GESCHENK \ VAN \ \ JAMES DE FREMERY. j l 1890. 1  V O N D E U II.   AI, L E 13 E W E X K E N VA3J JOOST VAIST YOÏÏDEI. tri 'i c. y.>:evxn inoox. 3 EK.NAB.DUS BOSCH, JUT ST END IEJvDIKAKT VAST DIEMEN. Te Dordrecht, bij x^_^ 31 lïCTW ÏX KÏAÏ. Ie Bergen op den Zoom, "bij vatst en tak BïosKioasT.   LIERDICHTEN.  Ex Libris  J. V. VONDELS LIERDICHTEN. HET EERSTE BOEK. AMSTERDAMS WELLEK OMST FREDERIK HENRIK, PRINS van ORANJE., Den 10 van Grasmaent, 162.S» \r clkom, welkom, Welhems Zeng geboeide rot Der trotlê nekken, Getucl.tight door zijr.' fchitteremden dolk: Zoo wort bij opgenomen in de wolk Des wijzen Raets, en vari omclbaer volk, Vermoeit van trekken. Hij fimekt al Ëingend, boe liem is bcreit, Om zijner vacrzen hei'gc majefteit, Een zetel midden in d'onfterffljkhek, Hij klapt zijn wieken, En boven 't wisfelbare licht der maen Opftijgcnd, durf den jammerpoel verlinaén; En zet zich nefièns de Dirceefche zwaen, Den roem van Grieken, Verheft die goddelijke lnitefnaér Het leven der geruste boerefebaer, Zoo famelt Alf, de wrekke woekcraer Zijn lombcrtgelden, En krijght een' trek tot hoflneên en tot lucht. Tot zon en bron en beek en vee en vrucht, Gezonden akkerbou, en jaght en vlught Door bosch en velden. De horen toet afgrijslijk, wen hij quist ïn dien befchreielijken burgertwist Het burgerbloet, tot moorden aeugehist Van Razcrijen. Terwijle Rome dus de Romers kruist, Zoo'lachen Meed en Parten in hun vuist, De troni is van ftof en bloet begruist Door heiloos ftrijen.  I/IERDlCHTEN \<) Zoo menigh Heelt zoo vcelerhande flagfi Van ftof van wijzen, midden in 't gelagli,' Op vrienden weikomst of geboortedagh , Op Godenfeesten , Op zegeftactfi en gemecne vreught, 't Gebrek is hier mismaekter bij de deught. Hier fteent de grijzert: hier krioelt de jeught, Gepropt van geesten. Hoe dunkt u, Daniël? hoe klinkt die klank? Ik wed ghij weet u gantfche leven langk De vriendelike ringelduivcn dank, Die 't wichtje dekten Met aengedragen mijrt en lauwerier, Daer 't zachtjes fliep, belaeght van menigh dier; Op dat de deuntjes der Tuskaenfche lier Ons kortswijl ltrekten. WELLEKOMST van den HEERE HUIGH de GROOT, t'AmJlerdam, na zijne langduurigt laUingfchap» Wat zaelge wint is't, die van 't Leliftrantl Den ftroom op, in 't ondankbre Vaderlant Hervoert het Delffche wetorakel, dat Gekoffcrt, als een kostelijken fchat Weleer de bange Maes afdrijven quamj Tot dat de Sein het in haer armen nam,' En zette dat geberghde Godtskleinoot Met blijfchap op den Koningklijken fchoot Des Allerkristelijklten Luidewijks, Die t berbergh fchonk tot glori zijnes Rijk»; B a  30 LIERDICHTEN. Op dit bet, rjjtfet «rfhijyeri van die wolk Des druks, ytt&keen tot hcii van *t vrije voflcj En't misverüa.nt aen, rende 'sHelt gedult Hem weder eerde, en riep: het is mijn fchult. De Vader der welfprekentbeit herblonk Zoo weer te Roome, als d'ordenloosheid donk Van Klodius, die fjhidelijke pest, Voor 't lichaern van liet algemeene best. Het treurigh aenzicht van den Staet dat lacht, De zwakke wetten voelen nieuwe kracht. Zelf d'ontucht wort befchaemt van 't eerlijk licht, Rcchtvacrdigheit hout vreê door evenwicht. De Rede firemt niets troebel, maer gezont. Nu (preken zoo veel ftcên uit ecnen mont. Men tast niet meer in blinde duisternis, Der burgren oirbaer 'tecnigh doelwit Is; En rept 'er ergens een van dwinglandij Daer ooght men op als hiel hij Spanjes zij* O groote ziel, o zon van mijn gezangk, Die weêr verrijst, na uwen ondergank, En ons verheught met dezen gouden dagh Dien Hollant wel met eere vieren magh ; Wat woorden zal de dankbare gemeent Best vlijen, als de goutfmit dier geiteent, Oin u t'onthalcn op den hooghden trap ; Na 'skerkers ramp, na zuure ballingfchap. O dralen hart al gloeiend hart gefmeett O Groothart met wat hemelfehe magneet Beflrreek Stantvastigheit uw vast gemoedt, Dat het zoo heel van liefde t'onsvvaert woedt. En wraekt de weelde van een aerts paleis, En kust het lant zijn drenge IticfmoCr, peis» la 't einde van Wijnmaant mdcxxxi.  t i e r d i c h t eIn. AI O L IJ F T A K. A E N GUSTAEF A D O L F, Om zijns Majcfteit te bewegen datze Keulen , mijn geboortcjir.dt, yerfekoone. 't VV ilt vogelkijn dat zingt, daer 't onbeknipt is: Al d'ope lucht is mijn: Noch keent het om te zijn Bij 't lieve nestje, daer het uïtgékipt is. Ik meed; hoewel mijn blijde geest vaert fpeulan- Daer draeiboom fluit noch hek; Een heimelijke trek Verlek het hart naer mijn geboortftidt Keulen, Daer heb ik eerst om honingh uitgevlogen. Ontrent den blonden Rijn, Beplant met Rijnfchcn wijn; £n als een bie violendau gezogen. Uit dit geboortzogh wort mijn zergh gebooren, Nu 't Zweedfche vaendcl vlieght Daer ik ben opgewieght; Nu 'tgrof gefchut vast dondert in mijn ooren. Hoe wensch ik, als een Rijnzwaen, Mars t'ontmoeten, Eu met de borst in ftroom, Aldus door zang zijn toom Te temmen, langs het kof van paerdevoeten I De zware fmak van Tijrus trotfe muuren Dei zidderen in 't ront Den Aflaenl'chen gront, En fchreeuwde, dat ter weerelt niets kan duren, -J3 3  22 DIERDICHTEN. 't Vcrflegen Sion laet zijn fcliilden hangen, Het heiligh Priefterdom Zich ftatigh toerced om Den dappren triomfeerder wel t'ontfangen. Hij naekt in 't end: liiddus treed hem tegen, Met Godtgewijde pracht Van 't Kerkelijk gedacht, Om den gedeurdcn Veltheer te bewegen. De jonge Krijgshelt blijft verwondert (foren Op 't priefterlijk gewaet; En 't goddelijk cieraet 'Zijn bittre wraek verweldight tot bedaren. Hij leest Jehovaes dieren naem gcfneden In 't voorhooft op den hoct, Hij fiet der ftecnen gloet. Den glans van goude en purpere offerkleeden, Ootmoedigh ftijght hij van den hoogen paerde, En eert Godts Priefters zelf, En Salems kerkgewelf, Met neigend hooft en afgeleiden zwaerde„ Jeruzalem, beklcet met groene meien, Hem fceftelij'k begroet; Terwijl hij met zijn' doet Op Davids burgh zich vreedzaem laet geleien. Zoo vreedzaem wensch ik dat met duit en cijtec Mijn Rijksftadt u onthael', Met geeftelijke prael, En Roomfchcn Bisfchops (laf, en witten mijters Dat zij niet zwijm voor uwen rooden ftanderj Maer hou haer verwe braef, En groete u, 6 Gudaef, 'Als een van Codt gedreven Alexandcr.  lIERDICHTEN. Oy zult haer' grijzen ouderdom verfchoonen, Wanneer ze hcusch en milt U toont den wapcnfchilt, ■Het bloedigh velt gewijt met goude Krooncn. Dat's d'eeuwige eer der Persfiacnrchc Wijzen, Die met geïchefttc en (tem, In 'tnedrigh Bctlchem, Den grootften Koning offeren en prijzen. Dat's 'tjamerteeken, dat haer oude (haten Gedoopt zijn zoo verwoet In 't kuifche Maeghdenbloet, Vergooten van Barbarifche foldaten. Gij zult, als eertijts Frankfche en Hunfche rotten En woedende Attila, Niet (luiten uw gena; Maer harten winnen door bedaerde Gotten. Zoo wort aldus uw zege niet befproken Van 's dichters fcharpen (tijl. Hier heeft de Gotfche bijl Den arbeit der Agrippen afgebroken. Zoo zweeftglie boven Alexanders vlerken, Die Pindars wooning (bat; Daer mijn gezang befchut Een ftadt vol volks, vol kleofters, cn vol kerken. Ü4 IN»  SL4 LIERDICHTEN. I N W IJ I N d VAN 'T GELAURIERDE PRINCEBEELT, OP DEN SCHOUWBURGH. Tooneel, zoo wijt berucht Door 'tfchatren der gemeente op boerten'j en klucht; Doot 't huilend hartelcheuren Om bloet en tranen, die bcfprengklcn hooge deuren: Met wat een' lieren inoedt Zult ghij voortaen getrapt zijn met gclaersden voet, Van dees vermomde borsten, Die (pelen in 't gezicht van 't licht der Kriste Vorsten l Wat vlecht men hem om 't hooft Den heiligen laurier, die toch zijn glans verdooft! Zijn hair dat draegh' de transfen, Den toren van Sint Jan, in fte van eike kransfen,' Bcvlccht hem met den Bosch: De lauwerhoeden zijn verwelkelijk en bros. Dees hooge fpeelftellaedje Zie 'tHeldenhooft gebult met 's Hertogen Bosfchaedje.' Dat 's Frederiks cieraet, 't Welk aen de ftarren reikt, daer hij op 't aertrijk gaet. Hij wandelt langs den vijver, En de Rodaen die rookt van zijn gerechtige yver. Daer kneust hij, als een Godt, *t Weêrfpannigh bekkeneel van zijn doorluchtigh dot.' Heel Vrankrijk ijst van 't kraeken, Zoo doet een arents bek den Valk zijn diefte flaeke»j Jupijn, in 'theilighdom Q.'e Rome, zagh verbaest naer zijnen zetel om,  LIERDICHTEN. 25 En kruide niet den vinger, Om vrijen Avignon voor Henriks blixemflinger. De Mijterdrager zeij: Ten minfte neem mij niet dees Sleutels allcbcij, Den troost van mijn genootcn; Nu ghij de fleutels hebt van fteden en van floten, Het weerlicht van die ftracl Doorfiie den jaspis van 't gewijde Eskuriael. Toen wist men eerst in Spanje, Dat Hollants Herkules was meefter van Oranje. Leeflaug op uwen troon, En fteiger eeuwigh met uw VoifteJijke kroon. In deze duisternisfe Wecst lcidflar uwes volx, en ichermheer van 't gewislè. KASPER vanBAERLES AENSPRAEK AEN JAKOB BAEK, RECHTSGELEERDE, TOEN HIJ HEM RIET TE HERHUWEN. O Baek, de Baek van eerbre zeden , Die met een' fchrandren geest verciert, £11 veelerleij bevalligheden, Uw heiige voetter Themis viert; Wiens tong met honing is begoten, En fap van duizent aerdigheên, En in uw' boezem draeght bedoten De wetenfehappen, en al 't geen De jongkheit leerc van minnctreken; Wat wiltge mij tot huwen raên ? Wat wiltge een wijzer hart ontfteeken, En in Kupidoos boeien flaen ? B 5  S<5 LIERDICHTEN. De lieve Barber och! die bluschte I" haren arm mijn kuifche vlam; Toen ik niet vruchteloos haer kuste, En aeu den nacm van vader kwam ; Zoo wel gepaert als 'thart moght wensffchen, 'kHeb mij gekweten, als een helt, 'kVoel nu de bloem der jeught verilensfen, En d'allercerlte hitte fmelt, En lcertme met der tijt bedaren, Mij voeght geen Min, maer deftigheit, Mijn waerde Baek, dit voeght uw jaren: Dit is uw werk, en Venus vleit En noodight u; de roodc kaken Der maeghden zijn met u gedient, Uw jeught is rijp, uw bloet aen 'tblaken, Gij zijt der maeghden rechte vrient. Ga toe , de vlugge minneftooker Bedelt u wapens en geweer:; Trek pijlen uit een' volle koker, En tref de vrijfter, u tot eer, Het minnckoofen past u zinnen; Mij wijze woorden, Uw gezicht Ontfonkt de jeught: uw oogen minnen, Nu hecht op mij geen wulpfche fchicht, Uw Maij die bloeit noch ongefchonden: Mijn bloet verkoelt, Gij in uw kracht. Verheit de vrolijke avontftonden, En ik verdijt den naren nacht In eenzaemheit; De Kraemgodesfe Verheuge u met een jonge fpruit: Ik heb volleert mijn huwlix lesfe, En munt door zeven kinders uit, 'kWil u dat ampt dan overgeven, Op, vrijer, naer de vrijfter toe,  I, 1 E R D I C H T E N. En luis haer, dat de kuskens kleven, En ftreel, en wort geen kusfen moe, En fpreek: mijn echt moet wel gedijen: Mijn licfïte eerlange zwanger gaen. Ik onbekwaem tot dartel vrijen, En om mijn ega noch belaên, Legh hier de wapens neêr met vreden: 't ls voor dees tijt genoegh gcltreden. (Jijt het Latijn nertaelt. AEN DE BEEK, OP DE HOFSTEDE VAN L A U R E N S BAEK. D oorluchte Beek, van blocijcnd loof bedekt, Die menighmael verftrekt Een fpicgel voor de fiere Katarijn, Daer zij den zonnefchijn Ontfchuilt, en zingt op uwen waterval, Met liefelijk gefchal; Wanneer 't bekoorde en vrolijk pluimgediert Daer onder tiereliert: Doorlachte Beek, wel waerom ruischtge niet Haer voor met ecnigh liedt, Waer door zij wert gebctert en gedicht, Om langer niet zoo licht De viergc bcê der genen af te flaen, Die na haer hijlik ftaen ? Wat dracghtze toch op jeugt en fchoonheit roem? Wat ftoftze van een bloem, Die openluikt met 's levens dageraet, En 'smiddaghs weêr vergaet?  "jlZfcDICHTEN. De tijc is fnel, 't onzeker leven kort, De roozekrans verdort. Vergangkelijk is Vcnus en haer vrucht: Men grijptze nraer ter vlucht, En d'ouderdoin met naberouw verrascht Al wie niet toe en tast. d'Oogappel ftraelt niet eeuwigh klaer en hel. De rimpel kreukt het vel, Dat voor een wijl gcipannen ftont en glat, Het blanke vel, beklat Met vlekken, en de pruik met fneeuw befcên Geen vrijers lokken aen. Wat vrolijküeit men dan aen andren ziet, Dat ftrekt tot meer verdriet; Vermits men zich zoo reukcloos en zot Verftak van 'tzoet genot Der jongkheit, die bcpaclt, als in een punt, Natuur ons had gegunt. Wel is zij wijs die haren tijt gebruikt, En voor den hagel duikt. AEN DE HOFSTEE VAN LAURENS BAEK* Toe» eae als heer met zijn yacrzen eerde. O Hoflïeê, lustprieel der wijzen , Hoe heerlijk zien we nu alreê Uw hoogh geboomt ten hemel rijzen, En kijken over duin in zee, Veel voerder als de Griekfche Tempen t Nu kan de tijt uw* grooteu nacin In geen vcrgetclpoelen dempen: Maer eeuwigh zal uw fchelle Faam  t'rl ETtDlCHTBW. 29 •gich laten hooren in de wolken, Zoo lang als Baerbs mactgezmg In waerde blijft bij alle volken, Van 't ooften tot den ondergang. Men zal zich met uw loof verderen Om dat het onvergangklijk leeft. Gelijk des dichters lauwcrieren, Daer bitfe nijt geen maght aen heeft, De klare Beek, uit fchorre duinen Gefproten, om uw akkerlant Uw vijvers bosch en groene tuinen, Langs oevers, dicht met ooft beplant, Te laven met een lieflijk morren, Tot datze valle in 'tWijker meer, Die magh verdrongen en verdorren, Door ongelegenheit van weCr; Maer t'elkens zal haer bron ontfpringee, Doorluchtiger als Peneus bron, En ruifchen op dit deftigh zingen, Daer Baek zich bakert in de zon, Al komt die grijze man te fterven, "Zijn naem zal roem noch leven derven. GELUK AEN DEN HEER GEERRAERT SCHAEP, Met zijn BURGEMEESTERSCHAP. Ü>en heerlijker glans bekwam De Wapenkroon van Amfterdam; Toen ghij heklomt den hoogen trap Van 't eerlijk Burgemeesterfchap : Wat gaf de zon een' blijden fchijn, T«en Schapen Herders zouden zijn  3"- ZIE RDICHTEN. Van menfclien, en de kudden voên Wet bloemen, kruit en klavergroen, En drenkenze aen den Aemftelvliet; Daer die in 't Y vol fchepen fchiet, Regeeren voeght niet alle man, Maer een' die tegens moeite kan, En tegens last en arbcit trots Is opgewasfen, als een rots; Die met een onbctcutcrt hart 't Gewelt van 'sweerelts baren tart, Dees hout zijn zinnen in den dwaugk, En gaat recht door den rechten gangk, Eu maekt (wie gcemlijk mort of knort) Dat elk bij 't Recht gehanfhaeft wort. De grijze Romers haelden vrocgh Zoo dapprc Helden van den ploegh, En hebben zoo hun' naem verbreit, En d'oude vesten uitgeleit. De deught, na'et mikken, treft haer wit, Als zulk een op drie kruisten zit, Die d'eerfte oprecbtiglieit gelijkt, En geen' Sabijnfehen tabbert wijkt. Dees ftadt, aen zulk een bloet betrouwt, Heeft zoo te water uitgebouwt (Dat eerst flechts netten droegh en torf) Haer Beurs, die, als een bijenkorf Vol bijen, nu van Koopmans krielt, Hoe vele vloten zijn vernielt Door vloten op Heer Gijsbrcghts erf, En arrebeitzaem timmerwerf Getimmeït: Hoe getrouw en milt Heeft zijten oorelogh gefpilt Haer fchattcn, om haer vrijdoms wijlt Om hoogh t« heffen uit het flijk;  t 111 O I C H I J K, 3[ Bies dankt haer noch de heele Staet, lndienze flechts geen' zijgang gaet, Noch afwijkt van der oudren baen; Zij zal den ganfchen Oceaen Doen luifteren naer heure wet; Van daer de daghtorts uit haer bedt Des morgens rijst, tot daerze daelt, En 't hooft bij Thetis onderhnelt. De krijgh, na eenen feilen eisch, Zal baren liefelijken peis. Dan worden wreede wolven tam, Dau zult gij vrolijk, op den Dam, Den Veltheer, in 'tgeweer verwacht, Verwellekomen uit zijn jaght. Terwijl de tijt die feest vertrekt, En u de zorgh in 'tbedde wekt; Daer uw Marie, vrij en ftout, Met woort der burgerije hout, En (trekt, als zij haer vaerzen leest, 'tAfzetfel van Oom Spiegels geest; Terwijl gij elk en haer befchut; Wort u gewenscht al't geen het nut Van 't algemeen vereischt, en dat Gij leeft in 't leven van uw Stadt. DE RIJNSTROOM AEN JOHAN WOLFARD, heer te brederode, Vrijheer te Vimen, Doorluchte Rijn, mijn zoete droom. Van waer zal ik u lof toezingen? Mijn trekkende geboorteflroom, Gij komt uit Zwitfcrfche Alpes fpringen;  33 LIERDICHTEN. Als hooftaêr der begacfde Euroop, Dc Donau, uw afkcerigh broeder, Nam oostwaert op zijn' (hellen loop, Gij noortwaert; toen een zelve moeder, Begort van regen ijs en fnecuw, U bacrde voor zoo menige eeuw. Germanje lagh noch wilt begroeit Van zijn Hijrcijnlche wilde wouden, Tot dat het namaels wiert befiioeit, En door de tucht in toom gehouden, Ten leste dorst gij • firijtbre Rijn, Den Tiber op zijn feest beftoken ; Die voor u ncegh, toen Konftantijn, Van uwen oever opgebroken, Ging (kijken met den ouden roof Van Rome en 'tlleidensch bijgeloof. Gij naemt het juk van Kristus aen, K-n hoorde uw vrolijke oevers fchateren; En fcheent de heilige Jordaen Te tarten met gedoopte wateren. Het Kristensch Kruis viel uwen rugb Zoo zwaer niet, als wel eer te dragen Den last van Cezars lcgerbrugh, En Drufus, die u dede klagen Om vijftigh floten, zwaer van (teen, Gebouvvt langs uwe kanten heen. Maer uw gcloovigh Kristcndom Beproeft wert, als het gout in d'oven, Toen Attilaes verwoede trom 't Geruisen uws waters kwam verdooven,  DIERDICHTEN. 33 En verfde met onnozel bloet En damde uw kil met kuifche dooden, En trapte met een' dronken voet Op woeste (leden, lecgh gevloden ; Of brande uw bair af met zijn toortï4 Beklat en druipend van veel moorts. Gij fclircide met een heefclie keel Ben hemel aen, om troost verlegen i' Pie zond u Karei, 't Rijks ju weel: Dees kon d'onveilige oevers veegen Van onduitsch en baldadigh fchuim, Gelijk uw Konftantijn voorbecnen, Toen kreeght gij uwe randen ruim. En zamelde uw verflroide (leenen, En zaeght dien helt vol godesvrucht. Zijn* lusthof planten in uw lucht. O onvermoeide molenaer, O ftedebouwer, fchepedrager, O rijksgrens, fchermheer in gevaer, Wijnfchenker, veerman, oeverknager, Pappicremaker, fchaf pappier, Drer ik uw glori op magh fchrijven: Uw water dat ontvonkt mijn vier, Mijn zinnen in uw wedde drijven. En fpelen als een dartle zwaen, Verlekkert op uw wijngertblaên» Gij fchijnt een aerdfche regenboogh, Gekleet met levendige kleuren, En tart den hcmclfchen om boogh, Die hierom nijdigh fchijnt te treuren,  $4 LIERDICHTEN. De blaeuwe en purpre en witte duit Vcvciert uw Itedekroon en lokken, En muskadelle wijngertkuif; De vlieten ftaen met wijngertftokken K.ontom u, druipende van 't nat, En offren elk hun watervat. Daer is de Main, een pijnberghs zoon, De Moezel met haer appelvlechte , De Maes, die met een mijterkroon Om d'cer met onzen Rijn wil vechten, De Roer, die t'hair mer riet vertuit, De Kekker, met een' riem van trosfen, De Lip, gedost met mosch en kruit Van overhangende cike bostellen, En duizent andren min van roem, Bekranst met loof en korenbloem. Gij ftrekt de voeten aan 'tgeberght, Daer zich de Zwitfers in befcharmen, Wanneer men hen om oorlogh verght s Gij grijpt de Noortzee met uw armen, Waeriu het heldencilant Ieit, Daer Bato zich ter, nederzette, En dat zoo fchuw van dienstbaerheit Uithcemfche bekkcneelen plette, En deê gevoelen, dat de Rijn Gelchapen was om vrij te zijn. Gij flingert, als de Grickfche flang, Uw blaeuwe krullen om de ftruiken, En groene bergen, breet en lang, En zwelleght in zoo veele kruiken  L I E R D ie H T E N. $g Van ftroomcn, dat uw lichaetn zwelt Van waterzucht, en parst de planten, En fchuurt zon menig vruchtbaer velt, En knabbelt aen de ruige kanten, Nu tusfehen bergh en krommen bult, Nu door een dal, met wijn gevult. Al is u eene keel verzant, Die t'huis te Britten plagh te fchaven, Dat nu verdronken leit op ftrant; De Lek en Ysfel doorgegraven Vergelden dubbel deze fchaê, En leiden u met hooge dijken In zee; op dat uw ongenaê De vlakke beemden niet koom' ftrijken Met macht van regen, en gewelt Van meeuw, dat in de zonne fmelt. De hcldre en firarrelich'Le vliet, Die door den hemel vloeit bij duister, Is d'Italjaenfche Padus niet, Noch ook de Nijl, tgijptens luister; Neen zeker, 'tis de rijke Rijn, Wiens visfehen, met een wuft gewemel, In 't onbevlekte kristalijn Van eenen onbetrokken hemel, Met zilvre fchubben zilvcrklaer Als Harren dolen, hier en daer. O zuivre en blanke Rijnmeermin, Die mij tot ftervens toe kunt kittelen, Gij helpt veel zielen aen gewin, LIERDICHTEN. Tiet oorlogslot verfchoont nu den foldaet, En lacht, wanneer het opperhoofden (laet, De koegel fuort d'onedeltlen voorbij, En blindling treft de Grooten, op een rij' 'tls vciliglm dat gij den Nasfauwer fluit, Op zijnen toght: dies flel uw gulde luit, En flrecl den Vorst, dat zijn gemoedt bedacr', En wede kies' voor oorlogh, en gcvaer. De vrede, een fchat bij velen onbekent, Die overtreft triomfen zonder endt. d'O'ijf behaeght mij boven den laurier, Wat U de krijgli een woest vcrflindend dier I Dat weet het volk, *t welk op de grenzen zucht, En eeuwigh kermt, in een benacuwdc lucht. Wat heeft het fchicr een eeuwe niet bezuurt? Elk vecht om peis, maer Seêrlants oorlogh duurt. Het uiihcemsch febuim d'inlantfche vruchten maeit, De zee en *t velt met lijken zijn bczaeit, De nagebuur die fchent ons jaerlijx aen, Uit eigebaet, en lacht zoo wij vergaen. Veïvloekte krijgh, is't nootlot, dat dit lant Tot anders rust heel Spanje houde aen bant; Zoo moeten wij het dragen met gedult, En achten ons rampzaligh buiten fchult.  LIERDICHTEN. 4I GEDACHTENIS van GEURT DIEDRIKS van BEUNINGEN, Raet en Burgemeester van Amsterdam. gestelt ten dienste van zijnen neve, DANIËL MOSTERT, sekretaris der zelve stede. T oen Beuningen het ziekbede biel > En d'oude 'en afgeflaefde ziel Het zwakke Iichaem wou begeven, En zuchte naer het eeuwigh leven; Verfcheen voor hem, en wel te tij, De droeve Maeght van 't zeilrijk Y, Haer pruik, vermast van gout en ftecnen, Die blonk door 't zwarte larnper heenen, Zij fleende en fprak voor 'tflecnend bedt: O Diedriks zoon, zoo gij me redt, Zoo is 'er hoop. Mijn Staet wort kranker De burgertwist vreet in, als kanker. Mijn goude vrijheit in de klem, Die hangt aen 'tftijven van een ftem, lk heb veel Raden, luttel vaders. Toen floegh zijn hart, en al zijn aders Van fchrik, en vaderlijke vrees; En hij verpijnde zich, en rees Al hijgende op, en liet den wagen: De kranke leên op 't Raethuis dragen; Zoo uitgemergelt en gemar: Niet eens beducht of fchokkend radt Of winterlucht zijn tijt moght' korten, En op een nieuw hem in doen florten. C 5  42 LIERDICHTEN* De wederfpanniglieit vernam Den geest, die uit den grave'Jwain; Een voorfpook, dat haer' afgang fpelde, Men denk hoe 't bitter hart ontftelde. De flaeuwe Vroetfchap fcheen verlicht. .Alleen door Beuningens gezicht , En ftemde 't eerlijkst met malkandren, Zon kon een ftem de kans verandren: Zoo leeft een grijs en rijp verftant Een' oogenblik voor't vaderlant, Na lange moeite, en veele jaren. Codt wil zijn bloet en Mostert fparen. APOLLONIA van VEEN, Gsejlige Teken/Ier, en Zanggodin. j^xpollo, die op aerde ziet Uit zijnen hemelhoogen troon En belght zich 'tallerminfle niet Dat gij, 6 geeftige Apolloon, De Zanggodinnen toegewijt, Naer zijnen naem gelieeten zijt: Want zittende, In 't gewijde koor, Gelijkt gij in den blijden reij Met zang en fpel een Terpfichoor; Die, afgerecht op allebeij, Zoo zoet van keel ah vingerfnel, Het zingen huwt aen fnarcfpel. AEN  tlERDICHTEN» 43 De milde Apollo zaeide noit Zoo fchoone bloemen in de lent. En. hagel witte bladan ftroit, Als gij op zuiver pcrkement Al watgo trekt, 't zü mensch of dier, Dat heeft een' goddelikken zwier, Indien het u eens beuren kon Te fchildren uwe fpeelgenoot; Zoo zet den blixem en de zon In't midpunt van den hemelkloot Van haer gezicht, dat nu verfchrikt, En dan den jongeling verkwikt: Zoo dat hij luiltert naer beur luim, En Miênde 't grimmigh aengezicht, Te paerde volght d'Orauje pluim, Of voor Rijnberck, of voor Maeftricht; En keert wannecrze hem vermagh, En.begcnadight met een' lach. BE H OUDE REIS WILLEM PIZO GRAEF MAURITS VAN NASSAUS DOKTOR. Steende op zijn vertrek naer Brezijl. O Pifo die tot 's Graven heil Naer 't fuikerlant, Brezijl, gaet varen, Gewenschte wint die vaere in 't zeil, En voere u veiligh door de baren, En zette u vrolijk op het ftrant, Daer Nasfau nu zijn vaendel plant. AEN  *14 ÏIERDICHTES." Geen raenrcheneeter knaege uw been: Geen koegel kwets' gezonde leden, Daer 't rookt en hagelt om u heens En is 'er kraclit in mijn gebeden, Zoo fmette u gecn/wergifte luchti Zoo volge uw ampt een goct getucht.' Godts zegen vloeije in d'artzcnij, Die gij tot 's meesters kwacl zult bruiken: En wat gij voorneemt, dat gedij Zoo wel, dat wij in Hollant ruiken Hoe Maurits Graafelijke gunst Ecfchenkt uw kostelijke kunst. De zege, die de Vorst beliaelt, Won dan u zorge toegefclirevcn j Uw eer met zijn triomf bepaelt, Door zoo veel Indiaeufche flee'cn, En overal den Oceaen, Van fcl.at en fchepen overlaén;1 Uw pil.en wijken dan ia facm" Geen Roomfe Pifoos noch hun zoonen, Wier oude en lang bekende i ae n Koit bun ter ooren kwam, die woonen In d'aiidre wecfelt wijt en zijt, Ontdekt bij onzer oudren tijt, Dat wenfélit u mijne poëzij, Waer na u diooge lippen dorften, Dat wenfehen hartelijk met mij Zoo veel geleerde en brave borften , Die deerlijk op den oever ftaen, En fterven, nu gij t'zeil moet gaen.  LIERDICHTEN. 45 AEN DE BEURS, VAN AMSTERDAM. Doorluchtigh koopllot, meetterltuk "Van Keizer, die ons Koopgeluk Aen uw gerief zoo dier verplichte, Wat geest heeft uwen naem bedocht? Spruit die van 't velt, dat ;Dido kocht, ïoen fij haer hof en koopftat ftichte? Of heeft de Beurs dien naem geb: e t, De Beurs, die 'tgelt met zorgh bewaert? Zoo blijft de zedigheid bevolen : Want fchepen, brieven, geit en goet, En Beursgeloof is eb en vloet. De Beurs wort om haer geit beftoleni. En wat 's een geldelooze Beurs ? Een koopmans gasthuis vol getreurs De Beurs heeft ook haer martelaren De winst verandert met den wint, d'Een mist het geen een ander vint. *tls kunst te winnen en bewaren. Uw wisfel draeft vast op en neêr, Dat postpaert maeckt wel knecht van heer En Reinout kan het fchaers berijden, liet flaet dan voor dan achter uit, En van ter zijde, en wort geftuit Wet fmert; dies pas zijn' hoef te mijden. Verzekert gij het zeegevaer; Wat borgh zal uw' verzekeraer Verzekren van uw fcha te boeten ; Daer 'tgrimmelt van onzekerheên? De teerling getf u zes of een : Wie weet wat kans u zal gemoeten?  4*5 LIERDICHTEN. Daer nu dï zuil 't gewelflei flut, Dook eertijts in zijn rieten luit De visfcher, die met list van fuiken Den gaeuflen Aemflelvisch bedroogli, Daer Koopliên onder uwen boogli Nu zon, nu regenbui] ontduiken. Mistrouw dan vrij uw Koopfortuin, Karthago leit beflulpt met puin, En waer is Tirus? waer de muren Van Sidon, en zijn Koopinansltraet? Het Beursgeluk dat komt, en gaet. Geluk kan zelden flecn verduren, AEN DE BEURS VAN AMSTERDAM. O vruchtbare akker, gront van fleen, ' Die zich, ten oorbaer van 'tgemeen, Laet alle middagen bezaeien Met koopzact, eêl en milt van aert, Dat goude en zilvere ocsten baert, Daer duizenden genot van maeien; Het ganfche jaer is uw faizoen: En of geen licht verwelkend groen Uw heiningen en pijlers kleede, Noch teclen die in d'Aemitelluclit Een overkostelijker vrucht Dan Atlas boomgaert eertijts deedc: Want gij hebt wcêr en wint te vrient En zou en dauw, en wat u dient,  LIERDICHTE». 47 Jupijn daelt met een' gulden regen ]n uwen fchoot van boven ncêr, En ieder zegen fmaekt na meer. Wat gij omhelst gedijt tot zegen. 0e fchellen van uw appels zijn Van gout, de korlen klaer robijn, Het loof fefier en esmerouden, Hier riekt men wat het hart verfraeit,' En van vier winden overwaeit Door 't water, dat uw ftuurmans bouwJéb. Der Mooren opperlte gezagh Strijkt voor uw vloten en uw vlagh. De watergoden duiken onder, Als gij, van d'een aen d'andre reê, Het oorloghsonweêr voert op zee, En volght den blixem, en den donder. Uw veder, op 't pappier gewent, Vlieght van het een aen 'tander endt Dés aertsboóms, en befchaduwt d'asfen Des hemelkloots van wederzij. Zij vlieght de weerelt zelf voorbij, En ziet den dagh vergaen, en wasfen, O achtfte weerelts wonderftukl Kan flechts uw voet zijn aertsgeluk En weelde gelijkmoedigh dragen, Zulk een onwankelbaer gemoedt Gaet boven al het weereltsch goet: Want deught kan fteên en muren fchragen.  48 LIERDICHTEN. WAERSC HUWING AEN WYBRANT de GEEST, SCHILDER. O Geest, die in het Vriefche hof, Het leven geeft aen asch, en flof, En zweeft met gceflige penfcelen En verf op doeken en paneelen; 'k Geloof gij tencght vrouw Natuur, 1 En durft de zon haer heiligh vuur Ontftclen, en de vingers zengen, Om leven in uw beelt te brengen. Zie toe, Promctheus , wien gij rackt, Als gij den mensch onfterflijk maekt, En, om op 'taerdrijk 'tlicht te malen, Den hemel plondert van zijn ftralen. Men ketende eertijts zulk een* gast In 't Noorden aen een fleenrots vast, En korte hem die ftoutc vlogels, Daer hij verftrekte een aes des vogels. 'tZijn geesten die de wolken treén, 'tls waer doch zonder vlecsch en been. Een yedcr ken" zijn' ftaet, en waerdc, De ziclitbre geesten g?en op d'aerde. Dus blijf ons hier beneden bij, Daer Noien, zittende aen uw zij, U weet aen züiic tong te lijmen, Met puik van heerelijke riinien, Hij is gewoon zijn Poëzij Te huwen aen uw fchilderij.  I.IER.DICHTEW. 4$ Gij zuiglit zijn dichten met uw ooren, Zijn oogen kusfen uw pandoren. Zoo groeit gij in malkanders gunst, En wisièlt t'elkens kunst om kunst. In Vrieslant zijn geen twee gewasfeti Die beter op malkander pasfen. DANKDICHT, AEN BOREAS. DIü ZIJN EXELLENTIE HUIGH de GROOT, t'amsterdam een poos ophielt. TSJ , Xboorden wint, die langs ons ttroomen Knaegt den bloesfem op de boomen ; d'Opgeloke bloemen fchcnt; Wiltzangk fleurt, en lieve Lent, En den Maij, die met zijn zonnen Quam aenminm'gh aengeronnen ; Wintervogel, guur en fchiae], Steur den zoeten nachtegael. Schen de bloemen in de hoven, Met een lucht van geur beftoven: Knaegh, en eet vrij ongetoomt Zoo veel bloesfèms op 't geboomt ^ Dat vast jammert om genade: 'tls geen noot; want al die fchade Moet nu uit voor d'overbaet, Die de wijze Magiftraet Rekent bij uw fchorre buien, Die dea adem van het zuien, B  56 'Lierdichten* En den blaesbalgh van het west Stuiten , keeren al hun best: " Zonder dat, gewis wij zouden Crooten Huighen hier niet houden, Noch feefteeren in ons ftadt, Nu verrijkt door zulk een' fchat,' Dien de verrezienfte Heeren En Gekroonden recht waerderen. Och, hij had zijn reis gerekt, Derwaert hem zijn Noortftar trekt, Vrou Kriiline, wiens betrouwen Uitziet, om dit licht t'aenfchouwen, Dat, al festigh jaer geleên, 'tHart van Hollant eerst befcheeni En nu hijght om winterklippen Te beftralen met zijn lippen, Met zijn oogen, met zijn' mont, Die de ruwe tigers wont, Woeste bosfchen leert bedaren, En betoomt de wilde baren, Dat de zee heur' aert vergeet, Zweden, oorelogs magneet, Die, te bloedigh in het wrokken, Zoo veel ijzers hebt getrokken In uw' boezem; gunt dat wij Zommige uren aen het Y Ons verkwikken met de gaven Van den Helt, die aen uw ftaven Hangt verbonden, hoogh en dier: Laet dien trouften Batavier Hier zijn ongemak verzoeten, Eer hij neêrvall' voor de voeten Van de trots gekroonde Win, Uw gehelmde Koningin,  lierdichten, £j Die, gelukt mijn wensch en bede, Ons den langewenschten Vrede Voort zal brengen uit haer' fchooti Op dien zegen moet de Groot. Haer bejegenen, en vinden, Hemel, fpan gewenschte winden. Voor zijn jaght, en vlugge kiel, Als de ftat die groote ziel, Met Gufiavus lievereien, Ziet van Aemftels oever fcheien, En te watft onder gaen, Om in 't Noorden op te ftaen. OP HET VERTREK ZIJNER EXCELLENTIE- 's A.vonts daelt het hemelsch Wonder, Met zijn' dralende aengezicht: Maer de Groot, ons Hollantsch licht, Gaet helaes! hier 's morgens onder. Hoe gelukkigh is de nacht Die den dagh uit hem verwacht I ZEGEZANG, TER EERE VAN GILLIS van VINKENROY. Burgemeester, Twaelfman, en Keizer van den edelen Kruislogc. Zangk. Nu giet de molcnrijke Dcmer Meer waters uit zijn' glazen cemer, En ruischt en bruischt, gelijk een zee, Door Hasfelt, zijn verheughde fteê, D a  5* LIERDICHTEN. En langs de vruchtbare oevers neder, Hij drijft en dobbert op de veder. Der Burgemeesterlijke faem; En Vinkcnrois doorluchte naem laet achter zich zijn eike bouten; Braveerende al die zich verftouten Te fchietcn, Ridderlijk en ftaeij, Naer d'eere van den Papegaeij, Braveerende de ftrengfte handen, Die oit den eedlen Kruisboogh fpanden, Den Kruisboogh, die den vogel treft, En dezen fchutter vijfmael heft Op 'sKonings troon, in drie paer fchoten, Tot blijfchap van zijn giltgenooteri. Drie goude vogels, op de borst Van onzen fchutterlijken Vorst, Getuigen, hoe hij, boven andren Bedreven, driewerf na malkandren, Den prijs, ja Cezars lauwer ftreek. TegenzangR. De wapenhazeraer wort bleek Van groote vreught, en kan niet zwelgen Dien roem, gefchonken aen zijn telgen, Terftont noch groen en blij van loof, Hoe menigh vlamde op zulk een' roof Vergeefs 1 hoe heet, hoe vierigh blaeken De broeders om het hart te raeken, En een alleen gewint den prijs l Wat jaer ontfing, op zulk een wijs, Oit Burgemeester, op 't gedommel Van trommeldagh en holle trommel, En 't zwenken der ontvouwe vaen; Daer reê de majeboomen ftaen  LIERDICHTER. 53 Voor 'thuis geplant, en heldre kransfen De ftraet verderen, met hun glansfen Van flikrend gout en lachend groen? Nu riekt hier juist in haer faizoen Des Keizers fchiltroos, wit ontloken. Zijn kamer, noit van vlek befproken, En vreedzaem, noodight d'andre drij, En al den Raet, en burgerij, Om haren Twalefman te groeten ; Stadthuis en huizen krijgen voeten, Toezangk. Om ongelijk en overlast En woest gewelt, dat langkzaem past Op recht en reden, af te keeren, Vergaert d'ontzaghelijke Tucht Verftroiden onder een gehucht, En buurt, en dorp, die haest vcrmeeren, En groeien entlijk tot een' borgh, En heele ftadt, door 's wijzen zorgl) Voorzien van wetten, Overhaden, En burgerloon, en fcherpe ftraf: Maer godtvergeeten moetwil gaf Om overheit, noch wet, noch zeden. Noch ftraf, en randde ook fteden aen, Dies kwam de nootweer op de baen, En wapenhandeling der vromen, Om lantgedrochten te betoomen, Met knods, en zwaert, en fpiets, enboogh: .Toen droop hei kwaet den fchelrn in 't oogh, Zangk. Men zocht den wapenfchool te ftijvea t' Olijmpia met groene olijven, D J  54 Lierdichten* Ter eere van Alkmencs zoon : Gelijk de Zwaen (*) haer' heldentoon Verheft op 't worftelen, en rennen, En vuistkamp ; daer zich Vorften wennen Ten oorloge in een wolk van ftof, En damp van zweet, onthaclt met lof, En loof van Elis, versch gevlochten, Voor hen die andren overmoghten, Met arm of, vuist, of voet, of hoef, Zoo dik de deught kwam op de proef. Ook vierde Encas 't jaergetijde, En oefende, getroost en blijde, De Troifche helden op het ftrant, Eiirytion, vol ijvers, fpant. Zijn' taeien boogb, en Telnet den vogel, Die in de wolken op zijn' vlogel Vast zweeft en drijft van boven néér, Hij huppelt nu hij 't hantgeweer Van Godt Apollo magh hanteeren, De Goden zelfs hun fchutters eeren; De hemel draeght zijn fchutterij. Tegenzangk. Dit gingk van outs in zwangk: en wij Braveeren noch op zulke braven, En zagen dikwils Vlaemfche Graven Den Kruisboogh handelen om ftrijt. De vijfde Karei, zoo benijt Om zijn geluk, zagh Brusfel fpiingen, En hoorde 't volk triomfe zingen, Rontom zijn' fleren boogb: gelijk Zijn zoon, de zon van Ooftenrijk, (O Fmtenih  LIERDICHTEN» 55 Die, in den zeeftrijt van Lepante, Zich tegens Selitns mane kante, De pen van Loven loven liet, Hoe net de zoon en vader fchiet. d'Infante volght hun fpoor van achter, En mikt, en klinkt, en velt, niet zachter Dan haren grootvaêr, 't groene hout, Gelijk een Amazoon, en bouwt Haer eer op 't Keizerlijke voorbeelt: Hoe averechts de manfchap oordeelt Van vrouwen, zonder hart, en moedt, Heldin, gij eerde, uw ftrijtbaer bloet Door uwe booghpees, meer door d'Orden» En koorde, die uw lenden gordden. Toezangk, Quintijn, die, trouwer dan een fchilt, De ftadt befchut, en 't Kruisbooghs Gilt, Daer Engelen voor menfchen waeken; Befchut hem, die, op 't eerlijk fpoor Der Keizeren cn Vorften, voor Zijn burgers treet: befchut de daeken Der ftadt , voor 'soorloghs feilen brant: Befchcrm den Rijksvorst Ferdinant, En Rijn, en Maes, zijn rijke ftroomen; Zoo menighwerf een ongeval En landlplaegh dreigen bergh, en da}, En fteên, en dorpen op te komen, De Burgemeester ftrale, en blink', Gelijk de puikfteen in een' ringk, Waer raet en daet een* man behoeven, Die uitfteekt door zoo brave proeven, En d'ampten door zijn deughden eert, Terwijl hij zich en 't volk regeert.  51? LIERDICHTEN. DE GETEMDE MARS. AEN ONZE VREDEVADERS, VADERS DES VADERLANDTS, DE HEEREN BURGEMEESTERS van AMSTERDAM. VOORSPEL. Nu berst een bron van bli'fchap uit onze aders, Op 't klinken van de zilvre Vretrompet, Daer gij een wijze op 'sweerclts Vrede zet, O Amfterdamlche oprechte Vredevaders. Uw wijsheit holp d'Oranjc fnoeren vlechten, En banden, daer 't Gewelt aen Ieit getemt, De barste Krijgh, zoo lang van rust vervremt, En op wiens hart geen vredewensch kon hechten. Europc, ja al d'aertkloot met vier deelen Des aertkloots rolt u juichende te moet, Naerdien gij dopt de wel van 't burgerbloet, En d'eerlte fmoort dees Hijdra van krakeelen. Nu kroonen u de burgers in uw veste, Dewijl gij gaerne uw eigen nut vergeet, En hangt uw zorgh en arrebeit en zweer Aen 't Vaderlant en algemeene beste. Aij hanthaeft zoo het wit der ooreloogen, Den Vrijdom, uw bevochten errefgoet, Dat ieder duike in fchaduw van dien Hoedt, Zoo bloeie uw ftadt in cendraght, en vermogen.  LIERDICHTEN. D e wecrelt had, van weelde en voorfpoet 'dronken, Jupijn geterght, en zijne Majefteit Nu jaren langk zijn' eisch en recht ontzeit; Dies zijne wraek in 't endt begon t'ontvonken. 't Is tijt , fprak hij, in 't midden van de Goden, Dat Mars ons recht bewaere met zijn zwaert: De menfchen zijn te wijt van deught veraert: Zij pasfen noch op wetten, noch geboden. Door 's Vaders last klom Mars op zijnen wagen, Getrokken van twee wolven, wreet van muil, Het aertrijk fchrikte, en kendeze aen 't gehuil; Een voorfpook van afgrijsfelijke plagen. Zoo hoort in zee de zeeman t'onweêr ruisfehen, Dat hem genaekt, en dreight met dootsgevaer, Hij neemt hier op bij tijts dien voorbo waer, Eer 't water ziede, en luidt bcginn' te bruisfehen, Op dat gerit, dien ftorm, uit Mavors oorden, Op 't rollen en het hollen van zijn as, Begon het al te dreunen wat 'er was, Het Schelt, de Rijn, de Donauw, en zijn boorden. Al 'tongediert van menfchen, diep gefcholen In bergh en boscb, in wout en wildernis; Al wat veraert, verwoet, verwildert is Komt naer dees lucht geftoven uit zijn holen. Men zagh al 't fchuim tot heken t'zamenrukken, De Roof, de Moort, de Vloek, de Stokebrant,i Gewelt, Verraet. Megeer bedekte 't lant Met cenen vloet van gruwlijke ongelukken. Het ftof begon tot aen de .lucht te wasfeu, Gelijk een zee van zant en rook en fmook, De zon, die uit den Oosten opkwam, dook Voor 't weerlicht van geweer en harrenasfen. D 5  5> Lierdichte n.' Toen viel een nacht van rampen , zoo veel jarca, Op 't hart des volks, dat federt geenen dagh, Geen fchemerlicht van vreught of voorfpoet zagh , Maer gingk bedrukt in duilteinisfen wieren. Men zagh, helaesl nu langer bij geen ftarren, Of zon, en maen, mner bij den lichten brant Van ftadt op ftadt; van overrompelt lant En Staten, aen 't verbijftren, en verwarren. Dat hongrigh vier greep d'uiterften van Spanje Van weêrzijde aen, 't oproerigh Lisfebon, En Katalonje, en 't razend Rousfiljon. De Irant floegh voort in Yrlant, en Brilanje. Italië, ook aen 't blaeken ondertusfehen , Bróght water aen, en fchutte vast den brant, Die van 'tgeberghte en Adriatisch ftrant Haer overviel, en lastigh viel te blusfehen. Ja d'oo log svlam floegh over in de daeken Van Krete, daer het uit de bare zee Zijn kroon verheft. Dat deed Europe wee Och, 'ris hoogh tijt, hoogh tijt om op te wacken, Zoo riepze en zagli, te rugge naer Sicilje, Dat eilaht in een' gloet van oproer ftacn ; Die vlam, van daer, in 't hof te Napels flaen, Tot bijftren fchrik der Rijken van Kastilje. Zij gingk Jupijn haer' noot en jammer klagen, Och Vader, och, wat baetme nu mijn faem, En dat een deel der weerelt mijnen naem, Zoo dier gekocht, in eeuwigheit zou dragen: Bewillighde ik uw minn' tot zulk een ende ? En fchonk ik u den blocslèm van mijn tijt, Om aen te zien hoe Mars mijn' bruitfehap rijt', Verfcheure, en fchenne, en dompcle in ellende? Verwaarloost gij het lant van uw geboorte, Uw voesterplaets, die u het leven gaf?  LIERDICHTEN. 5» Vergeetghe uw wiegh, en aengebeden graf? Onthaelt nu Mars mijn' vijant in die poorte? d'Erfvijanden , die mijn geluk benijden, Gansch Afië wil mij met maght aen boort; Be Libiaen (luwt zijn gedroghten voort, Hoe kan 't Europe ontworstlen, of ontrijden ? Ber Goden Tolk daelt neder op die klaghten, Op dat bij Mars in "t velt te rugge roep', Baer hij braveert, in 't midden van den troep, Verhit op bloet, en moort en mcnfcheflaghtcn. Maer Mars, ocharm 1 in ftede van bedaeren, Verbittert op den opperden Jupijn, Schelt d'aerde kwijt, om Heer van al te zijn, Eu rukt te hoop de kracht der oorlogsfcha-en. Hij roept: nu ftaekt dit fnoot gevecht, gij Reuzen Brengt bergen aen van muurwerk: fchept uit puin Van woeste fteên en ftormkat, fteil en fchuin, Om Jupiter het bekkeneel te kneuzen. Al lang genoegh verzaet van bloet en tranen, En nienfchevlecsch: wij moeten hooger gaen: Wij moeten naer den opperfcepter ftaen, En ons een' wcgh ter eeuwige eere baencn. Hij heeft zich eens van Reuzen vrijgevochten, En onder wight van rotfen hen beknelt: Ku zwichte hij ten leste voor *t gewelt Van Helden, die het aertrijk t'onderbroghten. Zoo fprak hij, en al 't puin rees op bij hoopen Tot aen de lucht: daer zagh de Majefteit. Der Goden Mars met al zijn heir bereit, Gereet, en heet om daetlijk ftorm te loopcn. Hier viel een ftorm van boven, en van onder, Be hemel ftont in enkel vier en gloet, Het buskruit week den blixem niet een" voet, De berjjhkortouw verfufte voor geen donder.  **^° Lierdichten. De hemel kraelite, en al *t geftarrent fchiidde, Gelijk de blaên bij buien aen een' boom, De hemel fcheen een wagen zonder toom, Al 'themelsch heir een herderlooze kudde. Neptuin verloor den drietant, die de ftranden En rotfen fchudt. De Krijgsgodt wrong Vulkaen Den moker uit zijn vuiften, onder 't flaen, En klonk den (taf van ftael uit Plutoos handen. Hij brak de fpeer van Pallas, rukte 't wapen, Medufes hooft, van haren (linken arm, En (chrikte voor geen (langen, die noch warm En klam van gift, naer bloet en aders gapen. Alcides most zijn hantknots nederleggen, De Wijngodt zagh vast «aer zijn Panters om: En Tritons fchulp was bij trompet en trom Te heesch, te fchor om vijanden t'ontzeggcn. De ganfche burgh des hemels (lont verlegen, Saturnus maeide al wat naer boven kwam, Tot dat hem Mars de kromme zeisfen nam, En die gebruikte in plaets van zijnen degen Toen zagh Jupijn zijn Recht in twijfel hangen, En 's hemels kans aen 't keereu, flagh op (lagh. Zijn vijant had geen ooren tot verdragh. Noch wou geen wet van hooger hant ontfangen. Wat raet, Jupijn? uw hof begint te blaekcn, Uw blixem [trof voorhenc Faëton, Den Mouten zoon en voerman van de Zon, Die 't al verbrande, en zenghde uw hooge daeken. De Vader zagh om troost uit aller wegen, En uit de lucht van Neêrlant een Godin, In eene wolk verfchijnen, meer noch min Als Venus komt te waegen aengeftegen : Als Pallas door den hemel aen komt ftrijken, 'tMost Pallas zijn, of Venus zelf, of geen  LIERDICHTEN. 6l * Van beide, of uit haer aengezicbt gefneên, Om twee in een gemcngelt te gelijkenj Gerusthcit fchijnt uit haer gezicht te dralen , d'Olijfkrans, versch gevlochten, dekt het hooft, Haer aenfchijn elk een' blijden dagh belooft, En troost al wat zijn' adem niet kan halen» Het wit gewaet, bezaeit met gulde olijven, Verrijktze met een* glans van majefteit, Die hooger draeft dan 's menfchen fterflijkheie Bereikt. Zoo komtze allengs wat nader drijven. De wagen wort van Nederlandtfche Leeuwen, Zachtmoedigh voort getrokken door de lucht. Zij huileren mak naer heure roede en tucht, En weten nu van brullen, noch van fchreeuwen. Men twijfelt of dit Cibele magh wezen: Maer z'is te jongk, en voert geen torenkroon, 'tls Juno niet, op haren leeuwetroon; Noch Ceres, voor wiens fikkei flangen vreezen. Ootmoedigheit en liefde voor haer zwieren, En ademen een' dauw en frisfehen geur, De lucht ontlaet, en krijght een blijder kleur, Men hoort rontom de vogels tierelieren. Zoo plag!) in Maij de Morgenflar te klimmen, Voor 't roozefpoor van 't blanke fchemerlicht, En trok naer zich een ieders acngezicht, Eer noch de zon haer pruik hief uit de kimmen. Toen riep Jupijn: rij aen, rij aen, gij Schoone Betem nu met een' lonk van uw gezicht Den Barsfen Godt , die voor geen büsems zwicht; Geen fchooner paerle aen 't loof van uwe kroone. Dus nadert zij den Godt der oorelogen; Die flackt den ftorm, als hij dat aenfchijn ziet, Hij ziet zich blint, en kent die Godtheit niet, En zuight terwijl de vonken uit beur oogen.  *2 LIERDICHTEN. Een luchtje fpcclt, en zwaeit de blonde lokken Om hals en nek. De minnelijke mont, De roode roos, op 't ff)eeuw der wangen, wont Het hart des Godts, dat walght van al zijn wrokken. 'tGeweer ontzijght van zelf zijn ruwe handen, Zij ftijghr hier op om lacgh, en vleugelt vlugh En bint hem beij zijn armen op den rugh Met geen mctael, maer zachte Oranje banden. Zoo drijftze Mars groothartigh voor haer wielen, En voert hem in triomf heel Necrlant door, Haer volgen op dat. zegenrijke fpoor Een dikken drang en wolk van dankbre zielen t Die zingen: lang regeer* de Vregodinne , Zoo lang verwacht: zij maekte Mars gedwee, En Mak zijn zwaert, dat bloedigh zwaert, in febeé. Dat Nijdt noch Tijdt haer* fcepter overwinne. VREDEZANG ONDER. DE REGEERINGE DER HEEREN GEERAERT SCHAEP, GERBRANT PANKRAS, KORNELIS DE GRAEF, WOUTER VALKENIER, BURGEMEE S TEREN T*A M S T E R D A M. AEN DE EURGEKIJ DER ZELVE STEDE. 3^u de Nedcrlantfehe Leeuwen, In het ftiijtperk afgerecht, Staken dit vcrwoet geveclit, En de goude d'ijzcre eeuwen  ttBRDtCHTttT, ^3 Sluiten, past het dat ons Y Deze blijfch-p innewij: Dat men 't Vredcjaer een Iraghtigh Onder Schaep en Pankras vier', En De Graef, en Valkenier. Amfterdam was noit zoo krachtigh Op gewonnen flagh of fteê, Als op d'inkomst van den Vreê; Want men trof, na zoo veel Hagen, 'tWit van 'tuitgetrokken zwaert, Nu Borgonje u Vrij verHaert, En gij op den Vredewagen Roemt op vrij"heit, 'twaerlle pant Van 'tverdadight Vaderlant, Neêrlants Vrede fchrijft nu wetten Allen Vorftendommen voor, Lichtze veur op 'theilzacm fpoor Met lantaernen, en trompetten, Ieder volge ons witte vlagh In het krieken van den dagh. *tHqI en 'thongerigh Euro e Hijght met fmerte en open mont Naer 'tgemeene vreê verbont, Afgepijnt van lange hope, Op den toevoer van dit lant,' Voefter van zoo menigh ftrant. Zie de zeeliên en matroozen Dansfen op den waterltroom, En uw vloten, zonder toom, Dondren, en kortouwen lozen, Daerze brommen op de reê, Toghtigh naer de rijke zee. Zie de Batavieren trekken Naer een' nieuwen Oceaen,  64 LIERDICHTEN. Langs een noit bezeilde baen,^ Om meer weerelden t'ontdekken, En te booren door een as, Zonder graetboogh, en kompas. Overvloet met vollen horen, Zwanger van gewas en Jihat, Baert een weereft in uw Stadt, Op het fteigren van haer toren, Daer 't geftarrent voor verfchiet. Als het naer den grontbouw ziet. Teffens fteigren lant en erven In wacrdij: de Pais is milt, Dies verrijktzc kunst, en gilt. Neering, leggende op haer fterven, Springt ten bedde uit, en ontluikt Met dat zij den teervlam Tuikt. Bouw nu zolders boven zolders , Legh de kelders in tiras, Spaer noch kranen, noch windas. Legh verdronke weide in polders. Mael het Haerlemsch mcir tot lant, Nu de vette teerton brant. Zie al 't platte lant eens barnen Op de grens, en overal, Met een' galm en dorpgcfchal. Melker valt aen 'tboterkarnen, En oom buisman vacrt gerust Visfchen op zijn nabuur» kust. Laet den krijghsman dit benijden, En zijn hant llaen aen den ploegh, Zaien maeien, fpade en vroegh: Hollant fchept geen' lust in ftrijden. 't Oorlogh heeft te lang geduurt Dat al 't Kristendom bezuurt.  LIERDICHTE N. ó"5 Hollant voelt zijn' rugh verlichten Van het lastigh oorloghspak, Scheurt den fchultbrief met gemak, Daer zoo vele fteên voor zwichtten, En het (lijft met Aemftels raet Dus de zenuw van den Staet. Draegh ons Viertal op uw handen, 't Welk, als 't nutlte Vredelit, Op 't gekruiste kusfen zit, En 't gewelt fchutte op zijn tanden, Dat den Landpais (leuren quam, Eer zij Gode, en Amfterdam. BOUWZANG. foERBRANT PANKRAS, IjAKOB DE GRAEF, Aen JJ ]SYBRANT VALKONIER, JPETER SCHAEP, Der Burgemeesteren ZONEN en NEVEN, Eerde Grontfteenleggers van het Stadthuis t' Amfterdam, Onder het gezagh der felve HEEKEN, in 't yredejacrt den 28 van Wijnmaenï. I. ZANG. D e Vredevader Numa had Nu d' oorloghskerk van Remus ftadc Gefloten, en dat vier gedooft, Toen, met olijven om zijn hooft Bekranst, een teken van den Pais, Hij voornam 't heerlijk Raetspalais* E  15 fclÉRDICH.T KN, Het Kapitool, zoo hoogh en trots Tc bouwen op de dorre rots. De Koning klom op dit belluit [De Vreê zagh hem ten oogen uit] Den heuvel op, van 't Roomfche volk, Dat hem omfchaduwde als een wolk, Gevolght, en toegejuicht met lust Voor 't heil van d' ingohaclde rust. Ten lange leste hiel hij ftant, En leij met zijn gewijde hant Den gront van 't Raethuis bij den vliet, Die 't aertrijk dicht met zijn gebiet» t TEGENZANG. ^)ns Vredevaders alle vier, De raden van ons lantbcdier, Den Vrede hadden ingevoert, En 't bloetkrakeel den muil geftioert; Toen zij, gezeten op het kruis Van 't kuslèn, ftemden 't nieuw Stadthuis En zijnen uitgeftelden bouw Te vorderen, zoo kloek als trouw. Op zulk een rustigh raetflot quam Het vreedzaem Viertal naer den Dam. Zij brengen ter beftemde fleê Hun wakkre Zoons en Neven meê, Daar Aemfrefs Burgerij verlangt, 't Gekroonde wapen blinkt en hangt Op hunne borst, in gout gefneen. Zoo leit die Jeught den Eerden Steen Van 't Raethuis, dat met raet en daet Verdrekt een zenuw van den Staet.  I E R D I C H T E ff* 6/ I. TOEZANG» O p 't rijzen van de zonneltralen Des Vredes plagh van outs alon» De bouwkunst haren aêm te halen. Te bouwen wat door ouderdom Cewelt of noot verviel en ftorte. De Pais ontfluit haer fchatkist niet Op datze onnoozelen verkorte, Eh groeie in 's nagebüurs verdriet; Zij weetje nutter te belteden. Dan om den ftroopenden foldaet Te mesten, en geweer te fmedcli Tot tijtverdrijf van blinden Haet, Die hof en huizen leit in kolen: Zij iticht doorluchte Kapitelen. ^\.thenc en Rome dragen beij Een zonderlinge lievereij Van kunlten, elk in zijn gewest. De Bouwkunst voeght Athene best. En andre wetenfehappen meer; Het ftrijtbre Rome voeght een fpeer En fchilt, gelijk een krijghsheldhr, Op datze 't aertrijk overwinn', En met den Durgemeestersrok Dan alles wat zij overtrok Met vliegende Arenden, haer Ooön, Berechte, en onder haer gcboön Doe zwichten d' overheerde liên, Die 't aertsgebiet naer d* oógen zien, II. Z A N G» E a  LIERDICHTEN. Dus zijnze beide in lof zoo rijk, Elkahdre in zegen ongelijk, Het zij bij nootlot, of geval; Want een bezit liet zelden al. II. TEGENZANG. 3Vj[aer Amfterdam, zoo zwaer met gout Gèlcroont en uit Godts fchoot bedouwt 1\let zegen, voert liaer oorloglisvlagh Tot in den ondergaenden dagh, Van 't blozende Oosten, en beklimt, Van daer de fteile Noortbeer grimt, De zuidas met haer ftoute kiel. Zij mint den Vrijdom als haer ziel, En na dien dierbevochten fchat Zoo kroontze 't merkvelt van de ftadt, Den Visfchersdam, met een gebouw Waer voor d' Athcner ftrijken zou, En ftom ftaen met zijn open mont; Hoe wel hij zich den bouw verftont: Hij zou gerief en majesteit En tijtverdurende ceuwigheit Verknocht zien in een Hooftgefticht, De glori van mijn bouwgedicht. II. TOEZANG. (jeen droevigh voorfpook kan men ramen Uit uwen grontbouw; Pankras, Graef, En Valkonier, en Schaep, uw Namen, In witten marmer net en braef Gehouwen, houden hunnen luider, En flonkren in den zwarten nacht, (T3  IIERDICHTEN. 6 LIERDICHTEN. Dat gij de kroon der flammen fpant, Braveer den blixem, en den donder: Gj wort gchanthaeft tot een wonder: Sta vast, en hou gedurig ftant.  LIERDICHTE tf, '7 J. V. VONDELS LIERDICHTEN. HET TWEEDE BOEK. OP DEN A F S T A N T DER KROON E, EN HET REIZEN VAN KONINGINNE CHRISTIN E. Virtus, recludens immeritis mori Ccelum, negatd tentat iter yid. "^Wat Noortftar gunt ons nu haer licht, En voert, in voorhooft en gezicht. Een* glans van wijze majesteit, Genade en goedertierenheit, En ftralen van dooiiuchtigheên, Het wierook waerdigh? al verfcbeen De Deught, uit haeren hoogen troon, Zoo fier en onbefproken fchoon Als d' allereêlfte pen haer oit Heeft afgetekent, en voltoit; Zij zoude, in wezen nochte fchijn, Niet aengenaemer koiinen zijn  7.S LIERDICHTEN. Dan deze, die alle oogen trekt, En heimelijk de lianen wekt, Om aen te bidden, op dit feest, Een Godtlieit, die des menfchen geest In haer bejegent, en verrukt. Terwijl elk nedervalt, en bukt, Door overtuighden plicht, en zucht, Verneemt men, uit d' oinfchcene lucht, Een acnfpraek, die ons, onbewust Van dees gehcimnis, ftelt gerust: Wat fpekge? twijfelt langer niet: Het is CHRISTINE, die gij ziet, De glori van Gustavus Rijk, Die hondert duizent te gelijk, Uit liefde tot den Duitfchen pais, Ontwapent heeft, in haer palais; Zoo veel kortouwen met een woort De kopre keelen toegefinoort; Ontelbre zwaerden in de fchee Gebonden door den bant van vree. Dit is de trotfe, die, vol mocdt, Het recht der kroonen, dat geen bloet Noch maegtifchap kent, noch zielen fpacrt, Durf afftaen, rustigh'en bedaert, In 't allerbloeicnst van haer tijt, Den ftoel der Wijsheit toegewijt. Is 't wonder dat dees trotfe daet De Vorften voor het voorhooft flaet, En al wat Kroon en Scepter voert Verbaesüieit aenjaeght, en beroert? Dat gansch Europa ftaet verbluft? Geen aerdtsch geen fterfelijk vernuft Begrijpt dees wortdren, maer een ziel Als zij, die 's hemels heirbaen hiel,  ï. I Ë. R H, I C H T E W. J-J Van kreits in krcits, daer in 't verrchbt De weereltkloot in eenen Niet Verdwijnt, en 'c hemelscli hof vergroot, Het welk met zijnen open fchoot Haer wenscht t' ontfangen op Godts troon.' Daer is der Wijzen Rijk, cn Kroon, MDCLIV. T R I O M F E Over de geboorte van den doorluditigfen Ptince, PHILIPPUS PROSPER ANDREAS, FRINCE VAN SPANJE, AEN D. ESTEVAN DE GAMARRA, Gezant bij de Hooge Mogende Hecren Staeten &C Jam nova progenies ccelo dhnittitur alto. IBlijfcbap, dael, met rijken zegen, In een* gouden zilvren regen Van Klippen, onder 't volk, Uit den troon van eene wolk. Laet de blixem en de donder Van kortouwen blij van onder U gemoeten, waer gij daelt, En de weerelt overflraelt. Laet de koopre klokken brommen. Laet kornet, trompet, en trommen. En muzijk met vrijen zwier, Onder 't heerlijk vreughdevier  80 LIEliDlérfTEN. En het juichen, u bejegenen, Die liet groote Kint koint zegenen, Dat, in 't vaderlijk palais Nu geboren, heil en pais Allen Cliristenfchen gewesten, Van het oosten in het westen, Met zijn' gulden naem belooft. Grootvaêr Karei fteekt zijn hooft Uit den hemel, ziet'beneden, Om de Nederlantfche ftcden Heil te wensfehen met dien Zoon, Vijfde parel aen de kroon Van zijn PHLIPPEN, en hun naemen. Neef en Grootvaêr ftemmen t' zamen, Na eene andcrhalleve eeuw, In dien bijnaem: en de Leeuw Van ons Hollant neemt behaegen Ecnen waterfprong te waegen Neffens' PROSPERS groote vlagh, Die het Hollantfclie gezagh Door de zenuw van de fehijven En het gouden vlies wil Pcijven, Dat geen Zeedrack durf beflacn, Op den vrijen Oceacn, Ons, gefteikt met PHLIPPUS Rijken, Vlagh en zeil te heetcn fhïjken, Daer de Zeeleeuw omgeroert 't Indisch gout ter beurze invoert. PRO SPER noodight onze fchepen ," Ongehindcrt, onbenepen. Met den omloop van de zon, Op het fpoor van Salomon, In te haelen d' ingewanden En den oogst van alle landen,  t,T ER D ICHTEN, S> Dat de Nijdt, van fpijt geperst, Galbraekt, en van afgunst berst. Op bet rijzen van dees Starre Viert de dappere GA MAR. RE, Zoo getrouw aen PHLIPPUS kroon, Dat bij rustigb zijnen zoon Offerde, tot 's Konings beste, Voor de Valencijnfche veste Met onfterffelijken lof. Zou bij, als zijn meesters hof JDoor de hoop van Kareis neven Dus geftut wort en gedreven, Nu niet vieren, meer dan oit? Neen, zijn ijver ruste noit In zijn Konings vreught te deelen.' Volght hem dan met blijde keelen, Zanggodinnen, om de bron Van den Duitfchen Helikon, Zingt om flrijt met negen kooren PHLIPS de VIJFDE is nu geboren," BLIJDE AENKOMSTE t' AMSTERDAM VAN ZIJNE EXELENTIE D. ESTE VAN DE GAMARRA, Ridder van Sint Jakobs Orden enz. Gezant van zijne Katholijke Majesteit, bij de Hooge Mogende Staten der der vereenigde landen. OS HUMEROSHUE DEO SIM1LIS. ZANG. w W ie rijst zoo heerlijk op van verre, En voert den glans der Avontfterrs F  W LIERDI CHTEN, In 't helder voorhoof:: daer men niet Dan vrede en vreugt uitftraelen ziet; Terwijl de Goden van ons ftroomen Verlangen te vcrwelleliomen Met hun eerbiedigh aengczicht De Majesteit van 't naekend licht Dat hun verfcliijnt met zijne klacrheir Na 'et overdrijven van de naerheit En donkren nevel van 't gefchil ? Wat Godtheit of dit wezen wil, Die nederdaelt, als uit de wolken, Genegen Zeven vrije volken In hun doorluchtfte Stadt, dien ftoel Der goude Vrijheit, door 't gewoel Der ftraeten, onder 't blij bejegenen En minzaem groeten, milt te zegenen Met haere tegenwoordigieit, Waerop men jaeren heeft gebeit? Aij melt ons dit door tael of teken, Zoo woit de wierookgeur ontfteeken. TEGENZANG. liet is GAMARRA zelf, de raont Des Konings, die het vreverbont Der tien en zeven Nederlanden Met zijne pcnne en eige handen Bezegelde, en, van oorlogh wars, Ten leste d'ijfre poort van Mars Hiet fluiten met metaele boomen, Tot rust van lant en zee en ftroomen. Het is de vreedzaeme Afgezant Des Konings, die, van ftrant tot ftrant, Zijn heerfchappij in top ziet wasfen, En met zijne armen beide d' asfen  LIER.DICHI'tttt, %g Der Christc weerelt ommevat, En al den Pereacnfchen fcbat, Den zilverbergh, en goude vlieten Met heele vlootcn vvensclit te gieten In Hollants fclioot, daer Amfterdam Tot aen de ftarren fteigren quam Met Cezars kroon, wacrin zijn vonken Van gout en diamanten blonken, En eeuwigh blinken, tot een pracht, Een merk van 't Keizerlijk genacht. SLOTSANG. Zijt wellekoom: rij in, en nader, O estevan, gij vredevader, \ En vredevoeder, vredetong. Rij in, onthaelt van out en jong, En alle kunne, en arme en rijke. Dat al het Y zijn vlaggen ftrijke, Ter eere van uw Meesters Kroon. Dees Stadt was al van outs gewoon Zijn Grootvaêrs in haer' fchoot t* ontfangen. De Vijfde Kareis beclt, gehangen Op 't Raethuis, tuight noch van dien lijt En dagh, zijn Majesteit gewijt, Daer 's volks gejuich vermenighvuldight. Zijn nazaet, vrolijk ingehuldight, Als telgh van dezen hoogen ftruik, Wert hier van Burgermeester Buik Ook d' eedt, ten fteun van 't Recht der vroomen. Uit last der Vroetfchappe afgenomen. Nu hoopen wij, verknocht door vre, Met uwe Monarchy de Zee Van roof te fchuimen, en te vaegen. Zoo laet ons welkomfte u behagen. wdclvii. F a  $£ Ï-IER.BICHTEH. Op het kroonen van 'den Roomfchen Koning en Keizir LEOPOLDUS, Lustigh rnstigh ommcgaen, Nu 'sRijks Engel, die beleier Van het Keurrecht, heeft geftacn In den raet der Keureheercn, Om den zoon van Ferdinand Met den Roomfchen fcepter t' eeren, En met heiligh diamant Gout en ftcenen t' overftraelcn. Wierookt nu de jonge zon, Die, uit d' Oostemijkfchc paelenj Endelijk den nacht verwon, Die Europe fcheen te dreigen, Toen haer d' oude zon ontzonk. En het hooft begon te neigen, Tot verdriet van out en jongk. Ziet dees zon de Main Befchijnen, En vergulden ftadt, en lant. Rook en fmook van twist verdwijnen, Damp en mist van misverftant. Nu verltroien Turk, en Tarter, Elk huns weegs, en om een' hoek, En wat gruwzaemer en zwarter Duitschlant dreighde met een' vloek.' LEOPOLDUS eert zijn rijken Met Augustus majesteit, ALTIJT VERMEERDER DES RIJCKS. AUREA CONDET S/ECU LA. T jnpr den T'ijnfchcn berl emeiei  Sierdichte pt. t% Die geen' voörzaet zal bezwijken, Noch in raoadt, noch wijs beleit. Out Bijzansfen ftaet verfchrokken, En de Donau fteckt verheught Zijn trompetten, luit de klokken. Al dc Rijnftroom juicht van vreughti Men verwacht aen alle zijden Vrede en vollen overvloet, Vrolijke eeuwen, goude tijden. Hoop van Ferdinandus bloet En den itam, die trots, als eiken, Opgedraegen aen Jupijn, Schier vier eeuwen kan bereiken, Laet den uitgang van den Rijn Ook gevoelen uwen zegen, En den trouwen Batavier, Op de gnnst van uwen degen, Rustiger zijn zeebanier En de vlagh te water voeren, Daer men andre ftarren meet, Tegens onze marmervloercn Met den hoofde neêrwaert treet, Of den wecreltkloot ter zijden Steil of rechter ommegaet, En ons kielen *t water fnijden Op 't kompas, tot op een' draet, Onder beij de rijzende asfen, Of in 't midden, daerze recht In de dijningen zich wasfen, Die dan holler gaen, dan flecht. Lust het Cezar Barbarijen, Out .Karthage, op 'sGrootvaêrs ipoor, Met een krijghsvloot te beftrijen, En den Mauritaenfchen Moor j E 3  Sö LIERD ICHTEN, Hollant lieeft een vloot ten besten Voor de maght van Oostenrijk, Om die roovers in hun nesten Op te komen, tot een wijk Der geboeide Cbriste (laven, Jpie, geil ren van verdriet, Hem verwachten, die de haven Met ons zcekortouw befehiet^ Eenen helt, die, opgewasfeït Tegens orgetoomt gcwelt, Met ons hulken en pinasfen Tunis eens de zeewet fielt, En die met hun aengefpanncn 's Handels loop en maetfehappij Steuren, recht als zeetijrannen, Noit verzact van ftrooperij. Laet dtn leeuw der Batavieren En den Roomfchen adelaer Onder eenc vlagge zwieren, En de woestheit voor dit paer Zwichten, en alle oorclogen Zwijgen onder hunne tucht, En geharrenast vermogen, In een zegenrijker lucht. Earel groet den triomfeerder, Zjncn neef, uit eene wo!kr Wenscht hem dat hij 't rijk vermeerder, Als een' zegenacr van 't volk, En den knoop der Nederlanden Ongefchent houdc, en behofi Voor onduitsch gebit en tanden, Tot den lesten idem toe. Op dien wensch uit 's hemels transfer» Geeft de Keizerlijke kroon  ÏIERDICHTÏN, %f Op zijn hooft nu fchooner glansièn, En de Duitfchen voor zijn' troon Roepen, van om hoogh gedreven: Lang moet LEOPOLDUS leven, MDCIVIII. OPGANG VAN KAREL STUART DEN. TWEEDEN ■Koning van Groot Britanje, Frankrijk en Want. IN MELIUS REFERET. D e nachtegael heft fchooner aen te zingen. Nu STUART rijst veel fchooner uit den nacht Van misverftant; en allerhande dingen Zijn verwe geeft met grooter glans en kracht. Hij voert, als "t licht, den dagh aen met vier pierden En (traclcn van vier kroonen om zijn hooft, Die van den glans der oudrcn niet veraerden, Een' glans, die 't licht der Koningen verdooft; Een' glans, wien d' eeu des grooten Alexanders Magh heugen, en ontluilfert ftam bij ftam, Die, brommende op den fchilt vr.n jonger ftanders, Zijn oiriprong uit het bloet der Gotten nam. Wat zegge ik? liet dees zon in 't ondcrdaelen, Toen zij het paert des avonts dreef te wed, In 't water niet veel luifters van haer ftraelen, Terwijlze fliep in Thetus fchoot en bedt? Neen zeker, toen zij fiaeu fcheen, en bezweken Op onze kim, leij zij haer licht niet af. V 4  Ï8 LIERDICHTE I». Zij daelde om eens veel fterker aen te breekcn, Al fchreide Arkadje, als ofze zonk in 't graf. Nu vliên verbaasde en ijdcle geruchten, Harpij eh Sfinx, gebroetfjls van den nacht. Be ze. est, zee- en lantgedroghten vlughten. Het oproer van de hel verloopt zijn wacht. Wie jaeghtze dus, \m fehrik en angst bezeten? Wat vrcczcize , dewijl haer niemant jacsht? Geen vluchteling ontvlught het boos geweeten, Ben gier, den worm, die 't hart verpikt, en knaeght. Voor 's Konings komfte en wagen zweeft Genade, Rechtvaerdighcit, en Liefde, en Burgerpais, Vïer engelen in zuiveren gewade, Zoo lang verwacht in 't Engelfche palais. Hoe riekt die lucht van leliën, en rozen, De bloemen van 't gchciüghde geflaght, Ten rijxtroon van den hemel uitgekozen, Gezalft, gekroont, gehanthaeft in zijn kracht I Het Parlement komt eerst den Koning ecren, 't Gekroonde hooft, waer van hunne eer begint. Britanje, als 't plagh, begint te triomfeeien. d' Eenhoren bruischt door 't zeegroen heen voor wint.. Nu groeien Y, en Teems, dees ftadt, en Londen. Godts zegen, als een horen, rijk van vrucht, Stort in den fchoot der fteên, door trou verbonden, Verba it waer voor de vloek der wclvaert vlught. De bloetb.mt van Oranje en Groot Britanje Geeft hoope, dat der bontgenooten bant Bevestight, elk van beide, cp zijn kampanje, Breveeren zal wat zich hier tegens kant. Het Baltisch meer komt blij de Teems begroeten, Zijn nseste bloet, nu Londen, 's Konings hof, En gansch Europe, aen 't outcr van zijn voeten, Hem wierooken met geur van zege eu lof.  t I E JA D I C H ï E ft. 89 Wat vreest de ftocl des Konings, Koppenhaegen De keten, om den hals der dootfche Sont, Nu Batavier en Brit de Eeltftrant vaegcn, En fpieeken met kortouwen uit den mont? De Wijsfel op dees faem komt nederbruisren In Danrzis fchoot met kaenen, zonder tal. De paertshocf, die den oogst vertradt in Pruisfen, Verlact de fteên en ftroomen overal. Bijzansfe, dat de rijxgrens van Europe , En Malte, en Kretc, eer trots op honden fteên, Den doot zwoer-, zit verfteeken van zijn hoope, Nu Groot Britanje al 't aerdtrijk dunkt te kleen. De tulbant vreest het rijk, dat eer zijn paerden Dorst drenken langs den Nijl, eu 't roodc meer, Den opgang gaf aen Konftantijns ftandaerden, En 't heiligh graf befchermde tot Godts eer. Zoo KAR EL eens de kruisftandaerden plante, Daer Godt en mensch zijn leste voetftap zet, Of voor Kartage een flagh floegh van Lepante, lk volghde op zee zijn grootvaêïs zeetrompet. Dan fchiep ik lust hem in zijn ballingfchappen, Op Maroos draf, te volgen, en een werk Te tekenen, op 't voorbeclt van zijn ftappea Dat d' eeuwen en den afgront valt te fterk. Gij zoudt hem zien in 't harrenas Veriaeten, Met kanabijns , voor 't recht van d' outfte kroon, Vier geven op meineedigc foldaetcn, En blixemen door levenden en doón. Gij zoudt hem zien , begrimt van 's doots grimmasfen, Na d' overdrift der wolken, droef en naer, Verrijzen uit zijn vaders heilige asfen, Geoifert in den gloet op 't hofaltaer. Gij zoudt hem zien uit eenen boom herboren, Op 's vaders troon, al 't rijk voorzien van graen; F 5  9° *I*K.DICKTEN. En 't hongrigh volk, gefpijst met weeligb korenUit zijnen fciiooc, den hoilen buik verzaên. Na 'et misfen van zijn kroone en vaders leven, En wat zijn recht ontweldight wert zoo ftraf, Behielt de helt, dat hij 't hun kan vergeven, Om Godt, die al zün ftnaet aen 't kruis vergaf. Zoo fchijnt de Mnij van vrcught te quinkelceren, Nu Vlooswijk, Graef, Outshoreu, Macrfeveen De Majesteit des grootcn Konings eeren, Die niet zijn' glans het vrije lant befcheen. m d c ï. x. BEURTGEZANG, Op de kortte van den doorluchtigjlen vorst en heere KOSMO DE MEDICES, trince van toskanen. A MA O'NO DE MIS SU M NOMEN. ■ Amficrdam. Italiaen. A.Wat glori komt mijn hooft befchijnen, In 't hartje van den wintertijt? I. De morgenihir der Florentijnen, Een eeuwige eer, uw kroon benijt. A. Wat tclgh is 't? uit wiens ftam gefproten? Spreek duitlijk Duitsch. Hoe luit die naem? I. De jonge kosmo van den grooten, De weerelt kenbaer door zijn faem. A. Een godtheit daelt, als uit de wolken, Om laegh in 't vrije Nedeiiant: I'. Ontliaelt van zeven vrije volken, Daer gij alleen de zcekroon fpant.  LIERDICHTEN. ?t A. Zoo zagh voorheen de groote moeder Der Koningen mijn groote ftadt; I. De moeder van der Franfchen hoeder,- Geheiiight door het lelibladt. A. Zij gaf Gaston, zijn broeder, *t leven, Nu fchoonvaêr der Tuskaenfcne fprait; I. En eert u noch in haere neven. Gij zeilt hun havens in en uit. A. Fernandus zagh mijn bloetvlagh praclen, Toen 't Britsch kafte-i ten hemel voer; I. Dat uwen waterleeu van galen Den doot in 's Hcrtoghs haven zwoer. A. De zoon kan hier het graf acnfchouwen , *t Welks 's helts gebeente en naem bewaert; I. En daeden , op den zerk gehouwen. Zoo blijft de deught alom vermaert. A. Dees Prins ziet hier mijn fchiltkroon pronken, Ten prijs van zijn voorvaeders ftam: I. Een Keizers gifte u trouw gefchonken. Zoo blinkt Fiorenze t' Amfterdam. A. Mijn Kapitool, bij zijn gebouwen Geleken, zal te dover ftaen. ï. Ik zweer *t gezicht wil hem noit trouwen. Het wijkt Sint Mark, noch Vatikaen. A. Maer d' Arno fchenkt gezonder luchten En ooft dan d' Acmftel hem kan biên. I. Uw mastbosch draeght cok goude vruchten, Een bosch, van Princcn waert bezien. A. Prins kosmo dreight den Turkfchen roover Te ketenen op Tunis ftrant. I. Scheept Putten met uw krijghsvloot over, Zoo wort die zeepest uitgebrant. A. Dan keerenze met Christe-flaven, En Smijrne ziet den handel vrij;  Sf* tlERDICHTEI», I. En d' Aemdelhcer ontbaelt zijn braven Met zeekortouwen langs het Y. A. Dan b;ult de zeelceu van Vencdigh, En Kandië fchepu verilhen moedt: 1. Hij wet zijn klaeuwen eens zoo fneedigh, En Vüla dempt cl 't helsch gebroet. A. Dan krijght Europe een nieu geftalte, En 't kruis braveeit den Turkfche tnaen. I. Cansch Barbarije fehrikt voor Mal te, Dat Afiü en haer maght houdt ftaen. A. Gecne afgunst groeij' noch rijze tusfelien Den Hcrtogh, en 'slants vrijen ftaet. I. De Batavier omhelf' Hctrusfchen, Zoo lang de zon te water gaet. MI) C L X V 11. TER BLIJDE MAELTIJT Viot den doorluchtlgjlen Verst en Heere MAXI MI LI AEN IIENRIK, Keurvorst te Kolen, Uertogh in Baiere,Prince te luijk,$c. DEUS NOBIS H.EC OT1A FECIT. Nu de pais door Christenlant dracft, En alle ongelijk bedecht, Komt de Vorst, die Cezar hsrifhaeft Bij het out en wettigh recht, "t Vrije Nederlant bcdraelen Met zijn gundigh aengezicht. Zulk een eer befchijnt ons paelen, En vereischt zoo trots een dicht Als oit Flaccus kon bereiken, Op Augustus Blijden dajh ;  ♦ i ï i • i c ï i i rj 55 Tot een dankbaer oflerteiken, Tocgewijt aen 't wijs gczagli Van -Jen Keurvorst, rijk van zegen, Die, uit zijnen lioogen troon, Zeewaert aen komt ncêi-gcftegcn, En met Keur- en mijterkroon * Oude fcliikkroon ons gefehonken . Van den Keizer zijn' genan , Overftraelen en ontvonken, Scliooner dan men wenfehen kan. Op 't verzaemen van twee buuren, Aemdclftadt en Agrippijn, Rijst de nieuwe bou der muuren. En die halve maenefebijn Komt in 't Y, dat zeilrijk water, Zich te fpieglen met meer glans, En men hoort een blij gefchater. Over torenfpits en trans, Zich verheden, nu de Heeren, Op het Hollantsch Kapitool, Met een Keurhooft triomfeeren, Op fchalmeij, en feestviool, En muzijkfpel van musketten Der verheughde burgerij. Zulk een blijfchap kent geen wette». Laet den berkemcier vrij Ommegaen: de Rijnfche vaten Rollen Kolen recht voorbij Naer de daetdar van de Stacten, In den kelder van het Y. Wenscht vrij, en de hemel geve Dat nu MAXIMILIAEN Langer dan zijn voorzaet leve, En de vrientfehap vol magh ftaen,  94 LIERDICHTEN. Die zoo langh, voor zestien eeuwen,' Van Vcspafianus tijt, Met de Batavierfche leeuwen Acnving, in den burgerftrijt, Tusfclien Burgerhart ontftceken, En 't Romainfche krijghsgcwelt; Eer de twecdraght vergeleken, Rome Batoos erven telt Onder 'sTijbers bontgenooten, En gebroeders, trou van aert, Daer de bontkroon wert gefloten Onder ftandert fchilt en zwaert. Kranst kristal met groene kransfen: Vlecht uw haer met wijngertloof: Leopoldus temt Bijzansfen, Noit verzaet van bloet en roof. En de kruisbanier te tergen. Vrede bloeit van kust tot kust, En luikt op uit Zevenbergen. Tityrus bedankt August, In de fchaduw van zijn beuken, En het voorhooft, lang verneért, Weet van rimpelen noch kreuken, Nu het vee de klaver fchcert; Nu de melkbron in de weide Uit de kocienader fpringht, Daer hij, onder Godts geleide, Van zijn Amaryllis zingt, En van verr' de witte doeken Uit ziet fpannen op de reê, Om meer weerelden te zoeken Door de rijke en ope zee, Met de vrachten en de pakken, Die om laegh van Rijn en Maes,  ÜIÏROICHTEM. 'sBisfchops ftiioomcn, nederzakken Naer 't gewest vol room en kaes Drinkt op 't rijzen van ons veste. Geeft uw hart den Vorst ten beste. M D C L X 11. KRISTLIEFDE. EICHTÏfr» Een oefentuigh, daer 't oogh op vhl. Natuur gaf elk zijn deel. Men greep, als in een ooiloghsbuit, Dees fncl, en die bedaert, Een' ring, een pen, een vijl, een luit, Een boek, een beelt, een zwaert: En op het geen een ieder greep, Gedreven van zijn lot, De kiezer dan zijn zinnen (leep, Gelijk een ampt, van Godt En vrouw Natuur, hem opgeleit. Wie hier aen twijfel (laet, Die haele op Jaüatra befcheit Bij u, den Eerften Raet Van ons Oostindiaensch gebiet, En fcheppe een blijk uit u, Die ruim moest weiden, anders niet, Van enge paelcn fchuw. Dies viel ons ruim en nieuw Stadthuii Uw' ruimen geest te kleen, Het zitten op ons wapenkruis U ongemaklijk fcheen. Dat dreef u naer het zeegevecht; Een zorgelijke kans, Daer 't Britsch en Hollantsch waterrecht Elkandere om den krans In 't zeeperk (loegen, en de brant Den Oceaen ontllak, De lontftok, in uw rechte hant, Kartouwen, krak op krak, Aen 't baeren holp, en ftael en fchroot En ketens van metael Ten beste gaf aen 's vijants vloot, En zijnen Arairael.  tlERDICHTEW. idt Gij (trek te, in 't midden van 't gefchreeu, Van brant en gloet en vloet, Een klaeu aen Hollants waterleeuw s Geverft in Engelsen bloet. Nu dreef de zelve waterzucht U naer d' opgaende zon, Ter weerelt uitj in ruimer lucht, Zoo wijt men zeilen kon. De hoop van Ridder Maerfeveen En onzen Vrijheer Graef Verzekert ons, dat gij *t Gemeen Zult voorflaen, ruim zoo braef Als oit een Amfberdammer zoon Zich in het Oosten droegh. De Deught bcg.crt geen rijker kroon: Deze is haer eer genoegh. UDCLVi OP HET TRIOMFEERENDE VIERWERK AEN DEN E. HEER WILLEM H A E G H, Sckretaris yan Kleef. Het rouwtme nu niet dat ik leef: De pen van 't vorilelijke Kleef Quam heden naer den Amftcl fireven Mij d' eer van haere groete geven, En juist toen zelf de Keurvorftin Aenfehoude met een' blijden zin Hoe fchoon de Keurkroon blonk hij duitter Het eenen hcerclijker luifter G 3  102 IV 1 E R D I C H T E ■ N» Dan oit bij daegh; en hoe in 't vele Der lucht ORANJE wien gcfpelt Uit letteren van vier en vlammen, Ter ccre der Nasfaulche itammen. Men zagh, in "t fchijnen van de maen, Het vierwerk, als een wonder, aen, De Hanen aen den hemel prenten, Erfvijanden > bij regimenten, Het vierrt en water, vocht en brant, In 't harnas tegens een gekant, Elkandre, en de maen beftookenj De vlammeduikers opgedoken Opborlcn uit den diepen gront, En elk een* Etna uit den mont, Weerlichten, Llixems, donders bracken. Men zach 'er duizent roode draeken Hun vier uitfpouwen op den plas. En brjzelen, zoo bros, als glas, Gefprongen over wal en grachten, Door honden lebuiten, honden jachten. Wat docht u, wcüekomc HAEGH? Was zulk een vrolijke avontvlacgh Niet waert een* dagh hier aen te hangen, Om zulk een eertriomf t' ontfangen Met uwen MAURITS, levens waert, Die zoo veele aders heeft vergaert, Een Hengltcbron te Kleef laet fpringen, Op wiens gcruiseh de Duitfchen zingen. Zoo trots als Grieken oit voorheen Op zijn gedroomde Hippokrcen? Hij vont dat eeuwige bewegen. Nu juicht uw hof op Nasfauws zegen, MDCL1X,  11E71DICHTÏK. ICC3 OP DE MARMERE PALLAS Fan den doprluchlighftcn Vorst en Heers JOAN MAURITIUS, Prince van Nasfau enz. Stadthouder te Kleef enz. Armipotens iclli profes, Tritonia virgo. Wijsheit, trots op haer rcchtvacrdigh wapen, Niet uit het brein geklonken van Jupyn, Waer uit het hooft van Fi lias Qucllyn, Vertoont zich hier door geest en kunst herfebapen. Zij hoeft gcenfins te zwichten voor aelouwen, Schoon Grieken roemt op zijn beelthotiwers hant, En eeuwen lang de kroon der godtheen fpatn, Uit marmerfteen, de Nijt ten trots, gehouwen. De knullen ilaen aen eeu noch tijt gebonden. Vernuften gacn en komen op hunn* tijt. Het voor of na brengt lof aen, noch verwijt. De jongde vint wel dat geene outden vonden. Natuur bedelt alle eeuwen elk haer voorbeelt. Vernuft bootfeert haer hant en omtrek na. Men fcliat de kunst, die hangt aen vroegh nccb fpa. Het werkfluk wort naer 't wezen zelf geoordeclr. Der beelden vondt is ouder dan de Grieken; Al wort de Griek onfterfelijk geachr, Naerdien hij 't beelt in top van eere bragt, Gelijk de Faem dit omvoert met haer wieken. Men gunn* deze eer aen Pallasdadt Athencn, Die zoo veel Goön en helden beeft gebaert, Welx overfchot noch heiligh, noch bewaert, Schoon 't misgebruik der beelden is verdweeaea» Maer Pallasftadt gehenge dat wij mede G 4  ICf LIERDICHTE». Braveeren met dit wonder heilighdom. Het wezen fpreekt, al ftaen de lippen (tom. Al zwijght de mont, zij leert met hacre zede. MAURITIUS, noit vast aen *t juk der vrouwen, Wert noch belust in zijnen ouden dagb, Zoo dra de hek de wijze Pallas zagh, Haer rechte hant uit rechte min te trouwen. Ons raethuis helpt dit huwelik voltrekken, En voert den Vorst de helden wijsheit t'huis, Met Aemftels fchilt, het heerlijk wapen kruis, Om tot cieraet van 's Vorlten bron te (Vrekken: Daer buiten Kleef hij zoo veel levende aderen Ten bergh uit lokt, het eeuwigh leven teelt, En onder aen de voeten van het heelt De fprongen in een' boezem rijk vergaderen. Kareis zal op zich zeiven hier verlieven, Befpiegelen den fchoonen wederfchijn, Verfcheenen in het fpiegelkiistalijn. De bron zal hem met waterltraelen grieven. Nu tóstme naer geen Hengftcbron te rennen, Daer Helikon de Griekfche dichters drenkt, Nu Mauritsbron mij zulk een' toevloet fchenkt, Wacrna de zwaen komt dreven met haer pennen. De vier dolfijns omfimgen 't zuiver water, Eu loozeu 't weêr ter keele fchuimende uit. Ik (lel hier op de fnaren van mijn luit, En huw mijn' toon aen 't liefelijk geklater. De weérgalm fchept vermaek mij na te bacuwen, Daer ik den lof van grooten M AURITS (peel. Dan volght een reij van galmen mijne keel, Die in het oor allengs allengs verflaeuwen. Laet elk dien bergh voortaen den Zangbergh noemen, Daer Pallas niet bij wijlen zich vertoont, Matr eeuwigh bij de Kunstgodinnen woont,  DIERDICHTEN, IOJ In eene Iuclit, vol geurs van krui: en bloemen» Apollo, die zijn hair vlecht met laurieren, Wil hier den dans beleiden van zijn koor, En dansfen zelf de zanggodesfen voor, Belust met haer het brongetij te vieren. De Keurvorst komt, vermoeit van oorelogen, Kier rusten in een' aengenamen pais, En bij dees fpring vergeeten 't keurpallais, Het hofgewelf, ten hemel opgetogen. Ulysfes list, noch Diomedes wapen, Die 't heilighdom van Troje randen aen, Ontzien hun hant aen dees Godin te flaen, Zoo braef is haer een godtheit ingefchapen. Dat FREDERIKen zijn Stadthouder leven, En groeien in naemhaftigheit en eer, Zoo lang dees macght de wacht houdt met haer fpeer, En langer dan haer bron zal water geven. m u c l x. DE DRUKKUNST aen den heer B ALTHAS AR MOE RE NTORF, J)oorluchte en wijze Balthazar, Die, als een blijde morgenftar, De werelt toelicht door den Druk, En haer geheughnis met een kruk Van zwarten flut, op witte bladen, En vrolijk zit met Druk beladen; lk zing den Drukzangk, op uw' naeaj Zoo wijt gezongen, als de Faem Uw' uitgebreide lof trompet; Daer 't licht, uit zijn welriekend bedc^ 0 5  106 lIERDICHTSJfc Bedraelt den kruit-oegbst der Chinezen, Die uw geleerde boeten lezen. Zoo nutte en onvergcltbrc Kunst Verdient met recht der volken gunst, Al is het geen twee ecuwen out, Dat Hacrleui, in zijn gecstgroen Hout, Gehgh van zulk een uitverkoren, Uit ïijne. beukefchors geboren: Dat Laurens Koster fdien ik hier Nu niet inet üelfisch lauwcrier Waer met zijn eigen beukloof krans) In Ilollaut oplook net dien glans, En d' cerftc bockftaef fneet uit boomen, Die voor geen heilige eiken fchroomen. Al roemt zich Mcntz van zulk een vok; De Kcurftadt kloppe op haer mont, Als Ilaerlcm fpreekt: de fiere Rijn Geef d' ccre aen 't Sparen, met dien fchijn Van Recht, en zwijgh van Vuist, den zetter, En Gutenbcrghs geroofde letter. Hier geit befchcit, van hant tot hant, Van ftam tot ftam ons ingeplant: Wij ftutten hier den Drukroem mcê, Ten roem der vvijiberoemde ftfiê, En h.-.cr vernuft, wei waert te wijen Ten Heiiiyh aller drukkerijen. O Kunst! ick draef hier hoogh, en ren Op uw gerief. De moede pen Bedankte u, toen gij quaemt in 't licht, Die den Parnas zoo dier verplicht. O móeder van owretbre kindren I Wie kan uw vruchtbaerheit behindren? Wie trekt dees Kunst haer flaghveir uit, Van plaets noch tijt noch nijt gefluit?  LIERDICHTEN. I07 Wie keert haer fnelheit in de vlught, Op zee, cn (toom, en door de lucht? Wat lcuervijant fchut dat zwieren Der alouizwevetide pappieren? Dit ijzer koper tin en loot Der lcttertonge is voor geen Doo: Noch eenigh element vervaert. De boekfprack zelf geen' afgront (paert, Waerze ombewimpelt looft of lastert De deught, en wat van deught- verbastert. *k Vcrworp al wat naer boosheit ruik, Doch niet de Kunst, om 't fnoot miibruik; Haer andre zustren ook gemeen. Men moetze Godt ten dienst betteên, Den mensch tot nut, tot niéraants hinder: Dit was het ooghmerk van haer* Vinder. Aldus hanteert haer Moerentotf, Op wien zijn vaders erfdeught (torf. Hij groeit, terwijl een ander, treurt, In Druk, daer hij ten hemel beurt Zijn hooft, zoo drukrijk als zijn vaders, En zoo vermaert, gelijk hun bladers. Hem volght Araber, en Chaldeeu, En Sijrisch ridder, en Hebreeu, En Giickfche voetknecht, en Latijn, En die nu lang verbastert zijn, Ook heel Germanje, en wat rechtfehapen Eekent wort door zijn eigen wapen. Hij ftelt, in 't velt der drukkerij, Zijn drukheir blank, van rij tot rij. Hij treet gelijk een Veltheer, daer ln 't midden van zijn letterfchaer, Bereit ten (lage, in haer vierkanten, En weet zijn legers net te planten.  ïod LIERDICHTEN, Hij monftert zijn verminkten uit, En trage krijgsliên, moê van buit Te balen met bun (lomp geweer; En vult de lege vaendels weêr Met jongen, kloek op hunne Hukken, En fiks om lustigh los te drukken. Men trekt 'er toe, al even versch Van moedt, op 't kraeken van de pers. Men fchrikt 'er voor geen drukgefchal Noch voor 't opgeven van den bal; En *t iiarsverfpreicnde gedoinmcl Van bal op bal verflrekt een trommel. Al fneuvelt zomtijts vaen bij vaen; Het komt 'er op geen duizent aen: De lettermocders baren vast, En (lijven 't leger zonder.last. Zoo fluit Geleertheit, met dees feharen, De woeste rotten der Barbaren. STAETWEKKER. DISCITE JUSTIT1AM MON1TI. "^f^at baeten magazijnen, zwanger Van al verfiindeud nootgeweer? Wat magh het baeten dat men langer Met vlaggen van den lêeu braveer', Zoo "t leeuwenhart begint te (hieuwen, En voor *t geloeij van ftieren zwicht? Wat baeten hem gebit, en klaeuwcn, Indien hij flaept in zijnen plicht? Athene, fioop uw boute veste, Geboort met macht van grofgefchut: Geef Xerxes al uw recht ten beste; Cereede voorraet is onnut,  DIERDICHTEN. l°9 Ten zij men 't zeerecht pasl-' te paeien. Het donderkruit eischt vonk en vieri • De roode haen moet rustigh kraeien: Op 't zvvaeien van de bloetbanier, Het roode pacrt met fporen noopcn, Den kam opfteckcn in dat perk. Zoo fluit men 't heiloos zeeflot openi Zoo valt geen beer den leeu te flcrk. Aen wijs beleit zal 't niet ontbrcekcn, Noch voorgang van 'slandts Amirael, Dat 'sklaer aen WASSENAER gcbleckcn, Die, als een zeerots van metael, Zich fchrap zette in de barreningen En 't buldrcn van den noortorkaen, Die gansch Europe wou befpringen, De zeevaert in zijn boeien flaen. Hoe queet zich Floriszoon, en Witte, In 't onweer van dat krijghsgevacr ! Hoe offerde zich in de hitte Ons Decien op 't hoogh altaer Van Mars, hun vaderlant ten goede, Ten dienst van Hollants bontgenoot! Hun vier verllont de waterroede. Men eerze in beelden na hun doot. Laet weiflaers en verraders beven Voor d' oorloghstucht, die kent geen bloet. Ziet bloetverwanten aen, noch neven. Out Rome ftont op dezen voet. Wat baet het Brutus uit te houwen, In klaeren marmcrfteen zoo prat Zijn ftreng gerecht en tucht t' ontvouwen? Dat voorbeelt natreên fticht een ftadt. Zoo brult de zeeleeuw van Venedigh: Daer lijdt het oogh des ftaets geen" fcbimp;  LIERDICHTE W. Men ga in burgerzaeken zedigh: Hier geit verbloemen, gunst, noch glimp. Gcnadigb zijn, is ongenade In ftaets belang. Hij fpaert geen bloet, Die fchelmcn fpaert. Men recht te Ipade, Daer ftactrecht voortgang eischt, en fpoet. Men prest hier niet: hier valt geen klaegcn. Wie 't lijf op prijs zet, moet het waegen. M D C L V 111. DE KUNSTKROON foor den Koningk van groot Britanje enz. AEN DEN EDELEN HEERE SYMON VAN HOOREN, Burgemeester van Amfterdam, ftaendc met zijne medcgezantcn reisvaerdig naer Engclant. Tinne adcu deeus hoe avi, te confale, inibit. ïïoe zal men met een' braven trant Het ftaetgezantfehap best geleiden, Nu gij, ten dienst van 't vaderlant, Ter Maze uit ftreeft naer 't Engelsch {trant, Door Nereus groene waterweiden, Den Teems op, daer het juichend hof Ten hemel rijst op STUARTS lof. De Roos van Engelant verfpreit Op 't rijzen van die zon haer geuren, En d' onderdrukte M jesteit, Zoo lang met hartewec verheit, [Terwijl de vrede en wetten treuren,  DIERDICHTEN» III In eenen nacht van haet en twist,] Caet fchooner op uit zulk een' misr.' Gij zult den grooten Koning zien, Den Helt, ter heerfchappij gefchapcn, En gansch Britanje op zijne knien Hem eer en offergaven biên, Die, zonder zwacit en bloedigh wapen, Het rijk herwon, en, vol gedult, Ontlaste van die zwaere fcfiult. Nu bloeien alle daetcn wéér. De ridders draven, als voorhenen, Ten hove, en d' adel, in zijns eer, Begroet met vreught den jongen heer, Daer hij, van diamant befcheenen En gout, uit 'svaders hoogen troon, Hen overftraelt met zijne kroon, Met welk een gunst zult gij [de mout Van zeven flaeten] KAREI, groeten, Daer Liefde en Trou het ftaetverbont Bezeglen, en, oprecht van gront, Elkandren liefelijk gemoeten, En Eilanden, verknocht aen een, De welvaert bouwen van 't gemeen! I-lij, die de kunften, lange (lom En balling, weder uit het duifier Te voorfchijn brengt, en geeft alom, In 't opgaen van zijn koningsdom, Haer' eerden glans, en vollen luider, Zal Hollants kunstgraef niet verfinaên, Maer zien het hart des otfraers aen.  ll" LIERDICHTEN» Dees göude tijt vergadert vast De meesterftukken met verlangen. De Batavier, door Pallas last, Als perlen, die te zamcn past, Om tot cieraet op 't hof te hangen, Op dat de Koning zijn gezicht Magh weiden in dit fchllderlicht. Hun fchutshecr STUART hoort met vreught Het ftomme doek en marmer fpreeken, En kent eik wcrkftuk, en zijn deught, Die 's kenners oogh en hart verheught. Alle Italjaeufche Apelles ftreeken Ontfangcn haeren prijs hij hem, En door zijn wijze orakelftem. Op 't fpoor van 's Konings voorbeelt wort De renbacn van de kunst ontdotcn, Een rijke geest, die d' eélften port En noopt, ter, boezem ingeffort. De Graven, en de hofgenooteu Om ftrijt naer puik van meestren flaen. Die d' ouden tiaertrcin op hun baen. De zangbergh gaet hier op ten dans, Niet met Apol van Delos eilant, Maer van Britanje, met zijn' krans Van roosmarijn en roozeglans, Gewelkomt, als der rijken beüant. Hoe wcdcrgalmt die ganfche kust? Hier bloeit de ksnsteeu van August. KDCLXi  LIERDICHTEN. TOONEELKRANS VOOR DEN EDELEN JONGKHEERE NIKOLAES VAN VLOOSWIJK, Toen hij de rol van Filedonius of Lusthart, bij Dr. Franciscus van den Enden, op 's Wijzemans fpreuk, door zijne Latijnisten ten tooneele gevoert, zoo loflijk en ftichtigh uitbeclde. 31 ACTE NOVA VIRTUTE, PU ER. Ov L O O S W IJ K, die van Bloemwijk naer 't Latijs Uw' naem ontleent, hoe hebt gij, in den fchijn Van Filedoon, ons met Lati nfche vaerzen Gefticbt, daer 't volk in d'overoude laerzen U hcene en wcêr zagh treên op *t hoogh tooneell Gij toonde in 't klein wat Cebes tafereel In 't groot elk h ert met maght van pcrfonaedjen, Gevoert in 't perk der weerelt, vol ftellaedjen, Vol aerdtsch gewoel. Men zagh hoe wulpfche JeughtVerdwaelt van 't padt en heiizaem fpoor der Deught, Enendelijk, na doorgcftrcde elende, Bereikt dit langgewenscht en zaligh ende, Waartoe elk van den hemel is gefchikt. Hoe heeft uw rol 't aenfchouwers hart verkwikt» Den geest gcfterkt met eedle wierookreuken Van leeringen en goddelijke fpreuken! De Wijzeman, die wtilpfcheit toomt door vrees En fchrik voor '1 ende, ons naer den tempel wee» Van uw tooneel, met veclerhande ftaeten Bekleet, daer gij de weerelt leert veriaeten, En d'ijdelheit, die, als een mist, verdwijnt In leerzaem brein, waer 't hemelsch licht verfchijnt. H  8*4 LIERDICHTEN. Wie vrolijk leert en fticht verdient Godts prijzen. ï)e Wijsheit is een zelve, t'onderwijzen In middelen verfcheiden. Wijsheit fpreekt In kerke, feboole, en fchoubtirgh : hier ontbreekt Geen tong, noch fpraek- Zij kon ook zwijgend werken In 's menfeben hart, en preekt door ftomme merken: Want boekllaef, verf, en print haer' zin bed uit , En beelt voor oogh en brein haer oogmerk uit. Zij dreight, en noodt door (tranen, en belooning, In fchilderije of levende vertooning Van goet en kwact, naer clx verfcheiden aert, Dat dwaelcnden te recht brengt, en herbaert. Zoo moet uw jeught, gelijk een bloem, opluiken, En 's levens lent tot 's burgers heil gebruiken. Wie vroegh aldus de (langen worgen kan , Ontwast de fchoole, en wort een Staetnut man* OP HET INHULDIGEN VAN DEN WELEDELEN HEERE N I K O L A E S VAN VLOOSWYR, Heere van Paepekop, Drost te Muiden , Baljuw van Goeilant enz. CunBi latum celebreinus honorem, Wek t de Zuiderzee meerminnen, Daer de Vechtftroom onvermoeit Langs het huis te Muiden vloeit, Om met zingen prijs te winnen; Nu de burgers van de fteên, Zoo veel weelige onderzaeten, En heel Goeilant uitgekreten, Zich verheugen in *t gemeen»  Lierdichten. trj Het gejuich vermenigbvuldight Met den wasdom van den drang, Op trompetklank en gezant, Daer men Vlooswyk innehuldighti Hij helooFt de Goifche kust Veiligheit en blijde jaeren, Waer de bijen honigh gaêreh, En de fleden vrede en rust. Op het Zegenrijk onthaelen Van den wellekoinen Drost, Vlught baldaedigheit te post, Uit dees lucht naer andre paelen.' Waer het recht de vierfchaer fpant. Om ten flut van alle vroomen Ontucht en gewelt te toornen, Luikt de welvaert op in 't lant; Ömgclege nagebuuren, Eerst van zorgen afgeflooft, Slacpen veiligh op dit hooft, ïn hunne ongeflote fchuuren, d'Aengenaemc Leonoor Wil bij wijl den eisch der klagbterï Bij den flrengen heer verzachten, Op haer grootmoCrs minzaem fpoor, Zóo verdientze bij de menfchen Vollen zegen tot een loon, Als zij met een' blijden toon Haer gewenschte vruchten wenfehen ; Vruchten daer het kroost in zweeft Van den grootvaêr, die voorheenen In dit ampt heeft uitgefcheenen, Of daer VloosWyks aert in leeft» m d c l x i. H 5s  1X6 LIERDICHTE M. OP 'SLANTS NIEUW RAETHUIS GEBOUT BIJ CE WELEDELE EN MOGENDE MEEREI* R A E D E N TER AMIR ALITEIT T'AMSTERDAM. Tempora nayali fulgent rojlrata corona". O Raethuis van 'slants Zeeraet, fchrap gezeten Om al de zee te fchuimcn van 't gewelt Des roofgedrochts, dat fchepcn, goet en geit Verfluit, waerom zoo veele koopftcên zweetens Gij' Kapitool, en vaderlijke wijk Der overal bebaeghde koopvaerdije, Wat dekt uw dak al zorgh en flavernije, Tot veiligheit van 't ganfehe Christenrijk 1 'sLants zeildoek dekt de zeen en waterftroomen , Cij vlagh en zeil met uw getrouwe wacht, Uw vrij geleij verzekert vloot en vracht, JEn hoopt met Godt den afgront in te toornen. 'sLants hooftgezagh verfchijnt in uw gezagh, Zoo wakker in 't hanthaven van 't vertroude, Dat bleek toen gij Geloof en l iefde boude, Den vloek ten fchrik, voltoit bij winterdagh. Zoo rees dit hof, eer zespaer maenen fleeten, Uit puin, en hief zijn voorhooft aen't geftarnt. Ernsthaftighcit, wiens hart van boulust barnt, Vint rust, als hij zich zelve heeft gekweten. Alree verfchrikt Antseus zonder wet, Die Godt en al zijn roeden meent t'ontwasfèn. En wat de vlagh op zee voert wil verbasfen, Met zijn bloetdronke en dolle moorttrompet.  LIERDICHTEN. tl? De (laven van het out Karthage hoopen Dat uwe maght zal cntren 't heiloos ftrant Van Barbarije, en al wat leght aen bant En keten u verheught in d'anncn loopen. Zoo braef een toght (treeft Herkies ftrantkolora Dan wijt voorbij, wacrmee de Grieken praelden, Die hierom 't zeil zoo hoogh in top ophaelden, Hoewel hun vloot noch noit ter Stracte uitzwom. Alcides knods kon noit zoo verre reiken Als blixemflrael en fneüe donderkloot Van uw kortou, grof zwanger van de doot, Uitberftende op de leus en 't oorloghsteiken. Alrecde ftrijkt de tweede Hannibal Voor Seipio van Ncérlaut, waert te vieren, Wiens fcheepskroon al de kroonen en laurieren Van Home, in zijn triomf, verdooven zal. De maeghdenreij, de weezc-n, en de weeuwen Omringen dan, en zingen prijs en lof Den vrijen Staet, en 't zegenrijke hof, Dat helden bacrt en trotfe waterleeuwen. De zeeleeu van Sint Mark bekent ronduit Dat hij alleen niet drijft op zijnen vlogel, Maer ook de leen der vrijheit, als een vogel, Antajus klaeuwe ontrukt dien rijken buit. *t Verzierzel van Andromeda bekreten, Aen haere rots, ontboeit door Perfeus zwaert i Wort dan verftaen bij 't vrijen van de vaert Voor 't helsch gedroght, van gruwelen bezeten. Zoo voert het lant den moedtwil 't oorlogh t' h Van ftrant tot ftrant, met drijvende kafteelen, Al Etnaes, die uit duizent kopre keelen Vlam braeken, met een elementsch gedruis. Zoo offerden, door vier en ftael gedreven, Uw Kurtienen Decien hun ziel; H 3  TlS LIERDICHTE W. Toen Heemskerk, Tromp, helt Witte, en Floris viel. En Galen fcheide in 't harnas uit dit leven. 'sLants ze era et fluit aldus den leeuwentuin, En quijt zich, als een oorloghsdansbeleier. pp dat beding ga nu de berkemeier, Eens om den disch, in 't raethuis van arduin. Dees r a e t houdt zich aen Aeniflels Burgerheeren En hun Gerecht met recht en reên verplicht, Nu zij veiheught hen helpen 't nicu gedicht inwijden , om de yrientfcbap te vermeeren. Men fpoel met wijn de zorgen van het hart. De drooghten zijn gevaerlijk voor de kielen, 't Waer jammer datze aen lacger wal vervielen. De wijn verheught den geest, en heelt de fmart. Dus moet de vloot des koopmans gaen en keeren, En bank en beurs ttoflecien , zwaer van gour. Dus zecgnc Godt dit zeebot', nieu gebout, Terwijlwe in vrede en oorlogh tiiomfeeren. DE RIDDERSCHAR VAN AMSTERDAM, onder zijne k o n i n g k l ij k e hoooheit, WILLEM VAN ORANJE, prince van oranje en nassau enz. FOKMAQUE ANTE OMNEIS PÜLCHER. De Ridderfcliap van Troje wort herboren, En oefent zich langs onzen Aemflelftroom: Daer zit zij op, en noopt het paert met fpooren, Het briefchent paert, gewent naer roede en toom Te Imiteren, en 't fteeken der trompette. Prins WILLE M draeft alle Aemftelridders voor.  LIER DICHTEN. ÏI^ Verbonden aen Graefs ftandert.cn 1;ornctte. Heer Wavcren en Tulp bewaeren 't fpoor Des Princen, als geoetfcndc inanbaften. Zoo volgen zij de ftraeten van.de ftadt, De cingels en de fchaduwrijke grafien, Langs huizen , vol gepropt van weelde en fchat, Door wolken van veel duizcnt buigerijen En Bataviers, van Zuid en Nooit vergaeri. Zoo plagh de zon alle oogen te verblijcn, Als jonge ORANJE, op zijn i'chuimbekkend paert, Een' fchooner dagh den fteifeiijken menfchen Hier toevoert, en zijn' grootvaers naem ververscht, Op 't juichende geichal van zoo veel menfchen, Te dicht op een gedrongen, en geperst. Lang leef ORANJE, en hanthaef't recht der Staetcn, De Vrijheit, en de rust van *t vaderlant, Ten fchimp van al die Hollants welvaert haeten. Zoo blink' hij, als in gout een diamant. De Ridderfcliap lost hierop haer piftoolen. Is 't voo'lpel goet, hoe kan het hooghtijt dooien9 MDCLX. OP DEN OPTOGHT DER SCHUTTE RIJEN t' AMSTERDAM. Infignes prafl'antibus armis% AEN DE ZELVE. fl. Vïij, die der vesten halve maen, En 't mastbosch langs het Y, H 4  150 LIERDICHTE K. In 't blanke barna', '/aen bij vaen, Bewaekt op uw ge dj, En aen vijf poorten fcbiltwacbt zet, Getrou op uwe wacht; Hoe wenfcfie ik door een dichttrompet Mijn flem met volle kracht Te wringen op dien trommclflagh , En braven burgenocht, Nu op een' trotzer voet dan 't plagh Door krijghsbelcit gebroght. De fchutter trekt naer 't Kapitoo! Met orden, op een rij, In Mavors dappre wapenfchool: Daer fpeek men trots en blij Op trompen feboon musketmuzijk, En drilt de tacje fpeer. Daer zwaeit de vaen van elke wijk. En wenscht den raethuize eer. Outslioren, Vlooswijk, Valkonier, En Reinst zien u met lust Ontvonken van een edel vier. Uit liefde tot 's lants rust, En gulde vrijbeit, bant aen hant Bevochten, na veel wee, Waerom de (laet de krijghskroon fpant Te lande en ook ter zee. Vier winden zien nu teffens om Naer 't vrij gebiet, en hoott Der (leden, welx kortou en trom Den donderflagh verdooft. AVelx fchatkist, lant- en zecgewelt Verduurt, noit uitgeput, Den wetteleozen wetten fielt, En 't heiligh recht befchut.  LIERDICHTEN. I2* De grijze vader Oceaen Gcleit de leeuwevlagh, Die door eene ongewoone baen Begroet den blijden dagli. Daer riekt ons 't geurige oosten toe, En fckenkt met vollen fchoot Het zeilrijk Y, noit zeilens moe, Gedurigh vloot op vloot. De bitfe Nijdigheit, vol fpijt, Bekent, befchaemt en Hom, Dat wie den waterleeu benijt Met eene dille trom Nu afdruipt van den oorloghsdana. Batavie, vol moedt Verheft, na 'et keeren van de kans, Den kam uit Sundaes vloet. Het kraeit met vreught d' opgaende zon Ten bedde uit, daer de kling Des Tirtcrs Chine en wreet Japon In fchrik houdt ui; Peking. Ontfluit de Taiter zijn gebiet Voor Indus maetfchappij, *t Gewenschte wit dat zij bcfchiet, Zoo daet de handel vrij. Zoo wellekomt het ganfche Euroop,] En 't Afrikaenfche drant Ons vlooien met geen mindre hoop. Zoo houdt de welvaert ftant. O brave fchutters, trekt nu heen, En houdt uw wapens ïeedt Ten dienst ter dede en *t algeméén. Zoo derkt gij uwen «edt. ÏUDCLSVUI. ««  U» t I E R D I C H T * W, O P DE WAPENKROON VAN AMSTERDAM. AEN DEN E D. HEER KORNELIS DE GRAEF, Vrijheer van Zuidpolsbroek, Burgermeester en Raet der Zdye Stede. MICAT INTER OMNEIS. Indien men uwen grijzen ftam, Ter beerfchapp'ij des Jants gefchapen. En die 's lants vrijbiirgh Amfterdam Gekroont heeft met de kroon van 't wapen, Den lauwer fclionk, die niet verdort, . Noch fchoot de dankbaerheit te korr. Had ANDRIES niet Stadts eer bcwaert, En 's Keizers glori trouw \crdadight, August had met zijn edel zwaert Den Ridder fpader begenadigbt, Wiens miltheit Oostenrijk behaeght, Daer Aemftels fchilt de kroon af draeght. De goude keten om den hals, 't Geweer den Helt op zij gehangen, In zoo veel juichens en gefehals Der ftede, daer hij viert ontfangen, Op 's Keizers hoftrompet en faem, Verheft al d' afkomst in dien naem.  LIERDICHTEN. 12$ Hoe trots liet hooge kerkglas praelt, Met Cezars booftpracl, ons gefchonken, Daer MaximÜiaen, beftraelt Van gontj en diamante vonken, Drie Kruisfeil heilight, voor altoos; Gedachtenis van glas is broos. Maer dees geflachtboom bloeit, gekroont In top met Bikkeren en Graven, Daer vrijiieit in hun fchadüw woont, En grootvaêr BOE LENS zoo veel braven G-fproten ziet uit zijnen Kruik. Zoo blinkt de goutmijn in 't gebruik. De ftam, die voor 't Gemeene best Zich zeiven uitdeelt, bij zijn leven, Wort noch, gelijk van outs, bevest, En in zijn takken hoogh verheven: Want fchoon 't gebeent ten grave vaert, De deught blijft eeuwigh en vermaert. M D C L V. OP HET KLOKMUSIJ^ t' AMSTERDAM. NEC MORT AL E SONANS. I_»aet al .d' oude Grieken zwijgen, Stoffende, zoo trots en fier, Van Amfions goude lier, Op wiens klank de vesten ftijgen, Bacchus zijn geboorteftadt Van den hemel zagh befcheenen, Daer zoo veel verftroide fteenea Zich verhieven uit het plat.  *24 LIERDICHTER. Op de maet van fnaer en zanger. Wij verwondren ons niet langer. Droom en kluchten gaven flof Aen de lichtgclovende ouden, Die gedroomde (leden bonden. ' Dat verzieren ging te grof. Grieckcn, dertel in zijn vonden, Zocht uit duiflernisfe licht, Diende zich van ijdel dicht, Aen geen fchijn van reên gebonden. Toep het gcestigh logens goot, En zijn verf niet eens verfchoot. Wij, verlicht door rijper klaerheit, Mogen fprecken, rijk van roêm, Zonder dat men 't werk verbloem, In der daedt, en in der waerheit: Gijsbrechts (ladt wordt rontom heen, Op muzijk van torenklokken, Met een' fleencn muur omtrokken, Wort geklonken hecht aen een, Als VERBEEK met voet en vingren Klanken weet door een te flingren. Hij verdooft met klokgeluit d' Allereêlfle kerkkooraelen, Speelt met klokken, als cijmbaelen. 's Hemels kooren kijken uit. Op de heele en halleve uureiij En de vierendeelen me, Steekt de Koningin der zee 't Hooft nu trotfer uit haer muuren, Gort haer' vruchtbren fchepetuin Met een' gordel van arduin,  LIERDICHTE*. ISf Ik verhef mijn'' toon in 't zingen Aen den Aemftel en het Y, Op den geest van HEMONY, d' Eeuwige eer van Loteringen, Die *t gehoor verlekkren kon Op zijn klokfpijs, en zijn nooten, Ons zoo kunstrijk toegegoten, 't Lust ons op de klokketon, Om door luchte torentransfen, Eenen klokkedans te dansten. Cijbele behaelt geen' prijs Door gefchal van keteltrommen, Nu de torentransfen brommen, Met een liefelijker wijs Dan haer dolle Korijbanten. Geen of een alleen vermagh Om te voeren nacht en dagh Eenen reij van mufikanten. Voert dien klokhelt op 't altaer Eens gezien in duizent jaer. M D C L X I. AEN ZIJNE EXCELLENTIE, DEN RIJXHOFMEESTER, HEER JOACHIMUS GERSTDORP. Ipfe fedens clayumqui regit. Getrouwe Achates van den Heer En Koning, die aen 't Baltisch meer, Ten beste van zijne onderzaaten, Zich op uw hofwacht magh veriaeten; Welwijze GERSTDORP, geene hant Past zoo een eedle diamant  tl6 lIKHDICHTEN. Met zijne flonkerende vieren , Als gij de hant, die, onder 't (lieren Van haer wijtftrekkende gebiet, Zich op uw waekcnde oogh verliet: Gelijk Eneas, voor en achter, Eh waer hij heentradt, noit den wachter Achates uit zijn oogh verloor. Het Rijk rhagh op 't ervaren fpoor Van uwe letterwijsheit draven, Uw talen en geleerde gaven Gebruiken, als een rijk kleendot, Uit 's hemels zegenrijken fchoot Den koningklijken Staet gefchonken; Men ziet de pen van Plato pronken Met wijzen, wien het Staewewint Wort toebetrouwt. Men hoeft geen print Van u te fnijden naer het leven i Gij (tact in 't hart des volks gefchreven, En beek u zclven levende uit Door raet, en dact. De wclvaert fpruit Uit kloek beleit van amptenaren, Die nacht en dagh zich zelfs niet fpaeren, Gefchapen tot een ieders nut Mecenas lettcrwijsheits flut, Vergeef het dat wij, onder *t loven Uw' luider met ons verf verdooven, Gelijk een rook den glans bennet. De deught behoeft geen loftrompet. MDC L VIJ.  LIEKBICHTE»* G R O E T E Aen lmnne Excelentien, den Heere Kocnraet van Beunin»en Penfionaris van Amfterdam, Godefried van Rheede, Heere van Araerongen, en Mathias Fierfen, Staetlieere van VriesIant, Gezanten der Hooge Mogende Staeten, hij de Majes» teit te Denemark, Noorwegen, enz. Qul umbtata gerutil ciyili tempora quercu. INfu 't (pook des afgronts dus wanfchapen Het hair met zwarte flangen kruit, Trompet en trommelt: wapen, wapen, Den toom van 't Recht verworpt, en brult, En hriescht te water, en te lande. De ftroomen ftopt, de zee braveert, De hel haer heiloaze offerhande, Een Ilias van ramp vereert; Zoo past het dat ons vrije fteden Haer bondtgenootrcbap met de kroon Van Fredrik fterken, door de reden Van billijkheit, daer 's Konings troon Op rust, hoe fel die wiert befprongen: En om dees vrientfchap aen te voên Zagh Beuningen, en Amerongen, En Fierfen, ieder in 't faizoen Van zijnen Staet de waterkanten Aen 't Ealtisch meer, en 't oude hof Ontfing met eere de Gezanten, Gekoren om de pennen ftof Te geven; 't zij de geesten zwieren Op dicht, dat klank en voeten telt, Of op doorluchtige papieren Te weide gacn in ruinter velt. L?en reppe ons nu van niemant anders Dan deze drij. Hoe noemt men hen ?  Ïa8 t. i e r d i c s T e rr. Den mont van 't Recht des Aemderlanders, Gevvapent met zijn wijze pen; Den glans van 't edele Amerongen En opgang van 't gemijtert Sticht; Den Staetheer van het ongedwongen En vroome Vrieslant, noit gezwicht In 't voordaen van zijn ftijl en wetten. Drij landen, zeven te gelijk Gebiên mij hen in top te Zetten, Op 't outcr van het Noortfshe Rijks Maer al wat vrij daet is niet veiligh Voor ieder een : dat lofampt past Een Roomfche of Gr'ekfche lier. een' Heiligh, Daer d' afgront ijdel tegens bast. Apollo raetme dil te zwijgen: Zoo daenze in hunnen vollen krits. Mijn ouderdom wort traegh in 't (tijgen. Hier valt Parnas te {teil en fpits. MDCLVI I. AEN ZIJN EXCELLENTIE DEN DOORLUCHTIGEN HEERE TOBIAS MORSTIN, Trukfefz te Krakou, Refident van den Koning en de Kroon Polen bij den Koning Frederik den derden. Os humerosque Deo pmilis. I^oen 't oorlogsonweêr, van vier winden, Den Staet van Polen overviel, En gaepte o:n Polen te verduiden, Het Rijk, in *t dooten van zijn kiel En 't barnen van de holle baien, Geen kleen gevaer van fchipbreuk liep,  lierdichten; ta$ Wou d' Allerhooglifle MORS TIN fpaeren In 'sKonings dienst, daer Krakou, diep En over hals en hooft, gedompelt Van krijghselenden in dien noot, Aen alle kanten overrompelt,' Geene uitkomst zagh, een ieder vloot Om zich te hergen, en zijn leven. Wat raet? wat gact den TrukfeCs aen, Nu d' allcrftoutften hem bege\en, En alle poorten open flaen, Het flot met zijn verlaete veste Om noothulp fehreit? hij grijpt en vat Het Heilighdom des Rijx ten leste, En voert dien koningkliiken fchat, Zes kroonen, fcepters, en gewacden, Door 'svijants hcir, door vloet, en vier, En berght de heilige cicraeden, Ten prijs van Gode en Kazimir, Voor 's haters vloek en klacuwcn veiligh, Die, meesters van de ftadt eu 't hof, Niets aenzien, heiligh noch onheiligh, Maer wroeten 't al in bloet en ftof, Vcrfchooneh Kerck, noch Outergaven, Verftooren Stanillaus rust, En d' asfchen der gewijde graven, Naer hunnen godtvergeeten lust. Getrouwfte hofftijl der Sarmactert , Na zoo veel onrechts berghde gij Te Wariöu 't lijf van dien verwaeten Erfvijant, hielt uw fabel vrij Van wederwraeke en bloetvergieten, En ftrekte uw Vorst een rechte hant, Schoon duizenden de Kroon verlieten: Nu voert uw wijsheit, als Gezant l  13° LIERDICHTEN, Van 't Rijk, het woort tc Koopenhaven, Gelijk uw broeder binnen Praegh, Op wiens trompet mijn dichten draven, Zoo verre Apollo dit behaegh. Cij zult de groote korenfehuuren Van Christenrijk door vasten pais Vcrdacdigcn, de nagebuuren In Koning Frederiks palais Vereenigen naer uw vermogen: Dan zal mijn keel, op zang geftelt, Uw dapperhcên aen 's hemels boogen Vcrbeflën, langs de blijde Belt, Waer langs de Wijsfel uitgegooten Ons toeftroomt met gelade vlooten. mo cl vii. NE RE US VOORSPE LLINGE OP DEN ONDERGANG VAN TROJE. Uit UOR.ATIUS. T -■- oen de trouwelooze Herdei Zijne buiswaerdin Helcen Met de vloot van Ide heen Over zee fleiptc, altijt verder, Bondt Godt Nereus, naer zija' zla Dus de fnelle winden in, Om dien droeven val te {pellen: Och, ghij voert, ter quaeder uure, 't Huis, die met een' oorloghstoght Wort hereischt, en t' huis gebroght, Van den Griek, en nagebuure.  LIERDICHTE ff^ IJl Die, geftoort om 't ongelijk, Zwoer 't aeloudc Priams Rijk, En uw bruiloftsfeest te ftooren. Ocb, boe zweet foldaet en ruiterl Och, wat haeltge den Dardaen, En zijn volk al plagen aenj Pallas wapent den vrijbuiter. Wagen helm en beukelacr Rustze toe, en raest. Voorwaer ■ Gij zult u vergeefs veriaeten Op den bijftant der Godinne, En uw lokken kemmen fier, Speclende op uw bloodc lier Wijzen, die uw lief en minne D* ooren kitlen, en om niet In uw kamer vliên 't gefchiet Van den Griekfchen boogh cu fchichten; Voor Kretenzer pant en pezen, En 't gedruisch van Ajax vaen. Die u kort volght achter aen: Maer ten leste als een verwezen, Zultge uw overfpelligh haer Zien begruist van ftof, te naer. Zietge Ulysfès niet van achter. Die uw huizen komt vernielen 3 Ziet gij ouden Nestor niet, Die van Pylus derWaerts fchiet? Teucer zit u op de hielen, Van zijn eilant Salamin. Sthenelus zet dapper in, Afgerecht op oorelogen; I a  13* LIERDICHTEN. Afgerecht op pacrdcmennen, En den wagen in den flagh. Wat vorst Mcrion verna.eh Zult gij levend lecren kennen. Forsié Diomedes zwaert, Trotfcr dan zijn vaders aert, Racst, en ftrecft om u'te vinden. Gij, een fuffert, en vol fchroomen, Zult, al hijgende van fmart, Voor hem vlugbren, als een hart, Dat den wolf in 't dal ziet komen ; En zijn grazen ras vergeet. Anders luidt de heilige eedt, Uwe fchoone hruit gezworen. De verbolge vloot en kielen Van Achilles rekken lang Trojes tijt en ondergang, En der joffren tijt en zielen. Na tien jaeren wedcrltont Zal de Gtiekfche torts de brant In de Troiièhe daeken ftceken. AEN ANTONIUS IULUS. Horatius tv/ede gezang van het vierde boek. Wie toeleght, o Iulus» met zijn' toon, Zelf Pindarus te fteeken naer de kroon, Betrout zich, als de reukelooze zoon, Op wasfe vlogels; Daer 't hemelsch vier het was verfmilte en praem', ©m 't kristalijn der warren met zijn' uaein  LIERDICHTEN. I3J Te helpen aen de fpiegelnutte faem Van ftoute vogels. Kelt Pindarus komt hruisfen als een vliet, Die met gedruisch ten ileilen bergh afrchiet, En aengegroeit van regen, dat het giet, Op waterkanten, Befaemt om 't nut van hunnen rijken flroom. Hij bruischt en flrooint heel diep, en zonder toom, Verdient dén krans van Febus lauwerboom En groene plinten; Het zij hij keur van nieuwe woorden vint, En door zijn vaers, dat trots is, rolt, óf bint Zich aen geen maet, en wet, en treedt gezwint; 't Zij hemelheeren Te rstede gaen, én drijven op zijn maet, Of Koningen van 't goddelijke zaet, Het welk met recht Centauren nederflact, En dempt Chimecren, Die blaeu vergift uitbraeken, vlam en vier 5 Het zij hij looft, die, onder Goden hier Gctelt, met palm van Eüs keeren fier Naer huis, vol weelden, Als worftdaers, of in den rcnllrijt braef Befchonken met een zegenrijke gaef, Die beter is, hoe hoogh een ander dracf, Dan honden beelden; Het zij zijn klaght den bruidegom beween', De droeve bruit ontfehaekt, en fors ontftreên , Ot' dapperheit en kracht en goude zeen In top verheffe, Haer Stijx benijde, en d' eeuwigh duiftre hel. De zwaen van Thcbe, antoon, ontvlicght ons, fnel Eu hemelhoogh door 't zwerk, en draeght te wel Var, zij bcfelfe. J 3  134 LIERDICHTEN. Ik, min begacft, met moeite u vncrzeii wij, Vergaêit als geur, van een Matijnfche bij Gezogen uit den tijm te Tivolij, Met moeite, en zweeten, Omtrent zijn woudt en oevers, koel en vocht. Gij dichter zult, geftecgen in de locht, Met trotfer ftijl, wat Cezars zwaert vermoght In zang uitmeeteu ; Als hij, met dien verdienden lauwcrier Omvlochten, voor zijn ftandert en bannier Den Geldersman in fïaetfie omvoert hier, Als triomfeerder Op 't Kapitool: want noch de gunst der Góón Noch 't nootlot oit op d' r,erde iet broght ten toon Dat beter is en grooter en zoo fchoou Als 's Rijks vermeerder» AI quam een eeuw van gout, gelijkze plagh, Verwacht geenfins iet grooters aen den dagh. Ook zal uw zang ons melden, na den ilagh, De blijde feesten, De vrcught van Stadt en Ract en burgerij, Wanneer August, de belt, ons naekt zoo blij, En Klio wekt met al de poé'zij Der Roomfche geesten; Terwijl het recht van pleiten viert en rust» Indien ik iet ontvouwe van August, Dat d' ooren flreelt en keetlen kan met lust, Ik zal mijn dichten Met d' uwe paeren, en, gelukkigh door Augustus komst, u volgen op zijn fpoor, Om met dees wijze een iegclijks gehoor Aldus te ftichten: O fchoone zon! o loffelijke glans! Terwijl de Helt voor uit rijdt met den krans.  LIERDICHTEN. 1^3 Dan ftijght ons Item aldus in 's hemels trans, Om 't feest te Kerken: l'ó triomf. De heele IUjksftadt zal lö triomf vast roepen met gcfchal. Wij wierrooken den Goden overal In hunne kerken. Tien fineren, zoo veel koejen op een rij* Ontfiaen u van uw kerkbelofte, en mij Een teder kalf, geljiaent, aen 's moeders zij Gcweit bij 't grootlle, En dat, heel ros döorgacns op al zijn vel,. In zijne ftar een blaer voert, wit en hel, En Jt nieuwe licht der rriaene wonder wel Op 't hooft nabootfte. AEN DEN WELEDELE» HEER GEERAERT BIKKER, HEER VAN ZWIETEN, REKENMEESTER Van het inkomen der Grttcflijkheit van lïollant en West' vrieslant, Hoog-Iieemract van Rijnlant. O Zwicten, eer der Aemltelaeren, lk wenfehe een' liertoon op mijn fnaeren Te zetten, u ten dienst alleen: Waer d" ouderdom, te zwak, moet zwichten. De geest bezwijkt, en kan niet dichten. De wil is groot, de maght te kleen, Men mogt uw bezigheden ftooren In 't rekenampt, uw trou befchoren, Die 's Graven inkomst gadeflaet, En 't hooge heemraetfehap te Leiden, Daer d' oude Rijnftroom vloeit door weiden, Vol vette room, en honigïiraet. liet Haegbfchè Tempé, en zijn waeranden, En boscl), en beei;, en duin, en ftranden 1 4  *30 LIERDICHTEN. Verquiklten zomwijl uwen geest, Na lang en ongeduurigh (laven: Dan rijdt gij fpeelen bij de braven, Daer u de lust en lucbt geneest. Bchaegbt bet u gefchil te Hechten In 't barnen van 't krakkeel der recluen, Of met den vader van 't Latijn En zijne goude tong te (prceken , Daer zoude u tong noch tacl ontbreeken, En niemant licht uw meesier zijn. Ver boven oude en jonger wijzen Plaght gij Boëtius te prijzen, Die voortgeteelt uit cedlen (lam, Verdadigtle 't gemecne beste, Toen Theodoor de Roomfche veste Van 't Noorden overvallen quam. Wat aenlloot hadde m droeve tijden Dees vroome raetsheer niet te lijden! De Wijsheit (Iraelt uit luttel blaên, Die tegens 't grimmen van de boosten Hem in der. kerker komt vertroosten , En wijst naer Godt langs 's hemels baen. In duillernisfe diep gcdompelt, Betight met valschheit, overrompelt, Gcdoemt, berooft van have en (laet, Beveelt hij zicli met vast betrouwen Aen *t hooghfte goet, om hoogh t' aenfehouwen, Der onderdrukten toeveiiaet. Heer Bikker, tejgh van zoo veel grootcn En 'slants voorftandcren gefprootcn, Ontfang mijn wijs en liergcdight. ïïagh u dees wintervrueht bchaegen, Gcgrneit in 't fuccu der oude dagen, Zoo houdt uw heuschheit mij verplicht.  LIERDICHTEN. I37 J. V. VONDELS LIERDICHTEN. HET DERDE BOEK. DE KONINGKLIJKE HARP AEN KOR NEL IS VAN KAMPEN. w ie Davids Harp wil fteeken naer de kroon. Die terght, als Lucifer, den hooghlfen troon, En wort gefcliopt uit dat oneindigh fchoou Des grooten Vaders. Godts goude tong, van hemclsch mann* bedout, Gaet weiden, als een pen gedoopt in gout, Die trekkend haer geleert vernuft ontvouwt, Op zuivre bladers. Gij, Kampen, mocht dit t' elkemael bevroên, Wanneer uw geest in Nederduitfchen fchoaa Naftapte dien Hebreeufchen kampioen, En dappren zinger, Die levende uitdrukt al wat hij befeft, En zoo verzinkt, en zoo de maet verheft, Dat zij op U allerhardfle voorhooft treft Gelijk zijn llinger. I 5  *3S t I E- R D I C II T E N. *t Zij hij zijn Item verfijnt of die vergroof:, De wrongkroon voeght dat vet gebalfemt hooft Des mans, naer 't hart des hemels, en gelooft In 't eeuwigh leven. Zijn rijk gedicht, geen droom, geen ijdle voodt, Begrijpt den fchat van 't out en nieuw Verbont, Vertelt, en leert, en bid, en heelt en want', Met kunst doorweven. De zangerige mont is altijd vol Van Jakobs barder, geen verzierde Apoi, Die d' uitgcleze fchaer, gedost met wo,r Aen verfche becken Zorgvuldigh drenkt, en in bet groene weit. En onvcrdwaelt op 't rechte fpoor geleit, En h acr befchermt door zijn getrouwigheit Voor wolventreeken. Hier duikt voor 't licht des Scheppers d* ecrfie nacht, . En 't werrekftuk der weerelt toont met pracht Des werkers wijsheit goedigheit en maght ln alle deelen: 't Gewelf des hemels firalen van zich geeft, De lucht doorluclitich vol gevogelt zweeft, ï)« woeste zee die bruisciit, en 't acrdrijk leeft Door ftadigh tcelen. Wie beert niet als de hemel Abrams zack Rechtvaerdigh hanthaeft, toegerust met wrack, En fchept in bloetvergictcn zijn vermaek, En groeit in *t iinooken? Verbolgen onvreér voert hem grimmigh heen. Om hoogh is vier, en duiltcrnis bencên. De donder morfelt, blixem brant de fleên, De bergen rooken. De ftroom verdrooghr, 't geberghte fmelt als was. 't Getroffen vee befpreit 't gezengde gras.  LIERDICHTEN. I3t, Zijn Koningklijke en Priesterlijken ftaet, En wonderwerken. Wie blaekt niet wanneer David David kust ? En 't voorheeft 't nabeclt tegentreed met lust, Den dieren hoekfteen, daer 't gebouw op rust Van beij de kerken? Hij ftrekt een fpiegcl van oprechte boet, En valt zijn Godt voor 't hoogh autacr te voet, En wascht vermagert het bevlekt gemoedt ln dioevigh zuchten. Godts pijlen, een onlijdelikke fmart, Die zitten diep in zijn doorfchoten hart, Van misdaen en van vijanden benart: Waer zal het vlughten ? ■Barmhartigheit neight derrewaert het oor, En breekt gelijk een heldre zonne door Dien damp, en wisclu van het genadekoor Des fchrejers oogen: Dees vint zich dan gezalft van alle wee, En fpringt en huppelt, als een dartel ree,  SIER DICHTE If. I4.J En offert dank, en flaght 't gewijde vee, Tot vreuglit bewogen. Dees Zanggoddin ontfluit Godts lieerlijkbcit, En toont u d' onbepaelde Majesteit, In 't weeldigh leven, 't welk geen tranen febrcit, Noch weet van treuren: Hier praelt dat onvcrdraeghlijk aengeztebt, In 't driemael hciligh ongenaekbre licht. Ontelbare Englen pasfen op hun' plicht Aen 's hemels deuren. Hoe zuiver klimt hij op des Heercn bergh; Met bcenen zwanger van godtsdienffigh mergh, Onnozel, zonder gal, en zonder ergh. Geene offerhanden, Geen bokkenbloet, geen ram op 't offerfeest Behagen hem, och neen 1 maer allermeest Rechtvaerdigbeit, en een verüegen geest, De waertfte panden. Gij reukelaoze, roept hij van om hoogh, Hoe miktge djs met uw gefpannen boogb, En quetst den appel van het alziende oogh, ti' Oprechte febate, Wiens uitgeflorte bloet, een kostlijk nat, En tranen Godt verzamelt in een vat, Op dat zijn zorge dien verquisten fchat Tot wrack beware? Het vier des ijvers fchier de ziel verllint, Wanneerze veel te vierighlijk bemint Godts wijze wet in tafelen geprint, En Arons zede: Geen gout zoo kostlijk is als Godts bevel, Geen honigh zoeter in bedrukt gequel: Dit fterkt de hoop: dit 'sdaegelijks fnarefpel, En 's nachts haer rede.  142 LIERDICHTEN. Dees deftigheit houdt d' ijdellieit in toom-, Die hcciie d'ijft, gelijk een fnellc ftroom, Verftuift als ftof, verdwijnt gelijk een droom, Verwelkt als bloemen, En als een vlugge wiek door 't ijdel febier. De mensch weeght lichter in dees fchael als niet. O dwazen, roeptze, wat 's u leven? ziet Wat is uw roemen ? Der Goden Godt ontwaekt hier, als een leeuw, En gact, als Rechter, door het luidt gefchrceu Der arme wecze en onderdrukte weeuw De vierfchaer {pannen : Hij fpreekt de goddelooze Rechters aen, Die minst naer Recht en meest naer giften ftacvi: Al zijtgc Goden, denkt gij zult vergaen, Als wreê tijrannen. Met vijf paer fnaren fleept hij onvermoeit De Koningen geketent, en geboeit, Wier toonen in den gront zijn uitgeroeit, Naer Sions muren. De ftammen juichen in die zegeprael: Zij zien verwondert, hoe 't gedoopt inetael Der Reuzepoorten Isrels bliscmftrael Niet kon verduren. Hier riekt de broederlijke vreê, zoo waert Als balsièmgeuren in 's Aertpriesters Baert, En dauw op Hermons heuvelen vergaert» Hier wort de zegen Gezongen over d' onbevlekte hruit, Die breit zich als een vruchtbre wijnftok uit. Elk vruchtje bloeit rontom haer, als een fpruit, Befprengt van regen. Hij want de boosheit, als het lichte kaf, ,Of morfclt haer met 's Hcilands ijfren ftaf:  ri£R.DICHTEN. ltf z' Is uniurgras, nieinants fcliuur gedijt 'er af: Maer 'shooghftcn veder En dichte fch.iduw dekt het vroom gemoedt; Dat groent, gelijk een palm op Liaan doet, Die 't fteeken van de zon verdragen moet, En winterweder. Mijn Orfeus dracit 't onmeetbaer ftarrendali. Zijn hant die vlijt de holle gelven vlak. De leeuw zit tandeloos, *t gevogelt mak: liet woudt kïijght ooren. Geen addertonge braekt vergiftigh fpogh ; 't Vrijpostigh hart vreest lagen noch bedrogh: De woeste Tijger znight onnozel zogh, En wort herboren, 't Gefpeende wichtje vltight naer moeders fchoot Zoo niet om hulp, als dees in bitcren noot, Tot 's levens burgh, voor 't brullen van de Door, En hare tanden. De vierige Englen, wakker op de wacht. Zich legren om 't rechtvaardige geflacht; Of dragen het op hun bedauwde fchacht, En 't fneeuw der handen. Mijn Harpe draeght de goude Bontkist otn,. Die zwanger is van Arons heilighdom,. Vereert met zilvere bazuin en bom. De nieuwe manen Verlichten met meer luifters 's Dichters geest. Met lachend loof befteekt hij 't loverfeest, 't Welk 't overleefde hartewee geneest. En Helpt de tranen. Dit *s Kanaiin, daer melk en honigh vloeit, Het Paradijs, daer *t hout des levens bloeit, De Bron des heils, die 't dorftigh hart begroeit, De ftiTIe haven,  1.44. LIERDICHTE!». Het licht der blinden, 's kranken artzenij, Her armen febat, de bergh der Poëzij. Hier zuight 't Geloof op Tabor, als een bij, Haer zoetlte gaven. Mijn kracht bezwijkt, en hijght voor ijder deel, Terwijl ik linede oen keten, een juweel Van tienmael tien en effen half zoo veel Vergulde fchakelen, En hangze op feesten om 's Gezalfden hals. Hier is 't al louter; niets en klinkt hier valseh: Hier hoort het oor geen andre klanken, als Vcrhaesde Orakelen, O onnavolghelijken Harpenaer, Die 't lierfpel dooft van Flakkus en Pindaer, En alle Vorflen prikkelt met uw fnaer; Uw kout gebeente En asch is lang verllorven en verrot, Uw purper lang verflonden van de mot, Maer uw muzijk, vol ziels, leeft noch bij Godr, En zijn gemeente. OP DE TWEEDRACHT DER KRISTE PRINCEN. AEN JESUS KRIST U S. D e Kristen Princen zitten vast Malkanderen in 't hair. Cansch Kristenrijk vervalt in, last, En *t uiterlte gevaer; Als 't fchip, dat met gekerfden mast Flus fchipbreuk lijden zal, En drijft naer lager wal.  LIERDICHT R N. 145 Do felle Turk, die Kristus kruist, Ziet ons krakkeelen acnt d' Erfvijant lacht nu in zijn vuist, En hoopt den klaeuw te flaen, Van bloet geverft, van dof begruist, In 't hart van 't blintgevecht, Dat hij 't gcfehil bedecht. Zoo 't hem gelukken magli naer wenscli Met zijnen vvoesten hoop, Dat hij 's Geloofs verzwakte grens Op 't ongeziende doop', En veile en vill' zoo menigh menschj Help Godt! wat wil 't een dagh Vaa rouw zijn cn beklagh. Gelijk een ingeborften droom Zal 't ingelaten heir Verdrenken al den Duitfchcn boóm, En bruizen als een Meir, En fpoelen den bcblocden toom Te Keulen in den Rijn, Die zal zijn wedde zijn.' 'Zelfs d' andere weerelt, daer men met Den hoofde nederwaert De voeten tegens d' onze zet. Zal hooren al vervaert, Hoe wij door 'c zwaert van Machomet Gevallen zijn ten fpot Der vijanden van Godt. K  I4dt zoeken uit een vast betrouwen, Dat 's nachts gelijk een vierback fcheen. OP U R B AEN DEN ACHTSTEN. "\^at Godthcit vol ontzagh is dit, Die daer op zeven bergen zit, En zwaeit met zijne rechte hant Dien blixemdrael, en gloênden brant, Vervaerlijk als de Dondcrgodt? Terwijl bij uit het hooge flot Een ieder handelt zoo beleeft, En dreelt, en fineekt en zegent, heeft Hij onder zijn fchabel gebraght En zolen 't oorloghlors gedacht; En, trappende op 't gekroonde hooft Der gi'ootdc Koningen, verdooft Het gloeiend purper van den Ract Der Vadren, die rontom hem dact; Gelijk 't gedarrent daeuwt, en daelt, Zoo ras de zon in 't Oosten draelt Van gout en roozen uit haer' troon. Verhuist Jupijn met al de Goön 9 En vaert hij uit den hemel, om Het Kapitool, zijn Heilighdom, Te gaen bezoeken? wat gezagh Brengt d' eerde tijden voor den dagh, En voert den ouden Numa weer Te Rome met zoo groot een eer? k ï  IjO LIERDICHTEN. En levert Rome weder aen Den grijzen Numa onderdoen? Terwijl 't gemoedt dit overleit, Zoo luifleit mij mijn geest, bereit Te baren 3 en gedieven door Iet bcmelscb, dit al flil in 't oor: Dees is de groote Slcutelvooght Van *shemels poorte. Rust nu: pooght Niet meer te weeten. Buight uw knicn, En kus zijn voeten, wijt ontzien. Te Rome, met den ikgitnk des gulden jaers 1625. Vertaelt uit mijn Broeders Latijn. O L IJ F T A K VAN ZIJN HEILIGHEIT INNOCENT DE THIENDE. RdMlS INS1GNÏS OLIV/E. Pampliilius, die dertigh ronde jaren Bewaerde 't heiligh Recht, En ft.-cek 't oi.effe:i flecrn, En zette allengs, van zorgc, grijze halten j Die 's Roomfchen Herck-rs roont Verflrekte bij den feepter van Sicilje; En in Madrid den zetel van Kaftiijc Aen 'sTijhers ftocl verbont; En waerdigh was den rooden Hoct te draden En 't purperen gewact, In 't midden van den Raet Eer Vaderen, die 't Hooft der weerelt fchragen; De zelve voert, in 't endt, (Geheven op den oppcrfle aller trooncn, Ej( inpewijt met drie gewijde Kroonen) Den naem van Innocent;  Z, E R D I C H T E N. tft Het tiende licht op 't poor van d' andre negen. Hij daelt van 't hemelsch dak, Met dtn Olijventak, Gelijk een Duif, en deelt ons Kristus zegen. Wij zien den boogen vloet Des oovioghs haest, op zijnen wenk, gezonken En gansch Eur^pc, in Kristenscn bloet verdronkenj Belant uit zoo veel bloet. Sint Peters- fchip, dat boven op de baren Van twecdraghts ipringvlpe.t hing, En fchier te gror.de ging, Gevoeit den ftorm van 's hemels wraek bedaren. Aldus blijft, op de rots Van Vatikaen, 't gevaer der Kerke rusten, Tot 'sTaiters fpijt, tot fchrïk der Turkfche kusten? En 'safgronts haet ten trots. Dan bloeit d' Olijf en Paufelijke Leli, Zoo ras het onwcêr ftilt, In 't velt van 's Vaders fchilt, Tot cerc en roem van Godt en 't Euangcli, Noch meer dan Salomon, Den Vredevorst, bepaelt met enge palen; Naerdien de pais van Kristenrijk wil ftralen Zoo wijt gelijk de zou. JUBILJAER DES PRIESTER DO MS van den heere PH I-LIP PUS ROVENIUS, aertsb1ssch0p van philïppen, ap0st0l1schen stedehouder. Den xxvii van Jtinius m. dc. xlïx. Daelt om laegh, gij Offcrengclen; Helptmc loof en bloemen ftrengelen K ,4.  152 LIERDICHTEN. Tot fcestoenen : valt aen 't werk; Ciert gewelf en Koorpi'aren ; Ovcrkranst de hooge Altaren; Kleer met groen de Vorder Kerk: Want Philippus fcliijnt licrborcn, Nu de zon (die nem, gckoren Tot den Priesterlijken ftaet, Hier Gcdts Olfcr in zagli wijden) Van de kimmen op komt rijden Met een' fchooner dageraet: Nu de zon met Wijder oogen, Bhjder ftraelen Koor en bogen Komt vergulden door het glas; Om den Godtsdienst W vergulden, Daer hij eerst voor 'svolicks fchulden Offerde, en gebeden las: Nu, êegroet vin fecstgenooten, 1 Jij den eeuwring ziet gefloten Van zijn wettigh Priesterfchap, Vijftigh jaren, reê verloopen, Sluiten hem uw trooncn open, Wijzen hem een' hooger trap; Na veel zwcets , en zure (tappen , Slavernij in wetenfehappen, En getrouwen Herders plicht. Had ik Davids harp en lippen le Holp den Mijter van Pliilippcn Kroonen met een Ncerduitsch dicht. Rijn en Ysfcl, bcij te gader, Danken zijn' geleerden vader, Die, ontvonkt door uwe vlam, Voor ons Bontkist heeft gezongen, Toen de wolven 't Lam befprongen, Dat den mensth verzoenen quain.  LIERDICHTEN. 153 Sasbout, voorzact en zijn ouder, Zagh Hovcen, als Stedehouder, Zijn Apostelsch fpoor betreen; Marcellyn, met Lebuynen En Plechlyn, hem 't lant befchijnen, Daerze wandelden voorheen. Willebrort fcheen weêr te leven, Toen dien nazaet wiert gegeven d' Oude (laf van 't Bisfchopdom, Daer hij d' eerfte Kerken (lichte, Eerst het Heidendom verlichte, En den afgront maekte (lom. Hebt gij oit, verheught en blijde, Aen des ouden Vaders zijde 't Lam uw wierook tocgezwaeit, Hem gezegent, begenadigen, En in angst en noodt verdadight, Daer de Hel haer onkruit zaeit; Daelt om la'u watren kroont met hooghgewelfde bogen, CO Mofes.  LIERDICHTEN. 1$$ En 'sKeizers kroon, van gout en diamant, Op alle kusten lpant. Augustus, die u kroonde, heeft Godts zegen Door bedevaert genadigh hier verkregen: De Faem trompet hoe Maxiiniliaen Gezoi.t is opgeftaen; Na dat hij hier de Kristgeheimenisfen Aenbiddende, eer zijn' ftaf cn kroon wou misfen, Dan *s Heilants troost, gevoelt in lijf en ziel, Daer hij ten outer viel; En ncêrgeknielt de zelve kracht most loven, Die, aen d' Euphraet, in 't onweer van den oven, Zijn Drietal (*), niet gezengt aen kleet cn hair, Verloste uit doots gevaer: Die 't Heilighdom , de vrucht der Maeght, ook louter. Bij uwen droom, behoede op 't gloeiende outer, En in den hacrt; twee troonen van Godts Zoon, . Herkruist, door offerhoon Van blinden, die 't alfcheppend woort mistrouwen, En niet het licht der wonderen aenfehouwen, Dal, jaer op jaer, ja eeuwen achter een, Den Acmftel overfcheen: Het zij dit ftraelde, uit koorgewelf, en tenten, Hem toegewijt, die over d' elementen Den fcepter voert, en fpaert dien OfferfchaCj Ons Manne, in 't gouden vat: Het zij 't Geheim, op zijn gezette dagen, En jaergetij, weit Itichtigh omgedragen; Gelijk van outs 't Orakel van Godts mont, De Heilkist van 't Verbont. Hoe zagh men 't volk, gewont van helfche flanggn, Dan vloeien, als rivieren, uit verlangen (*) Drie jongelingen.  i^O LIERDICHTEN. Naer geene dang van koper, die de Doot Ilacr kopre tanden boodt; Maer naer her Lam, des Talinuds vloeit, gehangen Aen 't heilzaem hout, cn nu onthaelt met zangen; Als artzenij ces lijfs, en ziclefpijj, Van 't hcmelscli paradij'. Wat ketkbelofte cn gaef en pelgrimagié Doorgalmden niet dees nette timineragie; Biet lef cn d»ok, gedort van klein en groot, Na 'et nijpen van den noot; Zoo dra men frisch, behouden 's lijfs, en fterker; Verlost van kruk, cn boeij, en b.-.ngcu kerker, En blinden (lok, cn fchipbrenk, en van "t bedt, Zich vont door Godt geréde. Nu zing ik niet, hoe 't eeuwigh vier van Veste Den brant omdoop, daer ïrojc lagh op 't leste; ISoch van de vlam, die, fpokende om liet kint, (*) Zijn hairlok niet verflint; Noch van den gloet, die 's Konings dochter (f) raekte, En bare kroon noch blonde vlechten blaekte; Of wonderfpook, en droom, en nachtgezicht, Uit Heidensch brein gedicht: W.ier toom de Nijt, door zegels, brieven, blijken Van Sticht en dadt, en keuren, cn kronijken. Is *t valseh? betight de mijters, uw ftvêhuis En branunerk 't witte kruis: Betight gevvaet en bladen van Rlesfias, *s Apostels riem, den mantel van Elias, Ook Arana roede, en Elizeüs lijk, Ja fchaduw, min dan dijk. Uier mangelt niets dat redelijken wenfehen, Getuighenis van Gadt cn vrome menfchen, (*) Askatn. (t) Layinje.  tlERDICHTEN. 157 Wij mommen hier met gecnen Antikristj Die grijns van (laet cn twist. Almogentheit, betuigt door d' oiferlammers, Van tijt tot tijt, geleij toch d' Amfterdammers Uw heirbaen op, in 't eeuwigh fchijncnd licht', En kroon mijn Eeuwgedicht. Thronus ijus fiamma ignis. dan. vii. KENTEKEN DES AFVAL S. Hel Priesterdom verandert zijnde, zoo is het noo'digh da de veran&ringi der Wet gefchiede IrenEDS leerling van Polikarp, 's Apostels leerling. Hij leerde een Nieuwe Qfferhande des Nieuwen Tistamtr.ts. Vr aer zagh oit zon geregclt Rijk Godtsdienfteloos in 'swerelts ronde? En waer den Godtsdienst, zonder blijk Van Offerhande voor de zonde? Natuur, en Mofes ftrcnge Wer, En 't Euangeli 't Offer wijdden, Het zij bebloet of zonder fmet Van bloet, als in de leste tijden d' Aertspriester offerde, op Godts disch, Zijn vleesch en bloet, in fchijn van koren, En druifs en wijns gefbaltenis, Ten zoen van Godts gerechten toren: Een zuiver Offer, lang beduit Door Offers, en van Malachias Ons klaer gefpelt, zoo lang vooruit, Voor 't bloedige Offer van Mesfias; II E R R. VII.  '5$ LIERDICHTEN» Die na 'et onbloedïgh ofter quam Ter flachtbank, nedrigh , cn geduldigh, En hing aen 't hout, gelijk een lam, Ceoffert bloedigh, en onfchuldigh. De Heilant zelf verzagh zijn Kerk Van middelen, om dees genade Haer toe te dienen, in dit perk Des ftrljts; het zij hij zielen bade Met water in de kracht van 't bloet, Zijn zichtbaer bloet aen *t Kruis vergoten • Het zij hij die verzoent, en voedt Door Offerhande en fpijs, genoten, En opgeoffert op 't altaer, Door wettighcit van Stedehouders* Dees gront ftaet vast: dit licht is klacr: Dees grontleer ftorf op 't kint van d' oudcis Men vraegh den Martclaer Juftijn, Die fchier d' Apostels had gefproken, Eer nauwelijx de zonnefchijn Der eerfte heileeuw was gedoken t Men vraegh het Ireneus, fcherp In 't luiftren, om Godts wil te hooren, Als een fcholier van Polykarp, Zijn' meester, door Sint Jan herboren: Men vraegh de Vaders, op een rij, Wat Malachias profeteerde Van 't zuivere offer: kent hier bij Den tuimelgeest die 't volk verkeerde, En zoo vermetel vloekt en fchelt ,Voor een vervloekte afgodcrije De dienst van jesus ingcftelt. 'O tastelijkc razernije! Hoe floeght gij voort, gelijk vergift, En finette ftroomen, en landouwen,  LIERDICHTE M» I5 Met uw vernuft, en fchijn van Schrift, Om d' offerloosheit op te bouwen! Een laster, die zoo luide fchreit Tot Godt. O beilooze opperfchennis, Die Godt zijn wettigli Recht ontzeit, En blint noch roemt van Kristus kennis! Wie Kristus eeuwigh offer fluit, Die bluscht de zon des Godsdiensts uit. I. Kon. 2. Waerom floot gij mijn ojf irbande met weten 3 DE VIERBAEK van IGNATIUS LOJOLE. aen de ne êRL an tsc he sociöteit VA» J E S V S. 1NVIDIJE CAPAX. D e witte Pharos, groot van faers, De heldre Vierbaek (aen geen* Nul Maer Tijberftroom, in jesus naem, Met flaale beitel, zaegh, noch bijl, Noch moker, aen de lucht gedicht; Maer met den hamer van Godts woott, Die meer dan marmer, vast en dicht, Verbrijzelt) ftaet en trotst de poort Des afgronts, en befchaemt den nacht Der dolingen en ketterij; En houdt getrouwelijk de wacht: En licht in *t ront, van elke zij, De wijtverzcilde zielen toe; Gaen mijlen verre in 'sweerelts zee,  l6ö LIERDICHTE. N. Maer Wijder dan 't geftarrcnt, rroê Van wentelen, geen ftrant noch reê Laet onhefchcnen. Wie in noot Van A' allcrzwacrlle fchipbreuk drijft, En fchrikt voor d' endelooze doot; Wort van dit heiligh licht gerijft, Dat van vijf letteren nederftraelt; Als van vijf roode ftraelen bloets, Ja ftralen uit Godts hart gcdaelt. O Kriste Hooftbaek, van veel glocts Ontftcken, dienstm'aeght Van 't gemeen, Hoe roem ik best ignatius, Die, leggende den cctften ftcen Aen 't Roomfche wonderwerk, noch fins Zoo lacgh, alfcê zoo hcmelhoogh Gefteigcrt, tuight dat je sus hem dezegent heeft van 'shemels hoogh, En 't hcmelfche Jerufalem? Godtvruchte wakers, fluimert niet, Maer voedt cn ftookt dit eeuwigh vier: Noch bloet noch tranen noch verdriet Noch pijn noch arbcit ftaen te dier, Indien ghijze opweeght tegens 't loon, U van den hemel toegezeit. Uw Armoê erft haer rijke kroon: Uw Kuischheit en Gehoorzaeroheit Ontbeeren niet haer zaligh lot, En jesus blijft uw prijs bij Godt.  lierdichte ar.' löl OP HET PATER NOSTER Des zaligen Vaders en Apostels van Oost-Indiën, FRANCOIS XAVEER. AEN HET ZELVE HEILIGHDOM. O Heiligh Kcrkjuweel Van zaligen Xavecr; Die, in het Oostersch deel Eer weerelt, Jefus eer Verkondigende, u (treek Met zijn gewijde hant, Als hij een Geest geleek, En Serafijn, van brant En ijver opgetogen Ten hemel voor Godts oogen Ter goeder ure quam Zoo kostelijk een fchat Als gij van Amfterdam In mijn Geboorteftadt; Van onzen Aemltelvliet Aen d* eere van den Rijn; Daer Medices verliet Des levens zonnefchijn, Op 'shemels welbehagen, Dit lust tot fchooner dagen. Ter goeder ure en tijt Befpreekt haer Majesteit Uw waerde, aen Godt gewijt, (Eer zij van d' aerde fcheit} Aen Jefus Maetfchappij; ©P dat dit overfchot ït  Itta 1IERDICHTEN, Des heilighs Keulen zij Een prikkel, om met Godt Om hoogh, van hier beneden, In een gefprek te treden. Zoo tradt d' Apostel voor, Die Indien doorzwerf, En kruiste op Thomas fpoor, Eer hij ontijdigh ftorf; Daer Cl,ine voor hem high. Hoe worftclde zijn hoop, Om, zonder bloet, cn fiagh, Te winnen 't nieuwe Euroop. Uien hoort dien Helt noch fpreken Door dit Gebedeteken. HET KRISTEL IJ K GEDULT '« Cjekruist Gedult vint nergens ftcê Ah midden in een wilde zee, Daer zitze en klappertant alleen, Half naekt op eenen konden ftecn, Waer op 't verbolgen water barnt. Het grimmigh onweér, al 't geftarrent Bedekkend, gunt haer droef gezicht Niet eene vonk van troostlijk licht; Of zoo het haer wat klaerheits Schenkt, 't Is licht van vier, dat d' oogen krenkt; 't Zijn wolken, die van gloet geperst Den blixein bacren met een' berst. Een hoop gedroghten, wijt van mom, Van uit den omgeroerden gront  LIERDICHTEN* 1^4 Omringen de gefchokte klip. Zij ziet een aengevochten fchip Van veer genaken, en wort blij, Maer och vergeefs, het zeilt voorbij. Zij heeft nochtans hier vrienden in, Doch flaeuwe harten, koudt van min. Of roept 'er een met ernsi: legh aen 5 Al d' andren vreezen te vergaen, En fchreeuwen om het ftijfst: hou af; Vermij den zerk van 't zoute graf; Dies 't eenigst dat 'er overfchiet, Ten troost in afgepijnt verdriet, Is 't goet geweten, 't eenigh goet Van 't afgemartelde gemoedt, Een fchat der onderdrukte Deught Die zomtijts tranen fchreit van vreught, En, zonder hulp of troost te zien, Noch fpreekt: Godts wille moet gefchiên. BEDE VOOR HET WALEN WEESHUIS T' AMSTERDAM, AEN ALLE KRISTENEN. Och laet uw mededogen ftralen Op dees van eln vergete fchaer, Op 't arme Weeshuis van de Walen, Wiens last noch aengroeit jaer op jaer» Wanneer 't ontfangt met open armen Die arm zijn zonder hunne fchult, De Weeskens, die om nootdruft kermen j En voedt hen op met groot gedult L ft  i6± Dierdichten. In tucht en eerelijke zeden. Wie zietze zonder fchreien aen ? Heeft Kristus arm voor ons geleden, Wie kan voorbij dees kribben gaen En {tallen, zonder met den Wijzen Te offeren een luttel gout, Om 't naekt en hongrigh kint te fpijzen, Dat in dit Beilehem verkout? Aij zorght niet, dat de fchatten minderen, Die gij aen Godt op woeker geeft, Door vreemde en ouderlooze kinderen. Gedenkt dat Godt hun vader leeft, Die in uw weldaet wort geprezen En 't goet dat nimnier zal vergaen. De zuivre Godsdienst is den Wcczen In hun ellende bij te ftaen. GEDA CHTENIS VAN DESIDEER ERASMUS ROTTERDAMMER. AEN DEN HEER PETER SCHRYVER. O Hooghgeleerde Schrijver, Wat quistgc tijt en ijver, Om op te doen 't geen levendigh gelijkt Den grooten Defideer, die niemant wijkt. Hou op van printeziften. Een flapel wijze fchriften Is d' afdruk van den helt, die eeuwigh leeft, En d' aertboöm met de pen verovert heeft. Zijn pen dreef voor zich heene Uit Rome en uit Athene  LIERDI CHTEN. 163 't Barbarisch heir, een' fchnndelijken hoop, En oneer van den Kristelijken Doop; De Zieletijrannijen, Met Gierigheits Harpijen, Den woesien krijgh, de Plomphcit, dom en doof, De Gulzigheit, en 't blinde Bijgeloof. Zijn ham die gaf de mate Aen heidcrlejcn flate, Aen 't weereltlijk en ook aen 't geestlijk hof: Zij hief de nutte kunir.cn uit het ftof. De doode graven hooren Dat Cicero, herboren Tot onverzierden roem van Maes en Rijn, Den Tybcr leert zijn lang verleert Latijn. Wat jongen en wat ouden Zijn niet in hem gehouden. Een bron van wijsheit vloeit uit zijnen mout, Den gouden tolk van 't heiligh Nieti Verbont. De lang bewolkte waerheit Herfchept haer oude klacrheit, Na roestige eeuwen, uit dit Hollantscb Licht. De Doling Rrijght een fchaemroot aengezicht. Zijn ziele walght van 't werren. Zij kiest geen' dop voor kenen. Al wat zij op den vasten grontfteen bouwt Is dier gefleem, fijn zilver, en root gout. Hij flicht vervalle flcden Door Godtgeleerde zeden En tempering van wetten, glad herfiuect Met zijne tong, die diamanten kneet. Om pais is al zijn bidden. Voorzichtigh houdt hij 't midden, En flaarooght op 't Apostolijk geflernt, ' Daer hier Charybd en ginder Scylle bernt, L 3  ifjfS lierdichten. De Roomfchc mijterkroone Daer' allerlieflfen zoone Erasmus ftadigh met ontvouwen fchoot Miltdadigh tot d' eerwacrdighfte ampten noot. Gekroonde hoofden wenken Zijn gunst door hun gefchenkên En tiitcls: maer zijn veder even vrij Om Kristus wraekt gehuurde flavernij. Geen baetzucht maekt hem eigen. Ook zwicht hij voor geen dreigen. En die zijn kruis omhelzende eerc vlugbt, Vervult met eere d' ongemete lucht. De redelijkften zoeken Zijn fchaduw in zijn boeken ; Waer op de harteknaeghfter Haet en Nijt Belachelijk haer flompe tanden llijt. Al is de Rotterdammer Verlost van *t Kristen j.immer, Zijn troostleer wischt noch veele tranen af. Godt zegene en bedauw zijn zaligh graf. UIT3REIDINGE DES LXXXVI. PSALMS. Spellende de geduurzaemheh en wijtjlrekkentheit der KATOLIJKE KERKE. H et n'ei-wé Jeruzalem, Godts Kerk, En Stadt, op Kristus vast gegront En zijn Apostels , is zoo fterk Als ofze op Davids rotfen Itont. De hemel flaet haer ingang ga, Haer poorten s twalef in getal4  LIERDICHTE IS. l6j» En ftaende op rcbiltwacht, vroeg en fps, Befchut zijn huis voor ongeval, Noch vieriger dan hij zijn teut Bcfchermde in 't woeste en doire velt Een rij van jaren ongelchent. O Godtsftadt, Kristkerk, men vertelt Van u veel wondren overal; Het zij gij hier beneden ftrijt, En worftelt onder 't vroom getal; Of boven, van quetzmir bevrijt, Bij Godt met Englen triomfeert. De Bouwheer, die uw grontfteen leij, JMet zulk een gloeiende begeert En ijver, bij zich zeiven zei]: Ik wil den Nijlftroom, en Eufraet, Den Palestiner, en Tijricr, En Moor, en allerhanden ftaet, En uitheemsch bloet, ontvonkt door 't vier Van Jefus kennis, roepen om Te woonen binnen uwe poort. Wie roemt bij u op 't burgerdom Van Davids Zoone, en zijn geboort? Hoe Godt in 't vleesch zijn Hooftftadt fticht* Godt zelf zal melden hoe het Woort, Gcfcheiden uit het eeuwigh licht, Het lichaem aciifehoot, noit gchoort, ^Sn boude een nieuw Jeruzalem, En fehreef zijn trouwe burgers in, Genoodight door zijn lieve ftcm Tot een gcmccnfchap, hart, en zin . O Ueilftadt buiten uwe muur Is enkel jammer en verdriet En hartewee, van uur op uur; Doch binnen u verneemt men niet L 4  465 LIERDICHTEN» Dan blijfchap, van haer (laet gewis, Die zuchten Ioftst, noch tranen fchreit, Maer Godt aenfchouwende als hij is, Bezit de hooghfte zaligheit. GETHSEMANE OF ENGELETROOST. D e Godrheit trok in 't lichaem van MARYE, Het lichaem aen, op datze lijden zou, Tot 's menschdoms heil, wat wet en profecijc Had afgebeelt, en voorgcfpelt zoo trou. Dees uur genaekte, als JESUS, met verlangen Naer 't heilzaem Kruis, zijn lichaem cn zijn bloet Had uitgereikt, daer dankbaer met gezangen Het twaleftal Godt looft voor 't hemclscd goet. De leerling had den meester, hier in 't midden Ter Paeschfeeste, al op fnooden prijs gefchat: Nu gingenze uit met Godt, om Godt te bidden. De bidtplaets was d' Olijf bergh, bij de Stadt. Mesfias fcheit zich af van alle d' anderen, Op dat hij zich nu wapen' met gebeén. — Het treurtooneel zal dracien, en veranderen: De bende komt, en Judas trcet voorheen, d' Aenflacnde fchimp cn fmact, de Snert van 't lijden Ontvouwen zich voor zijn alwetende oogh; En fchoon de Zoon dit flus zagh met verblijden, Niet minder dan de Vader zelf om hoogh; De krankheit der nature is niet gefcheien Van 't lichaem, daer de geest den ftrijt gevoelt, En duizent ween, noit uitgebcclt met fchreien; Een' gloet van pijn, door tranen noit verkoelt. Hij voelt alree de koorden, d' ijfre vuisten, En 't lastigh kruis. Hij boort den fmact, en fchimp,  LIERDICHTEN. l6j) Hij kent alree wat vijanden hem kruisten, Met fchijn van fchrift, en Farizecufchen glimp. Het bloetgelt ziet hij zijn' feholier ontfangen, En tegens Godt den Ouderling gekant; Het purpren kleet om zijne fchouders hangen, Den rieten ftaf hem fteeken in de hant. Hij voelt de fmart der doornekroone en roeden En nagelen. Hij proeft, gefmacht van dorst, De gal cn eek der tijgerfche gemoeden. Hij voelt de fpeer, den moortfteek in zijn horst. Hij worpt zich neêr wel driemael, fchijnt te zinken In 't graf des doots, en bidt in dit gefeild: O Vader, laet mij dezen kelk niet drinken ; Doch Vaders wil fta boven mijnen wil. Hij worftelt met de doot in zijn gebeden. Het dootzweet breekt hem uit, zoo root als bloet. Het bloet, uit angst, komt vloeien, lans zijn leden Opd' aerde, daer hij necrflort, flacu van moedt. Den Vader komt dit moortgefchrcij ter ooren, En zeilt ten troost, uit 's hemels hooghftcn troon,' Een Engel neêr aen zijnen eerstgeboren En eenigen en troosteloozen Zoon. Hoewel de naem des troosters won gezwegen, Het was misfebien d' Aertsengel Gabriël, Die voortijts brogt de bootfehap van Godts zegen Aen Jofephs bruit, in d' onbefmette cel. Hij vint hem op zijn aenfchijn neergevallen In Hof en bloet, dat van dit aenfchijn droop, Daer Cherubijns om wenfehen met hun allen. Hij heft hem op, cn heldert JkSUS hoop. Hij flut den hals en 't hooft, en ftrcelt de kaeken Met zijne hant, noch zachter dan fluweel. Hij kust Godts mont, en fchijnt hem aen te blaeken, En ilerkt het hart, met geur uit Godts prieel.  IJO LIERDICHTEN» Hij (preekt ten leste: O eenige uitgekoren! O erfgcnaem van Godt en 't hemelsch Rijkl Wat is uw hooft een kroon om hoogh belcboren! Wat is die kroon uw fchimpkroon ongelijk! Hoe wil uw naem en tittel alle naemen Verdoven, als de hemel,aerdc en hel, Voor u geknielt in JESUS Naem, te ztroen Zich buigen voor uw' troon, en voetfchahel! De hcemlen cn alle Engelen verlangen Naer uwe komfte, en blijde hemelvacrr. Ons Paradijs luikt op van groot verlangen. Alle oogen zien, vol hoops, beneden waert. Al wortgc in 't aertsch Jeruzalem verfchovcn, Ter poorte uit naer den Kruisbergh heen geleit; Een fchooner ftadt, Jeruzalem daer boven, Ontiluit voor u haer' glans en heerlijkheit. De mantel, uw triomfklcct, wort gefchapen, Vol zonnen en vol Harren rijk gezaeit, Vol fenixen. Het kruis, uw heerlijk wapen, Zal glinftren, waer de zou haer oogen draeit. Hoe kan 't geloeij der Schriftgeleerde (lieren, Dat vloeken, dat verlastrcn uwe Facm Verdooven ? geen gebulk van tempelieren Verdooft de loftrompet van JESUS Naem. Bloetdruppelen verkecreu in robijnen, In perlefnoer de tranen, hier geftort. De zon en maen ftacn doof hoe fchoon zij (chljnen, Als gij uw klcet met diamant oingort. Dat littclfchrift, ten fchimpfchrift van de waerheit, Aen 't Kruis gehecht, eerlange der Hebreen Schijnhei igheit, met goddelijke klaerheit, Verwijten zal dien hoon, bij u geleén; Wanaecrge heerscht door nimmer eindende eeuwen, la 'c onkepaclt en eeuwigh erfgebict,  LIERDICHTEN. 171 Als Godts Gezalfde en Koning der Hebreeuwen En Onbebrecn, waer 't licht zijn (talen fchiet. Verbergh uw' glans en Godtheic noch drie dagen, Een oogenblik bij d' aenftaende eeuwigheit; Zoo ras de zon dan 's morgens (tijght te wagen, Zal 't licht u zien gewekt met majesteit. Dan zullen Doot noch graf u langer houden; Uw gvafwacht, al verhaest op dat gerucht, Zoo menige als op zichthre maght bctrouden, Uit fehaemte en angst, zich geven op de vlught. Ten fpiegel van de quaên, ten troost der vrome, Zal Godt uw bloet hereifchen van hun hant; Wanneer de wraek en roode Roe van Rome Haer' (landen biet op 's tempels puinhoop plant. De Rechter, met de Wetgeleerde Vloeken, Gedaghvaert voor uw' (Irengen recht.erh.oel, Zal fchaduwen in moortfpelonken zoeken, Op hoop of eens uw grimmighclt verkoel'. Terwijlwe noch dat hooghfie Recht verbeien, En gij alleen de wijnpers treden moet, Ectrou dat wij uw fmceken en uw fchreien Den Vader biên, en voeren te gemoet. Gij kent zijn hart en vaderlijke liefde. Heefc hij van zelf het menschdom zoo bemint, Dat zijnen Zoon, zijn hart, zoo bitter griefde; Wat liefde dra«ght hij zijn gehooizaem kint! Cezegent hooft der Serafijnfche Geesten, Getroost u dan dit worfllen voor Godts eer. Om Godt, om uw triomfen en uw feesten, Aenvaert dien kelk, een' kruiskelk, dan geen' meer. d' Acrtsengel wascht het aenfchijn met zijn (lippen, En JESUS niet zoo dra dien keil; ontfong, Met eenen kus van troo.--t voor mont en lippen, Of mist hem, als een blixem, op een' fprong. M n c li v.  Ï72 LIERDICHTEN. ECCE HOMO. Wien brengt de grijze Rechter daer Ten rechthuizc uit in 't openbaer Door zijnen hoflbldaet ten toon? Gekroont met eene doorne kroon; De koorde om d' armen (lijf en (baf; Een riet, quanfuis de goude (laf, In zijne bant; het purpre klcet Hangt om de (chouders. Wat een kreet Van fchimp verheft zich uit de wolk, En drang van 't opgehitltc volk, Het welk, vol wrok en hclfchen haet, Om laegh hem aen grimt, van de (Iract! Schijnheiligheit van Farizeen Noch Schriftgeleerden hier beneên Ontbreeken, llout en trots van geest. Wie fcherrep toeziet, fpelt en leest De wet van Mofes, in den boort Van hunnen mantel, met Godts woort Bedilt, zoo vol Hebrccus gezaeit Als deerlijk door hun tong verdracit. d' Een torst het wetboek in den arm. Een ander terght een' zwarten zwann Van horfelen, die al bereit Zijn angels om d' Onnozclheit Te quetlèn, vinnigh feberpt en (lijpt. Het bloet dat door de dorens zijpt, En langs den hals en boezem loopt; Dat aenfchijn, in zijn bloet gedoopt; De llramen, in die zuivre borst; Zijn armen, root van bloet bemorst;  LIERDICHTEN, 173 Onnozel bloet, van top tot teen, Zoo root gevloeit door al zijn leên; Verzachten noch de helschheit niet, Die dit clendigh fchoufpel ziet, En onverzocnt, en onverzaet, Hierom alleen geen tranen laet, Maer vloekt hem noch, door haet verblint; Daer 't Roomsch Gerecht geen fchult bij vint, Wie magh dit zijn? wie anders, och, Dan JESUS zelf, die geen bedrogh Noch fmet, noch vlek, noch misdaet kent. Aertspriesters, Wetgeleerden, fchent Gij dus uw handen aen Godts Lam, Aen 't heiligh bloet van Abraham, En David? hoe verantwoort gij Dees dolheit? wet en profecij Op niemant oogen dan op hein. O Koning van Jerufalem, Hoe ftaetge hier van glans berooft 1 O doornekroon, gij drukt dat hooft, Om 't welk de glans der Godthcit ftraclt En daer Godts Duif op nederdaelt. Is dit het {tralende aengezicht, Waer uit op Thabor 't hemelsch licht, Gelijk een zon op d' aerde fcheen ? En heeft dees mout de zuivre fpeen Der MAEGT gezogen, toen de tong Der Englen Godts geboorte zong? Is dit het koninklijk geltalt, Waer voor het Oosten nedervalt, En offert wierook mirre en gout? Noch hoopt Pilatus, en betrout Da zulk een' fchoufpel 't wreet gefcha! Den lastermont eens ftoppen zal:  J74 DIERDICHTEN. Maer al vergeefs. Helaas, de ftcm Is: Kruist hem, kruist hem. Voort met hem. Al heeft hij Lazarus gewekt, De weeu en wees een kruk verftrekt, Den blinde een oogh, den lamme een voet; Geen wcldaén, geen genoten goet Gedenkt d' ondankbit, al ziende blint. Aireede (laet men in oen wint Hoe zij Hozanne zongen, toen, De wegh beftroit met pallemgroen En hunne kleedren, hij de ftadt, Als Koningh, innereedt, en zat Zachtzinnigh op zijn ezelin. Zoo veel vernmgh die booze fpin Der Scluiftgeleenheit, overtuight Van booshcit, als zij nioortfap zuighc Uit roozeblaên en heilzaem fchrift Van Godts Oraklen, in vergift Verkeert, en daer de honinghbij Haer' dau uit trekt, cn lekkernij. Pilatus, met zoo veel gefchreeus • Des opgerokkenden Hebreen s En der Rabijnen lasterkeel Verlegen op Godts fchimptooneel, Verwijst in 't ende Emanuël. Aenfchou hier Godt, elx guighelfpeh. MD CL IV.  LIERDICHTEN. 1*5 E E U Vf G E T IJ VAN ERANCISCUS XAVERIUS, APOSTEL VAN OOSTINDIEN. Nee vero AlcUes tantum tetturis ohiyit. heilbron zal mijn' dorst en ijver lesfen Nu 't Eeuwgetij en Eeuwfeest van X AVE ER Ons opwekt, t' zijner eer', Wet rouwloof, noch bedrukte lijkcijpresfen, Maer gulde lauwerblaen Te volgen, op de baen Van zijnen geest, die heden vliegt naer boven. Om eeuwigh Godt te loven ? Het is geen tijt zijn dootbaer te geleien En lichaem, dar noch mijr noch balsfem hoeft: Een Heiden magh bedroeft Het doode lijk, dat eeuwigh fterft, befchreien ; Dit onverrot gebeent Wil rusten onbeweent; Terwijl die ziel, die groote zul, gaet zweven Van dit in 't ander leven. De grijze helt en Godtstolk der Hebreeuwen Zagh van Uen bergh het lant, aen Abraham, Dien Godtgetrouwen ftam, Gezworen, en belooft voor menige eeuwen Met vrolijke oogen aen. De ftrooinende Jordaen Den intocht ftuite, en liet de volgende erven Dit over na zijn fterven. Zoo zag XAVEER, uit Staciaen, de kusten Van 't vnaghtigh Chine, en 't rijk, dat voor hem liga»  176* LIERDICHTEN. Wat was 't een blijden dagh Voor onzen Helt, wiens ijver noit kon rusten: Maer Christus riep hem t' huis Met zijn geflcten kruis: Dien arbcit had d' Almachtige in 't verholen Aen Riccius bevolen. De tweede zuil van JESUS hooftgebouwen Had, lang genoegh en onverwrikt en vasr, Gedragen dezen last, En op de wacht, met onvermocit betrouwen, De hitte en kou verduurt; Ter wcrclt uitgeftuurt, Getroost om hoogh, in hemelfche landouwen, Zijn Vaderlant t' aenfehouwen. Weet icmant na Sint Thomas ons te toonen Een kerktrompet, die wijder wert gelioort» Daer 't licht ter zonnepoort' Komt uitgereên, en al het Oosten krooncn ; Hij noemze bij haer' naem, Verdoof FRANCISCUS faem, Die eene ronde, als drlj pacr wereltklooten, Bereist heeft onverdroten: Geenfms om fchat, noch goude en zilvre mijnen, Noch beerfchappij en Alexanders ftaf; Al rook, al wint, en kaf: Maer om door 't licht van Rome te befchijnen Den nacht van 't Heidendom, En duidelijk alom Ontclbre woeste en wilde en ftomme volken Godts boekftaef te vertolken. Dees ijver dreef hem, door woeftijn, en baren, En fchipbreuk, becne in vast en driftigh lant» Geen menfeheneters tant, Vergift noch fchicht noch lagen van Barbaren,  LIERDICHTE». tff Vernielden den Gezant, Die met zijn eige bant In 't kruisbadt wascht elf bondert duizent zielen,' Die voor liet Kruislam knielen. Japon voor al den Bouwheer heeft te danken, Die zegenrijk den afgront leit aen bant, Den rechten wijnftok plant, En zoo veel vclts beflact met eedle ranken, In weinigh jaren tijt, Begrimt van helfcben nijt. Hoe woelt.het daer, in 't leggen van Godts drempels» Wat wijt Zijn hant al tempels! Al trapt de hel daer kerk bij kerk tot mortel, En gruis en puin, en fchulmbekt jaren lang, Tot waerheits ondergang, Ja fchijnt den boom van 't Kruis met tak en wortel Te rukken uit den gront, Daer die in 't bloeien ftont; De hemel weet zijn uren en zijn tijden, En éb én vloet van 't lijden; Wat noot is *t of het bloet en tranen regent, Bij vlagen nieti maer jaren achter een, En fmelt een hart van fteen: Noit eilant was met martelbloet gezegent,Geheiligt als Japon; Daer fchijnt de martelzon Óns ftarren doof, en alle martelfchriften, En gloejendige driften. Aij, Goa, flaep, aij ilaep gerust en veiijgb,' Op dit geluk, dat u te lote viel, Na 'et fcheiden van de ziel, Het heiligh lijk van zulk een' grooten HeiEgh t' Omhelzen in uw* fchootj Een toevlught in der noot; M  1?S LIERDICHTEN. JNaerdien 't gebeent van ceh' Profeet ook 't leven Den dooden beeft gegeven. FRANCISCUS, nu in 't licht van zijn hetboorte, Den afgodt eer door wonderdaen verwon, . En dooden wekken kon; Dewijl hij droegh den fleutel van de poorte Der onverzoenbre Doot. Hoe zou bij in der noot Vergeten u, die nu met heele fcbaren Hem lof zingt voor d' altaren. Die Navarrois, een eër van Pampelone, Zijn adelijk en overout gedacht En Hof en Staet veracht, Om d' arme Kiibbe en armoê van Godts Zone, Verfmelt zijn' wil in Godt, Zijn hoogde en eenigh lot: Waer 's hemels wil hem roepen wil en leiden, Zijn wil is onverfcheiden. Maer van wat kant zal ik dees zucht ontginnen, Die nacht en dagh, langs 't ongebaent en fteil, De Mooren brengt tot heil, En onverzaet hun zielen zoekt te winnen! Dat is zijn hartejagbt, Hier fpant bij al zijn kracht En netten uit, en flaekt zijn hazewinden," Uit lust tot zulke hinden. De Griek magh Circe en toverdrank verzieren: Hier fpreekt een tong, die wolf en beer en zwijn Verandert, niet in febijn, Maer reden fchept in redenlooze dieren. Hier hoort men Orfeus dein: De bosfehen volgen hem. Amfions lier herbouwt hier veste aen veste j ln 't Indiaensch geweste.  t i e rt j> t c h t e n, t79 Mijn keel wort Irecsch: mijn zang bezwijk, in't midden, En ziet geen eint var» hongersnoot en dorst, En last, op reis getorst; Van hairekleet, en koorde, en endloos bidden, En waeken, tart natuur, En 't zuigen van quetzuür Èn ettrigh bloet der ïinettelijke kranken, Hij riekt de roos uit (tanken* Gij worftelaer en kampioen, die heden Het harrenas hebt afgeleit om hoogh, En uit den rijken boogh Van Godts gewelf uw kinders bier beneden Met fmarte worftlen ziet, Verfraa hun bede niet. Behaegst u dat uw voorbede ons bevrijde . Zoo kroon uw Eeuwgetijde. MBCHI. OP HET EEUWGETIJDE VAN DEN R. VADEt IGNATIUS DE LOIOLA. Misfits in Imperium magnum, -Nu kömt bet vrolijk Eeugetij Van helt IGNATTUS ons leeren Ben ongelijken ftrijt van Heeren En knechten tegens hun partij.1 Hoort wakker toe, en flaet uwe oogen Op dees flaghordens, die hij (telt En plant, een ieder in hun velt.Hij geeft u keur van oorelogeri, M i  i8o Lierdichten. De Vorst der helle (laet de trom» De groote Vorst des hemels mede. Wie zich verbinden wil bij eedc: . Men geeft u keur van Heerendom. Verkiest de Maen, die licht verandert, Het merk van 't heiloos helsch gefpuis: Of volght met ijver 't heiligh Kruis, En Christus zegenrijken ftandert. De loon is ongelijk. De doot Is 's afgronts loon, na lastigh flreven: Maer jesus fchenkt het eeuwigh leven Zijn' foudenier beproeft in noot. Hoe ijdel quijten 's afgronrs fiaverc, Geketent van den duillren nacht, Zich in dien oorlogh, op hun wacht, Verblint door glimp van valfche gaven! Wie, dus bedrogen, zucht en hoopt Op 't hoogfle goet, wort met verlangen, In 's grooten Heilants dienst ontfangen, Indien hij rustigh overloopt. Zoo vliet l o i o l e uit 's weerelts benden , En wisfelt wijs den wapenrok En 't flaghzwaert om een pij, en (lok. Hij gort een' zak om zijne lenden. Hij voert godtvruchtigheit cn tucht En letterwijsheit in de lieden, Verdrijft de woeste en wilde zeden, En duillernisfen van de lucht. Hu ziet het Roorofcbe Rijk Godts vaenen, Op deze kerktrompet, zoo hoogh Gevloogcn, als geen arent vloogh, In Oost en West, bij d' Indiaenen. De kerken rijzen, nieu gebouwt Tot aen de lucht. Ontelbre zielen  LIERDICHTE W. l8t Verhongert voor het Manna knielen, • Dat eeuwigh haer in -t leven houdt. De zekerhejc des heils, daer boven Te fmaeken, buiten zielgevaer, Ontbeert hij gaerne, om Godts altaer Te bouwen, hier van elk verfchoven, • Zoo wenschte Mofes uit Godts boek Cewischt te zijn, en wettige orden. Zoo wenschte Paulus zelf te worden, Om Jakobs zegen, ieders vloek. Gelukkigh zagh hem Pampelone Gefchooten, en in 't hart gewont Van zuivre liefde, om dus gezont Te dienen, onder 's hemels kroone. Nu ftraelt hij uit de wolken neer Met eenen glans van grooter waerde Dan Nerius dit hooft op d' aerde Van licht omfcheenen zagh wel eer. Cij die ftantvastigh hebt geltreden, Waer 't godlijk heir de trommels roert, Dat jesus naem in 't vaendel voert, Befchut uw benden hier beneden. mdclvi, M 3  lS2 LIERDICHTEN, OP HET TAFELZILVER, Gewrocht op 't Inhuldigen van den D.oortuchtlghjle* Vorst en Ileêfe, CHRISTOF BERN A RT, Blsfchop te Mulijler, des H. Rijks Vorst, en Burghgraef te Stromhergh. SERIES LONG1SSIMA RE RU SI. aen sint pauw els. ÏJefchutter van de Stadt, verlicht door klare ilralen, Ontfprongen uit uw bloeti 't welk Neroos Zwaert bennet• Uw armoe belgh' zich niet dat wij met zilver pralen, Op 's Bisfchops hoogluijt) en gezegent feestbanket, Wij pralen met de kunst; de kunst met üWe daden, Gedreven in 't metacl, dat hier zoo heerlijk blinkt. Banketten zullen 't lijf, uw Faein de ziel verzaden, Uw Faem, die fchel en hel, als louter zilver, klinlk. Gij ijvert oin Godts duif de vleugels fel te korten, Met eenen jesus glans te fmooren in zijn bloet; Zoo komtge, van dien gians getroffen, neêr te Horten, En voelt de kracht van 't Kruis in 't brullen van uw' ftoet. Pamaskus hoort verbaest u Christus naem trompetten , Den wrecden wolf verkeert in een zachtzinnigh lam, Pat in een mande zich ter muuren af laet zetten, En Benjamin gevoelt den klaeuw van zijnen fiam. Zoo wortge van den Geest des hemels voortgedreven Door 't blinde Heidendom. Waer vint men ftadt, offtrant Daer uw hiftorien niet levend ftaen gefchreven, Zoo fchoon, als Lukas oit die maelde met zijn hant!  t I E R O I C H ' T E N. l$3 Het zij gij Elimas in d' oogen hebt getroffen. Die uwen opgang pooght te fluiten in zijn vaert; Het zij gij 't lijk verwekt, dat flaeprigk neêr komt ploffen; Het zij gij kreuplen heelt; of Christus eer bewaert, Door zweetdoek, of door riem, es blusiht den gloct der kortfen; Of bant den afgront uit des lichaems fchors met kracht; Of zwaue kunftcn helpt in brant met vier, cn tortfenf Of fluit den kerker op door uw gebeén, bij nacht; Of van een Pijthonisfe, een dochter, wort vcrdadjght; Of zelfs van uw befneên gevangen, en gedreight, Tot dat zich met uw hooft des Keizers wrok verzadight, En gij u met gedult voor 't zwaert ter acrde neight. Wij knielen voor 't altaer, waer op gij hebt geleden t Wij knielen op uw graf, en op uw kout gobeent: O licht van uw Hebreen, en alle Criekfche fleden, ja van den weereltkloot, met zuchten overfleent, En tranen overfprengt : ó Vorst der Kruisgezanten, Neem Munfler, cn uw Stift, en zijnen Vorst cn ris tof In uwe hoede, op dat hij 't Roomsch geloof magh planten, Ter eere van Godts Kerke, en 't onvcrgangklijk Hof. Befchut den Hooftpijlacr der omgelege vlekken En vesten, met die zorgh, waer mee gij dezen muur Genadighlijk dus lang voor onheil kont bedekken, ' In 't midden van een zee, vol brant en oorloghsvuur. Dit vroom godtvruchtigh volk, befebaduwt vrij en veiligh, Zal eeuwigh uwen lof ontvouwen voort en voort, En flapen op de wacht van zijn getrouwen Heiligh, Met jesus, die zijn merk gedrukt heeft op hun poort. Zoo bloeie al 't Bisfchopdom, cn akkerlant, en eiken. Zoo moet de Vorst en 't Volk zijn' hooghflen wensch bereiken. m d c l. M 4  I»4 LIERDICHTEN» BISSCHOPLIJKE STAETSIJ KAROLUS EN AND RE AS, GevAjt tot Bisfchoppen van Brugge en Roermonde. VJeen blinde Apollo ftelP mijn fnaer En cijter, maer Apollinaer, Dien Cefas zelf te Rome wijdde; Toen Numaas fmool; de zon benijdde, Een heldrcn luifter, die alom De grijns van 't heiloos Heidendom Quam lichten, om zijn hclfche vlekken De wijde weerelt door t' ontdekken, Apollinacr, die vroom en kuisch Den hals voor 't,zegenrijke kruis Ten besten gaf in 't out Ravenue, Begunftige onze cijterpenne, Ter liefde van zijn dagb en feest; Op datwe met een' blijden geest Het koorgezang der Bruggelingen, Soo Herken midden onder 't zingen, Dat zelfde weêrklank van Godts lof Verrukken magh al 't hemclsch hof, En d' Engelen met dnizent reien In 't Eugeisch koor ten dans geleien, Van \reught, vermits het hoogh autaer. Ziet neêrgeknielt dit heiligh paer, Om zijne wijdinge eens t' ontfangen, Daer zoo veel harten na vcilangen, Men ziet hoe Triest, het licht van Gent, (Nu Oostenrijk bun waerdigh kent DER E. HEEREN  LIERDICHTEN* lê$ Te lichten, ij 'er in zijn landen) Hun hoofden zegent met zijn handen, Daer Nemius, het hooft van 't Schelt Hem bijftaet met den jongen helt, La Torre, die in ballingfchsppen Verftooten, volj,t der ouden flappen, En door gedult beproeft, aldus Den tittel van zijn F:fei.us, Met duitfche tittlen zal verrijken, Zoo Godsvrucht 't vonnis koint te flrijkcn. De lammers hupplen nu in 't rondt O.n 't ronde Iïiug en Roeremondt. Men zoek geen floffen van Eneas, Zoo lang ons Karei en Andrea,s Aen rijmftof helpen met bun ftaf. Men kan van ijders mijter afDen zang opheffen, cn beginnen, Hoe zij hun kudde en kooij beminnen, En leijden in 'r, beloofde Rijk Een vaster borg cn betre wijk, Dan daer de dwalende Trojanen Zich nederfloegcn door veel tranen. Painfilius omzichtigh oog Bellraelt ons Ncêrland van zoo hoog Hij aen den Tijbcr zit verheven, Om Godt zijn offerrecht te geven i Terwijl hij, onder zijn beleit, De zielen zoo zorgvuldig weit, En ga flaet door. getrouwe hoeders. Gezalfde hoofden, Amptgebroeders, Herboren beide op eenen dagh Tot last, en zorgen, en gezaghj Gekoren meer. tot last dan eere: Geen tegeufpoet, noch haet verkeere M 5  lS6 t I E R D I C H T B Dl, Uw lof in laster: onderhout De vriendfchap, die een zelve zout Genuttigt hebt, en in de fcholen Een* zeiven meester bleeft bevolen, In 't heiligh Rome en in Maestricht; In Rome, daer de Bisfchops plicht Door lesfen, en het levend voorbeelt, Dat klaer van Gods oraklen oordeelt, U ingefchcrpt wicrt t; gelijk Volhart ten fteun van Christus Rijk: Dat gij uw kudden aen ziet groeien, Zoo lang de Leij en Maes bevloeien U vruchtbaer oevers van weêrzij. De hemel zette u krachten bij. Tc Brugge, op S. ApoUinaris dagh. mdcli. EDlPUS OF TEKENTOLK ATHANASIUS KIRCHER, Verlichter van de Gebloemde Wijsheit der Egijptenaren, en GEDENKNAELT, te Rome heritelc door INNOCENT den X. Ipfe dolos tecli, amlagcscuc refblyit. I, ZANG. "V^at baet liet, (prak pamfilius, Dat wij van over zee de Naelden Des Nijlflrooms in den Tijber haelden, Zoo Rome geenen Edipus, OP DEN van den e, heere  LIERDICHTEN. l8? Als Thebe, vint, om Sfinx te fluiten, En lctterfloten op te flu'ten? De roestpest, cn verloop van tijt Heeft munt en merken fchier verlieten, De zinnebeelden doorgebeten. Het wisfelen van tong bcnijt Berooft allengs ons licht en kennis. Geen diamant verduurt de fchennis: Die kanker kruipt de leden deur, En laet u, hier en daer, wat beenen Van dit geraemte, in gruis en fleenen; Daer (laen de grootlle mannen veur, Als plotfeling voor 't hooft gefiagen. Wat zal men hier de Hommen vragen ? O al te wijze Trismegist, Die niets met zijnen naem wilt noemen , Gij mooght u wijsheit wel verbloemen, Op datze niemant en verquist"; De woestheit en de dolle buien Des oorloghs zullen blint misduien Al wat uw Tekenfpraek bediet. Wat gij met fchaduw pooght te dekken, Zal, rijk bij rijk, ten doolhof ftrckken; Als 't volk door valfche brillen ziet. Uw wijsheit wort het licht bevolen; En legt ge een fpoor om op te dolen? I, TEGENZANG. D e Geest van Hermes antwoort hem: Orakel, die onfcilbre blaren Ontvouwt aen uw ontelbre fcharcn, Mijn flagh van leeren, zonder flem, Ontflak, van outs, 't vernuft der braven, Om deze heirbaen op te dtaven,  '85 LIERDICHTE!?, De jonge Mofes, Amrams zoon, Lagh zelf in Zonnefladt ter fcliole. Gelijk een bie op een viole Viel Saba neêr voor Jesfes troon, Die al haer raetfels wist t' ontwarren. Bij duifier zoekt men 't licht aen flarren, Pijthagoras, uit Griekeulant, Homeer, en Plato, zoo veel zielen, Als voor Gebloemde Wijsheit knielen, . Haer zochten over zee en zant. Dus leert de leerzucht zich verpijnen. Men flroit geen roozcblaên voor zwijnen ; Dat leerde u d* allcrwijste mont, Die u de fleutels toebetrouwde, En Vatikaen ten hemel bouwde, Op eenen afgebeelden gront. Profeten dekten zoo de waerbcit Met loof voor al te flerk een klaerheit, Die op haer tijt te voorfchijn quara. De zeilfleen van geheime dingen Verwekt het hart der leerclingcn, Uit donkren fmook ontij? :ingt een vlam. Al maelt de kunst de zon met kolen, Zij leit geen fpoor om op te dolen. II. Z A N G. D e weereltkloot zeit innocent, Van outs in drij verfcheide deelen Gedeelt, ging raaglu van afgoón teelen, En G; dtheên dichtenzonder endt. Wie zaeide 't zaet van al de Goden, Die voor hun' vijant henevloden, En angitigh zich in vacht en fchacht Vcrltaeken? Al uw merkgclcerden  LIERDICHTEN. lö? Hei lïclit in tluifternis verkeerdcri; Ja zulx, dat al de weerelt lacht, En allermeest om zöo veel 'duchten Van godtheên, droomen , en geruchten, Waer voor Egijpten temriels dicht. Wat noot is 't wijsheit te vertrouwen Aen een gevaerte, uit rots gehouwen ? Natuur is een gedurigh licht. Zij ftelt ons zicbtlwer Godt voor d' oogtnj Zijn wijsheit, goetheit, en vermogen. Hij- renn', wien 't lust, om 't darliclit ront, Ook hooger dan de veerde palen; De Godtheit komt hem tegendralen : . Men loopt den Schepper in den moht. 't Natuurbock is een duitlij:; fpreker. Wie uit onzekcrheên het zeker Moet putten, loopt geen klein gevaer; Gelijk uw ftttfende fcholieren Om deze kaers, als muggen, zwieren: Dies zwijgh, of fpreek recht uit, en klaet Wij kunnen zacht uw nachten derven. Wat fpreekt de blinde van de verven! II. TEGENZANG. (renade, ó Vader, neem gedult: Een tolk, een glans van zestien tongen. Door alle dampen heen gedrongensDen zoom van uw gebiet vergult. Men weet van raden, noch van gisfeii; Nu athanaes de duifternisfen Van out Egijpten voor zich jaeghti Al wat misvormt lagh en veiloren Wort door zijn wakkerheit herboren. Nu dwaclt geen mensch, c.ie kircher vracght  iPO LIERDICHTEN. Dus ftrekte Jofef, in zijn jaren, 't Orakel der Egijptenaren , En 's vollcks keil, in Faroos lijk. Wie ommewegen zoekt te fchuwen, En twijfelt, vim hier 't rechte kluwen Van waerheit, zich alom gelijk. Het misbruik ffijft alleen verkeertheij. Wijn Mcrkleer diene uw Godtgeleertheit, Gelijk een dienstmaegt haer meestres. Zij leert van outs Natuur ontleden, En toont in haer Godts wonderheden; Die 't eerfte en leste is van haer les. Wijn Hommen wijzen elk als tolken, Den Godtsdienst, uit een Recht der volken j Door boosheit of gewoont verllimt. Uw kircher brengt mijn' zin te voorfchijiii Gedoogh toch dat die alfins doorfchijn'; Zoo zal men zien hoe hoogh hij klimt. Al zwecte een menigh te op dees HolTen, Hij heeft ons ooghmerk best getroffen. T X oen fprak de Nazaet van Ui baen: Uw antwoort fluit, en kan beftaen. 't Is reên dat uw Gedenknaclt rijzej En Kircher met zijn veder wijze Wat uw vernuft elk gaf te raên, Op dezen diepen Oceacn Van wetenfehappen, febier vergeten, Verftroit, verwildert, en gefleten. Wat zoekt men lesfen aen den Nijl! De Tijher leere Hermes ftijl TOEZANG.  LIERDICHTEN. ipi Van onderwijzen fix hervatten. Wij bezigen geleende fchatten, Van Mcmfis hier gevoert, alom Ten dienst van JESUS heilighdom.' MDCLII. OP HET INWIJDEN VAN ZIJNE HEILIGHEIT ALEXANDER DEN VIL TU MAXIMÜS ILLE ES. Cjelijk de Wijsheit zich een huis Op zeven pijlers dicht, Dat voor geen buldrend zeegedruisch,' Noch regenbuien zwicht; Zoo zienwe 't hof van Vatikaen Gegrontvest fterk en vast, Dat op geen brullenden Orkaen Noch donderdagen past. De Deughden zijn wel lotgemeen," Bij druppels uitgefpreit, Maer zelden vint menze al in een; Dit wort Natuure ontzeit. Dat bleek, toen d* Opperde Gerra,' De kracht van 's hemels Geest, Zich Ilorte zonder wederga, Op 't heiligh Pingfterfecst; Daer Godts Aposteldom, bij een Vergadert, onder 't dak, Verlichte Grieken, en Hebreen," En al het volk ontftak. Dat bleek noch onlangs, toen de Keur Te Rome, een wijl verwacht,  »?ï L I E R D I C H T E fl. Gelijk een leiftar, cntlijk deur De nevels licencbrak, En 't lat des hemels chisius Verhief op 't hooghfte nltaer, Met een' gemeenen vredekus, En wcnseh: dat menigh jaer De Kruisfhf door zi'n fleutetmagTrl Regcere in vrede, cn pais. Dat fabios zijn grijs gedacht Verciere in 't Kcrkpalais, Als braeffte hoofttak van den ftam, Die, door zijn wijs hcleir, Kartagoos tóght den fcheut benauï, En, Rome in veiligheit Herftcllcnde, met recht den naem Van Allergrootfte kreegh; Een eer, bekent door d' oude Faem: Maer alexander ftecgh Noch booger met de Mijterkroon,1 Geëert door znlk een' helt, Hanthaver van zijn voorzaets troon, Ten trots van 's Turks gewelt, Dat eeuwigh op Godts Kerkdeur brult; Al dwong de Maccdoon De weerelt; dees zal met gcdult En zijn' godtvruchtcn toon Van wijsheit en rechtmatigheie Veroveren, al wat De woestheit van Godts wetten fcheït. Zoo groeit Sint Peters Stadt; Terwijl elk ftil te weide gaet, Waer 't i.ikloof febaduw geeft Het volk, dat, op dien toeverlact; Gerust in vrede leeft;  LIERDICHTEN. IpS , Zoo wijt d? Aertsherder, op de wacht, De bergen gadcilact, d' Orakelrol zet in haer kraclit, Die dezen gulden Staat Ons fpcjde, jaeren lang vooruit; Een teken dat dit lot Zicli voegilu naer ft eeuwigh r.-ietbefluit. Dus ftont de Kerk , vau Godt Gewijt op bergen, voor 't gezicht Van David, die haer zagh Ontworpen in 't voorziende licht, Op haeren fchoonftcn dagh. Daer gaet d.e zanger aen den reij, Verrukt jn haeren lof. Wat Kèurfeest hein noit Hof ontzeij; Hier vint hij rijker ftof. m d c l v. VOOR ALEXANDER DEN VII. Jlerjleller van jesus Sochieijt, in den Stoei van Venetië. R.ESTITUIS REM. jfj Z A N G, fÜclptme, o goddelijke reien, Zalige Englen, daer om hoogh ; Helptme nu, van 's hemels boogh; Jesus brocdcrlchap geleien , Daer Sint Mark Ignatius, Op *t behagen der drij Kroonen, Welkom heet in zijne zoonen, Met een blijden vredekus, N  IP4 LIERDICHTEN, Alexander, overgooten Van Godts Geest en poëzij, Stortc zijnen geest in mij Uit de zeven Roomfche floten. Zijnp topflar, die haer* glans Uit de bergen door de dalen Uitfpreit, leide al Godts kooraelen Op mijn kerklier aen den dans. laet Pindaer den renpalm loven: Deze olijf kan 't al verdoven. I. TEGENZANG, (ïrooten pasfen groote zacken, Allergrootften 't grootst van al, Fabius een Ilannibal En zijn torts van 's Tijbers daeken Af te keeren, en dien Staet, Zoo veele ongeruste bedden, langkzaem door gedult te redden. Alexander zagh Eufraet Noch geen' Ganges aen: zijn benden Overtrokken met een' loop Afie, Afrike, en Euroop, Tot aen 's wccrelts uiterde enden. D' overwonnen dankt de maght, Die hem door de neêrla'egh zegent, En, gelijk een Godt, bejegent Onder \ menfchelijk gedacht, Daer de wierookouters blaeken. Crooten paslèn groote zaeken. I. SLOTZANG. R echt. Zoo past het ook den lesten Van de Fabiën Godts huis  t B- R D I C H T E Bf. Tj»5 Door het zegenrijke Kruis Voor te ftaen, de Turkfche pesten Af te keeren, en Sint Mark Op te Wekken om Lojole Te herdellen in zijn fchoofc, Én geflote ftadt en kerk. Recht. Zoo past het alexanber Den Chinees cn Iudiacn T' overwinnen door Codts vaen, Christus opgercchten ftander. Een verdooft op zijnen troon Eabius, en Flippus zoon. H. Z A N G, Gezegende herboortc Der genootfchap, daer de Leeuw" Heerhik, na een halleve eeuw, Jesus ballingen ter poorte Weder inhaelt. ais een vloot, Die uit Ofir met haer kielen Schatten aenbrenght voor de zielen, En bclant met vollen fchoot. Nu verdommen lasterboeken , Lastermonden, Ilaet, en Nijt Voor dees zege, na dien ftrijt Tegens d* opgcbitfte Vloeken. Zij verkeeren alle in fteen, Die den beuklacr wederftreven, Daer Godts tittel ingedreven Noit zoo fchoon de zee befcheen, En Antenors heerfchappije. Duik nu, nacht van Barbarije, 3? 9  lp$ LIER BIC II TE If. II. TEGENZANG. Dat liet kerkrecht van Sint Peter Eens beginne, en vonnis ftrijk' Over 't klagende ongelijk, Voeght dien doel, cn niemant beter. Die ter pqorte uitgaen met Godt, In een' daetdorm, zoo verbolgen, 's Heilants droeven kruisgang volgen, Elk ten fchjrrju flaen, en ten fpot, Worden tQt deze eer gewaerdight, Niet bij hantvest, dwang, cn drift, Maer door eigen kruisgcfchrift, Als hun meester gercclitvacrdight. Zoo verkeert de doornckians, En dat vinnigh tegenkanten In een kroon van diamanten, In een' loutren zonneglans. Aij, wie weigert kruis en lijden? Triomfeeren volght hpt ftiïjden. II. SLOTZANG. iZou de ftqel hen niet befchutten, Die den ftorm van 's afgronts poel Uitftaen, en den Roomfchen ftoel Met hun halzen on4erftutten ? Zou d' aeloude Sleuielmaght Niet de (loten openlluiten, Die zoo lang den toegang duiten. Voor 't ftantvastighde gedacht? Kan gehoorzaemheit verbeuren Haer gerechtigheit, cn Recht, In veel jacren noit bedecht? Zou d' onnozele eeuwigh treuren,  ÜIERD ICHTEN* I?*- Zuchten in dit worftdperk? Keen het einde kroont het wcik. III. ZANG. ï^adrtwaenfehc letterwijzen Hceten aen den Padusftrootn Hun genooten weilekoom. Torentrans en kerker, rijzen, Steeken 't hooft op, nu dc deught En de Wijsheit, dus geft'cvcn, Schooner luifter van zich geven Door den opgang van hun jeught. (*) Moght Valeer den tijt herleven, Boeten 't fehendigh tljtverlics In 't gedicht van 't grilden vlies, Hij zou met dit v.tendel ftreven Door de baren naer de vacht Van het Kruislam j dat de vlekken Van het Heidendom kan dekken, En genezen door zijn kracht. Livius, herfchrijf uw bladen: Rome leeft door braver daeden. III. TEGENZANG. "^(^creltwijsheit bouwt de muuren En den burgerlijken Staet, Die verandert en vergaet, Schoon dees menige eeuw kan duüren: Rome, dat zoo heerlijk ftont, En daer weerelden oni flaven, Leght al lang in puin begraven, En met al zijn pracht re grom: (*j F-adua is de geUörteftadt van Valerïus Flakkus, ea Titus L'mm. "K 3.  198 IfIER.DICHTEtf« Maer de hooftfladt aller fteden, Die van outs in bloedigh zweet Onder Cluistus kruisvaen ttreet, Van geen paertshoef wert vertreden. Hanthaef dan, Veneetfche Raet, Met een levendigh betrouwen Die Sint Peters kerkmuur bouwen, Godt ter eerc, cn uwen Staet Zwaert en kogel fleên vernielen; Godt leeft eeuwigh in zijn zielen. iii. slotzang, D.i herflxlien is Venedigh Ruim de kroon van Kretc waert, Ottoman ontziet het zwaert Van den zeeleeuw, lïreng en fnedigh In 't verweeren van Godts zaek. Hoort hem onder jesus ridderen, Zonder fchrikken, zonder fidderen, Uit zijn goif, geterght tot wr.iek, Brullen over gansch Turkijen. , Ziet zijn boek den Alkoran, Die geen licht verdracgen kan. Overtuigen, oveiftrijen, Waer dees zon de nevels breekt. Dwaeling zwicht, als waerheit fpreekt, iv. z a n g. jA. l ex ander, help mijn cijter Met uw maete. Geen Pindaer Kan u volgen met zijn fnaer; 't Zij gij aenlbpt met den mijter Van Melenifedech, om pais ,n te voeren onder Hecrcn,  LIERDICHTEN. Ijp Die door oorlogh 't Kruis onteeren; *t Zij de Noortftar uw palais Door Christine l:oom' begroeten, Die, gezalft in 't openbaer 'Van uw hant, voor 't hoogh altaer Zich vernedert aen uw voeten, U voor hacren vader hert, Toevlucht der verftroielingen , Help en fterk mij onder 't zingen, Zulk een koorzang ongewent. O Herftcller der getrouwen, Wie kan uwen lof ontvouwen ! IV. TEGENZANG. (jeen gedachtenis van naclden, Daer het zwerk om hoogh op drijft, Langer in heur wacrde blijft Hoe d' Egijptenaers ook praelden, Als uw voorzorg trouw befteet Aen de kudde, uw' ftraf bevolen. Die in 't weiden niet kan dooien, Eu zijn lammers niet vergeer. Gij, die waeruigh, hier beneden, Christus ftede en ftoel bezit, Als een hooft, beftelt elk lidt Zijne plaets, op dat de leden 't Lichaem dienen in 't gemeen, Elk hun beurt en ampt bewaeren, Zonder buiten 't fpoor te vacren. Op uw maet en voorzang treên Alle wettige amptenacren. Eene hant vereent veel ftiaeren. (tl 4  =00 LIERDICHTEN. IV. SLOTZANG. O Herftellcr der getrouwen, Leef in eere, wijder clan 't Licht var. 't ftarrclicht gclpan 't Heiligh koningkrijk ziet bouwen; Dat, van eeuw noch grens bepaclt, Naer uw kerkgezanten luiflert, Waer de waerhek, lang verduiftert, Uit den naem van jesus ftraelt. Laet de fchaduw van uwe eiken Elk bcfehutten, die uw woort3 Als een kerkorakel, hoort, En outfang dit tot een teiken Van mijn plicht, u onderdaen: Neem mi n zang voor wïcrooic aen. sidclv rf. EERSTELINGEN DES P R IE S T E RD O M S, van den e. heere, jOHANNES AKERBOOM DOEDENSZ Longa catn veste facerdos. Joannes, die de macght Godts moeder, Een zoon en troost ftrekte onder 't kruis, En op de borst van elx behoeder Hem aen het hart laeght ftil en kuisch, Om hemeffche gehcimenisren Te leeren, wijze Euangejist, En kruisgezant, laet d' offerdisfehen Van uw genan, in 's wecrelts mist, Een' Itrael genieten van uw klaerheit, Nu hij zijne Eerilelingen wijdt  LtERDIC II TEN. SOI En Gode heilight naer de waerlieit, En niet gelijk, in Arons tijt, Zijn priesters bloedige offers flagbten; Maer 't zuiverde offer, lang gelpelt, Dat niet gebonden aen geflaghten , Noch tijt, noch plaets, wert ingcdelt Van Godts gezalfden , uitgekoren Gelijk Mclchifedceh voorheen. Dat priestcrampt, hem toegezworen, Wenscht doede ns afkomst te bekleen Door uwe voorbê naer 't behacgcn Van jesus, die u heeft bemint, Gelijk d' onfaclbre blaên gewaegen, Gctckent met uw hant en int. O ooghgettiigh van 's Heilants lijden, Veele eeuwen nu voorbij geglefin, Breng dezen zoendienst ouder 't wijden Met d' eerde indellinge overeen, Op datwe onbloedigh klaer \ertoonen Het bloedigh offer van Godts zoon, Zoo heilrijk, boven alle troonen, Gekroont met d' allerhooghde kroon. Verwerf den offerenden heden Genade, dat de hemel dael', Op 't geurigh wierook der gebeden. Laet 's hemels reien met hun fchael En wierookvat het Paeschlam ceren, Daer Zacbar-ias zoon op wees. Hier is de hecrlijkheit des Heeren. Gij Chcrubijns, bedekt uit vrees Ecrbiedigh acngezicht en voeten, Met dubble vleugelen: valt neêr: De hooghfte komr, de laeghdc ontmoeten. Roept: drijmael heiligh,- u zij d' eer. ■ N 5  202 LIERDICHTEN. De godtheit, in een wolk beflooten, Vertoont zich, als een regenboogh, 'c Verlichaemt Woort wil dischgenooten Met manna fpijzen van om hoogh, Doch niet gelijk weleer Hebreeuwen, Die heeneftorven in verdriet; Maer met een ziclfpijs die geene eeuwen Noch dreigement des doots ontziet. Joannes, gij getuight bijzonder Van 't broot, waerop de waerheit wijst, Een bemelsch broot, een broot van wonder, Godts lichaem, dat de zielen fpijst, Om "t welk uwe arenden vergaéren, Die hooger zweven dan 't vernuft, Alleen vernoeght met korenacren. Dit wonder, 't welk natuur verbluft, Wort van 't betrouwen aengebeden, Dat op het alvermogen bout, Veel hooger zweeft dan 's menfchen reden, En Godt, het Woort, in *t vlcesch aenfehout. Men blijve aen 't uiterlijk niet hangen. Melchifedech fchaft broot en wijn, Zijn vleesch en bloet met dank t' ontfangen, Al is het graen en druif in fchijn. Hij dwaelt van 't fpoor, die anders oordeelt. Wij manna, bontkist, oflèrfmet: 't Waerachtigh wezen volght het voorheeft. Hier is het engelebanket. Een wolk van geesten fchijnt te hangen Recht boven 't outer in de lucht, Om dit zoenoffer met gezangen Te kroonen uit een dankbre zucht. De Burgemeesters, lang aen Sparen En Aemftel eertijts zoo befaemr,  LIERDICHTEN., SOJ Zien hunnen neef den dienst bewaeren, Gelijk dien wacrtften ftaet betaemt; En d' outfte wil nu hooger draven, Een, die door last van Gijsbreghts ftam, Den Keizer, d' eer der oude Graven, Op- 't raethuis zelf den eedt af nam. Volhardt in 't offren al uw leven, Eerwaardige, bewacr bet lot U uit Godts rijKen fchoot gegeven. Zoo gaet, zoo ftreeft men recht naer Godt. TER INWIJDINGE van den e. heere GERARDUS VAN WESTRENEN. T«en hem het Recht van Lhentiaetfchap der Heilige Godt' geleertheit te Loven wiert opgedragen. I. ZANG. Elk een is niet zoo boogb gefchapen Dat hij met Adelijk gezagh, Op 't fpoor der Oudren, voeren magh Acht grijze fchilden in zijn wapen ; Dat zijn geflachtboom toont aen 't licht Gewijde en ongewijde mannen , Vierhondert jacren lang, gefpannen In 't eerlijk juk, ten dienst van 't Sticht; Beproeft in ooreloge, en vrede; Kaemhaftigh door hun brave blijk, In' febriften, brieven, en kronijk; Bekent in kerke, op hof, in flede. Indien men op deze ecre ziet • Westrenïn ftrijkt voor Jaegcn nitt.  2t>4 LIERDICHTEN* I. TEGENZANG. -Auj, fpan de fnaer-en van uw vedel Niet ijdel. Aij, wat is gedacht, Of vccrgehaelde wapenpracht? Door 's anders helm wort niemant edel. Men kroone de Godtvruchtigbeit, Op gcenen eenen dagh te noemen Met Stam, cn Adel. AI dat roemen Is enkel rook. De Wijze vleit Zich zeiven met geen' glans, die, buiten 2 (!) wezen, dwaizen ïs gemeen; M, éi acht het wezcntlijke alleen, En dciigiidcn, die in 't harte fpruiteu, Bedaut vau Godt, htt hooghfte goet: Die fchilt veredelt zijn gemoedt. Ü. Z A N G. I_;aet vacren dan geleende gunden. GerarCTs vvert van eedier mst Alleen ontvonkt. Wat arheit binst Zijn' zuivren trek tot vrije kun deal Hij queet zich braef, in 't wordelperlé Der Wijsheit, en haer letterwijzen. Dus rees hij, daer de trappen rijzen, En klom in Godtgeleertheits Kerk; Daer kon zijn ooghmerk hem niet misfen, Jit 't heiligh licht, dat op 't altaer Godts waerheit toont. Toen zagh hij. klaer Den gront der Kruisgeheimenisfen, En wat zijn oogh verdraegen kon, Celijl; Godts arent in de zon.  LIERDICHTE H. SOJ II. TEGENZANG. Cjeworftelt door den drang der fchoolen, In Godtgeleertbcit afgerecht, Wert zijne zorge, hij de Vecht, Sint Laurens kudde e« kpij bevolen; Die, vijf paer jacren achter een, Ging weiden in geruste lommer Van zijnen ftaf, bevrijt van konirner. Wat Herder droeg!) zich zoo gemeen! Gelukkigh zijn d' onnofle harten, Daer dees getrouwe 't oogh op flaet: Z' ontbeeren weide, hulp, noch ract, Noch troost, in tegenfpoet, en fmarten, Men vint veel Leeraers overal, Maer luttel Vaders in getal. TOEZANG. T JLyaet Loven dan den loftrompetten Van dezen Helt, aen Godt verlooft, Hem Godtgeleertheits kroon opzetten. Die gout en diamant verdooft. De Maimaent wil 't eerwaerdigh hooft Met haren geur en bloefem eieren. Helene komt zijn hair laurieren Met Kruislpof, noit van groen berooft. Een ander rocme op ftam, en wapen; De Godtgeleertlicit, die ten ftrijt Westrenen heden Ridder wijdt, Ziet 's hemels kroon voor hem gefchapen. Dees kroon verduurt laurier, en tijt. m n c l i v.  Zo6 LIER»ICaTTlW. • I N W IJ D I N G E VAN DEN E. HEERE FRANCISCUS DE WIT, MINDERBROEDER In tV Orden van den H. Vader FRANCISCUS. OfRANCISCUS, trouwe hoeder. Zegen met een blijden geest Uw' genan, den Minderbroeder, Uit den hemel op dit feest; Nu hij zich laet innewijden Om den Kruisheer na te treên, Op het voetfpoor van zijn lijden, Hier op d' aerde doorgeflxecn. Sterk DE WIT met uw gebeden, Die vrijwilügh en bereit Kiest uw beide nulteken theden, Armoede en ootmoedigheit; Armoê, rijk door al *t ontbeeren, En ootmoedigheit, zoo groot, Dat zij Ibctzucht en 't regecrcn Rustigh met de voeten Root. In zijn jeught en ecrflè bette Zocht bij d' Italjacnfche iucht, En begroete te Lorctte *t Heilighdom, riet zonder vrucht, Ook de hooftftadt aller ftedetj, Daer Godts ftcdchoudcr zit, Die voor zijne medeleden OlTert, en geduurigh bidt. Maer om Christenrijk te vrijen Luste het dien jongeling  LIERDICHTEN. 20/ Den Erfvijant in Hongrijen Aen te tasten met de kling, En in Cezars dienst getreden, Stont op fcliiltwacht, hem ten fpijt Daer de Donau dan beneden, Dan van boven, aenftoot lijdt. Een rechtfehapen ftaet niet ledig!,. Kandie, rontom beftreên, Roept den krijgshclt van Venedigh Met zijn vaendel derwaert heen, Om de glori van den heüant Te befchermen in dees wijk, Het van outs doorluchtigh eilandt, Eertijts honden fteden rijk. Maer hij wort hier neêrgeflagen Van zijn eigen hantgranaet, En gevoelt de doot bij vlaegen: Doch de hooghfte, die hem flaet, Zulk een ramp ten beste wende, Zalft den kranken in den druk, En verandert al d' elende In een onverwacht geluk. Nu verfïnaet hij 't zwaert te gorden In den dienst van 't vadcrlant, 's Konings amptcnaer te worden Om een kostelijker pant, En gevoelt een blij vertrooster, Die hem hcendrijfc naer den ftaet Van het Minderbroeders klooster, Daer men 't al om Godt verlaet. Hoe, FRANCISCUS! in dees veders, Die het oogh uitwendigh ziet, Koorde, geesfel, haire kleeders, Schuilt noch duikt de monik niet.  ioS LIERDICHTEN» Satan kan zich wel vermommen, Als een engel van het licht, Maer zoo 't hart fprcekt, dan verdommen Wat de fchijn verziert en dicht, 't Zij zoo, zegt hij, maer die 't zegel Aen dees heilige orden hir.g, d' Inncdeller van den regel Wist dit mede zonderling: Evenwel hoe vrcemt men oordeelt, Naer de werrclt trat hij heen Met zijn eigen fticl.tzaem voorhcelt, Daer een Serafijn uit fchecn. Godt, die u heelt nitgekoren Tot dees waerdigheit, geef kracht, Dat gij zuiver en herboren Lichten mooght in *s werrelts nacht, Tot dat JESUS alle helden, Die hier kampen voor zijn kroon, Naer verdiende koom' vergelden Met hunn' toegeleidcn loon. OP HET IN HEILIGEN VAN DEN HEILIGEN FRANCISCUS DE BORGIA, Ucrtogh van CanJia, Onderkoning van Katalonlc, Generael van de Sociëteit, DOOR ZIJNE HEILIGHEIT KLEMENS DEN TIENDEN. JL/act ons nu met 's hemels reien. Harp; gezangen, fluit, ichalmcien, En een opgetogen geest, Vieren Sint franciskus feest,  tlEHDICHTEfl, B0£ ÏDie erfvorftelijke ftaeten, Kroon en rijxdaf kon veriaeten, Toen hij Izabelle zagh, Daer zij op de dootbaer lagh, Met haer toegelokene oogen, Van een' zwarten nacht betogen. Och, [prak hij, dees morgenzon, Die al 't licht verdooven kon, Trougenoot van keizer Karei, Schoone en onwaerdcerbre parel, Hoop en eer van 't Roomfche rijkj Is zij 't zeif ? of is haer lijk Ons verdonkerr en ontdraegen? Keen, ik heb het gagedagen, En, als 's Keizers eerde vrient, Mijnen heer getrou gedient. Kon dit lichaem Zoo verkeeren In een acs! de worme:i teeren Op de fpier, en 't edel bloet, In de hoven opgevocti Onder 't misfen van dien luider Schept de Hertogh licht uit duider^ Ziende hoe de zon van ftaet En de werrelc ondergaet. Borgia, van ijver vlugge, Ziet naer vleesch noch bloet te rugge, Ziet naer kinders, hertoghdom, Rijk noch Katalonic om, Maer verkiest, gelijk een vroede, Vrolijk willige arremoede, Kuischheit en gehoorzaemheit, En volght jesus, die hem leic, En na zulk een weêrgeboorte Houdt zijn voetfpoor door de poorte, O  LIERDICHTEN. Heet van liefde tot Godts Imis, En geladen met zijn kruis Naer de Maetfcftappij (*) gedreven. Hierom zit liij nu verheveh, Onder Heiligen gecert, Daer men eeuwigh triomfeert. Schoon de werrelt avrechts o ndcelt, Spiegelt u aen 's kruishclts voorbeclt, Eu zijn ootmoet, rijk heloont. d' Ootmoet wort in hem gekroont. m d c l x x i. TER STAETSIfi van JONGKVROUW D. N. .N'u da, o zalige Xaveer, Uit 's hemels troon uw oogen ncir Op d* eere der Jongkvrouwcn, Die jesus hant gaet trouwen. Zij fchenkt het zuiver Heilighdom Van hare jeught den Bruidegom Van zoo veel duizent Maeghden Als ooit zijn oogh behacghden. Van outs was geen triomf zoo groot, Dan als een Maeght in 't hart befloot Den bloezem van haer dagen Den hemel op te dragen: Hem t' offeren den eerden geur, Den verfchen dauw, en 't levend kleur Der onbefmette Leli, Geplant door 't Euangeli. (*) Compagnie.  Dat was van outs een klare blijk Der mogentheit van Kristus Rijk, 't Welk wijder triomfeerde Dan Cezar oit regeerde. Zo wcrr bij 't licht van 't Roomsch Geloof De glans van Vestaes lampen doof, Zoo fchacmden zich haer Nonnen Voor ons gewijde Zonnen. Men zwijgb' van Dafne, bij den ftroom Gcvlught, cn in een' lauwerboom Verandert onder 't blaeken Des Godts, die haer wil fchaeken. Hier blaekt een Macght van hemclsch vier, En (laet, gelijk een lauwerier, In 't Paradijs geladen Met oiiverwelkhrc bladen. Zoo zit een Macght voor Godt te prijk, En wort hier d' Engelen gelijk, Om namaels 't Lam daer boven Te volgen, cn te loven. Laet Jakobs Dina onberaên Naer Sichem vrij op *t hooghtijt gaen, Bij hare wulpfche kennis : Zij haelt 'er niet dan fchennis. Ons dina, wijs en goedtgezint,' Gezclfchap zoekt, dat je sus mint, En 's weerelts ijdclhcden Verfmaet, en kan vertreden. Zij rukt met eenen blijden zin Ter loopbaen van de kuischheit in, Ook zonder om te kijken. Zij zal den pa Hem ftrijeken. hdcli. O 2  212 LIERDICHTEN. MAEGHDEPALM ter kloosterstaetsie van zuster ANNA BRUINING. Bevestight in d' Orde van d' arme Klaerisfen te Bcthlehem in Brusfcl. Sint Lukas. Anna gingk noit uit den tempel, maer diniit Codt nacht en dagh met rasten, en bilden. "^^einigen heeft Godt gegeven At wat hart en oogli bekoort, In de lente van haer leven, Af te fnijden'. 't eeuwigh Woort Jesus rechte hant te trouwen; Hem te volgen ouder 't kruis. Zonder omfien, en berouwen, Stil, gehoorzaem, arm cn kuisen: 's Nachts te bidden, en te waekcn Op den bergh: geen lekkernij Met de kiefche tong te fmackcn : Altijt godtgetroost, en blij, Opgetogen met gedachten In het hemelsch heilighdom, Vol betrouwen in te wachten Aller zielen bruidegom: Zulk een lot, het hooghfl' van allen, Zulk een kostelijk kleenoot Is nu anna toegevallen, Uit des hemels rijken fchoot. Cherubijnen, Serafijnen Daclen om het ilactigh feest Van dees jongkvrouw t' overfchijnen, Daerze, nistigh blij van geest,  LIERDICHTEN. 513 Op bet fpoor van Sinte Klacre, Naer Franciskus ftrengen ftijl; Aenkomt treden ten nhaere, Als met eenen minnepijl Van om hoogh in *t hart gcfcboten. Zoo verlaet de fchoor Naer deu opgehangen prijs, Als met aengefchqre pennen. Smijt gij van u, kloek, en wijs. Cij verwacht, als uw. genooten, Opgefcboït, met brandend ücjjt^ O»  514 LIERDICHTEN. Ingetogen, opgedoten, Uwen bruidegom, en (licht Door den fpiegel van uw leven Andren, die, noch zwak en tcfir, Zulk een kracht niet is gegeven. Christus kruis is uw geweer, En uw wapen, om te (Irijen Tegens weerelt, vlecsch, en bloet. Uw godivruchtige getijen Onderhouden 't graégh gemoedt, Als met manna , dat van boven , Onder 't vasten, u verflcrkt, Om den Opperden te loven, Die dit wonder in u werkt. Snedigh weei-gij t' ondcrfcheiden Godts geboden van Godts ract, Die u, als een hant, komt leiden Naer een hooger trap, den daet Van 't volkomen, onbedommert Vrij van huiszorge, aerdfehen last, Daer zich Marta meê bekommert, Gij met hacre zuster vast, Voor Godts voeten neêrgebogen, 't Allerbeste deel verkiest, Dat geen vloek, noch hclsch vermogen U berooft, hoe fel het briescht. Wik gij in de renbaen loopen Naer 't volkomen hprak Godts zoon, Pas uw have te verkoopen: Dcelze aen armen: volghme: uw kroon Zult gij in den hemel erven: Maer de jorgelingk, vol fmart, Kon zich niet hierin verderven. Christus raet viel hem te hardt,  LIERDICHTEN^ 215 Om zijn' eigen wil te pasfen Op de leest van 's bcmels raet: Gij, licrn over 't liooft gewasfen, Volght de les, die hij verfmaet. Stokoude Anna, die Godts tempel Nacht en dagh bewaerde, en badr, IS immer over Arons drempel Om een lucht naer buiten tr3dt, Hoort uw jeught, zoo vroegh te koore. Galmen rollen door den boogb, Dat het in der Englcn 001e Klinkt, daer zij u van om hoogh Groet in 't midden van de Nonnen, Van de maeghden, vrij van imet, Die de weerelt overwonnen, En bet Lam, op zijnen tiet, Volgen, waer het haer wil leiden. Kon Sint Jan in wildernis, Vrolijk, eenzaem, afgefcheiden, Weigren 's Konings gunst, en disch, Hooffche pracht, en zijde kleeren, Met zijn kemels huit vemocght, Op wat wilden honigh tceren, Daer men zaeit,, noch maeit, noch ploeght; Zou Godts dienstmaeght dan ontzeggen, 't NiniveeCclie hairenkleet, Op een bulfter neêr te leggen; Met Eüas, Godts Profeet, En met Christus veertigh dagen Spijs t' ontbeeren, voor zoo veel llaere iceïheit kan verdrasgen ? Zou de lust van lijf en keel Meer vermogen dan de lusten Van de ziele ? aij wie wii niet, O 4  %lS LIERDICHTEN. Op de bergh van Tabor rusten, Daer men (esus klaerheit ziet, En befpicgelt? dat aenfchouwen Is wat anders dan een blik Van vermaek, daer 't naberouwen Flux op volght met fmert en fcbrik. Zoo gelijkt men Rechabs zoonen, Die, op 't vaderlijk gebodt, Slechts een arme hut bewoonen, Wijn onthoeren, en bij Godt Zoo gezien zijn, en gezegent, Dat hij Rechabs afkomst fpaert * Als zijn gramfchap plaegen regent, *t Lant verwoest met vier en zwaert. Dit zijn zuivre bijbelfpreuken. Wie dit menfehevonden fchelt, Moet Godts zuiver bladt eerst kreuken, Dit 's het blanke Lelivelt, pus getoont in 't Euangeli. Salomon, in al zijn pracht, Mach 't niet baden bij een Leli Van dit maeghdelijk gedacht. SJnaes wet is onvolkomen Bij de wet die hooger draeft In een ziel, die, opgenomen Binnen Sion, rijk begaeft, Overvloeit in alle dingen. Zij vermsgh het al door een, Eigenzinnigheit te dwingen, Evaes dang met voeten trcên, Die het oogh door guichlerijeu Aenlokt tot een fnoot genot; Godt ter liefde zich bcfnijen, Zonder nootwet, en gebodt,  LIERDICHTE «, Hl? Pasfcn Chrislcnfcbe Amazoonen, Schuw van 't mannelijk geflachf. Dichters, (lelt uw cijtertoonen : Spant uw fnaeren uit haer kracht, Volght de maeghdelijke (landers, D' overwinflers van haer' lust, Moediger dan Alexander?. Alcxanders fabel rust Eer de weerelt is gewonnen, Eet de helt zich zelf verwint: D' oorlogh van mijn Kloosternonnen Van zich zelve eerst (Ireng begint, 't Eilant van geen zeven voeten Zich bemaghtigen, is meer Dan al 't aerdtrijk om te wroeten, Met den degen, en de fpeer. 'k Zie de loutre zielen keeren Uit dien (lagh, cn hoven 't zwerk, In de (lanen triomfecren, Ingehaelt van al de Kerk, Alle Heiligen, en geesten. '1; Hoorze zingen acn dcij reij, Op oncndclijke feesten, 't Nieuwe liet, op fluit, fchalmotj. Harp, en fnaer, en fchniftrompetten, En bekranst met maeghdepalm, Aen geduurige banketten, In fneeuwit gewaet, den galm Van dien gouden tempel wekken; Daer beur zon noch maen verlicht, Cecne fchaduwen bedekken; Maer Godts heilrijk aengeziebt Zaüght zijn gckiuislle bende. Godt is 't Kloostcrdot en enbc, O £  2lS LIERDICHTEN. TER STAETSIE VAN JONGKVROOWE JOANNA BLEZEN. LIL JU M INTER SPINJS. Sii'.te Urfcl, bruit der Britten, Gewaerdight op den kroon Aen JESUS zij te zitten , Gekroont met 's bemcls troon Daer dorens, nagels, l'pcercn, Verandert in robijn, Met hunnen glans bravecren Den klaeren zonnefchijn; Verlaet de Serafinnen Ter liefde alleen van haer. Die, cm Godts hart te winnen, Zich offert voor 't altaer Ootmoedigh aen de voeten Des bruidegoms. Zij gaet, Zij gaet hem nu gemoeten, En eert den inacghdenltaet. Laet fchuiftrompet, fchalmeieu En beneWch koormuzijk J O A N N E nu geleien. Laet uit het hemelrijk Uw maeghden nederdaelen, En wijden 't heiligh feest Met geur van wicraokfchaele»,. Verbcught en blij van geest» Al dreigbt ons uit Turkije» Een wreeder Attifeu .  Lierdichten. 21^ Wij fchroomen voor geen lijen, Noch brullende ongcna. Al dreiglit bij Hot cn ftcden Tc ftroopen, fchuw van vrc, Tot daer de Rijn beneden Zijn flroomvat giet in zee. Hij wert voorheen gedwongen, Die zijn bcblocden fcliicht U bad in 't hart gewrongen, Zoo fel als onverlicht. Gij kunt; uw dochters Herken En troosten in den noot. Uw kracht en wonderwerken Ontzien gewclt noch doot. Men raekt Godts uitverkoomen Noit ongewroken aen, Die onder fcherpe doornen Als lclibloemen flaen, Zoo zuiver opgeloken Geplant elk in haer perk, Van vlak noch fmet belprokcn, Een cicraet van de kerk. Zij fchroomt geen*, overwinner, Die ftadigh dagh en nacht Op den gekruiflen rainner En zijne toekomst wacht. De wijze macght fbpt heenen, En volght hem, Itrax gereet, Zoo dra als hij verfchecnen, Ter bruiloft innetreet. Sinte L'rfel, die te Kolen Zijt met den fchilt vereert, Dees bruit blijve u bevolen, Die uwe hulp begeert.  330i lIEftDiCHTBn. Op *r eestte jaergetijde Der wijding van de kerk Zong 't hof dit luide, en blijde. De lofzang drong door 't zwerk. TER STAETSIE HELEENE BLEZEN, T X-4iet ons van t Krtns beginnen Waerin e!x heil beftaet, En kruislên onze zinnen Naer JESUS les en raer, Hij, met zijn kruis gelaên, ïradt rtistigh zelf vooraen, Eu boete 's menfchen fchuls Door lijden cn gedult. Het padt bij hem gekoozen, Waer langs men Godt ontmoet, ïs dicht beftroit met roozen, Met roozen van zijn bloet „ Dat oit de wonden vloeit En al den wegh befprocit, Waer Imgs hij heenetreet, Geverft i» bloedigh zweet. Maer *t vleesch, vervaert voor Kjen» Kant zich hier tegens acns En oordeelt razernijen . Te volger» dese baena' VAN JONGKVROU IN CRUCE SJLUS.  LIERDICHTE!*, 2~i En roept: gebruik den dagh Terwijl 't a beuren magh. Pluk bloemen, jonge maeght, Eerge uw verzuim beklacght. De wijze legt op minnen Van V levens lusten toe, Met bacre gefpeelinnen, Gerust en nimmer moe. De dagh fchoon opgeftaen, Zal baestigh ondergaen. Dit heerclijk genot Wort u gegunt van Godr. Ceftrengheit, zuchten, klaegen Voeght geenfins tcêre jeught, Maer eigen welbebaegcn. En weelde en enkle vreugbs, In 's levens blijden maij Te dansfèn aen den reij Stemt met natuur cn réén Natuurlijk overeen. Leert dit de weêrgeboorte ? Neen zeker, neen 6 ueert. Men gaet door d* enge poorte Met weinigen alleen. Wie los en onvermast Van 's werrelts juk en last Zich zelve kan ontfiaen Volght best de rechte baen. HE LEEN volght den behoeder Gelukkigh op het padt Van JESUS, met Godts moeder, Ter noorte. uit van de ftadt.  ~2- LIERDICHTE Gelijk ccr, kruisheldin Slaet zij den kruiswegh in, Die naer het leven leit Ter eeuwige ceuwigheit. Maria Magdalene Stout ouder 't kruis getrou, Daer *t licht had uitgelei.eene, 't Welk haer verlichte in ion. Dees koos, getroost in Godt, Het allerhooghftc lot, Het beste deel van al, Dat zij behouden zal. Zij bout op vaste gronden, En niet op ijdelheên. Die 't krus dus heeft gevonden Als Keizerin HELEEN, De niocd;r van de vorst, Die 't kruis eerst voeren dorst Tot pracht in zijn banier Bekrans haer met laurier. MAEGHDEPAL M VOOR MARGARITA KRUL1S. Op het feest van Sinte dgnes. I^ti laet ons van Maria blij Beginnen , cn Godts lot" verbreiden , Op dat dit teest tot heil gedij, En ferafijns de bruit geleiden.  LIERDICHTEN. 22.3 Ce wcrrclt is maer een woeftijn, Vol (langen, ongedierte, en draeken. Een pelgrim kan met (inerte en pijn Hier naulix vciligli door geraekcn. De lecu des afgronts brult gedoort, En komt. na doopfel en 'net vormen, Een Clirislcnsch hart met magiit aen boort En gruwelijk rondom beltonnen. Sint Jan zagh deze afbeelding aen. Een vrou beklcct met zonneltraelen Stont op de wisfclbacre maen In arbeit om haer vrucht te haclen. De roode draek (teegb in de lucht Uit afgronts poel, het rijk der blinden, Gereet na 'et baren flux de vrucht Der lieve moeder te verduiden. Dit was een afdruk van de Kerck, In baerens noot, en bitter lijden. En onder 't kruis, dus heeftze derk, Met vasten cn gebcên te drijden. Margrita printe dit heel diep Aendachtigh in gemoet en zinnen, Toen Godt haer uit genade riep, Om d' eerde kroon om hoog te winnen. Sinte Agnes holpze met gebeen, En droide palm en winterroozen. De bruit verzaekte d' ijdelheen Der werrcltwijfe reukeloozen.  224 LIERDIC HTE W. Zij koos voor 't hooghgcwijt alia.i Het allerbeste lot uit veelen, Om vroom te ftrijden door gevaer En diep in 't hemelsch goet te dee'.en. Zij tronde blijde Emanuel. Zoo viel d' ootmoedige Marye De kroon toe in de zuivre tel Haer toegelcit bij profceije. z* Ontfing den Heilant, Godt het Woort. Zoo lang belooft door Iznïas, Den fclioonlteiiy die het oogli bekoort, Der volken boop en troost, Mcsiias. Toen zij gefioorzaem Godts gezant Geloofde, ontfiugze zulk een' zeten, Gelijk een ieKbUdt op 't lant Den dau verzwclgbt een verfclien regen. Zoo ftaen de Heiligen bereir. Frauciscus bende, en zuivre Klaeren, Uit liefde ter gelioorzaembeit, Bonn*' eigen wil te lactcn vieren. De goude bontkist, die de wet En 't man bewaert, en Arous roede, Gelijkt een ziele, febuw van finet, En nacht en dagh op baere hoede. Maer aengezien de Alaeghdepliclit Alle andrc llacten flijglit te boven, Zoo voeght het dat zij d' eerde dicht', En ftof geef Godt met zang te leven.  LIERDICHTE N. 21£ Margrita, kunt gij uw geluk Bevroên, uw lust zal (heller rerjnen In deze renbaen, blijde in druk. Zoo zweeft een witte duif op pennen. O eedle parle aen 's Konings kroon, Nu Hemt uw naem en lot te gader. Verwacht hem uit den kooghften troon. Zoo komt een bruit den bruigom nader. DEN E. JONGELING JOANNES WANDELMAN, Beijyeraer der wijsheit, kunjien, en ƒƒ. Godlgcleertheit. \ CANDIDUS 1NSUETUM MIRATUR LIMEN OLTMPl. Schoon men duizent boeken handelt Al het heilighdom doorwandelt Van Athene, en Zonneltadt; Als men niet Godts heilzin vat Uit de boeken, blaên, en fchoolen, Blijft men buiten *t licht vcrdoolen, In dien grooten Labijrinth. Maer die 't eenigh kluwen vint, En den draet der Roomfche waerheit,' Kan zich redden uit de naerheif Van dien doolhof, cn zijn paên, Daer de blinden in vergaen. Wandelman, met Godt verbonden4 Heeft den draet alreê gevonden, P  2-P LIERDICHTE If. Die hem, waerwaert hij zich keert. Alie bijpaên kennen leert. Op het licht van jesus ftarren Weet hij veiligh zich t' ontwarren Uit de (frikken van den nacht. Hij kan, wakker op zijn wacht, Voot het heiligh Sion waeken, Over adder, Hang, en dracken Veiligh flappen, en gezont, Daer venijn, noch tant hem wont. Onder 't piepen, brullen, basCen, Vlammelpuwen, en grimmasfen . Van 't veelhoofdigh helsch gefpan ■Wandelt wakkre wandelman, Zonder hair of nop te zengen, Met een zucht om elk te brengen In Godts heillicht, daermen niet Niet dan Godt en klaerheit ziet. DE BESTENDIGHEIT DER KERKE. , aen zijne excellentie den heer D. BtE R NA RDINO, graef van rebolledo. , Columna fif firmamenlum yirttatis. D e wijste Bonwheer, mijn betrouwen, Noemt Wijzen, die hun buis op rots,  LIERDICHTE 'K« 22? En niet op losfcn zamgront, bouwen, Den bulderenden ftorm ten trots. Zoo leide ook Salomon Godts drempel, Het voorbeelt van een grooter Kerk, Op Sion, en verbief dien tempel Tot aen den bemel door het zwerk: En Davids zoon belooft de muuren Van zijne Kerke op rots en fteen, Om 's afgronts buldrcn te verduuren Door d' eeuwigheit der eeuwen heen, Te ftichten. 't Godtshuis der Hebreeuwen, Eene ijdlc glori der Hebreen, Verzonk in puin, na weinige eeuwen, Verdelght van Roomfchen, en Chaldean: Maer Christus Kerk, zoo lang beftreden Van alle kanten, ongefchokt En ongefchent, verduurt noch heden Den afgront, die geduurigh wrokt. Zij tart, gelijk een hemelsch wonder En wonderwcrek al *t helsch gerucht, Den lasterfmook en 't fpook, van onder Om hoogh gedegen in de lucht. Laet alle vloeken t' zamenfpannen: Laet ketterijen, hecht aen een Geketent, monfters, en tijrannen, Laet afgodisten, en befneên, En Talmudist, en Turken razen: De Kerk bezwijkt voor geen gedruis: Geen dreigement kan haer verbazen, Zoo lang zij met Godts heiligh Kruis Cewapent zit. Gij, REBOLLEDE, Zijt maghtigh op uw Spaenfche Lier Ilnere eer t' ontvouwen op mijn bede Met eenen hooger klank en zwier, Pa  *2& ff.IJtl.BICH TEN» Ik wil dien lof uw Luit bevoelen. Aij trek uw fnaeren op dien toon, Waerop veel duizent Engleneclen V volgen uil den hooghlten troon. Dat voeght een dienaer van teel Kroonen. Gij zult terwijl mijn keel verfchoonen. MOCLVItt  J. V. VONDELS AFBEELDINGEN.   J. V. VONDELS AFBEELDINGEN. OP EEN MARMEREN BEELT VAN KONING DAVID. 2.00 klonk de kunltenaer den dapperften befchermer En Koning der Hebreen gelukkigh uit in marmer. Hij beft zijn oog en hart om hoogh, cn luiftert fcharp Naer 't geen de Geest zijn' mont leert zingen op de Harp; En dansfen voor den Zoon, wiens heelt hij heeft gedragen. Nu triomfeert zijn Harp voor Christus zegewagen. OP D' AFBEELDINGE VAN GUSTAEF ADOLF» Koning van Zweden, te paerde. 2.00 draeft Guftaef in 't velt, op 't fpel van fchut en busfen., Wen hij groothartigh tart den bodem van de Rusfen; Of tart de fabel van den ftrengen Zegenmont; Of 't heir van Fcrdinand,' op zijnen eigen gront. O Praeg, bewaer uw kroon: 't cn zij 't geluk heai' tooine, Uij zal der Gotten rijk herftellen binnen Rome. V 4  £32 AFBEELDINGEN. OP ZIJNE KEIZERLIJKE MAJESTEIT* FERDINANDUS DEN DERDEN, Toen Joachimus Sandraet van Stokou mij, uit Weenen in Oostenrijk, zijn Majesteits afbeeldinge, met haer loofwerk en cieraeden, vereerde. DEUS NOB/S U/EC OTIA FECIT. 3Sc Zon van Oostenrijk verheft haer fchoone ftralen, Uit fchaduwen van kunst, veel fchooner in elx oogh, Dewijlze, in haeren troon geftegen hcmelhoogh, Zich niet ontziet zoo laegh op ons gezicht te dalen. De derde ferdinand, gefchapen tot regeeren, Gelijk een tweede August, en vader van de pais, Zijn Zoon de heirbaen wijst naer 't hemelfche palais En leert inet wapenen van Vrede triomfeeren. Cezegent is het Rijk, gezegent zijn de volken, Daer zijn voorzicnigheit genadigh 't oogh op houdt, En hem de Wecghfchael wort van 't heiligh Recht hetrout, Een Arent broght zijn zwaert en fcepter uit de wolken. Een kroon verciert het hooft, ter hcerfchappij gewijt: Dit Hooft verciert de Kroon, cn fchept een' gulden tijt. OP Z IJ N H E I L I G H E I T, INNOCENT DEN TIENDEN N . 1,u ' ecne Knstensch lidt het andre bits befchadight, En Kristus fterft aen 't kruis des Oorloghs, begenadigh't Ons Godt met innocent, die »t Apostolisch dak, Gelijk een duif, beftraelt met 's hemels vredetak: Onnozelheit aenvaert de fleutels in Godts ftede. Zij fluite d' Oorloghspoort: z' ontfluite 't hof van Vrede.  AFBEELDINGEN. 133 A N D E R S. X er goeder uure ftrekt dit lieiligli Kerkorakel De zesmacl vcertigbfte en Apostolijke fchakel Der keten, die vast groeit, en reikt naer *s weerclts ent, En hecht Sint Peters hooft aen 't hooft van innocent. Gezegent zij zijn ftocl, waer van de Vrede ftroome En ftrael*, zoo wijt als d' eer van 't albeheerfchend Rome, ANDERS. .Zoo weit nu innocent, de tiende, Kristus fchapen: Zijn naem verdadigt hem: hij hoeft noch fchilt, noch wapen. ANDERS. Nu leeft de Kerk van Rome, als in haer element, Waerom ? Sint Peter kroont haer zuigling innocent. ANDERS. .Nu leeft in innocent Sint Pauwels, en Sint Peter. De Wijsheit en de Maght vercenighden noit heter. A N IJ E R S. 2^00 innocent op ftoel onzijdigh 't vonnis ftrijk', Is 't Allerkostelijkst vernoeght, en 't Katholijk. OP Z IJ N E HEILIG HEIT CLEMENS DEN IX. te voren JULIUS ROSPIGLIOSI . Metam. Lib. xn. O facunde fencx, avi prudentie, mostri. w ie clemens in zijn beek berpiegelt, ziet een wonder. Dat hooger dan 't vernuft der oude wijzen gaet. P 5  LH afbeeldipïge n. Een kracht van wijsheit cn voorzichtigheit woont onder Dees teête en grijze fchors; beleit en rijpe raet, En nadruk'van beleit; een juli us, gefebapen , Niet om zijn vaderlant te trappen op het hooft, nra.r 't hof van Ottoman te tooncn, hoe Godts wapen, De zon van 't heiligh Kruis, zijn hüvc maen verdooft. Hij hanthaeft Kandie, en Godts zaek met Christus «ander. Zoo groot een nazaet voeght den voorzaet Alexander. OP VLADISLAUS, koning van polen en zweden. Apelfes, wilt gij meer dan Alexander malen, Zie yladiffaüs aen, maer wacht u voor zijn dralen, Die zeven heiren, elk van honden duizent man, Al t'effens, op zijn zwaert vol fchaerden, keeren kan. Wie verf en olij zoekt tot zulk een fchilderije, Die menge ftof met bloet, op 't velt van Walachije. op zijn koningklijke majesteit K A R E L STUART, DEN TWEEDEN. Koning van Groot-Britanje, Frankrijk, en Trlanl. Cjij ziet den Tweeden kakel hier In 't harnas daen om 't monftcr dier Dien roof uit zijnen muil te breeken, En zulk een' vadermoort te wrecken. Het aenfchijn draelt van majesteit. Haer waerom wert de kunst ontzeit Dien krijghshelt met een kroon te raaelen? Hij wilze met den zwaerde haelen.  AFBEELDINGEN. 135 op zijne majesteit K A R E L STUART DEN TWEEDEN, Koning van Grool-Britanje, Frankrijk, en Trlant. Voor zijn V ordelijke genade prins Maurits, door Ovens gcfchildert. Muit urn Hls £f ter ris jacfalus, £? alto. Dit 's KAR EL, zonder helm voor Maurits afgcmaelt. Waerom, naerdien de helt het harnas aen dorst fchieten ? Hij (laet rcisvaerdigh, om te Londen ingehaelt, Naer zijn gebcêu bij Godt, nu zonder bloedvergieten, Na lange ballingfchap, het wettigt erf te kleên , En 't lijk des Vaders, al te Gt.dtloos cn verwaten, Op 't moortfehavot van 't hof, gevloekt, gedoemt, getreên, Het graf te wijden, met den rouw der onderzaeten, Door Godts gehengenis te jammerlijk verrukt Tot zulk een' vadermoort, waerom zij zich bcklaegen, Gena verzoeken bij den hooghften, en bedrukt Den zoon genaeken, of hij 's hemels roede en plaegen Zich wou gewaerdigen door zijn bermhertigheit Te keeren van den hals der uitgeputte rijken. Zoo zeegne d' eeuwige de jonge Majesteit, Wiens goethcit hen verbidt, na zoo veele ongclijkcn, En dnizent dooden, met gedult in noot bezuurt. Dat is een kroon, die gout en diamant verduurt. op zijn hooghvorstelijke doorlOchtigheit, FREDERIK Erve te Noorwegen, Hertoge te Schlcfwijk, Iloljlein, enz. Het wettigh Errefrecht ter Kroone van de Nooren Verciert Vorst vredeeykzoo rijk niet als de Vre  I3*> AFBEELDirfGEH. En vreedzaemheit, dien Helt natmirlrjk aengeboren; Terwijl de weerelt raest, gelijk de wilde zee. Hij zegent ieder een, en overtuight de Vloeken, Genoeght zicti met zijn erf, en vaderlijk bezit, Bemint de jaght, en ftilte, en kunst, cn wijze boeken, En liantbaeft recht en trouw, om Godt, der vroomen wit. Getrouw het Keizerdom, en 't Rijk, en Duitfctie Heeren„ Kan dees met zijn gemael en bloet een zael ftoffceren, M d CL l. OP DE KONING KL IJ KE MAJESTEIT, te Denemerk, Noorwegen, Wenden, en Gatten, FREDERIK DE DERDE. C-efchUdcrt door Karei van Mander , Uoffchilder van zijne Majesteit D ■«-'en geest van Mander, om de Majesteit te maefen Van Koning f re beu ik, ontbreekt geen verf, maer vier Dat uit vier kroonen gloeit met levendige Braden, Of uit zijn Noortftar geeft een* goddelijken zwier. Wat raet? de fcbilder zit bekommert, en verlegen. Ir> groote zaeken mist de kunst haer kracht, en eiscb. Penfeelen zijn te licht om fceplers op te weegen ; Dies maelt hij in 't verfchiet de zee, cn 't zecpaJais, De Sont, en Kroonenburgh, op dat men 't beelt moght kemiea- De flaeuwc fehildergcest met merken van de Kroon Zijne ónmagbt fterken moght, eer hij verflaende in *t rennen. Zoo ftrijkt de Kunst h,aer vlagh voor 's Konings glansen, troon.  AFBEELDINGEN. 13? OP CHPvISTIAEN, Geboren Prins te Denemerk en Nuorwegen. MACTE NOVA VIRTUTE PU ER. De fctaüdcr noopte dus zijn fchildergeest met fporen. Toen hij den erfgenaem van Fredrik maelen zou, Prins CHRISTIAEN, ter kroon geboren en gekoren, Gelijk een jonge Askan, zoo moedigh als getrou Jn 't voorftaen van den Staet en wallen, hem bevolen , Terwijl de Vader trekt gewapent van der hant, De zoon te paerde dracft, en proeft boe zijn piftolen Eu donders balderen op zee, langs 't Baltisch ftrant. Men hoort zijn ftammen en voorvaders hem bedanken, En d' oogen nederllaen, en uitzien naer hun Hof. Zij roepen: vaer zoo voort, 6 eêlfte van ons ranken. Befte! op dezen draf een' Duitfchen Maro ftof. OP PALTSGRAEf KAREL GUSTAEF, Erfvorst van Zweden, Gotten en Wenden, Velthcer in Duitschlant. Gefchildert door Joachime Saudrart van Stokkau. 7 t-too vat een Koninghs ringk een Koningklijke parel, Als kunftigh Nurenbergh der Rijken Erfvorsr karei., Nu binnen haeren muur hij dien gewenschten pais Helpt duiten tusfchen Praegh en Zwedenrijks palais. Wat maelt men hem in 't velt, daer hij drie Kroonen diene? Geen fchooner velt dan 't hart van Koningin kuistike.  12$ AFBE E.T, DINGEN, op Z ij n koninklijke hoog heit, D. JOAN VAN OOSTENRIJK. w ie zagh de Deinht zoo heerlijk oit naer 't leven, Zoo vroegh dus rijp, zoo jongk in top van eer, Als daerze komt met haer gevelde fpeer, Voor Valcncijn , door 's vijants legers ftreven! Dus hanthaeft hij, vol moedts, zijn Vaders kroon In Nederlant, Longone, en out Sicilje, En Catalonje, en Napels, daer Caftilje Nu vaster zit en vreedzaem op den troon. Waer oostenrijk dus opdaeght, met zijn hoope, Daer vlught Gevvelt en Oproer uit Europe. OP G. FLINKS AFBEELDINGÊ van den doorluclitigliflen Vorst, en Heere, FREDERJK WILLEM, Keurvorst des H.Roomfchcn Rijks, Markgrave te Brandcnburgh. ïïlisfus in Imperium magnum. ,/^.ls Keurvorst frederik op den doek begon te leven, Te pralen met den ftaf van Keizer Ferdinand, En zijnen zoon, die trots de kroon van Rome fpant, In top van 't Heiligh rijk, aen 's vaders zij, geheven; -Toen riep Natuur verbaest: wij zien geen ijdel beclt, Maer 't wezen zelf, het hooft van vele vorrtendommen. De Klecffche Apelles, door zijn' geest zoo hoogh geklommen, Een' Alexander, of een' Duitfche Achillcs teelt. De ftralen van 't gezicht het hart des volks ontvonken, ücen voorzaet beeft, gelijk dees nazaet, uitgeblonken.  AFBEE LDINGEN. OP C. FLINKS AFBEELDINGE Van den doorlucluighjlen Vorst en Heere, JOHAN MAURIT5, PUIN CE VAN NASSAU. QUAPATET 0RD1S. Zoo leeft Mauritius, die, als een koprc flijl, De nieuwe weerelt ftutte, en (lant hiel in Brazijl, Daer Portugael, en al de zeekust, zwart van Wilden, Op Iiem bun grof gefchut, geweer, cn pijlen (pilden. De grens der Staten (laept op zijne wacht en zorgh. Den ftoel van Kleef, den Raet van 't Keurhooft Brandenborg!), Bekleet hij met zijn deught, wiens lauren noit verdorden. Op zijn Grootmeesterfcbap van Duitscblants heilige orden Heft Malta nu het hooft veel trotfer uit de zee. Als Ottoman het zwaert wil rukken uit zijn fchcê. De Keizer en het Rijk hem voor een' Rijxvorst ecren, Een peerel aen de kroon van Nasfau en zijn heeren. ' OP DEN DOORLUCHTIGHSTEN VORST EN HEERE JO HANNES MAURITIUS, Prince van Nasfau, Grave van Catznelleboge, Viandcn, Meester van Sint Jans Orden in der Mark, Saxen, Pomeren, en Wenden, Stadthouder van bet heitoghdom Kleve, het vorftendom Minden, en het graeffchap van der Mark enz. Cefchildert, en bij een gefchïkt,en uitgegevendoor Govaert FUni, QUA PATET ORBIS. Omfchaduwt MAURiTZ niet met wapens van zijn vadeien En heerfchappijen, een vergangkclijke pracht, Maer met de deughden, die in eenen helt vergaderen, Tot onderftant cn rust van 't menfchelijk gedacht  T4 AFBEELDINGEN* In bcij de wcerelden. Zoo zagen hem de Hceren Noch onlangs aen de Main de kroon van Oostenrijk, ïn keurvorst FREDRix naem, hantliaven,en verwoeien1» Een fcheitsman zette zoo veel ongelijks gelijk. De Wijsheit kon een' man tot eenen Godt verheffen. Hij wist met minne en kracht haer keürwit recht te treffen. li D C LIX. OP KOSMUS DE MEDICES, vader des vader lant s. Cjcen print quam oit den Grooten k o s m ij s nader* Men kent hier uit het wezen van den vader Des vaderlants en 't Mediceefche bloet, Zijn deught ftont pal in voor- en tegenfpoet. op den edelen heer JAKOB WYTZ, Wachtmeester van de Legers der Vereenighde Nederlanden. D it 's Wijts, des Princen hart en oogh-. zo ik hem ken In adeldom rechtfchapen. Hem voeght geen beter wapen, Dm *t Ridderlijk rappier, en eene ftrijdbre pen. OP LAURENS REAEL, Ridder, out Generael van de Oost-Indiën. Gefclüldert door Thomas de Keizer. 2joo maelde een Keizers hant den wakkeren Reael, Den Ridder, den Gezant, den grooten Generael, Voorzien met brein in 't hooft, met oorloghsmoedt in harte» *t Was bij, die Spanjen op zijn' eigen bodem tarte. Vaer heen, gelauwert hooft, gelukkclijk door zee, En breng voor 't Vaderlant ontelbre kransfen meê.  AFBEELDINGE». 241. OP DE AFBEELDINGE VAN MAS ANJELL O. Sie Mas Anjcllo liier in print voor elk ten toon, Die van de Visclibank klom op 's Konings hogen Troon, Het kitteioorigh Paert van Napels holp aen *t hollen, En, op zijn Faëtons geraekt aen 't zuizebollen, In eenen oogenblik ging plotfeling te gront. Gehoorzaemt, als een Vorst, doorfchooten, als een hom. OP PIETER PIETERSZ. HEIN. lieutenant generael; D e blixem, die het Beek van 's aerdrijx Dwingelant Lest floeg den Kroon van 't hooft, den 'Scepter uit de hant' Voorfpelde dezen Hein, den Zeefchrik van Delfshaven, Die 't al verovert wat West-Indië kan graven. 't Vereenight Neêrlant vrees voortaen voor geen belegh; Filippus leit in zwijm, en heeft den dootfteek wech. OP DE AFBEELDINGE VAN MART EN HARPERTSZ. TROMP, Ridder, L. Admirael van Hollartt en Westvrieslant, daer hij als Neptunus, op een wagen van zeepaerden wort voortgetrokken. 7 t-joo hielt de Zeevooghtvan de zeven vrije Landen Het roer des Oceaens, en tarte voor ons ftranden De doot, den donderkloot, den blixem, en den brant: Zoo nam de deught van Tromp de Vlooten op haer tander,, OP DEN ZELVE N. Laet Titus Lvius met Roomfche Helden pralen; Be Leitfche Livius braveert alle Amiralen, Q  Ö42 afbeeldingen. Kartage en Rome zelf. met eenen trek en zwier, Terwijl cle Zeehek TROMP herleeft op dit papier, En met zijne oogen dreight de Blaken, cn de Pennen, Die zoo veel duizenden van zeekortouwen fchcnnen Op zijn groormocdigh hart, daer al hun maght op fluit. Zoo llerft de Helt op zee, met grof gefchut bcluit. OP DEN DOORLUCIITIGEN Z E E H E L T HEER JACOB VAN WASSENAER, Vrijheerc van IVasfenacr enz. Jmlrael yqn Hollant en WestyrietlanU INFIDIsE C/1PAX. D e goude balk in 't blaeuwe velt» De zilvre maen in 't roode melt De Burghgracffchap, en vVasfenaereri, Maer in de blaeuwe en roode baren, Voor 't vaderlant en 't algemeen, Recht»door twee zeekastcelcn heen, Eefchoten van twee gloênde flranden, De lant- en- zeepest uit te branden, En met 's lants fleutel, kruit, en lont En zeekortou den Orezont Ontfluiten, adelt hem rechtlchapen. Zoo kroont helt WAS SE NAER zijn wapen.' MncLvin.  AFBEELDINGEN*. 243 op Den doorluchtxgen heere MICHAËL DE RUITER, amirael van hollant, enz. Doof JOAN LIEVENSZ. gefchildert. Tu ue cede malis, fed contra audcntior ito. Britanje, lust het u den zeeheft zelf te zien, Den ruiter michaSl, vol vier en blixemftralen? Hier leeft'hij, u getroost op zee het hooft te biên., Of op den Teems de vlagh van 's konings mast te halen. Hier leeft hij, die de zee kon vagen van den roof, d' Amerikaenfche kust verdondren van weêrzijen, Den Turk, en Brit, en Moor uit hun kafteelcn fchoof, En boeide Kormantijn, orkaen, en Razernijen. De keten, zijnen hals vereert van frederik, Gctuight hoe Kroonenburgh met opgeheve kruinen Hem Nieuburgh winnen zagh, geweldenaers ten fchrik, En fpoên den ademtoght van afgefoltert Fuinen. Men drijf 's mans dapperheên in geen Guineescli metael; Al d' Oceaen gewaeght van Hollants Amirael. md c lx vi. op den onsterflijken zeëhelt KORNELIS TROMP, onderamirael van amsterdam. Door JOAN LIEVENSZ. gefchildert. Vim cunStam atqtte mimi ferfert axlique marisatit. Als Jurk, de Britfche turk, de zee wil overgapen, En vlooten flikken in zijn onverzade maegh, Q 2  ■9(44 Al"BEELDINeEif. Dan voert hij op den mast den Bezem tot een wapen, En dreight uit nicu Algiers de maght van 's Gravcnbaegh. Hoe lange toch? tot dat de zeeleeu TROMP, verwildert Geterght van wrake, met gevangensmoordend bloet, Een fchoone waterwerf, zich naer het leven fchildert, Om 's vaders doot ontvonkt van nimmer bluschbren gloet. Hij vaeght in oost en west met 's roovers bezemroeden De beide Straten van dit havenfehennend flijk, En geesfelt het dat borst en lenden vreeslijk bloeden, Ter ilraffe van gewelt, geleên in Christenrijk. Dan hoort men Askué, en Monken, en Barklaien, Geweldenaren van de vrije en ope zee, Zich t' enden adem op 't fchavot der baren fchreien; En deerlijck jammeren om 't afïlaen van den vrê. Wie beefems voeren wil, geeft TROMP de roên in handen, Dees voert het fcherprecht uit, in 't aenfien van twee ftranden. MDCISV1. OP DEN ONDERAMIRAEL JOAN DE LIEFDE. IIU, yelut pelagi rupes immota, rejijlit. Zoo leeft de Liefde tot het vrije Vaderlant, Die al den Oceaen in vlammen zette en brant, En menigh zeegevecht verduurde een rij van jaren,' Gelijk een ijfre rots, befchuimt van bloet en baren. Vraegh Chattam, Teems, en Zont; en al de kust rondonj De Maes ftont dikwijl voor dit Hollantsch wonder ilom. 's Mans wijs en kloek beleit, en moet en zeevaerts kennis En deught befchaemen lèlfs de nijt en lasterfchennis. Een kogel trof de borst, die foo veel vlooten tart; Maer dieper Ruiter en 's Lants Zeeraet in het hart.  AFBEELDINGEN. £4$ OP DE AFBEELDINGE VAN DEN E. HEERE,' GERARDUS HULFT, Gefchildert door G. FLINK, toen hij flont op zijn vertrek naer Oost-Indien. Aldus leeft HULFT tot eer der Hasfelaren. Ons Raethuis viel zijn moedigheit te kleen: Hij wou voor 't lant zich wagen op de baren , Daer Hollant en Britanje om 't zeerecht ftreên. Dat *s niet genoegb: dees zeehelt zet ons palen Noch verder dan de Straet van Gibraltar, Op 't heerlijk fpoor der Hollantfchc amiralen, Uit liefde tot de fchoone morgenftar; Daer fluit zijn hoop een nieuwe weerelt open. Wat meer? al wat een edel hart durf hopen. OP DEN EDELEN HEER GEERAEDT HULFT, Eerfte Raet en Directeur Generael van Oost-Indiên, Opperbevelhebber over de krijghsmaght, zo te water als te lande gezonden naer Ceijlon, en de kust van Indien. D e hooftbevelsheer HULFT,om Lisbons magt te dwingen, Quam dus Kolumbe, uit last der Maetfchappij, befpringen, De zeeftadt zwichte in 't ende, en om het hart beknelt, Stont ademloos, en reede op 't punt van overgeven, Als hem een kogel trof, in 't opgaen van zijn leven, Zoo ftorf die Veltheer, ftaende in 't harnas, als een helt. OP DEN HEER KORNELIS SPEELMAN, Gebieder van de kust van Kormandel. Op zulk een'Speelmans toon en brommende oorlogsfnaren Danst in Oost-Indië het heir der Makasfaren, Q.3  AFBEELDINGEN. Den harnas dans in bloet. Bouton, om 't hart benout, Schept adem. Joupardan wort Rotterdam geheeten, Naer 's Heks geboorteftadt. Geen eeuw zal dit vcrgeeten. De drie Molukkcn, eerst aen 't wanklen, Itaen nu kout. op den heer JOOST BUIK, Burgermeester 'en JXaet van Amfterdam. ier ziet gij 't grijze hooft van Burgermeester BUIK, Den Solon dezer ftede, cn Aemftcls roem en puik, Het nutlte lidt des Racts, dat, fondcr wsdergade, Getrouw aen Godt en 't Recht, zijn' bnrgren quam te ftade: Noch dreef't oproerigh graeuw, al 't eerloos opgeruit, Dien trouwen helt des lants en vader entÜjk uit; Op dat zijn deught, door ramp ten hemel toe gelteigert, Eij Godt ontfiiig het loon, het welk heur d' aerde weigert. Uit het Latijn van I. STEM. op de afbeeldinge van PALAME DES In het DIERENPERK. t ongediert begrimt met open muil en pootcn Manhafte Onnofelhcit, in 't dierenperk verftooten, Nocht zwichtze niet hoe dol de boosheit brult en tiert, Maer fpreckt voor 't heiligh recht, dies Themis haer lauriert. op de afbeeldinge van den heer JOHAN VAN OLDENBARNEVELT. D it 's Grootvaar, van wiens deugt geen eeuwen zullen zwijgen. Hij dcê zijn Rechters zelfs het liair te berge ftijgen,  AFBEELDINGEN. 24"? Toen hij ter vierfchaer quam al evenwel gemoedt. Zijn vijant dronk de doot aen zijn onfchuldigh bloedt. OP DEN HEER ROUBOÜT HOGERBEETS. Een vroome oprechte ziel, en vrij van vuile finetten, Stak in dees waerflen man, ue kenner van 's I.ants wetten , Een kerker was de loon van zij.i gcirouuighcit. Godts ze^en dauwe op 't graf daer hij begraven leit. OP DEN HEER HUGO DE GROOT In zijn Ballinghfchap. Hoe zouw de duijilernis, dit Hollantsch licht gedoogen, Dat al te hemelsch fcheen in aller blinden oogen ? Het ging een wijle fchuil, om klaerder op te gaen. Wij hatea 't Groote licht; een ander bidt het aen. OP DEN ZELVEN HEERE, Namaels Gezant der Kroone, Koninginne en Kroone van Zweden, bij den Allerkristelijkjlen Kuning. De zon des lants wert dus van Mierevelts penfeel Gefchildert, toenze gaf haer fchijnfel op 't panneeT; Doch niet gelijkze Ilraelt op 't heerlfkfte in onze oogen, "Maer met een dunne wolk van fterflijkheit betogen. Om duitsch te fpreken.dit 's de Fcnix, UU1GH DE GROOT. Wiens wijze Majesteit befchijnt den Weereltkloot, Wie vraeght nu, wat Ccfis of Dellos eertijts zcide? Een Delfsch Orakel melt meer wijsheit dan die beide. 0.4  348 AFBEELD! NOEN. BIJSCHRIFT OP DEN HEERE ANDRIES BIKKER, Heere van Engelenburg, Raet en out Burgemeester t'Amfterdam. -De dralen van de Kroon, die op dadts wapen flikkeren, Verworven door het gout van 't eerlijk bloet der Bikkeren, Getuigen d' oude en deugbt en ftaet van dit gedacht. De doordrift van den Vrede, ons toegevoert uit Spanje Door ENGLEBURGHS beleit, was waerdig dat Oranje Hem opeischte, en van zelf voor 't volk tot afftant bragt. Zoo dut hij dadt en lant een rij van dertigh jaren. Zoo maeltmen ANDRIES best, noch grijzer dan zijn hairen, II DC L. OP DEN HEER CORNELIS BIKKER, Heer van Zwieten, Regeerende Burgemeester t'Amfterdam. 7 ^Joó draeght het kusfen weer der Stede en Burgren Hoeder, Van S WIE TEN, die een lot wou deelen met zijn* Broeder, Wat had Oranje op hem ? of was het om met glimp Zijn heirkracht van de Stadt te voeren zonder fchimp ? Men eischt hem uit zijn* dact. Wat ftuk heeft hij bedreevenï Hier daet het Oproet dom en kan geen reden geven. Dat zwijgen is een fchilt, daer 't lasterfchut op duit. Zoo beelt onnoofelheit dien Helt naer 't leven uit. MD CL, OP DE MARMERBEELDEN VAN DE HEEREN BIKKERS. w VT at helden zet men hier ten toon in Marmerfteen? De BIKKERS, die hun' Staet verlieten voor 't Gemeen. ANDERS. Wat Helden pralen hier? In 't englenburg en swieten 3 Gebroeders, die fcunn' Staet voor 't Vaderlant verlieten. MD CL.  449 AFBEELDINGEN DER STAMHEEREN en zommige telgen van de GRAVEN, BOELENSEN, BIKKEREN EN WITSENS, toegewijt den edelen en gestrengen heere ANDRIES DE GRAEF, Ouden Raet en Rekenmeester, nu out Burgermeester en Zeeraet t' Amfterdam. O NSCHULT aen den ze l ve n heer. J^aet uw heuschheit zich niet balgen, Zoo 't mi] aen yermoogen faelt V, uw ftanmen , en hun telgen, Met uw Huiszon, korts gedaelt, En haer vruchten afgemaelt, 't Licht te bién op mijn papieren Met zoo levendige zwieren Als het leyen eischt van kunst. Dek mijn misgreep met uw gunst. 1658. Uw Ed. dienstwillige j. v. vondel. op den edelen en grootachteaeren heer DIEDRIK JANSZ. GRAEF, burgermeester en raet van amsterdam. Pacatamque regit patrils yirtutibus urbem. Den vroomen diedrik, die, op zijner oudren {lappen, 's Lants rust beminde, viel de ilortn des krijghs te bang. <25  -So AFBEELDINGEN. Hij bergde zich aai d' Eems, in droeve ballingfchappen, En raeUte aan 't roer, zoo dra de vrijheit raecktc in zwang, De wcczen danken hem, als hunnen tweeden vader. Die, arateloos gezint te leven, d' eer verfmaet Van Burgermeesterfchap: doch zijn veribcck wort fpader Bczegplt dan hij 't wenscht, op 't raethuis bij den Raet. Men vintze zelden die hun hcerlijkheit verminderen. Godt zegent zulk een daet in kindren cn kintskinderen, op den edelen en gestrengen heer CORNELIS BOEL KNS, Raet van zijn Exellentie Willem van Nasfau, Prins van Oranje, Gecommitteerde Raet van Hoilant en West» Vrieslant, Raet van Staete, toen'tgeüaghebbende over her krijgsvolk, te water cn re lande, en Schepen cn Raet van Amfterdam. PER FARIOS CASUS. M en ziet in d' afkomst hier den Ridder boelens leven, Wien Amfterdam noch dankt voor haere wapenkroon. 't Geluk, toen Groeningen voor Rcnncnbeig most beven, Verhief cornelis, die, des kerkers klaeuw ontvloón, Den Raet en 't Schepenfchap, daer na den Raet der landen Bekleede, in 'o endt den Raet van Staete, wien 't gebict Van krijghsvolk wort vertrouwt, ook over zee en ftranden De wacht hielt, waer 't gefchut des vijants vloot befchiet, *s Mans oude ftcigtrt niet aen 't peil van veertig jaeren. Zijn wijsheit was lang rijp voor 't grijzen van de hairen. op den edelen en gr00tac11tbaeren heer GEERAERT BIKKER, burgermeester en raet van amsterdan. JURA DABAT LEGES QUE P IRIS. ' 5_Sen luider licht van ftaet, om andren voor te lichten, Op 't fpoor de: ouderen, was bikker, wiens verftant  AFBEELDINGEN. 25$ De mactfchappij van rijk Oost-Indiën holp ftichten, Dat zulk een' opgang gaf aen 't viije Nederland De munt, die heiligh is, en maghtigh heeft te lijden In deught, gewight, cn waerde, omring een' fchooner glans Door zijn voorzicbtigheit, in acrigevoclue tijden. Zij wenseht zijn beelt in gout 1' omvlechten met een'krans, Een ccnigh jaer zngh hem, als burgerheer, verheven. Hij ftorf de ftadt te vroegh, die in zijn bloet blijft leven. op den grootaciitbaeren heer GEERAERT JAKOB W1TSEN, Gecpmmitteeide Raet der Stieten van HoIIant en WestVrieslant, Burgermeester cn Raet van Amfterdam. RAMIS INSIGNES OLIVuE. Het bloedige Oorloghszwaert, dat dol cn ongcregelt Den oogst van Neêrlant maeit, het welk bij vrede bloeit, Met hulp van witsen wert in zijne fchcê gezegeft, Voor twalef jaeren, en die bloetaér roegefchroeit. De burgertwist begon ten lesten op te fteeken. De Burgermeester die aen 't roer der Staeten zat, Bewaerde zijne beurt, en heelde 's lants gebreken, Naer tijts gelegcnheit, van ftieren moede cn mat. Hij helpt de vroome in ftaet, en keert vcraerde heeren. Zijn afkomst magh met recht in 't beelt den grootvaêr eeren. op den edelen en gestrengen heer JAKOB DE GRAEF, Vrijheer van Zuidpolsbroek, Gecommitteerde Raet van de Staeten van Hollant en West-Vrieslant, en Burgemeester en Raet van Amfterdam. V1NCET AMOR PATRIJS* ]Zoo leefde Vrijheer graef, die waerdigh was de fchreden Van ftaet tot nut en heil des volx, door eene rij  Ü52 AFBEELDINGE K» Van eerlijke ampten, vroom en rnstigli naer te treden, Als vijant van veroude en nieuwe dwinglandij, En vrient van 't vaderlant en 's lants getroufte helden, Jn welker lot hij deelde, als Maurits hen verftiet, Waerna de vaders hem met grooter eer herftelden Jn d' eerfte waerdiglieit van *t burgerlijk gebiet: Toen holp bij op zijn' bals noch eens ons raethuis dutten. Een \yijze Cicero kon duizenden bcfchutten. op den edelen en grootachtbaeren heer CORNELIS BIKKER, Heer van Swieten, gecommitteerde Raet van de Staten van Uollant en West-Vrieslant, en Burgemeester van Amfterdam. CAPITOLIA CELSA TE NE BAT. Dus droegh het kusfen wéét der ftede en burgren hoeder, Heer swieten, in zijn' ftaet en waerdiglieit herftelt, Na dat hij 't felve lot gedeelt had met zijn' broeder, Toen 't heir den Aemftcl dorst belegren met gewclt, Hem eifchen uit zijn' ftaet, die ftadt en volk verdedight, En willigh afftont, tot een eer van zijnen ftam: Hoewel hij 't vaderlant noch iemant had bclcdight. Dus raekte Oranje met een glimp van Amfterdam, Dat poort en boomen hielt gefloten voor zijn vendels. Een Burgermeesters moedt was fterker dan veel grendels. op den edelen en gestrekgen heer ANDRIES DE GRAEF, Ouden Raet en Rekenmeester der Gracflijkhcit van Hollant, en West-Vricslant, nu Out-Burgermeester, en Zeeraedt t' Amfterdam. NoHlitas fola ejl atque unica virtits. Da telgh, waerin de deught der ftammen is gefchapen, Geeft heldre blijken van den ingehoren aert,  AFBEELDINGEN- 25? En eedier tcltens dan liet aengeërfde wapen: De graef getuight dit, die der oudren doel bewaers, En rijker inkomst, rust, liet heerlijk ampt en ftacten Van 't Rekenmeestcrfchap cn Graeflijk Raetsgezagh, Zijn vaders ftadt ten dienst, uit liefde heeft veriaeten, Daer hij den Zeeraet fterkt, en eert der Staeten vlagh. Men beelt het leven uit niet kleuren, die verderven: Maer d' ommetrek van eer verdooft den glans der verven. op den edelen heere ANDRIES DE GRAEF, Raet en Rekenmeester der Graeflijkheit van Hollant e» IVest-Vrieslant; én de edele mevrouwe ELISABETH BIKKERS VAN SWIETEN. CONCORDES ANIMAL. ^^uam Ridder eoelens nu door zijnen zerk opdringen, En zagh elisaeeth en andries dus gepaert, Hij tiepi o eedle kunst, die na de doot bewaert Den levendigen zwier van mijn nakomelingen, Ik en mijn dochter daen gekent in dit gefpan; De nicht naer heur genoemt, de neef is mijn genan. ANDERS. H ier heeft de fchildergeest een' nieuwen bant geleit, Belust om swietens telg door kunst aen graef te trouwen, Den Raet cn Rekenheer van Hollants Graeflijkheit, Celijkze uit liefde om ftrijt hun huis in d' afkomst bouwen. Wanneer de zon dees verf en fchilderij verfchijn', Zal 't kroos't dat naer hen zweemt, hun bloet en omtrek zijn.  ^54 AFBEELDINGEN. op den edelen ge strengen heere, CORNELIS DE GRAEF, Vrijheer van Zuidpolsbroek, Burgermeester en Raet van Amfterdam, enz. Pareert fubjebtis, &• aebetiari jupertos. JLVjen^grave graef met kunst in koper uit naer 't leven, Of klink' den ommctrek in klaeren marmerfteen: Hier ftuitze, onmaghtigh 's mans ftaetkennis ons te geven Gelijkze 't Kapitool der Staeten op komt treën , *s Lants raetflot naer den eisch van zaek en tijt helpt mengen j En maetigen, op datze een heilzaem wit befchiet; Dat 's al 't oneffen in zijn vouw cn ploij te brengen; Ten dienst van 't Vaderlant cn burgcrlijck gebiet. Aldus diaeft polsbroek, dan wat ftijver, dan wat zachter; Dat 's out Romainsch. Nu leght penfecl cn beitel achter. op den e. heere LAMBERT REINST, Schout, van wegen de Graeflijkheit van Hollant, Zeelant, en West-Vrieslant, t' Amfterdam. TEMPERAT 1 R A S. Was d' eer aen Tacitus, of's weerelts hooftftadt Rome; Toen hij het Schoutendom bekleede, wijs cn trouw? Aen heij, fprak Thcmis, die dit vonnis vellen zou. Is 't billijk dat het Rcght alle ontught regie en toome; Zoo blijf'slants hooftftadt reinst, en hij slauts hooftftadt waert, Daer geen Domitiaen, maer wijze burgerheeren, Tot heil der Graeflijkheit, de burgerij regeeren Door zijn gezagh, en mom, en 's Graven wetligh zwaert. Dus zien wij 't Recht door hem, den Scbotit door 't Recht verheven; Dus wort hij afgebcclt, om na zijn doot te leven.  /IF'BEELDINCEN. 2^$ op den heere JOAN CORNELISZ. GEELVINK, Gecommitteerde Raet der Grootmogende Heeren Staten van Hollant en West-Vrieslant, en Burgermeester vanAmdcrdairu •Zoo moght de Staet en 't Lant op geelvink zich verheten,' Het zij hij in den raet der ftede, of bij de Staeten, Den vrede en vrijdom fteef, en aenzagh haet noch gunst. De Burgermeester geeft een' luider aen de kunst. OP HET MARMERBEELT Van den edelen en geftrengen lieert JOAN H U I D E K O O P E R, Ridder, Heere van Marfeveen, Neerdijk, en Dicpendal, Burgermeester en Raet, en Bewinthebber der OostIndifche Maetfcnappijc t' Amfterdam. Zoo vat de beitel van Quellyn in louter marmer Naer 't leven wat ons oogh in huidekooper ziet, Den burgervader en trouwhartigen befchermer Der koopftadt, daer de Nik 1 aer pijlen op verfchiet. Christine heeft dien helt het ridderzwaert gegeven. De Keurvorst welkomt hem, als ftadts Gezant in 't hof. Zijn raet ftnt Indien, zoo wijt ons zeilen zweven, En Maerfeveen draeft hoogh en groeit op 's Ridders lof. Het lust den burger hem in marmerdeen t' aenfehouwens Maer fchooner dact de man in 't hart des volx gehouwen. OP D' AFBEELDINGE VAN DEN ZELVEN HEERE, D us eert de Ridder maerseveen Op Goudedeiu zyn heerlijkheêu,  55fJ AFBEELDI NGEN. En Acmflels burgermcesterfchappen, Wanneer hij 't raethuis op komt flappen, En zet zich op ons wapcnkruis; Of helpt, in 't rijk Oost-Indisch huis, Den oogst van Indus herwaert (luurcn. Zoo zal de ftadt den tijt verduwen. OP HET MARMERBEELT van den hooghachtbaeren en welwijzen Heere CORNELIS WITZEN, BURGERMEESTER EN RAET VAN AMSTERDAM. D e Nijl van outs hewaerde op hemelhooge fpitfen En naelt der Grooten naem, en hun gedachtenis» Dit marmerhcelt hewacrt den Burgermeester wiTZEM Naer 't leven, daer hij zelf niet tegenwoordigh is ; Het zij dees op 't ftadthuis het recht der burgerijen, Of in den zeeraet met zijn' raet de zee befchut, Of binnen 's Gravenhaegh 's lants vrijheit helpt bevrijen, En, als een zuil, het hof der Staeten onderflut. Al vo'ght de Kunst Natuur, z' is noch bij 't leven armer. De faem des braven mans verduurt metael, en marmer. OP HET MARMERBEELT VAN DEN E. HEERE D'. NIKOLAES TULP, BURGERMEESTER EN RAET T' AMSTERDAM. Vivos ducent de marmore yultus. D e Hollantfche Eskulaep, of Aemflels Hippokraet, Der weezen vader, en de dappere befchermer Van 't recht cn raethuis, en den burgerlijken Staet Leeft voor zijne afkomst, nu Quellyn hem klinkt in marmer. Zoo komt beclthouwerij gedachtenis te hulp. Men ziet in 't beelt den geest en 't leven va'n ons tul p.  AfBBELBIN GEN. op »' afbeeldinge VAN DEN ZELVEN HEERE. ,A.Idus heeft tulp in 't velt van kunst en lchilderijc, Wiens gunst de bloem herfchept, als zij haer verf vergeer. In hem wort Hippokraet, het licht der Artfenije, Vcrheerelijkt, nu hij, tot heil der burgerije, Den Burgermeesters ftoel zoo loflelijk bekleet, Ter cere van de ftadt, een lichaem, fchoon van leden, Voorzichtigh geregcert, beftiert van hooger hant, Als door een ziel en geest, begaeft met licht van reden, Die ieders toeval heelt en helpt, door onderftant ER fteun van wijzen raet. Celtikkigh zijn de Staeten, Wanneer de Wijsheit heerst en waekt voor d' onderfaten. op den edelen en gestreng en heer CORNELIS VAN VLOOSWIJK, Heer van Vlooswijk, Diemerdam en Paepekoop, Burgermeester en Raet van Amfterdam. PU LCHRA PRO LIBERTATE4 IV-Ïen ziet hier vlooswijk niet, geiijk zijn jeught te paerdej- In *t heir der Staeten, vöor Rijnberk en voor Maestricht, Gewapent heenedraetde, cn Acmftels eer bewaerde, Maer rijper, naer den eisch van 's burgervaders plicht, Ce'lijk hij ftadt en lant en burgerrecht verdaedight, Of ijvert om de Sont t* ontfluiten met een vloot; Terwijl de zeedraek raest, van bloet noch roof verzadight, En gansch Europe dicight mèt dierte en hongersnoot. Appelles drukt hier uit wat geest en verf vermöogen, Een vroome rustigheit in '5 Burgermeesters oogen. i,  .858 AFBEELDINGEN. op dem heer. PETER KLOEK, Rechtsgeleerde, cn Raet van Amfterdam. Door G. FLINKS gefchildert. HONESTUM PRJETVLIT UTIL1. Dees voegclijke zwier is elk niet acngeboren, Wat invloet van een ftar gaf zelf Natuur de fpooren, En liolpze; toenze kloek, terwijl de lust haer drong, Eootfeerde naer de kunst, en nektar op de tong En mont en lippen droop, ontvonkte 't vier in d' oogen, In opzicht, en gclaet; en gaf den man 't vermogen, Voorzichtighcit, beleit, om door den Oceaen En 't hamen van 't krakkeel het veiligffe jn te gaen I Dit bleek in raet en daet ter rechtbanke; in 't beletten Van inbreuk tegens 't recht der Keizerlijke wetten; En midden in den Raet, in voorftaen van zijn Stadt; Ook toen, als Afgefant, hij met de Heeren tradt Ter poorte uit, om Oranje aen zijnen plicht te maenen. Die, bij verdrag verkloekt, met al zijne oorloghsvaenen Den aftoght blacst, eer 't licht den Aemftelflroom befchijnt. Dees verf behoudt haer glans, als alle verf verdwijnt. of den edelen heer. PETER DE GRAEF, jfongkheere van Zuldpolsbroek. SPES ALTERA. !Een levendige geest, vol heuschheit, zweeft in d' aderen Van graef, die'ree zoo vroegh, in 't opgaen van zijn jeught, Belooft, op 't edel Ipoor van zijn doorluchte vaderen, Recht uit te draven uaer den prijs van eer en deught.  AIEEELBI.NUEN. 259 Gelukkigh is liij, die gefproten van de vroomen, Zijn ftammen niet bezwijkt. Zoo zagh men jonge Askaen Bewonen dat hij van Troijaenen afgekomen, Zijn beurt hem toegekeurt, eens rustigh uit zou ftaen. Hoe ftont hier 't leven en de kunst zoo langkzaem effen? De geest, te vlugh, was niet dan in de vlught te treffen, op den edelen heer JAKOB DE GRAEF} Jongkheere van Zuidpolsiroek. NOMEN AVI REFERENS, D e kunst kan iemants fchijn vergrooten, of verkleinen i Hier ftaet het leven met de fchilderij gelijk. Dat deftige opzicht zweemt naer d' edele Romainen, Voorftanders van hunn' ftaet, der volken vaste wijk. De grootvaêr jaicob fchijn in d' afkomst weêr geboren, 't Gebeent te voelen dat de neef zijn' naem bewaert. De naem en 't voorheeft van den gtootvaêr zijn twee fpooren, Die noopen 't jeughdigh hart, oin, als een moedigh paert, Te luiflrcn naer den klank der heldre ftaettrompetten. Een brave Jongkheit ftijft de zenuw van de wetten. op den geleerden en beleefder heer, NU COMMISSARIS, JOAN S I X. IZoo maelt men six, in 't bloeienst van zijn jeught, Verheft op kunst, en wetenfehap, en deught, Die fchooner blinkt dan iemants pen kan fchrijven. De verf vergaet: de deught zal eeuwigh blijven. R a  atfo AFBEELDINGEN. op den ho oghedelgeb00 ren heer, GODART ADRIAEN VAN REEDE, Baron van de hooge heerlijUhcit Amerongcn, Heer van Ginkel, Gecommitteerde ter vergaderinge der hooghmcgende heeren Staten Generael enz. voorheene Gezant bij den Koning van Henemark, nu aen den Koning van Spanje enz. Stnende op zijn vertrek door OVENS gefchildert. CLAR./1QJJE IN LÜCE REFULSIT. De Schilder mengelde, om beer god art af te maefen, Oprechte rustigheit, en Ridderlijken zwier ln d' oogen, daer men d' eer van Uitrecht uit ziet ftraelenj Gelijkze Frederik ontvonkten met hun vier, Toen hij op 't Baltisch hof den borstfchilt hem vereerde: Nu bruist hij moedigh door den Spaenfchen oceaen Naer Flippus, die in ooste cn weste triomfeerde, En blixemt op den vloek der Turkfche halve maen. Madril zal juichen op den glans van Amerongen, En 't Bisfchoplijke Sticht, wanneer de Staetgezant, Ontbaelt op 't groot palais, door eene ftraet van tongen, Het bontgenootfchap fterkt van 't vrije Nederlant. Ban welkomt d' avontftar de zevenftar der Staeten. Op 's Helts getrouheit magh de vrijheit zich veriaeten» m d c l x. OP DE PRINT VAN DEN HEERE VAN ZUILICHEM, door zijnen zoon CHR1STIAEN HUIGENS geteekcnt^ D e brave zoon ontfing van Godt en zijnen Vader Het wezen en den zwier tot 's hemels prijs en eer: Dies voeght de dankbaerheit den zoon en niemant nader. Dees fchenkt den Vader nu door kunst het wezen weêr.  Zoo wort dan Christiaen de Vader van zijn* Vader, En Vader Conftantijn de zoon van zijnen zoon. Dus tart de kunst natuur. Men eerze niet een kroon. op den heer DIEDRIK VAN OS, dijkgraef van de beemster. Gefchildert door OVENS. De Beemiter kranst aidus met klavergras en koren Den Os, wiens grijze zorgh den hoogen dijk bewaekt, En al den Oceaen, hoe fel die brult van toren, Het hooft biet, als hij fchuimt en woeste golven braekt. Als Pallas en Parnas den Dijkgraef komen groeten, Dan haelt hij Pallas in, en treet het lar.t met voeten. M d c l i. op den heer MICHIEL LE BLON, Agent der Koninginne en kroone van Zweden, bij den Kooning van Grootbrittanie. Z/oo vleit l e b l o n met mont en aengenaeme lippen Gustavus ijferrijk, en al zijn koopre klippen ; Zoo wint zijn tong het hart des Zeegodts aen den Teems En wort gewellekomt van inlantsch en uitheemsch. Geen geest, maer vier ontbrak den geest die hem fou malen, ! Waerom ? de verf is doot bij die beleefde ftraelen. OP DEN ZELVE N. JL/us maelde Baudringeen ie elon, Agent der Zwedenrijckfche zon In Kareis overmaghtigh hof. Hu' fchept zijn eer uit 's Meesters lof. R a  2Ö2 AFBEELDINGEN, <5p den zelvên, door den RIDDER VAN DYCK. Gefchildert. Ajs Dycks penfeel zijn kunst en geest op't rijkst zal toonen, Verwacht dan Michaël gefchildert met een' bant, Waer mcê hij drie en vier doorluchte Koningskroonen In vrientfehap t' zamen bint, en houdt in goet verflant. le blon, gij lacht, en vraeght: wat bant heeft dat vermogen? Vergeef bet mij, Agent, uw lippen, cn uw oogen, op den e, heere RYKLOF GOENSZ. RAET IN de OOST-INDlëN. Gefchildert door G. FLINK, toen hij op zijn vertrek flont, jZoo leeft hij, die de kroon des Indiaenfchen Raets, 1 Waer aen een pcrle ontbreekt, te Jakatra zal fluiten. Het oirhaer van 't gemeen bewaert deze ope placts Voor goe.mszen, daer de zon de Winters weet te fluiten, Ons nieuw Batavie voor 't oude zaeit en macit. I)e geur des morgenftonts, zoo menigh jaer geroken, Bekoort hem dat hij weêr het hooft ten oosten draeit, En naer den dagh verlangt, die, kruidigh opgelooken, Hem krachtigh derwaert trekt, ten dienst van 't vaderlant. Het roer des wakkren Raets magh flaepen op zijn liant. op DEN EDELEN EN GESTRENGEN HEER ERYK ZEESTEE D, Door Karei van Mander gefchildert, H ier leven twee in een gcfmolten beij te gader. Meu kent den Yader, rijk van eere, in zijnen zoon,  AFBEELDINGEN. 263 Heer eryk, 't reclite beelt van zulk een' grooten vader, Den raetftijl van bet Rijk, de paerle aen *s Konhighs kroon. Men leert uit zeesteed wat hij in uitheernfche fteden, En hoven heeft gelcert, ter eerc van zijn ftam: De weerelt wijsheit, deught, en adelijkke zeden, En wat het puik der jeught van outs ter herten nam. Een edelmocdighcic ontbreekt geen kenbacr teken: Zij ftraelt door d' oogen hcene, 0111 andreu ook t' oiifteeken. op den h e e li ANDREAS DIONYSZOON WINIUS, Zijne Zaerfehc Majesteits van Ruslants Commisfaris, en Moskous Oldcrman. D e kroon van Moskou, fteil en hemelhoogh gerezen, En van den beer begrimt, die goude ftarren draeght, Heeft winius tot haer Bevelheer uitgelezen, Den Olderman, die zulks Alcxeis oogh behaeght, Door zijn oprechte trou, dat hij hem van zijn tlranden, Der Zaerfche Majesteit ten dienst, den last betrout Naer 's Gravenhaegh den ftoel der zeven vrije Landen, In fchijn gelijk de kunst zijn wcezen hier ontvout. Dus leeft de man, die 't recht der Rusfen trou verdaedight, Maer anders als zijn Zacr hem weder begenadigbt, op den heek. Mr. JOAN DE WIT, Raetpenfionaris van Hollant, Vader des Vaderlants. V1NCIT AMOK PATR.IJË. Zoo leeft de wit in 't hart van alle oprechte harten, De raont der Vrijheit, en der Staeten tronfte Raet. Zijn doot, al t' onvcrdient, zal Hollant eeuwigh fmarten. Hij ftorf voor 't vaderlant een martelaer van Staet, mdclxxii. R4  £04 AFBEELDINGEN. T^R EEUV7IGE GEDACHTENJS van den heer JOAN DE WIT, raetpensionaris van hollant, enz, ■ILLE VEL UT RUPES, PASTIJ M QJJ Ait PROSIT IN JEQJJOR. OBVIA VENTORUM FURIIS. Zoo beek de tekenkunst de wit af, naer bet leven, Den rnont der Staeten, die voor 't recht van Hollant fprak; Hij best zich zeiven, door veel wonderdacn bedreven, Een' Atlas, opgegroeit tot zulk een lastig pak. Eneas monfterde de dacden van zijn neven, En al 't Romainsch geflacht, volvoert met zulk een' lof, Door Godt Vulkaen in 't velt des bcukelaers gedreven. De wit hekelde alleen de pennen rijker kof; Het zij de man zich queet te water en te lande, En 't leven niet onlzagh te waegen op de zee; Of ru waert, die de kroon der Waterhelden fpandc, Met Britfchc ftandaerden onthaalde op onze ree; Of zette in lichten brant de Koninghlijke vlooten ; Of door het vreeverbont 't gewelt van Vrankrijk fluit, Maer Burgerfchutters, leijt dit hart van u doorfchooten, *vfct zijn' heer broeder, waert al 't aertrijk door bel uit? Verloore zoonen, och, vergek ge dus uw vaders, En voefterheeren, die u voedden met hun bloet ? Yerdicnt hun trou en deught den naem van lantverraders ï Noit wort met naberou dit zwaer verlies gebpet. mdclxxii.  AFBEELDINGEN» 26*5 OP LUBBERT GERRITS. Cyiiij Kriste Wormkens, die ploeghijzers tnaekt vanzwaerden, En Iprengt in 's Drijheits naem alleene den bejaerden, Ziet uwen Leeraer hier, zoodanigh van gelaet, Hoedanigh hij zelfs was, die na der Kerken Vrede Zoo vijerigh een halv' eeuw een* I.eeraers ampt bckleede, En Christus vruchten won, door onverganklijk zaedt. OP HANS DE RIES. Van 't wezen leering ftraelt, alleen ontbreekt 'er *t leven; Van hem, dien Godt ons, als een kleinoot, heeft gegeven, En van zijn wiege, tot den grijzen ouderdom Den bou betrachte van 't bouvalligh Kristendom; Die ftorm op ftorm verfmaênde, eri uitftaende als een fterke, Verftrekt een heilzaem zout, en licht in Kristus Kerke. OP ANTONIUS ROSCIUS. I lier zietge roscius, door trouw verongelukt: Dat niet een Kristen hart, maer heele Kerken drukt, Op wien Gods gaven vroegh, als druppels, nedervielen, En was gez.dft tot troost van lichamen en ziele». Der kruiden kracht hij vergde en voor het lichaem las, En door 't befchreven Woort de kranke ziel genas. OP JOHAN UYTENBOOGAERT, Dit is de wijze mond die menig met verwond'ren Hoorde onder 't grof gefchut van Nasfouws leger dond'ren, Een, die voor 't vaderland te fterven was bereit, Werd hatelijk vervolgt en 't vrije lant pntzeit. ft 3  266' afbeeldingen. OP JACOBUS ARMINIUS. Dit 's *t acnzicht van armyn , die'tzijhijfcbreefoffprak, Het heiloos noodlot van Kalvyn gaf zulk een krak, Dat Lucifer noch beeft voor 't dondren van zijn lesfen, En d' Afgront zwoegt cn .zweet om floppen deze bresfen. Sus kraemvrou, iprak hij, fus, fchci vrij gerust van hier: Codt worpt geen zuigeling in 't eeuwigh belfchc vier. OP SIMON E P I S C O P I U S. BisfchoppeKikc prsel. en pronk van Godgeleerthcit, D ■ Leiden vrijen woud' van twist en fchoolverkeerthcit, Giiij wikt het al niet reen, en zulk een lecring wrackt,! Dl God 'e pt en tot den dimden Duivel maekr. Uw tonri. dei, lastermond vari bogerman kon dioeren, Die '• Duits beduit met raagt geweldigh uit most voeren. OP KORNELIS ANSLO. A **«, Rembrant, mael Kornelis dem. Het zichtbre deel is 't minst van hem: 't Onzichtbre kent men Hechts door d' ooren. Wie Ando zien wil, moet hem hooren. op de marmerbeelden der heilige vaderen IGNATIUS DE LOIOLA, EN FRANCIbCUS XAVERIUS, door artcis quellinus, beelthouwer van Amfterdam. Mis/us in Imperium magnum. Ignatius, de vicrighdc befchermer Van jesus naem cn leer,  AFBEELDINGEN. HÓf Verrijst bier tot Godts eer. Zijn beiligheit verdooft dit zuiver menner.. Super Garamantas & Indos. X^averius, een Kruisgezant geworden, Voert Christus Kruis, noit moe, Den Indiaencn toe: Nu fticht hij noch in marmer jesus Orden. op d' afbeeldinge van den e. heere FILIPPUS ROVENIUS, aertsbisschop te filippen. D e ftaf, noch mijter, noch 't gewijde feestgewaet is ons Acrtsbisfchop niet, al geeft hij dus den zegen: Maer met een ncdrigh hart te weigren dezen ftaet, Cn drijwerf twalef jaer in druk, 'van Christus wegen, Den ftoel van Willebrort uit liefde te bekleên, Dat beelt den Kruisbek af: zoo kent Godts Kerk roveen. op den e. heer P. CHARLES COUVRECHEF, Out Prior der Karmeliten t' Antwerpen, nu Priester f Amfierdam. ^"kldus fchenkt Godts genade aen couvrechep een gunst, Het zij hij zeden leert, of wierookt voor d' altaeren. Aldus ontfonkt Natuur zijn hart door tekenkunst, En trekt zijn zuivre hant, als hij op zuivre blaren Feftoenen van gebloemte en ooft cn airen maelt. Al woont hij aen zijn Schelt, of aen onze Aemftelftroomen, Op Karmel leeft zijn hart, met eenen pijl doorftraelt Van liefde tot de Maeght, den toevlught aller vromen, Wiens beelt hij menighmael vercierde met een kroon. Zij Itcrk' zijn' ouderdom, uit baeren boogen troon.  £tö AFBEELDINGEN. op dem e. heer LEONARDUS MARIUS. Dus (lichte marius, bij monde en bij gefchrift, Geleerde en ongeleerde, uit Goddelijke drift. Nu zwijght de mónt: nu geeft de pen geen gouden int. Zijn fchriften toónan u zijn levendighfle .print. OP ADRIAEN MOTMAN, priester, en minderbroeder. W ie motman zoekt, genoegh' zich met den zwier En ommetrek, gevat op dit papier. Dees helt, een eer van zijn geregelde orden, Js lang om hoog een Serafijn geworden; Ka dat hij hier geduldigh, onder 't juk Van Christus kruis in zorge en pijn en druk, Franciscus volghdc, en 't leven had gefleten. JMen ziet in 't beelt de rust van 's mans geweten. OP Mr. STEVEN KRACHT, deken en priester. Dus hout de Kunst d' eerwaerdigheit van steven, Den Deken en den Priester noch in 't leven. Het lichaem is gefieten op zijn wacht: De ziel aenfehout de Godtbeit in haer kracht. op den eerwaerdigen heek Mr. JOAN DE MEER. Dus ziet d' eerwaerdigheit en diepe ootmoedigheit, CeJ'jk Melchifcdcch, die Ahral.an bejegent,  A FBEELDING EN* Soj» Joan ten oogen uit, als hij Godts Majesteit Door 't heiligh offer' eert, en 't volk verquikt, en zegent» Melchifedech genas des nfgeltrcdens iinart; De meer ontfloot voor elk zijn gastvrij huis en hart. of den heer AUGUSTYN ALSTEN BLOEMAERT. De Hollantfche augustyn zagh met eene afgekeertheit En onbenevelt oogh dees fnode weerelt aen, Die hij met bloemen van godtvruchte godtgcleertheit Aen 't Sparen hcefc bezaeit, daer zijn voetfhppen ftacil, En wijzen langs wat wegh men Gode moet genaeken. Dees print verheelt u flechts de fchaditwe des mans. De kunst kon 't wezen der verheve deught niet raeken. De ziel van bloemaert blinkt nu noch met fchoonerglanj» OP N. DUSSELIUS. .Addus berpiegelde dusselius Godts wet, Geduldigh in zijn kruis, gcfladigh in *t gebedt. Wie wert in prediken met ijver niet onttteeken ? Een Engel fcheen op ftoel door zijnen mont te fpreeken. op de doorluchtige afbeeldinge van HOMERUS, Door fchilder JOAN DEN ESEL. Ten huife van Willem Spiering. riRUM VÖLlTARE PÉR ÖRA. De naem van Efel past wel Midas, gcenfins eenen, Die dus homeer herlchiep^ na menigh bonden jaer,  ■È7° AFBEELDINGEN, Gelijk een wonder, uit de wolken elk verfchcenen, Bekranst met lauwer, en bewierookt op 't altaer Te Smijrnc: dit 's de man, van kenners aengebeden, En waerdigh dat, om de eer van zijn geboortefladt, Te velde quamen drij en twee paer trotfe (leden, Toen bij op zijn waërdij gcfebat wiert, niet volfebat. Al d' oude wijsheit, eii wat geest en kunst vermogen, Ulysfes dwaeltoght, en de bloedige Ilias Zien dezen blinden, doch verziende helt ten oogen En aenfchijn uit, gelijk hij zeifin 't leven was. Hier bacren tekeninge cn overlcgh haer krachten, Uitbeeldende 't geen met gecne oogen wort gevat, 's Mans opgefpanne en aldoordringcnde gedachten, Gelijk de boekftaef deze, in 't velt van ieder bladt, Noch uitdrukt en bcwaert, na zes-en-twintigh eeuwen. De donkre winkbraeu dekt het fchoon doorfchijnend licht Met fchaduw; 't voorhooft fuft voor lüj't noch ijdel lchreeuwen. Men ziet een grootsheit, die voor geen grimmasfen zwicht. De kleeding, niet te rijk, het hair, in 't ruigh gcploeght, De baert, met geen ijvoor geltreken en gewasfen, CAI eigenfehappen, die 's mans bezigheden pasfen,) Ontkennen niet den aert en 't wezen, dat hem voeght, Die d' cerfle vinder was der heldenpoëzije, En haer voltoide, datze alleen den prijs behout. Waer vinden wij een lijst tot deze fchilderije, Op dat de Fenix blinke, als diamant in gout. d' Egijptifche omgang plag met Ifis bedt te brommen: Hier draeght een Ezel meer dan Ifis hcilighdommen. M D CLXV. OP PLATO, EN ARISTOTELES. t wijze Godtheön ziet men hier? Den Meester met zijn Hooftfdiolier s  AFBEELDINGEN. SII Het eene hooft wil Plato zijn; Zoo goddelijk, dat zelf Jupijn, Gedegen uit de goude zael, Zijn wijsheit zelf, in Platoos tael, Zou leeren d' ecrfte fchoolmcestres. Het ander, Ariftoteles, Verdient, indien ik 't aenzicht ken, Des Grooten Alexanders pen Te voeren, zoo het handen hadt. Hun wijsheit fchijnt in fteen gevat. OP EEN MEDALJE VAN KORNELIS TACITUS. Het Roomfche raethuis ftont op diamante ftijlen, Toen 't overout gczagh van bondelen en bijlen Kornelis Tacitus cerbiedighlijk befcheen, Daer met den tabbert aen hij naer den Raet quam treên. Geen zilver beelt hem uit zoo levende als zijn bladen, Met weereltwijs gefternt van fpreuken rijk geladen, En regelen van ftaet; welfprekentheit, gepropt Met wijsheit, heerclijk, en bondigh , en beknopt. op d' afbeelding van PETRARCHA, staende bij LAURA, te arquada te zien. O Hemelfche Pctrarch, door uw gezang in 't endt, Wert Laura oost cn west al 't aerdrijk door bekent. Zij broght te weege door haer (choonheit dat uw dichten Den Heijligen tot lof gezongen, ijedcr (lichten. Volhardt in liefde tot de dichters groot van naem, Handthavers van de langh gefleten heldenfaem. Uit het Lttijn yertaclt%  372 AFBEELDINGEN. OP ERASMUS. Dus leeft Erasmus neg in fchijtf, De vader van 't hervormt Latijn. op den heer GEERAERT VOSSIUS, Profesibr der Hiftorien t' Amfterdam, en Kanonick der Acrtsbisfchoppelijke kerke te Kantelbergh. Sandrart, betrouw niet licht uw verf, noch uw gezicht. Als ghij u nederzet om v 0 s s 1 u s te malen: Want d'-oogen fchemeren in dat geleerde licht, Waer in de wijsheit blinkt en fchittert met haer dralen. Al klect ghij hem fneeuwit, in 't koor te Kantelbergh, Noch witter is zijn hart, oprecht, en zonder ergh. ANDERS. I_/aet festigh winters vrij dat Vosfenhooft befneeuwen, Noch grijzer is het brein dan 't grijze hair op 't hooft. Dat brein heeft hcughenis van meer dan vijftigh ecuwen, En al haer wetenfehap, in boeken afgedooft. Sandrart, befclaans hem niet met boeken, cn met blaren; Al wat in boeken ftcekt is in dat hooft gevaren. op den heer PIETER KORNELISZ. HOOFT, Ridder van Sint Michiel. Drost te Muiden, Baljuw van Goellanu fjet brein, gefpitst op 't roer van Staten te regecren, En 's wecrelts Oceaen met kloekheit te bravceren; Den gerst, die Tacitus en d' outfte dichters tart, -Befloot natuur in 't Hooft, herboren uit Sandrart,  AFBEEL-DIN8EN. C/^ Die hooft-en-halscieract des Ridders heeft vergeten, De Duitfche Lauwerkroon, en Franfche Konings-Keten. op kasper van baerle, professor der phh.osophie t* amsterdam, Door sandrart gefchildert, «Zoo zien wij baerle noch, als 't lichaem leit vergaen^ Doch niet zijn* wakkren geest; belust, als Klaudiaen En Ariftoteles, met onvermoeide fchachten Op maet en zonder maet, de laeghte te verachten^ Augustus eeuw komt zelf beluiflten zijnen geest, Het zij hij vaerzen dicht, of goude lesfen leest, OP DOKTOR samuel koster,; JLjoo zal Sandrart noch lang ons Koster laten zien, Den Eskulaep, die Hout den Doot het hooft durf biên, Tot datze 't Gasthuis ruimt, befchimpt van zoo veel zieken»1 Maer als Pegaes hem voert ten hemel op zijn wieken, DSn hoort men hemelval, een tong geflipt in zout. Den Hollantfchen Paraas heeft hij aen 't Y gebouwr» ANDERS. 33efaemde Koster, out en Wonderlijk ervaeren, Die 't Gasthuis trouw bediende een rij van vijftig jaeren,' Schonk eindelijk zijn beelt, gefchildert van Sandrart, Sint Peters Gasthuis, uit een toegenegen hart. Heeft Godt dien Hippokraet tot 's levens flut gegeven, Men eere uit dankbaerheit hem noch, als in zijn leven» S  674 Afbeeldingen. OP MIJNE AFBEELDINGE DOOR J. SANDRART. Sandrart heeft Vondel dus naer 't aenzicht uitgedrukt, Niet zijn gedachten ; want die waren weghgerukt, Verflingert op aelonde en bloênde treurtooneelen, Om eraftigh af te zien wat rol uitheemfchen Ipelen. Vint nicroants brein in bloet noch gal noch tranen fmaek; Dees leeft in treurdicht; aij, vergun hem dat vermaek. OP MIJN PRINT DOOR LIVIUS VAN LEIDEN GETEKENT EN GESNEDEN. Zoo volleght Livius van Leiden Titiaen, *n leert door zijne kunst u Vondels fpraek verftaen, Die't Grieksch enRoomschtooneelinNeêrlantpooghtteflichten. Men vat uit *s Dichters print wat rreurfpel hij wil dichten. OP MIJNE SCHILDERIJ, Toen GOVAER.T FLINK mij uitfcHUerde, in het jaer MDCLIII. Ik fluit van daegh een ring van zesmael ellef jaeren, En zie mijn hooft befneeuwt, en tel mijn grijze hairen,' Ook zonder glazen oogh, in deze fchilderij, En noch ontvonkt mijn hart in lust tot poëzij; Terwijl ik Lucifer zijn treurrol leer volfpeelen, En met den blixem fla, op hemclfche tooncelen, Ten fchrik en fpicgel van de Staetzucht, cn de Nijt. Wat is mijn ouderdom? een rook, een damp, geen tijt.  AJ-BEELD IMGEPJ. E^J OP mijne A f -E e e -l ï> 1 n c e DOOR FILIPS DE KONING. TANTO L AL TUS HONORE. ■ Dus volgt de kunst het leven altijt ïïader. Al zwi'ghtze ftil, noch fpreckt het ftomme beelt, Dat koning flips bekent voor zijnen vader, Geen' Koning, die noch Alexanders teelt, Waer Koning floer penfeel en doek en verven. Zoo blijft de mensch in 't leven na zijn fterven. op mijne afbeeldinge in het klee» DOOR FILIPS DE KONING. •7 •tJoo fchildert mij een Konings hant In 't kleen, terwijl ik 's Konings fnaeren, En heiligh harpgezang, en trant Vast volge, in top van 's levens jaereu, Een min dan feventigh. Wat is 't? Noch min dan verf, een damp, een mist. udclvi. • p mijne apbseldinge, kuHftigb getekm en gefneitn door CORNELIS DE VISSCHER. 3VIijn jaertal telt aen 's levens jaerewijzer Nu feventigh. Mijn zilverhair wort grijzer, En visscher beelt met^krijt cn kunuigh ijzer Mijn' ouderdom in koper levende af. 2ijn graefpen volght de hant, die *t leven gaf. Men houwe een kroon van beelden op zijn graf. mdclvii. Sa  276 Afbeeldingen. op mijne afbeeldinge DOOR KAREL VAN MANDER. Ik floot een' ring van tien werf zeven jaren, Toen Mander, wiens penfeel, zoo rijk begaeft, Op 's grootvaers fpoor en faern ten hemel draeft, Mij fchildcrde, bezaeit met grijze hairen, Daer Fredriks kroon ontzien wort, en benijt. Zoo kan mijn fchijn noch leven na mijn' tijt. mdclvii. op mijne aebeeldinge geschildert DOOR FILIPS KONING. O MN IA LONG Ai VO S1M1LIS. Ik lelde vijfenfeventigh, Toen koning mij, dus levendigh, Te voorfchijn braght op zijn panneel. Wie van de kunst met kennis fpreekt, Zeght dat hier flechts de fpraek ontbreekt. Men kroon' het koningklijk penfcel- MBCLKII. op den heer THEODOOR VELIUS. Schepen, Raet, Medicijn, Hijlorifchrijyer, en Poëet, te Horen. O Horen, gij verheft uw' kostelijken Horen Op uwen velius, en grooten ingeboren, Den trouwen Cicero in uwen kloeken Raet, Den fchrandren Klaudiaen, den wijzen Hippokraet, Wiens artfènij de Doot beroofde van haer lijken. Gij kent hem door dit beelt, maer best uit zijn Kronijkert.;  AEBEELDIN G E W. 277 OP ZACHARIAS HE I NS, Vertaelder van de werken van Bartas. A Xildus leeft heins in print, om onzen tijt te eieren En dekt zijn geestig hooft met heilige laurieren, Met reden; want hij vloeit gelijk een klaere beek, Zoo lieflijk als Bartas in d' eene en d' andre Week. OP JOANNES ANTONIDES VAN DER GOES. SUBSTITUT UNDA. IZoo beelt antonides zich zeiven levende uit, Niet voor 't gezicht, maer met een goddelijk geluit Des Yftrooms, acngenaem in alle opmerkende ooren. Als hij een nieuwen toon op Hollants hooftftroom zet Staet grijze Triton ftom met d' oude zeetrompet. Hier haelt zijn zanglust ftof uit Aemftels vollen hooren.' OP JAN VOS. 7 t-100 fpant Natuur door vos een' regenboogh van dichten, Of bogen van triomfe, en leert tooneelen ftichten. Wat hoortge, als hij een wijs op vrede en oorlog zet? Een ftem gewrongen door een boghtige trompet. OP BARTHOLOMEUS ABBA, POëET EN RECHTSGELEERDE. EA SOLA FOLUPTAS, Dus maeltmen abba, die zijn lust fchept in de blaên,' En Rechtgeleertheit van den Vorst Justiniaen. Die wapens handelt, en de boogh van Febus vedel, Gehuwt aen Poëzij, en zanglust braef cn edel. Zoo fteekt een eedle geest alle andre geesten aen. S 3  £}f8 AJBBBtD IMCEN. op JA e n he*r JUSTUS BAEK EN MAGDALENE VAN ERP. Cjij ziet hier justus beelt en 't beelt van macdaleek, Doch ieder half. waerom? twee lialvcn maken een, Een eenigh hart, een' wil, een* zelvcn lust en leven. Tnen ziet dees eenigheit in twee poer oogen zweven- En zwieren. Erp vcrflrekt een fpiegel van heur baek. Zo fprcekt de ftomme verf: mij dunkt ik ken hun fpraek. op den wiskuns-tigen WILLEM B L, A E U. IVIcn zoek volkomen brein vergeefs, cn vint 'er geen; En zelden een vernuft alleen bequaem tot een; Noch zeldener een' man bequaem geacht tot velen: Het fchijnt Natuur heeft lust haer gaven te verdeden. Waer tiof in el aeu een flof tot vcelerlcij bequaem. Zoo draeght de Wiskunst moedt op zijnen grooten naem. op den) edele Ni h.'ekr. FRANC O IS JUNIUS. Dit 's j,UNiu.s, des Schilders rechtchant. Zijn bloet is cêl, noch eclcr zijn verftant. OP WOUTER KRABETII. Offert wouter met Elias, Doove verf fchijnt hemels vier. Eet hij' \ Pacschlam met Mesfias , Zijn penfeer, voi aert en zwier,  * .9 B E E £ D I « S C > N. SZJJ Draeft te geestiger en ftouter. Zet zijn beelt op 't Schilders outer. op diedrik krabeth. Diedriks uurglas is verloopen; Noch volhart hij door Sint Jan 't Volk te leeren en te doopen, Daer het grimrnclt om dien man, Zoo vol ijver, als boetvaerdig. ïs die Helt geen kunstkroon waerdigh? op peter'lastman, den ape l l e s onzer eeuwe. De geest van peter voer in 't ordineeren fpeelen, En volghde vrou Natuur op doeken en panneelen, Zijn kunstgetuigen. Toon, wie 't oordeel ftrijken kan, Of lastman Fenix was, of Rubens, zijn genau. Den Keizer heeft hem dus den orametrek gegeven: Maer anders tekent hij zich in zijn kunst naer *t leven. op hendrik de keizer, Doorluchtig!) Beelt- en Steenhouwer van Amjlerdain. H ier leeft, die leven gaf aen marmer, en metael, Yvoir, albast, en klaij, dies laet zich Uitrecht hooren: Is Rome op Keizers prat en Keizerlijke prael; De Keizer van de kunst is uit mijn' fchoot geboren. op govaert flink, Dus leefde Apelles flink, te vroegh de ftadt ontrukt, Toen hij, behantvest van haere edele Overheden, S 4  Het heerlijk raethuis met hiftorien zou kleden, Gelijkze Tacitus van outs heeft uitgedrukt, Die Rome ftrijken leerr voor 't recht der Batavieren. Bekranst dien Schilderhelt met eeuwige laurieren. OP DEN ZELVE N. H ier ziet men flink, gelijk hij leeft, Die 't leven aen zijn doeken geeft. OP JOACHIM SANDRART VAN STOKKAU, 2ioo maelt sandrart zich zelf, des Mainftrooins zuigeling. Matuur gaf hem 't penfecl; de Tiber fchildcrlesfen: Waer na de Donau zelf de goude keten hing Om zijnen hals. Het Y cn Aemftels Vlietgodesfen Verwcllekomden hem, 't verciersfel van haer ftadt, Die fchat de Schilderkunst een fluk van haren fchat, op den onsterflijke» heer, KAREL VAN MAN DER, Schilder, en Dichter, en fchrijver van het Schilderboek^ SIC ITUR AD AS TRA. ^ïen ziet den geest van ouden karei zweven In deze print, maer levender in 't werk ;Van 't Schilderboek, waer in de Schilders leven, Na hunnen tijdt, zijn pen, in 't worftelperk Der fchilderkunst, de leerbre jeught leert ftrijen En worftelen op 't voorheeft van Natuur, haer ontvouwt den zin der fchilderijen Van Nafoos dicht, dat Jovis blixemvuur Braveert met zijn geftaltewisfelingen, goo goddelijk en kunftighlijk verknocht  AFBEELDINGEN. 2Sl Als mandek, haer ontknoopte, en op dat zingen d' Orakels van dien Helt te voorfchijn broght. Wat eischt dit beelt? geen gout noch geen juwcelen, Een fchilders kroon van d' edelfte penfeelen. Mn cl vii. op den kunstrijken heer ABRAHAM VAN DIEPEBEEK. D «s tekende abraham zich zeiven naer het leven. Wij kennen hant en geest aen ommetrek en {treek. Zo vloejen even rijk, gelijk een diepe beek. *t Welfchikken, van Natuur aen weinigen gegeven, Is 't vrije velt, waer in hij weit met zijn penfeel. De vont van 's mans vernuft ontziet geen zonneftralen, Noch zelf Appelles oogh, in kerken1 en in zalen. Laet tuigen print en doek, en koorglas en panneel. op den nederlantschen fidias, ARTUS QUELLYN, Het licht der beelflwuwerije onzer eeuwe, en hetlthou-wer van Amfterdam. Gefchildert door stokkade. Stokkade maelde aldus de helft van 't zichtbre deel Van artus Fidias. waerom hem niet geheel, Of tellens lijf en ziel, zijn kunst met al haer vonken? Zoo heeft quellyn zich zeifin marmer uitgeklonken. OP PAULUS VAN VIANEN, Door joannes lutma den jonge gefchildert, paulus fterfelijk, niet zijn onflerflijl. deel, De geest, onfchildcrbaer op doek of tafereel, S 5  28a afbeeldinceh. Dees openbacrt zich door gewijde wonderwerken, In 's Keizers kabinet en galerije cn werken i Daer zet dat rijk vernuft de drijfkunst op 't altaer. Hij volght Sint Lukas pen, van Bethlcm op Kalvaer, En daelt in 't heiligh graf, tot dat de doot verwonnen, Godts zoon verheereüjkt, bekleet met loutrc zonnen, En vrolijk ingehaelt op 's vaders Wijde ftem, De poorten innevaert van 't nieu Jerufatem, Om den kruisftandert trots op 's hemels burgh te planten. Men ziet Viane om ftrijt zich tegens Uitrecht kanten, i d' Een teelt hem: d' ander wil braveeren met den naem. Elk worftelt vast, om diep te deelen in zijn faem. op d' afbeeldinge van den OUDEN LUTMA, DOOR. DEN JONGE. D e vader lutma teelt Den zoon; de zoon weéroirr Den vader in zijn beelt. Natuur ftaet hier voor ftom. op den kunstrijken PETER SERWOUTERS. Serwouters, edel door der oudren fchilt en wapen, Noch eedier door zijn deught, verdiende een ieders gunst. Zijn kopren beeldewerk, en pennetekenkunst, Cetuigen levend van den geest, hem ingefchapen. De mensch blijft nimmer hier in eenen zelvcn ftaet: Noch is 'er iet dat blijft en nimmermeer vergaet.  AFBEELDINGEN. £$*jg op meester JOAN PIETERS Z. ZWELING, Fetiix der Muzrjke, en Orgelist van Amsterdam. D it 's zwelings fterfiijk deel, ten troost ons nagebleven; 't Onfterfiijk bout de maet bij Godt in 't eeuwig leven: Daer ftrekt hij, meer dan hier kan vatten ons gehoor, Een goddelijke galm in aller Englcn oor. OP DIEDRIK ZWELING, orgelist van amsterdam. A*\ldus heeft Livius ons zwel in g afgebeelt, Maer niet zijn' fenixgalm, uit 's Vaders asch getcelt. 45e Neef, de Grootvaêr, en de Fenix vader zongen Een eeuw den Aemftcl toe met hemelfche orgeltongen. Zoo Thebe door een lier tot zulk een' wasdom quam, Wat zou men dichten van het orgel, t' Amfterdam? Daer David en Orlande om ftrijt zich laten hooren, Als Diedrik zielen vanght, en ophangt bij heur ooren. OP HENRIK M E U R. S» Hier ziet gij hen rik meurs, gelijk zijn aenfchijn leeft * Maer die wat meer begeert dan fehaduwen van prenten, Sla d' oogen op fatijn, pappier en perkementcn ; Daer maelt hij zelf zijn geest, die op zijn veder zweeft. OP DANIËL DE LANGE uitneemend schrijver» Dit is de lange, indien ik 't aenzicht ken. Wie fchrcef zijn* naem oit fchooner met zijn pen? OP WILLEM BARTJENS. Cjij ziet het zichtbre deel van Bartjens hier naer 't leven: Van zijn' onzichtbren geest heeft hij u zelf gegeven Een print in 't Rekenboek, dat nergens faelt noch ruft, Mier volght, ten dienst der jeught, Euklides fpits vernuft.  284 AFBEELDINGEN. op »* afbeeldinge van JOHANNA GRAY, koningin van engeland t. d'C)nnoosle gray, door dwang gekroont, Wert om haer Godtsdicnst niet verfchoont. De tong van vleijers vinnig treft, Die zich te vrij op gunst verheft. Mariaes erf recht dringt liet deur. In Engelandt geit kracht, noch keur. op koningin MARIA STUART. Zioo bloeide Stuarts jeught, eer haet Tiaer hooft zag rollen; Eerze op 't verwoet fchavot, van hartewee gefwollen, Onnozel ftorf, onthalst naer een gefinede wet. Zoo wert Marie omhelst van nicht Elizabeth. Twee punten hebben haer den Bijl door 't lijf gedreven ; ■ Haer erfrecht tot de kroon, en haer Katolisch leven. op de koningin C HR ISTINA, door David Beks, haren Kamerling, gefchildert. D e liefde tot de kunst luikt op, met grooter hope Van eere en prijs, nu Beks de Vorflen van Europe, Uit last der Koningin, door zijne kunst herteelt, En hun christyn vereert, in haer onfterflijk beelt. Zoo wort Gustavus bloet, van hof tot hof, herboren. Wie klaegt, dat aen dees verf cn wisfel wort verloren. md c li ii.  AFBEELDINGEN. 585 op koningin CHRI S TI NA, Terwijlze den Olijf in hare kroonen vlecht. Z/00 leeft Gustavus in zijn eenige erfgenaem, En levert ftof op Hof aen d' onvcrzabre Faem. J Zoo vlamde Acbilles eer, in jofferlijke klceren, Op fabel en rondas, en boog, en helm, cn fpeeren, Als Koningin kristine op Pallas vreedzaem loof. Bij zulk een hoofrxieraet ftacn goude kroonen doof. op de koning kl ij ke bruit VAN POOLEN. Te Parijs gefchildert, als een Nimf in iosfehaedje, en gouden laken, met diamanten en parlen gehoon. Cjeen diamantkool gloeit zoo fchoon op gouden laken, Als d' oogen in liet hooft van vrouw louyze blaeken; Noch Vladillaus hof droeg oit zoo lekkre een kers, I Gelijk dees roode mont, vol nektars van Nevers. Aldus zag Venus zelf haer' zoon in 't bosch verdolen. Zij fpant in *t Cijpersch Rijk, maer dees de kroon in Polen. ANDERS. •Zoo kan louyze 't oog der Koningen behagen, En heffen 't bloet van Kleef, Nevcrsfcn en Gonzagen Tot aen de noorder as, met haer gewijde Kroon. Het gout en purper blinkt aen fuik een fchoonheit fchoon, Noch fchooner bij haer deugt, wel waert dien prijs te winnen. Een Koningin bezit zoo veel als drie Godinnen. , ANDERS. iüag Maro vrouw Natuur haer' fchoonft.cn fchat hefteden,' Om d' eere van Nevers en Mantua te kleeden,  285 AFBEELDINGE**» Gelijkze aai feepters trouwt, op 't Koningklijke feest, Hij wiscfite Venus uit, hertchiepze naer de leest Van deze Koningin louyze, waert te bacnen De heirbaen van 't geluk der oude Mantuaenen, Verheerlijkt door zijn Wieg, en nu door haere kroon. Men leij de Bruit te koore, op 's Manmaners toon.- ANDERS. jEen fchoonheit, tegens kroon en fcepter op gewasfen, Is zeldzaem: zulk een leest, die 's Konings voet zal pasfen, Wort eens in hondert jaer gefneden, in een woudt Aen godt Jupijn gewijdt, en een uit al dat hout. Schep moedt, o Kristenrijk! dees is de bant der Staten: Louyze huwt aen een de Gallen en Sarmaten. OP SOFIA AMALIA Kcninghine te Denemerk en Noorwegen. Sofia zette zich toen Mander haer zou maelen. Wat zag hij met ontzag ? Drie zonnen in een zon: Drie Godtheên telfens en zijn feheemrende oogen dwaelen; Vcrblint in zulk een licht, eer hij het werk begon. De rechter Paris zag drie hemelfche Godinnen. Hier leven drie in een, de Godtheit van de jacht, De Wijsheit in 't geweer, en 't fchoonfte waert te minnen. Geen Griekfche Veims, maer de Duitfche in haere kracht. Wat raet, Apellcs? mael met toegeflotene oogen. Mislukt de kunst, zoo bou van verre Frcdiiksborg. Men zal de Koningin dus levend kennen mogen. Zoo won zij 's Konings hert, en deelt met hem zijn zorg. m d c l v 11.  Afbeeldingen. s8? OP MEVROUWE VAN ZUIDPOLSBROEK KATHARINE HOOFT. Tl x-/e Vader, die natuur van lidt tot lidt ontleedc. De weerelt kende, cn, in het Oostenrijk'fche hof, Bij Rudolf was gezien, om zijne wijze rede, En aengezocht, ten fteun van 's Keizers ftaer en lof, Liet ons kathrine na, om in zijn kroost te leven. Noch fchooner dan de kunst haer, in dit tafereel, Dien fchoonen ommetrek en 't wezen poogt te geven» Daer Polsbroeks hart in leeft, als aen het halve deel Van zijne ziel verknocht, en rechte wedergade. Het leven dooft de verf: hier quam de kunst te fpade, OP MEVROtJWE ANNA VAN HOORN, Gemalin van den Heer Cornelis van Vlooswijk, Heere vaa Vlooswijk en Burgermeester der ftadt Amfterdam. Incesfit pittuit dia. r\ VTeen Paris oordeel' wie van drij den prijs 2al winnen: Drij Godtheên iinelten in dit eenigh fchoon in een. Apelles zat verrukt, hij zou het werk beginnen, Het fier en wijs en fchoon, en ieders voeglijkheên En zwieren naer den cisch in anna t» zamenvattcn» Maer 't fcheen dat vrouw Natuur hem heimlijk innebliess Gij overlaedt uw geest: dit zwaere werk zal fpattcn. Ik was in 't fcheppen van die fchoonheit al te kiesch. Hij maelde, en vreesde 't heelt de leste ftreek te geven. Benaegt de fchaduw elk, hoe fchoon is dan het levenl  2SS AFBEELDINGEN. OP EL1ZABETH BIKKERS VAN SWIETEN* gemalin van den heer ANDRIES DE GRAEF, Out Burgermeester en Zceraedt t' Amfterdam. DIVINUM ASPIRAT AMOREM. De brave dochter van den braven Heer van swieten Elizabeth plag dus t' onthalen haren Helt, En minnelijk den ftrael van minne in 't hart te Telneten, Waer door hij in den gloct van haere minne iinelt. D* afzetfels van die bloem getuigen het vermogen Van waere kuifchc trou waer meê zij hem verbont, Zoo menigmael zijn ziel, ten hemel opgetogen, Alleen genoegzaemheit in haere vrientfehap vond. Ontijdig heeft een rijp die fchoone bloem verbeten: Maer d* edle geur van deugt en trou blijft onvergeten. md c l vi ii. OP MEVROUW ALEIDIS BIKKER VAN ZWIETEN, Gemalin van den Heere Lamherl Reinst, Schout der ftadt: Amfterdam, PUDICIT1AM SERVAT. A^ldus verquikt de lieve ALElDis in haere armen Den Heer, die al den dagh, ten dienst van al de ftadt, In 't overlastigh ampt des avonts afgemat, Zijn zon bedankt die hem komt koeftren en verwarmen. Gelijk een dochter voeght van Swieten, die bet volk Verdadigde, cn verdiende eens Vorften haet te draegen, Toen hij den Aemltel quam belecgren cn bclaegen, En dreighde 't edel bloet met zijnen blooten dolk. Men ziet goedtaerdighcit gemengt in zedige oogen. Dat zijnze, die zijn hart tot haere min bewoogen.  AFBEELDINGEN. 43») OP JAKOBA BIKKER, gemaelin va» den edelen hees. PETER DE GRAEF, jongeheer van zuidpolseroek. door Ovens gefchildert. IIAUD TIBI FULTUS ■ MO KT AL IS, NEC FOX HOMINEM SONAT. .Appelles wert belust jakob a af te maelen, Gelijk de blozentheit van 't eerst opluikend licht: Maer *t miste zijne verf aen kracht, en vier, en ftraelen. De verf viel veel te doof. Hij floeg zijn aengeficht) Van fchaemte drijwerf neêr. De lust en hoop bezweken. De Kunst fchoot veel te kort, in 't volgen van natuur. Zij wenschte haer penfeel aen 't hemelsch vier t' ontfteeken: Doch zulk een vierroof ftont Promeets belteen te duur. De Schilder fprak in 't endt: Mevrou zal mij vergeven, Dat ik haer fchoonheit en bevalligheit en gunst Slechts dootverwe, als een fchijn en fchaduw van het leven. De wil ontbreektme niet, al mangelt het aen kunst. md cl xiii. op joffer ANNA HINLOPEN. Toenze in fchijn yan Cecilia gefchildert zou wordtn. 7 M^loo fchijnt Cecilia in anna te verrijzen. Een Engel 't orgel blaest, terwijlze Davids wijzen Op Zwelings noten volght, en zelf het Paradijs Ten dans leit en ontvonkt in 's Allerhooghften prijs. Daer vingers 't bruiloftsliet van Salomon ontvouwen. Wel hem, die zulk een hant en vingers eenj zil trouwen. T  fpO APBEEI.BIWGEN. op de schilderij van me joffer ANNA WYMERS. A^»ldus fchijnt anna hier te leven, Die Six het leven heeft gegeven. Zij dekt de horden, die hij zoogh. Men kent den zoon uit 's moeders oogh. op mejoffer. MARGR1ETE TULP, huisvrouwe van den heere JOAN SIX, 4 Door govert flink gefchildert, Animum pidtura pascit i/iani. M a r g r i t e zag haer' fchijn in haere beek , Gelijk een perle in 't klare water, leven, Zoo heeft de kunst haer nu met verwe en dreek Den ommetrek natuurelijk gegeven. Toen Six dit zag, ontvonkte 't hart van min. Hij zag bekoort de fchaduwe aen voor 't wezen Van zijne tulp, en lieve Zanggodin. Het bloet ontftak, en al zijne aders rezen. Hij kuste 't beelt, en had het weêr gekust, De fchilderij had zelf dien gloet geblust. op mejoffer MARIA VAN BLOK, Taleis yirgo dabat ore colores. D e Schilder, in het mengen van zijn verve, Ontleende 't cêlst van Venus, cn Minerve, Van Venus de bevalligheit, en gunst, Van Pallas de voorzichtighcit, en kunst: Zoo wordenze in maru beij gevonden. Is 't wonder dat zij Heimbachs hart kost wondepj  AFBEELBIMftIJ». S£ï OP KATHARINE QUE STIE RS. Zoo maelde een Schilders hart de fchoone katharyn; Maer 't leven overtreft zoo ver den fchilderfchijn, A's ,een gemaalde roos met haere dove kleuren Een roos m 't leven wijkt, wiens levendige geuren Het hart verquikkon, op den oever van de doot. Apollo noemde dees de tiende kunstgenoot, En waerde zuster van de negen Kunstgodinnen. Hij wenschte uit minnegloet haer edel hart te winnen s Maer zij, te vreden met der fterfelijken lot Ontzeij de min van dien onilerfelijken Godt: En had hij haer beftaen te fchaccken tegens d' orden, Questiers waer geen laurier, maer eene roos geworden.' OP IZABELLA B E N Z L Dees Schoonheit wort met recht van kenners aengebeden, Of liever Godt in haer die op de Godtheit wijst, De bron van al het fchoon. De fchoonheit en de zeden Gaen zelden dus gepaert. Waer blijft de goude lijst? Hier eischt de fchilderkunst een lijst, bezet met fleenen. Die zullen meer waerdij ontfangen van dit beelt. In is abel le is ons een nieuwe ftar verfchenen. Bezieze door en door. Wat leden zijn misdeelt? Zij kan van dichte bij de zon en 't oogh verdragen; Ja zoo de morgenftar in haren plicht ontbrak; Men zetteze, voor dagh, voor dauw, op haren wagen. Dat leven is te fterk, of alle verf te zwak. Het overfchrijt de maet der fterfelijke menfchen. Keut benzi zijn géluk; hij kan niet fchooners wenfehen. T »  •pa AIBEELöINeEM. OP DE SCHOONE ELIZA. De geestige Natuur, belust wat fchoon s te maelen, Nam vroegh in 't oosten waer den klaren morgendont; Toenze, uit den flaep gewekt, van duizent nachtegaelen, Den dauw en geur ontfing in haeren nucbtren mont. Zij menght, uit roozendauw en honingh, en amandel, Een lenigb klaij, en kneet, herkneet het, en bootfeert Een beelt, zoo net dat geen vernuft dit eedier handel, En niet een eenigh lidt aen zijnen eisch ontbeert. De dageraet beitelt haer roozen voor de kaeken, En goutdraet voor het hair, en perlen voor 't gebit, En dralen voor 't gezicht, waer van de minnaers blaken, En krieken voor den mont. Wat wonderwerk is dit l Zij blaest een' geest, een ziel, een gunst door al de leden. Men zagh de weêrga van een hemelfche Pandoor, Een fchoonheit, van haer lief gcviert, en aengcbeden, Die koos voor zulk een' fchat noch marmer, noch ivoir. Waer deught en fchoonheit zijn gefcheiden d' een van d'andere; Eliza paert de deught en fchoonheit met elkandere. OP SUZANNA VAN BAERLE, DE BRUIDT VAN GEERAERDT BRANDT, door geerardt van zyl gefchildert. In geeuen tronring blonk oit Indiaenfche paerle Zoo zuiver als svz an, in *t huisgezin van eaerle, Zij dooft met baer gezicht den klaerden diamant, En dookt in 't kilde hart een' overkuifchen brant. De Schoonheit Jeught en Deught verzamen hier te gader. Maer *t rijp verdant verheelt het oordcel van haer' Vader, BDCtlI.  J. V. VONDELS BR UIL O FTDICHTEN.   ■35 J. V. VONDELS BRUILOFTDICHTEN. DE H IJ MEN VAN ORANJE EN BRITANJE. ZANG. Zie, aij zie het Westen blozen. Zie het mengen wit met root. Wat al Leliën en Rozen Baert het uit zijn' zwangren fchoot! Zie dien dageraet eens krieken, Van den Teems af tot de Maes. *t Is een lust die lucht te rieken. Wat getijlp en wat geraes Schijnt de Lentezon t* ontmoeten, Die recht avrechts overwaeitï Wat al Stroomgoón gaen haer groeten, Uit den Vijver opgekraeit Door de Faem, vooruit geftoven Voor dien nieuwen zonnefchijn. Durf ik wel mijn oogh gelooven, En mijn ooren? wie magh *t Zijn, Die haer ftralen op komt dringen, En mij noopt zoo vroegh te zingen?  2J5(J BRUILOFTDICHTEN. TEGENZANG. 't Is de Dochter van Britanje, Vrouw Maria, die dus hralt, En den Zoon van 't fiere Oranje Schaemroot in zijne armen valt. "t Is de Roos van al de bloemen, Daer men noch Bourbon in leest, En de Stuarts niet te noemen, Dan eerbiedigh , en b-vreest; Naemen eertijts aengebeden, Door het ganfche Kristendom; Toenze 't ongeloof beftreden, En den Heiden maekten ftoin,' Door de Jpiegels hunner werken, Onverrot en onvergaen; Door de wortels hunner kerken, Die de Hel voor 't voorhooft flaen, Als ftantvastige getuigen Van Codts naem, waer voor wij buigen. ZANG. Recht: daer komtze, d' onbefmette, Daer een Karei hoop op (licht, En haer moeder Hemiette, Leitflar van 't gekroonde Licht. Och, onnoflc, komt gij flapen Bij dat grimmigh leeuwenbloet, Die voor dagh zijn Vaders wapen Aen zal fchieten, om, vol moet, In een buij van gloênde kogels, Heen te vliegen naer een wolk Van geklaude en bitfe vogels, Schriklijk fpookende oorlogbsvolk ï  ■ HUILOFTDICHTEN. 2p7 Ocli, hoe wil die Schoone droomen, Datze haren jongen Heer In een rosbaer t' huis ziet komen, Eens voor eeuwigh, en niet meer. Zachte Venus, 't kon u rouwen d* Yfre vuist van Mars te trouwen. TEGENSANG. Neen, de Vader heeft die (lagen Voor den Zoon al doorgeflreên ; En zal van den oorloghswagen Op den vredewagen treên, Door ons joffers voortgetogen In den zegenrijken Haeg. Rust Maria: luik uwe oogen: Droom van uioort noch oorloghs-vlaeg; Maer van zoete vróbazuinen , Eu van hinde- en hartejaght, In 't gekluwent flof der duinen. Droom, hoe Willem, voor den nacht, Komt zijn moede leen verquikken, Nat van zweet, begruist van flof, Daer gij met twee minnehlikken Hem verwelkomt in zijn hof; En, gekust voor mondt en wangen, Kust, om 't wilt voor u gevangen. TOEZANG. Brengt zoo puik van telgen voort, Daer u geen trompet verftoort, Noch geen donder van kortouwen. Helpt zoo Vrijdoms Tempel bouwen. Strengelt eilanden en zeen Met uwe armen hecht aen «en. T5  BRUILOFTDICHTEN» Oorlooglit in het velt van vrede, Daer het zwaert rust in de fcheede; Dat veel eerelijker roest, Dan 't gehoude lant verwoest. MD CXL 11. DE VORSTELIJKE BRUILOFT T' AMSTERDAM. AEN DEN DOOR LUCHTIGS TEN VORST EN HEER JOHAN GEORG, Vorst te Anhalt, Graef yan Askanje, Heer van Serbst ,Beerenburgh enz. Opperveltoyerjle yan zijne Keurvorjlelijke doorluchtlgheit, ia beide Hertoghdommen Brandenburgh,en jiadthouder yan zijne legers, oyerjie der ruiterije enz, EN DE DOORLUCHTIGSTE PRINCES , MEVROUW HENRIETTE KATHARINE, trinces yan Oranje en Nasfau, Gravin yan Katznelboge, Vianden, Dietz, Lingen, Meurs, Buuren, Leerdam, Markgravin van ter Veere, en VliSfingen, Barones van Breda enz, DEUS NOBIS HJEC OTIA FECIT. -Een Hijmen komt de kroon op 't raethuis fluiten, Dat gaet ten dansfe op bevende orgclfluiten, En fchuiftrompet, en goddelijk muzijk : Terwijl de lucht Europe, en Christenrijk Met eenen dauw olijven fchijnt te zegenen; De Koningen eikanderen bejegenen, Als broeders, en te feest gaen, bant aen bant; De vorI.cn en Vörilinnen door den brant  BRUILOFTDICHTEN. 20c) Van minne ontvonkt, in trougenootfchap treden; De heiren, die, vierkant in hun geleden, Verwachten op d' aenfchennende trompet, Stilzwijgen, om dit vorstlijk bruiloftsbed, En heilrijk paer, ter heerfchappij geboren, Niet in zijn rust te wekken, niet te ftooren Ir. 't bruitsprieel, dat Goden zelfs bekoort. De beurs ftaet ftil. De koopftadt fluit geen poort Voor duizenden, die ftewaert innedringen, Om 't bruiloftsliet voor anhalt op te zingen, En fchoone oranje; een klank, die d' ooren ftreelt. Nu al de ftadt, die groote fchouburgh, fpeelt. De ridderfchap van Aemftellant, aen 't draven, Eriescht moediger, als eertijts Troifche braven Moedt fckepten, op den moedigen Askaen. De burgerij, de bloem uit elke vaen Gelezen, lost haer zwangere musketten, En weêiiicht op den weêrklank der trompetten. De zeekortouw gaet weiden over ftroom, En velt, van wal, en brugge, zonder toom, Op 't blijde onthael van ons Nasfaufche heeren. De vlooten op het fcheeprijk Y braveeren Met wimpelen, en vlaggen, daer een lucht Van dertelheit in ommezweeft, en zucht, Verheft op zulk een' regenboogh van kleuren. Een die noit zong, magli 't zingen nu gebeuren. Ik zong voorheen met lust den oorloghstoght Van frederik, die pais door oorlogh zoent, En met den pais zijne oogen quam te luiken; Een zegen, dien wij, Godt ten prijs, gebruiken: Nu lust het mij te zingen voor dees Eruit, Die vrolijk bet gelukkigh drijtal fluit, Haer zusters volght louise, en albbrtynei Indien haer ftar mij toeftraele, en befchijne,  300 BRUILOFTDICHTE!*. De weêrglans zal, uit mijne bruiloftsmaet Zich heffende, den zegenrijken ftaet, Voor 't leenen van dien princenluiftcr, danken; De zaugbergh mij een lekkernij van klanken Bijzetten, daer d' aenleidcr v.in de zon Alle ooren van de Goön op Pclion Mede onderhiel, dat Pelcus onder 't zingen, Van kusfen nau zich zelvcn kon bedwingen, Zoo menighmacl hem Tethijs Iuiftcifcherp Bekoorde met een' lonk, Apolloos harp Den bruigom noopte om iet de bruit te vergen. Dat zoeter (maakt in 't (luiken, en verbergen. Maer 't voorfpel valt te lang voor minnegloet. De min verdriet alle uitftel, en eischt (poet. De dolle Mars, van Razernij bezeten, En met gewelt geborften van zijn keten, Zat grimmigh op in *t blanke harrenas. Op '{ fchokken van zijn kopren wagenas, Door Mulcibcr in Etnacs (mis gegoten, Verlchrikten en verbacsden fteón, en (loten, d' Aerdbodem dreunde en daverde, zoo wijt De Noortbeer om den kreits des hemels rijt. De hel quam op van onder, droef, en zwarter Dan eenigh Moor, en voerde Noor cn Tarter, Den Moskovijt,en Rus, en Tranfilvaen, Sarmaet, en Got, en Swecd, cn Deenen aen. Men zagh 'er Vrank, en Spanjacrt, en de Britten, En Batavier, en Oostenrijk verhitten, Gans Neêrlant, cn Hooghduitschlant, Hongersman, En Savoiart, en Sax in eedtgefpan. Men zagh 'er 't hcir der krabbende Kroaten, Kozakken, en Litouwers uitgelaeten, Gansch Pruisfèn, en gansch Lijflant in 't geweer. Wie Mars niet wonde aenbidden, fcheen van eer  ■BRUILOF TDICHTEIf. 30I En brein berooft: zoo rukkenze in flaghorden Gereet, en beet, om bantgemeen te worden. Op 't ftccken van klaroen, cn krijgbstrompct, Op trommelflagb, en trommel wort de wet Van vrêverbont en wapenftant gebroken. De beiren gaen elkandre fel bcftooken, En mengen al bun klaeuwen onder een. De ftofwolk rijst ten hemel op, die fcheen Van pulver, flof, en rook, en linook geflooten. Een zee van bloet, ten adren uitgegoten, Bedekte 't lant, dat dreef, van doón bezaeit. De paertshoef maclt het zaet. De fabel maeit Den korenoogst. De fteên, en dorpen Honden In eene zee van vier. Alle akkergronden _ Verbrandden tot den wortel toe aen asch. Het vee verging, cn leedt gebrek aen gras, * En boij, cn voêr. De waterftroomen dreven Van lijken. Wat kon vlughtcn, bergbde 't leven, In hol, Ipelonkc, cn woudt, en woest jnij, En fchreide om hoogh, in 't vreeslijk moortgetij. Op dat gefchreij zagh Jupiter van boven Ter tinne uit, van 't geflarndc hof der hoven, Vorst anhalt, die 't gevacr des ooiioghs tart, In 't midden der flsghordcns diep verwart, Om brandenburg!-!, die onheil wenscht te fchuttcn, Wet zijnen arm gewapent t' ondcrfluttcn. De Koning van de Goden riep teiflont Zijn dochter, die het huwelijx verbont In kracht houdt, door haer minneprikkelingen, En Mars in 't woên kan toornen, cn bedwingen. De dochter komt voor haeren vader fiaen. Hij fpreektze met dees rede ernsthaftigh aen. Vertrouden wij u niet de Dnitfchc Kammen Door 't eeuwigh vier van uwe minnevlammen  302 BRUILOFTDICHTE Hl. Te houden in hunn' ftaet, van eeuw tot eeuw? JZijt gij 't niet, die het brullen van den leeu Aen bant leght, en de zee en waterdieren Ontvonkt door kracht van nimmer leschbre vieren7 Hebt gij niet Mars gebreidelt, toen hij, zadt Van moorden, aen uw fchoonheit zich vergat? En flaept gij, nu het tijt is op te waeken? Al zitten wij te roer, om 's weerelts zaeken Te nieren door het hemelfchc beleit; Uoch moet de hooghfte en Oppermajesteit Boor middelen de daeten onderhouwen. Het is uw ampt gedacht en huis te bouwen, He Vorden door het onderling verbant Te trouwen, mont aen mont, en hant aen hant. Zoo wistge, op mijn gebodt, de nabuurrijken Van Vrankrijk en Hifpanje, in 't huwelijken Van Luidevvijk aen d' Infantin, terdont Te zoenen, en de legers van den gront Te voeren in het hamen van de baren Der ondereengemengde wapen fchaeren. Of waentge dat d' aeloude dam en daet Van aniialt ons niet meer ter harte gaet ? Een dam, ons waert voor menigh hondert jaeren, Verheerlijkt door Keurhuizen, en in 't paeren Zoo hoogh gezet? gelijk hem geenfins d' eer Van Saxenrijk, en zijn' gekioonden Beer Ontdact, noch rij van Hertogen, en Grooten. Wat zeggen wij? hij is uit u gefprotcn. Vergeetge dus uw heiligh bloet, askaen, Gewonnen bij Anchifes, den Trojaen; Daer Rome zelf, die grootde Monntchije, Zoo hoogh op draeft, en voor haer heerfchappije Dien dam bedankt, cn eeuwigh danken zal, Dewijl dees zit te rade in 't GodcmaL?  BRUILOFTDICHTEN. 503 Ga heenc dan vereenigh uw askan'je, £n 't Keizers bloet van Adolf, daer oranje Niet van ontaert. Misfcliien of, u ten prijs, Het jongde Troje uit zulk een paer verrijs'; Zoo eens hun zoon de velttrompet hoor' fteeken, Den vader, daer de Rijn van weet te fpreeken, En Donau, volge, en naerzette op den plas Der Middelzee, en kome in 't harrenas Den tulbant op, dat gansch Konflantinopelen Van dootfchrik *t hart in 't lijf beginn' te popelen. Dit is mijn wil. Meer fprak hij niet. Zij zweeft Op vleugels van haer duiven heene, en {treeft Door wolk, en lucht, en ftrijkt ten lange leste Daer zich g e o r g , die voor 't gemeene beste Der Duitfchen ftreet, na 'et bloeden van den {lagh Een fchaduw zocht, in 't flaeuwen van den dagh. *t Bezweete paert rondom hem heene weide. De rusting, zwaert, en hellem, tusfchen beide Geflingert, van zijn lenden, zijde, en hooft, Geblutst, gefchaert, en meer dan eens gekloofr, Ontlasten hem, wien 't luste een poos te rusten. Zij fprak in 't endt: helaes, wat magh u lusten Te worftelen met Mars? al oorlogseer Genoegh bebaelt. Uw Ihmhuis eischt wat meer Dan wapenroof in kerken op te hangen. Uw jeught verflijt. Gij gaet allengs de gangen Der ouderen, die over de Jordaen De flappen van hun paerden lieten ftacn. Zij hebben prijs in dagh op dagh verworven; Maer geen zoo bracf, die niet en is gedorven. De grafzerk dekt den allerdoutden helt. Uw jeught verflenst. Uw vaders damhuis fmelt. Uw trots gedacht verwacht rechtfehape loten Uit zijnen ftam, ter goeder tijt, gefprotcn.  304 BRUILOFTDICHTE If. Op op: u past een eedle minnevlnegh. JN'aer Hollant toe, daer 't ftrijtbre Gravenhaegh Ten hemel heft zijn hof, en torenkruinen, Uit bosch, en laen, waerande, en witte duinen. Daer fpoorde ik u een fchoonheit op, wel waert Met eenen helt uit Duitfchen ftam gepaert. Een ridder moet altijt geen fpeeren brceken, In fpcl, of ernst, in 't perk den ring affteekcn: Vrijaedje voeght den ridder na den ftrijt. Het vechten en het huwen heeft zijn tijt. Wat fammelt gij? dit is u rectite gade. Ga heen: hou aen: mijn hemelfche genade Verzekert u van trouwe wedermin. ]k ken den aert der eedle Keurvorftin, Die zal bij haer vroti moeder amelyb U helpen door een zoete flavernije Aen dat gewenschte en kostelijk juweel. Uw halve ziel, uw tocbcfcheiden deel. Zoo fpreektze. Hij waekt op uit zulke droomen, Bekent dat dit van boven is gekomen, Bij loting var. *t almogend ftaetbeleit. Hij rijt dan heen, verzoekt, houdt aen, en fcheit Met zonder hoop, tot dat de dagh geboren, Gansch Groeningen den biuiloftsgalm magh hooren, De wedergalm in Hollant antwoort geeft. Maer Venus, die geduurigh groeit, en leeft In acnteclt van de vorftelijke (lammen, Verdroot het dat de gloet van haere vlammen Te traegh geraekte aen 't werken; hierom nam Zij voor een lucht van minne t' Amfterdam t' Ontvonken, en den nadruk van het trouwen Van 't vorstlijk paer met grooter hoop t' ontvouwen. Op dit befluit, uit haeren troon gedaelt, Wort henriette, en anhalt ingehaelt,  BRUILOFTDICHTEN. 305 Gewellekomt van Aemftels burgervaderen, En 't gansch ftehuis, daer al de Goón vergaderen, En Godthein van 't gezegende geflacht. Hier worden 's Iants triomfen opgebraght, Door prederik zoo ïnenighmael bevochten; Zoo veele fteên verovert, en gevlochten Tot eenen krans van zege reis op reis; Hoe 't lant de kroon der vrijheit met den pais Wiert opgezet: en maorits, hoogh geboren, Wort jongk, en laet zich op de bruiloft hooren, Zoo rustigh of hij weder in Brezijl Den handel, en veriaeten oorloghsftijl Hervatten woude, en al de Portugiezen Zien ftuiven in de bosfehen, en de biezen, En *t fuikerriet. Zijn hart (laet weer de trom. Op 't voorrpook gaet de berkemeier om, En wederom. Zij zien den vrede in 't Noorden Opdaegen, niet met glimp en fchijn van woorden, Maer in der daet. De Koningen vereent Staen af al wat den nabuur wert geleent. Prins willem met een' blijden dronk bezegelt Den Noortfchen pais. De lust tot vrede regelt De maeltijdt, daer de twee gelieven vast Verneemen hoe de gloet van minne wast In 't bruiloften: [want Venus het is wonder,] Houdt bruiloft met die beide, cn weet zich onder Het vrijen in te laeten, eer men 't weet. Onzichtbaerheit verftrekr haer bruiloftskleet. Vertoonde zij zich, als voorheen haer liefde Anchifes op den Troifchen oever griefde; Gij zoudtze zien zoo fchoon, als d' uchtentzon; Of toenze in ftrijdt den gouden appel won, En Pallas, cn Jupijns gemael befchaemde In fchoonheit dat den rechter eeuwigh praemde, V  30 E IJ VAN CHAR.ITES. L  I » IIII. • f f D I C R » t », Jtg 11. Meduze lichaemen verhard. Wie zietze en kanze ontglippen ? wie ontflippea Die pruik, daer flang in flang verwart? Maer gij finelt harde klippen met uw lippen;. Uw Pijlen waren eer ontzien; Nu zal men uwe klanken vliên, En zoete toverwijzen. Wie zal daer niet voor ijzen met afgrijzen; 11 r. Veel Nijmfen van uw Item alreê, *ïoen d'ooren Honden open, zijn bekropen, Gevoelen *t liefelijke wee. Èn hebben minnehopen, ingezopen. Bruitleider Hijmen, weest verheught: U ftaet te wachten vreught op vreught. Gij zult veel bruiden leien, Daer bruiden *t bedde fpreien en bereien. CANIHÏDIS. IVlet deze tijding, dat aen Min Van Pindus groote Koningin Is toegeftaen de lauwerier, Ik wederom naer boven zwier; Daer zullen lachen alle Goón, om dat Kupido, Cypris Zoon, Poëet geheilight, Neêrlantsch dicht Ku bruiken zal in fteê van fchicht, En makenze alle tot zijn' roof, Geen uitgezondert, als die doof ï« van zich zeiven, of heel ras Zïjn aoren beide ftopt met waKh, X *  326* BRUILOFTDICHTEN» AEN DE BRUIT. OP HAEREN BRUIDEGOMS WAPEN. NL kan ik den zin eerst rapen Van het Drostelijke wapen, 't Is onfeilbaar ik gelooft, Dat 't gelauwericrde Hooft Van een zonneftrael befcheenen, Lange 4>elde Hoofts vereenen Met fchoonooghde Leonoor, En wou huwen glans met gloor. Schoone Bruit, neem vrij mijn dicht waer: 't Licht, dat om Hoofts brein onzichtbaer Eerst begrepen wert, wort nu Zichtbaer. Weest dan bang noch fchuw Voor dit uw befchooren nootlot, Maer omhels het willigh, zoo 't Godt U uit gunst heeft toegeleit. Hemel, wat een majesteit Krijgen nu de Muider zalen, Door Apolloos zonneftralen. Goeilant is bet ongewertt Zulk een' zomer, oegst, en lent Op zijn dertelfte te roemen. Nieuwe vruchten, nieuwe bloemen. Aêmt dees Flore tot haer lief; Zielverftrikkcr, hartedief. Elk zijn weêrgade om de kroon vleit. Louter geest hier enkle fchoonheit Zwangert, baertze een' jongen zoon ; 't Is gewis een tweede Adoon. Baertze dochters, 't zijn Heienen, Daer heel Hollant om zal fteenen,  BRUILOFTDICHTEN» 3*7 Zoo men om 't gefchaekte pant Waegen moet den Staet van 't lant. Minne loost hier geen piftolen.i Mits twee gitten tweelingkoolen Koegels zijn, die 's Bruigoms finart Voên en trefFen tot in 't hart. 't Kusfen van dien mont is kostelijk, 't Lippen drukken is bier Drostelijk, En de Drostelijke min Is befteet aen dees Godin. GELUK AEN BEN HEER MICHIEL POMPE, EN MEVROUW ADRIANE VAN BEVEREN. De fiere Venus voert met roem nu Kareis woort, Enfchrijft, met meerder Recht, om't heerlijkst Meerder voort; Naerdienze Pompe perst, in *t bloeienst van zijn leven, Met haren pijl geraekt, naer Strevels-hoek te ftreven; Uit liefde tot zijn gade, en minnelijke Bruit. Geen Paris quam zoo blij, met zijn* gefchaekten buit, Van Lacedemon af, naer Troje toegevaren, Als hij, van Brittelant, te Dordrecht, om te paren Met d'uitgcleze maegt, de zuivre Adriaen, Die Teems en Merwe ontvonkte, en al den Oceaen, Door 't lonkende oogh, waer 't fchip de baren door gingk bruizen. Nu paren, in dit paer, deheerelijke Huizen, En {lammen groot van naem. De Vader ftaet verblijt, Dat hij die hooge hoop noch fchept in zijnen tijt, En ziet van veer zijn bloet, op zijnen voorgangk, {lappen In eerlijk ampt op ampt, in Burgemeesterfchappen, X 4  3ï8 BRUILOFTDICHTEN» Gezantfcbap, en in Raet, en met een rijp verflant, Zich quijten .voor den Staet, en d'eer van 't Vaderlant. Bezegelt 's Vaders hoop, gelukkige gepaerden, En treet in 't worftclperk, en oorloogt zonder zwaerden. 't Beflant en duur niet lang, indien gij 't zomtijts fluit, En ramp nog voorfpoet Wusfcbe uw zoete vrientfchap uit. DE BRUILOFT VAN DEN HEERE JAKOB JAKOBSZ HINLOPEN, Raet, en out Schepen, EN JONGKVROUWE SARA DE WAEL. De Wulpfchc en Wufte min, die dartele gemocclen En onbeflepe jeught beheerscht, en helpt aen 't woeden; Zoo ras de borst ontfonkt van een onhemelsch vuur, Dat haer ontacrt van een bezadigbder natuur; Ik mein Kupido (voor wiens hoogh en fchichten vloden Misleide zielen, en belachclikke Goden) Hier uit gefloten blijf. De kuifche cn eerbre Trouw Kent hein noch Venus niet, noch eerde noit een vrouw, Opborrelende uit fchuim, en die met natte hairen, In 't boot van parlemoer, te Cypers quam gevaren. Och neen, een andre vlam hier bruiloftflichtfter was, Die, als de Noortflar trekt de naelde van 't kompas Naer zich, ook t'zamentrok de harten die hier paren. De zuivre Liefde helpt dit ltemmigh paer vergaren; Daer zij al flil belaeght, en in bet heimlijk mikt Op twee, malkander lang van boven toegcfchikt. Zij fpilde geen geweer. Haer pijlen wrochten wonder, Als zij te raken paste een ieder in 't bijzonder. Het fcheen bijkans een droom : zij ftonden beide flora; Dies greepze elx rechte hant, en fprak: heer Bruidegom,  BRUILOFTDICHTEN. 310 En uitgeleze Bruit, fchept moedt, cn wilt u dragen En voegen in dien ftaet naer 's hemels welbehagen; Op dat hij anders niet aen ieders voorhooft fpeur Dan dat uw beider wil hange aen zijn* willekeur. Hij die vereenigt zoo veel hemelfche lichamen Door onderling verdrag, cn krachtiglijk te zamcn Den ronden aerdkloot bint, en op twee punten wikt, Heeft, tot een merk van gunst, uw huwlijk toegeknikt. De Bruigom ftemt haer toe. De Bruit, aen 't overwegen Van dit gewichtig ftuk, ftont ftom, en gansch verlegen, En fprak ten lange leste: o droeve en leide Maer 1 Mijn hals verworpt dit juk. Dat pak valt mij te zwaer, Een' andren aen te llaen: mijn vader laten varen, Wiens drempel zedig mij betrouwt is te bewaren; Wiens huiszorg ik verftrekke in zijnen ouderdom, 'Ku hij zijn ega derft, die vlijtig naer hem om Te kijken plagh, en voor zijn zwakhcit was zorgvuldig; Ik ben niet meer mij zelf, maer hem te dienen fchuldig: Dies neem mijn onfchult aen, op reden vast gegront. De Liefde fprak: vergeefs weêrftreeft gij 't echtverbont. 'Bedenk uw eigen beste, en laet uw hart verwekken, Van hem, die t'effens man en vader zal vcrfttekken: En, als de doot van hier den ouden vader ruk', V diene als troufte voogt, en troofte in zulk een' druk. De vader troost zich dit, de vrienden met hun allen: Dies 't lot, dat in uw' fchoot van boven is gevallen, Gewilliglijk omhels. Toen zagh men hare jeugt Ontfonken, root van fchaemte, en, half van rou en vreugt, De tranen langs de wang afrollen, en zich fpreien; Als die haer' maegdom noch voor 't einde wou befchreien. Zn Sara gaf bedrukt ftilzwijgend te verftaen, Dat zij Hinlojen zag voor haren Bruigom aen. Gefpelen, fprakze, gaet, en helpt uw maijtijt vieren. Gaet helpt den maegdereij met krans en zaugk vertieren» X 5  33° BRUILOFTDICHTEN. Mijn lente neemt verlof, en fcheit met haer faizoen: Ik volg mijn* fpeelgenoot, en trede op fpader groen. De t'famenvoegfter deed hun beide harten branden , En vlechtende wet vast het paer verloofde handen In een, verhief haer Hem, en goot dus overluit Den zegen over d'echt der twee gelieven uit. Gij', die van jaer op jaer door milde zegeningen Veroirzaekt teelt op teelt, en vruchtbaerheijt der dingen, Alfcheppende Natuur, die alles onderhoudt, En fchaklende eeuw aen eeuw, de weerelt flut eu bouwt; Die d'clementen leert omhelzen huns gelijken; De beurten fliert, en voedt in zoo veel koningkrijken d'Onftcrflijkheit des tijts: ó onbepaelde ziel, Een oirzack dat gevaert der weerelt noit verviel; Begunftig met uw gunst dit waerde paer, 6 vader, Het welk gij heden bint met eenen bant te gader: En zegen het, dat, eer de zon de Maegt beftrael', Uit deze twee verrijze een jonge Jan de Wael, Of een Ilinlopen, die zijn' oudren zij gegeven Ten zoeten troost en hope en kortswijle in dit leven; Die, zijner oudren beelt, ook in den lesten dag En zalige ure, in vrê hun oogen luiken mag, Zoo fprak zij, en verbont terftont deze echtgenoten; Als ik de bruiloftzael zag in 't verfchict ontfloten. De Bruigom trat vooruit: zijn ega volgde hem. De fpcclnoots, daer te feest genoot, haer fchclle item Verhieven orgelzoet. Elk zweeg, als zij aenvingen Het vrolijk paer te lief den echtlof toe te zingen.  BRUILOFTDICHTEN. 331 HUWELIJX LOF. i. Lof, tof zij dees Godinne, Die daeglijx 't een gedacht aen 't ander ftrengelt, En niet door geile minne, Als Venns deê, het bloet der wulpfchen mengelt: Maer redelijk en zedelijk Kan door haer kracht bewegen, Die Min verachten, en wettelijk betrachten 's Hemels zegen. I I. O voeddervrouw der vromen, Door u is 't dat den oudren wort gegeven Met juiching uitgenomen In 't darde lit hun blijfchap te beleven: Dat uit hun' druik verrijst het puik Der ranken, elk om 't brave, Die noch op heden verwekken d'overleden Uit den grave. I I I. Wat waer 't, rampzaligh menfche, Indienge most uw lieve weêrga derven? Al had ge 's harten wenfche In eenzaemheid gij quijnend heen zoud derven: De goude torts des daegs zou korts Vergeefs op onze daken Zo helder lichten, noch menfchen aengezichten Meer vermaken. I V. Of zoo me' in 's Huwlijx dede Voor Venus fmookte alleen met wierookvieren,  $$* BK UIL Of I ! H I C 1 T I k, De menfchelijke zede Waer baest gelijk den aert der wilde dieren, £n elk zou boos en wetteloos Uw keri.en gnen ontwijen, Nu vrank en veilig betreden van die heiligt Willen vrijen. V. Dof, lof zij dees Godinne, Die in haer' ftoel zoo heerlijk zit bepeerelt, En als een Keizerinne Den fcepter dracgt van 't reedlijkst deel der werelt. Eang dure uw rijk, vrouw Huwelijk, Groot werde uw heerfchappije: Eer lange doetze ontzien ons Tegenvoetfe, XJw partije. »E BRUILOFT VAN DEN HEERE JOAN VAN DE POL, E N DUIF KEN VAN GERWEN. In 't Noorden van de ftadt, daer *t Y de palen fchuurt, En draegt een mastrijk bosch, is een onvruchtbre buurt. Een guren zuren hoek, die nimmermeer den wagen Des dageraets het licht de weerelt toe zie dragen: De winter houdt'er hof, en ftaet gelijk een ftijl, En wijkt den zomer niet, als voor een korter wijl. Onwillig groeit'er loof, en wat men groen mag noemen. De Lente fchildert hier geen fpikkelige bloemen, Of tulpen fchoon van verf, daer Bloemaerts hert aen hangt, Tot dat hij met Narcis een' fchijn in 't water vangt. Het woelt 'er dagelijx met laden en met losfen  Hui i 9 mneum 33» Van afgehouwen hout en heele Noortfche bosfchen, Gcftapelt hemelhoog; waer door de zonnefchijn Van 't westen wort gefchut, en nergens als met pijn, En zomtijts bij geval aJIeen, wort ingelaten Van lieden, die, om winst, het licht des hemels haten. De buien zijn gewoon, en hagel, fneeuw, en vorst, En tarten Venus vier met hun bevroze borst. Hier past de drenge jeugt op vrijen noch op huwen: Zij flaet den tijt voorbij, en leert 'er Hijmcn fchuwcn; En of de Minnegodt om *t jaer hier doet een' keer; Geen boezems vatten vlam: al riekt den plaets van teer, Zijn torts kan qualik brant in dit geweste nichten. Zij zijn gelijkerhant gewapent voor zijn fchichten, En flaen de vleierij en praetjes in den wint; Dies Cypris nimmer hier twee hanen t'zamen bint, 't En waer oin zeven jaer eens bruiloft wert gehouden, 't Is altijd tijds genoeg. Zij funen en verouden: Of gevenze wat fchijns van vrijen, *t is uit fpel, En nauwelijs uit ernst. Het doet hen wonder wel, Indienze op hun verzoek noch worden afgedagen, Onftadig is hun min, gelijk de zomervlagen. De zinnen zijn verlet door dagelijx gewoel. Zij woonen 't Y te na, en blijven waterkoel, Gelijk de koele droom, en hun gedachten ebben En vloeien heen en weêr. Wat zou m'er toch aen hebben? In 't kort, 't is wonder, dat een buurt, die *t leven derft. Het welk van Venus vloeit, niet eens heel uit en fterft, Ik zie de weerelt doots, en omgewroet van mollen, Indien men liefdeloos de jaren heen laet rollen. Hier was 't bekende huis van onzen grijzen Pol, Den degelijken man, wiens ooren altijd vol Bedrukte klagten zijn, en dik om ruste wenfchen, Wanneer bij wort omringt van radelooze menfchen; Hn ?ij hij onder dak zqq yeej yan f, mollek, duikt;  334 BRUILOFTDICHTE!*. Het zij hij, op zijn tijt cn pas, de ftraet gebruikt, En naer liet raethuis trect, dat lang van hem bezeten. Van zijn oprechtigheit en onbevlekt geweten Getuigenisfè geeft, zoo lang het eere fchat, Dat yemant heb' geleeft ter eere van zijn ftadt. Van ftaetzncht wist hij noit', of yemant te benijden. Wat overfchot van deught men in bedorve tijden Moet zoeken, vint men hier noch heel'en onverminkt In hem, daer 't zweemsfel zelf van Romulus in blinkt, Zoo zeer als hij vcrfcheclt van ftrijt cn broedermoorden, Die niet een kint en kwest met werken of met woorden. Gemeenzaem, elk ten dienst, een yder even na: En wie zijn ampt verzuimt, hij flaet zijn miren ga. De rechtbank zagh hem lang, als mont van 't Recht, beladen Met d'uitfprack van 't gerecht. De zes en dartigh Raden De Burgermeesters zelfs getuigen 't, en men weet Hoe hij zich voor den Staet en goude vrijheit queet: Met wat een eer hij wiert van zijnen dienst verlaten, En weder aengezocht. Hoe fchamen zich de ftraten, Waer langs 't oproerig volk hem lantverrader fcholt, Toen trouwelooshcit meer dan eere cn ceden golr. Nu was hij, als een kleet, in dienst der ftadt gefleten, En treurde zonder ga, verlangende eens vergeten Te flijten amptcloos het weinige overfchot Des levens, dat hem noch vergunt mogt zijn van Godt. Hij zat nu doof, verdooft van al 't langduurig fchreeuwen, Dat hij,, ais vader, voogt, en man van wees en weeuwen, Veel jaren achter een geduldig had geboort. De zwakheid van bet lijf die ftuwde hem vast voort Naer 't graf. Hij was getroost al 's levens lust te fterven Zoo hij 't verlaten mogt met hoop van wettige-erven Te zetten in zijn erf cn 't vaderlijke leen: Maer laes! zijn moed bezweek; de hoop daer toe was kleert; Vermits zijn zoonen beij tot noch toe Hijincn vluchten:  BRUILOFTDICHTE». 335 Dat deê die oude (tok en goede vader zuchten. 't Alwetend Wezen riep op 't zuchten dezes mans, De teelzucht endelijk tot zich naer 'shemels trans, Van waer zijn alziende oog der menfchen doen aenfehoude, Met zorge dat hij 't al in zijnen ftam behoude. Gij, fprak hij tegens haer, die op mijn wenken past. En over ftammen waekt, en heit de huizen vast Door teelen zonder end, hoe hebtge zoo veel jaren De zorgen over 't bloet der Pollen laten varen? Hoe hebtge 't vroom genacht, het algemeen tot nut, Niet door een brave rank verheerlijkt cn geftut? De doot die knipt bijkans den draet van 'souden leven: Gij ziet hoe hij vergaet, en hoe zijn beenen beven , En hoe hij over 't graf van zijn gezelfchap helt, En met den minften ftorm ter aerde lek gevelt. Ga toe dan met der haest, en laet geen tijt verloren. Ik heb zijn' outften zoon een fchoone Bruit befchoren, Een Duif ken zonder gal, een weêrga, zoet van aert, En zoo gij 't onderftaet, ik zieze ras gepaert. Ik zal d'afkeerigheit uit hun gemoeden bannen, En hen eendragtelijk in uwen wagen fpannen. De Teelzucht op dat woort terftont naer d'aerde vloog, En trof den jongen Pol, uit Lluifkens blinkende oog Met eenen fcharpen pijl, al eer hij 't zelf vermoede. De wonde zat in 't merg, hocwclze niet cn bloede. Het bloet begon te zién door 't heimelijke vuur. De jongeling bevont de ftralen van natuur Veel magtiger dan oit. Hij liet zijn' handel loopen, En dacht om vaders huis, noch koopen en verkoopen: Maer leij op kusfen toe, en vriendelijken kout, Op lonken en gevleij. De liefde mackt hem ftout. Zijn ecnig wenfeben is om in haer gunst te raker. Hij keurt de woorden uit, die macgdekens doen blaken, En is in vierigheit zich zeiven ongelijk.  336" BRUILOFTDICHTEN. En vordert nacht en dag den hou van Venus Rijk. 't Is wonder hoe de min de menfchen kan verkeeren, En in zoo kort een tijt zoo veele dingen leeren. Be minne wet het brein, en zet de zinnen fchrap, En leert in hnare fchool ons deugt cn wetenfchap, Ooimoedigheit, gedult, en zedige manieren: Te hopen zonder hoop: een anders luimen vieren: Te dienen zonder loon: te zwichten, te beftacn: Cewilliglijk geboeit in flavernij te gaen: Te derven om 't genot, en fterven en verrijzen: Den magteloozen geest met rook en wint te fpijzen. Zij wekt den tragen op uit hunnen droom, en vraegt, Of niet een frisfche jeugt, een wakkre en heldre maegt In aengenaemheit zelf de zonne gaet te boven? Of kostelijker bloem, in 't puik van alle hoven, Gevonden wort als dees, daer Pol nu 't oog op flaet? Om haer is 't dit hij peinst, alwaer hij gaet of ftaet: Het zij het morgenroot verlicht de groene kruiden; Het zij de groote torts de hoofden brade in *t zuiden; Het zij die achter duin in 't zoute water zink'; Of ons bij nacht ontfehuile, en voor een ander blink'. Mijn Pol is op zijn Duif verdingen als een doffer. Hij heeft geen ander hart als 't hart van zijne joffer. Verfuft hij, daer het loof hem voor de zon befcharmt; Hij ziet hoe 't groen geboomt malkanderen omarmt, Den lindenboom den yp, den wilgetak den elzen; Hij wenscht terftont zijn lief te kuslèn en t' omhelzen. Ziet hij den bloesfem aen, zoo liefelijk van lucht; De inaegdom riekt hem toe, en zijn beloofde vrucht. Zoo hij een klare ftar ziet flikkeren in het donker; Hij denkt om 't lachende oog, en 't hemelfche geflonker Van 't minnelijk gezicht, en zuiver diamant, Dat in haer aenfchijn gloeit; hij fmoort van heeten brant. Zoo bij twee paenien ziet een' zeiven wagen trekken;  BRUI LOFTDICHTEN» 33 J Hij denkt om 't zachte juk: en ziet hij trekkebekken Twee duiven op het ilag, niet ongelijk van kuif; Hij raest, hij is ontrust, en roept 0111 zijne Duif, En geef zich op de vlucht, en krijgt gezwinde wieken, En weet waer dat zij is te raden, en te rieken, En valtze moeielijk, en weetze t'ondergaen. Zij ziet haer vrijers trouw en* grooten yver aen. En krijgt genegenheit, en andere gepeinzen. En wenscht gepaert te rijn: maer 't hart wil t'elkens deinzen, Uit teere bloodigheit, en jeugdelijke fchaemt; De rechte blozentheit die zoo een maegt betaemt, En fchooner is dan 't root op haer outloke wangen. De wil zou overflaen, maer blijft in twijfel hangen. Het Jawoortj, dat de gunst te met na voor toe drong, Is rijp cn in den mont, maer hapert op de tong, En kan 'er qualik uiti doch wat baet tegendrijen? Wie met den hemel vrijt, die heeft voorwint in 't vrijen, En raekt de haven in behouden met gemak; Gelijk dees Bruigom deê, toen zij het jawoort fprak, En met een zucht omring zijn aengebode trouwe, En aen zijn zijde ging, gelijk zijn echte vrouwe. Leef lang, gelukkig paer, en bezicb uwen tijdt. En trekt getroost te velde in dezen eerden drijdt, En mengel onder een triomf en nederlagen: Gij zult hier over fmart noch over wonden klagen. Het is een lieve lust, die nimmermeer verveelt. Wie vreest voor zulk een doot, die 't eeuwig leven teelt, Nu droom niet anders dan van harten te verovren. De zoete koele Maij bedroit uw bed met lovren, En bloemen zonder tal, en lacht uw vrolijk aen. De zon, om uwent wil, zal fpader ondergaen. De fchaemte heb' hier uit, en moet geen kaken verwen. Ga mengel bloet met bloet, en Pollen en van Gervven. .Daer volge, beurt om beurt, een dochter na een' zoon. Y  338 JKÜILOFTBltBTÏlti JDe liefde is niemands last: zij is haer eigen loon. Ik zie den erfgenaem den kleenen Pol geboren. Eer negermael de maen verwisfel' haren horen. Ik zie hoe grootvaêr 't kint vast kust, en wel gemoet In beij zijn armen vat, en met dees woorden graet; Terwijl de tranen vast van blijfchap flaen en hangen In d'oogen en op 't vel der rimpelige wangen ■- De Roomfche Pol en was noch kon zoo blij niet zijn, Toen hem geboren wierdt het zoontje Salonijn, (Waer op Augustus zwaen de goude tijden fpelde) Als ik met deze vrucht, het leste dat me quelde. Mijn lang gewenschte neef, Godts wille moet gefchiên. Hij hael mij in zijn rust, nu ik u heb gezien. De weerelt viel te kleen, en zat te naeuw verdrongen, Zoo d'oude niet en week, en Hetze weêr den jongen. Mijn voorgang zij uw fpoor, en wort geen weldoen moê. Aldus fpreekt oude Pol: de jonge lacht hem toe. RIDDERLIJK BANKET. VOOR HEER ADAM VAN LOKHORST. Ridder, Heer van de Lier, EN JOFFER KORNELIA PAUW. jIVIijn Zanggodin verleert van Hijmens torts te blaken: Noch kan een heusch verzoek haer voeten gaende maken: Om, buiten 't fpoor der oude, een' luchten fprong te doen. Zoo kan men om de kunst verandren het faizoen. Dan bloeit de herfst: dan kan de lente druiven persfen: Dan valt des zomers fneeuw: dan draegt de winter kersfen. Mijn jaren dansfen traegh op zulk een dartle pijp. Indien ik mij vergrijp, het is een licht vergrijp;  -Bruiloftdichten, 333 Daer midden in een feest de bruiloftzalen fcbateren Van Venus vreugt, waer naer der Goden tanden wateren. Mijn Zoon, fprak Venus, vlieg in 't buis, dat opgebaelt Ten hemel, met zijn' fchj.lt in 't witte voorhooft praelt; Van waer gij hooren kunt, hoe fpeelnoots zich bereiden Om 't eenig Dochterken, de Bruit, te bed te leiden. Ga heene, quijt u daer in 't bruidsbedde, al den nacht. Volweef't begonno web. Onthael, naer uwe magt, Dees twee Gelieven, die den dienst van Min behoeven, En leg een* vasten bant om Lier, cn Achtienhoeven. De wufte Dwerg vergramde, cn keerde haer den nek, En fprak: 't zal beter zijn, dat moeder 't werk voltrek, Het welk zij zelf begon. Wat boef ik op te halen De moeder dezer Bruit? de moeder die de dralen Van uw gezicht verdooft met haer aenminnig oog, En onder 't voorhooft fpant een* goddelijken boog, Die andre wonderen baerde, als uwe of mijne pezen De fpraek ging eens, dat gij uw aengebede wezen Bedekte met dat beelt van levendig albast, En hechte uw* gouden troon aen Aemdels veenzoom vast. De fpraek ging, dat haer jeugt den appel veer zou winnen, Zoo zij ter vierfchaer quaem met d'andere Godinnen. Wert 's Bruigoms moeder niet, in 't bloeienst van haer tijdt, Voor Pallas aengezien ? van Pallas zelf benijt ? Het fchorte alleen aen helm, cn fpcer, en fchilt,vol ilangen, De Goden hadden haer voor een Bellone ontfangen. Maer dat is noch van 't minst: dees fiere cn eedle Maegt, Voor welker ledekant uw goetheit zorgé"cffeegt, niet eens vernoegt, dat zij den appel heb' geftreeken, Durf dartel naer de kroon van uwe godheit (leken, 't Is uit met al uwe eere, cn d'eer van uwen Dwerg, I\u Hollant Cyprus (trekt, zij Cyprus, en de berg, Den Heilgen Berg genocmt, Idael, daer hcele fcharen Bewierooken haer beelt, en kerken, cn autaren, Y |  34» BRUILOFTDICHT!». Of vlecliten roozenboên, en offeren duif en zwaen, En musch, en musfchebrein; om in haer gunst te ftaen: Gelijk dees Ridder ook zoo lang op haer genade "Most leven; 't zij hij troost ging zoeken t* Alkemade, Of Wavren, of ter Horst; of zocht zijn lieflijk kruis, En hiel om 't Jawoort aen, te Heemftede op het huis: Of met een quijnend hart, geperst van minnefchroeven, Ging adem fcheppen, in 't gewest van Achtienhoeven; Of aen den Vijverberg, in bosch, en lindelaên, Die menigh groen hart dekt met loef en groene blaên: Dan koos hij voor die koon noch roozebladt noch leli, Noch moerbaeij, voor den mont en lippen van Korneli; Die, als de geest ontlaet, op noten zangmaet flaen; Of fpreeken Spiegels fpraek; of volgen den Tuskaen, En Fransman, aen de Seine, en Arno, rijk van geesten. Zo dikwils Lokhorst zach de beelden, fchoon van leesten, Landouwen, cn gedierte, en vogelen, gemaelt Van haer begaefde bant, die zelve Arachncs naelt, En al die potloot, pen, penfeel, en verf hanteeren, Met fchrift, en tekening*, en trekken durf braveeren; Dan fprak hij Pallas zelve, en Proferpijn te na; En bad de vingers aen, en achte zulk een ga Alleen dees godheên waert, die blixemftralen flingeren En kuste, op een knie, bet fneeuw van zulke vingeren. En riep: gelukkig, 6 gelukkig, boven al, Maer veel gelukkiger, die eenmael trouwen zal Dees vingers, deze hant, verkrachtlter van 't gevoelen, Vijf tortfen, die mijn vier in bloet en adren koelen, Gelijk hare oogen doen; zoo dikwils alsze mij Begunfiigt met een' lonk, al is het van ter zij: Maer alsze in wit fitijn, bij 't fchijnfel van de mane, Met eenen zilvren (taf quam treên, gelijk Diane, Van haer' gewijden berg, den Hohorst, over *t velt; Dan vloon de Saters vgor, en vreesden 't kuisch gewelt.  BHOttOfTSICSTEM. 34* Dat geile Berggoön haet, en Boschgodn, en Godinnen: En Lokhorst, buiten hoop van yet op 't hart te winnen, Lag ergens in een haeg, en kerremde al den nacht; Om dat zijn hart geen deel mocht hebben aen die jacht. Hoe dikwils wenschte hij dien zilvren ftaf te dragen; Of, haer ten dienst, het wilt te fleuren uit zijn lagen ; Te rennen in den fchijn van winthont, of van brak; Of zelf het hart te zijn, het welk zij fchoot of ftak« Hoewel het Ridders hart haer pijlen tot de veeren Gevoelde in zijne borst, en 't onheil niet zou keeren; .Maer lag al lang vernielt van een verliefde doot, Had gij hem niet belooft te zalven in haer' fchoot. Om 't fteeken van zijn zon voor eene poos t'ontfchuilen, Onthiel hij zich te Lier of op het huis te Zuilen, En, in de fchaduw van een* uitgeftreckten boom, Verlette al razende de fchepen en den ftroom. De Nijmfen van de Vecht, verlegen met zijn karmen, Vcrmaenden hem, hij zou uw hair, uw' mont, uwe armen, Uw kaeken, uwen hals, om 't naekende ongemak, Toch fparen, wat hij deê: dan viel hij zomtijts vlak, En bad uw fchoonheit aen, en 't lastren wert vertogen; Tot dat zijn heete koorts, aen al te krachtige oogen Ontfteeken, wedetom ontvonkte in merg en bloet, En weêrquam op haer tijt, gelijk, na'et eb, de vloet. Nu fta dees Bruit ten dienst; om wie, van alle zijen, De Hohorst beeft den loop van zulke afgoderijen; Terwijl uw rijk vervalt, 't welk Cijprus 't hooft ophiel. Zo morde Min, tot dat zij in zijn rede viel. üet voeght geen willig kint zijn moeder te bedillen. Mijn wil verftrekke uw wet. Hier pasfen geen gefchyien. Vlieg heen in 't bruiloftsbedde, en als de lpeelgenoot De Bruit heb' toegedekt, dan geef u zeiven bloot, En offer haer uw* dienst, met troosten en vermanen, En wisffli wet linnen af de tewe en eerbre tjaanen , V S-  343 s R. ü I I- O F T D I C H T Ë M. Die zij voor 't lest noch fchreit,i n maegdelijken ftaet. Verhef ten hemel toe het vrouwel jk gewaet, Dat op de tafel haekt, om heur herbore leden , Niet morgen vroeg, nlaer op den middag te bekleeden, Wanneer de middagzon beftrael' de jonge vrouw, Die in een' nacht vergeet den ovcrbrogten rouw; En als de Bruigom hebbc al ftormende ingenomen De kamer van zijn lief, dan pas zijn vier te toornen. Of als hij matigh kusf' zijn verfche wederga; Dan kus vrij dat het klappe, en baeuw die kuskens naj En prikel hem; of fpeel zomtijts den liefdelooze; Of loer al heimelijk hoe zedigh 't aenfchijn bloze, Van bloodigheit befterve, en weêr zijn verwe krijg'. Beluister hun gefprek; maer dat men dit verzwijg', Op peen van ongena. Gij kent al d'eigenfchappen Der nachtgeheimenisfc, en wat een tong met klappen Van mijn verborgentheén (die overheilig zijn, En niet alleen de zon, maer zelf den manefchijn Vervloeken) al verbeurt s en hoe wij niet gedoogen Ats twee paer t'effens, en noch halfgelokene oogen, En zachte mompeling van twee monden, zoutijts ftom. Men gaet niet dan befchroomt tot zulk een heiligdom. Vier ooren zijn genoeg: verjaegh de rest. Wij haten Niet die 't verftaen, maer die 't geheim van 't bed verpraten, Die zon, die 't al befpiet, zoo ftout en onbefchaemt, Was oirzaek, dat ik raet en middel heb geraemt, Om endelijk een fchut te fchicten voor zijn fchijnen, En 't bed met fchaduwen van zwijgende gordijnen Te decken ; nademael »l bekooren van mijn wet Mijn Ridders op den dag in 't worftelperk verlet. Gij kunt ook, onder ebbe en vloct der hruiloftkortfen, Hun dienen tot vermaek, en fpeelen met twee toitfen, Ontvonkenze aen 't gezicht der lodderlijke Bruit, En blazenze bij beurt dan aen, en dan weêr uitf  BRUILOFTDICHTEN. 343 Of kruisfen torts met tottfe: of knoopenze aen malkander Met zuiver parlefnoer; of't eene licht aen *t ander Ontfteeken; of de koets berooken met een' rook, Die hen aen *t fluimrcn helpe, op dat gij, als een Ipooki Doch niet verfchrikkelijk, verfehijnende in het droomen, Hun toont hoe d'eerfte maeght haer' oirfprong heb' genomen» En hoe Prometeus vier ging halen bij de zon, En leven brocht in 't beelt, dat eer niet leven kon. Vertoon hun ook hoe ik uit zeefchuim wert gebooren, En wat ik nu verzwijg, dat fluister hun in d'ooren. Doorfnuffel eerst, vermomt gelijk een fterdijk kint, Den maegdelijken dis, en waer gij joffers vinr, Die killer zijn dan ijs, en vrijers heele jaren Doen lopen achteraen, op ydle hoop van paren; Bekoor die met een* lach; gij kunt het toch van als: En neemt ze u op den fchoot; zoo vlieg haer om den hals, En hang'er voor een poos, en fmet haer onder 't kusfen, Met een vergiftig vier, 't welk nergens is te blusten, Als in het bruiloftsbed; want in der Goden raet Befluit men Amfterdam, ten fteun van Hollants Staet, Met aènwas van meer volx te proppen, en te bouwen; Dat nu verhindert wort door al te langfaem trouwen. Vlieg heen, mijn Zoon, 't is tijt. Ik rij naer mijn paleis; Eu, als gij keert, verbael mij dan uw bruiloftsreis. H IJ M E N. D e vreugt van Venus in haer kracht Verkracht al 't menfchelijk vermogen Zij trekt al 't fterfelijk gedacht Tot zich, gelijk de zon elx oogen. Zij trekt het aerdrijk niet alleen Om hoog, maer Goden naer beneden, En, twee verfmeltende tot een, 6'ireclt ziel, en lijf, en al de leden.  344 BRUILOFTDICHTEN. 'k Had dus Kornelia en Lier Met mijne lier te bed gezongen, Maer al de kamer raekte in vier, Door 't fpel, en al mijn fnaeren fprongen. DE FEEST VAN DEN HEER DIRECTEUR, HILLEBRANT BENTES, EN JOFFROUW KAT KARIN E BAEK. Schoon d'een na d'ander vast de Minne gaf zijn recht, Noch flcet Katrijn den tijt des levens buiten echt, De zon had negenwerf haer hemel omgevaeren, En Ceres negenwerf bet hair gehult met aircn, Terwijle Bentes leefde op heur genade alleen, En in den wint zag flaen zijn klagten, en gebcén. De kamer, daerze fliep , bedoot haer kuifche zinnen, Verbonden aen den dienst der zuiverde Godinnen, /Ven Pallas, en Diane, en Veste; om wie zij hier Een lamp van bergkridal ontdak met eeuwig vier. Noch Venus, noch de Min, noch Bijmen mogt'er duren De kuischeit dezer Maegt was witter dan de muren Waer meê zij zat bemuurt, vernoegt met dezen roem, Dat zij dees Godheên fchonk beur maegdelijkc bloem. Maer toen den hemel, die haer yver had genoten, ïn 't end voltrekken wou 't geen boven was bedoten , Verfcheen de Maegt, daer zij in hcur flaepkamer zat1, Haer trouwde Broeder zelf, die langs *t gemeene pat De weereld had verfmaet, en 's weerelts ydelheden, En 't vaderlijke huis zich heel in rouw zien kleeden. De kamer rook van geur, cfi blaekte door den brant, Die affcheen van de torts in zijne dinke hant,  BRUILOFTDICHTEN. 345 Een kleet, zoo wit als fneeuw, geflingert om de leden , Hing met een' eedlen zwier van boven tot beneden, En rijk bezaeit met gout van ftarren, zonder tal. Gelijk den hemel blinkt, en eeuwigh blinken zal. De flaepen van zijn hooft, verlicht door deze glanslèn, Zich lieten om en om met eenen krans bekransien Van bloemen, zonder naem, verzamelt daer om hoog En kunstig gefchakeert, gelijk een regenboog: Al vaste verwen, die verwelken noch bevriezen/ En zich, om fchooner kleur, alle oogenblik verliezen, En fpelen zoo in "t licht van dien gemaekten dag, Dat qualijk menschlijk oog hier oog op houden mag. Hoe blij, hoe welgedaen zach zij den liefflen BroederI Hoe anders, als toen hij van Vader en van Moeder En al zijn Vaders huis vernoegt zijn affcheit nam, J*a dat een koorts, ter fluik, door eene onzichtbre vlam, Al 't lichaem had verteert en naeulijx om te leven .Wat ziels in vel en been en fchinkels was gebleven. De Zuster vreesde in 't eerst, en midlerwijl verheugt Vermengde zich de fchrik in d'onverwachte vreugt. Zij hackte en blaekte om hem t'omhelzen, en te kusten, Maer 't hart wert t'elkens flaeuw, cn Jakob ondertusfehen Genaekende verdreef met eenen heldren blik Uit heur verbaest gemoedt dien ingebeelden fchrik , En opende zijn' mont met zulke lieflijkheden, Celijkze was gewoon zijn troost en wijze reden Te drinken met haer oor, eer hij, tot haer verdriet, Om een onflerflijk kleedt het flerfelijk verliet. Gedeelte van mijn ziel (zoo fprak de Geest ten leste.) fk Verlaet d'onfterflijkheit, en dacl in dit geweste Uit liefde die ik u noch tocdraeg na mijn doot; Niet zoo gelijk wel eer, maer duizcntmael zoo groot. De liefde gloeit om hoog al anders dan op aerde. Wij geesten fchatten daer het maegfehap naei; zijn waer.'e, X5  346 BR- UIL OF T Dl C HTEN. Beminnen zonder gal, en wenfclicn in dien (laet Des hemels u noch nut te zijn met rijpen raet. Het opperfte befluit mishaegt dat gij uw jacren Dus koel en eenzaem flijt, en leit u op te pacren Met hem, die lang genoeg zijn' tijt in flayernij Om u heeft doorgebrogt. 'k Verzeker u, dat hij De rechte weerga is, en met zijn* aert en ze Jen Uw zeden zoo gelijkt, dat geene oneffenheden Uw onderlinge rust verfteuren zullen, zoo Gij 's hemels raet voltrekt. Wat fchaemte mackt u bloó? Wat verftze met een' gloet van roozen beide uw kaken ? De koelte had haer tijt: nu is het tijt te blaken Van ongeveinsde min, en rustig en gocdront Te drukken hart aen hart, te vlijen mont op mont, Te lonken hant aen hant, en lip op lip te kleven. Wat weigertge dien Helt uw hant en trouw te geven, Nadien uw huwelijk van 't noodlot is gefmect Op 't anbeek van Godts Raet? Begeef, in Venus cedt, U onder Bentcs vlag. Hij zal u veilig voeren, Met onder het gewelt van oorelogsrumocren, Waer van de weerelt waegt, wanneer de felle doot In eenen hagel fpookt van yzer en van loot ;i Maer in een zoet gevecht, en oirzaek van veel levens, En aerdfche zaligheên, en lekkre lusten t'evens: Daer gij opluiken zult uit aengenamen lust, En den gewenfehten loon der wederliefde kust; Een jonge Katharijn, of Eentes, of te gader Een dochter en een" zoon, die moeder en den vader Afzetten zoo volffiaekt, dat uwe fchilderij Bij dit gczielde beelt een Ichim en febaduw zij. Gij moet op deze wijs voortaen den Goön behagen. De tijt lijt geen vertrek, en alle geesten klagen Daer boven allermeest om 'c fpillen van den tijt, "En kennen aijn wacrdij, wanneer hij hun ontgint.  BRUILOFTDICHTEN. 347 Zij wenfehen, mogt het zijn, den eerden tijt te koopcn, Om nutter te bedeén. Zij zien de darren loopen, En rennen om den ring van dezen duistren kloot, Behangen met den damp, die eerst mijn oogen doot Voor't hemcirche gezicht, en hinderde te dringen In 't allerbinnende des boezems aller dingen. Al wat op 't aerdrijk fchuilt ontdekt zich daer al dil. Hier ziet men nauwelijx door een* pappieren bril. Daer vat een oogenblik ontallijke gedachten. Daer fchijnt een langen dag, gcvolgt van geene nachten. Men lcit'cr *t oor te week op 't goddelijk gezang Der hecm'Jen, die op maet gcdadig gaen hun* gang, En dansten, dat zij 't veer in liedijkheit afwinnen De toverende keel der zingende Meerminnen. Natuur ontkleet zich daer heel naekt van top tot teen. Hier toonde mij mijn Haes niet als d'ontdekte leén. Zelf 't allerwijde brein bekent om hoog zijn botheit, En noemt dees letterkunde en wijsheit loutre zotheit. Ons Themis die 't gezicht aen geene letters hecht, Ontvouwt en fchift'er net het onrecht van het Recht, Het heilig Recht, 't welk hier beneden is te zoeken, En blint wort opgevischt uit eene zee van boeken, Waer in 't verdant verzinkt, en dikwils fchipbreuk lijd. Maer dit loopt buiten fpoor: mijn last gaet niet zoo wijt. Mijn Zuster, 'k zie gij wenscht t'omhelzen uwen Broeder, Maer al vergeefs: ik ga. Omhels mijn oude Moeder, En Vader noch voor mij: omhels uw' Bruidegom. Zoo fprak hij, en verdween, en liet haer droef, en dom. Zij zag hem toenze zich tot kusfen wou verpijnen, In haere ledekant met zijne torts verdwijnen, Gelijk een Bruiloftsgodt, en doeg van angst een* galm. 't Gezin fchoot toe, en vont den vloer al groen van palm En loveren bedrooit, en trooste de verlegen, Eu nam dit vo.orfpoofc aeu: en wenschte 's hemels zegen ,  343 BRUILOFTDICifTEM. De nieuwgewijde Bruit, die, na dien ftorm belant, Den blijden Bruidegom liaer trouw gaf met hatr hant. TEE. BRUILOFT VAN DEN E. HEER JOAN DE WIT, Raet peflzionaris van den Lande van Hollant en Wcstvrieslant, ENDE E. JOFFER WENDELA BIKKERS. In 't Haegfche bosch verfchijnt de Vrijheit van het lant, Die fiere en eedle Maegt. Zij voert in d'eene hant De goude fpeer, den hoet om hoog op 't fpits geftcken, Der fteden hooftcieraet, dat triomfeerent teken, En d'andre hant regeert den toom en *t montgebit Van haeren wakren Leeuw, waerop die braeve zit. Aldus bejegent zij de Moeder van het minnen, Die fpreekt haer aen van zelf: 6 Maegt, wat voert uw zinnen In 't bladelooze woudt, daer mirt noch elke bloeit, Mijn bloem, in haeren bol gedooken, bloost noch gloeit, De winter fchent het al. De Vorst der Noortfche buien Is vijant van de groente en levendige kruien, Eegtaeft al 't veltcieraet in hagel ys en fneeuw: En lust het u een lucht te fcheppen met den Leeuw? De Maegt begroetzc heusch, en antwoort op dit vraegen : Godin der weerelt, laet mijn' tocht u niet mishaegen; Ik zocht en vinde u hier ter goeder tijt en uur, O levenwekkerin en voeder van natuur, Bij wie de weerelt leeft, en al wat fchijnt verlooren Zich kleet in verfche verwe, en opftaet, als herboren. Zoo ras de lentetijt uw vier en prikkels voelt, Wacrop gedierte en vee ea vogelzang krioelt..  bruiloftdichten. 34P 'De leenrik uit den dauw, in vrolijke landdouwen, Met zang ten hemel vaert, om 't nieuwe licht t'aenfchouwen, Te groeten met den dag, daer 't gras, dus lang verwelkt, Vast aengroeit, dat het piept, en 't lantvolk koein melkt: O Moeder van de min, begunftig mijne beden. De welvaert van mijn' Staet beftaet alleen in fteden En macht van menfchen niet, Maer ook in eerlijk bloet, Ter heerfchappij geteelt, gequeekt, en acngevoedt. 'sLants adeldom beftaet alleen in fchilt noch wapen, Maerookin *t vroom gemoedt, ten dienst desvolks gefclcpenj En hierom heeft het lot De Wit, mijn' trouwen helt, Op Katoos ouden ftoel, aen 't roer des lants gcftelt, En juist ter goeder tijt, toen d'eilanden der Heeren, Die al den Oceaen en weerelden regeeren, Geraekten hantgemeen, en klampten boort aen boort, Van hier tot Indus kust, en purperden met moort De velden van Neptuin, die, op den helfchcn donder. En blixem der kortouw, met al zijn heir, van onder. Den zeeftroom rooken zacb, en branden, root van gloet, Het vreeslijk kraeken hoorde, en fcheuren van den vloet, Het bersten van'tmetael, 't geknars, 'tgefchrij dermaHnen, /Is of de vrede was ter weerelt uitgebannen, De grendel van de hel gelprongen uit zijn flot, Al 't naere fpook ontboeit, de vijanden van Godt En 't menfchelijk gedacht. In 't midden van die baeren, Dien zeebrant, ftont De Wi t, in 't opgaen van zijn jaeren, Gelijk een rots, aen 't roer van mijnen vreien Staet, Bekoort door niemants gunst, verfchrikt voor niemants haet. Hij ftak, door zijn beleit, de zwaerden in de fcheede, En holp de zee en 't lant aen dien gewenschten vrede, Waer bij de burgerij van wcêrzij zit ontlast, De hulk den akker ploegt, daer gout en zilver wast, d'Eilanden onderling elkandren heusch bejegenen, En mir.zaem, als voorheen, met eere en liefde zegenen.  55° BRUILOFTDICHTEN. Wat waer 't een jammer dat dees Staettelg, zonder vrouw, En afkomst, afgeflacft, in 't endt verdorren zou' Het is uw eigen ampt mijne uitgeleze dammen En Huizen onder een , door kracht van minnevlammen, Te (milten, en de deugt te quecken in haer kroost. 'sLants arbeit eischt een flut, en minnelijken troost. Wanneer mijn wachter zit befchanst in zijn papieren, Of wordelt in den Raet, en nacht en dag van (Heren Vermoeit wort, kan een vrouw door vriendelijk onthr.et Verquikkcn mans gemoedt. Men ziet hoe (leen cn ftael En diamanten zelfs, door een geduurig wrijten, Verliezen en vergaen; en zou de borst niet flijten Van dezen Herkules, die voor den vrijdom waekt? Gij, die met uwe torts en minnevieren blaekt' De kilde harten, die noit gloet van minne voelden, Of voelende, terdont door bezigheit verkoelden, Tre toe, ontvonk De Wit, en Wtïndele, zijn ga, Met uwe zuivere vlamme, op dat haer ongena Verzachte, en zij dien Helt, haer trouwe toebefchooren,' Omhelze, en wellekome. Ik zie den Helt herbooren, En al het vrije Lant in deze twee vereent. Zoo ga de bruiloft in, op 't juichen der gemcent*. Zij zal hein afgedaeft des middernachts verpoozen, . Daer gij de ledekant bcdroit met geur van roozen, Die op haer kaeken reede ontluiken van de fchaemt, En 't fchaemroot, eene verf die zulk een Bruit betaetnt. Ik zie twee hooftdeên reede in deze beide paeren , De Merwe en Aemdeldroom, gelijk in echt, vergaeren, Den Hacg en Amderdam elkandre wel verdaen, Zoo wijt als Bikkers vlag den grooten Oceaen Befchaduwde, en doorfnee met rijk gclade fchepen, Die 's wcrelts gouden oegst in Hollants boezem depen, Ik hoor den ouden Graef, in top van Amderdam, Uit eenc_licldre wolk, met blijfehap zijnen dam  BRUILOFTDICHTEN. 35 ï Begroeten in dees twee, die wij niet wenfchen paerden, En vrachten gunden, die naer bij de Grootvaêrs aerden. Bchaegt u dit, voltrek mijn be, tot Hollants heil, Zoo vierig dat geen twist hun minne fcheidc en deil'. De Moeder van de min bettemde deze bede. De Leeuw des lants, ontvonkt van minne, fcbeen dit mede Te lteinmen. Venus zag het vier in zijn gezicht, Dat eerst te branden fcheen van grimmigheit, gezwicht, Als of hij om De Wit de Joffer fcbeen te vrijen. De heemel zeegne hen en 't lant met gulde tijen. tee. bruiloft van den e. heer, JOAN HUJDEKOOPER, Ridder, Jongkheer van Maerfeveen, Schepen t'Amiterdaro. en de B. joffer, SOFIA KO EI MANS. CONNUBIO JUNGJM STABILI. ÏS^Ln ziet zotntijts de zon des nvonts treurig daelen. En, zonder vier en glans, bedrukt te water gaen, Om 's morgens uit de kim, met levendiger ftraelen En rijker glans en vlam, in 't Oosten op te flaen. De fchade is menigmael om baet uit, om de fchadc Met aenwinst te vergoên. De minnaer, na verdrist, Valt met een' heeter gloet in d'armen der genade Van zijn verkore lief, die hij met rouw verliet. Zoo ging het Maerseveen, toen hij met 's lants karrosièsj Zijn' vader volgen most, ten dienst van lant en Stadt, Maer 't Keurhof te Berlijn, door wildernis, cn bosfen, En treurde op al dien togt, als hij te paerde zat. De Minne dootverft bleek zijn aengezicht, en wangen. De zon, die 't al verquikt, yerquikt gcenfins zijn har.  3'2 BRUILOFTDICHTEN» Zoo laet 't gewonde hart het hooft zwaermocdig hangen, En draegt ''en pijl met zich, een oirzaek van zijn fmart. Hoe dittmael ziet hij om naer onzen Westertoren, En mist. met dat gezicht van Aemftels wapenkroon, De kroon van 's levens lente, uit zijn gezicht verloren, Een eÉlcr hooftcieraet, en wenfchelijker Schoon. Hij komt, daer 't Kcurhof rijst, de vrouwetimmers blaeken Van aout, en diamant, en fchoonheit, zonder ga: Maer'i Keurhof noch zijn weeldeen pracht kan hem venmken. Ilij mijmert dag op dag, en 's nachts, en 'savonts fpa. De lust tot dans cn jagt en ridderlijke fpcclen, Danteeren van geweer en wapen, noch muzijfc, Dat fiëers in het woudt kan ketelen, en ftreclen, Beknort zijn zinnen niet, in 't Vorftelijke Rijk.' Vermoeit van wandelen in eenzaemheit, langs paden Met eiken loof beplant, zat hij, van loof bedekt, Aen d'ocvcrs van de Spree, daer zich twee zwaencn baden, En domplen, d'cen de pluim van d'andre pluist en net; d'Een voorzwerm , d'andre zich in't zog der weêrga mengelt, Haer trouwe gade volgt, die, blakende van lust, Bij poozen hals om hals van d'allcrlieflte ftrengelt, En kentze voor de lieffle, en 't Heffte dat men kust. De droeve Ridder zucht, en, met de borst vol wonden, Spreekt droevig bij zich zelf: 6 godtgezegent paer, Gelukkiger dan ik hebt gij uw lief gevonden. Gij koelt in dezen ftroom uw gloeden 't gantfche jaer: Maer ik, rampzalig mensch, rampzaliger dan zwaenen, En Hommen, mis mijn lief en lieven Keizers vliet, Daer mijn Sofia rust, dus lang door klagt noch traenen Bewogen, fchoonze kent mijn afgepunt verdriet. Indien ik hier van rouw veranderde in een eiken, 'k Zou deze vogels noch befehaduwen, en zien Hoe zij elkandre om ftrijt, believen, tot een teiken Van onderlinge gunst, bij niemant te vcrbiên.  BRUILOFTDICHTST*. 353 Nu zal mijn hart in asch door minnegloet verteeren, Nacrdicn het d'ongena der Schoone dus behaegt: Doch moet'er over mij een fchoonheit triomfeeren, Zoo gun ik d'eere liefst aen deze alwaerde Maegt. Terwijl de Ridder hier zijn* noot klaegt aen de boomcn, En 't water, ziet bij neêr in 't klaere kriftalijn, .* (En zijn Sofia blijde allengs ten oever koomen: Of 't is zijn lieffte zelf, of haer gedaente, en fchijn. Het water fchijnt verheft haer in den arm te vatten, t'Ontvonken door den fchijn des lichaems, fchoon van .leest. Wat Stroomgodt in den ftroom bezit zoo veele fchatten Van fchoonheên, niet misdcelt van gun fte, en ziele, en geest! aer oogen flonkeren in 't water als twee fteenen, Op 't Indiaanfche ftrant, door 't vloeijende kriftal. Haer roode kaeken, als ontlooke roozen fcheenen, Als bloemen, in de bron van een gezegent dal. De goedertieren aert, en voegelijke zeden, En heufche eerbiedigheit zien haer ten oogen uit, Die, anders danze plag, nu fchijnt naer zijn gebeden Te luistren, als de galm naer een gefielde luit. Zij lonkt hem minzaem toe, en fchijnt met opene armen Te wenfehen dat hij haer bejegene, en gemoet', Gewekt door zijne klagt, bewogen door zijn kermen. Hij ziet haer hooft bekranst met eenen roozenhoedt. Hij rees, en (lont gercet zich in den ftrootn te plompen, Wanneer de fchijn verdween, en uit zijne oogen dook'. Zijn liaircn rezen, aêr en zenuwen verkrompen Van fchrik voor dit gezicht dit vrolijk waterfpook. Hij valt op zijne knien, en roept met luider keele: O Godtheit van den ftroom, ik neem het voorfpook aen. Een teken van geluk. Mij viel het lot ten deele, De Bruit, waer naer mijn trouw zoo vierig heeft geftaen. Met deze hoope reist hij vrolijk naer de paelen Van 't waerdc Vaderlant, ontmoet een zoeter lucht, Z  354 BRUILOFTDICHT!!!. Daer zij hem welleRomt' met aengenaeme ftraelen. En niet, gelijkze plag, voor 'shelts gebeden vlugt. De blijde Bruiloftsgodt gertaekt met zijn genooten, Om dit gelukkig paer te leiden naer 't prieel, Dat eeuwig bloeit van mijrte, en looten teelt bij looten. En ftam in ftamme vlecht, naer elx befcbeiden deel. De hemel zcegne en eer' dit lieve paer met fpruiten , Die d'eere van dê Stadt bewaeren op haer* tijt, Zoo wijt de wateren op ftrant en duinen fluiten: Zoo wijt ons zeevaert zeilt, gezegent, en benijt. De zon, eer zij de zes paer tekens heeft befcbeenen, En 't ronde jaer voltoit, zal, tot der oudren troost, De Koeimans, op dien wensch, en 't bloet der Maerfeveenen, Gedommelt onder een, zien leven in hun kroost. TER BRUILOFT van den Edelen en hoogachtbaeren heer, jongeheer JOAN VAN WAVE REN, Out Schepen van Amftetdam, SN mejofffer. DEBORA DE BLAEUW. In Goeilant bloeit een ftreek, nu 'sGravenlant gebeeten, Daer d'edelfte Aemftelaers een tijt geleeden zweeten Om fchraele en barre heij te mesten, en den gront, Die arm was uit zijn' aert, in vette klaij en klont En vruchtbre klaverweide en beemden te vêrkeeren. Zoo komt de kunst Natuur te baet, en kan haer leeren  BRUI LOFTDICHTEN. 355 Wat lantbouw, arbeit, en zorgvuldigbeit vermag. Hier quamen ftallingen en boeven voor den dag, Paleizen, vee en vrucbt, en laenen, en waranden. Men noemt dees lantftreek nu de Tempé dezer landen, Daer Peneus, klacr van ftroom als glas, door heenevloeit. Hier zingt de- nachtegael. Hier quinkeleert, en broeit De vogel, jaer op jaer, zijne eijers uit. Hier draegen De boomen lekker ooft. Hier vliegen, en hier jaegen De jongkers naer patrijs, en hazen jagtgezint Met fnuffelenden brak, en vluggen hazewint. De Griekfche Venus fcheide uit d'oosterfche landouwen, Verliet haer' berg, en kerk, om hier haer hof te bouwen, En vondt 'er Wa veren, die moê gejaegt, dat pas Befchaduwt van een linde, in tlaep gevallen was, Op 't ruisfchen van een bron, die door verborge fprongen. En aders uit den grom met kunst quam opgedrongen. Hij fcheen te groeten die hein in den droom vcrfcbeen, Veel fchooner dan menze oit in marmer zach gefneên Van d' overoude bant der Fenixkunftenaeren, Die uit veel lichaemen een enkel fchoon vergaêren, Om haer te fcheppen, die der fterfciijkcn maet En uiterfte begrijp zoo verr' te boven gaet, Dat alle fchoonheit bij dees fchoonheit, nooit bezweckcn Door.eeuwen zonder ende, een fchaduw wort gelceken. En bij het leven flechts gelijkt een bloote fchijn , Die 't oog, uit eene bron, of helder kriftalijn, Bejegent, en verfchijnt. Wat is de ziel gezcgent Die dit geluk gebeurt! ó fchoonfte, gij bejegent Mij hier ter goeder tijt. [Zoo fpreekt hij in den droom J O moeder van de min, zijt ovcrwellekoom In 't graefelijk gewest. Hoe koomtgc mij t'ontmoetent De Gravelantfchc roos, die onder uwe voeten Haer' geur en gloct ontvouwt, getnigtme wie gij zijt, Die 't menfchclijk gedacht uw vrientfehap niet benijt. Z a  35t> BRUILOFTDICHTEN» Ik wenschte uw Heiligheit al overlang t'aenbidden, En op het minnefeest aen uw altaer, in 't midden, Der fchoone Joiferen, op t'otfreii wierookgeur, En krans, en mijrtetelg, met roozen deur en deur Gevlochten: maer 't geluk, 't welk vloeit uit uw genade, Verflakme van mijn' wensch, en rechte wedergadei Wijn tijtgenooten zijn een poos voornitgetreên. Zij fcheen hem hierop aen te lachen, en befcheen Hem onder 't lachen met zoo minnelijke lonken, Dat d'oogen zijne borst al heimelijk ontvonken Met eenen zoeten brant. Ten leste berstze eens uit. De roozemont luikt op, cn ftemt met dit geluit: O brave Jongelingk, bij Venus uitgekooren, Het bruiloftslot wort elk van boven toebefchooren. Een ieder heeft zijn' tijt, cn uur, hem toegeleit. d'Aeloude cn vruchtbre ftam, die zich zoo weelig fpreit En groeit door Henrik cn zijn mannelijke kinderen, Wil ik m d'afkomst niet befnoeicn, noch verminderen., Maer door een bruiloft aen elkandere uitbefteên, En fmilten in zijn bloet twee takken onder een, Den neef, en zijne nicht: en om dit uit te werken Verlaet ik Cyprus, en zoo veel gewijde kerken, En kooin nu 's Gravenlant bezoeken met mijn' zoon. Uw vaders wapen met den Arent en de kroon Gekroont, toen Ferdinant hem 't Ridderszwaert vereerde," Zal erven op zijn bloet. Zoo iemant minnen leerde Door 't hemelfche beleit, zult gij, doorgloeit van brant, De bloem van uw gedacht gaen plukken met uw hant. Uw grootvaêr Oetgens, door zijn dienden aengenaemer, Als eerde dichter van de zeeverzekerkamer, De rijke wisfelbank, en 't leenhuis is wel waert Te bloeien in zijn zaet. Uw grootvaêr Spiegel paert U vrolijk met dees hoop, dat gij, als hij, en d'ouden. De vrijheit van den Staet zult voorftacn, en behouden  ■ XUILÓF TDICHTEIC. 357 Door erfgenaemen uit uwe egade aengeteelt. Uw eigen vader zig zich garen afgcbeelt Naer 't leven in uw vrucht, en wcnsclit dat hij den neven» Te fpruicen uit uw trouw, mag tot een' fpiegel geven , Zijn diensten, Aemftels ftadt en 't vrije vaderlant Gefchonken reis op reis. Op op dan, fluit den bant Van trouwe met uw lieffte, en laet de min niet flaeuwen, Maer dommelt onder een de Waverens, en Blaeuwen, Dat ieder uit het kroost ook d'ouders kennen mag. Zoo fprakze: hij ontwaekte, én eer zijn oog haer zach Verdweenze uit zijn gezicht naer 't hof, bij haer verkoozen, d'Ontwacktc riepze na, die op een fpoor van roozen In d'ope lucht verdween, en Het hem van dien tijt, In een* geduurigen en jammerlijken ftrijt, Bekommert om het hart van debora te winnen. Dit 's zijn bejag alleen. Hier worftelen de zinnen Van wederzijde om ftrijt. Zij weet de min t'ontraén, Al vrijt wat maegrchaps wel. Hij weetze t'ondergaen Met heuscheit, en befcheit. gefterkt uit Venus hoven, En poogt het oude vier van haere min te doven, Daerna een' nieuwen brant t'ontvonken uit deze asch, En 't hart, zoo hart als fteen, in murw en knebaer wasch Te zien veranderen. Dit heeft zijn zwaerigheden: Maer wat vermogen niet de tranen en gebeden Des minnaers op een vrouw in 't eêlfte van haer jeugt, Wanneerze zich verheelt 't genot van d'eerfte vreugt, Cefchapen om het al wat leven voelt te buigen ? Wacrvan de ftammen en geflachten eeuwig tuigen, En d'oorlogen, zoo wijt de weerelt door gevoert, Waer Venus de trompet en trommel heeft geroert In 't hart der mannen, ook in d'Amazoonfche fteden, Zoo fchuw van bruiloften, uit kracht van eere en eden. De Minnegodt belacht dien eedt, een' losfen knoop, Waej hij te velde trekt, en fleipt zoo groot een' hoojJ  358 BRUILOFTDICHTEN. Van helden achter aen en uitgeleze vrouwen, Die, na haer eerfte trouw, den oogst van min herbouwen, Wacrtoe dees Schoone fterat, die zedig en beleeft Den afgeflaefden helt 't gewenschte Jawoort geeft, Waer na de bruiloft volgt, op d'aenkomst van Godt Hijmcn, Die 't lieve paer nu groet, en voorligt, en op rijmen Aldus naer 't groen prieel van *t weelig bruitsbed leit: Nu volg, gelukkig paer, mijn fakkel. Waerom fchreit De Schoone? zwaerlijk valt een weduwe t'ontveinzen 't Geen al de bruiloftsreij kan zien door haer gepeinzen, Dat is 't genoegen van den Bruigom en zijn Bruit, 't Welk uit de zalighcit van 't wettig bruitsbed fptuit, Het bruitsbed, dat u wacht, van blijfchap opgenomen. Dit leert de menfchen hoe zij op de weerelt komen, En houden, op den voet der oudren, eenen toon. Hier kust men dat het klapt; hier is de fchaduw fchoon. m d c lvin. ter bruiloft van den heer CORNELIS BAKKER, KATHARINA R A IJ E, V 1 V IT E F E L I C E S. I. BRUILOFTSGALM. RAET EN SCHEPEN, en mejoffer Wie noit proefde wat een vrouwe. En haer vricntfchap waerdig is, Noit den mont vau zijn getrouwe Kuste, ruit in dujfternis.  • itUILOFTDICKTEN. ffi Van een' dikken damp betogen ; Als een blinde, zonder zon; Zonder in bet licht der oogen, d'Aengenaeme minnebran, Zich te fpieglen, zoet te grieven. Wat 's een leven zonder licht? Wat 'sgedeeltheit van gelieven? Wat quetst zoeter dan de fchicht Van de 1'uikerzoete minne , 'sWeerelts groote Koninginne? Bakker zoude u dit ontvouwen, Die, verfteeken van dien fchat, Weet van trouwen, en onttrouwen. Droef alleen en eenzaem zat, Vol zwaermoedige gedachten. Och, wat mist zijn hatt al troost, Wat al vriendelijke nachten , Daer het niet dan zuchtjes loost i Hij opfchietende uit zijn droomen Grijpt de fchaduw van zijn ga; Ofze hem te hulp wou komen, Uit medoogen, eu gena: Maer zij glipt hem door zijne armen. Zij gaet glippen: hij blijft kermen. BRUILOFTSGAIiM) Venus quam hier op van verre Hem uit gunst verbeelden dat Hij noch eene flonkerltarre Af n haer' derden hemel had.  3ó0 BRUILOFTDICHTE». Zij vermaent hem op te waeken. Niet te fmilten van verdriet,, Liever in haer vier te blaeken: En hij hoort een vrolijk liet Troostrijk fpellen in zijn droomen Dat hij haest ontmoeten zou Een, die hem wil willekomen, Als voorheen zijne eerfte trouw, Voor het breeken van die keten. Lief, na leedt, helpt leedt vergeetenv 2. wedergalm. Op een voorfpel, zoo gezegenr, Wort hij van 't gewenschte goet, Hem befchorcn, heusch bejegent, En gevoelt een" nieuwen gloet 't Hart ontvonken van die fchoone. Liefelijker dan de Maij, Aller niacgden bloemc en kroone. Raet, wie was 't? de fchoone Raij, Schoon van aengebore zeden, En vernuft, en wat een maegt, In haer levens lent getreden , Als een* geur en bloesfem draegt, Die eene eedle vrucht beloven, d'Êer en *t puik van Aemftcls hoven. 3. bruiloftsgalm: Mogt ik hier een toon op zetten Hoe de Helt ten reie ging, Toen hij, onder Venus wetten, Hoop van zijne RAij ontfing,  BRUILOFTDICHTEN. 3ÖÏ1 *k Zou mijn bruiloftsmaet vercieren, Met de zeden van de Bruit, En haer vonken, en haer zwieren. 'k Zou twee fnacren van mijn luit Op een toon' van liefde trekken: En men zouzc mont aen mont Zien, als tortels, trekkebekken, Uit een' ongeveinsden gront. Jammer waer 't dien gloet te bluslèn. Al de wcrclt hangt aen 't kusfen, 3. WEDERGALM. Kust dan dat wij 't hooren klappen, O gelieven, eens van aerr. Laet de liefde nooit verflappen. Kusfen is een weérkus waert. Luikt dus op, gelijk de lente, Ka het doien van het ys. * Wakker, zet u zelfs op rente. 't Is een deun naer d'oude wijs, Op het outlte feest gezongen, Uit een fimple onnozelheit, Van natuur hier toegedrongen, Daerze zonder onderfcheit, Zoenen, wederzoentjes prachen. Ziet eens hoe de lpeelnoots Jachcn. Z 5  BRUILOFTSDICHTEN» FAKKEL. VAN D'. JOAN BLAEÜ, EN GEERTRUIT VERMEUL. D e wakkre Blacuw flocg 'savonts fpft Het gulden tieir des hemels ga , En monfterde alle (balen, Die vast ftaen, of verdwalen; Als Venus, dochter van Jupijn, Hem in een ongemaekten fchijn Verfcheen, en qtiara voor oogen, Daer hij (lont opgetogen. Zij fprak: mijn allerwaerfte zoon, Die lust hebt in der Goden troon En 't eeuwigdurend leven Met uwen geest te zweven; Al lang genoeg met ongemak Gedragen 'r aertsch en hemelsch pak, En Herkies nagetreden, En Atlas wijde fchreden. Al lang genoeg tot s vaders troost Zijn' zwakken ouderdom verpoost, *t Is tijde om eens te hooren Naer 't geen u is befeboren. Ik wijs u naer de goude ftadt, Daer is voor u een eedle (chat, Een (choone Maegt ten beste. Trek heen naer deze veste. Gij zult 'er vinden aen de Gouw De lieve lang beloofde trouw, En u in hare kaeken En heusch onthael verinaeken.  BRUILOFTDICHTEN. 35j Of deistze me: bevreesdcn gang, lk zalze met een' minneprang Bedwingen tot mijn wetten, En 't harde hart verzetten. Zoo fprak de moeder van de min, En liet hem met verbaesden zin (Terwijle zij ging ftrijken) Verbaest ten hemel kijken. Zijn boezem brande flrax vart hoop, Die hem den lust van ftarrenloop En 't fchrander hemelmeten Benam, en deed vergeten. O Blaeu, wat of u wedervaert? Gij handelt pasfer, boog noch kaert, Noch Tychos wijze boeken: Gij gaet uw weêrga zoeken: En Venus voorgang maekt het fpoor, En wijst u met haer ftarre voor, En opent Geertruits armen, Genegen tot ontfarmen. Geluk, o blijde Bruidegoml In Hijmens vrolijk heiligdom. Uw Bruit heeft u genezen. Laet zij uw fpiegel wezen. Nu ftaroog op geen ander licht /Is da: 'er ftraelt uit haer gezicht. Nu ftaroog op haer oogen, Die alle ding vermoogen. Nu druk, in 't kusfen even kloek, Met mont op mont een minneboek Nu druk met ink van weeldea Een huis vol minnebeelden.  36*4 BRUILOF TDICHTEW. ter bruiloft van den e. heer AERNOUD HELLEMANS HOOFT, Ridder van St. Michiel, en de e. joffrouw MARIA VAN DER HOUVE. «Zelden kan Natuur ontveinzen Haren aert die noode liegt, Al vermomt ze haer gepeinzen, Schoonze loos een wijl bedriegt. Sperwers, tcelcn mus, noch fprceuwen; Wolven, geen onnozel lam. Eeeuwcnesten voeden leeuwen. Wilt van wilt cn tam van tam. Zoek bij d'oudcn merk noch teeken Van dees waerheit, loop niet wijt. Blijf in Hollant, en die {treken Van den onvervlogen tijt. Die getuigt u, hoe een jonge Are nt, van den Muider borg, Door de rnin tot roof gedrongen, Uitvloog. Denk eens, in wat zorg, Werelooze duiven vliegen, Als de vogel van Jupijn, Op zijn vleugels, van der wiege, Volgt zijn Vaders (treek en lijn. Hij doorfnuffelt «He landen, En bezocht uitheemfche lucht, Rijnltroomj bosfehen en waranden, d'Alpes, kosten zijne vlucht Niet beletten, met haer kruinen r  Hij ziet zee noch bergen aen, Vlieten , wildernis, noch «Juinen: Po, noch Arno hout hem ftaen, Noch geen Tiber. Parthenope Zag hem drijven op zijn pluim: Maer hij keerde zonder boope Door het hemelsblaeuwe ruim, Naer de Loir en d'oude Seine, Van de Seine naer de Teems. Valt mijn Hollant dan te kleine Sprak hij, dat ik dus uitbeemsch Eeuwig omdwael, door de wolken? Beter in mijn vaderlant Buit gezocht, dan vreemde volken Te befpicden. Aen den kant, Daer de Rbijnftrooin loopt ten ende, Zag hij flux een kuifche duif Zitten onder de bekenden, En behoord door deze kuif. Vliegt hij tien werf om die Hou ve, End'lijk valt hij uit de lucht, Grijpt d'onfchuldige, en de droeve Die van dootfchrik kermt en zucht. Och waer vind ik een behoeder? Heiptme, Zusters, Speelnoots, Broeder, Och de lucht is vol bedrogh. Maer geen Are n t past op 't kermen Van een duive. Hij vliegt heen, En vertroost haer, uit ontfermen j Zijt genist en wel te vreên, *t Is onnoodig dat men fidder, Daer geen onheil wort verwacht. Ceef u over aen den Ridder, Als een vrucht van zijne jacht.  3<5(5 BRUILOFTDICHTEN.. Vrees geen Arents klaeu of pennen: Dees verfclicurt de duiven niet, Kunt gij fleclits uw' aert gewennen Naer zijn lust cn Hooft- gebiedt, En nw moeders H o u f vergeten , Alle uw droefheit is geileten. bruiloftzang voor den heer NIKOLAES PANKRAS, en joffer PETRONELLE DE WAERT. Dolle trommel en trompet. Die ons poorten open zet Voor de wilde woeste dieren, En verflindende Arabieren, En *t afgrijsfelijk gcgrim Van den wreeden Ebrahim, Het zijn yfre halve manen, Oorzaek van Europes tranen ; Kopere keel en kallefs vet, Zwijgt, en luistert naer het fpel Van genoegelijke fluiten Zoeten zangk en eedle luiten Bij 't gelukkig bruiloftsbed!; Daer de Min zijn pijlen wet, Om dit lieve paer te wonden, Dat zoo minnelijk verbonden Naer de nieuwe blijfcimp haekt, Die den hemel zelf vermaekt, Waer hij ziet de weerelt bouwen, En door 't endelooze trouwen t'Elkens boeten al de fclift, Van des oorlogs ongenft,  BRUILOFTDICHTEN. 36"7 Groeiende in liet Fel bederven Der gedachten, en het derven Door 't gewapende gewelt In het ongenadig velt, Dat ons beter past te fchuwen, En door 'tGodtgezegent huwen, Door dien vaste minneknoop Te verzekren onze hoop Van een' hoop nakomelingen Die de doot en tijt befpringcn, En ons levren, tot een' troost, Onzer oudren eigen kroost, Levendiger dan penfeclen Op de kundigde panneelen. Pankras en zijn Petronei, Lachen vast, nu ik hun lpel Een, die voor mijn oog komt zweven, Daer twee Grootmoers in herleven, En haer beider waerdigbeir, Vrientfchap en goetaerdigheit, En de bloem van andre deugden, Die nootdruftigen verheugden. Na de dochter volge een zoon, Waerdig om des Aemdels kroon Als zijn Grootvaêr te vercieren; Daerze, in 't midden van twee dieren, Klaer van gout cn deenen blaek. Milde Venus, helptme : maek Mijn gedigt en droom waerachtig, Is uw bruiloftsdrael zoo krachtig Als mijn wensch, men twijfel niet Aen den nadruk van dit liet, In den reij der bruilortstongcn Eruit en Bruigom toegezongen.  353 BRUILOFTDICHTEN. TER BRUILOFT VAN DEN E. HEER, JOAN S J X, EN DE E. JOFFER, MARGARITE TULP. concordes anima:. D er kindren eer en dienst, hunne ouderen bewezen, Van outs bij heilig en onheilig wert geprezen, En met den titel van Godtvruchrigheit gekróont; Dewijl hij tegens Godt om hoogh zich dankbacr toont, Die d'ouders dient, cn eert, als oirfprong van het leven En wezen, aen het kint door hen van Godt gegeven. Behalve 't geen de telg van zijnen ftamme deelt Aen fap van deugt en tucht, de fpruiten ingebeclt, En levende ingeplant, als Goddelijke vonken, Van kintsbeen met de melk der moeder ingedronken. Wat zaet van leeringen men dikwils vruchtloos ftron ; Dees hooftdeught zette in Sis vr.n zijne wieg haer ploij, En blonk in hem, en in zijn eensgezinde*! broeder. Wat eer wat dienstbaerbeit oit kint zijn waerde moeder Van harte opdraegen kon, als een vereischte fchult, Die droegenze op aen haer, uit fchijn niet, noch verguit l\let een geveinst gelaet, maer uit oprechte trouwe. Wat was het een vermaek, voor d'oude weduw vrouwe Zich dus te zien gedient, door haer gehoorzaetn bloet! De dagen uitgerekt, en zonder tegenfpoct Van wederfpannigheit de weduwlijke jacren, ln 't keeren en in 't gaen, gelijk op twee pijlacren, Ceftut te zien, een heil dat niet gevonden wort Bij tortels, troosteloos op haeren tak verdort: Maer Six was 't niet genoeg de Moeder in haer leven, Tc volgen; hij had lust haer grot deze eer te geven,  BRUILOFTDICHTEN. 369 Na dat de Doot zoo lang haer' mont cn oogen look, En zij' verdweenen was, gelijk een damp en rook Om koog aen lucht verdwijnt. Hij overwoeg haer zorgen, In 't vallen van den dag, in 't rijzen van den morgen, En hoeze in haeren rijdt, bekommert voor den zoon, Uit duizent maegden een zoo zedig koos als fchoon, Een zuivre Tulp, het puik van allerhande bloemen; Toen *t oog op deze viel, die wij de Parle noemen, In Grieksch en out Latijn, en niet onduitsch noch vremt, Als met de bloem gepaert, haer' eigen naem beftemt, Met uitgelezenheit van zedigheit en waerde, Die van der Moedren aert, van weêrzij, niet vervaerde, Zij hing geduurighlijk aen haer Vrouw Moeders zij, Gekent in 't zedig kroost , de beste fcliilderij; Het zijze fpeelde of zong, op 't klinken van de fnaeren, Waerop de geest van six ten hemel fcbeen te vaeren, En met zijn moeders geest te fpreeken van de Maegt, Die hem, op haeren raet en zijn gezicht, behaegt; Als eene aen wie hij hoopt zich zeiven te verbinden, Om in dat lieve bloet zijn moeders ziel te vinden, Die hij verloren heeft; en zijn vrouw moeders naem In een' herboren klank te wekken, zo hij quaenv Ontmoeten zijn geluk in deze Margarite. O, zucht hij menigmael, dat 's hemels zegen vliete En vloeje op mijnen wensch, en ik den blijden dagh Beleef', die Moeders wil geheel voltrekken magh, In mijnen trouring, lang dees Joffer toebefchoren, Gelijk mijn geest getuigt. O waer die dagh geboren J De liefde ontfteekt aldus des jongelings gemoedt, Gelijk d? vlam een torts, al d'aders, al zijn bloet Veranderen in vier, dat, krachtig van vermogen, Hem uitltraelt uit gehaer, en aengezicht, en oogen, En niet te blusfchen is, zoo lang het voedtfel vint, Waer twee vereenigen, daer ftrengelt en verbint Aa  870 BRUILO» TDICHTEW» De Liefde tien aen een; want ieder heeft zijn zinnen: Doch lichter zal die bant op deze harten winnen, En hechten, aengezien de wil in 't algemeen Een heilzacm wit beoogt: dat wit fmilt veele in een. Geftadigbeit verwint. Zoo wort de draet volfponnen. Haer Broeder heeft aldus den hoogen burg gewonnen. Moskovisch ys noch fneeuw verkoelden noit den gloet Van zijne ontfteeke borst, door 't afzijn aengevoedt, Daer na gewellekomt, en bij de lieffte ontvangen, Verquikfter van het moede en afgeftreên verlangen. De trouwe min van six verdiende ook 't echte pant Te fchenken aen zijn Bruit, te trouwen met haer hant Die fchoone wederga, hem toegefchikt van boven, En fchooner door haer deugt. Op zulk een trouw beloven De ftsrren hen te zien, aen onzen Aemftelftroom, In telgen uitgefprcit, gelijk een vruhtbre boom, Waerin de sixen en outs horens weder bloejen, Waerin men Vlamingen en tulpen aen ziet groeijen, Ten dienst van onze ftadt en Hollants vrijen Staet: Terwijl de Bruidegom zijn Bruit en tocverlaet Omhelst, en onderhoudt met vriendelijke togen; En dau en geur, uit tijm van Poëzij gezogen; Daer hij, bij wijlen, 't hart en zijn' verliefden geest Met geuren fterkt, en witte en roode roozen leest Op haere ontlooke wang; daer verf in verf verdreven. Hem 't ganfche jaer den Maij affchilderen naer 't leven. De deught, aldus gevat in uitgeleze ftof, Veredelt haer waerdij met onwaardeerbren lof. Wat zocht de Bruigom 't oogh der fchoone te behaegen Door parlefnoer, om aen den blanken hals te dragen, Om 't hooft, en om de hant? zijn parlevisfcherij Is ydel: want de feboonfte en eelfte Parle is zij, Wiens deught geen toifel hoeft, noch ydele eieraeden Van baggen en geftcente of kraekende gewaeden,.  BRUILOFTDICHTE W. 371 Vol paden geborduurt, en ftijf van Indisch gom, Zij leent van buiten niet, die d'ijdelheit mistrouwt. Geen ramp den bloesfem van dit huwelijk verniclc, Een bruiloft, zonder endt, voor lichaem en voor ziele, Die, even onverzaet, verlangen naer het zoet, Dat lijf en ziel vernoegt, dpor 't onbegreepcn Goet. ter bruiloft van den weledelen heer PETER DE GRAEF, jongeheer van ZUITPOiLSBROEK en de weledele MEJOFFER J A C O B A BIKKER. Non htsc fine mnnine Diytim Eyeniunt, De jonge craef, belust uitheemfche fteden, En volken te bezichtigen, met een Ilunn' ommegangk, en zinlijkheen, en zeden; Quam blij Parijs , *s rijx hooftftadt, ingerêen; Geen ftadt, maer eer een weerelt in het kleine,. Daer Luidewijk, gezeten in 't palais, Wort aengèbcên, op d'oevers van de Seine , En triomfeert ift oorlogh , cn in pais. Wie melt ons wat den jonglingk al gemoete ? Hij lioorde en zagh zich zeiven naulijx zadt; Toen al het rijk het paer gezalfden groete, In eene zael, bekleet met kunst en fchat. Hier blonk op 't hof een hemel, rijk van zonnen. De rijkdom van de kunst verdoofde gout En diamant, als ofze in 't renperk ronnen, Of worftelden wie ftcrkst den palm behoudt. Aa 2  372 BRUILOFTDICHTEN. Hij zagh 'er-op de hemeirche tapijten De zege der Bourbonnen afgerhaelt', En hoe 't verdrag bedechte 't bloedig wrijten,"; Daer HÈnrik en zijn afkomst eer behaelt. Het luste hem t' aenfehouwen in 't bijzonder Wat Luidewijk, zoo jongk, alree befchrijft. In ieder peik gemoet het oog een wonder, Waer aen het zich vergeet, en hangen blijft. Hij ziet in 't endt twee weerelden verwarren. De rook, en fmook, gefchreij, en wapenklank, Trompet, en trom, en dof bedroeft de darren. Men luistert hier naer oorloghs toom, noch dwangk. Maer elders, als de zon de nevels doorfchijn, Komt Liefde allengs gedaelt uit d'ope wolk, Met Wederliefde, op englezangk, te voorfchijn. Op dat gezangk rust donderbus en dolk. Men zietze beide elkandre aenminnigh kusfen. En onderling zich vlechten, arm in arm. De heiren, aen het wijken ondertusfen, Staen ftil van zelf. Nu hoort men geen gekerm. Heer polsbroek merkt dat deze hoffchildrije Hem af beelt hoe de krijgseeu raekte in rust, En Luidewijk verbonden aen Marije, Bekrachtight dat heel Vrankrijk Spanje kust. Wie zou, docht graef, gelooven dat de liefde, En Wederliefde in top dit wonder wrocht, Ter goeder uure elk 't hart der volken griefde. De liefde won dat geen geweer bevocht, Gelukkig zijn de beide nabuurrijken, De harten, die, gewont in 't harrenas, Nu wapenloos verknocht door huwelijken, Een bruilofskus cn wederkus genas. Zoo fprcekt hij hij zich zeiven en beluistert Het vrijen van de min en wedermin,  BRUILOFTDICHTEN. 373 Waer op een ftem hem ftil in d'ooren fluistert: 'k Zie u gepaert met uwe nabuurin. Het fchaemroot verft de leli van zijn kaelten. Dat merkte flux de Hollantfche Gezant, Die vraegde: hoe? begint uw hart te blaeken, Door eene vonk, gefpat van 'sKonings brant? Schep moedt, en leer op 's Konings voorbeelt paeren: Zoo kan uw bloet, ten zegen van uw ftadt En vaderlant, der oudren ftoel bewaeren Daer grootvaêr, al 't gedacht ter eere, zat. Jakoba lag hem federt in de zinnen, Gelijk Atlante in 't hart van Hippomeen. Hij hoopte haer, gelijk een prijs te winnen. In 't renperk, zoo hem Venus gunst verfcheen: Zoo Venus ftrael het hart eens quaera t'ontdoien, Dat harder dan het bergh kristal bevroos: Maer 's winters wil de lucht geen bloemen ftroien: De lente geeft den knop, en dan de roos. De lente is tot het minnefeest geboren: Dan wijdt de jeugt den outer duif en zwaen. Elk wierrookt dan gebeên in Venus kooreri, En vlecht festoen van roos en mijrteblaen. De jongling volgt, op *t hemelschblaeu geflikker Der oogen, zijn beminde, in 't hart geplant, Een Pallas, uit den eedlen ftam van bikker, Die hier de kroon van deught en fchoonheit fpant. Wanneer de deugt, in fterfelijke leden Gedompelt, uit het fchoone lichaem ftraelt, Dan wortze van opmerkende aengebeden Als een godin, uit 's hemels fchoot gedaelt. De Wederliefde, in 't kerkgewelf gevlogen, Belaeghtze, en treft door d'oogen haer in 't hart: Dat voeltze, en vint zich onvermoedt bewogen Met 's minnaers wonde en uitgeftaene fmart. Aa 3  374 BRUILOFTDICHTEN. Nu WOt* bij van de fchoone heusch bejegent, Met een gezicht en ongcwoonen lonk. Een blijde ftar, die zijn vrijaedje zegent. Nu vint hij zich, als Hippotneen, aen honk. Op dit befluit, van minnezorgen veilig, ' En met een* kus bezegelt mont aen mont Verfchijnt het paer de blijde Druiloftsheuigh Met zijne tortfe, en kroont het trouverbont. Hij zeght: nu volght dit licht, gekroonde braven ï Wij treên u voor, daer *t wceligh roozcvelt Weêr mengt in een de b i k k e r s en de gra.v eK, Als Venus gloet uw zielen t'zamcnfinelt. Ten blijk dat gij u medeelt bcij te gaier, Wort u belooft een lief en edel kroost, Dat teffens zweemt naer moeder, en naer vader. Zoo blocie cn groeie uw ftam, den nijt getroost. ter bruiloft van den e. iie e r JAKOB H1NLOPEN TIJMONSZ- V E B. M A E S, en de e. joffer URSULA VAN BERGEN. De heerfchappij des lants ontdoeg den walvischvangcr Van *t bezige bewint op Groenlant, voor een poos, Om bet den krijg ter zee te ftijven door matroos ; Wanneer de wakkre Min zijn* gouden koker, zwanger Van fcherpe pijlen, hing op zijnen zachten rugh,. Eu fprak: het is geen tijt nu langer te verzuimen, Te üapen op de wacht, het vrijen heeft zijn luimen. Nu leit de ledigheit voor mij een göude brugh,  BRUILOFTDICHTE w» 373 Waer langhs ik onverhoeds den jongling kan betpringen, Die mijne krachten terght, en d' oude wet veriinaet. Het Rijk van Minne, dat de weerelt houdt in ftaet. Dien walvischdwinger zelf betemmen zal, e» dwingen. Zoo fpreekt de Min, verkiest een' fchuilhoek in der yl, En legert zich al ftil in u k s e l s zedige oogen, Daer hij haer winkbraeuw fpant [wie denkt om zulke bogen?.] En treft, uit haer gezicht, den Helt met zijnen pijl. Bewintsman, die dus lang hsrpoende woeste dieren, Gij vlught, helacs, te fpa deze ongewoone pijn: Nu Venus zoon u heeft gebonden aen de lijn, Zijt gij u zelfs niet meer, maer moet u laten fticren. Te voren ftont het vrij te ftreven overal, Door 's weerelts ruime zee te fpelen met de zinnen: Nu leit de geest aen bant, en 0111 een hart te winnen, Verliest men zich geheel, de Liefde te geval. De Liefde hoopt, en vreest 't geliefde te vlieren. Wanneerze in 'c minnend hart haer taeie wortels fchiet, Ontzietze hagelbuij, noch wint, roch regen niet, En zou geen* vrijheit voor dees flavernije kiezen. Hoewel men zomtijts troost en licht van ftarren derft, *Daer 't water is bezaeit met rotzen en gevaren; Recbtfchapen zeeman fuft voor ftorm, noch holle baren. Al eischt de noot dat hij zijn mast en kabels kerft. Leander trooste zich te water, onder 't zwemmen, Ter liefde van zijn ftar, die op den oever blonk, En hem van verre 't licht van hare fakkel fchonk. Zijn yver fchroomde niet de wilde zee te temmen. De hoop van verre allengs den Minnaer troost, en fust, Terwijl hij vast genaekt de lang gewenschte haven, Die, na veel moeilijkheên en dat gedurigh flaven, Hinloïen kroonen zal met aengename rast. Geen water kart de vlam van zijn verlangen blusfen, Verlangen naer *t genot der Schoone, alle eere waert, A» *  3/6" B-*. Ü I L O F T D I C H T E ». Om haer opreclite deught, en goedertieren aert. Gelukkigh is de mont, die dezen mont zal kusfen. Hij yvert om 't befluit: maer toen haer teere hant Den vrijdom, 't waerde pant, ten leste zou verfchrijven', Scheen 't Jawoort op de tong en in de pen te blijven, Het hart te fiddren, voor den knoop van zulk een' bant. Zij ziet, aen d'eene zij, haer' toeverlaet, haer Moeder, Wiens kuifche borst zij zoogh, wiens zuivre melk zij dronk: Aen d'andre zijde troost haer jAkob met een' lonk: Als of hij fprak: Ik blijf uw dienaer, en behoeder. De keur baert angst. Wat gaet d'onnoosle Joffer aen? Wat anders is 't van veer, wat anders onder d'oogen. O, zuchtze, dit befluit gaet boven mijn vermogen; Mijn lieve Moeder af, een' Bruigom aen te flaen. Al 't maegfehap moedigt haer. Zij blijft in twijfel hangen. De trouwe Bruidegom verquikt de flacuwe Bruit, Ontvouwtze wat al heils uit bruiloftsfeesten fpruit, En wischt cerbicdighiijk de tranen van haer wangen. Nu klaert het aenfchijn op: de zonnefchijn breekt door: De roozen luiken op: de büjfchap wort geboren. De Min zijn vleugeh rept, en weetze te bekooren, En baent het bruiloftspadt, en treetze rustigh voor. Hier op bettcmt de Bruit de trouwbeloftenisfe, En tekent hare trouw ftantvastigh op papier. De hemel koestre zelf voortaen dit wettigh vier, En zulex, dat hun noch heil noch bloeiende afkomst misfe. UDC LUI.  BRUILOFTDICHTEN. 27? TER BRUILOF T VAN DEN HEER WILLEM BLAEU, LICEN TIAET IN BEIDE RECHTEN. EN MEJOFFER ANNA VAN LOON. AMOK OMNIBUS IDEM. O Vereeuwighfter der menfchen, Levenwekfter van het j'aer, Dael op wieroolien en wenfchen Van dees blijde bruiloftsfchaet Neder in een* dau van kruiden, Nu de leeurik quinkeleert Om het Maifeest in te luiden, Daer de jeught u dient en eert. Jonge blauw, die uw geboden Dorst verfmaden in een lucht, Daer geen hart de minnegoden Ongequetst en gaef ontvlugt, Onderwerpt zich uwe wetten, Trekt uw juk gewilligh aen. Liefde kon zijn hart verzetten. Rechtsgeleerden, druk, en blaên, Kaert, kompas, en pasfer flingeren. Aerdtkloot, noch geen* hemelkloot Draeit hij langer met zijn vingeren, Nu hem Hijmen noopt en noot Op de bruiloftslekkernijen, Daer de ftrenglte en ftoutfte hel» Op verlekkert onder *t ftrijen. Van een heimelijk gewelt Aa 5  37' BRUILOF TDICHTEH. Overvveldight in de zinnen. Blaeu vergeet nu Rome, en al Wat hem waerdcr was dan 't minnen. Buiten minne is enkel gal. Zoo kan liefde 't hart veroveren, En zijn fchoone wederga JJei een* lonk zijn* geest betoveren. Haere vrientfchap, en gena, En dat flonkeren genieten Is wat anders dan bij nacht I,osfe en vaste ftarren fchieten. Welk een levendige kracht Straelt uit d'oogen, minnekokers ^ Zwanger, als een hantgranaet, Van die vriendelijke ftokers, Daer geen harnas'tegen ftaet! Nu bekent hij dat Idaelje Vcuus rijken niet bepaelt, Noch het overdcrtle Itaelje, Daer zoo menigh hart vcrdvvaelt, En op 't ftreelen der meerminne Schipbreuk lijdt bij 't fchoonfte weêr. 't Rijk van Cyprus Koninginne Ziet geen volk aen, heind noch veer. Hollant moet al mede flaven In den dienst van deze maght: Schoon zijn houte paerden draven Van den miJdagh tot den nacht. Hoe gelukkigh is de minner, Die nu onder Venus kroon Heene treet, als een verwinner, d'Overfchoone loon, ten loon Van zijn trouwe, zal ontfangen, Eu het vcricüe roozebladc  BRUILOFTDICHTEN. Lezen op haer kuifche wangen, Altijt graêgh, en nimmer zadt, Afgercheiden van verdrieten, Daer de Goden en Jupijn Eer den hemel om verlieten, En in onzen maenefchijn Kederdaelden, onder 't blaeken, In een' regen, root van gout. Door de koningklijke daeken, Daer zich 't zuiver pant betrouwt t Daer de Godtheit, die haer ftreelde, Smolt aen gout in haeren fchoot, Van een goddelijke weelde: Daer het bleek en blozend root Op haer maeghdelijke wangen Dan eens op dan onderging. Zie den Bruidegom verlangen. Anna, zie den jongeling Op mijn' bruiloftstoon ontfteeken. Weiger hem den optoght niet. Weiger niet zijn vlam te quecken In dat zoete fuikerriet. Pan wou daer de liefde grijpen, Maer de vrijer taste mis, En vertrooste zich met pijpen In zijn fmarte en droeflenis. Vlught niet wech voor uwen hoeder. Geef hem minnelijk *t geleij, On den voorgangh van uw moeder. Help den bruidegom den Maij, Wit van bloeslem, innewijden. Eij al wat een maeght kan lijden. MDCL VIIw.  380 BRUILOFTDICHTEN. TER BRUILOFT VAN DEN E. HEER V ENTIDIUS RICCEN, Kastelein en Hooftofficier det Stede Purmercnt, Baljuw van de Beenilter cn Wormer, &c. EN DE E. JONGKVROUW HAESJE AUGUST JJ NS. JBruiloft, bruiloft. Volght godt Hij men. Nu dc leeurik in zijn vlught, Uit een liefelijker lucht, Quinkelcert, en noopt tot rijmen Al wat lucht fchept, daer de lent Horen trouwt aen Purmeient. Zou het jeugdig bloet riet minnen, Zong hij, nu de lucht ontlaet, Al de weerelt vrijen gaet, Velt en weide groente winnen, *t Aerdrijk in zijn ingewant Voelt een' minnelijken brant. Alle takken, alle telgen Minnen in de jcugt van 't jaer. Niemant valt dit juk te zwaer. Zon en morgendauw te zwelgen , Geeft de planten nieuwe kracht, Waer de zon de kou verzaciit. Alle vogels, vee en dieren Voelen Cypris ongena. Ieder kust zijn wederga. Hoort de velden tierelieren.  BRUILOFTDICHTEN. 3S1 Hoort dat hemels veltgezang. Ieder gaet dien bruiloftsgang. R'i c c e n hoorde 't quinkeleeren Van den leeurik met den dagh, Daer hij in zijn kamer lagh, En, gefprongen uk de veêren, Aengeprikkelt van zijn lot, Reedt ter poorte uit van het flor. d'Avontflar is nau gebo ren, Als hij Hijmen vint gercet, Die in 't groene bruiloftskleet Hem verwelkomt binnen Horen, En den Bruigom licht vooruit Naer den drempel van de Bruit. Riccen volghde die hem leide Bij de lieflle, zijne trouw, Die beangst, en noch in rouw, Koode van de fpeelnoots fcheide, Die haer troosten, dacrze zit, En de lieflle om uitltel bidt. Schoone Jongkvrouw, root bekreeten. Sprak de Bruiloftsgodt, fchep moedt. Vrees geen leedt, noch tegenlpoet. Leer uw moeders rouw vergeeten Met de blijfchap van de nacht, Die een treurigh hart verzacht. Wat aen moeder wert verloren Wint gij aen den Bruidegom En zijn liefde wederom. Heden is uw troost geboren,  ■382 .BRUILOFTDICHTE!»;. En gij vint bij uwen Heer Uw verlooren blijfchap weêr. Purmerent zal u bejegenen En begroeten in 't gemein, Als gij met den Kastelein Stadt en Beemfterlant komt zeegenen Door de boop van eene plant, d'Eere van uw trouwverbant. Op dien troost in haere fmerte Vaeght hij , die den trouring gaf, Haesje voort de traenen af, Strijkt de blooheit van haer harte, En zij volght hem, hant aen hant, Naer de bruiloftsledekant. Laet ventidius befchermen, Zijne liefde, ftil van aert, Die zijn vaders ftam bewaert. Laet hem fterven in haere armen, En verrijzen jaeren lang. Zingtze in llaep met dit gezang, MO CL VIII.  B RUILOFTDICHTEN. 3«3 TER BRUILOFT van den hoogen edelen ge strengen heer PETER N O O M S» Baron tics H. R. Rijks, Heere van Arclandcrvecn , en de hooge edele joffer .BEATRIX ADRIANA RAM VAN SCHALKWIJK. FE L IC E S ANIMA;. D e reislust, om te zien wat vreemt is cn uitheemse!», De zeden, en het volk, en tongen t'onderfcheiden, Had nooms gevoert aen 't Hof en d'oevers van den Teems, En daer de Seine vloeit door zegenrijke weiden. Hij keerd in 't vaderlant, vernoeght om 't geen hij zagh En hoorde, en ovcrwoegh bij wijl zijn wedervaeren, Niet zonder hoop om eens, op eenen hoogen dagh, Zich wettigh met zijn ga voor 't hoogh altaer te paeren. De hemel wist wat lot zijn jeught befchoren was. Hij niet, en wenschte dat zijn toelegh moght gelukken. Hij minde aireede in 't hart, gereet, als zuiver was, t'Ontfangen zulk een beelt als Godt hier in zou drukken, Met die gedachten fpoeit hij vierigh naer de kerk, En roept den hemel aen« O Godt, op uw bchaegen Verwacht ik mijne Bruit te kennen door een merk, Dat mij gebiet mijn trouw en jeught haer op te draegen. Indien mij dit geluk gebeuren magh, O Godt, 'k Verbintme aen uwen dienst, te kleen voor zulk een waerde, En wijde u d'eerrte fpruit, uit dank voor dit genot, Den voorfmael; van uw heil, een zaligheit op d'acrde.  384 BRUILOFTDICHTEN. Zoo bidt hij, en ziet o:n, vol yvers, naer 't poortael, Daer komt Beatrix met haer moeder aengetrcden, Gelijk een morgenftont, cn voert den morgenftrael In 't voorhooft, en een' glans van fchoonheit en van zeden. Het blonde hair om 't hooft, de lelij cn de roos, Vol levens, en vol geurs, op lippen, mont en kacken, Getuigen hoe Natuur den morgenftont verkoos Tot voorbcelt, om door deze een edel hart te blaeken. Zij hoeft geen toifel, noch geene uiterlijke pracht Van rijk borduurfel, noch geileente, noch gewaeden: * Dees fchoonheit, rijk genoegh, en in haer volle kracht, Dit lichaem, fchoon van leest, ontleent hier geen cicraeden. Maer als zij voor 't altaer godtvruchtig nederknielt, Zich zegent met Godts Kruis, en tocgevouwc handen, Haere oogen Maet op Godt, die al *t gefchapen ziclt, En d'oogen fchooner dan de zilvre lampen branden; Dan fchijntze hem geen mensch, maer eer een Serafijn, Wiens gloet zijn hart ontvonkt. O fterfelijke menfchen, Waer ben ik? wie verfchijnt mij hier in dezen fchijn, Gewis een Zaligheit op d'aerde, om na te wenfehen? Zoo fpreckt hij, en een galm van 't heiligh kerkgewelf Schijnt hem, alleen cn ftil, te luisteren in d'ooren: Dat is uw halve ziel: dat is de liefftc zelf, Uw Vrijheerfchap door 't lot des hemels toebefchoren. Nu ftaet hij, als verrukt, vereeuiglu zijn gebeên Met haer gebedt, en zangk, cn edele manieren. Hij wierookt Gode in 't harte, om dat hem dees verfcheen, Die alle harten trekt en ketent aen haer zwieren. Zij rijst eerbiedighlijkt ten leste aen 's moeders zij, En fcheit van hier, en daelt van d'ingewijde trappen, Vol aendachts, onverzaet van 't feest en jaergetij, Gevolght van 's Rijks Baron , op 't fpoor van haere flappen. Wat dienften vallen hem te lastigh, om haer gunst Te winnen, dagh op dagh, en d'ouders te beweegen?  BRUILOFTDICHTEN, 385 De wakkre Min is kloek, en afgerecht op kunst Van vrijen, daer men hoopt op dien gewenschten zegen: Die valt hem in den fchoot, op 't fleminen van haer" wil Met zijnen wil en wensch: en d'onverzierde Hijmen Geleit de bloode Bruit, nu root yan fchaemte, en uil, Naer 't kuifche bruiloftsbedde, pp feestmuzijk en rijmen. De fpeelnoots zingen; Schep nu moedt, o fchooneMaeght: Wij zien hoe d'Engelen uw ledekant beftrojen, Hoe 't hooge bruiloftsbed de Rijksbaronnen draegt Waervoor d'erfvijanden van 't Roomfche Rijk verfchojen. Zoo mengen Schalkwijk zich , en Arelanderveen, De Lek en oude Rijn, als trouwe nagebuuren, Ousthoren, Egmont, Nopms, en Rammem ondereen. Zoo kan de ftam en *t huis den grijzen tijt vcrduuren. De Lente noopt uw Min, en lacht u weeligh toe, Terwijlze 't jaer belooft met vrucht en ooft te kroonen. Uw liefde bloeje en groeje, en, nimmer kusfens moe, Verbinde uw met een' bant van dochteren en zoonen. ' md cl vi. ter bruiloft van den weledelen heer PETER VAN HEIMBACH, Raetsheere van Keurvorst Brandenburg , in het Hertoghdom Kleef, en Graeflchap van der Mark &c. en mejoffer MARIA VAN BLOK. T X. wee fchoonen, daer natuur haer' lust aen zagb, Verbaesden 't oogh in 't licht van onzen dagh, De prinslijke en opluikkende Amelije Vooiheene, en nu de zanggodin marijs, Eb  38c» BRUILOFTDICHTE». De tiende, na de negen, die de li r Van Kleeffche Apol, lieer heimb ach, met laurier Omvlochten, volght, daer 't hof zijn' zang laet hooren, Als een banket, bcreit voor lekkere ooren. Ik volgh hun torts, op Hijmens blijden tredt, En zinge Bruit cn Bruidegom te bedt. De Venus, op Grieksch marmer afgegoten, Ten voorbeelt van Apellcs kunstgcnooten, Vondt haers gelijke, indien het ftornme beelt Voor 't leven niet moet zwichten , en verfcheelt Zoo veel als ziel en lichaem van elkander. Heer heimbach, in 't naerfpooren kloek en fchrander, Sloegh oVogen bij geval in Aemftcls ftadt Op zulk een fchoone, en zagh in haer den fchat Der fchoonhcên zich onfehatbaer openbaertn : Gelijk van outs I.cander, [ oen de fchaeren Vast ijverden om Ver.us met een* kus Te Sestus toe te wijden, duif en musch, En rozekraus, feestoen, en mijrtebladen,] In Hcro zagh, en zich niet kon verzaden Met zulk een licht, dat uit haer aenfchijn fchecn, De harten der aendringenden alken Naer zich trok, als de morgenzon alle oogen, Wanneerze rijst. De Ractdiccr opgetogen Door dit gezicht, vergat zich, en een vlam Ontvonkte 't hart, om binnen Amfterdam De kennis van dees fchoonheit aen te voeden. Zijn jeughdigh hart rackt meer en meer aen 't gloeden. De minne fpant de fnaeren van zijn veel Op galmen van haer liefelijke keel, En gaet ten dansfe op haer gedicht; en nooten. Nu denkt hij noch aen Kturhof, noch aen grooten, Noch oorlogh van den Keurvorst, die, te velt In 't harrenas, den Koningli van de Belt  BRUILOFTDICHTEN. 3S7 Hantliaven wil bij 't recht der Noortfehe kroonen, En ri'adelaers van Leopoldus troonen In 't aenzicht plant van Karei, die, te lnoot, Zijn Zuster, en haer' heer, den Koer, verftoot Van 't wettigh erf, dat, billijk en bevredight, Gustavus kroon cn ftoel noit heeft beledight. De rainnaer zet de flaetzorgh uit den zin, En volght alleen den ftandert van de min, Belegert dit kasteel in zijn gedachten, Trekt af en aen op d'ingeftelde wachten, Houdt fpraek, genackt van verre nacht en dagh, Befpiet waer hij het b.irt beltonnen magh, Op hoop of zij het endtlijk op moght geven, En daedingen, behoudens lijf en leven. Een fchoonheit die verwonderingen baert, IS een belcgh en krijgh voor Troje waert. De midnacht, die de verf der zichtbre dingen Misverft, en ftreelt wat van bekommeringen En arrebeit en zweet leght afgeflooft, Stont met haer Hede in toppunt, boven 't hooft Der weerelt. Al de menfchen, en de vogels, Befchaduwt van haere uitgefpreide vlogels , Genooten rust, en looken d'oogen toe, Behalve hij, die, geen vrijaedje moe, Bekommert om de lieffte te behaegen, Op Nafoos trant, volharde in 't jammerklagen; Wanneer, zoo 't fcheen hem vaders geest verfcffeea Voor 't bedde, daer de zoon de fiisfïhe leên Hadde uitgeltrekt, hoe fcheen de Helt te leven! Nu niet geftelt, als toen hij was vergeven Met helsch venijn, hem uit een goude fchael Gefchonken, op 't moordaedigh feest en mael, En hofbanket, als d'eer der Kaureftaeten Vargiftight lagh, en van de hoop veriaeten, Bh a  g88 BRUILOFTDICHTER» De vader, noch gedachtigh aen den zoon, Vertrooste, voor de koets, met dezen toon 't Verlangend hart, gepijnight onder 't vrijen: Mijn waerde zoon, wat was 't mij een verblijen, Zoo dra mijne asch, en koudt gebeente in 't graf Gevoelden dat u Min de fporen gaf Om vierigh bij dees zedige aen te houden; Te volgen 't fpoor der oudren en getrouden; Te winnen een', waer in mijn geest herleeft; Een' die mijn naem den ouden luister geeft, Op *t voorbeelt van den grootvaêr, wiens geweeten Zich in den dienst der Keuren heeft gequeeten Te Heidelbergh, en Kleef; als Keurgezant Zijn meesters last gefterkt bij Ferdinand; Van Barbarijn omhelst wcrt, als zijn broeder, Bij Luidewijk, en Vrankrijks grooten hoeder, Den Kardinael Armant zoo hoogh gezet; In 's Graevenhaege, en Leeuwaerde, om de wet £n 't hofrecht van die lauden te bcwaeren, Genoot wert, in het opgaen van zijn jaeren. Ik zwijge hoe de Keurvorst om mijn trou Veel nooder dan zijn vinger misten wou Den Kantzelier, die zijn gcfpreide volken Regeerde, en 't hof van Brandenburgh , door wolken En (lanen heene, alom in top verhief. Volhardt, hou aen bij uw verkore lief: Zij zal uw min met wederminne loonen, 't Gelukkigh ende aile uw verdrieten kroonen. Uw moeder ziet de bruiloft in 't gemoet, Een' jongen neef allengs, op grootvaêrs voet, En vaders fpoor en voorgang met zijn fchreden Hen volgen, en hun ampt ten hove kleeden. Zoo fprak hij, en verdween aen ijdel lucht, Celijk een droom. De minnaer met een zucht  • «.WILOFTDICHTIN. j8j Van liefde volght den wenscb van zijnen vader, Geiaekt in 't Bart der liefde, fpreektze nader, Tot datze in 't endt bewillight 'sminnaers beé. De Bruiloftsgodt daelt neder, als dees twee, Een hart, een ziel, in 't bruiloftshuis vergaêren, Celeitze met zijn tortfe, op zang en fnaeren, Naer 't weeligh bed, daer 't op een fcheiden gaet, De bloode Bruit haer maeghdelijk gcwactj • • . Verworpt, op klank van toegezonge rijmen, En dus ontfangt het aflfcheit van Godt Hijmen: Wat fchaemroot verft de roozen op uw wang < ] Noch roodcr door de traenen ? dit 's de gang Dien grootmoêr en uw moeder voor u gingen ; Toen zij getroost de Bruidegoms omringen, Omvlochten met haere armen, blank en zacht, En 's morgens zich bedankten van den nacht, Die zulk een vteught en vrientfchap kon verwekken. De duiven van de minne trekkebekken, Op 't klappen van het kusfen, mont aen mont. De Bruigom, lang aen 't quijnen, wort gezont i Door dezen geur, geplukt op Toode tippen Van nimmer zadt genoeg gekuste lippen: En Venus, die de vlam ontvonkt, en blust, Noopt zelf de Bruit, tot datze wederkust. Gelieven , kust dat mont en harten kleven. Het bruiloftsbedt is d'akker/daer het leven Op bloeit, en groeit, al even groen en blij. -Bit 's Venus bouw. Hier ftaet de weerelt by. MDCHX. Bb 3  3?0 BRUILOFTBICHTKN. te r bruiloft van den wei. edei. ën heer ROBERT HONIWOOD, Ritmeester in dienst der vrije Landen, en de weledele joffer 3V1ARGARITE VAJN VLOOSWIJK. A N N UIT O R A N T I. Opluikende margriet, gewoon de lust te boeten Met hemclsch mae;t.ezang, en drijvende op de voeten En toonen van de keelc cn liefelijke fnaer, Braveerde Venus wet en hooghgewijt autaer. De Ridder honiwood vergat zijn wapenplichtcn, En grenswacht aen de Wae!, daer 't Roomsch gcwclt most zwichten Voor Burgerhart, geteclt uit Koningslijken ftam. De trouwe minnaer vont geen lesfing voor zijn vlam. Hij hiel geduurigh aen om 't edel hart te winnen Omtrent den Aemftclilroom. Zij ging met Zanggodinnen Te raede, en ook ten reie, en (telde haer geluk In vrije zuiverbeit te leven, buiten 't juk Van 'c huwelijk, indien 't de hemel haer vergunne; Een juk, dat mannen min bezw.rert, de vrouwekunne Meer drukt en onderhoudt; een' last met recht te vliên Voor wijze jofferen, die uit haere oogen zien, En zoo veel verder dan die niet zoo hoog gcfehapen Te licht gezeghlijk, zich aen ydclheit vergapen, En een verbeelding* van weelde, die heel fiel, Op haer gcvoeglijkst, berst, gelijk een waterbel. En, als een droom, verdwijnt. Hou op, hou op van janken. Ik hoor van honderden geen twee, die 't zich bedanken. Ik heb dit jammeren nu al te langh gehoon, Dit is gemeene kost; geen ooft, dat mij bekoort.  BRUILOFTDICHTEN. 3pi Zoo zoekt een vogelaer de vrijen, onder 't viiegen, Met zijne zoete fluit te vangen en bedriegen. Hoe (lont de Ridder voor dees fpraek van zin berooft l Als een, die onv.rhoedts , voor 'c wrecde llangenliooft, In marmerfleen ve:keert, geen lippen m.er kan reppen, Geen lidt verroeren , en noch lucht noch adem f heppen. Hij vont een fchoonheit, die het kéurighfte oogh vertelt, Maer och, een fchoonheit, vreeint van racdedogenkeit, En zoet op pijnigen, en martelen, en grieven Der onderdaenighften, die haer alleen believen, Alleen naer d'oogen zien, en fmeeken om gena, Gelijk de zonnebloem de zon volght vroeg en fpa. Maer een rechtfehapenheit, van geen gevaer te trotfin, Voor een onwinbacr flut, langs onbegangkbre rotzen , Hervat den moedt en ftorm, al ftort hij flagh op flagh. Het rijzen van de zon, het vallen van den dagh, En teifens nacht en dagh 's helrs dapperheit getuigen, Gezint te breeken, eer dan zich te laeten buigen. Al d'oude poëzij van 't minnen oit gedacht Geraekt nu in 't geloof: hoe Herkules zijn kracht Verliest in 't vrouwekleet, gelijk een vroti herfchapen, De lecuwenhuit, en knods, het monftertemmend wapen, Vcrwaerloost, en de fpil in fte van boogh hanteert. De Min moet lachen, nu de fchoonheit triomfeert, En fterkheit leght aen bant. Een maeght betemt veel braven. De Ridder acht zich noch gelukkigh onder 't flaven, En fchat dees fchoonheit, met een eedle deught gepaert, Een perle in gout gezet, die, moeite en arbeit waert. De moeite leert het eêlst waerdeeren, en gebruiken. Men vint geen perle bij den wegh. Men moet eerst duiken En visfehenze op den gronr. Natuur, bedacht en wijs, Bewaert de gaven dus bij haer waerdij en prijs. Jupijn, die 't al regeert, verhoort in 't endt het fineeke» Des braven minnaera, van zijn hoop te lang vetfteeken, Bb 4  395 BRUILOFTDICHTEN. En vaerdi'ght Pallas naer den blijden Zangbergh af. Zij, vaerdig op dén last, dien haer de vader gaf, Genaekt margrite, een tiende in negen Zanggodinnenj En roept de fchoone maeght, erfvijandin van 't minnen, Ter zijde, op datze haer des hooghften wil ontdek, tlus rakenze onderling in minnelijk gefprek. De wijze Pallas pleit voor d'ecr van Venus rijken. Zij raetzé op 't hoogh gebodt de vlagh en 't zeil te ftrijken; Men kan het noodlot van Jupijn niet wederftaen. Zij bietze 't huwlijxpant den rijken trouring aen. Op datze honiwood naer zijn verdienst de hant bie. Sneer, fchrandre Mulciber hier annuit oranti Met kunst op: en de maeght, dit lezende, zat ftil En ftom, én overwoegh dés allerhooghften wil; Geenfints t'ontworftelen met woorden noch gedachten. Z'Aenvaert befchroomt den ring: enzeght, geen jammerklagte*1 Van minhaers zouden mij van mijnen vrijen ftaet Beroven, neen gewis, noch zelf der oudren raet kan 't hart bewegen: maer de reden eischt genoegen En onzen eigen wil naer *s hemels wil te voegen, jupijn beftemt zijn beê: wij ftemmen met jupijn. Op dat gewenschte woort brak flux de zonnefchijn Door alle nevels heene, uit 's hemels tinne en transfen, Én fchiep een fchoonen dagh. De rooze- 'en mijrtekransfeii Bckransfen 't lieve paer, den Bruigom, en de Bruit, Én Mijmen quam ter feest getreèn met dit geluit: O fchoone dochter van uw overfchoone moeder, fcezegent zij uw trou, jupijn uw troost en hoeder. Gij trout den 'Ridder, en den Ridder uwe hant boor "t: hemeifchè beleit, tot vreught van 't vaderlant, bat aeri de diensten van zijn' vader en uw' vader Zich eeuwigh houdt Verplicht, en uit uw twee te gadef Verwacht de helden, die der vadréri fpoor betreên, recht hantlïaveh van de vrijgevochte 'ftcéir.  BRUILOFTDICHTEN. 3pj be miranebij fchept lust te weiden op de tippen Van uwen roozenmont, en honighzoete lippen, En dau te lezen in uw levens morgenftont, Die boven nektar fïnaekt. ó Schoone roozemont, " O bloem van vl o os wijk, zoo die lust hem noit verveelde j Befnoeij zijn wellust niet, maer queek de dertle weelde Van uwen Bruidegom, terwijl uw jeught het lijdt. Zoo reedtge aen d'eeuwigheit, in 't bloeienst van uw tijt. m d c l vi li aen den heer MATTHEUS VOS SIUS, Iliftoriefcbrijver van Hollant en Zeclaut, ÓP Z IJ N H U W E L IJ K mét jongkvrouwe JOH ANNA VAN VEEN. O ns Leeuwen hadden uwen ijver, Die, als een Tacitus, zoo fier, Drukt d'oude jaren op pappier, Met d'eer van 's lants Hiltorifchrijver Gekroont, en zoo ten toon geftelt, Dat zij met dankbaerheit erkennen Den arbeit van doorluchte pennen, En Klioos onvermoeiden helt; Gij had de Bataviets en Vriezen Gegespt in 't blanke harrenas; Hun bloet vergooten, plas op plas, En leeren winnen, en verliezent Bb s  394 BRUILOFT»! C II TEN. Toen kreeght gij lust tot vredeftof; En Cijpris, uit haer' troon gevaren, Quam u met dees Johanna paren, De puikbloem van Graef Willcms kof, En blijfcbap des geleerden Vaders; Die Themis viert met zulk een' gloet, Als gij 't altaar van Klio voedt, Met wierook van bcfclireve bladers. Maer Pallas liact de P.avernij Des veders, en ontijdig blokken, Dies meng nu ftatigheit met jokken, En Venus minnevleierij. Nu grocijc uw afkomst met uw boeken. Het blokken quctst: de kus geneest Het kloek vernuft. Een edel geest Moet beurt om beurt verquikking zoeken. De grijze Vosfius verlangt Naer 't neef ken, dat, dos grootvaêrs febriften Doorlezend, fcliuim van gout leert febiften, En aen zijn wijze orakels hangt. Zoo fchrijft men voor nakomelingen, En voor z eh zeiven niet alleen. Nu treê naer 't lieve Bruitsbedt heen. Uw i>ruit is niet verkuischt met zingen.  BRUILOFTDICHTEN. 395 OP DE BRUILOFT VAN KORNELIS L E BLON, MICHAËL LE BLON, Agent der Kroone cn Koninginne van Zweden, GET ROUWT MET JONCKV ROUWE ELI ZA BE TH VAN DEN KERK HO VE. Aen zijn Exellentie AXEL OXENSTERN, R1JXKANTZELIER. en Kantzelier van 't Rijk, Dat den Duitfchen gront doet daveren, En 't geberght dorst overklaveren, Op 't rappier, zijn ftale wijk, Oxcnftcrn, nu druk het zegel Van genade op's Jonglings fchult, Pijnigende uw taeij gedult, Toen hij dwaelde van zijn* regel; Toen het Hof met moeite een' brief Uit hem perfte in zoo veel maenden, Die hem 't padt naer 't Bruitsbedt baenden. Schuif dees flofheit op zijn lief. Wijt die fmet de zedige oogen Van zijn lieve Elizabeth : Deze (lelden hem een wet, Croot van aenzien en vermogen. ZOON VAN  39fJ BRUILOFTDICHTEN. Zonder haer (*J verviel de Staet, Dien gij dutte, zoo veel jaren, Met dat hooft, vol grijze hairen, Even frisch, en rijp van raet. Eeuwigh menfchevleesch te llijf.cn Met gebit en klaeuw, 't geweer Van dien Gotfchen Winterbeer, Schriklijk giinnuigh in het wrijten Tegens 't Hcilgh Arentsnest; En, terwijl hij groeit in 't ftroopen, Pen op pen in bloet te doopen, Hiight om aemtnght op het lest. Eeuwigh velttrompetten fleken, Trommels roeren nacht en dagh, Root van w. êriichr, flagh op flagh, Heet om *sKonings lijk te wreken, Valt een diere wraek in 't endt, Als zij mist aen bloet en krachten. Gun dan I lijmen ook zijn nachten, Venus vrientfehap toegekent. Gun uw dienaars uit te fpannen, Om te boeten zulk een Rh! Van des oorloghs ongena. En de muren weêr te mannen. Die aen 't menfehchjk gedacht Reeden wil, magh niet verzuimen Ga te flicn zijn Joffers luimen, Zointijts zuur, en zomtjts zacht. Vrijers luidren na geen maren Van den Teems, of van de Sein. Aij, vergeef het minziek brein, Is het uit zijn flreck gevaren. (*) Huwelijxwei,  BRUILOFTDICHTEN. 3C!HTEiN. 4T5rji Kon de bruit te Kana fchreijen, Toen baer Godt te bedt quara ieijeuï " Zou 't gezegent bruiloftshuis Angftig zijn voor eenigh kruis Toen de twee Gelieven zagen Hem die *t kruis voor hun quara dragen? Zeker wat een majesteit Biaght zijn tegenwoordigheit, Onder 't liefelijk vergaren, Toen Godts blijfchap zelf de fnaren Stelde ,van een yder ziel, " Die hier feest met Englen hiel ; Maer op dat dit uit zou fteeken, Most 'er eerst de wijn ontbreeken; Wijn, een oorzaek van de vreught} Wijn, die Codt en mensch verheught. Jefus moeder zagh verlegen, Om na haers gezalfden zegen, Na den wijnftok, hoogh van prijs, Die in 't weeligh Paradijs Alles doet van blijTchap fchatren: Dees verkeerde ftrax de watren In een' drank, bij out en jonj Smaekelijker op de tong Als die eerst was ingefchonkeh, En zij worden Godhjk dronken: En dat eerde wonderwerk Klinkt noch daeglijx in zijn Kerk, Waer men zijnen lof hoort zingen, Die ten hemel op komt dringen, Van het westen tot in 't ooit. Dit gedijt tot vreught en troost Voor die pacren met malkandren. Godt kan druk in vreught verandren» Dd a  490 BRUILOFTDICHTEN. Als hij Kanaes water deé. Schept dan hart en moedt, gij twee, Die, door kuifche trouw verbonden, AI wat u wort toegezonden Van den hemel neemt in dank, Dan wat zuurs, dan zoeten drank, Gerbrant zij in deught een fpiegel Van zijn toegevoegde Abigel, Brengende op zijn tijdt te pas Wat hij in de boeken las, Wat hij leerde van de ftommen, Wat hij uit de heiligdommen Van de ware wijsheit broght, En met lust en arbeit zocht. M A IJ B O O M VOOR JOAN DE; WOLF, E N AGNES BLOK. gnes hart lag hart bevrozen. Als de Noortas, daer de zon Noit violen nochte roozen Blad noch bloesfem winnen kon. Liefde ontdoide in dit geweste Noit de lente van haer tijdt, Die men fchat het allerbeste, Waerdig zeven jaer gevrijt. Zonder wulpsch vermaek te zoeken» Sloegze 't oog op lof, en deugt,  • RUILOT TDICMTEJC. 4,1 Hielt gefprek met ftomme boeken, Stichters van haer ftille jeugt: Van de weerelt afgefcheiden, In haer kamer en vertrek, Schuwdeze al die ftrikken leiden Voor een ftilte, zonder vlek. Minnen, Jawoort, bruiloft, huwen Vlootze, als Spinnen, en venijn. Konnen maegden feesten fchuwen, Daerze toe gefchapen zijn ? Kan een maegt de Liefde haten, Die haer' oirfprong neemt uit Godt, En de menfchehjke ftaten Onderhout door 't hijlixlot? Deze ipruit kan niet begrijpen Hoe men dwael van 's vrijdoms ftreek. Om dien diamant te llijpen Valt een diamant te week. Niemant durf van vrijen momplen. Wie dit opwerpt, blijft verdacht, Dat hij haer wil overromplen, Zooze fluimert op de wacht. Toenze in flaep viel, daer de boomen Ruifchen langs de cingelgracht, Hadze eens angftig leggen droomen, Hoe een wolf, bij donker nacht, Haren fchoot een lam ontrukte. En verflont 't onnozel Lam. Denk eens hoe de Maegt dit drukte, Eerze 't loos bedrog vernam. Evenwel dat droomen plante Diep een voetfpoor in haer* zin, Schoonze zich hier tegens kante, Zomtijts meer, en zomtijts min. Dd 3  44* BRUILOFTDICHTEN. Als de reobte wedergade, Die nu aen baer zijde zit, Smeeken quam, om baer genade, Dochtze weêr: wat droom is dit? Aij, wat onrust komt me quelien? Ziet de wol f naer Lammers uit, Die men uit mijn' naem kan fpellen? Wat of't voorfpook nu beduii? Weg, gij wolven., leeuwen, beeren: Laet d' onnozelheit in rust: Gaet in 't wilde wout verkceren» Eenzacm leven is mijn lust. Om haer bardtheit te verzachten, , En te temmen 't fchuw gemoedt. Vloeide een ftar in haer gedachten Met een' minnelijken gloet. Vrijer, laet dit vier niet dooven, Datge uit agnb s oogen fchept, Nu gij zulk een' ftar daer boven Aen. den rij ken hemel hebt. Zie haer* boezem reede ontlaten. Zie hoe 't ys om 't hart verfmelt-; Hoeze luistert onder 't praten , Door een minnelijk gewelt, > Meer en meer tot uw genegen.. Wanhoop niet aen uw geluk: Want gij vrijt niet zonder zegen. Blijfchap kroont al 's minnaers druk. Entlijk bint hij ze aen de fcbakel Van zijn.tong, gelijk zijn Bruit, En dat lang gewenschte Orakel 't Jawoort zuchtze al fteenende uit» *t ÏS nu uit met al het weigren, En ontveinzen, 's vrijers kruis:  BRUILOFTDICHTE K. 423 Zie het Bruigoms hart nu fteigren. Hij verwacht de Lieffte t' huis. Op 't gezegende vcrovren Van dat zuivere ICafteel Stroit de Maij zijn groene lovren; Vlecht de Maij een bloemprieel, Voor de blakende echtgenoten, Voor het overtrouwe paer, Dat in vriendelijke loten Aen zal winnen, jaer op jaer. Laet uw min nu adem halen, Schoone Brut en Bruidegom, Op 't gezang van nachtegalen: Gaet in *c bruil.ifts heiligdom, En vermeerdert d' Amfterdammers, In het minnende faizoen: Mengt de Wolven en de Lammers, *s Winters zomers even groen. tiet rouwt den 2. van Bloeijmaeut, MDCXLIX. DE LEEUW AEN BANDT. VOOR DAVID LEEUW, E M KORNELIA HOOFT. Op de wijze van de Musch. Zdijn de Jongmans al rechtfchapen, En bij zinnen, die aen d' Echt, Aen een Jongkvrouw zich vergapen, En verkusfén al hun recht? Dd 4  4S,+ BKUIL OFTDICBTEIT. Die hun vrijheit laten varen, Om een korte razernij, En het quikfle van hun jaren, Sljten gaen in flavernij ? Moet men hierom loopen janken, Door den regen, door den wint, En de liefde noch bedanken, Zoo n en haer gefpraekzaem vint? Geeft het zoenen van de floepen, Zulk een büjfchap in de ftnart, Of de wang een zoen t' ontfnoepen Zulk een' troost aen 't bange hart? Neen, wij zijn te vrij geboren: Niemant fluite ons in een kou. Zou een maegt een man bekoren. Of hem leggen aen een touw? Zou een Leeuw zich laten toornen. Die zijn eige krachten kent? Zou een Leeuw voor iemant fchroomen? Vrijheit is zijn element. Jn de vrjjheit mpet hij (even, Moet bij flerven, als een helt: z' Is hem, als een recht, gegeven, Dat hij bij zijn tijtels fielt. SufTvrs pasfèn minnejukken, En de boei van hun vriendin. Eeuwig mont op mont te drukken Voegt een flaef van wulpfche min. Minne hoorde 't ijdel doften Aen den oever van de Vecht: Daetlijk wert de leeuw getroffen In den boezem diep cn hccnt; Want de fchutter dook in d* pogen Yan korneli op dit pas,  BRUILOFTDICHTEN. 425 Nauwlijx was de pijl gevlogen, Of het Leeuwshart zeeg in 't gras. Of de leeuw begon te kermen: Och, vertroostme: wat is dit? Laet ik ft rven in uw armen, Mijn vermaek; mijn eenig wit. Al de Nimfen van de vlieten Vliegen op dat fteenen aen, Uit de biezen uit de lieten, Ieder is met hem bclaên. 4' Een brengt water, d' andre kruiden, d' Andre bloemen op dien kreet, En de koelte blaest van 't zuiden, Tot verquikking van zijn leedt. Maer geen kruit noch bloemen helpen, Noch het water bluscht geen vier. Lecuwenbloet is quaet te fteipen. Och wat raet, wat troost is hier I Waer is nu de roem gebleven, En dat ftoffen al te rijp? Doch men moet het hein vergeven: *t Is een onverzocht vergrijp. Onverzochtheit kan niet vatten Wat een Jonkvrouw waerdig zij. *t Huwelijk bewaert de fchatten, Zet de deugt veel zegens bij. Zonder 't huwen, zonder *t paren Waer het met de werelt uit, Zouw de boom geen telgen baren, Zoo verftorven boom en Ipruit, Deze Nootwet is gevonden, Om de vrientfehap aen te voên, Die de ftammen hout gebonden, JiTen jeugdig, even groen, Dd«  «tif» BRUILOF TDICHTRN. Spaer den jongen leeuw bet leven, En verfchoont hem uit gena: Want het lot heeft hem gegeven Zijne rechte wederga. Toen korn el ia dit hoorde, Hiefze den gewonden cp Met een lonk, die 't hart bekoorde. Wacht voor 't jaer een jonge pop. Getrout den 14 van Bloeijmatnt, KDCtli DE H O O G T IJ T MARTEN LOOTEN C II R I S TT N E R U T G E R S. ech nu met bcgraefnhcedel: Wech met rouwklect, lijk cn baer, Stel de blijde bruiloftsvedel. Strijk den boog op uwe fiacr. Trouw de fnaren aen de rijmen. Volg met fpel en zang den trant Van den jeugdelijken Hijmen Naer de groene ledekant. Al het lant begon te mindren In getal van burgerij, d' Ouders finolten en hun kindren, Langs den Acmftel en ons Y. Niemanr docht om Bruiloftstoortfeu. Geene jeugt had vrijers lust; van e n  BRUILOFTDICHTE N. 427 Want de brant der heete koortzcn Al haer minnekoortzcn bhischt. Onder 't nijpen van die maeren Sprak ons Vrijer in zijn' zin: Zal men das ten grave varen, Zonder afkomst, zonder min? Zal de bloem van onze dagen Dus verdikken zonder geur ? Durf men *t hijlixlot niet wagen? Heeft de jeugt geen minnekeur? Noch om leven, noch om derven Wil ik fchuwen d' oude wet, Die de huizen helpt aen erven, En haer' zegen geeft aen 't bed; Aen den boomgaert, daer de looten, Den gcflachtboom houden ftaen, Die door enten planten pooten Nimmer zal noch kan vergacn. Zonder lang te zitten wachten, Of te zuffen zonder troost, Schiet christyn in zijn gedachten, d* Outde van haer Ouders kroost, Rijp van zinnen, rijp van reden, Wakker rustig in den aert, Afgerecht op deugt en zeden, Als een puikbloem, minnens waert. In der ijl daer heen gevlogen, Zet het flonkerdiamant En de fchoonheit van haer oogen Voort zijn hart in lichten brant. Wat al vlammen, wat al fmarten Pijnigen den trouwen helt, Die het minnevier durf tarten, En zich waegt in 't vlakke velt.  4»S BRUILOF TDl CHTEW. Want hier worftelen gepeinzen Hoop en wanhoop tegens een, Openliartiglieit en veinzen, Koeken cn gedienftigheên, Lust en onlust, naer de vlagen En de buien van weêrzij. Och, wat leert de min verdragen, Daerze wacht op haer getij 1 Zoo het door verloop van tijen Eens de maegden valt te beurt, Datze uit noot de jongmans vrijen, Die haer wreetheit heeft gefleurt Door den hagel, wint, en regen , Heele nachten lang. zoo fpa; Zal de wraek het leet opwegen, Wacht u voor hun ongena. Doch het is nu tijt te duiken. Vlaggcvocren is te vroeg. Laet u, als een' flaef, gebruiken, Achter dezen gouden ploeg, d' Akker zal het zweet vergelden: Ploeg en arbeij met gedult. Denk hoe d' air de korenvelden In den zomertijt vergul t. En christyn is fteen noch marmer. Neen, haer hart, van maegdewas, Bij u vier allengskens warmer, Wil haer Minuaer niet in asch. Na dien arbeit zien begraven. Neen, haer koelie voelt een vlam. Deernis krijgtze met u flaven, Dat tot noch geen einde nam. Hij verwerft hier op zijn bede, En het Jawoort datze traeg  BRUILOFTDICHTEN. 421J Met haer vcrfche lippen knede, Op zijn drift en vraeg op vraeg: En de hantvest van het zoenen Wott verworven. Bruidegom, Klaeg om geen geflete fchoeneni Want de nachten komen om. Iloortze nu hun keelen paren Met een minnelijk muzijk. Op zijn galm en luitefharen Vaert de Bruit in 't minnerijk. Onder zang en galm te wekken Groeit de nieuwe vrientfchap aen. Ziet die tortels trekkebekken. Kan dees vrientfchap wel vergaen! Bruigom looten, met christyne, Uwe Bruit, zoo trouw gepaert, Dat Godts zegen u befchijne. Sla 11 w oogen hemelwaert: Die u t' zamen wist te voegen Sclienke u beide, in dezen ftaet, Eeaen rijkdom van genoegen, Dat al 't gout te boven gaet. mi) c lui. TER BRUILOFT VAN SYBRANT KA MAY, i n MARIA KOPPESEN. D e Mensch is buiten Echt maer hallef mensch gerekenr, Waer vind ik, fprak kamay, het andre halve deel?  420 BRUI LX) F TDICHTEON. l\lct welk een* naem en merk heeft Godt mijn Ga getekent? Ik zworf te lang alleen in 't Kristcnsch Lustprieel, Tc Rome en over al. Waer zit mijn lief gefcholen? Wanneer verfchijnt mij eens dat hartverquikkend Licht? Zoo klacgde syerant vast, vermoeit van om te dolen, En heimelijk geraekt van eenen zuivren fchichts Als d' Engel Rafaël, bij Aemflels groene weide, Hem in den Maij verfcheen, veel zegens wenschte en fpoet, En vrolijk bij de hant in 't Paradijs (*J geleide, Alwaer geen Eva, maer mar ia hem gemoet. De Leitsman fprak: dat is de Balsfem voor uw wonden. Gij zocht uw Helft, en hebtze in 't Paradijs gevonden. M U Z IJ K ter bruiloft van den e. bruidegom, JOAN VAN PAPENBROEK, en de e. bruit MARIA KOEK. VOORZANG. Snacrt uw veclen, fpant uw keelen Op een blijde bruiloftswijs. Huwt de zanglust aen het fpeleu. Ziet, aij ziet het Paradijs Opengaen. Nu heft uw toonen Hooger: rijst nu altetnael: Want hier daelt de nachtegael Om 't gezegent feest te kroonen Met zijn' wiltzangk. Geef gehoor. Proeft dees lekkernij van 't oor. (f j Ds Bruidt monde in een huis daer 't Paradijs uithing.  BRLTILOFTDI CHTF.N. 43T ZANG. Kon de Min ons Zanggodin, Tot gezang en fpel ge1 oren, Met zijn lekkernij bekoren? Deze tong, die eeuwig zong, d' Eer der maegdelijke reien. Kan die uit haer' wellust fcheien? Smaekt de gloct van Min zoo zoet? Is 'er zoeter fpel als zingen ? Laet dan al mijn fnaren fpringen. Geeft de kroon aen geencn toon. Laet ons al te bruiloft varen. Speelt den fcheijzangk op uw fnaren. SLOTZANG. Nu fterven ons gezangen. Muzijkers, vaen nu wel. Nu ftrekt al ons verlangen Naer minnelijker fpel, Dat niemant heeft verdroten. De zang heeft zijn verdriet: Maer trouwe mingenoten Verdriet dit leven niet. Het zingen heeft zijn uren: Dit kan duren. MD c LUI.  432 BRUILOFTDICHTE». TER BRUILOFTE GOVAERT FLINK, EN DE E JONGKVROUWE, SOFIA VAN DER HOEVEN. ^\ls de Min den geest verwildert Dan verdwaelt het bik» penfeel. Al wat flink dan trekt of fcbildert Zweemt, op doeken, en panneel, Naer sofie, de beminde, Die in al zijne aedren leeft; *t Zij hij, onder eik of linde, Zijn vrijacdje vocdtfel geeft; Of, op d* oevers van een beeke, Neêrgezeten haer bekout; Of geleit in eene ftrceke, Daer de leeurik zich onthoudt; Of, op zijne ichilderkamer, Zich verheelt hoe zij hem groet, En bejegent, aergenaemcr Door den opgewekten gloet, Die voorheen haer fcheen t' ontvonken, Eer de tijt gcbo.en was, Om, gelijk een Bruit, te pronken; Ecrze zijn quetfunr genas. Met beflxnimen van zijn beden. d' Eerlte Min had haer zaifoen Naer den eisch; nu zalze treden Uit de jeugt cn 't zomergroen VAN DEN KUNSTRIJKEN  BRUILOFTDICHTEN. 433 In een' riiper tijdt, die ftaetig Met een' ingetoomden gloet Aenftapt, heel bedaert, en maetig, En van zedigheit gevoedt. Wie, in fchilderkunst bedreven, Ieder beelt, naer tijt en aert, Dus zijn' omtrek weet te geven, Verf cn eigenfchap, bewaert Best de regels en de wetten Van de kunst, die nimmer week, Noit de treden wou verzetten Van Natuure, en haere ftreek. Hierin lichtte met zijn klaerheit Ons de Bruigoms voorbeelt voor, Die het leven en de waerheit Altijt, op Apelles Ipoor, Volgde; 't zij hij Maurits maelde, In het blanke harrenas; Of met zijnen Keurvorst praelde; Of, vol ijvers, bezig was Om Stadthuis en Acmlfelheeren Door den Roomfchen Curins Zuinigheit en trouw te leeren. Zedig geeft nu funk aldus Aen de zedige sofïe Zijnen trouring op dit feest. In een fchooner fchildcrije, Vol van leven, vol van geest, Zult gij beide uwe ommetrekken En uwe eige verwen nu Blijde en levend zien verwekken. Tre dan, fchaeuuoot nochte fchuw, Naer uw bruitsbedt, met uw hoeder. Bloode Bruit. Wat houdt u ftaen? Ee  434 BRUILOF TDICHTEH. Volg den voorgang van uw moeder. Laet de weerelt niet vergaen, Door 't verzuim van haer te geven 't Recht, waer bij baer eer beftaet, Zoo veele eeuwen dus gelieven. Uwe ga verftrekt uw raet, Voogt, en vader, en belchutter. O wat wint gij tellens hier 1 Wat is heilzamer en nutter Dan dit vriendelijke vier, Dat twee harten fniilt te zamen, En twee zielen giet in eenl Dus bewaert gij beide uw naemen. Hijmen roept u: aij ga heen. m dc l v i. TER BRUILOFTE van den e. bruidegom JAKOB LINNICH, en de e. bruit KATHARINE JAKOBS DE VRIES. Hoogde wijsheit, wiens beleit d' Eeuwigheit Van het mcnschdom door het paeren Hanthaeft, en met volle vreugt Onfe jeugt Zegent onder 't zoet vergaêren; Wie kan u met harte en mont Voor den vont  Bruiloftdichte». 43$ Van dien ftaet ten vallen eeren? Wie verlangt niet, hant aen hant, Naer dien ftant Uit te treên op uw bcgeeren? Deze vreugt en blijde feest Magh geen' geest Magh geene Engelen gebeuren. Godt heeft aerdtfche zaligheit Hun ontzeit, Binnen 's hemels hooge deuren. Schoon zij rijk zijn van gena, Zonder ga Zweven deze in 't eeuwig leven, d* Engel, vrij van minnezucht, Teelt geen vrucht. Dit 's den mensch van Godt gegeven. Dus beleeft de mensch veel troost Aen het kroost, Dat hem uitbeelt met zijne oogen; Nu een dochter, dan een zoon, Even fchoon En gelukkig opgetogen. Wie dien Staet verkleenen wil Merke al ftil Hoe de hemel zelf aen d' aerde Troude, en dit gelukkig paer Jaer op jaer Ons een' fchoot vol vruchten baerde. Want hij zegent ons landouw, Zijne vrouw, Ee 2  43Ó" BRUILOFTDICHTEN, Met een' milden dauw en regen, En befchijntze van om hoogh Met zijn oog, Oirzaek van zoo groot een' zegen. Als hij, reis op reis belust, d' Aerde kust, En belonkt met zonneftraelen, Wint de zegenrijke bruit Bloem, en kruit, Telg, en tak, in beemt en dalen. Dan verquikt bij lentedag Wat eerst lag Onder winterfneeuw bedoven Dan gevoelen plant en dier *t Minnevier. Wat begraven lagh komt boven. Op dit voorbeelt trout de Maij Deze beij, Eensgezint, katryn, en iinni ch. Merk eens hoe de jeugt van *t jaer En dit paer t' Zamenftemmen dus aenminnig. Bruiloft, bruiloft, zingt de Maij In de weii: En wij zingen met verblijen: Bruiloft, bruiloft. Schenkt den wijn, Zonder pijn, Zoo zal 't huwelijk gedijen. Jakob. zonder tijtverlies, KUS DE VRIES,  BRUILOFTDICHTEN. 437 Op dien wensch voor mont en kaeken, En bezegel met u twee Onze beê, Dat kan Godt en ons vermaeken. MD CL VIII. TER BRUILOFTE MICHIEL BLOK ALIDE ANSLO. .Zoo ergens in 't alwijs beleit Befchiet met kracht en lieflijkheit Zijn oogmerk in 't behoeden Der fchepfelingen, dat blijkt klaer In 't pacren van 't gewettigt paer, Bij Godt en alle vroeden Met lof gekroont: want 's huwlijx ftant Zich tegens 't menschverllinden kant, Ilerftelt met weelige enten Het menschdom, dat groote afbreuk lijdt Door krijgh en onderlingen ftrijt Van ftrijdende elementen. Gewont met eenen minnepijl Van Godt, plukt Jofef aen den Nijl, In 's rijks aertspriesters hoven, De bloem der maeghden binnen On, Waer aen hij beij de fpruiten won, Die hem veel heils beloven. VAN DEN E. BRUIDEGOM EN DE E. BRUIT Sap. 3. Krachtig en liefel'jk. Ee 3  43" BRUILOFTDICHTEN. De koning Faro, blij van geest, Kroont Rachels zoon op 't bruiloftsfeest, En helpt de ftaetfi vieren. Het hoogh beleit was oirzaek van 't Gezegent huwelijxgefpan , Volvoert door Godts bellieren. Geliik de zon de vorst ontdok, Het dorre lant met lover toit En t*4ge, in elk geweste; Met kracht en lieflijkheit het groen Tc vobtfehijn brengt in zijn zaifoen ; Zoo wort, tot 's menschdoms beste, Door 't gloeien van oprechte min De minnier en zijn bedtvnendin Gezegent; geene tijen Verdelgen 't menfehehjk geflacht. De (lammen bloeien in hun kracht, Door d' al komst, zoet op vrijen. Het ftoutfte hart legt zijn geweer Voor 's huwlijks troon gebuigzaem neêr, En fmilt, als waseh door 't liraelen Van dezen liefelijken brant. De helt biet wapenloos de hant Zijn gade eu kust de kraelen Van haeren opgeloken mont, Verbint in 't eeuwigh trouverbont Zich zeiven, en zijn zinnen, Hoe wuf die weiden, zonder toom. Hij neemt dit juk op in dien droom. Geen zachter juk dan 't minnen. Een orden ingewijdt van Godt, Uitreiker van een ieders lot, Een orden, aengeprezen Ter bruiloft van Godts majesteit,  • IBIIO FTD I CHTEN. 43p Door zijne tegenwoordigheit, En 't wonderwerk, bewezen Ten troost van bruidegom en bruit, Stapt met dees bantvest fier vooruit, En helpt Godts akker -bouwen, Op 't fpoor der oud'ren, nimmer moe. Geen nazaet geeft den voorzaet toe In trouwen, en hertrouwen. Zoo won de blaekende me hiel A lide, zijne halve ziel, Door kracht van trouwe liefde. Nu trout de wellekome vreught Zijn blijde jeught aen haere deught, Die hem zoo minzaem griefde. Gij fpeelnoots, zingt met blijde keel 't Gelukkigh paer naer 't bruitsprieel. Aij, zietze trekkebekken, Als duiven, op dien bruiloftszangk. Gelieven duurt dees wijs te langk. *t Is tijdt dat wij vertrekken. m d c l v 111. LANTGEZANG ter bruilofte van den e. heere REINIER VAN ESTVELT, en de e. jongkvrouwe REBEKKA BRUINING. Habitdrunt Bi quoque Sylyas. "Ejs t vf, l t, van de min gedreven, En van zorgen overlaên, Prees zijn Schoone 't akkerleven Op dees wijze vierigh aen j Ee 4  440 BRUILOFTDICHTEN. Of zij eenmael wou verdien Hem te troosten onder *t praten, Daerze beide t'zamcnzsten, In het fchijnfel van de maen. Koenaert dicht hier bij, gedooken Achter eenen lindeboom, Was vervaert voor geest noch fpooken, En belust, als in een' droom, Hem te hooren aen den ftroom Hoe hij fchilderde, onder 't vrijen, Zijne lantfchapfchilderijen , Angftigh tusfehen hoop en fchroom. Schoone, fprak hij, ó mijn fchoone, Neem, aij neem een poos gedult Dat ik u het lantrijk toone, Daer gij haest regeeren zult, En de zon den floel verguit, Die nu wacht, met groot verlangen Om u ftaetlijk t' ontfangen, Op de vreught, die 't vlek vervult. Gij zult hier uw' adem haelen In een vrije en ope lucht, Op 't gezank van Nachtegaelen, Buiten ftadts en beursgerucht: Daer geen oostersch koopman zucht, Of in zee drijft, bang voor fchacle, En, op 's waters ongenade, Voor een' Turk en kaper vlught. Winter, zomer, herfst, en lente, Elk fiizoen van *t ronde jaer Offert u een wisfè rente, Buiten frhipbreuk, en gevaer, Bloem, en ooft, en korenaer, Bacchus vrucht, en Ceres gaven,  BRUILOFTDICHTEN. 44I Onder 't ploegen van uw Haven, Yder neemt zijn' arbeit waer. Ginder vischt een uit den vijver Spartelvisfchen onvermoeit. Herwaert toont u d' osfendrijver Hoe uw vee in 't grazen groeit, En van weelde ipringt, en loeit: Of de kudde volght den herder, En zijn rieten fluit wat verder, Daer de dau het gras befproeit. Lust u fchaepemelk te florpen, Lust u honigh, kaes, of room, Hart, of velthoen: hof en dorpen Zijt gij waert, en wellekoom. Ysfel, Rijn, en Veluwzoom Zien u vliegen, als met vloglen, Heet op hazejaght, en voglen , Aen mijn zij, met vrijen toom. Lust het u, van loof belommert, Daer ons Vlierbeek, langs den kant Ruischt door 't koren, onbekommert Wat te rusten, hant aen hant, En uw lief, uw waertfte pant, Uwen Bruidegom t' onthaelen: 'k Zal mijn echte fchult betaelen, Uit een' kuifchen minnebrant. Valtge in flaep, daer Pan noch Sater U befpiet: gij zult uw* fchijn, Onder 't droomen, in het water Speelen zien in 't kristalijn, Met een kint, dat melk en wijn Uit uw borst zuicht met de tippen Van zijn kittelende lippen. Wat vermaek kan zoeter zijnl Ees  442 BRUILOFTDICHTEN. Onder d* aengenaeme togen Zietge vader b ruin in g weer, OF een estvelt in zijne oogen, Tintelftarren, kleen en teêr, En der oudren glans en eer Opgaen in den blanken jongen, Onder duizent vogletongcn, Die u groeten, keer op keer. Zoudtge, 6 lief, om dit vermeiden Scliroomcn van uw moeders werf. Van uw zusteren te fclieiden, En te wisflen erf om erf. Dat uw fchoonheit heenefterf Zonder vrientfchap, lijdt geen reden. Venus, helpme woorden fmeden. Lij het niet dat ik haer derf. Onder 't klaegen, onder 't kermen Klapte in Koenaeits oor een zoen. Estvelt nam re bek in d' armen. Dit gaf Koenaert groot vermoên Dat baer mont vrijpostigh toen 't Gouden Jawoort had gefproken: En hij fprak, al (til gedooken : Is de tijt tltot zoo groen 1 MD c t IX.  BRUILOFTDICHTEN. 443 TER BRUILOFTE van din e. Heere BARTHOLOMEUS KROMHOUT, en de e. mejoffer JAKOBA VAN DER WIELE, VAN DER WERVE. Ltóet ons *t huwelijk vereeren, Nu de Maij' in zijn zaizoen, En aen 't vrolijk quinkeleeren, 't Bruiloftsbedt met levend groen Loof en bloemen komt belpreien, En de bruiloftsgasten noön Bruit en Bruigom te geleien, Op den blijden bruiloftstoon, Daer de liefde d' eOnsgezinden Eeuwigh zal door trou verbinden. • Kromhout fchrijft het.zich tot eer na Dat hij, minzaem uitgeftort Over zijn getrouwe weêrga, Nu een levend groenhout woit, En jakoba, om een erve Te verwachten uit haer' (lam, Van der wiele, van der werv», Hem uit liefde in d* armen nam, En den Bruigomskus geregelt Met een' wedcrkus bezegelt. Op den voorgang der gellachten Volght dit paer der oud'ren fpoor Met vereenighde gedachten, Wil en wenichen na als voor,  444 BRUILOFTDICHTEN. Daer de fthelle nachtegaelen, Om de bruiloftsle.'.ekant Quinkelecreirde, adem haelen, En met dezen galm en trant Hen uit geurige prieelen Poogen zacht in flaep te fjieelcn : O geiukkige gepserde, Mo»t het gaen naer onzen lust, Gij zoudt, eer uw trou verjaerde, Dan gekust, dan weer gekust, Zien uwe afkomst u gelijken, Recht als ofze waer geméén Uit uw aenfchijn, en de blijken En het edel kroost in een Mengen, met zoo fchoone kleuren, Dat de Maijbloem zich most fleuren. Grootvaêrs ftam, belust op telgen , Zou dan leven in een* zoon, En de grootnioêr zich niet belgen, Zovze blij de zuikre koon Van een dochter quaem te kusfen. Wat de hemel fchenkt is waert. Spacrt geen kusfen noch herkusten Op uw zoete bruiloftsvaert, Om een bloem en vrucht te pluiken. Leert den tijt met lust gebruiken. Zoektge een voorheeft: hoort de dieren Bruiloft houden in de weij, En gulhartigh tierelieren, D:er de harders hun fchalmeij Riet en fluiten aen ontfteeken, In het juichend lantgewest, Vol van weelde en minneftreeken. leder vogel bout zijn nest,  BRUILOFTDICHTEN. ,44$ En de duiven trekkebekken, Om uw har^ïn op te wekken. Komt de bruit een kus te weigeren, Dat *s de miunevlammen voên. Dan begint het vier te fteigeren; Maer die ftrijt wort niet een' zoen Neergeleit: want geestigh veinzen Voegt een jolf-r allermeest. Om met gloeiender gepeinzen 't Hart des minnaers op het feest Aen te prikkelen tot vrijen. Zoo volght vrede na het ftrijen Op dien zang, een heusch vermaenen, Schreide in 't endt de bloode bruit Eenen douw van maegdetraenen, Eerze quam tot een beduit. Bartholombus, vol verlangen Naer 't genot van trouwe min, Wischt de traenen van haer wangen, En vertroost zijn bedtvriendin: Laet u 's hemels wil behaegen. Morgen zultge u niet beklaegen. MDCL XIH. TER ERUILOFTE van den heere NATHANAEL BUR, en jongkvroüwe SOPHIA BEAUCHAMP. ISfu wort de kroon met vreught geftelt Op 't hooft der fchoone maeght so phye.  44°' BRUILOFTDICHTE!». De puikbloem van bet schoonevelt Luikt open door de honigbbijt. Die leest 'er zoeten nektar uit. En Hijmetl fchenkt met volle fcbaelen Den wijn voor bruidegom en bruit, Om bun genooden blij t* onthaelen. Het is een dagh van vtolijkheit, In 't allerblocienllc der lcrte. Het voorjaér, nu de winter fcheit, Brengt als een jaerclijkiche rente Zijn bloemen, rijk van verwen, voort. TJaihanael begirt te blaeken, Als hij de liefde noemen hoort, En ziet de roozen op de kaeken Zoo eerbaer bloozen, nu zij ziet Het bruitsbed reede oin haer t* ontfangen, En boort den galm van 't bruiloftsliet, En fnaertn fluiten en gezangen Haer noodigen ten flede daer De ljieelgenooten haer geleiden, En zij van deze bruiloftsfcbaer Al t' ongewoon zal'moeren lcheiden. Wat raet? al llortze traen op traen, De tijt, helaes is ruim verflreeken, De moeder eerst haer voorgegaen. De bruigom zalze een hart iufpreekeii. Mijn lieflle, zeght hij, fchrik noch fchroom: Gij zult u mor-en niet beklaegen, Maer vrolijk fchieten uit den droom: Dus leer u kruis geduldigh draegen. Gewaerdigh mij uw trouwe rain. De irou brengt winfte en zegen in.  BRUILOFTDICHTEN. 447 TER BRUILOFTE van den e. bruidegom, PETER DE WOLF, en zijne e. bruit, CLEMENTIA VAN DER VECHT, #/S UNUS AMOK. I. Toen Natuur zich quam vermeiden Door een' zegenrijken hof, Zij clementia zagh weiden Met gezang in 's hemels lof, Onder fchaduwc van bladen, Daer een lucht door heene blaest, Die de kruiden en de zaeden Met haer' laeuwen adem aest. II. Op het onvoorziens gemoeten Van der dingen voesterin, Neegh de maeght aen haere voeten Daerze ftant hiel, blij van zin, Met een' hooren, rijk van vruchten, Terwe, olijf, en druif, en ooft, Van de zonne, in zomerluchten, Overitraelt, en gaer gettooft. III. Jongkvrou, fprak Natuur ten leste, Waerom leeftge alleen voor u, En geen' jongeling ten beste? d' Allerwijste was niet fchuw  443 BRUILOFTDICHTEN» Met een gade zich te paeren, En te bezigen den tijt, In de lente van de jaeren, Eer 't gewenscht faizoen verflijt. IV. Wiltge naer de lesfen hooren Van de Wijsheit, volgh de reên. Cij zijt voor u zelf gebooren Slechts ten deele, en niet alleen, Maer een' ander ook ten goede. Alle vrekheit is gebrek, In het oordeel van den vroede, Schuw van ergernis en vlek. V. Leer u zelve mededeelen. Stut het menschdom, en den ftaet, Men wort rijk door aen te teelen Zijns gelijken. Telgh en zaer, Croeizame cn gezielden minnen. Hoor hoe vrolijk zingt het woudt, Daer gevogelt, heet op 't winnen, Trekkebekt, en nesten bout. VI. Elk bedankt de gloênde roozen. Na genot van kleur en geur. Zie daer aen een ente blozen, Een paer appels, root van kleur, Als uw mont, en roode kaeken. Wort niet eens van fchaemte root. Zie hoe d' ente door dat blaekeu Uwe hant tot plukken noodt.  BRUILOFT»! CHTEN. 44j> VII. Woudtge liever dat een minner U deze offerde, als een gaef, Krans hem eerst ten ovcrwinner, Met een' lauwerkrans, heel hraef Van uwe cige hant gevlochten. Welkoom hem met eenen zoen. En verlicht den aetgevochren, Om de vrientfchap aen te voên. VIII. Peter, achter eene haege Neêrgedoken, hoorde 't aen, Quam gefprongen uit de laege. Om zijn lnoeplust te verzaên. Lieflle, fprak hij, kuntge hjen Dat ik u het kusfen vergh, Daer Natuur voor mij komt vrijen, Cumne een' kus, en denk geen ergh. IX. Zij beftorf, in 't eerst bezweeken, Als een roos haer verf verfchiet, Doch verhoorde in 't endt zijn fmeeken. d' Eene ontfangt *t geen d' ander biet, Kus om weêrkus, zonder veinzen, Lust oin lust, cn vreught om vreught. Dieper gingen hun gepeinzen. 't Eerfte groen het hart verheught, X. Toen de minnaer triomfeerde Moght men hooren ho« de bof, Ff  45* BRUILOF TDICHTE M. Vol gevogelt, quinkeleerde , Op dees rijke bruiloftsltof. Al wat groeide wou zich quijten. Vrou Natuur borst vrolijk uit, Spreide eerbiedigh bloemtapijten Voor de voeten van de Bruit: XL En de Bruigom (peelde op 't fluitje, Dat bet door den boomgaert klonk: Bruiloftsgasten, ziet mijn Bruitje Mij bertraelen met een' lonk. Ziet hoe deze goedektieren Eenen wolf temt en zijn' aett. Helpt den Huwlijxingang vieren. Dit 's een blijde bruiloft waert. XII. Leeft gelukkigh, trougenooten. Toont uwe afkomfte aen de maen.! Eer haer horens ftaen gefloten Negenwerf na 'et ondergaen, Toontze een dochter, of een zoontje, Groejende van *t fap der vecht. Kust het dan voor mont en koontje. Dat 's de kroon der wettige echt. SUIKERLIET. Courante la bare. I. H et lust den Feestgenooten blij De zoetigheit, van elk gewenscht, te prijzen, Te loven dat al d' aders rijzen, Verflingert op het puik van lekkernij.  BRUILOFTDICHTEN. Het godendom en menschdom haekt Naer lieflijkheit, met matigheit gefmaekt, En, als een daeu, geltort op lekkre tongen. Wie 't zoet vergaert, Door lust gedrongen, Is veel zegens waert. II. De tafelfchenker van Jupijn Schaft Nectar op den disch van 't hooft der goden. Ter feest verzaemt door zijn geboden, Daerze al verheught en godlijk vrolijk zijn. De nectarfchael gaet rustigh om. De vreught groeit aen in 't juichend godendom» Dees hemeldrank van goden en godinnen, Verheught den geest, En hart en zinnen, Op het hemelsch feest. III. Zoo gaet het naer den hemelftijl: En hier beneên, in 't wentelen der jaeren. Ontziet men niet met lust te vaeren Ter weerelt uit naer fuikerzoet Brefyl» Daer ijvert elk om fuikerriet Te fnijden, in het wildemans gêbiet, Te maelen, en te zieden, en *e fcheepen, En ni er ons wijk Door zee te fleepen Uit het fuikerrijk. IV. Men voert den honighkorf in *t velt, Daer boekweit bloeit, om honighraet te winnen» De Byëman hanght al zijn zinnen Aen 't honighwerk, dat hem met zoet vergelt. Ff a  452 BRUILOFTDICHTEN. De wakkre honigbij, getroost Ten arbeit, zweet om in den honighoogst Het lieflijk Tap uit bloem en tijm te trekken Met zu'n ge':roet. Dat honighlekken Al het zuur verzoet. V. Wie twijfelt of het zoet behaeght, Stel.dit gcfchil aen 't oordeel der getrouden, Die zegenrijk dien wijnbergh bonden, Belust op fap, dat rou van 't harte vaegbt. De hoop op 't zoet bekoort de jeught. De naftnaek van de bruiloft jaeren heught. Kandijs in wijn, wie kan dien drank verfmaedcn? Zet aen den mont. Drinkt onbeladen. Drinkt het hart gezont. VI. Wij loven d' allerzoetfte wet. Aij kreukt het hooft niet belghziek met een rimpel. Wij zingen Hecht en recht en fimpel, Eenvoudigh heen, doch niet te raeu gezet. Men looft de vrucht, die 't leven voedt, Een appel, of een vijgh. Aij fmaekt en boet Uw lust. Zij wort van hooger hant gefchonken. Zij brenght geluk. Wat baet bet pronken! Toef niet lang, n.aer pluk. vi r. De paepegaeij, die fcherrep Iet Op zingen, en de bruiloftsgalmen hoorde, Riep, toen 't banket zijn hart bekoorde: Aij deeltmeme van ft lekkre bruitsbanket,  • RUI LOFTDICHTEK, 453 Op dat ik vroliik bruiloft hou. 'k Zal 't biuilofisliet dus zingen in mijn kon, Zoo dra de zon haer licht begint te geven J O jon^e vrou, Lang moctge leven. Hebtge nu berouwt mdclxv. TER BRUILOFTE van den e. bruidegom GYSBREGHT VAN ZUSTEREN, en zijne e. bruit HELENE DONKERS. De Minnegodt, nu Mars niet langer bij den Dommel Op klinkende trompet te paerde draeft in 't velt, Sticht'bruiloften, en roert alom de bruiloftstrommel, Waer bij het menschdom groeit, dat in den oorlogh hnelt. De fchoonheit bezight hij tot zijn geweer en wapen En legert zich in 't oogh der Jofferen al (lil, Van waer zijn boogh befchiet wat voor hem is gefchapen, En treft het koelde hart ook tegens zijnen wil. Men zagh voorheene Europe en Afie te zamen In 't harrenas gekant om 't fchaeken van Helean, Daer zoo veel dapperen en helden ommequamen, En om den roozekrans een rij van jaeren flreên: Een zediger hel ene is wederom gebooren Voor haere wederga, doch niemant tot verdriet. Zij trouwt ter goeder tijt den helt, haer toebefchooren, Die haer het minnepant uit zuivre liefde biet. Ff j  4#4 >B B. O I L O FTDICHTEK. De Bruiloftsgodt, nu *t loof in fheeuwjaght leght gedoocken, Bekraast zijn hooft met veil, en treet de Schoone voor, Daer *t heiligh bedde ftaet voor 't minnend paer ontlooken. De Bruit hem lawgkzaem volght op 't ongewoone fpoor. Bij poozen fchijntze uit angst en bfoodigheit te deinzen, Te momplen binnen *s monts: wat gaet mij leider aen? De fpeelgenooten zien de ftrijt van haer gepeinzen, De traenen op de wang, en zuchten al belaen. Godt Hijmen keert zich om, en ziet de kaecken bloozen, Van fchaemte, en hoe de maeght uit vreeze dootschbefterft, Hoe bloode fchaemte en vrees de leliën en roozen ln 't zedigh aenfchijn mengt, dat verft en dan misverft. Aij, zeght hij, fchoone Bruit, fchep moet, en wilt niet fchromen Te volgen op mijn fpoor: wij gaen naer 't paradijs, Daer is uw vader en uw moeder uitgekoomen. Dit 's Iantsgebruik: men zingt dit liet op d' oude wijs. De Bruigom gysbueght zal uw troosten, als uw hoeder. Hoe is uw geest zoo fchuw? aij vrees geen ongeval: Dus wort een maeght een vrouw, van vrouwe een blijde moeder. Laet zien boe 't bruiloftskleet uw morgen pasfen zal. TER BRUILOFTE VAN JAKOB LEEUW, EN rONGKVROUWB CHRISTINE DE FLINES. Hlum turiat amor, figitque in virgine yultus. D e Liefde daele nu, genegen Dees feest te voên, met vollen zegen En daeu van luchtfioolen, om Gelieven binnen 't heilighdom  • ruiloftdichten. 455 Des huwelijx, beftuwt van reien, Op 't licht der bruiloftstorts te leien, Daer 't endtlijk op een icbeiden gaet, En overgangk van ftaet in (laet. De inaegdekunne is flacu en teder. Christine flact haer oogen neder, Terwijl de fchaemte *t aenichijn verft Met fchacmroot, en de roos bcft-erft Op beii de kacken, al de leden, Van fchaemte en bloode vrees beftreden, Angstvalligh fiddren, 't hart bezwijkt, En zij een marmerbeelt gelijkt, Of een benevelde Avontftarre. Is *t vreemt? wat anders is 't van verred Wat anders, onder d' oogen van Den bruidegom, in echtgefpan Te treên, den overgangk te waegen : Van oudren, vader, moeder, maegen, Te fcheiden. Och geen mijrtetak Kan fcheiden, zonder zucht en krak Van zijnen ftamine, in 's levens lente, Hoe lastigh valt eene ongewente 1 En och, verfchoon dees flieuwe bruit. Waerom? zij valt den leeu ten buit. Die naem alleen baert fchrik in d' ooren. Maer zijt getroost, ó uitgekoren, Ter goeder uure dus gepaert. De liefde kan den leeuwenaert Herfcheppen. Vraegh het d* oude tijen. Men zag den leeu een jongkvrou vrijen, Aenlonken, ftreelen, mont en wang Eerbieügh kusfen, door bedwang Van Liefde. Zet dan hart en zinnen Gerust: dees leeu zal leeuwen winnen, Ff4  iSÓ BRUILOFTDICHTE ff. Bij beurten een leeuwin en leeu, Een wonderteelte van onze ceu. Verlies van vader en van moeder Verwintge door dien trouwen hoeder^ Uw* toeverlaet, en liartetroost. Gij zult wanneer de zon in 't oost U zegent uit haer' gouden wagen, Den eerrtcn nacht u niet beklaegen. Zoo gaen uw heele fchacren voor. Aij volghze op 't wecligh bruiloftslpoor. m d c l xvi. TER BRTJILOFTE van den weledelen heere FRANCISCUS VAN IMSTENRAEDT, en de brave joffer SOFIA KATHARINA WICHEMS. F1DEL1S ET CONSTJNS. I. ZANG. l^Ju met blijde bruiloftsrijmen 't Vrolijk feest van imstenraedt, En kathrvne, op *t fpoor van Hijme» Ingcwijt. Elk volgh' de maet Van violen en gezangrn , Daer de moeder van de min Twee gelieven zal ontfangen. Laet der Goden koningin, Hooftsbewintsvrou van de trouwe, Meê verfchijnen op het feest; Ook den Wijngodt, fchuw van rouwe,. En verheuger van den geest.  «R.TJILOFTDICHTEN. tff Ceres zij hier me gebeden, Met de rijpe korenaer. Wat de ftammen bouwt en fteden Geef 't geleide aen 't jonge paer, Dat het menschdom helpt vermeeren. Laet dit feest geen vreught ontbeeren. I. TEGENZANG. Neen, aij zet eene andre wijs Op dit feest voor feestgenooden, Gode alleen ten love en prijs, Niet ten roem van blinde goden. Heeft Maternus, afgezant Van Godts eerde Stedehouder, Hier het Christendom geplant, En gedut met hals en fchouder: Dempte hij het godendom, Hefus, en Teutacts altaeren, Wout en gruwelen alom, Over zestienhondert jaeren: En zat Hijmen doot en dom: Zwegen 's afgronts buwlijxtroepen: Waer toe Venus wederom, June, en Bacchus uitgeroepen? Neen, men hoore eene andre wijs , Gode en zijnen Zoon ten prijs. K TOEZANG. Billijk dat Godts heldre klaerheit *s Afgronts ,duifternis befchaem*. Logen ftrijke voor de waerheit, Die de daet eischt, en den naem. Laet dit feest met Godt beginnen, Die den huwelijken ftaet Ff5  45* BRUILOFTDICHTEN. Innewijde, om aen te winnen Een godtvructitigli heiligh zaet, Einders, die den Schepper loven, *s Levens oin'prong, en de bron, Daer het levin uit begon. Zoo fta d* eer des Hooghften boven, Aller vroomen hoop en lot. Zoo begint men d' echt met Godt. II. ZANG. Nu den opperden behoeder Jesus hier ter feest genoot, En die zuivre Macght, Godts moeder. Hem getrou tot in den doot. Eer men feestwijn zoude ontbeeren, Op dit Christcnsch bruitsbanket, Most de Rijn in wijn vcikeeren, Door een moederlijk gebedt. Dit 's de rechte bruitsgeleier. Bruiloftsgasten, zijt verheught, Kroont den Rijnfchen berkem.ier Vrij met Khuim, cn fpaer g:en vreught, Om den Opperden te d.mken, Die uit een verworpen hout, Voortbrengt zulk een puik van ranken, En den Wijnberg eert en bouwt. Jesus fchenkt hier ncktarflrvk>tnen. Nektar en ambroos zijn droomen. II. TEGENZANG. Ziet den bruiloftszegeraer Door den wijnftok min verwekken, ln t van Godt gezegent paer. Ziet die duiven trekkebekken.  BRUILOFTDICHTEN. 459 Bruiloftsgasten ziet niet om: Want gü moght de Bruit befchaemen, Nu zij met den Bru'degom Kennis houdt en leert verzaemen. Vrientfchap brengt veel vrientfchap in. Lange moet hun vrientfchap duuren. Liefde en min baert wedermin, 's Bruigoms liefde telt nu uuren: Midlerwijl melt fchaemte en fchrik, Onder 't bloozen en bederven, Beurt om beurt, alle oogenblik, Door de roode en bleeke verven Van de Bruit, een eer van 't feest, Waer het bloode hart voor vreest. SLOTZANG. Allerfchoonfte Bruit sofye, Vrees niet, op uw moeders fpoor, Aen franciscus groene zije, Op te treên in 't bruilofiskoor. Denk niet dat gij kunt verdoolen Op een baen, van elk betreên. Bou uw fchoone rijxftadt Kolen. Zoo verduurtze ftael en fteen, In haer dochteren en zoonen, Het gezegende echtciraet, Dat zoo fchoon en heerlijk ftaet Als haer goude wapenkroonen. Bou het Adelijk gedacht. Blink, gelijk een ftar bij nacht.  46"0 BRUILOFTPr C H TEN. TER BRUILOFTE van den e. bruidegom, MIC HIEL LE BLON, en dr e. bruit WILLEMYNE ELISABETH HELLERUS. CONCORDES. D e Liefde, een trek om aen te winnen Brogr einkiijk de vi.if paer zinnen, Geiijl; tien fuaeren, overeen, En op dees minzacmc eendracht treên TMic iiiel en willemyne t' zaemen In echtgefpaft. Hier op verzaemcn De reestgenooten, blij van geest. De liefde balsfemt en geneest Van wederzij de hartquetfuuren En fmar en van twee nageb.uuren. De minne baert bier wedermin. De kennis bjéngt meer vrieiitfcbap in Dan oit voorbeene door het paeren Van twee in 't bloejcnfte der jacren. De Bruidegom belonkt de Bruit. Verftant en vrientfchap (baden uit De diamanten van haere oogen, Daer fpant de minnegodt zijn boogen. Wat wijsheit heeft dien vondt bedacht, En allen levenden een kracht Eerst ingeplant, die eensgezinden Zoo vast en eeuwigh kan vei binden! Zoo wort de leli van 't kompas Getrokken naer de noordcr as.  BRUILOF TDICHTEN. 46I De leli zoekt, en trekt veel ronden, Tot dat haer rustplaets wort gevonden. De hulk der wijde werrelt zeilt Op dezen olgront. noit gepeilt Van kloek vernuft en geen gevaeren Verhinderen het lief vergaeren. Zoo bloeien ftammen onverdort. Le blon, de groote Grootvaêr, wort In zijn genan en Neef herfchapen. Indien de geesten, en die flapen In hunne rustftede ongelleurt, Gevoelen wat ter werrelt beurt, Zoo kan hij, die voorheen christyne Diende als Gezant, om willemyne En zijnen Neef, die vrolijk paert, En 's Grootvaêrs naem en fpoor bewaert, Niet laten hen , als onverfeheiden , Met vollen zegen heen te leiden Naer 't weelig Bruiloftsbed, dat vroegh Le blonnen en helleer vernoegh*. den 10 van Sprokkelmaent m d c l xxi. TER BRUILOFT DER E. GETROUDEN SYBRANT DE FLINES, e n AGNES BLOK. "^^at teelt onderlinge min? Twee gelijken, eens van zin, In al wat men geestigh rekent. Beide in kloek vernuft ukfteekend.  46*2 BRUILOFTDICHTEN. d' '-.cn frhcpt z mwijl lust op 't lant, Daer zij bloemen zaeit cn plant, Of de Bloemgodin helpt vieren, En het loofwerk op papieren, Uitgefiieden met de fchaer, Offert op het huisaltaer: d' Ander heeft zijn wit getroffen, Als hij ne: in zijde ftoffen Loof en fchoone bloemen weest, Schooner dan de lente ons geeft. Wat kan zulk een huwlijk baeren, Daer die beide in echt vergaeren, Met een rijp en wijs beleit, Anders dan genoegzaemheit? Flines, die door ftadig minnen 't Onvermurwde hart kost winnen Van uwe agnes, out en jongk Drinkt met eenen blijden dronk U geluk toe. Godt wil geven Dat gij beide in vreugt moogt leven. Gctrout den 9 van Herfstmaent, md c l xxi v. TER ZELVER BRUILOFT. JL er bruiloft van bet zuiver lam, *t Welk uit den fchoot des Vaders quam, En om de menfchen heeft geleden, Wort elk genoodigt en gebeden. De Bruigom komt: houdt u gereet. Trekt aen het witte bruiloftskleet. Hij zalze, die zijn komst verbeiden, Verheugt op 't hooge feest geleiden.  BRUILOFTDICHTEN. 4ó3 Wat openbaert zich hier een dagh, Die 't oor noit hoorde, 't oog noit zaghl Noit kon een fterflijk hart bevroeden Den overvloet van zoo veel goeden. Hier bloeit een eeuwigh Paradijs. Verborgen Manna ftrekt hier fpijs. Hier klinken harpen en citnbaelen Op zang van hemelfche kooraelen. Gelieven, wien dit huvvlijxlot Befchooren wert alleen van Godt, Wij wenfchen, dat hij u wil geven De volle vreugt in 't ander leven. DE BRUILOFT VAN DEN TEEMS EN AEMSTEL t* AMSTERDAM. aen haere hoogheden MARIA en WILLEM, PRINCEN VAN ORANJE, enz. Qjtn furgere regna Conjugio talil iZou men geene bruiloft houwen, Nu de godtheên van de zee, Teems en Aemftel, t'zamen trouwen, Lieflijk paeren, en dees twee t'Zamenfmilten, rijk van zegen. Die van boven nederdout, Neêrdaelt in een* gouden regen. Bel de hoofifteen gaen in gout Zich te prijk voor ieder zetten, Daer de Moeder en de Zeen,  46I BRUILOFTDICHTEN. Op den klank der zeetrompetten, Bataviers en Britten noón, En de princeberckemekr Omgaet op het flaetgeluck. Triton is de dansbcleier. Nu zal geen tijrannign juk, Ceene zeeplacgli kun braveeren Op den grooten oceaen. Rijke vlooten gaen en keeren, Met al 's aerdtrijkx oogst gelaên, d' Onderzaten milt verrijken. Tecm.sftadt, 's Konings ouden troon, Aemftelsftadt, de wijk der wijken. Houden eenen trant en toon, Zingen bant aen bant te gader, Hoe de zeevaert bloeit en wast. Nooit heeft bontgenootfebap nader •Twee op eene leest gepast. Alle (iroomgoön cn godinnen Groeten hen op 't vrolijk feest, Offrcn, om hun hart te winnen, Al het edelst dat elk leest: Arnus . Betis , Tacgh, en Seine, Beltj en Wijsfcl, Elve, en Rijn, Meer en minder, groot en kleine. Niemant wil de leste zijn. Bij 't geluck wort gunst gewonnen. Wat de joffers in den vliet Oit borduurden, vlochten, fponnen, Wijden zij aen *t zeegebiet Der gewonden tot een gifte, Root korael, en halskarkant, Gout en zilver: wat elk zifte, Parleinoerfchulp onder 't zant,  BRUILOFTDICHT! N. 465 Parlen in liet wier gevonden, Moschtapijten, onder 't fchuim Schoon gebloemt op watergronden, Beeldewcrk van vogelpluira Gefchakeert, en waterverven, Onbefchroomt'voor zon en lucht, Vischbeenkokers, menighwerven Omgekrult, met loof en vrucht Overkleet, noch twee fchcepskroonen, Aen den Aemftelftroom, en Teems Toegewijt, en voor hun troonen Schoon gevlochten en uitheemsch: Noch twee fcepters, en juweelen. Tweedraght ziet dit aen met fmerr, Nu zij d' eendraght niet kan deelem Dat 's een dootfteek in haer hart. Konze nu het twistzaet zaeien, Eenen appel, root van gout, Om den wapenoogst te maeien, Daer Homeer zijn' zang op bouwt; Konze Europe en Afiaenen Weder fchenden tegens een, Zij ontzagh noch bloet noch traenen, Achte kermen, noch gebeên, Die, met 's afgronts geest bezeten, Zwanger van veel ongevals, Gansch Europe een fiaele keten Docht te ilingren om den hals: Maer dit roken d' Engelanders, En de Bataviers, die trou Nu met onderlinge ftanders Gaen gepaert, als man en vrou, Om de waterftraet te vaegen Van het ongebonden fchuim, G5  ^66 BRUILOFTDICHTE!». Dat ter helle uit elk quam pla-gen. Tijt is 't dat de zeeplaegh ruim', En zich we:er ga veifteeken In het onverln hte hol, Met haer grijns en yaMche ftreeken. Hier ftaen liefde en ccndraghi vol. Amfterdatn omhelst nu Londen, Beide aen een door trou verbonden. MD C 1.X, HUWELIJKSZANG TUSSCHEN GODT EN DE GELOOVIGE ZIELE. Op den toon: Van den 100 P/alm. 2/io lang de ziel, fioch onverlcit, Heeft d' afjewusfche zuiverbeit, Geliiktze recht een jonge Maeght, Die cierlijk witte klee.tren draeght; Een Maeght, die eerbaer ongetrouwt, De kuifcheit voor haer 'kleinoot houdt En die de bloem haers jeughts gewis, Wil gunnen dion die 't wcerdigh is. Twee Minnaers fpeien in haer' zin. D' een draeght haer Liefde, d' ander Min. D* een biet zijn trouw op deught en eer, En d' ander dat hit haer fchoffeer*. Wat ongelijker Vrijers toch! Godt en de Werelt vol bedrogh. De Ziele flaetze beide gaê, En eintliik sgaer bij 't Vleesch te ra6. Het vleesch, •wien 't zienelijk behaegt, Te weegh brengt dat d' onnoosle Maegr  BRUILOFTDICHTEN. ifi? Den Hemel ziïn verzoek afflaet, En nrt de Weerelt boelen gaet. De W.erelt, die op 't tijd.fk zaeit, De bloem haers fKsfchen maegdoms maeit. Den zomer, die zoo lieflijk bloost, Volght flucx een ftrengen zuren ooghst. Het maegdlijk bloet leglit nu gefchent, En is een gasthuis vol ellend, Want als de mot plust is voorbij Zoo wort de Boel haer wcêrpartij. Dootwundert hij zijn Bijwijf lltet, Berooft haer 't fpierwit feestgewaet, Schert van haer, laetze naekt, cn bloot Verworpen liggen voor half doot. Zii klaegt, zij zucht, zij fteent, zij kermt. Tot dat de hemel haers ontfermt: En ofze fchoon dees flxaf verdient, Zoo blijft hij noch de zelve vrient. Ten beste Van d' aenftaende Bruit Schikt hij een' Reij van Maegden uit, Die 't arme Schepfel op een Kruis Gaen dragen in 't Behouden Huis. Met Wijn, en OH hij beleeft Al haer gezontheit weder geeft. Zijn hert wond ftrekt haer een fontein, Waer in hij haer laet wasfehen rein. Hij trektze purpre kleeders aen, En laetze voor zijn aenzicht ftaen, En fpreekt: boetvaerdige Vriendin, Ik geef u Hert, en Ziel, en zin. Hij fteektze een' Trouwring aen haer hant Tot een onfeilbaer onderpant, Tot teken van onfeilbre Trouw, En neemtze tot zijn echte Vrouw. Cg 2  4-6$ BRUILOFTDICHTEN. De Bruit bezwijmt en is als ftom, Om dat zoo rijk een Bruidegom Bekleet haer armoede, cn haer Ieit, En fprcckt, vervult met dankbaerheit: Wie ben ik? Of van wat geflacht, Dat gij noch op mijn fnootheit acht? Ziet zoo veel edeler voorbij, En voeght mij aen uw rechte zij? Noch tijts noch oudheits ongeval 't Geheugnis mij ontvreemden zal Van 't rijke en onwaerdeerbacr goet, Daer gij d' Onzaelge mede ontmoet. Verwaerdigh flechts mij, asfche en flof, Dat ik verkondige uwen lof, Dat fteeds mijn mont uw weldaet wek', En een Trompet uws rocrns verftrek'. De Ziel met Godt van hemelrijk Aldus verknocht in 't huwelijk Wort zwanger, en naer 's Bruigoms beelt Veel Deughden hem tot kinders teelt. EINDE DES EERSTEN DEELS.  46> BLADTWIJZER VAN DE TWEE EERSTE STUKKEN DEZER UITGAVE. I. S T U K. ZEGEZANGEN. VBladz. erovering van Grol. . . . . . $ Zegezang over 's Hartogenbosch en Wezel. . . ij Triomftorts over de Nederlaegh der Koningklijke vioote op bet Slaek. . " . . • , .46" Lijkoffer van Maegdeburg. . . . , 47 Stedekroon van Prins Frederik Henrik op den grooten triomf van Maeftricht. • • • 5S Bellant tusfchen Polen en Zweden. . » 5 Op de nedcrlaeg der Turkfche vioote. . . 59 Vrije zeevaert onder de vlagh van den L. Admirael Mar- ten Harpertfz. Tromp. . . 61 Scheepskroon behaelt in de fcheepftrijt bij Livorno door Joan van Galen. ... . . 63 Vcrlosfmg van Valencijn door Don Jan van Oostenrijk. 66 Op den Zeetriomf der Heerfchapije van Venetië. , 69 Vrije Zeevaart naer.Oosten. ... 71 Triomf van Koppenhagen. ... . 7a Triomf over Funen. . .... 74 Op het gezegent voorfpel van den zeeftrijt. . . 76 De Havenschenderij te Bergen in Noorweegen, » 77 Ha  47» B L A D T W IJ Z E R. Bladz. De zeetriomf der vrije Nederlanden. . . 78 Zegezang op den zceftrijt der Hecren Staeten door den L. Admirael Michiel de Ruiter. . .81 Zegevier der vrije Nederlanden op den Teems. • 86 De Zeeleeuw op den Teems. . . 89 De Vreepijlaer der vrije Nederlanden. . 91 De Gezegende Adelaer van Leopoldus bij den Ra'abftroom. 94 Lauwerkrans ter gedachtenisfe van Graef Curtius Chris- tofler Koningsmark. . • .96 Op de zeege van Groninge. . . S>T LOFDICHTEN. Begroctenis aen Frederik Henrik, Prins van Oranje, op den f treê van zijn Stadthouderfchap. . 99 Op zijn beeltenis en wapenen. ■ . • i°7 Óp de beeltenis vaia Princes Amelia. . 110 Iets zeldzaeras in 's Gravenhaegh. . • "3 Prins Willtms Geboorte. . . . III Het lof dei zeevaer». » • 141 Vaerzen uit C. Barleus Latijn vertaelt op de Blijde inkomst van Maria de Medices. . . 155 Henriette Maria Koningin van Groot-Brittanje t'Amfterdam. 162 Geluk aen Louijze Maria, Koningin van Polen en Zweden. 178 De Klecflche Hofzwaen. . . »8g Afzeifel der Koninklijke printe. . . 187 Dank,ofler aen Koningin Kristine. . . JOS Af beeldinge1 van Koninguine Kristine. . • 19*» Op de zelve. • • • 198 Blijde inkoii'fte van-Koninginne Christina te Rome. aoo Inwijding van hei Stadthuis t' Amfterdam. . 205 Zeemagazijn op Kattenburgli 't Amfterdam, . 244  B'LADTWIJZER. 4ït Bladz. Keurgedicht. , . . • • *S!l Jagntzang. . 264, Op de gebgorte van Anna Roemers. .. 26a De NachtegaeUvan Amisfort. . ï e?o KLINKDICHTEN. O p bet verongelukken van Dr. Antony Roscirjs. 171 Op het derde, deel van .'t Licht der zeevaert. . 274 Op den Bujgerkrijgh ^der Romeinen tijt Lucaens Latijn door .. Stprrae vertaelt. . . 274> Aen d' Outvaders, Priesters, Koningen, Propheten en Helden. , ,p . *75 Op Godts Helden. . . . 275 Op 't vertolken van Bartas door Heer Wesfel van Boet- zelaer. . ... 276* Op de Heerlijkheit van Salomon. . . 276* Op d' aenkomst der Koninginne van't Zuiden te Jeruzalem. 277 Op de verwoesting van Jeruzalem. . . 277 Op het treurfpel van Jephta. . *78 Op het metaele Pronkbeelt ter eere van Erasmus. 278 Op de vertaelingen van Bartas door Z. Heins. . 279 Aen den Drost van Muiden en zijn Bruidt. - 279 Op de verovering van Grol. . • 280 Op het Graetboek van Willem Blaeu. • 280 Aen Laurens Reael. . . • 28X Op het overlijden van den Burgermeester KornelisPietersz. Hooft. . • . 381 Op het treurfpel van Hecuba. . . 2.82 Aen Gustaef Adolf, Koning van Zweden. . 283 Orakel. . . . 283 Op Prins Frederik Henrik • . 283 Iib »  *7» BLADTWTJZE*. Bladz. Aen Princes Amelia. j 284 De Triomfeerende Amelia, . . , 284 Lof van Wille n Kornelisz. Schouten. . . 285 Aen Jakob Wijts. . , . 285 Aen Keizer Ferdinand den tweden. * , 287 Op Charles Couvrechef. « » Op Leonardus Marius. . . • *68 Op Adriaen Motman, ... »58 Op Steven Kracht. • • • *58 Op Joan de Meer. . • *68 Op Augustyn Alften Bloemaert. . • *»9 Op N. Dusfelius, . «. l5i> Op Homerus. . . • *6f Op Plato en Ariftoteles • • *7 Op Kornelius Taeitus. . • *7* Op Petrarcha. Uit liet Latijn vertaelt. •• ■ '71  4«o B L A D T W IJ Z E R.. Bladz. Op Erasrous. , . , 172 Op Geraert Vosfius. . . 172 Or> den zclven, . . . 172 Op Pieter Kornelisz. Hooft. . . 172 Op Kamper van Baerle. . . 173 Op Samucl Koster. ... t/3 Op den zeiven. . • . «73 Op J. V. Vondels afbeeldinge door Sandrart. . 174 Door Jan Lievensz. . , . 174 Door G. Flink. , , » 174 Door P. Koning. ; . . 175 Door den zeiven Koning. . . 175 Door C. de Visfclier. ■ • *75 Op J. van Vondels afbeeldinge door K. van Mander. 176 Door P. Koning. . . 176 Op Theodoor Y'lit"1. . . 176 Op Zacharias ^Heins. . . 277 Op Joannes Aptonides van der Goes. . 177 Op Jan Vos. . . . 277 Op Bartbolomcus Abba. . . 477 Op Justus Baek en Magdalene van Erp. . 178 Op Willem Blaeu. . . 178 Op Francois Junius* . . . 178 Op Wouter Krabeth. . . . Op Diedrik Krabeth. . . . 179 Op Pe er Lastman. . . X79 Op Hendrik de Keizer. • . 179 Op Govert.Flinck. ■• . • i.9 Op den zeiven. . . . z3o Op Joachun Sandrart. . • • »8o Op Karei van Mander. ... »3o Op Abraham van Diepenbeek. . 181 9P Artus Qttelyn.. • *8i  B L A D T W IJ Z E R. 4S1 Bladz. Op Paulus van Vianen. . « «3x Op Joan Lutma den ouden. . m 28a Op Peter Serwoiiters. • , 28* Op Jan Pieteisz. Zweling. , . 133 Op Dirk Zweling . . . 1S3 Op Henrik Meurs. • . 285 Op Daniël de Lange. . . . 1S3 Op Willem Bartjens. . . 183 Op Johanna Gray. . . . 184 Op Maria Stuart. . . 184 Op Koningin Kristina. ... 2Ü4 Op de zelve. . » . 235 Op de Koningklijke Bruit van Polen, Louyze Maria Gonzaga. . . . . 285 Op de zelve. ... 185 Op de zelve. .... 285 Op de zelve. . 286 Op Sofia Amalia, Koninginne te Denemarl:. . 18S Op Katharina Hooft. , . , 287 Op Anna van Hoorn. . . . 287 Op Elizabeth Bikkers van Swieten, . 288 Op Aleidis Bikkers van Swieten. , . 28S Op Jacoba Bikker. . . , 289 Op Anna Hinloopen. . • 289 Op Anna Wymers. , 't 290 Op Margareta Tulp. , . 290 Op Maria BJok. I ; . 29a Op Katharina Questiers. . • 291 Op Izabella Benzi. • . . 291 Op Eliza, .... 29* Op Suzanna van Baerle, , • 292  4Sa B L A D T W IJ Z E R. 'BRUILOFTDICHTEN. Bladz» D c Tliïmen van Oranje cn Britanje. . 295 De Vorftelijke Bruiloft t* Amfterdam aen Jolian Georg, V< rst te Anlralt, en Henriette Katliarine, Princes van Oranje. • . • . 298 Bruiloftlied. . .308 Bruiloftbed~ voor Picter Cornelisz. Hooft, Drost te Muiden, en Helionore Helleman». . • 310 Geluk aen Michiel Pompe en Adriane van Bevere. 327 De bruiloft van Jacob Jacobsz. Hinlopen, en Sara de Wael. ... .328 Huwelijkslof. • . . 331 De bruiloft van Joan van de Pol cn Duifken van Ger- wen. . , . * . ' 332 Ridderlijk Banket voor Adam van Lokhorst, en Kornelia Pauw. . . .338 De Feest van Hillebrant Bentes en Katharina Baek. 344 Ter bruiloft van Joan de Wit en Wendcla Bikkers. 348 Ter bruiloft van Joan Huidekoper en Sofia Koeimans. 351 Ter bruiloft van Joan van Wavercn en Debora de Blaeuw. . . . • 354 Ter bruiloft van Cornelis Bakker en Katharina Raye. 358 Fakkel van Joan Blaeuw en Geertruid Vermeul. 362 Ter bruiloft van Arnout Hcllemans Hooft, en Maria van der Houve. . '• • 364 Bruiloftzang voor Nikolaes 'Pankras en Pctronelle de Waert. * . . • 3^6 Ter bruiloft van Joan Six en Margarite Tulp. • 368 Ter bruiloft van Peter de'Graef cn Jacoba Bikkers. 371 Ter bruiloft van Jacob Hinlopen Tymonsz. en Uriiila van Bergen. .... 374  B L A D T W IJ Z E E. 4Z3 Bladz. Ter bruilof: van Willem Blaeuw en Anna van Loon. 377 Ter bruiloft van Ven'idius Rlccen en Haes;e Augustyns, 33a Ter bruiloft van Peter Nooms en Beatrix Adriana Ram van Schalkwijk» • . » 383 Ter bruiloft van Peter van Heimbach en Maria Blok. 385 Ter bruiloft van Robert Honiwood en Margarite van Vlooswijk. . . . 390 Aen Maitheus. Vosfius, op zijn Huwelijk met Johanna van Veen. . . . 353 Op de bruiloft van Cornelis le Blon en Elizabeth van den Kcrkhove. ... 395 Bruiloftlied voor Guiljelmo Bartclotti en Jacoba van Erp. 39S De Tortfen van AWard Krombalck en Tesfclfcbade Roemers. ... . 399 Bruiloftliedt. . . . .400 De Haven aen Jan Nikolaesz. en Anna Simons. 41a Bede aen het Westewindeke voor Pieter van Buren en Yda van Gerven. ... 413 Spierings geflaltwisfeling. . . 4tj Trouring van Pieter Willemsz. Hooft, en Kornelia de Vries. • . . . w De bruiloft van Kana, voor Gerbrandt Anflo en Abigal Schouten. . . . ^g, Maijboom voor Joan de Wolf en Agnes Blok. 4» De Leeuw aen bandt, voor David Leeuw en Kornelia Hooft. .... 4.23 De Hoogtijdt van Marten Looten en Christine Rutgcrs. 426 Ter bruiloft van Sybrandt Kaman en Maria Koppelen. 429 Muzijk ter bruilolt van Joan van Papenbroek en Maria Koek. . . . f . 430 Ter bruiloft van Govert Flink en Sofia van der Hoeven. 43a Ter bruilofte van Jacob Linnich en Katharine Jacous de Vries, ... -434  484 BLADTWIJZER. Bladz. Ter bruiloft van Michiel Block en Aüde Ando. 437 Landtgezang ter bruiloft van Rcinier van Estvelt en Re- bekka Bruining. . .439 Ter bruiloft van Bartholomeus Kromhout en Jacoba van der Wiele, van der Werve. . • 443 Ter bruilofte van Natbanaël Bur en Sofia Beauchamp. 445 Ter bruiloft van Peter de Wolf en Clementia van der Vecht. »• • • * Suikerlicdt. . . • 45° Ter bruilofte van Cysbrecht van Zusteren en Helene Donkers. • • • • 4!>3 Ter bruilofte van Jacob Leeuw en Cbristine de Flines. 454 Ter bruilofte van Franciscus van Imftenraedt en Sofia Katharina Wichems. . 45<5 Ter bruilofte van Michiel le Blon en Willemyne Elizabeth Hellerus. . ; . 460 * Ter bruiloft van Sybrandt de Flines en Agnes Block. 461 • Ter zeiver bruiloft. . f 462 De bruiloft van den Teems en Amltel, t* Amfterdam. 463 Huwelijkszang op de vereeniging tusfehen Godt en de gelovige Ziele. . ♦