E 31
1098






D E
DWARSDRYFSTER,
KLUCHTIG B LT SPEL.
ONDER DE ZINSPREUK
PER GRADUS AD SCIENTIAM.
te AMSTERDAM, by J. HELDERS en A. M A R 5,
IN DE NES. I784.
Met Privilegie.






De Gecommitteerden tot de zaken vari den Schouwburg hebben, volgens Odtrooi door de Heeren Stateii Van Holland en Westvriesland, den 5den November 1772. 'aan hen verleend , het recht van deze Privilegie , alleen voor den tègenwoordigen Druk van D E DWARSDRYFSTER, Kluchtig Blyjpel; vergund aan
J. HELDERS en Ai MARS*
Amfiddam, den 25* May 1784a
Geene Exemplaaren Zullen voor echt erkend worden, dan die, door een' der Heeren Gecommitteerderij onderteekend zyin



VERTONERS.
LUIKAS, Tuinier van Ernst. ERNST, Vader van Ifab el.
LEONOOR, Huisvrouw van Ernst en Moeder van Ifabel. 1SABEL.
EELHART, Minnaar van Ifabel. ORYPAERT, meede ver Heft op Ifabel. EEN KNECH T. EEN NOTARIS.
Het Tooneel verbeeld de Hofltede van Ernst, by het Dorp Voorburg.
D E



Pag. 5
D E
DWARSDRYFSTER.
KLUCHTIG BLYSPEL.
EERSTE TONEEL.
LUIKAS, ERNST.
DLUIK AS, 'verftoort zynde. e Drommel mag de Dwarsdryfïter ,en 't dwarsdryven haelen!
ERNST.
Nou, nou Luikas....
LUIKA S.
Neen, kyk, al wou je me dubbelt betaelen; Ik zeg 't je, dat ik by je vrouw niet langer duuren kan.
ERNST.
Jc moet het zo quaelyk niet neemen, myn goejeman; Want zy is met dien geest van dwarsdryven gebooren.
LUIKAS.
Hoor, jy bent heur man , laat ze jou plaegen en ringelooren,
Dat is natuurlyk, en iets, dat dagelyks beurt.
Maer dat is beestachtig, dat ze my in myn tuin conteleurt.
ERNST.
Patiëntie, Luikas, patiëntie !•
LUIKAS.
Zie, Baes, om recht uit te fpreeken, De droes mogt Tuinier zyn, daer 't vrouw volk zen
neus in den tuin komt (reeken. Ien vrouw doet meer fchaê in ien tuin, as duizentmol-
len doen.
A 3 ERNST.



6 DE DWARSDRYFSTER,
ERNST.
't Is waer, Luikas, zy heeft ongelyk, 't i> goenfatfoen.
LU1KAS.
Dat ik weg gooi, plant ze :dat ik plant, doct«e uitroeien. Daer ik kóól gezet heb,wil zy hebben, Jat knollen groeien Ent ik een bergamot, 7.y zeit het JS etil rfwegdépeer Gisteren wou ze, om vroege pruimen ce hebben, men Heer,
Dat ik ze in een bak zou zaeien , as'de meloenen, 'k Zei by myn keel nog heggen moeten planten van pompoenen.
ER NS T.
Myn wyf is onredelyk : maar laet ons dit overflaen. Sjrreeken we eens van me dochters huw'lyk. Wat zouje me daer in raên?
LUIKAS.
Tacr ken ik je tegenwoordig gien raet in geeven : Want men k^p loopt om , as ik met je wyf heb gekeeve".
En dat nog 't llimst is, ze zei me, dat ik aanftonds vertrekken zou.
ERNST.
Tut! tut! Luikes, je weet ommers, dat ik je de hant boven 't hooft hou,
LUIKAS.
Jy! wel ja, je ziet 'er wel na om ien ander te deffendeeren.
Jy hebt het quaet genoeg om je zelf hier tementenceren. Zeg ik je niet geduurig, dat je te goet bint? As je,
wyf iets begeert, Speul jy aenftonds: ja Lieffte, ik confentccr "t. Zo ras jy ja zegt, dat is genoeg om hcur te doen
neen zeggen:
Jy zegt dan neen, en zy dan wcêr ja. Zo moetje altoos onderleggen.
E R NS T.
Hoe wil je, Luikes, dat ik dien hoek te boven raek ?
'k Heb,



KLUCHTIG BLYSPEL. 7
'k Heb haer lief; zy fchept in me in alles te dwars-
dryven vermaek. Ik ken heur quaelyk dat klein genoegen en plaizier benyen.
lui kas.
J.e zoudt 'er dan apparent in heur klein plaiziertje
ook al laeten betyen, Indien ze.. . wat belief je ? maer neen, datis 'ernietop: Want ze is te grooten D warsdry fiter, en te quaet van kop ] Maer , men Heer , om eens op 't kapittel van je
dochter te raeken, As ik reis weg was, hoe drommel zou je 't maeken ? Want ik ben de ienigfte, die mit jouw wyf omfprin-
gen kan.
Bat vcrflanthebikallien, en jy weet 'er niet een brui van.
ERNST.
't Is waer, Luikes, in verftant moet ik devlagveur je ftryken,
En veel Filofoofen, die niemendal weeten, moeten voor jou wyken.
l u 1k A s.
Kyk , men Heer, daer zyn boeren, die niet filofo-
feeren, as op geit .Maer mit myn filofofy is 't hiel anders geftelt, lk zoek 't keven van de werelt door myn tuinieren
te regeeren,
En ik \veet in men tuin allerlei wondere dingen te fpekeleeren,
Je wilt je dochter uittrouwen , niet waer ? maer je weet niet of 't zei gefchién.
Maer ik ken 't je zeggen , om dat ik 't al lang m men tuin heb gezien.
As je vrouw in den tuin ien boom in de zon weelig ziet bloeien,
Doet ze hum in de fchaduw planten , daer hy onmooglyk ken groeien:
Vervolgens. zo je dochter maer tot trouwen geneegen is,
Zei de moer 't'beletten, dat concledeerik zeker en wis.
A 4 _ EKNST.



8 DÉ DWARSDRYFSTFR,
ERNST.
Dat heb je wel gevonden Zo myn dochter wil trouwen Moet zy en ik ons daer allebei afkeerig van houwen.
E UI KAS.
Dat weet ik ook wel j e wyf heit me de tong al gefchraept; Maer ze moet vroeg opftaen, wil ze Luikes vinden,
' dat hy flaept. Luikes, zei ze, wat zyn van men dochters huwelyk
je gedachten? 'k Weet 'cr niet of, Mevrouw ..' Maer zou ze 'er
zeiv' niet wel na nachten? Wat denkje, Luikes, zo'khacr daer eens vryheit toe liet > Montje toe. Maer men man.... O , docht ik je
betrekt me niet. Ik zweeg maer flil, men Heer, op al heur vtaegen, .tn daerom wierdt ze zo quaet, dat ze me' voort
weg wou jaeeèn. En dat allien om dat ze gien ftof tot dwarsdrvven zag. Maer gicn noot; want dat wegjaegen beurt me alle dag. Maer ftraks weet ik middel om heur van zin te doen
verand'ren,
En door 't dwarsdryven zelfs worden we weêrgoet
vriut met malkand'ren. Daer komt ze, men Heer, ik bid je, ga wat an ienzy.
ERNST.
Ik ga na 't Tuinhuisje, Luikes; kom me daer weêrby. TWEEDE T O O N E E L.
TJT LUIK AS,
i -Hoe zeer 't wyf men ook bruit, deur dat verbraste teugenpraeten.
Zou 'k echter deezen Baes niet geern willen verheten;
Want hy 's geldig , en zo goet, as ik 'er ooit ien pretendeeren kan.
DER-



KLUCHTIG BLYSPEL. 9 DERDE T O O N E E L.
LEO NOOR, LUIK AS.
JLEO NOOR. e hebt je dan onder de befcherming begecven van niyn man?
Hy kan me belasten, dat ik je niet zallaeten vertrekken: Maer hy kan ook verzekert zyn, dat ik met die order zal gekken. Kom ras, geef me de fleutels; ik zal je geit haelert. Pak terwyl je goet.
LUIK AS, fchreiende. Och, Mevrouw; 't fpyt me te l.ydig, dat ik je veriaeten moet.
Hy keert zich om, en lacht.
Ha! ha', ha!
LEO NO OR.
Je lacht? LUIK AS, fchreiende. Jy, en je man bent zulke braeve luiden. Heb ik je dan zo vertoornt! (lachende) Ha! ha! ha!
LEONOOR.
Wat wil dat lachen beduiden ?
LUIK A S.
Niemendal, Mevrouw. Ha! ha! och! wie hadt dit
ooit verwacht? Als 't dan zyn moet, daer zyn de fleutels.
LEON O O R.
'k Wil weeten waarom je lacht.' LUIK AS , hart op lac hende. Ha! ha' ha! ik kan me lachlust niet langer intoomen, Ook heb ik de zak: 'k hoef nou niet meer voor je te fchroomen.
Ha! haük lachomieniaerepoets,dieikjouhebgefpeeltHoor, Mevrouw, ha! ha! terwyl jou humeur myn al lang heit verveelt,
A f En



y DE DWARSDRYESTER,
En ik maer ien middel zogt, om met fatfoen van je af te raeken,
Overlei ik lang by me zelf, hoe ik dat best zou macken. Zo Mevrouw ziet, zei ik, dat ik mit gfiwelt wil gaen, Zei ze zekerlyk myn vertrek niet toe willen ftaen. «Spreek ik om men huur, zy zei my die niet willen langen. Daeroin, docht ik , moet ik iets, om heur quaet te
maeken, aenvangem As ze dan boos is, geeft ze me wis van zelfs de zak,
leo noo r.
Hoe! om dat ik je weg zou jaegen...
luik as.
Was 't, dat ik flus niet teugen je fprak. Maer daer zyn de fleutels. Eaet ons 'er nu niet meer van p'raeten.
l e o n oo r.
Je wilt me dan, om my te plaegen, zonder Tuinman laeten ?
luik as.
Dacrom is 't juist, Mevrouw, dat ik van je of wil gaen
leo n o o r.
En eer ik een ander Tuinier heb , zou ik daer toe niet verlraen.
l uik a s.
Dat vel wel mis zyn. Mevrouw; met gien gedachten, 'k Wil zo acniionts vertrekken.
iïoNOO'k. Je zelt ten minsten tot morgen wachten.
lu j k e s.
Tor morgen? neen, neen! dan mogt je weêr veran.
deren van befluit. Dan nv!gt ]e me weêr houwen willen, dacrom wil
'k voort bet gat uit
e e o n o o r.
'■}: Zal evenwel jouw zottin niét zyn. Dat zal ik,
hoop ik, beletten Jy wilt gaen, en ik verfta niet, datje een voet zelt
verletten.. lui-



KLUCHTIG BLYSPEL. n
LUI KAS.
Men houdt de lui niet teugei.s heur dank, enjy hebt; een hooft, Mevrouw,...
leon'oor,
Ja! ben ik 7.0 wonderlyk? wel vrjnt, 'k verzeker jou... l u i K A s.
't Is zo veul, dat ik 't niet langer meen te verdraegen.
i.EÜlNÜO R.
Zo durf jy je over myn quaetaeidigheit beklaegen? 1 ü 1K AS.
Dat zeg ik niet. 'k Weet het fpruit uit gien boos-
aetdig gemoet, Pat jy ieder een zyn patiëntie verliezen doet. Die je dat na gaf, Mevrouw, zou je vuil beliegen: Maer je wil flacht de uilen , die met gien atid'rc
uilen willen vliegen.
leo noor,
Ja wel, dat vooroordeel is een werk van Heintjcpik. Daer 's geen vrouw indewtrelt, die minder ötvarsdryft dan ik.
luikas.
Dat kan wel zyn.
leo noor.
Tk ben niet gewoon ooit icniaut tegen tcfprccl'co: Maer 'k mag niet lyen, dat men my met dwar;>dry-
ven de kop komt breeken. B-y exempel, Luikes, flus wierdt ik zo quaet op jou. Waer om verzweegjezohail!arrig,'tgeenik wceteu won? Denk je, dat ik met al voor lang heb kunticn merken, Datjy men mans knypraet bent, en 't orakel in al zyii
werken.
Hy heeft je wis zyn voorneemen ontrent Ifabel bekent gemaekt.
luik a s.
't Is waer, wc zyn daer over zo ien beetje an'tprscicn-. geraekt.
leonoor,
Wel zo, fpreek. lvi



12 DE DWARSDRYFSTER,
L U IK A S.
'k Geloof, dat ik ook ten naesten by wel ken bevroeden, Wat je dochters gedachten zyn.
LEONOOR.
Wel, Luikes, wat zou je daer van vermoeden?
LUIK AS.
'k Weet ook wel wat myn advys zou zyn in dit geval.
LEONOOR.
Wel wat....
LUIK AS.
Maer 'k weet ook, dat ik je van 't ien, noch 't aêr iets zeggen zal.
LEONO CR.
Nou, Luikes, ik bid . .
LUIK AS.
Neen , dat mot ie me ten beste houwen; Jy zelt het niet weeten. Dan is't, ik zei ze uittrouwen. Ban is 't, 'k ze: 't niet doen. Spit of, en fpitan, Luikes, wat dunkt je? wat zeit men dochter? wat
z it men man? Zo leg je maer ftacg te talmen en te preeken, 1 ot jy de kat uit den boom hebt gekeeken. Fn zo ras je dan weet wat ien ander begeert, Zo dwarsdryf jy ftraks, en doet alles verkeert.
LEONOOR.
In tegendeel, als ik 't best zoek, tracht elk het om
ver te ftooten. Met één woert, men fmcedt hier iets tegens 't geen ik
heb bellooten
Maer daer komt myn dochter, zy houdt zich of ze my
iret zag. Ifabel.
LUIK AS.
'k Viieg na men Heer, en doe hem van alles verflag.
FIER-



KLUCHTIG BLYSPEL. i& VIERDE T O O N E E L.
ISABEL, LEONOOR, ongerust heen en weêr wandelende.
RIS A 13 E L. oep je me, Mama? wat is je behaegen?
LEONOOR.
Ja dochter; ik heb je nog iets voor te draegen.
ISABEL.
Als 't moeder belieft
LEONOOR.
'k Heb reden om zeer op u misnoegt te zyn. Gy zyt geveinst, en bediiegt my daeglyks door een
gemaekten fchyn: Maer ik ben goet, en redelyk; 'k vergeefu die ftreeken, En eer 'k u uittrouwde, heb ik u nog eerst willen ipreeken. Wees eens van je leeven openhartig van gemoet. Wil je trouwen of niet?
ISABEL.
Mama, 'k weet, dat ik geen wil hebben moet.
L E O N O O R.
Je hebt evenwel een wil, dat 's niet in twyfFel te trekken, 'k Zoek in alles je genoegen : daerom meugje my
die vry ontdekken Spreek vry: zou je denken, dat het krygen van een man Een jonge dochter gelukkig maeken kan ?
ISABEL.
Daer zyn vrouwen, die dien flaet pryzen.
LEONOOR.
Ha! dat begint op te daegen.
ISABEL.
Maer daer zyn 'er ook verfcheidcne, die 'er geweldig van klaegem.
LEONOOR.
Nu is 't weêr alles duister.- Spreek , je kent die
nieuw getrouwde vrouw, Die nooit praet, als van 't zoet, dat ze lmaekt in
'haer trouw ? ^an



% DE DWARSDRYFSTER, Kanu'tgeeuzy daer van zegt, eenig vernoegen geeveti?*
isabel.
Ja, moeder.
leonoor.
G y wenfcht dan in den huwelyken ftaet te leeven. i s a b e l.
Gantfch niet; want d,e vrouw, die zo groote bly-
ken van vernoegen gaf, Zei gist'ren, dat de Hemel haer een man gegecven
hadt tot haer Itraf.
leo noor.
Dat 's dan te zeggen , dat je niet waegen wilt een man te neemen ?
isabel.
Dat zeg ik niet, moeder.
l e onoor.
Wel waer toe dient dan al ditteemen? Want einde1 yk , gy houdt het huwelyk voor een
quaet, of een g et, Daer gy na trachten, of daer gy voor vreezen moet. is a b e L.
'k Wenfch 't niet, noch vrees 't niet, en ik kanmy
niet verder uiten; Want ik heb die zaek niet genoeg onderzocht, om
iets vast te heüuiten De redenen voor en tegen flaen myby na evenveel aen, En daerom, Mama, heb ik tot nog toe geen keur gedaen.
leon..or.
Die onzekerheit doet me al myn patiëntie verliezen ! Je hebt te veel verftant, ifabel, om niet te kunnen verkiezen.
isabel.
Een dochter, dunkt my, houdt zich hier omtrent best
onzydig en ftil, Op dat ze zich te makijker kan Schikken riSer haer
moeders wil.
i,E-



KLUCHTIG BLYSPÈL. ij
leonoor. Maer, zo 'k je nu eens geboodt te trouwen?
isabel.
Dan zou 'k de redenen voor 't huweiyk , voor de beste houwen.
leonoor.
En zo 'k u den maegdeiyken llaet, als den besten, quam aen te raên.
isabel.
Dan zouden de redenen tegens 't huweiyk my weêr 't best aenftaen.
leonoor.
Wel wat een tael! wat gedwarsdryf! 't gaet me aan de zingen.
Ik kan dan door al myn goetheid niets op je winhnen ? En ik zal dan nooit den gront Weeten van uw harts genegenheên ?
isabel.
Myn genegenheit is de uwe te volgen.
leonoor.
Zy zei 't niet opgeeven, neen!
isabel.
'k Zal al myn genoegen in ualtyt te gehoorzaemenf (lellen.
leonoor.
Wat hartnekkigheit! zei je me altyt dan met je dwarsdry ven quellen?
isabel.
Te willen 't geen gy wilt, is dat dwarsdryven ?
leo noor.
Ja, ja!
Wantje wilt geen wil hebben, daer ik het tegendeel verft*
isabel.
Maer Mama...
leonoor.
ti u Nogal meer! 'k zeg dat je zelt zwygen, ik zei hier zekerlyk nog wel weêr ongelyk in krygen ,
Daer-



16 DE DWARSDRYFSTER,
Daerjeeen Dwarsdryffterbent, waer meê 'k niet langer leeven kan.
Zulk een dochter is de ftraf van een huishouwen, en
moet aan de man. Maek ook fraet, dat ik je nog van daeg in 't huw'iyk
zal beftceden.
Eelharten Grypaert zoeken alle bei met je in den echt te treeden.
Een van die twee zal je hebben; maer 't zei aen je keur niet ltaen.
Ikhadt je gcdagt je zin te geeven; doch nu zal 't anders gaen,
Ik gaevenwelmetjevadereerstnogeens fpreeken (ken. Ishy redelyk,'tis wel: zoniet,datzalmynbefluitnietbree«
V T F D E TONEEL.
"IVT ISABEL.
VV at is 't my moeilyk, daer ik altoos de oprechtheit zo hoog heb geacht,
Dat ik my tot de nootzaeklykheit van met elk te veinzen , zie gcbragt!
'k Durf me echter, zo als de zaeken nu ftaen, aen nie-' mant vertrouwen.
ZESDE T O 0 N E E L.
EELHART, ISABEL.
HE E L H A R T. ier ben ik nog, Mejufter, 'k moet u nog eens onderhouwen.
Eer ik vertrek, moet ik weeten waar 'k my naar reguleeren moet.
Myn gedultis ten einde, door al 't geen gy my daeglyks doet.
De fpyt vermeestertme. Ik kan me langer niet betoomen,
Als



KLUCHTIG BLYSPEL. tf*
Al s ik den tyt herdenk, fintsik hier ben gekoomen. Vergeefsch was al myn refpect, al myn gezucht en gefmeek.
En ik heb nog geen één woordt kunnen verkrygen, dat ernïtig leek.
Stel ik uöp't krachtigst myn tedre liefde te voeren, Gy doet niets, dan my met een onbegryplyke onge-
votligheit hooren : . Want eindelyk. trutil betoont een'man, die na 't hart
van een Juffer Ihet, Of mede Joogen , of verachting, of erkentenis, of hict. Hemel! wat moet ik van dit halltarrig llilz wygen denken?
is a be i..
Niets, dan dat ik voorzigtig ben. Te veel fpreken kan dikwils krenken.
eelhart.
Maar cindelyk, mispryst gy myn liefde, of keurt gy die goet?
isabel.
'k Weet het niet.
e e lhar t.
Antwoord gy my dan iteets op den zei ven voet? •
isabel.
Gy hebt tot nog toe ïiiet gemerkt, dat ik u voor een
ander zou kiezen, Niet waer?
f. e l n a rt t. ' Dat is 't, 't geen my myn gedult doet verliezen!
is a b i: l.
Gy hebt ook niet vernomen, dat ik u haet toedroeg?
k E L H A R T.
Neen waerlyk: maer dat is niet genoeg.
isabel.
Dat 's genoeg voor my: Want; ik hebgewigtigé reden Om'ii myn gch iitii niet nader te ontleden . ' Heb ik n niet geze rtdat ik ecu voorneemt héb gefrrieet, Eu dat het daerom nodig is, dat myn moeder niet Wedt, B Of



18 DE DWARSDRYFSTER.
Of ik u, of een ander min ? Papa zelfs moet'er geen lucht van krygen,
En dus meen ik, dat ik 't voor u ook moet verzwygen : Want wist gy 't, zy , en al wiegy ziet, zouden 't ook wel haest veritaen
E EL HART.
Gy ziet my dan wel voor onbefcheiden aen?
ISABEL.
Neen; maer door uw drirtigheitzyt gy zo uit», als onbefcheiden.
E EL HART.
'k Weet die te matigen, en myn gemoed naer de reden te leiden.
B.y exempel, op dit oogenblik zet ik alle drift aen een zy. Eén lief woortjemaer! dan ben ik ftraks zobezadigtaisgy.
ISABEL.
En zo dat woort was, dat ik niet van zins ben met u te trouwen?
EELHART, oploopent. Wat hoor ik! zoudtgy my dat voor durven houwen?
ISABEL.
Gy zyt al vry bezadigt. Maer zeg of gy 't meer weezen zoudt,
Zö "k beloofde u alleen te minnen.
E EL II ART. verheugt.
Zo gy my datbeloovenwoudt, "Zou myn genoegen en geluk alles te boven ürceven. Myn vreugt zou zo groot zyn...
ISABEL.
Dat gy 't voort elk zoudt te kennen gee-ven. En zo zou men door uw vreugt of wanhoop myn geheim verftacn:
En zodramyn moeder myn keur wift, zou ze die tegengaen.
Neem dan niet qualyk, dat ik u myn voornemen niet wil ontdekken.
E EL-



KLUCHTIG BLYSPEL: ï$
eelhart.
'k Weet het, ondankbaere, en zal u niet meer tot fpot verftrekken,
Gy hoeft niet langer te veinzen, dewyl ik zekerweet, Dat gy nog deezen dag met Gr y paert in 't huweiyk treedt. isaeel.
't Kan zyn.
eelhart.
Daeromquam ik weêr om u nog eens te fpreeken.
isabel.
Wel, ga weêr heen.
eelhart.
En dat onderrecht my vanuwftreeken. G y hebt my tot nu toe wat ontzien; ik ben uw moeders vrind.
Misfchien vreest gy, dat ik u zal beletten te trouwen met die gy mint.
isabel.
Zoudt gy een huweiyk, dar my zo voordeelig is, willen beletten ?
Neen, 'k acht u te hupfen jongman om u daer tegen te zetten.
eelhart.
Neen, ontaerde, vrees niet. Zo gy met een ander gelukkig kunt zyn, Zal ik 't niet beletten; maer derven van chagryn.
isabel.
Gy zoudt my in myn voornemen kunnen wederftreeven, Maer zo'k geen liefde voor u heb, gy zult my die door
dwang niet geeven. Hou u dan (lil, en fpreek van daeg myn Ouders niet. 'k Verbood u hier te koomen; 'k bid ga heen.
eelhart.
'k Volg 't geen gy gebiedt Maer zo gy om my te verleiden, my denkt in flaep te wiegen....
isabel.
Ik hebuniets belooft, hoe kan ikn dan bedriegen?
Ba eel-



20 DE DWARSDRYFSTER'.
EELHART.
Zo gy my bedriegt, zyt gy de wreedfte,die 'er leeft."
ISAfl EL.
Wacht my te fchelden, tot dat men u daar reden toe-
, _Sceft- . . ■',
'k Zal zulks miflchien hacft verdienen, wil uw gedult nog wat rekken
EELHART.
Hou! zoudt gy
ISABEL.
Daer komt myn vader, ik bid je-, wil toch vertrekken. ZEVENDE TONEEL.
ERNST, ISABEL.
BE R N S T. ■ reng u een tyding, dochter, die u niet, als wel, aenltaeu kan.
Je moeder zal zwichten moeten, en je raekt naer myn zin aen den Man
ISABEL.
Maer, vader, 'k vrees.. .
ER NS T.
'k Zal myn zin hebben, je hoeft niet te vreezen. Zy heeft my zelv' voorgeltelt 't geen my't aangenaemst zou weczen;
Maar uit vrees, dat ze veranderen mogt, veinsde ik, dat ik 'er tegen was.
ISABEL.
Zo de gedachte van haer koomt, dan volgt de uitvoering wel ras.
ERNST.
Ja, Dochter, Grypaerts rykdom kan haer zo wel als
my. behaegen. v ■
Een recht braên peertje voor een m 's,e, als jy bent,
zoiitbr minnevlaegen,
Zo-



KLUCHTIG BLYSPEL. 21
Zo ryken Koopman op tc doen. Hy heeft zyn fchaepjcs
op droog
't Ts waer. hy is juist de bevalligfte niet op 't oog; Maer hy 's oprecht, al is hy wat boers, en ruw van zeden. IS ABEL
Oprechtheid is meer te achten dan bevalligheden.
ERNST.
Hy heeft geen vcrllant, zegt men; maer ik verzekerje, hy is niet zot.
En zo'hy maer geduurig geen praetuitfloeg,'zonder zin of flot,
En zich onthieldt van elk jy en jou, en by zyn mem te noemen,
Zou men hem, dunkt my, als heel verftandig kunnen
roemen. Maer daer is hy.
ACHTSTE TONEEL.
GRYPAERT, ERNST, ISABEL.
■GRYPAERT, zattelyk gek/eet met een vest van goutlaken onder een zwarten rok, die open [laft, en hebbende aen elk" vinger twee of drie gr00te ringen.
""^^el nou, wel nou, Buurman, jou wyf heeft dan gezeit.... Maer wat heeft ze toch gezeit? Ha , ben jy daer,
myn zoete mek! Wel nou! wel nou! wanneer zullen wy faemen trouwen? ISABEL.
Dat weet ik niet.
ERNST.
Men kan dat nog niet voor zeker houwen.
üRÏÏAüRT.
o Ja ! o ja ! wees gerust, 'k geef jou me woort, c.aer meê is 't gedaen.
B 3 Zie,



94 DE DWARSDRYFSTER.
Zie , wat heb ik ringen aen myn vingers, kies 'er maer uit, die jou 't best aenttaen.
ISABEL.
Wy zyn nog zo vér niet.
ERNST.
Wy moeten met malkandre raetpleegen.
GRYPAERT.
Fiat, raetpleegen, fiat.
ISABEL.
Men moet alles wel overweegen >
En neemen dan ..
GRYPAERT, IfabeUe hy de hand vattende.
Fiat neemen, fiat, neemen we maer.
ISABEL.
't Zal best zyn, dat ik by Mama ga, terwyl fpreekt gy met malkaer.
ERNST.
ja, ga Dochter, wy hebben geen tyt te verliezen.
GRYPAERT.
Jadat'swaer, dat'swaer. Lustig, meisje,pak jebiezen. Maer Uil, laet ik jou nog eens bezien , dat maekt
me puur verheugt! Praeten we nog een lutje; vertel me wat, dat doet
me zul ken deugt!
ISABEL.
Wat zou 'k vertellen?
GRYPAERT.
Wel vertel.... jy moet zo wat praeten. je bint mooi, meisje. Vertel me dan...
ISABEL.
o! Je moet me los laeten.
't Is tyt, dat ik ga.
GRYPAERT.
o! ly moet wat vertellen, eer je me verlaet. 'k Heb je recht lief, Ifabelletje, Nou vertel dan wat, meisjemaet.
ISA-



KLUCHTIG BLYSPEL. 23
ISABEL.
<ïy bemint me; ik dank je. Daer heb je 't ent van
de historie.
GRYPAERT.
't Ent van de ftorie! neen, jy hebt nog al meer in
je memorie. Vertel me dan....
ERNST.
Ei, laet haer los, 'k verzoek, dat ze heen gaen mag; Want 't werk was verbrodt, zo haer moeder haer by ons zag.
GRYPAERT.
Nou ga dan , ga meisje , rep je wat, dat we ras faemen paeren.
NEGENDE TONEEL.
ERNST, GRYPAERT.
LERNST, act ons nu. eens zien hoe wy 't met myn wyf zullen klaeren; Want dat istmoeilykst, en daer't meest aen gelegen leit.
GRYPAERT.
Wel, wel, buurman, heb je geen andere zwangheit?
ERNST.
Neen zeker; want..
GRYPAERT.
Tut, tut, met al jouw moeilykheden! Dat bezwaert my niet.
1 ERNST. Weet je dan een middel om haer te overreden ?
GRYPAERT. Ja ja, ik zei 't je wel klaeren. neem maer wat gedulU Maer zeg me eens wat jy toch aenvangen zult?
ERNST.
Ik zeg 't je nog eens,- dat is Vgeen my doet vreezen.
fa J ° li 4 CKÏÏ'



24 PE DWARSDRYFSTER.
^St*** Q0ChC' ^^erftand^erzoudt Niets is ommers 20 geimkl;.k.
E H N s T, Maer doe my 't dan eens v ei ft ien
Wis , mets is zo gemaklyk; want. .. maer hoe zei jy er mee te werk gaen,a
.. . ü R i\ ,s i'.
■Uat weet ik niet
GRYPAFRT.
Maer maer .. ik ook niet, jouw wyf heelt zulke wönd'ré zinnen!
'k 7fchnlr 2116 bd iyi om iets te
Maer by geluk heb ik een Tuinier, vol oordeel en verftant t ls een van de fnedigfte koppen van ons heele lam:
,. GRYPaert.
k Heb ook kops genoeg, ik; en zonder zyn IVnmans reputatie te krenken... 1
beSktm hiCr k00meU' WC 2UlI?n d*n f™
~ ernst.
Daer is hy.
TIENDE TONEEL.
ernst, luikas, grypaert. \Y7" ernst.
t- d ^"^Sncbjeonzczaekaleensbyj-zelfoverleir Enjegedachten laeten gaen op 'tgeen ikj ■ lus heb gezeL >
c.,, eu ik as,
Stil!
ernst»
Stil!
- GRY-



KLUCHTIG BLYSPEL. a5
GRYPAÏ RT.
Stil!
luik A S
Men Keer wil je Dochter hebben , en zy wil wïïI
met hum trouwen; Je vrouw ttaet het toe, jy ook , en ik zei 't meê
niet teugen houwen. Daer meê is» 't ommers gedaen.
GRYPAERT.
Daer meê is 't ommers gedaen!
luik AS,
Hola ! daer meê is 't nog niet gedaen. 't Zal nog
zo maklyk niet gaen: Want zo drae je wyf merkt, dat wy 't iens zyn
met 'malkand'ren, Zei zy aenltonds 't niet willen, en van voorneemen
verand'ren.
ERNST.
Daer fchort.het.
GRYPAERT.
Daer fchort het.
l u i k A S.
Ik vraeg je dan, men Heer...
ÏHNs T.
Zekerlyk.
GRYPAERT.
Dat 's wel van hem gevraegt! wel, wat nou nog al meer ?
l u i k A s.
'k Wil zeggen ofje, mit myn, nietnodigzoudtachten, Dat... by exempel...
GRYPAERT.
Dat zyn heel goede gedachte'u!
ERNST.
Ik vindt het wonderlyk, Luikes.
GRYPAERT.
't Is volkoomen ook myn advys. li 5 LUI-



z6 DE DWARSDRYFSTER,
JLT7IKAS.
Wel, wat heb jy luifchooneadvyfen! watbin je lui wys. Je weet de fpyker net op zen kop te raeken. Men most je lui waerentig Schepens van't Doip maeken. Je lui zoudt je (lem altyt geeven by de weêromituit. ïk zeg je dan, dat je'wyf (luister nou na men befluit) As ien weerhaen is, die altyt teugen den wint an wil draeien.
Non zyn 'er vat je 't ? twie winden, die op jouw dochter waeien, ■
Grypaert van de eene, en Eelhart van de andere zy. 'Zeg jy heur nou maer,
Dat je Eelhart hebben wilt, want dan kryg je zekerlyk den aêr.
ERNS T.
Daer leit de knoop.
GRYPAERT. Luikes, daer zei 'k je hondert daelders voor toeleggen.
Daer leit de knoop.
I.U1K AS.
Je most ten minde twie knoopen leggen; 't Zou 'er te beter om houwen. Maer daer 's nog
ien and e Cermony Om je wyf gaende te maeken in heur dwarsdryvery...
ERNS T.
We zullen de tyt waerneemen, 'k heb den Notaris
al befprooken, Hy 's by dé hant. 't CoutracT: is gereet. 't Is alles
wel bellooken.
L V I K A S.
Ja. maer, zo je wilt, dat ie wyf dit wat rasjes doet, Zo zeg ik je, d;)t ze 't Contract meteen booze kop
tekenen moet. 6! Ik weet middel genoeg om 'er an de gang te
doen raeken.
.Hoer, hoe ik 't gewoon ben met die Dwarsdryfdet' te maeken, , As



KLUCHTIG BLYSPEL. 27
As ze op men tuin komt conteleuren , hou 'k me
doot ftil, men Heer, En as ze dat ziet, dan dwarsdryft ze nog meer. Dan fchudt ik me kop, dat houdt zy dau voor teu*
gcnfpreeken,
En daer meê is het vuurtje acnftonds ontfteeken:
Zo heur dan iemant ftaende hieldt, dat ze is ien eerlyke vrouw,
'k Beu verzekert , dat ze 't met je liegt het, beantwoorden zou.
Maer daer is ze. Nou is 't tyt, dat ik heur dwarsdryvery ga tergen,
En kom jy dan om heur ftem voor Eelhart vergen.
ELFDE TONEEL.
LEONOOR, LL'IKAS.
ILEONOOR. .vuikas, ik zag je daer ftrak by myn man ftaen. Hy heeft je wis zyn keur ontrent myn dochters Vryers doen verllaen
LU IK AS, zyn koet O'nkeerende.
Pa!
LEONOOR.
Je draeit je hoet om? zou zyn zin van de myne verfcbiuen ?
LUIKAS.
Poe!
LEO NOOR.
Hy zei Grypactt, zegje, zyn ftem niet geevea. willen ? Hy is voor Eelhart?
LUIKAS.
Ha! ha!
LEONOOR.
Om dat hy jonger is,



a8 DE DWARSDRYFSTER,
Zei hy ook beter van men Dochters fmaak zyn ? Dat ftel ik wis,
luikas.
Ha! maer....
leonoor.
Hoe! zou jy dan duf yen' ftaende houwen, Dat ik niet beter doen zou myn dochter aan Grypaert
uit te trouwen? Zyn groot goet...
luikas.
Ta!ta!
leonoor.
'k Wordt raezent, dat ik zulketaal hooien moet!
luikas.
Maer, maer....
leonoor.
Die zo praet, is een onweetende bloet. luikas, tntt zyn voet ftampende.
Verdort!
leonoor.
Al watje daer zegt, heeft myn man je ingedoken.
luik.\s.
Eyloo!
leonoor.
, Hy heeft my daer duizentmael de kop meê gebroken. Maer k zeg hem, nu hy my hand'le» wil op zulkea fatzoen...
luikas.
Poe!
leonoor.
Dat ik myn zin, fpyt zyn bakkes, zal doen.
luikas.
Pa!
leonoor.
Wendt hy "t op dien boeg! 'k zal hem dat wel anders laeten kyken.
LUI-



KLUCHTIG BLYSPEL. 29
LUIKAS.
Zo...
LEONOOR.
Hy zal zien, dat ik meefter ben, en voor herrt niet wil wyken.
LUIKAS.
Ha! ha!
LEONOOR, in haer zelve fpreekende, even of haer man daer by was. O! 't gaat te ver: gy dwarsboomt me, gy verdrukt
me. Neen, neen! Zie Ernst, ik wil 't niet meer verdraegen; 'k heb 't x lang genoeg geleên.
Luikas geeft een leken aen Ernst, terwyl zyne Vrouw alleen pra, t, aen hacre zyde koomt ftaen.
T W A E L F D E TONEEL.
ERNST, LEONOOR, LUIKAS.
LEONOOR , tegen s Ernst, dien zy, in de plaets van' Luikas, naest haer ziet ftaen.
't Sa lustig man, ga voort, ga voort, gelyk je hebt begonnen!
Hoe heb je toch al die buitenfpoorige praet verzonnen?
F.RN ST.
Wel, lieffte, ik fprak immers nog'niet één woort.
LEONOOR.
't Sa lustig, courage dan; ga voort, ga voort! Men moet wel ópftinaet zyn, om nog langer te durven zeggen
ERNS T.
't Is waer, ik quam hier om de zaaken eens met je te overleggen.
LEONOOR.
Staende te houden, zonder oordeel of verftant,
Dat



SO DE DWARSDRYFSTER,
Dat Grypaert myn dochter niet beter voegt, dan haer andere Galant!
ERNST, zacht. Eelhart is echter.....
EE ON OOR.
Talm niet meer, of 'k zou me gedul t verliezen. ERNST, zacht. Ik verzoek je 'er om, laet ons Eelhart verkiezen.
L EO NOOR.
En ik wil hem abfolut niet hebben, 't gaat hoe 't gaet.
ERNST, biddcr.dc. Maer 'k bidt, dat jy uit toegeeventheid voor my, dit toch toelaet.
E E O N O O R.
Morgen zal ik myn dochter aen Grypaert ten huweiyk befteeden.
ERNST.
Maar de reden, liefile....
LEONOOR.
Aen myn kant is al de reden. En tot bewys, dat ik gelyk heb, zal 't gaen, zo als ik 't begeer.
Hou je gereet om 't Contract te tekenen, als ik weder keer.
DERTIENDE TONEEL.
ERNS T, LUIKAS. "YV7 ERNST.
W el, Luikas, heb ik me niet wonderlyk gedraegen ?
LUIKAS.
Nou zei ze heur, 't eerst van derleeven, reis fchik- ' ken naer je behaegen.
ERNST.
Is'er de Notaris al?
LUI-



KLUCHTIG BLYSPEL. 31
luikas,
'k Zei 't iens gaan zien, en kom zo voort weêr. Dan moeten we nog iens lustig om Eelhart Schreeuwen men Heer, Op dat ze maer ras voor den aêr teikent.
VEERTIENDE TONEEL.
ernst, isabel.
Dernst, ochtcr, nooit kost men 't beter klaeren! 't Gact wel; je Moeder--.
isabel.
Papa , 'k weet al uw wedervacren, 'k Was met den Notaris in 't tuinhusjc; hy moet nu haest voor den dag.
ernst.
'k Ga hemfpreeken, zoek jy je Moeder.
VTFTIENDE TONEEL.
isabel.
't CjTaet nu, zo al s ik 't geeren zag„ Nu durf ik op een goeden uitflag van alles hoopen. Daer 's Mama. Laet ons zien, hoe 't af zal loopen.
ZESTIENDE TONEEL..
leonoor, een knecht.
TV7 leonoor.
W ie zendt my deezen brief, Jongman? hoe heet dë' Heer, daer je by woont?
DE



32 DE DWARSDRYESTER,
,DE KNE CHT.
Ik heb last om te zwygen , Mevrouw; 'k verzoek, datje me verfchoont.
LEONOOR.
Maer. ..
TS E KNECHT.
Op dat ik myn mont niet mispraeten zou , zei 'k maer vertrekken
ZEVENTIENDE TONEEL.
Wr LEONOOR. W at wil dit geheim zeggen? waer toe of die brief zal ftrekken?
Zy leest.
Ik doe u we et en, Mevrouw, dat uw Dochter het eens is met Grypaert, met wicn ze zoekt te trouwer.; en om u V Contract te doen tekenen, hebben ze een Notaris aen de kant, die zie7?, ais by geval, aen uw hui; tal "•er>-o;pau
Net! dat 's de Notaris, d>en 'k by myn dochter zag: dit is een goet berecht.,
Uw r„an zal veinzen , dat hy Grypaert niet hebben wil, ep dat gy .bc/luiten zoudt -hem te neemen. Ja Grypaert is't dan, dien myn man zyn dochter toelegt!
ACHTIENDE T O O N E E L.
LUIKAS, ERNST, LEONOOR.
CL UI K A'S, flil tegen Ernst. ourageBaes, courage! by zo goeien begin niet gebleeven
Schreeuw, dat je Grypaert niet begeert; te rasfer zei ze hum geeven. > ERNST, , cn zyne Vrouw , zich quaet veinzende. Hoor, ik zegje ...
LUI-



KLUCHTIG BLYSPEL. 33
LUIKAS.
Ik zegje, dat. .
E R N S T.
Je moet weeten, Vrouw...
LUIKAS.
Dat ik je man ben..
ERNS T.
Gy wilt, dat Ifabel met Grypaart trouw; En ik zeg je, dat ze met hem niet in 't huweiyk wil treeden.
LUIKAS.
Zy wil 'er ien hebben met meer bevalligheden. Grypaert is maer ien lompe, ongefchikte bloet.
LEONOOR.
't Is myn wil niet, noch myn dochters, die men hiér
in volgen moet, Maer de uwe. Man. Hier in moet ge, als in alles mees»
ter weezen.
'LUIKAS.
En ik vindt ook goct, ik....
LEONOOR. ■
Luikas, ik heb uw vérftant alty tgepreezen l En ik hoor zeer geeren uw goeden raet.
: ERNST. - 'r
In één woort, Vrouw, 't zal niet helpen, wat je dok
praet, .- . .
Ik wil Grypaert niet hebben, en 'k zal by myn voor'
neemen blyven.
LEONOOR.
Ik bidt je, Man lief, Iaet ons toch niet kyven.
'k Bemin de rust en vree, en zal doen al watgy begeeft.
-ERNST.
Dat is, dat gy hier in geen toegeeventheit van my pretendeert.
LEONOOR.
't Is myn plicht die te hebben voor een Man, dien 'k min en fteeds zal eeren.
C ÈRüST



S4 DE DWARSDRYFSTER,
ERNST.
My dunkt, dat gy den gek met my zoekt te fcheeren; Maer ik zeg je zeer ferieus, dat ik 'er nooit toe zal verltaen.
LEO NO GR.
Uw wil is de myne, Man lief, en ik denk 'er reets niet meer aen.
ERNST.
Luikas!
LUIKAS.
Ga voort maer, de dvvarsdryvery wil nog niet an 't gaen raeken.
ERNST.
3preck ,fpreek, Mevrouw, fpotgy metmy ?
LEONOOR.
Wel hoe kunt ge u zo quaet maeken, Daer ik u immers,myn woortgegeevenheb, myn heer ?
LUIKAS.
Ja! jouw woort, dat is zo veranderlyk, as het weêr!
LEONOOR.
Ik zal u aanftonts doen zien, hoe ik myn woort meen te houwen.
ERNST.
Ja, zo, datje onze dochter naer je zin en kop uit zei trouwen,
LEONOOR.
Tot een bewys, hoe oprecht ik ben, en hoe 'k op uw bevelen let,
Ga 'k hem aenftonts zeggen, dat hy hier nooit een voet weêr in huis zet.
NEGENTIENDE TONEEL.
ERNST, LUIKAS,
GERNST, eloof zeker, dat ze't meent, Luikas; of fcheeren we malkanderen? Hoe



KLUCHTIG BLYSPEL. 35 Hoe komt ze van daeg zo complaifant?
LUIK AS.
't Weêr, loof ik, zei veranderen»
ERNST.
Wat is 't bedroeft, dat de ecrfte mael, dat zy my niet tegenfpreekt,
Juist lirekt om my te dwarsdryven, en al myn voornecmens breekt!
LUIKAS.
Ze doet 'je zin. O! dat 's niet natuurlyk, daer moet wat achteriteeken,
ERNS T.
Zou ze 't wel meenen? Ik ga nog eens met haer fpreeken;
Want ik kan nog geen geloof flaen aen 't geen zy zeit. TWINTIGSTE TONEEL.
DL UI KAS. aer fchuilt iets: maer 'k loof, dat ik weet waer de knoop leit.
EENENTWINTIGSTE TONEEL.
GRYPAERT, LUIKAS. TV7" GRYPAERT.
VV el nou, Luikasmaet, wel nou, we gaen 't Contract tekenen, • En 't geen ik je belooft heb, meug je zo goet, als in. je zak, rekenen.
LUIKAS.
En jy meugt wel rekenen, dat men jou je atTcheit geeven zal.
Om je dat complement te maeken, zocht Mevrouv* je overal,
C i GRÏP-



36 DE'DWARSDRYFSTER,
GRYPAERT.
Wil ze me niet hebben ? watte praet!
LUIKAS.
Ik zei zelf nog iens gaen kyken.
Wacht jy me-hier.
TWEE ËNTWINTIGSTE TONEEL.
GRYPAERT.
't IVleisjczoume evenwel wel lyken. 'k Heb 'er nog al wat lierde vcur. 't Is een aardig, mooi ding.
Maer wil ze me niet hebben, 't bruit me niet. 't Verlies is gering.
Ik heb zo veui geit, dat ik 'er wel vier andere kan . trouwen.
DRIEËNTWINTIGSTE TONEEL.
GRYPAERT, ISABEL, EELHART, die Ifabel van rtrre vjlgt om haer te befpieden.
W/ G R Y r A E R T.
VV el nou! wel nou! nou zei jy je maegdom nog
wat moeten houwen. Dat hylik is dan of, daer jy zo na hebt getracht? Dat'valt of Meisje, Meisje!
IS A flÜ L.
Ik hadt dat niet verwacht.
GRYPAERjT, Het fpyt jou dan ? wei zo! zo! dat mag ik lyen '-c Is dat jé me lief hebt, niet waer ? Maer Hel je droefheit ter zyen, .Huil niet, nüil niet; 't zei alles nog wel gaen.
is abel. ' .;•. Ga dan by myn Vader, fpreek met hem myn moeder aen, . - , ' j Ver-



KLUCHTIG BLYSPEL. 37. Verzoek haer, fmeek haer.
grypaert.
Stil, wat hoor ik daer fluist'ren? 't Is je andere Vry er; «k geloof dat hy ons komt beluist'ren
isabel.
Zyt gy daer Eelhart ?
eelhart.
'tGeen ik daer hoorde, engy my fins hebt gezeit: De Notaris, dien 'k zag, alles bewyst me uw ontrouwigheit,
'k Zie eindeiyk, Mcjuffer, waer voor ik u moet verflyteq.
Maer gy zyt me niet waert, dat ik 't u zou ver wy ten. 'k Zal u lh'lzwygeut verachten; wacht van my geen
oploopentheên, Wacht van my geen fchelden : neen , Verraetfter !
neen, Ondankö're, neen.
grypaert.
Hiet jy dat niet fchelden ?
eelhart.
Hemel, is het te verdraegen ?
grypaert.
Heb jy hem iets belooft, dat ik hem zo hoor klasgen t g i s a b e l.
Neen niets, heer Grypaert. En gy, myn heer, uit'wat recht
Komt gy my hier fchelden, heb ik dook iets tpegezegt, Waar op lteunde uw hoop? Heeft myn Vader geen reden
Om my aen een heer, die zo veel ryheris, dangy, uit te befteeden?
grypaert.
Zie jy die vyf vingers wel, die Grypaert haer geeft?
die z>n meer waert, Als al de Ordonnancies, die een pover Kapteimje ■ overgaert. C 3 jsa-



S8 DE DWARSDRYFSTER,
ISABEL.
Voor my, ik zou 't goet humeur van myn heer veel
meer achten, Dan uw verliefde grillen, en geftacdige klagten,
GR V P A E R T. Foei, hy 's verlieft als een Roman
ISA BEL.
De Quinkflagen, die hy zeit, Beweegen my meer, dan uw driftigebuitenfpoorigheit.
GRYPAERT.
'k Heb hooren zeggen, dat de Vrouwen niet houwen
van al dat fteenen. Maer 'k heb compaslie met je, nou Kapteintje, 'k zei
je geit leenen,
EELHAR T.
Datgaet te ver! Morblcu, Grypaert!
ISABEL, Eelhart by den arm neemende.
Hoe, myn heer, wordt gy quaet. 'k Hou niet van haestige lui; 'k verzoek, dat gy heen gaet.
GRYPAERT. Ik byloo ook niet! Ik ga nog eens met je Vader fpreeken. Geef die kerel zyn affcheid maer, jy moet wat kort ot
breeken, En kom dan weêr byme
VIER-EN-TWINTIGSTE TONEEL.
EELHART, ISABEL.
GEELHART. aet zo ver, 't geen my van u gefchiedt, Dat ik zou kunnen denken, dat gy veinsde, 'k Vlei
my daer meê niet. Maer eindelyk, zo ge u om 't byzyn van Grypaert zo
hebt gedraegen, Hy 's weg: rechtvaerdig u nu Heb ik geen reden om te klaegen ? Tï E-



KLUCHTIG BLYSPEL, 39 VTF-EN-TJVINTIGSTE TONEEL.
LEONOOR, EELHART, ISABEL.
HLEONOOR. oe ! zie ik daer myn Dochter alleen met Eelhart ftaen!
EELHART.
Rechtvaerdig n nu, of beken, dat gy my hebt verraên. Wy zyn nu alleen.
ISABEL.
'k Zal u alleen 't zelfde, als ftraks, voordroegen. Papa wil, dat ik Grypaert trouw, en die keur is vaa myn behaegen
EELHART.
O! ik zie, dat ik vergeefs den beleefftcn weg meta inila.
Ik kan my niet langer bedwingen! Weet dat ik zo na uw Moeder ga.
ISABEL.
Ga, ga, myn Heer, en zeg haer, dat ik voor u niet ben genegen.
ZES-EN-TWINTIG STE TONEEL-
EELHART, LEONOOR, ISABEL.
HE ELHART. eb gy 't affcheit gehoort, Mevrouw, 't geen ik daer heb gekreegen ? 'k Den veiraên, (want 'tis nu geen tyt meer, dat ït
niyn verborgen hou) Gy ziet hoe quaelyk uw Dochter my handelt, Mevrouw.
C 4 fcfi*



4o DE DWARSDRYFSTER,
leonoor.
'k Heb compasfie met je, myn Heer, je hebt rederi om te klaegen
Zullen Vader en Dochter dan faemen fp.mncn om ons te placercn!
'k Stel me in uw plaets; Want ik fchik my geern nae* 't geen ecu ander begeert.
e e l h ar t.
Neen, 'k wil van Ifabel niet meer hooren, nu zy my dus affronteert!
l e o n o o r.
'k Zal 't recht uit zeggen: 'k hadt u voor haer man in 't eerst niet verkooren.
eelhart. 'k Zou na dien voorftel ook n'etjeens willen hooren.
l e o n o o r.
Maer om u echter te tooncn," dat ik me alleen naer de, reden voeg ,
Zou 't wel kunnen zyn , myn heer, dat ik u vroeg..
e e l ii a r t.
Neen, ik bedank u, Mevrouw, geef ze aen den man met zyn ringen.
't Is myn humeur niet iemants genegenheit te dwingen.
leonoor.
Wat zou 't me een vermaek zyn , dat ik 't zo ver brogt!
En dat iK u van myn man, myn Dochter, en ieder een
wreeken mogt! Want "t fchynt, dat alies zich vereenigt, om my tegen
te fpreeken, Ik bidt u, myn heer-. ,.
eelhart.
Neen, Mevrouw, 'k zal myn befluit niet breeken.
leonoor. •
GyTpreckt mv ook tegen | O ! ik denk in alle geval, " . Myn



KLUCHTIG BLYSPEL. 41' Myn Dochter xo veel meê te geeven, dat ik 'er u toe dwingen zal.
IS ABEL,
Hoe, Moeder,.zoudt gy my regens myn dank willen
uittrouwen?
LEONOOR.
Tegens uw dank, Dochter? Wel hebt gy dat niet onthouwen , Dat gy geen wu "ebt ?
ISABEL.
Toen ik dat zei; fprak ik niet ODrecht. Waerom wilt gy myn tegen zyn in zo voordeeligen Echt?
Daer Grypaert zo ryk is ...
LEO NOOR.
Myn heer heeft meêr goet, als ge ooit zult verdienen.
ISABEL.
Moeder lief, ik bidt je...
LEONOOR. Neen, al waer je met je tienen! 'k Weet al je ftreeken, de Notaris heeft my alles doen
verlhien.
Te willen, dat ik myn Mans zin doe! my te durven verraên'.
Maer ik zweer je, dat het niet ongeftraft zal blyven. 't Contract, 't geen tegen my gemaekt is, zult gy zelf
onderfchryven 'k Zal 'er Eelharts nacm in doen zetten.
c s '



4s DE DWARSDRYFSTER. ZEVENENTWINTIGSTE TONEEL.
eelhart, isabel. eelhart.
*k Zlal 't niet tekenen, Mevrouw, 'k Sturf liever, dan dat ik met uw Dochter trouwen zou
isabel, hem nafpreekende. 'k Sturf liever, dan dat ik met uw Dochter zou
trouwen. Gy zegt dat heel natuurlyk!
eelhart.
'k Meen myn woort ook te houwen!
isabel.
En zo als ik 't wenschte. Dit moest myn Moeder
worden wysgemackt, En daerom was ''t nodig, dat gy gevoelig wierdt geraekt.
Gy hadt haer zo wel niet rmVeidt, had iku zelf niet bedrogen.
eelh art.
Wat zegt gy ?
isabel.
Ja, Eelhart, zie eens uit andere oogen. Op dat myn Moeder 't geen ik wenschte , toe zou liaerï,
Was 't nodig, dat ik Papa in zyn dooling liet begaen. En toen ik zag , dat zy 't eens waeren met malkand'ren,
Deedt ik 't gantfche werk door een onbekenden brief verand'ren.
Myn Moeder wierdt daer in onderrecht, hoe myn Vader alles beftak, _
Ep.



KLUCHTIG BLYSPEL. 43 En dat hy alleen om Grypaert te hebben , voor u
lprak.
Daer op raekte zy terftont weer aen haere oude
grillen.
Toen elk voor Grypaert was, wist ik wel, dat zy het tegendeel zou willen.
En om u ook tegen te fpreeken, wil ze u doen trouwen met my.
KEI/HART.
Is 't waer, 't geen ik hoor? myn geluk gact alles te boven!
Flus was ik ongelukkig: nu kan ik myn heil naeuwlyks gelooven.
ISABEL.
'k Wou, dat ge uw geluk niet zaegt, dan als alles is gedaen:
Want uw onbefcheiden blydfchap, vrees ik, zal ons nog verraêu.
Neen, Eelhart, gelooft nog niet; uw min kan my niet bekooren.
EELHART.
Lieve Ifabel!
ISABEL.
Daer koomt iemant, veinzen we nog, als te vooren.
ACHTENTWINTIGSTE TONEEL.
ISABEL, LUIKAS, EELHART.
NIS ABEL. een, neen, Eelhart, 'k zal u nooit trouwen regens myn zin.
LUIKAS.
Daer heb jy bylo gelyk in; want je vindt 'er je ge noegenin. Heb



44 DE DWARSDRYFSTER,
'k Heb 't al lang in de neus gehadt. Heb je zeper zulke nukken?
Maer nog zo gaeuw niet: die ftreek zei je zo niet lukken.
't Is waer, je Moeder geloofde 't geen jy heur behendig voorloogt.
Maer ik heb ze onderrecht, hoe jy heur mit je beien bedroogt.
ISABEL.
Hemel! '
EELHART.
Wat zeg je, guit!
LUIKAS.
Dat zei nou hielendal verkeeren. Want Mevrouw zei 't nou weêr vlak anders begeeren,
En vlak anders willen, as ze daer even wou, Eer ze wist, wat jy woudt, dat zy willen zou. Ik heb heur onderrecht van jouw fyne ftreeken; En heur netjes gezeit hoe je 't faemfen hadt befteeken:
Want Grypaert is ien milde Baes, die geeft me lustig Poên.
E E L H A R T.
Schurk, 'k hadt je eens zo veel gegeeven, hadt je me dienst willen doen.
LUIKAS.
Dat 's nu gien tyt meer. Mevrouw komt ftrak, 't zei 'er ftinken!
Maer zo ik evenwel jouw fchyven hoorde klinken, Zou 't wel beuren kennen, dat ik me hadt vergist, En dat het niet waer was, dat Mevrouw van de hiele zaek wist.
ISABEL.
Och Luikas! .
EELHART.
Daer is myn beurs.
LUI-



KLUCHTIG BLYSPEL. 45
LUIKAS.
En daer zie ik Mevrouw komen. Ik zei je helpen , je hoeft nergens veur te fchroomen.
NE GE N-EN-TIFINTIG STE TONEEL. .
LUIKAS, LEONOOR, GRYPAERT, EELHART, ISABEL.
RLUIKAS. ep je, rep je, Mevrouw, help deuze jonge lui van mekaer of. ' ,
Ze fchelden mekaer uit, dat het wat deugt, en t gaet
werentig zo grof, Dat ik docht, dat ze al faemen getrouwt waeren.
LEONOOR.
Myn Dochter tegen me op te maeken! wat zal my wedervaeren ? ...
Haer aen te raeden, dat zy tegens myn wil, en haer plicht.... , .
Hoe, ben jy daer nog, myn heer? ga voort uit myrt
gezigt.
GRYPAERT.
Wel nou, wel nou, 'k ben beleefder, als jy: jy hiet
me te vertrekken, En ik ga heen.
LEO NOOR.
Je bent een gek der gekken. GR ÏP A ERT. Dag, vrouwmensch, dag...
LEONOOR.
Ecnylhooft, een plompe bloet.
GRYPAERT.
Ik heb nooit iemant tcgengefprooken.
DER-



45 DE DWARSDRYFSTER, DERTIGSTE TONEEL.
ERNST, LEONOOR, DE NOTARIS, ISABEL, EELHART, LUIKAS.
MERNST, aer in de waerheit, Vrouw, gy doet....
LEONOOR
Man , ik zeg je, dat jy je mont hier niet in zult (keken.
DE NOTARIS.
Mevrouw, indien ik u een woord mogt fpreeken....
LEONOOR.
Dat ontbrak 'er nog maer aen. 'k Ben waerachtig verblydt,
Dat gy ook, als al de and're, tegens Eelhart zyt! Kom geef 't Contract, 'k zal myn naam 't eerst zetten.
Zy tekent.
Kom, teken, Ifabel, 'k zal eens zien, of je Vader 't zal beletten,
ISABEL, V Contract ondertekenende. Dat kan ik ligt doen: 'k ben daer meê niet getrouwt. Papa zal 't toch niet tekenen
LEONOOR.
Ja, 'k raedt hem eens zo ftout!
Kom, teken, man...
ERNST, '/ Contract ook ondertekenende.
En of ik al tekende, wat zou dat weezen ?
Wantje zult Eelhart toch daer toe nooit beleezen.
LEONOOR.
Myn heer, om u tebeweegen tot deeze trouw, Heb ik u hier een Douarie.,..
EEt*



KLUCHTIG BLYSPEL. 47
EELHART neemt haer V Contracl fchielyk vit de kant, en tekent het. Watraektmy uw Douane, Mevrouw ? Voort Notaris, berg de Minut; Mevrouw mogt weêr verand'ren.
DE NOTARIS, heen gaende. De zaek is voltrokken.
E E N-E N-DERTIGS TE en laetfle TONEEL.
LEONOOR, LUIKAS, ISABEL, EELHART, ERNST.
HLEONOOR. oe hebben wy *t hier met malkanderen?
Lu IK AS, wyzende op Eelhart en Ifabel. Zei ik je niet, Mevrouw, dat zy 't iens waeren met mekaer ?
ÏR.NST.
'k Zocht haer maer uit te trouwen; 't fcheelt my niet, aen den een of den aêr.
LEONOOR.
Och, ik ben verraeden!
ISABEL.
Mama, zo ik van myn keven....
EELHART.
Mevrouw ik bidt u....
LEONOOR.
Ik zal 't je in eeuwigheit niet vergeeven l
ERNST.
Maer gy hebt getekent, Vrouw; 't moet immers nu zo gefchiên.
LEONOOR.
'k Onterf me Dochter, en wil myn fchoonzoon nooit onder myn oogen zien!
*k Wil



4.8 DE DWARSDRYFSTER. enz.
'k Wil van myn Man gefcheiden zyn! den Notaris zal ik doen vangen,
En hem, met Luikas, elk ten fpiegel op doen hangen.
EEI.HAR T.
Ligt leggen wy deeze rufie door bidden en fmeeken weêr by.
ERNST.
Dat beet recht de Dwarsdryfïter, en de Dvvarsdryvery.
EINDE.