1095
F 32



MAATSCH. DER NEDERL. LETTERK. r TE LEIDEN.
Calal. h\.
Geschenk van Tooneelstukken , 1841.



JULIA ARNOLD.






JULIA ARNOLD,
T O O N E E L S P E l.
te AMSTERDAM, by De Weduwe J. D O L L. 1 7 9 5.



PERSOONEN.
arnold.
julia arnold, Dochter Mevr. arnold, Moeder arnold/» >.vandenHeer
„ , arnold.
1'redrik arnold, Broeder
ka rel, Neef x J
Jiifvr. schults, zyne Vriendin.
criARLOTTE, Vriendin van julia.
Mevr. anderson, Moeder van cuarlotii.
bediendens van de Heer arnold.
JU'



JULIA ARNOLD,
TOONEELSPEL.
EERSTE BEDRYF,
Het Tooneel verbeeld een prachtige Zaal in het Huis van Arnold.
EERSTE TOONEEL.
ARNOLD, Jllfvr. SCHULTS. Jufvr. SCHULTS.
Hoe is 't my mogelyk, Mynheer Arnold, om myne dankbetuigingen te matigen, daar gymymetzo veele weldaaden overlaadt?
ARNOLD.
Zwyg hiervan , Jufvr. Schults, gy moet by my blyven, het bellier over myn huishouden op u neemen, en te gelyk de Leidsvrouw zyn van een jong meisje, dat nog geene ondervinding van de waereld heeft.
A
Jufvr.



2 JULIA ARNOLD,
Jufvr. SCHULTS. Dat zijn beide gewigtige posten, Mynheer! die
gy my opdrangt. Ik befluit hieruit dat gy myn
charakter wel moet kennen.
ARNOLD.
Ik ken veel edele trekken uit uw charakter \V? t
de gefchiedenis van uwe Vriendin betreft , hiertoe zullen wy een beter tydftip kiezen. Na den middag rnaaltyd zal ik gelegenheid hebben u hierover met opmerkzaamheid te hooren. — Vooraf moet ik u zeggen dat ik heden een jong en beminnelyk meisje tot gast hebbe,dat gy voorzeker zult beminnen. — Zie daar myn Neef! zyn gelaat fchynt verwilderd; hy wil my misfehien alleen fpreeken! {Jufvr. Schults vertrekt.')
TWEEDE T O O N E E L.
ARNOLD, KAREL. K ARE L.
^Vergeef het my, lieve Oom, dat ik, zonder my eerst te doen aandienen, by u koom! .— Ik hoop Jiiet dat ik u ftoor in uwe bezigheden?
ARNOLD.
Die heb ik reeds verricht. — Maar , gy fchynt 20 verlegen, zo verwart, wat fcheelt 'er aan?
K A-



TOONÊELSPELt 3
K AREL.
Ik weet niet of ik het durf wagen — doch ja, voor u zal ik myn hart openen; uwe Moeder heeft weleer u ook veel verdriet aangedaan, zy veroorzaakt my heden geen minder leed. Gy bemindet, en zy ftond uwe liefde tegen. — Zy is myn Groot-1 moeder, en als de zodanige moet ik haar achten; maar wat is zy heerschzugtig! wat heeft myn moeder , in haar leven, dikwils voor haar gebeeft! Ik heb ook Wel bemerkt, oom, dat gy tegen den overheerfchenden toon, op welken zy regeert, niet beltand zyt, niettegenftaande uwe omftandigheden u zo geheel onaf hangkelyk van haar maken.
ARNOLD.
Onaf hangkelyk? Van myne Moeder? Gy dwaalc van 't fpoor, lieve Neef! Ik bemin en acht myne' Moeder! 't is waar, dat zy my weleer bitter deed lyden, maar de gronden, waarop zy myne liefde wederftreefde , deeden my overtuigend zien , dat ik eene niet minder tederhartige dan geftrenge Moeder had. Ik was destyds van uwe jaaren, ook
genoegzaam van uwe geftalte en levendigheid, en verliefde op een meisje dat van geen voorname familie en niet ryk was; alles wat zy my kon aanbrengen, was deugd en fchoonheid. Hierby kwam nog, 'dat haar Vader , wegens een valfche befchuldiging ve*- olgd, het land moest verlaten. Zy was dus een A a jou-



4- JULIA ARNOLD,
jonge ongelukkige, die door haare rampen myn hart juist te meer trof. Een openbaar huuwlyk was voor ons onmogelyk ; vvy lieten ons dus in 't geheim , onder verdichte namen, zonder cenige plegtighedeu en zonder de bekragtiging van den Priester, trouwen. Dan myne Moeder ontdekte weldra deeze
onze geheime liefde,zy fpaarde geen vermaaningen, verwytingen, beltraffingen; zy wendde alles aan om my van de lieveling myner ziel aftetrekken, maar
ook dit alles was vergeefs myn liefde was te
fterk, dan dat ik myne Moeder niet zou hebben wedeiftaan. Ik overhaaste my,. en was dus zelf oorzaak dat men middelen in het werk ftelde, die ik nu niet zal berispen.
Zy zond my, gelyk gy weet, naar America, doch met een fommegelds, waarmede ik myn eigen fortuin kon maken. De liefde maakte my voorbeeldig werkzaam; ik verlangde naar rykdom, alleen om myne Echtgenoote eenmaal met allen luister in de groote gezelfchappen te doen fchitteren. Na verloop van zeven jaaren kwam ik met ontelbare fchatten in myn Vaderland terug, maar, zy was dood! — Vergeef my deeze traan. — Haar dood trof my zodanig dat het voör my onmogelyk ware, in myn Vaderland te leeven! Ik ging ten tweedemaale naar America , en verliet dit anders-zo gezegend oord, om de onlusten, die daar thans plaats hadden., Ik zal nu in myn Vaderland blyven, om myn geluk te deelen met een
jong



TOONEELSPEL.
5
jong meisje, dat, wel is waar, arm, maar ook fchoon en deugdzaam is.
KA REL.
Hoe?
ARNOLD.
Zy acht zich alles aan my verplicht. Aanzien, geluk en opvoeding, ja zelfs de nodigfte behoeften des levens. Ik weet dat zy my als haaren Vader en weldoener bemint en acht. Deeze gewaarwordingen zullen duurzamer zyn dan de gloed van een fpoedige opbruifchende liefde.
K AREL.
Maar Oom , waar vond gy dit meisje ? Gy zyt misfchien haar voogd? of....
ARNOLD.
Een zeer gelukkig toeval, of veeleer de Voorzienigheid heeft my haar gefchonken. Vóór dat ik ten tweedemaale naar America reisde, treurde ik niet alleen over den dood van myne echtgenoote, maar ik kwelde my ook met de gedachte of zy my misfchien niet een pand onzer liefde op de waereld had nagelaten? — Ik deed alle moeite om dit te onderzoeken, maar alles was vergeefs. In die zielgrievende twyfeling verzonken, ging ik, des daags voor myn vertrek, door de pieterftraat; op het oogenblik komt een jong kind, dat op de kerktrappen zat,naar ■my toe, en bid my om een aelmoes. De ftem van dit kind was zo zielroerend voor my, dat het my A 3 door



6 JULIA ARNOLD,
door de ziel drong. ,, Ik ben eene arme Wees , Mynheer!" riep het „ die noch Vader, noch Moeder, noch eenige Vrienden heeft." Ilaare gedaante had, niettegenftaande haare armoedige kleeding, zo veel fchoons, dat het my toefcheen, dat
zy niet voor de armoede en ellende was geboren.
Zy zou my getroffen hebben, hoedanig ook myn ziel ware geriemd geweest; maar nu, nu myn hart door Vaderlyke aandoeningen zo geheel was vertederd, daar het my mogelyk fcheen, dat ook myn eigen kind foms in zulk een droevig lot omdoolde, terwyl de verbeelding my zodanig verbysterde, dat ik zelve de gelaatstrekken van dit kind gelyk vond aan die van myne overledene Echtgenoote; in deeze aandoenlyke en tevens llreelende begoocheling nam ik het kind op om hez hartelyk te kusfchen, drukte het tot ftikkens toe aan myn hart, en begon overluid te fchreijen, toen het my vraagde „ of ik ook zyn Vader was, dien het had verloren." — Dit tooneel blyft voor my een van de fchoonfte van myn leven.
Ik ging met dit kind aan de hand naar zyne armoedige wooning, die in de voorftad was, en vond daar een arme zieke Vrouw ; van deeze kon ik echter niets meer vernemen, dan dat dit kind aan een zekere Jufvrouw Schults, door een Vriendin van haar, die gellorven was, was nagelaten, en deeze Jufvrouw op een zeer onfchuldige wyze in de gevangkenis geraakt,



TOONEELSPEL. f
makt, had hetzelve weer aaii een andere Vrouw ter min gegeeven, die het echter, om dat het gewoone kostgeld niet meer wierd betaald, niet langer by zig wilde behouden. De vrouw, die ik in de hut vond, was een Bedelares; dit alles deed my nog meer beiluiten om dit kind geheel aanteneemen. Ik beitelde het op het oogenblik in een kostfchool, alwaar het een goede opvoeding genoot en nuttige bezigheden leerde. Toen ik onlangs uit America terug kwam bezocht ik aanftonds myn lief Weesje. Ik vond haar fchoon en bevallig. Ik had haar naauvvlyks myn naam genoemd , of zy riep uit: ,, Ach myn weldoener! omvatte myne knieën, en kuste met de vuurigfte erkentenis myne handen." Ik ben ryk , ik ben
ongehuuwd,benpas zesendertig jaaren oud, waarom zou ik haar niet trouwen?
KAREL.
Waarom niet?
ARNOLD.
Ik ben ook in myne nafpooringen zo ver gelukkig gedaagd, dat ik Jufvr. Schults heb gevonden. Zy weet niet dat ik het pand bezitte dat haar van haare vriendin was aanvertrouwt. Ik ben verlangende om te zien, of zy Julia fpoedig zal herkennen;
KAREL,
■ Julia is haar naam?
ARNOLD.
! Ja, ik moet het haar zeggen, doch ik wil haar A 4 van



8 JULIA ARNOLD,
van het vermaak, om de ontdekking zeivete doen niet berooven. Als deeze is gefchied, zal ik van 't geene myne Julia betreft nog veel meer verneemen. Ik bemin dit meisje onuitfpreêkelyk!
KAREL.
Maar Grootmoeder?
ARNOLD.
Ik heb eerbied voor haar, ja ik ben 'er trotsch op, zulk een Moeder te bezitten! doch ik belyde u openhartig, da tik geen echtgenootezou verlangen die haar charakter evenaarde. Haare groote rykdom, haare geboorte ver boven die van myn Vader, moest haar, volgens myne Helling, noodwendig, heerschzugtig maaken, vooral daar myn Vader door zyn zachten en vredelievenden aart haar geen den minnen tegenHand bood. Hy geloofde dat hy aan zulk een fchoone weerhelft, en die onder een aantal medeminnaars hem tot echtgenoot hadgekoozen, veeleer achting en dankbaarheid fchuldig was. Hy droeg dus zyn lot met geduld, zonder ooit hier over zig te beklaagen. Ik prys het gedrag van myn Vader, hoewel het my nimmer tot een voorbeeld dienen zal.
KAREL.
My ook niet, Oom!
ARNOLD.
Dus, lieve Neef! dacht ik reeds voor vyftien jaaren. Men floeg my een ryke party voor , dan ik wees die van de hand. Wel is waar dat ik toen myn
over"



TOONEELSPEL. 9
overledene echtgenoote reeds beminde, maar ik ben verzekerd, dat ik dit huuwlyk zou hebben afgellagen, al was myn hart ook geheel vry geweest.
KAREL.
Deeze gevoelens zyn ook de myne; nu heb ik moeds genoeg, lieve Oom lom u myn toeftand geheel te ontdekken.
ARNOLD.
Nu eerst? wel ik dacht dat ik reeds openhartig genoeg met u over myn zaaken had gefprooken om my op uw beurt ook uwe geheimen te vertrouwen.
KAREL.
Een paar woorden zullen u alles ontdekken — Ik bemin!
ARNOLD.
ö , Dit is misfchien een opwellende drift uwer jeugd die weer even fpoedig verdwijnt; op uwe jaaren, bemint men alle meisjes.
KAREL.
ó Neen, neen! myn liefde is voor eeuwig! kom flegts met my en aanfchouw dat hemclsch gelaat, dit zal u een denkbeeld geeven van de Merkte myner
hartstocht. Zy is een meesterftuk van de hand
der(Natuur, Godlyk fchoon, teder, vol fchaamte en zedigheid, vol gevoel! — Oom ! Gy bemint my?
ARNOLD.
Ja lieve jongen! ik ben u hartelyk genegen.
A 5 KA'



10
JULIA ARNOLD,
karel.
En hierom beloof ik my zelve een gelukkige uitkomst myner zaak. Gy zyt ryk en kunt myne oogmerken begunstigen. Ach myn Oom! ik laat myn lot geheel aan uover; ik ben verzeekcrd, dat, als gy dit godlyk meisje maar eerst hebt gezien , gy myne keus zult billyken. Wanneer zult gy haar zien?
arnold: . Morgen, lieve Neef.
karel.
Morgen ?
arnold.
Ik weet hoe driftig een verliefde is, maar vergeef my, het is my heden onmogclyk haar te zien. Ik heb zelf meer bezigheden voorgenomen, dan ik zal kunnen afdoen.
karel.
Nu dan morgen? Gy zult het dan toch niet langer uitftellen ?
arnold.
Neen , zeker niet! Hoor eens, om u een
weinig te verflrooijen, moet gy dees middag by my ter maaltyd blyven. Myn fchoon weesje en haar beminnenswaardige vriendin zult gy ook aan tafel vinden.
D E Rr



TOONEELSPEL. u DERDE T O O N E E L.
de v00rigen. een bediende,
Daar is Mevrouw uwe Moeder, Mynheer!
karel.
Myn Grootmoeder? »
(_ffy fnelt weg.")
arnold,
Dat is my aangenaam, ik zal myn plicht by haar gaan afleggen. Doch ik zie haar reeds.
VIERDE T 0 0 N E E L.
arnold, arnold de oude,Mevrouw arnold,
fredrik arnold, arnold.
ÏJartelyk welkoom! myn achtingwaardige Ouders} welkoom, lieve Broeder!
Mevr. arnold, rondziende. Waarlyk! uwe nieuwe wooning is zeer fchoon, ze is prachtig ingerigt en geeft my blyken van uw groot fortuin; ik verkoos u te gaan zien en uw Vader en Broeder hebben my vergezeld.
arnold.
Ik ben aangedaan van blydfchap dat ik u allen hier by my mag ontvangen.
a r*



12 JULIA ARNOLD,
arnold dc oude. Uwe Moeder wilde u gistren reeds bezoeken, myn zoon ! zy is in alles, wat u maar. betreft, zo bekommerd en zo bezorgd voor u, als of gy nog een kind waart. Het is alles moederlyke tederheid.
a rn old.
Ik weet dit, myn Vader! ik weet dit. Ach, kon ik, myn geheelen leeftyd door, toch het geluk hebben zulk een goede, zulk een oplettende Moeder te behouden! ó Myne Moeder! De mensch heeft voorzeker een befchermengel, die voor zyn geluk zichtbaar waakt, zo lang hy nog zeggen kan: „ myne Moeder!"
Mevr. arnold. Myn zoon! uwe achting en liefde treffen my, hoe meer ik u leer kennen , hoe dierbaarder gy wordt voor myn hart.
f re d r ik arnold.
Heb ik u niet altoos verzekert, Moeder, dat myn Broeder, waaren,kinderlyken eerbied voor u heeft? Mevr. arnold.
Zyn alle die Bedienden, die my daar beneden ontmoeten, ook de uwe?
arnold.
Waarfchynlyk, zy maaken myn huisgezin uit, 't zyn alle brave lieden. Sta my toe dat ik ze u voorftelle. Kinderen, komt eens allen hier!
FT F-



T O ONEELSPEL.
3 3
FT F DE T O O N E E L. Jufvr. schults, een jong meisje, andere BedienJ
den. de voorigen.
Mevr. arnold, op Jufvr. Schults wyzende. Deeze is zeker uw huishoudfter?
arnold.
Ja, Moeder! Ik heb deeze waardige Juffer het toeverzigt over myn huishouden opgedragen.
Mevr. arnold. En waartoe dit jonge meisje?
arnold.
Zy is Jufvr. Schults reeds behulpzaam in haar post. Als ik eens trouwen ga, zal zy myn Vrouw toebehooren.
Mevr. arnold. Zo veel Bedienden? En ook een page?
arnold.
ó, Dat is een goede, hupfche jongen! Hy is nog wel wat los; maar ik laat hem zorgvuldig opvoeden, en doe zelve zo veel aan hem, als in myn vermogen is.
Mevr. arnold. Hebt gy ook een Rentmeester?
arnold.
Ja, moederlief!
Mevr. ar-



14 JULIA ARNOLD,
Mevr. arnold. Wel zo, wel zo!
arnold, de oude.
Wie is die dan.
arnold.
Die ben ik zelve. Deeze luiden zyn nooit
ledig, zy hebben allen een dubbelen post om waar te neemen.
een bediende.
Maar ook een dubbel loon?
arnold.
Dat fpreekt van zelve. Dienst met yver waargenomen moet en beloond,en aangemoedigd worden. Mevr. arnold.
Neemt allen uw plicht wel in acht, gy hebt een goed Heer; ik hoop maar dat gy geen misbruik van zyn gunst zult maaken. Nu, gy kunt vpor ditmaal wel vertrekken.— Uwe fchikking,myn zoon! behaagt my over het geheel, zeerwel. — Maar ik
wenschte u wel eens alleen te fpreeken. Uw
Vader en uw Broeder hebben bezigheden welke op haar wachten.
fredrik arnold.
Wyzien elkander welhaast weder, myn Broeder! en dan hoop ik wat langer.
arnold, de oude. Vaarwel, myn zoon!
ZES-



TOONEÉLSPEL, ï$ ZESDE T O O N E E L.
arnold, Mevr. arnold. Mevr. arnold.
Jk Iieb,by myn aankomst in uw huis, iets opgemerkt, zoon! Alle die my ontmoeten hebben zo iets gedwongens in hun gelaat; eenige bedienden liepen weg, weer anderen fcheenen te beeven als ik haar iets wilde vraagen. Zelf in het oogenblik dat ik hier in deeze kamer trad, vloog een jong heer, evenals een pijl nit een boog, door gindfche deur.
arnold.
Of myn hulsgenootenu vreezen, weet ik niet, maar dit weet ik, dat men u eert, wyl ik u eere. Geloof my, eerbiedwaardige Moeder! ik gevoel voor u een onbepaalde achting en tederheid.
Mevr. arnold.
Deeze wederliefde verdien ik ook , myn zoon ! zelfs myn geftrenge handelwys,metuin vroeger jaaren gehouden, was u een bewys, van myne hartelyke liefde. Het ware my immers niet mogelyk onze zo aanzienlyke familie te onteeren, door een huuwlyk 'toeteflaan met een meisje van zulk een laage geboorte.
arnold.
Ach ! laaten wy dat voorledcne niet weder ver-
nieu-



16
JULIA ARNOLD,
nieuwen en in onzen geest terug roepen! kust haar de hand.) Ik zal alles aanwenden öm de fou'ten van myn onbedreevene jeugd weder by u te herftellen.
Mevr. arnold. Genoeg, myn zoon ! maar heden heb ik een even zorgelyk verdriet als toenmaals, en ik kom met oogmerk om het u mede te deelen. Gy weet, myn zoon, dat uw ouder Broeder nog nimmer zig tegen myn wil heeft durven verzetten.
arnold.
Dit weet ik.
Mevr. arnold. Hy was my in alles gehoorzaam, gelyk het een zoon aan zyne Moeder betaamt; deed alles wat ik hem voorfchreef; hy ging, zelfs zonder de minfte onderzoeking, een huuwlyk aan, dat ik voor hem voordeelig keurde. — En zyn zoon onderneemt 't geen zyn Vader nooit zou hebben durven onderneemen; hy is weerfpannig tegen myn verbod, fpot met myn gezag, en is onverzettelyk in zyn befluit! — Hy dreigt zig zeiven 't leven te beneemen , en brengt hierdoor zyn ligt bevreesden Vader en Grootvader in* een geduurigen angst. — Ik bid u myn zoon! breng deezcn onervaren jongeling, wiens hart zig zelve zo zeer misleid, toch weder op het regte fpoor. — Hy is verliefd! — maar op wie? — op een meisje van den trant, met gefchilderde wangetjes, een verliefde
for-



TÜONEELSPEL. z?
fortuinzoekfter, zonder middelen , zonder geboorte. — Hemel! welk een eeuw beleeven wij, waarin de Mannen zotskappen geworden zijn!
arnold.
Sta my toe, Moeder, dat ik eenige van myne gevoelens hierover openhartig aan u mag voordragen. Mevr. arnold.
Waarom niet,myn zoon?Een man van uwe jaaren heeft het recht om met vrymoedigheid over een zaak te oordeelen, mits hy evenwel de welvoeglykheid in 't oog houde.
arnold*
' Ik kan, wanneer ik met myfte Moeder fpreek, die ik eerbiedige,deeze nimmer uit het oog verliezen. Gy gispt de Mannen, maar wat denkt gy dat de reden is, dat de Mannen fchuuw zyn voor het huuwlyk , of ten minden niet gaarne een vrouw willen hebben van grooten rang en middelen?
Mevr. arnold. Zotheid, onberadenheid!
arnold.
Zou het niet veeleer de fpoorloze weelde * en de eigenzinnige en heerschzugtige luimen der Vrouwen zyn, die altyd bewust, dat zy veelgeld ten huuwlyk aangebragt hebben , haare Mannen dit by alle gelegenheden doen gevoelen en zich hierop nietwei-
nig laaten voorftaan? Geloof my, Moeder! dit
b oorznak dat veele Mannen de Vrouwen van rang B en



18 JULIA ARNOLD,
en middelen fchuuwen. Een man die met zyn huuwlyk, huislyk geluk bedoelt, zoekt een meisje van minder rang dan hy zeiven, en vooral een meisje van minder middelen. Hy verlangt het hart
van de vrouw, die hy gelukkig maakt,geheel te bezitten. Ook hoopt hy hierdoor afdwaalingen te verhoeden, waartoe de met fchatten uitgehuuwde vrouw maar al te dikwerf vervalt, en die het huuwlyksgeluk
ftooren. Vergeef my deeze belydenis! Ik heb a
vooraf verlof gevraagd om myne gevoelens over dit ftuk rondborstig en zonder omwegen te verklaaren. Mevr. arn old. Maar zoud gy niet uw eigen begaaneu misftap, hier een weinig hebben verdeedigd?
arnold.
In geene decle, de langduurigheid van tyd heeft reeds het fnerpendst van myn verdriet geleenigd, en— misfchien ben ik u voor de beletting van dit huuwlyk
zelfs nog wel dankbaarheid fchuldig. Wat nu
de zaak van onzen Neef betreft, wil ik wel alles be- i proeven om die naar uw genoegen te doen eindigen. Hy is op het oogenblik hier geweest, zo als gy in de kamer trad.
Mevr. arnold.
Dan was hy dat zeker, die,zo als ik inkwam,zig ; fpoedig weg maakte?
arnold.
Ja Moeder, hy heeft my tot de vertrouweling
zy- I



TOONEELSPEL. icj
zyner liefde gekoozen, en ik heb hem belooft om zyn Minnares te zien.
Mevr. arnold. En gy zult haar gaan zien?
arnold.
Ja, om, als het mogelyk is, hierdoor zelfs wapenen te vinden tegen zyn fterke hartstocht.
Mevr. arnold.
Ik dank u by voorraad voor uwe deelneeming en moeite. <
arnold.
Die ben ik aan u fchuldig,Moeder!omuhet leed, dat ik u in vroeger jaaren zelve veroorzaakte, weer een weinig te vergoeden.
Mevr. arnold.
Het ftreelt my, myn zoon! dat gy uw begaaneri misftap nu zelve gevoelt. Ik wensch niets vuuriger dan dat gy, hierdoor geleerd, voor het toekomende voorzichtig zult zyn. Dan, hoezeer ik, zo lans; ik leeve, Moeder blyve en .myne rechten, als zftdanig, kenne, zoo weet ik echter dat uwe jaaren en uw eigen gelukkige omftandigheden u recht geeven om voor u zeiven eene echtgenoote te verkiezen.
Dusdanig was het geval niet in uwe zo tedere jeugd, toen gy nog geen ondervinding van de waereld had; doch gy weet nu dat ik zeer gewichtige redenen had, waarom ik destyds my zo Merk tegen uwe onderneeming verzette, en gy zult derhalven thans B t xiw»



ao JULIA ARNOLD,
uwe keus wel bepalen, overeenkomftig de eer van ons aanzienlyk huis. Maar vergeet toch hierby nimmer de raad van uwe Moeder; zy is u een veritandige vriendin die haar gedacht kent, en vooral is zy een yverige Moeder voor het welzyn van haare kinderen.
arnold, hy kuscht haar de hand., Ik ben trotsch op zulk een voortreffelijke Moeder, en ik zal zoo veele lesfen der voorzichtigheid, gepaard met zo veel goedheid, tot myn voordeel in acht neemen.
Mevr. arnold. Uwe taal behaagt my myn zoon! nog nimmer ging ik zo vergenoegt van u heeaen. Dan met opzicht tot myn kleinzoon, bid ik u nogmaals, breng hem, om de rust, om de eer van onze familie, breng hem toch tot betere gedachten! (Zy vertrekt en Arnold geleid haar.)
ZEVENDE T O O N E E L.
een bediende, c ii ar lotte, julia.
de bediende, terwylhy door een andere deur de zaal intreed.
Heb de goedheid in deeze zaal te gaan? De Heer Arnold vergezelt een oogenblik Mevrouw zyne Moeder.
(Hy vertrekt.)
ciiar.



TOONEELSPEl.
21
CHARLOTTE.
Zie, zie eens, lieve Julia. — In dit aanzienlykhuis zult gy woonen. Gy verwisfeit nu myne vriendfchap, met de groote en verleidende waereld.,
JULIA.
Dit denkbeeld zou my doen beeven, als ik niet verzekerd ware, dat hy, die my dit huis als myn aanftaande wooning aanbied, de beste en edelmoedigfte man des waerelds ware.
CH A'RLOTTE.
En , waarlyk ook de beminnenswaardigfte des
waerelds! men heeft my ook zeer veel goeds
gezegd van het voortreffelyk charakter van de Juffer, met welke gy hier t'zameu zult woonen. Zy heeft, zo als men my heeft verhaalt, uit deelneeming in de rampen van cene Vriendin , al haar vermogen opgeoffert,
JULIA.
Heeft zy dit gedaan, dan moet zy een voortreffelyk hart bezitten. Ach ! het is zo ftreelend, —
om de Vriendfchap. Lotje, gy hebt my leeren
denken! gevoelen!
CHARLOTTE.
6, Myn beste Julia! mogt gy' toch zo gelukkig worden, als ik u toewenfehe! maar gy moet gelukkig worden , gy zult immers met den Heer Arnold in één huis woonen....
B 3 ju-



22
JULIA ARNOLD,
JULIA.
Ja, en daar gy en ik elkander altoos kunnen zien
en fpreeken. Ik zal altoos op u denken, myn
waarde!nimmer vergeeten wat ik aan u fchuldig ben. Hoe meenig grievend leed myns leevens hebt gy verzagt! Ach myn dierbaare Charlotte! Gy weet hoe dit hart vol van dankbaarheid voor u klopt! kon ik toch, in myne nu gelukkiger dagen , maar ongefcheiden van u ,' myn Waarde, leeven ! Onze Vriendfchap heeft onze harten zo Merk aan elkander gekluistert, wy kunnen niet fcheiden.
CHARLOTTE.
Ik ken uw gevoelig hart, uwe fchoone ziel!
JULIA.
6, Prys my maar altyd, uw lofflTeelt my veel meer dan gy wel denkt. Gy doet my hierdoor het gelukkig gevolg van uwe zorge voor my , van de zorge van onze braave opvoedfter en die van myn weldoener op het hoogst waardeeren! uwe vriendfchap, met zo veel geoelfend verftand, aan my betoond, heeft het eerfte kiempje tot deugd in myn hart
gelegd! Ach, wat waare ik zonder u geweest?
uwe vriendfchap is voor my, het aangenaamfte, het edelfte, het zegenryklre gefchenk des Hemels!
CHARLOTTE.
Doch ook deeze vriendfchap , die gy zo hoog waardeert, zyt gy aan den Heer Arnold verfchuldigd!
ju-



T O O N E E L S P E L.
39
julia.
Dit weet ik, en hoe groot een maat van goedheid heeft my overftroomt, zedert dat gelukkig oogenblik dat hy my tot zig nam! En dit alles heb ik aan één eenig braaf man te danken! — Daar komt hy zelve.
AGT S T E T 0 0 N E E L.
arnold, Jufvr. schults. de voorigen.
arnold, tegen Jufvr. Sckults.
r/j\<t daar, Mejufvrouw,is few voedflerling! Deeze juffer is haare vriendin. Zy zyn beiden zeer fchoon en welgemaakt, niet waar? Raad eens, welk een van deeze twee myn weesje is? —
Jufvr. schults, terwyl zy ze beiden met aandacht befchouwt. Zy zyn beide zeer binneuswaardig; is het deeze in 't roozenkleur gekleed?
arnold.
Juist geraden.
julia.
Ach, wat heb ik naar het oogenblik verlangt om fe, myn weldoener, te aanfchouvven.
arno ld.
Ik niet minder, myn lieve Kind! (tegen Jufvr.
B 4 Schults.)



s6 JULIA ARNOLD, Schults.) Dit is dan myn weesje, en deeze haare fchoone en beminnenswaardige Vriendin, Mejufvrouw Anderfon,een bloedverwante van de Juffer, by welke Julia is opgevoed. Qulia aanziende en op
Jufvr. Schults wyzende.) Deze Juffer, lieve Dochter! zal by u de plaats van eene Moeder vervullen; gy blyft altoos by my, en myn huis zal ook het uwe zyn. Maar waarom fchreit gy ?
julia.
De naam van Dochter, die gy my geeft, Mynheer! is voor my zo aandoenlyk , omdat ik nooit myn Vader noch myne Moeder heb gekend!
arnold.
Dus zal ik u altyd noemen, zelfs dan, wanneer gy een tederer naam krygt,die nog heiliger zal zyn aan uw hart.
julia.
Hoe! zou 'er voor my een tederer naam kunnen weezen?
arnold, tegen Charlotte. Mejufvrouw! ik hoop dat gy voor het minst, zo lange by uwe vriendin zult blyven, totdat zy gehuuwd is.
charlotte.
Ik dank u voor deeze blyk van uwe vriendfchap, Mynheer! Ik zou gaarne hier in willen toeltemmen, maar -—
A h-



TOONEELSPEL.
-5
ARNOLD.
- Ik weet dat ik hier veel vraag, doch ik weet ook de waarde van uwe wederzydfche vriendfchap.
CHARLOTTE.
Vergeef het my, Mynheer! ik heb geen vryheid om over my zelve te befchikken.
ARNOLD.
Ik zal my bevlytigeu om de toeftemming van Mevrouw uwe Moeder hiertoe te verkrygen.
NEGENDE T O O N E E L.
DE VOORIGEN, EEN BEDIENDE. BEDIENDE.
D aar is Mevrouw Anderfon, Mynheer! zy verzoekt u te mogen fpreeken.
ARNOLD.
Dat is ter regter tyd! waarlyk of men haar had geroepen.
CHARLOTTE.
Hoe! myn Mama?
ARNOLD.
Men zal haar gezegd hebben, dat gy uwe vriendin in myn huis hebt vergezeld; ik zal op 't oogenblik de eer hebben...
B 5 CIIAR-



26
JULIA ARNOLD,
CHARLOTTE.
Sta my toe, dat ik u mag vergezellen ! (Zy ver-
trekken beide.)
TIENDE T O O N E E L.
JULIA, Jufvr. SCHULTS.
Jufvr. SCHULTS.
D ie Heer Arnold is waarlyk de edelmoediglte man des waerelds: Hy fchynt alleen tot weldoen van anderen geboren te zyn.
JULIA. ,
Is'er wel iemand, die meerer bewyzen van zyn. edelmoedigheid heeft, dan ik?
Jufvr. SCHULTS.
Of misfchien wel ik. Gy zyt jong en fchoon; een tederer aandoening konde zyn hart voor u doen fprceken; dan, daar jaaren, rampen en verdriet my dat voorrecht hebben doen verliezen, moet zyne vriendfchap voor my eene zuivere bedoeling hebben.
JULIA.
Maar toen deeze waardige man my aannam, was ik nog een kind; hy vond my, wel is waar, in de armoedigfte en aakeligfte klceding,- maar zou anders de kindsheid, hoe armoedig en verlaaten ook by ibmmigen, wei zo veel innige deelneeming in het
hart



TOONEELSPEL. 27
hart van den raenfchenvriend vinden, als wel de verlaatene ouderdom?
Jufvr. schults. Uwe ftem, Mejufvrouw! uwe wezenstrekken! — waarlyk — alle uwe gelaatstrekken! — wie was uwe Moeder?
julia.
Ik heb haar nooit gekend.
Jufvr. schults.
Hoe was dan haar naam?
julia.
Ach! die is my ook onbekend. Zo veel weet ik, dat de naam van Ifland, onder welken myn Moeder huuwde, llegts een aangenomen naam is.
Jufvr. schults.
Ifland was de naam van uwe moeder?
julia.
]»•
Jufvr. schults. En wie was uw Minne?
julia.
Hagedoorn wierd zy genoemd, zo als my voor het minst is gezegd. Zy heugt my niet meer. Jufvr. schults.
GrooteGod! dit gelaat! deeze berigten! — Weet gy niet, of ook zekere vrouw ü aan de zorg van deeze Hagedoorn had aanbevolen?
m



=3 JULIA ARNOLD,
j ulia.
Ja, eene Jufvrouw Schults; maar men heeft my naderhand gezegd, dat zy my hadt-werlaaten. Jufvr. schults. Geloof dit toch niet, myn lieve kind! een noodlottig toeval maakte het haar onmogelyk, langer het opzicht over u te hebben. Ik ben uw borg voor haare tederheid voor u, zy had u nooit verlaaten.... julia, met levendigheid. Hebt gy haar gekend?
Jufvr. schults. Ik ben haar zelve!
julia, haar omhelzende. Ach! hoe dierbaar zyt gy my, nu in dit oogenblik! ó, myn tweede moeder!
Jufvr. schults. Myn lieve dochter!
julia.
Of zoudt gy ook misfchien myne moeder zelve
zyn? Ach! verberg u toch niet langer voormy!
Jufvr. schults. Neen, neen! myn lieve kind! dat ben ik niet;'t is flegts het fpreekend gevoel myner tederheid voor u,
wanneer ik u zo noem. - ■ Als ik u eens dé ge-
fchiedenis van uwe ongelukkige Moeder verhaale... iulia, fchielyk. Gy hebt haar dan gekend?
Jufvr.



TOONEELSPEL.
29
Jufvr. schults.
Ja, Julia! heb flegts geduld, gy zult haare gefchiedens geheel van my verneemeu ; voor ditmaal kan ik u niets meer zeggen, dan dat zy door "een trouwloozen Bedrieger wierd onteert, en in haare zwangerheid van u, wierd verlaaten; koït na uwe geboorte ftierf zy van fmarten en harteleed afgemat, in myne armen.
julia;met hevige aandoening.
Dan is de hoop, om haar te zien, haar eenmaal aan dit hart te drukken, voor my voor altoos verdweenen! . Hoe gelukkig zyn zy, die een moeder hebben! Ach! hoe gaarne zou ik voor een
enkelen moederlyken kusch al deeze fchitterende rykdom willen verruilen!
Jufvr. schults.
Zy was deeze traanen wel waardig, myne Julia! zy was de liefde van den braafflen echtgenoot waardig ! maar de fchelmfche bedrieger heeft haar verlaaten !
julia.
Neen — dat is niet mogelyk — hy kan geen fnoode bedrieger zyn; myn hart krimpt in my naarboven by het hooren van deeze naamen. Het fpreekt in zyn
voordeel ik kan hem niet haatcn! — Ach, dat
ik hem kende! Hy zou my de dierbaarfle op deeze waereld zyn!
Jufvr.



30 JULIA ARNOLD,
Jufvr. schults. Gy hebt edele gevoelens, myn kind! zulk eene dochter verdiende een' beter vader; maar de Hemel heeft u nu in uwen braven befchermer deezen beteren vader gefchonken! j
julia,
Ik gevoel voor mynen weldoener een onbepaalde achting en dankbaarheid; maar de liefde die ik voor hemgevoele, hy zy dan ook wie hyzy, gaat dezelve nog verre te boven,
Jufvr. schults.
Gy hebt hetzelve hart van uwe nu zalige moeder! Onteert, veracht, verlaaten, beminde en verontfchuldigde zy altoos nog haaren verleider. — Maar myn lieve kind! verhaal my toch, by welke gelogenheid de Heer Arnold u heeft gevonden ?
julia.
Ach! laat my eerst u nog iets vraagen: Is 'er dan voor my in 't geheel geen hoop, dat ik ooit myn vader zal vinden?
Jufvr. schults.
Waar zal men hem zoeken? wie weet, wat zederi zestien jaaren van hem is geworden?
julia.
Ach God! dan heeft hy my ook voor altoos verlaaten !
Jufvr. schults.
Hy verliet uwe moeder nog eer gy waart geboren;
hes



TOONEELSPEL. 31
het is zeer waarfchynlyk dat hy niet eens weet, dat gy aanweezig zyt. Ook is uw Grootvader reeds overleden , dat was een ongelukkig man, myn lieve Julia!
JULIA.
Zo heb ik dan geen mensch, van wien ik troost, raad cf hulp kan erlangen, als alleen van u, myn eenigfte brave Weldoener!
ELFDE T 0 O N E E L.
ARNOLD, CHARLOTTE, DE VOORIGEN. ARNOLD.
M evrouw Anderfon zal ons nog eens weder bezoeken. Zy heeft my toegedaan dat Mejufvrouw Charlotte, voor eenigen tyd nog tot uw gezelfchap, by ons mag blyven.
JULIA.
Ik dank u op de verplichtendfte wyze, voordeeze uwe zorg. Het eene geluk volgt my na het ander.
ARNOLD.
Waartoe weer deeze traanen? Julia!
JULIA.
Ik heb hier op het oogenblik de hartvriendin van myne moeder gevonden.
Jufvr. SCHULTS. Ja Mynheer! Julia ,is het tedergeliefde kind van
myn



32 JULIA ARNOLD,
myn overledene vriendin, ik heb haar op den dag van haare geboorte op deezen arm gedraagen.
arnold.
Dit wist ik reeds voorheen, en het zal u hierom, niet meer raadzelachtig fchynen, dat ik u verzocht om de opvoeding van myn aangenomene dochter op u te neemen. — Zult gy nu met Julia het een en ander noodige gaan koopen? (Hy luistert haatiets in 't oor.) en wilt gy fchoone Charlotte,haar beide vergezellen?— Nog iets, Jufvrouw Schults! Wyst toch eerst de beide lieve kinderen haar kamer. (Zy vertrekkend)
arnold.
: Zie daar een paar beminnelyke fchepfels! Als myn hart door het noodlot van Julia niet ten fterkften was getroffen, zou ik waarlyk in twyfel Maan, aan wien van beiden ik de voorkeur zou geeven»
Einde van het eerfte Bednf»
TWÉÉ*
■é



TOONEELSPEL.
33
TWEEDE BEDRYF.
EERSTE T O O N E E L.
ARNOLD, Jllfvr. SCHULTS. ARNOLD.
(jy hebt dan den Vader van Julia nooit gekend? Nu, dan zal ik haar Vader blyven ; deeze daad heeft voor my iets ftreelends. Vervolg nu uw verhaal, als 't u gelieft!
Jufvr. SCHULTS. Gy zult ligtelyk gelooven, Mynheer, dat ik in niets meerder belang Hel dan in het geluk van dit kind. Myne hartelyke vriendfchap voor de Moeder van Julia, waar door ik in alle haare rampen deelde , heeft een reeks van jaaren myn leeven verbittert. Ik had haar eerfte jeugd zien ontluiken , want zy wierd door myn Moeder opgevoed. Wy waren dus in onze vroege jeugd reeds tedere vriendinnen: haare vriendfchap voor my was niet minder teder en oprecht. Onze wederzydfche verknogtheid aan elkander wierd nog fterker door haar ongelukkig noodlot , en wel byzonder toen de laaghartige verleider van haare onfchuld, haare deugd overwonnen , en haar verlaaten had.
C AR-



34
JULIA ARNOLD,
ARNOLD.
Yslyk! en nog zo veel te verfchriklyker, als zy zulk een lief meisje ware als haare Dochter. Jufvr. schults.
Zy was niet minder fchoon; Julia heeft meerder ; fierheid in het opflag van haar oog, de oogen van Leonora waren zachter.
arnold.
Leonora was haar naam?
Jufvr. schults.
Ja; — deeze ongelukkige was de Dochter vaneen wan, die geluk, rykdom en aanzien bezat. Geheime vyanden van zyn geluk hadden zyn ondergang gezworen , en het gelukte hun , door omgekogte I getuigen, 't zo ver te brengen,"'dat hy''gêvangen I wierd. — Hy zou een fcha-ndefykeifii'rtf hebben ohdergaan, was dit niet verhoed door de hulp van een onbekend vriend. — Hy ontvluchtte. ''
Geduurende zyn afweezen in-anderè landen,bleef, daar zyn onfchuid niet was'geMeel'en ,' zyn'naam tot fchande van zyn gedacht) Wi-2yVi Dochter waagde : het niet dezelve te voerend Zy'na'in'ditë een anderen naam aan, onder welken ik mét •frtórm myne gözelfchappen verkeerde: wy deelden geluk en ongeluk;? en hadden ter dier tyd voór'elkandér geen geheimen. Als zy brieven van haar Vader ontving,'was 'ik de eenigfle die dezelven mogt-leezcn: ik verzachte haar bitter lyden, nu eens door de deelneemende traanen.
van



TOONEELS PE L. 35
van mededoogen, dan weder door haar optebeuren eu te troosten. Niets: ontbrak aan ons genoegen, als alleen de tyding, of deeze ongelukkige Vader nog elders een draaglyk leeven kon leiden, en dit bericht ontvingen wy cindelyk. Eenige braave vrienden, buiten's lands, van zyn onfchuld overtuigt, namen hem by zig in huis, en hy had zelf een flaauwe hoop om de waereld welhaast van zyn onfchuld te overtuigen. De inhoud van deezen Biief gaf aan myn vriendin een gedeelte van haar opgeruimdheid weder.
Ik dacht nu, dat ik de vermaaken, die ik federt de ongelukkige omftandigheden, waarin myn vriendin verkeerde, had vaarwel gezegd, nu wedcrmogc bywóonen. Ik wierd op een dansparty gevraagd, en ik hield by myne vriendin aan om my derwaards te verzeilen, maar zy kon hiertoe niet befluiten. Ik nam dus ook voor, om niet te gaan, en uit'vrees dat zy my de noodige vervrolyking ontnam, gaf zy toe , en vergezelde my derwaards^ Ach , had ik kunnen voorzien, dat ik zelve oorzaak tot een nieuw ongeluk aan haar zou geeven! — Leonora was de bewonderde van het geheele gezélfchap, allen voegden zig by haar. Eenige gemaskerde Heeren dienden zig aan , en verzogten mede deel aan ons vermaak te neemen, 't geen aan hun wierd toegellaan. Maar ik zie dat men, tegen uw verlangen, ons weder in ons verhaal Hoort.
C 2 AR-



36 JULIA ARNOLD,
ARNOLD.
Het is myn Neef, hy zal niet lang blyven. Gy < moet my toch, zo dra mogelyk, deeze gefchiedenis ten einde toe verhanlen.
Qufvr. Schults vertrekt.'}.
TJVE EDE TOON E E L.
ARNOLD, KAREL. ARNOLD.
el Neef, wat nu?
KAREL.
Uw uitflel tot morgen, myn Oom , is te laat.» Myn geluk is reeds vervlogen ! Myn rust ! myn hoop', alles, alles is verlooren! Zy is niet meer in het kostfchool. Ach , misfchien heeft Grootmoeder haar reeds in haar macht! die heeft weleer u ook onderdrukt. Ach, myn lieve Oom, als gy toegeeft....
ARNOLD.
Ik heb u immers eens vooral gezegd, dat ik myn
Moeder waardeere en eerbiedige in't geen zy doet.
Lieve Neef! de tyd zal ook eenmaal komen datgy Vader zyt, dan zult gy ook uwe ouderlyke rechten gevoelen en doen gelden, en nu wilt gy de macht van onze ouders trotfeeren.
Ik



TOONEELSPE L:
37
Ik wenschte niets vuuriger dan zelve Vader te zyn ! deez' naam klinkt zo lieflyk voor myn hart. Als ik uit den mond van een deugdzaamen en verftandigen Zoon, gelyk gy zyn zoud, als gy uw opvliegende drift matigde, of van eene fchoone beminnenswaardige en gehóorzaame Dochter, zo als myn weesje is, den naam van Vader hoorde, was'er op de geheele waereld geen gelukkiger man dan ik. — Hoe is het toch mogelyk dat 'er mannen gevonden worden, die, ongehuuwd levende, zig zeiven hier in gelukkig kunnen noemen! — Ware myne Moeder een oude vryster, ik zou met haar gedrag kunnen fpotten, maar zy is Moeder, zy is Grootmoeder, hierom eerbiedig ik haar,zy is godlyk in myn oogen, 'doch ik beken dat zy nu en dan wel wat toegevender kon handelen; maar...
• KAREL.
Dan wilt gy niets tot voordeel in myn zaak aanwenden , Oom ? — wel nu, dan moet ik my geheel aan de vertwyfling overgeeven! Men zegt my ook van een ryk Heer, die oogmerken met haar zou hebben; — ik weet het niet, maar dit weet ik, dat als ik nergens hulpe vinde, ik my zelve den weg daartoe zal baanen.
ARNOLD.
Wel nu, als uw Grootmoeder zig met de zaak zodanig bemoeit als gy denkt, dan hebt gy althans niets te vreezen voor de eer van uwe beminde.
C 3 KA-



3 ,8 JULIA ARNOLD,
KAREL.
En als dit niet zo ware — lieve Oom! Ik verlang maar te weeten , wat 'er van haar geworden
is. Ach , wat zal ik beginnen? Gy zyt
ryk, hebt aanzien en Invloed, het ftaat immers in
uwe macht om my te helpen. Ach, red toch
een leven, dat alleen afhangt van het bezit van haar, die ik tot ftervens toe beminne.
ARNOLD.
Kom aan, wy zullen naar het kostfchool gaan!,.
KAREL.
Ha, ik dank u, ik dank u! Nu geeft gy my weder eenige hoop ! Dit is in de Pieterftraat, ik weet het huis zeer wel, ik neem aan om in het holfte van den nacht het te .vinden. Ik weet nu ook den naam van myn beminde. —
ARNOLD.
En die is? ...
KAREL.
Julia! ...
ARNOLD.
Julia?...
K A R E L.
Ja, Julia, dit weet ik zeker,
ARNOLD,
. Is zy ouderloos? -
KAREL.
Men zegt dit, en men heeft my verhaald,-dat
een



TOONEELSPEL. 39
een edelmoedige menfchenvriend haar laat opvoeden. !
arnold.
En hoe is de naam van de Jufvrouw, by welke zy word opgevoed?
karel.
. Jufvrouw Meiuhold.
%kQ P arnold.
Hm! ik ken deeze Jufvrouw zeer wel.
karel.
..Kent gy haar? ,0 voortseffelyk, voortreffelykf arn.qld, met nadruk. Bemint zy u weder?
karel.
. Of zy my weder bemint? Hoe kunt gy daar aan
twyvelen? De ziel van de verliefde deelt met
een enkelen wenk van het oog al den gloed zyner liefde aan het, beminde voorwerp, mede, en ftort haar wederkeerige tederheid in.
. . ,.. arnold.
Dit-.gebeurd, wel eens. Maar hoe is tót u
toch gelukt, om met haar ie fpreeken?
karel.
Ik heb nooit met haar gefprooken.
arnold.
Dan hebt gy haar gefchreeven?
karel.
Ook niet.
C 4, ar-



4o
JULIA ARNOLD,
ARNOLD.
Dan hebt gy door teekenen en verliefdé oogwenken uwe liefde aan haar ontdekt?
K ARE L.
Neen, ook niet.
ARNOLD.
Wel nu, ZCg dan toch, door welk middel hebt gy haar dan uwe liefde te kennen gegeeven?
KAREL.
Ik had in 't geheel geen middel daartoe
Ik kon haar noch fpreeken, noch fchryven, noch door verliefde oogwenken myn hart ontdekken. Maar genoeg, zy is jong en teder, en. ik bid haar aan; ik ben overtuigd van de harmonie onzer-eenftemmige zielen , en twyfel dus geen oogenblik aau haare wedermin.
ARNOLD.
Gy hebt waariyk een fterk geloof!
KAREL.
Eens ben ikjevenwel zo vry geweest dat ik onder haar vengfter een Serenade lietfpeelen, en zelve daar by zong.
ARNOLD.
Nu, ik moet u dan maar zeggen, dat ik uwe beminde zeer wel kenne, en ook weete waar zy tegenwoordig is; maar gy kunt haar nu onmogelyk
zien. Ik zal ondertusfehen haar toetzen hóe
zy over u denkt. Bemint zy u, dan zal ik de
zwa-



TOONEELSPEL. 4!
zwarigheden, die buiten dien uwe liefde nog in den weg mogten ftaan, zoeken weg te neemen; en bemint zy u niet, dan zal ik u daarvan berigt geeven.
KAREL.
ö, Myn tweede Vader! myn Befchermer! al myn rust, myn gantfche geluk is in uwe handen. Ik ben, van dit oogenblik af, reeds gelukkig, — maar ik zal immers van daag nog myn hemelfche Julia aanfchouwen, niet waar?
ARNOLD.
Gy zult haar zien, ga nu heenen!
KAREL.
Op zulk een ernfligen toon, myn Oom ?
ARNOLD.
Gy zyt myn Medeminnaar!
KAREL.
Hoe! wat zegt gy?
ARNOLD.
Gy zyt myn Medeminnaar; doch ftel u gerust, als Julia u bemint, zult gy den zege uwer liefde wegdragen.
KAREL.
Neen, neen! zo gelukkig worde ik nooit! onder al de Medeminnaars zyt gy de gevaarlyklte — Ach myn God!
ARNOLD.
Vertrouw op het woord van een man van eer, bet is heilig.
C 5 KA-



42 JULIA A.R N O L D,
karel.
'tls wel myn Oom! Myn enkel vonkje hoop,flegts voor een minuut, is weer geheel voor my vervLoogcn! uwe verdienden Oom, uwe verdienflen zullen my haar ontrukken, (keen gaande.') ó Hemel, hemel ! ben ik dan voor het ongeluk gebooren!
arnold.
Dit had ik niet verwacht, wat nu gedaan? Maar zy is myn eigendom — zou die ontdankbaare hem
beminnen? Het begint my zwaar te vallen,
hem myn woord te houden, doch ik heb het hem gegeeven. Zou zy hem beminnen ?
DERDE T O O N E E L.
arnold, Jufvr. schults. Jufvr. schults. 'W'at is uw Neef ontfteld, Mynheer!
arnold.
En ik niet minder!
Jufvr. schults.
Dat zie ik.
arnold.
Hy is myn Medeminnaar!
Jufvr. schults.
Wat zegt gy?
ar.



TOONEELSPEL.
43
arnold.
Maar ik zal myn woord houden, dat ik hem heb gegeeven. Zo Julia hem bemint, dan zal hy haar bezitten en ik zal haar een jyke Bruidfchat medegeeven. — Ik heb u iets te verzoeken, beproef het hare van Julia, — hoe die proef ook moge uitvallen, ik znl mij onderwerpen. Ik bemin Julia, en ik bemin myn Neef; Ach, dat hy myn zoon ware! zulk een zoon zou myne dagen verzoeten; hy is eeii wakker
en braaf jongeling vol gevoel welaan dan ,
Jufvrouw Schults, zo als gezegd is, toets Julia! Jufvr. schults.
Ik zal u naauwkeurig bcrigt geeven van haare nel. ging; maar als gy nu van haar bemind wierd, enzy u de voorkeur boven anderen geeft?
arnold.
Dan moet myn Neef — doch als ze ons beiden eens beminde?
Jufvr. schults. Stellen wy veeleer zeker dat Julia uw Neef in 't geheel niet kende?
arnold.
Wel nu, dan kan ik verkrygen 't geen ik verlange, maar ik ben onrustig, Jufvrouw Schults; ik kan niet langer in de onzekerheid wat zy belluiten zal, leeven: ondervraag Julia op het oogenblik, ik zal my onderwyl in dit kabinet verbergen en uw gefprek zelve aanhooren. Daar is Charlotte. (Hy vertrekt.)
FIER,



44
JULIA ARNOLD,
VIERDE TO O NE E L.
CHARLOTTE, Jufvr. SCHULTS. Jufvr. SCHULTS. Brcugt gy uwe Vriendin niet mede, Charlotte?
CHARLOTTE.
Zy zal op het oogenblik hier komen.
Jufvr. SCHULTS.
Een vraag in 't vertrouwen, myn lieve Lotje! Gy hebt nu zo lang met Julia verkeerd, hebt gy niet gemerkt dat zy een Minnaar heeft ?
CHARLOTTE.
Misfchien, zo wat.
Jufvr. SCHULTS. Nu, verklaar u nader.
CHARLOTTE.
Zo op het oogenblik nog,zagen wy een jong heer voorbygaan, ik zei tot haar: Zie Julia! dat is uw bewonderaar — zy bloosde, zag hem na, fioeg de oogen neêr, en zeide: ja, dat is die jonge Heer die voorheen zo dikwils ons huis voor by wandelde en my zo iterk aankeek.
Jufvr. SCHULTS.
Heeft zy hem niet gefprooken?
CHARLOTTE.
Nooit.
Jufvr.



TOONEE'LSPEL. .45
Jufvr. sc holt s. Stil, zy komt! wilt gy wel voor eenige oogen, blikken ons alleen laten?
(Charlotte vertrekt.') V T F D E T O O N E E L.
Jufvr. schults, julia.
Jufvr. schults, aan V vengfter en ah in haar zeiven.
Ha , daar gaat hy den hoek om.
julia.
Wie?
Jufvr. schults. Die jonge Heer, opwien Lotje u daareven oplettend maakte. Hoe, gy verfchrikt?
j ulia.
ó Neen, maar ik ben verwonderd hoe of gy dit weeten kunt, lieve vriendin! dewyl gy toen niet op onze kamer waart. Is Lotje hier ook by u geweest? Jufvr. schults.
Op het oogenblik.
julia.
Nu, dan kan ik het begrypen.
Jufvr. schults.
Kent gy deezen jongen Heer?
iv-



46 JULIA ARNOLD,
JULIA.
Zowat. — Ik heb gehoord, dat zyn Ouders zeer ryk zyn, en hierom heb ik my voor hem gewacht. Ik heb wel niet veel ondervinding, maar een meisje van myne omftandigheden is altyd veel omzichtiger en meer op haar hoede, dan zy die in de fchoot van het geluk zyn opgevoed. Ik geloofde dat zulk een jongeling, aan het geluk, aan den voorfpoed zo gewoon, een meisje, wier lot zo ongelukkig is als het myne, flegts aanzoekt om het te misleiden — en genomen hij had de edelfte oogmerken omtrent my, zou ik hem even min gehoor hebben gegeeven, vermits ik myn lot voor het toekomende geheel aan de fchikkingvan myn edelmoedigen weldoener wil overlaten. Myn reden en verftand wenken my altyd naar hem, en myn hart zegt niet minder.
Jufvr. SCHULTS.
Maar laat ons eens (lellen, dat deeze jonge Heer edele oogmerken omtrent u heeft, dat de Heer Arnold alle zwarigheden die tegen een huuwlyk met u, j mogten komen, uit den weg ruimde ,1 .dat hy u zelfs een goede fomme gclds ten huuwlyk deed aanbren- j gen? en dat gy dan de keus»had of om met den Heer I Arnold zelve te huuwen of met hem, wien zond gy kiezen, Julia? - i
JULIA.
Ach, welk een vraag myn vriendin! Dan, |
zo als ik hem befchouw is hy nog zeer jong , •]
dus,



TOONEELSPEL. 47
dus, zonder ondervinding of nadenken. Misfchien zou hy myn bezit, hoe vuurig hy nu daarna haakte, welhaast moede worden, van zyn keus 'berouw hebben , my myn geboorte verwyten en met verachting behandelen.
Jufvr. SCHULTS. Maar gefield dat dit alles zo niet ware? dathy u teder en ftandvastig beminde?
JULIA.
Gy zyt waarlyk voor hem een goede .verdedigfter — en, evenwel blyft myn grootmoedige weldoener, my zoo dierbaar.
Jufvr. SCHULTS,
Bedenk u wel, Julia! deeze jonge Heer is veelte beminnelyk dan dat hy geen indruk op uw hart zou gemaakt hebben.
JULIA.
Ik wil wel bekennen dat ik hem zeer beminnelijk vinde ! ja dat ik, als de fortuin ons op dezelfde wyze had begunstigd, hem hartclyk zou kunnen beminnen; maar hy is ryk, en ik ben arm; Hy van voornaame geboorte, en ik een wees, zonder Moeder, zonder Vader, zonder eenige bloedverwanten
of vrienden. Als myn noodlot zodanig is, als
gy my hebt verhaald, wee,? ik geen ftc&flyk weezen op den aardbodem die ik de voorkeur zou kunnen geeven, boven myn edeïmoedigen befchefmer. Hy is my alles! Ik ben alles aan hem yerfchuldigd!
Jufvr.



48 JULIA ARNOLD,
Jufvr. SCHULTS» Dit erkentelyk gevoel, drekt uw hart tot eer. — Doch bekent srv zelve niet. dat ev deezen rnnrolini
imr linrf ynnHr knnnpn frlipnkpn - nlc <tit mor lioir.
lyk waart in geboorte en goederen ?
JULIA.
Ja, ware dit zo, niets zou my beletten hem te beminnen. Hy heeft verdienden , edele gelaatstrekken, hy bemint my — dan de achting en liefde, die ik voor myn weldoener gevoele, is zo groot, dat ik dezelve voor de hartstocht, die ik voor deezen jongeling kweekte, niet wilde verruilen; voor hem wil ik alles opofferen, zelfs myn grootde geluk; — en deeze offerande zelve zou voor my het dreelendde genoegen zyn.
ZESDE T O O N E E L.
JULIA, Jufvr. SCHULTS, ARNOLD. ARNOLD.
Ik heb alles aan gehoord, myn dochter. De
edele gevoelens, die gy, op het oogenblik zo gulhartig liet blyken, zyn ook myn gevoelens ten opzicht van n, myn waarde! Ik zal myn grootst
geluk aan u opofferen.
JULIA,
Sta my toe dat ik uw hand kusfche!
AR-



TOONEELSPEL. 49
arnold, omarmt en kust haar.
Wat nu den jongeling betreft, toets uw hart ten fierklten of gy hem bemint; hy, dit weet ik, bemint u met hevigheid, en als hy u moest verliezen, zou
hy voorzeker tot wanhoop overflaan. lk weet
waarlyk niet welke middelen ik zal aanwenden om het vuur zyner hartstocht te beteugelen: Ik hoop hem echter tot eenige bedaardheid te brengen, hy is een beste jongen, en ik ben hem hartelyk genegen. julia, met verwondering,
Gy kent hem dan, Mynheer!
arnold.
Wel, het is myn Neef!
julia.
Uw Neef! (glimplachende.) Nu,dan heb ik nieis 'te duchten en nu heb ik ook eenigen grond om met meer vrymoedigheid u te kunnen bekennen, dat hy my niet onverfchillig is.
arnold, hy kuscht haar. Nu Mejufvrouw, nu moet gy my evenwel het begonnen verhaal ten einde toe vertellen. Doek
wy worden weer belet, ik hoor iemand komen.
(Jufvr. Schults en Julia vertrekken.^
D Z



5o JULIA ARNOLD,
Z E V E N_D E T O O N E E L.
arnold, MevroUW arnold.
Mevr. arnold.
u w Neef is een onverzettelyke jongen F Wy hebben hem bevolen op zyn kamer te blyven, maar hy heeft die verlaten , en de hemel weet waar hy is.
arnold.
Hy is zekerlyk een jongeling vol vuur en leven; hy bemint, en het voorwerp, dat hy bemint, verdient het een half uur geleden was hy nog
by my.
Mevr. arnold. Ik wil niet denken , dat gy zyn buitenfpoorïg gedrag begunstigt, zoon?
arnold.
Dat zou ik nimmer begunftigen, Moeder!
Mevr. arnold. Hebt gy zyn fchepzeltje gezien?
arnold.
Het is een meisje, dat by een fatzoenlyke vrouw, een voortrefl'elyke opvoeding heeft ontvangen. Mevr. arnold. Ja wel, als een meisje naar de mode.
arnold.
Neen lieve moeder, —- de braave vrouw, aan!
wel-



TOONEELSPEL. 51
welke haare opvoeding was toevertrouwd, leerde haare voedllerlingen de nuttigde vrouwelyke bezigheden en vormde tevens haar hart voor de deugd. Ik wenschte wel dat gy haar flegts eenmaal zag; misfchien zou zy ü, op het eerde voorkomen zelve, inneemen,zy is ook niet zonder middelen. HaarBruidfchat word begroot op honderd en vyftig duizend guldens.
Mevr. ARNOLD. Dan is zy in myn oogen wel honderd en vyftig duizend maal verachtelyker, dan ik my nog verbeeldde.
ARNOLD.
Doe toch dit ongelukkig meisje geen meer onrecht; 't is waar, dit geld is een gefchenk van eerimenfchenvriend, maar haare deugden en goede zeden deeden het haar verwerven. Een fatzoenlyk man rykelyk met goederen bedeeld, liet haar, van haare vroege jeugd af, opvoeden, en wil zig zeiven nu aan haar verbinden, of, zo zy een ander de voorkeur geeft, haar voor het minst zeer voordeelig uithuuwen.
Mevr. ARNOLD. Met honderd en vyftig duizend guldens?
ARNOLD.
Ja Moeder ! Een bewys dat het hart van het meisje en dat van haaren weldoender zuiver is.
D 2 Mevr.



5a JULIA ARNOLD,
Mevr. arnold. Laat ons dit niet verder onderzoeken; maar gefield eens dat dit meisje deeze fom gelds, door zulk een edelmoedigen vriend gefchonken, bezat; zal ik echter wel verhoeden dat het geluk van myn kleinzoon hiervan zou afhangen. Een huuwlyksgift van eenedelmoedige! Hm! dat waare voor onze familie een onuitwischbaare fchande.
arnold.
Wel Moeder , als gy eens den man kende , die deeze opoffering doet aan de verdienden van het waardige voorwerp , dat door uw kleinzoon word
bemind, geloof ik
Mevr. arnold. . Pleit gy nog voor haar?
arnold.
Dat moet ik doen , hoewel ik u heilig verzekere, dat ik wel wenschte dat Karei nimmer aan deeze verbindtenis had gedacht!
Mevr. arnold.
Welaan dan, myn zoon ! reik my de hand, zyt my behulpzaam om te verhoeden, dat door zulk een verachtelyk huuwlyk geen vlek op onze familie neêrdaale. Ik had op het hart van myne kinderen, hoe veel moeite my dit ook kostte, meerderinvloed dan op het hart van deezen kleinzoon; doch laat hy myn geduld niet tergen, ik kan ook wel geftrenge maatregelen neenien.
ar-



TOONEELSPEL.
53
arnold.
Uw moederlyk hart is te teder tot geweldige middelen. Toen ik in myn jeugd den grievendften (lag van myn geheel leven van u ontving, las ik den brief door uwe moederlyke hand aan my gefchreeven, en uwe tedere gevoelens voor my, daarin vervat, boezemden my zo veel achting en liefde voor u in , dat
Mevr. arnold. Ja, myn zoon! 'er is een geheime liefdeband tusfchen het hart van een Moeder en dat van haare kinderen , die haare wederzyfdche gevoelens doet overeenflemmen; doch deeze band is by den kleinzoon zwakker, dan ik zal aan deezen weerfpannigen jongeling toonen dat ik my niet ongeftraft laat tegen-
ftreeven. Nog iets: heeft de vrouw, by welke
zyn lievertje zig ophoudt, ook niet nog eeue dochter?
arnold.
Neen,maar wel een jonge en zeer bevallige nicht, de dochter van een Hofraad, haar moeder is van Adel.
Mevr. arnold.
Van Adel? Beminde hy nog deeze, hiertoe
zou ik misfchien myn toeftemming kunnen geeveu; maar die andere zal hy, hy doe dan ook wat hy wil, nooit bezitten. Ik meende hem hier by u te vinden, en hem in uw byzyn de zaak in haar gevolgen nog D 3 eens



54 JULIA ARNOLD,
eens voor oogen te ftellen. Ik weet dat gy veel invloed op hem zoud hebben. Als gy geen noodzaakelyker bezigheden hebt die u wagten, ga dan met my, wy zullen hem by ons laaten komen en hem eens onderhouden.
ARNOLD.
Ik ben tot uw dienst Moeder! wanneer gy 't flegts verkiest; hoewel ik denk dat wy door geftrenge middelen niets goeds zullen uitwerken.
Einde van het Tweede Bedryf.
D E R-



TOONEELSPEL.
55
DERDE BEDRYF.
EERSTE T O O N E E L, arnold, alken.
■ arnold.
Hy luistert naar geen raad. Hy vertreedt het
ontzag voor myne Moeder en dat van alle zyn naastbeftaanden; hy fchynt zig niet eens te bekommeren,
dat ik min-yverig zal worden. Ach, het geluk
van myn leven is met vergif gemengd! Myn hart is aan Julia met zulke fterke banden vastgehegt, dat ik het denkbeeld om van haar te fcheiden niet verdragen kan, en echter beef ik voorde ziedende hartstocht van dien jongeling Welke middelen zal ik
by hem aanwenden? Dreigingen? ó, die zyn vergeefs. Zal ik Charlotte myn hand bieden? Zy
is beminnelyk, — en 't geeu myn moeder verlangt,
van geboorte, niet geheel zonder middelen. Ja
zy fchynt my zelfs te beminnen! Maar,
een eenige opflag van het oog van myne Julia dringt
alle bekoorlykheden van anderen uit myn hart!
Wie komt daar zo aanftormen?
D 4. TWEE-



56 JULIA ARNOLD,
TWEEDE T O 0 N E E L.
ARNO LD , JULIA , CHARLOTTE. ARNOLD.
W at deert n lieve kinderen? gy zyt ontlteld?
'j ULI A.
Wy wandelden in den min en ontdekten een jong heer die zig aan de heining vasthield en opklauterde.
ARNOLD.
Wel nu, daar moest gy zo niet van fchrikken.
JULIA.
Ja, hy klom over, en kwam naar ons toe — gy kunt denken hoe wy fchrikteri.
CHARLOTTE.
Ja, ik wenschte wel dat wy gebleeven waren, wy waren toch met ons beiden; en, zo als ik omzag, bemerkte ik dat hy veel langzamer ging, maar
luister!
JULIA.
Kom Lotje, kom fpoedig weg, daar is hy! DERDE T O O N E E L.
ARNOLD, KAREL, EEN BEDIENDE, By V
opkomen.
KAREL.
Laat los, ik moet myn Oom fpreeken!
B Er



TOONEELSPEL. 57
bediende.
Dat moogt gy, Myn Heer! maar ik moet u eerst aandienen.
karel.
Neen, neen! dit behoeft niet!
bediende.
Gy zyt hier evenwel geen Heer in huis. —
Myn Heer Arnold
{Julia en Charlotte vertrekken.)
VIERDE T O O N E E L.
arnold, karel, Jilfvr. schults. karel.
Zy is by u, ik weet het.
arnold.
Gy gedraagt u fraay, jongen Heer! over de heining klimmen, Meisjes vervolgen, de Bedienden van de deur wegftooten
karel.
Dit moet gy my vergeeven, ■ zeg my maar
waar of zy is? Wat zal ik ongelukkige beginnen? Waar is zy?
arnold.
Hier ziet gy haare Moeder. kaRel. (Hy omarmt de knie van Jufvr Schults.) Myn leeven of myn dood is in uwe handen.
D 5 O.



58 JULIA ARNOL D,
O, geef myn van vertwyveling bezwykend hart flegts eenige hoop!
Jufvr. SCHULTS. Ik beken dat uw gedrag my verwondert; gy moet my niet om de hand van myne Dochter vraagen, dat moet uw Vader, uwe Moeder en deeze uwe waardige Oom doen. — Zo gy met dit oogmerk my weder wilt komen zien, moeten uwe Ouders u vergezellen. —
KAREL.
Ik gevoel uwe rechten, en zal uwe eifchen tragten te voldoen. Ik zal weer naar myn Ouders gaan: en zo zy my niet tot het ongelukkigfte weezen van al het gefchapene willen maaken , dan ben ik de gehoorzaarnfte en braaffte Zoon die ooit een Vader bezat.
(Hy vertrekt.) PTFDE T O O N E E L.
ARNOLD, Jufvr. SCHULTS. ARNOLD.
Voorzeeker niet! — Neen, hy zal haar niet bezitten. Ik heb als een Vader voor hem gezorgd, — hem als myn Zoon bemind; doch ik gevoel myn liefde voor hem verflaauwen, en myne liefde voor
J"-



TOONEELSPEL. 59
Julia word fterker. —-— Myn aangenaam vooruitzigt op gelukkiger dagen is dan flegts weer van zulk een korten duur, zo weinig flegts zyn de genoegens van den mensch!
Verhaal my nu de gefchiedenis verder, Mejufvrouw ! misfchien verftrooit zy my nog een weinig, waart gy niet met uw verhaal gebleeven,
daar de gemaskerde Heeren tot het gezelfchap wierden toegelaten?
Jufvr. SCHULTS.
Juist daar. Een van deeze Masken was een
fchoon Jongeling van een voortreflelyke houding; hy verliet de zyde van myne vriendin niet, en danste ook met geen ander dan met haar; of het een fympathie of een andere werking van 't hart ware, weet ik niet, Leonora, voor 't minst, fcheen door hem geheel ingenomen en verrukt. — Het geheele gezelfchap , behalven ik, geloofde dat dit Maske voorlang de Minnaar van Leonora geweest ware.
ARNOLD.
En waar wierd dit Bal gegeeven?
'Jufvr. SCHULTS. In de Hofftraat.
ARNOLD.
Verbaazend! Vervolg als 't u gelieft.
Jufvr. SCHULTS. Zo als de Maske de zaal verliet, wierd hy van myn verliefde vriendin lange nageoogt, en met een
die-



6d julia Arnold,
diepen zugt vergezeld. Van dcezen tyd af was zy geheel neerflachtig. Eens op een morgen , dat ik in haar kamer kwam, en haar niet vond, berichtte my de dienstmaagd dat zy reeds voor twee uuren was uitgegaan. — Ik Hond vetbaasd. In dit zelfde oogenblik trad zy in de kamer; ik verwachtte dat zy my de bezigheden, waarom ze afvveezig was geweest, zou gezegd hebben, maar zy verzweeg die voor my. Deeze trek van achterhoudenheid maakte my ongerust. Ik bleef naar de Oorzaak gisfen, en waagde het niet haar iets te vraagen. Ik wist dat haar hart edel en zuiver ware, en hier mede ftelde ik my weder gerust. Twee dagen daarna ging zy wederom zeer vroeg uit, ik moest op haar kamer zyn om iets te zoeken, en vond toevallig een te zaraen gevouwen papier,- ik las het echter zonder cenig oogmerk om een of ander te ontdekken. Hier is de Brief —
arnold.
Lees hem my voor; ik fta verbaasd hoe de lotgevallen der menfchen zo overeenkomftig, en echter zo verfchillende met elkander kunnen zyn!
Jufvr. schults, (leest.)
„Wy ondergeteekenden, zweeren voor God ons in den echt te zullen verbinden, zo dra onze omfiandigheden ons dit zullen toelaaten. Wy roepen den Rechter der geheele waerjld aan, om den geenen van ons, die deezen onzen heiligen eed wil verbrce-
ken,



TOONEELSPEL. 61
ken, met zyn rechtvaardig oordeel te vervolgen en te ftraffen. Geen menfchelyke macht, of wat het ook zyn moge, zal in ftaatzyn, deeze onze heilige beloften te verbreeken. Wy verbinden hier voor ons eer en ons leeven.
Hierom verbiude ik, Hendrik Thalfon, my zelve, om van nu af aan alleen voor Leonora Yfland te leeven; haar als myne wettige Echtgenoote eeuwig te beminnen, en in alle betrekkingen als zodanig gade te (laan tot in eeuwigheid."
Onderteekent Hendrik Thalfon.
„ En ik Leonora Ifland verbinde my op dezelfde wyze, dat ik Hendrik Thalfon , den ganfchen tyd myns leevens, als myn Echtgenoot en Heer, zal beminnen en hoogachten, en (la van dit oogenblik af aan hem alle rechten toe, die aan deezen téderen en heiligen naam zyn verbonden, dat hy die in het geheim moge genieten, tot zo lange de Priester voor het Altaar openlyk onze duure eeden bekragtigt."
Getcekent Leonora Ifland.
ARNOLD.
Gerechte Hemel!
Jufvr. SCHULTS. Ik was nog meer ontroerd dan gy heden zyt. — Toen ik de woorden las „ ik (la toe dat hy zig van alle rechten als man bedienen moge" trilden alle myne leden. Ach, riep ik uit, myn geliefde vriendin is verloorenl De bedriegelykc b;!often van deeze



62 JULIA ARNOLD,
zen laaghartigen verleider hebben het vertrouwen, dat zy altoos in my ftelde, my geheel ontrooft! — Zy zal voorzeeker het ongelukkigfte flagtoffer des meinëdigen worden. Dus beklaagde ik myn ongelukkige vriendin, en leidde den Brief weer op dezelfde plaats neder, waar ik dien had gevondeu. Zy kwam terug, zag my fchreiè'n en wierd daardoor ten llerkften bewoogen; haare liefkoozingen overtuigden my dat zy my nog als voorheen beminde, maar zy deelde my niets van haar geheim mede. „ Wat is 'er voorgevallen, myn waarde?" vraagde zy my tederlyk. „ Voor weinig oogenblikken," antwoorde ik haar, „ vreesde ik dat gy in een groot gevaar
waart." By deeze woorden zag ik haar fterk
ontroeren ,• zo als zy my fcheen te willen antwoorden, floeg ze het oog op het gemelde papier; zy zweeg op het oogenblik, greep ylings het papier, en ging daar mede in een andere kamer. Zy kwam fpoedig weder terug, en haar gelaat was veel vrolyker dan te vooren, zy omhelsde my en beleed my haare geheime verbindtenis, doch verzweeg voor my den waaren naam van haar verleider, alles, alles was reeds te laat.
Weinig weeken hierna, dat myn vriendin van haare gewoone bezoeken terug kwam, zag ik dat zy gefchreid had, en zy bleef onophoudelyk neerflachtig. Ik verzelde haar waar zy ging, en week niet van haar zyde, doch zy verzweeg alweder voor my
het



TOONEELSPEL. 63
het gebeurde. Des nademiddags fchreef zy twee Brieven, en den volgenden morgen ontving zy op beiden reeds het antwoord. „ Deeze behelst myn vonnis," zeide zy, en brak het zegel van den eerHen. _ Zo als zy begon te leezen, gaf zy een harden gil, liet den Brief vallen en viel in flaauwte neder. • Ik heb deezen Brief ook bewaard, maar
hy heeft geen naamteekening. — Wilt gy hem zelve leezen, Myn Heer?
arnold, verf:hrikt. Neen, lees gy maar!
Jufvr. schults, leest. „ Hoe hebt gy 't durven onderueemen u gemeenzaam met myn Zoon te maaken? Gy zyt een allerlaagst fchepzel, want gy hebt myn Zoon tot buitenfpoorigheden verleid ■■, maar gelukkig voor hem, hy erkent nu zelve reeds zyne dwaaling, en zal zig voor altoos van een vrouwsperfoon verwyderen, dat hem zo listig in haar net wist te lokken. Uwe deugd, die gy zo fchoon weet voortewenden, kunt gy anderen voorpreeken , maar noch myn Zoon, noch zyne famielie zullen zig daardoor laaten misleiden. Men verwagt van u geen aanzoekingen meer, in dat geval zou men u op een wyze kunnen ftraffen gelyk gy verdient."
arnold.
Dat is meer dan wreed! — Ach, wat heeft die ongelukkige veel geleeden!
Jufvr.



64 JULIA ARNOLD,
Jufvr. schults. De tweede Brief is van een Vrouw, by welke dc verleider haarer onfchuld een kamer had gehuurd. Hier is dezelve:
„ Gy zyt van de Moeder van uw Man ontdekt; zy is byna raazend geworden van fpyt, heeft hem laten opfluiten , en hem gedreigd dat, als hy niet wilde befluiten om u te verlaaten en een zeekere andere Jufvrouw te trouwen, dat zy hem dan naar de West-Indien zou zenden. Hy kon echter met geen mogelykheid befluiten u te verlaaten. Men heeft hem deeze nacht reeds opgeligt, en zo men zegt in een wagen gepakt, en de foldaaten, die hem hebben weggebragt, zouden gezegd hebben dat dit
alles op hoog bevel van den Vorst gefchiede.
Zyn Moeder heeft ook na my gevraagd, en wil my laaten vastzetten; ik ben bang voor die Mevrouw, en blyf niet in myn huis: wees ook op uw hoede. Ryke luiden hebben een magtigen arm."
Gy kunt u ligt verbeelden, Myn Heer, in welk ■een hevige fmart en treurigheid myn vriendin verteerde. Haar gefprek was niets dan afgebroken zuchten, de wanhoop was op haar gelaat gefchilderd, en in deezen jammerlyken toeftand ontdekte ik dat zy zwanger was. —
arnold, met hevige aandoening. In deezen toeftand! van angst, van fmert, van vertwyveling weggezonken? Groote God, hoeveel heeft zy geleeden! Jufvr.



TOONEELSPEL,
Jufvr. schults. Veel meer dan ik kan befchryven. Ik poogde haar zo veel mogelyk, op haaren toeftand oplettend te maaken en haar vrugt te fpaaren, en troostte haar zo veel ik kon. — Zy beviel van eene Dochter, die de Moeder in fchoonheid evenaarde, van deeze Julia, welker edelmoedige befchermer gy zyt. — Leonora zag haar kind, drukte het tederlyk aan haar moederlyke borst, en bevochtigde hetzelve met haare traanen. „ Dierbaar kind!" fprak zy, „ zeg ten eenigen tyd aan den ondankbaaren, die my verlaaten heeft, zeg aan uwen Vader, als den Hemel het behaagt dat gy hem zult ontmoeten, zeg hem dan dat uwe Moeder hem ftervende nog beminde!"
arnold, inet ontroering. Ach Leonora! Leonora!
Jufvr. schults, vervolgt. „ Zeg hem, dathy het onrecht, het verdriet, uwe Moeder, die hem zo tederlyk beminde, aangedaan, aan u weder moet vergoeden."
arnold, diep ge trof en. HoU op, hou op! — ik kan niet meer! — Gy verfcheurt my 't hart!
Jufvr. schults. Ik weet dat uw hart gevoelig is voor het leed van anderen; ik zal ook hier eindigen.
Leonora ftierf, en ik behield haare Dochter als een kostbaar pand, my tot een erfdeel, van myne E vrien-



C& JULIA ARNOLD,
vriendin nagelaaten. Twee jaaren drama wierd ik in het proces van den ongelukkigen Vader van myne Leonora betrokken, in de gevangkenis gezet, en, eer ik myn onfchuld kon bewyzen, door de groote kosten van dit proces geheel geruïneerd. Geduurende deezen tyd wierd de vrouw, by welke ik Julia ter minne had befteld, niet betaald, en deeze gaf dit Kind over aan een' arme Vrouw, die het liet bédelen, en daardoor het nodige onderhoud voor haar zelve en voor Julia verfchafte. Toen myn onfchuld bleek en ik weder in vryheid was, was myn eerfte zorg om Julia; maar de minne was overleden, en ook de vrouw, aan welke zy dit Kind had overgegeven. Al myn zoeken naar dit myn dierbaar pand was te vergeefs. — Het fmertelyk verdriet, dat ik hier over heb geleden, is my niet mogelyk u afte fchilderen. Oordeel zelve, Myn Heer, wat ik gevoelde, toen ik, en dat onder uwe befcherming, myne Julia wedervond!
arnold, met ernst.
En wat ik heden zelve moet gevoelen, — ik dank u. — Julia is myne Dochter! — en gy hebt haar befchermd. — Dank, hartelyk dank, wakende Voorzienigheid! hier erkenne ik uwe wegen. Ik ben de Vader van Julia! en ik moest,dus was uw wys beftier, ik moest ook haar redder, haarbefchermer worden ! Ju fvr. sc h u l ï s j verwonderd.
Is Julia uwe Dochter?
r«r j|. ar.



TOONEELSPEL. 67
ARNOLD.
Julia is myne Dochter! lik was de Echtgenoot van Leonora, die men zo wreedelyk van haare zyde fcheurde, en met geweld naar een ander gedeelte der waereld heenen fleepte : Ik bezweek in dien tyd voor de fterkere arm, en afgemat door lyden was ik my zeiven of myn lot geheel onbewust.— Geluk, myn geweeten! gy zyt zuiver en onbevlekt.
Ik wierd op hoog bevel van den Vorst weggevoerd. Myne Moeder had dit weeten te bewerken, en geloofde dat 'er geen beter middel was om my, zo als zy zeide, van den rand van myn verderf en fchande te ontrukken. Ik zond meer dan honderd Brieven aan myne eeuwig dierbaare Echtgenoote, maar ontving op geen derzelven ooit eenig antwoord. Na verloop van agt jaaren kwam ik zelve terug, en kon niets meer verneemen dan het fmertelyk berigt dat myn dierbaare Leonora overleden ware. —Niets pynigde my na dit verlies fterker dan de onzekerheid of zy my ook een pand van onze zo tedere liefde had nagelaten. Dan al myn onderzoek was vergeefs. ■— Thans klaart zig alles voor my op. Gy waart toen in de gevangkenis en de minne was overleeden.
Ik ontving Julia van een arme Vrouw, die my niets meer wist te zeggen dan dat zy noch Vader, nochMoeder, noch eenige Bloedverwanten had. Ik hield dus Julia voor een verlaaten weesje en liet haar opE 2 voe-



68 JULIA ARNOLD,
voeden. Toen ik ten twcedcmaalc van America terug keerde, wende ik verder alle moeite aan om iets aangaande de familie van dit Kind op te fpooren. Ik vernam dat haar Moeder een edele vriendin had gehad, die dit Kind, na den dood van zyne Moeder, als haar eigen, had aangenomen. Ik ontdekte ook uw naam door een Brief aan de minne. — En daar my alles dierbaar was, wat flegts Julia betrof, fpoorde ik u op; en dacht dat niemand beter gefchikt ware om haare tedere jeugd te leiden, dan de waardige perfoon, die in haar vroegere kindscheid zo teder, zo belangloos en als een tweede Moeder, voor haar had gezorgd, ö, ik dank u hartelykvoor deeze uwe zorgen, en ook voor de hulp en tedere vriendfchap aan myne Leonora beweezen. Nimmer kan ik u die getrouwe hulp vergelden! — Ach dat myn Moeder reeds hier ware! Zy lydt, en myn geliefde Neef lydt oneindig veel. Nu kan ik het geluk
van de familie weer herftellen. Zeg vooraf
nog niets aan Julia, zeg haar toch in 't geheel niets! Jufvr. SCHULTS. Voorzeeker moet Julia haar geluk uit uwen mond zelve hooren.
ARNOLD.
Nog iets, eer gy gaat. (7/y haalt een papier uit zyn fchryftafel.) Geef deezen Brief aan myne lieve
Dochter, laat zy dien leezen. Zy kon tegen my
ingenomen zyn , en gelooven da: ik jegens haare
Moe-



TOONEELSPEL. fa
Moeder als een trouwlooze bedrieger had gehandeld. Deeze Brief is van myne Moeder, en hy
zal myn gedrag regtvaardigen. Daar komen
juist myn lieve Kinderen.
V T F D E T O O N E E L.
CHARLOTTE, JULIA, DE VOORIGEN. CHARLOTTE.
Gaat gy nu heenen?
JULIA.
Eu wy komen by u.
ARNOLD.
Ik zal welhaast hier weer zyn, lieve Kinderen. (7/y drukt haar beiden de handen.) Jufvrouw Schults! QHy wenkt haar ter zyde.)
JULIA.
Geloof my lieve Lotje, wie hem maar bemint, dien heb ik reeds lief, en als gy heel veel van hem houdt, dan heb ik u nog veel liever dan voorhenen.
CHARLOTTE.
Ja maar als gy eens met hem getrouwt zyt? — dan evenwel, geloof ik, dat gy uwen lieven Arnold nog wel eens van ter zyden zoudt aanzien, als hy my dan ook nog een weinig beminde, en my de hand drukte, zo als hy nu doet.
E 3 JU<



7*. JULIA ARNOLD,
julia.
Geloof dit niet Lotje, ik ouz hem veeleer verzoeken om u zo lief te hebben, — zo lief, — als my.
charlotte.
Neen, ]a\h, dat was te veel.
Jufvr. schults, geeft Julia den Brief.
Daar is een Brief,Julia, lees dien; ik moet weer vertrekken, om verfcheide huisfelyke zaaken teregelen. (Zy vertrekt.-)
ZESDE T O O NE E L.
W 'julia. VV aar toe deeze Brief? doch laat ons leezen ! (Zy leest.) „Gy zyt zelve alleen oorzaak van uw ongelukkig lot;men zal ooku alleen ftraffen, niet de jonge onervarene, in dewelke de liefde en de hoop, om eens een luisterryker ftaat te voeren, het verlangen moest opwekken om uw hart te rooven. Deeze hoop heb ik haar nu geheel benomen, en 'er bleef voor my geen andere weg overig te kiezen dan dien ik nu heb ingeflagen. De Priester, die u vereende , is een geweetenloos mensch, hy is reeds gevangen gezet, en zyn vroomheid en onfchuld, waarop hy zig beroept en zyn gedrag zoekt re regtvaardigen, zalhem Van de ftraf, die op hem wagt, niet bevryden.
Zo ga dan, gy ondankbaare en trouwloozeZoon, — myn Moederlyk hart is diep gewond! Ik heb u
on-



TOONEELSPEL.
71
Onder myn hart gedragen, u aan myn borst gezogen en opgevoed, en liefdeloosheid en ongehoorzaamheid was het loon voor myne zorgen. Gy zyt een ontaart Kind, gy haat my, en perst eene tedereMoeder, die u van denrandvan uw gewis verderf redden wilde, een geduurige vloed van traanen uit de oogen. —■ Een wyde zee zal ons nu van elkander fcheiden* deeze verre en langduurige fchciding zal, hoop
ik, uw wond geneezen. Hemel! als gy eens
verongelukte • ó dan zou ik u niet lange meer
ovcrleeven. Ach, ik ongelukkige, ik rampzalige
Moeder! Ach myn Zoon! myn Zoon! wist
gy hoe fterk ik u beminde! Groote God! on-
derfteun my ! geef my zo veel ftcrkte van geest, als ik tederheid van hart van u heb ontvangen.— Ik ben verzeekert dat, zo ik nu al aan uw verlangen had toegegeeven, gy zelve te eenigen tyd deeze myne toegeevenheid zoudtverwenfchen. Wat offerc ik veel op om u gelukkiger te maaken! Al myn rust, al myn genoegen is daar heenen. Ach vervloek toch uwe Moeder niet over dit haar befluit, zy kon niet anders handelen. Als ik weleer meer dan duizendmaalen over uw toekomend leeven doordacht, en ik my verbeeldde dat gy het voorwerp, dat gy eens beminde en getrouwheid gezwooren had, verliet, dan wierd gy een verachtelyk weezen in myn oogen. Maar heden wierd het myne taak, myn bloed eischt dat ik myn geflagt E 4 voor



JULIA ARNOLD,
voor de fchande van zulk een laag huwelyk zal bevryden. Ik weet gy hebt haar getrouwheid gezwooren, maar de Hemel bekragtigt geen eeden, die met zouden bevlekt zyn. Zy is uw Vrouw
niet, en zal die ook nimmer worden Maar
ik zal zorgen dat zy onderfteuning geniet, want ik kan haar niet geheel haatcn, wy! ze u heeft bemind, doch nooit zal zy weeten van wien zy
deezen hulp ontvangt. Nog eens, myn
Zoon, vaarwel! De Voorzienigheid neeme u in haare hoede, en geleide u over de zee! zy blyve rnet u in het vreemd gewest dat gy nu gaat bewoonen.
Uwe tot In eeuwigheid tcderbeminenden Moeder
Mariane Arnold." Aan wie is deeze Brief? — De naam op het adres is byna onleesbaar.
charlotte.
Zou die aan den Heer Arnold zyn gefchreeven ?
julia, leest. „Mariane — Arnold." Hy is welaan hem zelve; maar wanneer zou dit gefchied zyn?
charlotte.
Toen hy naar America wierd gezonden.
julia.
Maar van welke pürfoon word hier gefprooken? — Zou de Heer Arnold reeds getrouwd zyn geweest?
ciiar-



TOONEELSPE L.
73
charlotte.
Het is een raadzel! ik zal Jufvrouw Schults roepen , zy zal 't wel weeten. QZy vertrekt.')
ZEVENDE T 0 O NE E Lt
-yyr julia, alleen.
W onderlyk! waarlyk zeer wonderlyk ! Hy was getrouwd, en verliet zyn Echtgenoote; myn Vader heeft myne Moeder ook verlaaten. Maar zou het wel deeze Arnold weezen?
A GT S T E T O 0 N E E L.
julia, arnold. arnold.
Zie hier myn lieve Julia, hier breng ik voor u een kostbaare fchat mede. — Kent gy dit beeldtnis? Raad eens.
julia.
Ben ik dit zelve?
arnold,
Het is uwe Moeder.
julia.
Myne Moeder? (Zy kust het portret.) Dat is dan alles, dierbaare, wat my van u overig bleef! Slegts dit klein portret, en toch zo onuitfpreekelyk kostbaar voor myn hart! ó, welke zachte trekken.»
E 5 ar,"



74
JULIA ARNOLD,
ARNOLD.
ó, Die waren nog veel zachter op haar gelaat, dan op dit beeld gefchiiderd.
Julia, driftig. Hebj gy haar gekend?
arnold.
Ja, myn lieve Dochter! ik heb haar gekend. (Hy drukt haar aan zyn hart.) Wagt flegts een oogenblik , dan zal 'ik nog met meerder plegtighcid, fchoou ik het met geen meerder tederheid doen kan, u zeggen dat ik haar heb gekend. Nooit had ikuzohnrtclyklief dan in dit zalig oogenblik. (Ter zyde.) Welke aandoeningerr zyn ftreelcuder voor het hart,, dan de verrukkingen eens Vaders! (Hy houd haar in zyn armen?) Luister) misfchien zyn daar myne ouders
en familie. Blyf in myne armen, myn Kind!
Deeze bewyzen van myne tederheid zal elk my toeftaan.
NEGENDE TOONEEL.
DE VOORIGEN, A.RNOLD de Oude, Mevr. ARNOLD, FREDR1K ARNOLD.
Mevr. ARNOLD.
V^elzo! — Is dat de Lieffte van myn weérfpannigen Kleinzoon?
AR-



TOONEÊLSPEL. ^5
ARNOLD.
Ja dat is zy,myn waarde Moeder! — Maar ik hoor wel dat de toon, waarop gy dit vraagt, nog even geftreng is.
Mevr. ARNOLD.
Myne aandoeningen, op het gezicht van dit tooneel, zyn zo fterk, dat het niet misfen kan , of myn Mem en myn gelaat moet de verontwaardiging, die myn hart hierover gevoelt, verraaden. Ik betuig u dat uw gedrag my zeer mishaagt. Gy hebt ons by u gevraagd, om ons zaaken van gewigt, waarin wy belang hebben, te ontdekken , en — maar — zyt zo goed en laat ons alleen, Mejufvrouw!
arnold, fchielyk.
Neen, neen! Blyf hier myn lieve Dochter!
Moeder! ik bemin 11, ik bid 11 aan, — de vreefelyke ontroering belet my te fpreeken. Ik gevoel het in dit oogenblik hoe heilig de rechten der Ouders zyn, men moet eerst zelve vader zyn, wil men de plichten , die men zyn Ouders fchuldig is, inhaar geheele kragt gevoelen. Myn lieve Moeder! zieeehs
dit Kind aan! Vader,Broeder! ó,zie toch dit
Kind aan! Zy is de vrugt van die liefde, dié
uw moedcrlyk hart weleer zo veel kwelling veroorzaakte. Julia, gy zyt myn eigen Dochter!'
JULIA, geeft een gil, en valt in ch armen van haar Fatier,
Ach!
Me-



76 JULIA ARNOLD,
Mevr. arnold, met verwondering* Zyn Dochter!
arnold.
Ik ben de man, dien uwe Moeder beminde, die men wreed uit haare armen fcheurde , terwyl zy, ouder haar leed bezwykende , ftervende my nog heeft bemind.
JULlA, omhelst weder haar Vader. Ach myn Vader! myn Vader! myn redder, myn befchermer en onderhouder! — ó Hemel! Hemel! ik dank u, ik heb myn Vader weder!
arnold.
Van het cerfte oogenblik af dat ik u zag, zei myn hart my reeds dat ik uw Vader was.
julia, verlaat de armen van haar Vader, en omarmt de kniën van haar Grootmoeder. Wccst gy myn Moeder, ik heb de myne verloorcn.
Mevr. arnold, is zeer aangedaan en wil haar opheffen.
Myn lieve Dochter!
arnold.
Aanfchouw toch dit gelaat vol onfchuld , deeze fchaamteblos, zy is het waare evenbeeld van haare nu zalige Moeder, en wie zou dan nog zo ongevoelig zyn om myne liefde te laaken!
arnold de Oude, (terwyl Mevr. Arnold Julia hlyft liefkoozen.) Gy zyt myn geliefde Kleindochter! (Hy kuscht haar op V voorheofd.) Mevr.



TOONEELSPEL.
77
Mevr. arnold. Myn Zoon, nu gevóeté ik eerst hoe dierbaar gy my altyd waart, ik gevoel het aan het hartelyk vermaak dat ik nu ondervinde, nu ik uw lief Kind aan myn moederlyk hart mag drukken.
arnold de Oude. Zy heeft in haar gelaat veel van uwe edele trekken, lieve Vrouw.
f redrik arnold.
Zo vecle trekken die naar u gelyken , Moeder, dat ik ze wel voor myn Zuster zou aanzien.
arnold.
Zy is het evenbeeld van onze Moeder!
Mevr. ARNOLD.
Gy allen vleidt my. — Zo dit dan myn evenbeeld is, dan ben ik in deeze copy verfraaid. — Dit is dan het Meisje, dat gy opnaamt en liet opvoeden? ó, Myn Zoon, hoe dierbaar moet zy aan uw hart weczen!
arnold.
Beven alles , boven alles, Moeder, is zy my dierbaar. Maar ik moet u nog twee perfoonen aanbieden; een van deeze gaf my myne Dochter weder, en de andere is de hartvriendin van myne Julia.
(Hy gaat naar de deur.) Mevr. arnold. ó Myn lieve Dochter! myn dierbaare Julia!
JU-



f8 JULIA ARNOLD,
julia.
Ach! kost gy gevoelen, hoe teder dit hart voor U klopt, hoe het voor allen klopt! Het is my alles als een droom, of ik van de aarde tot den hemel ben opgenomen.
TIENDE T O O NE E L.
Jufvr. schults, charlotte, Mevr. anderson, karel dl de voorigen.
arnold.
ÏCoomt toch allen hier, zyt welkoom ter gewenschtcr tyd. — Hier, Moeder, biede ik u Mevrouw Anderfon aan, en haare lieve Dochter, de tedere en fchoone vriendin van myne Julia. — En deeze is de achtingswaardige vriendin van myne voor eeuwig beminde en getrouwe Echtgenoote, en de getrouwe befchermfter van de tederfte jeugd van myne Julia.
charlotte.
Julia!
julia.
Ach, myn lieve Charlotte, gy weet niet hoe gelukkig ik beu: ik heb myn Vader weder!
karel, toefchietende. Wat is dit? — Daar is zy! daar is zy!
AR,



TOONEELSPEL. 79
arnold.
Bedaar. — Moeder, hier is myne Dochter, en daar uw kleinzoon, wilt gy uwe toeftemming tot hun huwelyk geeven? Zy beminnen elkander tederlyk. Mevr. arn o ld.
Beminnen zy elkander? Ach, nu ben ik de ge-, lukkigfte aller Moeders!
fredrik arnold.
Myn waarde Broeder, onze Moeder heeft reeds haar toeftemming gegeeven. — En wat zegt gy,myn Vader?
arnold de Oude. Kinderen, gy overltroomt dit oude hart met blydfchap; ik ben heden zo vrolyk als een jongeling. —3 Julia gy zyt myn Dochter.
Mevr. arnold. Julia, gy zyt myne Dochter.
arnold.
Welaan dan, Kinderen, geeft eikanderen den eerften kusch der hartelykfte liefde. (Karei en Julia om-; heizen elkander en.-) Vreede en 's hemels zegen zy over .uwen echt!
allen.
Amen! Amen!
Mevr. ar nold. Maar,mynZoon! gy zytzelvenogjongenfchoon. My dunkt ik lees in uw oog nog een verlangende» wensen. Wilt gy uwe keus aan my overlaatcn?
ar-



80 JULIA ARNOLD, TOONEELSPEL.
arnold.
ö Ja, myn Moeder, nu meer dan ooit.
Mevr. arnold, (Zy neemt de hand van Charlotte en ziet Mevrouw Anderfon aan). Mag ik deeze fchoone hand met de hand van myn Zoon verbinden?
Mevr. anders on. Gy maakt myn Dochter al te gelukkig!
arnold.
Ik beminde u reeds, toen ik u voor de eerftemaal zag.
charlotte.
Ik beminde u en waagde het niet my aan u te ontdekken.
ARNOLD.
Wel, geef my dan nu den tederen kusch , die ons te zaamen voor altoos zal verbinden. — Uw zegen myn Vader!
arnold de Oude. Vreede en zegen, myn dierbaare Kinderen, zy over dit uw huwelyk !
Jufvr. schults. Thans voegt het ons onze harten dankbaar ten hemel te verheffen tot Hem, die myne Julia, toen zy van alle menfehelyke befcherming was beroofd, in zyne vaderlyke hoede nam! Ik, die haar heb zien geboren worden, die haar als een moederloozewees beminde , mag haar thans in de armen van haarvader volmaakt gelukkig zien.
Einde van het derde en laatfte Bedryf.