MAATSCH. DER NEDERL. IETTERK. TE LEIDEN.
Catal. bl.
Geschenk van Tooneelslukken , 184f.



D E
1EV0LUTIE
I N
AMSTELDAM;
TOONEELSPEL: in twee bedb.y-ven: TOEGEWYD AAN DE
MUNICIPALITE1T
ter dier. stede.
/"^(v.-'^ri EEK.
Te AMSTELDAM,
BY H. A. BANSE, Boek- en Kunsthandelaar in de Stülfteeg. M D C C X C V. Het eerjle Jaar der herjielde Nederlandfche Vryh?id.






O P D R A G T
AAN DE
PROVISIONEELE REPRESENTANTEN VA N B E T VOLK
VAN
AMS1ELDA M»
MEDEBURGERS.'
Daar gy reeds met 'er daad getoond hebt , den Schouwburg niet alleenlyk uwe aandacht niet onwaardig te keuren; maar denzelven ook te houden voor een gefchikt middel, ter bevorderïnge van deugd en vaderlandsliefde; heb ik geoordeeld dat de vertooning van het volgende * 3 «tuk-



O P D R A G T.
ftukjen niet ongefchikt zoude zyn om omtrent uw oogmerk den Schouwburg wèl te doen flaagen; de gebeurtenis die het vertoont verdient tog op alle mogelyke wyze vereeuwigd te worden, niet alleen, maar kan ook door de vertooning van dezelve , tot een middel verftrekken , om de Vaderlandsliefde in de harten des Volks hoogstwerkzaam leevende te houden.
Deeze myn geringe arbeid, Medeburgers! wordt dan, wclmeenend uwer befcherminge aanbevolen ; het zal
aan u ftaan my myn oogmerk te dóen bereiken
bereik ik dat, dan zal het fonds des Schouwburgs voordeel behaalen.
Medeburgers!
Uw Stadgenoot L. van OLLEFEN,
Amjleld. 10 April 1795 't Eerjle Jaar der kerjielde Mataaffche Vryhejd,



STADGENOOTEN!
\k heb U by het aanbieden van dit TooHee/flukjev niet anders te verzoeken dan dat gy kunstmaatig gelieft te oordeelen over de vryheden die ik gebruikt heb in fommige verfchikkingen van tyd en plaats. Men kan zonder verveetend te worden; of wettigt zonder zig belagchelyk te maaien een Tooneel niet zo dikwyls overbrengen-, als de menfchen zig van dc eene plaats naar de andere hegeevin.
Ié beu
UW VRIEND EN STADGENOOT, li. VAN OLLEFEN.



PERSOONAADJEN.
soedaart, f o r ce, rustig, lAiVDYRIEND,
Leden van het Committi Revolutionair.
werkenaar, een grysaart uit den derden Stand, hendrik, zyn Zoon. marianne, Minnaares van Hendrik.
T
x o ui s,
virtus, ' Patriotten.
rondm an; •
fredRichs, een Prinsman.
een carmagnol.
% y s ƒ e , een Dienstmaagd.
eene menigte burgers en burgeressen.
Het tooneel is te jGttiJleldam'. de by zonder e plaat Jen y zyn in het Jiyk zelf aangewezen.



REVOLUTIE
IN w
AM&TELBAMo
TOONEELSPEL. .',
Sfé 'TOF sgfl3
EERSTE BEDRYF.
EERSTE T O O N E E L.
(Het Tooncel verbeeldt een kleine kamer in het Wapen van Embden: het is avond.')
FREDRICH S, LOUIS.
LOUIS: hy heeft een kaars in de hand.
H
ier kunnen wy vry fpreeken ; dit is een vertrekjeh in 't huis van myn' vrind, het welk zeldzaam bezoche wordt — zeg my derhalven, welk zeker nieuws gy hebt, dat u doet lagchen over de vreugde van het volk ia de groote zaal — wat my betreft, ik verzeker u nogmaals da't de zaak iri orde is — gisteren heeft iemand myner bekenden een tourtjen op fchaatfen naar Ouderkerk gedaan; aldaar fprak hy lieden van Utrecht, en deezen hebA bea



a DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
ben hem verzekerd dat geheel het Sticht aan de Franfchen is overgegaan voor Ouderkerk ftond een marketenter die zig niet ontzag te fchreeuwen : Leg eens aan volkjen ! leg eens aan m de Nationaale tent, by den Vaderlandfchen marketenter! vivat de Franfchen !
FREDR.ICHS.
Ik zeg 't zyn.altemaal praatjens goede vriend! de menfchen worden met logens opgeheuld; ik verzeker u dat 'er gisteren, of, deezen morgen geloof ik zelfs , een courier van Utrecht gekomen is, met het bericht dat'er
geen Franschman te vinden is zy zullen nooit de
rivieren overkomen ; 't is ook nog nooit gebeurd
geloof my , zy zyn de Waal nog niet eens over ; aan deeze zyde van die rivier heeft onze Capitein Generaal eene menigte batteryen laaten oprichten ; ho , ho ! wy zyn van onze zyde niet mak; voor eenige dagen waagden de Franfchen een kans om ove het ys te komen, maar zy werden zodanig begroet , dat 'er een groote
menigte op hetzelve is blyven liggen ik verzeker u
nu wy de Engelfchen by ons hebben , zullen wy hun den weg wel wyzon — nog meer , een man die wat weeten kan, heeft my verzekerd, dat Nymegen zelfs weder hernomen is , en wel door den jongften zoon van onzen Stadhouder. QHy lacht en wryfe zyne handen.~) Kyk dat noem ik andere tabak.
LOUIS.
Maar 't is Amersfoorder Canasfer, baas! — Van uw
Engelfche roovers moogt gy althans wel zwygen
gy weet zekerlyk niet dat zy al re:ireerendc Utrecht hebben laaten liggen , en achterom getrokken zyn, om
toch



TOONEELSPEL. |
toch niet in de handen hunner vervolgeren te vallen?—, verheug uw arme ziel maar niet te veel, myn goede iukkeüik verzeker uby hand en mond dat geheel Utrecht by capitulatie aan de branfc. en overg. gaa i is, zo dat, (vergeef my eens dat ik het ronduit zeguwe kleu. genooten , die wat fterk geremoveerd , glazen ingeflagen , en Stads- of Lands kas beltoolcn hebben, hunne matten wel mogen oprollen — ho , ho ! wat zullen die carré-pruiken vliegen j ik wed dat de fmousjens 'er eene verkooping van zullen aanleggen.
FR.EDRI CKS.
Wind wind negotie, myn lieve man! (Hy lacht, maar echter niet zeer hartlyk :) harsfenfchimmen zeg ik u ; de Franphen zyn van 1787 af reeds op reis geweest , om onze Republiek een bezoek te komen geeven; maar ochl larie vrind! laaten zy maar eens probeeren om in Holland te willen komen , dan zullen zy net vaaren als Dumourier gevaaren is; kyk vrind ! als onze Stadhouder maar een tourtjen derwaards doet, (dat hebben wy immers ondervonden ?3 geloof my dan is de kans verkeeken ; dan weet hy zulke orders te geeven, en zulke fchikkingen te maaken, dat Mynheeren de Franfchen Wel knapjens naar huis zullen trekken — ik verzeker u dat de keezen zot genoeg zyn om zig alles te laaten ver. tellen, alleen wenschten zy dat alles zo gebeurde , om dat ze het Land gaarne in opftand zagen.
LOUIS.
Zwyg zwyg van opftand; alles zal zo netjens gaan dat het een plaifier ïai weezen ; 'er zyn goede mannen
A 3 FR.E-



4 , »E REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
FR.EDR.ICHS.
Gy fpreekt van de zaak of zy al zeker ware.
LOUIS.
Zeker! ja zeker is zy: hebt gy de vreugd in de groot* Zaal niet gehoord i
FREDR.ICHS, lagchende.
Die vreugd , die vreugd ! ö hoe zal hun die opbreekon! — eer 't van avond 12 uuren is, gaat ieder grinzende naar huis.
LOUIS.
Wacht! daar is de vrind van onzen Castelein, die ook myn byzonder goede vriend is ; hy zal ons vast wat nieuws vertellen.
TWEEDE T 0 0 N E E L.
De voorigen. VIRTUS, hy heeft fchaatfen by zig.
Cjoeden dag beste Louis! ik hoorde van myn' vriend dat gy hier waait, des gebruik ik de vryheid naar uwe gezondheid te komen verneemen, ik heb u in lang niec gezien.
LOUIS.
Ik heet u welkom, Virtus ! waar hebt gy heen geweest ?
VIRTUS.
Wel! ik kon omtrent de praatjens die er loopen niet langer in 't onzekere blyven — ik heb daarom eens een tourtjcn naar Breukelen gedaan, en heb ook 't vermaak gehad van onze verlosfcrs te zien en te fpreeken; wel
vyf-



TOONEÊLSPBl; $
vyftig heb ik de hand van Broederfchap gegeven} onder hunne Officieren zyn veelal Hollanders , van welken ik verfcheiden boodfchappen aan hunne families h«U> des zal ik u niet lang ophouden.
LOUIS.
Nu vrind, Fredrichs ! wat zegt gy nu ?
FK.EDR.ICHS: na een wyl gepeinsd te hebben, zegt hy met een zucht:
'T is tóg niet waar; 't kan niet waar weezen,
VIRTUS.
Ha ha maat! ik befpeur al van wat kerk gy zyt — hebt gy de vreugd die beneden is niet gehoord ?
FREDRI CHS.
Wat vreugd, wat vreugd! dat bewyst niets — ilrak als de patrouilles maar op de been komen zullen di* vrolykerts mogelyk al fpoedigjes aan 't huilen gaan»
VIRTUS.
Neen maar kyk,- dan weet gy 'er niets van — ziet gy deeze Nationaale Cocarde wel ? ik heb ze van een Officier prefent gekregen; en zie daar; maar pas op datgy niet blind wordt door 't fchitteren der kleuren: kyk —. (7/y doet de Coearde aan zyn' hoed, en roept.~) Lang l.'t~ ve het Volk l lang L even de Franfchcn!
LOUIS,
Bravo bravo! {Hy ziet op eene /pottende wys naar Fre-> jrichs, die zeer btdrtmmeld Jlaat.~)
A 3 VIR-



e DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
VIRTUS.
Nu moet ik a gaauw nog een grap verhaalen — Ik kwam , over de Nieuwerfluis , alwaar nog Hollandfche foldaaten post hadden; eenigen derzelven vroegen my of het waar was dat de Franfchen in Breukelen waren ? ja was myn antwoord, met een fterke verzekering dat ik met hun aldaar gefproken en gedronken had : maar toen moest gy de confternatie eens gezien hebben ! de geheele boêl zette de Hap ; de eene tuimelde fchier over den anderen , als of zy voor den duivel vreesden ; zy lieten zelfs hun kanon in de loop , je vernagelden het niet eens.
FREDRICHS, bedeesd.
Maar vriend zou het dan vast waar weezen dat de Franfchen reeds in Breukelen zyn?
VIRTUS, driftig.
Zou ik dan liegen, geele fatan ? voor u niet.
FREDRICHS,.
Nu nu, wordt niet kwaad.
VIRTUS.
En wordt gy maar niet bang voor die braave lieden ; geloof me ze zyn ge?n Pruisfen van *t jaar 1787; ze fteelen of plunderen niet — -ondertusfchen fpyt het my waarachtig dat ik kwaad op u geworden ben ; want de Franfchen hebben my wel ernftelyk bevolen niemand om zyne gevoelens te moveeren , of kwaad toetefpreekcn.
DEK-



TOONEELSPEL. 5
DERDE T O O N E E L.
Devoorigen, iïsjen.
lysjen, met drift inkomende.
"^tff a.t duivel, burger Louis! ik zoek u overal; gymoet aanftonds beneden komen; 'er is eene tyding die ons geheele huisgezin byna razend van vreugd maakt.
louis en virtus, te gelyk.
Welke «
ly s j e.
De Prins en al den boél zyn naar den duivel; met een pinkjen van Scheveningen naar den duivel — kom -af! kom af! toe rep u wat: (byna gillende , terwyl Louis en Virtus vertrekken /) zy -zyn naar den duivel! (in lagchen uitbarjlende,~) naar den duivel! dat's een klucht! (zy vertrekt.)
fredrichs: hy valt zeer ontfield op een Jloel neder.
Ik heb vreeslyk gefchrikt — my dunkt ik kan aan myn hart voelen dat de tyding waar zal weezen., en dan zyn wy de boél ook wel kwyt — och och! wat zullen wy beginnen ! — wy zyn waarachtig misleid. (Zyn handen wringend?.,~) Ik ben zéér, zéér benaauwd— o my! wat komt ons over, wat komt ons over! — hoor hoor welk een getier! — hoe raak ik de deur uit! — Ik ben doodlykbeangst ! — 't best is de kaars uitteblaazen, en te maaken dat ik onzichtbaar word .— Ik zweet van benaauwdheid! (Te'rwyl hy de kaars uitblaast en vertrekt.] Wie weet evenwel of 't niet weër een logen zal weezen ?
(Na eenige oogenblikken toevens wordt een fchutfcherm opgehaald, waardoor het tooneel eene andere kamer verbeeldt: indezelven bevinden zig Goedaart en Farce.)
A 4 FI£R-



■S DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
VIERDE T 0 0 N E E L.
GOEDAART, FORCE. GOEDAART.
^JSi^el vrind lief! als die Haagfche tyding waar is, flaat alles op zyn' kant.
F O R C E.
Waar is 't vast.
GOEDAART.
Ik zou 't ook zeggen aan de algemeene vreugd die'er plaats heeft — zouden 'er waarlyk zo veele Patriotten in onze Stad zyn?
F O R C £.
Zo veele Patriotten! geloof my, Burger Goedaart! het Patriotismus , dat van Hemelfche afkomst is, word door de meesten onzer tyd- en flad-genooten omhelsd; want het harmonieert volmaakt met de wenfchen van ieders hart; allcenlyk zyn 'er eenige zwakken, die vleesch tot hunnen arm ftellcn; die gelooven niet gelukkig te kunnen weezen, zender dat verwaate Grooten 5n gunde op hen nederzien; cn die weinigen zyn het, welken de verdeeldheid voedzel verfchaiFen; maar thans zyn zy veel te weinig in getal, om den toon die 't volk in 't algemeen geeft , te kunnen doen disfoneeTen. — Natuur werkt myn vriend! en Natuur kan, als dochter van den Hemel, niet anders ademen dan Vry-
heid, Gelykheid en Broederfchap Geloof my , hoe
luidruchtiger de vreugd van onze Stadgenpoten wordt, hoe meer ik my overtuigd gevoel dat zy waardig zyn der Vryheid dank-offci'ê aantcbrer.gen,
9 o E p*



TOONEELSPEL, 9
GOEDAART.
Ik wenschte uwe levendige verbeeldingskracht te hebben!
F O R C E. Waarom, Burger Goedaart?
GOEDAART.
Pm dat ik dan pipgelyk minder zoude vreezen voor een goeden uitflag van onze oridernceming.
F o R c £.
Zwakke ziel! ik weet dat gy 't met het Vaderland
wèl meent, en daarom kan ik u alles vergeeven; maar wiste ik dat niet! thans , in dit heuchelyk oogenblik , nu
myn hart geheel open hoor, hoor Goedaart!
(M. n hoort hier eenig gejuich , doch flaauwlyk , even als flechts eene veri\effr.g van de doorgaande luids vreugdes dit moet ook in dit Bedryf tusfehen beide eens aehoord worden , maar. gelyk gezegd is, flechts als eer.e verheff.r.g, om dat anders het gejuich door geheel het Bedryf plaats zoude moeten hcb!*en.~) Hoor hoe onze Stad'genooten met een algemeen hoezée de Revolutie tegenfnellen! —■ ó Hoe verheug ik my in de vreugd die uitgegalmd wordt! — hoor Burger! ik wed dat de glazen in hunne vattingen daveren.
GOEDAART.
Ik hoor het met genoegen Foree, maar
F o R c E.
Geen maaren ; thans is het voor eeuwig ttaan, of A 5 voor



io DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
voor eeuwig vallen; en die geen harts genoeg heeft om zyn Vaderland te helpen ontdaan uit de kluisters der Despooten, moet deszelfs grond niet betreeden, want deeze is van de eerfte bevolking daarvan af der Vryheid toegewyd geworden.
GOEDAART, na gezucht te hebben.
Gy treft my Burger ! — De Hemel weet dat de liefde voor het Vaderland maar — *t algemeen gejuich verheft zig fterker dan 't gedaan heeft ik weet het
niet. . . .
FOUCE.
Onze Gecommitteerden zullen terug gekomen weezen met een gunftig antwoord — ik twyfFel des niet; want ik vertrouw op den Hemel, en onze zaak is zyne heerlykheid.
V T F D E T O O N E E L.
De veorigen. RUSTIG. F O R C E.
Cjoede tyding, Burger Rustig ?
RUSTIG.
Gedeeltelyk vrienden: wy zyn by den Prefident geween. . . .
F o R c E.
Nu ? ,
RUSTIG.
Wy hebben hem gezegd, „ dat de yver des Volks , t,om eindelyk hunne natuurlyke, en maatfehappylyke
„ Rech-



TOONEELSPEL. xt
s, Rechten weder te eifchen; rechten die nu zo veele „jaiuen door de volksverdrukkers waren gefchonden „ en vertiapt; dat gezegde yver daadlyk in de hoogfte „ kracht werkzaam is , en wy voor de veiligheid en rust „ van de Stad niet kunnen initaan, indien de als nog „fungerende Magiftraat, niet kunde goedvinden. den „ weldenkende .Burgeren de wapens in handen te geeven."
F O R C E.
Bravo, bravo! zo voegt het vrye Nederlanders te fpreeken.
GOEDAART.
• Hemel wat is 'er een ontzachlyk gejuich in de zaal!
RUSTIG.
O het Volk is als uitgelaten; met honderden te gelyk ftormen zy het huis in; men hoort niet anders dan een veelvoudig herhaald hoe:ée — lang leeve de Vryheid! fchreeuwt men elkander danfende toe; dj vrouwen omhelzen elkander met vreugde-traanen op de wangen; de mans wenfchen elkander op den hartlykften toon geluk met het verbreeken van hunne kluisters; en wat meer is , Burgers! het driekleurig Nationaal l.'nt vertoont zig reeds zo algemeen, dat men zoude zeggen het hadde
zulk lint geregend. Zo op 't oogenblik was 'er een
Burgeres die van het Nationaale lint, 't welk zy reeds om haare muts had geflingerd, verfcheidenc ftukjens liet affnyden op dat de geenen die 'er nog niet van voorzien waren ook iet mogten bekomen; en deeze Burgeres deelde haaien voorraad met zulk eene harlykhc.'d uit, dat, hadde haar geheele muts zulk lint geweest, zy zoude blootshoofds naar huis gekeerd weezen.
GOED»



IS DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
GOEDAART.
De liefde voor de Vryheid is by onze tydgenooten ongemeen fterk!
F O R C £.
En dat verzekert ons van den wenschlykften uitflag onzer onderneeminge. Maar wat was het antwoord Van den Prefident, Burger Rustig?
RUSTIG.
Na zig een weinig herfteld te hebben; want ik zag duidelyk dat hy zeer ontroerd was, zeide hy op een Vriendelyken toon, bereid te zyn om de begee te der goede Bargerye intèwilligen; dan, dat hy desaangaande niets konde doen, zonder vooraf zyne Collega's gefproken te hebben; des verzocht hy, wy zouden over een uur of andei half wederkomen om het antwoord der Regeering te verüaan.
F O R C E.
Dat's te lang aitllel gevraagd; in ons geval is tyd verloren veel verloren.
GOEDAART.
Intusfchen vorde t de billykheid dat wy van den Prefident niet meer eifchen, dan hem amtshalven vry ftaat.
F O R C E.
Dat hy zynen pligt betrachte Goedaart! ik wil alleenlyk zeggen dat hy binnen den tyd van een half uur, op zyn langst, ons antwoord had moeten deen bekomen — iiebt gy dc.i Prefident der. gekee.'en toedragt der zaake voorgelegen , Rustig ?
E. U S-



TOONEELSPEL, t%
RUSTIG.
Wy hebben niets verzwegen, Burger! dat wy oordeelden te kunnen dienen, om de Regeering ter onzer voldoeninge te doen befiuiten. .— Met opgefpe-de blikken hoorde de Prefident, onder anderen, dat de Franfche Reprefentanten in hunnen brief, gefchreven te Leerdam, van het Volk van Nederland gcê'ischt hadden , zig zeiven vry te maaken , met bygevoegde belofte, dat zy hun niet wilden overwinnen noch asfignaaten opdringen , neen , maar zig met hun als een vry Volk wilden verbinden; met opgefperde blikken, zeg ik, hoorde de Prefidesit dit bericht aan; ik geloof hy hadde alles eer verwacht dan de blyk van zulk eene voorloopige goede verftandhouding met onze Broeders de dappere Franfchen.
GOEDAART.
Hebt gy de vrolyke menigte in de groote zaal het antwoord van den Prefident medegedeeld ï
RUS T I o.
Zekerlyk Burger, en de overtuiging dat wy werklyk aan den voordgang der goede zaak arbeiden , deed hen hun gejuich nog eenigc tooncn hooger ftemmen — nog fuisfen myne «oren door den onbefeffelyken galm waarmede het algemeen hoezee! en, lang leeve de Vryheid! «itgeboezemd werd: intusfehen heb ik hen tevens ver^ maand zig zo te gedraagen , dat zy zig het geluk, *t welk , ons reeds met wyde fchreden nadert, waardig toonen te zyn : zy hebben my ook daartoe met een drievoudig hoezét haar woord gegeven.
< 0 Z D"



J4 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
goedaart.
Inderdaad de vreugde des volks is onvoorbeeldig: ik gedenk daar aan bet vogeltjen van myn waarden wysgeer EoëtiiiS, waarvan hy zingt:
Maar fchoon 't niet kreeg dan lekkerny , Nog wsnscht het om te weezen vry ;
Het bbsch is 't voorwerp van zyn zangen}
Het bosch is al zyn zoet verlangen, En b.iort het eens ter kerker uit, Het jlaat terjlond een zeeggeluid,
C-een zaad, geen lokaas zal 't b.' kooren,
Maar 't laat zig mild in fchaduw hooren.
RUSTIG
Dat geeve Hy die ons zo zichtbaar getoond heeft, dat Hy onze verlosfing begeert — Zie daar den Burger Landvriend : hy fchynt zig vry wat gehaast te hebben.
ZESDE T O 0 N E E L.
De voorigm. landvRiend.
f o r c e.
\Y/r
W at nieuws Burger?
t and vriend: hy zwaait den hoed om zyn hoofd, en roept luidruchtig :
Lang leeve de Vryheid! lang leeve de Franfcben! — feurgers! gy weet dat Burgemeesters vergaderd z;yn ?
rustig.
Nu?
land-



TQONEELSPEL, ij
l a x d v r I e n d.
Maar weet gy ook da: 'er reeds een Fransch Officier by hun is , met eene fommatie, waarby zy verantwoor. delyk gefteld worden voor de rust in de Had ?
f o r c e.
Een Fransch Officier, met eene fommatie! ha ha!
Bravo ! bravo ! Lang leevcn de Franfchen !
(Allen te gelyk roepen, terwyl zy met hunne hoeden wuiven : Lang leeven de Franfchen '.)
goedaart.
Nu is 'er hoop dat het groote werk weldra op een Vasten voet zal komen.
l a x d v r i e n d.
Op een vasten voet Burger ! ik verpand 'er myn hoofd voor — ik heb een onbepaald vertrouwen op onze broeders de Franfchen ; zy» hebben zig dat vertrouwen waardig gemaakt, en ook is geheel het volk op d'e been : geloof my, het jok is reeds afgefchud ; de ketens rammelen reeds onder de voeten waarmede zy vertreeden worden; ikzeg u de despcoten zyn't kwyt. (Een knecht komt in, en luistert Farce ie; in 't oor.)
force. y
Eurgers ! een oude man lazt niet af met den knecht te
dringen dat hy hem by ons laate.
la nd vriend, tegen den knecht
Wat heeft hy ons te zeggen ? (De knecht trekt zyn»
tfchouciers op.)
goed-



*« ÏJE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
GOEDAAt T.
Zu'Ien wy hem maar binnen laaten komen, burgers?
RUSTIG.
Ik item 'er in, mogelyk heeft hy ons wel het een of anjer te openbaaren.
FORCE, tegen den knecht, die daarop vertrekt.
Zeg den oude man dat hy kome.
GOEDAART.
Ik voor my wys de oude lieden niet gaarne af j zy wceten gemeenlyk zo het juiste oogenblikien tot het bewerken van iets goeds waarteneemen' Daar is de
paai reeds.
ZEVENDE T O 0 N E E L. De voorigen. WERK F, NAAR. WERKEN AAR,-»)/» den hoed in de hand. J3urgers! houdt myn ftoutigheid ten beste.
G O EDA A R T.
Wees gedekt vader ; gy moet ons geenige onderdaanigheid bewyzen.
RUSTIG.
*T is voortaan egalité Papa!
W E R K E N A A R.
é Dat geeve de Hemel I dan zoude ik nog vóór myn
dood



TOONEELSPEL. t}
dood dat genoegen frnaaken, waarvoor ik altyd geloofd heb dat wy vatbaar zyn.
FO RCE.
Waarover wildet gy ons fpreeken, vader?
WERKENAAR.
Eurgers! ik wilde u maar eenvoudig vraagen , of't wel waar is dat onze party , (want ik ben een ftand-
vastïg patriot, Burgers! of onze party) waarlyk
triumpheert ?
tANDVRIEND,
Ja Papa, de Patriotten triumpheeren; 't is gedaan met alle dwang; de despooten zullen al rasch uit hunne Zetels gedreven worden.
GOEDAART.
Hoor nog meer vader; de Franfchen zyn naby, en 'er is zelfs reeds een officier van hun in de ftad.
WERKENAAR, met Jlerke verrukking.
In de ftad! — in de ftad zegt gy, burger! en de Vryheid heeft overwonnen ?
RUSTtO.
Ja wèl Papa , onze verlosfing is daar.
WERKENAAR: hy gaat op beide zyne knieën leggen, ftrekkende zyne handen ten hemel.
. ö Gy die myn hart doorziet; die weet welke brandende liefde ik voor de Vryheid voed, en wat ik om die liefde B het»



0 Bk REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
heb moeten iyden; U dank ik voor het geluk dat gy myn vaderland laat genieten - *t is vry! 't is vry! by dat woord kent de waare Batavier zyn geluk — o bevestig dat allerzoetst geluk in myn dierbaar vaderland, tot den laatften adem van geheel de wereld. (Hy flaat op-)
GOEDAART, tegen Werkenaar, hem de hand getvende.
Heil en Broederfchap , vader ! de Hemel doe uwen
wenseh beklyven!
F O RCE, mede de hand aan Wertenaar geevende, gclyk Rustig en Landvriend cok doen. Heil en Broederfchap ! Papa! - gy toont in de daad een waar vaderlander te zyn.
WERKENAAR.
Zoude ik dat niet weezen, Burgers! ware ik geen vaderlander geweest, ik zoude zulk eene behoeftige ouderdom niet Leieeven : ik heb 't aan den tiran van Nederland te danken dat ik van alles , van goed en bloed beroofd ben , en dat ik mync kv.-yne.nde krachten door den lïaruften arbeid moet uitputten om niet van honger te ftetven.
GOEDAART. JDe Hemel bewaare n !
WERICJSNA AR.
Ik was in den Haag een gegoed winkelier; doch by j «eiverwenschte ommekeer van zaaken in 1787, waardoor onze handen gekluisterd, en onze nekken onder het juk,
ge-



TOONEELSPEL. f9
gekromd werden, niet lydelyk genoeg van aart zynde, of liever was myne liefde voor het Vaderland te brandend, om niet by alle gelegenheden te doen zien , dat ik het huis \an Orange vervloekte, en aan deszelfs heerschzucht den ondergang van myn vaderland wytte; vielen de kruipende üaaven der dwingelandy my met de grievendfte beledigingen aan, myn bloed geraakte aan't zieden, en ik gedroeg my zodanig dat ik in de gevangenis gefmeeten werd.
F O 8. C E.
Verwenscht!
rustig. Engelsch ! Engelsch ! Burger !
w erk en a ar,
Weeken lang zat ik zonder verhoord te worden ,
om kort te gaan, de uitflag van alles was een bannisfement uit den Haag, met verbeurdverklaaring van alles wat ik had: federt ben ik hier in de ftad, en geneer my met te opperen.
L ANDVRIEND,
Wat al vervloekingen moeten die tirannen niet nagaan!
werkenaar.
Van een talryk hulsgezin was my alleenlyk één' braave zoon overgebleven ; een vaderïandfche knaap burgers! dan ach! (_Zyne traanin afdr'oógende:~) ftaande myne gevangenfohap heeft ky, om zig te beletten van geen doodflag aan myne tirannen te doen , zig naar elders begeeven, zonder dat ik tot heden toe eenig bericht'van hem heb ontvangen. ,
B 2 «oed.



|0 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ;
GOEDAART»
Uw lot Is befchrcienswaardig, vader!
W ERKEN» A R.
'T wordt verzoet, burger! door de verlosfing van myrl dierbaar vaderland; mogt ik nu vóór myn dood myn braaven Hendrik nog eens zien , (zo hy nog in 't land der leevendigen is!) dan waren alle myne fmarten verzoet ; dan hadde ik op deeze aarde niets meer te wenfchen.
RU STIC.
Dat gunne u de Hemel, vader! — Verfchoon ons voor het tegenwoordige va:i een langer onderhoud; 'er zyn voor ons nog gewigtige zaaken te verrichten: wy beveelcn ons nogmaals in uwe broederfchap , en zullen ons met uwe vriendfehaj» vereerd houden.
WERK C N AAR.
Vcrfchoont my, burgers! dat ik u oveiïastïg geweesc
ben de Hemel zy verder met u ik beveel de zaak
der dierbaare vryheid in uwe vaderlandsliefde -—- Ik groet u , Burgers !
RUS TI C.
Dag vader. (De overigen rroeten hem mede , ieder met een 'vjzonderen groet.)
A C T-



TOONEELSPEL. «i
A G T S T E T O O N E E L.
goedaart, force, rustig, l AND vri e ND, rustig.
D
JLVie grysaalft is waarlyk ongelukkig.
land vriend.
Zulke vruchten groejen aan den Oranjeboom.
f o r ce.
Wie van ons zal volgends affpraak den Commandant der ftad gaan aanzeggen, dat hy zig zal hebben te wachten, van deezen nacht de vreugde der burgeren niet te ftooren ?
rus tig.
Dit zou Landvriend, aan 't hoofd van nog drie of vier van onze vrienden, niet kwalyk voegen.
l an d vri ex d.
Ik neem het gewillig aan: ik groet u, en ga zo op het oogenblik de overige leden van myn gezantfchap verkiezen. QHy vertrekt.)
B 3 rus-



m DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
RUSTIG.
Intnsfchen kunnen wy ons onledig houden, met het vervaardigen der Publicatie , waarby nog deezen nacht den volke zal bekend gemaakt worden , wie morgen Commandant der ftad zal weezen , en verder alles wat wy befloten. hebben afteleezen. (Zy zetten zig aan een tafei, en Rustig maakt zig gereed tot fckryven: iatusfche» valt het gordyn.)
Einde van hei E?rjie Bedryf.
T XV E E-



TOONEELSPEL. 23
TWEEDE BEDRYF.
EERSTE T O O N E E L.
Het Tooneel verbeeldt den Dam : Qt is dag :) op dcnzelven zyn een groot aantal mannen, vrouwen en kinderen , van allerleien Jland en jaaren ; allen vercicrd met Nationaal lint; zy gaan, komen en woelen door elkander, gelyk zulks op den eerjlen dag der Revolutie met 'er daad plaats gehad heeft : allen zyn ongemeen vrolyk — het zy den Tooneelfpeeleren en Speeleresfen aanbevolen, dit Tooneel aan de gefchiedeni's te doen evenaar- ' ten, door een afivisfelend gejuich; door het roepen van, Vryheid boven! — lang leeven de Franfchen! — Lang
leeve de Vryheid! — Lang lecvc het Vaderland!
Hoezee! — Heil en Broederfchap! en voords op alle zulke wyze, en door zulke uitroepen als zy gefthilrtst zullen vinden om aan het oogmerk te voldoen , 't geen wy gaarne aan hunnekeuze, hun goed oordeel, en ondervinding van het geval zelf, overlaaten : intusfchen vergunnen zy ons hun te herinneren hoe ten bedoelden dage o.k veelmaals plaats heeft gehad, dat de Burgers elkander by liet geeven van de hand van Broederfchap; de Burgrrcsfcn met el;am!er te omhelzen, geluk hebben gewenscht, met de Revolutie — met hunne verlosfing — met den val der despooten, enz.
Onder al dit gewoel, dat voorzeker niet tl druk gemaakt 'kan worden, zingen fommigen, door de menigte heen dwaalende, het volgende;
1! 4 WY*



ü4 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
WYS: Een braave Jager vreest geen kou, enz.
(Zo lang gezongen wordt, maat en de overigen geen vreugde gejuich: het gewoel, gelukwenfchen en omhelzen, voorbeschreven, kan intusfchen fiilzwygend aanhouden : dit zelfie heeft in 't vervolg ook plaats als 'er gefproken wordt. — De Tooneelfpeelers en Speeleresfen worden voords verzocht, in 't vervolg, het gejuich van tyd tot tyd te laaten verminderen , zo dat de menigte eindelyk ft He aanfchouwers worden — hoe lang het bedoelde moet blyven voordduuren , wordt weder ter hunner beoorde elinge gelaat en; zy begrypcn zekerlyk dat 'er geene verveeling moet plaats hebben — verder moet in geen der gezangen, repetities gemaakt worden.)
i.
Nu zyn wy vry, nu zyn wy vry,
Hoezee !
Verlost van alle dwinglandy, , Hoezee '.
Welhaast ligt in heel Nederland,
De Volksverdrukking aan den band,
Hoezêe ! hoezee ! hoezee !
(De menigte, of veelen van dezelve, hervatten tusfehen ciit en het tweede couplet hun vreugd.- gejuich , op voor* gemelde wyze, zo lang tot het Orches; nog éénmaal een couplet gcfpeeld heeft ; dit heeft tusfehen de volgende coupletten geene plaats.)
Waar 's nu 't aristoeraatsch gebroed ?
Hoezee!
Gemest met burger zweet en bloed!
Hoezee,
Nu



TOONEELSPEL. ïj
Nu is hun ryk voor altoos uit Hun norfche trotschheid is gefluit,
Hoezee ! hoezee ! hoezie !
3-
Het volk hernam zyn wettig recht,
Hoezee !
En heeft den dwang ter neer gelegd,
Hoezie l
Watuur hernam haar Majefleit,
Die reeds de fchoonjie glans verfpreidt
Hoezee ! hoezee ! hoezée !
4..
De vrye Frank heeft ons verlost,
Hoezée !
Het heeft hem heldenbloed gekost,
Hoezée!
Zingt Batavieren zingt den Frank, Zingt zynen lof, en zegt hem dank,
Hoezée '. hoezée .' hoezée !
5-
Trimuph Triumph 1 nu zyn wy vry !
Hoezée l
Wy vreezen voor geen dwinglandy ,
Hoezée l
De Frank heeft ons verlost van fchand, Zyn moed ontboeide Nederland,
Hoezée ! hoezée ! hoezée.
Gejuich als vooren in eene tusfchenpoozir.g
van hetzelve, komt Frcdrichs, van tusfehen de menigte jlu-.pswyze heen, plaatst zig aan den eeuen hoek van het tooneel, en zegt op een bedrukten toon: 'X wordt hier vreeslyk warm! Hy laat een diepe B 5 zuchtj



55 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
zucht, en zegt verder: Nu behoeft men niet te twyTelen of alles waar is — o wy arme prinslui! — 't Volk is geheel uit den band.)
(Eeuige van de woelende menigte zingen weder het volgende ; onder welk zingen de overigen zig gedragen als voor en; doch de zangers laaten nu weder de coupletten zonder tusfehenpoozing op elkander volgen.)
WYS: iVfy» lieve Saartjen die altyd.
I.
Wat blyd? dag wat vrolyk feest, De Vryheid is verreezen,
Wie is ooit meer verheugd geweest, Dan wy thans mogen weezen i
Onze boejens zyn gejlaakt ,
Nederland is vry gemaakt , Vry vry : yn wy Bataaiei:, De Frank hebb' dank , De Frank 'hebb' dank , Verlost zyn wy Bataaven,
Door d'or.verwinbren Frank.
2.
Wy zyn u>elr in ons recht hei field, De wetten zullen fpreeken ,
De dwirglandy ligt neergeveld, De hecrschïueht is bezweken :
Onze boejens zyn gejlaakt,
Nederland is vry gemaakt; Vry vry zyn wy Bataaven ,
De



TOONEELSPEL. tj
De Frank hebb' dank , Do Frank hebb' dank, Verlost zyn wy Bataan~n, Door d'onverwinbren Frank.
{JDe zingers heffen een luidkeels hoezée aan, waar!» zy door geheel de menigte gevolgd worden, alles onder het wuiven met da hoeden; Fredrichs echter, die nog op de voorgem 1de plaats fiaat, en het gewoel met zichtbaar e blyken van ontfeitenis befchouwt, houdt
zyn' hoed op 't hoofd Rondman, die zig ander de
menigte bevindt, dit gewaar wordende , kamt met drift op hem af)
RONDMAN.
Bin je bang dat je kop koud zal worden ?
FREDRICHS. Waarom , Mynheer ?
R O N D M A N.
Geen Mynheer, zeg ik je; de Heeren binnen na den duivel 't is nou egaliteit.
FREDRICHS.
Ik weet he: wel, vrindfchap
R O N D M A N,.
Kan je niet Burger zeggen, malie Satan?
FREDRICHS.
Ja wel Mynheer... och... Burger meende ik ook.
I . ROND-



»f DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
RONDMA N.
Ik geloof maat, dat jy een prinfeklant bent.
FREDRICHS, met een geveinsde lach.
Een prinfeklant ? met geen gedachte ! ik verwensen *t huis van Oranje tot in den afgrond toe.
RONDMA N.
Bravo! bravo! (Hy vat de hand van Fredrichs , e* fchudt dezelve Jlerk.) Heil en Broederfchap ! (Hy begeeft zig weder onder de menigte, die nog op ds voorbrjehrevene wys is blyven voordgaan.~)
FREDRICHS. '
, Ik hoop dat de lieve prins 't my zal vergeeven! maar hadde ik dat gruwelyke woord daar niet gezegd» ik vrees dat ik vuistlook gegeten zou hebben de Patriotten zyn de baas, ik zie maar al te duidelyk dat het
waar is; de kaart is vals voor ons Wat 's dat nu
weèr ?
(F)e menigte barst in een algemeen en bovenmaate luidruchtig hoezée uit.)
TWEE-



TOONEELSPEL. SJ
TWEEDE TOONEEL.
Alle de voorigen. Zes Burgers dragende een' Vryheidsboom. Onder de menigte, by welke Fredrichs zig weder gevoegd heeft, bevinden zig ooi Louts en Virtus.
Zo dra men den Boom gewaar wordt, verheft zig het algemeen hoezée! voorgemeld; voords roept de menigte, by afwisfellng : vivat de Vryheidsboom! — de Vryheidsboom hoezée! enz.
VUTtTS.
Bravo, bravo! dat gaat goed!
LOUIS.
Dat is 't waare.'
(De boom wordt opgezet, op 't midden van het Tooneel — één der Burgers fchudt aan denzelven e*
zegt daarna :)
Hy ftaat niet vast genoeg.
EEN ANDER. BURGER.
Wat doen die touwen 'er aan ?
EEN VAN DIE DEN BOOM GEDRAGEN HEBBEN»
Daarme-ie moeten v/y hem vastzetten wacht maar,
wacht maar Burgers!
(Drie van de Boomdragers zyn, zodra de Boom overI eind gewerkt is, vertrokken, en komen nu terug, ieder met een vyfiigponds waaggeK'ift.}
tF.»



3o PE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
EEN BURGER.
Ha ha! ik vat de kneep al!
(De gewigten worden geknoopt aan de einden van de touwen, die aan den Boom zyn; en deeze wordt vast gezet gelyk de eerjie Vryheidsboom indedaad gedaan is.)
DE MENIGTE, zodra de Boom paat. Hoezée! lang leeve de Vryheidsboom! Hoezée! (Verpheide Burgers e", Bürgeresfen vatten elkander by de hand, en da'nfeh rondsom den boom; terwyl zy, met eenige andere;: van de menigte, het volgende zingen :)
WYS: De wereld is in rep en roer. ) *'
Wy phatten de edle vryheid hoog, tiaar phoone boom vermaalt ons oog
Terwyl wy hem omringen,
Terwyl wy hem omringen , Wy zyn verlost van dwingland-/, in mogen thans van harten bij',
Een lied van Vryheid zingen ,
Een lied van Vryheid zingen.
2. !
D.° Nederlander , zo verncé d, Door vuige dwanglust overheerd,
Is echter vry g boren ,
Is echter vry geboren ; De Vryheid is hen alles waard', Jileef fteeds zyn hoogst geluk op aard,
Al



TOONEELSPEL. 31
Al had hy haar verloren „ Al had hy haar verloren,
3-
De dappre Frank heeft ons die fehat
Die alle heil voor ons bevat,
Grootmoedig weergegeven ,
Grootmoedig weergegeven : Wy mogen door zyn heldenmoed, Die zo veel oorlogswondren doet,
Voortaan in vryheid leeven ,
Vloftaan in vryheid leeven.
4-
Dat eendrngt ons nu ook verbind', Dat men geen wraaklust by ons vind". Maar moed om 't recht te fiaaven , Maar moed om 't recht te flaaven: Elk waag' zyn hoofd voor 't Vaderland, En bied der heerschzucht tcgenfiand, Dan leeven we als Bataavcn, Dan leeven we als Bataaven.
DEP-



32 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
D E S D E TOONEEL.
Alle- de voorigen. COEDAART, FOP. CE, RUSTIC, LANDVRIEND.
RU STIC.' hy plaatst zig op een bankjen, 't welf: hem door één der aanwezende gebragt :s , en djtt aan het volk de volgende aanfprnak : (*)
13 hoef ik op dees dag, u, burgers! aantrfpooren , Tot hartelyke vreugd, daar , wat wy zien en hooren, U daartoe zekerlyk de hoog/Is reden geeft ? Daar 't monfter dwinglandy zyn dood gevonden heeft ? Neen burgers ! welk een glans de zetels der despooten Omringde, en welk een pracht hun laage fchandgenooten Verfpreidden , hun ter eer , hun zachtfle vreugde toon Is rouw, by het gejuich van eenen Vryheidszoon — Looft, blyds burgerfchaar ! looft, juichend, dat vermogen Dat ons zo zegenryk der keetnen heeft onttogen ,Dat ons verlost heeft van de wreediie flaverny: hooft blyde burgc. fchaar ! looft juichend — wy zyn vry ! Vergeet intusfche» niet da; van den Vryheidstempet, Slechts d'eerften grondflag ligt; wy zynnog niet ten drempel Gevorderd, met den bouw; en 'l is uw hoogst belang Dat het geflicht weldra volkomenheid ontvang'
Uw
(*) Deeze is eene berymb-g van de aanfpraak door den waard gen burger, s. BOSCH , by gel, genheid yan het volksfeest, op den 4 Maart laatstied. n, asn zyne Medeburgers ge daar.



TOONEELSPEL. 33
tJw fpreuk zy, dood of vry: brengt die afhangelingen Van 't allerfchandlykst hof, die naar meer kluisters dimen' Zo 't mooglyk zy , te recht; dat u geen wraak 't belett' •
Maar , voor de Vorjlen zelv' zy uwe dolk genet .
Het zien van deezen boom , doe u aanhoudend waaken
Dat willekeur en dwang uw' bodem niet genaaken
Gy Bato's kinderen ! die onze vreugde hoort , Wordt door die zelfde vreugd van nu af aangefpoord Om als uwe Ouderen der Vryheid trouw te zweer en ■
Niets moete uw ; ucht voor haar uit uwe harten weezen ! .
Hoe treft u, grysaarts'. thans 't geluk van 't Vaderland l Gy ziet het nu bevryd van de allerwreed/Ie fchand • Met waggelende kniên gaat gy den grafbrood tegen, Maar nu is d'ouderdom voor u een dierbre zegen • i. Nu is uw hart gerust , zy die gy achterlaat
Zyn vry — gy zaagt den dood van dwang cn eigenbaat .
Batavisch jonglingfchap.' 's Lands pylers ! door wie adreo Het eerlyk bloed vloeit van uw afgefiorven vadren ! Befchermt de Vryheid door ftandvastigheid en moed, Zy, bouwt haar hoop op u , toont dat zy 't billyk doet — WÈ" gy> beminnelyke en achtenswaarde vrouwen, Die 'k mede als zuilen van 's Lands Vryheid mag befchouwen, Gy die het mannenhart naar uwe wil beftuurt, Dat hart worde altoos meer voor Vryheid aangevuurd, Dan zal de dwinglandy vergeefsch haar firikken fpannen ; Gespt, gespt het firydzwaard aan de heupen van uw mannen Zo vryheid wordt belaagd, op dat gy roem verwerft, Vw laatst vaarwel zy: ga , vecht, overwint, of — fierft! En zo gy tnoedersUzyi , zweert hier voor aller oor, n, Dat gy uw kroost de fiem der vryheid zult doen hoo en, Dat gy hei aan de deugd en aan 's Lands welzyn wydt} Toont dus dat ge in de daad Bataaffche moeders zyt — c Nog



M DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
Nog eens, alwaardig kroost der dappre Batavieren , Die thans op tiranny en dwang moogt zegevieren! Wie gy ook zyn moogt, en geplaatst in welken ftar.d, 'K bezweer u,blyft getrouw aan 't dierbaar vaderland'. Heeft u der Franfchen hulp óntfiagcn uit de banden, De yzren ketenen van Neêrlands dwingelanden,
Volgt, volgt den dappren Frank , bewaakt uw beste fchat , Die voor ~deeze Aarde uw heil, uw eenigst heil bevat : Het moete 's Lands tiran na deezen niet gelukken, Uw vrye halzen -wéér met zyn geweld te drukken ; Thans vlugt hy over zee — hy blyve fteeds gevlugt ; Uw waakzaamheid maak* u by den tiran geducht; Uw keus is dood of vry!— Zoudfgy hier kunnen weegen < Te fterven voor het Land is den Bataaf een zegen : Wy fluiten by deez' boom , op onzen vryen grond, In naam der Vryheid zelv', het heiligfte verbond,De donder van haar wraak verplette de ongetrouwe» , Den fnooden aterling die Neêrlands val mogt brouwen: Wy allen zweeren trouw aan 't vrye vaderland: Door ons blyv' 't burgerrecht in zynen waar en f and i Eer Jierven, dan geweld, en tiranny gedogen: Des hemels blikfem ftraff' des Landverraders poogen ; Zyn zegen ruste op 't hoofd van ieder Vryheidsvrind, VIe in het heil van 't Land, zyn hoogst genoegen vindt : Eens zal 't geluk by ons zyn gulden zetel vesten, Êens zien wy ons verlost van Neêrlands vuige pesten ; Thans is 't de morgen van dien aangenaamen dag , y 'Vit Neerland, wreedt verdrukt, in eeuwen lang niet zag.
(D,



TQONEELSPEL. -jj
(De geheele menigte heft een luidt gejuich aan , .van : Lang leeve de Vryheid ! lang leeve het Vaderland ! lang leeven de Franfchen ! hoezee , enz. daarna wordt door allen het volgende gezongen /)
WYs: Ho»r Annaatje 'k zal u verhaalen.
I.
Wat gelul: is ons befchooren ,
In ons dierbaar vaderland l tieerschzucht moet haar ftem nu fmooren,
Dwinglandy ligt aan den band; Want de vryheid. triumpheert, 'T recht der burgren wordt geëerd: Daar de vryheid triumpheert , Wordt der burgren recht geëerd.
2.
Tot het diepst verval gekomen ,
Zuchtten wy in nood en druk , Dan nu 't ergfte was te fchroomen j
Daagt het wenfehelykst geluk : Want de vryheid triumpheert , 'T recht der burgren wordt "eèerd: Daar de vryheid triumpheert., Wordt der burgren recht geïtrd,
Onze dwingland is gevloden ,
Voor der Franken heldenmoed; Niemand vreest meer voor dien fnooden,
Die Jleeds aasde op zweet en bloed;
c a Want



j5 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
Want de vryheid triumpheert, 'T recht der burgren wordt geëerd: Daar de vryheid triumpheert, Wordt der burgrem recht geëerd.
4-
Neerland heeft den dappren Franken,
In Europa zo geducht ; 'T allergrootfie heil te danken,
Tiranny teeg op de vlugt; Want de vryheid triumgheert , 'T recht der burgren wordt geëerd: Daar de vryheid triumpheert, Wordt het burgerrecht geëerd.
S-
Na zal Bato's kroost wéér bloejet
Bloejen als in vroeger tyd; Amftels roem zal nu wéér groejen,
Daar 't den handel is gewyd, Want de vryheid triumpheert, 'T recht der burgren wordt geëerd; Daar de vryheid triumpheert, Wordt der burgren recht geëerd.
QNa het eindigen van deezen zang , klimt Landvriend op de plaats waarop Rustig ge/laan heeft, en zegt tegen de menigte f)
„ Vergunt my, Eurgers! fchoon ik my daartoe niet „ voorbereid , feboon ik niets hiervan geweeten hebbe , „ dat ik , uit uw aller naam , de annfprtak van onzen
„Medeburger Rustig beantwoorde.-



TOONEELSPEL. 3?
„ Wy, die ten allen tyde , zelfs vóór de Revolutie , tot „ op dit oogenblik , onze zucht voor de Vryheid ge„ toond hebben — wy, wy zweeren op dit oogenblik by „ deezen boom der Vryheid, dat wy eeuwig aan die „ onze grondbeginfelen zullen getreuw blyven — en ons „ onze dierbaare panden, nimmer, door wie het ook „ zy , zullen laaten ontrukken !
,, Laaten wy , Burgers! de orde, de eensgezindheid , „ de-broederfchap aankweeken ; laaten wy alle onze poo„ gingen aanwenden tot behoud van het Vaderland; laa„ ten wy de aristocratie, de eigenbaat en eigenliefde
„ vernietigen , en voor eeuwig uitroejen en laaten
„ wy , op het voetfpoor van onze vrienden en verlos„ fers, de vrye Franfchen, de Vryheid verdedigen, en „ onze natuurlyke , onze eeuwige vyanden , de roofzieke „ Engelfchen, met te zaam vereenigde krachten trach„ ten te verpletteren ; op dat wy daardoor aan onze „ zïnfpreuk getrouw blyven — Vryheid, Gelykheid en „ Broederfchap ! (*)
(De Redenaar wordt weder met een algemeen gejuich, als vooren, beantwoord. — Na Landvriend een teken gegeven heeft dat hy nog eens gehoord wenscht te worden ; zegt hy verder:)
Elk moet naar Vryheid trachten,
zy worde alom bemind, Daar men het hoogst genoegen
in haar befcherming vindt;
Elk
(*) Deeze beantwoording is, by het Feest, in de voorgaande noot gemeld, gedaan, door den Burger JACOBÜS KONING.
C 3



;33 . DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
Elk moet gelykheid ecren ,
zy maakt het leve» zoet, Vaar zy de braave harten,
met hemelfpyzen voedt: Ve Broederfchap zy heilig,
zy is een kind der deugd, En voedt almee de harten,
met bovenaardfche vreugd: Geen rykdom moogt gy achten ,
maar 't braave hart alleen ; By braafheid ook 't bevordren,
van 't nut van 't algemeen : Geleerdheid kan ons dienen
en kundigheên niet min; Elk roep zyn kundigheden ,
tot heil des naasten in : Myn broedersl gloeit uw hart niet ,
voor Vryheid, voor uw recht ? S Ja! het gloeit voor Vryheid ,
en voor het Burgerrecht; Zorgt voor die dierbre panden ;
de Hemel fta u by , Zo blyven Bato's landen,
en Bato's kindren vry
Een Vryheidsboom te planten,
is loflyk , maar 'er is Ook yverig te werken ,
aan 's Lands behoudenis: Vereenigt dan uw krachten,
bewaakt uw Burgerrecht; Bewaakt de lieve Vryheid
dit zy genoeg gezegd. (_E?n algemeen, hoezée! en, iangleeve de Vryheid.")
RUS-



TOONEELSPEL, 39
iUSTIC, zig met Goedaart, Farce en Landvriend, op den voorgrond begeeven hebbende, ziet op zyn horologie, en zegt : Het is tyd, Burgers! dat wy onze opgenomen taak Terder gaan afwerken.
LANDVRIEND, ' Ik verlang naar dien arbeid.
FORCE, terwyl zy vertrekken, de hoed om zyn' hoofd zwaajende^ waarin hy door de menigte gevolgd , wordt: Vryheid of de dood!
VIERDE TOONEEL.
LOTJIS.^ VIRTUS, P..ONDMAN, FREDRICHS,
onder de menigte.
LOUIS.
V
ryheid of de dood ! dit moet voortaan de fpreuk van allen Nederlander weezen — Hoezée ! vryheid of de dood •
(Hetzelfde roept ook weder den menigte , die daarna het volgende zingt, terwyl om de Vryheidsboom gedanst wordt.)
WYs: 'T Carmagnolen, I.
Wat geluk voor Nederland,
Nu men 'er Vryheidsboomen plant,
Nu men vrolyk danst en fpringt,
En ter eer der vryheid zingt,
C 4 Za*



4® DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM .
Zamen danst do Carmagnolen ,
Hand aan hand,
Hand aan hand, Zamen danst de Carmagnolen.^
Hand aan hand,
In Nederland.
2.
De Amftellaaren zyn vtrbtyd, Nu zy van kluisters zyn bevryd, xiVK men geen despooten ducht ,
Nu de beulen zyn gevlugt, Nu men danst de Carmagnolen ,
Hand aan hand,
Hand aan hand, Zamen danst de Carmagnolen,
Hand aan hand,
In Nederland.
3-
Nu de vryheid triumpheert, En nu gelykheid wordt geëerd, Nu de broederfchap gebiedt, Wykt ons lyden en verdriet, Danfen wy de Carmagnolen ,
Hand aan hand,
Hand aan hand, Danfen wy de Carmagnolen,
Hand aan hand,
In Nederland,.
4. Ie-



TOONEEESPEL, 41
*>■
leder zingt nu even bly , Ha, hal nu zyn wy eindlyk vry . Willekeur ligt nu verplet, Elk gehoorzaamt Jlechts de wet, En danst mee de Carmagnolen ,
Hand aan hand,
Hand aan hand, Elk danst meé de Carmagnolen,
Hand aan hand ,
In Nederland.
(Menshoort een klokjen kleppen, waarop verre het grootJie gedeelte der' menigte , met eenige overhaasting, als door de nieuwsgierigheid geperst, vertrekt.)
VIRTUS,
Hoe aangenaam klinkt nu dat kleppen in onze ooren! nu het aankondigt dat onze Representanten weder eene verordening tot ons heil gemaakt hebben : voorheen betekende het gemeenlyk iet ergers,
LOUIS.
Voorheen betekende het gemeenlyk, dat men het geluid Van dat klokjen zoude doen vervangen door het gerammel van nieuw geüneede ketenen.
VIRTUS,
'T is waar Vriend, iedere publicatie konde met recht als een nieuwe kluister voor den Burger befchouwd worden — Geheugt u nog wel dien dag, toen de despooten zig in al hunne dwingelandy vertoonden? toen zy lieten C 5 af-



42 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
afkondigen dat de Enrger hun niet mogt naderen met requesten ; toen, indedaad heeft dat klokjen allerakeligst geklept; toen kondigde het voorloop g aan , dat de cordaate en onverfchrokke yveraars voor het heil dei Volks, door den yzeren vuist van het gevloektst despotisme aangegrepen, en in de gevangenis gefmeten zouden worden .... maar laaten wy van toon veranderen , uw vriend , (op Fredrichs wyzende ,) is te naby ons; my dunkt ik kan zien dat hy zig grouwzaam ergert, (By lacht.)
LOUIS.
Wel Fredrichs! wat zegt gy 'er nu van ?
FREDRICHS: hy gaat met Louis eenige treeden voorwaards, en fpreekt zacht.
De verbeistering waarin Ik my bevind heeft my hier doen blyven; maar ik zal vertrekken om alle onaangenaamheden voortekomen; ik bid u houd my niet terug.
LOUIS.
Waarom niet, Fredrichs ? vrees niets van de Patriotten ; zy verachten alle wraak.
FREDRICHS.
Ieder is zo gemaatigd niet als gy : de man die daar ftaat, (op Rond.nan wyzende,) zal wel anders fpreeken.
LOUIS, op een luiden toon.
Wie! de Burger Rondman? (Naar Rondmau gaande, en hem by de hand vattende :) Hy? — vrees niets van iiem Fredrichs ! hy is een allerbest Patriot.
RO ND-



TOONEELSPEL 43
ho NDMAN.
Wie vreest voor my ?
louis.
Hier, deeze Bnrger.
RONDMANi
Waarom ?
lo uis.
Om dat hy juist wel wat anders denkt dan wy,
RONDMA N.
Hy' — denkt hy anders? QNaar Fredrichs gaande, die hierop zichtbaar fehrikt.) Denkt gy anders, vrind?'
FREDRICHS, geveinsdlyk lagchende.
Och! 't is alles maar een grap.
VIRTUS, ter zyde. Raare grappen!
R O N D M a V , tegen Louis.
Denkt hy anders! en hy heeft my zelf gezegd dat hy het huis van Oranje tot in den afgrond verwenscht.
VIRTUS, ter zyde.
Dat zyn van die laagheden, waartoe die flaaven, die poltrons in Haat zyn.
L O UI S.
Hebt gy dat gezegd Fredrichs ?
r o nb-,



44 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
RONDMAN.
Volmondig gezegd; want ik twyfelde aan zyne welmeenendheid.
FREDRICHS.
Och Louis ... dit kwam ... om dat. . . ,
LOUIS.
Zwyg, laaghartig fchepfel! — nu zyt gy ook de minde achting onwaardig — hem dien men aanhangt te vervloeken ! dat's de hoogfte boosheid — een' fchelm te beminnen kan eene dwaaling weezen, maar die hem bemint en vervloekt tevens, is de fnoodfte deugeniet.
FREDRI CHS,
Maar
ROND M A N,
Is hy waarachtig een prinsman ! ik heb het wel
gedacht; en dat wel een prinsman van zulke eene laage foort! (Tegen Fredrichs.') Weet gy wat ik u raaden zou ? dat gy u ichielyk van hier wegpaktet; gy ontheiligt onze vreugd. (By grypt hem by een fchouder , en draait hem met geweld om ) Voord, zeg ik u Landverrader !
(Fredrichs vertrekt vliegende, Jlruikelt over een der gewigten van dm boom, valt plotsling neder, en blyft r.enige oogenblikkeif' liggen , allerleie trekken maaiende.)
VIRTUS, lagchende , ge'yk mede alle de aanweezende.
Dat's voor den boom wel een nederig compliment gemaakt !
LOUIS



TOONEELSPEL. 4$
louis.
Zo diep zal de vryheid alle anti-patriotten vernederen.
rondmak.
Maar zy zullen niet weêr opftaan, gelyk deeze haatelyke vysaart — deeze booswicht, die aanbidt en vloekt te gelyk.
vi r tu s.
Dat *s op myn eer den aart van dat volkjen ; dat charakterifeert hun voornaamlyk — om inde gunst der Grooten te ftaan , fluiten zy hunne oogen voor de misdaad; doen hun oordeel zwyg en , en ftellen , hemeltergende , dat de mindere geene aanmerkingen op het bedryf van den meerderen mag maakenj dat zy......
rondman.
Zie daar een verrukt grysaart.
V T F D E TOONEEL. De voorigen. werkenaar.
(Heft nog aanweezende Volk verwisfeit door af- en aan- te gaan.)
werkenaar: met zichtbaar e aandoening is hy naar den Vryheidsboom gegaan ; heeft 'er beide zyne armen om heen geftagen , en kuscht denzelven ; met verrukking uitroepende:
D ierbaar voorwerp! — de Hemel zy gedankt daarvoor dat hy myn kwynend Ieren, zo lang heeft willen, rekken
tot



4<5 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM y
tot ik u den grond myns dierbaaren Vaderlands mag zien vercieren — waardig voorwerp der warmde liefde van, myn Batavisch hart! blyf in deezen nu vryen grond onuitroeibaar geworteld ; dat de Amftellaar , tot den laatfteri naneef toe, zig in uwe fchaduw vcrlustige — zeven jaaren heb ik om myne liefde voor de Vryheid in de nypendile rampen des levens gedeeld; dan, dit oogenblik verzoet al myn lyden — nog maar een eenigc draad is in het weeffel van myn genoegen gebroken; ware ook die geheeld dan hadde ik genoeg geleefd.
(Hy huscht den boom andermaal , en blyft denzelven voords met verrukking befthouren.)
ZESDE TOONEEL.
De voorigen. EEN CARMAGNOL.
(Vyf of zet burgers komen, met den Carmognol in hun midden, danfende op: zy zingen:) Laat ons zamen Carmagnolen ,
Vive le fon, vive Ie fan! Laat ons zamen Carmagnolen,
Vive le fon du Canon !
(Op den voorgrond gekomen zynde , vlot jen de aanweezenden rondsom den Carmagnol toe; waarby zig telkens nog meer anderen van buiten af voegen : ieder beziet hem met de hoogfte nieuwsgierigheid en verwondering.)
LOUIS, die zig naast by den Carmagnol bevindtj fieekt hem de hand toe :
elkom , welkom braave Franscbman!
C A V-



TOONEELSPEL.
carmagnol: hy drukt de hand van Louis aan zyn hart.
Fraternité !
lenigen onder de menigte, te gelyk. Wat zegt hy ? wat zegt hy, Burger ?
louis.
Broederfchap!
de menigte.
Ja, ja Broederfchap! hoezée! Broederfchap !
een burger.
Franschje! gy zult het wèl by ons hebben: geef my' ook een hand — Ik zeg gy zult het wèl by ons hebben.
carmagnol, terwyl hy den Burger de hand geeft.
Kan niet verftan.
een ander' burger: alhs wat hy zegt vergezelt hy met gebaarden om den Carmagnol te doen begrypen wat hy meent.
Bon hebben, Franschje — lekker eet, drink, couchez dormir.
carmagnol, lagchende. Non non, pas coueher.
een ander burger.
Wy zullen pret hebben, Franschman !
carmagnol, lagchende. Kan niet verftan; rniferable! kan niet verftan,
v: k-



48 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
VIRTUS: hy wyst naar den Vryheidsboom. Is die bon, Franschje ?
CARMAGNOL.
Bon, \>an\(Met zyn hoed wuivende.) Vive 1'arbre de Ia Hberté!
(Geheelde menigte zwaait ooi de hoeden om 't hoofd en roept, hoezée! hoezée !)
■ EEN OUD MA N.
Verlosfer van Nederland! vergun my ook een hand van Broederfchap van u te mogen ontvangen !
(De Carmagnol geeft hem de hand.)
EEN BURGER.
My ook Franschje !
EEN ANDER BURGER.
My ook.
(Een menigte Burger* doen hetzelfde : de Carmagnol die beide zyne handen niet fchïelyk genoeg telkens naar andere Burgers kan uitfrekken, lacht intusfchen fchaterende.)
EEN BURGERES, prachtig gekleed, dringt door de menigte heen naar den Carmagnol.
Dan moet ik hem kusfchen ; ik ben zo wel een patriotfche vrouw, als gy patriotfche mans zyt. (Zykuscht den Carmagnol die haar op eene befchaafde wyze omhelst — Intusfchen roept de menigte :) Hoeiée ! lang leeven de Franfchen!
EEN



T O O N È E L S P E I,,
EÉN ANDER BURGERES.
Ik ook een' zoen !
(terwyl de Carmagnol déeze omhelst > dringen vtrfeheidene andere Burgeres/en op hem aan, en betwisten elkander yverig de beurt van hem te kusfchcn: alle»
''roepen ze: ik eok een zoen van den Franschman! De Carmagnolj lacht fchat erend; vat drie of ver Burgeresfen te gelyk in zyne armen; doch de aandrang der Wrouwen telkens toeneemende, weert hy ze allen van zig af, dringt door hen Keen, en gdat als vlugtende weg: byna geheel de menigte volgt hemt onder het roepen van: Lang leeven de FranfchenI hoezée!)
ZEPENDE TOONEEL.
LOUIS, VIRTUS, RONDMAN, WERKENAAR.;, een klein gedeelte van het Volk>
VlRTÜS.
LJe Franfchen zullen 't zig niet te beklalgen hebben^ dat zy in Neêrland gekomen zyn, vrind Louis 5
_ LOUIS.
Cp verre na niet.
VI RTUS,
'T is ook billyk dat wy hun onze dankbaarheid bewyv «en; zy hebben ons grooter dienst gedaan, dan ons ammer door eenig Volk gedaan is ; zonder hen waren wy niet vry geworden.



jo DE REVOLUTIE IN AMSTELÜAM,
LOUIS.
Sn zonder de medewerking van die magt welke hen In alles zo zichtbaar onderfteunt, waren zy niet over enze rivieren gekomen, om ons vry te maaken.
VIRTUS.
Zo word vaak uit onaangenaamheden heil geboren.
LOUIS,
Vriend lief! zagen wy dat altoos door, wy zouden geruster leeven (Op eenig gerucht dat hy hoort omziende-~ Na een weinig', toevens.) Ha! dat's eenfchoone trïumphü de gevangene patriotten zyn ontllagen. (Hy ziet met alle de aanweezenden naar de eene zyde heen.)
VIRTUS.
Hoezée de Vryheid! (Een groot gedeelte der menigte vertrekt met overhaasting naar den kant van waar het gerucht gehoord is.)
L 0 U 1 s#
En zie dien grysaart verrukt weezen op het befchouwert van den Vryheidsboom — Hy kuscht denzelven.
ito ND MAN; die geduurende het voorgaand gefprtt tusfehen Louis en Virtus zyne aandacht gevestigd heeft gehouden, op Werk maar welke inmiddels den loom verfcheidene keeren heeft gekuscht — Van tyd tot tyd komt 'er meer en minder Volks over het tooneel; fommigen houden zig eenige oogenblikken iy den boom op , hunne aandacht vooral op Werienaar gevestigd houdende ; anderen gaan 'er Jlethts voorby.
Bemind voorwerp S
VIR-



TOONEBLSPBL. 3%
VIRTUS: hy gaat naar Werkenaar.
Wel oude man! de Vryheidsboom fchynt u wel te behaagen ?
WERKENAAR,
Behaagen Burger! hy is in myne oogen een heraelscfc vporwerp — ik had niet durven hoopen voor myn* dood zo gelukkig te zullen zyn geworden, van den Vryheidsfcoom op den vaderlyken grond geplant te zien,
LOUIS", die met Rondman naar Werkenaargegaan isr
Zekerlyk is zulks een onverwacht geluk, Vader!
WERKENAAR.
En voor my aangenaamer, dan mogelyk vo»r duizenden
ran myne Stadgenooten.
RONDMAN.
Waarom Papa ? *er zyn in Amiteldam meer patriotten.
WERKENAAR.
Dat kan waar zyn, Burger; maar ieder heeft om het fatriotisme niet zo veel moeten lyden als ik.
RONDMAN,
Wy hebben *er allen om geleden,
LOUIS,
Dat kan met waarheid gezegd worden, daar ons Land vooral geduurende de laatfte zeven jaaren, door tiran*y en geweld beheerscht i» geworden.
(Z? hovde» zig verier me: een onderling ge/pret pezig} J> 3 4G T.



3$ DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM,
A G T S T E TOONEEL.
J3e Voorigen, hendrik, marianne.
hendrik: hy komt met Marianne van tusfehen een def voorfte /(hermen , als met haar wandelende.
Zioa&e ik in AmGeldam geweest zyn , lieve Marianne! en my niet terftond naar u toe begeven hebben ; dan hadde ik uwe my zo dierbaare wederliefde, indedaad averechts beloond.
maria nne.
*T geluk is ons in alles dienftig geweest; ware ik oneler de menigte van het volk , myn broeder niet kwyt geraakt , zouden wy elkander denkelyk van daag nog Aiet gezien hebben. — En hoe hebt gy het toch gehad by de Franfchen ?
hendrik, nog met Marianne heen en weder wandelende.
<3 ! 'Er kan geen beter volk op geheel den aardbodem weezen; hun charakter is onbefchryvelyk inneeV mend; vrolyk, eerlyk en zonder voorbeeld dapper — ik heb wonderen zien bedryven.
marianne.
JWaar ongetwyfeld tevens duizende gevaaren uitgefcaan ?
hendrik.
De vryheid van myn vaderland , verzoet alles, lieve Marianne ! — Wy hebben (Na by den boom gekomen zynde} valt zyn oog op Werkenaar, die op dat zelfde



TOONEELSPEZ,. ï3
de oogenblik , in zyn gefprek , vol verrukking zyn handen ten hemel heft.) Zie dien ouden man Marianne , hy fchynt..., .maar wat ontroert my zyn gezicht !
MARIANNE.
Gy denkt door hem te zien zekerlyk aan uw vader, Hendrik.
HENDRIK, na Werkeiaar met groote aandacht befchouwd te hebben.
Marianne.' (Hy legt zyn hoofd op haar' fchouder.) Ik kan niet. fpreeken van vreugd en ontroering.
M ARI A N N E.
Sta op toch Hendrik! denk dat wy op de openbaare ftraat zyn.
HENDRIK. 1
Ik ben in den Hemel. (Luidkeels en met de grootjle verrukking.) Hy is myn vader ! (Hy kuscht Marianne met vervoering, vliegt daarna met opene armen naar Werkenaar ; doch naauwlyks halver weg gekomen zynde, tlyft hy, door overmaat van gevoel als verflonden , plots. Ungs met uitgeflrekte armen flaan, en roept,) Vader! _ Vader! ik ben Hendrik!
WERKENAAR.
Hemel! — wat zie ik! — myn Hendrik hier ? (Tusfehen Kondman , Virtus en Louis doordringende , gaat hy mét verzwakte fchreden naar Hendrik, in werpt zig om zyn'hals.) Hendrik! — Hendrik!
, ' HENDRIK.
weve vader .'
D 3 VIR,



s4 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM, virtus, Welk een aandoenlyk tooneel.' v
werkenaar, nog om den hals va* zyn' zoon* Hendrik!
hendrik» Ja ik ben het vader! werkenaar: nog als voor en ; intusfchen blyven verfcheide lieden , welke gelyk hier voor gezegd is, van tyd tot tyd over het tooneel wandelen, jlaan, hunne amndacht vestigende op het geen zy zien.
Had ik my dat durven belooven!
virtus, Werkenaar opbeurende, Gy ontroert u te fterk Papa,
rq ndm a n.
«tiet zonder reden — te klaagen over het afzyn van een eenigen zoon, en op hetzelfde oogenblik hem te vinden!
werkenaar, met traatien in zyne oogen. Ik ben ontfteld.
louis: hy heeft zig intusfchen by Marianne gtvo-gd, en met haar gefpraken : terwyl zy blyken gigeven heeft vc\n zeer ontroerd te weezen.
Zo is hy een Hollander die onder de Franfchen geiend heeft f M ^



T90NEELSPML, 93
MARIANNE.
Ja — Burger.
10UIS.
Bedaar wat Hef meïsjen.
VIRTUS, tegen Hendrik. Ik heet u van harten welkom, Burger!
WERKENAAR-
En waar hebt gy u zo lang opgehouden, Hendrik ?
HENDRIK.
By de Franfchen, Vader! ik heb met hun voor de
Vryheid gevochten.
WERKENAAR, verrukt.
By de Franfchen! — by de Franfchen zegt gy ? — z« hebt gy het lieve Vaderland helperi vry maaken ?
HENDRIK.
Ja Vader. (Hy gaat naar Marianne en geleidt haar naar zyn' Vader.,} Marianne omhels myn' Vader, hy is • ok de uwe.
WERKENAAR, na Marianne hartlyk gekuseht te hebben.
Is zy uw Vrouw Hendrik ï
HENDRIK.
Neen Vader; dat mogt zy niet worden, zo lang ons Land onder de tiranny verzuchtte; haare ouders begeerden in on» huwelyk niet te bewilligen, voor dat d*
Fran-



' 56 DB REVOLUTIE IN AMSTELDAM j
Franfchen in het Land waren; dit heeft my doen beduiten, myn Vaderland dat heil te helpen bezorgen.
WERKENAAR.
f n gy hebt met de Franfchen gevochten ?
HENDRIK.
Gelyk het een* Vryheidszoon betaamt.
WERKENAAR, verheugd.
Hebt gy waarlyk met de Franfchen gevochten, He** drik?
HENDRIK.
Ja Vader, in dertien belegeringen»
WERKENAAR.
Dertien belegeringen 1
HENDRIK.
En waaronder znlken die bloedig geweest zyn»
VIRTUS.
De Franfchen hebben hunnen roem zekerlyk duur gekocht.
to uis. Dat's zonder tegenfpraak,
HEN DR I K*
Wy hebben fomtyds tien a twaalf dagen en nachten , achtereen niet geflapen, als zo maar op den kouden grond neergelegen»
j,ANP=»



TOONEELSPEL.
LAND VRIEND.
5?
Het vuur der Vryheid verwarmt allen die veor haare
zaak ftryden.
WERKENAAR. Zyt gy niet gewond Hendrik.
HENDRI K. Ontelbaare maaien Vader.
W E R K E N A A R.
0 , maar 't zyn loflyko wonden.
HENDRIK,
Zie men rechterhand, hoe zy byna gekorven is.
WERKENAAR.: hy beziet de hand vai zyn' zoon en kuscht dezelve daarna harllyk.
Die wonden verderen u Hendrik, en maaken n by uwe Eandgenooten verdienftelyk. (Tegen Marianne,'haar de hand van Hendrik aanbiedende.) Meisje».' houd die hand in waarde. . . .
IOl"iS.
'Er komen zo veele oraftanders goede vrienden , dat wy, dunkt my, beter zouden doen, ons hier of daar een weinig te gaan verpoozen.
WERKENAAR.
Och braave man, de wereld mag wel weeten hoe gelukkig ik op dit oogenblik geworden ben. (Tegen de menigte, opeen verrukten toon, terwyl de trainen hem over.
zy-



58 DE REVOLUTIE IN AMSTELDAM ,
zyn* wangen biggelen.) Menfchen! medeburgers! dit is myn zoon; ik heb hem wedergevonden; hy heeft met de Franfchen voor de Vryheid gevochten ; hy heeft ons helpen vrymaaken.
(De menigte roept, Hoezée! lang leeven de Franfcnen; lang leeven de uitgewekene Hollanders ! hoezée.)
LOUIS.
'T was waarlyk beter dat wy elders gingen.
WERKENAAR.
Kom dan, kom dan; maar de beminde van Hendrik moet meè gaan.
M A R I A N N E.
Eat zal ik doen, goede oude man.
WERICE NAAR.
Komt dan Kinderen.
(Zy dringen door de menigte hem, en worden van dezelve ge;.!gd: cnd^r ee;i aanhoudend roepen van hoezée!)
('Er wordt voords een bakt gedanst.)