar zelf Hoogderzelver goedkeuring zal wegdragen , — en , daar ons lieve Vaderland, door een magtigen Vyand wordt gedreigd, om waarfchynelyk op de zwakfte Plaatzen overvallen te worden, dat Uw Ed. Gr. Achtb. de Ondergetekenden zulks met de meefte fpoed, volgens het nevensgaande Plan, hetwelk zy de vryheid nemen, aan het meer verligt oog en doorzïgt van Uw Ed. Gr. Achtb. te fubmittèeren, gratieufelyk zullen gelieven toeteftaan, en hen daartoe te qualificeeren, en teffens (welverftaande met relatie tot beftiering van het Gefchut en de exercitiën met hetzelve) zoodanige Officieren over hen te ftellen , die daartoe het meest gefchikt bevonden worden, en het vertrouwen vancde Ondergetekenden bezitten, zoo als Uw fid. Gr. Achtb. na derzelver gewoone wysheid, zullen oor. deelen, tot bereiking van het oogmerk van hun Ondergetekenden , en tot befcherming van Stad en Va. derland, het meefte dienftig te zullen zyn. Met verdere aanbieding , om , wanneer zulks Uw Ed. Gr. Achtb. welgevallig zou zyn, zoodanige Perfoonen optegeven , die na de gedagten van de Ondergetekende Supplianten de meefte vereischtens zouden bezitten, om tot Officieren te kunnen worden gefteld. 't Welk doende enz. -. ..;■/ ■xxiii.  78 jat?. ZAAKEN VAN 1785. XXill. Request van Burgers en Ingezeetenen der Veste Nyfcerk, aan den Hoog Wel Gehoor en Gejlrengen Her g. g. bentinck. , Landdrost te Vcluwe. In dato . , January 178J. hoog edele g2eo0ren gestrenge heer! Geven zeer eerbiedig te kennen de Ondergetekende Burgers en Ingezeetenen der Veste Nykerk, hoe dar, door de Publieke gefchriften als anders, tot hunne kennisfe gekomen is, dat veele In- en Opgezeetenen van het Vereenigde Nederland, zich zedert eeni* gen tyd zoo ten platte Lande als in de Steden hebben gewapend, en in den Wapenhandel doen onderwyzen, waar door dezelve reeds zulke vorderingen gemaakt hebben, dat van derzelver mosd en kunde al dat geene is te verwagten, het welk tot behoudenisfe van het lieve Vaderland en deszelrs Vryheid, door 's Lands Staaten van hun ais 'c nodig is, mogte begeert 'wor* den. Dat Supplianten door zulk eene Vaderlandsliefde van welmeenende Nederlanders zich vinden aangefpoort, om derzelver lolfelyke voorbeelden na te volgen , en zich mede in ftaat te ftellen om aan die verpligting te kunnen voldoen , waar toe zy als Leeden van eene vrye Staat fchuldig en gehouden zyn, en wel nitdrukkelyk om het Vaderland en deszeifs onafhanglykheid als mede hunne en der Meeie - Ingezetenen, Vrouwen, Kinderen en Bezittingen beneffens alles , wat aan vrye Menfchen dierbaar is, tegen alie geweld te kunnen befchermen en verdedigen. Dat de Supplianten geoordeeld hebben hunnen welmeenende ievcr voor 's Lands Welzyn noch zoo veel te meerder te moeten doen blyken , in de zorgelyke omftandigheden, waar in zich dit Gemeenebest tegenwoordig bevind, daar het zelve een onrechtvaardigen Oor-  jan. STAAT EN OORLOG. 1785. 79 Oorlog word aangedaan, en de Binden tot verwoefting van deezen Staat, alreeds in aantogt zyn: En daar de Heeren Staaten van deeze Provincie , in navolginge van eenige Nabuurige Provinciën de Wapening der In. gezeetenen nodig vinden, en de opfchryvinge der weer. baare Manfchappen, reeds op den 20 November laatstleeden bevoolen is. Hoe zeer nu de Supplianten wenfchen hunne goede voorneemens ter uitvoer te brengen, zoo vinden zy ïich echter daar inne bepaald door 's Landfchaps Pu. blicatie van den 2de September 1783 , waar by het vergaderen en zamenbrengen van gewapende Manfchappen, buiten fpeciaal confent en toeftemminge der Oflieieren en Magiftraaten van de Plaats , verbooden is. Dat de Supplianten niet willende treeden in eenig onderzoek der redenen, om welke Hun Ed. Mog. zulk een verbod hebben gedaan, nochte ook, tot welke einde het zelve is gefchied , en of daar door een be. daarde en vreedzaame Wapenoefening aan 's Lands Ingezeetenen vooral in de tegenswoordige omftandigheden zoude mogen belet worden, nodig hebben gevonden het voorfchreeven ter kennisfe van Uw Hoo waayen: dat hy vervolgens aan hun Ed. Mog. in confidentie meende te moeten geven , of hun Ed. Mog. niet zouden kunnen goedvinden deeze beginfelen van oproer in haare geboorte te fluiten , en een Commisfie aan Zyne Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder te decerneeren , ten einde de noodige Patenten en ordres te verzoeken , om een Detachement van vyf en twintig a dertig Man uit het Guarnifoen alhier in den Hage na Rhynsburg en Valkenburg, als meede een gelyk Detachement van vyf en twintig a dertig Man Cavallerie uit het Guarnifoen te Rotterdam zonder uitftel te doen vertrekken , en dat hier van by Misfive communicatie aan de Heeren hun Edele Groot Mog. Gecommitteerden en Burgemeefleren en Regeerders van Rotterdam zoude worden gegeeven; met verder verzoek aan Zyne Hoogheid , om aan beide de Officieren , die Detachementen commandeerende , ordre te zenden, aan de Bailliuwen van die Plaatfen de fterke hand te bieden, om de Vlaggen van de Toorens aldaar waayende , de facfo te doen afneemen, en de Belhamels en Aanvoerders der plaats hebbende beweegingen geapprehendeert zynde, na herwaards op de Voorpoorte van den Hove te geleiden, ten einde na bevinding van zaaken exemplairlyk te worden geltraft, en voorts, des noods, geweld met geweld te keeren. Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verftaan , het voorfz. geproponeerde by dezen te converteeren in een Refolutie , en vervolgens de Heeren de Roo van VVestmaas en van Leeuwen , mitsgaders de Secretaris ftoyer , te verzoeken, oxn zig,zoo fpoedig mogelyk, van de voorfz. Cornmisiie by Zyne Hoogheid te acquitee. Ga ren,  feb. ZAAKEN VAN 1785. ren, en aan Hoogstdezelve in confideratie te geeven , of niet zoude kunnen goedvinden het Detachement Guardes van vyf en twintig a dertig Man, van hier vertrekkende, door den Coiione! Oven te doen commandeeren; en dat voorts aan de Bailliuwen van Rhynsburg, Volkenburg en Benthuifen zal worden aangefchreev-n , om de voorfz. Vlaggen van de Tuorens, des noods, met adfiltentie van gemelde Detachementen te doen amoveeren , de voorfz. Belhamels en Aanvoerders te doen apprehendeeren, en onder geleide derzelve Detachementen na herwaards op de Voorpoorte van den Hove over te brengen. (Onder Rond) Accordeert met voorfz. Register. (Was get.) A. J. ROYER. Extratï uit het Register der Refolutien van de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden van de Staasen van Holland en Westvriesland. De Heeren de Roo van Westmaas en van Leeuwen, hun Edele Mog. Medebroederen in Raade, mitsgaders de Secretaris Royer, hebben aan hun Ed. Mog. gerapporteert , dat zy op gister aanftonds , na 100  *eb, STAAT EN OORLOG. 1785; 101 na het fcheiden van hun Edele Mog Collegie, zig by Zyne Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder hadden gescqukeert van de Coanmisfie, waar mede hun Edele Mog. hun hadden gelieven te chargeeren; dat hoogstdezelve daar op had te kennen gege. ven , niet wel te kunnen bepaalen, of het verzogte Detachement van hier uit de Hollandfche Guardes zoude kunnen worden genomen, doch had aangenomen, zonder uitftel, de noodige voorziening té doen , ten einde zoodanige Detachementen als hun Ed. Mog. in het oog hadden , na Rhynsburg, Valkenburg en Benthuifen ten fpoedigften te doen vertrekken. Waar op gedelibereert, en welgemelde Heeren voor derzelver genomen moeite en gedaan rapport bedankt zynde , is goedgevonden en verftaan, dat Extracten deezer, en van de Refolutie door hun Ed. Mog. op gister genomen , aan hun Edele Groot Mog. by Misfive zullen worden gezonden; en dat daar nevens zal worden gevoegt de Misfive , welke hun Ed, Mog. van den Bailliuw van Rhynsburg zoo even hebben ontfangen. (Onder ftond) Accordeert met voorfz. Register. (Was get.) A. J. ROYER. G 3 EDE-  Soa fe*. ZAAKEN VAN 1^85. edele mogende heeren, In refcriptie op Uw Edele Mog, zeer gerefpecteerde Aanfchryving jongstleeden nagt ontfangen, heb d'eer met fchuldige eerbied kennis te geeven, dat het waar is, dat een Vlag of Wimpel van onzen Toorn hebbende afgewaaid , de gelegentheid daar toe zig aldus heeft toegedraagen: Jongstleeden Vrydag tegens den avond, de Vlag uit den Toorn van ons nabuurig Valkenburg zynde afgeftooken, fcheen daar toe onder de vergaderde menigte zulks aanfchouwende ook eenige geneigtheid zig te openbaaren , dan zulks zonder moeite by .my zynde voorgekomen , is het gebeurt , dat op Zaturdag morgen de Publicatie van Uw Edele Mogende werdende gepubliceerd, de vergaderde menigte met vreugde deswegens aangedaan , meer en meer atroupeerde, en vervolgens een Vaandel of Wimpel wetende te bekomen , op üen Toorn plante en -de Klok luiden. Ik heb my daar op niet gemenageert onder de vergaderde Manfchap te begeeven, hen het Luiden der Klokken en bedryven van fti afwaardige moetwiliigheden afraadende , zyn zy immediaat afgedeinst , zonder eenige hoegenaamde brutaliteiten my toe te brengen , en uit de anderen gegaan , vervolgens de Kerkdeur doende toelluiten , is alles tot heden in een volkomen rust en flilte : zynde ook, voor zoo verre my bewust is, geene baldadigheden, (eenige verbaale bejegeningen eigen aan Lieden min of meer door den Drank bevangen uitgezonderd) voorgevallen, hebbende heden morgen, zonder eenige de minfte tegcnlland de Vlag van den Toorn doen afneemen. Dat derhalven de zaaken zoo zynde, en buiten het planten van de Vlag geen Exces»  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. ioj cesfen van belang zynde geperpetreerd, en alles thans oogfchynlyk in rust en ftilte zyndfc, aan het verligt oordeel van Uw Edele Mog. overlaate , of de my ter adfi« ftentie toegezonden Dei i'cheBient Ruiters, (waar omtrent Uw Edele Mog. Landvaderlyke zorge met eerbied en dankzegginge erkenne) wel van eenig nut en noodzaakelykheid kan zyn. Waar mede, na Uw Edele Mog. de befcherminge Godes te hebben aanbevoolen, en In eerbiedige afwagiinge van Uw Edele Mog. nadere beveelen , noeme my immiddels met diep ontzag en eerbied, EDELE MOGENDE HEEREN, (Onder ftond) ■ Uw Edele Mogende ootmoedige Dienaar. (Was get.) J. ME JAN. Rhynsburg 31 January 1785. Waarop gelibereert zynde, is goedgevonden en ver. ftaan de Heeren Gecommitteerde Raaden voor derzelver préparatoire voorziening en genomen moeite by deeze te bedanken , en derzelver voorfz. verngte volkomen te approbeeren. G 4 °nt-  494 eek. ZAAKEN VAN 1785. y~Y:>fangen een Misfive van de Heeren Gecomnir. teerde Raaden, gefchreeven alrner op heeden, daar nevens aan hun Ed. Groot Mog. laatende toekomen de Refolutien , op gisteren en heeden by hun genomen , ter executie van her geen by hun Ed. Gioot Mog. Refolutie van gisteren was gedemandeert , bieder hier na geintereert, en hun piovifioneel verrigte contineerende. EDELE groot mogenoe heeren, Wy hebben de eere U Edele G:oot Mog. hier nevens te laaten toekomen de Refolutien, cp gisteren en heeden by ons genomen, ter executie van het geene U Ed. Groot Mog. by derzelver Refolutie van gisteren aan ons hebben gelieven te demandeeren, waar uit U Edele Groot Mog. zullen zien het geene provifio» neel door ons is verrigt. Waar mede, Edele Groot Mog. Heeren, zullen wy God Almagtig bidden ü Ed. Gr. Mog. te willen hou"tien in zyne heilige protectie. Gefchreeven iu den Hage den 1 February 178J. (Onder Rond) ü Ed. Gr. Mog. Dienstwillige, De Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en Westvriesland. (Laager ftond) Ter Ordonnantie van dezelven, (Was get.) a. j. royer. Ex.  t*jh STAAT EN OORLOG. 1785. 105 Extratï uit het Register der Refolutien van de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raaden yan de Staaten van Holland en Westvriesland, genomen op Den 31 January 1785. Ter Executie van hun Edele Groot Mog. Refolutie van heeden, voor zoo verre de G- committeerde Raaden daar by zyn gequalificeert , om met zyn Hoogheid ten fpoedigfteu te overleggen, hoedanige Compagnien en uit welke Frontieren herwaards gouden kunnen worden gedetacheert om aan de Julh'tie des noods de vereischte fterke hand te bieden. Is na voorgaande deliberatie goedgevonden en verftaan tot het afleggen van de voorfz. Commisfie te verzoeken en te co nmitteeren , zoo als verzogt en gecommitteert worden by deeze, de'Heeren de Roo van Westmaas en van Leeuwen, hun Edele Mog. meede Broederen in Raade , met verzoek om zig daar van met den eerften te acquiteeren. Den j< February 1785. , De Heeren de Roo van Westmaas en van Leeuwen, hebben aan hun Edele Mog. gerapporteert, dat zy zig op gisteren aanllonds by zyn Hoogheid hadden geacquiteert van de Commisfie waar meede hun Edele Mogende hun hadden gelieven chargeeren, en dat door Hoogstdezelve geantwoort zynde dat binnen eenige weinige dagen de nodige ordres zoude ftellen ten einde eenige Troupes van de Frontieren , binnen deeze refidentie te doen komen, zy Heeren Gecommitteerden daar op hadden G 5 ge-  io6 fes. ZAAKEN VAN gezegd, dat zulks heeden avond nog konde gefchieden en dat presteerde , te meer dewyl de Refolutie van hun Edele Groot Mog; zonder refumtie was genoomen en gearresteert. Waar op gedelibereert en welgemelde Hee« ren voor derzelver genoomen moeite en gedaan Rapport bedakt zynde, is goedgevonden en verdaan, dat hier van op heeden aan hun Edele Groot Mog. kennisfe zal worden gegeeven. (Onder Hond) Accordeert met het voorfz. Register. (Was get.) a. j. ROYER. En heeft de Raadpenfionaris by de voorfz. geleegenw heid «communiceert, dat hy -Joor een B liet van zyn Holheid was geinformeerr, „ dat, zoo het de intentie van hun Edele Groot Mog. zoude mogen zyn " om meerder Troupes hier in da environs te heb" ben zyn Hoogheid het beste oordeelde , de twee " Esquadrons, die te Rotterdam zyn, door de twee, " die te Zevenbergen zyn , te doen aflosfen, en als " dan het geheele Regiment Guardes te Paard te ver!' zaamelen in 's Hage, of wel een Bataillon Infanterle uit Geertruidenberg of de Langftraat herwaards " ie doen marcheeren; dat zyn Hoogheid zyne ge" darten 'er over zoude laaten gaan , en , zoo veel " mögelvk, zonder de Frontieren te ontbiooten, zou" de traeten aan het verlangen der Heeren Staaten te " voldoen " " Waar op eedelibereert zynde , is goedgevonden en v. i liaan de Heeren Gecommitteerde Raaden voor derzélver voorfz. verrigte by deeze te bedanken, en op hei "een verder door den Raadpenfionaris is gecom-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. xo7 municeert, de Heeren Gecommitteerde Raaden te verzoeken om met zyne Hoogheid over de voorzeide zaak rader te coniëreeren eil op een promte voorziening ten fterkiten te iufteeren. Woensdag den 1 February 1785. /"Vufangen een Misfive van de Heeren Gecommity_J teerde Raaden, gefchreeven alhier op heeden , waar by ter kennis van hun Edele Groot Mog. brengen dé bedenkingen van den Advocaat Mr. johannes Gerardus Luyken, met den welken zy hadden gefprooken omtrent de qualificatie vervat in hun Edele Gr. Mog. Refolutie van den 31 der laatstleeden maand; met aandrang der reedenen, waarom de fpoedige Refolutie van hun Ed. Gr. Mog. hier op verzoeken : voorts by de voorfz. Misfive rapport doende van de nadere conferentie der Heeren hunne Commisfarisfen met zyne Hoogheid over het alhier terug doen komen van eenige Militie; alles'*breeder hier na geinfereert. edele groot mogende heeren! T T Edele Groot Mog. goedgevonden hebbenV^/ de ons by Refolutie van den 31 January laatstleeden te qualificeeren , om tot het onder, zoek nopens de tumuttuaire beweegingen daar in vermeld tot onze adfidentie te employeeren den Advocaat Mf. Johannes Gerardus Luyken; hebben wy niet nagelaaten denzelve aanflonds .ten dien einde by ons te verzoeken, dog heeft denzelve te kennen gegeeven omtrent de voorfz. U Edele Groot Mog. qualificatie te hebben zoodanige bedenkingen , als vervat zyn in de Me. morie, welke hy aan de Heeren onze Commisfarisfen op heden , en zulks na alvorens onze gedaane *requifuie zederd gisteren in bedenken te hebben genomen , heeft ter hand gefield en wy de eere hebben hier nevens aan U Edele Groot Mogende te laaten toekomen. Wy verzoeken en wenfchen des te meer dat no«  zo» FEn» zaaken VAN ij>8j. nopens den inhoud der voorfz. Memorie fpoedig door U Ed. Gr, Mog. mag worden gerefolveert, om dat op gister avond reeds vyf Delinquanten van Benthuyzen op de Voorpoorte alhier zyrf overgebragt , welke zonder uitltel dienen verhoord te worden, zonder het welke wy ons buiten ftaat zouden vinden, aan den ver» deren inhoud van U Edele Gr. Mog. gemelde Refolutie te kunnen voldoen. En gebruiken wy voorts deeze geleegenheid, om U Ed. Gr. Mog. rapport te doen, dat de Heeren oiza Commisfanslen ter voldoeninge aan U Edele Gr. Mog goedvinden van gisteren , heeden morgen nader met zyn Hoogheid hebben geconfereerd over het alhier te rug te doen komen van eenige Militie, en dat Hoogscdezelve by die geleegenheid aan dezelven heeft ge» declareerd ten dien einde ten fpoediglle de nodige ordres te zullen fteüen , dog niet precies bepaalen konde door wuke Militie aan de intentie best zou ie kunnen worden voldaan. Daar meede Edele Groot Mogende Heeren, zullen wy God Almagt;g bidden LJ Edele Groot Mogende te willen houden in zyn heilige protexie. Gefchreeven in den Hage den 2 February 1785. (Onder ftond) Uw Edele Groot Mogende dienstwillige, De Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en Westvriesland. (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. "* (Was get.) A. J. ROYER. Van  fee. STAAT EN OORLOG. 1785. icö Van den tyd tot beraad, door hun Edele Mog. op gister aan my vergund., geprofiteert, hebbende, ben ik ten vollen overtuigt geworden , dat het niet mogelyk is den post, waar meede hun Edele Gr. Mog. my op voorleede Mrandag hebben ve-eeri., benevens myne andere bezigheden naar behooren waar re neemen, en dat ik ierhalven, dien pose op my neemende, verphgt zoude zyn inyn dagelyksch beroep daar aan geheel en al op te offeren, terwyl ik my gantsch onbevoegt zoude reekenen de aan my toevertrouwde zaaken van anderen willekeurig te laten leggen, en het meede ondoenlyk zoude zyn, om als ik met een werk van omflag geobrueert was, andere Advocaaten daar van naar behooren au fait te ftellen, en verfcheidene derzelve zaken ook van dien aart zyn , dat ik zeer groote zwarigheid zoude maken de dien aangaande aan my toevertrouwde g heimen aan anderen te gaan reveleeren. Maar, wanneer ik om die redenen myn Practyk geheel liet varen , doet zig op eene zwarigheid, die voor my allergewigtigst is, te weeten, dat ik dan na het expireeren van de my thans opgedragene Commisfie myne middelen van beltaan kwyt zoude wezen, en wel zonder eenige apparentie tot redres, naardemaal de fources derzelve dan midferwylen zouden wezen afgeleid naar elders; en ik heb derhalven gemeent aan my zeiven en de inynen verpligt te wezen, om aan U Edele Mog. in overweging te geven , of het in de favorable omftandigheden, waar in ik thans verzeere, wel van my te vergen is, dat ik door eene ongelimiteerde acceptatie van de voornoemde Commisfie 'er nopens het vervolg alles aan waag, en of ik in tegendeel van de a:quiteit van den Souverain, en van Uw Ed. Mog., niet met eene eer- bie-  ïio fk*. ZAAKEN VAN 1785. biedige fiducie zoude mogen verwagten j dat het ia allen gevalle eerst daar heenen zoude gedirigeert worden, dat ik teftens gehonoreert wierd met eene permanente Commisfie voor het vervolg, ten einde alzoo op eenen vasten voet myn befiaan te hou. den: Ten miniten ik neeme de vryheid het beraamen van een daar toe gepast en voor my convenabel expediënt aan de ferieufe deliberatien van U Edele Mog. aan te beveelen ; en U Edele Mog. wyders te bidden, dat dezelve zig , geperfuadeert gelieven te houden van mynen ook reeds by eene andere geleegenheid gemanifesteerden yver, om allen arbeid ligt te agten, by aldien ik nuttig kan zyn aan myn Vaderland , en dat het my waarlyk leed doed, dat ik daar van niet terftond nieuwe blyken kan geven , zonder alvorens het myne te hebben gedaan tot voorkoming van gevolgen, die welligt voor my op eene onherftelbaare wyze ruineus zouden wezen, en waar aan ik vasteIvk vertrouwe, dat nog de Souverain, nog U Edele Mogende my by deeze geleegenheid zouden willen exponeeren. Waar op gedelibereert zynde , is goedgevonden en verftaan , het voorfz. verrigte van de Heeren Gecommitteerde Raaden by deeze te approbeeren; en dezelve nader te authorifeeren, om by zyn Hoogheid te infteeren, ten einde de noodige ordres te fteüen, dat het Guarnifoen van den Haag ten ipoedigften met het Regiment Hollandfche Guardes te voet werde gerenforceert; en is voorts uit byzondere confideratie, en om de redenen haar Ed. Gr. Mog. in faveur van den voornoemden Advocaat Luyken permoveerende , goedgevonden en verftaan, aan denzelven, by provifie en ter tyd en wylen dat hy van een convenable Post zal wezen voorzien, toe te leggen by deeze een Penfioen van zes duizend guldens 's jaars, waar toe de Heeren Gecommitteerde Raaden wordtn geauthorifèert de noo- di-  ïeb. STAAT EN OORLOG. 1785. m dige Ordonnantiën van betaling te doen depecheeren. En zal Extract, dezer" gegeeven worden aan de gemelde Heeren Gecommitteerde Raaden; als meede aan den voornoemden Advocaat Luyken , zoo veel hem concerneert, tot derzelver narigt relpective. Ontfangen een Misfive van de Heeren Gecommitteerde Raaden , gefchreeven alhier in den Haage op heeden, waar by relateeren het gepasfeerde in de conferentien der Heeren hunne Commisfarisfen by zyn Hoogheid, uit kragt van hun Edele Gr. Mog. Refolutie van gisteren, tot renforcement van het Guarnifoen van den Haag met het Regiment Hollandfche Guardes te voet, aan welke Heeren zyn Hoogheid in de eerfta en tweede conferentien wel verfcheide bedenkelykheden daar omtrent had geoppert, doch op heeden had geantwoord, dat niet had willen afzyn, tot voldoening aan het verlangen van hun Edele Gr. Mog. , om in deeze refidentieplaats meer Guarnifoen te hébben, herwaarts op te ontbieden de eerfte Bataillons van de bei. de Regimenten Guardes Infanterie , en dezelve te Breda te doen remplaceeren door de beide Bataillons van het Regiment Infanterie van den Lieutenant Generaal van Rantwyk , thans binnen deeze Provincie zig bevindende, breeder hier na geinfereert. edele groot mogende heeren, By U Edele Groot Mog. Refolutie van gister gelast zynde om by zyne Hoogheid te infteeren , ten einde de nodige ordres te Rellen dat het Guarnifoen van den Haag ten fpoedi"-ften met het Regiment Hollandfche Gardes Ie voet werde gerenforceert: hebben de Heeren onze Commisfarisfen nog op gisteren aanfionds, naar het fcheiden van U Edele Gr. Mog. Vergadering, aan de voorfz. U Edele Groot Mof. last voldaan; en heeft zyne Hoogheid aan dezelve Heeren a's doen verfcheide zwarigheden ' omtrent het naar hervvaaids ontbieden van het Re-  xi* fee. ZAAKEN VAN i?85i Regiment Hollandfche.Gardes, als léggende in. de Generaliteit , geopperd , doch op de fterke inftanti-n van de gemelde Heeren, dezelven verzogt daar omtrent 's avonds ten half negen uuren nader weder te komen , wanneer hoogstge. melde zyne Hooghiid heeft gedeclareert , dat zich wel in ftaat vond om aan U E lele Groot Mog. goedvinden, door de Troupes binnen, deze Provincie zynde, te voldoen , maar als nog verfcheide bedenklykheden te hebben , om het gemelde Regiment van daar te rug doen komen, tefFens aanneemende een finaal antwoord aan de gemelde Heeren op heeden te geeven. Eri heeft zyn Hoogheid op heeden aan de meergemelde Heeren onze Commisfarisfen geantwoord, dat niet had willen afzyn, ter voldoeninge aan het verlangen van U Edele Gr. Mag.* ten einde in deze refidemieplaats meeraer Guarnifoen te hebben , om herwaards op te ontbie» den de eerfte Battaillons van de beide Regimenten Gardes Infanterie , en dezelve te Breda te doen remplaceeren door de beide Battaillons van het Regiment Infanterie van den Lt. Generaal van Randwyk, welke zich thans binnen de Provincie van Holland bevinden, en daar van kennis te geeven aan hun Hoog Mog, , door middel van het fecreet befoigne, in hoope dat hoogstdezelve zyne Hoogheids verrigting in dezen zouden approbeeren. Daar mede, Edels Groot Mogende Heeren , zullen wy Gud Almachtig bidden U Edele Groot Mog. te willen houden in zyne heilige protectie. Gefchreeven in den Hage den 3 February 1785. (Onder ftond) U Edele Groot Mog. Dienstwillige, De Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en WestvriesInnd. (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) a. 1. royrr. XXIX.  int STAAT EN OORLOG. 1785. ir$ Waar op gedelibereert zynde hebben hun Edele Gr. Mog. na dankzegging aan de Heeren Gecommitteerde Raaden voor hunne genoome moeite met approbatie van hun'verrigte, zig de voorfz. fchikking tot verfterking van het Guarnifoen van den Haag laaten welge. vallen. Accordeert met de voorfiv Refolutien. XXIX. Refolutien van hun Ed. Gr. Mogende omtrent oproerige beweegingen ia het Land van Foorne; met de Bylagen, bi datis 28 january, 2, 8 February 1785. De Heeren Gedeputeerden der Stad Gouda hebbek ter Vergadering vobrgédraagen , dat zy Heeren Gedeputeerden in het zeekere waren oilderrigt geworden , hoe op den 25 en 26 dezer , in den Lande van Voorne, zeer verregaande tumultueufe beweegingen wa* ren ontitaan , by welken niet alleen de Schouten van het Nieuwland, en den Nieuw en-Hoorn , u hunne Per. foonen , geduurende het waarneemen hunner bedieninge, by gelegenheid der loóting ten platten Lande, zeer veel avanies waren aangedaan, maar ook de laatfle door een geattroupeerde menigte , onder het flaan van den Trommel , na zyn vertrek uit den Nieuwen-Hoorn , was te . rug gehaald , en feitelyk gedwongen tot het draagen van Orange Linten, welken men ten deeze tot Oproerleufen misbruikte , en alle welke faitelykheden zy Heeren Gedeputeerden verder vernamen van dien aart te zyn , dat a. zelve eerlang zouden kunnen overflaan tot de Stad Brieile, waaroe, volgens dezelve informatien, eeti gegronde vrees zoude exteeren; dat zy Hjeren Gedeputeerden vermeend hadden >!e bovengemelde informatien re rröiten brengen in den fchoot van hun EJele Grooc Mogen ie, en tot mamtien der rust en beveiliging van 's Lands Ingezetenen , tegen allen overlast en geweld, hoogstdez?lven in confideraXXVII. dkel. H tie  U4 feb. ZAAKEN VAN 1785. tie te moeten geeven , of hun Edele Groot Mog. niet op heeden, zonder refumtie , zouden gelieven te refolveeren, om Heeren Eurgemeesteren en Regeerders der Stad Brielle , mitsgaders Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne , aan te fchryven , ten einde hun Edele Groot Mog. met den allereerfte te doen toekomen een gedetailleert Berigt, van de irregulariteiten, welken, conform bovengemelde informatien, zig in den Lande van Voorne, en byzonder op de Dorpen van het Nieuwland en den Nieuwen-Hoorn, zouden hebben gemanifesteert, en tér hunner kennisfe mogten gekomen zyn , met byvoeging , dat hun Edele Groot Mog. gerustelyk van voorfz. Regeering, als mede van Bailliuw en Leenmannen voornoemt, vertrouwden, en voor zoo veel des noods, dezelve expresfelyk authori' feerden, om alle mogelyke zorge te draagen , ten einde door de convenabelfte middelen , en byzonder, in cas van noodzaaklykheid, door een gefchikt employ der thans in den Brielle, als in den Lande van Voorne leggende Militie, alle aangevangene tumultueufe beweegingen , in haare principes mogen worden gefluit, en alle verdere onheilen voorgekomen, met injunétie aan welgemelde Heeren Burgemeefteren en Regeerders, mitsgaders Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne, om mede in fcriptis hun Ed. Groot Mogende ten fpoedigften te ouvertureeren , nopens het geen door hun ten deeze zal weezen gepraefteert en ■ werkftelüg gemaakt. Waar op gedelibereert zynde, is, conform het voorfz. geproponeerde goedgevonden en verftaan , dat op heeden Burgemeefteren en Regeerders der Stad Brielle, mitsgaders Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne, zullen worden aangefchreeven, ten einde hun Edele Gtoot Mog. met den allereerfte te doen toekomen een gedetailleert Bericht van de irregulariteiten, welken, conform bovengemelde informatien, zig in den Lande van Voorne , en byzonder op de Dor- | pen van het Nieuwland en den Nieuwen-Hoorn zou- j den hebben gemanifesteert, en ter hunner kennisfe I mogten gekomen zyn , met byvoeging dat hun Edele i Groot Mog. gerustelyk van voorfz. Regeering, alsmede ,  fes, STAAT EN OORLOG. 1785. nj- de van Bailliuw en Leenmannen voornoemd , vertrouwen , en, voor zoo veel des noods, dezelve expresfelyk authorifeeren, om alle mogelyke zorg te draagen, ten einde door de convenabelfte middelen , en byzonder in cas van noodzaaklykheid , door een gefchikt employ dér thans zoo in den Brielle, als in den Lande van Voorne liggende Militie, alle aangevangene tumult ueufe beweegingen in haare principes mogen worden gefluit, en alle verdere onheilen voorgekomen, met injundtie aan welgemelde Burgemeefteren en Regeerders , mitsgaders Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne , om mede in fcriptis hun Edele Groot Mog. ten fpoedigften te ouvertureeren , nopens het geen door hun ten deeze zal weezen geprEefteert en werkftelüg gemaakt. Ontfangen een Misfive van Burgemeefteren en Regeerders der Srad Brielle, gefcnreeven aldaar den 31 January laatstleeden , waar nevens tot voldoening aan het van hun gerequireert Berigt by Refolutie van den 28 te vooren hun geprajfteerde, als de feitelykheden daar by vermeld, in de Dorpen het Nieuwland en den Nieuwenhoorn voorgevallen, tot hunne Stad, volgens gegronde apprehenfie overfloegen, aan huu Edele Groot Mogende toezenden Extract hunner Refolutie van den 20, met de Waarfchouwing door hun gedaan publiceeren , breeder hier na geinfereert. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN, Het heeft ü Edele Greot Mog. behaagt, ons te doen toekomen de Misfive en Refolutie van den 28 laatstleeden , ten fine , om ten fpoedigften aan U Edele Groot Mog. in fcriptis te ouvertureeren, nopens het geen door ons zal weezen geprafteert en werkftellig gemaakt, indien de feitelykheden, by welgemelde ü Edele Groot Mog. Misfive vermeld , zoo die op den 25 en 26 deezer in de Dorpen het Nieuwland H 2 en  110 fsb. ZAAKEN VAN 178S. en Nieuwenhoorn zyn voorgevallen, eerlang zouden kunnen overflaan tot Onze Stad , en waar toe, volgens informatien aan Edele Groot Mog» gedaan, gegronde vreeze word geapprehendeert. Waar omtrent wy, zullende gehoorzaamelyk dienen van berigt , de vryheid neemen , en de. eere hebben, daar toe aan U Edele Groot Mog. hier benevens te doen aankoomen , het inleggend" Extracr. onzer Refolutie, genomen na lectuure van U Edele Groot Mog. bovengemelde Misfive en Refolutie benevens de Waarfchouwing , op heeden door ons gedaan publiceeren. Waar aan wy ons volkomen refereerende, in vertrouwen, aan de beveelen van UEdele Groot Mog. te hebben voldaan , fteeds zullen bidden voor den voorfpoed van hoogstderzelver Resjeeringe , en na U Edele Groot Mog. in de protecrie Godes aanbevoolen te hebben, blyven edele groot moc. heeren, (Onder Hond) U Edele Groot Mog. onderdanige Dienaaren. Burgemeefteren en Regeerder» der Stad Brielle, (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. Gefchreven in den Brielle (Was get.) den 31 Jan. I785. c. w, hoger waard. Ex*  m. STAAT EN OORLOG. 1785. uT Extraüt uit de Refolutien van de Edele Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Regeerders der Stad Brielle, genomen op den ao January 1785. Is geleezen een Misfive en Refolutie van hun Ed. Groot Mog. van den a8 January deezes Jaars, even voor het aangaan van de Vergadering, by de Heer Prajfident Burgemeefier van der Sluys ontfangen, luidende als volgt. Fiat infertio. Waar op Heeren Burgemeefteren ter Vergadering hebben voorgedraagen , dat zy by loopende gerugten hadden gehoord, dat geduurende deeze week, by geleegentheid van eene te doene looting der Ingezetenen van de Dorpen en Ambagtsheerlykheden hec Nieuwland, gezegt de Vierpolders, en den Nieuwenhoorn , by het weigeren der gemelde looting, ongeregeltheden of cumbustien zouden zyn geichied, zonder dat aan hun Edele Groot Achtb. (als zynde de gemelde Dorpen in den Lande van Voorne, buiten de ordres en directie van de Regeering dezer Stad) eenig regulier detail van het voorgevallene is aangekomen. Dan, dat op gisteren aan hun Edele Gr. Achtb. al wederom van ter zyden voorgekomen zynde , dat , by geleegentheid van een Bierfooy, door de Dienaars van deeze Stad, en te gelyk van den Lande van Voorne , als ordinair , op aanftaande Maandag (Marktdag) aan de Ingezetenen of Huisluiden van den Lande in de Stads Doele, dé gewoone plaats daar toe, zullende gegeven worden , en waar by, als ordinair, een redelyk aantal Huisluiden zig laaten vinden, H 3 en  ii8 feb. ZAAKEN VAN 1785» en fommigen daar van, by het dtinken van goed Bier, daar by verblyven, tot het klinker fluiten der Poorten , en dat wegens het voorgevallene by de Dorpen voorgemeld, veelligt ook binnen deeze Srad , aisdan eenige onaangenanme gebeurtenisfen zouden kunnen voorkomen , en onaangenaame fintes hebben , waar tegen by tydjge goede maatregelen te neemen , in zyn begin , zoude behooren te worden voorzien , op de beste wyze doenlyk, zoo nogcans, dat by onvethoopten voorkomingen van moedwillige exceslen , attroupeeringen tot combustu* eufe beweegingen , alsdan, naar omftandigheid efficacieufe middelen van bedwang en tegenftand, dadelyk zouden moeten worden te werk gevleid ; proponeerende hun Edele Groot Achtbaarhedens, de gedagten en het goedvinden van deeze Vergadering deswegens te mogen verneemen: Waar op, na dat Heeren Burgemeefteren zyn bedankt geworden , voor derzelver prompte attentie in deezen, is na deliberatie, met eenpaai igheid goedgevonden, dat, offchoon niemand der Leden van deeze Vergadering , op eenige vaste grond , meerder bewustheid is draagende van de gebeurtenis in de Dorpen boven gemeld , die geheel buiten de directie van deeze Regeering zyn, en dat hun Edele Achtb. geen reeden hebben van te vermoeden , dat gemelde Huisluiden voorneemens zouden zyn , buiten eenig de minfte reedens daar toe te excogiteeren, eenig exces , ongeoorloftheid of combuftueufe beweeging te maaken , nogtans voorzorgshalven, tot onderhouding van de onafgebrooke goede ordre, rust en tranquiliteit binnen deeze Stad, gerefolveerd word, eerfte. lyk, dat de Heer van Oosten, Stadhouder van den Hoog Edele Heer Bailliuw deezer Stad , en Lande van Voorne , zal worden ver-  p&b. STAAT EN OORLOG. 1785. HÖ verzogt en aangerecommandeert, de Die» naars der Juftitie, dadelyk, door het Land van Voorne, te doen rond ryden , en de Huisluiden aldaar te doen aanzeggen, dat, om reedenen derzelver gewoone Fooy, niet op de eerstkomende Maandag, maar by nadere kennisgeeving, zoude moeten vallen, en ten tweeden, dat nogtans te gelyk gerefolveert word, de Heeren Burgemeefteren als aan het hoofd van de Magiftraat, in allen gevallen het Gouvernement deezer Stad hebbende , te verzoeken, zoo als verzogt worden by dezen, zoodanige preecautien te neemen en arrangementen te maaken , dat by onverwagte en fchielyke opkoming van onaangenaamheden boven gemeld, tegen dezelven in zyn beginl'el van dadelykheid, als dan, ten allereerften, het employ zelfs van de Militie , binnen deeze Stad Guarnifoen houdende , gemaakt zal worden, om , na vereisch van zaaken , zelfs geweld met geweld te keeren, en te doen ophouden, verhoopende nogthans de Vergadering, gezamentlyk, dat van dit alles nietwes zal voorvallen, het geen de gewoone ordre en rust zoude kunnen ftooren. En is voorts goedgevonden, den Secretaris Hogerwaard te gelasten, om aanftaande Dingsdag behoorlyk Extraét dezer, met een Misfive ter geleide derzelve, aan hun Edele Groot Mogende af te zenden, (Onder ftond) Accordeert met voorfz, Refolutie. (Was get.) C. W. HOGERWAARD. H4 WAARSi  ï» m. ZAAKEN VAN 1785. WAARSCHOUWING. Van wegens hun Edele Groot Mog. de. Heeren Staaten van Hol]a;,d en Westvriesland , aan Burgemeefteren en Regeerders deezer Stad aangekomen zynde, eene Mhfïve in dato den 28 deezer maand January, houdende, dat hun Ed. Gr. Mog. vernomen hadden, dat 'er op den 25 en aó deezer, in den Lande van Voorne, zeer veriegaande beweegingen waren voorgevallen , by geJegentheid , der te doene loting ten platten Lande , en welke bewegingen bun Edele Groot Mog. hadden vernomen, van dien aart te zyn, dat dezelve, volgens daar omtrent by hun Ed. Gr. Mog. ontfangene informatie , eerlang zouden kunnen overllaan tot de Stad Brielle met aanfchryving aan Burgemeefteren en Regeerders voornoemt, om daar omtrent aan hun Edele Groot Mog. te berigten, het geen tot hunner kennisfe mogte gekomen zyn , en met verdere last en authorifatie, om door alle gepaste en convenabele middelen, en in ca» van noodzaakelykheid , door een gefchikt employ der thans , zoo in den Brielle als in den Lande van Voorne , leggende Militie , alle beweegingen in haare beginfelen te fluiten, en verdere onheilen voor te komen, Soo is 't, dat Bailliuw , Burgemeefteren en Regeerders der Stad Brielle, in voldoening aan bovengemelde aanfcbryving van hun Edele Groot Mog., hebben goedgevonden, by deeze aan alle Burgers en Ingezeetenen deezer Stad, en inzonderheid ook aan alle de geene die van buiten in deeze Stad zouden mogen inkomen, te doen kennelyk zyn, zoo als dezelve hun doen kennelyk zyn hy deezen, dat hun Edele Achtb. alle Burgers «n Ingezeetenen oeezer Stad, fn inzonderheid ook alle de geene, die van bui-  web. STAAT EN OORLOG. 1785, si* buiten in deeze Stad zouden mogen komen , vermanen, zig gerust en vreedzaam te gpdragen , en alles te vermyden, wat aanleiding tot eenige de minfte beweging of opfchudding zoude kunnen geeven , want dat hun Edele Achtb., in gevalle van eenige onverhoopte ontftaane beweging, zig in ae onaangename verpligting zouden gt-bragt zien, om dusdanige beweeginge op de effiCacieufte en kragtigfte wyze te doen tegengaan en fluiten. Vermaanende voorts hun Edele Achtb., tot compleete voldoening, aan de intentie van de Refolutie van hun Edele Groot Mog. elk een iegelyk, wie het zoude mogen zyn, zoo wel Burgers en Iugezeetenen deezer Stad , als alle die geene die van ' uiten in deeze Stad zouden mogen komen , zig te onthouden van het dragen van Cocardes van wat natuur of couleur dezelve zouden mogen zyn. Aldus gedaan en gearresteert by Bailliuw, Burgemeefteren en Regeerders der Stad Brielle, den 31 January 1785, en ten zelve dage gepubliceert. (Onder ftond) In kennisfe van my Secretaris. (Was get.) C. W. HOCIRWAAR». Waar op gedelibereert zynde , is goedgevonden en verftaan, in afwagting van het Berigt ter zaake voorfz. meede van Bailliuw en Leenmannen van het Land van Voorne gerequireert, het voorfz. Berigt en Bylagen van Burgemeefteren der Stad Brielle by deeze aan te neemen voor Notificatie. H 5 Ont-  laa feb. ZAAKEN VAN Dingsdag den 8 February 1785, Ontfangen een Misfive van Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne gefchreeven in den Briel den deezer, waar nevens, tot voldoening aan het van hun gerequireert berigt by Refolutie van den 28 der voorleéde maand, aan hun Ed. Gr. Mog, toezenden de Extracten uit hunne Notulen, raakende hunne handelingen omtrent het voorgevallene, zoo in het Nieuwland als in den Nieuwenhoorn, breeder hier na geinfereert. edele groot mogende heeren! By ons ontfangen zynde U Ed, Gr. Mog. Refolutie en Misfive van den 28 Iaastleedfn, houdende, dat door de Heeren Gedeputeerden der Stad Gouda, ten zeiven dage in U Ed. Gr. Mog. Vergadering voorgedragen zynde , dat zy Heeren Gedeputeerden, in het zeekere waren onderrigt geworden, hoe op den 25 en 26 bevoorens , in den Lande van Voorne zeer verregaande tumultueufe beweegingen waren ontftaan, by welken niet alleen de Schou, ten 'van het Nieuwland en den Nieuwenhoorn in hunne Perfoonen geduurende het waarneemen hunner bedieningen, by geleegenheid der Loting ten platte Lande, zeer veel avanies waren aangedaan, maar ook de laaften door een geatrou» peerde meenigte, onder het fiaan van de Trommel naar zyn vertrek uit den Nieuwen-Hoorn was te rug gehaald en feitelyk gedwongen tot het dragen van Oranje-Linten , welke feitelykheden zy Heeren Gedeputeerden verder vernamen van dien aart te zyn , dat dezelve eerlang zouden kunnen overflaan tot de Stad Brielle, waar toe, volgens dezelve informatien een gegronde vrees zoude exteeren. En dat ü Ed. Gr. Mog. over zulks , na voorgaande deliberatie, hebben goedgevonden, ons aan te fchryven, om met de allereerfte, aan  ?:b. STAAT EN OpR LOG. 1735. 123 san Hoogstdezelve te doen toekomen een gedetailleerd bericht van de irreguiariteiten, welke conform de bovengemelde informatien, zig in den Lande van Voorne , tn byzonder op de Dorpen van het Mieuwland en den Nieuwenhoorn zouden hebben gemanifesteerd , en tot onze kennisfe mogten gekomen zyn, in U Ed. Gr. Mog. vertrouwen, ons authorifeeren, voor zoo veel des noods, wel expresfelyk alle mogelyke zorg te dragen, ten einde door de convenabelile middelen , en bezonder in cas van noodzaakelykheid, door een gefchikt Employ, der thans zoo in den Brielle als in den Lande van Voorne, leggende Militie, alle aangevangen tumultuaire beweegingen in haare principes mogen worden gefluit, en alle verdere onheilen voorgekomen, injungeerende ons verder, om ten fpoedigfte, aan U Ed. Gr. Mog. inlcriptis te ouvertureeren , nopens het geene door Ons , deswegens zal weezen gepresteerd en werkltel}ig gemaakt; en waar omtrent Wy zullende gehoorzamjrlyk voldoen, de vryheid neemen, en de eere hebben, aan U Ed. Gr. Mog. hier beneevens toe te dienen de Extracten , uit onze Notulen , houdende onze handelingen en ge. maakte werkfreilingen, op de zaaken by U Ed. Gr. Mog. Misfive voorgemeld , en de Refolutien daar op genomen, als ook de Waarfchouwing daar toe relatif gedaan, als meede de twee Memorien , van het voorgevallene , zoo in het Nieuwland, als ia den Nieuwenhoorn, door de Schouten der gemelde Dorpen vander Waal, en van Andel, met fpecificque opgaave der namen, van die geenen die zig tumultueus zouden hebben gedfagen, zoo als die aan ons zyn overgegeeven geworden, aan U Ed. Gr. Mog. te doen aankomen by deezen , en ons aan dezelve refereerende , in vertrouwen daar by aan de beveelen van U Ed. Gr. Mog. te hebben voldaan en fteeds biddende, om den voorfpoed van  124 fkb. ZAAKEN VAN ijij. van U Ed. Gr. Mog. Regeeringe, onder de protectie Gods, ons aanbeveelende, noemen. edele groot mogende heeren, (Onder ftod) U Edele Groot Mogende onderdanige Dienaaren. Bailluw en Leenmannen van den Lande van Voorne. Gefchreeven (Lager Rond) in des; Briel, den Febr. Ter Ordonnantie vaa 1785. dezelve. (Was get.) A. VAN DER SLUIS. ExtraR uit de Refolutien van de Heeren Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Foorne, genomen op Saturdag den 29 January 1785. rVe Heer Stadhouder van Oolten, heeft jr ter V- rgadering ^ecommnniceert, dat de reede waarom dit Coüegie gisteren avonds laat irniordinair uur, tegens heeden deezen voormiddag had doen convoceeren, zig fpe. daal bepaalde, om hun Edele Achtb. kennisfe ie'geeven, dat de Heer Adriaan vande/ Wael, Schout van cfcn Dorpe, en Ambagttheerlykheid het Nieuwland, op den 25 dee-  STAAT EN OORLOG. 17*5. 125 deezer dea avonds omtrent zeeven uuren zig by hem Stadhouder hadde vervoegt, en kennisfe gegeeven, dat ingevolge de aanfchry. vinge van hun Edele Mog. de Heeren Gacommitteerde Raaden van den 12 deezer, de Opgezeetenen tegens den 25 voornoemt des namiddags in het Regthuis van gemelde Dorp hadde doen citeeren, ten einde aan de intentie in gemelde aanfehryvinge vervat te voldoen. Dan dat hy op de voorftelling van dezelve aanfehryvinge aan voornoemde Opgezeetenen, aldaar gecompareert, tot deszelfs leedweezen hadde ondervonden, dat de Lootinge door een groot gedeelte van dezelve niet alleen volftrekt wierd geweigeit, maar dat daar en boven zelfs zeer veele baidadigheeden door dezelve , als meede door hunne Jongens , (met Orange Linten verciert) waren aangeregt , zoo met het in» dringen in de Regtkamer, mishandelen van deszelfs Lieutenant van den Ban , en Sergeant Nieuwland , zoodanig , dat hy Schout zelve met zeer veel moeite uit het Regthuis is kunnen echappeeren, en vervolgens na den Brielle vertrokken, beloovende voornoemde Schout op verzoek van den Stadhouder, een ample Memorie van het bovengemelde gebeurde te zullen formeeren, en aan zyn Ed. zoo fpoedig mogelyk ter hand ftellen. Dat hy Stadhouder vervolgens op de informatie van gemelde Schout , dat voornoemde Sergeant Nieuwland , op deszelfs vertrek ait het Regthuis, nog werkelyk in het Voorhuis aldaar wierd mishandelt, en dus niet wist hoe het daar meede was afgelopen , terftond de Dienaars der JuMatie derwaarts had gezonden, ten einde, indien het nog vereischt wierd, den meergemelde Sergeant op alle mogelyke wyze de nodige hulp  Ii6 fêb, ZAAKEN VAN i?ey. hulp te bieden , en in gevalle aldaar nog eenige beweegingen onder de Opgezeetenen mogten plaats hebben, dezelve met de vereischte voorzigtigheid tragten tegen te gaan, en te beletten , dog dat voornoemde Dienaars des nagts omtrent half twaalf uuren in den Brielle terug gekomen zynde , aan hem Stadhouder tor deszelfs genoegen hadden gerapporteert, dat zy de voornoemde Sergeant, op hunne komst bereids ten Huize van deszelfs Vader Cryn Nieuwland gearriveert, hadden gevonden en dat voorts alles in het Nieuwland in volkome rust, en tranquiliteit was. Dat vervolgens op den 26 dezer, des namiddags tusfchen twee en drie uuren , by geleegentheid hy Stadhouder als Heemraad van den Lande van Voorne , na het doen van een infptctie aan de Strand, agter Oostvoorn, nevens de overige Heeren Heemraaden zig by Zeeburg bevond, aldaar, door den Voerman Commer Simonfe had ontfangen een Misfive, van den Procureur van Sina , uit naam van den Heer P. van An» del, Schout van den Nieuwenhoorn , gefchreeven , en dewelke aan het Collegie was exhibeerende , zynde van den volgende inhoud. wel edble gestrengen heer, Ik neem de vryheid om U Edele uit naam van de Heer van Andel kennisfe te geeven van het voorgevallene heeden op den Nieuwenhoorn, de Burgers hebben finaal geweigerd om te Looten, ja zelfs niet meer te exerceeren , zyn Edele heeft geprobeert als toen te vertrekken , dan een quartier uur ver zynde, heeft men zyn Edele te rug gehaak , zyn Ed. verzoekt dat Uw Edele Geftr. zoodanige ordres gelieft te ftellen , als Uw  STAAT EN OORLOG. 1785. 127 Uw Edele Geftr. noodig zal oordeelen, zoo tot beveiliging van zyn Perfoon, als tot herftelling der gemeene rust. Waar meede blyve met haast. (Onder Rond) WEL EDELE GESTRENGEN HEER, U Wel Edele Geflrenge Dv. Dienaar, per ordte de Heer van AndeJ, Brielle den a6 January (Was get.) 1785. J. V. SINA. Dat hy Stadhouder op den ontfangst van gemelde Misfive, een Wagen hebbende doen gereed maaken, terftond daar mede na den Brielle was gereden, ten einde gemelde Procureur van Sina , den Schryver van voornoemde Misfive, eerst mondeling over den inhoud derzelve tot nadere elucidatien te onderhouden, en na mate van die nadere informatien , zoodanige maatregelen te neemen, ais na de omftandigheden zoude oordeelen te behooren. Dat hy Stadhouder gemelde Procureur in den Brielle kortelyk wegens het bovenftaande onderhouden hebbende, best had geoordeelt, terftond met de Bode van dit Collegie na den Dorpe van den Nieuwenhoorn te vertrekken , en daar toe den Voerman Simonfe had geordonneert, deszelfs open Wagen met alle fpoed in gereedheid te brengen. Doch dat terwyl gemelde Wagen wierd ingefpunnen , zeekere Halling Scheygrond, Scheepen van den Nieuwenhoorn, aan hem Stadhouder had gecommunjceert, „ dat hy n van FEE.  128 ïei. ZAAKEN VAN If8j. „ van de Heer Schout van Andel, als Ex„ presfe uit den Nieuwenhoorn was afge,, zonden. om zyn Edele uit naam van ge„ melde Schout te verzoeken, de verzogte „ hulp of adfiftentie niet te zenden , be. grypende hy Schout dat de omftandighe„ den in het voornoemde Dorp thans zoo,, danig waren, dat de adfiltentie in deezé aldaar meer kwaad als goed zou le ver- oorzaaken." Dat hy Stadhouder daar op aan bovengemelde Scheigrond had geantwoord , dat hoe zeer gereed was , na dat de Wagen zoude ingefpannen zyn, zig met de Boodé van dit Collegie na den Nieuwenhoorn te begeeven; hy als nu op de voornoemde door hem gedaane boodfchap als Scheepen, en dus als een legaal Perfoon van de Heer van Andel afgezonden, by provifie deszelfs reis derwaarts zoude ftaaken, begrypende, dat de Heer Van Andel als daar in loco zynde, belt over de omftandigheeden aldaar konde oordeelen, met verdere byvoeginge nogtans, dat hy Scheepen uit naam van hem Stadhouder, aan de Heer van Andel zoude zeggen, dat om die bovengemelde geallegueerde redenen, by provifie zoude fupercadeeren , dog in gevalle hy Schout bemerkte, dat de beweegingen aldaar wederom aanwakkerden , en hy op nieuws oor-' deelde deszelfs Perfoon niet veilig achte te zyn , hy Schout dan terftond per Misfive of anderzints, kennisfe daar van zoude wilJen geven, en dat zyn Ed. alsdan met alle fpoed hem de gefchiklte hulp zoude doen geworden, met welke boodfchap den voornoemde Scheepen Scheygrond ruim een uur vertrokken zynde, den meergemelde Schout van Andel, door deszelfs Schoonbroeder de Beer, aan hem Stadhouder heeft doen zeggen, dar hy reeds zeer wel, in deeze Stad was gearriveert. Dat  f£b, STAAT EN OOR.LOG. 1785. mc. Dat hoe zeer hy Scadhoueer des 's morgens van den volgende dag den 27 deezer, by goede informatie onderrigt was, dat alles in bovengemelde Dorpen in rust was , en de beweegingen aldaar geheel waren ge. cesfeert, zig echter verleegen had gevonden indien diergelyke beweegingen , vooral onder een groote meenigte Opgezeetenen in den Lande van Voorne (onverhoopt) wederom mogte openbaren , te meer, dewyl niet meer dan des noods vier Dienaaren der Juftitie in voornoemde Lande (Hellevoetlluis daar onder begreepen) kondea werden geëmplooyeert, en waar van 'er maar drie te gelyk uit deeze Stad konde fungeeren; voorzigtigheidshalven zig na 's H ge had begeeven, ten einde de confideratien van zyn Hoog Édhr, den Heere Bailliuw en den ordinans Confulent van zyu Hoog Edht. deswegens in te neemen en alwaar zyn Ed. was geinformeert geworden , dat by hun Edeie Groot Mog. een aanfchryving, met eenige maatregulen daar by gevoegd aan dit Collegie zoude worden toegezonden, zoo als ook niet lang voor deeze Vergadering op heeden morgen een Misfive van hun Ed. Gr. Mog., aan Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne geaddresfeert, had ontfangen luidende. De Staaten van Holland en Westvriesland', Edele, Erntfes te, Vroome, Discreete, lieve Getrouwe. Door de Heeren Gedeputeerden der Stad Gouda, op heeden in onze Vergadering voorgedragen zypde , dat zy Heeren Gedeputeerden in het zekere waren onderrigt geworden , hoe op den 25 en 26 deezer in den Lande XXVII. deel. I van  t3» feb- z a a k e n v a n 1785. van Voorne zeer verregaande tumultueufe beweegingen waren ontftaan, by welke niet alleen de Schouten van het Nieuwland en den Nieuwenhoorn in hunne Perfoonen geduurende het waarneemen hunner bedieningen by gelegentheid der Loocing ten platten Lande , zeer veel Avanies waren aangedaan , maar ook de laatfb door een geatroupeerde meenigte onder het flaan van de Trommel naar zyn vertrek uit den Nieuwenhoorn was terug gehaald en feitelyk gedwongen tot het dragen van Orange Linten , welke men teu deezen tot oproer Leufen misbruikt, en alle welke feitelykheeden zy Heeren Gedeputeerden verder vernaamen van dien aart te zyn, dat dezelve eerlang zouden kunnen overflaan tot de Stad Brielle, waar toe , volgens dezelve informatien , een gegronde vrees zoude exteeren. Hebben Wy na voorgaande deliberatie, goedgevonden UL. by deezen aan te fchryven om met den allereerfte aan Ons te doen toekomen , een gedetailleerd Berigt van de erregulariteiten welke conform de bovengemelde informatien zig in den Lande van Voorne, en byzonder op de Dorpen van het Nieuwland en den Nieuwenhoorn zouden hebben gemanifesteerd, en tot ULr. kennisfe mogten gekomen zyn, en Wy vertrouwen gerustelyk van UL., voor zoo veel des noods, wel expresfelyk, om alle mogelyk zorg te dragen, ten einde door de convenabelfte middelen , en byzonder in cas van noodzaakelykheid, door een gefchikt employ der thans zoo in den Brielle als in den Lande van Voorne , leggende Militie alle aange» van-  ™b. STAAT EN OORLOG. 1785. 131 vangen tumultueufe beweegingen in haare principes mogen worden gefluit, en alle verdere onheilen voorgekomen injungeerende Wy wyders UL. oai ten fpoedigften aan Ons in fcriptis te ou. venureeun m>pens het geene door UL. deswegens zal weezen geprefteerd en werklteilig gemaakt. Waar meede Wy UL. de befcherminge Godes beveelen. Gefchreeven in den Hage den 28 January 1785. fOnder ftond) Ter Ordonnantie van de Staaten. (Was get.) C. CLOTTERBXKEó En daar beneevens eenige Exemplaaren van een Publicatie, en een Misfive ter geleide derzelve op den 27 dezer by de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raaden gearresteert, en aan den Bailliuw van den voorfz. Lande geaddresfeert , had ontfangen , en welke de eere had aan dit Collegie te produceeren , als meede een Memorie van het voorgevallene op den 25 deezer in den Dorpe van hst Nieuwland , geteekent door de Secretaris A vander Wael, onder bekragtiging van Schout en Geregten van het Nieuwland, en een provifioneele Historia Facti van het gepasfeerde op den 26 daar aan volgende binnen den Dorpe van den Nieuwenhoorn , door de Heer P. van Andel Schout en Secretaris van den Nieuwenhoorn geteekent en aan hem Stadhouder ter hand gefteld; Na praelecture van welke Misfive, Publi* I 2 ca*  i3*. feb. ZAAKEN VAN 1785. catie, Memorie en Historia Facti, na deliberatie is goedgevonden en verdaan; 1. Den Heer Stadhouder voor deszelfs geseeve ouvertures en vigilanüe na maate van de hier bovenge. melde omftandigheeden betoond, te bedanken. De Misfive van hun Edele Groot Mog. te maken commisforiaal , aan den Stadhouder van Ooften en vier voorzittende Heeren de Mirell, van Dam van Aerden , Hogendyk en de Wit, beneevens den Secretaris, ten einde het Befbgne des anderendaags morgens ten 11 uuren te houden, en geheel afgelopen zynde als dan daar van aan het Collegie te doen rapport ten einde zoo fpoedig mogelyk, aan hun Edele Groot Mog. zoude kunnen werden berigt; 2. De bovengemelde Publicatie des namiddags te doen publiceeren, en affigeeren; en ten 3. De Dienaars der Juftitie te ordonneeren , de bepaalde ordinaris Dienaars fooy , op aanftaande Maandag voor te vallen, by provifie te furcheeren, en de Opgezeetenen in den Lande van Voorne daar van zoo fpoe. dig mogelyk de nodige advertentie te laten doen , ten einde daar door te prevenieeren alle aanleidingen of oorzaaken tot eenige beweegingen alhier binnen deeze Stad. (Onder ftond) Accordeert met de voorfz. Refolutie. (Was get.) fit, VANDER SLUIS. Ex-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 153 Extratl uit de Refolutien van de Heeren Bailliuw en Leenman, nen van den Lande van Voorne, genomen op Den 31 January 1785. De Refolutien van den %q deezer zyn gerefumeert, en na deliberatie gehouden voor gearrefteert. Den Stadhouder van Oosten heeft tei Vergadering gerapporteert , dat ter voldoening aan de Refolutie van den 29 deezer, de Dienaars der Juftitie 's Lands van Voorne had geordonneert, derzelver ordinaire Fooy, op heeden invallende, te furcheeren, en de Opgezetenen in gemelde Lande daar van de nodige advertentie te doen , en aan welke ordre ook aanftonds was voldaan geworden ; Dat de gemelde Opgezetenen thans zig bedaard waren gedraagende, en op heeden alhier in deeze Stad , zonder fchyn van eenig onrust, of oproerigheid te doen prefumeeren , onder de aldaar met de Matktdag ingekomene in groote getaale zig vreedig en tranquil waren houdende. Welk Rapport is aangenome voor Notificatie. Voorts is door den Stadhouder voorgedraagen en gecommuniceert, dat door de Heer van Andel, Schout van den Nieuwenhoorn, was verzogt, om de provifioneele Hiftoria Fafti, wegens het gepasfeerde in den Nieuwenhoorn op den 26 deezer, door gemelde Heer van Andel geteekend, aan hem Stadhouder ter hand gefield, om daar van by het Collegie gebruik te kunnen maken , met een nadere , en meer inltructive Memorie, aangaande het bovengemelde ge. beurde , door Schout en Scheepenen van I 3 vqor-  13+ fee» ZAAKEN VAN 1785, voornoemde Dorpe geteekent, te verwisfelen. Waar op na deliberatie is goedgevonden, de gemelde Hiftoria Facti niet af te geeven of te doen verwisfelen met een nadere 5 maar dezelve te cuftodieeren, en dat voorts de gezegde nadere Memorie van de Heer van Andel teffens zoude werden ingewagt. (Ouder iïönd) Accordeert met de voorfz. Refolutien. (Was getj a. van der sluis. ExtraEt uit de Refolutien van de Heeren Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne, genomen op Den 2 February 1785. De Heeren Gecommitteerden in gevolge de Refolutie van den 29 der gepasfeerde maand January, gebefoigneert hebbende op het formeeren van een berigt aan hun Ed. Groot Mog., ter voldoeninge aan hoogstderzelver Refolutie en Aanfehryvinge van den 28 January laatstleeden; Is door de Heer Stadhouder gerapporteert, dat door gemelde Heeren Gecommitteerden was begreepen , dat in plaaife van eet. Ampel Derigt, Copien of Extracten van de Refolutien, met relatie tot het gepasfeerde in de Dorpen van den Nieuwenhoorn en het Nieuwland genomen , benevens de Me.  FEBm STAAT EN OORLOG. 1785. 13J' Memorie en Hiftoria Facti van de Schouten van gemelde Dorpen; een Exemplaar van de nog te doene Publicatie, waar by de Opgezetenen in den Lande van Voorne zullen werden vermaand tot rust en bedaartheid , en voorts op het ernftigfte gewaarfchouwt, van geen Cocarde of Linten, van wat couleur dezelve zouden mogen zyn, te draagen , ten einde alle aanleidinge tot oproerige beweegingen te vermyden, op pcene dat die geene, welke hun daar aan fchuldig zouden maaken, volgens de Placaaten van den Lande zullen werden geftraft , en voorts nog van alles wat voor het afzenden van het geene tot de bovengemelde Extracten , relatie hebbende tot de tumultueufe beweegingen, zoude mogen werden verrigr, en werkftellig gemaakt, benevens een Misfive ter geleide van dien, aan hun Ed. Gr. Mog. op aanftaande Maandag zal worden afgezonden. Voor welk Rapport de Heeren Gecommitteerden bedankt zynde , is het zelve geapprobeert, en gerefolveert het zelve te converteeren in een Refolutie. Wyders is door de Heer Stadhouder ook geproponeerd, en te kennen gegeeven, dat dewyl de oproerige beweegingen geen verdere voortgang in den Lande van.Voorne hadden gemaakt, en alles in goede rust en tranquiliteit was , hy Stadhouder oordeelde nu de tyd te zyn , om de Geaccufeerdens by de hier vooren gementioneerde Memorien , ten getaale van twaalf Perfoonen, namentlyk onder het Nieuwland, Ary Hoogwerff en Barend Hoogwerf!, Gerrit Vermeer , Symon Plasje , Joris Pieterfe Schouten , Pieter de Lange , W. E. Poldervaart, en Cryn Daleman. Onder den Nieuwenhoorn, Cornelis Meuldyk , David van den Berg , Bouwen van I 4 der  136 feBa ZAAKEN VAN 1785. der Blom en Dirk van der Velden, of zoo veel 'er van dezelve te bekomen zouden zyn, met de meeste voorzigtigheid , en itille in dezen ragt te doen apprehendeeren, en na alhier overbrengen , om daar door (indien 'er nog meerder kwaade geintentioneerde mogten zyn) dezelve op het fterktte zouden worden afgefchrikt, en dat getragt had, ook het Etnploy van de Militie daar toe te preparetren, doch dat by abouchemenr daar over, met de Major Campbuis , commandeerende het Guarnifoen dezer Stad, dezelve wel gevonden had gedisponeert ten dienfte van den Lande , maar zig daar by geexpliceert had , uit hoofde van het tegei.s> woordig alhier zeer zwak Guarnifoen, en waar van nog een ftil Picquet van eenige Manfchappen, op ordre van Heeren Burgemeefteren , moest in gereedheid gehouden worden; en by onverhoopte voorval in deze Stad, ook des noods met een grooter aantal dadelyk vermeerdert worden, hy Major in confideratie moest geeven, niet gevoeglyk de Manfchappen na buiten , wyd en zyd, uit te kunnen zenden, vooral ook terwyl 'er nu geen dadelyk oproer exteerde. Hy Stadhouder des te raaden was geworden, by provifie van de hebbende magt van drie Dienaars der Juft'uie, welke hem overig was, op het fpoedigfte gebruik te maaken , en gemelde Dienaars eeifteiyk op de voornaamfte opgegeeve Belhamels af te zenden. Welk voornoemde Propofitie en te kennen geeven van den Stadhouier, na deliberatie , by het Coilegie is goedgekeurt, en beflooten op de voorgeftelde wyze alzoo te doen executeeren. (Ouder ftond) Accordeert met de voorfz. Refolutie. (Was get.) a. van der sluis. Ex-  FEBi STAAT EN OORLOG. 178 j, is7 Extratt uit de Refolutien van de Heeren Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne, genomen op Den % February 1785. De Refolutien van den 31 laasfleeden, en van den 2 dezer zyn gerefumeerr, en na de deliberatie gehouden voor gearresteert. De Heer Stadhouder van Oosten , inge. volgen Refolutie op gisteren genomen , in gereedheid gebragt hebbende eei; Concept Waarfchouwing, Zoo is dezelve, na prceleéture, geapprobeert, en voorts gerefolveert dezelve dadelyk .na het afloopen dezer Vergadering te publiceeren en te affigeeren , en voorts Exemplaaren van dien in gereedheid te bren* gen , en door een Bood'e van dit Collegie te doen rond brengen aan de refpective Schouten en Gerechten van alle de Dorpen in den Lande van Voorne , ten einde dezelve Waarfchouwing, ook in gemelde Dor. pen, zoude werden geaffigeert. En heeft de gemelde Heer Stadhouder van Oosten aan het Collegie gecommuniceert, dat ter verdere voldoeninge aan de laast voorgemelde hun Ed. Achtb. Refolutie, door de Dienaars der Juftitie, in deze Jaasre'Nagt, waren afgehaalt, en na alhier , overgebragt, en in detentie getrek, de Perfoonen van Barend Hoogwerff en Arie Hoogwerf? , woonende onder het Nieuwland , zynde twee Perfoonen , welke by de Memorie wegens het Nieuwland, en ook by de Hiftoria Facti , wegens den Nieuwen, hoorn , waren befchuldigt , in beide der voornoemde Dorpen oproerige beweegingen te hebben aangeregr. I 5 Waar  138 fe». ZAAKEN VAN Waar op na deliberatie is goedgevonden dezelve in detentie te houden, en den Stadhouder voorts te recommandeeren betragting te maaken op de beste wyze doenlyk , de overige Perfoonen mede in handen te krygen , het welk gemelde Stadhouder ook heeft aangenomen te zullen betrachten. Accordeert met de voorfz. Refolutie. A. VAN DER SLUIS. Extract uit de Refolutien van ds Heeren Bailliuw en Leenmantien van den Lande van Voorne^ genomen op Den 5 February 1785. De Refolutien van den 3 dezer zyn gerefumeert, en na deliberatie gehouden voor gearrefteerr. De Sta 'houder van Oosten heeft ter Ver» gacUringe keimisfe gegeeven, dat hy de Dienaai s der Juftitie, heeden morgen nog met den duifter, na den Nieuwenhoorn had gezonden, met ordre, om de vier verdere ge» accufeerdens , of zoo veel 'er van zouden kunnen magtig worden, te apprehendeeren, èn na alhier over te brengen in detentie; Dat de Dienaars ook , even voor het aangaan van deeze Vergadering , aan hem Stadhouder hadden komen rapporteeren, dat met zeer veel overleg, een van dezelve Perfoonen , met naame David van den Berg, niettegenftaande zyne refiftentie, hadden mede gebragt, en alhier op het Gevangenhuis geplaatst j Het  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 139 Het welk aangenomen is voor Notificatie, Accordeert met de voorfz. Refolutie. a. van der sluis. Memorie van het voorgevallene binnen den Dorpe en Ambagtsheerlykheid van het Nieuwland, be* fiaande in vier Polders, op Den 25 J-anuuary 1785. TjjT/anneer Schout en Scheepenen den Vol" ken hadden doen citeeren , tot in de Wapenhandel zig te laaten oefFenen, en dus volgens ordres van haar Ed. Mog. by provifie den derden Man by Looting of vrywillig, het geene de Schout haar op een allervriendelykfte wyze heeft voorgeffeld, met byvoeginge , ik bid ü Ed. laat ik ü Ed. den Brief nog eens voorleezen , en de zorg betuigen die haar Ed. Mog. voor U Eds. hebben, en meer omftandigheden meer, om haar Eds. te overtuigen. Waar op my door eenige Muitmaakers is tot antwoord gegeeven, gy behoeft, of het verfrhild ons van dien Brief niet, den Prins ordonneert het niet, of is 'er niet in gemeld, dat is onze- Prins, wy willen niet Looten , of ook niet vrywillig Exerceeren , waar op zy met een groot gedruis en gefchreeuw de Kamer sfliepen, en die Lieden die nog geneegen waren om de Wapenen op te neemen , het zy by het Lot of vrywillig durfde niet fbreeken , als eene Hendrik Nieuwland en Cornelis de Rooy zyn blyven ftaan, en hebben zig gedeclareert, als  143 feb. ZAAKEN VAN 1785. als dat gaarne vrywülig wilden Exerceeren, waar op een der Muitelingen , rnet naame Ary Hoogwerff, aan de Kamerdeur kwam liaan, en riep aan Hendrik Nieuwland, wat zyt gy Prins of Staats , waar op Nieuwland antwoorde dat weet ik niet , waar op gemelde Ary Hoogwerff hem dreigde om met zyn Klomp op de Rechtkamer zynde , de hersfens in te flaan, waar op Nieuw, land hem afweerde met de Rotting van den Schout, die in den hoek van de Kamer Rond. Al verder heeft voornoemde Ary Hoog» werff, Barent Hoogwerff, Gerrit Vermeer, Symon Plasje Joris, P. Schouten, Pieter de Langen , W. E. Poldervaart , en Cryn Daaleman , met vloeken en fchreeuwen, laat zy daar maar uit komen, die Do Patriotten of Scaatslieden, wy zullen haar dood flaan, en gefchreeuwt Oranje boven, wy zyn by D L Prins Lieden komt 'er maar uit, en hielden Schout en Geregten ingeflooten, dus waren wy met eenige Officieren omringt, die zy Muitelingen tragten van de Rechtkamer te krygen, dat'er met een Perfoon is gelukt, de Schout zond den Booden om de Sergeant Leendert Touw tot adfifteutie, maar ziet , de Muitelingen hielden den voornoemde Booden met den Sergeant Jacob de Vries van de Rechtkamer af, en de Booden had al in geen half uur op de Kamer durven komen, maar was gevlugt op het Kerkhof, en vervolgens na huis. Vervolgens hebben voornoemde Muitelingen , onder het ftadig gefchreeuw van Oranje boven, haar Jongens Oranje-Linten op de Hoeden geftooken , en dezelve geld be> loofd, om daar mede op de Rechtkamer te gaan voorby den Schout, evenwel die Jongens, met Oranje verfierd, kwamen wel in j de  FEB, STAAT EN OORLOG. 1785. 141 de deur van de Rechtkamer flaan, om dat de Schout zoude zien dat zy door de Muitelingen verfierd waren met Oranje-Linten, en vonden toe goed om de Hoeden op de Rechtkamer te gooyen, en zoo als ons voorkwam 'om die Rol te fpeelen , die OranjeLinten hadden meede gebragt. Intusfchen bleeven zy in geen gebreeken, met vloeken en fcbreeuwen, laat die D.... Fatriotten of Staatslieden maar van de Kamer komen, wy zullen hier blyven, al was het een geheelen nacht, tot dat het einde, lyk zoo ver is gekomen , dat zy met geweid de Rechtkamer zyn ingedrongen, terwyl de Schout in de deur (tond , om een van die Rustverstoorders te waarfchouwen , dat zy voorzichtig moeiten weezen om geen molesten op zyn Kamer te doen, toen hebben zy de Perfoon van Hendrik Nieuwland met geweld de Kamer afgefleept en mishandelt, als mede Cornelis de Rooy , die beiden gewillig waren om vrywillig te Exerceeren , al verder myn Scheepen Hendrik van den Ban, die te gelyk ook Lieutenant is, hebben zy geflaagen, als made M. Vermeer , die zy wilden dwingen te zeggen Prinsgezind te zyn, of anders hem dreigde flaagen te geeven , en den Schout zelfs de Pyp uit den mond geflaagen, zoo dat al myn Gezelfchap , beftaande zoo uit Scheepenen als Officieren, de Kamer af vlugten, dns vond ik my alleen met den Capitein Hendrik Keifer , en den Vendrig Leendert van den Bergh, die toen ook beiden in den hoek van de Kamer waren gevlugt. Wat was in die omftandigheid myn zaak als myn tyd waar te neemen, terwyl zy den Sergeant Hendrik JNieuwIand wel met haar 6 a 7 Man de hairen uit de kop haalden trapten en floegen , als het haaepad te kiezen, in hoope dac ik maar door eene zoude  i42 kb. ZAAKEN VAN 1785. de aangedaan worden , of fchoon ik een Man van 61 jaren was, in myn eene hand een Mes, en in de andere myn Rotting had , wel gerefolveert, maar ziet, zoo als ik by nadere overlevering heb, was ik zoo verre , dat zy myn niet konden inhaalen, dus kwam ik gelukkig in de Stad, en vond. goed , volgens myn pligt terftond kennisfe te geven van het voorgevallene aan den Stadhouder van de Stad en Landen van Voorne die zyn Dienders van de Juftitie na het Dorp heeft gezonden. Aldus verklaart Schout en Gerechten voornoemt op den Eed in den aanvang van hunne bedieningen gedaan , dit alles bygewoond, géhoord en gezien te hebben. Als meede de verdere Officieren die daar nog prefeat waren, bereid zynde (des noods} het voorgevallene met folemneele Eede te ftaaven. De Minute dezes is behoorlyk getekend. Aftum Brielle den 26 January 1785. (Was get.) JU. VERMEER. LEËNDERT TOUW. JACOB DE VRIES. HENDK. KRYNZE NIEUWLAND. CORNSLIS DE ROOY. (Ouder ftonö_) in kennisfe van my Secretaris. (Was get.} A. V. D. WAALt. Alle Officieren en O derOfficieren der B ïrgerye van het N. Land voornoemt. (Onder ftond) Accordeert met de Origineele ter Secretary van Voorne berustende. (Was get.) A. VANDER SLUIS. Mt-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 143 Memorie van het voorgevallene na het vertrek van den Schout. Zoo gaauw den Schout was vertrokken kwamen de Muitelingen de Regtkamer op , eene met naame W. E. Poldervaart, plaatfte zig in de Schout zyn Stoel, en riep of belden de andere Bende by een, en ftelde voor, dat hy Schout Wateringen te befteeden had, het geene daar op uitkwam dat zy Muitelingen de Wateringen aannaamen om te delven voor zes Huivers de roede. Aldus verklaare wy Ondergeteekende Cornelis Blyenhurg, Jacob de Fries, Hendrik Krynfe Nieuwland, Leenden van den Berg en Leendert Touw, dit alles gehoort en gezien te hebben, en bereid zynde des noods met Eeden te ftaaven. Actum Brielle den 26 January 178J. (Onder Hond) In kennisfe van my Secretaris. (Was get.) A. v. d. waal. Accordeert met de origineele ter Secretary van Voorne berustende zynde deeze beide Memorie by een gefchreeven. (Was get.) a. vander sluis. His-  144 MB; ZAAKEN VAN 1735. Historia FaEli van het gebeurde in den Nieuwenhoorn, op Woensdag deu 26 January l? 85, zynde den dag welke bepaalt wat] tot het doen der Loting van den derden Man, in gevolgen hun Edele Mog. Refolutie van den 12 January I78S. De Schout P. van Andel 's morgens omtrent tien uuren in het Regthuis komende zag voor de Regtkamer op het Dorp ftaan een meenigte Perfoonen met Orange en Geele Strikken , zoo van papier als band, op den Hoed, en een zeekere gisting onder het Volk, welk hem veel kwaad deed voor» ftellen, terwyl hy begon met de praefente Scheepenen te delibereeren, drong een meenigte van het voorfz. Volk ten Regihuize in, fchreeuwende drank te moeten hebben zonder geld, de Schout vermaande hun mee de uitterlte zagtzinnigheid om tog bedaart te blyven buiten het Regthuis te gaan en hunne belaugens aan de Geregten op een ordentelyke wys voor te ftellen , dat men tragten zou hun in alles genoegen te bezorgen. De Schout geen geleegentheid kunnende vinden om met Scheepenen weder te delibereeren, wende zyn aanfpraak tot de meenigte , hun voorftellende de noodlottige omitandjgbeeden, waar in ons lieve Vaderland zig thans bevond , en dat de Souverain daarom had goedgevonden ter verdeediging van elke plaats in het byzonder tegen ftroopen. de partyen , welke een onregtvaardige Vysnd op ons zou afzenden , en welke niet na zouden laaten de bezittingen der Opgezeetenen te roven, Vrouwen en Dogters te fchendeu, en hunnen moordlust te voldoen, eeni-  feb; STAAT EN OORLOG. 1785; 14! eenige uit elke plaats re. Wapenen, dar hy Schout hen verzeekcre» kojyV, dat niemand buiten de plaats van haare Wooningen zouden behoeven te trekken, da: hy bereid was zig aan hun hoofd te Rellen in geval 'et moest gevogtèn worden: Dat hy Schout ontdekte dat 'er eenig ongenoegen ontdaan was over de uitzonde* ring: welke 'er in de Rt-folutie van hun Ëdi Mog. gemaakt was omtrent de Scheepenen en de Leden van de Kerkenraad , dog dat hy kon verzeekeren , dat die alle vrywillig meede zoude exerceeren, eb dat hy voorts1 aan hun alle zou overlasten of zy vrywillig of niet zoude exerceeren, dat daar op een gefchreeuw uit den woeden hoop ontftond van hoezee, Orange boven, dat de een den anderen aanzetten om ten Regthuize en ten Regtkamer in te dringen, roepende wy zullen 'er al die Blixems uitjagen , forceerendé de Deur van het Regtkamer na dat zy het Slot aan Rukken gedraaid nad ien. — Dat de Schout daar op in de Deur van de Regtkamer ging flaan hei) met alle mogelyke bedaardheid aanfprak en verzogt te mogen weeten wat zy tog begeerden, dat een uit de hoop daar op zeide, je bent een Blixemfe Patriot , en een verdoemde Oproermaaker, dat daar op een ander zeide wy zullen hem aan riemen fnyd'en, eisfchende vervolgens Drank , wnnr op de Schout hen zeide Mannen hond ö toch bedaard, ik zal U een Soopje buiten huis laaten geeven, dat daar op geroepen wierd een Soopje is niet genoeg, wy moéten zöö veel zuipen als wy willen zónder Geld , wy moeten deezen dag eens regt plaifier hebben , en wy moeten Eeten Ook hebben, dat zy daar op met geweld in de Regtkamer kwamen, aan een zeer ongereegeld drinken van fterken Drank zig hebben overgegeeven, on- XXVIL DEEL. & d«i  *46 fbb. ZAAKEN VAN 1785. der een aanhoudent gefchreeuw en het uitbraken van de allerysfelykfte Vloeken, en forceerende Schout en Scheepenen Orange of Geele Linten op hunne Hoeden te doen. Dat Schout en Scheepenen hoe zeer zy alle mogelyke bedaartheid bleeven behouden , in verleegentheid zynde wat in deeze omftandigheeden te doen , refolveerden om te fcheiden en naar huis te gaan , hopende dat de meenigte ziende, dat 'er niet geloot zou worden, dan ook uit elkander zouden gaan , dat de Schout reeds meer dan een kwart uur van het Dorp afzynde om na^r huis te gaan , door een groote meenigte wierd ingehaald die hem volflrekt begeerde weder naar het Regthuis te hebben, dat hy tegen zulk een overmagt niet beftant , refolveerde gewillig meede te gaan, hen geduurende den gantfche Weg vermaanende, om zig te bedaaren, en op eene ordentelyke wys hunne belangens voor te ftellen, dat een en ander uit den hoop hem Schout toevoegde de Prins moet Souverain zyn en de Staaten weg, die hebben wy niet van nooden , daar voor moeten wy zoo veel Geld opbrengen dat een vierde part genoeg was, wy hooren dat 'er 13000 Schryvers voor hun zyn die wy alle moeten betaalen, en de Staaten zouden ons die arm zyn op de Slagtbank tegen den Keizer brengen, terwyl de Ryken daar van zouden bevryd blyven: Dat hy Schout voortgaande om hun tot bedaaren te vermaanen, hun beloofde in het exerceeren alles volmaakt na hun genoegen te zullen fchikken, dog dat zy onder hun zeiven verward waren, zeggende de een in het geheel niet te willen exerceeren , de ander dat hy zulks wel vrywillig , maar niet gedwongen wilde doen, ondertusfchen weder gekomen zynde in het Ref.  r-s. STAAT EN OORLOG. 1785. 147 Regthuis , alwaar het overige gedeelte met zuipen , zwelgen , fchreeuwen , Vloeken Voortging, hy Schout moest ondervinden, dat men hem even als een gevangen Man in ttiuniph onder het gefchreeuw van Hoe. zee, en het roeren van den Trom inbragt, dat hy toen de gantfche hoop wederom vermaande tot ftilte , en om het geen zy begeerden bedaart op te geeven , dat men hen alle mogelyke genoegens zou tragten te geeven , dat den hoop lihreeuwde dat de Scheepenen ook terug moeften komen, dat zy onmiddelyk die Scheepenen die in het Dorp waren haalden, en voorts het Vaandel (het welk zy reeds in het begin met geweld uit het huis van den Vaandrig gehaald hadden) namen, waar meede een gedeelte van het Volk naar de Huizen van de Scheepenen van der Poel en vander Meer gingen, om dezelve meede te haaien en in het Regthuis te brengen , gelyk dan ook gcfchiede. Zynde het ondertusfchen nog geheurt, dat een Raande voor de Deur van het Regtkamer regt voor de Schout, zyn Mes uittrok, zeggende 'er zal van daag wat gefneeden moeten worden, ik zal myn Mes gaan flypen; waar op hy zig omdraaide en met het Mes agteruit floeg tegen de poa van de Deur, zonder echter iemand te kwetzen. Dat de voorfz. hoop Volks wederom by elkander gekomen zynde, Schout en Scheepenen onder de geweidigfte Vloeken dwongen te teekensn , dat zy Prinsgezind waren , dat daar op de Schout beeft opgefteld een Declaratoir in fubllantie behelzende: Dat Schout en Scheepenen Zyn Doorlugtige Hoogheid in alle deszelfs kwaliteiten verklaarden ter goeK 2 der  14« Ml. ZAAKEN VAN 1785. der trouw te refpecieeren, en zoo veel in hun was op alle mogelyke wyze te zullen maintineeren. Dat het zelve opftel door Schout en Scheepenen , en ook op den aandrang van het J Volk door den Capitein J, van Vliet is on* derteekent geworden, en door een van het voorfz. Volk onder zig genomen : Dat zy daar meede nog niet te vreeden van Schout en Geregten gevergt hebben, om den Vaan» drig welke van Huis was af te zetten, en een andere Vaandrig in deszelfs plaats aan te ftellen, dat zy daar op drie Perfoonen opgegeeven hebben om op de Nominatie van Vaandrig te ftellen, het welk dan ook is gefchied en waar op, op een zeer onordentelyke wys Teunis Hollaer tot Vaandrig hebben geëligeert , dat hy Schout geduurende al den tyd na zyn terugkomst, als in een foort van Arrest in de Regtkamer wierd gehouden , dewyl zommige op hem pasten , dat hy daar niet uit zoude gaan, dan na dat de voorfz. aanftelling gefchiet was, hy Schout met de voorfz. aangeftelden Vaandrig in het vriendelyke heeft gefprooken om het Volk van het Dorp te verwyderen, en hem ten dien einde voorfloeg om hun te verzoeken , dat zy hem met het Vaandel te huis zouden brengen , en dat hy hun aan zyn Huis een fooy zoude geeven , dat de voorfz. Vaandrig zulks ook aannam , en het zelve van een reedelyke goede uitwerking was, dog dat van dien hoop welke met hem meede op weg gegaan was, twee a drie van de voornaamfte te rug keerden om Czoo het van agteren bleek) op te pasfen dat de Schout niet in ftilte heen ging, dat eenige tyd daar na de Lieutenant vander Meer voorfloeg om te tragten dat hy de voorfz. twee è drie Per-  m. STAAT EN OORLOG. 1785. 149 Perfoonen met zig konde meneemen na de voornoemde Vaandrig, bet welk van een gewenscht vrugtgevolg was , dat toen by gisfing nog 16 a 18 Perfoonen in het Regthuis waren, dog welke meer moderatie dan de overige bezaten, dat de Schout hun aanfpraak en zeide noodzaakelyk in deeze Stad te moeten zyn , en derhalven van hun affcheid nam , en zoude heen gaan, waar in zy goedwillig toeftemden , dat de Schout ruim een kwart uur van het Dorp gekomen zynde , heeft gehoord , dat op het Dorp weder getrommelt en een geweldig gefchreeuw van hoezee gemaakt wierd, dog dat hy is voortgegaan, en omtrent half vyf ten zynen Huize is geretourneert. Dat de voornaamfte Aanftookers van de voorfz. oproerige beweegingen zyn geweest, Barent en Ary Hoogwerff uit het Nieuwland, welke onder anderen zeide, nu gaat het plaizierig , wy hebben gister in het Nieuwland ook fchoon plaizier gehad, zoo moet het gaan , hebt gy al Wateringen hefteed , dit moest je ook nog doen (op welk gezegde te noteeren ftaat) dat daags te vooren na het vertrek van den Schout vander Waal uit het Nieuwland, door de meenigte aldaar een Schout quafi was aangefteld , die de Wateringen van de Polder publicq -befteede , dat voorts onder de Ingezeetenen van den Nieuwenhoorn de voornaamfte Aanvoerders zyn geweest een Cor« nelis Meuldyk geboortig in Nieuwland , eene David v. d. B?rg , Bouwe vander Blom en Dirk vander Velden. Dat hy Schout daags daar na heeft gehoord dat een gedeelte van het voorfz. Volk des avonds tot 8 uuren by Teunis Hollaer is geweest, en vervolgens weder op het Dorp zyn gekomen in het Regthuis K 3 en  Ï^O FEBi ZAAKEN VAN 1785. en in de Herberg by Spoon , alwaar zy tot morgens 4 uuren zyn blyven drinken, terwyl dtn gantfchen dag en nagt door vegtén en twisren plaats hebben gehad, zynde onder anderen reeds voor den middag David v. d. Berg met een bloot Mes door eenen B esheuvel uit het Regthuis gejaagt , en tot t'buis van F. B.yer daar in hy 'in vluate , vervolgt , terwyl ook ver, fcbeide Pasfagiers door de meenige zyn ge. molesteert. Aftum den 27 January . 785. (Was get.) P. VAN ANDEL. (Onder Bond) Accordeert met de Origineele , ter Secretary van Voorne berustende. (Was get.) A. VANDER SLUIS. WAAR.SCHOUWI N G E. Bailliuw en Leenmannen van den Lande van Voorne, geinformeert zynde , dat by geleegentheid van de te doene loting, welke in gevolge de aanfchryving van de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raaden van de Heeren Staaten van Holland en West vriesland van den 12 der gepasfeerde maand , door de refpectiye Schouten en Geregten van het Nieuwland en den Nieuwen»  FES, STAAT EN OORLOG, 178$. 151 wenhoorn, op den 25 en 26 daar aan vol* gende te werk gefield , door de Opgezeetenen aldaar verregaande oproerige beweegingen waren aangeregr. Soo hebben Bailliuw en Leenmannen voornoemt goedgevonden en verftaan, alle de Opgezeetenen in den Lande van Voorne te vermaanen hun flil en gerust te gedragen , en teffens op het ernlligfle te waarfchouwen, dat die geene die zig aan voornoem" de misdaden komen fchuldig te maken, als Stoorders van de goede rust, volgens de Placaten van den Lande, op het fterkfle zullen worden geftraft, verbiedende voorts het dragen van allerhande zoorten van Cocardes en Linten van wat couleur dezelve ook zouden mogen zyn, ten eiude de aanleidinge tot diergelyke oproerige beweegingen te meer-' mogen worden vermyd en te. gen gegaan. Aldus gedaan en gearresteert by Bailliuw. en Leenmannen voornoemt, op het Raadhuis der Stad Brielle , op den 3 February 1785, en ten zelve dage gepuDÜceert en geaffigeert. (Onder Rónd) In kennisfe van my, (Was get.) A. VANDER SLUIS. (Laager Rond) Accordeert met de origineele Waarfchouwing, (Was get.) A. VANDER SLUIS.' K 4 Waar  %$i n$. ZAAKEN VAN 1785. Waar op gedelibereert zvnde , is goedgevonden en yprftaan , dat de voorfz, Misfive en Bylaagen zullen wprden geftelt in handen van de Heeren Gecommitteerde Raaden , om daar op in de executie van hun Ed. Pr. Mof. Refolutie van den 31 January laatstleeden dé nodige rtflexie te maaken. Accordeert met de voorfz. Refolutien. XXX. Publicatie van de Staaten van Ut* recht, tegen oproerige beweegingen, en het draagen van Oranjeleuzen. In dato 9 February 1785. De Staaten van den Lande'van Utrecht, doen te weeten: Alzoo wy vernoomen hebben, dat 'er hjer en daar in de Provintie van Holland en elders oproerige beweegingen en groote desordres zyn ontftaan, en befchroomd zyn , dat ook dit kwaad tot in deeze provintie zoude mogen overllaau ; gelyk wy met geen mindere verontwaardiging , dan gevoeligheid , ontdekt hebben , dat daar van in zommige Diftricfen ten platten Lande deezer Provintie al bereids beginfelen zyn pefpeurd geworden; en wel in zoo verre, dat zommige onrustige en muitzieke Op- en Ingezetenen , ook niettegenftaande de waarfchouwingen van de Heeren pnze Ordinaris Gedeputeerden, vervat by derzelver Publicatie van den 28 Mei 1784, zig niet hebben ontzien , om door het aanplakken en verfpreiden van vuile en lasterlyke gefchriften , ook met veifmading van ons hoog en wettig gezag, te beproeven, of zy de goede eu ftille Op- en Ingezeetenen deezer Provintie van de gehoorzaamheid der beveelen hunner wettige Overheid konden aftrekken, dezelven op allerhande wyze te infulteeren , mitsgaders verfierd met Oranje Strikken, Linten en Papieren, onder het gefchreeuw en getier, zoo van Oranje boven, de Patriotten onder, als anderzints, beweegingen of zamenrottingen te maaken , en giet alleen op gieters en zoortgelyke geraasmakende in- ftiu-  ïeb. STAAT EN OORLOG. 1785. >53 ftrumenten te liaan of te blazen, en alzoo langs ftraaten en weegen te loopen, maar ook, zonder de minde daar toe aanleidende oorzaak en wettig verkreegen verlof, Vaandels op publicque plaaifen optehangen, of die rond te draagen , op deuren en vengfters te kloppen, en zoortgelyke buitenfpoorigheden meer te pleegen. — En naardien al hetzelve nergens anders toe ftrekken kan, dan om met verag'ing van de ernflïgfte waarfchouwingen en wettige beveelen, uit onzen naam ende van onzentwegen gedaan en gegeeven , partyfchappen te blyven verwekken , of daar ze reeds ontdaan zyn dezelven hoe langs zoo meer aantekweeken en te doen toeneemen, mitsgaders om langs dien weg op eene gantsch onbetamelyke en oproerige wyze , de hooge Overheid van den Lande in derzelver hoog gezag aantetasten, en de goede order, rust en eendragt, byzonder in de tegenwoordige tydsomdandigheden , toe welzyn en veiligheid van den Lande zoo hoogstnoodzakelyk, te doen wyken en alles in rep en roer te brengen: . Zoo is het, dat wy by tyds hierin willende voorzien , en alle oproerige beweegingen en desordres zoekende afteweeren , en te verhoeden, mitsgaders zoo veel mogelyk den bron, waar uit dezelven fchynen voorttevloeijen, dóór alle gepaste middelen tegen te gaan , na hier op te hebben ingenomen het advis van onzen Hove Provintiaal , ook met inhffifie van de Publicatie van welgemelde onze Heeren Ordinaris Gedeputeerden, van dato a8 Mei 1784, en nadere dito met relatie tot de Stad van Montfoorc , van dato 29 Juny deszei ven Jnars, by deeze als nog allen en een iegelyk binnen de Stad, Steden en Landen van Utrecht , wel erndig vermaanen, om zig als dille en vreedzame Op. en Ingezetenen, met behoorlyk ontzag en eerbied voor de wettige Regeering dezer Landen, te gedraagen, zig met alle gehoorzaamheid te onderwerpen aan onze Ordonnantiën en beveelen, die wy tot welzyn van den Staat, en ter bevordering van het geluk en de veilig, heid van de Op- en Ingezeten bereids hebben gearresteerd of doen arredeeren, en nog verder zullen komen te arrefteeren of doen arredeeren , ende voorts zig te K 5 waS"  ïj4 ZAAKEN VAN Lf3%. wagten van eenige oorzaak te geeven tot fiooring van de gemeene rust en eendragt, onder de goede Op- en Ingezetenen , of dezelven ter zaake van den Wapenhandel, waarin zy zig , conform onze beveelen, komen te' oeiïvnen, of uit anderen hoofde, hoegenaamd, te miszeggen of misdoen. — Verbiedende wy ten dien einde wel fcherpelyk aan allen en een ieder, hét maaken, drukken, ftrooijen, verfpreiden of aanplaktten van pasquillen en andere licentieufe of oproerige boekjens en gefchriften , ftrekkende om de In- en Opgezetenen optehitzen, tot verfmading van ons hoog gezag, en ongehoorzaamheid aan onze beveelen , het voeren van oproerige, fmadelyke of lasterlyke gefprekken, het geeven van hatelyke benamingen , zonder onderfcheid hoedanig die zouden mogen zyn t het maaken van geraas of getier op ilraaten en weegen , het roepen van 'Oranje boven , de Patriotten onder, ofte diergelyke, het oproerig flaan en blaazen op eenige inftrumenten, bet ophangen, uitfteeken en ronddraagen van Vaandels en andere teekens, waardoor aanleiding tot opfchudding zoude kunnen worden gegeeven, en voorts alles, waardoor de agtiug voor de wettige Regeering vermin» detd, ons hoog en wettig gezag gevilipendeerd , onze wetten en beveelen gefchonden, de partyfchappen aangeftookt en vermeerderd, en de Rille Op- en Ingezetenen in een geduurigen angst en onrust gebragt worden, mitsgaders dezelven tegens alle regt en reden zouden worden beroofd van die rust en veiligheid, waarop zy in de burgerlyke Maatfchappye een onbetwistbaren aan» fpraak hebben. - Verbiedende wy mede wel ex- presfelyk het draagen van leuzen of teekenen , hoegenaamd, en van welke couleur die mogen wezen, zoo verre die zouden dienen, om zig daar door van andere onzer goede Op- en Ingezetenen te onderfcheiden, en eenige partyfchap aanteduiden : En vermits de ondervinding in deeze tegenwoordige tydsomltandigheden geleerd heeft, dat de Oranje couleur meer dan eenige andere wordt misbruikt , en alzoo fpecialyk aanleiding geeft tot verdeeldheden , zoo verbieden wy in 't byzonder het draagen van Oranje Cocardes, Strikken , Linten , Papieren , mitsgaders alle Oranje verlierzelen van  Fc-E. STAAT EN OORLOG. 1785. 155 van dien aart. —— Verklaarende wy nogthans onder het voorfchreeven verbod niet te willen begreepen heb» ben de wettiglyk goedgekeurde teekens van honneur, nogte ook het draagen van Vaandels onder Militairen, Schutters en Leden van Exereitie-Genoodfchappen, ofte derzelver Zee- en Veldteekens, als niet dienende om eenige partyfchap aanteduiden , maar alleen, om aanrewyzen, tot welke Corpfen zy behooren; mits egter die Corpfen van Schutters en Exereitie-Genoodfchappen , als mede hunne Veldteekens zyn geappro» beerd, ten opzigte van de Steden , door derzelver refpective Magtftraaten , en ten aanzien van het platte Lind, door ons, ofte door de Heeren onze Ordinaris Gedeputeerden. Intérdiceerende verders alle tu- nmltueufe beweegingen, zamenrottingen, en attroupeeringeh , het houden van onbehooriyke byeenkomften, het liaan , ftooten of fmyten op deuren en vengfters, het infulteeren én aanranden van anderen, wie het ook zouden mogen zyn, 'c zy in hunne Perfoonen ofte derzelver goederen , en voorts alles , wat naar eenig oproer zweemt. Zoo als wy mede allen en een ie- gelyk, van wat ftaat of conditie hy zy, wel fcherpelyk verbieden het geeven van geld, en" het doen van giv'en of beloften, om daardoor de twist en tweedragt aarteftooken, de eenvoudige Op- en Ingezetenen opteru'jen, en dezelven tot tumultueufe beweegingen en z cdenrottingen, ofte tot ongehoorzaamheid aan ons, als de wettige hooge Overheid van dezen Lande, aantezetten. Alles voorde Overtreders,'op pcene van onze hoogfte iidignatie , en om als verltoorders van de publicque rust , zonder eenige verfchooning , rigoureufeiyk aan den Lyve , ofte anderzints arbitralyk, ook zelfs, naar exigentie van zaaken , aan "t Leven geftraft te worden. Ende op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere , zal deeze alomme binnen de Stad, Steden en Linden van Utrecht worden gepubliceerd en geaffigeerd, naar behooren. Gedaau te Utrecht den 9 February 1785. enz. XXXI.  156 «b. ZAAKEN VAN i78j. XXXI. Refolutie van hun Ed. Gr. Mogende, op eene Misfive van Gecommitteerde Raaden, raakende het verfchil met de Provincie van Utrecht, over de gemeenfchaplyke defenfie van de heide Provinciën. In dato 16 February 1785. y"Vitfangen een Misfive van de Heeren GecommitV^/ teerde Raaden, gefchreeven alhier in den Hage den 14 deezer, waar nevens aan hun Edele Groot Mo» geude toezenden het antwoord, door hun bekomen van de Heeren Gedeputeerde Staaten 's Lands van Utrecht, op hunne afgezondene Misfive aan dezelve , ingevolge hun Edele Groot Mog. Refolutie van den 20 January laatstleeden ; met byvoeging van hunne confideratien daar op; breeder hier na geinfereert. Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verdaan, de Heeren Gecommitteerde Raaden by deeze te qualificeeren, om aan de Heeren Gedeputeerde Staten 's Lands van Utrecht van wegens hun Edele Gr. Mogende nader te declareeren , dat in geval de Pro. vidcie van Utrecht of andere Provinciën onverhooptelyk door den Vyand mogten worden geinvadeert, hun Edele Groot Mog. by derzelver evacuatie het daar voor zullen houden als of dezelve by de Unie en alle de voorregten daar aan verknogt waren verbleeven, en zorg draagen, dat zoodanige Provinciën deswegens niet werden benadeelt of verkort ; dat voorts de quajftien en Procesfen, concerneerende Polders en Waterfchappen, in of over Holland uitwaterende, by provocatie niet meer zullen worden gebragt voor den Hove van Holland , voor zoo verre daar in Stichtfche Ingezetenen en gronden zullen wezen geconcerneert, maar dat zoodanige quaaftien aan den Competenten Rechter binnen de Provincie van Utrecht zullen worden overge- laa- Fiat infertio.  nu. STAAT EN OORLOG. 1785. 157 laaten; en dat door hun Edele Gr. Mog. voor den tyd van vyftien jaaren zal worden gecontiriiieert de Conventie nopens het tranfitoir der Goederen van Stichtfche Ingezetenen, op den 24 July 1778 aangegaan, en wederom in 1782 voor den tyd van drie jaaren geprolongeert, alles onder (pedaal beding, dat aan de zyde van de Heeren Staaten van Utrecht ook zullen worden toegedaan alle de zaaken , welke de Heeren bun Ed. Gr. Mog, Gecommitteerde Raaden aan dezelve hebben verzogt en voorgeftelt ; in hoedanig geval de Heeren Gecommitteerde Raaden by dezen worden geauthorifeert, om daar omtrent uit naam van hun EI. Groot' Mog. met de Heeren Gedeputeerde Sraaten 's Lands van Utrecht , door de Heeren hunne Principaalen behoorlyk gequalificeert , aan te gaan en te fluiten een diergelyke Conventie , a!s dezelve Heeren aan de Heeren Commisfarisfen van voornoemde Heeren Gecommitteerde Raaden hebben voorgeltelt, en ter kennis van hun Ed. Gr. Mog. is gebragt , met de geringe veranderingen nogthans, welke de Heeren Gecommitteerde Raaden omtrent de locale firuatie daarin geconcerneert als nog mogten nodig vinden. Accordeert met de voorfz. Refolutien. EDELE GRÓÓT MOGENDE HEEREN, Hier nevens hebben wy de eere U Edele Gr, Mog. te laaten toekomen het Antwoord, door ons ontfangen van de Heeren Gedeputeerde Staaten 's Lands van Utrecht, op de Misfive welke wy aan dezelven , in gevolge van U Edele Gr. Mog. Refolutie van den ao January laatstleeden , hadden afgezonden. Wy hebben uit het zelve niet zonder verwondering en veel leedwezen gezien , dat welsemelde Heeren op goedvinden van de Heeren Straten hunner Provincie , thans volftrekt declmeeren die conces. fien, tot welkers verkryging de Conferentien in het laaifte van het afgeloopen jaar te Utrecht ge-  ïj8 fsb. ZAAKEN VAN gehouden , en den inhoud van onze gemelde M'sfive alleen hebben getendeerr ; daar wv gehoopt hadden, dat dezelve zonder verdere zwjj. righei 1 zouden zyn verkreegen , uit confidentie van de faciliteit, welke door U E iele Gi. M >g. is betoond , omtrent de in ftaat Reling en de fenfie van het Retranchement aan de Grebbe, gepaard met U E Iele Gr. Mog. favorabele deliberatie nopens de drie overige pointen , waaraan de Heeren Staa.en van Utiecht en derzelver Gedeputeerden de vcorfz. verzogte coiculien mede hebben gelieven te accrocheeren. Dan dewyl zig thans geen hoop fchynt op te doen , dat welgemelde Heeren Staaten zonder U Edele Gr. Mog. favorabele Refolutie , omtrent deeze nog in deliberatie zynde pointen, het aanleggen der Fort fica ie werken cp derzelver Territoir, welke wy by onze requiiitie hebben in het oog gehad, zullen gelieven te permitteeren , en dat de volftreklte noodzaakelyktieid nogthans volgens onze gedagten vorderd , dat deeze Werken zonder tydverzuim wer len aangelegd , als ftrekkende tot het perfecleeren der Hollandfche Waterlinie, welke al verondeift ld men dat het R. ttanchement aan de Greb op den behoorlyken tyd volkomen zal konnen worden in Haar gefteld en gedefendeert , by het onverhoopt overweldigen van het zelve , doch altoos is en blyft het eenigfte , ftciklte en laailte Bolwerk van deeze Provincie, zoo vleyen wy ons, dat U Ed. Gr. Mog. het ons wel ten goede zullen gelieven te duiden, dat wy by deeze gelegenheid eenigzins anticipeeren ten aanzien van het uiten onzer gedagten , omtrent de drie gemelde pointen , welkers examen en discusfie ö Ed. Gr. Mog. by hoogstderzelver gemelde Refolutie van den 20 January deezes jaars, met ons in een groot Befogne nebben gelieven commisforiaal te maaken. En het zy ons vervolgens gepermitteert, Edele Gr. Mog. Heeren, by deeze aan U Ed. Gr. Mog.  STAAT EN OORLOG. 1785. 150 Mog. te declareer*n , gelyk wy by het houden van het voorfz. Befogne zouden hebben gedaan, dat het ons, ten aanzien van het groote en cardinale pnint door en van wegens de Heeren Staten van Utrecht geftipuleerd , namelyk dat derzelver Provincie of zoodanige andere Provincie, als onverhooptelyk door het geweld, en den overmagt van den Vyand zouie kunnen werden geinvadeerd, by derzelver evacuatie door U Ed. Gr. Mog. zouden worden geconfidereert, als by de Unie altoos te zyn verbleeven, is voorgekomen , dat zoodanige Provinciën als zig in dit ongelukkig geval, dat God verhoede , zouden mogen bevinden , by derzelver evacuatie , zonder eenige verdere formaliteiten , door U Ed, Gr. Mog. wederom in de Unie zouden en behoorden te worden aangenomen. Dat wy voorts ten opzigte van de Provinciën, welke omtrent zaaken van Dykagie en Heemregten , waar in Stichtfche Ingezetenen en Landen zyn geconcerneert, thans aan den Hove van Holland moeten gefchieden, begreepen hebben, dat hier in door U Edele Gr. Mog. overeenkomlïig de gronden en maximes, door U Edele Gr. Mog. in het beregten der Ingezetenen üezer Provincie altoos in het oog gehouden , aan het verlangen der Heeren Staaten van Utrecht zoude kunnen worden toegegeeven. En dat eindelyk, omtrent het fluiten van een permanente Conventie met welgemelde Heeren, op den voet zoo als dezelve in 1779 voor den tyd van drie jaaren, en in 1782 wederom voor den tyd van drie jaaren is aangegaan , het aan ons is voorgekomen , dat men zig na de onder, vinding van nu byna zes jaaren verzekerd kon houden , dat door de vrydommen , ten aanzien van het Tranfitoir aan de Stichtfche Ingezetenen toegedaan , geen nadeel aan de Finantie en het beftaan der Ingezetenen dezer Provincie is veroorzaakt , e» dat dienvolgende al mede nopens zou-  i6o feb. ZAAKEN VAN 1785-4 dit point alle faciliteit door U Edele Gr. Mo?, zoude kunnen worden toegebragt, bet zy door de gemelde Conventie voor een langer tyd , by voorbeeld van twintig of dertig jaaren , te vernieuwen , het zy di or dezelve voor altoos te fluiten ; ik welk laatfte geval wy egter vermeenen, dat aan ü Edele Groot Mog. daar by zoude behooren onverlet te blyven, om van dezelve te kunnen recedeeren, in geval het t'eeniger tyd mogt bevonden worden, dat daar door wezentlyk nadeel aan de Finantie van deeze Provincie zoude kunnen werden toegebragt.' Indien het ons mogt hebben gelukt de voorfz. drie po» inten uit een favorabel oogpunt met U Edele Gr, Mog. te hebben befchouwd, en hoogstderzelver befluit daar heenen mogt gaan , om aan de Heeren Staaten van Utrecht omtrent dezelve, zoo wel als omtrent de in Haat (telling en defenfie van de Linie aan de Grebbe , genoegen te geeven, vermeenen wy dat zulks op geen anderen voet zoude kunnen en behooren te gei fchieden, als onder fpeciaal beding , dat aan de zyde van welgemelde Heeren Staaten ook zouden worden toegeftaan, alle die zaaken, welke wy aan dezelve hebben verzogt en voorgefteld j en dat U Ed, Gr. Mog. ons vervolgens in zodanig geval zouden behooren te authorifeeren, om daar omtrent uit naam van U Edele Groot Mog. met de Gedeputeerde Staaten 's Lands van Utrecht, door de Heeren hunne Principaalen behoorlyk gequalificeert, aan te gaan en te fluiten een diergelyke Conventie, als dezelve Heeren aan de Heeren onze Coramlsfariffen hebben voorgefteld , en wy de eere hebben gehad ter kennisfe van U Edele Gr. Mog. te brengen , met die geringe veranderingen nogthans, welke wy omtrent de locale fituatie daar ir. geconcerneert, als nog mogten nodig vinden. Waar medej Edele Groot Mog. Heeren, zullen wy God Almag-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 161 magtig bidden, U Edele Groot Mogende te willen houden in Zyn heilige befcherming Gefchreeven in den Hage den 14 February 1785. (Onder Rond) U Edele Groot Mogende Dienstwillige, De Gecommitteerden van de S.aaten van Holland en Westvriesland. (Laager Rond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) &. J. ROYER. . XXVII. deel. L EDS*  i62 feb. ZAAKEN VAN 1785. edele mogende heeren, T""\oor ors ter Vergaderinge van de Hee|_^/ ren Staaten deezer Provincie opening gedaan zynde van Uwer Edele Mog. Misfive den aj January jongstleden aan ons gefchreeven , zyn wy door hun Edele Mog. geauthorifeert, U Edele Mog. tot antwoord te laaten toekomen , dat de conditiën door TJ Edele Mog. daar by geproponeert, aan hun Ed. Mog. van zoodanigen aart zyn voorgekomen , dat dezelven dezerzyds by geene mogelykheid 'kunnen worden geaccepteerd , zonder te kort te doen, niet alleen aan de hooge Regten hun Edele Mog., als Souverain, competerende, maar teftens ook een allernotabelst prejudicie toe te brengen aan de weezentlykite belangen van de goede Ingezeetenen dezer Provincie; dat zulks alles zo klaar en evidentelyk uit den aart van het gedaane voordel by gemelte Uwer Ed. Mog. Misfive is voortvloeiende , dat hun Ed. Mog. zig met grond mogen flatteeren, dat het zelve by hun Edele Groot Mog. nader overwogen zynde, hun Edele Gr. Mog. van de verregaande onbiilykheid in opzigte dezer Provincie , welke daar inne zoo handtastelyk refideert, ten vollen zullen worden overtuigt. Het is uit hoofde van deze confideratie, dat hun Ed. Mog. gevoegelykst hebben geoordeeld , alvorens zig verder en detail dieswegens uit te laaten , de verklaaringe van hun Edele Groot Mog. meeninge af te wagten omtrent alle de pointen der Conventie in haaren zaamenhang befchouwd. Dan , nadien het in ftaat brengen van de Linie aan de Grebbe, in welk ligt ook al het verdere by de Concept-Conventie voorkomende, door hun Ed. Gr. Mog. mag worden befchouwd, buiten eenig bedenken uitmaakt, niet alken een point  F£B. STAAT EN OORLOG. 1735. 163 point van wezentlyk belang, maar ook door een gemeen interesfe van beide de Provin. cien volftrektelyk zig komr aan te pryzen, kunnen wy riet nalaaten op de executie daar van ten kragtigfte te initeeren, aangezien van bet zelve, by eenen onverhoopten aanval des Vyands, het behoud, zoo wel van hunner Edele Gr. Mog. als van onze Provincie, is dependeerende, en zelfs tot voordeel voor den Lande van Holland en Westvrieslnnd in het byzonder, zeer aanmerkelyk word bevorderd , als worden, de door de verfterkinge van dit Frontier dtn Vyand van de Grenzen derzelver Provincie nog verre g ëloigneert gehouden, en daar door dan ook dé inundatie der Hollandfche en S.'-hrfche Landeryen , en de zoo zeer daar meede verknogt zynde totale ruïne van zeer veele Ingezeetenen, immers ter eerfter aanval, geë/iteert, zulks het ons toefchynt, terwyl door des kundigen het in ftaat ftellen der Linie aan de Grebbe , daar toe «lezing fullicient word ge- ordeelt, dat de verpligting, om voor heL behoud en wezentlyk voordeel der L gezeetenen te zorgen , welke aan brave Regenten is incumaeerende , volltrektelyk een fpoedige en vrusrtbaare Refolutie , zoo wel van hun Edele Gr. Mog. als van de Heeren S'aaten deezer Provincie komt te vorderen ; wy zouden hier by nog kunnen voegen alle die gronden van verpügting, welke uit het gemeene Bondgenootfchap genomen, ontegenzeggelyk hun Edele Gr. Mog. moeten aanzetten en verbonden doen achten , om zoo wel het imereste en de befcherming van haare Bondgenooten, en dus ook deezer Provincie , als die van haar eigen Landfchap te bevorderen en op zig te nemen ; en welke verpügtirgen des te fterker moeten gerekend worden, zoo wanneer L 2 ook  164. feb. ZAAKEN VAN 1785. ook liet wezentlyk belang der Provincie van Holland, dezelven komen aan te dringen, gelyk zulks in cas fubjett, (als gezegt) plaatze heeft; dan wy denken geene redenen nodig te hebben , om hun Edele Gr. Mog. het point van het in ftaat ftellen der Linie aan de Grebbe, met ons uit het zelfde oogpunt te doen befchouwen , en houden ons verzekert , dat Hoogstdezelve deeze zaak zeer wel zullen confidereeren van geen minder aanbelang voor de Provincie van Holland, als voor deeze Provincie te zyn, en overzulks , dat dit point aan geene conditiën vei bonden , maar als van een onwaardeerbaar belang voor hun Edele Gr. Mog. zelve , met alle mogelyke fpoed zal behooren te worden uitgevoert en tot een gewenscht einde gebragt, en dat hier toe door hun Edele Gr. Mog. alle nodige atfiftentie , zoo in het verzorgen van het vereischte zwaar Gefchut, als anders, zal worden verleent, terwyl ook in dezen, tyd verloren, alles verloren, zoude kunnen zyn, en hun Edele Gr. Mog. alzulks, met de Heeren Staaten dezer Provincie, zig onverantwcordelyk zouden moeten reekenen, by aldien , uit hoofde van eenige byzondere confideratien en inzigten, deeze zoo heilzaame en voor het behoud der beide Provinciën onontbeerlyke voorzieningen niet met den eerften wierden in het werk gefteld: En kunnen wy niet na'aaten hun Edele Gr. Mog. te doen remarqueeren , dat deeze Provincie zig in zoodanig geval zoude moeten aanmerken, als geheel van haaren Bondgenoot veriaaten, en overzulks verpligt voor haar eigen welzyn en het behoud haarer Inen Opgezeetenen te zorgen, en zoo veel in haar vermogen was , daar toe alles aan te wenden , zulks de Heeren Staaten zouden genoodzaakt zyn op alle middelen dien aan. gaan-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. itfy gaande bedagt te zyn, en alzoo deeze Pro. vincie van kleine uitgeftrektheid en onvermogen is , en dus niet in ftaat zoude zyn om teffens tot het behoud van hunne Meede-Bondgenooten te kunnen contribueeren zoo veel hun Edele Mog. wel zouden wenfchen, wanneer dezelven alken haare eigen defenfie zouden verpiigt zyn op zig te n?e. men , willen hun Ed. Mog. niet ontveinzen, dat zig zouden genoodzaakt zien, zoo lange met verfcheide Contributien ten behoeve der Generaliteit, te fuperfederen, en derzelver quotes deswegens tot haare Hgene behoudenis, waar toe tog alle gemetnfc-iap. pciyke Contributien geacht moeten word-n principaal geintroluceert te zyn , te employeeren. Dan, hun Edele Gr. Mog. hebben te veel doorzigt in het geene de verpligtirg ten voordeele haarer eigene Ingezetenen, te gelyk met die van het algemeene Bondgenootfchap van Hoogstdezel. ven komt af te eisfchen, om ons een ogenblik te doen twyfièlen aan de genegenheid om dadelyk tot beide met hun Edele Mog. meede te werken, dus wy deeze eindigende , hartelyk wenfehen , dat de Albeftiarder, welke deeze Republicq zoo aanmeikelyk heeft bevoordeeld en tot hier toe uit alle gevaaren gered, dezelve verder zal zegenen en in zyne alles vermogende bede genadiglyk gelieven te neemen, en hier ;oe ook den Geest van eensgezindheid, het ware, zoo niet eenige middel, gefchikt om dit Gemeenebest verder beftendig te djen welvaren , over de hooge Bondgenooten , en mitsdien ook over hun Edele Gr. Mog. uitftorten en Hoogstdezelven kragtig tot het algemeen welzyn te doen meedewerken, en clzulks ook met hun Edele Mog. de Heeren Staaten dezer Provincie alles aanwenden wat tot het gewenschte doeliende, zoo k 3 nood-  \6ó fjb. ZAAKEN VAN 1785. noodwendig eenefpoedige voorzieninge komt te vorderen. Waar meede, Edele Mog. Heeren, beveelen wy U Edele Mog. in de befcherming; van God Almag« ttg. Gefchreeven te Utrecht den 4 Februiry 1785. Was geparapheert, athlonë , vt. (O 'der Rond) U ver Edele Mog. zeer goede Vrienden, De Gedeputeerden van Staaten 's Lands van Utrecht. (Laager Rond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) H. A. LAAN. In margine ftond geappoftilleert, Zy deeze Misfive gefield in handen van de Heeren van Alderwerel- en van Leeuwen, hun Edeie Mog. Medebroederen in Rtade. Werdende dezelven verzogt hun Ed. Mog. daar op te dienen van hunne conlideratien en advis. Aclum den 7 February 1785. (ünder Itono) Ter Ordonnantie van de Gecommitteerde Raaden. (Was get.) Ai J, ROYER. XXXII.  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 167 XXXII. Misfive van Gecommitteerde Raaden aan hun Ed, Gr. Mogende , nevens eenen voor/lag van den Advocaat Fiscaal luyken, tot nadere voorziening tegen alle oproerige beweegingen. Ingeleverd in dato 18 February 1785. /'Xntfangen een Misfive van de Heeren Gacommit\_J teerde Raaden , gefchreeven in den Haage op gisteren , waarby hun Edele Gr. Mog- toezenden een propofitie, door den Advocaat Fiscaai Luyken aan hun gedaan; en in confideratie geeven, conform aan dezelve, en te^en alle openbaare bedryven tot commotie en combuftie, by tyds nader te voorzien; breeder hier na geinfereert. Fiat infertio. Waar op gedelibereert zynde , is goedgevonden en verdaan , dat de voorfchreeve Misfive en daarby gevoegde propofitie zullen worden g.- examineert door de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem en verdere hun Edele Gr. Mog. Gecommitteerden tot de ■ zaaken van de Juftitie , met de Heeren Gecommitteerde Raaden , tn de Vergadering daar op gediend van derzelver confideratien en advis. Accordeert met de voorfz. Refolutien. L 4 ede-  168 feb. ZAAKEN VAN 1785. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Door Mr. J. G. Luyken, ingevolge UEdele Gr. Mog. Refolutie van den 31 January laastleeden, onder den Titul van Advocaat Fiscaal door ons geëmployeert wordende , aan ons gedaan zynde de nevensgaande propofuie, hebben wy de eere dezelve aan U Edele Gr. Mog. te laaten toekomen, en vinden ons verpügt aan U Edele Gr. Mog. by deeze in confideraiie te moeten geeven , of U Ed. Gr. Mog. niet zouden kunnen goedvinden, conform aan dezelve propofitie tegen al het geene daar by is vermeid, en voorts in het generaal tegen alle openbaare bedryven , die aanleiding tot commotie en combuflie zouden kunnen geeven, by tyds een zeer efficacieufe nadere voorzieninge te doen, op zodanig een voet en wyze, als U Edele Gr. M >g. in deeze turbulente conjunQure van tyden ten mee Ren dienfte van den Lande zullen oordeelen te behooren. Daar mede, Edele Groot Mog, Heeren! zullen wy God Almagtig bidden U Ed. Gr. Mog. te willen houden in Zyne heilige protedtie. Gefchreeven in den Hage den 17 February 1785. (Onder ftond) U Ed. Gr. Mog. Dienstwillige, De Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en Wescvriesland. (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelven. (Was get.) A> J. ROYER. De  |fbb. STAAT EN OORLOG. 1785. 169 Advocaat Fiscaal Mr. Johannes Gerardus Luyken, heeft aan hun Edele Mog. voo'> gedragen, geinformeert te zyn, dat zoo alhier, als eliers op diverfe plaatfen binnen deze Provincie, fpeciaal ook ten platten Lande, prseparatien wierden gemaakt tot het toeftellen en begaan van luidruchtige bedryven, die welligt zouden kunnen overflaan tot geduchte buitenfporigheden, vooral in een tyd als deze, waar in de gemoederen, nier en daar raar zyne informatie, nog zoo Reik aan het gisten waren, dat by aldien niet in tyds door de aucloriteit van hun Edele Gr. Mog. daar jegens, en particulierlyk tegens het do-n uitzetten van Vlaggen, het dragen van Oranje Linten, het houden van tumultueufe gefprekken, het maaken van alle bewegingen en famenrottingen, hoe ook genaamd, en alles wat verder tot (boring van onderlinge rust en eendragt aanleiding zoude kunnen geeven , nader op eene zeer ernftige wyze voorzien wierde, diergelyke ondernemingen welligt de redoutabelfte gevolgen zouden kunnen na zig fleepen , en van de eene plaats naar de andere overflaande, de veiligheid van de goede Ingezetenen dezer Provincie geheel en al zoude kannen doen pericliteeren; En dat hy Advocaat Fiscaal derhalven van zynen pligt had geoordeeld , om hunner Edele Mog. ernftige overweeging aan te beveelen , of hun Edele Mog. niet dienftig en raadzaam zouden oordeelen, zig ter zaake voorfz. aan hun Eiele Gr. Mog. te addresfeeren, en aan hoogstdezeNe in confidentie te geeven, of hun Edele Gr. Mog. niet zouden kunnen goedvinden, tegens al het gunt voorfz. is, en voorts in het generaal tegens alle openbaare bedryven, die aanleiding tot commotie en combuftie zouden kunnen geeven, op het exempel van de Edele Mog. Heeren Staaten van den Lande van Utrecht, by tyds een zeer efficacieufe nadere voorziening te doen, op zoodanig een voet en wyze, als hun Edele Gr. Mog. in deze turbulente conjundhire van tyden ten meesren diende van den Lande zouden eordeeien te behooren. L 5 ■ XXXIII.  i7o feb. ZAAKEN VAN 1785. XXXIII. Extract uit de Refolutien van hun Ed. Gr. Mogen den ; inhoudende Rapport tot fpoedige voorziening tegen alle, openbaar e bedryven van Oproerigheid, nevens de. Publicatie zelve. In dat is 22 en 23 February Ï785. TPV Heer Penfionaris van Zeebergh heeft ter Verga« jLZ dering gerapporteert, dat de Heeren Gedeputeerden tot de zaaken van de Juftitie met Heeren Gecommitteerde Raaden, ingevolge en ter voldoening van hun Edele Groot Mog. Refolutie commisforiaal van den iS deezer maand, hadden geëxamineerd een Mislive van Heeren Gecommitteerde Raaden, daar by aan hun Ed. Gr. Mog. toezendende eene Propofitie, door den Advocaat Fitcaal Luyken aan hen gedaan, en teffens in confideratie gevende, of niet, conform aan dezelve Propofitie, by tyds eene zeer efficacieufe nadere voorziening zoude behooren te gefchieden tot weering van alle rustverftoorende beweegingen ; en voorts in het generaal tegen alle openbaare Bedryven, die in deeze turbulente conjunc\ure van tyden aanleiding tot Commotie en Combustie zouden kunnen geven. En dat zy Heeren Gecommitteerden in aanmerking neemende de gemanifesteerde heilzaame intentie van hun Ed. Gr. Mog,, om alles aautewenden tot confervatie van de goede rust binnen deeze Provincie en kragtdadige (tuiting van al het geene daar tegen zoude mogen worden ondernomen, mitsgaders fpeciaal ook in het oog houdende , dat niets meerder overeenkomftig was met de vaderlyke zorg van een Souverain voor zyne ïngezeetenen, dan om door gepaste voorzieningen zelfs zulke onderneemingen , die onder het bedriegïyk kleed eener onfchuldige vrolykheid vermomd , listig zou. den kunnen worden in het werk gefield, ten einde ook onnozelen te misleiden, en in het pleegen van op. roerige daaden te entraineeren, in haare eerlte beginzelen tegen te gaan ; derhalven in confideratie zoo van het  feb. STAAT EN OORLOG. i7gs, I?I bet geen de ondervinding op dat refpecl reeds zedert eenigen tyd ongelukkiglyk had geleerd , als van het g-ene meer byzonder nog dienaangaande ter kennisfè van Heeren Gecomthitteerde Ragden, doör den Advocaat Fiscaal Luyken was gekomen , gemeend hadden , nier te mogen nalaaten , om de biykbaare nuttigheid en noodzaakelykheii van de voorgeilagf> voorziemng, als mamfestelyk tot bevordering der gemelde fa. lutaire einden moetende (trekken, ten'fterldter) aan hun Edele Groot Mog, aan te pryzen , terwyl zy particulierlyk ro? geëximineerd en overwogen hebbende eene Concept Publicatie door den gemelden A ivocaar Fiscaal ontworpen, en op requifi.ie van het Bef itjne aan het zelve door Heeren Commisfirüfen uit het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raaden, geëxhibserd, dezelve meede bevonden hadden, alzins overeenkomftig te zyn met de rustbevorderende oogmerken , die in deeze voornamelyk behoorden te worden bedoeld. En dat zy, Heeren Gecommitteerden, mitsdien van gedagten zouden weezen dat dezelve Concept-Publicatie zoo als die aan het einde dezes geinfereerd is, ten alierfpoedigfteri by hun Ed. Groot Mog. zoude behoo. ren te worden gearresteerd. PUBLICATIE. T\e Staaten van Holland en Westvriesland AUen den geenen , die deeze zullen zien of hooren leezen, fdut; Alzoo Wy mee het uitte rite leedweezen en het hoogfte ongenoegen verromen hebben, dat onaangezien Onze vorige Publicatie van den 16 Juny 1784 , diverfe van Onze In- en Opgezeetenen , byzonder ten platten Lande, zig niet ontzien hebben, om, door het eigendimkelyk uitfreeken van Vlaggen op de Torens van de Kerken, het opentlyk dragen van Leuzen van Parcylchap of Oproer, waar toe byzonder de Oranje Couleur misbruikt is, mitsgaders door bet noodzaken van anderen om dezelve te dragen , en wyders door het maaken van allerhande oproerige beweegingen en zamen- rot«  i?a feb. ZAAKEN VAN rottingen, meest al onder het uitzinnig gefchreeuw van Hoezee, Oranje Boven, zig, met kleinagting en verfmading van ons Hoog en Souverain Gezag , aan eene opzetteiyke verftoring van de gemeene rust fcbuldig te maaken ; en dat wyders, onaangezien Onze daar jegens by Refolutie van den 31 January jongstleden zoo erniliglyk gedaane voorziening, alsnog op verfcheidene Plaatzen binnen deeze Provintie, en voornamelyk ten platten Lande, deeze en geene voorbereidzelen worden gemaakt tot het toeftellen en begaan van luidrugtige of in het oog lopende Bedryven, welke in de thans zoo zeer beroerde omftandigheden van tyden welligt zouden kunnen overflaan, tot verregaande buitenfporigheden , en de allergedugtfte gevolgen zouden kunnen na zig fleepen, mitsgaders de veiligheid van de goede In- en Opgezeetenen deezer Provincie op eene onherftelbaare wyze in de Waagfchaal zouden kunnen doen brengen, wanneer daar jegens niet ten fpoedigften nader wierde voorzien: Zoo is 't, dat Wy, uit eene Vaderlyke genegenheid, en voorzorge omtrent alles, dat tot welftand van den Lande, en ter beveilinge van de In- en Opgezeetenen van dien Brakken kan, onverminderd Onze Publicatie van den 16 Juny 1784, nader hebben goedgevonden en verltaan, mus deezen alsnog allen en een iegelyk zeer ernflig te vermanen, om zig als Rille en vreedzame Iti- en Opgezeetenen te gedragen, en zig ten zorgvuldigften te wagten van alle oproerige gefprekken, bewegingen en zamenrottingen , en van alles, dat verder 't zy onder den bedriegelyken fchyn van vrolykheid, of onder wat voorwendzel het ook zoude mogen wezen, tot ftoring van onderlinge rust en eendragt aanleiding zoude kunnen geeven. Verbiedende Wy ten d:en einde wel expresfelyk het uitzetten van Vlaggen, zoo op de Torens, Kerken en Molens als uit alle andere, 't zy publicque, 't zy particuliere Gebouwen, mitsgaders van de Schepen, Jachten en  KEB, STAAT EN OORLOG. 17?5. 173 en Schuiten binnen de Steden of Plaatfen of eenige binnen Havenen leggende, als meede het doen van Illuminatien , het dragen van eenigerhande Tekenen of Leuzen van Partyfchap of Oproer, van welke Coleur die zouden mogen wezen, en in het byzonder het dragen van Oranje Cocardes, Strikken, Linten, Papieren, en van alle andere Vercterfelen van Oranje Coleur, hoe ook genaamd, voor zoo verre dezelve tot hier toe niet naar behooren zyn gewettigt, en alleen zouden dienen voor Tekenen of Leuzen van Partyfchap, of Oproer: Verbiedende Wy in het generaal mede wel expresfelyk alle getier , gefchreeuw , of getrommel , gelyk meede al het willekeurig en eigendunkelyk fchieteu langs de Wegen of Straaten, mitsgaders alle openbaare, of in het oog lopende Bedryven, van welken aart of natuur die zouden mogen wezen, welke eenige aanleiding zouden kunnen geven tot het verwekken van Commotie, Combuftie, of onbehoorlyke zamenrottingen van Volk; alles voor de Overtreeders op poene van Onze hoogde verontwaardiging , en dat dezelven , als Verhoorders van de publicque rust, zonder eenige oogluiking , aan den Lyve, en, naar exigentie van zaken, zelfs met de dood, zullen worden geftraft; hoedanige ftraffen in het byzonder ook plaats zullen hebben ten aanzien van de zoodanigen, die, oifchoon zei ven de voorfchreeve daden niet helpende pleegen, nogtans anderen door beloften, bedreigingen, het geven van Geld , of op eenige andere wyze, daar toe zouden mogen hebben aangezet: En op dat de zoodanige te eerder zouden kunnen ontdekt worden, gelasten Wy allen en een iegelyk, aan wien eenigerhande vooiftel tot het plegen van eenige der bovengemelde daden gedaan , of aan wien tot zoodanig einde eenige belofte, gefchenken , geldgeving, of bedreiging gefchied zoude mogen zyn , het zelve aanftonds ter kennisfe van de Jultiiie te brengen, op poene van  m F-B. ZAAKEN VAN I/8j. ge trak; belovende Wy integendeel aan d- onr. dekkers van zu]ke veMf ke ^^J; on- uk k L, te- aanz,en van h« ^en zy SfeSfiS % ï Inwil1'^ van zondanige misleidingen , ftrydig met deeze onze ordref beretd^ zouden mogen hebben gedaa" °of ol' rl%TeeWBtï*^y voor het herige wel exden A vocaat F,c,a!, by onze Reiblmie van iÏÏJ^JjPi** JonpHewlen benoemd, en alle andere Officieren en Jnftideren van onzen Lan. 0e, detze onze Publ catie lltjflslyk en or-ïrie J£5 te «tcureeren naar dltfcS^SHE :kuo?dUS;/;t iïï^^ gelasten aan alle Schouten en Gerectren van ri> tSSérST ,°P de liak0tBing van deïïe onï beveel n n.:ar hm vermogen te waa'a* • en her geen daar tegen door hen zoude mU', wol. den ontdekt !en fpoedigft* ter kennTfe vanTn Officier van hunne Plaars of Diftnft te brengen van hunne 1 ' 200 door pnvatie tenSerëP Ü ^ ™ '>nora™'e renneere gqo lasten en begeeren Wy dat deeze alom zal worden gepubiiceert en geaffi.ee daS .het b hoort en re gefchfcden gebruiSyk's! vanGdt8'LLcn? ^ Zegel r^Z °P SedelibereerN P„ Copie van het voorfz, ge- a$%fad' d4 de Ho eren van 'de ivinoejicnap en kdelekn , om het zel^e in de Ordre nader te exaonneeren, fina8le Q™Q* * °g| van het vourfz. Rapport te worden gemaakt.  feb. STAAT EN OORLOG. 1735. 175 Woensdag den 23 February 1785. T>y refutatie en tot afkomst op heeden volgens bun |> Ed. Groot Mog. Refolutie van gisteren gedelibereert zynde op het Rapport, op gisteren ter Vergadering uitsebragt door de Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlemsen verdere hnn Edele Groot Mog. Gecommi.teerden tot de zaaken van de JuRitie, hebbende in gevolge en ter voldoening van hun Ed. Gr. Mog. Re. folutie Commisforiaal van den 18 deezer, met Heeren Gecommitteerde Raaden, geëxamineert, eene Misfive van Heeren Gecommitteerde Raa len, daar by aan hun Ed. Groot Mog. toezendende, eene Propofitie, door den Advocaat Fiscaal Luyken aan hun gedaan en teffens in confideratie gevende of niet, conform aan dezelve Propofitie, by tyds eene zeer efficacisufe nadere voorziening zoude behooren te gefchieden, tot weering van alle rustverftoorende beweegingen, en voorts ia het generaal tegen alle openbaare, Bedryven , die in deeze tuibulente conjundure van tyden aanleiding tot Commotie en Combuftie zouden kunnen geven. Is goedgevonden en verftaan, op de gronden by het voorfz. Rapport gelegt, en, conform het advis van de voorfz. Heeren Gecommitteerden, by deeze te arresteeren de Concept-Publicatie by het voorfz. Rapport gevoegd onder de Notulen van gisteren; en zal cezelve met den eerfien worden afgezonden, om alom in deeze Provincie ten allerfpoedigften te worden gepubliceert en geaffigeert. De Heeren van de Ridderfchap en Edelen hebben gedeclareert de conciufie van het voorfz. Rapport en de daar by gevoegde Concept-Publicatie aan te zien. Accordeert mst de voorfz. Refolutien. XXXIV.  17 Augustus vastgerteld was , door de gemelde twee Steden ten vollen wierd erkend en aangediougeu derzei.' yer geadvifeerde, zoo het in dien Raat der Deitberatierr Ma ïrf  ï8o feb. ZAAKEN VAN 1785. in Computatie gebragt kon worden , dan zeker in zoo verre met het fentiment der Stad Haarlem en agt andere Steden moest worden gecombineerd , als in deszelfs voornaamen grondflag, dat namelyk ten dezen in het bepaalen van het Judicieel onderzoek eene verandering en nadere hertelling vereischc wierd , met het zelve inftemmende.1 Dat althans in deeze futiatie van zaaken , naar de gedagten van hun Gedeputeerden, niet meerder overeenkomltig de fttiktfte regelen van onzydigheid en Prudentie door den Heer Raadpenfionaris had kunnen zyn gehandeld , dan eflèétivelyk gefchied was, wanneer dezelve Heer, namenlyk, uit oiderlinge vergelyktng van den inhoud der voorfchreeve particuliere Adviien, en alvoorens nog eene finale conclufie te formeeren , had opgemaakt en tot een bahs van de verdere Deliberatien gelegd, (gelyk dit ook do>r niemand met eenigen grond had kunnen worden wederfprooken) ,, dat eene gedecideerde meerderheid van fttramen, het eenvoudig perfideeren by de meer,, gemelde Refolufie van den 10 Augustus afkeurde, „ en daar en tegen de noodzaakelykheid erkende, dat „ in dezelve, voor zoo veel het doen van htt Judici„ eel onderzoek betrof, verandering gemaakt moe^t „ worden." Dat na deeze bepaaling de vraag alleen zynde gebleeven , op hoedanige wyze de nodige verandering omtrent het doen van Judicieel onderzoek zoude worden vastgefield, en ook hier op eene fpeciaale omvraag gedaan zynde, by welke negen Steden zich weder, als voorheen, voor eene verandering, conform aan het laatfte gedeelte van het in Deliberatie zynde Rapport expliceerden, vervolgens wel eenige van die Leden, welken zich te vooren gelast verklaard hadden, om de Refolutie van den 10 Augustus 1784, ten aanzien van de wyze van onderzoek, daar by voorgefchreeven , onveranderd te laaten , als toen het Advis van Amilerdam , zoo als dat by de nadere Aantekening dier Stad in het breede omfchreeven is , hadden geamplecleerd , doch dat eg'er ook , eenigen derzelven, die vermeenden van hunnen expresfen last om geenerhande verandering in de voorige Refolutie te maken , niet te kunnen afgaan , daar by weder expresfe- lyk  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. iU lyk hadden geperfifteerd, gelyk ook de Stad van Dordrecht by haar fingulier Advis was blyven volharden: cn dat eerst, na dit alles, door den Heer Raadpenfior naris de Conclufie was geformeerd , zoo» als dezelve in de Refolutie van den 2a December 1784. wordt gevonden. Eene Conclufie wel volgens het fentiment van. negen Leden tegen dat van tien anderen gemaakt, doch egter manifestelyk op eene pluraliteit van opiniën gebouwd, alzoo onder de tien daar in niet bewilligende Leden drie verfchillende Advizen waren uitgebragt, ' die, hoe men het ook keere, geene verdere onderlinge vereffening gedoogden; ten waare men, „ om ook voor het Amfierdamfche gevoelen een negental van Stemmen te kunnen voorwenden , tegen alle gezonde Redeneerkunde aan , zoude willen ftaande houden , dat zulke Leden , die expresfelyk en by herhaling gedeclareerd hadden, tot geene verandering, hoe ook genaamd, in de wyze van onderzoek , by .de Refolutie van den 10 Augustus 17P4 voorgefchreeven, te kunnen concurreeren, uit kragte van zoo eene pofitive verzekering, gehouden konden worden meerder in te Stemmen , met het fentiment van Amfterdam," „ het welk by wege ., van eene geheele nieuwe fchikking het Judicieel on» ,, derzoek van zaaken te Rotterdam aan de Regeering aldaar onttrekken, en aan Praefident en Raaden van den Hove overdraagen wilde ," dan wel met het van de voorige Refolutie zeker oneindig minder afwyItend gevoelen van Haarlem &c. volgens het welk het Judicieel onderzoek, by provifie, zoude worden gelaaten ann den gewoonen Rotterdamfchen Rechter , doch niet Faculteit voor de Heeren Hun Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden om daar by te adfitleeren , en by die gelegenheid hunne Confideratien mede te deelen. Uit welke eenvoudige en naar waarheid gedaane voordragt, zy Gedeputeerden dan vermeenden met het yolkomenfte vertrouwen te mogen afleiden de klaarblykelyke wettigheid van Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie yao den 22 December 1784, als genomen volgens eene onloochenbaare Pluraliteit van de uitgebragte Adyi.zen; en dat daar en tegen eene andere Conclufie, conform het Advies der Stad Amfterdam opgemaakt, niet M 3 an-  182 feb. ZAAKEN VAN anders zoude hebben kunnen zyn , dan het effect, of van eene volftrekt abufive bereekening der Stemmen a of wel van een onbillyk , en , zoo men vertrouwt, by de Regeenns van Amlterda'm zelve niet begeerd wordende ondeifcheid, dat men tusfchen het gewigt en de waardy van het gevoelen der gemelde Stad, en dat van andere Steden , zoude hebben moeten maaken: gelyk dan ook zoodanige Conclufie ras gebleeken zou zyn , niet overeen te komen met de Sentimenten van een vry grooter getal van Leden, dan nu, uttwyzens de Aantekeningen by de Reiölutie van den 22 December 1784 gevoegd, tot het neemen dier Refolutie, niet hebben geconcurreerd. De Heeren van de Ridderfchap en Edelen , als mede de Heeren Gedeputeerden der Steden Delft , Amfterdam , Rotterdam , Brielle en Medemblik , hebben tegen de voorfchreeve Contra-Aantekening zoodanige jiadere Aantekening gertlèrveerd ? als geoordeeld zal worden te behooren. Accordeert met de voorfz. Refolutien. XXXV. Misfive en Refolutien van de Regeeringe van Beusden , raakende de Inactiviteit van het Officie-Fiscaal. en gedtturige afweezigheid van den Drosfaard. Ingeleverd ter Vergaderinge der Staaten van Holland. In dato 23 February 1785. Ontfangen een Misfive van G. de Koek, D. Papet, J. A. Rietvek en C. W. Probfiing , Schepenen der Stad Heusden, gefchreeven aldaar den 22 deezer, waar by ter kennis van hun Edele Gr. Mog. brengen eenige gebeuneuisfen , tot bewys der traagheid of inactiviteit aldaar van wegens het Officie-Fiscaal, zoo ten aanzien van zeekere Jacob Eymertfe Bouman, in het Dorp Wyk, die zig tegen de Burgerwapening onbehoorlyk had gedraagen, ais omtrent andere gevallen, in  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 183 in de Misfive en daar nevens gevoegde Bylagen breder voorkomende ; en waar by zig ook beklaagen over de altoos duurende abfëntie van den Drosfaard derzelve Stad, tegen bun Edele Gr. Mog. Refolutie van den 17 July 1665, en tot vertraging van het geen anderzints terftond zoude kunnen worden geëxecuteert ; vertrouwende gemelde Schepenen, dat hun Ed. Gr. Mog., zo omtrent de gedragingen van de twee Schepenen Nolet en van Brak , by de Misfive gemeld, als met opsigt tot het daar in verder gecommuniceerde , in requiteit onderzoek en voorziening zouden gelieven te doen ; volgende dezelve Misfive en Bylagen hier na geinfereert. Fiat infirtio. Waarop gedelibereert zynde is goedgevonden en verftaan , dat de voorfz. Misfive en Bylagen zullen worden gefteld in handen van de Heeren Gecommitteerde Raaden , om na ingenomen advis van den Advocaat Fiscaal by hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van den 31 January jongstlaeden benoemt , daar op zoodanige voorziening te doen a's nodig zal.worden bevonden; en dat voorts het point van beklag in dezelve Misfive, over de altoos duurende abfëntie van den Drosfaard, tegen de Refolutie van hun Ed. Gr. Mog. van den 17 July 1665, by gelegentheid van een verzoek van- Burgemeefteren der Stede Heusden genomen , dat de vacature mogte worden geconfereert aan zoodanige Perfoon of Perfoonen, die in de voorfz. Stad fixum domicilium hielden, en alzoo de Ampten van Drost, Castelein en Dykgraaf zelfs in Perfoon by alle gelegentheden en voorvallende zwarigheden konden waarneemen ; en medebrengende, „dat „ den toekomenden Drost , Castelein en Dykgraaf, „ mitsgaders ook alle die geene die hier namaals by „ fucces van tyden tot dezelve charges zouden mogen „ worden geëligeert, verobligeert en verbonden zullen „ zyn domicilium te houden binnen de Stad Hensden," zal worden geëxamineert door de Heeren van de Ridderfchap en verdere hun Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden tot het groot Befogne, en de Vergadering daar op gediend van derzelver confideratien en advis. Accordeert mét de voorfz. Refolutien, M 4 BOtt-  184 feb. ZAAKEN VAN 178J. edele groot mogende heeren, TTer is met dien betamelyken eerbied, die aln le regrgeaarde Regenten aan U E K Groot Mog. fchuidig zyn, dat de ondergetekende Scnei penen dezer S'ad Heusden de vryheid neemen de ferietifer occupatien van ü Ed. Groot Mog. voor een oogenblik te inrerrtimpeeren, door aan U Ei G>-. M05., welkers iincere gevoeligheid over de niet genoegzame vtgilantie der Batllinwen en Drosfardea van zommige Steden en Dorpen deezer Provincie, door oe aanftejljng van een Advocaat-F'Sc;al zoo opentlyk gtmanifesteert is, by deezen met alle opregtheid voor te draagen. . DJt het Collegie van Schepenen deezer Stad niet dan met de uiterfte verontwaardiging ge. hoort hebbende., dat de Inwoonders van den Lande van Heusden , op de meeste , zoo niet alle de Dorpen, hadden te kennen gegeeven, onwillig tot den Wapenhandel te zyn, en, onder anderen geinformeert zynde, dat zekere Jarob Eymertfe Bouman, in den Dorpe van Wyk, zig aan het Hoofd van die Onwillige gefteld had , en de meeste Buitenlutden tegens de Burger-Wapening had opgezet, ja zelfs op eene verregaande indecente wyze , en in vehemente be. dreigingen zig hadden geëxpre^feert, en dezelve Jacob Eymertfe Bouman in der daad , volgens een Vonnis van Schepenen dezer Stad, nog uit deeze Provincie van Holland gebannen zynde, op den eerfte February laastleeden , tot voorkoming van verdere onheilen , eeds- en pligtshalven, zig heeft genoodzaakt gevonden te nemen de hier nevensgaande Refolutie; waar toe de Ondergetekendens de eer hebben zig eerbiedig te refereeren. Dat het Collegie van Schepenen alhier daar op wel ontfangen heeft eene Misfive van den H-er D.osfud, waar van de Ondergetekendens insgelyks de eer hebben eene Copie, in het zei,. v«  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 185 ve Extract der Refolutien vervat , hier nevens te voegen. Dan dat de Ondergetekendens aan U E ;ele Groot Mog. kunnen verzeekeren , dat de huiverigheid van den Heer Drosfitrd , omtrent de apprehenfie van voornoemden Peifion, niet alleen zoo verre gegaan is , dat de gefubftitueerde Drosfard, in plaats van met de uiterfte bereidwilligheid, als Officier aan de beveelen van het Collegie van Schepenen te voldoen, zig durfde laaten ontvallen , dat hy zyn Principaal daar van zou kennis geeven, en dat hy vermeende , dat gemelde Jrcob E. Bouman , als by oogluiking word toegeJaaten zig binnen deeze Pro/incie op te houden ; maar dat ook daarenboven aan het Collegie van Schepenen niet gebleeken is, dat 'er tot heeden eenige de minde pogingen door het Officie - Fiscaal zyn aangewend , om de genarreerde Refokuie ten opzigt van voorfz. apprehenfie eenigzints werkftelüg te maaken.; terwyl men egter in het zeekere onderrigt is , dat gemelde Perfoon , na" dien tyd , zig nog lange, ja, tot voor weinige dagon, ia het Dorp van Wyk heeft opgehouden ; doch dac hy thans, ten minften des nagts, zig naar den Gelderfchen Bodem zoude redreeren; waar uit de Ondergetekendens vermeenen te mogen opmaaken, dat gemelde Perfoon van de voorgemelde Refolutie geinformeert is, te meer, daar zeeker Burger dezer Stad , met naame Hendrik van den. Berg , aan den eerst Ondergetekenden heeft geasfureert, dat Wiliiam Moat, zynde een ander Burger alhier, aan hem Hendrik van den Berg had verhaalt, dat de Schepen van Baak, Schoonvader van den gefuoftitueerden Drosfitrd, aan hem Moat de voorfz. Refolutie had ontdekt, en den inhoud daar van aan hem gecouamuniceert had. Dat de Ondergetekenden zig verder verpligt vinden aan U Ed. Gr, Mog. zig te beklaagen over de altoos duuietide abfëntie van den Drosfard dezer Stad , welke , in gevolge van eene M 5 Re-  i86 feb. ZAAKEN V A'N jfSS, Refolutie van U Ed. Gr. Mog,, van dato den 17 July i6öy , wel degelyk verpligt was dom:* ahum binnen deeze Stad te houden, terwyl als dan aan het Collegie van Schepenen niet zoude gebeuren , dat de gefubftitueerde Drosfard zoude aarfelen , zonder kennis en toeftemming van zyn Principaal, dat geene fpoedig en terftond te executeeren dat door eenige vertraging onmogelyk worden kan , gelyk omtrent voorfz. Refolutie zulks ten duidelykften beweezen is. Dat de Ondergetekenden daarenboven voor U Ed. Gr. Mog. niet langer mogen verbergen hunne billyke indignatie over fle ongepermitteerde invigilantie van het Officie-Fiscaal alhier , omtrent alle het geene 'er in dezen Lande verder, ten opzigte der Wapening van de Ingezetenen ten platten Lande alhier , is voorgevallen ; terwyl het' algemeen bekend is , dat 'er in den Dorpe van Veen eene byeenkomst gehouden is, van genoegzaam alle de Ingezetenen van hetzelve Dorp , welke daar toe door zeeker Perfoon waren geconvoceert : en dat in die byeenkomst door twee bekende Perfoonen aan de Vergadering zoude zyn voorgehouden , dat de Wapening der Ingezetenen van het plarre Land met geen ander oogmerk door U Ed. Gr, Mog. zoude zyn geordonneert , dan om de Boeren naar het Leeger te zenden; en dat men daarom eenparig moest befiuiten aan die ordres van U Ed. Gr. Mog niet te zulkn obedieeren, gelyk zulks* dan ook eenftemmig zoude geconcludeert, en met handtasting aan gemelde twee voorfpreekers plegtig zoude belooft en verzeekert zyn, terwyl de Ondergetekenden vermeenen , dat die twee Perfoonen, op het minfte onderzoek, wel rasch zouden ontdekken, welke Luiden hun tot die verkeerde handelwyze hadden geperfuadeerr. Dat zoodanige convocatie ook mede gehouden is in den Dorpe van Wyk, en dat dezelve op ordre van meergemelde Jacob Eymertfe Bouman, zeekeren Peter van Gammeren en Bart Boon, door  ff EB. STAAT EN OORLOG. 1785. 187- • door eenen Mattheus Lange aldaar zoude belegt zyn; gelyk zulks dan ook ten gevolge gehad heeft, dat genoegzaam alle de Ingezetenen van gemelde twee Dorpen Veen en Wyk, even ge. lyk in alle de Dorpen van het Land van Heus. den , hebben gedeclineert aan de voorfz. wetti. ge beveelen van U Edele Groot Mog. te gehoorzaamen. Dar de Ondergetekenden al verder zyn geinformeert, dat niet alleen in den Dorpe van Genderen dagelyks veele Kinderen met Orange Leufen ontciert zig ter Schoole zouden begeeven, maar dat zelfs een Regent van die Plaats zig niet zoude hebben ontzien , om op dien dag, toen de Publicatie van U Ed. Groot Mog. Gecommitteerde Raaden , tot de Wapening , van den Predikftoel aldaar den Gemeinte is aangekondigt, met een Kind, hebbende een Orange Leus op den Hoed, zig ter Kerke te begeeven, terwyl men verzeekert , dat by zeekere Perfoonen aldaar Orange Strikken zouden vervaardigt en door dezelve uitgedeeld zyn. Dat by dit alles de Ondergetekendens in het zeekere onderrigt zyn, dat ren tyde der bekendmaaking in de Kerk, van voornoemde Publica. tie , eenige Ingezetenen van den Dorpe Babilonienbroek , het hebben gehafardeert om eene Vlag aldaar op de Kerktoorn te plaatfen, en dat der.elve daags daar aan door den Schout van gemelde Plaats weer van den Toorn zoude afgenomen , en door denzelven daar van aan het Officie-Fiscaal zoude zyn kennis gegeeven. Dat de Ondergetekendens al verder ontdekt hebben, dat door den Secretaris van voorgemelde Dorpe Wyk, aan den gefubftitueerde Drosfard alhier is te kennen gegeeven , dat zeeker Inwomder van die Plaats den Predikant aldaar op den publicque Weg, in tegenwoordigheid van meer Perfoonen , zoude hebben aangefproo» ken, en bedreigt, van, indien zyn Eerwaarde van de Wapening op den Predikftoel' fprak, als dan  188 feb. ZAAKEN VAN 1785. dan zyn Woonhuis te zullen in brand fteeken, gelyk een ander aan denzei ven Predikant , by het uitgaan der Kerk, zou gezegt hebben, dar. hy vporfz. Publicatie , in plaats van af te kezen , moest verbrand hebben Dat de laatst Ondergetekende , voor eenige tyd, in Perfoon aan den gelübftitueerden Dros. fard alhier heeft gecommuniceert, dat 'er ftellig verzeekert wierd , dat vooifz. Jacob Eymertfe Bouman en Peter van Gammeren , op zeekereu avond, op den Dyk, welke van deeze Stad naar den Dorpe Wyk heen leid , hadden opgewagt twee braave Heeren, van Di unen genaamd, en insgelyks te Wyk womagtig , welke Heeren genoegzaam de eenige aldaar zyn, die zig vrywillig tot de WapenoefFening hebben aangegeeven, en dat die opwagting met geen ander oogmerk zoude gffchied zyn, dan om gemelde Hee. ren , die zy wisten dat uit deeze Stad moesten naar Huis komen , gelyk zy voorgavsn , af te kloppen en te mishandelen ; maar dat die Heereu gelukkig en toevallig een anderen Weg, dan den Dyk , na Huis genomen hadden ; en dat de laatst Ondergetekende aan den gelubft.i. tueerde Drosfard zelfs de Plaats en de Perfoo. nen heeft opgegeeven , daar en door welke het voorfz, ftellig verhaal is. Dat de Ondergetekendens U Ed. Gr. Mog, niet langer zullen incommodeeren met een narré van foortgelyke onbetamelyke en hoog ftrafbaare gebeurtenisfen , welke nog 0p verfcheide andere Dorpen zyn voorgevallen, maar dat de Ondergetekendens alleen nog maar aan U Ed. Gr. Mog. hunne verregaande verwondering daar over moeten openbaaren, dat omtrent al het voorfz. en het verder voorgevallene, zoo ver aan de Ondergetekendens bewust is , tot geen de minfte perquifitie , veel min eenig regterlyk onderzoek van wegens het Officie-Fiscaal gedaan is. Dac de Ondergetekendens wel zouden getragt hebben, door het neemen van Refolutien, waar by  FEB. STAAT EN OORLOG. 1785. " i8p by den Drosfard gelast wierd te vigileeren, daar tegens te voorzien ; dan dat de Ondergetekendens, door de non-executie van de hier bovengemelde Refolutie zoo zeer van de onbereidwilligheid van den Drosfard , ter bevordering der goede zaak, zig verzeekert houden, dat zy liever verkoozen hebben U Ed. Groot Mog. van dit alles kennis te geeven , dan zig verder aan eene ridicule behandeling van den Drosfard te exponéeren. Dat de Ondergetekendens vooral ook daar toe zyn gepermoveert, uit hoofden van de ichandelyke traagheid en, na het begrip van de Ondergetekendens , verkeerde wyze , welke van wegens het Officie-Fiscaal alhier gehouden en gebruikt word in zeekere extraordinaire Proceduren , tegens eenen Gevangenen alhier , welke met meer andere Perfoonen, op Nieuwjaarsnagt, langs de Straaten eenige oproerige uitroepen gedaan , en zig tegens de, Klapperluiden zoude verzet hebben ; terwyl naar het oordeel van de Ondergetekendens den Praefident Burgemeefter dezer Stad, de Heer AJam Rauws, van welken men, uit het getuigenis van eenigen op Interrogatorien gehoorde Perfoonen , fchynt te moeten opmaaken, dat zyn Edele op gemelde nagt eeu Speelman in zyn Huis zou hebben laaten komen , en onder het fpeelen en zingen van een Orange Liedje eenigen drank aan verfcheiden in zyn Huis vergaderde Zakkedraagers , eu andere gemeene Lieden , als mede den voorfz. Ge van* gen , zou hebben doen aanbieden , meer dan waarfchynlyk om de gezondheid van den Prins, of iets dergelyks te drinken, gelyk dan ook aldaar Vivat Orange en Orange boven zou geroe. pen zyn ; als de primaria caufa van de verder op Straat gepleegde baldadigheden , in gemelde Proceduure niet moest gefpaart, maar wel degelyk voor het Collegie van Schepenen alhier moest ondervraagd , gehoord en met hem naar bevind van zaaken gehandek worden. Dat  190 feb. ZAAKEN VAN Dat de Ondergetekendens zig nog verpiigt vinden , aan U È i. G'. Mog. bekend te maaken , dat op Saturdag , den 19 dezer , in de evengemelde Proceduure een Klapperman , voor het Collegie van Schepenen , van wegens den Drosfard op Interrogatorien gehoord, en, by die geleegenheid , van hst roepen van Orange boven op Straat gewag gemaakt wordende, één onzer mede Schepenen , de Heer j L. IVoler, zig ten uiterflen verwondert toonde , dat zulks als een crimen fcheen te worden aangemerkt; en dat daar over verfcheide woorden tusfciien gemelde Schepen Nolet en den laatst Ondergetekenden gewisfeit zynde , door den Schepen Noler, in tegenwoordigheid van den gefabftiiueerden Drosfitrd, is geantwoord. Wel verdomt, het is wat fchoons , zou ik geen Vivat Orange mogen roepen , of zou een Klapwaker my aai moeten verbieden , dat wou ik wel eens zien ; en dat daar op door den laatst ünderg'ïtekeuden gerepliceert zynde, neen! dat mogt gy niet doen; gemelde Nolet daar op weder gezegt heeft ; nu dat zullen wy eens zien , dan zullen wy 'er op den agtjlen Maart aanflaande eens een donderfche khigt van hebben. Dat dèeze finguliere conduite van des Onder» getekendens mede Regent, de Heer j. L. Nolet, en de hier bovengemelde gegevens ouvertures van de fecreece Refolutie van het Collegie van Schepenen, omtrent de apprehenfie van den veelgenaamden Jacob Eymertfe Bonman , door des Ondergetekendens andere mede Schepen, de Heer Abraham van Baak, tegens eed en pligt aan, aan voorfchreeven William Mont gedaan, de voorname motiven zyn , waarom de Ondergetekendens, zonder eenig mede weeten van ge. melde Heeren Nolet en van Baak , de eer hebben dezen aan U Ed. Gr, Mog. te addresfeeren; gelyk aan den derden Ondergetekenden ook geen andere van alle de gemelde omftandigheden, dan het geaarreerde omtrent de voorfz. Refolu- ue  fes. STAAT EN OORLOG. 1785. 191 tie, in zaake van Jacob Eymertfe Bmiman , in het zeekere bekend zynde, dezelve in dien opzigte alleen dezen ook mede geteekent heeft • terwyl de Ondergetekendens geen oogenblik twyf! felen of U Ed. Gr. Mog. zullen , zoo omtrent de gedragingen van gemelde twee Schepenen Nolet en van Baak, als omtrent het verder gecommuniceerde in dezen, zoodanig onderzoek en voorzieninge doen, als U Ed. Gr. Mog. ifl« gevolge hoogstderzelver verligte asquiteit zullen oordeelen te behooren. Dat intusfchen de Ondergetekendens met geen ander oogmerk, dan om het welzyn van den Lande, zao veel hun mogelyk is, te helpen bevorderen , de vryheid genomen hebben, alle het voorfz. direct ter kennisfe van U Ed. Gr. Mog. te brengen , in die gelukkige hoop, indien IJ Ed. Gr. Mog. mogten oordeelen, dat de Ondergetekendens zig deswegens aan eenig ander Edel Mogend Collegie hadden behooren te addreefeeren, dat die verkeerde handelwyze van de Ondergetekendens, door U Ed. Gr. Mog. aan de» zelve gunftig zal vergeeven worden: Terwyl de Ondergetekendens over U Ed. Gr, Mog. de befcherming van God Almagtig opregtelyk affmeekende , niet dan met het gevoel van fchuldigfte hoogagting de eer hebben zig te noemen EDELE GROOT MOG, HEERENi (Onder ftond) U Edele Groot Mogendens ootmoedige Dienaaren. Heusden den 42 Febuary (Was get.) 1785. G. DE KOCK. D. PAPET. J. A. RIETVELT. G. W. PROflSTlNo, Ex.  feb. ZAAKEN VAN Extract uit het Register van de Refolutien van de Heet en Schepenen der Stad Heusden, begonnen met den jaare 1779, No. y. van de Refolutie by haar Edele Achtb. genoomdn op Maandag den 31 January 1785. Prefent al. Dempto Nolet en van Baak, Obiit vander Burg. Is ter Vergadering met den anderen geiprooken over de critique omftandigheden der tegenwoordige tyden, en de zoo veel gerugts makende tumuitueufe beweegingen ten platten Lande, en ook in den Lande van Heusden, wegens de Wapening en Exercitie , door hun Edele Groot Mogende aldaar vastgefteld ; en door hun Ed. Achtb. met zeekerheid vernomen . zynde , dat binnen de Heerlykheid Wyk , zf? daar tegens vooral was verzettende de Perfoon van Jacob Eymertfe Bouwman , by Vonnisfe van dezen Ed. Achtb. Geregten , in dato den 3 November 1770, en gepronuntieert den ia dito , ter zaake van als doe gepleegde hostiliteiten gecondemneert, omme voor den tyd van acht jaaren rreconftneert te worden , en vooits uit de Provincie van Holland en Westvriefland gebannerj voor nog twaalf jaaren, en door hem aan het Conünement in zoo verre voldaan zynde , dat hem , van wegens zyne goede gedragingen te Delft in het Tugthuis , anderhalf jaar gratie omtrent het zelve Conünement is verleent, mits dat het verdere der Sententie blyft in zyn volle vigeur, alles volgens haar Ed. Achtb. Refblutie de dato 23 December 1776, beginnende deszelfs relaxatie etrst r,a den 13 Maart 1777, en  re*. STAAT EN OORLOG. 1785. i$j en het gemelde Bannisfement dus nog niet zynde geëxpireert , maar het zelve integendeel door hem wordende gevioleert, eri meer dan waarfchynelyk zeedert lange gevioleert zynde , -ea daar by geconfidereert zynde , hoe hy , deszelfs woelzieken aart thans den vollen teugel viert, door zig als aan het Hoofd der disobediente Landlieden, aan haar Ed. Groot Mog. Refolutie , wegens de algemeene Wapening , te Rallen , zig in woordea geheel cnbetaamlyk uit te laaten, en ihet houden van Correspondentie met andere Dorpen in den Lande van Arkel niet alleen , maar door zelfi van zig te geeven, dat hy reeds in zyn Huis eenige Piktonnen had opgezet j om tegens den 8 Maart aanftaande gebrand të worden ï en meer andere foortgelyke önbetaamlykheden , alle zaaken welke geenzints kunnen werden getollereert, en het OfficieFiscaal egter huyverig fchynende daar tegens te vigileeren , zoo is by hun Ëdeld Achtb. gedelibereert en overwóogen, hoedanig daar tegens behoorde te werden voorzien , eu voorts gerefolveert, alvoorens deswegens iets te arreffeeren , daar omtrent met den Heer ea Mr. j. h, van den Hou. ten, Heere van en tot Herpt 4 te advifeeren , en deszelfs Raad in dezen in te neemen * waar toe de Heeren de Koek , Prajfident, en Probfting , zyn verzegt en ge* committeert geworden. Adlum Heusden, ter Vergadering op den Raadhuize, heeden dezen datum utfupraj xxvii. DEÉi; n Item  IP4 Fïb; z a a k e n v a n 1785. Item van de Refolutie by haar Edele Achtbaare genomen op Dingsdag den i February 1785. Prefent al, Dempto Nolet en van Baak, Obiit van der Burg. Dewyl de Heeren Leden Nolet en van Baak weder abfent zyn, en haare pre. ferme ter dezer Vergadering nodig was, is den Kamerbewaarder gelast, omme aan haare Huizen te gaan , en uit naam van deeze Vergadering haar Edelens te verzoeken van doch boven te willen komen, het welk gefchied zynde, is door den Kamerbewaarder gerapporteert, dat de eerstgemelde Heer geen tyd had, en dat de andere Heer door wdispofitie en het koude weêr, dezen dag abfoluit niet durfde gaan , en zig daarom van deeze Vergadering deede excufeeren, Is door de Heeren Prefident de Koek en Problling gerapporteert, dat haar Ed. ter voldoening van haar Ed. Achtb. Refolutie van gisteren, ook op gisteren namiddag had. den wezen fpreeken met den Heer en Mr. J. H. van den Houten , Heere van en tot Herpt, wegens het bezwaar van haar Ed. Achtb. ter Vergadering breeder gedetalieert en dat zy zyn Wel Ed. Geftrenge hadden gefuppediteert de fententie , tegens Jacob Eymertfe Bouwman , met de Refolutie van Gratie, en tevens hadden gecommuniceert, het violeeren van het Bannisfement van den zeiven J. E. Bouwman, als mede voorgehouden de gerugte van zyne ilegte gedraaginge, in de tegenswoordige critique omftandigheden, en dat hy Heer van den Houten , na examinatie van alle het zelve haar Heeren hadden geadvifeert: dat het Bannisfement van denzei ven Jacob Eymertfe Bou. maü,  STAAT EN OORLOG. i78y. tQ5 man, ro? was in vollen vigeur, en dat den Heere Dro.'faard riet huiverig behoorde te zyn, maar ter contrarie wel degelyk actief, en dat het dus des Heeren Drosfaarts volkomen pligt was, voorn amen tlyk in deeze tyd, waar in denzelven J E. B -uwman zig weder zeer tumultueus en oproerig was ge« draagende , na behooren te vigileeren , en de Jultitie te maintineeren , en dat dewyl het fcheen dat den H^ere Drosfaard daarin» ne nalaatig was , zyn Wel-EJ. Geftrenge oordeelde, dat haar Ed. Achb. deeze zaak zig fcrieus behoorden aan te trekken , en daarom was advifeer^nde; Dat haar Edele Achtb. verpligt waren, in dezen attent te zyn, en den Hoog-Edele Welgeb. Heere Drosfaard tot deszelfs v. rpligtiïjg in dezen aan te maaner, , en des noods op nieuw te ordonneeren en autho» rifeeren , omme gemelden J. E. Bouwman weder te doen apprehendeeren , m wegens zyne violentie van haar Ed. Achtb. Sententie tot zyne lasten en zyne jfgeoswoordisfe tumultueufe gedraginge , teflens denzelven te procedeeren , als oordeelen zou volgens de Wetten te behooren; Waar op gedelibereert zynde, is, na dat de gemelde Hreren voor haare ten deeze gedaane moeitens bedankt waren, gerefolveert, conform het voornoemde geadvifeerde, zoo en als gerefolveert werd by dezen, den Heer Subfti'ui Drosfaard Gerlacti aan te zeggen , van in dezen met aiie attentie te werk te gaan , en op het exactfte, ten dienfte en bevorderinge der Jultuie te vigileeren , en den gemelden jacob Eymertfe Bouwman , die men thans zeeker weet te Wyk is , en daar dagelyks Kómt , en met der Woon zig ophoud, wegens zyn gevioleert Bannisfemem en gth u ie tumulrueus gedrag, op de fecuurfte wyze doenelyk, N 2 zoo  «* ZAAKEN VAN ^ zoo dra maar immers mogelvk is re m prehendeeren en onder deLnR ad'huSe K brengen ,n fecuure en ftrikte bewaaring! en tegens denzelven te procedeeren , z00 als lÏTwïï u1 te b!hooren- den Hoog Ede iïriJS f °i>1'en Heere Drosfaard da" toe authorifeerende en qualificeerende , en dea noods gelastende by dezen • faafd" rerb3,ahr °P deD Heer Sub(titut Sn v Ch Verzo^» ter Vergadering te en U-hT? Td£D' g^yk gefchied is , den in nade"ZeIVCnu d0Or den Heer Pr^fiTn?ent I fn ? va\naar ^ Achtb. haare hodr S„ r de6Ze haare Re^l«tie met aanmet vJr,nS0pie Vi" d,en ^communiceert, fel iïn A en des noods ordre omme dit TJ? flgllï te wiJlen doen uitvoeren, ten s T™Liïrgwge ten piattsn La"de DrSrdPad00rv.den^Ven Heer Subilitunt Drosiaard aan haar Ed. Achtb. is gedecla. 'de da?Zde^ d3t 2y" Wel-E4. vïn irn5lVr10,reru Van het Bannisfement de? fvl J* E' BJouwman was toelaaten. kennTsTan hT"'8 hJ daar SeeD ai5dre Kennis van had, en dat hy deeze zaak van WelTdelfr beV°nd-* dat a,vo°™ Sï Wei-Edele daar mne ietwes kon ter uit- voer brengen, hy daar óver hioest fchrv- zyne hooge Principaal, den Heere van Noordwyk, als Drosfaard dezer Stad en Landen, omme deszelfs goedvinden en orw .^T^"8 te varneemen , en dat zvn Wel-Edelen zulks ten eerften'zoude doeJ 2t°Leeïï fpoedig amwoord inkeren , en innetntSenWaS'WatZynEd-als ™ h™ En zulks door haar Ed. Achtb. geenzinta goedgevonden wordende, maar uifhoofde van  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 197 van de dangereufte gevolgen , die uif een delai ten deeze konden voorkomen, daar tegens alles aangewend hebbende , ren einde den Heer Subltituut Drosfaard van deszelfs voorneemen af te brengen, heeft egter den zeiven Heer Subltituut daar by geperfifteert en gedeclareeri, niet anders te kannen doen, waar na door haar Ed. Achtb. aan zyn Wel-Ed. gedeclareert is, dat alle gevolgen hier van tot zyne lasten waren, én dat zy vermeit den , dat zyn Ed. tot dit alzoo te doen , en het niet ter uitvoer brengen van hunne orders, niet bevoegt was, maar dat zyn Ed. als Subltituut Drosfaard de Juftitie adminiftreerende , in een voorkomende zaak zyn principaal niet behoefde te kennen, te minder als zulks op expresfe order van haar Ed. Achtb. gefchiede; En is voorts gerefolveert, dat door den Secretaris aan gemelde Heer Subfiftuut Drosfaard zal werden gegeeven Copie van deeze en voorgaande Refolutie, omme te ilrekken tot deszelfs narigt. Acfum Heusden, ter Vergadering op den Raadhuize, heeden deeze datum utfupra. Item van de Refolutie by kaar Edele Achtbaars genomen op Vrydag den 18 February 17 8j. Vrefent al, Dempto Nolet en van Baak, Scheepenen, Obiit van der Burg. Is ter Vergadering door den Heer Prefident Scheepen gecommuniceert, dat zyn WelN 3 Ed.  Ï98 feb. ZAAKEN VAN 1785', Ei- op eergisteren hadde ontfangen de volgende Misfit/e , van den Hoog-Edele Welgebooren Heere Drosfaardden Heere van Noord wyk; Dat zyn Wei-Edele aan verfcheidene Heeren gisteren hadde laaten zien , en om dat den inhoude van dien geen fpoed vereischte, en het heeden ordinaire Vergadering zoude zyn , haar Edele Achtb. by den anderen hadde doen convoceeren, luidende als volgt: edele achtbaare heeren ! Het is met de uitterfte bevreemding, dat uit zeeker Exrraft uit het Re' gister der Refolurren van Heeren Schepenen der Stad Heusden, besomen met den jaare 1779 Mo. 5 van de Refolutieu by baar Edele Achtbiare gei omen op Maandag den 31 January 1785. gezien heobe als of ik huiverig waare, omtne de hand te houden aan het volbrengen van het Vonnis tegens J. E. B uwman, en dat om zoo te fpreeken d.-or den Advocaat van Houten als Advifeur van U Ed. Ach'baare , myn phgi werd voorgefchreeven , met byvoeging , dat U Edele Achtbiare verpligt waren in dezen attent te zyn, en den Hog-Edele Welgebooren Heer Drosfaard tot deszelfs verpligting in dezen aan te raaden, en, des noods, op nieuws te ordonneeren en te authoriiëeren , omme gemelde J. E. Biuwman Weder te doen spprehtndeeren en wegens zyne violemie van haar Edele Achtbaare Sententie tot zynen lasten en zyne jegenswoordige tumulmeufe ge' dra»  FEB» STAAT EN OORLOG. 1785. 19* dragingen, tegens denzelve te procederen als oordeelen zou volgens de Wetten te behooren. U Edele Achtbaare gelieven dan geinformeert te wezen, dat tyde wanneer J. E. Bouwman door de alstoen regeerende Heeren Scheepenen , op de bekomene favorable Informatien wegens het gedrag van voornoemde Bouwman, door Regenten en Binnenvader van het Tugthuis te Delft gegeeven, anderhalf jaar afflag van de tyd zyner Detentie hadde gekreegen , ik hem zulks in Perfoon hebbe aangezegt, met duidelyke byvoeging, dat 'er maar afflag van Detentie en niet van Bannisfement was verleent, en dat hy daar aan moest obedieeren; Heeft 'er nu hier omtrent eenige oogluiking plaats gehad, zoo houde my verzeekert, dat myn Steedehouder zulks niet zal hebben gefavorifeert, buiten kennis van de in vroegere jaaren geregeert hebbende Scheepen of Scheepenen , wyders kan ik U Ed. Achtb. verzeekeren, dat op de allereerfte kennis, welke van myn Steedehouder bekomen hadde, dat voornoemde Bouwman niet alleen zyn Bannisfement hadde gevioleert, maar zig zelfs ook in deeze tydsomftandigheden fchuldig gemaakt aan ongeoorloofde bedryven , ik terftond nog dien zelfden dag dat van myn Steedehouder per Misfive daar van kennisfe bekwam, aan denzelve gelast hebbe voornoemde J. E. Bouwman te apprehendeeren , en tegens hem naar ftyle te procedeeren ; Verzoekende dat deeze Misfive moge werden geinfereert in het Register van U-Edele Achtbaare Refolutien; is 1 N 4 het  W» nul ZAAKEN VAN i?85. verblyve VerfchuldiSe hoogagting edele achtbaare heeren, (Onder itond) Uwer Edele Achtbaare zee? gehoorzame dienstwillige Dienaar. (Was ger,) w. van der dqes, v. k. *s Gravenhage deui4Febr. 17S5. (Het Addres was) edele achtbaars heeren, De Heeren Regeerende Scheepenen der Stede Heusden, daat,  FEB. STAAT EN OORLOG. 1785. üaj daat, als gegrond, by derzelver Refolutien van den 17 en 23 February 1756, afiloegen, de verdelingen van 6000 Man Hulptroepen, door den Koning van Engeland gevraagd, welke zig van zyne invloed in de Republiek dermate verzekerd hield, dat de Engeli'che Schepen, tot transport dier Troepen nodig , zig reeds in de Havenen van de Republiek bevonden , dog onverrigter zake te rugge moeften keeren; alzoo het manmoedig belluit van Vriesland de Republiek voor eenen nieuwen Oorlog met Vrankryk bewaarde , welke ontwyffelbaar aan dezelve en aan Uwe Hoogheids Huis eene dodelyke wonde zou hebben toegebragt. Wy beroepen ons al verder op die zelve Registers nopens alle onze handelingen, tot aan het tydperk van Uwe Hoogheids meerderjarigheid. Dadelyk hebben wy als toen in Uwe Hoogheids bedoelingen en pogingen , waarin wy destyds het nut van den Lande meenden te zien, geconcurreerd. —■ Dat wy in alle voordellen tot Augmentatie van de Militie , en in andere gewigtige posten van bezwaar, niet onmidlyk op de voo:ftellen van U Hoogheid hebben geconfenteerd, is alleen toetefchryven geweest aan het onvermogen der Provintie. En dit immers is zonneklaar gebleken , toen wy, op voorftel van U Hoogheid tot eenen ftap zyn overgegaan, waarvan geen voorbeeld by een der Bondgenooten te vinden is: naamlyk tot dien, van ons geheel Finantieweezen bloot te leggen, en alle de voorftellen en aanradingen van U Hoogheid , zoo tot itrengere invordering en verhoging der Middelen , als tot de naauwgezetre befnoeijing der Uitgaven , te amplect.eeren en in train te brengen. — Daaruit is middagklaar gebleeken, dat Vriesland bovenmate bezwaard, geene Uitgaven meer by mogelykheid uit de gewoonlyke geheft wordende Middelen doen konde, en dat dit de motiven waren, waarop wy verpligt bleven, om niet altoos en onbeperkt Uwe Hoogheids bedoelingen en pogingen te fecondeeren,- want hierin blindeling toegevende , waren wy in de verpligting geweest onze Ingezetenen met nieuwe Lasten te bezwaren, — Dit nu mogten geene getrouwe Regenten, buiten de allerdringende noodzaaklykheid, doen; maar integendeel was hun*  üoG feb, ZAAKEN VAN hunne eeriïe en jfieilfcfe pligt, hunne goede IngezeteCe», zoo veel roooglyk, te gernoet te komen, optebeuren, en hunne huislyke Welvaart te bevorderen. _ Hiertoe begon zig eene vleijende hoop optedoen, en her morgenrood va» fchoonder dagen begon te ontluiken: De Scheeps-Timrneiwerven wierden weder levendig . de Rcederyen raakten aan den gang en in bloeis Lands Frodutten wierden geldig: de Akkerbouw verbeterde: het Zuivel vermenigvuldigde: de Landeryen klommen m waarde- de Provintiale Effeften ondervonden een gewenschre ryzing, en 's LandS Momlten vermeerderden met de vermogens der Ingezetenen: de Circulatie van penningen w,nS aanzienlyk - de zoo nodige aflosüng van aloude fchulden begon in train'te komen, en zou ongevoelig geaccresfeerd zyn, toen hee rampzalig tydftip daar kwam van het uitbanen van den Cor.og tusfehfin Groot-Brittanje en deze Staat, welkers gevolgen vcor onze Handel en Navigatie zoo doodelyk zyn geweest. ° Dus verre hebben wy het tafreel van ons gedrag, van onze Regeering, en van deszeift gevolgen Opengelegd, en nergens zal uit blyken ; dat het Uwe Hooghetd niet heeft mogen gebeuren , voor zoo verre van ons afding, deszelfs bedoelingen te bereiken, en des. zelfs pogtngen met den gewensahten uit/lag bekroond te zien. ° Het fmert ons nu in details te moeten komen, die echter ter onzer Justificatie byna onontbeerlyk zy'. Wy kennen 01* vry, van ingeboezemde vooroordeeJen veroorzaakt of gevoed te hebben; veel min aan fchendwg van vertrouwen fchuldig te zyn, en wv bemigen, nimmer de,, toeleg pehad te hebben, om onze eigene verdediging te doen dienen tot bezwaar van anderen. — Deze gevo.Iet s, Doorl. Vorst t zyn de eeuigfta gronden en waaragtige oorzaken, die ons weérho*. den hebben om m het breede te beantwoorden de Tusnficatoire Memorie van der, 6 Ocïober 1782 , door Uwe Hoogheid aan ons gezonden. Wy hebben niet willen daarin zoeken, veel min vinden directe incupatien tegens onze Redering m Gedrag en „cbbeil de eene zjrde gemeend, dat een voor,z?gtJg ftilzwygen voor  Ej„, STAAT EN OORLOG. 1785. 207, voor Uwe Hoogheid niet ongunftig zyn , en Hoogstdenzelven ten klaarden overtuigen zou van onze Moderatie Agting en Confideratie. — Aan den anderen kant a^teden wy het beneden onze waardigheid , van ons inlaten met de Opfiellers derzelve, aan welkers infidieufe inzigten , verleidende Taal en yerderflyke Principes wy dat (tuk alleen toefchreeven! Wy hoopten, dat ons gedrag Uwe Hoogheid, van wiens braven en Vaderland-lievende inborst wy ons wel willen ver-, zekerd houden, overreden zou, van de nadelige gevolgen , welke de Mefures na zig zouden fleepen, die aan Uwe Hoogheid gefuppediteerd wierden door den kring van Raadslieden, waarmede Uwe Hoogheid fchynt secircumvenieerd te zyn, en die, nog de genegenheid, nog de agting , nog het vertrouwen der Natie bezitten, of verdienen. — Dog nu , daar men onder den. dekmantel eener moderate zelfverdediging , onder het voorwendzel van twee voorftellen te doen , die zeker]yk een zoo omflagtigen aanloop nimmer behoefden, Uwe Hoogheid op .nieuw heeft weten aantezetten, om. zaken levendig te maken, die eene gematigde voorzigtigheid liever zou hebben laten rusten, en dat op eene wyze, gefcbikr om de goede Ingezetenen omtrent het gedrag hunner Regenten te ontrusten; moeten wy tot ons leedwezen in onze verdediging voortgaan. Wy willen egter ook niet al het gebeurde , zedert vier of vyf jaaren , weder ophaalen , dit zou ons tot een formeel Pleidooi vervoeren , en wy willen andermaal Uwe Hoogheid overtuigen van onze Moderatie , Agting en Aankleving aan deszelfs waare belangens. —. Om die zelve redenen, zullen wy nog analifeeren, nog di'curieeren, al wat wy geavanceerd vinden omtrent 's Lands Zee- en Landmagt, in Uwe Hoogheids Misfive. De gezerrdens ora'rent de oorzanken en de gevolgen van den Oorlog met Engeland , onderwerpen wy se. rustelyk aan het oordeel der Natie. Zy beeft alles beleefd en gezien. Zy kent haare eigen belangens. Zy is overtuigd geweest, dat alle weimeertende Re? n^eu de bitter klagende, en ora protectie (clireeuwende Item van den Koop- en Zeeman, nimmer opgehouden, nimmer  ao8 feb. ZAAKEN VAN i785i mer verdoofd» rrmr zoo veel mooglyk onderfteund hebben. Zy weet, dat die Regenten geen deel gehad hebben aan het DUtteloos Ril leggen van 's Lands Esqua*. ders , by de eerfte Extraordinaris Equipagie , na het begin des Oorlogs in de Zeegaten gelegd, doch nimmer gebruikt. Zy weet, hoe de Staaten dezer Provintie zig by herhaaling , en wel byzonder, by gelegenheid van de zoo onbegrypelyk mislukte Expeditie naar JSrest , met nadruk aan de Bondgenooten geadresfeerd hebben, over de directie der Marine. Zy heeft eindelyk maar al te bitter gevoeld de gevolgen der werkeloosheid van die Zeemagt, die gereed was, en ten minften (zoo zy maar beveelen gehad had_) of tot dekking van Colonien , of tot Convooijen der Koopvaart , of tot andere Expeditien , ten nadeele des Vyan«is , ha* kunnen dienen. Het geen men Uwe Hoogheid al verder doet daarftellen , omtrent het aanwenden , van al wat in Uwe Hoogheids vermogen was , om het toegeeven in demarches en mefures (naastdenkelyk die ter handhaving der klaarde Tractaaten en afbreuk van de Engelfchen Rrekten,) gedilaieerd te krygen ; gelyk mede het weigeren van geloof te geeven aan Uwe Hoogheids voorwtzigt en waarfchouwingen , dat uit die demarches en mefures onfeilbaar zou refulteeren , eenen Oorlog- levert de klaarblyklyké bslchuldiging op tegens het ge^ drag der Regenten. Zy immers alleen konden demarches en mefures dilaieeien. Zy alleen konden vooruitzigten en waarfchouwingen gade flaan. Deze befchuldigingen woraen niet duidelyk en fpecifkq opgegeeven. Zy worden niet door bewyzen ge. adftruëerd. Zy hebben geene byzondere voorwerpen En dus zyn zy van zoo veel meer confequentie, daar het nu een ieder vry ftaat, dezelve te formeeren en te extendeeren , naar eigenduuklyk goedvinden zonder dat de Regenten weeten kunnen, wat denkbeelden men zig van hun vormt , en waarmede men hun betier Hoe zeer wy niets vreezen, en onbefchroomd vertrouwen op de regtvaardigheid en vaderlandlievende oinzigtigheid onzer handelingen, gepaard met de gevoelens en denkwyze onzer Ingezetenen , aan welken ons gedrag  feb. STAAT EN OORLOG» 1785* soe drag bekend is , en voor welken het Reeds openlegt, is het niet te min zeker , dat tegen diergelyke aanvallen niemand zig wagten , veel min zig verdedigen, kan. En wy betreuren uit den grond onzer harten , Hat de fmeders derzelve nog zoo veel invloed op Uw; Hoogheids geest hebben , van hunne pennen ongeftraft te kunnen gebruiken tot het ophMlen van zoodanige fchriften, die niet alleen nimmer met de Ondertekening van Uwe Hoogheid bekragtigd, maar, op de eerfte lectu. ie met verontwaardiging hadden behooren verwornen te'worden. —— En hoe zeer worden alle deze aanmerkingen niet bevestigd, door het gunt al verder geavanceert word omtrent de accesfie van den S:aat tot de Gewapende Neutraliteit, aan welke in Uwe Hoogheids Misfive toegefchreeven word: „ Dat zy asn die Mogenheid (naamlyk Engeland) tegen welke : y was ,, ingerigt, ongenoegen moeste geeven , en de Vredebreuk verhaasten; als ook aan den Staat niet alleen [\ geene nuttigheid toebrengen kon , maar veel eer het gevaar vermeerderen moest, indien mtn niet eenige " Conditiën bedingen kon , die tot meerdere beveüi" ging der Republiek dienen moes'en." —• Uit deze "ezegdens moeten wy dan klaar befluiten. dat Uwe Hoogheid van gevoelen is geweest, dat de Staar vooral geen ongenoegen moe^t geeven aan de Ensseifchen, die ons toen, zoo als waereldkundig en overbodig beweezen is, reeds lang, niet alleen op eene vyandlyke; maar (het fmert ons dit nu in vrederfstyd te moeten herhaalen) op eene verraaerlyke wyze hadden aangevallen en geplunderd , en dat wy dus by confequ--ntie alle leed en harde behandelingen maar geduldig verdragen moesten j om eene Vredebreuk niet te vernaasten: een gezegde, het welk wv niet anders kunnen befchouwen dan als volkomen chimericq; vermits toen 'er van de Gewapende Neutraliteit quaestie was, die Vredebreuk aan de zyde der Engelfchen reeds voor langer dan één en één half jaar begonnen en gepleegd was. Wy moeten al aanmerken , dat alhier vooreest in zeer generaale bewoordingen, en ten tweeden a posteriori geredeneerd word in de ftelling: Dat de Accesfie den Staat geene nuttigheid kon toebrengen. Dit invol: XXVIL deel. O veert  tlO FEB. Z A AKEN VAN 1785. veert immers eene ftellige befcnuldiging, dat de Regenten eene onnutte zaake begaan hebben, zonder dat hier meer daa eene bloote en gewaagde asfertie, door geene bewyzen onderfteund , te vinden is. Dit maakt de Regenten fchuldig aan de vermeerdering van het gevaar , en aan een grove nalaatigheid , of ten minfteu onagtzaamheid; vermits zy nagelaaten hebben die conditiën te bedingen, welke tot meerdere beveiliging van de Republiek dienen moesten, dus ipreekt üwe Hoogheids Misfive! — Doch welke eigenlyk die conditiën zouden geweest zyn? Of het mogelyk was die te bedingen ? Of daartoe poogingen gedaan zyn , dm niet? Dit alles word niet bepaald ; maar overgelaaten aan de willekeurige explicatien , die drift of onkunde daaraan gelieven te hegten. En, of dit alles nog niet genoegzaam in ftaat ware, om de Regenten odieus , en hunne Regeering verdagt te maaken j zoo ontzien zig de Opftellers der Misfive niet, om het ongeluk der Republiek , van zig in eenen Oorlog gedompeld te zien , toe te fchryven aan „ het ongewapend laaten van de Republiek ; aan het „ verkenen van onbepaalde Convoyen , eer de Repu. bliek nog in ftaat was , otn dezelve compleetelyk te „ befchermen; en aan de Accesfie tot eene gewapende Neutraliteit, zonder genoegzaame zekerheid, dat 'er ,, door de Republiek de gewenschte vrugten van zou„ den kunnen geplukt worden." Deze inculpatien zyn zoo fterk , en"attacqueeren zoo evident de Regenten en de Regeering, dat wy onmogelyk dezelve onbeantwoord kunnen laaten. De woorden , het ongewapend laaten van de Republiek , befchouwd in het verband, dat zy hebben met de even voorafgaande waarfchouwingen , bekommeringen en vooruitzigten van Uw Hoogheid , geeven duidelyk te kennen, dat Uw Hoogheid zelf dat ongewapend laaten der Republiek attribueert aan de Regenten , en 'er zig zeiven geheel onfchuldig en vry van kent. ——- Wy hebben boven gezegt , dat wy in alle Petitiën , tot vermeerdering der Militie, onmooglyk konden conftnteeren, wegens den ftaat onzer Finantien ; daar tog de vermeerdering van Landmagt, nooit  FflB. STAAT EN OORLOG. 1785. sii nooit zonder de totale ruïne van de geheele Republiek, zoodanig konde gefchieden, dat dezelve ons by onze Nabuuren gedugt maaken , of tegen derzelver aanval, len op den duur beveiligen konde. Geheel an¬ ders is het altyd gelegen geweest met de Wapening der Republiek ter Zee: daarin kon met fucces iets van belang geprsefteerd, onze Navigatie en Commercie met de daad beveiligd , onze Colonien tegen onze Nabuuren, zoo iets ten hunnen nadeele ondernamen , gedekt en wy ter Zee gedugt zyn. Van dezen refpeclabelen toeftand immers hangt alleen het beftaan, de welvaart, bloei en het gezag der Republiek af. — Dan hoe zeer dit onderfcheid ten allen tyde by Uw Hoogheid had evident behooren te wezen, hebben wy egter niet fteeds ondervonden , zoo dikwyls 'er voorflagen door Uw Hoogheid tot vermeerdering van 's Lands gewapende magt gedaan zyn, dat de zoo onontbeerlyke verbetering en verfterking van het Zeewezen, en het uitrusten van Scheepen ten Oorlog, altyd verbonden en als gekluisterd wierd aan eene augmentaiie te Lande? het geene dan het zelfde was, als of 'er geen voorftel in het geheel tot vermeerdering der Navale magt gedaan wierde , daar de Augmentaiie van beiden te gelyk volftrekt onmogelyk was. — Wy hebben overzulks ook op die gronden, toen 'er naderhand vooiihgen tot Equipage tot verfterking en verbetering der Marine, afgefcheiden van eene gelyktydige augmentatie te Lande , gedaan wierden , daarin greetig geconfenteerd , en onze Confenten door prompte furnisfementen geprïefteerd. —- Dan wat nut heeft zulks gedaan? Immers zou het overbodig zyn te bewyzen , dat de geconfenteerde Equipages traag in gereedheid gebragt , en dat de Scheepen in den beginne geheel niet , en daarna zeer verkeerd gebruikt zyn; dat daar over geweldig geklaagd is, en dat die k'agten door de Regenten allezins geappuïeerd zyn. — Omtrent dit alles beroepen wy ons gerustelyk , met alleen op de Registers onzer Befluiten; maar zelfs op de algemeene Volksftem, Wy bepalen thands daaromtrent onze gezegdens , hoe zeer zig anders een ruim veld opent, O 2 om  éts FSB. ZAAKEN VAN 1785. om die te exrendeeren , verkiezende fteeds de meest m >gelyke moderatie te behartigen. — Evenwel kunnen wy niet ongeremarqüeerd nog laaten voorbygaan, da door Uw Hoogheid ook wordt aangevoerd , van zig nok niet te verwyten te hebben , van niet te " he ben toegelegd , om het Vaderland door weder" zy '^ch voordeelige Alliantien regt te bezorgen, om byftand te eisfchen , wanneer het onregtvaardiglyk , wierd aangerand." Wy herinneren ons niet van dien yver, dat toeleggen van Uw Hoogheid, om aan de Republiek voordeelige Alliantien te procureeren, waar door hetzelve, in tyd van nood, kragtdadigen byftand erlangen kon. Integendeel , moeten wy en alle weldenkenden* ons ten hoogden beklagen, over den kwade' u-dag, welke onze yverigfte poogingen en fterke hfta. len nog onlangs gehad hebben, op eene zoo zeer h.-ilzame en importante Alliantie, als was met de Kroon vai Vrankryk. 'egen de geweldenaryen der Engellchen, en tet kragtdadige bevordering der dierbaarfte belangens onzer commercieerende Ingezetenen; daar wy niet eens het genoegen hebben mogen imaken , van die zoo alle, nuitigfte onderneeming door het appuy van Uw H »ogheid immer gefecondeerd te zien. Wat vervolgens betreft * „ het verkenen van onbe,, paalde Convooyen , eer de Republiek nog in ftaat ,, ware , om dezelve compketlyk te befchermen; moeten wy wederom aanmerken, dat men Uw Hoogheid alhier doet voorkomen , als afkeurende , dat 'er Convooy verkend wierd; en dus als onverfchilhg, of die Scheepen, welke volgens de letter der Traftaaten, hun> en handel dreeven, pen prooi wierden van de onregtvaardisre en by alle Natiën gedoemde handelwyze der Eugeliche Rokers. Dat de kiagten over insftiviteit en werkeloosheid uit den boezem der geheele Natie voortgekomen zyn, en alle kenmerken van eene volledige Volksftem hebbm gehad, is zoo bekend, zo klaar, en zoo waereldku dig, dat het geen bewvs noodig heeft. Het is dus, vo. r errst , de geheele Natie , die alhier befchuldigd word van ongenegenheid tegens Uwe Hoogheid. Wy kun-  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 2,3 kunnen dezelve , voor zoo verre onze Provintie aangaat, gerustelyk en volkomen van dien aangewreven blaam vryfpreeken. ü ve Hoogheid was het voorwerp, niet alleen van de genegenheid , maar ook van de lief. de van alle Vriezen , en dat zonder eenige diftinclie. De gevoelens zouden onafgebrooken gebleeven zyn, zoo er geene diltuictie ware opgekomen , waar door de genegenheid voor Uwe Hoogheids Perfoon wel dezelve bleef, maar de goedkeuring van alle Uwe Hoogheids handelwyzen minder algemeen «fleerde. De eerfte oorzaaken dezer afgekeurde handelwyzen , min of meer ontdekt zynde, moesten noodwendig die genegenheid verflaauwen. Dan nimmer is alhier aan Uwe Hoogheid perfoneel toegefchreeven het uitvoeren van demarches, die de goedkeuring der Natie nog konden, nog mogten wegdraagen. Nimmer is Uwe welmeenenheid , Uwe Liefde voor het Vaderland by regtgeaarde Vriezen m twyffel getrokken; maar zy hebben voor lange betreurd, en betreuren nog dagelyks, dat vleyery, dat onkunde van 's Lands en dezer Provintie regte belangens , dat eigenbelang, en dat onbepaalde heerschzugt zoo klaarblyklyk doorftraalen in dezulken, die Uwe Hoogheid omringen, die door Uwe Hoogheid als Raadslieden gebruikt , en met Hoogstdesze)fs°vertrouwen vereerd zyn geweest, en nog worden. Tegens die alleen is het ongenoegen ingerigt. De zwaarwigtige bedieningen , en gewigtige bezigheden, waarmede Uwe Hoogheid overlaaden is, vorderen zekerlyk raad en byftand ; doch welke Raadslieden daartoe gebruikt v/orden , kan voor de Natie nimmer onverfchil» lig zyn. De zulken alleen zyn haare agting , en Uwe Hoogheids charafler waardig, die doorkun 11'g , unpartydig, vry van eigenbelang, onbefchroomd in het cordaat zeggen der waarheid, alle de raad (lagen , alle de demarches , die Uwe Hoogheid aan derzelver raadgevingen onderwerpt, toetzen in de waaglchaal der pligten , die Uwe Hoogheids eminente c'iarges hem opleggen, en die het waaiagtig belang van het Vaderland , het welzyn der Ingezetenen , en de bewaring van Vryheid en Vrede tot doelwit hebben, wier bepaO 3 lin-  2H feb. ZAAKEN VAN wjtfi lingen daar alleen op uit zyn, en die dus in den volkomenden en regtgeaarten zin , de belangens van het Vaderland , als onfcheidbaar aan die van Uwe Hoog. heid verknogt, daar Uwe Hoogheid toch met dat Vaderland moet liaan of vallen, betragten. Ten tweeden, dat al verder die klagten over inactiviteit (oegefchrteven worden aan begeerte tot verandering in de form der Regeeringe dezer Landen , is eene niet minder onbeweezene, dan zeer gehafardeerde Helling. En wy bepaalen ons hier weder tot onze P ovintie; alwaar nog by de Regeering, nog by de ln» gezetenen, iets verrigt is, welke een voornemen aanduid , van de wettige , conftitutioneele en bezworene form van Regeeringe te willen veranderen. De Beduiten, by ons genomen, draagen wel de kenmerken weg van berftelling van goede orde, van affchaffing van abuifen, van herneeming van wettige conftitutioneele en nimmer afgeftaane regten; maar zy beademen niets, dat naar verandering der wettige Regeerings-form zwemen kan. En, zoo 'er al hier of daar zulke verderfly. ke gröndbeginfelen fuieulen mogten , zoo vertrouwen wy, en alie braave Ingezetenen van Vriesland , volkomen op de waakzaamheid, kundigheid, trouw en regtvaardigheid van 't Hof Provintiaal alhier, 't welk meer dan ooit zyn aloude roem waardig , de zekere waarborg is van de gerustheid der Ingezetenen, van de bewaring der Conftitutie, van de handhaving der Wetten , van het uitoeffenen van Regt en Geregtigheid, en van 't waken tegen alle onderdrukking of verkorting van ieders Regten , van den grootften tot den kleinften toe. Als getrouwe Voorftanders van 's Lands Vryheden, Befchermers van 's Lands rust, Bewaarders van het billyk ontzag aan de Regeering verfchuldjgd , zal het Hof na behooren weeten te waken tegen alles, war tot verandering in de wettige form der Regeeringe aardeïdinge zou kunnen geeven. Eindelyk worden, ten derden , die klagten toegefchreeven aan onkunde en inexperientie , in het geen betrekking heeft tot het voeren, van een Oorlog ter Zee. Wy hebben beweezen , dat men door de Klagers  fsb. STAAT EN OORLOG. 1785. 215 gers alhier niet anders verftaan kan, dan de geheele Natie. Hier uit volgt, dat dus de geheele Natie aan die onkunde en inexperientie laboreert, en, wilde men hy eene ftricte gevolgtrekking argumenteeren, zoo zou men hier uit de fuppofuie kunnen trekken, dat Uwe Hoogheid , en die van zynen Rade alleen van die algemeene onkunde en inexperientie vrygefprooken moeten worden. —— Dan om dit overeentebrengen met de even voorafgegaane bekentenis , dat 'er fouten en gebreeken in het beltier der Zeezaaken kunnen plaats gehad hebben, laaten wy gaarne aan de pennen, door Uwe Hoogheid gebruikt, ter betoginge over. Dus verre heeft eene volftrekt nodige zelfsverdedïgfhg ons gedwongen tot refutatien, die wy gaarne hadcUn willen vermyden, zoo ons zulks mogelyk geweest ware, zonder aan onzen goeden naam en aan onzen pligt te kort te doen, en het behouden of verliezen van de genegenheid en het vertrouwen der Ingezetenen in de waagfchaal te leggen. — Het zou ons niet moeilyk vallen , uit den verderen inhoud van Uwe Hoogheids Mislive , welke nu tot het betragten der tegenwoordige gevaren overgaat, aantetonen, dat die ?:fde geest van ingewikkelde, dog kundig verbloemde, berisping en hekeling van het gedrag der Regeeïinge, de Opftellers der Misfive doorgaans bezield heeft. Dog wy verkiezen by onze vorige, en reeds zoo zeer uitgebreide gezegdens het te laten berusten. — Wy moeten echter Uwe Hoogheids vreze voorkomen , en Hoogstdenzelven ten kragtigften verzekeren, èh zulks op de gegronde kennisfe, die wy dragen van den regtgeaarten inborst en cordate denkwyze van alle onze brave Ingezetenen, dat alhier door niemand „ ten laste van Uwe Hoogheid zal gelegt worden , de uitflag des Qorlogs, indien hy nadeelig is, of de nadeelen der Vrede, zoo wy daartoe gedwongen worden." In het vast vertrouwen, dat Uwe Hoogheid in Hoogstdeszelfs eminente Charges , even als wy in de Magt aan ons vertrouwt, alles tot welzyn van het Vaderland zal aanwenden , en daartoe met de zoo nodige Harmonie en Verftandhouding werkzaam zyn. —- Wy O 4 ver•1 1  aifj feb. ZAAKEN VAN 1785. verzekeren Uwe Hoogheid al verder, dat wy het inboezemen van zulke verfoeilyke indrukken, als in U ve Hoogheids Misfive gementioneerd zyn, niet alleen detesieeren , maar ten kragtigften tegengaan, en dat wy nif-ts vurigers verlangen, dan Uwe Hoogheid dat Regt, en die Juftitie te doen wedervaren, die Uwe Hoogheid billyk zal toekomen , en die het van Uwe Hoogheid zeiven afhangt, zig te doen geworden. De rer-exien, die wy wat iager ontmoeten, omtrent het verwyderen van het Theater des Oorlogs van de Frontieren van den Staat, hebben ons ook niet weinig gefrappeerd. Immers fchynt het, dat Uwe Hoogheid eenen Vyandlyken inval in de Keizerlyke Nederlanden , in het moment van de fuperioriteit onzer Landmagt, niet b.fchouwr, als eene demarche, die vol1 trekt verderflyk geweest zou zyn. Uwe Hoogheid noemt het niet doen van die invafie eene prudente voorzorg, welke Uwe Hoogheid zeer verre af is van ie mispryzen. En de onmogelykheid van een vergelyk, en min waarfchynlykheid van den byftand van het Fraüfche Hof beftempelt Uwe Hoogheid met de flaauwe benaming van-eene niet ongegronde vrees, behaU ven dat de ganfche zarnenhang van deze geheele periode eer gefchikt is , om- te onvredenheid en verdenking te baren, dan om in het gedrag der Regenten, als wel gedaan , te berusten. Om nu niet aante- drngen, dat de Souveraine Regeering des Lands, in hunne handelingen en befiuiten tot bewaring van de Republiek , de goedkeuring van Uwe Hoogheid even min van rolen, als de afkeuring daarvan te dulden heeft; zoo is het zonneklaar en evident, dat, indien de Republiek eene diergelyke demarche gehafardeerd had, zy reeds, op dit ogenblik alle de gruwelen van den Oorlog zou ondervonden hebben, en wel verre , van het Theater van oen Oorlog van de Frontieren van den Staat te verwyderen, zouden wy hetzelve nu in het hart onzer Provmtien zien. —■ De Keizer zou tog den M'rsch zyner Troupes verhaast, en waarfchynlyk derzelver getal vermeerderd hebben, en dan direct in het hart der weerloze'Land-Provinciën indringende, on*  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 217 ons onherftelbanre (lagen hebben toegebragt; terwyl wyf door eene hostile aggresfie, Zyne Majelteit in her. volkomenfte Regt gefteld zouden hebben, om reclameerende het Traéiaat van Verfailles van den eerfte May 1756, de Kroon van Vrankryk te noodzaken, om aan hem de daar by geftipuleerde Hulp-Troupes te leveren. En waar zou het dan met de Republiek heen gaan? Het volkomenfte verderf moeite haar onvermydelyk noodlot worden. — Het blykt dus klaar, dat de Opltellers der Misfive of onkundig waren van de Verbintenisfen, tusfchen de Hoven van Parys en Weenen exifteerende, of kwaadwillig in het verbergen der gevolgen, die uit hoofde dier Verbintenisfen , ons over let hoofd hingen, zoo wy door een Vyandelyke aanval net Cafus faderis daar ftelden. Wy vleijen ons, dat deeze onwraakbaare elucidatien Uwe Hoogheid overtuigen zullen van de gegrondheid onzer gezegdens omtrent het ongeoorlooft misbruik, dat 'er gemaakt word van Uwe Hoogheids vertrouwen; wanneer men, (daar Uwe Hoogheid thans van bezigheden geobrueerd , onmogelyk alles zelfs kan opftellen, of met de vereischte attentie nagaan ; daar Uwe Hoogheid uit eene bloote leclure onmogelyk kan penetreeren tot de bedekte inzigten en gehafardeerde (tellingen , die in eenen vloeibaren ftyl werden voorgefteld.) Wanneer (zeggen wyj men niet in den waren geest van Uwe Hoogheids meening, maar in eenen geest van verwarring , drift of eigenbelang de taken s door Uwe Hoogheid opgelegd, uitwerkt en door kundige verbloeminge Uwe Hoogheid fmaaklyk weet te maken. Het zyn die ontaarde grondbeginzels, waaruit ook voorfpruiten die uitdrukkingen , waarmede men Uwe Hoogheid zig zeiven doet affchilderen , als op eene onverdiende wyze mistrouwd, veragt, befpot, befchuldigd, en daar gefteld als een eerloos Verrader van deszelfs eigenbelang en van die van het Vaderland. Affchuwelyk Tafereel! dat ieder regtgeaart Vaderlander tot in de ziel moet aandoen, dat by geen Regent geduld kan worden, en van welkers handdadigheid im» O y mers  218 feb. ZAAKEN VAN 1785. mers Vrieslands brave Ingezetenen zig volkomen vry kennen; en zoo 'er wangedrogten gevonden wierden, die zig aan diergelyken laster fchuldig maken, zyn wy gerust, en kunnen Uwe Hoogheid ten kragtigften verzekeren , dar de zulke naar verdienden geftraft zouden worden , daar by den Hove dezer Lmdfchappe de nauwkeurigfte waakzaamheid, het bilbjkfte regc en de ftrengfte draf fleeds gepaard gaan. En nu zullen wy dezen belluiten, met voor een Alweetend Opperwezen ! voor de ganfche Republiek, voor alle onze brave Ingezetenen , die aan ons de Regeering dezer Landfchappe hebben toevertrouwt, "en voor Uwe Hoogheid zeiven, hartelyk en opregtelyk te betuigen , dat wy niets vuriger verlangen , dan door een goed beleid van zaken, in ftaat gefteld te worden, om met Uwe Hoogheid handen en harten in één te ïlaan, om tot de behoudenis, de verdeediging en den welvaart van ons Vaderland , van onze Vryheid , en van al wat in den Lande dierbaar is, onvermoeid te werken. — Wy verzekeren Uwe Hoogheid eendragtelyk en eenpariglyk , van ons getrouw en onwrikbaar aankleven aan 's Lands wettige en conftitutioneele Regeeringsform. Voor deze wettige conftitutioneele, van misbruiken gezuiverde , en op vaste gronden gevestigde Regeeringsform , hebben wy ons leven , goed en bloed veil. — Wy betuigen, alles te willen toebrengen , tot herftelling van rust, eendragt en harmonie. —- Wy betuigen geen ander doelwit te hebben , dan dat het den Lande en deszelfs goede Ingezetenen wel gaa; dat ieder derzelver by zyne Regten verblyve, en die ongeftoord geniete; dat Vryheid en wettige Voorregten onverkort blyven; dat de goede orde alom herfteld en gehandhaaft worde ; dat de misbruiken geweerd; en eindelyk, het Monfter van heilloze aanblazingen tot Tweedragt gefmoord moge werden ; en dat de herftelling der Eendragt, den zoo zeer gefolterden en anderzins voorzeker zinkenden Staat, wederom opbeuren en tot kalmte brengen moge. —— Hiertoe bieden wy Uwe Hoogheid onze handen , harten, raad en daad, gulhartig met die gevoelige aandoening, die al»  feb. STAAT EN OORLOG. 1785. 219 alleen door ware liefde voor het Vaderland kan bezield worden, en met cordaatheid aan. Waar mede, DOORLUGTICSTE VORST EN HEER ! Wy Uwe Doorl. Hoogheid beveelen in de Befcherminge Godes. (Onder ftond) Uwe Doorl. Hoogheids goede Vrienden , De Staaten van Vriesland. (Was geparapheerd) J. C. BERGSMA, Vt. (Laager ftond) Ter Ordonnantie van Hun Edele Mogende, (Was get.) At J. VAN SMINIA. XXXVII.  aao maart, ZAAKEN VAN 1785. XXXVII. Misfive van den Erfftadhouder aan de Magiftraat van Hattem, raaiende de klagten ever drie Schepenen. In dato 1 Maart 1785. ebele, ERENTFESTE, VOORZIENIGE, DISCRETE, ONZE LIEVE BYZONDERE! By ons ontfangen zynde eene remonftrantie of Misfive van de gezworen Gemeente van UE Stad, behelzende derzelver bezwaar omtrent de qualificatie van drie Leden in den Schepenftoel aldaar, namentlyk Willem van Haerfolte tot Trst, Qodert Adriaen Bentin'ck en Heribert van Westervelt , zoo als ü E. uit het affchrift van dien hier by ingefloten, met meerderen zullen kunnen verneemen, hebben wy, daar zulks zoo kort voor den ordinaris Keurdag, niettegenftaande welgem. Leden veele jaaren in den Schepenftoel gezeten hebben, in onze handen gekomen is, dat 'er geen convenabele tyd overig was, om daarop niet alleen het belang van dezelve inteneemen , maar ons ook dieswegens met genoegzame kennis van zaaken te kunnen bepalen , dienftig geoordeelt , om voorfz. Leden op den Keurdag voor het tegenwoordige te continuee. ren, ten einde aan den eenen kant gelegenheid te kunnen hebben , om die Leden op de tegens hun ingebragte bezwaren te hooren, terwyl aan den anderen kant onze intentie geenzints is , om daardoor eenige prrejuditie aan de fustenue van de Gemeente toe te brengen, omtrent zoodanige qualiteiten, welke tot het bekleeden van den Schepenftoel necesfair zouden kunnen worden geoordeelr. — Wy hebben ten gevolge van dien, goedgevonden , om de voorfchreeven remonftrantie van de gezworen Gemeente te ftellen in handen van welgem. drie Schepenen, ten einde om ie. der in 't byzonder op den inhoud van dien , aan ons te dienen van belang, met oogmerk om zulks refpective gezien en geëxamineert zynde, voorts, zoo nodig het berigt en informatie van O E. hebbende ingeno- men ,  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 221 men, als dan nader te kunnen disponeeren, als na vereisen en omftandigheid van zaken , zal bevonden worden te behooren , gelyk zulks wel expreslelyk en onaangezien de tegenswoordige gedane continuatie der voorfz. Leden in den Schepenftoel aan ons zyn refer- verende. Waarvan wy niet hebben willen nalaa- ten aan U Ed. by dezen kennisfe te geeven , ten einde mede hetzelve aan de gezworen Gemeente te communiceeren tot derzelver naarigt. Waarmede, EDELE, ERENTFESTE, VOORZIENIGE, DISCREETE, ONZE LIEVE BYZONDERE , Wy UEd. beveelen in Gods Heilige Protectie. UEd. goedwillige Vriend. (Was get.) W. PR.1NCE VAN ORANGE. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van Zyne In 's Hage den Hoogheid. I Maart 1785. CWas get.) B. J. DE LARREY. XXXVIII.  228 MAART, ZAAKEN VAN 1785. XXXVIII. Refolutie op het Verfchil onder Gecom~ mittearde Raaden, omtrent de dispofitie ,van Ampten» Genomen in hun Ed. Gr. Mog. Vergadering. In da. to 4 Maart 1785. By refumpiie gedelibereert zynde , op het Rapport den 14 January dezes jaars, ter Vergadering uitgebragt door de Heeren van de Ridderfchap en verdere hun Edele Gr. Mog. Gecommitteerden tot het groot jbkiogne, hebbende tot voldoening aan hun Edele Gr, Mogende Refolutie commisforiaal van den 28 October laatstleeden g_ëxamineert de fuccesfive ingekome Mislives, rakende het verfchil onder de Leden in het Collegie van de Heeren Gecommitteerde Raaden , over de wettigheid of onwettigheid van een Refolutie den 10 Maart 1766 genomen , waarby aan Zyn Hoogheid is gedefereert de dispofitie over de Politique en Militaire Ampten, ftaande ter begeeving en Collatie van hun Edele Mog. breder onder de Notulen van den 28 May , 24 Juny, 10 September, 8 en 28 Oftober laatstleeden geinfereert. En in agting genomen zynde, dat de dispofitie over de Ampten en Bedieningen door hun Ed. Gr, Mog. aan het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raaden gedemandeert, door dezelve zonder kennis en goedvinden van hun Ed. Gr. Mog. aan een derden niet heeft kunnen woraen gedefereert, mitsgaders, dat hoedanige deference de Leden van het voorfz. Collegie aan Zyn Hoogheid den Heere Prince Erfltadhouder voor hunne Perfoonen ook zouden mogen oordeelen verfchuldigd te zyn, deeze confideratie hun Ed. Mog. echter niet kan Rellen buiten de verantwoording aangaande de begeeving der voorfz. Ampten aan zoodanige Lieden, die daar toe ter bevordering van den dienst van den Lande het meest gefchikt zouden mogen voorkomen , en dat mitsdien de Leden van het gemelde Col-  maart, STAAT EN OORLOG. 178^. 253 Collegie zig door middel van eene Refolutie van den 10 Maart 1766, of eenige andere buiten kennis en authorifatie van bun Ed. Gr. Mog. genoomen , van zoodanige verantwoording niet hebben kunnen of mo. gen ontdaan, nog zig zelve, veel min hunne Succesfeurs, buiten ftaat ftellen, om de vereischte voorzie» ning te doen , dat aan de intentie van hun Ed. Gr. Mog. met de begeeving dier Ampten naar behooren werde voldaan ; Is mitsdien goedgevonden en verftaan , de voorfz. Refolutie van den 10 Maart 176Ö, en daar op gevolgd de van den 12 February 1767 en 16 April 1784 ; en voorts alle andere, waar by zoodanige delatien buiten kennis en goedvinden van hun Ed. Gr. Mog. zouden mogen zyn gedaan , of nog gedaan zouden mogen worden, nu, en voor alsdan by deeze te ftellen buiten effect. En zal Extract, dezer gezonden werden aan de Hee. ren Gecommitteerde Raaden tot derzelver narigt. De Heeren van de Ridderfchap en Edelen hebben de voorfz. Refolutie wel expresfelyk gecontradiceert en daar tegen geprotefteert met referve van zoodanige Nadere-Aanteekening als dezelve zullen te rade worden. De Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht , Haarlem , Leyden , Amfterdam Gouda , Rotterdam , Gorinchem , Schiedam , f Schoonhoven , Alkmaar, Hoorn , Monniekendam en Purmerende , hebben tegen de voorfz. Aanteekening zoodanige Contra-Aanteekening ge. referveert, als geoordeelt zal worden te behooren , en voorts de Heeren van de Ridderfchap gefommeert om van hunne referve door het doen van een Nadere-Aanteekening gebruik te maaken. Accordeert met de voorfz. Refolutien. xxxix.  «24 maart, ZAAKEN VAN i?8y. XXXIX. ExtraEt uit het Boek van Refolutien der StadDeventer. In dato n Maart 1785. Gekezen zynde de Requeste door Gecommitteerdens uit de Burgery aan handen van Heeren Praefidenten , op huiden overgegeeven , zynde getekend door een aanzienlyk getal van derzelver Mede-Burgeren en Ingezetenen, en houdende om daar by in 't breede ge» allegeerde redenen , verzoek, dat ter Vergadering van Ridderfchap en Steden inflantien mogen gedasn worden , om opening te geworden van de Generaliteits Casfa , met nog eenige andere in deszelfs conclufie voorkomende poincten, hebben Schepenen en Raad goedgevonden en gerefolveerd , „ dezen Requeste te ftellen in handen van derzelver Heeren Gecommit» „ teerden ten Landdage , ten einde door deeze ter „ Staare-Vergadering, zoo veel mogelyk bewerkt wor„ de Refolutie van Ridderfchap en Steden , meest , dienstbaar om te efiectueeren, dat aan de onderfcheiden verzoeken Voorfchreeven moge worden voldaan." En zal hier van Extract aan welgemelde Gecommitteerden uit de Burgerye, ten fine van informatie en narigr, door Heeren Praifidenten worden uitgereikt. Pro vero Extraftu, (Was get.) a. van suchtelen, Secret. XL.  maart, STAAT EN OORLOG. i78j. aaj XL. Request van Rotterdamfche Gecommitteerden aan de Commisfie van hun Ed Gr. Mogende en aan de Wethowltrfchap van Rotterdam. Inge. leverd in dato 17 Maart 1785. Geeven reverenfelyk te kennen, Ifaac Huhert, Mr. Pieter de Monchy en Aart Johan Ferjiolk, Heer van Soelen en Aldenhaag, Oud-Schepen de^er S ad; Mr. Ntcolaas Martinus Boogaart van Alblasferdam Daniël de Jong, Kornelis van den Bosch, Gerrit van der Pot , Heer van Gr<*neveJd, Jacob Fogel, Pieter de Koker, l harnas Theodorus Cremer, Servaas Havart en Jan Beeldemaker, als Gecommitteerden van en uit de gezameniyke Teekenaars van het Request op den 1• July daar te vooren, aan Hoogstdezeiven geprelènteerd Dat, onder meer andere heuglyke gevolgen van de* vocrfchreeve Refolutien , welke zy het geluk hebben gehad , dat op Hunlieder evengemelde Request is uit gebragt, ook geteld mag worden , de opgewakkerde en dagelyks toeneemende Ambitie, onder het beste ge? deelte van deezer Stads Schuttery, om dezelve te bren. gen tot eenen beteren en meer geregelden ftaat van Dereniie; en uit de laagte, waar in dezelve verzonken was , te herftellen, tot op dien trap van aanzien en eere, en in het genot van die Voorrechten, waar van zy in vroegere ryden heeft gejoui.sfeerd. Dat, gelyk de Ondergetekenden, en derzelver Principaalen, by hun voorfchreeven Request, zoo wel als by het nader Adres door hen, op den 2 December laatstleeden , aan huu Ed. Gr. Mog. geprefenreer 1 in Subljantie te kennen gegeeven, en naar waarheid'be. tuigd hebben: dat fle voornaame aanleiding en llerkfle dryfveer, welke hen heeft gepermoveerd om de efficacieufe Voorzieninge van den Souverain te imploreeren is geweest, de R «e ConftiMitie der Scbu-tery bh welke alle gcede Orde en Subordinatie waien verdweenen: in zoo verte, dat men geene de minfte zekerheid vv«fT' wanneer faet 'er °P aan mogte komen om XXVII. de£t. P eene  826 maart, ZAAKEN VAN 1785. eene Oproerige Meenigte, door den Gewaapenden Arm der Bmgery , te keer te gavin en te bedwingen , die Manfchap, op welke de Magiftraat zich in alle tyden en gevallen moet konnen verJaaten , niet tegen elkander , in plaais van tegen de Rustverftoorders zoude ageeren, en aus het noodlot der geheele Stad doen afhangen van de temporaire overmacht der wel- of kwaJykgezinde Party in elke Compagnie. — De gezameniyke Requestranten, dien volgends, met het lënübelfte genoegen hebben vernomen, en , voor zoo veel zy Medeleden der Schuttery zyn, ook hebben helpen bevorderen, dat aan Uw Ed. Mog. en Ed. Gr. Achtb. door eenige Gecommitteerden uit de twaalf BurgerCompagnien, op den 11 February deezes jaars, is geprefenteerd eene Memorie van gebreken en middelen tot Redres in de Schuttery deezer Stad, bevens een Ontwerp tot verbetering van dezelve. Dat de Requestranten van de nuttigheid en noodzaaklykheid , van die of dergeiyke fchikkingen, ten vollen overtuigd zynde , dan ook alleszins hebben gelaudeerd , en , voor zoo veel zy Medeleden geweest zyn van het Corps Vrywillige Schutters, 't welk door Üw Ed. Gr. Achtb. op den 22 April 1783 gepermitteerd , doch op den 8 May 1784 weder vernietigd is , hebben geconcurreerd en helpen effeöueeren, dat in naam en van wegen de meefte Leden van dat Corps, aan Uw Ed. Mog. en Ed. Gr. Achib.l, op den 4 Maart laatstleden , by Requeste is gedeclareerd geworden , dat zy bereid waren, van alle inltantien tot herftel van hun Corps af te zien , en , zonder onderfcheid welke kwalitein zy bevorens in de Schuttery hebben bekleed, of uit welken hoofden zy daar van reeds zyn ontllagen of vrygefteld , zich op nieuws al* Schutters te engageeren, en den Eed daar toe (taande, af te leggen, indien , en zoo dra de Schuttery op die of dergeiyke wyze, als by het voorfchreeven ProjedtReglement is voorgefteld, wordt ingerigt. En dat de Ondergetekenden , voor hun zeiven en hunne Principaalen , en wel fprciaalyk, als ten deezen reprefenteerende die hunner Mede-Requestranten, die geene actueel fungeerende Leden van de Burgerwacht zyn-  maart, STAAT EN OORLOG. 178^. 227 zyn , en niet behoord hebben onder het voorfcbree/err geweezen Corps Vrywillige Schutteren , en dus in de twee evengemelde Adresfen niet begreepen zyn, zich. nu verplicht hebben gevonden, en by deezen de Vryheid neemen, het Gecombineerde Collegie van Uw Ed. Mog. en Ed. Gr. Achtb. mede te adieeren, en aan Hoogstdezelven met alle fchuldig refpecf, te betuigen, dat het aan Hunlieden, naar de kennis, welke zy hebben van de gefteldheid deezer Stad en derzelver geza* menlyke Inwooneren is voorgekomen, dat het meergemelde Ontwerp zeer gefchikt is , om , na dat het ia trein gebragt, en tot ftand gekomen zal zyn , de Schuttery en derzelver Krygsraad te doen worden een allernuttigst en heilzaamst Lighaam, 't welk allezins voldoende zal zyn, om de Rust en goede Orde in deeze Stad te handhaaven, en dus de ex'ftentie van alle andere diergelyke Corpora of vrywillige Asfociatien buiten de Schuttery geheel onnodig en onraadzaam zal maken , en tevens de zekerfte rugfteun zyn voor deezer Stads Regeeringe , om haare billyke en rechtmaatige Belluiten en Ordonnantiën kracht en klem by te zetten, en die met de noodige fermiteit te konnen maintineeren en ter uitvoer brengen, zonder te moeten ondervinden, dat een hoop Losbandigen de gefielde Orders ftrafloos vilipendeeren. En keeren, mitsdien, de Ondergeteekenden by deezen zich tot Uw Ed. Mog. en Ed. Gr. Achtb. voor, en in naame als boven, eerbiediglyk verzoekende, dat Uw Ed. Mog. en Ed. Gr. Achtb. hen lieden gelieven aan te merken, als Medeverzoekers van zoodanige of dergeiyke Reforme in de Schuttery en den Krygsraad deezer Stad, als in de Memorie en het Ontwerp door Gecommitteerde Schutters, op den 11 February deezes jaars aan Uw Ed, Mog. en Ed, Gr. Achtb. overgegeeveH, in fubftantie is vervat; —— en dat de Deliberatien over dat allergewigtigst Onderwerp, zoo fpoedig mooglyk voortgezet, en ten einde gebragt mogeii worden, 't Welk doende &c. P a XLI.  428 maart, ZAAKEN VAN 1785. XLI. Protest van f. b van der capïllen tot ryssklt , Burgemeefler der Stad Zurphen; ter infertie in het Quartiers Recesfe van de Graaffchap Zuiphen over gegeeven. In dato Ij Maart 178J. edele mogende heeren! Op de cmtracte Quartiers Vergaderinge van den 3 Maart jo ngstleden, heeft de Ondergetekende zich genoodzaakt gevonden, re moeten urgeeren op uitftel, en dr.t een extraordinaire Vergaderinge van dit Quartier mogte woiden uiigefchreeven, om dat 200 wel by denzelven , als ook by diverlë andere Leden van dit Qiur.ier veele bedenkingen waren tegens een eventuëek d>recT:e aanllellinge door Zyne Doorl. Hoogheid den H^ere Erfftadhoudhouder van de Posten van Ontfanger Generaal en Rentmeefter der Geestelyke Goederen van deze Graaffchap. — Deze bedenkingen thans zullende developpeeren , zoo beltaan dezelve daarin , dat tot begeevinge van gezeide Posten niemand anders bevoegd en gequalificeert is, dan het alinge Quartier zelve; en dat derhalven eene enkele begeevinge in den jaare 1605 , door den toer.maligen Erfitadhouder Willem den 111 allereerst , en die welke zedert het jaar 1748 hebben plaats gehad , alle gefchied zyn ten prajju Ju ie en infractie op het regt aan dit Quartier com» peterende. —— Ten betoge, dat onder de fucceslive Stadhou 'erfchappen voor den tyd van Willem den UI, gezegde Ampten by het Quartier zonder mtermieiie zyn begeven geworden, zal men koreiyk aannaaien: -— Qp den "o April 1611 , 's Fredrick van Baar tot Rent» uree!Ier der GctMelyk^.- Goederen by het Quartier aan» gettel'i, den 3 May ;6i7, Andries van Lachtere», la plaats wan Peter Seis tot Rentme.tfter vau 't Borculr> fe Rertampt aangebeld. Den 19 Juny 1619, Herman van Wynnergen >n plaats van zyn Schoonvauer Adriaan Sehimmelpenninck van der Oye , by het Quartier tot Out-  maa 1 t, STAAT EN OORLOG. 1785. ea© Ontfanger Generaal aangefleld. Den 25 May 162I by het Quutier geagreë rt her transport van het Geestelyke Rentampr van den H:er Seis, aan den Heer van Heeckeren. Den 20 April 162a, by het Quartier tot Rentmeefter der Geestelyke Goederen aangelteld Johan van Hagen, in plaats van Fredrick van Baar. tJen 7 September 1623 , aan Jan Schutte toegedaan , het G estelyke Remampt aan zyn Zoon te transporceeren. Den 4 January 1626 , Jan Herman Schimmeipennick van der Oye, tot Onttanger der Graaffchap hy rut Quartier aa-.gefteld. Den 14 December 1620 , Arte van furvivar ce gegeeven aan den Zoon van Petrus Seis, op het Rentampt van Borculo. Den 13 Mzy 1631, het Rentampt van Hendrik Seis, op deszelfs B" uer Peter getra-sporteert. -— Uir deze ruwe fchets, Elele Mogende Heeren, sppareert, op wat wyze by het a:in. ge Quartier onder de epoques van de Stadhouderfchappen van de Heeren P,ineen Maurits, Fredrick Hen~ drick en Willem de II, hoewd onder laatstgemelde geene vacatures hebben plaats gehad, omtrent oe Ampten van Ontfanger Generaal (a\s tot den jaare i6y8 maar een geëx:etrd hebbende) en van de R»mt- Ampten der Geesteljke Goederen dezer Graaffchap tot dea jaare Ifójo, in den haaren is gedisponeert geworden, h Waarmede overgaande tot het Erfltadhondeifoap van. Willem den 111 Prince van Orange, zoo blykt alwyders, dat op den 19 Maart 1675, in plaats van Jacob Schimmelpenninck van der Oye, Willem van Lintelo tot de Ere, tot Ontfanger Generaal dezer Graat.e»ap by het Quartier is aangefleld. Den 20 April i63o, is Willem ten Broek , in plaa's van Huygens, tot Re^tmeelter der Geestelyke Goederen by het Quartier aangefteld. met kennisgevinge aan Zyn Hoogheid. Den 8» April 1682, Johan Jacob Tengnagel tot Rentmeefter der Geeste yke Goederen, in pjaats van Alard Tengnagel, by 't Quartier aangefteidl Den 20 Ap'il 1682, aan den Zoon van Lintelo , Ontfanger Generaal , geaccordeert , zich zes jaaren in dienst te mogen begeven , dog zoo zyn Subflitut Grothe mogté geavanceerd ofte arlyvig wor ten , referveert het Q tarter aan zig4 een Subftitut aanteftellen, Den 18 May 1685, P 3 tot  53o maart, ZAAKEN VAN 178*. tot Rentmeefter der Geestelyke Goederen Hendrik Wirm, in plaats van Abraham de Roy by het Quartier aangefleld. By de introductie van het zoo drukkend als willekeurig ingevoerd Reglement op de Regeeringe dezer Provintie van den jaare 1675 » hadde Zyn Hoogheid Willem den Hl, voor elk Quartier by een feparaat Articul bepaald , welke Ampten Hoogstdezelven kon goedvinden , aan zig te referveeren , om direct zelve te begeeven, en teffens zoodane, welke immermeer ter collatie van een der Stadhouderen deszelfs Pra> decesfeuren geftaan hebben. By een nauwkeurig onderzoek van de retroafta zal men ligielyk kunnen nagaan , welke Ampten en Bedieningen by de vorige Heeren Stadhouders al of niet zyn begeeven, en over welke by het alinge Quartier in den haaren is gedisponeerd geworden, en dan zal men ras ontdekken, dat, daar over de Ampten en Bedieningen te voren by'elk Quartier in den hanren is gedisponeerd, Willem den Hl de beRellinge over de Posten van Ontfangers en Rentmeefters heeft begrepen , dat op den ouden voet ten minRen diende gelaten te worden. En hier op flaat onmiddelyk het volgende Artikel van dat Reglement, dat de Ontfangers Plaatfen in den voorfz. Quartie11 zullen worden belteld by den geenen, die daartoe van ouds bevoegd en gequahficeerd zyn geweest: Aan welke woorden "geen nadere of duidelyker uitlegginge kan cegeeven worden , dan dat die Ontfangers en Rentmeefters Ampten, door de Staaten van 't Quartier zelve, by continuatie en op den voet ?ls in de vorige Stadhouderfchappen , zouden gefcbieden , zoo dat de opgevolgde Aanftellinge van den H>er Christiaan Larel van Lintelo tot de Ere, rot Ontfanger Generaal, door Zyn Hoogheid Willem den 1/1 gedaan, ten eenemaal informeel " is gefchied , ftrydig tegens den lïïtter van het Reglement van 1675, en aveu van Zyn Hoogheid zelve, waarby avoueert, dat zulks competeert aan die geene , welke daartoe van ouds zyn gequahhceerd en bevoegt eeweest , daarop gegrond , dat de Posten van Ontfanger Generaal, en van Rentmeefters derOeestelyke Goederen, nooit by deszelfs Prajdecesfeuren im»er zyn begeeven geworden. En het is onfcegrypelyk,  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 131 hoe of destydes de Staaten van dit Quartier, deze hunne en by den Ertltadhouder zelve geagnosceerde qualificatie en bevaegiheid niet hebben gemaintineerd, en zig tegens dusdane inbreuk hebben verzet. Omtrent de begevinge van de Geestelyke Rentamp» ten is zulks , gedurende het Erflladhouderfchap van Willem den UI, zoo wel by de Staaten van dit Quartier gefebied, als ten tyde van deszelfs PrEedecesfeuren de vorige Heeren Stadhouders, welke begevinge op den ouden voet gebleven zynde , zoo v*el te meer kragt byzet, dat niemand tot begeevinge van dat Ampt zoo wel, als het Ampt van O.itfanger Generaal, als de Staaten van dit Quartier g^quuliliceerd en bevoegd zyn. Het is Uw M. Mog. alle bekend, dax Zyne Doorl. Hoogheid Willem den IV, de delatie van het Erflladhouderfchap, en de beftellmge op de Regeeringe , ingevolge Landfchaps-Refolutie van den 12 Jinuary 1748, op den voet van 't Reglement in de,i jaare 1775 beraamd, en door Willem den 111 Hoogstdeszelfs Prredecesfeur bïkieed, heeft aanvaard om van alle charges enz. te disponeren , conform het voornoemde Reglement, en dat derhal ven alle de prsetenfien van de Heeren Erfltadhouderen , tot begeevmge van Ampten en Bedieningen binnen dit Quartier , zyn berustende op dezelve gronden en fundament, als op welke Willem den III heeft kunnen goedvinden , die aan zig te trekken, fpeciaal omtrent den Post van Ontfanger^Generaal , alzoo in het woordelyk overgenomene Reglement van 1750, de beflellinge daarvan word geiaten aan die geenen, die daartoe van ouds bevoegd en gequalificeerd zyn geweest, 't welk derhalven niet kan applicabel gemaakt worden op eene enkele begeevinge van Willem den III, in den jaare 1095 aan den Heer C. C. van Lintelo tot de Ere; maar op de bevoegdheid en qualificatie waarvan de Staaten ten tyde van deszelfs Prt regt van de Heeren Erfftadhouüers tot vervulliiige van dezelve. Zoo vermeint de Ondergetekende derhal ven , daar de oegeevinge van den Post van Ontfanger Generaal thans vacant, door eenige Leden van dit Quartier word genclufie en opgevolgde informeele aanftellingen ten kragtigfte te moeten protesteeren , dezelve houdende voor nul en van onwaarde; met verdere folemneele declaratie, dat zoo lang deze onwettige, en voor den Kwartiere zoo honenende als prarjudiciable handelwyze , niet naar order der Conftirutie en in conformiteit der Privilegiën het Kwartier en de Leden van dien competerende , zal zyn gerepareerd, ,, hy de banden van het Reglement op de Regeering dezer Provintie, door deze verregaande jnfraclie en afwyking van de tot heden in vigeur geweest hebbende order, zal aanzien a's losgerukt, en buiten effect gebragt;" naardemaal zal hetzelve ten rigtfhoer ltrekken, alsdan geene Coi clufie daarmede ftrydig , mag noch kan genomen worden , en desniettegenltaande de aangetogene onbevoegde aanftellingen door den Heere Erfftadhouder tegen Recht en Privilegiën , tot verguizing van het Reglement zelve, door zoodanig eene Conclufie hebbende zien corroboreeren; verklaart de Ondergerekande , dat hy door deze violente handelwyze, voorfz. Reglement confidereert „ als vernietigt, en geene verbindende kragt meer te hebben; latende intusfchen de gevolgen dezer zake ter verantwoording dier Leden van het Kwartier.  m*Art, ZAAKEN VAN 1785. tier, die dit werk met zulk een ongeoorloofde en driftige ftevighfeid , hebben durven dóórdringen. (Was get.) r. j. van der capellen tot de marsch. Zutphen den 17 Maart 1785. XLII. Rapport va» den Heere r. paludarws, wegens deszelfs Gommis fie na Overysfel, omtrens deguastieufe zaak over het point van Overfiemminge ter Landsvergaderinge van die Provincie: nevens het Verbaal, en verdere Stukken en Bylagen, daar toe behoorende» Ingeleverd ter Verga* deriifge van hun Ed. Gr. Mogenden. In dato 22 Maart 1785. De Heer Paludanus, Burgememeelrer der Stad Alkmaar , heeft ter Vergadering gerapporteert, dat hy, ingevolge en ter voldoening aan de Refolutie by hun Edele Groot Mog, genomen op den 83 July 1784, ter amplecteering der voo;flag van de Heeren Sraaten van Vriesland tot eene bezending wegens de Bondgenooten naar Overysfel, om de oneenigheid tusfcben de meerderheid der Ridderfchap en Steden aldaar tot rust tf brengen, zoo veel in hem was , hadde getragt zoo fpoedig doenlyk aan het groot oogmerk te beantwoorden ; dat de Heeren , wegens de vyf andere Provinciën ten zelfden einde benoemd , waren geweest, wegens Gelderland Jan Elias van Lynden , wegens Zeeland Leonard Conftantyn van Sonsbeeck , wegens Utrecht: Joost Taets van Amerongen Heere van Natewitsch, wegens Vriesland Egbert Sjuck Gerrolt Juckema van Burmania Rengers , en wegens Stad en Lande Egbert Lewe van Middelftum; dat door tusfchengekomene om- ftan-  maart, STAAT EN OORLOG. 1725. 237 ftandigheeden de voorfz. Commisfie eerst te Utrecht den 9 December haare prsealable Befognes ha 1 kunnen entarneeren , wanneer dezelve tot hunnen Amanuenfis benoemd had Mr. Everhard Dirk Werdenier Advuciat voor de Hoven van JufHtie alhier. Dat eenig verfchil «ntftaan zynde by de Heeren Gedeputeerden Staatea van Overysièl over het al of niet uiilchryveii van eenea Landdag aldaar , oorzaak was geweest , dat de Corn,; misfie niet had kunnen werden geintroduceert in de Vergadering der Heeren Staaten vati Overysfel , om opening te geeven van de reedenen , welke de hooge Bondgenooten hadden gepermoveert om dezelve derwaarts te zenden voor den 31 December laatstleeden; dat zulks was gefcbied binnen de Stad Campen , alwaar de Regeering , na de aankomst der Heeren' Ge, committeerden , eene zeer gefchikte Kamer op hun Raadh uis had geoftèreert, om te befogneeren, en waar van dan ook gebruik was gemaakt; dat de Heeren Staaten van Overygfel, gedurende hec verblyf der Cora. misfie te Campen, meede alle eguards aan dezelve hadden betoond, welke overeenkonjftig waren aan het ca. rafter, dat door hun Hetren Gecommitteerden wasbekleed; dat, alzoo by hec plegtig affcheid neemen van hun Edele Mog. op den 3 Maart laatstleeden , door monde van den prasfideerende Heer van Lynden gezegt was, dat ieder der afgezondene Heeren , by het doen van rapport aan hunne hooge Committen daar van zoude mentie maaken, hy Heer Paludanus de eer had zitr daar van by deeze te acquiteeren ; dat de ge. heele Commisfie vervolgens , geduurende hun verblyf in Overysfel, zoo wel en Corps, als onder de hand Hoofd voor Hoofd, de uiterfte devoirs had aangewend, om de quseltieufe zaak over het point van over. Remming, by rorme van accomodement te doen ter^ mit eeren; dan dat dit dezelve niet had mogen gelukl ken, waarom derhalven kragtens de vrywillige overgave der beide Parthyen , by eene formeele Afte van C .mpromis den 19 January geteekent , om by eene Recb'erlvke decifie de zaak afgedaan te heibeii , .„ den 28 February was gefententieert, en op den 3 Maart  338 maart, ZAAKEN VAN 17SJ. in de tegenwoordigheid van eenige Heeren Gecommitteerden uit de Ridderfchap en Steden uttgefproqkeu geworden. Dat niet meer, dan een enkel befchreeyen Edel„ man nodig is , om met gevolg der drie Hoofdfte,, den, Deventer, Campen en Zwol te effectueeren, „ dat ovetftemming geformeert, en geconciudeert kan „ worden." Dat hy Heer Paludanus om de gewigtige occupatien van hun Edele Groot Mogende niet ontydig te ftremmen door een verder rapport , op welke wyze de Commisfie zig van tyd tot tyd, ten beste der Provincie van Overysfel, naar hunne meening, had onledig gehouden, de vryheid nam ter Tafel vsn hun Edele Groot Mog. over te leggen het geheele Verbaal. door de zes afgezondene Heeren uit de hooge Bondgenooten gezamentlyk geteekent , benevens de Bylaagen, en zig daar toe te refereeren, in die hoope, dat hun Edele Groot Mog. zyne demarches, daar hy fenfibel zoude blyven voor het vertrouwen in zyn Perfoon gefteld , met het ftempel der hooge goedkeuring van hun Ed. Gr. Mog. zouden gelieven te bekragtigeu. Fiat infertio van het Verbaal met de Bylaagen, Waar op gedelibereert zynde, hebben hun Ed. Gr. Mog. den voornoemden Heer Paludanus voor zyn gedaan rapport by deeze bedankt, en deszelfs voorfe. verrigtte zig laaten welgevalkn. Accordeert met de voorfz. Refolutien, Ver.  maart, STAAT EN OORLOC. 1785. 239 Verbaal van de Heeren van Lynden, Paludanus, van Sonsbeeck, Taets van Mmeruugen, Burmania Ren. gers en Lewe, wegens de Provinciën Gelderland, Holland en West. friesland, Zeeland, Utrecht, Friesland en Stad en Lande gecommitteerd, tot by legging en vereffening der gefchillen tusfchen de meerderheid der Ridderfchap en Steden van Overysfel, raakende het recht van over/lemming. De refpedlive Gecommitteerden volgens onderling overleg bellooten hebbende zig tegens den 8 December naar Utrecht te begeeven , om aldaar over het executeeren der Commisfie met den aankleeven van dien, voorloopig zoodanig te delibereeren, als zoude bevonden worden te behooren , hebben in gevolge van dien zig op den voorfz. dag binnen Utrecht laaten vinden, en des anderen daags in de Kamer van de Ridderfchap van den Lande van Utrecht, tot het houden deezer Befognes, door den Heer Gecommitteerde van Utrecht aangeboden , by een gekomen zynde, heeft de Heer van Lynden wegens Gelderland gecommitteerd, de Vergadering geopend, en de overige Heeren verwelkomd. De voorder Gecommitteerdens vervolgens aan elkander opening gegeeven hebbende van de Refolutien hunner hooge Committenten, waarvan hier nevens Copien onder de Letter A. 1 , 2 , 3> 4« 5 en 6. Litt. worden overgelegd, heeft men, alvooiens tot de verdere deliberatien toe te treeden, bellooten tot het aan ftellen van eenen Amanuenfis , ten einde deeze Commisfie te asfilteeren, en zulks op een daggeld van negen guldens , te reekenen vier guldens vacatie , en het overige voor reiskosten en defroyement, integaan den zevenden deezer, en te betaalen door de reipecfive Gecommitteerden in egaale portien, en-  S4o maart, ZAAKEN VAN 178J. onder conditie nogtans, dat alvoorens tot dien post geadmitteerd werd, zoude verpligt zyn te doen den eed van fecretesfe. En is hierop door den Heer van Lynden aan de overige Heeren tot de voorfz. post voorgedragen Mr. E. D. Werdenier , Advocaat voor de refpecfive Hoven van Juftitie in Holland , waar meede de andere Heeren zig geconformeerd hebbende, is de voorfz. Advocaat Werdenier, na het doen van den eed van fecretesfe op de hier vooren bepaalde daggelden tot Amanuenfis der Commisfie aangefleld. De Heer van Lynden vervolgens aan de Commisfie voorgedragen hebbende , dat hy ter voldoening van het verzoek , door de andere Ge. committeerdens aan hem gedaan , aan de Heeren Gedeputeerden van de Staaten van Overys» fel voorloopig had kennis gegeeven van het oogmerk der Gecommitteerden, om in deeze maand naar Overysfel te vertrekken, heeft van dezelve Brief een Copie overgegeeven, mitsgaders twee Brieven , de eenen gelchreeven door den Heer Bemink Drosfaard van Volknhoven, en de andere gefchreeven door den Heer Durabar, Griffier van de Staaten van Overysfel, uitnaam van derzelver Gedeputeerden , dienende dezelve tot antwoord op de eerstgemelde, en zynde de Brief van den Heer Bemink voorzien van eenB\laag, befiaande in een Declaratoir , door de Heeren van de S:eden , op last hunner Principalen, in het Collegie van Gedeputeerden, tegens het uitfchry ven van eenen Landdag gedaan , van alle welke Stukken hier nevens Copie te vinden zyn onder de Letter B. 1, 2, 3 en 4. I is. En heeft meergemelde Heer van Lynden al verder geproduceerd eene Misfive van Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel, gedateerd Campen den 30 November 1784; gelyk meede een Misfive van Burgemeeften n, Scheepenen en Raden der Sieden Deventer, Campen en Zwolle; insgelyks binnen voorfz. Stad, den 1 De- cera-  maart, STAAT EN OORLOG. i7?5. 341 Gember deezes jaars gereekend, zynde bude deeze Brieven aan zyn Hoog Welgebooren gead» dresfeerd, en eindelyk eene Misfive van deRidderfchap van Overysfel, aan de Leden van de Commisfie gefchreeven binnen Zwol, den 6 dee« zer maand (zie de Bylagen fub Litt. C. 1, a en 3 Lis. De voorfz. Brieven voörgeleezen , eh door den Heer van Lynden gecommuniceerd zynde den inhoud der Brieven, door zyn Hoog Welgebooren op gister aan den Heer Bentink Drost van Vollenhoven, en den Griffier Dumbar gefchreeven en afgezonden, is na rype deliberatie goed* gevonden en verilaan , om , gemerkt de Coin* misfie der refpecfive Gecommitteerden direct is luidende aan de Heeren Staaten van Overysfel, by refcriptie aan Heeren Hoogstderzelver Gedeputeerden kennis te geeven, dat de Leden def Commisfie beüooten hadden zig uiterlyk tegen9 den 15 aanftaande binnen Campen te laaten vinden , en dat zy vertrouwden , dat de Heeren Gedeputeerden het wel daar heen zouden geheven te dirigeeren, dat tegens het einde der aan(taande, of her begin der daarop volgende week t de Staaten van Overysfel werden geconvoceerd, ten einde de Leden der Commisfie geleegendheid mogten hebben , aan hooggemelde Heeren Staaten, Landelyk vergaderd zynde, opening te kunnen geeven van hunne Commisfie* En is wyders beflooten van dit alles meede by twee onderfcheidene Misfives aan Ridderfchap en Steden kennis te geeven. De Heer Paludanus vervolgens, voorgedraageri hebbende, dat zyn Eiele om particuliere reedenen genoodzaakt was, fchielyk van hier te ver* trekken , en voorgenomen had om nog dezen dag de reis naar Campen aan te neemen, is men onderling geconvenieerd de verdere dehberatiert uit te ftellen, tot dat de Leden der Commisfie binnen Campen zouden zyn aangekoomen, zynde 'er alleenlyk nog gerefolveerd, om deezen , gXVIL deel. Q avond  «42 maart, ZAAKEN VAN 1785. avond wederom by elkander te koomen , ten einde de Brieven, die aan de Gedeputeerde Staten, mitsgaders de Heeren van de Riddeifc'iap, en Steden van Overysfel zouden afgezonden worden, te kunnen refumeeren. Denzelven dag des avends ten 9 uuren. Pratfent alle de Heeren except de Heer Paludanus, De Gecommitteerden wederom by elkander vergaderd zynde , is na eenige deliberatien den inhoud der Misfives aan de Gedeputeerde Staten, de Ridderfchap en Seien van Overysfel gearrefleer d, en den Amanuenüs gelast de voorfz. Brieven nog dien zeiven avond in order te brengen, waarna de Leden van elkander gefcheiden zynde , de verdere deliberatien zyn opgefchort tot het arrivement van de gantfche Commisfie in Campen. De voorfz. Brieven na het eindigen der Vergadering in order gebragt, en door den Heer van Lynden onderteekend zynde, (zie de Bylagen D. 1. s. en 3. Lis) . yn vervolgens nog dienzelven nagt met een Expresfe naar Overysfel afgezonden. Campen den 17 December 1784. Praefent alle de Heeren. Ante meridiem. De gezamentlyke Leden der Commisfie door den Heer van Lynden met hun gelukk'g arrivement alhier gefeliciteerd zynde, is, na refumtie der Notulen van de Vergadering binnen Utrecht gehouden, door gemelden Heer geproponeerd, of en aan wien men door den Amanuenüs van de aankomst der Commisfie binnen deeze Srad zoude kunnen doen kennis geeven, het welk ter «r-  Ufeiff, STAAT EN 00HLOG. 1735. 243' deliberatie gebragt zynde , f8 goedgevonden en verftaan den Amanuenfis re gelasten , om >p morgen voormiddag ren © uuren zig te vervoegen by den Heer Sloet van Everloo , als P reïident der Gedeputeerde Staren, en aan ho"gstdezelve uit naam en op last der refpect-ive Gecommitteerden van derzelver aankomst alhier kennis te geeven, en daarna insgelyks aan de Praefident Burgemeester Her S ad Cimpen , als de P,'aats, waar de Commisfie zig bevind, eene diergelyke communicatie te doen. De Heer van Lynden vervo'gens gecommuniceerd hebbende , dat aan zyn Hooe-Welgefa. door den Griffier Dumbar was te kennen ge^eeven het belluir van Gedeputeerden, om de S aaten tegens Zondag aanftaaufe te ooen befchry. ven, als mede dat de Heer B.-ntink, Drosfaard van Vollenhoven , 2ig hee len morgen by zya Hoog-Welgeb vervoegd en opening gegeeven had van het voorneemen der Commisfie van Ridderfchap en Steden, de Vergadering van Gede. puteerde Staaten , thans adiilteerende , tot hec reguleeren van het ceremonieel, by de receptie der Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten , te obferveeren, daar in belhande, dat de vootfz. Commisfie, mitsgaders de Gedeputeerden , heeden morgen ten 10 uuren zouden vergaderen, ten einde over de te maakene arrangementen te delibereeren, en van hec daar te neemen befluit onder de hand aan den Heer van Lynden zonde keunis geeven. Na het fcheiden der Vergadering heeft zig by den Heer van Lynden, uit naam der Gedeputeerde Staaten, en der Commisfie tot het reeuleeren van het ceremonieel gedeputeerd, vervoegd de Griffier Dumbar, en aan zyn HooaWelgeb. gecommuniceerd , dat de Heeren van Campen op h-r Raadhuis deeden in gereedheid brengen twee Vertrekken, ,ten einde een derzei. ve zoude kunnen dienen voor de Com 1 isfie ©m te befogneeren. en hec andere als een Spreek' Q* ka-  «44 maart, ZAAKEN VAN 1785. kamer gebruikt worden. Dat zoo dra door den Amaiiuenfis van het arrivement der Commisfie uic derzelver naam zoude zyn kennis gegeeven aan de Praafident van Gedeputeerde Staaten , aan de Commisfie de noodige Schildwagten en Ordonnantie-Sergeante.! zullen gegeeven worden. En eindelyk, dat hy Griffier zig verders moest informeeren , welke dag de H. H. Gecommitteerden zouden verkiezen te worden gerecipieerd in de Staatsvergadering der Provincie, en of de dag van Maandag daartoe zoude convenieeren, voorts dat de H. H Staaten wel zouden inclineeren, aan de Commisfie een vriendelyke Maaltyd te geeven, ingeval zulks aan de Leden der Commisfie aangenaam zoude zyn, en dat daartoe wel convenabel fchewi de dag der receptie, doch dat de H. H. Staaten om eenige particuliere reedenen hierin op dien dag werden verhinderd , weshalven hoogstdezelve aan hem Griffier hadden geordonneerd, de Heeren Gecommuteerden te vraagen, of en welke dag hun Edele Mogende daar toe zouden verkiezen. De Heer van Lynden hier van aan de verdere Leden der Commisfie , welk zig in een an. dere Kamer bevonden, kennis gegeeven hebbende, is dezelve verzogt den Griffier Dumbar voor de gegeevene communicatie te bedanken , en voorts de bepaaling van den dag, op welke de Staaten van Overysfel de Leden der Commisfie zouden wenfchen te vergasten, aan hoogstdezelve over te laaten. Eodem die des avonds ten 8 uuren. De Leden wederom by den anderen gekomen zynde, heeft de Heer van Lynden door den Amanuenfis doen voorleezen een Memorie van het Ceremonieel, by de receptie der Commisfie ter Staatsvergadering te obferveeren, aan zyn Hoog-Wel?eb door den Heer Bemink, Drosfaard van Vollenhoven , toegezonden (yid. By~  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 245 laagen Litt. E.) welke vervolgens geëxamineerd zynde, zyn daar op geene reflexien gevallen, en de Heer van Lynden verzogt bier van by gelegendheid aan de Heer Bemink kennis te geven , waarna de Leden gefcheiden zyn toe tyd en wyle nader te bepaalen. Den 18 December heeft den Araamienfis, ter voldoening van het gerefolveerde, op gisteren aan de Prjefident van Gedeputeerde S'aaren, als mede aan de Heer van Hemerr, als P cefident Burgemeester der Stad Campen , kennis gegeeven van het arrivement der Commiffie binnen de Provincie, en op het Territoir deezer Stad; en zyn kort hier op voor het Logement der Commisfie sekomen twee Grenadiers en twee Ordonnantie-Sergeanten , hebbende voorts de Commandant en de verdere Officieren van het Guarnifoen een compliment aan de Commisfie afgelegd. En is op deezen tyd by den Heer van Lynden mede gekomen de Heer de Mist, Secretaris der Stad Campen, ten einde van zyn H og. Welgeb. onder de hand te verneemen , op wat wyzt en tot wat tyd het de Commiffie 'zoude convenieeren , een deputatie van de Magiftraat der voorfz. Stad te ontfangen, en is de tyd hier toe bepaald 'op morgen voormiddag ten 12 uuren. Den 19 December, de Heer Rambonnet, Secretaris der Stnd Campen, uit naam van de Heeren , door de Magiftraat derzelver Stad benoemd om de Leden der Commotie te verwelkomen' zig vervoegd hebbende by den Heer van Lynden , om nog nader voor de gemelde deputtttie belet te vraagen , werd aan dezelve te kennen gegeeven , dat het de Commitfie niet onaangenaam zyn zoude, ingeval zulks ten 12 uuren voortgang had, waarvan de voorfz. Secretaris rapport gedaan hebbende, is de voorfz. deputatie , beftaande uit vier Heeren van de Magiftraat waar onder de twee Regeerende Burgemeestereu Q 3 ea  *4Ö maart, ZAAKEN VAN 1785. en de Secretaris voornoemt , door den Amanuenfis voor aan de Straat gerecipieerd, en tot aiu de: deur der Kamer, alwaar de Leden der Commisfie zig bevonden, begeleid. Da voorfz. deputatie vervolgens plaats genomen hebbende, is door den Heer van Hemert, uit naam van de Magiftraat der Stad, derzelver genoegen betuigd, over het arrivement der Commisfie , met bygevoegde wensch, dat dezelve zoude mogen verftrekken, tot welzyn van de Povncie in het algemeen, en van de Stad Campen in her byzonder, mitsgaders tot herftelling van de Regt n der Steden , offereerende terfenstwee vertrekken op het Raadhuis, om door de Commisfie tot het houden haarer Befognes te woeden gebruikt. H t weik door de Heer van Lynden geaccepteerd , en het voorfz. compliment op eene welgepaste wyze beantwoord zynde, is de voorfz. depi'taiie door den Amanuenfis wederom uitgeleid tot aan derzelver Koetfen. De Leden der Commisfie vervolgens befogneeren !e , op wat tyd en welk eene wyze men gi voeg lyk de Inftinctien der onderfcheide Lecien zoude kunnen overgeeven, is de Heer van Lyoden verzogt, om , wanneer de Griffier der Heeren Staaten zig op morgen by zyn HoogWigeb. zal bevinden, die alsdan aan dezelve (ingeval 'er zig geleegenheid toe mogten opdoen} over te geeven. Den 20 December, des morgens ten 10 uuren, door een Bode by de Commisfie Audienik gevraagd zynde voor een deputatie uit her C rns der gefvooren Gemeente, is dezelve dadelyk verleend, en dezelve deputatie, beftaande uit vier Heeren , door den Amanuenfis aan de dtur van de Kamer ontfangen; vervolgens wrd de Commisfie door den Heer B. Lankhorst aan het Hoofd der voorfz. deputatie geplaatst, met eene hartelyke aai fpraak gecomplimenteerd, het geen door oen Heer van Lynden, met betuiging  Maart, STAAT EN OORLOG. ijr8y. «47 ging van het genoegen der Commisfie voor de attentie, welke de gefwooren Gemeente wt-1 had gelieven te neemen , beantwoord zynde , is de voorfz. deputatie op dezelve wyze, waar op zy ontfangen was, wederom uitgeleid. De Griffier der Heeren Staaten zig vervolgens by den Hter van Lynden geïnformeerd hebbende, wanneer, en waar ter plaatfe, het aan de Commkfie zoude convenieeren , een deputatie van de Heeren Staaten te ontfangen , om de Commisfie binnen deeze Provintie te verwelkomen, werd hiertoe verkoozen de Kamer op het Rsauhuis , door de Magiftraat der Siad geoffereerd, als daartoe beter gefchikt zynde dan de plaats, alwaar de Leden der Commisfie zig bevonden , en voorts verzogt, dat de deputatie nog deeze voormiddag aldaar geliefde te komen. De Leden der Commisfie hierop naar het Raadhuis vertrokken zynde, werd aldaar door twee Burgemeesteren en een Secretaris gerecipieerd , en in de aangeboodene Kamer begeleid. De deputatie van de H. H. Staaten van O» verysfel, beftaande uit de H. H. Heyden Hompesch, Bentink, en Palland van Zuythem, Dros» faarden van Twenthe, Vollenhoven en Ysfelmuiden , mitsgaders de H. H. de Schepper , Vestrink, en Crans, Burgemeesteren der Steden Deventer , Campen en Zwolle , met den Griffier der Staaten, in drie Koetfen, en voorafgegaan door twee Staaten Bodens met ongedekten Hoofde, aan het Raadhuis gekomen zynde , is aldaar door den Amanuenüs gerecipieerd, en in de Kamer geconduifeerd , alwaar dezelve door de Leden der Commisfie ontfangen ie ,' en vervolgens plaats genomen hebbende, verweikoomde de Drosfaard van Twenthe , uit naam der overige Gedeputeerden , de Commisfie binnen deeze Stad, en feliciteerde hun Edele Mog. met hoogstderzelver gelukkig arrivement, zig teifens informeerende , wanneer het aan de Commisfie zoude convenieeren, door een deputatie der Q 4 Hee-  848 maart, ZAAKEN VAN 178$; Heeren Staaten afgehaald en in de Staatsvergadering dezer Provintie gerecipieerd te worden. De Heer van Lynden voor dit compliment bedankt , en verklaard hebbende, dat de Commisfie conven2belst oordeelde, om morgen ten 12 uuren in de Staaten Vergadering te verferry nen, nam de voorfz. deputatie wederom affcheid, en werd door alle de Leden der Commisfie toe aan de deur van het Raadhuis begeleid. Den 21 December, de Leden der Commisfie ten II uuren op het Raadhuis byeen gekomen zynde, arriveerde eenige tyd daarna de deputatie van de Heeren Staaten van Overysfel , be» ftaande uit dezelve Heeren , als hier boven gemeld is , dcch zynde thans geadfilteerd door den Heer Gerh. Dumbar , Secretaris der Stad Deventer , ten einde de Leden der Commisfie af te haaien, en in der Staaten Vergadering te brengen. Deeze deputatie gezeeten in zes Koetfen , en voorgegaan door twee Staaten Bodens met ongedekten Hoofde , werd aan de deur van het Raadhu's door den Amanuenüs gerecipieerd en in de Kamer geleid , en van daar met de Heeren Leden der Commisfie naar de Staaten Kamer in de voorfz. Koetfen vertrokken zynde, hebben dezelve in het pasfeeren van de Wagt de groote Militaire honneurs ontfangen, en zyn voorts de Vergadering ingeleid, en tot aan dergelver plaatfen geconduifeerd. De L?den der Commisfie vervolgens op zes Armfioelen geplaatsc tegens over den Heer Sloet \ot twee Nyeiihuyfen , Landdrost van Zalland, als P/Ecfident der Vergadering , nedergezetten zynde, werden door hoogstdezelve uit naam van de H- H Staaten verwelkomd, en verzogt het Oogmerk hunner Commisfie open te leggen. Én i? daarop door den Heer G'coramitteerde wegens de Provincie van Gelderland, zoo voor ?ig zelve, als uir naam van zyne Mede-Gecommitteerden , in fubifantie opening gegeeven van de  maa*t, STAAT EN OORLOG. 1785. «MP de redenen, welke de hooge Bondgenooten hadden gepermoveerd dit Gezantfchap aan d§ Heeren Skaten van de Provintie van Overysfel af te vaardigen , met eene ernftige en vriendelyke ex'ior'atie , om ter bereiking van het oogmerk haarer hooge Comroi tenten, alle mogelyke faciliteit te -villen toebrengen , en een verzoek om te mogen in (ha'- gefteld worden, zoo door het benoemen van Gecommitteerden uit hoogstderzelver midden, a's om , indien de omftandigheden zulks mogten requireeren, geleegenheid te konnen hebben haar Ed. Mog. zelve, Landelyk vergaderd zynde, te kunnen adieeren. Bellui. ten de voorts deeze aanfpraak met toewenfching van Zeegeningen over deeze Vergadering, en een compliment ter materie dienende. De Prafident der Vergadering de Leden der Commisfie voor de opening hunner Commisfie bedankt en te kennen gegeeven hebbende , dat de H. H. Staaten nader aan de Commisfie zouden kennis geeven van de Perfoonen , naamens Ridderfchap en Steden, te benoemen, om de Bifognes te entameeren , is de Commisfie door meergemelde Deputatie wederom uitgeleid, en op dezelve wyze, als waarop hoogstdezelve opgehaald was, wederom geconduifeerd zynde tot in de Kamer op het Raadhuis, is deeze Deputatie wederom vertrokken, wordende tot aan de deur van het Raadhuis door de Leden der Com« misfie geconduifeerd. Den 22 December heeft een Deputatie uit de Nederduitfchen Kerkenraad , beflaande in agt Perfoonen , haar opwagting by de Commisfie gemaakt, hebbende by die'gelegendheid de Pred. Tuliler hoogstdezelve met eene hartelyke aanfpraak gecomplimenteerd , en is het zelve door den Heer van Lynden in gepaste termen beantwoord; hebbende ten zeiven dage een diergelyke Commisfie van vyf Perfoonen der Walfchen Kerkenraad, waar onder derzelver Pred. Arnaud, een compliment by de Commisfie afgelegd, doenQ 5 df  jj© maart, ZAAKEN VAN *178j. de de laatstgenoemde eene cierlyfee aarfpraak, welke insgelyks door den Heer van Lynden beantwoord , en de voornoemde Deputatie voor derzelver attentie bedankt werd. Vervolgens hebben zig aan de Commisfie uit raam der H. H. Staaten geaddresfeerd de H H. Voerst vzu A verbergen, en de Schepper, Burgemeester der Srad Deventer, geevende communicatie van het befluit der H. H. Srasuen, daar in beftaande , dat Ridderfchap en Steden ieder afzonderlyk eene Commisfie zouden benoemen, om met de Gecommitteerden der hooge Bond. genooten in conferentie te treeden; hebb nde de voornoemde twee Heeren al verder uit naam van de Staaten en Leden der Commisfie verzogt, om op morgen door hoogstdezelve des middags ter Maaltyd onthaald te worden, de voornoemde Heeren voor de gegeevene communicatie van de Refolutie der H. H. Staaten bedankt zynde, hebban de Leden der Cominislie de uitnodiging der H- H. Staaten geaccepteerd. En heeft hierop de Griffier Putman, als Griffier der Ridderfchap, zig uit derzelver naam by de Commisfie vervoegd , en gecommuniceerd, dat hoogstdezelve gedeputeerd hadden de H. H. Bentink , Landdrost van Vollenhoven , Voerst van Averbergen, Tengnagel van den Lmtenberg, Hoevel tot Nyenhuys, Sloet van Everloo, en Dedem van Rollecate, mitsgaders meergedagten Griffier Putman, om dezelve te adiifteeren , om met de Commisfie in conferentie te trceden , geevende de Heer de Schepper vervolgens mede kennis , dat wegens de Steden benoemd waren de Heeren S. de Schepper, G. D.Jorders, D. J. van Doorninck, J. VV. Tuhler, met den Se. cretaris Gerh. Dumbar, wegens de Stad De venrer, de Heeren A. Vesrrink, Mart. Valencyn, P. D. van Heymenberg en F. VV. Stennekes, benevens den Secretaris J. A. de Mist, wegens Campen, en de H. H. Crans, Theusfink, Wicberlinlt en Revafteyn, wegens Zwolle. Hier  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. tj» Hier op hebben de Leden der Commisfie goedgevonden morgei ten 12 uuren te vergaderen, en de Gedeputeerden Wegens de Ridderfchap verzogt , tegens half een uur aldaar te verfchynen, terwyl aan de Gedeputeerden van de Steden is te kennen gegeeven , dat de Commisfie tegens 1 uur hoogstdezelve ter voornoemde plaa s zoude verwagten. Vergadering op het Stadhuis te Campen den 23 December, Prafent alle de Heeren. Na dat door den Amanuenfis het genotuleerde van her voorgevallene zeedert de laatfie Vergadering voorgeleezen, en door de Leden der Commisfie goedgekeurd was , zyn voor hoogstdezelve verfcheenen de Gedeputeerdens uit het Corrs der R dderfchap, hier boven gemeld: en heeft alsdoen uit derzelver naam de Heer Bentir k aan de Ommiffie overgegeeven Extract uit de Notulen der Ridderfchap, in dato 21 December 1784. f>d. de Bylage F. 1.) waarby de voornoemde H-eren waren benoemd, om uit naam der Riduerfcbap met de Commisfie te befog -.eerer , en voorts kortelyk by een aanfpraak aan de Commisfie voorgedraagen , her geen in de hier hy gevoegde Memorie fub F, 2. met meerdere (laat vervat, doende teffens door den Griffier Putman aan ieder Lid der Commisfie overgeeven een Exemplaar van de beide Verhandelingen, zoo die op Refolutie der Steden als op last der Ridderlcbap zyn uitgegeeven, mitsgaders een Copie van de Memorie zoo evengemeld. s Deeze Deputatie hier op vertrokken zynde zyn de G-oeputeerden der drie relpecfive Ste' den , bel taande uit vier Gecommiteerdens van ieder Stad , mi sgaders uerzelver Sr cretarisfen hier boven gemeld , binnen getreeden, en heb! ben  i%$2. maart, ZAAKEN VAN 1785. ben by monde van den Heer de Schepper als den eerfte Gedeputeerde der Stad Deventer doen voordragen , dat dezelve begeerig waren aan te hooren, het geen de Commisfie aan hen zou gelieven te proponeeren, waar op gerepliceerd werd , dat aan de Commisfie kennelyk geworden zynde de Deputatie door de Steden be« noemd, om met hun Edele Mog. te confereeren, hun Edele Mog. hadden begrepen die Deputatie te moeten doen binnen komen, ten einde te verneemen, wat men naamens de Steden tot elucidatie en adftrudtie hunner fustenue zou willen proponeeren. De Heer de Schepper hier op avanceerende , dat de Steden gaarne wenschten te weeten , of en welke S; ukken de Ridderfchap had overgegeeven , is aan de Deputatie kennis gegeeven, van het overgeven der beide Verhandelingen zoo even gemeld, mitsgaders dat door de Heer Ben. tink een aanfpraak gedaan , en deszelfs inhoud fchriftelyk overgegeeven was. De Deputatie der Steden vervolgens op hun verzoek zig voor een ogenblik hebbende geabfenteerd, deed by haar terugkomst door den Secretaris Dumbar aan.de Commisfie voorleezen. Dat de Heeren van de Steden uit den Mond van den voorzittenden Heer van hun Ed. Mog. vernoomen hebbende, dat de Heeren van de Ridderfchap de beide Verhandelingen, zoo die welke op Refolutie van de Steden, als die welke op Refolutie van de Riddeifchap is uitgegeeven, en uit welke beide hun Ed. Mog. van den ftaat des gefchils en van de argumenten voor wederzydfche fustenuen kunnen worden geïnformeerd, aan hun Edele Mog. hebben overhandigd, de vryheid moeften neemen aan hun Ed, Mog. a voor te draagen , dat zig bezwaard zouden vinden, daar op thans aanftonds verder te handelen , zoo lange niet geinformeerd  MAART, STAAT EN OORLOG. 1785. 255 meerd zyn, op welk eene wyze hun Ed. Mog. zuilen begrypen, dat in deeze verder zoude behooren te worden geprocedeerd , in confideratie geevende , of her, ten einde alle discuslien over de partes aétoris & rei, welke hier uit mogten kunnen ontltaan, te vermyden, nier gevoeglyk zoude zyn , dat hun Ed. Mog. verder een dag prasfigeerden, waar op door beide parthyen fimul & femel dat geene mogte kunnen worden overgegeeven , welk ieder tot verdere adftrucfie van haare zaak oordeelen mogt verei>cnt te worden, ten einde hun Ed. Mog. plenair ten aanzien van deeze zaak te inftrueeren, en in ftaat te ftellen aan de intentie van derzelver hooge Commisfie te voldoen. De Leden van de Deputatie gevraagd zynde, of dezelve niet met eenige Refolutien hunner Steden waren gemunieerd en tot het houden der Befognes gtqualificeerd, bleek het dat dezelve daar van niet waren voorzien, eciog hebben de Gedeputeerden aangenoomen, dezelve by de eerstkomende Vergadering aan de Commisfie over te leggen. De 'Gedeputeerden der Ridderfchap en Steden voorgedragen hebbende , dat zy gaarne zig geduurende de Feestdagen wiiden abfenteeren, zyn de nadere Befognes uitgefteld tot aanftaande Dingsdag. Ten zeiven dage zyn de Leden der Commisfie met derzelver Amanuenfis door de H. H. Staaten van Overysfel plegtig ter maaltyd onthaald. Hebbende voorts den 24 December een Deputatie van de Lutherfche Kerkenraad de Commisfie gecomplimenteerd , en de Heer Palland tot Zuythem Drost van Ysfelmuiden aan de Commisfie in fcriptis overgegeeven zyn Verklaring over het regt van overftemming ter Staa:s-Vergadering van Overysfel, mitsgaders aan ieder Lid  «J4 maart, ZAAKEN VAN 1785. Lid een gedruk' Exemplaar van die Verhuldehng aangeboodeu. Vergadering gehouden den 28 December des morgens ten 9 uuren. • Prajfent alle de Heeren, Na refumtie der Norulen van de voorige Vergadering in deliberatie georagc zynde, wat men heeden morgen in het Befogne met de Gedeouteerden der Steden am hen zoude voordraagen en of men ook zoude kennis geeven van het overgeeven der Verklaanug van den Heer van Pal land is goedgevonden en verftaan , om aan deze ve te antwoorden, dat de Commisfie niet wel konde treeden in het verzoek door de Gedeputeerden der Steden in de laatfte c ^mparitie gedaan, ten einde een dag te prserueeren , om alle Jyukkeu van beide Parthyen fimul & femel tot adltrtictie hunner fustenue dienende aan de Commisfie over te geeven, dewyl de zaak thans niet meer was in haar geheel, voorts dat men voor als nog in geen judicieel onderzoek verzeerende, de discu fieu over de panes adoris & rei kwamen te cesfeeren, en is wyders gerefolveerd, om aan de H. H. Gedeputeerden van de Ridderfchap door den Amanuenfis re communie-eren , dat de Gedeputeerden der Steden heeden morgen met eerder, dan ten een uur kunnende befogneeren, de Gmrnisfu' begreepen had , de conferentie met de H, H. van de Ridde.f ' ip te moeten uuftellen tot morgen ren eir uuren De Gedeputeerden van de Steden ren e-n uur binnen gekomen zynie, gaven aan de Gommisfie  maart, ZAAKEN VAIf 1785* lumenten der Provinciaale Ambtenaaren, voor zoo verre die op der zeiver Inftructien (leunen , of by Ridderfchap en Steden erkend, of anderzints beweezen zyn , naar Rechten aan dezelve te competeeren, en niet op ingefloopene misbruiken rusten, te befnoeyen: zoo egter, dat niet zouden konnen befluben , om , ten aanzien van de Inftrudtten, Traktementen en Eniolumenten der voorfz. Ainbteoaaren, eenige zoodanige vastftellingen te maaken , welke niet alleen de tegenwoordige Regenten , maar ook derzelver Nakomelingen altoos zuden verbinden , nadien het onbetwistbaar is, dat daar de omltandigheden van zaaken gtduurig konnen veranderen, zonder aat iemand in ftaat is, de modificatien daar van vootaf te voorzien, het on. voorzigtig zyn zoude, de Nazaat de handen te binden, en te beletten , daar omtrent ten allen tyde zoodanige voorzieninge te doen , als hy, naar den aart van die orn« ftandigheien, ten besten van den Lande zoude vermeenen te behooren. Gdyk zy mede doen veiklaarerj, veerd'g te zyn, om na het termineeren van het tegenwoordig hangend different , derzelver Heeren Gecommitteerden tot den eerstvolgenden 01 dinaris Provincialen Landdag te qualificeeren, om de ConVéntie , omtrent de begeeving der Provinciaale Ambten , (taande ter dispofitie van Ridderfchap en Steden , te renoveeren, doch dat zy oor-  liAAR?, STAAT EN OORLÓG, 1785. «99 om d>fTen , dat de benoerainge deE Sr »t>-Commisfien , als uir Ridderfcoap en Seden voortkomende , aan de di>pofiüe van die Vergadering zal behooren te verblyven : een zaak, welke daarom voor volflrekt noodzaak;-!yk m ag gehouden worden , om dar m Comoiu-fien van die natuur, op de particuliere bekwaamheid van den Peif'un, eene ernftige reflectie behoord rè werden genomen, en alle de Leden de faculteit dienen te behoud;n, van dien geenen volgens hunne beste wetenfehap uit te kiezen, welke zy den gefchikften zullen oordeelen, om de zaak in quaaftie, als het ware, in aller naam te verrigten. De Heer van Lynden hier op repliceerende, jaV- men het gedaane Declaratoir in nadere overweging zoude neemen, gaf aan dtr Steden Gedepufeerden reffens kennis , dat de Heeren van de Ridderfchap heeden morgen eene Refolutie hadden overgegeeven, waar van Copie gemaakt en aan hun ter hand gefteld zoude worden. De Heeren Gecommitteerdens, na dat de voornoem* de Gedeputeerden waren venrokken , nog gere. folveevt hebbende, van bet door der Steden Gedeputeerden op heeden gedaane Declaratoir,een Copie aan de Gedeputeerden van de Ridderfchap door den Amanuenfis te doen overhandigen, is de Vergadering gtfchetdeh tot morgen. Vergadering gehouden den 25 February. Praefent alle de Heeren. Na refumtie der Notulen van de voorige Vergadering, zyn de Gedeputeerden van de Steden binnen gekomen, te kennen geevende. Dat  33 van Lynden , dat, daar het poinct in quseflie alsdan zou ie moeten worden gedecideerd, en de H. H. Gecommitteerden ten tyde, dat het poincT: aan hun Edele Mog. werd. opgedraagen , zig hadden gereferveerd , om zig daar over nader te verklaaren , zoo dra de zaak zyn volle beüas zoude gekreegen hebben, hooggemelde H. H. Gecommitteerden , voor zoo veel nodig , door hunne Principaalen geauclorifeerd zynde, om het Compromis aan te neemen, thans het zelve accepteerden. Waar na de Gedeputeerden van de Ridderfchap vertrokken, en die der Steden binnen gekomen zynde, heeft de Heer van Lynden aan hun gecommuniceerd , dat hun Ed. Mog. aan de Gedeputeerden der Ridderfchap kennis gegeeven hebbende van het Declaratoir, door der Steden Gedeputeerden op den 24 February gedaan, daar op heeden morgen hadden ontfangen eene Refolutie van de Ridderfchap, waarby het laatst geproponeerde Accommodement werd gerejecteerd , dat hier door de hoop van Accommodement geheel was verdweenen, ten ware hum Ed. Hoog Achtb. nog iets hadden voor te ftelïen, waar door de H. H. van de Ridderfchap , tot een minneiyk vergelyk konden worden gepermoveerd. De Heer Jordens hier op repliceerende, dat de Gedeputeerden der Steden tot het doen van dergeiyke Propofitien buiten Raat waren, en het Ultimatum van hunne Committenten hadden overgelegd , is aan de voornoemde Gedeputeerden , op dezelve wyze , als aan die van de Ridderichap te kennen gegeeven , dat de Leden der Commisfie het opgedraagenè Compromis accep» teerden. Wyders is aan den Keer van Pallandt tot Zuithem, na dat der Steden Gedeputeerden waren buiten gegaan, in de Vergadering gekomen zynde, meede gecommuniceerd , dat alle tentamina concordia; vrugceloos beproefd zynde, de H, H.  304 maartj ZAAKEN VAN 1785. H. Gecommitteerden beflooten hadden , de ge. daane delatie aan te neemen. Di Heer van Zuithem 2ig vervolgens hebbende geabfenteerd, hebben de Heeren van Lyn. den, Paludanus, van Sonsbeek, Rengers en Lewe geproduceerd, de Refolutien hunner hoogs Committen , gebragt in de Bylaagen fub Litt. T. I, a, 3, 4 en 5. En is voorts gerefolveerd aanRaande Maandag te vergaderen , ten einde alsdan het poincl in quaeftie finaal te deeideeren, waarna de Vergadering is gefcheiden. Vergadering gehouden den 28 February. Praifent alle de Heeren. Na refumtie der Notulen van de vorige Vergadering , hebben de H. H. Gecommitteerden verklaard , aat zy zig , volgens de affpraak in de laatfte Vergadering genoomen, hadden geprepareerd, om heden morgen hunne vota over de principaale zaak uit te brengen , waarna de Leden der Commisfie hunne Advyfen uitgebragt hebbende, is geconcludeerd by finaale üitfpraak, en Rechterlyke decifie te verklaaren. Dat niet meer dan een enkel befchreeven Edelman nodig is , om met gevolg der drie Steden Deventer , Campen en Zwol te effectueeren , dat overftemming geformeerd en geconcludeerd kan worden. En is wyders gerefolveerd aanRaande Donderdag van deeze Conclufie aan Parthyen kennis te geeven , en van de H. H. Staaten deezer Provincie affcheid te neemen, ten welken einde de Amanuenfis is gelast, zig heeden namiddag te vervoegen, by den Heer Landdrost vaa Zalland, ten einde te verneemen , of het aan hun Ed. Mog. zoude convenieeren om op den voorfz. dag aan de Leden der Commisfie audiëntie verkenen. Waarna de Vergadering is gefcheiden. Ver.  maart, STAAT EN OORLOG, 1785. 3*5 Vergadering gehouden den i Maart, Prtcfent alle de Heeren. Na refumtie der Notulen van de voorige Vergadering , heeft de Amanuenfis kennis gegeeven , dat hy op gisteren zig vervoegd hebbende by den Heer Landdrost van Zalland, om naamens de Commisfie te informeeren , of het aan de Heeren Staaten deezer Provincie zoude con« venieeren, aanftaande Donderdag de Heeren Gecommitteerden in hoogstderzelver Vergadering te ontfangen , van voornoemde Heer tot antwoord bekomen had , dat zyn Hoog-Welgeb. hier van aan de Staaten kennis geeven, en derzelver welmeening aan de Gecommitteerden zou doen toekomen. Vervolgens in deliberatie gebragt zynde , op wat wyze, en in welke bewoordingen , men de compromisforiaale üitfpraak zou kunnen vervatten , is in ernftige overweeging genoomen, Of niet in de prasmiffien van dezelve zoude dienen te influeeren, een narré, hoedanig de gezaamentlyke Gecommitteerden uit de hinc inde overgeleeverde Deducfien en Schriftuuren van de beide hooge Parthyen , de Staats conftitutie van Overysfel, met relatie tot het ftuk van overftemming bevonden hadden, als namentlyk, . „ Dat het ftemmen by Quartieren door de Heeren Edelen ten Landsdage deezer Provincie geen plaats heeft. Dat alle verfchreevene Heeren Edelen ten Landsdage verfchynende Hoofd voor Hoofd, promiscue Stemmen. En laatltelyk, dat de overftemming! orde van twee Steden met een enkel Edelman over een derde gedeelte der ter Staatsvergadering aanwee'zig zynde Edelen, en van eene Stad met een enkel Edelman over XXVII. deev V twee  306 maart, ZAAKEN VAN 1785. twee derde gedeelten der tegenwoordig zynde Edelen , door beide de Parthyen is geagnosceerd geworden. Dan oficnoon, wel is waar, dit voorenftaande aldus de eenpaarige gevoelens van alle de Gecommitteerdens der Bondgenooten waren , werd echter best geoordeeld , maar gemelde Compromisforiaale uitipraak te arresteeren in maniere als volgt: Alzoo binnen deeze Provincie van Overysfel een different is ontltaan tusfchen de meerderheid der Heeren van de Ridderlchap, en de S*eden Deventer, Crnipen en Zwol, hoofdzaakelyk hierin beftaande, dat de welgemelde meerderheid van de Ridderfchap fustineerd, Dat geene overftemming gemaakt, of Conclulie geformeerd kan worden , in het geval, wanneer de drie Steden van een gevoelen zyn, dan met gevolg van ten minften, een vol derde gedeelte der ptaefente Heeren Edelen. Terwyl daar en tegen de welgemelde drie Steden vermeenen, Dat niet meer, dan een enkel befchreeven Edelman nodig is, om met deszelfs gevolg aan haare zyde te effect.ueeren, dat overftemming geformeerd en geconcludeerd kan worden. Over welk verfchil de welgemelde meerderheid der Heeren van de Ridderfchap zig bevoorens, zoo aan de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden , als aan de Heeren Staaten der andere Provinciën heeft geaddresfeerd, met dat gevolg, dat door de laatstgenoemde, conform de circulaire Misfive van de Heeren Staaten van Vriesland in dato 14. Maart 1784, ieder uit den haare een Heer,  maart, STAAT EN OORLOG, 17.35. jgjljj Heer, en du;, te zamen zes Heeren j tot genoegen vaü wederzydfche Parthyen her= waards zyn gezonden, met naarnens Jr. Jan Elias van Lynden , extraordïnaris Raad des Furftcndoro3 Geire eti Gra;>ffchaps Zutphen ■, en Burgemec-fter der Stad .Nymegen, wegens Gelderland. Mr. Rutgerus Paludanus ; regeerena Burgemeefter en Raad der Stad Alkmaar^ wegens Holland en Westvriesland,, Mr. Leonard Conftantyu van Sonsbeéè* Raad der Scad Vlisfingen, en wegens dezelve gecommitteerd jn de Rekenkamer" van Zeeland., wegens Zeeland. Jr. Joost Tsets yan Amerongen, Heef Tan Naiewisch, befchreeven. in de Rid~ derfehap van den Lande van Utrecht, we= . -gens Utrecht. . Jr. Egbert Sjuck Gerrolt juckema'vata Burmania Rengersi Grietman over Wyn= britzeradeel, en. Volmagt ten Laudsda's ge, wegens die Grietenye, Gedeputeerde Staat van , Vriesland, en Curator vari 's Lands Hooge School te Franeker j we«' gens Vriesland. en Egbert Lewe van Middelflurn, Secrè= taris van de Heeren Staaten van Stad eö Lwnde, wegens Stad en Lande. En alzoo ter fpoediger afdoening varJ dit different in deeze zorgeiyke tydsom» ftandigheeden en zulks m dit byzondef geval , en zonder confequenüe voor hét vervolg in andere gevallen, by wederzydfche Parthyen is goedgevonden, opgëo melde qusftie te ftellen , ter finaale uit= fpraak en Rechterlyke decifie van de voornoemde zes Heeren Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten, en zulks in dièr= voege 5 dat de te doene Rechterlyke d&? V s af  soï maart, ZAAKEN VAN 1785; cifïe zal hebben het effect, van fententie en üitfpraak in het hoogfte Resfort, zonder dat dezelve immer of ooit aan eenig Appel of Revifie onderheevig gemaakt, of op eeniger hande wyze, hoe ook genaamd , geëludeerd zal konnen worden, ingevolge van eene, door de Heeren Gecommitteerden, zoo van de Ridderfchap, als van de Steden , na voo- afgegaane, vertoonde , en ter wederzyde overgeleeverd- Qudificatien, mitsgaders door den Heet A olf Warner van Pillandt, Drost van Ysfelmuiden , als tegenwoordig de eenig overgebleevene Ri lder, die van het geheele Corps differeerd , en het fentiment der Steden adopteerd, voor zig zelve, geteekende Acte van Compromis binnen deeze Stad Campen, op den 19 January deezes jaars 1785. SOO IS 'T, dat door ons Ondergeteekeuden , als tot het accepteeren van het voovfz. Crompromis, door onze Hooge Committenten , voor zoo veel nodig in ftaat gefteld, en , na dat alle pogingen, om dit different, door vriendelyke fcinkkingen in der minne te asfopieeren vruchteloos waren beproefd, op alles gelet hebbende, waar op in deezen te letten ftond, en rer materie dienende was , is geconcludeerd geworden , by finaale üitfpraak en Rechterlyke decifie te verklaaren, gelyk verklaard word by deezen, Dat niet meer , dan één enkel befchreeven Edelman noodig is, om met gevolg der drie Hoofdlieden Deventer , Campen en Zwol te effedbueeren , dat overftemming geformeerd en geconcludeerd kan worden. En is wyders gerefolveerd, deeze üitfpraak aan-  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 3«? aanftaande Donderdag, na dat de G cotnmttteerden van de Heeren Staaten zullen hebban affcheid genoomen, te pronuntieeren, en aan de litigeerende Parthyen te communiceeren. Voor het eindigen der Vergadering is door den Griffier Dumbar namens de Heeren Staaien van Overysfel aan de Commisfie gecommunU ceerd, dat het verzoek door de H. H G^c >m. mitteerden gedaan , om op Donderdag van de Heeren Staaten affcheid te neemen, aan ho >gstdezelve aangenaam was. met byvoeging, oat hun Ed. Mog. hem Gr ffier gelast hadden te verneemen , op wat uur, en van welke plaats het den Gecommitteerden zoude goeddunken, om op dezelfde wyze , als by de receptie had plaats gehad , door eene Depuiatie afgehaald, en in der Staaten Vergadering geleid te worden. Waar op gedelibereerd zynde, hebben de H. H. Gecommitteerden verkoozen , om ten elf uuren ten voorfz. einde van het Raadhuis te worden afgehaald. En is voorts de Vergadering gefcheiden. Vergadering gehouden den 3 Maart» Piaefent alle de Heeren. De H. H. Gecommitteerden ten tien «uren op het Stadhuis vergaderd zynde, werd de com« promisforiaale üitfpraak eergisreren gearresteerd, nogmaals gerefumeerd, en daar van drie eensluidende Affchrilten gemaakt zynde, hebben de Leden der Commisfie dezelve onderteekend. Kort hier op arriveerde de deputatie van de Heeren Staaten van Overysfel, befhande in de H. H. Bentink tot Diepenheim , Pallandt tot Zuithem , eD Hoe vel tot Nieuhuis, en te H. H. Eekhout, Veftrink en Crans, Btirgemeeiteren der Steden Deventer, Campen en Zwol, geadfifteerd met den Heer Gerch Dumbar, SeV 3 ere-  «Sro kaast, ZAAKEN V A E3 ' j7Zp cretaris der Stad Deventer, en gezeetên in zes Koetfen, voorgegaan wordende door twee Staaten Bodens , met ongedekte hoofde: en werd deeze deputatie door den Amanuenfis" aan de Srraat ontfangen en tot in de Kamer begeleid. De H. H. Gecommitteerden vervolgens met de voorn, derufatie , in voorter Koetfen, naar der StÉatón Vergadering vertrokken, ontfongen, in her paleren der Wagt, de gewoone militaire honneurs, en werden voorfz. in de Vergadering door de gemelde Heeren geiriiroduceerd, en rot aan der.:elvr plaatfen geconduifeerd. De Leden der Commisfie plaats genomen hebbende, is door den Heer van Lynden , Zoo voor zig, als namens zyne meede Gecommitteerden , na een kort recit, van den loop der befoignes, en van rieh ouderlingen opdragt van het quseifieufe PoincT: , san de dec'fie van de H. H. Gecommitteerden , d;;cr de beide Parthyen gedaan, mitsgaders van de meenigvuldige tentamina doof htm Ed. Mog tot eene vnendelyke vereffening der gefchillen in hec werk gefield , aan de H. H. Sraaten voorgedragen , dat alle de tot dat einde aangewende pogingen vrugteloos bevonden zynde , hun E l. Mog. zig hadden verpligt gevonden , om vn de magt aan hun , by het p mptomis verleend , gebruik te maaken , en lot eene firmle Üitfpraak en regterlyke Decifie over te gaan , welke zy, in fcriptis vervat , zoo aaufronds, in prasfentie van de Gecommitteerden der Kttgeerende Parthyen, op het Raadhuis d^r Stad Campen zouden pronuntieeren. Gevende zy Gecjmmitteerden by die ge» leegendhüd afïens kennis, van de Misfive door de Regeeringen d<.r Steden Hfcfeit en Steen» Wyk, aan de Gecommitteerden geduurende hun verblyf alhier, gefchreeven, mitsgaders van het antwoord door hun Ed M> PALUDANUS. T.t C. VAN SONSBSECK. J. TAKTS VAN AMEROWGEN. E. S. G. J. V. B. RENGERS. en Bi LEWE,  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 515 BYLAAGEN. A. I. lo. Copie-Refolutie van de Heeren Staaten van Gelderland, van den 8 July 1784. Wy Ridderfchap en Steden de Staaten des Furftendoms Geire es Graaffchap Zutphen, binnen de Stad van Arnhem ten Landdage vergaderd , deen kond en certificeeren mits dezen, dat wy agtervolgens de Refolutie van den 16 April dezes jaars, by ons op den voorilag van de Hoeren Staaten van Vriesland genomen, uit ons midden gecommitteerd en geaurhorifeerd hebben , commit» teeren en authorifèeren kragt dezes Jan Eüas van Lynden , extraordinaris Raad dezes Furftendoms en Graaflchaps, en Burgemeester der Stad Nymegen , om benevens de verdere Leden, welke uit de refps dtive hooge Vergaderingen der andere Provinciën daar toe zuilen worden of zyn gecommitteerd, zig te begeeven na de Provincie van Overysfel , om aldaar van de errezene verfchilien tusfchen Ridderfchap en Steden van die Provincie Vriendnabuurlyk kennis te geeven en Parthyen tot accommodement te adhorreeren; voorts ten einde als by gemelde Refolutie met meerdere is vervat, om zoo mogelyk langs dien weg de eensgezindheid in we'gemelde Provincie te doen berleeven, met verdere last, om, by ontftentenisfe van dien, daar van aan ons rapport te doen, ten einde alsdan met concurrentie der Heeren Staaten der andere Provinciën zoodane maatregulen te konnen beramen, als het belang en de regten van het Bondgeaootfchap in het V 5 al-  3*4* irfAART, ZAAKEN VAN algemeen, en die van de Provincie Overysfel in het byzonder zullen komen te vereisfchen. Geevende Wy ten dien einde aan welgemelde Onze Gecommitteerde al zoodane magt, om dat geene te doen en te verrigten, als na omftandigheden van zaaken tot het vooraangetoogene oogmerk convenabel en dienftig zal worden bevonden , zullende voor aangenaam en van waarde houden al het geen daar toe door Onze voorfz. Gecommitteerde zal worden gedaan. Gegeeven binnen Arnhem op dezen ex« traordiraris Landdag, onder des gemelde Stads Secreet Zegel als van ouds gebruikelyk, den 8 Juiy 1784. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. Staande hier neevens het (Was get.) Zegel derStad Arnhem ge- bern. joh. hoff. drukt in rooden Wasfche. Ext  maart, STA AT EN OORLOG. i?8*. §rj A. 2. ExtraEl uit het Register der Refolutien van de Heeren Staaten van Hol' land en Westvriesland, in hun Edele Groot Mogende Vergadering genomen op Vrydag den 23 July 1784. T^ft Raadpenfionaris h?eft ter Vergald/ dering gerapporteert de confiderarien en het advis van de Heerr-n van de Ridderfchap en verdere hun Ej. Groot Mog. Gecommitteerde tot het groot befogne, hebbende , in gevolge en ter voldoening van hun Ed. Groot Mog, Refolutien commisforiaal van den 05 Maart, 15 A» pril en 8 Juny dezes jaars, geëxamineert eene Misfive van de Heeren Staaten van Vriesland , gefchreeven te Leeuwarden den 14 Maart, waar by als een gepast middel, tot voorkoming van verdere oneenigheid tusfchen de meerderheid van de Ridderfchap en de Steden der Provincie van Overysfel, en een volkomen rust te herftellen , voorfiaan , dat hun Ed. Groot Mog. benevens de verdere Bondgenooten, met hun ieder één Heer uit het midden hunner Vergaderingen benoemen , ten einde zig gezaamentlyk , en zoo fpoedig mogelyk naar Overysfel te begeeven, om aldaar van de gereezene gefchillen tusfchen dezelve meerderheid der Ridderfchap en Steden van die Provincie Vriendnabuurlyke kennis te neemen; die'Panhy, welke bevonden zal worden in het ongflyk te zyn , te adhorteeren en te induceeren, om van haare ongefundeerde Eistenen en oppofitie af te zien , en zoo mogelyk langs dien weg de rust en eensgezindheid in  3*6 HAART, ZAAKEN VAN 3785. in die Provincie te herftellen ; met last aan de refpective Gecommitteerden, om, bv ontftentenis rlaar van, elk aan zyne Principaalen rapport te doen , ten einde in deeze verder zoodanige maarregulen te kunnen beraamen , als het belang en de Regten van het Bondgenootfchap in het algemeen, en die van de Provincie van Overysfel in het byzonder zullen vereisfchen; als mede een Misfive van de Heeren Staaten van Stad en Lande, gefchreven te Groningen den 10 April, mitsgaders eene Misfive van de Heeren Staaten van Zeeland, gefchreeven te Middelburg den i7Mey, de voorfz, voorllag van de Heeren Staaten van Vriesland adopteren* de, en verzoekende, tot dar einde, de medewerking van hun Ed. Groot Mog. Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verdaan , de voorfz. voorllag by deeze te amplerïeeren, en tot dat einde , uit de Vergadering van hun Ed. Groot Mog. te benoemen, den Heer en Mr. Rutgerus Paludanus, regeerend Burgemeefter en Raad der Stad Alkmaar: zullende van de voorfz. Refolutie aan de Heeren Staaten van Zeeland, Vriesland, en Stad en Lande, by Refcriptie op hunre voorfz. Misfives , kennis wordtn gegeeven : als mede Extract dezer aan voorfz. Heer Paludanus ter hand gefield, tot zyne informatie. (Onder ftond) Accordeers met het voorfz, Rv gister. (Was get.) C. CLOTTERBOOKE. In  maart, STAAT EN OORLOG. I7?j. 3»? In derfo ftond, Refolirie tot amplecteering der voortlag van Vriesland , tot een bezending , wegens de Bondgenooten, nair Overysfel om de oneenigheid , tusic i n de meerderheid der Ridder» fchap en Steden tot rust te brengen , door Zeeland en Stad en Lande geadopteerd ; en daar toe uit deeze Vergadering benoemd den Burgemeester Paludanus van Alkmaar, wa r van aan Zeeland , Vriesland en Stad en Lande ken« nis te geeven. 23 July 1784. A. 3. Extract uit het Register van de Refolutien der Heeren Staaten van Zeeland. Den ia QStober 1784. Is goedgevonden en verftaan , tot de Commisiie naar Overysfel wegens deeze Provincie te benoemen , zoo als hun Ed. Mog. daar toe benoemen by deeze, den Heer Mr. Leonard Conftantyn van Sonsbeeck, Raad der Stad Vlisfiugen, en wegens dezelve gecommitteerd in de Rêekenkamer van deeze Provintie. Ten einde met en benevens de Heeren Gecommitteerden by de andere Provinciën benoemd , zig naar Overysfel te begeeven , om aldaar van de gereezene ge.  3i8 maarT) ZAAKEN VAN 1785. gpfchillen, tusfchen de meerderheid der Ridderfchap en de Steden van die Provincie, vriendnabuurlyke kennis te neemen , die Partye , welke bevonden zal worden in het ongelyk te zyn te adhorteeren , en te induceeren , om van haar ongefondeerde Eisfchen en oppofitie af te zien , en om zoo mogelyk langs dien weg , de rust en eensgezindheid in die Provincie te hetftellen, mits, by onftentenis daar van ook aanftonds hun Ed. Mog. rapport doende, ten einde in dee. ze verder zoodanige maatregulen zouden konnen worden beraamd , als het belang en de regten van het Bonagenootfcbap^ en die van de Provincie van Overysfel in het byzonder, zullen vereisfchen: wordende gemelde Heer van Sonsbeeck mitsdien verzogt , om zig ten yoorfz. einde tegens den te prsfigeeren tyd en plaats te laaten vinden. En zal van die benoeming by Misfive en Extract, dezer Refolutie aan zyn Ed, met byvoeging van de onderfcheiden Stukken, betrekkelyk tot de bovengemelde gefchillfn, welks van tyd tot tyd aan hun Ed. Mog. zyn toegezonden, worden kennis gegeeven. (Onder ftond) Accordeert met voorfzRegister. (Was get.) f. Mi chalï&RSo Ai 4Ï  maart, STAAT EN OORLOG. i785. 3I? A. 4. Extracï uit de Refolutien der Edele Mogende Heeren Staaten van den Lande van Utrecht. Mercurii den 1 September IJS4. Is na deliberatie goedgevonden, tot bvlegging en vereffening der irefchillen tusfchen de Leden der Provincialeï & ringe van Overysfel ontffaan , wegens deeze Provincie te committeeren , gelvk ^committeert word mits deezen , fonkheer Joost Taets van Amerongen, Hee H J1" ^tewisch, om zig, nerfenT de Heeren Gecommitteerden der andere Prn vincien , ten dien fine naar de Provincie van Overysfel te begeeven. ™vincie En zal ren dien einde Extract dezer aan welgemelde Heere van NateS, worden ter band gefteld, x™iewjscn (Onder ftond) Accordeert met de voorfz. Refolutien. (Was get.) h- a- laan. A. 5, Geextraheert uit het Re. folutieboek der Edele Mogende Heeren Staa. ten van Friesland. Hun Edele Mogende van tyd tot tvd door mgekomene Refcriptien der Bondgenooten, als anderzints geinformeert zyn-  3ao maart, ZAAKEN VAN 1785, zynde, dat het middel, voorgeflagen by hun Ed. Mog, Misfive van den 14. Maart dezes jaars , ter wegneeminge der verregaande disfenrien, die 'er ontdaan waren tusfchen de meerderheid van de Ridderfchap en de Steden van het nabuurig Overysfel , by de Heeren Staaten der vyf overige Provinciën niet alleen was geaggreëert, maar dien conform reeds by zommige Gecommitteerden, ten dien ein* de waren benoemd. En voorts geconfidereert zynde , dat het zenden van zoodanige Commisfie hooggemelde Parthyen geenzints onaangenaam zoude zyn , en zelfs ten fpoedigften verlangd wierde, gelyk dezelve aan hun Ed. Mog. by hunne M'sfiven hadden betuigd, en waar op de Heeren Burgemeesteren , Scheepenen en Raaden der Steden Deventer, Campen en Zwolle onlangs by Misfive van den 29 July jongstleeden nadere inftantien hadden gedaan, met verzoek, dat hun Ed. Mog. derzelver goede officien verder wilden aanwenden, ten einde de Bondgenooten gezaamentlyk tot voortzetting van zaaken mogten Ceöpereeren. Is goedgevonden en verftaan wegens deeze Provincie te committeeren , gelyk gefchied by deezen , Jr. Egbert Sjuck Gerrolt Juckema van Burmania Rengers, Grietman over Wyiibiitferadeel en Volmagt ten Landdage , wegens die Grietenye, Gedeputeerde Staat dezer Provincie, mitsgaders Curator van 's Lands Hooge School te Franeker , om zig op tyd en plaatfe by de gezamentlyke Heeren Gecommitteerden onderling te bepaaien , te begeeven na Overysfel , ten einde aldaar met Heeren Gecommitteerden uit de Ed. Mig. Heeren Staaten der Provinciën van Gelderland , Holland en Westvriesland, Zee-  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 321 Zeeland, Utrecht, en Stad en Lande van de gereezeue gtfchillen, tusfchen de meerderheid der Rid.lerfchap en Steden dier Provincie, vriendnabuurlyke kennis te nemen ; die parthye, welke bevonden zal ^ worden in het ongelyk te zyn te adhorteeren en te induceeren , om van haare ongefundeerde eisfchen en oppolitien af te zien, en zoo mogelyk laags dien weg de rust en eensgezindheid aldaar te herftellen: wordende welgemelde Heer Rengers verders gelast, om by ontftentenis daar van aan hun Ed. Mog. rapport te doen, ten einde dezelve en hooggemelde andere Bondgenooten verders zoodanige maatregulen kunnen beraamen, als het belang en de rechten van het Bondgenootichap in het algemeen, en die van de Provincie Overysfel in het byzonder zullen komen te vereisfchen. En zal Extract, dezes aan meergemelde Heer Rengers in de Kamer van het minder getal door den voo^zittenden Heer worden ter hand gefteld , om te dienen voor Commisfie en Inftructie. En is wyders gerefolveerd, dat van deze benoeminge by Misfive kennis zal worden gegeeven aan de Heeren Staaten der gemelde vyf andere Provinciën, en dat daar by zal worden geinfteerd, dat voorfz. Commisfie ten fpoedigften en zo mogelyk in de maand September of Oétober aanftaande werde geëxerceert: met verder verzoek aan hoogstdezelve, om hunne refpedfive Gecommi teerden te authorifeeren, om den praecifen tyd en de plaatfe, alwaar de Commisfie by een zal komen, onderling met de Heer Gecommitteerde dezer Provincie te overleggen en te beraamen. Wordende' voorts bet Collegie der HeeXXVII. desl. X1 ■' ren  3** maart. ZAAKEN VAN 1785. ren Ge ieputeerden dezer Provincie gel»»t, om van v&rjrfz. benoeminge aan R Iderfchap en Steden van O/erysfel ieder afzonderlyk by Mkfivt kennisfe te geeven. Aldus gerefolveerd op het LandfchapsHuis uen 26 Augustus 1784. (Onder ftond) Accordeert met het voorfz. Boek (Laager ftond) In kennislê van my. (Was get.) A. j. v. sminia. A. 6. Copie Misfive van hun Ed. Mog. de Heeren Staaten van'Staa en Lande, in dato 25 November 1784» EDELE MOGENDE HEEREN, Alzoo by ons is gecommitteerd dg Heer Egbert Lewe van Middelitum, 01 zen Secretaris, om zig van wegens deeze Provincie op tyd en plaats by de gizamentlyke H^ren , tot dezen gecommiueerd , onderling te bepaalen , te begeeven naar Overvsfel , ren einde aldaar met welgemelde Heerer Gecommitteerden van de erreezene gefchillen, tusichen de meerderheid der Ridderfchap en Steden van,Overysfel, vriendnauuurlyk kennis te nee-  maart, STAAT EN OORLOG. ïfSj. ^ij neemen < die Partbye , welke bevonden zal worden in het ongelyk te zyn te adhorteeren, en indnceeren, om van haare ongefundeerde eïsfchen en oppofitie af te zien + en zoo mogelyk langs dien weg de rust, en eensgezindheid onder de Ledett van S'aat te herftellen , met verdere last aan welgemelde Heer Lewe, om by ontftentenis daar van aan ons rapport te doen, ten einde wy benevens de overigs Bondgenooten veriers zoodanige maatre» gulen zullen kunnen beraamen , als het belang en de rechten van het Bondge« nootfchap in het algemeen , en die vatt de Provincie Overysfel in het byzonder: zullen komen te vereisfchen, zoo verzoeken wy by dezen, dat U Ed. Mog. zyn Edele in de voorfz. qualiteit zullen gelieven te erkennen en accepteeren, ten einde dezelve zyne functie aanvaarden 9 en tot dienst van de Provincie O/erysfei waarneemen mooge. Waar medes Edele Mogende Heeren, Wy U Edele Mog. beveelen in de pro* teftie des Ailerhoogften : Groningen den 25 November 1784. (Onder ftond} (De fupercriptie was) Edele Mog. Heeren, De Heeren Ridderfchap en Steden de Staaten van de Provincie Overysfel. te Campen. X s ü Ed. Mog. goede Vrienden. De Staaten vatt Stad en Lande. (Lager ftond) Ter ordonnantie van dezelve, (Was ger.) r. b. gockinöa. Secretaris. B. i,  324 maart, ZAAKEN VAN 1785; B. I. loco. Copie Mi-five door den Beer J. E van Lynden, als Gecommitteerde van de Provincie Gelderland, gefchreeven aan de Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel, in dato 18 November1784. EDELE MOGENDE HEEREN, ^en voorflag van de Provincie van V.' Vriesland, om door hét zenden van eene C »mmi-fie van de erreezene vei-fciillen , tusfchen de Ridderfchap en Steden van de'Piovincie van Overysfel, vriendnahuurlyk kennis te neemen, en goede Officien aan te wenden, om langs dien weg , zoo mogelvk , de eensgezindheid in laatsti-emelde Provincie te doen herleeven, ihai s door de gezamentlyke B"ndger 0 Jten , ieder in den haare , een Lid tot het waarneemen van de Commisfie benoemd zvi.de, heb iK, als wegens de Provincie Gelderland, by Staa:s-Refolutie van den j6 Apr.1 dezes pars daar toe gedefpicieerr , de Le en refpeéttve der an. dere Provinciën, daar van niet alleen naar behooren kennisfe gegeeven , maar ook voorsellagen , of ,niet zouden kunnen goedvinden, zig tegens den 8 December aanltaande naar Utrecht te begeeven, om. aldaar over hei executeeren der Commisfie met den aankleeve van dien, voorlopig zoodanig te helpen delibereeren , als zal bevonden worden te behooren , en om vervolgens eenige weinige dagen daar aan, van daar zig gezamenrlyk Ü2ar de Provincie van Overysfel te begeeven, ten einde de befognes aldaar zouden kunnen wor-  maart, STAAT EN OORLOG. 178.?. 33J worden s> entameert. De refcnptien der meeste Leden, uit de refp.&ive Staatsvergaderingen det andere Piovmcien daar toe gtcommunert, thans ingekomen ?ynde heb ik vermeend «rehad tot acceleratie'van zaaken, aan ü Édele Mog. van dit ons voorneemen , v )oraf, deeze com. municatie te moeren geeven, met verzoek het zelve ter kennisfe van Uidderfchap en Steden te willen brengen, en my vervolgens, zoo fpoedig doenlyk, te willen informeereu van de Plia's , in welke de befognes biöfiwn de Provincie van Overysfel het geroegzaam'te zouden kunnen gehouden worden , mitsgaders of de hier vooren bepaalde tyd tot het beginnen derzelve aan hun Ed. Mog. zoude conveni- Zullende wv niet in gebreeken blyven van den praacifen dag nader aan hun Ed. Mog. kennisfe te geeven. Waar mede, Edele Mogende Heeren, U Edek Mog. bev.e.e in Godes heilige befcherming. (Onder ftond) Uwer Edele Mogende onderdanige Dienaar. Gefchreeven (Was get.) te Nymeegen, den 18 Nov. J. e. van lynden. 1784. (Onder ftond) By de Provincie van Gelderland tor de Commisfie naar Overysfel gedefpicieerd.X 3 B. ».  maart, ZAAKEN VAN 1785. B» 2» Copie Misfive door den Heer Derk Dumbar, Griffier der Gedeputeerden van de Ssaaten van Overysfel, gefchreeven aan den Heer y. E. van Lynden, als Gecommitteerde va» de Provincie Gelderland , in dato 30 November 1784, hoos wei.-geboop.en heer, Uw Hoog Wel-Gebooren ontfangt hier nevens eene provifioneele refcriptie van H-gren Gedeputeerde Staaten dezer Provincie, op Uw Hoog Wei-Geb. Misfive van den 18 dezer. Doch vermits hun Ed. Mog. daar op geen antwoord vermeenen te zullen kunnen bekomen , voor dat de gezaamentlyke Heeren Gecommitteerden der refpecrive Bondgenoo- ■ ten tot Utrecht zullen zyn zaamen gekomen, en dan de tyd tusfchen de dag, welke dezelve toe hunne overkomst alhier mogten goedvinden te bepaalen , te kort zou kunnen zyn , om hier de Leden van de Ridderfchap en van de Steden te doen overkomen, en die naar ordre datr van te verwittigen , waar toe ten minflen negen of tien dagen zullen moeten hefteed worden , hebben welge-, melde Heeren Gedeputeerden my verzogt, vermits onder de hand geinformeerd geworden zyn , als of de Heeren Gecommitteerden der refpeclive Bondgenooten van voornemens zouden zyn den 14 December alhier te weezen , by U Hoog Wei-Geb. my by dezen te informeeren, of zulks waar is, en of daar toe eenige ap-  maart, STAAT EN OORLOG, 1785. 39f apparemie is , en de goedheid te wilien hebben my hier omtrent onder de han l te willen antwoorden, om dan daar van by voorraad eenige kennis aan de Leden van Ridderfchap en Steden te kunnen geeven; welk an woord ik verzoeke met orenger dezes re mogen te rug ontfangen , waar mede Uw Hoog Wel-GebOore zeer zal veipligten den geene die de eer heeft zig met aile veneracie en hoogachting te noe« bkb. hoog wel-gebooren heer, (Oider (ion') Uw Hoog We'-Geb, gehoorzaamde en onüerdaniglte D.enaar» (Was gel.) berk dumbvr. (ter zyde Rond) Cjmppn den 30 Nov. X 4 v>- 3-  MAART, ZAAKEN VAN 1785. Copie Misfive door den Heer D Bentink , Drosfaard van Vollen' hoven, gefchreeven aan de Heer J. E. van Lynden, als Gecom» tnitteerde van de Provincie Ge/dei land, in dato 2 December 1784. HOOG WEL-GEB. GESTR. HEER EN NEEF. Op het ontfangen van Uw Hoog WelGeb. Misfive by de H. H. ordmaris Gedeputeerden , h?ri men natuurlyk n>oeten verwagten , en zoo als den inhoud van gezeide Misfive ock niet onduidelyk requireerae, dat 'cr door her Collegie ten Staats-Vergaderinge zoude uitgefchreeven zyn, tot het reguleeren van het Ceremonieel , en verdere nodige prolegomena, by de receptie ende te hoü.deiie b dognes van zoo eene illulhe Commisfie wo1 derde vereischt; gelyk de H. H. uit de Ridderfchap, in gezeide Collegie fesfie hebbende , daar op ook op het iterklte hebben grinfteerd , doch te vergeefs, ttrvvyl de Gedepuieerdens uit de Steden een Uitfchryving van een Landdag hebben ge. declineerd ; zynde bier op by de ff H. ordinaris Gedeputeerden gertfolveerd Uw Hoog Wei-Geb. Misfive te brengen ter kennisfe van de refpective Leden van Staat , waar op de Steden dies aangaande een Declaratie aan het Collegie van de Gedeputeerden hebben gedaan , zoo als ik de eer heb den hooldz. akelyken inhoud Lier by te vöegen. De H. H. van de Ridderfchap der drie Quartieren zullen insgelyks over ö Hoog Welgt-b. Mnlwe aanllaande Maandag ver. ga- B. 3*  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 3*9 gaderen, en dewyl ik de eer heb aan het Hoofd te zyn van de Comtnifie uit de Ridderfchap tot het point van overftemming , heb ik my verpligt gereekend U Hoog Welgeb. hier van voorloopig kennis te geeven, met byvoeginge dat ik my verzeekerd houde, dat de H. H. van de Ridderfchap aan U Ed. Mog. met de Pust van den 8 December op Utrecht zullen refcribeeren , en zig daar by volvaardig toonen , om op de nadere door U Ed. Mog. te bepaalene tyd en plaats zig te zullen vervoegen, wanneer 'er maar zoo veele dagen te vooren van de komst mogen zyn geinformeerd, als nodig is tot de convocatie , waar omtrend ik de vryheid moet neemen U Hoog Welgeb. te adverteeren , dat op zyn Ipoedigfte genomen daartoe een dag of zes altoos word gerequireerd. Ik fupponeere dat de H. H. van de Ridderfchap, ter gek-egenheid van gezeide Brief, U Edel Mog; zullen doen remarqueeren de prsejudicie , welke 'er refideerd voor het Corps van de Ridderfchap, om zonder convocatie der Staatsleden te vergaderen in een der drie Hoofdlieden , welke fuftineeren in den haaren Souverain te zyn , terwyl wy zoo doende verftooken werden van het Privilegie, de Staatsleden geduurende de Vergaderinge competeerende , van onder geen ander Jurisdictie te ftaan als van die van Ridderfchap en Steden zelve, en dus wel zouden wenfchen, dat de Heeren Gedeputeerden dezer Provintie , door de Gecommitteeidens der hooge Bondgenooten wierden verzogt gezeide convocatie te doen; echter kan zulks niet zyn, zullen wy pia;fereeren dit al'weder over te ftapX j pen,  833 Maart, ZAAKEN VAN 1785, pen , dan oponthoud aan de zoo zeer verlang ie Commisfie toe te brengen. Voor het overige moei ik U Hoog WVlireb. betuigen, dat deeze handelwyze der Stèren ons zeer verleegen maakt, als heel zeer betreffende de tuconvenienten , welke hier uit te verwagten zyn omtrend het Ceremonieel, aangaande de receptie, en de t* houdene Befognes der horige Commisfie ; en dewyl de H. H. van da Riddericliap , hoewel zig daar van in allen deeie wel zouden kunnen ontfchuldig houden, echter zulks gaarne zoo veel mogelyk wilden pra:venieeren , zoude U Hoog Welgeb. my op het fterkfte verpligien, inval onder de haud van de ge. dagten van hun Ed. Mog. en het geen hoogstdezelve diesaangaande verwagten , konde wonen geïnformeerd, wanneer in veele opzigten en omtrent verfcheide zaaken was te remedieeren en onaangenaamheden konden worden voorgekomen. V Hoog Welgeb. zal my myne demar» che in deezen wel ten besten houden en confidereeren, dat ik zulks voor myn particulier doe , om daar door was het mogelyk mede te werken tot de eer van de Commisfie, en voor te komen dat de digniteit van de Provintie niet werde gecompromitteerd. Ik heb de eer met een gediftingueerde hoogagting te zyn. Hoog Welgebooren Geftrenge Heer en Neef, (Ter zyde ftond) Zwolle den 2 D cemb. (Onder ftond) TJ Hoog Welgeb. onderdanige en gehoorzaame Dienaar (Was get.) D. BlilMTINCK. B. 4.  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 33» B. 4. Declaratie der Steden by de bovenftaande Misfive overgezonden* T""V H?er Eekhout heeft ter Vergade. \j ring van de Heeren Gedeputeerden gedeclareerd , dat om verfcheiden reederien de Stad Deventer declineerd om een Vergadering van Ridderfchap en Steden te houden, doch dat die S ad van begrip is , dat wel mag lyden , aat de Heeren ordinaris Gedeputeerden , aan wien de Heer van Lynden zig heeft geadresfeerd, indien van oordeel mogten weezen , dat de Heeren Gecommitteerden van de Bondgenooten ook van Provincie wegen behooren te worden gerecipieerd, daar omtrend onder zig zoodanige fchikkingen te maaken , als zullen oordeelen te behooren. De Heer Craus heeft gedeclareerd, dat de S ad Zwolle van advis is , dat de Heeren Gedeputeerden behooren te worden verzogt tot het anangeeren van eenige poincten tot de receptie van de hooge Commisfie, u:t dc Bondgenooten betrekkelyk , als onder anderen de ordres voor het Guarnifoen , het reguleeren der Vergaderplaats en meer anderen, die nog door de Heeren van de Ririderlchap in het byzonder, nog door de Sleden zouden kunnen worden werkftelüg gemaakt. De Heer van Hemert zegt , de Refolutie van de Scad Zwolle op Propofitie der Stad Campen genomen te zyn, en zig daar mede te conformeereh. C. t.  ma\rt, ZAAKEN VAN r78^ C. i. Copie Misfive door de Ge. deputeerden van de Staten van Overysfel . gefchreevei a>in d^n Hter jf. E. van Lyd n als Gecommitteerde van Geld°rland, i*i lato goJYovember i 84. HOOQ WELGEBXlREN HEER, Wy ^ehben wel ontfangen Uw Hoog Welgeb. Mi*fiv% Houdende com« rh'ïijic'atie dat He Herren Gecommitteerder. irr r fnpct vo boogp Bondgenooten, geddi Wtérd naar deeze Provincie , ter f■ !• i-t-eiihcMd der bekende erreezene gefcriiwVn , van intenr;e waren den 8 der r :Jand becmber aatftiande te Utrecht ï m te kpmei , ten einde voorloopig te ö- ii< wren over het ex'TUieeren van de 1 ui' Ed'1 Mo?, opgedmagene Commisfie, en om* verv ..lgens weinige dag;n daar na zig gezaairif-riilyk ra deeze Provincie te bi geeven , ren einde de Befognes alsdan re i ntameeren , met verzoek, dat wy zulks "v'ffden brengen ter kei nis'fe vm h 1 derftHap en Steden , én Uw Hoog Welgeb, te inlbrmeeren , van de plaats, al vaar de Bèfo^eë het convenabel.-.! zouflen komen gehouden wo;den, als me ie of ie daal" roe bepaal ie tyd aan de Ridderfcbap 01 S eden z >ure convenieeren, zoo kunnen wy niet af/yn , de receptie van vtforfó, M'sfive te accufeeren , en pr.,vifi meel te melden , dat wy dezelve ht-bbe-D gebragt ter kennisfe en deliberatie van de ufpective Leden van Staat de^er Provintie , riec twy'elen :e of hoogstdezelve zuilen Uw Huig Welgeb. op den inhoud van den voorfz. Brief ieder afzondenyk aaiwoorden. \Vry  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 333 Wy verzoeken alleenlyk, da Uvfi og Welgeb. de goedheid hebben , on.« n ig te willen kennis geeven van den paecifen dag, die door U v H 'Og We!g. b. :rs verdere G commme^raen der h» B indgenooten tot de overkomfte zal zyn bepjaid, ten einde wy in Raat zyn. daar van ksgtlyks aan de Staatsleden kmus te geévéfi; moerende wy uan ny [Jw H w»g W lgeb. erinne-en , dar 'ei eenige dagen moeten verlopen, tusfchen den ty^ , op welke wy de tyding van den aackomst van de Heeren G coramic eerden erlangen, en den dag, op welke de Leden van Ridderfchap en Steden hic-r kunnen aankomen, uit hoofde dat de refptclive Leden, door de Provincie gedispergeer;!, domicilieerende, 'er eerige tyd vereischt word , om dezelve vsn het arrivement der Heere': Comm^fansfen kennis te geeven, en dezelve in ftaat gefteld, om op hun tyd ter plaaife der Befognes zig te kunnen laaten vinden Waar mede eindigende , beveelen wy Uw Hoog Welgeb. in G^des Heilige pro'' ctie. Campen den 30 November 1784. Uw Hoog Welgebooren goede Vrienden. (Onder fton ) De Gcdepu.-er-'en van de Staaten vai. O ensfei. (Was gepaisp; errr) m. h. 'an VOëkt-t V.BOüGEL,Vt. (i^atfer tton ) Ter ordonnantie van dezelve. (W«s get ) UEKK dumbar. C. 2.  334 maart, ZAAKEN VAN 1785. C. S. Cff/)?'? Misfive van Burge¬ meefteren j Scheepenen en Raaden der Steden Devenier, Campen en Zwolle gefchreeven aan de Heerj e. van lynden, als Gecommitteerde van Gelderland, in dato i December 1784. m0og-welgkb. gestrenge heer , Wy zyn door de Heeren, wegens onze Steden fetfie hebbende in het Cotïegie van de Heeren ordinaris Gedepuieerden geïnformeerd van Uwer HoogWelgeb. Geftr. Misfive aan welgemelde Hoeren ordinaris Gedeputeerden gefchreeven den 18 November jongstleeden : en hebben daar uit mee een zonderling genoegen vernoomen, niet alleen de gedecerneerde Commisfie op Uw Hoog-Welgeb. Geftr. , voorfiag aan de refpeftive Leden der andere Provinciën, om tegens den li December aanftaande zig naar Utrecht te begeeven , en over het executeeren der Commisfie met den aankleeve van dien, voorloopig te delibereeren, en tot verdere eindens. als by Uwer HoogWelgeb. Geftr. Misfive , met meerderen zyn gedetailleerd. En dat ook de refcriptien der meefte Leden uit de refpecfive Staats-Vergaderingen der andere Provinciën waren ingekomen, verzoekende daar by te mogen worden verwittigd, of dien tyd zoude convenieeren. —- Wy hebben dieswegens niet mogen afzyn Uw HoogWelgeb. Geftr. te bedanken, voor deeze ge-  maart, STAAT EN OORLOG. 178*. $3ƒ gedaane c immuricatie, én teffens by re« (criprie kennis te geven, dat wy den yver en bereidwilligheid ier hooge* Hoeren Gecommitteerden , om ter herft' lünge van eersgezindheid tusfchen de Provinciaale Staatsleden ten fpoedigften derzelver Befoignes té entameefen, niet a.ders cnfi~ dereeren, als ftrekkeno'e rer bevordering van de waare belangens deezer Provintie in het generaal, en van onze Steden in het byzonder. En dat wy ons aangaande, zoodanige arrangementen hebben beraamd, dat geen tyd , welke de Heeren Gecommitteerden tot derzelver overkomst mogten bepaalen , zal ongeleegen zyn ; wy zullen dan , in gevoige Uwer Hoog-Welgeb. Geftr. offerte , by gedagte Mn-five gedaan, de bepaaling van den praecizen dag der overkomst deezer hooge Commisfie nader te gemoet zien E1 kunnen immiddels Uw Hoog-Welgeb. Geftr. verzeekeren , dat wy dezelve binnen deeze Stad , ("alwaar , voigens de orde , alle Staa's-Verga ieringen en die van de Heeren ordinaris Gedeputeerden thans gehouden worden) met alle aangenaamheid zullen ontfangen , en vorder aoor alle gepaste middelen en wegen tragten te effectueeren, dat aan ho >g.stdezelve zoodaane nadere overtures worden gegeeven , als wy kunnen danken, dat ter fa» ciliteeringe van derzelver deliberatien zullen vorderiyk zyn. Waar meede deeze eindigende, beveelen wy Uw Ho'g-Welgeb. Geftr. in Gods Heilige proterTue. hoog*  336 maart, ZAAKEN VAN 1785. hoog-welgebooren gestrenge heer , (Onder ftond) Uwer Hoog Welgeb. Geftr. goede Vrienden. Burgemeefteren, Scheepenen en Raaden der Steden Deventer, Campen en Zwolle. Campen den 1 Lager ftond, December 1784. Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) gerh. dumbar. a. j. lemker. Seeret. Secret. r. eekhout. Secret. C 3*  maart, STAAT EN OORLOG. 1785, 337 1 C. 3. Copie Mis/tve door de Rid¬ derfchap van Overysfel, gefchreeven aan de Heeren extraordinaris Gecommitteerden uit de refpektive hooge Bondge. nooten ter vereffening van de verfchillen in de Provincie van Overysm fel, in dato 6 December 1784. edele mogende heeren, T"\oor den Heere van Lynden by de Y_J Provincie van Gelderland tot de Commisfie ter vereffening onzer Provinciaale verfchillen gedispicieerd, naaments U Edel Mog. , als ten dien fine uit de refpective hooge Bondgenooten gezaamentlyk gecommitteerd , by Misfive van den 18 November laatstleeden aan de Heeren ordinaris Gedeputeerde Staaten deezer Provincie kennis gegeeven zynde, dat U Édel Mog. tegens den 8 deezer maand December binnen Utrecht zullen inkomen , om aldaar over het executeeren dier hooge Commisfie met den aankleeve van dien te delibereeren , en om vervolgens weinige dagen daar na zig gezaamentlyk na deeze Provintie te begeeven, met verzoek van het zelve ter kennis van Ridderfchap en Steden te willen brengen , en U Ed. Mog. vervolgens zoo fpoedig mogelyk te informeeren van de Plaats, in welke de Befoignes het gevoegzaamst zouden kunnen gehouden worden^ mitsgaders of die door U Edel Mog. voorgefiagen tyd tot het aanvangen dier B f jgnes aan Ridderfchap en Steden zoucle convenieert!), wanneer U Edel Mog. XXVII. d'el. Y • van  338 maart, ZAAKEN VAN 1785. van de prjecife dag aan welgemelde hun Eiel Mog. nader zouden kennis geeven. Hebben voorgemelde Heeren ordinaris Gedeputeerde Staaten U Edel Mog. voorfz. Mit-uve ter hunner vergadering dadelyk in deliberatie gebragt, wanneer de Leden uit het Corps van de Ridderfchap in gemeloe Collegie fesfie hebbende , zoo als de inhoud van U Ed. Mog. Misfive niet onduidelyk fchynt te requireeren , een. paarig hebben gevoteerd voor het uitfchryven eener extraordinaris Vergadering van Ridderfchap en Steden , ten einde Staaiswyze de nodige arrangementen en fchikkingen tot de 'receptie van U Edel Mog. te beraamen, en ttffei s te overleggen , op wat wyze de aanftaande te houden Befognes het best en voegzaamst zouden behooren te worden aangelegd; dog hebben de Gedeputeerden uit de Steden in voorfz, Collegie zitting hebbende, uit hoofde na de uitdrukkelyke last hunner Commitn nten, de uufchry ving eener Landdag en \ ergatiering van Ridderfchap en Steden volltrekt gedeclineerd: het welk dan oor/aak zynde, dat opgemelde M;sfive van U i\d. Mog. afzonderlyk rer deliberatie van een ieder der refpective Leden van Staat heeft moeten gebragr worden, zulien H Edel Mog. ons derhalven wel willen verfchoonen, dat wy daar door met het beantwoorden derzelve tot hier toe hebben moeten vertraagen. Wy hebben daar op dan dadelyk een ex raordinaris Ridderfcbaps Vergadering belegd en uitgefchreeven, wanneer hooggemelde LJ Edel Mogende Misfive aldaar voor en in deliberatie gebragt zynde, wy heel zeer penetreeren, dat wegens de afweezigheid, of non exiftentie eener Staaten Vergadering ten tyde der te houden hoo-  STAAT EN OORLOG. 1785. 339 hooge Befognes van U Ed. Mo?., zulka niet alleen tot veele mconvénienten occa. ■\k zal geeven, maar ook terfens caufee» ren , dat ü Edel Mog. niet met de vereischte order en decentie gerecipieert, nog hoogstderzelver aanftaande te houden Bdognes, overeenkomftig het refpect en digniteit dier hooge Commisfie belegt en uitgevoerd worden, en waarom wy nog wel alvoorents aan U Edel Mog. zouden in confideratie geeven , of niet zouden nodig en riieuftig achten, da- de Heeren ordinaris Gedeputeerde Staaten onzer Provincie, nog vooraf door TJ Edel Mog. tot het uirfcbry.ven eener Vergadering van Ridderfchap en Steden by Misfive wierden verzogt en aangemaand : gelyk wy ook ttffens voor ü Edel Mog. niet kunnen of willen verbergen , dat het vo< r ons als eerfte Lid van Staat tot prsejudice zoude kunnen verftrekken , om zonder behoorlyke convocatie, en aanweezigheid van Ridderfchap en Steden over een S'-aatsveifchil in Befognes en deliberatien te treeden binnen een der drie Steden , wel* ke de Souverainiteit in den haaren fuftineeren te hebben , en ons dus doende . priveeren van de Privilegiën en Praaroga» tiven , die aan ons anderzints , ftaande een Vergadering van hun Edel Mog de Heeren Staate» deezer Provincie, zouden competeeren: Zoo hebben wy nogtans, als niets vyeri» ger verlangende , dan om onze fubfifteerende verfchillen over het poinél van overftemming door de mediatie en intercesfie van U Edel Mog. afgedaan, en aldus de rust en eenigheid tusfchen de Leden van Staat in ons Gewest herfteld te zien daar omtrent door het obmoveeren van voormelde zwaarigheeden geen occafie van Y a r*. MAART j,  340 maart; ZAAKEN VAN 1785» retardernent willen geeven , maar liefst verkoozen, om dezelve aan het doorzigtig oordeel van U Edel Mog. te fubm.itteeren , en neemen , des ongeacht, de vryheid by deezen te declareeren, dat wy ons in ftaat zullen (tellen, om op tyd en plaats, door U Edel Mog. daar toe nader te fixeeren, prefent te zyn, tot den aanvang der te houden Befognes ; alleen verzoekende, daar van zoo veele dagen te voren te mogen worden geïnformeerd, als nodig zal zyn, om de Ridderfchap met den vereischten fpoed te kunnen convoceeren. Waar meede, Edel Mog. Heeren, wy na U Edel Mog. ïn de hulde en befcherming des Allerhoogfte te hebben aanbevoolen , verblyven. Gefchreeven in onze Vergadering binnen Zwol den 6 Dicember 1784. (Onder ftond) Uwer Edele Mog. byzondere goede Vrienden, De Ridderfchap der Provincie Overysfel. (Was geparapheert) HEIDEN HOMPESCH , Vt. (Lager ftond) Ter Ordonnantie vaa dezelve» (Was get.) ?. PUTMAN. D. li  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 34I D. I. Copie Misfive aan de Hee. ren ordinaris Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel, in dato 10 De. cember 1784. EDELE MOGENDE HEEREN, Heeden morgen in deeze onze eerfte byeenkomst door den Heer van Lynden wegens de Provincie van Gelderiand gecommitteerd , aan ons gecommuniceerd zynde eene Misfive door welgemelden Heer naamens ons aan U Edele Mog. gefchreeven, met en beneevens het provifioneele antwoord van U Edele Mog. op denzelven, houdende in fubftantie, dat by U Edel Mog. wel was ontfangen eene M'sfive door den gemelde Heer aan U Edele Mog. gefchreeven met communicatie van ons oogmerk om tegens den 8 deezer maand alhier by elkander te komen, en na eenige voorloopige Deliberatien vervolgens ons te begeeven naar U kd. Mog. Provintie, ten einde alsdan de beloignes te entameeren, en met verzoek om dit ons oogmerk te brengen ter kennisfe van Ridderfchap en Steden van Overysfel, mitsgaders om ons te informeereu van de Plaats alwaar de Befognes hét convenabelst zouden kunnen gehouden worden. Dat U Ed. Mog., om aan dit verzoek te voldoen , het zelve gebragt hadden ter kennisfe en deliberatie van de reipechve Leden van Staat en niet twyffclpen , of hoogstdezelven zouden op den inhoud der voorfz. Brief ieder afzonderlyk antwoorden : alleenlyk verzoekende , dat 13 wy  34* maart, ZAAKEN VAN 1785. wy de goedheid gelieflen te hebben om U Ei. Mog. tydig te willen kennis geven van den prscifen dag door ons tot de overkomst te bepaalen ; ten einde U . Ed. Mos. in (laat zouden zyn daar van aan de Staarleden kennis te geven; dewyl 'er eenige dagen zullen moeten ver1 >open tusfchen den tyd op welke de tyding onzer aankomst aan ü Ed. Mog. kan bekend zyn , en den dag op welke de Leden der Ridderfchap en Steden tot Campen (zynde, zoo als wy uit een Brief van de Regeering der refpective Steden van Overysfel vernomen hebben, de plaats tot onze byeenkomst bepaald) kun"en aankomen, uit hoofde dat de re. fp.ftive Leden der Regeering door de Provincie g;:kfpa'rgeerd domicilieerer.de, 'er eenige tyd vereischt word, om dezelve van ons arrivement kennis te ge1 ven, en in ftaat te ftellen om op hun tyd ter plaatfe der Befognes zig te kunnen laaten vinden. Zoo hebben wy niet willen afzyn U Ed. Mog. by deeze nadere kennisfe te geven, dat wy voornemens zyn, ukterlyk den ie deezer ons te zaamen in de Stad CamD.n te bevinden, Wy vertrouwen dat ü Ed. Mog. het wel daar heenen zuilen geheven te dirigeeren, dat de Heerei. Scaaceu der Provincie van Overysfel worden g. convoceeid, ten einde tegen het laatfte van die week of ih het begin der daar op volgende aan ons geleegendheid worde gegeeven aan hooggemelde Heeren Staaten , aan de welke onze Commisfie is luidende , opening van dezelve te geven. En hier meede, Eds<  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 343 Edele Mogende Heeren. Be veelei wy U Edele Mog. in Goaés heilige beicher. ming. (Ter zyde ftond) (Onder ftond) Ge fchreeven Uwer Ed. Mug. goede te Utrecht den Vrienden. ioDec. 17K4. De extraordinarisGe(Defupfcriptiewas) commitreerden uit de refpective hooge Edele Mog. Heeren Bondgenooten ter vereffening van de De Gedeputeerde verfchillen in de Provan de Staaren vincie van Overysvan Overysfel. fel. Te « (Wasgeparapheert) Campen. J. E. VAN LYNDEN, Vt. (Lager ftond) Ter Ordonnantie van dezelve. (Was get.) E.D. WERDENIER. Amanner.fis. D. a. Copie-Mhfive van de Heeren extraordinarii Gecommitteerden ter vereffening der Staatsge/chilien in 0erysfel, in dato 10 December 1784. EDELE MOGENDE H: ERKN, Heeden morgen in deeze onze eerfte byeenkomst alhier geleezen hebbende U Edele Mog. M-.sfive, gefchreeven Y 4 bin-  344 maart, ZAAKEN VAN 1785. binnen Zwol den 6 deezer, hebben wy niet willen afzyn aan U Edele Mog. te refcribee» ren, dat alle de Leden deezer Commisfie voorneemens zyn, om uiterlyk tegens den 15 deezer zig te Campen te laten vinden . waar van wy tnsgelyks aan Heeren Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel hebben kennis gegeeven, en haar Edele Mog. verzogt, het daar heen te willen dirigeeren , dar de Heeren Staaten der Provincie van Overysfel worden geconvoceert, ten einde tegen het laatfte van die week, of in het begin der daar op volgende , aan ons geleegenheid worde gegeeven , aan hooggemelde Heeren Staaten, aan dewelke onze Commisfie is luidende, opening van dezelve te geven. En hier meede, Edele Mogende Heeren, beveelen wy U Edele Mog. in Godes heilige befcherming. (Ter zyde fiond) Uwer Edele Mog. goede Gefchreeven te Vrienden. Utrecht den 10 De extraordinaris GeDecemb. 1784. committeerden uit de (De fupfcriptte was) refpeélive hooge Ed. Mog. Heeren, Bondgenooten ter Die Heeren van vereffening van de de Ridderfchap verfchillen in de Provan de Provin- vincie van Overyscie van Overys- fel. fel. (Was geparapheert) Te J.E.V. LYNDEN, Vt. ;l Zwolle. (Onderftond) Ter Ordonnantie .. , van dezelve. (Was ger.) E.D. WERFENIER. Amanuenfis. D. 3.  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 345 D. 3. Copie-Mis/ive van de Heeren extraordinaris Gecommitteerden ter vereffening der verfchillen in Overysjel , in dato 10 December 17Ö4. wel-edele hoog achtbaare heeren ! Heeden morgen in deeze onze eerfte byeenkomst alhier geleezen hebben» de U Wel-Edele Hoog Achtb. Misfive, gefchreeven binnen Campen den 1 dee. ztr maand , en aan den Heer van Lynden geaddresfeert , hebben wy niet willen afzyn aan U We!-Edele Hoog Achtb. te relcribeeren, dat alle de Leden deezer Commisfie, voorneemens zyn, om uiterlyk tegens den 15 deezer te by Campen te laten vinden , waar van wy insgelyks aan de Heeren Gedeputeerden van de Staaten van Overysfel hebben kennis gegeeven, en haar Ed. Mog. verzogt, het daar heen te willen dirigeereu, dat de Heeren Staaten der Provincie van Overysfel word«n geconvoceert, ten einde tegen het laatfte van de week , of in het begin der daar op volgende, aan ons geleegenheid worde gegeeven, aan hooggemelde Heeren Staaten , aan dewelke onze Commisfie is luidende, opening van dezelve te geeven. En hier meede, Y 5 Wel  34uliends hier van vooraf door den Griffier aan de eerfie Heer Gecommitteerde worden kennis gegeeven , en verzogt te mogen weeten , wanneer hun Ed. Mog. zouden goedvinden gezeide Commisfie ie ontfangen. 5 Dezelve Heere::- Geco mmitteerden af te haaien met zes Koetfen, vooraf gegaan met twee Staaten Boden met ongedelrten hoofde, wordende en pasfant door de Wagt, alwaar voer  348 MAART, ZAAKENVAN voor die tyd een Vaandel zal zyn gefalueerd , en ter Vergaderinge ingeleid tot aan derzelver Stoelen, welke znllen beftaan in zes Armöoelen, geplaatst tegens over den Heer P'ajfrient. 4. Dat hoogstdezelve gezeeten zynde en de Leden plaats genomen, door den Heer Praefident naamens Ridderfchap en Sieden nader zullen worden verwelkomt en gecomplimenteerd , met betuiging van het genoegen van hun Ed. Mog., van hun Heeren Gecommitteerden in hunne Vergadering te mogen zien, en dat vaardig zyn om te ontfangen en aan te hooren de openinge van hunne Commisfien en de intentie van derzelver aankomst alhier. 5 Dat door gezeide Heeren Gecommitteerden openinge gedaan zynde, de Heer Pra;fi Jent hun met een compliment, ter materie dienende, zal bedanken voor de welmeeninge van de hooge Bondgenooten, en aan bun Heeren Gecommitteerden toewenl'chen, dat in hunne Commisfie naar genoegen, en tot het meeste welzyn van de Provincie mogen (laagen. 6 Dezelve Heeren Gecommitteerden op dezelve wyze te recouduifeeren als opgehaald zyn. F. i.  maart, STAAT EN OORLOG. 1785. 349 F. I. loco. ExtraSt uit het Register der Refolutien van de Heeren van de Ridderfchap der Provincie van Overysfel. Campen den al December 1784. Ter Vergadering voortgebragt zynde, dat de Heeren Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten, huiden morgen ter occafie van hoogstderzelver introductie ter Vergadering van Ridderfchap en Steden , na de gegeeven opening hunner Commisfie onder anderen hebben voorgedraagen, dat verzogten, dat'er een Commisfie gedecerneert mogt worden uit de Vergadering van Ridderlchap en Si eden, met welke te zaamen, of ieder afzonderlyk, hunne Conferenrien zouden kunnen beginnen en voortzetten, en door de Leden aangenomen zynde, een ieder uit den haaren daar toe de nodige Commisfie te defpicieeren. Is na deliberatie goedgevonden , de Heeren de Drost van Vollenhoven, Tengnagel van Luttenberg, Voërst tot Averbergen, Hoevel tot Nyenhuys, Roet tot Everloo , en Dedem tot de Rollecatie, met en neffens den Griffier by voorige Refolutie tot het quaeftieufe punt zynde gecommitteerd geweest, wyders te verzoeken en te committeeren , om namens de Heeren van de Ridderfcbap de conferentien en befoignes met de Heeren Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten te beginnen- en- vooit te zetten , oe te doene Propofitien aan te hooren, en daaromtrend met hooggemelde Heeren Gecommitteerden zooaanig te handelen , als zv Heeren Gecommitteerden uit de Rid-  35° maart, ZAAKEN VAN 1785. Ridderfchap na regt en bil'ykheid zuüen raadzaam achten, edog alies op agreatie en approbatie der Heeren van de Ridderfchap. (Onder ftond) Accordeert met het voorfz. Register. (Was get.) p. putman* ^* 2' Memorie door de Heeren Gecommitteerden van de Ridderfchap, den 2 ? December 1784 overgegeeven. Edele Mogende Heeren de Heeren extraordinaris Gecommitteerden van de Edzle Mogende Heeren Staaten der zes overige Provinciën , ter zaake van het verfchilpunt omtrent de overftemming in de Staats-Vergaderingen, tusfchen de Ridderfchap en de Steden dezer Provincie Overysfel thans hangende- Na dat de wys van overftemming ter Staats-Vergadering dezes Landfchaps tusfchen de Edelen en Steden een wezentlyk verfchilpunt geworden, en de Heeren Edelen, door der Steden zonderlinge han-  (maart, STAAT EN OOR-LOG. 178J. 35* handelingen , in de noodzaakelykheid ge. bra?r waren, zig tot het hooge Bondgenoot fchap dezer zee ven vereenigde Landen te beroepen , om eene eindelyke afdoening van dit gewigtig, en tot 's Lands en dezer Provincie welzyn in het byzonder, onontbeerlyk ftuk te mogen erlangen , en 'er zig een gewenscht vooruit* zigt op deede , dat de overige hooge Bondgenooten van eene te beproevene bemiddeling, of by ontftaan dezer, van eene beflisfing naar de grondwet van dit Gemeenebest, zig niet geheel wars of vreemd konden of wilden houden , oordeelde de Ridderfchap dezer Provincie. Drt het met den gewoonen Ryl van handelen , met eene gwede ordre, en met de welvoeglykheid , zoo der Heeren hooge Scheidslieden, als der beide litigeerende Staatsleedige Partyen, ja met den aart der zaake en alle haare omftandigheden, volftrekt en alleen ftrookte. Dat de twistende Regeeringsleed.n beiden te gelyke niet eerder, en aan niemand anders hunne verfchillen, meeningen en bewysdommen voortbragten , dan op dien tyd en aan die geenen, welke door het hooge Bondgenootfchap tot het vereifenen of omfcheiden der zaaken mogten gekoozen en afgevaardigt worden. Gelyk de Heeren van de Ridderfchap ook in hunne Verhandeling hebben aangemerkr. Doch offchoon dit met de regelmatigheid overeenkomftig was , zoo hebben egter de Heeren der drie Steden niet goedgevonden dien dag te verbeiden, maar°zig wel ras den voorrang van Aanleggeren weeten te verkrygen, door de verhandeling van den Secretaris Mr. Gerhard Dumbar, by welke dit punr , als een onwederlegbaar regt der Steden (na haa-  3J2 maart, ZAAKEN'VAN j785. haare meening) in een heldere dagfc'gt gefield zou zyn , op naam der drie Steden in druk uit te geeven, en de afzonderlyke Refolutien van een ieder derzclve aan het Hoofd der yerhandelinge te doen plaatfen Waar door gevoegd by de taal van de Memorie der drie Steden, den 10 April 1783 ter Vergadering van Ridderfchap en Steden ingegeeven, daar hun Edele Hoog-Achtbaaren zeggen, Dat de Heeren Edelen , niettegenltaaude de Steden de gronden , op welke zy haar regt bouwden, ter Vergadering herhaaldelyk hadden opengelegd, nog nooit eenige de minfle reeden hadden voortgeiragt, waar op zy hunne contrarie fuftenue zouden meenen te kunnen fundeeren. Voorts by de Refolutie van de Magiftraat der Stad Zwol, van den 18 April 1784, in welke hun Edele Achtbaaren ter Tafel der Heeren Ordinaris Gedeputeerden met zoo veel woorden en nadruk verklaaren, Dat de Heeren van de Ridderfchap op het betoog van der Ste. den notoir recht by inh^esie in de Notulen, en na des nog omstandiger in druk. aan den dag geleit. NB. tot hier aan iets geavanceert, of de Steden met eenig vriendelyk Antwoord of regelmatige , tot overtuiginge gefchikte rescontre, schoon des gbsommerrt, verwaardigt hebben, By welken men nog , ais het ware de openlyke uitdaging der drie Steden , by hunne Verhandeling moet befchouwen , roemende voor het oog der geheele waereld, Dat  maart, STAAT EN OORLOC. 1785. 353 Dat de Heeren van de Ri ■ er« fchap wel mei hoogklinkende woorden hunne Relling op het kragtig. Re (taande houden, doch geenerhande bewys tot onderfchraaging van dezelve gelieven of weeten by te brengen. Om nu van andere openbaare verfpreide Gefchriften dezer dagen geene uieluing in te latTchen, door allen dezen handel, zeggen de Ridderfchap, dar zy ook te» gen haar eerlte voornemen gedrongen />» geworden , den taak van Ferweerderen op te neemen , met. ("zoo wel als d Wethouders der Steden) oaare rtgtmaatige begrippen omtrem de gefteb.heid der Overysfelfche Kegeeringe, nevens derzelver veelvuldige bewyzen , ter toetfe van het Pubhcq by openbaren Druk over te geeven, en daar te gelyk eene g> pa> e wederlegging van der Heeren aanleggeren voorgewende fchynbewyzen aan te hegten : Hebben de Ridderfchap dan nog pligtmatig geoordeeld, en daarom bezorgt, dat vooral aan die geenen, die by ty k« verhop in de beilisfinge des vnfchils fomty Is zonden kunnen deel hebben, boven anderen, hun Ferweerfchrift ter hande kwame En dit Ferweerfchrift is het, Ed.Mog. Heeren, dat de Kidderfchap de eer heeft ook nogmaals aan deeze hooge Afgevaardigden aan te bieden en over te geeven: Vertrouwende , dat het zelve alzints ter bekragtinge van haar gevoelen voldoende zal bevonden worden, zynde daar by gevoegd de Verhandeling der Steden, op dat beider waarde dies te beter zal kunnen vergeleeken worden. Dm vermits de Ridderfchap voor weinige dagen zeekere gearukte Brieven van XXVII. deel.. Z den  33» H***t, ZAAltEN VAN tjt$. den Secretaris Dumbar zyn onder het oog gekomen , welken wel voorgeeven, het punt van Overftemming nader op te hel- deren , doch die de Heeren Edelen dus irgirigt voorkomen , dat zy by het verligt oordeel der hooge Heeren Gecommitteerden geene verandering zullen uitmaaken , sis meer fophiftifche redeneeringen dan folide refutatien inhoudende, met agterlaaiinge van de meest gewigte aangevoerde bewyzen dezer zyde, en welke indien der tyd overig ware, niet moeyelyk zoude zyn grondelings te beantwoorden $ zoo moet voorzeide Ridderfchap naar billykheid verwagten en verzoeken, dat indien dit zonderling Gefchrift van B ieven in deeze omftandigheden by de hooge Heeren Scheidslieden mogt baaten, haar een behoorlyke tyd tot debat zal vergund worden. Daar zy anderzints, zoo uit dé openbaare Nieuwspapieren , als anders , in het zekere kondfchap hebbende , dat al wyders van de zyde der drie Stedea eenig Stuk of Stukken, ter verdediginge haarer zaake , zullende dienen, gereed liggen, en aan Uw Edele Mogende ongedrukt ftaan overgegeeven te worden , en niet kunnende weeten, welke ftellingen of voorgewende bewyzen deeze Stukken zouden kunnen inhouden; aoo twyffelen de Heeren Edelen geen. zints, of de hooge Gezandfchap zal onbezwaard zyn, om zoodanig Stuk of Stukken al mede in handen der Heertn van de Ridderfchap te ftellen , om daar cp hunne belangen te kunnen zeggen : Als zynde zulke Gefchriften opgefteld, en ingebragt na dat uit de verhandelingen van Aanleggeren en Verweerderen de gronden van beide Parthyen waereldkuntig geworden zyn, waar door de Heeren va*  Waart, STAAT EN OORLOG. 1785. 3j£ van de Steden , by het inftellen dezer laatere Schriftiinren ongemeen zouden bevoorregt zyn, indien het den Heeren vaa de Ridderfchap niet zoude gegund worden , dezelve te beantwoorden, en hun wederzeggen daar op naar alle regts ordre te hebben. Verzoekende en vraagen» de zy Heeren Edelen dien ten gevolge «en egt Atfchrift van alzulke Stukken, die nopens het punt van overftemming niet met den druk mogten zyn gemeen gemaakt, en egter aan U Ed. Mog door de Magiftraaten der Steden mogten ter hand gefteld worden, om na voorafgaand ©•derznek derzelve daar omtrent zoodanig te kunnen handelen , als zy Heeren van de Ridderfchap naar hunnen Raade lullen oordeelen, dat met regt en biliykheid overeenkom (tig zy, en de verdeediging hunner zaake koomr te vorderen. Onder deeze opgemelde referve leggen de Heeren van de Ridderfchap van Overysfel bovengemelde Stukken ter examinatie Uwer Edele Mogendheden neder, niet twyffelende of U Ed. Mogende zullen daar uit, of uit alzoodane nadere oplosfingen , als de in te dienene Stukken van de Heeren Magiftraaten der drie Steden nog mogten fcbynen te vorderen, en hier na eog verder ter overweginge aan Uw Edele Mogendheden zouden moeten gebragt worden , van de biliykheid en regtmaatigheid van de ftelling en eisch der Ridderfchap ren vollen overtuigi worden, en niet hsefiteeren om aan hun E« delen toe te kennen. Dat regt, biliykheid en Z * ou»  3.56 maart, ZAAKEN VAN 1785» oude Landsgetleldheid dezer Provincie vorderen. Dat men alhier de oude zesleedigheid der Staatsver» gaderinge. beftaande dezelve uit drie derde deelen , of: gelyk zul«s mee; conrtiiuttoneel gehouden word, uit de dri» K vartieren van de Riddetfc.tr> ter eenre, en de drie Hootdfteden ter andere halfdfcieid der Regeeringe van Overysfel, in agt houde: en dat uit dien hoofde geene overftemming kan of zal p'sats hebben, dan wanneer vier volle zesde deelen aan eene zyde ftaan, en het eens zyn. G. 1. Copie-Refolutie van de Magiftraat der Stad Deventer. Wv Burgemeefteren, Scheepenen en Raa mmit.eer.cn uit de Staaten der refpective Provinciën te refpicieeren , en deeze zaak; conform aan de intentie der Hooge Bond* genooten , in de Refolutie der Heeren Staaten van Friesland , over deeze mate» rie genoomen , geëxprimeert , ten einde te helpen brengen. Zonder argelift en in kennisfe der waarheid deeze gegeeven , onder dezer Stars Zeegel en Subfcriptie eener onzer Secretansfen binnen Deventer, den j December 1784. Hebbende (Was eet.') hetStadsZee. gelophetipa- a,h.cramer. tium gedrukt. Secretaris. 1784. G. s. Extracl uit het Boek van Refolutien der Stad , Campen, Den *2 December 1734. Is na deliberatie goedgevonden en verdaan , dezer Stadsweegen te commit» teeren , g'lyk gecommitteerd worden by deezen, onze Heeren mede Raades Vrienden, Abr Veltrink, M m Valencyn , P. D. van Heymenberg , en F. W Stennekens , benevens den Secretaris J A. de Mist, om met en nevens de Heeren Gecommitteerdens uit de Steden Deventer en Zwol by te woonen de Conferentien, zoo door de Heeren Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten , ter kennisneenjinge van de hangende verfchillen Z 3 over  358 maart, ZAAKEN VAN 1785. over het point van overftemminge tusfchen de meerderheid van de Heeren van de Riddetf'chap en de drie Steden, thans hier aanweezig, zuilen worden belegd: Aldaar over te geeven alle zoodanige Memoiien en Stukken , als van wegens de drie Steden, tot conftatering van derzelver regt in deezen, zullen worden nodig geoordeeld: met byvoeginge van alle zodanige mondelinge elucidatien , als zy zullen vermeenen daar toe dienftig en van applicatie te zyn : voorts omme in deeze te handelen, zoo als zy het meest conform aan de intentie der hooge Bondgenooten, in de Refolutie der Heeren Staaten van Friesland ter dezer zaake genomen , met meerderen uitgedrukt , en met de belangens der drie Steden in het gemeen, en deeze Stad in het byzonder', zullen oordeelen te behooren: Alles onder referve , om hier van, naar occurentie van zaaken , aan Schepenen en Raaden te rapporteeren, en daar op te verftaan derzelver intentie en welmeeninge. En zal Extract dezes aan opgemelde Heeren worden ter handen gefteld , ten fine van derzelver narigt, en om daar van het nodige gebruik te maaken , daar en zoo bevonden zal worden te behooren. (Onder ftond) Pro vero ExtraBu. (Was get.) j. A. db mist, Secretaris. G.3.  MUXT, STAAT EN OORLOG, 1785/ 35$ G. 3. Extract uit het Beek va» Refolutien der Stadt Zwolle. Zondag den 2.6 December 1784, Cosf. Theusfink en Sandberg. Is nn deliberatie goedgevonden en verliaan dezer Stads wegen te verzoeken ende te committeeren , gelyk verzogt en gecommitteerd worden by dezen , onze roedes Radcs-Vrienden , de Heeren Crans, Theusfink, Wicherlink en Raveftein, en zulks om met en nevens de Heeren, ten fcelvcn einde gecommitteerd, uit de Steden Deventer en Campen , by te wooren de conferentien , zoo door de Heeren Gecommitteerden uit de hooge Bondgenooten, ter kennisneming van de hangende verfchillen 1 over het Poinct van ©veriteirmtiig, tusfchen de meerderheid Van de Heeren van de Ridderfchap en de 'rie Steden , zullen worden belegt, aldaar over te geeven alle zoodanige Memorien en Stukken. als van wegens de drie Steden tot conftateering van derzelver regt in deeze, en tot debath van de erroneufe fuftenue der meerderheid van de Heeren van de Ridderfchap reeds zyn geformeert, of by vervolg nog mogten geformeert worden , alles zoo en in dervoegen , als zy ten meesten confervatie van hvt regt der Steden zullen oordeelen te behooren, met byvoeginge van alle zoodanige mondelinge elucidatien , als door meergedagte hooge Heeren Gecommitteerden , van de drie Steden, mogten worden gerequireerd, of zy zelve oordeelen mogten daar toe dienftig en van applicatie te zyn, en voorts op de voet van  3*o maart, ZAAK. VAN STAAT EN OORL. 178^ van de Propofitie van de Heeren Staaten van Vrieslan 1 te handelen , als zy ter meeste voldoening aan de inte de der hooge Bondgenooten, en ten besten van het belang der Steden zullen oordeelen te behooren, onder referve, om van alles aan Schepenen en Raaden te rappotteeren , en daar op te verftaan derzelver intentie en welmeenit ge0 En zal Extracf dezes aan welgemelde Heeren worden ter hand gefteld tot derzelver narigt. Pro vero Extractu. (Was get.) R. EEKHOUTa Secret. (Het vervelg van deeze Bylagen in hst XXVHi. Deel.)