1098
E20



V O O R R E D E.
ja zo weinig als de onnoodige praatjes gevoerd van den boer cn boerin met Sganarelle, en dus plleenlyk ons gemengd met de zaaken die,noodig 2ynde, den Leezer Jeide tot de ontknooping onzes Blyfpels. Deeze ontwarring hebben wy "voor al in deezen nieuwen en zeer naauwkeurig verbeterden druk behartigd; en de omstandigheden veel natuurlyker voorgefteld dan in de voorige drukken gefchied was, waarin van Wobbe , Fielebouts wyf, dat door Volkert na de ftad was gezonden, noch van Lubbert, aan wien Rykert zyn Dochter beloofd had uit te trouwen , gantsch geen gewag meer gemaakt werdt: alzo weinig als van Picternel de Dienftmaagd, die wyin het laatfte Bedryf, niet zonder grobte noodzaakelykheid, Tweemaal in voeren om den draad van 't Werk beter te vervolgen, en alle omftandigheden waarfchynlyker op te helderen, enden Aanfchouwer en Leezer meerder licht te gecvcn, en in geen twyffelachtig verlangen te laaten om te weeten hce _ het met de ingewikkelde achterblyvende perfoonaadjen gelegen is.
Dit was het geen wy U, befcheiden Leezer, te zeggen hadden; niet twyffelende of de verbeteringen hier aangewend, zullen uwe gunrr cn goedkeuringe verdienen, en ons aanmoedigen om met andere onzer Werkjes, die vervolgens ge> drukt worden, van gelyken te doen.



r4 DE DOKTOR TEGENS DANKj
WO li li ER T J E.
Eerlooze fchelm!
FIELEBOUT.
Ik zei je touwen.
WOBBETJE.
Jy touwen? jy. Jan Tryntjes, guit, Bedrieger, lichtmis, fchelm, 1'chavuit, Opfnapper, deurflag, bloode fchyter, Jy, galgebrok? jy wyvefmyter?
FIELEBOUT, haar met ecnen ftok flaaHde, Jio, ho ! ik zie wel, waer 't je let; Je moet wat hebben. Dat 's an bet.
WOBBETJE.
Hou op! och help! ó myn!
FIELEBOUT.
Geen wisfer Remedie in de waercld is 'erOm jou te vreén te Hellen, wyf, Als zo een ftokflag vier of vyf.
WOBBETJE.
6 Myn! myn arm, myn hoofd, myn béenëri, Myn rug, myn heup, myn knien, myn fcheenenj
TWEEDE TOONEEL.
VOLK E RT, WOBBETJE, FIELEBOUT
HVOLKERT. ou Fielebout, foei, fchaam je wat: Uw vrouw te fmyten, wat lykt dat?
WOBBETJE.
Sinjeur, dit beurt miest alle dagen. In plaats van eeten , kryg ik (lagen ; En was het daer noch meé genoeg, Dat hy zyn keelgat in de kroeg Lardeeren gaet, en myn komt fmyten, Ik zou het hum niet iens verwyteu ;
Maar



È L T S P E L.
Maar, och Sinjeur! ik word fchier dol, Om dat...
FIELEBOUT. Jy liegt, ik ben niet vol; 'k Heb maer drie borlefoesjes binnen.
WOBBETJE.
Kyk, dus verzuipt hy al zen zinnen; Maer 't allerflimst van allen wel, En dat hy noch beklaegen zei, Is, dat hy al zyn werk laet fteeken.
FIELEBOUT.
Durf jy me noch van werken fpreeken? Je weet wel dat ik nimmer plag Te werken op een' heil'gen dag.
WOBBETJE.
Jy reutelt ftaeg van heil'ge dagen, En geeft me vast de huid vol flagen.
VOLKERT.
Is 't heil'ge dag?
FIELEBOUT. Wel ja 't, myn Heer, 't Is katertemper, en die Meer Die zou me noch mit al heur kyven Wel zoeken aen het werk te dry ven-, Maer 't zei 'er misfen, ja 't gaiitsch bloed» Of zy zo ruim is van gemoed, 'k Wil 't myne daerom niet bezwaerem
WOBBETJE. Wy weeten 't wel, jy vierdaagt gaeren. Maer vind j'er jou niet in bezwaerd, Dat je op ien feestdag kyft, en baert, Jou vol zuipt, en myn flaet?
FIELEBOUT.
Och laafie! Wel, neen ik: dat 's tot rekreaüe Vaa myn impertinenten geest.
WOB-



16 DE DOKTOR TEGENS DANK,
WOBBETJE.
Zo fpeult hy alle daeg den beesc.
FIELEBOUT.
Hou fmoel, of'k zei 't je noch iens leeren.
WOBBETJE.
13egin maer, 'k zei me wel verweeren.
VOLKERT.
Hoor Fielebout, dit gaat niet aan; Te kyven, en zyn vrouw te flaan Zyn dingen, die geen' man betaamen: Gy hoort u in uw bloed te fchaamen. Ik heb u eerst dit huis gehuurd, En zult ge alreeds dus in de buurt De pypen ftellen, en uw werken Verzuimen, daar ik kan bemerken , Dat gy al taam'lyk krygt te doen; 't Lykt nergens naar, 't is geen fatfoen» En zo gy dus tracht voort te vaaren, Zal ik myn goeddoen aan u fpaaren.
FIELEBOUT* Ja, Heerfchop, maer...
VOLKERT.
'k Weet van geen maar: Want gy hebt fchuld, dat blykt te klaar; Dies zeg ik, en ik zeg 't met meenen; Gy zult u met uw vrouw vereenen, En leeven, als een eerlyk man, Of anderfin ts...
FIELEBOUT.
Maer, Heerfchop, kan Men altyd, als ien hondsklink leeven? Zy heeft ierst tegens my gekeeven.
WOBBETJE. Hy dreigde my het ierst te flaen, En, kyk, dat wil ik niet verftaen.
VOL-



B L Y S P E L. 17
VOLKERT.
lly zal zich beet'rcn.
WOBBETJE.
Ja hy trouwen! Hy zei ook, kon hy 't Hechts onthouwen.
VOLKERT.
Wel Fielebout, wat zeg je 'er van?
FIELEBOUT.
'k Beloof haer, als ien eerlyk man Nooit met myn vuisten meer te merken; Maer dan moest ik van daag niet werken.
VOLKERT. De heele week niet, zo je wilt.
FIELEBOUT.
Noch nimmermeer w§êr zyn bedild.
VOLKERT. Neen, neen; ook hoefje niet te borgen5 Ik zal uw vrouw en huis verzorgen Van kost en drank, èn alles wat IJ noodig zyn zal uit de ftad; Maar dan muest gy voor al niet kyven. 'k Moet hier in 't heimlyk wat verblyveri , 'k Wierd anders door uw reddement Van de een' of d' ander ligt bekend.. Dies moet gy my vooral niet melden; Ik zal 't 11 rykelyk vergelden.
FIELEBOUT.
Ik ben te vreén. Zie daer, myn Heer, 'k Wil dit en dat zyn , zo ik weêr Myn wyf flne. Ben je nou te vreeden?
WOBBETJE.
'x Is 't eerst niet, dat je dit met eeden Beloofd hebt, 't is Hechts veinzery.
FIELEBOUT. Ik mien 't; zoen of, jou malle pry;
B VOL-



i8 DE DOKTER TEGENS DANK»
VOLKERT.
Nou Wobbetje, laat je gezeggen.
WOBBETJE.
Zoen of dan, vvyl men 't by moet leggen.
FIELEBOUT.
Wat zo! ziet, allerlieffte myn!
Daer zou ien musje braudewyn
Op fmaeken! wou men Heer iens klinken.
VOLKERT.
Daar, wacht je Hechts voordronken drinken. DERDE TOONEEL.
WOBBETJE, VOLKERT.
JWOBBETJE. a, ga vry heen. Ik zei het zo Noch niet vergeeten, neen bylo ; 'k Beloof't jou, veugel!
VOLKERT.
Wilt ge u wreeken^ Zo doe het zonder veel te fpreeken, Of dreigen, als ik hier niet meer In huis ben: want het werk is teêr, Dat ik in 't zin heb.
WOBBETJE.
Mag men 't weeten? VOLKERT. Hoor toe: u is noch niet vergeeten Dat ik Lufyntje, 't eenig kind Van ïlykert, langen tyd bemind En opgepast heb, en haar zinnen' Bewoogen om my weêr te minnen.
WOBBETJE.
Wel zou ik niet, 't is nou ien jaer Toen fchorten 't niet, as an heur vaér.
VOL-



40 DE DOKTER TEGENS DANK,
TWEEDE J3EDRY F. EERSTE T O O N E E i<.
PIETERNEL, RYKERT. TIT PIETERNEL.
J-Vlaar, Heer. dit lyken vreemde zaaken 5 Wat zullen all' die Dokters maaken? Is de eene, die jy hebt ontboón, Niet mans genoeg jouw kind te doón?
RYKERT.
Zwyg ftil, de ruimte kan niet fchaaden.
't Geen de een niet weet, zal de ander raadea.
PIETERNEL.
Of vrees je, dat jouw dochter al Te lang naar jouw zin leeven zal Zo ze al dit volk keur hulp moest derven ? RYKERT.
Wat, wat! doen zy de menfchen fterven?
'PIETERNEL.
Voorzeker, Heer. Veel honden zyn
Der haazen dood: en waar het myn,
Zo wel als jouw zaak, 'k zou deez' 'dooren
Niet eensjes willen fpreeken hooren;
Maar wachten na den andïen, die
Veel meer verftand heeft in zyn knie
Als all' deez' Dokters met hun aller],
RYKERT.
Wel, wat mag deeze flaers al kallen!
PIETERNEL.
Hoor hier, men Heer: ik heb voor deez' Een'man gekend, die klaar bewees, En met goê reden kon beleggen, Hoe 't is een misverftand re zeggen Dat iemand fterft van ziekte, maar
In



B L T S P E L.
4*
In tegendeel bewees hy klaar, ' Dat de oorzaak van de dood der kranken Der Dokt'ren onkunde is te danken.
RYKERT.
Zwyg ftil, zeg ik, jy fcbendt hunne eer. "
PIETERNEL,
't Is onderdaagsch gebeurd ,men Fleer, Dat onze kat, door fchrik , of mailen, . 't fiakvenfter uit, op ftraat kwam vallen $ Een ieder riep, de kat is dood: Want zy verroerde hoofd, noch poot, En lag drie dagen zonder eeten , Of drinken in een' hoek vergeeten; Tot dat ik daags daar na vernam Dat zy weêr frisch te voorfchyn kwam: Zo dat voorwaar 't gedacht der katten Voor heel gelukkig is te fchatten Dat zy geen Dokters hoeven: want Die zouden haar ftraks raeê van kant Geholpen hebben met purgeereu, En aderlaaten , en klifteeren.
R YKERT.
Voor 't lest, zeg ik je. hou de bek, Eer dat ik jou de tong uittrek. Daar komen ze uit rayns Dochters kamer. llicr moet de deur van de kamer geopend, en de Dokters te faamen praater.de , gezien worden. 1METERNEL.
Een Vryer was voor haar bekwaamer Als all' de Dokters van het land: Haar ziekte is enk'le minnebrand, Die nooit geen Dokter zal: genéezen, Of 't moet een Liéfdedi kter weezen,
RYKERT.
'k Zeg dat je zwygt Hoe zal 't hier gaan? Geef ftoelen, en loop hier van daa.11.
C 5 TWEE-



50 DE DOKTER TEGENS DANK,
Dus werde op alles ach: genomen.
RÏE£ R T.
„ De een loopt te poft, en de aar te voet, „ Kruipt loomer, als een fchildpad doet.
Dr. TEEMER.
Zo. dat. ik., om. ter. zaak. te. blyven . Uw. Doch-ters. ziek-te. zou. be-fchry-ven Te. zyn. een. A-la-li-a, daar Me. een. Chro-ni-cus. by. wordt, gewaar., Geteeld, uit. ze-ke-re. ver-flym-de Be-dor ve-ne. en. te. faam. ge-lym-de Hu meu-ren., die, al-lengs-kens naar 't Ab-do-men. fchieten; by. éll:-aar.
Dr. RABBELAAR.
En na dat deeze kwaa humeuren
Aldaar vergaard zyn, zal 't gebeuren,
Dat zy bywyleu door het vuur
Der aangeftookene natuur
Gaar zieden, waar uit deeze dampen
Dan opwaarts fteigeren , en klampen
Het brein met groot geweld aan boord.
Dr. TEEMER.
Dies. moet-men. deez' hu-meu-ren. voort. Lo-s. maa-ken., eer. dat. zy.'ver fty-ven , En. uit. ge-darm-te. en. maag-krop. dry ven. En. daar. toe zyn. Ju-lep-pen , goed , Die. ge. in. garft-wa-ter. men-gen moet,
Dr. RABBELAAR.
Daar na zo zal men het klifteeren, Het aderlaaten, en 'tpurgeeren Ter hand (laan , dat zo meen'ge reis Hervat zal worden, als naar eifch Der ziekte noodig wordt bevonden.
Dr. TEEMER. On aan-gezien. dit, al-les. konden. Haar', kwaaien, haar. doen. fterven.j maar.
't Zal



B L Y S P E L.
51
't Zal. u. vcr-troos-ten. dat. gy. haar. Het. Ie-ven. naar. de- kunft. deed. derven.
Dr. RABBELAAR.
'c Is beter naar de kunft te fterven, Dan tegens regelen, en maat Te leeven in gezonden fiaat; Gelyk gy zeiver wel kunt peinzen.
Dr. TEEMER. Dies heb-ben. wy u. zon-der. venizcn. Ons. oordeel, zo dat. waar-lyk le.it. Gantfch. o-pen-har-tig lyk. ge-zeid.
Dl'. RABBELAAR.
En u geraên, als onzen Broeder,
Of als een kind doet aan zyn Moeder.
RYKERT, tegens Dr. Teenier, zeer langfaam. Ik. dank u. zeer. voor 't. on-der-richt.
Tegens Dr. Rabbelaar , heel haaftig. En 'k blyf op 't hoogft aan u verpligt.
ZESDE TOONEEL.
RYKERT, PIETERNEL. ^ RYKERT.
JLSruft heen, loopt faamen veur Sint Feiten!
Ja wel, het hoofd ryd my op ftelten
Van all' die Dokters. Ik word zot,
En fta te kyken als Piet Snot.
'k Ben nou zo wys, als van te vooren.
Maar wat gekerm komt my ter ooren!
PIETERNEL.
Och , och! men Heer, uw Dochter! och!
RYKERT.
Och, Pieternel! wat let'er toch?
Och, och, wat let 'er? och laat hooren!
D 2 PIE-



54 DE DOKTER TEGENS DANK,
RYKERT.
Fluks voort, pas op myn kind, loop heencn. Och, och, me dunkt ik hoor haar fteenen! Och Huibert! kom je noch eens weêr?
ZEVENDE TOONEEL.
MELIS, RYKERT, HUIBERT.
OMELIS. Sellement, wees bly, men Heer: Want zie wy brengen jou de beste Doktoor ter waereld meê ten leste. Die wonderlyk op ftaande voet De doode lui weêr leeven doet.
RYKERT. Ja! maar waarom komt hy niet binnen?
H UIBERT.
Men Heer, hy is wat vreemd van zinnen. Daar ftonden and're Dokters aan De poort, dies hy niet in wou gaan, Om dat hy niet bekend wil weezen.
RYKERT.
Wat hoeft hy voor dat volk te vreezen? Zy gaan te rug. Hoe noemt men hem?
HUIBERT.
Heer Fielebout.
RYKERT, tegens Melis. Ik hoor zyn ftem;
Gy, laat hem in.
HUIBERT.
Maar gy moet weeten. . Hy is fomtyds gelyk bezeeten , Zo als je uit zyn manier van doen En kleeding ftrakjes zult bevroên ; Maar zyn verfland is niet te gronden! Zyn weerga wierd 'er nooit gevonden! Hy 's kwintig; maar een doorleerd man!
ACRTl-



B L T S P E L:
55
ACHTSTE TOONEEL.
MELIS, RYKERT, FIELEBOUT, ah een
Ouderwetfche Dokter, met een* hoogen [pitfeu, hoed Op. HUI BE RT.
TV li MELIS.
JYlen Heer, hier komt de Dokter an!
RYKERT. Sta ruim, dat ik hem ga ontmoeten. Men Heer, ik kom u feest'lyk groeten, En 'k ben op 't allerhoogst verblyd , Dat gy alhier gekomen zyt: Want zie myn Dochter wil verfcheijen.
FIELEBOUT.
Hippocrates zeit dat wy beijen Onz' luizen zullen dekken.
RYKERT.
Wat?
Hippocrates! waar zeit hy dat?
FIELEBOUT.
Waar dat hy 't zeit?
RYKERT.
* In wat kapittel? HUIBERT.
Men Heer, je zult door dit gekittel Tot vraagen , maaken dat hy all' Zyn weetenfchap verlooch'nen zal.
FIELEBOUT.
In wat kapit...
RYKERT. Hou 't my ten goeden.
FIELEB OUT.
Neen, in 't kapittel van de hoeden, Daar hy ons 't hoedemaaken leert.
D 4 RY-



56 DE DOKTER TEGENS DANK,
RYK ER T. Dewyl 't Hippocrates begeert, Zo doe ik 't; maar wie komt ons ftooren ?
NEGENDE TOONEEL.
PIETERNEL, FIELEBOUT, RYKERT HUIBERT, MELIS.
TUT PIETERNEL.
IVlen heer, daar Zyn „och zes Doktoorea
ftad. Beliefje, dat ik ze in Zal laaten ?
FIELEBOUT.
Heb je dat in 't zin, Zo gaa ik daat'lyk heenen flappen: Want, zie, ik wil myn weetenfchappen Die ik veur my hou, als wat goeds, Niet openbaaren aan die bloeds. Zou ik my mengen met die gekken?
RYKERT.
Loop Melis , zeg , dat zy vertrekken.
Waar hoe veel Dokters nebje in ftad '
Dan aangefprpoken ?
HUIBERT.
Wie zou dat Op acht, of tien na kunnen we ten Men Heer: want jy had ons geheetéu. Dat wy de ruimte brogten , dies Zyn wy ftraks zonder tydverlies Gegaan by die wy vinden konden, Of welkers naamen dat wy vondett Gefchreeven aan de deur.
TIEN.



B L T S P E L. %7 TIENDE TOONEEL.
PLEUNTJE, FIELEBOUT, TRYNTJE, MELIS, RYKERT, PIETERNEL, HUIBERT.
P L E U N T ] E.
en Heer!
Men Heer, daer zyn 'er noch al meer! ;
FIELEBOUT.
Wat? Dokters?
PLEUNTJE.
J».
FIELEBOUT. Ik ben verloren!
TRYNTJE.
De weg die grimmelt van Doktooren...
MELIS.
En, die veur deur (hen, willen niet Vertrekken, eer je fchyven fchiet.
RYKERT. Ja wel, ja wel! het lyken droomen, Van waar nou al die Dokters komen. Loopt beije gaar, loopt heen, gezwind, Eu geeft 'er dit. Zeg, dat myn kind Wat fluimert, dat ik om veel zaaken Haar niet zou willen wakker maaken. Terwylen zei jy , Pieternel, Eens-zien ofhaare zwakheid wel Toebeten wil haar hier te ftuuren.
PIETERNEL.
Genoeg; ze kan in 't bed niet du uren 5 Maar loopt het huis Haag op, en neêr,
RYKERT.
Loop , lei haar hier.
PIET ERNEL.
lk Zal" 77 T S\
D 5 ELF



58 DE DOKTER TEGENS DANK,
ELFDE TOONEEL.
RYKERT, FIELEBOUT. RYKERT.
Myn Heer,
Ik heb een Dochter...
FIELEBOUT.
Dat's geen wonder.
RYKERT.
Maar Heer, ze is onlangs heel bezonder, En op een' ongeleegeu' tyd Zeer ziek geworden.
FIELEBOUT.
'k Ben verblyd, Dat zy, tot ligt'nis van haar fmarten, Myn hulp begeert; ja 'k wenfch vim harten Dat gy, en al uw huisgezin Myn hulp van nooden hadden in De grootfte krankheid, om ter deegen Te kunnen toonen, hoe geneegen Ik te uwen dienst ben met myn kunft.
R YKER T.
Ik ben u dankbaar voor die gunft.
FIELEBOUT.
Hoe is uw Dochters naam?
RYKERT.
Lucina.
F IELEBOUT.
'Lucina ? Neminus latina!
Een fehoone naam, om zonder pyn
Gemedikamentcerd te zyn.
RYKERT. 'kZal eens gaan zien waar zy mag toeven; Ik kom ftraks weêr.
F IE-



B L T SPEL.
59
FIELEBOUT.
't Zal niet behoeven : •k Verwacht haar, en niet groot plaizier Met al myn medefyncn hier.
RYKERT.
Dat's goed; maar ik kan niet verzinnen Waar dat die zyn.
FIELEBOUT, op '/ voorhoofd wyzende. Die zyn daar binnen. Lufina! En uw naam?
RYKERT.
Myn naam Is Rykert te uwen dicnft.
FIELEBOUT.
Bekwaam!
RYKERT.
Gereed...
FIELEBOUT.
De Dokter zonder kranken, Heer Fielebout doet u bedanken.
TWAALFDE TOONEEL.
FIELEBOUT, RYKERT, PIETERNEL, LUSYNTJE.
FIELEBOUT.
Is dit de zieke?
RYKERT. O ja 't, myn Heer; Ik heb geen and're kinders meer Als haar; dies zo 'k haar kwam te derven, Zou ik van enk'le hartzeer fterven.
FIELEBOUT.
Zy moet haar wachten, zo zy kan, Te Herren zonder de ordre van
Den



ö.o DE DOKTER TEGENS DANK, Den Dokter.
RYKERT.
Stoelen.
PIE T ERNEL.
. ,' , IIeer> hier bennen
Al ftoelen.
FIELEBOUT.
Zeker, 'k moet bekennen Dat deeze patiënt 'er niet Onfmaakelyken uit en ziet. Men zou 't met zulk een meisje klaaren En wel een zieke bruid meë fpaaren. '
R YKERT.
Gy doet haar Iachchen, Heer.
FlELEIiOUT.
Wanneer een Dokter dat mnnr doet $ Dat hy de zieke door zyn fpreeken' Doet iachchen dar's een heel goed tekenWe nu, Wat ls;x? Waar ben je ontfteldf' Wat vooreen ziekte is die u kwelt?
LUSYNTJE.
Han, hi, hon, han.
FIELEBOUT.
Wai zeg je ? watte ?
LUSYNTTE.
Han, hi, hon, hun.
FIELEBOUT.
Wat taal is dlttef LUS Y1NTJE.
Han, hi, hon, haa.
FIELÊBOUT.
, Wat Saat jou aan? Han, hi, hon, han, kan niet verfiaan Dit is een witte met een zwarten Wel hei, dit zyn verbruide parten!
RY.



£ L T S P E L. él
R Y K F. R T.
Heer, dit 's haar ziekte, dat je 't vat: Ze is ftora geworden zonder dat Men de oorzaak daarvan weet; dit kwellen Heeft haaren trouwdag uit doen ftellen.
FIELEBOUT.
Wel waarom dat toch ?
RYKERT. Om dat hy
Die haar zal trouwen, wil dat zy
Haar fpraak eerst weêr heeft, als voor deezen.
\ FIELEBOUT.
Gantsch bloed ! dat moet een gekskap weezen
Die kwaad vind dat zyn vrouwtje ftom ,
En zonder fpraak is. Och waarom
Ben ik zo lukkig niet, dat Wobbe
Die ziekte heeft, die rechte flobbe?
'k Verzekerje, dat ik myn vrouw
Daar nimmer van geneezen zou.
RYKERT.
»k Geloof het; maar indien 't kan weezen, Myn Heer, ai wil myn kind geneezen.
FIELEBOU T.
Zyt onbevreesd; maar zeg, haar kwaal Benaauwt haar die ook?
RYKERT.
Te eenemaal.
FIELEBOUT.
Dat is zeer goed ! voelt zy by vlaagen Geen pyn ? ,
RYKERT
Meer, als zy kan verdraagen.
FIELEBOUT.
Dat is zo veel te beter; maar
Gaat zy fomtyds, je weet wel, waar?
RY-



62 DE DOKTER TEGENS DANK,
rykert.
Ja-
fielebout.
Overvloedig ?
rykert. j*.
fielebout.
Dat 's wys'Iyk Gedaan; maar de afgang is die prys'lvk?
rykert.
Dat weet ik niet, myn Heer: want ziet 'k Verfta my op die zaaken niet.
fielebout, tegen Lufyntje. Geef my uw hand. Ik zal 't haast wecten. 't Is aan de pols wel af te meeten, Dat.uwe Dochter ftom is, lieer: ' Zy is zo ftom, gelyk een beer.
pieternel,
Is 't meug'lyk? wat geleerder kaerel! Met is een man, gelyk een paerel! My raadt het ftraks.
rykert,
Laat hem betien. fielebout, keen en wéér wandelende. Ileum , heum ! Wy gaauwe Dokters zien En kennen daad'lyk alle kwaaien. Een lafbek zou ftaan hebben maaien, En zeggen heel verbaasd: 't is dit, 't Is dat; maar ik fchist recht in 't wit, En zeg u, dat uw Dochter ftom is.
rykert.
Maar zeg my eens, wat de waarom is, En hoe dat komt.
fiele bout.
Een kleenc zaak : 't Komt daar van daan, dat zy de fpraak
V.r-



£ L T S P E L. 63
Verloren heeft.
RYKERT.
Dat 's wel, verloren ; Maar 'k wou graag de oorzaak daar van hooren.
FIELEBOUT. Al de oudfte Dokters zeggen dat Het voorkomt door ik weet niet wat, Belemm'ring van de tong geheeten,..
RYKERT.
Maar 'k wou jouw oordeel daar van weeten.
FIELEBOU T.
Ha! Arifloot'les zeit daar van
Heel fraaije dingen ; maar men kan...
RY KERT.
'k Geloof het.
FIELEBOUT.
't Was.een man der mannen! Een groot man , die vyf zes paar fpannen , Ja hoofd, en fchouders grooter was Als ik.
RYKERT.
Hoè komt dat bier te pas?
F IELE BOUT.
Ik zal 't u zeggen, hoor: de tonge
Die wordt belemmerd door de longe,
Wanneer de long, door zek're vocht...
En deeze vocht weêr door de locht
Bedurven..., zekere humeuren
Pcccantes ftraks de longpyp fcheuren ,
En barsten doen, waar door't geluld...
Peccantes, Heer... Dit woord beduid... ^
Om u de meeniug uit te leggen...
Humores, Heer, dat is te zeggen...
Pecant kumorcs, even... als
De dampen, die in iemands hals
Verftopt... of liever... als bevroozen ,
Nieï



64 DE DOKTER TEGENS DANK,
Niet door de pores zyn te loozen... Als by manier-van fpreeken zyn... Maar a propos, fpreek jy Latyn?
RYKERT.
Neen niet met al,
FIELEBOUT.
Verftaan, noch fpreeken?
RYKERT.
Neen, niet een woord.
FIELEBOUT.
Een zeer goed teken!
Hoor toe: ik zal 't u zeggen dan.
Cabi icias c[l Söliman,
Catalamus, cor, ego, Pater*
Humor es, /fdolefcens, Mater;
yimares , arci , thitram, nos,
Amarcnt, aws, getier, vos:
EJi, vivc , vixi, vtdtum . volvo ,
Hac Mufa , poll ex, fetitur ± folvo,
Sidicem efl paella , flos,
Nominativo ego ros.
Hat is gezeid, dat deeze dampen ,
Als de oorzaak van jouw Dochters rampen,
Wannéér die, zeg ik, op een' ry
Pasfeeren deur de linker zy,
Alwaar de lever is geleegen,
En eind'lyk met veel ommewegen
De rechter zyde, daar her hart ,
Gelyk gy weet, gevonden werd ,
De maag benaauwd maakt, en doet zweeten...
De maag wordt in 't Latyn geheeten
Cubitus, die deur 't zwéeteri beefc;
Vermits dat zy gemeenfehap heeft
Met Nasmus, dat 's in 't Grieksch te zeggen
De harfenen die onder leggen;
Die de ader Cavus, in 't Hebreeuws
Cu-



B L Y S P E L. 65
Cubiculum , goed rond, goed Zeeuws * In haaren weg ontmoet, en laaten De long vervuld met Omoplaaten, Waar door... Ik bid u, luister toe. Waar door die damp... 't verhemelt moê Van fpreeken... let op deeze reden, Door zekere kwaadaardigheden, De tong belet, als door een rook... Neem acht hier op.
RYKERT.
Zo doe ik ook.
FIELEBOUT.
Door zekere kwaadaardigheden, Veroorzaakt door... Let op myn reden.
RYKERT.
Zo doe ik ook,
FIELEBOUT. Veroorzaakt door De attiviteit der .tong,.. 't gehoor Belet eerst in de holligheden Der harfenen , recht na beneden Schiet na de Nares, en van daar Weêr opwaarts fbygen by rnalkaêr, Met offabandus, fel efl fixum , Potarintim efl quipfa frixum. Dit 's, naar myn oordeel, de oorzaak van Jouw Dochters domheid.
R Y KERT. t Ta , dat kaa
Wel weezen; maar daar 's onder allen Een ding, dat my niet heeft gevallen: Dat 's, daar gy van de lever, en Van 't hart fpraakt: zie, myn Heer, al ben Ik juist geen Dokter, dunkt me, op 5t kwaadfte Genomen, dat jy die niet plaatfle Zo als die in der daad zyn: want
E He



66 DE DOKTER TEGENS DANK, Het hart pleeg aan de linkerhand, De lever, zo 'k heb hooren zeggen, Staag aan de rechter zy te leggen.
FIELEBOUT.
Dat was veur deezen zo wel; maar Wy hebben dat fints altegaar Veranderd, en het onderst' boven Gekeerd, zoud gy dat wel gelooven?'
RYKERT. Zo leit het hart nou, naar ik hoor, Hier in de rechter zy, Doktoor?
FIELEBOUT.
Hoe anders?
RYKERT.
O! 'k had van myn leeven Dat niet gehoord ! Wil my vergeeven De onweetenheid...
FIELEBOUT.
Ai, niet een brui.» 't Is juist niet noodig, dat jy lui Zo hoog geleerd bent, als Doktooren.
RYKERT.
Zo is 't; maar om geen' tyd verlooren Te laaten gaan, myn Heer, wat vindt Gy voor de ziekte van myn kind Geraan te doen?
FIELEBOUT.
> Heeft zy voor deezen
t Gefchreeven fchrift wel kunnen leezen?
RYKERT.
Dat heeft zy op haar duim, het Fransch En Duitsch al even goed bykans.
FIELEBOUT, haar een'' brief geevende. Laat my begaan. Daar zoete meisje, Lees, zo je kunt, dit fchrift een reisje. .
Te-



B L T S P E L. 6?
Tegens Rykert, hem ter zyden trekkende. 't Is een remedie," die in 't kort Haar helpen zal aan 't geen haar fchort, Zo zy ze volgt. Wel nu hoe gaat 'et? Hebt gy den zin gevat? Hoe ftaat'et U aan? (preek op.
RYKERT.
Maar Heer, ze is ftom.
FIELEBOUT.
't Is waar; maar 'k docht 'er niet meer om.
Zoudt gy van die Aptekers pillen,
En droges wel inneemen willen ?
Zy knikt heel blydelyk van ja.
Dies is myn raad dat gy haar dra
Na 't bed toezendt, en zonder toeven
Een pintje Spaanfche fek doet proeven ;
En vindt ze 'er fmaak in, geef haar dan
Noch onbefchroomd twee ming'len van,
Met anderhalf pond nieuwe vygen ,
Met makarons , kunt gy ze krygen,
Om in den wyn te weeken, of
Nieuwbakken wittebrood, heel grof
Gebuild, en hart geroost van buiten,
Om mee te foppen.
RYKERT.
Wat viertuiten Heeft dat, myn Heer? Waar toe zal 't zyn?
F IELEBOUT. Weet gy niet, dat 'er in den wyns En in het brood een fimpatie, , Of een verborgen kracht (leekt, die je Doet fpreeken eer je 't denkt? Men ziet Het ommers, als een Pcmkiet, Of Papegaai daar van komt te eeten, Dat zy dan ftraks te klappen weeten, Én fpreeken lecren. -
E 2 RY-



B L r. S P E t. 77
RYKERT.
Ik...
LUSYNTJE.
Zie, je zult me niet bepraaten.
RYKERT.
Maar...
LUSYNTJE.
Vader, 't zal toch al niet baaten. Noch vaderlyk ontzag, noch magt.
RYKERT.
Ik heb...
LUSYNTJE.
Vergeefs, al wat je tracht.
RYKERT.
Dat...
LUSYNTJE.
'k Zal die dwinglandy niet lyen. RYKERT.
Is...
LUSYNTJE. 'k Zal eer in een Klooster tyen, Als trouwen een', dien 'k niet bemin.
RYKERT.
'k Zeg...
LUSYNTJÉ. 'k Stel het toch niet uit myn' zin.
RYKERT.
Maar...
L U S Y N T JE.
Al vergeefs. Ik wil myne ooren Daar niet aan leenen: 't is verlooren Al wat je zegt; al wat je doet Is wind: 't ftryd tegens myn gemoed Met zulk een' Baviaan te leeven: Ik wil me aan niemant anders geeven
Als



?3 DE DOKTER TEGENS DANK, , Als Volkert. Daar meê is het uit.
RÏK ERT.
Wat al getier! wat al geluid ?
't Is of ze dol is, en bezeten!
Myn Heer, zoudt gy geen middel weeten
Om haar weêr ftom te maaken?
F IELE BOUT.
Neen,
Dat 's my cnmoog'Iyk; maar al 't geen Ik tot uw' dienst in deeze zaaken Kan doen, zou zyn u doof te maaken.
RYKERT.
Ik dank u. Meent gy dan...
LUSYNTJE.
Gy zult
Met ai uw red'nen myn geduld Slechts tergen , en my nooit bepraaten.
RYKERT.
'k Zeg, dat je Volkert zult verlaaten, -1 En Lubbert trouwen.
LUSYNTJE. 'k Zou de dood Eer trouwen, dan dien IDancpoot.
FIELEBOUT.
Myn Heer, laat ik, naar myn begeeren, Dit werk eens medikamenteeren. Het is een nieuwe kwaal, die haar Schort in de harsfenen, en daar Ik raad toe weet.
RYKERT.
Zou 't moog'lyk weezen Die harsfenziekte te geneezen ?
FIELEBOUT.
O ja, laat my begaan, 'k weet raad Voor alles, 'k Zal het aan myn' maat D'Apteker grondelyk beduijen,
\ Moé



B L r S P E L.
7?
't Moet zyn door hulp van zyne kruijen. Een woofd. Gy ziet, de groote trek Die 't meisje toont tot zek'ren gek Die Volkert heet, is vry wat tegen Des Vaders zin; dies dient men wegen Van nood, en kortheid in te flaan. Kom , laat geen' tyd verlooren gaan : Want door 't verbitt'ren der humeuren, Verfta my wel, kon 't ligt gebeuren Dat uitftel haar vererg'ren mogt; Dies vind ik, naa my wel bedocht Te hebben, geen remedie beter Als 't Aqua Vlugtka: gy weet 'er De wond'rc werking van; kort om, Twee onfen Matrimonium Met een loot Wip, twee dragmen Rippa, Kaar de ordonnantie van Agrippa. Maar 't zal hoognoodig zyn dat zy Met u wat wandele, opdat gy ^ Haar onder 't praaten, en geleijeu Tot in te neemen moogt bereijen; Terwyl dat ik den vader hier Wat onderhou. Avec un zwier, Allons, fa, fa, koerazie, vaardig, Fluks tot de midd'len, kunstig, aardig.
VTFD E TOONEEL.
RYKERT, FIELEBOUT.
MRYKERT. aar, wat zyn dat voor droogen, Heer, Die gy daar noemt? 'k heb nimmermeer Van diergelyke hooren fpreeken.
FIELEBOUT.
't Zyn kruijen, die men in gebreken, Van dringende noodzaak'lykheid
Al-



8o DE DOKTER TEGENS DANK,
Alleen gebruikt, en toebereidt.
RYKERT. Ha, Ha! Maar heb je van je dagen Wel meer gehoord van zulke vlaagen Eu ongeregeldheden?
FIELEBOUT. Daar,
Of daar omtrent; fomtyds wel.
RYKERT.
Maar
t Is orgeloofiyk, hoe haar zitmen Om deezen Volkert te beminnen Geduurig fpeelen.
FIELEBOUT. 't Is zo. 't Bloed Van zulke jonge kleuters doet Een wond're kracht op haar komplekfie, (lk bid u , neem hier op reflekfie.) Wanneer'top minn'lyjte oogen werkt.
RYKERT. 'k Had naauw'lyks in myn kind gemerkt Die zotte liefde, of onverdrooten Heb ik haar daad'lyk opgeflooten Gehouden.
FIELEBOUT.
Dat 's heel wel gedaas. RYKERT. En hem belet na haar te ftnan.
FIELEBOUT.
Heel goed!
RYKERT. Zó 't niet door my gefïeurd was Wie weet wat dat- 'er ligt gebeurd was ? ' FIELEBOUT.
Dat 's waar.
Rï-



B L 2 S P E L. 85
RYKERT. Schelm, kom je met een' blooten degen, In myn gezigt?
VOLKERT.
Wees niet verlegen; Myn meening is geenfints geweld Te pleegen; 'k bid zyt niet ontfteld. Dat gy dit houwertje uit de fchede Getrokken ziet, was om daar mede Deez' boeren te beletten dat Ik niet van hen wierd aangevat. Nu fleek ik 't op, en zal u zeggen Op welk een' grond de zaaken leggen, Myn Heet, zo als ik was gezind Te vlieden met uw eenig kind , Zo komen my, juist onderwegen, Deez' Klerken van Sieur Slik-op tegen , Door welkers last my word gezeid Hoe 't Everd-oom heeft afgeleid, En dat ik, zo gy zelf kunt leezen , Zyn eenigfte Erfgenaam moet weezen.
TIENDE en LAATSTE TOO NE E L.
PIETERNEL,RYKERT,VOLKERT,LI.7S YNTJE,
FIELEBOUT, Notaris Klerken , PIET, KRELIS, KLAAS, HEÏN, SYMEN, HUIBERT, ME LIS.
MPIETERNEL. yn Heer daar is een brief.
RYKERT.
Van wien? PIETËRNEL.
De brenger zeit, je zult het zien; En dat je hem het port moet langen.
RYKERT, na dat hy den brief geopend heeft. Dat hy met Lubbert zich laat hangen!
F 3 PIE



86 DE DOKTER TEGENS DANK,
PIETERNEL.
Dan zit tot onzent noch een vrouw Die graag Heer Volkert fpreeken wou.
VOLKERT.
Hoe heet ze?
PIETER NEL.
Wobbe; en naar heur zeggen , Heeft zy uw' Oom op ltro zien leggen.
VOLKERT.
Zo gy noch twyffelt Heer, lees vry Dit Testament.
RYKERT. Kom , geef het my. Laat zien; 't is waar, wy hebben heden Den tienden, dat's geen maand geleden» Dat jy een eerlyk Jongman bent, Heer Volkert, tuigt dit Testament. Ik ken de hand van den Notaris, Eu deez' getuigen dat het waar is.
VOLKERT.
Mag ik dan hoopen op uw kind?
RYKE R T.
Ja toch; dewyl zy u bemint: Uw deugden cn perfoon vereeren My, en myn Dochter, uw bcgeeren Sta ik met alle blydfchap toe.
LUSYNTJE. * lk dank u zeer, Papaatje.
FIELEBOUT.
Hoe!
Is 't klaar?
VOLKÊRT.
Ja toch.
FIELEBOUT.
Wat vreemder dingen! En kom ik zo dien dans te oiufpiingen?
Zal












FIELEBOUT,
I'S* £20
DE DOKTER TEGENS DANK.
B L T S P E L.
te A MS TE LD AM, b* J. HELDERS en yf. 1789.
Met Privilegie,






VOORREDE.
hebben dit Spel getrokken uit twee Franfche Blyfpelen in Pi'oze , UAmour Medecin, eri Le Medecin Malgrd Lui, gemaakt door jean
baptiste poquelin molière, zonder ohs
te binden aan de;i letterlyke zin, of fchikkingdes Franfchen Dichters, die, hoe ervaaren in Tooneelkunde, en deswegen met recht alom beroemd, echter in deeze Spelen verfcheidene wanvoeglykhe.den heelt gebragt die niec goed te maaken zyn. Moogelyk is het tot zyne verörïtfchuldigiflg dat hy in de Voorrede van het ecrft genoemde Blyfpcl, ter loop opgefiagen, aan den Leezerzegt:
Dit lilyfpel is niet anders dan eene ruuwe Schets, (en gelyk hy zelf het in de Franfche fpraak noemt, un impromptu) tot vermaak van den Koning, den i&m. van September, 1665. te Verfailles vertoond. Het is het verbaaftc van de Stukken die zyn Majefleit my ooit bevoolen heeft te maaken ; en ik kali met tuaarheid zeggen dat hetzelve voorgefleld, opgemaakt, van buiten geleerd, en .gefpeeld is in den tyd van vyf dagen. En vervolgens zegt hy:
Het is niet noodig u te waarfchouwen dat 'er veeie dingen in zyn die meefl van de uitbeelding der geflen afhangen: ieder -weet dat de Tooneel-(lukken enkelyk gemaakt zyn om te ff telen; en ik zou niet .aanraaden dit Spel te leezen dan aan perfoonen dieeen genoegzaam doordringend gezicht hebben om alle de Tooneelfpeelingen der gebaarden in het leezen ie ontdekken. Enz.
't Geen hy verder van dit Blyfpel in zyne korte voonede aanroert, flaan wy over, om iets van het behandelen onzes Blyfpels te zeggen.
J£enigen tyd voor hst opftellen van de dokter tegens dank, is uit het eerfte en Derde Bedryf van UAmour Medecin ,' door Adriaan A 2 Bas-



VOORREDE.
Baftiaanfz. de Leeuw gemaakt het Kluchtfpel De^ Liefde Dokier, waarin hy uit het Tweede Bedryf1' ënkelyk genomen heeft den Kwakzalver, of Verkoopervan Orviëtan; laatende de vier belachchelyke Dokters daar geheel uit; omdat zyn inzicht alleenlyk was een Kluchtfpel in het licht te geeven van een eenig Bedryf; waarom hy ook het Eerfte en Tweede Tooneel van het Derde Bedryf, als niet tot zyn oogmerk dienende, heeft voorbygegaan.
Die tweede Bedryf van hem niet verder aangeroerd, hebben wy zo fraai en dienftig tot ons Blyfpel gevonden dat wy het daar in hebben gevlyd zonder eenige wanfehikkelykheid ; en de uitkomftj heeft doen zien door de voorbereiding, die wy'; daar van in ons eerfte Bedryf gemaakt hebben,] dat het geen klein fieraad aan het Werk heeft : gegeeven.
Dus verre betreft het ftuk UAmour Medccm ons Blyfpel; waar in wy ons gehouden hebben aan de waarfchynlykheid, en het geene ter zaa- ; ]te dienende, onzes oordeels, van alle ongerymd- j heid en buitenfpoorigheid, vry was; alzo wel als in Le Medecin Malgré Lui, in het welk wy ons dezelve regels hebben voorgefchreeven ; regel-: recht tegen het beftaan van Molière, dieperfoonaadjen in deeze twee Tooneelftukken brengt, die daar in gelapt, als onnutte Byvoegfels, niets ter waereld doen tot den knoop en de ontknocping van 't Werk. Gelyk onder anderen M. Kom bert, die, als Buurman van Sganarelle, hem in het Tweede Tooneel van het Eerfte Bedryf bykomt, en beletten wil zyn wyf te flaan; worden- > de van den man en de vtouw, die beide hier in eens zyn, met ftokflagen afgeweezen en weg ge-, jaagd; zonder dat deeze Robert in het geheeiej
SpeH



VOORREDE. I Spel Cwant hy was 'er niet noodig) weder te I voorfchyn komt.
Om deezen misdag te verhelpen, voeren wy, I in de plaats deezer overtollige perfoonaadje, in I het Tweede Tooneel van ons Eerfte Bedryf, I Leahder, by ons Volkert, gevoeglyker 111, als 1 zynde de Hoofdperfoonaadje van ons Blyfpel, die I benevens zyne Minnaares, het grootfte belang m I al het werk hebbende, met eenen helpt mtvoe1 ren met Sganarelle, of Fielebouts wyf, alles wat | zy beide beoogen tot het leggen van den knoop I der Gefchiedeniffe. Hier om , en om dat hy | haar geflagen had, doet zy , de voorvallende gele-
I genheid waarneemende, haaren man afrosfen, en
II hem hier door noodzaaken tot het fpeelen van B de rol van Dokter tegens Dank, en aldus VolI] kert aan zyn Beminde te helpen.
Gelyk wy nu in het Tweede Bedryf, als geBzegd is, uit UAmour Medecin, een Tooneel van | vierbelachchelyke Dokters toegefteld,'en voor het 11 overige de ftof uit Le Medecin Malgré Lui, doch I naar onze zeden, enz. verfchikt, ontleend hebben : zo hebben wy daar ook uitgevveerd veele I onnoodige dingen ; verwerpende ook het laatfte
0 Tooneei in het' Tweede Bedryf van 't zelve Spel, | het geen'er, naar ons ontwerp en verdeeling,
1 ©yertollig zou zyn geweelt: want al wat Leander
I daar doet omtrent Sganarelle, dien hy onbekend \ komt aanfpreeken van de gemaakte ziekte zyns | Vryfters, en zyne hulp verzoekt tot het bevor\ deren van zyn oogwit, dat zelve is door ons op Jhet einde'van het Eerfte Bedryf, met meerder | waarfchynlykheid uitgewerkt.
II Met dit zelve inzicht hebben wy ook ver% oniichtzaamd het gedrag der twee boeren, vader 'I en zoon, door Molière als by het haar daar inj gefleept, dewylze 'er geenszints te pafie komen;
A 3 3a



De Gecommitteerden tot de zaaken van den Schouwburg hebben, volgens O&roy door Hunne Ed. Groot» Mog. deHeeren Staatenvan Holland en Westvriesland, den eerften November, 1787, aan hen verleend, het recht van deeze Privilegie,alleen voor den tegenwoordigen druk, van FIELEBOUT, of DE DOKTER TEGENS DANK; Blyfpel, vergund aau
J. helders dl a. mars.
Amfteldam, den 34. September, 1789.
Geen Exemplaaren zullen voor echt erkend worden, dan die door één' der Heeren Gecommitteerden onderteekend zyn.
A 4 PER-



•I
VERTOONERS,
fielebout, een Tuinier. tvobbetje, Vrouw van Fielebout. volkert, Vryer van Lufyntje. pieternel, Meid. y melis, Boer. >van Rykert.
huibert, Knecht. 3 ry.kert, Vader van Lufyntje.
dr. smuller. -| Kr. NYPEWÏN. |
Dr. teemer. > Geneesmeefters.
Br. rabbelaar. j
pleuntje. 7
> Boeremeiden. ~] >
tryntje. j .*
lusyntje, Dochter.
Vvan Rykert» piet. ] f y
krelis. j J
klaas. >Boeren, in de Buurt. J hein. j
syme n. J
Zwygende. Twee Notaris Klerken.
tiet Tooneel verbeeld, in 't Eerfte Bedryf, het Huis en de büuit van Fielebout, in het Tweede , een kamer in het huis, en in het Derde de Hoffteê van Rykert, m de Diemermeer, buiten Amfterdam,
De Gefchiedenis van het Blyfpel begint 's morgens , en eindigt 's avonds in Zomertyd.



FIELEBOUT,
O F
DE DOKTER TEGENS DANK. B L T S P E L.
EERSTE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
FIELEBOUT, WOBBETJE. FIELEBOUT.
J7J011 fmoel, of anders meugje vreezenl Wie pikken of bier voogd zei weezen? Voort, geef me geld, en daar meê wel.
WOBBETJE.
Ik wed, dat ik *t wel laeten zei: Jy zelt nou naer myn pypen dansfen, En werken gaen.
FIELEBOUT.
Gantsch duizend Franfchen! Wat is 't een lastig tydverdryf Gekweld te weezen met een wyf! Een wyf is, of ik laet me villen , Ve'ul dimmer, als drie krokodillen, Ja flimmer als een droes vyf, zes. Zo zeit ons Aristoteles.
WOBBETJE.
Kyk deuze wyshoofd, mit zyn Bouwen Van Aris Stoffels.
FIELEBOUT.
Wyshoofd? Trouwen!
A 5 Waer



xo DE DOKTER TEGENS DANK,
Waer heeft men ooit een' Hovenier Gevonden, die met zulk een' zwier Van alle ding kan disputeeren Als ik? Wat droes het lykt wel fcheercn! Ik, die by 't leeven van men vaar De Reduinenta op een haar Van buiten kon-, ik, die vyf jaeren By een geletterd, en ervaeren Doktoor gewoond heb, zou ik nou My laeten kwellen van een vrouw, Die ftaeg niet praat, als van te werken, En nimmermeer van 't hart te fterken?
WOBBETJE.
De koekkoek fchen den gek!
FIELEBOUT.
De Droes
Schen 't varken! Maak me 't hoofd niet kroes.
' WOEBETJE.
Dat uur vervloek ik van myn leeven, Toen ik jou 't jawoord heb gegeeven.
FIELEBOUT.
En ik vervloek met meerder recht Notaris Slik-op, en zyn' knecht, Die my dit huuw'lyk deeden tcek'nen, Dat ik veur myn verderf mag reek'nen.
WOBBETJE.
Kyk dit juweeltje van ien man! Scharluin, was jy wel waerdig an Ien vrouw, as myn perfoon, te trouwen? Jy meugt me wel in waerde houwen.
FIELEBOUT.
't Is waer, het eerfte nachtje, dat
Ik by jou kwam te flaepen, had
Ik reden , om verblyd te weezen :
Het heugt me noch, fchoon lief gepreezen!
Maer, u gantsch kranken! dwing' ine niet
DaerS



B L T 8 P E L. li
Daer van te fpreeken , wyf: want ziet, lk zuu...
WOBBETJE.
Wel waer wou hy van fpreeken? Wat wou je zeggen ?
FIELEBOUT.
Bof! maer fteeken Wy daer een fpeltje by. Ik weet Wel, wat ik weet.
WOBBETJE.
Dat 's niet ien beet.
FIELEBOUT.
Ik weet wel, zonder my te roemen, Dat jy jou meugt gelukkig noemen, Dat ik jou nam.
WOBBETJE.
Wat noem je dan Geluk? te trouwen mit ien' man Die ftaeg komt mit ien volle bas* t'huis, En zendt ons veur de wind nae 't Gasthuis J Ien fun, die deur zyn kleéren druipt, En al myn mooije goed verzuipt!
FIELEBOUT.
Dat lieg je: want de helft vervreet, en Verfmook ik ruimpjes, wel te Weeten.
WOBBETJE.
Die my myn bed, daer ik op leg Te flaepen, onder 't lichchaam weg , Durft neemen^ en verkoopt.
FIELEBOUT.
Te vroeger
Kun je op ftaen.
WOBBETJE. In het kort, ien kroeger Die niet ien ftukje huisraed.in Ons huis laet; maer myn kooper, tin,
Ser-



ia DE DOKTER TEGENS DANK,
Servetten, tafellakens, floopen, Ja fïoel en banken gaet verkoopen?
FIELEBOUT.
Dat's, om dat jy met meer gemak Verhuizen kunt.
WOBBE TJÉ. Die in toebak, Wyn, brandewyn, en bier, en koffy Zyn geld verkwist; en fpeult, als of hy Ien kar mit roozenobels had Gebonden an zyn kaele gat.
FIELEBOUT.
Melankoly is kwaed, en 't fpeelen Doet ons den tyd te min verveelen.
WOBBETJE.
Wat zei ik ondertusfchen mit
Myn kinders doen, zeg, dronken klit?
FIELEBOUT.
Al wat je wilt. Gaet faemen flaepen.
WOBBETJE. Ik zit daer mit vier kleine fchaepen, Vier arme wurmen op den hals.
FIELEBOUT.
Wel zet ze neêr.
WOBBETJE.
Die fchreijende, als Verhongerd, myn om eeten kwellen; Hoe zei ik die te vreeden ftellen?
FIELEBOUT.
Geef heur de gard: want ik verftae, Dat wyf, noch kinders nimmer nae Meer drank, of eeten zullen taaien, Als ik verzaed ben.
WOBBETJE.
Kyk dien kaelen Verzoopen deug'niet! Mien je, dat
lk



B L T $ P E L. 13
Ik lyen zei, dat jy jouw gat
Staeg vol zuipt, daer ik om te leeven
Gien brood in huis heb?
FIELEBOUT.
Lieffte, geeven Wy toch mekaer gien reden tot Misnoegen!
WOBBETJE.
Lieffte? kyk dien zot!
FIELEBOUT.
Het lykt fchier, 't is jou al vergeeten.Want anders pleeg je 't wel te weeten Dat ik vry kort van kop ben; maer Weêr lang van armen, en vry zwaer Van vuisten.
WOBBETJE.
'k Lach iens mit jouw dreigen.
FIELEBOUT.
Myn allerlieffte fchat, myne eigen, De huid die jeukt jou weêr!
WOBBETJE.
Jy «it
Myn niet verfchrikken mit geweld Te maeken, noch mit al jouw kyven.
FIELEBOUT.
Ik zei je de ooren komen vry ven, Myn liefde fchaepje!
WOBBETJE. Dronken beest!
FIELEBOUT.
Ik zei jou fmyten: maek men geest Niet moeij'lyk.
WOBBETJE.
Wynbalg!
FIELEBOUT.
'k Zelje klouwen.
WOB-



B L T S P E L. 19
VOLKERT.
Zo doet het noch.
WOBBETJE.
Dat ik as jy was, 'k Zou weeten willen, of ik vry was, Of vast, en 't werk zo lang, en loom Niet laeten fleuren: 'k zou myn'oom De meid ten houwelyk doen vraegen.
VOLKERT.
Die is voorlang al afgeflagen ; En daarenboven heeft hy my Verboón aan deeze vryery Niet meer te denken noch te tillen, Noch haar te fpreeken.
WOBBETJE.
Watte grillen! Wel waerom dat toch!
VOLKERT.
Rykert wou, Dat zich myn oom verplichten zou > En boven dat verzeekring geeven, Dat ik alleenig naa zyn leven Zyn erfgenaam zou weezen, dat Myn oom zeer vreemd heeft opgevat: Wy hebben evenwel geduurig In 't heimelyk malkander vuurig Bemind, tot Rykert in het end' De zaak ontdekt heeft, nu omtrent Twee maanden, of wat meer geleeden: Nu wil hy haar met kracht befteeden Aan eeneu Lubbert, ryk van goedj Maar gierig, en een' ouden bloed. Waarom hy op zyn plaats hier buiten Zyn dochter fluks heeft op doen fluiten, En meid, en knecht, en boer, en al Verbooden, dat my niemand zal
Ba Te



so DE DOKTER TEGENS DANK,
Te woord ftaan, noch van mynent wegen Een' brief ontfangen. Hoe verleegen Wy beide zyn, kunt gy hier uit Wel giffen: want zo zy de bruid Met Lubbert wordt, ben ik verloren, En zy was liever nooit gebooren. Daarom heb ik een' vond bedacht, En hier deez' pruik, en rok gebragt,
WOBBETJE.
Wat zei die pruik, en rok? laet kyken.
VOLKERT.
Dus zal ik dien Doktoor gelyken, Die nu te Mei, hier uit dit huis Getrokken is. Ik moet kwanfuis Den Dokter maaken.
WOBBETJE.
't Is te byster!
Waerom Sinjeur?
VOLKERT.
Om dat myn vryster' Zich zelve veinzen zal vol pyn, En hevig krank, ja (lom te zyn. En 't is zo door de meid befteeken, Dat ik haar als Doktoor zal fpreeken , Om ons te helpen uit de ly.
WOBBETJE.
Zo is de meid dan op jou zy?
VOLKERT.
Voorzeker.
WOBBETJE.
Ginder deur de boomen , Lykt wel ien dienftmeid an te komen'.
VOLKERT. Och ja, Zy is het zelf; myn bloed Verandert. Ik kryg nieuwen moed.
VIER'



B L T S R E L. ai
VIERDE TOONEEL.
VOLKERT, PIETERNEL, WOCBETJE.
OVOLKERT. ch, Pieternel! wat nieuws? Hoe gaat'cc Tot uwent toch?
PIETERNEL.
Tot onzent ftaat 'et Heel vreemd gofchaapen! Lubbert zou Lufytje gistren tot zyn vrouw Bedongen hebben, 't Huwlykfluiten Was van Sinjeur beftemd hier bniten; Ten waar zy zich op or.zen raad Geveinsd had in een' droeven iïaat Van hevig krank, en (lom te weezen; Waarom haar vader ftraks om deezen En geenen Dokter zondt na Had; Zelf Lubbert, Lubberts vriend , en wat Zyn voeten flechts kon reppen, Melis. En Symen, Huibert, Klaas, en Krelis. Sinjeur, Lufyntje, en ik alleen Bewaarden t' huis. Ik docht met een , Deez' fchoone kans dient waargenomen, En fprak, op dat gy daar mogt komen , Van dien Doktoor, die hier wel eer Gewoond had > en ik prees hem zeer. Ik wierd ftraks hier na toe gezonden; En 'k wou , dat ik u had gevonden.
VOLKERT.
Och Pieternel! ik was belet; En heden was eerft dag gezet, Gelyk je weet, om op te paffen.
PIETERNEL.
*£ Is zo, myn Heer, maar door 't verraffen
B 3 . Van



*tt DE DOKTER TEGENS DAN K,
Van 't huuw'Iyk fluiten, was 'er tyd Noch uitftel.
VO LKERT.
Wel, ik ben veiblyd Dat ik haar echter nu zal fpreeken.
PIETERNEL.
Denk daar uw hoofd niet meê te breeken.
De knecht, en boer van onz' Sinjeur
Zult gy hier daadlyk aan de deur
Wel hebben; maar 'k zou u niet raaden
Met hen te g"an, het kou u fchaaden :
Want ziet, myn Heer, daar zyn uit ftad
Zo veel Doftoors ontbooden, dat
Gy ligtclyk bekend zoudt weezen;
Doch wanhoop niet, daar zal na deezen
Noch wel een goê gelegenheid
Voorvallen. Om u dit befcheid
Te brengen, en dat gy-zoudt hoopen,
Ben ik ten eerften uitgeloopen.
Volg blindling Jufvrouws raad; vaar wel.
En hou goê moed.
VOLKERT.
Maar Pieternel Kost gy een oogenblik hier blyven , Ik zou Lufyntje een briefje fchryven.
PIETERNEL.
Ik heb geen' tyd. De boer , en knecht Die moeten hier ftraks zyn: 't kon flecht Uitvallen, en heel kwaaiyk flaagen, Indien ze my hier by u zagen.
WOBBETJE.
Zo zou het, kind; gae heen flechts, loop; Jou Jufvrouw zei door my , zo 'k hoop, Van Volkert wel ien briefje krygen.
VOLKERT.
Ei wil me dat toch niet verzwygen.
Op



b l r s p e l. n
Op wat manier?
W O B15 E T J E.
Ik zei 't je wel Beduijen , ftraks; maer Pieternel, Hoor hier eens, 'k heb wat veurgenomen. Kyk, daerom zo je ien' man ziet komen Tot jouwent mit ien zwarte py, Of ouwerwetfche rok, zeg jy Dat hy die Dokter hier te land is, Dat hy ien man van groot verftand is, En dat je 'em kent.
PIETERNEL. Waarom? -
WOBBETJE.
Om réén! Doe zo ik zeg, en loop maer heen.
vt f d e tooneel.
WOBBETJE, VOLKËRT.
HWO BBETJE. oor wat ik veur heb uit te werken. VOLKERT. Wat toch ? Maar naar ik kan bemerken, Zo komt de knecht van Rykert met Den boer daar ginder aan.
WOBBETJE.
Dat 's net Van pas. Loop in, gae jou verfteeken Daer om het hoekje, en hoor ons fpreeken.
zesde tooneel.
HUIBERT, WOBBETJE, MELIS,
GHUIBERT. oè dagen Zusje, met verlof,
B 4 Neer*



£4 DE DOKTER TEGENS DANK,
Neem my myn vraag niet kwaalyk of. Woont hier een Dokter?
WOBBETJE.
Wou je 'era fpreeken? Of had je grreg jouw pis bekeeken? Je ziet hiel bliek!
MELIS
De Dochter van Ons heerfchip ryd 'er louter au; Des zongd hy ons om hum te haelen: Hy zei hum rykelyk betaelen.
WO BBE TJE.
Ja wel de Dokter is juist uit.'
MELIS.
O feldrement-, dat is verbruid!
WOBBETJE.
Hy zou jou lui aars hiel wel flaegea. Gien gaauwer zag je van je dagen. Daer is gien kwelling in den mensch, Of hy geneest ze ftraks naer wensch.'
H UI B E R T.
Ai zeg ons7 waar we 'em zullen vinden, Wy hebben haast.
WOBBETJE.
Hiel gaeren, vrinden. Hy drinkt ien zoopje brandewyu In guntfe kroeg.
MELIS.
Dat het gien fchyn; Ily is 'er ligt uit vyzenteeren.
WO BEETJE.
O neen: 't is om zen keel te fmeeren, Hy mag de brandewyu, as brood ;j Ook zou hy wel ien idioot, Ien botmuil nae zen plunje lyken , Men zou hum kwaelyk lens bekykcn.
Hy



B L T S P E U
Hy gaet hiel (lecht, en boersch geklied: De miefte menichen denken 't niet, Zo houdt men Heer zen kunst verborgen; He.t is te wongder! Ik zou zórgen Dat hy misfchien niet zou verftaen Van daeg mit jou daer heen te gaen,
HUI HERT.
't Is vreemd , dat die geleerde lieden , Het brein meestaltyd raakt san 'tzieden; En dat hun wysheid deurgaans met Een weinig zotheid is befmet.
WO BBETJE.
Zyn kuuren zyn niet at" te meeten! Hy veinst fomwylcn niets te weeten, En gaet daer by zo zeldfaam an Dat niet ien kranke byftand van Hum krygen kan, of't is djur (lagen. En, kyk, nou is hy van die vlaegen Bezeeten; daerom moet je 'cm flaen, Begeerje, dat hy meê zei gaen. Nochtans doet hy hiel vteemde kuuren.
HUIBERT.
Maar helpt hy hier wel van jouw buuren?
WOBBETJE.
O! 't is ien gaauw bevaeren man! Elk ien die fpreekt 'er wongd'ren van: Men kan hum niet genoeg volroemeu.
MELIS.
Hoe hiet hy toch?
WOBBETJE.
Hy laet hum noemen
Heer Fielebout.
HUIBERT. Ik lach me flap, Heer Fielebout! Wat malle klap ? 't Lykt nergens naar.
B 5 / WOB-



2<J DE DOKTER TEGENS DANK,
wobbetje.
Neen, zonder fcheercn, Hy (leekt maer in gemiene kleêren, Lyk all' de huislui hier op 't land.
huibert, lagebende. Gelyk een boer?
wobbetje.
Maer mit verftaud.
melis.
Maer is hy nergens an te kennen .
Of we 'em ontmoeten? Kyk wy bennen
Verleegen om de vent, gantsch bloed!
wo bbe tje.
Hy draegt ien hooge fpitfe hoed, En heit twie breede knevels.
melis.
'k Vat 'et? Maer veul lui zouwen zeggen dat 'et Onmeug'lyk was. Is 't ook al wis, Dat deuze vent zo kundig is ?
wobbetje.
Of't wis is? 't Is ien Sankt op aerde!
O Vaêr, men houdt hum zo in waerdej
Want onlangs heit hy noch ien wyf
Gehulpen, dat al koud, en ftyf
Drie dagen had op (tro gelegen ;
Straks wierdt ze frisch, en weêr ter degen.
Hy goot ze maer ien drop vyf, zes
Van zekere olie uit ien (les,
Op 'tflacp van 't hoofd, en (treek heur' navel
En kolk van 't hart mit fmout, en zwavel,
En ftraks ftond ze op, cn liep daer heen.
melis.
Is 't meugelyk ?
wobbetje.
. Niet lang verleén,
Viel



B L T S F E L.
Viel zek're jongen, hals en boenen,
En kop, en lenden op de fteenen
Aan ftukken te Uittert van den Dom.
't Volk, dat 'et zag, zei ftraks: kom, kom
Nae Fielebout mit deuze jongen.
Zy brogten hum 'er by, en dwongen
De vent mit flaen: want ziet, hy was
Op dien tyd kwintig: maer zo ras
Had hy den jongen niet beftreeken ,
Of ftraks begon het kind te fpreeken,
En liep weêr fpeulen over ftraet.
MELIS.
Wel, wat je zegt!
WOBBETJE.
Hy weet ook raed Veur blinden, dooven, en veur (lommen, Dat zy weêr by heur zinnen kommen, En zien, en fpreeken.
HUIBERT.
Dit's de man Die onze Jufvrouw helpen kan !
MELIS. Ja by den ellement, hy is het, Indien hy maer zyn kunst zo wis het, En zo het waer is, dat je zegt J
WOBBETJE.
Ja toch!
HUIBÈRT.
Ik dank je voor 't berecht.
WO BBETJE.
Myn raed,veur al,dient nies vergeeten; Onthoudt ze wel.
MELIS. Hiel wel te weeten: Het fchort flechts an ieu eindtje hout.
WOB



c8 DE DOKTER TEGENS DANK,
WOBBEJJE, in, en uit. Wacht, wacht.
MELIS.
Wy zeilen 't Fielebout Wel leeren, by den ellementen; Is 't hum mit (lagen in te prenten.
' WOBBETJE.
Daer is veur elk ien knuppel.
MELiS.
Puik!
Wanneer ik die ieus recht gebruik, Zei ik die Dokter oom wel dwingen Dat hy...
WOBBETJE.
De Droes! ik hoor hum zingen! Daer konu hy : hy moet myn niet zien! 1
MELIS.
Gae jy maer heen, laet ons beticn.
ZEVENDE TOONEEL.
FIELEBOUT, u/et een flesje brandewyu; HUIBERT, MELIS, elk aan een zyde.
Tp FIELEBOUT, zingende.
J~ ranfche brandewyn is een lekker zoopjc. Koeren brandewyu die fmaekt als varkens draf. Hollander geef dan reden, waarom koopje t Lekker goed niet meer dat de Franfchmtm gaf? 7 Een is ongezond, 't ander heelt gebreeken; Om je van de Rotzak wel te wrceken Nebje 7 met dien vondt Op zo ft'echten grond, Verkeeken. HUIBERT.
Myn Heer, indien wy 't moogen weeten, zyt £y Heer Fielebout geheeten?
FIE-



B L Y S P E L. sp
FIELEBOUT.
Hoe! watte?
HUIBERT. Ons vraagen is alleen, Of dat uw naam is?
FIELEBOUT.
Ja, of neen, Naer dat jy lui wat mogt begeeren.
HUIBERT.
Wy komen hem ootmoedig eeren.
FIELEBOUT.
In dat geval beu ik de man , Heer Fielebout.
MELIS.
Nou fpreek hum an.
HUIBÉRT.
Myn Heer, gy zyt ons aangepreezen Van iemand, die ons heeft geweezen Na u, op dat ge ons by zoudt ftaan In zaaken daar ons noodig aan Gelegen is„
FIELLBOUT. Wel, zo die zaeken Myn handwerk, 't hovenieren raeken , Wil ik jou dienen waer ik mag-, Exempto vrienden , deuzen dag.
HUIBERT.
Ai, zyt gedekt , Heer.
MELIS.
Seldreweeken :
Smak op, Doktoor.
FIELEBOUT. Neen, neen.
HUIBERT.
Het fteeken
Der zon, in deezen zomiefchyn,
Myn



So DE DOKTER TEGENS DANK,
Myn Heer, kon n ligt fchaad'Iyk zyn.
FIELEBOUT.
Wat fteekt dit volk vol farmenyen!
HUIBERT.
Myn Heer; 't is om dat we ons verblyerj
Van u te zien; en dat we om raad
Hier by u komen : dat beftaat
In reden: want de gaauwe lieden
Die ziet men over al ontbieden;
En ons is wonder veel gezegd
Van uw geleerdheid
FIELEBOUT.
Jy hebt recht. Ik tart de gaauwfte man in 't werken Van enten , zuigen , bloemenperken Te leggen, pallem fcheeren....
MELIS.
Maer
Myn Heer....
FIELEBOUT.
't Is, als ik zeg, ik fpaer Geen' arbeid; want op veel manieren Maek ik Figuuren, Syffers, Dieren....
MELIS.
Daer kommen wy niet omwel hoe!
FIELEBOUT.
Ik neem 'er ook myn tyd weêr toe; Doch niemand zei die zo goed maeken.
MELIS.
Maer kyk, wy weeten van de zaekeu.
FIELEBOUT.
Wel, zo je van de zaeken weet, * Zo weet je ook wel, hoe net ik meet O/aaien, Ronden....
MELIS.
Watte grilleu!
.T«



J} L T S P EL. 31
je fopt ons wat, mit ons te willen Wys maeken.
FIELEBOUT.
'k Zeg 't ie zonder fpot, Ik heb 'er nimmer ien verbrod. Ik tart de tuinlui uit Italje; En Vrankryk. O! dat's maar kanalje By my!
HUIBERT.
Ai, fpot toch met ons niet, Wy hebben haast.
FIELEBOUT.
Myn Vrienden, ziet, Jy zoudt ook kunnen laeten wérken By and're lui: maar tusfchen perken En perken is groot onderfcheid.
HUIBERT.
Myn Heer, waar toe dees malligheid?
FIELEBOUT.
Al wou je 't honderd tuinlui vraegen, 'k Wil met je wedden, zo zy 't zagen.... MELIS.
O, foei!
FIELEBOUT.
Zy zouwen zeggen, dat Geen hovenier om deuze ftad, Ja in heel Neerland is te vinden , Die zo, als ik.... maer hoor eens vrinden. Ik roem niet veel, 'k ben niet gewen d Myn werk te pryzen.
MELIS.
Sekirement Myn Heer, waev binnen jouw gedachten, Dat jy jouw zelfs zo klein gaet achten, En van die beuzelingen fpreekt, Daer zulk ien kaerej ia jou fteekt?
Ien



3^ DE DOKTER TEGENS DANK,
Ien man der mannen!
HUIBERT.
Die vcnnrarde Welwyze, hooggeleerde, eerwaarde Heer Dokter Fieleboutius! Foei, foei, 't is fchande, datje dus jouw weetenfchappen gaat verbergen, Wanneer 'er jou de lui om vergen. Keen, Meer Doktoor....
FIELEBOUT.
„De vent is gek!
M É L 1S.
O ja, het is ien groot gebrek, Heer Dokter....
FIELEBOUT.
Dcuze mist zyn zinnen.
HDIEER F.
Ai houd u toch niet langer binnen, En help ons voort.
FI ELEBOUT.
Wel dit is vreemd ! Veur wie of my dit volk hier neemt?
MELIS.
Veur wie? Of wy ónnoozel wieren ! Veur 't geen je bént. Veur ten ervaeren Doktoor.
FIELEBOUT.
Doktoor jou zelf, jou beest. Ik ben 't myn leven niet geweest.
MELIS.
Kedaer, daer hebje van zen kwinten!
HUIBERT.
Myu Heer, ai maak ons toch geen finten. En dwing ons niet te doen 't geen ons En jou zou rouwen.
FIELEBOUT.
Ileb je ien gons?
Waer



B L T S FE L. 33
Waer toe zou ik jou lui toch dwingen?
MELIS,
Tot zeer verdrietelyke dingen, Zo jy jouw Dokterfchop ontkent.
FIELEBOUT.
Doe alles, watje doen wilt, vent:
'k Ben gien Doktoor, noch 'k wil't niet weezeti.
HUIBERT. Ai lieve , Iaat u toch beleezen : Beken het willig.
FIELEBOUT. 'k Raes van fpyt!
HUIBERT.
Waarom te ontkennen 't geen gy zyt?
MELIS.
Waer toe all' deuze viezevaezen?
FIELEBOUT.
Ik loof je lui begint te raezen! Een woord zo goed als tien; ik ben Geen Dokter.
MELIS. Wel, de pikken fchen De vent! Wy raên je, als vrinden, jokt 'er Niet langer om: bin jy gien Dokter?
HUIBERT.
Zyt gy geen Dokter?
FIELEBOUT.
Neen, neen, neen. Noch eens neen; ben je nou te vreên?
MELIS.
Ik kan me langer niet betoomcn.
HUIBERT. Sa, fa, men moet 'er dan toe komen.
FIELEBOUT. Help, help, hou op! O myn, men gatl Men arm, myn lenden !... 'k ben al wat
C Jon



34 DE DOKTER TEGENS DANK,
Jou lui belieft.
MELIS.
Je moet dit klouweri Ons deuze reis ten besten houwen: Jy dwingt 'er ons toe , lyk je weet.
HUIBERT.
Myn Heer, 't is ons van harten leed Dat je ons de moeite hebt gegeeven Van u te flaan.
FTELEB OUT. Wie heeft zyn leven! Wat plaeg is dat? heb jy lui Inst Te lagchen, zo iaet my in rust. Een' mensen met knuppels te overftemmen Dat hy Doktoor is, kan niet klemmen: Of ben je met de kop gekweld, Zo blyf het; maer doe geen geweld.
HUIBERT. Hoe! geefje 't noch niet op? ontkenje Op nieuw Doktoor te weezen?
MELIS.
Ben je
Gien Dokter?
FIELEBOUT. Neen. De Drommel voer Me weg, men vrienden, 'k ben een boer.
HUIBERT.
En geen Doktoor?
FIELEBOUT.
Och , neen ik, zeker. MELIS.
Kom, weêr an.
FIELEBOUT.
Och! ik ben Apteker, Doktoor, Kwakzalver, Chirurgyn, En alles wat een mensen kan zyn :
Veul



B L r S P E L.
35
Ven! liever, als die knuppeldagen Te lyeo*
HUIBERT.
Ik neem groot behangen Dat gy weêr tot u zeiven zyt Gekomen.
MELIS.
Ik bin ook verblyd.
HUIBERT.
Indien u deeze (lagen fmarten,
Myn Heer, ik bid van gantfeher harten,
Verfchoon my.
FIELEBOUT.
Zeker? fchoon befcheid!
MELIS.
Men Heer, hou myn vrypostigheid Ten besten.
FIELEBOUT.
Zouwen zy 'tal liegen? Zou ik my zeiven wel bedriegen? Doktoor zyn, zonder dat ik 't wist? Ai vrienden, ben je niet vergist? Ben ik Doktoor?
MELIS.
Ja , by men zooien!
FIELEBOUT.
In 't openbaer, of in 't verhooien?
HUIBERT.
In 't openbaar.
FIELEBOUT.
Maer in der daed? MELIS.
Wis bin je ien Dokter. Wat ien praet!
FIELEBOUT. Zie daer, de Drommel moet me haelen Zo ik het wist!
C 2 HUI-



56 DE DOKTER TEGENS DANK
HÜIBER T.
Daar zyn geen kwaaien Ter waereld die gy niet geneest.
FIELEBOUT.
Maer ben ik lang Doktoor geweest?
HUIBERT.
Wis, en de beste die in 't land is.
FIELEBOUT.
Toch , toch!
HUIBERT.
Ja toch, en wiens verftand is Zo groot als dat van Hippokraat, Of van Galenus.
FIELEBOUT.
Wat je praet!
HUIBERT.
Die alle ziektens kunt geneezen.
FIELEBOUT.
Wel ja, 't kost ook wel meug'lyk weezen!
MELIS.
Nou onlangs heb je ien vrouwmensch, zo 'k Gehoord heb , dat al lang op llro Veur dood lag, maer wat in egeeven, En ftraks begon ze weêr te leeven.
FIELEBOUT.
Ja, ja!
MELIS.
Nou korts genas je ien' man, Die te Uittert fchielyk boven van Den Dom op ftraet neer viel an flarden.
FIELEBOUT.
Ileu heu!
MELIS.
Daerom ken ik niet harden Dat jy zo weig'rig bent; je zelt 15y de ellementen zo veul geld
Ver-



B L T S P E L.
3?
Verdienen , as je zelf zclt willen , Wanneer je die verbrangfte grillen Wilt laeten, en nae 't Heerfchop toe Mit ons lui beijen heen gaen.
FIELEBOUT.
Hoe!
Ken ik 'er zo vcul geld by winnen? Sus, fus, 'k begin me te verzinnen; Het was me ontfchooten: zonder fout Beu ik Heer Dokter Fielebout. Allons, waar heeft men my ontbooden? Waer is myn Dokterfchap van nooden?
HUIBERT.
Wy zullen u geleiden by Een jonge dochter, op dat gy Die helpen zoudt.
FIELEBOUT. Waer van ? lact hooren.
HUIBERT.
Myn Heer, zy heeft de fpraak verlooren.
FIELEBOUT.
Ik heb die niet gevonden.
HUIBERT. Ei.
Ei boert niet, kom, dat ik u lei.
FIELEBOUT.
Waer?
MELIS.
Dichte by, deur 't guntfche lacntje, De darde hoffteê, daer dat vaentje Op de iene fchoorftien ftaer. Kom an.
FIELEBOUT,
Wel, gae veur uit, ik volg je dan. Ik zei my met 'er haest verkleeden Om wat te lyken.
C 3 HUI'



38 DE DOKTER TEGENS DANK,
HUIB ER T. 'c Heeft zyn reden. Maar laat ons toch niet wachten.
FIELEBOUT.
Neen,
Ik ben ftraks by je, gae maar heen.
ACHTSTE TOONEEL.
FIELEBOUT, VOLKERT.
FIE L E B O V T. „ \Je Drommel hael zulk promoveeren! „ Kwam ik daer eens te vizenteeren, ,, Kreeg ik noch meer! O lèldremast, lieer Volkert I 'k ben daer zo te gast Geweest op knapkoek, daer de honden Van fterven; denk, ik ben gantsch wondeu Gedokterd tegen wil, en dank.
V O L K E R T.
Door wien!
FIELEBOUT.
Gantsch bloed! ik gae noch mank! Van heurlui, die daer van me fcheijen. Zy peuluwden my mit 'er beijen, En dwongen my perfors, ik zou Straks meê gr.en, om een' kranke vrouw. Of ftomrae dochter te geneezen.
VOLKERT.
Hoor toe: zo gy myn vriend wilt wcezen,
Moet gy 'er gaan, en deezen brief
In eigen' handen van myn lief
Lufyntje geeven. 't Was befteeken
Dat ik haar, als Doktoor zou ipreeken
Van deezen dag, terwyl zy haat
Heel krank, en ftom zou veinzen; maar
Dit toevnl, en noch and're zaaken
Doen my een ander voorneem maaken»
Jouw



B L T S P E L.
39
Jouw vrouw is flus voor my naar ftad Gegaan: doe my de vriendfchap, dat Je me in dit voorval ook met eenen Jouw hulp, en byftand wilt verleenen, En met dit volk gaat- Kom, ik zal Je kleeden, dat je heel, en al Een' Dokter lykt, en vorder zeggen Hoe dat je 't alles aan zult leggen.
FIELEBOUT.
Ik durf werentig niet. Ik vrees' Veur Hagen.
VOLKERT. Niet met allen : wees Jy maar gerust. Daar 's niets te fchroomeu. Hoe 't gaat, en wat 'er van mag komen, Ik blyf jouw borg, wees wel te moê.
FIELEBOUT.
Allons, dat gaet 'er dan nae toe!
Einde van het Eerfte Bedryf.
C4 TWEE.



4* DE DOKTER TEGENS DANK,
TWEEDE' TOONEEL.
RYKERT, P IE TÉR NEL, Br. SMÜLLER, Dl-. NYPEWYN, Dl*. RAliEELAAR, Dr. TEEM ER.
ORYKERT. cli! hoe vindt gy myn kind, myn Heeren?
Dl*. SMULLER.
Wy komen haar te viiiteeren ,
En vinden, vvvl 't u dient gezeid,
Haar lichchaam vol onreinigheid.
RYKERT. Och, och! wat kom ik niet te hoeren! Heeft zy haar' maagdom dan verlooren?
Dr. SMULLER.
Dat zeg ik niet; maar dat haar bloed 3 Ontfteeken, deeze krankheid voed.
RYKERT.
'k Verfta 't.
Df. SMULLER.
Wy zullen raad gaan leeven.
RYKERT.
Sa knapjes, doe hier ftoelen geevcn.
PIETERNEL, Zegens Dr. Smullen. Gendag, men Heer, ben jy hier meê ?
RYKERT.
Van waar ken jy myn Heer rlreê?
P IE TE RN EL. Van dat hy lest met and're heeren Kwam tot myn Meutjes viezenteeren.
Dl'. SMULLER.
Hoe vaart haar zoon?
PI ETER NE L.
Die 's buiten nood, Hy vaart heel wel: want hy is dood.
Dr. smul-



B L Y S P E L. 43
Dr. SMULLER.
Hoe dood?
PIETERNEL, met een bedroefd gelaat. Wel dood!
Dr. SMULLER.
' Dat kan niet wcezen.
PILTERNEL.
Hy hoeft geen Dokters meer te vreezen: Want hy 's zo dood' gclyk een rog.
Dl'. SMULLER.
Hy kan niet dood zyn, zeg ik noch!
TIETERNEL.
Hy leid in 't graf.
Dr SMULLER.
Gy zyt bedroogen. i
PIETERNEL.
'k Heb hem zien derven voor myne oo.ïen, En hoedjens helpen maaken, toen Men 't lichchaam in de kist zou doen. Ta 'k heb hem zelf na *t graf zien draagen; Geloof je 't niet, je mengt het vraagen.
Dr. SMULLER.
Het is onmoog''!yk, 't heeft geen fchyii Van waarheid, dat hy dood kan zyn.
Zich naar de andie Dokters keerende. Hippocrates zeidt immers klaarlyk, Dat deeze ziekte, ook hoe gevaarlyk, IMooiE eindigt voor 't verloop van twee Of fomtyds wel drie weeken meê; Doch nimmer vroeger, en 't is heden Maar negen dagen noch geieeden; Dat hy eerst ziek wierd.
PIETERNEL.
Dat 's geen nood, De knecht is Iykewel vast dood.



44 DE DOKTER T E GENS„D ANK,
RYKERT.
Zwyg, fnapfter, voqrt van hier. Myn Heeren, Ai wijf mee ernst toch confulteeren: En fchoon het geen gebruik is, dat Men ftraks betaale, eer ik 't vergat Hier naa te doen, zie daar. Hy geeft aan ieder een ft uk geld, dat zy elk op een byzondere , en belachchelyke wyze aannecmen. PIETERNEL.
Wat geste? Ha, ha! De leste is noch de beste!
DERDE TOONEEL.
* Dr. SMULLER, Dr. NYPEWYN, Dl". T E £ M E R , Dr. RABBELAAR.
Na dat ze eenige beleefdheden gepleegd hebben, gaan ze zitten, en blyven een Weinig tyd zonder fpreeken; de eesfte zyne tanden ftookende, de tweede zyn knevels cpflrykende, de derde f mijtabak tieetuende, en de vierde hoestende.
•nrr Dr. SMULLER.
\V at 's Amfterdain fints korten tyd In fchat, en grootheid, door de vlyt Van goê regeering toegenomen ! Ja, waar flechts de oorlog niet gekomen, De uitlegging zou men nu misfehigu Ten naasten by voitimmerd zien, En dan raogt onze ftad met eeren Wel voor de grootfte ftad pasfeeren.
Dl'. NYPEWYN.
Van Neerland wel; maar anders is Parys veel grooter, dat gewis In volkrykheid, Paleis, cii Hoven
Ons



B L Y S P E L. 45
Ons Amfteldam ver gaat te boven.
Dr. SMULLER. In grootsheid van Paleizen , goed; Waar, Heer, wat de omtrek aangaat, moet Gy weeten, dat het afgetekend, De Voorfteên daar niet by gerekend , Met zyne muuren flechts omgord, Zelf niet zo groot bevonden word.
Dr. NYPEWYN. 't Kan zyn. 't Is rechtevoort mooi weertje.
Dr. SMULLER.
1 Wat dunkt u van dit Dietnermeertje, I En van deez' fchoone Malibaan?
Dr. NYPEWYN.
1 Die ftaat my maar zo pas'lyk aan:
I Want ze is te naauw van wandelwegen,
I En al te ver van Stad gelegen.
Dl'. SMULLER. | Wel waar, en hoe had gy die graag?
Dl". NYPEWYN.
| Als die van 't Sticht, en in den-Haag. 1 Maar waarom zyt gy, als voorheenen, 8 Op ons Kollezie niet verfcheenen?
Dr. SMULLER.
I Waar? in de Paauw? Om dat je 'er niet
| Als fpeelt, en fmookt, en drinkt: want ziet
! Ik hou veel van wat goeds te fmullen.
| Het drinken kan de buik niet vullen.
Dr. NYPEWYN.
y Ik dronk 'er gift'ren Rinfche wyn 1
| Geen Nektar kan zo fmaak'lyk zyn !
| Dan trouwens, 'k meen dat wy hem neepen!
Df. SMULLER.
'k At Dingsdag... neen, 'k heb my vergreepen, | 't Was Maandag, van een jonge haas; Ze was zo murw, als groene kaasl
Zie



46 DE DOKTER TEGENS DANK,
Zie, 't meefte vollik hier te lande Verbraaden 't vlceseh bier heel te fchande; Maar op zyn Fra-nsch doorfpekt, pa? gaar, Gantsch niet gedroopt met boter; maar Slechts met een'1 fans van eek, en peper: Ha! 't is een Konings eeten, zeper.
Dr. NYPEWYN
Ik wil 't geloöven; maar 't is mis, Wanneer de wyn niet goed en is: De fpys is nooit voor my bedurven Zo 'k manr wat lekkers heb te flurven: Een' goê dronk wyn, daar hóud lk 't mei?.
Dr"i SMULLER.
B ra tin bout. en een Kappuin, of twee, Gefrikasfeerd, of mooi gebraaden, Is zeker mcè niet te verfmaaden.
VIERDE TOONEEL.
RYKERT, Dr. SMULLER, Dr. NYPEWYN, I Df. TEEMER, OV. RAïïüELAAR.
ORYKERT. ch Vrienden, de benaauvvdheid van Myn kind neemt noch geftaadig an ; Ja zo, dat zy niet meer kan fpreeken; En ligt daar in zal blyven ftecken , Tea zy men daar ftraks raad in fchaff'; Dies bid ik, fcheid 'er toch wat af, En zeg me, wat ik zal doen haaien, Tot Hgt'nis van myn' Dochters kwaaien: Want ik heb deernis met haar' pyn.
Dl'. SMULLER.
Nü dan, Confrater Nypewyn.
Dr. NYPEWYN.
Confrater Smuller, ai, u lieden Zal 't woord wel doen.



B L Y S P E L.
47
Dl'. SMULLER.
't Zal niet gefchieden,
Confrater Nypewyn.
Dr. NYPEWYN. Noch ik, 'k Zal niet eerst fpreeken, waarelik.
Dr. SMULLER. Confrater Rabb'laar....
Dl'. NYPEWYN.
Frater Teemer....
RYKERT.
Me dunkt, dit gaat hoe langs hoe vrccmer! Och, Heeren Dokters, helpt haar maar, En laat die fermonyen daar.
Dr SMULLER, met de andere te gelyk. Uw Dochters ziekt', naar dat wy raamen...
Dr. NYPEWYN. De beste raad van ons all* t'faamen...
Dr. TEEMER.
Om van haar' kwaal met onderfcheid...
Dr. RABBELAAR. Na dat wy alles overleid...
RYKERT.
Houdt, Heeren, zachtjes met malkander, Zo 't u belieft, en de een na d' ander.
Dr. SMULLER. Myn Heer, wy hebben wyd, en breed Gefprooken van uw Dochters leed, Of ziekte ; en myn raad zou weezen, Dewyl dit voortkomt, en gereezen Is uit verhitting van het bloed, Dat gy haar daat'iyk laaten doet.
Dr. NYPEWYN. Dat zou ik gantsch niet approbeeren: Het laaten zou haar kwaal vermceren, Vermits haar ziekte geenfints uit
Ver-



48 DE DOKTER TEGENS DANK,
Verhitting; maar verrotting fpruit. Pies zoud ik raaden tot purgeeren, Eu geeven liaar tien, twaalf klifteeren.
Dl\ SMULLER.
7.o gy haar nu purgeeren doet, Zyt gy haar kwyt.
Dr. NYPEWYN.
Och arme bloed! Zy is om hals, doet gy haar laaten.
Dr. SMULLER.
Wei wat mag deeze man al praaten?
Dr, NYPEWYN,
Zo praat ik. En 'k zal niet ontzien Om, als't u lust, u 't hoofd te biên In alle (lach van weetenfehappen.
Df. SMULLER.
Gedenkt u wel met al uw lhappen
Aan dien perfoon, dien ge onlangs deedt
Ad Patres vaaren ?
Dr. NYPEWYN. Gy vergeet De Jufvrouw , die gy voor drie dagen 'Kaar de and're waeield hebt doen draagen.
Dr. SMULLER.
\ Heb u myn' raad geopenbaard.
Dr. NYPEWYN. *k Heb myn gevoelen u verklaard.
Dr. SMULLER.
Indien ge uw Dochter niet op heden Doet laaten , let wel op myn' reden, Zo weet, dat zy ftraks fterven moet.
Dr. NYPEWYN.
Zo gy uw Dochter laaten doet,
Zal zy geen kwartier uurs meer leeven.



B L T S P E L. 49 V T F D E TOONEEL.
RYKERT, Dr. TEEMER, Dr. RABBELAAR. ■yrrr RYKERT.
W ien dien ik hier geloof te geeven?
En welk is 't heilzaarnfte befluit,
Dat my ftaat te verkiezen uit
Twee raaden, zo zeer tegenftrydig? Gy Heeren, 'k bid u , weest onzydigi En redt me uit deez' verwarring: zeg My eens, naar dit itil overleg, Wat u het raadzaamft' dunkt te weezen , Om myn Lufyntje te geneezen?
Dr. TEEMER, langfaam fpreekende. Myn Heer, in voor-vallen, van. aart. Als dee-ze., moet men met. be-daard. Ver-ftand, en. voor-be-dach-te. zin-nenJ Een.-zo ge-wig-tig. werk be-gïn-nen; De-wyl. een. fout. in dit ge-val. Veel' ram - pen met. zich flee-pen zal.
Dr. RABBELAAR, rad fpreekertde. Dat's waar. Men moet voorzigtig weezen: Want zwaare krankheên te geneezen, Dat is bylo geen kinderwerk: En, ééns gemift het rechte perk, Is 't zwaar om zulks te recht te brengen, En's lyders leeven te verlengen; Experimentum periculofiitu. Dies moet men, want haar ziekte is zwaar t De zaak wel overweegen, naar Behooren daar af redeneeren , IMatuur, en aart der kranke leeren : De ziekte net afleiden uic liaare oorfpronk ; om zo tot befkiie Der luülepmiddelen te komen.
D Dus



S2 DE DOKTER TEGENS DANK,
PIE TERNEL.
Och had ze Hechts dc fpraak verloren! Maar zy krygt elk een oogenblik Zulke overvallen , dat ik fchrik Om 't jou te zeggen; 't ftaat te vreezen Of 't ligt het moerfpul wel mogt weezeu. Ze woelt, ze heeft geen ruft in 't bed; Maar vliegt 'er uit, en wil te met Haar zelf verhangen , of doorfteeken !
RYKERT.
Och , och ! het hart fchynt my te breeken Dat ik het hoor vernaaien flechts! De Koekkoek fchen die luije knechts! 't Is ruim drie uuren, dat zy t'faamen Aleer deeze and're Dokters kwamen, Gegaan zyn om een vreemd'Doktpor Hier in de buurt, die, naar ik hoor, Heel wond're kuuren kan bedryven ; Maar'k weet niet, waar die guits nou blyvéiï!
PIETERNEL.
Geloof my, Heer, het is maar wind Met al die Dokters : want jouw kind Schort heel wat aars, als and're kranken. Roobarber, Seneka, of dranken Zyn haar ondienflig; maar een frisch Jong kaerel, dien zy gunftig is, Zou de allerbefle pleifter weezen, Om zulke ziektens te geneezen.
| RYKERT.
Wel fnapfter, is zy nu in ftaat Om haar te trouwen? dat's een praat! Ook wou zy niet, toen 'k een' byzonder Ryk Weêuwnaar wift.
PIETERNEL.
Dat is geen wonder. Een vent, dnar zy geen zin in het.
Trouw



B L T S P E L. 53
Trouw haar met Sinjeur Volkert, 'k wed Dat zy 'er wel mee is te weden.
RYKERT.
Met zulk een' loskop, zonder reden, Eu zonder geld? ze is niet veur hem.
PIETERNEL.
Maar 't geld geeft hier nog grooter klem. Zyn fchatryke Oom leit op het fterven, En daar moet hy al 't goed van erven.
RYKERT.
Dat 's hachchelyk: want zulks hangt al Aan de uiiflag, hoe die 't maaken zal. Dies acht ik de erf nis, dus te komen, Zo veel, als wind, en yd'le droomen. Maar 't geen men heeft, dat heeft men wis, Daar 't krygeii heel onzeker is.
PIETERNEL.
Men Heer, wil dit van my onthouwen:
Dat altyd in het ftuk van trouwen
't Genoegen, zo men 't wel bezeft,
't Bezit van rykdom overtreft:
Altoos voor my, 'k zou, en met reden,
My liever-in den echt befteeden
Met een', dien 'k liefhad, zonder fchat,
Dan met een', dien 'k niet lief en had,
Al had hy honderd duizend gulden.
RYKERT.
Dat 's goed, dat kan ik heel wel dulden Veur jou. Doejy, zo jy 't verftaat; Maar maak van Volkert geen meer praat, Noch kom myn voorneem niet beletten, Of 'k zal jou doen in 't Spinhuis zetten.
PIETERNEL. In 't Spinhuis zeker! Dat was mooi. Wel hoe! ik ben geen ligte kooi.
D 3 RY-



68 DE DOKTER TEGENS DANK,
RYKERT.
Bat is waar! Kom, Pieternel, kom, maak het klaar. Tap wyn, haal brood, en doe het braaden Gelyk de Dokter heeft geraaden.
FIELEBOUT. Ik kom hier te avond, of ligt eêr, Zo 'k kan , met myn' Apteker weêr; Om dan te zien, hoe zy zal vaaren, En hoe wy 't vorder zullen kla'aren.
RYKERT, hem een ft uk geld geevende. Myn Heer...
FIELEBOUT, het geld eerst weigerende; en daar na , met een ftaatig aangezigt aanneemende. Ik loof niet dat je 't mient! Heb dank; maar 't was nog onverdiend.'
Einde van het Tweede Bedryfi
DER.



B L Y S P E L: 69 DERDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
VOLKERT, als een Apteker; FIELEBOUT,
als een Dokter gekleed.
VOLKERT. jVle dunkt, dat ik in deeze kleêren Wel voor Apteker kan paffeeren: Want nademaal haar vader my Heel weinig'heeft gezien, zal hy Me, aldus verkleed van top tot teenen, Zo ligt niet kennen, zou ik meenen.
FIELEBOUT.
Dat's buiten twyffel en gevaar.
\ VOLKERT.
Ik wenfchtc alleen'lyk, dat ik maar Een woord vyf zes Latyn kon fpreeken: Opdat myn' red'nen wat geleeken Kaar die van een geletterd man.
FIELEBOUT.
Ai lieve, fteur jou daar niet an. , Jouw zwarte pruik, en deeze kleêren Doen jou genoegfaam transformeeren , Om van haar' vader niet bekend Te worden: want deuze ouwe vent Is vry ftikziende, en meid, en Juffer Zyn op jouw zy, zo dat die fuffer Niet op jou denkt, dat is gewis. Spreek maar zo min, als 't meug'lyk is. En of hy fchoon met jou wou fpreeken, Zal ik zyn voorneem daad'lyk breeken. Weg, weg met dat Latyn. Ik ken Maar weinig woorden, en ik ben Doktoor geworden zonder vraagen,
E 3 ]a



7® DE DOKTER TEGENS DANK,
Ja tegen wil en dank, deur flagen.
Waarom zou jy, die willig bent,
Al fchoon jy geen Latyn en kent
Als and'reu, niet voor een' Apteker
Pafleereti? O! 't gaat valt, en zeker.
Heer Volkert, die maar kaek'len kan'
Is by 't kanaaljc een treflyk man;
En daarom heb ik veurgenomen,
Nu ik de tytel heb bekamen Van Dokter, hoe het ook beflaat, My zelf te houden in dien ftaat, Ten koften van die my doen haa'len , ' Wanneer zy my maar wel bétaalen. ' Ja 'k hou my by dat ambacht: want Geen beter is 'er in het land. Doe wel, doe kwaalyk, altyd fpetie In manibus , en mét difcretie. 't Bedurven werk komt nimmermeer Tot onzen lafte: vat je 't, Heer? Een Sehoenmink kan geen leer verfnyen, Of hy moet zelf de fcha.de lyen; Maar fnyen wy breé riemen uit Een aarmans leer, 't koft ons geen duit. Al brengen wy de menfehen zuiver Om 't leven, 't koft ons niet een' ftuiver. De fouten" die wylui begaan, paar zyn de zieken fchuldig aan; Zy de .'den niet als wy gebooden. En 't beft van alle is, dat de dooden Zeer eerlyke lieden zyn. Nooit zeggen ze: Ik fturf door fenyn, Of misverftaod van zulken Dokter, Noch klaagen over hem.
VOLKERT.
Je jokt 'er
De helft niet aan.
TWEE*



B L T SPEL. 71 TWEEDE TOONEEL.
PIETERNEL, FIELEBOUT, VOLKERT.
PIETERNEL, na linnen tegen Lufyntje.
Veria atje op myn. , Tk loof waarachtig dat ze 'tzyn! Kaar, maar Heer Volkert! 't lyken drooment ïoe ben jylui hier ingekoomen i
VOLK E RT.
Vy vonden by geluk den boer 2o aan de poort...
PIETERNEL. De Drommel voer Jt vvcg ! daar komt...
FIELEBOUT, tegen Volkert.
Wees niet verlegen; Maar zet je fchrap, Ik gaa hem tegen.
DERDE TOONEEL.
RYKERT, FIELEBOUT, VOLKERT.
Tj- RYKERT.
Hebt gy hier lang gedaan, myn Heer?
FIELEBOUT.
Een weinigje.
RYKERT.
Dit moeit my zeer. FIELEBOUT. 31yf dechts gedekt, als ik.
RYKERT.
't Zal nimmer
Cefchièu.
E 4 FIE"



fa DE DOKTER TEGENS DANK,
FIELEBOUT. Hoe vaart de zieke ?
RYKERT.
c. . , 0ch! och! veel flimmer, Smts dat ze 't drankje binnen heeft.
FIELEBOUT.
Zo veel te beter: want dat geeft
Te kennen, dat het werkt; een teken
Dat...
RYKERT.
Maar zy blyft 'er fchier in fteeken!
FIELEBOUT.
Zyt niet bevreesd, 'k breng hier een' man JJie dat heel wel beletten kan Met een remedie, die doet groeijen, En 't volk doet in gezondheid bloeijen.
RïKER T.
Wie is het? FIELEBOUT, weende dat het een" Apteker is. ' t Is hy, die. . .
RYKERT.
'k Verfhu 't. FIELEBOUT. Uw Dochter zal haar door zyn praat En raad , en daad heel wel bevoelen ; Maar om haar lichchaam te verkoelen' Van^al de brand, die binnen heerfcht, Zal t noodig zyn , dat zy voor eerft ;Zich door den hof wat gaa vertreeden.
RYKERT.
Een ziek menfch in de lucht?
'FIELEBOUT.
IT . Met reden J
Hens een and're krankheid, als Gemeine 'ziekte. Ze is om hals Verzuimt men 't. \ Wij geen tegenfprcckcn,
O;



£ L Y S P E L.
73
Of ik laat al myn kuuren fteeken. Is zy te bed?
RYKERT.
Neen, ze is gekleed, Als flus, Heer, zo 'k niet beter weet.
FIELEBOUT.
Zeer goed, dat zal het werk doen fpceden»
RYKERT. Die reden kan ik niet bevroeden.
FIELEBOUT.
Dit's ook niet noodig, doe haar hier Slechts komen, gy zult zyn manier ; Van jonge Dochters te kureeren Zp daad'lyk experimenteeren; Maar haagt u, eer 't verflimmert» RYKERT.
Wel,
'k Zal haar doen komen. Pieternel,' Kom met Lufyu.je ftraks hier buiten, En fammel niet. Maar hoe kan 't fluiten Dat de open' lucht haar beter is, Dan h bed?
FIELEBOUT.
Dat's een geheimenis, Dat ik jou niet heel wel kan zeggen, En nochtans zeer klaar uit zal leggen. Uw Dochter is van die natuur, Dat zy fomwylen brandt als vuur Door al haar leden, daar te vooren Dient op gelet door ons Doktooren; Voornaam'lyk by een maagd, of vrouw, 't Welk zo benaauwt, als of men wou Van 't leeven fcheijen ; en beflooten Te weezen is dien angst vergrooten Meer als de helft, waar door wy vaak 't Gebruik verliezen van de fpraak:
E 5 Pus



74 DE DOKTER TEGENS DANK
D lis is de lucht haar veel bekwaamer
Myn Heer, als een beflooten' kamer;
Maar als men zich wat aamtogt geeft,
En maar een uur gewandeld heeft
Met iemaut, die door in te prenten
De lust van zyn medikamenten
Heeft in den Patiënt verwekt,
Dan ftraks na bed, en toegedekt
Heel warm , tot dat men raakt aan 't zweeten ;
En van het zweeten fluks aan 't eeten.
VIERDE TOONEEL.
RYKERT, FIELEBOUT, LUSYNTJE, VOLKERT, PIETERNEL.
DRYK ERT. aar komt het fchaap.
FIELEBOUT.
Onnozel kind] Gaa voei eens hoe zy haar bevindt, Heer Apoteker, aan het kloppen Van haare pols; of haar het koppen , Of floppen , of lakfeeren zal Geneezen van haar ongeval.
Tegens Rykert, hem ter zyden trekkende. Laat hem begaan, hy zal 't v/el maaken. Een van de wonderlykfte zaakeu Van al de kwestie, die ooit rees, Is onder ons Doktooren , deez : (Hoewel het eene noch niet klaarder Als 't ander blykt.) of vrouwen zwaarder, Dan manneiK4£. geneezen zyn ? Ik bid u luister, eens, 't is fyu, En zeer fubtiel. De een affirmeert het, En de ander wederom negeert het. Dat's in uw taal te zeggen: de een
Zeit



B L T S P E L.
75
Zeit ja, en de ander zeit weêr neen; Maar ik zeg ja, en neen te faamen, En- die 't wel vat, die zal 'er amen Op zeggen: want de kwaliteit Van zekere hoedanigheid Der vrouwen doet zeer veel vapeuren, En veel bedorven' kwaa humeuren Ontfteeken in feminibus, Aan de eeae zo, aan de and're dus: Want alle dampen door opake Verdurvenheden een' kloake Rioel, of' vullisvat in 't lyf Verwekken. Ik fpreek van een wyf, Niet van een' man; doordien de wyven jGeneegen zyn wat meer te kyven A's wylui mannen; wyl elk ding _ Meest dependeerrvan de ommekring En loop van Zon, en Maan, en Star-en. Hoor toe; je moest me niet verwarren:
Ik zeg, de konftellafie doet
Door de influentie kwaad, of goed,
3\T:iar dat de fchuinheid van de ftraalen
Of krom, of plat, of lynrecht daalen:
En 't Perpeudikulaar, dat van
De Obliequiteit... 'k fpreek van den man,
Dat gy het wel verflaat. De vrouwen
Daar moet gy dit wel van onthouwen,
Dat ze achter veur, als korter zyn,
Te weeten, als zy zyn vol pyn,
Doodziek, of op het uiterst zwanger;
Daar mannen achter veur, als langer
Bevonden worden : dus gefchtedt...
LUSYNTJE.
'lc Wil van myn opzet gantfchlyk niet Veranderen, neen, neen.
i
RY-



p DE DOKTER TEGENS DANK,
rykert.
O wonder! Ja wonder aller wond'ren , onder De Dokters! och myn Dochter heeft De fpraak weêr! op de waereld leeft Geen Dokter, die 't by u mag haaien! Hoe zal ik u dien dienst betaalen ?
fielebout, zyn atmgezigt afvryvende. Ja wel, die zieke heeft me al vry Wat zweet gekost!
rykert.
Wel, weeten wy
Dat niet?
fielebout.
Men estimeert dat zelden.
rykert.
Neen, 'k zal 't u rykelyk vergelden.
lusyntje.
Ja Vader, 'k was noch daad'lyk ftom, En nu heb ik de fpraak weerom; Maar 't is alleen . om u te zeggen Dat gy my niemaut toe moet leggen Tot man, als Volkert; en dat ik Min voor den Droes, als Lubbert fchrik; En dat ik nooit met hem zal trouwen.
rykert.
Maar...
lusyntje. Niemant zal my tegenhouwen. rykert.
Zo...
l us yntje. Al maar wind, praatje anders. rykert
Hoe!...
lusyntje.
.Noch bet, noch dreigen doet 'er toe.
r



B L Y S P E L. 81
RYKERT. Zy had ligt met hem deur Setrokken; maar ik was 'er veur.
FIELEBOUT.
Gy fpreekt zeer wys'lyk.
RYKERT.
'k Ben 'er achter Gekomen, dat hy meenig wachter Rondom ons huis gehouden heeft, Om haar te fpreeken.
FI ELEBOUT. Onbeleefd
Van hem gedaan!
RYKERT. Ik brogt haar buiten] Slechts om die oorzaak.
FIEL EBOUT.
Welke guiten!
RYKERT.
Hy doet vergeeffche moeite.
FIELÊBOUT.
WisS
RYKERT. Zo Rykert anders Rykert is, Verhoop ik, zal ik wel beletten Dat hy geen' voet in huis zal zetten, Of haar eens zien.
FIELEBOUT. Jy bent bylo Geen flechthoofd, om jou van hem z» Te laaten foppen...
f ZES-



82 DE DOKTER TEGENS DANK,
ZESDE TOONEEL. MELIS, RYKERT, FIELEBOUT. !
SMELIS, eldreweeken Men Heer, je bent zo uitgelïreeken!
RYKERT.
Wat is 'er gaans?
MELIS. '
Jou Dochter is Mit Volkert deur! En deuze PisBekyker heit die fchoone kuuren In 't werk efteld.
RYKERT. Hy zal 't bezuuren! Maar hoe komt Volkert by myn kind?
MELIS.
Het is die zelfde kwant, die in 't Aptekers kleed jouw Dochters kwaaien Zou helpen.
RYKERT.
Heintje moet hem haaien! Gantsch kracht! zo listig, en zo valsch Een' mensen te brengen om den hals J MELIS.
Ik zou hum wel ter deeg doen ftraffen.
RYKERT.
Ja, Melis, 'k zal daar raad in fchaflen. Bewaar jy Dokter Fielebout, Terwyl ik iemant om den Schout Ga zenden , om hen na te loopen.
Zi



B L r S P E L. «3 ZEVENDE TOONEEL.
FIELEBOUT, MELIS. MELIS.
Ik wed hy zei jou op doen knoopen, Doktoor.
FIELEBOUT.
Och , och'. dat vrees ik meê! Maar dat je my de vriendfchap deê , Eu me uit liet, 'k zou je wat vereeren.
MELIS.
Wel wat ?
FIELEBOUT.
Een zalfje om meê te fmeeren, Dat, of men jou eens hangen wou, Jy deur de ftrop heen vallen zou, Als 't nood deê.
MELIS.
Wees dan niet verlegen ; Maar fmeer jou mit jouw zalf ter deegen.
FIELEBOUT.
Had ik die hier: maar 't is verbruid, Ze is t'huis. Ai, laat me maar eens mt, Ik zei ze heen en weêr gaan haaien.
MELIS.
Om myn 't gelag te, doen betaalen Veur jou, as je after bleeft. Zo gek Is Melis niet!
ACHTSTE TOONEEL.
RYKERT, PIET, KRELIS, KLAAS, HEIN, SYMËN, FIELEBOUT, HUIBERT, MELIS.
RYKERT.
Uoe op het hek, ^ ^



84 DE DOKTER TEGENS DANK,
Doe op, doe op,- meent hy 't te ontflippenf Geen nood; wy zullen hem wel knippen Neem jy het veugelroer , gezwind ; Jy elk een fpar; maar myd myn kind; Past op als mannen; wakker, Melis Kom hier; jy Huibert daar; waar 's Krelis En Symen? waar blyf: onze Klaas Met Hein, en Piet?
piet.
Hier zyn we al, Baas* rykert,
Hier Krelis.
krelis.
'k Zei hem wel bezetten.
klaas.
En ik hem 't vlugten wel beletten.
hein.
Ik ook, zo 'k anders Hein bin.
rykert. v . P'et, Kom jy hier met jouw roer; maar fchiet Niet toe, eer 't jou belast wordt. Symen...
symen.
Al ree man.
rykert. Kom , en ftaa hier by men. Hein, met jouw vork, gaa ginder Haan; Daar komt hy.
NEGENDE TOONEEL.
volkert, rykert, lusyntje, fieie-
bout, Notaris Klerken, piet, krelis klaas, hein, symen, huibert, melis.'
Hvolkert. eer, wat vangt gy aan ?
ry-



B L 1 S P E L. 8?
Zul ik niet hangen ?
VOLKERJ. Neen, ö neen?
Gv hebt geen nood.
FIELEBOUT.
't Mag dan wel heen. Doktoor? Geld toe? Gantsch felleweeken! En niet een hand aan 't werk te fteeken? Dat Wobbe nou, met meer ontzag, Haar' man bejeeg'ne als ze eertyds plag. Ik ben nu tot een' ftaat verheeven Daar ik voortaan in meen te leeven; En die een' Dokter toornig maakt, Weet weinig wat gevaar hem naakt.
EINDE.