H • REGIS'TEÜt
K». 163. Waarfchouwmg te Jimfleldam cfgekondigt, tef osvordering van rust en Jiibe. In dato den 11 Oclober
1787- . ......... .inpi. 4I>
* " I(54- E«^aÖ tri» fot Register der Refolutien van Hun
Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, behelzende dispcfttie over een Request van den Ritmeester P. J. Timmerman.' -In dato den 12 Oct0ber inl'JJ • • • • bladz. 42!
~ IÖ5- ExtraEl uit de Refolutien van Hun Ed. Mogende?} de Heeren Staaten 's Lands van Utrecht, om ter Generaliteit voor teflellen, eenige nadere defenfive verUntenisfen aan te gaan met de Kroonen van Engeland en Pruisjen, op gelyke wyze als met het Hof van Frankryk plaats vindt, enz. In dato den 12 Octaber 1787. . . bladz. 44.
l66- Placaat van Hun Ed. Mogenden de Heeren Staaten 's Linds van Utrecht, tendeerende om onder de befcherming der Staats-Stadhouder.lyke ConfHtutie, als de-eenige wettige Conftitutie, 's Lands en onderlinge eenigheid te bevorderen, enz. In dato den 12 Oïlober 1787. ,. .bladz. 46.
* 167. Publicatie van de Regeerhig iet Stad Utrecht, Jlrekkende ter vernietiging vm het ingevoerde RegeeringsReglement.op den 20 Maart 1786, enz. In dato den 12. Oüober 1787. . . . . Madz. 49.
r 168. Waarfchouwmg en Declaratoir van Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince Erf-Stadhouder, Jlrekkende tot aanmaaning van rust en eensgezindheid, enz. In dato den 15 Oclober 1787. . . . bladz. 51.
* l69- Publicatie te jimfteldam af'gekondigt, waar in het lefluit bekend gemaakt word, om aan Hun Ed. Gmt Mogenden eene bezetting vm eenige Xmfen van den Staat te



•% REGISTER
Heeren Gedeputeerden van de Provincie Utrecht ter Generaliteit gedaan, tot het aangaan van eene defeyfive Alliantie piet de Hoven van Pruis/en en Groot-Brittannien enz. In dato den 18 OBober 1787. ... . bladz. 101.
'Ke. 187- ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende verklaaring van de Heeren Gecommitteerden der Stad Zwolle, van zich te conformeeren met de Propofitie en Refolutie wegens het weder invoeren van het Reglement op de Regeeringe van den jaare 1748. In dato den 18 OBober 1787. . bladz. 102,
r> 188. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispcfitie, op de Misfive der Regeering van de Stad Ha.felt, benevens het Request van ,A. Exalto d' Almaras enz- In dato den 18 OBober 1787. . . .... bladz. 102.
> 189- ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap.en Steden de Staaten van Overysfel, waar by eene Commisfie wordt gedecerneert, mn te examineeren en na te gaan al het gene tegenswoordig met relatie tot de gefubpfteerd hebbende Commisfie van Defetifie, diende te worden geredresfeerd. In dato den 18 OBober 1787. . . . bladz. 104.
•6 190. Nota verbale van zyne Doorluchige Hoogheid-den regeerenden Hertog van Brunswyk Lunenburg , ter hand gefield , aan de Commisfie uit den Achtbaaren Raad der Stad Amfieldam, betrekkelyk de disfolutie van den Krygsraad. In dato den 18 October 1787. • • ■ bladz. 104.
>. — 191. Publicatie van zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince Erf-Stadhouder te Schiedam afgekondigt, ter kennis geeving dat Hoogstdenzelven Gevolmagtigden na die Stad zal zenden, om de klagten en bezwaaren der Ingezetenen



u* : S T U K -K Ejfü. XI'
• fjsntehooren, enz. In dato-den .1%'Oetaber i7%j. -bi. 105.
192. Declaratoir der afgetredene Schepenen en Mannen van denEd. Hove en hooge Vierfchaw van'Schieland, aan Je Wel Ed. Groot' Achtb. Heeren Burgemeesteren der 'Stad Rotterdam. In duto \len . . . -October 1787. . . bladz.. .10.7.
j, J53. Aanfpraak van Hoofdlieden van het Zakkedraagers Gilde te Rotterdam, gedaan op Donderdag den 18 October 1787, by gelegendheid dat dezelve in de tegenwoordigheid van Hunne Doorluchtige en Kminglyke Hoogheden, benevens de Vorstelyke Telgen, in 's Hage geadmitteerd wierden. .' • • • • • bladz. 109.
* 194.. ExtraB uit de Refolutien van.HunEd. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, rankende het Detachement Franfche Kanonniers In dato den 19 October 1787. . . . . bladz. 112.
—— 195. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende de dispufitle op eene overgegcevene Memorie van de Heeren Gedeputeerden der Stad Deventer, tendeerende om aan den Kapitein Commandant C. A. Schutter, van wegens 'de Provincie, op eene of andere wyze, reé'ele blyken van goedkeuring omtrent deszelfs gehouden gedrag "en betoonden iever te g'eeven. In dato den 19 October 1787. - • • .bbuiz.-i-i^,
- 196. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende verklaaring van de Heeren Gedeputeerden der Stad Zwolle, van zich namens hunne Stad te conformeeren, met de Propofitie wegéns dt aiv.iulleering van de Refolutie over het outjlian van den ètd van admisfte, ter Sta,ats-Vergadering gearrefleerd den 16 'April 1750 enz. In dato den 19 October 1787. bl. n$.



XII REGISTER
N*. 197- ExtraB uit de Refolutien'van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispqfitie van goedkeuring, over het ophaalen der Geweeren in het Drostambt van Jwente. In dato den 19 October 1787. . bladz- 116.
i "" 198. Éxtract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap , tot het aan/lellen van eenenFistaal, om te procedeeren tegen die genen die Complices zullen beyonden worden van het fameufe Adres, den 13 September ieezes jaars ter Staats-Vergadering ingeleverd. In dato den 19 October 1787 bladz. 116.
«» 199' Publicatie der Edele Mogende Heeren Gedeputeerde Staaten 's Lands van Utrecht, ten einde een ieder die Zich conform 's Lands Wetten heeft gedragen, opgave doe van de fchaaden en nadeelen dien hy heeft geleden, enz. In dato den 19 OBober 1787. . . bladz. 117.
h" 200. Schriftelyke order, door de Wel Ed. Groot Achtbaare Heeren Burgemeesttren der Stad Amfteldam, aan de Collonellen der Burgerye gegeeven, ten einde alle extraordinaire Patrouljes , door de Schuttery zedert eenigen tyd gedaan te doen cesfeeren , enz. In dato den 19 OBober 1787 bladz. lig.
'*m 201. Schriftelyke order door de Heeren Collonellen, aan de refpeBive Officieren der Burgerye te Amjieldam gegeeven, tot effectueering van de bovenflaande ordre van Heeren Burgemeesteren. In dato den 20 Octob. 1787. bl. 121.
'm ■ ' 202, Publicatie van de Regeering der Stad Utrecht, waar by alle die genen welke onder de zogenaamde Gelderfche Brigade , Overysfelfche Jagers of Scherpfchutters hebben gediend, de Stad ontzegd wordt, enz. In dato den 20 QÜobsr 1787. . ^ . . . . bladz.'in.



bkk STUKKEN. xnr
ifa. 203. Misfive van den regeerenden Hertog van Brunswyh Lunenburg, aan Heeren Burgemeesteren en Regeerders der Stad Amfteldam, tot nadere aandrang van zyn Hoogheide voorïge Nota. In dato den 21 OBober 1787- bladt. 124-
, 204. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene Propofttia van de Heeren van de Ridderfchap , of het niet nodig zoude wezen, daar de Geweren en 'Kanonnen welke door da Pruisfifche Troepes in deeze Provincie zyn opgehaald en naar Zutphen zyn getransporteerd, en als daar nu ingescheept worden om verder buiten 's Lands te vervoeren, zulks zoeken voor te komen 'enz., benevens de dispqfitie vans Ridderfchap en Steden daar omtrent. 'In dato den 22 October- 1787. ..... w*fe. m>
. 205. ExtraB uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, firekkende ter yoorzieninge van de Uagten over de licentieufe en aan/lootelyke wyze van bidden voor de Perfoon van zyne Doorl. , 'Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, door fommigs Predikanten in ' de Stad en Meijery van 's Bosch gedaan enz. In dato den 23 OBober 1787- • • bladz. i%ï*
20(5. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, om de Staats-Refolutien, welke geduurendi de Troubles z* op liet fluk van den Hervormden 'als 'van de geconniveerde Godsdienjlen zyn genomen, te revideeren, enz. Voorts om het eerst te houden Synode van Zuid-Holland, te Breda ts doen vergaderen. In dato den 23 OBtb. 1787. bladz. 130.
^ 207. Publicatie der Ed.Mog. Heeren Gedeputeerden van ds Staaten 's Lands van Utrecht, ter vernietiging van de Sockteiten>Gënoodfchappen van Wapenhandel en Vrycorpfen
ten



BLSÖÏS'TER
ten platten Lande. In dato den 23 OBob. 17S7. bh fgj.
N°. 208. ExtraB «;; | A-/?.'ttfto vot Ridderfchap, en Steden de Staaten. van'Overhel, over het vergeeven van notabele •Ambten ter dispofitie van Hun Hoog Mog. Jïdande\ enz; In dato den 23 OBober 178 7- > . bladz-.-™. •i i . W.o. ' . , . . ,
.8 ' 2°9' Extr<ê UM, & Refolutien van Ridderfchap en Steden
. . de.Stagen Va# Overysfel, behelzende, dispqfitie over de Prol MM °ï <'en- J$ September jongstleeden ter Vergadering van Ridderfchap en_ Steden gedaan , om de Vriendnalnturlyke , . har:Monie en verftondhuding met de Provincie van Gelderland te hrfidlen , enz.. In dato 'den 23 OBober 17Sl' M>«V .1.-. .. -1 • g • bladz.. 135. — 2io. ExtraB ttit de Refolutien van Ridderfchap en Steden . de Stcaten vm Overysfel,. behelzende Adyis of verklaaring van Heeren 'Gedeputeerden der Stad Campen, over de Propofitie ter Staats-Verga.derivg gedaan, wegens het annulleeren van de Refolutie over het o-.tjlaan van den ééd van admisfie ter Staats-Vergadering gearrefteerd den 16 April 1750, enz. Ia dato den 23 OBober 1787. . bladz. 137'.
•i 211. -Publicatie van Burgemeesteren en Raad der Stad
Groningen, over de herfleüing van zyne Doorl. Hoogheid, den Heere Prime Erffiidhouder in deszelfs wettige en erflyke rechten, en aanmaaning tot inwer.dig? rust der Burgeren en Ingezeten:,:. In dato den 23 October 1787. bl.140.
* 212. Extract u.t de Rtfohitien van Ridderfchap en Steden de Staaten fm Overysfel, UheYênè kennisgeeving door den Heere Broste vanZalland, dat op 'order van zyne Doorl. Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk Luncnburg, door den Heere Collonel van Goecking, wis agtergdaaten honderd Husfaaren, enz. benevens de dispofitie van Ridder-



» t * S ■ T U K K E N.
iérfchap en Steden daar omtrent enz. In dato den -24 October 17S7. , . . - . . . bladz. 142.
; i -h'.. :.s;(-2 ti.--fv»i.-«»ji..^\R ti'.f.lPWtrtf) •• • \ .Tir T^ïT
•N15. 213. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten.van Overysfel, behelzende eene Aanteekening van de Heeren van de Ridderfchap, tegens de fchriftelyke Memorie van de Heer Vos van Steenwyk tot Nyerwal, enz. ais mede die van de Heer Mulert tot de Leemkuile, beide op den 28/len Septemb. jongstleeden, ter Staatsver^ gadering ingeleverd en in de Notulen geinfereerd, enz. Lt dato den 24 October 1787. - . . bladz. 144.
214. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden
de Staaten van Overysfel, waar by is gerefolveert genoegen te neeinen in de verklaaring van de Heeren Gedeputeerden der Stad Campen, den,ziften ter Staatsvergadering gedaan, 'enz. In' dato den 24 Ostober 1787. bladz. 147
215. Extract .uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, over de herjielling der Commisfien by Ridderfchap en Steden inden jaare 1786 conform het Reglement van Regeering opActes van zyne Hoogheid als Erffladhouder wettig gedepescheerd enz. In dato den 24 October 1787.' .' ' . . . .' . bladz. 149. -S'?. m #x3\Vj\t^V»Sl ÏSi't BisJHivypSl ••'» öte TiatVcR • -" 5 ! ' Jgjj 216. Extract uit-de Refolutien van Ridderfchap en Steden dt Staaten van Overysfel, behelzende Rapport van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken ter Finaittie, aan wie de Tractemeiiten en Daggelden wegens bekleedde Staats, • Commisfien behaoren te worden toegelegd enz. In dato den 24 October 1787 bladz. 152.
p— 217. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Swdêh' | de Staaten van Overysfel, over het Examen der Reqaesten aan Ridderjdvap en Steden geprefereerd enz. In date den ï»l 24



XVt R B G I S T Ë R
24 October 1787. . . . . . Blad».
"N". 218*. 'Publicatie binnenLèyden afgekondigd, betrekkeïyk het overgeeven van Geweeren en verdere Wapenrusting. In dó.to den 24 OBober 1787*. * < • t « «a<fe> 154,
219. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland t ever eene Propofitie door de Gedeputeerden der Stad ÈnkhuiZen gedaan, tendeer ende om te perfijieeren by de Êegeeringsform, ingevolge het Vertoog van den 16 OBober 1587 enz. In dato den 25 October 1787. . < bladz. 155,,
» 220. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, over de betaaling der Soldyen van de Manfchappen van 't Corps van den Rhyngraave van Salm enz. In dato den 25 October 1787. . bladz. 157.
fc——- 222. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Ste. den de Staaten van Overysfel, waar by alle zodaanige Refolutien van Ridderfchap en Steden, waar, by deeze en gene Perfoonen gedüurende deeze tyden van Troubles in de iyzoniere protectie van de' Provincie zyn genoomen, worden ge-, tmulleerd enz. bi dato den 25 October 1787. bi. 158.
«" ■ 223. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Rapport van Hüh Ed. Mogenden Gecommitteerden tot het Defenfie-weien, over het aanflellen 'van eenen Fiscaal, als mede over de Requesten, ■ door de Schutteryen, Vrycorpfen en Genoodfchappen, den J3den September jongstleeden ter Staatsvergadering ingeleverd, enz.- In-dato-den-25 October 1787. bladz. 160,
* 224. ExtraB uit de Refolutien 'van Ridderjchap en Ste~J den de Staaten van - Overysfel, behelzende dispojitie overhel Jluskruid door hei Defenfie-wezen der Stad Jmjleldattl over*,
w



D s r STUKKEN. XVU
£?#Jt<^.wiwp; van-zestig duizend penden te Campcn en zeventig duiznd ponden te Zwolle zyn opgejligen enzt lil dato den 25 October 1787. . . . bladz. i62<
N0. 225. Extraê Hit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel; behelzende eene Propofitie van deHeeren van dó Ridderfchap , mn by eene generaale Refolutie te declareeren, dat uit al het voorgevallene en verhandelde ter Staatsvergadering geduurende de laatst geé'xieerd hebbende Troubles, géén confequentie zal konnen of mogen getrokken worden tot prtejudicie van een' der Staatsleden ais anderzins enz-. In dato dén 25 October 1787. bladz. 164.
- 226. ErtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Ste-,
den de Staaten van Overysfel, waar by de Jagt voor dis jaar met Martini aanfiaandé word geflooten. In dato den 25 October 1787; bladz. 165*
»■ 226. ExtraB uit het Register der Refolutien van 'Hun Ld. Groot Mogende}! de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, over de Adresfcn in de Nieuwspapieren ge.. infereerd. In dato den ; , . October 1787. bladz. 166.
"• 227. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, betrekking hebbende tot het examen van al het gene tegenwoordig met relatie tot de gefubfifieerd hebbende Commisfie tot de Defenfie diende te worden geredresfeerd enz. In dato den 26 Octob. 1787; bl. 168.
• 228. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden
de Staaten van Overysfel, behelzende authorifatie op den Heere Droste van Twente, om naar omftandigheid van tyden van de opgehaalde Geweeren eenigen te mogen uitreiken: In dato den 26 October 1787. - . < bladz. 170.
229. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Stelt * den



fixn B. E G I s 1* E R
In'dato den 15 November 1787. . , bladz. 279,'
270. Aanfpraak , gedaan in de algemene Vergadering der Leden van de Sociëteit de Eendragt, binnen Rotterdam, door den Secretaris J. Het. In dato den 15 November 1787 , bladz. 281.
«O—— 271. Rapport ter Vergadering van Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal den 16 November 1787 , ter ssaake van de by de Generaliteit gefufpendeerde Officieren nitgtbragt. ...... bladz,- 285.
■»... - 272. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mo* gendm de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, betrekkelyk de Refolutie ten aanzien van den Heere Hertog van Brunswyk Wolfenbutiel genomen enz. In dato den 16 November 1787.. bJadz.^2Z6*
b ■ 1 273. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mog, de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, nopens de Adresfen in de Nieuwspapieren geinfereerd, als mede over de Acte van Verbindtenis .van den 8 Augustus 1786. In dato den 16 November 1787? , . bladz. 287.
m 274. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Stad
Schoonhoven, ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mqgeru den in gefchrifte overgegeeven, en door de Heeren van de Ridderfchap, benevens alle de Steden, except Schoonhoven •vergenomen, tendéèrende om zyne Doorl. Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder te authorifeeren om fommige Leden uit de Hoven van Juflitie van hunne Posten te ontfkan enz. In dato den 16 November 1787. . . bladz. 292.
— 275-. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der^Stad
Scho»}}



»„ S T U K K IS XXVlf
SchoonUven, ter Vergadering van Hun Ed. Groet Mo£ in gefchrifte overgegeeven, en door de Heeren van de Rid* derfchap, benevens alle de Steden, except Schoonhoven, evergenomen, over de remotie van de Regenten in de Steden geen fiem in Staat hebbende. In dato den 16 November 1787. • • • • • • hiadz- 294*
N<\ 276. Misfive, gefchreeven door den Prtefident en Raaden van den Hove van Holland, Zeeland en West-Friesland, den Hun Ed. Gioot Mogenden de Heeren Staaten van HoV land en West-Friesland, den 16 November 1717 >'« Hoogstderzelver Vergaderinge ingekomen, over de Adresfen door Burger-Genoodfchappen enz. gedaan. . . bladz. 29S,
—— 277. Publicatie van de Magiftraat te Doesburg, waar by verfcheidens Perfoonen worden ingedaagd, welke te Utrecht onder de zogenaamde Gelderfche Brigade hebben gediend, In dato den 16 November 1787- • ' bladz-
r 278. EdiEtaale Citatie voor de Crimineele Rolle van den Hove van Friesland, tegen Willem Hogenbrug, teSneek. In dato den 17 November 178-7- • • bladz' 3°°-
, 279. Publicatie van Huri Hoog Mogenden de Heeren
Staaten Generaal det Vereenigde Nederlanden, ter beteugeling van mrustige en muitzugtige Geesten op diverfe Plaatzen van de Generaliteit. In dato' den 18 November 1787. ilad2m 304*
m . 280. Misfive van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfstadhouder, aan de Heeren Bewindhebberen van de Nederlandfclie Qost-Indifche Compagnie ter prafifuliaale Kamer Amfieldam. In dato den 18 November ,,2-. .... 306.
* ■ ' ' N'.



XXV"! REGISTER cnr.
N°. 2Si. Curie Vertocrtnge van het Recht by den Rtdder. fchap, Edelen ende Steden van HoUqndt ende West-Vrieslandt van alle ouden tyden in den voorfchreeven Lande gebruyekt, tot behoudenisfe van de Fry heden, Gerechtigheden, Privilegiën , en de loffelicke ghebruyeken van den Jelven . Lande. In dato den 16 OÓober 1587, Strekkende tot ophelderende Byiage A., van N°.' 219 hier voor bladz- I5S*' • • < j . bladz. 308.
» 282' ReIolutle ™n Hun Êd. Mogenden de Heeren Staaten van Holland, waar ly het Erfjladhoiklerfchap en Capitein- en ACmiraalfchap Generaal van de voorfz. Provincie
, - gedefereert word aan Zyne Hoogheid den Heere Prinjfé van Orange en Nasfait', en aan deszelfs zoo Mannelyke als Vrouivlyke 'Dejcet...e,uen in wettigen Huwetyken geprocreëert; D-n 16 November 1747. Strekkende tot ophelderende
•' %h£e B. van N°. 219 hier voor, bladz. 155. bh 320.
VER-



Verzameling
V A H
PLACAATEN, RESOLUTIEN EN" ANDERB AUTHENTYKE STUKKEN enz. BETREKKING HEBBENDE TOT DE GEWIGT1GE GEBEURTENISSEN, IN DE MAAND SEPTEMBER 1787 EN VERVOEGENS, IN DE REPUBLIEK DER VEREENIGDE NEDERLANDEN VOORGEVALLEN.
N°. 146". Extraft uit de Refolutien van Hun Ed. GrooP Mogenden de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, betreffende de Satisfactie aan Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Princesfe van Orange en Nasfauw. In dato dén 8 OStober 1787.
,. De Heeren vAn den Sandheuvel , van dek Goes , van Teylingen en dü Tour , met den Raad-Penfionaris, óp voorleden Saturdag Gecommitteerd, om by Haare Koninglyke Hoogheid te verneemen, hoedaanige Satisfa&ie Hoogstdezelve begeerde, voorde toegebragte Isefie by het oponthoud haarer reize herwaarts, zich van nieuws by Haare Koninglyke Hoogheid vervoegd hebbende, ©m te verzoeken het fchriftelyk Aütwoord , dac II, Deel-. A Hoogst-



ie fobeurtenisfen in 17S7 voorgevallen. 3
ftrafoefFening over verongelykingen aan Myn Perfoon gefchied, en Myne aankle ving aan de belangen* van eenLand, het welklkuit hoofde van verfcheide betrekkingen als Myn Vaderland aanmerk, benevens Myne achting voor eene vrye Natie, van wien Ik zedert 20 Jaaren veele blyken van genegenheid ontfangen heb, dóen My niets vuunger wenfchen , dan door daadlyke blyken de waare gevoelens van Mvn hart nader open te leggen, en, zo veel de billykheid en 's Lands welzyn kunnen toeSten en behoudens de egards die Ik aan Myn Hins en in Myne evengemelde relatie aan deeze zelve Natie verfchuldigfben, het lot der evengemelde
^ÊnTaTik6«edXde eenpaarige befluiten van Hun Ed. Groot Mogenden, ter herftelling van de eXke rechten van het Stadhouderfchap en verdere hooi Digniteiten van Zyne Door uchuge Hoogheidi Mynln Gemaal en tot bevordering van de rust, de harmonie en het vertrouwen in de Provincie, door «ne gantfche vernietiging der ingevoerde gevairlvke en wederrechtelyke nieuwigheden, waar TooXt lieve Vaderland tot op den oever van zyn verderf «ebragt is, ten grooten deele voldaan z.e aan het algemeen verlangen van ver het talrykfte en beste gedeelte van dezelve Natie, wiens waarachtige gevoelen zedert eenigen tyd, door geweld en onderdrukking zyn gefmoord geworden, en alzo het geheel buiten Myne bedoeling is, om my tegenswoordig over zodaanige zaaken uit te haten waar omtreSt de Justitie uit hoofde van derzelver tanodang zoude mogen oirdeelen, na de Wetten van den Lande, abfolutelyk een gerechtelyk onderzoek te moeten doen; zal Ik, ten blyke, hoe vreemd lk ben van eenig verlangen, om de eer of goederen , en vooral met het leeven der meergemelde autheurs en uitwerkers te zien aangetast, ten hunnen opzichten My veel eerder daar toe borneeren, dat zy, voor altoos verwyderd blyvende van Myn Hof ƒ zullen ontzet worden en bly ven van alle Pos-



4 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
ten van Regeering en Bewind, ten einde het gantscbr Publiek, het welk in My mede beledigd is, ten vollen zy gerust gefield, dat voortaan geene nieuwe excesfen en moeijelykhedcn aan den Lande, of aan de algemeene Vryh'eid en zekerheid door hun zullen kunnen worden toegebragt; en dat zulks by de plechtige Sanctie, waar mede Hun Ed. Groot Mogenden, deeze geheele zaak wel zullen willeq bekragtigen, werde geïnfereerd en bevestigd.
Op deezen voet neem Ik voor My zelve volkomen genoegen, met de Satisfactie door Hun Edele Groot Mogenden als eenpaarig aangeboden.
Ik zal voorts, zo dra aan het evengemelde zal wezen gegeeven een volledige accomplisfement, en door de Stad van Amfieldam zal wezen voldaan aan al de by Hun Ed. Groot Mogenden gerefolveerde , en door dezelve Stad volkomen ingeflemde Poinc-> ten der fatisfaclie, en vervolgens ook de daadlyke executie gegeeven, zo aan de herftelling van de Regeering als van de Schutterye, op den ouden voet, met de ontwapening der Genoodfchappen, niets geëmpresfeerder hebben, dan om by Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk te intercedeeren, om van alle verdere onderneemingen tegens de Stad Amfieldam en deszelfs benaauwing af te zien , en den Koning Myn Broeder inftantlyk te verzoeken, om daar in met My te berusten en vervolgens Zyne Troepes van het Territoir van deeze Republiek terug te trekken.
Ook betuig Ik op de plechtigfle wyze, dat Ik niets hartelyker verlang, dan de Harmonie, Welvaart en Luister van deeze eertyds zo gelukkige en by My altoos geliefde Natie, fpoedig herfleld , en op vaste gronden verzekerd te zien: het zal Myne onafgebroken en yverige pooging zyn, daar toe met alle Myne vermogen fteeds mede te werken; en Ik zal dus niet flegts het gepasfeerde leed tragten te vergeeten, maar my zelve gelukkig rekenen, door de nadere openlegging van Myne zuiverfte bedoelingen en van èené teedere zorg voor het geluk
va»



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. $
van de Republiek, en in het byzonder ook van deeze Provincie. ,
Deeze zelfde gevoelens zal Ik onvermoeid blyven aankweeken in Myne Kinderen, die Ik als Kmderen des Vaderlands heb getragt op te brengen, ten einde zy de achting, de liefde en het vertrouwen van Regenten en Ingezetenen tot nut en heil van den Lande, zich mogen waardig maaken en befiendig blyven.
(was get.) WlLHELMINA..
Waar op gedelibereerd zynde is goedgevonden en verdaan, de voorfchreeven Heeren Gecommitteerden, met furrogatie van den Heer Vroedfchap .Binkhorst, in plaats van den Secretaris du Tour, wegens de Stad Alkmaar, andermaal te verzoeken » oirTzich by Haare Koninglyke Hoogheid andermaal fe vervoegen, om te mogen wezen geinformeerd , welke Peribonen in het antwoord van Hoogstdezel* ve zyn bedoeld, als Autheurs en Uitwerkers van het Attentaat, tegens Hoogstdeszelfs Perfoon be. gaan,
Accordeerd met voorfchreeven Refolutien.
Vervolgens heeft Haare Koninglyke Hoogheid aan de voorfchreeven Heeren Gecommitteerden do nagenoemde Perfoonen opgegeeven:
Mr. Daniël JacobusCanter Camerling, Vroedfchap der Stad Haarlem. . ' Mr. Franciscus Gualtherus Blok , bcnepea der StadXeiden. Mr, Jan de Wit, Schepen der Stad Amfteldam. Mr'. Martinus Toulon, Vroedfchap der Stad
GMr?'CoRNELis van Forf.est , Heer van Schoort en Camp, Vroedfchap der Stad Alkmaar.
Mr. H. Costerus, Secretaris te Woerden.
Mr. Cornelis Johan de Linge, Vryheer jaa A 3 Wy%-



5 Verzameling van Stukken betrekkelyk toi
door in het uiterfle gevaar zal bevinden van aan, nieuwe combustien, van herhaaling van de oude vexatien en onderdrukkingen, en aan eene totaale Vernietiging van alle genomen Refolutien en van de zich nu van langzaamerhand herflellende goede orde'onder de Eurgery bloot gefield te zien. .
"Én op bovengemelde gronden aan U Ed. Groot Mogenden, tot voorkoming van den totaalen ondergang van deeze Mad te proponeeren, om gemelde negen Vroedfchappen en elf Eledleuren, in hunne gemelde qualiteiten, provifioneel te fufpeU; deeren , en te interdiceeren van in de Vergaderingen van Vroedfchappen en Elecleuren te verfchynen tot dat by U Ed. Groot Mogenden zal zyn gedisponeerd op de Propofitie, uit den naam en van wegen Ceeze Stad, ter Vergadering van U Ed. Groot Mogenden gedaan, om Zyne Doorluchtige Hoogheid tot het veranderen der Regeeringen in de Steden te. c,ualificeeren, ofte, indien de gemelde Propofitie (gelyk men hoopt) tot Conclufie worde gebragt, in dat geval tot de daadlyke executie van zodaanigé Refolutie binnen deeze Stad toe te treden, immers ^n in allen gevalle tot zo lange, dat de gemelde nitgeweekene Vroedfchappen eh Electeuren, aanür EdTGroot Mogenden voldoende, en naar den aart der'tegenwoordige gewigtige tyden geproponeerde redenen, van hunne abfentie buiten de Stad zullen hebben gealleguëeerd, en dat U Ed. Groot Mogenden, vermits men hoopt en zich vleid, dat de retraite van de Pruisfifche 1'roepes op handen is, en dus in dat geval het gevreesde gevaar, voor deeze' Stad oogenbliklyk voor de deur zal ftaan, nog. ftaande deeze Vergadering tot de gemelde fufpenfie geheven te refolveeren,
Wyders, dat daar onder de bovengemelde Heeren, de Heeren üiderik van Horbag , Mr. Jan Julitjs Fchmidtman , Jan Herman Wygaarts , Frederik te Groot en Dirk van der Mey vab$ ÓpsTERHOüT mede dualiteit van regeerende Schepenen' bekieeden , dezelven insgelyks invoegen i i .. .........., •.. - - - voor.-



18 Verzüfheling van Stukken tetrekhelyk tot
N°. 149* Publicatie van de Regeeringe der Stad Lej' den , tot veering van Infolentien, met dreigen $ fitheiden, gooijen van Jleenen enz. ln date den é Otlober 1787. ■
J)ie van den Gerechte der Stad Leyden, met gevoelige aandoeninge vernomen hebbende, dat nie6 tegenftaande de ernftige vermaaningen en waarfchouwingen van Hun Edele Groot Achtb. van den 2ofted •September en 5den October laatstleeden, de ontItaane beweegingen fteeds blyven voortduuren, erl fommige onrustige en losbandige Perfoonen zich zelfs niet ontzien verregaande feitelykheden aan eenige Perfoonen en Huizen te pleegen: hebben naaf Voorgaande deliberatie goedgevonden en verftaan, alle en een iegelyk op het ernftigfte te verbieden, eenige de minfte Infolentien met dreigen, fchelden, gooijen van fteenen , als anderzints te pleegen , üochte iemant wie hy ook zy, feitelyk aan te randen of mishandelen, midsgaders deHuizen der goede Burgeren en Ingezetenen deezer Stad gewelddaadig aan te randen, het zy met het werpen van fteeHen of ander geweld te pleegen, nochte ook eenige faamenrottingen op des Heeren ftraaten te maaken, zullende zo wanneer meer dan vyf Perfoonen ia getal zich te faamen attroupeeren, en des vermaand zynde, weigeren zich van den anderen te fcheiden, het zelve voor faamenrotting worden gehouden % alles op pcene dat die genen die daar aan fchuldig zullen worden bevonden, als Verftoorders van de publieke rust, anderen ten voorbedde, naar exigentie van zaaken aan den Lyve en zelfs ook met de Dood zullen werden geftraft.
En alzo het Hun Ed. Groot Achtb. ten uitterfteö fmerten zoude dat hier door Onfchuldigen wierdea befchaadigd, willen zy alle goede Burgeren en Ingezetenen deezer Stad, die zich wegens hunne Bedieningen met de reflftentle deezer feitelykheden Ciet genoodzaakt zyn te bemoeijen , verzogt en fteraaden hebben zich., haare Kinderen, en die onft der



ds Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 19
der haare magt ftaan, van de ftraaten en in hunne Huizen te houden; omme vóór te komen zodaanigé ongelukken als door het niet nakomen van deeze vermaaning, hen zoude kunnen wedervaaren.
Aldus gedaan, gerefolveerd en gearresteerd by die van den Gerechte der Stad Leyden, op den 8 Oftober 1787, en ten zelve dage van de Puye vao ft Raadhuis voor den Volke afgeleezen.
By my
(VOS gttO j. J- HüBRECHT.
NJ. 150. Publicatie van den Heere Prince Erffladhouder, benevens Prafident en Raaden van Holland, Zeeland en Friesland, tegens het pleegen'van ge~ •weid, en het bedryven van verregaande feitelykheden aan eenige Perfoonen en Huizen in 's Hage. In dato den 8 OStober 1787.
Willem, by der gratie Gods Prince van Orange en Nasfau &c &c. &c, Erf-Stadhouder, ErfGouvernenr, Erf-Kapitein-Generaal en Admiraal, midsgaders de Prasfident en Raaden over Holland, Zeeland en Friesland; allen den genen die deezen Zullen zien of hooren leezen, falut.
Alzo, niëttegenftaande de Publicatien, Declararoiren en Waarfchóüwingen , zo door de Heeren Staaten als door ons gedaan, het pleegen van geWeld en inflaan van Glaazen aan de Huizen van verfcheide Inwóonderen van den Hage, blyft voortduuren en toeneemen; en wy geïnformeerd zyn, dat ook veele Infolentien aan verfcheide Perfoonen Worden aangedaan, .door dezelve met Scheldnaamen te bejeegenen, na te roepen, te vervolgen en te mishandelen.
Zo is 't, dat wy (na daar over gehoudene Conferentie met de Magiftraat van 's Hage) by deezen allen en een iegelyk nogmaals op het èrnitigfte veröjaanen en gelasten, zich te onthouden vanhetpleeB 2 SeQ



ftó Verzameling van Stukken letrekkeiyk tot
f*eft v'aó züiké höögst ftrafbaare bedryven, öp poe* ne van als Rustveritoorders ten ftrengiïe geftraft te zullen worden.
En op dat dit ons falutaif oogmerk te beter be* vörderd worde, beloven wy by deeze aan de refpeftive Bedienden van de Juftitie, midsgaders aaii de Militairen, als mede aan een iegelyk daar toe gequalificeerd, die Handdaadigen aan of Aanraaders tot het pleegen van geweld of inflaan van Glazen zullen vatten en opbrengen, een Pramie van tien Dukaatèii Voor ieder, zodaanigen Handdaadigen of Aanraader; als mede aan de genen, welke Schuldigen aan het fcheldën, naroepen, vervolgen of mishandelen van iemant zullen vatten en opbrengen, een Premie van vyf Dukaaten voor ieder der zodaanigen.
En op dat niemant hier Van ignorantie pretendeeye, beveelen wy, dat deeze in 's-Hage worde gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks behoord en te gel'chieden gebruikeiyk is.
Gedaan in den Raade, den 8 October 1787.
(Onder Jlond)
My prefent (was get.) Adriaan Bodt.
N\ 151. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, waar by zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erfstadhouder wordt gsauthorifeerd oni de Regeeringen in de Steden Schiedam en Schoonhoven te veranderen. In dato den g OBober 1787.
öp het geproponeerde van de Heeren Gedeputeerden der Steden Schiedam eh Schoonhoven, uit kragte van een fpeciaale last van de Heeren hunner Piincipaalen.
is onverminderd de verdere deliberatien van Hun
Ed.



éi Gebeurtenisfci in vm. ytörgmtlto* t£
Ed. Groot Mog., op ds Propofitie van de Hec-rep, gedeputeerden der Stad Schoonhoven van den 2% September jongstleedeu, goedgevonden en "SS? daan.
Dat zyne Hoogheid, de Heer Prins van Qra.ngq en Nasfau, als Stadhouder deezer Provincies zal worden verzogt en geauthorifeerd, zo als verzog? en geauthorifeerd word by deezen, om, het. zy in Perfoon, of door een of twee Heeren daar 00e te committeercn » binnen de Steden Schiedam. en, Schoonhoven, tot voorkoming van alle verdere rfgr-f muratien en onheilen, door alle meest bekwaame? middelen en wegen, de gemoederen van de Btïtge-» ren en Ingezetenen met de Regenten te confolidec* ren en te verheelen, alle gefchillen uit den weg {* ruimen, midsgaders de rust te herdeden,, en des. noods ook zodaanigé Regent of Regenden van de Bedieningen van hunne Magidratuure te ontflaan». en anderen in derzelver plaats te benoemen ea aan te dellen., ais zyne Hoogheid naar deszeifs hoagu wysheid en tot bereiking van het voorfehveeve» heilzaam, oogmerk,, nodig en dienftig-.zaloiïckelenS: met dien verftande nogthands, dat het geen voort fchreeven is., zal gefchiedeo alleen vogü deeze m\% ze, en zulks-zonder eenige prejuditieofconfequei> tie voor het vervolg, en mede ónve/raiadetdi en zonder eenig. nadeel voor het toekomende, ten aan*, zien^van de Privilegiën, Vry- en 6erechcigbede»M de voorfchreeven Steden Schiedam, en Schcca-ho*. ven competeerende, en-dat.de voor.fch?eeven Re<^ genten daar door geenzints zullen worden gek'/;,eesê.. of benadeeld in hunne goede naam en faam. — En dat Hooggemelde, zyne Hoogheid zat wtïi. i verzogt, den Regent of Regeatem, die van derzelè. ver dienst of dienden zouden mogen, worden onr^ dagen, midsgaders-hunne Familien, en GoedsraB,. te neemen m zyne Hoogheids, fpeciaale. protefcie en fauvegarde, /net interdictie, op- verbeaite_vaat Lyf en Goed, dezelve.. Regenten», hunne Familie* of Goederen* of; eenigi;>di-'elte.v-234ieae.smg^in« B 5, te



22 Verzameling van Stukken betrekhelyk tot,
%e molesteeren, befchuldigen of incommodeereiia èn dat wyders Hooggemelde zyne Hoogheid genejraalyk zal worden geauthorifeerd, zo als geauthorifeerd word by deezen, om in de voorfchreeven Steden Schiedam en Schoonhoven, zo ten aanzien Van Regenten, als ten aanzien van Burgeren en Ingezetenen, zodaanigé verdere ordres te ftellen, als zyne Hoogheid tot meeste rust ert dienst van den Lande in het gemeen, en van dë voorfchreeven Steden Schiedam en Schoonhoven in het particulier zal oirdeelen te behooren.
No. 152. Publicatie van Hun Edele Groot Mogenden de Heeren Staaten' van Holland 'en West-triesland, tegens het Jlooren van de publieke rust en veiligheid enz. In dato den 9 OStob. 1787.
De Staaten van Holland en West-Friesland, allen den genen die deezen zullen zien ofhoorenleezen, falut.
Alzo ter onzer kennisfe gekomen is, dat op verfcheidene Plaatfen binnen deeze Provincie eenige Ingezetenen zich veroirloven, om hunne mede-Ingezetenen, welke zy meenen omtrent de oude eri gezegende Conftitutie van dit Gemeenebest niet wel gezint geweest te zyn, in plaats van het onderzoek en de beoirdeeling van het ftrafbaare, het welk dezelve mogten bedreeven hebben, aan den Rechter over te laaten, met fchimp- en fcheldnaamen te vervolgen en in derzelver Perfoon en Goederen met inflaan van Glazen, Plunderingen en andere feitelykheden te beleedigen , en zich dus fchuldig maaken aan verftooring van de gemeens rust en het pleegen van publiek geweld , en dat zelfs 'eenige zich niet hebben ontzien fommige van hunne Mede-Ingezetenen uit derzelver Huizen weg té haaien, of aan te houden, te vervoeren eri aan de Pruisfifche (zich hier te Lande bevindende) Militie óver te geeven, en bedreigingen te doen van iae:
1 ' " ■ '-•• ■• ■ t. H • »» \ ^tier



jfctf Verzameling van Stukken letrekketyk tot
Ho. 154. Publicatie van de Edele Hoog Achtbaan Magijlraat der Stad Campen, firekkende tot ferieufe aanmaaning aan de Burgers en Ingezetenen om Orange tekenen te dragen. In dato den 9 Qc* Ier 1787.
Burgemeesteren Schepenen en Raaden der Stad Campen, doen hier mede te weeten: dat wy mee pngenoegen moeten ondervinden, dat niet tcgenitaande onze fuccesfive gedaane aanmaaningen, om, 'jn de tegenwoordige omftandigheid Orange te dragen, echter verfcheiden Perfoonen. zich tot noch toe daar van hebben onthouden, welke perfoonlyie onderfcheiding gelegenheid zou kunnen geeven tot ongenoegens, en daadelyk pleegen van ongeregeldheden, welke wy gezind zyn met alle onze jnagt te keer te gaan; zo is het, dat wy om dit oogmerk te bereiken, goedgevonden hebben voorfchreeven onze aanmaaningen ferieuslyk en met allen aandrang te herhaalen by deezen, roet waarfchouwmg dat wy al zulke Perfoonen, als zich na deezen van het Orange dragen al nog zullen onthouden, zullen houden en aanzien als niet gezind, om met ons en onze goede Burgery mede te werken tot bewaaring van de publieke rust en tranquil» liteit, maar eerder voorneemens te zyn om gele-
fenheid te geeven tot ftooring van dezelve. Heraaiende dan nog by deezen onze voorige Publicatien en Ordres tegens alle zamenrottingen, oploopen , roepen of fchreeuwen, of gebruiken van ^porden van partyfehap op de Straaten en herbergen, of waar het zyn moge (*), met waarschouwing, dat de Verbreekers hier van, zonder.de minfie oogluiking, des noods aan den Lyve zullep Worden geftraft.
En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, zal deeze worden gepubliceerd en, geaffigeerd, daar men zulks gewoon is te doen. Aldus gedaan ter Vergadering van Burgenieeste-
ïea
•(*) Zie l Deel, N». #vbl. *o$ ïfp. $43, $1.3^



ie Geleurtenisfen in 1787 enz. voor gevallen:
No. 157' Declaratoir van het afgetreden Collegie van ' Schepenen der Stad Rotterdam, aan Hun Edel&\ Groot Achtbaarheden de Heeren Burgemeester en aldaar overhandigt.
Edele Groot AchtbAare Heeren!
De Ondergeteekende op heden aftredende Sché* penen der Stad Rotterdam, neemen de vryheid na* der aan U Ed. Groot Achtbaarheden by deeze te de*
■clcirccrcn* • ■
Dat aan hun op de gewoone wyze op den 10 April laatsleden, door een Bediende van den Heer Hoofdofficier, is kennis gegeeven van de Eledtie, welke zyne Doorluchtige Hoogheid van hunne Perfoonen had gelieven te doen, tot Schepenen deezer Stad: dat zy daags daar aan, uit order van U Ed. Groot Achtbaare, door een Stads-Bode ten Stadhuize zyn geciteerd, en aldaar aan de vyf van hun als toen prefent zynde Leden, en op de volgende dagen aan de twee overige, nader is kennis gegeeven van hunne voorfchreeveEledie, en voorgehouden den ééd vanPurge, en vervolgens die van Schepenen, welke eerfte zy in handen van Burgemeesteren, en de laatfte in handen van denHoofd-Officier, m prefentie van Hun Ed4 Groot Achtbaare, hebben afgelekt, vervolgens volgens gewoonte in SchepensKamer zyn geïntroduceert, en zedert dien tyd hunne posten als Schepenen, en met en benevens den Schout en Burgemeesteren, als Leden van de Wethouderfchap, hebben waargenomen, als zodaanigé door een ieder zyn erkend geworden, en getragt hebben aan hun ééd en plicht te voldoen, met aan alle de Inwooners deezer Stad goede Justitie te adminiftreeren, en het hunne toe te brengen tot bewaaring der rust en goede order binnen deeze Stad, waar in zy het geluk gehad hebben, onder den zegen van God Almachtig, tot het oogenbhk van hunne aftreding, zo veel mooglyk te reusfeeren. Dat zo dra zy op den 4 deezer maand, door u
Ed*



$ö ferzamelmg ven Stukken betrekhlyk toi
Ed. Groot Achtbaare kennis bekomen hebben, dat; Op verzoek van de Vroedfchap deezer Stad, by Hun Edele Groot Mogenden "de Heeren Staaten ■van Hólland en West-Friesland was gerefolveerd, flat alle Refolutien, houdende provifioneele voorziening omtrent de Magiftraats-beflelling deezer Stad, met alle de gevolgen van dien, waren ingetrokken en buiten effect gefield, fendienvolgens by voorfchreeven Vroedfchap was goedgevonden eeri dag te bepaalen tot het maaken Van eene Nominatie van Burgemeesteren en Schepenen; de Onder»
feteekenden daags daar aan, aan U Ed. Groot Achtaaren hebben gecommunicëert derzelver unaniem genomen Refolutie, inhoudende:
Dat alle de Leden van het Collegie van Schepenen, even gelyk Zy op den eerflen Mey 1787 3, zich hadden gefchikt naar het goedvinden van den i, Souverein, en de Electie van zyne Doorluchtige ,j Hoogheid, zich nu weder, het omtrent dit Col» ,, legie te refolveerene, zouden laaten welgeval«, len, en daar in berusten, èn dus de Boontrek„ king, Nominatie en Electie afwagten, en hunne „ plaatfen inruimen aan die genen, welke daar inj 3, uit de te maakene Nominatie, door zyne Doorj, luchtige Hoogheid zouden worden geëligeerd eri a gefield, mids als dan door den Heer Hoöfd-Of„ ficier öntflagen wordende uit den ééd, door hun i, in deszeifs handen, by hunne aanflelling, geit daan".
Dat zy nu ook, naar bekomen kennis van de nieuwe Electie door zyne Doorluchtige Hoogheid gedaan, hunne voorfchreeven plaatfen inruimen, eri wederkeerende in hunne prirhitiye flaat van Burgeren, door onderwerping aan de Wetten en gehoorzaamheid aan hunne Magiflraaten, op derzelver bescherming flaat maaken en vertrouwen.
Doende zy Ondergeteekenden dit nader Declaratoir, tot wegneeming Van alle verkeerde Interpretatien, welke nu en naderhand zoude kunnen worden gegeeven aan de buitengewoonedaad, tenhun-
•öen



de Gebeurtenis/en in 1787 m'. yodrgévallen- 31
nen opzichte gefchied, en dus alleen ter hunnef verantwoording, dat al het gene tegens de uitoeffening der Privilegiën deezer Stad, by hunneaanftelïing zoude mogen gefchied zyn, geheel buiteD bnn geweest en gebleeven is, en dat zy dus, zo in dé aanftelling als aftreding, zyn geweest en gebleeven lydelyk , en in beide deeze omftandigheden zich hebben gevoegt naar den wil van den Souvefein, ende Electie van zyne Doorluchtige Hoogheid.
158. Extract uit.de Refolutien der Ed.Mog. Heeren Edelen en Ridderfchappe > reprefenteer ende den tweeden Staat van den Lande van Utrecht; waar hy Hun Edel Mogenden betuigen', dat zy eene vrye Staatsregeering met eenen Stadhouder, houden voor de eenige waare Republicainfche Conftitutie deezer Landen enz. In dato den 10 OStober Ï787.
In deliberatie gelegd zynde de Refolutie van de Stad Utrecht van den 3den deezer loopende maand9 ten zeiven dage ter Vergadering van Heeren Staaten ingebragt, met eene bygevoegde Concept-Publicatie, ter bevestiging van de oude Conftitutie erj Regeerings-Reglement van den jaare 1674.
Hebben de Heeren Edelen en Ridderfchappe9 Caar rype deliberatie goedgevonden, ter eerstkomende Vergadering van de Staaten, nadere opening te doen van derzelver waare gevoelens, omtrent de bovengemelde fubjecten, en dienvolgens, onder inha2ile van Ridderfchaps Refolutie van den 1 July J786, nogmaals te declareeren.
Dat zy Heeren Edelen eene vrye Staatsregeering met een Stadhouder, houden voor de eenige waare -Republicainfche Conftitutie deezer Landen, zo als dezelve naar afwerping van het Spaanfche juk,met het goed en bloed der Voorouders verkreegen en 'gevestigd is. Dat zy deeze Staats-Stadhouderlyke Conftitutie, als de eenige wettige Conftitutie deezer



de Gebeurtehisfeti in 1787 enz. voorgevallen. 35
eenkomflig zoude zyn, zo tot bewaaring èn verder herftel dér ruste, als ter beveiliging tegens alle ftoornis, die de Republiek zo van binnen als van buiten zoude kunnen worden aangedaan , dat getracht wierde eenige nadere defenfive Verbintenisfen, ook met de Kroonen van Engeland en Pruisfen aan te gaan, op gelyke wyze, als thands met het Hof van Frankryk plaats hebben: mids nogthands zodaanigé Alliantie óp billyke en favorabele voorwaarden, ten meesten voirdeele van de Republiek, konde wórden ten efTeéte gebragt, en mids het Cafus fmderis, zo veel mooglyk, daar by klaarlyk bepaald en gedefinieerd werde; ten einde by voorkomende gelegenheden de Republiek vooralle onaangenaame discusfien over dit poincl;, gelyk voorheen wel eens hebben plaatsgehad, blyvegepreferveerd, zodaanig ook, dat voor andere Mogendheden den weg geöpend b.lyve, omme tot dezelve Alliantie te konnen accedeeren.
Dat voorts de Gecommitteerdens ter Generaliteit werden gelast en geauctorifeerd, ingevalle by de andere Bondgenooten mede geneigdheid tot het aangaan van een diergelyké defenfive Alliantiemogte gevonden worden, als dan het daar heen trachten te dirigeeren, dat van wegens Hun Hoog Mogenden zyne Majefleit den Koning van Prüisfen, by Misfive moge worden bedankt Voor de verlosfinge aan deeze Republiek toegebragt, en daar benevens te kennen gegeeven het verlangen van Hun Hoog Mog., om eene defenfive Alliantie met zyne Pruisfifche Majefleit aan te gaan op billyke en redelyke voorwaarden, zo als ten meesten voordeele der beide Landen geoirdeeld zal worden te behooren, met verdere communicatie, dat ook Hun Hoog Mogenden voorneemens zyn, eene diergelyké defenfive Alliantie aan zyne Majefleit van Groot-Brittannien te proponeeren; en , aangezien de Liaifons, welke tusfchen zyne Pruisfifche Majefleit en den Koning van Groot-Brittannien plaats hebben , zich verzekerd houden, dat zulks aan zyne PruisC 2 fifche



36 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
fifche Majefleit niet onaangenaam zal zyn. En dat op gelyke wyze door Hun Hoog Mogenden eene diergelyké propofitie aan den Koning van GrootBrittannien, hoe eer zo beter gedaan worde.
EindeKk, alzo Humltd. Mog niet anders verwagten kunnen, dan dat de Pruisfifche 'lroepes nu eerlang het '1 erritoir van deeze Republiek zullen verlaaten, dat de Gecommitteerdens ter Generaliteit werden geauthorifeerd, om deezen aftocht zo veel mooglyk te helpen faciliteeren en bevorderen; of indien by de Bondgenooten nodig mogte geoirdeeld worden, ter beveiliging van deeze Re- : publiek een gedeelte van dezelve Troepes nog eenigen tyd binnen dezelve te behouden, dat in dien gevalle zyne Pruisfifche Majefleit verzogt werde, eenige weinige Regimenten voor zekeren te bepaalen tyd, in foldy en betaaling, als ook in den ééd van de Republiek over te laaten.
No. 160- Plakaat van Hun Ed. Mog. den Hove Provinciaal van Stad en Lande, ter beteugeling van verregaande oneenigheden, welke zich onder de Inen Opgezetenen van de Ommelanden hoe langs hoe . meer manifesteeren enz, In dato den lo OSlober 1787.
Wy Willem, by der gratie Gons, Prince van Orange en Nasfau &c. &c &c., midsgaders Luitenant en Hooftmannen van de Hooge Justitie Kamer van Stad Groningen en Ommelanden, doen te weeten.
Hoe wy tot onze uitterfle leedwezen en innig ongenoegen , van tyd tot tyd moeten ondervinden en ontwaar worden, de verregaande verdeeldheden en oneenigheden, welke zich onder de In- en Opgezetenen der Ommelanden hoe langs hoe meer, ongeachtet de er^fligfle Verbod-plakaaten en waak- ] zaamheid der Juflitie, hebben ontdekt en gemanifesteerd, zo zelfs, dat men ter deezer dagen zioh !
» niec



de Gebeurtenis/en in 1787 ««• voorgevallen. 37
niet ontziet, om by geheele menigten te faamen te komen, naar fommige Karfpelen heenen te trekken , allerhande baldaadigheden en ongeregeldheden aan te regten, en een en ander aan bei'pottelyke uitwendigheden met dwang en doldriftig te exponeereu, eigenhertig en ontydig de klokken aan te trekken, geld onder benaaming van een drinkpenning af te vorderen; ja wat meer is, de Huizen en Bezittingen der Ingezetenen gewelddaadig aan te tasten, en te demolieeren; en dus de publieke rust fnood tefchenden, van de omwenteling van zaaken een gantsch verkeerd gebruik te maaken, en zich daaden te veroirloven, waar op naalgemeene en ftatutaire Wetten, de Itrenglte ïtrafFen en vervolgingen gedecreteerd en vastgefteld zyn.
Zo is het: dat wy alle deeze handelingen met de uitterfte verontwaardiginge befchouwende , mids deezen elk en ieder der Ingezetenen van de Ommelanden op het ernftigfte aanmaanen, om alle haat en partyfehappen af te leggen en te doen ophouden , en zich onderling oprechtelyk te verzoenen; en dezelve ten fterkften gelasten, om zich vooral te wagten, om van nu af, en voor altoos eenige faamenrottinge te maaken, iemant hy zy wie hy zy, in zyn Perfoon, Have of Bezitting,, onder welk prtetext ook, de minde ongelegenheid of moeite aan te doen, by posne, dat de Overtreeders van dien, naar het ftrengfte der Wetten in rechten vervolgt, en zonder eenige verfchooning, zelfs aan Lyf en Leeven naar toedragt van zaaken geftrafc zullen worden.
En ten einde alle verdere flofFe tot verwydering en aanhitzing der gemoederen tot wrevele onderneemingen werde weggenomen, zo verbieden wy mids deezen, alle tergende en verbitterende discourfen, alle fchrikbaarende en onwaare gerugten en verfpreidingen, die uit den vuilften bron voortkomende, dikwyls de grootfte, zo niet de eenigfte oirzaaken zyn, waar door zulke gistingen gebooren en tot daadelykheden gebragt worden, op peeC 3 ne,



$8 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
ne, dat die genen, zo zich hier aan verder mogten fchuldig maaken, 't zy heimelyk of openbaar, en daar van kunnen worden overtuigd, als Aanfrookers en Berokkers van tweedragt, en Schenders van de openbaare rust, andere ten exempel, rigoureuslyk zullen worden geftraft.
Op dat nu deeze onze welmeening en heilzaame poogingen ter herftel of bewaaring der goede rust en eensgezindheid onder de goede Ingezetenen, en voorkoming van verdere ongeregeldheden, zonder het mintte verwyl, van kragt en uitwerking zy, gelasten wy by deezen den Procureur-Generaal deezer Provincie, de refpecrlve Gerichten in de Ommelanden en derzelver Bedienden, om öp de ftrikIte nakoming deezes, een fcherp en waakzaam oog te houden , alle fchaadelyke en nadeelige byeenkomften en faamenrottingen te ftooren, en te doen verwyderen, op alle Aanvoerders, OplTookers en Handdaadigen alle mooglyke inquifitie te doen,ten einde dezelve in rechtsbanden geraakende, de recht-? vaardige ftrafFe van hun euvelmoed, en opzettelyke fchennis der openbaare ruste en inwendige veiligheid , naar verdienden mogen ondergaan; voorbehoudens nogthands onze eventueele deliberatien nopens het recht van de HoogeOverigheid, alsmede van het E^ E. Gerichte ter plaats wegens het reeds gepleegde.
Eindelyk, op dat geene deezer delicten ongeftraft mogen blyven, en het Juftitie-wezen in het doen van onderzoek zo veel mooglyk werde gereleveerd, gelasten wy alle de Ingezetenen der Ommelanden, die eenige ftrafbaare verongelykingen komen te lyden, hier van terftond aan den Richter, onder welken gezeten zyn, of hy abfentie aan deszelven Wedman kennis te geeven, zonder door eenigen fchroom voor meerder leed óf onheil daarin te worden terug gehouden , by pcene van tien Daalers, in het 3de art. van de Proces-order in crimineele zaaken in de Ommelanden bepaald.
En op dat niemant hier van eenige onweetenheid
voor-



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 39
voorwende, zal deezen van de Predikfloelen ifl de drie Kwartieren der Ommelanden worden aigöfebnS digd, en voorts aldaar ter gewooner plaa:zen aan-
^Gedaan op het Hof van Jultitie in Groningen den 10 October 1787.
(wasget.) s- Gockinga, v<-
Ter Ordonnantie der H. Heeren voorfz.
(was get.) s- W- Tjassens, SecW.
No. 161. ExtraB uit de Refolutien van Hun Edele Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, ter nadere bevestiging van de vernietiging van alle gewapende Genoodfchappcn enz. In dato den 11 OBober 1787. De Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht, op dat aan de Satisfactie aan Haare Koninglyke Hoogheid met alle mooglyke exaöitude en inden volden nadruk voldaan worde, hebben ter Vergadering voorgedraagen, of Hunne Ed. Groot Mog. met zouden goedvinden, by interpretatie en ampbatie van de Refolutie van den 2often September laatstleeden, als nog te verklaaren, dat alle gewapende Genoodfchappcn of Schutteryen , van welker bcnaaming ook, geene uitgezonderd, welke afgezonderd van de gewoonlyke Uurger-Compagnien in de Steden gefubfifteerd hebben, worden gehouden voor gechs-. folveerd en vernietigd, ten dien effecte, dat de Leden tot dezelve behoord hebbende, zich nooit weder tot een afzonderiyk gewapend Lighaam zullen mogen vereenigen, en aldus exerceeren de functien der gewoonlyke Eurger-Compagnien, inhalerende Hun Ed. Groot Mog.midsdien ook wel expresielyk de Refolutien van den eersten deezer en de ordens daar by, tot het in verzekerheid brengen der Geweeren van de voorfchreeven gedisfolveerde Ge-, noodfchappen en Schutteryen, gefteld.
C 4 Waar



40 Verzameling van Stukken betrekkelyk m
Waar op gedelibereerd en Copy van het voorfchreeven geproponeerde verzogt zynde door- de Heeren Gedeputeerden der Steden Haarlem en Amfteldam, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen, is de finaale Refolutie Uitgefteld tot nadere deliberatie.
-N0, 162. Extraft uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Molenden de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, betrekking hebbende op naamlocze en an* dere Gefchriften. ln dato den 11 ÜElober 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht cn Schiedam, zich met veel aandoening herinnerd hebbende, hoe zedert weinige jaaren het Land is overftroomd geworden met een vloed van naamlooze en andere Schriften, ftrekkende zo tot ondermyning van 's Lands vastgeftelde Godsdienftige en Burgerlyke Conftitutie, als tot disrespect van 's Lands Hooge Regeering, en fmaad van aanzienlyke Perfoonen in hooger of laager Ambtsbedieningen ge-
Ï)laatst, en zulks met eene ftoutheid, welke dageyks toeneemende, eindelyk eene hoogte beklommen heeft, waar van byna geen voorbeeld is: hebben zich verplicht geacht aan Hun £d. Groot Mog. in ernftige ovcrweeging te moeten geeven , of Hoogstdezelve niet zouden kunnen goedvinden , tegen dit Landverwof=stend kwaad, hetgeen naar de gedagten van Hun Heeren Gedeputeerden, een der vrugtbaarfte bronnen van onrust en tweefpalt gebleeken is geweest te zyn, met Advys van den Hove van Holland, zodaanigé efrkacieufe voorziening te doen, als de bevordering der herftelling van de rust en 's Lands waare welzyn zullen ver«isfchen.
V/aar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat het voorfz geproponeerde zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchappe;, en verdere Hun Edele Groot Mogende
Ge-



4e Gebeurtenis/en in 1787 «*• voorgevallen. &
Gecommitteerden tot hetGroot-Befogne,metCommisfadsfen van den Hove, en de Vergadering daar pp ten fpoedigften gediend van derzelver Confideratien en Advys,
No 16* Waarschouwing te Amfteldam afgekondigt, ' ter bevordering ranrust en fiüie. In dato den M OStober 1787- Myne Heeren van den Gerecht» der Stad An^ fteldam, kunnen in navolging van het Placaat van Haar Ed. Groot Mog., Myne Heeren de Staaten vaa Holland en West-Friesland , van den, iSden September laatstleeden , niet nalaaten, in de ko«n. merlyke toefiand, waar in zich deeze Stad tegenwoordig bevind, alle Burgers en Ingezetenen, als mede elk en een iegelyk, die zich in deeze Stad rnog?en bevinden ten allerfterkfte te exhorteeret1 en S vermaanen, van zich, inzonderheid in deezeomhandigheid, ftil en vreedzaam te gedraagen, zonSiemant,' wie hyzy, met draden of woorden ni- molest of ongemak m Perfoon of Goederen aan ?è doen! veel min door fcherpe verwytmgen ofbedrekinsen de zo nodige rust en ftilte in de StadeeSïïfntf in" gevaar te brengen: om welke redenen dan öok, alfmede om alle onaangenaarae ontmoeSenvoor te komen, Myne Heeren van den Gerechte voornoemd, elk en een ieder ten fterkfte* 2n aangeraaden hebben, zich voor een tydlang van de thands overal algemeen gedraagen wordende Orange-linten, of eenige teekens> waar 1i die Ueur voorkomt, te voorzien, als mede van zich :zor* vuldk te wagten, aan de Troepes van zyne Koïine vke Mailftei^ van Pruisfen eenige infultes of ^LnTe doen, veel min dezelve a s.vyand.g te behandelen , gelyk ook ten fterkfte alle en een ggdyWSbodeS word, om met eenig> ontboot Geweer of gelaaden Snaphaanen langs s Heeren ,£en te loopen , uitgezonderd de Burgery onder



'4z Verzameling van Stukken tetrekkelyk tot
de ordres van hunne refpe&ive Officieren; en boven al word een ieder ten kragtigfte vermaand, geen attroupementen te veroirzaaken. Zullende die gene, welke deeze pointlen niet in agt genomen, of iemand over het al of niet dragen van een Orange teeken eenig leed zullen toegebragt hebben, als Verftoorders van de algemeene rust en veiligheid befchouwt, en als zodaanigé naar exigentie van zaaken, ja zelf met de Dood geflraft worden.
Aldus gearrefteerd den li October 1787 , pmfentibus, den Wel Ed. Geftr. Heer Mr. Willem CorjfELis Backer Hoofd-Officier, alle de Heeren Burgemeesteren, dempto den Heer Mr. Pieter Clifïord; en alle de Heeren Schepenen, dempto den Heer
Mr. JOHAN DlDERIK VAN HOGENDORf VAN HoSWEGEN.
En gepubliceerd ten zeiven dage, prajentibus den Wel Edele Geflrengen Heer Mr. Willem CorneUs Bagker Hoofd-Officier, den Heer Mr. Marten Adriaan Beels Burgemeester , en de Heeren Everard Adriaan van Muyden en Mr. Nicolaas Calkoen Schepenen.
In kennisje van my Secretaris (was get.) J. van der Ditssen.
No. 164. Extract uit het Register der Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Heiland en West-Friesland, behelzende dispofitie ever een Request van den Ritmeester^.].Timmerman. In dato den 12 October 1787.
Is geleezen het Advis van de Heeren Gecommït. teerde Raaden van den 11 deezer, hebbende ingevolge en tot voldoening aan Hun Ed. Groot Mogenden Appointement van den 25 September laatstleden, geëxamineert de Requeste van Pieter JoS£ph Timmerman, Ritmeester van een Compagnie,
on-



'fff Verzameling van Stukken betrekhlyk tot
N°. 165. Extract uit de Refolutien van Hun Ed. Ma*
genden de Heeren Staaten 's Lands van Utrecht) cm ter Generaliteit voor te fteilen eenige nadere de~ fenjive verbintenis/en aan ie gaan te gaan, met de Kroonen van Engeland en Pruisjen, op gelyke wyze als met het Hof van Frankryk plaats vindt, enz, ln dato den 12 O£lob. 1787.
■ Is na deliberatie goedgevonden de Heeren Gecommitteerden deezer Provincie ter Generaliteit te authorifeeren, zo als geauthorifeerd worden by deeze, om ter Vergadering van Hunne Hoog Mogenden opening te doen en te proponeeren, gemerkt het deel, 't welk de Hoven van Londen en Berlyn wel hebben gelieven te neemen in de onlusten, die deeze Republiek tot op den oever van
een onneriteiDaar Deaerr georagc naaaen, en noogst-
cerzelver aangewende poogingen tot hemel van de ïust en eensgezindheid binnen dezelven, of niet dienüig en met de waare belangens van het Vaderland overeenkomftig zoude zyn, zo tot bewaaring en verder herftelder rust, als ter beveiliging tegen alle itoornis, die de Republiek, zo van binnen als buiten, zoude kunnen worden aangedaan, dat 'er getracht wierde eenige nadere defenfive Verbindtenisfen, ook met de Kroonen van Engeland en Pruis-' fen aan te gaan, op gelyke wyze alsthands met het Hof van Vrankryk plaats hebben; mits nogthands zodaanigé Alliantie op billyke en favorabele voorwaarden, ten meesten voordeele van de Republiek, konde worden ten efFette gebragt, en mits het CaJus foederis, zo veel mooglyk daar by klaarlyk bepaald en gedetineerd werde, ten einde by voornoemde gelegenheden de Republiek voor alle onaangenaame discusfien over dit poincl:, gelyk voorheen wel eens hebben plaats gehad, blyve gepra?ferveerd, zodaanig ook, dat voor andere Mogendheden den weg geopend blyve, om tot dezelve Alliantie te kunnen accedeeren .Authorifeerende Hunne Edele Mogenden gemelde
Hee-



4? Verzameling van Stukken hetrekkelyh tot
$0. j66 Placaat van Hun. Ed. Mogenden de Heeren Staaten 's Lands van Utrecht, tendeerende om onder debefcherming der ^taats-Stadhouderlyke Conftitutie, als de eemge wettige Conftitutie, 'sLands rust en ondeüinge eenigheid te bevorderen, enz. In dato den 12 OBober 17Ü7.
De Staaten van den Lande van Utrecht, doen te Weten: dat de Staats-Stadhouderlyke Conftitutie, welke in den jaare 1,47, van nieuws geintroduceerd cn in het Doorluchtig Huis van Orange erflyk is verklaard, en volgens welke in den jaare 1706, Zyne Doorluchtige Hoogheid den tegenswoordigen Heer Erf-Stadhouder, dan ook de hooge waardigheden van Erf-Gouverneur, Erf Kapitein en idmiraalGeneraal over de Stad, Steden en Lande van Utrecht beeft aangetreeden, niet alleen de eenige oude vastgeftelde Conftitutie uitmaakt, volgens welke binnen deeze Republiek en Provincie de Regéeringe word beleid, maar ook opleverd die Conftitutie, by dewelke dit Gemeenebest is geformeerd, opgekomen en in welvaren, bloei en grootheid toegenomen heeft, in zo verre, dat's Lands welvaren en het behoud deezer Staats-Stadhouderlyk Conftitutie tonaffcheidelyk zyn, en het afwyken van dezelve ftiets dan 's Lands bederf met zich brengt, gelyk oog onlangs zoaanmerkelyk is befpeurd geworden; jedenen, om welke de In- en Opgezetenen binnen deeze Provincie over het algemeen dan ook billyk haare getrouwe verknogtheid aan dezelve Conftitutie menigwerf hebben betuigd, gelyk daar van aan ens nog onlangs ontwyffelbaare bewyzen zyn voorgekomen: en alhoewel wy bereids, by Publicatie van den 17 July deezes jaars, onze voornemens ter jnaintien en handhaavingeder voorfchreevene wettige Conftitutie hebben gemanifefteerd; zo is het, dat wy in deeze tydsomftandigheden, en uit hoofde der onlangs plaats gehad hebbende verwarringen, nodig hebben geoirdeelt ter gerustftellinge van onee getrouwe In- en Opgezetenen, en ter bevordering



ie Geheurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 4?
1 rins van derzelver plichtmaatig vertrouwen op hee ' bellier van derzelver Hooge Overigheid, als enkel iinzeriüt ten meesten nutte van den Lande * nader \ en opentlyk te declareeren, zo als wy doen bydee, _en . dat wy volkomen gezind zyn deeze Conftitu! tie,'conform het Reglement, in den jaare 1747 g«1 reintroduceerd, en in conformité van den ééd, daar od bv elk Regent deezer Provincie aan den Lande eedaan, door alle onze Spuveraine magt en audton' teit tên ?Uen tyde als de alleen wettige Regeenngs Conftitutie binnen deeze Provincie in het algemeen» en in de Stad en Steden derzelver in het byzonder, ! fubfifteerende , te blyven maintineeren, en naar deszeifs inhoude te doen obferveeren, zonder immer toe te laaten, dat daar op door iemand eenige indragt eefchiede, gemerkt ook de droevige ondervinding geleerd heeft, hoe alle de finiftere wegen en demarches, door ambitieufe en enkel eigenbelang zoekende Perfoonen met derzelver aanhang, onder een "earrogeerden naam van Volks-ftem, zedert eenen bgeruimen tyd binnen deeze Provincie, en elders in de Republiek, tot renverfement der bezworene Conftitutie ingerigt, enophetonbetaamelykst eeweldaadiger hand gepourfuiveerd, alleen geichiJct !yn geweest, om noodwendig, nevens de geheele Republiek, deeze Provincie en bet grootfte gedeel. te van derzelver Inwoonders, uit den hoogden1 bloei en welvaart, waar toe dezelve onder bemiddeling der gezegende Conftitutie opgeklommen waren, te doen vallen in een eminent gevaar tot totaal bedert en ondergang. . ,. „
Lastende en beveelende wy mitsdien allen en een ie«elyk der In-en Opgezetenen, zo veel zulks een ieder derzelver aangaat, zich naar dit ons gedaan , Declaratoir te gedragen, en voorts omme , middeJerwyl wy ons beyveren onder het handhaven en doen handhaven van een ieders wettelyke Rechten en Gerechtigheden, by alle gepaste middelen de goede ordre, rust en welvaart binnen deeze Provincie alomme zo veel mooglyk te herftellen, mits ga-
oer*



48 'Verzameling van Stiikken betrekkelyk tót
ders de zo zeer gebrolcene Eendragt onder de In* I woonders (buiten welke geen Borgerftaat by continuatie behouden blyven kan.) te doen herleeven, en meer en meer aan te kweeken, tot zodaanigé : heilzaame oogmerken, naar gelang van de plicht en trouwe, die een iegelyk Ingezeten onder een be* l taam'yke onderwerping aan de Wetten en beveelen i Van derzelver Overheden aan den Lande verfchul* I digd is, mede te werken; verbiedende alzulks wel 1 expresfelyk daar tegens ietwes onbehoorlyks mee ï woorden of daaden te entameren, directelyk of in- 1 directelyk.
Ten einde alzo een ieder onder den Alvermogen- I den zegen en byftand van God Almachtig (door p wiens aanbiddelyk beftuur alle verdere voortgang | van wettelooze en geweldaadige overheerfching , | binnen deeze Provincie zó lange gefubfifteerd heb- i bende, paal en perk gefield geworden is) in het | vervolg alhier zal kunnen blyven genieten , de on- 1 waardeerbaare vrugten van eene conftitutioneele ! •vryheid en veiligheid in alle Godsdienftige en Bur- | gerlyke betrekkingen, onder protectie van eene wet* | telyke Regeering en geregelde Adminiftratie eener 1 onzydige juftitie.
En op dat hier van aan een iegelyk behoorlyke I Jrennisfe zal kunnen toekomen, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geafRgeerd naar behooren.
L Aldus gedaan t' Utrecht den 12 October 1787.
Was geparapheerd
J. Pesters, vt«
(Onderftond')
Ter Ordonnantie van myne voornoemde Heeren de Staaten.
(was get.) H. A. Laan.
N°. 167;



ïe Gebèurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen: 4^
I koi I67; Publicatie van de Regeering der StadUtr echt \. (trekkende ter vernietiging van het. ingevoerde Regeerings-Reglement op den 20 Maart 1786, enz. In dato dm 22 OBober 1787.
Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht* in overweginge genomen hebbende, dat verfcheidoor kwalyk géintentióneerde Perfoonen; misleide 1 en vervoerde Burgers en Ingezetenen deezer Stadi■ zich hebben verftout, met voorby zien en verWaari loozinge van hunnen plegtigen ééd van verbintemsfe en gehoorzaamheid , als Burgers aan hunne weti tige Overheid, op eene willekeurige en gahtfchon' wettige wyze een nieuw Stads RegCerings-Reglement te ontwerpen, met dwang en geweld öp der* so December 1785 te doen arrefteeren, en op den 20 Maart 1786 te helpen intröduceeren, en door hun gedaan beëedigen; mitsgaders op eene ten eenemaale inconftitutioneele en ongeoirloofde Wyzei na eene geweldaadige Rettiotie van dertig wettig aangeftelde Raaden in de Vroedfchap, alleen voor den wettigen Raad deezer Stad te erkennen, de overgebleevenoudeRaadeö, benevens, Weikevervolgens door hun op eene wederrechtelyke wyze verkoren , en op voorfchreeven illegaal Stads Re«eerings Reglement op de Neude deezer Stad, vollens een door hun geformeerd Formulier, in den ééd genomen zyn; hebben ter betooninge van hunne hoogfte af keurihge van alzülke ongehoorde en misdaadige bedryven, goedgevonden en verdaan, zo als Hun Edele Groot Achtbaare goedvinden en Verftaan by dëézenj óp den. voet der Publicatie , door Hun Ed. Mogenden de Heeren Staaten deezer Provincie, den 17 September deezes Jaars gearrefteerd en afgekondigd, voorfchreeven RègeeringsReglement, als ten eehemaaal onwettig, en tegenS de welgeftelde orde op deezer Stads Regeennge, geweldaadig geïntroduceerd, te casfèeren en te vernietigen ; mitsgaders alle Burgeren, welke op hec zelve den ééd hebben afgelegd, van voorfchreeven1 II; Deel. D ' ule-



jo Verzamling van Stukken betfekkdyk tot
ütegaalen ééd te ontdaan, en vry te verklaaren van alle gehoorzaamheid en onderwerpinge aan allen, welke zich den naam en authoriteit van Burgemeesteren en Raaden inde Vroedfchap, door overmagt ea geweld hebben aangemaatigd. Gelastende de Vroedfchap alle Burgeren en ingezetenen deezer Stad en Vryheid, geene andere Perfoonen voor de wettige Regeerders deezer Stad te erkennen en te refpecteeren, dan welke thands op eene legaale en con'litutioneele wyze , volgens de orde op Stads Regecringe, door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Frince van Orange en Nasfau, als Erf-Stadhouder deezerProvincie, indeRegeeringeherfteld, en op nieuws verkooren zyn, of vervolgens verkooren zullen worden, op pcene van de faclo van het Burgerfchap deezer Stad vervallen te zyn, en naar bevind van zaaken geftraft te zullen worden; vermaanende wyders allen en iegelyk op het allerernftigst, zich als vreedzaame en ttille Burgeren en Ingezetenen te gedraagen, de slgemeene rust en onderlinge eensgezindheid te bevorderen, en ingevolge hunnen gedaanen en wettigen Burger-ééd , aan welkers Formulier of Inhoud de Vroedfchap alle Burgers op nieuw wel expresfelyk en op 't nadrukkehkfle by deezen verbind, alle trouwe, gehoorzaamheid en onderwerpinge te betoonen aan hunne Overigheid en thands regeerende Raaden in de Vroedfchap deezer Stad.
En opdat niemand hier van onkundigheid zal voorwenden, zal deeze worden gepubliceerd, gedrukt en aangeplakt naar gewoonte.
' Aldus gearrefteerd by de Vroedfchap der Stad Utrecht, op den 12 October 1787, en ten zeiven dage more Jolito, van den Stadhüize afgekondigd.
In kennisje van my,
(was grt.) N. T. van Voorst.
N0. irJSt



ie Gehurtemsfen in 17%7 ««*• voorgevallen, $t
-Nj'. ió8. Waarfchouwing en Declaratoir van Zyné Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince Erfstadhouder , ftrekkende tot aanmaaning van rust en eensgezindheid, enz. In dato den 15 OBober 17874
Wy Willem , by de gratie Gods , Prins van OrdneeenNasfau, Erf-Stadhonder, Erf-Gouverneur, ErfiKapitein Generaal en Admiraal van de Unie,
&c &c. &c;
Doen te weeten, dat wy, tot ons uiterfte leedweezen en met de gevoeligfte aandoeningen vari droefheid en verontwaardiging, dagelyks vernee. men, dat onze vriendelyke verzoeken en ernltige aanmaaningen aan de Burgers en Ingezetenen deezer Plaats, en aan een iegelyk van hun, by ons Declaratoir en Waarfchouwingen, in dato aoflen September deezes Jaars, en by de daarop gevolgde Publicatien en Waarfchouwingen, door ons enPrsfidenÈ en Raaden van den Hove vervat, by veelen van zeef weinig ingang zyn geweest, en dat, wel verre van te hebben bereikt onze falutaire oogmerken en hartelyken wensch, dat een iegelyk zich ftil en ordentelyk zoude hebben te gedraagen, en aan geenerlei moleste of beleediging aan eenige Perfoonen of Huizen fchuldig gemaakt; in tegendeel de publieke rust en veiligheid, by aanhoudenheid, op eene verrewaande wyze wordgeftoord en gefchonden, zo door het toevoegen en naroepen van fcheldnaamen en bedreigingen , en het ftooten, liaan en mishandelen van verfcheide Perfoonen, alsdoor het plunderen of inflaan der Glaazen van menigvuldige Huizen, en zulks meest al onder voorwendzel dat die Perfoonen , of de Bewoonders van die Huizen , bevooreas onze herftelling in de exercitie onzer Erflyke Waardigheden tegens ons zouden hebben geyvert, ofte hunne ongenegenheid jegens ons zouden hebben aan den dag gelegt; aft welk met zo veel drift en onverzettelykheid door geheele Troepen Volk en op verfcheide plaatzen te gelyk, vooral by avond öf des nachts, word gepleegd, dat de onvermoeide poogingen der Tuftitie, onderftennd door de Schuttery en Militie, D 2 toe



52 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
tot fluitingdeezer excesfen aangewend, dezelve tot hier niet hebben kunnen beletten, en waar van het gevolg is, dat dit voormaals veilig en bloeijend 's Gravenhage thands alle oogenblikken in onrust is, en telkens door nieuwe en akelige Toneelen van wanorde en verwoesting deerlyk word ontciert, en het voorts te vreezen flaat, dat alle banden van gehoorzaamheid en Burgerlyke zamenleeving zullen worden verbrooken, allerlei eigendunkelyk geweld en wraakzuchtigheid ten top gevoerd , en de reeds met fchrik vervulde gemoederen van veele Ingezetenen aan nog meerder angsten leed, tot fchande van een Land, waar in de Justitie en orde boven alles behooren heilig te weezen, bloot gefield. ■ Dat wy alle die onbetaamlykheden en ongeregeldheden hartgrondig verfoeijen en zeer bedugtzyn, dat dezelve niet alleen oirfpronkelyk zyn uit eene laakbaare verbittering vanzommigen, maar ook ten grootflendeelen, uit listige en vuilaardige ioboezemingenvan andere, welke ons vyandig zynde, daar door aanleiding zoeken, om, met bezwalking van onze eer, het verfoeijelyk denkbeeld te doen verïpreiden, als of deeze en foortgelyke laage en verachtingswaardige uitoeffeningen van wraak ons eeDig genoegen zouden kunnen geeven, en wy dezclven wel ongeftraft zouden willen aanzien.
Dat wy derhal ven nogmaals op het nadrukkelykfle allen en een iegelyk, die met eenige achting en liefde voor ons en voor ons Huis bezield zyn, vermaanen en opwekken, om daar van zodaanigé waare blyken te geeven, als wy van braave aankleevers aan de eer en belangens van ons Huis billyk mogen en moeten verwagten, door zich in alle opzichten als ftille en vreedzaame Burgers en Ingezetenen te gedraagen, zich te onthouden van het pleegen van infolentien of geweld aan Perfoonen of Huizen, en,j zo veel eenigzints in hun vermogen en met de goede ordebeflaanbaar is, alle ongeregeldheden te helpen voorkomen fluiten en weeren: gelyk wyook by deezen op het plechtigst verklaaren en verzekeren, dat wy allen, die zodaanigé infolentien en geweldena-



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. £3
1 aaryen eenignints zouden mogen aanraaden of besgunftigen, en veel meer nog die dezelve daadlyk gouden mogen pleegen, op welk een praetext zulks .dan ook zoude gefchieden, zullen houden voor Vy« ;anden van onze Perfoon en Huis, en van onze dierilbaare KoninglykeGemalinne, en daar en tegen, die [genen, dewelke zulks met ernst tragten voor te j.komen, zich daar tegens op de evengemelde wyze I te verzetten, en voorts ftil en vreedzaam te gel draagen; zullen aanzien en houden voor waare Liefi hebbers des Vaderlands, en van ons en ons Huis, ' en Voorftanders van onze eer, belangens en genoeIgen, en die vervolgens eene billyke aanfpraak op [ onze erkentenis en genegenheid ten allen tyde zül] Jen blyven behouden.
Gedaan in 's Gravenhage den 15 October 1787.
(was get.) W. Prins van Orange»
(Onder ftond) Ter Ordonnantie van zyne Hoogheid. (was get.~) W. van Citters.
\ N°- 169. Publicatie te Amfteldam afgekondigt, waar in het befluit bekend gemaakt word, om aan Hun Ed. Groot Mogenden eene bezetting van eenige, Troepen van den Staat te verzoeken, ln dato den 15 OBober 1787.
Alzo de Heeren Burgemeesteren en Raaden der
J Stad Amfteldam, in de critique omftandigheden in dewelke deeze Stad zich thands bevind, beflooten hebben, van Haar Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, te verzoe-
] ken eene bezetting van eenige Troepen van den Staat, ten einde daar door te fpoediger de te rug marfch
j der Troepen van zyne Majefteit den Koning van Pruisfen te effectueeren, en Haar Ed. Groot Mogenden
, dit verzoek hebben geaccordeert, zo hebben mvne D 3 Hee-



4e Gebeurtenisjen in 178? ent. voorgevallen. 5*
voorwende, zal deeze alom in de beide Oldambten, het Gorecht, Sappemeer cumannexis, en in de Heerlykheid van Wedde en Westwoldingeland, Belïingwold en Blyham na het voorgebed van de Pre? dikftoelen worden afgeleezen, en voorts aangeflagen ter plaatzen daar het behoord. En worden de Eerwaarde Heeren Predikanten verzogt, hunne Gemeentens by die gelegenheid aan te maanen toe vreede en eendragt, en fchuldige onderwerping, eerbied , en 'gehoorzaamheid aan hunne wettige Óverigheid.
Aótum Groningen in Curia, Lunce den 15 October 1787.
B. v. Iddekinge, vt-
Tfer Ordonnantie der H. Heeren voorfz.
(voas get.~) C. H. Gockinga, Secret.
'Mo. hl. Misfive van het Edel Mogend Collegieter Ad~ ' miraliteit in Zeeland, gefchreeven aan Hun Hoog Molenden de Heeren Staaten Generaal, betrekkelyk^den extraordinaris Kapitein ter Zee Adriakus Schierhout. ln dato den 15 October 1787.
Hoog Mogende Heeren!
Uw Hoog Mogenden by derzelver Refolutie van den 28ften September jongstleeden, goedgevonden, hebbende, dit Collegie aan te fchryven ; om ten ipoedigften aan Uw Hoog Mogenden op te geeven, of en welke Officieren onder onze Resforte zich bevinden, welke in dienst van anderen zyn getreden, of gebleeven, zonder of tegen behoorlyke permisfie, daar toe te hebben geobtineerd. Ter voldoening aan welke wy de eer hebben te melden,, daCwy, zo veel ons bekend, is, geen een Officier onder ons Resfort hebben, welke in dienst van ande^ ' D 5 m



$1f Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
ten is getreeden of gebleeven, ten zy zulks wars gefchied door den Extraordinaris Kapitein Adrianus Schierhoüt, van welken wy kortelings in onze Vergadering ontfangen hebben de Misfive van Welke wy de eer hebben hier nevens Copy te voegen, waar uit wel confteerd zyne intentie te zyn, öm zyn vermogen en leeven eeniglyk ten dienste der Stad Amfteldam en Provincie van Holland te doen dienen, doch niet of hy zich werklyk in eenige andere dienst begeeven heeft.
Wy hebben nodig geoirdeeld zyn bedanken voor de Charge van Kapitein ter Zee by dit Collegie niet aan te neemen, veel min uit den ééd van den Lande te ontflaan, maar hier van kennis te geeven aan ayne Hoogheid, als Admiraal-Generaal der Unie* en daar op deszeifs conllderatie verzogt.
Waar mede enz.
Edele Mogende Heeren!
Daar thands de band der Unie fchynt te zyn », gebroken, en het dus nimmermeer de zaak van „ een Man van eer en beginfelen zyn kan, eene ,, verdeelde Maatfchappy, naar vorderinge deron„ derfcheiden inzichten en bedoelingen te dienen, ,, en ik te wel weete wat ik aan de Provincie my,, ner geboorte verfchuldigd ben, zo neem ik door „ deeze de vryheid , Uw Edel Mogenden gere„ fpeéteerde Collegie te bedanken, beflooten hebs, bende myn vermogen en leeven eeniglyk ten s, dienfte deezer Stad en Provincie te doen dienen,
terwyl ik inmiddels de eer heb met de uiterfte
hoogachting te verblyven ".
Amfteldam den 20 September 1787.
Edel Mogende Heeren!
Uw Ed. Mog. onderdaanigen Dienaar* (was gef.) Adrianus Schierhout.



is Geiïeurtemsfen in 1787 enz. vaargevuiten. #|5
H°. 172- Misfit van. Burgemeesteren en Vroedschappen* der Snul Haarlem, gefchreeven aan Hun &dkle Groot Mogende, de lieer en. Staaten van Holland en WesU Friesland.. In dato den 16 October 1787,
Edele Groot Mogende Heeren!
Het is aan U Edele Groot Mog., uit onze Misfive van den 2iften Augustus laatstleeden, en daag» daar aan ter Vergadering ingekomen, bekend, dae wy toen eenige Stedelyke f'chikkingen met onze Burgery, over meer domefticque poincten, hadden beraamd, en daar by ook onze attentie hadden gevestigd op het ftuk van de Electie van Burgemeesteren en Schepenen onzer Stad; als mede, dat wy van oirdeel waren, die Electien volgens de rechten onzer Stad, zelve te moeten doen, doch op welke laatfte wy toen de aggreatie van U Ed. Groot Mog. verzogt hebben, welke aggreatie ons vervolgens, by U Edele Groot Mog. Refolutie van den 25lten dier maand, gunftig geaccordeerd is.
Na het ontfangen deezer gunltige Refolutie iaóns nieuw Stedelyk Reglement, waar in het ItÜS der Electien mede was begreepen en daar door een deel van het zelve was geworden, gearresteerd en plegtig tusfchen ons en onze Burgery beéédigd ea ingevoerd.
Sedert dien tyd is *er by U Edele Groot Mogenden , op den 24(ten September laatstleeden, eene Refolutie genomen, waar by op propofitie van de Stad Gouda, goedgevonden is in te trekken alle Refolutien, waar by aan zyne Hoogheid eenige Prserogativen of Prseeminentien gefurchcerd of ontnomen zyn, tot welke Refolutie onze Stad gaaf geconcurreerd, en daar toe zelf aan haare Gedeputeerden een expresfe last gegeeven heeft, begrypende, dat zulks tegen ons voorfchreeven Regeerings-Reglement, waar tegen onze gedaane ééd ons a-eker ook verhinderde aan te gaan, in het minde niet ftreed, alzo door óns reeds" by het formeeren,
arres.



R» Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
arresteeren en beéédigen daar van, was geoirdeeld, dat by het zelve geenerhande Prarogativen of Prasëminentien van zyne Hoogheid gefurcheerd of ontaomen wierden.
De Gecommitteerden uit onze Burgerye hebben evenwel, aangezet door een'yver, om alles, wat aelfs de geringfte beginfelen van ongenoegen of itooring van rust zoude kunnen veroirzaaken, voor te komen, hunne attentie gevestigd op Uwer Ed. Groot Mog. nadere Refolutie, en ons in bedenking gegeeven het decerneeren eener Commisfie uit ons. midden aan zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfïtadhouder, om over de by fommigen geopperde bedenking, of Uwer Edele Groot Mog. aggreatie op ons Regeerings-Reglement, door Uwer Ed. Groot Mog. nadere Refolutie, zoude kunnen veronderfteld worden eenigzints ingetrokken te zyn, het gevoelen van welgedagte zyne Hoogheid te verneemen.
Aan deeze bedenking hebben wy gereedlyk voldaan , doch niet met dat fucces, het welk wy gehoopt hadden, alzo het zyne Doorluchtige Hoogheid niet behaagd heeft zich in byzonderheden hier over in te laaten.
Wy hebben dus best geoirdeeld, ons hier over aan U Edele Groot Mogenden zelve te adresfeeren , dewyl wy aan den eenen kant niet gaarne iets zouden doen, ftrydig met Uwer Ed. Groot Mogenden» Voorfchreeven Refolutie van den 24ftenSeptember, maar aan den anderen kant ook folemneel verbonden zyn aan een Contracl en Reglement, met onze Jïurgery zo plegtig aangegaan, en niet beéédigd of ingevoerd, dan na dat de aggreatie van U Ed. Groot Mog., die op twee poincten uit het Reglement gevraagd was, volleedig was geaccordeerd, welke verbindtenis wy in haar natuur en gevolgen Voor allezints heilig moeten houden.
Wy verzoeken derhalven, dat U Ed. Groot Mogenden door alle twyffeling wegteneemen, die, uit Hoogstderaelver Refolutie van den 24ften Sep-
tenv



ie Gebeurtenisfen in 1787 ent. mrgevailen. 6/
tember laatstleeden, ten aanzien van de anterieure Refolutie van den 25ften Augustus, zoude mogeri worden gederiveerd, ons in ftaat gelieven te ftel-» len met te meerdere zekerheid in het bevorderen •van het welzyn deezer Stad werkzaam te zyn. Waar mede enz.
Hunne Ed. Groot Mog. op bovenftaande Misftvó gedelibereerd en in achting genomen hebbende , dat by Hunner Ed. Groot Mog. Refolutie van deti S4ften der voorleeden maand, alle de Refolutien, tot nadeel of vermindering der Waardigheden, Rechten en Praïrogativen van zyne Hoogheid in deszeifs hooge qualiteiten genomen , zyn ingetrokken en buiten effect gefteld, en dat daar toe ook behoord Hunner Ed. Groot Mog. Refolutie van den 2jften Augustus laatstleeden, waar by is geaggreëert het voorneemen van de Raaden en Vroedfchappen der Stad Haarlem, om overeenkomftig het Recht van dezelve Stad, voortaan de Eleclien vsinBurgemeesteren en Schepenen zelve te doen: hebben Hoogst* dezelven goedgevonden en verftaan de voorfchreeven Hunner Edele Groot Mog. Refolutie van den 25ften Augustus in te trekken en buiten effect, te Hellen, en het voorfchreeven geheel nieuwe Stedelyk Reglement der gemelde Stad te houden voor geannulleerd en vernietigd.
No. 173. Publicatie van Amnestie enz. van Hun Ed. Mogenden de Heeren Staaten van Friesland, belieU zende eene Abolitie, te niete doening en vergiffenis enz. In dato den 16 OBober 1787.
De Staaten van Friesland, allen den genen, die deezen zullen zien of hooren leezen, falut; doen te weeten.
Alzo zedert een geruimen tyd de Republiek der Vereenigde Nederlanden jammerlyk gefchokt is geweest, waar aan ook alle de Provinciën, de eene
meer



$4' Verzameling vah Stukken betrekketyk iét
gezetenen, welke een weerzin in dusdaanige onbe^ hoorlyke bedryven hadden, op verfcheidene oorden hebben gedwongen en tegen dezelve allerleijé geweldenaryen aangericht.
Dat zy al wyders de Ledën der wettige Staatsvergadering , welke die uitfpoorige en voor deri Lande ten eenemaal ruineufe maatregelen afkeurden , en daar tegen volgens hun ééd en pligt gepaste voorzieningen tragten te dóen, by eene gedrukte en vertekende Aanfchryving de allerysfelykIte bedreigingen van verhaaling op hunne Perfoonen en verwoesting hunner Bezittingen, tevens met de' geheele onderwaterzetting der Provincie, hebben gedaan:
Dat alle die buitenfpoorigè en violente gedraagingen eene vry algemeene gisting onder de Ingezetenen van een voornaam gedeelte deezer Provincie gemaakt hebben; daar toe rherkelyk contribüeerende het gedrag van fommige Predikanten j van Welken men heeft weeten te verkrygen, om met öntëering van hünnèn eerbiedenswaardigen ftand als Euangeliedienaaren de Gemeente tot de erkent ning, medehelping en verdediging vah die praeten. fe Staaten . te Franeker vergaderd, aan te fpooren^ voor 't Welgelukken van derzelver onwettige onderneemingen openlyk te yveren, en alzo de Ingezetenen tegen 's Lands Hooge Overheid op tè hitzen.-
Al het welke gelegenheid heeft gegeeven, dat op verfcheidene plaatzeri dé Adminiftratie der Juftitie' feitelyk is belet, en hooggaande ongeregeldheden en geweldenaryen, tusfchen Ingezetenen vah verfchillende denkwyze aan weerskanten zyn voorgevallen , zo dat zelfs Huizen geruiheerd en geplunderd ssfyni
Dat wy, om aan de begihfelèn ën voortgang vart deeze dreigende onheilen behoorlyk paal efi perk' te ftellen, reeds op den 3deh September jongstleeden eene getrouwe én welmeenende Waarfchüwinge hebben gedaan, eh vervolgens by Plataat vaö
dea



'èe Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 6S
den 4dert dier maand de Vry-Corpfen en ExercitieGenoodfchappen in deeze Provincie fübilfteerende» hebben afgefchaft.
Doch dat wy tot óns innigst leedwezen, hebberi fnoeten óndervinden, dat alle die Vaderlyke voorzorgen óp de gemoederen der revolteerende Ingezetenen Van het gewenscht effect niet geweest zyn i dewyi men; niet tegenflaande zulks, in zyn itraffchuldig. gedrag is blyven voortgaan, en zich allerleije oproerige beweegïngen en onderneemingen heeft vetoirloofd. • . . H
Dan dat wy, al het voorgevallene met bedaart?, heid nagaande, confidereeren , dat veelen onzer Ingezetenen, meer Uit onbezonnenheid en uit eed vorkeerde drift, dan Wel Uit eenë wezenlyke malitie of boosaartig opzet, in deezen hebben gehandeld; veelen ook döor de groote belooningen, .dié beloofd en gegeeven wierden, uitgelokt, en veer len zelvs; door dwang en vrees genoodzaakt , daar toe gekomen zyn, en het alzo eene .hardigheid ge» rekend zoude kunnen worden, alle die flraffchüldigen naar ftrengheid der wetten te handelen; en lood naar werken te doen erlangen. . . Zo is 't, dat wy, uit cerie Vaderlyke genegenheid en voorzorge, en op dat door de zoaffchuweIyke oogmerken en landverdervende onderneemingen van fommigen, niet veele Onriozele.n en Verdwaalden ongelukkig mogen worden, uit onze rechte weetenfchap eh Souveraine magt, alle die oproerige beweegingen en gewapenden tegenfland vari ons wettig gezag, midsgaders alleóageregeldhederi ter dier gelegenheid en tot dato deezes voorgevallen ; by deezen aboleeren , te niete doen en vergeeven; met interdictie aan onze Raaden in den Hove. èn aan alle Nedergerechten in deeze Provincie daar op nu óf namaals tegen- iemand eenig onderzoek; calangé,, actie of vervolg te, doen: onverkort het • recht der Heerlykheid deezer Landfchappe, het Recht van Steden,- Grietenyen ^ Dorpen eri. particuliere ingezetenen tot het, inftitueerén van zodaaII; Dfeta B



66 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
rige act-ien, als aan dezelve tot reftitutie van geledene fchaaden, of tot bekoming van eivile Boeten* wegens injurien, gefchapen zouden mogen zyn.
Doch, op dat evenwel deeze onze verleende gratic niet getrokken werde buiten ops oogmerk, en door dit misverftand geacht zou kunnen worden te werken ten aanzien van zodaanigen, wier misdaaden by ons befchouwt worden van die atrociteit en van dat aanbelang, dat wy, zonder openlyk tegen 's Lands welzyn, de veiligheid onzer goede Ingezetenen en het belang der Nakomelingfchap tehan* delen, dezelve aan deeze onze abolitie niet kunnen of mogen doen participeeren; zo willen wy (naat hier over voor af te hebben ingenomen het Advys en de Confideratien van den Hove Provinciaal,) wel uitdrukkelyk, dat, behalven de zulken, welke zich als Leden van de prsetenfe Staaten, binnen Franeker vergaderd, hebben opgeworpen en gedragen , of daar by in qualiteit als Secretaris of Commis hebben geadfifteerd, (op welke allen deeze Publicatie geheel geene betrekking heeft,) van deeze onze gratie en abolutie zullen zyn geëximeerd.
Voor eerst': Allen, die Leden van het zogenaamd Defenlie-wezen van Staat en der Stad Franeker, of van eenig zogenaamd Defenfie-wezen van eene andere Stad, Vlek of Dorp geweest zyn, of daar by als Secretarien geadfifteerd hebben; midsgaders zodaanigé Perfoönen, welker onderteekeningeh gevonden worden-onder de alom bekende aanfehryvinge aan den Heer J. C. BercsmA van den ijden September jongstleeden'(*); waarin voorkomen de ongehoordfte bedreigingen, „om het op denzei ven ,, en zyne mede Aanhangers Perfoonen en Goede,, ren te verhaalen, derzelver Bezittingen te ver-
woesten, en alles wat van dezelve was in vuur „ en vlam te zetten, zich daar tegen,jtot den laat,, ften adem, die in hun was , te zullen verdedigen
en het geheele Land te zullen inundeeren".
Ten
,(*) Zie dit Stuk, /. Deel, N°. 34» bl. 101.



de 'Gebeurtenis/en ln 17S7 enz. voorgevallen. 67
Ten tweeden: Allen, die eenig Generaal Comman,Öo ever de gewapende Manfchappen binnen FraneJcer gehad hebben.
Tendeiden: Allen, die zich hebben laacen gebruiken , om als Commandanten of Officiers van gewapende Manfchappen een Stad, Vlek of Dorp in bezetting te «eemen, te houden, of daar toe Patent te verleenen.
Ten vierden: Allen, die zich hebben laaten gebruiken} om als Commandanten of Officiers eenigé Perfoonen te arresteeren; gevangen te neemen, te Vervoeren of te mishandelen.
. Ten vyfeten: Allen, die in eenige Regeering of bublieke Bediening zynde, in deeze hunne qualiteit de pratenfe Staaten van Franeker ongedwongen hebben erkend \ als mede zulke Perfoonen , die zich tot het erkennen van de wettigheid dier pratenfe Staaten of tot derzelver medehelping döör verteekening hebben verbonden, of tot die erkentenisfe ?mderert hebben genoodzaakt; waar onder ook zulke Predikanten, die voor die pratenfe Staaten vafl Franeker mogten hebben Gebeden of hunne Gemeentens of Toehoorers tot het erkennen van dezelve of tot eenige ahdere oproerigheden mogteri hebben opgewekt of aangefpoord.
Ten zesden: Allen, die zich als Commandanten o£ Officiers hebben laaten gebruiken, om penningen van de Ontfangers of Coll"Ct.eu',s öp te haaien ; ook zulke Perfoonen, welke zich niet ontzien hebben , om de Ontfangers of Collecteurs door bedreigingen' .of geweld tot de overgave van 's Lands penningen te nood7aaken , of die penningen d iadelvk hebben geligt, ontfangen, Of daar voor Quitahtie ge* pasfeerd.
I en zevenden: Allen j die zich hebben laaten gebrü'keh, om ter bekoming Van buitenlandfche * lu'pberden te werken, of zich aan het daadelyk enga.geeren, inbrengen j Of comrriandeeren van zulke Hulpbenden hebben fchuldig grmaakt.
Ten agtfien: Allen, die de onderneemingen eh B i aaa-



68 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
aanflagen der pratenfe Staaten, binnen Franeker vergaderd, opzettelyk door het fchenken of veffchieten van Geldfommen, of door raad hebben onderfteund of begunftigd.
Ten negenden: Allen, die zich niet ontzien hebben , de Adminiftratie der Juftitie feitelyk te wederftaan.
Omtrent alle welke Perfoonen de Juftitie naarbe-vindinge van zaaken en omftandighcden, volgens teneur van 's Lands Wetten, zal blyven handelen en werkzaam zyn, zo des behoort.
Wy willen ook, dat dit ons Plakaat niet betrekkelyk zal kunnen gemaakt worden op het corpus der Regeering van de Stad Franeker, of dé byzondere Leden van dien; waar omtrent wy ons referveeren zodaanigé fchikkingen en dispofitien te maaken, als wy naar toedragt van zaaken zullen veritaan te behooren.
Vermaanende wy voorts wel ernftig elk eh een iegelyk, welke onder deeze onze Amnestie begreepen is , om van ftonden aan tot zyn beroep weder te keeren, en zich als een ftil, gehoorzaam en nyver Lid der faamenleeving in onderlinge harmonie en eensgezindheid met 's Lands goede Burgers en Ingezetenen te houden en te gedragen.
. En ingevalle het onverhooptelyk kwame te gebeuren, dat iemant, welke aan deeze onze gratie, uit kragte van dit ons Plakaat, participeert, zich wederom in het vervolg aan eenige misdryven van dien aart zal komen fchuldig te maaken, en alzo met de daad toonde,- deeze Vaderlyke clementie van den Souverein ten eenemaal onwaardig te zyn, zo zal dezelve daar over, zonder eenige conniventie, naar rigueur van wetten worden geftraft.
En op dat niemant hier van onkundig blyve, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffïgeerd, daar men gewoon is Publicatie en Affic*ie te doen»
Aldus



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 69
Aldus gerefolveerd en gearresteerd op het Landfchaps-huis binnen Leeuwarden * den 16 October
(was gel.) J. C. Bergsma, vt.
Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog» (taf get.) A. J. v. Sminia.
No 174. Publicatie van Hun Ed. Mogenden de Heeren ' Staaten van Friesland, waar by fommige Volmachten ten Landsdage onbekwaam worden verklaard^ om wegens hunne Stemdraagende Goederen in eenige opzichten te mogen Jlemmen enz. hi dato den 16 OBober 1787. De Staaten van Friesland, allen den genen, die deezen zullen zien of hooren leezen, falut; doen te weeten.
Alzo aan ons, zo uit de ingekomene bewyzen als, anderzins genoegzaam is gebleeken, dat Horatius, Allard Hiddema van Knyff, Sicco Douwe van Aylva , Coert Lambertos ven Beyma, Ernst Frans van Aylva , Arend Julianus Carel de Be-. ke, Jan Roorda, Ayso Boeeens, Broer Feenstra , Harmanus Zagcheus Attema , Willem^ Hogenerug , Pieter Breugeman en Reinder van Kxeffens,, gewezen Leden van onze Staatsvergadering, ziqh in de onlangs plaats gehad hebbende oproerige beweegingen binnen deeze Provincie hebben gemengd'niet alleen, maar ook daar van de Hoofdbeleyders zyn geweest, en. met vertreeding der bezworene Conftitutie en 's Lands fundament teele Wetten, zich op eene hooggaande wyze tegens ons en tegens de Hoogheid des, Lands. hebben vergrepen; waar op zy vervolgens, hunne doem. waardige oogmerken mislukt ziende, met verlaating hunner posten, gevlugt zyn, en zich daar- door
san
JS 3



f<y Verzameling van Stukken betrekkelyk m
aan de alleszins billyke vervolging en judicature van den Rechter hebben onttrokken.
Zo is 't, dat wy alle de genoemde Perfoonen, uit hoofde van dit hun verregaand wangedrag, verkiaaren ipfofato vervallen te zyn van hunne Commisfien, Magiftratuure, Ambten en Beneficiën; onverminderd de aüie van den Procureur-Generaal deezer Landfcii.ippe, welke hy tegen dezelve vermeenen zal te kunnen en te moeten inftitueeren
Wy yerkf.aren boyendien alle de gemelde Perfoonen inhabil, om ooit wederom tot Volmachten ten Landsdage, of tot eenige Magiftratuure, Ambt Of Bediening in deeze Provincie geftemd of geko,ren te kunnen worden: alwaaromme wy by deezen casfeeren en annulleeren alle Stemcedullen, voor dato deezes gepasfeerd en geteekend, waar in een pf meer van die Perfoonen alleen of nevens anderen geplaatst of gemeld mogten zyn, en geeven tevens aan de Teekenaars van zulke Stemcedullen volkomen vryheid, om geheel nieuwe Stemcedullen op andere Perfoonen te pasfeeren , en te teekenen ; zonder daar door te vervallen in de pcenaliteit, by het 48/^ Articul van 't Stem-Re clement, on ïiet teekenen van twee of meer ftrydige Stemcedulk-n geftatueerd. t - Wy verklaaren eindelyk alle de genoemde Perfoonen onbevoegd, om wegens hunne ftemdraagende goederen binnen deeze Provincie, in eeniee J>mds-, Gnetenyes-, Dyks-, of Dorps zaaken te Itemmen, met casfatie en vernietiging van alle de atemeedullen, die door hun voor dato deezes geteekend zyn, of daar na geteekend mogten worden, willende wy niet, dat daar van ooit eeniggebrui,- zal kunnen of mogen worden gemaakt.
Alles, nogthands, ten ware de opgenoemde PerlO.onen of een of meer van dezelve, zich binnen den tyd van drie maanden, naar de Publicatie en affietie deezes, voor den Hove van Juftitie deezer Provincie moeten (lellen ter purge, en hunne of zyne Pnlchuld. den Rechter genoeg mogten kannen 'be-



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 71
wyzen: willende wy, dat ten aanzien der zodaanigen deeze onze gemaakte voorzieninge zal worden gehouden voor opgeheven en buiten effeóï gefield.
En op dat niemant hier van onkundig zy, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geafSgeerd, daar men gewoon is Publicatie en Affi&ie te doen.
Aldus gerefolveerd en gearresteerd op het Landfchaps-Huis binnen Leeuwarden, den 16 Odtober 1787.
(jr'at gei.) J. C. Bergsma,
Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog. (was gei.) A. J. van Sminia.
No. 175. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene verklaaring der Heeren Gedeputeerden van de Stad Campen, van zich Stads wegen te voegen by de Propofitie, door den Heer Droste van Zalland, en andere Heeren Edelen op den züften September laatstleeden ter Staatsvergadering gedaan (*)L In data den 16 October 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Campen, hebben ter Vergadering overgegeeven en laaten leezen de Verklaaring deezen geinfereerd.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Campen , hebben uit last van de Heeren hunne Principaalen voorgedragen: dat zy terftond na het fcheiden van den Extraordinaris Landdag van den 28ften en 2öften September jongstlecden , ter Vergadering van Schepenen en Raaden rapport gedaan hebbende, van het geen op den 28(ten dier maand ter Staats-Vergadering was voorgevallen, met relatie tot de Propofitie ten dien dage door den Heer Droste van Zalland
nevens
(*) Zie dit Stuk N0. 106. bladz. 146.
E 4



%z Verzameling, van Stukhen Utrekkelyk tót
nevens eenige andere Heeren Edelen aldaar gedaans, tendeerende „ tot herftelling van zyne Doorluchti-' ., ge Hoogheid den Heere Prince yan Orange en «, Nasfau, in qualiteit als Erf-Stadhouder , Kapi3, tein-Generaal en Admiraal deezer Provincie, ia s, alle deszeifs Rechten, Privilegiën en Prsëminen,, tien, zo als aan Hoogstd.enzelven in den jaare 33 1766, overeenkomftig het Reglement van Re9, geering van den jaare 1748, wel en wettig war 's*i ren opgedragen en geconfereerd geweest enz. " jnet dat' gevolg, dat deeze Propofitie als toén mede door Heeren Gedeputeerden der Stad Deventer, wordende geaggreeerd ; zy Heeren Gedeputeerden ievens 'die van de Stad Zwolle, als ten' eénemaal, onbewust van eene zo onverwagte Propofitie, waar van in de brieven van befc'hr'yvihge tot deezen büitengewoonen Landdag, geen het minfte woord is gerept geworden, noch de minfte aanleiding daar. toe, noch'daar by, noch pok by andere mondelinge of fchriftelyke infinuatien gegeeven, deeze Propofitie hadden overgenomen, om dezelve te brengen ter kennisfe en deliberatie van de Heeren hunne Committenten: dan dat niét tegenftaande deeze liunné gedaane overnéeming, djt importante ppincr, <loor den Heere Prasfideerende terftond was geconcludeerd , * waar doör dan de deliberatie over het zelve aan hunne Heeren Principaalen met'de 'daad wierd benomen, en zy Heeren Gedeputeerden zich dus 'genooddrongën hadden gevonden , tegens. deeze zo overhaaste Conclufie te móeten protesteerem
' Dat Hunne Heeren Principaalen, na 't aanhooren van dit Rapport, over deeze wyze van handelen, van hunne voorzittende Medeleden, ten uiterften' aangedaan zynde, niet anders hebben vermogen te doen , dan de Conduite door Hun Heeren Gedeputeerden in deezeri gehouden te approbeeren, ten einde'zy niet geprcejudicieert mogten worden, ir^ het Recht den Gezanten der Steden onbetwistbaar1 éompcteerendé, óm, daar zaaken van gewigt ter,
1 * —— j j•:• r '- * va-;



ft. Verzameling vm Stuiken èetrel&elyk kt
teerden der Stad fioorn , na, voorgaande deli-» beratie goedgevonden en verftaan , by renovatie eri ampüatie van Hun Ed Groot Mogenden Refolutie Van den fj Mey 1747, de Regetrii.geo in de refptclive Steden, Dorpen j Heerlykheden en GeEngten onde! het resfortvan deeze Provincie, mitsgaders de Schouten en Bailluwen van dtzelvt aan tt^tbf y-Veir *m té injüngeeren» dat zy zullen hebben zorge te draagen, dat, voortaan, door alle dé Mer.neren des Goddelyken Woords, in de public h Kerken deezer Provincieb de Waliche en Erj,e!fc!e daar onder begreepen dienst doende* in ha Bidden voor de Hoogc en Subalterne Overheden, fnede Gebeden zal worden voor zyne Hoogi beid den Heere Prince van Orange en Nasfau, als Erf Sradl ouder, Kapitein Generaal en Admiraal van deeze Provincie* en het geheele Vorftelyke Huis Er dat derhalven in hetzelve Voorbidden, van nu af asn . en vervolgens zonder eenig achterlaatert Zal worden geobferveerd dr volgende orde en rang4 dat namen!\ k. eerst zal woiden Geb( den voor Haar' Ed Groet Mogenden , de Heeren Staaten van Holland en Wcstvnesland, als ".vnde de Wettige en Hooge Overigheid van denzélven Lande? \onrts voor de heeren Straten van deandtre Vereeri^dé Provinciën , haare Vrienden, Buuren en Bondgenooten ; mitspaders voor denzélven gezamcntlyke Gedeputeerden ter Vergadering van de Staaten Generaal en in den Raad van Staate ; daar na voor zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince van Orange en Na<fau, Frf-Stadhouder, Kapitein Generaal en Admiraal deezer Provincie , voor Haare Koninglvké Hoogheid Mè vrouwe de Princesfe* Hoópstdeszélfs Vorftelyke Gemalinnen en voor de jónge Princen en Pnncesfe vah Orange en lvasfau< mitsgaders, voor 70 veel den Haag aangaat, voor de Gecommitteerde Raaden en de Hoven van Juftitie j en eindelvk nor m alle de Steden en Plaatzen voör de Magiftraat van de Stad óf Plaatze daar het zelve geJclned, en in de Heerlykheden óf Ambachts-Heer-
lyk-



'5 2 Verzameling yan Stukken betrekkelyk tót
dels by de monfteringen en 'revues der Officierea van het gemelde Koninglyk Corps zal gehouden worden als abfent zo wel ais prefent, en dat zyne* appoinclementen uit kragt van deezen tegenwoordigen zullen betaald worden. Gegeeven te Verfailles, den 3 Aug. 1787.
(geteekend) Louis.
I, Laager (lond
(geteekend) De Maarsch. de Segur.
Accordeerd met het Origineel, berustende ter Griffie van Hun Hoog Mogenden. (geteekend) H. Fagel. ;
D.
Injlruclie voor den Ridder de la Barrière.
De Heer Ridder de la Barrière zal morgen den jden deezer doen vertrekken den Heer Badier, derde Luitenant van zyn Regiment, om zich over Luik, Tongeren en 's Hertogenbofch naarGorcum tebegeeven, alwaar hy zal vinden den Ridder de Fresne, Kapitein in het Regiment du Tour, of zodaanig ander Perfoon als door den Ambasfadeur van Frankryk in 's Hage zal belast zyn om het Detachement te ontfangen.
De Heer Badier zal by zich hebben een »opy van het engagement voor de Kanonniers, Bombardiers en Sappeurs met de Staaten van Holland en het Tractement dat hun doordezelven is toegelegd.
De Heer Badier zal in Burgerlyke klecding wezen, en niets by zich hebben, waar uit men zoude kunnen vermoeden dat hy een Militair is.
Hy zal zorg draagen om ten allerlangften den 10 Augustus te Gorcum te wezen.
De Heer Ridder de la Barrière zal de Kanonniers der verfchillende Divifien van zyn Regiment van hunne destinatie, engagementen of tractementen niet verwittigen dan na dat zy zullen gekomen
wé-»



'fcGekurténisfen w'1787 enz. 'yöorgevallèn.
wezen in de plaats, die voor hun beiteffid is ofn té vernagten.
Hy zal hen aldaar aan den Heer Gil'lot doen te tup- geeven hunne Rokken, Vesten, Broeken en Hoeden , en Uniformes en de Onder-Officieren hunne Sabels.
De Heer Gillot zal hun een Burger Rok, Vest, Broek en Hoed ter hand Hellen.
Des morgens ten twee uuren zal de eerfte Divifie gebragt worden in een Vaartuig, waar mede het de Rivier zal afvaaren en uit de Stad vertrekken met een Leidsman, die hen den weg zal wyzen naay Ciney.'
, Men zal aan de Onder-Officiers en Kanonniers» Bombardiers of Sapeurs 16 Livres ter hand ftellen voor de acht dagen dat zy van hier op Gorcumzullen op marsch zyn, alwaar zy den ilden fööetell arriveeren , alwaar zy den Heer Badier zullen vinden , die hun verder zal aanwyzen wat zy te doen hebben.
De Ridder de la Barrière en de Heer de Ric'hauss zullen den i4den van Givet vertrekken, beide in Burger kleederen , en den zelfden weg ia'Haan, ten einde zy den 2iften te Gorcum kunnen wezen, om aldaar alle de Divifien van het Detachement te verzamelen en de nadere lnftructien te volgen, die zy aldaar zullen vinden. - Hy zal my van zyne aankomst te Gorcum kennis geeven, en het geen aan de verfchillende Divifien van zyn Detachement geduurende den marschmogt overgekomen zyn.
De Koning heeft hem bewilligd t5co Livres tot eene gratificatie, zo voor de kosten van zyne reis van hier op Gorcum als voor den aankoop van eene Burgerkleeding, waar aan niets van het Militaire jnoet te zien zyn.
F Daar en boven zal het Tractement, het welk hena door de Staaten van Holland zal gegeeven worden, voordeelig en evenredig zyn aan dat der Kanonniers,
ea



£4' Verzameling van Stukken letrekkelyk tn
en geduurende zyne afwezigheid, zal hy zyn rang cn traétement by zyn Regiment behouden.
De Heeren de Richauss en de Ijadier zullen het zelfde genieten, met ouderfcheid egter omtrent de gratificatie, welke maar 500 Livres zal wezen.
Hy zal een Copy van de route aan iedere Com? mandant der Divifien van zyn Regiment ter hand itellen, gelyk ook een Pasport aan ieder der Onderofficiers , kanonniers, Bombardiers of Sappeurs, die dezelven uitmaaken.
Givet den 4 Augustus 1787.
(geteekend) V. Esterhazy.
Accordeerd mét het Origineel, berustende ter Griffie van Hun Hoog Mogenden.
■ (geteekend) ' H. Fagel. ■
E.
&oób 33 vs jcw c^v?.'.Tlr:."- y - . .. ~.y, Van wegens den Koning.
. Ieder Kanonnier, Bombardier of Ondermyner zal te Gorinchem aankomende, zich voor zes maanden moeten engageeren ,of ook vooreen jaar, waarvoor hy zal ontfangen twintig Guldens, ook zal zyne reis liem betaald worden van Gorinchem af. Hy zal per week eene foldy van drie Guldens genieten, en daar boven eene gratificatie van een- en- dertig Guldens naar het eindigen van zynen dienst, welke hem voor het overige zal gereekend worden als of hy in Frankryk was, alwaar hy zynen post en foldy zal blyven behouden. Met de Onder-Officiers zal naar evenredigheid eene fchikking gemaakt worden. Givet, den 4 Augustus 1787.
(geteekend) V. Esterhazy.
Accordeerd met het Origineèle, berustende ter Griffie van Hun Hoog Mogenden. (geteekend) Hf Fagel.
a



p$ Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
G.
Marschroute voor de ttVee laatjlë Divifien van hei Regiment van la Fere.
De vyfde Divifie zal den 14 Augustus van Givet Vertrekken, en Cyney, Syry en Luik doortrekkende, den i4den dito te Tongeren aankomen «
Den I5den dito van Tongeren vertrekkende, door Hasfelt, Hechtelt en Westenhoven pasfeerende, den i-'den te Eyndhoven komen. — Den i8dea yan Eyndhoven, Tilborg of Oosterwyk doortrekkende , zal den ioden te Geertruidenberg komen.
De zesde Divifie zal den I4den vertrekken en deri ötlten daarna te Geertruidenberg komen, dezelvde Marschronte volgende.
Douay den io Augustus 1787.
(geteekend) V. Esterhazy.
(Onder fiond)
Accordeerd met zyn Origineel, ter Griffie ■ van Haar Hoog Mogenden berustende.
(geteekend) H. Fagel,
a
Recipis van den Chevalier de lA Barrierê.
Ik Ondergefchreeven Kapitein Commandant vaö èen Detachement van vyftig Kanonniers van heü Regiment van la Fere van het Koninglyk Corps Artillerye, erkenne ontfangen te hebben Van den Heer Gilloïd'hon Beftier-Commisfaris van den Oor*log, de fomma van twee duizend vier honderd Livres , dien ik aan myn Detachement uitgedeeld hebbe.
Ti



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 97
Te weeten:
Aan my als Kapitein . . 600 Liv. _,
Aan den Heer de Rithaufft
eerde Luitenant . . 500 —■
Aan den Heer Badier derde
Luitenant ..... 500 — { T.
Aan ieder der vyftig Kanon- r 24°° ^1V*
niers, Bombardiers3 Vuurwerkers , Sergeanten of Corporaals, ieder Man 16 Livres , . ; . i l 800 —-
Welke repartitie is gefchied ingevolge de bevé? jen van het Hof gezonden aan den Heere Graav van Esterhazy, om tot buitengewoone Traftementea voor de Officieren te verdrekken, en tot onderhoud voor de Kanonniers, om zich binnen de tyd vati acht dagen naar Gorcum of Geertruidenberg te begeeven, tegens 16 Livres elke dag gerekeht.
Gedaan te Givet, den 14 Augustns 1787.
(get.) Le Chevalier de la Ba&RiereS
Onderflond
Accordeerd met zyn Origineel, ter Griffie van Haar Hoog Mog. berustende.
(get.) H. Fagel:
s. ■ • -- t >. . . . (i: , ïoo' itta'iyy.on
: ; : : U ; : ^MSm
Brief gefchreeven door den Chevalier D'ofresnè aan den Heer Chevalier de la Barrière.
Geertruidenberg deri 17 Augustus 1787;
Zo op het bogénblik ontfang ik bevel óm te vcf> trekken, mynen waarden la Barrière; de Vyahden bedreigen Utrecht en wy vervoegen ons toe derzelver befchermingzo als wy zyn; gy zult wel hec
zëu»
4U DE££i G



9& Verzameling yan Stukken letrekkelyk tot
zelfde willen doen, 'zo fpoedig als gy zult kunnen» met dat getal van Manfchappen dien gy onder u hebt, gy zult de zelfde ordre laaten voor die weikeu zullen volgen, en gy zult u vervoegen by de Heer Ba» ron van Sternbach, Collonel, die aan u de nodige onderrichtingen zal geeven, ten einde ons te volgen, fk nebbe hem een zak met, drie honderd Guldens gelaaten, om tot vervulling van de eerfte benodigdheden van u onderhebbende Manfchappen te veritrekken, en gy zult aan hem het overfchot daar van laaten voor de overige van onze lieden die vervolgens moeten koomen.
Ik laate hier den genaamden Poursiixot en zulks Uitverkiezing, in plaats van eenig'ander, omreden van de vyt (paTiari') die hy heeft, en hem buiten ftaat zoude ïtellen om ons van dienst te zyn indien wy wezentlyk by onze aankomst aan het Oorlogen geraaken ; indien gy zulks nodig oirdeelt, zult gy hem blyven' laaten om de anderen te onderwyzen, of wel zult gy 'er een doen blyven van het Detachement het welk naar ons vertrek zal aangekomen zyn.
Het is bepaald dat Officier en Soldaat, hun Tractement van het oogenblik af aan zullen genieten, dat zy te Geertruydenberg zyn aangekomen.
Te weeten:
Sergeant voor zeven dagen . ... 5 - 2 - *
Corporaal - 4 - * - *
Appointcerde 3 - 12 - *
Kanonniers, waar van men niet anders dan eene enkele Klasfe erkend, van 's gfelyken in de zeven dagen . . 3 - 2 - =»
Gy zult aan haarlieden de prys voor zeven dagen kunnen maaken, en hun verwittigen, dat wanneer te Utrecht zullen gekomen zyn, zylieden een engagement voor de tyd van een jaar zullen aangaan, en by derzelver teekening twee- en-vyftig Guldens en tien duivers Hollands geld ontfangen, benevens de verzek ering dat zy by hun affcheid twee- en- veer-
•tig



ie Gebeurtenisfeh in 1787 enz. voorgevallen. 9$
cig Guldens van de zelfde muntfpecie zullen beko-
men
Misfchien zult gy hier een Schip kunnen krygeii Zo als wy gedaan hebben, zo niet zult gy een Rydtuig vinden tot Gorkum toe daar gy moet pasfeereüi en de Manfchappen zullen te voet gaan; te Gorcum gekomen zynde, zult gy u aan eenen Man adresfeeren den Commisfaris genaamd , die aan u de middelen zal verfcnaffen om te Utrecht te koomen; zo het my doenlyk is, zal ik voor u eene Brief té Gorcum laaten, ten einde om aan uw nieuwe onderrichtingen te verfchaffen , zo ik 'erontdekke dieaari ü van nut kunnen zyn, van nu af tot aan dien tyd toe; | Voor het overige bericht iku , dat men alles moer; betaalen, Rydtuig, Schip, Logement; het Land verfchaft niets. Te Utrecht gekomen zynde zulleri wy de middelen beraamen, om de gedaane uitfchot-. ten aan ons te doen vergoeden: fcbnkt niet over de zwaangheden , in fchyn zyn zv in groot aantal, maar wy moeten koomen, en wy zullen als dan tragteri om die uit den weg,te doen ruimen.
De Heer Badier is welvaarende, wy vertrekken: te zaamen, en hy groet u, adieu myne waarde la. Barrière, ik brande van ongeduld om uw te ombelzen, het is wel van het verfte dat ons heugtj maar ik zweer u, dat ik 'er des te grooter vermaak «oor zal genieten.
Cset0 1 le Cliev. DüFRESNEi
Zo gy kunt zult gv myn krabbelfchrift leezenj maar ik ben zodaanig verhaast dat ik geen tyd hebbe om eene pen te verfnyden.
('t Adres was)
A Monfieür Monfieur le Chevalier de la Barrière"}' Capt. d''Artillerie, ou a fon defaut a.
Mr. de RlTHAUFFT de la VlEUVIL-
fcE a leur arrivée a Geertruidenberg.



ioo Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Op de rugge ftond met potloot gefchreeven ,
A Monfeur le Chev. de Dampiere Lt* dans le Regiment du Bar. d'Estemeach aux Armes d' Hollande a Liege
Onder ftond,
Accordeerd met zyn Origineel, ter Griffie van Haar Hoog Mogenden berustende.
(geteekend') H. Fagel.
No. 185. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende op voordragt van de Heeren van de Ridderfchap, Refolutie, dat het Wapen van zyne Hoogheid den Heer-e Prince Erfftadhouder, wederom als voor deezen heeft plaats gehad, diende te worden gehegt aan de Bosfen van de Staaten Boden deezer Provincie, enz. In dato den 18 OStober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergadering voorgedraagen , als dat vermeinen , dat het Wapen van zyne Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, wederom, als voor deeze ongeluk» kige doch door 's Hemels goedheid thands geces» feerde tyden van beroerten heeft plaatsgehad, diende te worden gehegt aan de Bosfen van de Staaten Boden deezer Provincie, dat zy Heeren Edelen wel begrypen, dat het zyne Hoogheid opzichzelfs zeer weinig interesfeerd, of Hoogstdeszelfs Wapen aldaar geplaatst is, dan niet; doch dat de onheuslyke manier op welke die remotieis gefchied, de herftelling daar van te meer noodzaakelyk maakt, ten einde het aan onze Ingezetenen en depostereit moge geblyken, dat de tegenswoordige Staatsleden zodaanigé laage handelwyze desavoueeren, en ten eencmaal disapprobeeren.
Waar op zynde gedelibereert, hebbende Heeren
Ge-



ie Gebeurtenis/en in 17-87 enz., voor gevallen, lol
Gedeputeerden van Deventer, Campen en Zwolle, zich met voorfchreeven Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap geconformeerd. Wordende de Heeren Ordinaris Gedeputeerden verzogt en geau* thorifeerd, om zulks werkftellig te maaken.,
jNo. 1.8.5. ExtratT; uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, raaiende de Propofitie der Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht ter Generaliteit gedaan , tot het aangaan van eene defenfive Alliantie met de Hoven vam Pruisfen en Groot-Brittannien enz. In dato den 18 October 1787.
Ontfangen eene Misfive van de aanwezende Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit gefchreeven in den Hage den i5den deezer , houdende , dat door de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht, ter Tafel van Hun Hoog Mogenden zynde ingebragt eene Refolutie, tendeerende toe het aangaan van een defenfive Alliantie met de Hoven van Pruisfen en Groot-Brittannien, en verdere* objecten daar in vermeld ; zy geoirdeeld hadden dit ten fpoedigften ter kennisfe van Hunne Edele Mogenden te moeten brengen. Dat zy verder de eer.o. hadden eenige fecreete Misllven hier by te voegen van de Buitenlandfche Ministers, door den Griffier in de Buitenlandfche Befognes gecommuniceerd,, gelyk ook nog twee Rapporten ,. het eerfte over een confent tot het victualifeeren van eenige verwagte Retourfchepen, tot den iften July deezes jaats, en het tweede confent omtrent de verzogte exceptie van inkomende Rechten voor de Brandfioffen en verde*e Materiaalen, door de Kapitein Vos van Avesate voor zynë Glasblazerye in 's Bosch verzogt, op welken beide Rapporten verzoeken met de Refolutie van Hun Edele Mogenden te mogen worden gehonoreerd.
Ts naar deliberatie goedgevonden, voorfchreeven G 3- Mis*



|Q3 Verzameling van Stukken betrekkelyk top
Misfive met deszeifs Bylagen te Hellen in handea van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken va» ïmantie, dewelke worden verzogt en gecommitteerd, om dezelve nader te examineeren, en Ridderfchap en Steden daaromtrent te dienen van hunne confideratien en advis.
No. 187. ExtratT; uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende ver.i klaaring van de Heeren Gecommitteerden der Stad Zwolle, van zich te conformeeren met de Propofitie. en Refolutie wegens het weder invoeren van het Reglement op de Regeeringe van den jaare ï.748. In dato den 18 OcTober 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Zwolle hebfeen verklaard zich te conformeeren met de Propo. :fitie en Refolutie op den 28iten September jongstleeden gedaan en genomen, met opzicht tot het Weder invoeren van het Reglement op de Regeering ■van den jaare 1748, zo als daar by breeder is uitgedrukt (*_).
No. 188. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispofitie qp de Misfive der Regeering van de Stad Hasfelt, benevens het Reqaest van A. Exalto. D'Almaras enz. (f) ln dato den 18 OcTober 1787.
De Heeren de Droste van Zalland, en andere Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van Finantie , ingevolge , en ter voldoening yan derzelver Refolutie Commisfcriaal van den lóden deezer, hebbende geëxamineert de Misfive Tan Burgemeesteren, Schepenen en Raaden, ne-
vens
(*) Zie. L Deel, I*>. 106. bladz. 246.
(D. Zie.beide,deeze Stukga N°..i7P eni8obl. ?éen 77..



d: Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 103
vens de Gezworene Gemeente der Stad Hasfelt van den 27if.en September jongstleeden, waar by allergedieniligst folliciteeren, dat de Refolutie tegens hunnen Secretaris A. Exalto d' Almaras genomen ten aanzien van dezelve te neemen in Crimineele detentie, met den gevolge en aankleeve van dien , moge worden ingetrokken, buiten ajlén êflSw:gefteld, en uit de Notulen van Ridderfchap en Steden geroijeerd, op dat dezelve hunnen Secretaris onverhinderd aldaar, en in deeze Provincie zal kunnen zyn.
Als mede de Requeste van gemelde Secretaris A. Exalto d'Almaras, tendeerende ten zeiven einde; hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat van advife zouden wezen, dat aan de gemelde verzoeken zouden behooren te worden voldaan: en dien ten gevolge alle de voorige Refolutien ter zaake voorfchreeven tegens en ten opzichte van gemeldé Secretaris A. Exalto d'Almaras genomen, in de Notulen van Ridderfchap en Steden te vinden, gecasfeerd en geannulleerd, en daar van aanteekening tegen dezelve gedaan, en denzélven geper-; mitteerd, onverhinderd alhier wederom in de Provincie, en de Stad Hasfelt te mogen komen, om aldaar zyne functie als Secretaris wederom te hervatten, met verklaaring, dat Ridderfchap en Steden hem, zo veel nodig mids deezen wederom her. ftellen in zyn eer en fatfoen, zo verre daar in beledigd is geweest.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven Rapport geconformeerd.
En zal hier van by Extract deezes worden ker> nisfe gegeeven aan den Advocaat-Fiscaal tegen hem aangelteld, tot deszeifs naricht, en ten einde daar jnede niet verder voort te gaan.
G4 No.



Ï04 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
No. 189. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, waar by eene Commisfie wordt gedecerneert, om te examineeren' en na te gaan al iet gene tegenswoordig met relatie tot de gefubfifieerd hebbende Commisfie van. Defenfie, diende te worden geredresfeerd. In dato. den 18 ÓStober 1787.
Welgemelde Heeren Gecommitteerden hebben nog gemeind, aan Ridderfchap en Steden te moeten voordragen; of niet zouden kunnen goedvinden eene Commisfie, te decerneeren, om te examineeren, en na te gaan al het gene tegenswoordig met relatie tot de gefubfifieerd hebbende Comr misfie tot; de Defenfie, diende te worden geredresfeerd.
Waar op zynde gedelibereert, hebben Ridderfchap en Steden zich met voorfchreeven Propofitie geconformeerd; en voorts goedgevonden daar toe te verzoeken en te cominitteeren, zo als verzogt èn gecommitteerd worden mids deezen, de Heeren de Droste van Haaxbergen, van Voerst tot Alerdink, en Sloeï tot Bellinkhof, nevens de Heeren J. van Suchtelen, W. F. van Hemert en L. G Roose, refpedtive Burgemeefteren der Steden Deventer , Campen en Zwolle.
N°. 190. Nota verbale van zyne Doorluchtige Hoogheidden' regeerenden Hertog van Brunswyk Lunenburg , ter hand. gefield, aan de Commisfie uit den Achthaaren Raad der. Stad Amfieldam, betrekkelyk de. disfolutie van den Krygsraad. 'In dato den 18 OcTober 1787.
Ik befchouw als volftrekt noodzaaklyk, de disfofblutievan den tegenwoordigen Krygsraad, hecherIrel van de oude Kollonellen, Kapiteins en andere. Officiers, als mede de famenflelling van de BurgerComoagnien, door dezelfde Jlndividus (enkele PerJV. <••*» 4 v •''".*■ *"*■ foo«_



& Gebeurtenis/en in 1787 enz- voorgevallen.
foonen) uit welke dezelve voor de onlusten beftaan hebben, en die men, onder vérfchüteade voorwend, . Lis, daar uit gezet heeft, zo ook de verwydering ui de Burger-Compagnien van hun, welke cot eeS ae Genoodfchappen behoord hebben; als uitmaakende du: een der voornaamfle voorwerpen van de StisfaSe, en van de duurzaamheid der herftelling
Vainddren de'de een of ander byzonder Perfoon zich hier door beleedigd meende, kan hy z.ch dien aangaande, altoos ter behoorlyker plaats melden —-* fk moet hier nog by voegen, dat ik zonder uitlui verwacJt, dat deeze'fchikkingen zullen gemaakt ea uitgevoerd worden, tusfchen heden, en den 23Lea deezer loopende maand. Het zou my zeer fpyten , indien ik door een langer uitftel gedwongen wierd, tot zulke maatregels, waar van ik meen uw, myne Heeren! reeds blyken gegeeven te hebben, dat iK dezelve zoek te vermyden.
ln 't Generaal Hoofdkwartier aan den Overtoom, den 18 Oftober 1787.
(wasset.) c' G- F" <.
Regeerende Hertog van Brunswyk
Lunenburg.
No. iot. Publicatie van zyne Doorluchtige SfJS ' den Heere Prince Eri-Stadhouder te Schiedam affekondlgt , ter kennis geeving dat Ho^nzeven Gevolmanigden ha die Stadzal zenden, om de klag* ten en bezwaaren der Ingezetenen te hooren, enz. In dato den 18 October 1787. Wy Willem, by de gratie Gods, Prins van O. ' ranaTen Nasfau, &c. &c. &c. Allen den genen, d e deeze zullen zien of hooren leezen, falut; doen te
J- Datwy by Refolutievan de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en VVest-Fneslami,
^ G 5 va



i, ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, uf
Waar op gedelibereerd, en door de Heeren van de Ridderfchap geadvifeerd zynde, dat aan die Steden , waar van Regenten of Ministers door Haare Koninglyke Hoogheid zyn opgegeeven , en door I Hun Edele Groot Mog. reeds geremoveerd, en dus 1 in deeze fufpect zouden kunnen voorkomen, wierde verzogt ieder in den haare te willen zorge draa1 gen, dat op geenerhande wyze eenige Papieren of 1 Documenten worden getransporteerd, en de Hee■j ren Gedeputeerden verzogt aan te neemen, het zelve zo fpoedig mooglyk te willen tragten uit te weri ken.
Is goedgevonden en verftaan, dat de voorfz. Misi five en Bylagen midsgaders het gemeld Rapport zul1 len worden geëxamineerd door de Heeren van de
IJ Ridderfchap en verdere Hun Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Befogne, en de Vergadering daar op gediend van derzelver confideratien en advis; en voorts van het advis van de Ridderfchap Copie verzogt zynde door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amfteldam, Gouda, Rotterdam en Alkmaar, | om daar op te verftaan de intentie van de Heeren | hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitge.
Ifteld tot nadere deliberatie; en hebben de Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht aangenoomen 9 om, inmiddels, voor zo veel van hun afhangt, de nodige zorge te zullen draagen, dat geene Papieren, by de voorfz. propofitie gemeld, uit het Logement der Stad Dordrecht in den Hage, werde» getransporteerd of vervreemd.
II. DEE£,



las Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
te der Stad Utrecht, boven alles ter harten neemen* de de bevordering der rust en eensgezindheid onder de goede Burgery en Ingezetenen deezer Stad, en dienvolgende onder de gunltige.medewerking der Godlyke Voorzienigheid, alles zoekende af te wenden wat aan deeze heilzaame bedoelingen hinderlyk kan zyn, en in het byzonder te zorgen, dat dezelve door verdachte Perfoonen, welke Hun Ed. Achtbaare geinformeerd worden dat van tyd tot tyd alhier inkomen , zo min mooglyk ve'rydeld worde , hebben op fpeciaale authorifatie van de Ed.. Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren en Vroedichap, vervat by Refolutie van den i ïó. n cseezer, goedgevonden, gelyk Hun Ed. Achtb. goedvinden by deeze, aan allen en een iegelyk welke niet binnen deeze Stad of derzelver Vryheid t? buis behoorende , onder eenige zogenaamde Waardgelders of Auxiliairen, en wel inzonderheid mede die genen, welke onder de zogenaamde GeJderfche Brigade , Overysfelfche Jagers of Scherpfchutters, zich hier ter. Stede of elders in ons Vaderland, in hooger of laager rang hebben laaten emp'oyeeren, ten, fcherpften te verbieden zich binnen deeze Stad of Vryheid te komen onthouden, of zich aldaar neder te zetten: gelyk Myne Heeren van den Gerechte hier mede tefFcns aan alle zodaanigé Perfoonen als bovengemeld, welke zich jegenwoordig alhier mogten bevinden, ten ernftigden gelasten , om binnen den tyd van driemaal 24 uuren na de afkondiginge deezer, de Stad en Vryheid te verhaten, mitsgaders daar uit te blyven'tot nader deezen aangaande zal zyn gedisponeerd; alles op poene van by contraventie deezer terdond te worden by den kop gevat, en naar bevind van zaaken aan den lyve te worden geftraft.
En worden de Schouten der Gebuurten, en van de Gerechten in de Voordeden en Vryheid by deeze niet alleen als nog vermaand zich exaclefyk te gedraagen naar het Xlde Articul van de Ordonnantie, waar naar Perfoonen die van buiten in deeze
Stad



ie Gebeurtenis/en in' 1787 enz. vojsr•gevallet.. 121
Stad komen woonen, zich voortaan zullen moeten « teguleercn , gearrelleerd by welgemelde Heeren 1. Burgemeesteren.en Vroedfchap den, ijden Decem.
ber maar ook boven dien ferieulelyk gelast,
\ op de onderhoudïnge deezer jegenwoorciige Bubli; catie naauwkeurige toezicht te heoben, en dienv volgende zorge te draagen', dat üa verloop van I driemaal 24 uuren na de afkondiging deezer, geene foortgeiy'^-' t'v.-ioonén als hier voóren gemeld zyn , zich in hunne Gebuurten of Gerechten onthouden', maar integendeel die te doen delogceren, of dat zy gehou ien. zuilen zyn indien gemeide Perfoouen daar omtrent onwillig waren , terltond daar van aan ; den Heere HooU-OScier of deezen Ed. Achtbaare Gerechte kennisfe te geeven, op pcene van by verzuim of nalaatigheid. in. deezen, elke reize ta ; verbeuren eene boete van zes Gulden, ten he» 'i hoeve van deezer Stads Aalmoefeniers-kamer.
En op dat niemant hier van .onkundig zy, zal ii deeze worden afgekondigd, gedrukt en aangeplakt .: naar behooren.
A'dus gearrefteerd by Myne Heeren van den Ge* I .rechte voornoemt, den 20 Oclober 1787.
.1., f ) ai . 1 1 ln ke.nnisfe van my,
C. A. v. Wachendorff.'
En ten zelfden dage van'den Stadhuize alhict* (more folito) gepubliceerd, by.my ondergefchreeven Deurwaarder,
P. v»_Schoonhoven.



f24 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot *
JNo. 203. Misfive van den regeerenden Hertog van Brunswyk Lunenburg , aan Heeren Burgemeesteren en Regeerders der Stad Amfteldam, toe nadere aan. drang van zyne Hoogheids voorige Nota. In datt
i den 21 OcTober 1787.
Myne Heeren!
Gy kent te wel het gewigt der ontwapening va» dat gedeelte uwer Burgery, inconftitutioneel gewapend , om niet overtuigd te zyn van het belang t welk ik neem, aan de uitvoering van het geen gy ten dien opzichte den ioden deezer hebt doen betend maaken. Ik verzoek U, Myne Heeren! my te willen opgeeven, het getal der Geweeren welke üzyn overgeleverd, als mede of het getal der fcher» pe Patroonen in Uwe handen gefteld, evenredig is aan het getal der Perfoonen, die daar mede voordien waren. Ik twyffel niet of gy hebt alle de maatregels genomen ter uitvoering van Uwe orders, Jbinnen den tyd die wy zyn overeengekomen; gy zfcjt,, Myne Heeren! niet onkundig zyn, dat ik de xnynen genomen heb, om de orders uit te voeren ■waar mede ik belast ben.
Ik heb de eer met gevoelens van de volmaakfte achting te zyn.
In 't generaal Hoofd-Kwartier aan den Overtoom* flen 21 OcTober 1787.
Myne Heeren!
Uw zeergehoorzaamenonderdaanige», ! Dienaar,
(was get.) Charles. G. F.
Regeerend Hertog van Brunswyk» Lunenburg.
N°. 204*,,



ie Gebeurtenis/en w 1787 enz. voorgevallen-. iz#
! JN°. 204. ExtraEt uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene Propojïiie van de Heeren van de Ridderfchap, of het niet nodig zoude wezen, daar de Geweeren en Kanonnen welke door de Pruisfifche Troepes in deeze Provincie zyn opgehaald en naar Zutphen zyn getransporteerd, en als daar nu ingefcheept worden om verder buiten 's Lands te vervoeren, zulks zoeken voor te komen enz., benevens de dispojïtie van Ridderfchap en Steden daar omtrent. In dato dm 22 Oftober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Ver» j; gadering gedaan de Propofitie deezen geinfereerd. | De Heeren van de Ridderfchap in ervaaringe geI komen zynde, dat de Geweeren en Kanonnen welI ke door de Pruisfifche Troepes in deeze Provincie I zyn opgehaald, en naar Zutphen getransporteerd !) geworden, als nu ingefcheept en verder buiten
i' fg Lands vervoert zouden worden; derhalve»
1 zich verpligt vinden om aan Ridderfchap en Steden in bedenken te geeven, of niet nodig zoude zyn, I om dies aangaande een adres aan den Regeerenden Heer Hertog van Brunswyktedoen, teneinde zulk» zo mooglyk voor te komen, en te gelyk van het ge: melde adres kennis te geeven aan de Magiftraat der 'Stad Zutphen, en aan den Collonel Baron van Goecking, ten einde met die voorgenomen vervoering inmiddels moge worden gefuperfedeerd. I - Waar op zynde gedelibereerd, hebben de Heei ren Gedeputeerden der Steden Deventer, Campen en Zwolle, zich met de voorfchreeven Propofitie jl geconformeerd; en dien ten gevolge goedgevonden | aan Hooggemelde Heere Hertog van Brunswyk te» 1 ■doen depecheeren de Misfive navolgende.
Dooluchtigste Hoog Gebooren Vorst er Heere !
poordien de Heer Collonel Barqa va» Goeckino
by



tlö Verzameling van Stukken betrekkelyk tot I
by gelegenheid van deszeifs doormarsch en inkwaft tiering in deeze Provincie met het Regiment Husfaaren van den Heere Graave van Goltz, nodig beeft geoirdeeld gehad alle Geweeren die 'er in de Provincie gevonden wierden , in verzekering te neemen en naar Zutphen te doen transporteeren, en wy nu wyders geinformeerd worden dat 'er te Zutphen fchepen zouden wezen gerequireerd, om alle die gezeide Geweeren en Wapenen verder buiten 's Lands te vervoeren, vinden wy ons in de noodzaakelykheid gebragt, om diesaangaande aan Uwe Doorluchtigfte Hoogheid te reprefenteeren , dac het geringfte getal van voornoemde Wapenen en grof Gefchut een eigendom zyn van de zogenaamde Burger-Corpfen, maar in tegendeel de meeste derzelve zyn genomen uit de Generaliteits Magazynen, of toebehoorende aan de Provincie of privaate Steden, of wel derzelver Burgeren daar toe van oüds zynde gepriviligieerd geweest.
Weshalven wy de vryheid neemen Uwe Doorl. Hoogheid op het vriendelykfte te verzoeken, om contra ordres tot gezeide vervoeringe te willen geeven, ten einde vooraf hier over zoude kunnen worden geconfereerd, en alles naar behooren geapplaneerd.
Wy kunnen niet voorby, om by deeze gelegenheid aan Uwe Doorluchtigfte Hoogheid te betui-' gen, dat wy in allen opzichte ten uitterften moeten loueeren de goede orde en discipline, welke door dien waardigen Commandant der Husfaarengeduurende zyn verblyf in de Provincie is geobferveerd, en waar voor wy aan Uwe Doorluchtigfte Hoogheid onze dankbaarheid betuigen.
Waar mede enz.
En voorts aan de Magiftraat der Stad Zutphen daar van kennisfe te geeven by de Misfive navolgende.
Ede>



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 12?
- Edele Groot Achtbaare, Wyze, Voorzieni. ge zeer discreete Heeren!
In ervaaring zynde gekomen dat de Geweeren ea Kanonnen die door de Pruisfifche Troepes in deeze Provincie zyn opgehaald, en naar Zutphen gebragt geworden aldaar ingefcheept en buiten's Lands ftaan vervoerd te worden, zo hebben wy ons verpligt gevonden daar over een adres aan zyne Doorluchtigfte Hoogheid den Regeerenden Heere Hertog van Brunswyk te doen , ten einde zulks zo mooglylc voor te komen: — waar van wy gemeind hebben, by deezen aan UEd. te moeten kennisfe geeven, op dat met die voorgenomene vervoering inmiddels moge worden gefuperfedeerd.
Waar mede enz.
Als mede aan den Heer Collonel Baron van Goecking commandeerende de Pruisfifche Troepes binnen deeze Provincie, op dezelfde wyze kennis tegeeven by Misfive (*).
tJo. 205. ExtraB uit het Register der Refolutien van
Hun tioog mogenaen ae neeren ütaaten Generaal, firekkende ter voorzieninge van de klagten over de licentieufe en aanftootelyke wyze van bidden voor de Perfoon van zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, door fommige Predikanten in de Stad en Meijery van 's Bosch gedaan enz. In dato den 23 OBober 1787.
Is ter Vergaderinge geleezen een Memorie van Mr. H. J. van Oldenbarneveld , genaamd witte Tullingh, Advokaat-Fiskaal van Braband en de Landen van Overmaaze, daar by aan Hun Hoog Mog. voordraagende, dat ter gelegenheid dat hy Advo-
kaat-
(*) Zynde deeze Misfive genoegzaam van denzélven inhoud, als de voorenftaande Brief aan. de Magifttaat de? £wd Zutphen.



•?28- Verzameïlng tan Stukken letrekhlyk tot
kaat-Fiskaal van Braband zich onlangs in 's Bofch hadf bi bevonden, ten einde op de executie van Hun Hoog
Mog. Refolutie van den 3den deezer, zo ten aan- I
zien van de gemelde Stad zelve als ten regarde van ji de Dorpen en Heerlykheden in de Meijerye van
's Bofch, alwaar eenige Genoodfchappen of Gezel- *l
fchappen van Wapenhandel en zogenaamde Vader- -]
landfche Sociëteiten mogten exteeren, des te beter i
te vigileeren, aan hem Advokaat-Fiskaal aldaar wa- -
ren voorgekomen zeer ferieufe klagten over de li- I
cendeufe en aanftootelyke wyze van Bidden, om- I
trent de Perfoon van zyne Doorluchtige Hoogheid l
den Heere Prince Erf-Stad houder, Erf Kapitein-Ge- -
neraal en Admiraal der Vereenigde Nederlanden, I
welke zich fommige Predikanten in de Stad en Mei- I
jery van 's Bofch zedert eenen geruimen tyd had- I
den veroirloofd, en waar in zelfs de jongstleeden c
Publicatie van Hun Hoog Mog. in dato den i3den o
Augustus deezes jaars, dezelve niet had kunnen be- -
teugelen; terwyl wederom andere Predikanten on- -
der voorwendzel van hunne Predikatiën te eindigen i
met het allervolmaakte Gebed, zich geheel en al 1
onttrokken van voor de Hooge Souvereinen en an- .
dere Hooge Collegien van den Lande, als mede voor l
de illuftre Perfoonen van hunne Doorluchtige en l
Koninglyke Hoogheden en Vorftelyke Familie te s bidden.
Dat diergelyké onbehoorlyke en aanftootelyke ge- |
dragingen van zodaanigé Predikanten, aan de eene a
zyde veel ergernisfe by veele van de Gemeentens , <i
en aan de andere zyde zeer verkeerde indrukken op <
de gemoederen van fommige Toehoorderen heb- I
bende gemaakt, het alzo te wenfchen zoude zyn, ,
dat aan dezelve licentie voor altoos paal en perk :
wierde gefteld. Geevende derhalven hy Advokaat- ^ Fiskaal van Braband aan Hun Hoog Mogenden in
cofifideratie, of het aan Hoogstdezelven niet zon I de kunnen behaagen daar in eenige voorziening te doen.
Waa$



4e Gebeurtenis/en ia 1787 ent. voorgevallen. li$
Waaróp gedelibereerd zynde, is goedgevonden, eri verdaan, mids deezen de refpeclive Predikanten in de Stad en Meijery van 's Bofch, als mede in hec verder didridl van geheel Staats-Braband en de Landen van Overmaaze , en voorts in alle de verdere Steden, Dorpen, Heerlykheden en Plaatfen van de; Generaliteit te gelasten, van zich in het Bidden voor de Höoge Souvereinen en andere H°oge Collegien van deeze Linden, midsgaders voor de illudre Perfoonen van hunne Doorluchtige én KonihglykëJ Hoogheden en Hoogstderzelver Vorftelyke Kinde-f ren, precies te reguleeren naar het formulier vari Gebed tot dat einde door Hun Hoog Mog. gearresteerd en aan hun voorfchreeven, en zich geenzints te veroirloven, dezelve voorbidding, na gedaane Predikatie, onder welk voorwendzel zulks ook zoude mogen zyn , agterwege te.laateni op poene; van dien ter contrarie handelende,, van Hun Hoog; Mog. hoogfte indignatiei en dat boven dien naar éxigentie van zaaken tegens de zodaanigen zal worden geprocedeerd , ingevolge Hun Hoog Mog. Publicatie van den I3den Augustus deezes jaars 1787* en om dezelve Hun Hoog Mog. Refolutie by dcix eerften Predikdienst alomme in de Kerken van ge» melde Stad en Meijerye, midsgaders in. de verdere Steden, Dorpen, Heerlykheden en Plaatfen van geheel Staats-Braband, de Landen van Overmaaze en van de Generaliteit, van den Predikftoel te ver-> kondigen en voor te leezen.
Zullende ten dien einde de voorfz. Refolutie gedrukt; en een goed getal Exemplaaren gezonder» worden aan de refpective Officiers en Magiftraaten in het didricl van de Generaliteit, ten einde,dezelye te doen toekómen aan die genen aan wien het toebehoord , en door welken dezelve moet worden ter executie gelegd. ■ ^
. En zal Extract van deeze Hun Hoog Mog. Refolutie gezonden worden aan den Advokaat-Fiskaal
II. Deel. X



{-30 Verzameling van Stukken betrekkelyk- tot
yan Braband en Landen van Overmaaze, om te ftrefc-» ken tot deszeifs informacie.
Was geparapheert (get.) D. I. van Heeckeren.
Onder Jlond Accordeerd met voorfz. Register, (was geteekend) H. Fagel.
No. 206. ExtratT; uit de Refolutien van Hun Edel Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland, en-West-Friesland, om de Staats-Refolutien, welke geduurende de Troubles zo op liet ftuk van den Hervormden als van de geconniveerde Godsdiensten zyn genomen te revideer en, enz. Voorts om het eerst te houden Synode van Zuid-Holland, te Breda te doen vergaderen. In dato den 23 OcTober 1787. De Heeren Gedeputeerden der Stad Schoonhoven hebben ter Vergadering gedaan, en vervolgens in gefchrifte overgegeeven de navolgende Propofitie, tendeerende het eerfte Lid om door eene Commisfie te revideeren alle de genomene Staats-Refolutien ,
geduurende de ongelukkige overheerfching op het uk zo der Hervormde als van de geconriiveerde Godsdiensten; en het tweede Lid om het eerst te houden Synode van Zuid-Holland te Breda te doen,' vergaderen.
Edele Groot Mogende Heeren! Het is uit den naam en op expresfe Jast van de Heeren onze Principaalen, dat wy ons verpligtvinden om aan U Ed. Groot Mog. voor te draagen en te herinneren , hoe de overheerfchende Cabaal , welke zo ongelukkig federd eenige jaaren de eendragt, rust en veiligheid binnen deeze Landen, en in het byzonder binnen deeze Provincie geftoord heeft, niets te heilig achtende, wanneer het maar naar hunne denkbeelden kon ftrekken, o m hunne party te fterken, zich niet ontzien heeft om ook
hunne



'ie Gebeurtenis/en in ïySf enz. vóór gévallen. 131
hunne handen te Haan aan die geheiligde Maximes j door welke aan de eene zyde de waare Hervormde Godsdienst, zo als dezelve by het Synode Nationaal van de jaaren 1618 en 16I9 is vastgedeld geworden , tegen alle inkruipfelen van fchaadelykë Leeringen was beveiligd, en aan den anderen kant aan de geconniveerdc Godsdienlfen alle middelen tot uitfpatting en ongeoirloofde inkruipfelen en nieuwigheden benomen waren, en hoe langs deezen weg en met deeze heillooze oogmerken eene menigte van Staats-Refolutien genomen zyn, door welke die aloude Maximes, Welke zó lang den proef hebben uitgedaan, den zuiveren en boven alles dierbaaren Godsdienst, zo langen tyd beveiligd * eri den Lande zo veel heil en zegen hebben" aahge. bragt, zo al niet geheel en al den bodem zyn ingeilagen, dan ten minden aanmerkelyk zyrt verzwakt en kragteloos gemaakt.
i En daar onder den zegen van Herri, die alles régeerd, niets meer gefchikt ii om den Lande heil aan te brengen, dan de confervatie van den Hervormden Godsdienst, aan U Ed. Groot Mog. te propoheeren om eene Commisfie te benoemen, expresfelyk gelast, om alle zodaanigé Staats-Refolutien als geduurende de ongelukkige overheerfching op heë ftuk zó van den Hervormden als van de geconniveerde Godsdienden genomen zyn, te revideeren* dezelve met de oude en beproefde Maximes te vergelyken, en daar van een gedetailleerd ampel Rapport te doen, ten einde alle zodaanigé Staats-Refolutien, als tegens die Maximes inloopen , mogeti worden gecasfeerd , en den waaren Hervormden Godsdienst tegen alle aanvallen en inkruipfelen efl, nieuwigheden beveiligd, even ongefchonden aart de Nakomelingfchap overgeleverd moge worden* als wy dezelve van onze Voorvaderen verkreegen hebben. En daar het niet moeilyk door te zien .is geweest, hoe die zelfde alles overheerfchendé Cabaal door derzelver intrigues zodaanigé directie heeft toreeten te houden, dat de gewoone beurt van de I - Stadi



Verzameling van Stukken betrekkelyk Ut
Stad Breda om het Zuid-Hollandfche Synode binnen haare muuren te zien vergaderen, onder allerley fchynfchoone pretexten, doch in de daad alleen, om zyne Doorluchtige Hoogheid, als Heer en Baron van Breda te hooneu, is voorby gegaan, of U Ed. Groot Mog. niet zouden behooren te reïolveeten, dat het eerst te houden Synode van Zuid-Holland binnen de Stad Breda zal worden vergaderd.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat het eerfte Lid van het voorfchreeven geproponeerde zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchappe en verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Befogne, en de Vergadering daar op gediend van derzelver confideratien en advis; en met opzicht tot het tweede Lid, van nu af aan vast te ftellen, dat de Christelyke Synodus van Zuid-Holland in den aanftaanden jaare 1788 zal worden gehouden binnen de Stad Breda, waar toe de tyd nader zal wórdenbepaald. >
No. 207. Publicatie der Edele Mogende Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van Utrecht, ter vernietiging van de Sociëteiten, Genoodfchappen van Wapenhandel en Vrycorpfen ten platten Lande. In dato den 23 O Et ober 1787.
De Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van. Utrecht, doen te weeten.
Alzo ons door de treurige ondervinding gebleeken is, dat de zogenaamde Vrycorpfen of Genoodfchappen van Wapenhandel ten platten Lande, even als in de Steden deezer Provincie, niet anders ftrekken, dan om den geest van partyfehap, en ongehoorzaamheid aan de beveelen der wettige Overigheid te verwekken en aan te kweeken.
Zo is het, dat wy goedgevonden hebben, gelyk wy doen by deezen, alle Sociëteiten, Genoodfchappen van Wapenhandel en Vrycorpfen ten platten



te Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 133
ten Lande, onder welken naam, en op welke pretexten dezelve ook mogen zyn opgerigt, te casfeeren en te vernietigen, gelyk wy dezelve casfeeren en vernietigen by deeze; wel expresfelyk verbiedende aan alle Ingezetenen, zich langer als Leden van dezelve te gedragen, ofte eenige Wapenen, Leuzen of Veldteekenen te voeren; maar dezelve integendeel gelastende, zich van deeze hunne Wapenen, Leuzen en Veldteekens, voor zo verre dezelve hun byzonder eigendom zyn, binnen den tyd van 14 dagen naar Publicatie deezes, te ontdoen; (ten welken einde de refpecfive Gerechten worden geautforifeerd, om de gemelde Wapenen van de Ingezetenen, ter taxatie van des kundigen,_ over te neemen, omme vervolgens tegens reftitutie van de uitgefchotene- penningen in het Ammunitiehuis te worden overgebragt) en voor zo verre dezelve Wapenen aan de Ingezetenen, van onzentwege,o£ uit ons Ammunitiehuis mogten zyn ter hand gefteld, dezelve binnen den boven bepaalden tyd te brengen in het Gerechthuis van de Plaatfe, onder welke zy woonachtig zyn, ten einde dezelve,door Schout en Gerechte vervolgens, alhier in het Ammunitiehuis insgelyks werden overgebragt, op poene, dat zodaanigé Ingezetenen, welke hier inne zullen nalaatig zyn, zullen worden geconfldereerd als Verftoorders der algemeene rust, en deswegens naar bevind zaaken arbitraalyk zullen worden gecorrigeerd.
En op dat niemant hier van ignorantie pretendeere, zal deeze alomme worden gepubliceerd en ge«fHgeerd naar behooren. Aldus gedaan t'Utrecht den 23 October 1787. (Was geparapheerd) N. C. Kolff , vt,
(Onder ftond)
Ter Ordonnantie van Welgemelde Heeren Gedeputeerden.
(ms get.) H>. A. Laan-
. I 3 N«»



J34 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
N0. 208. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap cn Steden de Staaten van Overysfel, over het vergeeven van notabele Ambten ter dispofitie van Hun Hoos Mog, Jiaande, enz, In dato den 23 OcTober 17874
De Heeren de Droste van Zalland, en andere Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, ingevolge, en ter voldoenin* ge van derzelver Refolutie Commisforiaal van den ioden deezer, nader hebbende geëxamineerd de Memorie door de Heeren Gecommitteerden deezer Provincie ter Generaliteit, ten dien dage ter Ver» gadering van Ridderfchap en Steden overgegeeven, concerneerende de Refolutie van Ridderfchap en Steden van dén 18 Maart 1785. Waar by onder anderen aangefchreeven waren, om indien eenige potable Ambten ter dispofitie van Hun Hoog Mogenden ftaande, mogten voorkomen, daar over niet te helpen disponeeren, zonder alvoorens zulks ter kennisfe van Ridderfchap en Steden te hebben gebragt; hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat Van advife zouden wezen, dat de voorfchreeven Refolutie van Ridderfchap en Steden zoude behoo.. yen te worden ingetrokken en Welgemelde Heeren Gecommitteerden daar van gereleveert en aan dezelve weder toegelaaten, om daar in, pro re nata $e mogen handelen, ingevolge hunne Inftructie. _ Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven rap.« port geconformeert.



de Gebeurtenisfen in 1787 enz. voorgevalhn. 135
ZSTo. 209. Extract; uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispofitie over de Propofitie op den 29 September ' jongstleden ter Vergadering van Ridderfchap en
■ ' Steden gedaan, om de Vriendnabuurlyke harmonie en verftandhouding met de Provincie van Gelderland te herfiellen, enz. {*). In dato den 23 October 1787.
De Heeren de Droste van Zalland, en andere Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, ingevolge, en ter voldoeninge van derzelver Refolutie Commisforiaal van den 2f)(ten September jongstleeden , hunne gedagten hebbende laaten gaan over de Propofitie ten dien dage ter Vergadering van Ridderfchap en Steden gedaan, door den Heere Droste van Zalland, om in de omftandigheden waar in deeze Provincie door de Troubles welke het Land hebben beroerd, is gebragt geworden, met betrekking tot de Provincie van Gelderland, zodaanigé efficacieufe, en besté gefchikte middelen, ten eerden in het werk te ftellen, waar door die verregaande oneenigheden en kiagten tegens onze Ingezetenen, op de best cönvenabellte wyze zoude kunnen worden vere£ fend en uit den weg geruimd, ten einde de zo zeer gewenfchte en vriendnabuurlyke harmonie, en goe^ de verftandhouding moge worden herfteld en bevestigd; hebben ter Vergadering gerapporteert; dac het hun is voorgekomen, dat deeze zaak van die omflag en gevolg zynde, dat zulks niet wel gevoeglyk by briefwisfeling zal kunnen gefchieden, eri dat derhalven van advife zouden wezen, dat zulks best door eene Commisfie door wederzydfche Provinciën , daar toe te decerneeren zoude kunnen en behooren te gefchieden, en dat de Heeren Staaten van Gelderland zouden behooren te worden verzogt, daar toe van hunne zyde eene Commisfie te • willen benoemen, en dat dan ook Ridderfchap en
Ste.
(*) Zie /. Deel, No. 118. bladz. 261.
14 •



^ 3§ Verzameling van Stukken betrekkelyk tof
Steden eene gelyke Commisfie daar toe zouden behooren te decerneeren, om onderling over die vèrichillen in 't vriendnabuurlyke in onderhandelinge ;fe treeden, en die zaaken in der minne te fchik'ken, op behaag van wederzyds Heeren Principaalen, ea pulles by Misfive, navolgende.
Edele Mogende Heeren 1
De Troubles, welke ons dierbaar Vaderland zq ongelukkig hebben beroerd gehad, door 's Hemels gunst nu zynde komen te cesfeeren, hebben wy onder anderen gemeend datelyk als een point van •deliberatie te moeten maaken, de verregaande oneenigheden, welke tusfehen UEd. Mogenden en de meerderheid der Staaten van onze Provincie geduuTende die tyden hebben plaats'gehad, zo als ook •ge klagten, welke door U Ed. Mogenden tegens on:ze. Ingezetenen zyn ingebragt geworden, als mede Üe wyze op welke het een en ander a V amiable en, ■yriendnabuurlyk zoude kunnen worden vereffend, èn uit den weg geruimt, en waar toe ons het geichiktfte en beste middel is voorgekomen te zyn , pm U Ed. Mqgenden te verzoeken van eene Commisfie git den Hunnen te willen benoemen, gelyk. yiy 'dan ook van onze zyde een gelyke Commisfie, :zullen decerneeren, ten einde onderling over die yerfchillen in het Vriendnabuurlyke in'onderhandelinge" te treeden, en dezelve in der minne op welbehaagen van wederzyds Principaalen te tragten te Vereffenen en uit den weg'te ruimen: terwyl wy ^effens deeze gelegenheid ar.ripieer.en era U Ed. Mogenden te betuigen, d.at ons niets aarjgenaamer zal :zyn als dat die oude harmonie, en Vriendnabuurlyke verftandhouding weder moge worden h'erfleld, én als op nieuw bevestigd, en waar toe wy gaarne ?1 het mooglyke zullen toebrengen. .'"■'"' „ Wa<r mede &c.'
Waar op zyndé gedelib.ereert, hebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven rapport geconforme'er'f.' -*•"v"""* " ' " ' Ér.'.



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 13?
En zyn, cafaquo, tot die Cqmmisfie yan wegens deeze Provincie benoemd, de Heeren de Droste van Twenthe, de Droste van Voïlenhove, en van Voersï'tot Alerdink, nevens de Heeren W. A. Eekhout , W. F. van Hemert , en L. G. Rouse, refpedtive Burgemeesteren der Steden Deventer , Campen en Zwolle; welke Heeren tevens worden verzogt, voor'af db retroatta na te zien, en een plan te formeeren, waar over die conferentie zouT de behooren te rouleeren.
Zullende dan nog inval van abfentie of mdispohtie uit de refpeftive Quartieren of Steden, een ander Heer in de plaats iiunner worden benoemd; als mede by abfentie of indispofitie van de Griffier, de Secretaris der Stad Deventer A. van Süchtelen denzélven remplaceeren.
No. 210. ExtraSt uit de Refolutien van Ridderfchap * eh Steden de Staaten van Overysfel , behelzende 'Advis of verklaaring der Heeren Gedeputeerden der Stad Campen, over de Propofitie ter Staats-Vergadering gedaan, wegens het annulleeren van de Refolutie over het ontflaan van den ééd vvnadmisfie ter Staats-Vergadering gearrefteerd den 16 April 1750, enz. ln dato den 23 OBober 1787. De Heeren Gedeputeerden der Stad Campen hebben ter Vergadering overgegeeven derzelver advis of verklaaring, zoals het zelve deezen is gemfereertDe Heeren Gedeputeerden der Stad Campen hebben terVergaderinge voorgedragen, dat de Heeren Dunne Principaalen geëxamineert hebbende de Pro. pofitie der Heeren van de Ridderfchap, ter Vergadering van Ridderfchap en Steden gedaan den i öden Öaober 1787 (*), waar by dezelve vermeenen dat de noodzaakelvkheid kwame te vereisfchen, dat de. mformeele'en nulle Refolutie, waar by fo nmige Deden van Ridderfchap en Steden zich hadden o^t-
d) Zie hier voor No. 177- hladz. 74.,



138 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
flagen van den ééd van Admisfie ter Staats-Vergadexinge gearrefteert den iöden April 1750. werde geannulleerd, en op eene folemneele wyze vernietigd , en dat zodaanigé Leden 'welken tot die dispenfatie hadden gecoöpereert, zich wederop nieuw tot de obfervantie van den gezeiden ééd zouden moeten verbinden: daar omtrent met relatie tot het eerftepoint, hebben moeten remarqueeren, dat de voorgemelde Propofitie, voor zo verre die het annulleeren van de Refolutie omtrent de dispeniatie van den ééd betreft, thands overtollig voorkomt; daar by de Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap op den 2 8ften der afgeweeken maand September, ter deezer Vergadering gedaan teneinde zyne Hoogheid den Heere Prince Erf-Stadhouderin alle deszeifs Rechten, Privilegiën, en Prsëminen'tien in den jaare 1766. aan Hoogstdenzelven, overeenkomftig het Reglement van Regeeringe van den , jaare i748.opgedraagen, en geconfereerd geweest, worde herfteld, met confirmatie en herftelling van dat zelve Reglement van den jaare 1748. in" alle zyne pointen en deelen, entevens met casfatie en vernietiging van al het geen daar tégen zo door Refolutien, aanftellingen, als anderzints'is gedaan en ondernomen, en met welke Propofitie de drie Steden fuccesfivelyk zich hebben gecön formeert, daar mede dan ook de Refolutie van de dispenfatie van den ééd ter obfervantie van dit Reglement, die in het formulier van den ééd van den J6den April 1750, met naame mede vermeld ftaat, ipfo facTo is geannulleerd, en op eene plechtige wyze vernietigd.
Dat ook Ridderfchap en Steden, na deeze aldus eenpaariggeworden Refolutie, bv differente gevallen, dit alzo hebben begreepen," en het zelve töt een grond yan Hunne dispofitien gelegd, daar niet alleen eenige Provinciaale Ccmmisfien tegen den inhoud van het opgedagte Reglement, door die Leden geconfereert, zyn gecasfeerd of ingetrokken,maar ook ten aanzien van het prefenteeren van de
Keu-
(*) Zie L Deel, N°. 106.- bladz. 246.



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 139
Keuren der kleine Steden ter approbatie van de Heeren Ordinaris Gedeputeerden, waar van méde in manieren voorfchreeven dispenfatie'Was verleend by Refolutie van den 18den deezer verftaan, dat de' Heeren Ordinaris Gedeputeerden de Regeerman der kleine Steden zouden aanfchry Ven, om al noabinnen zekeren bepaalden tyd hunne Keuren, daar zulks noch niet gefchied moge zyn, aan Hun Edele Mogenden ter approbatie in te zenden, naar de teneur van het meergemelde Reglement van den iaare 1748. dat hier uit ten klaarftcn blykt, dat 111 die twee gevallen, waar in de Leden der Provinciaale Regeeringe, welke gemeend hebben zich te mogen dispenfeeren van de obfervantie van het Re Gerings Reglement van 1748. en buiten weitas twee gevallen, 'er niet bevonden zal worden, da: de geindigiteerde Leden eenige dispenfatie van den ééd hebben willen doen opereeren, gelyk onwederfpreekelyk kan geblyken uit derzelver gehandelde van den Hden Mey deezes jaars; alwaar de dispenfatie fpeciaal tot deeze pointen bepaald word, en voorts het Reglement van 1748, daarby wel uitdrukkelyk in zyn geheel gelaaten, Ridderfchap en Steden bereids hebben doen werken de Reiolutie ter annulleering van de Refolutie contradictoir aan het Reglement van 1748, en het dus zich van zeiven manifesteerd, dat eene nadere Refolutie ten zelfden einde tendeerende, geheel iuperfiue zoude zyn. , . ,
Dat, met relatie tot hét tweede pomt in bovengemelde Propofitie vervat, dat, naamentlyk, de zodaanigé Leden, welken tot de opgedigte dispenfatie hadden gecoöpereerd , zich weder op nieuws tot obfervantie van den gezeiden ééd zouden moeten verbinden, dezelfde Confideratien als ten aanzien van het hier voor gedetailleerde eerfte pomt plaats vinden, en over zulks de voorgemelde Le^ den, welken met de overige Staatsleden de Relolutien van de dispenfatie, nevens alle andere Keloiuden tegen 't Regiereen!; van 1748. wlóopende



$p Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
hebben vernietigd, en zich mede ter obfervantie yan 't laatstgenoemde Reglement verbonden, gelyk hier voor mag confteeren, tot geene nadere of meerdere verplichtinge kunnen gehouden worden, dan de overige Leden, die tot de Propofitie van den 28lten September zyn geaccedeerd
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden voorfchreeven Advis of Verklaaring te ftellen in landen van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, dewelke werden verzogt ea gecommitteerd, om dezelve nader te examineeren en Ridderfchap en Steden daar omtrent te dienen van hunne Confideratien en advis.
N°. 2ii. Publicatie van Burgemeesteren en Raad det Stad Groningen, over de herftelling van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhou4der m deszeifs wettige en erflyke rechten, en aanmaaning tot inwendige rust der Burgeren en Ingezetenen. In dato den 23 OcTober 1787.
Burgemeesteren en de Raad in Groningen, doen te weeten.
Hoe dat wy, eerbiedigende de flappen van de Goddelyke Voorzienigheid in de fchielvke omwenteling van zaaken ten beste van het Vaderland, waar ' 00^zJPe Do°rluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder en deszeifs Vorflelyk Huis, gelyk in de overige Provinciën van dit Gemeenebest, 20 ook hier wederom is herfleld in deszeifs wettige «n Lrflyke rechten , met vernietiging van de inconJtitutioneele pasfen en poogingen daar tegens zedert eenigen tyd in het werk gefteld: daar by teffens niets liever zouden zien, dan dat zulks gepaard ging meteene duurzaame genietinge van de inwendige rust onzer Burgeren en Ingezetenen, en veiligheid van hunne Perfoonen en Goederen, welke m deeze Stad tot hier aan toe zo gelukkig en onaf*, gebroken is bewaard gebleeven, waar toe wy iazon-.



ie Gebeurtenis/en in 1787 ent. voorgevallen, ut
zonderheid in deeze omftandigheden aan een iege* llvkaanpryzen, om ook aan die heugelVke gebeurtenis mede hulde te doen, alle onderlinge party> fchappen edelmoedig af te leggen , en vóórts te vermvden het gene daar aan Verder voedzel en op het nieuw aanleidinge zoude kunnen geeven, ten welken einde wy een ieder onzer Burgeren en Ingezetenen benevens elk en een ieder welke zich in deeze Stad bevinden mogen, willen verzogt enaangeraaden hebben, gelyk wy doen by deezen, dae lich mede voegen naar het thands door deeze ge1 heele Republiek algemeen aangenomen gebruik, om ook hier, geduurende een tyd lang Orange linten , li-rikken of eenige teekens van die kleur opentlyk te draagen, het welke wy reeds aan een iegelyk by onze Publicatie van den aöften September jongstleeden hebben vergund (*), op dat ook alle onaangenaamheden die by gebreke van dien zouden kunnen ontftaan, werden voorgekomen.
En op dat van deeze onze welmeenende intentie in 't algemeen meerder geblyke, zal deezen naar het voorgebed alhier van de Predikftoelen worden, afgekondigd, en aangefiagen ter plaatzen daar zulk»
behoord. , „ „ ,
Gedaan in Groningen, den 23 October 178?-
(was get.) B. V. Iddekinge, vt;
Ter Ordonnantie der H. Heerefli voorfz.
(was get.-) C. H. Gockinga., Secre^
{*) Zie J. Deel, Ne 92. bladz. ao>



i$Z Verzameling van Stukken hetrekkelyk tot
IS». 212. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap . en Steden de Staaten van Overysfel, behelzend' kennisgeeving door den heere Droste van Zalland dat op order van zyne Doorl. Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyh Lunenburg, door den aeere i Collonel van Goecking, was: aglerlaaten honderd ■ Husfaaren, enz. beneveps de dispofitie san Riddert fchap en Steden daar omtrent enz. In dato den 24. OBober 1787. ^
Door den Heere Droste van Zalland ter Vergaderinge zynde gecommuniceert eene Misfive van den ColJpnel van Goecking, waar by aan hem Heere Droste kennis geelt, dat op order van zyt e Doorluchtige' Hoogheid den Heere Herrog van JBrunswyk, alhier in de Provincie hadde achtergelaten honderd Paarden van deszeifs onderhebbende Husfaaren onder de.ordres yan den Ritmeester Klingraef binnen de btad Zwolle, met ordre, van op requificie van de Heeren:Staaten.Detachementen of het geheele Corps verlangd wordende, dezelve te vcrleenen, en datrnen.def halven zich maar te adresfeeren had aan de Ritmeester voornoemt, wenfchende dat alhier langer niet nodig mag zyn, op dat hy dat Commando hoe .eerder, zo iie\ er weder te rug mogte bekomen.
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden aan gemelden Ritmeester kennis tegeeven^ dat in deeze Provincie de rust thands heriteld zynde, men deszeifs adfiftenne vermeend'te kunnen ontbeèren, en derhalven wel wenfchte dat hoe eerder zo liever met deszeifs Detachement de Provincie verliet; en hier van mede kennisfe te geeven aan gemelden Heere Goecking, tot deszeifs naricht; by de misfive navolgende, aan den Heer Ritmeester Klus*
craef.
Hoog Wel Gebóoren Heer!
De Heere Droste van Zalland ter deezer Verzade* nnge hebbende gecommuniceerd, eene Misfive,vaö
des'



deüekartmhfen 2V2 1787 enz. voor gevallen. 143;
den Heer Collonel van Goecking, aan hem Heere Droste geaddresfeert, waar by aan denzélven kennisfe geeft, dat op order van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk, alhier jn de Provincie hadde agtergelaaten honderd Paar' den met deszeifs onderhebbende Husfaaren, onder i de ordres van uw Hoog Welgebooren, met ordre, om op requiütie der Heerea Staaten deezer Provin-I cie Detachementen daar van, of het geheele Corps I verlangd wordende, dezelve te verleenen ; en daC men derhalven zich maar te adresfeeren had aan uw Hoog Welgebooren, wenfchende dat het zelve hier* niet langer nodig mogt zyn, op dat het zelve ComI marido hoe eerder zo liever weder te rug mogte beI komen; hebben wy goedgevonden uw Hoog Wel," I gebooren ten fpoedigften kennisfe. te geeven, dat in I deeze Provincie de rust thands herfteld zynde, ver": raeind hebben uw Hoog Welgebooren adfiftentie
■ wel te zullen kunnen onrbeeren; en derhalven wel • wenfchten, dat uw Hoog Welgebooren hoe eerder «zo liever, met deszeifs onderhebbende Detacheer ment deeze Provincie verliet, waar van wy mede
! te gelyk kennisfe geeven aan den Heer Collonel van I Goecking tot deszeifs naricht
1 En aan den Heer Collonel. Goecking.
Hoog Wel Gebooren Gestrengen HëerS i
. De Heere Droste van Zalland ter deezer onzer I Vergadering hebbende gecommuniceert eene Misfive van uw Ploog Welgebooren Gelirenge , aan den I Heere Drost geaddresfeerd, waar by aan denzélven I kennisfe geeft, dat op ordre van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk, al-
■ hier in de Provincie had agtergelaaten honderd Paarden, van deszeifs onderhebbende Husfaaren, onder de ordres van den Ritmeester Klinggraef,
I met order om op requifitie der Heeren Staaten deezer I JProvincie, Detachementen daarvan of het geheele
Corps



m Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Corps verlangd wordende, denzei vè te verkenen? en dat men derhalven zich maar te addresfeeren had aan gemelden Ritmeester, wenfchende dat het zelve hier met langer nodig mogt zyn, op dat uw Höog Welgebooren Cefrrenge bet zelve Commando, hóe eerder zo liever weuer te rug mogt bekomen; hebben Wy goedgevonden voornoemden Ritmeester ten fpoedigften te moeten kennisfe geeven, dat in deeze Provincie de rust thand* herfteld zynde, vermeind hebben, deszeifs adfifteritie wel te kunnen öntbeeren; en derhalven wel wenfchten, dat hoe èerdtr zo liever met deszeifs onderhebbende Detachement de Provincie verliet; waar van wy gemeind hebben, uw Hoog Welgebooren Geftrengen by deei zen mede kennisfe te moeten gevem 1 Waar mede enz,
N°. 213. ExtratT uit de •Refoluiien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, bejielzende eené jianteekening van de Heeren van de Riddderfchap , tegens de fchrijtelyke Memorie van de Heer Vos tan Steenwyk tot Nyerwal, enz. als mede dié yan de Heer Mulert tot de Leemkuile, beidé cp den dtn 28 S'eptemb. jongstleeden, ter Staatsvergadering ingeleverd en in de Notulen geinfereerdi * enti (*), in dato den 24 OcTober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergadering overgegeeven derzelver aanteekening deezen geinfereert.
De Heeren van de Ridderfchap met de vereifchte attentie hebbende geëxamineert de fchriftelyke Memorie van de Heer Vos van Sïeenwyk tot Nyer* •wal, waar mede zich vier andere Heeren Edelen hebben gevoegd, als mede die van den Heere Müï/f.rt tot de Leemkuile, beide op den 28 September jongstleeden ter Str ats-Vergadering ingelevert, ea
in de Notulen geinfereert; vinden zich ver-
plicht*
(*) Zie ï. Peel, N°. 104 en 105 bi; 243 eri 245;



fè Gebeuïtènisfen ïn iftf èn%. worgevaÜerii ggf
plicht, om ingevolge Hunne gedaane referve daaf op te doen remarqueeren, én in de Notulen te doeü, infereeren , dat zy Heeren zich niet genoeg künneri verwonderen over de vreeze waar mede die Heerer* uit hoofde van de aanweezigheid der PruisfifcheTroepes in de Provincie nu fchynen Bevangen te zyu als zich volgens hunne opgaave daar door buiten ftaat gefteld vindende, om hunne gevoelens rondborftig te uiten* en na dé infpraak van hun gej weeten te kunnen advifeeren, daar men diezelfde Heeren ten minften verfcheidene van hun, weinige dagen te vooren* toen 'er deliberatie over de gevraagde doormarsch viel, zich geheel anders ter Staats-Vergadering heeft hooren declareeren; * Ja niemand zal kunnen tegenfpreeken, dat 'er ter dier tyd , en op verfcheidene voorafgegaane Verga^a-;„,Yon vppI meer reden van klaaaen eévonderi
'wierd, over ftremminge in de vrye deliberatien* 1 terwyl 'er van tyd tot tyd onderhandfche dreige: meuten gedaan wierden * welke eindelyk, (gelyk: 1 bekend is) zo verre gegaan zyn, dat men niet Ifchroomde om dezelve opentlyk by het bekendè fchriftelyke Adres op naam der Gewapende Ge] noodfchappen deezer Provincie ter Staats-Vergadeirine over te geeven, het geen echter des tydes , door de nu protefteerende Heeren Edelen, niet is ; geconfidereerd geworden, als een belemmering ut 'de vrye deliberuien der Staaten»
De Heeren van de Ridderfchap1 zullen * om a! I wederom een blyk te geeven van hunne openhartigheid rond uit verklaaren, hoe zy voor zich deeze Advifen en Declaratoiren begrypen, en op*
ijeemen: i —• tka
Namentlyki die weinige Heeren Edelen, welp met de drie Steden de Erf-Stadhouderlyke Cönfti* tutie (zo als men het wel mag noemen) haddenVernietigd, begrypende dat door de omwenteling j welke 'er in de Stad van Deventer had plaats gehad de Ridderfchap met gezegde Stad van Dej venter, welke nu öntegenzeggelyk dé meëtdéïheid ÏI* DËEi* K ^



ie Gebeurtênisftn in 1787 eri*. Vóorgevaltén. U^t
. Uuren, om daar over het welbehagen van Schepenen en Raad, nevens dat van de Gezwoorene Gemeente, in te neemen, van zeer weinig belang kan; ;gehouden worden, alzö buiten tegenfpraak de gemelde tyd genoegzaam was tot de Convocatie vart :RaaJ en Gezwoöiene Gemeente; — en willen de. :Heeren van de Ridderfchap het daarom liever houIden als een pretext dier Heeren, welke van zulk :ecne verfchillende denkenswyze zynde geweest* szich niet zo fchielyk met de andere Leden van .[■Staat ten deezen opzichte hebben kunnen of gelie* tven te conformeeren.
No» 2T4. Extract uit de Refolutien vm Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, waar'by is, gerefolveert genoegen te neemen in de verklaaring van de Heeren Gedeputeerden der Stad Campen, den 2r3 ter Staatsvergadering gedaan, enz, (*_)* In dato dm 24 Oclober 1787.
De Heeren de Droste van Zalland, en andere Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden tot dezaaken van Financie, ingevolge, en ter voldoenin'ge van derzelver Refolutie Cömmisfiriaal van den Ï3den deezer, hebbende geëxamineert het advis' of de Verklaaringe van de Heeren Gedeputeerden' der Stad Campen, op de Propofitie der Heeren van de Ridderfchap ter Vergadering van Ridderfchap eri Steden gedaan, den iöden Oftober 1787. waar by dezelve vermeinen, dat de noodzaaklykbeid kwaa-: me te vereisfchen, dat de informeele en nulle Re* folutie waar by zommige Leden van RidderfchapV én Steden zich hadden ontflagen van den ééd vaü admisfie ter Staats-Vergaderinge gearrefteert dett töden April 1750, werde geannulleerd, en op eerie folemneele wyze vernietigd, en dat zodaanigé Le* den Welke tot die dispenfatie hebben gecoöpereerd
tiebf
f*ï Zie hier voor N°. 210. bl. 1371
Ka



148 Verzameling van Stukken betrekkelyk m
zich weder op nieuw tot obfervantie van den gezel-" den ééd zullen moeten verbinden: hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat van advife zouden weezen, dat in de verklaaring van Heeren Gedeputeerden der Stad Campen op den 23ften deezer ter Vergadering op dit fubject gedaan, zoude behooren genoegen genomen te worden: en dan geconfidereert dat alle de Leden van Staat welke geconcurreert hebben tot de fpeciaale vernietiging van de, op den 3lften January deezes jaars geconcludeerde dispenfatie van denvoorgemeldenééd,en weder herftelling van het Reglement op de Regeeïing deezer Provincie van den jaare 1748, als nu Staatsgewyze den meergemelden ééd wederom in zyn volle kragt en werking hebben herfteld , de overige Leden van deeze Staats-Vergadering welke voorfz. dispenfatie hebben ter conclufie helpen brengen, en niet geconcurreerd tot de vernietiging dier dispenfatie, en herftelling van het Reglement, voor en al eer tot eenige deliberatien van Ridderfchap en Steden, of 't gene uit dien hoofde haar zoude kunnen competeeren, zouden kunnen of behooren te worden geadmitteerd, voor en aleer fpe-claal, en hoofd voor hoofd tot voorfz. vernietiging, van dispenfatie, en herftelling van het Reglement zich zullen hebben gedeclareerd, en tot de ftïpte obfervantie, in conformiteit van voorfz. ééd op nieuw verbonden, ten welken einde aan ieder derzelver ExtratT: zoude behooren te worden gezonden tot derzelver narigt. — En dezelve daar benevens, aangefchreeven, om aan de Heeren Ordinaris Gedeputeerden voorfz. Declaratoir, zodaanig in tyds voor een Ordinaris of Extraordinaris Landdag in te zenden, ten einde door dezelve daar van aan de. Heeren Drosten van ieder Kwartier, waar onder de. Leden van de Ridderfchap in 't geval zynde, ge« hooren, kennisfe te kunnen worden gegeeven, om in de befchryvinge ten Landdage mede te kunnen worden befchreeven, zonder het welke de voorgemelde Heeren Drosten, hun daar toe niet verder
zul-



ie Gebeurtenissen in 1787 enz. voorgevallen. 149
zullen verfchryven; en dat de Heere de Vos van Steenwyk tot Nyerwal niet zal vermogen zyne Commisfie tot de Quotes verder waar te neemen, voor en aleer zodaanigé verklaaring als boven zal hebben afgelegd, en dat de Heeren Drosten refpecti-
;ve, alle thands prafent, het zelve zouden behooren aan te neemen.
En dat voorts de inflantie van de Heeren Gedeputeerden der Stad Zwolle op deeze materie, op
.den ioden O&ober laatstleeden gedaan, nader zoude behooren te worden onderzogt door de Heeren
'1 Gedeputeerden tot de zaaken van Finantie , en daar van op zyn tyd ter Vergaderinge te rappor-
>teeren.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridder'tfchap en Steden zich met het voorfz. Rapport geconformeerd.
No. 215. ExtraSt uit de Refolutien van Ridderfchap enSteden de Staaten van Overysfel, over de herftelling der Commisfien by Ridderfchap en Steden in den jaare 1786 conform het Reglement van Regeering op Actes van zyne Hoogheid als Erfftadhouder wettig gedepecheerd enz. In dato den 24. OStoher 1787.
In confideratie genomen zynde, dat de Commisfien by Ridderfchap en Steden in den jaare 1786, conform het Reglement van Regeering, op actes van zyne Hoogheid als Erf-Stadhouder van de Provincie van Overysfel wettig zynde gedepecheerd, en de refpecfive Leden van Regeering, zo uit de ^Ridderfchap als de Steden, zo ter Vergadering van •Hun Hoog Mogenden als by de andere Generali.teits Collegien zyn in functie getreden, zo door de • nulle en wederregtelyke handelingen van de meerderheid der Staatstleden, ais tegen de uitdrukkely-
ke



150 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
jke protestatien van de meerderheid der Ridderfchap, faüo geinterrumpeert geworden, en andere Leden •Van Regeering daar toe even onwettig en fatTo gecommitteerd. — Zo is naar deliberatie en in achting genomen zynde, dat alle Leden van Staat een. paarig hebben geconcurreerd tot het herftellenvan i de wettige Conftitutie en Reglement op de Regeeoring deezer Provincie, en dus ook van zyne Hoog-1 heid in alle deszeifs Rechten en Prasëminentien zo en als die aan Hoogstdenzelven in den jaare 1766, Overeenkomftig voorige delatie en Reglement van -< JRegeering van ió;j, in den jaare 17.48 op nieuw aangenomen waren > opgedragen geworden; goedgevonden en verflaan, dat alle die Leden van Re-3:
feering, zo uit de Ridderfchap als de Steden, wel-:>i e met behoorlyke en wettige Commisfien op actes 1 ■van zyne Hoogheid reeds waren voorzien, en zo, I ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden als in I andere Generaliteits Collegien blyven fungeeien, h pf in functien getreden, derzelver Commisfien zul- !( len hervatten, even of daarin niet waren geinter- I rumpeerd geworden, zonder daar toe nodig te heb- li ten eenig nieuw Creditif of-Commisfie, annuilee- 9 rende Ridderfchap en Steden alle zodaanigé andere m Commisfien welke tegen den inhoud van het Regie- ' ment, buiten voorkennis, electie en aggreatie van zyne Hoogheid zyn begeeven of waargenomen , en < Op óatde voorfchreeven Leden daar van het daade- a l lyk effect mogen genieten, goedgevonden, daafl van acn Haar Hoog Mogenden voor zo veel de Ge-1 lieraliteits Commisfien aangaat, kennisfe te doen li hebben, met verzoek, dat Haar Hoog Mogenden M Wel die voorzieninge zullen willen doen, dat ter q iunner Vergadering zonder daar toe nieuw Creditir4I benodigd te hebben, als Ordinaris Gedeputeerde i£ vegers deeze Provincie deszeifs Sesfie mogen behouden den Heer L. G. Roose Burgemeefter de* ia Stad Zwolle, En dat in het Collegie ter Admiraliteit op d.e Maaze voor werkelyk fungeerend Raad I •tef Admiraliteit * in da* Collegie blyve geadmit-B ! * ?eerd, i



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 15*
teerd, onder het genot van 't gene aan de j oorfz. ■Commisfie is verknogt, de Heer Wyer An. icni Eekhout Burgemeester der Stad Deventer, als voor •den tyd van drie jaaren daar toe op den 24 AptiE 1786 zynde voorgedragen, en met Commisfie vaa Haar Hoog Mogenden voorzien, met vei zoek van on den Heer B. T. Yssel.
-de Schepper Burgemeefter der Stad Deventer volgens voordragt van den 22 Mey deezes jaars 1787 , onwettig aan Haar Hoog Mogenden gedaan, gelyk: ook by 't Collegie ter Admiraliteit in Friesland werde ingetrokken Haar Hoog Mogenden Commisfie op den Heer D. J. van Duren, mede op den 22. Mey 1787 onwettig voorgedragen, en integendeel den Heere J. L. Bosch de la Calmette gehouden •voor de alleen wettige Gecommitteerden Raad ter Admiraliteit by het voorfz. Collegie, voor den tyd van drie jaaren op den 24 April 1786 by Ridderfchap en Steden gedefpicieerd, onder genot van al 'tgeen aan voorfz. Commisfie is verknogt, en dat daar van door Hun Hoog Mogenden aan voorfz. Collegien moge worden kennis gegeeven.
Wordende de Heeren Gedeputeerden wegens •deeze Provincie ter Generaliteit gelast, het geen ■voorfchreeven is ter Vergadering van Haar Hoog Mogenden voor te ftellen, ten welken einde Extracc deezer Refolutie aan dezelve ten eerften zal worden ■toegezonden.
K 4



152 Verzameling yan Stukken betrekkelyk taè
2ic\ ExtratT; uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Rapport .van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken ter Finantie, aan wie de Tractementen en Daggelden wegens bekleedde Staats-Commisfie behooren te worden toegelegd enz. In dato den 24 OcToberfr 1787-
De Heeren de Droste van Zalland en andere Hun-. ^ier Edele Edele Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van Finantie, ingevolge en ter voldoeuinge van derzelver Refolutie Commisforiaal van 4en 23tten deezer, hebbende geëxamineerd de propofitie van de Heeren Ordinaris Gedeputeerden ten «ien dage ter Vergadering van Ridderfchap en Steden gedaan, houdende, dat in eonfideratie genomen hebbende, dat Ridderfchap en Steden by Resolutie van den 28iten September deezes jaars, alle Refolutien, Aanftellingen als anderszins, die gedaan en genomen zyn tegen het Reglement op de Regeeringe deezer "Provincie yan den jaare 1748» hebben gecasfeerd en vernietigd ^ goédgevonden hebbendé aan Hun, Edele Mogenden te vraagen,of de Ordonnantiën, Traélementen en Daggelden zullen doen flaan ten behoeve van die Heeren die de Commisfie hebben bekleed tot denzélven 28ften -September voornoemd , of ten behoeve van die Fieeren die de Commisfie na dien tyd hebben bekleed; hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat. yan advife zouden wezen, dat de Heeren Ordinaris Gedeputeerden zouden behooren te worden get authprifeerd, om de Ordonnantiën voor de Tracfe-ï inenten te doen flaan ten behoeve van die Heeren^ Velke. dezelve Commisfien na de Refolutie van den 28flen September deezes jaars. wederom hebben be-. kleed , eri de Daggelden ten behoeve van die Heelen dewelke dezelve te vooren hebben waargeno^ rnen i en dat ook aan de Heeren de Vos van Steen* wyk tot Nyerwal en H. W. Ravesteyn Burgemees$S$ oer §t,ad Zwolle^ beide gecommitteerd geweest -



'ge Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 153
jn de Generaliteits Rekenkamer , en den Heere . Sloet tot Merxveld, gecommitteerd geweest in de J3ipnenlandiche Deputatie niet meer zoude behooren te worden toegeitaan dan de Daggelden, ende .Tracternenten gelaaten tot nadere dispofitie van Ridderfchap en Steden.
Waar op zynde gedelibereerd, is het zelve Rapport door alle de Leden overgenomen,
No. 217. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap m Steden de Staaten van < )verysfei, over het Examen der Requesien aan Ridderfchap en Steden geprefenteerd enz. {*) ln dato den 24 QcToüer 17^/.
Op de Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap van den ioden deezer, tot het aanftellen van een Fiskaal in de zaake breeder daar by vermeid, is by refumtie gedelibereerd zynde, op de propofitie van de Heeren Gedeputeerden der Stad Zwolle goedgevonden de tleeren Gecommitteerden tot het onderzoeken van het Defenfie-wezen te verzoeken en te committeeren , om te examineeren hoedaanig de Requesten in de Propofitie vermeld, zyn geprefenteerd, en wat daar in en by is verhandeld, om daar van hoe eerder zo beter met exhibitie van de voorfchreeven Requesten te rapporteeren, en word by abfentie van den Heer Droste van Haaxbergen in plaats van dezelven tot deeze Commisfie verzogt en gecommitteerd den Heere Tewfagel tot Bonkenhave junior.
(*) Zie hier voor No. 198. bladz. 11Ö.
K 1 N/o, 218,



1 154 Verzameling van 'Stukken betrekkelyk tot
■ÏJo. 218. Publicatie binnen Leyden afgekondigd, li». trekkelyk het overgeeven van Geweeren en verder^ Wapenrusting, ln dato den 24 Otlober 1787.
Die van den Gerechte der Stad Leyden, vernomen hebbende, dat, niettegenftaande hunne voorige Publicatie, van den 5den deezer, door nog eenige der Ingezetenen deezer Stad, bevoorenstot de Schutterye of wel eenig gewapend Genoodfchap behoord hebbende , of door misverfland, of uit hoofde van eene afwezigheid uit de Stad, of ook ;Uit eenige andere oirzaaken, dus verre aan den inhoud der voorfz. Publicatie, met het overgeeven hunner Geweeren en verdere geheele Wapenrusting nog niet voldaan was, hebben, uit hoofde van hunne verplichting tot obfervantie van het gunt dien 'aangaande door Haar Ed. Groot Mog. is bepaald geVorden, nader goedgevonden, elk en eenieder, ■wien zulks zoude mogen aangaan, by deeze te gelasten en te ordonneeren, zo als dezelve by deeze ernftig gelast en geordonneerd worden, om, zonder eenig dilay, hunne Geweeren en geheele Wapenrusting, met geannexeerde Briefjes , te bren-
t;enof doen brengen op den Doelen,' tot den ontangst van welke, op heden maandag den 22ften 'deezer, des morgens van agt unren tot des avonds 'ten zeven uuren zal worden gevaceerd; op pcene •van, bevonden wordende, dat iemant zich na deeze onze beveelen niet hadde gedragen , of zich tegen deeze onze waare intentie hadde verzet, den. zeiven naar exigentie van zaaken te zullen doencorrigeeren en zei ven des noods te ftraifen &c.
N°. 219.



Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 155
J$o, 219. ExtratT; uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de tieeren Staaten van Hollanden Wesifriesland, over eene Propofitie door de Gedeputeerden der Stad Enkhuizen gedaan, tend.eerende om 'ts perfiiteeren by de liegeenngsform , ingevolge het Vertoog van den 16 October 1507 enz, Indnio den 25 October 1787, -
De Heeren Gedeputeerden der Stad Enkhuizen, hebben ter Vergadering gedaan, en vervolgens #1 gefchrifte overgegeeven de navolgende Propofitie, tendeerende, om te perlitfeeren by de Regeeringsform in het Vertoog van den löden October 1507 geconftateerd; als mede tot confirmatie der Stadhouderlyke Regeering, volgens de erffelyke delatie in het jaar 1766, op den voet der Refolutie van den löden November 1747; en om de Schutteryen in de Steden en ten platten Lande, midsgaders alle .Ambtenaaren te doen afleggen den ééd in de gemelde Propofitie vervat.
- ,, De Heeren Gedeputeerden der Stad Enkhuizen, hebben de eer uit naam en van wegens de ,, Heeren hunne Principaalen , op expresfe last ter „ Vergadering voor te draagen.
,, Dat, hoe zeer de gelukkige omwenteling van „ zaaken, zedert korten tyd voorgevallen, paaien ,, perk heeft gefield aan de buitenfpoorigfte vet„ warringen, welke deeze Provincie, ja de gehce„ le Republyk op den oever van haar verderf heb,, ben gebragt; het nogthands te dugten is, dai de goéde Ingezetenen befmet met valfche en er„ roneufe denkbeelden, aangaande de grondvvetti■„ ge Conftitutie van onze zo wel ingerigte en ge,, zegende Regeeringsform, wyders vatbaar zouden kunnen worden voorfeduéticn, die zo nood,, lottig voor het lieve Vaderland by veelen in de •j, laatfie jaaren hebben plaats gevonden. Dat om hier aan op de kortffe, klaarfïe en eenvoudigfle wyze te rèmedieercn, de Heeren hunne Princi-
„ paa<



*.<? gekurêemsfên . in 1787 enz. voorgevallen. 15^
October 1787, hunne gedagten hebbende laaten gaan over het tweede poinct van de Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap ten dien dage ter Vergadering van Ridderfchap en Steden gedaan, dat dienen geannulleerd te worden alle zodaanigé Refolutien van Ridderfchap en Steden, waar by deeze en gene Perfoonen geduurende deeze tyden van Troubles in de byzondere protectie -van de Provincie zyn genomen; van advife zouden weezen, dat geconfidereert zodaanigé protectie alleen op het oog heeft gehad byzondere Perfoonen te dekken tegen alle rechts pourfuites over daaden en demarches, dewelke konden gerekend worden in te loopen tegen hunne verplichtingen, uit hoofde van derzelver Inflructien, en zulks occafie geeven moeste tot veelvuldige tegenftrydigheden en verwarringen, zo als dezelve dan ook daar uit zyn gerefulteerd, het derhalven allernoodigst is, dat het zelve hoe eerder zo beter worde geremedieerd, en de zaaken herbragt tot die orde, waar in de dezelve gehooren; dat dienvolgens Ridderfchap en Steden alle zodaanigé fpeciaale verleende proteftien daadlyk intrekken en annulleeren, daar van aan de Perfoonen dezelve verkregen hebbende infinuatie doende tot hunne narigtinge, en om zich daar naar te reguleeren; terwyl alle Ingezetenen onder betaamlyke wetten leevende, en zich dien conform gedraagende, zonder onderfcheid, recht en aanfpraak hebben, en ook verzekert kunnen zyn van, de befcherming die Ridderfchap en Steden aan een ieder dan ook gaarne zullen doen genieten.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben de Heeren van de Ridderfchap als mede de Heeren Gedeputeerden der Steden Deventer en Campen zich met hGt voorfchreeven rapport geconformeerd; —En is het zelve door de Heeren Gedeputeerden der Stad Zwoll overgenomen.



l6o Verzameling van Stukken betrekkelyk tét
N'J. 223. ExtratT: uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van O^eryf'el, behelzende Rapport van Hun Edele Mogenden Gecommitteerden tot Itet Defenfie-wezen over i,et aanjlelkn van eenen EisLaal, als mede over de Requesten door de Sciiutteryen, Vrycorpfen en Genoodfchappen, den i%den Sep-.ember jongstleeden ter Staatsvergadering inge* leveid, enz. In dato den 25 October 1787.
De Heer van VoersT tot Jlérdink, en ander* Hunner Edele Mogende Gecommitteerden, totriee 1 onoerzoek van het Defenfie-weezen, ingevolge en ter voldoening van derzelver Refolutie Commisforiaal van den jatten deezer, hebbende geëxamineerc en nagegaan hoedaanig de Requesten vermeld in de propofitie van de Heeren van de Ridderfchap van den (oden deezer tot het aanftellen van een Fiscaal in de zaak breeder daar by vermeld, zyn geprefenteert, en wat daar in en by is verhandeld, om daar aan hoe eerder zo beter met exhibitie van de voor* fchreeven Requesten te rapporteeren, hebben ter Vergadering gerapporteerd; dat op den i3denSeptember jongstleeden ter Vergadering van Ridderfchap en Steden geleezen zynde, de Kequeste van de gezamentlyke afgevaardigden uit de Schutteryeft Vrycorpfen en Genoodfchappen van Wapenhandel binnen deeze Provincie, als mede de Requeste van Gecommitteerden van de Burgerye der Stad Zwolle, beide betrekkelyk de verzogte doormarsch der Pruisfifche Troepes; en dezelve gefield zynde in handen van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van het Defenfie-wezen , om daar over met eenige der Remonllranten te fpreeken, dezelve Heeren Gecommitteerden op den I4den September daar aan volgende ter Vergaderinge van Ridderfchap en Steden hebben gerapporteerd, dat met de Gecommit* teerden van gewapende Burger-Corpfen deezer Provincie daar over gefprooken hebbende, zy dezelve Gecommitteerden be'eidvaardig gevonden hadden, om zich te laaten welgevallen al zulke fchikkingen
ijs



ée Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, iöl'
als Kidderlchap en öteaen* or aerxeivet nccicu Gecommitteerden tot het Defenfie-wezen m deeze trityke tydsomftandigheden ten beste van de Provincie zullen dienftig oirdeelen, en zich niet zullen) onttrekken om alles tot Defenfie van de Provincie op tc zetten, zonder dat gemelde Heeren Gecommitteerden eenig rapport hadden üitgebragt op het, Rcquest van de Gecommitteerden der Burgerye vari de Stad Zwolle, dat zich verder geinformeert hebben waar die Requesten zyn gebleeven, ter Griffie vernomen hebben, dat voor dat die Heeren daar over met de voorfchreeven Gecommitteerden der Burger-Corpfen geforooken hebben, dezelve door de Klerk Jordens zyn overgegeeven geweest, aan den Heere Droste van Ysfelmuideri, Zonder dat de zelve diar na Wederom ter Griffie zyn ingekomen; dat derhalven van advife zouden wezen, dat, oni te kunnen voldoen aan hunne vóorfchreevene Cömi misfie met betrekking tot de exhibitie der 'twee voorgemelde Requesten, genieind hebben Ridderfchap en Steden vooraf in bedenken te moeten geeven, of niet zouden kunnen goedvinden, dë voorfchreeven Heeren Gecommitteerden tot het gewezen Defenfie-wezen te doen aanfehryven en te rc» quireeren, om op te geeven onder wien de twee voorfchreeven Requesten, dewelken in hunne handen gefield waren, alnog berusten of anders, waar dezelve gebleeven zyn. . . .'. . ■ ...
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden in het voorfchreeven Rapport gés noegen genomen; wordende de Heeren Gecömmiw teerden voornoemd geauthorifeerd, om die voorfchreeven aanfehryvingen te doen, én daar op antwoord bekomen hebbende daar vdd nadef aam' Ridderfchap en Steden te rapporteeren en van derielVer advis te dienen , het zy op de vólgende ordinaris of extraordinaris Landdag. ,
De Heeren Gedeputeerden dèf Stad Deventer hebben verklaard zich tlét mede wel re kunnen voe&Mn; doch tevens geauthorifeerd té £yn, b'rri zien II. Dëe-Xm h m®8



éè Gebeurtenis/en ïn Ï787 enk. voorgevallen. icTj
':fchap en Steden zich met het voorfchreeven Rapport geconformeerd.
En is vorder goedgevonden welgemelde Heeren. ^Gecommitteerden mids deezen nader te authorifee:'ren, om op zodaanigé zaaken welke hoodzaakelyk: redres vereifchen, en waar by anders de Provincie li fchaade zoude kunnen komen te lyden, by aldieri if tiitgeiield moesten wórden, de nodige voorzienin; ge te doen, zonder voorgaand adres óf rapport daar I bnitrent aan Ridderfchap en Steden.
En is voorts goedgevonden aan de Regeering der i Stad Amfteldam dien conform te doen depecheefett I de Misfive navolgende.
Edele Gróót Achtbaare Heeren!
, Door het Defenfie-wezen der Stad Amfteldam ali hier gezonden zynde, by twee reprifen, eens Zes4 tig- en daar na zeventig duizend ponden Buskruid; a de eerfte alhier binnen Campen; en de andere binI nen Zwolle opgeflagen, en het zelve alhier verbast ven de bederf zal fubject zyn, hebben wy goedgee| vonden, vermids het voorfchreeven Defenfie-weI zen niet meer fubfifteerd, aan U Ed. Groot Achtb.
by deezen kennisfe te geeven, dat het zelve kruid I voor zo verre nog exteerd, vaardig zyn ter dispo-
3 fitie Van U Ed. Groot Achtb. Stad weder over té al geeven, met verzoek van wel te willen aan deHee-. è ren onze Ordinaris Gedeputeerden opgeeven, of ïbrdre gelieven te ftellen tot afhaaling van voorge-
4 melde kwantiteiten kruid te Campen en Zwolle opi geflagen, dan of verkiezen, dat net zelve door dee3* ze Provincie gefchiede, ten einde zulks voor hét ifaannaaderende winter-faifoen geëffectueerd zy;
1 Waar mede ënz.
Li Kiü



164. Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
N°. 225. ExtraSt uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene h Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap, om-\n by eene generaale Refolutie te declareer en, dat uit al het voorgevallene en verhandelde ter Staatsverga- 1 dering geduurende de laatst gee'xteerd hebbende Troubles, geen confequentie zal konnen of mogen getrokken worden tot prejudicie van een' der Staatsleden als anderzins enz. In dato den 25 Otïob. 1787.
De Heeren van de Ridderfchap, hebben ter Ver- I gadering overgegeeven de propofitie deezen gein-1 fereerd.
De Heeren van de Ridderfchap vinden zich ver- p pligt, om ter Vergadering van Ridderfchap en Ste-ü den voor te draagen, dat vermeenen ten uiterfienll noodzaakelyk te zyn, dat by een generaale Refolu-ii tie werde gedeclareerd, dat uit al het voorgevalle- )! ne en verhandelde ter Staatsvergaderinge, geduu-|ii rende de laatst geëxteerd hebbende Troubles, geenjs confequentie zal kunnen of mogen getrokken wor-1( den tot prsjudicie van een der Staatsleden als an-_ derzints; — en wel inzonderheid met relatie tot ja: de destydes geformeerde conclufien met meerder- I heid, in zaaken waar toe een volftrekte eenpaarig- ;i heid vereischt wierd; — en dat mede behoordenp: te worden ingetrokken de Refolutien, na welke ge-1 duurende de gemelde Troubles de Extraordinaris ft. Landdagen op zulk een illegaale en irreguliere wy-1 ze zyn uitgefchreeven geworden.
Waar op zynde gedelibereerd, is dezelve Propo-b( litie door de Heeren Gedeputeerden der Steden p Deventer, Campen en Zwolle overgenomen.
' No,'



de Gebeurtenis/en- in 1787 enz. voorgevallen. 16$
,'Jï0. 226. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, waar by ge Jagt voor dit jaar met Martini aanftaande word gejlooten. (*) In dato den 25 Oclober 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Deventer [hebben verklaard zich te conformeeren met de Profpofitie door de Heeren van de Ridderfchap gedaan
over het fluiten van de Jagt, mids finaal voor de {eerstkomende Ordinaris Landdag een Reglement I ontworpen, en op denzélven gearresteerd worden , j zonder dat Schepenen en Raad het Jagt-Reglement Jvan 1748 hier door willen hebben geavoueerd.
De Heeren Gedeputeerden der Steden Campen ten Zwolle, hebben verklaard dat de Commisfie tot I de Jagt en andere Reglementen reeds gedecerneerd, [gequalificeerd mag worden om hun voorig Rapport ;:na te gaan, en daaromtrent een nader Rapport uit
te brengen.
Wordende in plaats van wylen de Heer van Voerst | tot Aversbergen daar toe verzogt en gecommitteerd |de Heer van Palland tot Beerfe.
En is voorts goedgevonden de Jagt voor dit jaar tte fluiten met Martini aanftaande, ende boete daar f by over het generaal voor alle Menfchen gequalifiJceerd te bepaalen, en te ftellen op negentig GulIdens, en dat het fchieten van Duiven daar onder mede zal begreepen zyn.
En zal hier van by Publicatie aan de Ingezetenen i worden kennisfe gegeeven.
Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel doen te weeten.
Dat in confideratie genomen hebbende de tegens» woordige tydsomftandigheden, goedgevonden'hébten de Jagt in deeze Provincie te fluiten, geduu-
ren*
(*) Zie hier voor No. 177. bladz. 7^ L 3
PUBLICATIE.



^66. Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
rende het tegenswoordige Jagt-faifoen , aanvang; peemende met Martini aanftaande, en dien ten gevolge een iegelyk in 't generaal wie hy ook zyn mag, zowel Gequalificeerden als Ongequalificeerden tot de Jagt, te verbieden en te interdiceeren by deezen, het jaagen, vangen cn fchieten van eehig Wild, zonder onderfcheid, op wat wyze zulks bok mogte zyn, geduurende den tyd als boven, op' tie boete van negentig Guldens te verbeuren door ieder Contraventeur van deeze onze Publicatie, half ten profyte yan den Aanbrenger en half teni profyte van den Officier die de Calange zal doen-; zynde het fchieten yan Duiven hier onder mede' t>egreepen.
$0, 226. ExtratT uit het Register der Refolutien van. ' Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, over de Adresfen in de Nieuwspapieren gemfereerd enz- ln dato den, . . . October 1787.
De Raadpenfionaris' heeft ter Vergadering gerapporteerd, dat de Heeren van de Ridderfchap eg, verdere Hunner Ed. Groot Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van de Juftitie , met Commisfarisfen van' den Hoye, hadden geëxamineerd de, Misfive van den Prasfident en Raaden van den Hove, den 2.5ften der voorleeden maand aan Hunne. Ed. Groot Mog. gefchreeven, voor zo ver zy daar. by ter kennis hebben gebragt van by hunne delifceratien nopens de Adresfen in de Nieuwspapieren geinfereerd en door den Prokureur-Generaal.aan hun gefuppediteerd,' re hebben gereflecteerd,: dat de! onyoprbeeldlyke ftoutheid, welke in dezelven doorftrnald,'z° niet haaren oirfprong immers haare toe-, neeming fchynt yerfchuldigd te zyn aan de protectie'w'elke de Auteurs van dien zich verzekerd, hiel-* den , te zullen vinden by zodaanigé Regenten, welke by eene op den 8 Augustus 1786 te Amfteldarn" L* ■v" p .-.', 'ff»♦..-♦» 'Xaan-:



is Gebeurtenis/en in I787 t#& MOrgtfdtten. ï?§
weder worde gebragt ter plaatfe eri waar dezelve is weg gehaaid, ten einde 's Lands Magazynen wederom van 't nodige voorzien, en aan de direttie van de Raad van Staaten, conform de Conftitutie moge worden overhandigd en niets verlooren ge-
"wy vertrouwen dat U Ed. Mogenden de voorfchreeven vyf poinclen van die natuur zullen bevinden, dat UEd. Mogenden zullen oirdeelen, dat dezelve fpoedige voorzieninge vereisfchen, en op de billykheid en regtmaatigheid gegrond zyn, en dac U Ed Mogenden door een' fpoedige heeling der infractien, die onze Stad zo onverdiend heeft moeten ondergaan, en nog onherfteld zyn, alle overheerfching ten eenemaale zullen uitroeijen, en alzo deeze onze en verdere rechtmaatige klagten zullen doen
Voorts verzoeken wy dat deeze onze Misfive ia, de Notulen van U Ed. Mogenden moge worden geinfereerd. Terwyl wy in die billyke verwagtinge U Ed. Mogenden in Godes Heilige befcherminge aanbeveelende, en deszeifs zegen over U Ed.Mog. deliberatien toewenfchende, verblyven ècc.
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden voorfchreeven Misfive te ftellen in handen van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van Jjinancie, om dezelve nader te examineeren en Kidderfchap en Steden daar omtrent te dienen van hunne confideratien en advis.
• En is dezelve dien onverminderd door alle de Le« den overgenomen.



Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
N°. 231. Misfive van den Rand van Staaten, aan Hun Edele Groot Mogenden de Heeren Siaatenvan Holland . en West-Friesland gezonden, over de wederkryging yan de Rechten, waar in voorfchreeven Raaa ten nadeele der algemeene zaak is verkort geworden, enz. In dato den 29 October 1787.
Edele Mogende Heeren!
Het kan Uw Edel Mogenden niet verwonderen j dat op een tyd waar in Uw Edel Mogenden de duidJykfte blyken geeven van te willen medewerken oiri tle fundamenten der Conftitutie wederom v.ist te zet* ten, en ten dien einde buiten effect ftellen ,< zodaanigé inconftitutioneele demarches en Relolutien, als "waar toe de ongelukkige omftandigheden, in welke deRepublyken Uw Edel Mogenden Provincie, ze<klert eenigen tyd, is gedompeld geweest, aanlei•ding hebben gegeeven; dat, zeggen wy, op düs,;daanigen tyd, de Raad van Staaten, welke met ge"; noegèn onder haare voornaamfle plichten rekend de | ■zorg voor de bewaaring der Conftitutie, voor zd veel het gezamentlyke Bondgenootfchap betreft , \ ïndagtig is, aan de wederverkryging van die Rechten , waar in zy ten nadeele der algemeene zaak is verkort geworden, en uit dat principe dan ook in de eerfte plaats heeft gemeend, redres te moeten Zoeken omtrent een poinct van die natuur, het welk den Raad des te naauwer aan het harte ligt, om dat het ëohcerneert de obfervantie van deszeifs Inftructien en het nakomen van den ééd, welke daar op door alle de Leden is afgelegd. Wy bedoelen namentlyk de Refolutie by Uw Ed. Mogenden op ded 56ften November f84 genomen, op het rapport ■Van de Heeren Uw Edel Mogennen Gecommitteerdens tot onderzoek van den ftaat van 's Lands Frontieren, Magazynen en ürfenaalen, voor zo verrel by die Refolutie de Heeren, van wegens Uw Edelëj Mogende Provincie, in den Raad fesfie hebbende,1 zyn gelast tot het doen van eene pertinente en fpe-



^ Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Edele Mogenden Heeren Raaden van Staaten de$ Vt reenigde Nederlanden , en wyders voor zyne Doorluchtige Hoogheid , 'den Heere Prince van Orange en Nasiïiu, Erf-Stadhouder, Erf-Kapitein-1 Géner;;al en Admiraal-Generaal der Vereenigde Nederlanden, alsmede voor Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Prince sfe, Hoogstdeszelfs Vorftelyke Gêmaahnrie,' en Hoogstderzelver Vorftelyke'Kinderen, de jonge Princen'ë'n Prircesfe van Orange er Nasfau; blyvende niet te min Haar Hoog Mog. Refolutie van den 23ften Oöober 1787 voor. het overige in haar geheel
' En zal van deeze Haar Hoog Mogenden nadere interpretatoire Refolutie, mede een goed aantal Exemplaaren worden gezonden aan de ref < ct;ve Officiers en Magiftraaten in het Diftrict van de 'Generaliteit, ten einde dezelve mede te doen toekomen aan die genen, aan wien'her toebehoord, en door welke ook dezelve moet worden ter executie' gelegd.
i
233. ExtratT uit de Refolutien van de HrerenStaa» ten variHolland en West-Friesland, behelzende ee~ ■ ne Propofitie van de Stad Hoorn, om aar. den Heer Hfftqe van Brunswyk* ah ( onmanclant der Piuisfifche' Froepes, te offereeren eene convenabele fom~ mes om dezelve by wyze van dedommagemera te em* plo jeeren en te vcrdeelen ónder 'de. voornoemde Troepes enz* " ln dato den 30 OtTober] 1787. ;
De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hoe SSeer'ook 'aangedaan' Over al het geen is voorgevallen' by dé arresteering van Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe lde'Princes van Orange, waar omtrent zy haare denkwyze ten allen tydeohbefchroomdj éfi bp' de kragtigfte wyee hebben gemanifesteerd kunnen 'egter niet afzyn' van te erkennen, dat dé; ^iolènte maatregelen der toenmaalige3 tot 's Lands. . "kv Uili""'"""""^ :i " ' ■ "yer- I



ioo Verzameling van Stukken hetrekkelyk té
fï0. 237. Misfive van den Heer Envoyê van Lvndeïc| I in daio den 30 October I787, waar by tot Èyiagej zyn gevoegd een Biljet van Mylord Carmarthen^ b benevens eene Declaratie en contra-Declai atie, den k 27 October 1787 tusfchen den Graa*' dé Mont- I Morin, Minister en Secretaris \ an Staat van zyne jkt Allerchristelykfie Majefieit in het Departement der te' buitenlandfche zaakenuit naam des Koning> van ■ Frankryk, 'en de Hertog van DörseT Extraordi- I 'ïzam Envoyé en Minister Plenipotentiaris van zyné I Groot-Brittannijche Majefieit , te Verfailles uitge- x msfeld.
Hoog Edele Gestrenge Heer!
* Zedert myne Misfive, per laatftepost aantJHoog' t Ed. Geftr. den 26ften deezer afgezonden, arriveer- | de alhier een Courier van dén Hertog van Dorsets | wiens mede gebragte Depêches alle hoop gaven tot | onderhouding der Vreede tusfchen de beide Mo- jc gendheden; eü heden is een tweede Courier vari |i voorgemelde Ambasfadeur uit Parys aangekomen, { waar by niet alleen het vooren {taan de word gecon- I Êrraeerd, maar ookdateeneformeele Conventiege- b floten is, öm de wederzydfche uitrustingen ten Oor- I iog-tè. doen ophouden, en de Zeemagt der beide II Mogendheden te brengen op den voet van VreèdeJ j; naamentlyk zo als die geweest is op den lften Jantt- I) ary-van dit jaar.
Ik kan niet afzyn Haar Hoog Mogenden en de j> geheele Republiek met deeze zo gelukkige uitflag |i van zaaken hartelyk geluk te wenfehen, nadien het : al te zeer te voorzien en te vreezen was, dat by h eene ontftaane Oorlog tusfchen dit Ryk en Frank- p -ryk, onzen Staat daar in ,noódweridigr deel zoude afmoeten neemen, en dus,, behalven het daar uit te h apprehendeeren nadeel; zoude berbófd zyn van de 't rust-, die voor deszeis behoud,' zó' van binnen alaf II van buiten in de tegenwoordige ornftandigheden zö p tioog nodig is.
«■ I



ie Geieurtemsfen in 1787 enz. voorgevallen. ï$%
Ik heb de eer &c.
Londen den 30 Ocfober 1787.
(was get.~) D. W. van Lynden.
P. S. Op het fluiten deezer ontfange ik van Mylord Carmarthen het nevensgaande Biljet en Bylage, (waar van nogtfiands maar een Exemplaar was bygevoegd) aan 't welk my om de kortheid de* tyds moet refereeren, ftaande de Post op 't ver« trek.
Mylord Carmarthen maakt zyne Complimenten aan Myn Heer de Graaf van Lynden, en hy heefc de eer "om aan hem Exemplaaren te zenden van eene Declaratie en Contradeclaratie, den i7den deezer loopende rrnand geteekend te Verfailles, door zyne Excellentie Myn Heer de Hertog van Dorset, en den Heer Edën, van wegens den Koning, en door zyne Excellentie Myn Heer de Graaf van Montmokin, van wegens zyne Aller-Christelyke Majefteit, door welke Mylord Carmarthen het genoegen heeft, om het eerfte aan Myn Heer de Graaf de tyding te communiceeren , dat de beide Hoven zich» bepaald hebben, en overeen zyn gekomen, orrj aan weerskanten de wapening, en alle toebereidze* len van Oorlog te doen ophouden.
Te Whytehall den 30 Ocfober I787é
DECLARATIE.
De gebeurtenisfen, die 'er voorgevallen zyn iri de Republiek der Vereenigde Provinciën, thands geen onderwerp meer fchynende te wezen van onderzoek en nog veel minder van twist tusfchen de beide Hoven, zo zyn deOndergeteekenden gemagtigd te vraagen^ of het zyner Aller Christelykfte 'Majefteits oogmerk is daadlyk ter uitvoer te brengen, de bekendmaaking den i6den September laatstleeden , door zyne Aller-Christelykfte Majefteits Micis-



Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
nister-PIenipotentiaris gedaan , welke , dooi- dé kennisgeeving dat rhen byftand wilde verleenen aan Holland, aanleiding heeft gegeeven tot uitrustingen ter Zee aan den kant van zyne Majefteit, eri welke uitrustingen zedert wederzydsch zyn gedaan geworden.
Indien het Hof van Verfailles geneigd is zich zelf èp dit onderwerp en omtrent het gedrag, het welk *t zelve zal houden jegens de Republyk, te verklaafen op eene wyze overeenkomftig het verlangen i het welk men van wederzyden getoond heeft i tot handhaavingvande goede verftandhouding tusfchcrt tle beide Hoven en gévolglyk dat 'er geen oogmerk van vyandlykheden in eenig Werelddeel, uit hooft de van het geen 'er gebeurd is, plaats vindt, zo is zyne Majefteit, fteeds geneigd om in de vriendlyké denkwyze van zyne Aller-Christelykfte Majefteit iri. te Hemmen, bereid om met Hem te bewilligen, dat de uitrustingen en in 't algemeen alle toebereid^ zielen ten Oorlog van wederzyden zullen geftaakt worden, en dat men de Zeemagten der beide Na* tien weder zal brengen op den voet Ëls in Vredenss tyd, en zo als dezelven ftonden op den iften Janu« arv van dit loopende iaar.
Verfailles den 27ften October 1787;
r«,ne *oi 1 dorset;
O' get.-) WlLLIAM Eden\
C O N T R A-d Ë C L A R A T I Ét
'' Hét Oogmerk van zyne Majefteit niet zynde of ooit geweest zynde, om zich met magt in de zaa^ ken van de Republyk der Vereenigde Provinciën in te laaten, zo heeft de Communicatie * welke, ori den i6den der voorigé maand, aan het Hof van Londen, door den Heëf Barthelemyi gegeevefi. ds, geené andere bèdoelifig gehad, dan omdat Hof «en Voorneemen te kennén te geeven van welk de be* tveegredenen thands niet meer beftaaïii vooral nieê
zei



ie Gèbeïirtenisfen in ïftj ent. voorgevallen. ip|
zedert de Koning van Pruisfen zyn bcfluit dien aan^ gaande heeft medegedeeld; zyne Majefteit maake diensvolgens geene zwaarigheid te verklaaren, dac Hy dè bovengemelde Declaratie niet zal ter uitvoer doen brengen , en dat Hy geen vyandlyk oogmetk in eenig wereltdeel heeft, met betrekking tot het geen 'er in Holland gebeurd is; zyne Majefteit , daarom verlangde irt te Hemmen met de gevoelens van zyne Brittannifche Majefteit, tot hand» haaving van de goede harmonie tusfchen de beide Hoven, bewilligd mede gelyklyk met zyne Brittan* nifche Majefteit, dat de uitrustingen en in 't algemeen alle toebereidzelen van Oorlog van weerskanten zullen worden geftaakt, en dat de Zeemïgteri der beide Natiën weder zullen gebragt worden op den voet van vredenstyd, zo als dezelven zich bevonden op den iften January van dit loopend jaar» Verfailles den 27 Oótober 1787.
(was get.) De Graaf de Montmorin. "
Ingevolge van de Declaratie en Contra-Declaratie heden_uitgswisfeld, bewilligen de Ondergeteekenden, it* naam van hunne reipective Souvereinen> dat de uitrustingen en iu't algemeen alle Oorlogstoe* bereidzelen van wederzyden zullen worden geftaakt > én dat de Zeemagten der beide Natiën Weder zullen gebragt worden op den voet van vredenstyd* zö als dezelven zich bevonden den iften Jartuar^ Van dit loopend jaar.
Verfailles den 27 October.
De Graaf de MoNTAtoRra* (was get.) Dorset.
w. ede*-*
1 lï» Deel, $ m



èe Gebeurtmisfen in 1787 enz. voorgevallen. 195
in te trekken, en andere Perfoonen in derzelver jpiaatfen tot Schepenen aan te ftellen.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat, zonder het minfte te erkennen de iqualiteit die de Supplianten zich aanmaatigen, de voorfchreeven Requesten zullen worden , geëxamineerd door de Heeren Gecommitteerde Raaden ed de Vergadering daar op gediend van derzelver Confideratien en Advys: en is voorts, by de voorfchreeven gelegenheid, goedgevonden en verftaan, dac door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun? ner Ed'. Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Befoigne zal worden geëxamineerd, door hoedaa•nige meest bekwaame middelen het nadeelig effecÊ iiit het doen van Adresfen, door Particulieren over zaaken van Policie, zoude kunnen worden wegw genomen, en tot voorkoming van dezelven, de) nodige voorziening gedaan en de Vergadering daar 'op ten fpoedigften gediend van derzelver Confide» Jratien en Advys.
No. 239. ExtratT uit de Refolutien van HunEd. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West' Friesland, waar by zyne Hoogheid den Heer Erfr Stadhouder word gequalificeerd om ds Regeering inde Steden te veranderen. In dato den 3 i October 1787.
j By refumtie gedelibereerd zynde op de Propofitie «door de Heeren Gedeputeerden der Stad Schoonhoven den 2iften der voorleeden maand uit naam van de Heeren hunne Principaalen gedaan, concernee? rende een' qualificatie op zyn Hoogheid den Heer Erf-Stadhouder, Om de Regeering in de Steden te veranderen op den voet. als zyn Hoogheids Heef Vader glor. ged. door Hun Edele Groot Mog. was gequalificeerd geweest.
Is eenpaarig goedgevonden en verftaan, dat zyri Mobgheid den. Heere Prince van Orange en,NasN a fctifrj



ïOt5 Verzameling yan Stukken betrekkelyk tot
fauw, als Stadhouder deezer Provincie, zal worden verzogt en geauthorifeerd, zo als verzogt en geauthorifeerd word by deeze, om, het zy in Perfoon, of, door een of twee Heeren daar toe te ;committeeren , gelyk met opzicht tot de Steden .Schiedam en Schoonhoven den Qden deezer is gerefolveerd •(*), binnen de verdere refpeclive Stejden van deeze Provincie tot voorkoming van alle verdere murmuratien en onheilen, door alle meest bekwaame middelen en wegen, de gemoederen van de Burgeren en Ingezetenen met de Regenten te confolideeren en te verheelen; alle gefchillen uic den weg te ruimen, midsgaders de rust te herftelJen, en des noods ook zodaanigé Regent of Regenten van de bediening van haare Magiftratuure te ontdaan, en anderen in derzelver plaatze te benoemen en aan te ftellen, als zyne Hoogheid naar deszelfs hooge wysheid en tot bereiking van het voorfchreeven heilzaam oogmerk nodig en dienftig zal oirdeelen; met dien verftande nogthands, dat het geen voorfchreeven is zal gefchieden alleen voor deeze reize, en zulks zonder eenige prejudicie of confequentie voor het vervolg, en mede onverminderd en zonder eenig nadeel voor het toekomende, ten aanzien van de Privilegiën, Vry- en Gerechtigheden de refpective Steden competeerend^, en dat de voorfchreeven Regenten daar door feenzins zullen worden gekwetst of benadeeld in haaren goede naam en faam.
, En dat Hooggemelde zyne Hoogheid zal worden verzogt, zo als verzogt word by deeze, den Regent of Regenten die van derzelver dienst of dienften zouden mogen worden ontflagen, midsgaders haare Familien en Goederen te neemen in zyne Hoogheids fpeciaale protectie en fauvegarde; met interdictie op verbeurte van lyf en goed, dezelve Regenten, haare Familien of Goederen, of eenig gedeelte van dien, eenigzints te molesteeren, befchaadigen of ineommodeeren; en dat wydersHoog*
ge;
(*) Zie hier voor Np. J51. bl. 2Q-.



& Gebeurtenis/en tn W0& enz- voorgevallen. 203
Toen fcheen het, dat geweld en overheerfching een einde aan het b.eftaan van dit Vaderland, en byzonder van deeze Stad, zou gemaakt hebben, indien niet den Almachtigen en Goedertieren uod> met onze rampen begaan, uit de dikite duifterm* bet helderst licht had te voorfchyn gebragt.
Maar, was het zyne Hoogstaanbiddelyk welbehaairen ons Vaderland, door de tuslchenkomst ea. ï Vermogende belchel-ming des Pruisfiichen Monarchs, aan zich z.elven weder te geeven : het heeft dat zelve alleen volmaakt wys Opperwezen teijetw goedgedagt, Uiieden, in deeze Stad, ais een m ddel in zyn' hand te gebruiken, om dezelve, m die allerakeligfte oogenblikken, by de rust te bewaa-
ïeDit eenpaarig getuigenis hebt Gylieden by vriend en onvriend weggedraagen, en de medebewustheid van ieder onzer van dit Uw beleid, — van de. besinfelen, die Uw deeden werkzaam zyn , en van de oogmerken, die Gvlieden bedoelde, heeft onze harten geheel voor Uiieden ingenomen.
Hier door hebt gylieden gelogenftraft den as. ter, die voorheen tegen deeze Stad was uitgebraakt, --hier door hebt Gylieden , veel meer en veel beter dan duizend pennen befchryven kunnen, bewezen , dat 'er in deeze groote Stad geen opgeruide en plunderziekeGemeente, maar eenrustbeminnen. de en Overheid-eerbiedigende geest onder het grootHe, fchoon niet altyd het vermogendfte gedeelw der Burgery heerfcht.
Hier door hebtgy dien gantfehen bundel van verzamelde Atteftatien, ten lasten van uwe Medeburgers, op éénmaal den mond geftopt en aan gantfete Neerland getoond, dat hier de oprechtfte Vaderlanders woonen , die fmaadheden verdraagen envergeeven kunnen.
' Zoud gy nu meenen, Mannen Burgers, dat uwe Reree'ring, uwe wettige Regeering, zulk een gedrag niet op de rechte waarde zoude hellen.
5 Indien wy geloofden, dat Gylieden dat van ons-



féf Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
kondet onderftellen, zouden wy Uiieden en onze -Burgery weinig moeten kennen.
Alle zyt gy ons, ieder hoofd voor hoofd, niet even zeer bekend geweest, maar het onverdeelde geheel ftond by ons van voor lange te boek, als volkomen vatbaar voor die edelmoedige indrukfelen, die wy Uiieden, naar maate ieder uwer meerder of minder, in het byzonder, by of met ons verkeerd of omgegaan heeft, hebben aangeraaden en m welkers voetfpoor wy Uwvoorgetreedenzyn, toen Uwe toegenegenheid voor onze Perfoonen en Uwe gehouwheid en getrouwheid aan Uwe wettige Regenten, ons meer dan één ftil, docherniligaanbod gedaan heeft, om ten kosten van Uw bloed, ons op de Stoelen der Eere te bewaaren, wanneer wy dat bloed, ons zo dierbaar als ons eige, niet wilden verkwist hebben, om dat wy te wel gevoelden, dat het den Opper-Richter van Hemel en Aarde, destyds nog niet behaagde eene algemeene uitkomst daar te ftellen, zonder welke de beste engeïukkigfte onderneemingen zelve ten verderven moesten keeren. Uwe gelaatenheid , Uwe onderwerping, Uw gedrag van dien tyd, op zich zelfs en in aanfchouw van de belangryke dienften, die Gylieden zö kort daaraan, doch ter beter uure, hebt «an den dag gelegd, verdiend dan aller lof. — Gy hebt deeze geheelen taak roemrugtig en grootmoedig voldaan. Gy waart by der hand, toen de
voornaame Bewindsleden , die de overheerfchinsr waren toegedaan geweest, ongedreigd vlugten : — toen anderen hunnen ten onrechte ingenomen Ee-
reftoelen verlieten; • • toen de moed ontzonk
aan die zich op hunne gewapenden arm tergende
beroemd hadden; eer de by Uw in liefde èn
achting erkende wettige Burgervaderen , die van Jiunner mede Staats- en Regeeringsleden onbelchermd gelaaten, de onbezonne bedreigingen ontweeken waren, alle, wederom tot uw konden te
rug gekomen zyn ; toen — toen het ooger,blik
«an jregeenngloosheid, door het gantfebe Land .en
by-



$i GtbeüTtemsjin in i?S7 ** voorgevallen:
byzonder in deeze Stad, degrootfteonheilenfcheea aan te kondigen, toen waart Gylieden by der hand, en o-v leerdet met fpreekende daaden, dat Rotterdam, die aanzienlylce volkryke Stad, die parel aan Hollandfch kroon, wel verre van een brandpunt te» zvn, daar de toortfen des oproers (gelyk haar verweten is) ftrafloos konden aangeftooken worden, een Stad van getrouwigheid is, die de Hoogheid ^an den Lande, en het behoud der yoorouderlyke Conftitutie, met het eminente Hoofd van een Erfstadhouder, onafgebroken voorftaande, hetbrandount mag genoemd worden waar aan de fakkels van Staats-, Stadhouderlyke- en Burgerliefde, onuitbluschbaar kunnen worden ontvlamd. . Met zo veel eere bekroond, ftaat Gylieden thands voor deeze Edele en Groot Achtbaare Vergadering; en in uwe Perfoonen, meenen wy te moeten befchouwen, dien bloem der Rotterdamfche Burgerv, die by alle gelegenheden hunne wettige Reeeering onderfteund, en zich der fmaadheden getroostende , noch door beloften, noch door bedreigingen, van hunnen plicht heeft laaten atlchei-
Deeze alle zyn door den naauwften band met Ülieden verbonden, en wel alzo, dat zy met Uw tos het zelfde Lighaam der Weidenkenden , tot wien ik op dit oogenblik gelast ben te fpreeken, onatfcheidbaar behooren.
Ontfangt dan, Mannen Burgers, het bewys onzer goedkeuring over Uw gedrag; ik bedoel©
niet zo zeer den gouden Eerepenning, die daar toe r«elyk gy weet) by de Vroedfchap vervaardigd wordt, maar ik bedoele dat bewys, dat ten eeuwigen dagen in de Registers deezer Vergadering zal te leezen zyn en tot in het laatfte Nagefiacht bewaard worden. . , • Ontfangt dit van ons , uwe wettige Overheid, die Uw haar erkentens niet beter kan betuigen, als . «iet uw den besten en edelften raad toe te vertrouwen*



hu Verzameling van Stukten betrekkelyk tot
No. 252. Publicatie der Ed. Achtb. Regeering der Stad i Schiedam, tegens het infmyten van Glazen en plee- i gen van andere Infolentien enz. In dato den 5 No- \ vember 1787.
Schout, Burgemeesteren en Schepenen der Stad n Schiedam, met het uitterst leedwezen en de groot- 3 fte verontwaardiging vernomen hebbende, dat, niet- Ü tegenflaande dun Ed. Groot Achtb. voorgaande Pub- k licatien en de ferieufte vermaaningen, midsgaders I; de rustlievende en vreedzaame gevoelens van zyne >i Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince van O- ( range en Masfauw, Erf-Stadhouder, Erf-Kapiteia [ en Admiraal-Generaal der Vereenigde Nederlanden, I fommige moetwillige Perfoonen zich niet ontzien, i om voort te gaan in hunne verfoeilyke en ten hoog- I ften ftrafbaareonderneemingen, door het infiaan en l inhakken van de glazen en venfters aan verfcheidea I Huizen onzer goede Ingezetenen, waarvan de twee I jongstafgeloopenagten wederom de fchrikbaarenfte :> voorbeelden hebben opgeleverd, al het welk een I epzetlyk voorneemen te kennen geeft, om de pu- I blieke rust by aanhoudenheid te ftooren, de par- I tyfchappen te koefteren, en zelfs de eer en de glo- I iy van het Huis van Orange en Nasfauw, tegens de I JLandsvaderlyke bedoelingen van zyne Hoogheid, om de harten van alle de Ingezetenen tot zich te I trekken, op de fchandelykfte wyze te bezwalken, r
Zo is 't, dat Hun Ed. Groot Achtb., met voor- 1 kennis en goedvinden van de Vroedfchap deezer I Stad, by deeze beloven een pnemie van drie hon- I derd Caroli Guldens, te betaalen uit Stads Kasfa, ,! ten behoeven van die genen, welke één of meer I Daaders van de hier bovengemelde gruwlyke feite- I Jykheden zal komen te ontdekken, of in handen der I Juftitie zal weeten over te leveren, zodaanig, dat )i de voornoemde Daader of Daaders van het faitzul- I len kunnen worden overtuigd, om naar exigentie 6 van zaaken te worden geftraft; beloovende Hun Ed. I Groot Achtbaaren de naam van den Aanbrenger of l<
. « Aan-, I



aja Verzameling van Stukke-n betrekkelyk t<&
gelimiteerde intrekking der Refolutien, den Slren Mey , i ften Juny en 28ften September laatstleeden , nopens het gedrag der Officieren genomen; breeder in die Propofitie vervat.
De Heeren Gedeputeerdens der Stad Amfteldam hebben ingevolge hunnen last ter Vergadering voorgedragen, dat Hun Hoog Mogenden by Refolutie van den öften Mey deezes jaars, den Raad van Staaten hebben geauthorifeerd, om tot voorkoming van alle verkeerde begrippen, welke door fommige Of? ficieren, én voornaamlvk by de Gemeenen zouden kunnen worden opgevat, uit hoofde van de byzondere claufule in hunnen ééd voorkomende, ten aanzien vin hunne verfchuldigde obediëntie aan de orders der Staaten van de particuliere Provinciën , in Welke zy in Guarnifoén liggen, dekommandeerende Officieren van Regimenten in 's Lands dienst zynde aan te fchry ven, dat zy lieden door de byzondere clauiiil in gemelden hunnen ééd voorkomende, niet verder onderworpen zyn of zich kunnen of mogen Onderwerpen houden aan de particuliere orders, Welke hu.n zouden mogen worden gegeeven, dan voor voor zo verre dezelve zich zouden bepaalen, tinnen het Territoir der Provincie, daar zy Guarxiifoen houden, doch dat voor zo verre die orders Zouden mogen li-rekken, om geen Attaché van den Souverein der. Provincie , werwaards zy zouden Worden gelast te. marcheeren op de Patenten, tot dat einde gedepecheerd af te wagten , zy en hunne ©nderbebbendc Regimenten en Manfchappen, niet zullen mogen te trekken buiten het Territoir van de Provincie binnen welken zy gelegen zyn.
Met bedreiging, dat wanneer zy zich zouden yerftout^n zulks desn.iettegepftaande te,doen, of daar toe eenige orders of kommando te geeven, of aap zulke orders of kommando te obedieeren, de%rlve alle zouden worden geconfidereert als ongetrouw aan den ééd, door-hun aan den Lande gedaan x en deswegens ter verantwoording worden geroepen daar. en zo het behooren zal. "
-~ ' Zy



He Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 233
Zynde voorts alle kommandeerende Officieren gelast, oogenblikkelyk en zonder tydverzuim, vast deeze aanfchryving aan hunne onderhebbende Officieren enGemeenen, denoodige kennis te geeven, met last aan ieder van dezelve zich daar na ftiptelyk te gedraagen,
Dai kort daarna, en wel op den loden Mey, by U Ed. Groat Mogenden is gerefolveerd, den Geperaal-Majoor van Ryssel aan te fchryven, om aan alle de kommandeerende Officieren in 't Cordon, in naam van U Edele Groot Mogenden bekend te maaken, dat U Ed. Groot Mog. volkomen eens waren dat geen Troepen van den Staat, van het Territoir van de eene Provincie op dat van een ander mogten trekken, zonder Patenten van den laatstgemelden daar toe ontvangen te hebben, zo lange dezelve zich aan de Unie van Utrecht houden, en geene vyandelykheden °P eenige Leden van het Bondgenoodfchap onaerneemen, en dat geene orders daar tegen ftrydende, door U Ed. Groot Mog. ooit zouden gegeeven worden; maar dat U Edele Groot Mogenden derzelver adfifientie aan de Regeering der Stad Utrecht hebbende toegezegt, ingeval dezelve vyandelyk mogt worden aangevallen, pf door aanmarsch van Troepen uit Gelderland in gevaar gebragt, in zodaanig geval de aanvaller niet anders konden confidereeren, als zich zeiven ten deezen opzichte van de voorfchreeven Unfe te hebben afgezonderd, waar door dan ook de ééd door de Militie van den Staat aan de Bondgenooten, onder anderen ten haaren aanzien gedaan, moest worden gehouden als vervallen, en buiten effect gefield te zyn, doch in tegendeel, ten aanzien van het vyandelyk aangevallen Lid, in vollen kragt te blvven.
Dat deeze verklaaring van U Ed. Groot Mogenden zeer veele Officieren heeft gerust gefteld, en hun doen declareeren de orders van den Generaal* Majoor van Ryssel punctueel te zullen obfervee* ren, 't welk door U Ed. Groot Mog. door eene apP J F°-



234- Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
probacie van de conduites dier Officieren, en belofte van protectie is agtervolgt.
Dat daar na door fommige Officieren is geteekend zeker Declaratoir, om te zullen obedieeren aan alle de orders, die door U Ed. Gröot Mogenden als Eetaalsheeren, of van wegens dezelve, aan hun zouden worden gegeeven, zo op het Territoir deezer Provincie, als op eenig ander Territoir.
Dat andere Officieren, het zelve eenigzints geclaufuleerd hebben geteekend.
Terwyl onder die genen, die het zelve pure hebben geteekend ook zyn geweest, die hetzelve niet eerder gedaan hebben, dan na dat de geweezene Commisfie van het Defenfie-wezen van deeze Provincie en van de Stad Utrecht had verklaart, dat door de woorden eenig ander Territoir, niet meer van de Onderteekenaars wierd gevergt, dan het geen zy te vooren hadden gedeclareerd en aangenomen.
Dat hier op éenc nadere protectie door U Edele Groot Mogenden is toegezegd geworden.
Dat vervolgens by Hun Hoog Mogenden op den s8fterj September laatstleeden is genomen een Refolutie, waar by dezelve confirmeerde een anterieure Refolutie van den iften Juny deezes Jaars, alle de Officieren, die aan hunnen ééd aan de Generaliteit gedaan niet zyn getrouw gebleven, met by voeging van de zodaanigé andere Officieren, welke zich mogten hebben misgreepen, en aan hun pligt gemanqueerd, in haare functien hebben gefulpendeerd, en bovendien den Raad van Staaten gelast om tot het waarneemen van het Officie-Fiskaal tegens dezelve een van 's Lands Advokaaten, het zy van Hun Hoog Mog. of den Raad te auctorifeeren en te emploijeeren (*).
Dat de Raad van Staaten daar toe geauctorifeerd hebbende lvlr. Mattheus van der Pot, dezelve ten dien einde Territoir heeft verzogt, gelyk het zelve aan hem ook by Refolutie van den sden deezen
.(*) Zie /. Deel, N». 100. bi. 217.



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 235-
zer is verleend, hebbende zy Gedeputeerdens echter de conclufie op dit point aangezien.
Dat zy Heeren bedugt zyn, dat daar Hoog Mogenden door de woorden in voorfchreeven Refolutie voorkomende , van Officieren die aan hunne ééd aan de Generaliteit gedaan niet zyn getrouw gebleeven , en welke zich mogten hebben misgreepen en aan. hun pligt gemanqueert, zullen verftaan , alle Officieren, welke gemeend hebben de orders hunnerTerritoiriaalen Souverein en Betaals-Heer, te moeten obiërveeren , en aan welke uit dien hoofde U Edele Groot Mogenden protectie is toegezegd . . , , . ,
Dat zy Heeren niet nodig oirdeelen, by deeze te moeten discutieeren, of die protectie had behooren verleend te worden; ook niet, of die pro. tectie wettig verleend was, gelyk zy mede voor als nog niet zouden onderzoeken, welk effect die protectie moest hebben, ten opzichte van diegene, welke zich in het vertrouwen van de wettigheid dier protectie, daar op hadden verlaaten.
Doch dat zy geoirdeeld hadden de attentie van U Edele Groot Mog. alleen te moeten vestigen , op de ongelukkige omftandigheden waar in verfcheide en wel verre de meeste Officieren, in deeze zaak geconcerneerd zich bevonden, alzo het niet te ontkennen is, dat by veele derzelve met huisvest die gegronde kennis van ons Staatswezen, die 'er nodig is om na te gaan de diftinétien welke aan hun met relatie tot derzelver aan de Generaliteit geprsfteerden ééd zyn voorgehouden, en wel door Lieden aan hun in kunde verre fupeneur, en op welke zy, ziende het vertrouwen, het geen de Souverein aantoonde in dezelve te ftellen, geen de minfte mistrouwen konden hebben.
Dat ook anderen het voorbeeld hunner Chefs hebben gemeend veilig té mogen volgen.
Dat aan fommigen geen tyd van beraad is overgelaaten, en aan anderen de Refolutie van Haar Hoog Mog. ea dea Raad zyn onbekend gebleeven.
Dal



ie Óê&eurfenisfen in ?f%f enz. voorgevallen. 215
Wassenaar , Heere van Sterrenburg , is aangezegd.
NJ. 259. Aanfpraak, gedaan in de Vergadering van Hun Edele Groot, Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, door den Wel Edelen Geftr. Heer Mr. Pieter van Bleiswyk , by het wederleggen van deszeifs post als Kaad-Penfionaris van Holland. In dato den 9 November 1787.
Edele Groot Mogende Heeren!
Daar het my thands rang gebeuren, het lastig eri drukkend pak myner Bediening neder te leggen in ê.en fehoot van ö Edele Groot Mogenden, zy hec my veroirloofd U Edele Groot Mogenden voor hec li laatst te naderen, met ootmoedige betuigingen mya ner fchuldplichtige dank-erkentenis voor de menigijvuldigè gunstbewyzeh, voor de herhaalde blyken if van byzondere eer en vertrouwen, welke ik van U ïïEd. Groot Mogenden, in den loop van myn Minisiterie, heb mogen ontfangen, en voor de hooge ti goedkeuring, waar mede het Ü Ed. Groot Mog. riby verfcheiden gelegendheden behaagd heeft, myijne geringe arbeid en zwakke poogingen te begunftiff-gen.
1 Worden myne wenfchen vervuld, myne gebeden n verhoord, dan zal de keur van 's Hemels beste ZeMgeningen op de aanzienlyke Perfoonen en Familien t»van U Edele Groot Mogenden beflendig rusten, Ê Iloogstderzelver raadflagen en befluiten zullen met 4 de gewenschte fuccesfeh bekroond worden; en ü È Edele Groot Mogenden zullen in de dankbaare toej| juichingen van 's Lands getrouwe en welmeenende «Ingezetenen, het dierbaar en glörieryk loon van a Hunne Lands-vaderlyke zorge en onvermoeide yI ver, tot bevordering van de waare belangens van
I den Staat, overYloediglyk genieten.
q 3 Dan



246 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
■ Dan zullen allen de Takken van 's Lands welvaart, onder hetHoogwys beftuur van UEd. Groot Mog.» gefta'djg bloeijen.
* De Commercie, die vrugtbaare bron van 's Lands beftaan, dieHoofzuil, met welke dit Gewestmoec ftaan of vallen, zal, door eene toereikende en wel-'geregelde navale magt, befebermd en gehandhaafc worden
Het Finaccie-wezen van deeze Provincie, in de twee eerfte tydperken van myn Ministerie, door jaarlykfche afiosfingen, niet weinig ontlast en verbeterd, doch zedert, ter zaake van de ontftaane onlusten met twee magtige Nabuuren, door onvermydelyke Geld-negotiatien bezwaard, zal, zonder invoering van nieuwe fchattingen, in ftand gehouden worden.
Het zo nodig politiek Crediet van Holland ter Generaliteit, zal evenredig aan haar Finantieel-vermogen, en aan het overwigt van haare Contributien in delasten van het Bondgenoodfchap, geftyfd en gefterkt worden.
Het volmaakfte verband, en de geduurige medewerking van het Staats- met het Erf-Stadhouderlyk Gezag, zullen de Conftitutioneele Regeering deezer Landen, boven die van alle anderen Volken, doen uitmunten.
Het Erf-Sta'dhouderfchap , met alle de Rechten en Prterogativen daar aan verknogt, zal in het Door-, luchtige Huis van Orange en Nasfau, tot het laatfte der dagen vereeuwigd worden.
Zyne Doorl. Hoogheid, de tegenwoordige Heer Erf-Stadhouder, zal onder het genot der dierbaarfte Zegeningen over Hoogstdeszelfs Hooge Perfoon, Koningl. Gemalinne en Vorstelyke Telgen, fteeds zyn en blyven het Hoogstwaardig voorwerp van de hoogachting en van het vertrouwen van 's Lands Staaten.
Aan zyne Hoogheid zal, tot aan de uiterfte eindpaalen van een' gryze ouderdom, het onwaardeerbaar voorrecht-en "het ftreelend genoegen vergunt
wor-



'ie Gebeurtènisjen in i'7%7 ènz. voorgevallen. i^f
worden, van te heerfchen, en het aanminlyk ge. bied te voeren over de harten van eeué vryé Natie.
En dit Gerrieenebest altoos langs dié zelfdé wégen , en door die zelfde middelen bewaard en be-^ houden, waar aan het zyn opkomst, zyn üanwas en zyn grootheid is veri'chuldigd, en praalde aan 't hoofd met een Onafgebroken reeks van Helden uit 't Hoogvorstelyk Huis, zal de roest der eeuwen verduuren.
No. 260. Order van de Ed. Manhafte Heerèiï Colcnellen der Burgery in Amfteldam, betreffende de remotie van Burger-Officieren. In dato den 9 November 1787.
De Provoosten worden vah wegens de Ed. Marii hafte Heeren Colonellen gelast, op alle de Hoofdwagten mondeling kennis te geeven , en vervolgens door aanplakking bekend te maaken j dat uit kragte van de Refolutie van de Ed. Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland j öpderi «jden November laatstleeden genomen, navolgende Heeren geené Officieren van dé Sehuttery meer zyn.
C o t ö n e l; I
ifaac van Goudoever.
Kapiteins.
Mr. Gale Ifaac Gales, Mr. Nicoiaas Asfcheribergh, Iperus Wifelius, Pieter Conftantyn Nobel j Mr. Diederik Jöhan van Hogendorpj Mr. Christiaan Everhard Vaillantj Anthony Meyhts;,Mr Jari de Witt, George Hendrik de Wilde, Huybert Basten ^ Mr. jacob Anthony de Roth, Mr. Reinief jLeendert Bouwens, Mr.'Gerard Nicolaasz.; Pieter Hasfelaai-j Ernst. Willem Boer j Jodocus Cièriiehs .Van Hall, Hendrik Anthpnv Mullerj Mr; Hêrma'nQ4 mi



2<i# Verzameling van Stukken letrekketyt tot'
bus Bols, Mr. Theodorus Cornelis van HerZeëlëa7 Balthazar Schroder Dirksz., Harrhanus vati Ledden Hulfebofch, rfdam Langenhart Wasfchenberg, Pieter Boele, Daniël Marsfenier, Jan Herman Schim, meipenning, Daniël Cuyk van Mierop, Dirk Verfteègeh, Michiel Huyghens, Pieter Pama de Kempenaar, CórneliS Leonard Kólff, Paulus van Pruyfen Morisfe, Cornelis Horens van Heyningenj Jodocüs Cornelis Sibmacher, Hendrik Croefe Edu* ardsz., Hendrik Melisfen, Wouter Smit, Leendert Anthony van der Meulen, Willem Daniël des Ruelles, Mr. JohanFredrik Hofman, Wilhelmus Lynflager.-
L u i t e n a n t é.
johannes LodewykLarts, Dirk Schroder,August Hendrik de Meiander, Hendrik Asfchénberg, Hendrik Stokebrand, Ghristoffel Brands junior, Hendrik Haak van Veen, Jan Willem van Stegeren, Johan^ nes Wesflng Willemsz., Goris Cruys, Harmanus Griethuyfen, Theodorus vsn EfFen junior, Jacobus Gordon, Hendrik Baart, Lodewyk Gerhard Visfcher, Jan Kersjes junior, Jacob van Son , Eduard Barrevelt, Jan Fredrik Wakker, Hermanus Drpst, Gysbert Muller, Abraham Valentyn , Pieter Bakker, Hendrik Hoving, Nicolaas Barreveld , Jacob Coopman. Arend Roefen, Dirk van Lankeren, Nicolaas Udink, Hendrik Kuyper, Marten Kooy junior, Nicolaas van Veen. Jacobus Johannes van der Meulen, Christiaan Schellinger Hendriksz., Hendrik Husfem s Jan Hendrik Stulen, Albert Janfe Boon, Hendrik ^ an Blomberg junior.
Vaandrigs. ,
Hendrik Pieter Barkmeyer, Evert JanEverwytf* Flbert Stóéïaek Elias Baart Hendriksz., Jacobus Wilhelmus Ogèlwigt, Jan Adam van Lankeren, Jacob Posthumus de Jonge, Timotheus van HarreVeldt, 3 eunisTTdink , Jan Jacob Godefroy, Hermamus Boerrigter j Jan Boufcholten, Arend de Heus,
Hen-



2$i Verzameling vdn Stukken betrekkelyk tot
last, om onder inhsefie van de meergemelde Refolutie van den 3den May deezes jaars, by continuatie te infteeren j ter bekoming van de nodige gerust» heid, dat dit poinét van Jurisdictie over alle de Ingezetenen zonder onderfcheid, van welke Provindie eigenlvk Ingezetenen zyn, altyd op een uniforme wys zal behandeld worden. ' Deéze Propofitie is door de Heeren Gedeputeerden van de zes andere Provinciën overgenomen, óm in den haaren breeder gecommuniceerd te worden.
No. 263. ExtraEt uit het Refolutieboek der Ed. Mog* Heeren Gedeputeerde Staaten van Friesland, behelzende eene Ordonnantie hoedaanig de Predikanten in de Publieke Kerken van die Provincie voor de Staats-Collegien en het Doorluchtig Stadhouderlyke Pluis voortaan zullen bidden. In dato den 12 November 17S7,
' Op het geproponeerde ter Vergadering_ gedaan s dat naameiyk ten aanzien van het bidden in de publieke Kerken deezer Provincie, voor de Heeren Staaten des Lands, voor zyne Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder en Hoogstdeszelfs Vorftelyk Huis, midsgaders de verdere Hoöge Collegien van Regeeringe, niet voldaan word zo aan voorige gefielde ordres daar omtrent, als ook dat by fommige Predikanten zulks geheel nagelaaten, by andere gedeeltelyk, en wederom by andere met willekeurige verfchikkinge en verandering gefchied. Zo is naar deliberatie goedgevonden en verftaan, alledeDienaaren des Goddelyken Woords in de Publieke Kerken deezer Provincie , door deezen te ordonneeren én gelasten, om in hunne Gebeden zich te rigten naar de volgende fchikkinge daar omtrent door ons. gemaakt, en punétueelyk daar aan te voldoen, zonder eenige uitlaatinge o'f da;,r in eenige veranderinge te maaken, als by onzen Collegie wederom daar
to$



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 23$
toe expresfelyk gerenoveerd, met zodaanigé verandering als de tegenswoordige toeftand van tyd en zaaken vordert
' „ Als dat gemelde Predikanten gehouden en'ver,, pligt zullen zyn by de bedieninge van denopen„ baaren Godsdienst, op Zon- en Feestdagen, ge3, lyk ook Bededagen, ten minftcn eens te moeten
bidden voor Hun 'Edele Mogenden de Heeren Staa„ ten van deeze Provincie Friesland, als wettige ,, Souverein van den Lande, voor de Heeren Staa„ ten 'der andere Provinciën hunne Nabuurca en
Bondgenooten, voor hunne Gedeputeerden tpr „ Vergaderinge van Hun Hoog Mogenden de Hee,', ren Staaten Generaal en Raaden van Staaten, voor
zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince
van Orange en JSiasfauw, Erf-Stadhouder, Kapi„ tein- en Admiraal-Generaal deezer Provincie , ,, voor Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de j, Princesfe'van Orange en Naslauw Tioogscdtszelfs* „ Gemaliime, voor de beide jonge Princeq en Prin3, cesfen en het gantfche Vorftelyk Huis, yoor de ,, Heeren Gedeputeerde Staaten", Raaden in den ,', Hove Provinciaal, Officierenen Magiitraaten in
Landen en Steden ".
Wordende de refpective Gerechten van Grietenyen en Steden door deezen op 't ernftigfte gelast, ten nanwkeurigften toezigt te houden, dat aan deeze onze ferieufe welmeeninge worde voldaan, en dat deeze onze genomene Refolutie waar van eenige gedrukte Exemplaaren aan hun zullen worden toegezonden, alomme van de Predikfioelen door de Óedienaaren des Goddelyken Woords worden afgekondigt, en aan derzelver Gemeentens voorgeleezen ,'waar toe de nodige Misfives aan gemelde Gerechten mede zullen worden geëxpedieert.
Accordeerd met voorfz. Boek.
In kennisfe yan my Secretaris,
tvas get.) H. H. van Wyckel.
m



356 Verzameling van Stukken betrekkelyk Ut
achten-; .hier in ons te zeer op voorlichting? -ym 'anderen vertrouwende.
Niets minder was ons lOogmerk dan de Souvereirjiteit deezer Provincie te willen in twyffel trekken s en dezelve, of de Vergadering des Raads, tot eenige afhankelykheid aan.andere Provinciën te willen onderwerpen, wy zyn van de betaamelykheid en gegrondheid van het tegengeftelde volkomen overtuigt, en begrypen thands, datwy billyke klagten meencnde te hebben, ons by UEd. Achtb. zelve, of by den Souverein deezer Provincie, of by vastgeflelde Rechtbanken binnen dit Gewest, hadden "moeten adresfeeren, daar wy nu een treurig oog vestigen, op alle de rampen, die ons Vaderland als gevolgen van zo veelè woelingen en oneenigheden , federt eenigen tyd hebben getroffen; daar wy overtuigd zyn, dat die rampen, door niets anders dan eensgezindheid onder alle de Ingezetenen ep . vooral onder de Regenten gelenigt en verminderd kunnen worden , hebben wy vermeend in deeze Vergaderinge daar toe den eerften flap te moeten doen, uit hartgrondige overtuigingen, dat wy ia de bovengemelde ftukken gedwaalt hebben.
Wy'erkennen hier in onze dwaalingen, en erkennen die met leedwezen. Waren die pasfen te herdoen , geen oogenblik zouden wy aarfelen om dezelve te redresfeeren, 'en wy draag'en'hier by geqn minder leedwezen over zodaanigé driftige en onbezonnc uitdrukkingen, als dikwerf by monde en gefchrifte ten opzichte der van ons disfentieerende Leden deezer Vergaderinge en Secretaris, als den Souverein deezer Provincie zelve, door ons zyn gebruikt.
Wy verzoeken UEd. Achtb. het lasfive daar in opgeïloten, niet aan een kwalyk geplaatst hart, óf beleedigende intentie , maar aan eene vervoering van drift te willen toefchryven, even als die gene van ons, welke mogten fchynen de wettigheid der Vergaderinge van de Staaten in deeze Stad gehouden.»



'$e Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. i$f
den, te hebben willen tegenfpreeken, of dezelve daadelyk tegengefproken hebben, als nu van dien. 'tegenfpraak'niet alleen afzien, maar de wettigheid van alle de alhier gehoudene Vergaderingen der Heeren Staaten ten vollen erkennen, verzoekende dat dit mede als eene dwaaling in ons mag werden gepasfeerd. . .
-In een woord Ed. Achtb. Heeren! wy draagerji hartelyk leed over al dat gene, waar in wy ons teri opzichte van het beleid der Regeering in deeze laatite dagen misgreepen, en aanleiding tot zo fchaadejyke disfenfien mogten gegeeven hebben.
Wy zien van agtefen een verkeerd plan gèv'olgt te hebben , wy verzoeken op nieuws in UEd. Achtb» vriendfchap aangenomen te worden, wy bieden "U Ed. Achtb. daar toe ernftig de hand. : ,
En op dat UEd. Achtb. te min bezwaard zouden zyn met ons in de voorige harmonie te leeven, en het gepasfeerde te vergeeten, doen wy UEd. Achtb^ de plegtigire verzekeringen, dat wy ons hier na nooit met eenige zogenaamde Novateurs, of Bewerkers van partyfchappen in de Regeeringe , of met die Party, welke onlangs by den naam van Patriotten pleegt te worden onderfcheiden, zullen iriJaaten, of dezelve met raad of daadteonderfteunen of op te zetten, om het wettig gezag van UEd. Achtb., of dat van den Souverein der Provincie te Óndermynen, en tegen te werken, direct of indirect, op dien voet UEd. Achtb. verzekerende, dat wy van dit oogehblik ons van alle overeenkomften » waar mede wy, of fommigen onzer aan dezelve mogten wezen verbonden, houden Ontfiagen, ons daar; aan niet zullen houden, of ons immer wederom met dezelve verbinden zullen. ,
Wy hebben niet gefchroomt hier van dit Decla^ ratoir in deeze Vergadering fchriftelyk en geteekend over te geeven, zó om UEd. Achtb. van on-. Ze finceriteit in deezen te overtuigen, als om dacWy het onzen pligt hielden, van onzevdwaajing gif; verkeerdheden overtuigt zyndé j fósi va'ü tè rügké
IL Dht: È m



258 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
te. komen, yerhoopende in het vervolg met volkomene eensgezindheid onze poogingen met die van UEd. Achtb. ten nutte van Stad en Burgery te mogen vereenigén. Amersfoort, den &c.
(was geteekend)
E. Methorst. W. Pannekoek Allardz. C. Pannekoek. G. Trouillart. J. Both Hendriksen. P. J. Visschers. H. ter Horst.
Het gene dus op verzoek als vooren ter Infertie aangenomen zynde, werd wyders door de Heeren Gecommitteerden aan den Raad geadvifeerd, en geiniteerd, in dit gedeclareerde genoegen te neemen, zonder deezen aangaande eenig nader onderzoekof vervolg te requireeren: waar op de Raad zich eenpaarig met dit Advis heeft geconformeerd , verklaarende verheugt te zyn de Heeren hunne medeLeden van derzelver dwaalingen te rug gekeerd te zien, en genegen te zyn, met voorbyzien van alle Perfoneele beleedigingen en ondervondene onaangenaamheden, nu door de zo ernftige gedaane Declaratie hier vooren geinfereerd, voor het toekomende mede ten opzichte van de Stad en Burgery gerust gefteld, van alle inftantien op gerechtelyk onderzoek van 't gepasfeerde af te zien, in die hoop en verwagtinge, dat de andere Leden van den Raad voortaan wel zullen gelieven mede te werken tot bevordering van het wezentlyke belang der Burgery, en met dezelve begrypcn zullen, dat niets gevaarlyker zyn kan dan het morrend ongenoegen van eenieie weinige Broeders der Gemeente, de ftemme des Volks pretendeerende, gelegendheid tot aanmoediging te geeven, alzo daar uit niets anders dan de pernicieufte gevolgen te wagten zyn, welke, alhoewel in deeze Stad door 's Hemels zegen, zo merkelyk gefruit, echter door de gantfche Republiek te jammerJyk ondervonden worden, fchoon de
pre-



èe Geheurtenisfen in enz. voorgevallen. 259
Èrefente Leden des Raads meenen, benefFens den [eer Hoofd-Officier, by de algemeene ramperizich met dien troost té mogen opbeuren, dat zy daar toe geen aanleiding gegeeven of tot ondermyningè Van de Stad of Regeeringe mede gewerkt hebben.
Politie den 19 November 1787:
De Heer en Mr. E. Methorst, deede uit naarii der overige Heeren, welke het Declaratoir in dé Notulen van heden agt dagen geinfereerd, hebbeti geteekend, en alhier prefent waren, öp nieuws eene mondelinge verzekeringe van de oprechtheid van het gedeclareerde, verzoekende dat het gepasfeerde door de overige Leden der Vergadering, en met naame ook door den Heer Hoofd-Officier, in vergeetelheid gefteld, en zy Heeren, wederom by dezelve in vriendfchap aangenomen mogten worden, beloovende alles te zullen toebrengen, wat èeue goede harmonie zoude kunnen aankweeken.
Waar op de Heef Hoofd-Officier en andere Leden der Vergaderinge; declareerden, het aan te zien als een pligt om geleedëöe ongelyken te vergèeven eri te vergeeten; en alle gerieegen te zyn, om die onder byftand van 's Hemels zegen met alle yver té betragten , hoopende en vertrouwende , dat de andere Heeren door de uitvoeringe van het gedeclareerde , dezelve in ftaat ftellen mogen , om met Hun Wel Ed. Geftr. in goede harmonie te leeven;
No."1 265. Herklit, op noodbevel geplaatst in de Berlyher Hof-Courant van den 13 November 1787, mei betrekking tot de omwenteling, door middel eener Pruisfifche Armée in de Republiek der Vereenigde Nederlanden uitgewerkt. Het fchynt voor het tegenwoordige, dat de rust van het middenftë gedeelte van Europa, door dé hier Onder bygeVöegde vereeniging eh verklaring Van drie voörnaamë Hoven, vöor hét tegenwooraiR 2 ■ gé



i66 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
diage hoofd voor hoofd te comprehendeeren alle die genen, welke daar inne eenig deel gehad hebben, maar dat integendeel de bewaaring der rust en goede orde volftrekt vordert, dat fommige der voornaamite Auctcurs en Bewerkers worden uitgefloten, ten eind'i by vervolg geene dergelyke Oproeren plaatze mogen vinden, immers eenvoudige In- en Opgezetenen niet zo gemakkelyk zich tot deelneeminge daar inne zouden laaten vervoeren en misleiden; vinden wy ons genoodzaakt, van deeze onze verleende Amnestie en Kwytfcheldinge uit t'e zonderen alle de zodaanigé, welke als devoornaamfte Aan- en Uitvoerders zich hebben gedraagen, alzo dezelve Perfoonen even hier door als de voornaamfte oirzaaken der desordres, oproeren en benadeeling van den Lande, en deszeifs goede en fliï— le In- en Opgezetenen moeten worden gehouden, declareerende wy alzulks van deeze onze Amnestie te excipieeren.
1. Alle de Perfoonen, welke hebben kunnen goedvinden de binnen deeze Stad plaatfe gehad hebbende onwettige Staatsvergaderinge, midsgaders de pretenfe Vergadering der zogenaamde Gedeputeerden, zedert den ndenjuly tot den I5den September deezes jaars, by te woonen en te helpen uitmaaken.
2. De Perfoonen, die in en by de gemelde Vergaderingen de plaats van Secretarisfen hebben vervuld, en alzulks, hoewel onder den ééd van den •wettigen Souverein ftaande, niet gefchroomd, zo door het opftellen als contrailgneeren van derzelver wetteloqze, en veeltyds al tegen 's Lands Staaten vyandelyk ingerigte Refolucien en Publicatien , ftrekkende eeniglyk om de Ingezetenen te onttrekken van derzelver verfchuldigde gehoorzaamheid aan de Hooge Overigheid, als anders, te helpen medewerken tot alle de Confufien, welke uit hét formeeren , informeeren , en byeen roepen dier pretenfe Vergaderingen voortgekomen zyn ; zo als dan cok alverder die Perfoonen, welke met yen
zaa-



is Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 267
zaaking van hunnen ééd, met welke zy aan de Staaten deezer Provincie waren verbonden, in de hun. pp dien voet by ons toevertrouwde Posten, de onwettige en gewelddaadige beveelen van deeze pretenfe Staaten of derzelverGedeputeerden, hebben ter uitvoer gebragt, fpeciaalyk ook met relatie tos het fpolieeren van 's Lands Comptoiren, en vervoeren der Penningen en Manuaalen, uit handen en de magt van zodaanigé Ontfaugers, aan welke dezelve waren aanbevolen: alles nogthandsonverminderd de generaale Amnestie, aan de Burgers en Ingezetenen van Wyk verleend, zo verre die als nog betrekkelyk kan en behoord gemaakt te worden op de Perfoonen, welke als quafi Gecommitteerden dier Stad, op deeze gemelde Vergaderingen alvoorens mogten zyn gecompareerd.
3, Alle de Perfoonen, welke, zo uit de aangebleevene en zogenaamde niet geremoveerde Raaden, als uit de Burgerye, op het via faSti onwettiglykgeintroduceerd nieuw Regeerings-Reglement, zich tot Raaden in de Vroedfchap binnen de Stad Utrecht hebben laaten aanftellen, en voorts te raade kunnen worden onder het afleggen van den ééd, tot handhaaving van evengemelde feitelyk geïntroduceerd nieuw Regeerings-Reglement , of fchoon ftrydig met de Conftitutioneele forme van Regeering , dezelve Posten van Regeering daadelyk te aanvaarden, en ingevolge daar van zich in alle foorten van Magiftraats-Bedieningen en Commisfien, zo wel relatief tot de adminiftratie der Politie als Juftitie, in te dringen, en dit alles tegens de gemanifesteerde intentie van den Souverein.
4. Alle de Perfoonen, welke als de voornaamde Autheurs, Begunftigers of Bewerkers van de plaats gehad hebbende rebellie en ongehoorzaamheid te houden zyn , en als Voorgangers by uitfteekenheid in de voornaamfte daaden zich hebben gedraqgen, voor wpII-p wv hv deezen declareeren alle de zo¬
daanigen, die van wegens de zogenaamde Gecorainitteerdens van 12ij Burgers ea, Inwooners dee-



20*8 i Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
zer Sfa.i, inde Raadkamer hebben geasfifteerd by de mondelinge aanfpraak door P. P. J. Öndaatje, op den 7 en 11 Maart 1785, aldaar in de Vergaderinge van Heeren Burgemeesteren en Vroedfchap der Stad Utrecht gedaan, en waar over bereids van wegens den Hoofd-Officier derzelver Stad, tegens gemelden Öndaatje Proceduures voor den Edelen Achtb. Gerechte geëntameerd en litispendent zyn 5 gelyk ook de zodaanigen, welke de refpective Adresfen, ten tyde voorfchreeven, en van gelyken inhoud, als die mondelinge aanfpraak aan de Vro.dfchap overgelegd, zo in naam van de bovengemelde Gecommitteerden van 1215 Burgers en inwooners, als in qualiteit van Gecommitteerdens uir de agt Burger-Comnagnien opgefteld of onderteekend hebben, en by welke, op eene zeer verregaande wyze, op de authoriteit der Magiftraat geëmpieteerd, en de vryheid hunner deliberatien op eene oproerige wyze 'is benomen; verder alle zodaanigen, als zich op den 19 December 1785 hebben laaten Committeeren tot het inleeveren van het zo* genaamde Adres, tendeerende om zittens Vergadering te doen refolveeren tot het vastftellen en Publiceeren van het Concept-Reglement:, op de beftelling der Stads Regeering, met bepaaling van den tyd van drie maanden, om het zelve daadelyk in trein te brengen, en wederzyds te beëedigen.
Als ook de genen, welke het Declaratoir op den 2often December 1785, daar toe relatif geteekend en vervolgens aan Gecommitteerdens uit de Vroedfchap ter overbrenging in den Raad ter hand gefteld hebben : voorts de Perfoonen, die de Adresfen van den 2den en i3den Maart 1786, onderteekend door alle de Geconftitueerdens en Gecommitteerdens, hebben opgefteld of ingeleverd, en agtervolgd door eensluidende voorftellen op den 2often daar aan volgende, aan den Raad gedaan uit naam der agt Burger-Compagnien , en elk door byzondere Perfoonf-n uit die Compagnien onderteekend, met de Declaratoiren hier op gevolgd, tendeerende tothcü
be-.



fa Gèbeurtenisfen in tfffi'é/Stl voorgevallen. 26$
beëedigen van' het nieuw Regeerings-Reglement ; aan de zyde der Burgerye, en het via jatli affchaften van het Reglement van ded jaare 1674, voor zö verre ;het Stedeiyke betrof. De Perfoonen, welke het Adres of zogenaamd Manifest aan den Heer eerften Burgemeester, op den 3den July 17869 overhandigt, met het nevens gevoegde Declaratoir, waar by alle zodaanigé Raaden, als zich na het be^rio van de Overhandigers êenigzins weiger, dén te° fchikken , met eene remotie van hunne 1' Raadsnlaatzen bedreigd wierden, hebben ondertee9 Mend;'gelyk ook de zodaanigé, welke de circulaiI re Misfive aan de Bondgenooten gefchreeven uit Utrecht den 5den July 1786, en aan alle de géwaI pende Genoodfchappen opgefteld of onderteekend I hebben. Verder ook zodaanigé Perfoonen, welke öp den 2den Augustus 1786, (volgens het gehoudene verbaal van het voorgevallene) by het vtafacli I aianftellen en beëedigen van het zogenaamd gequaI hficeerd Collegie van Gecommitteerdens uit de I 19, quafi, Geëligeerde Gecommitteerdens den ééd daar toe vasrgefteld, mitsgaders de by het Reglement gearrefteerde ééd, zo verre de Stads Regeert ring betreft , afgenomen en in derzelver handen j hebben doen afleggen, zo als ook die gene, welke by de voorfchreeven wederrechtelyke Aétens ert Handelingen, van den 2 Augustus 1786, als Ama1 nuenfes hebben gefungeerd, midsgaders de zodaaI nige, Welke de infinuatien, Op den 3den Augustus ït86, aan dertig van de toenmaalige Raaden hebben gedaan, en waarby dezelve van hunne Raadsplaatzen verklaard wierden door de Burgery geremoveerd te zyn, opgefteld of geteekend hebben. Voorts ook die genen, welke de infinuatien, op den 8ften Augustus, daar op aan de Heeren Bugemeesters Loten en van Bronckhorst, de Heeren Geëligeerde Raaden en Edelen , en de Raaden van Befck, Verbeek, van der Lussen, Wieling, van Mus-
schenbroek , boddens , van westrenen , van
der Does , van Romondt , Verschoor , Pes-
TERSj



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 279
ften aan gelegen zy, dat het reeds gepasfeerde niet worde gefteld in vergeetclhcid, nemaar dat de Schuldigen aan hetinflaan van glazen op den I2den deezes maands,-in maniere voorfz. geperpetreerd, al-, nog geapprehendeerd en geftraft mogen worden naar. rechtsbehooren; hebben Hun Edele Groot Achtb.. verder goedgevonden, by deezen te ftellen en te belooveneen' premie van één honderd zilveren Dukatons, promptelyk ten Comptoire van den Rentmeester deezer Stad te betaalen aan den genen die de Daader of Daaders van het gunt voorfchreeven is, of ook den Medepligtigen zal weeten te ontdekken cn aan te brengen, zodaanig, dat dezelven of één van dezelven, in handen van de Juftitie geraaken en van het fait worden overtuigd, zullende des Aanbrengers Naam, zulks begeerende . niet alleen blyven gefecreteerd, maar word ook boven het genot dier gefielde Premie .aan den Aanbrenger, ingeValle hy zelve op de eene of andere wyze medepügtig mogte zyn geweest, belooft en toegezegd, volkomene impuniteit en vrydora van alle ftraffe. Aldus gedaan in den Raad te Nymegen, den &c.
Nu. 269. Aanfpraak door den Hoog Wel Gebooren Heere Graav van Wassenaar tot Starren burg aan zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince Erf-Stadhouder &,c. &je. &c, gedaan, ter gelegenheid dft dien Vorst voor de eerjtemaal wederom in de Vergadering van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en We:t-hriesland verfcheen. In dato den 15 November 1787.
Doorluchtig Vorst!
Het ftrekt Hun Edele Groot Mog. tot een zonderling genoegen , Uwe Doorluchtige Hoogheid weder in Hoogstderzelver Vergadering te zien verS 4 fchy«



4e Gebeürtenïsfen in lf%7 m. voörgmtitk. 28 ƒ
No. 271- Rapport ter Vergadering van Hun Koog Mog* de HeerenStaaten Generaal den 16 November 1787* ter zaake van de by de Generaliteit gefujpendeerdt Officieren uitgebragt*
Dit Rapport tendeerd: om zyne Hoogheid te Verzoeken, om te dimitteeren alle de Officieren, welke, of daadlyk op Utrechts Territoir zyn gemarcheerd zonder confent van den Souverein dier Provincie, of zich door het onderteekenen der bewuste Quitantie hebben geëngageerd om de ordreS der Heeren Staaten van Holland en West-Friesland Ce zullen obedieeren, ook op een ander Territoir dan dat van laatstgemelde Provincie : met vrylaating aan HooggemeideZyne Hoogheid, om die genen onder dezelven, welke Hoogstdezelve zoude oirdeeleft dat uit hoofde van mindere fchuld, of meerdere redenen van verfchooninge, zonder ondienst en inconvenietie van de Armée wederom zouden kunnen worden geëmplooijeerd, of nu of voor het vervolg op de convenabelfte wyze te plaatzen, en dit alles onverminderd zodaanigé Actie en Proceduures als de Raad van Staaten zal vermeenen tegens eenige weinigen van de voornaamfte Hoofden in deezen te moeten inftitueeren. — Hebbende de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Gelderland en van Friesland, zich met het eerffe en laatfte poinct van het voorfchreeven Rapport, raakende de demisfie van voorgemelde Officieren, en de Proceduuren tegen eenige weinigen van de voornaamfte Hoofden, niet alleen geconformeerd, maar zelfs Van advyfe geweest, dat zulks ten fpoedigfte be•hoorde te worden geëffectueerd, om voor te komen de confufie en disordres in 's Lands Militie thands plaats grypende, en voor zo veel het poinct, aangaande het emplooi jeeren van eenige der voorfchreeven Officieren aangaat, begreepen, dat het zelve nader Commisforiaal behoorde te worden gemaakt met den Raad van Staaten; en hebben de Heeren gedeputeerden van de andere Provinciën aangenomen



206 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot.
van den 22flen September deezes jaars (*), te ver> zoeken en te gelasten:
,» Alle de v'erfcheiden Declaratoiren, Propofiti»» en en Voordragten, zo in de Steden, als aan de ,, Souvereine Vergadering van Uw Ed. Groot Moa, genden , door fommige Schutteryen , Genoot„ fchappen,. Burger-Sociëteiten, of derzelver Ge,, committeerden, of door wie ook gedaan, waar „ in de verregaandfte, ongehoordfte en onrecht.vaardigfte bedreigingen, zelfs aan Uw Ed. Groot Mogenden voorkwamen, te examineeren, enaaa xy Uw Edel Groot Mogenden te dienen van onze confideratien en advys, wat in deezen tos rust ,, van den Lande, tot veiligheid van Uw Ed. Gr, ,, Mogenden zelve, of van andere Regeeringen of », Perfoonen, die daar in bedoeld of genoemd zyn , „ zoude kunnen en .behooren gedaan te worden".
Hebben wy, na dat ons vervolgens eenige van de ter Vergadering van Uw Edel Groot Mogenden ingekomen Adresfen ter hand gekomen, en door Ons geëxamineerd waren, om des te fpoediger te. voldoen aan het door Uw Ed. Groot Mog. van ons gerequireerde, op den 3.4en October daar aan vol-, gende (f), deswegens, voorloopig gediend van onze confideratien en advys, waar by wy gemeend heb"ben, dat onder dezelve Adresfen drie fluks gevonden wierden, welke wel voomaamelyk in de termen van de voorgemelde Uw Edel Groot Mogenden Refolutie van den 22ften September zouden kunnen vallen, welke dan ook by onze Misfive dezelve onze confideratien en advys inhoudende, nader zyn gefpecifieeert.
Het heeft vervolgens aan Uw Ed. Groot Mo. genden behaagt, om overeenkomfiig ons advys by Boogstderzelver Refolutie van den 3den deezer maand, goed te vinden. „ Dat de Adresfen in onze Misfive gemeld, zuU len gefteld worden in handen van den Prokureur-i
G.e«*
(*) Zie dit Stuk, I. Deel, N°. 71. bl, 164., (t) Zie l Deel, Ho. 135. bl. 291,



ie Gebeurtenis/en tn 1787 enz. voorgevallen. 297
„ Generaal, en van de Officieren der refpective Ste„ den en Bailluwen ten platten Lande, daar dezel„ ve geformeerd en geteekend zyn , midsgaders „ daar de Autheurs, Onderteekenaars derzei ven en „ verdere Perfoonen daar in deel gehad hebbende
woonachtig zyn, ten einde daar omtrent zodaa„ nig te handelen , abhet Recht der Hooge Over-
heid zal vereisfchen".
lntusfchen Edel Groot Mogende Heeren ! zyn aan ons, na de voorfchreeven onze voorloopige Confideratien en Advys, nog van tyd tot tyd ter hand gekomen eenige Adresfen, aan Uw Edel Groot Moeenden ingerigt, gelyk ook door de Regeeringen van verfcheiden Steden en Plaatfen de Declaratoiren, Propofitien en Voordragten, welke aan dezelven refpectivelyk zyn gedaan, aan ons zyn geluppediteerd geworden. *&>iA
De order de gemelde van wegens Uw Edel Groot Mogenden aan ons toegezonden ftukken, zich bevindende Requesten, in den voorigen jaare 1786 aan Uw Edel Groot Mogenden geprefenteerd, en by 358 Perfoonen in den Hage woonende, en waar onder verfcheide Suppoosten van den Hove, onderteekend, waar van wy reeds by onze voorige Misfive melding gemaakt hebben, hebben wy ingevolge eene Propofitie bevoorens daar toe door den Prokureur-Generaal aan ons gedaan, gefteld in deszelfs handen, om het recht der Hooge Overigheid daar omtrent waar te neemen, zo als wy ook, om te voldoen aan de Refolutie van Uw Edel Gr. Mogenden van den I7den October laatstleeden, gemeend hebben te moeten handelen ten opzichte der Adresfen, welke door verfcheide Ingezetenen van Delft, zo aan Uw Ed. Groot Mogenden als aan de Regeering derzelve Stad, refpectivelyk zyn gedaan en aan ons mede waren toegezonden.
En, met betrekking tot de overige ftukken, dewyl dezelven ons zyn voorgekomen de eene meer de andere minder, te vallen in de termen van Uwer Edel Groot Mogenden by HoogsiderzelverRefoluT 5 WJ



298 Verzameling van Stukken betrekkelyk tót
tie van 3dcn deezer maand November gedeclareerde intentie (waar omtrent het Departement is van die genen, weike het Officie waarneemen, zich te bepaalen, of en in hoe verre dezelve vermeenen het recht van de Hooge Overigheid daar in te zyn geconcerneerd,) hebben wy de eer dezelve ftukken aan Uw Ed. Groot Mogenden by deezen te doen toekomen, om, in conformité van Uwer Ed.Groot Mogenden welgemelde Refolutie, dezelve in han. den van den Prokureur-Generaal en de refpective Officieren te worden gefteld. Waar mede &c.
Op welke voorenftaande Misfive by Hunne Ed. Groot Mogenden gedelibereerd zynde , hebben Hoogstdezelven goedgevonden en verftaan, dat de terug gezonden ftukken, by den Hove geoirdeeld meer of minder te vallen in de termen van Hunne Ed. Groot Mogenden Refolutie van den 3den November (*), in conformité van dezelve, zullen worden gefteld in handen van den Prokureur-Generaal en de refpective Officieren, ten einde daar omtrent zodaanig te handelen, als het recht van de Hooge Overheid zal vereisfchen.
•N0. 277. Publicatie van de Magijlraat te Doesburg j waar by verfcheidene Perjconen worden ingedaagd, welke te Utrecht onder de zogenaamde Gelderfchè Brigade hebben gediend. In dato den 16 November 1787.
Wy Hendrik Adriaan Wilhelm van Rouwekoort en Johannes Janssen, prefideerende Burgemeesteren in der tyd der Stad Doesburg, doen kond en certificeeren mids deezen, dat voor ons gecompareerd is Mr. P. Rasch, in qualiteit als AdvokaatFiskaal deezer Stad ; te kennen geevende:
Dat de Advokaat Henrick Jacob Haarman, An-
tony
(*) Zie hier voor N°. 247. bladz. 213.



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 299
tony Evers, den Prseceptor Fredrik Louis de Monin, Gerrit Jan Beauvais, Jan Selderaat, Gradus Bronckhorst, Üerk de Visser zoon van den geweezen Timmerman Hakmen de Visser , Gerrit Weber, Tomas Coenraads, Lucas Evkrs zoon van Antony Evers, Johannes Forster, Uerk de Visser zoon van den Kleermaaker de Visser , Willem Calje, JanAndries Phyffer, JanüffriAan Soeter en deszeifs zoon Jan Soeter, Arnoldus van Rees, Jan Soeter zoon van Bartholomeus Soeter , en Hendrik Dorper , Burgers en In» gezetenen deezer Stad zynde, zich hebben durven verftouten, om voor eenigen tyd eigener authoriteit uit deeze Stad en Provincie te trekken, zich binnen de Stad Utrecht onder de zogenaamde Gelderfche Brigade te begeeven , en aldaar, onder voorwendzel om die Stad te helpen defendeeren, zich tegens de Heeren Staaten dier Provincie ia dienst of als Auxiliairen te laaten gebruiken.
En nadien zulks direct ftrydig is tegen 's Lands Plakaaten, en onder anderen van 's Hoves Publicatie den 6den July deezes jaars daar tegens geëmaneerd, en de Juftitie midsdien vereifcht, dat daar over tegens dezelven na orde rechtens worde ge-1 procedeerd.
Zo vind zich de Comparant in zyn opgemelde qualiteit, en uit kragt van een fpeciaale authorifatie van den Magiftraat deezer Stad, ratione Officii genecesfiteerd te verzoeken:
,, Dat de voornoemde Mr. Henrick Jacob Haar,, man cum fuis, welke zich als nog buiten deeze. „ Stad en Jurisdictie van dien bevinden, te famen ,) en ieder in 't byzonder, per editlum ad valvas voor' deeerfte, tweede en derdemaal peremptoire mogen worden geciteerd en gedagvaard, om zich ,, binnen den tyd van zes weeken, naar gedaane ,, Publicatie en affixie deezes, in Perfoon voorden Wel Ed. en Achtb. Magiftraat deezer Stad te ft-' fteeren, om te hooren verklaaren, dat zy zich p \n yoegen voorfz, aan het aankweeken of doen-
13 CQU-



500 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
„ continueeren der onrust en verwarringen binnen „ die Provincie, en aan overtreedinge van 's Lands „ Plakaaten medepligtig en fchuldig gemaakt heb„ ben, en dieswegens vervallen zyn in zodaanigé „ lyf- of andere ftraffen, als in Juftitie bevonden „ zal worden te behooren, cüm expenfis". , Onder inthimatie, dat by geene Comparitie der Gedaagdens, binnen den voorfz. termyn, tegens dezelven verder zal worden geprocedeerd als naar jechten en costume deezer Stad behoorden gebruikelyk is.
Met verzoek van Prothocollatie, en dat by het affigeeren der Weeten deezes aan het Stadhuis en deezer Stads Poorten , mede een Certificaat hier van ter plaatzen van hun voorig domicilie moge worden geinfinueerd.
Alles onder beding van relatie en eisch van kosten, falvis. En dat wy dat verzoek geaccordeerd hebbende, midsdien daar van aan U Mr. Henrick Jacob Haarman cum Juis, by openbaare afleezinge. en afficfie naar behooren de weete laaten doen, om U daar na te gedraagen.
Dus ten oirconde hebben wy ons Stads Zegel hier onder gedrukt, en deeze door den Secretaris laaten teekenen.
Actum Doesburg, den &c.
Ter Ordonnantie van dezelve, (was get.) H. W. Aberson, Secret.
N°. 27". Edittaale Citatie voor de Crimineels Rolle van den Hove Friesland, tegen Willem Hogenbrog , te Sneek. In dato den 17 Novemb. 1787.
Willem, by de gratie Gods Prince van Orange én Nasfau &c. &c. &c, Erf-Stadhouder, Kapitein , Generaal en Admiraal: mitsgaders de Raaden ge'tfdonneert in Friesland Gosse Helder, Deurwaarder



■ jo5 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
van ons en van meer Hooggemelde zyne Hoogheid te verwagten hebben, en zich op dezelve met alle gerustheid kunnen verlaaten. Lastende en -ordonneerende wy by deezen teüVnsmede aan alle Room. fche Pastors in het Diftricl van de Generaliteit, om, zo in hunne Predikatiën als particuliere Converfatien, aan hunne Gemeentens en Ledemaaten van al het-gene voorfchreeven is kennisfe te geeven; en dezelve ten xterkften te exhorteeren, om zich in alle opzichten als getrouwe, ftille en fustminnende In- en üpgezetenen te gedragen, en by alle voorkomende gevallen , daar van blyken te geeven.
. No. 280. Misfive van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prins Erf-Stadhouder, aan de Heeren Bewindhebber en van de Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie ter prcefidiaale Kamer Amfteldam. In dato den 18 November 1787.
Edele, Erentfeste, Voorzienige, Discrete, onze lieve Byzondere.
Daar van het oogenblik af, dat wy wederom in 's Hage gekomen zyn, ons niets meer ter harte heeft gegaan dan de naarftigheid en Koophandel van deeze Republiek de behulpzaame hand te bieden, en daar toe als een der voornaamlte beweegraderen, aanftonds by ons in aanmerking is gekomen de in lf.andhouding van het Staatkundig en Mercantiel Lighaam van de O. I. Compagnie, zo hebben wy gemeend, zo ras de omïïandigheden zulks maar eenigzints hebben toegelaaten, U Ed. in confidentie te moeten geeven, of het niet nodig en dienftig ■ zoude zyn, om hoe eerder zo beter, en zelfs, zo zulks niet eerder gefchieden kan, immediaat na het afloopen der aanftaande ordinaire Na-Jaarlykfche Vergadering van Zeventienen, op den voet voorge-
.dra-



gr2 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Alle 't welcke hoe-wel wy feecker achten ghenoech buyten dispute te wefen, hebben nochtans noodich bevonden hier te verhalen, overmidts vele Peifoonen hier van feer'onfeeckerlick ende verfcheydelick gevoelen, de Vergaderinge vande Staten anders niet refpedterende / dan na dat hen goet dunckt de qualiteyt vande Perfoonen, op die Vergaderingen comparerende te meriteren, ende van alle faecken die aldaer worden gehandelt, oordeelende in allen fchijne of die voorfchreven Perfoonen die uyten Edelen ende by den Steden worden ghedeputeert op de Vergaderinge vanden Staten, hen felven waren dragende als zynde de Staten, ende over fulcks als hebbende de Souverainiteyt ende hooghlte macht vanden Lande, naer haren Wel-ghevalle van alle faecken , den Staet vanden Lande betreffende, waren disponerende, retorquerende over fulcks alle de handelingen der felver tot haren narticuliere laste, haet ende nijd't, maer de geene'die naerder inliet 't ghene vooren verhaelt 5s, ende andere groote faecken by den Princen vanden Lande met hulpe vanden Staten te wege ghebracht, ende infonderheydt 't gene t'federtden tijdt van vijfthien Jaren herwaerts inden Landen Van Hollandt met West-Vrieslandt ende Zeelant is gepasfeert, kan lichtelick bemercken, dat d'authoriteyt vanden Staten nieten Deftaet in 'tbeieyt, authoriteyt ofte macht van dertighoftveertigh Perfoonen min ofte meer, die op haer Vergaderingen zijn comparerende, ende de Agenten vanden Coninck van Spangien felfs, die met dusdanige argumenten tegen onfe faecken altijdt hebben ghemineert. ende getocht te brengen in kleynachtinge de authoriteyt vanden Staten, hebben metter daet nu wel bevonden l hoe grootélick fy in alfulcken opinie zijn geabufeert ende misleydt geweest.
Omme dan te ontdecken waer uyt de authoriteyt vanden Staten is f'pruvtende. foo ftaet re ronfidereren dar de Princen die oyt Wettelijcken hebben gereinat, niet alleen hare Regieringe met de.-.
latiej



de Geleurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 323
Huwelyken geprocreëert: dat wyders, ingevalle hooggemelde Zyne Hoogheid mochte koomen te overlyden, nalaatende een Zoon, in wettig Huwelyk geprocreëert, op welke de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, waren gedevolveert, en dezelve mochte koomen te ft erven , zonder wettig Mannelyk Oir na te laaten, en zonder dat eenig verder Mannelyk Oir van hooggemelde Zyne Hoogheid, in wettig Huwelyk geprocreëert, mochte exfteeren , doch nalaatende een Erfdochter , insgelyks in wettig Huwelyk geprocreëert, alsdan de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, zullen erven, fuccedceren en devolveeren op dezelve Erfdochter, en by haar overlyden op deszeifs Mannelyk Oir, en verdere Mannelyke Defcendenten, mede in wettige Huwelyken geproëert: en dat, by gebreeke van dien, als mede ingevalle hooggemelde Zyne Hoogheid mochte koomen te overlyden, zonder eenig Mannelyk Oir in wettig Huwelyk geprocreëert na te laaten, alsdan de voorfz. Charges, Digniteitenen Waardigheden zullen erven, fticcedeercn en devolveeren op de Prinfesfe Carolina, Dochter van hooggemelde Zyne Hoogheid, althans in leeven zynde, en by haar overlyden op deszeifs Mannelyke Oir en verdere Mannelyke Defcendenten, insgelyks in wettige Huwelyken geprocreëert: dat voorts, in gevalle hooggemelde Zyne Hooghdi mochte koomen ee verwekken en na te laaten noch een, of meer Prinfesfen Dochteren, en de Prinfesfe Carouna mochte koomen te overlyden, zonder eenig Mannelyk Oir na te laaten, alsdan de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden , zullen erven, fuccedeeren, en devolveeren, op die geene van de PrïnfeSfen Zusters vin de Prinfesfe CarolinA , die by haar overlvden noch in leeven zal of zullen zvn, en op derzelver Mannelvk Oir , en verdere MamieiykeDefcendenten, mede in wettige Huwelyken ge-
Ïirocreëert: de oudere Zuster en derzelver Marinevke Defcendenten altoos geprefereerd wordeïde X 2 voqt



24 Verzameling van StukUn betrekkelyk Ut
voor de jongere Zuster en derzelver Mannelyke Defcendenten: alles nochtans met dien verftaudedat de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, niet zullen moogen devolveeren, noch bekleed worden, op, noch by iemand van de voorfz, zoo Mannelyke als Vrouweiyke Defcendenten van hooggemelde Zyne tloogheid, die met de Koninglyke of Churfurftelyke Waardigheid bekleed zoude moó-gen weezen dat meede de voorfz. zoo Mannelyke als Vrouweiyke Defcendenten yan hooggemelde Zyne Hoogheid zullen moeten profesfie doen, yan de waare Christelyke Gereformeerde Religie, zoodanig als die in de publicque Kerken deezer Lan«ien geleert word: dat insgelyks die geene yan de yoorfz. zoo Mannelyke als Vrouweiyke Defcendenten yan hooggemelde Zyne Hoogheid, op welke de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, zouden moogen zyn gedevolyeert, of op welke dezelve zouden ftaan te devolveeren, geduurende'derzelver minderjaarigheid, zullen moeten gorden opgevoed binnen deeze Provincie : datwy< gers de fuccesfie en devolutie van de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, op het Mannelyk Oir yan de voorfz. Vrouweiyke Defcendenten'van hooggemelde Zyne Hoogheid, geen plaatfe zal hebben, dan alleen in gevalle dezelve Vrouweiyke Defcendenten , met fpeciaal confent en, goedvinden van Haar Ed. Groot Mog., zullen koomen te trouwen met een Prins, profesfie doende yan de waare Christelyke Gereformeerde Religie, zoodanig als die in de publicque Kerken deezer Landen geleert word, en niet bekleed zynde met de Koninglyke of Churfurftelvke.Waardigheid:. en dat, Tngevalle de voorfz. Charges, Digniteiten , en Waardigheden, mochten kpomen te devolveeren op een, yan de yoorfz. Vrouwélykp Defcendenten yan hooggemelde zyne Hoogheid, dezelve die Charges , Digniteiten, en Waardigheden, zelf zal waarneer pén, en hekleeden ónder den titel van Gouyetv , |Q ujr, $en h^pfde pok. fesfje zal hebben in



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 325
de refpective Collegien , waar in de Stadhouders deezer Provincie gewoon zyn fesfie te hebben, en vervolgens mede in den Raad van Staate: en dat dezelve mede Capitein en Admiraal Generaal van de Vereenigde Nederlanden zynde, die Charges, Digniteiten, en Waardigheden, zo ten aanzien van de fesfie in den Raad van Staate, als ten opzichte van dé fesfie in de refpeófive Admiraliteits Collegien, insgelyks zelf zal waarneemen en bekleeden , en yoorts, in cas van Oorloge, en by het uittrekken vm de 1 rouppes van den Staat te Velde, de facn-reit hebben om te benoemen en voor te draagen pen "eëxperimenteert Hooft over de Militie, mits mede profesfie doende van de waare Christelyke Ge:meerde Religie als boven, en niet bekleed zynde met de Koninglyke of Churfurftelyke Waardigheid, en daar benevens aangenaam zynde aan m1 Ed Groot Mog., om het commandement en Chef oyer de gemeldde Trouppes in haar plaatfe te voeren- behoudens echter, dat dezelve alvoorens d, n ééd van getrouwigheid aan deezen Staat zal moeten afleggen, en zich reguleeren na zoodanige Inftrucfie als" hem zal worden medegegeeven, en daar toe, door Haar Hoog Mog., met overleg en advis, zoo van de Vrouwe Gouvernante, als van den Raad van Staate, zal worden beraamd en vastgefteld: en dat eindelyk ingevalle de voorfz. Charges , Digniteiten, en Waardigheden mochten koomen te devolveeren op een van de voorfz. Mannelyke of Vrouweiyke Defcendenten van hooggemelde Zyne Hoogheid, noch minderjaarig zynde, dezelve Charges , Digniteiten , en Waardigheden, geduurende de voorfz. minderjaarigheid, zuilen worden waargenoomen en bekleed, door de Vrouwe Moeder van dezelve Minderjaarige, zoo dezelve noch in leeven is, en zulks zoo lange dezelve geduurende de voorfz. minderjaarigheid Weduwe zal zyn, en in de Vereenigde Provinciën zal refidecven als Voogdesfe, en ander den titel van Gouvernante, alles op'zoodanigeq voet en wyze, en



326 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
inet gelyke faculteit, ten reguarde van het benoemen en voordraagen van een geëxperimenteert Hooft over de Militie, in cas van Oorloge, en by het uittrekken van de Trouppes van den Staat te Velde, en onder gelyke reftrictien als hier boven, ten aanzien van de voorfz. Vrouweiyke Defcendenten van hooggemelde Zyne Hoogheid, op welke de voorfz. Charges, Digniteiten, en Waardigheden, mochten koomen te devolveeren, zelve is gezegt: en dat by gebreeke van de Vrouwe Moeder van zoodanige Minderjaarige, of ingevalle des» «elfs adminiftratie uit hoofde van een van de voorfz. oorzaaken, mochten koomen te cesfeeren, Haar Edele Groot Mog., in opzichte van de Voogdye van dezelve Minderjaarige, zoodanige voorzieninge zullen doen, als Zy ten meeften dienfte van den Lande zullen oordeelen te behooren.
En is voorts by de gemelde Heeren van de Ridderfchap en Edelen , mitsgaders Gedeputeerden? van de refpective Steden uit den naam en van wegens Burgemeesteren en Vroedfchappen van dezelve Steden, goedgevonden en verftaan , gelyk Haar Edele Groot Mogenden goedvinden en verftaan mits deezen, dat hier van Brieven in behoorlyke forme, onder het groot Zegel van den Lande, ten behoeve van hooggemelde Zyne Hoogheid, en Zyne Hoogheids voorfz. zoo Mannelyke als Vrouweiyke Defcendenten, in wettige Huwelyken geprocreëert, zullen uitgegeeven en gedepêcheert worden, en Copie authenticq van dien gezonden worden aan de Gecommitteerde Raaden, den Hoogen Raad en aan het Hof Provinciaal, om aldaar geregiftreert te worden. Dat wyders van weegen HaarEd. Groot Mog. de zaake ter Generaliteit daar heen op het krachtigfte zal worden gedirigeert , ten einde by Haar Hoog Mog. de fuccesfie en devolutie van het Capitein- en Admiraalfchap Genefaal der Vereenigde Nederlanden , op de voorfz, zoo Mannelyke als Vrouweiyke Defcendenten van hooggemelde Zyne Hoogheid meece vast gefield
mooge



de Gebeurtenisfen in 1787 tn&. voorgevallen. %2?
Hiooge worden, mutatis mutandis, in gelyker voegen, en onder dezelve prsecautien en reflecfien, als, hier boven zoo ten aanzien van het Stadhouder-* Goüverneur-, Capitein- en Admiraalfchap Generaal van deeze Provincie, als ook reeds ten opzichte van het Capitein- en Admiraalfchap Generaal der Vereenigde Nederlanden , ter nedergefteld is: en .«laar van meede, ten behoeve \^n Zyne Hoogheiden Zvne Hoogheids voorfz. zoo M«in'elyke als Vrouweiyke Defcendenten, in wettige Huwelyken geprocreëert, gelyke Brieven in behoorlykc fbrme * onder het groot Zeegel van de Generaliteit mooge worden gedepêcheert en uitgegeeven.



tn STUKKEN. V
den Hertog van Brwiswyk Lunenburg, en de Haren Gedt* futeerden der Stad .Amftsldam. In date den 9 Oftober 1787. bladz. 28»
N°. 157. Declaratoir van het afgetreden Collegie van Schepenen der Stad Rotterdam, aan Hun Edele Groot Rekbaarheden de Heeren Burgemeeüeren aldaar overhandigt, bladz. 29.
<— 158. Extratt uit de Refolutien der Ed. Mogende Heeren Edelen en Ridderfchappc, reprafenteerendéden tweeden Staat van den Lande van Utrecht; waarby Hun Edel Mogenden betuigen; dat zy eene vtye Staatsregeering met eenen Stadhouder, houden voor de eenige waare Republicainfclie £onflitutie deezer Landen. In dato den 10 Otlober 1787- bi. 31.
■ 159. Extraii uit de Refolutien van de Heeren Edelen en Ridderfchdppe, reprcefenteerende den tweeden Staat van den Lande van Utrecht; over het aangaan van eene Alliantie met de Kroonen van Engeland en Pruisfen. In dato den 10 OUober 1787 «"*• 34>
m 1 fio. Plakaat van Hun Ed. Mog. den Hove Provinciaal van Stad en Lande, ter beteugeling van verregaande oneenigheden, welke zich onder de In- en Opgezetenen van de Ommelanden hoe langs hoe meer manifesteeren enz. In dat» den 10 Oltober 1787 bladz. 35.
> .. . 161. ExtraB uit de Refolutien van Hun Edele Grooot Mogenden deHeerenStaaten vanHolland en West-Friesland*, ter nadere bevestiging van de vernietiging van alle gewapenGenoodfchappen enz. In dato den 11 OÜoler 1787. hl. 39,
- . 162. ExtraQ uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, betrekking hebbende op naamltoze en andere Cefchriften. In 4m den 11 OSeber 1787- • ■ • 4o.
* 3 N*f



bek STUKKE N. Vil
verzoeken; In dato den 15 G&ober 1787- ... bladz. S3«
fï'. 170. Publicatie te Groningen afgekondigt tegens het pleegen van baldaadigheden, infolentien en piblyk geweld,- enz. IA dato den 15 Oiïober 1787- • • bladz. 54.
^ I7I. Misfive van hst Edel Mogend Collegie ter Admiraliteit in Zeeland, gefchreeven aan Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, betrekkelyk den extraordinarts'KlP' pitein ter Zee Adrianus Schierhout. In dato den 15
• OBober 1787 57-
— 172. Misfive van Burgemeesteren en Vroedfchappen der Stad Haarlem, gefchreeven aan Hun Edele Groot Mogen-' den, de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland: In dato den 16 OBober 1787- - • • bladz. 59-
, 173. Publicatie van.Amnejtie enz. van Hun Ed. Mogenden de Heeren Staaten van Friesland, behelzende eene Abolitie, te niete doening en vergiffenis enz. In dato den Hf OBober 1787- * ' • ' • ■ ' bladz- Sl-
. 174. Publicatie van Hun Ed. Mogenden de Heeren Staaten van Frieslaml, waar by fommige Volmachten ten Lvidsdage onbekwaam worden verklaard,, om w,egens hunne Stemdraagende Goederen, in eenige opzichten te mogen flemmen enz. In dato den 16 OBoher 1787. . ■ bMz. 69.--
• 175. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Ste~
den de Staaten van Overysfel, behelzende eene verklaart,ig der Heeren Gedeputeerden van de Stad Campen, van zich Stads wegen te voegen by de Propofitie, door den Heer Droste van Zallaml, en andere Heeren Edelen,op den 2£/2«4g September laatstleeden ter Staatsvergadering gedaan. In da* iaden 16 Oxtober 1787- • • • bladz. -ju
* 4 N%



Vilt REGISTER.
tï°. ï7Ö. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, waarby de Refolutie volgens weh ke fammige Leden van Ridderfchap en Steden, zich 'hebben} ontflaagen van den ééd van admisfie, ter Staats-Vergadering gearrefieerd den 16 April 1750, word'geannulleerd en vernietigd, enz. In dato den 16 October■ 1787. ■ bladz. 74*
frr 177? Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap, om in de tegenwoordige tyds omftajidigheden de Jagt te fluiten. In dato den 8 Octob. 1787. bl. 74.
■ • ï78- Extract uit de Refolutien van Ridderschap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene Memorie, van den Heere Landdrost van Twente, over het ophaalen van eenïge Jagt-Geweeren, enz. In dato den 16 October. 1787- ' ... . . ■■bladz. 7f.
. 179. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende verzoek van de Magiftraat van Hasfelt, dat de Refolutie tegens haaren Secretaris A. ExaltÖ d'Almaras genoomen, mag worden ingetrokken en buiten effect gefield. In dato den 16 October 1787. , , . . . . bladz. 76.
.. l8p. Extract uit. de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Request van Ex/lto d'-Almaras, tendeerende verzoek om de nadeelige Refolutien, enz. tegen hem genoomen te royeeren, enz. In dato den %1 October 1787. . . . bladz. 77.
fcaser ï8i. Extract uit het Register der Refolutien van Hun Edel Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West- • Friesland, behelzende oen Voo.rfchrift, heedaanig. dofr de. fedienacirs des Goddelyken Woords, voor de Hooge en dfa-
ié



» i * S T V X £ ff N. IX
talterne Overheden, henevens den Heere Erf-Stadkouder en verder Doorluchtig Vorftelyk Huis zal worden gebeden, enz. In dato den 17 October 1787. • • w"*s. 77-
N°. 182. .ExtrafiS uit hei Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Fereenigck Nederlanden, waar door het verzoek van den Heere W. Bisdom, om zyn ontflag als Thefaimer-Generaal word, geaccordeert. In dato den 17 OBober 1787- * bladz- 79.
' ^ j83. ExtraB uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, betrekkelyk den Heer du Mas, Chargé d'affaires van de Vereenigde Staaten van Amerika, by deeze Republiek. In dato den 17 OBober 1787. . bladz. 81.
■m.. 184. ExtraB uit het Register der Refolutien van Hm Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, als mede Misfive van Hun Hoog Mogende» aan Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, cancerneerende het Detachement Fravfche Kanonniers na herwaards gezonden, met de vertaalde Co-
I pyen van de ftukken ter zaake dienende en betrekking hebbende.. In .dato .den 18 OBober 1787. » bladz- 83.
fs— 185. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en &aden de Staaten van Overysfel, behelzende op voordragt van de Heeren van de Ridderfchap, Refolutie, dat het Wapen van zyne Hoogheid den Heere Prince Erffladhouder, wederom als voor doezen heeft plaats gehad, zal worden gehegt aan de Bosfen van de Staaten Boden deezer Provincie, enz. In dato den 18 OBober 1787- • bladz. te*
•ujh u„ 18Ö. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Stede a de Staaten van Overysfel, raafciy.le de Propofitie der



XVfll RËGÏSTER
den de Staaten van Overysfel, behelzende Propofitie van a*e Heeren Van de Ridderfchap om zekere propofitie van de Het" ren A. W. van Pallandt tot Zuithem enz. gedaan, ten fme van examinatie commisforiaal te maaken. In dat» den 27 OBober 1787. - - . . bladz. 170.
N*. 23c. ExtraB tiit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende de exhibitie van een Misfive van Raad en Meente der Stad Hasfelt, waar by klageit over veelvuldige attentaaten in hunne Sta'ds wel herbragte Rethten van tyd tot tyd gepleegd enz. In dan den 27 OBober 1787. . . . bladz. 172.
' 231. Misfive var. den Raad van Staaten, aan Hun Ede-' le Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland gezonden , over de wcdcrkryging van de Reelaten, waar in voorfchreeven Raad ten nadeele der algemeeW zaak is verkort geworden, enz. In dato den 29 Oc-. tober 1787. „ . - , . . Madz.176.
•— 232. ExtraB uit de Refolutien van Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden; ten einde de Predikanten in de Stad en Meijerye van 's Bosch, als mede in 't D'firiB van geheel Braband en de Generaliteit te gelasten , zich pracies te reguleeren , naar het Formulier van dat Gebed, tot dat einde door Hun Hoog Mogenden gearrefieerd. In dato den 30 OBober 1787' . , . . . . . bladz. 180*
a 233. ExtraB uit de Refolutien van de Heeren Staateit van Holland en West-Friesland , behelzende eene Propofu tie van de Stad Hoorn , om aan den Heer Hertog van Brunswyk, als Commandant der Pruisfifche Troepes, te of' fcreëren eene convenabele fomme; om dezelve by wyze van dedommagement te emploijeeren en te verdeden onder de » voor-



der STUKKEN. KI»
voornoemde Troepes enz. In dato den 30 OBober 1787. . , , , . . . . . bladz. 182.
$j°. ? 3 4- ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, betreffende het intrekken en buiten effeB ftellen der Rifolutie van den 30 Juny 1786, tot prajudicie voor de eer en goede naam van de Predikanten Nieuwland en Fries■wyk in 's Hage genomen. In dato den 30 October 1787. , , , . . ■ . . . . bladz, 185.
^ 235. Nota, aan eene Commisfie uit de Regeeringe der Stad Amfieldam, beftaan hebbende in de Heeren Bedel, A'lewyn en Faas , benevens den Penfionaris van der Goes, in eene conferentie mét den Heere Erf-Stadhouder, Haare Koninglyke Hoogh. en den Heere Hertog van Brunsv/yk Lunenburg, fchrifteiyk ter hand gefield, en door gemelde Commisfie ap den 30 October 1787, in eene VroeJr fchaps-Vergadering overgeleverd, . . b\adz. 187.
,„ ■ , 236. Extract uit een brief van H. Costerus, Seereta* ris van de Commisfie ter Defenfie van de Provincie Holland en de Stad Utrecht, uit naam der gemelde Ccmmisfie uit Amfleldam gefchreeven, en door den Heer Raad-I'enfionaris op> den 30 October. 1787 ter Vergadering van Hun Ed, prooi Mog. ingebragt, behelzende een balans van deszelfs ontfangst en uitgaaf, -waar uit blykt dat by die Commisfie if tntfangen een fomma van zeven honderd zeven en vyftig duizend Guldens, en daar van zyn gedaan de volgende uitgaaven. bladz,-ligt
». .- 237. Misfive van den Heer E.ivoyê van- Lynden, i:i dato den 30 October 1787, mar by tot R-jlagsn z-#i ge-, voegd een Qiljet^van Mylord Cars^art^ien^ benevens eene declaratie en osnt,ra-Declaratie, den 27 Octtbtt 17-87 tul-
br ■I * * a fchea



XX R E G I S' T' E R l
fchen den Graav de Montmorin, Minister en Secretarij
van Staat van zyne Allerchristelykfis Majejlcit in het Departement der buitenlanijche zaaken, uit naam des Kmings van Frankryk, en de Hertog van Dorset Ertraonl'raris Envoyé en Minister Plenipotentiaris van zyne Groot Britivinifche Majefteit, tc Verjailles uitgewisjeld. , bladz.' igo.
ST0. 238- Extract uh de Refolutien van de Heeren Staaten van
■ ' Holland en West-Frieskhdbehelzende Reqtiesi en daar op
gevolgde dispofitie van eenige. Ingezetenen -van den JDorpa , Alihsfcrdam en. Jurisdictie van dien, over_ de intrekking der Commi.fien van Schepenen enz. In dafi den 31 öctphèr , I.787- • • ' ; bladz. 194.
».» .. • 239. Extract uit de Refolutien van Hun Ed. Groet Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland,, vaar by zyne Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder word gequalificeerd om de Regeeringen in de Steden te veranderen. In dato den 31 October- 1787. . . . . bladz. 193.,
■ 240. Publicatie van de Regeering der Stad Amfieldam,
waar by de Poortercedulle.n met fchenking van het-Koopgeld, - -iii u'tgegeeven zyn den 28 September 1787 ras. ve»r nul en van onwaarde worden verklaart evz. In den dato 31 Octóherim, , '. /' . ..... bifldxy.197.
<* 241. Extract uit het Register der Refolutien. van Hun
Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde
■ j Nederlanden, bek,zende Rapport ven de Heeren -Gedepu¬
teerden tot de Zeezaak.cn, # omtrent de gewapende ffartuigen, weiken de Zuiderzee onveilig hebben ge-naakt, en gevoerd Zyn geweest door Officieren onder kt Coilegie ter'A:!:n:ra' liteii in Amfieldam enz. ■ In dato den ... October' 1787. e ! t t * t 1 < » • 'bladz. 19$



»e* STUKKEN. XXI
jf<j. 242; Extract uit het Register der Refolutien van Hiin Boog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, hctrekkelyk de Heer du Mas. In dato den 1 November 17 87- . . . . bladz* 200.
, 243. Aanfpradk van den Wel 'Ed. Gejlr. Heer Hoofdofficier der Stad Rotterdam, gedaan in het Coïlegie van Wethouderfchap aan de Hoofden der vrywillig wagt gedaan hebbende Burgeren , by gelegendheid dat de Burgenmgf, ingevolge de Publicatie van de Ed. Groot Achtb. 'Heeren van de Weth, van den igflen October laatstleeden, so na mooglyk- op den ouden voet herfleld is. In dato den 1 November 1787. . • • . - bladz. 201.
11 1 244. Extract uit het Register der Refolutien van Hun
Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, behelzende rapport wegens eene 1 dfgilegde Commisfie by den Heere 'Hertog van Brunswyk Lunenburg enz. In dato den 2 November 1787- • • bladz. 207. % :A\ kb* vwVttil v. tri RSguiu WÜA oco*
245. Extract uit het Register der Refolutien van Hun
Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, waar by aan de Ambasfadeurs der Hoven van Frankryk, Pruisfen en Groot-Brittannien kennis word gegeeVen, dat de gefchillen tusfehén den Heere Erf-Stadhonder en fomviige Provinciën uit den weg zyn geruimd enz. m dato den 2 November 1787. . . . bladz- 209.
—— 246. Publicatie van de Regeering der Stad Groninger, tegens plundering, geldafperjing en verdere mishandelingen enz. In dato den 2 November 1787. . . bladz. 210.
.sï»H . . . .. .tSrj nómstttlfl,
■■ 247. Extract uit het Register der Refolutien van Hun Edele Groot Hegerden de Heeren Staaten var. Ho..eind en * * 3 West'



XXII REGISTER
West-Friesland., behelzende dispofitie over de voorlopige Go/sè Jideratien van den Ed. Hove Provinciaal, nopens de Declaratoiren, Refolutien en Voordragten doör verfiliillende Corpora's aan Hun Ed. Groot Mogenden gedaan, en verder ter disfolveering en vernietiging van alle Burger-Sociëteiten, Ge•noodfehappen of andere Corporatien of Byeetikomfien enz' In dato den 3 November 1787. . . bladz. 213.
?48- ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mog.
de Heeren Staaten van Holland, en West-Friesland, cpneer-
neerende het overneemen van gedresfeerde regidiere Duitfche
Troepen enz. In dato den 3 November 1787. bladz. 217.
4 '.. E. . . . J V ',
7249- Brief van Haare Kóninglyke Hoogheid Mevrouw
de Princes van Orange, aan den regeerenden Henog van
Brunswyk Luneitburg gefchreeven, behelzende verzoek uit
naam van. Hun Ed. Mog. de Heeren Staaten van Holland
en West-Friesland., mn zyne Majejleit de Koning van Pruis-
fen te beweegen, tot bewilliging, dat een Corps van 3 of
4000 Man nog eenigen tyd in de Provincie van Holland
moge verblyven. In datorden 3 Novemb. 1787. bladz.2i$.
—— 250. Publicatie van Hun Ed, Mog. de Heeren Staaten van Friesland, tot vernietiging van de zogenaamde Fraterniteiten en foorigclyke Gemeenfchappen enz, In dato den 3 November 1787- - - - . . bladz. 2ig»
651. Antwoord van zyne Doorluchtige Hoogheid de Heer
Hertog van Brunswyk Luncnburg, aanrHaare Koniriglyki Hoogheid Mevrouwe de Princesfe van Orange, op derzelvv Misfive van den 3 November gefchreeven. In dato den 5 November 1787. '„ . „ „ bladz. 222)
—— 352- PMblic&tie der Ed. Achtb,, Rcgeérmg der Stad;.Schie-
daen,



heb STUKKEU. XXlTf
Aam, tegens het infmyten van Glazen en pleegen van andert Infolentien enz. In dato den 5 Novemb. 1787- bladz. 224.
K°. 253. ExtraB uit hel 'Register der R%foluüen van-Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Ne* Herlanden, over eene Propofitie door de Heeren Gecommitteerden wegens de Provincie van Utrecht gedaan, over de noodzaaklykheid, om by de mderbrenging van goed? orde, bedagt te zyn op het vervolg enz. In dato den 6 November 1787- • - , • • • llaAz- 22S'
n, 254. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, gedaan ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mi» genden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, over de Alresfen der Burgers, gewapende Ger.oodfcliflppen enz. In dato den 6 November 1787- • bladz. 227,
ii » . 255. Misfive van felicitatie, door fommige Burgers en Ingezetenen van Middelburg en eenige Opgezetenen van ha platte Land, binnen het Eiland Walcheren, aan zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince Erf-Stadhouder op den 7 November 1787 aangeboden. .... bladz. 230.
. 256. ExtraB uit de Refolutien yam Hun Ed. Groot Migenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, zynde eene Propofitie gedaan door de Heeren Gedeputeerden der Stad Amfieldam, tendeerende om ter Generaliteit te effectueeren eene gelimiteerde intrekking der Refolutien van. 'den 8 May, 1 Juny en 28 September laatstleeden, nopens het gedrag der ' 'Officieren genomen. In dato den 8 November 1787. ' '.' . • • • bladz. 231.
— 257. Extract uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Hqeren Staaten van Holland en West-Friesland, * * 4 '""' $tt



«XIV % % ■© * S T E R
behelzende eene 'Mis/we van de Magijlraatmn-'r^age, betreffende "het herfiel der Privilegiën era. In dato 'den 8 November 1787 .-, -bladz. 236.
Nv. 258. .Extract «ft het Reg'ster der Refolutien van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland , waar by het verzoek van den Heere Raadpenfionaris Mr. Pieter van Bleiswyx , om van die post te worden ontflagen, wórd geaccordeerd. In dato den 9 Novemhér 1787. ". '. '. '. . Hadzi 243.
—— '259. Aanfp'r'adk, gedaan in de Vergadering vah~HiCH Edele Groot Mogenden de Heerin Staaten van Holland en West-Friesland , door den Wel Edelen Geftr. Heer Mr. Pieter van Eleisv.'Yk, by het r.ederlcggen vaH 'deszelfs post als Raad-P enfiünaris van Holland. In dato 9 November 1787 biadz- 245.
* 260. Order ran de Ed. Manhrfte Heeren Colonellen der
Burgery in Amfieldam, betreffende de retnotie van BurgerOfficieren. Tn dato den 9 November 1787. bladz. 247.
i>m 261. Extract uit Memorien en Refolutien-Boek der Stad
Zutphen, betreffende de alfentie van drie Perfooneir.—fn date den 10 November 1787. ■ . bladz. 249.
—— 262. Prefqf.tie ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, door de Heeren Gedeputeerden van de Prcv'ncie Geideriar.d voorgedrongen, betreffende den Heere Vice-Admiraal Lodev.-yk van Byland. In date den 12 November J787.' . . bladz. 250.
»- 263. Extract uit het Refolv.tieboek der Ed. Mog. Heeren Cedeluteeritc Staaten van Tries'sul, leltclzende eene Ordonnantie hoedaarJg de Tredtfahtcn in de Pülüieke Kerken van
dis



b i ï STUKKEN. XXX
dis Provincie voojr de Staats-Collegien en ■ het Doorzichtig Stadhouderlyke Huis voortaan zullen bidden; ln dato den 12 November 1787. » • • • &{8ÏÊ 25'z.
JM°, 264. --Ate lin Verzoening en -Vriendfchap tv.sfkn ds Leden der Amersfoortjche Regeering, die iifferente.^evoelens gehad hebben over de belangens van het Vaderland, in den
Int ^8;: VvWtM Öi ;«'i> tuvasÖ ifciwaZ bviwH „ lï 265. Bericht, op hoog bevel geplaatst in de Be rlyner HofCourant van-den 13 November 1787 , rart betrekking tot ds omwenteling, door middel eener Prwsfifche Arjnée in de Republiek der Vereenigde Nederlanden uitgewerkt, lladz. 259:
b i 266. Plakaat van Amnestie, van. wegens de Ed. Mog.
Heeren Staaten van Utrecht afgekoiuügt. . In dato den 14 November 1787.- . • , • . ■ t**H bladz- 262.
.„, 1 ■• 267. Publicatie van de Edel Hooge Achfahre Magiftr&tt Bef Sfc^J Utrecht, waarby dé Zuidhollandfche, Va-dèrlandfche en N'.derlarAfch: Couranten, benevens de Post-v'uft den ■Neder-Rhyn, de Spectator met de Bril en Pd'.itique Krui]er worden verboden. In date den 14 November ï"-^. hl. 274.
\ 268. Publicatie van de Edele Achtbaare Magifi'raïït 'aW Stad Nymegen, tot demping van oproerige beweegingen. In dato den 14 November 1787. . . bladz. 277.
^ 269. A:nfpraa\ door den Hoog Wel Gebooren Heere
Graav van Wassenaar tot Sterrenburg aan zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince Erfstadhouder £?c. £?r. gedaan, ter gelegenheid dat dien Vorst.voor de evrfttwal
wederom m de Vergadering van Hun Ed. Groot Mogenden ' 4e Heeren Staaten van Holland enWist-Enesh^yirJeheen-.-
. - V' * * 5 W



% Verzameling van Stuiken letrelhlyl tot
Hoogstdezelve had aangenomenT aangemelde Hee-'jj ren Gecommitteerden te zullen overgeeven, heb-ij ben ter Vergadering geëxhibeerd het fchriftelykl Antwoord, hier na geinfereerd, van Hoogstdezel-f ve ontvangen:
Edele Mogende Heeren!
Zo zeer als ik ben aangedaan geweest over aU de omftandigheden, welke den aandrang van den' Koning mynen Broeder op de gevorderde Satisfac-j tienoodzaaklyk gemaakt hebben, en die grootelyks| «yn gelegen geweest in de lsfive Refolutien, ge-1 nomen by een geringe en gantsch onwettige meer^ derheid der doenmaalige Vergadering van de Hee^ ren Staaten van Holland, tegens de nadrukkelykev en met bondigfte redenen bekleedde Advyzen, zo| van de Heeren van de Ridderfchap, als van de Ge-| committeerdens van die Steden, welke zich tegensj de evengemelde alles doordryvende Meerderheid! hebben verzet; zo zeer ben Ik thands gevoelig aaoj de voorftelling deezer Deputatie uit het midden vat» eene Vergadering van Hun Ed. Groot Mogenden M die Conftitutioneel is herfteld, en uit wettige eOl bevoegde Committenten, gecompofeerd.
Ik kan vervolgens aan deeze Vergadering gerus--| telyk toevertrouwen, het neemen van alle zodaa-l uige befluiten en maatregelen, als behooren gearTefteerd te worden, tot vernietiging van de Refo«« lutien en Dispofitien, waar mede die voorige on- i wettige pluraliteit zich niet heeft ontzien, het gfll drag der Gecommitteerdens te Woerden, en in het i generaal dat van alle de Auteurs en Medewerker! van de geweldige aanhouding van Myn Perfoon , te approbeeren en te laudeeren, en tot een openlyfel desaveu van al het voorgevallene by dat onvoor-j beeldelyk Attentaat. [ Ver van inmiddels niet geraakt te zyn over het lor van hun, die voor de evengemelde fchuldige An> theurs en Medewerkers moeten gehouden worden» j gevoel Ik eenen waren afkeer van alle eigentlyke| B fhaf. ■



f5 Verzameling van Stukken betrekkelyk Ut
Wyngaarden en Ruigbroek, Vroedfchap der Stad Gouda. .
Mr. Cornelis de Gyzelaar , Penfionaris derStad Dordrecht.
Mr. Adriaan van Zeeberg en
Mr. Pieter Leonard van de Kasteele, Penfipparisfen der Stad Haarlem.
Mr. Engelbert Francais van Berckel en
Mr. Carel Wouter Visscher , Penfionarisfen der Stad Amfieldam.
Mr. Ludovicus Timon Kempenaerj Vroedfchap der Stad Alkmaar.
Benevens de Leden van het Defenfie-wezen der Stad Amfieldam.
Adriaan Pompejus van Leyden , Heer van Har4inxvelt.
Mr. Balthazar Elias Abbema. Lodewyk Hovy de Jonge. Mr. Jan Bern. Bicker.
INÜ. 147. ExtraSt uit de Refolutien van Hun Edele Croot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en Wesifriesiand, betrekkelyk de Regeering deiStad Schoonhoven. In dato den 1 Otiober 1787,
De Heeren Gedeputeerden der Stad Schoonhoven, hebben ter Vergadering gedaan en vervol-
fens in gefchrifte overgegeeven, de navolgend^ ropofitie;
Edele Groot Mogende Heeren!
Het is uit naam en op expresfe last van de Heeren onze Principalen, dat wy ons verplicht vinden van aan U Ed. Groot Mogenden voor te dragen, dat de Heeren Johannes van Kempen, Dideriii van Horbag, Mr. Jan Julius Schmidtmann, jUSOTS JoBAMNES van OOiTEj^OUT, HSfDSICUS DE
\VSK-



Se Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 7
Wekker de Groot, Jan Herman Wyngaarts, Frederik de Groot, en Dirk van der Mey van losSout, alle agc Raaden in de Vroedfchap en Electeuren der Stad Schoonhoven, als mede Jan Berkman , en Daniël Wilhelmus Rolandus , Steuren'der gemelde Stad, van ^h^hetikjmnen verkrygen, om zich in deeze h|^lyke tyden , od allerlei pretexten en voorwendzels, buiten o\.eze Stad te begeeven en te blyven, en dat al mede de Vroedfchap^ Eleöeur Mr. Dirk de Weille, hoe zeer dezelve reeds op den r8 September, als Gedeputeerde ter Vergadering van U Ed Lrrooc Mogenden is gerappelleerd, en op den 23 daai aan vollende, toen de Regeering deezer Stad vemam, dat dezelve zich te Rotterdam ophield, van die Refolutie by Misfive kennis is gegeeven, tot op heden toe niet in de Stad is verfcheenen.
Dat de weinige overgebleven Regenten, daar veeier hunner tot hier toe onder den druk van een alles overheerfchende Cabaal gezeten hadden (van welke de voornoemde uitgeweken Regenten verre het crootfte gedeelte uitmaakten) dus m deeze allerdrukkendfte en hachlykite oogenbhkken, weder al SS van de bekommerende en angstvolle zorgen, alleen op hunne fchouderen gelegd zien.
Dat wel de overgebleeven Regenten, zo veel d© bemoeijenisfen van allerlei aart heeft toegelaaten, ' geduurendede abfentie van hunne mede-Regenten, Ebben genomen zodaanige Refolutien en maatrecelen, alszy, naar hunne beste wetenfehap, hebben geoirdeeld tot heil van het Vaderland in het gemeen en van deeze Stad in het byzonder te kunSSA ftrekken; dan dat het. ten hoogden te dugten s, dat de bovengemelde uitgeweeken1 Vroedfchapp 'n en EleÉteurtn, zo dra de Pruisfifche Troepen Seeze Stad zullen hebben verlaaten, weder binnen dezelve zullen retourneeren, en dat dan dezelve zich weder vereenigende met die genen van hunne oude Cabaal, welke nietten vollen van hunne dwaalingen mogten zyn tesug gekomen, men zachter



je Qebeurtmisfen in 1787 et», voorgevallen, 9
voorfchreeven, in hunne opgeroeide qualiteit van L?èpenen roo'gen worden gelulpendeerd en geinfeSrdvan ?n de Vergadering van Schepenen of van de Magiftraat te verfchynen. Jmi, daar door deeze in zodaanigé angstvallige tyden van deeze Snd fonverantwoordelyke abfenne van negen Vroed, ËKSE elf Eleöeuren en j*fM^^£ alleen de Stad genoegzaam Regeenngloos en üe idmmiftmie van de luftiöe ten eenemaal geftremd is Ti"ts het welk vooral in dit haglyk oogenbhkde hoogtle a tentie meriteerd) maar zelfs de Jud.catqre van des Gemeene Lands Middelen, tot welke de uiteeweeken'Heeren Diderik van Horbag, Mi. Un Tulius Schmidtman en Jan Herman Wyg aarts over deeze Stad en het reslort van dien waren ge, committeerd , geheel en al buiten Adminiftratie lio en zelf de Secretaris Gerbrand van üver, vel-V om redenen de Vroedfchap daar toe movec xendV, mede provifioneel, in deszelfs qualiteit hèeft moeten gefufpendeerd worden , ten aHeifterkiten te infteeren, dat toch de propofitie van wegen deeze Stad , om zyne Doorluchtige Hoogheid te quaiificeeren tot het veranderen der Regeeringen ten allerfpoedigfte tot Conclufie worde gebragt, en immer? zodaanigé maatregelen genomen, waar QooHn deeze haglyke tyden de Regeenngloosheid Sgenbliklyk geweerd en de goede Ingezetenen buiten klagen , wegens gebrek aan Adminiftratie van de Juftitie, worden gehouden. „
En het is al mede op expresfe last van de■Heeren onze Principaalen, dat wy de eer hebben aan U b-d. Groot Mog. voor te draagen, of niet din voorige gelukkige dagen zo zeer beroemde en thand, door^Hemels goede Y^orzienfehejd we,der^etkevend|, , chtvaardigheid eq biliykheid van U W Qj%>%
1 -o*. zoude voraereu, v«*<" tw»wp ^ , viame tyden beleeven' van het juk van o^rheerfcHirig verbroken te zien) dat de R , fe.
létten, ten aanzien van den verdienftfelS L C nel Balnf.ayis, en de pnenie, die zo m&WW "•' *A 5 «'4



is Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
dig op deszelfs Iyf is gefield ten fpoedigfte worden gemortiliceerd en aan dien Heer eene voldoende reparade van eer worde bezorgd, en dat integendeel die premie van 2000 Dukaaten worde gefield op het Jyf van den eerloozen Rhyn-Graav van Salm,
Waar op gedelibereerd en Copy van het voorfchreeven geproponeerde, met exceptie van het laatfle lid, verzogt zynde door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Haarlem, Leiden, Arafteldaro en Alkmaar, om daar op te verflaan de in» tentie van de Heeren hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefleld tot nadere Deliberatie, en is ten opzichte van het verzoek daar by gedaan, om de fletrisfante Refolutie, met opzicht tot den Coilonel Balneavis, den I2den Juny laatstleeden o-enomen, goedgevonden en verflaan, dezelve Refolutie en Publicatie by deeze in te trekken, en te Hellen buiten effect, waar toe aan gemelden Balneavis Extraft tot zyn narigt zal worden gegeeven,
Ho. 148. ExtraSt uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, over den geheel en geenzints voldoenden toefiand van het Militaire wezen en van de Armée van den Staat enz, ln dato den 8 O&ober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergadering voorgedraagen deReflexien,Confïderatien ln daar uit proflueerende Propofitien, tot herflel der vervallen toefiand van het Militaire-wezen en van de Armée van den Staat hier na geinfereerd.
De Heeren van de Ridderfchap in ferieufe overweeging genomen hebbende den tegenwoordigen toefiand der zaaken in deeze Republiek, zo wel ten opzichte van elke der zeven Provinciën, als byzonder met betrekking tot die van Holland ,• als mede van het geheels Reefort van de Generaliteit en al-



ie Gebeurtenis/en in i?%7 voorgevallen. U
u aankleeven van dien, vinden zich indispen* llbeT^SS! tot voorkoming van verdere wan, nrde en confufie, tot beveiliging der goede Inge. orde.en cuuiuu , en conltitutioneele
SKSSSdd 11 S bevordering der zoindis°l r K.fnndi.e defenfie van de Fronciercn van den
^cardinaale poind, waar op de Ridderfchap vermeend de aandagt van Hun Ed. moeten vestigen , is den tegenwoordigen geheel verwarden en geenzints voldoenden toeftand van Te ïiUtaire-wLn en van de 4ti^&&* Hetisoverbekend, dat de ongelukkige en vanzo vefle rampen gevolgde Sufpenfie van zyne DoorhS-tiae Hoogheid den Heere Prince van Orange, t HooesVdeslelfs eminente Charge van Kapiten »2 „rSpfJer Provincie, zo onrechtvaardig als
i c wan alle die verregaande desordres, wukc, ffi ^i een afierfpoedigften efficacieusc redres worden herfteld, de Republiek m hec alge. meen en Holland in het byzonder, zullen brengen £ ftaat van onmagt en weerloosheid, welke me? aleen ïoor d veÏÏigbeid en zekerheid verderflyk ' tvn Ml maar ook 's Lands geobaereerde Finantien
r£Het is niet minder bekend, dat alle de oude: Re, eirnenten van den Staat, welke, (ge rouw geblee. vin aan den eed, die zy volgens 's Lands wettige FonftTutie gedaan hadden, hun plicht als bvaaveen eerlyke Militairen altoos betragt hebben)ftd«C de wie taaren ontzaglvk hebben moeten lydeu, ZQ • toer het contipueel yewacierep yafl Qu^rmioenen



ia Verzameling van Stukken betrekielyk tot
,door het heen en weder marcheeren, door het fplit» ien derzelve in kleine Detachementen, door de -vcrflaauwing der zo indispenfabel hoog nodige Militaire Discipline en Subordinatie, door de onmoogjykheid yan de gewoone Exercitiën te doen ftand g'ryperi, door de Defertie, als door meer andere redenen, te veel om breedvoerig op te tellen.
Het is even zeer bekend, hoe dat door de aanfteHing der zogenaamde Commisfie terDefenfievan deeze Provincie en de Stad Utrecht, tegens dewelke de Ridderfchap en die Steden, die met dezelve hier omtrent inftemden, zich zo kragtig als regelmaatigi en met 's Lands wettige Conftitutie overeenkomftig, verzet en aangekant hebben , het Mir litaire-weze'n in deszeifs eigenaartige conftitutie en confidentie is aangerand, in confufie en wanorde gebragt door allerhande flinkfche wegen en fchandelyke Menécs tot tweedragt, disobedientie en indiscipline, is aangezet en vervoerd, hoedebraave en getrpuwg Militairen zyn mishandeld, gefufpendeerd, gedimitteerd, aan alle fmaadelyke en Ichreeuwende onrechtvaardigheden blootgefteld en daaraan ftrafloos gefubjefteerd: hoe dezulke, die eerloos hun ééd en plicht aan den glimp van een remomentaneerd fortuin opofferden, zyn beloond pn geavanceerd geweest,
Piet is al verder bekend, hoe die onwettige en j-conftitutioneele Commisfie zich heeft doen opdrasgen eene uitbreiding van magt, tegens dewelke de zo inconteftabel kragtig gemodereerde Advyzen en Aanteekening van de Ridderfchap en de Steden, die de egte Conftitutie (leeds aankleefden, niets hebben kunnen uitwerken op den invloed van het toemaalig heerfchend Despotismus. Na welke -uitbreiding die Commisfie het chaos van verwarring tot die hoogte gebragt heeft, dat de Ridderfchap buiten Haat is geweest cm het tafereel van het zelve te bevatten, laat Haan Hun Ed. Groot Mogenden voor te draagen naar waarheid en in deszeifs wezienlyken toeftandj immers heeft het zelve de
dis*



de Gebeurtenis/en in 17Z7 enz. vtorgsvallzn. i§
disfentien in oude Regimenten geioVeerd, waar me de fchroomelykile en fchandelykfire gevolgen zyn eeproflueerd, nieuwe Corpfen opgengt, Au-men^ tatien geordonneerd , Artilleristen en Ingenieursaangefleld, en dit alles opgepropt, en wel met onervaarene en ongemeriteerde Officiers, of wel mee geheel onbekende Üverloopers uit vreemde Natiën, waar af men by de Lyften der Promotien nauwlyks de Naamen wist uit te fpreeken; alle de Capitulatien hier omtrent, de Accoorden, deScmkkmgen en wat verder daar aan vast is, zyn door de Commisfie buiten eenige voorkennis of goedkeuring van Hun Ed Groot Mog. beraamd, geflooten en werkftellig gemaakt, zonder dat tot deezeruur, bywecten van de Ridderfchap, deezeHooge Vergadering daar omtrent grondige informatien heeft bekomen., en van den toeftand dier zaaken is onderrigt, en dus ook geheel buiten Haat is, om op te maaken de hoeveelheid van den last, waarmede 's Lands Provineiaale Kas daar door bezwaard is geworden.
Laastlyk behoeft de Ridderfchap zich met te elar^eeren over de vermeerdering van wan orde, veroirzaakt door de willekeurige en onregelmaaiige afwyzingen van betaaling van zodaanigé Troepes, die zich verfloutteden om hunnen ééd , hunnent plicht en hunne Capitulatien in te roepen, tegen de despotique en voor eerlyke lieden onuitvoerlyke bevelen, waarmede eene onbezonnene Cabaal dezelve geduurig overlaadde; gelyk dezelve ook maar even aanroerde alle die befpotlyke Refolutien door die Commisfie voorgedraagen of genomen nopens rangen van Officiers, het ftellen van oudere onder jongere , het antidateeren van Aftes en wat dies rneer is; waar by de domme onkunde van het geen het Militaire-wezen vorderd, met de klaarblyklykfle ongerymdheid en zichtbaarflepartydigheid, dingt naar den prys van de grootfte zotheden te vertoo-
ln deezen toefiand der zaaken! — op hettydftip dat men gerustlyk zeggen kon geene mooglykheid
byca



J4 Verzameling van Stukken betrekhlyk Ut
byna te exteeren j om de verwarring nog grootef te maaken, daagd eindlyk het by de Ridderfchap cn hun fyfthéma mede aankieevende Leden,zo vuurig gewenschte oogenblik op, van de herftelling en te rugkomst van zyne Doorluchtige Hoogheid. mi
Het is ligt te bezeffen, dat na zo veel fmaad* Verdriet, ergernis, bedreigingen en onveiligheden' te hebben doorgedaan, de eerlte aandoeningen gdl weest zyn die van vreugde en vergenoegen overdiÉ gelukkig evenement! Dan deeze zyn fpoedig gfl volgt door het gevoel en de betrachting van dea zwaaren cn byna ondraagbaaren last, die nüwedea om op zyne'Doorluchtige Hoogheid gelaaden isM eenen last, die op het tydftip van Hoogstdeszelfs" fufpenfie reeds aan Hoogstdeszelven werkzaamheid meer dan overvloedige ftof verfchafte , maar die nu, volgens de hier voor geplaatfte Reflectien , tot die hoogte gekomen is, dat, welke ook de nyveri* ge werkzaamheid van zvne Doorluchtige Hoogheid zyn moge, hoeverre Hoogstdeszelfs kundighederj zich mogen uitftrekken! het beredden en wedef regelen van dien Verwarden en vuilen boel , dd rnenfchelyke mooglvkheid overtreffende, voor zyjl ne Doorluchtige Hoogheid zo al nietondoenlykzyiij zal, althands voor Hoogstdeszelfs perfoneele el dierbaaren welftand bedenklyke gevolgen zal moe*l ten hebben, welke des te meer te dugten zyn,daatf
de Weinige zorg voordien weuiana en nei onvermoeid en'geheeï rustloos arbeiden in 's Lands zaSt ken van zyne Doorluchtige Hoogheid, aan eer ieder, ja aan de geheele Natie, overbodig bekend
Z" Inmiddels vermeend de Ridderfchap, dat van eei fpoedig en onverwyld Redres van het Militairc-we* zen, de veiligheid en zekerheid van deeze Repü. bliek en van Holland in het byzonder , volftrekÉ afhangt; en dat vooral in de tegenwoordige omi «.„„^„Lorion. m wp! tpn oozichte van onzen in*
—« t„«ft,n^ de fpn nr.yir.hfe vnn de fituatitfi
WeiHH^CU lULliai.u j u.™ "i re M
der buitenlandfche zaaken, onverwylde en efncjl



fa Gebeurtsnisfen in 1787 enz. yoorgcvaüen, 1$
cieufe maatregelen behooren te werden genoomenBvna alle de Provinciën, zeer veele Steden en nog veel meer Plaatfen op het platte Land , overlaaden zyne Doorluchtige Hoogheid, in deszeifs dualiteit als Kapitein-Generaal, met verzoeken om óuarnifoenen of Troepes te hebben tot bewaanng van de rust en tot demping van eenen mmtzieKen geest van oproer, die nog maar al te veel verfpreid is en onder de asfche fmeult ; als men daar by voegt het geen benodigd zoude zyn om demontieren maar even met Guarnifoenen te bezetten, zo blvkt ten kragtigften, dat de Kapitein-Generaal in de volftrekte onmooglykheid is, om in den tegenwoordigen Haat van de ïroepe» en met het effectiet eetal, waar op dezelve nu te bereekenen zyn, te voldoen, zo aan de vorderingen der Provinciën, Steden en van het platte Land, als aan de zo hoog nodige bezetting der Frontieren: te meer, daar alle die nieuwe Corpfen, hoe ook genaamd, in particulieren dienst deezer Provincie aangenomen, in deeze omftandigheden eenen intolerabelen last verfchaffen, zonder dat men zich van dezelve meteen eirond vertrouwen eenig wezenlyk nut kan befooven, en dit heeft geene explicatie nodig.
Het is dan, ingevolge van alle de bovengemel e teflexien, dat de Ridderfchap vermeend aan Huü Ed Groot Mogenden te moeten voordraagen. .
Om daadelyk in de eerfte plaats zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder en KapiteinGeneraal deezer Provincie te verzoeken en te authorifeeren,om,zorasalseen voorzichtige zorg voor de bewaaring der rust het zal toelaaten, en onder die precautien, welke Hoogstdeszelfs wyze doorzicht zal fuppediteeren, alle die Corpfen, m bvzondere Soldy van Holland aangenomen, teiicentieeren en de Provincie van dien last te ontheifen en te verlosfen. , , TT
Om in de tweede plaats aan Hoogstgemelden Heer Erfftadhouder en Kapitein-Generaal Toor te Hellen,



■ ié Verzameling van Stukken betrekkefyk ht
of liet niet raadzaam zyn zoude (daar den al te zwakken toeftand van de Armée van den Staat hier voor beweezen is) om.j voor eenen bepaalden tyd eenige welgeoeffende Regimenten, reguliere Troepen j het zy van den Landgraav van Hesfen-Kasfel, het zy van andere Duitl'che Vorften, zö ras móoglyk, in dienst en foldy van de Republiek over te neemen, om langs dien weg zyne Doorluchtige Hoogheid in ftaat te ftellen om efficacieus voor de Inwendige rust en veiligheid te kunnen zorgen , ch aan Hoogstdenzelven den nodigen tyd düs te verfchafFen, om de oude Regimenten van den Staat eri het geheele Militaire-wezen wederom tot die compleetheid en in die goede orde te herflellen, waar door alleen de wezentlyke Defenfie van den Staat, het vertrouwen van dezelve op de Armée, en de eensgezindheid en harmonie in dezelve, tot voorigen luifter Weder gebragt kunnen worden.
Om eindlyk lew derden, met overleg en na ingenomen te hebben de hoogwyze confideratïen van Hoogstgemelde zyne Doorluchtige Hoogheid, a!$ Kapitein-Generaal ook van de Unie, hier van eene propofitie ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden te doen, ten einde de Raad van Staaten ten fpoedigfte verzogt worde daar toe de nodige Petitie te formeeren, en de overige Bondgenooten met dien aandrang, welke de onontbeerlyke noodzaaklykheid zo oogenfchynlyk fuppediteerd, te verzoeken en te exhorteeren, om daar in fpoedige en gave Confenten te draagen, daar de algemeene veiligheid alleen van afhangt, en zulks met postpofitie van alle Finantieele Confideratien , welke in deeze dies te minder in aanmerking moeten komen, daar zulks alleen als een temporair en geenzints als een permanent poinct. van bezwaar befchouwd kan en moet worden, te meer, daar deszeifs duurzaamheid ook meerendeels zal afhangen van de keer (dié het tegenwoordig politiek fyfthéma van Europa en den broeijenden en den cmiquen toeftand der zaaken,



'di Gebeurtenissen in 1787 enz. voorgevallen. ï?
ken, zo als die nu flaan, neemen zullen; waaromtrent de Ridderfchap het onnodig oirdeeld, zich in het breede te elargeeren , vertrouwende dat het kundig en doorzichtig oog van Hun Ed. Groot Mogenden aan deeze aangeltipte gronden de nodige extenfie geeven zal.
De Ridderfchap, niets anders beoogende als de inwendige rust en veiligheid te verzekeren , de bekende yver, werkzaamheid en welmeenendheid van den Heere Erfftadhouder en Kapitein-Generaal in de hand te werken , en in de uitoefFening dier eminente Charges, alle faciliteit toe te brengen, vertrouwt en durft zich vleijen, dat Hun Ed. Groot Mogenden, indagtig aan de zo gewichtige als gegronde Spreuk : fi vis pacem, para helium, deeze voorflagen uit dat oogpunt zullen befchouwen, cn dezelve daadelyk tot voorwerpen van derzelver ferieufe deliberatien zullen maaken, en dat wel met dien fpoed, die met den aart der zaaken en de wettige Conftitutie overeen te brengen zal zyn.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat het voorfchreeven geproponeerde zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Groot Mogenden Gecommitteerden tot de Militaire zaaken, met de Heeren Gecommitteerde Raaden in den Hage en te Hoorn refideerende, en de Vergadering daar op gediend, van derzelver Confideratien en Advys; en is dien onverminderd, daarvan Copy verzogtdoorde Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht , Haarlem, Amfteldam, Gouda en Alkmaar, om daar dp te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen".
II. Deel.
B
O.



'de Gebeurtenis/ca in 1787 enz. voorgevallen.- 23 .
meer anderen op gelyke wyze te handelen, en zich dus fchuldig te maaken aan eene verregaande violatie van de Burgerlyke vryheid en veiligheid; dat ook op verfcheide Comptoiren der Gaarders van »s Lands Tollen en der gemeene Middelen, en de Gelden van het Land en derzelver particulieren Goederen geroofd, hunne Perfoonen mishandeld, gevangen gehouden, en weggevoerd worden, waar door geëffectueerd word, dat de invordering van *s Lands Inkomften en Impofitien met alleen niet Van worden geëxecuteerd, maar geheel teniet loopt. Zo is st, dat Wy, daar op gehad hebbende de Confideratien en het Advis van zyne Doorluchtig ge Hoogheid den Heere Prince Erfstadhouder ftc. &c. &c., van onze Gecommitteerde Raaden en'van Praefident en Raaden van onzen Hove 5 (blyvende onze voorige Placaaten tegen alle daaden van publiek geweld, en alle violatien der Burgerlyke vryheid en veiligheid , ook ten aanzien van die zich, aan het geene voornoemt is, bereids hebben fchuldig gemaakt, in derzelver volle kragt) goedgevonden op nieuws te verbieden, gelyk wy verbieden by deezen, iemand, wie hy ookzy zon, der Rechterlyke auftcriteit, aan te houden, te ar, refteeren, weg te haaien of te vervoeren, en nog veel meer iemand moedwilliglyk aan de Prmsfifche Militie over te leeveren; gelyk wy mede cp nieuws verbieden, iemand wie hy ook zy, met fcneld--of fchempnaamen te vervolgen, of anderzmts in deszelfs Perfoon of Goederen door inflaan van Glazen % Plunderingen of andere feitelykheden te beleed*-gen, pf door bedreigingen bevreest te maaken, e^ in het'gerust verblyf ter plaatzezynennwoonings, 0,f !s Lands Gaarders en Bedjendeigs in de exercUiq van hunne Fun&icn te belemmeren, die tenitshan* delen, derzelver of 's Lands Gelden te berooven* als welke, en derzelver Comptoiren wy in mm fpeciaale protectie neemen 5. zullende alle die gee-. bb. welke zich aan üe$ een £f apd.« Sm het MM
- $4 tgqjwu



a4 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot.
voorfz. is, fchuldig maaken aan denLyve, ja zelfs naar e'xigentie van zaaken met de dood worden geilraft, met welke doodftrafwy begeeren, dat, zonder conniventie, geftraft zullen Worden de genen, die voortaan iemand moedwilliglyk aan de Pruisfifche Militie zullen overleeveren. ' Ördonneeren en gelasten voorts wel expresfelyk onzen Procureur-Generaal, mitsgaders alle andere Officieren van onzen Landen, tegen alle diegenen, welke zich aan het een of ander van hetgeen voorfz. is, hebben fchnlaig gemaakt of nog zullen fchuldig maaken, zodaanig te procedeeren, als het r'echr. van de Hooge Overheid vereischt, en deeze onzé Publicatie flriclelyk en pracifelyk te executeeren zonder eenige conniventie of disfimulatie, op pee-jae van onze hoogde indignatie.
Gelyk wy mede wel ernftelyk gelasten aan alle Schouten en Gerechten ten Platten Lande om het. gene contrarie den inhoud deezer, door hen zoude mogen ontdekt worden, ten fpoedigften ter kennisïe van den Officier van hunne Plaats of Diflricr. te brengen , op poene van in cas van rialaatigheid in deeze, naar vereisch van zaaken, te worden gecorrigeerd.'
En op dat deeze Godtergende, ons en zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erf-Stadhoüder zo zeer grievende, en den iever voor de oude Conftitütie zo zeer onteerende wanbedryven, des te beter mogen worden gefluit, zo belooven wy aan den genen, die een der Belhamels, Aanvoerders of Aanilookers van zodaanigé geweldenaryen op eene overtuigende wyze komt te ontdekken, eene Praemie van duizend Guldens, en daarenboven flraffeloosheid, indien hy zelve, zonder een Belhamel, Aanvoerder of Aanfloker van dezelve te zyn, zich aan het een of ander van het geen voorfz. is, moge hebben fchuldig gemaakt.
En opdat niemand hiér van eenige ignorantie pretendeere, zo lasten en begeeren wy, dat deeze al*
- om*



je Gebeurtenis/en in 17S7 en%. voorgevallen, is.
omme zal worden gepubliceerd en geaffigeer-d-> daat zulks behoord en te geleideden gebruikelyk is.
Gedaan in den tiage onder het klem Zegel van, den Lande den 9 October 1737. .
([Onder fiond)'. Ter Ordonnantie van de Staaten. (.was ge£.) £• Clotïerbooke.;
Noo 153. Waarschouwing der Magijlraat van Leiden, ' 'aan de goede Burgery en Ingezetenen, om zonder
noodzaak de Straat en niet te pasjeeren. In dato
den 9 October 1787.
Die van den Gerechte der Stad Leiden, laaten by deezen voor het laatst de goede Burgery en Laj gezetenen waarfchouwen, dat een ieder , welke om nodige Affaires niet behoeft 's Heeren Straaten te pasfeeren, zich zal hebben by Huis te houden, en vooral op Straat zynde zich te wagten, om zich met, eenige andere Perfoonen (om wat reden ook) op te houden, vermits HunEd. Groot Achtbaare tot ver-; dere fluiting van 't geweld, door een toomeloos gemeen gepleegd wordende, aan het Guarnifoen alhier de laatfte Ordres hebben uitgegeeven, omme de Publicatien tot herftel der rust en orde te handhaven met het. daadlyk met Scherp fchieten op, die Perfoonen, die daar tegen mogten aangaanEen ieder wagte zich voor fchaade.
Aldus gedaan, gerefolveerd en gearreflcerd, by. die van den Gerechte der Stad Leiden, op den 9 Öftober 1787 , en ten zeiven dage van de Puye van 't Raadhuis voor den Volke afgeleezen,
B y my
(WOS get.) J. J- hubrecrt.



4s Géeurtenisfen in 1787 fin», voorgevallen.
ren Schepenen en Raaden voornoemt, den 9 08<5«, ber 1787.
Ter Ordonnantie. Cyqs getf) I- A- DE ^5?» Secret*
N°, 155. Misfive van zyne Doorluchtige Hoogheid den] regeerenden Hertog van Brunswyk Lunenburg* aan dè Heeren Burgemeester en der Stad Amjteldam, over de'ontwapening der Auxiliairen en Vrymllisers, welke zich in die Stad bevinden. Gefchreeven in het Hoofdkwartier te Amftelvsèn, ln dato den 9 Otlober 1787.
De belangens van zyne Pruisfifche Majefteit eq de eer zyner .Wapenen vereisfehende, om'zeker te zyn van de ontwapening der Auxiliairen en Vrywilligers, die zich in Amfteldam, bevinden, vraag ik aan Heeren Burgemeesteren en Raaden van de' Stad, ten einde my op eenelegaalewys te verzekeren yah die ontwapening, de Leidfche Poort over te <*eevenaan de Troepes van den Koning, welke zich daar toe morgen op den middag aldaar zullen vertoonen. Ik verbinde my, dat niemand iri de Stad zal komen, dat de naauwkeurigfte Krygstugt in acht zal genomen worden, en dat verblyf det Troepes niet langer zal duuren, als dat 'er zal voldaan zyn aan de Refolutien van den Staat ten opzicht der ontwapening.
Gy ziet, Myne Heeren! dat ik niets vraag als het geen de Staaten verlangen, en het geen andere Steden 1 zo als Dordrecht en Rotterdam, my ver* #ogt hebben.'



%& Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
156. Artikulen van Capitulatie, tusfchen den re» geerenden Hertog van Bruswyk Lunenburg, en de Heeren Gedeputeerden der Stad Amfieldam. ln da', to den\$0£tober 1787.
ï. De Troepen des Konings zullen de L/eidfche Poort bezetten, door een Detachement van 150 mannen, 10 Jagers, 4Husfaaren, 1 Ordonnantie, èn zullen 2 ftukken Kanon by de Poort geplaatst worden.
II. Twee Batailjons en de Jagers zullen aan den Overtoom geïnquartierd worden.
III. Niemand van de Troepen des Konings zal in de Stad komen, zonder alvorens daar toe confent van den Magiftraat verkregen te hebben, ten einde daar door geen gelegendheid gegeeven worde om de gemoederen gaande te maaken.
IV. De Burgemeesters en Raden van de Stadzulde noodige maatregelen nemen, tot verzekering van de Sluizen aan de Haarlemmer en Muyder-Poorten.
V. Men zal my daaglyks legaale kennis geeven in hoe verre de Refolutien van Staat, tot welke de Stad Amfteldam reeds is toegetreeden, zyn ter uitvoer gebragt.
VI. De Heer de Haaren, zal, in qualiteit als Commisfaris van myn kant , onderricht worden van al het geen tot de ontwapening betrekking heeft, ten einde my daar van een naauwkeurig verflag te kunnen doen.
Gedaan aan den Overtoom den 10 Odbob. 1787,
. (was get.~)
^harles G. F. Bus Dedel,
4e Brunswyk Elias 'Arnoützv
BlCKER.



*g2 Verzameling van Stukken betrekhlyk tot 1
ser Landen, waar by deeze Republiek tot eenen ' ! hoogen top van geluk en voorfpoed geklommen is, en waar by dezelve alleen kan welvaaren, ten allen j tyde met al hun vermogen zullen blyven voorftaan en handhaaven, en, zo veel in hun is, nimmerzullen gedoogen, dat daar op door ieniant, hy zy wie hy zy, werde geëmpieteerd: dat zy Heeren Edelen I insgelyks altoos gezind gewéést zyn, en als nog gezind zyn, het Reglement van Regeering van den jaare 1674, in den jaare 1747 gereintroduceerd, in conformité van den ééd, daar op by een ieder -Regent deezer Provincie aan den Lande gedaan, te maintineeren en naar te komen, en te doenmaintineeren en naar komen, zonder immermeer te gedoogen, dat daar inne anders dan op eene wettige en Conftitutioneele wyze, met overleg en concurrentie van den Heere Erfstadhouder deezer Provincie, eenige verandering werde gemaakt. • !
Dat het alleen aan deeze principes van de Ridderfchap, gefecondeerd door de Gecommitteerdens der Steden Amersfoort en Rhenen, geattribueerd moet worden, dat deeze alleen wettige Conftitutie, in alle de troubles, die de Republiek en deeze Provincie tot op den oever van een onherftelbaar be- ,. derf en ondergang gebragt hadden, inzonderheid ook in een tyd, wanneer door de non Comparitie der Gecommitteerdens van de Steden Utrecht, Wyk ; en Montfoort, en door andere omftandigheden, dezelve op het poinct ftond van geren verfeerd te worden, is bewaard en geconferveerd gebleeven; het welk zy Heeren Edelen hier alleen allegueeren ten bewyze, dat alle empresfement tot eene opentlyke verklaaring deezen aangaande, immers ten aanzien 1 yan het Lid der Ridderfchappe, voor geheel onnodig en overtollig had behooren gehouden te worden: — dan dat, hoe zeer zy Heeren Edelen begrypen , dat eene Publicatie, ter bevestiging van i het Reglement van den jaare i6~4, in een tyd, in. • ;; welken de gemoederen der Ingezetenen met fchrik en vreeze vervuld zyn, veeleer tot verzwakking4
dari



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgeyalkn. 33
rnn vericer<inü. van nciicivc vei mcivi^cu iuui..»
liberatien daar over toe bedaarder en rustiger tyden
uit te Hellen, zy nogthands niet ongenegen zyn aan rlp infl-anrien hunner mede-Leden, ten deezen op¬
zichte, te voldoen, en dienvolgens in het doen eener Publicatie te confenteeren, onder de volgende lemarques.
Vo r eerst: dat zodaanigé Publicatie niet gegrond werde op het Adres, door een groot aantal Burgers en Inwoonders der Stad Utrecht, op den loden September laatstleeden , ter Staatsvergadering, ingediend, en het welk zy Heeren Edelen gemeend hebben te moeten feponeeren ; geenzints uit eenige kleinagting voor Utrechts goede Burgery, waar van zy nimmer eenig bewys gegeeven hebben of wenfchen te geeven ; maar alleen om de gevolgen, die daar uit, inzonderheid, wanneer men de lyste der Onderteekenaars, en de omftandigheden van den tyd in aanfehouw neemt, zeer ligtelyk zouden kunnen relulteeren : en ten aanzien van dewelke de ondervinding der voorige dagen meer dan te veel geleerd heeft, hoe noodzaakelyk het is, alles te vermyden, wat daar toe eenige aanleiding zoude kunnen geeven.
Ten tweeden: dat daar by den weg tot verbeteringen en redresfen in de Regeerings-Conftitutie deezer Provincie (mids dezelve waare verbeteringen en redresfen zyn, en op een wettige en conftitutio» neele wyze, met overleg en concurrentie van den Heer Erf-Stadhouder ingevoerd konden worden) niet toegemuurd werde : nademaal, hoe zeer Heeren Edelen, met ter zydeflelling van de particuliere belangens van hun Lid, op de fterke inftantien van de Vroedfchap der Stad Utrecht, geappuieerd door een groot aantal Burgers en Ingezetenen, zich meermaals genegen verklaard hebben, te concurreeteil tot zodaanigé arrangementen , als ten voordeele van hunne mede-Leden van Staat, op eene wettige wyze , konden worden geëffectueerd, en waar van zy II. Deel. C Hee-



34 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Heeren Edelen, als nu, op de contrarie inftantïen van dezelve Vroedfchap ook gaarne afzien,'er nogthands andere verbeteringen en bepaalingen gemaakt zouden kunnen worden , waar door, voor hcc vervolg, zo wel de Burgerlyke Vryheid, door de feparatie van de Judicieele en Politicque ma gt, in de Steden, bevorderd, als de Provinciaale Fijpantien gebeneficeerd zouden kunnen worden.
En het is om die redenen, dat de Heeren Edelen in de bovengemelde Concept-Publicatie, zo als dezelve legt, niet kunnen confenteeren , maar van advife zouden zyn, dat dezelve, nevens de Refolutie van de Ridderfchap, zoude behooren te worden gefteld in handen van de Heeren Ordinaris Gedeputeerden, met verzoek, om dezelve nader te examineeren , te dresfeeren , en daar van zo fpoedig inooglyk, ter Vergadering rapport te doen.
Nn. r fo. ExtraB uit de Refolutien van de Heeren Edelen en Ridderfchappe, reprazfenteerende den tweeden Staat van den Lande van Utrecht', over het aangaan van eene Alliantie met de Kroonen van Engeland en Pruisfen. ln dato den 10 OBober 1787.
Op het geproponeerde deezen aangaande, is naar rvpedeliberatieeenpaarig goedgevonden, ter eerstkomende Vergadering der Heeren Staaten, naamens Heeren Edelen en Ridderfchappe, voor te flellen: dat Heeren Gecommitteerdens van deeze Provincie ter Generaliteit behoorden te worden geauthorifeerd , omme ter Vergadering van Hun Hoog Mog. opening te doen en te proponeert n, gemerkt het déél, 't welk de Hoven van Londen en Berlin wel hebben gelieven te neemen in de onlusten, die deeze Republiek tot op den oever van een onherftelb;:ar bederf gebragt hadden, en Hoogstderzelver aangewende poogingen tot herfiel van de rust en eensgezindheid binnen dezelve ; of niet dienflig en met de- waare belangens van het Vaderland overeen-



de'Gebeurtenisfen in 1787 voorgevallen. 4jf
onder het Regimefit van Zyne Dporluchtige Hoog* fceid den Heere Prince van Hessen Philipstiiall, waar by dezelve aan Hun Edele Groot Mogenden heeft verzogt, dat het dun Ed. Groot Mogenden ^oedpunftiglyk behaagen mogte, alle de verhooren van hem Suppliant, mitsgaders alle de verdere ter Tafel van Hun Ed. Groot Mogenden gebragte ftukken van het Proces tegen hem, door den AdvocaatFiscaal Luyken , voor de Heeren Gecommitteerde Raaien geëntameerd, te zenden aan den Hove vaa Holland, met auchorifatie op het zelve om de poiücten van Accufatie, tegen hem ingebragt, naauwkeurig te examineeren, en vervolgens , ishetnood, naar verhoor en defenfie van hem Suppliant, af te doen, zo als het zelve in goede Juftitie zal vermeenen te behooren.
Waar op gedelibereerd, en in achting genomen zynde, dat de Suppliant, volgens Hun Ed. Groot Mog. Refolutie van den loden der afgelopenmaatld uit zyne detentie is gerelaxeerd; is goedgevonden en verftaan, de Proceduures tegen den Suppliant in qusestie by deeze te houden voor geheel ten voordeele van hem te zyn getermineerd, en de zaak daar by te laaten ; met authorifatie op Gecomtnit». teerde'Raaden, om aan den Suppliant te rug te geeven zyne particuliere Papieren, welke by deszeifs Arrest zvn gefaifeert geworden, en nog onder de Heeren Gecommitteerde Raaden berusten.
Accordeerd met voorfchreeven Register, {ytas get.) j. Clotterbookk.
N0. i6fi



ie Geh'eurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 45
Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit al verder, om ingevalle by de andere Bondgenooten mede ge* neigdheid tot het aangaan van een' diergelyké De, fenfive-Alliantie mogte gevonden worden, als dan het daar heen te tragten te dirigeeren, dat van weeën Hunne Hoog Mogenden Zyne Majefteit-den Koning van Pruisfen, by Misfive moge worden bedankt voor de verlosfinge aan deeze Republiek toegebragt, en daar benevens te kennen te geeven het verlangen van Hunne Hoog Mogenden, om eene Defenfive Alliantie met Zyne Pruisfifche Majefte.t aan te gaan op billyke enredelyke Voorwaarden, zo X ten meeste voordeele der beide Landen geoirdpeld zal worden te behooren, met verdere commu-» nicatie, dat ook Hunne Hoog Mogenden voornemens zvn , eene diergelyké Defenfive-Alhantie aan Zyne Majefleit van Groot-Brittannie te proponeeren; en aangezien, de Liaifons welke tusfchen Zyne Pruisfifche Majefteit en den Koning van Groot-Brittannie plaats hebben, zich verzekerd houden, dat zulks aan Zyne Pruisfifche Majefleit niet onaangenaam zal zyn, en dat op gelyke wyze door Hunne Hoog Mogenden eene diergelyké Propofitie aan den Koning van Groot-Brittannie, hoe eerder zo beter,
^Wordlnde^indlyk de Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit mede geauthorifeerd, om alzo Hunne Edele Mogenden niet anders kunnen verwagten, dan dat de Pruisfifche Troepen nu eerlang het Territoir van deeze Republiek zullen verlaaten, deezen aftogt, zoveel mooglyk, te helpen facihteeren en bevorderen , of indien by de Bondgenooten noodig mogt geoirdeeld worden, ter beveiliging van deeze Republiek, een gedeelte van dezelve 1 roepen, no<* eenigen tyd binnen dezelve te behouden, dat in dien gevalle Zyne Pruisfifche Majefteit verzogt worde eenige weinige Regimenten, voorzekeren te bepaalen tyd, in Soldye en Betaahnge als ook in ééd, van de Republiek over te laaten.
N°. 166.



$4 Verzameling van Stukken betrekkelyi tos
Heeren van den Gerechte goedgevonden, de goedet Burgers en Ingezetenen deezer Stad van het bovengemelde kennis te geeven, vertrouwende dat eenieder de heiizaameoogmerken, welke hiermede worden bedoeld, door een ftil en gefcbikt gedrag zal helpen bevorderen;'daar in tegendeel die genen, welke dezelve door hunne daaden zullen wederlheeven, als veritoo'ders der algemeene rust, exem» plaarlyk, naar exigentie van zaaken, zelf aan den lyye zullen worden geltraft.
No. 170. Publicatie te Groningen afgekondigt tegensL het pleegen van baldaadigheden, infolenutn en pubiyk geweld, enz. ln dato den 15 October 1787.
Burgemeesteren en Raad in Groningen, doen te weeten.
Hoe zeer wy aan de eene kant met genoegen hooren en verrjeemen, dat ook de goede Ingezetenen van,onze Jurisdictiën, erkennende, met ons en alle weldenkende, Gods goede voorzienigheid en wa kzaamheid ter redding en behoudenis van het lieve Vaderland, zich, als rechtgeaarde Vaderlanders , over de lang gewenfchte en gezegende om. keering van zaaken verheugen, en die vreugde, zonder iemant met woorden of daaden te beleedigen , paaren met openbaare blykbewyzen van hunne liefde, achting en genegenheid voor het Doorluchtige Huis van Orange, waar aan de Republiek der Vereenigde Nederlanden haare grondlegging, grootheid en aanzien, en de daarop rustende voorrechten van Godsdiensten vryheid, onder den zegen des AllerJjiOOgften, fchuldig is, dank te weeten.
Zo is het aan de andere zyde niet minder tot on«ie uiterfte leedweezen, dat'wy ondervinden en ont-. waar worden, hoe zommige der Ingezetenen van die zelfde Jurisdictiën, in plaats van het lof en roemwaardig gedrag van de eerstgemelde te volgen, ïM fchuldig a&aken aan baldadigheden, infolen-
tfen^



ie Gebeurtenis/en in 17&7 enz. voorgevallen. 55
tien , en publiek geweld, cndie dus als met voeten ireeden onze voorige Placantcn, en dikwils herhaalde orders ter handhaavmg van de publieke rust en veiligheid en ter beteugeling van allerhande los handigheden en-moedwil: waarom wy ons genoodzaakt zien, by renovatie en ampliatie van onze voorige Ordonnantiën, alle zodaaae waubedryven,, aié de verontwaardiging en verfoeijing van een ieder ten hoogften verdienen, MïgBH te gaan, es ten dien einde ten allerflerkflen te verbieden, gelyk zulks ooen by deezen, alle geweid aan Goederen of Penooner», om welke redenen of onder welk voorwendzel zulks ook moge zyn, het loopen aan Huizen tot verzoek om geld, of gelds waarde, en afvorderingen van dien tot drinken of drinkgelaagen, en alle laaienrottingen en byeenkomften, welke aangeleid worden,, om gezaamentlyk na eenige Karfpelen heen te trekken ter uitvoering van baldaadigheden, vernieling of plunderingen van der Ingezetenen goederen, en afgeperfte en gedwongene afkoopingen van zulks met geld: op pcene , dat die genen, welke zich verder hier aan mogten fchuldig maaken, heczy heimelyk of openbaar, als verftoorders van de openbaare rust ten allerflrengflen zonder eenige conniventie zelfs aan lyf enleeven, zullen worden ge-
ftrafe. n • sl ïi t
Vermaanende voorts op het allerernltiglte alle lncn Opgezetenen, van wat flaat of conditie dezelve mogen zyn, om alle haat en partyfchappen at te leggen, zich onderling oprechtelyk te verzoenen, eri als ftille en vreedziame in den Lande, zich te pedraagen: terwyl teffens gelasten, dat derzelver Kinderen en Dienstboden des avonds en by nagte niet buiten huis zich zullen mogen begeeven, ten zy daar toe toeflemming van Ouderen of Broodheeren en Vrouwen hebben bckoomen; zullende Ou. ders voor hunne Kinderen moeten inflaan, en zo eenig Dienstbode zich mogte verflouten, by avond of nagt zonder verlof van zyn Broodheer en Vrouw het huis te verlaaten, zal dezelve het te goede hebD 4 beu*



$6 Verzameling van Stukken Mrekkelyk tel
bende loon terftond verbeuren ten voordeele van de Armen ter plaatze; en, ingevalle de Bropdheerea of Vrouwen het zelve mogten Conniveeren, zullen dezelve driemaal zo veel, als de Dienstbode verdiend zoude hebben, verbeuren ten voordeele ala yooren.
' Wyders, om zo veel mooglyk weg te neemeq •al het gene tot onderhouding van verdere oneenigheden, verbittering en partyfchap dienen kan, vin-, den wy het dienftig om alle de gewapende Genoodfchappen in den Uldambte, het Gorecht, Sappe» meer cum aimexis, Pekel-A en zich elders in onze Stads Jurisdictiën en '1'avel bevindende, te disfolyèeren ën vernietigen door deezen, gelastende dezelve, om de geweeren, wapenen en ammunitie, daar van binnen agt dagen na Publicatie deezes on-i <ler de refpective Karfpelen Volmagten ter bewaa^ing over te geeven, om dan verders door iemand van ons daar toe gequahflceerd te worden afgehaald en bezorgd ter plaaue, daar zulks behoord, zul-, ^ende die gene welker geweeren niet van de Provincie of'Stad zyn geleend, maar door hun zeiven zyn aangefchaft, daar voor behoorlyk worden geinderanifeerd
Eindelyk willen wy, dat de Ju.ffcitïe vry en onverhinderd zal worden uitgeoeffend, en verbieden ten, dien 'einde., alles wat zulks direct of indirect, het iy in het onderzoek of uitvoeren, zoude kunnen beletten, op dat het kwaad kan worden geftraft en een ieder veilig en zeker woonen, zullende de geajen, welke hier tegens doen, als yerftoorders der. ^emeene rqst worden geftraft. * En op dar deeze onze heilzaame intentie het geyrenfchte effect moge hebben, gelasten wy onze Drosten, Ambtmannen, Richters en hunne Bedienden, en voorts eenieder, welke zulks mogte aangaan, öm deezen op het naauwkeurigsr. te executeeren, en' «loen executeeren, en tegens deOvertreeders na ri-_ geur van Rechte zonder oogluiking te procedeeren:. én op dat niemand hier van eenige qnweetenheid:



ij Verz&neiing van Stukfan belrèkkelyk M
Bieerde andere minder, deel hebben gehad, even* wel deeze onze Provincie door de Goddelyke Voor* eienigbeid, tot nu onlangs geleeden, daar van ge» Jukkiger dan wel andere is bevryd geWeeven. Dat egter» na dat eenige Voimagten zich van tyd tot tyd hadden veroirloofd tegen de. door ons wettig genomene Refolutien te doen Protesten , vervat in de hoonendlte bewoordingen, zo tegen onze Souyereme Vergaderinge, als tegen de Perfoon van zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prins Erfstadhouder, wy, om daar in te voorzien, by Re. folutie van den nden Augusty laatstleeden, had* den goedgevonden een zodaanig Protest te {tellen in handen van den Procureur-Generaal deezer Land» fchappe, met last aan denzelven om het recht der Heeriykheid dien te neffens waar te neemen, en in zulks - doende aan de Judicature van onzen Hove Provinciaal , als in dat geval de eenige wettige Rechtbank deezer Provincie over te laaten, in hoe yerre de daar in vervatte uitdrukkingen voor onze Hooge Vergadering en voor den Heere Prince Erfstadhouder hoonende en diensvolgens misdaadig moesten worden gehouden.
Dat die zelfde Voimagten , voor de gevolgen van gezeide onze Refolutie vreezende, eene menigte andere lieden, meestallen Officieren van de toen aanwezige Vry-Corpfen, hebben overgehaald en verleid, om zich door Adresfen zo gedrukte als gefchreevene, alle van denzelfden inhoud en zaajcelyk over een komende met het zo evengemelde Protest, aan ons te vervoegen, direct ftrydig met onze Publicatie van den 25 September 1786.
Dat vervolgers, in het laatst van de maand Au- ■ gustus jongstleeden, fommige Ingezetenen zonder ! eenige wettige authoriteit, onder den naam van l Defenfie-wezen der Stad Franeker, onze Refolutie 1 en Publicatie van den 25ften May deezes jaars tot ; verbod van invoer of opflag van Ammunitie van I Oorlog aan particulieren, openbaar en met geweld hebben kunnen goedvinden te overtreeden, door 1
het !



Iit Gekitrtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 6$ het invoeren en opflaan van Kanon, Snaphaanen» Kruid, Kogels, en verdere Ammunitie, ondereen gewapend Escorte binnen de Stad Franeker, en naar na het Arrest door de Deurwaarders met de Dienaaren der Juftitie op de tegen de Wet ingevoerde Ammunitie van Oorlog gelegd, te violeeren* Dat al verder bovengemelde Voimagten , toen nog maar ten getale van tien Perfoonen, zich niet hebben ontzien, om alle de overige Voimagten ten Landsdage vervallen te verklaaren van hunne Commisfien, zich de Regeering en Souvereiniteit deezer Landfchappe openlyk aan te maatigen, en in die przetenfe hoedaanigheid de Staate Vergadering van Leeuwarden naar Franeker te verleggen, Publicatien te arresteeren, en zo veel in hun was te divulguceren; aanfchryvingen aan de refpe&ive Nedergerechten , aan de Commandanten der Troepes, gelyk mede aan de Ontfangers en Collecteurs van de gemeene Lands Middelen te doen, en van de laatstgemelde 's Lands Penningen, zelfs tot eene importante fomma, met geweld te doen invorderen i en ontfangen: Perfoonen opteligten, te vervoe> 1 ren, gevangen te houden, en teverhooren: vervolgens verfcheidene Ingezetenen, meest Officieren van Exercitie-Genoodfchappen, te overreeden, om zich door teekeninge van zekere gedrukte Declaratoiren aan hun , met afzweering van de wettige Overheid des Lands, op het plechtigst te verbinden.
Dat gezegde Voimagten en hunne Adha:renten,om deeze hunne wandaaden ter uitvoer te brengen ; en klem by te zetten, veele Manfchappen hebben gewapend, in particuliere Soldye aangenomen, ja zelfs gewapend Volk uit de Provincie van Holland j en elders binnen deeze Provincie zonder kennis veel min Attaché van ons of onze Gedeputeerden hebben doen overvoeren, daar mede de Steden en het platte Land te bezetten, en op eene menigte plaatzen Wagten en Posten te (lellen. Dat zy door die gewapende Benden de goede Inge-



$ Gebeurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 73
Vergadering der Staaten voorkomen die te. mogen overneemen, en te brengen ter kennis van Hunne Heeren Principaalen , ten emde met derzelver last dien aangaande geinftrueerd te mogen worden., ea ïbeciaaWk ten aanzien van het onderhavig geval, daar by deeze tyds omdandigheden, de rust en de. welvaart van de" Provincie Hunne Heeren Principaalen, niet minder dan andere Leden van Regeermge op het harte konde liggen.
Dat Hunne Heeren Principaalen, over zulks wel cewenscht hadden, dat de Conclufie op deeze onverwagte Propofitie zo zeer niet waare geprecipiteerd geworden , maar dat aan hun, met flegts den tyd van 24 Uuren, maar van eenige weinige dagen waare geconcedeerd geworden, om het welbehaagen van Schepenen en Raaden, op dit fubjefl te kunhen in neemen, daar het den Leden van Regeering over bekend is, dat zaaken van die natuur in de Steden, met derzelver Gezwoorene Gemeentens behooren te worden verhandeld, waar toe in zulk een kort bedek van tyd althands geene gelegendheid wierde overgelaaten; waarom dan ook zy Heeren Gedeputeerden van dit aangeboden uitftel van 24 Uuren geen gebruik hebben kunnen noch mogen
^Datéchter Schepenen, en Raaden, om deeze zaak met orde te behandelen, dien onverminderd, niet hebben nagelaaten, den eerden dag de meergemelde Propofitie by hun in deliberatie te leggen , In daar op mede in te neemen het advis van derzelver Gezwoorene Gemeente: ten gevolge waar van zy Heeren Gedeputeerden, zich thands na behooren gequalificeert vindende, by deezen verklaaren, Stads wegen zich te voegen by de meergemelde Propofitie, door den Heer Droste van Zalland, en andere Heeren Edelen op den 28 September laastleden ter Staats Vergadering gedaan. ; De Heeren van de Ridderfchap hebben zich, hunne aanteekenine: hier tegen gereferveerd.
E 5. No*-



74 Verzameling van Stukken betrekhlyl tot
Fo, 176. Extra^uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, waarby ae Refolutie volgens welke fommige Leden van Ridderfchap en Steden, zich hebben ontflaagen van denéédvanadmisfie, ter Staats- Vergadering gearrejieerd aen 16 April 1750, word geannulleerd ea vernietigd, enz. In dato den 16 OBober 1787. '
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Ver. gadering aan de Ridderfchap en Steden voorgedragen, als dat vermeinen dat de noodzaakiykheid aizints komt te vereisfchen, dat de informeele, ea nulle Refolutie, waar by zommige Leden van Ridderfchap en Steden zich hebben ontftagen van dén ééd van admisiie ter Staats-Vergadering gearrefteere den 16 April 1750. werde geannulleerd, en op eene folemneele wyze vernietigd, en dat zodaanigé Leden, welke tot die dispenfatie hebben gecoöpereert, zich weder op nieuw totobfervantie van den gezeiden ééd zullen moeten verbinden.
Waar op zynde gedelibereert, hebben de Heerea Gedeputeerden der Stad Deventer zich met de voorfchreeven Propofitie geconformeert, l En is dezelve door de Heeren Gedeputeerden der Steden Campen en Zwolle overgenomen.
No, 177. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap ex Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap, om in de tegenwoordige tyds om/tandigheden de Jagt te fluiten. In dato den 8 OBober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergadering van Ridderfchap en Steden geproponeerd, of Hun Ed. Mogenden in de tegenswoordige tyds omlrandigheden niet hoog noodig en dienftig zouden achten, om de Jagt in deeze Provincie geduurende het tegenwoordig Jagtfaifoen te fluiten-, en ten dien fine een' zwaare pcene voor de Overtree-
ders



4e Gebeurtenisfin in 1787 ents. voorgevallen. 7S
1 ders te fktueeren; — Dat voorts Ridderfchap en ; Steden een Commisfie behoorden te decerneeren, 1 pm het Jagt.Reglementvan den Jaare 1748. hetwelk; : inmiddels in zyn volle kragt en vigeur herfteld word ,
te revideeren, die na daar over in te neemen de ( Confideratien en advis van zyn Hoogheid den Heere
Prince Erf-Stadhouder, en vervolgens daaromtrent { aan Ridderfchap en Steden van iun advis en Confi, deratien te dienen.
I . Waar op zynde gedelibereert is de voorfchreeven ! Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Ste. den Deventer, Campen en Zwolle overgenomen.
NJ. 178. h'MraSt uit de Refolwien v.ia Ruiterfchap eri S'eden de Staaten van OvtryM, benelzende eene Memorie van den Heere Landrost van Twente, over het ophaalen van eenige Jagt-Geweei en, enz. In dato den 16 OStob. 1787.
De Heere Droste van Twente heeft ter Vergadering overgegeeven de Memorie deezen geinfereert.
Edel Mogende Heeren !
DeOndergeteekende Landdrost van Twenthe vind zich verplicht ter kennisfe van U Ed. Mïgenden te brengen, als dat dezelve, overeenkomiHg de Refo» lutie van Ridderfchap en Steden van den 22 Sep.tember laatstleden, vermeend heeft, alle de Ge» weeren zonder onderfcheid, welke de Genoodfchappen in het Drostampt van Twenthe tot de Exercitiën , en dus als Wapenen hebben gebruikt, hoewel naderhand door andaren vervangen, te moeten laaten ophaalen.
Terwyl teffens opgepasfeerde Donderdag den tr deezer door den Lieutenant Collonel van Eys, in Guarnifoen te Ootmarfum, en Cheff van de d Gerente Detachementen in Twenthe is voor -edragen, gjs dat hy had ontdekt, en laaten ophaalen eenige
Ja2^



f6 Verzameling van Stukken betrekkelyk tol
Jagt Geweeren met Kogels geladen, in bedenke» geevende, of tot voorkominge van ongereldhedea en behoud van goede orde niet dienftig zoude zyn zich van de Jagt Geweeren te verzeekeren, waar omtrent den Ondergeteekenden, in afwagting van U Ed. Mogenden nadere dispofitie geen zwaarigheid heeft gemaakt den Heer Overfte te authorifeeren, om, voor zo verre zulks tot behoud van de rust nodig mogte oirdeelen, provifioneel de Jagt-Geweeren m die Plaatzen en Diilriéten alwaar Genoodfchappen hebben geëxteerd gehad, in verzeekeringe te neemen, daar van echter de Fatfoenlyke lieden eximeerende, verhopende, dat het verrigte in deezen ü Ed. Mog. goedkeuringe zal wegdraagen , en teffens door Hoogstdezelve, dienaangaande zodaanigé nadere ordres zullen worden gefteld als zullen yermeinen te behooren.
(wasget.y D. Bentinck-,
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden «e Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van Fiaiantie te verzoeken, en te committeeren, zo als verzogt en gecommitteerd worden mits deezen, om dezelve nader te examineeren, en Ridderfchap en öteden daaromtrent te dienen van hunne Confideratien en advis.
c79; Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende ver. zoek Van de Magijlraat van. Hasfelt, dat de ReJolutie tegens haaren Secretaris A. Exalto d' Almaras genoomen, mag worden ingetrokken en bui' ten effect gefield. In dato den 16 Oclober 1787.
Ontfangen eene Misfive van Burgemeesteren Schepenen ende Raaden, nevens de Gezwoorene Gemeente der Stad Hasfelt van den 22 September 1787. «oiideude .verzoek, dat de Refolutie tegens haaren
Se-



& Cehwtenisfen in 1787 tm. foorgeyatUn. ff;
! Secretaris A. Exalto d' Almaras genoomen, om ihem in Crimineele detentie te neemen, mag wor1 den ingetrokken en buiten allen effect, gefteld, en \ uit de Notulen van Hun Ed. Mogenden geroyeert, 1 op dat haaren Secretaris onverhinderd in deeze Pro. < Vincie zal kunnen zyn.
Waar op zynde gedelibereerd, is gedisponeer» , als op de voorftaande Memorie.
N°. 180. ExtratT; uit de Refolutien van Ridderfchap eik ' Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Request van Exalto d' Almaras , tendeerende verzoek om de nadeelige Refolutien, enz. tegen hem genoomen te royeer en, enz. In dato den 9 October 1787*
' Geleezen de Requeste van A. Exalto d' Almaras Secretaris der Stad Hasfelt, houdende verzoek, dat het Hun Edele Mogenden gunftig behaagen moge, om alle zodaanigé nadeelige Refolutien en Publicatien, of Notificatien, die tegen hem Remonftrant genomen zyn, door eene contrarie Refolutie en ' Publicatie te royeeren, en annulleeren, enteniet te doen, en door zulks hem Remonftrant weder in zyne voorige post, eer en fatfoen te herftellen.
Waar op zynde gedelibereert, is daar op mede gedisponeert als op de voorgaande Memorie en Misfive.
$!>-. 181. ExtratT; uit het Register der Refolutien van Hun Edel Mogenden de Heeren Staaten van Hol* landen West-Friesland, behelzende een Voorfchrift, hoedaanigdoordeBedicnaarsdes Goddelyken Woords, voor de Hooge en Subalterne Overheden, benevens den Heere Erf-Stadhouder en verder Doorluchtig Vorflelyk Huis zal worden gebeden, enz. In dato den 17 October 1787. Op het geproponeerde door de Heeren Gcdepu*



ie Gebeurtmisfen in 1787 tnz. norgevsiltn. ff
hrkheden, ook voor den Heer of Ambachtsheer orde, even als voor de Magiftraat der Plaatze. ; En dat hiervan alom aanfchryving zal worden ge: daan, even en op dezelve wyze, als ten aanzien ; van het uitfchryven van Bededagen gebruikelyk is, [ met order aan de Schouten en Bailliuwen van de re\ fpeclive Steden en Plaatzen, om op de executie van 1 deeze Hun Ed. Groot Mogenden Refolutie fcherpelyk achtte geeven, en dezodaanigen welke daar in nalaatig mogten zyn, of zich daar onder op ee• nigerlei wyze oneerbiedig of onbehoorlyk mogten gedragen, naar bevind van ,zaaken te corrigeerenj. en ten einde niemand hier van ignorantie kunne pretendeeren-, deeze Refolutie den eerften Zondag, na dat dezelve hun ter hand is gekomen, van de Predikftoelen, ten aanhooren van de Ge.meentens , te doen voorleezen.
Accordeerd met voorfchreeven Register, (was get.~) C. Clotterbooke.
No. 182. ExtratT; uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nedederlanden, waar door het verzoek van den Heere W. Bisdom, om zyn ontjlag els Thefaurier Generaal, word geaccordeert. In dato den 17 OBober 1787. De Heer van Lynden van Blitterswyk , tér Vergadering Praïlldeerende , heeft aan Hunne Hoog Mogenden voorgedragen en bekend gemaakt, dat de Heer Thefaurier-Generaal Wyckerheld Bisdom ,by hem was geweest, en gezegd hadde: ,, dathyde „ eer hadde gehad, den tyd van omtrent drie en t.win„ tigjaaren, inden dienst zo van den Lande als van „ de Stad Rotterdam te zyn geëmployeert geweest, „ dat hy vervolgens op den 20 January 1785» by „ Refolutie van Hunne Hoog Mogenden, en met volkomen goedkeuring van zyne Doorluchtige
Hoog-



(to Verzameling van Stukken letrekkeïyk té
,, Hoogheid, was geroepen tot de Charge van Raadl „ enTheiaurier-Generaal der Vereenigde Nederlani
den, welke Post hydan ook hadde aangevaart op i, den voet van Hunner Hoog Mogenden Refolutie 3, van den 2iften February daar aan volgende,waar „ by, op het geproponeerde door de Heeren Ge,, deputeerden van de Provincie van Holland en
West-Friesland , onder anderen aan hem was ge„ laaten de faculteit, om ten allen tyde , wanneer s, hy zulks geraaden mogt oirdeelen, zyne demis3, fie tè kunnen neem< n, met behoud van het vasj, te ordinaris Tradtement van ƒ 4000: dat hyThe,, faurier-Géneraal, in deeze Voor hem geheel nieüi, we post, zo veel maar immers mooglyk, haddè j, getragt zich te bekwaamen, eh naar zyn vermos, gen met allen y ver ten nutte van den Lande was
Werkzaam geweest, terwyl hy het genoegen hadê-, de gehad, dat, niettegenftaandede troubles eri ,, verregaande delentien , tusfehen de refpective
Bondgenooten, het Finantieel credit der Gene„ raliteit behoorlyk was gemaintineerd en derzei-
Casfa vooral naar maatë vah dè zo importante èx-
3, irauiuiuaire unsan-eu, uie aoor ae tvasomitan-
„ digheden noodzaaklyk waren geworden, in een
■s, vry goeden .itaat was gebieeven. Dat hy
3, Thefaurier-Generaal ook niet ongenegen zoude ,» geweest zyn,, om zynen verderen leeftyd geheel „ aan den Lande te blyven toewyden ? doch dat herri redenen waren voorgekomen, waarom hy, dié i, tén allen tyde het gemeen nut bóven zyn byzón3, der had gefteld, de voorfchreeven Charge meen,, de te moeten refigneeren in handen van Hunne 3, Hoog Mogenden, óp den voet van voorfchreei
ven Hunner Hoog iviogenden Keiolutie van den
,, 2iiten hebruarv I78T, endienvolsende hem Heer
,, rrecnaeerenae nao verzogt, nier zyn verzoeKom
,, op den voorfchreeven voet, Uit derzelver éétf
3, en Dienst te worden öntflagen,' Hünhè Hoog
3, iviu^eijueii ueuaiiKenue voor ae eer aan nem ge¬
it daan en net vertrouwen on hem eelteld* wanv
a neésr



He Gebeurtenis/en in 1787 tnz. worgevaÜéL Sfi
neer zy het voorfchreeven Ambt op hem zö gra^ tieufelyk hadden gelieven te confereeren " Waar op gedelibereerd en ingenomen zynde dè confideratien en het Hoog wys advis van zyne Doorluchtige Hoogheid, is dien conform goedgevöndert en verltaan, den gemelden Heer Thefaurier-Generaal Wyckerheld Bisdom, op deszeifs verzoek, by deezen uit den ééd en Dienst van den Lande te ontdaan, met verklaaring, dat Hunne ,Hoog Mog. zeer voldaan zyn van den iever en de getrouwheid, waarmede hy het voorfchreeven Ambt heeft waargenomen en wel hadden gewenscht, dat daar langer iii hadt kunnen continueeren, vertrouwende, dat hy iti het vervolg van tyd by voorkomende gelegenheid zy■nen dienst aan den Lande nietzal willen onttrekken^ En zal Extracl van deeze Refolutie worden gezonden aan den Raad van Staaten tot derzelver narigtinge, met verzoek om dien conform aan den gemelden Heer Wyckerheld Bisdom, te dóen genieten het effect, van Hunner Hoog Mogenden Refolutie yan den 21 February 1785, en dienvdlgen-i de hem te doen jouisfeeren van het ordinarisTraftei ment van ƒ 4000, immers en ten minden tot dat hy van wegens Hunne Hoog Mogenden zoude worden geëmployeert tot eenige andere Charge, equivalerende de appoinélementen, dewelke hem,.geduurende de waarneeming van zyne voorige Charge* yan Raad én Thefaurier-Generaal, waren toegea jegd.
■ ■
Kei 183. Extracl uit het Register der Refolutien van) Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. betrekke fok den Heer
x>ü Mas, Chargé d' affaires van de, _ Vereenigde
btaaten van Amerika, by deeze KepuDtiem in auto den 17 OBober 1787.
Is gehoórt het Rapport van de Heëren van Spaai* ^an Hardestein i en andere Hunne Hödg MögenIL Dee&j F de*



Zz Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
den Gedeputeerden tod de Buitenlandfche zaaken, hebbende ingevolge en ter voldoeninge van Hunne Hoog Mogenden Refolutie Commisforiaal van den 9 deezer loopende maand, geëxamineerd een Misfive van de Heeren Lesïevenon van Berkenrode en Brandsen, Hunne Hoog Mogenden Ordinaris en Extraordinaris Ambasfadeurs aan 't Hof van Frankryk, gefchreeven te Parys den 4 daar tevooren', geadresfeert aan den Griffier Fagel, houdende, dat de Heer Jefferson, Minister Plenipotentiaris van de Vereenigde Staaten van Amerika, daags te vooren by hen ieder afzonderlyk een bezoek had afgelegt, en te kennen gegeeven, dat hy geinformeert was geworden, dat de Heer du Mas, Chargé d'Affaires van wegen gemelden Staat by Hun Hoog Mogenden, door een verbittering die het gemeen tegen hem fcheen te hebben opgevat, waar van hy nogtbands de reden niet wist, genoodzaakt was geworden zich te refugieeren in bet Hotel van den Ambasfadeur van Frankryk in 'sHage, en vervolgens moet verzoeken, dat zy Ambasfadeurs hunne goede Offi. eien zouden willen employeeren, ten einde gemelde Heer du Mas , die als gelaste van zyn Meesters by Hunne Hoog Mogenden geaccreditéert was, zo wel in zyn Perfoon, als voor zyn Familie en Goederen mogt geasfecureert worden tegen alle infultens.
Dat zy Ambasfadeurs aan gemelde Minister dit zyn verzoek niet hadden kunnen weigeren, en mitsdien hem Griffier verzogten te willen bevorderen , dat de voorfz. Chargé d'Affaires tegen alle infultens gedekt werden.
En daar nevens geëxamineert hebbende een Misfive van de Heer Adams, Minister by Hunne Hoog Mogenden van de Staaten van Amerika, gefchreeven te Londen, den 1 deezer loopende maand aan den Griffier Fagel geadresfeerd, hebbende tot Bylagen een'Memorie aan Hun Hoog Mogenden, het zelve SubjecT: conce'rneerende.
En is de Griffier Fagel hier op.geauthorifeerd,-
aaa



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 83
aan gemelden Heer Adams te refcribeeren, dat op de Nota, door gemelde du Mas op den 28 der voorleden maand aan hem overgegeven, en aan Hun Hoog Alogenden geprel'enteerd , de Heetéa Gedepureerden Van de Provincie van HolLud en West-Friesland reeds zyn verzogt, voor de veiligheid van zyn Perlbon zorg te draageu; dat Hunne Hoog Mogenden niet gaarne gemelden DO Mas, al 20 min als een van Hun eigen Ingezetenen , in verlegenheid zouden gebragt zien; maar dat aan gemelden Heer. Adams niet kunnen verbergen, dat gemelde du Mas hunne Protectie weinig merneert, als zich gedraagen hebbende op eene wyze, die in verfcheiden opzichtengansch onbetaamlyK is, waarom de gemelde Heer Adams verzogt, en ook van zyne belcheidenheid verwagt word, dat hy denzélven niet langer alhier zal employeeren, maar een ander Perfoon aanftellen, om geduurende zyne abfentie de zaaken alhier te kunnen waarneemerr
En zal Extract van deeze Hunne Hoog Mog. Refolutie gezonden worden, aan den Heer Lestevenon van Berkenrode, Hunne Hoog Mogenden Ambasfadeur aan het Hof van Vrankryk, om te ftrekken tot deszeifs narigfing, en daar van aan den Heer Jefferson kennis te geeven.
No. 184. ExtraB uit het Register der Refolutien van, Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, als mede Misfive van Hun Hoog Mogenden aan Hun Ed. Groot Mcg. de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, concerneer ende het Detachement Franfche Kanonniers naherwaar ds gezonden, met de vertaalde Copyen van de ftukken ter zaake dienende en betrekking hebbende. In dato den 18 OSlob. 1787.
De Heeren van Spaan van Hardestein, en andere haar Hoog Mogenden Gedeputeerden tot de fruiteniandfche zaaken, ingevolge en tot voldoeF a nia?



&4 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
ninge van derzelver Refolutie eofnmisforiaal van dea 15 deezer loopende maand, gevoteerd en geëxamineerd hebbende, eenige Stukken en Papieren, door den aanweezende Heer Gedeputeerde van de Provincie van Utrecht, op last en authorifatie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie zyne Principaalen, in een Secreet Befogne gecommuniceert, welke ftukken en papieren aan den HoofdOfficier der Stad Utrechtin handenwaren gekomen, concerneerende het Detachement Franfche Kanonniers na herwaards gezonden, waar van een Lyéfi in de Notulen van den 15 deezer was geinfereerd; aan haar Hoog Mogenden overlaatende, daar omtrent zodaanig te handelen, als na den aart der zaake nodig zal worden geoirdeeld; hebben ter Vergaderinge gerapporteerd, dat Copie van alle voorfz. ftukken ei) papieren, door den Griffier van Hun Hoog Mogenden geauthentifeert, behooren gezonden te worden aan den Heer Lestevenon van Berkenroode, hun Hoog Mogenden ordinaris Ambasfadeur te Parys, om daar van aan den Heer Graavd de Montmorin , of op zodaanigé wyze en daar ter plaatze hy Heer Ambasfadeur nodig en dienftig zal oirdeelen communicatie te geeven , en aldaar te declareeren, dat haar Hoog Mogenden te veel prys ftellen op de gunsten vriendfchap van zyne Allerchristelykfte Majefteit, en te zeer verknogt zyn aan de defenfive Alliantie tusfchen beide Mogendheden geflooten, om niet gevoelig aangedaan te zyn geweest, dat buiten hun meedeweeten en toefiemming, men dus verre van de goedheid en het vertrouwen van zyne Majefteit misbruik heeft durven maaken, om eenige van hoogstdeszelfs Troepes, op het Territoir van de Republiek op eene geheime wyze binnen te brengen, zonder dat daar toe eenig verzoek door haar Hoog Mogenden gedaan is.
Dat dit moet berokkend zyn geweest door Perfoonen, die van de naam van hun Hoog Mogenden hebben geabufecrd, en hier door aanleiding zouden hebben kunnen geeven inbreuk te doen op de goe-i
de



is Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. $5"
de harmonie en naauwe verbintenis, zo gelukkig, tusfchen de beide Natiën fubfifteerende.
Dat dit ain haar H jog Mogenden van zo veel nadruk en gevolgen voorkwam, dat zy niet konden afzvn zyne Majefteit op het kragtigfte en vriendnab'uurlykfte te verzoeken , aan haar opening te willen geeven, door wie en op welke wyze, de inItantien tot dit fecours gedaan waren; daar haar Hoos* Mogenden het zenden van die Militaire Manfchappen van de eene kant niet anders kunnen befchouwen, dan als een bewys van het deel dat zyne AUerchristelykfte Majefteit in de welvaart van de Republiek neemt; maar dat zy ook ook van eene andere kant moeten bekennen het hun leed te doen, zulks buiten hun weeten te zyn gefchied, en dat men dus verre de Religie van zyne Majefteit heefc gefurpreneert, ja zelfs dak op de inftantien door de Heeren Ambasfadeurs van den Staat, in het einde van de maand Augustus gedaan, aan dezelve door het Minifterie van zyne Majefteit is geantwoord, dat het Minifterie geen kennis droeg, van Manfchappen op Pasport van den Graaf Esterbazy herwaards komende.
Dat verders insgelyKs Copie van alle deeze ttUKken en papieren, by Misfive behoorden gezonden te worden aan de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, met inftantelyk verzoek, daar het uit de famenhang koomt te blyken, dat het Detachement onder den Kapitein de la Barrière, in dienst en foldye van de Provincie van Holland geftaan heeft, omtrent het beloop van deeze geheele zaak de nodige ouvertures te geeven, ennaauwkeurige informatien te neemen, om die aan haar Hoog JMogenden te doen toekcracn, ten einde koome te blyken, door welke Perfoonen, en op welke wyze deeze ongehoorde demarche is bedreeven, die de allerrampzaligfte gevolgen voor den Staat na zich had kunnen fleepen, door Provinciën tegen Provinciën op te zetten en den Burger-Oorlog te- doen ^itbarften, om daar op nader zodaanig. te dispo-, F 3 nee-



86 Verzameling van Stukken letrekkelyl toi i
neeren en refölveeren, als h ar Hoog Mogenden uis de voorkomende omltandigheden, tot welzyn van den Lande, en toe voorkoming, van diergelyké handelingen in het vervolg, nodig en dieuftm zullen oirdeelen. /
En uewyi by deeze gelegentheid coDfteert, dat door particuliere Leden van Holland, buiten kennis en medeweeten van deStaateu, op een clandeftine wyze mee eene buitenlanufehe Mogendheid was gehandeld, en het zelve ook in i ;<o phats had gehad, Hooggemelde Heeren Staaten wyders verzogt behooren te worden, opening te geeven van dèn ilaatwaar m de deliberanen daaromtrent doenmaals zyn gebiteven, én zeer efficacieufe middelen in het werk te ftellen, waar dooi zodaanigé iilegaale demarches kunnen worden geprjevenieert , en het Jdondgenoodfchap bevrvd van alle nadeelige gevolgen, daar . uit noodwendig moetende proflueelen. r
Waar op gedelibereerd zynde, hebben de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Holland en West-Friesland, en van Stad en Lande, het voorfz. Rapport copieelyk overgenomen, om in den haaren breeder gecommunicéert te worden.
En hebben ce Heeren Gedeputeerden van de vyf andere irovincien-aangenomen op het eerfte gedeel. te van het voorfz. Rapport zich nader te zuilen verJdaaren, en zich met het tweede gedeelte daar vaa geconformeert.
En is vervolgens goedgevonden en verdaan, dat alle de voorfz. ftukken en pspierèn, by Misfive zullen worden gezonden aan de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, ten einde als in hes voorfz. Rapport is vervat.
Edele Mogende Heeren!
Den aanweezenden Heer Gedeputeerde van de Provincie van Utrecht, heeft op Jast en authorifatie van de Heeren Staaten van hooggemelde Provincie



is Gtbeurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 3;
cie zyne Principaalen, aan de Heeren onzeGedeputeerden toe de buitenlandfche zaaken gecommuniceert eenige Hukken en papieren, betrekkelyk tot het DetachementFranfcheCanoniers, na her waards gezonden, welke aan den Hoofd-Officier der Stad Utrecht in handen waren gekomen, volgens een Ly-t daar van aan ons overgegeeven en hier neven» gevoegd, laatende aan ons over daar omtrent zodaanig te handelen, als wy na den aart der zaaken nodig zouden oirdeelen.
Deeze ftukken en papieren dooor de Heeren onze Gedeputeerden geviüteert en geëxamineert zynde, hebben wy ons verplicht gevonden , Copie van dezelve, alle geauthentifeerd, aan U Edele Mog. toe te zenden, met inftantelyk verzoek; daar het uit de famenhang komt te blyken, dat het Detachement onder den Kapitein de la Barrière, in dienst en foldye van de Provincie van Holland geftaan heeft, omtrent het beloop van deeze geheele zaak, de nodige ouvertures te willen geeven, en naauwkeurige informatien te neemen, om die aan ons te doen "toekomen; ten einde kome te hlyken, door welke Perfoonen, en op welke wyze deeze ongehoorde demarche is bcdreeven, die de allerrampzaligfte gevolgen voor den Staat na zich had kunnen fieepen, door Provinciën tegen Provinciën op te zetten, en den Burger-Oorlog te doen uitbarsten, om daarop nader zodaanig te disponeeren en refölveeren, als uit de voorkomende omftandigheden, tot welzyn van den Lande, en tot voorkoming van diergelyké handelingen, in het vervolg, nodig zal worden geoirdeeld.
En dewyl by deeze gelegentheid confteert, dat door particuliere Leden van Holland , buiten kennis en medeweeten van de Staaten, op eene clandeftine wyze, met een buitenlandfche Mogendheid is gehandeld, en het zelve ook in 1780 heeft plaats gehad, verzoeken wy U Edele Mogenden wyders aan ons opening te geeven, van den ftaat, waarin de deliberatiea daaromtrent doenmaals zyn gebleeven, 17 a en
—■ r



P Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
en voorts zeer efficacieufe middelen in het werk te. Hellen, waar door zodaanigé illegaale demarches kunnen worden geprsvenieert, en het Bondgenoodbevryd van alle nadeelige gevolgen, daar uit noodwendig moetende proflueeren.
Waar mede eindigende, bidden wy God Almachtig, Edele Mogende Heeren, U Edele Mogenden te willen houden in zyne heilige protectie. In den Hage den j8 O&ober 1787.
(Onder Jlond)
Uwer Edele Mogendheden goede Vrienden,
De Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. Was geparapheerd
W. C. H. van- Lynden, vt.
(f.aser ftond)
Ter Ordonnantie yan dezelve. Cvas get.) H. Fagee*
A,
Pasport van den Koning.
Van wegens den Koning.
Aan alle Gouverneurs en onze Lts. Generaals ra onze Provinciën en Legers, byzondere Gouverneurs en. Commandanten onzer Steden en Plaatzen, Kapiteins, Hoofden en Officieren onzer Krygslie-' den, zo te voet als te paard, Franfchen en Vreemdelingen en alle anderen onzer Officieren enOnderdaanen, die het aangaat, falut: den Heer Ridderpe la Barrière, Kapitein in het Regiment van la Fere van ons Koninglyk Corps Artilleristen, verpirloofd hebbende, naar vreemde Landen te gaan, willen wy en gelasten u, dat gy denzélven vryelyfc1 5ft X^vg/y^zuM laaien paslèeren, elk in de uitge;..



■je Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen.
ftrektheid uwer üiftridlen, zo wel in het heengaan als |n het wederkeeren, met zyne Bedienden , Paarden en Gevolg, zonder hem eenigzints te beletten of te hinderen, of toe te laaten, dat men hem belette pf hinderlyk zy; maar integendeel hem alle hulp, dienst en asfiftentie te bewyzen daar het nodig zal zyn uit kragt van het tegenwoordig Pasport, welke geduurende een jaar, te rekenen van den 4den Augustus eerstkomende, van waarde zal wezen, wane Zulks is ons welbehaagen. Gegeeven te Verfailles den 20 July 1787.
(geteekend) Louis.
(I.a;er ftond)
Van wegens den Koning. (geteekend) De Maarfchalk de Segur.
Accordeerd met het origineel berustende ter Griffie,
(geteekend) H» Fagel.
B.
$rief van den Maarfchalk de Segur aan den Ridder de Trevy, Marechal de Camp, commandeer ende,. het School of Koninglyk Corps Artilleristen te Douay, gefchreeven te Verfailles den 20 July 1787.
Het is de begeerte van den Koning, Myn Heeri dat 'er uit het Regiment van de la Fere van hec Koninglyk Corps Artillery zal getrokken wordeneen Detachement van 50 Vrywilligers, gecommandeerd door een eerde Kapitein , eerde en derde Luitenant, en met zo veel Onder-Officieren als evenredig is aan het getal, doch egter zo weinig als rjnooglyk zal zyn.
Op het ontfangen van deezen Brief, zult gy,met den Commandant van het Regiment uitkiezen, zo, de Officiers als Onder-Officiers, Kanonniers, Bombardiers en Sappeürs, welke dit Detachement moe-
• F 5 ««



50 Verzameling van Stukken betrekkelyk tos '
ten uitmaaken, en zult my vervolgens daar van eene exacte Lyst zenden.
Het zelve is beftemd om zich naar Givet te begeeven, by Troepen van k 9 ieder, van welke de eerde in het begin van de aanftaande maand, en de andere vervolgens van twee tot twee dagen moeten vertrekken, naar de hier nevensgaande Nota.
Ieder Divifie zal alleen deszeifs Uniforme behouden , doch zonder Snaphaan, uitgezonderd de Onder* Officiers, die hunne Sabels kunnen mede neèmen. • Gy zult aan ieder van hun een verlof van een jaar geeven, het welk zy moeten mede neemen, en ik zal zo dra gy my de naamen der Officieren zult heb- . ben opgegeeven, aan hun het verlof het geen zy mogten nodig hebben, doen toekoomen.
Op hun weg naar Givet, zal aan ieder der OnderOfficiers, Kanonniers, Bombardiers en Sappeurs, dertig ftuivers per dag betaald worden, het welk de Kas van het Regiment zalopfchieten, en dat aan dezelve zal terug worden gegeeven, nadat ik de rekening zal ontfangen hebben.
Ten opzicht van de Officieren magtig ik den Thefaurier-Generaal van den Oorlog, om hun by derzelver aankomst te Givet, te tellen een' fomma van <Sqo Livr. aan den Kapitein en van 500 aan iederen Luitenant.
Gy zult aan den Kapitein en aan een der twee Luitenants gelasten om van Douay te vertrekken, zo dat zy te Givet zullen wezen voor de eerfle Divifie van het Detachement, en de andere aldaar van tyd tot tyd zullen kunnen ontfangen.
Gy zult den Kapitein verwittigen, dat hy, by zyne aankomst te Givet, zich moet adresfeercn aan den Heer Graave d'Esterhazy, van wien hy zyne inftrudtien zal ontfangen, en de orders zo tot de destinatie van het Detachement als tot het geen verder zal nodig wezen, en in 't algemeen omtrent al het geen hem zoude kunnen aangaan, maar het is onvermydlyk noodzaaklyk, dat hy de Lyst van het Detachement by zich hebbe.
Wan-



ie Qebeürtenisfen in 1787 enz. voorgevallen, gt
■ Wanneer gy aan den inhoud van deezen Brief zult iyoldaan hebben, (waar omtrenc ik u moer recomfmandceren, zo veel moogiyk is, het groocfte geil heim in acht te neemenj moet gy 'er my kennis van ïjgeeven, en gelyktydig van het vertrek der eerfte> <jiDivifie, cn van de maatregelen, welke de tweede ( Luitenant zal genomen hebben, om yan zyn' kant 1 te Givet te wezen voor de aankomst van het gdhee-
le Detachement.
• Indien gy voor het overige oirdeeld, dat de marfcb» lyan drie dagen, volgens de hier bygevoegde Nota, I te. kort is voor iedere Divifie, om zich van Douay ;| fiaar Givet te begeeven, kunt gy het vertrek uit de aeerstgemelde Stad een dag vervroegen, zo dat de ibepaalde tyden van aankomst altyd dezelfde blyiven zo als die in de bygaande Nota zyn aangewent zen.
Ik heb de eer te zyn enz.
(geteekend) De Mar. de Segur. ,
(geteekend) Chev. de Lance.
Accordeerd met het Origineel, berustende ter Griffie van Hun Hoog Mogenden.
(geteekend) H. Fagel.
c.
Koninglyk Corps Artillery.
De Koning onderrigt zynde van de noodzaaklykheid, waar in de Heer Ridder de la Barrière , Kapitein der Kanonniers in het Regiment van la Fere van zyne Majefteits Corps Artillery, zich bevind, om zich tot waarneeming van zyne byzondere • zaïken, te abfenteeren,
En hem daar toe gelegenheid willende geeven, accordeerd zyne Majefteit hem geduurende een jaar verlof, te rekenen van den eerflen deezer maand, waar na zyne Majefteit begeerd en verftaat, dat hy. I weder tot zynen post zal keeren, en dat hy inmiddels



ie gebeurtenls/en in IJ$? em. voorgevallen, "pj-
Marsch-route voor een gedeelte.van het Detachement Kanonniers.
Ingevolge de ontfangen orders van de Ministers, ivoeg ik h?er by, Myn Heer! de nieuwe Marsch. ;route, welke de overigen van de Divifien van uw I Detachement zullen hebben te houden , en welken ,zich niet meer naar Gorinchem, maar naar GeerI truidenberg zullen begeeven.
De Heer Maarfchalk de Segur bericht my ten zelf. den tyde, dat betreffende de genen, welken op de ontfangst van zynen Brief reeds van Givet zullen jl vertrokken zyn, de Heer Marquis de Verde is geI last tot het neemen van de nodige maatregelen, ten } einde hen den weg op Eindhoven en verders over { Oostcrwyk op Tilburg en van daar op GeertruidenI berg te doen neemen.
Verders moet ik U berichten, dat de Ministertots ( den marsch volkomen vryheid laatende, volftrekt . den dag bepaald, op welken de Divifien te Givet | moeten aankomen, en van daar vertrekken, gyzult dierhalven wel willen zorgdraagen, dat het geen gister gebeurd is, niet weer plaats hebbe, ook zult gy de Onder-Officiers welken elke Divifie geleiden, gelasten niet op zich te neemen de bepaalde dagen in de route welke hun wórd aangewezen, te veranderen.
Van Eindhoven tot Gorinchem is de route verder, dan van Eindhoven tot Geertruidenberg: het zou kunnen wezen, dat ik binnen veertien dagen, wanneer ik te Givet zal wezen, nadere bevelenten aanzien uwer operatien ontfang, dus zult gy tot op myne komst wel te Givet willen vertoeven. I Ik heb de eer te zyn enz.
(geteekend) V. Esterhazy/.
Accordeerd met het Origineele, berustende ter Griffie van Hun Hoog Mogenden. Qgeteekend) H. Fagee.
G.



ro5 Verzameling van Stukken betrekkelyk tet
van den oden deezer, verzogt en geauthorifeerd zynde, om, het zy in Perfoon, het zy door één or twee Heeren daar toe te committeeren , binnen de btad Schiedam, tot voorkominge van alie verdere murmuratien en onheilen, door alle meest bekwame middelen en wegen, de gemoederen van de Burgelen en Ingezetenen met de Regenten te confblideeren en te verheelen, alle gefchillen uit den wc te ruimen, mitsgaders de rust te heritellen , en des noods, ook zodaanigé Regent of Regenten van de Bedieningen van haare Magifrratuure te ontflaan, en anderen in derzelver plaatzen te benoemen en aan te Hellen, als wy ter bereiking van het voorfchreeve heilzaam oogmerk nodig en dienflig zullen oirdeelen , alles zonder eenige prejuditie of confequentie voor het vervolg, en onverminderd de Privilegiën, Vry- en Gerechtigheden van de voorfchreeven Stad, en zonder eenige kwetzing of benadeeling van de voorfchreeven Regenten in derzelver goede naam en faam, mitsgaders onder zodaanigé voorzorge voor hunne Perfoonen, Familien en Goederen als breeder daar by is vermeld, met verdere generaaleauthorifatie, om, zo ten aanzien van Re. genten als Ingezetenen, zodaanigé verdere orders te ïtellen, als wy tot de meeste rust en dienst van den Lande in 't gemeen, en van de voorfchreeven fctadin t byzonder, zullen oirdeelen te behooren, ter voldoening aan Hunner Edele Groot Mogenden, voorfchreeven intentie en authorifatie; en om ten einde dien aangaande met behoorlykeomzichtigheid te werk te gaan, hebben gerefolveerd onzeGemagtigden eerstdaags naar de voorfchreeven Stad te zenden, welke de klagten en bezwaaren der Burgeren en Ingezetenenen zullen hooren, en daar van aan ons rapport doen, op dat wy de zodaanigen, ■welken wy billyk en gegrond zullen vinden, mogen ooen redresfeeren.
Wy hebben vervolgens goedgevonden, onsvoorichreeven voornemen, by deezen binned de vooracnreeven Stad Schiedam te doen bekend worden,
op



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. Ï07
op dat een iegelyk zich voortaan onthou.de, van alle verdere murmureering tegens de Regenten, van alle onrustige beweegingen, en veel meer ïug van het pleegen van eenigerlei infole:itien of feitelykheden aan Perfoonen of Huizen, van wien liet ook zoude mogen wezen, als dewlke wy ter i.,-)»ltea afkeuren, met verkharing dar wy alle die g-nen , welke contrarie deezes zich daar aan mogten fchuldig maaken, zullen houden en aanm.-rkeu als vyanden van onzen Perfoon, van ons Huis en onze waare Belangens, en als beleedigers vm onze Eer, &c.
No. Ï02. Declaratoir der afgetredene Schepenen en Mannen van den Ed. Hove en hooge Vierjchaar van Schieland, aan de Wel Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren der Stad Rotterdam. In dato den . . . OcTober 1787.
DeOndergeteekendenop heden aftreedende Schepenen en Mannen van den Edelen Hove en Hooge Vierfchaare van Schieland, nemen de vryheid nader aan U Wel Edele Achtbaare by deezen te declareeren.
Dat aan hun, op de gewoone wyze op den 261ten Augustus laatstleden, door den Bode van Schieland, by Biljet is kennis gegeeven, van de Vergadering tegens Dingsdag den 28 Augustus 1787, en na dat zy zich op dien tyd op het Stadhuis bevonden, zyn door den Heer Eailjuw van Schieland onderrigt geworden, dat zy door Hun Edel Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland wa. ren geëligeerd , tot Schepenen en Mannen van Schieland, voor den tyd van een Jaar, en na dat aan hun was voorgehouden den gewoonen ééd, zy die in handen van den Heer Bailjuw van Schieland, hadde afgelegd, en zy daarop, volgens gewoonte, hadden fesfiè genomen en verder hunne Posten als Schepenen en Mannen hebben waargenomen, en als zodaanigé door een ieder zyn erkend geworden, en



■io 8 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
getragt hebben aan hunnen ééd en plicht te voldoen, met allen de Ingezetenen van Schieland goede Juftitie te adminiftreeren, en het hunne roe te brengen tot bewaaring der rust en goede orde binnen hunne Jurisdictie, waar in zy het geluk gehad hebben , onder des Hemels zegen, tot op hetoogenblik hunner aftreeding zo veel mooglyk te reüsfeeren.
Dat zo dra zy op den iöden October, door Hun Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren deezer Stad kennis bekomen hadden, dat Hun Ed. Gr. Achtbaaren voornemens waren, van een nieuwe Nominatie van Schepenen en Mannen van Schieland te maaken, en dezelve ter Electie aan zyne Hoogheid te zenden, zy ten zelfden dage aan Hun Ed. Groot Achtb. hadde gecommuniceerd.
Dat zy Schepenen en Mannen van Schieland, op, den 28ften Augustus 1787, zich hadden gef'chikt na het goedvinden van den Souverein, en zy nu weder zich omtrent het door Hun Edele Groot Achtbaare te refolveeren, van dit Collegie zouden laaten welgevallen en daar in berusten, en dus de Nominatie en Electie afwagten en hunne Plaatzen inruimen aan die genen, welke daar in , uit de te maakene Nominatie, door zyne Doorluchtige Hoogheid zouden worden geëligeerd, mits als dan door den Heer J3ailjuw ontflagen wordende uit den ééd, door hun an deszeifs handen, by hunne aanftelling gedaan.
Dat zy nu ook na bekoome kennis van de nieuwe Hectie door zyne Doorluchtige Hoogheid gedaan, lunne voorfchreeven plaatzen inruimen en wederleeren tot hunne voorigen ftand, door onderwerping aan de wetten en gehoorzaamheid aan hunne Overheid, op derzelver befcherming ftaat maaken en vertrouwen.
Doende zy Ondergeteekenden, dit Declaratoir tot wegneeming van alle verkeerde interpretatie, welkenu en naderhand zoude kunnen worden gegeeven, aan de buitengewoone daad ten hunnen opzichte gefchied en dus alleen ter hunner verantwoording, ea dat zy dus. zo in de aanftelliDg als aftreeding zya
ge--



- 4e {kbemémsfen in 178? enz. voorgevallen, le?-
\ Eeweest en gebleeven lydelyk, en in beide deeze omftandisheden z1Ch hebben gevoegd, na den wil
i ?fn denSouverein en de Electie van zyne Doorluchtige Hoogheid.
(was get.y
! D. 7. Erbervelt. D. du Bois. G. Costerman. JN. J. Okhuyzen.
■No. 190. Aanfpraak van Hoofdheaen van het Zakte* draagers Gilde te Rotterdam, gedaan op Donderdag Ïïl8 October 1787, bygelegendheid dat dezelve in de tegenwoordigheid van Hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, benevens de VorstelyU lel» gen, in 's Hage geadmitteerd wierden. Het Zakkedragers-Gilde van Rotterdam, heeft de, e„bymi^y«y Hoofdlieden, Uwe Doorluchtige Hoogheden te vergelukken , met de zo onverwante als gewenfchte omwenteling van zaaken , eeJelebeurdtenis, die, een ieder en een iegelyk met -verwondering aandoende, tevens ons de gelegenhefd veïfchaft, om Gods Goedheiden Almacht te ee Dildigen; niemand zal zich kunnen vleijen, dat Seeze omwenteling zo fchielyk en algemeen zoude ïweestzyn, daar men Jaaren heeft doorgebragt, Uw Doorluchtig Huis allerwegen te drukken» hS gezag, aan Uwe Doorluchtige Hoogheid wel Tn wettig opgedraagen, eerftelyk in te korten , ea nadirhand/z'o het mooglyk geweest: ware, gehe te vernietigen; maar het heeft de GodlyKe voor 7iemeheid behaagd, deezen ftroom van ongerechdglTeden in haaren loop plotfelyk te fluiten, ea 21 in een oogenblik, al het geen gefcnied_waj, in rook en damp te doen verdwynen. Gy zyt dan Doorluchtige Vorst in alle Uwe Hooge WaardighedenVErflyt op Uw Doorluchtig Huis gedevolveerd, door Gods albeftuurende magt herfteld geworden! Wy



ïïö Verzameling van Stukken betrekkelyk foï
"Wy kunnen, by deeze heuglyke gebeurtenis, toe onze blydfchap, Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden verzekeren, dat ons Gilde nimmer door den ftroom der onrechtvaardigheden is afgeleid geworden ; altyd wars van oproer en oproerige beweegingen, heeft het zelve echter altoos in desi zelfs boezem blyver, voeden die gevoelens van achting, eerbied en erkentenis, die het oirdeelde aan
Uw Doorluchtig huis, zo wel als aan Uwe llluitre PerlboTfiên, fchuldig Eë wezelT) ontfangt dan deeze yyi • «. p.echte bttuigm^ingen, met een Vaderlands hart uicgefv.i' kei , met die goedwilligheid, met die genegenheid, die wy van Uwe Hoogheden durven verwagten, ja die o'ns Gilde (wy zeggen zulks, met c: r ■<.d/ waarlyk verdiend, uit hoofde Van deszeifs bcftendige aangekleefdheid aan de belangens van Uw Doorluchtig Huis, zo naauw verknogt met de helargens van het dierbaar Vaderland j en zo deszeifs wemch vervuld worde, zal het de Perfoonen van Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, derzelver Doorluchtige '1 eigen "en aloude Huis behendig wel gaan. De Algoede God, de eenige bron aller zegeningen, zegene de pogingen van Uwe Doorluchtige Hoogheid, ten besté van Land en. Kerk, overltorte Uwe Doorluchtige Perfoon en Koninglyke Gemalinne, dat Pronkjuweel van Uw Doorluchtig Huis, dat fieraad van Nederland en Uw Doorluchtig Kroost, de hoop en verwagting van alle weidenkenden, met Zyne uitnemendfte zegeningen ; vergoede den geleden ramp en druk, door een beftendig genot den grootflen Voorfpoed; Ply doe Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, niet dan zeer fpaade dit ondermaanfche verlaateh, en dan met een nimmer eindigende gelukftaatverwisfelen; terwy] wy ons Gilde* Voor welke wy fpreeken, Op het nederigst èn eerbiedigstHoogstderzelver befchefming aanbeVeelende, de eer hebben naméns het zelve oVer te gee-i yen de weinige regelen, die het ons geoirloofd zf bevoorens uit te boezemen,
HEIJLm



L Geteiirtenisfin in 1787 ent. voorgevallen. liJf hei l-g roet
aan Zyne Doorluchtige Hoogiiéio
WILLEM den VYFDEN*
! prince van Orange en Nas/au, Nederlands Erfstadhouder,
&c. e?c. &c-
Het Zakkedraagers Gilde uit 't Koopryk Rotterdam, ' Dat altoos deelde 6 Vorst! in 't lot van Uwen Stsnfi Neemt thands de vryheid om U Hoogheid te begroeien: Tot in de Ziel verheugd, dat uit de duisternis, Zo aaklig voor den Staat! het Licht verrezen is: En legt hun harten wensch eerbiedig aan Uw voeten. De God van Nederland, op wien gy hebt betrouwd, H Die 'theil heeft daar gefteld, dat Bato's Kroos befchouwd; jDie U ten Schild verftrekte in't midden der gevaaren, . Die U heeft onderfchraagt in de onverdiende hoon, ■ Die U heeft uitgered, en nu Uw deugd ten loon, Zelfs de Eer-Laurieren drukt op Uwe blonde haaren; Blyve Uwe Hoogheid by, vervul al Uwen raad, Hy rekke U dagen uit, tot heil van Kerk en Staat* En doe U 't hoogst «geluk van beide nog beleven: • Tot dat Ge ó Vader van 't verloste Vaderland, l By 's Levens avondftond, in Goëls liefde hand, Vorstelyken Geest al juichende op zult geven. Uw Koninglyke Vrouw! dat Pronkjuweel der deugd,' - Die wyDebora, 'sLands Moeder, Pruisfchens vreugd-; Die Parel aan de Kroon van 't oud en grys Germanje, j Blyf lange Uwe oogen-lust! God geef Haar na Heur hart*
Vergeld de Jaaren van geleden leed en fmart! i %n fpade ontbind de dood den Echtknoop van Oranje. Het drietal Loten, uit Uw Vorsflyk Twuveibond^



ir» Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Daar Kerk en Burgerftand nu reeds de hoop op grond; 'Schenkke'ook op Hunnen tyd gewenfchteen frisfche Telgen! Zo blinkt de Orange Zon aan Neêrlands Staaten trans; Tot dat de Zon en Maan verliest haar licht en glans : -Bit is de wensch van ons en aller braave Belgen:
(was get.) Hoofdlieden der Zakkedraagers.
Uit naam van hun Gilde.
No. 194- Extract uit 'de Rèfolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, raakende het voorgaande Detachement Franfclie Kanonniers &c. In dato den tg OcTober 1787. .
Ontfangen' een'Misfive van de Heeren Staaten Gefieraal der Vereenigde Nederlanden, gefchreeven in den Hage den i8den deezer, waar by aan Hun Edele Groet Mog. toezenden Copie der ftukken en pai pieren'betrekkelyk tót het Detachement Franfche Kanonniers, door den aanwezenden Heer Gedeputeerde der Provincie van Utrecht op last van de Heeren Staaten zyne Principaalen aan het buitenlandfche Befogne gecommuniceerd, met Verzoek, ofn de nodige ouvertures en naauwkeurige informatien daar omtrent, Om dë redenen by de Misfive gemeld; en wyders by de voorfz. gelegendheid opening verzoekende yan den flaat der deliberatien omtrent den, clandestinen handel in 1780 met een buitenlandfche Mogendheid door particuliere Ledert van Holland, en het in 't werk ftellen vart zeer ef-jïcacieufe middelen tegens zodaanigé illegaale demarches 5 en heeft de Raadpenfionaris, daar benevens gecommuniceert het Generaliteits Rapport van den i8den deezer op het eerstgemelde fubjecï, alles breeder hier na geinfereerd (*>
VVaafi
(*) Zie de voorige 184. bladz. 83 eriii



H4 'Verzameling yan Stukken betrekkelyk tot
(No-. 195. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap enSteden de Scaaien van Overysfel, behelzende de dispofitie op eene overgegeevene Memorie van de Heeren Gedeputeerden der Stad Deventer, tendeerende om aan den Kapitein Commandant C. A. Schutter, van wegens de Provincie, op eene of andere wyze, reè'eie blyken van goedkeuring omtreit dmzelfs gehouden gedrag en betoonden lever te geeven. In dato den 19 OcTober 1787.
Be Heeren Gedeputeerden der Stad Deventer, hebben ter Vergadering overgegeeven de Memorie deezen geinfereerd.
De Heeren Gecommitteerden van Deventer vinden haar gelast ter deezer Vergadering opening te geeven, dat ter bevordering der gelukkige omwenteling van zaaken, den 2oiten September laastleeden binnen Deventer voorgevallen, niet weinig hebben toegebragt het beleid en vrywilligen iever van den Capitein-Commandant, onder 't Regiment van den Generaal d'Envie, C. A. Schutter, dat alzo geoirdeeld hebben, ter bevordering van denzélven zyne Doorluchtigen Hoogheid by Misfive follicitatien te doen, en zo verre deeze Stads Casfa toelaaten zal, gerefolveerd hebben omtrent het lucrative, denzélven te gedenken voor deeze door hem aan dezelve Stad, en by gevolg ook aan de geheele Provincie en deszeifs Regeerings-beftuur beweezen dienden: dan vermits de Staat van deeze Casfa niet toelaaten zal in deezen belooning na merites, aan gemelde C. A. Schutter te doen geworden, dat Schepenen en Raad niet twyffelen , of ook Ridderfchap en Steden zullen wel inclineeren en refolveeren, aan denzélven op eene of andere wyze reële blyken van derzelver goedkeuring omtrent deszeifs gehouden gedrag en betoonden iever te geeven.
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden dezelve Memorie te doen ftellen in handen van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van Finan-
cic,



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 115
cie, dewelke worden verzogt en gecommitteerd om dezelve nader te examineeren, en Kidderlcnap en Steden daar omtrent te doen dienen van hunne Confideratien en advis.
En is dies onverminderd dezelve Memorie door alle de overige Leden overgenomen.
No. 195. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Uveiysfa, behelzende verklarnng van de Heeren Hedepweerden der Stad Zwdle, van zich namens hunne Stad te conformee~ ren , met de Propofitie wagens de annulleering van de Refolutie over net ontflaan van den ééd tan admisJis, ter Staats-Vergadering geairejteerd den IS April 1750 enz. (*_) ln dato den 15 <)tTot>. .787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Zwolle hebben ter deezer Vergadering, en uit last van de Heeren Hunne Committenten verklaard, zich te conformeeren met de Propofitie door de Heeren van de Ridderfchap, ter Vergadering van Ridderfchap en Steden op den i6den deezer voorgedraagt, om de informeele en nulle Refolutie, waar by fommige Leden van Ridderfchap en Steden, zich hebben ontdragen van den ééd van admisfie ter Staatsvergadering gearrefteert den iöden April 1750, te annulleeren, en op eene fólemneele wyze te vernietigen, en op dat zodaanigé Leden welke tot die dispenfatie hebben gecoöpereert, zich wederom op nieuw tot obfervantie van den gezeiden ééd zouden moeten verbinden; met verdere inftantie, dac in eene Commisforiaale befogne worde onderzogt» welke ampliatie tot voorkoming van alle inconvenientien, en meerder zekerheid voor het vervolg , zoude kunnen en behooren te worden geadmitteerd.
(*) Zie hier voor N". 176 bl. 47.



Hó" Verzameling van Stukkèn betrekkelyk tot
No. 197. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispofitie van goedkeuring, over het het ophaalen der Geweeren in het Drostambt van Twente (*). In dato den 19 October 1787.
De Heeren de Droste van Zalland, en andere Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van Financie, ingevolge, en ter voldoenin» ge van derzelver Refolutie Commisforiaal van den" Iöden deezer, hebbende geëxamineert de Memorie van den Heere Droste van Twente ten dien dage overgegeeven, over het ophaalen van de Geweeren , in deszeifs aanbevoolen Drostambt, hebben ter Vergadering gerapporteeert, dat van advife zouden wezen, dat het gene in deezen door Welgemelden Heere Droste is gedaan, zoude behooren te worden geaggreëerd, en dat die Geweeren provifioneel zouden behooren te worden gelaaten in de bewaaringe van de refpeótive Gerichten, tot nadere dispofitie van Ridderfchap en Steden.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven rapport geconformeert.
No. 198. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende eene Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap, tot het aanjlellen van eenen Fiscaal, om te procedeeron tegen die genen die Complices zullen bevonden worden, van het fameufe Adres den 13 September deezes jaars, ter Staats-Vergadering ingeleverd(f). In dato den 19 October 1787.
De Heeren van de Ridderfchap, hebben ter Vergadering overgegeeven de propofitie deezen geinfereert.
De
(*) Zie hier voor N°. 178 bl. 75.
(f) Zie gemelde Adres je/. Deil, N°. 29 bl. 84.



ie Gebeürtenisfen in Ï7Z7 enz. voorgevallen, ixf
De Heeren van de Ridderfchap, hebben ter Vergaderinge voorgedraagen, dat Hun Edele Mogenden van gevoelen zyn, dat de goede orde, ja de veiligheid voor Regenten en Ingezetenen allezins vorderd, dat 'er nevens Ridderfchap en Steden een J?iscaal worde aangetteld, orn te procedeeren tegen •de teekenenaaren, en die genen, welke by onderzoek Complices zullen gevonden worden van het fameufe Adres, op naam van de gezamentlyke afgevaardigden uit de Schutteryen, Vry-Corpfen, en Genoodfchappen van Wapenhandel binnen deeze Provincie den I3den September deezes Jaars, ter Staats-Vergadering ingeleeverd, als mede van het ten dien zeiven dage ingediende Request, op naam van de Gecommitteerdens uit de Burgery der Stad Zwolle, beide haare relatie hebbende tot den verzogten doormarsch der PruisTïfcrre Troepes.
Waar op zynde gedelibereerd, is dezelve door de Heeren Gedeputeerden der Steden, Deventer, Campen en Zwolle overgenomen.
No. 199. Publicatie der Ed. Mogende Heeren Gedeputeerde Staaten 's Lands van Utrecht, ten einde een ieder die zich conform 's Lands Wetten heeft gedragen, opgave doe van de fchaaden ennadeeien dien hy heeft geleden, enz. in dato den 19 Oftob. 1787.
De Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van Utrecht, doen te weeten: Alzo het onwettig gezag door eenige Perfoonen, zich aanmaatigende den naam en auctoriteit van Staaten, of wel Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van Utrecht, tot nu onlangs is uitgeoeffend, en geduurende al dien tyd de daaden van onrecht en geweld zeer zyn vermenigvuldigd, in zo verre, dat de goede In- en Opgezetenen door de voorfchreeven zich zelfs, als Staaten of Gedeputeerden, befchouwd en gedraagen hebbende Perfoonen, ofte ook wel door het aitoeffenen van een bepaald en willekeurig gezag, H 2 fcy



ti§ Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
by de prefentelyk aangebelde Magiftraat binnefi de Stad Utrecht, in veelerieye opzichten benadeeld', en aan dezeiven fchaade en hinder in haare Perfoonen of Goederen is toegebragt, behalven dat ook de Provincie in 't gemeen is bedorven en veel nadeel daar door heelt bekomen; en nadien het niet dan bi!l>k en confoim alle goede orde is, dat de Ulurpateurs van zodaanig eenè onwettige macht, mitsgaders de Uitvoerders en van alle zulke andere Perioonen , welke oirzaak hier toe hebben gegeeven, tot reftitutie van die fchaadens ennadeeien, 20 wel aan de Provincie in het gemeen, als aan de individueele Leden derzelven in het byzonder, worden verplicht, teneinde de goede ingezetenen", die zich conform 's Lands Wetten hebben gedraagen , by het gene aan hun na den aart der Conftitutie en hunne Rechten en Vrvheden competeerd bewaard blyven; hebben de Heéren Staaten bereids voor langen aan drzelve fcbaadeloosilelling toegezegd, met Declaratoir, dat het nadeel, hier door by de Provincie te lyden, wederom uit de goederen van alzulke Perfoonen, welke gehouden moeten worden voor de oirzaaken ev uitvoerders van zodaanigé onrechtmaatige en illegaale beveelen of geweld, uit welke deeze fchaade en hinder haaren oirfprong nam, zoude worden goedgedaan: Al waaromme wy dan ook nu, na dat de ufuroatie van het wettig gezag zo binnen de Provincie, als van de Stad van Utrecht een einde heeft genomen, ingevolge de authorifatie den 3den deezer ter befchryvinge verleend, by deezen de goede In- en Opgezetenen zo binnen deeze Stad als ten platte Lande nader hier van kennis te geeven, mitsgaders adverteren en waarfchouwen, om binnen den tvd van rwee maanden na de Publicatie deezer eene fpecifique opgave van de geledene fchaaden en nadeden, als voorfchreeven is, te fourneeren ter Secretarye van haar Ed. Mogenden alhier binnen Utrecht, ea daar by te voegen zodaanigé bewyzen en verificatien, als dezelve zouden vermeenen te moeten
over-



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, ny.
overleggen, alles ten einde deeze opgaven ontfangen en behoorlyk onderzogt zynde, daar op zoude konnen worden gelet, zo als in biliykheid bevonden zal worden te behooren; declareerende wy verder, dat die genen, welke van zulks.te doen binnen den voorfchreeven tyd zullen blyven in gebreke, verflaan worden geene fchaade te hebben geleden of immers geene reftitutie te begeeren; blyvende allë dezelve daar toe over zulks in zodaanigen geval, geene verdere aanfpraak ten laste deezer Provincie behouden.
En op dat hier van een iegelyk behoorlyke kenfiisfe zal kunnen toekomen, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd naar behooren.
Aldus gedaan t'Utrecht den 19 October 1787.
Was geparapheert,
B. C. v. LYnden, Wi
(Onder Jlond)
Ter Ordonnantie van welgemelde Heeren Gedeputeerden.
(was get.) H. A. Laan.
____________—_———_——_——-——______
No. 200. Schriftelyke order, door de Wel Ed. Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren der Stad Amjiel' dam, aan de Collonellen der Burgerye gegeeven, ten einde alle extraordinaire Patrouljes, door deSchuttery zedert eenigen tyd gedaan te doen cesfeeren, enz. In dato den 19 October 1787.
Burgemeesteren en Regeerders der Stad Amftc1dam ■ gelasten de Collonellen van de Schuttery deezer Stad, alle extraordinaire Wagten en Patrouilles, door de Schuttery zedert eenigen tyd gedaan ea verrigt, van morgen af te doen cesfeeren , cn H 4 dien-



i2o Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
dien volgende alle de fcherpe Patroonen, die de Officieren, Onder-Officieren, en waakendeof dienst gedaan hebbende Contribuanten onder zich hebben, op morgen te bezorgen of te doen bezorgen, aan 3ier Kruid-Magazyn, tusfchen de Muider-en Weesper-Poorten.
Voorts, om ingevolge de Refolutie, van de Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, in dato den 2oden September Jaatstleden, de Sergeanten, Kapiteins des Arms en verdere waakende Manfchappen van deeze Stads. Schuttery, die Leden zyn geweest van hetGenoodfchap, bekend onder de Zinfpreuk, tot Nut der Schuttery, of van eenige andere gewapende Ge« Iioodfchappen, te ontwapenen, en van alle dienden der Schuttery te excufeeren, met intrekking, voor zo verre de Sergeanten, die uit hoofde van hun Lidmaatfchap van voornoemde Genoodfchappen, niet langer kunnen blyven fungeeren , en alzo van «le verdere dienden geëxcufeerd worden, aangaat, Tran de Aólens, uit kragte van de welken zy als Sergeanten gefungeerd hebben.
En zullen wvders Collonellen order hebben te Hellen, dat de Wapenen van de Corapagnien, die alzo overgenomen zullen worden, op morgen gebracht worden onder de Commandeerende Officie-, ren van de refpective Wyken; terwyl de Wapening van Stads Wapenkamer afgeleverd, ten diende der Compagnien, zo voor de Contribuanten als anderzints, insgelyksop morgen gebracht zal moeten worden op Stads Wapenkamer voornoemt, en van alles accuraate Lvsten te formeeren, of door de commandeerende Officieren te doen formeeren , en die mede op morgen te bezorgen ter Secretary deezer Stad, boven de Juditie-Kamer, alwaar ten dien einde zal gevaceerd worden des nademiddags van 5 tot 9 uuren.
En zullen wyders Collonellen gehouden en verplicht zyn, zondag morgen rapport van hunne verlichtingen, uit kragte deezes gehad en gehouden,
ia



it Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. ï2ï-
in gefchrifte aan den Prasfident Burgemeester ter hand te ftellen. Aftum Amfterdam den 19 Oótober 1787.
Ter Ordonnantie van Htm Ed. Groot Achtbaare voornoemt, (was gef.) H. Huyghens. .
Ter voldoening aan welke last, direct door Collonellen aan de refpeftive Officieren der Burgerye, zyn afgevaardigd de volgende fchriftelyke orders,
N°. 201, Schriftelyke order door de Heeren Collonellen, aan de refpecTive Officieren der Burgerye te Amjleldam gegeeven, tot effectueering van de bovenjiaande ordre van Heeren Burgemeesteren. In dato- den 20 October 1787.
Ingevolge bovenftaande order, verzoeken en gelasten Collonellen de kommandeerende Officieren, om dezelve met den eerften te effectueeren, en daarvan de nodige rapporten heden, zynde faturdag avond voor 9 uuren, verzegeld insgelyks te zenden aan het Huis van denondergeteekende Secretaris A. J. Cuperus, ten einde Collonellen op morgen zynde zondag in flaat mogen zyn, het gerequireerd rapport aan den Prefident-Burgemeester te kunnen doen.
Acfum Amfterdam den 20 October 1787.
Ter Ordonnantie van Collonellen, (was getf) A. J. Cuperüs, Secret.
202. Publicatie, van de Regeer ing der Stad Utrecht, waar by alle die genen welke onder de zogenaamde Geldeifclie Brigade , Overysfelfche Jagers of Scherpfchutters hebben gediend, de Siad ontzegd wordt, enz. In dato den 20 October 1787,
Schout, Burgemeesteren en die van den GerechH 5 ts



146" Ferzmeling yen Stukken betrekkelyk tot
uitmaakte, wel daadelyk zoude procedeeren tot herftelling van de zo onwettig gefchondene Conftitutie > Begaan, door de verkorting aan zyne Hoogheid in die aan Hoogstdenzelven plegtig opgedraagen Rechten, Privilegiën, en Praëminentien, by het zo dierbaar bezwooren Regeerings-Reglement van den jaare 1748; hebben gedagt daar tegen niet anders te. kunnen doen, als om te trachten zulks nog voor het moment te verfchuiven, in hoope, dat zich inmiddels nog de eene of andere Refource mogt' opdoen.
Terwyl het omtrent de gemaakte politie van de Heer van Nyerwal, met betrekking tot de vague en ongedetermineerde voet, waar op de gemelde Vergadering zoude zyn uitgefchreeven, genoegzaam blykt, dat niemand der Leden, jazeker zy Heeren fuitwyzens hun advis) zelfs niet onkundig zyn geweest, wat in deezen de questie was, en in
de Uitfchryvingsbrief lag opgeflooten; en als.
men hier by dan nog vergelykt de differente brieven van Uitfchryvinge tot het houden van Extraordinaris Landdagen, welke dit laatfte Jaar, op de Requifitie der Heeren Gecommitteerden tot het Defenfie-weezen deezer Provincie, waar van de Heet van Nyerwal, geen gering Lid was, zyn geëxpedieert geworden, kan men nauwlyks bezeffen, dat, hoe zeer ook de nauwkeurigheid in allen.
deele is te prsf ereeren, cie Heeren van het ex-, presfelyk denoteeren van Pointen durven gewaagen.
Dat de Heeren van de Ridderfehan hier mede
tevens zouden kunnen beantwoord houden de ver-
Jaaannge van ae iviagntraat uer or.au rampen, u
den iöden deezer maand October ter Staats-Vergadering ingediend, en in de Notulen geinfereert (*) ,
kende, dat het daar by voorgebragte point van bezwaar, omtrent de kortheid des tyds van 24
Uh-
(*) Zie hier voor R9. 175- bl. 71.



Ï5ó" Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
„ paaien hebben goedgevonden aan Uw Edele Gr. 9, Mogenden te proponeeren, of niet op nieuw be„ hoorde te worden verklaard.
„ Dat voor de oprechte Conftitutie der Regee-
ringsform deezer Provincie, van nu af wierde ge-
perfifteerd by het fuccint en duidelyk Vertoog, „ het welk den ióden Odtober 1587, door de E-
delen en Steden is aan den dag gelegd, als een „ fundament, waar op de Regeering deezer Lan3, den, zedert honderden jaaren, en zo lang, als 0, de oudfte monumenten {trekkende zyn, heeft be„ rust, en welke fundamenteele Landwet, tot he3, den nooit is gecontesteerd geworden.
„ Dat even op gelyke wyze de Stadhouderlyke j, Regeering, en wel in het byzonder zodaanig als 9, dezelve volgens Commisfie aan zyne Doorluchti-
ge Hoogheid den tegenwoordigen Heere Prinfe a, van Orange en Nasfauw, in den jaare 1766 op den „ voet der Refolutie van den 16 November 1747, s, erffelyk is opgedraagen, op nieuw als eene Cona, ftitutie, waar mede deeze Provincie ftaan of val9, len moet, worde geconfirmeerd. . ,, En aangezien deeze Provinciaale Conftitutie 9, is van dien aart, dat daar by een ieder der Inge„ zetenen deezer Landen, zonder onderfcheid,ten 9, hoogften is geinteresfeerd, dewyl aan den ge„ ringften Burger, wanneer hy door vlyt, goed „ gedrag of andere gunftige toevalligheden, zyne „ zaaken in dien ftand heeft gebragt, dat aan hem „ geene Privilegiën of Octrooijen obfteeren, niet 9, is gefecludeerd de faculteit en gelegenheid, om 9, tot de eerfte Posten van Burgerregeering enEer„ ambten te geraaken, en in dien zin men het regi,, men deezer Provincie als een zweem van's Volks ,, invloed voor ieder individu van het zelve com„ prehendeerende kan confidereeren.
,, Zo geeven de Heeren onzePrincipaalen in con,, fideratie, of niet behoorde te worden gerefol„ veerd en vastgefteld, dat door alle Schutteryen
u »



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. i$f
., in de refpective Steden en ten platten Lande, '„ midsgaders alle Ambtenaaren, wierde afgelegd de volgende ééd.
„ Wy zweeren de Staats en Stadhouderlyke Regeering, zodaanig als de eerfte, op den 16 October 1587, is bepaald en omfchreeven» „ en de laatfte zodaanig dezelve, volgens Gommisfie aan zyne Doorluchtige Hoogheid den „ Heere Prinfe van Orange en Nasfauw, in den ,, jaare 1766, erffelyk is opgedragen, met al„ le onze vermogens te zullen helpen mainti,, neeren en handhaaven, zonder dat wy ons zullen onderwinden de voorfz. Conftitutie ,, direct of indirect te ondermynen of eenige j, verandering in dezelve te onderneemen, of „ ons daar toe op eenigerhande wyze te laatea „ feduceeren". Waar op gedelibereerd en Copie van het voorfchreevene geproponeerde verzogt zynde, door de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, om het zelve in de orde nader te examineeren, en door de verdere Leden, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefteld tot nadere deliberatie»
No. 220. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, over de betaaling der Soldyen van de Manfchappen van 't Corps van den Rhyngraave van Salm enz. ln dato den 25 OBober 1787.
De Heeren de Droste van Zalland en andere Hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot de zaaken van Finantie, ingevolge en ter voldoeninge van derzelver Refolutie Commisforiaal van den 22ften deezer, hebbende geëxamineerd de Misfive van Hun Hoog Mogenden van den 16 October 1787» waar by om geallegeerde redenen tenfterkfteninfteeren, «en einde de Soldyen van de Manfchappen van 't
Corps



ïj3 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
Corps van den Rhyngraave van Salm ter repartitie-, van deeze Provincie hebbende geftaan, werden af* betaald tot den tyd,van derzelver reductie van Ge-, neraliteifs wegen, en ten einde alle verdere klagten dien aangaande voor het vervolg zullen magen worden voorgekomen; en in 't byzonder verzoeken te willen letten op de doorfteekende billykheid van de pretenfie van Barthelemi Joseph de Langk be St» Süffren Gereformeerd Kapitein var, de Cavallerie en voormaals Eigenaar van een Compagnie Curasfiers onder het Corps van den Rhyngraave van Salm, als hebbende met zyne Compagnie Curasfiers geftaan ter repartitie van deeze Provincie, en hem te willen redden uit de beklaaglyke omftandigheden waar in zich bevind; hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat van advife zouden .wezen, dat Ridderfchap en Steden hieromtrent zouden behooren te perfifteeren by derzelver Refolutie van den 13 April 1786, en dat de Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit zouden behooren te worden aangefchreeven en geauthorifeerd, om daar van ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden kennisfe te geeven.
Waar op zynde gedelibereerdhebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven rapport geconformeert.
Nc# 222. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden.de Staaten van Overysfel, waar by alle zodaanigé Refolutien van Ridderfchap en Steden, ivaar by deeze en gene Perfoonen geduurende deeze tyden van Troubles in de byzondere protectie van de Provincie zyn genoomen, worden geannulleerd enz<, ln dato den 25 October 1787.
De Heeren de Droste van Zalland, en anders Hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot dö zaaken van Finantie, ingevolge en ter voldoening van derzelver Refolutie Commisforiaal van den is>



Ift"fc Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
met de propofitie van de Heeren van de Ridderfchap te conformeeren.
N0. 224. ExtraB uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende dispofitie over het Buskruid door het Defenfie-wezen der Stad Amfieldam overgezonden, waar van zestig duizend ponden te Campen en zeventig duizend ponden te Zwolle zyn opgejlagen enz. In dato den 25 OBoher 1787.
Ey de Heeren van Voerst tot Alerdink en andere Hunner Edele Mogende Gecommitteerden tot het examineeren en nagaan van al het gene tegenswoor* dig met relatie tot de gefubfifieerd hebbende Commisfie tot de Defenfie diende te worden geredresfeerd, in confideratie genomen zynde, dat door het Defenfie-wezen uit de Vroedfchap der Stad Amfteldam alhier gezonden zyn by twee reprifes" eens zestig- en daar na zeventig duizend ponden Euskruid, de eerfte alhier binnen Campen en de andere binnen Zwolle opgeflagen, en het zelve alhier verblyvende, bederf zal fubject zyn; is verftaan, om aan Ridderfchap en Steden in bedenken te geeven, of niet aan de Regeering te Amfteldam, vermids het Defenfie-wezen aldaar niet meer fubfifteerd, zoude behooren kennisfe gegeeven te worden, dat het zelve kruid, voor zo verre nog exteerd ter dispofitie van gemelde Stad weder zoude behooren te worden overgegeeven, met verzoek, van wel te willen aan de Heeren Ordinaris Gedeputeerden opgeeven of dezelve ordre gelieven teftellen tot afhaaling van voorgemelde quantiteiten kruid te Campen en Zwolle opgeflagen, dan of verkiezen, dat het zelve door deeze Provincie gefchiede, ten einde zulks voor het aannaaderende winter-faïfoen geëffectueerd zy.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap



?68 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
II. Als mede dat zy (naamlyk de tegenswoor-. s, dige Regenten) verklaaien aan de Acte van Ver3i bindtenis, welke op den 8 Augustus 1786 tus,, fchen verfcheiden (zich noemende Vaderlandlie3, vende) Regenten te Amfteldam aangegaan en door „ dezelven en naderhand mede door veele anderen j}' geteekend is, of geenig deel te hebben gehad, a, direct of indirect, of by zo verre zy daar aanee9, nigdeel, direct of indirect gehad mogten heb3, ben, daarvan te refilieeren en zich ontflagen te a, houden van alle uit dien hoofde gecontracteerde a% verpligting ".
III. '„ Dat onderzoek zou behooren te worden g, gedaan naar de eerfte Beleiders of Inftellers van a, de voorfchreeven Acte van Verbindtenis ".
' IV. ,, Dat (vermids die Acte van Verbindtenis 3, alle de Vereenigde Provinciën concerneerd) van a, hetbovenftaande gercfolyeerde kennis zoude.be3, hooren te worden gegeeven ter Vergadering van ,, Hunne HoogMog., ten einde eene Refolutie vari alle de Provinciën op dit fujet te effectueeren '\ Op welk bovenftaande Advys gedelibereerd en copy van het gerapporteerde verzogt zynde doof de Heerèn Gedeputeerden der Steden Dordrecht," Haarlem, Leyden, Amfteldam, Gouda, Rotterdam, Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar en Purmerende, <">m daar op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgejoeld tot nadere deliberatie.
JK°. 227. ExtraB, uit de Refolutien van Ridderfchap.' en Steden de Staaten van Overysfel, betrekking, hebbende tot het examen van al het gene tegenswoordig met relatie tot de gefubfifieerd hebbende Commisfie lot de Defenfie diende te worden geredresfeerdenz^ ln dato den 26 OBober 1787.
De Heeren van Voekst tot Alcrdirik en andere Hunner Edele. Mogenden Gecommitteerden tot hes
exa«



ie Gebeurtènisfm in 1787 enz. voorgevallen. 163
examineeren en nagaan van al het gene tegenswoordig met relatie tot de gelubfifteerd hebbende Commisfie tot de Defenfie diende te worden geredres-. feerd: hebben goedgevonden aan Ridderfchap en Steden in bedenken te geeven, of niet zouden kunnen goedvinden aan de Raad van Staaten te doen depecheeren de Misfive navolgende.
Edele Mogende Heeren!
Vermids geduurende de jongfte Troubles uit de Generaliteits Magazyn'en deezer Provincie , verfcheiden'goederen zyn geligt door de Commifie tot het Defenfie-wzen deezer Provincie, welke Commisfie gemortificeerd is, doch ons ook tevens aanleidinge gegeeven door eene andere Commisfie te doen onderzoeken, op welke wyze alles behooidyk kan worden geredresfeerd: — zouden wy gaarne zien, dat U Ed. Mog. hoe eerder zo beter de behoorlyke voorzieninge wilden doen, dat de goederen uit dezelve geligt, wederom daar in zouden kunnen worden gebragt, en aldus alles zo veele mooglyk in den voorigen ftaat herfteld en ten dien einde iemant willen qualificeeren, om met de voorfchreeven Commisfie van Ridderfchap en Steden, of de Magiftraaten der refpective Steden deezer Provincie, de nodige arrangementen te maaken en
uitvoeren. Waar mede &c.
Waar op zynde gedelibereerd, hebben Ridderfchap en Steden zich met het voorfchreeven Rapport geconformeert,
L 5 No. sast,



f/O Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
228. Extract uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende authorifatie op den Heere Droste van Twente, om naar omfiandigheid van tyden van de opgehaalde Ge•weeren eenige te mogen uitreiken, ln dato den 26" October 1787.
In deliberatie gelegt zynde, dat wy by onze Refolutie van den ioden deezer (*), hebben goedgevonden, dat alle de Geweeren zonder onderfcheid, welke in het Drostambt van Twenthe waren opgehaald, in de bewaaringe van de refpeótive Gerichten tot nadere dispofitie van Ridderfchap en Steden zouden moeten verblyven.
Is goedgevonden den Heere Droste van Twenthe te authorifeeren, om naar omfiandigheid van tyden, egter met alle omzichtigheid en discretie, daar van eenige Geweeren hier en daar te mogen tiitreiken.
En zal hiervan by Extract deezes worden kennisfe gegeeven aan den Heere Droste van Twenthe tot deszeifs narigt.
JN0. 229. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende Propofitie van de Heeren van de Ridderfchap om zekerepropofitie van de Heeren A. W. vanPallandt tot Zuithem enz. gedaan, ten fine van examinatie commisforiaal te maaken. In datoden 27 OBober 1787.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergadering overgegeeven de Propofitie deezen geinfereerd.
De Heeren van de Ridderfchap hebben ter Vergaderinge van Ridderfchap en Steden overgegeeven de volgende propofitie.
In confideratie genomen zynde, dat de Propofitie
C*) Zie hier voor Np. 179- bl. 11&



je Gebeurtenis/en m 1787 ™z' voorgevallen. 171
tie van de Heeren A. W. van Pallandt tot Zuithem R. H. de Vos van Sïeenwyk tot den tioogenhof * A C. W. van Haarsolte tot den Doorn, J. A, de Vos'van Sïeenwyk tot Nyerwal en R. W. Sloet tot Merxveld, op den 8 September 1786 ter Staatsvergaderinge overgegeeven, en in de Notulen van die daggeinfereerd, en waar mede zich op den i aden daar aan volgende de Heeren Mulert tot de Leem. kuile en Gratve van Rechteren tot Westervdd hebben geconformeerd, zodaane lafive uitdrukkingen, en talatoire infimulatien tegen den Perfoon van zyn Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder in zich bevat, dat het ten uitterften noodzaaklyk voorkomt, om dezelve by deeze gelukkige tyden van herftellinge der Stadhouderlyke Conftitutie, tot een point van deliberatie te maaken.
Is goedgevonden, om ter Vergadering van Ridderfchap en Steden voor te draagen, en in bedenken te geeven, of gemelde Propofitie niet diende te worden gemaakt Commisforiaal, ten einde na te gaan, op wat wyze de kefte daar by aan zyn Hoogheid zynde aangedaan, op de best convenabelfte wvze zouden kunnen worden geredresleerd.
Waar op zynde gedelibereerd, is goedgevonden voorfchreeven Propofitie te ftellen in handen van de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van J?inantie , dewelken worden verzogt_ en gecommitteerd, omdezelven nader te examineeren en Kidderfchap en Steden daaromtrent te dienen van hunBe confideratien en advis.
No, 230,



ï?a Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
No. 230. ExtratT uit de Refolutien van Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, behelzende de exhibitie van een Misfive van Raad en Meente der Stad Hasfelt, waar by klagen over veelvuldige attentaaten in hunne Stads wel herbragte Rechten van tyd tot tyd gepleegd enz. In dato den 27 Oc tober 1787.
Ontfangen eene Misfive van Raad en Meente der Stad Hasfelt van den 17 October 1787, houdende woordelyk.
Edele Mogende Heeren 1
Wy hebben tot hier toe gewagt onze klagten over de menigvuldige attentaaten in onze Stads wel herbragte Rechten van tyd tot tyd gepleegd verder te pousfeeren, om dat wy doch 'begreepen dat de toen vigeerende overheerfching en geweld , alle onze klagten onnut moesten maaken. Doch thands een beter tyd beleevende, en vermeinende ons met grond te mogen flatteeren, dat de voorgaande overheerfching en geweld door U Ed. Mog. zullen aangezien worden in die asfpecten, welke dezelve rïatuurlyk caracterifeeren ; zo hebben wy ook niet kunnen of mogen afzyn , op de afdoening onzer bezwaaren by U Ed. Mog. als nu te infteeren, te meer om dat de verdere verwyling derzelve zeer ligt menigvuldige verdereinfractien kunnen teweeg brengen, welke na des onherflelbaar worden; wy hebben dan vermeind by U Ed. Mog. in de eerfte plaats te moeten infteeren , dat vermids zo men gerust vertrouwt, dat by 't derde deel onzer gedrukte Deductie de nulliteit van de bekende deciüe van Heeren Gecommitteerden uit de Bondgenooten, ten aanzien van 't ftuk van Overftemminge in deeze Provincie naakt en klaar is gededuceerd, U Ed. Mog. alzo als nu geen verdere zwaarlgheid zullen gelieven te maaken om voorfchreeven decifie te annulleeren; gelyk mede om onze Stad zonder infractien te laaten jouisfeeren, van demiver recht
ter



ie Gebeurtenis/en in 1787 én», voorgevallen', lif
iïe, in voorfz. Nota vermeld, en tot de gezegde cindens {trekkende, ten eerlten te verzoeken, om alzo het werk tot eene fpoedige afdoening te bren» gen.
! JN°. 236. ExtratT uit een brief van H. Costerus , Sf« cretaris van de Commisfie ter Defenfie van de Provincie Holland en de Stad Utrecht, uit naam der gemelde Commisfie uit Amfieldam gefchreeven, en door den Heer Raad-P'enfionaris op den 30 OcTober 1787 ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. ingebragt, behelzende een' balans van deszeifs ontfangst en uitgaaf, waar uit blykt dat by die Commisfie is ontfangen een' fomma van zeven honderd zeven en vyftig duizend Guldens, en daar van zyn gedaan de volgende uitgaaven.
Douceur voor de Officieren . 163649 - 5 - io
Extraordinaire Douceuren . . 3424 - 4 - *
Daggelden en Vacatiën . • . 20845 - 12 - *
Geheime Expeditien .... 1208 - 5 - * Recruit-Gelden en wat daar toe
behoort 78851 -1-8
Geld aan diverfe Perfoonen ter
goede rekening gegeeven . . 50402 - 6 - 10
I Geldleening aan de Stad Utrecht 39000 - - - « 1 Betaaling aan de gewapende Bur-
ger-Corpfen 27000 - * - *
I Odkosten, Defenfie op de Rivieren van gewapende Vaartuigen en meer 140000 - * - *
ï Defenfie-wezen te Amfteldam . 207791 - 13 - 6 I Premie voor nieuw aangeworven
1 Deferteurs en Vreemdelingen 22711 - 10 - *
| Diverfe Refpecfen 7127 - 5 - 8
762011 - 3-10 DusdeUitgaaf nog 5011 - 3 -10 meerder beloopt als den Ontfangst.



194 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
N^è 238. ExtratT uit de Refolutien van de Heeren Staam. ten van Holland en West-Friesland, behelzende Request en daar op gevolgde dispofitie van eenige Ingezetenen van den Dorpe Alblasferdam en Jurisdic* > tie van dien, over de intrekking der Commisfien var* \ Schepenen enz, In dato den 31 October 1787.
Is geleezen de Requeste van eenige In- en OpgeZetenen van den Dorpe Alblasferdam en. Jurisdictie» van dien, om de daar by geallegeerde redenen verzoekende, dat Hun Ed. Groot Mog. den Ambachts-. Heer Mr. Paülus Boogaert, gelieven te gelasten, den Schout en Secretaris Cornelis Alidakus Pyl, de Schepenen Dirk de Jong en Adrianüs vaj« I Werkhoven, de Kerkmeesteren Johannes Thoeüj en Claas Groenendyk, als mede den Schoolmees- |l ter, Koster en Voorzanger Jan Appels, om rede- ijL nen, by de Requeste gemeld, van hunne Posten en \l Bedieningen daadlyk en voor altoos te ontzetten> Ij en anderen welke zich nimmer als exerceerende o£ 1] honoraire Leden onder het Genoodfchap van Wapenhandel hebben bevonden , of deszeifs denkbeelden openlyk zyn toegedaan geweest, in derzelver plaatfen aan te ftellen, of wel zodaanigé andere voorziening deswegens te doen, als Hunne Ed. Groot Mog. ter bereiking van der Supplianten óógmerk, dienftig en nodig zullen oirdeelen.
Als mede de Requeste van eenige Burgers en Ingezetenen van Hardinxveld, uit naam en qualificatie van 223 Teekenaars, om deredenen daarbygeallegeerd, verzoekende, dat Hunne Edele Groot Mogenden den Ambachtsheer Pompeus vanLeideec, gelieven te gelasten van een bekwaam Perfoon met de bediening van het Schout- en Secretaris-Ambt te voorzien, en voor de bewaaring van de Secretary en Ambachts-Kist de nodige orders te ftellen, midsgaders de Commisfien van zodaanigé Schepenen» welke zich onder de zogenaamde Vryheids Zoones begeevea hebben, of die Cabaale toegedaan zyn,



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, 197
gemelde zyne Hoogheid generaalyk zal worden geauthorifeerd, zo als geauthorifeerd word by deeze , om in de refpective Steden , zo ten aanzien van Regenten, als ten aanzien van Burgers en Ingezetenen, zodaanigé verdere ordres te fteilenalszyn Hoogheid tot meeste rust en dienst van den Lande in het gemeen, en van de voorfchreeven Steden in het particulier, zal oirdeelen te behooren; zullende Extract deezes aan de Regeeringen der refpective Steden deezer Provincie gegeeven worden, tot derzelver refpective informatie en narigt.
•No. 240. Publicatie van de Regeering der Stad Amfieldam , waar by de Poortercedullen met fichenking van het Koopgeld, die uitgegeeven zyn den 28 September 1787 enz. voor nul en van onwaarde worden verklaart enz. In dato den 31 OcTober 1787.
De Heeren Burgemeesteren en Regeerders der Stad Amfteldam, adverteeren aan een iegelyk die zulks aangaat, dat de Poortercedullenmetfchenking van het Koopgeld, uitgegeeven den28September, 2, 3 , 4 en 5 October, doch geantidateerd op den, 19 September 1787, als mede alle die het Poorterrecht gefchonken zyn op den 4, 5, 6 en 8 OctoBer 1787, worden gehouden voor nul en van onwaarde , zynde derzelver Naamen op de Lyst der Poorteren terThefaurie Ordinaris en Secretarie deezer Stede geroijeerd; en dat dienvolgens de zodaanigé voor geen Burgers kunnen erkend worden, en dus ook uit dien hoofde van 't recht en protectie waar van de Burgers deezer Stad gewoon zyn te jouisfeeren, geen gebruik kunnen maaken.
Amfteldam, den enz.
Ter Ordonnantie van Haar Ed. Groot Achtb. bovengenoemd.
(was get.) W. Huydecofer,
N3 N«*



.^98; Verzameling, van Stukken betrekkelyk tot,
Ne. 2.41. ExtraB uit liet Register der Refolutien va% ' Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, der Vereenigde Nederlanden, behelzende Rappoit, van de Heeren Gedeputeerden tot de Zeezaaken, omtrent de gewapende Vaartuigen, welken de Zuiderzee onveilig hebben gemaakt, en gevoerd zyn geweest door Officieren onder het Collegie ter Admiraliteit in Amjteldam enz. ln dato dm . . . October
.. Ï787-
Is gehoord het Rapport yan de Heeren van Welkeren, en andere Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot de zaaken van de Zee, hebbende, en tot vol* doeninge van derzelver Refolutie Commisforiaal van, den 3den, 4dcn, i2den en I7den deezer geëxarni^ neerd de Misfiven van de Coüegien ter Admiraliteit op de Maaze, te Amfteldam, in Zeeland en West-Friesland , en het Nbórder-Kworticr, en in Friesland, de datis 2den, 3den, I3den en I5den! d^ar aan volgende, alle houdende antwoord op Hun Hoog "Mog. Refolutien van den 28ffen September! laatstleeden, waar by Hoogstdezelve gerequireerd. hadden op te geeven, of en welke Officieren onder derzelver Resforte zich bevonden , dewelken in, dienst van anderen waren getreeden 'of gebleeven, ponder of tegen behoorlyke permisfie daar toe te. li'ebben geobtineerd. ' Én daar op ingenomen hebbende de Confiderati-• en en het Advis van de alhier aanwezende Gecommitteerden uit de refpeclive Collegien ter Admira-, lireit deezer Landen.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden, rn verflaan, dat (aangezien omtrent het gedrag der! Officieren onder het gemelde Collegie ter Admirali-: t.eit op de Maaze, welke zyn geweest.in dienstvan liet zogenaamde, en nu gedimitteerde Collegie ter! Defenfie 'van de Provincie van Holland en West-' Friesland, en dë. Stad Utrecht , wel geen directe, klagten'zyn ingebragt , het zy dat zulks veroirzaakt is door gebrek aan gelegenheid, of door gebrek aan . , "■''"'"" ö--o-'-"--- • ■ • • «3 •••• eri?-



k>5 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
wen, ten einde dezelve onder Uwe Medeburgers voort te planten.
Gaat voort uwe Overheden lief te hebben en te eerbiedigen; —— geeft eere die gy eere fchuldig
zyt; onderlteunt onze wettige befluiten-, al
ware het fchoon dat Gylieden mogt oirdeelen , dat daarin van de volmaakfte voorzichtigheid of wysheid was afgtweeken.
■ Ziet deeze les geen fin ts aan als het voorfchrift der haatlyke Aristocratie, die by ieder eerlyk Burgervader in vervloeking is , maar houd het daar/ Voor, var de eene zyde, dat zy, die niet geroepen zyn tot bepaalde overweegingen van de algemeene belangens, by gebrek van kennisfe in het geen gebeurd, met het geen waar tóe het betreklyk is, veelzints dwaalen; — van de andere zyde, dat de beste genegenheden om eens ieders redelyk verlangen voor te komen en te voldoen, waar mede wy alle bezield zyn, nogthands demoeilykheid* zo niet de ónmooglykheid niet wegneemt, om daar in ten allen tyden en zonder uitzondering te moeten flagen.
Dan word het al wederom vooral van uw verwagti dat. gy de bedilzugt helpt tegengaan ; —- dat gylieden het eigenbelang geen gehoor heeft; -— dat gy de beginfelen van twyffelmoedigheid, door uw verzekerd vertrouwen, op uwe wettige Regeering voorkomt; en alzo, fchoon uwe Wapenen hebbende afgelegd, de verdenkingen, die droevigefpeelpoppen van onze Benyders, kloekmoedig beftrydi tot dat wy met uw daar over vólkomen zegenpraalen.
• Gaat voort met uwe Medeburgers minzaam eri gedienftig te verkeeren, den weg die gy ingefiageri zyt, om voor eens ieders befcherming te waakenj zonder onderfcheid, wat zyn beftaan, wat zyn gedrag in voorige dagen ook mogt geweestzyn; opent ens het vleijeod uitzicht, dat alle ve'rwyderde harten wel haast tot uw ea bns zullen terug keereni
cm



éi CXeurtcnlsfen ln 1787 enz. voorgevallen. ao£
1 God geeve, dat wy ons fpoedig mogen beroemen» , dat deeze meest beledigde, meest mishandelde» 1 meest gefolterde Stad, dat deszeifs Inwooners, de 1 meest verdeelde , de meest van een gefcheurde Ste1 Relingen, aan andere het voorbeeld eener oprechte l verzoening zullen gegeeven hebben. ■—
Eindelyk, Mannen Burgers -, onze Medeburgers, , gaat voort, door gepaste redenenj door zedige ge! dragingen, door vlyt en iever in de waarneemingea
van Uw Burgerlyk beroep en de bezorging uwer ] Huisgezinnen, de driften van anderente beteugeI jen. — De onbedagtzaamen te befehaamen en tot i inkeer te brengen, en elk het voorbeeld te geeven* . dat men God niet kan vreezen, zyn Overheid niet ; kan eerbiedigen, zich zelfs niet gelukkig maaken * , als met het leiden van een ftil en gerust leeven.
j Gaat alzo met eer, met lof, met dankzegging
overladen vau ons. Keert alzo tot de Uwen en
! het Uwe terug. Dat U de verkregen roem,
1 voor het vervolg van Uw leeftyd, nog omzichtiger
maake, en Uwe zedigheid niet in gevaar brenge.
Alzo zal de waare roem, zonder U zelfs te verhefifen, met onze dankende en erkennende harten, en I met die van duizende Uwer Medeburgers, Uw ver» ,3zeilen tot.aan, ja tot over het Graf!
lt N<5. 244. ExtratT uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal
' der Vereenigde Nederlanden, behelzende rapporti wegens eene afgelegde Commisfie by den Heere Her-
\ tog van Brunswyk Lunenburg enz. In dato den 2 November 1787.
. De Heeren van Wet.deren, van WassenaarSpanbroek, Raad-Penfionaris van Bleyswyk, van ,Thuyl van Zuylen , van Grovestins, Lemkerva?8 i-Breda, en Tjassens, Hun Hoog Mogenden Gèdei-puteerden, met den Griffier Fagel, ingevolge van Jiun Hoog Mogenden Refolutie van gisteren, deezen



3X6" Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
zal geinquireerd worden op de Gecommitteerden e% Geconftitueerden, zo van zodaanigé Sociëteiten als van andere Corporatien, onder welke benaaming die ook mogten zyn voorgekomen, welke mede in de voorfz. Adresfen, het zy direct of indirect, deet gehad feebben, of dezelve zich in die Posten ingedrongen» en hoe zich verder gedragen hebben ;. alle welke Gecommitteerden en Geconftitueerden by deezen worden verklaard, gedefungeerd te hebben.
Dat ook zal worden geinquireerd op de Aanleggers en Uitfchryvers van de zogenaamde Volks- of' der zogenaamde Genoodfchappen-Vergaderingen , inzonderheid op. die van de laatfte Vergadering gen te Leiden en Amfteldam gehouden ; en, dat alzo mede zal worden geinquireerd, op de zogenaamde Commisfie der Gewapende Burger-Corps tot expeditie der Militairezaaken, de Commandanten, en verder di.e genen * welke in de zogenaamde Burger-Legertjes eenige anthori.teit geoefend hebben, gelyk mede nopens het gene door dezelven by< die gelegenheid is verrigt en uitgevoerd. Alles met dien verftande, dar ingevalle Procedures tegens. eenige Ingezetenen , uit hoofde van deeze Refolu-, tie, zouden, moeten worden geëntameerd,, dezelve Ingezetenen voor hunnen dagelykfchen en competenten Rechter zullen moeten worden opgeroepen en te regt gefteld.
En zal Extract deezer gezonden worden aan de; Prefidenten en Raaden van den. Hoogen Raade en van den Hove Provinciaal, als mede aan Burgemeestejenen Regeerders van de Steden, en de Gerechten, ten platEen Lande, mitsgaders aan de refpective Hoofd-Officieren en Bailliuwen in de Steden en ten platten Lande, tot derzelver narigt refpective* ei^ óm zich daar naar te reguleeren.
Accvrdetri met voorfz. Refolutie.
(vtita gsJ..} C Cloxtesbooj^,



ïe Gebeurtenisfen in 1787 «*• voorgevallen. 21?
N° 248. ExtraB uit de Refolutien van Hun Ed. Groot ' Mos- de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, concerneer ende het overneemen van gedresfeerde reguliere Duitfche Troepen enz. ln dat» den 3 November 1787.
Od het geproponeerde van de Heeren GedeputeerdenderStad Dordrecht, is na voorgaarde dehberatie en onverminderd de verdere pointen , vervat in het Rapport van den 2óften der voorleeden maand, od de Propofitie door de Heeren van de Ridderfchap, den 8ften te vooren, concerneerende hes overneemen van gedresfeerde reguliere Duitfche Troepen, goedgevonden en verftaan, dat door den Heer van Wassenaar , Heere van Starrenburg, als mede den Heer Alewyn, Raad in de Vroedfchap der Stad Amfteldam, welke Heeren daar toe by deezen worden verzogt, aan Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Princesfe van Orange, van wegens Hun Edele Groot Mogenden zal worden verzogt, om door Hoogstderzelver goede Officien, zyne Koninglyke Majefteit van Pruisfen te willen beweegen, om drie a vier duizend Man van Hoogstdeszelfs Troepen, welke zich alhier te Lande bevinden, by provifie nog binnen deeze Provincie te willen laaten verblyven.
En word de Secretaris Clqïïerbooke verzogt, iet uur van audiëntie voor de voorfz. Heeren Gecommitteerden te verneemen, op wiens rapport, dat Haare Koninglyke Hoogheid de Heeren Gecommitteerden, ten eerften zoude afwagten . dezelve Zich ook daadlyk van hunne Commi fie hebben geacquitteerd, en op 't ver/.oek van Haare Koninglyke Hoogheid een Copie authenticq deezer Relolutie aan Hoogstdezelve ter hand gefteld.
Accordeert met de voorfz. Refolutien. (WflJ gef.) C Clotterbooke.
O 5 No. 24a»



-•feiS Verzameling van Stukken betrekkelyk tot-
iN°. 249. Brief van Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwde Princes van Orange, aan den regeerenden Hertog van Brunswyk Lunenburg gefchreeven behelzende verzoek uit naam van Hun Ed. Mog. de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland om zyne Majefteit de Koning van Pruisfen-te beweegen, tot bewilliging, dat een Corps van 3 of 4000 Man nog eenigen tyd in de Provincie van Holland moge verblyven. ln dato den 3 November ififjl Myn Heer!
Door de Staaten van Holland verzogt zynde, den Koning mynen Broeder te verzoeken, van te willen toeftaan, dat drie of vierduizend Man van deszeifs Troepen nog eenigen tyd in deeze Provincie mogten blyven, haast ik my om Uwe Hoogheid kennis te geeven van de Refolutie van Hun Edele Groot 3vlog., waar van ik de Copie hier nevens voeg (*). ÏJwe Hoogheid verzoekende, met uwe goede dienden dit verzoek te willen appuieeren : de byzondere folyken van de welwillendheid en protectie van zyne Tvlajefteit doen my hoopen, dat dezelve het niet zal weigeren. Ik durf Uwe Hoogheid in confideratie geeven, of na de gemaakte fchikkingen, ten aaneien van de ontwapening der inconftitutioneele Burgery van Amfteldam, de Voorwaarden van de fatisfactie des Konings niet zou kunnen befchouwen, als volkomen volbragt, en de Troepen doen aftrekleen , als hebbende aan Haar oogmerk voldaan; mee uitzondering van het getal der genen, die de Staaten van Holland hebben gevraagd; het welk eene verligting voor het Land en zelfs voor de Troepen «zoude zyn, in dit flegte Jaargety. Uwe Hoogheid cal my wel willen toeftaan, dat ik tevens intercedeer voor de Inwooners deezer Provinciën, welken Krygsgevangenen te Wezel zvn. Ik durf U Hoogheid verzoeken, hen in vryheid te doen ftellen: Uwe Hoogheid zal niet afkeuren, dat ik deel neeme in het lot deezer Ongelukkigen. Toen Uw Hoogheid
(+) Zie de voorgaande N0. pi. 217.



220 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
toe moveerende en breeder in dezelve gemeld, hebben goedgevonden alle Refolutien en Befluiten, waar in eenige legalifatie en wettiging der Exercitie-Genoodfchappen en Vfy-Corpfen, of wat van dien aart en onder welke benaamingen ook, als van vrywillige Schutteryen of anderzins in deeze Provincie gevonden wierd, in te trekken en te vernietigen , met disfolutie van die Exercitie-Genoodfchappen, Corpfen &c. zelve, egter de zogenaamde Fraterniteiten en foortgelyke Gemeenfchappen, welkers oprigtingen geduurende de ontftaane Troubles cn onrustige beweegingen in de Republiek, ook in deeze Provincie gefchied zyn, en welke genoegzaam geheel beftaan uit gewezen Leden van voorfchreeven gedisfolveerde Genoodfchappen en andexe Perióonen, welke daar toe onder de een of andere benoeminge hebben gecontribueerd, of zich voor dezelve geinteresfeerd hebben, als nog blyven fubilfteeren.
Zo is 't, dat wy, terwyl de voornoemde FraterIiiteiten en foortgelyke Gemeenfchappen, opgeregc door Menfchen van geheel onderfcheidene klasien, "waar van de aanzienlykfte in rang of in vermogens veilig veronderfteld kunnen worden, eenige andere Intentie te hebben gehad, dan om eenvoudig een igeflooten gezelfchap met allerley flag van Menfchen op te rigten, by ons worden befchouwd voor ongeoirloofd, en nergens anders toe kunnende tendeexen, dan om de rustftoorende en verderffelyke be-weegingen, welke het Vaderland tot op den rand: des verderfs gebragt hebben, te voeden en leevendig te houden, én wy daar by confidereeren, dat door die afgezonderde byeenkomften zeer veele Lieden uit die groote klasfe, wiens nyvere werkzaamheid voor een Gemeenebest, om wel te beItaan, onontbeerlyk is, uit hunne huizen en van hunne bezigheden en bedryf werden afgetrokken, en dat het nadeel daar door aan veele Huisgezinnen wordende toegebragt, de voorzieninge van's Lands .üooge Overheid voor '£ toekomende allernood-
zaa-



ii Gebsurtenisfen ln enz. voor gévallen.
zaakelykst maakt, ten einde een ieder, van wat itaat hy ook mag zyn, zo veel mooglyk daar toe te foepaalen, dat hy door zynenoeftige arbeidzaamheid en een' verdubbelde vlyt op de zaaken van zyne Negotie, Boerderye, Winkel of Handwerk de nu verivallene, doch allezins nodige bron van algemeen : beftaan en welvaart helpe herftellen en vermeerdeHen ; goedgevonden en verftaan te disfolveeren en |te vernietigen, gelyk wy van ftonden aan en door ildeezen disfolveeren en vernietigen, de bovengemeldde Fraterniteiten en Gemeenfchappen, welke zelden He oprigting^ der voorfchreeven beftaan hebbende Exercitie-Genoodfchappen, Corpfen &c. zyn „aangegaan en geformeerd, zo ten platten Lande als. dn Steden, met last aan elk en een ieder, om zich ^voortaan van zulke Byeenkomften te onthouden» Wby poene van als Overtreeders van 's Lands WetJten en Stoorders der gemeene rust, te worden geijitraft.
En worden wyders de Leden van voorfchreeven agedisfolveerde Fraterniteiten en foortgelyke Gejjmeenfchappen by deezen gelast, om alles, wat zy dien aangaande in masfaliteit hebben, onderling te :1.fcheiden en te deelen , en van die fcheidinge en :fdeelinge behoorlyk bewys te toonen aan de refpecf tive Gerechten en Magiftraaten, waar onder be¬hooren, binnen den tyd van drie maanden na dato» rjdeezes; gelyk mede gelast worden den eigendomder Huizen tot zulke Byeenkomften gediend hebabende, indien aan de gewezene Leden in eigendom i toebehooren binnen den zelfden tyd van drie maanjden te deelen, of die Huizen te verkoopen, by ifpoene dat ingevalle van nalaatigheid van 't een o£ ilandere, de publieke verkoop dier Goederen of Huijizen, 's Lands wegen door de refpective Gerechten ! en Magiftraaten zullen gedaan worden ad opus jus \< habentium: want wy zulks ten dienfte van den Lanj de en nut der Ingezetenen alzo verftaan te behoolifen.
Ep op dat niemant hier van onkundig zy, zal
deeze



222 Verzameling van Stukken betrekkelyk tót
deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerdi daar men gewoon is Publicatie en Affictie te doen. . Aldus gerefolyeerd en gearresteerd op het Landfchaps-Huis binnen Leeuwarden, den 3 November X787.
(was get.) J. C. Bergsma, V&
Ter Ordonnantie van Hun Edel Mogenden. (was get.) A. J. van Sminia.
•
I 'rir
N°. st^ï'. Antwoord van zyne Doorluchtige Hoogheid, de Heer Hertog van Lrunswyk Lunenburg , aan Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de PrincesJe van Orange,. op derzelver Misfive van den 3 IVovember gefchreeven. (*) In dato den 5 Novem^ èer 1787., 1
Mevrouw!
Uw Koninglyke Hoogheid deeld my de gedaane vraag mede, van de Staaten van Holland, daar dezelven Uw Koninglyke Hoogheid verzoeken, om' den Koning te beweegen tot het toeftaan, dat een Corps van drie of vier duizend Man nog eenigen tyd in deeze Provincie blyft. - Overtuigd zynde van de oprechte begeerte5 des Konings, om Uwe Koninglyke Hoogheid te verpligten, en tot het welzyn "der Republiek, en in het byzonder der Provincie van Holland mede te werken, geloof ik, dat zyne Majefteit dit verzoek niet zal weigeren, in zo verre het my geoirloofd is, over zyne Majefteits intentien voor af te oirdeelen. Ik zal niets dringenders hebben, dan myn onderdaanigst rapport van den inhoud desBriefsvan Uwe Koninglyke Hoogheid van den 3den deezer aan den Koning te doen, en ik vertrouw, dat dcor éen Corps van 4000 Man in deeze Provincie te laa<
tsa»,
C) Zie hier voor No. 249. bladz. 21.8.



ii 6el>eurte;tïsfe?i in ïf§f enz. voorgevallen, 22£
ten, tot dat zyner Majefteits bevelen zullen'ingekomen zyn, ik fiegts den wil van zyne Majefteit zal voorkomen. De Commisfie door zyne Hoogheid den Heer Prins van Oranje gezonden, om» ten volle de ontwapening van de inconftitutioaeel gewapende Burgeryen, en de herftelling van den Krygsraad te bewerken, alles afdoende, wat nog tót de Satisfactie behoord, denk ik de Troepen des Konings fuccesfivelyk te doen aftrekken, uitgezonderd de genen, die op verlangen van de Staaten nog eenigen tyd in deeze Provincie zullen blyven» indien de Koning 'er in bewilligd.
Het gene Uw Koninglyke Hoogheid my verwaardigd van de inwooners deezes Lands voor te draagen, welken als Krygsgevangenen te Wezel bewaard worden, is overeenkomftig met de edelmoedige gevoelens, welke Uwe Koninglyke Ploogheid reeds heeft doen blyken, toen de Troepen des Konings op het grondgebied der Republiek kwamen, en ik zal gewis niet in gebreke blyven, om aan zyne lylajefteit het belang voor te ftellen, welk Uw Koninglyke Hoogheid in het lot dier Ongelukkigen fteld. Ik acht my al te gelukkig, de goedkeuring van Uwe Koninglyke Hoogheid te mogen wegdraagen, door de wyze waar op ik eene Commisfie heb volbragt, waar mede het geluk en welzyn der Republyk zo naauw verknogt was, en welke niet" konde gelukken , zonder de medewerking van het grootfte gedeelte der Inwooners, welke omzagen én reikhalsden naar de verlosfing van het juk, 't welk eene onderdrukkende Cabaal hun deed torsicn.
. Verwaardig my, Mevrouw! met de aanhoudenheid van Uwe hooggefchatte goedheden, niets e^ venaard het diep refpeét, Waar mede ik ben
Mevrouwe !
Uwer Koningl. Hoogheid ccc. Qvas geul Charles &c.
N°.



'Se Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 22$
Aanbrengers, des begeerendej te zullen fecretee* ren.
En vermaanende Hun Ed. Groot Achtbaare nógrhaals alle en iegelyk, om zich van alle rustverftoorende beweegingen en feitelykheden aan Perfoonen of Huizen te onthouden; op poene dat de Contraventeurs 'van deezen Hun Ed. Groot Achtb ernftige begeerte, zonder onderfcheid van Perfoonen, zullen worden geapprehendeerd , en 'des noods , zonder figuur van Proces, aan den lyve, en naar éxigéntiè van zaaken , volgens de Wetten deezer Landen ; zeifs met den dood zullen worden geftraft.
En ten einde een ieder in tyds van zyne boozë voörneemens zal kunnen terug këefëh, en zich voor ónvermydelyke gevaaren zal kunnen bewaaren, zo Verklaaren Hun Ed. Groot Achtb. by deeze, de ferieufte en ftriktfte orders te hebben gegeeven aan den Heer Commandant van de alhier Guarnifoen houdende Militie, om,' övereenkömftigde heilzaaine begeerte van zyne Doorluchtige Hoogheid, door zynè onderhebbende Manfchappen , tegens 'alle feitelykheden te doen waaken, en desnoods» geweld met geweld,te keèrén, en de Schuldigen, in geval van tegenftarid, het zy leevend öf dood» in handen van de Juftitie over te leveren.
KQ-« 253; ExtratT uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, over eene Propofitie door de Heeren Gecommitteerden wegens de Provincie van' Utrecht gedaan, over de noodzaaklykheid, om by de wederbrenging van goede orde, bedagt te zyn op het vervolg enz. In dato den 6 November 1787.
, De Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht hebben ter Vergadering voorgedraagen,dac Üe Heeren Staaten van Hooggemelde Provincie hunMe Principaalen in aanmerking genomen hebbende
Ah DEE&i P &$



£36 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Dat zy Heeren GedeputerraVns meenden, om dee. ze redenen aan Hun fidele Mogenden tè moeten voorftellen, of niet de za.ken ter Generaliteit daar heen behoorden te worden gedirigeerd, dat door Hun Hoog Mogenden «ierden ingetrokken en buiten effect gefield, derzelver Refolutien van den Sften Mey, iften Juny en 28ften September laatstleeden, voor zo verre by eerstgemelde is verklaard dat alle de ( fficieren, welke zich niet gedragen hebben na die Refolutie, zyn verklaard ongetrouw aan den ééd door hun aan den Lande gedaan, en voor zo verre by de twee laatfte is gerelolveerd , om alle de Officieren, welke aan hunnen ééd aan de Generaliteit gedaan, niet getrouw gebleeven zyn, als mede zodaanigé andere Officieren, welke zich mogten hebben misgreepen en aan hun plicht gemanqueerd te fuspendeeren, onverminderd zodaanigé.Actie als van wegens het Officie-Fiskaal zoude geoirdeeld worden, tegens hun te kunnen en te moeten worden geinftitueerd.
Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat het voorfchreeve geproponeerde zal worden gfëxamineerd, door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Edele Groot Mogenden Gecommitteerden tot het Groot Befoigne. met de Heeren Gecommitteerde Raaden, en de Vergadering daar op gediend van derzelver confideratfen en advis.
257. ExtratT uit de Refolutietkran Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, behelzende eene Misfive van de MagiJtraat van 'sHage, betreffende tot herfiel der Privilegiën enz. In dato den 8 November 1787.
Ontfangen een Misfive van Schout, Burgemeesteren en Schepenen van 'sGravenhage, gefchreeven alhier den 6den deezer. houdende de reden, waarom, ter zaake van het adres door de Vro^ d?
fchaa



'ie Gebeurtenisfen in 1/87 enz. voorgevallen. 23?
fchap gemiakt, om herftel der Privilegiën en Oc troijen'van de Jiaren 1451 » rlf*3 en l525> ju der*
1 zeiver volkomen kragt en werking, en de Relolutie ■van den 2ilten Juny deezes jaars tot fuspenne detr vervulling van de vaceerende Vroedfchapsplaats,,
: fcest hadden geoirdeeld, zich nader by Hun Edele Groot Mogenden op hoogstderzelver intentie te informeeren, en verzoekende dat Hun Ed. Uroot Mogenden tot wegneeming van allen twyffel, gelieven te verklaaren, of de gemelde Refolutie ea
1 de daar op gevolgde aanfehryving van den 2ilten -July 178- ook onder die behoord, welke by Hun Edele Groot Mogenden Refolutie van den 24lten September laatstleeden zvn ingetrokken, of wel anderzints hoe zich tegens St. Katrynen dag aanltaan» de, zo met opzicht tot de vacature door het vertrek van den Medicina? Doctor Joiussen naar Amiteldam, als in het generaal met de betrekking tot de Nominatie van Vroedfchappen, zullen gedraagen, breeder hier na geinfereeid.
Edele Groot Mogende Heeren!
Of fchoon bereids in den Jaare 1769 alle diffe* renten tusfchen ons en de% Haagfche Vroedfchap over de Privilegiën en Oótroöijen van den Jaareri 1451 > t 513 en 1525, by eene folemneele uitfpraaE van zyne Doorluchtige Hoogheid, uit kragte van eene overgifte en fubmisfie, zowel door de Vroedfchap als door ons gedaan, finaal waren getermi'neert, 70 heeft het niet te min aan de gemelde Vroedfchap in deezen loopende jaare wederom kunnen gelusten, om zich by Requeste aan U Edele 'Groot Mogenden te addresfeeren, en aldaar te verzoeken , dat U Edele Groot Mogenden de voorgemelde Privilegiën van de jaaren itfl> x5l3 eI* 1525, in derzelver volkomen kragt en werking zouden gelieven te herftellen , en dienvolgende zouden •gelieven te verklaaren : dat de twaalf Raaden in dé •Vroedfchap van 's Gravenhage met Bailliuw, Schout,
Bur-



538 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Burgemeesteren en Schepenen reprefenteeren het lighaam van den Hage, en dus te zaamen uitmaaleende de Regeering van den Hage, magt hebben capitaale impofitien over het lighaam van den Hage te mogen maaken en doen, als mede om alle andere zaaken van importantie, hetzelve lighaam van den Hage aangaande, welke het ordinaris beleid en gebied in Politique zaaken, en de gewoone adminiftratie van de Juftitie niet betreffen, te helpen ördonneeren, advifeeren en fluiten: dat dus ook geene Keuren zouden worden gemaakt of ontmaakt, dan by Bailliuw, Schout, Burgemeesteren, Schepenen ende Raaden in de Vroedfchap te zamen: dat dien volgende de Raaden in de Vroedfchap tot dat een en ander einde, zo menigmaal zulks nodig Was door Bailliuw, Schout, Burgemeesteren en Schepenen zouden moeten worden geconvoceert: dat de R aaden in de Vroedfchap zo wel als de Bailliuw, Schout, Burgemeesteren en Schepenen acces zouden moeten hebben tot alle generaale en byzondere Rekeningen niet alleen, maar ook tot alle boeken, brieven, chartres cn papieren, den Hage en deszelfs Regeering eenigzint6concerneerende: dat alle zaaken, den oirbaar en profyte van den Hage aan* gaande, zo menigmaal zulks by de Raaden in de Vroedfchap zoude worden verzogt, zouden moeten Worden in deliberatie gebragt, en daar op zoude moeten worden gerefolveert by Eailliuw, Schout, Burgemeesteren, Schepenen en Raaden in de Vroedfchap te zamen : dat jaarlyks op St. Katrynen-dag door de Vroedfchappen zoude worden gemaakt eene Nominatie van een dubbeld getal, ten einde daar uit drie Burgemeesteren en zeven Schepenen zouden kunnen worden verkooren, om voor het volgende jaar te dienen: dat indien een of meer van dö Vroedfchappen aflyvig wierden, de overige Vroedschappen in ftede der Dooden andere zouden kiezen en ftellen om het getal altyd vol te houden : dat ook by continuatie de nieuw aankomende Burgemeesteren en Schepenen en de nieuw geëligeeerde Vroed-
fehap-



h Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, 20
j .of op nieuws aangefield in deeze loopende maand, en het is ook by eene herinnering daar van, dat 'ei? by ons met opzicht tot de bovengemelde Refolutie r' twee bedenkingen zyn opgekomen; voor eerst: daar : by U Edele Groot Mogenden op den 24(len September laatstleeden alle Refolutien zyn ingetrokken, • waar by aan zyne Doorluchtige Hoogheid eenige Prserogativen of PrEeeminentien gefurcheert of ontnomen waren, of daar ouder ook de voorfchreeven. ] Refolutie niet behoord; en ten tweeden: of diö zich : in allen gevalle niet alleen bepaald tot de toen vs.» .! ceerende Vroedfchaps-plaatze: dan wel of de woor- den als anderzints, daar in voorkomende, ook zo: daanig eene generaale betekenis moeten hebben, dat wy als nu insgelyks van onze jaarlykfche geI woonte zouden moeten afgaan, en het formeerea van een Nominatie van Vroedfchappen zouden moeI ten agterlaaten.
Hoe zeer wy nu wel in het denkbeeld, ff aan, Ed. p Groot Mogende Heeren! dat het éêrjfrT&ffirmatTve E moet beantwoord worden, dewyl even gelyk. in de I geheele aanleg der quassiie door de Vroedfchap niet () onduidelyk doorftraalt een tentamen tot verkorting I van de Prsrogativen van zyne Doorluchtige Hpogi heid, zo ook Hoogstdezejve by de voorfz. RefbluJ tie in effëcte daar door in het doen der Electie is g gefurcheert; en wy o'ns met betrekking tot het twee\ de niet verbeelden kunnen, dat de mspning van U \ Edele Groot Mogenden daar by zo generaal geweest | zoude hebben, naardien'er op die wyze, uithoof? r de dat de Vroedfchappen ffegts voor een jaar wor1 den gepligeert, en mitsdien alle jaaren Jog zyns 'i alhier in den Hage na St. Katrynen-dag geene j Vroedfchappen zyn zouden, zo hebben wy'ech\ ter, ten einde in allen opzichten'zeker te zyn, get meend met het formeeren van de gewoope jaarlykfche nominatie niet te moeten voortgaan, ydbj rn 1 al eer wy deswegens het goedvinden van ü Ë Iele l Groot Mogenden nader verflaan hebben, en dit is f dan ook de reden, dat wy best geoirdeeld hebben I; II. Deel. • Ö " ons



242 Verzameling van Stukken betrekkelyk m
ons nader by U Edele Groot Mogenden op Hoogst- l derzelver intentie te informeeren, en daarom ook; j de vryheid neemen by deeze U Edele Uroot Mog. I te verzoeken pm, tot wegneeming van allen twyffel, f te verklaaren, of de bovengemelde Refolutie en daar1 pp gevolgde aanfchryving in dato den 2ïften Juny i 1787, ook onder dit behoord, welke by Refolutie :i van Ü Edele Groot Mogenden ia dato den 24ften . September laatstleeden zyn ingetrokken, of wel andef^ints hoe wy ons tegen St. Katrynen-dag aan- f ftaande, zo met opzicht tot de Vacature door hec | vertrek van den Medicina? Doélor Jorissen naar |S Amfteldam, als in het generaal met betrekking tot de nominatie yan Vroedfchappen zullen hebben te \ gedragen
Waar mede wy U Edele Groot Mogenden in de I dierbaare befcherming des Allerhoogften aanbevee- j Jen.
En blyven.
Edele Groot Mogende Heeren ï
(Onder Jlond)
V Edele Groot Mogendens ondeïdaa^. i nige Dienaaren.
(La^er ftond)
Schout, Burgemeesteren en Schepenen van 's Gravenhage.
Ter Ordonnantie van dezelve.
(was get.y J. P. van der Haes^
Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden, en verftaan , onverminderd de deliberatien van Hua. Ed. Groot Mogenden over de zaak ten principaalen, by de voorfchreeven Misfive vermeld, by deeze ia te trekken en buiten effect te ftellen de Refolutie. van den 2iften Juny deezes jaars, waar by Schout^ Burgemeesteren era Schepenen voorfchreeven zyn



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 243
aangefchreeven, orn niet te treeden tot vervulling der vaceerende Vroedfchapsplaats door het formeeren van eenige Nominatie of anderzints.
Enzal Extract, deezer gezonden worden aan Schout, Burgemeesteren en Schepenen voornoemd, tot derzelver informatie en narigt.
No. 258. ExtratT: uit het Register der Refolutien van de Ed. Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Fries land, waar by het verzoek van den Heere Raadpenfionaris Mr. Pieter van Bleiswyk , om van die post te worden ontjlagen, word geaccordeerd, ln dato den 9 November 1787.
By refumptie en in abfentie van den Raadpenfioraris, ingevolge Hun Edele Groot Mog. Refolutie van den 6den deezer, gedelibereert zynde op het verzoek en Declaratoir, door den Raadpenfionaris den 3den te vooren gedaan, dat Hun Edele Groot Mogenden Hoogstderzelver dispofitie omtrent de vervulling van het te vacceren Raadpenfionariaat van zyn Perfoon geliefden af te wenden; en dat, renuncieerende van de Ambten van Groot Zegelbewaarder, mitsgaders Stadhouder en Registermeester van de Leenen, by permanente Commisfie op hem geconfereert, zich alleen zou vergenoegen met het Penfioen van vier duizend Guldens, hem by de primitive aanftelling geaccordeert.
Is goedgevonden en verftaan, den gemelden Raadpenfionaris, op den voet van zyn voorfchreeven verzoek en Declaratoir, by deezen te houden voor ontfiagen als Raadpenfionaris van Holland en West-Friesland, als mede van de Ambten van Groot Zegelbewaarder en Stadhouder cn Registermeester van de Leenen, met behoud van het Penfioen van vier duizend Guldens, hem by zyneprimative aanftelling geaccordeerd.
Hebbende de Heeren van de Ridderfchap hun Q 2 na-



t6o Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
ge in zekerheid gefteld én bevestigd is; waar vari echter de aanleidende oirzaak wel verdiend, vari nader by in 't licht gefield te worden.
Het fs algemeen bekend, welke langduurige en veelvuldige, maar altoos vrugtlooze poogingen, aangewend zyn, zo door wylen zyne Majefteit, alsdoor den thands Regeerenden Koning van Pruisfen, om de Conflitutioneele Rechten van het met Hoogstdenzelven zo naaüw verbonden, en aan den welvaart van den vryen Staat der Vereenigde Nederlanden zo zeer verknogte Huis van Orange en Nasfauw, door onderhandelingen in Holland en elders,
op eenen billyken voet te bepaalen. Het voor-
neemen van Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouw de Princes van Orange, in de maand Juny laatstleeden , ten einde door eene reize naar den Haag, eene allezints billyke overeenkomst te treffen, viel insgelyks verkeerd uit, vermids Hoogstdezelve Van de toenmaalige Staaten Van Holland op eene onheufche wyze werd afgewezen. Daar nu zyne Koninglyke Majefteit zich niet onttrekken konde, voor deeze gëd'aanë beleediging aan zyne Vrouwe Zuster, voldoening te eisfchen,zonder die nogthands, in weerwil van alle gedaane voorftellingen te kunnen verkrygen, deed zyne Majefteit, omtrent het midden van September, een middelmaatig Leger, onder de aanvoering van den Regeerenden Hertog van Brunswyk, in Holland rukken , en de voornaamfte Steden bezetten, waar door die groote ver-" andering te weeg gebragt werd, dat het meerder gedeelte der Natie, van het Democratifche jok der zogenaamde Patriotten bevryd, en aan deszeifs oude'aangebooren zugt voor het Huis van Orange en Nasfauw den vryen loop gelaaten, en dus het zedert eenigen tyd verneederde Erf-Stadhouderfchap in het Hooggemelde Vorflelyk Huis, op den oirfpronglyken en rechtmaatigen voet der Conftitutie van de jaaren 1747 en 1766, wederom herfteld werd.
■ Vermids nu dit gebeurde in Holland, by de
Gebuur-Mogenheden eene groote deelneeining ver-
oi:r-



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 261
oirzaakte, waar uit eene Vreectebreuk te vreezen ftond, verklaarerfÜe het Hof van Groot-Brittaunie, dat het zelve niet konde afzyn, het verrigte door de Pruisfifche Troepen, ter herftelling van de Republiek, met alle zyne kragtente onderdennen, en maakte te gelyker tyd de aanzienlykfie Oorlogstoebereidzelen, zo te Land als ter Zee. -■ ■■ Het Franfche Hof deed, met zyne Bondgenooten het zelfde, en alles fcheen gefchaapen toteenen algemeenen Oorlog. Omevenwel dit dreigend gevaarte voorkomen, liet het Engelfche Hof met goedkeuring des Konings van Pruisfen, in de voorgaande maand Ocfober, het Hof van Frankryk voorftellen: ,,. dat wanneer het zelve in de Hollandfche zaaken ,, verder geen deel wilde neemen, de gevaarlyke en kostbaarfte Krygstoerustingen van weerszyden
alsdan konden ophouden ". Terwyl nu het
Franfche Hof zich daar toe genegen toonde, en zyne Pruisfifche Majefteit door haare Gezanten te Parys, de Graav van der Goltz en de Vryheer van Albenseeben, insgelyks hier in plegtig bewilligde, zyn vervolgens, door de beide Koninglyke GrootBrittannifche Gezanten in Frankryk den Hertog van Dorseï en den Heer Eden aan de eene zyde, enden Koninglyken Franfchen Staats-Minister G'raav van Montmorin aan den anderen kant, op den 27 October, drie hier onderftaande Declaratien gepasfeerd, welke als een Vreedes Traclaat van de drie daar by belang hebbende Mogendheden, kan aangemerkt worden , zynde hehoorlyk ondcr-teekenct en gearresteerd (*),
(*•) Hier op volgen in gemelde Hof-Courant de Copyer* der Declaratoiren op den 27 Oftob, 1787 te Verfailles ges. teekend, te vinden hier voor Nu.. 23.7. bladz. 190.enz..
R 3



*6z Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
"No. 266. Plakaat van Amnestie , van wegens de Ei-, Mog. Heeren Staaten van Utrecht ajgekondigt. in daio den 14 November 1787.
De Staaten var, den Lande van Utrecht, doen te weeten: alzo zedert eenen gernimen tyd, verre-
faande geweldenaryen en oproerigheden binnen de tad, Steden en Lande yan Utrecht hebben plaats gehad, zo dat een groot aantal van Burgers en Ingezetenen, gehoor geevende aan de verderfFeïyke inblaazingen, listen en aanflagen van eenige ambitieufe en baatzugtige Lieden, niet alleen zich niet hebben ontzien, om de verfchuidigde gehoorzaamheid aan de Hooge Overigheid deezer Provincie, en Wettige Magiftraaten in fommige Steden, te ontzeggen ; — de refpe&iye Regeeringen door attroupementen, dan eens van eene gewapende, dan eens yan eene ongewapende menigte, te dwingen tot het neemen van zodaanigé Refolutien, als zonder dusdaanige dwang nimmer zouden zyn genomen geweest, — het grootfte gedeelte van de MagiftraatsPerfoonen, zo binnen de Stad Utrecht als in de Stad Wyk by Duurftede, en daar na eenige van de Regeering der Stad Montfoort, ook met concurrentie van fommige wettiglyk aangeftelde, doch ééd cn pligt yergeetende Regenten, feitelvk van hunne Raadsplaatfen te ontzetten ; — ongehoorde en wederreehtelyke Infinuatien, zo aan de Voorftemmende en andere Leden deezer Souvereine Vergadering, als aan onze Heeren Ordinaris Gedeputeerden, op te ftellen, die te onderteekenen, en tot het doen van dezelve zich te laaten gebruiken, of daar by te adfifteeren. '■— Door deeze en andere, gewelddaadigheden, blykbaar zo in woorden als in daaden, ons te noodzaaken om de Stad Utrecht te verhaten, en ter beveiliging van onze Perfoonen en vrye Deliberatien , midsgaders de uitvoering van pnze wettige bevelen, den wyk te neemen naar de Stad Amersfoort; — Voorts eene geheele nieuwe, ^egeeringswyze in te vo.eren?j en daar toe zich te.



de~-Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 263
bedienen van het daadelyk Arresteeren, Beëedigen en Introduceéren van nieuwe Stedeiyke RegeeringsReglernenten, op eene geheele inconftitutioaeele wyze via fatti, door, behulp van gewapende Perfoonen, maar ook bovendien, niet tegengaande onze herhaalde Landsvaderlyke vermaaningen en waarfchouwingen, en ook onaangezien onze gemaatigde handelingen, met relatie tot het voorgevallene binnen de Stad Wyk by Duurftede, vervat by onze Publicatie van Amnestie in dato den 9 July 1787, ingerigt met dat falutaire oogmerk , om (was 't mooglyk) de overige Op- en Ingezetenen te doen wederkeeren tot bedaardheid en rechtmaatige onderwerping aan ons, als de Hooge Overigheid vah den Lande, en tot gehoorzaamheid aan de refpective wettige Magiftraaten van Stad en Steden, nogthands in vilipendentie van 's Lands Wetten en onze billyke Souvereine bevelen, zyn blyven voortgaan met het pleegen van geweld tegen de Stedeiyke en Hooge Regeering, en het verdubbelen vanvyandelykheden tegens de Troepen van den Staat, ter onzer defenfie en op onze requifitie binnen deeze Provincie gerukt, daar toe binnen deeze Stad by continuatie invoerende een aantal van gewapende Manfchappen, en eene verbaazende menigte van allerlei Krygs-Ammunitie, Schansfen en Batteryen opwerpende, met bederf van de Bezittingen der Ingezetenen , pleegende daar en boven veelerhande vexatien en allerlei gewelddaadige handelingen, ftrydig met de waare vryheid der Ingezetenen van een vry
üemeenebest; — terwyi ook drie rerioonen uic de Voorffemmende Leden van deezen Staat, famen met de onwettige Magiftraaten der Steden Utrecht en Wyk by Duurftede, midsgaders eenige Magiftraats'-Perfoonen der StadMontfoort, vanzichhebben kunnen verkrygen, om de Hooge Regeering dee¬
zer Provincie te ufurpeeren; — de legisiauvemage.
zich aan te maatigen ; 's Lands Comptoiren te
fpolieeren ; — andere Ontfangers aan tc ftellen, in de plaats van die genen, welke wetriglyk van ons R 4 Coxa*
1



sö,4 Verzameling van. Stukken betrekkelyk tot
Commisfie ontfangen hadden; • de Penningen,
die ten behoeve van den Lande, en tot welzyn vari de Provincie waren opgebragt, aan te ftaan en te verkwisten, en een gedeelte daarvan te vervoeren'; --— ons, die te Amersfoort wettiglyk vergaderd waren, voor Vyanden openlyk te houden, en eenen Burgerlyken Oorlog te entameeren. • Een
Regiment ten diende van de Republiek, en ter repartitie deezer Provincie ilaande, te casfeeren, eri jliéuwè Regimenten, onder verfchillende benaamingen aan te werven ; — Gecommitteerdens ter Vergadering'van de Hoog Mogende Heeren Staaten Geïieraal af te zenden; —- Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erf-Stadhouder, in qualiteit als Kapitein-Generaal deezer Provincie te fufpendeefen , en met zwaare bedreigingen omtrent fommige Syhodaale Leden, tegens onze gemanifesteerde intentie, eene pretenfe Synode te houden; alle welke verwarringen niets minder dan eene 'totaale ruine. yan deeze Provincie zouden hebben naar zich gefjeepr, indien niet aoor eene goédertierene befielling van God Almachtig, hetzelve was voorgekomen. ' " ' [';'
" En alhoewel wy hieromme , zo, de verleide en aangevoerde Op- en Ingezetenen deezer Provincie, als allé die gene, welke voor de Verleiders en Aanvoerders van het Volk zouden moeten geconfidcreerd worden, met het grootfte Recht aan de welverdiende ftraffe van misdaad van gekwetfte Hoogheid, rebellie, feditie, en andere misdaadcn, tegens de Hooge Overigheid en Regeeringen van de refpective Steden, zouden kunnen overlaaten; zo is het nogt.hands,' dat wy op yoordragt by zyne' Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erf-Stadhouder, ter onzer Vergadering gedaan, na hier pp.' te 'hebben ingenomen het Advis van onzen Hove' Provinciaal, in. aanmerking neemende, hoe yeele Van onze In-en Opge.zetenen fommige Requesten, Adresfen, Merr.orien, 'Refolutien en andere Acfjens, die'zy' geteekend hebben, 'of in het geheel



a?o Verzameling van Stukken betrekkelyk toi
ters, Falck en Zaal, hebben gedaan overleeveö' ren en onderteekend. Item de Perfoonen, welke de infinuatien, Van den I7den Augustus, aan de Heeren < rdinaris Gedeputeerden gedaan, hebben onderteekend, en waar door Uit hoofde van de zwaaie bedreigingen daar by voorkomende de wettige Regenten verhinderd zyn geworden hunne Ambtsbezigheden na haare beste kennisfe, ten nutte der Provincie veilig te blyven waarneemen, invoegen dan ook de Heeren Staaten ter voorkominge van deeze gevolgen , den 3often Augustus 1786, te Amersfoort befchreeven en aldaar tot den i8den September deezes jaars, haare Vergaderingen en die van andere Collegien gehouden hebben. - Dé Perfoonen, die opgefteld, onderteekend of ingeleverd hebben alle Memprien, Adresfen of andere zo fchriftelyke als mondelinge voórdragten, welke tot gevolg nebben gehad het feitelyk decerneeren van zogenaamde Huis- en Stads-Arresten tegens verfcheidene notabele Burgeren en Ingezetenen , geduurende de onwettig geufurpeerde Magifiratuure, en daar onder in fpecie van het gewelddaadig gevangen neemen en in detentie houden der Heeren Raaden J. A. Marters en P. Ë. Voet van Winsten, ten einde, zo als de eigene woorden en onge. hoorde uitdrukkingen van zekere Memorie (zo gezegd word) van wegens de generaale Vergadering van Officieren deezer StadS Schuttery, den jden Augustus 178^, aan de onwettige Magiftraat overgegeeven , mede brengen: „ Om wanneer het dë
Pretenfe Staaten van Amersfoort, onder het com,, mando Van Willem dé V, onze, tot nog toe* „ onverdiend gecontinueerde, ondankbaareen to-
melooze Stadhouder, Kapitein en Admiraal-Gé3, neraal, mogte gelusten de Stad Utrecht met ge3, weid te attaqueeren, dezelve Gedetineerdens eö i, alzo ook de verdere gearrefteerde Perfoonen deri i, voorrang te künnen, en op den eisch van het i, Volk ook te moeten geeven, j om in de eerftë „ plaats j door het gefchut der de weldenaars ver-
f, nield



ds Gtbetirteniifen in. ijZj' enz. voorgevallen. 2?ï
nield en verpletterd te worden." En eindelyk de zodaanigé, welke hec Adres den 7den Augustus 1787, aan den pretenfen Raad deezer Stad opgefteld, ingeleverd en onderteekend hebben, in zich' vervattende de buitenfpoprigfte èn ongeoirlooffte eisfchen., nopens den Perfoon en Goederen, zo van den Heere Prince Erf Stad houder als van de StaatsLeden ter Vergadering binnen Amersfoort compa. reerende.
5. Alle de Leden van het binnen deeze Stad plaat-. ze gehad hebbende zogenaamde Defenfie-wezen, en de gene, die daar als Ministers hebben geadfifteerd.
6. Nog alle zodaanigé Op- en Ingezetenen deezer Provincie, welke als Commandanten eenig deel hebben gehad in het daadlyk attaqueeren van de Militie van den Staat tot defenfie en maintien van de Hooge • Spuvereiniteit binnen deeze Provincie ingerukt, ofte tegens dezelve fcitelyke en gewelddaadige tegenftand geboden hebben; inzonderheid, by gelegentheid van de zogenaamde Actie aan of by de Vaart, en der Expeditie op Zoescdyk, de Canonade op de gelegde Batterye aan de Bildt: gelyk ook alle zodaanigé In- en Opgezetenen deezer Provincie, welke als Commandanten van zogenaamde Exercitie-Genoodfchappen ofte Vry-Corpfen met hunne onderhoorige Manfchappen, gewapend naar deeze Stad zich hebben begeven, om aldaar, als Auxiliairen, militaire dienften te doen tegens derzelver Souverein, alwaar het ook dat de zodaanigé in hunne qualiteitcn geen deel gehad mogten hebben in de evengemelde daadlyke attaques der Militie van den Staat.
Dan alhoewel wy, als gezegt, alle deeze Perfoonen, breeder nu omfchreeven en gedefïgneerd», van deeze onze generaale verleende Amnestie eri Kwytfcheldinge van misdaad willen, hebben, uitgezonderd, verftaan wv nogthands de zelve by deezen daar door niet af te fnyden de faculteit, om met allegatie van zodaanigé redenen enmotiven, ais het meest zouden kunnen dienen, om hun. oftze fingu-
üere



57 a Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
lfeifë" gratie te doen mericeeren, het zy dan, vin door onkunde, misleidinge of andefe, haare misdaad kunneh'de. verminderen, middelen gebragt te zyn tot het'ie (tellen, onderceekenen of aanbieden v.ac alle Zodaanigé inftrumenten als hiér voor zyn vermeld, of ook tot andere flappen, van welke nu in .waarheid berouw hadden, onvoorzichtig te zyn ge^tneu,' zich aan ons te adresfeeren , ten einde ïpeciaale brieven van Pardon te obtineereh, ofte bok wet verzoek te doen, ten einde onder' deeze geheraaTe Amnestie, by fpeciaale appoinctementen fnsgelyks te worden gecomprehendeerd; zo als wy ook aan de andere zyde in reguard van zodaanigé Perfoonen. welke bereids onder deeze generaale Amnestie zich rekenen kunnen begreepen te zyn , daar coor niet komen op te heffen al zulke dispofitl'en , als bereids, by ons, de Heeren onze ordinaris Gedeputeerden, ofte by de refpective Magiftraaten v'arv Stad en Steden mogten gevallen zyn, tot deïfifsiie van Ambten en Beneficiën, by deeze of gere bekleed geweest, ofte ook tot het ontneemen \ au derzelver Burger-Rechten , recht van inwooning of anders, gelyk wy die Perfoonen ook door deeze Amnestie niet bevryden van zodaanigé dispofitien , welke nog by vervolg zouden kunren geoirdeeld worden noodzaaklyk te zyn, als willende dat al zulke Refolutien bereids genomen öf nog te neemen, ' zullen zyn en blyven van volle kragt en waarde, en volkomen effect forteeren; gelyk wy oök al verder ftatueeren, dat ingeval iemand van diegenen, welke onder deeze generaale Amnestie begreepen is, naderhand zich aan dergelyke misdaaden, wederom kwame fchuldig te ftellen, zodaanig een niet alleen ter zaake van deeze nader gecommitteerde misdaaden ial ftrafbaaar zyn, maar ook ten aanzien van alle zodaanigé Actens vah Rebellie, als by deeze aan Jiem gratieufelyk zyn geremiteerd, zal corrigibel zyn, als welke in dien gevalle wy willen gehouden hebben niet geremitteerd te zyn.— Voorts verklaaren ivy ook van detze generaale Amnestie uit ce fluiten



is Ckbemetihfen in 1787 enz. voorgevallen;
alle de zodaanigé, die, of fchoon anderzints daar; inne begreepen, mee de daad zullen betoonen vari dezelve geen gebruik te willen maaken, en al zülks| bok die gêne,, welke, zich , met haare Perfoonen en Goederen geretireerd hebben, ter caufe van gepleegde misdaaden van Rebellie en ongehoorzaam^ heid, by continuatie langer als twee maanden, na de Publicatie deezes, van de pjaatfe hunner voorir ge wooninge blyven onthouden, zonder zich weder ais bevoorens derwaard* të begeevcn tot derzelver Huisgezinnen en Fami.ien, en zich aldaar te gedragen als ftiilê en vreedzaame Burgers betaamd: verklaarende wy al verder dat, óf fchoon ter zaake vari de gepleegde Rebellie en ongehoorzaamheid iemanfc onder deeze Amnestie mogt Begreepen zyn,_dezelve daar door niet verftaan moet worden gelibereerd te zyn, van zodaanigé Crimineele A&ierti als tegens denzélven bevonden zouden mogen worden plaatze te moeten hebben., ter zaake van eenige byzondere Geweldenaryen, Roveryen en Exdesfen döor hun, en wel in 't byzonder door dé zogenaamde Scherpfchieters, in Stad of Steden o£ ten plétteh Larde, tegens byzondere Perfoonen of Poederen gepleegd, als welke byzondere Excesfen, by deezen, niet verftaan moeten worde^ ge^ fëinitteerd te zyn; zo als ook mede ongeprtejudi^ cieerd, en aan een iegelyk, welke dezelve begry; pen zal willen hem te cbmpeteeren,. gereferyeercl blyven alle civiele Aótien, hetzy in cas van Injürie tot honorabele en profitabele beteringe; van EerJ tot recuperatie van alle zodaanigé fchaadens en interesfen; als zullen kunnen blyken aati dehzelvëtï toegebragt te zyn, zó door de gewelddaadig.e handelingen van Particulieren , als ook fpeciaalyk door de willekeurige daaden vah Geweld en Oproer , yan wegens de Wettelboze en geufurpeerde Aüdtpriteit; welke binnen deeze Stad plaatze heeft gehad ; .gelyk dit inzonderheid mede plaatze verftaan moet wor^ den te hebben in reguard van.alle.Actjen;die a'aq, iev Lande competeerèn Èé| zaake V#i net onwettig li; Bksk f



dl Gebeurtenis/en- in ij%7.enz. voorgevallen. 27,5
kwaadaartige en baatzugtige Schryvers zedert een geruimen tyd, en vooral in deezen loopende jaate, zich niet ontzien hebben in hunne Couranten en weeklykfche Gefchriften de Hooge Staatsvergaderingen deezer Landen en derzelver byzondere Leden, mitsgaders zyne Doorluchtige Hoogheid dea Heere Prince Erf-Stadhouder, en Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Princesfe, op eene allerhaatlykfte en hoogstbeleedigende wyze te proftitueeren, en derzelver hooge befluiten en heilzaame beveelen op eene fchandelyke en ftrafwaardige wyze te taxeeren en te traduceeren, ten einde daar door Hooggemelde Perfoonen aan het publiek verdagt te maaken, en ten on te ftellen als openbaare Vyanden van den Lande, zulks nergens anders toe ftrekkende geweest is, als om party fchap, twist en oproer onder de In- en Opgezetenen te ftooken, en dezelve tot de verfoeilykfte onderneemingen op te hitzen en te vervoeren. — En byzonder in aanmerkingen genomen hebbende, dat daar aan, boven veele andere, zich ten ergftenhebben fchuldig gemaakt, de Schryvers van de zogenaamde Zuid"Hollandfche Courant te Woerden by Ryk Paling 'Willemsz., van de Vaderlandfche Courant te Buikfloot by de Gebroeders Baalde, en van beide ds Kederlandfche Couranten te Amfteldam by Jan Verlek en Dirk Schuurman uitgegeeven, als mede de Schryver of Samenftellers van het verderfiyk Tydfcbrift, geintituleerd de Post van den NederRhyn, bevoorens gedrukt en uitgegeeven by Gysbert Timon van Paddenburg binnen deeze Stad, en thands te Amfteldam by Hermannus Keyzer gedrukt en uitgegeeven wordende , gelyk ook van den Spectator met de Bril en Politique Kruijer. Hebben Hun Ed. Groot Achtb., om zo veel in hun is, een openbaare blyk te geeven van hunne hoogde indignatie en verfoeijing van alzulke fchandelyke en ftrafwaardige Lasterfchriften , goedgevonden en verftaan, zo als Hun Ed. Groot Achtb.goedvinden «n verftaan by deeze: alle Boekverkoopers en anS 2 de-



r?6 Verzameling van Stukken betrekkelyk foï
deren, welke gewoon zyfl Couranten en weeklykfche Biadfehriften uit te geeven, op het ftrengfte te interdiceeren het ontbieden, ontfangen, verkoopen, bezorgen, divulgeeren en disfemineeren ("op'welk eene wyze zulks ook zoude mogen wezen) ■Van alle bovengenoemde Couranten, Tydfchriften of Weekbladen, zo verre dezelve reeds gedrukt en uitgegeeven zyn, of nog en in het vervolg mogten gedrukt en uitgegeeven worden, op poene van by iedere Contraventie te zullen verbeuren eene boete van drie honderd Guldens, een derde gedeelte ten Behoeve van den Heer Hoofd-Officier deezer Stad, een derde ten behoeve van deezer Stads Aalmoesfenierskamer, en een derde voor dengenen, welke vaneen Contraventie in deeze aan wyzingen zal doen, en wiens naam zal worden gefecreteerd. Waarfchouwende de Vroedfchap ook by deeze alleBoekverkoopers , als mede den Vendumeefter deezer Stad, alle de bovengenoemde Tydfchriften, fpeciaal en het meergemeld befaamd Weekblad onder den Titul van den Post van den Neder-Rhyn, op de Auctien van Boeken of andere publieke Verkoo■pingen, het zy geheel of by gedeeltens niet te veilen noch te verkoopen, maar willende dat dezelve voor verbodene Werken gehouden en daar voor erkend zullen worden. Gebiedende wyders aan
alle Boekhandelaaren en anderen hier vooren bedoeld, ingevalle aan hun eenige der voorzeide Couranten of weeklykfche Gefchriften wierden toegezonden, dezelve immediaat over te brengen in handen van de Heeren van den Ed. Achtb. Gerechte deezeï Stad, op poene als vooren,
N0. af



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 277
No. 268. Publicatie van de Ed. Achtbaare Magijlraat der Stad Nymegen, tot demping van oproerige be. weggingen. In dato den 14 November 1787.
Burgemeesteren, Schepenen en Raaden der Stad Nymegen, in ervaaring gekomen zynde, dat laatstleeden maandag des avonds, hier ter Stede, een ongewoon attroupement van Menfchen hebbende plaats gehad, ter zeiver tyd eenige glazen van een Huis aan deezer Stads Houtftraat op den hoek van de Bloemerltraat gelegen, feitelyker wyze zyn ingeflagen geworden.
En teffens in aanmerkingneemende, dat, vermids de Daaders van dien, ongeacht alle aangewende vigilantie en recherge, niet hebben kunnen worden agterhaald, en alzo tot nog toe ontweeken zyn aan de exemplaire ft rafoeifening; — zulks by eene onbezonne of roekelooze menigte, veelligt zoude kunnen voeden een verkeerd denkbeeld van ftraffeloosheid, en doen animeeren tot verdere feitelykheden, of het vernieuwen van onrustige beweegingen.
Zo is 't, dat Hun Ed. Groot Achtb. hebben goedgevonden, totnarigt, en niet minder tot waarfchouwmg van allen en een iegelyken, dien het zoude kunnen aangaan, mids deezen opentlyk bekend te maaken:
,, Dat Hun Edele Gr. Achtb., uitconfideratie dat, ,, — onverminderd het volkomen vertrouwen op de „ voortduurende weldenkenheid der goede Burge„ ren en ingezetenen deezer Stad, daar in bevestigd „ zynde door eene heuchelyke ondervinding, —■ het nogthands zoude kunnen gebeuren, dat die „ verregaande disordres en verfoeijefyke euvel,, daaden, welken, zedert eenigen tyd herwaards, „ in onderfcheidene Steden en Diftricten binnen „ deeze Republiek hebben plaats gehad, en al nog met verbreeking van alle banden dert' famenlee„ ving en verzaaking van ééd en pügt, gepleegd 9» en bedreeven worden, meer of miazoudenkunS 3 „ aea



Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
nen bewerken, eenen verderffelylcen invloed op
' een wuft Gemeen; tot afwending van de
„ fchaadelyke gevolgen, die daar uit zouden kunnen redundeeren, hebben voorzien, en mede daar toe met den Heer Commandant van het Guarnifoen het nodige geconcerteerd, ook de ftrikfte ordres gefteld, zodaanig en ten effette , dat, „ wanneer zich onverhoopt eenige aanleidinge tot feditie of oproer onder den Volke mogte voor'i doen, en dat het zelve kwaad verder wierdevoortgezet, als dan geweld met geweld daadelyk zal !! lekeerd, en zelfs met fcherp gelaaden , daar tepen gevuurd worden. Op dat deeze Stad, der\ zeiver Burgerye en Ingezetenen , onder Gods „ zegen zullen mogen bewaard blyven by een on, afgebroken genot van het dierbaar voorrecht der f. publieke rust en een ieders veiligheid".
Én hebben Hun Ed. Groot Achtb., bovendien, bier by eenen iegelyken, zo Militairen als PohtieJftfln willen aanmaanen en op het ernftigftegelasten, dm zich te onthouden van alle t'famenrottmge , (waar voor gehouden zal worden, wanneer meer als vier Perfoonen zich te faamen bevinden, en daar toe vermaand wordende, niet ten eerften van den anderen kwamen te fcheiden) — het ontydig loopen langs 's Heeren wegen en frraaten, — het doen; van overlast of fchaade aan Huizen, Perfoonen of
derzelver Bezittingen, en in 't generaal van
alles, waar door de algemeene tranquilhteit in f minfte zoude kunnen worden benadeelt of verkort: alles op pcene daar toe ftaande.
Terwyl de genen, welke bevonden mogten worden zich te hebben fchuldig gemaakt aan oproer, plundering of eenige andere gewelddaadige onderTiermïngen, zonder onderfcheid, niet alleen op hee itrengfte zullen geftraft worden, maar zelfs daadefyk met de Koord of Galge anderen ten affchuwelyken affchrik en exempel, buiten forme van Proces, naar ex'ffentie van zaaken. Dm geconfedereerd, dat 'er de Juftitie ten hoog.



«&8o Verzameling van Stukken betrekkelyk tat
fchynen, zy zullen zich thands niet ophouden, door het afteekenen der onheilen, welke de Republiek ih het generaal en deezè Provincie in het byzonder, zedert èenen'zo'geruimen tyd heeft moeten ondergaan; indien eene tomelooze Partyfchap dit Gemeenebest tot den oever van haar verderf heeft gebragt, de heiligtfe banden der Ünie heeft zoeken te breeken, en het Staats-Gebouw tot in derzelver grondflageri dóen waggelen; zo hebben nogthands Hun Edele Groot Mogenden niet alle hoop verlooren, de wettige en fundamenrëele Conftitutie der jRegëering hërfteid zynde, om onder Gods zegen en met medewerking van Uwe Doorluchtige Hoogheid, aan deeze donkere dagen voorlpoediger tyden te zien ontluiken. ' Hun Edele Groot Mogendeq riouden zich verzekert , dat Uwe 'Doorluchtige. Hoogheid Hoogstdeszelfs gezag en invloed in het beltier van's Landsbelangen door den Souverein éan hem toebetrouwd , hoe langer hoé meer met dien zelfden yyer, tot nut en welzyn van het Vaderland zal doen ftrekken, ten einde deeze 'Landen , onder het genot van eene binnen en buitenlandfche Vréede zich van zo veele achter een gevólgde eri fchier onherltëlbaare fcha'adens eenigzints mogen herftellen» en de yervallene bronnen yan'haare welvaart, was het mooglyk óp te beuren , eri tot vóorigen bloei te doëri wederkeer en; intusfchen", zal "het'Hun Edele Groot Mogerideri altoos aangenaam wezen,'Uwe Doorluchtige Hoogheid en' deszeifs Koninglyke Gemalinnè blykeri haa-* rër hoogachtinge en byzondere genegenheid te kunheh geeven ;'terwyl Hun Edele Groot Mogenden ■jleeds, dé dierbaarfte zegeningen van God Almachtig over Uwe Hoogheids Perfoon en gantfche Vorflelyk Huis' afbidden ; niéts ' vuüriger wenfchende, dan dat,'wanneer Uwe Hoogheid tot een gryzeri puderclqm 'geklommen , het lot Van het Menfchdom zal moéten ondergaan , de Nakoraelingfchap iri Hoogstdeszelfs Gpvqlger moge ontmoeten alle de'



ft Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 28*
hoedanigheden, welke den Staat het genoegen heefp met zo veel luiller in Uwe Doorluchtige Hoogheid te z'en uitblinken.
No. 270. Aanfpraak, gedaan in de algemeene Verga'"' dering der Leden van de Sociëteit de Eendragt,
binnen Rotterdam, door den Secretaris J. Hey.
'ln dato den 15 November 1787.
Burgeren in naam ! Burgeren door daaden l
Veel is 'er thands, zeer veel, van veel belang tot U te zeggen; dan, dewyl de taal van myn hart, dat niet dan voor de achting Uwer verhevene verdienden ademt en klopt, myne tong belemmerd, zal ik U deezer ftonde, niets, dan kort en bondig yoordraagen.
' Moogiyk heeft onze Republiek zich nooit zo na op den rand van zyn gewis verderf bevonden, dan in deeze laatfte jaaren; maar, roemrugtige Burgeren , beroemde Eendragts-Vrienden, heeft zy ook yeelügt wel ooit een tydftip beleeft, waar in zy, zo haare waare belangeris als haare dierbaare rust, zo 'uisterryk, door een geheel Lighaam heeft zien b-waaken, beveiligen en handhaaven, dan in deeze dagen, door U myne beminde Stadgenooten is yerrigt geworden.
Derhalven hebt gy U, door het bewaaken en befchermen van de veiligheid van UweHaateren zelfs, eenen kroon verworven, waarvan de eerlauwrieren hun luifterryk groen, zelfs op de fchedelen van het Nakroost der Telgen uwer Kindskinderen zal doen pr.yken en eenen naam verkr.ygen , die de hand der deugd zelfs, niet alleen met goud in de <3efchiedboeken van ons Vaderland zal fcbryven, maar met haaren vinger in de harten aller haarer Êeminnaaren griffelen, zo lang haaren fchepter éé"•• ae%
u



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. zSf
Doorluchtige Hoogheid zoude kunnen worden ge# ëiicieert.
Waar op gedelibereerd en Copie van het voorfz. geproponeerde verzogt zynde door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amfteldam, Gouda, Rotterdam, Schiedam, Alkmaar, Munnikendam en Purmerende, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefteld tot nadere deliberatie.
JM°. 273. Extract uit de Refolutien vak Hun Ed. Groot . Mog. de 'Heeren Staaten van Holland en W~est~ Friesland, nopens de Adresfen in de Nieuwspapieren geinfcreerd enz. In dato den 16 November 1787.
Ey refumtie gedelibereerd zynde op het Rapport den i8den Üótober deezes jaars ter Vergadering uitgebragt, door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hunne Ed. Groot Mogenden Gecommitteerden tot de zaaken van de Juftitie, hebbende ingevolge en tot voldoening van Hun Edele Groot Mogenden Refolutie Commisforiaal van den 26ften September te vooren, met Commisfarisfen van den Hove geëxamineerd de Misfive van den Prasfident en Raaden van den Hove, den 25ften der laatstgeftielde maand, in den Hage aan Hun Ed. Groot Mogenden gefchreeven, voor zo verre daar by ter kennis hebben gebragt, by hunne deliberatien nopens de Adresfen in de Nieuwspapieren geinfereerd en door den Prokureur-Generaal gefuppediteerd, dat de onvoorbeeldelyke ftoutheid, welke in dezelven doorftraald, zoniet haaren oirfprong, immers haare toeneeming fchynt verfchuldigd te zyn aan de protectie, welke de Autheurs van dien zich verzekerd hielden te zullen vinden by zodaanigé Regenten , welke by eene op den 8 Augustus 1786 te Amfteldam aaagegaane en mede by de Couranten.be-
kend



S8$ Verzameling van Stukken betrekkelyk ièi
icend gemaakte Acte van Verbindtenis, zichverpligé zouden hebben het fyfthéma van de Inlteilers van zodaanigé Adresfen te fauveeren, ëii des noods, elkanderen met goed en bloed te onderfteuntn enbefchermen indien iemant hunner uit hoofde van dat engagement, of van daaden daar uit pröflueerende* in het minst of meest gekrenkt of gemoeit mogt worden: zich verder omtrent de uitwerkingen en confequentie van die Verbindtenis by dezelve Misfive uitlaatende.
Is goedgevonden en verftaan by deeze te verklaaren, dat de voorfchreeven Aéte van Verbindtenis is nul en van onwaarde en van allé verbindende kragt gedeftitüeefd en wyders gerefolveërd.
I. Dat onderzoek zal worden gedaan naar de eerïle Béleggets en Inftellers vah de voorfchreeven Acte, en wanneer bevonden zal worden, dat uit dien hoofde eenige Proceduures zullen moeten worden ondernomen, dezelven zullen moeten worden gevoerd voor de dagelykfehe en competente Rechters van de Perfoonen daar in geconcerneerd.
II. Dat alle de Leden van de Ridderfchap en Vroedfcnappën van de Steden en derzelver Ministers* die het nu zyn terftond, en die in het vervolg aangefteld zullen worden, by derzelver aanftelling tot Leden van de Ridderfchap, Vroedfchappen of Ministers , en andere geene Vroedfchappen of Ministei i zynde en nogthands ter Vergadering van Hunnefidi Groot Mogenden compareerende , by derzelver eerstvolgende comparitie aldaar, zullen, conform den inhoud van een gedeelte van het XlVde Art; der lnftructie van Gecommitteerde Raaden, eti van het lilde Art. der Inilruttie van den Raad-Penfionaris, zweeren: dat zy belooven de Souvereiniteit van de Staaten en haare jegenwoOrdige RegeenngSform, en zulks mede in het particulier van Hunner Ed. Groot Mog. Refolutie Van den 16 November 1747 op het Erf-Stadhouder-, Kapitein- Cn Admiraal-Generaalfchap genomen, in alle haare deelei te helpen conferveeren en fnaintiheerea. ^



de Xicb'eürtènisfen in enz. voorgevallen* 289
ÏII. Als mede dit zy (naamlyk de jegenswoordige Regenten) verklaaren aan de Acte van Verbindtenis, welke op den 8 Augustus 1786 tusfchen verfcheiden zich noemende Vaderlandlievende Regent ten te Amfteldam aangegaan, en door dezelven ea naderhand mede door veele anderen geteekend is„ of geenig deel te hebben gehad direct of indirect, of by zo verre zy daar aan eenig deel direct of indirect gehad mogten hebben daarvan te refilieeren, en zich ontfiagen te houden van alle uit dien hoofde gecontracteerde verpligting (*).
Ea
(*) Dit Stuk, het welk door veelen der in die tyd in het befiier zyndit.Regenten-, wierd geteekend; is van den volgenden inhoud. Tw -fi£*n£
Wy ondergeteekendè Regenten, en alzo mede-Vertegenwoordigers des Volks in de onderscheidene Provinciën deezer Repu&Kete; rypelyk everwoogen hebbende, den jammerlyken toetland en bet diep verval des gantfehen Vadeca lands; verklaaren, tot onderlinge verzekering omtrent onze waare oogmerken en goede intentie met de inrigting van deezeonze onderlingevereeniging en correspondentie; geen ander oogmerk te hebben, dan om de algemeene belangen met meer eensgezinde poogingen te kunnen vooïftaan sn verdeedigen, tot verhaasting van eene zo hoognodige, — eeri te recht by het best gedeelte der Natie begeerde Grondyvettige Merflellinge; betuigende dierhalven by deeze op hec plechtigfte, geen ander voorneemen te hebben, dan om met al ons vermogen de waare Republicainfche-Regeeringsvonn in onze Gemeenebest, nnamelyk eene Regeering byreprsefentatie des Volks, gegrond op den aart en Cónftitutie en Privilegiën van de byzondere Gewesten, Steden en Leden van dien, en bevestigt by de Unie van Utrecht, te handhaven, met een daar aan onder gefchikt Stadhouderfchap erflyk in het huis van Orange, voor zo verre zulks met de waare gronden van 's Lands en der Ingezetenen onaf hanglykheid, en het welzyn van ons Vaderland niet is ■ftrydende; zonder dat wy immer zullen tragtën mede te
werken tot, of gedoogen , het invoeren van eene Al-
leenbeerfching, of onafhanglyke en tegen de Privilegiën tftrydende Kamilie-Regeering, met verftnooring. van-'xte bil. II. Deel, T



a#t> Verzameling yan Stukken betrekkelyk tot
. En is laatftelyk goedgevonden, dat, vermids die
Acte
lykc en eerbiedige Volksftem, even zo min als tot eene vplftrekte Democratie of Volks-Regeering buiten reprasfentatie; maar dat wy de gemelde drie. wyzen van bellier, als ten hoogften verderflyk, door raad en daad, en alle moogiyke gepaste-middelen zullen tragten tegen te gaan en tq. v.eeveu ; gelyk wy ook op het plechtigfte betuigen, geen andere bedoelinge te hebben, dan den waaren Christelyken Gereformeerden Godsdienst, zo als dezelve in de publieke Kerken deezer Landen'geleerd word, (welke-wy neve;:s de Burgerlyke vryheid houden voor de onfcbatbaarfte vastigheden van Nederlands Staatsgebouw) insgelyks met allen yver, ernst en nadruk te handhaven, zonder mede te werken of te gedoogen, dat de gronden van dien Godsdienst of>'©enigerhande wyzen wofde ondermynd, behoudens nogthands eene billyke vryheid van GodsdienstoefFening voor andere Gezindheden. — En, zo wy ontwaar wierden°dat men eenige toeleg fmeeden mogt, om den vastgeftelden Godsdienst of's Lands Republicainfche Conftitutie te veranderen , verbinden wy ons by deeze, de een den anderen daar van terftond te zullen informeeren, en zo veel in ons is, de bronnen]op te geeven waar uit wy zodaani:en verderflyken toeleg zyn ontwaar geworden; en verbinden wy ons by deezen vrywillig en wel beraaden, daar wy de gerechte zaak onzer Medebargeren en Ingezetenen fteeds nis'de onze behartigen, niet te zullen dulden, of ten minften op alle mooglyke wyze te zullen keeren,.dat tegen Burgers en Ingezetenen, die hunne Rechten eerbiedig inroepen en wettig verdeedigen, geweld gebruikt worde; en in het byzonder, dat wy het gebruiken van Troepes tegen dezelven , door ftem en invloed zullen tegen gaan; als ook, dat wy nimmer of nooit zodaanige Regeeringen, die het 'er op.toe leggen om hunne heerschzugt geweldig ftaande te houden, zullen ftyven of fterken: daar en boven beloven wy elkanderen als Msnnen van eer, dat wy van de zaak van elk Regent, die om deszeifs bedaarde en Cor.ftitutioneele Vryr hei-il'ievende-poogingen vervolgd of mishandeld word, eene.algemeene zaak zullen maaken, en niet ftil zitten, voor dat, in zulk geval, alles volkomen geboet, vergoed en herfteid is: en daar wy allen kunnen verzekeren bezield



i£ Gebeurtenis/en in ïf%7 enz. voorgevallen. 291
Acte van Verbindtenis alle de Vereenigde Frovinci-
# • ■ • . en
-te zyn met eené oprechte, zuivere en belanglooze liefda voor het Vaderland, en met het welmeenenst verlangen om 's Volks waare belangen bevorderlyk te kunnen zyn* •verbinden wy ons al verder, om (leeds werkzaam te blyven, in het aanwenden der meest efficacieufe poogingen -tot eene volledige herftelling van Rechten en Voorrechten, overal, zo in de Vereenigde Gewesten als in de Generaliteits Landen, waar dezelve verder nodig zal bevonden worden ; en wel in het byzonder ten opzichte dier Provinciën , welke door onwettige en inconftitutioneele ingevoerde Regeerings-Reglementen onder het juk van overheerfching en afhanglykbeid gebukt gaan: en wyl deeze grondbeginselen, die wy plechtig belyden de onze te zyn» zo naauw aan elkander zyn verbonden, dat dezelve uitmaaken de waare fundamenten en oogmerken van allé Burgerlyke Regeering, het eenig bolwerk tegen alle overheerfching, en de eenige zekerheid van elk cordaat, eerlyk ert Burgerlievend Regent; zo verbinden wy ons eindelyk hoofd voör hoofd, om eikanderen en een iegelyk Regent, die zich verder met ons vereenigt, in alle opzichten des noods met goed en bloed, in verwagting van de Goddelyke hulpe, en in edn vast vertrouwen op de medewerking en byftand der Ingezetenen, te onderfteunen en te befchcrmen, indien iemand onzer, uit hoofde van deeze plechtige verbintenis, tot handhaving der vryheid en onafhanglykheid deezer Republiek en der Ingezetenen Rechten ingericht, of uit hoofde van eenig bedryf, tot het welk zy. door deeze Verbintenis zouden verpligt zyn, in het meest of het minst gekreukt of gemoeid mogten worden: betuigen wy Ondergeteekenden , by alles wat ons dierbaarst is, dat wy met verzaaking van alle eigenbelang , met dee-ze onze Verbindtenis alleen 's Lands welzyn en behoud beoogen.
En zyn hier van gemaakt zeven eensluidende Affchrifterl; Cm in de byzondere Provinciën geteekend te worden, eri verklaaren wy door onze onderteekening op een deezer Affchriften, gehouden te willen worden, als of wy allen Voorzeide Actens' deezer onderlinge Verbindtenis iéder afzonderlyk met het onderfchryven onzer naamen bekragtigt hadden.
T a



apz Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
en concerneerd, van deeze Refolutie by circulaire Misiives aan de Bondgenooten zal worden kennrs gegeeven, ten einde eene Refolutie by alle de Provincicn op dit fujet te effectueeren.
No. 274. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Stad Schoonhoven, ter Vergadering van Hun Ld. Groot Mogenden in gefchrifte overgegeeven, en door de Heeren van de Ridderfchap, benevens alle de Steden, except Schoonhoven overgenomen, tendeerende om zyne Doorl. Hoogheid den Heere triStadhouder te authorifeeren om fommige Leden uit de Hoven van Juftitie van hunne Posten te ontjlaan enz. In dato den 16 November 1787.
Edele Groot Mogende Heeren!
Het is uit den naam en op expresfe last van de Heeren onze Principaalen, dat wy onsverphgt vinden om aan UEd. Groot Mogenden voor te draaeen, dat, gelyk op den 31 October laatstleeden, met unanimiteit van al.e de Leden was gerefolveerd, zyne Doorluchtige Hoogheid te authorifeeren tot het doen van de nodige veranderingen in de Regeeringen der refpective Steden: het in deeze onhandigheden van tyden, in welke de vryheid en veiligheid der Ingezetenen, zo wel als de befcherming en de bewaaring van de Vv etten , en thands herftelde Conftitutie van Regeering deezer Landen , voornaamentlyk zyn gevestigd in de kragtdaadize protectie van eene onzydige en belanglooze Tuititie; het alzo bedenklyk moet voorkomen, of in de beide Hoven van Juftitie, of wel anderzints in zodaanigé Posten, welke tot de Adminiftratie van de Juftitie in beide dezelve Hoven eene directe relatie hebben, kunnen worden gerefolveerd, zodaanigé Leden welke hebben getoond meer of min openlyk te faveeren zodaanigé onderneemingen



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 293
of verzoeken, welke tot renverfie of tot vermindering van dezelve wettige Conftitutie van tyd tot tyd zyn ondernoomen en gedaan, of welke zien hebben laaten emplooijeeren in zodaanigé Commisfien, die met het beftaan van dezelve wettige Conftitutie niet waren overeen te brengen, en weke alzo met den daad hebben getoond, het mainticn van de wettige Regeeringsform van den Lande niet ter harte te neemen; daar ook voor dezelve Hoven van Juftitie zouden kunnen worden voorgebragtzodaanige zaaken, in welke dezelve Leden alzo van ter zyde zouden kunnen zyn betrokken, althands van welke het ten hoogften fchaadelyk voor de mtoeffening van eene onzydige Juftitie, en voor het maintien van de Conftitutie zelve zoude kunnen zyn, dat dezelve Leden kennis droegen:. en of dierhalven zyne Doorluchtige Hoogheid mede met zoude behooren te worden geauthorifeerd, om alle zodaanigé Leden in de beide Hoven van Juftitie in deeze Provincie, en alle andere Perfoonen, welke daaraan zyn geattacheerd, voor zo verre dezelve, het zy door het teekenen yan eenige Requesten, verzoeken of Declaratien, ten onderwerp hebbende eenige alteratie, vermindering of fubverfïe van de wettige en erkende Conftitutie deezer Landen, het zy door te gehooren als excerfcerende of honoraire Leden tot zodaanigé Genootfchappen vanWapenen of andere Sociëteiten en Byeenkomften, welke diergelyké Requesten, Verzoeken of Declaratoiren hebben geprefenteerd of geteekend , oL welke door zich te hebben laaten emplooijeeren in zodaanigé Commisfien , welke als ftrydig met de Rechten en Privilegiën der particuliere Ingezetenen , en als onbeftaanbaar met de wettige Conftitutie van den Lande behooren te worden aangemerkt, hebben doen blyken aan dezelve als nu gelukkiglykherftelde Conftitutie niet te zyn toegedaan , vanhunne Posten te ontflaan, om dezelve Posten vervolgens naar orde en gebruik van den Lande door
be-
T3



Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
bekwaame en wel geintentioneerde Perfoonen we» der te worden vervult.
En of van dezelve Hunne Edele Groot Mog, Refolutie geene kennis zoude behooren te worden gegeeven aan de Heeren Staaten van Zeeland , omme voor zo veel haare Provincie betreft, tot het effect van dezelve op zyne Doorluchtige Hoogheid verleende Authorifatie met opzichte van dezelve Leden en Ministers van beide gemelde Hoven, voor zo verre zy mede van Zeeuwfche Commisfien zyn voorzien, te concurreeren.
275. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der. Stad Schoonhoven, ter Vergadering van Hun Ed^' Groot Mog. in gefchrifte overgegeeven, en door de Heeren van de Ridderfchap, benevens alle de Steden , except Schoonhoven , overgenomen, over deremotie van de Regenten in de Steden geen ftem in Staat hebbende, ln dato den 16 November 1787.
Edele Groot Mogende PIeeren!
Het is uit den naam, en op expresfe last van de Heeren onze Principaalen , dat wy ons verplicht vinden, om aan U Edele Groot Mogenden voor te draagen.
Daf aan de Heeren onze Principaalen, by examinatie vanü Ed. Groot Mogenden Refolutie van den Siften October laatstleeden, waar by op onze Propofitie den 22fien September laatstleeden gedaan, ]s gerefolveerd, om zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder te qualificeeren , orn voor ditmaal binnen de refpective Steden van deeze Provincie de Regeeringen te veranderen, en voorts zo als breeder in gemelde Refolutie is vervat, is voorgekomen: dat ligtelvk zoude kunnen worden begreepen , dat eenige düifterheid refideerde in de, algsme«?e UiKfr»fcföpg Y§fl d§ verdere refpective



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 295
Steden van deeze Provincie, en dat quaïstieus zoude kunnen worden gemaakt, of door die uitdrukking zouden moeten worden verftaan, alle de Steden van deeze Provincie zonder onderfchcid, of dézelve Item in Staat hebben of niet, dan wel alleeti de ftemmende Steden: daar het ondertusfchen aan de Heeren onze Principaalen toefchynt , dat de door U Ed. Groot Mogenden in dit extraordinaire
feval gerefolveerde voorziening, even noódzaakeyk is in de Steden van deeze Provincie geen fteiti in Staat hebbende, als in de ftemmende Steden.
En of derhalven UEd. Groot Mogenden piet zouden behooren te refolveeren, om, of by interpretatie van UEd. Groot Mogenden Refolutie van den 3illen October laatstleeden te verklaaren: dat U Ed. Groot Mogenden door de algemeene uitdrukking van verdere refpective Steden van deeze Provincie begeeren dat zal worden begreepen alle de Steden zonder onderfcheid, en dus zo wel de Steden geen ftem in ftaat hebbende, als de ftemmende Steden. Ofte wel anderzints, om by eene nadere Refolutie de meergemelde Refolutie van den 3ifteri October laatstleeden ten aanzien van de ftemmende' Steden genomen, insgelyks te extendeeren tot de Steden van deeze Provincie, welke geen ftem in Staat hebben?
No. 276. Misfive, gefchreeven door den Rra.fi.dent en Raaden van den 'Hove van Holland, Zeeland en West-Friesland, aan Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en - West-Friesland, den 16 November 1787 in Hoogstderzelver Vergadering ingekomen, over de Adresfin door BurgerGenoodfchappen enz. gedaan.
Edel Groot Mogende Heeren!
Wanneer het Uw Edel Groot Mogenden had behaagd, ons- by Uw Ed. Groot Mogenden Refolutie T it, van



de Gebeurtenis/en in 17%7 voorgevallen. 3<tt;
der van deezen Hove; falut: Alzo de ProkureurGeneraal deezer Landichappe rat. Of. Ons by Requeste heeft te kennen gegeeven, hoe dat YViLlem Hogenbrug te Sneek, op den 27ften July 1787 als Volmagt ten Landsdage wegens de Stad Sneek, had onderteekend het Protest het welk op dien dag door eenige Staatsleden in het Refolutie-BoeK der Edel Mogende Heeren Staaten van Friesland in het Ouartier der Steden was aangeteekend, enzicri
alzo^daar mede geconformeert. S*-'6
Protest tegens de wettige genoomene Staats-Keiolutien is vervat in de hoonenfte bewoordingen, zo e^ens de Sonvereine Vergaderinge van Hooggedagte Heeren Staaten, als regens den Perfoon van ÏJSé Doorluchtige Hoogheid Jfcfeere Prince Erf-Stadhouder, direct geichikt ofFde goede Ingezetenen te misleiden, en tegens de Regeeringe op
£f Zetten. Dat gedagte Willem Hogenbrug
zich vervolgensin de onlangs plaats gehad hebbende gewapende oproerige beweegingen binnen deeze Provincie niet alleen had gemengt, maar ook daar van een van de Hoofdbeleiders was geweest, — dat dezelve benevens nog eenige geweezene Leden van de Staats-Vergadering zich in de maand Septern. ber 1787 niet hadden ontzien, alle de overige Voimagten ten Landsdage vervallen te verklaaren van hunne Commisfien, zich de Regeeringe en de Souvereiniteit deezer Landfchappe opentlyk aan te maatigen , en in die pratenfe hoedaamgheid, de Staaten Vergaderinge van Leeuwarden naar inaneker te verleggen, aldaar eenen Landsdag uit te ichiyven, op dezelve Publicatien te arrefteeren, en zo veel in hun was, te divulgeeren. — Dat gedagte Willem Hogenbrug die prastenfe Staats-Vergaderingen te Franeker had bygewoond, en mede gearrefteert navolgende Publicatien. Voor eerst: de Publicatie van den Sften September 1787, waai oy zy te kennen geeven dat veele Regenten van hunne Commisfien zyn vervallen, en zy genoodzaakt waren geweest de Staats-Vergaderingen van Leeuw^



pi Verzameling vm Stukken betrekkelyk tol
den naar Franeker te verleggen ; gelastende verder de daar in gemelde Collegien, en die eenige Commisfien, Ambten» ofte Beneficiën, bekleeden, om geene andere Staats-Vergaderingen in Friesland te erkennen en te relpecteeren, dan die te Franeker gehouden word, en de orders van geene andere te
gehoorzamen. Ten tweeden: de Publicatie van
den oden September 1787, van een zeer oproerigen inhoud, waar byook alle gewapende Genoodfchappen tegens de Plakaaten van den Lande in hunne protectie nemen. — Ten derden: de Publicatie van tien I4den September 1787, waar by getragt word, de Conftitutie deezer Regeeringe te veranderen, ten dien einde cte Regenten verdagc, en haatelyk te maaken, en vflfcys de Ingezetenen vermaant om met hun mede^werken , dat ditLandfchap fpoedig tioor de Militie worde ontruimd, welke men in die Publicatie allerhaatelykst, en gevaarlykst aan het Gemeen doet voorkomen. —— Ten vierden : de Publicatie van dien zelfden I4den September , waar by het Regiment Jnfanterye van den Heere Collonel Plettenberg , op de haatelykfte en kwaadaartigfte
wyze hadden gecasfeert. Ten vyfden: de Pu-
blicatie van den i8den September 1787, waar by alle zo gewapende als ongewapende ingezetenen worden geroepen om te Franeker te komen, om gezamenderhand zich tegens den Souverein te verzetten, met bedreiginge, dat indien zy niet fterk genoeg mogten weezen, het Land onder water te zullen zetten, teffens aan alle ingezetenen de vryheid geevende, om de fchaade op die Regenten, die tegens de aller vyandelykfte onderneemingen van hun volgens hun ééd en plicht gepaste voorneemingen tragten te doen, te verbaalen. —- Dac gedagte Willem Hogenbrug als Lid van gedagte pranenfe Staats Vergaderinge, Detachementen van gewapende Manfchappen mede heeft gezonden naaf 'Makkum , Workum , Hindelopen , de Lemmer , Sneek en Bolsward, en die Plaatzen in bezittinge doen neemen, en bewaaren; dat dezelve insgelvks
Col.



ie Gdeurtmsfeii in.if%f enz. mrgevaUtn, 305,
Cbllect-penningen hebben doen ophaalen, en van 's Lands Penningen Meester gemaakt , en zich alzo öp vcelerhacde wyze, aaneen allergevaarlykst gewapend oproer tegens de Staaten der Lande en haar Regenten hadden fchuldig gemaakt; en zich thands door de vlugt buiten deeze Provincie had géabfénteert.
En vermits het Hof naar bekomen Préparatoire informatien, Prijs de Corps tegens gedagten Wil£Éjm Hogenbrug had verleend, en na zulks den Sqpplianc gelast, denzélven Criminaliter exOfficio te achmejum, hec welk nogthands gedagte Willem Hogenbrug door zyn vlugt buiten deeze Provincie had weeten te eludeeren; en alzo het zelve waaren zaaken van zeer kwaaden gevolge, anderen ten exempel ten hoogften ftrafbaar, zo verzogte de Suppliant en Klaager zeer eerbiedig tegens meergedagten Willem Hogenbrug woonagtig te Sneek, doch nu extra Provinciam zich ophoudende, onze provifie van Citatie by edict in forma, omme ten dage dienende, in Perfoon op de Crimineele Rolle van den Hove van Friesland te compareeren omme als dan daar toe der Suppliants en Klaagers eisch en Conclufie, zo ten principaalen, als nopens de provifie te aanbooren, q.f. SS Waar op door ons
den 16 November 1787. is verleend Citatie by Edict
in forma. Zo'is 't dat wy U ordonneeren, en
belasten, daar toe Committeerende by deezen, dat gy u transporteert op de uiterfie paaien van deeze Provincie, naast aan de plaatfe alwaar meergedagte Willem Hogenbrug zich ophouden mogte, doch «mders te Sneek, in deeze Provincie woonagtig; ea denzélven citeert, en verdagvaart, omme in Perfoon , voor ons in de Kanfelarie binnen Leeuwarden te compareeren op al zulken gelegen dage, als -gy hem voor den 1, 2, 3, en eindelyken Rechtdag benoemen zult, omme te aanhooren zodaanigen eisch en conclufie, als de Suppliant en Klaager, als dan zal willen doen neemen en gebruiken, daar tegens te zeggen, voorts Procedeeren en in de zaak zien



304 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Ordonneeren zonaar rechten behooren zal, met Inthimatie indien hy koomt, ofte niet, dat wy evenwel in deeze zaak zullen laaten gefchieden, dac recht is; des dat gy gehouden zyt na gedaane Cuatie by Edict, aan meergedagten Willem Hogenbrug, by U Misfive een copie deezer Citatie onder U hand gecollationeerd over te zenden, ten einde hy in toekomende tvden deezen aangaande geene ignorantie hebbe te prstendeeren, weiken Exploitt by U alzo gedaan , wy van zulk eene waarde zullen houden, als ofte 't zelve by U in Perfoon ware gedaan, ons U wedervaaren pertinentelyk relateefende. Gegeeven in deCancelarye binnen Leeuwarden onder 't Secreet Signet 't welk men in den Hove gebruikende is. Aftum den I7den Novemb. 1787.
Ter Ordonnantie van den Hove.
(was get.) S. Faber.
Citatien van denzélven inhoud als bovenftaande, zyn ook afgegeeven op de Perfoonen van Broer Feenstra en Harmakus Z. Attema te Sneek.
Ke. 279. Publicatie van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, ter beteugeling van onrustige en muitzugtige Geesten op diverfe Pldatzen van de Generaliteit. In dato den 18 November 1787. De Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden; alle die deeze zullen zien ofte hooren leezen; falut: doen hier mede te weeten.
Alzo wy niet zonder bevreemdinge en indignatie zyn geinformeert, dat op diverfe Plaatzen in de Generaliteit, veele onrustige en muitzugtige Geesten, ten einde het vuur van tweedragt, ter berei. iring van hunne geheime en landverdervende oogmerken, meer en meer aan te ftooken, zich niet ontzien, om onder de Roomschgezinde In- en Opge-



de Gebeurtenis/en in' 1787 enz. voor gevallen. 30J
gezetenen te verfpreiden ea de minkundigen te doen gdooven , dat wy voorneernens zou ien zyn , of de intentie van zyne Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nasftu, Erfstadhouder, Erf Kapitein en Admiraal-Generaal, zoude wezen, om zo door het doen van voortellingen deswegens als anders, mede te werken dat by de tegenswoordige geluk, kige herfte'de waare Conftitutie der Regeeringe van deeze Republiek, aan de Roomschgezu^de in- en Opgezete'ien van de Genera hteit merklyk verkort en ze'is benomen werde de vryheid van Godsdienstoefeningen. welke dezelve tot hier aan toe hebben gèhooten gehad; en zodaanigé gefingeerde en boosaartige uititrooizels echter niet anders kunnen verftrekken, dan om mistrouwen, tweedragt en muiterye te verwekken en de gemelde In- en Opgezeteeen van de gehoorzaamheid, aan ons en ',e hoogachtinge en ge-trouwe amkleeving aan hooggemelde zyne Hoogheid verft; huldigd, af te trekken.
Zo is 't ■ dat wy daar tegen wiliende voorzien, met advis van den Raad van-Staaten der Vereenigde Nederlanden, hebben goegevonden by deezen alle In-en Opgezetenen van de Generaliteit, profesfïe doende v m de ^oomfche Religie, of die toegedaan, te waarfchouwen en op het ernftigfte te vermaanen, om aan de voorfchreeven Verleiders en hunne boosaartige uitftrooizels geen het miufte geloof te geeven, m r ook dezelve te verzekeren, dat zo min wy, als Hooggedagte zyne Hoogheid eenig voornemen, hoe genaamd hebben om hun eenigzints te verkorten in die vryheid van Godsdienstö .-ffeuingen, waar van zv tot hier toe , uit kragte onzer iuccesfive Refolutien en Concesfien , hebben gejouïsfeert en die zy ook tegenswoordig.genieten, dat in tegendeel de waare intentie van ons en van zyne Hoogheid is, dezelve, zo lang zy zich als goede, vreedzaame en getrouwe In-en Opgezetenen gedragen, da-ir by te mainrineeren en dat zy voor h "t overige als dan ook zo wel als die van den Prsedomineerenden Godsdienst, de verdere, protectie II. Deel. V vaa



de Geèeurtenisfen in Ï787 enz. voorgevallen. 315
de waerachtige gheleghenthéydt vande Régieringe der Steden van Hollandt ende Zeelandc.
Waer uyt goet te verftaen is, dat defe Collegien vanue Magiftraten ende Raden vanden Sceden gevoeght by de Vergaderinge vanden Edelen , ontwijffeiicken reprtfeuteren den gantfchen Scaet ende 't gehele Lichaem vande Landtfaten, ende en kan piet bedacht werden eenige forme van Régieringe, die met feeckerder kennisfe van alle ghelegentheden vanden Lande foude konnen refolveren, ofte hare Refolutien met meerder eendracht» autoriteyt, ofte gevolgh foude konnen executeren: over fulcks en is niet te verwonderen, dat den Staet defer Landen is geweesc onveranderlick, endt; foo geduerigh ais eenigh Staet ter Wereldt foude mogen wefen: Omme nu de Collegien vanden Edelen ende Steden te brengen in eene Vergaderinge, en kan niet gefchieden dan by Gedeputeerde vmde felve, over fulcks als omme eenige merc kelijcke faecken te beraedtflagen, van noode is de felve te vergaderen, foo worden die befchrevenmet infertie vande principaelfte Poincten: die by den Collegien in deliberatie geleyt ende daer op gherefolveert zynde, worden afghefoaden alfulcke Ghecommitteerde, als fy vertrouwen, ende met alfulcken last ende Refolutie als fy bevinden ten dienfte vanden Lande te behooren. d'Edelen compareren in competenten ghetale, ende de Steden feynden een Burgemeefter met eenige Raden, al tot fulcken getale, als fy-luyden goet vinden na de inportantie vander faecken, ende boven dien zijn de Gecommitteerde geduyrende 't Oorloge (overmidts de menichvuldigheyt vanden occurentien) altijdc generalijck gelast gheweest, omme alle faecken de welvaert ende confervatie vanden Staet vanden Lande betreffende te adviferen ende refolveren, fulcks fy-luyden ten meeften dienfte vanden Lande bevinden te behooren, ende befonder omme de Rechten, Vryheden ende Privilegiën vanden Lanjje te mainteneren, ende alle inbreecken te weeren
ende



316 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
ende wederftaen: Ende defe Gecommitteerde al-fulcks by den anderen vergaderende, reprefenteren de Staten vanden felven Lande, niet dat fy-luyden ïn hare Perfoonen, oft uyt hare authoriteyt de Staten zijn, maer alleen uyt krachte vande Commisfie van hare Principalen , fonder dat te prefumeren ftaet, dat yemandt fich felven uyt ambitie foude advanccren tot defe Commisfien, want boven dien de natuere van defen Volcke een afkeer is hebben-1 de van alfulcke ambitie, ende Vyandt is van alle ambitieufen, foo en ftaet 't felve niet te prefumeren in foo vrye electie, ende veel min dat yemandt in defe tegenfpoet, die Godt Almachtich den Landen gelieft te overfeynden, foude begeerich wefen, omme die faecken vanden Lande te handelen, daer niet dan fwaricheyt is in te fien, niet dan Vyandtfchap ende misgunst vanden Vyanden onfer faecken (die oock de ghequalificeerfte ende vele ghetrouwe Perfoonen met valfch aengeven abufe-1 rende, dickwils quade opinien van vele goede Dienaers vanden Lande hebben verweckt) ftaet te verwachten, fonder eenich profijt, over fulcks heeft men het aennemen vande voorfchreven Commisfien moeten redigeren lnter munera necesfaria, ende alle die genen die eenich beleydt defer Landen hebben gefien, konnen getuygen wat fwarighedenende conftrinctien zijn gevallen ende gebfuyckt, omme de Gecommitteerde, verfochte ende gebruyckte Perfoonen tot de opgeleyde Lasten te bewilligen.
Ende zijn de felve Gecommitteerden gehouden, wederkerende hare Principalen te doen van alles goet getrouw rapport.
Dit is 't fundament vande Régieringe defer Landen van Hollandt met West-Vrieslandt ende Zeelandt, daer op den Staet der fel ver Landen den tijdt van vijf, fes, feven hondert Jaren , ende foo lange als de oudfte Monumenten ftreckende zijn , heeft berust Dit is oock (naest de hulpe van Godt Almachtig) 't gene, dat de felve in dit ghevaerlijck.
Oor-



de 'Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 317
Oorlogh tegen fo machtigen Vyandt heeft gehoa-den in goede kloeckmoeüigheyt ende eendracht, fulcks dat gheduyrende defen Oorloge, noyt( Lidc vande voorfchreven Landen anders dan met t uyterfte gewelt, van ons is gefcheurt, noyt Burgerye oproerlgh! noyt ghemuytineerde Soldaten inden Landen van Hollandt oft Zeelandt zijn bevonden, daer van wy naest Gods almachtige hant geen andere redenen fouden konnen geven, dan dat in alles oprechtelick, vrymoedehck, rypehck ende met open deuren is ghehandelt, tot welcken eyndes ghebeurt, dat vele vande kleyne Steden, oock d e men van ouden tyden ter Vergaderinge vande Staren niet en phch te befchrijven (immers alle de gene die fulcks begeert hebben 1 inde Vergadermie vande Staten vrye fesfie ende ftemme is ghefunl! op da? een yegelick 't beleydt der ghemeene Landts faecken kennelick zynde, de lasten (die andersonvSragelick fchijnen) met goetwilligheydt Sa-en, ende ■ de eenicheyt onverbreeckehqk onderhouden foude werden, tot welcken eynde d'Edelen ende Steden oock vry geftaen heeft met ■fulcken ghetale ende Perfoonen, van het Lichaem vande Vroetfchappen oefende, te compa^ren. ajs hen -oet dochte , Behoudelick dat de Perfoonen by de Privilegiën vande Landen niet en worden uyt-
SCIngevalle nu yemandt foude konnenbewijfen,dat
• onder den Edelen ofte onder den genen die alsGeB Seputeerde vanden Steden opte Vergaderinge^vande
• Staten zijn verfchreven, yemandt yet foude ghe- handelt hebben (des wy niet en weten) andersdan
inder voeren als voorfchreven is, ende in coniormité van fVnen last ende Commisfie , den felven foude ghehouden zijn t'allen tyden daer van voor ■ fyne principalen te verantwoorden , ende by glic breecke van dien ftrafbaer zyn als naer rechten, ende de gene die ter goeder trouwen arbeyden om fulcks te openbaren, achten wy voor goede Lief-
• hebbers des-Vaderlandts,. jj^



3i8 VerzamUng vw Stukken betrekkelyk- tot
■ Mncr de gheene die de Staten vande Lande vcf-aclmnde ende befchimpcnde hare actitn, calurrjnieren , .ah.uleren herj grootelijcks, indien.fy ver-ftaen te.doen te hebben mette Perfoonen vande E.delen ende Ghecommitteeïde vande Steden in haer :particuliex, ingevaiie fy niet met eer en en bewjj. j'en, dat yetiiaut vande feWe yet fonder 'last foude -hebtben:gbedaen, oft fyne-Commish\ gheëxcedeert. •Ende hoewel, vele Perfoonen fulcks uyr onweten-
heyt ende fimpclheyt doende, 't felfde niet pp 't fwaerfle en wort afgenomen. Soo is nochtans feec]cer, dat die gheenc die fulcks doen met got-deken-nisfe ende wetenfchap, fijn Vyanden vanden Staet -■ ende Rcpublijcke defer Landen , ende dat de felve ■daer mede niet anders konnen voor-hebbtm, dan te ondergraven de fundamenten vanden Huyfe, omme 't felve te deen ftorten, ende vervallen. Soo wel ten opfiene vanden Prince als van de Gemeente: Want wat is de macht van een Prince, fonder goede correspondentie van fyne ünderfaren? Wat correspondentie fal hy met hen houden? Wat onderftant fal hy van hen trecken, indien hy hem daer toe laet brengen, dat hy partyfehap aenneemt tegen de Staten, die de Gemeenten rtpn fenteren, ofte om eygentlijcker te fpreken tegen fijn Volck felver? Ten anderen, hoe kan den Staet vanden Lande befiaen, indien het gefchieden konde, dat de Gemeente foo verre werde gebracht, dat de felve partyfehap aennamen tegen de Staten, dat is tegens de Edelen, Magiftraten ende Vroetfchappen vanden Steden, die haer Voorfiarders tndeWettelicke Magiftraten zyn, die tot voorftant vande Gemeente, oock den ondanck varden Princen erde Gouverneurs dickwils in 't particulier moeten dragen? Daeromme fuüen alle rtdelijcke Menfchen klaerlick verflaen, dat den ghemefnen Staet varden
■ Lande gheen fwaerder, fchadelicker noch dootljcker Vyanden fouden mogen hebben, dan den geren die fich fouden formaliferen tegen den Staten vanden Lande in 't generael. Maer fulcks en verftaen wy
niet



de Geleurtemsfen in 1787 enz. voorgevallen, gr?
niet te weien de ghene, die foude konnen bewyfett tegefcyemand articunerlicken, dat hy de ComStfefie van 1 y 1:■ ■ <.:..jalen, op de Vergaderinge vanden Staties , arerende, foude hebben gheëxcedecrt, als orfchreven is, ofte oock anderiints hen forfdej bebben ontgaen.
Hiercinme fat een yegelick gelieven te veritaen, dat die ghene die verklaren de Souverainiteyt der Landen te wefen by den Staten, fy niet en verftaen daer mede te fpreken van eenige particuliere Periconen.ofte Gecommitteerde in 'tparticulier, maer van hare Principalen, te weten, die Edelen ende Steden vanden Lande, die fy uyt krachte van hare Commisïïën reprcïenteren, 't welck verfcheyden Princen ende Potentaten, ende oock hare Majefteyt van Engelandt mette generale Staten tracterende, ende fyne Excell. de Commisfie als Gouverneur Generael vanden felven ontfangende fulcks hebben verftaen ende by niemanden ter Werelt gecontroverteert mach worden.
Sonder dat wy konnen gheloven , dat yemandt meynt met goet fundament anders als nu te konnen fuftineren , ofte foude moeten volgen, datd'Edelen , Magiftraten ende Vroetfchappen vanden Steden, nu niet de felve macht en hadden op de exercitie vande Souverainiteyt, die de felve hebben gehadt in voorleden tyden, als vooren bewefen is, ende oock hadden in 't tracteren met hare Majefteyt ende conftitueren van 't Gouvernement van "fyne"Excell. ofte anderfins foude moeten in oontroverfie getrocken worden, niet alleen de beftendigheyt vande Tractaten met hare Majefteyt Commisfie ende Gouvernement van fyne Excell. maer alle 't gene de Staten tfedert den tijdt van vijftien Jaren tot hare defenfie hebben gedaen, 't welck alleen 't werek is vander Landen Vyanden.
Mids allen 't welcke wy klaerlick ende genoegfaem achten bewefen te zijn, hoe noodigh de authoriteyt vanden Staten dient gheconferveert, als wefende het fundament daer op den ghemeenen
ftant



320 ■ Verzanding van Stukken betrekkelyk tot
flant vanden Laf.de is berustende, 't welck fonder de ruine vande gemeene faecke niet en mach werden gekrenckt, ende dat de Souverainiteyt vanden Lande is by den Staten in alle faecken , niet min a's die gheweest ds by de voorgaende Princen d .fer Landen. Aldus ghearresteert inden Hage, denfèsthienden July, Ende is als noch gercfolveert, dat daer van overleveringe fal werden gedaen. Gedaen tot Haerlem , den festhienden Octobris vijfti^nhondert feven-en-tachtigh. Onder ftondt ghefchreven: Ter Ordonnantie vanden Staten van Hollandt. Ondergheteyckent, C. de Rechtere.
No. 282. Refolutie van Hun Ed. Mogenden de tiet; en Staaten van Holland, waar byhet Erjftadhouderfchap en Capitein- en Admiraalschap Generaal van de voorfz. Provincie gedefereert word aan Zyne Hoogheid den Heere Prinfe van Orange en Nasfau, en aan deszeifs zoo Mannel^ke als Vrouwelyke De■ fcendenten 'in wettigen Huwelyken geprcmüert. Den 16 November X747. Strekkende tot ophelderende By lage B, van Np. 219 hier voor, bl 155.
By refumtie gedeübereert zynde op de Propofitie door de Heeren van de Ridderfchap en Edelen den 7den October laatstleeden ter Vergaderinge gedaan, om, op den voet daar by breeder gemeld, het Erfft.dhouderfchap en Capitein-,en Admiraalfchap Generaal van deeze Provincie, mitsgaders het Capitein- en Admiraalfchap Generaal der vereenigde Nederlanden, te defereeren aan Zyne Hoogheid den Heere Prinfe van Orange en Nasfau, den jegenwoordigen Heere Stadhouder, Capitein en Admiraal Generaal, en aan deszeifs zoo Mannelyke als Vroiiwelyke Defcendenten, in wettige Huwelyken -geprocreëert.
Hebben de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, mitsgaders de Gedeputeerdens van de refpective Steden, uit den naam en van wegens Burgermees»



de Gebeurtenis/en in 17 Zf enz. voor gévallen. 3if
hleëfteferi en Vroedfchappen van dezelve Steden * eendrachtelyk verklaart , zoo als ,by Haar Edele Groot Mogenden verklaart word mits deezen , daé dezelve, in ernftige overweeginge genoomen hebbende de conftitutie en ftaat van de Regeeringe deezer Landen, begreepen hebben, dat de óndervinding van vroeger en laater tyden klaarlykheefcdoeri zien, dat de Republicq onmooglyk kan beftaan efl behouden blyven, zonder te wezen voorzien vad een eminent Hoofd, zoodanig dat dezelve daar vad ontbloot geweest zynde, tot op den oever vanhaa^ ren totaalen ondergang meer als eens gebracht is geweest, Waar uit dezelve door geene andere midi delen heeft kunnen worden gered, als door de verkiezing van eenen Stadhouder, Capitein en Admiraal Generaal.
,,Dat, onder die gelukkige Regeeringsforrri dè Republicq van haare primitive öprechting af aan, zoodanig in macht en welvaart is toegenöomen j dac dezelve door haare Nabuuren aangezocht en.ontza'ggelyk is geworden j en zulks onder het loffelyk beleid en beftuur van de Heeren Prinfen uit den Huk ze van Orange en Nasfau, aan welkers Afftammeling nu wederom, uit dezelve confidentie j het Stadhouder- Capitein- en Admiraalfchap Generaal zynde opgedraagen , de goede üitwerkfelen daar Van reeds zich oogenfchynelyk openbaaren.
Dat alle goede, ieverige, en welgeintentióneefde Regenten, en generalyk alle Ingezetenen vari den Staat, niet als met fchrik kunnen gedenken en ovefweegen de perplexiteit, waar in de Republicc| by manquement van zoodanig een eminent Hoofd zoude koomen te vervallen: en booven al, wanneer in deeze tyds omftandigheeden aan Zyne Hoogheid den jegenwoordigen Heere Stadhouder, Capitein, en Admiraal Generaal, ietwes mehfchelyks mochte overkóomen , het geen God ggnadiglyk verhoede; byzonderlyk feguard genoomen zynde »' dat hooggemelde Zyne Hoogheid dóór Gód Alin3gtig wel gezéegént is met een Vrouwelyk Oir,' li. Deel-.- X rasaf-



3 22 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
maat tot noch toe met geen Mannelyk Oir, en dat het Viouweiyk Oir zich tot noch toe alleen bepaald in eene Priniesfe, welke noch jong van jaaren is: en dat het derhalven ten alleruiterfte fioodzaakelyk is, dat alle bequaame middelen met vooruitzicht by de hand genoomen worden, om zoo groote onheilen, zoo veel voor te koomen; waar toe niet anucrs uit te denken is, als de ^tadhouderlyke waardigheid van Zyne Hoogheid voor deszeifs zooManneiyke als Vrouwelyke Defcendenten te doen continuetren, onder zoodanige prscautien als met den dienst van den Lande meest overeenkomftig geoordeeld kunnen worden te wezen: waar door de jegenvvoordige Regeeringsform , zoo Veel na den mtnfche gefchieden kan, vastgefteld zynde, ook teffens het vertrouwen tusfchen Zyne Hoogheid en dé Hegenten, en tusfchen de Regenten onderling, meer en meer gevoed , aangekweekt, en op een vaster voet dan oit gebragt zal worden, zoo noodzaakelyk om de zaaken van de Republicq tot een goeden uitkomst te brengen, en deszeifs altoos geduurzaam welzyn te bevorderen.
En hebben vervolgens hooggemelde Heeren van de Ridderlchap en Edelen, mitsgaders Gedeputeerdens van de refpecfive Steden, uit den naam en van wegens Burgemeesteren en Vroedfchappen van dezelve Steden, eendrachtelyk aan hooggemelde Zyne Hoogheid gedefereert, gelyk Haar Ed. Groot Mog. defereeren by deezen , het Erfftadhoudeffchap en Capitein- en Admiraalfchap Generaal van de Provincie van Hollanden West-Friesland: ten dien effecte, dat de Charges, Digniteiten, en Waardigheden van Stadhouder, Gouverneur, Capitein, en Admiraal Generaal van hooggemelde Provincie, na het overlyden van hooggemelde ZyneHoogheid, die Haar Ed. Groot Mog. wenfchen en bidden, dat God Almachtig zeer veele jaaren voorfpoediglyk wil bewaaren en zegenen, zullen erven, fuccedeeren, en dëvolveeren op de Mannelyke Defcendenten van hooggemelde Zyne Hoogheid, in wettige
Hu-



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 167
aangegaane en mede by de Couranten bekend gemaakte Aüe van Verbindtenis, zich verpligt zouden hebben het fysthéma van de Initellers van zodaanigé Adresfen te foveeren, en des noods, elkan» deren met goed en bloed te onderfteunen en befchermen, indien iemant hunner, uit hoofde van dat engagement, of van daaden daar uit profluee. rende, in het minst of meest gekrenkt ofgemoeic mogt worden; zich verder omtrent de uitwerkingen en confequentie van die Verbindtenis by dezelve Misfive uitlaatende, en dat zy Heeren Gecommitteerden van advyze waren, dat by Hunne Ed. Groot Mog. zoude behooren te worden gere* folveerd.
I. Dat alle de Leden van de Ridderfchap en Vroedfchappen van de Steden en derzelver Ministers, die nu zyn, terftond en die in het vervolg aangeïteld zullen worden, by derzelver aanftelling tot Leden van de Ridderfchap, Vroedfchappen of Ministers; en anderen, geene Vroedfchappen_of Ministers zynde en nogthands ter Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. compareerende, by derzeiver eerfte comparitie aldaar (conform den inhoud van een gedeelte van het XIV Artykel der Intlructie van Gecommitteerde Raaden en van het III Artykel der Inltruófie van den Raadpenfionaris) zullen zweeren: „ dat zy beloven de Souvereiniteit s, van de Staaten en de tegenwoordige Regeerings-
3, form , en zulks mede in het particulier Hunner „ Ed. Groot Mog. Refolutie van den 16 November „ 1747, op het Erf-Stadhouder-, Kapitein-en Ad„ miraalfch3p-Generaal genomen, in alle haare dee,, len te helpen conferveeren en maintineeren; en „ wanneer hun iets zoude mogen voorkomen, dat „ daar tegen zoude worden ondernomen direct of
4, indirect, zy daar van aan Hunne Ed. Gr. Mog., „ den Heer Erf-Stadhouder in der tyd of Vrouwe ,, Gouvernante (alles in den zin en orde by de „ voorfchreeven Refolutie vastgefteld) daar van 9, ten eerftea kennis te zullen geeven ".
L 4



& Gêbeurtenisfm in I787 enz. voorgevallen. i?3i
ter Staats-Vergaderinge deezer Provincie, by voorfchreeven Deductie omftandig aangevoerd, en van tyd tot tyd, en nog kortehng zo als U Ed. Mog. volkomen kennelyk is genoegzaam totaal genegligeerd en geattenteerd; of dat U Ed. Mog anders lebeven tl verklaaren , of U Ed. Mog, in t genefaa of eenige Leden van U Ed. Mog. m 't byzonder, en welke zich tegen 't een en ander als parthyen Hellen, ten einde daar tegen te kunnen doen en"handelen, zo als men tot mamtien 1™°™^ rechten, en naar de Conftitutie deezer Provincie zal vermeinen te behooren. B2Jhnii Dat wy voorts in de tweede plaats uit aanhoudende en contante gerugtenverneemende, dat eeninige Leden van de Regeeringe zich aan verregaan. de malverfatien en overtredinge van hunne gedaane ééden zouden hebben fchuldig gemaakt, en ook fugitif zouden zyn en dat zelfs conform voorfchreeven gerugten, eenige Perfoonen voor zouden hebben gehad 't Land met moord en verwoesting tevervullen, waarin wy door de afgegaane Publicatie van den Heer Hertog van Brunswyk niet weinig verfterktzyn geworden(*); vermeinen wy U Ed. Mogenden in bedenking te moeten geeven, of het met allernoodzaakelykst zoude zyn, deswegens behoorlyd onderzoek te doen, en de fchuld g bevonden wordende Leden van de Regeering uit alle Posten van Regeering te fluiten en removeeren, vermits wy doch vertrouwen, dat U Ed. Mogenden met ons zullen toeftemmen, dat men aan zodaanigen geen Posten van Regeeringe met eenige gerus> heid^ kan toevertrouwen, en voorts dezelve, en alle verder fchuldig bevonden wordende, zodaanigen ten ai-
lchriK van anoeren ie unu^i »«* -~ " T zaaken en veiligheid deezer Provincie zal komen rnede te brengen; en dat voorts aan Schepenen en Raaden moge worden verleend Copie van al zodaane bedreigende Memorie als eenige Perfoonen wegens het inrukkeu van Pruisfifche Troepes in deeze Pro-
(*) Zie ï. D:rt, N°. 36. bladz. ioS-



f74 Verzameling van Stukken betrekkelyk töi
Vincie aan Ridderfchap en Steden, of aan 't zogenaamde Defenfie-wezen zoude zyn afgegeeven ten einde daar omtrent conform de Conftitutie te handelen.
Gelyk wy dan ook in de derde plaats vermeineii te mogen infteeren, dat alle fchaade en nadeel, welke 't Gemeene Land door malverfatien van Leden Van Staat, of van andere Perfoonen, reeds mogé geleeden hebben, of verder mogte,komen te lyden , door gemelde Leden of Perfoonen moge worden gei jembourfeerd, en cafu qao derzelver goederen daair voor moge worden aangetast, en in executie ge. bragt; terwyl wy vermeenen 't met de gezonde reden ten eenemaal te ftryden, dat de deugdzaame in den Lande zouden moetendraagen de onheilen, die de ondeugenden door ongepermitteerde wegen hebben veroirzaakt.
• Waar by dan nog in de vierde plaats moeten voegen , dat vermits onze Stad door diverle Leden van Staat by diverfe gelegenheden, dan met deeze, dari inet gene voorzieninge is bedreigd geworden, uit hoofde van influentie en gezag, 't welk U Ed. Mogenden op de Stad Hasfelt fchynen te pretendeeren, wy alzo om eenmaal een vaste voet te bekomen, en alle onzekerheid uit te maaken, Verzoeken i datU Ed. Mogenden rondborftig mogen gelieven te declafeefen, welke Rechten UEd. Mogenden mogten vermeinen de Provincie op onze Stad meer té compfeteeren, dan UEd. Mogenden op Deventer, Campen en Zwolle competeerd, ten einde daaromtrent te kunnen doen en handelen als naar Rechte eri Conftitutie behoort; vermeinende wy in de vyfde plaats ook teffens te mogen infteeren, dat vermits diverfe Lands Magazynen, en daar onder dat van deeze Stad, van alle derzelver daar in geweest zynde Ammunitie van Oorlog zyn ontbloot, en aan dé directie van de Heeren Raaden van Staaten onttrokken zyn geworden, U Ed. Mogenden die voorzie, öinge gelieven te doen, dat voorfchreeven Ammunitie buiten kosten van den Landei ten fpoedigfted
tref



ie éebeurtenisfen in Ï787 enz. vóbrgerallén. 177
cificque opgaave van den ftaat van eenige daar by vermelde Magazynen en Arfenaalèn, órri voorts jaarlyks op den ééd door hun by den aanvang huni ner Commisfie gepresteert, aan Uw Edel Mogenden te moeten verklaaren, of naar hunne gedagted alles is verrigt, het geen ten meesten nutte van den Lande had behooren te gefchieden; en ingeval door hun zodaanig Declaratoir niet kon worden gei geeven; als dan aan te wyzen, watzy oirdeelen di.1 Verder had behooren gedaan te worden, als mede om welke redenen zulks is nagelaaten.,
Edel Mogende Heeren s het zoude weinig moeitekosten en wy zouden ons gaarne daar toe verledigei Om aan te toonen,. hoe diergelyké Refolutie en last ftrydig is met de Conftitutie van den Raad van Staaten , met het oogmerk van deszeifs erectie en niet de expresfe Letter van het jifte Artykel van dè laatfte Inftruótie, met den dienst van het Land en eene prompte afdoening van het geen tot deszeifs; defenfie vereischt word; dan wy meenen ons daar van te mogen dispenfeeren, uit hoofde dat dit eed én ander , reeds aanftonds, na het neemen van ger melde Uw Edel Mogenden Refolutie, door Ons iè voorgedragen by de Misfive op dat fubject deri 2often December 1784 aan. Hun Hoog Mogenden gefchreeven, en welke op den 22ften daar aan volgende te gelyker tyd met eene Misfive van de Heeren, wegens Holland in den Raad gecommitteerdi waar by dezelve zich van de nakoming dier last pro» vifioneel excufeeren; ter tafel van Uw Ed.'Mogehden is geeommuniceert; behalven het geen diett aangaande reeds was gededuceerd by de Memorie -van confideratien en elucidatien, door ons öp het voornoemde rapport van Uw Edel Mogenden Gecommitteerdens geformeert, en op. den 22ften November van het gemelde jaar 1784 aan Uw Edel Mogenden en de Heeren. Staaten der andere Provius fcien toegezonden, zo dat wy Uw Ed. Mogende» daar toé gerustelyk kunnen renvoyeeréri;
Wy' mogen, ook wel niet anders déaketij af het



Ï78 'Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
is geweest uit overtuiging van het gewigtdier rede» ren, dat Uw Kd. Mogenden op de executie van die Refolutie niet hebben geinfteert, maar dezelve met 'er daad geconfideieert als vervallen ; dan echter hebben het gewigt der zaake en de fchroomeiyke co' fequentien, welkedaaruitin tyd en wylen zouden 'kunnen getrokken worden, ons aangezet om inftan'tien te doen, dat die Refolutie niet blyve fubfifteeren; en het is met dat oogmerk, dat wy hoe zeer ook dit poinct door onze bovengemelde Misfive is geworden een object der deliberatien van de refpec* tive Bondgenooten, geprefereert hebben ons deswegens direct aan Uw Ed. Mog. te adresfeeren, in dat vertrouwen dat Hoog'tdezelve, welke zo menigmaal hebben gemanifesteert derzelver yver omtrent het maintien van de Conftitutie, zo wel als de rechten van den Raad van Staaten, geene zwaarigheid zullen maaken, om door het intrekken van het voorfchreeven gerefolveerde, weg te neemen alle overblyOels van eene zo inconftitutioneele en fchaadelyke ftelling, als zoude zyn het vermogen van eene particuliere Provincie om van de Gecommitteerden wegers dezelve Provincie in den Raad vin Staaten afzonderlyk te kunnen vergen, het geeven van zodaanigé opening of doen van zodaanigé verantwoording als by meergemelde Refolutie is vervat; terwyl wy Uw Edele Mogenden nogmaals Verzekeren en ook nog in deeze laatfte tyden de övervloedigfte bewyzen hebben aan den dag'gelegt, van onze bereidwilligheid om aan de Leden van het Eondgenoodfchap te geeven zodaanigé volledige opening omtrent den ftaatvan deFrontieren enMaga. zynen, als dezelve op eene met de Conftitutie overeenkomende wyze zouden mogen requireeren en verlangen.
En hier mede zouden wy eindigen, ware het niet dat de deliberatien over Uw Edel Mogenden voorfchreeven Refolutie, als een gevolg van en gegrond op het meergemelde'Rapport nocdwendig in ons hebbende moeten opwekken en verleevendigen her.
ca-



te Gebeurtenisfen in ijZj enz. voorgevallen, r^f)
onaangenaam denkbeeld wegens het geen in dat Rapport zelve ten lasten van Jen Raad en deszeifs directie omtrent, het werk der Frontieren en Maga« j feytien is ter neder gefteld, wy ons verplicht oirdeelden ook daar omtrent met een woord by c® voegen., dat hoe ?.eer wy bóven dien het llilzwygen bp en onbeantwoord laaten van onze bovengeme;dg Memorie'dooi: de perfoneele Commisfie van Uw Édele Mog in wiens handen dezelve was gefteld, met alle reden mogen toefchryven aan de perftnfie en het gevoel van de fóliditeit der argumenten-, welke by de Memorie tegens de allegatien in het Rapport voorkomende zyn aangevoerd, wy echter yan Uw Ed. Mog. cordaatheid rrteeneu te mogen verwagten, dat Uw Ed, Mogenden overtuigd /.ynde van het ongelyk, door de voorfchreeven z'.ak den Raad aangedaan, deeze gelegenheid terfens, wel zullen willen waarneemen , orri daar van een blyk, te geeven en óp zodaanigé wyze als Uw Ed. Mógenderi meest gefehikt zullen oirdeelen, wegneemen ai e ongunftige denkbeelden, welke het voorfchreeveri Rapport të dier tyd, aarigaande.de directie van deii Raad, over dien tak van deszeifs adminiftratie heeft ' veroirzaakt, terwyl wy al verder niet mogen twyf| felen, of Uw Ed. Mogenden zullen aHeM'rifil b111 y! ken het verzoek, het geen wy ten flotte hier nog 1 móeten by voegen, dat narrienlyk ÜEd.. Mog; aaö ons gelieven te doen reftitueeren de minui' v in rrieerI gemelde Memorie van Confideratien en Elricidatien» 'welke te dier tyd , na dat dezelve aan Uw Ed. Mog^ i ën de Heeren Staaten der andere Provinciën, was j afgezonden , ter Urukkery van den Courantief Gosse bezorgd zynde geworderi, van daar op order vaq dë Heeren Uw Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde I Raaden is gehaald en tot nog tóe; hoe zeer buiten be lenking, een ftuk van den Raad zyndej üan o^s' Aiet wéder tét hand gekomen is':



\%ö Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
232. ExtratT uit de Refolutien van Hun Hoog Mog* de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden; ten einde de Predikamen in Stad ende Meijerye van 's Bosch, ah mede in 't DiJtriiT van geheel Braband en de Generaliteit te gelasten, zich praecies te reguleer en, naar het Formulier van dat Gebed, tot dat einde door Hun Hoog Mogenden gearrejteerd. In dato den 30 OcTober 1787.
Is ter Vergaderinge geleezen een Memorie van den Advocaat Fiscaal van Braband Mr. H. J. va» Oldenbarneveld genaamd witte Tullingh , houdende , dat het Haar Hoog Mogenden hebbende behaagd , om , op Propofitie en geprefenteerde Memorie van hem Advokaat-Fiskaal, by Hoogstderzelver Refolutie van den 23<ten deezer maand October (*), de refpective Predikanten in de Stad en Meijerye van 's Bosch, als mede in het verder Diftrict van geheel Staats-Braband en de Landen van Overmaaze, en voorts in alle de Steden, Dorpen, Heerlykheden en Plaatzen der Generaliteit tegelasten, van zich in het bidden voor de Hooge Souvereinen en sndere Hooge Collegien van deezen Lande, mitsgaders voorde Illuftre Perfoonen van hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden enHoogstderzelver Vorftelyke Kinderen, precies te regu» leeren naar het Formulier van Gebed , tot dat eindedoor Haar Hoog Mogenden gearrefteert, en aan hun voorgefchreeven; het aan hem Advokaat-Fiskaal was voorgekomen, als of by fommige Predikanten reeds nu en dan bedenkingen waren gemoveert, of 'er wezenlyk wel een zodaanig Formulier van Voorbidding door Haar Hoog Mogenden. gearrefteerd, in den eigentlykezin gezegt konden worden geconfidereerd, te exteeren.
Dat hy Advokaat-Fiskaal zich daar omtrent alzo hebbende geinformeerd, als nu nader was ontwaar geworden, dat by Haar Hoog Mogenden op den ï4den July 1747, was gearrefteert een Voorfchrift,
waar
(*)' Zie hier voor Np. 205. U. 127.



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. i8z
waar by was bepaald, dat in de Generaliteit zoude moeten worden gebeden voor de Hoog Mogende Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, voorden Raad van Staaten, voor zyne Hoogheid, den Heere Prince van Orange en Nasfau, Kapitein-Generaal en Admiraal der Vereenigde Nederlanden, voor Haare Koninglyke Hoogdeid, Mevrouwe de Kroon-Princesfe van Groot-Brittannien » en voor deszeifs gantfche Illullre Huis, zonder dac aan hem Advokaat-Fiskaal was voorgekomen, dat zedert dien tyd in dat Voorfchrift eenige verandering by Haar Hoog Mog. was gemaakt.
Dat hoezeer hy Advokaat-Fiskaal wel vertrouwt, dat het van zelve fprak, dat dezelve Voorbidding naar de omftandigbeden van tyden, behoorde te worden verandert, en alleenlyk konde gefchieden voor zodaanigé Perfoonen, welke in wezen waren, dezelve echter apprehendeerde, of niet fommige Predikanten, door zich aan het precife van dat Voorfchrift te willen binden, in eene volftrekte ongerymdheid zouden kunnen vervallen , en of ook niet andere Predikanten, welke het zelve Voorfchrift fcheenen te ignoreeren, door de ignorantie daarvan, in verlegenheid zouden kunnen worden» gebragt; verzoekende hy Advokaat-Fiskaal derhalven , dat Haar Hoog Mog. daar omtrent zodaanigé s voorziening gelieven te doen, als zullen vermeenen te behooren.
Waar op gedelibereerd zynde, is, by ampliatie en interpretatie, voor zo veel des noods van Haar Hoog Mogenden Refolutie van den 23ften Oclober 3787, goedgevonden en verftaan, in de Voorbidding, welke uit kragte van dezelve Refolutie zal moeten plaats hebben, van nu af aan, en vervolgens zal worden geobferveerd de volgens orde en rang, namentlyk, dat. eerst zal worden gebeden voor de Hoog Mogende Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, als de Wettige en Hooge Souvereinen van den Lande, voorts voor de M 3 Ede-



de Gebeurtenis/en in 17 87 enz. voorgevallen, 1S3
terderf heerfchende fa£lie, mede aanleiding hebben gegeeven, tot den aanmarfch van de Troepes van zyne Majefteit den Koning van Pruisfen, als daaromtrent met geene mooglykheid onverfchillig kunnende zyn, zo als by de fuccesfive advifen van hun Gedeputeerden zo duidelyk voorzegd was.
Dat die aanmarfch mede aanleiding gegeeven heef» tot hetherftelder Conftitutioneele Regeenngsfnrm, zo wel ten opzichte van de Rechten van zyn $ Doorluchtige Hoogheid, als van het aantal ingeilopen abuizen, voor zo verre dezelve in den korten tydj hebben kunn n herfteld en gebeterd worden.
Dat zonder dien aanmarsch het te dugte-n- zoude? geweest zyn, dat deez; Provincie ais nog zoude smgten onder eene dwinglandy, waar van niet anders als haare totaale ruine te voorzLn en. te vr.eezen zoude geweest zyn.
Dat dezelve dus uit dat oogpunt befchouwd wordende, byalle Weidenkenden moet aan gemerkt worden, als het middel van redding, waar aan het herftel onzer gezegende Conftitutie, en van de rust; en welzyn der goede ingezetenen, is te danken geweest.
• Dat zy Heeren Gedeputeerden ten kragtigften 0vertuigd van het waare deel welke Haare Koninglyke Hoogheid is neemende in het welzyn, in de rust en goede harmonie, van en tusfchen alle de Ingezetenen van deeze Provincie , als mede van Hoogstdeszelfs reeds aangewende poogingen en voorfpraaken, om, niettegenftaande het ruuwe en onaangenaame faifoen , de te. rug marsch van die Troepes, immers voor het grootfte gedeelte te bevorderen en zelfs te verhaasten ,\ niet af kunnen zyn te remarqueeren, dat de voornoemde Troepes zowel geduurende hun verblyf alhier, het welk door onverwagte omflandigheden, welke die nog fmeulende faótie geftadig heeft weeten te voeden en te doen gebooren worden, verlengd is geweest, als by hunne aanftaande te rug marsch, zekerlyk, in
de
M ^



$84 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
de voor hun zo fchaadelyke verpligtingzichmoetea; bevinden, yan geheel buitengewoone onkosten te. moeten doen, geheel niet evenredig aan de Soldyen by dezelve genooten wordende, welke onkosten oaaren boven nog zullen vermeerderd worden, door. dien dezelve nog een geruimen tyd buiten hun geijroone Legplaatlen zullen moeten campeeren.
Weshalven zy Heeren Gedeputeerden hebben, vermeend aan Hun Éd. Groot Mogenden te moeten Tjoordraagen, om aan den Heer Hertog van Brunsvyyk,'als commandeerende de voornoemde Troepes, te offereeren eene convenable fomme, om dezelve by wyze yan dedommagement te emploijeeï'en en te verdeelen onder de voornoemde Troepes , derzelver Officiers en Onder-Officiers, zo en in" diervoegen als zyne Doorl. Hoogh. zal vermeenen te behooren.
' Dat Gecommitteerde Raaden behooren gelastte, worden de voornoemde fom ten fpoedigften ter. disp'ofitie van Hooggedagten Heere Hertog in gereedheid te brengen.
- Waar op. gedelibereerd, en copie van het voor. fchreeyen geproponeerde verzogt zynde door de Heèren'van de Ridderfchap en Edelen,om,dezelve, in "de orde nader te examineeren, en door verdere Deden, 'except Hoorn, om daar'op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen, is de. finaale Refolutie uitgefteld tot nadere deliberatie^ hebbendé de Leden op de inftantien der Heeren van' lËborn'aangenomen, zich daar op ten fpoedigften^ tg zullen bekwamen.



$ Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 18$
j$o, 234. ExtraB uit de Refolutien yan Hun Ed, Groot ' Mogenden de Heeren'Staaten van Hollanden Westiriesland, betreffende het intrekken en buiten effect, 'ftellen der Refolutie van den 30 Juny 1786, tof prejudicie voor de eer en goede naam van de Predikanten Nieuwland en Frieswyk in 's Hage g$* nomen. In dato den 30 OBober 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Delft, op den 25ften laatstleeden ter Vergadering van Hun EdT Groot Mog. voorgedraagen hebbende , dat dezelve geïnformeerd waren, dat op den 30 Juny 1786 by Heeren Gecommitteerde Raaden was genomen eene Refolutie, ten uiterfle prsjudiciabel voor de eec en den goeden naam van de Predikanten Nieuwland, en Frieswyk alhier in den Hage ; dat dezelve Refolutie te dier tyd was genomen op het Rapport van, drie Leden van het gemelde Collegie, dat diverfe Leden van Hunne Ed. Groot Mog. by derzelver Advyfen, des daags te vooren, hadden verklaard: „ in het zekere geinformeerd te zyn, dat de Predia, kanten Nieuwland en Frieswyk, federt een ge„ ruimen tyd, en byzonder nog binnen weinig da„ gen, zo in hunne Predikatiën als Gebeden, do
Gemeente als het ware tot het deelneemen in * de thands fubfifteerende verschillende begrippen ., hadden aangezet en uitgelokt, en alzo van den
Predikftoel het hier zo lang gefmeuld hebbende
vuur van oproer meer en meer aangeblaazen, en „ vervolgens Heeren Gecommitteerde Raaden „ mondeling verzogt, dienaangaande een waakend li oog te houden en daar tegen de nodige voorzie,, ning te doen ".
Terwyl de Advokaat-Fiskaal Luyken verder was. gelast en geauthorifeerd, om op de Predikatiën en Gebeden van die beide gemelde Predikanten een waakend oog te houden, en, bevindende dat dezelven zich zouden mogen fchuldig maaken aan, heC gene in het hier vooren gerapporteerde was verfoeid, daar van aan Hunne Ed. Mogenden, met c*.



%$S Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
verlenging van oenooriVKe oewyzen, rapoort te
doen.
Dat zy Heeren Gedeputeerden geconfedereerd hadden, dat dc/.elve Refolutie niet anders konde worden aangemerkt dan als een gevolg van het heerfchend fysthéma van dien tyd, en de aankleeving van gemelde Predikanten aan de jegenswoordig op
tiioiimt treu^cfitrrl.» Psmftifnria . on /Hot- rliic rl« kil
lykheid kwam te'vorderen, dat, daar de voornoemde Refolutie haare fource had uit deliberatien in deeze Vergadering gevu'len, ook door deeze Ver-
eefteld, om dezelve te doen vernietigen. en de
Hetrisfure welke daar door aan de gemelde Predikanten , dewelke zich de achting en liefde der Haagiche Gemeente hadden waardig gemaakt, met ter daad weg te neemen: dat zy Heeren Gedeputeerden midsdien zich verpligt vonden, om aan Hunne Ed. Groot Mog. in bedenking te moeten geeven, om de Heeren Gecommitteerde Raaden te au,thorifeeren en te qualifleeeren, om de gemelde Refolutie in te trekken en te ftellen buiten effect-.
Hunne Ed. Groot Mogenden naar voorgaande deliberatie goedgevonden hebbende, dat de bovenftaande Propofitie door de Heeren Gecommitteerde Raaden zoude worden geëxamineerd, hebben Hooggemelde Heeren Gecommitteerde Raaden in data den 3often ( ctober, aan Hunne Ed Groot Mog. berigt: ,, dat dewyl de Advokaat-Fiskaal niet al-
leen nimmer eenige klagten ten aanzien van de „ Predikatiën en Gebeden der voorfchreeven Pre-
dikanten aan hun had gedaan, en dat hun ook,. a, buiten de gezegdens der voorfchreeven Leden
van de Vergadering Hunner Ed. Groot Mog., „ v o;t eenige nadeelige gerugren, met opzicht tot
het Prediken en Bidden der gemelde Predikanten „ waren voorgekomen , maar in tegendeel dat de„ zeiyen alomme zeer geacht zyn, en dat derzel-
ver Predikatiën en Gebeden altoos zyn en nog„ by aanhoudendheid, dooreen groot aantal Toe.
„ hoor-



ii Gebeurtenkfm in 17 87 enz. voorgevallen. 18^
„ hoorders met veel ftigting worden bygewoond» E zy geene de minfte zwaarigheid maakten om der-
zei ver voorfchreeven Refolutie, alleen genomen „ om aan de begeerte der meergemelde Leden van ], Hunner Ed. Groot Mog. Vergadering te voldoen, „ aanftonds in te trekken en buiten effedl te ftel. „ len', indien Hunne Ed. Groot Mog. hen daar tos
geliefden te authorifeeren ".
Op wélk Advys Hunne Ed. Groot Mog. hebben goedgevonden en verftaan, de Heeren Gecommitteer ie Raaden te qualificeeren , en des noods te gelasten, om derzelver Refolutie van den 30 Juny 1786 in te trekken en buiten effeA te ftellen, en diaar van aan de voorfchreeven Predikanten kennis te geeven.
N'. 235. Nota, aan eene Commisfie uit de Regeeringe " der Stad Amfieldam, beftaan hebbende in de Heeren Dedel , Alewyn en Faas , benevens denPenfionaris van der Goes, in eene conferentie met den Heere Erfstadhouder, Plaare Koninglyke Hoogheid en den Heere Hertog van Brunswyk Lunenburg, Jchriftelyk ter hand gebeld, en door gemelde Com~ misfie op den 30. October 1787, in eene Vroedfichaps-Ver gadering 'overgeleverd.
De Commisfie, uit de Regeering der Stad. Am, fieldam , naar 's Hage gedecerneerd , heeft beftaan in de Heeren Dedel, Alewyn en Faas, benevens den Penfionaris van der Goes : dezelve maandag morgen alhier geretourneerd zynde, en rapport van hun verrigte op gister in de Vroedfchap, gedaan hebbende , heeft tevens een fchrifteiyke Nota. overgeleverd, welke aan Hun Ed., in confe* rentie met den Heer Erf-Stadhouder en Haare Koninglyke Hoogheid, midsgaders den Heer Hertog yan Brunswyk, doof Hoogstdezeive was ter han4 gefteld, zynde van den volgenden inhoud. O-1—-. NO»



ÏSS Verzameling van Stukken betrekkelyk fofc
NOTA. Art. I.
Dewyl noch alle de fcherpe Patroonen, noch alle de Geweeren terug bezorgd zyn in handen der Regeering, en daar en boven noch verfcheidenpointen, volgens adveu der Heeren Burgemeesteren van Amfteldam zelve, moeten worden tot effect, gebragt, jkan de Satisfactie niet gehouden worden volkomen te zyn, voor dat dit alles zal wezen voltooid en «fgedaan.
II.
Om evenwel Haare Koninglyke Hoogheid enzyCe Doorluchtige Hoogheid den Hertog, deswegenï voor 't vervolg gerust te ftellen, en de Satisfactie voor volkomen afgedaan te kunnen houden, zoude zyne Doorluchtige Hoogheid de Prins Erf-Stadhouder niet weigeren, op verzoek van Burgemeesteren , een of twee Commisfarisfen te benoemen, die met Commisfarisfen uit de Regeering, al wat uit hoofde der Satisfactie nog te verrigten is, zouden kunnen bevorderen en applaneeren, volgens het 3de point van het bericht van Heeren Burgemeesteren.
III.
By die zelfde gelegenheid, zoude de Krygsraad en Schutterye, door dezelfde wederzydfche Commisfarisfen kunnen herfteld, en het Reglement van zyne Hoogheid Prins Willem de IV, bevestigd kunnen worden.
IV.
Men zal te eerder in dergelyke fchikkingen willen komen , indien de Regeering van Amfteldam inftemde in de Propofitie van Schoonhoven.
Waar op de Raad heeft goedgevonden, Heeren {Burgemeesteren te qualificeeren, om de Commis^
fies



£e Gebeurtenisfen in 17 8 7 enz. nor gevallen. 199
orders, vermids de orders, onder welke zy hebber^ gediend, voor als nog niet terkennis van Hun Hoog' Mogenden zyn gekomen; maar dat des niettemin alle Officieren, die gedient hebben onder de voor1 fchreeven Commisfie of een diergelyké Commisfie ■I van de Stad Amfieldam, moeten worden gehouden J ie zyn onder de billyke verdenking van te hebben ij mede gewerkt of gediend te hebben, ouder orders 1 tot medewerking en vyandel'yke gedraagingen van 1 de voorfchreeven Commisfie tegens die van GclderI -land en Utrecht, waar door zy zouden kunnen hebben verzaakt de pligten die zy als Officieren van üj de Generaliteit verfchuldigd waren, en dat daar en q boven veelvuldige klagten door de Heeren Staaten J van Gelderland en Utrecht, en zyne Hoogheid zyn I gedaan omtrent de gewapende Vaartuigen, welken i <le Zuiderzee onveilig hebben gemaakt, en gen voerd zyn geweest door Officieren onder het ColleI gie ter Admiraliteit in Amfteldam, breeder vermeld 1 in de Brieven van de Staaten van Utrecht van den a 25flen en 29flen Junyr, van zyne Hoogheid van den d 2often Juny, en van de Raaden des Furftendoms I Gelre en Graaffchap Zutphen van den 28ften Juny J deezes jaars) copie van voorfchreeven Brieven zal' 4 worden gezonden aan het Collegie ter Admiraliteit 1 té Amfteldam, en het voorfchreeven Collegie, zo 3 als dat ook op de Maaze aangefchreeven, om om1 tfent het gedrag van alle de Officieren, die in voor. I fchreeven dienften zyn geweest door het OfficieI Fiskaal by hun Collegie te doen informeeren, en i tegens de genen, welke by de voorfchreeven In)1 formatien zouden kunnen v/orden bevonden , appaj rent fchuldig te zyn , naar bevind van zaaken te 1 Procedeeren en te doen Procedeeren , zo als in i goede Juftitie zal worden bevonden te behooren, I en van den uitfiag der zaaken verflag aan Hun Hoog 1: Mogenden te doen.
Dat mede gelet op den fingulieren inhoud van ij 4e Misfive van den Kapitein Schierhoüt (*) aan het N 4 Col* • {*) Zie hier voor No,- 171. bladz. 57.



%oq Verzameling van Stukken betrekkelyk tof.
Collegie ter Admiraliteit in Zeeland by derzelver Berigt copieelyk aan Hun Hoog Mogenden over» gezonnen, het Collegie ter Admiraliteit aldaar zat worden.aangefchreeven, om mede door het Officie. Fiskaal by hun Collegie omtrent het gedrag van dien Officier te doen informeercn, en naar bevind van zaaken tegens denzélven is 't nood te doen Proce, deeren en rechi te fpreeken, en van den uitflag der zaaken aan Hun Hoog Mogenden rapport te doen. , En dat eindelyk zyne Hoogheid als Admiraal-Ge-, neraal van de Unie zal worden verzogt, gelyk ge-, ichied by deezen, om hangende het voorfchreeven onderzoek of Proceduures ,■ aan den Kapit. Braak, cn ScHiERHOüT geene demisfie te verleenen.
'No. 242. ExtratT uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, der Vereenigde Nederlanden, betrekkelyk de Heer du Mas. In dato den i November 1,787, (*}
De Heer Adams, Minister Plenipotentiaris van. de Vereenigde Staaten van America, heeft aan Hun Hoog Mogenden een Misfive gefchreeven, geda-. teerd Londen den 25ften der voorleeden maand , houdende, dat ten uitterften bedroeft was te verneemen dat het gedrag van den Heer du Mas,, niet hadde de goedkeuring van Hun Hoog Mogenden.
Dan terwyl de Heer du Mas, voor zo veel hy Heer Adams zich konde herinneren, door hem in. geen zaaken was geëmploijeerd geworden, zedert deszeifs Refidentie in Engeland,, en gemelden du3V1as hem ook geen berigt van zyne ha.ndelinge gedaan hadt,. noch zyne Depêches aan het Congres, door handen van hem Heere Adams overgezonden, hy ignorant was van de byzonderheden van deszeifs gedrag, 't welk dOQr Hun Hoog M.og. niet wierds . gcapprobeerd, ^
^'Zie ook h,ier y%or J>K 185.. bladz. $i> -



ie Gebeurtenisfin in 1787 voorgevallen. 201
Dat hy Heer Adams zulke groote ondervinding fiad gehad van vriendfchap van Hun Hoog Mogen. Jen voor de Vereenigde Staaten van Amerika zyn Souverein, en van haare oprechtheid en gpedneidiegens hem zelfs, dat hy geenzmts zoude hsfiteetj ren? om zich te fchikken naar alles wat hy bewust wastfoogstdezelve inclinatie te zyn, voor zo véél zulks in zyn vermogen was, en beftaanbaar met Sn eer en plicht, doch dat daar alle de authoru teit uit welke voornoemde dü Mas ageerd, Onder de Vereenigde Staaten direft was gedenveerd var* het Congres, en niet van hem, en terwyl hy pu Mas zyn Correspondentie roet dat Doorluchtig Lig* haam Joerde door middel van hunne Mmrsters tC Nieuwjork, en niet met hem Heer Adams; hy niet in ftaat was voor het tegenwoordige, meer te kunnen doen in voldoening van het verzoek van Hun Hoog Mog. in den Brief van den Griffier Fagfx Sn hem tl kennen te geeven, als een Copie van dezelve aan het Congres over te zenden, het welk py de eerfte gelegendheid zoude gelchieden,
No. 243. Aanlbraak van den Wel Ed. Geftr. Heer Hoofd-Officier der Stad Rotterdam, gedaan in het Collegie van WethouderJchap aan de Hoofden der\ vry willig wagt gedaan hebbende Burgeren, by gelegendheid dat de Burgerwagt, ingevolge de Fub' licatie van de Ed. Groot Achtb. Heeren van de Weth, van denken October laatstleeden, zo na mooglyk op den ouden voet herfield is. In dato den I November 1787. ■ Ik ben, Mannen Burgers, van wegens deeze E-. dele Achtbaare Vergadering gelast , Uheden , op dit oogenblik, waar in gy van Uwe posten, als vrvwilfig wagtdoende Burger-Officieren, (laat al te treeden, de gevoelens van gunftig aandenken, die den Magiftratt deezer Stad, met advys van de Vroedfchap, by openbaare Publicatie, erkent heett



$©& Verzameling van Stukken betrekkelyk tof
Uiieden toe te draagen, nader, en van mond tot ïnond, open te leggen.
Nimmer, van dat de zeven Gewesten, onder Gods zegen, en door het dapper beleid van de oniterhyke Orange-Vorften , een te faam vereenigd Volk geworden waren; — nimmer was dit Land, ons gemeenzaam Vaderland, nader by deszeifs geïieelen ondergang, als nog maar onlangs, voor maar Weinig weeken.
Van alle de Steden of Plaatfen, daar de haatlykë lartyichap tegen de oude en welgevestigde Conftitutie, eenigen rol gefpeeld heeft, (en waar is men daar vanbevryd gebleeven?) heeft de Stad Rotterdam de eerfle, de hardfte en de langstduurende aanval moeten ondergaan.
Sintsi meer dan vier agtereenvolgende jaaren heeft men alhier de akeligfte Toneelen zien openen, die de Regeering vernederen, en de Burgery verachtXyk moesten maaken.
De politieke Byzitters, tegen Stads Protesten aan x en tegen de Advyzen der aanzienlykfte mede-Staatsleden, tot in Uwe Rechtzaalen ingedrongen:
Uwe eerlyke en onbefproken Raadslieden, ftrafloos tjeichimpt, befpot, en in hunne welverkreegen en met lof uitgeoeffende Ambtsbedieningen vervolgt; ■— andere op frivole voorgeevens van hun Stemrecht ontzet; — alle befchikking van Regeering omgekeerd; alle wettig gezag op ftraat, en een zogenaamde Volksftem, die niet dan factie en ver^ warring was, op den throon gefield, — zyn, of eo veele getuigen of zo veele gevolgen van de inbreuken, op s Lands en Stads heiligftePrivilegiën, die de zmnelooze Bewindslieden van dien tyd verpe?1 ' hunnen gevallen wel mogten flaa-
Langs deezen weg was deeze Stad van haare ouoe en getrouwe Schuttery ontzet geworden, en het Jeed met lang, of zy zag zich, door een nieuwegewapende arm, ook van haare eerlykfle en getrouwfle wettige Regenten berooft. . ü
Toe*



*!b8 Verzameling van Stukken betrekkelyk tod
Zen morgen geweest zynde by den Heere Herto* van Brunswyk, hebben ter Vergadering gerapporteerd, dat zy zich met de gewoone Ceremonie begeeven hadden na het Appartement van den Heef Erf-Stadhouder, alwaar gemelde Heer Hertog hert was verwagtende, en aldaar, voor aan de Trap, door gemelden Heer Hertog waren gerecipieerd,' cn onder de Militaire honneurs binnen geleid, alwaar in de Audiëntie-kamer gekomen, -en aan de lioogerzyde nedergezeten zvnde, de Heer Graaf van Weldkren, als eerlte van de Deputatie, een Compliment aan gemelde Heer Hertog, uit naam I van Hun Hoog Mogenden had afgelegd, en daar I by betuigd, dat Hun Hoog Mogenden deeze De* I rmtatie benoemd hadden, om zyne Doorluchtigfte Hoogheid op 't plechtigfte te verzekeren van het genoegen het geen zv hadden, alhier te zien een I ï>rins, wiens roemrugtige daaden, hem van zyn n eerfte jeugd af aan, de alleruitmuntendfte reputatie hadden doen verkrygen; dat de manier, waar op zyne Hoogheid de Commisfie, waar mede hy zich I wel had willen belasten, had uitgevoerd, een nieu- ; wen luister aan deeze reputatie hadde bygezet, tef i ■zelver tyd als dezelve Hun Hoog Mogenden met dejl leevendigfte-gevoelens van erkentenis vervulden J dat Hun Hoog Mogenden zich altoos zouden bevly- \ tigen, om blyken te geeven van de hoogachting dié I zy hadden voor Hoogstdeszelfs Perfoon, en de op- q xechtfte wenkhen , die zy deeden voor deszeifs I voorfpoed en die van zyn illuster Huis: waar op \( gemelde Heer Hertog de Heeren Hun Hoog Mog. i Gedeputeerden op de obligeantfte wyze had be- 9 dankt voor de eer , die hem hadden gelieven aan te \i doen, met verzekering, dat hy noöit aangenaamef 1 Commisfie in zyn leeven volbragt had, als'de geen I waar toe hy zich bier had laaten employeeren , aafi S welke hy hoopte ten vollen beantwoord te hebben, $ door't herftellen van de rust cn eenigheid in de Re* 3 publyk, ten genoegen van zyne Majefteit den Ko- ö mng van Pruisfen, zo wel als vaa Hun Hoog Mog..» .
zy™i



'is Cebeurtenisfen in 1787 en%. voorgevallen; &o>
Eyn Perfoon voor 't overige in de aanhoudende gunst en Vriendfchap van Hun Hoog Mogenden recommandeerende ; waar na gemelde Heeren Gedeputeerden op dezelve wyze wederom uitgeleid zynde» ter Vergadering zyn geretourneerd.
Waar op gedelibereerd zynde, hebben Hun Hoog Mog. gemelde Heeren Gedeputeerden voor de genomen moeite bedankt, zo als bedankt worden mits deezen.
245, ExtraB uit het Register der Refolutien van Hun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vvreenigde Nederlanden, waar by aan de Ambasfadeurs der Hoven van Frankryk, Pruisfen en Groot-Br itlannien kennis word gegeeven, dat de gefchillen tusfchen den Heere Erf-Stadhouder en fommige Provinciën uit de wee zyn geruimd enz. In
■ ' dato den 2 November 1787-.
Op bet geproponeerde van de Heeren van SpaaïÏ ■van Hardestein, en andere Hun Hoog Mogenden Gedeputeerden tot de Buitenlandfche zaaken; in «chtinge genomen zynde, dat in de tegenwoordige; * gelukkige omftandigheden en gefreldheid van zaaken, de-Mediatien.en goede Officien door de Hoven van Frankryk, Berlyn en Groot-Brittannien aart Hun Hoog Mogenden aangeboden tot bylegging; der gefchillen met den Heere Erf-Stadhouder, ert tusfchen de Provinciën zyn komen te cesfeeren; is goedgevonden en verftaan, dat den Heer Lestevenon van Beskenroode, Hun Hoog Mogenden Ambasfadeur aan het Hof van Frankryk, en den Heer van Reede , Hun Hoog Mogenden Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Pruisfen, en den Heer vanLynden, Hun Hoog Mog. Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Groot-Brittannien , zal worden aangefchreeven, om aan hunne Majefteiten refpettivelyk kennis te geeven van het
li. iD&Et, O ge-.



aio Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
gelukkige evenement alhier voorgevallen , waar door de gefchillen met den Heer Erf-Stadhouder» en tusfchen fommige Provinciën uit den weg zyn geruimd, en dezelven in alle zyne Rechten en Preéminentien is herfteld, en dat dus aan Hun Hoog Mogenden niets overblyft als Hoogstgedagte Hunne Majefteiten voor de aangeboden Mediatie en goede Cfficien te bedanken ; niet twyffelende, ofHoogstr dezelven zullen in deeze gewenfchte herftelling der rust en goede orde, en het genoegen daar door aan Hun Hoog Mogenden veroirzaakt, deel neemen, en verzoeken dat Hoogstdezelve Haare Majefteken dezelve gunst en genegendheid by continuatie aan deeze Republiek willen betoonen, waar van zo menigmaalen preuves hebben gegeeven.
En zal Extract van deeze Hun Hoog Mogenden Refolutie door den Agent Slicher gefteld worden in ïianden van den Heer Ridder Harris , Extraordinaris Envoyé van zyne Majefteit den Koning van GrootBrittannien, den Heer van Thulemeyer, Extraordinaris Envoyé van zyne Majefteit den Koning van Pruisfen, endenHeerCAiLLARD, waarneemendede zaaken van Frankryk, om te ftrekken tot derzelver informatie.
No. 246. Publicatie van de Regeering- der Stad Groningen, tegens plundering, geldafpersing en verdere mishandelingen enz. In dato den 2 November 1787.
Burgemeesteren Schepenen en de Raad in Groningen, doen te weeten.
Hoe wy tot onze groote verwondering, en nog grooter verontwaardiging en afgryzen hebben vernomen, dat zich, in plaats van eenige vrolykheid ter eere van zyne Doorluchtige Hoogheid, onzen Heere Erf-Stadhouder te doen, gelyk op veele plaatzen ouzer Jurisdictiën met alle orde is gefchied, en waar cmtrciit wy geene redenen van ongenoegen
heb-



de Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen, hl
hebben gevonden, thands in onze Jurisdictie van Sappemeer en 't Oldambt eene hoop zich opwerpt» en van de eene plaats na de andere fchynt te trekken, met geen ander voorneemen, dan om onze goede Op- en Ingezetenen te plunderen, geld af te persfen en de Perfoonen te mishandelen, ja zulks daadlyk in fommige ftreeken hebben ter uitvoer gebragt; en te vreezen ftaat, dat, zo niet onder den Godlyken zegen met alle kragt werde gefluit,; het verderf van de geheele Jurisdictiën en Provincie zal na zich fleepen, en dit alles dies te haatelyker* naar dien zulks onder den naam van zynen Doorl. Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder word uitgevoerd, en alzo een voorgeeven even als of zyne Doorluchtige Hoogheid zulke daaden zoude goedkeuren, en met genoegen zien; ja een kenmerk zoude uitmaaken van een voorftander van dien Vorst en Hoogstdeszelfs Huis te zyn, daar wy en een ieder recht geaard beminnaar van gezeide Vorstelyk: Huis weeten, dat niets fnooders kan worden uitge« dagt, om zyne Doorluchtige Hoogheids eer en inborst te bezwalken, die, in plaats van de Ingezetenen te willen beveiligen tegens allen geweld, derzelver ondergang zoude beoogen; het geen wy eer& ieder onzer Ingezetenen op het plechtigfte kunnen verzekeren nimmer dien Vorst te zullen behaagen maar in tegendeel zulke pleegers der ongeregtigheiA z-al houden voor de grootfte vyanden van zich en zyn Vorstelyk Huis, gelyk Hoogstdezelve in zyne waarfchouwmg van den ijden October jongstleeden (*), in de Groninger Courant van den 23ften October vervat, op het allernadrukkelykst heeft verklaard, en ter nedergefteld: ,, allen, diezodaanein9, folentien en geweldenaryen eenigzints zouden mo„ gen aanraaden of begunftigen en veel meer nog, „ die dezelve daadlyk zouden mogen pleegen, onder „ welk voorgeeven ook, te zullen houden voor vy-
„ an-
(*) Zie deeze yffaarjcbomving hier voor H°. 168. bladz, O s



4i2 Verzameling van Stukken betrekkelyk toi
„ anden van zyn Perfoon en Huis". En het is om alle bovengemelde redenen en om onze goede Op- en Ingezetenen op het kragtigfte te onderfteunen, dat wy niet alleen zodaane maatregelen genoomen hebben , waar door wy de Daaders wel zullen weeten te ontdekken, en die zwervende bende uit een te jaagen en te verftrooijen, en onze goede Ingezetenen met daaden te toonen, dat 't onzen lust zy hunne Perfoonen en Goederen en Bezittingen te beveiligen , en zulke Rustverftoorders de verdiende ftraffe te doen geworden, maar willen daar en boven ook alle onze goede Op- en Ingezetenen opgewekt hebben, om zich met aflegging van alle partyfchap, daar het in deezen op aller behoud aankomt, te vereenigen en by elkander te voegen met zodaane verweer-inftrumenten als best zullen oirdeelen, om zulke hoopen te verdry ven, of de Daaders te bewaaren en op te brengen, en ingeval dezelve zich tegens hun mogten verzetten, zich, op. de bestmooglyke wyze te verdedigen, zonder voor de gevolgen verantwoordelyk te zyn, op dat alzo niet alleen de naam van onzen Erf-Stadhouder on« bezwalkt blyve, maar ook belet, dat onze Ingezetenen aan de woede van een' zwervende menigte worde opgeofferd.
En, op dat de Ingezetenen dies te meer tot het tegengaan van diergelyké geweldenaryen mogen worden opgewekt, zullen wy de fchaadenaan de Ingezetenen wordende, veroirzaakt, over de Huishoudingenvan derzelver Kerspelen verdeelen, en die genen welke fchaade hebben geleeden, door alle worden vergoed, waar omtrent wy nader fchikkinge zullen komen te maaken, 't welk wy aan ons voorbehouden.
En, op dat onze ernftige welmeeninge aan een ieder geblyke, en zich daar naar kan fchikken, zal deeze in denOldambte, Gorecht, Sappemeer cum annexis, benevens de Heerlykheid van Wedde en Westerwoldingeland van de Predikftoelen worden afgeleezen, en aangeilagen ter plaatze alwaar men gewoon is zulks te doea. Ge-



te Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 213
Gedaan in Groningen den 2den November 1787. (was get.) B. V. Iddekinge, vr.
Ter Ordonnantie der H. Heeren voorfz. (was get.) C. H. Gockinga, Secret»
N°. 24.7. ExtratT; uit het Register der Refolutien vanHun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, behelzende dispofitie , ever de voorlopige Confideratien van den Ed. Hove Provinciaal, nopens de Declaratoiren, Refolutien en
k Voordragten door verfchillende Corpora's aan Hun Ed. Groot Mogenden gedaan, en verder ter disfoU veering en vernietiging van alle Burger- Sociëteiten , Genoodfchappen of andere Corporatien of Byeenkomften enz. In dato den 3 November 1787.
By refumptie gedelibereerd zynde op het rapport, den I2den der voorleeden maand ter Vergadering uitgebragt, door de Heeren van de Ridderfchap ea verdere Hun Ed. Groot Mogenden Gecommitteerden tot het groot Befoigne, hebbende ingevolge en tot voldoening aan Hun Ed. Groot Mogenden Refolutie Commisforiaal van den 3den te vooren, met Commisfarisfen van den Hove geëxamineerd de Misfive van den Prefident en Raaden van gemelde Hove (*), ten zei ven dage gefchreeven, waar by volgens Hun Ed. Groot Mogenden Refolutie van den 26ften September, hadden gefuppediteerd derzelver voorloopige Confideratien omtrent 't geen dat nopens de Declaratoiren, Refolutien en Voordragten aan Hun Ed. Groot Mogenden gedaan, en by Refolutie van den 22ften der laatstgemelde maand, aan den Hove in Originali gezonden, tot rust van den Lande, tot veiligheid van Hun Ed. Groot Mogen-,
(*) Zie het aangehaalde Stuk, I. Deel, N'. 135. Uüfei O 3



êt4 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
genden zelve, of van alle Regeeringen of Perfoonen, die daar in bedoeld of genoemd zyn, zoude kunnen en behooren gedaan ce worden, is goedgevonden en verftaan;
I, Dat de Adresfen, in de Misfive van den Hove gemeld, zullen gefteld worden iu handen van den 3Prokureur-Generaal, en van de Officieren der refpective Steden en Baiiliuwen ten platten Lande, daar dezelve geformeerd en geteekend zyn, mitsgaders daar de Autheurs, Onderteekenaars derzelve en verdere Perfoonen daar in deel gehad hebbende, woonachtig zyn, ten einde daar omtrent zodaanig te handelen, als het recht van de Hooge Overigheid zal vereisfchen.
II. Dat zodaanigé gewapende Genoodfchappen, door welke of uit welkers naam diergelyké Adresfen zyn gedaan, zullen worden ontwapend en gedisfolveerd, en vervolgens de'Schutteryen voorzien Van zodaanigé Officieren, van welken men ten vollen kan verzekerd zyn, dat dezelve aan diergelyké zaaken geen deel gehad hebben. Dat voorts de gewapende Schutteryen of Burgeryen, zullen moeten gezuiverd worden van de zodaanigen welke tot voorfz. Genoodfchappen of tot de Burger-Legertjes behoord hebben, en zo veel anderen in derzelver plaatfen gefteld, als Burgemeesteren en Regeerders, of de refpective Magiftraaten in de Steden, ieder in den haaren zullen dienftig oirdeelen ; en voorts voorzien van zodaanigé Officieren, welke tot voorfchreeven Genoodfchappen niet behoord hebben, het zy direct, of door Honoraire Leden van het zelve geweest te zyn; wordende de Officieren, welke Leden van genoemde Genoodfchappen , 't zy Honoraire of werkende geweest zyn, voor zo verre dezelven als nog in deeze of gene Steden niet zyn gedimitteerd, by deezen gehouden van hunne posten als Officieren te wezen vervallen; blyvende aan Burgemeesters «n Regeerders, of de refpective Magiftraaten overgelaaten, om zodaanigé Reglementen te maaken, als voor de Schuttery heilzaam zullen oirdeelen.
III.



'4t Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgzvalkn, «£
III. Dat overal alle diftinftive tekenen der Schutteryen zullen worden afgefchaft, en aan dezelven verboden gewapend op 's Heeren Straaten te verfchynen, ten zy op die tyden, dat dezelve de wacht hebben, of wettiglyk als Schutters, elders Burgers genoemd, worden opgeroepen; zonogthands, dat ten opzicht van het dragen der uniforme Kleeding der Schutteryen of Burgeryen, en den tyd wanneer dezelven daar mede zullen mogen verfchynen, aan Burgemeesteren en Regeerders, of de refpective Magiftraaten word overgelaaten, om daar omtrent sodaanige voorzieninge té doen, als dezelven zullen oirdeelen te behooren; echter in het oog houdende, dat de uniforme Kleeding der Schutteryen of Burgeryen, zo min mooglyk worden gelyk gefteld of geconfundeerd, met de uniforme Kleeding van1 de Militie.
IV. Dat alle Burger-Sociëteiten, Genoodfchappen of andere Corporatien of Byeenkomften , welke deel gehad hebben in de onwettige zogenaamde Volksvergaderingen, daadelyk zullen worden gedisfolveerd en vernietigd, en voorts'op zekere te bepaalene poene geftatueerd, dat geene;andere, onder •welke benaaming het zyn moge, ingerigt om over 's Lands of Regeeringszaaken te handelen of te cor* Tespondeeren, met oogmerk om zich in dezelve te immisceercn, zullen mogen worden opgerigt; met last aan den Prokureur-Generaal en de refpective Officieren, om daar tegen ten fterkflen te vigileeren; en dat de Huizen daar toe aan de voornoemde Burger-Sociëteiten, Genoodfchappen of andere Corpo. ratien of Byeenkomften, in eigendom toebehoord hebbende, of door de Leden van dien, of gerechtelyk ad opus jus habentium verkogt, en de Penningen aan de gewezen Leden ter hand gefteld worden.
Dat in het byzonder zal onderzoek gedaan worden oa de Oprichters van zodaanigé Sociëteiten, mitsgaders op de wyze, waar op zy dit gedaan, en hoe dezelye zich verder gedragen hebben, terwyl ook al verder O 4 aal



4e Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 219..
zich aan het hoofd der Pruisfifche Troepen naar Hólland begaf, verwaardigde Uw Hoogheid zich, myne inftantien ten voordeele deezer Natie, welker welzyn en belangen in het algemeen het voorwerp myner wenfchen zyn, goedgunftig te hooren: Uw Hoogheid zal thands ook wel voor aangenaam willen houden de uitdrukkingen myner dankbaarheid en die van deeze Natie, voor welker oogen zich de uitlleekende hoedaanigheden , welke Uwe Hoogheid kenfchetzen, daaglyks meer en meer ontwikkelen. Het aandenken aan de verplichtingen, welke wy Uwe Hoogheid hebben, zal altyd in onze harten gegraveerd zyn, en nimmer zullen wy vergeeten, dat Uw Hoogheid niet alleen Hoogstdeszelfs Commisfie, welke de Koning mynen Broeder Uw Hoogheid heeft aanbetrouwd, zo roemryk volbragfc heeft, maar dat de gelukkigfte omwenteling daar een gevolg van geweest is, welke aan het Land deszeifs vryheid en onafhanglykheid weder heeft gegeeven, door de Conftitutie te bevestigen en den Prins mynen Gemaal in de oeffening zyner billyke Rechten en Prerogativen te herftellen. Ik heb" de eer met de gevoelens van eene onveranderïyke verknogtheid, en met de byzonderfte hoogachting te zyn, enz.
(was get.} WlLHELMINA.
No. 250. Publicatie van Hun Ed.Mog.de Heeren Staaten van Friesland, tot vernietiging van de zogenaamde Fratemiteiten en foortgelyke Gemeenjchap-
^ pen enz. In dato den 3 November 1787.
De Staaten van Friesland, allen den genen die deezen zullen zien of hooren leezen, falut; doen te weeten.
Alzo ter onzer kennisfe is gekomen, dat niettegenftaande onze Publicatie van den 4den September laatstleeden, waar by wy, om redenen ons daar
toe



225 Verzameling van Stukken letrekkelyk tot
de zo ilnguliere handelwyzen, welke binnen korte» hadden plaats gehad, ter cccafie van de ontftaane verwarringen, welke dit Gemeenebest en ook de Provincie van Utrecht hadden ontrust, zulks Hooggemelde Heeren Staaten, naar gehouden deliberatien hadden doen oirdeelen, dat het ten uitterften noodzaakelyk was, om by de wederbrenging van goede orde, bedagt te zyn op het vervolg. En dat nadien met relatie tot hun Heeren Gedeputeerden , als Gecommitteerden wegens Hooggemelde Provincie ter Generaliteit, als mede omtrent de Declaratien in de Generaliteits Collegien, ook zodaanigé idéés hadden plaatsgevonden, en aanvankelyk waren gedreigd geworden, welke ter executie geïegtzynde, de gantfcheloop der Generaliteits befognes zouden hebben gefluit, en de vryheid van deliberatie der gemeene zaaken volflrekt weggenomen zouden hebben; Hooggemelde Heeren Staaten hunne Principaalen daarom begreepen, dat ook zodaanigé maatregelen en fchikkingen ter Generaliteit behoorden te worden geïntroduceerd, dat de vreeze daar voor, zo wederom onverhoopt eenige disfencie in byzondere Provinciën plaats mogte vinden , geheel moge worden weg genomen, en om die reden hun Heeren Gedeputeerden hadden geauthorifeerd, ter Vergaderinge van Hun Hoog Mog. voor te draagen en te infteeren, dat ter bereiking van 't bovengemelde einde, bekwaame befognes mogten worden aangelegd, en vervolgens heilzaamé'Refolutien genomen.
Waarop gedelibereerd zynde, hebben de Pleeren Gedeputeerden van de Provincie van Gelderland en van Friesland, zich met het voorfz. geproponeerde geconformeerd.
En is dien onverminderd goedgevonden en verftaan, dat "copie van voorfchreeven geproponeerde gefteld zal worden in handen van de Heeren VAif Welderen, en anderen Hun Hoog Mogenden Gedeputeerden tot de zaaken van de Plakaaten en Reglementen, cm met en tevens eenige Heeren Ge-
C0H1'



ie Geieuttenïsfen in ïjfy enz. voorgevallen. 227
committeerden uit den Raad van Staaten, by haar Ed. zelfs te nomineeren , te vifiteeren en examineeren; de Befognes daar op ten fpoedigften voort te zetten, en van alles alhier ter Vergaderingerapport te doen.
N. 254. Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn , gedaan ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, over de Adresfen der Burgers, gewapende Genoodfchappen enz. ln dato.den 6 November 1787.
. De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hebben ter Vergadering vöorgedraagen , dat bv fuccesfive Refolutien, door Hun Edele Gröot Mogenderi duidelyk is aan den dag gelegd, dat geen genoegzaam vertrouwen meer kan Worden gefteld in zodaanigé Burgeren en Ingezetenen, welke het zy als exerceerende, het zy als honoraire Leden, tot eenige van de vernietigde Genoodfchappen hebbett behoord, of tot defenfie van Steden of Plaatfen zyrt uitgetrokken, maar dat de Schutteryen van zodaanigé Leden , het zy dezelve Officieren * OnderOfficieren of Gemeenen waten, voor altoos móetenv Worden en blyven gezuiverd, en van die Lieden dé Wapenen afgenomen.
Dat dit billyk wantrouwen van den Soüvefeïrt hd de gedagten van hun Gedeputeerden, zo wel" jegens die zich ten platten Lande bevinden , als welke in de Steden zyn, kan plaats hebben; dat omtrent den eenen zo wel. als omtrent den andereri üvereenkomltig de wil en begeerte van Hoogstdenzelven moet worden gehandeld; en dat derhalven j daar by Hun Edele Groot Mogenden bereids om; trent de verandering van de Regeering in de Steden is gerefolveerd, mede ten opzichte van die teri platten Lande zyn, voorzieninge behoorde te worden gedaan.
P s Dal



328 Verzimeling van Stukken betrekkelyk tot
Dat deeze en meer andere Confideratien hun Ge." deputeerden hebben bewoogen, om aan Hun Ed. Groot Mogenden voor te ftellen, of niet ten aanzien van 't platte Land, by Hoogstdezelve behoord te worden gerefolveerd, verklaard en vastgefteld: dat voor altoos van derzelver Ambten, Functien en Bedieningen zullen zyn en blyven vervallen, die Leden van de Regeeringen en van de Schutteryen, welke als Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen tot eenig Exercitie-Genoodfchap, al is het honorair, hebben behoord; als mede de zodaanigen, welke ter defenfie van eenige Steden of Plaatfen zyn uitgetrokken; ook die als Hoofden of Aanvoerders van Sociëteiten en Gezelfchappen, of tot het teekenen en prsfenteeren van zogenaamde DankjAdresfen en andere diergelyké haatelyke Gefchriften geageerd, of ook als gezegde Geconftitueerden eenig Regent of Regenten geremoveerd hebben : met Qualificatie aan de refpective Regeeringen in de Steden, Ambachts-Heeren en Vry-Heeren van Heerlykheden, om ieder in derzelver diftrift, met voorkennis en overleg van zyne Doorluchtige Hoogheid, de vaceerende Plaatfen te vervullen, door het aanftellen en benoemen van Perfoonen, welke zich direct of indirect met geene der voorgemelde zaaken hebben bemoeid. En verdere bepaalinge, dat zodaanigé Leden van de gefubfifieerd hebbende Burger-Sociëteiten, welke zich in een of ander adfpect niet als Ploofden of Aanvoerders hebben gedragen, in derzelver Posten en Bedieningen zullen kunnen worden gecontinueerd, wel. ke plegtig doen, en met hunne handteekening be« kragtigen het navolgende
DECLARATOIR.
Ik Ondergeteekende verklaare by deezen, dat ik door onbezonne drift en verkeerde inboezemingen my heb laaten vervoeren, tot het bywoonen van Vergaderingen of Gezelfchappen, waar in menzonder



ie Gebeurtenis/en in 1787 erix. voorgevallen. 229
der daar toe wettiglyk geroepen te zyn, zich met dedirectie vau 's Lands zaaken heeft getragt te bemoeijen; en dat voor zo verre ik daar aan eenig deel genomen, of door myne onderteekening als anders, ■mede gewerkt heb, tot het prafenteeren van eenige Requesten, zogenoemde Dank-Adresfen, of andere Stukken, waarin hoonende en onbetaamelyke uitdrukkingen, of lasterlyke onwaarachtige en onrechtvaardige aantygingen, ten laste van zyne Doorluchtige Hoogheid, Prins Willem den V, ErfStadhouder , Kapitein- en Admiraal-Generaal deize ven Vereenigde Nederlanden zyn vervat, mydic van harten leet doet; dat ik overzulks zyne Hoogheid vergiffenis daar over verzoeke, en deeze gelegenheid welke my daar toe zo gratieuslyk word aangeboden, met dankzeggingeomhelze. Weshalven ik plegtig beloove, voortaan in allen opzichte aan Hoogstgedagte zyne Hoogheid, en het Vorftelyke Huis van Orange en Nasfauw dien eerbied en gehoorzaamheid te betoonen en bewyzen, welke ieder goeden getrouw Ingezeten van den Lande» aan een Vorst, wien door de Heeren Staaten van Holland en West Friesland, (den eenigenSouverein van deeze Provincie) de voorgemelde hooge waardigheden in derzelver Perfoon erflyk zynopgedraagen, aan Hoogstdeszelfs Doorluchtig Huis verfchuldigd is; dat ik afzie van alle voorgaande 't zamenfpanningen, en belove nimmer wederom , met wien zulks ook zoude mogen zyn, te zullen mede werken , of in eenigerhande manieren de hand leenen tot iets, dat tot hoon of nadeel van voornoemde zyne Hoogheid, of van Hoogstdeszelfs Doorluchtig Huis, of van de daar aan opgedragen erflyke Rechten, direct of indirect zoude kunnen (trekken.
Deeze Propofitie by Hun Ed. Groot Mogenden in deliberatie gelegd, is by alle de Leden (Hoorn uitgezondert) overgenomen, en dienonvermindert Cpmmisforiaal gemaakt aan een groot Befogne.
p 3 n9;



030 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
K". 255. Misfive van felicitatie, door fommige Bur± gers en Ingezetenen van Middelburg en eenige Opgezetenen van het platte Land, binnen het Eiland Walcheren, aan zyne Doorl. Hoogheid den Heers Prime Erf-Stadhouder op den 7 November 1787 aangeboden.
dooltjchttgste hoog gebooren vorst ehj Heere !
Het zoude niet alleen eene koele onverfchilligheid % maar zelfs eene fnoode ondankbaarheid zyn, byaldien het Volk en delnwoonders deezer aanzienlyke Hof- en Hoofdftad in deeze ProviDcie, by de gewenfehte omwenteling van zaaken, niet hun zugt ten toon fpreide, waar van enkele liefde, door edeJe gevoelens onderfteund, en door een grootmoedige dankerkentenis begeleid, het kenmerk is.
't Zy de Ondergeteekende Burgers en Inwoon.ders der Stad Middelburg in Zeeland by deeze gewenfehte gelegenheid vergund, hun onderdaanig ïefpect te betuigen, en in dit tydftip by het aantal der verblyde Ingezetenen van ZeelandsGewest, Ook hun oprechte toegenegenheid en congratulatie over Uwe Hoogheids lang gewenfcht herftel en op. nieuw aanvaarde Regeering uit te boezemen, zulks als nu by verdubbeling over U Hoogheids dierbaaie Perfoon, Hoog aanzienlyk Huis, eminente Posten , en wettige Regeering van den Hemel affmeekende, teffens die gelegenheid waarneemende, om liet belang en welvaart van onze Stad, en handhaaVing van derzelver Rechten en Vryheden, aan Uwe Hoogheids byzondere befcherming aan te bevoelen.
De Goo der Heerlykheid doe Uwe Doorluchtige. Hoogheid uitblinken als een' fchitterende Zuil, om het gewigtig Staatsbeftuur te fchooren,. en bedek-' ke Uwe Hoogheids Regeering met zyn gunftige befcherming en goedertieren toeverzigt: en daar zyn. oneindige y/ysheid zuji een gelukkige omwenteling



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 231
heeft te weeg gebragt, als die, welke wy thands genieten mogen, fchietc zyn alvermogende hand in deeze duistere dagen een' glans van hemelfch licht in Uwe Hoogheids harte, waar van een wys en voorzichtig beduur de gezegende uitvloeizels zyn, terwyl de liefde der Burgerlyke Maatfchappy hun loifelyke poogingen bekroone, en de voorfpoed der Ingezetenen van dit aangenaame Gewest, en byzonder van onze Stad, de uitmuntende vrugc zy van derzelver loflyken arbeid.
Uwe Hoogheid en deszeifs dierbaar Huis, worden gefteld tot fpreekende bewyzen van de Goddelyke gunst, onder een gezegende toeftand van Kerk- en Burgerftaat, om als waare echte Vaderlanders geëerd te blyven, en fteeds hoog gefchat te worden in de gevoelige harten van de dankbaare Zeeuwen, ten einde de onfterfFelyke naam van Uwe Hoogheid ongefchonden moge worden overgeleverd aan de laatïte Nakomelingfchap, en den dag der aflegging Uwer Doorluchtige Hoogheids eminente Post, de onuitwisbaare gedenkdag zy Uwer Hoogheids eeuwige belooning in de Zalige onfterflykheid.
Waar mede, &c.
No. 256. Extract uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden de Heeren Staaten van Hollanden West" Friesland, zynde eene Propofitie gedaan door ds-, Heeren Gedeputeerden der Stad Amfieldam, ten* deer ende om ter Generaliteit te effectueeren eene gelimiteerde intrekking der Refolutien van den 8 May , 1 Juny en 28 September laatsteden, nopens het gedrag der Officieren genomen. In dato den 8 November 1787.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Amfteldam, hebben ter Vergadering gedaan, en vervolgens in gefchrift overgegeeven de navolgende Propofitie, ïendeerende om ter Generaliteit tc effectueeren eene P 4 £e*



is Getetirtenisferi in 1787 voorgevallen. 23$
fchanpen in praefentie van de Raaden in de Vroedfchap zouden worden beëedigt; en de Ihefauriers iaarlvksch by Baiüiuw, Scnout, Burgemeesteren en Schepenen en de Raaden in de Vroedfchap zouden moeten worden aangefteld of gecontinueert ; en dat eindelyk alle Reekeningen, zo generaale als byzondere , welke den Hage eenigzints betreffen, zouden moeten worden gehoort en gefloten by Bailliuw, Schout, Burgemeesteren, Schepenen en do Raaden in de Vroedfchap te zamen; alsmede dac U Edele Groot Mogenden aan Bailliuw, Schout, Burgemeesteren en Schepenen van s Gravenhage zouden gelieven te ordonneeren zich naar den inhoud van de gemelde Uwer Ed. Groot Mogenden verklaaring ftiptelyk en in allen deele te reguleeren, zonder daar tegens eenigzints aan te gaan , ofc U Ed. Groot Mogenden, ter herftelling en handhaavin» van de voorgemelde Privilegiën en Octroijen
van°de jaaren 1451 » W3> I??^/°iaamfgva°d"* gelieven te disponeeren, als U Ed. Groot Mogenden naar hoogstderzelver wysheid en rechtmaatighcid zouden bevinden te behooren.
Het voorfchreeven Request vervolgens by Appoinftement van U Ed. Groot Mogenden in dato den n Mey 1787, in onze handen gefteld zynde om daar op binnen den tyd van twee maanden te dienen van berigt, zo heeft de gemelde Vroedfchao al verder by gelegenheid van het vertrek van den M^dicinas Doftor JomssENnaar Amfteldam, zich op nieüws geadresfeert aan U Ed. Groot Mogenden niet verzoek, dat U Edele Groot Mogenden aan Burgemeesteren en Schepenen van s Gravenhage zouden gelieven aan te fchryven, om hangende de deliberatien van U Ed. Groot Mogenden over den inhoud van het bovengemelde Request ter heritelling ouafivande Haagfche Octrooijen van de jaaren 14. sY, 1511 en 1525, niet te treden tot het formeeren van eenige Nominatien van Burgemeesteren, Schepenen en Raaden of Vroedfchappen van s Gravenhage, of dat U Ed. Groot Mogenden daar om0 trenc



34-ö Ver&mntling van Stukhn letr-ektelyl Ui
trent zodaanigé andere voorzieninge zouden gelieven te doen, als U Edele Groot Mogenden naar hoogstderzelver wysheid enrechtmaatigheid zouden bevinden te behooren; en zulks met dit gevolg, dat aan ons ook dat Request toegezonden zvnde, UEd. Groot Mogenden verder, ingevolge hoogsti derzelver Refolutie in dato den 2iften Juny 1787 ons nader hebben aangefchreeven , om uiterlyk binnen den tyd van eene maand, op het eerstgejnelde Request te berigten, en om hangende de deliberatien daar over niet te treeden tot de Vervullinge der vaceerende Vroedfchapsplaatze door het formeeren van eenige Nominatie als anderzints.
Onaangezien wy nu langs dien weg Edele Groot Mogende Heeren, daar naar ons inzien alles hangende de quEestie tusfchen ons en de Vroedfchap had behooren te blyven op den ouden voet, zonder ■verhoor wierden gefteld buiten eene immemoriaale ongeinterrumpeerde posfesfie, en mitsdien met reden toen reeds het aan ons toegebragt bezwaar by U Edele Groot Mogenden zouden hebben kunnen inbrengen, zo hebben wy niet te min met het for* meeren der in dien tyd te maakene Nominatie gefu* perfedeert, en bereids voor deh 2iften July daar aan volgende ons berigt by U Ed. Gr. Mog ingele•vert, _ in die zekere veronderftelling, dat de gemelde quasstie als nu vry fpoedig zoude zyn getermineert geworden; dan, hoe waarfchynlyk ter dier tyd die Veronderftelling ook geweest moge zyn, dit is ten minften naar onze gedagten voor het tegenwoordige zeker, dat de gebeurtenisfen zedert dien tyd voor* gevallen, de gewigtige occupatien van Ü Ed. Groot Mogenden zo zeer hebben vermenigvuldigtj daê wy niet voorzien, dat zulks nu zo fpoedig, immers voor het einde van deeze maand November* afgedaan zal kunnen wezen.
Ondertusfchen valt evenwel, Ed. Groot Mogende Heeren, de dag, waar op ook dè Haagfche Vroedfchap, ingevolge eene door de Magiftraat te formeerene Nominatie moet wordcagecontinueert^



244 Verzameling van Stukken betrekkelyk'tot
navolgend Advis in de Notulen laaten infefeerenV „ De Heeren van de Ridderfchap en Edelen, geti delibereert hebbende op het vierde point van „ befchryving tot de ordinaris Vergadering van „ Hun Edele Groot Mogenden tegen den 6den „ November; zouden .van gedagten zyn:. dat de „ Raadpenfionaris Mr. Pieter v?*t Bleiswyk, be„ hoorde te worden gehouden voor ontfiagen van deszeifs Ambt en Bedieninge als Raadpenfionaris „ van Holland en West:Friesland, en alzo geene? redenen voor handen zyn, om eenigen aandrang tot continuatie in de Post van Raadpenfionaris, by den voornoemden Mr. Pieter van Bleiswyk, aan te wenden, verklaard de Ridderfchap, on„ der inhffifie van alle de aanteekeningen denzélven „ betreffende, en van wegens de órde in de No„ tulen geinfereert, fpeciaal ook die van den-i 5den „ Augustus deezes jaars, de voorfchreeven Bedie» „ ning als van nu af aan werkelyk vaceerende. •„ En mede in achting genomen hebbende den inhoud van het Declaratoir, door voornoemden „ Mr. Pieter van Bleiswyk, op den 3den,Novem„ ber deezes jaars, ter Vergadering van Hun Edele „ Groot Mogenden ingediend, vermeeneiij dat de Ambten van Groot Zegelbewaarder en Stadhou* „ der en Registermeester der Leenen, insgelyks ,, voor vacant behoorden te worden verklaard , al» „ wordende daar van mits deezen ontfiagen.
,, Zullende wyders de Heeren van de Ridderfchap s, zich niet opponeeren tegens de voldoening dei; „ vierduizend Guldens jaarlyksPenfioen , uit conil„ deratie, dat dezelve reeds voor vyftien jaaren, „ en zulks by de primitive aanfielling van Mr. Pie„ ter van Bleiswyk, tot bedieninge van Raad-. „ penfionaris van Holland en West-Friesland, aan' „ hem zyn geoffereert geweest." ' :
Waar op gemelde Raa ipenfionaris, door den Secretaris Clotterbooke verzogt zynde in de Vergadering te komen, de gemelde Hun Edele GrooQ Mogenden Refolutie , hem door den Heer vam
Was-



Se OeieuYtenisfen in 1787. enz. mrgevalkn. 24?
Hendrik Bouman Schoerïées', Eiia-s Hambeeckj Zacharias Handier junior, Jacobus Waller, EngelberC Viëtor Dirk Cornelis van der Meulen , Adriaan Holtzman , J. H. Hógenbergh, Willem Roelofs* Henri Collard, Hermanus Meyer Harmsz., Bernardus Daniël Weyland , Marcus Hendrik Ogelwit, Bernardus Meyer, Daniël van Rosfen junior, Adnaan Doublet, Jacob de Bordes, Coenraad Crul jujiior, Nicolaas Bleyenberg.
En worden wyders uit naam van Heeren Colonel* len voornoemt, aan de waakende Manfchappen van de refpective Compagnien geordonneerd en gelast, niet langer voor hurtne Officieren te erkennen, de zodaanigé die na den 21 February 1787, op eene illegaale wyze tot Officieren zyn benoemd geworden. ' '
Actumin Amfteldam, den ccc.
Ter Ordonnantie van Heeren ColoneUen* ■ (was-get.) J- W. Thierens, Secret.
No 261. ExtratT uit het Memorien en Refolutien Boek ' der Stad Zutphen, betreffende de abfentie van drie
Perfoonen. In dato den io November 1787. Hun Ed. en Achtb. confidereerende, dat Gerrit Tan Haesebroek Provifoor van 't Oude en Nieuwe Gasthuis , Tido Hendrik van Essen Gecommitteerde ter Wezekamer, en Mr. Berend Wildrikprovifoor van 't Bornhof, zich bereids een geruimea tyd uit deeze Stad hebben geabfenteérd, en onaangezien de aan derzelven woonfteden van Gerichtswege gedaane Citatien, by continuatie blyven abfenteeren , en alzo hunne refpeftive bedieningen laaten fluclueeren; hebben overzulks, naar gehouden deliberatie, verftaan: dat byaldien de opgenoemde Perfoonen zich binnen den tyd van vier weeken, naar affixie vaneen Extract deezes, en 5 * u -



%kè Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
Publicatie in de Utrechtfche en Haarlemfche Contanten, alhier niet komen te fifteeren, voldoende blyken van veröntfehuldiging wegens 't niet Waartieemen hunner functien in te brengen, terftondnaar expiratie van dien termyn de facTo van hunne refpective Bedieningen zullen wezen vervallen , Onverminderd nogthands zodaanigé actie, als tegen hen, zo wegens het treeden in den Krygsdienst van andere Provinciën of Steden, als uit Verderen hoofde geoirdeeld zal worden te eompeteeren.
Pro vero ExtracTu
(was get.) H. W. Toewater.
No. 262. Propofitie ter Vergadering van Kun Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal, door dé Heeren Gedeputeerden van de Provincie Gelderland voor gedraagen, betreffende den Heere Vice-Admiraal Lodewyk van Byland. ln dato den 12 November 1787.
Dat Lodewyk van Byland', Vice-Admiraal van Bolland en West-Friesland, zich andermaal aan Höogsfdezelven geadresfeert hebbende, met ootmoedig verzoek, Om het ter Vergadering van Hunne Hoog Mogenden daar heenen te dirigeeren, dat de tot Onderzoek van de zaak van BreSt gedelegeerde Vierfchaar uit de refpeótive Adfhiraliteits Collegien i met uitfluiting van de Admiraliteit Van Amfteldam werde geahnülleerd, en het onderzoek eri afdoening deezer zaak, Voor zo veel hy Suppliant daar by mogt geconcerheerdzyn, gerenvoyeert aaö de Admiraliteit van Amfteldam, of zödaanigandere Vierfchaar, het zy van een Zee-Krygsraad, offoortgelyken, welke in eeh zaak van natuur als deeze ganfch niet ongewoon en naar den aart derzelve eri tot beregting daar van Competent zoüde kunnen geoirdeeld Worden: zy Heeren Gedeputeerden, by ïpeciaale Refolutie gel'asè eü geauthorifeerd waren*
0ïïi



de Geleurtenisfen in I7S7 '«**• voorgevallen. 2^ï
otü op de gronden gementioneerd in de Refolutie van de Heeren Staaten hunne Principaalen van den 3den May deezes jaars, en den ióden daar aan volgende ter Vergadering van Hunne Hoog Mogenden ingekomen, de nodige inftantien te doen, en het daar heenen te dirigeeren, dat de Vierfchaar van Gedelegeerde Rechters uit de refpeftive Collegien ter Admiraliteit, met uitfluiting van dat van Amfteldam, by overftemming van vyf Provinciën teeen hun Protest gecreëerd, om over deeze zaak te, erkennen werde geannulleerd, en de Refolutie van Hunne Hoog Mogenden op dat fubject genomen, ingetrokkenen buiten effect, gefteld.
En dat een .hooge.Zee-Krygsraad of foortgelyke. Rechtbank, welke daar toe convenabel zoude kunnen worden geoirdeeld, werde benoemd, om over deeze gantfche zaakraakende de expeditie van Brest, regterlyk te erkennen; nogthands onder dit fpeciaal en uitdruklyk Declaratoir van wegens'Hun Ed. Mog., waar van zy de infertie in de Notulen der Vergadering verzogten.
. „ Dat Hunne Ed. Mog. hier toe niet anders zyn „ overgegaan, dan in dit fpeciaal geval en ten aan„ zien van deezen Suppliant, om byzondere rede„ nen, en voornaamenlyk mede uit hoofde van zy* „ ne vrywillige renunciatie van het Privilegium de „ non evocando, en fubmisfie aan een andere Vier„ fchaar buiten deeze Provincie: en dat Hunne Ed. ,, Mog. daar door niet willen gehouden worden ee„ nigzints af te gaan van derzelvergefustineerde op „ dit fubject:, zo by verfcheiden gelegenheden als „ in het byzonder by bovengemelde Refolutie van „ den 3 May 1787, of eenige de minfte atteinte toe, „ te brengen aan het Privilegium de non evocando aan „ alle de Önderdaanen en Ingezetenen hunner Pro„ vincie competeerende, dat dus uit het gunt voor„ fchreeven nimmer eenige confequentie tot pra;„ judicie van hunne Provincie of haare Ingezetenen „ zal kunnen of mogen getrokken worden ". Zynde zy Heeren Gedeputeerden voorts nog gelast,



254 Verzameling yan Stukken betrekkelyk tot
N°. 264. Aiïe van Verzoening en Vriendfchap tusfchen de Leden der Amersfoortfche Regeering, die de differente gevoelens gehad hebben over de belangens van het Vaderland in den jaare 1787.
VERGADERING van POLITIE den 12 November 1787.
De Heeren Mr. Erasmus Methorst , W. Pannekoek Alardz , M. C. Pannekoek, Dr. G. Troujllart, Dr. Jacobus Both Hendriksen, P. J. Visschers en H. ter Horst, zich uit de Vergadering, geabfenteerd hebbende , waar uit ook de Heer Hoofd-Officier by gelegenheid van deeze deliberatie was vertrokken, hebben de Heeren Burgemeesteren en andere Heeren tot het advifeeren over het Concept-Plakaat van Amnestie gerapporteerd, dat dezelve nodig geoirdeeld hadden met de zeven Heeren hier vooren gemeld in conferentie te treeden, dewelke aan Hun Ed. hadden verzogt, het navolgende Declaratoir ter ihfertie in deezer Stads No-' tulen aan den Raad te prefenteeren. Luidende
Edele Achtbaare Heeren!
Ter gelegenheid van het algemeene misnoegen, dat onder de Inwoonders van dit Land en Provincie in het gemeen, en van deeze Stad in het byzonder, over het publiek Beftuur ontftond, hebben wy met andere en mooglyk ook met de meeste Leden dee* zer Vergaderinge en genoegzaam alle de RegeeringsCollegien in ons Vaderland, gemeend, daar in zo» daanige gebreken te ontdekken, welken wy oirdeelden dat gerepareerd moesten worden.
Wy erkennen dat wy niet doorzagen het gevaar dat het in heeft, en 't beleid dat 'er van noden is, om aan de verbetering van den Staat en Regeering te arbeiden, om niet in plaatfe van mindere gebreken,



4e Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 235"
"ken, die toch in alle Rëgeeringen plaats hebben» weg te neemen, grovere in te voeren.
Wy lieten ons, de een meer de ander minder, door eene te verregaande drift vervoeren, en dikwerf door andere mede fïeepen om zulke middelen in 't werk te ftellen, toe het maaken van redresfen, als by nadere overweeginge begreepen hebben, en thands erkennen veel erger te zyn dan de kwaaien , die wy meenden dat geneezen moesten worden.
Wy moeten UEd. Achtb., tot ons leedweezen, hier by ennneren, de Vergadering by ons op den 19 rtugult. 1785 op aandrang van eenige Burgers, -en voorgaande convocatie van den Heere Craanen gehouden, en het gene daar by door ons is verrigt, eene Vergaderinge te zyn van welkers onwettig, héid, en van het onbeftaanbaare van haare verrigtingen, wy thands ten vollen overtuigt zyn.
De middelen by de Heeren Staaten op requifkie van UEd, Achtb. in 't werk gefteld, om de orde en rust te bewaaren, door deeze Stad van Guarnifoen te voorzien, befchouwden wy uit een gantfeh ander oogpunt, dan zulks by UEd. Achtb. is gefchied; wy zagen die aan, als fchaadelyk voor de Stad en Burgery, en dwaalden, dit ontveinzen wy thands niet op nieuw, in de middelen tot afkeeringe hier van.
Wy adresfeerden ons by de Hooge Bondgenooten, om door dezelve van dit Guarnifoen te worden hevryd, en konden dus, gelyk wy nu begrypen, geacht worden, door vreemde hulpe en invloed ons te hebben willen verzetten, tegens de fchikkingen van onzen eigen Souverein en wettige $tads Regeeringe,
Dan Ed Achtb. Heeren f vergun ons UEd. Achtb, te verzekeren, dat wy toen niet begreepen, iets, met de Conftitutie der Regeeringe ftrydende , te hebben verrigt, maar als zo iets, als waar toe wy gns uit hoofde yan het verbond, van Unie bevoegd
ach-



£e Geheurtenisfen in 1787 enz. voorgevallen. 263
piet, of flecb.cs ten deele, verftaan en daar van eefie volleedige kennisfe gedraagen hebben; dat pok zeer veele onder valfche voorwendselen zich hebben laaten misleiden , en alzo fchier onweetend jegens de Hooge Overigheid en wettige Regeeringen , midsgaders tót het pleegen v.aq enorme misd.iaden, zich hebben laaten vervoeren, en ongevoelig dus Van het eene kwaad zyn gekomen tot het andere; dat ook eenige, offchoon insgelyks voor mede-olrzaaken van al het plaats gehad hebbende kwaad moeten gehouden worden, eChter daar toe niet zouden gekomen zyn, indien zy niet door de aanblaazing en ODflooking van andere listige en 'kwaadaartige Perfoonen, waren heenen gevoerd; en datwy ook daar en bóven niet anders bedoelen dan 's Volks waare welzyn, de herftelling der rust en goede orde, midsgaders het maintien van de Hoogheid deezer Provincie, en het gezag der Wetten. Hebben goedgevonden om den weg van clementie en gratie boven die van rigueur van Juftitie, zo veel doenTyk, te prafereeren, en met inbeefie Van de voorfz. onze Publicatie van Amnestie, omtrent het gebeurde te VVvk by Duurftede, in dato. den pden July deezes jaars, aan alle en een iegelyk In-en Opgezetenen deezer Provincie te vergunnen en'accordeeren eene Generaale Amnestie, Kwytfcheldinge en iemïsfie van al het geen ter gelegenheid van de binnen deeze Provincie plaats gehad hebbende troubles en oproerige beweegingen, eenigzins is misdreeven, gelyk wy dezelve Amnestie, Kwytfcheldinge en Remisfie uit zonderlinge gratie accordeeren mids deezen, niet willende, dat iemant daar pver in Rechten of daar buiten zal worden vervolgt. : Edoch, nadien de verregaande en tot denhoogften |rap vah wederfpannigheid geklommene ongeregeldheden,'waar door'deeze Provincie en deszeifs yreedzaame In- en Op'gezetenen zo merkelyk benadeeld zyn', dat zulks niet, dan door'den tyd, geteel kan worden te boven gekomen, niet toelaaten pndef deeze. onze generaale Amnestie en Kwytfchel-



274 Verzameling yan Stukken letrekkelyk tot
misbruik van 's Lands Penningen als anderzints, en de enorme fchaadens hier door aan de Provinciaale en 'Stedeiyke Kasfen toegebragt, als welke Actiën tegens alle de genen, welke daar voor bevonden zullen worden verantwoordelyk te zyn, daar, en zo zulks behoord, gerelerveerd worden by deezer.
Eirdelyk verklaaren wy, tot onze nadere dispofitie te blyven reférvteren, 't geene binnen de Stad rVlontfoort in het byzondes is voorgevallen, tot zo lange het onderzoek van 'onzen Hove Provinciaal, op orze fpeciaale last binnen, voorfz. Stad gedaan, afgèloopen, en daar over by &ns finaal zal zyn gedelibereerd.
En ten einde van deeze onze meeninge een iegelyk zouden kunnen blyken, en zich daar na gedragen, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd naar behooren.
Aldus gedaan te Utrecht den 14 Novemb. 1787.
LWas geparapheert,
A. F. Godin, vr. -
(Onder Jlond)
Ter Ordonnantie van myne voornoemde Heeren de Staaten.
(was get.) H. A. Laan.
No. 267. Publicatie van de Edel Hoog Achtbaare Magijlraat der Stad Utrecht, .waarby de Zuidhollandfche, Vaderlandfche en Nederlandjche Couranten, henevens de Post van den Neder-Rhyn, de Spectator met de Bril, en Politique Kruijer worden verboden. In dato den 14 November 1787.
Burgemeesteren en Vroedfchappen der Stad Utrecht met geen minder fmertc als verontwaardiging gezien hebbende, dat verfcheide zo Courantiers als
kwaad-



282 Verzameling van Stukken betrekkelyk to'l
Een Onderdaan flegts, die zich voor hem nederbuigt, zyl vinden.
Dus betrouwt myne ziel van U, waare Voorftanderen der beminnelyke Eendragt, dat het inrigcen der langverwagtte en allernuttigfte Burgerwagt, niettegenftaande het een middel zy geweest, waar door het aan de Edele Achtbaare Regeering deezer Stad heeft beliefd, naar derzelver alzints beraaden goedvinden ons Lighaam te bedanken, voor de zo getrouwe als nuttige dienften, der Stad en haare veiligheid beweezen ; ja, roemrugtige Voorftanderen dier aanbidlyke Hemel-Telg, dus betrouwen Uwe Directeuren, wier yver, beleid en verknogtBeid, nimmer iemant Uwer, dan met dankbaarheid gedenken kan, dat dit van Uwezydeingeenendeele een middel zal wezen om van Uwe denkwyzeen gehouden gedrag, door het geheele Nederland bewonderd, U een enkel oogenblik te verwyderen.
Neen, hebt Gy gewaakt, waakt in deftiltenog; hebt Gy de rust befchermd, om dat zy U dierbaarwas, verlaat! verlaat toch! dien eerfren zuil van allen Burgerlyken welvaart nimmer; hebt Gy voor de veiligheid, zo van de Perfoonen als Goederen Uwer beklemde Medeburgeren , het fchitterend zwaard ontbloot, laaten zy U ten allen ftonden , voorwerpen zyn Ueindloos meerder, dan dit waardig; ja, hebt Gy zulks zelfs edelmoedig voor Uwe vyanden gedaan, laat Uwe edelmoedigheid in dee-, zen begonnen, door nog grootere, door nog edeler trekken, voltrokken worden; en fchrikte eindlyk het oproer, de muitzugt, de toomloosheid eh haar gevolg, wanneer zy van verre Uwe Orange takken zag, blyft, ja blyft in eeuwigheid, den fchrik deezer verdoemlyke Monfters.
Nimmer is 'er, in eenen Burgerftaat, iets meerder dan verdeeldheid te dugten: weest derhalven t'allen tyde gezworene vyanden daar van ; nimmer kunnen 'er flimmeren en fchaadelyker Pesten van deszeifs welvaart wezen, dan het haatlyk oproeren de doemwaarde plunderzugt; laat derhalven, beminde



ie Gebeurtenis/en in 17Z7 enz. voorgevallen: s3$
minde Vrienden , nimmer den minden fchyn van hulp aan dezelve, Uwen roem, Uwen naam, Uwen luister bezwalken: zoekt hun op in hunne verbor-. jrendfle fchuilhoeken! roei hun uit met U geheel vermogen : het zyn Pesten , gevaarlyke Pesten, Monlters, die geen redelyk wezen, die Gy vooral, edeldenkende Vaderlanderen, geenzints moet noch behoord te kunnen dulden; want zy oeffenen hun helsch vermogen, of op Uwe fchuldelooze medeBurgeren, of op Uwe Vyanden: oeffenen zy dat op Uwe onfchuldige mede-Stadgenooten, zy oeffenen 't op voorwerpen die U waarlyk dierbaar zyn; oeffenen zy 'c op Uwe Vyanden, myne Vrienden! zy oeffenen 't dan immers' op de zulken, die God zelfs U heeft bevolen wel te doen; of oeffenen zy 't eindelyk op Huizen en Goederen, zy doen het dan toch op dingen, die nergens deel aan hebben: derhalven, hoe gy het ook moogt befchouwen , het zyn , zo in wezen als werken , Pesten en Monfters, die Gy verhevendenkende Zielen volftrektelyk vlieden moet, indien Gy U niet bloot wilt ftellen, Uw fierlyk Orange, door hunnen venynigen zwadder te bezwalken.
Het dierbaarfte voorwerp Uwer billyke hoogachting immers, is, onzen dierbaaren en eerbiedwaarden Erf-Stadhouder? Wel dan, zoud gy immer van U kunnen verkrygen, zoude immer iemant Uwer in ftaat wezen, êénen ftap ten voordeele van deeze Monfters, van deeze Pesten te doen, daar memant Uwer onbekend kan wezen, hoe edelmoedig zyne Doorluchtige Hoogheid denkt, en welk eene afkeer dien Doorluchtigen Vorst, niet alleen van alle oproerige bedryven , maar op het allerhoogfte, van alle uitfpattingen heeft? Het dierbaarfte voorwerp binnen de muuren van de Stad Uwer inwooning, nog eens, is die Achtbaare Regeering, die ten tyde van Uw lyden, met U geleeden heeft, en echter in alle derzelver wysberaaden handelingen, de duidelyke blvken opleverd, van in dit opzicht met onzen geliefden Stadhouder, in een en het zelfde
ge-



&84 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
gevoelen te zyn; zoude derhalven iemant Uwer ira» rser in ftaat wezen, met de genoemde Monfters, in eenig opzichc mede te werken.
Meen , beroemde Handhaaveren der dierbaare jrust, het zoude volftrektelyk Uwen zo billyk verkreegen roem bezwalken : indien iemant Uwer immer tot oneer des geheelen Lighaams, zich den minften ftap veroirloofde, die, of tegens het hoofdoogmerk deezer Sociëteit, of tegens den wil der Jtegeering, of tegens de denkwys van zyne Doorluchtige Hoogheid inliep ; derhalven betrouwen Uwe Beftuurderen, dat 'er nimmer iets door U zal worden ondernomen, dat hun zoude kunnen doen bloozen, den roem Uws achtenswaardigen Lighaams ontzenuwen, der Regeering in derzelver heïlzaame poogingen hinderen, of zyne Doorluchtige Hoogleid fmertelyk vallen.
Dus vleijen zich ook Uwe Directeuren, dat niets in ftaat zal wezen U van Uwe pligten en verpligtingen te verwyderen; maar dat gy U, in alles als jftille , waakzaame en pligtbetragtende Burgeren, zo dikwerf U iets bezwaard, in redelykheid tot hen zult vervoegen, als tot zulken, die bereid en vaardig zyn Uwe belangens ais hunne eigene te handhaaven, en niéts op aarde, leeven noch bezitting, te dierbaar hebbende, om het niet ten Uwen bes. ten te befteeden en met U te deelen, tot het welke wy zweeren, ten allen ftonde bereid te wezen; ja Tiier toe zyn wy bereid , indien gy Uwen luister bewaard; dat zullen wydoen, ja myne Vrienden wy Bullen het doen. t— God fterke Ons en Ui
N0, 2?*0



285 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
men, zich op het voorfchreeven Rapport binnen wèi,nig dagen nader te zullen verklaaren.
No. 272. Extract uit de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogenden 'de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland, betrekkelyk de Refolutie ten aanzien van den Heere Hertog van Brunswyk Woljenbuttel genomen enz. In dato den 16 November 1/87.
De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hebben ter Vergadering voorgedraagen.
Dat onder andere Refolutien van Hun Ed. Groot 'Mog., welke, geduurende de ongelukkige tyden van combustie en verdeeldheid , in welke deeze Provincie zich voornaamelyk in de laatfte jaaren •heeft bevonden, zyn genomen, mede voorkomt de ■Refolutie in dato den 18 Augustus .1784, betrekkelyk den Heere Hertog van Brunswyk Wolfenbuttel, gewezen Veldmaarfchalk in dienst van den Staat. Dat zy Heeren Gedeputeerden dezelve Refolutie voornaamentlyk aanmerkende als een gevolg van dezelve.tyden van onlusten verdeeldheid, alzo zouden vermeenen, dat de hoon en l£efie daar door niet alleen aan welgemelde Heere Hertog, en 'het illüfter Huis van Brunswyk, maar ook zelfs in-gewikkeld aan zyne Doorluchtige Hoogheid aangedaan , zoude behooren te worden uitgewifcht en gerepareerd , en daarom vermeenden in confidentie te moeten geeven, of de voorgemelde Refolutie •van den 18 Augustus 1784 niet dient te worden ingetrokken en buiten allen efteót. gefteld, met verklaaring dat Hun Ed. Groot Mog. fteeds gedagtig de dienften door gemelde Heere Hertog van Brunswyk Wolfenbuttel in verfchillende betrekkingen -aan den Lande beweezen, denzélven alzo met veel genoegen zien ontheven van den blaam, welke door de voorfchreeven Refolutie op zyn Perfoon , en zyn illufter Geboortehuis was gelegd, en weggenomen alles wat daar uit xen nadeele van zyne
Door-



de Geheurtenisfen in 1787 mz. voorgevallen. \ 30^
dragen by Misfive van de Heeren Staaten yan Zeeland aan de Heeren SLaaten van Holland, gefenreeven op den ijden Februuy 1787, in den Hage te befchryven en te houden eene Vergadering van Zeventienen, welke in het byzonder tot oogmerk zoude hebben een naauwkeurig onderzoek van den .ftaat , waar in deeze uitgeftrekte Commercieel**' Mogendheid zich thands bevind.
Om nu die Haat intrinficq en na genoeg te leereo kennen, zal dan ook in de eerfte plaats noodig zyn, dat met alle naauwkeurigheid werde nagegaan zo het Financieel en Mercantiel als het Zeewezen en Militair beftaan van die Maatfchappy, ten einde door eene grondige kennis van dat alles, vergeleken met de betrekkingen waar in dezelve Staat tot de overige handeldryvende Maatfchappyen en Mo. gendheden in de Oost-Indiën , eindlyk te kunnen komen tot eene oirdeelkundige bepaaling van die grondbeginfelen, gefchikt na de - tegenswoordige omftandigheden in Europa, w;:ar van men op goed» gronden zoude kunnen hoopen en verwagten, dat haar aanwenen beftendig en voor de Republiek het meest voordeelig zoude zyn. ■
En gelyk het tydftip van het verval, waar ia deeze eertyds zo bloeijende Maatfchappy is geraakt, en van de ruïne van deszeifs Financien, met de ontw ffelbaarfte zekerheid kan bepaald worden op het begin van den Oorlog > waar in de Repub'iek met de Kroon van Engeland jongst is ingewikkeld geweest, zal ook in het onderzoek van de Lasten, welke de Maatfchappy jaarlyks dra3gt, en de resfources, welke zy daarentegen heeft, indien men daar van het bedoelde nut zal trekken, volftrckt nodig zyn, dat men eene Comparative Staar formeere van den ftand der zaaken zo als die met relatie tot die beide onderwerpen was voor het jaar 1781, en zo als dezelve zich thands bevind.
Wy befchouwen deeze als de eenige weg, waar ■ door men een juist oirdeel zal kunnen'velb-n , waar in de Maatfchappy nog zal moeten worden gefoula.
' V * geerd,



•■308 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
geerd, en welke Penningen en andere hulpmiddelen • 'er nog vereischt zullen worden, om dezelve on' -der Gods Zegen te herftellen in dien ftaat, dat zy wederom op zich zeiven zal kunnen dry ven, handelen en met luister beftierd worden. Waar mede &c.
N '. "81 Corte Vertooninge van het Recht by den Ridderfchap , Edelen ende Steden, van Hollandt ende West-Vrieslandt van allen ouden tyden in den voorfchreeven Lande gebruyckt, tot behoudemsje vandt Fryheden, Gerechtigheden, Privilegiën ende loffeMe ghebruycken van den/elven Lande, in dato den 16 October 1587. Strekkende tot ophelderende Bylage A. van N°. 219 hier voor, bladz. Dib rWl» -
De Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hol" lant ende West-Vrieslant, Reprefenterende den bta■ ten van den felven Lande wel ende rypelicken, naer voorgaende communicatie , deliberatie ende rapporti onder den Edelen ende inoè Vroetfchappen vanden Steden ghehouden ende ghedaen op den jcgenwoordigen ftaet defer Landen. Hebben volgende haren Eedt ènde plicht noodich gheacht den Wettigen Staet der Landen van Hollandt ende West-Vrieslandt by defen te openen , op vast oe-trodwen dat een yegelijck die defen fal fien daer yan fal oordeelen foo onpartydelijcken ende vreedtlamelijcken, als den bedroefden Staet defer Landen is vcrcvfchcndc»"
Het is kennelijck dat de Landen van Hollandt met West-Vrieslandt ende Zeelandt , zijn tfedert den tiidt van acht hondert Jaren herwaerts, geregiert ende bericht geweest bv Graven ende Gravinnen, den welcken by den Ridderfchap, Edelen ende Steden , Reprefenterende de Staten vanden felven Lande, de Heerfchappye ende de Souverainiteyt • der felver Landen Wettelick is opgedragen enöe



ie Gebeurtenisjen in 1787 enz. voorgevallen: 309
gedefereert geweest, die oock metfulcke discretie , ende matigheyt hen gedragen hebben in hare Re- ( gieringe, dat de felve noyt hebben ghedisponeert . van Oorloge aen te nemen, ofte Pays te maecken, Schattinge oft Contributien over den Landen te , heffen, ofte van eenige andere faecken den Staet van den Lande betreffende (hoe wel de felve nochtans van goeden Raedt vanden Edelen ende Ingeboorenen vande Lande ordinarie waren verben) fonder advijs ende confent vanden Edelen ende Steden vanden Lande, die t'elcken daer op werdenbefchreven ende vergadert, ende hebben boven de voorfz. Raedt, d'Edelen ende Steden vanden Lande t'allen tyden ende in alle faecken gegeven favo-, rable audiëntie, volkomen geloof, ende goede Re- . folutie, op alle 't gene de felve immermeer hadden te vertoonen, den Staet ende welvaren vanden Lande eenichfins betreffende. , . . 't Welck als geweest zynde een gantlch vy.etage Regieringe, fo feer als oyt eenige andere is bevonden. Heeft voortgebracht vruchten die merc • kelick, ende fonderlinge tot eere ende reputatie vanden voorfchreven Graven, mitsgaders welvaerc. der voorfchreven Landen ende van de Ingefetenen der felver hebben geftreckt, als boven alle arde.-, ren, dat de Graven van Hollandt, Zeelandt gnde. Vrieslandt, op de heerfchappye van foo kleynen begrip, zijn geweest by alle Princen ende Potentaten van't Christenrijck, niet alleen in fonderlinge re, fpecf, eere ende reputatie, als blijckt by ae hooge Alliantien van Houwelicken, die fy hebben ge-, maeckt by na met alle de machtighile Comngen en-_ de Potentaten van Christenrijck, ende dat inden Jare 1247. Coninck Willem de twééde van dien name is gekoren geweest Roomfch Keyfer, maer 0 dat de felve by nae altijdt zijn geweest victorieus; over hare Vyanden, de Palen vande felve Landen, feeckerlijck tegen alle hare Vyanden, hoe machtu-h die'waren, hebben befchermt, waer deur de felve piet weynich zijn gerefpecteert ende ontfien ghe1 V 3 weest



3io Verzameling yan Stukken betrekkelyk tot
weest by hare Naghebueren , immers mogen wy mette waerheyt fëggen, dat den Staet der Landen van Hoilaudt ende Zeelandt binnen den tijdt van acht hondert Jaren noyt metten Swaerde en is geconqueiteert oft, t'onder-ghebrocht gheweest, noch by Uytheemfche, noch by Inlandtfche Oorlogen, 't welck wy niet en weten oft van eenige andere Rijcken (ten ware vande Republijcke van Venegien) cegenwoordelick fouden mogen worden gefeydt, ïonder dat men hier van eenige andere redenen foude konnen gheven, dan dat altijdt goede Eendracht, Liefde ende Verftant is gheweest tusfchen den Princen ende Staten vanden felve Lande, dewyle doch den Princen (die by hen felven
feen macht en hadden) fonder den Edelen ende teden vanden Lande gantfch niet en vermochten» als ordinare gheen middelen hebbende dan het in-kommen vande Domeynen, tot vervallinge vande kosten haerder Hof-houdinge ende betalinge vande ordinaris Officiers,
Men bevindt oock wat authoriteyt den Staten vanden felven Lande hebben ghehadt, omme den Princen (als fy door quaden raedt waren tot naedeele vanden Lande misleyt) te brengen tot recht ende redelickheydt» niet alleen met Remonftrantien ende verfoecken, maer oóck, als hier op niet en werde behoorlick verfien, metter daet procederende oock ftrengelick tot ftraffe vanden gheenen die der Princen authoriteyt hadden misleydt, mishandelt ofte onbehoorlyck misbruyckt , ghelyck daer van d'Exempelen zijn vele ende menighvuldigh.
Öock mede bevint men klaerlijck dat der Staten vande voorfchreven Landen Officie is geweest, den rrinder-jarigen Princen te voorden van Wettige Vooghden, Momboirs ende Gardenobels, ghelijck oock is ghefchiet aen Grave Willem de" vyfdk. van dien name , tot kranckfinnigheydt ghekomen zijnde.
Eyatelick j» buyten twijfJde .dat- de adminifba.



ie Gebeurtenis/en in 1787 enz. voorgevallen. 311
tie vande Souverainiteyt vande Landen t'allen tyden Wettelijck is aenghenomen gheweest by den Staten der felver, foo wanneer deur af-Iyvigheydt, minder-jarigheydt, kranckflnnigheyt, misverftant, oft eenige andere inconvenienten de Landen verlaten zijn gheweest vande wettelijcke bedieninge der Princen, die over fulcks dickraaels een floofc hebben ghekooren, die men Vooght oft Ruwaert noemde, 't Welck oock noch fulcks is gheobfcrveert gheweest ten tyde vanden Huyfe. van Bourgongien, als nae 't overlyden vanHertoge Caf.rlf. , ende Hertoginne Marie fijn Dochter, ten welcken tijde Hartoge Maximiliaen willende met geweldt contrarie inne voeren tegen die authoriteyt vanden Staten, den geheelen Staet van den Lande bracht in 't uyterile ghevaer ende perijckel, ende Keyfer Kaerle felve is geduyrende fijne minder-jarigheydt deur d'authoriteyt vanden Staten verfien van Voogh. den, ende 't Landt van behoorlijcke Regierders, die altijdt de Staten vanden Lande (hoe wel in vele faecken de vryheyt gheduyrende de Heerfchappye vanden Huyfe van Bourgongien feer is vermindert) grootelijck heeft gherefpe&eert, als lichtelick bemerckende zijn ftaet deur geen ander middel verfeeckert te konnen wefen , heeft over fulcks fynen Sone den Coninck van Spangjen mee verfcheyden vermaningen tot gelijcke confidentie ende discretie ghefocht te bewegen, met expresfe verklaringe, dat hy fynen Staet foude fien in perijckele, foo haest als hy de Staten van defen Landen foude hebben in kleynachtinge, ghelijck hy oock metter daet bevindt grootelijck tot fyne ende der Landen fchade, fonder dat men den oorfpronck defer Oorloge ander oorfaeck fouden konnen geven (wat men daer van discoureert) dan dat hy defu Landen met gewelt van Spaenfch ende ander Uytheemfch Crijchs-volck heeft willen d wingen te doen, 't gene fyluyden Staets-gewijfe niet en hebben goet ghevonden in faecken betreffende den Staet vanden Lande.
V 4 è$Ó



ie Gebeurtenis/en in 17-87 enz. voorgevallen. 313 ,
latie , confent ende believen vanden Landtfaten hebben begonnen , maer oock fulcks vervolghc, dat alle de Leden vande Lichamen, daer yan iy tot Hooft zijn geftelt, zijn gebleven ongeyioleert, onverkort ende onvermindert, d'welck niet en heeft tonnen worden verhaeldt (dewijle de Princen by fc ialcfce ende ambitieufe Luvden lichtelick worden ghecircumvenieert) ten ware de Landtfaten middel hadden om htm met goede ordre ende beItvt t'allen tyden tegen alle quade praaijcken te oppoferen, ende de Prince vande behoudenisfehaerder vryheyr ende welvaren, uyten name van alle de L ien niet alleen t'allen tyden te vermanen , maer oock om fo wanneer de felve hen tot tyrannie fouaen laten misleyden, mette middelen van den Lande hen daer tegens t'oppoferen, tot delen eynde zijn de Landtfaten vanden voorfchreven Landen ghedeelt in cweederley Staten, te weten, d Edelen ende Steden. T .,
d'Edelen worden ghehouden voor een Lidt ten opll. ne vande dignitevt haerder afkomlten , (die fonder beroemen wel 'fulcke es, ende foo oudt als men in eenige andere Landen foude vinden) ende vande Heerlij ckheden die de felve binnen defe Landen zijn belr.tende, van welcke Heerlijckneden fy luyden meest al hebben ende gebruyeken hooge middelen ende lage jurisdictiën, de welcke op alle occurrentien met maikanderen delibereren op den Staet vanden Lande, ende ter Vergaderinge comparerende, adviferen op alles neffens de Gedepu-, teerde vanden Steden.
De Steden hebben meest al een Lorrn yan Keeieringe, te weten, een Collegie van Raden ofte Vroetichappen, gh'conftituecrt zyn.de vande notabelfte uyten midden vande ganjtfche Burgerye, defe zijn in fommige Steden van veeriigh, in andere van fes-en-dertigh, in andere van twee-en-dertigh, acht-en-twintigh, vier-en twintigh ofte twintigh Perfoonen, ende. zijn de Collegien vande felve foo oudt als de Steden, ofte immers dat geen Me* y j ma-



3i4 Verzameling van Stukken betrekkelyk tot
morie en is van hare beginfelen, de Perfoonen eens vercooren zynde, dienen haer leven oft Poorterfchap lange geduyrende, in plaetfe vanden ghenen die derven, oft haer Poorterfchappen verlaten, worden by 't felve Collegie tot haren gelieven ghekolén, andere Perfoonen uyt 't middel der Burgeren tot vervullinge van 'tghetal. By defe Collegien alleen is de macht omme te adviferen, refolveren ende disponeren van alle faecken, concernerende den Staet vanden Lande ende der Stede refpective: ende wat 't felve Collegie advifeert, refolveert ende disponeert, wertbydc gantfche Burgerye gevolght, daer tegen noyt eenige inbreek ofte oppofitie vande Burgeren is gevallen.
By defe Collegien worden Jaerlijcks gekoren de ordinarife Magiftraten, te weten, vier, drie ofte twee Burgemeefters, ende feven oft meer Schepenen, omme te dienen voor een Jaer, in fommige Steden gefchieden defe Electien abfolutelick, inde fommige by nominatie van dobbel getal, daer uyt by den Stadthouder de verkielinge van 't gewoonlijck getal wert gedaen.
Der Burgermeefters Officie is bevolen het ordinaris beleyt ende gebiet in alle politijcque faecken, foo wel de adminiftratie van Stadts-goederen ende innekomende, als den welftant ende bewaringe der Steden betreffende.
De Collegien vanden Schepenen vaceren ordinarie tot d'adminiftratie vande Jufticie, foo in alle Criminele als Civile faecken, ende hebben ende exerceren alle hooge middelen, ende lage Jurisdictiën.
By defe Collegien van Magiftraten worden abfolutelick bericht de Regieringe der Steden van Hollandt, West-Vrieslandt ende Zeelandt, meest al ghenoegh op eenen voet, fonder dat de Princen vanden Landen hen de Regieringen vanden Steden eenichfins hebben onderwonden anders dan in't ftellen van eenen Officier, die op heuren name de Juftitie heeft gevordert. Dit is in 't korte
de



By den Drukker deezes zyn nog eenige .EZeiü. plaareö te bekomen van het
REGISTER
DER
RESOLUT1EN EN PLACAATEN
VA W
HUN EDEL MOGENDEN DE HEEREN" STAATEN VAN FRIESLAND
BEGINNENDE MET HET JAAR 1570 EN EÏNDti GENDE MET 1780 INGESLOTEN.
Volgens osdre van het Alphabeth. TWEE DEELEN.
In QuartOé