I



OLYSLAGERS HANDBOEK,
of
Het Italiaansch Boekhouden, voor dezelve, en
IN z0ortgelijke FaBRICQUEN en TrAFICQUEN ,
GEMAK LIJK GEMAAKT;
Ak mede eem?é ligte HANDLEIDINGEN, de Negotie betreffende; uitgerekend naar de beste en gemaklijkfte wijze der
KOOPLIEDEN;
En verfcheidene Rekenkundige VOORSTELLEN, met derzei ver Ontbindingen.
door
j A O O B K N E P P E L.
Lid van het Mathematisch Genoodfchap te Amsteldam. '
Onder de Spreuk: Kek' ohvuhoeiden Arbeid komt ules te boven.
Te W E S T Z A A N D A W, Bij A R 1S TOLK, Boekdrukker en Boekverkooper, op den Hoogendijk;
En
Te AMSTERDAM, Bij JOH'. HAZEU, Cornelisz., öpdenNieuwendijk: bij den Dam. -






O P D R A G T.
Aan cte Heeren Leden van het Mathematisch Genoodfchap.
Onder de Spreuk: Eert onvermoeiden ar-beid.y komt alles te hoye.ti»
Hoog ge ag te kunstlievende Heeren t
Dat hetltaliaansch Boekhouden, meede onder de Wiskundige Weetenfchappen behoord, heeft de uitmuntende en voortreffelijke Wiskunftenaar A. de Graaf', in zijn tijd airede aangemerkt; en niemand onzer geagte Leden van het Genoodfchap, vertrouw ik, zal daar aan twijffelen ; vermits het zelve niet minder op ontwijffelbaare gronden van zekerheid fteunt, dan alle andere Weetenfchappen, welke met de naam van Wiskundige, beflempeld, en bij elk en een iegelijk daar voor gehouden en erkend worden.
Daar ik dan, hooggeagte Heeren! de eer heb, meede een Lid te zijn, van dat voortreffelijk Genoodfchap , welkers bedoelingen nergens anders toe ftrekken, dan alle luister aan de verhevene Wiskunde toe te brengen, dezelve op te bouwen, en te voltooien; heb ik gedagt mijn Olijslagers Handboek, gefchikt na de Italiaanfche Leerwijze , en dus die Wiskundige zekerheid in
4 - : A i zig



nr O P D R A G T.
zig. bevattende, aan UE. Wel-Edelens te moeten opdraageii: in verwagring, dat ÜE. Wel-Edelens, dit gering Werkje allezmts gunftig, en als een blijk van mijne erkentenis en waare hoogagting zullen gelieven aan te neemen, te befchermen tegen allen bitfen aanval, en onkundige bedillers.
Ik heb de eer, na toewenfchinge van alles wat ftrekkenkan ter bevordering der Mathematifche Weetenfchappen,. tot cieraad en welvaard van ons Genoodfchap, met' reibeót te zijn.
HqOGCEAGTE KUNSTLIEVENDE HEEREN i
UE. heihvenfchende en onderdanige Dienaar
JACOB kneppel;
VOOR-



VOORREDEN.
DIENENDE TOT
INSTRUCTIE.
"Y^eele voornaame Mannen hebben een volledig en volkomen onderwijs in 't licht gegeven , omtrent het Italiaansch Boekhouden, betreffende de Negotie in 't algemeen; waar onder Abraham de Graaf en Jacobus van Lintz, geenzïnts van de minfte te tellen zijn, en waar in men alles aantreft, wat een Leerling op een Koopmans Comptoir kan voorkomen.
Egter zo- verre mij bekend is, heeft niemand tot nog toe ondernomen, afzonderlijk eene verhandeling te voorfchijn te brengen, omtrent een Fabricq, Trafkq , of bijzondere Tak van Negotie.
Daar de ervaarenheid de beste Leermeesteresfe is, heb ik getragt mijne geringe vermogens in 't werk te flellen; om ook iets van dat geene het welk ik verfcheide Jaaren heb bijgewoont en behandeld, andere meede te deelen.
Dit werkje dan, door mij ter neer gefield, behelst niets anders ; dan om aan te toonen, hoe men na behooren volgens de Kunst, Boek zal houden , aangaande een Olijmolen en de Negotie van dien: waar bij gevoegt zijn eenige ligte voorHellen , die geduurig te pas komen, en waar van een Olijflager niet onkundig kan of behoort te zijn.
Om dan zo veel mogelijk is, kort te zijn, zullen we ons; Biet bezig houden, om Wijdloopig eene befchrijving te geA a ven*



vt VOORREDEN.
ven, wie voor Debiteurs en Crediteurs moeten worden aangemerkt; waar zulks uitfpruit: die gecne welke daar van eenige onderrigting begeeren, wijzen wij na zodaanige Autheuren, die zulks breedvoerig genoeg verhandelen, 't zal in deeze genoeg zijn, dat men weet, volgens 't gefleide in A. de Graaf, deze regel.
Al wie ontfangt is Debet. Al wie uitgeeft is Credit, en
Al wat men ontfangt is Debet. Al wat men uitgeeft is Credit.
Ter opheldering zal dit volgende egter nodig zijn.
Men ziet voor eerst; dat dit Werk zijn aanvang neemt met de maand May, 't welk gefchied, om dat men omtrent die, tijd wat vroeger of laater de Molen 3, 4 a 5 weeken laat Haan , Cten minften aan de Zaan, om 't geene aan de Molen, en 't gaande werk gebrekkelijk bevonden word, door de timmerlieden te laaten repareeren, en in orde te brengen: welke tijd als dan het best geoordeeld word; door dien 'er niet zoo veel Debiet in Olij en Koeken is, en met zaad werd gehandeld , dan wel in de nazomer of het najaar, wanneer het nieuwe Zaad ter Markt kooit, en meer handelinde Olij en Koeken befpeurt werd.)
Betreffende de rekening van de Cas, winst en verlies en die der Perfoonen, het zal niet nodig zijn, eenige verklaaring daar van te geven, wijl.men zulks bij anderen vind.
Drie voornaame rekeningen de Goederen betreffende, heeft' men flegts in zijn Grootboek nodig, te weeten;
Een



VOORREDEN. m
Een van de Molen zelve, Een van Coolzaad en — Een van Lijnzaad;
Die wij aldus zullen noemen.
Vooreerst: de Molen de Crocodil.
Ten tweeden: Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil.
Tenderden: Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil.
Wij zeggen Cool-en-Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil; om dat men dusdanig" Zaad enkel voor fpeculatie kan opleggen en zolderen, om 't zelve naderhand ongefabrifeerd weer te verkoopen ; en dan is het eenvouwig Cool-en»Lijnzaad : dog zo dra men daar van tot zijn fabricq afzonderd, zullen zodaanige omflagtige benaamingen wederom noodzaakehjk wezen, om dezelve bij diergelijke voorvallen te Debiteereh, en Cool-en-Lijnzaad te Crediteéren.
Belangende de Molen de Crocodil; die Debiteerd men in 't begin aan Capitaal, of Capitaal rekening voorbijgaande; dan aan Winst en Verlies, voor zodaanige zomme als men oordeeld dat het vast effeft met de gereedfchappen waardig is, of wel voor zo een zomme als men zulk een effecl bij aankoop &c. heeft verkreegen.
Vervolgens werd dezelve Gedebiteerd , voor 't flagloon aan de Knegts, die, wanneer 'er tien Lasten verflagen zijn, betaald werden, en dan maakt men twee Colommen binnen de Geld lijnen &c, één voor de Lasten Coolzaad, en één voor de Lasten Lijnwaad, om te zien hoe veel Lasten men van tijd tot tijd van clks verflagen heeft.
Men



vut voorreden:
Men heeft om 't werk te"verrigten , nodig; drièKnegts, als:
Een Blokmaalder, die geniet van de ro Last ƒ 40 : - : Een Steen- of Middelknegt genaamt, die geniet * 30 : Een Jongen of Onderknegt die geniet . . s 20 :.- : -
. , .... te zamen ƒ 90 : - : -
De Knegts betaalen (dus ontfangende) wederom van hun Geld, het arbeidsloon, wegens het opdraagen van het Zaad, dat bij de Molen gebragt en gelost werd.
Ook Debiteerd men de Molen voor al 't geene dat tot het werk vereischt werd; als Turf, Buillaaken , Timmeren; feegelijk zulks te zien is, in de Memoriaals Posten van 22 December en 30 April.
Ten tweeden: Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil, Debiteerd men voor al 't Zaad, dat 'er bij den aanvang reeds bij de Molen is, of gevonden word. en van tijd tot tijd werd aangekogt: als meede voor ronde maat van 't Zaad, Vragten, Makelaars Courtagie; van Zaad, Olij en Koeken.
Eindelijk bij 't fluiten dezer rekening werd dezelve alvoorens belast met het flagloon, dat 'er aan de Knegts van de Lasten Coolzaad die 'er verflagen zijn betaald is geworden: als meede nog voor ƒ 8 : - : - per last mêer dat de Molen verdiend of daar voor gerekend werd; mits men in aanmerking neemt, de overmaat, die 'er afgetrokken werd, waar van men op zijn plaats de nodige opheldering verder zullen geven.
Hier voor nu werd eindelijk deze rekening gelijk gezegt is; belast of Gedebiteerd, derhalven moet de Molen rekening of de rekening van de Molen de Crocodil, daar van ontlast,. of gecrediteerd werden.
Voorts



"VOORREDEN.
Voorts maakt men behalven de Linien van Guld. Stuiv. Penn. &c, voor dezelve nog vijf Colommen, aan de Debet, zijde.
In de èerfte Colom, zet men de prijfen of c£vls. zo als '£ Coolzaad gemeenlijk gekogt word.
In de tweede: de Lasten en Zakken. In de derde: Proeven en Paaren. In de vierde: Aamen en Mengelen. In de vyfde: de Koeken.
De Lasten en Zakken , Proeven en Paaren , Aamen en Mengelen, worden wederom door een Comma of ander klein teken onderfcheiden.
Hier door kan men nu weeten, en met een opflag van 't oog zien; wat men voor 't Zaad befteed, wat partijen men heeft gekogt, en hoe veel Olij en Koeken, dat 'er uit 'tZaad geflagen kan worden.
Edog men moet verdagt zijn, dat men bij de aflevering vier Koeken ten 100 toegeeft: dus als men een proev uitrekend en men bekomt het getal der Koeken; dat men dan ook eerst \ per Cento daar van moet aftrekken, alvoorens men dezelve in de Colom of Lijn plaast.
Ten aanzien van 't Coolzaad, word bij de meeste geen proev-rekening , ten opzigte van de Koeken gehouden; doordien het Last doorgaans op iooo Koeken wierd gerekend: hoewel 't dikwils al wat verfchil maakt, waarom wij 't zelve om naukeuriger te zijn, zo wel op Coolzaad rekening in agt' zullen neemen, als het ten opzigte van 't Lijnzaad altoos gebruikelijk is.
B
Men



TC
VOORREDEN.
Men crediteerd dezelve rekening voor al de Raapolij enRaapkoeken , die verkogt en afgeleverd worden, en men maakt binnen de Geld Liniën &c. vier Colommen aan de Credit zijde.
In de eerfte : zet men de prijs zo als de Olij verkogt word. In de tweede: Aamen en Mengelen.. In de derde: de prijs van de Koeken. In de vierde: het getal der Koeken.
Ten derden: de rekening van het Lijnzaad behelst inderdaad niets anders, dan 't geene wij reeds van 't Coolzaad hebben gezegt: waarom wij daar van niet zullen fpreeken.
Hier door nu zal men klaar kunnen zien, wanneer al 't Zaad, dat 'er bij de Molen te vinden was, gezegt wierd verflagen, en de gemaakte olij en koeken verkogt; of de aflevering bij den ontvangst (redelijk) wierd verantwoord, (zegge, redelijk) dewijl men moet aanmerken, dat de olij zomwijlen wel 2 a 3 Aamen te kort kan komen, dat nogthans beftaanbaar is; om dat men 's morgens en 's avonds donker zijnde olij in de Lampen te branden nodig heeft, als men verder aanmerkt, dat de Molens aan de Zaan 't meerder gedeelte het geheele Jaar door van 's morgens 4 uuren, tot 's avonds 8 uuren moeten maaien: behalven dat 'er bij 't pompen van de olij ongelukkig of onvoorziens wel eens geftort word, en verlooren raakt, dat niet wederom geheel te verzamelen is.
Indien het Zaad niet geheel verflagen, en de olij en koeken ten eenenmaal verkogt is; zal men het overgeblevene Zaad,. volgens de proev uitrekenen, en de uitkomst daar van benevens het geene dat 'er reeds gemaakt en geflagen is, voegen, bij het geene dat verkogt is, dan zal men zulks ook. wederom als vooren kunnen zien.
Vei--



VOORREDEN. m
Verder zal den Leezer bevinden, dat alhier bij 't fluiten, het overgebleeven Zaad, bet welk een gantfche partij uitmaakt, tot één proev is uitgerekend, dat egter uit verfcheidene partijtjes van onderfcheidene proeven beftaat, 't welk om de kortheid, en omflag te vermijden alleen isgefchied; men zou ieder partij volgens de proev, zo als men die bevonden heeft, moeten uitrekenen: gelijk zulks in 't begin van dit Werkje te zien is.
Aangaande de Tauxatie van 't overgebleeven Zaad, zulks word meede onderfcheidentlijk verrigt, hier ziet men bij het fluiten; dat de olij en koeken, 't welk in het Zaad is inge. flooten getauxeerd zijn: andere tauxeeren het Zaad zelve, en maaken alzo hun winst of verlies op, wat nu het beste is laaten wij elk oordeelen, een ieder heeft daar in zijn eigen verkiezing.
Bij den aanvang hebben wij de eene, en bij 't fluiten, de ander manier in agt genomen.
Die nog naukeuriger willen zijn, oordeelen, dat, als men de olij en koeken, tauxeeren wil, 't welk in 't Zaad is ingeflooten, en nog gemaakt of geflagen moet worden; dat men dan ook ƒ 22 : . : - per last eerst daar van moet aftrekken, wegens onkosten die 'er wezenlijk van betaald moeten worden; zo voor flagloon, rondemaat, vragten, &c. —■ Egter is het de kundige bekend, dat de tauxatie niet te hoog moet gefchieden, en men kan wel eenigzints daar op verdagt zijn, zonder dat men die nauwkeurigheid in agt neemt.
Ora niet van alle onkosten, hoe klein en gering die ook mogen weezen, geduurig een post te maaken, zal het niet oüdienftig zijn , een bijzonder onkost- boekje daar van na te houden, waar in men dezelve van dag tot dag fpecificq aantekend, en; om de onkosten behoorlijk op zijn plaats te brenB 2 gen,



xir VOORREDEN.
gen, zal het ook zeer dienftig wezen, om van de Molen, en van Cool - en Lijnzaad een bijzonder blad of bladzijde te hebben; om elke rekening wanneer men zulks begeerd, daar voor te Debiteeren..
Ten aanzien, van de onkosten, hebben wij geen de minfte nauwkeurigheid in agt genomen ; 't welk (zo verre dit maar alleen fchetswijze ter onderrigting is dienende) in dit Werkje ook geenzints kan prasjudiceeren.
De proeven , van 't ingekogte Cool- en Lijnzaad , heb ik bi) elke post bij wijze van een breuk aangewezen; boven 't ftreepje zijnde mengelens, en onder 't ft reepje de paaren , dat is, om aan te duiden, hoeveel mengelen olij en paaren koeken , dat de 2 of 3 zakken inhouden.
Hoedanig nu de rekenings geflooten, en de balans geformeerd word, gaan wij ftilzwijgende voorbij: dit word bij andere zo duidelijk en overvloedig geleerd, dat het onnut tijd verfpillen zoude zijn, om ons daaromtrent eenigzints bezig te houden.
In hoe verre ik met deze handleiding nu aan het oogmerk zalvoldaan hebben , moet de tijd leeren : dewijl elk zijn bijzondere gedagten heeft, en dikwils zeer verfchillend oordeelen, kan ik niet verwagten, dat eik daaromtrent evengunftig zal denken.
Dat het tot nut en bevordering mag dienen , is mijn werisch, waar toe het ingerigt en te zamen gefteld is.
JACQJS KNEPPEL*
Wocmcrveer 27. O&ober 1789.



OP DE
OLYSLAGERS HANDLEIDING,
DOOR
JACOB KNEPPEL.
K omt Olijjlagers, geef de hand' Aan Kneppel; en laat u geleiden:
Hij heeft zich aan uw' dienst verpand En tracht uw nut meer uit te breiden.
't Is ondervinding, *'t geen hij leerd, Om daaglijks goed en wel te boeken;
Hij diend van u te zyn vereerd, Wilt dus zijn harsfenvrucht doorzoeken.
Dees leiding, oordeeld naar de kunst; En gij, die dit niet kund bevatten,
Volg blind''lings (Kneppel doet u gunst.) Gij zult zijn Werkje dierbaar fchatten.
Leert voort, en treed op Kneppëls fpoor, Wild door natuur Boekhouden leer en ,
De Wiskunst treed u deftig voor, En kunst, zal daaglijks kunst vermeeren,
' ; i . Heb
(*) Zie H. Desaguiiers, grondig onderwijs, in 't Italiaanfch Boekhouden, Araft. 1706. pag. 19 feq.
,M P 3



JCtV
Heb dank 6 Kneppel! voor uw gift,
Wij zullen uwe vlijt erkennen,
't Is moeite en Qioe dat men het zift,) 't Is kunst, bij hen, die kunsten kennen.
De Appendix, die gij ons nog geeft, ^Kunstwekkende in des Kunf naars oogen?)
Is zoo; dat al, waar Kunst - min leeft, 'i Vernuft, door Leerlust blijft bewoogen.
't Is Kneppel, die ons tot dees kunst! Geheel door Wiskunst zaam gebonden,
Verbind, om zaamen elk zijn gunst Te Vordren, en te zien ontwonden.
Nog eens de Appendix, die gij geeft, Zal Kunst- en Leer-lust zaamen paaren,
Die naar het waare doelwit Jlreefd, En mannen maakt, die kind'1 ren waaren.
Bemind '< geen kunst vereifchen mogt, En laat ons zoo te zaam. verkeeren,
Met hem, die alle kunsten wrogt, En ieder weepenfchap wil leer en.
Simon Wild eb oer, Wz. Lid van het Mathem. Gen. te Amfterdam,
Onder de Zinfpreuk: Een onvermoeide arbeid komt alles te boven.
Me.



11 MemoriaaJ aangaande een Olijmo!en. i j i «
i Maij.
Ben ik N. N. voornemens mijn Fabricq en Olij molen de Crocodil, van mijn andere Goederen en Effeéten te fepareeren, en daar van afzonderlijk op de Italiaanfche manier Boek te houden, zonder een Capitaal Rekening te formeeren.
I. Stelle dus voor eerst : de Molen de Crocodil, met alle deszelfs Gereedfchappen waardig te weezen ƒ Soco —
De Contanten, die ik nodig heb, en daar toe nebbe afgezonderd ƒ 3OOOC ~~
Op heeden bevinde in dezelve Molen de onderftaande Goederen, als volgt;
99 Aam, 54 Mengelen Raapolij a ƒ 40: -
't Aam ƒ 3978 : - i-
7 Aam, 60 Mengelen Raapolij.
Dik a ƒ 24:- . . . # 180: - :24500 Raapkoeken a f 30:- 't 1000. * 735': - :-
ƒ4893:-:Af 1 per Cento » 48:19:-
4844 1 —
35 Lasten, 3! Zakken Coolzaad a 34 vis.
't Last .... ƒ7160:16:Af 1 per Ceiito » 71:12:-
40 Meng. . 7080 4 —
Slaat
31 paar Koeken de Proef.
Nota ~; 2 Zakken Coolzaad werden voor een Proef gerekend.
15 Aamen Lijnolij a/36:- 't Aam ƒ 900 : - : 3 Aam 32 Mengel. Lijn dik a ƒ22 :-» 71:17:1.6000 harde Lijnkoeken a ƒ4 :- 't ico. 640 : - : -
ƒióii:17:Af 1 per Cento » 16: 2:-
ƒ 1595 15 —
él



li Memoriaal aangaande een Olijmolen. ■ j J
6 Last, a\ Zak Lijnzaad a ƒ 7J de Ton ƒ 982:10:Slaat ||
2 Last, 23 Zak ditto a»6^:- . * 3^6: 5:. Slaat IJ
1 Last, 4 Zak ditto a * f\i' . * ja6: - : • Slaat '8§ r
Ar /I464:i5:Af 1 per Cento » 14: 13:-
ƒ 1450 2 —
Nota; 3 Zak Lijnzaad is een Proef, 't Last Lijnzaad houd aif Ton.
Verkogt aan Pijbo Steenftra, en in Schipper Wijnand
van Westen afgefcheept; 61 Aamen Raapolij a ƒ 401: - . . ƒ2470:10:Af 1 per Cento * 24:14:-
ƒ 2445,16 —
Verkogt aan Jan Pietersz Don, en door zijn Knegts met de Prutfchuit van de Molen gehaald; 7 Aam, 60 Meng. Raap dik a ƒ 25 :- ƒ 187: 10 :• Af 1 per Cento » 1: 18 : -
/ 185 12 —
3 Aam, 32 Meng. Lyn dik a ƒ 22: - ƒ 71:17:Af 1 per Cento * —: 14: -
ƒ 7i 3 -
.... 8 ditto.
Op dato verkogt aan Goris de Gooijer, en in zyn
Vaartuig afgefcheept; 4150 harde Lijnkoeken a ƒ 4§ : - . .ƒ186:15:Af 1 per Cento 0 1:17:-
ƒ 184 18 —
Betaald per Cas aan de Knegts van de Molen de
Crocodil, voor Slagloon van 10 Last Coolzaad. / g0 ,
16



1 Memoriaal aangaande een Olij molen. 31 1 'I
16 Maij.
Gekogt van Nathanaël Hammond , per Makelaar Matiheus Soeten, om aan de Molen te leveren en te meeten;
20 Last, 32; Zak Coolzaad a 34 c£- f~A*6S'-
Af 1 per Cento. » 42:12:|| - ƒ 4222 9 —
18 ditto. '■■
Ontvangen van Goris de Gooi/er, een Quitantie op Jean Coritereeh, en hebbe 't zelve aan myn Casfier Dirk de Grauw ter invordering overhandigd, groot ƒ 184IU —
i 20 ditto. 1
Verkogt aan Pieter Watlus, en in Schipper David Kok afgeleverd; 7 Quardeelen Lijnolij inhoudende:
N°. 1. a Aam 60 Meng.
2. 2 ... 40
3. 1 ... 60
4. 2 . . . 62
5. 2 ... 82
6. a ... 60
7. 2 ... 56
17 Aam 60 Meng. a ƒ 40 : • ƒ700: :-
Af 1 per Cento <- 7:-:- |
ƒ 693
Per Makelaar Mattheus Soeten, zonder Courtagie.
. 27 ditto. ■
Ontvangen van Pybo Steenjïra, een Asfignatie op 14 dagen Zigt ten Lasten Abraham Verkammen, 't welk aan myn Casfier de Grauw ter invordering overhandige ...... ƒ.3445 16 -
C 301 I •'



|4 Memoriaal aangaande een Olijmolen. I ( I
30 May.
Verkogt aan Willem Bartjens, en in zyn Vaartuig afgefcheept;
14500 Lijnkoeken a ƒ41:- . . /688:if:Af 1 per Cento » 6:18 :-
ƒ 681 17 —
■ 2 Junij.
In Contanten ontvangen van Jan Pietenz Don, ter voldoening van den 4. pasfa'to, de Somma van ƒ 256 15 —
Betaald per Cas aan de Knegts van de Molen voor Slagloon van 5 Last Cool en 5 Last Lynzaad. ƒ 90
9 ditto.
Verkogt aan Nicolaas Struyk, per Makelaar Mattheus Soeten , met Courtagie , en in Schipper Herman I j Willemz afgefcheept;
20 Quardeelen Raapolij inhoudende: N°,2i. 2Aam5oMeng. NJ.3i. aAamsoMeng. 22. 2 . . 45 32. 2 . . 82
23' 2 • • 79 33. 2. . . 42
=4- a . . s6 34. 2 . . 52
25- 2 • • 66 35. 2 . . 5-2
26. 2 . . 60 36. 2 . . 76
27. 2 . . 62 37. 2 . . 50
28. 2 . . 6o 38. 2 . . 74
29. 2, . . 4O 39. 2 . . 56
30. a . . 80 40. a . . 68
24 Aam 118 M eng. 25* Aam 2. meng.
25 • • 2
50 Aamen a ƒ 40: - . . ƒ 2000 : -: 15700 Raapkoeken a ƒ32:- . . <■ 50a; 8: -
ƒ 2502:8: Af 1 per Cento * 25: -: -
ƒ2477 8—.
ïi



Memoriaal aangaande een Olijmolen. 51 I |
11 Junij.
Nathanaël Hammond, in Contanten betaald voor J
ontvangen Coolzaad. . ƒ 4223 9 —
13 ditto. —— .
Gekogt van Pieter van den Broek , per Makelaar Benjamin Martin, om van Scheepsboord te ont vangen, uit Schipper M. Wilkens, van Coningsbergen.
_ to Last i§ Zak Lynzaad a ƒ 8 : - . ƒ1736:-:£ 114 fë weegende.
12 Zak ditto mudfchudding aƒ3:- ƒ 36: - : -
li ƒ1772:-:Af 1 per Cento * 17:14:-
ƒ I75-4 6 -
j£ ditto. . .
Aan Pieter Venema , op dato verkogt en afgele verd;
49 Aamen Raapolij a ƒ40*:- . . ƒ 1984:10:Af 1 per Cento » 19:17:-
ƒ 1964 1?, —
■ ■ ditto. ....
Van Nicolaas Struijk ontvangen een Wisfel , ten
Lasten Paul Haicke, vervalt 18. dezer, groot . ƒ 2000 —. — In Contanten. . . . . ƒ ^7 8 —
Gekogt van J. A. van Dam , per Makelaar A. van Diepenbeek, en door Schipper Dirk de Hollander by de Molen gebragt; 16Last, 13IZakRiga'sLijnzaad a/8j:. ƒ2874:12:Af 1 per Cento * 28:15:-
I! 114 « ƒ 2845 17 —
C 2 18 l



\6 Memoriaal aangaande een Olij molen. 1 II
18 Junij.
Paul Haicke, betaald mij ter voldoening van de 1 Wisfel ten zijnen Lasten de Somma van . . ƒ 2000
!
| ' — 20 ditto. —
Verkogt aan Anthoni Smijten, en in Schipper K. H.
Gietermaker afgefcheept; 3750 Lijnkoeken a ƒ 5 : - . . ƒ187:10:Af 1 per Cento » 1:18:-
ƒ 185 12 —-
' . —— 22 ditto. — —" ■ —
Betaald per Cas aan Thunis Cornelisz , voor 300 Ton lange Turf a 8i Stuiv. de Ton, aan de Aiolen gelost ƒ 1 »*7 ?°j—
' 25 ditto.
Een Rol Zeildoek gekogt en daar voor in Contanten betaald aan C. de Herder, 43 t$ zwaar wegen.
de ƒ 28 : - : -
Af 1 per Cento < — : 6: -
ƒ 27 14 —
Idem voor Slagloon aan de Knegts van de Molen, wegens 10 Lasten Lijnzaad door hun verflagen, ƒ 90 —,—-
1 Jülij. ■
Gekogt per Makelaar Mattheus Soeteti, van Simon Pan/er, in Amfterdam te ontvangen, 'twelk door mijn Schipper J. L. Graf, uit de Ligter gehaald, en bij de Molen gebragt is; ay Last i8§Zak Drojaander Lijnzaad
a ƒ 7ï : - • • ƒ 4r32 :10: - j Af 1 per Cento * 41:7:l§ 113 tS- ƒ 4°9i 3 —
h



j "Memoriaal aangaande een Olijmolen. 71 I I
4 Juliï-
Verkogt aan Sebastiaan Curtius, en door hemïelfs gelaaden;
220CO Lijnkoeken a ƒ 5:- . • ƒ1100:-:Af 1 per Cento * 11: - :-
ƒ IC89
.. 8 ditto. ~ I
Op dato aan mijn Casfier Dirk de Grauw een Asfig- !
natie overhandigd ten Lasten Pieter Warius-, groot/'; 693 Van Willem Bartjens in Contanten ontvangen. . * 001
■ 12 ditto. ■ '
Gekogt van Geerhf Hiddinga, per Makelaar Jofeph Crummel, op de maat over, vrij aan de Molen te leveren;
23 Last 30; Zak Overmaas Coolzaad a 33 Jl 't Last. . . ƒ" 5-118:13:Af 1 per Cento #- 51: 4 :•
39 ƒ 5067 9 —
Nota ; dit Zaad cvergeflagen , heeft uitgemeeten j 2f Last 32\ Zak.
16 ditto. ——- ■—
Aan mijn Knegts van de Molen voor Slagloon van
10 Last Coolzaad toegeteld . . ƒ I 9C —
Idem aan J. A. van Dam, ter voldoening van ont- ! vangen Lijnzaad. . . . . ƒ 2845 17 —
• 20 ditto. ■ |
Pieter Venema, zend mij per Misfive een Asfignatie ! op vf, C. Hellingwerf, om op vertooning te vol- :; doen. . . ' . . . . ƒ 1500 — ~
Welke Asfignatie iivbefaaling overhandige aan Pieter ! van den Broek, het resteerende dat de iaatfle van I mij is komende, voldaan met een'Asfignatie op de
I Casfier Dirk de Grauw ƒ 254- 6 —
I C 3- 25 1



j 18 Memoriaal aangaande een Olijnolen. 1 i |
25- Julij.
Verkogt aan Brdndarius Detri, per Makelaar Mattheus Soeten, zonder Courtagie 50 Aamen Raapolij, waar toe hij met Schipper Klaas de Vries de Vaten heeft gezonden, om dezelve te vullen;
36 Vaten inhoudende: N°.278. 3 Aam 3 Meng.N°.296. 1 Aam76 Meng.
279. 1 . . 118 297. 1 . . 72
280. 1 . . 70 298. 1 . . 64,
281. 1 . . 70 299. 1 . . 74
282. 1 . . 74 300. 1 . . 78
283. 1 . . 80 301. 1 . . 72
284. 1 . . 70 302. 1 . . 76
285. 1 . . 88 303. 1 . . 64
286. 1 . . 60 304. 1 . . 64
287. 1 . . 64 305. 1 , . 70 28S. 1 . . 60 306. 1 . . 66
289. 1 . • 74 307- 1 • • 74
290. 1 . . 60 308. 1 . . 50
291. 1 . . 66 309. 1 . . 68
292. 1 . . 60 24. 2 . . 78
293. I . . ƒ8 2)". 2 . . 84
294. 1 . •. 62 26. 2 . . 86 29?. 1 . . 82 27. 2 . . 82
31 Aam 18 Meng. 32 Aam 98 Meng.
32 . . 98
te zamen 63 Aam. 116 Meng.
waar van volgens Conditie niet meerder verkogt hebben, als j"o Aamen a ƒ 40 : is . ƒ 2000 : • : -
en om dat tot die Prys niet gefield ben meêr te geven; zo berekene de
13 Aam 116 Meng. a ƒ 40^ : - . * 562: 3:-
ƒ 2562 : 3: Af 1 per Cento » 25 : 12: •
ƒ 2536 11 —
2S »



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 91 i ü,
25 Julij.
Verkogt aan Cornelis Lastman, per de Kuiper Tonneau, 8 Quardeelen Raapolij, Vragt-vrij in de Stad te leveren, dus gelaaden en afgezonden met mijn Schipper J. L. Graf, inhoudende;
N°. I. 2 Aam 52 Meng. N°. 5. 1 Aam 68 Meng.
2. 2 . . 48 6. 2 . . 5-4
3. 2 . . yo 7. 2 . . 38
4. 2 . . 60 8. 2 . . 48
9 Aam 90 9 . . 88 Meng.
9 . . 88
19 Aam 58 Meng. a ƒ 40: - . ƒ 779: 7: Af i per Cento » 7: 16: -
/ 77' 11 —
Heeden in Amfterdam zijnde, komt bij mij Pieter Venema, om 't resteerende 't geene hij nog fchuldig is, te voldoen: dog hem verzogt om 't zelve aan de Casfier Dirk de Grauw te willen betaalen; dat hij aanneemt en volbrengt. ƒ 464 13 —
Betaald aan Cornelis Zorgdraager , in Contanten , voor 4 Zakken Coolzaad van hem ontvangen om te proeven, waar van de 2 Zakken flaan 41^ Mengelen en 31 paar Koeken , maakt 83 Mengelen a/38- . . . . ƒ26: 6:Af 1 per Cento » — : y: -
ƒ 26 1 —
Nota; de Koeken daar van komende zijn voor de Proever, en werden niet betaald.
29 L



iïo Memoriaal aangaande een Olijmolen. i t I
29 Julij.
Overhandigd aan H. Ceets, mijn Asfignatie op de Casfier Dirk de Grauw, groot . f 800 : - : No? in Contanten betaald . . * 01 : -: -
ƒ 891
Voor op 27 laastleden van hem gekogt, en op heedën ontvangen;
5 Last Betuws Coolzaad a 30 f 900 : - : || Af 1 per Cento » 9 : - :
Ontvangen per Cas van Anthoni Smijiers, ter vol
doening van geleverde Lijnkoeken ƒ 185 12 —
• 16 ditto. ■
Betaald aan de Knegts van mijn Molen, wegens Slagloon van S Last Coolzaad en a Last Lijnzaad per Cas. . . ƒ 9°
17 ditto. 1—— ———
Ontvangen een Wisfel van Brandanus Detri, ten
Lasten van A. Luchtenberg, groot in Somma ƒ 2536 \\ —
Welke Wisfel in betaaling overhandige aan Simon Pan Ter ; hem verder geasfigneerd op mijn Casfier Dirk de Grauw, voor de Somma van ƒ 1554 12 —
, 20 ditto. —
Verkogt aan J. R. Brasfer, per de Kuiper Tonneau,
en iri Schipper Amoldus Bondefon afgefcheept; 42 Aam, 40 Meng. Raapolij a f^\: - f I7i4;i°:Af 1 per Cento » 17 : 3 :-
ƒ' 1697 7 -
20



Memoriaal aangaande een Olijmolen. nj | 1
20 Aug.
[Heeden fcheepe af ia Schipper J. van der Biet, voor rekening van J. van der Boen, door de laatite per Misfive tot de naaste prijs geordineerd; 19500 Raapkoeken a ƒ 30:- . ƒ585 :. : -
17 Vaatjes Raapolij inhoudende; N°. 1. o Aam 118 Meng. N°. 9. 1 Aam 4 Meng.
2. 1 ... 6 10. o . . nó
3. 1 ... 4 11. 1 . . 8
4. I ... O 12. I . . O
5. o . . 118 13. I . . 10
6. 1 ... 6 14, 1 . . 8
7. 1 . . 16 15. 1 . . 8
8. 1 ... o 16. o .. 96 1 17. o . . 60
8 Aam 34 Meng.
S Aam 70 Meng.
8 . • 70
16 Aam 104 Meng. a. ƒ 40^:- ƒ 687: 6:.
ƒ1272: 6:Af 1 per Cento # 12:14 : -
ƒ 1259:12:-
Kuiploon van de Vaatjes. . » 7:10:-
ƒ 1267 2 —
^ van dér Boon, zend my een Wisfel ten Lasten H. Rademaker, welke ter invordering aan mijn Casfier Dirk de Grauw overhandige. . . ƒ i20c — —
— 24 ditto. ■ .
Van Sebastiaan Curtius ontvangen een Quitamie op
Imijn Casfier Dirk de Grauw, door C. Huigensl getekend, groot f'1089 —! D H\ I



5 12 Memoriaal aangaande een Olij molen. 1 I |
24 Aug.
Quitantie in betaaling overhandigd aan Geerlof Hid-
dinga, en daarenboven in Contanten ter voldoe- _ ning betaald, de Somma van . . ƒ 397 9
25 ditto.
Verkogt aan Goris de Gooijer, en in zijn Vaartuig afgefcheept;
6000 Raapkoeken a f 31:- • ƒ 186 : - :Af 1 per Cento » 1 : 17:-
ƒ 184 3 -
rooo Lijnkoeken a ƒ5':- • ƒ 25<5 : 5 '-Af 1 per Cento * 2:11:-
ƒ aft 14 —
3 Sept.
Betaald per Cas aan de Knegts van de Molen voor ^
Slagloon van 10 Last Coolzaad. . . . ƒ 9°
Gekogt van Cornelis van Leeuwen , per Makelaar Christoffel Grap , om in de Stad te ontvangen , hebbende door mijn Schipper J. L, Graf laaten haaien-;
25- Last Lijnzaad a f 7!: * • / 4°5° : * : * Af 1 per Cento # 40:10 : .7 ƒ 4009 IQ —
I
_, 8 ditto.
;
Theunis Cornelisz, heeft op heeden bij de Molen ! gelost 200TonPekelderTurf a 8j Stuiv. de Ton,
en. hebie hem daar voor toegeteld , de Somma \ vau. . ..... • • / 87 10|"~
10 I i •



Memoriaal aangaande een Olij molen. 131 i j
io Sept.
Gekogt van Ludolfvan Keulen, per Makelaar Pieter Koster, vrij aan de Molen te leveren eri te mèëten;
21 Last, 23! Zak Groningerlands Coolzaad, a SS e£ vis. . . ƒ 4546 rails Af 1 per Cento » 45":9:-
- ƒ 45oo 13 —
13 ditto.
Gekogt van ff. van Angelbeke, per Makelaar Pieter Koster, om in dc Stad tc ontvangen ; *7 Last, 30! Zak Coolzaad a 36 o£ ƒ 6014: - :■ ffe Af 1 per Cento * 60 : 3 : -
ƒ 5953 17 —
18 ditto.
Betaald aan de Knegts van de Molen, voor Slagloon van 4 Last Coolzaad, en 0 Last Lijnzaad , per Cas. . . . . . . ƒ 90
Idem aan Cornelis van Leeuwen, ter voldoening van
ontvangen Lijnzaad. .... ƒ 4009 ic —
—t— —— 20 ditto. —
Verkogt aan N. Bernenilli, per Makelaar //. J. Bus, met Courtagie, en in Schipper C. van Nienrode afgefcheept;
50 Aamen Lijnolij a ƒ 37 . ƒ 1850 : - :Af 1 per Cento » iS: 10:-
ƒ 1831 'od —
22 ditto. 1 .
üp heeden aan Christiaan Hoornaart afgeleverd in zijn Vaartuig, op 20. dezer aan hem verkogt.;
D 2 123 |j



j!4 Memoriaal aangaande een Olijmolen. j r |
22 Sept.
* Aam, 46 Meng. Lijnolij a ƒ 36:- ƒ 90:11:nooo Lijnkoeken a ƒ5:- . . • ' SS°: - '•'
ƒ 640:11:Af 1 per Cento •> 6:8:-
ƒ 634 s-
1 30 ditto. ■ ■
Heeden mijn Casfier Dirk de Grauw geasfigneert op.
J. R Brasfer, om voor mij te ontvangen. . ƒ 1697 7 —
Verkogt aan A. F. Marei, per Beunhaas Jan de Groot, en in Schipper H. Haandra afgefcheept;
42 Aamen Raapolij a ƒ 40;: - • ƒ 1701
Af 1 per Cento » 17 : -: -
ƒ 1684
1 O&ob.
Per Casfa ontvangen van Goris de Gooijer, ter vol
doening ƒ 437 *7 ~
4 ditto. —
J. van der Boon, zend mij in Specie franco met
Schipper Thobias Kommer, de Somma van . / 67 2 —
— 1 - .. 9 ditto .
Verkogt aan Gerard Kinckhuizen , en door mijn Schipper J. L- Gr «/alhier gelaaden, om te Amfterdam in Schipper A. Crenzberger over te fcheepen;
7975 Lijnkoeken a / f\:- . . ƒ418:14:Af 1 per Cento * 4:4--
/414:1c:-
Vragt na Amfterdam en Onkosten. . * 6: 5:-
/ 420 15 —



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 151 j, j
15 Odob.
Betaald per Cas aan de Knegts van de Molen de Crocodil, voor Slagloon van 1 Last Coolzaad en 8 Last Lijnzaad. . .. . . ƒ 9°
20 ditto. 1
In Contanten aan de volgende betaald, te weeten ; \
Aan Ludolf van Keulen, ter voldoening. . ƒ 45oc 13 —
Aan H. van Angelbeke, idem. ...» 5953 17 —
■ . 30 ditto. ——
Aan Barend Groen, Verwers Baas alhier, van de Molen afgeleverd en mij daar voor terftond toegeteld ; wegens
2 Aamen Lijnolij a ƒ 37;: - . ƒ 75: - : Af 1 per Cento » —: 15:-
ƒ 74 5 -
— 7- Nov. . ■
Verkogt aan Anthoni Smijters, en in Schipper K. H.\ Gietermaker afgefcheept;. 7050 Lijnkoeken a ƒ 5?.: - . /" 3S7 : 1 ƒ: -1
4 Aam, 96 Meng. Lijnolij a ƒ38: - » 182: 8:• |
s
f - ' Af 1 per Cento »- 5:14;-\
— /z 564 9 —
Gisteren aan de volgende te Amfrerdam verkogt, en
op heeden van mijn Molen afgeleverd ; Aan A. Correspondent, in zijn Vaartuig;
16000 Raapkoeken a ƒ 36:- . . ƒ 576: - :Af 1 per Cento » 3": 15: -
/ 570 5 -
1> 3 12 1



ti6 Memoriaal aangaande een Olijmolen. | | j
ia Nov.
Aan R. van Frede, in zijn Vaartuig; ! 15000 Raapkoeken a ƒ36:- . ƒ ƒ40:Af i per Cento » 5:8:
ƒ 534 12 —
Aan Jan Schooneveld, door mijn Schipper gelaaden, om in zijn Vaartuig over te fcheepen;
13C00 Raapkoeken 3/36:- . ƒ468: - :Af 1 per Cento * 4:14:-
ƒ463: 6:-
Vragt en Onkosten na Amiterdam. . * 10 : - : •
! ƒ 473 6-
j ■ 20 ditto.
f
(Gekogt van Joost Ihnen, en door mijn Schipper J. 1 L. Graf te Amfterdam uit zijn Vaartuig gehaald, S en gelaaden;
j-| Zak Groningerlands Coolzaad a ƒ 6: -
[ jat de Zak. . . ƒ 32: - : -
I -göS Af 1 per Cento » —: 6 : •
ƒ 3i H -
Hem Contant per Cas betaald.
Van Klaas de Fries gekogt, per Makelaar Frans van der Hut'ps, om in de Stad te ontvangen, 't welk door mijn Schipper J. L. Graf hebbe laaien haaien;
314Viertels Coolzaad,maakt 9 L*. 0% Zak Rotterdams) 71 Vierendeels ditto . 1—241 —ditto. Gemeeten. . . 2 •— af — ditto.
te zamen 12 Last 27^ Zak.
I ij 25 •



j Memoriaal aangaande een Olijmolei. 17 | 1 •
125 Nov. Rotterdams op de maat overgekogt; mij toegemeeten. . . 8 Last o Zak Amfterdams.
dus . . 20 — 27^ Zak Coolzaad a 365 j£. 't Last. . ƒ 4578": 19:Af 1 per Cento » " 45:16: -
'■ / 4533 3 —
Deeze ia Last, 27,5 Zak Rotterdams, maakt benevens één Schepel Overmaat, die men doorgaans nog op het Last heeft , 13 Last af Zak Amfterdams.
bij 8 . . 9 . . die mij is toegemeeten . — ^ komt 21 Last, af Zak Amfterdams;
34
Die in de Colom van Lasten en Zakken, op de Rekening van Coolzaad geplaast moeten werden.
Nota; 30 Viertels is 25 Rotterd. Zakken. 32 Vierendeels 24 ditto. en 29 Zakken Rotterd. is 36 Zak Amfterd. Hierbij zullen de 27T| Zakken Rotterdams, om reden en volgens Conditie als Zakken Amfterdamfche maat gerekend werden.
Per Cas betaald aan mijn Knegts van de Molen , wegens Slagloon van 10 Last Coolzaad. . ƒ 90
In Contanten ontvangen van A. Correspondent, de Somma van ƒ ^7C -
——— ——— 10 Dec. — ,
Verkogt en afgeleverd aan de volgende;
10 |:



j 18 Memoriaal aangaande een Olijmolem
10 Dec.
Aan J. R. Brasfer, per de Kuiper Tonneau, en in Schipper Aruoldus Bondefon afgefcheept;
j-o Aamen Lijnolij a ƒ39:- . ƒ 193*0: - :Af 1 per Cento * 19:10:-
f 193° 10 ~~
Aan Klaas de Vries, per Makelaar Mattheus Soeten, en in bovengenoemde Schipper gefcheept;
36 Vaatjes Lijnolij inhoudende: N". i. lAam 6aMeng.N°. 16. 1 Aam50Meng.
I. r . . 66 17. 1 . . 70
3. 1 . . 68 IS. 1 . . 70
4. 1 . . 70 19. i . . 61
5. 1 . . 74 20. 1 . . 56 \
6. 1 . . 68 ai. 1 . . 72
7. I . . 52 22. I . . 40
8. 1 . . 72 ag. 1.. . 74
9. 1 . . 72 24. 1 . . 68 10. 1 . . 68 25. 1 . . 50
II. 1 . . 60 38. 1 . . 70 ia. 1 . . 68 39. 1 . . 76
13. 1 . . 66 40. 1 . . 60
14. 1 . . 70 41- 1 • • 78 13-. 1 . . 68 42. I • . 56
23 Aam 44 Meng. 22 Aam 112 meng.
22 . .112
j-6 Aam 36 Meng. a/39:- f 1805': 14: • Af 1 per Cento » 18 : 1: •
/ 1787 13 —
. 13 ditto.
Gekogt van Anthoni Smyters, en door Schipper Gysbert Centen by de Molen gebragt en gelost; 3 Last Coolzaad a 36} <£. . . ƒ 657 : - : || Af 1 per Cento » 6:11:-
17 I



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 191 1 1
17 Dec.
Aan mijn Knegts van de Molen voor Slagloon betaald, per Cas van 10 Last Lijnzaad. . ƒ 9° — —
■■ - * ■ ■ ■ ■ 21 dito. . ■
Anthoni Smijters, 't welk hij nog van mij was komende, in Contanten betaald. . , ƒ 86 —
., 22 dito. ■ ■
Mijn Onkostboek naziende, bevinde in deze 8 maanden betaald te hebben, het welk op rekening van Coolzaad is behoorende;
Voor Rondemaat en Zegels, zo aan de Collecteur j alhier, als aan mijn Facïoor te Amfterdam ; bene- j vens Arbeidsloonen, &c. . . ƒ160:5:10
Aan mijn Schipper J. L. Graf en andere, voor Vragt en Onkosten, &c. . * 4)*:-: —
Aan diverfche volgens gequiteerde Reke-
nings * 25 : - : 6 '
:— f\ 23° 6 ~
Idem, wegens het Lijnzaad, Lijnolij, &c. bevinde ik voor Onkosten betaald te hebben, wegens;
Rondemaat en Zegels , benevens Arbeidsloonen, &c ƒ 200 : - : -
Aan mijn Schipper en andere , voor
Vragten van en na Amfterdam. . * 72 : 8 : -
Aan diverfche volgens Quitantien. . * 35 :15 : 8
1 ƒ 3C8 3 g
Ook heb ik volgens 't zelve Onkostboek in deze 8 maanden uitgegeven en betaald aan diverfche, wegens Leverantien en Arbeidsloonen, ten behoeven van de Molen de Crocodil.
E 22 J i



j 20 Memoriaal aangaande een Olijmolen. j 1 I
22 Dec.
Een Ton Teer grootband. . . ƒ 8:10: • Een Nieuw Schepel. . . . » 12:13:60 fë Reuzel a 4! Stuiv. 't eg. . . «13:17:8 f Duivekaters of Kersbrooden tot een vereering aan de Knegts a 16 Stuiv. » 4 : —: Aan de Timmermans Baas, Molemaa-
ker alhier, volgens Quitantie. . «50: :8
Aan Barend'Groen, voorVerw, Lootwit, Glaazernaaken, &c. volgens
Quitantie » 25:ia:-
ƒ 114 13-
1 13 Januarij A°. . —.
Ontvangen van N. Bernouilli , een Asfrgnatie op Klaas de Vries; waar meede met hem rescontree. ren, groot . . . ƒ1831:10:-
Betaale hem nog verder, met een Asfignatie op Jan Schooneveld, groot . * 473: 6:-
De rest in Contanten. . . , 440:14:-
ƒ 2745 10 —
18 dito. -—1
Verkogt aan Anthoni Prul, en afgeleverd in Jan Maat;
5000 Raapkoeken a ƒ 36*:- . ƒ 182 :10: Af 1 per Cento s> 1:17 : •
ƒ 180 13 —
—•—— — 20 dito. —
Betaald aan de Knegts van de Molen, voorSlagloon van 10 Last Lijnzaad , per Cas. . . ƒ 90
—— 4 Febr. .
Voor Slagloon van 10 Last Lijnzaad, betaald in Contanten aan de Knegts van de Molen. . . ƒ 90
6 I



I Memoriaal aangaande een Olijmolen. 211 1 1
I 6 Febr.
Verkogt aan Brandanus Dein', per Makelaar Mattheus Soeten, om bij open Water te leveren;
50 Aamen Raapolij a ƒ 41J:- en
150 Aamen Lijnolij a » 381 :Nota; dit per Memorie.
Verneeme dat Anthoni Prul (a la parole} geëclipfeert, en met de Noorder Zon is vertrokken: en dat 'er niets van zijn boedel zal te regt komen; dus fchrijve ik weg als banquerot. . . ƒ 180 13 —'
—— — ï6 dito. —
Betaald aan Theunis Cornelisz, voor 400 Ton Pekelder Turf, a 8| Stuiv. de Ton, door hem bij de Molen geleverd, per Cas, . . . ƒ 175 ■
■ ■ " 17 dito.
Op dato komt Schipper Maarten Schuit, om de Olij te laaden van Brandanus Detri, hem op den 6den dezer verkogt, en leveren dus af;
50 Aamen Raapolij a ƒ 4ii:- ƒ2075 : — :-
Af 1 per Cento e 20:15:-
ƒ 2054 S —
jo Aamen Lijnolij a ƒ 38J:- . ƒ1912:10:-
Af 1 per Cento * 19: 3:.
—j 1893 71—
Es ï8 j |.



I >2 Memoriaal aangaande een Olijmolen. j I l
18 Febr.
Gekogt van Frans van Schooien, per Makelaar Norhertus Miert mans: en door Schipper Cornelis Spruit bij de Molen gebragt eh gelost; 0 Last, io\ Zak Coolzaad a 38 £. de 6 Aam, dog bevinde dat de 2 Proefzakken niet meêr inhouden, als 39 mengelen: dus Haat 't Last ook niet meêr dan 5 Aam, 102 meng. bedraagende alzo de geheele partij, dat ik te betaalen hebbe ƒ2064:10:32 Af 1 per Cento • 20: 13:30 j «>43 17 —
Op dato verkogt en afgeleverd aan Schipper Snel, cordaat;
2 Quardeelen Raapolij, inhoudende :
N°. 1. 2 Aam 40 meng. 2. 2 . . . 28
4 Aam 6Smeng,a/4iJ:-ƒ 188: 7:-
Af 1 per Cento * 1:18:*
. — ƒ 186 9 —
't welk hij mij terftond in Contanten heeft betaald.
Per Casfa. betaald aan de Knegts van de Molen voor 7 Last Lijnzaad en 3 Last Coolzaad geflaagcn. ƒ 9° —
Ontfangen van Christiaan Hoornaart, een Asligna tie op Nkolaas Goethart, opzigt te betaalen, en hebbe 't zelve aan mijn Casfier Dirk de Grauw ter invordering overhandigd ƒ 634 3 —
l



i Memoriaal aangaande een Olijmolen. 23 I 1
2 Maart.
Heeden verkogt aan Foppe Ernst, en afgefcheept in Douwe Brugmans ;
af Aams Vaatjes Raapolij inhoudende;
Nf.i. iAam 2Meng. N°.i3. 1 Aam 6 Meng
2. 1 . . .10 14. 1 . . 5
3. I ... 6 15. 1 . . 4
4. o . . 118 16. 1 • . 8
5. o . . 116 17. 1 . . 10
6. i ... 8 18. 1 . . 10
7. 1 ... 7 19. o .. 112
8. 1 ... o 20, 1 . . 6
9. 1 ... o 21. i . . 8'
10. o . . 114 22. 1 . . 8
11. o . . no 23 o .. 118
12. o . .118 24. o . . Ho 25. 1 . . 6
12 Aam 9 Meng. >
13 Aam 51 Meng.
13 • • gr
2' Aam 60 Meng. a ƒ 41 : - . ƒ 104?: 10 : • Af i per Cento > 10:9:-
/ iQ55 1 —
1 10 dito.
Verkogt aan Cornelis Voogt, en in Schipper Ilarmen Fihkes afgefcheept;
öoco Raapkoeken a ƒ 3)"ï: - . ƒ213:-:iooq beste groene dito. ., .. * 36 : - : -
f 249 "• - : -
Af 1 per Cento * 2:10: •
ƒ 246110 —
E 3 E2 1 I *



Ï24 Memoriaal aangaande een Olijmolen;
ia Maart.
Gekogt van de Wed. Jofua Regt-door-zee, per Makelaar Maitheus Soeten, en door Schipper Maarten Spiers bij de Molen gebragt;
6 Last, 16 Zak Coolïaad a 38Ï- e£ op 6 Aam ; waar van de 4 Zakken volgens den proef liaan 75 mengelen, bedraagende dus in geld ƒ 1595:12: 37r Af 1 per Cento » 13:19:352 —' ƒ 1381.13 —
Op dato nog gekogt, van Adam Hoofd, per Makelaar als vooren, 't welk door Schipper Louw aan de Molen gebragt en gelost is;
20 Last, 25 Zak Coolzaad a 39 e£. ƒ 4842 :10: Af 1 per Cento » 48 : 9: -
/ 4794-1 1 —
— ■ 17 dito.
Per Casfa betaald aan de Knegts van de Molen, voor Slagloon van 10 Last Coolzaad. . ƒ 90 — —
——— —— 22 dito.
Ontfangen van Brandanus Detri, een Wisfel ten Lasten Jean Dormier, op Zigt te betaalen, die aan mijn Casfier Dirk de Grauw ter invordering overhandigc ƒ 300o , ,
26 dito.
Verkogt aan Tf Schenkenfchans, en in 't V-aartuig van Evert Mulder afgefcheept;
9000 Raapkoeken a ƒ 36I,: - . . ƒ328:10:Af 1 per Cento * 3:6:-
— ƒ 325 4 -
3c



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 25, 1 1
130 Maart. Toegeteld aan de Knegts van de Molen, voor Slagloon van io Last Coolzaad. . , . ƒ 90
— 31 dito.
Frans van Schooten, op heeden geasfigneert op mijn Casfier Dirk de Grauw, om van hem te ontfangCn- • ' / 2043 17-
Verkogt aan Gerard Kinckhuijzen, en in Schipper Bartel Kraij afgefcheept;
20 Aamen Lijnolij a ƒ 381:. . , ƒ 770: ..
Af 1 per Cento » 7:14:. ^ 'A ƒ 7Ó2 6 —
Aan mijn Casfier Dirk de Grauw ter verwisfeling overhandigd , de onderftaande Specie , en heeft daar voor gemaakt als volgt;
Voor 800 Engelfe 28 Stuivers, «73 Stuiv. 't Stuk.
3500 dito $| Stuivers, j-| Stuiv. 't Stuk.
Maakt aizo voor de Eng. agt- en- twintig Stuivers.
ƒ1085:-:.
en voor de Eng. Sesthalven. . , 896:17:8 |
Dus voor Schaade; ™T7 8:
op de Agt-en-twintigen. . ƒ *f.-~;. f en op de Sesthalven. . . s 65:1,2:8 j
' " ƒ IOO:I2 81
" 7 dito. . ,
Verkogt aan Jan Schooneveld, en door mijn Schipper, in zijn Vaartuig te Amfterdam overgefchecpt;
?]• I.



!26 Memoriaal aangaande een Olijmolen.
7 April. I 4 Quardeelen Raapolij inhoudende: I
Ns. r. 2 Aam. 38 meng.
2. 2 ... 46
3. a ... 40
4. 2 ... 44
9 Aam. 48 meng. a ƒ 40^:- ƒ 383 : t:- I Af i per Cento * 3:17:-
ƒ j 379
Verkogt aan Goris de Gooij'er, en door mijn Schip, per te Amfterdam in zijn Vaartuig gefcheept;
3000 Lijnkoeken a ƒ 5:- . . • ƒ150: — :Af 1 per Cento * 1:10:-
ƒ 148:iq:tI Vragt na Amfterdam en Onkosten. » 2 :10:-
/ .5.--
12 dito. 1
Gekogt van Cornelis van Leeuwen , per Makelaar Christofel Grap, in de Stad te ontvangen; 't welk door Schipper Jan Vogelzang nebbe doen laaden;
12 Last Moscovisch Lijnzaad a ƒ 8:- ƒ 2073:12:ssi ui ge. Af 1 per, Cento » 20:15:
ƒ 2052 17 -
.. —- 16 dito. . ■
Heeden geeven af aïn de Wed. Jozua Regt-door-Zee,
mijn Quitantie op Brandanus Detfi, groot . ƒ 947 12.—
, !
Een dito op mijn Cas-iïer Dirk de Grauw, groot ƒ 434 1'—



I Memoriaal aangaande een Olijmolen/ 271 1 j
16 April.
Betaald per Cas aan de Knegts van de Molen, voor Slagloon van 5 Last Cool- en 5- Last Lijnzaad, ƒ 90
20 dito.
Cornelis van Leeuwen, verzoekt om betaaling; willende voor de vroegere betaaling mij een half per Cento laaten korten, 't welk ik aanneem, en geven hem dus een Quitantie op mijn Casfier Dirk de Grauw, groot . . .. ƒ2042:12:-
| per Cento korting . » 10: 5:-
ƒ 2032 7 _
.... 25 dito.
- Adam Hoofd, geasfigneerd op mijn Casfier Dirk de
Grauw, voor de Somma van . : f 4794 1
— 27 dito. ■
Gekogt van Foppe Ernst, per Makelaar Christofel Grap, en door Schipper J. L. Graf uit de Stad gehaald en aan de Molen gebragt;
20 Last Lijnzaad a ƒ Sj:- . ƒ 33-64:— :|f 113.$. Af 1 per Cento * 33": 13:-
ƒ 35*8 7 -
1., 30 dito. ■
Mijn Casfier Dirk de Grauw, komt wegens Provifie van ƒ 12302:- a \ per Cento, dit Jaar aan mij verdiend ƒ 8 —
Franqueeringe van Brieven voor mij befteld en Fooij aan de Bediendens. ■. -. - f 5; 3 ~~
F 30



128 Memoriaal aangaande een Olijmolen. j j I
30 April.
Volgens mijn Onkost-boek bevinde ik zederd 4 Maanden betaald te hebben aan Rondemaat, Arbeidsloonen, Meeten, &c. wegens ontvangen Coolzaad , afgeleverde Raapolij en Raapkoeken , de Somma van . . . ƒ 63:15:-
Vragt aan mijn Schipper en andere. . * 125:12:8
Aan de Makelaars, Courtagie van't geheelejaar volgens Rekenings . f 10I:—:-
ƒ 290 7 8
Van 't Lijnzaad, Lijnolij, Lijnkoeken , &c. bevinde in deze 4 Maanden betaald te hebben volgens het Onkost-boek, de Somma van ƒ 57:18:-
Voor vragt aan mijn Schipper en andere. » 117:10:-
Aan de Makelaars voor Courtagie van Maij tot Maij , volgens gequiteerde Rekenings » 59: 6 : 8
/ 234 14 8
.— — dito.
Betaald aan diverfche, volgens Quitantiën, voor Arbeidsloonen, Leveranticn, &c. aan de Molen de Crocodil;
Aan mijn Blokmaalder Jan de Stamper, voor Kuinder Koek en Melk aan de Kat, als meede voor het teeren van de Molen. . ƒ 13:16: 8 Aan Barend Groen, Kladfchilder. . » 17: — -' — de Kuiper, Kuiploon voor 'tZester
en ander Vaatwerk. . * Ij": 5'-~" de Molenmaaker. . . * 150: 7: 8 de Houtkooper, voor een nieuwe Roed en Molen-As. . «307:13: 4 Transport / 50412:4
30 1



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 29 | 1 .
30 April.
Transport ƒ 50412:4 de Smit. . . . » 25: 8: — de Bierfteeker. . . . » 16: 8: — de Haremaker. . . » ya: 15:12 de Winkelier voor JBuillaaken. . * 113:12: — de Zylemaker. , . . * 16:15: —
de Steenhakker 12:11: —
de Metzelaars Baas. . . » 22:18: — de Bpendermaaker. . . * 6:15-; 8 de Koperflager. . . 0 3:3: — eenige Kleinigheeden. . * 5: 5: —
I - ƒ 779 Ï3 8
— dito. —■
De Rekening van de Molen de Crocodil, in mijn Grootboek naziende, bevinde in 't geheel verflagen te hebben 87 Lasten Coolzaad, en 73 Lasten Lijnzaad, waar van 't S'agloon op zijn tijd is betaald , en waar voor de Molen nu wederom gecrediteerd en de Rekenings van Cool- en Lijnzaad gedebiteerd moeten werden.
87 Lasten Coolzaad a ƒ9:- . . ƒ783: — :2. Last, 15 Zak overmaat.
84 Last 21 Zak a ƒ 8:- . » 676:13:
ƒ "459 13 —
73 Lasten Lijnzaad a ƒ 9: - . ƒ 63-7 : — : 2 Last 1 Zak overmaat.
70 Last 35- Zak h f 8: - . . «567:16:-
j 1224 16 —
Of men maakt de Rekening dus op : 't welk op het zelfde uitkomt;
84 Last 21 Zak Coolzaad a ƒ 17:- ƒ 1437:18 :2 Last 15 Zak overmaat a » 9:-* 21:15:
ƒi459:i3:F 2 30 t



fgp Memoriaal aangaande een Olijmolen.
30 Apru.
Komt 87 Last, waar van 't Slagloon op zijn tijd betaald is;
70 Last 35 Zak Lijnzaad a ƒ17:- ƒ 1206:11:o, Last 1 Zak overmaat. . » 18: 5: -
ƒ 1124:16:-
Komt 73 Last, waar van 't Sbgloon voorheen aan de Knegts betaald is.
Om deze Post nu wel te begrijpen, moet men aanmerken, dat; wanneer men een Molen huurd , men doorgaans ƒ 17:- per Last moet betaalen; zomtijds iets meêr of min , na dat men met den Verhuurder overeenkomt, wel te verdaan: van de Lasten zo als die bij de Molen ontvangen werden , en niet die verflagen zijn : waar voor den Verhuurder dan ook moet bezorgen, Turf, Buillaaken en andere noodwendigheden tot de Fabricq behoorende ; ƒ 9 : - per Last werden 'er betaald aan de. Knegts , dat telkens gefchied , wanneer de 10 Lasren vol zijn, en de andere ƒ 8: - bij 't einde van 't Jaar aan den Verhuurder.
Maar mogt iemand vraagen : waarom betaald men ƒ9:- van 87 Lasten Coolzaad en ƒ8:- van 84 Lasten, 21 Zakken dito, en ook ƒ 9:- van 73 Lasten Lijnzaad, en f 8 : - van 70 Lasten, 35 Zakken dito, dit gefchied; om dat de Molenmaat, die door de Knegts gebruikt werd, doorgaans iets kleinder is, dan de Meeters-maat, of de maat, waar meede het Zaad aan de Molen gemeeten werd, om daar door in itaat gefield te werden, de Olij, &c. door hun geflaagen wel
j te kunnen verantwoorden: welk verfchil alhier een Zak per Last gerekend, en welke manier bij den Huurder en Verhuurder meest al in agt genomen word; om dat men niet in ftaat is te kun-
L nen



Memoriaal aangaande een Olijmolen. 31 j j I
30 April.
nen zeggen, van zo veel Lasten die 'er verflagen zijn, heb ik netto zo veel Lasten ontvangen.
Hier door werd den Verhuurder nu in (laat gefield; om te weeten, wat voor- of nadeel hem zijn vast Effect 't jaarlijks kan geeven ; wanneer hij zijn uitgefchooten Penningen van Onkosten, wegens Timmeragien, als anderzints, daar van aftrek t.-
Heeft dit- nu plaats, ten aanzien van een Molen, die men van een ander huurd, 't is zeker; dat dezelfde manier in agt genomen moet werden , . omtrent zijn eigen Effect; om alzo het voor- of nadeel, ook voor zig zelve te kunnen opmaaken.,
Waar de overmaat wezentlijk uit ontflaat; zullen wij met de volgende post, tragtèn aan te toonen,
Op heeden bevinden in de Molen de Crocodil in verfcheiden Kasten, op Zolder en op de Vloer; te zamen; 112 Lasten, 205 Zakken Coolzaad,. 't welk door malkander flaat 38 mengelen, 30. paar Koeken, maakt;,
641 Aam 81 meng. dat 'er in 't Zaad is. 180 . . . o in de Bak volgens de Stok.
821 Aam 81 meng. welke Olij tauxeeren op ƒ 38 : - 't Aam. . . ƒ3.1223:13:-
116717 Raapkoeken in 't Zaad. 14500 dito, reeds gemaakt.
131217 Raapkoeken a ƒ 33-:- .. *■ 4592:12:-
/25-8i6: 5:Af 1 per Cento * 33-8: 3:-
1 ƒ 35453 aU-
E 3. 30 « I'



32 Memoriaal aangaande een Olijmolen.
3c
30 April.
Om nu de overmaat wezentlijk te vinden, werkt men dus;
Op de rekening van Coolzaad in mijn Grootboek, bevinden in 't geheel ontvangen te hebbe ;
• • . . 197 Last 3-; Zak. daar van hebbe volgens de Rekening van mijn Molen verflagen 87 Last o Zak.
dus moest 'er nog maar zijn . 110 Last j-| Zak. maar bevinden als boven . na Last 20= Zak.
Komt alzo voor overmaat ♦ . 2 Last 15 Zak.
Dat is; nagenoeg 1 Zak per Last, van al 't Zaad dat 'er verflagen is: 'twelk ontftaat, dat de Molenmaat kleinder is, dan de Meeters-maat, gelijk alvoorens gezegt hebbe.
Edog, men gelieft te confidereeren, dat zulks niet altoos precies of volmaakt zal uitkomen , zo als zulks hier ook niet doet, dat bijna onmogelijk is; egter moet het hier van niet veel verfcniilen.
Wij hebben het met voordagt eenigermaate daar heen gerigt en gefchikt: men heeft zomtijds wat meerder of minder overmaat.
Hier uit kan men nu bemerken; dat de manier die den Huurders en V'eihuurders, wegens de overmaat in agt neemen, voor zeer goed te houden is.
Het geen van 't Coohaad nu gezegt is, moet men insgelijks van 't É^ijnzaad verdaan ; waarom het niet nodig is zulks san te toonen : wij zullen het voor de Liefhebbers om te vinden overlaaten.



j Memoriaal aangaande een Olijmolen. 33 1 11
30 April.
Bevinden nog fn de Molen te hebben, 4S Last 4 Zak Lijnzaad; 't welk door malkander flaat 36 mengelen , 55 paar Koeken, maakt
173 Aam 24 meng. in 't Zaad. 45 ... o in de Bak volgens de Stok.
218 Aam 24 meng. welke Olij op heeden tauxeeren waardig te wezen a ƒ 37 : - 't Aam.
ƒ 8073: 8:-
en 60967 Lijnkoeken in 't Zaad. 29033 dito gemaakt.
90000 Lijnkoeken i 'f 4". > 4050: —: -
ƒ12123: 8:Af 1 per Cento * 121: 8:-;
ƒ 12002 3 —
dito. —— |
Door de zwaare Timmeragien en verdere Onkosten, die dit Jaar important geweest zijn, zo hebbe nu in plaats van voordeel, fchaade geleeden, op mijn vast Effedt, genaamt de Molen de Cro-
- codil; bedraagende de Somma van ... ƒ 67 11 8-
30



■
34 Memoriaal aangaande een Olijmolen;
30 April.
De Rekening in mijn Groot-boek naziende, om dezelve te fluiten; bevinden op de volgende geavanceert te zijn, op Coolzaad. . . ƒ 8647 r6 3
en op Lijnzaad. . . • ƒ 2115 14 —
Einde van 't Memoriaal.
■



35
Nu zullen wij overgaan, om de Posten te Journalifeeren.
Alhoewel zulks geheel onnodig is , voor de geene die de Konst van 't Italiaansch-Boekhouden , niet alleen in de Theorie befchouwt; maar ook in de Praflijk zelve met oordeel behandeld hebben.
Voor de zulke ; die na Abraham de Graaf, Jacobus van Lintz, en andere voortreffelyke Autheuren geleerd hebben, dog geenzints tot de Pra&ijk zijn gekomen, agten wij het meer noodzakelijk; hoewel het hun ook niet zeer lastig zal vallen, om te weeten, wie en wat Debiteuren en Crediteuren zijn: voornamentlijk die onze Inftruótie nauwkeurig geleezen en wel overwoogen hebben.
Eindelijk ; voor de geene , die de Konst Van Boekhouden, nog Theoretice, nog Praclice verftaan en geheel onkundig zijn, oordeelen wij het volftrekt noodzakelijk ieder Post te Journalifeeren , om hun in alles zo veel mogelijk was te gemoet te komen; een weinig mondelijk onderwijs 3 zou in dit geval ook niet ondienftig weezen.
Wy zullen dan voortgaan, en het omflagtige tragten te vermijden.
G
I



136 Journaal aangaande een Olijmolen. 1 I |
1 Maij.
De volgende aan Winst en Verlies. Voor 't geene bij den aanvang bevinden te hebben.
1. De Molen de Crocodil, die ik fcharte waardig te
weczen met alle deszelfs Gereedfchappen. . ƒ 800c
a. Casfa in verfcheidene Speciën, tot het Fabricq afgezonderd en daar toe nodig. ... ƒ 30000
4. Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil, op
heden bij de Molen te vinden, en door mij getauxeerd;
99 Aam, 54 meng. Raapolij a ƒ40: - ƒ 3978 : - : 7 Aam, 60 meng. Raapdik a « 24:- s 180 : - : 24500 Raapkoeken. . a * 30: - e 735 : - : -
ƒ4893 : - : Af I per Cento * 48: 19 : -
ƒ 484-, 1 —
35 Last, 3=; Zak Coolzaad. a 34 g. ƒ 716c: 16:Af 1 per Cento » 71:12:-
ƒ 7089 4-*
5. Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil, we— gens
6. 25" Aam Lijnolij. . . a ƒ36:- ƒ 900:-:-
3 Aam, 32meng.Lijndik a = 22 :- = 71:17:ióooo harde Lijnkoeken. . a = 4:- - 640: - : -
ƒ 1611:17 :Af 1 per Cento * 16: 2: -
ƒ I59S if ~
6 Last, a| Zak Lijnzaad, a ƒ 7|V- ƒ 982:10:-
33
2 Last, 23 Zak dito. . a * 6\:- * 356:
24
1 Last, 4 Zak dito. . a - * 126 : - : -
ƒ 1464:I5:-
i8i Af 1 per Cento f» 14:13:-
?7a — ƒ 1450 2 —
« a l



I Journaal aangaande een Olijmolen. 371 1 1
2 Maij.
6. Pijbo Steenfira, aan Coolzaad rekening &c. aan hem ■ verkogt;
4- 61 Aam Raapolij. a ƒ401;- . ƒ 2470:10:Af 1 per Cento * '24:14:-
ƒ 2445- 16 —
4 dito. ——————
7. Jan Pietersz Dou, aan de volgende, aan hem verkogt en geleverd;
4. Aan Coolzaad rekening &c. voor
7 Aam, 60 meng. Raapdik. a ƒ 25:- ƒ 187:10:Af 1 per Cento * 1:18:-
ƒ 183" 12 —
5, Aan Lijnzaad rekening &c. voor
3 Aam, 32 meng. Lijndik. a ƒ22:- ƒ71:17:' Af 1 per Cento » —: 14: -
ƒ 7i 3 —
,_■ 8 dito.
7« Gsm de Gooijer aan Lijnzaad rekening &c. aan hem verkogt en geleverd;
?' 415-0 harde Lijnkoeken, a ƒ 4|: - . ƒ186:15:Af 1 per Cento * 1:17 :-
ƒ 184 18 —
lf dito. ——
1. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon van 10 Last Coolzaad betaald. . . . ƒ 90!
1 16 dito. ■ — 1
4.. Coolzaad rekening &c. aan Nathana'él Hammond, voor
7. 20 Last, 32I Zak Coolzaad. ^34^. ƒ 4265: 2:-
|| Af 1 per Cento » 42:13:-
ƒ 4222 9 —
8. Dirk de Grauw aan Goris de Gooi/er, voor 't Qui-
■ tantie op Jean Coutereels. ... ƒ 184 18 —
7- G 2 201 i



\ 3 8 Journaal aangaande een Olijmolen.
20 Maij.
8. Pieter Warius aan Lijnzaad rekening &c. aan hem —— verkogt en geleverd; 5- 17 Aam, 60 meng. Lijnolij a ƒ 40: - ƒ 700 : - : Af 1 per Cento » 7 ; - i-
ƒ 693 —
. 27 dito.
8. Dirk de Grauw aan Pijbo Steenfira, voor een Asfig- j —— natie op Abraham Verkammen. . . . ƒ 2445116
■ 30 dito. 1
9' Willem Bartjens, aan Lijnzaad rekening &c. voor
14500 Lijnkoeken, a ƒ 4|:- . . ƒ688:15:-
5- Af 1 per Cento » 6:18:-
ƒ 681 17
2. Casfa aan Jan Pietersz Dou, van hem ter voldoe—— ning ontvangen. .... ƒ 256 15
1. De Molen de Crocodil aan Casfa voor Slagloon be-
— taald van 5 Last Cool- en 5 Last Lijnzaad. . ƒ 90 —
2. 1 9 dito. .
9. Nicolaas Struijk, aan Coolzaad rekening &c. voor 50 Aam Raapolij. a ƒ 40:- . ƒ2000 : - : -
4. i57oo Raapkoeken, a » 32:- . * 502: 8:-
ƒ 2502: 8: Af 1 per Cento » 25 : - : -
ƒ;2477 8
7, Nathana'èl Hammond, aan Casfa hem in Contanten j
betaald ƒ 4222 9\
-• 13 dito. —
5. Lijnzaad rekening &c, aan Pieter van den Broek, van hem ontvangen;



| Journaal aangaande een Olijmolen. 59 I II
ï —
13 JuniJ.
10 Last, i| Zak Lijnzaad, a ƒ 8 :- ƒ 1736 : • : -
381 ia Zak dito mudfchudding.
54 . . . a. ƒ 5: - * 36:-$-
tt ■ „ ƒ1772:-:
Af 1 per Cento * 17 :14:
f 1754 6 ~
■ . 15 dito. ■
10. Pieter Fenema, aan Coolzaad rekening &c. voor
' 49 Aam Raapolij. ïf 40!:- . ƒ 1984:10:-
4' Af 1 per Cento * 19:17:-
ƒ )964 13 —
■ dito. — ;
De volgende aan Nicolaas Struijk, door hem betaald ;
10. Paul Haicke, voor een Wisfel ten zijnen Lasten van
de eerstgenoemde ontvangen. ... ƒ 2000 — —
a. Casfa wegens Contanten ƒ 477 8 —
~ 17 dito.
5-. Lijnzaad rekening &c. aan J. A. van Dam voor • 16 Last, 13! Zak Lijnzaad, a f81: - ƒ2874:12:-
10. 1| Af I per Cento » 28:13-:-
/ 2845 17 -
—— 18 dito. . '
2. Casfa aan Paul Haicke, van hem per Cas ontvan1 gen wegens de Wisfel ten zijnen Lasten. . ƒ 2CO0.— —r
la 20 dito.
11. Anthoni Smifters, aan Lijnzaad rekening &c. voor 3750 Lijnkoeken a ƒ 5:- . . ƒ187:10:-
5. Af 1 per Cento « 1:18:
ƒ 185 12 —r
— 22 dito. ■ ■■ 1
1, De Molen de Crocodil aan Casfa voor 300 Ton
1 1 Turf a 81 Stuiv. . . . . ƒ 127 10 —
2. I G 3 25 l



140 Journaal aangaande een Olijmolen. I , I
25 Junij-
De Molen de Crocodil aan Casfa voor een Rol Zijl-
' doek 43 fê zwaar. . . . ƒ 28 : - : -
2- Af 1 per Cento * — : 6:-
ƒ 27 14 ~
Slagloon aan de Knegts van 10 Last Lijnzaad. . ƒ 90
, 1 Julij. -—• "—
5- Lijnzaad rekening &c. aan Simon Panfer, voor
25 Last, 18-3 Zak Lijnzaad, aft',:- ƒ4132:10:-
M» II Af 1 per Cento » 41: 7:-
ƒ 4°9i 3 —
, 4 dito.
11. Sebastiaan Curtius, aan Lijnzaad rekening &c. voor
22000 Lijnkoeken, a ƒ 5:- . ƒ1100: :-
f. Af 1 per Cento > 11 : - : -
_ ƒ 1089,
8 dito.
8* Dirk de Grauw aan P/e/^r Warius, voor mijn As■ fignatie op de laastgenoemde. . . . ƒ 693
8. _______________ _____
a> Casfa aan Willem Bartjens , van Hem in Contanten — ontvangen. . . . . . ƒ 681 17 —
9" —— 12 dito. —
4. Coolzaad rekening &c. aan Geerlof Hiddinga, voor L 25 Last, 303 Zak Coolzaad. a33-£. ƒ 5118:13:-
ia Af 1 per Cento * 51: 4:-
• ƒ 50Ö7 9 -
TJitgemeeten
af Last, 32, Zak,
39
. — 16 dito.
De volgende aan Casfa voor 't onderftaande;
1. De Molen de Crocodil, voor Slagloon van 10 Last
Coolzaad. . . . . • • f ' 9°
10. jr. A. van Dam, hem ter voldoening betaald. . ~ 284? 17- —
2. £° ]



\ Journaal aangaande een Olijmolen. 41 j j I
qo Julij.
9' Pieter van den Broek, aan de volgende voor 't on— derftaande; 10. Aan Pieter Penema, voor een Asfignatie op A. C.
Hellingwerf. . . . . , ƒ 15°°
8. Aan Dirk de Grauw, voor een Asfignatie ten zijuen
Lasten. . . ... ƒ «ƒ* 6 —
■ . 25 dito.
12. Brandanus Detri, aan Coolzaad rekening <5cc. voor
50 Aam Raapolij. . a ƒ 40 : - ƒ 2000 : - : 4. 13 Aam nómeng.dito. a * 40J:- * ƒ62: 3:-
ƒ 23-62: 3:Af 1 per Cento # 23-: 12:-
ƒ 25-36 «1 -
12. Cornelis Lastman, aan Coolzaad rekening &c. voor -— 19 Aam 5S meng. Raapolij. a ƒ 40:-ƒ 779: 7:4, Af 1 per Cento * 7:16:-
ƒ 771 ti —
1 27 dito.
8. Dirk de Grauw aan Pieter Venema, door de laatfle , aan de eerstgenoemde betaald. . ƒ 464 13 —
10. 29 dito.
4, Coolzaad rekening &c. aan Casfa voor 4 Proefzak___ ken van Cornelis Zorgdrager; hebben daar uit ge-
2. flagen
83 meng. a ƒ 38 : - . . . ƒ 26 : 6 : Af 1 per Cento * — : 5 : -
31 paar Koeken. ƒ 26 1 —
: dito. . 1
4. Coolzaad rekening &c. aan de volgende, voor 't on, derftaande;
8. [Aan Dirk de Grauw, wegens een Asfignatie aan H.
j Coets ten zijnen Lasten. . . ƒ 80c — —
%i Aan Casfa gemelde H. Cocts, nog in Contanten betaald. . . . . . ƒ 91 — —
! 29 l



I42. Journaal aangaande een Olijmolen.' 1 1 ]
29 Julij.
Dit alles, voor S Last Coolzaad. a 30 ^. . _ \ ƒ 900 : - : |y Af 1 per Cern^,^ 9 : - : -
ƒ 891 : - :
■ 2 Aug.
2. Casfa aan Anthont Smyters , door hem betaald ter —— voldoening. .....ƒ 12 —
I. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon — van 8 Last Coolzaad en 2 Last Lijnzaad . ƒ 90
li- Simon Panfer, aan de volgende voor 't onderftaande; "~ Aan Brandanus Detri, voor een Wisfel op A.Luch-
* tenberg ƒ 2536 H —
8. Aan Dirk de Grauw, voor een Asfignatie ten zijnen
Lasten. . . . ƒ 1554 12 —
1' . 20 dito. ——■
De volgende aan Coolzaad rekening &c. aan de volgende verkogt en afgeleverd; 13, J. R. Brasfer, voor
42 Aam40meng. Raapolij a/4o|:-ƒ1714:10:Af 1 per Cento = 17: 3:-
ƒ 1697 7 —
13. J- van der Boon, voor
1 195*00 Raapkoeken, a ƒ 30:- . . ƒ 585:—:-
4, 16 Aam 104 meng. Raapolij. a ƒ40! :■s 687: 6:-
ƒ 1272: 6: Af 1 per Cento = 12:14:-
ƒ 1259:12:.
Kuiploon van de Vaatjes. . . 5 7:10:-
ƒ 1267 2 —
8. — 22 dito. »
—— Dirk de Grauw, aan J. van der Boon, voor een
13. Wisfel op H. Rademaker. ƒ 1200
24



Journaal aangaande een Olijmolen. 40 J 1 1
24 Aug.
12. Geerlof Hiddinga, aan de volgende voor 't onder1 (taande ;
ïi. Aan Sebastiaan Curtius, voor een Quitantie op mijn
Casfier Dirk de Grauw. ... ƒ 1089
2. Aan Casfa in Contanten betaald. . 397' 9 — — 25 dito.
7. Goris de Gooijer, aan de volgende voor 't onder(taande;
4. Aan Coolzaad rekening &c. voor
6000 Raapkoeken a ƒ 31 :- . . ƒ 186 : • : Af 1 per Cento * 1:17:-
5. Aan Lijnzaad rekening &c. voor
5000 Lijnkoeken, a ƒ 5! : - . . ƒ256: 5:Af 1 per Cento » 2:11: ■
] 25-3 t4 —
3 Sept.
1. De Molen de Crocodil aan Casfa voor Slagloon ■ van 10 Last Coolzaad. . - . . ƒ oc - —
Lijnzaad rekening &c. aan Cornelis van Leeuwen,
van hem gekogt en ontvangen;
13« 25 Last Lijnzaad, a ƒ 7'-:- . . ƒ4050:-:ffe Af 1 per Cento » 40:10:-
/ 4.009 10 —
. g dito. . ■—l
1. De Molen de Crocodil aan Casfa voor 200 Ton • Turf. a 8| Stuiv. .. . . ƒ 8? lo _
2- IO dito. ————. *
4, Coolzaad rekening &c. aan Ludolf van Ceulen voor
' 21 Last, 23I Zak CooUaad. a 35-£. ƒ 4546: 2:-
J4» 11 Af 1 per Cento = 45-9:
ƒ 45cc' (?
H 13



' f44 " Journaal aangaande een Olijmolen.1 1 I |
13 Sept.
4. Coolzaad rekening &c. aan H. van Angelbeke voor
27 Last, 30I- Zak Coolzaad a 36 ƒ6014:- :• *»• || Af 1 per Cento = 60:3:-
f 5953 17 —
_____ 13 dito.
De volgende aan Casfa voor 't onderftaande;
1. De Molen de Crocodil, voor Slagloon van 4 Last
13. Coolzaad en 6 Last Lijnzaad. ... ƒ ooj— —. Cornelis van Leeuwen, hem ter voldoening betaald. = 4009 10 —
■ 20 dito.
14. N. Bernouilli, aan Lijnzaad rekening &c. voor 50 Aamen Lijnolij. a ƒ 37 : - . ƒ 1850 : - : -
5- Af 1 per Cento 0 18:10:-
ƒ 1831 10 —
i _____ 2i dito. . .
15. Christiaan Hoornaart , aan Lijnzaad rekening &c. 1 voor
5. 2 Aam, 46 meng. Lijnolij. a ƒ 36 : - ƒ 90:11 : • 11000 Lijnkoeken, a ƒ5:. . » 550: - : -
ƒ 640:11: Af 1 per Cento * 6:8:-
ƒ 634 3 _
1 '■" •■ —— 30 dito. .
8. Dirk de Grauw aan J. R. Brasfer, de eerfte op de —— laastgenoemde geasfigneerd. . ƒ 1697 7 —
J3- dito.
15. A. F. Marei, aan Coolzaad rekening &c. voor.
, 42 Aamen Raapolij. a ƒ 4oï : - . ƒ1701 : - : -
4> Af 1 per Cento = 17 : - : -
ƒ 1684
1 O&ob.
2. Casla aan Goris de Gooijer, van hem in Contanten, ƒ 437 17
?. 4



I Journaal aangaande een Olijmolen. 451 11
4 O&ob.
5. Casfa aan J. van der Boon , per Thobias Kommer ontvangen. . . . . . ƒ 67 2 —
J3- 9 dito.
15. GerardKinckhuyfen, aan Lijnzaad rekening &c. voor ■ 7973" Lijnkoeken, a ƒ . . ƒ418:14:-
f- Af 1 per Cento * 4:4:-
ƒ414:10:-
Vragt na Amfterd. en Onkosten. - 6: 5:-
ƒ 420 15 —
' ■ 15 dito.
1. De Molen de Crocodil aan Casfa voor Slagloon van 2 Last Cool- en 8 Last Lijnzaad. . . ƒ 90
Z' ——— ——> 20 ditO. i iimmi 1 1
De volgende aan Casfa voor 't onderftaande; Ludolf van Keulen,- hem ter voldoening betaald, ƒ 4500 13 — H. van Angelbeke, idem, .... - 5953 17 —
aj Casfa aan Lijnzaad rekening &c. van Barend Groen . ontvangen voor;
5. 2 Aam Lijnolij. a ƒ371:- . . f 7$ : - : •
Af 1 per Cento » — : 15:-
ƒ 74 5 -
7 Nov. •
Ui Anthoni Smijten, aan Lijnzaad rekening &c. voor
703-0 Lijnkoeken, a ƒ'si '•• . . ƒ387:15:-
5. 4 Aam, 96 meng. Lijnolij. a ƒ 38:-= 182: 8:-
ƒ570: 3:At 1 per Cento - 5:14:.
~t / 5Ö4 9 -
De volgende aan Coolzaad rekening &c. voor 't onderftaande ; 16. A. Correspondent voor
H 2 12



14.6 I Journaal aangaande een Olijmolen. j j j'
12 Nov.
16000 Raapkoeken, a ƒ 36 : - . . ƒ 576 : - : - i Af 1 per Cento = 5-15--
ƒ 570 5 —
16. i£. van Vrede voor
1 15000 Raapkoeken, a ƒ 36:- . f ƒ40 : - : Af 1 per Cento * j-: 8 : -
i ft 534 'M-
16. Schooneveld voor | j
1 13000 Raapkoeken, a ƒ 36 :- . ƒ 468 : - : -
4> Af 1 per Cento i 4:14:-
ƒ463: 6:-
Vragt na Amfterdam en Onkosten. . - 10 : - : - | j
—~ / 473 6 -
4. Coolzaad rekening &c. aan Casfa voor van .J'ost ——- Ihne'n gekogt en betaald ;
2. 5§ Zak Coolzaad. a ƒ6:- de Zak. . ƒ 32 : - • 3öj Af 1 per Cento # — : 6 : -
ƒ 3, r4 —
4. Coolzaad rekening &c. aan Klaas de Vries, van hem —— gekogt en ontvangen ;
17J 20 Last, 27^ Coolzaad a 36I <£. ƒ 4578 :19:Af 1 per Cento » 45-: 16:-
ƒ 4533 3 —
Uitgemeeten 21 Last dj Zak.
! i 19 ■" ■.*,'■
—L 27 dito. .
*? De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon I
' j van 10 Last Coolzaad ƒ 90 —\—
~- j j 29 dito.
2' ! Casfa aan A. Correspondent, van hem ontvangen, ƒ ƒ70 5 —
ïfj. ' 10 Dec.
De volgende aan Lijnzaad rekening &c. voor 't onderftaande;
! 10 1



r Journaal aangaande een Olijmolen. 47 ] | J
10 Dec.
13- J. R- Brasfer voor
50 Aam Lijnolij. a ƒ39 :- . . ƒ1950:-:Af 1 per Cento * 19:10: -
ƒ 193° 10 —
Klaas de Fries voor — 46 Aam 36 meng. Lijnolij. a ƒ39 :- ƒ 1805:14:f. Af 1 per Cento = 18 : 1 : -
/i7_7»3-
, — 13 dito. — ■——
4. Coolzaad rekening &c. aan Anthoni Smyters, voor
■ 3 Last Coolzaad, a 36^ g. . • ƒ 657 : - : -
U. || Af 1 per Cento * 6:11:-
ƒ 650 9 _
17 dito.
*• De Molen de Crocodil aan Casfa voor Slagloon van
10 Last Lijnzaad. . . . ƒ 9°— — ■■ ■■■ ai dito. -
11. Anthoni Smyters, aan Casfa hem in Contanten ter
voldoening betaald ƒ 86,
~' ,—— ij- dito. . i. ,
De volgende aan Casfa voor 't ondergaande; 4. Coolzaad rekening &c. voor Onkosten betaald in 8 j g Maanden, volgens 't Onkost-boek. , . ƒ 2.30 6 — 1, Lijnzaad rekening &c. idem. » 3081 3 8
De Molen de Crocodil, idem = 114 13 —
2' 13 Januarij A°.
j-. Klaas de Fries , aan de volgende voor 't onderftaande;
14. Aan AT. Bernouilli, wegens een Asfignatie op genoemde Klaas de Fries ƒ 1S31 10 —
Iü*. Aan Jan Schooneveld, voor een dito ten zynen |
Lasten. . . . = 473! 6 —
2 Aan Casfa in Contanten betaald. = 440*14 —
l H 3. 18 I t l



148 Journaal aangaande een Olijmolen. I r I
18 Jan.
Anthoni Prul, aan Coolzaad rekening &c. aan hem •— verkogt en geleverd;
4' fooo Raapkoeken, a ƒ36' :- . . ƒ182:10:Af 1 per Cento * 1:17:-
ƒ 180 13-
' 1 10 dito. ■'
*' De Molen Crocodil aan Casfa, voor Slagloon
" van 10 Last Lijnzaad. . , . . ƒ go
4 Febr.
1. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon ~— van 10 Last Lijnzaad. . . . 7 ƒ 90
6. Winst en Verlies aan Anthoni Prul, voor fchaade
dat als banquerot wegfchryven. . . . ƒ 13 —
17• 16 dito.
1. De Molen de Crocodil aan Casfa voor 400 Ton Turf. a 8? Stuiv. ... f \„
2. , 1 ... " ' T *75
" "' 17 dito.
T2, Brandanus Detri, aan de volgende voor 't onderftaande;
4- Aan Coolzaad rekening &c. voor
50 Aam Raapolij. a/41?-:. . . y20--._:.
Af 1 per Cento » io : i<:-
5- Aan Lijnzaad rekening &c. voor ~~ 2°54 5 ~~
50 Aam Lijnolij. a ƒ 38}:- . . /i9i2:io:Af 1 per Cento = 19: 3 : -
ƒ 1893 7 _
——— IS dito. .
4. Coolzaad rekening &c. aan Frans van Schooien , ■ voor
17- 9 Last, ip\ Zak Coolzaad. a 38 £ op
6 Aam, bedraagt . . ƒ2064:10:ls Af 1 per Cento » 20:13:-
ƒ 2043 17 -
*4



I Journaal aangaande een Olijmolen. 49) J 1
!|24 Febr. Casfa aan Coolzaad rekening &c. van Snel Cordaat, ontvangen voor 4 Aam, 68 meng. Raapoly. a ƒƒ 188: 7:Af 1 per Cento » 1:18:-
. ƒ 186 9-
1* De Molen de Crocodil aan Casia, voor Slagloon —-- van 7 Last Lyn en 3 Last Coolzaad. . ƒ 90!
2'. dito. ■
8. Dirk de Grauw aan Christiaan Hoornaart, voor een Asfignatie op Nico/aas Goethart. . • ƒ 634 3 —
*5- . 2 Maart.
18. Foppe Ernst, aan Coolzaad rekening &c. voor ' 25 Aam, 60meng.Raapolij. aƒ41:- ƒ1045-: 10:-
4- Af 1 per Cento - 10: 9:-
ƒ 1035 1 _
1 ■ 1 10 dito.
18. Cornelis Voogt aan Coolzaad rekening &c. voor —— 6ooo Raapkoeken, a ƒ 3ƒJ:- . ƒ213 : - : -
4. 1000 dito. . . . o 36 : - : -
ƒ 249 : - : Af 1 per Cento » 2: 10:-
—- ƒ 246 io —
—— > 12 dito.
4. Coolzaad rekening &c. aan de volgende, voor 't onderftaande;
18, Aan de Wed. Jofua Regt-door-zee, van haar gekogt
en ontvangen;
6 Last, 16 Zak Coolzaad a 38J g op
(6 Aam, bedraagt ƒ 1395:12:371 Af 1 per Cento ? 13:19:-
35a ƒ i38j i3 _
19. Aan Adam Hoofd, voor
20 Last, 25 Zak Coolzaad a 39 ƒ4842:10:Af 1 per Cento * 48: 9:tf 1— ƒ 4794 1 —
1 1 17 « 1



1 $0 Journaal aangaande een Olijmolen. i j f
117 Maart. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon
van 10 Last Coolzaad. . . .. . ƒ 90 — —
3' 22 dito. ■
.§. Dirk de Grauw aan Brandanus Detri, voor een ! Wisfel ten Lasten Jean Dormier. . . ƒ 3000 - _
19. 1'fSchenkenfchans, aan Coolzaad rekening &c. voor j ~ 9000 Raapkoeken, a ƒ 36^:- . . ƒ 328: 10:- \ 4- Af f per Cento * 3:6:-!
fl 325 4 -
30 dito. » f
1. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon
van 10 Last Coolzaad fï 9° —
3- 31 dito. —
17. Frans van Schooien aan Dirk de Grauw, de eerfte op '
de Iaatlte geasligneerd. .... ƒ 2043 17
8' 1 2 April. — |
1 j-. Gerard Kinckhuyzen, aan Lijnzaad rekening &c. voor
* 20 Aamen Lijnolij. a ƒ 38-I-:- . ƒ 770 : - : -
5* Af 1 per Cento « 7: 14: - !
ƒ. 76a 6 -
5 dito. , |
De volgende aan Casfa, voor 't onderflaande; O, Dirk de Grauw, wegens het Engels Geld, hem ter! verwislèling overhandigd, en waar voor hy ont-!
vangen heeït ƒ,1981 17 8
g_ Winst en Verlies, voor fchaade op bovenftaande |
— sPecie = 100 11 8
3- 7 dito. .
16. Jan Schooneve/d, aan Coolzaad rekening &c. voor
9 Aam, 48 meng. Raapolij. a ƒ 40^ƒ 383: 1: -
4. Af 1 per Cento * 3 ."17:-
— ƒ 379 4 -
9



I Tournaal aangaande een Olijmolen. Vi i i i
9 April.
7. Goris de Gooijer, aan Lijnzaad rekening <5tc, voor
: 3000 Lijnkoeken. kf$:- . . ƒ150:-:-
ƒ. Af 1 per Cento » i:ïo:-
ƒ 148:10:-
Vragt na Amlterd. en Onkosten. - 2:10: -
/ 151 - -
■ 12 dito.
5. Lijnzaad rekening &c. aan Cornelis van Leeuwen , ■ voor
i3. 12 Last Lijnzaad, a ƒ 8:- . . ƒ2073:12:s8i Af 1 per Cento » _o:i?;?4Z ƒ 2.052 17 — 16 dito. ■
j8. De Wed. Jofua Regt-door-zee, aan de volgende voor . 't onderltaande;
ia. Aan Brandanus Detri, voor een Quitantie op laast-
genoemde. . . . . ƒ 94- 17 —
g. Aan Dirk de Grauw, idem. « . - 434 1 —
16 dito. 1 1
1. De Molen de Crocodil aan Casfa, voor Slagloon —— van 5 Last Cool- en 5- Last Lijnzaad. , f 90— — 3. 20 dito.
5. Cornelis van Leeuwen, aan de volgende voor 't onderftaande;
8. Aan Dirk de Grauw, voor een Quitantie, groot ƒ 2042'iq —
6. Aan Winst en Verlies voor § per Cento Korting, j
wegens vroegere betaaling, . . . = IO r _
19. Adam Hoofd aan Dirk de Grauw, de eerfte op de
—— laatfte geasfigneerd ƒ 4-04 j _
8. _______ ■ 27 dito.
5. Lijnzaad rekening &c. aan Foppe Ernst, voor
. ao Last Lijnzaad, a ƒ 8§:- . . ƒ 3564 : - : -
18. ff Af I per Cento» 35:13 = -
—-— ƒ 3*28 7 — 1 3o j i



j $2 Journaal aangaande een Olijmolen.
30 April.
6. Winst en Verlies aan Dirk de Grauw, wegens ver-
diende Provifie in dit Jaar, beloopt . ƒ15:8:-
Franqueeringe van Brieven &c, . * 5:3:-
■ ƒ 20 11 _
De volgende aan Casfa voor 't onderftaande ;
4, Coolzaad rekening &c. voor Onkosten wegens Ma¬
kelaars Courtagie, Provifie, Vragten, <3tc. volgens myn Onkostboek in 4 maanden betaald. . f 290 7 8
5, Lijnzaad rekening &c. idem wegens 't Lijnzaad
betaald. . . . . . . ' 234 14 8
l. De Molen de Crocodil aan diverfche voor Timme. ragien, Leverantien van Hout en Spykers, Buil-
3, laaken, Steenhakken enz. in 4 maanden betaald. = 779 ^ 8
1————- dito. mm
De volgende aan de Molen de Crocodil voor 't onderftaande;
4, Coolzaad rekening &c. voor
Slagloon van 87 LastCoolzaad. hfy: - ƒ783 : - : Af voor Overmaat 2 Last, 15 Zak ai Zak (per Last.
84 Last, 21 Zak. a ƒ 8 : • = 676:13 :-
_ ƒ I45o I3 _
5, Lijnzaad rekening &c. voor
Slagloon van 73 Last Lijnzaad, a ƒ 9: - ƒ 657 : - : -
1' Af voor Overmaat 1 Last, iZakaiZak
(per Last.
70 Last, 35 Zak. a ƒ 8 : - «■ 567:16:-
ƒ 1224 16 —
30 I



Journaal aangaande een Olijmolen. 551 1 ,
30 April. S L U I T-P O S T E N.
20. Balance aan de volgende voor 't onderftaande ;
Aan Coolzaad rekening &c. voor overgeblevene en
4' getauxeerde Goederen; 112 Last, ao| Zak Coolzaad, flaat door malkander 38 meng. 30 paar Koe ken, maakt;
641 Aam 81 meng. Olij in 't Zaad.
180 .. . o dito in de Bak volgens de Stok.
821 Aam 81 meng. a ƒ38:- ƒ312.23:13:116717 Raapkoeken in 't Zaad. 1450c dito reeds gemaakt.
I31217 Raapkoeken, a ƒ 33":- . = 4592:12: !
ƒ35816: 5: Af 1 per Cento = 358: 3:
1 ƒ 35458 2 ~
5. Aan Lijnzaad rekening &c. voor 48 Last, 4 Zak Lijnzaad, flaat door malkander 36 meng. 55 paar Koeken, maakt; 173 Aam 24 meng. in 't Zaad, 45 . . . o dito in de Bak.
21S Aam 24 meng. 3/37:- . ƒ 8073:8:60967 Lijnkoeken in 't Zaad. 39033 dito reeds gemaakt.
90000 Lijnkoeken, a ƒ 4' :- . . ' 4050:-:-
ƒ12123:8: Af 1 per Cento » 121:3-:-
• ƒ 12002 3 —
[. Aan de Molen de Crocodil, voor het geen het vast Effect, zo als het in den beginne waardig was, nog waardig blyfr. .... 5 8000 — — i I 2 3° J I



|54 Journaal aangaande een Olijmolen. J li
30 April.
6. Winst en Verlies aan de Molen de Crocodil, voor •—— fchaade ten aanzien van dat Effedt geleeden. . ƒ 67 n 8
I' dito.
De volgende aan Winst en Verlies voor 't onderMaande;
4- Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil, voor
I avance op deze rekening. ... ƒ 8647 16 g
5- ! Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil, voor
~—■ 't geene op deze rekening gewonnen hebbe. . ƒ 2115 14 — 6.
Einde van 't Journaal.
A. 1



Alphabeth op 't Groot- of Schuldboek-. 55
A. E.
Anthoni Smyters u. A. F. Marei 15. A- Correspondent 16, Anthoni Prul 17. Adam Hoofd 19.
B. • F.
Brandanus Detri 12. Frans van Schooten 17.
Foppe Ernst 18.
C. G.
Casfa 2, 3. Gflr/s Gooijer 7.
Coolzaad rekening van de Molen Geerlof Hiddinga 12.
de Crocodil 4. Gerard Kinckhuyzen 15.
Cornelis Lastman 12. Cornelis van Leeuwen 13. Christiaan Hoornaart 15. Cornelis Voogt 18.
D. H.
De Molen de Crocodil 1. Angelbeke 14.
ï 3 1.



5ö" Alphabeth op 't Groot- of Schuldboek-.
h N.
JanPietersz Dou 7. Nathanaêl Hammond 7.
J. A. van Dam 10. Nico laas Struyk 9.
£ R' B/asCer '3- AA Bernouilli 14. .7. v«8 rfer ü?oo» 13.
Jan Schooncveld 16.
De Wed. Jozua Regt-door-zee 18.
K. o. '
Klaas de Fries 17.
L. "
Lijnzaad rekening van de Molen Pybo Steenlira 6.
r Jd,5Cr0C°dl1 * Pieter Warius
Ludolf van Keulen 14. p^,.r WB jj,0tf/j ^
Pieter Fenema 10. fW Haicke 10.
M. Q.



Alphabeth op 'c Groot- of Schuldboek. 57
R. V. R. van Vrtedt 16.
S. W.
Simon Panfer 11. Winst en Verlies 6.
Sebastiaan Curtius II, Willem Bartjens 9.
T. y.
Tf Schenkenfchans 19.
U. Z.
De.



58 Groot- of Schuldboek.
Debet de Molen c«d17 Lasten Fol.
Coolzaad Lijnzaad
Maij i Aan Winst en Verlies getauxeerd cp--- --- 6 f 8ooo ——•
'15 Casfa voor Slagloon van . 10 - - - 2 - 9° —!—
Junij ! 6] . . . idem . . 5 5 " " 9°
22] ■ 300 Ton Turf a 8J St. ' 127 10 —
2$ lien Rol Zyldoek. . * 27 H —
Slagloon van - - - 10 - = 9° |
Julij 16 —— . . . idem . . 10 - - - - - 90 ,
Aug. 16 • . . . idem . . 8 2 - ' 9°
Sept. 3 —— . . . idem . . 10 - - - - = 9c |
8 2C0 Ton Turf a 8|St. - , - 87 ^i-
18 . . Slagloon van 4 t - s 9° ' |
Odt. '15 . . . idem . . 2 8 - = 90 —j
Nov. 37 . . : idem . . 10 - - - - * 9C —
Dec. 17 ■ . . . idem . . - - - ic - = 9c 1
22 Onkosten in 8m;anden. - = 114 13,
17
Jan. 20 voor Slagloon van . - - - 10 - = 90 -7
Febr. 4 . . idem . . 10 - - 90
!6 400 Ton Turf Èi 8| St. - 175
2S . . Slagloon van 3 7 - = 9c — —
Maart 17 . . . idem . . 10 . - - 3 = 9c
30 . . . idem .. 10--- - 90
April 16 : , . idem . . 5 S " " 9C "
3o Onkosten in 4 maanden - - - - - • - = 779 13 8
87 73 ' / "0752 — 8 1



aangaande een Olijmolen, II | %
de Crocodil.
7 Fol. April 30Per Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil,
voor Slagloon van 87 Last o Zak Coolzaad a ƒ 9 : - en van 84 Last 21 Zak dito . a = 8 : - 4 ƒ 14i'9t3 —
— Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil,
voor Slagloon van 73 Last o Zak Lijnzaad ft ƒ 9 : - en van 70 Last 35 Zak dito . a = 8 : - f. s 1224 1°" —
—- Winst en Verlies voor fchaade op dit Effect. 6* * 6711 8
— Balance dat dit Effect nog waardig blijft. . 20 == 8000
/IQ7S*;— 8
K 1 \



2 J - Groot- of Schuldboek | DEBET, CASSA.
17 Cred.
Fol.
Maij i Aan Winst en Verlies tot het Fabricq afgez. . 6 ƒ 3000c
Junij 2 JanP.Dou, van hem ontvangen. . 7 = 2J-(5 ,g
15 — Nicolaas Struijk. . idem. . 9 = 477 8
18 Paul Haicke, voor 1 Wisfel. . 10 = 2000 — —
Julij. 8 Willem Bartjens, van hem ontvangen . 9 U 68i 17 —
Aug. 2 —— Anthoni Smyters. . idem. . 11 = 185 12 —
061. I —— Goris de Gooijer. . idem. . 7 I* 437 17
4 Jan van der Boon. . idem. . 13'= 67 q —
30 Lijnz. rek. &c. . Barend Groen . 5 = 74 5
Nov. 19 A. Correspondent van hem ontvangen , 16 = 3-70 '5 _
17
Febr. 24 Coolz. rek. &c. \ Snel Cordaat . 4 - 186 9 _
Getransporteert op Folio. . 3 ƒ 34937 10 —



aangaande een Olijmolen. ! ' % CREDIT.
17 Deb.
Fol.
Maij 15 Per de Molen de Croc. voor Slagloon . i ƒ 90— —
Junij 6 . ... idem . 3 90 — —
11 Nathanaïl Hammond, hem betaald. . 7 * 4222 9;—
22 — de Molen de Croc. voor Turv . I 3 107 10 —
25 —— . . . 1 rol Zijldoek . 3 27 14 —
Slagloon ' . 3 90 — —
Julij 16— .... idem . - 3 90—[—
y. A. van Dam . hem betaald. . 1° 3 2845 17 —
29 — Coolz. rek. &c. aan C. Zorgdrager . 4 3 261 — . . . . H. Coets. . " 3 91
Aug. 16 de Molen de Croc. voor Slagloon. . 1 3 90 — —
24 Geerlof Hiddinga, hem betaald. . 12 3 5978 9 —
Sept. 3 — de Molen de Croc. voor Slagloon. . 1 3 90
8 ... . Turv. . 3 87 10 —
18— . . . Slagloon. , 3 9c
Cornelis van Leeuwen, hem betaald. . 13 3 4009 [o —
Oct. 15— de Molen de Croc. voor Slagloon. . 1 3 9c
20 — Ludolfvan Keulen, hem betaald. . 14 3 450c 13 — H. van Angelbeke. . idem. . • 3 5-95-3 17 —
Nov. 20— Coolz. rek. &c. yost Innen , 4 3 31 14 —
27 — de Molen de Croc. voor Slagloon. . 1 3 9c —j— Dec. 17 , . . • idem. , - 3 pc — —
21 — Anthoni Smyters, hem betaald. . 11 3 86 —- —* 22— Coolz. rek. de Croc. - onk. betaald. . 4 3 22c 6 —
m J
1 Lijnz. rek. de Croc. . idem. . 5 3 30S 3 8
*j de Molen de Croc. . idem. . 1 3 114 13 —
17
Jan. 13 — Klaas de Fries, hem betaald. . 17 3 44c 14 —
20 — de Molen de Croc. voor Slagloon. . 1 3 9c
Febr. 4 — .... idem. . - = 9c
16—• . . ; Turv. . - 3 175
28 — . , . Slagloon. . - = je——
Getransporteert op Folio. . 3 ƒ28427
K » Ijl



2 J | Groot- of Schuldboek
DEBET. """ CASSa!
Crod.
Fol.
Transport van Folio. . i j/~34-937 10 — f34937 io —
li l



] aangaande een Olijmolen." \ 3
CREDIT.
Deb.
17 F0l« *
Transport van Folio. . 2 ƒ28437— 8
Maart 17'Fer de Molen de Croc. voor Slagloon. . ?. cf 90 — —
30'— .... idem. . . - 2 90 — —.
April 5 Dirk de Grauw. . Eng. geld. . 8 = 1981 17 8
—I Winst en Verlies. . fchaade. . 6 * 100 13 8
16'— de Molen de Croc. . Slagloon. 1 * 90 — —
ïo, Coolz. rek. de Croc. - onkosten. « 4 * 290 7 8
— Lijnz. rek. de Croc. . idem . 5 3 234 14 8
de Molen de Croc. . idem' . 1 = 77913 8
—Balance om te flniten. . . . 20 = 2853 4—
/34937 io —
1 1 f • I I3 I Hl» 11



4 'I J Groot- of Schuldboek
DEBET. COOLZ A AFREKENING
*7 Cred.
Prys. Last. Zak.Proev.Paar. Aam. Meng. Koeken, fel.
Maij : i Aan Winst en Verlies
in 't begin. ~ . ... Q0, 54
Raapdik. - - • . - - . 7= 60
e£ 106=114 2450O 6 ƒ 4844 1
Ooolzaad. ■ 34 35= 3|4o = 3i aiG, 7, 3?6o? . , 7o8p 4
,Jc at rr j 35s 3! - - " 3i7s 67 62107 - ƒ11933 5
T„i» . o hammond. ■ 34 20=32138 *3o 119-21 21677 7 = 4222 d
jui.j 12 G. Hiddinga. . 33 25=32^39=32 151=60 28642 la = 5067 9
29— Casfa vanC.Zorgd. - - o« 4 41.^31 0=83 119 2 = 26 1
diverlche; . . 3o. tf 0 36=27 27= o 4666 - = 891-,
aept. ,10 — L..van Keulen. . 35 2i=23§ 37 =30 120 = 18 22445 14 = 450013'
13 —H. v. Angelbeke. 36 27 = 30140=33 167= 7 2,17*4 - = <0^ 17'
Nov. 20— Casfa van^./W-- o=r|'k-'3° o» 97 i?J * U 31 !i
r» 25 ~K;dZVrUSm . 36J 21= 2§ 39 =34 123= 34 24763 17 = 453-, 3
Dec. li A. Smyters. . 36I 3= o 38 = 32 1?= 12 3318 U = 650 9 2 2 — Casfa voor 8 maan.
deu Onkosten. .-- - - - - ... - ... % , a,0 c
17 I ' '
J>ebr. i5 —F. v. Schooien. . 38 9si°3 39 s30 3-4= 39 9630 17 » 20-2 17
Maart ïd■—deWed.J.R.d.ZeesH 6*36 37^ = 30 36=30. Ó682 18 , 138 H
-4 —4- Hoofd. . . 39 20=25 |42 *3i I30s 45 22171 19 F 4704 1 April 39 —Casfa voor 4 maan-
den Onkosten. - 3 \ 2gc _ I
de Molen de Croc. /l
voor Slagloon. Is I4-_
Winst en Verlies 3y
voor Avance. 6 = 864- 16
| 197' 51 - - * t26j-= 33 238128 ƒ56657 14 1



t aangaande een Olijmolen. ^ VAN DE MOLEN DE GROG. DEBET.
17 Deb.
Prys. Aam. Meng. Prys. Koeken. p0]
Maij 2 Per i^o Steenftra. . 401 61= o 6 f 2445- 16 -
.. 4 — Jan P. Dou. . dik. 25 7=60 7 = 185-12 —
Jumj 9 — Nicolaas. Struyk. .40 50= o 32 15700 9 - 2477 8 —
, j ... 15 — Pieter Tenema. . 40J 49= o - - . . - ï0 = 1964 1-3 —
Jjilij 25 — Brandanus Detri. . 40 50= c a
r 4°l 13=116 12= 2536 11 —
Cornelis Lastman. .40 19= 58 - - - - - . = 771 n —.
Aug. 20 _ J. R. Brasfer. . 40J 4*= 4o j, 1697 7 -
— — J. van der Boon. . 4o| 16 = 10430 19500 - - » 1267 2 — 25 L_ Gom Gooijer. . - - - 31 6000 7 =- 184 2 —
Sept. 30,_ A. F. Marei. . 4o| 42= o 15 = 1684 - -
JNov. 12 — A. Correspondent. . - 36 16000 16 * 570 5 _
- — R. van Freede. . - - - - , - 36 15-000 - = 534 12 — ^ jan Schooneveld. 36 13000 - = 473 6 —
JFebr \n ~ ^"thf Pr"n ' ' ' ' ' " & 5000 17= 180 13 -
reor. 17 Brandanus Detrt. . 411 3-0= o - ■ IQ= 2o<4 %
24_ CasfaaanS. Cordaat. 41J 4= 68 - ■ - . - » = ifirt o
Maart Foppe Ernst. . . 41 25= 60 - - - - . ,fc s ™° J :^
tc — Cornelis Voogt. . 3f„! 6000
A 3^ IOGO . i 246 10 _
2ö_ Tf Schenkenfchar.s. 36] 0000 10 = 22c 4 ■
April 7_ Jan Schooneveld. . 4o| 9= 48 - - - - - $1 *7n 4 30— Balance overgebl. en
get' ' ' ' ' 38 j^i=8l35 131217 20 = 35458 a_
| '263= 35|- • 237417 - ƒ 5-6657 14 Z
t !



5 f Groot- of Schuldboek
DEBET. LYNZAAD REKENING ,
tj Cred. •
Prys. Last. Zak.Proev.Paar.Aatn.Meng. Koeken, pol..
iMa'j ! ï Aan Winst en Verlies
| in 't begin. . i . . _ 35 = o
Lijndik. -. - - - 3= 32 róooo 6 ƒ 15-95-15;
Lijnzaad, ƒ71 6 = 2§ 33 =57 20 = 2 7965
= 6} 2=23 24 =61 6= 40 3708
- S\ 1-4 i8i = 57 2= 7 I46° * i4fo «i
9 = 291 56=81 29133 ƒ304517
Junij 13 —P. van den Broek. » 8 10 = 1338^ = 54 38= 81 12500
i Mud: Sch: = 5 0=12 33 =48 1= 12 369 9 = 1754 6
17 —J. A. van Dam. = 8J. 16=13539 =55 63 = 106 20756 10 = 284517
Julij 1 —S. Panfer. . . = 7\ 25=184. 35 =6o 89= 34 35265 n = 4091 3
Sept. 5 —C. van Leeuwen. * j\ 25= o 37 =56 92= óo 32256 13 = 400910 Dec. 22 —1 Casfa voor 8 maan»
den Onkosten. . - - - - - - - ... 2= 308 q
ï7
April 12 —C. van Leeuwen. - 8 12= o 381 = 54 46= 24 14930 13 = 2052 17
27 —■ Foppe Ernst. . = 8^ 20= o 39 =53 78= c 24422 18 = 352Ó 7
30 —Casfa voor 4 maanden Onkosten. -- - - - - - 3 = 234 14
— —de Molen de Croc.
voor Slagloon. . - - — - - - - - - - - - ... 1 = 1224 ig
Winst en Verlies
voor Avance. . -- - - - - - - 6 = 211514
119= 3 -.. 466= 3<< 169631 ƒ25211 J



aangaande een Olijmolen. f 15 VAN DE MOLEN DE CROC. CREDIT.
ï7 üeb.
Prys. Aam.Meng. Prys. Koeken. Fol.
Maij 4 Per Jan P. Dou. . dik. ƒ22 3-32- • --- 7 ƒ 71 3 —
8 — Goris de Gooijer. . - - - - - 4| 4150 • * 184 18 — 20— Pieter Warius. . =40 17=60 ----- 8 = 693I—- — 30— Willem Bartjens. . - - - - - 4! 145-00 9 * 681 17 —
Junij 2c — /lnthoni Smyters. . - - - - • 5 3750 11 = 18512 —
julij 4_ Sebast. Curtius. 5 2200c - = 1089— —
Aug. 25 — Goris de Gooijer. . - - - - - f | 5000 7 * 253 14 —
Sept. 20— N- Bernouilli. . * 37 50= o 14 = 183110 —
2i — Chr. Hoornaart. . s 36 2 = 46 5 11000 15 = 634 3 —
Oö. 9 — G Kinckhuyzen. . - - - . - j| 7975 - = ^2015 —
3c — Casfa aan B. Groen. = 37! 2= o - ■ - - - 2 = 74 5 _
Nov. 7— Anthoni Smyters. . =38 4=96 Si 705c n « 564 9 —
Dec. 10 _ ^. Brasfer. . =39 50= o - - - - - 13 = 1930 10 —
— — Klaas de Vries. . * 39 46*36 ----- 17 « 1787 13 _
17
Febr. 17 — Brandanus Detri. . = 38J 50= o - - - - - 12 = 1893 7
April 2 — G. Kinckhuyzen. . '38| 20= o - - - 15 = 762 6
9 — Goris de Gooijer. . ----- 5 300c 7 = jji __ 30 — Balance overgeb. en
getr =37 218=24 $\ 9000c 20 = 12C02 3 _
'464 = 54-. [6842; • /2f2II f
. 4 L ï



;6- " Groot- of Schuldboek . «
DEBENT. WINST EN cred.
i? Fol ! rj
Febr. 13 Aan yf/jw. Prul banquerot aan vorcnft. . 1"! f 180 13
April 5 Casfa fchaade aan Engels geld. . . 3 = ïoo l2 g
3° Dirk de Grauw, Provifie &c. , . 8 - 20 11
de Molen de Crocodil, fchaade. . x = 67 11 8
. Balance voor 't geene deze rekening in «
Avance flaat 20 = 63383 Q g
i f 63752 17 8
DEBET. " """" Pijbo.
Maij 2 Aan Coolz. rek. &c. voor 61 Aam R. O. a ƒ40!. 4 ƒ 2445- 16 —
■ »



f f aangaande een Olijmolen. ' f 6* VERLIES. GREDUNT.
' Fol.
Mafj i Per de Molen'de Crocodil gefchat op. ... • i f Sooc — —
—• — Casfa in Contanten afgezonderd. •■ . ffi =30000 —
Coolz. relt. de Croc. .... 4 '' 4*44 1 —
idem . - = ~l°°9 4—
\ Lijnz. rek. de Croc 5 ' l&èif-
! .... idem . . - 1 J45"c 2 ~~
17 ~
in 't begin . . - f 5-979 2 ~
April 20— Cornelis van Leeuwen, voor § pCt. vroeg bet. 13 5 s,lc 3 o
30 — Coolz. rek. de Croc. voor Avance. . 4 ' °°47 16
1 Lijnz. rek. de Croc. . . idem . 5 ' 2115*4 —
ƒ63752 17 j8
Steenftra. ' CREDIT. •
17
Maij 27 per Dirk de Grauw, voor 1 Asfign. op A. Verkamm. t 8 / 2445 ^ —
:
L s - j



7 Groot- of Schuldboek f i <
DEBET. Jan Pietersz I I
17 Cred.
Fol.
Maij 4 AanCoolt.rek.&c.voor7A.6oM.R.O. dik. a/25 4 ƒ 185 12 — Lijnz. rek. «Sec. . 3A. 32M.L.O. dik. a =22. 5 = 71 j —
6 256 i* —
DEBET. Gom 4*
17
Maij 8 Aan Lijnz. rek. deCroc.voor4150L.rC. ft ƒ41:- 5 ƒ 18418 —
Aug. zy Coolz. rek. de Croc. . 6000R.K. a = 31:- 4 * 184 ? —
17 Lijnz. rek. de Croc. . foooL.K. a * 5I : - 5 * 253 «4 —
April 9 .... 3ooodito. k'5 :- = 151 - —
ƒ 773 «5 -
- ,> '
DEBET. Nathanaïl
ï7
Junij ti Aan Casfa ter voldoening 2 ƒ 4222 9 —



aangaande een Olijmolen. 7
~_ ""credit. oeb
7 Foi.
Junij 2 Per Casia ter voldoening. . . . ƒ ij-6 i f — Gooijer. CREDIT.
17
Maij i'd Per Dirk de Grauw voor i Quit. op J. Coutereels. 8 184 '8 —
Oét. 1 — Casfa. . . ter voldoening. . 2 43" '7 ~
17 _ 3c—Balance voor't geen hij fchuldig blijft. . 20 15»
APnl __ f 773 ^5 -
Hammond. CREDIT. Maij 16 Per Coolz. rek. de Croc. voorao 1^.33^3^34^. _4_ f 4221 9 —



8 ' Groot- of Schuldboek i
17 Crcd.
Maij ,« Aan G. de Gooijer, voor 1 Quit. op J. Coutereeh. W f 184 18 -
J«I,j 8 P.fVarms. . . 1 dito op vorenftaande. 8 S? ——
. 27 ^ renema van vorenft. ontvangen. Tn
sept *¥*r2?r'T00ri ^«***-*-*r. " ifö -3z
oepr. 30 ^«j/^. . j Ashi op vorenftaande. _1 Ï69l ? _
Febr. a8 C. Hoornaart. . 1 dito op A7'. Goethart it kr,^ ,
Sr2,3 — Dttri-'^«p^ïK: I25 slooi=
/\pru 5 Casfa hem ter verwisfelmg overhandigd. . 3 1^8117 8
/12301 14 8
DEBET. Pieter Um 2°AanLijn2.rek.deCroc.voori7A.6oM.L.O.a/4o. 5f 693



i aangaande eea Olijmolen. i 8 Grauw. CASS1ER CREDIT.
17 Deb.
Fol.
Julij 20 Per P. van den Broek voor 1 Asfi. ten zijnen Laste. 9 ƒ 254 0 —
29 — Coolz. rek. de Croc. . idem . 4 * 800 - — Aug. 17 — S. Pan/er. . . . idem . n - 1554 12 — 17:
Maan 31 —F. van Schooten. . . idem . 17^ 2043 l7 —
April 16 — de Wed. J. Regt-door-zee, 1 Quitantie. . 18 » 434 1 _
20 C. van Leeuwen. . idem . . 13 j= 2042 12 _,
2j*|— A. Hoofd. . 1 Asfi. ten zijnen Laste. 19 ' 4794 1 —
30 — Winst en Verlies voor provifie in dit Jaar. . 6 = 20 11 _ Balance voor 't geen hij fchuldig blijft. . 20 - 357 14 3
ƒ 12301 l4 8
Warius. CREDIT.
17
Julij 8 Per Dirk de Grauw voor 1 Asfi. ten zijnen Laste. 8 \ f 693 — —
. t 1 -



5> I Groot- of Schuldboek r
DEBET. ~~Wilkm
17 Cred.
May 30 Aan Lijnz. rek. de Croc, voor 14500 L.K.. a ƒ4!:- 5 ƒ 681 17 _
DEBET. Nico/aas
17
Junij 9 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 50 Aam R.O. kf 40: •
en 15700 R.K.& = 3<2:- 4 f 3477 R_
f 2477 8-
DEBET. Pieter van
17
Julij 20 Aan P. Venema, voor 1 Asfi. op ^.C. Hellingwerf. 10 ƒ" ifoo — — —- Dirk de Grauw, 1 ditto op vorenft. . . 8 = 2 54 6 —
ƒ 1754 6 ~



" aangaande een 'Olijmolen. 9
Bartjens. CREDIT.
17 ücb-
Fol.
Julij b Per Casfa in Contanten ontvangen. ... i f 681117— Struyk. CREDIT.
17
Junij 15 Per Paul Haicke, voor 1 Wisf. op vorenft. . 10 ƒ 200c — — Casfa. . . . " ter voldoening. . 2 * 477 8 —
ƒ 2477 8 —
den Breek. CREDIT.
27
Junij 13 Per Lijnz,. rek. de Croc. 10Last, § Zak. ü ƒ8 :- en
iaZak.Mud.Sch. a ƒ 5 : - 5 ƒ 1754J 6^
ƒ I7H 6 —
M



10 [ Groot- of Schuldboek
DEBET. p~T Cred_
7 Fol Junij 15 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 49 Aam R.O.aƒ40x. 4 f I964 i3_
f 1964 13 —
i? DEBET. Paul
Junij i5AanAr/w/. Struyk, voor iWfef. ten zijnen Lasten J 9 ƒ 200Q
DEBET. j, Am va„
Julij 16 Aan Casfa ter voldoening. .... 2 ƒ 2g45 j'
I li



aangaande een Olijmolen. f 10
Venema. CREDIT. 17 Deb.
■ Fol.
Julij 20 Per P. van den Broek, voor 1 Asfign. op A. C. 9 f I5cc
(Hellingwerf.
*7 — Dirk de Grauw, door hem aan bovenft. bet. 8 = 464 13'— — ƒ 1964 '3 —
Haicke. CREDIT.
57
Junij 18 Per Casfa ter voldoening 2 ƒ 200c — —■
Dam. CREDIT.
17
Junij 17 per Lijnz. rek. de Croc. voor ióL'. 13! Zak. i/8j. _5 ƒ 284517 — M &



ii Groot- of Schuldboek | t
DEBET. Anthoni
17 CreJ.
Fol.
Junij 2oAanLijnz. rek. de Croc. voor 3750 L. K.a ff. - 5 ƒ 185 12 —
Nov. 7 . . 7050 dito.'aƒ51:-en
4A.oórn.L.O.£1=38:- - = 564 9 — Eec. 21 ■ Casfa ter voldoening 2 ' 86 - - —
=== _ f 856 J ~ DEBET. Simon
17
Aug. i7<AznBrandanusDetri>voori'W\sLopA.Luchtenberg. 12 ƒ 2536 11 — —j—Dirk de Grauw. . 1 Asfign. op vorenlt. . 8 = 155412 —
ƒ 4091 3 —
DEBET. . Sehastiaan
17
Julij 4 Aan Lijnz. rek. de Croc. voor 22000 L.K. a ƒ5:- 5 ƒ 1089 — —



aangaande een Uhjmoien. ri Smijters. CREDIT.
Oeb.
l7 Fol.
Aug. 2 Per Casfa ter voldoening 2 ƒ l$5'ü —
Dec. 13 — Coolz. rek. de Croc. voor 3 Lc. a 362 £. . 4 = 650 9,—
IF P*»/sr. CREDIT.
Julij
iPer Lijnz. rek. de Croc. 25 Lt. 18^ Zak \ff\ : - 5 ƒ 4091 3 —
ƒ 4091 J —
Curtius. CREDIT.
17
Aug. 24 Per Geerlof Riddinga voor 1 Quit. opD.de Grauw. :ƒ io89|— —■ M 3



12 1 Groot- of Schuldboek
DEBET. ~ SeTiof
17 Cred.
Aug. a+ Aan S. Curttus- voor i Quit. op Dirk de Grauw. 11 ƒ icSo
Casta in Contanten. . . . . a { 39?ë p
. / 5067 9 —
DEBET. Brandanus
Julij 25 Aan Coolz. rek. de Croc. voor50 Aam R.O. aƒ40: -
1? en 13 A.'nöM. dito a = 4o?. 4 ƒ 2536 11 —
Febr. i7J__ . . 50 Aam R. O. a - 411. - \ 2054 < — Lijnz. rek. de Croc. 50 Aam L. O. a = 38$. f * 1893 7 —
/ 6484 3 —
Julij 25AanCoolz. rek. deCroc.voor19A.58m.R.O.a/4o. 4 ƒ 771 n —



aangaande een Olijmolen. J 12
Hiddinga. CREDIT. 17 Deb.
Fol.
Julij t2 PerCoolz.rek.deCroc. voor25Lf. 3o|Zak.a33,^. 4 ƒ5067 9 —
ƒ 5067 _9 -
Detri. CREDIT.
17
Aug. 17 Per S. Panfer voor 1 Wisf. op A. Luchtenberg. 11 ƒ 2536 11 y
Maart22 —■ Dirk de Grauw, 1 dito op Jean Dormier. 8 = 3000
April ió — de Wed. J. liegt-door-zee, 1 Quit. ten zijnen IA 18= 94712 —
ƒ 6484 Jj —
Lastman. CREDIT.
17
April 3° Per Balance mij komende. . . . . 77111-



13 ; 'Groot- of Schuldboek
DEBET. J. R. Bras/er
Fol. j
Aug. ,2o;AanCoo!z.rek.deCroc.voor42A.4om.R.'0.;\/4o|. 4 / 1697 7 — Dec. 10. Lijnz. rek. de Croc. . 5oAamL ü.a-39. 5 * 1930 10—
ƒ 36i7 17 —
DEBET. J. van der
17
Aug. 20 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 195*00 R. K.af 30.
en 16 A. 104 m. R. O. a-4o|. 4 f 126712 —
f 12672 —
DEBET. Cornelis van
17
Sept. 18 Aan Casfa ter voldoening 2 ƒ 4009 ic —
17 ■ I — April 20, Dirk de Grauw voor 1 Quit. op vorenft. . 8 - 2042 12 —
Winst en Verlies . \ pCt. korting. . 6 - 10 5 —
ƒ 6062 7 —
~T=rr=



I aangaande een Olijmolen. T3
' CREDIT.
17 üeb-
Fol
Sept. 30 Per Dirk de Graaw,\oori Asfignatie ten zynen Laste. 8 f 1697 7 — 17
April . 30 —Balance nog fchuldig gebleeven. . . 20= 1930 10 —
- ƒ 3627 17 —
Boon. CREDIT.
li A
Aug. 22 Per Dirk de Grauw, vóór 1 "Wisf. op H. Rademakei 8 f \ 200 — Occ. 4 — Casfa ... ter voldoening 2 == 67 2 —
ƒ 1267 2 —
Leeuwen. CREDIT.
17
Sept. y Per Lijnz. rek. de Croc. 25" Last, a ƒ7! : - • 5 f 4009 10 — 17
April 12 > . . . 12 Last, a * 8 : - . - = 205217 —
ƒ 60^2 7 —
N



T4 I [ , Groot- of Schuldboek , i
DEBET. LudolfTaT Crï£
7 Fol
Oei. 20 Aan Casfa fer voldoening;. ; „ r
' ' 450013 —
DEBET. 27. wa
«7
OcL 20 Aan Casfa ter voldoening. .... a ƒ 595317 DEBET. N.Bernouilli.
11
Sept. 20 AanLijnz.rek.de Croc. voor50 Aam L. O. a ƒ37. 5 ƒ 183110 —
17-



aangaande een Olijmolen. I 14
Keulen. CREDIT. 17 Deb.
Fol.
Sept. 10 per Coolz. rek, de Croc. voor 21 Lf.231 Zak 335^. 4 f 45co 13 Angelbeke. CREDIT.
17
Sept. 13 per Coolz. rek. de Croc. voor 27 Lt.3oI Zak a 36^. '4 ƒ 595317 —
CREDIT.
1 7
Jan. 13 Per Klaas de Fries, voor 1 Asfign. op vorenft. 17 ƒ 1831 roj—



15 Groot- of Schuldboek * .
DEBET. Christiaan l7 Cred.
üept. 12 AanLijnz.rek.deCroc.vopr-2. A.46rn.L.O.a/36.
en nooo L. K. a ƒ 5 : - 5 ƒ 634 3 —
DEBET. A, F. Mara-, Sept. 30 AanCoolz.rek.deCroc.voor42AamR.O. a/401. 4 ƒ 1684 ,
DEBET. Qerard
0£t. 9 Aan Lijnz. rek. de Croc. voor 7975 L. IC. a fsh 5 ƒ 420 15 —
April 2 . . 20 Aam L. O. a ƒ 38J. - = 762 6 _
_______ _ / 1183 I -
v i ij



■ ■ aangaande een Olijmolen. 15
Roornaart. CREDIT. I? Deb.
Fol.
April 28 Per Dirk de Grauw, voor 1 Asfign. op -A7. Goethart 18 ƒ 634 3 —-
CREDIT.
April 30 Per Balance my komende. . , . . 20 ƒ 1684 — _ Kinckhuyzen. CREDIT.
17
April ,3° Per Balance fchuldig gebleeven. . . . 20 ƒ 1183 1
^ f u 83 _ -
I . N3



ié 1 Groot- of Schuldboek |
DEBET. Zcw"
Ï7 Cred.
Nov. 12 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 16000 R.K. a ƒ 36. 4 ƒ 570 5 — DEBET. J?. van
17
Nov. 12 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 15-000 R K.è ƒ 36. 4 ƒ 53412 — DEBET.
*7
Nov. 12 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 13000 R. K. a ƒ36:- 4 ƒ 47: 6 — April 7.—— . . . 9A. 481T1. R.O. a/4o|. - a 379. 4 —
ƒ 852 ie _



I J aangaande een Olijmolen. i j n$
pondent. CREDIT. 17 Deb.
Fol.
Nov. 19 Per Casö, ter voldoening. , 1 \f 570 5 —
Vreede. CPvEDIT.
17
April f 30 Per Balanee nog fchuldig gebleeven. . . 10 f 53412 — Schooneveld. CREDIT.
17
Jan. 13 Per Klaas de Vries, voori Asfign. ten zynenLasten. 17 ƒ 473 6 Aprii -o—Balance my komende 20 * 379 —
852 ie —



*7 Groot- of Schuldboek 1 f
DEBET. ~~ Klaas
17 Cred.
Dec. Jo-Aan Lijnz.rek.deCroc.voor46A-3Öm.L.O.a/39. ' 5 f 1787 13 — 17 '
Jan. *3 A7. Bf.rtiouilti, voor 1 Asiïgn.ten zyneu Laste. 14 = 183110 —
— —— Jan Schooneveld,— 1 dito op vorenit. . 16 * 473 6
— Casfa in Contanten. . 2 * 440 14 —
/ 4533 3 —
DEBET. Anthoni
17
Jan. iS Aan Coolz. rek. de Croc. voor j-oooR. K.a/36i. 4 f 180 13 — DEBET. Frans van
17
Maart 31 Aan Dirk de Grauw, op vorenft. geasfigneert. . 8 f 2043 17 —
' 1 '



"aangaande een Olijmolen. I } 17
de Fries. CREDIT.
Deb.
Fol.
■Nov. 25 PerCoolz.rek. d«Croc. vooraoL». 27I-ïZak a36^. 4 ƒ 4533 3
_____ __ f 4533 3 Z
Pr«/. CREDIT. Febr. 13 Per Winsten Verlies wegens Schaade. . . 6 / 180,3-
Sehoottth CREDIT.
17
Febr. 18 Per Cool-. rek. dedioc.voorpLt.iolZakasS-ê 4 / -204317—. J O



lil
-8 Groot- of Schuldboek
DEBET. ~~ Foppe Cred.
i7 Fol,
Maart 2 AanCoolz.rek.deCroc. voor 25"A, 60 m.R.O. a/4i. 4 ƒ 1035 1 — April 30 — Balance hem komende. . . . 2o = 2493 6 —
_______ f 3528 _7 —
1
DEBET. Cornelis
17
Maart 10 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 6000 R. KAfe$\.
en 1000 dito a= 36. 4 ƒ 24610 —
DEBET. de Wed. Jofua
17
April 16 Aan Brandanus Detri voor ï Quit. op vorenft. . 12 f 947 I2 — — —■ Dirk de Grauw. . dito . dito . 8 s 434 j —
f 1381 13 —



f1| &angaande een Olijmolen. I ijS
ErnstT" CREDIT. 17 Deb.
Fol.
April 27 Per Lijn., rek. de'Cröc. voor 20 IS. Lijnz. a ƒ 8|. 5 ƒ 35^ 7 —
I f 35-8 J? -
__ _ _
Fbogt. CREDIT.
-7
April 30 Per balance Ichuldig gebleeven. . . 20 ƒ 2461c —
Regt-door-zee. CREDIT.
-7
Maart 12 Per Coolz. rek. de Croc. voor 6 Lm 6 Zak a 381 oC. 4 ƒ 1381 [g_
/ !38i 13 Z



üo Groot- of Schuldboek f ■ r •
DEBET. . Adam
17 Cred.
Fol.
April if Aan Dirk de Grauw, hem op vorenft. geasfign. 8.. ƒ 4794 * —■ DEBET. 2/
-7
Maart 26 Aan Coolz. rek. de Croc. voor 9000 R, K. hf^6\. 4 ƒ 325 k 1} I 1



aangaande een Olijmolen: T fri>
Hoofd. CREDIT.
Oeb.
' Fol. Maart 12 Per Coolz. rek. de Croc. voor .oD. 25-Zak a39-£. 4 ƒ 4794_i^
Schenkenfchanu CREDIT. Aprjl 30 Per balance nog fchuldig gebleeven.-• . . 20 ƒ 325 — —
I O s !



20 , Balance op het Groot- of Schuldboek j f
DE BI TEÜRën!
17 Crpd. -f
April 30 JJe Molen de Crocodil waardig. . . F?' ƒ «ooo
- Casfa in Contanten bezittende. . \ \ Ir^iZ
- Coolzaad rekening van de Molen de Crocodil, bij , )j 4"
de Molen op heeden bevindende Ha L*. 203: Zak zijnde 641 Aam 8i Meng.
180 • . . in de bak.
,8-i Aam 81 meng. en 116717 Koeken in t zaad.
l4)"0O
-■ dito reeds gemaakt. ■ 131217 Koeken. . 4 = 35-43-8 2. —
*- Lijnzaad rekening van de Molen de Crocodil idem.
als boven . . 48 l*. 4 Zak zijnde 173 Aam o Meng.
45 • • ■ in de bak.
218 Aam o Meng. en 60967 Koeken in 't zaad. 29033 . reeds gemaakt.
90000 Koeken. . . 5 = 1200a 3
— Goris de Gooi/er is mi] fchuldig. . 7 = j-j
— Dirk de Grauw (Casfier) . . . idem . '. 8 = ,»u 8 • —\C0rt1elis Lastman. . . . idem . . 12= 771 ,j _
— \J. R. Brasfer. . . . idem . . 13 = igso10 — -\A. F. Marei. . . . idem . . _J . _
— \Gerard Kinckhuyzen. . . idem . . - * 1183 1
— \&- van Freede. . . . idem . . 16= 53412 —
— \J<w Schooneveid. . . idem . . - = 379 4 _
— \Cornelis Voogt. . . idem . . 18= 246 10 —■
— T/Schenkenfchans. . . idem . . 19 * 32J* 4 —
f 65876 ij" 8



aangaande een Olijmolen. | i zz
CRE DITEURE N.
!7 Del).
!Fol.
April 30 Winst en Verlies voor 't geene deie rekening op!
heeden in Avance ltaat. . . 6 ƒ63383 9 g
Foppi Ernst ben ik ïchuldig. ... 18 * 14.93 c
f 65876 iS 8
l — =|—1=|=



j B E 3BL I C H T. ■ '
De Uitgeevers hebben goeJgevonden, dit Werk, wijl het anders te omflagtig zoude zijn. hierbij aftebreeken, als zijnde een genoegzaam Onderwijs, het Italiaansch Boekhouden betreklijk. — Het overige dezes Werks, behelst een groot aantal Proeven, welke in de voorgemelde, (zelfs in alle') Fabricquen, Traficquen en Negotiën, veelmaalen te pas komen; en dus ook van het uitterfte aanbelang, voor die geene, welke dit eerfte Stuk zich eigen maaken-, kunnende een ieder verzekerd zijn, dat de voornoemde Proeven , of 't Vervolg en Slot dezes Werks, reeds op de Pers is, en dus in zijn verwachting niet te leur zal worden gefteld. —
De Uitgeeveks.
DRUKFOUTEN.
Pag. a. in het Memoriaal in de post van 4 Maij ftaat Jan Pietersz. Don.
moet zijn Jan Pietersz. Dou. 3. in de post van 18 Maij ftaat Jean Coritereels, moet zijn Jean
Coutereels.
m— 7. in de post van 8 Julij ftaat van Willem Bartjens ontvangem ƒ681 - 7 - : moet zijn ƒ 68t - 17 - :
—— 4. in het Groot- of Schuldboek ftaat in Debet van Coolzaad rekening op 12 Maart 6 Last 36 Zak, moet zijn 6 Last 16 Zak.
De overige die 'er nog mogte gevonden worden, zijn van weinig of geen belang.



OLYSLAGERS HANDBOEK,
o v
Het Italiaansch Boekhouden, voor dezelve, en
in zoortgelijke FaBRICQUEN en TrA^IQUEN,
GEMAKLIJK GEMAAKT;
Als mede eenige ligtc HANDLEIDINGEN, de Negotie betreffende; uitgerekend naar de beste en gemaklij kfte wijze der
KOOPLIEDEN;
En verfcheidene Rekenkundige VOORSTELLEN, met derzei ver Ontbindingen.
door
J A C O B K N E P P E L.
Lid van het Mathematisch Genoodfchap te Amsteldam,
'Onder de Spreuk: -Ebn* onveumoeiden Arbeid komt a_ies te boven.: —TWEEDE STUK,
Te tV E S T Z A A N D A Af, _ij ARIS TOLK, Boekdrukker en Boekverkooper, op den Hoogendijk; En
To AMSTERDAM, lij JOH». HAZEU, Cornelis z., op den Nieu wendijk* bij den Dam.






tlï
Goedgunstige Le^er!
. «ö 8i nd *l& os 3so¥ nèib' q© b ..; ten
Daar het tweede Stukje van mijn Olij (lagers Handleiding thans te voorfchyn komt, heb ik nodig gedagtUE. te Tjerigten, dat, dewijl'er eenige aanmerkingen gemaakt zijn op de Rekening van Wtfisi en Verlies, en die als te voordeelig befchouwt werd, kan ik niet nalaaten mijne toestemming eenigzints daar aan te hegten: evenwel dat de 'gevallen bij een extra voordeelig Jaar zodanig kunnen exteeren, is genoeg bekend bij de geene die zodanig eeri geluk is te beurt gevallen: immers daar zijn voorbeelden dat men het Coolzaad, 't welk men tot 30, 33 a 34 £ .heeft ingekogt, naderhand tot 50, 60 £ en. zelfs hoog.er in Prijs gemonteerd is, en den Olij insgelijks na.geraadcn , maakt men dit alles nu betrekkelijk tot een Olijmookn, •dan kan het waar zyn dat 'er zulk een aanmerkelijk voordeel kan plaats hebben.
Egter doet dit alles niets ter zaake, of de Surcheance hoog of laag is, die ëe'n weinig oordeel heeft, kan ligt bevroeden, dat inen met weinig moeiten daaromtrend wel wat verandering konde maaken; wanneer men de Pryzen van het ingekogte Zaad verhoogt, en den Verkoop van Olij en Koeken verlaagt had, dan zoude dit zekerlyk zig anders gefchikt hebben: het kan mijn bedunkens hoe genaamt het Werk geenzints prajudiceeren, dewyl men Hegts gelieve op te merken, dat het alleen gefchikt is om de manier van het Boekhouden omtrend een Olijmoolen en de Leerwyze van dien voor te draagen en aan te tooncjr; om * 3 wel-



welke reden geen verandering daar in héb willen maaken , maar alles gelaaten op dien voet zo als het is ter nees gefield.
Dit tweede Stukje, behelst dan na de HmidUümgm* de Negotie betreffende van In- en Verkoop van Zaad 4 Olij en Koeken, benevens verfcheiden Proeven met voorbeelden aangetoond, hoe en op Wat manier die by de Kooplieden werden uitgerekend ; zeer dienflig en bekwaam voor Jonge Olijflagcrs en diergelijke handeldrijvende Perioonen,
Eindelyk een aantal van meer dan honderd Mathem*tifche Voorfcellen, met derzelver Ontbindingen; gefchikt ten dienfte van Aankomelingen en Beoefenaars der Rekenkunde.
Ontfang dit dan meede met die genegenheids zo als hst zelve aan UE. werd toegeëigend4 doos
UÊ. D. IK Dienaar
Eeni-



Eenige Voorbeelden, om de Olij volgens de Prijs, zoals die gekogt of verkogt werd, te berekenen; na de manier der Kooplieden.
1. Een OÜjflager verkoopt 61 Aamen Raap-Olij tot ƒ 40* : - 't Aam, hoe veel bedraagt het na aftrek van 1 per Cento. Antw./ 244?-16:-
Nota; Een Aam is 120 Mengelen.
61 Aam
/ 4Qj
2440
I . . • • . 30— IQ '
24)70 —10 komt ƒ2470 -10:-
20 Af 1 per Cento. * 24- 14 : -
14I10
Antw. . . ƒ 244s - 16 : -
Om het per Cento te bekomen , fnijd men de twee agterfte Cijffers van de Guldens af, men bekomt 24 Guld relkerd ƒ70 - 10 :die met 20 tot Stuivers gemaakt, komt 1410 Stuiv. de twee agterfle Cijffers wederom daar van afgefneeden, komt 14 Stuiv.; dus voor het geheele per Cento ƒ 24 -14: - 20 als boven te zien is: en 20 met alle andere.
2. Idem, 7 Aam, 60 Mengelen Olij tot/34 : - men vraagt als vooreu? Antw ƒ 252 - 9 : -
7 Aam, 60 Meng. ƒ 34
238 • 60 is | Aam 17
ƒ 2Ï77T- Somt ƒ 255 : - : -
20 Af x per Cento. » 2:11:-
Antw. . . ƒ 252 : 91; A, 3. Een



/ co
3. Een Olijflajrer heeft verkogt 13 Aam, 116 Mengelen Lijn-Olij tot ƒ 40^:- 't Aam, men vraagt als- vooren? Antw. ƒ 5-5-d -11
13 Aam, 116 Meng.
13 maal ƒ \ is . . 3 - $•
60 Meng. is | Aam . 20 • 2 - 8 40 . . - f . . . 13- 8- ƒ§ /-12 . . -jli . . . 4- : - 8 V 4 • • - y • • • 1 ' 6- 13}
f 5|6i - 3 - : "komt . . . ƒ ƒ62 - 3 : 20 Af 1 per Cento. S 5 - 12 : -
«|43 *
Antw. ƒ 576 - 11 : -
Anders. 13 Aam, 116 Meng.
ƒ 40 " 3"
5 maal 13 is 65 Stuiv. of 3-5-
40 Meng. is | Aam . 13 . 8 - ff
40 . . - | ... 13 - 8 - 5I
24 . . - | . . . 8 - 1 - :
12 . ; . — r* . . . 4 - : • 8
f62 - 3 - : de rest als vooren. Nog anders.
13 Aam, 116 Meng. is op 4 Meng. na 14 Aam.
/ 4° - 5
560
5 maal 14 is 70 Sruiv. óf . . 3-10
563 - 10 : -
6 Meng.



C 3 )
6 Meng. kosten altooj zo veel Stuivers, als 't Aam Guldens kost.
Derh. 6 Meng, kosten 40?, Stuiv. hoe veel
4 Meng, komt'. • I»»<H 7>: •
t 0 p^*— Subitr.
/ s<* -' -3'5 -
6 Mengelen 40 Stuiv. 10 penn. § . . . 2 . . . 13 . • -' ''-
Dus . 4. Meng.. 27 Stuiv, ij-penn. de pemiiügen ongcagt. Verbeelden van Raap- en -Lijnkoeken.
• Nota, Raapkoeken verkoopt men bij '£ icco. Lijnkoeken bij 't ico.
r. Men heeft verkogt 24500 Raapkoeken tot ƒ30 : - 't icoo. hoe veel bedraagt het na aftrek van 1 per Cento? Antw. ƒ727 - 13 : -
0 £ ; > gt * oei \
24^00 Raapkoeken
7|35-|ooc komt fl3ï
20 Af 1 per Ceirto. - 7 - 7 - :
7I00 1 ' '
Antw. . . ƒ 717-13 •:
: - £ 1 - o3i '\ . . .v.'JnA
a, Idem, 15700 Raapkoeken tot ƒ 32 : - men vraagt als vooren? Antw. f 497 - 8 - :
15700 Raapkoeken
f 33 .fie/bojhujJL oojog
— '
• . 3I40O A .:;.-0rir
471QO „
5-0^400 komt ƒ 502 - 8 - :
20 .Af 1 P« Cento. » 5 - : - :
Fföoo ■ '
ƒ jIm. • 8 Antw. . . ƒ 497 - s - :
-o ' : - di' f81 \.'<■/:. ■'. f e&ll* nt ö*fc % bsd
0I48
A 2 3- Wem,



C 4 |
3' ƒ «30 - 3*?°: Raapk0eken iJr 351 : - vraage als vooren? Antw.
6550 Raapkoeken • / 35!
3*75° i96fo
1 *-■' \ ' 3a7f
232|j-25" komt ; /a«a.io-«
*o Af 1 per Cento. i 2 - 7 - ;
ïo|5oo
f*\& * i° Antw. . . ƒ2,9. ei
20
4. Idem, 5000 Raapkoeken a ƒ 36i : • hoe veel bedraagt het ^ Antw ƒ180- 13 - :
ƒ 36 - 10
5 duizend
i|3i - 10 komt . . . . ƒ iSa - 10 - : go Af 1 per Cento. «= 1 . 17 - :
i6|5p _
Antw. . . ƒ 180 - 13 - :
5. Men verkoopt 3000 Lijnkoeken tot ƒ 5 : - 't ico j hoe veel bedraagt het m Gelde? Antw. ƒ148- 10 - : 55
3o|oo Lijnkoeken. f S
1I50:-:- komt . . . . ƒ150-:-: 20 Af 1 per Cento. = i-io-:
io|oo . ,
Antw. . . ƒ 148-10-:
6. Als men Verkogt heeft 4150 Lijnkoeken tot/4* : . 't 100; hoe veel bedraagt het dan in alles? Antw. ƒ 184 -18 - :
415°



c s y
4150 Lijnkoeken. _/4!_
16600 ï . . . . • *o75
i86|7f komt ƒ 186 - 15- :
20 Af 1 per Cento. • 1 - 17 - :
ƒ i|86-ij1-': I5'°° Antw. . . ƒ i84*n8 •:
20
I7|35
7. Idem, 14500 Lijnkoeken a ƒ 4! : ■; men vraagt als vooren ? Antw. ƒ 681 - 17-:
145I00 Lijnkoeken.
■ / 41
58o , .
,= is § .... 72 - 10 H - 1 • . . - -35 - 5
6188-15-: komt . . . . ƒ688-1?-: „ 20 Af 1 per Cento. * 6 - 18 - :
" »7|75 . , jrjz '
Antw. . . ƒ 681 - 17 - :
8. Eindelyk voorgefteld 5000 Lijnkoeken a ƒ 5l: - ; vraage als vooren? Antw. ƒ253 - 14 -:
5000 Lijnkoeken. ƒ _5^_
25000 . .
5 • • • • • <fo>
25Ó|a5- komt . . . . . . ƒ 2j6 - 5 - :
20 Af 1 per Cento. * 2 - n « :
^|oo — ■ —
/2j5"6-5 Antw. , . fo.2S-H--
11 lij* ' "
-■ ■ A 3 Voor-



C <s )
Voorbeelden van 't Coolzaad.
1. Gekogt 35 Last, 32 Zak Coolzaad tot 34 £ vis. 't Last, hoe veel bedraagt het, na aftrek van 1 per Cento, volgens gewoonte 1 Antw. ƒ 7089 - 4 - : 6
Nota; Een Last is 36 Zak Amfterdams.
34 o£ ƒ 6
204 35— 3! Zak.
1020 612
C3 Zak is i\ Last ... 17 f * '• - f • • • • 1 " 17 - iaj
ïï. . - | . . . . I ■ 17 ■ I2j
71I60-16-: komt . . . £7160-16*-: 20 Af 1 per Cento. - 71 - 12 - :
12 j 1 ó~~ ,
Antw. . .. ƒ 7cSp - 4 • :
2. Idem, 27 Last, 30 ï Zak Coolzaad a 36r£; men vraagt als vooren? Antw. ƒ5953. 17. : CSï b
ƒ 6 216
27 — 30} Zak. 151a
„ _„ 432 18 Zak is § Last . 108
fI2 ..-{... . 72
} t ♦ • -rlvan 12 . $
1 f i • - ! . • 2_
60I14 komt ..... ƒ6014-:.:
^ 20 Af 1 per Cento. * 60 - 3
a|8ö .
Antw. . . ƒ 5953 -17-: An-



ff*
Anders.
36 o£
6
ƒ 216
27 - 301- Zak.
1512 432
Ie Zak is | Last. .... 72
;« . . - § 72
} ó . ."— 1 van 12 . . . 36 v| . . -ï"ó . . 6 . . . a
komt . ƒ 6014 : - enz.
Als men koopt 9 Last, io'. Zak Coolzaad a 38 e£ *t Last, op conditie dat ?t Last 6 Aam flaan moet, meerder of minder flaande, na rato te betaalen: indien men nu bevind dat het Last maar flaat 5 Aam, 102 Mengelen Olij; dat is de 2 Zak 39 Mengelen; vraagt men hoe veel voor de gautfche Partij betaald moet werden, met 1 per Cento korting? Antw. ƒ 2043 - 17 - :
6 Aam
Proeven a 120 Meng. Proev 't Last ié — 720 — 1 £40 Mengelen.
38 c£
6
ƒ228
9 — iö*| Zak
20f2
<j Zak is | Last ... 57
1 . . - i van 9 . . . 6 — 6 — 10J
| . . » | . 1 . . . 2 — 2 — 3|
Meng,



C 8 )
Meng. 40 — 2117 — 9 39 Meng.
39 a 9 Stuiv.
19053 35Ü
6351 1
17 — ir ƒ 17— 11 Stuiv.
/2o|64-io 40 ƒ B?g8(o ~Ji]$c%4 • loiomt "I ƒ 2064-10-: . 110 C2 Af 1 per Cento. « 20-13-:
12190 4o{t^ j,o su
4. Item, 6 Last, 16 Zak Coolzaad a 38i £ 't Last, op 6 Aam, waar van de 2 Zak maar flaat 37* Mengelen ; men vraagt als vooren ? Antw. ƒ 1381 - 13 - :
3_8j_e£
ƒ231
6 — 16 Zak
1386
.12 Zak is | Last . . 77
l 4 . — | van 12 . 25 — 13
Meng. 40 - 1488 — 13 37J Meng.
, 2
2 15 75
80 5
5 — 7440 15"
16 J488 a 13 Stuiv.
9 — i5 45 15
. . i£l5
Ió/ ?£SJ# — ï5 ƒ 9 — 15 Stuiv.
I 0#&(9 '395 - 12 komt . ƒ 1395- 12 • :
jé 20 Af 1 p§rCento. * 13. 19. :
, l6lJf !i2stuiv.
f 13195-12 0 \
20
i9|I2~"
S. Iemand



C 9 >
<. Iemand koopt te Rotterdam 2 Last, i\ Zak, benevens 314 Viertels en 71 Vierendeels Coolzaad; men vraagt hoe veel Lasten en Zakken dezelve Partijtjes te Amfterdam te zamen zullen uitmaaken: als men daarenboven nog één Schepel per Last overmaat bevind ? Antw. 13 Last, 2? Zak, na genoeg.
Nota. Zie hier over de Memoriaals Post van 25 November.
314 Viertels. Af % . . . 52S
—— komt 26ij Zak Rotterdams.
71 Vierendeels.
AfI • • • 171
1 komt 53I — dito.
Last Zak 314^ Zak Rotterdams.
a—2| 29
1 605 — dito. '
Rott. Amft. ——■ 29 —— 0 375TI Zak Rott. te zamen.
3 •—*-*-
4507 Last. Zak. tï^tZ&g^ 4Ó6 £12 34*1 Amft.
Ieder Last een Schepel overmaat, dat is nagenoeg 13 Schepels, en ieder Zak is 3 Schepels, maakt alzo 4|
komt alzo nagenoeg . 13 2| Zak Amft.
Voorbeelden van 't Lijnzaad.
i. Iemand koopt 1 Last, 4 Zak Lijnzaad tot f f\ : - de Ton, hoe veel bedraagt het na aftrek van 1 per Cento korting ? Antw. / 124 :15 : -
E Nota.



C 10 )
Nota, Indien de Ton f i : - kost, dm kost het Last ƒ at : 12 : - om dat het Last »tj Ton heeft; wil men nu weeeten wat het Last kost tot ƒ 5'f: de Ton, zo vermenigvuldigd ƒ2,1 : 12 : • met ƒ 5} : - men krijgt het begeerde.
Bij voorbeeld. ƒ 21-12
Komt /van het Last ƒ 113 - 8 - : 4 Zak is | Last » 1»-* 12 - :
ƒ 126 - : - : komt . . . . ƒ 126 - : - : ft\i6*i~ Af x per Cento. = 1 . $• - ;
• —— Antw. . ƒ 124. if.:
2. Item, 6 Last, 21 Zak Lijnzaad a ƒ 7! : • de Ton; men vraagt als vooren? Antw. ƒ972 - 13 - :
ƒ 21-12
:—- n
151 - 4
3 . . . IO - l6
Kost het Last . ƒ 162 -: - :
6- af Zak
972 - : - :
.2 Zak is i| Last . » 9 -: - : l| , - J van 2 » 1 -10-:
f 982-10 komt : ; ; ; ƒ982.10-: ƒ 9I82-10-: Af 1 per Cento. * 9-17-:
T—~—i Antw. » ƒ972.13-,
3. Item,



( II )
3. Item, a Last, 23. Zak Lijnzaad a ƒ 6fi • de Tod; men vraagt alj vooren ? Antw. ƒ359 - t$ - :
ƒ ai - 12 6}
129 - 12
| is | .... 5 - 8
4-5 • • • • 2 ■ 14
Kost het Last ƒ 137 . 14
2-23 Zak.
275" - 8
18 Zak is ; Last . 6S - 17 r4 • - § • • iy - 6 vi . - 'van 4 . 3 - 16- 8
ƒ SÖ3r 7-8 komt . . : . /36"3- 7.8 3I63 -7*8 Af 1 per Cento. . » 3 - 12 8
20 . .
—■ Antw. . . ƒ 359. 15. :
12)67
16 f • • •
ioJ8o
Voorbeelden om de Proeven van 't Cool- en Lijnzaad te berekenen.
1. Iemand heeft gekogt een Party van 35 Last, 3? Zak Coolzaad, en bevind dat de Proev 40 Mengelen en 31 paar Koeken flaat; men vraagt, hoe veel Aam Olij en Koeken, die gantfche Party zal kunnen uitleveren.
Nota. a Zak Coolzaad een Proev, dus 18 Proeven op een Last. 35 Last, 31 Zak 18 2 —
i| Proev
28Ö
3',5
in 't geheel 631 Proeven.



C 12 p
631I Proeve» 631I Proeven
40 Meng. 31 paar is 62 Koeken.
25240 126a
3786
§ IS | ... 20 | ts I . . 31
• « - '31 l -- •■ »» '
&#(7(3K 210 Aam > 73 Meng. en 39174 Koeken.
Af 4 per Cento. 1567 Toekoeken.
komt 37607 Koeken, die in 't Grootboek, in de Colom van de Koeken geplaast werden.
Aanmerking; als de Proev 40 Meng. flaat, zegt men het is 6 Aams Coolzaad, dat zo uitkomt, want 18 maal 40 is 720 Mengelen: ieder Aam 120 Mengelen maakt 6 Aam, ea derhalven kan men de 35 Last wel vermenigvuldigen met 6
komt 210 Aam, en men had hier vooren nog ij Proev meêr; daarom vermenigvuldigd dit met . . 40
'5 '
40
| is l ... 20
Bal 15I
komt 73 Mengelen en dus wederom als vooren 2io Aam, 73 Mengelen en 37607 Koeken; 't welk de gantfche Party kan uitleveren.
2. Idem, van 4 Zakken Coolzaad flaat de Proev 41! Mengelen 31 paar Koeken; men vraagt als vooren ? Antw. 83 Meng. en 119 Koeken.
4 Zak 2
2, Proeven , . 2 Proeven.
62
41! 124
Af 4 per Cento. 5 Toekoeken
komt 83 Meng. ,. en ..... 119 Koeken.
3. Idem,



X M )
s. Idem, 5 Last Coohaad, flaat 36 Meng. 27 paar Koeken; vraage als vooren? Antw. 27 Aam en 4666 Koeken.
5 Last 18 Proeven
In 't gebeel 90 Proeven . 90 Proeven.
36 Meng. 54 Koeken.
540 4860 270 Af 4 per Cento. 194 Toekoeken.
120 £ g?4r%Z27 Aam . . en . . 4666 Koeken.
4. Idem, 21 Last, 23! Zak Coolzaad, flaat 37 Meng. 30 paar Koeken; vraage als vooren? Antw. 120 Aam, 18 Meng. en 21445 Koeken.
21 Last 23I Zak
18 2
«: x 11 Proev ,
168 21
In 't geheel 389'j- Proeven 3^9! Proeven.
37 Meng. 60
1723 23340 1167 | 20
| . . , . I2f | .... 20 | . . . . 12$
. 23380
120 £i4'4(l8C Af 4 per Cento. 935 Toekoekeu.
L 120 Aam, 18 Meng. en . 22445 Koeken.
5, idem, 6 Last, sl Zak Lijnzaad, flaat de Proev 33 Meng. f; paar Koeken; men vraagt hoe veel Olij en Koeken de gantfche Partij zal uitleveren ?
Nota. 3 Zak Lijnzaad een °roef: dus 12 Proeven op een Last. ó B 3 6 Last,



( 14 >
6 Last, gg Zak 3 —
72 I Proef
7
In 't geheel 72'- Proeven ; . . jag Proeven.
33 , . . 1 '4 _
2t6 2oi] 2IÖ 72
I is | . . . 22 72 v • § van I • 4 | fe % . • 76
£ - S . . 13 nag-
■ '' 8297
Af 4 per Cento. 222 Toekoeken.
12(0\ 2'40C2\ 20 Aam, 2 Meng. . en . 7965 Koeken, die in 't Groot - boek in de Colom van 't Lijnzaad geplaatst werden.
6. Idem, 25Last, ï8| Zak Lijnzaad, flaat 35 Meng. 60 paar Koeken, vraage als vooren ? Antw. 89 Aam, 34 Meng. en 35264 Koeken.
25 Last, iS§ Zak i Ü 3 —
6}
In 't geheel 306J Proeven ..... : ; 306?, Proeven.
_ 3X ..." 120
1530 6120 918 306
i 4-* 5 • • •-jj'A
Af 4 per Cento, 1469 Toekoekea. i2o£ t$H\4L%9 Aam, 34 Meng. . en . 3 ƒ2 64 Koeken. En zo met alle andere.
An-



( '5 )
Andere Voorbeelden.
jr. Iemand koopt at Last, ajjf Zak Coolzaad a 35 e£ ?t Last, de Olij geld op die tijd 36 Guld/'t Aam; men vraagt wat hij daar bij zat winnen of verliezen? A's 't zelve flaat 37 Meng., de Koeken voor de Klop gerekend, dat is; voor onkosten wegens Makelaars Courtagie, Schippers Vragt, Rondemaat, Arbeidsloon, &c. zo als het bij de Olijfïagers doorgaans gebruiklijk is. Antw. den Koopman verliest daar bij ƒ218 : 10 ■ :
35" c£ 21 Last > 23; Zak-
6 . 36
210 779j
21—233 Zak 2
aio 389} Proeven
420 37
18 Zak is | Last io>- 2723
.4 . - % . . • . 23 - 6 - iof 1167
)i . — 5 van 4 . . ƒ - 16 - io| | 12J
4 . -f . .1 . . 1 - 18- 14= ± 12I
ƒ4546- 2 120 £ #44^iï {komt
Af I per Cento. ? 45 - 9 —
120 Aam, 18 Meng.
komt ƒ 4yoo - 13 dat & 36
't Zaad bij Inkoop kost 720
360
-12 M. is si Aam . . . 3 - 12, * 6 — — 2 van 12 . . 1 - 16
ƒ4325- 8 Af 1 per Cento. = 43 - s
komt ƒ4282- 3 - : 't welk rrien op die tijd voor den Olij zoude kunnen bedingen.
Inkoop ƒ4500 - 13 - : Verkoop * 4282 • 3 - :
Antw. ƒ 218 - 10 - : Verlies.
Aan-



C itf )
Aanmerking; als men zegt, de Koeken voor de Klop, dan zoode men niet méér als ƒ22 : - voor 't iccc mceten bedingen; want men rek end doorgaans voor Onkosten ƒ 22 : • pei 1 .ast, voor dat het Zaad tot Olij en Koeken gemaakt is, te weeten:
ƒ 9 - : - : Slagloon voor de Knegts van de Molen.
=, 8 - : - : voor de Molen zelfs, dat die verdiend.
en > 5 - : - : voor Courtagie, Schippers Vragt, Rondemaat en wat dies meer is.
maakt ƒ 22 - .' - : Wat de Koeken nu meerder waardig zijn, kan men wederom als voordeel aanmerken.
4. Een Makelaar prefenteerd een partijtje Coolzaad", dat den Kooper na gedagten zou kunnen koopen tot 38 g 't Last: als den Olij nu Geld ƒ 38^ : - en men tauxeerd het Zaad re zullen Haan 39 meng.; zo vraagt men of den Kooper daar eenig voordeel bij zal kunnen hebben , indien men de Koeken voor de Klop rekend? Antw. neen, ƒ 2 - 1 s " - ïou den Kooper bij die Negotie per Last moeten verliezen.
S§ cfc iS Proeven op een Last.
6 39 Meng.
ƒ228:-:- fa» 5Aam, 102Meng.
Af 1 per Cento. 2 ■ 6 - : L ƒ 38 - 10
192 - 10
Dus ƒ225-14:- dat den 6oM.isïAam . . 19 - 5
Kooper zou moeten be- .40 i . . . . 12- 16 - iof
taaien. t a a| van 40 . - - ia • 13!
ƒ 225 - 4 - :
/225-14-: Af 1 per Cento. « 2- 5-:
* 222 - 19 - : _____-
dus ƒ 222 - 19 - : dat den
Dus per Last ƒ 2 - 1 ƒ .%. Verlies. Kooper kan ontvangen.
g. De



C 17 )
3. Dé prijs van het Zaad en Olij als vooren, en de Koeken Ttijn waardig zonder korting ƒ 30 : -; vraage na het voordeel of nadeel? Veronderfteld zijnde dat het Last niet meerder of minder liaan zal, als 1000 Koeken, behalven de Toekoeken. Antw. ƒ s- 5 '•■ voordeel.
Aanmerking; als het Zaad 40 Meng: iloeg, was het 6 Aams Coolzaad, maar nu flaat het 39 Meng:; dus 18 Mengelen minder dan
6 Aam.
daarom 18 Meng. Afgetrokken
komt f Aam 102 Meng. a ƒ 38 - 10
190
ïo Stuiv. is ƒ § . . 2. • 10
60 Meng. is \ Aam. 19 * 5 .24 . • " I • • • 7 - H £12. • • - I van 24 .3-17 ( 6 . . - ï • 12 • 1 " 10 - 8
ƒ 22ƒ - 4
Af 1 per Cento. _= 3 - f
komt ƒ221 - 19 voor den Olij en - 30 - — ——- de Koeken.
f 2fa - 19 - :
38 d£
6
228 -:-: Af 1 per Cento. 2. - 6 - :
ƒ 22 s - 14 ■ = _
ƒ 27 - 5 - ' Af voor Slagloon = 22 - : - : dat men betaalen moet.
Antw. ƒ 5 - s - : Avance, dat men per Last bij zodanige In- en Verkoop zouden kunnen behaalen.
C 4« Idem>



C -8 )
4. Idem, 20 Last, 32! Zak Coolzaad werd gekogt tot 34 _£ 'r Last, en men bevind dat het zelve flaat 38 Meng. 30 paar Koeken: als nu den Olij verkogt werd tot f 40 : - en de Koeken tot ƒ 31 : - ; dan vraagt men hoe veel 'er op die gautfche Partij werd gewonnen ? Als men wederom voor de Klop of Slagloon ƒ 22 .' - per Last rekend. Antw. ƒ 723 • 13 : - op de gantfche Party gewonnen.
34 e£ 6
204
20 • 32}
4080
18 Zak is | Last . . 102 ria . - | . .,. . 6S } 2 . — l van ia , . 11 - 6 - io| yi . - l . , _ . . 1 - 17 - i2± l § . - è • > 2 . . t- 17 - 12^ .
ƒ4265-- 2 Af 1 per Cento. = 42-13
Inkoop, ƒ 4222 - 9 - : de geheele Party, 20 Last, 32I Zak 18 2.—
360 16J
In't geheel 376!;- Proeven 376I Proeven.
38 Meng. 60 Koeken.
3008 22560 112S
i ...» 20
1 13 nag' -Si7to
Af 4 per Cento. 903 Toekoeken. ia(o{ t$Z<f>(i { H9 Aarn, 21 Meng. . en . 21677 Koeken.
ft
H9



( 19 )
xip Aam, ar Meng. en 216*77 Koeken.
kf 40 a/ 32
476o 43354 . ,
6 Meng. . . . 2 65-031
nog eens . . . . a 1—■
ten derdemaal ... 2 ƒ6931664 3 Meng. . . . . 1 ' __2<3
' Stuiv. 13)280 Komt ƒ4767 voor de Olij
en ■ 693 - 13 - : de Koeken.
ƒ5460-13-: Af I per Cento. « 54-12-:
Verkoop. ƒ 5406 - I Inkoop. * 4222 - 9
Winst. ƒ 1183 -12 - : indien men geen Slagloon had tc
Af voor Slagloon. - '459 - j<? - : betaalen.
Antw. ƒ 723 • 13 - : Om 't Slagloon te berekenen.
Neem ai Last; dat Winst op de geheelc a ƒ 22
Partij. is te veel *
fg§ Zak. 42
42 • . 462 - : - :
3 Zak is T| ƒ•! -17 1 • - 5 = : - 4
ƒ 459 ~~
Auders.
34 o£
6 't Last 18 Proeven , . 18 Proeven.
—— 38 Meng. 60 Koeken.
Af 1 per Cto. 2 - 1 144 1080
ƒ 201 - 19 kost'tZaad 54 Af4perCt. 43 Toekoeken.
Tan Inkoop ieder Last, r C
120\ 684 i,5"A84m.enio37 Koeken. Ca f Aam,



C «> )
5 Aam, 84 Meng. . en . 1037 Koeken. a ƒ40 i/ 31
200 2074, 60 Meng. is 1 Aam. 20 «m
24 . . - f . . . 8 ~i
— 33I184 dus krijgt men . ƒ 228 : - voor de Oly. 20 en . . s 33 : 4 — de Koeken. .
— 31680
ƒ 261: 4 -: Af 1 per Cento. . => a-ia - :
ƒ 2*8- ia- :
Af . = 22 : voor Slagloon
komt . ƒ 236 -12 - : dat men kan ontvangen, en * 201-19 - : dat men uitgeven moet.
Winst ƒ 34-13-: per Last. nu 20 — 32? Zak.
680 13
iS Zak is i Last . . 17-6-8
12 . - | .... 11 - n - : \ a . — \ van 12 . . 1 - 18 - 8 f § . rl . 2 . . -- 6-6-f Nog eens . . . . — - 6 - 6|
Komt voor winst ƒ 724 - 9 - : op de geheele Partij, 't welk 16 Stuiv. verfchil maakt bij de voorige Rekening, dat men nu meerder zouden winnen, 't welk ontilaat, dat men na de manier der Kooplieden, de gebrokens laat vaaren; zo dezelve niet meêr dan een half kunnen uttmaaken, en men alzo daaromtrent wat neemt en geeft.
1. Maar



C 21 )
f. Maar indien het Last op iooo Koeken wierd gerekend, zou men de Rekening aldus kunnen opmaaken.
Volgens de eerfte manier bekomt men voor den Olij die uit de 2» Last, 3i| Zak geflagen werd; de Zomma van ƒ4767 - : " : Af l-per Cento. * 47 13" :
Voor 1000 Koeken ƒ32 - ƒ 47'9' 7 " •
Af 1 per Cento. s — - 6 -:
/3'-l4-: Af voor Slagloon per Last» 22
' f 9 - H •:
qo - 32 = ZaK.
180 14
18 Zak is \ Last . » . 4 - 17 .12 '-"i • • • .3-4-10'-
U . - J van ia . . - - 10 - i2±
< f . - f, . 2 . . - - 3- 9i' , , 3 , . • 202 - io- :
Voor Olij en Koeken ontvangen / 4902 - 3 - : Voor 't Zaad betaald . . . . s 4222 - 9 - :
Ergo gewonnen ƒ 699 - 14- :
«. Als men 6 Aams Coolzaad koopt tot 40 & 't Last,.en den Olij geld op dien tijd ƒ 40 : - de Koeken ƒ22 : - dan zegt men werd er. gewonnen nog verlooren; men vraagt of zulks waar is, als men rekend voor Slagloon ƒ 22 : - en 't Last op 1000 Koeken? Antw. ja, dog nauwkeurig gerekend verliest men nog 4 Stuivers.
40 6 Aam per Last.
6 a ƒ 40
ƒ 240 ƒ 240 : • voor den Olij.
Af 1 per Cento. * 2 - 8 - : 22 : - voor de Koeken.
/237 - 12 kost ƒ262:-:n Zaad van Inkoop. C 3 Ar



/ ƒ 262 • : -:
Af t per Cento. * 2 - ia ■ :
ƒ259- 8-: Af voor Slagloon. - 22 - : . :
Ontvangst, ƒ237 - 8 - : Uitgaav. - 237 - 12 . :
Ergo verlies, ƒ 4 - :
Nota. 't Is aanftonds blykbaar, dat men nog 4 Stuivers ver. liest; want men ontvangt even zo veel voor den Olij als men voor 't Zaad hefteed: indien men nu even zó veel voor de Koeken ontving als 't Slagloon bedraagt, zou men niets winnen nog verliezen, maar dewijl men 1 per Cento op de Koeken moet laaten korten , ontvangt men daar voor maar ƒ 21 - 16 - : dus 4 Stuivers minder als 't Slagloon.
. Iemand bevind dat de 2 Zakken Coolzaad Haan 39 Mengelen 't welk hem 39 & vis. 't Last kost; nu kan hij voor zijn Olij uiterlijk niet meer als ƒ 39 : - bedingen; men vraagt of hij daar meede beftaan kan? De Koeken voor de Klop gerekend. Antw. neen, dus doende zou den Koopman per Last nog ƒ ƒ . 16 - verliezen. 39 e£ 6 Aam. 6 Af ... . 18 meng, dat't Last minder flaat.
ƒ234 dus f Aam, ioa meng, 't Last. .f 1 per Cento. = 2-7 a/39
i - /*5t' i3 fi9S
60 Meng. is 1 Aam. . = 19*10 ,40 • • - 4 . . . - 13 - v 2 . . - 5-J van 40 . * ■— 13
ƒ 228 -~3~" Af 1 per Cento. . . . = 2-6
Kan bedingen. . . . ƒ 225 - 17 • Moet geven. . . . = aai . IQ
Ergo verliezen. . . ƒ 5 -16 per Last.
8. Eea



C n )
8. Een Olijflager koopt 16 Last, ioMud, i Schepel Lijnzaad h fSl de Ton, bevind 't zelve te liaan 39 Meng. ƒƒ paar Koeken, de Olij geld ƒ 37J : - en de Koeken ƒ 5^ : - men vraagt na dc Winst of Verlies? Antw. ƒ244 • 5 : - Winst.
Nota, Een Mud is 4 Schepels.
Last. Mud. Schep.
16 10 1
4
4» ► Dus 16 13! Zak-
192
45
In'tgeheel 196I Proeven . . . . 19ÖI Proeven.
,39 Meng, ito Koeken,
1764 i96o
588 196
5is| . . 13 f|is.l . . . 36;
(J - f ... 41 >h ' i • • • 121
h - ! - ♦ - 41 h - 3 • • •
r f 21621
120} ^(W5< ö3 Aam, 106 Meng.
I £ l Af 4 per Cento. 865 Toekoekem
2075*0 Koeken, 63 Aam, 106 Meng. . . 20756 Koeken. a ƒ 37 — 10 a f s\
441 103780 189 \ . . ._1_5i89__
10 Stuiv.. is ƒ I . 31 10 1089I69
- 20
St."Ï3Ï8Ö"*"
fjo Meng.-



C 24 )
C6o Meng. is \ Aam . . 18-15 Om 'f Slagloon te berekenen, 40 . . - J 12-10 16 Lt. 13? Zak. 6 . . • ï| van 60 . 1-17 22
Zak. Zak.
Voor den Olij. . ƒ2395.12 32 36 — f«<£— 13I
Voor de Koeken. . - 1089-14 32 3 n ___» "*
ƒ3485- 6 ^0i? 411 Af 1 per Cento. . . s 34-17 Si
7T~9 54{4^{8Guld.
bij 8-7 r aoC
' 54 < —{ 7 Stuiv.
komt ƒ360-7 Slagl. 1 £3806
Om 't Zaad te berekenen. Opzet . ƒ 21 - 12
85
172 - 16 I 4 2-14
't Last . ƒ 175 - 10
16 - 131 Zak.
2808
ia Zak is 4 Last. . . . . 58-10 ( 1 . - T| van 12 . . . . 4 - 17 - 8 1 I • - 4 • 1 • . . . i - 12 - 8
i • - i . i . . . . 1 - 12 - 8
ƒ 2874 • 12
Af 1 per Cento • 28-15
ƒ2845-- 17
Ontvangst voor Olij en Koeken. . . . ƒ 345-0 - 9»: Uitgifte voor 't Zaad * 2845 - 17 - :
Rest. ƒ 604 - 12 - : Hier van afgetrokken't Slagloon. ... * 360- 7-:
Komt voor zuivere Winst ƒ 344 - 5 • i
A_-



C 25 ) Anders.
tiet Last 12 Proeven. . . . . i . 12 Proeven. 39 Meng. ito Koeken.
108 13*°
36 Af 4 per Cento. 53 Toekoeken.
120 f 468£ 3 Aam, 108 Meng. . en 1267 Koeken, a ƒ 37 • 10 a ƒ 5i
ƒ112 - 10 6335
l 316 - 15*
<5 Meng. kosten 37\ ƒ 66|?r - ij*
Stuiv. dit 18 maal 20
komt voor 108 —_
Mengelen. . . = 33 - if Stuiv. 10I35*
Voor den Olij. ƒ 146 - 5
Voor de Koeken. = 66-10 Opzet ƒ 21 - ia
ƒ212 - 15 17A -16
Af 1 per Cento. * 1-3 §.'...2-14
ƒ210 - 12 ƒ 175 - 10
Af Slagloon. . «=22 AfiperCto. * 1-15*
Ontvangst. . ƒ 188-12 /t73'15 Uitgaaf. . . = 173- liKomt per Last. ƒ 14-17 Winst. Men heeft 16 - 13I Zak.
14
16 halve Guld is ... 8
16 maal 7 Stuiv. is . . $" - 12
ƒ 237 - 12 - ,
J 3 D 9 Zak



ƒ zv? - 12 • : 9 Zak is J Last. . . .'3-14-4 ,4 • - h . . . .,1-13-.VJ . - j van 4 . . - - 5-8
^?mt ' r f*43 " : 2uivere Winst ^ dat wederom één Gulden verfchil maakt, :bij voorgaande Uitrekening : om redenen gemeld.
9. Een Koopman werd vertoond een Partjtje Lijnzaad, 't welk 110 fjg de Zak weegt; hij gist dat het (laan zal 38 Mengelen, daar voor word gevraagt ƒ 9 ; - per Ton, de Olij geld ƒ 36 : - en de Koe. ken ƒ r : - men vraagt ,< wijl hij zijn Rekening daar bij niet kan vinden, hoe veel hij zal moeten af dingen, om zo veel te winnen als hij zou moeten verliezen ? Mits men rekend dat 'er 200 ^ op 't Last verlooren gaat, en dat het Mengelen weegt 23 eg en de Lijnkoek 2 tg. Antw. ƒ iT| moet 'er afgedongen worden.
Om gebrokens te mijden, zullen wij al weer na de manier derKooplieden, wat neemen en geven.
12 Proeven. 38 Meng. Guld. -—
Meng. * g0 — 4^6 Meng 45g Meng.
20 6 114 ieder Meng. 2^ gg.
5 6
C 9 912
J- < 0X4< 136 Guld. i ... 114
- r$L
20 • Komt 1026" @g voor den Olij.
5 { Btiïió Stuiv. « ' r Zak 1 110 36 Zak / komt 3960 £g
/ oUDlt.
Rest 2934 ©yoordeKoekeni Af 200 fg Verlies.
Blijft nog overig voor de Koeken 2734 Ieder Koek gj 2
De



C *7 )
,£>e Olij bedraagt/136-16-: ■ dus 136? Koeken.
De Koeken. * 65-12-: Af 4 per Cento. 55 .Toekoeken.
ƒ202- 3 blijft 1312
Af i per Cen to. « 2 - : k ƒ f
Komt fzco- 8 voor Olij en Koe- /6j|6o ken te zamen. 20
Stuiv. i2|oo
Gevonden voor Olij en Koeken te zamen ƒ 200 - 8 - : Af voor Slagloon « 22 - : - :
Dus kan hij ontvangen ƒ 178 • 8 - : Opzet. ƒ 21 -12
9 de Ton.
ƒ 194- 8 Af 1 per Cento. * 1-19
derhal ven befteeden * 192 - 9 - :
Dus verliezen per Last ƒ 14 - 1 Maar nü wil den Koopman juist zo veel winnen, als hij zou moeten verliezen,
daarom s 2,
ErgO moet hij afdingen per Last . . . ƒ 28 - 2 dit
van =192-9
99 • 100 ■ ƒ 164 - 7
. 100
99 {tfH^${166 Guld' Weinig meer. Nu 21? Ton ƒ 166 1 Ton.
Komt ƒ 7ts:' ï0 aIs net Zaad gekogt moet worden. » 9 : - werd gevraagt.
Ergo moet 'er afgedongen
worden ƒ iTI per Ton, dat te vinden was.
D a Aan-



( 28 )
Aanmerking, hèt Lijnzaad werd gekogt of verkogt, per Toti, bij de Guld. en |, J, TJ Guld. meer of minder.
Proeve.
Opzet, ƒ 2i-i2
7Ï5
" , IJl " 4
ïs; is | ♦ . . . io - 16
fï% - i .• .> • • 2-14 Kt — i . . 1-7
ƒ 166 - i Af i per Cento. = 1-13
Komt ƒ 164 - 8 dat het Last kost.
Nu hebben we alles voorgedragen wat een Koopman, welke een Olij-Molen, gaande houd,, van nut kan zijn en hoofdzakelijk diend te weeten; ten mihften getragt om dezelve door deze Handleiding, 't fpoor aan te wijzen, hoe hij zijne zaakeu op een vaste voet, en zekere regelen in orde moet fchikken, om ten allen tijden met een opllag van 't oog te kunnen zien, niet Alleen wat 'er bij de Molen werd verrigt en bij dezelve is en gevonden word ; maar ook wat hij van andere,, en andere, van hem te vorderen heeft, om dus alles wat omtrent deze handel voorvalt ,, behoorlijk 11a te gaan.
Eindige dan met een Toegift; beftaande in verfcheidene rekenkundige Voordellen met derzelver Ontbindingen, gefchikt ten dienfte der Liefhebbers; als zaaken zijnde meer fpeculaiief en ter opfcherping dienende, dan volllrekt noodzakelijk voor een Olijflager: egter kan 't opregte Beminnaars zo wij vertrouwen niet onaangenaam zijn, dewijl ze alle niet zwaar, maar eenvoudig en ligt zuUen bevonden worden.
T O E'-



( 29 )
TOEGIFT,
Beftaande in verfcheidene Rekenkundige Voorftellen.
* Zo een Onager drie Molens heeft ^^ff^fU 2 weeten ; deeer! e: van ƒ 3 - Mol/ns de ,0 Last ge-
derde van ƒ 1- ió- • het,1foi,;.'n He Haa7en hun Knegts; hoe veel
De tweede ƒ 2 * 14 , . _ . . 10 . ' ' 27 •
De derde ƒ t - 16 . .
_ — 10 . ■ 10 • • _
Voor een Molen ƒ 81 : - : -
3 Molens.
Antw. . . ƒ *43 : " : * Anders.
De eet ft e ƒ 3 " 12 " r De tweede = 2 - 14- - '• De derde J 1 • 16 - 1
ƒ 8 - 2
\ . 10 Last»
f 81 - : - :
J _ . 3 Molens..
ƒ 243 ' •• " :■
.. - «i .—
Ken Oliiflaeer aan de Zaan heeft drie Partijtjes Coolzaad waar var» 2' a vïlvan 't eente flaat 4q Mengelen, de 3 Zak van 't tweede: « Mf.ïelen «» de 4 Zak van 't derde 75 Mengelen l men vraag.
de Ö malkander Haat? Veronaerlteld dat hU van elk evenveel feefe. Antw. 381 Mengelen.
D 3>



C so D
De eerfte zoort ..... 2 Zak - 40 Meng.
2de zoort.3 Zak. 57 M. 2 . . 38
3de zoort 4 Zak. 75 M. 2 . 371 .
Hf!
3/
Antw. . 38] Meng. flaat de Proef of de 2 Zak door malkander.
3. Maar zo dezelve Olijllager van de eerde Partij'heeft 12» Last, van de tweede 9 Last 9 Zak, en van de derde 15- Last 18 Mud 1» Schepel ; hoe veel Olij zal dan de Proef van 2 Zak door malkander inhouden? Antw. 38if| Mengelen.
12I Last 9 Last— 9 Zak 15 Last — 18 Mud — Sch. • 6 Aams 18 2— 18 4
110 1661 270 73; Schepel.
38 ï_5 3 —
■ 24^ Zak.
Komt 9000 Meng. 6327 Meng. 282^. Pr. 2 —-
^J7l 12^ Proef.
10/84} Meng.
Last Zak Zak Meng. 12 — 18 is . 450 flaat 9000 9 — 9 - • 333 • • • 6327 15 — H\* • *64i • • «Ö5843 Zak'
Zak 1347J — 259115—2 £Aniw. 38"^ Mengel.
4. Een ander Olijllager hüurd een Olij - Molen om Coolzaad teflaan, voor ƒ (6; 't Last-, ik onderftel dat hij in'tjaar 175- Lasten afmaalt, en 't Last 6- Aams- Coolzaad, dat is, daar uit 't Last 6 Aam Olij komt, hem kost 40? h'j moet daar hoven van het Last betaalen van-Schnitvragt 14 Stutv., voor Paspoort, Havengeld en .sjouwen , te zamen 27 Stuivers, voor Rondemaat 24?- Stuiv,■; de andere Onkosten zijn voor rekening.van den Verhuurder ; hij maakt uit 't Last met de Toekceken ioco fluks, die hij verkoopt voor ƒ isg :-'tiooo, en de Olij voor ƒ40'! het Aam; vraage hoe veel hij in 'r |aar wint, als hij nog 'voor het vaaren na de Stad alle weeken 6 $ van zijn winst aftrekt, en bij de In en Verkoop x per Cento Word gerekend? Autw.y 2354. i-12 gewonnen. 40J



( 3' >
40^ £ Huur per Last ƒ iö- 10- : 6
244-10 Schuitvragt . = —14- :
175 Last
ƒ 42787-10 Havengeld &c. • i- 7-:
Af I per Cento. * 427-17-8 Rondemaat . » 1- 4-\<j.
Inkoop. . ƒ 42359-12-8 ƒ 19-15-ia
Onkosten. . = 3576- 8 4 52 Weeken. 175
i() Jj ƒ 34Ó2- 16- 4
Uitgaaf. . ƒ45916 12 ■ -« 93-12- —
Lasten. Lasten. i
175 175 Onk. ƒ3556- 8- 4 6 Aam en 1000 Koeken.
Komt 105-0 Aam en 175ICOO Koeken.
a ƒ 4p| . . . f 3sk Ontvangst, ƒ 4825-0 - 2 - 8
ƒ 425-25-: ƒ 6212-10-: Uitgaaf. =45-916- : - :
= 42525 - — - : »
■ Antw. / 2334 2-8
ƒ 48737 - 10 - : Winst.
Af 1 per Cento. = 487- 7-8
Ontvangst, ƒ4825:0- 2-8
5. Drie Olijflagers A. B. en C. op de Koornfaeufs hun Zaad kopende, hefteed A voor 't Last 6 Aams Coolzaad 36 <£, B voor de Ton of 5 Schepels Lijnzaad, dat de Zak 110 fg weegt ƒ 7! : en C voor de Ton Hennipzaad van 92 {g de Zak f $1 : -; de 2 Zak van A, de 3 Zak van 13, en de 4 Zak van C, flaan ieder bijzonder 40Mengelen ; A maakt met de Toekoeken 1000, B 1400 en C 1600 uit 't Last; A verkoopt zijn Olij voor ƒ 36 : - 't Aam, en de Koeken voor ' ƒ 40 : - , B verkoopt zijn Olij tot ƒ30 : - 't Aam, en zijn Koeken voor f 5z '■ - *i 100, C verkoopt zijn Olij voor ƒ 34* : - 't Aam, en zijn Koeken voor 50. Stuivers 't 100; vraage wie van deze drie Olijflagers volgens deze Markt het meeste wint; zo de Onkosten van Molen en Knegts &c. op '( Last beïoopen van A, 19 Guld. vat» B 20 Guld. en van C 12 Gulden? Antw. het bl'jkt na regtmatige , Rekening, dat A per Last het meeste wint.
A



C 32 )
A 6 Aam 1000 Raapkoeken, a A3G
: ■ B 40 Meng.
Voof den Oiij . f2.16 12 Proeven.
Voor de Koeken. ■ 40 ■
ƒ 2. ƒ 6 120
Af 1 per Cento. = 2 - r [ dus 4 Aam . .. 1400 Lijnk.
~— a ƒ 30 kffl
ƒ 25-3- 9 .
'tLastsócg voor den Olij. ƒ 120 ƒ 73 -10
6 voorde Koekens 7310
* ƒ 216 0pZ./"2l-I2
AfipC'o. = 4- 3-: / 193-10 7ïdetou.
■—— AfiperC'o. ■= 119 ƒ162-::
ƒ213.17 AfipC'o.i-I2
Onk. . * 19-:-: ƒ191.12 .
232-17 ufo- 3 ƒ160- 8
■ Onk.3 20- :
Ergo wint A . ƒ 20-12 en B ƒ 11- 4 .
ƒ180- 8
C 40 Meng. 9 Proeven.
360
3 Aam 16(00 Hennipk.
a f 341- a/ ii
Voorden Olij. .ƒ103-10-: ƒ40
Voor de Koeken. « 40 : Opzet ƒ 21-12
■ 5| de Ton.
ƒ 143-10-: ƒ 124. 4
Af 1 per Cento. = 1 - 9 -: Af r per Cento = 1-5
ƒ 142.- 1 -: ƒ 122 - 19-: 134-19-: Onk. * 12 :
Dus wint C ƒ 7-2-: ƒ 134-19-:
A wint ƒ 2.0-fa'-:, B ƒ 11-4-:, en C ƒ 7-2*: Derhalven wint A alleen meer, dan B en C te zamen.
6. Een



C 33 )
6. Een Olijllager koopt n Last, 33 Zakken Zaad, onder voorwaarde, dat het Last moet liaan 5^ Aam: zo hij dan bevind, dat uit 9 Zakken niet meer komt dan 150 Mengelen; vraagt men hoe veel Proefhoudend Zaad den Kooper nog toekomt ? Antw. 1 Last, 3 Zak.
11 Last, 33 Zak. n Last, 33 Zak.
Meng. 3$ Aam is 660
Zak 9— 150— 429 Zak.< 7i5oMeng. komt 7865 Meng.
L 7ifO
Last —
Meng. 660 1 715 Meng. Ergo 715 Meng. tekort..
Antw. 1 Last ,'3 Zak, dat den Kooper nog toekomt.
7. Een Zaadtkooper koopt 12 Last, 24', Zak Coolzaad tot 46 & vis. 't Last; verkoopt het wederom aan een Olijflager tot 47 £ vis., op conditie dat 't Last 6 Aam a 120 Mengelen flaan moet: nu werd bevonden dat de 2 Zak niet meer flaat dan 38^ Mengelen; men vraagt wat de tweede aan de eerfte moet betaalen, en wat de eerfte daar aan gewonnen of verlooren heeft ? zonder eenige korting. Antw. de Zaadtkooper heeft daar bij verlooren ƒ 57 - 19^1 Stuiv. en de Olijflager moet betaalen ƒ3440 - x\\\ Stuiv.
46 &
Last 6 Last. Zak. r
/ K. 3498-11} Stuiv. Inkoop.
1 ■ 276 12 — 24} £
120 Meng. Meng. Meng.
Zak. 6 Zak. C v *
36 — 720 a iK- 40 3S2^ 47 eg-
komt 4J-JS e£ vis.
Last 6 Last. Zak.
1 —— ƒ 271-8j 12—24I
Verkoop, ƒ 3440-1112 Inkoop. = 3498-iiï
Verlies. ƒ 57 - iof* Stuiv.
E 8. Als



C 34 )
8. Als 10 Lasten Coolzaad kosten 480 £ 10 $ IÖJ? hoe veel beloopen dan 24 Lasten, 6 Zakken, ils Schepel? zonder korting. Antw. ƒ 6971 - 17 -14tf.
Last. & g § Last. Zak. Sch.
io ■ 480 — 10 — ïOrf —— 24 — 6 — i|
10 ■ —
48 — 1 — ij} I Schepel is | Zak.
24 — 6\
'«fW«ï .m -i'- #92? wm - • - "f ' c&\ 'stiiM
96
' 2- Irf
6 Zak is J Last. . 8 — : — 2Tf ^ $ § .1 . - \ van 6 . i — 0 — 5i& 1161 — 19—Jüléi 4 . - i . 1 . : - 13 — 4-M 6 6 8
Antw. 1161 — 19 — ï7§l? of/6;7i —17 — tén pe™-
£ & % -
Proeve. Zak. Sch.
6 — ij 3
191
:—» C3 ♦tLast 108 Schep. 39 | 13
bij 24 e£ JJ §
dus 04 f| Last — 1161 - 19-7|||— 10 Last. 1741 11Ó19 - 16 • frsi
1741



C 35 j
1741 11619^—iö — 5r|5
r , ; . 72
1741 < H#M7 - 6-2 Tf
6 94 (480 & 20
i74i< jfi^4(6 10 g
153 1741
12 1
r_ l74IO| 10 §
1741< ^4'gC4io
t- Q W97 I 17
17
i74i
17 J74'°
. . . 29597
. —, u£__________
9. Als een Aam Lijnolij kost ƒ 421 : ; wat kost dan een Quardeel Traan, zo dat het Mengelen van beiden even veel kost ? Antw. 68 Gulden.
ƒ 4*1 Nota. 1 Quard, Traan is
■—— 2 l2Steekan, 1 Steekan
8f 16 Mengelen,
f ..... 17
Subft.
Antw. 68 Gulden.
10. Als 't Quardeel Traan kost/" 68 : • ; hoe duur koopt men een Aam Ohj, op dat het Mengelen van beiden even veel kost? Antw. 42Ï Gulden.
ƒ63
I 17
Add.
Antw. 42I Gulden. -S E * 11. Ie-



C 36" )
11. Iemand rekende na de eerfte Praétijcq uit Bartjens Cijfferboek, van zekere 64.00 Lasten tot f 20 - o - o} het Last, het geheele Montant door valsch getal: zijn valsch Stuivers getal gaf 320, en zijn valsch Penningen getal 20 ; vraage wat valsch getal hij uit Stuivers en Penningen gebruikt heeft? Antw. 1 Stuiv. voor'tvalfcheStuiver getal en 1 Penning voor 't valsch Penning getal.
3*
32Ó 1
■ Guld. of 1 Stuiv. voor't valsch Stuiv. getal.
640P QO 2
20 I
—- . Stuiv. of 1 Penn. voor 't valsch Penn. getal.
320 16
12. EenAmfterdams Stoop bezonken Regenwater, weegt4fg, i4Onee, 4 Dragmen , 2 Scrupels, 4f Grein, en een Pvijus of Moezel Voeder Vat met dit Water gevuld, weegt behalven't Vat 4401 ©,-3 Once, f Dragmen, of Grein;' op hoe veel Aam van 64 Stoopen, werd zulk een Vat gerekend ? door Pracfijk.
Nota. Een f($ is 16 Once, 1 Once 8 Dragma's, 1 Dragma 3 Scrupels, 1 Scrupel 20 Grein.
fg Once. Dragm. Scrup. Grein.
4 14 4 2 4*
■ 5"
20 ——— 70 20 IO . 24
20 —— .
i< • . . . i\ Scrup. 11 s Scrupel.
3
3" • • • • 3H Dragm. 23rf Dragmen.
8
_ ftH « .... 211 Once. 7ai§ Once.
16
4lf§ ■ • • 4ÜI «• Komt 24^1 te, lijnde 1 Stoop of (| Aam, fg„



C 37 )
fg, Once. Dragm. Scrup. Grein, -li! ? — 1 s
20 ——
| . . ... | Scrupel.
3 ^
tI • • • • • tj Dragmen.
25rs Dragmen.
8
3t? • • • 3r| Once. i8rf Once. iö
't§ • ■ • iif eg.
Komt 220064 fg.
tg. Aam. fg' Nu 243!|3 si 2.20064
i v^sWf
117S9 < fp5040< Antw. 14 Aamen.
g i t-
13. Een Boer verkoopt aan een Slager een koppel vette Schaapen van 59 fluks, ieder ƒ if : - bedraagt dus ƒ885 : - de Boer zegt tegen de Slager, zo hem de Koop rouwde, mogt hij-ze dus betaalen ; namelijk 't eerfte Schaap één Guld., 't tweede twee Guld. en zo voort, tot 't softe incluis, ieder Schaap één Guld. meer: vervolgens ieder Schaap één Guld. minder; dus 't folte weder voor één Guld.; fchoon tot de ontbinding geen dozijn Cijffer - Letters vereischt werden; vraagt men of deze Conditie voor de Slager aannemelijk is , of niet ? Antw. neen; want dus doende zoude hij ƒ f: - meer moeten betaalen.
—- v
Komt ƒ 900 na de laatfte Conditie. = 88f na de eerfte.
Ergo f y:- fchadelijker. E 3 14. Twaalf
s



C 38 )
14. Twaalf Koeijen winnen alle Jaaren eik een Kuijkalf, en de aangeteelde Kuijeu i Jaaren oud zijnde winnen ook 's Jaarlijks een Kuijkalf,-en zo vervolgens; vraage zo dit 8 Jaaren continueert, hoe veel fluks Vee men zoude kunnen tellen? Antw. C60 fluks.
't Eerfle Jaar 12 Koeijeu, o Pinken, 12 Kalveren. 2e. 12 12 12
ne. 24 12 24
4<y —■ 3°" 24 36
5c. • 60 36 60
6e. 96 60 96
7e. 156 96 15-6
8e. 25-2 ' I50 252
Addeerd de drie laatfle getallen te zamen, men bekomt 660 fluks.
15. Een Papier Handelaar koopt 60 Riemen Papier, de 6 Riem voor 12 Guld.; verkoopt dezelve wederojfctan een ander, insgelijks de 6 Riem voor 12 Guld. en heeft nogrUB gewonnen 13? per Cento; men vraagt hoe zulks heeft kunnen gefchieden? Antw.
Of fchoon 't zelve bij veele in den eerften opflag vreemd mogte voorkomen, nogtans is zulks mogelijk: gemerkt hij 3 forteenngen gemaakt heeft, elk van 20 Riemen.
Nu verkoopt hij dezelve op deeze manier; Riem. Guld. Riem
2 5 co< 50
3 4 20C 2Ó|
Dus 6 voor 12 bedr. . 136? Guld. Verkoop.
120 Inkoop.
Inkoop. ■
120 ■ ï6] Winst. 100.
Komt alzo 13! Winst ten 100.
16. On^



C 39 )
i<5, Onderftellende 't Eiland Rijp, in zijn omtrek 6 Mijlen ; als nu twee Perfoonen te gelijk uitgaan van dezelve Plaats: A gaat alle dagen 8 Uuren f Mijlen, en L> 5 Uuren 3 Mijlen; vraage hoe dikwils zal elk 't Eiland rond gaan, eer zij weder te zamen komen, daar zij begonnen zijn , en in hoe veel tijds? Antw. A. 2+ maal in 230! Uuren, en B 25 maal in 250 Uuren.
Mijt. Uur. Mijl. Mijl. Uur. Mijl. 5 li 6 3 s -6
A 9? Uur. eens rond. B 10 Uur. eens rond.
S
4S 50 2 1 -
A 24 maal en B 25 maal.
9]- 10
A in 230;- Uuren en B in 250 Uuren.
_4
17, Iemand met een Paard ter Markt komende, word na den Koop. prijs gevraagt; den Verkooper eischt een Zomme Guldens, den Kooper bied een zeker getal Dacitomien , geen Luk krijgende, bied andermaal veele Rijksdaalders, dit nog al niet gelukkende, bied voor de derde reis een zeker hoeveelheid Daalders: edog den Verkooper nog niet kunnende befluiten om te verkoopen, bied den Kooper voor de vierde reis een menigte Agtentwintigen, voor de vijfdemaal een goed getal Vijfentwintigen. Dog alles vruchteloos. Hij ziende dat 'er niet aan te doen was: zegt eindelijk; ik zal U dan de geé'ischte Zomme Guldens maar geven , en daar meede was de Koop gefloten; vraage hoe duur het Paard verkogt is geworden? indagtig zijnde dat 'er t'elkens even veel geboden werd, als 'er geëischt was. Antw. vü?or 315 Gulden,
-ftA a



C 40 }
2 ■< r*2 6300 St of3i5Üuld.
10 g 5 ■ komt 100 Ducatcnn,
- a gS. ^.63^5. 3. 5 6300
— 7 gs: f- 3- 5 komtia6Rijksd.
I40 gx», 7 ! 63CO
3 g g l I-9-5-3. i-5 3°
420 g-^ 3. komt aio Daalders.
3 g S I. 5....1. 1. ,f 6300
1260 P re 3 28
5 a 1.1.5.1.1. 5 komt 225-Agtëntw.'
Antw.63o|o 2. f 6300
• 3 L I • I • 1 . J • I . 1 ?.ƒ
ƒ315* : - : - komtaj-2 Vijféntw.
Anders.
315 gencraale Teller.
63
-— 100 Ducatonnen. 20 S
—— 126 Ryksdaalders. a 3
■ aio Daalders.
2 7
225 Agt-ea-twintigen.
S S
—— 25a Vijf-en-twintigen. 4
An-



C 4i ) Anders."
20
63 ' 50 . s £0 > 0 ?8 • 4 ' ï
gig . g Nu Is 20 X 63 X $ ~ 6300 Stuiv.
of f 3 ff:- de Koop van 't Paard op 't minst als voren.
18. Iemand begeerd 5" Gewigten te hebben, zodanig; dat men met dezelve kan weegen van één pond af pond voor pond , tot de zwaarte van alle de Gewigten, of zo zwaar als alle de 5 Gewigten zijn, waar van het iigtfte 1 gg, en het zwaarde 81 fg weegt; vraa- ■ ge na.de zwaarte der 3 andere of middelde Gewigten? Antw. 3, 9 en 27 ponden gewigts.
Men neeme deeze 5* Gewigten dus; dat dezelve ftaan in een Geometrifche Progres , waar van de eerde term 1 en de laatfte 81 is: dus is de vraage om de 3 middelde termen te vinden.
'r Is de Wiskundige bekend, dat van een Geometrifche Progres, het Product der uiterde en die'er even ver van afzijn, gelijk daat;
derhalven 1 eerde term.
8t vijfde of laatfte term.
— verm.
komt 81 voor 't Prod. van de <ifi, en 4e. term, V —
dus 9 voor de middelfte of 3e. term. Nu is bekend, het eerde, het derde en 't laatfte Gewigt, het 2e. en 4e. Gewigt is nu nog te vinden.
Van een Geometrifche Progres van 3 Termen, is ook het Produet der uiterde , gelijk aan 't vierkant van 't middelfte; daarom
F 't



C 4> )
't ie. Gewigt onbekend 't 3e. Gewigt. 1 . 9
1
- • ■ verm. 9
V —
komt 3 voor 't 2e. Gewigt, dat ook het exces of opgang van de Progres is, en dus de zwaarte der drie middelfte Gewigten 3 , 9 en 27.
19. A, 13, C en D bevragten een Schip, waardig 1800 Goudguld.; A met t$j Last Rogge a 80 ggl.; B. met icLastTarw a 90 ggl ; C met 5 Last Garst a 76 ggl.; D met 10 Last Haver a 32 ggl. 't Last: In Zee zijnde wierd den Schipper genoodzaakt wegens groot Onweer het Schip eenigzints te ontlasten ; wierp alzo over boord 5 Lasten Rogge, en 41 Lasten Tarwe; de fchaade aan 't Schip beliep 80 ggl. Wijl nu deeze fchaade over het Schip en Goed gerekend word; zo is de vraag, hoe veel elk daar van tot fchaade verpligt is te draagen, en hoe veel den Schipper, als meede C en D aan A en B tot vergoeding van hun verlies uitkeeren moeten? Antw. A moet 220 ggl. B 180. C 76. D 64 en den Schipper 360 ggl. fchaade lijden, den Schipper moet aan A 120 en *
aan B 160 ggl. uitkeeren. C . . aan A 32 -16 ft. en
aan B 43 -12 ft. uitkeeren. D . . aan A 27-12 ft. en
aan B 36 - 16 ft. uitkeeren. A 13^ Last. B 10 Last. C 5 Last. en D 10 Last.
——— 80 90 ——- 76 —> , 32
Ai 100 900 3S0 320
B 900
C 380 overboord van A 5 Last en van B 4! Last. D 320 ' 80 —-—- 90
S 1800 400 • 420
Schaadeaan't Schip 80 "1 1100 (" 220 A
| 900 | 180 B
4500 i- 11 ■—— 900 1 - >■ 380^ 76 C
I 320 | 64 ü J 1800 l_ 360 den Schip.
Over-



C 43 )
Overboord . . 400 A z'jn fchaade 220
. '■— rest 180 dat door den Schipper en door.C en D
aan A moet uitgekeerd worden.
Overboord . . 420 B zjn fchaade 180
rest 240 dat door dezelfde aan B moet uitgekeerd werden.
Ggl.
180 360 Schippers fchaade.
240 80 fchaade aan 't Schip.
•?i8o5"iqo A. 420 280 160 B.
x 7 180^32 Ggl. 16 Stuiv. A. 4oo ~ 7e ■ ja4o^43 12 ... B.
* 7 1805*27 Ggl. 12 Stuiv. A. 4ao 64 • }24oi3ö 16 ... B.
20. Éen Zeepzieder koopt een Vat Potas, met korting van 18 Maanden Rabat, tegen 8 per Cento 's Jaars en 1 per Cento van het geld, wegende bruto 2200 £§ a 54 jj de 100 eg ; hoe veel zal hij daar voor betaalen? mits nog kortende a per Cento goed gewigt en 10 per Cento tarra; in agt nemende dat men lïa de ft ijl of gebruik der Kooplieden, om gebrokens te mijden, den Kooper, zo' veel mogelijk is het voordeel doe genieten; zo in 't gewigt a!s in 't geld, dus dat men op een gedeelte van een breuk niet ziet. Antw. ƒ277 - 16 - :
Na de Regel; komt het dus te Raan. fg bruto. tg goed gew. £g bruto.
100 ——— 2 - " 22C0C ■ ,
44|44 9 goed gewigt,
' Tarra Subft.
100 10 ■ ' ' ■ 215'öC - „
2l6[216 eg Tarra.
komt 1940 f6 Netto.
Fa 9 Net-



C 4i >
fB Netto g fg Netto.
ioo ■■■» - 54 1940^314 Guld. 6 Stuiv.
Maand per C». Maand, 12 8 18
12 Rabat, 100 gereed. • Rabat.
112 « 12 - /3i4-f5
C 12
"2< %$n 3
C 4}fC5 33GuId.14St.nag..
t—V
7 20
"ftS H Stuiv.
ƒ 3H- 6
Af 18 Maand. Rabat, bedr. * 33-14
100 . 1 — 1 /2|8o-i2 . . . ; . ƒ280-12-:
20
— Af 1 per Cento. » 2-16.:
i6|ta
. . Antw. ƒ 171-16-: dat
de Zeepzieder voor 't Vat Potas moet betaalen.
Het Rabat kan op verfcheidene wijze of manieren berekend werden; waar van veele het bewijs niet kunnen bijbrengen, 't Is openbaar bij voorgaande Rekening, dafvan 112. 12 gekort word: derhalven verkiest (A.) deeze manier.
De Som waar van 't Rabat gerekend moet worden,
bedraagt ƒ314- 6-:
= 3U- 6 - :
na f . . . . * 44. 18 . :
| . . . 16 67I3 - 10 - :
24I0 komt / 33 - 14 Rabat.
Komt ia: • Rabat dat te b»toogen was. (B >



( 45 )
(13) Verkiest deeze manier;
ƒ 314 - 6 . :
112
— - ,§ in- 3 ■:
I , . . . jö \| 78 - 11 • :
3 " ' ' ' ƒ 235- *4
7 -fl. Komt ƒ 33-14 Rabat,
Komt ia Rabat als vooren.
(C.) Verkiest deeze manier; 112 ƒ 3H- 6' :
IS 3 • 94a ' 18
28 28
Komt 12 Rabat. Komt ƒ 33 - 14 Rabat,
als boven.
(D.) Verkiest deeze manier; 112 / 314- 6 " :
2 . . 7^6 I 44-i8
? 4 i van ... 11 - 4
* V Subft.
Komt 12 Rabat. Komt ƒ 33-14 Rabat, als vooren.
(E.) Verkiest eindelijk deeze manier;
112 /3I4-6-:
28 \ 4S$0\ 100 van 1570 110 620 7-io
Komt 12 Rabat. 28 { 7857 - 10
als vooren. ~
ƒ280 - 12 van
ƒ 314 * 6
Komt ƒ 33-14 Rabat. F 3 ^



■
C 46 )
y. M. van Olm, in zijn Arithmetica Groninger Editie 177.9. geeft nog andere manieren aan de hand , om 't Rabat te berekenen.
fll. 't Vat Potas kost den Zeepzieder na aftrek van 18 Maanden Rabat en 1 per Cento (volgens 't voorgaande Voordel) f 277 • 16 - : tot hoe veel g de 100 fg, is hem die Potas gerekend ? Antw. tot 54 g.
(A.) Geeft deze bewerking;
ƒ 277 - 16- : if = 25- f - :
ƒ 303 - 1 •: s 1* - -5 - '
/3'4- 6 20
6286
fg 6 C
't Vat weegt Netto 1940S" t$%Z.$<f>{ 54 g de 100 fg, 't weinige £ C dat 'er overfchiet laat men
vaaren.
(B._) Geeft deeze bewerking; ƒ277.16-: 11 s 25- y-:
ƒ 303 - 1 - : »? s 11 - 5 * :
ƒ3'4- 6- : 20
6286
fg 2 C
f4 Jj als boven.
(C)



C 47 )
(C.) Geeft deeze bewirking; • ƒ277 -ió-:
20 ■
555Ö§26
J • 84
1010
a* 33
© r c
1940 l 5E04H.00154 £ als vooren. (D.) Bewerkt het aldus; /277-16-: • s • • • • g 30 - 17 - :
ƒ 308 - 13 - : . . . . * 5" - 12-:
ƒ314- fi 20 6285 e§ 6c c
1940 l tvfS-Wl 54 als vooren. (E.) Geeft eindelijk deeze bewerking;
ƒ *77 16 — :
2
10 8
""27Ï8
926
| Ï03
1029
vï 19
ee r y
1940 1 is%#.0j>5d, 54 J) de 100 fB.
Men



C 48 )
Men vraagt; of alle deeze bewerkingen gegrond zijn, en hoe men dezelve kan aantoönen. 0
In 't 20. Voordel is getoont; dat 't Rabat van l~ tegen 8 per Cento 's Jaars, van na Guld. bedraagt 12 Gulden, dus kost 112
12
Rest 100
Nu moet 'er nog 1 per Cento gekort worden 1
Derhalven móet 'er betaald worden 99
Indien iemand fchuldig was te betaalen 112 Guld. met korting van Rabat en 1 per Cento ; dus word 1 12. 99. en bij omzetting 99. 112. waar op alle de voorgaande Kunstgreepen en bewerkingen gegrond zijn.
99 of 99
if 9 5 ...... 11
Ic8 ; IIO if 4 2
Komt 112 Komt na
Voor 't overige haten wij de verdere bekorting tot nadenken van waare Liefhebbers over.
22. Daar is een Balk lang 18 voet, dik 6 a 9 duim, onder een Zolder, men begeerd onder een andere Zolder een Balk, zwaar 8 a 12 duim; vraage hoe lang deeze Balk mag zijn op dat zij gelijke Last konnen draagen? Antw. 32 voeten.
duim. duim. 6 8 9 12
voet. C
54 . 18 96 J. 3a voeten.
•8 Ovï 00- I ; .. . ,
23. Een



C 49 )
23. Een gebakken Kb'nkert of Roo-hard (teen is dik *, breed en lang £ voet; vraage hoe veel zijn 'er van noden tot een Cubicq voet? Antw. 38? Steenen.
Cub. Voet. Steen. Cub. Voet.
1 7 5 C 35 C
— — —< • '■ 1 1/ 3S5 Steenen.
7 • 24 8 i !344 L
24. Zo men van de laatstgezeide Steen begeerde, een Schoor gemetzeld te hebben tegen een Muur hoog 9, breed 5, en onder uit de Muur 4 voeten, tot boven te niet; vraage hoe veel Steenen zijn 'er toe van noden? Antw. 3456 Steenen.
^ Voet.
9
2 of halve bafis. a
Cub. Voet. 18
35" 5 C , Steen. 1 3456 Steenen.
1344 1 —- 90 1
2f. Zo iemand een Olij-bak begeerde, daar 6 Vaten Olij in moest zijn, welkers breedte, hoogteen lengte gelijk is; vraage hoe hoog of wijdt zal den voorzeiden Bak zijn? wanneer een Vat Olij inhoud 5T?f^§ Cubicq voet. Antw. 3J voet.
5_379
1 • O
3"§?è
v/C
Komt 3J voet.
, G at5. AH



C 50 )
*5' de ^SeewaSKa°f S ■ ™ de tot
Nota. Een Vat 5 Cubicq voeten.
30 maal f maal 4 is 600 4 maal 3 is 12 .
v 50
7t| nagenoeg. Komt nag. voor de breedte 21» voeten.
Coporaalen inhoud 600 voeten.
en nag. voor de lengte a8j| voeten.
27. Een Loodgieter moet een driehoekje PKt mpt t ™a 1 „1
van den eenen hoek zij reBen1 Ie w,T Lfc1 bfkS#en' waar
het Vlak van noden ? Aum.%%\ k™> h°e veel 15 IS er °P
9 lang. I van irj is . . 8
71 »■ Antw. 540 ».
*8? Ou-



( 5' )
23 Order een Zolder van iï duims deelen, leggen Balken zwaar 6 k ' o luitn Men begeerd boven een Kelder een Zolder van 2 auims plaoken, en de Balken na reeden zwaarder, dog op zijn kant legde even hoog, als de bovenfte Balkenj vraage na de dikte der Balken ? Antw. 8 a o duim.
duim.
duim. 9 dum*
Ti ^ □ 2^72 □ dewijl de Balken op
Ziin kant leggende even hoog zijn ; zo heeft men niet anders te verrigten, als 72 door 9 te deelen, komt 8 , en dus 8 a 9 duims Balken.
00 Een Metzelaar moet een Steiger maaken, op een bepaalde hoogte, en heeft twee Stengen of Masten, lang 36 en 49 voeten, waar van de eerfte te kort, en de laatfte te lang is; vraage 20 dezelve tusfchen beiden proportionaal moet zijn, hoe lang die dan moet weezen? Antw. 42 voeten.
36 maal 49 is 1764
V '
Antw. 42 voeten.
30. Ik heb een Stukje Land,
Groot honderd Roed' vierkant: Als nu die zelve groote, Was in een rond beflooten, Zeg dan eens goed en kort; Hoe lang de Midd'lijn word 9
Antw. 1 il Roeden nabij.
Inhoud. □ Diameter. Inhoud, n 14 —l*— 100
K. I27rf E Diameter.
Antw.*7!/ i27tt, of 11J Roeden nabij.
G 2 31" ten



( 5* >)
31. Een Brouwer laat een Werkkuip maaken , in gedaante van een Ovaal, lang [2 en wijdt 6\ voet over de Diameters, en de hoogte 5 voet 2 duim of voet; vraage, hoe veel Vaten nat dezelve zal inhouden? Antw. 63^1 Vaten,
Nota. Een Ton of Vat gerekend op Cub. voet.
12 Diameter.
■ ■ verm. 81
V
9 generaale Diameter.
□ Diameter. Inhoud. \/ C
14 11 81 □ Diam.i. 63 -£ | voeten.
Inhoud van de bodem der Werkkuip: en dewijl de hoogte gelijk ftaat met den inhoud van een Vat; zo is het ook 63,2-Vaten inhoud.
32. Zo een ronde Kuip inhoud 100 Tonnen Water, en dezelve in zijn omtrek of circumferentie 33 voet zijnde; vraagt men na deszelfs hoogte? de Ton als vooren op $*s Cub. voet gerekend. Antw. 5|g?| voet.
Omtrek. Diam. Omtrek.
2~ . Ton.
lol 100 s — 33 si Cub« VBet-
9% a *—
l61 5l6| 2COf
■ — ■ C aoof
21 33^693^iJfoC t?$>${ 5 voet.
4 al 8 3 i 2079
33' Een



C 53 )
33. Een Houtkooper, heeft een Eiken-Sommer, lang 64 voet, dik aan het eene einde 3 , en het ander a| voet vierkant; vraage hoe veel Cub. voeten dezelve inhoud? Antw. 485! Cub. voeten.
Voet. Voet.
3 *§ , V V
9 6ï verm.
v —
7| gemiddelde dikte. 9 boven einde. 6\ onder einde.
•Üi '
3 7ji waare dikte door malkander.
1 64
Antw. 4851 Cub. voeten. 1
34. Zo de gezeide Sommer werd gezaagt tot ligt □ hout, en werd verkogt tot i§ Penn. de duim vierkant; wat zal dezelve bedraagen ? de voet a 12 duim. Antw. ƒ 327 - 12 Stuiv.
Bij de voorgaande gevonden 485"! Cub. voeten inhoud, ia maal 12 is . . . 144
69888 a l| Penn.
16 { { 65St2
Antw. ƒ 327 - 12 - :
G 3 35. Een



C 54 )
35. Een Straatmaaker, moet een Rond of Cirkel ftraaten, met Klin* kerts op zijn kant, groot over zijn Diameter 14 voet; vraage hoé veel Steenen hij daar toe. van noden heeft ? een Steen lang §, en op zijn kant breed l voet. Antw. 1724I Steenen,
Diam. Omtr. Diam.C 7 12 14 I44 omtrek.
22 halve omtrek. Verm. met de \ Diameter. ... 7
Komt 154 inhoud des Cirkels.
Gedeeld door \ maal \ is 5|
Antw. Steenen. Anders. Diam, 14
□ Diam. Inhoud. 1 j/C
14 n 196 1 154 inhoud des Cirkels, enz.
36. Een Apotheeker, heefteen Koperen Bekken ofte Emmer, in form als een halve Globe of Rond; boven over zijn Diameter wijdt 14 duim: hij begeerd een Cubicq, ofte vierkant lighaam, dat de hoogte, wijdte en breedte gelijk is, en moet evenveel nat inhouden al« het voorzeide Bekken; vraage na de lengte van een der zijden? Antw. \/Q 718} of nabij 9 duim, voor de zijde van een Cubic<j lighaam.
Diam. Omtr. Diam.
7 ■ 11 14
44 Omtrek of Circumferetuie. 14 Diameter.
Verm.
616
J van 14 is . . . if
Verm.
i437s
718= Inhoud der halve Globe.
vc —
Antw. J/C718! of nabij 9 duim voor de zijde van eera Cubicq lighaam. 37. Een



C 55 )
«7. Een Tafel, hebbende de gedaante van een Ovaal, is lang 3 voet 9 duim, breed 2 voet 8 duim; vraage hoe veel worp Sesthalven, van 4 in een worp, op dezelve kan leggen "? als, een Sesthalv breed »>. i§ duim over zijn Diameter. Antw. 223} worp Sesthalven.
De Sesthalv t\ duim Diameter.
V
\\\ duim vierkant. De Tafel lang 3 voet 9 duim, breed a voet 8 duim. 12 - 12
45 duim. 31 duim.
32
D Diam. Inh. Verm.
14 — 11 — 144°
1131! Inhoud.
itfi "
K. 894 nagenoeg.
Antw? 223"; worp Sesthalven.
38. Een vierkante holle Bak en een holle Rol, zijn van gelijke hoogte en de bodem van de Dak is de eene zijde lang 6 voet, en de andere zijde 4J voet: de Diameter van de bodem des Rols is lang 2 voet 7I duim; vraage, hoe veel maal de Bak grooter is als de Rol ? de voet op ia duim gerekend. Antw. s25k maal.
De Rol 2 voet 7» duim , de Bak 6 voet 4^ voet.
12 ia
. 72 en 57
3 ié Inh. 57
O Diam. Inh. ]/C J Verm.
i4—,ii 992-J L 7191 • • [s*zi ******
Dat de Bak gtooter is als de Rol.
39. Een*



C 56 )
39. Een Molenmaaker laat een Reep (of Touw*) flaan, dik IJ duim, lang 300 voet; zo een ander Touw van dezelve lengte, dik 1' duim, over zijn Diameter, weegt 150eg; vraage, hoe zwaar het voorzeide Touw zal weegen? Antw. 104*; geduim, duim.
□ Diam. Inh. y □ Diam. Inh. t/
14 — 11 -\ & '4 n —
Antw. 104J gg.
40. Van twee Vaten zijn de Duigen even lang, het een is van 10 , en het ander van 20 Duigen; in wat reden flaat den inhoud var» het grootlte, tegen die van het kleinlle Vat? Antw. als 1 te. gen 4.
10 20
100 400
100 -■' '■■ —
Antw. 1 tegen 4
41. Een Heer, begeert een ronde Put gemaakt te hebben, diep 24, en binnen over zijn Diameter wijd 6 voet: zo de Muur dik is ii Roo Hardfteen, ofte n duim, vraage hoe veel Steenen tot deze Put van nooden zijn? de Steen dik J, breed 5|, en lang f roet. Antw. 1S364Ü Steenen zijn daar toe van noden.
Diam. Voet. 6 / 6
□ Diam. Inh. -— \/ n maal 2 is 22 of ... i§ 14 —- 11 — 36 ,
28* ' n a8|



C 57 )
82= □ Diam. Inh. 7J
V
K. 678 5 inhoud ■ -.
binnen's Werks. 48'§3
c 24
l maal £ maal f£*f, Cubicq voet. K. 1157-Jinhoud
Inhoud des Steens. buiten's Werks.
678J
Inhoud Steen. ■—
T|_ 1 — 478 s § voet inhoud van de Muur.
Antw. 18364II Steenen.
42.. Een Ton Water houd'5*, Cub. voet; vraage hoe veel Tonnen Water dat 'er iu de bovengaande Put zouden zijn , als hij vol was? Antw. 131 Jï Tonnen.
De Inhoud van de Put in de voorgaande bevonden , te zijn. .... 678^ voeten.
Cub Voet. Ton. Cub. Voeten. Nu 5} 1 678|
. . Antw. 131sll Tonnen Water.
43. Iemand begeerd een ronde Put te maaken va:i 36:0 Vaten Water, diep iod voeten; vraage, hoe wijdt dezelve moet zijn? Een Vat gerekeud op 5 Cubicq voeten. Antw. ifjf voet Diameter.
3600 Vaten.
5 Cub. voeten.
l8coo Cub voeten. Inh. □ Diam. diep ioo ——
H — 14 ■ — 180 Cub. voeten bevat.
—— ieder voet diepte.
229 voet □ Diam. nag.
Antw. ijïf voet Diameter.
H 44. Daar



C 58 )
44 Daar is een vierkante Bak, de hoogte, wijdte en breedte is ieder zijde gelijk 6 voet: dezelve is vol Water, en daar valt een Kloot in, dik over zijn Diameter 3i voet; vraage hoe veel 'Jonnen Water deeze Kloot heeft uitgeworpen? de Ton gerekend op fi Cub. roet? Antw- 4 J| Tonnen.
D?am. Omtr. Diam. 7 22 — 3' £ 11 Omtrek.
38 J builende vlakte des Kloots. Vermenigv. met \ Diameter T|
Cub. voet. Ton.
Sh 1 22i? Corporaalen inhoud.
Antw. 4i|| Tonnen.
45 Zo de voorzeide Bak, eens 3" voet hoog met Water dond; vraage indien dezelve Kloot tot dé grond daar in kwam, hoe hoog het Water hier door uit den bodem zal daan? Antw. 4 voet ij| duim.
Door de voorgaande is den inhoud des Kloots bevonden te zijn.
22Ï| voet.
De Bak lang 6, breed 6 voet is □ 36 -,—
Dus verhoogt het Water voet.
bÜ 3 l
Antw. voet of 4 voet i?| duim.
46. Daar is een ronde Drouwers Kuip, boven wijdt 12 voeten, de 011derde bodem 10 voeten, en de hoogte boven de onderfle bodem 40 voeten; vraage na zijn Cubicq iuhoud? Antw. 38132 Cubicq voeten.
Diam.



C 59 )
Diam. Omtr. Diam. Diam. Omtr. Diam. 7 aa —— 12 7 22 — io
351 Omtr. 3if Omtr.
$ Diameter 3 J Diameter a|
Verm. • Verm»
113} 79$
• Verm.
8889lg
V
94 t
78 * Add.
286
3 9S \ Antw. 3813 i Cubicq voeten.
47. Daar is een Karn, welkers bodem heeft 2 voet Diameter , en is boven wijdt over zijn Diameter 1 voet; vra3ge 20 deeze Karn is hoog 4 voet perpendiculair , hoe veel g§ Melk 'er in dezelve zoude gaan? als 24.21 Cub. duim 1 gg doet? Antw. 519! gg.
diam. omtr. diam. boven. diam. omtr. diam. midd. diam. omtr. diam. ond. 7 — aa—12 7—22 —18 7—22 — 24
37' omtr. 56* omtr. , 75? onnr.
| diameter 3 | diameter 4! £ diameter 6
I135 grondvl. boven .. 254* midd 452! ond.
452) grondvl. onder. ■ Add.
* « fl
282! gemiddelde grondvlakte
Ha *8zf



( <5o )
ö8i5 gemiddelde grondvlakte. 2grondvlakte op de midden.
28; verfchil.
3 ,. ? ^ïsrtJDlCl
9} dit lHroV
bij 254^
komt 264 geproportioneerde grondvlakte.
48 hoogte van de Karn.
Cub duim 1267a Cub. duim inhoud van de Karn.. .
Antw. f195 f8 Melk gaat 'er in de voorzeide Karn.
48 Een Teerling voet of 1728 Teerlings duimen Koemelk weegt ' 64'^s' fg ; hoe veel zwaarte van dito Melk draagt een Boerin 111 één Ganir, wanneer haar Emmers onder ml en boven ter hoogte van de Melk f die ik op 12 duim bepaal; 14 duim diameter hebben, binnen's werks gerekend? Antw. 124^|fs§«5s tB-
' diam. omtr. diam. boven. diam. omtr. diam. onder.
? 22 14 7 12 21Ï
~~72 omtr. 39? omtr-
t diameter g § diameter 3*
— verm. ' verm-
154
122II
_ verm.
18906";
154
I22j|
1. Add.



C 6i >
1384 ix
duimen. f3 aEmmers.C
l7a8 64|é|| 33-4? '"houd. t Antw. tt4jS?!Üê3 O-
Anders.
diam. diam. diam.
boven 14 midden 13^ 12} onder.
. v
19Ó »7JtS "56*
156I — Add. ■
a ^7 □ diam.
nsti ' ï7$ï " ~
. Subft. □ diam. inh. 12
_9 14 II 2109
0 3 dit. komt i657T? inhoud voor een
bij rSeyf * (Emmer.
'. komt 3314' inhoud voorbei-
175' □ diameter. (de Emmers.
+ De rest als boven.
■ —t- ™
40 Een Molenmaker heeft tot een Molen geleverd een Staartbalk, aan 't eene einde dik 10 duim en breed n duim, aan 't ander einde dik 14 duim en breed 58 duim, regen 4 Stuiv. de duim; vraage hoe veel hij voor de voorfchreven 13 alk heeft ontvangen? Antw. 35 Guld. ƒ Stuiv. 5| Penn.
boven. midden. onder,
de dikte 10 12 14
breedte 11 14! 18
. . verm.
110 174 252
M 3



( 6* )
IIO
252
■ ; Add.
362
a
j8t gemiddelde inhoud. 174 midden inhoud.
7 verfchil.
3
2j dit. bij 174
176Ï duim geproportioneerde middel inhoud, a 4 Stuiv.
Antw. 3? Guld. 5 Stuiv. 5I Penn.
5c. Een Metzelaar moet een voet van een agtkante Molen maakent, ieder tijde, onder op 't midden der dikte des Muurs, lang 10 voet, en boven 8 voet, hoog perpendiculair 30 voeten, de Muur onder dik 3, en boven 1 voeten: zo een Steen is lang §, breed 5|, dik l voet; hoe veel Steenen zullen tot de gezeide Voet van noden zijn? Antw. 195840 Steenen.
boven. midden. onder,
onder dikte. 2 2§ 3
midden dikte. 89 10 lengte.
16 22i 30
hoog 30 30 30
Inhoud 480 boven. 675 midden. 900 ondef.
900
i33o
3
690 gemiddelde inhoud. 675 inhoud op de midden.
675



C *3 )
675 inhoud op de midden,
15 verfchil.
S dit. bij 67 S
komt 680 Cub. voet inhoud des Muurs aan een zijde. | maal s{ maal l £ 31, Cub voet. Cub, voet. Steen. Cub. voet.
— i 680 C 24480 Steenen ieder zijde.
l~ 8 zijden.
Antw. 195840 Steenen.
ft. Zo de genoemde Metzelaar een Vloer moest leggen met vierkante' Steenen, in een agtkante Molen, waar van ieder zijde lang is 9 voeten, de Steenen groot ieder zijde 18 duimen; vraage hoe veel Steenen hij van noden heeft? Antw. zeer nabij 174 Steenen.
Volgens de Tafel der veelhoekige Figuuren bij J. Sems en jf. P. üou, Pracrijk des Landmeters, pag. 194 ftaat het quadraat der zijde van een gelijk nijdige 8 hoek tot de Area of inhoud van dezelve, a!s
10000000 tot 482842.74; zegt daarom
□ der zijde. 10000 f>— 48284 8l
Komt zeer na 391 □ voeten, inhoud der 8 hoek. 18 144
. ■ y Steen ■ verm.
324 1 —— 56304 □ duimen.
Antw. 174 Steenen nabij.
52. £cs



C *4 5
f2. Een Ton of Kuip, wijdt onder en boven over zijn diameter 5 voet 3 duim, diep 3 voet; vraage, hoe veel Emmers Water in dezelve kunnen? als de Emmer boven wijd is n duim, en onder q\ éa\m} diep 11 duim. Antw. 123| Emmers Water nabij.
de Emmer. de Kuip.
boven. midden onder. ƒ voet 3 duim.
11 10} 9>. 12 ,/
121 iojij gp\ 63
90! y
3969 .
ai ij 3 voet diep is 36
105J . 105} □ diam. inh.
Subft. 14 — 11 —142884
t| 112266 duim.
r| dit. der Kuip.
bij icjV;
P diam. inh. inh. Emmer. Inh.
J4 — 11 iof| 9°9]j 1 112266
82JI inhoud. Antw. nabij 123J Emmers , die
• .— 11 diep. de Kuip kan inhouden.
Komt 9oo|g duim. Inhoud van de Emmer.
53. Zo een vierkant voet best Engels Glas kost i\ Guld., wat zal dan beloopen 2 Raamen voor een Tföftekas, ieder wijdt 1 en hoog 4| voet, dezelve boven halt rond zijnde? Antw. ƒ 23 - 16 - : ■
Om dat ieder Raam boven half rond is, en i\ voet wijd; zo is de halve diameter of radius van ieder half rond 1' voet: en dewijl men twee halve ronden heeft, die malkander in form en gedaante gelijk zijn, zo kan men die twee halve ronden, als een cirkel aanmerken, welkers diameter gelijk de wijdte van 't Kaam is.



( cs )
2ï vöet diameter..
□ diam. inh. ■ \/
14 11 5| □ diameter.
komt 4t| inhoud voor beide half ronden. De hoogte van de Tinnekas 4! voet. Af de i diameter . . . 1 \
Rest 2I voet boogte van 't Raam tot aan 't half rond. — 2§ wijdt.
75 inh°. van ieder Raam buiten 't half rond.
' 2
153 inh. voor beide R aamen buiten de ronden.
voet □ Guld. 4T| inh. voor de half ronden.
1 i| 19I voet □
Antw. 23 Guld. ió Stuivers.
54. Een Draadvlegter, moet voor een Ark of Vogelkooi, Yzerdraad vlegten, daar zijn 2 gaaten, hoog ieder 6\ en breed o| voet: nng
1 gat boven half rond, hoog 9) breed 5! voet, alle in den dag gemeeten; zo het draad van binnen t*| duim op het hout moet gefpijkerd worden ; vraage hoe veel □ voeten zijn daar toe van noden? Antw. 91 ij □ voeten.
6} voet hoog. 2| voet breed.
2 maal \\ duim 1 ..... . £
61 voet hoog. 3 voet breed.
19'ï □ voeten een gat. 39 □ voeten voor de twee gaten.
I " 51 voet



C 66 ) 51 voet breed.
X
6 diameter. □ diam. inh. —— j/f
J4 ii —- 36 \ a8| voeten voor een geheel rond.
14', voeten voor 't half' rond. De geheele diameter 6, is de halve diameter 3, afgetrokken van de hoogte van 't laaide gat o§
Rest 6| voet voor de hoogte van 't vierkant. ■ - 6 voet.
Breedte gelijk de diameter, komt voor 't laatfte gat . 38^ □ voeten.
Voor de 1 gaten 39 □——
Voor 't half rond boven 't laatfte gat 14! □
Antw. 911"- n voeten in alles.
ff. Een Steenhouwer, hebbende een Piramide gemaakt, onder 2 voet in 't vierkant en boven fcherp van 2 ftukken in de hoogte, ieder flük hoog 3 voet: indien hy nu 't bovenfte fiuk verkoopt voor een Ducaat, en 't onderfte na rato; wat zal hij dan voor de geheele piramide ontvangen? Antw. 42 Gulden.
1 voet.
1 voet □ grondvlakte des bovenftuks. I voet de i hoogte. — verm.
1 voet inhoud des bovenfte fluks.
2 voet.
4 voet □ grondvlakte des gehcelen Piramide. 2 voet de ^ hoogte.
Inh. Guld- • verm.
1 si 8 voet inhoud des geheelen Piramide.
Antw. 42 Gulden.
S6. Een



C 67 )
f6. Een Meuelaar, moet een Vloer leggen in een zeskant Speelhuis, waar van ieder zijde lang was 8 voet; vraage, hoe veel Steenen die vierkant zijn, hij van noden heeft? ieder groot elke zijde 14 duim. Antw. nagenoeg 122} Steenen.
Dewijl de zijde van een gelijkzijdige zeshoek befchreeven in een Cirkel, gelijk is aan deszelfs radius of halve diameter; zo heeft men 6 driehoeken, die alle even groot en gelijkzijdig zijn; waar van ieder zijde, volgens 't Voordel 8 voet is.
voet. voet. voet.
8 8 S
11
06 9<5 96 duim.
96
28S
144 .... 144 • • • • 144
96 96 96
48 48 48.
48 '■ verm. 2304 48
■ verm. 110591 144
verm.
15925248 duim \f ————
14 3990 duim weinig meer inh. van een driehoek.
1/ Steen 6 driehoeken.
196 1—2-394° [ Antw. 122? Steenen nabij.
I 3 S7' Een



C 68 )
fl. Een Boer, begeerd een 4 Roeden Berg gemaakt te hebben, van binnen groot, als een 6 Roeden Hooiberg, welkers Roeden (taan, van den eenen midden tot den anderen 14 voet; vraage hoe wijd •zullen de Roeden van de bovenltaande Berg zijn, van midden tot midden ? Antw. aal voet ruim,
NB. Een 4 Roeden Berg, betekend een vierkante Berg, op 4 Roeden of Staaken rustende , en zo in dergelijke.
14 Voet van midden tot midden , zijnde een zijde van een gelijkzijdige driehoek, dus 3 zijden te zamen genomen.
maakt 41 voet.
de helft der zijden 21 21 21
ieder zijde afgetr. 14 14 l4
7 7 7
7
. verm. 49 7
■1 verm.
343
de helft der zijden. 21 7203
v —
nagenoeg 84", voet jnh. dezer gelijkzijdige driehoek.
6 driehoeken.
komt s°9ï voeten inh. voor de 6 Roeden Hooi-
(berg, dat
ook den inhoud van de 4 Roeden Hooiberg is: derhalven de vierkante y uit 5094 voeten, komt ruim 22} voet.
58. Zo



C 69 0
58. Zo dezelve Huisman eens begeerde een 5 Roeden Hooiberg, binnen zijn omtrek 477 voeten bevattende; vraage, na de wijdte der Roeden? Antw. lóf voeten'iets meer.
Volgens de Tafel bij J. Sems en J. P. Dou, ftaat de inhoud eens gelijkzijdigen vijfhoeks tot het □ van een zijde, als 17204777 tot 10000000, daarom
17204777 —— ioooooóo 477
komt nabij 277 \ V
Antw. 16} voeten, iets meer, die de Roedejn van midden tot midden van malkander moeten ftaan.
59. Drie Timmerlieden hebben eenen ronden Slijpfteen gekogt voor 14 Gulden, wiens diameter is 4 voeten; indien zij nu bij beunen ia duim dikte afllijpen, zo dat de Steen nog 1 voet diameter blijft: dan vraagt men, als zij den Steen naar reden van den inkoop wilden verkoopen , wat zij dan voor de rest zouden ontvangen? Antw. 17- Stuiver.
voet diam. voet diam.
4 1 12 12
4.3 12
Ï2 diam. inh. ]/ □ diam. inh. y
14 n 2304 14 11 144
l8io| inhoud. 1132 inhoud.
ƒ'4
inh, 20 inh.
1810S ■ 280 . i 113',
Antw. ijl Stuiver.
I 3 An-



C 70 )
Anders.
ï)s Cirkels zijn tot malkanderen als de Quadraaten hunner middenlijnen, daarom:
voet. voet.
4 1 y> Guld. y
*ö" 14 i^Antw. 172 Stuiv. als wsoreri,
do. A en B hebben te zamen een Slijpdeen, A flijpt daar zo lang op tot dat de SÜjpfteeu aan de kant gefleeten is 3 duim: zo nu de Slijp, iteen in zijn omtrek 11 voeten of 132, duimen groot was; vraagt men hoe veel duim zal B daar af flijpen, dat hij evenveel heeft als A? Antw. 18 —- (/ 23 of nabij 3? duim.
omtr. diam. omtr. 22 7 331
42 diam.
a
21 radius. 3
18 het overgeblevene ... de geheele 21
— v — v
324 441
117 voor B 324
207 dat 'er overblijven moet. Rest 117 voor A.
v —
radius 1/207 getrokken van 18
1 rest 18 — v^207 zo B afflijpen mag.
An-



< 7i )
Anders.
41 diam. Subft.
Subft. 1296 van 1764
Rest 468
. Subft.
^ 61/23 ditvan36— Rest 36^-61/23
2 ——1
Antw, 18 — 31/23 of nabij 3§ duim.
Anders.
omtr. diam, omtr. 2,2, 7. 132 A flijpt van de kant 3 duim.
. —erf 2
42. diam. dus verkort de diameter 6 duim, □ diam. inh. -— j/ van 42
14 it 1764 —~"
i 36
Komt 1386 inhoud. □ diam. mh. —r— 1/
ioi8| 14 11——1296
367' flijpt ieder af. Komt 1018-inh.vandeSteen,
_ I 2, na dat A geflecpen heeft.
735? 1386
;nh ad;am. C
u 14 — 650* 1
✓
bijna d8s| duim diam. na dat 13 gofietpen heeft. 35
Tri 2)
Antw. 3'i duim moet B flijpen.
61, Drie



61. Drie Timmerlieden hebben een roude Slijofteen geliogt voor 7 Gul. den, wiens diameter is 21, voer; A betaald Jaar toe 1 Guld. 17? Stuiv., 13 2 Guld. s Stuiv., C 2 Guld., voor dë rest van 't geld is bedongen, dat den Verkooper de rest van de Steen moet aanneemen, nadat elk na reeden van zijn geld de Steen afgefleepenheeft; vraage hoe veel in dikte eerst A, dan 13, en dan C zal moeten flijpen, en hoe veel diameter dan nog aan den. Steen blijft? Antw. A flijpt a, 13 3, en C 4 duim in dikte en rest nog 10 duim diameter aan den Steen.
inh. □ diam. inh. i\ voet. 11 14 78+-
28 duim. 100 □ diam.
□ diam. inh. V V .
I4 . n 784 Rest 10 duim
-j -71 r-163? A diameter voor den
Stuiv. I45J 198 B Verkooper. ,
140 616 1 [40^ 176 G
Ji7f L 78* den. Verkooper. inh. □ diam. inh. inh. □ diam. inh. , 'inh. □ diam. 11 14—iö3| 11 14—198 11 14 n
208 252 124
784
, Subft.
over f76 □ diam. . . 576
t/ Subft.
24 over 324 □ diam. . • . 324
van 28 V Subft.
x8 j over 100 □ diam,
4 van 24 V :
2 — ~è~ 10
Antw. 2 duim 2 _ van 18
voor A.' Antw. 3 duim ~"T"
voor B.
2 —1 Antw. 4 duim voor C.
62, Een



C 73 )
62. Een Mr. Timmerman, moet een Stijl (of Sfantvink) maaken, onder een bind met Kerbeels daar in gewerkt, inde vijflteek, de Kerbeels lang op den tand voet; vraage hoe veel voeten of duimen de Kerbeels op de Stijl, als meede op de Balk uitgeleid moeten werden? Antw. op het bind af en op de Stijl 2 voet.
Om dit Voorftel te ontbinden, zal men zig verbeelden, een rcgthoekige driehoek; welkers zijden tegens eikanderen geproportioneerd liaan, als 3, 4 en 5.
Schuine zijde 3C 2 voeten op de Stijl.
5 3^ 4ca! voeten op het bind.
63. Zo van een Kerbeel in de vijflteek gelegd , is bekend zijn lengte op den tand, met nog de hoogte uit het bind tot de tand op de Stijl, te zamen 8| voet ; vraage, hoe verre het zelve uit de Stijl op het bind is uitgeleid? Antw. 2| voeten.
S 4
voet. C
9 8^ 3< Antw. 2| voeten.
64. Een gg Water beilaat 24s| Cub. duimen plaats, vraage hoe zwaar zal een Emmer vol weegen, zo dezelve is diep 10 en wijdt over zijn diameter 10} duim? Antw. 352ÜI gg.
duim,
ioi
□ diam. inh. 1/
14 11 nol
Cub, voet. 8(5j
a4ï- 1 366i (Antw. 3^||| fg.
K 65. Daar



( 74 )
65 Daar leid op een Zolder 26 Lasten, 37t|| Zakken Rogge, 10 hei zelve leid 4 voeten hoog; en de breedte (laat tegen de lengte, als S tegen 8; vraage na deszelfs lengteen breedte? Antw. de Zolder is lang 32 en breed 20 voet.
'/ Last op 44 Zak gerekend, ieder Zak 2 Schepels, 't Schepel pTf Cub. voet.
Last. Zak.
26 37i||
4
6 31x4-1
44
komt 29ff|| Zak.
2
590r!!-§ Schepels.
ij| Cub. voet.
komt 640 Cub. voeten. De breedte tegen de lengte als f tegen 8
3200
8
400
v — SS
Antw. 20 voetbreedten 6%<p"< 32 voet lengte.
66. Een Heer Iaat een Sloot graaven lang 100 Roeden, boven wijd 16 voet, en onder in den bodem 8 voet, diep 6 voet; vraage hoe veel Schagt aarden uit zulk een Sloot zal komen? (als men rekeud t Roed vierkant voor 1 Schagt aarden,) de Roed op 12, voet, de voet op 12 duim. Antw. 600 Schagt aarden.
boven 16 voet wijd onder 8
24
dis



( 75 )
dus ïa voet wijd gemeen, 6 voet diep.
voeten. 7a
12 1200 voeten of ioo Roeden lang.
y> Schagt C
I4+ j 86400? Antw. 600 Schagten.
67. Jien ander heeft een vierkante Thuin, doende ieder zijde 3c Roeden, om dezelve heeft hij een Vijver doengraaven, bovenwijd over 't Maaiveld 8 voet, en in den bodem 4 voet, en is 4 voet diep; vraage, hoe veel Schagt aarden daar uit gekomen zijn, (na voorgaande maat?) Antw. 245^ Schagten.
boven 8 voet wijd. onder 4 dus~7a~ voet door malkanderen. 4 voet diep.
ieder zijde 30 Roeden. muit.
ia 24
360 4 zijden.
boven 8 voet wijder. 96
.... 368
□ voet. Schagt. ■ verm.
M4 1 3*-3l8? An£w- 24Jl Schagt.
68. EenComptoir Bediende zullende nazien een'Factuur - rekening van Coningsbergen, bevind voor onkosten op dezelve aangenoteerd, de navolgende posten;
Florijn. Gros.
2 ■ 15
_ 23
9 14
ï5 6
7
4 ia
te zamen 39 FlóTijn 10 Gros, hij niet weelende, hoe veel Grosfen één Florijn doet, tragt zulks door regtmaiige rekening te vinden ; men vraagt op wat wijze zulks is te doen ?
K a Antw.



C 7<5 ) Antw. aldus:
Florijn. Gros. Florijn. Gros.
2 —— 15 2 — 15 '
9 — 14 ..... 9 » 1-4
15" 6 15 6
4 12 4 12
39 Florijn. 10 Gros. — 37 Florijn. 70" Gros.
Af 37 Florijn. Af • 10 Gtos.
dus 2 Florijnen. == 60 Gros.
Antw. 1 Florijn. 30 Gros.
69. De allerhoogfle Berg, die tot nog toe in de Wereld bekend is, is de berg Chimbononavo in Peru; de Heeren van de Franfche Academie, deeze zo hoog als mogelijk was opgeklommen zijnde, vonden dezelve tot aan hun beklommen fland 32.17 Toifes, (of zesvoetige Franfche Roeden,) en zij hadden eene gegronde gisling, dat dezelve tot zijn Ijs- en Sneeuw-top nog wel zo veel Toifes hooger was als de Cubicq uit 1567a;; geteld tot io'2 , 20 voudig genomen: zo men nu de Rijnlandfche voet tot de Franfche voet als 28 tot 19 rekend; viaagt men hoe hoog naar die gisling deeze Berg nu in Rijnlandfche maat te ftellen is? Antw. op 2080 Roeden, 2 voeteri 9} duimen.
25672!
V/C
29| ioi
dus gegist "40" maal qo — 800 Toifes hooger. bevonden 3217 in 't geheel 4017 Toifes.
6
Frar.fche Rijnland. - . _.
28 —— 29 24102 Franfche voeten.
Antw. 2080 Roeden, 2 voet 9? duimRijnlandf. maat.
70. A



C 77 )
70. A tot Amfterdam Is aan B tot Coningsbergen fchuldig 7360 Florijnen, 21 Gros, welke in hem getrokken worden tot 309 Gros per e& vis ; hoe veel Hollands Courant zal hij daar voor betaalen ? Antw. ƒ 4237 - 16 nagenoeg.
Florijn, Gros.
736Ö 21
309^^^714 cê 12 g 3 % 6 6 8
Antw. ƒ 4287 — 16 Stuiv.
Anders.
Florijn. Gros. 73óo 21
ios{fWStt {2143,11
92 a
Antw. /4287r?§ . . . 8t 20
io5{ 16 St.
nagenoeg.
Nota. De Wisfel van Goningsbergen op Amfterdam, gefchied gemeenlijk op 41 dagen dato, aldaar met een zeker ge. tal Poolfche Groslen , tegens een pond Vlaams of zes Guldens Casgeld , tot A'mlierdam te betaalen.
71. Supponeer dat A tot Amfterdam , aan B tot Dantzig lehuidig is ƒ45422 - 25 Gros; hoe veel zal A alhier daar voor Holl. Courant moeten betaalen? de Wisfel tot 400 Gros per £ vlaams, de Agio zijnde 2j per Cento. Antw. 2095-1 - $ - 3 penn.
K 3 ƒ 45422



( 78 ) ƒ45412 — 25* Groj,
20
400i tz^L3 §
3406—14— 3 6 6 8
ƒ 20440 — 5 — 8 banco ƒ 20440 -5-8
l| per Cento Agio. — * 511 - : - :
40880 —11— " —— ~~~~
10220~ 2—12 Antw. ., /2C95I-5'8
7——: Holl. Courant.
ƒ fiiloo—13 —12
Anders.
272*37
) ?) Guld. Stuiv. Penn.
4$L8ttf0Kil 20440 — 5— 8 Bankgeld enz. 1
20
47i{ ?'2^{ 51 Stuiv.
—: — *~—■—-- "* '
Nota. Men trekt van daar op Amfterdam, gemeenlijk op 40 en 70 dagen dato; tot Dantzig met een zeker getal Poolfche Grosfen Casgeld , om tot Amfterdam daar voor te geven een pond Vlaams of zes Guldens Bankgeld. Een Floriju aldaar is 30 Gtos.
72. A



( 79 )
72. A tot Amfterdam, is aan B tot Pètersburg fchuldig te betaalen 25-20 Roebels; hoe veel zal A alhier aan de houder der Wisfel daar voor uittellen ? de Cours gerekend tot 43 Stuiv. Casgeld de Roebel, Antw. ƒ5418 : - Hollands Casgeld.
sabiiiittTk) mpi ?b[tuiw? t?>MMxT toov loi ■ ,• 2520 Roebels. / 2 - 3
5040
2520 Dubbeltjes is . 252 2520 Stuivers. . . 126
Antw. . ƒ ƒ418 : - : - Holl, Casgeld.
Nota. De Wisfels aldaar werden geflooten tegen een zeker getal Stuivers Casgeld per Roebel.
73 Een Koopman alhier, is te Riga fchuldig te betaalen 412 Rijksdaalders 19 Gros, welke in hem getrokken worden, de Wisfel zijnde .5 per Cento trekkers fchaade; hoe veel Hollands Courant zal hij daar voor moeten tellen? Antw. ƒ 1082 - I - :
Rijksa Gros. Rijksd. Gros.
412—19 412 —19
5 20 —55 nag.
2oj6t ƒ ■
90 432—74
5-4! 95 of 431}! Holl. Rijksd.
a f 2<- |j • • • 37
864"" r—^ r
216 H\ iSso ]_4[ Stuiv.
a-i iets meer.
Antw. ƒ 1082 - i Holl. Courant.
Nota.



C 80 )
Nota. Men wisfelt van Riga op Amfterdam , in Rijksdaalders van 9oürosfen, tegens hier Rijksdaalders van 50 Stuiv. Couraut Geld te betaalen; in 't gemeen op 41 dagen dato , of een maand Zigt, met 3, 4 a 5 per Cento Verlies voor den Trekker, zomtijds meer of minder na de Cours is.
74. A tot Amfterdam, is aan R tot Londen fchuldig 125 £ Sterliugs, welke door B in A getrokken worden tot 34 g Vlaams, per £ Sterlings; hoe veel Hollands Courant zal hij daar voor betaalen? de Agio zijnde «J per Cento. Antw ƒ1303 - 14 - : Holl. Courant.
g Sterl. g Vlaams. Sterl.
20 34 I2f
IO 17 25
S J7
2 £ 4^5^2121 £ Vlaams.
Banco. ƒ 1275 Agio i\ per Cento. = 28-14
Antw. ƒ 1303-14* : Holl. Courant.
Nota. Een pond Sterlings is 20 Schellingen, een Schelling doet 12 groot Sterlings, werdende de waarde alhier gerekend naar «.en zeker getal Schellingen en grooten Vlaams, voor ieder pond Sterlings, en per Banco betaald.
75. Supponeer dat A aan 13 fchuldig was 58 £ 11 g 10 S Sterlings, en de Coers van de Wisfel 35 J( 2 ftl Vlaams per £ Sterlings; de Agio als vooien. Men vraagt hoe veel Hollands Courant dit zal bedraagen? Antw. ƒ 652 - 1 - :
g Steil.



C 8r )
g Sterl. g § Vlaams. £ g § Sterl.
ao 35" — i 58 — ix —10
12 12 6 6 8
240 422 351 11
a 2 211
12(0 au ■
3JI 3ft 702
.10 iS | 105 - IO
( I - il IO - II
1 618 Guld. 3 Stuiv. 2Q banco nageu.
Banco ƒ 618 - 3 - : C
AgïoaipCto. s 13 - 18 - : 12(01 £4(1 a{§§ Stuiv.
Antw. ƒ 632 - 1 • : Holl. Courant.
76. Genomen dat hij fchuldig was 100 £ 17 g f § Sterlings, en de Coers 34 $ 8 § Vlaams per Sterlings, de Agio als vooren; hoé veel zoude het dan bedraagen? Antw. ƒ 1072- 13 - : Hollands Courant.
£ « 34 — 8 12
— £ 3 §
240 —— 416 ■ 100 — 17 — 5
16 16 ■ 6 6 8
15 26
15 15 605 — 4 8
1 iff 15
40 6 — 15,!
« 11
L 443



C Bi )
443' '6 iorf
605 4 — 8
—= add.
Banco. ƒ 1049 ^— 1 — : Agio 2| per Cento. = 23 IS :
Antw. ƒ1072 ^3— : Holl. Courant.
77. A tot Amfterdam, is aan B tot Parys fchuldig 8550 Livres 10 Sols, die in A getrokken worden tot 54 § per Croon of Ecu ; hoe veel Hollands Bankgeld moet daar voor betaald worden ? Antw. ƒ3847 .14-8.
Livres. Sols. 8s<o —— 10
f4 § 3 —
2 18505 2|7 ƒ 1 - 7 ;
ƒ1.7 2850
997 - 10 l 4 - 4-8
Antw. ƒ 3847 - 14 - 8 Hollands Banco.
Anders.
Livres. Sols. Livres. Sols.
85-5-0 — 10 8570 — 10
7<5o5|4 — 8 9 4275 — f
■ Af is ... . 427 — 10-8
ƒ3847 — 14-8
ƒ 3847 — 14 - 8 als vooren.
Nota. De Wisfel van en op Parijs, gefchied tegen een zeker getal Grooten Vlaams Bankgeld tot Amfterdam, voor ieder Croon of Ecu van 60 Sols Tournois. Een Ecu is 60 Sols. EenLivre is 20 Sols.
78. Maar



C 83 )
78, Maar indien dezelve Wisfelbrief betaald moest werden tot 55 § Banco per Ecu ; hoe veel Hollands Courant zoude het dan bed'raagenï de Agio zijnde a/f per Cento. Antw. ƒ 4014 - 10 - 8
§ Livres.
3 - 95
1*1 76954Ï •
2 | . . . 1425^
px
7837|9rl
Banco. ƒ3919 : - nagenoeg. Agio 2jrs per Cento. * 95- - io - 8
Antw. ƒ 4014 - 10 - 8 Holl. Courant. .
Anders.
Livres. $ Livres. 1 Sols.
3 * 55 ~ 8550 > 10
20 s —— 20 11
60 171010 S 171010
12^ 1881110 £ifÖ7f9 2 ——
7837l9 • 8
Antw. Banco. ƒ 3918-19-8 Verder als boven.
79. Supponeer dat A tot Amfterdam, aan B tot Lisfabon fchuldig is 539000 Rees, die in A getrokken worden tot 45 § per Cruzaad van 400 Rees; hoe veel Hollands Courant Geld , moet daar voor betaald werden ? de Agfo zijnde 4* per Cento. Antw. ƒ1567. 2- : Holl. Courant,
L 2 Rees.



C 84 )
Rees. 539°00
400 — „
iS47l Cruzaaden, a 4f § ïs . . ƒ 1-2-8
1347
• 134 - '4
33- 13-8 » - 11 -4
Banco. ƒ 15-15 -18-12 Agio 3I per Cento. * 5-1-3-4
Antw. ƒ 1567 - 2 - : Holl. Courant,
Anders.
400 -—5*- 45 9
ao .... 100 * 103! 827
8
160 . ■ 539000
160 539 4 827
640 4457f3 4 9__
3560 \j$\ifit{i\}&7 Guld. 2Stuiv. Holl. Cour.
*5 20
2560^5^4^^ 2 Stuiv. weinig meer.
Nota. De waarde per Wisfel word alhier gerekend naar. een zeker getal Grooten Vlaams Banco, per Cruzaad van 400 Rees.
80. Wan-



( §5 )
Zo. Wauneer A in Spanjcn van B te Amfterdam moet hebben f790 Realen di Plata 15- Maravadifen, zo als de Boeken en Rekeningen aldaar werden gehouden; dan is de vraag hoe veel Ducaaten A in B moet trekken, om zijn Rekening te fluiten, en hoe veel Hollands Banco B daar voor moet betaalen? de Wisfel zijnde 97 § per Ducaat. Autw. 525" Ducaaten dat A in B moet trekken, en waar voor Holl. Banco moet werden afgefchreeven ƒ 1273 -28
Real di Plata Marav.
579° 15
34
3751 t0fif% I 'comt 5-5 Dac. dat A in B moet trekken, a ^97 §
Antw. Holl. Banco. ƒ 1273 • 2 • 8
Nota. Van Amfterdam op Cadix , en van daar op Amfterdam werd gewisfeld , mits gevende of nemende eenige Grooten Bankgeld, voor een Ducaat van 375 Maravadifen Oude Munt.
/ Een Reaal di Plata is 34 Maravadifen.
Een Ducaat is . .375" Maravadifen.
81. Een Wisfel groot zijnde 338I £ Sterlings, a 34 $ 8i § Vlaams Ranco, werd verkogt met 40 dagen Rabat of disconte tegen 6 per Cento in 't ]aar, en de Agio zijnde 4= per Cento ; werd gevraagt hoe veel Casgeld deeze Wisfel zal uitmaaken? 't Jaar gerekend op 360 dagen. Antw. ƒ 363-5* - 16 a 17 Stuiv.
34 8i
12
416Ï
L 3 4i6J-



C S6 )
e£ Sterl. a —- J^Sterl.
ƒ 3515 - 18 a 19 Stuiv, Bankgeld. Agio 4] per Cento. * 154 - 5
ƒ 3680 - 3 a 4 Stuiv. Casgeld.
dagen, per Cento. dagen. 360 — 6 40
ioof — | — ƒ 368c - 4 K. 24 - 7 Rabat.
Antw.. / 3655 - 16 a 17 Stuivers.
82. De Wisfel van Amfterdam op Danuig is 228 Gros voor een Vlaams of ƒ 6 : - Banco; Nu is de vraage hoe veel Poolfe Florijnen zullen uitmaaken ƒ2348 - lil Stuiv. Casgeld, de Agio 3! per Cento? Antw. 2881 Florijnen, 8 Gros, iets meer.
413 .... ƒ 103 * —— ioó
* 3 |+ g ^0 pr.;.. 19
B? jf^^fi— mH''6263 413 10
J90
413 l tfS0$tf0 ] 288i Florijn, 8 Gros. 117
30
413^ 3510 f 8 Gros, iets meer.
83. De



C 87 •)
83. De Wisfel van Petersburg op Amfterdam is 49} Stmv. per Roebel, en de Wisfel van Amfterdam op Hamburg is 33; Stuiv per Daalder Lubs; Nu is de vraage hoe veel Daalders Lubs zullen uitmaaken 736 Roebels? Antw. 10S7 Daalders Lubs 16 a 17 g.
1 ^ 49l 99
67 • • • • 33i 1 . ^— 7tf
67 736
99 *
67\iï'?804i{i°$7 Daald. Lubs,
3*_
67{ii^?5 {16 a 17 JJ. Anders.
736 Roebels.
49i
Stuiv. Daald. Lubs. •
331 1 36432 Stuiv.
Antw. 1087 Daald. Lubs 16 a 17 g.
Nota. Een Daalder aldaar is 32 g Lubs.
84. ƒ 3639 — 14Ï Stuiv, Casgeld, de Agio zijnde 4= per Cento, en de Wisiet zijnde van Amfterdam op Hamburg 31? Stuiv.; wederomde Wisfel van Hamburg op Londen 6' Daalder Lubs voor 1 £ Sterling; vraage hoe veel £ Sterl. dezelve zullen uitmaaken ? Antw. 347 e£ Sterl. 13 g.
Casg>.



C 88 )
Casg. Bankg. Casgeld.. 1044 ■ 100 ƒ3639- 14^
Stuiv. 3i| id. Lubs ƒ 3487 - 3 Bankgeld.
Daald. Lubs ü\ —— 1 St. ar29 d. 18 $ Lubs.
Antw. 347 £ Sterl. 13 tf.
8f« ƒ3687—17? Stuiv. Casgeld, de Agio zijnde 33, per Cento, moeten verwisfeld worden in Roebels, ieder Roebel gerekend op 99*§ Banco, en een Roebel heeft 100 Kopijkes; hoe veel Roebels moeten daar voor geteld worden? Antw. 1434 Roebels, 15 Kopijkes nagenoeg.
Casg. Bankg. Casgeld. 103 > 100 3687^
Stuiv. 49^ 1 Roeb. — ƒ 3567-9
Antw. 1434 Roeb. ij- Kopijkes.
Anders.
8i7 ƒ i°3' 1 10°
199 49! <^ 1
. ^ 36Ü77, 29503
199 29503 827 4^
'64573 118012 ao
2360240
S ^?J"
l64573 i 236024000 {_ 1434Roeb. i5Kop.
86.ƒ 356



C 89 )
86. ƒ 3j-ö - ia" Stuiv. Casgeld moeten verwisfeld worden in £ Ster* lings a 36^1 g Banco Vlaams, de Agio 4 i per Cento; hoeveel ^ Sterlings moeten daar voor betaald werden? Autw. 31 Jl Sterl. 10 a 11 g,
Casgeld. Bankg. Casgeld. 1041 100 ƒ 3TÓ}
&. icgSt.— ƒ340- 17 Bankgeld.
" Antw. 31 <£ Sterl. 10 a 11 g.
Anders.
m /i°4i —04 d
9 / 5 —
93 1 ' 20 10
3 0 «
--^-jr I
'73 • - 356J Jtó&g
9
3_i7_
173 3'7 3 120
519 6340 93 -o
48267 63400
48267^ |#j#c>'| ifyiïS&L 10 41i'jj.
*5323 20
48267^ £0^#f5^ 10 a 11 als vooren. M 87.



C 90 )
87. ƒ7365! Casgeld, de Agio zijnde 3" per Cento; vraage hoe veel Cruzaaden dezelve zullen uitmaaken? ieder Cruzaad a4Ó| $ Bankgeld. Antw. 611 ƒ Cruzaaden, 35-2 Rees.
Casgeld. Bankg. Casgeld. 103^ 100 ƒ7365-!
461 1 ƒ7090- 12
Antw. 6115 Cruzaaden 35-2 Rees, iets meer, dog
nagenoeg.
Anders.
ƒ 1035 100 1 '"'^ 40
46! 1
Antw. 6115 Cruzaaden 352 Rees, nagenoeg.
88. De Wisfel van Romen op Amfterdam, zijnde 41.1 Scndi voor ico Guld. Rankgeld; nu 336 Scudies en 25 Jiajocbes of Baijacos, de Agio zijnde 3J per Cento; vraage, hoe veel Guldens Casgeld die zullen uitmaaken? Antw. ƒ 840 - 13 - :
Scudie. Bankg. Scudies. 41 \ 100 336*
ƒ 8 to - S Bankgeld» Agio 3j per Cento." * 30-8
Antw, ƒ 840-13 - Casgeld.
Offchoon van Romen op Amfterdam, nog van Amfterdam daar heen niet gewisfeld werd: hebben wij deeze en eenige volgende tot verdere oeffèning egter willen voorftellen.
Een Scudi is 100 Baijacos,
89.



C 91 )
80. De Wisfel van Romen op Parijs zijnde 104 Sols voor een Scudie, en wederom de Wisfel van Parijs op Amiterdam § voor Ecu; vraage hoe veel Guldens zullen uitmaaken 323 Scudies? Antw. ƒ 795 - 18 a 19 Stuiv.
Scudie. Sols. Scudies, 1 104 328
Sols 60 . q8 Stuiv,— 34112 Sols.
Antw. ƒ 795 - 18 a 19 Stuiv.
90. Wederom de Wisfel van Romen op Amiterdam, zijnde 41 f Scudi voor 100 Guld. Bankgeld, en de Wisfel van Amfterdam op Ham. burg zijnde 33 j Stuivers per Daalder Lubs ; vraage hoe veel Daalders Lubs en Schellingen Lubs zullen uitmaaken 338 Scudies en 25 Baijacos? Antw. 481 Daalders 28 a 29 Schellingen Lubs.
167 41! ico
1 20
269 33a l
. 338, ■ • • • 1353
269 1353
I67 qo
44923 2706O
ioo.
, 2706000 ' " • •
1353
44923 £ $tfyH^ £ 481 Daald. 28 J29gLubs.
M 2 An-



C 92 ) Anders.
Scudie. Bankg. Scudie.
Stuiv. 33f id.Lubs. —ƒ 810- 4 Bankgeld.
Antw. 481 Daalders 28 a 29 $ Lubs.
91. De Wisfel van Romen op Amfterdam, zijnde 41J Scudie voor 100 Guld. Bankgeld, en wederom de Wisfel van Amfterdam op Londen 35* Ji 2I § per Sterl.; vraage hoe veel Scudies zullen uitmaaken 325 <£ Sterlings? Antw. 1437 Scudies 49 Baijacos.
1 —-y 422! #45
/ 5 "69
8 J 5/40 1
^ ) ^ ^—r 4i5 ftff
20 15 / 5 67
4 15 — I • ^ ZÏ&
S
65
4 65
8 67
32 43ff 16 169
f12 • • ♦ £ "437 Scudies, 49 Baijacos.
£51 100
S^ï2Sw\.^9 Baijacos nagenoeg.
An-



C 93 }
Anders.
£ '% -
12 i *u| - 325
422J ƒ100 4-iJ /3432f
211| Stuiv. Antw. 1437 Scudies 49 Baijacos.
92. ƒ 6728 - fa! Stuiv. Casgeld alhier , hoe veel Scudies zullen die te
Romen bedraagen, de ,\gio zijnde 3? per Cento; als men voor 4t| Scudie 100 Guld. Bankgeld heeft. Antw. 2707 Scudies 65^ Baijacos.
Casgeld. Bankg. Casgeld. i°3f ,0° ƒ6728!
Bankg. ƒ ioo 4i^Sc. ƒ 6*85! Bankgeld..
Antw. 2707 Scudies öfjg Baijacos.
93. De Wisfel van Romen op Parijs is 105 Sols per Scudie , en de Wisfel van Parijs op Amiterdam is 56' per Ecu, en de Wisfel van Amiterdam op Londen is 35- $ 6 § per Sterlings; nu is de vraage , hoe veel Scudies zullen bedraagen 335 ^ Sterlings ? Antw. 1443 Scudies 34 Bajacos nagenoeg.
1 —^
113 ..... • 501 - 60
7 1 3 -— " ■ ^— ggg *7
M 3 1



C 94 )
7 67 113 60
791 4020 2
8040 71
570840 2
791! / t%t$Z$ \. r443 Scudies, 34 Baijacos nag. Anders.
£ St. g £ Sterl. 1 3fj 335
Stuiv. 281 60 Sols. 71355 Stuiv.
Sols. 105 1 :^cud. i5'55° Sols, iets meer.
Antw. 1443 Scudies, 34 Baijacos.
94. De Wisfel van Romen op Parijs is 104? Sols voor 1 Scudie, en Je Wisfel van Parijs op Amfterdam is 561 % voor 60 Sols, en de Wisfel van Amfterdam op Hamburg, zijnde 331. Stuiv. voor een Daalder Lubs, en de Wisfel van Hamburg op Londen 5*! Daalder Lubs voor I eê Sterl.; vraage hoe veel £ Sterlings zal men heb. ben voor 3456 Scudies en 50 Baijacos? Antw. £60 <£ Sterl. 17 g nagenoeg.
Scudie 1 io4j Sols.
Sols 60 r-^T s£>i §, $ 66\ -^Z- 1 Daald. Lubs. Daald. Lubs 5^ ^1 Sterl. Hoe veel & Sterl. . f", 345-6! Scudies.
Antw. 800 c£ Sterl. 17 g nag.
An-



. ( 95 ) Anders.
Scudies. Sols. Stuiv. Sols.
345-6^- 60 a8$ 361204
104^ Sols. — ■ —
Stuiv. 33; 1 d. — 169314! Stuiv.
361204 Sols. '—
D. JLubs. $}5 1 cfi St. — 5tn| D. Lubs.
Antw. 86b ^ Sterl, 17 £.
95« 335 Daalder Lubs a 33] Stuivers te Amfterdam, en de Wisfel van Amfterdam op Parijs is 56I § voor Lcu, en de Wisfel van Parijs op Romen is 105 Sols per Scudie; vraage hoe veel Scudies deeze Daalders Lubs zullen uitmaaken ? Antw. 229 Scudies 70 Baijacos.
D. Lubs. i ^ 331 Stuiv.
Stuiv. 28 f , 60 Sols.
Sols. 105 ^rr^, 1 Scudie.
I'Ioe veel Scudies . 335" Daald. Lubs.
Antw. 229 Scudies 70 Baijacos. Anders.
Daald. Lubs. Stuiv. Daald. Lubs.
1 " 33l — 335"
Stuiv, 28| 60 Sols. —— 11306 Stuiv.
Sols. 105 1 Scud. 24119 Sols.
Antw. 229 Scudies 70 Baijacos, als vooren."
96.



c si )
96, De Wisfel van Amfterdam opCadïx is 96 ' % voor 1 Ducaat van 375 Maiavadifen, eti de Wisfel van Cadix op Livorno is 89 Ducaaten voor 10O Piasters ; vraage hoe veel Piasters zullen bedraagen ƒ 762.8 : - i - Antw. 356a Piasters nabij.
Stuiv. 48$ 1 Duc.
Duc, 89 100 Piast.
. ^ ■ 15-2560 Stuiv. of ƒ 7638 - : - :
Antw. 3562 Piasters nabij.
Anders.
%
96 \ Duc.
; 48^ 1 ƒ 7^3 - : - :
Duc. 89 100 Piast. — 3170 Duc. nagenoeg.
Antw. 3562 Piasters als vooren.
97. Een Boekhouder bevind in 't Memoriaal, bij 't opmaaken der Negotie-boeken, dat 'er met iemand op Londen een Wisfel geflooten is van 240 e£ Sterlings, en op Venetien een van 720 Ducaaten; de waarde van beiden te zamen is in Banco ƒ4120- 10 :; zo de Gomptoirknegt nalatig is geweest, om de Cours van ieder Wisfel te noteeren, maar nog in geheugen heeft, dat beide .Courfen te zamen 41 g io't % Vlaams geweest zijn ; vraagt men na ieder Cours bijzonder? Antw. 34 g a $ per Sterl. en 7 g 8^ § per Ducaat.
Stel dat de Cours der Wisfel van de Sterlings is geweest = * Zo is zij van de Ducaaten geweest 502} •— *
240



i 97 ) t?4o Joa| x
J j; 720
240 x 361620 720 X
240 x ƒ4120 ■ 10 Stuiv.
361620 480-x : 164820 ^
4852$ jr=; 196ÜOP
48
* = 4io §of 34 J? a § perc£ St. en 502^ — x = 9z\\ of 7 # 8;& per Duc.
93. A te Hamburg, trekt op Amiterdam in twee Wislelbrieven oSoo Daalders, de eetie Brief a 335:, en de ander a 33? Stuiv. per Daalder, welke Wisfelbrieven met protest wegens non Acceptatie or_ bij mangel van betaaling aan A retourneeren. Indien de herwiste! van het beloop der beiden Brieven nevens f 2 ƒ - 4 - • onkosten daar op te zamen gevallen is a 32 Stuiv. per Daalder, en daar voor fa Banco werd afgefchreeven 5904 Mark, 10 jj Lubs. £o vraagt men hoe veel van de f Zf - 4 - : onkosten op ieder briev (na proportie van 't aantal Daalders in ieder door A getrokken) komen? Antw. ƒ14. 8-: en ƒ10-18-: J
Een Wisfeldaalder (dat een gefingeerde Munt is), doet 2 Marken in Banco.
Een Mark is 16 £ Lubs. v Stel de eene Wisfel groot ~ x Daalders.
Zo is de ander groot 2E00 x
v 2800 — x
3335 x ' 0}o8o — 33J V'
33 3 ï x
£ , - 94o8o x Mark.
Onk. fas -4-: • • .jf04 5904I
94584 x
- —5 a9J.aïs
32,
N 94,84.



( n )
94584 i*B *
. == 2952il
3* 32
945-84 Hg x = 94474
f',5 ar ; ,i 110
11 160
x ■■ 1600 Daalders. agco — * 1 1100 Daaldeis.
"»c „ ^ 4T ƒ14 - 3 Stuiv.
7 / 25 ' 4 3I = 10 • 6 Stuiv.
00 A te Hamburg trekt op Amfterdam in twee Wisfelbrieven 1117 Daalders, de eene a 33J en de ander z 33' Stuiv. per Uaalder, •welke Wisfelbrieven met Protest wegens non Acceptatie aan A retoumeeren, de eerfte met ƒ 4 - 2 - 3, en de ander met ƒ4- 18-8 onkosten. Indien de herwisfel van de eerlte is a 32^, en van de ander 32J Stuiv per Daalder, en te Zaamen daar. voor in Banco word afgefchreeven 2277 Mark; zo vraagt men wat ieder Post in Banco bedraagt? Antw. 1065- Maik Banco en 1212 Mark Banco.
Stel de eene Wisfel groot — x Daalders. Zo is de ander groot 1117 — x x I"? * T
■— 331 ; f3i
33 x 374'9ï — 33ï* Onk. .... . 82^ Ont. • 9*i
"33- * —82rl 375»8 — 335 *
******** 3a§ wm-^h* M-k-
~H4S,yw - sTÜr * = "381
3Ï8ÏÏ * " css
5Ï5ÏÏ
ü



C 99 )
ïxsn x
<5j8 51811
x =r 526 Daalders, en li 17 — x = 591 Daalders. Daald. Daalders Si6 5-91
335 Swl'« 33r
*7423ï I9798i Onk, ■ . . $irS Onk. . . . 96J
7 17505-rl 19897
532ï ' 606
Antw. 1065 Mark Banco 121a Mark Banco
de eerfte Post. de tweede Post.
Anders.
Stel dat voor de eerfte herwisfel in Banco werd afgefchreeven 2277 - 2 x en voor de ander 2 x Maik.
2 2 ——
1138I - x daald. x daald.
32J . 32-
37428r| - 325 x 32! *
Sub. 82T? . . Onk. Sub. 98; Onk.
37346 — 32^ 3*5 * ■ 98'-
3"j 33! — •
daald. n^fjf—fff * daald". £?r7 * - &'§■ — 2 *
••Ht^II - 5!!°? * = "17
653 ~ nSSil
532(!5 * l'f'77SS
2<55
13? * = 1983]?! —_ . 201
658 x = 39S743
329 ~T~ ~?
2277 - 2 .v : iööj- (Marken als vooren.
N 2 ico.



( ioo )
ïoo. A te Hamburg, trekt op Amfterdam in twee Wisfelbrieven te zamen i737i Daalders, de eerfte a 33! en de ander 33^ Stuiv. per Daalder, welke Wisfelbrieven met Protest als vooren aan A retourneeren, nevens f 17 - 7 - 8 onkosten in alles, (die wederom na Proportie van 't getal Daalders in ieder brief door A getrokken moeten aangemerkt worden.) Indien de herwisfel van de eerfte is a 32^: en van de tweede a 325 Stuiv. per Daalder, en voor beiden "in Banco word afgelchreeven 3599 Mark, 8 g Lubs; vraagt men hoe veel Daalders in ieder brief door A getrokken zyn? Antw. 650 Daalders en 1087! Daalder.
Stel de eene Wisfel groot zrr x Daalders. Zo is de ander groot 17372 — x Daalders.
20 > x y 5 *
1737 —Ü7!< 1737 _4 347i-Ï*
* 17375 x
ftf 33-!
33i x J79i6j 33' x
Onk. * x Onk. i x
33?* a 58^4rt 33rl *
^'TJi-x S**i8o8Tf3 SC* Mark-
h I *fl * 35-99!
ij.
i8c3ff.} **fa 1799*
Antw. ^ ssp 6fó Daalders. cn '73.7Ï * * = i°87s Daalders.
joi Welke breuk heeft men ? wanneer men by de Teller 1 addeerd , 7.0 heeft men |, en als men by de Noemer 1 addeerd , heeft snen *.. Antw. tU
?~ss' Stel



« •
Stel de Breuk =: —
a i a
Dan is = ï- en 5= \
b b -*• i
a -+ i = l b a = \ b
• -ï=i* r—
a — i — 4 b
tl * = U
t'2
15 en « = 4. en dcrhalven de Breuk Tf.
102. Voorgefteld een vierkante iEquatie xx — p x = — 24. welkers beiden pofïtive Wortels 5 verïchillen ; men vraagt na de Wortels, en hoe veel her uitgelaatene getal p is? Antw. 8 en 3 voor de beiden pofitive Wortels, en n voor 't uitgelaatene getal.
= l pp
xx — p x -»- J pi2
r = \PP 24
v — .
■x— \pl—\/\pp 24
of \ p X $
x = ip^L v'ipp a4 de be'^e pofitive Wortels.
Dan moet ^.p V'ipp — 24 = § ƒ> — V\PP ~ 24 5 "jn»
Ergo z\/lpp — 24=5
.— — V
pp 96 == 2f
pp • 121 "21
N 3 //



C 102 )
■» • pp : lil iai
p == II = 3oj
— 34.
»4=6J ✓
VI PP-24=21
ip —fi
Komt x — i p j* \/ '4 PP — 24 = 8 en 3 voor de
beide Wortels.
103. Tien Visfchers vingen elk een zeker getal Visfchen; als men bij hun aller Som 45- addeerd, en daar uit den Quadraat- Wortel trekt , komt de Wortel gelijk het getal van A zijn Visfchen. Trekt men verder van A zijn Visfchen 1, en uit de rest den Vierkants-Wortel, komen de Visfchen van B; trekkende de Visfchen van B van de Visfchen van A, restceren die van C; trekt rnen B zijn Visfchen van de Visfchen van G, dan is de VierkantsWortel uit de rest de Visfchen van D ; trekkende die van D van die van B, uit de rest den Wortel van de Vijfde Magt, komt de Som Visfchen van E; trekkende E zijn Visfchen van die van A uit de rest den Vierkants-Wortel, bij dezen Wortel geteld de* Visfchen van D, die komende Som zijn de Visfchen van F; de Som der Visfchen van E en F, getrokken van A zijn Visfchen, resten die van G; den r'eerlings- Wortel uit die van E geteld bij de Visfchen van F, komen die van H; de Visfchen van A en B te zamen geaddeerd, dan daar afgetrokken die van G, de rest geteld bij het Produit der Visfchen van E en D, komen die van I; en 2 maal de Visfchen van A geteld bi) die van E, van deze Som getrokkea 6 maal de Visfchen van D, resten die van K: vraage hoe veel elk hadde? Antw. A 10, B 3, C 7 , D 2, E 1, F 5, G 4, Hó, I 8 en K 9 Visfchen.
Stel



Stel voor de Visfchen.
van A xx -*■ i xx *•+■ l xx -*■ i
— ix i
rest xx komt xx — x -+■ i voor c xx
1/ * V
komt * voor B — x
x — i xx — 2J-+I . x —»j
-+■ i komt 2 x - i voor F
V — komtx— ivoorD i
komt i voor E » ——
l/c ix
I xx -+■ i
QX—i 1————
—— A«-4>i komtxx— 2.t -+- iv.G
komt voor H B x
add.
XX Vk X I D X —— I
A -»-1 c xx — x -+- r. e i
2 •— lub. ■— verm.
2 XX —2 2 X h * I
e . . . . i
. of 3 x i voor I
Dx-i 2**-+-3 6
6x • 6.... 6x-6 Nu bij elkander gevoegr.
A xx -+• I
komt i xx — 6 x 9 voor K B x
c xx — x i D -+x — i
xx -+■ i E i
— y* F -+2ï — i
4 Gx# — 2 x -»- i
x —h 2JCJC-+-1 H ->-2x
45 1 -+ix~ i
» . ' - K 2xx—6 x-t- 9
4
x —h 2xx— 44 ■ »1 -= ■ 5 xx —h IO
x-t i—3x^rs=54



C 104 )
*4 —3 xx=fi
** — 3 xx ^'ïi\?:=S6ï
V
xx =sa p of x e=a 3 enz.
104. In een zeker Kist, lang 45 voet, breed 3 voet en hoog 2 voet, kunnen leggen 4096 Eijeren; vraage hoe lang, breed en hoog een ander Kist van 't zelve formaat moet zijn, die aan icco van dezelve vol is? Antw. 2H voet langt iTs breed en 1^ hoog.
De Kist 4^ voet lang.
3 breed.
Eij'eren 2 hoog. Eijeren. C
——— 1 6^03 voet.
4096 17 — 1000 C
Cubicq inhoud voor de andere Kist. Stel nu vervolgens 41 * voor deszelfs lengte.
3 x .... breedte.
13; xx
en a x ... . hoogte.
&7 x 3 = —512
i3824*3 = 337f
». 3 __ 3375 ^ * == Ï35ÏÏ
* = II of |.
Antw. 4. # = 2B voet lengte.
3 x==l3 breedte.
eni*=aij —— hoogte.
An»



C ros )
Anders.
De Inhouden (laan tot malkander als de Cuben van een der lijden; neem bij voorbeeld de hoogte . . 2 voeteu.
4096 —-— 1000 8
lromt 'Hf
IOOO
y-C
of '| of i| voet hoog.
1 I 5 breed. Anders.
4096
-—- lang breed hoog
ÏOCÖ
yC 4! ... 3 .... 2
|| of | duim.
Antw. afi v. lang, iij breed en iï hoog.
"[©5, Twee Rekenknaapen hebben ieder eenige Nooten geplukt, en de* zelve tellende; zegt B tegen A, ik zie maat wanneer gij mij 9 van uw Nooten geeft, dat ik 'er dan zo veel maal 8 hebt als gij 3, waar op A antwoorde, en ik zie dat Radix Qjiadraat uit het f van 't getal der Nooten, die ik dan behield, zo veel zoude zijn als de Radix Cubo uit het * van 't getal . dat gij dan zoud hebben. Rekend hier uit hoe veel Nooten ieder geplukt heeft? Antw. A ai en B 23 Nooten.
O Stel



C xo5 )
Stel de Radix Quadraat uit het het getal der Nooten die A behield . . . == x
xx 3
3 xx Nooten die A behield. Add. 9
Komt 3 xx -+• 9 Nooten die A in den beginnen had.
Dewijl de Radix Cubo van het | der Nooten van B, gelük is aan de Radix Quadraat van het \ der Nooten van A die B zoude hebben; daarom x
— iéö
X3
4
4 x 3 Nooten die B zoud hebben* Sub. 9
Komt 4 x3 — 9 Nooten die B in dsau beginnen had.
Derhalven A 3 xx -+■ 9 en B 4 *3 9
9 9
3 4 * 3
24 XX ■ . == tas3 ^
i a ar* •
x ■ 2 en overzulks
A 3 9. = ai en B 4 *3 — 9 = 23 Nooten,
I.0C". Vijf hebben te famen in Negotie gelegt 724? Gulden, en daar meede eenige Winst gedaan Had A de geheele Winst bj zijn Capitaal, dan Hond zijn geld tot het Capitaal van B in proportie dupla. Had B de geheele Winst bij zijn Capitaal, dan Itend zijn geld tegen het Capitaal van C in proportie trip/a 't Capitaal van C met de geheele Winst, ftond tegen Ds. Capitaal in pro-
'. O pot;



portie suadrupUu 't Capitaal van D met de geheele Winst ilond tegen Ês. Capitaal in proportie juintupla , en Es, Hoofdzom plus de geheele Winst tegen den inleg van A in proportie fextupla. Zij deelen de Winst na proportie van el'ks inleg, en vereeren elk de Stuivers en Penningen die geen volle Gulden uitmaaken aan den Armen. Vraage wat deeze bekomen? Antw. 3 Gulden.
Stel de geheele Winst == * en 't Capitaal van A = x.
? g Winst, x -+,a
i x I a 't Capitaal van B. a Winst.
i x -f- Ha
3 '—
| x -1- i a 't Capitaal van C. a Winst.
\ % -+- H a
4 — ~
3| x -* I a 't Capitaal tart D. a Winst.
a| x *+
5 -,
lis 't Capitaal van E, a Winst.
ÏS<5 * -+ lil « ö
7§ö * -*- |g 0 = x 't Capitaal van A.
I's * = « 719 x = 153 0
■719
* ■ ■ Hl a 't Capitaal van A — 76**7.
1*-M «= fff « B = 2180.
b * ï * = f f | a . . . . . C =. i9tf.
a' *-+-§« = f"*;» D — ,38o.
üöX-*-lja= \% a . . . . . rE sas 995-
a ===-^-— ~ " 7;4f. Dus
*•*+ * =aaa 3 f95 Winit.
Waar uit elks Capitaal openbaar is.
O % O*.



C 108 )
Capitaal. Winst. ~\ ?6f r ^79^"
| ai8ot ip8i'?i|
7245 — ZS9S >i925^ 9ffrïSj}
I 1380 | 6*&fó
J 995 L 493i«l
Welke Breuken van deeze Getallen te zamen 3 geheele uïtmaakenj genietende dus den Armen 3 Gulden.
107. Vijf leggen in Negotie te famen 3362° drie Guldens, waar meede zij Winst doen; wanneer deeze geheele Winst van A« ingeleide Capitaal wierd a genomen, zo ttond de rest tegen 't Capitaal van B in ptoportie fub dupla, Bs Hoofdzom min dezelve Winst tegen Cs Hoofdzom in proportie fub trip/a. Cs inleg min gemelde Winst, tegen de inleg van D in proportie fub quadrupla. Ds ingeleide Capitaal min de gantfche Winst tegen fes Hoofdzom in proportie fub quintupla, en eindelijk Es inleg min meer de gedagte Winst tegen 't geen A gefourneerd heeft in proportie fub fextupla. Deelen de Winst als vooren en vereeren ieder zijn overige Stuivers en Penningen die geen volle Gulden uitmaaken , aan den Armen. Vraage hoe veel Guldens Capitaal en Winst ieder be~houd? Antw.
3362I drie Guldens is 10088 Guld. 't geheele Capitaal.
Stel de geheele Winst = a
en 't Capitaal van A = x
s ar
a, x ia 't Capitaal van B.
a
a x sa
6 x • a.a\ Capitaal van C.
»
6 x —-— 10a
6



C 109 )
6 x —!• 10 a
24 x 40 a 't Capitaal van D.
a
24 % 41 a
5
■20 x 20 ƒ a 't Capitaal van E.
a
120 x 206 a
_ 6
720 x • 1236 a = x 't Capitaal van A.-
Derhalven 719 x = 1236 a
719
x = 1 If| a = 2472 2* — 2« = ".ff* a = 2068 6x — ga =*= lff| a = 1890 24* — 40J = a = 1808 120.x — aoftf -*= a = 1850
77|i «=10088
dus * ars 1438 Winst, de rest is ligt te'vinden.
208. In een Hongarifche Vesting hebben 8 voornaame Officieren eer* partij Paarlen en Ëdelgefteentens buit gemaakt; begeerd iemand te weeten hoe veel ieders deel aan Ducaaten waardig is , die geve acht op het volgende; het | van 't getal der Ducaaten van A geaddeerd tot het \. van de andere zeven: als ook het J van 't getal van B geaddeerd tot het | van de andere zeven: op gelijke wijze het T{? van C tot het T| der andere: het "| van D tot het Ti der andere: het *| van E tot het Ti der andere: het || van F tot het j\ der andere; het "J van S tot het r| der andere: en het 1% van H tot het s* der andere zeven geaddeerd Komt tel-
; kens 4824L Vraage na ieders deel bijzonder ? Antw. A 10441.
O 3 JB>



B 230+I. C 29341. D 33«5- E 35Ö4I. F 3744i- $ 3^79Ï- « ri 3904I Ducaaten.
Stel dat de geheele Buit beftond in a Ducaaten, en dat A heeft x Ducaaten; dus a —— * de andere zeven.
* * —— x
I ' s
| x —h- J. a * x ~ 4824!
A x = 7236 | | 0
B y = 6432 | J 0
C z =ss 6030 l I a
D r =» 5789 I U «
I. J asas 5<5i3 r| Ti <ï
F * = 5"5'3 I tï *
G v = 5427 r? ,1 a
H w 5-360 I ij a
dan is 474i9?|jg |||§ /i — *
9Ó49 a ===== 23899Ó081
9649 •
a ■ 24-760, Ducaaten, de geheele Buit.
Nu B y Ducaaten
l y -+ § a ' y = 4824'-
y = 6432I — 1 a C z Ducaaten *§
li Z -f T' ö ï' Z = 4824*.
* = C030J i rt
D r Ducaaten
11
is
tï r —4- 4 « -Ir = ^824!
f' = 19 * ^



E j Ducaaten
rs __
'| J -f t' c t! r = 4824I
s = 56a8r| 0
F ? Ducaaten
* ==5 SS13Ï i| *
G v Ducaaten
17
ie
ïb v —4- tj a Tl y ~ 4824Ï
v === 54ü7ï§ tl *
H w Ducaaten
u —
II w —t- i* « 3ï »> — 48a4i
^ === 53<5o| ït «
Dus bekomt A van de Ruit 1044^, B 2304*, C 2934", D
E 35Ó41, F 3744i» G 30791, en H 3984^ Ducaaten.
109, Genomen dat twee Egte Lieden in baar Huwelijkfe Voorwaarden bepaald hadden, dat, wanneer de Man het eerst zonder Kinde. ren kwnm te fterven, de Vrouw uit zijn Middelen 1400 Duca« tonnen zoude genieten, maar kwam de Vrouw het eerfte zonder Kinderen te fterven, dat dan de Mail van harent wegen 800 Ducatounen zoude verbetert zijn: zo nu 't geval wilde dat ze beidete gelijk zonder Kinderen gehad te hebben,, in 't Water omkwamen, en dat daar op de naaste Vrienden de genoemde Nalaatenifinappen in de Huwelijkte Voorwaarde bepaald, regtmaatig moeten deelen, te weeten: de Vrouws Vrienden, de 1400 Ducatonnen, en de Mans Vrienden 't geen deeze uit de Vrouws Midde-
leai



. c m )
len zoude genieten, en zo de Vrouw 4 Vrienden meer had ais de Man, en dat ieder van de Mans Vrienden 140 Daaiders meer bekwam als ieder van de Vrouws Vrienden,; zo is de vraag hoe veel • Vrienden de Man gehad moet hebben? Antw. 3.
Stel de Mans Vrienden " x Zo zijn de Vrouws Vrienden ■ • ■■ x —f- 4 1400
- ieder van de Vrouws Vrienden
x-*-4 1400
dus —hs66j ieder van de Mans Vrienden
«-+|
—— x
1400 X
661 x—i 1 800
x —(-4
•——— X—h 4
66;xx—h 1666= x= 800 x-4- 3200 Of 200 xx —t- 5o00 * : 2400 x —f" 9600
2 XX —h 20 X : ' 96
a
xx —t- 13X ■=. 48
«.1
tW—¥ 13* -f- 6| P 9Qr
ï/ —
x —t- 6' ==2: 9I Antw. x = 3 de Mans Vrienden.
Iio. B en M hebben te zamen het fg in de tweedubbelde Olij molen
de Hollandia te Wormer. B heeft -i en M - als c één meer
is als n; vraagt men na ieders Portie? Antw. B 3 en M I Portie. " 5
Ötel



( "3 )
Stel c •= x —+■ | Zo is n = x — § xx — -J
i
of dan .is de Portie van B
x -+ l x — l i
en die van M x—f- §
* — 1
2* 39 x.r — j 40
39 xx — %ox — 9\
39
xx — a,| x = J
^
ar* a|| * —t- 14 I2 1 5#?s
^ _
X I|| zzzz i\\ of x — 2£
I
Derhal ven c r= x —f- £ = 2; dus B zijn Portie — of |.
2|
n = x — § = 1* en M lijn Portie — of |.
i|
211. Deeze Kostbaare en Capitaale Molen is ongelukkig door het Vuur verteerd en in de Asfche gclegt; vraagt iemand op wat tijd dit voorgevallen is, zulks is ligt uit 't volgende te ontdekken; zo wij in plaats van onze gewoone Cijrfergetallen, gebruikte maar a Talletteren, dan is 't gefchied;
P op



C m )
op den hoi i Octob. Anno rioiniiioo. 3 Talletteren . ... icoo ■ . . 2110020.
4 ..... 123 . . 12333°'
5 *ioz " . . ' 24123.
6 ■ 43 . . 12140.
7 —; — 36 j • . 5133.
8 — -— 33 • • 3374.
Begeert men nog verder te weeten, welke de Eigenaars van dezelve Molen geweest zijn, en in 't voorgaande Vooiltei door de Letteren B en M ftaan uitgedrukt; die kan zulks uit de volgende Cabbalistifche Rekening, volgens de Leertrant van Marten Jellen, in zijn Rekenkundige, bijzonderheden ontwaar worden: indien onagtzaamheid werd toegekend of toegevoegt aan Bloktnaalder, Middelknegt en Jongen, en men het tezamen addeerd, vervolgens deeze Somme fubltraheerd van de Letteren b, u, k, ij, e, a, o, 1, f, 1, k, d, p; zo zal men die braave Kooplieden bij naamen weeten, welke een zo aanmerklijk en beklaagenswaardig Verlies daar bij geleeden hebben.
(Voor eerstj den Datum te vinden,
1 maal 1 1 1000
1 . . . 2 2 3~*-o 123 102
V 1 - ■>.. 1
0 ... 4 0 3 —o 4~+2 f—f-o
1 . . . 8 8 T~ 6 5
I . . 16 16 3-t-o 4-^3 5-*-2
Antw. 27 . ... 27 27 27 October.
3 maal 1 | 3 36 33 30
4 ... 6 I 24 7-1-6 8-t-3 9 -t-o
Antw. 27 .... 27 27 ..... 27 October.
(Tea



C *ff )
(Ten tweeden} het Jaargetal.
Ö maal r o 2110020
0 ... 2 o 3 —1-1
1 ... 4 4 7 12333° I • . . 8 8. 3-1-1 4-*-2
1 ... 16 16 ix 6 24123
I ... 32 32 3-H-0 4-t-3 j--4-4
ï ... 64 64 6(5 27 14
1 . . . 128 1 128 3~*-o f-i-i
o. . . 256 o 198 in 71
1 . . . 512 j-i2 3-*-.a 4-H3 5"-t-a
I . . 1024 1024 5-96 447 357
3-t-o 4-f-o S-+-3
Antw. 1788 . . . 1788 . . . 1788 . . . 1788 't Jaar.
0 maal 1 I 0 5133 3374 2405 4 . ... 6 24 8 -*- 3 9 4
1 ... 36 36 36 27 22
2...216 432 7-<-3 g-H-7 9 -*-o
I . . I296 j 1295 25'f 223 198
I 7-+3 8-+4 9-4-6
Antw. 1788 . . . 1788 . . . 1788 .... 1788 't Jaar.
(Ten derden) om de Firma te ontdekken.
Om daar toe te komen, zal men het Alphabeth op volgende wijze numereeren;
P » A»



C nö )
A. B. C. D E. F. G. H. I. K. L. M. N. P. Q. R. S. T. U. *• 3- 4« 5- ö- 7- 8. 9. 10.11. 12 13. 14. 15.16.17.18.19.
W. X. Y. Z. O.
20. 41. 22. 23. O.
Onagtzaamheid blok m aalder raiddelknegt Jongen
. Add.
onrczntzoxydc
bukyeaolflkdp , Subft.
Komt Bettelem en Mol.
Om de Onkundige te gemoct te komen, en deeze rekeniug klaar te doen zien, zullen we de getallen in zodanjge rang fchikken, naar 't Alpnabeth , als de bovenftaande Woorden en Letteren zig vertoonen;
o. 13. 1. 7. 18. 23. 1. t. 12. 8. 5. 9. 4
2. ii. o. 10. 12. 1. 1. 11. 4. 5. 16
12. 9. 4. 4. 5. 11. 10. 13. f. 7. 18
9. o. 13. 7. 5. 13
o. 13. ij-, 27. 22. 37. *i8. 22. 23. 45. 21. 26. 51.
f»



C "7 )
24 bij 37
a rest 3 of c
bij 16 37
28 1 rest 13 of «
24 bij 22
1 rest 4 — d ■
bj" 21 23
22 o rest 23 — z 24 bij 27
0 rest 22 — y ■
bij 45- 27
24 —
4f 1 rest 3 — c
24 bij 15
1 rest 21 — * —— bij 23 16
24 _
24 o rest 10 — r
24 bij 13
1 rest o — o
bij 22 13
23 o rest 13 — » 24 bj o
o rest 23—2
bij 18 o •
24 —
i3 o rest 0 — 0
24
o rest 18 — t
Nu hebben we de Telling in Letteren, als boven;
o. n. r. c. z. n. t. z. o. x. y. d. c
en ia getallen o. 13. 16. 3 23. 13 18 23. o. 21. 22. 4. 3
afgctiokken van 2 '0 10. 1- -f. 1. o. t t. 6. 11. tq. 4- '4-
Komt 2. f. 18. 18. n. 5. 12. 5- 13. tq. o. 11
Be t tel emenMol.
jj 3 De-



C 118 )
Dewijl 'cr alhier 24 Letteren in 't A. B. C. gebruikt worden, toont de eerfte Letter aan van de regterhand af, de waarde der Letter, de tweede 24 maal zo veel enz., even als in de gewoone_ tientallige Cijffers , de eerfte eenhedens zijn , de tweede tienen, de derde honderden enz.; zo ook in deeze getallen , gelijk men bij 't addeeren ten allerduidelijkllen hebben aangeweezen.
UI. In een Olij-Molen , is de Verdeeling van 't gaande Werk als volgt; in 't Bovenwiel 50 Kammen, 't boven Bonkelaar 34 Dollen, t onder Bonkelaar 28 Dollen, 't boven Schijfloop 10 Staaven, 't Steenwiel 52 Kammen, 't Roerwerkswieltje 0,0 Kammen, de Middelganger 30 Kammen, 't Spinboltje van 't Roeryzer 12 Kammen, deeze beginnende te maaien; 'zo is de vraage, hoe veel Hagen de Molen op 't minst omgaan moet, als meede 't Spil, 't Steenwiel, de Wentelas en 't Roeryzer, als alles wederom zal (taan, zo als het ftond.doen het begon te maaien? Antw. de Molen of liever de Roeden van dien 442, 't b'pil 650, 't Steenwiel ias, 't Wentelwiel 350, en 't Roerijzer 87ƒ maal, alles op z-ijn minst.
fo Kammen in 't Bovenwiel.
*t boven Bonkelaar 34
1 T? maal 't Spil om.
1 28 Kammen "'t onder Bonkelaar.
41 i3 Kammen, zet 't onderfteBonkelaar voort in 't Wentelwiel.
't Wentelwiel 52 ■ ■
§It gedeelte 't Wentelwiel om.
30 Kammen 't Roerwerkswiel.
£3§5ï Kammen, zet 't Roerwerkswiel voort in 't Spinbol.
't Spinbol 12 ——
deel gaat 't Roérijzer om.
ivif maal 't Spil om. ■ 10 Staaven.
I4j| Kammen zet 't boven Schijfloop voort. . in 't Steenwiel,
*t Steenwiel 52 ——.
jjj deel gaat ft Steenwiel om.
De



De Molen, 't Spil. 't Steenwiel. ■ 't Wentelwiel. 't Roerijaer. 442 650 iis ZSO 875 44
TOT BESLUIT.
Van 't gebruik der Num. Logarithmus in de Wortel-trekking.
Men kan door de Num. Log. alle de.Wortelen kortelijk, trekken door deeze
ALGE M EENE REGEL.
Divideerd de Logarithmus tot de vierkante Wortel door 2
tot de Cubicq. . , 3
tot de Sens de Sens. , 4
tot de Surdefolidum. . . . y
tot de Sens de Cubicq. . . 6
tot de 13 Surdefolidum. . . 7
'tot de Sens Sens de Sens. . 3
tot de Cubicq de Cubicq. . 9
tot de Sens Surdefolidum. , 1©
Bij voorbeeld;
I trekt de y1 uit 2304 komt 48. 2304 Num. L g. is 336248
168124 Num. Logarithmus. Van 48 de begeerde Wortel.
'tt trekt de i/C uit 3375- komt 15. 3375 Num. Log. is 352840
117613 Num. Logarithmus. Van ij" de begeerde Wortel.
Aai>



( 120 )
Aanmerking op 't gebruik der Logarithmus aangaande de Wortel-trekking.
Wanneer de gegeven getallen hooger als de Tafel is of gaan ; zo kan men de Wortel uit die getallen vinden door deeze
ALGE M EENE REGEL.
Voor eerst; fnijdt de Letters zo af, dat 'er ter regterband 't naaste Tafel.getal komt.
Ten ae. Zoekt dan 't gegeven en der naast volgende Logarithmus verichil.
Ten 3e. Zegt dan door de Regel van Driën, gelijk Num. Log.
tot 't verfchil der Logarithm., als de overige tot de Logarithm. die gij zoekt.
Ten 4e. Dit vèrfchil telt bij de gegeven Num. Logarithmus.
Ten 5e. En nog b;j 't eerfte getal der gegeven Lorarithmus zo veel eenhedens, als 'er Letteren overblijven van de af. gefnceden.
Ten 6«. Deeze Som deeld door zodanige getal als de magt van de zijde of Wortel aanwijst.
Komt de Num. Logarithmus van de begeerde
Wortel?'
% l Bij



Bij voorbeeld;
Trekt de j/ ^ uit 913^21 komt 31
Gegeven 9235)21 Num. Logarith. 396^4% 't naaste 9236 396548
1.00— Log. verfchil s ai afg. verfchil.
t Logar. verfchil. 396543 bij 2 afgefneden Letters a
add.
. . 3 596544
de vierde magt 4 ____
. 149136 Num. Logarithmus via
31 de begeerde Wortel.
£ Y N. D E.
Q Aan.



Aanwijzing der Au.theurcn, welkers Voorfrellen in da.: Toegift ontbonden Hebben, de andere zijn of eigengecomponeerde bf uit mijne Verzameling welke, flegts met do JM.0». alleen werden aangewezen..
N°.
- j. j'iLi a r -, % ss
a. .LiA.ii i£a■>JL l'.'i 3. E:
4- bf.fi
5-
6.
8.
910.ii.
ia» .au
13-
14. G. v. Stein»
if.
io\
*7-
38. J:. y. n. Boon. 19. J. M. v. Olm. ao. si.
aa. J. v. d. Boon..
23. dito.
24. dito.
1 NJ.
| o5. dito.
26. dito.
27. dito.
28. diro.
29. dito* 3°.
31. J. V. D. BÖOHi.
32. dito. 53. dito.
34. dito.
35. dito.
36. dito.
3738,
39. J. v. v, Boon*.\
40.
41. J. v. ». Boon.
42. dito. 43-
44. J. v d. Boon. 4f. dito. 46. 47. . 48.
i I



C 123 )
N0: 49.
yo. j. v. d. Boon*
fl. dito.
52.
53. j. v. d. Boon.
ƒ4. dito.
55-
5Ó. j. v. d; booh^-
57. dito; •
58. dito;
59. M. jellen.
60. jl OoSTWOUOi
6li G. v. Stein.
62. j. v. d. boom»
63. dito.
64. dito.
65. dito.
66. G- v. Stein.
67. dito. 68.
69. 70. 71. 72. 7374.
V-
76.
77. 78> 7980..
N°.
81. 82.
83. 84.
85. 86.
87.
88.
89,
9<V
91.
9a.
93.
94'
95.
96Y
97. H. Meisnsr..
93. dito.
99. dito. 100. dito. tou
loz.
103. M, JfeLtEN.
104.
ÏO5;
106. H. Meisner.
107. dito.
108. ditOi
109. dito;
ho. j* oostwou»; ui. 112.



ERRATA,
In 't Eerfte Stuk over 't Boekhouden.
Im het Groot- of Schuld - Boek , op Fol. i de Mooleri de Crocodil flaat 'm 't Credit geeu Credit, en In 't Debet van dezelve ftaat Fol. 58.
Op Fol. 4 Coolzaad Rekening, flaat in 't Credit, Debet.