1091 |
fel



HET
GROOTE TOILET.
B L IJ S P E L.
EERSTE B E D R T F.
(Het Tooneel verbeeldt eene kamer, in het Huis van den Heer van Hoogenhoofd.)
EERSTE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd (in een sverrok, op een Sop/ia) braakveld. (Een knegt brengt het ontbijt.')
De Heer van hoogenhoofd.
Gij zijt dan gelukkig gearriveerd, mijn goede Braakveld? van harte welkom, het is mij lief, dat gij zoo vroeg koomt, dus'heb ik best tijd,' om met u te fpreken.
braakveld. Vroeg? het is negen uuren, en ik heb reeds een uur in de voorkamer (laan wagten. Zo was het voorheen niet, genadige Heer, wanneer gij bij ons op het land waart, toen wandelden' wij dikwijls zaatnen, met het oogaan der zonA ne,



2 Het GRO.OTE TOILET.
ne, over de weiden, en akkerlanden, toen korlde ik "iet te vroeg bij u zijn. Hou het mij ten besten, genadige Heer, maar gij zijt zeer veranderd federt gij aan het Hof zijt. — Het gaat daarom evenwel op uw land niet dimmer. (Men sief geld en boeken in het vertrek brengen.') Mijn Boeken , en mijn Geld zullen u daarvan overtuigen, hoop ik.
De Heer van hoogenhoofd. Ik veranderd ? mijn goede oude Man! hoe gaarne keerde ik tot mijn landleeven te rug! indien het mogelijk was, om mij zoo ligt weder los te maaken, als ik hier vast geketend ben. — Och! hoe wel te vreden zoude ik zijn, indien andere in mijn huls zo weinig veranderd waren.
braakveld.
Hoe zo? genadige Heer! gij maakt mij ongerust, de genadige Vrouw en de Freule Sophia zijn immers wel?
De Heer van hoogenhoofd.
Zeer wel, — maar al te wel. Ach! lieve Jacob, wat helpen alle uwe moeire en arbeid ? en mij alle mijne zorg en reekenen? Die vervloekte zugt tot pragt! ijdere nieuwe mode, ijder bal, ijdere fète is voor mij zoo goed als brand, of misgewas op mijn land; met ijdere wonderlijke Coè'ffure vliegt 'er eene Boerehoeve, ja zomtijds meer. Waar wil dat heen?
6 ra a K-



B L T S P E L. 3
braakveld.
Nu begrijp ik hec, genadige Heer! Ja dat ken ik ook; mijn Vrouw zaliger lag ook aan dien euvel ziek. Ik heb ze maar eens mede naar de ftad genoómen } en dat koste mij — ja ik mag 'er niet aan denken; _ geen winkel kon zij voorbij gaan , of zij moest wat koopen; Maar Boerehoeven ! Boerehoeven ( dat is al te erg.
De Heer van Hoogenhoofd. En tot mijn leedwezen, maar al te waar. —Wij hebben van avond gezelfchap, daar zal her, voorland, dat wij verkogt hebben, wel mede heen gaan, gij brengt 'er Het geld voor mede, denk ik.
braakveld.
Ja, genadige Heer, veertien honderd Rijksdaalders, vier en veertig duivers en drie penningen , wel geteld. Gij hebt wel gedaan, dat gij dat voorland verkogt hebt, het was een dag reizens heen en weder, en men verzuimde te huis meer, dan dat inbragt; maar dat de genadige Vrouw, dat in eens verkwist, zoude ik «ooit hebben konnen droomen.
De Heer van hoogenhoofd.
Ja, Jacob, dat en nog meer. {Hij toont hem eenige papieren) Gij zijt een Verdandig man, daar ik altoos daat op kan mflaken, en zult 'ör buiten 'shuis niet van fpreken, want dat zoüA 2 dé



6 Het GROOTE TOILET.
braakveld.
Ik ga; — maar, genadige Heer, was het niet wel zoo goed, dat geld, wat uit het gezigt te leggen? —
De Heer van hoogenhoofd, lagchendc.
Laat dat maar leggen, — kat dat zo goed zijn.
TWEEDE TONEEL.
I>e Heer van hoogenhoofd, Mevrouw van hoogenhoofd, in negligé.
Mevrouw van hoogenhoofd. Goede morgen, mijn beste, zo vroeg op? ik heb niet wel geflaapen. Och ! die verdrietige Soupés. bij GïXuï Alsitz, dan ilaapt men in geen acht dagen!
De Heer van hoogenhoofd. Het fpijt mij, dat het u zoo weinig gevalt, in een huis, dat anders van alle lieden van verftand en fmaak geagt wordt. Het is waar 'er is geen Ton, en noch minder verkwistende kleeding.
Mevrouw van hoogenhoofd. Kleederpracht? neen zeker niet, men kan 'er aelfs wel in negligé gaan; Ik was de eenige, die met fmaak gekleed was, de andere waaren, pf zij uit de Kerk kwaamen, en nog eerst
hun



B L T S P E L.
7
bun Toilet moesten maakeri. Maar, mijn fchat, wat fcheelt 'er aan? gij zijt niet -opgeruimd. De Heer van hoogenhoofd. ' 't Kan zijn, — misfchien heb ik 'er reden toe.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Welke? — Heeft de oude Jacob onaangenaame berigten gebragt. Ik kwam hem zo even te gemoet , volgens zijn gezigt te oordeelen , waaren 'er Nachtvorst, Hagelbuijen, en, den Hemel weet, welke Landplagen nog meer, voorgevallen; maar gij weet, mijn lieve Man, zulke Lieden is het klaagen eene tweede natuur, en bij is, buiten dat, een oude knorrepot, dien ik nooit heb moogen lijden.
De Heer van hoogenhoofd.
En die ons toch hoogst noodzakelijk is *, ook heeft hij mij geen onaangenaame berigten gebragt; op ons goed ftaat a-lles in den besten ftaat, zo hij zegt, en wanneer het bij ons wat minder floreerde , misfchien zoude ik lugtiger zijn.
Mevrsuw van hoogenhoofd. Ik verfla u niet, mijn beste; en om de,waarheid te zeggen, verdient de oude Jacob uwe befcherming zoo zeer niet; het is een oude, verdrietige , luije vent. Weet gij wat, ik heb een' voortreitelijken voorflag tot verbetering van de behandeling uwer goederen.
A 4 De



8 Het GROOTE TOILET.
De Heer van hoogenhoofd. Hoe ! gij een voorflag tot verbetering van denLandbouw? dien ben ik nieuwsgierig te hoeren. Mevrouw van hoogenhoofd. Gij kent onzen la Fleur wel?
De Heer van hoogenhoofd. Uw bepoederde, lugdge K«pper, is het die niet? - Maar gij zult hem beter kennen, zonder twijfel, dewijl gij dagelijksch vier uuren ouder zijn handen doorbrengt.
Mevrouw van hoogenhoofd. Hij is een aftief, vlug mensch, vol verftand en doorzïgt.
De Heer van hoogenhoofd. Het kan zijn ; goed; _ wat zoude nu die la
Fleur?
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat meent gij, wanneer gij den ouden Braakveld op ftal zette, en dien jongman, in zijn plaats InfpeEtor maakte ? Hij heeft 'èr mij al eens van gefprooken, hij heeft Idéés, en wanneer gij hem wat voorfchiet, dan zoude hij. ons inkomen in het kort verdubbelen; en dan kan hij mijn Lifette trouwen. Wat zegt gij van dit plan? Niet waar, gij lagcht'er om? De Heer van hoogenhoofd. Voortreffelijk I
Mevrouw van hoogenhoofd. Zoo ziet gij, dat mijn plans evenwel zoo
lug-



B l T S P E L. 9
higtig niet zijn , als gij daar zoo even mijnen armen Li Fleur geliefde te noemen.
De lieer van hoogenhoofd.
Ik verzoek u zeer excuus, en ik ben het daaromtrent volkomen met u eens, dat Monfieur la Fleur juist de man is, door wien ik mijne inkomften kan verdubbelen. (Spottende.) Gij verftaat mij, Hartje?
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik geloof — ja.
De Heer van hoogenhoofd, nog meer
[pottende.
Ik meen namentlijk, wanneer wij Monfieur lei Fleur op (lal zétten.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Och? gij lacht 'er mede; en gij hebt geen vertrouwen in zijne bekwaamheden.
De Heer van hoogenhoofd.
Ik vertrouw, dat Monfieur la Fleur op mijne goederen, met hakken en ploegen, -dezelfde verwoestingen aanrigten zoude , als de oude Jacob Braakveld met kam, poeder en pomade in uw hair, Mevrouw, dat al wat dun begint te worden.
Mevrouw vanh o o genhoofd. Gij zijt van daag onverklaarbaar , gij zijt bitter.
De Heer van hoogenhoofd. Ik zal dan duidelijker wezen. Het is goed, A 5 dat



io Het GÏIOOTE TOILET.
dat gij zelve eerst van Oeconomie begint te fpreeken, en het is hoog tijd dezelve wat meer in ons huis in te voeren. Sophie is agttien jaar oud, en zal ons welhaast moeten doen denken oia haar, naar haaren rang, uit te trouwen. Mijn Zoon koomt van de Akademie en zal reizen. Nu weet ik niet, waar wij'de onkosten van daan zullen halen , die het een en andere vorderen: want volgens onze, tot nu toe gehouden inrigting, is alles, zo wel wat mijn Ampt, als mijne goederen geeven, altoos juist opgegaan.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Dat wijt gij mij evenwel niet?
De Heer van hoogenhoofd.
Wilt gij wel de moeite neemen, van die papieren eens in te zien? {Hij reikt haar papieren toe.)
Mevrouw van hoogenhoofd, dezelve vlugtig inziende. Rekeningen zie ik — gij weet lieve Man, dat ik daar geen verftand van heb-,-
De Heer van hoogenhoofd. Gave de Hemel, dat gij ook geen verftand hadt van die te maaken. Ik zal u in het kort 'er den inhoud van zeggen: N°. i., van negen honderd Rijksdaalders , die de Heer Courant aan zijde waaren aan uVe genade heeft laaten volgen. Dit is N°. 2., van twee honderd Rijksdaal-



B L T S P E L. lx
daalders, voor het geen de Heer Knipper voor uwe genade en de de genadige Freule, aan Dames Ideederen, op hoog bevel, gemaakt heeft. Dit is N". 3., van drie honderd en vijftig Rijksdaalders , voor het geene Madame Martin voor de genaoige Vrouw en de genadige Freule , aan kapzels en vrouwen cpfchik, gemaakt heeft,
Deze N°. 4., van
Mevrouw van hoogenhoofd..
Stil eens, dat is
De Heer van hoogenhoofd.
De geheele fora van alles, is niet meer dan eene kleinigheid van twee duizend een honderd en dertig Rijksdaalders.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Dat is niet mogelijk, Mijnheer, dat is niet mogelijk.
De Heer van hoogenhoofd.
Het is alles juist volgens Boek en datum, en dat alles heeft de gefchikte, aftieve Monfieur la Fleur, de door uwe genade gedoodverwde Infpecteur der Landgoederen, en Juffrouw
Lifette aan uw, mij zoo dierbaare, Perfoon
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik beken, mijn lieve Man, de rekeningen zijn voor ditmaal ongewoon hoog geloopen; maar, ik bid u, bedenk ook de veele fétes, die 'er federt eenigen tijd aan bet Hof geweest zijn ; en daar bij , (gelijk gij zelf
zegt)



B L T S P E L.
13
fige heb ik niets tegen de Provintie, daar gij van fpreekt. Hoe langer dit duurt, hoe zwaarder mijn bezigheden worden , en ik verlang naar rust, en ook gij, mijn waardfte , gij zult welhaast gelegenheid hebben, om die partij te kiezen; herinner u eens, wat gij voor eenige jaaren, (nu zéker zo dikwijls niét,) zeide, dat niets belagchelijker is, dan oude lieden aan het Hof.
DERDE TONEEL.
De voori&en, een bediende, die een Brief brengt.
bediende.
Mijn Heer, een vreemde knegt heeft dezen Brief afgegeven.
De Heer van hoogenhoofd, breekt den Brief open en leest hem. Tegen den Bedienden. Het is goed, mijn compliment aan Mijnheer, ik zal hem met genoegen verwagten, en laat hem verzoeken, van avond bij ons te komen eeten. (De knegt vertrekt?) (Hij geeft den Brief ean Mevrouw van Hoogenhoofd) Een Brief aan mij. Mevrouw van hoogenhoofd. Van den jongen Lindenberg? dat ftijve, linkfche, pedantfche wezen, dat ons eens, voor egnige jaaren, van de Univerfweit komende, met
zijn



i§ Het GROOTE TOILET.
zijn bezoek vereerde? die ik in het begin voor een kweeke'ing uit het Inftituut d:r ftommen hield; voor wien zijn Gouverneur het woord voerde , wiens reverentien men hieid, of hij de/.l/e gisteren eerst op het Dansfchool geleerd h.id, en die wanneer hem onze Sophie aanlag, tot zijn ooren toe rood werd? is het die ?
De Heer van hoogenhoof r.
Dezelfd .
Mevrouw van hoogenhoofd.
Voortreffelijk! hij zal welkom zijn, zo wat ontttrak ons nog, voor van avond, om het gezelfchap op te wekken, dat is regt een ftukje voor den Heer van Zimmer.
De Heer vak hoogenhoofd.
Dat hoop ik niet. Het ontbrak den jongen Lindtnberg toen alleen aan waereldkennis; iets dat hij op zi ne reiden verkregen zal hebben, daarentegen heeft hij gezond verftand, en kundigheden; iets dat de jonge Baron van Zimmer nooit gehnd heeft en nooit krijgen zal, en dan, wanneer hij na zijn vader aart, dat mij zoo voorkoomt, flaan zijn Hóófd en Hart op de regte plaats , en ziet. Liefde, daar voor hebben de Heeren van, Zimmer zulk een aangebooren refpefl.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik weet niet, mijn lieve Man, welke nadee-
ii-



B L T S P E L. 15
lige gedachten gij van den Heer van Zimmer hebt; maar gij Heeren, die de eerfte posten in den Staat bekleedt, wanneer gij een jong mensen ziet, befchouwt gij hem aan de kas van uw Gerechtshof; het geen gij met hem /preekt is eigeiulijk een geleerd Examen, ftaat hij dac door, dan is alles goed, dan is het een Jongman vol verdienften , maar op vernuft , aardigheid, fentimenten, manieren, daar wordt niet op gelet.
De Heer van hoogenhoofd, lagchende.
En gij Dames, wanneer gij een jong mensch ziet, ziet gij hem aan uw Toilet, en wij zijn gelukkig, wanneer gij hem niet nog nader ziet. Wat gij met hem fpreekt is een erbarmelijk gebabbel over het voorige bal; ftaat hij dat door, dan is het een allerliefst Jonker; maar of hij verftand en verdienften bezit, of de ftaat en de waereld met hem gediend zijn , daar
wordt in het minst niet op gelet. Nu dat
is ook zeker ulieder zaak, niet, dus permitteer ons, dat wij 'er wat meer op zien.
Mevrouw van hoogenhoofd, die ondertusjchen den Brief, doch zeer afgebrooken, hard op leest.
„ Ik zoude — zoude mij verblijden, wanneer — hij ook uwe goedkeuring had. " —. Een drommelsch kattefchrift, uit de voorige eeuw*
De



B L T S P E L. ai
sophie.
Die is onverdragelijk.
De Heer van hoogenhoofd, op zijn hor-
logie ziende.
Wat loopt de tijd, als ik met u praat, fchielijk om. Ik heb nog eenige bezigheden, eer ik naar het Hof ga; en daar komt zeker eene bode om u.
VIJFDE TONEEL.
de voorigen, lisette.
Uw genadige Mama laat u zeggen, dat gij ten eerften in de Toiletkamer moet komen. 'Er is zo veel mooi's te zien: koom fchielijk! koom fchielijk! (Zij vertrekt.)
sophie, eerst tegen den Heer van Hoogenhoofd.
Vaarwel, Vaderlief! Een gelukkig mensch , die bezigheden heeft; welke twee naare ledige uuren wagten op mij!
ZESDE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd, alleen.
Voortreffelijk meisje! die den edclften, braafften man waardig zijt: gij zult hem ook hebben, zo ver de tedere zorg van een' Vader B 3 op



22 Het GR O O TE TOILET.
op uw geluk eenigen invloed heeft. En gij, Jongeling! wilt gij eens 2ulk een Meisie hebben? Een Vader zal haar u met vreugde geeven, zoo 'er gezond verftand in uw hoofd leeve, en gezond bloed door uwe aderen bruisfche.
ei inde van het eeijïe bedrijf.
TfVEE-



B L T S P E L. 27
sophie, getroffen.
De jonge Lindenberg ?
Mevrouw van hoogenhoofd.
Met r:gc ftaat gij verbaasd over de ftoutheid van dien lafbek. Maar de Heeren van Zimmer , van Althui — en misfchien koomt ook Kapitein Rondo — zullen h't hem zoo heet maaken, hem zoo ridiculifeeren, turlupineeren perfifieeren, dat hem de gedagten van trouven wel verbaan zullen, en een Man, die zich ia de groote waereld belagchelijk maakt, wilt gij immers niet trouwen?
sophie.
Zeker niet.
MevPouw van hoogenhoofd.
Dit wa^t ik van u, het overige zal zich wel fchikken. Ik hoor uw' Papa koomen , ons Toilet wagt ons, koom gaan wij. (Zij gaan af.)
TWEEDE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd, volkomen gekleed, jakob braakveld, een knegt.
De Hser van hoogenhoofd. Ik ben met zijne Rekening :n en zijne behandeling volkoomen te vreden. Voor 't overige
Een



28 . Het GROOTE TOILET.
Een knegt.
Een koninglijke Jager heeft een brief van ziin Majelleit af te geeven. (De Jager geeft den brief over, dien de Heer van Hoogenhoofd ftil leest.)
De Heer van hoogenhoofd. Het is goed. (De Jager vertrekt. Terzijde.) Een beilooten order, bij den Minister van Zimmer en in zijn tegenwoordigheid te openen ! — Wat kan dat zijn? Bezigheden, die veelligt ons foupd van van avond in duigen werpen ; het is rammer, om mijne waarde vrouw's groot, groot Toilet .... (Tegen den knegt.) Naar den Minister van Zimmer - (Tegen Braakveld.) Koom morgen vroeg wederom, dan zullen wij het afdoen, ik heb nu geen tijd. (Hij vertrekt.)
DERDE TONEEL.
braakveld, alleen. Alles wel doorzien, — waardigheden geeven lasten — hoe ernltig maakte hem die Brief — het gaat mij ook zoo, _ wanneer ik zomtijds bij de Boeren in het veld koom , met het hoofd vol muizennesten, dan is het: kijk! daar koomt onze oude knijzert, ziet hij 'er niet uit, als of de hagel in de boomen geflaagen was? Wat (leekt hem nu wéér in den kop? Maar de Lompens weeten niet, dat men dikwijls



B L 1 S P E L. 29
wijlg onaangenaame orders in den zak heeft. Maar wat of toch die Brief beduiden mag, de genadige Heer zag vertwijfFeld nadenkelijk — en roen uit, en ten eerden — naar den Minister van. Zimmer. — De Hemel bewaare ons maar voor oorlog .... maar wie komt daar? de genadige vrouw. (Hij zet zich in een eerbiedig pojhiur.) Ei! neen, het is de oude Lijsbet ; zij ziet 'er monftreus uit, wat heeft zij een bloemen op haar hoofd! wie zoude geiooven, dat zulk een oude Bol nog zulke fchoo ne Bloemen kon dragen.
VIEPvDE TONEEL.
uzette, met een belagchelijk kapzei,
braak VLL.D. braakveld.
Goede morgen, JuffrouwLijsje, goede morgen! Gij zijt het immers, ha! ha! in zulke bloeiende omftandigheden; ik zoude u bijna niet gekend hebben.
lizette.
En ik u ter naauwer nood, Heer Schout, was het niet aan uwe plompe boeren taal; zo ziet men een Boer blijft een Boer.
braakveld. Ha! ha! zagt wat! zagt wat! Gij fchaamt u immers uwe afkomst niet; wij hebben dikwijls
naast



So Het GROOTE TOILET.
naast elkander geweid, gij de ganzen en ik de osfen.
liz et t e.
Met dat onderfcheid evenwel, dat ik thans eene geheel andere rol fpeel, en gij nog de osfen, en, het geen niet veel beter is, de Boeren commandeert. Daar bij , moet ik u zeggen, ik heet niet Lij>je, maar Lizette, en Graven en Barons noemen mij dikwijls JulTrouw Lizette of Mamfell Lizette.
braakveld.
ó Is het zoo! Nu goed! Jonkvrouw, of zo U Edele dat niet meer zijt, Mamfell Lizette, ik moet 'er u ook bij zeggen: ik ben geen Schout, maar werkelijk Opzigter der hoogvrijheerlijke Hoogenhoofdfche goederen, en Graiven en Barons noemen mij : mijn lieve Mijnheer Braakveld.
lizette, fpottende. ó! Uw Dienaaresfe, lie.e Mijnheer Braah'eld.
b r a a k v e i d. En ik uw Dienaar, Mamfell Lizette. Over dit punt zijn wij dan eens. Nu had ik nog wel een punt, maar die drommeifche bloemen daar!
lizette.
Hoe zo! wat konnen u die bloemen fcbeelen? Ik draag ze om dat het zo de mode is, en dewijl de genadige Vrouw het zo hebben wil.
braak-



B L T S P E L. 31
braakveld.
Zij hinderen mij zeer — ki;k zie! terwijl ik zo naar de ftad ging, kwam mij een geheele bijzondere inval in het hoofd; maar die drornmelfche bloemen!
lizette.
Nu ! — van den inval.
braakveld.
Kijk zie! Ik dagt zoo bij mij zeiven, kijk, uw vrouw is dood en begraaven. Het is toch verdrietig, wanneer men den geheelen lieven dag met de Boeren geplaagd is, 'savonds geen levendige ziel thuis te vinden, met wie men een veritandig woord fpreeken kan. Gij moet weder trouwen; kijk, daar is Liisje bij de genadige Vrouw — met je penrtisfia , ik wist toen nog niet, dat gij nu Mamfell hict — zij was in haar jeugd eene hupfche flinke meid, zij heeft ondertusfehen in de ftad zo wat mores geleerd, en die zoude zich regt tot een Infpeftors Vrouw fchikken. Maar zie daar, Mamfell Lizette! die bloementuin is, voor een Infpedors Vrouw, tegen alle zeden van het Land, begrijp je?
iizettc.
Ik zal dan de eer niet hebben lieve Vrouw Braakveld te worden, dit zoude voor mij ontroostbaar zijn; maar ik denk bij mij zeiven, 'er is bij de genadige Vrouw een zeker aartig-
jong



f 32 Het GROOTE TOILET.
jong kaerel. - Hij hier /* Fleur, die hoopt in 't kort LifpeBor te worden, en is aan eene zekere Lizette verloofd, om die dan Madame Infpeétorfche te maaken. _ Die Monfieur la Fleur nu heeft tegen de bloemen zulk eene antipathie niet, maar is zo beleefd, dat hij dezelve zijne Lizette alle morgen oplreekt , en dat is in allen gevalle beter, denk ik. Ik ben derhalven, lieve gertrenge Heer, Heer Infpec tor, uwe Dienaaresfe! (Met een hoonende netging.)
braakveld.
Potz flern! dat is een blaauwe fcheen, die van klink is. Nu, nu veel geluks met Monfieur la Fleur, van mijnent weege proost. — maar wat koomt daar aangeftooven? dat fchijnt wel la Fleur zelf te zijn ?
VIJFDE TONEEL.
de voorigen, la fleur. la fleur.
Eh benjour, mijn Engeltje van een Lizetje!
lizette.
Bonjour, Monfieur la Fleur! is de genadige Vrouw gecoefFeerd?
la fleur. Nog niet. — Zij fchriift een billet, en dat weet je, gaat zoo gaauw niet — wij hebben
met



■ * r SP E L. 33 met ons beiden een zeer zwaar woord zitten fpellen. — Ha! wat is dat voor een oude grijnskop? b 1
lizette.
Dat is de Heer Infpeétor Braakveld.
la fleur.
Ach ! op zulk een gezigt zoude iemand allen app-tit vergaan. Maar, Charmante Lizette, dat zal alles een ander air krijgen, wij zullen die Infpeftoris icboon reformeeren. {Er wm dt gebeld.) Kom, Lizette.
ZESDE TONEEL. braakveld, alleen. De hagel! Wat een windbui:! Die haazekop rprak van reformeeren. Wagt ik zal je reformeeren! Neen, neen, Jacob, kik dat was voor uw jaaren een domme inval rnet die Mamfell Lizette. Die zoude als Vrouw altoos een Monfieur la Fleur houden, die, ondertusfchen dat hij haar de bloemen met vee! fmaak
opfteekt ,\ u met veel fmaak een paar
(Hij wijst met de vingers.) Neen, dat gaat niet aan. — (Hij vertrekt.)
C ZE-



u Het GROOTE TOILET. ZEVENDE TONEEL.
De Toiletkamer van de Vrouw van hoogenhoofd, met allen vrouw/ijken opfchik rijkelijk voorzien.
Mevrouw van hoogenhoofd, ia fleur, haar kappende^ lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd, een boek van het Toilet nemende. Ha! het Journal des modes! wat meldt dat voor nieuws in deze maand ! In 't algemeen zijn het van dit jaar jammerlijke Coeffures , een regt misgewas. — Ik kan dat laage, zamengedrukte niet lijden. (Zij ziet in den fpiegel.j Mij dunkt , Lizette, dat die Coeffure zeer wel ftaat.
lizette.
Onverbeterlijk, uw Genade. Het is waar, Madame Martin heeft zich zelve deze reis overtroffen. Welk een leven in de bloemen! welke verwen! welk eene houding! Mevrouw van hoogenhoofd, tegen la Fleur.
Hooger, hooger, nog wat hooger, vul die boucles. (tegen Lizette.) Zend 'er ten eerften naar toe, of de muts klaar is? de kleermaaker zal 'cr zeker naar wagten.
LI-



B L T S P E L. 3
Mevrouw van h o o g t n h o o f d. Weet g,j dan geen raad, Lizette?
LIZETTE.
Hoor, Knipper, hoe veel moet je hebben, wanneer het kleed va, avond nog gedaan is?
knipper.
Zes ducaaten, op mjjn eer, binnen een uur, op zijn langst, te betaalen.
LIZETTE.
*t Is goed, binnen een uur hebt gij geld, op mnn eer, werk maar wst fcMeHjk aan . Juffrouw Martin zal ten eerften met het kapzei koomen.
KNIPPER.
Goed ! — ik maak 'er dan ftaat op. 0H
gaat heen.)
LIZETTE.
Op mijn eer, binnen een uur.
Mevrouw vanhoogkn hoofd.
Zijt gij dan geheel gek, Meisje! zo even berispte gij mij, dat ik Courant binnen een uur geld beloofde, en nu maakt gij het zelf even zoo met den Kleermaker; waar zult gij toch het geld van daan haaien?
LIZETTE.
Laat uw Genade mij daar voor zorgen. Daar kdomt Madame Martin. De Hemel bewaare ons Toilet voor een nieuw ongeluk!
C5 TIEN-



42 Het GROOTE TOILET. TIENDE TONEEL.
Mevrouw van hoogenhoofd, lizette, la fleur, Madame martin.
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat is het, Madame Martin? vva: is het? gij ziet 'er zo ontiteld uit.
martin.
Ach! uw Gerade ! ik ongelukkige! zo yij mij niet redt, ben ik geheel geruïneerd. Mevrouw van h o q.g e n h o o f :>. Spreek! wat is 'er gebeurd? (preek! maar vooraf is het kapzel gereed?
martin.
Ja, maar
Mevrouw van hoogenhoofd. Hoe! maar!
martin.
Het is in tanden van het Gerecht.
lizette.
Ongeluk bij ongeluk 1
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat heeft het Gerecht met mijn kapzel te doen ?
martin.
Lllifter, uwe Genade, liet is een kwaadaartige Chicane van den Onderfchout, om dai ik hem d entrèe in aijn huis, bij mijn Naaimeisjes



B L T S P E L. 5;
DERDE B E D R T F.
Een gezelfchaps Kamer.
EERSTE TONEEL. sophie, alleen. QZij ftaat voor een1 fpiegel.)
w
» V el verbaasd, dat heet eerst gekapt zijnl De eerfre, die dit verfchrikkelijk fieraad opzette, moet voor haar zelve wel benaauwd geworden zijn. Weg! weg! Ik kan mijn eigen beeld niet verdraagen! De menichelijke gedaante is ter naauwernood gebleeven. Ach! was de avond al om! en die zal, gelijk Mama zegt, een gewigtige avond voor mij zijn. Ik kan het naauwlijks denken 1 Mijn Vader ! — hij houdt te veel van mij, om mij den grootften dwaas, een mensen, zonder verdienften, zonder grondbeginzels, in de armen te werpen. Maar het is de Zoon van den Minifter — en vraagt de Vader mij — en ik word geweigerd — D 3 hij



54 Het GROOTE TOILET.
hij zoude onverzoenelijk zijn — en dat is gevaarelijk. — Ik weet niet of mijn Vader het zal kannen ontwijken — en ik zoude het eerfte Meisje niet zijn, die door den besten Vader aan het welzijn van zijn Familie gefacrifieerd- wierd.
TWEEDE TONEEL.
Mevrouw v as n o o g e n h o o f o , geheel gehapt , voor '/ overige nog in negligé.
sophie, lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd, beziet Sophie van het hoofd tot de vosten. Nog niet geheel naar mijn zin 1 | Zij trekt hier en tiaar aan de linten en banden.) Men merkt het te veel, dat gij eerst onlangs uit de kinderkamer koomt. Hoe is het mogelijk? Een Meisje van uw jaaren en zo weinig verftand van u te kleeden) Lizette, krijg eens gaauw wat bloemen , om dat hier en daar a ante vallen. Is het niet verfchrikkelijk, ik moet bijna den geheelen dag in negligé loopen, om dat Monfieur Knipper het kleed nog niet gereed heeft, he' ï5 inch ellendjg met die handwerkslieden! (Lizette brengt bloemen, die Mevrouw
van



B L T S P E L.
55
van Hoogenhoofd en zij Sophie in het hair jleekcn.j Zo, nu kan het gaan.
lizette.
ó! Freule, wat ziet gij 'er charmant uit! was nu Mijnheer van Zimmer hier; het zoude jammer zijn, zoo gij van daag de Bruid niet wierd; maar ik hoop g;j zult van daag vrolijk zijn, daar koomt uw Minnaar.
DERDE TONEEL.
de voorigen, van zimmer. van zimmer.
Ik zoude denkeH, dat ce morgen verlooron was , genadige Vrouw , in welke ik u mijn refpect niet kwam aanbieden , en u, hemeliche Sophie, niet adoreerde, ó! Verwaardig mij met een opflag , die mij weder doet herleeven, gij gelooft niet , hoe uwe korte afwezendheid mij doet kwijnen. (Hij vliegt naar Mevrouw van Hoogenhoofd.) Gij, lievenswaardige Moeder, (Hij kust haar hand.) gij alleen kunt de lieve Sophia zo veel bevalligheid geeven, het is of de Godinne der Liefde haar gordel aan de Gratiën gaf.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik moet zeggen, Mijnheer van Zimmer, geen Mensch kan in een' adem zoo veel fraais zeggen als gij.
D 4 vam



5<5
Het GROOTE TOILET.
van zimmer vliegt weder naar Sophie, IVooit zag ik u, bevallige Sophie,. fchooney dan van daag; gij verrukt! welke gratie heeft onzigtbaar uw Toilet bezogt, en u fchoonhcid bijgezet ?. alles zal op het bal bij u verdonkeren en verdwijnen. — Neen, in der daad gij moet , enkel uit medelijden met onze fchoonen van den tweeden rang, u zoo niet in vollen glans vertoonen — ó Wat ben ik trots , zulk een Engel welhaast de mijne te konnen noemen.
SOPHIE.
Ik wist niet dat wij al zoo verre waaren, Mijnheer \*èm Zimmer i ten minffe:' weet mijn Vader nog niets van de eer , die gij mij tocfcliikt.
van zimmer vliegt oni'ertu sfehen naar Mevrouw van Hoogenhoofd. En gij, mijn genadige Vrouw, vergeef mij , de naam van Moeder is nog veel te vroeg voor u; tot zu;k eene eerwaardige naam, moet gij minder bevalligheid hebben. Ik weet niet , maar gij geeft tot nog toe andere aandoeningen dan kinderlijken eerbied ; en waarliik de Moederlijke ernst, die gij zomtijds tegen de lieve 'Sophia toont , ftaat u in het geheel niet. Zo bloeit de Roos aan den ftruik , terwijl 'er zich een jong knopje naast haar opent. Een uitdrukking , die ■ . ik



B L T S P E L. 5/
Ik dezen morgen in de Almanach des Mufes gevonden heb. En ik geloof waarlijk, dac de Dichter, die dat Beeld teekende, U en Sophia in zijn gedagten had. (Tegen Lizette.) Ha ! Charmante Lizette, goeden morgen! excufeer mij, ik had u nog geen compliment gemaakt.
SOPHIE.
Ik dacht wel, dat zij ook een beurt krijgen zou.
van z i m m e r.
Waaarli^k gij hebt eer van de Toilette van uwe Dames. Onder uwe handen, vereenigen zich (ier^ad en bevalligheid. Gij gééft een finaak aan alles, wat gij aanraakt, en gij zijt van daag zelf, zo allerliefst, zo inneemende , gij maakt ook zeker Conquêtes.
lizette.
Nu fpot gij wat met mij , Mijnheer van Zimmer.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ja, wat onze Lizette belangt, die is vroeger opgedaan dan wij alle (Spottende.') Zal ik het zeggen , Lizette ?
lizette.
Ik bid uw Genade van neen. — De Heer van Zimmer zal mij mijn geval ten besten houden.
D 5 Me-



.2 L T S P E L: 59
sophie, bezijden. Hemel! welke wolken trekken 'er over mij zamen!
van zimmer.
Dit onverwagt voorval, hoop ik, dat mijn wensen verhaasten zal. (Hij ziet Sop'iie teder aan, diè zich omkeert, om haare verlegenheid ie verbergen.)
sophie.
Hemel! ik ben verloorenl
Mevrouw van hoogenhoofd. Zeker nog van daag ?
van zimmer.
Zo als mijn Vader mij zegt, wilde hij deze gelegenheid waarneemen, om 'er den Heer Geheimraad over te fpreeken.
sophie, met angst.
Zullen de bezigheden misfchien 'er niet te gewigtig toe zijn ?
van zimmer.
Ik verzoek eXcus, engelagtige Sophie, dan kent gij zijn Excellentie mijn Heer Vader niet. Hij weet met de bezigheden zoo handig om te fpringen, dat hij 'er nooit van zijn leven een kop chocolade om gelaaten heeft. Neen, neen, hemelfche Sophie, wees niet. bezorgd, zeker verbinden ons heilige eeden; en Hijmen bereid reeds ketens van myrthen en roozen.
so-



óp Het GROOTE TOILET.
sophie, bezijden. Schrikbaarende ketens!
van zimmer.
Mijn Vader heeft mij ook verzekerd, dat zijn Ma:esteit, uit hoogst eigen beweeging, mij reeds den post van Opper finantie raad geconfereerd heeft; en van daag krijg ik het patent nog. — Ik weet niet hoe zijn Majesteit mijne geringe verdienften kent ; want tot nog toe heb ik geen gelegenheid gehad, om die aan den dsg te leggen: fubalterne posten ziet uw Genade, dat voor een man van mijn rang onmogeli k....
Mevrouw van hoogenhoofd.
Die zijn niet gefchikt voor den zoon van een' Minister, die zelf aan de fpeeltafel meer leert, uan anderen, die tien jaar rcferendarhfen zijn.
van zimmer.
Ook zal mijn post mij niet veel moeite maaken, wij vinden altoos geringe lieden genoeg, die ons de verdrietelijke bezigheden afneemen. En dus ziet gij, lieve Sop'iie, dat ik tijds genoeg hebben zal, om aan uw voeten uvye bevalligheden te adoreeren , en om de zoetigheid der liefde.... Maar, Sophie, hoe lange [ zult gij mij nog met al die geftiengheid behandelen?
so-



B L T S P E L. ?i
van zimmer,
Gii koomt van uwe reizen, Heer van Lindenberg ?
van lindenberg. .•
Voor zoo ver men het reizen kan noemen eenige nabuurige landen te zien.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Dan zoudt gij ons zeer veel nieuws kunnen vertellen, bij voorbeeld, welk een Coeffure is te Parijs de eerfte Mode?
van lindenberg.
Zelfs in Parijs, genadige Vrouw! is Het eenvoudïg fieraad het fchoonfte, dit kiezen Dames van den fijnuen fmaak, fchoon de P rijiche Marchandes des Modes dikwijls onze Duitfche Dames a la Monflre CoerTeeren.
van althan.
Gij hebt de genade gehad, van aan zijn Majefteit geprefenteerd te worden, die zeer lang met u fprak?
Mevrouw van hoogenhoofd. Waart gij dat? /
van zimmer.
De Koning?
van rondo?
Met hem?
van lindenberg.
Zijn Majefteit had de goedheid van eenige woorden met mij te fpreeken.
E 5 VAN



7+ Het GROOTE TOILET.
van zimmer.
Gij zoekt zeker u hier te placeeren?
van lindenberg.
Ik reken het mijn piigt den ftaat te dienen, al wordt meu 'er niet door honger toe gedwongen.
van zimmer.
Weet je wat? 'er is een post van Opperfinantie-raad vacant, daar Zoude ik om vragen.
van lindenberg.
Noch mijn jaaren noch mijn verdienften geven mij regt tot zulke posten.
(Een bediende zegt, dat de la fel gereed is.) Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik weet niet of het uwe bezigheden toehalen met ons te eeten , Mijnheer van Lindenberg?
van lindenberg buigt zich en neemt liet aan.
Mevrouw van hoogenhoofd, verdrietig.
Ik wenschte . dat hij tien rai;len ver was! — Hij zal ons met zijn vernuft doodeüjk ennuïeeren.
einde van het derde bedrijf.



B L T S P E L.
75
VIERDE R E D RY F.
Dezelfde kamer.
. EERSTE TONEEL. sophie, alleen.
JBraave Jongen! welk een triumph voor u! hoe zaaten daar die ledige Hoofden; de eerfte reis van hun leven gloeiden hunne wangen van fchaimte; zij wilden u belagchelijk maaken! Vernuft! vernuft! wat is een Man zonder u? al was hij met zwaard en helm gewapend, zonder u ? een Vrouw , ellendiger als een Vrouw. - Mijn Mama zelf kreeg hoogagting voor u, en ik! waarom moest ik zulk een voortreffelijke!., zulk eenen lievenswaardig J. ngeling zien , zijne geheele waarde voelen , en een uur naderhand in de armen van een gek, de fchande van zijn geflagt;, vallen! Hij zelf' ik zag het uit zijne oogen, was met mijn ongeluk begaan. Zijn oog bedroefde zich , zoo dikwijls van Zimmer zijnen haacelijften tiiumphewenden toon aannam , maar , goerte
Jou-



B L T S P E Lé jg
Mevrouw van hoogenhoofd. Dat is waar. — Wie is tegenwoordig niet uw Genade. Nu kunt gij begrijpen hoe b'tter het voor mij is, alle menfchen te excellentien, en mij voorbij te gaan; menfchen, die dikwijls bij lange na, uit znlk een oud huis niet zijn als ik, en die evenwel altoos Vrouw Geheimraadfche moet blijven , geen Mensch zoude op mij letten, indien ik niet door mij zelve, door mijn fmaak, door mijn kleeding, en door de wijze van mij te prefenteeren, mij voor deed.
lizette.
Zelfs dat genoegen wil Mijnheer u niet meer toelaaten. Het is doch verfchrikkëiijkl wat zullen wij doen, wanneer wij ons niet meer opfchikken konnen!
Mevrouw van hoogenhoofd.
Goede zedekundige Boeken leezen, de nieuwe Huismoeder, het kookboek.... Neen, neen pint de zulke , ik neem geen wetten aan \ hoe ik mij zal kleeden , en zal het op het uiterfte laaten aankoomen. Maar, Lizette, het wordt hoog tijd mij geheel aan te kleeden.
lizette.
Ik kan niet begrijpen, waar de fnijder blijft.
Mevrouw van hoogenhoofd. En la Fleur.
li-



8o Het GROOTE TOILET.
lizette.
Hij is ook zedert van morgen nog niet weer thuis.
Mevrouw van hoogenhoofd. Hij zal welhaast komen, hij plagt evenwel veel aftiver en haaftiger te zijn.
VIERDE TONEEL.
van zimmer, Mevrouw van hoogenhoofd van rondo.
van zimmer.
Wel, genadige Vrouw, nog en negligé. Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik weet niet welk een ongelukkige fter 'er over mijn Toilet zweeft. Lizette, zend toch den eerften bedienden, dien gij vindt, het wordt tijd, en wanneer ik van daag het nieuwe kleed niet aan heb, fterf ik. — Hebt gij 't al gezien , Mijnheer van Zimmer? van Rondo! Ei kijk! daar komt de geleerde Doftor Sc'ileicher ; wat of die voor nieuws heeft? De Man heeft haast.
VIJFDE TONEEL.
de voorigen, Dotïor schleicher. v A n rond o.
Ha! falve tu Domine.
t c h l e i-



B L T S P E L, g,
schlei cher.
Onderdanige Dienaar! Uw Genade is immers zeer wel? (Hij voelt de Pols.) Wat geanimeerd, wat geanimeerd.
MévrOUW van hoogenhoofd.
Dat ben ik ook, Doctor; die vervloekte Kleermaker, zederd van morgen wagt ik op hem.
schleicher.
Oh! oh! zit het hem daar, dat zal wej, overgaan.
van rondo.
Nu Mijnheer de Doftor, wat brengtje voor goed nieuws mede?
schleicher.
Het is goed Kaptein , dat ik u zie. Ik kan u eenig naricht van uw Regiment geven.
van rondo. Zoo! — en welk?
schleicher.
Het is zo in gekoomen en ftaat op de Paradeplaats, mij dagt 'er was een verfchrikkelijk gevraag naar u.
van rondo, zeer ontfteld.
Naar mij? naar mij? en van wie?
schleicher.
Van den Heer Overfte, en zo ik het wel
heb, is 'er een Adjudant gezonden om u te zoeken.
F VAN



g+ Het GROOTE TOILET.
schleicher.
Neen dat niet, maar goed hairfnijden, zo goed nooit geweest; dat isje overal een algemeen hairaffnijden, fints de belegering van Carthage heeft men nooit zo iets beleefd; de fchaar gaat over al de lieve kopjes der Dames, als over ooft-boomen in de lente; — nu, 't was waaragtig ook wel noodzakelijk, want de geheele groei van onze jonge Dames, was in die tetes nahfantes, 'er was geen houden meer aan; maar alles is nu onder de fchaar, ha! ha! ha! Mevrouw van hoogenhoofd.
Mijn hemel! Doftor, wat rammel je daar toch door malkander? mij dunkt je ijlt.
schleicher.
Wat zullen nu de pruiken goedkoop worden; ik ben blijde, dat de mijue haar tijd gehad' heeft.
Mevrouw van hoogenhoofd, tegen den Heer van 7Jmmer. Ik geloof niet, dat de Man regt wijs is, — het is ook een protégé van mijn Man.
schleicher.
Mij dunkt ik heb al een pruik van het mooije hair van Freule van Stemheim, van Freule van Blumenbach, van Freule ....
Mevrouw van hoogenhoofd.
Bij al de waereld, mijn'lieve Doftor, hoe gooi je alles zo door elkander, de verovering
van



S L T S P E L. J5
.van Carthago, de tetes naisfantes, pruiken, het hair van de Freule van Stemheim — je maakt waaragtig een pot pourri.
schleicher.
Uw Genade weet dan nog niet, — maar ik was blind, ik zag het niet.
.Mevrouw van hoogenhoofd. Ten minden blind — zo niet erger.
schleicher.
Ik zie het al aan uw hoofd, dat gij nog niets weet.
Mevrouw van hoogenhoofd, zij voelt
zijn pols.
Zet is zeer geanimeerd. Doftor, zeer geanimeerd.
schleicher, hij -wijst naar haar hair. Dat af, uw Genade, dat af, die geheele boel af! Ik neem ze voor mijn rekening.
Mevrouw van hoogenhoofd. Om 'shemels wil, nu wordt het ernst, daar -mede vliegt hij, mij in 't hair.
van zimmer.
Ik word 'er waaragtig ook bang voor.
schleicher.
Dat is alles geen mode meer.
Mevrouw van hoogenhoofd. Wel, daar verzoek ik wel excus over; Madame Martin heeft ze eerst met de laatfte post uit Parijs gckreegen, en ik weet vast, dat ik F 3 de



SS Het GROOTE' TOILET.
dé eeifte- beu. En zeker zederd wanneer hebt gij kennis van mode» ? Doctor.
schleicher.
Zederd een uur; maar die mode is ook nagel nieuw, genadjge Vrouw. — Is dan de HoiTourier nog niet bij u geweest?
Mevrouw van hoogenhoofd.
En wat zou dan die Hoffourier?
schleicher.
Met het nieuwe reglement omtrent de kapzels.
Mevrouw van hoogenhoofd, kwaad wor.
dende.
Wat zeg je daar? een reglement! wie kan daar toch een reglement over geeven?
schleicher.
Het heeft zi n Maiefle:t eindelijk behaagd , hier ook de hola intefteilen — een heerlijk en heilzaam Reglement! ha! daar is Mijnheer de Hoffourier, nu zult je niet meer zegden , dat ik ijl Mevrouw, nu moet gij het zeil ftrijken.
ZEVENDE TONEEL.
de voorigen, de hoffourier, lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd, zeer onfteld. Zeker aan mijn Man ?
DS



B L T S P E L. 8/
de hoffourier, geeft een papier over. Ik verzoek excus , genadige Vrouw , voor deze reis, geldt mijn bezoek uw Genade. Zijn Excellentie, de Hofmaarfchalk, heeft mij bevolen , dit aan alle de Dames, die ten Hove verfchijnen , overtebrengen. Ik zoude al eer hier geweest zijn , maar. uw Genade kan niet begrijpen, hoe veel moeite het kost, de Dames 'er toetebrengen. Geen diender kan meer. moeite hebben , om zijn papier van executie aan een vlugtend fchuldenaar te overhandigen. Maar van uw Genade ben ik overtuigd.
Mevrouw van hoogenhoofd, neemt het papier tegens wille aan. Ik weet niet welke beveelen ik van den Heer Hotmaarfchalk moet aanneemen — en ... wat behelst het?
de hoffourier.*
Och! Mevrouw, een kleinigheid, een kleins verandering in uw Toilet, eer gij ten Hove gaat.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ja, mijn goede Man, dat is onmogelijk.
de hoffourier.
Uw Genade zoude zich onaangenaamheden op den hals haaien, daar ik ten vollen onfcbuldig aan ben , en wegens de overhandiging zoude ik uw Genade nederig verzoeken , een klein attedatüetje op dit -llstje te zetten.
F 4 Me-



B L T S P E L. 89
schleicher.
Indien uw Genade het goed vindt, wil ik her. maar voor u tekenen. (Hij zet zijn bril op.)
de hoffotjrilr.
Als gij zoo goed wilt zijn, Doftor! dat ik maar voort kom. Ik heb van mijn leven geen verdrietige! comraisfie gehad. (Hij ga a heen.) ,
schleicher.
Nu , genadige Vrouw, zal ik het u eens
voorleezen ?
Mevrouw van hoogenhoofd, toornig. Ik wil 'er niets van hooren J niets van zien! niets van weeten!
schleicher.
Ja, maar, Mevrouw, het is nodig ten min|ften, dat gij 'er een klein extractje van weer. (Hij zet zijn bril op.) Hm — Hm — , Zijn Majelleit beeft met bijzondere gunfte bevolen, dat de Dames in hei vervolg, fa, piaats van
die uitbundige hooge Coeffures
Mevrouw van hoogenhoofd. Welk een depotismus' dat is zoo goed als de heilige Privilegiën aan te tasten.
schleicher.
Ik verzoek excus Mevrouw, het raakt geen Privilegiën, het raakt alleen misbruiken, vooroordeel^, Cosffures.
Mevrouw van hoogenhoofd. Dan reken je de Coeffufes ouder de voorF 5 oor-



<pó II et. "GROOTE TOILET.
oordeelcn? en al was dat ;ien en twintig maal, zoo, Doelor, dan zeg ik nog, dat het rTptctable vooroordeelen zijn, daar men af moet blijven.
schleicher, leest verder.
Hum — Hum! Ja, ., liooge Coeffures," daar was ik gebl=even , ,, hooge CoefLres, die zeker de fchoonheid der f xe meer benadeelen
dan verheffen
Mevrouw van hoogenhoofd.
Hoe laag, hoe gek is dat. — Eene hooge Coeffure zoude ons nadeel doen. (Zij gaat naar den fpiegel.) Kan 'er wel iets van meer fmaak bedagt worden, als zulte eene CoefFure? vindt gij dat ook niet, Mijnheer van Zimmer?
van zimmer.
Ja, Mevrouw, het ftaat fuperbe, liet kan niet beter ftaan.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik wenschte, dat de Heeren zich met onze Toiiettes niet meieerden, het is immers net het zelfde als of wij een Reglement over hunne paruiken uitgeeven wilden. Zulke zaaken moesten aan een Commiité van Vrouwen opgedragen worden.
schleicheFv, leest verder. Hum! hum! „ meer nadeel doen, dan verhef„ fen, dezelven op de hoogte van drie duimen „ zullen verlagen.
Me-



B L r S P E L. 9l
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat zegt je Doftor? drie duim? hoe hoog is drie duim? ik' weet van geen Kaaten. (Zij vijst op haar Coeffure.) Dat is' omtrent drie duim, doet het niet, Mijnheer van Zimmer?
van zimmer.
Nog naauwelijks, genadige Vrouw.
schlei ch !r, Pah! waarom niet volkomen, het is bijna twee Rhijniandfche voeten; ja, twee voeten. Drie duim, dat is omtrent zoo. (Hij wijst het op zijn rottirg.)
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat zegt je ?
schleicher.
Ja, zo, en geen hair meer.
Mevrouw van hoogenhoofb.
Ha! ha! ha! een Coeffure van drie duim. — daar kan ik geen denkbeeld van maaken. — Maar, Doctor, dat zal voor de Koopmaus Vrouwen en de burgelijken zijn. [k hoop ' dat het in de hooger clasfen van drie tot drie duim zal aangroeien, en dan kan het door den beugel.
schleicher.
Daar ftaat geen woord van in het Reglement.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ja, maar het kon 'er in ftaan, het zal 'er in ftaan, en het is zoo goed als of het'er in
ftond,



f£a Het GROOTE TOILET.
ftond lees maar voort, gij zult het wel vin-
'deK-' -1 '-• ■■' ' ■■ 'ófeli'tlA/M.Ci 4| ■
schleicher.
^» Contraire. ,, Zijn Majefteit hoopt, dat al„ le Dames zonder di'ftinctie, daar in betrokken ,, zullen zijn " —
Mevrouw van hoogenhoofd.
Dat reglement is zonder overleg gefchreeven: want hoe is bet mogelijk, mijn lieve Doctor, om op een kapfel van drie duim alle de bloemen, bouquetten, linten, blondes enz. te zetten ?
schleicher.
Ook is 'er voor deze zwarigheden zorg gedraogen, want 'er ftaat duidelijk: ,, dat de uit,, landfche bloemen confiderable fommen uit
den ftaat en uit de commercie voeren , en ,, derhalven wordt den invoer en dragt ver-
booden.
Mevrouw van hoogenhoofd. Nu dat is vreezelijk ! dan is mijn nieuw kleed vlak tegen het reglement, want het is geheel en al met Italiaanfche bloemen bezet. — lk mag het dan ook niet aantrekken?
schleicher.
Neen zoo niet, zeker niet, 'er ftaat met de eigen woorden: hum — hum. —
Mevrouw van hoogenhoofd.
Geen woord meer. — Indien gij nog eene
fijl-



j)+ Het GROOTE TOILET.
Mans , de geheele waereld ten trots, op het bal te kooroen, al zoude dit kapzel mijn martelkroon zijn!
schleicher.
tla! ha! dan zoude uw Genade een zeer bijzonder figuur in het Martelaarsboek maaken.
MevrOUW van hoogenhoofd.
Hemel! — ik word zo wonderlijk.
LIZETTE.
Ach ! mijn genadige Vrouw !
van zimmer.
Om 's hemels wille, Mevrouw!
(schleicher, wil haar een bttlaeifidöoije onder den neus houden, j Mevrouw van hoogenhoofd ftoot hem weg.
Voort — voort. Ach! ik ben zo wonderlijk. Mijn hoofd , mijn arm hoofd! (De Heer van Zimmer en Schleicher laaten haar in een leunftoel zinken.)
schleicher. Die Mevrouw fterft nog aan 't Reglement.
lizette.
Om 's hemels wille, help! help!
ACHTSTE TONEEL. de voorigen braakveld, een knegt.
b r a a k v e l d.
Wat is het! wat is hier toch te doen?
li-



B L T S P E L. 95
lizette.
Mevrouw fterft onder onze handen.
br aak ve l d.
Dat zoude - hum - z j zal wel bijkomen, mijn Vrouw zaliger ftierf wel twintig maal, eer het 'er eens op aan kwam. Ondertusfchen als tijd en uur daar is - ja, — dan moeten wij 'er allemaal aan , al hadden wij nog zulke hooge kapzels; want de dood is geen müsch, die zich door een monftreufe kop laat weg jagen. (van zimmer, houdt haar een reukflesje onder de neus.) schleicher. Een glas water, genadige Vrouw. Mevrouw van hoogenhoofd, in verrukking.
Waar ben ik? — welk een glans! — welk een kleed omgeeft mij! — hoe fchoon; — welk een muts!,— welk een fieraad op mijn hoofd! — ha! kijk daar vliegen hemelfche geesten, on'verwelkelijke bloemen ftaan op hunne hoofden; — wat zijn ze opgefchikt. — (Zij koomt bij zich zelve.) Ach! waar was ik? Lizette ik heb zoo lang naar u gewagt. Is 'er de kleermaaker, is 'er la Fleur? Ach! ach!
een knegt.
Ik koom zoo aanftond van monfieu Knipper, hi] heeft het kleed laaten leggen, wijl Monfieu la Fleur geen geld, en Madame Martin geen muts gebragt heeft. De arme Vrouw zie
reeds



* L r * ? e z. 9?
adieu bal; foupé, verlooving en alles. — K"t me zo een fataal reglement eensf ''(Zij alle heen, behalven van Zimmer.)
NEGENDE TONEEL.
van zimmer, een knegt. e e knegt.
Om 'shemels wille, Heer Baron, koon, fchielijk te huis. e
van zimmer.
Wat is 'er dan te doen?
de knegt.
Ik weet het niet,, maar ijder fchreeuwt weent, en wringt de handen. Men heeft haa' Excellentie reeds driemaal uit een flaauwte (e[ rug gebragt, en de genadige Freules
van zimmer.
Dat zal net zijn, zo als hier. Nu de Hemel zij mijn ooren genadig; hier fchreeuwt 'er een en daar zes. (Bij vertrekt.)
Einde van het vierde bedrijf.
G vrF.



?a Het GROOTE TOILET.
VY F D E B E D RY F.
Dezelfde Kamer.
EERSTE TONEEL.
schleicher, alleen, zagtjes uit de Toiletkamer komende.
w at of t?at voor een Paroxijsmus was? — Een zonderling Cafus. Zo iets is mij nooit in Bijn dertige jaari-e praftijk voorgekoomen. Ik weet niet onder welke clasfis van ziekte ik het brengen zal. Ik zal de fijmptomas naauwk urig gadeflaan, en als ik eens een ledig uur heb, 'er een Griekfche naam toe zoeken; en dan ' zal ik de geheele Hfitria mot bi , in de geneeskundige Jaarboeken of in Servandis Civibus geven. Zij is nu wat aan het rusten, maar zeer »f<ebroöken; zij ijlt over kleederen, bloemen, ringen enz. Niets anders als een Tumor, een ge/.wel, dat fchielijk1 in het ligchaam terug gedreven is; dat had men evenwel ook bij bet maaken van het Reglement moeten beden-



* L r S P E i, n
denken. Zulk een uitwerpzel der Natuur a!s een Dames kapzel, mo,t 2eer voorzeil bfS_ handeld worden, even als een krop- 0f ander gezwel. Maar au het zo i, - D„ moete„ w maar de eigen.lijke Cufa mörbi uit d-n wee rum-en -J hier de geheel* |;raam in de Toilet kamer want wanneer zij haar Coiffure,, hoeden, bloemen , kanten, blonde, we Ier zfe* J£ IJ »eder even ver. - tt wensclue ^ aier iemand was.
TWEEDE TONEEL.
SCHLEICHER, BRAAKVELD. SCHLEICHER.
Het is goed dat gij koomt, Heer rnrpeftor, «er: het „ ten koogft, noodzakeli ï h «les wegteru.men, wat Mevrouw aan h giement herinneren kan. Wüc gij mJj wel J
BRAAKVELD.
Zeer gaarne, In ^
een nUttigen ' «i
aan t werk. Mijnbeer zai ons zebPr u ■,
bedanken. Hier ee,„ be,de
De Doftor heeft het geordonneerd. CZiidrasen
Zoo lustig aan het werk _ ,n. / J
"« «et zolder. _ L~ * , b°Ven' er* D'cltor, het zal in een
G 2
J oogen.



B L T S P E L. I0I
lizette.
Ei, wat! de DoStor heeft hier niets te ordonneeren, en gij hebt hier niets uit te kraamen. (Zij neemt de Knegt de doos af.) Die Kaarls zullen dat fchoon toegefteld hebben.
braakveld.
Ja, ik wil wel bekennen, dat wij dat zo netjes niet weeten aan te vatten, als Monfieur la Fleur, die de bloemen en ringen met veel ftnaak — hé hé.
lizette.
Koom, alles hier weder gebragt.
VIERDE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd, schleicher, lizette.
De Heer van hoogenhoofd. Wat is 'er — wat is hier te doen?
lizette.
Ach! Mijnheer! fchrik niet, een groot ongeluk — de genadige Vrouw. . . .
De Heer van hoogenhoofd, la gekende.
Tot een groot ongeluk behoort niet veel. (Bezijden.) En dan wanneer men twintig jaar een Vrouw gehad heeft, is men zo fchrikagtig niet meer. (Tegen Lizette.) Ga! Mevrouw mogt u zomtijds nodig hebben. (Zij gaat heen.) O'egeri den Dotter.) Wel nu, wat is het?
G 3 s c ii l ei-



les Het GROOTE TOILET.
schleicher.
De genadige Vrouw is wat onpasfelijk, Zij heeft wat gefch ikt.
De Heer van hoogenhoofd.
Ha! is het anders niet - hum — ia ik ken die ziekte wel, houdt gij die van eenig bdang, Doctor ?
schi.f ICHER.
Zij kreeg flaauwte op flaauwte en krampen; zij was onprefemt geheele minuten agter elkander; zij ijlde, alle te maal Symptomas, die.... De H er van hoogenhoofd.
Altemaal Symptomas, die een fchielijke geneezing voorfpe.Ien. Mijn lieve Doctor, wil je mij dat Cafus eens alleen overlaaten? Ik heb een Arcanum, en om u te toonen, dat ik geen kwakzalver ben , zo beloof ik u mijn Vrouw, in uw prefentie zo ver te herftellen, dat zij nog dezen avond op het bal gaat.
s c h l e IiC h e r.
Wanneer gij daar in ftaat toe zijt, Mijnheer de Geheimraad , dan leg ik mijn Praétijk neer.
De Heer van hoogenhoofd. Wed niet op hetgeen een Vrouw mogelijk of onmogelijk is, ik verwed 'er geen boon op. Bij de Vrouwen is alles zoo onzeker, als of zij van een Jongen of een Meisje in de kraam zullen komen. Zoek mijn Vroaw maar
hier



B L r S P E L. I03
bier te krijgen, in een bed gedraagen, of in een leunftoel. - In een half uur, 20 als gezegd is — fiisch en gezond.
SCHLEICHER.
Ik zal zien — Ik ben nieuwgierig. . . .
VIJFDE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd, alleen.
Een braaf Wijf, -zoo lang wij ver van de dwaasheden van de groote waereld leefden. Een iederm;nnende Vrouw, een goede Moeder; maar het Hof met alle de aanprikkeliiig der nieuwneid was te fterk voor d. Vrouwelijke ijdelheid, en raakt dat eens aan den gang, dan zijn de Dames overal bekwaam toe. Wat ef dat voor ureeken zijn , uie ik van dien fchurk la fleur ontdekt heb. Om haar Toi.et, dat zo wat naperde, aan den gang te houden, om een befaamde Hoerewaardin van een fpinhuis te bevrijden, dat zij honderd maal verdiend had; brengt men eerst den ouden Braakveld in verzoeking , pr»at een Juwelier een Ring af, en Iaat hem verpanden , maakt de bedienden tot vertrouwden, en tot werKtuigen der Inirigue! Rechte Boevellukken .... en wanneer men dan niet verder kan, dan kruipt men fchieli k in 't bed, en zoekt in zijn hoofdkusfen een fcfaut tegen zijn Man en tegen zijn G 4 ge-



104 Het GROOTE TOILET
geweeten; maar het is een iammerhartig Man, die u niet. uit die retranchementen kan jagen.
ZESDE TONEEL. De Heer en Mevrouw van hoogenhoofd,
schleicher, lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd, in een leunftoel gedraagen.
Och ! och! laat mij gerust fterven ; waarom fleept gij mij zoo?
schleicher.
De bevveeging is u zeer nodig, Mevrouw. Mevrouw van hoogenhoofd, haar Man ziende. Och! och! welk een benaauwheid, ftuipen, fteeken ! Och!- och !
schleicher.
Mijnheer de Geheimraad, zie hoe zwak Mevrouw uwe Gemalin is.
lizette.
Mevrouw was bijna ouder onze handen dood gebleeven.
De Heer van hoogenhoofd.
Het doet mij leed, hartje, dat gij niet wel zijt.
Mevrouw van hoogenhoofd. Och! och! mijn lieve Man! verfchoon mij,
bid



b l r s p e l. m
te vervullen, en zal dus voor die gunst bedanken.
Mevrouw van hoogenhoofd. Om 'silemels wille niet, dat zoude zijn, als of gij de gunst van den wijsten en rechtvaardig, ften Koning moedwillig afweest.
LIZETTE.
Neen uw Excellentie dat moet gij niet toe«eeven, was k in uw plaats, ik gaf Mijnheer het genoegen, van van da,g nog op het ba!
TT' 'Er Ziin Z0° Veel oorbeelden van Menfchen, die van vreugde gezond gegorden zijn, en dit is de moeite wel waardig. Wat moet dat een vergenoegen zijn, zoo van alle Menfchen, de gelukwenfehingen te ZZ gen, en zoo boven een twintig of dertig Dames te brilleeren. En ik _ ja ,aat nu dat trot. -fche Kameniertje van Mevrouw van Zimmer maar komen 1 dat heeft zich uit geëxcellentz.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ik ben nu ook wat beter.
schleicher, bezijden. Dat heeft gewerkt! (Overluid.) Dergelijke veraader.ngen geeven eenen nieuwen draai aan de tevensgeefren.
Mevrouw van hoogenhoofd. Als ik wist, mijn beste, dat ik 'er u mede plaifier zoude doen, zoude ik eens probeeren, * of



na Het GROOTE TOILET.
of ik het 'er een quarüertje zoude konnen uithouden. Een bevveeging is goed. — Niet waar Dodor ?
schleicher.
Het is het beilzaamfte dar
De Heer van hoogenhoofd. Maar de Coeffure, hoe maakt gij het daar mede.
Mevrouw van hoogenhoofd. Dat is niets — ik zal fchieliik een ander Toilet maaken, behalven dat, ben ik, als Vrouw van den Minister, verpligt een voorbeeld te geeven. Doftor waar is het reglement, toe gaauw, geef hier. — Koom , Lizette. (Zij jlaat fchielijk op en gaat heen.)
ZEVENDE TONEEL.
De lieer van hoogenhoofd, schleicher.
De Heer van hoogenhoofd. Nu , Doctor , wat zegtje van mijn practijk?
schleicher. Uw Excellentie is een tweede Esculaap, ik bad het nooit gedagt.
De Heer van hoogenhoofd. Mijn goede Doüor! leer eens van een Fm-
pi-



B L T S, P E L. i,3 Piricus, gelijk ik ben, dat een groot deel van de ziekten der Dames komt van hunnen beledigden hoogmoed, en wanneer zij het meest zuchten en kermen, hebben zij zeker het eene of andere uitgevoerd, of zijn op het punt van het te doen.
schleicher.
Neem het echter niet kwalijk, uw Excellentie, gij hebt ondertusfcbén maar de ëene trotschheid door de andere geneezen , dus is de cuur maar palliatif.
De Heer van hoogenhoofd. Ha ! mijn lieve Doftor , in zulk eené ingewortelde ziekte is dat alles , wat men doen kan.
een knegt. Doftor, 'er zijn wel zes booden om u.
schleicher.
Ik kóom, ik koom! Ik had wei lust hen alle bij uw Excellentie te zenden.
De Heer van hoogenhoofd. Excufeer mij, Doftor, mijn middel is maar een huismiddel. (Schleicher gaat heen.) De Heer van hoogenhoofd. Het is toch een oud goed Man! die aan de Dames zo maar regtuit zegt: het heeft niets té beduiden, uw Genade heeft de Maag overlaaden; uw Genade kleedt zich te jeugdig: en daarom haaten zij hem ook als de pest. —Maar H zou-



ii4 Het GROOTE TOILET.
zoude deze reis de Vrouwelist hem te iietk geweest zijn? Of houdt hij zich maar zoo? — Als ik hem eens weder zie moet ik hem eens vragen, of hij dat geval niet in zijn Journaal aanteekent.
ACHTSTE TONEEL.
Be Heer van hoogenhoofd, sophie, volgens het reglement gekleed* Be Heer van hoogenhoofd. Welk een herfchepping, mijn Dochter! heeft u dat niet veel overwinning gekost?
sophie.
Geen de minfte, ik ben als heibooren en treede nu met genoegen voor mijn fpiegel. Maar Vader mag ik het gelooven, hetgeen de Boetor mij daar, in het voorbijgaan, zeide? Be Heer van hoogenhoofd. Ja, Dogter.
s ophie, kust hem de hand. Hoe aangenaam is het mij. ó! De groote Koning, die verdienften kent en beloont! Maar die ongelukkigen!
Be Heer van hoogenhoofd. En des te_ ongelukkiger, om dat zij het verdienen. Maar Sophie , ik heb nog eene aangenaame bezigheid.
s o-



B L T S P E L. ns
sophie.
En die is, Vader ?
De Heer van hoogenhoofd. Een Jongeling van verdiende een geluk bekend te maaken , daar hij niet oprekent.
sophia.
Dat is zeker den jongen van Lindenberg, dat doet mij plaifier.
De Heer van hoogenhoofd.
Wel geraaden. Ik heb reeds om hem gezonden, de Koning heeft hem tot OpperfinantieRaad benoemd; een ampt, dat de jonge van Zimmer bijna ingeflokt had.
sophie.
Dat doet mij zeer veel plaifier. Hij is hier geweest, om een vifite te doen; Mama hield hem ten eeten. Zeker hij verdient zijn geluk ten vollen. Hij verbindt iets edels, iets vrijs en openhartigs in zijn carafter, met verftand — en gij zult zien dat zijn Vaders tederheid niet partijdig voor hem was.
De Heer van hoogenhoofd, met een, doordringend oog. Meisje! Meisje! het fchijnt, dat Lindenberg u met onverfchillig ts, en dat bij eene zeer partijdige prijster in u heeft.
sophie, verlegen. Vergeef mij — Vader!
Ha De



* r- r s P e l.
Mevrouw vanhoogenhoofd. Ik dank u, Mijnheer van Lindenberg.
De Heer van hoogenhoofd Mijn waardfte, gij kondt hem de geIllk fen wederom geven; zijo Majefteit heeft ^
Heer van Lindenberg tot Opperfinantie-Kwd benoemd.
Mievrouw van hoogenhoofd Daar ben ik zeer verheugd over - dat zijn van daag veele omwentelingen!
De Heer van hoogenhoofd
T InT" u " "°g 6ea' mij" fchat' CDe Heer van L.ndenberg en Sophie, ^a ^ *
Vrouw van Hoogenhoofd,) Gij verflaat die manoeuvre ? J - r..r**
Mevrouw van hoogenhoofd. Ik weet uW oogmerk. Zeer gaarne ftem ik het toe Vergeef mij, Mijnheer van Linde,,
l/eb O U ""^ U0«"Wlkken misken*
K Ontfang met Sophie alle mijne agting en
De Heer van hoogenhoofd. tr ontbreekt nu verder ni« ^ Ceremonie, die in 2 u , ' • ^ k,eJne
<.*«<,*», ^» *» tfw van Hoo.
gen-



tü Het GROOTE TOILET, genhoofd.^ Ik bid u, om al de waereld. (Z0 L hem de hand.) Ik erken m.jn fout, maak *J „Jet befchaamd in tegenwoordigheid van
onze Kinderen. ,
2), /fe>' van hoogenhoofd, tegen den Heer van Lindenberg. •Er is een toverkragt in nien Ring, gelijk g.]
cm fleekt hem *" ^s 2
wanneer uw Vrouw ooit
^ .............
a, «uk »,»& «=»«■■•• ">»" ■>»«"*'/
EINDE.



MAATSCH. DER JÏEDERI,. IETTERK. TE LEIDEN.
Catal. bl.
Geschenk van Tooneelstukken, 1841.



HET
GROOTE TOILET.
B L IJ P S E L.



PERSOONEN.
De Heer van hoogenhoofd, Geheimraad. Mevrouw van hoogünhoofd, zijne Gemalin. Freule sophu, zijne Dochter. Van Zimmer, zoon van een'' Mi nis'er. Van Lindenberg, zoon van een1 Landedelman. Kapitein van rondo. De Baron van Althan. L i z e t t e , Kamenier. La Fleur, Frifeur. Knipper, f^rouwenkledermaker. Courant, Koopman in zijden flofen. D o r a n t , Juwelier. Madame martin, Koopvrouw in Modes. Jacob braakveld, Infpeftor op de goederen van den Heer van Hoogenfoofd.
Dotlor schleicher.
Een Hojfourier. Bedienden.



het
GROOTE TOILET.
B L T S P E L, IN V IJ F B E D R IJ V E N. Naar het Hoogduitsch.
ÜOOIi jrVXÏt \HVCHTB AAH






4 Het GRO-OTE TOILET.
de mijne nijdige Buuren tor een boosaartige vreugde verftrekken. Zie hier, dit zijn de Rekeningen van den zijdeverkooper, vrouwenkleermaaker, marchande de modes, en dergelijk ander volk, alleen van vier maanden. Zij bedraagen, — daar lees het zelf.
braakveld*
Twee duizend een honderd en dertig Rijksdaalders ; de drommel! Ik vloek niet gaarn, maar dat gaat 'er, bij mijn ziel, over heen, dat bedraagt meer, als de helft van de goederen, met refpeft! maar wat denkt 'er Mevrouw van? De Heer van Hoogenhoofd.
Die denkt — niets. Hoe kan 'er bij de onophoudelijke verftrooijingen, bij het geraas van even zulke groote zotten en zottinnen, in zulk een gekapt hoofd, een redelijke gedagte opkomen?
braakveld.
Dat is waar, doch de genadige Vrouw behoeft maar eens mijne jaarlijkfche rekeningen intezien.
De Heer van hoogenhoofd. Dan denkt gij dat een Vrouw van rang rekenen kan ?
braakveld. Daar behoort, bij mijn arme ziel! niet meer toe, dan te weeten, dat acht eens zo veel als vier is.
De



B L T S P E L.
3
De Heer van hoogenhoofd. Mijn lieve Braakveld, een regte Dame van rang rekent het veel te laag, meer dan vijftig ie tellen, behalven in haar fpel.
braakveld.
De Hemel bewaare ons voor alle Mevrouwen van rang ! Ach Mijnheer! hoe zeer is mijn vreugde verbitterd, door het geen gij mij gezegd hebt. Ik had gehoopt u een vrolijke morgen te veroorzaken. De Hemel heeft ^ in dit jaar onze goederen zeer gezegend; fchuuren, dorschvloer, kelders alles is vol; het graan ftaat zeo uitmuntend, dat het een lust is om te zien. Ik heb mijn wagen voller gelaaden, dan naar gewoonte. Ik dagt zo bij mij zelve — excufeer mij, genadige Heer! — kijk, Freule Sophia is nu achttien jaar, wie weet wat 'er gebeurt? Een jonge, fchoone, rijke Freule verkrijgt ligt een Bruidegom, en dan is 'er een Bruiloft. Het lieve Kind! Het zoude mij fpijten, wanneer haar kopje ook geleden had. De Heer van hoogenhoofd.
Het zoude geen wonder geweest zijn. — Maar ik ben regt in mijn fchik met dat meisje: gezond verftand, fmaak van leezen, en misfchien de overdreeven dwaasheid van haar Moeder, die haar dikwijls verveelt, fchijnen een kragtig tegenmiddel te zijn. — Ik hoor mijn Vrouw koomen. Ga nu heen.
A 3 braak-



ia IIet GROOTE TOILET.
zegt, S'jphia is achiien jaar, en het kost veel om een Meisje van haar' rang in de waereld te brengen, en dit is toch noodzaakelijk, zal men eens eene goede partij voor haar vinden. De Heer van hoogenhoofd.
Fêtes zijn 'er altoos. — Het was te wenfchen, dat de Vorlten meer daar op zagen, dat de genade, die zij ons bewijzen, met ons aan hun Hof te trekken, minder verdervelijk was. Het kost hen flegts een woord, om honderd families, die ongelukkig worden, te behouden. Maar dat alles is geen ontfchuldiging, het blijft altoos de grootfte gekheid van de waereld, zich daarom te ruïneeren. Wat onze Sophie aangaat, verzeker ik u, dat de pracht, met welke uwe Moederlijke tederheid , of liever ijdelheid, haar belast, haar weinig fchoonheid bijzet; en dan is de waereld, in dewelke gij uwe dochter, zo rijk opgefchikt, brengen wilt, juist die, in welke zij het minst een Man zoude konnen uitzoeken.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Hoe! gij zoadt toch gaarn hebben, dat gij u, door haar, met een van de eerde Huizen van het Hof verbondt, en zoudt haar niet aan den eerden Dorpjonker den besten in eene afgeleegen Provintie uittrouwen?
De Heer van hoogenhoofd.
Niet den eerden den besten. Voor 't ove-
ri-



15 Het GROOTE TOILET.
De Heer van hoogenhoofd. Het is voor u zo onleesbaar, of de Heef Hilmar Curas zelf den Brief gefchreven had; geef den Brief maar hier, ik zal u kortheidhalve het overige voorleezen. {Hij leest) „ Gij hebt eene Dochter; dikwijls hebben wij, „ toen zij en mijn Zoon nog kinderen waj, ren, hen voor elkander beftemd."
Mevrouw van hoogenhoofd. Zo ! — daarom moest ik net ook weeten. De Heer van hoogenhoofd leest verder. ,, En ik moet u dit maar zeggen: de jonge, „ voor drie jaaren, bij u geweest zijnde, kwam „ doodelijk verliefd op uwe Sophia te rug , „ en fprak van niets, dan van zijne engelagtige ,, Sophia.'"
Mevrouw van hoogenhoofd. Ziet mij zulk een Borstje, en geen Mensch heeft 'er het minde van gemerkt.
De Heer van hoogenhoofd gaat voort
met leczen.
„ Met een woord, bevalt hij u en uwe Ge„ malin, (Mevrouw van Hoogenhoofd fchudt het „ hoofd) dan mooge hij zelf het hart van So„ p'iia inneemen (want ik wil het onder geen ander beding vraagen. ") Nu wat zegt mijn lief'fte hier op ?
Mevrouw van hoogenhoofd. Dat ik hoop, dat gij mijn inwilliging niet
voor



B L T S P E L. i7
voor te veel zult houden, en nog minder de arme Sophia een man opdringen, die, ichoon hij haar zijne engelagtige Sophia noemt, evenwel nog haar engelagtige Heer van Lindenberg niet is.
De Heer van hoogenhoofd.
Zeker niet, hebt gii regtmatige bedenkingen omtrend hem, bevalt hij onze Sophia niet, dan zal ik mijn Vaderlijk gezag niet misbruiken. Mevrouw van hoogenhoofd.
Nu dan ben ik veilisr. — Maar de tijd is kostelijk en ik moet nog éen groot , groot Toilet maaken, daar komt Sophie; draag haar, al lagchende, uwen Heer van Lindenberg voor, en hebt gij van uw leven nog geen blaauwe fcheen gehad, dan krijgt gij 'er nu een. (In V voorbijgaan tegen Sophia.) Goede morgen Sophie! gij zult ten eerften volgen
VIERDE TONEEL.
De Heer van hoogenhoofd, Freule
sophie. sophie.
Goede morgen, Vader, hoe blijde ben ik! gij fchijnt zoo wel te vreeden, zo vergenoegd te zijn.
B



i8 Het GROOTE TOILET.
De Heer van hoogenhoofd. Dat ben ik altoos , waaneer ik mijn lieve Sophie zie, doch tha-.is heb ik een brief van eenen van mijne oudiie en waardigfte Vrienden. En hoe heeft mijn Sophie den morgen doorgebragt? Gij pleegt altoos de vroegfle van ons allen op te zijn.
SOPHIE.
Vader ik ben reeds federt drie uuren op geweest, en het fpijt mij, dat ik niet vroeger opftond. Maar, mijn lieve Vader, gij zijt gewoon uwe blijdfchap zo geerne met uwe Sophie te deelen. Waarom kwam de brief niet in mijne hsnden? Ik had hem u zelve konnen geeven, om de vreugde over deuzelven op uw gezigt te leezen.
De Heer van hoogenhoofd.
Kleine vleifterl Mij was van den ouden Heer van Lindenberg, dien gij dikwijls bij ons gezien hebt , toen wij nog op Bloemenbach woonden ; zijn Zoon is van zijne reizen terug; bij is zeer met hem in zijn fchik, en heeft hem herwaards gezonden, om een post te zoeken, in welke hij zijne verkreegen talenten den Staat kan wijden. Wat bliidfchap moet dit voor zijn' VaJer zijn. Dergelijke voorbeelden verzagten ijderen kommer en ijdere zorg, die het geluk van kinderen te hebben met zich brengt.
s o-



B L T S P E L.
sophie.
ó Mijn Vader! Hoe is bet mogelijk aan zoo veele tederheid te beantwoorden. Zeker gij zult welhaast aan mijn' Broeder ook die vreugde baleeven. Maar — de jonge Lindenberg! is dat dezelfde niet, die voor eenige jaaren h;er bij ons was?
De Heer van hoogenhoofd.
Ja, Sophie.
sophie. t
Hij fcheen veel goeds te belooven.
De Heer van hoogenhoofd. Hebt gij dit gemerkt?
sophie.
Waarom niet? Hij had iets goeds, iets zagts, gevalligs , ze'f zijn fchaamrood worden , en zijn befchroamuheid waaren hem voordeelig. Hoe zeer won hij het af van onze alledaagfche gezigten, op wier voorhoofden een eeuwige zelftevredenheid huisvest, die hunne dagelijkfche gekheden, met de grootfte vaardig, heid voorrammelen, en nooit fchaamrood worden, ten waare zij ons, tegen vermoeden, iets vernuftigs gezegd, of iets goeds gedaan hebben.
De Heer van hoogenhoofd. Ik ben verheugd, dat mijne Sophie zo wel denkt. (Bezijden.) Moedertje! Moedertje! geen blaauwe fcheen. (Overluid.) Dan zijt gij met B 2 on-



20 Het GR00TE TOILET.
onze jonge Heeren hier zo zeer niet in uw fchik? 'er zijn toch eenige aardige Jonkers onder: bij voorbeeld, de Baron van Zimmer,
sophie.
Gij zult mij de geregiigheid laaten wedervaaren, dat, indien ik hem geduldig hoor, het alleen uit gehoorzaamheid jegens Mama gefchied, die, uit agting voor zijn Ouders en Familie, eenige infchiklijkheid met zijne dwaasheid heeft.
De Heer van hoogenhoofd. Maar de Heer van Althan ?
sophie.
Die verdient medelijden: in zijne jaaren , nog den Petitmaitre uit te hangen, moet hem zeer vermoeien, zo wel als de geenen, die het maar enkel aanzien.
De Heer van hoogenhoofd.
Een baak in zee voor den Heer van Zimmer en zij» zoon. Jeugd en onbefchaamdheid onderlteunen een tijd lang een leeg hoofd, tot dat eindelijk eene oude kromme rug een treurig figuur maakt, en een fmagtend oog en een lach zonder gedagten, enkel een grimace wordt. Maar onze jonge Held, de Heer Kapitein van Rondo? dat is een man voor de Dames. Naar kruid riekt hij niet, maar wel naar eau de fenteur en muscas.



£ L T S P E L. 23
TWEEDE E E D RT F.
Dezelfde Kamer.
EERSTE TONEEL.
'Mevrouw van hoogenhoofd, half gekapt, Freule sophie. (Zij komen beide uit de Toiletkamer.)
Mevrouw van h o o g e n h o o f d.
_fr_|Oor eens, lieve Sophie, ik moet met u over Zaaken van zeer veel aanbelang fpreeken. sophie.
Ik wagt op uwe beveelen, genadige Mama.
Mevrouw van hoogenhoofd. Het is heden een zeer gewigtige dag voor u, weet gij dat wel ?
.'sophie,
Voor mij?
Mevrouw van hoogenhoofd.
Nu zal ik eens zien, of gij die fentirnenten bezit, die ik, door de zorgvuldigfte opvoeding, u getragt heb intsboezemen.
B 4 so-



54 Het. GROOTE TOILET.
sophie.
]k vlei mii geen andere te hebben, dan —
Mevrouw van hoogenhoofd.
Goed, goed! Ik ben nog al tamelijk te. vreden. Maar in vertrouwen, Sophie! Ik weet niet, gij fpeelt te veel de Prude, en daar aan zijn uw Vaders wijze lesfen eenig en alleen fchuld. Vaders moeten zich in het geheel met de opvoeding van Dochters niet bemoeien, dat is hunne zaak in 't geheel niet, en wanneer ik een Prude zie , dan wil ik altoos wedden , dat Papa een hand in de opvoeding gehad heeft.
sophie.
Uwe aanmerking, mijn genadi-e Mama, maakt mij verleegen, — ik haat de Prudes zoo lterk als de Coquettes.
Mevrouw van hoogenhoofd. Neem het mij niet kwalijk, kind lief! bij voorbeeld, gij let weinig op uw kleeding, als ik u zo liet gaan, zoudt gij altoos zoo eenvoudig gekleed zijn, als eene Emilia Gahtti; en dat een Meisje van uw jaaren en rang. — maar van daag moet gij mij toelaaten uw Toilet eens naar mijn' fmaak te maaken.
sophie, zugtende. Gelijk altoos mijn' lieve Mama — maar waarom juist van daag in 't bijzonder?
Mevrouw van hoogenhoofd. Daar heb ik bijzondere reden toe. — Gij
hebt



B L T S p E L. -5
hebt wel gemerkt dat de jor.ge Baton van Zimmer aan u, voor alle anderen, zijn Hof maakt, federt eenigen tijd; wart, met alle uwe geleerdheid, zie ik u voor zoo afgetrokken niet aan, dat gij dit niet zoudt bemerkt hebben.
sophie.
Mij voor anderen? dit wist ik niet; hij floddert van de eene na de andere, zegt ijder dezelfde dougeurs, en eindelijk heeft hij mij, niet meer gezegd, dan u. Mama.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ha! ha! Zijt gij wat jaloers, nu ik zal u uw vrijer niet afueemen; en dat flodderen zal bij den * eer van Zimmer wel gsdaan zijn , wijl het fctajnt, dat hij zijn vleugels aan uwe fchoone oogen gebrand heeft. — In ernst , Meisje, dit is een partij, die ik voor u uitgezocht heb.
sophia, verfchrikt.
Voor mij ?
Mevrouw van h o o g e n h i o f d. Ja, voor u. Zijn Vader is eerfte Minister van de Finantie, en hij zelf denkt opperfiiantieraad te worden; zijn figuur is inneemend, hij is levendig, vernuftig, en ,naar den ftaat, dien h.t huis van Zimmer houdt, moet hij rijk zijn. sophie.
Men konde ook zoo wel het tegendeel ügtelijk —
B 5 Me-



s6 II et GR 00 TE TOILET.
Mevrouw van hoogenhoofd. Daar hoor ik uw' Papa weder uit uw' mond fpreeken. Dewijl hij de waardi) der dingen niet kent, gelooft hij, dat men zich door eenige ellen lint ten gronde brengt. — De Zimmer[ fche famillie koomt hier van avond foupeeren, de Minister zal voor zijn' zoon aanhouden, hij wenscht die zaak fchielijk door te zetten. Ilc heb onder de hand mijne toeftemining reeds lang gegeeven. Maar ik vrees, dat uw Vader eenige zwarigheden zal maaken; doch hij durft den Minister niet regtftreeks afflaan — en wanneer gij maar wilt. —
süp1ii e,
In een zaak van dat gewigt,»mijn lieve Mama! —
Mevrouw van hoogenhoofd.
Moet men zich niet lang bedenken; eene zoo voordeelige partij vindt men alle dag niet. Of hebt gij meer fmaak om een armzalig Dorpjonker te trouwen? Goed, daar is ook raad toe: uw Papa heeft 'er een bij de hand, den jongen Heer van Lindenberg; — heeft hij 'er u jiiet reeds van zijnent weege van gefprooken? Hij zal van avond hier ook zijn, ik moet u maar zeggen: hij bemint u ook, en zonder 'er een woord of letter van te wecren, zijt gij reeds fincs drie jaaaren zijne' engelagtige Sofhie.
so-



B L 1 S P E Z. 3-
lizette.
En wanneer uw Genade, dat kleed daar bij aan hebben zal , — neen , fchooner kan men niet bedenken, als dat kapzel. Geen Dame aan het hof kan het rijker en met meer gufto hebben, dan uwe Genade; dat zal een ijder doen opzien.
Mevrouw van h o o g e n h o o F n.
Dat kunt gij u zo niet voordellen, Lizette, hoe men mij gisteren avond bekeeken en belorgnetteerd heeft, hoe men zich in 't oor fluisterde, en ik was toch maar geraeetï aangekleed. Maar dat beloont de moeite. lizette.
Wat zal 'er van avond niet gebeuren! Mevrouw van hoogenhoofd.
En weet gij, Lizette, wat een (treek ik u gefpeeid heb? dat geheele (luk heb ik gekogt, en al wilde gij honderd Louis d'or
voor de el gceven maar wat is 'er toch,
in al de waereld voor een leven in de voorkamer?
lizette.
Zeker Mijnheer Courant, de doove Koopman.
Mevrouw van hoogenhoofd. Laat hem hier komen; ik moet hem fpreeken. Maar de Hemel fterke mijn longen!
Ca AGT.



36 Het GROOTE TOILET. ACHTSTE TONEEL.
de voorigen, courant.
Mevrouw van hoogenhoofd. Goeden morgen, Mijnheer Courant! het is goed, dat gij koomt, gij hebt mij daar een mooi ftuk gezonden. — Waarlijk uwe keus bevalt mij buitengemeen , en ik zal het geheele ftuk houden.
courant.
Uw onderdanige Dienaar , het fpijt m'j , uvve Genade, dat het Mijnheer uw Man niet behaagt; ik weet dus, dat gij het niet houden zult en koom het haaien. (Hij neemt het pak onder zijn arm.)
Mevrouw van hoogenhoofd.
Hemel! wat een doof Mensch! wat heeft mijn Man daar mede te doen? Lizette fchreeuw hem toch eeris toe, gij kunt beier fchreeuvven dan ik.
lizette.
Dat hebt gij kwaalijk verdaan , Mijnheer Courant, de genadige Vrouw zegt, het beviel haar bijzonder wel, en zij wil het houden. courant.
Het geheele ftuk, neen, dat is te veel.
Me-



B L T S P E L.
37
Mevrouw van hoogenhoofd. Hoe zoo ! gij zijt tot nog toe wel betaald.
courant.
Altijd , ten hoogden dank voldaan , maar uwe Genade , ik zoude u gaarne, met uwe hooge perniisfie, een paar woorden apart zeggen. Mevrouw van hoogenhoofd, gaat met hem bezijden. courant, fchreeuwende. De Heer Geheimraad heeft mij laaten zeggen, dat 'er in 't vervolg geen Rekeningen meer zullen betaald worden, en dat uw Genade alles, wat zij koopt, contant zal moeten betaalen. Mijne rekeningen zullen derhalven in 't vervolg niet meer ten hoogden dank voldaan worden. — Mevrouw van hoogenhoofd,,bezijden. Vertwijffeld! mij zo te- proditueren! (Tegen den Heer Courant.) Ik weet 'er van, ik weet 'er van; bekommer u daar niet -over, Mijnheer Courant, 'er was iets tusfehen mijn Man en mij. Ik zal u in 't vervolg zelf betaalen. courant, krabt zich onder de paruik, en is verlegen. Zoo! zoo! ook heeft Mevrouw de Baronnesfe van Zimmer bij mij gezonden; zij wil een kleed van het zelfde duk hebben; en ik geloof, onder ons gezegd, dat het kleed nog van daag moet gereed zijn ; en u/ve Genade C 3 weet',



38 Het CROOTE TOILET.
weet, dat wij van meer dan een klant leeven moeten.
, Mevrouw van hoogenhoofd. Mevrouw van Zimmer! L,zeiie! hoor dat eens! ja, dat moest nog mankeeren, wanneer zij van daag met her zelfde kleed verfcheen. Neen, Mijnheer Courant, (Zij neen.t hem het Vak van onder den arm weg.) Die eerst koomt, die eerst maait; zend om uw geld, wanneer gij wilt; over een uur , hoort gij wel, Caurént? over een uur, — nu zijt gij immers te vreeden ?
coüran t.
Ha! dat is wat anders. — Goed, in een uur, anders ziet uwe Genade, heb ik geen excus; binnen een uur ben ik hier weder. lizette, tegen d n dooven.
Welk een zagt gehoor, als 'er van geld gefprooken wordt.
Mevrouw van hoogenhoofd.
In al de waereld, Lizette, wat zullen wij beginnen? dat ftuk kan ik onmogelijk uit mijn handen geeven,— Neen — uwe Excellentie, onze kinderen moogen zich vereenig-en, maar onze Garderobes —> nooit.
LIZETTE.
Dat uwe Genade ook maar één uur ftelde; had uwe Genade hem tegen den a/ond befteld, dan was 'er'gezelfchap bier; morgen
vioeg



B L T S P E L.
39
vroeg diep uw Genade nog; morgen namiddag zou uwe Genade op de promenade zijn; overmorgen onpasrelijk ; en zoo altoos wat, tot dat Mijnheer Courant moede wierd , en ons gerust liet. Wij moeten 'er evenwel, nu het zo is , opdenken. — Ha! daar koomt Meester Krapper, zeker brengt hij het fchoone kleed. (Zij loopt hem aan de deur te gemoet.) Koom maar in, koom maar in, ik moet bekennen, Knipper, gij hebt u gehaast.
NEGENDE TONEEL.
DE VOORIGEN, KNIPPER. KNIPPER.
Ik verzoek excus, Mamfell, het kleei is nog niet klaar, op mijn eer; en ik weet ook niet, wanneer het gedaan zal zijn, op mijn eer.
M. vrouw VAN HOOGENHOOFD.
Klaar zijn zal! je fpreekt zo onbepaald als een Almanach. — Het moet van daag, te;'en den avond, gedaan zijn, of ik laat geen fuik j meer bij u arbeiden.
KNIPPER.
Er is mij zulk een fachèus geval voorgekoo- ■ men, als 'er mij, op mijn eer, nooit voorde' koomen is.
C 4 Me-



4° Het GROOTE TOILET. '
MiVrOUW VAN HOOGENHOOFD.
Een vlek op het jo^h
1 1 n!« waar! dat zegt
mets, hier is het geheele (luk.
K « 1PPE8.
Neen, dat is het niet, 0p mijn eer, maar daar koom ,k zo op het aanblik van Mijnheer Courant, om naar gewoonte de andere overige ftukken te haaien , en Courant Cik weet nier, hoe de Man aan de impertinentie toomt!) fehreeuwt mij onder de neus, dat hij geen draad zal haten volgen, zo„der geld.
McvrOUW VAN HOOGENHOOFD.
Dat begrijp ik |„ het geheel niet. - r^isfchièn een kwalijk verftaan , je weec hij is doof.
K N IV P E R.
Neen, dat niet, uw Genade, op mijn eer» Ik heb het hem luid genoeg voor gefchreeuwd, en hij heeft uw Genades waarde Naam 'er weder zo hard tegen gefcbreeuwd , dat mijn ooren mij nog zeer doen: op mijn eer! Is heb verfcheiden aanmerkelijke posten uitftaan — raaar , helaas! hel kost tegenwoordig meer moeite, het geld van de genadige Heeren, te incasfeeren, dan te verdienen. '
Mevrouw van hoogenhoofd.
Dat is een fataale ftreek, Lizette!
LIZETTE.
Op mijn eer, een fachem voorval.
Me-



B L T S P E L. 43
jes verbooden heb. Op alle mijne goederen is arrest gelegd; ik h<b alk n rot van avond vrijheid , oin onder het geleide van een Diender rond te gaan, en een bo-guogt van honderd Ducaaten te zoeken ; of met alle mijne Naaimeisjes naar het Spinhuis te wandelen. Ach! ik arme, ongelukkige, vervolgde Vrouw!
lizette.
Arme Madame Martin!
Mevrouw van hoogenhoofd. Hemel! mijn kapzel! —-
la fleur. Arme, ongelukkige Meisjes! — ach! genadige Vrouw red ze, red ze toch! Indien 'er een vonkie barmhartigheid in uwen voortreffelijken boezem brandt.
lizette.
Ja — wanneer tiet Ducaaten in onze zakken regent; maar zo ziet het 'er met de vervolgde onfchuld misfelijk uit.
martin.
Och! genadige Vrouw, kunt gij mij niet op mijn rekening die honderd Ducaaten laatea geeven. Gij ziet zelf, uit welk een ongeluk gij mij redden zoudt.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Gaarn deed ik het, wanneer ik maar.... Gij weet, Lizette, dat ik gisteren. . . .
l i-



44 Het GROOTE TOILET.
lizette, zich wat bedenkende. Het is gevonden! — Madam, zoek het Geregt één uur te paaijen. Ik zal u binnen één uur het geld verzorgen, of ik ben mijn crediet kwijt.
martin.
Engel van een Mamfell, gij geeft mij het leven weder; ik ga, en zal met fmart wagten. {Zij gaat heen.')
Mevrouw van hoogenhoofd.
Nu, Lizette, over een uur wisten wij ons niet te redden. Wij hebben ten minden 500 Rijksdaalders nodig, en gij zijt 'er zo onverfchillig over; waar maakt gij toch daat op?
lizette.
Ik? nergens anders op, dan op mijn mooije oogen.
Mevrouw van hoogenhoofd. Och! Lizette! met allerelpect voor uw oogen , zoo je geen andere borden hebt, als die.... lizette.
Dat gelooft uwe Genade zoo — maar wanneer ik u verzeker, dat ik nog heden een conquéte gemaakt heb , die , wanneer wij ze regt gebruiken, ons uit alle zwarigheiü redden kan.
Mevrouw van hoogenhoofd. In alle onze ellende, doet gij mij nog lag-
chen.



B L T S P E L. 45
chen. Wie, Lizette, wie heeft toch de macht van uwe bevalligheden gevoeld?
lizette.
De Weledele Heer Jacob Braakveld; hij heeft mij van daag plegtig zijn hand en h ,rt opgedraagen. De Man heeft geld als (lijk. Zo uwe Genade hem nu wilde Iaaten koomen, en in zijn voorflag fcheen te bewilligen , neem ik het overigen op mij.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Goed, — Lizette , probeer uw geluk. Ik zal ondertusfchen een billet aan Mijnheer van Zimmer fchrijveu, misfchen helpt hij ons wel. lizette.
Schielijk, la Fleur — fchielijk om den ouden Braakveld. (La Fleur gaat heen.')
Mevrouw van hoogenhoofd. Ach! Lizette! tot wat middelen moet ik al overgaan, ik kan u niet zeggen hoe benaauwd ik ben, dat het mijn Man zal merken, dat ik zijn volk zelf zoek te misleiden.
lizette.
Hoe of uw Genade zich de zaak voorfleld! Het is een nooddwang. Ha ! daar komt den lieven Infpeftor , wij moeten ons beraaden; gebruik uwe gunst, en ik mijne bevalligheden.
ELF-



tiJ Het GROOTE TOILËT. ELFDE TONEEL.
Mevrouw van hoogenhoofd, lizette,
braak veld.
Mevrouw van hoogenhoofd. Goede morgen, min lieven Heer Infpe&or.
braakveld. Onderdanige Dienaar ! uw Genade had bevolen. .. .
Me^rnuw van hoogenhoofd. J.i ik wilde u gaarn eens fpreeken , het is goed, dat gij ons iu de ftad eens koomt bizoeken.
braakveld. J3, om dat ik moet, genadige Vrouw , ik heb geen plaifier in 'de ftad: zij fmaakt mij in 't geheel niet, ais ik de menfchen zo ledig zie; neen, eere heeft het Land! daar leeft men (legt en regt; men verdoet niet meer, 'dan men heeft, en houdt nog wat over. lizette, bezijden. Die text past althans op ons geval niet.
Mevrouw van Hoogenhoofd. Gi' hebt wel gelijk , mijn lieve Heer Infpector! — maar ik weet niet, je bent niet vrolijk. Weet je wat? gij zijt een Man in het best van uw tijd; gij moet weder trouwen.
Hu!



B L T S P E L. 4?
braakveld.
Ha! ha! uw Genade gelieft 'er mede te railleeren. ik ben een oude Vent, dat voel ik maar al te wei, en om de waarheid te zeggen , uw Genade wordt 'er ook niet jonger op.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Hem! — ik heb van den nacht niet wel geflaapen ; maar dat daar gelaaten. — Weetje wat? daar is Lizette, zij is niet onverfchillig omtrent u; onder ons, lieve Heer Inlpeótnr. Lizette heeft mij zoo wat van uw oogmerken gezegd; ik hou veel van 't Meisje , en zal ai mijn vermoogen bij mijn Man te werk ftellen, om zijne toeftemming te krijgen, en voor de bruidfehat zal ik zorgen.
braakveld, wat verlegen.
Hem! hem! maar — uw Genade, Mamfell Lizette gaf mij daar even zo eene capitaale weigering, en fprak behalven dat , nog zeer bedenkelijk van zekeren Monfieur la Eeur. Mevrouw van hoogenhoof .
Daar moet je je niet aan ftooren, mijn lieve Heer Infpedtor, ik ken Lizette; gij weet hoe de Meisjes zijn; zulk een braaf Man, in het bloeienst van zijn jaaren, heeft geen blaauwe fcheen te dugten. (Lizette ziet Braakveld vriendelijk aan.) Ik moet een oogenblik in mijn kabinet een billet fchrijven. Lizette, onderhoud



48 Het GROOTE TOILET.
houd den Heer Braakveld ondertusfchen ! Waar is die windbuil van een la Fleur nu weer.
TWAALFDE TONEEL.
braakveld, lizette. braakveld.
Dan was dat maar gekheid met dien la,Fleur? maar het geleek zo naar ernst; het geleek...
li zette.
Niet als gekheid-mijn lieve Mijnheer Braakveld, hoe kon je gelooven, dat zoo een windzak: want gij hoorde, dat Mevrouw hem zoo noemde
braakveld.
Ja windzak ! windzak 1 dat bewijst verder niets , die windzakken maaken bedendaagsch bij de Vrouwen meer geluk , dan een braaf kaerel.
lizette.
Bij ons althans niet. (Bezijden.) Wij hebben tegenwoordig zeer volle zakken nodig. (Overluid.) Gij ziet, hoe gunftig haar Genade omtrent u denkt.
braakveld.
Dit erken ik met eerbied.
li z ette.
Gij kunt de genadige Vrouw een groot plaifier doen.
braak-



É l * S P É L. &
br aak vel d.
Ik? Zij heefi maar te beveelen.
liz e Tt ë.
Luider — de genadige Vrouw heeft ten eerfteri 500 Rijksdaalders nodig, de genadige Heer is niet te huis; gij hebt geld medegebragt, wilt gij nu zo goed zijn , om zoo veel aan de genadige Vrouw te fchieten , op een hand. fchrift, dat verilaat zich, dat gij buiten alle verantwoording blijft: want wegéns het geld is het betreffende Mijnheer alles uit den weg,
braakveld, nadenkend, bij zich zeiven. Hum! hum! — merk ik het niet? ha! die (lang! zij wilde U gdarn tot een fchurk maaken, Jacob, om dan Monfieur Ja Fleur... (Overluid..) Mijn charmante Mamfell Idzètie . het fpijt m;j van harren, ik kan niet. Ik heb van dezen morgen al het geld aan den genadigen Heer overgegeeven.
lizette, met aandoeningi . Zoo 1 —
braakveld. Ik heb evenwel in uw Titel niet gefeild?
lizette.
De genadige Vrouw koomt, zij moet zich zoo kleeden, en daar is uw prefeniie niet bij nodig, miin lieve Heer Infpeétor, wilt gij intusfcheni,. • (jZij dringt hem in de voorkamer?)
D braak-



5o Het GROOTE TOILET.
br a ak veld.
Ik ga heen, ik ga heen — Daar komt Monfieur la Fleur, die zal misfchien beter raad weeten.
DERTIENDE TONEEL.
Mevrouw van hoogenhoofd, lizette, la fleur.
Mevrouw van hoogenhoofd. Wel, Lizette, wat hebben uwe bevalligheden uitgewerkt?
lizette.
Alles, behalven geld.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ik dacht het wel. La Fleur , ten eerften, dat billet aan den Heer van Zimmer.!
la fleur.
Uw Genaden, 'er is een Man buiten , die brengt een billet van den Heer van Zimmer ; wie
we-t. . . .
Mevrouw van hoogenhoofd. Laat hem ten eerften hier komen.
VEERTIENDE TONEEL
de voorigen, dor a nt. d o r a n t.
Ik verzoek excus, genadige Vrouw; ik heh een ring en een billet aan uw Genade overte-
gee-



UITSPEL. SI
geeven. De jonge Baron van Zimmer heeft hem herteld, maar thans niet bij kas zijnde, heeft hij mij verzekerd, dat uw Genade 'er mij de acht hoiderd Rijksdaalders op zal lasten betaalen. (De Vrouw van Hoogenhoofd zeer verfchrikt, leest het billet:) Wij zullen dus waarfchijnelijk een voornaam Huwelijk celebreenen: want de Juwelier en de Notaris zijn altoos de eerften , die zo wat weeten. (La Fleur luiftert Lizette iets in oor, en deze aan Mevrouw van Hoogenhoofd.)
Mevrouw vak hoogenhoofd. Goed. Dorant, gij zoudt het geld ftriÖ hebben, indien mijn Man te huis was. Wilt gij intusfehen den ring hier wel laaten?
dorant.
Gaarne, Mevrouw! gaarne een Dame, als uw Genade. - Wanneer moet ik wederkomen ? Mevrouw van hoogenhoofd. Morgen, als gij wilt; maar bij mij.
dorant.
Zo als het uw Genade gelieft. (Hij vertrekt.)
la fleur.
Een Man om in 't goud te beflaan ! dat red ons uit alle onze verlegendheid, uw Genade, geeve mij den ring, in een half uur ben ijk weder, en geld als flijk.
Da li-



54 Het GROOTE TOILET.
lizette.
Een groot geluk voor onze ToilettG; ik werd al bang, dat wij van d.ag den geheelen dag en negligé moeiten blijven.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ach! Lizette! dat is alles goed, —maar mijn Man, mijn geweeteu, die benaauwen mij verfchrikkelijk!
lizette.
Het geweeten ha! ha! ha! dat zal wel zwijgen. Een nieuw kleed, en een oog in den fpiegel, dat is probatum voor alle gewetensknaging.
einde van het tweede b e d r ij f.
DIK-



58 Het GROOTE TOILET.
Mevrouw van hoogenhoofd. Het zij zoo! bebalven dat hebben wij van "'igtiger zaaken te fpreeken. (Zij neemt den Heer van Zimmer bij de hand.) Hoor eens, wat zijn dat voor bezigheden , die Mi nbeer uw Vader met mijn man te verrigten heeft? Na het geen ik 'er van hoor , moeten zij van het uiterfte gewigt zijn, ik weet, Mijnheer uw Vader heeft geen geheimen voor u,
VAN ZIMMER.
En ik geen voor uw Genade, gelijk gij ten eertfen zien zult.
sophie, bezijden.
Dan zijn de Itaatsgeheimen in voortreffelijke handen.
van zimmer. Mijn Vader kreeg ter zelfder tijd met den Geheimraad een befiooten order uit het kabinet, 'er zijn nieuwe Finantie operatien op het tapijt, cn mijn vader gelooft, dat de Geheimraad in zijn departement geplaatst zal worden.
Mevi ouw van hoogenhoofd. Dat zoude mij rejt aangenaam zijn.
van 2i m m e r. Dit berigt gaf mij ook veel genoegen; de Geheimrasd arbeidt dan dagelijksch met mijn' vader, en beide koomen dan in nader relatie. Mevrouw van hoogenhoofd. Dat is het, dat ik lang gewenscht heb.
s o-



b l r s p e l. ei
sophie, ten uiterflen verlegen.
Ik weet nog niet hoe ver.... ^Bezijden.) Ach! ik ben verlooren. —
Mevrouw van hoogenhoofd.
Excufeer de jammerlijke houding van het Meisje — o! Wat wetischte ik dat mijn zoon Zich na zulk een voortreffelijk voorbeeld fchikken wilde. Ik weet niet, ik hou hartelijk veel van mijn Man, maar men heeft hem in zirt jeugd te weinig fentimenten van de groote waereld geleerd.
Van zimmer. Laat Mijnheer uw zoon maar bij ons komen onder uwe oogen en in onzen omgang zal hij z,ch wel vormen. Ik zal hem in de groote waereld brengen, en Kaptein Rondo zal hem op den militairen toon Hemmen, dat is voor een jong Heer ten uiterften voordeelig, en doet veel af bij de fchoone fexe. J propm! wij zullen van daag het vergenoegen hebben, onzen Kapten, te zien, indien hij niet te moe is van de reis.
VIERDE TONEEL.
de voorigen, Kapitein van rondo. van zimmer.
Ha! of hij geroepen was- Welkom, Kapitein, of misfchien wel Majoor!
van



62
Het GROOTE TOILET.
van rondo maakt de Dames zijn Compliment.
Ik heb geen minute willen verliezen, om aan de genadige Dames mijne opwagtkig te maaken.
Mevrouw van hoogenhoofd. Gij verrascht ons, bp de aangenaamfte wijze Van de waereld, Mijnheer van Rondo. Hebt gij eene gelukkige revue gehad?
van rondo.
De gelukk'gfte, die het Regiment ooir gehad heeft. ILbt gij gehoord, miin lieve Heer Baron, dat ik het geluk heb gehad, mij bijzonder te diftingueeren ?
van zimmer.
Nog geen woord.
van rondo.
Het is een geluk, ik wil 'er niet trots op zijn, naar het flaneert mij evenwel.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Toe yèrtfcl het ons, Mijnheer van Rondo, toe vertel het ons.
van rondo.
Indien het verhaal van militaire evolutien u niet verveelt, Dames.
Mevrouw van hoogenhoofd. Niet in 't minfte.
van rondo.
Goed dan — luister. Ik had reeds in 't begin
het



B L T S P E L. 63
het geluk van de opmerkzaamheid van zijn Majesteit tot mij ce trekken.
Mevrouw van hoogenhoofd. Dat is voor een jong welgemaakt Officier geen kiein geluk.
van rondo.
De Koning vroeg mij op de aiiergena iigfte wijze naar mijn naam, en wie ik was.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Uw geluk is gemaakt, waart gij niet gefrappeerd.
van rondo.
Niet in liet minOe. — Met de grootrtë vrijmoedigheid van de waereld antwoordde ik: Karei AuguJus Bogislas Leberegt , Baron var. Rondo, uil liet huis van Hufterló. De Koning lagchte en reed voort. Het Regiment maakte een Escadron , en de Commandant maakte tevens een a lerleelijkfte faux pas, dat ik ten eerften redresfeerde; de Koning zag het en riep: bravo Heer Baron! bravo.
Mevrouw van hoogenhoofd. Eene groote eer voor een jong Officier.
van rondo.
Wij mankten daar op eene Attaque met het geheele, Regiment. Ik had weer het geluk, dat het Escadron, welk ik commandeerde, ten minften honderd pasfen vooruit kwam; zijn' Majesteit



6* Het GROOTE TOILET.
teit zag het en werd, gelijk gijlieden begrijpen kuut, op de andere zeer misnoegd.
Mevrouw van hoogenhoofd. Of dc andere ook nijdig zullen geweest zijn?
van rondo.
" Dat is natuurlijk , het volgde flraks na, zelfs de Overfte, in plaats van mij te prijzen, viel mij op een onbeleefde wijze aan 5 en hadden mijn verdienften van dien dag niet al te fterk geweest, geloof ik dat hij mij met plaifier in arrest Zoude gezonden hebben.
van zimmer.
Ik feliciteer u, Kapitein! is het Regiment al binnen ?
van rondo.
Nog niet. — Het moet ten minften nog een mijl van de ftad zijn ; het ennuïeerde mij, Rap' voor ftap te rijden: dat is goed voor mijn wagtméester, dacht ik. Ik gaf mijn paard de fpooren en reed vooruit. Hoe was het ook mogelijk,' engelachtige Sophie, zo na bij u te zijn, en dan nog met kleine flappen aan te koomen zetten ?
sophie.
Maar, Münheer van Rondo, hoe ligt kan dit bij uw Overfte den ouden haat weder opwekken! en. . . .
van rondo.
Wees daar niet bezorgd voor, genadige Freule;
on-



B L r sp e l. ë5
onze Overfte is vee! re galant, om ee„ ,
Officier zo te geneden, en ook _ het ijt
er veel op aan, op welk een y weet te zetten. {Tegen den Heer Van Zim^
Gu jnl , ondertusfchen dat wij onder den waP-klank en het veldftof a%emat waren, im tijd wel befteed hebben: dat is zo regt ulieder Mftip Hoflieden! dan 3ij„ wij u nie't Tde" weg. Maar wat is 'er van daag te doen. (Te-
Toilef ?*? Gij h6bt een ""aordinair ioiiet gemaakt?
Mevrouw van hoogenhoofd.
foupé bii 1 ^ h°!e' Cn d- na een klein foupé b, ons en w„ zu„en het e„ h
ben, (indien g niet ro
van n te zien ? eefatISu<^ *j0
van rondo.
Ik gefatigneerd , mijn genadige Vrouw ! ifc koom op be.de. (Tegen Sophie.) Gij Zij^ek£ op de eerfte quadrille met mijn Heer *«■ geëngageerd; maar uw Genade moet mij de tweede met refufeeren. (Sophie naakt een Jtijve buiging.)
E VIJF-



É6 Het GROOTE TOILET. VIJFDE TONEEL.
VAN ALTHAN, de VOORIGEN.
van AtTHA'N, met een ouderwetsch air. Ei! Jaar vind ik een allerliefst gjze.fchap bij elkander. (Tegen Mevrouw van Hoogenhoofd.) Uw Genade is laat opgeftaan, zie ik, (Tegen Freule Sophie.) Maar gij, genadige Freule, gij praalt in vollen glans, dat moet ik bekennen. Ik beb tien vifites gedaan, maar geen Dame heb ik gezien, die met meer fmaak gecoeffeerd was — zeker de nieuwfte Parijsfche mode. —
VAN zimmer.
Waaragtig, Baron! op uwe jaaren doet gij nog zeer veel moeite omtrent de Dames, maar ik vrees, dat gij ondankbaaren dient.
VAN ALTHAN.
Ondankbaaren? daar kan ik niet over klaagen, ik geniet nog dagelijks faveurs ; men vindt mijne Silhouette in alle de kabinetten van de Dames; en mijn kabinet is met trophées van linten , flibben , hair en fil'ioueites gevuld. Gij hebt het laatst gezien, Mijnheer van Rondo.
VAN RONDO.
Ja wel. Het gelijkt op een hair naar een arfenaal, waarin nog al de zegeteekens van de voorige eeuw hangen.
VAN



È L T S P E L. 6f
van althan.
Da: is maar nijd, de Dames ziqn mij nog mee plaifier komen.
van zimmer.
Ja — heen gaan — ha! na !
VAN ALTHAN.
Niet waar, genadige Vrouw?
Mevrouw van hoogenhoofd.
Jazeker. Gij doet ons altoos plaifier, Heer van Althan, - Maar dit is het elfde Toilet dat g„ bezoekt. Vertel ons dan wat nieuws Van het Hof en de ftad.
van althan.
'Er is weinig of niets. 'Er is van daag aan het Hof een jong Cavalier aan zijn Majefteit geprefereerd. De Koning heeft lang met hem «efprooken , en fcheen zeer met hem te vreeden.
Mevrouw van hoogenhoofd. Zo — hoe hiet hij ?
van althan.
Ik weet het niet; maar een fc&oon Man, die zeker behaagen zal. (Tegen den Heer van Zimmer.') Maar, a propos, mijn lieve Baron, wat hebben Mijnheer uw Vader en de Heer Geheimraad toch voor verdrietelijke zaaken met elkander? Toen ik uit de kamer van uw genadige Mama kwam , en de voorkamer pasreerde, hoorde ik dat zij in hooge woorden waaren.
E 2 Mi-



68 Het GROOTE TOILET.
Mevrouw van hoogenhoofd. War zeg je, Mijnheer van Althan?
van althan.
Ja, ja, Mijnheer uw Man, ik weet niet waar over het was. — Maar —
Mevrouw van hoogenhoofd. Hemel! ik wil niet hoopen, dat mijn Man zich zo ver vergeten heeft.
sophie, bezijden. Zeker de fataale pas is gedaan. — o Mijn Vader!
Mevrouw van hoogenhoofd. Och ! die onbezonnenheid van mijn Min, hij heeft zich zeiven en zijn familie misfchien ongelukkig gemaakt. — Bij iemand, die zijn gelu't in handen heeft. . . .
van a l t h a n.
Om 's Heraels wil, genadige Vrouw! had ik geweeteu dat gij het u zoo zoude aantrekken, ik had 'er niet van gefprooken. Het zijn misfchien dienstzaaken.
van rondo.
Pan! gekheid. Ik heb met mijn Overfte ook een fcene gehad, en evenwel danzen wij van avond.
Me vrOUVV van hoogenhoofd.
Waarom viel dit van avond niet voor? dan had ik 'er bij geweest. - Zo ziet men — hoe trotsch de Heeren op hun verftand zijn, en onder-



B L 1 SPEL. 59
dertusfcheu begaan zij de grootfte overijlingen, wanneer wij ze niet terug houden.
van zimmer.
Wees gerust, genadige Vrouw, ik ga ten eeriten naar huis. — Gij weet hoe veel ik op mijn Vader vermag. — Ik zal mijn uiterfte best doen om hen re verzoenen.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ja, doet dat, Mijnheer van Zimmer, de Hemel zegene u 'er voor.
van zimmer.
Cij, engelachtige Sophie, gij zult 'er mij voor beloonen. {Hij wil heen gaan.)
ZESDE TONEEL.
de voorigen, een knegt. de knegt.
De Heer Geheimraad laat zeggen, dat uwe Genade niet op hem moet wagten ; hij zal niet thuis eeten.
van zimmer.
Is de Heer Geheimraad nog bij mijn Vader?
de knegt.
Ja in het Kabinet; zij wetken zaameu.
van zimmer.
Is 'er iets nieuws voorgevallen?
E 3 de



ro Het GROOTE TOILET.
de knegt.
Dat ik weet niet; het is alles ftil.
Mevrouw van hoogenhoofd. Mijn Man zal bij zijn Excellentie eeten?
de knegt. Naar alle gedachten,
van zimmer. 't Is wel zo. (De Knegt vertrekt.) Een zeker teken dat de vreede herfteld is. Ik kan dus de moeite fpaaren.
sophie, bezijden. En ik ben waaifchijnelijk het offer.
ZEVENDE TONEEL.
de voorigen, een knegt.
de knegt, brengt een vifite kaartje.
Een vreemd Heer bevindt zich beneden, en j heeft deze kaart laaten afgeeven.
Mevrouw van hoogenhoofd, na dat zij j
het kaartje gezien heeft.) I
o Die moeten wij zien. (Tegen den knegt.) 1
Rasch, ik laat hem verzoeken, indien hij nog I
beneden is, binnen te komen. (Tegen het ge- 1
zelfchap.) De Heer van Lindenberg. Ik heb 1
ooi: geheel en al ve^geeten u te zeggen, Mijn- I
heer van Zimmer, dat gij een gevaarlijke me- j devrijer hebt, den Heer van Lindenberg..
van I



B L T S P E L. ?l
van zimmer.
Ik wéét, genadige 'Vrouw, dat ijder Sophie aanbid. En ik ben 'er zoo veel te trotfer op. Maar wie is de Heer van Lindenberg? ik heb nooit van mijn leven van een Heer van Lindenberg gehoord.
Mevrouw van hoogenhoofd.
De zoon van een Landedelman, een buurman van onze goederen, een erbarmelijke zotte pedant, die gelooft hij moet zich maar vervtoonen, om alles te veroveren. Ik bid u laat hem zijn niets voelen , en toont hem, wat ftoutheid het is, zijn oogen op Sophie te durven liaan — Daar is hij. —
ACHTSTE TONEEL.
de voorigen, van lindenberg.
van lindenberg, met veel bevalligheid. Genadige Vrouw, ik meende van avoird eerst de eer te hebben....
Mevrouw van hoogenhoofd, wat
verlcegen.
Excufeer mijn ongeduld — de zoon van eenei onzer waardigfta vrienden — uwe ouders zijn
welvaarende ?
van lindenberg.
Zeer wel, en hebben mij verzogt — u. . .
E 4 Me-



72 Het GROOTE TOILET.
Mevrouw van hoogenhoofd, fielt hem Sophie voor en ziet den Heer van Zimmer aan. Kent gij de Freule nog, Mijnheer van Lin.
denberg? (Sophie is geheel verlegen.)
van linbenberg, eerst verlegen, doch vaderhand met veel aandoening.
Wie kan Sophie eens zien , en dan weder vergeeten?
van zimmer. Dan vindt gij ook dat Sophie beminnelijk is?
van lindenberg.
Ik zoude het nog meermaalen zeggen, indien de Freule het niet dagelijks tot verveelens toe hoorde.
Mevrouw van hoogenhoofd. Permitteer mij, dat ik u deze Heeren voorftel: den Heer Baron van Zimmer, den Heer Kapitein van Rondo, den Heer Baron van Althan, drie Heeren, welker kennis u van veel nut zijn kan. (Van Lindenberg maakt een fiijve buiging.)
van rondo, tegen Sophie. De Jongman fchijnt zeer trotsch.
sophie, tegen van Rondo. Het fchijnt dat het ridiculifeeren en turlt'pineercn met hem niet lukkeu zal.
van



76 Het GROOTE TOILET.
Jongen! zo lang het nog niet bepaald is, of heden misfchien de tederheid van een Vader over een Complot zal zegenpraal en — wat konnen andere mij, wat kan een arm verkogt Meisje uw medelijden hepen. — Daar is hij zelf, ik vlugt om mijne verlegenheid te verbergen. — (Zij vertrekt.)
TWE4EDE' TONEEL.
De Fleer van lindenberg, alleen.
(Hij ziet naar de deur, door welke Sophie vertrokken is,~) ' Weg is zij. — Verdweenen , voor eeuwig voor mij verdweenen. ó Sophia! Sophia! hier was het — hier op deze plaats — dat ik haar de eerfte maal zag, onuitwisfchelijk diep diukte zich haar beeld in mijne ziel, het vergezelde mij overal , verlevendigde iidere edele daad, ijdere goede handeling; mijn geheele hoogmoed was Soph'a waardig te worden ; nooit bedelde ik uw hand; neen — hier voor uw oogen, wilde ik ze verdienen. — Ik ongelukkige, ik koom, zie haar, bevalliger nog a's mijne verbeelding haar fchilderde, en zij is — zij is het offer van een eigenbelang hebbenden Vader en eene zotte Moeder, zij is verkogt aan eenen niets waardigen, die geen
an-



■ B L r S P e l. 77
andere verdienften heeft, dan dat hij de zoon van een Minister is. Waar wagt ik naar? y0ort voort, uit een Huis, alwaar alles voor u verboren i alwaar geen Sophia meer voor u is. '
DERDE TONEEL.
Mevrouw wan hoogenhoofd, lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd, lindenberg ziende vertrekken. 't Is goed, dat hij gaatj eer dat mijn Maa thuis koomt; zijne tegenwoordigheid zoude misfchien mijn geheel plan omver gooijen.
lizette.
De Jonge Heer heeft zich zeer tot zijn voordeel veranderd, maar hij is te ouderwetser, vernuftig, te gezet.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Het was juist een kolfje paar mijn Mans hand, — maar geen Man" voor Sophie.
li zette.
Neen, neen, dan is Mijnheer van Zimmer veel aartiger, veel inneemender.
Mevrouw van hoogenhoofd. En wij moeten daar ook op zien, om ons door haar met een der eerfte Huizen,van het Hof te verbinden. — Lizette, ik heb nu de grootfte hoop, dat wegens den Jongen Heer
van



?S Het GROOTE TOILET.
van Zimmer alles wel is, en dac van avond zich alles ichikken zal.
lizette.
Dat wensch ik uw Genade met al mijn hart.
Mevrouw van hoogenhoofd. En het geen mij het meest kittelt is, dat h't geheel en alleen mijn plan is, en ik het tegen mijn Mans zin doorgezet heb.
lizette.
Dat is zeker zeer vleijende.
Mevrouw van hoogenhoofd. Dus kan men nog wat meer als Vrouw van een Geheimraad worden.
lizette.
Lang reeds had de genadige Heer verder moeten zijn, wanneer hij op zekere nukken niet te ftreng dacht. Ik weet het niet, maar ik geloof, dat ik van blijdfchap Iterven zou, wanneer ik nog eens in mijn leven het geluk had uw Genade uw Excellentie te noemen. Mevrouw van hoogenhoofd.
Ik dank u, Lizette, voor uw goede wenfehen; maar. • . •
lizette.
Ik zelf zoude 'er in confideratie mede winnen, want het klinkt wat hooger, Kamer-juffer bij uw Excellentie, dan Kamer-juffer bij Uw Genade.
Me-



f2 Het GROOTE TOILET.
van rondo, nog benaauwder. Hoe? wat? een Adjudant? een Adjudant ona mij?
schleicher.
Het kwam mij zoo voor — maar gij zult het ftraks wel nader hooren.
ZESDE TONEEL.
de voorigen, een knegt. de knegt.
De Adjudant van het hoog loffelijk Regiment van Baamboch verlargt den Heer Kapitein van Rondo te fpreeken. (Hij gaat heen.)
van rondo.
Wat Satan! — ik verzoek excus, genadige Vrouw, maar de Duivel rijdt den Overften.
Mevrouw van hoogenhoofd, verfehrikt. Ik wil niet hoopen Kapitein, dat 'er iets onaangenaams voorgevallen is. —Ik was ontroostbaar.
van rondo.
Ik wou dat alle — ik verzoek u excus, genadige Vrouw!
van zimmer.
Ik dacht Kapitein, dat gij u met den Overften op zulk een voet gezet had, dat ... •
van



B L T S P E L. 83
van rondo.
Het zal ook auders niet zijn , dan dat ik van avona bij hem zal moeten foupeeren, en mij dood ennuïeeren. Ik moet eens hooren, wat hij hebben wil. (Hij gaat heen.)
schleicher.
Ha! ha! - het fpijt mij van den goeden Kapitein! Ennuïeeren, ja, dat zaJ wel san. gaan, heel wel, maar wat het foupeeren betreft, ik vrees, dat hij dat wel in zijn eenigheid op de Hoofdwagt doen zal.
Mevrouw van hoogenhoofd, haten zich
zeiven.
Wat ben ik gealtereerd! (Fan Zimmer geeft haar een flaccon.) Neen , om al de waereld zal mijn Zoon niet in den dienst, van zijn leven niet — zo maar ten eerften uit het aardigfte gezelfchap weg, en in Arrest. —
schleicher.
Ja, Mevrouw, de dienst, de dienst, dat luiftert naauw.
van zimmer.
Nu Heer Doftor, dat was ook niet beleefd van u. — Toe vertel ten eerften wat anders om de genadige Vrouw op te beuren. — Hoe ftaan de Afpeften , ik weet dat gij, in fpijt van onze nieuwe kwakzalvers, daar nog aan vast zijt. Wat is het van daag, goed Aderlaaten? goed Scarificeeren ?
F 2 schlei-



88 Het GROOTE TOILET.
Mevrouw van hoogp. nhoofd. heftig. Hoe is het mogelijk in zulk ein korten tijd een nieuw Toi.et te maaken? dat begrijpt de üofmaaifchalk niet.
Da hoffourier.
ó! Pie nieuwe Toiieue is gaauw gemaskt. Uw Gerade koi..mt dan nog bil tijds gtnoeg
op het bal. Uw Genade gelief Hij pre-
fenteert het reglement en de li st.) Mevrouw van h o o g e & hoofd, zeer g ftoordi Ik kan onmoogelijk 1'ehrjven. Daar. Lizette, fchrijft gij, om maar van dut fataal mensen los te zijn.
lizette, met angst. Ik verzoek excus, ftaat 'er ook van de Kameniers in 't reglement?
de hoffourier, fpOtter.de.
Ja zeker, mijn fchoone Ji.ffer, die Bloemen daar, zijn geheel tegen het reglement. ■ lizette, fc 'ireeuwt.
Och! die mooije Boemen, die konde men ons evenwel wel laaten. — Het zijn maar afgelegde van onze Mevrouwen. (Zij gaat zitten, en ftaat weder op.) Neen, ik kan onmogelijk fchrijven. — Ik weet niet, — mijn hand beeft en het fchittert alles voor mijn oogen. de h o f p o u r 11 r.
Ik heb geen tijd meer, — ik verzoek vriendelijk, —
s c h l e i-



B L T S P E L. 93
fljWabe van dat fatale reglement leest, ben ik een lijk? (Heftig.') Zo verre moest het koo' men , om ons te onderdrukken, waarom dwingt men ons niet om een fluijer te draagen, gelijk het in Tartarijen de mode is? En onze Mans — ja, die zijn het, die ons deze ketenen fmeeden ; het is altemaal hun bedrijf, daar ken ik mijn Man aan, dat waaren nu die finantte -op eratién. — Hoe zal hij zegenpraalen! hoe zullen zijn oogen fchitteren! dat is de loon voor al mijn liefde!
sciïleiciier. Ik bid u, om 's hemels wil, bedaar, genadige Vrouw — uw gezondheid.
Mevrouw van hoogenhoofd. Wat gezondheid! wat leven! — fterven wil ik, gaarn fterven. — Maar welk eene verfchrikkelijke gedagte, na mijn dood nog in dat affreufe kapzel, onder de eerwaardige oude familie portraitten te hangen, tot een vloek voor mijn kleindochters, die het befpottelijk tijdflip van mij aftellen zullen. Neen, die gedagte roert mij tot in mijn ziel. — Neen, wanneer alles zwijgt, een ijder zich flaafsch onderwerpt, wil ik alleen toonen, dat mijn hair, zo onbuigzaam is, ais mijn zin. Ik ben voorneemens met mijn nieuw kleed, met mijn groote bouquetten , trots den Koning, trots het Reglement, trots den geheelen Raad, mijn Man, alle
Mans,



pö Het GROOTE TOILET.
reeds over vier uuren in het het fpinhuis, agter haar fpinuewiel.
b r a a k v e ld.
Bekommer u om Monfieu la Fleur niet, Mevrouw! die is wel bewaard. Het geregt heeit hem bij geluk betrapt met den ring dien hij u ontftoolen heeft. Ik heb 't altoos wel gedagt, dat de kaar! een fchurk was; hij is zoo even hier voorbij geleid.
Mc'VrOUW van hoogenhoofd.
Wat? wat zegt je? h la Fleur gearrefteerd? — Hemel! mijn. Man, nu ben ik weg! ik fterf. (Zij valt in flaauwte.)
lizette.
Welk een onbezonnen vent!
schleicher, na dat hij zi:n balzemdoosje
Jiaar onder den neus gehouden
heeft.
Gij moet de genadige Vrouw in de (kapkamer dragen , en zij moet wat lugt hébben.
(Braakveld en een Knegt willen haar in de. leun[loei wegdragen; de Knegt floot aan het kapzel.) Mevoruw van hoogenhoofd, zeer toornig. Lompe kaarl. Achl ach!
sc II lh ic her.
Wat Heeft die dame fenfibel hair! (Men draagt haar Lngzaam weg )
l i z f t t e.
Dat is jammer van die fchoone Toilette, nu
adieu



I00 Het GROOTE TOILET.
oogenblik daar binnen zoo ligt zijfl, of 'er een troep Kofakken in huis gehouden hadden; ha ha! wat zal Mamfell Lizette zeggen, als zij haar toiletkamertje zoo opgefchikt ziet, en kon ik morgen den geheelen boel op mijn wagen laaden, en Monfieur la Fleur 'er kruisgewijze overgebonden , dat zoude regt een pretje voor den ouden Braakveld wezen ; ik ging 'er al danzende te voet naast van bier tot Blumenbach. De drommel, Dottor, daar zult je de Poppen aan 't danfen hebben. - Daar komt Mamfell Lizette.
DERDE TONEEL.
lizette, de voorigen. lizette.
Wat is dat toch, in al de waerdd! wat voeren gijlui uit? Hoor eens, gi] , M.jnheer de In/peSor, gij zijt hier niet, om gekheid te maaken. Ik geloof waaragtig, dat de kaart dronken is, en droomt, dat hij in zij» huis en huishouden is.
braakveld. Stil maar, ftü maar, Mamfell Lizette, het is op order van den DocJor.
schleicher.
Ja, dat is hoog noodzakelijk.
li«



B L T S P E L. loS
bid ik u, met alles wat beftiaffing vordert, het zoude mijne ftuipen - ftuipen maar erger maaken — ik zoude fterven.
De Heer v a n h o o o s n h o o fd. Ik heb u niets te zeggen, dat u ontrusten kan, mijn, Waardfte, maar wel hetgeen u een groot genoegen kan geeven. Doch dewijl gij zo zwak zijt, zal ik 'er niet van fpreeken.
Mevrouw van hoogenhoofd.
Ach! voor mij - fj 'er _ geen genoegen meer — 0p de waereld — ach! mijn liefde — wij fpraaken van morgen - dat het best wasten eerften - het Hof - te veriaaren. Ik ben gereed, wanneer gij wilt.
De Heer van hoogenhoofd.
Ha ha! bebt gij al laaren oppakken* hartje? Ik vond den ouden Braakveld zoo bezig met uw Garderobe. En wat heeft u in zoo weinig uuren met het Hof gebrouilleerd? Het groot Toilet van van morgen, dat uw ziekte zelve nog niet geheel gedemolieerd heeft, kan mij zulk eene plotzelijke verandering nog niet in 't hoofd brengen. Het doet mij leed u in zulk een ftaat te vinden. Hoe vergenoegd zoude ik heden geweest zijn, en ik had 'er mij reeds in verheugd, u zelf op het bal te brengen.
Me-



ioó Het GROOTE TOILET.
Mevrouw vanhoogenhoofd, bezijden.
Hoe hard is dat! [k heb het wel gedagt, ach! ach!
De Heer van hoogenhoofd. i Maar ik heb van middag niet gegeeten; ik zat aan den Kok laaten zeggen, dat hij wat op mijn Kamer zendt.
Mevrouw van hoogenhoofd, verwonderd.
Hoe! hebt gij dan bij den Minister niet gegeeten ?
De Heer van hoogenhoofd. Ach! daar was aan geen eeten te denken, wij hadden wel andere bezigheden.
Mevrouw van hoogenhoofd, nieuwsgierig.
Welke toch? hoe wel ik niet nieuwsgierig ben. . . maar, mijn fchat , gij fpreekt vaa aangenaame berigten.
De Heer van hoogenhoofd.
Als gij beter zjt, zal ik ze u mededeelen.
Mevrouw van hoogenhoofd. Toe, ik bid u, zeg het mij; een aangenaam berigt kan immers geen kwaad?
schleicher. Volgens mijn nederig advis, zoude zulks zo veel meer. . . .
LI'



B L T S P E L. Ï0J
lizette, bezijden. Vast gaat de verloving nog voort, en dan krijg ik een nieuw kleed.
Mevrouw van hoogenhoofd, vat haar Ma* bij ae hand. Nu, fchat lief, toe, ik bidoe het u zeg het nrj. '
De Heer van hoogenhoofd. Luifter dan , de Minister van Zimmer - het fpijt mij — is gecasfeerd.
Mevrouw van hoogenhoofd. Hemel! noemt gij dat een aangenaam berigt. Ach! ach! mijn ftuipen. . . .
sch {. eiche r.
Verbaazend! de Minister gecasfeerd? dat zal van veel gevolg zijn.
lizette.
Ach! de jonge Baron en mijn kleed! De Heer van hoogenhoofd.
Ik kreeg va„ morgen een e genhandig bevel van zijn Majefteit, om onderzoek naar zijn «aken te doen. Daar ftond hij, als van den donder getroffen, na dat hij het geleeten had. Eenige «ogenblikken poogde hij zijn gewoone trotsneid aan te neemen; maar n,iet 0Dderftennd door het bewustzijn van wel gehandeld te hebben, v,e. hij ten eerften door de mand, tot de laaghartigfte fmeekingen zonk hij. Een kort onderzoek var, eeilige „uren, toonde in
wel-



5o8 Het GROOTE TOILET.
•welke nalaatige en flegte handen, de gewigtigfte zaaken van den Staat vertrouwd waaren.— Ik koom van het Hof, alwaar ik in perfoon zijn Majefteit berigt gedaan heb. Alles is verzegeld, het Huis met een wagt bezet, en 'er is een Officier dag en nagt bij hem in de kamer. Stel u nu voor, welk een fchrik 'er in 't geheele Huis heerscht.
Mevrouw van hoogenhoofd. Hemel! dat Zimmerfche huis !
Be Heer van hoogenhoofd. Een huis, in het welk zes Vrouwenhoofden een i]del, trots, zwak Man regeerden. Mevrouw van hoogenhoofd. Wie zoude dit ooit gedacht hebben?
Be Heer van hoogenhoofd. Alle verftandige Lieden hebben het lang vooruit gezien.
Mevrouw van hoogenhoofd. De arme jonge Baron, wat zal daarvan worden?
Be Heer van hoogenhoofd. Zo het mogelijk is , nog een braaf kaarl, wanneer hij zich den val van zijn Vader ten nutte maakt, wat leert en maakt, dat hij verdienften kriigt , hetgeen zeker nooit zoude gebeuren, zoo lange hij geloofde , dat het geaoeg was, een jong Baron, en de Zoon
van



B L T S P E L. io9
van een Minister te zijn, om verdienften voorgetrokken te worden.
Mevrouw vab hoogenhoofd, En de arme meisjes! wat zullen die doen?
De Heer van h.o o g en h o q f d. Hetgeen zij al lang hadden moeten doen, haare dagen nuttiger, als aan het Toilet doorbrengen.
Mevrouw van hoogenhoofd, geheel opgewekt.
Wie of dat ampt nu krijgen zal? Of 'er ook Cabaalen zullen gemaakt worden!
De Heer van hoogenhoofd. Die komen te laat, dewijl de post vervuld is. Doch mijn waardfte, gij vergeet, dat gij ziek zijt.
Mevrouw van hoogenhoofd. Reeds vergeeven ! O! mijn fchat! als het geen
geheim is
De Heer van hoogenhoofd. Geheim is het niet — maar. . . .
Mevrouw van hoogenhoofd. Ik bid u — ik weet niet; ik bevinde mij merkelijk beter fints gij hier zijt. Nu — (Ten hoogflen nieuwsgierig.) Zeker Graaf Alwltz? De Heer van hoogenhoofd. Neen — ik zal het u zeggen, onder conditie dat gij dan ten eerften naar bed gaat.
Me-



Ito Het GROOTE TOILET.
Mevrouw van hoogenhoofd. Ik beloof het u.
De Heer van hoogenhoofd. Luifter dan! — Ziin Majesteit heeft de goedheid gehad, over een uur, mij tot zi n StaatsMinister en Hoofd van de Finantie te benoemen.
Mevrouw van hoogenhoofd. Hemel I wat zegt gij? Gij Minister, en ik derhalven Excellentie.
schleicher, loopt in haast om zijn hoed te krijgen, en nadert %eer eerbiedig.
Ik fchat mij gelukkig uw Excellentie het allereerst mijn compliment van congratulatie afteleggen ; en mij in' uwe hooge gunlle aan te bevoelen.
lizette vliegt naar den Heer van Hoogenhoofd, en kust kern de hand. Ach! uw Excellentie I {Tegen Mevrouw van Hoogenhoofd.,) Uw Excellentie! uw genadige Excellentie! uw hooge Excellentie! Ik heb het altoos wel gedagt, dat ik u nog eens uw Excellentie noemen zoude.
De Heer van hoogenhoofd. Nog niet, Vrienden, noa niet. — Dewijl gij, mijn beste, het roemwaar-.'ig voorneemen genooinen hebt, om u van het Hof te verwijderen, ben ik 'er zeer opgezet, om uw weiuch
te



n6 Het GROOTE TOILET.
De Heer van hoogenhoofd. Gij wordt rood, ik verfta die taal; een Vader lueft al een fcberp oor; maar word 'er niet befchaamd over, uw verftand en uw hart hebben 'er eer van.
s o t' h i e.
Misfchien befhiit gij meer . . . als. . . De Heer van hoogenhoofd.
Hoor Meisje! een Vader mag met zijn Dochter vrij fprcken, als ik u nu eens verzekerde, dat Lindenberg u beminde, tol aanbiddens u beminde?
sophie,
Hoe kondt gij dat verzekeren, Vader? gij hebt hem nog niet gefprooken.
De Heer van hoogenhoofd.
Dat zegt niets. — Wanneer ik nu voor hem vrijdde, zoude ik vreezen moeten afgeflaagen te worden; wat zeg je?
sophie.
Ik ben te verlegen, om daarop te antwoorden; — maar, mijn lieve Vader, ik geef mijn geluk in uwe handen.
De Heer van hoogenhoofd.
Goed zoo, gij zult geen berouw hebben, dat gij mij uw gevolmagtigde gemaakt hebt.— Daar is hij zelf.
NE-



B L T s P E L. „7 NEGENDE TONEEL.
de voorigen, van linden-berg. van lindenberg.
Het is mij bijzonder aangenaam uw Excellentie te bezoïken op een dag, die zo uitseemend glansrijk voor u is.
De Heer van hoogenhoofd. Ik dank u, voortreffelijk Jongeling, en het is mij ook een groot genoegen, dat die zelfde dag uwe verdienden beloont. Hoe voel ik voor uwen waardigen Vader, die geheele vreugde, die bem dit berigt geeven zal.
van lindenberg, onverfchillig. Ik weet niet, wat mij aangenaams wedervaaren kon de.
De Heer vanhoogenhoofd. Zeer veel - bij voorbeeld, ais uwe kennis vermeerdert, verlevendigt zich dan de gedagte "'et, dat de Koning en het Vaderland die beloonen zullen ?
van lindenberg.
In zoo verre, ja - maar misfchien ook nog
eene andere drijfveer t Uil .
iiveer. (jitj ztet treurig naar
Sophie.)
De Heer van hoogenhoofd. Gij zijt van daag aan den Koning voorgemeld, en ik kan u verzekeren, indien dat iets kan toebrengen tot uwe gerustheid, dat zijn H 3 Ma-



n8 Het GROOTE TOILET.
Majefteit zeer vergenoegd met u is; de Koning vroeg of gij niet uit mijn Land waart, en of ik u niet kende, en voegde 'er bij, ik heb weinig folider Jongman gezien, die met meer nut gereisd heeft.
van lindenberg.
Zijn Majefteit doet mij meer eere, dan ik verdien.
De Heer van hoogenhoofd. Eindelijk voegde 'er de Koning bij: hij was willens u een ampt te geeven , aan 't welk gij uwe talenten Itonde aanwenden , en heeft u tot Opperfinantie-Raad benoemd.
van lindenberg.
Mij? dat moet ik afflaan, tot zulk een ampt behoort routine.
De Heer van hoogenhoofd. Dit is hetgeen ik ook zeide, maar zijn Majefteit nam de zwarigheid geheel weg. Tot zulk een post, zeide hij, behoort gezond verftand, en regtfchaapenheid , ik vertrouw het beiden aan Mijnheer van Lindenberg; routine zal hij gaande weg wel verkrijgen. Ik heb meer dan een Raad gecasfeerd , die maar al te veel routine had , maar geen regtfchapenheid. — Hoe ! Jongman , geeft ,,u dat geen genoegen.
van lindenberg, verftrooid. Ik weet niet — ik behoorde zeker verblijd
te



* L T s p * £• ih
tc zijn en toch - misfchien, om dat ik dat geluk 20 weinig „erwagt, zo weinig gezocht heb.
De Heer vaN hoogenhoofd ziet hem leduidend aan.
Dewijl geen Koning |a ftaat is om u yan daag gelukkig te maaken, wil ik eens probeeZ'd^V d°Ön ^ ^ fleemt bem bij üe hand.) wat g„ zoo weinig gezocht hebt, zeg: g.j, w, zullen dan zie„, of wij ^ £ tonnen v.nden. {Hij brengt hem
meent gij wanDeer ik % ^ »V ^voegde, ls 'er dan „og igts coc uw gJ,
van lindenberg.
Wat zegt uw Exce.lentie? En dat zoude gij willen doen?-Hemen >tfe »u g) geluk. ee" maakc miin
Z>* Heer Van hoogenhoofd fo» ^ ' , <*e hand van Sophie.
Uw Titel gaf u de Koning.-Deze hand geeft u een Vader. 6
VAN LI r\' deneer g.
En gij, mijn dierbaare Sophie, geeft gij met die hand mij uw hart?
sophie.
Lees het antwoord uit mijn verwarring.
van



iao Het GROOTE TOILET.
van li n dender g.
Wat ben ik gelukkig! — Wat ben ik gelukkig!
De Heer van hoogenhoofd. Gij hebt wel gedaan, dat gij uwe lieve Vader tot uw vertrouwde maakte; het was allang mijn plan, en hoe zeer verheug ik mij, dat onze Kinderen in deszelfs vervulling hun geluk vinden. Wees gelukkig, Kinderen! dan ben ik vergenoegder, als met het brillantfte fortuin. Maar, Dochter, wij moeten ook de inwilliging van uw Moeder hebben. — Daar koomt zi.
TIENDE TONEEL.
de voorigen, Mevrouw van hoogenhoofd, lizette.
Mevrouw van hoogenhoofd.
(Zij en Lizette zijti beide laag en volgens het reglement gekapt en gekleed.')
Hier ben ik, mijn lief.
De Heer van hoogenhoofd. Goed zoo! thans ben ik trots om u aan mijn zijde te zien.
van lindenberg, kust haare hand. Uw Excellentie! hoe blijde ben ik u dezen Titel te konnen geeven.
Me-