ZEELANDS
CHIONYK ALMANACH |
V O O R 1791 EN I \



VERKLAARING "
DER
i TITELPLAAT.
ilJltrc'uuT beluft, iets goeds re hcoren I Wat f^oonmartjehap voor tyding hecit? „, Die pakt en merkt, de Kropen KoOrïn , jp Producten , die ons Zeeland geeft, I pe Zeevaart hier voor aan ge2cten, | Met Graadboog, in de eene band, ]' Toont ook een Kaart, netafgemeeren. ï' Van2eelandsftf00men,Kreck,enLand. * S." De rri$vmkft, die mej Tuigen Netten, I p, Ais eeri", nu Zee gekootnen is, | y V/ift die met Voordeel, uit te tnien, \
Ij Brengt fehuiten vol gelaén rnet Visch. ' | Öevango omtrent de Zeeuwfe Aranden. En ftroornen, daar men in 't verfcluer, i | Ka daeïe en vcrgeleegcn Landen, Noch vecle Kielen, dobberen tiet. j Dit was 't begin van Z-elands lmfter, j Voorheen een arme Visfchers-Ihmrl %Vier woon was, Ilutreft laagen duifter, j tf Wnar nu bevolkt,bebouwd .bemuurd. I praalt'tl-and,met/es voomaarneStedeti j f ' Met Smalfleên, e«i c<-n gror.t geta! { Van 5T»>rpen, Atnbagts-Heerlykbeaen, i f fciotfloa, Sloocen! Wat niet al ?
b ■ ö



Te KIBDBIBÜH 6, lij V.A.KF.EI ea COMP.






pZEELAND S öf
CHRONYK- f
ALMA N A C H, I
voor 't Jaar 170 r.
■ Bevattende eene Befchryvïng der I Provincie Zeeland, vandeszelfs I Opkomft tot op deezen te- § genwoordigen Tyd. jf
Ten dienfte der Jeugd, J
gefield in
VRAAGEN en ANTWOORDEN, ff Voorzien met al het noodige, be-' W hooiende tot eenen Almanach. f Ijf/j ffif^ ytfi-fo Byzonderheden, fo- I trekking hebbende tot de Provincie §
ZEELAND.!
?V MIDDELBURG, j B'W.A.KEELinCojip. I



L



| VOORBERIGT.
j \J7"y hebben, in *t laatst van I)
W het afgelopen Jaar 1790.. . onze geëerde LandVenooten, 1 by een Berigt in de Mïddelburgfche Courant, kennis pepeeven van de onmogely'kheïd, ' Waarin wy ons, door het korts ■ voorgevallen fterfgeval van den j i Boekverkoper J. P. G1 l l r 5- | is en bevonden, omdeZetuw- 1



gftffi— au^m» igf^
P VOORBERÏGT. g
IfcheCronykudlmanach (waar j van .de eigendom by koop aan I ons was overgegaan) voorden 1 I Jaare t79r. 'in het ligt tegeeI ven, belovende wy nogthans j te zullen zorgen, dat dezelve I voor den Jaare 1792. en ver- j I volgens zeer vroegtydig zoude | J worden uitgegeven, en alles i g toetebrengen , wat tot eene \ \ \ verbeterde fraaye en fpoedige l \ 1 uitgaaf diensbaar kan bevon- j i den worden: ten welken einI de, wy een ieder op het ge, dienftiVfte uitnoodigden, om | ons in deze ( zo wy vertrouI wen) nuttige onderneming 1 j bevorderlyk te zyn ; en welke
wy als nog op het ernftigfte j 1 herhalen. I & Wy.'J feCg iiib^EWii i a&ffi



^ % V00OM1GT. ' Ég
j Wy hebben gedagt aan het F I oogmerk der uitgavc van . een « ' Z'ecuwfche Chronyk Alma- I ; nach, het best te zullen beant- j|
■ woorden, indien wy ons, zo | I na mogelyk, hielden aan het [! {Plan, door den Eerften Uit- 1 : gever, Wylen Jan Dane, | fin het Voorberigt voor de ft ' Chronyk van 1777 opgegeven. Ê fffiet namelyk, ten dienfte van §
■ Zeelands aankomende Jeugd, | : een korte fchets by form van f 1 Vragen en Antwoorden te ge- | j ven van de voornaamfte lotge- ■< {vallen dezer Provincie, mits- t
gaders van de byzondere Ei- | Elanden, Steden, en Dorpen j derzei ver.



jj$ ffi» uii^jsm-^mm . —ij—mBCT^jl
g> VOORBER.IGT.
En daar ons is gebleeken, ] dat dus ver mets meer is afgehandeld , dan het geen behoord tot de Befchryving dezer Provincie in het algemeen, en de Stad van Middelburg ten groot| 'ften deele, zullen onze Lezers j ! opmerken, dat 'er nog ruime i & voorraad van ftof voor han- j
Wy zullen hier in, op 't j voorbeeld van beroemde Gefchied Schryvers, d:e orde \ j houden, dat wy (na hetgeen j nog van Middelburg te zeggen
II valt afgehandeld te hebben)zul! len overgaan tot de kenfchets j' van de tweede Stad op het E;- ! I land Walcheren, Vlissingen JU f*} name-Cjj



P VOORBERIGT. g
| namelyk , vervolgens van Veere; deSmalfteden, Ar- J
I nemuiden , Domburg en ! W^eft - Cappelle) en eindelyk | van de Dorpen, en het geen l nog meer tot het E;Iand van j Walcheren betrekking hebben j
i mogt.
i
[ Na dus het Eiland van Wal f; Scheren geheel afgehandelt teS' l hebben, Hellen wy ons voor I te laten volgen de befchryving i vanZieri kzee, Brouwers' haven en verdere Dorpen der Eilanden Schouwen en Duve' land. j
De Stad van Go e s, en het ! Eiland van Zuidbeveland met j $ het£3



0 VOORBERIGT. g
fhet geen daar toe behoord zal i den volgenden rang bekleeden; I terwyl wy met de befchryving ! der Stad en Eiland van Tho| len mitsgaders de Eilanden i van Noor dbeve land', Wol phersdyk, Philèpslanden Ooft< beveland denken onzen taak
1 te beflu.ten.
P Trouwens, hoe zeer aan-« j gaande de Gildens van Middel- Ij burch nog zeer veel te zeggen I I zondevallen, en wy zelfs daar I i toe eenige voorraad hebben, be- i fpeurden wynogthans, dat de j I vervolging dezer wel op z>g J | zelf nuttige, maar egterdroo- | i ge fïofaan velen onzer Lezers | . \ mishagen zou, en het is daar- 1 & om <3



ts y^s> - j . '■■■<Bp!>yr»p"- .... u»^'^
& VOORBERIGT. £j
• om, dat wy dien taak zullen houden voor afgedaan.
Omrrend het Stadhuys van 'Middelburg, waar van wy in j i de Chronyk van A°. 1782. j 1 eene gedeehelyke B^lchryving ! j gaven, en welke wy in die ' 1 van het volgend Jaar, vermits : : de verandering en verbeter'ng, 9 : die aan het Gebouw gemaakt *f 1 wierd, onvervolgt hebben moe- ! 1 ten laaten, zoude ook wel nog
het een en ander te zeggen ; zfn : dan, vermits wy onder- I i regt zyn, dat d:t werk nog
niet geheel voltooid is, oor- j :deelen wy best, de verdere I l befchryving daar van, voor als i nog, daar te laten. i > Wy 1



g • ;-v
p VOORBERIGT. €
!l Wy zullen ( en dit beloven i ! wy der ZeeuwfcheJeugd, en I
I, alle onze Lezers en LezeresJ fen) geen moeite nog koften i i fparen, om dezen Zeemvfchen ,1 Chronyk Almanach nuttig en j leerzaam te maken, en wy I wenfchen van ganfcher harten, jfe dat onze pogingen dienen mo- 4 g gen, om de luft tot onderzoek | 9 en de liefde tot het Vaderland \ I op te wekken en aan te kwee- II ken.
En het is daarom, dat wy tl alle Liefhebbers der Gefchied- | I kunde, byzonder zo verre zy j| I betrekking heeft tot deze Pro- Ij vincie, nogmaals op het ern- I J ftigfte verzoeken, om onze *. B Pogfn-3



I VOORBERIGT. * g
pogingen, te willen onderfleu- j[ nen, door ons niet alleen hun- i ne bedenkingen op 't reeds j| uitgegevene, maar zelf by voor- ij ■ raad ons mede te deelen, het 9 ; geen zy oordcelen mogten by ï vervolg te zullen te Stade | | komen.
: Het gemis van den Almanach §
l'van den Jaare 1791 , buiten 4 onze fchuld en toedoen veroorzaakt , hoe zeer van weinig aangelegenheid zyndevoor het
i Hoofd-Oogmerk van dezen Tydwyzer, zullen wy egter [ tragten te vergoeden, door de j
•gewoone Maand en Dagwvzer I voor den Jaare 1791, zoo'wel | als 1792', onzer Lezeren te L
Wyk aan te bieden. Met JJ



P VOORBERIGT. g
< Met dit Voorberigt zullen wy befluiten en wenfchen van gebeeler harte, dat onze arbeid
i' onzen Leezeren, der Zeeuw! fche jeugd inzonderheid , wei-
Igevallig zyn mag, en dat men, wegens de Drukfeilen en andere misflagen, ons de zoo j i, nodige toegevenheid niet ont- j S trekken zal. i\
1791-^



y^?>- , T^j^g^ | tgÈ*>* tf^r
I i 7 9 i. V
f De Zonne - Cirkel. - - - . 8 |
!Het Gulden-Getal. - - - - 6 De Epaéira 25
r De Zondags - Letter. - - - B| Septmigcfima den 20 Felmiary | Faften ■ Avond den 6 Mnart. I Pa a ss c hen den 24 April jj | P i n x tere n den 12 Juny ff f Advent den 27 Novemb, fl
| Kersdag den 25 Decemb. |
Zte Quatertempers.
Maan 16, 18, ic> J»ny 15, 17, 18. September 21, 23, 24. j December 14,.16, 17. \



I January Louwmaand 31 Dagen, i j Maan gaat dcor den Meridiaan UM. I 's morgens j •
1 Zaturd. Nieuw-jfaar. 9-53
2 Zondag 10-54 j
3 Maundag 11-51 I
4 Dingsdag 12- o j
's nadcmiddags j j 5 Woensdag 0-18 j 6 Donderd. 3 Koning. Opent. 1-41 I 7 Vrydag 2-3 r
*1 8 Zacuiciag 3-18 ,
ïï 9 1 Zondag 4- 1 &
^ 10 Maandag Koppermaandag 4-46 || J| n Dmgsdag 5"29 re
! 12 Woensdag 6-12 J'j
i 13 Donderdag 6-56
14 Vrydag Ut. Pontiaan 7-4;
15 Zaturdag 8-28 ïó 2 Zondag 9-1?
17 Maandag .S/./tf/2if/20«zV Abt. 10- 6
18 DiiigSdag St.'PietersJloel 10-57 J
19 Woensdag n 48 [
*s morgens
20 Donderdag 0-39 21Vrydag' tSt. Jgnss 1-29 j
) ■ 'CS n



^ JanUary Louwmaand 3r Dagen" f\ Maan gaat door deri Meridiaan U.M.^jJ 's morgens
. 22 Zaturdag Finceiii. I-rQ : 23 3' Zondag £ i £4 Maandag ^ *
;25 pingsdag St.Paulus Beker. a-^\ ' 26 Woensdag
: 27 Donderdag < : 28 Vrydsnj !29 Zaturdag ! 30 4 Zondag
I 3i Maandag {Q.2J I
' Nieuwe Maan den 4de Ts namid. 4-47 2$ 1 Eerfle Quart. den 12de 's morg. 5. I' > Volle Maan den 2ofre 's morg.. 6^2 Laatfte Quart. den 27fte 's morg. 7-27 De Planeeten gaan door den Meridiaan den 15de Mercurius, 's namiddags tafi Venus, *s namiddag? 0-19
Mars^ »s namiddags
J"P«er, 's mofseiïs 4-20'
gturniirj Namiddag* 4-22 Meriehel, 's morgens i-n %s
B 17 9 1. g|



«5\ V3i ' ju*
C^Ftbruary Sprokkelmaand 28 Dagen.£ I'Maan gaat door den Meridiaan U.M. 1
I's morgens ! i Dingsdag . ir-21
2 Woensdag Maria Ligtm'ts 12-0
I's namiddags 3 Donderdag 0-12 4 yrydag 1- 1
5 Zaturdag 1-48 6 5 Zondag St.Dorathea 2-33 7 Maandag 3-:7 8 Dingsdag 4- I
|L 9 Woensdag St. Apolonia 4-45 ft 10 Donderdag 5-30' % 11 Vrydag . 6 16
12 Zaturdag 7- 4
13 6 Zondag 7"53
14 Maandag £-43
15 Dingsdag 9 34
16 Woensdag 10-25
17 Dondeidag. 11-17
*s morgens
§ 18 Vrydag o- 9
Ij 39 Zaturdag Sl Boni faas 1- 1
Ij 20 Zondag Septuagefima, 1-52 j 21 Maandag 2-45
i



foFebruary Sprokkelmaand 28 Z>^<?» j Maan gaai door den Meridiaan. U.m!*êI
I ~- , ' „ 's morgens
22 Dingsdag St, Pietenftoel 3- 0
23 Woensdag 4.3^ I 24 Donderdag St. Matthys 5-^2
25 Vrydag " 6.%
1 26 Zaturdag ? *
27 Zondag Sexagcfima, ' 8 21
28 Maandag 9_I5
Nieuwe Maan, den 3dc'smorg. 5-50 5 Ecrfle Quart. den nde's more. q-44 , » i Voile Maan den 18de 'sAvonds »J%> H f Laatfte Quart. den 25fte 's Av. 3-ir #
De Planceren gaan door den Meri- ff diaan den 15de. w
Mercurius, 's morgens 10-30 jj
I y>"nus» 's namiddags 0-47 |f
^*"rs 'snamiddags 0-22 |
Jupiter 's morsciis 2- K I
vSaturinis 's namiddags 2-26 I
L W^'cM 's avonds |



Maart Lentemaand 31 Dagen. Maan gaat door den Meridiaan. U.M. g?
's morgens
1 Dingsdag 10- 7
2 Woensdag TO-56 |
13 Donderdag n-44 i
's namiddags 4 Vrydag o- 4 j
5 Za tui dag 0-29 | 6 Zondag Ouinquagejïtno 1-14 i 7 Maandag Thom. v. Aquin. 2- o !! 8 Dingsdag Faft enavond 2-43 JL 9 Woesndag Asdag Befiotent. 3-28 |b « 10 Donderdag 4-14 ||
W 11 Vrydag 5" 1 1 >
5 12 Zaturdag St. Gregorius 5-19 | 13 Zondag Qiiadrtgefima 6-3S I 14 Maandag 7-28 j| 15 Dingsdag 8-18 jj 16 Woensdag Quatertemper 9- 9 B 17 Donderdag <St. Geertruyda 10- 1 I 18 Vrydag Quatertemper 10-53 ij 19 ZawYdagQjsat. St. Jofeph 11-46
's morgens
| 20 Zondag Reminifere. o 39/
# 21 Maandag St. Benediclus. 1-35'
6



[f^ Maart Lentemaand 3 r Dagen C
1} Maan gaat door den Meridiaan U.M. j 's morgens 22 Dingsdag 2 32
J 23 Woensdag 3.o£ I 24 Donderdag 4.^o
0 25 Vrydag Maria Boodfchap 5-28 Ij 26 Zaturdag ^-25
1 27 Zondag Oculi 7 19 I 28 Maandag g_n < 29 Diogsdag 5_ ! , 30 Woensdag o 48
| 31 Donderdag ÏG.34 j
| § ? Nieuwe Maan den 4de 's avonds 8-42 li ! Eerfte Quart den 13de 's morg. 013 I Volle Maan den 2o(ie 'smorg. 7-2-7 § I Laatfte Quart den softe'sav. n- 6 I Planeeten gaan door den Meri- ■ diaan den 15de 9 . Mercurius, 's morgens 10-42 |
\ Venus, *s namiddags 1-11 9
C Mars, 's namiddags, o- o |
i Jupiter, \s morgens c- r |
Saturnus, »s namiddags 0-44 I
Herfchel, 'smorgens 11-29 L
t £2



jt^ April Grasmaand 30 Dagen ^| Y Maan* gaat door den Meridiaan. U.M. « 1 's morgens
I 1 Vrydag 11-18
's namiddag
] 2 Zaturdag St. Franciscus o- 3 I 3 Zondag Letate. o- 5 1
I 4 Maandag 0-47 [
15 Dingsdag 1-32 I
6 Woensdag 2-17 i
7 Donderdag 3- 4 I
8 Vrydag 3-51 1
g£ 9 Zaturdag 4-39 |§
I| ïo Zondig 'judic* 5-28 ff
v ri Maandag 6-17 9
' | 12 Dingsdag 7" 6
13 Woensdag 7-56
14 Donderdag 8-47 1 15 Vrydag 7 Wee van Maria 9-38 I 16 Zaturdag 10-31
17 Zondag Palm-Zondag n-26 's morgens |
J18 Maandag 0-23 I
19 D'ngsdag 1-2-3 20 Woensdag 2-24 |
ï 21 Donderdag Witte Donderd. 3-25 J?



$$■ ffi g^gw'i.u^j.jj^egg
///>n7 Grasmaand 30 Dagen. (~\ » Maan gaat door den Meridiaan. U.M. »
's morgens |
22 Vrydag Go^vte Vrydag 4-24 $
23 Zaturdag &r. Joris 5-21 (j 24" Zondag Paafchen 6-15 N
25 Mnandsgzde Paasd. StMar, 7- 5 |
26 Dingsdag V-eg j
27 Woensdag 8-39 |
28 Donderdag 9_23 j|
29 Vrydag ' lo- 7
30 Zaturdag lc_5'r J|
; Nieuwe Maan den 3de'snamid. 0-56 ^ r E' rnrcQüart.denrrde'snamid. » Volle Maan den i8dc's naoiid. 5- 2
LaatftcQuart.deu25fte,smorg.8- 1
Planeeten gaan door den Meri- j [ diaan den 15de. | Mercurius, 's morgens ir-58 lf Vniis, 'snamiddags 1-41 jj
Mars, 's morgens 11 34 1
Jupiter, 'snamiddags 10- 6 Saturnus, 'smogens 11- 6 j ^ Heifchel, 'snamiddags 7~2°^J



1^ M:.y Bloeimaand 31 Dagen. £1 TÈ Maan gaai door den Meridiaan. U»M. U
s morgens
ï Zondag ^«yC Qpentyd n-32 's namiddags 9 Maandag dnn. en Lyn>'. o- 5 S. Phil en Jao.
3 Dingsdag f Vinding. 0-18
4 Woensdag 1- 4
5 Donderdag 1-51
6 Vrydag St. Jan Lateraan 2-39
7 &m>rdag 3-28
IS Zimdag\Wfer.8tMictifÓpen,^iÜ ii 9 M andag 5" 2 II
10 Dingsdag 5-51 ir Woensdag 6 41
ia Donderdag 7-3? j
13 Vrydag ' 8-18 |
14 Zaturdag 9-10 j
15 Zondag Jubila 10- 5 I
1$ Maandag 11- 2 I
*5 morgens 'ï 17 D'ngsdag o 3 I
18 Woensdag I- 6 |
19 Don de: dag 2- 8 jf
20 Vrydag 3- 8*



Ifff'v i -nr^mi ■■■■■ig m
P Miy Bloeimaand 31 Dagen. F* K Maan gaat door den Meridiaan, U.Ms » 's morgen.
i 2r Zaturdag 4_ s
; £2 Zondag Cantate 5- o
: 23 Maandag ^.5o I
: 24 Dingsdag 6-35 ! 25 Woensdag 7t2Ö i 26 Donderdag . S- 4
27 Vrydag 8-43 2a Zaturdag 9-3o ?9 Zondag Voctn 10- 6
130 Maandag f Dagen zVafld. u-'oj Iji Dingsdag. n.4ó g
Nieuwe Maan den 3 's morgens 5-40 ^ Ëerije Qugrt, den rrde 's inpjrg, 7- 3 'Volle Maan den 17de 's namidd. 0-54 L atdeQuart. den24'snamidd. 8-25 Pianeeten gaan door den Meridiaan.
Meren rius, 'snamiddags 1-31 Venus , 's namiddags 2-22
M.,rs, 's morgens 11- 9 j
JT'ipiccr , *s namiddags 8^9! Satmmis, 's morgens 11-25
Herfchel, 's namiddags 5-30 &
L U



4$ ffi b^CT»
Juny Zomermaand 30 Dagen. £ Maan gaat docfr den Meridiaan U.M. !
's namiddags 1 Woensdag o- 3
s Donderdag Hemely. Chrifli 0-37
3 Vrydag 1-25
4 Zaturdag 2-13
5 Zondag Exaud. St. Bonif. 3- 1
1! 6 Maandag • 3-49
7 Dlng-dag 4-3<5 8 Woensdag 5-23 ■ 9 Donderdag 6-11
IJ» 10 Vrydag 7- 1 j
« 'i ZztnróagFaflend.Sl.Barnab. 7-53 1 <tf 12 Zondag Pmxter 8-47 '
13 Maand. 2^ Pinxterdag 9-44 14 D rigsdag 10-44 15 Woensdag Quatertemper n- 5 's morgens
116 D nderdag 0-47 17 Vrydag Quatertemper 1-47 18 Zmmd.cig'Quatertemper 2-44 I 19 r Zondag/7. Drieyuldigheid 3-37
20 Maandag 4 27
21 Dingsdag 5-14 j g 22 Woensdag Vajltndag 5-59 O \



| Zomermaand 30 Dagen. £J
I Maan gaat door den Meridiaa n. TJ. M. w
's morgens ) J23 Donderdag H Sacramentd. 6-43
124 Vrydag St. Jan Baptifl 7-26
125 Zaturdag 8-7
26 2 Zondag 8_55
27 Maandag 9.4T
28 Dingsdag Vajlendag. 10-28 '29 Woensdag Sc.Piet. enPaul. xiió
'snamiddags j 30 Donderdag St. Paul. Ged. o- 4 j
i Nieuwe Maan den ifte 's namid. 9-28 f§ Eeifte Quart. den9de 's namid. 4-56 W VoJle Maan den 16de's morgens 7-57 |
.Laatfte Quart. den 23 's morgens 7-44 j
Planeeten gaan door den Meri- I diaau den 15de j Mercurius, 's morgens 10-58 1 Venus, 'snamiddags 2-54 ]
Mars, 's morgens 10-30 {
Jupitcr, 'snamiddaas ö-n I . Saturdag 's morgens 7-34 I
Herfchel 'snamiddags 3-27 k



^ July Hooymaand^x Dagen Maan gaat door den Meridiaan. U.M.
's namiddags
1 Vrydag e- 4
2 Zaturdag Maria Vifltatis c-53
3 3 Zondag 1-41
4 Maandag Mar. Tran. 2-28
5 Dingsdag 3-16
6 Woensdag « 4- 4
7 Donderdag 4-52
8 Vrydag 5.41
9 Zaturdag 6-33 1 io 4 Zondag 7-27
11 Maandag 8-24
12 Dingsdag g-23
13 Woensdag 10-23
14 Donderdag 11-24
'smorgjns
15 Vrydag Apoftekfcheiding 0-23
16 Zaturdag. 1-19
17 5 Zondag 2-11
18 Maandag 3- 1
19 Dingsdag Homdape Begin 3-48
20 Woensdag St.Margaretha 4-33 2f Donderdag 5-T8 22 Vrydag St. Maria Magdal, 6. 2



[> July Hooymaand 31 Dagen. (T* iMaan gaat door den Meridiaan. U.M. é 's morgens 1
.23 Zaturdag Faftendag I .24 6 Zondag 7.30 I
25 Maandag St. jfacob 8-15 1
26 Dingsdag St. Anna 9- 6 i f27 Woensdag p.5ó I £8 Donderdag 10-45 I §p Vrydag Xr.34 j
's namiddags f 30 Zaturdag c* 4 I
131 7 Zondag St. Jgnatius ©-23 JL Nieuwe Maan den die 'sttwfg. n.55 K Eerrte Quart. den 9de 's morg. o- 89 Volle Maan den 15 's namiddag- 3- 7 «f Laatfte Quart. den22'snamidd. 11-12 tj Nieuwe Ma2ri den 3ifie's morg. 0-53 I Planeeten gaan door den Meri- [I j diaan den 15de.
Mercurius, 's morgens 11-n I Venus, 'snamiddags 3- 4 ||
Mars, 'smoreens 9-55 1
Jupiter, 'snamiddags 4-14 I
.^aturnus, 's morgens 5-29 |
Herfchel, 's namiddag 1-29 .A
, « — t;;
529 vrydag ïr.34



/luguftus Oogjlmaand 31 Dagen. § \ Maan gaat door den Meridiaan. U M. < 's namiddags
1 Maandag Pieters Band. 1-12
2 Dingsdag Portiuncula 2- o
3 Woensdag ,SV. Steyen Vind. 2-49
4 Donderdag Dominictis 3-38
5 Vrydag Maria ter Sneeuw 4-29
6 Zaturdag Tranf. Chrïfl 5-22
7 8 Zondag 6-17
8 Maandag 7-12
9 Dingsdag Vajlendag- 8-13 gk 10 Woensdag St.Laurens 9-12 J H 11 Donderdag io-io < W 12 Vrydag 11- 6 « B 's morgens | 13 Zaturdag Vajlendag o- 1
I 14 9 Zondag c-51
II 15 Maandag Maria Hemelvaart 1-40 ;j
116 Dingsdag 2-27 ;
17 Woensdag 3-13 j 18 Donderdag 3-59 ]
119 Vrydag 4-44 ]
20 Zaturdag St Bsmard. 5-30 21 10 Zondags Ihnsdcfgen Eind.6-17 j 22 Maandag Hartjesdag 7- 4I
B I
■■ —



| Augujlus Oogjlmaand 31 Dagen.
1 Maan gaat door den Meridiaan. U.M. f*
's morgens I
!23 Dingsdag Vajlendag 7.52 I
24 Woensdag St: Bartholomeus 8-41 I
25 D' nderdag St.Lodoy. 9.30 J (26 Vrydag I0.20 I 27 Zaturdag Ir_ 0 I «8 11 Zondag St. Augujlinus n-58 |
's namiddag |
29 Maandag .S7. Jan Onthoofd c-4 |
30 Dingsdag o.49 I
31 Woensdag £
EeiIte Quarr.den 7de's morg. 5-40 {§ Vo'Ie Maanden 13de'snamidd. 11-51 f Uttfte Qiiarc.dcnütüe'snam. 4-44 I Nieuwe M'an. den 2f)ftc 's nam. 0-47 I Pianecten gaan door den Meri- I diaan.
Mercurius, 'snamiddags x-11 I Venus, 'snamiddags 2-53 j
M rs, 's morgens 9-24 I
Jupiter, 'snamiddags 2-32 j Saturnus, 's morgens 3-36 1
Herl'chel, Voordemiddag n-34Ji|



1September Herfftmaasd 30 Ditgént £"
Maan gaat door den Meridiaan U M. j 'snamiddags I
1 Donderdag St. Gillis 2-32
2 Vrydag ' 3-25 3 Zaturdag
4 12 Zondag 5-1S
5 Maandag 6-13
6 Dingsdag f-tt
7 Woensdag 8- 9 8 Donderdag Mf/7öCkfoó/ftf 9- 5
9 Vrydag 9-59
to Zaturdag 16-50 (
11 13 Zondag i»-39 *s morgens {
t2 Maandag 0-27
13 Dingsdag i-14
14 Woensdag f Véfke§n$ & è
15 Donderdag ^M-o"
16 Vrydag 3*32
17 Zaturdag Sé. 4-18
18 14 Zondag 5- 5
19 Maandag 5-53
20 Dingsdag Paftendag 6-41
21 Woensdag St' Matheus 15 22 Donderdag



September Herfftmaand 30 Dagen, Jfc Maar. gaat door den Meridiaan. V.M-.^M
's morgens '23 Vrydag Ouartertemper 9- s I 124 Zatii' dag"Quartertemper 9-57
25 xs Zonuag 10-47
26 Maandag n-38
*s namiddags 1
27 Dingsdags 0- 5 ,28 Woensdag c-31 129 Donderdag St. Mchiel 1-25 I .30 Vrydag St. Hieronimus 2-31 I
<Eerfte Quart. den 5de's morg. 10-51 W Volle Maan den 12de's morg, 11-17 » ;LaatfteQuart.den2ofte'smorg. 11-25 1 NieuweMaanden27fl:e'snam. 11-57 PJaneeten gaan door den Meri- I , diaan den 15de.
Mercurius, 'snamiddags 1-33 f
Venus, 'snamiddags 2-[9
Mars, 's morgens 8*54 i
Jupiter, 'snamiddags 1- 3
Saturnus, 's morgens 1-38
Herschel, 's morgens 9-48 JL
C 1791. tl;
yiWnrrr^ 1 11 !■■ 1 3Sg(s|



I OStober Wynmaand 31 Dagen. f
Maan gaat door den Meridiaan. U.M.
'snamiddags
1 Zaturdag St.Bavo. 3-*8
2 16 Zondag 4-18 I 3 Maandag Ann. en Leyft. 5-16 I 4 Dingsdag St. Franciscus 6-14
5 Woensdag 7-12
6 Donderdag 8- 3
7 Vrydag to. Maarten 8-54
8 Zaturdag 9"43
fo 17 Zondag ïo-31
10 Maandag St, Viüor "-17 j 's morgens £ « 11 Dingsdag o- 3 ^
12 Woensdag 0-48 1
13 Donderdag i-34
14 Vrydag 2-19
15 Zaturdag 3* 7 1
16 18 Zondag 3-55
17 Maandag 4"43
18 Dingsdag St. Lucas 5-30
19 Woensdag 6-18
20 Donderdag. 7" 5 I
21 Vrydag St. Urfinus 7-53 j 2a Zaturdag 8-43 I
11
I



ï OStober Wynmaarid 3r Da«en. t BMaan gaat door den Meridiaan Ui'lVfc 's morgens
23 i<3 Zondag ^-32
24 Maandag 10-23 as Dingsdag Ix.r(5
'snamiddags 2t5 Woensdag 0-^4 «7 Donderdag Fajltndag 0-12 &8 Vrydag A7i ó7/»c>« <;« Juda i-ro 29 zaturdag 2-10 ■jo 20 Zondag 3_TI K Maandag Vajiendag 4-1 r,
ïerfte Qnart.den 4de 's namid. 4-58 • /olie Maan den 12de's morgens r- i-aatfleQuart.dcn 20 's morgens' 6- 3 Nieuwe Maan den 2711e 's morg, ic-?ö iDe Planeeten gaan door den Meridiaan den ijde. Mercurius, 's morgens 10-37 Venus, 'snamiddags 0-59
Mars, 's morgens 8-f8 j
. Jupiter, 's morgens ir-34
Saturnus, 'snamiddags iï-49 Herfchel, 's morgens 7-58 I
C 2 ■«



■
f^Novemher Slachtmaand 30 Drf££».£|
I* Maan gaat door den Meridiaan Ü.M I 's namiddag
1 Dingsdag Alderheiligen 5- 9
2 Woensdag Alderzielen 6- 4
3 Donderdag 6-56
14 Vryaag 7-45
5 Zaturdag 8-32
6 21 Zondag 9-18
7 Maandag St, Wiüebrordus 10- 3
8 Dingsdag 10-47
- 9 Woensdag ïi-32 JL 's morgens <
ff 10 Donderdag 0-18 |
f| 11 Vrydag Sr. Maarten 1- 4
112 Zaturdag i-yi
13 22 Zondag 2-39
14 Maandag 3-26
15 Dingsdag 4**3
116 Woensdag 4-59
17 Donderdag 5"45
18 Vrydag 6-32
| tg Zaturdag Su EUzabeth 7-19
20 23 Zondag 8- 7
! 21 Maandag Maria Pref ent. 8-58 j
B 12 Dingsdag St.Cecilia 9 51 j
& ^



SNovember Slachtmaand 30 Dagen r* Maan gaat door den Miridiaan. U.M. »
'smorgens fl
23 Woensdag I0.47 I
24 Donderdag Ix_47 I
. „ *s namiddag ff
15 Vrydag St. Cath. 0- 3 ff
ï6 Zamrdag c.43 1
«7 ZondagxfteAdyend Befl.tyd 1-50 ff Ü8 Maandag 2_.CI I!
*9 Dingsdag Faflendag 3-r0 I
fo Woensdag St. Andriês. 4-45 9
ierfre Quart den 3de's morgens 1-20 » folie Maan den 10de *s namidd. 7-0 r 9 .aatfte Quart. den 18 's namidd.11-26 I ^euwe Maan den 25'snamidd. 8-52 [1
I Planeeten gaan door den Meri- ff diaan den 15de. ff • Mercurius, 's morgens ir-45 ff Venus, 's morgens 9-53 |
: V . » - s morgens 7-23 II
iJ»P'tcr, 's morgens 9-45 I
ïSaturnus, 'snamiddags q-Yó I I Herichel, 's morgens 5-s7 k



Y^OecembexWintermaand 31 Dagen. (£ sjjj Maan gaat door den Meridiaan ij.M.| I 's namiddags
I 1 Donderdag iS7. Eloy. 5-36
II 2 Vrydag 6-23
1i3 Zaturdag St. Franc. Xaver. 7-10 4 Zondag 2 Advend St. Bcrb. 7 55 5 Maandag 8-39 6 Dingsdag Si, Nicnlaas 9-23 7 Woensdag St. Ambrofius 10- 0 8 JDondei dag MariaOnlyang-10-54 9 Vrydag iï-40 's morgens j 10 Zaturdag 0-26 ir Zondag 3 Adv end 1-13 \
12 Maandag 2- o
■ 13 Dingsd. St. Lucia. 2-47
14 Woensdag Q^iartertemptr 3-33
15 Dï nderdag 4-18
16 Viydag Quartertemper 5- o
17 Zaturdag Qiiartertempcr 15-50
18 Zondag 4 Advend
19 Mandag 7-27
20 Di; gsdag Faflendag 8-T9
21 Woensdag St, Thomas 9-15
22 Doncerdag 10-14



^ December'Wintermaand 31 Dagen. ] Maan gaat door den Meridiaan U.M. ïf 's morgens
23 Vrydag 11-16 's nademiddag : 24 Zaturdag Faflendag o- 4
; 25 Zondag Kersdag 0-18 : 26 Maandag ideJKersd. St. Stev-1-19
27 Dingsdag St.Jan Euangel 2-18 : 28 WoensdvgOnnozeleKinderd. 3-13 , 29 Donderdag Thomas Cantelb. 4- 4 ; 30 Vrydag 4-52 \ 31 Zaturdag St. Silyefler. 5-38 i ;
' Eerfle Quart. den 2de'snamidd. i- 5 'I * Voile M.ian den iode's namidd. 2 18 I LaatfteQuart. den 18de 'snamid. 2.31 ] Nieuwe Maan den 25's morgens 7- 3 Planeeten gaan door den Meridiaan den 15de. Mercurius, 'snamiddags 0-58 Venus, 's morgens 8-57
Mars, 's morgens 6- 7
Jupiter, 's morgens 7-53
Saturnus 'snamiddags 7- 6 Herfchel 's morgens 3 46^ ^



Ê"> ZO NNE-TAFEL, VI ^ Aanwyzende den Op-en Ondergang der Z0N« * ij fcereekend op Pólus Hoogte der Stad Mid- jj .1 delburg ,• geleegen op f i Graden ]i Minu- jl |n ten Jo Seconden 1791.
Dag. *sm.cp **Av ond. '; Uur Min Uur Min.
January. f 5 '8- 2 3-58 10 7—58 4-- 2 15 7-52 4-- 8 20 7—46 4—14
§25 7-39 4-22 30 7-31 4--3C February. 1 5 7"21 f 4--40 10 7—12 4—49 15 7" 3 4"58 20 Ó--53 5- 7 25 Ó--44 S--17 28 IÓ--36 5-24 Maart. 5 6-26 5-35 io 6--16 5—45 15 6-- 6 5-55 20 J--56 6— 5
&25 J-40 6--15 3o 5-37 6--24
" 1
Dag *sm op '«Ar ond. Uur Min. Uur Min. <
5 3-48 8--12
10 3--51 8- 8
15 3"56 8-- 3 ,j
20 4- 2 7-57!)
25 4" 9 7-5° j
30 4--16 7—43 | Auguitus. g
5 4--2Ó 7-33 ï
10 4-34 7-25 ]
15 4-43 7'-16 I
20 4-52 7- 7 ;
25 5- I Ó--58
30 s-ii 6-48 j September, 'j
5 s-22 6-37 j
10 5—32 Ó--27 l
IS 5-42 Ó--17
20 5-51 ó- 8
25 6- I 5-58 j
30 6~n 5-43ei



?C7» m
i ZONNE- TAFEL, 'r*
rAanwysende den Op-en Ondergangder .ZON, *A bereekend op Polus Hoogte der Stad Mld- jj delburg , geleegen op 51 Graaden {1 Minu* II ten «o Seconden 1 791.
utngen der Dagen. I '! Dag »sm op *'Av ond. Üur.Min. Uur Min.
5 5--25 [ 6-^36 i1 10 5-15 6-46 1 15 S-- 6 Ó--55 : 20 4-SÓ 7- 5 25 4-47 7-I4 f 30 4-38 7-23 Mey.
| *| 4-29 (7-32 10 4—21 7--40 *5 4"I3 7"48
120 4- 6 7-55 25 4- O 8- 1 30 3--54 8-- 6 Juny.
5 13-49 {8--11 P° 3-46 8--14 .15 3-44 8-16 1 pïo 3-43 8--17 : 9S 3--43 8-17 i |0 3—45 J8--15 j 3
&"■ ■■" ' 1 **Bv3
Korten der Dagen H Dag 'sm op '»At ond. jf Uur.Min Uur Min. ||
Occober. u 5 6-21 5-38 Q 10 5-31 5 -28 I 15 6-41 5-19 f 20 6-50 5- 9 (f 25 7- o 5— o II 30 7- 9 4-50 || November. M 517-19 4-40 7 10I7-28 4-31 II 15 7"36 4-23 I 20 I7-44 4-16 '1 25 7--50 4- 9 J 30'7-56 4- 3 1 December. | 5 8- if3--59 I ro 8- 5 3—55 ï CJ 8- 7 3-53 f io 8- 8) 3-52 I 15 8- 7'3-53>R o J8-- 6 3--55^J * fr« . ««ffiffi



^ZON-en MAAN ECLIPSEN ] in I79I»
Zonne Eclips den 3 April 'snamiddags. Uur. Min. Sec. Begin o 38 8 Einde 3 22 26
Maan Eclips den 18 April te Mid- I
Idel burg onzigtbaar. I Zonne Eclips den 27 September te Middelburg onzigtbaar.
Maan Eclips den i2 0clober'smorI gens. Uur, Min. Sjc
IBegin o 15 22
Midden x 49 47
Einde 3 24 12



I wat er-g^t1 y d en^
{ By Nieuwe- of Volle Maan , is het Hoog- ej Water of Vloed, op de volgende Plaatfen: T
V UI.
Arnemuiden. . i
Axel 3
Amfterdam. . 3 Antwerpen. . 6 Brouwershaven. 1 Biervliet. . . . 3 Banken, Vlaamfe. } I Bergen-op-Zoom.4 1 Briel, (den) . . 3 Brusfel. ... 7 ! Bos, (Ouden) . 6
9 Cales 10
I Duins, ( in ) . 1 f Deifshaven. . . 3 Dordregr ... 3 Duinkerke. . . 11 Doeveren. . . 12 Enkhuyzen. . u Embden. . . u Goeree. ... 1
Goes 3
Gouda. ... 6
Gent 10
Groningen. . . «
Viiartier waan is net Laag f Water, op de voornoemde Plaatfen , «en zj bj ] • Storm of xommige Winden. ft
uur.
Hoofdentusfchede3 Ilelvoetlluis. . 3 I
Huift 5 1
Lillo 5
Middelburg . . 1 Maas (voor de) 2 Neufen. ... 4 Niepoort. . . n I Ooftende. . . n Heimuide. . . j Rotterdam . . 4 ! Sluisïnvlaandere. 1 ? I Schengen.. . . 2 2* Saardam. . . . 4 1f Steenbergen. . 4 jf r holen. ... 4 J Tonge(O en N.) 3 I Texels Reede. . 9 i Vlisfinge. . . . 1 ï
Veere 1 |
Vlie, (voor't) 7 1 Willemftad. . . 4 f Zierikzee. . . . z §
zyp 3






EG8 i
j& ZEELAND S
CHRONYK- f
ALMA NACH,
voor 't Jaar 1792.
( Bevattende eene Be/chryving der Provincie Ze Hand, vandeszelfs Opkomfl tot op deezen tegenwoordigen Tyd.
Ten dienfte der Jeugd,
gefteld in J VRAAGEN en ANTWOORDEN, \! Voorzien met al het noodige, be- \ t hoorendetoteenenAimanacb.
I Als mede yeele Byzonderheden, betrekking hebbende tot de Provincie
!Z E E L A N D.
<H*€»*£ ff
Te MIDDELBURG, |
I By W. A. KEEL en Comp. f
1 Met Privilegie.






«w "ip$H
1792. Y
f De Zonne - Cirkel. .... 9 t Het Gulden - Getal. - - - - 7
I De Epacta 6
1 Indictie - - - - - _ . 10 ÏDe Zondags - Letter. - - AG. f Septuagefima den 5 February I Paften - Ayond den 21 February J . JPaasschen den 8 April |f jPiNXTEREN den 27 May > ÏAdyent den 2 Decemb.
iKersdag den 25 Decemb.
De Qiiatertempers. Feb. 28 Maart 1, 2. May 30 Juny 1, 2.
September 19, 21, 22.
December 19, ai, 22. |



£ january Louwmaand 31 Dagen. £| V Maan gaat door den Meridiaan U M. | j \s nademiddags
1 Zondag Nicuwrjaar. 6-22.
2 Maandag 7- 6 i
3 Dingsdag 7'S°
4 Woensdag 8-35
5 Donderd. 9*22 |
6 Vrydag 3 Koning.Opent. 10-8
7 Zaturdag IS-SS
8 1 Zondag «"43
's morgens
|1 9 Maandag Koppermaandag 0-30 |
H 10 Dingsdag j
11 Woensdag 2~ 2
12 Donderdag 2-48 7S Vrvdag 3"34
14 ZaturdagSt.Pontiaan- 4"2°
15 2 Zondag 5- 8 : 16 Maandag 5-57
17 Dingsdag5/.^»f/70«y/JAbt. 6-50 ' 18 Woensdag St. Pïetersfioel 7-33 ; 19 Donderdag 8-41 20 Vrydag 9 41
lat Zaturdag ^ff« 1o*43 J 22 3 Zondag St. Vincent. H-41J
JOU



IG8 " «gKBfis ■■■ u.^lgg^fc
U January Louwmaand 31 Dagen. \ Maan gaat door den Meridiaan U.M. a 's namiddags
[23 Maandag c.& I24 Dnigsdag 0 "ï
25 Woensdag ÓV, Paulus Beker. 1-38
26 Donderdag , 5ri b Vrydag
28 Zaturdag 1. 5
39 4 Zondag J,r
30 Maandag 2 ?7
31 Dingsdag. §.£3
[Volle Maan den 811e 'smorg. 9- 21 8
■ Laatfte Quart. den iöde's morg. 2-23 Q •Nieuwe Maan den 23fte'snamid.y-3fj EerlteQuart.densofte 'snamid. n-28
! De Planeeten gaan door den Meri* diaan den 16de Mercurius, 'snainiddags 0-20
~ Vcnus, 's morgens 8-48
Mars, 's morgens 4-28
Jüpiter , 's morgens 6- 5
Satumus, 'snamiddags 5- 3 Herfchel, 's morgens 13-35 £



0 ^^iLiaii-;.e^^«^«=»^^
C^February Sprokkelmaand zgDagen.Q tjjjüwgaat dooiden Meridiaan U.M. !
I's namiddags i Woensdag 7-8 2 Donderdag fl&rte LigtMs 7"55 3 Vrydag -43 4 Zaturdag 9-3° 5 Zondag Septuagesima. 1.0-17 j <5 Ma«ndHg St.Dorotliea ir- 5 7 Dingsdag ïl"52, * 's morgens
I s Woensdag m 0-40]
! 9 Donderdag St. Apoloma i-^a §2 10 Vrydag 2 x3,
|» il Zaturuag 3- *\
f 12 Zondag Sexageftma. 3"5°! ij f.3 Maandag 4~48 E T4 Dingsdag 5-34 * 15 Woensdag °-3° 1 i'6 Donderdag 7-28 | 17 Vrydag 8-26. I 18 Zaturdag 9'2* f! r9 Zondag Qjiinquflgeftmd 10-24
1 20 Maandag IJ-*J I 's namiddag!
1 21 Dingsdag Paften-Avond. o- |



^February Sprokkelmaand 29 Dagen : Maan gaai dour den Meridiaan. U .M.vê?
'snamiddags. !l 1 22 Woensdag JsJagStJ>ieterft.o?i6 2 : 23 Donderdag 1 7 I
: 24 Vrydag St. Matthys X.7A 3
i 25 Zacurdag R ! 26 Zondag Quadragefima ö-?r 1 ! 27 Miandag J_Jg R
: 28 Dingsdag Quatertemper 5. o » ' 29 Woensdag I
Volle Maan den 7de'smorgens 2-12 1 LaatJteQuart. den 14de 's morg. h-ca f| ' NieuweMaan, den aifte 's mom. 5-1T M : EêriteQuart.den 29ftc 's namid. 7-5J j'
De PJaneeten gaan door den Meridiaan den 16de.
Mercurius, >s morgens 10-23
M*"US> Js morgens 9-12
■L1,iIS smoraens 2-27 j
Jupiter 's morgens 4- i
Saturnus 's namiddags a- ,
] H^fcflöi 'snamiddags 11-21 JL
"H£Kgfea-r- .„.^m



, üiiwr* Lentemaand 31 Dagen (Oj 'Maan gaat door den Mecidiaaiv V'fM. | 's namiddags
1 Do\iteiAag@fiatexteinpeT 6-39
2 Vrydag Quatertemper 7 26 ]
3 Zaturdag . 8-12
4 Zondag 'Kcmlnifcre. 9 1 c Maandag . 9_49
6 Dingsdag S?. Thom.y.Aquin. jo-37
7 Woesndag JI-23 ' 's morgens
8 Donderdag o*1
} 0 Vrydag I_ 0 1
[ to Zaturdas 1-51 j
f 11 Zondag Oculi 2-43 1
, 3r. Maandag 3~34 !
| tl Dingsdag 4-3Q.
I i4 Woensdag 5 28
itt; Donderdag 6-26
16 Vrydag 7-24
i7 Zaïurdag 2-20
18-Zondag Leiaie 9-x6 I
Iif>.:Maandag 10-10 J ao Dingsdag
2i Wocividag .V"52! »s namid i'agsj
$22 Donderdag °j|



^ . Maart Lentemaand 31 Dagen Ó% | Maan gaat door den Meridiaan U.M. II 's namiddags
23 Vrydag 0-39 ,
24 Zaturdag 1.-28
: 25 Zondag judica Man Bó$8f< 2-17 f . 26 Mjandag 3- x
27 Dingsdag 3-40
28 Woensdag 4.^9
29 Donderdag 5.21S ,30 Vrydag e-13
: 3r Zaturdag 7. o ,
f Vólle Maan den 811e 's narmdd. 7- 7 ff ( LaatfleQunit den 15de 'snamid. 7-16 I } \ Nieuwe ïVJaan den 22(Iq 's nfcrnidj 6- 7 I Eerde Quart.den 3clïe 's namid. 3 55
Flanectcn gaan door .den Meridiaan den 16de
'M^rcurius, 's morgens {1-28
'Venns, ' 's morgens :--<o \
Mars, 'snamiddags 0- 8 j
! Jupitcr, 's morgens 2- 9 I
■Saturnus, 'snamiddags i-'.9
pêrfcbel, 'snamiddags 9-19 &
L ei



^ ^p/v7 Grasmaand 30 Dagen Q
Maan gaat door den Meridiaan. U.M. S 's namiddag I
1 Zondag Palm-Zondag 7-48 I
2 Maandag 8-36 |
3 Dingsdag 9"24 [
4 Woensdag 10-12 I
5 Donderdag honderd. 11- 2 I
6 Vrydag Goede Vrydag n-49 [
's morgens I
7 Zaturdag c-42 I I 8 Zondig LPaafcken i-37 I k 9 Maandag 2£?«? Paafehdag 2-3' | Ö 10 D'.ngsdag 3_ 29 I B 11 Woensdag 4"29 1 | 12 Donderdag 5-27
ï 13 Vrydag 0-25 I 14 Zaturdag 7_I9 I 15 Zondag Quaf. Opentyi 8-13 I 1 Maandag 9" 4
17 Dinasdag 9"54
I 18 Woensdag 10-29
I 19 Donderdag »-*f 's namiddag
20 Vrydag <*- 2
j ^21 Zaturdag 0-17^
SfeC^I"1 l'l'lff'TI'IWBI



J April Grasmaand 30 Dagen. Maan gaat door den Meridiaan. U.M. ar 's namidd-gs
! 22 Zondag 1- 3
: 23 Maandag Jeris 1-50 : 24 Dmgs'dag 2-38 : 25 Wocmdag 3-27 : 2- Donderdag 4-15
27 Vrydag 5- o I
: 28 Zaturdag 5-48 |
29 Zondag É-54 I
. 30 M;.andag 7-22 {
\ Volle Maan den 6de's morgens 7- 35 « ? LaètfteQuart.den 13de 'sinorg. 1- 36 ffi ' Nieuwe Maan den softe 's morg. 7-56 |T I EeïfteQuart. den 28fte 's morg. 10-23 [
Planeeten gaan door den Meri- «
dia: n den 16de. Mercurius, 'snamiddags 1-14 | VenuS| 's morgens 10-(7 jj
Mars, 'snamiddags 9- 40 11
Jupiter, 's morgens 021
Saturnus, 's morgens 11-50 1
Herfchel, 'snamiddags 7-32 L



il/<?y Bloeimaand 31 Dagen. fc) V Maan gaat door den Meridiaan. U.M. I 's namiddags
1 Dingsdag 8- 6
2 .Woensdag vf/i». £y./?.: 8-54
S. Phil. en Jac.
3 Donderdag f Vinding. 9*43
4 Vrydag 10-35
5 Zaturdag 11-26
's morgens
6 Zondag ifojfeft Lateraa% c-23
7 Maandag 1-22
18 Dingsdag tt-2.2 9 Woensdag 3-22 1
10 Donderdag 4"22 '
11 Vrydag 5_I8 12 Zaturdag 6-ri 13 Zondag 6-56 ,
14 Mandag f Dagen, 7-54 '
15 Dingsdag 8-39 té Woensdag 9 25
17 Donderdag Hemelvaart 10-13 18 Vrydag II- o
19 Zaturdag ti-47 'snamiddags 20 Zondag o- 5 I
t
*s>& 1 &:a s&fl
e5



i ffi«BMMMW3Eff3gte |gg ^
$ Mey Bloeimaand 31 Dagen. C% Maan gaat door den Meridiaan, U.M. gr
's namiddags 21 Maandag o- 35
: 22 Dingsdag lI24 : 23 Woensdag 2-11
: 24 Donderdag 2-56 ; 25 Vrydag 3-43 : 26 Zaturdag 4-36 I
. 27 Zondag Pinxter 5-16 I
; 28 Maandag 2de Pinxterdetg 6- o I 29 Dingsdag 6-45 j)
| 30 Woensdag Quatertemper 7-32 .b ; 31 Donderdag ' 8-18 ff
' Vo'le Maan den 6de 's namidd. 5-31 S L-atfreQuart, den 12de's morg. 8- 7 j ' NieuvveMaan den2o(te 'snamtd. 10-2 j Eêrfte Quart. den 28fre 's morg. 2- o Pianecten gaan door den Meridiaan den 16de. J Mercurius, 's morgens 11-57 j Vernis, 's morgens 10-37 {
Mars, 'snamiddags 7-49 j
. Jupiter 'snamiddags 9-49
Saturnus, 's mórgens io-to I , Herfchel, 'snamiddags 5-40 i



^«y Zomermaand 30 Dagen. ^ * Maan gaat door den Meridiaan U M. *| 'snamiddags
1 Vrydag Quartertempcr 9 10
2 Zaturdag Quariempejf 10- 4 |
3 Zondag #. Drievuldigheid tx-'i
'$ morgens
4 Maandag o- 2
5 Dingsdag 1- 4
6 Woensdag '2-8
7 pondejrdag #. 'Saèrdmentfagfi-r 4
8 Vrydag ,4- 4
; J* 9 Zatindag 4-58 i
: I 10 Zondag 5"49 |
r n Maand. 6-36 <
- 12 Dingsdag 7-22
13 Woensdag 8-10
14 D nderdag 8 54
15 Vrydag 9""-9
16 Za.mdag 16-271
17 Zondag n-14 \
's namiddags | 18 Maandag 1 j
19 Dingsdag ' 0- 5 j
20 Woensdag 0"48j j^2i Donderdag J'^'é



|' ^««J Zomermaand 30 Dagen. /JX t'Maan gaat door den Meridiaa n. ;TJ. M w 'snamiddags |
22 Vrydag 2-23 I
23 Zaturdag Vaftendag. 3- 7 |
24 Zondag /top/z]/? 3-52 j
25 Maandag 4-37 I
26 Dingsdag 5-22 I
27 Woensdag 6- 6 I
28 Donderdag Vajlendag 6-55 I
29 Vrydag Sc.Pieter enPaülus 7 46 I
30 Zaturdag 8-41 £
Volle Maan den 4de 's morgens 1- 9 || .LaatfteQuart den nde's namid 3-54 ^ Nieuwe Maanden 19de's namid. 0-58 1 lEerfte Quart. den 27fi:e 's namid. 2-35
Planeeten gaan door den Meridiaan den 16de Mercurius, 's morgens 10-31 Venus, • 's morgens rr-'4
Mars, 'snamiddags 6-18
Jupiter, 'snamiddags 7-42 Saturdag 's morgens 8-15
, Herfehel 'snamiddags 3-39^ ^



|"73 July Hooymaand 21 Dagen , Maan gaat door den Meridiaan. Vim. i 'snamiddags
1 Zondag 9-38 !
2 Maandag Maria VifitatU 10-39
3 Dingsdag 11-42
*s morgens
4 Woensdag Mzrf. c- 44
5 Donderdag 1-44
6 Vrydag 2-41
7 Zaturdag 3-33
8 Zondag 4-25 j SS 9 Maandag' 5-14 j ff 10 Dingsdag 6- 2 j f 11 Woensdag 6-49 '
! 12 Donderdag 7-.-4
13 Vrydag £-18
14 Zaturdag 9- 7 I
15 Zondag 9-54 ' { 16 Maandag 10-401
17 Dingsdag 11-27 |
'snamiddags ' rS Woensdag o- 41
j 19 DonderdagHonsdave Begin. 0-17 Lj j 20 Vrydag |f, Margareiha I- 2| •gj21 Zaturdag X-4«|



I July Hooymaand 31 Dagen, iMaan gaat door den Meridiaan. U.M. &
's namiddags 122 Zondag St. Maria Magdal. 2-3.2
23 Maandag 3-i7
24 D.n-ysdag 4. o
25 Woensdag 5/. Jacob 4-47
26 Donderdag 5-35
27 Vrydag c-27 |
28 Zaturdag St. Anna 7. 23 j
29 Zondag 8-19 j
30 Maandag 9-19 j
31 Dingsdag St. Ignatius 10-20 A
Volle Maan den 3de 's morg. t 7-34 w XaatfleQuart.denlode'smorg. 2- 4 i ;Nieuwe Maan den 18de 's morg. 3-47 inertie Quart.den26fte'smorg. o- 7 Planeeten gaan door den Meridiaan den 16de. Mercurius, 'snamiddags 0-34 j Venus, 's morgens ï'1-40 |
Mars, 'snamiddags 5- 7 I
Jupiter, 'snamiddags 5-43 I Saturnusj 's morgens 6-19 j Herfehtl, 'snamiddags 1-47 ki



/lugufïus Oogfivmand 31 Dagen, 0 Maan gaat door den Meridiaan. U M. |
I's namiddags 1 Woensdag 5/, Pieiers B ïhd. 11-21 's morgens 2 Donderdag Portiuncula c-21 3 Vrydag 67. Steven Vind. 1-18 4 Zaterdag St. Duaninicus 2-13 I 5 Zondag 3- 3
6 Maandag Zrtf/?/. CAi'i./?. 3-53 j Dingsdag 4 43 j
{ 8 Woensdag 5-29 \
& 9 Donderdag Vaftcndag 6-17 1 || 10 Vrydag 07. Luurens 7- 5
I? 11 Zaturdag 7-52 j
» 12 Zondag 8-39 j
| 13 Maandag 9'20 \
H 14 Dingsdag Fnftendag 10-141 II 15 Woensdag Maria Hemelv. 11- 1
Iió Donderdag "-49-1 's namiddagsj
17 Vrydag o- i|
|; i'ó Zaturdag °"33|
Y 19 Zondag 1-20I
J{ 20 Maandag 5« Eer nar d. 2- 38
i 21 DinSsd^&iJonidagen Siitd. 2-501
E? S



I Auguftus Oogftmaand 31 Dagen. £ ■ Maan gaat door den Meridiaan. U.M 's namiddag
22 Woensdag 3.33
23 Donderdag 4-27
24 Vrydag Si. BarthoïomêÜs 5-21
25 Za urdag St. Ludoyieus 6 14
26 Zondags 7-12
27 Maandag 8-10
28 Dingsdag St. Aaguftinas 9-n
29 Woensdag St.JauÖnthoofd 10-10
30 Donderdag 11- 8
's morgens .
31 Vrydag c- 4 J 'Volle Maan den 2de 'smorg. 2-25 l .LaatftfQuart.den9de 'snamidd. 3- 7 'Nieuwe Maan. den 17de 's nam. 6-47 lEerftc Quart.den 24fte'smorg. 7-37 VoiieMaan den'31 Me 'snamidd. 10-43
Pianeeten gaan door den Meri-
diaali den r6de. Mercurius, 'snamiddags x-44 Vernisi 'snamiddags 0-17 j
Mars, 'snamiddags 4-18
Jupiter, 'snamiddags 3-58 Saturnus-, 's morgens 4-22 \
' Herfchel, 's morgens 11-45:-*



^ ffi., i ■ mmtm^Xfi.... mm «Cg *S|
September Herfjlmaand %o Dagen. $ W'Maan gaat door den Meridiaan U.M. i 's morgens
t Zaturdag 0-57
2 Zondag ï"45
3 Maandag 2-39
4 Dingsdag 3-28
5 Woensdag 4-16
6 Donderdag 5-5
7 Vrydag 5"54
8 Zaturdag Maria Geboorte 6-42
1. 9 Zondag 7"28 ; k 10 Maandag 8-16 j
S « Dingsdag O- 3 ;
1 f 12 Woensdag 9 50 }
13 Donderdag 10-35 14 Vrydag f Verheppng n-23 'snamiddags 15 Zaturdag o- i j
j i5 Zondag P- 8
j 17 Maandag St.Lamb. 0-57] | 18 Dingsdag 1-43 !
j 19 Woensdag Quatertemper 2-33 j 1 20 Donderdag ' 3~24 21 Vrydag St. Matheus Qiiat. 4-21 ; ^22 Zaturdag Quatertemper 5-17J



. September Herfflmaand 30 Da?en,J& Maan gaat door den Meridiaan. U.M xJi 'snamiddags }
23 Zondag 6-13 i
24 Maandag 7-ri f
25 Dingsdags 8- 9 j
26 Woensdag 9- 5
37 Donderdag 10- 1 1
38 Vrydag io-;i t (29 Zaturdag St. Michiel 11-46
's morgens
30 Zondag St. Hieronïmus p-36
LaatfteQuart, den 7de'smorg. 7.15 || Nieuw^Mnan den 15de 's morg. 10-26 S Eerfle Quart. den 23fte's namid, 0-40 j Volle Maan den 29fte 's morg. 9-1S
Planeeten gaan door deti Meri- I
diaan den 16de. Mercurius, 'snamiddags c- 5 1 Venus, 'snamiddags c-47
Msrs , 's namiddags 3-45
Jupiter, 'snamiddags 2-24 Saturnus, 'smorgens 2-27 I
Hcrfchei, 's morgens 10- 9 jjk
E 1 7 9 2. £*J



Ij OBober Wynmaand 31 Dagen. j
il j^an gaat door den Meridiaan. U.M. I
I's morgens
1 Maandag Ann. en Lysje. 1-24
2 Dingsdag 2-1S
13 Woensdag 3~ 5 4 Donderdag St. Franciscus 3-54
5 Vrydag 4'43
« 6 Zaturdag 5/3°
Ij 7 Zondag 5/. Maarten 6-19
I 8 Maandag 7" °"
IJS 9 Dingsdag 7"52
§ 10 Woensdag Sf. ritfor. 8-37 j
H 11 Donderdag 9'23 j
j 12 Vrydag 10-10 1
13 Zaturdag ïo*55
14 Zondag "-43 'snamiddags
f 15 Maandag °- 2
1 16 Dingsdag ®"35
1 17 Woensdag i-27
i 18 Donderdag St. Lucas 2-22
19 Vrydag 3-2°
20 Zaturdag 4*7
21 Zondag 5-*3
si 22 Maandag 6*10 ! I ^



ff OStober Wyrtmaand 31 hagen. Ó I Maan gaat door den Meridiaan [J M. a 'snamiddags Ij J23 Dingsdag 7"7 1
124 Woensdag 8- ï §
25 Donderdag 8-53 I
J26 Vrydag 9-44 1
f27 Zaturdag Vaftendag ïo-34 I
128 Zondag St. Simon en Juda 11-21 I
I 's morgens ï
f29 Maandag c.IO I
po Dingsdag 1- 0 I
pX Woensdag Vaftendag I"45 4
ba^tfteQuart.den 7's morgens 2- T2 S ^ieuiveMaaiT den r5de»'snamid.iir 7 f Serfte Quart. den 22(re 's namid, £- -9 | Köile.Maan den 29de's namid. 10-40 I Pjtaneeten gaan door den Meri- ' 1 diaan den ióde. I Mercurius, 's morgens ir-25 § Vehus, 'snamiddags 1-13 I Mars, • 'snamiddags 3-25 f Jupitcr, 'snamiddags 0-59 1 Saturnus, 's morgens 0-29 I fHerfchel, *s morgens S-r4 Jfe «v * " sJl



jfèjyovember Slachtmaand 30 Dagen.£\ %i Maan gaat door den Meridiaan U.M 8
I's morgens I 1 Donderdag Allerheiligen 2.-39 I 2 Vrydag Alderzielen 3-26 |
3 Zaturdag 4_I5 I
| * zondag 5" 3 I
' ^ Maandag 5-50 |]
6 Dingsdag 6-36 1
7 Woensdag St. IFillebrordus 7-20 I
8 Donderdag 3- 4 I ] 9 Vrydag 8-49 j fi 10 Zaturdag 9-33 d ff 11 Zondag Maarten 10-22 |
t? 12 Maandag .V,"1* «
n 'snamiddags
1 13 Dingsdag °- 1
| 14 Woensdag 0-10
| 15 Donderdag I- 7
| ió Vrydag ■ 2- 4
Jfi; Zaturdag 3- 5
1 18 Zondag 4- 4 | 19 Maandag St. Elizabeth 4-59
| 00 Dingsdag 5-57
fi ai Woensdag Prejent. 6-49
J 22 Donderdag St.Cecitia 7-38 »



=«^a—.—.jggqi
jD^Vov^Ji?/ Slachtmaand 30 ZJ^/i.fJ 1? Maan gaat door den Miridiaan. U M. *l
I 's namiddag
I 23 Vrydag g.j^
I 24 Zaturdag p.X3
I 25 Zondag St. Caih. io-i
I' 2$ Maandag I0_40
27 Dingsdag Ir.36
's morgeus f : 2o Woensdag £Lj-
. 29 Donderdag x_j^ I
: 30 Vrydag St. Attdnts. 2- 2 I
Laatfle Quart dentfdc 's namid. ic-?8 ff Nieuwe Maan den 12 's morg. n. j £ II !Eerfte Quart flenaofte'smorg. 4-2^ I VoJJeMaan den 28 Vnamidd. 2-31 |
Planeeten gaan door den Mcii- !
diaan den 15de. Mercorius, 'snamiddags 0-39 < Venus, 's namiddags 1-55 ( M^rs, 'snamiddags 3- 3
Jtipiter, 's morgens 11-24 '
Saturnus, 'snamiddags 10-18 1 | Herichel, 's morgens <5-i6^



Wj^Decenilnr Wintermaand31 Dage», a sf' Maan gaat door den Meridiaan U. M. «j 's morgens ]
|| 1 Zaturdag 67. ZJ/oy. 2-50 j
f 2 Zondag xjie Adyend Befl. tyd 3-37 ] I 3 Maandag 4-30 1
ji 4 Dingsdag 6?. Franc. Xaver- .5- 5 1 jj 5 Woensdag 5-49 ;
16 Donderdag St. Nicolaas 6-32 7 Vrydag f-1?] '8 Zaturdag Maria Ontvang- 8- 3 | 9 Zondag 2 Adyend 8-Si A 10 Maandag 9-42 ,
?|ii Dingsdag P?"3jrl w 1: Woensdag U-f^o '
j ?s n'adcmiddags
T3 Donderdag o- 6
j 14 Vrydag c-j8 ! 15 Zatprdng 1-40 16 Zondag 3 Adyend 2-40 * 17 Maandag 3 37
j 18 Dingsdag 4-32 :
119 Woensdag Qjiartertempcr 5-25 20 Donderdag Vajlendag 6 12 21 Vrydag St. Thomas Gaart. 7- 1 m 22 Zaturdag Qjttrtertèmper 7440 ,
„ q



■S ^.11 ■>»■■■ '"{ga
□ December Wint er maand 31 Dagen. ^% ' Maan gaat door den Meridiaan U.M. |* 's morgens; |
23 Zondag 4 Adyend 8-35 jf
24 Maandag Vaflendag 9 23 |
25 Dingsdag Kersdag 10- 9 jj 20 Woensd. 2de/i(?n-^.5?.6'^v.Xo-57 j|
. 27 Donderdag St.Jan Euang. 11-45 B 's morgens |
: 28 Vrydag Onnozele Kinderd. 0-33 jj . 29 Zaturdag Thomas Cantelb. 1-19 I ; 30 Zondag 2- 6 i
^ 31 Maandag St. Silyefrer. 2-49 ^
|i Laatfte Quart. den 6de'snamid. 7- o ] N;emve Maan den 13de 's nam. 10-51 f» Eerfte Quart. den 2ofte 's namid. 2-23 Volle Maan den 27fr.e 's moigcns 8 32 Planeeten gaan door den Meridiaan den léde. Mercurius, 'snamiddags 1-34 Vcnus, 'snamiddags 2-29 |j
Mars, 'snamiddags 2-25 I
jupiter, 's morgens 9-40
Saturnus 'snamiddags 8- 2 jj > Herlchel 's m<j>rgens 4- 8 &
5 O.



JT Z O N N E - T A F E L, <n
^ Aanwyzende den Op-en Ondergang der ZON« 1
|| bereekend op Polus Hoogte der Stad Middelburg , geleegen op f i Graden ji Minuten }o Seconden 1792.
] Langen der Dagen Dag. 'sm.op 'sAv ond. Uur Min Uur Min.
jaiuuii-y. 5 8-- 2 3-58 10 7.-58 4-- 2 15 7-52 4- 8 20 7—46 4—14 25 7"39 4-22 j 9 3o 7-31 4"3c H February. " 5 7"2i[4-40.
110 7--12 4—49 15 7- 3 4"58 20 0-53 5- 7 25 Ó--44 5-17 28 I 6—3ó 5-24 Maart. 5 0--26 5-35 I Iü ' (5-16 5-45 15 6- 6 5-55 20 5-5^ p" 5 * 25 5-46 6-15 Su^'30 5-37 ö--24
Korten der Uagen. Dag 'sm op 'sAv ond. Uur Min. Uur Min.
Juiy.
5 3-48 8-12
10 3-51 8- 8
15 3-56 8- 3
20 4- 2 7-57
25 i 4- 9 7--5o
30 I 4-16 7-43 j Auguftus. j
5 4--26 7-33
10 4-34 7-25
15 4-43 7--16
I20 4-52 7-- 7I
125 5- ï o-sm 30 5--11 6-48,
September. 5 5-22 6-37.. 10 5-32 6--27I 15 5-42 6--17'
20 5— 51 6" 8';
25 6- 1 5-58 | 30 6--11 5"43<j
S^j



P ffi m^-.we»^ 5
l"> Z O N N B - T A F 1 L, 'V
l| Aanwyzende den Op- en Ondergangder ZON, 1: bereekend op Polus Hoogte der Stad MldII del burg .geleegen op Si Graaden li Minu- | ten ?o Seconden i 792.
1 Dag'sm op s'Av ond Uur. Min. Uur Min
April. 51 5-25 f 6—36
I 10 5-15 6-46
I I5 5-- 6 6—55 1 20 4-5,5 7„ 5 I 25 4-47 7..I4 f 30 4-38 7-23 M.ey. 5 [4-29, 7-32 | 10 4-21 7-40 f 15 4--I3 7--48 t2o 4- 6 7-55 {25 4- o S- 1 I30 13--54IS— 6
Ju"y-
5 J3--49 I8--11 10 I3--4Ó 8-14 p5 I3-44 8-16 f po 3-43 8-17 j |2|f 3-43 8-17' ^0 13-4518-15 |.
jür' *^ék;
1 1 Korten der Dagen , Oag'sm op'sA/ond 1 Uur.Min Uur Min j
üecouer. 5 6-21 5-38 11 10 ;-3i 5-28 jj T5 6V-41 5-T9 !| 20 5-50 5- 9 Jj 25 7- o 5- o | 30. 7- yJ 4-50 W November. ij
5 /7--I9 4"40 1 1 p 7-28 4-31 jj 15 7-36 4-2,3 j2o 7-44 4-16 I '25 7"5C 4- 9 I 30 I 7-56 4- 3 ij December, (I 5 8- 1,3-59 I IO 8- 5 .3-55 (| *S 8- 7 3-53 2c 8- 8 3-52 || 25 8- 7 3-53 i 30 8- 6 \ 3-55^



ZON ECLIPSEN
IIN 17 9 2. Zonne Ed'ps deti 22 Maart buiten ons G.zigt.
|
j Zonne Eclips den 16 September | buiten ons Gezigt.



WATER-GRTYDEN
'i % Wi««we- of Volle Maan, is het Hoe* 'J Witter ofVloed, op de voleende Plaatfen: /
uur
{ Arnemuiden. . i , Axel. .... 3 . Amfterdam. . 3 1 Antwerpen. . é ! Brouwershaven, i I Biervliet. ... 3 I Banken, Vlaanife. 3 Bergen-op-2oom.4 I Briel. (den) . . 3 Brusfel. ... 7 Bos, (Ouden)'. 6 l Cales. ... . 1Q Duins, ( in ) . 1 Delfshaven. . . 3 Dordrcgt. ... 3 [ Duinkcrke. . . u Doeveren. . „ u| Enkhuyzen. . 11 Enibden. . . u' [Go-ree. ... \ [Goog .... 3 [ Gouda. ... 6 Gent. . ... 10 Groningen. . . u
vyae ran ^uartlerMaan ii het W ï aar, op de voornoemde Plaatfe», ten «bf i ^term or lommige Winden. 7 y ft
Uur.
Hoofdentusfchedej Helvoetfluis. . 1 1
Huift i \
L1Ü0 }
Middelburg . . * 1 Maas (voor de) x I Neufen. . . . 4 Ni^poort. . . 11 Ooilende. . . 12 l'leimuide. . . ƒ } iRotterdam . . 4 j jSluisïnvlaandere. 1 ï5 Schengen.... 2 II Saardarn. . . A f ^enbergen. .' ] I 7 holen. . . .IJ ronge(0 enN.)j I Texels Reede. . 9 1 Vhsfinge. . . . , !
Veere 1 jl
VTlie, (voor't) * •» I Willemftad. . . I § £ierikzee. ... 2 1



rJ^' A A Tw^T^Z IN G ^3
V DER |
JAARMARKTEN,
in de voornaamfle
STEDEN en DORPEN,
DER I
PROVINCIE ZEELAND, voor het Jaar 1792.
IN HET EILAND WALCHEREN. J
§Arnemuiden. Kermis zTinxterdag. %
Jagtekerk. Kermis Juny 14. 1
I Abttle. Kermis July 7.
Brigdamme. Kermis Juny 18.
Domburg Kermis Juny 15.
' Middelburg. Kermis July li.
\ Oo/lkappe/le. Kermis Juny ?.
j Souburg. tVeft. Kermis 3 Vïnxterdag.
j Sandyk. Kermis July 1.
| Scrooskerke. Kermis September t.
; Veere. Kermis July %.
I Vlhfingen. Kermis July 9.
fU Vfeftkappelle. Kermis July 1. j - SCHOU-^j



h JAARMARKTEN, enz.
SCHOUWEN en DUIVELAND. 9 Brouwershaven.Kermis Juny 4. MBurgt. Kermis Juny 1?.
kllaamflede. Kermis Juny it. ëNieurverkerk. Kermis iPinxterdae. I inDuiveland.
kXieuwerkerk Kermis Juny 2j. 1 in Schouwen.
ëSoordwelle. Kermis July 4. tOofierland. Kermis july 7.
Kenesfe. Kermis ]uly
Zierik^ee. Kermis September 3. f \
ZUID- R E V E L \ N D. ]l Cloetinge. Kermis Jpril zo.
G°" Kermis Auntflut 16. J
neinkens-and. Kermis 2 rinxterdag | 'sHr.Hendriks. Kermis ^>r// 10,
Krunïngen. Kermis ^oe»X(/ naSt.Jan. jj
Ter Wfr/*, Kermis tfoensd.voorS.Jan l
NOORD-2J



JAAR M A R K T E N. £T
INOORD-BE V ELAND. J^olyntpladt. Kermis July 10. \ Kprtgetne. Kermis Auguflus ij.
| LAND van T HOLEN.
!
! Sj. AnneUnd. Kermis Auguflus 14.
1 St.Maarten?dyk. Kermis Otfober 7. ê
h Oud Vasmaat. Kermis Sacramentsdag. \
V , t
& Ou-lelande. Kermis September 11. <j
| Poortvliet. Kermis September if-
|| Stad Tholen. Kermis September 1.
\> Stavenisfi. Kermis September :%•
!\ Sclerpenisft. Kermis ide Pinx terdag. LAND van FLAKKE.
1
I Sommeltdyk. Kermis Septtmltr if.
Jaarlykfchd



jfQft ii in tt-^ggtegg wii ,„agI
H Jaarlykfchc Veranderingen der c* | MA GISTRA ATS - REGEERING» MIDDELBURG.
Den 31 July wordt de Nominatie Igemaakt, en ter Verkiezing uit de ivoorgefleldc Perfoonen , aan den 'f Prins Èrffiadhouder toegezonden. ZIE R IK ZEE. Den 26 December worden byBurgemeefters en Schepenen, de twee BurIgemeefters voor het volgende Jaar tverkooren; en in de Maand 'Mey wordt by Heeren Raaden, een No- , minatiegemaakt van Schepenen, en ! ter Verkiezing gezonden ,alsboven. <
G Ö E S. Den 24. Juny, deNomintiegemaakt. I
T II O L E N. Den i^April, de Nominaticgemaakt. I
V L ISSINGEN. □en 15 April, de Nominatiegemaakt. I V E E R E. Den 10 December, de Nominatie |! jemaakt: wordende ook decze alle f er Verkiezing aan den Prins Erf- ji ladhouder gezonden. |
VA-£,



|VACANTIE Nd
Foor fite Refpc&ive Rechtbanken.
MIDDELBURG.
Vacantie begint Woensdag voor Kersddg, en eindigt den tweede Dingsdag in Januaïy 1792. Vacantie 'begint Woensdag voor |, Pnasf'en, en eindigt de tweede ( V? Dingsdag daar aan. M Vacantie "begint Woensdag voor J 1 Pinx'ieren, en eindigt de tweede |j Dingsdag daar aan. f Vacantie "begint Woensdag voor | Kermis » en eindigt de Eerfte D.ngs1 dag in September.
| Z IER IKZE E.
ij Vacanüe begint Donderdag voor I Kersdag , en eindigt Koppcrmaan{ dag 1702.
" VdCanïie begint Donderdag voor. Va .Paas-\
S< "CV ''**'



Paasfen, en eindigt de tweede I
Maandag daaraan. 1 Vacantie begint Donderdag voor §
Piuxteren, en eindigt de "tweede H
Maandag daar aan. Vacantie begint dt laatfïe Donderdag J
in July, en eindist'de eerfte Maan- jf
dag na de Z. Zeefche Kermis. |
G O E S. I Jl
Vacanüe begint den ti December H 1791- en eindige, den 14 January É
Vacanüe begint met Palm-Zon ^acr en eindig Zaterdag na Paasfen. ö '
Vacantie begint miiPinxter*Avond cn eindigt den eerften Ilegtda» ra 1 Sacramentsdag. D (
Vacantie begint den 25 fn!y cn cin- \ dsgt Zaturdag na de Gocfe Kerm s £
M J^2' TIIO 0-3



| VACANTIE N. (t
TH O OLE N.
Patantlt begint Zondag voor Kers- ' dag, en eindige de tweede Zondag in Januai y 179S. „ Vacantie begint Vrydag voor
Avond, cn eindigt den tweede Zondag daar aan. Vacantie begint Vrydag voor /WZondag, en eindige de tweede Zondag na Paasfen.
l VacaniU begint Vrydag voor
I en~eindigt de tweede Zon-
j dag na Pi nx te ren. Vacantie begint den 31 July, en eindigt den eeriten Zondag in September.
V L I S S I N G E N.
jj Vacantie begint den 22 December 1791. en eindist de eefftén Dingsd'tt<? na Drie Koningen* VfiteWle begint Zaterdag voor Vas £ ten*Avondf en eindigtPonderdaj t4 daar Ham f ttca*
W _____ ^S*



p VACANTIE N. g
I Vacantie begint Zaterdag voor ij
Zondag, en eindigt de tweede 1 Dingsdag na Paasfen.
[' Vaeaniïe begint Zaturdag voaxPlnX- j
en eindigt veertien daagen I daar aan.
I Vacantie begint den 31 Jidy, en I
eindigt den eerftett Diiigsdag in I September.
V E E R E.
I Vacantie begint Vrydag voor Kers- jl ' dag, en eindigt den 9 Januar) 1792. 6$ I Vacantie begint Vrydag voor Vafien- \ Avond, en eindigt de tweede Maan- jj \ d.ig daar aan. ( s
£v/c«;z z ?> begint Vrydag vo0r Paasfen, j : ' en eindigt veertien daagen daar aan! jl Vacantie metPinxt eren is ahPaasfen. \ Vacantie begint den 1 July, en eindigt veertien daagen daaraan. Vacantie begint de laaftc Vrvdag in july, en eindigt den eerften Vrydag I? in September.
tf1 ' oamA



yr Order op tiet lAiydtn der Poort - Klokken «rl fcf» MIDDELBURG. 'jfl
SPePoort';noorden des Avonds voor goed I «rèftwen cn de Brupgen opgehaald , van f Oc- ■ «ober tot ?I Maart ten 9 Uura ; van i April C tot 'oSept. ten 10 U ure v tot xoo lang kan J f kier fcrioon voor een Stuyver binnen komen, I
^ — .« • 1 *s
****
I's Morgens Lur. i jan. half 7 1 Febr. 6 :
o t. Dito. half 6 iö Maart. ' 5 l A^ril. half 5 iMey,.]unyen
| ï Aug. haff 5
{ 1 Sept. P
£ L5 Dito. half 6
ff 22 Octob. q
|$ 1 Nov. half 7.
il iDec. half/
; NB. ByheïOpe* c« Sluiten dei; : poorten wprdtaoh I <fc Z>0(>>» of Ketting ' \ aan dc Haven gcöii»rid »n <f/-7n>en.
s Avonas urn. t 1 Jan. qu'. over4 :5'Dito. q.voor 5 1 Febr. 5 j
[5 Dito, q. over"3 1 '1 Maart. 6 [5Dito. q. over6
1 April, q.voor7 15 Dito. q. over 7
1 Mcv.' 8 15 Dito. q. over 8 j
1 Jun.&Jul. hf .9 I
1 Aug. 8 1
15 Dito. half 8 1
1 Sept. 7 I
15 Dito. half 7 1
1 Oct. 6 §
15 Dito. half 6 |
1 Nov. 5 I
20 Dito. half 5 j
igunc. . 4 i



JJOpenen en Sluiten der Poorten uCtf ZIERIKZE R. » De Land-Poorten.
's Morgens Uur. Januafy. 6 February. 5 Maart. 5 ' April. 4 Mey—Aug. 3
September. 4
Octobcr. 4
November. 6 .
December. 6 \]
De Hoofd of Zee - Poort. w
s morgeus Uur..
Januafy. 5
February. 5
Maart. 4
April. 4
Mey-rAug. 3
Septemb. 4
October. 4
j . November. 5
December. 5
s Avonds Uur. Jantiary. 8 jj Februar^. 8 Jj Maart,. 9 J
April. q jj
Mey-Aug. 10 ij
September. 9 II
October, 9 «
November. 8 Jl
JDecember. 8 g
Vs Avonds Uur. | January. 8 I 'February. Q 1 Maart. 9 S
April. o ]
Mey-Aug. tp \\ September, o ij October. p jl November. 8 f )ecember. 8 jt Openen^J



Ê^Openen en Sluiten der Poorten teg .l G O E S.
I 's Morgens Uur. *s Avonds Uur. I i January. 6 i January. 5
I* i February. 5 i February. 6 i Maart. 4 i Maart. 7
i April, half 4 16 Dito. half 8 Mey, Juny en 1 April. 8 July. • 3 Mey, Juny 1 Aug. half 4 Juty' . 9 1 September. 4 1 Aug- half 9 I 1 October. 5 16 Dito. ;8 fj| 1 Nov- en Dec. 6 1 Sept. hall 8 ; £3 NB. Bv het Ope- 16 Dito. 7 1
| nen en Sluiten der 1 O&ob. half 7 ■ Poorten, wordt ook 16 Dito- 6 ;,'<? jSoo/72 <w» «fe 1 Nov. half 6 Haven geopend en. 1 Dec. 5 i gijlooten. I I De Poorten worden des Avonds J voor goed geflooten. Van den eer) ften April tot den eerften Oéloberl t ten ix Uure; van den eerften Ocj tob er tot den eerften April ten 10 £ Uure.
j$ Openen I



ijOpcuen en Sluiten der Poorten te*"5* | THOLEN 'S
li
3S Morgens uur.
i January. 7
1 Febr. half 7 !5 Dito. 6
1 Maart, half 6 ; 15 Dito. 5 1 1 April, half 5 15 Dito. 4
i Mey. half 4 1 15 Dito. 3 ' 1 Juny en July 3 i 1 Aug. halt' 4 1 i5 Dito- 4
1 Sept. half 5
1 15 Dit0- 5 1 Oetob. half 6
15 Dito. 6; i Nov. half 7!
15 Dito. 7 1 December. 7.
Op deezc bovenflaande Uuren worden ie I
Poorten voor goed geflooten; alleen de W uet- »
Poort , blytt des Avonds open tot 10 Uure . 1
l^dte dan ook voor goed fluit. ;k
{. «v °rd«r J
W *«£%Bfes-. ,
Avonds Uur.
i January. 4
1 Febr. half 5 15 Dito. 5
i Maart, half ö 15 Dito. 6 j
1 April, half 7 15 Dito. 7
1 Mey. half 8 15 Dito. 8 I
1 Juny en July 9 3
1 Auguftu.s. 8 g$ 15 Duo- half 8 jf
1 Septemb- 7 I 15 Dito. half 7
1 October. 6 15 Dito. half 6
1 Novemb. 5 15 Dito. half 5
1 Deeérnbef, 4



rr& g^ayai 11
y-. Order op het Luyden dtr P«oK - Klok u S V LIS S 1 N GEN. "rf
IDe Poorten worden dtt Avond» voor goe* ge- i floten , van 1 Oft. tot jl Maart ten 9 Uure, J van 1 April tot, JoSept. IW I» Uure» tot J
f«oo lang kan ieder Portoon voor een Stuyver f. Kinnen komen. Order i
is Morgens Luidt, geen Poort-Klok, wordende dePoor-
Izen omtrent Zonne - Opgang geopend.
s Avonds uur.
ijan. qu. over 4 i5Dito. qu.voors
i Febr. 5 l5 Dito. qu.over5
I Maart. 6 15 Dito. qu.overö
1 Aprij.qii.vooi'7 15Dito.qu.over 7 ]
ï Mey. 8 X5Dito.qu.over8 ,
ï Jun enjul. h f. 9 ,
i'Aug. 8 <
15 Dito. halfs ]
iSepr. 7 15 Dito, half/
x October. 6 15 Dito, half 6 ;
1 Nov. 5 20 Dito. half 5 is Dec. 4



MOrderop het Luyden der Poort-Kloto f te VEERJE :
De Poorten worden des Avonds ; voor goed gcflooten, ten 10 Üiire, j
s Morgens Uur.\ i January. 5] 15 Febr. . half 5! 1 Maart. 4 1 April, half 4 1 Mey. 3 Juny en July 3 1 Aug. 'half 4 1 Sept. 4 I 1 Oet. half 5 | Nov. en Dec. 5
V Avonds Uur,
1 January. 5 15'Febr. half 6
1 Maart. 6 15 Dito. half 7
1 April. 7 [5 Dito. half8
iMey. 8 15 Dito. half 9
Juny en July h.9
1 Augultus.* 8 rSÜito. halTS,
1 Septemb. 7 :5 Dito. half7
1 October. 6 5Dko. half 6 1 Nov- en Dec. 5



F~ OrdeophetAfvaafender Bsunfchepcn ts Van y
1 MIDDELBURG op ROTTERDAM, II: j VaarenalleDagenVoorden middagaf, I I omtrentopdieUuren , gelykde ondergaande Tafelaanwyft.
j Van 1 April tot jc V Sept. op Nieuwe of
j Volle Maan.'s Mor- \ gens, ten half toUr g
, i Dag daar na ten i
' xDagendaar na ten : J »i Ur t
i i Dagen daar na ter ■ \ \ half ïzUr.i
« 4 Dagen daar na ten IF Ur. < Dagen daar na ten I i Ur
16 Dagen daar na ten ha f 6Ur 7Dag.daar nat :n 6 Op Qjjartier Maan 's morg ten7 Uur. l Dag daarna half 8' 11 iDag. daarnaten 8 1 J Dag.daar na half 9 Ij jjDag. daarna ten 7 Jj f Dag daarnahalf8 /?. 6Dag. daarnaten 8 V! 7 Dag- daarna ten $
an i October tot 3 1 1 lïflrtop Nieuwe of I 'olie Maan , 'sMor- I ens, ton half toUr. » Dagdiarna t n 10 II .Dag.daamahalf 11 [I Dag daarna ten 11 -j r Dag. daarna ten iz U ; Dag. daarna half 1 n > Dagen niet varen ë ten waare dat % die dag, viel op j \Voensaag''>f Za- j turdag, dan zal I '1 gety een dag 1 vroeger of laater verlegt Worden. ■ 7Dag.daarna half 7 Op Otiart Maan ten 7 1 Dag daar nahalf 8 iDag. daar r a ten 8 3 Dag. daar na half>o, ; 4Dag daarnaten 7 15 Dag daar na half8 ; joDag. daarnaten 3 j 17 Dag- daar naten 91



Orde opliet Afvaren derBeurtfchepen ,^
1 Van MIDDELBURG op jf Aardenburg alle Vrydagen.
Afendsk-CsHr.) alle Donderdagen, j
Antwerpen alle Dings.énVryd. }
Axel alle D'nss.enVryd. j
Alkmaar alle 3 a 4' Weeken. !
Brusfel alle Dond.ofDings. f
Bergen-op-Zoom alle Zowrf. /ifo |
en Vrydagen. 1
Bo'-sfcle zWeDond.of Vryd. 1
L Biervliet alle Dings.énVryd. Jl
I Breskens alle Vrydagen. * ||
* Breda nllc fVoemdagen. ®
B.'dchCsIIcrtog.) alle Vry dagen. I
Bommel alle VcertiénDagen I
. Brugge dit Veertien Dagen I
1 C>'tgene aue Donderdagen, jj I Delftenden Haag aiic ^ry^g-e/z. Gorcura alle^wfog'^w, Gocs alleil/ö^f.^Z^. Gouda al\eWoensd. enZat. Groningen alle . I [arlingen * 3Üe JVeeken.
I Haarlem aile Zaturdagen. a $Hulfl; alle^/y^#». £3



|^Orde Opliet Afvaren der Beurtfchepen^
IVan MIDDELBURG op Yfendyke alle Vrydagen.
J Leiden alle Dingsdagen.
Leuven alle Zond.ofDings.
| Mechelen alle Zond.ofDings.
Maartensd. (St.) alle Vrydagen. N. ofSt.Joosland alle Maand, en Don. Neufen alle Dings. en Vryd.
Nimwegen alle VcertiénDagen Ooftende aWtVeerticnDagen «|
Pbilippine alle Vrydagen.
Rotterdam alle Dagen. Schiedam alle 14 Dagen Vryd.
Sas van Gent' alle Woen s. en Zat. Saandam alle 3 a 4 We eken
Sluis in Vlaand. alle (Voens.en Vryd. Tholen zlleDings.en Vryd-
Thiel alle VeertienDagen
1 Utrecht alle Veertien Dagen
Zierikzee alle Zond. IVoensd.
en Vrydagen. Zaamflag alle Vi ydagen.
& 1 Orde»



pOrde op het Afvaren dcrBeurtfchepeJ \l 1 J*,™ 21ERIKZEE op p j
f Amitordam, op geen bepaalden ivd Antwerpen, BrusfelenMechelen, op geenbep. tyd. Bergen-op-Zoom, alle Itor&gi en Zond. Breda, op renbep.rvd. Delft, den Haag, eS Leyden -aJJe agi Dagen. Dord, alle foemd. Gocs,tiile Maand, en Zat. Midd., alle Z)o#£ M Ztf*.
Rotterdam en Schiedam, al, Boven. Tho en,allei4^,TOT. Vjisfingen, nltemensd. Veere, alle /Fo^ J Va n G O E s o p f Antwerpen - nllc Veertien Dagen ! Bergen-op-Zoom alle Donderdagen. 1 Dord *\\<tWoemdagen. j
Gouda0 & aj|e r4 ftagc^Dond. 1
Haa, ,. en Amft. VeertU Dagen I
M^emmg tilladélven. 1
Rotterdam rfle^Jytf?^.|
liu^n -zWz Donderdagen. |
Yhsfingen v\UW9emddgem |
gcnjczee alle Donderdagen. f\



C' >Orde op het Afvaren derBetirtfchepeng f Van THOLEN op j
IMiddelburg alle Zondagen van den i £o£ den ^oScptemb. U Woensd, en van | i OStober tot 31 ] Maart,D'mgsd. J Berken-op-Zoom MeDingsdagen. j Rotterdam alle Zaïurdagcn. Zieiikzce alle Veertien Dagen
Dord alle Dingsdagenvan
m, 15 February tot j
^ '15 Novemb. van \
S . 16 Novemb tot I
16 Jan. Zaturd.s | Van VLISSINGEN op | Gies alle Zaturdagen»
V. Rotterdam süzDings.enVryd.
ISluis in Vlaand. alleAto^#*«> Zierikzee ift&Frydagen. Op andere Plaatfen is geen bepaalden I Dag, moetende hier toe byzonder Bevragt of Afgehuurd worden, 00R Vaart op alle uur van den Dag. jl een Schuit overnaa Breskens of Land j^vmCadtand.



W sa» ■'m^^mg^-r^
|C*3°rci? °P net Afvaaren der Beurt-"* II Scheepen van V E E R E op H O L- '4 L A ND of Rlders , vaaren op geen jf I bepaalden tyd, alleen op GO ES 1| Ij Zomer en Winter. ' II
Ij van Yeere op Goes.
I op N ofVolleMaan 's Morg. ren 7 Ur. iDag daar na 8 Ur. . zDagen half aUr.
3 Dager; half 10 Ur.
4 Dagen. 10Ur. <; Dagen. 11 Ur.
J 6 Dagen. u Ur.
\ op Quartier Maan.
Namidd.ten 1 Ur. 1 Dag daarna 2Ur. 1 Dagen half 3 Ur.
3 Dagen 's Morgens ten half 4 Ur.
4 Dagen. 4Ur. f Dagen. c Ur. éDa^en, fiUr.
»r ~ , rasiagiers Detaalen in het I Voor-Onder of Ruym, leder ÓStuyv. l e» ia het Agter- Ond£r, 1 j Stuyveri IL k*. Orde 3
Van Goes op Kiw*. j
op N.of Volle Maan 1 Namidd. ten 2Ur. f 'Dag daar na 's Morg. ten 3 Ur. f| 1 Dagen half 4 Ur. I 3 Dagen half 5 Ur. || 4Dae,en half 6Ur. 3 ï Dagen 6Ur. <§i 6 Dagen half 7 Ur f|
op Quartier Maan. i
's Morg. ren 7 Ur. j i Dag daar na 8Ur. »Dagen. 9Ur.
3 Dagen. 10 Ur.
4 Dagen nUr. ! jDugen 12 Ur. oDageu'sMid-
dngs ten 1 Ur.



,Orde op het Ryden der Poft-Wagens^ vanMiDDELB. opVLissiNGEN en & van Vlissingenop Middelburg. I
Jan. Febr. 'sMorg.7toVsAv.7Ur. I 'Maart April - - - 6 - - - - 7 tfr. I Mey tot Aug. - - - 5 - - - - 8or. ■
6\i>/. CW. - - - 6 7 1
Nov.enDec. - - - 7 - - r - 7y?'j Betaalende de Pasfagiers als volgt: j 1 Perfoon 13 St. I4 Perfoon. 20 St- 1 2Perfoon. 13 St. 5 Perfoon. aoSt3 Perfoon. 15 St. löPerioon. 24 St- j Nog bet. ieder Perfoon 1 St.Boomgeld- j ' Van Middelburg op Veebe, en van Veere op Middelburg. Van half Maart tot half October. Van Middelburg 'sMorg. ten half 8 Ur. 1 Van Middelburg\sMmg. ten 9 ür. Van Veere \sMovg.ten 11 LrA Van Middelburg 'sM:dd. ten 12 E7r. ; ^«M^/&tfrgN*>niddagten aür. I Middelburg Namidd. ten halfs Ur. \ [ Van Middelbar g's Avonds ten 7ür4
ka 0,de{



ft Orde op het Ryden der Poft-Wagens£J f van Middelburg op Vere en van Vere op Middelburg.
Van half OBober tot half Maart. J FMiddelburg"'sMorg. ten half9 f//. Van Vere 'sMorg.ten nUr. Van Middelburg'tMidd. ten 12 Ur. j Van Middelburg Namiddag ten VanMlddelburgNsraiddagteü 4.U/. | FanMiddelburg'sA&ndstm 6Ur. L
< Betalendede Pasfagiers opBoyengem. »
i'o/? - ?7«r«*. I fo/z7<% <fe />0y?. £/r> n Perfoon 12 St.i Perfoon ig St, 12 Perf. ieder 8 St.|2 Perf. ieder 10 St. meerderals2Perf.'3 Perfied. 7I St. ieder Perf. <5St. meerder als 3 Perf. '
'ieder Perf. <5St.
Die 'sMorgens Voor- en YAvonds j ma Poft-Uuren begeeren te Ryden, moet 6 Stuyvers extra betaalen.
G 1792. Vertrekt



ff*in ■ >i ■ 3ï£S£* ■■
jOVertrek en Aankomft der Poften^ % van Middelburg op j
Goes, "] Tholen, Per Land-Pop?.
Holland, Vertrekt van het
Gelderland, Poft-Compt. ZonGencral. Land, dagen Woensdag, Vriesland, t's/lv.omoUuren, Overysfel, ' koomt aan Zon~Engeland, dag en Donderdag
Duitfchland, 's Morgens. Zwiczerland, J jR NoordfchcLand.J |
ff NB. Met de voorfz. Land-Poft, §
*r gaande Brieven moet betaald worden l 'op Engel.,Schotland en Ierland, 3 St. Vriesland 6 St. franko Utrecht. I Overysfel 3 St. franko Dordrecht. I NoordhoUand 5 St. franko Rotterdam. Zmtzerland sSt.frarikó Rotterdam. Noordf.Land.iASt.ftavi.iO Hamburg. DuitCchland, moeten gefranqneerd I - werden,naar dc gelegenheïddcr plaatj fen, November^December'January, J en February, betaald iSt. meerder.
Vertrckfc



ti VhmrWn I " Comptoir
:s S'S, U*w*«>Ws
SS dffv.by w?««»
pnen, i3ft.by \ dag en Donderdag J '* Namiddags. - II
li OokVertrekkendagelyksBrieven,op i Amfterdam, n I 'Rotterdam, ! 0wr Rotterdam \ Dordrecht, fongefranaueerd. g sGravenhage. J g
Ook op geheel ï
i Holland, 1 0jw enfrankQ m I Gelderland, \ Rotterdam moet * I Vriesland >Sf«yv.*y; wom
Pverysfel, - na gelegenheid der
iffltichland* J Plaatfen. teftrek en Aankorhft der Ordinaire
KOOPMANS-BÖDEN, Op j
Amjlerdam, vertrekt /ÏP&«w/f. en Za-
turd., koomt aan Dingsd. en Frj^ j grtrekt van Amft., /)/^. en Vrylty



0 ^«-s^^^M^- •§
Vertrek en Aankomft der Koopmans-gj W Boden van Middelburg op
t Vertrekt 's Woensd. Zierikzee. S koomtaan Vrydags en i Zdturdags.
{Vertrekt's Maandags knomt aan Donderd. Vlissingen. i Vtftn alledag:'sMid* B 1 koomt terug s Avonds
Ij f Vertr. alledag 'sMïd.
j vere. \ koomt terug's Avonds ! D e l f T { Vertrekt Vrydags. ,
i) en den < koomt aan Zondags |3 ; ii a a g. £ of's Maandags. M r Vertrekt om de 14 daD o r d. *tgen Vrydags, koomt ( aan 's Maandags. ƒ Vertrekt Dingsdags, i LElDEN, ikoomt aan 'j/Fo«wrf.
!r Vertrekt Dingsdags B r u g ge. < enVrydagS,koomt aan t Maand, en Donderd.-
INB. DoordcBodensop Zicrikzee : en Go« werden buiten hun Ver„ rrekdagensenoegzaarn dagelyksBrie-J fjven verzonden. Vertrek^
jfc rnTT «1^3■'1 " 1 ""r KUl|



C^Vertrek en Aankomft der PoitenT J van Ziektkzeë op J Walcheren 1 f Goes. Tholen.
Holland. ^ Land-Poli. \
• Gelderland. Vertrekt Zondag \ Overysfel. en Woensdag des i
ÏVriesland. I Avonds. f Groningen. I Generajiteits- Koomt aan, des I Landen. > Zb»^ I Vlaanderen. gensen'sfVoen- 1 gBraband. dags's Avonds. §
Jr Engeland. £3 B Vrankryk. In de f Vinter ge. g
1 Spanjen. woo»/y/& Z)o«Jk I
E Portugal. %'V%W, 1
Dmtfchland. | Italiën. | Zwitzerland, 1 enz' J Vertrek en Aankomft der Ofdinaire I
J KOOPMANS-BODEN, Op
maa iu ? Fertrekt Zaturdag i LMiddelburg. ^en Dingsdag, koomt a f . J aan Vrydag en ZondXJi
feW™' ■ i ■Dl.jj. ■



■»v -
jQVertrek en Aankomft der Poften £ « van Goes op ^
1} Per Land - Popi. Walcheren, f Vertrekt Woensdag Vlaanderen. ?en Zaturdag, koomt I Braband. Kaan Donderdag en Ij -* Zondag. \ Holland. 1 \ Gelderland. Per Land-Pop. Overysfcl. I Vriesland. Vertrekt Woensdag I Groningen. Ven Zondag 'sAvonds J | i Tholen. ' om half Tien Uuren, i tz Zierikzee. koomt in Goes aan j ( Generaliteits alle Woensdagen en
Ien verdere ; Zaturdagen, Landen. . Vertrek en Aankomft der Ordinaire Koopmans-Boden, op Vertrekt alle veertien Antwerpen. >Dagen 's Woensdags, j koomt aan 's Maand. ^ Vertrekt Woensdag „,.. „ € en Donderdag, koomt p Middelburg. Paan Donderdag en \ 15 3 Vrydag. %



PVertrek en Aankomft der PoftenffJ
|¥ van Tholen op w
|j Goes. T I
jj Zierikzee. I
| Wakheren. Per Land-Pop. \ I Holland. I
| Gelderland. ( Vertrekt Woensdag I
Overvsfeï. }>en Zaturdag, koomt 1
Vriesland. i aan Maandag en Don- {]
Generaliteits derdag. Landen. I 1 Groningen, jg | enz. J A
F Vlaanderen, -j DeeÈe worden opiè Braband. /het Poft-Comfitoir te I 1 Frankryk. >Middelburg of RotSpanjeu, l terdam gezonden. enz. J {
Vertrek der Ordinaire- of Koopmans-Boden, op
) alle Maandag. Bergen-op- (n\\e Woensdag. Zoom. fa e Donderdag.
\ alle Zaturdag. Met « * hetoPeT!ender Poort.%J



^Vertrek en Aankomft der Poften^1 Ö van VLISSlNGENOp I I Zierikzee.
I Goes. Per Land-Poft.
Tholen. Vertrekt alle Zon-
H Hand. dagen en Woensdagen Gelderland, fan het Poft - Comp-
' Generaliteks toir, des Avonds om
-Landen. ^8 Uuren, 'sJVinters Engeland. ten 7 Uitren, koomt Duitfchland. aan alle Zondagen en 1 Zwitferland. Donderdagen 'sMorb Noordfche. gens. j
« Landen. S
Braband. j Deeze worden op Frankryk. /het Poft-Comptoir te Spanjen. > Middelburg gtzouPortugal. \ den. Italië n. '
Vertrek en Aankomft der Ordinaire
KOOPMANS-BODEN, Op
(Vertrekt alle dagen Middelburg, ^s Middags, koomt te . rug 's Avonds. ■
£9 Vertrek^
fegfr JEE»' 11 «Sffi



10 Vertrek en Aankomft der Poftei;£
van Vere op I Goes.
I Zierikzee. i Per Land-Poll. I Holland.
I Gelderland. F.rtrekt alle Zonda|! OverysfeJ, \gen en Woensdagen t \ Vriesland, j 'koomt aan alle Zon-
Groningen. dagen en Donderda-
Generaliteits gen,
Landen,enz.J i Vlaanderen "1 JL > Braband. g ! Frankryk. Deeze worden op «
Spanjen. \het Poft - Comptoir ïï
Portugal. 1 te Middelburg gezon- \
Itaüën, enz. I den.
Vertrek en Aankomft der Ordinaire I Koopmans-Boden, op
? Strekt alle Dagen I Middelburg. ys Morgens , koomt I J te rug '■'s Avonds. I
5 _ No-a



ffiffi II ■IMIIIlWl'BSflUl HJ-_ig^{
\\ NOTITIE van 't KLEINZEGEL.
H Het Zegel voorde Minuten van liuur-
I Cedullen en Pagt - Contratien van n Huizen, Landen enz., te betaalen
II #y Huurders, naar het beloop
iyan de Huur, volgens een of meerder Jaaren. Gl. St. Beneden de 50 Gl., Zeg. van fo - 2 50 Gl. en daar bov. Zeg. van fo - 4 100 Gl. en daar bov. Zeg. van fo- 6 200 Gl. en daar bov. Zeg. van fo - 12 400 Gl. en daar bov. Zeg. van fi- 'o 6op Gl. en daar bov. Zeg. van ƒ 1 - 10 De Zegels voor beloop van grooter Sommen , te vinden ih Art. 38. van
!de Ordonnantie. Voor de Pagt-Ccelan van Landen, loopt het Zegel nietboV. de 3 Gl., mits I voor een Termyn van 7 'Jaare n ; anders
Ite vermeerderen voor eiken Termyn. De Verhuurders moeten een Duplicaat hebben van 6 St., zoo de Huur 100 Gl. of daar bov. bedraagt, anders van 2 of 4 Stuiv., zoo als de Min. zyn. Tot Continuatie van Huur of li Over gif te , van een gedeelte van B dien, is een Nieuw Zegel noodig.



'cGft" ""u^BSgNs ii in i|jg^g||
&notitje van 't KLEINZEGEL.cS
! Rekeningen van Boedels, Gildens of 4 andere Gemeene Adminifiratiën, van | Keederyën vanScheepenen Compae- | mefchappen van Negotie, te Be-zege- I wanneer den Ontfang bedraagt. II 100GL en daar bov. Zeg,van/b- 8 f 300GI. en daar bov.Zeg. van /o - 18 II 600G -en daar bov. Zeg. van fi- 4 ff
] 1000GI. en daar bov. Zeg. van ƒ 1 -16 | üe Zegels voor grootere Sommen I
1 bepaaidm Art.39 van deOrdotmant. ji üe Duplicaaten voor de Geïntres- A ieerdens, volftaan met een vierde R van het Zegel der Rekeningen .mits « niet boneden de 4 Stuivers. . « Alle Rekeningen, Declaratien, of de (piitantie, dienende in plaats van Rekeningen, aan Debiteuren, bin"en. ,of buiten 's Lands, wanneer 50 Gulden en daar boven bedraasen,
1 een Zegel van 4 Stuivers.
mkenmgen met de Ordonnantiën
1 tot betaalingen, aan de Ooft- of We ftLomp. te bezeg.,vvanneer bedraagt. $ 50 Gl. en daar bov.Zeg.v. 4 en 8 St. J 3oo Gl.endaarbov.Zeg.v.4eni2St.(£ 1
kV «JJb» — hl^jg



r>NOTlTlE van 't KLEINZEGEL.jJJ \ 6ooGl.cn daar bov Zeg. v.qen i6St. 1 ïoooGl.eii daar bov. Zeg. v,4 en 2o6t. 2cooGI en daar bov. Zeg. v. 4 en 24SC 3oooGi.en daarbov.Zeg v.4en3óSt. 40ocGl.en daar bov.Zcg. v. 4en 48S1:. : 6;ooGl.en daar bov.Zeg. v. 4 enóoSt. Contratien, Koop Conditiën. Beftckkenof Aannecming^n van Werken enz., volgens , den Inhuud der Sommen. Gl.St. Beneden de 300 Gl. Zeg. van fo- 8
§300 Gl. en daar bov. Zeg. van ƒ o -12 j 600 Gl. en daar bov. Zeg. van fo - 16 < En zoo vervolgens, naar Aanwy- 1 zing van de vorenftaande dus $ ge' teekende tweede Colom.
Onderhandfche Borgtogten; Vol' machten , Verklaaringen of Attefiatien; voorts alderhaiide Atleni ofi Contraiïen, geen bepaalde Somme inhoudende, moeten zyn op een Zegel van 8 Stuivers.
Biljetten van Verkoop of Verhuuringe van Huizen, Pakhuizen, Zol-\ & ders, Kamers enz., moeten zyn op i fjjeen Ordinair Zegel van 2 Stuivers,



jNOTÏTIE van 't KLEINZEGEL.JfJ
en by elke Veranderingé der Be- jf fcendmaakingen vernieuwd worden.
Tot Tranfporten van ObÜgatien > op hot Land enz., een Zegel te gebrinken van 2 .Stuivers voor elke honderd Ponden Vlaams , en worden de Quitdntien van gekogte Obli- \ fatten , ten aanzien van 't Zegel j| voor Tranfporten gehouden. I
i Tot alle Begravenisfen, zoo in de 3 Steden als ten platten Lande word Jt tareifcht, een Zegel van 30 Stuivers § [och voor die, welke op 't Qaohier § fan het Familie-Geld, zyn aange- ff jcflagen op ƒ500 - o moet zyn een I [egel van ƒ 3 - o - op 1000 een I in ƒ 6 - o - o, j|
| En met iedere Verhooginge' van I 500 -0-0 eene Venneèrderiiiff I in / 3 - o - o. "1
Tot Onderhandfche Öbligatien, ï moge Wisfch , of Jsfignatiën, als I ok Qintantien van Huishuur, be- & oort geen Zegel. ' b?3






KORTE SCHETS
VAN DEN
I N H O U D
VAN
ZEELANBS j CH R O NYK
VERKORT j
"Van x7?7. r0t enmeti790 wgeilooten.



|j AAN DEN ^
| L E E Z E R!
I WY hebben gedagt niet onvv aangenaam te zyn, onze Lezers in ftaat te Hellen, om met één opflag van het oog, I te kunnen na gaan , welke
§» zaken zedert den Jaare 1777. , tot en met 1790. en dus in j veertien Stukjes zyn behan-
1j delt, en in ieder derzelve ! voorkoomen; ten einde dus, I de voorwerpen hunner weet-
Ilust, des te gereeder te kunnen nafpeuren. • DE UITGEVERS.



KORTE SCHÈTS^I
VA NOEN S
I N II o U D
V A KT " ' : I
ZEELANDS
CHRONYK)
VERKOR fi f
f Jndicn van jggj vind' men Zee- I
lajds Naamligging, Djfet&fcft. 4 lCA .1274, verandering d.W YVa- I
Lugtsgcftcldheid, tegenwoordige
™ beland, gftgtfSf ! vordcehng ten O.enW. der Schei I ide getai der Steden cn Dorpen odd- I tydsenthans, - Forten, Voorbrengleien van de Grond, Zeeweeren J Duinen Hoofden, Paalworm, Dy- I ken, Stroomen van Zeeland, de I m- e» VVefteriVheld^ Viscb l



B% ( * ) 6
Ir Maten, Gewigten en Geldfpecien,
Iinwooncrs van .Zeeland cn hunnen Aart;-- Aloude Regeering van Zee land, htdendaagfche Regeering, I de Eerfte Edelen, Staats VergadcI ring, 'sLands Wapen, GecommitI teerde Pvaden, de Admiraliteit, Re1 kenkamer, ft Hof van Vlaanderen I en Hooge Amptenaren -- Godsdienst enKcrkrcgecring, Getolereerde GeI zintheden, Zeeuwfche Clasfen en JL Kerke'yke Vergaderingen, Walfche, gEn,Tclfche en Schotfche Kerken W 'sLands Zegen en Onheilen; Stormpa winden, Watervloeden, Aardbcvm-
!een pestziekte, Ziekte onder t Rundvee, Paalworm, Stortregens, Droogtcns, Duuretyden, harde § Winters, Oorlogen cn Binnenland1 fche Beroertens.
J Anno I778«
I De Befchrvving van Middelburg: i Naamsoorfpróng dier Stad; alouj



Pw3 ~-l--JU4KfiSj^MH*Bsa^^J
Ö geft 'Idheid; Burgerlyke voorreden-% v.eiderley vergrooringc,, der Stad' Nieuwe Haven; Binnegrach en v' Nieuwen Sas; Bolwerkt p^tenoude en tegenwoordige VerdeeJ n -
^aixiada;>x.n;;aanna?ckten?vriS' Plemen; K«^-rscffi|ffli,: I
Wen; Dockken; opeSe^e' I
AxVno 1779. if
Klooftar der Minderbroeders Au ï
ifr ^rdeaenCellebro'eVs 1
W.lfche en Engelffche Kerken 1
I Janskerk; Vrouwe Kloofters-Vl '
Ijoomfcbe eo^otW
dunst en Kerk Regeering der G^r
formeerden te Middelburg, p^!^,



^^gggggg^p^'
faemm Predicanten, Ouderlingen j j en Üiaconen, Godsdienst en Kerkregcering der Walfche Gemeente.
Anno 1780.
Godsdienst en Kerkregeering der S EnEclfche,Lutherfche enMennouite-n H Gemeenten, als mede der Roomsca«rezinden en ]oodcn te Middelburg; II ïatynfche School en Illuftre Gymi nafiumbenevensdeszelfs Hoog Leer-■ SSrs ; de Abdy thans het Hof van B Zeeland, deszelfsoorfprong, Goc1 deren en Voorregten; de StaatenKamcr, de Kam r van Heeren Gecommitee--dc Raden en van de Admiraliteit ; die van den Raad van Vlaanderen, Van de Heeren Scaaten van I Walcheren en van de Provinciale Rekenkamer.
Anno 17 81. [ Aloude en hftdendaagfclie Regee£5 <%. -«asfrefSi» -«ww» ï&A



^ C 5 3 ^
f S, ^mptenaren by de Heeren
Sé n0^0^1^ d; fiGecommitI ceeide Raden van Zeeland • Onr^n
llGmÏT].' ^^"cialeReVS": Raad ™ tmu'al,!tc? mitsgaders de
Zeeland gpie" m ^meinea van ^eeiand; Burggraven; Rentmce-
^eld?"^a' BCÖf211 en ■ fccntJde; Rentmeefter der Doinei-
! nen «** Tholen; Rentmeefter Ge i neraal derGraafelykeDomdS^ j
' If Zen mVnm van ^ Wate -en •oude Wetten; Kcure van Zeehnd'l veranderingen in de oude Wetten-1 Grafelyke Munt ;te Middelburg?
Nooth— -J
Anno 1782. - |
ind'T'F ,dCI' PeIdfPeciën vanZee- f ||d^Inf 'C J
y A 3 Annov3



4$ «7*1 I I IMIWIII qggEWMMBMCH "
I Anno 1783.
I Stads Regeering te Middelburg',
Idrie Grafelykc Officieren 3 Jurisdictie der Stad; verandering derWedi; Burgemeefteren, Schepenen, Raden, n Penfionaris, Secretaris, Criminele j juftitie; 'sGravenfteen; Tugthuis; | Regtsplesing in't Civile; Cpftume van Middelburg; Thezauriers en
§Stads Schuur, j Anno 1784. '
Vervolg der andere Collegien te Middelburg; de Wisfelbank; WeesI kamer; Leenbank; Collegie van i Asfurantie en Water Regt; LandI regt; kieineZakcn; Stads Ambagtcn; | Defolate Boedelkamer, Kamer van den LevantfchenHandel; Comptoir vanFinande en Conlignatie, cn dat van Regiftrature. Voorts nopens dein JL Burgerhaat te Middelburg, enBur-
& • ■ geH
3
&



f gerJykeVryheid; Gildens; derzelver^3 ooriprong, verdceling cn bc{tüur. T
Anno 1735. ||
Weienfdmppcn, Konftcn cnTan- J IcnjdcrzelvcrbeoefTenific te Middel- I
f ??euwfche Gcnnbdfchan der f
Wetenfchappen te VlisMm; des- I zelfs oorfprong, beduur „werkzaam- I
; beid en verzameling. I
( Anno 1786". ||
Vervolg van byzonderheden no- f |Pfs ^ecu,wfcfj GenoodfchawH- if
Wetenfchappen te VfisÏÏDgerl: ;t I . Middelburgséh Departement v»n 't I
zelve; 't Phyfifch Collie . PJ:m !j
vanecnHooge School in Zeeland: !
Departement van denOcconnrm!
fchen Tak; mitsgaders van de Na- »
denrke^^eSkundise C^on. 1 i & beoeffe™S der Konften te Middelburg; Teeken Academie" 2 £
/» A 4 Rede-Q



0 <JH—
P ( 8 ) £
» Rederykèrs, hunne ondheid, be- 1 | lL;tu','-ónder!'eheiden Kamers, by|j zonder die yan Middelburg; Stads Jj, Muzykzaal; Manege en Schennzaal.
| Anno 1787.
II . Drie Schutterycn, derzelyer, oor-
1 fprong, inlteiling , beduur en voor-
II mmt
Anno 1788.
JL Vervolg van de Befchryving der i f| Schutterycn; Confrérie van St. Jo- ! { f ris of Groote Sociëteit en Caruus-1 felfpelen.
Anno 1789.
Tweede vervolg van de Befchryving der Schutterycn.
Anno 1790. Laatfte vervolg van de Befchryving der Schutteryen; Handwerk en Neeping doende Güdens, byzondcr tj dat der .Metfelaars en Timmermans. | 15 ZEE {§



ZEELANDS
CHRONYK VERKORT.
i 7 9 a.












pZEELANOSg |ch ron YkI VERKQRT. 1
Viaag. Ts 'er in den Staat der II J Konften en Wetenfchap- JJ pen re Middelburg, zeden den jaare 1 1784.cn 1785. waarin jïv uw verfiag $ Meswegens voor de Chr. nyk van A is 1785. en 1786. vervaardigde, geen ff Ir verandering gekomen ? W 1 Antw. Ja, door de ftigting van jj I het Museum Mediobur- I [ cf.nse, een aanzienlvk Gebouw, 1 ftaandeindeLatynfcheSchooIftraat, | weleer bewoond door den Hcere I Mr. M.J. Feth ynn de Pcrre, van I l West - Capp:lle, Raad enBurgemee- || l tier der Stad Middelburg. !J I V. atsg. Wanneer en door wien is |i dit Gebouw tot zulk een nuttig ein- I de ingerigt? ■



g${^inimi ■ gg 1
jrjia ZEEL ANDS $
w ^«/w. Den 15 January 1787. deed de Heer Mr. Johan Areuaen van de perr.e,,(tfe Nieuw-Erye en Weizingen, daar toe het eerfte vooiftel; communiceercnde aan \Natuurkundig-Gezelfchap, waar van hy Prsefident was, een Plan, door zyn Ed. ontworpen, ftrekkende om den luister en bevordering van de Konften en Wetenfchappen te meerder te ! volmaken, cn by zonder, om die, jl als.by elkander vereenigd, tot een « gemeen Mufeum en teffens een beI f ftendige vcrblyfplaats binnen Mul-
I' delburg te geven, door den aankoop van het bovengemelde Huys door de Tceken-Academie en het Natuurkundig.Gezelfchap', alles ingevolge zekere Conditiën door zyn Ed. voorgedragen.Vraag. Kreeg dit voordel ter-
Iftond zyn beflag 1 Antw. Het Plan van den Edelen Voorzitter wierd in commisfie gen field, enden 19January 1787. volkor |_5 men$
-«■ai tf



U a^tm^^mst^ *i
CHRONYK VERKORT, f3 ! men goedgekeurd: zoo als ookbyBe- fcf
ftuurderen van de Teeken-Academie, \
ten zeiven dage, daartoe mede werd I I beflooten, biedende den Heer Van jj - Ae Per re, zoo gul als vcrpligtend II ; aan, om de byzondere kosten te be- |
taaien tot in Maat fbelling van de jl
Apartementcu, ten gebruike der Ace- \ 1 demie gefchikt.
Vraag^Op welken voet gefchiede | ; zulks? J I Antw, Het Natuurkundig-Gezel- i* iJehdp en de Teeken- Academie zouden f| ' van den Hcere Veth'yan de Per re, \ \ • van IVest-CappeUe koopen, tot een ' i gemeen Eygendom, dcszelfs Woon-
huys voor eene Somme van ƒ 15000. ' welke zouden worden voorgefchoteh
en door den Heere Van de Per re, j i de Nieuw - Erve op een bchoorlyken. I
Schepen Schuldbrief, die, in plaats- j ' van een matigen Intrest, beloofde 1
zig te zullen vergenoegen met zoo j .veel de Teeken-Academie en \\QiNa- \
tuur- L



J^ii ZEE LANDS ^
tuurknndij-Geze'fchap voor huur a
IhunuerDepartcmenten plegen te be- I talen; te weti'n de Eerstgemelde I oC 33. 6. 8 Vis. en het andere I
!c£ 35- Vis. tenvyl boven dien de | ordinaire Grondlasten en Reparatien 1 voor Rekening van den Heer Van de I ■ Perre, de Niemv - Erve, genomen f |; wierden. Men zou het NattiurkunI dig Gezdfchap der Dames mitga- I li ders het Mi ldelburgfch Departement j van het Zeeuwsch Genootschap j$ « der Wetenschappen , mede trag- « w ten te disponeeren , om van dit Gej bouw gebruik te maaken, en in rede- £ lykheid daarvoor teContribuëeren. Aan deze onderfcheidert Gezetj'chapI pen wierden behooriyke Vertrekken aangewezen, terwyl de overige, 1 benevens den Thuyn zouden blyven , ter dispofitie van den meergemelden 1 Heer Van de Pene de NieuwErye.
Vraag. Wierd hier van niet een jl behooriyk ContracT: gemaakt?
£JS f2Ml,__t^L,__^„ ***** , nJ> "\ >£,



$ CHRONYK VERKORT.
| Antw. Ja, den 7 February 1787- é
! voor den Notaris L. van der Linde
en Getuigen. Vraag. Warmeer wierd van dit ■ Gebouw het eerst gebruikgemaakt?
Antw. Den 10 Aug. 1787. hielden : Direfteuren van de Te eken-Academie \\ daarin hunne eer (ie Vergadering, en 1 op den 29 Ot^ober daar aan hebben 1 de gewoone Winter oeffeningen op 1 de onderfcheide Collegien van de k zelve, aldaar aanvang genoomcn,j> \ wordende by die Gelegenheid door « ' den Heer Secretaris Leenden Bom- $
me, door den Dood aan de Weten- i 1 fchappen te vroeg ontrukt, integep1 woordigheid van Heeren Opper-Di1 reóteuren, verdere Dirigeerëndë Le1 den en alle de Oeffenende Leden. 1 op de Kamer van het Levend Model,
gedaan eene na tyds omftandigheid
gepaste Redenvoeringe, aan toonen. de hoe de Voorrechten dezer gunfti-
ge gelegenheid de Lust en Yver der [ Oeffenaren moeften aan vuuren, om JL J daar fj



C^i6 ZEELAND S £
I daar door te meer aan dc bedoeling ' dezer nuttige Inftirutie te'beantwoorden ; tevens aan de Oeflcrièndc .Leden kennis gevende van het bêfluft der Diredlie , om uit dc eerfïe vervaardigd eTeekeningen, de best gekeurde uit iedere Clasie, als een Eerfleling der in dit Gebouw verrigte Konst-Oeffeningen, den Hëere Ven \ de Perre, aan te bieden, ten bewyze van Erkentenisfe wegens desJk zelfs gunffige medewerking tot de/s , « bekwame gelegenheid. Hebbende *f die Teekeninge, (in eene Portc-1 fculjc zyn Hoog Wel Geboren aangebooden en gratieus geaccepteerd zynde,) een zoo onverwagtals aangenaam gevolg voor dc Academie gehad, dat zyn Hoog Wel Geboren aan de Directie per Misfive de Verzekering gaf zyne gezindheid en voornemen, om ter bevordering cn uitbreiding der Edele Tekenkunst en Bouwkunde , gaarne het zyne te wil-
C, len bh/ven toebrengen, voegende 3 : m



) CHRONYK VERKORT, % : 'tot gefchenk daar by zyn PmirtraitKM : door den Kunstteekenaer Somt>fois j in Pastel vervaardigt: en als een dade- I lyk bewys van deelneming in de belangensvzn dü Academie, tot een Equivalent voorde meerdere onkosten ter in ftaat ftelhng van de Aparternenten, een toereykende fom in Contant: WelkPourtrait tot een blyvend monument voor de nagedagtei nis van dezeEdelraoedigen Mscenas i ia de gewoone Vergaderkamer van I ;Birecr,euren is opgehangen. f| Vraag. Heeft 't Middelbargfche £g .Departement van 't Zeeumcli Ge- W noodfchap ook hier haare byeen- Ê komften. overgebragt ? I Antw. Ja., zoo wel als het Na- § tuurkundig Gez*lfckap der Dames > betalende het Middelburg! che Departement hier voor één vyïde deei van deszelfs vaste inkomfben, die uit de i 1 Contributien der Heeren Direcleucen, te Middelburg gedomiciliëeeivl, voortvloeyen terwyl de Dames i



18 ZEELANDS
e£ 15 Vis., en om de twee Jaaren j een Prefent van nog ontbreekende Inftrumenteri geven; waar voor Haar Edelens, op haare tyd en beurt, gebruik maken van Kamers ,JMeubilen, en Phififche Werktuigen, die de Heeren in eigendom toekomen.
'Vraag. Welke Vertrekken zyn aan ieder Genoodfchap refpecHvelyk aangewezen ?
dntw. Aan de Teeken - Academie wierd tcegeftaan het gebruik der vier boven Voorkamers, der afgefloten j Gaandery, daar langs loopende, en j der Zolder daar boven, benevens den in en uitgang door het zoogenaamde Koetshuis, waarin ook de Brandftoffcn zouden geplaatst worden; blyvende de grooteTrap vry, ■voor den toegang der Heeren Directeuren dezer Academie, die in een der Voorfaletten cok hunne Verga- j
deringen houden zouden.
Vraag. Welke dispolitie maakte I men omtrend de overige Vertrek- I ken? Ant\v. I



^ CHRONYK VERKORT. 19
Antw. Aan de Natuurkundi*e-Ge- '%* zelfchappen van beide Sexen en het ff" . Middelburg/lhe Departement wierd j 1 toegefhan hergebruik vanhecgroote I \ Voorfalet, de grooteZaal, 't Ka- ff binet daar aanvolgende, en 't Voor- I , vertrek tegen de Salet gelegen , mits- I gaders de Zolder boven de groote 1? i Kamer en 't Kabinet, terwyl de Heer \ Fun de Perre ook een der Vertrek- ff ken aan hec Wddelburg/'che Depar- I tanent fchonk, ter plaatfing van een $. Cabinet van Naturalien en andere f| zeldzaamheden; wordende eenige w 'mindere Apartementen voor den aan- ■ teftellen Oppasfer geasflgri&rt.
Vraag, Verzameld het Middel- I burgfche Departement dan ook een I Cabinet? 1 Antw. Ja: en dat wel i<\ uit de § Doublés van 't geen in 't Cabinet | jan, 't Zeeuw fch Getwodfchap gevon- f| jen word. a°. Uitgefehenkenjdie f tan tyd tot tyd aan 't zelve gefchie- I ien. 30. Door aan koop. * ^B 2 Vradg.ZJ



4$$ F*l&mmamÊamtg$^i
Cxzo ZEELANDS £
, * praag. Aan'wien tog heeft men I
|de:ze inrigting voernamelyk dank te wyten ? Antw. Zoo als hier voren gebleeI ken is, aan den Hoog Edei Wel f Gcb. Hccre Mr. J o h a n A d r i aa n 1 va n de Per re , ILcr van Nieuwn Erve en IVelzings, en voormaals • || Reprefentemt van Zy ne DonrL Hoog- j f heid,n\s Eerfte Edele van Zeeland: | \ Een Man, die niet alleen een yverig 1 beoefenaar, maar tegelyk een edel- J f? moedig Befchermer was van alle J W Konften en Werenfchappen! 1 • Vraag. Had die voortreffelyke
IMan nog grooter bedoelingen met de inrichtingen van dit Mufsum ? Antw. Zekerlykja ! althans al in '
Idcn beginne der oprigting van het- \ zelve, oordeelde die Heer het, ter bevordering van eensgezindheid tusw fen de Direclien van beide Departe| menten, in dit Huis geplaast, als B mede ter onderlinge beramii ge en ^ rrityoeringe van de gezamentlyke be- _|






ZEELAND S j 15 Antw, Zulks was op demo October 1787, in de Vergaderkamer van Heeren Directeuren der Teeken-Aca, de /.ie, in welke met Eenparige Stemmen tot Prefident Perpetueel van die Gecombineerde Directie de Heer Van de Perre, en tot Secretaris de verdienftelyke Heer Ltendert Bowne werden verkoofen, die zulks beide aannamen en terftont in functie traden: waarop de Inftructie voor den Concherge wierd ont[ worpen en naderhand geSrreftecrd. f Prang, Van wien heeft de ConCherge in dit Huis zyn aanftellinge ?
/Intv.', Van den Heer Van de Perre, als Hypothecaris van het
&(Huis, cn wel op de Reglementen, zoo als by de onderfcheidene Departementen plaats hebben, aan ieder van welke de Concherge verpligt is, op of omtrend het begin van ieder Jaar, continuatie van dienst te verzoeken; voor welke dienst hy behalve een toeleg van & 10 Vis.. geniet^



\\ CHRONYK VERKOPvT. 23'X . geniet de vrye Inwooninge en 't ge- | r ■ gebruik van die Vertrekken, die l hem zyn aangewezen, en verder zo- j danige Emolumenten, als ieder der | ( Corpora hem heeft toegedaan. I Vraag. Welke .Etablisfementen j bedoelde de Heer Fan de Perrè, by i de reeds genoemde in dit Huis nog I te vestigen ?
Antw. Zyn Wel Ed. Geb. te recht bezeffende niet alleen het j nauwe verband, dat de Teékknkuhaè > met dc Ont-.eedkunde heeft, als zyn- % • de het voor een Teekenaar van 't % 'Mensen-Beeld niet genoeg, alleen ! de uiterlyke gedaante des Menfche- I fyken Lichaams en de evenredighe- | den der Ledeniaaten tot elkander I i te kennen: maar zelf voldrekt nood- | . zakelyk de plaatflng van die Been- 8 1 deren en Spieren te weten, welke { ; de uitwendige gedaante van den 3 ' Mensch in verfchilknde danden en 1 j werkingen te weeg brengen; en daar I ' by overweegende bet onmisurtaie « 5 ver-O
% ÜA 11 Jtta^wnMi «iLd0



Ï?4 ZEELANDS (?
vereischtevan die Wetcnfchap voor i deLeeriingen der Genea-en Jfeelkund , welke laafte door verval dezAnatouihkamer binnen deze Stad, van de zo noodige als heilzaame gelegenheid ter Oeffeninge in die konst waren verftookcn; deed al van den beginne zyne wenfchen en pogingen I blyken t( r oprechting eencr Anato- f m.€ in dit Mufjeum. Vraag. Welke nuttige uitzigten I
§vpede zyn Wel Ed. nog meer? JL Ar.iw. Inde Vergadering van Di- f| refteuren van 't .Mufieura van den {j 1 23 February 17S8, gaf zyn Ed. kenI nis, dat by aan Regenten van het I gecombineerde Kruideniers, ApoB thekers en Drqgiften Gilde gratis I had vergund het gebruik van den I Thuin, jelegen agtcr het Huis, inI gevolge de Vryheid aan zig gereferI veerd, ftellenüe dezelve dus in de I gelegenheid, ten nutte van de Leer■ Iingen der winkeldoende Apothe- 1 JT^rs, een Hortus Medicus .aan te leg- At



M CHRONYK VERKORT. 25 |f genz proponeerende verder, ten %f | einde aan Regenten van .dat Gilde I de geruste beflttinge daar van te j verzekeren, dat door de Directie I li hunne toeftemminge voor het ver- I I volg ook wierd toegezegd. Deze ! bevestigde, op een zoo vermoogen1 de voordragt, aan meergemelde Gil- j de 't vrye gebruik van den Thuin, 1 terwyl de Heer Fan de Perre in- 1 tusfen aan Regenten de vryheid gaf j§ .hunnePlanten en Gewasfen des goed- & vindende daar te plaatfen, met toe- *f zegginge van het onderhoud van den W Thuin voor zyn byzondere Reke- ff ning, tot dat zy door een Plan van I Ihtekenaaren tot de oprechting van I een Kruidthuin zouden in ftaat ge- 1 field zyn. J Vraag. Heeft?zyn Ed. het daar f by gelaaten ?
Antw. Neen, want in dezelfde jj Scsfie gaf hy ook opening fvan zyn 1 voornemen tot het oprichten eener I Publique Leesbibliotheek of Letter- «| kundigKA



g^pa M'i3«igte«*—■tfgsg
C;>26 ZEEL AND S £|
l kundig Kabinet, waar van het Plan, 0 zo wel als de Inftruclie van den Bibliothecaris in de daarop volgende Vergadering, den 30 December 1788 is gearrefteerd; welkEtablisfement, door den Boekverkoper J. P. GillisJen , in order gebragt, en door den zelve den 15 Méy 1789 in een gepaste aanfpraak aan de Heeren Intcekenaaren is geopend. Werdendc door de prefente Leden tot Commis% farisfen verzog- en aangefteld, be- , ► || nevens den Heer Fan de Perre, dc f| i ! Heer en Mr. y. Winckelman, de W Heer A. Dryfh* ut en Mr. K K. lieitz: dan welk Etablisfement door den I D®od van den Bibliothecaris, met J den £ Mey 1791 geheel is gedoopt. I t- 'raag. Wanneer zyn de Ontlced-
Ikamer en den Kruyd-Thuin tot {tand gekomen? Antw. Deze nuttige bedoelingen zyil maar toe aan de geboorte ge- ! kooimn, zyndc de uitvoei ing door I
Cl de ongunftigheid des tyds en vooral jk $ doorq



) CHRONYK VERKORT. 27;! [ door don vfoëgtijdigen dood van den $ waardigen van de Perre, blyven I Heken.
Praag. Heeft by dan de geboor: te van het Mufbum niet lang rao: gen overleven?
Antw. Hij overleed den 8 April : 1790, in den Ouderdom van ruim t een-en-vyftigjaaren, totdioefheid ■ v h allen , die Wctenfchappen , I Deugd en Godsdienst beminnen. I Praag. Wierd zyne nagedagtenis l \ niet opeen byzondere vvys vereert ? f; i ' Antw. Ja de Heer Matthias f ; I Pous, Oudraad der Stad Middel- | I burg, gaf niet alleen in het Middëlbttrgfch Depattementva.n 't Zeeuw fch | Genootj chap der fPetenfvkappen te > PUsfiugcn, kennis van den dood, ' van haren edelen voorzitter , in ' eenc korte en aandoenlijke aanfpi aak, 1 terwyl de Heer Mr. Is aak, Win c: xe l man, Presiderende DiréÉteur 1 van het gemelde Genootfchap, op • de AigLineene Verg tdermg van het « 5 zelve,$|
j6w, U,«.r,r.. ...
I niet op een byzondere vvys vereert ?



0 ffi ■ msi^^Mmmmamt^^
123 ZEEL A ND S ^3
zelve, van dit zwaar verlies op • ! eene treffende wyze gewag maakte. Maar de gedagtcnis des overledenen wieid , ten verzoeke van het Middelburg fch Departement, in een Openbare Lofrede geviert door den Heer Johannes Henricus van der Palm, voormaals Predikant te St. Martensdyk en ten voorigen Jaare 1791, beroepen naar Vlisfingen lp (dog voor welk beroep zyn Eerw. ju beleefdelyk bedankte} een man, J | « die niet alleen de gemeenzame« V Vriend was des Overledenen, maar W ook de befhmrder van zynen flati- 9 gen Huis-Godsdienst.
Vraag. Waar en wanneer is deze J Lofrede gedaan ? I Antw Opden2ÖNovember 1790, l| in de Zaal van het Muüeum, ten jj bywezen van de Leden van het 1 Midd Iburgfch Departement, Heeren j Directeuren en Leden van heiZeeuw- 9 fehe Genootfchap, gelyk ook van 1 a het Natuurkundig Gezelfchap en jL V> van^l
ffijffilF W—i—^lp^lt)!" I II !!■ IIII f|f]^ ff



^ CHRONYK VERKORT. 29^ t van zeer veele aanzienlijke lieden tf ■ uit onderfcheyden plaatfen.
Vraag. Welken invloed maakte 1 | deze Lofrede ? I Antw. Daar zy niet alleen een I ; Meesterftuk was " van welfpreken- 1
heid, maar tegelijk een onopgefmuk- I i Zé fchets was van de verdienïten des | { Overledenen , verrukte zy alle de I
toehoorders, en nam hen nier min- | I der in ten voordcele des Redenaars, f . Vraag. VvTelk bevvys ontting de ut r Heer van der Palm van deze goed- f| t keuring? 5j}
Antw. In het Perpetueel Com- : • mitté van het Zemwfek Genood- ■ IJïhap der Wetenfchgppen te l-lis1 fingm wierd' dit ff.uk. or> den 30- j | November 1790, door den Secre- jl
taris van lioytn, voorgelezen, en ■ ! btitoten om bet zelve te. doen Druk- j: j ken onder de Verhandelingen des i : Genootfthaps , met vrijheid aan \ den Drukker om het ook afzonder- j
lyk uittegeven, en een aantal Ex- k



i|r%30 ZEELANDS £
v emplaren te gunnen ter dispofitie | f van den Redenaar: terwyl in het li Mtddelburgf-h Depa (ement, ten || bewyzc van deszelfs goedkeuring en erkentenis , bepaald wierd een gedagtenis in zilver of boeken, ter waarde van den Gouden Eerpenning , den Heere van der Palm aan te bieden Vraag. Wie.is dan Heer van de Perre 'ie lV:enw - Erve in zyne betrekking tot het Mufasum opgevolgt? ik ■ Antw. In het Miadelbmgfch Dr- « partement, word de functie van «3 . Praïfldent waargenoornen door den IF Oudften der aanwezende Heeren Ij Directeuren uit Middelburg , 't geen al doorgaans is de Heer Bonifac'ms Manhias Pons, Oudraad der Stad Middelburg, en Bewindhebber der
I' Oost Ind. Couap. ter kamer Zeeland.Vraag. Wie volgde den Heer van de Perre op in de praelidie van dc I & Natuurkundige Gezelfchappen der £ t5beide Sexen? Antw.%Ë



^ CHRONYK VERKORT. 31^
IAntw. De Heer Daniël Ra-'| de rmacheh van Nu uwer kerk, jj oud Raad der Stad Middelhurg eu j Bewindhebber der Oost Ind. Comp. jl ter kamer Zeeland. Vraag. Daar de Heer van de jj Perre, by zyn leven zoo veel deed J tot aanmoediging der Konften en jj Wetenfchappen , hoe ging het na j zynen dood met het Mufjeum Me- J I dioburgenfe?
1 Antw. Dit aanzienlijk gebouw i* I wierd by Contract, den 24 January fj I 1791 gepasfeert voor den Notaris S I va,1 der Linden, door Vrouwe ja- * Coba van denHrande Douariere en Erfginadme ex Testamento van den Heere van de Perre , ten gefchenke gegeven aan het Natuur kunaig Gezelfckap, en bewilligt in het' roijeeren van den j Schepenfchuldbrief van ƒ15000. ten behoeve van haren overleden Egt; genoot geconfticuëert.
Vraag. Welk was het voornaam- L ? fte^J



c' v* ■— ^
f&a ZEE LANDS £
w fte beding van deze aanzienlyke | ! gifte? | Antw. Dar de onderfcheiden G<'- i noodfchabj-en en famenkomfben , in § het voorfz Mufasum plaats hebben- 1 de ter dier tyde, daar in ziühn bly- jj ven plaats houden, zoo lang deze!- 1 ve in wezen zullen zyn, of immers n de Direéfiien respecYsvelyk. van 8 j ieder van die zulks zal verkiezen, I
Af' op den voet, zoo als yder derzei ve |] daar i.i tuea gevestigd of toegt.'a- JL ten' was. Wrttug. Heeft Mevrouw de Doua- 3j li riere van de Perre nog niet een an- J der btwys van hare edelmoedigheid gegeven?
Antw. Ja , zy fehonk aan liet | Middelburg fch Departement van her j Zeeuw fch Gcnoodfchap der IFeten,fhappen het fhtaije Planeta,rium, door den Mid^elburgfditn Konstwerker cn Horlogemakei: 'JoJ'ePh van den Btck.iiOV.tt, onder opM zigt en ten kosten van den Heere . \3 vanwi



' ^ CHRONY? VERKORT. ^30
• van de Pe.re, vervaardigt. En is^Èï 1 dit Konstftuk thans in een der ver- | 1 trekken van het Mufaeum geplaatst. I Vraag. Zoud gy my niet een be- fl i fchryving van dat Planetarium kun- » : nen geven?
Antw. Het is niet wel mogelyk 1 1 voor als nog , een vólkernen be- I fchryvingvanditvoortreffelykkonst- 9 1 werktuig te geven. Men had de- I h zelve, met de daar toe betrekkelyke | 1 platen , gewagt uit de pen van den J> kundigen Jacobus de Mar eeuw , ft ! Koopman te Middelburg, by wien 9 dezelve, zoo men zegt,voor handen is. Intusfen is door den Heer H \J. Krom, Predikant en Profesfor te Middelburg in het ligt gegeven :een Stukje genaamd Kort ontwerp Yecner Befthryr'ng van het Planetair turn Jlaands in het Mafaum M»1 diuburgenfe; Waar uit men meerder onderrigcing bekomen kan. ?
Vraas. Mag ik u een korte fch'ets van dit konfluk vergen ? 5 C 1792. Antw.^J



F£34 ZEE LANDS ^
' ^«ftv. Die wil ik U gaajm mede- t ' deelen. Het rust op een fraai gewerkte voet, waar in een uurwerk is, dat het Planetarium in beweging |
| brengt, en met den hemel gelyk doet lopen.. De Planeten loopen
| inderzelver evenredige afftanden
(van de Zon, Op hellende vlakken, om derzelver inclinatie op de Ecliptica aan te wyzen. Zy loopen m niet in Cirkels, maar in Eltipfen, % oelyk derzelver excentriciteit aan i fl den hemel is. - De Zon en de I $ Aarde -draaijen beide om haren as, 1 | welker laatfte zig altyd parabel 1 biyft, methareheUingvan23|graad-
I Rondom het ganfche loopveld der
II Pianeten is de Ecliptica verbeeld
I! door een breeden koperen band , | verdeeld in even zoo vecle uitgeS bouwen ruitjes. als zy graden van £ declinatie bevat , waar door de •1 lengt? en breedte der Planeten juist 'i bepaald word.
C» Ytar.g. Zyn 'er nog geen andere 1 frdagM









R CHRONYK VERKORT. 35 [» byzonderheden in die Planetarium opmerkelyk?
Antw. Buiten twyiTel. Aan de I Wesizyde van dit konstfr.uk , ziet jl , men een wyzer , welke alle weck \ ééns omgaat, aantonende den pla- \ neet van ieder dag, mitsgaders den | middag eh middernagt. Aan de \ II Noordzyde heeft men een wyzer, \ ! | die alle Jaar en maar eens omgaat, \ \ I aantoonend^ de 12 maanden des ï
§jaars, den datum van iederen dag A der maand ; het hemels teeken , f| waar in de zon en de aarde zig be- v§ j vinden ; ook wanneer de zon in \ ieder teeken gaat, met aanwyziug \ der graden voor ieder dag van het i jaar. jj Vraag. Ziet men op deze wyzer | ook niet wanneer de Zon 's mor- 1 I gens en 's avonds boven den Hori- jl ! ïbn ryst ? • , j Antw. Ja, men ziet'er dus op de \ | j langte der dagen en nagten ; de jj
&Noor der en Z»ider Declinatie der i C 2 zonQ
^ , «^frri ii t ■■nffi ^



a?r v.v I-»ej9g
y^36 ZEE LANDS £J
% Zon van den Equator; de Epacla ; S
II liet gulden getal; de Zonne Cirkel; j
• Zondags letter enz.
Vraag. Wat ziet men aan de Oost-
I[ zyde van het Planetarium? AnM. Ecu wyzer plaat, waarop | t de waare Zonne-tyd in Uuren, Mimi • en en Secunden word verdeeld; ' [ en binnen in de wyzer, die de Uuren < | kenmerkt ,^ ziet men aangewezen j | de Synodifche loop der Maan in L haare'onderfcheiden Schyngeftalten m [ en bewegingen vangdagen iaUuren, |j ' 44 Minuten cn 4 Secunden. «
!Vraag. Kunt gy my niet ocnig i denkbeeld van de werking binnen I in den wyzer geven ? | Antw. Volftrckt niet. Dit is een f nieuwe tMtviftdi&jr, waai' van her i; geheim by den Konfrenaar en uit- |: vinder J'. van den Ee.khout, be- | waa' cl word. ;j Vraag. Is 'er op deze wyzerplaat I; nog niet iets op te merken ? \ m Antw. Ja, dat in de ininutwyzer jL



r% CHRONYK VERKORT. gf^J i zig beweegd en altyd horizontaal'tp vertoond een heilz me lea, die ieder Beiehouwer van dit konstftuk, ja ieder menfch zig altoos behoorde voor den geest te ftelien: namelyk Orate et yïgiiate, qui nctciiis diem neque horam dat is Waakt en bid , want gy weet dag nog uur. Vraag. Watziet men torZuidzvdc? Antw Een koperen plaat , behelzende ecne Latynfche inscriptie . van d"'i navolgenden inhoud: < \ i „ planetarium, quod fecundum || ' „ principium virorum Martin et % „ Fetgufon , exftruxit Jofeph van S den Efckhout, ut et rei fa as ho- jj rologicae admodum perkus, qui ! prajierea magna arte atque in- I ; „ dustria, ita ut modus rei oculos ! „ fugiat, addidit ea, qua; Vir il: lustr. et ampl. J. A% van de „ Perre Dominus in Nieuw-e re „ &c. &c. (qui hoe opus propriis „ fnmptibus proprimnque in ufuin ; „ adornari curavit ) ipfe invenit % $ atque %J
^ ^JIBIHIWW jj^tll lil"" ■■■'■'r'' mi£^f ^



ZEELAND S » „ atque ex cogitavit; telluvis feil. g I „ excentricitatem,imoetinclinatiof „ nem ad Eclipticam & finguloI „ rum Iatitudinem, Aphelium, Pe-
I„ rihelium atque nodos. Adjeélifunt „ indices, eodem modo quo Pla„ netarium ( horologii nempe ope ) „ moti, horam, minuta prima & „ fecunda, diem hebdomadis & i „ menfis, phalesLume, folisporro „ ortum & occafum, graduum de-
clinationem , denique numerum J t „ aureum &Epada, Literam Do- § „ minicalem & Cyclum Solarem W [ „ aptisfime indicantes , catcrum. | ! „ Circulum gradunm tam longitu- I dinis quam latitudinis menforem 1 }, ex jere pulchre perfecit J. 1\ I I Roberf.
MDCCLXXXVI.
! Vraag. Hoe veel tyd is tot het ! het maken van dit Planetarium be' fteed?
Aiim. De Heer van den Eeckhmt p begon 'er aan in den jaare 1782, ten jjL k> huyze^J



CHRONYK VERKORT. 39 £J huyze van den Heere^w^ i^rre, j* en voltooide zynen moeilyken at- « beid in den jaare 1787. . 1 Is dit Konstwerktiug dan \\ in der daad zoo opmcrkelyk?_
Buiten twyffel. Het is wel a^f/fi in navolging van anderen smaakt, maar met veel grootere eenvoudigheid, nauwkeurigheid, en ,door verfcheiden ontdekkingen meer volmaakt, dan eenig ander konstV ftukvan dien aart; bchalven dat het »
!* werk met de meefte kieschheid is $ uitgevoerd; en dus zal hetzelve ai- ^ toos een openbaar gedenkftuk blyvcn voor de nagedagtenis van den j j Edelen, den verdienftelyken Van j






I'GEDACHTEN
OVER
p JE XX JD,
Proeve van een Vertaling.
Tyd de weg naar de Eeuwigheid zynlle, wat oplettendheid moet men niet Kebruiken in het hefteden van dien, wyl Inen dezelve flegts eene reys bewandeld? IZo dat het gebruik van ydcr oogenblik van liet uiterfte gewigt is. Men zegd, dat een JMensch, die zyn geld weet te fparen, een Ivoorzigtig Man is, dat een ander, die de Igunst van zyn meefter weet te bewaren, leen verftandigMan is, dat een derde, die Izyn vrienden weet te behouden, een beIfcheiden Man is; maar niemand geeft een I A by- j



bynaara aan den genen, die den Tyd weet t bezuinigen: daar nogchans deze weter fchap van de uitterfte aangelegendheid is wyl men alle de andere beutèüngen, wan neer men die verliest, door den Tyd kaj weder vinden: maar de Tyd verlooren, i onherfleibaar. De Tyd is een groot goed maar van korten duur. Hij gelykt naar dj Paradysvogel, aan wien de Natuurkundi gen geen voeten toeëigenen, wyl hy nooi rust. Om hem re vangen, moet men hem ii de vlugtfchieten, wyl hy anders ontvlugo De Tyd vocrd de Stervelingen in de Eeuwigheid, en 'tis op zyn getuigenis dat wy zullen geoordeeld worden. Zie daar 't geen my in den geest valt, ten aanzien van de Tyd, ten opzichte der Zaligheid: en zie hier, wat ik van hem denk, ten aanzien der weereldfche zaaken. De Italiaan zegt, Ckia a tempo a vit* f
■ hy



(O
■ heeft groot gelyk, wyl de tyd het eenig: middel is voor de mcefte wereldfche ken. Hy verzacht den haat, vertraagt e onderdrukking, en behoud zelfs menigaal het leven van den fchuldigen. Ik inner my by deze gelegendhcid gelezen ihebben , dat Mahomet, Koning van Greute, zyn Broeder Abul zederd verfcheide a-en gevangen hield, om reden eener opand } van welke gemelde Priiis zig tot hoofd ?rktaard had. Maar, eenige tyd daar na, tahomet, zig óp zyn Sterfbed bevindende, Dnd, volgens de gewoonte dier Barbaren, fel Olïicier naar de gevangenis, om hem et Hoofd van zyn Broeder te brengen, fit vrees dat hy, na zyn dood, de Kroon nogt overweldigen, in nadeel van zyn Zoon» /yl hem de bovenmatige toegenegendheid , PÉlke het volk hem toedroeg, niet onbeend was. Deze Bode <ies doods aan A 2 nee



co
het Kasteel gekomen zynde, waar deze ongelukkige Vorst gevangen zat, twee my len van Grenada gelegen, vond hem aar het fchaakfpel bezig, en na hem het Von. nis van zyn dood getoond te hebben, Melde hy zig in ftaat om het uittevoeren. Deeze ongelukkige Vorst gebruikte de aan doenlykftc uitdrukkingen, om van den Uit voerder van dat fcluïkkelyk bevel twe( uuren uitftel te verwerven, en ziende dal hy daartoe niet te bewegen was, verzog; hy hem ten minften zoo veel tyd, als I13 nodig had om zyn fpel uit te fpelcn. Di' hem toegeftaan eynde, kan men zig gemakkelyk verbeelden , dat hy zig niethaafti om het ten einde te brengen, en won a] zoo tyds genoeg, om het volk van Grenadj te zien komen, welke het nieuws brag van den dood des Konings, en dat van zyi verheinng tot den troon; zo dat deze wei
nige



-irust'/icm ieticn/us Tan Zyn. detrè..






C 5 )
ge tyd hem dc deur der gevangenis openL Vit de handen des doods rukte, en m een Kroon fchonk. Niet ongepast op voorgaande Gedachten pynt my toe hee-volgende
K L I N K-D ICHT,
y i -
'fz Tyd heeft my gevraagd de Reek'ninff van dit Leven.
'k Verzoek dat gy (Tprak ik) my daalde Tyd toe geevd,
Want één , die Reek'ningloos veel tyd verboren heeft,
)e kan hy zonder tyd, ^po groot een Reek'nmg geven f'
De



co
©e Tyd vond goed om dit verzoek my ti weêrftreven,
En fprak: dat's nu te laat; uw tyd is dooi geglyd.
Vergecvs wildgy nu tyd: had gy in uwe tyd
Uw Rekening gemaakt, dan was die reed gefch reven.
ó God! wat Rekening kan zulk eentydnk geven!
Wat moet men niet een tyd, om die 1 Reek'nen leven!
Ikleevde Reek'ningloos, en heb den Ty veragt.
Door Reekening benard, en door den Tj gedreven,
Sterv ik Helaas! en kan geen goede Reek ning geven,
Wyl geen verkwiste tyd ip Reek'nn word gebwigt.



C70
k NECDOTE,
L^.n Spaanscb reiziger ontmoette eenen pdiaan in 't midden cener wildernis i» tmerica, beiden waren te paard gezeten, ie Spanjaard , die vreesde, dat het zyne e reis niet zou konnen goedmaken, wyl et zeer flecht was, floeg den Indiaan, ïc op een jongen moedig paard zat, eene tiling voor, die deze afflocg, en met reen. -- De Spanjaard maakte een gezochte ►vist, men werd handgemeen, de welgewapende Spanjaard maakte zich gemaklyk an liet begeerde paard meefter, cn rydt aarmede voord. De Amcricaan volgde tm tot in de naastbygeiegen Stad, en gaf tm zyne.



(8)
zyne grieve by den rechter aan: — men verplichtte den Spanjaard om optekomcn, en het paard mede ten voorfchyn te brengen; hy befchuldigde den Indiaan van kncvelary, en verklaarde, dat liet paard hem toebehoorde, dat hy het van jongs afdiadt aangebracht; van het tegendeel waren geene bewyzen. De rechter, met de zaak] -verlegen, ftondt gereed om de twistenden •zonder vonnis of pleit weg te zenden,' wanneer de Indiaan riep : „ het paard is van my, en .dit zal ik bewyzen!"-- terftondt ontdoedt hy zich van zynen mantel cn werpt dien over den kop van't paard--': naardien deze man", zegt hy, zich tot] den rechter wendende, verzekert dit; •paard re hebben opgevoed, beveel hem tl zeggpn, aan welk der twee ogen het zelve bjmd zy? " de Spanjaard, niet wülendèj
fchynd



co
fchynen te aarzelen, antwoordtterftond; „ aan 't rechte oog." -- De Indiaan ontbloot weder het hoofd van zyn paard, en zegt, „ het is noch aan't rechte oog blind, noch aan het linke. "--
Dc rechter, overtuigd door een zogeefh'g als bondigbewys, wees hem het paard toe , en de zaak was afgedaan. —
Men ziet uit dit geval, dat de fchranderfte bedrieger kan bedrogen worden, en dat de trekken van fyn vernuft zich op. doen in menfchcn zelve, wier ftaat en levenswys ons dezelven nimmer zouden doen verwachten,—
B 2



C io)
DE DOCTORALE
PROMOTIE.
jEr^n Apothekar, die in zekere Stad practifeerde, werd hierover van het Collegie der Doctoren achterhaald, en hem afgevraagd een Do&orale aclc, uit hoofde van welke hy zulks deed.- Naardien hy na deze afte niet tonen kon, werd hem fcherplyk verboden voordaan eenige practyk te oefenen. — Hy begreep echter dat dit zyn voordeel was, en, vernomen hebbende dat
men te H k voor een matig prysje
Doctorale Bullen kopen kon, indien hetom den tytel flechts te doen ware, reisde hy
der.



C 11 )
derwaard, gaf te kennen, dat hy den titel van'Doétor nodig had, cm fortuin te maken , en kocht van den Senaat zyne promotie;-- nu hervatte hy met meer moed de openbare, practyk; -- hy werd andermaal opgeroepen , en zeide dat hy bewys geven kon, dat hy gepromoveerd Doctor was.— Hy gaf hier op dg Doctorale Bul over — Zy behelsde in zich de fterkfte w. derlegging van zyn recht om de Geneeskunde te oefenen, want men had hem, by vergisfing - Doctor utriusque Juris gemaakt! -
Hoe vele zodanige Doctoren zouden 'er wel zyn?



C t* )
ROOS JE.
Een vertelling.
Baar was, in Zeeland, eens een man,
Hij hadt een aartig kind, Een meisje, dat, van ieder een,
Om 't zeerfte, werd bemind!
De man, gelyk men denken kan, Was grootsch op zulk een' fchat;
Te meer— daar hy zyn lieve vrouw Daar by verloren hadt.
Wat



( 13 )
Wat nam hy Roosje rrieenigmaal,
Al zugtende , in zyn' arm, En kuschte, met een traan end oog,
Heur roode kaakjes warm!
Dan zei die tcd're, goede, man: Gy hebt geen moeder meer!
„ Ja wel! zei dan het zoete kind,; „ By.onzen lieven Heer!
„ Dit hebt gy immers zelfs gezegdf „ Maar, waarom ging zy heên ?
„ Zij hadt my niet zoo lief als gys „ Want zy liet ons alleen 1"
m



C »4 )
De vader fprak geen enkeld woord, Maar kuschte 't kleene wicht;
En, onder 'tkusfch en, dekte een ftroom Van traanen zyn gezigt.
Dit meisje werd wel fchielyk groot;
Zy was de roem der ftad; Geen vader, die haar, voor zyn' zoon,
Niet reeds gekozen hadt!
Wat was dat lieve meisje fchoon!
Wat hadt z' een nette leest! Wat Was zij aartig en beleefd,
Zoo deugdzaam, zoo vol geest!
Zoo



Zoo vriend'lyk als de fchoone maan, Als ze opkomt uit de zee,
En, op de blanke duinen, fchijnt — Zoo vriend'lyk was ze met}!
Heur !i:flyke oogen waaren bruin;
Niet vüurig:— kwynend, zagt. Heur lagchtje was , a's 'c morgenrood,
Dat, aan de kimmen, lagcht.
Wanneer zy, met dc Zceuwfche jeugd, Een lugrje fcliepte aan 't fhand,
Dan las ze, op eiken ired, heur'naam, Gefchreven in liet zand.
Geen



C 16 )
Gcen jongeling, die niet, voor haar, Met eerbied, was bezield-
Haar niet, voordeallerfchoonfte bloem Der ZeeuwfcLe meisjes, hiefcfell-
Daar leeft, in Zeeland, in het ftrand,
Een kleene, ronde visch, Die, voor der Zeeuwen kiesfclicnfmaak.
Een lekker voedzcl is !
Des zomers, als de zuidenwind, Langs kleene golfijcs, fpeeh,
En, vriend'lyk, 'c gloeiende gelaat Des nyv'ren landmans, ftreelt!
Dao



C i?)
Oaa gaat dc jeugd, metfpade en ploeg, Naar 't breede, vlakke ftiand;
:En ploegt dan, vol van vrolykheid, liet dorre, natte zand;
Dan grypt, in de opgeploegde voor*.
Een rappe hand den viseh; ! En dikwyls is de vlugfte hand,
Te traag, by dezen visch !
Intusfchen fpeelt en ftocit de je:;gd,
En fladdert door het nat; Dat, fchuimend, met een groot gedruis ,
In mond cn oogen fpat.
De



Ci8 )
De jong'ling grypt een meisjen'op, En draagt haar mede in zee;
Het meisje roept en wringt--vergeefse Hy draagt Iraar mede in zee.
't Was eens een.fchoonc zomerdag,
En 't ptiitije van de jeugd Ging, naar liet ftrand, met fpade en ploeg
En voelde niets, dan vreugd:
Het lieve Roosje was 'er by;
En ieder jongeling Vergat den ploeg — vergat den vi&ch
Als ze aan zyn zyde ging.
Een



C 19)
en Jong'ling, die baar 'traeest beviel, Bleef immer aanhaar zy; y zeideaan Roosje meenigmaal [ Dc .zoetfte kozery.
fu drukt hy eens heur zagte hand, ! Daar hy een kuscbje fleelt, tn,metde lokjes, omhaar' hals, Heur-bruine lokjes, fpeelti
let meisje wringt zich los, en zegt; ,
„ Gy ftoutert, daar gy zyt, „ plaag nu ook de and're meisjes wat:
„ Gy plaagt ook my altyd; f



„ Ai! gaanaar dcand'rcmeisjes heen
„ En laat my nu met vreê!" ... Zoo gy my nu geen kuschje geeft —
Dan draag ik u in zee!
Zoo fpreekt de jong'lmg, en zy vlugt Zy vlugt, al Jagchend, heên.
Hy volgt haar na, cn flaat zyn arm» Al lagchende, om haar heên.
Nu roept en fchatert al de jeugd : „ Draagt Roosje nu in zee! "
Hy grypt haar ylings van den grond, En loopt met haar in zee!
I



De ftcrkc jong'ling kuscht den last, Dien hy zoo greetig torscht,
En klemt het allcrlieffte kind, Nog vaster, aan zyn borst
Het meisje roept en bidt vergcefsch : Hy gaat, al fladd'rend, voord:
Het water fpat , en klotst, en bruischt, Dat hy haar naauwlyks hoort.
i In 't eind was hy zoo ver gegaan , Dat ieder een, aan 't ftrand , Vol vreeze cn fchrik, geduurig riep : „ Genoeg! keer weêrnaat't ftrand !"



Op eens; daar hy te rugge keert, 1
Staat hy vertwyffeld flil; 'Kelp R o o s j e ! roept hy, groote God 1
En Roosje geeft een gil!
„ Myn vrienden! helpt my! ach ! ik zink
Hier, in een draaikolk, ncêr!" Het meisje grypt hem om den hals, En zinkt, met hem, ter neêr!
Zyzjnkt,en draait,voor'tlaast,henrhoof Stilzwygend, naar het ftrand —
Doch was, in 't eigen oogenblik, Verzwolgen in het zand !
Da









( 23 )
: Daar ftondt de jeugd, gelyk verfteends Geen menfch, die zugtte of fprak ;
! Tot cind'lyk, uit een's ieder's oog, Een ftroom van traanen brak.-
i „ Myn God! is 't waar? is Roosje dood? «
„ Ligt Roosje daar in zee?" ! Zoo gilt en klaagt een ieder eetij
De duinen gillen mcê i
Wel fchielyk werd dit droef geval
Verkondigd' in de ftad; Geen incnfch,hoe noivschdioehardlrywanr,
Die niet verflagen zat, C #5



Dc jeugd ging, zwygend, van het ftrand
En zag geduurig om : Ëen's iedcr's hart was vol gevoel ——-
Maar iedcr's tong \vas,ftom!
De maan klom fhl en üaatlg op, En fcheen op 't aaklig graf,
Waar in het lieve , jonge paar, Het laatftc zugtje gaf.
De wind ftak hevig op uit zee;
De golven beukten 't ftrand. En fcliieiyk was de droeve maar
Verfpreid, door 't ganfche land*



BRIEF,
AAN MYNE JONGE VRIENDIN, i Op het Jlille Land tot nu opgevoed*
Sr'ieveLucirjcle! gy vcrkiesd my dan tot r Vriendin van uw hajj ? van uw zagt, v gevoelig hart ? zoo géfchikt voor de drukken van ed'le grootheid, en ware, iuwig voortduwende fchoonheid. Uw ■tis verrukt my op d'aandoenclykfle wys, ! de geleidende Vriendin van de Edelfdige Lucinde! welke plichten, welk i belooning wachten wy! Uw aart, mytieve! ontwikkelde zig tot nu, nog jeel aan den boezem der eenvouwige, • onfchuld^ge Natuur, en verwond at
da



(a6 )
de bevalligheid ; aan oprechtheid cn 01 fchuld eigen: dog myne Lucinde! fta gereed, om het opgepronkt Toneel é uitgebreide zaamenleeving op te ftappe Hier moet de Natuur, die gulle moed van ontluikende deugden, hnaxo liej Voedfterling aan de dorre hand der gj woome toe vertrouwen ; gewoonte , z< oud ais wisfeiziek. Gémaskerdeide 0 deugden, door vermaak geblankctte jar meren, verzeilen hier uwe treden , 1 trachten de nog tcedere deugd te do wankelen: cn hier! myne dierbare L einde! hier verkicsd gy my tot uwe g
leidfter. %, die flegts weini
jaaren, vroeger dan gy, in dit ftiydp^ van ware grootheid, en erachtelyk laagheid verfcheen ! Lieve Lucinde! n vertrouw ik de huppelende benden riij
c



C 27 )
ie al lachend om my heen dartelen, dele vreugde, belangcJooze Vriendfchap, ;ilige Goddelyke Lievde, en bekoorke onfchuld, hebben1 hier ook hun |'blyv. Dit weet ik by ondervinding, yne Waardftc ! zy omhelzen my, en benken my ook hier den wellust der «gelen; maar eene waakzaame opletndheid, en eene getrouwe zelvskennis m hier volftrekt onontbeerlyk. Yaele darIheid, vermomt zig in bet gewaad der \ |eugd., vaiichheid, met dierelyke welst nemen d; gedaante van Vriendi'chap i Lievde aan: lafhartige zwakheid en ibedagtzaamheid febynen getooid met den .ieeu witten feesttabbaard der onfchuld, i zy verasfehen het fluimerend oog der eden. Zoo hng wy ons zeiven niet fcht kennen, kunnen wy nooit verzekerd



C 28)
zyn, dat hunne nagebootfr.3 Stem, on; Ziel, niet zal doen volgen. En, volgc wy, 6 Lucinde ! verachting, en fchanc vliegen ons in *t gemoed, d'affchuwlykfi noodheden rakken ons bedwelmd voor Al verder en verder weggefleept, zien w geen enk'le ft;aal van het licht, dat Rede en Godsdienst wel eer op onze paden dcc fcbitt'ren, een ftikdonkere Nacht omrinj ons, alleen een dreigende fchigt der wai hoop, blixemd door de duisternis, c vertoond ons de monsters, die ons nu on maskerd omringen. De vermakende da telheid, vleid niet meer ,*met malfche Rc zen omkransd, maar knaagd als een vut rige Slang aan het beftaan der Ziel; gee woestende wellust, bied onze drivte den honingzoeten zwymeldrank, uit de: gouden Kelk der Verleiding. Neen! h
doe



C*9)
ïorboord met den fchimpenden lach der. oordende verachting, het Hart, dat hy lel eer door. zagt betoovcrende vonken ;ed gloeien; zyn vergiftigde pylen , met jrdabbelue weeriiaken gewapend, woelen : knarzcnd en rytend in branden de boems. Zóó hooploos gefolterd, verzinkt t gemarteld Offer, agter den ondoorgtbaren Sluier der dreigende Eeuwigid. ii ■ 5 Myn Lticinde! myn teere! myn onfchuldige Vriendin! ik ys, fidder door het voorftellen der afgryzecffce Schrikbeelden. Maar word niet Dedloos myn Geliefde ! de weg des heils voor u gebaand. Deugden, in den Schoot r Natuur ontloken, worden hier, door ffeningf aangekweekt; beproeving ontikkcld hun bekoorlyke bloezems; de ideivinding voed de vrolyk zwellende
vrutb-



Cso!)
Vluchten, die door een eed'Ie groothei ingeöogst en geneoten werden. Tree moe dig voort, myn Geliefde! In het begi flegts, fchynt uw pad fteyl. Myn hand z: U minzaam geleiden; begin, met u zelv t ïeeren kennen, ontdek de zwakke zyd van uw Hart., cn bewaak die zorgvuldig Onfchuld, myn Lieve ! is geen Deugc' Reeds in uw donzig Wiegje fprcidde zy als een kind der Natuur, de komracrloo Ze lachjes op uw jeugdig gelaat; maar die onfchuld als een geleidenden Engel l. te doen verzeilen, dit, myn Lucinde dit, is deugd. —> Uw karakter is nos .ongevormd, dat het niet kwaad is verdienc geen 'roem , geen belooning; maar het zot onbedorven te bewaren, uw fchooncn aanleg , tot veradelende grootheid recht te j5?eftcdcn , en in zyn 'volle waarde te ont.
wik-



(31 )
fckelcn, dit! zal u een ware Heldin der jgd doen zyn. Wel aan, Lieve Lucin! het zelv onderzoek bied u de hand, thels het, en gy zult niet wankelen. Gy !t uw gebreken leeren kennen, maar te yk ook de middelen tot verbetering. ' zult uw ontluikende grootheid zien, met dien zelvden oogwenk den weg i volmaking. Gy zak uw eigen waarde elen, en voor verachtelyké dwalingen twen. De zuivre Godsdienst fpreid haar ns om uw traden; zy doed u de ware .oonhcid der Deugd aanfehouwen , uw 'chclderde Rede juicht! zy heft het gelied uwer onfchuld aan. Lucinde! r wandeld gy veilig, veilig in den glans f Godsdienst voord Het rykst genot der :!ezc!vsvoldocning verfpreidcen verkoede fchaduw over uw levensweg; de
goed*



C 32 )
goedkeuring van uw Godlyken Verlosfer ruist, als den zoelen adem van 't verfris fchend Zomerkoeltje, uw blydfchap en le. ven toe; de Lievde, en agting van alle braave ontluiken als onverwelkbare LenrJ bloemen voor uw voeten; de Zaligheic ftroomd u uit zuivre Fonteinen tegen, en de eindelooze glorie febitterd door de nevelen der ftervlykheid. Dierbare Lucindc! nu zyt g' in 't ftrydperk; hier kund gy een roem van 't Menschdom, een Vriendin der Serapbynen, en een Lievling der Godheid worden.



.OOSJEenAMINT,
OF DE
5eloonde DEUGD.
Proeve van eene Romance.
< d' eerfte Jeugd der Koopvaardy, Ser Wïndzugt — Trouw -- verwoeste; f 't flot des yzren Geldkist nog n fpyt der Armoê roeste; en blozende milddadigheid Vlom de traanen droogde; en Rykaard, nimmer op zyn goud, Maar op zyn weldoen boogde;
Toe»



(54)
Toen woonde op't Eiland (dat zoo groot;
Zig blyvd in d'afgrond vesten, Dat, de Eeuwen door, een Cieraadblee
Der bloeijcnde Gewesten) Amint! gevoelig - en oprecht --
Zóó fchuidcloos in Zeden, Als moedig, waar zyn Landgenoot
Of Vryhèid werd beflreden. Amint, genoot hiar \ rykst genot
Van Onfchuld - Deugd-en Vryheid Een zalige Echt! fchonk aan zyn Ziel,
Op Aard' der Eng'lcn blyheid; De roem van Waich'rens Maagdenrei Was aan zyn' min geheiligd;
Zagt
r



( 35 )
Éta'ardig Roosje zag haar Jeugd
n 's Echtsvriends arm beveiligd.
I Lenteblos der zuivre vreugd'
Deed Roosjes fchoonheid bloeien;
! Liefde, deed bevalligheid
Door hare vonkjes gloeien. 1
vee Lieve wichtjes hadden d' Echt Van myn' Amint bezegeld, m' nyv're viyt werd door 't gevoel Van Lievde en Trouw geregeld. :n Hut, geboud, op eigen Erv* Strekt 't liev gezin ter woning; i weinig vruchtbaar bouland fchenkt Zyn' arbeid haar belooning.
Hier



C 3*3
Hier ziet Amint, vol dankb'rë vreugd,
Den jongen Daag'raad blozen: En d' Avond fchetst hem 't heil der deu<
De rust, op 't bed van Rozen. Dan 't ak'ligst lot beproevd zyn trouw j
Zyn vreugd fmoord in de golven, D' Orcaan barst los, en d' afgrond beev(
'K zie ftrand - en Duin bedolven. I>e Wanhoop gild door 't fidd'rend land
Verwoestingdreigd de Velden, Daar duisternis en golfgeklots
's Volks ondergang voorfpeklen. Nu voeld Amint, door angst en frrtart, Zyn Ed'le Ziel vejffcheüren.
Eerst



Cs?)
;rst, bleev hy d' algemcenen ramp
Van 't vlugtend volk betreuren.
| ach ! de Vloed groeid brullend aan,
En fchuimd reeds om zyn woning;
m Roosje vald hem om den hals.
Rampzalige vertooning!
geboomte ploft, ontworteld néér;
k Hoor 'È wank'lcnd hutje kraken.
Gekerm der rrad'iooze Oudermin
5oed 't flapend Kroost ontwaken,
zie Amint zyn zorg'loos wicht
7ol drift in d' armen drukken;
Zie! Roosje, in d'angst, haar zuigeling
Jit 't dryvend Wiegje rukken.
Amint



C 33 )
Amint klemd haar bedorven hand
Al fidd'rend in de zyne. 6 God! datflegts, een Blixemftraal
Hun dood'lyk pad befchyne! Zy treden, in het diepst des Nachts
Al worst'Iend met de baren, Onzeker, waar de angst hun voerd*
God docd d' Orcaan bedaren. Natunr beftuurd dc rad"ren wêcr
Van 't Uurwerk der geteiën, Schoon 't wykend golvenhcir zyn buit
Aan d' Oceaan blyft weien, 't Verdronken Land doed 't vaal gebrek
Langs Duin en Zandbank zweven,
I



C 39)
U morgcnfcheemring had Amint Den zoetften troost gegeven ;' p kon hy zyn gelievde Gaè Op 't veilig fp00r geleiden, 'rwyl de Telgjes in hun arm Door koude en honger fchreideiu i Voeld eerst 't brekend Ouderhart Het lot der armoê drukken; ; zagen Huis- en Land- en Goed &ig door de Zee ontrukken;, or moeite en fmarten afgemat /ald Roo.y'e al weenend' neder, wit vliegd naar het naaste Vlek, tn keerd met voedzel weder.



C 40 )
Nu was het laatfte geld hefteed
Dog 't brood fterkt moed en krachten, Men heeft geen troost, dan onder 't juk
Der dienstbaarheid, te wagten. „ Dit ftuk, (zegd Éoèrsjê) Lieve Amint,
,, Blyvd over , 't rekt het leven „ Licht van ons Kroost! 't is 't laatfte, dat
„ Uw vrye hand zal geven". Op eenmaal doed een bang gefchrei,
Hun eigen zorgen vlieden, Het deugdzaam paar vliegd ylings toe
Om lievde en hulp te bieden. Straks zien ze, op 't naastgelegen pad,
jt ^riefd door medelyden,
Een:



C 41 )
n Gryzaard, in het öür des doods, " Door tederheid befhydcn. ti weerloos knaapje, nêer geknield, ïefproeid hem met zyn tranen,
d' Oude blyvd der vveezen God )m vaderiiefde manen, ziet Amint, en f rakeloos, ■wekt hy met brekende Oogen, fugtend', voor't verlaten kind, )m helpend mededogen, i treurig Schoawfpel treft Amint, I Doed R oosje aandoenïyk weénen knield, en wilei den ftervenden eeds hulp en troost verliepen.
2 Geen
m



I„ Geen angst ( dus fpreekt haar lieve rhan )
„ Belett' u bly te fterven , 1„ Uw Weesje! ó Gryzaard! zal met ons
„ De zorg der Godiieid erven ,
Wie d' Opperheer in weldoen volg*,
„ Ziet eens zyn trouw beloonen „ Wy deelen met uw kind ons brood,
„ God zal onze arbeid kroonen ". < Het rein gevoel der dankb'rc Vreugd'
Gloeid nu in doodfche trekken, I De Gryzaard voeld zyn levenskragt
Door teed're vonkjes wekken. U „ Gezegend' aard1, ( dus ftamëld hy,)
„ Myn Godgewydc woning!
* ï



C 43 )
,.„ 'k Laat u aan Ed'le burgers na,
„ 'k Vlieg, Juichend! naar uw Koning. m Naar God, den Vader van 't heelal 5
„ ó Zalig! troostend fterven! I, Hier , in den zagtcn arm der deugd ï
„ Na zoo veel rustloos zwerven. 9, Myn kind'ren! 'kzal door vreugd' verrukt
,, In d' Eeuwigheid u wagten, „ Blyv my den dicrb'nn Vadernaam,
„ Schoon 'k vreemd beu, waardig achten
Myn Vriend i myn Schepper! dat de dood Een 0ogenblik moog toeven, •——• , Gelievde Kind'ren! zyt gy arm ?
„ God wild' uw deugd beproeven.
„Dit



( 44 )
ss Dit hulp'loos, dit verlaten Kind t
„ C uit myn bloed gefproten) „ Was ik ten Vader; 'k heb tot loon
Zyn tederheid genoten, j, 'k Vertrouw het aan ilvv lievde ,mv zorg !' s, Deel nevens hem, myn fchatteu. „ Naauw kon een nieuwgebonde kiel
„ Dien overvloed beva;ten. „ *k Zag 't licht in dit bevallig oord;
„ M*>ar, in den bloei van 't leven j, Heb ik myn jong, myn eeuig Kind,
„ Door hoop op winst, begeven. „ Myn weêrhelft was myn arm ontrukt,
„ 'k Heb op haar Grav gezworen,
„ Da



C45)
,„ Dat niets, dan Roosjes waarbelang
„ My immer zou, bekoren, ,„ lk liet dit «enig Iluwlykspand
,. Myn weêrkomst hier verbeiden, „ Door bloedverwanten trouw befchermd»!
„ God zag myn fmarr, by'ticheiden. „ Dan ach ! ik haar lieve Jeugd
., Hier nooit wêer zien ontluiken. „ Ik zag van jaar, tot jaar, rcyn hoop
„ In zwarte wanhoop duiken. „ Alom door tegen'.poed vervolgd,
„ Scheen niets weer troost tefchenken, „ Dan moed'loos aan myn Vaderland, Ij
„ En dierbaar Kind te denken.



(40
p Zoo dwaalde ik om van kust -- tot kust j, 't Gebrek verflond myn kragten
s, Ik bfeev, door ziekten afgemat „ Den dood, al beed'lend vvjgten.
}i Maar, eind'lykjkeerd'eens'twis'lend lot „ Toen firoomde 't heil my tegen.
;, De Rykdotn vloog my in 't gemoed, „ Gekroond met vreugd' en zegen. Maar geen bericht uit 't Vaderland „ Meld my, of Roosje leevde
„ Wat baat my al den overvloed, „ Waar mêe ik herwaards ftreevde?
„ Het Schip, met al myn fchat bevragt, „ Liep Spanj'ens have» binnen
4 ,, Maar



(47)
! Maar ik vloog ftraks met een lugter kiel,
L Om Waich'rens ftrand, te winnen.
ïDees Nacht is 't Vaartuig, door de Orcaan
L Vermorzeld op de banken.
Ik fpoelde aan 't ftrand, om bier, myn God
fa Al ftcrvend, nog te danken.
Dit Knaapje, arm en Ouderloos,
,, Maar leerzaam en zagtaai'dig,
Is voor myn Oogen opgevoed,
„ En bleev myn liefde waardig,
*t Heeft al zyn teed're kragt verfpild,
„ Om my dees nacht te hoeden. —
Myn Roosje is by haar moeder lang
I 6 'k Zal my tot haar fpoeden.
» Vaar



(43)
„ Vaar wel gelievden! Milons flóf
„ Blyvd aan uw zorg geheiligd; „ Myn fader! Ach myn Vader! neen
Uw Roosje bleev beveilichd ( Dus barst die Lieve, al fchreiënd uit
Gy rust aan Roosjes,boezem. Deteed're vreugd', met fmart gemengd . Schokt nu haar levensbloesfem. 't Gevoel verfmoord haar zagte Item,
Gy kust de bleeke lippen Haar 's Vaders , die door 't heil verruk
Juichd, in zyn laaste Hippen. Hy wenkt Amint, al ftervend, toe,
En wyd hun Huw'lyksbanden.
I



Xt^tyx. KiFaJcf .'«- iei, mf/i. Va/er* / ?i*c-n. . ■ -
L






C 49 )
[y klemd de handjes Zelvs van 't Kroost
In zyn verftorven handen. >e fchuldelooze aanvalligheid
Dien jonge Lievelingen treeld vleiend nog zyn vryen geest,
Die d' Eng'len toon leerd 'zingen.
Ontzielde lyk flaapt in den aim
Van zyn gelievde kind'ren , fier fmart zig niet, dan door den troost
Der Godsdienst, laat vermind'ren.



< 5o)
E JL» Z
(EENE ROMANCE.') .
Toen held Ciyilis 't yrye land Der Batten nog regeerde,
En geen roofzuchtig nngebiiur Hun velden overheerde.
Was daar een Meisjen, zagt en fcboc Zy had reeds twintig jaaren,
Van aanzicht bruin, gitzwart van oo En even zwart van hairen#
Ha



(51)
laar woning op een hoogte ftond,
Waar langs een beek jen vloeide; an daar zy over de akkers zag, I Hoe vlas en koorn groeiden.
eur Minnaar was een Jongeling,
Vol moed en hupfcb van zeden, en fraai geplekte* runderhuid I Bedekte zyne leden.-
n. muts had Elza zelv' gemaakt, Van utgezogte teenon, ruón- kwam de blonde lok daar uit, 'Eu golfde zagtkens heenen.
De



C 52 )
De werpfpiets en zyn teenen fcliild Had byaan d' arm — zoo moedig,
Hy droeg den yzren ring niet meêr, Geen flng was hem te bloedig.
Reeds lang was onze jonge Held Ten beirflryd uitgetoogen,
En thans ziet Elza naar hem uit, Met zagtkens traanende oogen.
Zy treedt op 't laatst in 't heilig woud,
Geheel door liefde teder, De traantjes rollen , langs de wang,
Op haareh boezem hedei'.
ÏJot



C 53 )
h wankelt.zy by iedren flap! IHet Martjen klopt van kommer inhoopg zygt het meisjen neêr, Verfcholeii onder het lommer.
tfeen, zucht zy, nooit zie ik hem weêr, Dien roem der Batavieren: — p oog zal nooit de wonden zien, iDie zynen moed verfieren 1
|ch! mógt ik flechts zyn edel bloed 'Uit zyne wonden vangen, — l 5ou lammVen wol, daar in gedoopt )p mynen boezem hangen! 's
* Ik



C 54 )
,-, Ik zoog zyn' lantften adem in; —
'k Zou by hem nederbukken , Op zyn doorflooken koude borst, Myn heete lippen drukken S"
Zy plukt de geele boterbloem
Een lelietjen der dalen, En fchynt, offchoon zyweenend plukt,
Tog ruimer aêm te haaien.
Zy gaat en ftort nu bloem en kruid
Óp 't heilig outer neder; En gluurt, of haar ook iemand ziet,
AnstvaUig, heen en weder.



C 55)
M 6 Goden! roep zy, leeft hynog,
Of is hy reeds verflagen ? Ziet ge ook zyn doodfche, bjeeke fchim
Op ligte neevlen draagen ?"
.„ Of zwei ft hy troostloos doorliet woud, Of langs verlaaten ftroomen;
Is, in de dorre duinvalie, Myn Held ook omgekomen ?"
„ Ach! zo zyn fchim daar ergens zweef, *k Zal nacln nog ftormen vreezen;
Dat zand, met heldenbloed doorweekt, Zal ook myn graftplaats weezen!"
1 », Zoo



C 56 )
Dat dan der Barden klaagzang klink; Hoe Eiza's jammer groeide ! Hoe zy het bloedig dicldcnrvk Met traan op traan befproelde."
„ E«n hoe zy eenzaam, treinig ftierF,
Zy, die in rampfpoed,leefde; Hoe lang nog, op den heuveltop, 't gagt jam'rend Meisjen zweefde!
Zoo bidt het arm, zngtaartig kind, Toen eensflags wapens klinken ;
Verfchrikt rvst ze op, en ziet, door 'twc Dei batten fpietsen blinken,



C57)
Zy vliegt naar deezen dappren ftoet, Om naar heur Held te vragen,
En ziet van verre een Jongeling, Gekwetst, op fpietsen draagen.
n 6 - R''cp t zy uit, - ja,... ja... hy is 't I Hy, met die bionde hairen;
Wat vreugd! Ik zie zyn heldenbloed, Het merk der kreygs gevaaren 1"
Zy dringt door fpiets en helden heên En werpt zich op bem neder,
De ,Heid, cloodbleek en afgemat, Bekomt, zo'tfcbynt, nu weder:
Ë 2 „ Ach!



C 5S )
„ Ach! Elza t zegt zyn bleeke mond j 'kft reed voor der Batten rechten,
Ik trad in 't gudfend bloed van hen, Dien 'k moedig mogt beyegten"
„ En ge oveiworit ? — roept Elza uit...
„ Ja, maar helaas l myn Wonden t „ Die zien der Batten Meisjens graag: Schóón is een Held met Wonden!
Toen drilde elk moedig Batavier De Stompgeftreeden fpeere;
De barden zongen *i heldenlied , Dit edel paar ter eere.
?tC



C 59 )
't Gejuich klönk voord, van ftulp tot ftulp,
De Grys geworden helden 1 Verjongden, toen hen deeze maar' Der bander zangen meldden.
Maar Elza nam het purperbtoed, Dat uit 'sHelds wonden vloeide,
Waarmede zy een linne kleed Op aartigfte befproeide.
Toen pronkten ras voor 't Echtaltaar ~* ó Teêrheid, fchaarsch gevonden!
De lieve Bruid met heldenbloed, Do Bruidegom met wonden.



(60)
DE WANHOPIGE T H I 1L Z A.
T hirza door heilige beloften van evandEr verbonden, vergat haare deugdzaam^ gevoelens in een zwak ooaenblik, en ver loor haare eer. Omtrent twee maanden, nj deeze noodlóttige m.sftap, ftie: f e v a n n ei op het onverwachts, eer hy zich met baaivoor het altaar van h y m e n verbinden kon de.
Toen zy deeze tyding bekwam, was z hopeloos, zy wierp zich op he: lyk va B v A n d E & in de uiteifte vervoering neder
I \ ei



(61 )
i bezweek. Wat middelen men aanwen-, e, men kon haar wel tot zich zelve, maar senzms tot bedaarden brengen : Zy alleen )k wist wat zy verfoor, den ft. at waarin. / zich bevond, cn de ge volgen , welke bkc :it moesten voort vloeien.
Van dat uur af aan, was de eertyds vfo?ke t h i r z a . geheel mistroostig „ cn zonjerde zich altoos afin dè eenzaaniité plaatsen. Maagden cn Kfiaapen, -d:e haar te roosten poogden, gaf zy onhcu.scn beiheid, en bragt daar door re weeg ('ar nie.5 rfand haare eenzaamheid flöorde, óf Zich 'crdet over haar gedrag bekreunde.
Al voor drn dagiraad verliet zy h-;ue tulp, dreef.haare fciiaapjes naar zombere ca van niaroand bezocht wordende oorden,
fmolt



{hi«lt daar in traanen, zucbte, kermde, bad de Goden om vergiffenis , wenschte oni den dood onder het jammerlykst handen wringen en 't uitoeffenen van alle merktekenen der wanhoop.
J}q dag was reeds geheel verdweenen. eer zy uit haare fchu'ilplaats re rug kee'de, en dan wierp zy zich ommidlyk te bedde, om niet onder de oogen van haaren broedej te verfchynen. -- Naar maate dat haa>e omftandiglieid duidlyker wierd, naarmaatc wierd haar wanhoop grooter. Eindelyk laat op eenen avond, kwamen de fchaapjes vooi den ftal maar zonder Herderin. - De brave beRiLAS, haaren Broeder, fchrikte op het gezicht der verlaatëne kudde en vrees* «fc reeds het ergfte. Hy vloog raadloos door
het



Cö3 )
net veld, naar alle eenzaame plaatzen die y wist uit te denken, geduurig thirza, thirza roepende. — Maar vruchteloos, : was reeds tegen den dageraad toen hy in wanhoop te rug keerde, doch hy had geen lyvende plaats, en rnnghaarop nieuw zoeen. - Zo als hy wilde uitgaan, kwam Memp, die thirza an.lers altoos verzegeld Wby hem opfpriusen, hy nam degetrou. e hond met zich, die al (huivende voort liep, en hem door een door een donker oud voerde, d.tzy eindpaal vond aaneen ein meir, 't welk "hier regens barre rotta fpoelde. - Hoe dieper by in het bosch I kwam, hoe meer moeite hy badde Me~ mp zo na by zich te houden, dat hy hem 'Igert konde, eindelyk aan de rotzen geomen, melde de hond vooruit, en bleef
wel



(64)
Welhaast (laan, aanflaande als een bra| die eenig wild opdoet, dorilas vlol derwaard, en hemel! hier vond hy dc ramt zalige thirza, in de uitérffe wanhoc en reeds moeder, leggende op de bloo rots, aan eene vcrvaarlykc , fteilte, met h onnoozel eerstgebooreu Sihepzel naast ha men bedenke den toeflard des jongeling! die haar op het hevigst als Zyiie zusner b minde. — Zy floeg haare oogen op. ad Broeder! hoe vond gy hiy? gaa heen, g heen, en laat my ellendige hier met du b Wys myner onuitwischbaare ifchah.de fte ven.
atnds den dood van evander gevoel ik alwat in myne, ondtandigbeid voelen k maar nu, nu verdubbelt hei zich, mi 01 fent de wroeging al haare kragt op my, |









•<.4» )
|>» zi,\ my fpoédig dooden. — Laat rny dan
Iier, want ik verdien niet aac my eenige arde bedekken zal, ik ben u en ons gansch efiacbt met vcrfoeilyke fchande overladen: ti'oeder! treedt re rug, dc wraak der Cojen, daalt op my, zy zal dht u treiièn, Isgy niet Wylït. Te rug dan. -- Het naak-' e fchepzel fchreide, — zy vloog op, j tam bet in haare armen, en zou het van (e fteilte geworpen hebben, als dorilaS j (aar niet belet badde. Wat wilt gy? fcbreeu w- j h hy uit. — Deeze vrucht der misdaad vei'- |, iietigen, en zelfs daar by ipnngen. - Be■ar myne Zuster, en poog met my huisjaard te, keeren, nooit, nooit, hier zal ik erven! — Zy reet haaren boezem open; j ukte zich bet haar uit, en woelde zo lang I at zy nederzeeg, en onmiddelyk den geest
gaf
V' v



(66)
gaf. do ril as gilde, en> ftond geheel roerloos.
Twee visfchers die hunne boot aan der oever fchoon maakten, hadden het gekernj van Thirza en het gillen van dorilas van verren gehoord, zy liepen op het geluk aan en vonden het akelig fchouwlpcl: ■ Met behulp van deezen bragt dorilas he; lyk zyner Zuster na huis, en liet het in ftil te ter aarde brengen, terwyl hy het ouder loos jongetje, als het zyn opvoede, en n: zyncn . waaren Vader e van der noemde.



(6>) OPEEN
LEGEN VLA AG.
*v elkoqni zoele Zomerdropjes • iet uw' Zeven op de topjes, p de harfverwejkte knopjes
Van het balzemdraagend kruid. f yzren Aardbol, reeds aan 't gloeijeniet de koele bronnen groeijen , oelt ze in open' monden v'.oeijen — , Roept bet driemaal welkoom uit.
Huoge



( 63 )
Hoogc Boomcn, Lustwaaranden, Door de lange droogte aan 'c branden Steeken hun verzengde handen
Naar de koopren Hemel op. Nu herlccven bloemen, blaadjes -Zuigen, door hun kleine gunrjus, *t Sap des levens in hun Vafrtjes --
Kusfen eiken Waterdrop.
Vliegende Orgels kw!nkehereh -* Remmen hun verglaasde véêren Drinken , uit rivier en m'eerèri ,
Zich aan 't verfche water z.id. Afgevaste runderdieren, Zien naar boven loeijer — tieren Roepen aan de hernelvie:en —
Legkken 't vocht vau bloemen blad.^



C 6> )
|oud dc Menfch niet opwaards kyken! ïenfeben ,. wien die liefde blykc-n Van dc Heme'g mst verryken;
Vqelt gy die berfebeppiri'g niet! Al war adem naait gevoelt ze. Alles wat beftaat verkockze, U, ö Menfcbén ! u bedoelt ze;
't Is oin u dat dit gefchied.
't h voor u een gouden regen: liet rondom u, aller wegen Treed de vruchtbaarheid u tegen.
Alles riekt vernieuwt en friseh. Beeft niet voor den ichor'ren donder, Hout die voor geen fttafFend wonder; Neen Hier fchuilt een Godifeid ouder Die aan *t Menfchdom gunftig is,
lm-



C 70)
Immers zyn de donderdagen Stemmen van Gods welbehaagen, Die verlenging onzer dagen,
In de zuivre lucht gebiedt, 't Biikfen vüür verteert de dampen — Stopt de bronnen onzer rampen: Wyl 't in onze levens lampen
Olie van gezondheid giet.
Wclkoom gouden blikfemftraalen, Welkoom zilvren vpchtkoraaien, Welkoom, uit de hemelzaalen,
Die on» zo veel goeds belooft. Straalt nog lang ó levenszonnen, Vloeit nog lange ö voorfpoedsbronnen, Dat wy u begroeten konnen,
Met eCn opgefteeken hoofd.