VRYHEIDj, GELYKHEID, BROEDERSCHAP. MEMORIE AAN DE BURGERS REPRESENTANTEN VAN HET VOLK VAN AMSTELDAM; TER WEDERLEGGING VAN HET RAPPORT VAN GECOMMITTEERDEN TOT DE ZAKEN VAN DEN SCHOUWBURG, A VAN RYNEVELD, G. DE VISSCHER, D. BAS BACKER, EN P. J. VAN DEN VELDEN, in dato 19 Mei, 1795. BENEVENS EXTRACT UIT DE NOTULEN DER REPRESENTANTEN VOORNOEMD, WEGENS DEZELVE MEMORIE,^^^ ^ in dato 23 July, 1795. x""-"""-. 'BEHOORENDE TOT HET I _ ■ «rl ■ jj ' '■* ' j«? D A G B L A. B HUNNER VERGADERINGENT Te AMSTELDAM, by GIETER JOHANNES UYLENBROEK? I 7 9 5- HET EERSTE JAAR. DER. BATAAFSCHE VRYHEID. £)e frys is vier fiuhers.   AAN DE BURGERS REPRESENTANTEN VAN HET VOLK VAN AMSTELDAM, MEDEBURGERS! De ordergeteekenden zouden het vooreene belecdiffins; san uwe vergadering achten een enkel oogenblik in het denkbeeld te verleren, dat de zogenaamde verantwoording door gecommitteerden tot de zaken, van den Amiteldamlchen fchouwburg, aan de commïsfic toe onderzoek van denzelven , door de provifionele Municipalitcit aangelteld,tegen de twee bewuste addresfen, het beft uur des fchouwburgs betreffende , ingeleverd, by u ecnige wederlegging behoefde, en zouden dezelve ook hunne aandacht onwaardig hebben gekeurd, en met ftilzwygen zyn voorby gegaan, ware het niet dat deze zogenaamde verantwoording hen ondergeteeker.den op nieuw ftoftc had gegeven, om het gedrag der gecommitteerden tot dc zaken van den fchouwburg, in de do. r hen bekleed wordende posten, in een hcldcrer daglicht te (tellen, en u te doen zien aan welke kundige handen de brituring van het nationaal tooneel, die voorname fchool van vaderlandfche zeden en deugden, is toebetrouwd. De ondergeteekenden vinden zich echter tamclyk in het naauw gebragt,om eene behoorelyke houding aan ueze hunne wederlegging te geven, door den loop der verantwoording van gecommitteerden ,dien zy zich verpligt vinden gemakshalve te moeten volgen, als waarin de reflèxtên over het beltuur des fchouwburgs, het zedelyk gedrag der acteurs en actrices, dc betrekkingen tusfehen eenige gecommitteerden en acteurs en aflrices, en wat dies meer zy, allen worden byeen geA naald  CO haald Nimmer toch is het de meening der onderge» teekenden, by hec inleveren van hunne aanmerkingen wegens de befturing des fchouwburgs, geweest, de verdedigers van het gedrag der tooneelisten te worden: hoe wenschlyk het ware dat hetzelve aan de Itrengfte wetten der zedekunde beantwoordde, gaan hunne losheden het pubiicq echter even min aan, als die der " gecommitteèrden: immers, by eene goede uitvoering ! der (tukken is het den aanfchouwer even weinig waard fe hSrenT deze of die acteur of actrice word door fchuidëisfchers vervolgd , als by eene goede direft,e, by voorbeeldde vernemen: twee gecommitteerden betwisten eikander eene door hen begunstigde aftrice of danfeufe ; of eenige andere aanmerking te hooren, die de acteurs en actrices, op hunne beurt, over het zedelvk gedrag der gecommitteerden zouden kunnen maken. Alle perfonalueiten zyn hatelyk: zy zyn het hJlpmddel, en tevens het kenteeken der verdedige s Sr kwade zaak: de ondergetekenden laten dezelven voor gecommitteerden over, en verkiezen hun verachtelvk fpoor niet te volgen. Dan ter zake zelve: gecommitteerden zeggen m het begin hunner verantwoording niet zomlervaniteit, dat men geen groote lefture behoeft te bezitten, om ras te befluiten dat een en dezelfde perfoon (teller is Sn de Se addresfen «cc. Het is de ondergeteeken. den onaangenaam, burgers! dat zy,.reeds by het begin hunner aanmerkingen, gecommitteerden als onkundigen moeten ten toon (tellen: de beide addresfen zyn door Twee onderfchelden perfonen , geheel van elkander in hunne letteroefeningen verfchillende ge , fteld; ia de fteller van het addres der ondergeteekenden ^ heeft dat der afteurs en actrices niet gelezen noch iets van den inhoud geweten, vóór dat het zelve door de ! drukoers algemeen bekend was: dit verzekeren de ondeïgeteekenden u als eerelyke burgers-, en, warelyk, 2 2 in den fcbryfftyl zo volflagen onkundig zyn als gecommitteerden, om niet te kunnen zien, dat dfe gder beide addresfen hemelsbreedte van elkander 'TCDehlondergeteekenden zullen de beoordeeling over het vereischte tot eene goede^ooneel üuectie , waann kundeen onpartydigheidheerfchen,m dederde afdeeUng  ( 3 > yan het antwoord der gecommitteerden voorkomende, en door hen zo nederig op zichzelven toegepast, tot dat gedeelte van dit antwoord overlaten, waarin zy de kunde en onpartydigheid der gecommitteerden, door het aanvoeren van eenige Haaltjes van hun gedrag, voor het oordeel van elk bloot zullen (lellen, en zouden om geen gewaagde (tappen te doen, de verdediging van den acteur Bingley en de aftrice Wattier, wegens hunne politique gevoelens aan die per lonen zeiven hebben overgelaten, ware het niet dat de ondergeteekenden, ten dezen opzigte, by voorraad reeds zo wel onderricht waren, dat zy u hieromtrent eenige opheldering kunnen geven. — Het is dan eene \ onwaarheid, burgers! dat Birgley zich als eene geze- leerde voorltander van het huis van Oranje heeft ge- | dragen: getuige hiervan, dat, toen zyne mede-acteurs, . welke na de omwenteling van den jare 1787 in den Hage onder zyne direftie (peelden, hem vraagden, of zyophettooneel ook oranjeteekens moesten aandoen, hy j hen dit verboden heeft, zeggende: Wy (taan hier niet l onder het gezag van gecommitteerden des Amfteldam- 1 fchen fchouwburgs; wy zullen zo lang zonder oranjeteekens fpelen totdat het ons van hooger hand anders gelast word; gelyk ook door zyne mede-afteurs hieraan voldaan is. En wat betreft het kleed door de aftrice Wattier uit de guarde-robe van den fchouwburg gevergd, het geval hieromtrent is het volgende: deze aftrice, in den Hage fpelende, wierd door het hof en door het publicq verzocht het treurfpel Zelmire te geven, welk verzoek zy aannam te voldoen, echter bevond zy dat by de guarde-robe van Bingley geen kleed, voor het charafter van Zelmire vereischt, gevonden wierd; om nu het hof en het publicq niet te leur te ftellen, verzocht zy gecommitteerden het kleed voor de rol van Zelmire, aan den fchouwburg behoorende, haar te leenen, vertrouwende dat gecommitteerden , welke by de verfchyning van het hof in den fchouwburg reeds getoond hadden zo vele eguards voor het zelve te bezitten, haar deze gunst niet zouden weigeren, welk laatfte echter het geval was: gebelgd over het afflaan van zulk een klein verzoek, heeft zy zich aan den overleden burgemeester Rendorp beklaagd, welke meermalen bare kunst bewonderd had; en hare A 1 ver-  (4) verdienste recht deed,door gecommitteerden te getas* ten haar verzoek terltond in te willigen. Verders kunnen de ondergeteekenden omtrent het aangehaalde van gecommitteerden, zo ten opzifite van dK verzochte kleed, als van deontfangen gouden lnuifdoos"niet voorby aan te merken, tot welke mets beduiS kleinigheden men door het verdedigen eener kwade zaak gedwongen is de toevlugt te nemen; en buitendien, zoude het dan eene vrouw, weike al ha"n tyaan de volmaking harer kunst moet toewvdïn zo kwalyk af te i,emen zyn dat zy geen Sonde en gevestigde denkwyze, omtrent de ware ftaa kundig'b!tanRen van ons land heeft? de ondergeteekenden herhalen het, is het zulk eene vrouw welke hare uitmuntende talenten door gecommitteerden zo wdni" vereeren ziet, dat dezelven, op den tyd, waarin hi?e kunst de harten van alle aanfehouwers wegvoert, zich zelden verwaardigen in hunne loge te ïerfchynen, kwalyk af te nemen dat zy roem draagt opdeflauwer, welken hare kunst aan het hof, waar men zo vele talenten gezien had, weggedragen heeft? De ondergeteekenden gelooven dat memant dan gecomSteerden in haat zal zyn, zulk eene kin er ehtie" aanmerking onder uwe oogen te durven brengen. gDe ondergeteekenden ondervinden thans op nieuw hoa moeiielvk hec is in het wederleggen van een Sntwoordwelks voornaamfte inhoud in. perforele hatclykheden en onbewezen belchuldigingen beftaat, ze^en den rechten weg te houden, en by het ccns vastgeftelde ontwerp te blyven; immers, hoe zeer zv in hun voornemen volharden, geenszins de verdedigers der acteurs en actrices te willen worden , mSten zy al weder aanmerken, dat, wat gecommitteerden, Verder, maar zo los ter nederfte! en, wégens h:t verzuim van het repeteren der ftukken, het niet kennen der rollen &c. veelal de fchuldvan gecommitteerden zeiven is: het zyn gecommitteerden, die na dat de verdccling der ftukken eenmaal door dc 'dichters gedaan is, verder op zich nemen die naar hun goedvinden te veranderen; van hen hangt !het af , dar de rol van Stukeli, in het tooncelftuk Bever lei, 1 door Kamphuizen, in plaats van door Sarde., ge• fpeeld word, die van Beverlei door Cruys^n  C5) plaats van door Bingley; dat de rol van Lentulus, in het treurfpel Titus, door La Plas word vervuld, daar dezelve by Bingley thuis behoort; dat de rol van Jack, in de Indianen in Engeland, zo meesterlyk door Sardet uitgevoerd, nu door Van Dinfen gefpeeld word; en die van Wllhelmina van Blondheim door de actrice Van Nes, in plaats van door Wattier; hec zyn gecommitteerden, die, gedurende de laatlte ablentie van den acteur Bingley, deszelfs rollen, die toen op Cruys vervielen, aan Van Dinfen toedeelden,en dan weder Cruys drongen eene voorname rol in het treurfpel Arminius binnen den tyd van drie dagen te leeren en te fpelen, door welke verkeerde directie de uitvoering van dit laatlte Huk zo zeer is mislukt, en wat meerder van dien aart by de thans noch in leven zynde dichters, voor den fchouwburg werkende, bekend is. Gecommitteerden kunnen zich niet verfchoonen door voor te geven dat eenigen dezer veranderingen wellicht op verzoek dier acteurs of actrices, welke de rollen toebehoorden, gelchied zyn: het is de zaak der gecommitteerden te waken, dat het nut des fchouwburgs niet ten gevalle van eenige verkiezingen of grilligheden der tooneelisten verzuimd word; en nu en dan hebben zy duidelyk getoond deze magt te bezitter. Dit is onder anderen gebleken aan den acteur Hendrik I Angemeer: deze man, in het jaar 1789 aan een zware \ koorts te bedde liggende, had gecommitteerden tydig 1 genoeg doen waarichouwen, niet in ftaat te zyn om de rol van Elzing in het ftuk de Graaf van Waltion te kunnen vervullen, en was dus in het vertrouwen van geëxcufeerd te zvn, doch ten 12 uren, des morgens van den dag dat dit ftuk d-.s avonds moest ver-v toond worden, komt de machinist Schaddé by dezen '; man, en voegt hem vry brutaal toe: „ Gy moet uit uw bed kómen, en abfolut dezen avond fpelen ;>' j aan welken last door Angemeer, die zich thuis had aangekleed, en met eene fleede naar den fchouwburg was gereden, met vele moeite zo goed als moge!yk was wierd voldaan ; doch, ten loon zyner bereidwilligheid, kreeg hy door denzelfden Schaddé, na het afloopen vw het eerfte bedryf. deze boodfehap: „ Angemeer! de Heeren zeggen dat je rood op je bakkes moet doen, want het raakt het publicq niet of je ziek bent of niet," A 3 zyn-  (6) zynde het zelve door hem , die, uit hoofde zyner ziekte, meerder gedisponeerd was zyn bedde te houden dan de noodige vereischten tot fpelen in orde te maken, vergeten. — Op den avond echter toen de gewezen ftadhouder met zyn* ftoet in den fchouwburg kwam, was deze zelfde Angemeer, lchoon tot zyneblydfchap, niet goed genoeg om de voorgemelde rol te vervullen: gecommitteerden wilden het hot gaarne het uiterfte genoegen verfchaffen, en dwongen Bingley de rol van Elzing te fpelen. Men vergeve dezen uitltap, terwyl hier alleen noch zal bygevoegd worden dat dezelfde Angemeer in den jare 179a de rol van Styloor in het ftuk de Listige Vryfter vervuld hebbende, en fterk bezweet zynde, aan gecommitteerden verzocht, geëxcufeerd te worden om als zwygende in het zangfpel Richard Leeuwenhart op het tooneel te moeten verfchynen, doch de gecommitteerde Van Ryneveld kon dit geringe verzoek niet toeftaan; hy dwong Angemeer, vermoeid en bezweet, dat ftilftaande werk te verrichten: deze ging met de koorts naar huis, en verviel in eene ziekte, welke agt weken duurde. De ondergeteekenden halen hier deze (taaltjes, tot bewys waarvan de noodige papieren onder hen berusten, en des gerequireerd wordende aan u zullen worden geëxhibeerd, enkel aan, om te doen zien dat gecommitteerden nu en dan noch al eenig gezag over de acteurs en actrices oefenen, dat het derhalve alleen de fchuld van gecommitteerden is, wanneer de ftukken tegen alle regelen aan verdeeld zyn, dat het veelal van hen voortkomt, dat de acteurs met weerzin rollen vervullen, welke hen niet voegen, en de hun voegende rollen dikwerf niet genoegzaam beltuderen,uit hoofde dat zy niet verzekerd zyn hoe lang zy dezelven zullen behouden, en dat zy niet wel de ftukken kunnen repeteren, wanneer zy des morgens uit hun ziekbed g.fleept worden om des avonds te fpelen. Gecommitteerden befchuldigen de acteurs, verder, over het verzuim van het geen men coup de theatre noemt; elendige befchuldiging! het zyn immers alleen de acteurs, die de uitvoering dezer coupen onder elkander regelen, zonder medewerking van gecommitteerden, welke laatfte dikwerf naauwelyks weten wanneer een dergelyke coup gefchieden moet, en  ( 7 ) en de dichter Uylenbroek getuige onder anderen hoe veel moeite de afteurs Bingley en Sardet, en de actrices Wattier en Sardec, tot het wél uitvoeren van den coup, in het ftuk de Echtgenooten herè'enigd, hebben aangewend. De lompe befchuldigingen tegen de actrices Wattier en De Bruyn, wegens derzelver gedurige onpasfelykheid, verdienen noch uwe oplettenheid, noch de aanmerkingen der ondergeteekenden: de getuigenisfen van beider geneesheeren of huisgenooten zullen zeker in ftaat zyn, de waarde van dezen kwaadaartigen trek van gecommitteerden aan te toonen: de eerstgemelde aftrice is tegenwoordig; althans in zulke zwakke omftandigheden', dat dezelven haar naauwelyks toelaten, naar hare moeder in Rotterdam vervoerd te worden, welke zwakte ons verfteekt van verfcheiden onderrichtingen, die wy anders van haar, ten opzigre vanher gedrag van gecommitteerden,zouden kunnen bekomen. Gecommitteerden fchynen een zeer kort geheugen van hun eigen gedrag te hebben, dat zy het geftelde door de acteurs en actrices, van zich aan de willekeurigfte en volftrektlte onkundige behandelingen te hebben moeten onderwerpen, als los en ongegrond befchouwen: zy zullen het den ondergeteekenden derhalve ten goede houden, dat dezen de gecommitteerden hierin te genioet komen, door eenige ftaaltjes van hun gedrag aan te ftippen. Het voorheen aangehaalde, wegens het gebeurde met den afteur Angemeer, behoort zekerlyk onder die verrichtingen, welke men onredelyk en willekeurig noemt j eenige andere gebeurtenisfen zullen hier volgen. Elk, die, gedurende eenige jaren den fchouwburg bezocht heeft, gevoelt byna iederen fpeelavond het ge- i mis van den verdienstelyken vaderlandfchen acteur I Schippers: deze man voor eenige jaren de rol van Lucas, in het zangfpel de Soldaat door dwang, vervullende, wierd door gecommitteerden gelast, zich van een grooter oranjeteeken, dan hy op'het tooneel aan had, te voorzien; hy, geen minnaar van zodanig een ontficrfel zynde, toonde gecommitteerden aan, volgens hunn' last , een oranjeteeken te hebben , doch dat hy niet konde goedvinden dit te vergrooten. Gecommitteerden hiel-  ( 3 ) hielden hunn' ftreng vast, en, ter liefde van de doof hen georoteóteerde kleur, moest de verdienftelyke Schippers het tooneel verlaten. Het publicq miste nu wel een' bekwaam' en geliefd' acteur; maar wat kwam het pub icq regen het voldoen der grilrgheden van eecomnutteerden in aanmerking ? Schiely k wierd Piuckx, een man , welke zich enkel tot het vervullen van kleine rol'en aangediend had, en, uit hoofdezyner onbedrevenheid in de Hoilandfche fpraak, zelf van zyne oneefchiktheid tot het vervullen der rollen van Schippers overtuigd was, gedrongen die op zich te nemen, met verzekering, dat, fchoon de minnaars van het tooneel Cdoor gecommitteerden eene cabaal geraamd) zien. tegen hem mogtcn verklaren, zy hem zouden protecteren en hem goed beloonen, waarop zyn tradtement van 'Aoo:- dan tot ƒ500:- verhoogd wierd. Dan, hoe zeer de voomaamfte liefhebb rs van het tooneel, uit medelyden metdenkwalykgeplaatften Pluckx, zyne feilen verdroegen, hoe zeer hy al zyne vermogens in fpande, om aan het publicq te voldoen, het toonde geen behagen in hem te fcheppen , en gecommitteerden borsten byna van fpyt in hunne loge, door te zien dat het publicq cenen door hen geprotecteerden perfoon niet wilde aanlchouwen. Schielyk herftelde men zich eenigszins, door het engagement van den acteur Obelr, en, wezcndlyk, zo iemant het gemis van Schippers eenigermate konde vergoeden, was hy het. Pluckx zelf was overtuigd dat deze man beter dan hy aan het publicq zoude voldoen hy vervoegde zich derhalve aan den directeur van het orchest Ruloffs, welke de meeste befchikking over het zangcorps had, en vroeg hem of hy Pluckx ook gevaar zoude loopen , om bedankt te worden, terwylhy, dit wetende, zich aan het Franfche tooneel, voor choorzanger,op een tractement van ƒ 3C0:- konde engageeren? neen, was het antwoord; gecommitteerden zullen u misfchien ƒ 100.minder behalen, maar bedanken zullen zy u met. Pluckx verliet zich hierop. Eenigen tyd naderhand vond hy ov het taoneel geannonceerd, cp welken dag men de fuietten voor het vozende faifoen zoude enfi-aneren. Nu w^;ren gecommitteerden gewoon aan die acteurs of sctrices, welken zy niet meer noodig hadden, eene boodfchap te zenden, beftaandein eene waar-  C95 fchouwihg om op den dag, tot het aannemen bepaald* met te komen. Pluckx ontfing geen zodanige boodSd en vervoegde zich dus, in de verzekering van weder'geëngageerd te zullen wo'rden, ten bepaalden tyd ?d Te Smer der gecommitteerden-, maar hue groot was zvne verwonder ng, ten loon van de hulp, die by eer* Sds aan gecommitteerden bewezen had, koe tjes tegen hem te hooren zeggen: „ Mynheer Pluckx wy hebberu voor het volgende jaar niet noodig-'. De man Ëing heenThet engagement aan het Franfche tooneel K v. rlnonen • en hy, die thans van dit gefielde geSgemfSn geven/moest met v.ouw en kinderen Zy0bd?fdnieZnukbeter dan Pluckx wierd geoordeeld en de Ss van hem, wiens traélement t 5co:- was, moe? vervul^n, zag tcrftond onder welke handen hy verveen was daar hy met een filar«.van1/450 moest te vreden zyn. Het is waar, nu betaalt men Sem ƒ 6oo> doch daar en tegen heeft men zyne vrouw * 3 f lóo-. kreeg, en zülks dubbel verdiende, uic Xn dienst van het tooneel weten te ontfiaon, hebbende men S overreed om te bedanken; waarby komt dat Zl hem Sn veel voordeeligef engagement, onder een" andere direfte, had doen «w hplotte van engagement aan den fchouwburg, ten geheelèn winurzonder affaire deed wachten, waardoor Ie man noodwendig in fchulden vervallen> «joett. De hier te voren reeds gemelde acteur Angeme.r, wiens bekwaamheden in de zogenaamde roles a manSo altoos by kundige liefhebbers zyn geacht geweest, Ktden jaarS 1774- aan ^n fchouwburg een tractemerit van ƒ550:- genoten, van 17750* 1778. fsoo-- vervolgens toe het jaar 1792. ƒ900.- teen We men hem ƒ ioo:- af, en in het jaar 1793. wanneer hv doorziekte niet op dèn aanneemdag voor gecommitteerden verfchynen konde, maar zyne zaak een» Sner m de-afteurs aanbeval, zond men hem zyn conïraclte huis,waarin de femma van/8co:- op/óoo:verand"d was. Eene fchoone beloon^; en een, heerelyk vooruitzigt voor een' mm van byna 60 jaren, en die federt de laatfte 12 jaren zich nooit by gecommitree den fot bekoming van eenigen toeftel, het ^nwlbe^rrffende, vervoegd had, maar de bekwaamheid en werk-  Cio) zaamheid bezat zïchzelven daarvan te voorzien; wien men, daar en boven, de gunst weigerde, iemant aan h t tooneel te laten korrnn om hem, die, wegens zwakheid van gezigt, by avond den weg aUeen niet vinden konde, naar huis te geleiden; en wien men nu het resterende zyner verdiende f.age weigert te voldoen De acteur Hilverdir.k, die, federt de oprichting van dezen fchouwburg, zyn vermogens ter indandhouding en bloei van denzelven zo ïevcrig heeft aangewend , heefr, naar de meenmg van de ondergeteekenden, ook noch al eenige reden om zich over de willekeurige handelwyze van gecommitteerden te bekiagen, •wanneer hy, na een' meer dan 20 jirigen dienst, in eerfte emploijen, zyn tradtcment van j 1400:- met die der andere fujetten, vooral met die van den ceriten danfer en de eerlte danfeufe vergeiykt, wanneer hy zich herinnert hoe zyne vrouw, zich eenmaal by gecommitteerden beklagende dat zy Hechts ƒ 5C0:falaris, en een andere adttice, die niet bekwamer dan zy was ƒ 600:- kreeg, de belofte onifing met deze actrice op gelyken voet tezu'len worden geheld, doch in hare meening om nu ƒ G o:- te zuilen krygen, zich deerclyk vünd bedrogen, alzo men op haar verzoek, gehe.1 tegen haar o gmerk aan , den flinkfen trek bezigde om de andere actrice / 100:- af te konen; wanneer hy zich verder herinnert, dat, hy vervolnens met zyne vrouw zich, volgens bepaalde falari&fen,, voor een zeker laifoen san het tooneel geëngageerd hebbende, doo" zyne dochter aan gecommitteerden om / 100:- verhoogii g van falaris wierd veracht. en dit verzoek haar als redelyk wierd ingewilligd, men hem hierop het reeds geteektnde contract van zyne vrouw uit de hand rukte, het verfcheurdc, en een ander fchreef, waarin haar lafaris / ieo:- minder ■wierd geiteld, hebbende zy zich vervolgens noch eene korting v;m gelyke fomma moeten getroosten. De acteur Bingley, by de jongstleden vacature j van de casteteirsplaats, In den fchouwburg, om : öezen post verzoekende, uit hoofde deze've in den 1 ouden fchouwburg door een' der hoofd - acteurs was bekleed, zan zich in zyne hoop, ter bekoming van denzelven, door byna het gantlche collegie van gecommitteerden gevleid, zeifs in zo verre dat mea hem onder her.  het 002 brast evenwel van hem te vooronderftellen , dat he waaSen van dezen post hemin W^PjjJ rnnneel niet hinderlyk zou zyn; dan na driemaanden n die h"óp geleefd te hebben", zag hy dezelve alleronverwachistMrdwynen en de «steleinsp^ der adfiltencen van «committeerden, den burger Wa> Jeman beïven. ül ondergeteekenden betuigen heilig niens ten"'adeele van dezen man te weten, noch te d o .en" maar kunnen niet nalaten aan te merken dat ïvn dienst a«n den fchouwburg op verre na niet in aimerking kwam by dien van Bingley, en dat dus de begeviiig dezer plaats, het zy door gecommitteerden fel zy door burgemeesteren, op voordragt yan g cJmmittSden, Bllero"nrechtvaard,gt was- Bing ey meende daarom ook reden te hebben, om als eene Evergoeding voor deze groote te leurfteUing ftoo-- vernooging van traftement te verzoeken het ^S hem duer wierd afgeftagen- Hy verzocht: du» flechts V aoo:- Dezen eisch vond men redelyk, doch mem telde de vo'doening daarvan tot een volgend Se" Seri uit; hy bewilligde al weder in dit uitftPe, doch ïoefi hy,-op den bepaalden tyd op de vervuil ng der gedane belofte aandrong, wierd hem Hechts f ,SS BiUyk verontwaardigd oyer zulk & fcbrSSe hardelwyze, weigerde hy zich nn ^o7»n voet te en-ageren. Gecommitteerden, even Sn^Sff'fölwl niet Schippers, lieten hem f-an en"bekreunden zich aan zyn gemis niet. Zyne vrfndeif rieden hem weldra aan, dewyl 'er mets iSSrS^SSWSSÜ te winnen was, zich te onder- tooneel ecweest, liet men in«g0YgU ^S|e5^  ( n) zyn debut doen. Hilverdink bleef, den geheeten winter dóór, ziek, en Cruys leerde en fpeelde byra alle deszelfs rollen, waarvoor hy, na afloop van het lailoen, de fchoone beluoning van / aco:- kreeg; terwyl hy byna 1 6co:- had moeten verteeren en uitgeven; hy wierd echter voor het volgend lailoen op een falaris van / 700:geéngageerd, met belofte van by het volvoeren van zynen pligt eene jarelyklche verhooging te zullen genieten; maar hoe zeer Cruys (dit kunnen alle minaars des fchouwburgs getuigen,) zich beyverde om ie voldoen en ook voldeed, hy kon, ondanks alle zyne verzoeken, gedurende 4 jaren achtereen, geen enkelen duic verhooging van falarisbekomen. Eindelyk, toen de eerfte acteur Pasfé overleed, en Cruys mede een aanzienelyk gedeelte van zyne rollen vervullen moest, wierd het hem als eene groore gunst aangerekend, dat men zyn falaris nu met ƒ 200:- verhoogde. Hy beklaagde zich hierover by gecommitteerden, te meer, daar velen zyncr mede-acteurs, hoe fober ook, vee' hooger dan hy bezoldigd wierden,en men hem dlles deed fpelen, dan gryzaarts, dan jongelingen, dan eerlte, dan derde partyen, dan indeoperaas, dan in het ltommenpak; maar het antwoord was: Indien het u zoniet aanftaat.kuntgy vertrekken. Cruys getroostte zich deze onheusheid en bleef aan het tooneel: hy voldeed dit laifoen gecommitteerden zo zeer dat men zyn laiaris tot ƒ 1000: verhoogde, op welk tradement hy tot heden gebleven is. En Ichoon hy van tyd tot tyd over het wel uitvoeren van eenige rollen vry wat complimenten van gecommitteerden ontving, waarop hy zie" , by een nieuw engagement, tot bekoming van hooger falaris, telkens beriep, was men die op den aanneemdag glad vergeten en zy mogtcn hem niets baten. Kleederen zyn hem volftrelct geweigerd, ja zcKs eenige, weinigkostbare galonnen, om de oude paKken van den acteur Pasie, waarmede hy alles heeft moeten uitrichten, eenige zins op te fleren. Zorgvuldiger was men echter omtrent andere dingen ten zynen opzigte, want een der kleedermakers hem, in het toomel.suk den Del'erteur, e-n' hoed gegeven hebbende , waaraan een.' witte cocarde zat, rukte een der luppoostcn van het tooneel hem, met een' flag aan het hoofd, die cocarde van üen hoed, zeggende: Weet je niet d"t je Oran-  C 13 ) nmnïelint moet ophebben? Cruys vroeg aan een' der «"SttSrden/die 'er by Hond, of deze branlitSd JcSttee?d was? doch deze vroeg op zyne beurtRwedcr aan hem: Wat wil je hebben? znl ik den S) laten ophangen? en daarmede had Cruys af- geOpaneen' anderen tyd, in het treurfpel Meriones, den regel: De leeuw is niet gevormd voor »t juk der flavernyl met het vereischte vuur uitfprekende, kraste dit gecommitteerden zo fterk in ^^Z\ZW£lo^ door hen zo euve opgenomen dat Cruys by hen ontboden wierd, en een! zo zotte als fcherpe correctie ^ De^n^Seekenden denken niet dat iemant, die gewoon is in den fchouwburg te verkeeren, het redelyk zal vinden dat de acleur La Plas / 9co:- geniet en Croefè Scchts ƒ 700:- noch het den laatstgemelden ten kw de zal duiden, dat hy zich a*n den drenst des Sfwbu gs onttrokken heeft, daar gecomniuteerden hem, tot het vertoonen van het treurfpel W.liem Teil, S eene rol wilde opdringen, die de hatelykfte m| het rrehe-le ftuk, en gehed buiten het empluy van Croef wa , n melyk Gesier, daar zy, zelf begrypende | aa hy lor hun verzoek te voldoen met dan oneer kon behalen, en met hem overeengekomen zynde,dat Se rol Lor Van Dinfen zou gefpeeld worden, tchter konden goedvinden, op het büliet van affke te zetten dat Croele gew igerd had de aan hem bedeelde rol e fpelen, en h?m du*s aan het publicq als een' kwaadwilligen deden voorRomcn. Deze onredelyke handelwy ze vergroot men thans noch meerder. daar men hem nu het falaris van eene geheele maand, welke hy in den dienst des fchouwburgs doorgebragt heeft, weigert te ^Naar"'het oordeel van de ondergeteekenden heeft de acteur Van Well noch al eenigen grond om zich1 over de onkundige directie van gecommitteerden te beklagen: hy is reeds 14 jaar aan den fchouwburg, en 10 jaar daarvan acteur en te gelyk figurant 10 de ba letten geweest, op een trattement dat van ƒ 150:- tot op ƒ400:- verhoogd is: van ^tyd tot tyd heeft hygj-  C 14) committeerden zyne bereidwilligheid en bekwaamheid tot het vervullen van meerdere rollen aangetoond, doch vergeeft; onlangs verzocht hy aan een' der gecommitteerden, uit hoofde van het fterke dansten, in een ballet, van eene andere verrichting ueexcufeerd te worden, en deze was zo wel onderricht van de werkzaamheid en capaciteit der tooneelisten, dat hy Van Well, die aan het tooneel 10 jaren dansler is geweest afvroeg: Danst gy ook mede in het ballet? Welk eene exsdlitude in de toonecldireclie! De aftrice Van Nes is mede niet weinig door belofte van verbetering van haar falaris gevleid, doch buiten eene enkele verhooging van ƒ 100:- is 'er nimmer aan voldaan; in tegendeel is zy zodanig met rollen overhoopt, waartoe zy allerlei nieuwe kieederen benoodigdwas, welke haar echter door de directie allen geweigerd zyn, dat haar van het haar toegelegde laiaris weinig overbleef, immers zo veel niet om eenigs^ins fetzoenelyk te kunnen beltaan. En, ó Burger;..! zouden de ondergeteekenden u alle de bezwaren noemen, die de teekenaars van het bewuste adres tegen gecommitteerde kunnen inbrengen, aan derzelver zwarte lyst ware geen einde. Het bovenftaande achten de ondergeteekenden genoeg om u te doen zien, dat wezendlyfc aan het tooneel willekeurig en onkundig gezag plaats heeft. Zy vreezen reeds te veel uwen tyd, welke aan het algemeen behoort, voor deze hunne voordragt te vorderen, en zullen derhalve, op de befchuldiging tegen den acteur Bingley, wegens zyne onwilligheid tot het volvoeren der rol in het ftuk , genaamd Willem Teil, naar den eisch van gecommitteerden, u onder het oog brengen dat de begeerte van gecommitteerden ten dezen opzigte niet wel door dien acteur te vervullen was: immers het gaat niet gemakkelyk, wanneer men zulk eene belangryke rol, ais die van Teil , reeds van buiten kent , op nieuw naar eene andere vertaling binnen weinige dagen te verleeren. En wat de vertooning van het treurfpelsBrutus aanbelangt, de ondergeteekenden gelooven zeer wel dat dit gecommitteerden zonder echter te reüfeeren vele moeite heeft veroorzaakt, want wanneer men eenen acteur door flechte behandeling genoodzaakt heeft het tooneel te quiteren, i§ het zeker dat men vergeeflche moeite aanwend om hem, toe  tot het vervullen van meerdere rollen over te halen, t>ir is het geval met den acteur Croefe geweest, welke, na bedankt te hebben, weigerde in het treurfpel Brutus te fpelen. De actrice De' Bruyn heeft in dit zelfde ftuk de rol van Tullia, door tusfchenkomende onvermydelyke moederlyke beletfelen, niet kunnen volvoeTen: en men w.s dwaas genoeg om één' dag vóór de vertooning van het ftuk de actrice Sardet hiertoe te verzoeken, welke de rol niet kende en hec dus weigeren moest. Behooren deze dingen nu onjer de bewyzen voor de kwaadwilligheid en, tegenftnbbelingen der tooneelisten ? of onder die der onredelykheid en valfche aantygingen van gecommitteerden ? Ten einde deze wederlegging verder zo veel mogelyk te bekorten, zullen de ondergeteekenden de niets beduidende verdediging van het ten tooneele voeren van den Aanflag op Antwerpen, en het vergelyken van dit fpel met de vaderlandfche ftukken Maria van Lalain en facob Simonszoon de Ryk, door geen andere redenen omverre werpen, dan door u enkel te herinneren, dat de hoofddaad van het bedoelde ftuk deze is: de Frar.fche bevelhebber Alencon, tot verdediging dezes ftaats met Zyne benden gekomen, word een verrader, dingt aan het hoofd zyns volks, (het zy met of zonder voorkennis van zyn hof, dit doet niets ter zake,} naar de oppermagt over de Nederlanden, en word door den prins van Oranje in dit voornemen verhinderd en overwonnen-, warelyk, een recht gefchikt ft uk je om daarop het braaftte gedeelte der Hollandfcbe Natie, de Franfchen zo zeer toegedaan, en die verloskrs onzes vaderlands zeiven . te vergasten. Gecommitteerden belchuldigen verder den acteur en de actrice Sardet, de vertooning van dit ftuk ver. zocht te hebben, doch dit word door die beide perlonen formeel ontkend; de laatlte betuigt in tegendeel zeer blyde te zyn geweest, toen bare rol in het ftuk afgeloopen was. De-befchuldiiiing dat alle deteekenaars van het aidres, na de vertooninu; van den Aanflag op Antwerpen, die van Maria van Lalain , en De K vk verzocht hebnen , is mede onwaarheid. Binsriey alleen heeft het treurfpel De RvK, aan hec Commuté Revolutionair, op ueszelfg verzoek om eene lyst van ftukken,voor den tegenwoordige»  C 16 > digen tyd geknikt, als zodanig voorgedragen, en dd actrice Sardet alleen heeft de vertoon ing van Lalain, ter benefice, verzocht; beiden hebben 'er echter bygevoegd dat- 'er zodanige veranderingen, in deze ftukken zouden gemaakt worden, die de pasfagiën, ten voordeele van Oranje, deden wegvallen, en echter niets aan de ftukken zouden bederven. De volgende periode, in de verantwoording van gecommitteerden, waarin zy,op losfe gronden, naar de oogmerken van de acteurs en actrices, in het teekenen yan het bewuste addres , raden, is, dewyl het geen daden noemt, veel minder iets bewyst, te veel in het wilde eefchermd, om wederlegging te verdienen; maar van erIer aarc is hun gezegde, dat zy de anstocratifche denkwyze der tooneclisten beginnen tegen te werken, door, indien mogelyk, van tyd tot tyd, zodanige voorwerpen te engageren, en ten looneele te voeren die, in hunne talenten, kunnen balanceren, zo niet fuperieur zyn, aan fommigen der teekenaars: gecommitteerden hebben hier of het oog op die geen tier teekenaars, die de allerminften in bekwaamheden zvn. en dan beduid hunne aanmerking niets, ol zy bedoelen ook hen, wier bekwaamheden meer exeleren, en d;Jn zeggen de ondergeteekenden volmondig dat het gehelde "van gecommitteerden eene volltrekte onwaarheid is. D; ondergeteekenden roepen alle thans in leven zynde dichters en liefhebbers des fchouwburgs op, om één voorwerp aan. te wyzen, fcdert kort geëngageerd, het welk in talert een' der voorname teekenaars balanceert, veel min overtreft. Warelvk. indien gecommitteerden dit door hen hier geiieide ter goeder trouwe gemeend h< bben , herleeft, in hun oordeel, dat van den kunstrechter Midas, en helaas, zv zyn noch erger den hy, want deze oordeelde alleen vokens zyn Hecht gcorganileerde gehoorvliezen, over het gene hy warelyk hoorde; maar gecommitteerden, Üie zelden, dan onder het vertoonen van ■balletten, in de fchüuwp'aats vedchynen, oordelen over de verdieniten van t&eurs cn actrices, welken zv riet zien. Denkt echter niet, burgers! dat er buiten ons Amfteldamsch tooneel geen heden van wezendlvke verdieniten meer gevonden worden; ja, zy 7yn >er, maar juist dezen zyn docr gecommmeerden  (17) nooit aangezocht; de ondergeteekenden bedoelen den verdienitelyken acteur Snoek en zyne zuster, federt lang met roem onder de liefhebbers des tooneels bekend, welke beide perfonen de acteur Bingley, reeds vóór drie jaren, aan het Amfteldamscb tooneel begeerd heeft; hebbende hy den acteur Snoek zelfs hiertoe aangeraden, ja, hem aangeboden hem de rol van Romeo, in het rooneelltuk Romeo en Julia, gaarne te willen alftaan om daarmede te debuteren, gelyk Bingley deze beide perfonen ook vervolgens aan gecommitmitteerden heeft voorgedragen doch hy wierd afgewezen, omdat, zeide men, de casfe des fchouwburgs geen zodanig engagement gedoogde. En het zyn deze zelfde acteur en actrice, die, wanneer men hen over de bekwaamheden van Wattier, Sardet, en Bingley iprcekt, gaarne daaraan hulde bewyzen, en zich niet met dezelven durven gelyk Iteflen; het echte kenmerk van ware verdienfte! De volgende befchuldiging van gecommitteerden, als of de ruïne van het geheele tooneel de teekenaars van het eerfte addres vry onverfchillig zou zyn, zo zy flechtshun heerschzuchtig oogmerk bereikten, is vry belasrchelyk. Waarover zouden de teekenaars dan toch heerfchen, indien het tooneel geheel geruïneerd was? Neen, het zynde teckenaars van het addres geweest die den fchouwburg, reeds lang, voor zyne ruïne hebben behoed: men zie de rekening van de ontfangst des fchouwburgs na, en men zal vinden dat die (tukken, welke de acteurs onder elkander verkoz.n, en, ter behcfice, naar hunnen zin, verdeeld hebben, vervolgens, by herhaalde vertooningen, het meeste voordeel aan den fchouwburg hebben opgebragt. Vreemd komt her den ondergeteekenden voor', dat gecommitteerden thans zo veel op fchynen te hebben met den aóteur Van Dinfen, met zyne huisvrouw, en de actrice Bouhon. Zy treden in geen onderzoek over de bekwaamheden dezer lieden; maar volgens een', onder de ondergeteekenden berustenden, brief van den acteur Angemeer, heeft deze zelfde Van Dinfen hem,meer dan eens,gevraagd: Of gecommitteerden ook een acte of vrybrief gaven om te mogen Helen? Angemeer hem vragende om welke reden hy dit vroeg? kreeg van hem ten antwoord: Wat d.... r! om dat ze zo weinig traiteC ment  ( 18 ) ment geven. Ook verzekeren de voornaamfte teekenaars van het addres, in questi, byna eenparig, dat gecommitteerden, die nu, by het aannemen van nieuwe tooneelisten, op vredelievende perfonen beloven te zullen letten, de actrice Bouhon, welke zy willen engageren , voor tien jaren hebben bedankt, toen voorgevende dat niemant in (laat was om eemgszins met haar te kunnen omgaan; welk een confequent gedrag! De ondergeteekenden laten aan uw eigen oordeel, ö Burgers! 'over, hoe veel de redenen, die gecommitteerden aanvoeren, tegen het vuorftcl om twee acteurs mede in de directie, over het tooneel, aan te Hellen, geiden: zeiven overtuigd zynde dat deze propofitie noch al aan eenige aanmerkingen onderhevig was, hadden de ondergeteekenden gegronder bedenkingen daartegen verwacht, dan het aanvoeren van krakeelpartyen der acteurs en actrices, welke door, hen formeel ontkend worden, en honende reflexicn omtrent deizelver finam.iële omilandigheden, reflexiën, die gecommitteerden * in het cog der tooneelisten, moeten verlagen, en hen alle ontzag voor dergelyke aanranders hunner eer moeten doen verliezen. En wat toch is het vooritel geweest? niet dm dc acteurs tot het beltuur over de penningen des Ichouwburgs, maar wel over de tooneel zs ken, aan te hellen. Dat' gecommitteerden geen oordeel genoeg bezitten om deze direcliën van elkander te ondericheiden, is den ondergeteekenden niet te wyten. De ondergeteekenden vragen nu verder, op hunne beurt: Hebben gecommitteerden niet zelve aanleiding tot dit voorstel gegeven, daar Van den Velden den acteur B rgiey en zyne zuster Wattier, ondanks alle hunne redelyke en gegronde weigeringen, gedrongen heeft de catalogus der ftukken, welke in het faiioen van og en 94 zouden vertoond worden, te maken? heeft hy hen zyne goedkeuring over deze verrichting niet betuigd, en is het niet deze catalogus geweest welke eene der beste ontfangften aan den fchouwburg heeft bezorgd, en waarvan de daarop geftelde ftukken byna al-en zyn uitgevoerd geworden? H?, uie eenmaal van den rechten weg afdwaalt, flaat langs hoe meer hec dwaaifpoor in; dit ondervinden de ondergeteekenden ook thahs, by liet verder nagaan van  ( 19 5 van de bewuste verantwoording : gecommitteerden, by voorraad over het addres der ondergeteekenden fprekende, fchynen de .waarde daarvan jri het getal der teekenaren te willen zoeken; de ondergeteekenden hebben gemeend dat die in den inhoud te vinden was, anders had men zich, zonder vele moeite, van ccn vry grooter aantal teekenaren kunnen voorzien, en wel van dezulken, welke men nu, met voordacht, van deze teekening geen kennis heeft gegeven, om, wanneer 'er eenmaal, in plaats van de tegenwoordige gecommitteerden, andoren mogten aangefleld worden, de zulkenbuiten dc tcekènaren van het addres re kunnen vinden: dus het hatclyke en zotte vermoeden van gecommitteerden, dat men de nieuwe directie uit de ondertekenaars zou moeten aanttelien, geheel vervalt. Hunne mensch'.ievcnde voorondcrftelüng dat de tcekenaars van het tweede addres waarfchyn^yk befta'an uit zulke jónge or partydige lieden, die meer, zeer diitwiis, tot hinder van het gantfche publicq, den fchö ïwburg met fluiten en gebaren beroeren, dan nut of voordeel daaraan toebrengen, verdient niét dat men 'er zich aan itoort: de meeste onderte.kenaars zyn gezeten burgers dezer ftad, velen derzelvcr commando ende officieren der Ichutterye, eenigen daarvan bekend,, gedurende eene reeks van jaren, den fchouwburg gefrequenteerd te hebben, en hebben daar altoos een Itil en aangenaam vermaak gevonden, zo lang 'er goede ftukken , door bekwame tooneelister., wierden uitgevoerd. In den waan van gecommitteerden echter zullen de ondergeteekenden niet aauzienelyk genoeg, en dus niet bevoegd zyn, om hun oordeel over het beftuur des fchouwburgs te mogen veilen: welk een belagchelyke trots'. Alle volgende reflexiën van gecommitteerden, meestal beftaande in woorden , welke niets ter zake dt en, en laffe fpotterny, welke men gaarne voor goede fcherts zou willen doen dnorgaan, zouden de ondergeteekenden hunne contra refiectiën onwaardig hebben geacht, cn üilzwygende voorby zyn gegaan, ware het niet dat 'er, ten oozigte van het bewuste vooriteL ter aanftelling' van twee regifeurs over het tooneel, weder eenige onwaarheden of verdrnaijingen in te voorfchyn kwamen, die de ondergeteekenden u onder het oog C 2 moe-  Cao) moeten brengen. Gecommitteerden zeggen, vooreerst, dar de acteur Sardet de handelwyze van den acteur Bingley, ten opzigte van hen gecommitteerden, in dit fpeelfailoen, heeft afgekeurd; dit is waar; maar gecommitteerden voegen 'er niet by dat dit alleen eeweest is zo lang Sardet de zaak, in verfchil, alleen door Van den Velden had hooren voordragen; maar dat hy, zo dra hy den bekenden regel, hoort ook dc andere party, volgde, en met Bingley fprak, overtuigd wierd dat de laatlte was verongelykt en dus zyne handel wyze niet meerder afkeurde. Dat verder deze twee perfonen jalours op elkander zyn word door beiden ontkend; hunne talenten, indien zy behoorelyk in hunne employen geplaatst worden, loopen ook te ver uit een, om elkander in den weg te zyn. Het kan waar zyn dat hec falaris van Bingley met een arrest bezwaard is; doch moet dit niet gebeuren, wanneer gecommitteerden, gelyk actueel het geval is, de meefte acteurs en actrices, ja het orchest, weigeren hunne falarisfen geheel te voldoen?Het verdere gefielde dac Bingley de fujetten, welke des zomers met hem reizen, partydig voorthelpt en de geen die hem zulks weigeren verdrukt, is volltrekt onwaar: Bingley heeft tot heden niemant, aan het tooneel behoorenëe, verzocht om mede te gaan , of zy hebben het gereedelyk gedaan; hoe konde hy dan de weigerenden verdrukken ? Dat de teekenaars van het eerfte addres verfcheiden hunner mede-acteurs, ja het gantfche corps de ballet, niet gevergd hebben mede te teekenen, is waar; maar moesten zy dan op het tooneel rond loopen, om te vernemen wie eenige bezwaren, tegen de directie, in te brengen had? dit zou gecommitteerden althans niet aangedaan hebben. Naar het oordeel der ondergeteekenden , hebben de acteurs zeer wel gedaan niemant tot het teekenen van het bewuste addres te verzoeken, beftaande de teekenaars dus enkel uit dezulken, die wezendlyk zich door de directie verongelykt achten. De aanmerking van gecommitteerden, wegens de aloude privilegie des fchouwburgs, op jaren gebruiks en misbruiks gegrond, en in hoe verre de zelve moet gemaintineerd worden , laten de ondergeteekenden aan uwe eigen overweging en billyke uitfpraak over, als me-  (ai ) mede in hoe verre de aloude wetten, ten nadeele-lder rooneelisten en ter onteering van hun beroep ingericht, indezen tyd van billykheid en recht, behooren veran- deDetonderr^ kunnen niet voorby aan te ftippen, met welk een krachtig en voldingend üut gecommitteerden het ligchaam van hun ?nc^«J^ «en- een hunner heeft in zyn puve aan de actrice Sardet f 600: - geleend, en een hunner heelt den ouden Steur De Bruyn, ten loon van zynen 40 jarigen dienst aan den fchouwburg, in het oude mannen- en vrouvvenganhuis dezer itad geplaatst, en met denzoon vao §ezen beweldadigden is de actrice Hiljerdink, jarea later, in het huwel^k getreden; ziet daar reden genoce om deze twee onderteekenaarfters, welke om een beter beftuur des fchouwburgs verzoeken, als ondankbaren ten toon te ftellen: zulke redeneringeu d°De ondergeteekenden, overgaande tot het beschouwen van het antwoord door gecommitteerden op het addres van hen ondergeteekenden zeiven, vmaen aan het hoofd daarvan ook, ten eertte, de aanmerking Cwelke de trotfche inbeelding van gecommitteerden kenmerkt) over het getal der teekenaren, dan we,ke reeds door vorige reflexiën ontzenuwd is. ,r Omtrent de tweede afdeeling, waarin gecomrmrteerden klagen dat de befchuldigingen, tegen hen van verwarring, eigendunkelyke en noodelooze verfpillins niet genoegzaam bewezen worden, zullen de ondergeteekenden vooraf aanmerken dat zy met recht verwacht hadden, op het inleveren hunner aanmerkingen, wegens hec beftuur des fchouwburgs, door de commisfie, uit de provifionele municipahteit, te zulgerequireerd worden, tof eene nadere ftavmg hunner gezegden; dan waarin zy te leur zyn gelteld, atzo men goedgevonden heeft Hechts met gecommitteerden, welke toch niet anders dan als party konden befchouwd worden, over deze zaak ie handelen. Nd zullen de ondergeteekenden zo vry zyn u, medeburgers! onder het oog te brengen, in hoe verre-de befchuldigingen, tegen gecommitteerden, hechts los genoteerde faiten zonder grond zyn. Wanneer men de rekening van gecommitteerden, C 3 we-  (flfi) wegens de jaren 1793 cn 1704, ziet, is het vry zeldiaam, dat hec batig faido van de voorafgegane en van deze rekening byna-gelyk liaan, het welk op eene zo onevenredige oncfangst en uitgave, als die van den fchouwburg, ahdërs naauwelyks te verwachten is; dan verder cn wel: Ten ift.e is het billy-fc dat in een gefticht, het welk, volgen1; opentlyke afkondiging, ten voordcele der armen fpeelt, aan 11 fupporsten voor genngen dienst van 92 avonden eene forrima van / 2254;- betaald word, het welk circa op ƒ2:5 per avond neerkomt, waarvoor zy een werk doen, waartoe ieder kruijer bekwaam is^ die zulks gretig 3/1:4 Per avond zoude verrichten, ü4e Moeten gecommitteerden voor die avonden, welken zy aan het beltuur des fchouwburgs belteden, eene kamermeid hebben, we'ke ƒ 200:- ialaris geniet? waarvoor krygen de- bedienden van den casteion dan toch kermis en nieuwjaar? eene meid, welke 'sjnelyks ƒ 200:- verdient,moet warelyk zonderlinge bekwaamheden bezitten! 3d.e Is het evenredig dat de eerfte danfeufc, welke ten "hoogde eiken avond alleen in hec ballet paroisièert, zelden in een divertisfement, voorlpel, of'opera voorkom^, als zynde dat den kei yk beneden hare waarde, met f 160c:- betaald word, terwyl de acteurs Sardet en Bingley, welke, vooral de eerlte, dikwerf 3 malen op een' avond de hoofd partyen moeten vervullen, ƒ 2Cco:- en ƒ iócp':- genieten, en dat Cruis en Croefe, uelke beurtelings eerlte oude en jonge partyen moeten fpelen, en byna nooit vry zyn, zelfs niet in de zangfpellen, met ƒ 1000:- en ƒ 700:- te vreden moeten zyn? Men zwyge hier van den acteur Hilverdink. Ja, de eerfte chantcufe Ruloffs, wier talenten, buiten twyfel, even zeldzaam en even voordeelig voor den fchouwburg, a's die van de eerfte danfeufe zyn, en die in andere ftukken met roem verfcheiden rollen heeft vervuld, krygt / 100c: - Eene zonderlinge evenredigheid! Een van beiden is vast waar, de acteurs en actrices worden te weinig, of de danfeufe te veel gefalariëerd. 4«ek«j»«J SeEelingen over deze zaken te lezen : dit; zal hen voor he: vervolg te rug houden om de Reprefentanten ÏSn het Seldamfche volk met lompe aanmerkingen laS^etemVankenhet aangevoerde, wegens den, «gorjen néteur Carel Pasfé ook gaan mag, gecommitteerden Kn het geuelde niet rechtttreeks ontkennen, maar fchuTven de oorzaak van zyne dood, met een mets afdoend, misfchien en wellicht, op de actrice WatPn den acteur Bingley, over wiens engagement an het toonee^y ttJs tioow gpm JfJJ*»; immers dit zou men uit bunnenmhaf Jfer tSCfnd?rS voerden toon moeten opmaken; maar wie toen anaers Z gecommitteerden zeiyen hebber.deze\^^»& vrouw en dezen woelzieken man aan het tooneel ge nomen terwyl zy nu over deze daad jammeren? GeS^en zyn de kinderen niet ongelyk, welke het zelfde {eettuig, waarom zy eerst dwingen, S bezeeren, en het dan al huilende verwerpen. De vofgende periode in de verantwoording der geconfmUtSden is vol verdraaijingen van djjjwre en rfnirtplvte verklaarde meening der ondergeteeicenaen . he is toch geheel iets anders te eistenen dat men na- innnen zal. dan te vergen dat men hen ln het gentei ^ïal betaien: zy, die zodanig de meening hunner Z yenkweten te verVraaijen,verdienen naauwe yks antSSk Maar ^co^tteerden zeggen verde ^ de inlandersmetgenoemd^ *n SE —1£ ^£^—& geval: ^ommmee^ t^t^^^^ voor hun aloud gezag, eï^S^hec corps ^^\f^^t de zaak van gecommitteerde!, de. hunne, ende onder getcekenden, welke geen woord over de uitvoering  balletten, nisar wel over de famenflanfing derzelven, gefproken hebben, worden afgefchilderd als de vyanden van dit corps. Zy zullen zich aan al de kwaVyk gepJaatfte redenen, welke gecommitteerden hier op het papier fmeeren, niet gelegen laten liggen, maar alleen zeggen dat het gefielde van gecommitteerden, als of het publicq de famenftelling der balletten applaudifeert, eene complete onwaarheid is: het publicq moest alsdan geheel het gezond verftand verloren hebben. Van de twaalf balletten, die 'er vertoond worden, zyn'er ten minsten agt, van welken men zegt: „ Er word re„ delyk, of mooi, in gedanst, maar het famenftel is „ elendig", of iets dergeiyks. De ondergeteekenden roepen alle bekende liefhebbers des fchouwburgs tot getuigen hiervan op, en hoe eensgezind het corps de ballet is kan men bv de acteurs Hilverd'mk, Bingley,en Cruys, enz. vernemen, als die meer dan eens ooggetuigen van hunne verlchillen en vechtpartyen zyn geweest. Gecommitteerden klagen weder vry luid over de ziekte, of onwilligheid, der tooneelisten, het welk hen, z> zy zeggen, dikwerf dwingt toevlugt te nemen tot het vertoonen van die Hechte kluchten, welken mdn anders van den fchouwburg zou weeren. Hec is warelyk al zonderling, dat juist die tooneelisten, welken in de bedoelde kluchten moeten fpelen, alleen gezond en gewillig blyven! Zou men het vertoonen dezer meubels niet eerder moeten zoeken in het genoegen dat eenige gecommitteerden door het aanfchouwen derzelven genietéh ? Men zal altoos wel eenige verlchooning w«:ten uit te denken; maar het is echter vreemd dat men de ftukjes Fanfan en Klans, De Echtgenooten hereenigd, De Edelmoedige Dragonder, De Smirnfcoe Koopman, meest alle zo toepasfelyk op onze tegenwoordige omftandigheden. en het laatfte inzonderheid 7.0 vereerend voor de Fianfche natie, niet ziet vertoonen. Op de vraag van gecommitteerden, of de ondergeteekenden de ftukjes De Beiagchelyke Tooneelzucht en het Zestienjarige Meisje zo ibchtelyk vinden? vragen zy, eenvouwdig: Wiens fchuld is het dat zv gefpeeld worden? immers alleen, die van gecommitteerden, wien het vryttond de vertooning te weigeren ?• en zekeriyk vinden de ondergeteekenden deze itukies veel minder onftichtelyk dan.cenen Henrifc es  ( 29) en PeroUle. Het Verliefde Brechtje, De Wanhebbelvke Liefde, en foortgelyke ontuchtige vodden meer, welke met volkomen goedkeuring van gecommitteerden vertoond worden. ln de hierop volgende afdeellng der verantwoording van gecommitteerden worden de ondergeteekenden van het daarftellen ecner volftrekte onwaarheid befchuldigd. Vergunt hen echter, burgers! hierop aan te merken dat deze aantyging waar zou zyn, indien men het geringe recht dat de dichter van een huk heett, om voor ééns de rollen naar zyn' zin te verdeden , en , niet byde eerfte, maar Hechts, wanneer gecorrmitteerdcn, ten koste van het nieuw te Tpelen ftuk. gelamentlyk in den fchouwburg eene fmulparty houden , by de laatfte ftille repetitie, welke de vertoonmg van het ftuk vóórgaat, tegenwoordig te zyn, voor eene behoorelyke raadpleging over de uitvoering en tooneelfchikking der ftukken kan aanmerken. Maar de ondergeteekenden geloven niet dat ïemant dit zo zal begrypen, immers, geen kundig tooneeldichter zal toeftemmen, dat deze hen verleende vryheid voor hen genoegzaam is, om hunne ftukken behoorelyk raar hunne meening te doen uitvoeren. De besten der noch in leven zynde dichters hebben zich dikwerf aan eenigen der ondergeteekenden beklaagd, van hoe weinig nut hunne tegenwoordigheid by de repetitie, die gecommitteerden bedoelen, was: dezelve heeft toch altoos plaats des vrydags avonds, wanneer op den daarop volgenden maandag het ftuk publicq word gefpeeld, en het is niet wel mogelyk van de acteurs en aörices.die hunne rollen en het begrip hunner charatters alsdan vast in het hood hebben, die bovendien den volgenden Saturdag avond noch een ander ttufc moeten uitvoeren, met hoop op goed gevolg te vergen dat zy deze of die pasfage zullen veranderen Kundige tooneelisten bekennen dit zeiven; en de dichter doet het best, wil hy de uitvoering van zyn ftuk niet geheel bedorven hebben, de feilen over het hoofd te zien, ten ware die enkel in het uitvoeren van dezen of geenen coup plaats mogten grypem De ondergeteekende geloven, dat het allergefchikst ware dat de dichte • zyn ftuk zelf aan de daarin fpelende acteurs en actrices vóorlas, om hen. langs dien weg, zyn waar D 3  C 30) oogmerk in het een of ander chanfter te doen vatten, en dat hy vervolgens de vryheid had niet hechts by de laatfte, maar by alle, repetitiën tegenwoordig te zyn. Nu volgt in deze zelfde periode eene aanmerking van gecommitteerden, welke hun onverltanden tevens hun befluit, om, ten koste van alles, zelfs door het bezigen der onbefchaamdfte middelen, hun gezag aan den fchouwburg te maintineren, aan den dag legt. Om het eerlte te bewyzen, zal men enkel de woorden van gecommitteerden aanftippen, waarmede zy zeggen te geloven dat men geen bevoegd kunstrechter of poëet behoeft te zyn, om te beöordeelen of een ftuk al of niet voldoende voor het nationaale tooneel zyn zal. Wie zal zich verledigen de dwaasheid dezer Helling, die zich zelve om verre werpt, nader aan te toonen? JMoch onbefchaamder is hec bewys dat gecommitteerden voor hunne bevoegdheid tot het beöordeelen der Hukken aanvoeren; deze bevoegdheid rust op een meer dan honderdjarig gebruik, en deze taal, 6 burgers! is men onbefchaamd genoeg tegen u te voeren, tegen u, wier ftoel op hei puin van vernielde honderdjarige gebruiken gevestigd is. Gaat deze redeneering van gecommitteerden door, weg dan met alle verbetering, weg dan vooral met die van ons ltaatswezen; de misbruiken daarin zyn noch veel ouder dan het gezag van gecommitteerden. Tot welke dwaze ftappen word de fterieling vervoerd , wanneer de heerschlust zyn leidsman is! Gecommitteerden zeggen vervolgens dat 'er geen redenen zyn waarom zulks, (te weten het beöordeelen der ftukken door hen,) minder dan te voren zoude behooren plaats te hebben, en de ondergeteekenden zullen hen deze redenen klaar doen bevroeden, door de eenvouwdige aanmerking dat de tyd der misbruiken voorby is, dat men perfonen, welke tot het beftuur van een tooneel geen andere bevoegdheid hebben dan het regentfehap van het eene of andere godsbuis, niet meer tot het eerstgemelde beftuur verkiesiyk acht. En ten bewyze hoe kundig en onpartydig gecommitteerden in het aannemen of beöordeelen der ftukken van tyd tot tyd te werk gaan, leze men, onder anderen, dc voorrede van het voor eenigen tyd hen aangeboden kunstltuk Mariamne, door M. G. En-  C 31 ) Engelman; men plege vooral ook raad met dm jongen dichter Barbaz, wegens de behandeling hem, by het aanprefentei en van' twee zyner ftukken, wedervaren, welken beiden geweigerd zyn aan te nemen; het laatlte, genaamd de Gelykheid, waarfchynelyk dewyl gecommitteerden den geest, welke 'er in heerscht, niet gaarne aan den volke wilde voorgehouden hebben; ja, deze laatstgenoemde dichter alleen zal u, ó burgers! zo veel doen hooren, dat het u ongetwyfeld vreemd zal voorkomen, dat gecommitteerden zich noch eenigszins durven vleijen een oogenblik langer aan de directie te zullen blyven. De ondergeteekenden zyn niet dwaas genoeg geweest in hun addres, aan de provifionele JVIunicipaüteit, . te willen beweeren dat uit het niet raadplegen der autheurs, over de uitvoering der door hen ingeleverde ftukken, eene noodelooze verfpilling van penningen geboren word; eik, die hun addres onpartydig inziet, zal vinden, dat zy beweeren dat deze verfpilling der penningen uit een eigendunkelyk en onkundig gezag ontftaat; en dat zulks plaats heeft, getuigt byna elke letter van dit hun wederantwoord. Het antwoord van gecommitteerden op de aanmermerking van de ondergeteekenden, wegens eene betere directie omtrent de kleederen, en hunne vraag of zj die ook zeiven wilden vervaardigen, is te veei een famenftel van woorden zonder bewys, en laffe kinderachtige fpotterny, niet waardig onder het oog eener vergadering, als de uwe is, gebragt te worden, dan dat dezelve eenig antwoord zou verdienen. De ondergeteekenden hebben niet begeerd dat men het vervaardigen der kleedefen, maar wel de directie over de vervaardiging derzelve, aan den kleedermaker en de naaifter zoude ontnemen. Hoe weinig denkbeeld zy ook van de bekwaamheid der gecommitteerden hadden, zy dachten zeker niec dat zy twee zulke onderfcheiden zaken, als het vervaardigen van iets en het ópzigt over die vervaardiging, met elkander zouden verwarren. Gecommitteerden befchuldigen de hoofd-acteurs en de actrice al weder op nieuw van te kostbaar in hunne kleeding te zyn: de meergemelde acteurs Hilverdink, Bingley, en Cruys willen onder anderen gaarne weten  ten waarin deze kostbaarheid beftaat: de eerstgem. heeft gecommitteerden menigmaal raad gegeven om de oude kleederen door middel van eenige fieraden gettadig van nut te doen zyn; delaatstgem. isby den beginne van zyn engagement, over het verzoek om nieuwe kleederen, zo onvrindelyk door gecommitteerden behandeld , dat hy op eens van alle verdere aanzoeken afgezien heeft, en liever befl^ot in de oude kleederen te fpelen, dan onbefchofte weigeringen te ondergaan. Dezelve afteurs bieden tevens aan te bewyzen dat 'er byna voor elk nieuw ballet onnoodig nieuwe kleederen voor den eerften danfer en de eerfte danfeufe gemaakt zyn. De ondergeteekenden bekennen gaarne niet zo goed ïn ftaat geweest te zyn a's gecommitteerden eene juiste berekening der ontfsngst en uitgave van den fchouwburg op te maken; dan,zy meenen uit de geëxhibeerde rekening te hebben gezien, dat hunne voorheen gemaakte caiculatie niet geheel den bal misllaat: immers, hy die meent met de ontfangst van ƒ65000:fchoon buiten het geld der uitkoopers, de huur van den castelein, als anderszins opgemaakt, zyne rekening redelyk te kunnen maken, kan dit vooral doen wanneer hy ziet dat zyne ontfangst ruim ƒ 73CC0: zal bedragen. Het is waar, de ondergeteekenden zien dat de uitgave iets meerder is dan zy zich hadden voorgefteld; maar de gemelde aanwinst in de ontfangst en eenige bezuinigingen zouden dit al op cenen vry egalen voet brengen. . Daar de ondergeteekenden uwe anndacht, 6 burgers! reeds verre meerder vermoeid hebben , dan zy in den beginne hadden gedacht, waartoe alle de dwaasheden In de verantwoording van gecommitteerden voorkomende hen aanleiding h.bben gegeven, zullen zy zo veel mogelyk hunne aanmerkingen ot> het overige gedeelte van deze verantwoording der gecommitteerden, welke even als de vorige op niets uitloopt, en huene begeerte, om aan de diredte des lchöuwburgs ie blyven, Hechts ten duideyklte manifesteert, bekorten. Het had gecommitteerden baer gevoegd, het gebeurde met het ftuk genaamd Kmma Ooi b. t niet uit den hoek der vergetelheid op te duiven, ten emoe daardoor de verdienstelyke Wattier kwaadaartig eene pérfonele klad aars  aan te wry ven, boven welkebeleediging zy echter verre verheven is. Immers, de volgende behandeling van gecommitteerden, de uitgeeffter van dit ftuk, de wed. Doll, aangedaan, ftrekt hen cot geen eer. Emma Corbet zou, eenigen tyd geleden, volgens het voornemen der acteurs en actrices ten hunnen voordeele op den fchouwburg zyn vertoond geworden 4 maar gecommitteerden, volgens hunne gewoonte, hec ftuk inziende, vonden hun geweten bezwaard, wanneer zy dit tooneelfpel, waarin eenige feneufe pasfagiën voorkwamen, dusdanig lieten fpelen De uitgeeffter wierd ontboden, en verzocht de noodige veranderingen in het ftuk te laten maken-, waaraan voldaan wierd - een exemplaar,met papier doorfchoten,en waarop de begeerde veranderingen gefchreven waren, wierd aan gecommitteerden ter bezigtiging, als mede aan de acteurs, ter hand gefteld; men nam in alles genoegen, en animeerde de uitgeeffter tot het vervaardigen van eenen nieuwen druk, en eene ruime oplage, alzo zy verzekerd zyn konde dat het ftuk voor het tweede benefice zou gefpeeld worden. Eensklaps verbied de vorige regeering het vertoonen van Den Aanflag op Antwerpen, om redenen haar bekend; en zie daar ook reden genoeg voor gecommitteerden om te zeggen: Laat nu de geheele boêl loopen: Emma Corbet zal 1 ook niet gegeven worden: mag het eene met, het !! andere zal niet", en diergelyke woorden in fubftantie. De wed. Doll mogt doen wat zy wilde, niets hielp: haar tweede druk bleef liggen, totdat, na den gelukkigen ommekeer van zaken, gecommitteerden, uit vrees voor de rechtmatige klagten der uitgeeffter, het met langer durfden volhouden, maar het ftuk lieten fpelen. Gecommitteerden fchynen het vrccsfelyk op.de verdienftelyke Wattier geladen te hebben. De befcnuldigingen wegens hare ftaatkundige en godsdienltige gedragingen zyn naauwelyks afgeloopen,of zy word yerldaagd van een ongeoorloofd verzoek om nieuwe kleederen, en vervolgens by de weigering derzelver van onwilligheid in het vervullen harer rohen. Het fpyt de ondergeteekenden dat deze aftrice zich thans buiten deze ltad in ziekelyke omftandigheden bevind en zy daardoor van hare ophelderingen, ten opzigte dezer befchuldigingen, verltoken zyn; indien dezelve echter E a"e  (34) alle drie zo gewigtig zvn als die, wegens het kleel voor de Elfride, zullen zy niet veel beteekenen: het geheele kleed,het welk, volgens de gedachte van de aètrice Sardet, niet onnoodig was, zou/150:- hebben gekost: wanneer men nu in aanmerking; neemt hoe vele duizenden guldens de aftrice Wattier, door de voor haar zenuwgeftel zo nadeelige herhaalde vertooningen van de Elfride aan den fchouwburg heefc toegevoegd, hoe veel genoegen zy aan hare landgenooten heeft verfchaft, komt dan zulk eene nietswaardige bagatel wel in eenige aanmerking? en wanneer men deze klagte van onwilligheid over Wattier, met de handelingen door gecommitteerden, ten opzigte van Angemeer gehouden, vergelykt, zal dan niet elk moeten befluiten: gecommitteerden hebben hun gezag tegen den eenen te veel en tegen de andere te weinig doen gelden, en zyn dus, door het niet in acht nemen van eene gepaste gelykheid, zeiven oorzaak geworden, dat hen de eerbied, welken zy anders billyk verdienden, onttrokken word? De onkunde van gecommitteerden , ten opzigte van die perfonen aan den fchouwburg, weike te hoog gefalarieerd zyn, zal denkelyk door de vorige aanmerkingen ree^s zyn verdwenen; en wat de aanmerking betreft, dat men nooit eenen der gecommitteerden by den ontfarger ziet, de ondergeteekenden blyven dezelve maker, . want gecommitteerden brengen geen bewyzen by dat 'er andere genoegzame middelen door hen gebezigd worden om van eene goede en getrouwe inkomst der penningen verzekerd te zyn. Hunne aanmerking, dat zelfs de afteurs, by het vertoonen der bcnefiten, de aangeraden voorzorg niet nemen, doet niets af, want de acteurs verzekeren, voorheen wel degelyk verzocht te hebben, dat, by het vertoonen van benefiten, een hunner by den ontfanger mogt adfifteeren , doch dat zuiks hen afgeflagen is, met deze uitdrukking: Wien gecommitteerden de ontfangst der penningen vertrouwen moet gylieden ook wel vertrouwen. Moesten zy zich dan telkens op nieuw aan herhaalde weigeringen hebben bloot geheld? Maar, nóch eene vraat;: Waarom moeten alle de fuppoosten van den fchouwburg, ja lutorchest, op den avond dat 'cr tot benefice der tooneelisten gelpeeld word, ten na-  ( 35) nadeele der laatften, dubbel gefalarieerd worden? en dat 'er op de rekening van gecommitteerden tevens posten gevonden worden van betaalde onitosten in benenten is en voor de tooneelisten en voor de ondergeteekenden onbegrypelyk. De klagten der gecommitteerden over de lasteringen, welken de ondergeteekenden tegen hen uitgefpuwd hebben, verdwynen van zeiven in rook; de ondergeteekenden hebben getoond dat de waarheid aan hunne zyde is, en aanmerkingen, op waarheid gegrond, kunnen geen lasteringen zyn. De ondergeteekenden kunnen niet taxeren tot hoe verre het voorftel der gecommitteerden aan de tooneelisten. tot eenige oplagen van een gedeelte hunner appoinÊtementen voor den ouden dtg, gegaan is; maar de oudfte acteurs en actrices , welke thans noch fpelen, zeggen niets van zulk een voorftel te weten. Deze oplagen zouden echter, uit hoofde van de bekende hoegrootheid der appoinctementen, en de onkosten, die de tooneelisten hebban, niet veel beduidend hebben kunnen zyn; en de ondergeteekenden kunnen u, ó burgers! verzekeren, dat de voornaamlte acteurs het gedane voorftel, wegens eenige korting van hunne nu te verhoogen appoinctementen, en van de ontfangst der vier te fpelen benefiten, ten voordeele van het bewuste fonds, zeer toegedaan zyn. De ondergeteekenden gelooven ook met dat gecomteerden weldoen met het publicq van ter zyde zo ondankbaar af te fchilderen, als of bet zelve naauwelyks deel in zodanig eene inrichting zou nemen: zo flecht zyn onze landgenooten niet. De opgave door gecommitteerden wegens de ontfangst in de twee laatlte benefiten gedaan, is mede zeer onjuist; waarom »er niet bygevoegd, dat de groote fchaarsheiJ van geld, de duurte der levensmiddelen, en de weinige vooruitzigten, die men op een vcordeelig jaar heeft, de meeste lieden te rug hebben gehouden, om by het fchoone voorjaars wefir hun geld in den fchouwburg te brengen, ter bezigtiging van ftukken, welke noch korts te voren waren vertoond geworden? te meer oaar elk kundige wist dat het treurfpel B'utus, eene der gefpeelde ftukken, zonder de medewerking van Bingley, welke echter geen rol had, «net goed kon gegeven worden ? waarom zeggen gecommitteerden £ a dat  (36) dat de ontfangst in bet laatlte benefit, namelyk by de vertooning van Brutus en den Overtogt der Franfchen over de Waal, zo gering is geweest, daar dit laatlte ftukje dien avond niet is gegeven, maar wel het zangfpel Het Dorpfeest? of doen gecommitteerden dit ook, om, ware het mogelyk, hierdoor aan te toonen hoe weinig voordeel dit laatlte foort van ftukjes aan den fchouwburg opbrengt, en om dezelven dus, ware het mogelyk, te weeren? De ondergeteekenden kunnen byna geen andere redenen gisfen. Waarom voegen gecommitteerden verder by hunne reflexiën over de benefiten niet, met hoe veel moeijelykheid het verzeld gaat, eer de adteurs de permisfie van gecommitteerden, tot het vertoonen van het een of ander ftuk, ter benefice kunnen bekomen, waardoor het dan niet zelden gebeurt dat die ftukken, welken hen het meefte voordcel zouden aanbrengen, door de aanmerkingen van gecommitteerden moeten achter blyven, gelyk, onder anderen, de ftukken De Landman Rechter, en Emma Corbet, en dan door minder voordeel belovende ftukken vervangen worden? want dat het publicq, by het vertoonen van goede ftukken, wel genegen is de afteurs te favoriferen, (fchoon hec overtuigd is, dat, uit hoofde van de wyze, waarop het geld verdeeld word, dikwils de portie van hem, die eene hoofdrol heeft vervuld, en in de achting van het algemeen deelt, niet meerder, ja misfchien minder dan die van eenen naauwelyks te voorfchyn geweest zynde danfer en danfeufe is,) biykt uit de ontfangst der penningen by het vertoonen van het tooneelituk Romeo en Julia, voor eenige jaren, welke ontfangst (zo verre men onderricht is) de grootfte is geweest die ooic aan dezen fchouwburg heeft plaats gehad. Beiagchelvk is het flot der verantwoording van gecommitteerden: zy verzekeren u, burgers! worden zy flechts in hunne posten gecontinueerd, fujetten te zullen engageren, die niet alleen nut en voordeel aan den fchouwburg kunnen toebrengen, maar ook rust, vrede, eendragt, heil en broederfchap, trachten te bevorderen; eene fchoone belofte, maar die ongelukkig niet uit te voeren is! immers, de ondergeteekenden laten het over aan het oordeel uwer geheele  ( 37 ) , . «rtnrii aan dat van die leden derzelve verffdcring, en vwjü wn^t ^ hebben diSh^ittkStdeT>Srren actrices het beste wyd en de kunst netwf ur . fi de kunnen beöordeelen , welk een e | tekenaars fchouwburg maken zal, wanneer *1 S Sf dfrïïïVef^wiSS^°ï^t«^ Seïï h=Sie ^ronagia in dit voornemen vol- ^ dien het ^TSSfïï.* he«o^^^^ San denken van zulke lieden, f« >«™e? f an geenngsvorm, en nu Deiovui uw ITS bèftuut betreffende, to hebben aangetoond mêt hoe weinig recht zy ^n» wwjcto, door u ïSStiSSïok in\« vervolg mogen goedvinden te SS en met welk een' fchyn van waarheid zy die 2fïalto wïhSi te bekleeden,de ondergeteekenden SelyTvoorgenomen hebbeni daarop j^^L» nullen repliceren, atende zy de uttipraaic wegeni, fchouwburgs gerust aan u.over.Zy achj ten het ennoodte u de fpoedige afdoening daarvan aan te bevelen^ dit loude een miitrouwen in uw doorziet £ Seï'geven De ondergeteekenden verzoeken^  (38) leen dat deze hunne nadere inlichtingen ter hunner verdediging op de best mogelyke wyze door het Dagbiad uwer handelingen mogen worden publicq gemaakt, Heil en Broederichap! (Geteekend :) C. Loots, H Ogelmght Junior, II. Meyer, Hz., J. II. Ringeling, jt. van Leuvenigh, Junior, J. C. Hespe, Jacob Saportas , Eli as Hambeek, L. Ogèhvight, J. IV. Ogèhvight, M. F. Eilbracht," A. H. de Heus, Johann Wilhelm Lange, Ar ent Reesj'en, Hendrik Zielkens, H. P- Barkmeyer, D. Lublink, N. van Blyenburgh, C. P eter f en, Junior, Johannes Cos, H. H. Klyn: in ablënne van: P. H. Telghorst, Hendrik Spa kier, Junior, en Jan de Lannoy, uibrahamsz. EXTRACT uit de Notulen van de Reprefenianten van het volk van Amjlerdam! Vergadering, gehouden op Woensdag den 15 July 1795. des morgens, ten tien uren. Ts gelezen advis van commisfarisfen van den uationalen itads fchouwburg op zekere Memorie door den burger Cornelis Loots,cum fuis, by deze Vergadering ingeleverd en door dezelve ten fine van confideratién en advis aan gemelde commisfarisfen gerenvoyeerd: Waarop, gedelibereerd zynde, is goedgevonden cn gerefolveerd, conform voorlchreven advis, de voornoemde Memorie wederom te hellen in handen van gemelde commisfarisfen, ten einde op verfcheiden daarin voorkomende remarques in het vervolg zodanig reguard te flaan, als zy zullen noodig oordeeien tebehooren, met overlating aan de onderteekenaars van de voorfchreven Memorie om aan dezelve die publiciteit te geven, welke zy zullen goedvinden. Accordeert, voor zo verre het geëxtraheerde aangaat, met voorfchreven Notulen. Amjlerdam den 23 July 1795. F. J. PELLETIER, Secretaris.