C E C I L I A,
OF DE
DANKBAARHEID;
TOONEELSPEL.
HET FRANSCHE VAN SOURIGUERE
YRY GEVOLGD DOOR
PJETER JOHANNES UTLENBROEK.
Te AM S TE LD AM, hy PIETER JOHANNES UYLENBROEK.
mdccxcvii. ^_ ■—-






Weldadigheid vcrpligt, en overrekent niet.
LAATSTE TOONEEi.



PERSONAADJEN.
SAInville, koopman.
ceCILIA, 2y«« dochter.
LIZETTE, hare kamenier.
florival, minnaar van Cecilia.
Bern ard, huiskasjier, of kashouder, van Sainville,
joseph, j
\ knechts. benjamin, )
Hei tooneel is te Parys, in het huis van SainviJle.
C E-



CECILIA,
OF DE
DANKBAARHEID;
T O ONEELSPEL.
EERSTE T O O N E E L. CECILIA, LIZETTE. LIZETTE.
al Ik zie dat ge in het eind' weer hier gekomen zyt. H Het land is aangenaam in blyden zomertyd, li Ik Hem dit gaarne toe; maar fpreek my ook niet tegen, H Dat in den winter 't land de Had niet op kan wegen. | En uwe tante... ? Ontglipt geen woord van haar uw' mond? | Cecilia! hoe vaart ze ?
CECILIA.
ö, Tante vaart gezond. A II-



2 CECILIA,
LIZETTE.
Waar is uw treurigheid dan tcch uit voortgerezen ? Hoe! wilt gy niet meer fchoon,niet meerbcminlykwezen? Denk dat verborgen fmart, die 't levensvuur verdooft, Den gloed der leliën en rozen u ontrooft. . . Op 't zien van uwen rouw word ik tot rouw gedreven. Beklaagt gy mooglyk wel 't gemis van 't buitenleven, Daar 't weelderig Parys u geen geneugten bied ? CECILIA.
Ach, laat me in rust, Lizette, ca ondervraag my niet.
LIZETTE.
Aan uw bepeinzingen zal niets u dan onttrekken ?
CECILIA. Vrindin, myn hoofd is vol.
LIZETTE.
Ik kan 't geheim ontdekken : Uw hoofd niet, maar uw hart. Ik raad het, wed ik, recht.
CECILIA.
Waarom verbeeld gy u 't geen u niet word gezegd? Wanneer één oogenblik de zorgen ons verwinnen, Wanneer ,wy denken ; volgt dan daaruit dat wy minnen ? Voorwaar een fchoone foort van redekaveling!
LI-



TOONEELSPEL. -3
LIZETTE.
't Is nutteloos dat zich uw hart voor my bedwing': Cecilia, gy mint.
CECILIA. Ik min! ik ?
LIZETTE.
't Blykt niet duister.
CECILIA.
Dit is onmogelyk; gy zult het hooren ; luister: 't Is nu de vyfde dag fints 't wonderbaarst geval Gebeurde, dat ik u getrouw verhalen zal...
'k Had met mj n tante by myn nicht Eglé gegeten. De ligging van baar huis zult gy voorzeker weten. Na de avondwandeling, die vrolyk wierd volbragt, Was 't tyd naar huis te gaan, \6ór 't vallen van de nacht. Het was toen reeds mooi laat. Myn tante en ik, wy beiden, Wy zagen ons alleen door onze meid geleiden. Wy fpraken van het weêr. van ftroom- en windgeruisch, Toen we eensflags uit het bosch, dat ons geleid naar huis, Door fchietgewecr, ons uit de katmte voelden rukken. De fchrik, die ons beving, is u niet uit te drukken. 'Er volgt een tweede fchot, en, eer wy verder gaan, A 2 Zo



4 CECILIA,
Zo vallen, uit het bosch, zes roovers op ons aan.
Ziedaar ons, weereloos, ten prooij' der ergfte elende.
Een vreemde jongling (lort, al fchreeuwende, op de bende.
„ Ontzie de onnoozelheid , lafhartig moordgebroed!
„ Vlugt, eer myn treffend ftaal u allen,fneuvlen doet!
„ Ruktaan,myu vrinden!komt!"laat hy zichdondrendhooren.
't Geboefte, dat, door fchrik, den moed reeds heeft verloren,
Vlied, en laat ons in 't fiof voor onzen held geknield.
Hy richt ons op, en zegt, door tederheid bezield: „ Hoe zegen ik de gunst van 't weldoende Alvermogen, „ Mejuffers! door myn list zyt gy 't gevaar onttogen. „ Hoe Ijeilryk is myn lot! 'k Dreef monsters op de vlugt, „ En tegen alle zés- was ik - alléén geducht. ■ „ Ik vloog myn rytuig af... het Haat my ginds te wachten. „ Ik weet niet wat belang... Ja, dit zyn myn gedachten, „ De Hemel zond my hier tot uw behoudenis.'' Zo dra dees tedre taal door hem gefproken is, Zyn wy te famen reeds aan tantes huis gekomen. „ Mejuffers'"zegt hy toen:,, door pligtliefde ingenomen, „ Spoede ik my naar Parys: ontfangt myne affeheidsgroet'.
't Smart my dat Florival u reeds verlaten moet"... Ik tracht met hand en mond hem In zyn doel te fluiten,
Om



TOONEELSPEL. 5
Om myn verrukking, om myn dankbaarheid hem te uiten; Vergeefs, helaas! vergeefs: hy gaat myn'wensch tekeer: Hy is my verre ontfneld, en, 'k zie hem reeds niet meer... Lizette, ach, fints dat uur, ik moet het u belyden Daar my en hootj, en vrees en ongeduld beftryden, Draag ik, ondanks myzelve, in 't binnenst van myn ziel. De beeldtenis des hclds, die my zo flerk beviel... Nu, fprcek, is dit nu liefde ?
LIZETTE.
ó Neen; wat dwaze (treken ! *t Is loutre dankbaarheid: wee, wie dit durft weêrfpreken ! De jonge vrecmdling heeft u 't hart wel diep geraakt.
CECILIA.
Ach, had gy hem gezien!... Wat was hy welgemaakt!... 't Is nochtans niet de bloei der lente van zyn leven , Noch t hartontvonkend vuur,dat we in zyn oog zien zweven, Waardoor de ontroering in myn ziel geboren word; ó" Neen; eene andre drift heeft hy my ingeflort: Ach, hoe vergeet ik ooit zyn edelmoedig ftryden, Zyne ingetogenheid in 't hevigst van myn lyden, Waarin by, hulpeloos, myn moorders heeft verjaagd ,
A 3 En,



6 CECILIA,
En, tot myn lyfsbehoud, zyn leven fier gewaagd ?
LIZETTE.
Dit zou een laffe en zwarte ondankbaarheid verraden.
C EC I LIA.
Gy ziet dan eindlyk nu de heimclyke zaden, Den efgenlyken grond van myne treurigheid?
LIZETTE.
ó Ja! myn hart neemt deel in 't wee u toebereid.
CECILIA.
Hoe! my te ontvlugten , cn geen hoop te laten kweckcn Om van myn dankbaarheid hem ooit te kunnen fprckenl
LIZETTE.
Hoor, d!t geval fchj nt my een tedere roman ; En ik, ik zeg, ronduit, cn 'k hou me 'er zeker van, Dat de onverfChrokken held dier wondrc deugdbedryven Niet lang befluiteu zal om onbekend te blyven.
CECILIA.
Ach, in de ontroering, die myn hart heeft overheerd,
Bcflis gy of Mondor, die myne hand begeert,
De fladsvcrmakcn my tot vreugd kau doen verftrekkeo.
Li-



TOONEELSPEL. f
LIZETTE.
Hoe , zou die oude gryn, die norfche vrek der vrekken-, Dan dingen naar uw hand en naar uw mingenot ?
CECILIA.
Hyzelf.
LIZETTE.
Kan 't mooglyk zyn! der zotten opperzot!
CECILIA.
Hy vraagt myn' vader 't woord , opdat hy zeker flage.
LIZETTE.
Het zy zyn dwaze liefde u al of niet behagc ?
CECILIA.
Hy zegt: Het geld! het geld! Ziedaar al zync min.
LIZETTE.
Om aangenaam te zyn, maakt hy een raar begin.
CECILIA.
Wat zegt een gade, die ons hart niet weet te treffen ? Die onze ziel niet ftreclt ? Gy kunt het zelf bezeffen.
LIZETTE.
De jonge vreemdeling denkt zeker zo als gy; Ik wed dit.
CECILIA.
Inderdaad?... Hoe minzaam praatte hy!
A 4 Hy



* CECILIA,
Hy is zo fraai van leest als zedig en befcheiden.
LIZETTE.
Wat lieve eenftemmigheid beheerscht aireede u beiden!
CECILIA.
Gy kent hem immers niet ?
LIZETTE.
Wel, neen; maar ieder woord, Maar ieder daad van hem toont dat hy u bekoort, En 't u wel fpyten zou, zo gy hem kost mishagen. CECILIA.
't Schyat dat gy zyt gezind om heden my te plagen.
LIZETTE. Het is 'er vcrr' van daan dat ik dit ooit bedoel; Maar, weet, dat ik den last uws toeftands recht gevoel: Die last is moeijelyk, cn byna onverdraaglyk: Ik ben oprecht van aart, en noem het zeer beklaaglek Dat de onbekende niet word voor uw oog geleid.
CEC ILIA.
Vaar voort, vermaak u wat in myn verlegenheid.
LIZETTE.
Ik poog, integendeel, die glad te doen verdwynen... Maar 'k zie den looper van uw tante daar verfchynen :
Myn



TOONEELSPEL. 9
I M<n goede geest vootfpelt me, in dees geflcltcnis, | Dat hy een brenger van gewenschtc tyding is.
CECILIA.
1 Al weêr, Lizette!.. is dan uw ftoutheid onverwinhk?
LIZETTE.
I Wel hoe! gy krygt een kleur? Nu zyt ge eerst recht beminlykl TWEEDE T O O N E E L. CECILIA, LIZETTE, BENJAMIN. LIZETTE.
j W^it brengt gy voor goed nieuws, myn waarde Benjamin?
BENJAMIN.
} Dat ik reeds gistren vroeg van huis vertrok, vrindin, I En dat ik dezen brief, aan juffrouw hier gefchreven, I Uit naam van myn mevrouw , haar zelf moet overgeven.
CECILIA.
Geef op. Wat klopt my 't hart!
Zy opent den brief, en leest.
LIZETTE.
Hoe vaart mevrouw Gerly? BENJAMIN, ó, Wouderbaarlyk wel, zo als ik u hier zie.
A 5 tfc



10 CECILIA,
LIZETTE.
En heeft myn Benjamin zyn grappigheid vergeten ?
BENJAMIN.
Dat zou my Myk fiaan, voor alles onder 't eten.
CECILIA.
Wat lees ik? Hemel! hoe ! zie ik myn hoop voldaan? Hy fchryft aan myne tante, en hy zal tot haar gaan ! Lizotte, gy hebt recht: myn lot heeft hem bewogen.
LIZETTE,
Wien dan?
CECILIA.
Wien ? Florival. „ Heb ik op u vermogen, „Breng dan uw lieve nicht myn minnelyke groet'; 8, Ik zal gelukkig zyn zo ze aan haar hart voldoet."
LIZETTE. De minverklaring is in orde voorgedragen: Nu kunt ge dankbaar zyn zo veel 't u zal behagen. )
CECILIA.
Ik antwoord myne tante aanfionds, op 't oogenblik. Kom, volg my, goede vrind.
BENJAMIN.
Wat ben ik in myn' fchik!
Ik



TOONEELSPEL. it
Ik bragt een goede mare: ó , ik wil vrolyk wezen.
Tegen Lizette. Uw onderdanigfte, myn dierbare uitgelezen' Ily vertrekt. cecilia, rvederkeerende, Indien Mondor bier komt, Lizette, zeg hem dan Dat ik ben uitgegaan, of niemant fpreken kan; Verflaat ge ?
lizette.
Ik weet zeer wel wat ik hier voor moet wenden. Verlaat u op myn zorg om hem te rug te zenden. Cecilia vertrekt.
DERDE T O O N E E L. lizette, alleen. Zie daar haar nu gevoerd ten toppunt van geluk 1 Wat is een meisje toch, gekneld in 't minncjuk! De blikfem kan min' fnel door lucht cn wolken booren Dan 't jeugdig hart de ftcm van 't mii; gevoel zal hooren. Myn kunne aanfehouwt de liefde als 't hoogfte heilgenotDe teêrgevoeligheid is ook haar eigen lot. Maar iemaut nadert my... 't Is myn meestresfes vader;
Wat



** CECILIA,
Wat is hy, fintï een week,gefireng en ftuursch te gader! Zyn wrevligc aart ftoort hier de rust van iedereen: Hy mort, ca knort,en graauwt,cn dikwyls zonder reen. Daar elk, dien hy ontmoet, terftond zj n wrok moet blyken, Euim ik voor hem het veld, door hem in tytfc te ontwykeni Ik flel me in veiligheid.
y I E R D E T O O N E E L.
sainville, alleen.
Hy gast naar zyne fchryj'tafel', en heeft een zakboekje in de hand.
Gedurig nieuw verdriet! Ga, doe ondankbren dienst; ontzie uzelven niet: Eén wisfel onbetaald; twee andren doen 't my vreezen,.. Een halve tonnc gouds kan dus myn fchade wezen 1 Zyn rechte kwasten die mynheereu Van der Spoor: Ia 'f fchryven doen zy zich als ftaaije geesten voor; Zy krabblen brieven vol, om me over taalgebreken, Woordvoeging, of gcflachr, eii vaerzen zelfs te fpreken: Ik wacht Hamburger nieuws; cn wat word my gemeld? Elendig lettermoes, dat Hechts by nmers geld;
'k Zie



TOONEELSPEL. tjj
'k Zie më over Amfteldam alle antwoord fchuldig blyvea; Het fchelmsch bankroet van Flinks is alles wat zy fcbrywa.
Hy teekent iets aan. Vier duizend guldens moet ik afdoen op zyn' tyd... Met duizend hielp ik Bloumc.ó, 'k ben die zeker kwyt't Is een van die mynhcers, die tbans ter beurze krielen , Gewezen lyfknecht van myn' braven vrind Dorzielea. Ik kom 'er inderdaad noch al gelukkig af. Eu dan die Williams, die zo veel naams zich gaf, En 't googlaarskunstje wist van meesteriyk te Melen J Hy durft zyn zwendlaarsrol nu zigtbaar niet meerfpeJeas Hy houd zich listig fchuil: zyn fchurkery brak uit: Drie honderd Louïs d'or kost my de ontrouwe guit. Maar dit is alles niets, 't Zyn dc eervergeten ftrckoa Des lagen Florivals, die my in toorne ontfteken. My dus te handelen na 't geen hy me "is verpligt! 'k Vervolg gerechtlyk hem, waar hy zyn treden richt My kon 't bedriegl)k lot geen zwarer flag doen vreezen. Zich te oefnen in 't bedrog, om fierk daarin te wezen'. Tien duizend kronen my te ontlcenen 's avonds, ais Men 's morgens zich bankroet verklaren zal'.... Hoe valsch, Hoe fchandlyk fnood is dit!hoe juist tot moedverdoving!
Ds



T4 CECILIA,
De handel is nu niets dan plondring en berooving. lïy ziet op zyn zakhorologie. Het zal ras middag zwi: dan komt de bode hier. De tyd rukt fpoedig aan. Waar bh ft m\n huiskasfier ? De goede man is traag. ..Ik zie hem eindlek komen.
V 1 F D E T O O N E E L,
SAINVILLE, BERNARD.
SAINVILLE.
Tree toc,mynheer Bernard: de tyd dient waargenomen: In alles wat men doet betoon' men vaardigheid.
BERNARD.
Had de ouderdom my maar geen traagheid opgeleid. Voorheen weck ik geen mensch in yvrig my te fpoeijen. Min'fncldan'tuwemoog' myn bloed door de adren vloeijen, Maar gy krygt ook uw beurt.
SAINVILLE.
Zeer wel... En Flerival ? Wat zegt ge 'er van, mynheer ?
BERNARD,
Kwaad zeker niet-met-a!. 'k Acht hem, zo wel als u, een eerl)k man te wezen.
S AIN-



TOoNEELS?EL' lÉ
SAINVILLE.
Nadat hy my bedroog, my, die geen kwaad kon vreezen! . Nadat hy, fchandlyk, my zo grof beflólcn heeft! Hy is de laagfte fchelm, die op het aardry* leeft.
BERNARD. Door veel bankroeten leed zyn groote rykdom krachtig.
SAINVILLE.
Zyn kwade trouw is dan by u noch twyfclachtig?
BERNARD.
Ja, ik ken hem te wél, dan dat ik licht vertrouw Dat hy om zyn belang zyne eer verzaken zou.
SAINVILLE.
Ik zeg,hy is een fchelm :'k neem toevlugt tot de wetten: Gy zult de dienders zieiu ik zal hem vast doen zetten. Meu ftraff' hem!
BERNARD. Licht is hy alleen beklagenswaard',
SAINVILLE.
Hy is een bankroetier van d'allerlaagften aart !
BERNARD.
Misfchieu zal. hy'zyn fchuld ten vollen noch betalen.
sa IN-



10 CECILIA,
SAINVILLE. Ifc Iaat door ydle hoop myn opzet niet bepalen.
BERNARD. Licht waagde hy wat veel. Slaagt alles even goed ?
SAINVILLE.
Nooit waagt een cerlyk man meer dan hy wagen moet. De ziel des handels is de goede trouw ; cn zonder De goede trouw, mynbeer, gaat alle handel onder.
BERNARD.
Gy hebt dc reden en de wetten op uw 7y\
SAINVILLE.
Men waag' zyn eigen goed. ïk zcg 't, Cn 'k blyf'er byj De man ,die, heet op winst, door zucht tot goud bezeten! Het goed van andren waagt, heeft eere noch geweten. Spreek my dus langer met ter gunste van een' fchelm , Noch dat uw zorg my 't hoofd door beuzelpraat bedwelm'. ,
Doe ftraks den bode van Bayonne wederkeeren, En volg oplettend voorts all' wat ik zal bcgecren. Bezorg de brieven, die naar Cadix moeten gaan. De wisfcls op Parys neem ik gewis niet aan. Famin is noch niet hier: die man fchroomt niet te borgen!
Cv



TOONEELSPEL. i?
Gy moet de gelden voor zyn' fchuldbiicf hem bezorgen. Maak dat de heer Lenard zyn wisfels vaardig vind', En groet hem hartelyk van zynen ouden vrind. Noch iets:... Maar neen: ik zal het fchryfwerk nederleggen. Ik weet ook niet dat ik u meerder heb te zeggen... Als de onderfchout verfchynt, verwittig dit my dan. Hy gaat in een zyvertrek. b eRNAkD. Het is zeer wel, mynheer. 'k Zal doen all' wat ik kan.
ZESDE T O O N E E L.
BERNARD) alleen, de brieven verzegelend*, enz. De goede man is boos, maar 't is niet zonder reden. Hy heeft het beste hart, en word zo fel bedreden! Drie bankcroeten, op elkaêr, cn van gewigt... Zo onverdiend een ramp valt inderdaad niet licht. Den handel van deez' tyd kan ik niet meer verklaren s Bankhouders, makelaars, geldlecners, woekeraren...
't Is duivelschlEn mynheer heeft tegen zich geen fchyn.
Maar, zeker, Florival kan geen bedrieger zyn ;
Ik hou het altoos Maande... Och, kon't myn beurs geheugen,
'k Zou 't geld den braven man uit guller harte brengen: • b wel*



3§ CECILIA,
Weldra betaalde hy zyn fchu'den met fatzoen, En 'k had de zoetheid van belangloos wél te doen.
ZEVENDE T O O N E E L.
bernard, lizette.
lizette, in het verfchiet. Cecilia ten dienst, zal ik het all' beproeven: 'k Wil weten welke reen Sainvilles hart bedroeven.
bernard, noch by zichzelven. 'k Heb juist niet veel krediet: toch worde een kans gewaagd. Wat groot geluk voor my indien myn poging Haagt!
lizette.
Myn meesteresfe zou haar' vader gaarne fpreken: My dacht, ik zag hem hier.
b e r n a r d.
Dan hebt gy misgekeken: Mynheer Sainvüle is in dit zyvertrek gegaan.
lizette. Mag ik 'er ook niet in ?
bernard, zyne boeken fluitende.
Gy kunt het onderdaan.
li-



T O O AT E E L S P Ë L. 19
lizette. naar de zydeur gaande. De:deur is dicht.
bernard. Wel,, klop.
lizette.
Zo 't kwalyk word genomen ?
bernard.
Als gy niet kloppen durft, wacht dan zyn wederkomen.
lizette.
Ja, best is 't dat ik wachte: ik zie, gy hebt gelyk. Ter zyde.
Die goede heer kasfier is niet zeer woordenryk. Ik kjryg gewis hem niet gemakklvk aan 't vertellen. Overluid.
Mynheer Bernard!
bernard.
Wel nu?
lizette.
Wat mag Sainville kwellen5 Uy knorde daadlyk zo! was hy op u licht boos?
bernard. Wie heeft u iets gezegd ?
B 2 tl-



2o CECILIA,
LIZETTE.
Hoor, onder ons, een poos Beluisterde ik u hier: 'k vond hem zo knorrig fprekend} BERNARD.
Beluisterde gy ons?
LIZETTE. Een beetje. BERNARD.
't Is uitftekend!
LIZETTE.
Van 't warrig onderhoud kon ik geen woord verftaan: Zo als de klank my trof was die my weer ontgaan. Maar gy zult wat hy zeide aan my wel wederzeggen.
BERNARD.
6, Niets is billyker: 'k zal alles openleggen.,
LIZETTE.
Wat zal 't me een blydfchap zyn!
BERNARD.
Hy heeft vooral geknord Op... Maar kyk eerst of ik hier ook beluisterd word, Lizette: ons onderhoud blyv' voor befoieders heilig, 't Beluistren kent gy zelf.
tl-



TOONEELSPEL. ai
lizette, naar de deuren gaande. Zeer zeker. JVederkeerende.
't Is hier veilig.
bernard.
; Is wel Lizette in (laat dat ze een geheim bewaar' ?
lizette. (
! Wie? ik! zo goed als gy.
bernard.
Dan is het fprekend klaar Dat ik, om mynen roem, geen enkel woord moet melden.
lizette.
Ei, flimmert! vat gy 't zo ? gy wilt u hier doen gelden.
/ Maar, fpreek ; het ongeduld neemt reeds te veel my in.
bernard.
:] 't Is uw begeerte dan ? welaan! ik volg uw' zin.
De boosheid, in mynheer zyns ondanks ons gebleken,
li Beteekent niet zeer veel-, 't kan flechts zynfpytomfteken ,
Dat zyn Cecilia, die vry wat pronkziek word,
i Uit mode- uit beuzclzucht,zich in verkwisting ftort,
i . Sints zy Lizette tot haar klcedfter heeft verkoren.
lizette, ter zyde.
\ Die onbefchaamde! , B j ijver-



22 CECILIA,
Overluid.
Ei, ei! heeft dit mynheer doen hoorei;?
BERNARD.
'k Vertel u woord voor wcord.
LIZETTE.
't Is wonder fraai gezegd. 7'er zydè. De fchurk liegt my wat voor.
Overluid.
Lizette is dan wel Hecht.
B E R N A 8 D.
Hy zegt dat zy, verzot op haar hekoorlykheden, Haar' hoogden weüust dek in dartel zich tc klccden; Dat zy van 's morgens vroeg zich voor den fpiegel zet, Dat ze onbefcheiden is, niet op haar pligten let, Hare ooren luistrend hecht aan zyn kantoordeurrctcn , En altoos vlammend haakt naar't geen zy nooit moest weten. LIZETTE, ter zyde.
Die fchobbert!
B E R N A R D.
Denk toch wel dat gy dilzwygendheid
My heilig hebt beloofd ; en dat ge , uit onbefcheid ,
Geen fterfljng,wie 't ook zy, één woord moet doen bemerken.
l t-



TOONEELSPEL. 23
lizette, ter zyde. Hy dr\ ft met my den fpot.
bernard, ter zyde.
Het middel fchynt te werken. Overluid. Geeft gy geen antwoord ? hoe!
lizette, ter zyde.
Ontveinzen we ons verdriet. Overluid.
Ik een geheim vcrraèn t Dan kent ge my noch niet. Ik ga nu heen: ik moet by myn meestresfe wezen.
bernard. ,'k Weet noch meer ftukjec.
lizette.
6 ! Vertel my die nadezen: Zy hebben nu geen haast: wy zien eikaèr wel weèr. 'kMoct naar Cecilia: vaar wel, vaar wel, mynheer. Ter zyde.
Ik ben geen vrouw, zo ik die fmaad my niet vergoede. A G T S T E T O O N E E L.
bernard, alleen. Dat zy haar fpyt bedwing', ze is heimlyk dol van woede.
B 4 'k Ben



24 CECILIA,
'k Ben dezen keer gerust op haar befcheidenbeid; Ja, dit geheim word vrel geen fterfling wcêrgezeid!... Om in 't vertrouwen van kasfier geheel te (lagen, Ontbrak 'er niet meer aan dan dat ik all' de vragen Van ons nieuwsgierig nufje uitvoerig antwoord gaf. Dit kon 'er gantsch niet door; dit verg' geen fterflingmeaf.
Maar 't lot van Florival zou my onzinnig maken: 't Is ongelukkig voor een' man van goede zaken, Een' koopman, die Zyn' Hand tot luister heeft verfirekt. Die zyne goede trouw beftendig heeft ontdekt, Die meer 't belang der beurs dan 'tzyne hield vooroogen, Een' fchelm te fchynen, daar hy enkel wierd bedrogen. Mynheer Sainville... ó ja, hyzelf, en 't fteunt op reen, keert haast te rug van zyn vooringenomenheên: Hy wil niets hooren , niets; hy dwaalt; maar 't lot zal koeren ; Eens, vroeg of fpade, zal de vroomheid triomferen,
Cecilia verfchynt: vervolgen wy ons pian, En wenden we alles aan wat ik volvoeren kan. Ze is, tegen haar gewoonte, in fombre mymeringen Verzonken: 'k Iaat haar vry in haar bcfpiegclingen.
IJj wil vertrekken.
N E-



TOONEELSPEL. 23
NEGENDE T O O N E E L. bernard, cecilia. cecilia, Bernard tegenhoudende. Myn waarde heer Bernard, ik wensch u goeden dag. Gaat ge uit?
bernard. Mejuffer, 'k ga...
cecilia.
Blyf, zo ik't bidden mag : Red me uit de onzekerheid, waardoor ik word beftredeo, bern a r d.
Wat deert u?
cecilia-
Myn geluk en zoetfle bezigheden Zyn, fteeds, 't bevordren van myn' vaders 2 iel vermaakt Gy weet dit.
bernard.
Zeker, 't is eene uitgemaakte zaak: Gy zyt zo goed van hart!
cecilia.
Ik zie, ünts weinig dagen, Hem zo diepdenkend, zo bekommerd, zo verflagen, En dat ik als voorheen hem zo niet meer beval.
B 5 B E R-



CECILIA,
BERNARD.
Hy mint aanhoudend u ; vertrouw dit toch vooral. CECILIA.
Ja, twyfeJde ik daaraan , 't waar' zeker onveriphoonlyH Maar niets behaagt hem ; hy is zo niet als gewoonlyk. Ik vrees, helaas! dat hem verborgen wee bezwaart.
BERNARD.
't Kan zyn: de hemel is niet altoos opgeklaard; De handel ftaat ten doel aan buldrende onweervlagen.
CECILIA.
Lyd vaders handel dan ook onvoorziene flagen? Treft hem verlies?
BERNARD.
Gy hebt te veel verliand, om niet Te zien dat alles juist geen winst is.
CECILIA.
Myn verdriet, Myne parust b< ud niet op. Ik wil 't u niet verbergen: Ik voel, op uw gefprek, myn wonde feller tergen.
BERN A RD. Dat fpyt me; dat 's verkeerd: 't is inderdaad niet goed: Wy zyn niet in 't geval dat ge u bekommren moet. Uw vader, wel is waar, heeft veel verlies te vreezen
Vai



TO.ONE ELS-PEL. 27
■Van iemant, dien hy waant geen ecrhkman te wezen, En, daar hy fchelmen haat,jaagt drift hem in 't geweer; Maar, waarlyk, Florival is vast een man van eer: \ 'k Verbeur myn hoofd, zo hy uw' vader heeft bedrogen.
CECILIA.
j Wat zegt gy ? Florival ?
BERNARD.
Hy hield fteeds de eer voor oogen.
( Gy kent hem ?
CECILIA.
Ja, by naam.
BERNARD.
Nu, was 'er immer fchyn } Dat zulk een man wel ooit een fchurk zou kunnen zyn?
CECILIA.
I Neen, neen; door hooge deugd heeft hy zie'- zelv'gctcekend... f Maar weet gy ook, mynheer, hoe oud hy zich wel rekent?
BERNARD.
(| Zo zestig jaar. ■ CECILIA, zich bezinnende. Dan heeft hy eenen zoon gewis?
BERNARD.
1 Ja, die licht heden in Parys gekomen is;
Een



28 CECILIA,
Een' jong' bevallig' mensch ; een eenig kind: zyn vader Zond vroeg bem naar de West, opdat hem darfr, wat nader Dan hier, de handel by zyn magen wierd geleerd: Hy is nu binnen kort eerst weder t'huis gekeerd.
cecilia, ter zyde. Hy is het zelf; hy is 't!
bernard.
Uw vader is verbolgen: Helaas! 'k moet Florival in rechten licht vervolgen!
cecilia. Vervolgen! Hemel! hem ?
bernard.
Zie myn verlegenheid:
Het is uw' vaders wil.
cecilia.
Voorkom dit door beleid.
bernard.
ïk zou het gaarne doen; maar, hoe het aan tc vangen? Geld moet 'er wezen, geld, zult ge ooit uw' wensch erlangen.
cecilia.
Geld moet 'er wezen, zegt ge? 6, dit verkrygt men dra.
bernard.
Zo dra niet als gr denkt.
CE-



TOONEELSPEL. 29
CECILIA.
Wy zullen 't hebben, ja!...
Geliefde Florival! zie hier dan 't uur geboren Dat ik de ftem des danks u krachtig zal doen hooren.
ö Hemel! wees geloofd: gy Haat my gunstig toe Dat ik myn' pligt omtrent myn' redder grootsch voldoe.
Welaan ,mynheer Bernard, dc zaak kan wél gebeuren; Doe wat uw mensch]) k hart met reden goed zal keuren.
BERNARD.
Tien duizend kronen! hoe! wat wilt gy toch van my? CECILIA.
Hoor, myn juweelen ftaan veel hooger in waardy: Gy weet, zy zyn altoos van veel belang geoordeeld. Myn moeder fchonk ze my. Op haar beminlyk voorbeeld Doe ik zo gaarne dienst aan ieder lydend' mensch. 'k Haal myn juweelen hier, en gy voldoet myn' wensen.
BERNARD.
Hoe 1 gy ? voor Florival ?
CECILIA.
Ja, ik!... Wat doet u denken?.-. Is 't niet ons hoogst geluk aan andren hulp te fcheuken ?
BER-



9» CECILIA,
bernard.
Maar, zo mynheer Sainville eens kondfchap vvierd gebragt...
cecilia , metfpyt. 'k Had die bedenking vast van uV kant niet verwacht.
bern a r, d.
'k'fijbet u bedenken doen,dat,hou ikdeeer vöoroogëni.
cecilia , gevoelig. En Florival, myhheef, heeft u de ziel bewogen!
bernard.
Ach! zo ik gcid bezat, 'k bood met verrukking 't aan...
cecilia, vurig. Waarom verwerpt gy dan het aanbod, u gedaan?
bernard.
üw vader acht my hoog; 'k moet hem myn trouw bewaren.
cecilia.
Ik, die zyn hart ken, moet by voorraad u verklaren Dat hy my roemen zal, om nvynen onderftand. De kas, u toebctrouv,d, is vast een heilig pand: Gy maakte u fchuldig, door die fchendig aan te raken ; Maar ik bezef geenszins dat ge u kunt fchuldig maken Wanneer ge een hulp aanvaard, u aangeboón met vreugd, •Ten dienst van Florival, een' man van eer cn deugd.
En,



T 0( O N E E L S P E L. $t
En, buiten dat, mynheer, zal my die weldaad hindren?
Zal ydel tooigemis myn boezemvreugd vermindren?
't Is 't voorwerp Hechts van weelde, en dient my nergens toe.
BERNARD.
Ja, maar ik vrees,... vergeef me... ik weet niet wat ik doe,
CECILIA, met edelheid. Wanneer het tyd is om een brave daad te plegen, Wanneer men wél kan doen, dan houd de vrees u tegen ï
BERNARD.
WieP.nvy! Ik zeg alleen... Gyzelf begrypt zeer go:d...
CECILIA., nadrukkelyk. Dat, om een' dienst te doen, geen vrees ons hindren moet* Uw hart en 't myne fpreekt :laat ons die infpraak hooren; Dit 's 't cenig waar geluk, den fterveling befchoren.
BERNARD.
Zo veel grootmoedigheid als uwe ziel gebied Strekt u gewis tot eer.
CECILIA.
Grootmoedigheid is 't niet; 't Is anders niet dan pligt; ik moet een fchuld betalen. BERNARD.
Dit kan ik niet verdaan.
CE-



P C E C I L I a,
cecilia.
Jk zal 't u dan herhalen j h Is pligt, 't is fchuld !.. Schrik niet: ik zeg u 't geen ik moet: Een gul bewezen dienst is geen verloren goed; Het is een plant, die, vroeg of fpade, vrucht zal dragen...
De tyd verloopt: kom, volg, en help myn poging fchragen: Alle uitliet is hier kwaad:elk uur vertoevens zal
Den ramp verzwaren van den braven Florival.
bernard, ter zyde. Zo veel weldadigheid kan ik geen weêrftand bieden. Ik heb de zoete hoop in wat 'er moog' gefchieden 'Dat ik dc kostbaarheèn noch weder redden kan. Ik buk.
cecilia.
Gy aarzelt ? gy! Wel nu! wat zegt gy dan ?
bernard.
Cecilia, ik zwicht: uw deugd heeft me overwonnen.
cecilia.
Wrel... Maar myn vader komt... Wat zou hem nopen konncn? Hy moet waarfchynlyk hier u fpreken. Nu, ik ga, En maak vast alles klaar. Dat hy u ras ontlla!... Ik fmaak by voorraad reeds de hoogde deugdbclooning, De oufchatbre zoetheid van verpligte dankbetooning.
u er-



TOONEELSPEL. 33
BERNARD, zyne oogen afdroogendi. ö Wat beminlyk meisje! en welk een edel kart!
TIENDE T O O N E E L.
SAINVILLE, BERNARD.
SAINVILLE, in'het opkomen, met een papier in de hand.
Mynheer de brave man , ik lecre u , tot uw fmart, Of gy hier ftraffeloos den fchelm zult mogen fpc-lcn. Geen ftcrfling zal voortaan in myn vertrouwen dcelcn.
Wel nu, 111311 heer Bernard! kwam ookdefchouthicraan?
" BERNARD.
ê Neen, mynheer! 'k heb zo 't kantoorwerk afgedaan...
SAINVILLE.
Kom. rep u: ga 'er heen: ik wil gefcreng my wreken.
BERNARD.
Gy wijt... ?
SAINVILLE.
Gehoorzaamd zyn.
BERNARD, ter zyde.
Wat is hy fors in 't fpreken 1 C Over-



34 CECILIA,
Overluid.
Indien ik evenwel u mooglyk noch een blyk...
sainville.
Ik hoor naar niets... ga heen... gy hebt groot ongclyk My aan te dringen; ga! breng niets hier meer in 't midden: 't Is onbezeflyk Hout!... ik laat my niet verbidden.
bernard.
Vergun my flcchts éen woord , opdat ik u ontdekk'...
sainville.
Ik zeg u, 'k hoer naar niets... Doe myn bevel: vertrek!
bernard, ter zyde. Hoe kan de denkwyz' van Cecilia, in dezen, Zo ongelyk aan die van haren vader wezen!
Hy vertrekt.
ELFDE T O O N E E L.
sainville, alleen.
Die goede heer Bernard !...hy, die al de aard' betrouwt, Is z<5 oprecht dat hy elk mensch voor eerlyk houd. Zyn goed vertrouwen moet voorzeker hem doen roemen ; Ook is 't 'er verr' van daan dat ik zyn hart zou doemen:
'Js



TOONEELSPEL- 33
»k Weet lang, dat in dccz' tyd,hoe öngelooflyk't fchyn', De brave lieden meest der fchelmen fpeelbal zyn ; Maar ik , die de eer der beurs geftreng zal wraak verrehaffen, Wil elk bedrieger , die haai' grond betreed , doen ftrafien. TWAALFDE T O O N E E L. SAINVILLE, J O S K P 11JOSEF II.
Daar is een heer, die vraagt of hy u rpreken kan, Mynheer.
SAINVILLE.
Hoe is zyn naam ?
JOSEPH-
M) nhcer,'k weet niets daarvan. sainville, moeijelyk. % Hen niet te fpreken, ga, men late my met vredeu.
J O S E P H.
Iets, zegt hy, van belang, dwingt hem tot u te treden.
SAINVILLE. liet raakt my niet. Ca heen, en praat maar niet met-al. JOSEPH.
My is het altyd wel. ^ s A IN-



35 CECILIA,
SAINVILLE.
Elk andre, in myn geval ,
Zou handlen zo als ik.
JOSEPH, heen gaande.
Wat is hy boos) gantsch krachten' SAINVILLE. Hoor, Jofeph, breng hem hier; maar hou wél in gedachten, Dat, wie my fpreken wil, zyn' naam u zeggen moet, Hy zy dan wie hy zy.
JOSEPH.
Zeer goed, mynheer, zeer goed. Hy vertrekt.
SAINVILLE.
't Zal weer een kwelgeest, weer een loze deugniet wezen, Van wien myn goedetrouw een' nieuwen trek moet vreezen. Hy komt. Wie 't wezen moog', bewyzen wy den man, Dat niets, dat niets voortaan, myn hart bewegen kan.
DERTIENDE T O O N E E L.
SAINVILLE, FLORIVAL, JOSEPH.
FLORIVAL. Ocnict ik de eer, mynheerSainvilleinuteaanfehouwen?
S h I N-



TOONEELSPELS zT
sainville.
Ik ben het.
Ter zyde.
6 Myn hart! ik moet uw zwak mistrouwen.
florival.
Kan ik één oogenblik u fpreken, hier alléén?
sainville, ter zyde. Waartoe dient dit geheim? waar loopt dit weêr op heen? Tegen Jofeph.
Vertrek.
joseph.
Ik ga.
sainville.
Gy moet op myn bevelen Ietten: Geen fterfling, Jofeph, mag zyn' voet hier binnen zetten.
joseph.
Gy zult gehoorzaamd zyn ; mj nheer, 't ware anders flecht.
sainville, tegen Florival. Wy zyn alleen: fprcek op.
lizette, /lekende het hoofd door de achterdeur des tooneels, zagtjes door haar geopend.
Men luister' wat hy zegt.
c 3 flo.



3« CECILIA,
FLORIVAL, ter zyde. Zyn nitzigt is niet kwaad, al fpreekt zyn toon dit tegen. Och of ik hem, ter gunst myns vaders, mogt bewegen! Overluid.
Gewis komt myn bezoek, mynheer, u wonder voor ; Maar, leent gc een oogenblik aan myn gefprek gehoor, Dan zal de drang daartoe by ti verfchooning vinden.
sainville, ter zyde. 't Begin is zeker fraai; dus doelt men op verblinden.
Overluid. Ik luister reeds, mynheer.
florival.
Naauw' in Parys gekeerd • Naauw' uit de West, waar ik den handel heb geleerd, Waar ik , fints myne jeugd, uit Frankryk wjerd gezonden, Waar ik veel kooplièn van vermogen heb gcvonde.i, Waar ock de handel meer dan hier in achting is, De heer Sainville weet dit zeker zelf gewis ; Naauw' by myne oudren,die van zich my deden fchciden Om in dat verre land myn kennis uit te breiden; Naauw', :;a ik alle vlyt oplettend had beliccd,
Ea



TOONEELSPEL. 39
En in dat fchoon gewest veel jaren yvrig fleet, Naauw' in myn vaderland... Helaas! wat bittrc iinarte Voor ieder eerly'k' man, voor elk gevoelig harte'. Vind ik, by myne komst, myn' vader in een' iïaat, Die hoogst elendig is, en hem geen keuze laat, Ondanks zyn ftrenge deugd , dan om in 't eind'te breken.
sainville, ter zyde. Ik zag hem komen; ja! hy zal van lcenen fpreken. Overluid.
Mynheer, 't is zeker hard:'k beklaag uw' rampfpoed zeer.
florival.
Terftond was ik bedacht, gclyk een man van eer,
De breuk myns vaders,zo 't mymooglyk waar',teheelcn:
'k Beleen myn moeders goed, haar paerlcn, haar juweelen ;
'k Heb rust ncch duur: ik vlieg, al bevende, en vol pyn,
Hen fmceken, die men denkt dat onze vrinden zyn. . .
Maar, zinlooze als ik was! hoe wreed liet ik my blinden'.
'k Zocht vrinden! vrinden! ik!., ach, heeft de rampfpoed vrin-
(den?
sainville, ter zyde. Hy fpreekt niet dan te waar.
florival.
Zélfs zy, wien, in hunn' nood, C 4 Myp



4° CECILIA,
Myn goede vader geld , krediet, en byftand bood, Behandelden my flechtst, door fmaadlyk my te ontrennen, 't Is in den tegenfpoed dat wy de menfchen kennen! 'k Vond niet dan harten, vol verachting, koelheid , gal,, Zelfliefde, ondankbaarheid, en baatzucht bovenal " SAINVILLE.
Dat 's thans de fmaak.
FLORIVAL.
'k Moest tot een'andren flap dus komen ; Ik ga tot hem, van wien myn vader heeft te fchroomen Dat hy hem mogclyk, onfchuldig, heeft gehoond; Tot hem, die hem altoos zyn' byftand heeft betoond, En wiens vertrouwen hy gewis nooit heeft bedrogen: Ik zie, ik fpfeek hem ; ik bevind my voor zyne oogen ; Ja, dit alleen is 't wit dat my hier komen doet: De zoon van Florival valt 's vaders vrind te voet.
SAINVILLE.
Hoe ! kan het zyn ! m\nheer!... Sta op, fta op!
Ter zyde.
Wat plagen!.. 6, Zeker legt Bcrn?rd my dces gevloekte lagen : Die man wil my volftrekt geheel ten grond zien gaan.
FLO.



TOONEELSPEL. 41
florival.
Ach, 'k heb u 't hart geraakt?
sainville, ter zyde.
Kan hy 't in twyfe! flaan ? florival.
Grootmoedig fterveling! bewogen door myn fmeeken, Zal 't mynen vader aan uw' byftand niet ontbreken.
sainville. Sta, fta dan op, mynheer!.... ik duld niet dat een man Aan myne voeten knielt.
florival.
Ach, onderricht my dan...
sainville.
Het fpyt me; maar, dewyl ik 't moet te kennen geven, Myn pligt, mynheer, gebied me uw'wenschte wederftreveu. florival.
Uw pligt?
sainville.
Wat meer is,de eer!... Des avonds voor 't bankroet My 't geld te öntleenen met een fehaamtcloos gemoed!.. Is hy verfchoonlyk ? fpreek, mynhéer! ik hoor geduldig: 'k Beroep my op uzelv'.
C5 f l o-



42 CECILIA,
FLORIVAL.
Ily fchynt u zeker fchuldig, En is flechts deerniswaard': zyn trouw,zyn hartisvry. -1 Mynlieer, gy moest hem niet befchuldigeu by my.
SAINVILLE.
Na 't geen hy my misdeed, moet ik misfehien wel vreezen... Maar gy, gy zyt zyn zoon.
FLORIVAL.
'k Stel ecre in die te wezen.
SAINVILLE.
Ik zie uwe oudermin met vee! verrukking aan; Maar Florival, mynheer, krygt niets van my gedaan: Ik word ten twccdenmaal voorzeker niet bedrogen. Ziedaar myn vast bcfluit.
FLORIVAL,
Myn hoop is dan vervlogen! 'k Vind u onvatbaar voor uw' medefterflings fmart. Die handelw)z', mynheer, valt my in waarheid hard; Maar aan uw dwaling word gy zeker eens ontheven: Gy zult myn' vader zelfs uwe achting wedergeven. SAINVILLE.
Dat is onmoogijk.
F L O-



tooneelspel: 43
florival. Hoe! dat dit gebeuren zal? sainville.
Mvnhecr, 't is afgedaan.
florival.
De zoon van Florival Zal, wat zyn' vader drukke, u binnen kort doen blykea Dat hy in kieschheid niet voor u behoeft te vvyken, En uw vermeetle fmaad in geencn deel verdient. Hy houd zich, als wilde hy weg gaan. sainville, ter zyde. Geenszins verwondert my de gramfchap van dien vriendj florival. I Stond Florival uw wreede onbillykhcid te vreezen,
En waar' hy wel in nood, had hy geen dienst bewezen? I Sints ruim agt dagen tyds, zie hier daarvan 't bewys,
Hy vertoont eenige papieren. I Had hy twee tonnen gouds re ontfangen in Paryst I Denk of 't gemis dier fom zyn magt niet moet bepalen; I En 't is een eerl>k man , die 't geld hem moest betalen: j 't Is... Polemir, uw neef... Gy zyt het, 't is uw fmaad , I Die my, myns ondanks, dwingt dat ik 't geheim verraad.
s A J K*.



44 CECILIA,
SAINVILLE.
6 Hemel! Pc-Icmir!
FLOR! VAL. Eensflags in ramp gedreven, Kon hy onmogelyk myn' vader 't zyne geven; En Florival, mynheer, zo teer als groot van hart, Verzekerd' van 's mans eer, gevoelig voor zynfmart. Ten einde zyn krediet noch onderlteuning vonde, Zweeg ftil, cn bragt het zyne een doodelyke wonde.
SAINVILLE.
Dat 's Hecht. De eer waag' men niet: zeis onze grootfte fchatJ .
FLORIVAL.
Zoud gy zo fpreken als ge een hart als 't zyne had ? Uwe yskoude eigenmin, zo ftug als onverzoenlyk, Bcfchouw' die cedle daad ten eenemale ondoenlyk; ft kan 't begrypen, ik, die, u niet verder dring. Ik ben thans fier op uw vermcctle weigering. Zo laag een dcnkwyz', door elk groot gemoed te doemen, Maakt u onwaardig u myn' redder ooit te noemen. Gy krygt gewis uw geld; 'k verzeker 't u, mynheer. Wacht niet dat ik op nieuw tot fmecken my verneèr'. Een dierbaar offer zal myn doel my doen befchietcn. De eer van my dienst te doen zult gy na niet genieten.'
VEER-



TOONEELSPEL. 45
y~ E E R TIENDE T O O N E E L.
sainville, alleen.
Mvnheer, vergeet gy u?... Maar is hy wel doemwaard'? . De deugd, ja de eer, zo 't fcbynt, geeft hem zyn' fleren aart. Hy is gevoelig, jong, en laat zich niet vertfagen. Dus is het dat een zoon zyn' vaders roem moet fchragen. Maar ik, van myncn kant, ik deed myn' pligt geheel. Weèr leenen tot myn fcbade!... ik leed alreeds te veel.
V ¥ F* TIEND E T O O N E E L.'
sainville, cecilia.
cecilia
Myn vader ,'k durf, geknield, u met vertrouwen fmeeken, Uw goedheid cn uw gunst voor my te laten fpreken, l
sainville.
Myn dochter, fta toch op.
Ter zyde.
Wat of dit weêr beduid ?
Het zou byzonder zyn, kwam 't op één oogmerk uit.
Tegen Cecilia.
'Ik fta verzet!.. Daar gy uw huwlyk zult voltrekken...
CE-



S!
'46 CECILIA,
cecilia.
Ik kan, ik mag myn hart u langer niet bedekken: Helaas! het gruwt van d' echt, die my te wachten fta" r. sainville.
Wel hoe!
cecilia.
Dc heer Mondor verwekt my zulk een' haat, 'k Heb zulk een' wederzin in hem tot man te kiezen, Dat ik 't wclvoeglyke eer zou uit het oog verliezen, Dan dat ik letten zoude op zyne iiefdcfinart.
sainville.
Een ander heeft den weg gevonden naar uw hart, Myn dochter! 'k zie het klaar: gy houd dc waarheid binnen.
cecilia.
Myn vader 1
sainville.
'k Zie,gy bloost! een rfnderftreclt uw zinnen. cecilia, met verlegenheid. Myn vader!... 'k zeg dat niet.
sainville.
Maar uwe ontroering fpreekt, En zy verraad den gloed,dien ge in uw' boezemkweek 1.
Gy
t



T O O NEE L S P EL. 47
Gy moogt, naar myn begrip, ïntnsfchen wel bedenken Wat grooten fchat Mondor 11 door zyn'echt kan fchenken» CE CXI. / A.
Wal geef ik om z\n' fchat? en waar dient my die toe? 'k Ben ryk genoeg als ik u minne en u voldoe.
sainville.
'k Herken myn dierbaar kind aan zulk een taal te hooren. Maar , myn Cecilia, Mondor zou u bekoren, Zo geen gelukkiger, dien gy in 't heimlyk noemt, Hem in uw teder harte alreê niet had gedoemd.
cecilia.
Ik aarzel langer niet myn waar gevoel te ontdekken: Myn hart moet langer u tot geen geheim verftrekken. Zy geeft hem den brief, door Benjamin haar gebragt.
Lees.
sainville.
Van myn zuster... Maar,wat lees ik? is 't geen fchyö? cecilia, ter zyde. 6 Hemel! hoor myn' wensen.
Overluid.
Gy fchynt verbaasd te zyn ?
s a i k-



48 CECILIA,
SAINVILLE.
De zoon van Florival?
CECILIA.
Ja, hy behield my 't leven: Een bende moordenaars had zeker my deen fueven, Verr' van zyn hulp, zyn' moed, en zegenryk beleid.
SAINVILLE.
'k Erken, verrukt, dat blyk van edelmoedigheid. Maar, zonder voor als noch in uw belang te treden, Weet gy wat fchade ik van zyn' vader heb geleden? 'k Verlies door zyn bankroet, in Oenen flag, geheel Tien duizend kronen.
CECILIA.
ö M) n vader, 't is zeer veel; De reden tot uw' toorn' kan my gevoelig fpyten ; Maar, doet de vader kwaad, is dat den zoon te wUcn ?
SAI N VILLE.
Den zcon van Florival worde uwe liefde ontzegd.
CECILIA.
Ach, zal 't my mooglj k zyn ?
SAI > VILLE.
Gy kent my waarl\k flechf, Zo



T O O N E E L S P E L. A9
Zo ge u verbeeld dat ik, die fcbandlyk wicrd bedrogen, Deii zoon van Florival als fchoonzoon kan gedoogeu.
CECILIA.
Helaas! het is te laat: ik voel 't, hy heeft myn hart. Zoud ge oorzaak willen zyn van myne onheelbre fmait?
SAINVILLE.
6-Kom , Cecilia! dit hebt gy niet te vreezen:
Uw liefde is naauw' ontftaan 5 en zon ze onheelbaar wezen?
Tot nuttig overleg gun ik u gaarn den tyd,
En 't valt u vast niet zwaar dat gy gehoorzaam zyt.
Myns ondanks ziet ge jn my een weinig tof had wonen;
By minder liefde zou ik minder flrengheid toonen.
Tot tydelyk geluk zyn goedren ons van dienst.
'k Verlies byna al 't myne op 't allerouvoorzienst. 't Gevolg des handels is tot noch toe onnaooglyk. Een paar bankroeten meer, dan is het my onmooglyk Dat ik uw heil bewerk'. Dit denkbeeld , zo vol fmart, Valt my ondraaglyk zwaar: 't verplet myn teder hart Gy moet dus, tot uw rust, uw neiging overheeren. Bedenk dit; 't is uw pligt, en 't vaderlyk begeeren. Hy vertrekt.
D
ZES



Sfl CECILIA,
ZESTIENDE T O O N E E L.
cecilia , alleen. Wat zegt hy my? Hy waant, gedrongen door zyn leed, Dat ik, als hy flcchts wil, myn' minnaar dan vergeet'! Vergeten! Florival!... Die fchuld ware onverzoenlyk: Myn leven redde hy: myn hart is veel te aandoenlyk...
ZEVENTIENDE T O O N E E L.
cecilia, lizette. lizette.
Mejuffer!
cecilia.
Wel, Lizette?
lizette.
Ik zoek u overal.
Groot nieuws!
cecilia.
Wat is het dan ? fprcek op. lizette.
tt, j 'kZag Florival,
Uw' onbekenden.
cecilia. Hoe!
LI- J



T O "O NE EZ L S ' P E Li 51
LIZETTE. Ilemzelven.. en, met reden, Kost gy uw dankbaarheid vast beter niet belleden: Hy is bevallig, jong...
CECILIA.
Lizette, zaagt gy hem ? Waar dan ? en op wat wyz' ? fpreek... Hebt gy nu geen ftem?
LIZETTE.
Wat rept ge u!...'kZag hem hier;hier hoorde ikzelf hem praten, ö, Myn nieuwsgierigheid is, weet ge, bovenmaten.
AGTTIENDE T O O N E E L.
CECILIA, LIZETTE, BERNARD. CECILIA.
Wel nu, mynheer Bernard! zyt gy te recht geraakt?
BERNARD,
God dank! 't is alles wél: de zaak is klaar gemaakt.
CECILIA.
Hoe groot is myn geiuk!
BERNARD.
Gy moet nochtans bezeffen ' Dat ik veel moeite had om zéker doel te treffen. L. . Da Waar



sa CECILIA,
Waar vind men, in der yl, in foortgeiyk geval, Een' eerlyk' man, die, gul, de waarde geven zal Voor fehatten, die ons licht tot woekerwinst doen neigen? De goede trouw is juist niet allen kooplièn eigen: Vcrkoopen zy hun goed, dan geld het noch al iets; Maar koopen zy wat in ? dan willen zy 't voor niets.
CECILIA.
Hoe zal ik u myn vreugd voor zulk een' dienst verklaren 1 Ik zal erkentlyk zyn.
BERNARD.
Ach, laat my recht weéïvarcn, En , als ik 't bidden mag, onthou flechts altoos wél, Dat ik myn hoogst vermaak in u te dienen Hel.
CECILIA.
Gy zyt verpligtend goed.
BERNARD.
Nadien noch daarenboven Dees daad zo fchoon is als men naauwlyks zou geloven, Zo doet de blyde hoop my by vooruitzigt zien, Dat ik 't vertrouwen van uw hart geheel verdien.
LIZETTE, ter zyde. Dit is Hebreeuwsch voormy ;'t zyn onverftaanbre klanken.
CE-



T O O NE ÉL SP E L.
CECILIA. \ \ 'A 3 O A VI De eer is daarvan aan u gelyk aan my te danken. Ik ben u zeer verpligt. Vertrouw, in zulk geval, Dat" ik altoos my van uw hulp bedienen zal.
», i 'MrRN'ArBfP-?.! rJ^/s: s%na\ rtlfl Ik zal altoos voor u van trouwen yver blaken. Het geld is reeds bezorgd.
LIZETTE. '
'k Hoor icmant ons genaken, Mcjuffer!... Maar, kan 't zyn! bedriegt my myn gezigt?.,-. Neen ! 't is uw vreemdling, wien gy 't leven zyt verpligt, CECILIA. 1 "
Hoe! Florival'.
LIZETTE.
Hyzelf: zie hem reeds binnen treden.
BERNARD.
*k Heb hem als kind gezien.
CECILIA.
Hoe fiddrenall' myn leden! ) D3 NE'



^ C E C I L I A,
NEGENTIENDE T O O N E E L.
cectlia, lizette, bernard, florival,
cecilia, met de oogen zedig nedergejlagen, 'n jonge redder is in myn nnbyheid dan 1
lizette.
Hoe ftreelt my zyne komst meer. dan ik uiten kan! florival, die Ctciiia noch niet in het gezigt heeft gezien. 'k Zou gaarne, indien 't kon zyn, mynheer Sainville fpreken.
cecilia.
Mynheer, hy is een poos in zyn vertrek geweken. florival.
6 Hemel! 'k fta verfteeud... Zytgy't, mejuffrouw? gy?
Ter zyde.
Door welk een vreemd gevat verfchynt zy hier voor my ? Ik voel op 't fterkst myn hart door hoop en vrees gedreven*
cecilia.
Gy , jeugdige eedle held ! gy, redder van myn leven! Gy, alle erkeutnis waard'! zyt gy het, Florival?... Licht dat de zoete vreugd myn' adem fmooren zal!
f l o-



T O O N E E'L S P E L. 53
florival, ter zyde. Zou zy, cenftcmmig met myn hart, my ook beminnen? Overluid.
Hoe ftreelt uw heusch onthaal myne opgetogen zinnen I 't Geeft myne ontzetting moed, terwyl 't myn hoop voltooit Verwaardigt ge u wellicht... ?
cecilia.
Ach,hoe vergelde ik ooit...?
Vcrfchoon de ontroering , die myn ziel niet kan verbergen...
Gy ziet het zelf, mynheer! wie zou my 't zwygcnvergen?
*i Ben alles u verpligt, die 't fprekendst blyk my gaf... florival, fchielyk en nadrukkclyk.
Neen, alles dank ik u. Van 't heilryk tyd'ftïp af
Dat 's Hemels goede gunst u, lof zy 't alvermogen !
In al den glans der jeugd deed komen voor myne oogen, Door de eêlfte zedigheid, door godlyk fchoon verlicrd, Daar gy door moordenaars verwoed befprongen wierd, Angstvallig, zonder hulp, en fchooner door uw tranen, Zocht Florival zich 't fpoor tot in uw hart te banen ; Ja', van dat tydflip af, in 't zuiverst vuur ontgloeid, Vond ik myn ziel aan de uwe onfeheidbaar vastgeboeid... Durf ik nu hopen, dat de aanvalligfte aller menfehen.. .?
D4 CE-



5* CECILIA,
cecilia, met veel vuur en kracht. Als Florival my mint, wat heb ik dan te wenfchen? f l o il i va l.
Hoe! heb ik 't wél verftaan ? 20 dat myn hart, gewis..., cecilia, hem fchielyk invallende, met zedigheid. Een nieuwe weldaad van myn! dierbren redder is.
f lor] v a l. ó Wat verrukking heeft myn zinnen ingenomen! Wat voel ik al vermaak door all' myne adren ftroomen! Maar, zeg my, en verfchopn myn zeldzaam onbefcheid, Wat wonderbaar geval heeft u hier been geleid. Hier, in Sainvilles huis?
cecilia.
Dit kunt gy licht bezeffen: 't Is zeer natuurjyk by myn' vader me aan te treffen.
florival. ó Hemel! hoe! Sainville...
cecilia.
Is hy , uit wien ik fproot. florival.
Ik ben verloren.
cecilia. Gy ?... Hoe is uw vrees zo groot ?
flo-



TOONEELSPEL. ST
FLORIVAL.
Wat kan myn hoop toch zyn na 't geen ik hem deed weten? Zal hy den fcherpen toon , het dreigement vergeten, Waartoe hy ftraks my drong door zyn hooghartigheid?
cecilia.
ö Kom , ftel tl gerust: vertrouw op myn beleid, 'k Weet alles, Florival; en, Vërr' dat hy u doeme, Verwacht veeleer dat hy u recht doe, en u roeme.
FLORIVAL.
Kan't wezen! welk een hoop ftreeltmyn' verliefden wensch}
Mejuffer, weet dan ook dat zeker edel mensch,
Die zyncn naam niet noemt, en liefst dien wil verzwygen».
Myn' vader hcimelyk een geldfom deed verkrvgen,
Die hy, tot zynen ramp, den uwen fchuldig is.
Hy gaf den brenger ftraks een fchuldbekendtenis,
i Ten blykc der ontfangst; en ik , door pligt gedreven, Om, op myn' vaders last, Sainville weêr te geven
l Wat hem van ons behoort, kom zonder toeven hier.
lizette.
Hoe nu?
bernard, ter zyde. Daar hebben wy 't.
D 5 LI-
x



5» CECILIA,
lizette.
Mynheer is zyn kasfier: Hy neemt het geld hier aan, cn zal 't bewys u teeknen.
bernard.
Geduld, Lizette! wacht: gy kost u wel misreeknen: Mynheer Sainville is t'huis: deel hem de boedfehap meê".
lizette.
Dit wil ik gaarne doen.
bernard.
Maar, hy verfchynt alreê. Éuig, Hemel! buig zyn hart: laat my niet vruchtloos hopen.
lizette, ter zyde. tk ben nieuwsgierig hoe dc zaak hier af zal loopen.
TWINTIGSTE T O O N E E L.
CECILIA, LIZETTE, BERNARD, FLORIVAL, SAINVILLE.
sainville, met een papier in de hand.
Dat is een helfche trek ! dien doem ik bovenal! . .
Maar hoe.' wat moet ik zien? De zoon van Ficrival Met myne doei ter hier!... Wat is toch wel de reden , Mynheer, dat wc u zodra tot my te rug zien treden?
Die



TOONEEL SPEL. 5)
(Die rasfe wederkomst doet my verwonderd ftaan.
FLORIVAL.
Door 't fpreken van één woord is alles afgedaan. Myn vader, niet in ftaat tot eeieioos bedriegen , Zend u daarvan een proef, die zeker niet kan liegen.' ' Zo daadlyk krygt hy 't geld, dat hy u is verpligt; Eu, ten bewys hoe prompt hy zyne zaak verricht, Zend hy 't u dankbaar wcêr, voldoende aan uwbegeeren,
Cecilia aanziende. Mynheer, dit, dit-alleen, deed my hier wederkecren.
SAIN VILLE.
Wat hoor ik ! hoe! mynheer!
FLORIVAL.
Zie hier de volle fcfruld . In goed, in puik papier, aan toonder ingevuld, Met d'interest daarby.
sainville, ter zyde.
Wat heeft myn oog vernomen! Van myn verwondring kan ik naauwelyks bekomen.
FLORIVAL.
i Wat nu 't verbandfehrift raakt, gy zult my wel, ten blylc Dat ik u heb voldaan.'..
SAIN-



53 CECILIA, sainville.
ó Ja, gy hebt geJyk. Bernard, geef 't daadlyk vveêr.
bernard.
Kom, zonder tegenfpreken.
cecilia.
Myn vader, had gy rcên om zo in toorn' te ontftcken, Zo boos te wezen op den zoon van Florival ?
bernar.d, ter zyde, zyne pa tier en doorzoekende. Os aanmerking is zeer juist.
sainville.
Veroordeelde ik hem al, De fchyn was tegen hem en heeft my niet bevoordeeld.
FLORIVAL.
Dus word men dikwyls door den fchyn, helaas! veroordeeld.
LAATSTE T O O N E E L.
de vorigen, joseph.
joseph, tegen Sainville. Mynheer, hier is een brief.
cecilia.
Wat heilryke ommekeer!
b er-



TOONEÉ LSPEL. 6t
bernard, van zyn fchryflesfenaar te rug komende. Mynheer, ik geef met vreugd u hier't verbandfchriftweêr; Ik ben om uwentwil van blydfchap ingenomen. Gy-deed met zeer veel fpoeds de zaak ten einde komea. florival.
Dit is geluk voor my.
bernard.
En 't is voor ons vermaak.
sainville.
Wat wil dit vreemd gefchryf ? . Bernard, dit is uw zaakHet is een brief aan u.
bernard, beteuterd. Hy is...
sainville, hem het opfchrift van den brief wyzende.
Aan u gefchreven. Den inhoud vat ik niet, al kostte 't my het leven. „ Mynheer!
„ Ik heb noch niet naar wensch kunnen flagen in het
„ plaatfen der juweelen , welken gy my dezen-morgen hebt
„ ter hand gefield; ondertusfchen heb ik aan uw drin-
I „ gend verzoek voldaan , gelyk ik u heb beloofd: ik ben
„ zelf



& CECILIA,
„zelf «aar dan heer Florival gegaan, en heb hem , uit „ naam van zekeren vrind, die zxh by tyd en wyle zall „ ontdekken, de vcrcischte fomme gcld.s aangeboden : na i „cenige biJlykc ophelderingen, aanvaardde hy de fom,, „>lykenszyn handichrilt, dat ik u hiernevens zende. „ Ik ben, in alle oprechtheid, geheel de uwe,
DAVID."
FLORIVAL.
o Hemel!
bernard, ter Zyde. Welk een ramp!
cecilia, ter zyde.
Ach , nu breekt alles uit.
SAINVILLE.
Wat zegt ge 'er van, mynheer? meid my wat dit beduid.
florival, ter zyde. Zou ik'tgrootmoedigmenschin deez'kasficraaufebouwen?
SAINVILLE.
Gy antwoord niet ? Bernard! wat kan u wederhouèn ? Van waar die kostbaarheen ?
bernard, ten uherfie ver legen.
'k Beloof u vast,mynheer... lizette, ter zyde. 'k Verfia 't mi min' dan ooit;dit zweer ik,op myne eer!
s n 1 K-



TO,ONEELSPEL. ó*$
sainville, noch tegen Bernard. Uw vreemde ontfteltenis moet my verwondring baren. ' Spreek dan; verklaar 't geheim.
c ecilia.
Ik zal u dit verklaren:
Gy kent Cecilia, haar ziclgefteltenis, En alles wat ze aan haar' verlesfer fchuldig is. Hoe kon ik, tegen hem, ziende uw onbuigzaam harte, Gevoelloos blyven voor zyn vrecsfelyke fmarte? Gy ziet uw' fchuldenaar in d'ouden Florival: Wilt gy dat ik daarom den zoon vergeten zal? Myn leven redde hy, ten koste van het zyne! Is uwe denkwyze, ó myn vader! niet de myne ? 'Ondanks uw grimmigheid , ondanks uw' flrengen aart, Deed ik het geen ik moest: 'k ben uwe liefde waard'! Ik had juweelen , die my tot geen nut verftrekten, Die, ondanks hun waardy, geheel geen vrucht verwekten: Ik, door myn' dierbren pligt, door myn gevoel geleid, Schonk, tot myn' redders nut, daaraan de vruchtbaarheid. Ziedaar de waarheid naakt; ziedaar 't geheim ontwonden. In 't kort, de heer Bernard, myne achting waard' bevonden Door zyn gereede hulp ten dienst der fchoonfle zaak, Is flechts vertrouwling in myn edel zielvermaak.
FLO-



°4 CECILIA,
FLORIVAL,
6 Myn Cecilia!
SAINVILLE. Ach, wat is my gebleken !
BliRNAR D.
Mynheer Sainville!ik kan de waarheid niet weérfpreken.
sainville, ter zyde, met aandoening. Myn dochter!... in haar plaats had ik als zy gedaan. cecilia, geheel gevoel.
Myn vader!
lizette, ter zyde. Buiten my is alles omgegaan!
sainville.
Kom aan uw' vaders harte: uw deugd ontwringt my tranen!
cecilia.
Het weldoen weet ons 't fpoor tot de eêlfte vreugd te banen.
sainville.
Als lage ondankbaarheid ons geen verbindrmg bied.
cecilia.
Weldadigheid verpligt, en overrekent niet.
sainville.
Gy ziet myn dochters aart; gy ziet, mynheer, volkomen Hoe fterk de dank tot u haar ziel heeft ingenomen:
Nu



T O O N E E L S P E L. 65
Nu is het uwe zaak dat gy haar fchuld betaalt.
FLORIVAL. Wat hoor ik! Hemel! hoe! — Myn heil is onbepaald! Gy keurt myn liefde goed! 6 Gadelooze zegen! 'k Heb dan met woekerwinst haar fchuld betaald gekregen.
SAINVILLE. Vrees niet dat ik voortaan uw opzet hindren zal: 6 Myn Cecilia! ö brave Florival! Smaakt famen't hoogst geluk: 't moete uwe deugd bekronen!
CECILIA.
Myn vader!
FLORIVAL.
6 Mynheer! hoe kan ik u belooncn!
SAINVILLE.
Door liefde tot myn kind.
FLORIVAL.
Ach, denkt gy dat ik da» Haar zien en niet de kracht der liefde voelen kan?
SAINVILLE, tegen Bernard. Gy, dien we een brave rol in 't goeddoen zagen fpelen! Ca heen, los ons terftoud Ceciliaas juweelen.
E &!



f.6 CECILIA,
Hy geeft hem de papieren, welken hy van Florival heeft ontfangen. Zie hier de waarde. — En gy, grootmoedig jongeling? Herneem dit handfchrift.
Hy geeft hem het papier, dat hy met den brief van David heeft ontfangen.
FLORIVAL.
Maar, mynheer!... SAINVILLE.
Ik wil 't. Bedwing
Uw weêrfpraak. Uit myn'naam zultgy't uw' vader geven. Zeg hem dat ik hem acht; zyn leven is myn leven! 'k Was te onrecht tegen hem vooringenomen; maar, Hy vinde in my voortaan zyn' fterkflen fteunpilaar. Dat hy zich niet bekrimpe! ik kan cn wil wel wachten. FLORIVAL.
Thans meld ik u, mynheer, ö ftreelende gedachten! Dat vader al zyn fchuld geheel betalen zal: Ons vaartuig, „ De Eendragt,"ligt te Cadix voor den wal; Dus zullen we ons eerlang,door onze Spaanfche vrinden* In ruimen overvloed van goede wisfels .vinden.
CE-



TOONEELSPEL. 67
CECILIA.
't Gaat alles naar myn' wensch.
LIZETTE.
Zo volgt de vreugd op druk, SAINVILLE. Mynheer, ik wensch hiermee van harten u geluk.
FLORIVAL.
è Waarde heer Sainville! — En gy, op wie ik roeme, Gy, ó Cecilia, die ik de myne noeme! Hoe juigch ik, dat ik u , wier deugd hier 't alt* verricht, De rust myns vaders en myn' heilitaat ben verpligt!
BERNARD.
Men dank' de Hoogde Magt voor hare gunstbetooning! Een waarlyk goede daad vind altoos haar belooning.
I7|97' .
EIND E.
m