C°5 )
VERZAMELING
f
VAN EENIGE DER
NIEUWSTE ARIAS.
\Aria uit Erastesen Lucinde, Tooneelfpel.
Wyze: Peut on afjliger ce qifon aime t
^Schoone deugd! verfterk myn harte, In zoo veel leed : Gy, Hemel, weet, Ja, Gy kent en ziet myn fmartet Geef, geef troost aan 't zwoegend harte ï !Zon d2 armoê ons geheel vetdrukken! 'Ach, wil ons dan niet alle hoop ontrukken. Gy verlaat uw Schepflen niet, Zie, zie toch neêr op ons verdriet. Schoene deugd, enz.
E As la



Aanminnelyk tegen;
]n bloem en blaêu,
Op duizend wegen/ —•
61 met wat zegen Lacht ons haar vriendlyk wezen aart; Zy fpreidt haar' zegen,
In zon en maan,
In gras en graan , In wind en regen.
Voor ons ten toon Op duizend wegen * —— Wat fpreidt ge al zegen, Natuur I wat zyt ge aanminnigfchoont
Choor uit de Opera de Sc&oone Arfena»
Zegepraal, ja zegepraal, Daar u de liefde heil doet fmaaken,
Ja, AlcindorI zegepraal De liefde biedt u 't fcïioonst onthaal» Zie voor uw verraaaken»
E2 't Heil-



C«8)
't Heilryk uur genaaken Streel thands vry uw hart en zin, Huwlyks fakkels zullen blaakcn,
Op het outer van de min. Zegepraal, enz.
Aria uit de O era Nina, of de <Z\nnt~ loozs duor Liefde» \
N IN At
Dat flechts myn minnaar weêrverfchyn', By die by wist in min te ontfonken:
Dan zal het daadlyk lente zyn, Dan zal het veld met bloemen pronken;
Maar waar ik zie.... ó! wat verdriet i
Myn minnaar, ach J verfchynt nog niet.
Gevederd Choor, dat de ooren (treek , Als gy myn's minnaars Hem zult hooren.
En, op zyn voorbeeld, lieflyk kweelt, Dan zal uw ftem veel meer bekooren;
Maar



(6o)
Maar hoe ik hoore... 6 wet verdriet ï Myn lieve minnaar zingt nog niet.
ö Echo, die ik honderd maal, Vermoeid heb, door myn pynlyk klaagen ;
Hy keert, hy zal in teedre taal Ligt ook naa zyn meesteresie vraagen;
Z wyg ftil... hy roept... 6 wat verdriet 1 Myn lieve minnaar roept nog niet.
SAVOJARDS LIED,
op den Triangel, uit de Opera De t wee jonge Savojards.
JOSE T.
Luister eens, Jeannette: Staat iets moois u aan,
Larirttte.
Luister eens, Jeannette: Om naar Parys te gaan ? Ja toch, myn Heer! zei de Brunette;
E 3 Mm



C 75 )
Zy roept:,, 't is well" ikbentevreên
3e deugd (laat vast, blyft onbezweeken •
Men hoort de ftem van de eer alleen, )e ftad en haar bedorven zeden.
Verbasterden alree hun ziel, 2y hebben met den voet getreeden
De deugd, die hen ten erfdeel viel.
\ch ! 't was de fchuld van hunnen Vader;
Die hun zyn handwerk deedt verfmaên, 3e landbouw was hun vry wat nader,
Deez' hadt aan hunnen aart voldaan, k Zal nu in armoê nederzinken;
Maar ik blyf aan mynen pligt verkleefd; Vlyne eer zal in myn fterfuur blinken;
'k Sterf dan, golyk ik heb geleefd.
i)us hoor ik fteeds een troostllem fpreeken,
Die roept:'t is wel!" ik ben tevreên, De deugd Haat vast, blyft onbezweeken, Men hoort de ftem van de eer alleen*



C 76 D
Jagers Aria, uit dezelfde] Opera,
VERSAC.
Ter Jacht te gaan , in 't vroegst der dagen, Is een vermaak, Waar naar ik haak, De hoorn om hoog, is regt myn zaak; Als ons jaagen Gaat na behaagen. Komt de avond vallen, dan aan'teeten, Dat de wyn dan lustig ftroom' En ons wilt te ftaade koom', Naast een fchoone vrouw gezeeten, Streel' ons haar verliefde gloed, Wil zy rusten, 't is zeer goed ; 'k Wil geen tegenltreever heeten: Laat ons, fchoon zielsvriendinnen! 't Verftand verdrinken in den vloed, Dien wy zo zeer beminnen * 6 Zielsvriendinnen!
Laa-



( 77) Laatcn wy Vry en bly, Uit jaagen gaan, in 't vroegst der dagen, Dat's een vermaak, enz.
Se.



C 79 )
tl hefteeden , eer hy op het aardryk hlande , volgends de uitreekening van isfin'u
De gedaante deezer aanrnerkelyke waalfter is wonderbaar, daar hy zig als ! banden gewonden, voor 't oog veront; deeze banden worden deszelfs ordels genoemd, doch bet is onbekend, at ze eigenlyk zyn. De groote New »,houdt dezelven voor zivaare wolken den dampkring van Jupiter ; maar, lar ze beftendig op aezeifde plaats, aar flegts met eene kleine verandering ! grootte; zig voor ons gezicht op doen , tn men niet veilig op dit gevoelen aanlau : nog worden op deszelfs opper* lakte eenige donkere vlekken befpeurd, e eenen geregelden loop hebben , en nderfcheiden zyn van de fchaduwen der ler Maanen, die het eerst door Galileus ïtdekt zyn, en die deeze D waalfter omngen.
Lte warmte en bet licht kan op Jupiter et zser groot zyn , alzo deszelfs naaste ft and van de Zon op 163353000 myn gereekend wordt; de bewooi;ers van :eze Planeet aan de groote koude aldaar twoon, zouden waarfchynelyk, zelfs in ize winterdagen op onze aarde, over ttte klaagen, de grootte deezer Inwoow
ness



C 3 )
VERTREK der POSTEN:
VAN
AMSTERDAM.
Het Generaale Poft Comptoir, al waargenoegzaam alle Brieven afgaan en* aankomen , is agter het Stadhuis, tuslchen deHuiszirten en Molfteegen. Ook zyn tot geryf voor hun die verafgelegen woonen , op diverfche plaatfen Kasfen gehangen, waarin men de Brieven op de meelle binnenlandfche Steeden , (mits ongefrankeerd) fteeken kan.
De Poften vertrekken alle avonden' naar de binnenlandfche Steeden van Holiand, als-Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maasfluis, Hellevoetfluis. enz. ten half 9 uuren ; op Delft eh s'Hage ten negen uuren ; op Leyden , Texel, Dordrecht "en s'Hertogenbosch ten agt uuren; op Beverwyk, Alkmaar en verdere omleggende plaatfen ten zeven uuren ; op Haailera ten half zes uuren ; ook worden dezelve driemaal daags, uit de Kasfen gehaald, om met de Schuiten te Ai a ' ver»-



t 6 )
Maandag; van geheel Ooften , Po« jen , Zweden , Denemarken , Hamburg, Breemen, Kleef Overysfel, VriesJand, Groningen en Ooftvrie.-land.
Dtngsdags, van Zeeland, Braband, Vlaanderen, Vrankiyk , Spanje en'Poritngar,
Woensdags van Italien.
Donderdags, Van Vriesland, Groningen, Gelderland, Munfter, Luik, KeuJen., geheel Duitfchland en Hongaryen.
rrydags , van Ooftvriesinnd, Kleef, Vlaanderen, Braband, Vrankryk, Spanje, Portugal, geheel Ooften, Denemarken , Zweden , Polen , Hamburg , Breemen , Oldenburg en Delmenhorst.
De Enselfche Brieven komen aan na dat de Wind is.
Vtrtrek der Poften van Utrecht.
Alle avonden.naar Holland en Zeeland. • Maandags om de veertien dagen naar tfraband, Vlaanderen, Vrankryk, Spanje en hamburg, *s avonds ten 8 unren.
Dingsdags , naar Hamburg ten 2 uuren. Naar Gelderland/cn Duitschland, ten 6 uuren, Luik , Msaftricbt , Aken, Oroningen^ Leeuwaarden, Overysfel en ingeland ten 8 uuren. 1 .
Don.



C w )
Is men op den weg wil afgaan ^ >!s volgt:
«aar het Huis ter Hartƒ - 13 —
Haarlem ~ i - o
—— Berkenrode ■ 1-12
Hillegom — ■ 2 - 2 —
Lis — 2 - 12 —
— Sasfenheim ———— » - 18 — Duivevlucht " 3 - ö
—— 't Haagfche Schouw 3 - 12 —
• 't Huis ten Deil 4 • - r*
En wederom van 's Hage naar Amlter-dam.
Naar 't Muis ten Deil f - ' H —
.. 't Haagfche Schouw 1 - 4 —
—— Duivevlucht ■ 1 " 14 ^
■ Sasfenheim \ ~ \ ~ \ —
Hillegom » - ^ Z
• —— Berkenrode - —- 3 ' ö ~"
■ —— Haarlem - 3 " 12
— 't Huis ter Hart — 4 - 2 ***
Post-



C 12 )
Postwagens van UTRECHT.
Op 's HERTOGENBOSCH. ' A ]%TrgeP 200 ,er wacbi is : doch
,,„?ƒ Ü^sfoort, Zondags, Woens-
te?7' Ö?g ^atUrdaS^ 's morgens Onn^L nan"ddags ten 4 uuren.
dingsdags en Vrydags, cïftpn c!1 van den iften April tot den Suïrïn PttUï,ber' 'S 1DOrSens ^n half fiSïV*" dc" ,ften 0élober ^t den Siften duo ten 7 uUren, van den \atn November tol: den .Sfte'n February te"
3t«en dito, ten 7 uuren. mer/aheT^^ e" b^»a, des Za.
»a?L?RNï!HM en nymegen, alle morgen
October ApHi tOC de«
v7n r de l osiwaaen vertrekken
van Gornichbm op Breda, S «fc morgen ten 5 uuren, en '7Dam^
dags



C 13)
dags ten i uur, van GoRNiCflEM oj». Vianen van waar alle uuren een Schuit op Utrecht vertrekt, zo dat men s i■-morgens van Breda vertrekkende, s avonds te Utrecht aankomt, van waar men de Nachtfchuit op Amsterdam nemen kan. De vracht van Breda op vianen is voor ieder perfoon met 15 pond Bagagie ƒ 6 - 2, en van Vianen tot Utrecht met de Schuit 3 en een halve I ftuiver. Integendeel rydt de Poswagen van Vianen op Gornichem al , s morgens ten 8 uuren, zo dat men dien zeilden dag nog te Breda aankomt. f ' Op Rhensn, Amerongen en t Hhïïensche Veen, alle Woensdagen en Saturdagen op den middag.
Op Wageningpn, Saturdags, 's morgens ten 10 uuren.
Op Thiel , over Kuilenburg , en Buuren, van den iften Maart tot den ilten December alle Maandagen en Z)ok, der dagen , 's morgens ten 9 uuren, en van daar des Dingsdags en Vrydag* over dezelfde plaatfen" te rug: en alle Mianïagen en Donderdagen van Th iel over Buur&n en Kuilenrurg , naar Urecht te rug, keerende van daar des Dingsdags en Vrydags naar Thiel te rug. Ook maakt men bekend, dat de Post-
wa-



wagen van Zwol op Lingen , heen ei weder ryden de , met die van Bylevek correspondeert en van Zwol des MaanMgs ten 7 , en Dingsdags ten 6 uurer naar Ltngen, en des Maandags en ^ry.
omtrent den middag van Lingen naar Zwol afrydt, kunnende met deezen wagen, Pasfagiers s Geld en'Goederen getransporteerd worden : naar Eykveld, f/ervord, Minden, liildesheim, BrunmyK Oojlar, Halberflad, Maagdeburg. Leip. ztg, geheel Saxen, Btrlyn , S/k/fe».. S^lfl' Rusland, Hol/lein,
Molenburg, Portoneren , Lipffad, HesJen.and, Paderborri , Oinabrug, en verder boven in 't Land.
Ook rydt 'er een Postwagen van taxfft op den Hardenberg, des Maandags., zo dra de Veerman van Amfetdam, is; aangekomen.
Do



C is 3
ie voornaamfte Beurt, en Veer Schee* pen van AMSTERDAM.
£Yutksloot , alle uuren van het openen 3 tot het fluiten,.van den Boom een ciiuit, de vracht is 2 en een halve ftuiv. IBeveryvyk., alle dagen ten 3 uuren ti 's. Maandags ten één en drie uuren en Schuit van de Texelfche Kaay.
Harderwyk , alle dagen één uur voor t luiden der Boomklok, van de Camterftyger aan den Nieuwenbrugsboom.
ZaRoam, alle uuren een Schuit, ligende by de Haringpakkers T-oren. De racht is 3 Stuivers ; des Zomers tot s avonds ten 6, en 's Winters tot4 uuren.
Dordrecht, des Zondags Morgens een ►chip van den Cingel, tusfchen de Lyn. aan en Korsjes fteegen.
Enkhoisen , alle avonden één uur oor het luiden der Boomklok , ligt by len Nieuwenbrugs boom.
Zwol, alle avonden van den isdenFeiruary tot den 6den December; 6én uur ;oor het luiden der Boomklok, en van len 7den December tot den 12 February, dingsdags, Donderdags en Saturdags , nn de Oostzy van den Oudenbrug. ! Harlincen , alleavonden één uur voor
bet



C 16 )
het luiden der Boomklok, van de Texel ichekaay, van Harlingen kan men dooi geheel Friesland Reizen. Des Zomers betaalt men voor de vracht 15 en 's Winters 18 ftuivers.
Hasse lt , des Zomers, Zondags, Maan* dags, Woensdags en Viydags, één uur voor.het luiden der Boomklok. Des Winters Zondags niet; het Schip ligt op het Water aan den Oudenbrug, men kan ook met den Zwoifchen Beurtman gaan, en zig te Hasfelt laaten uitzetten.
Campfn , des Zomers, Maandags, Woensdags en Frydags. 's Winters Dingsdags en Frydags voor het luiden der Boomklok > op-het Water, voorde Oudenbrugfteeg.
Deventer , Dingsdags , Donderdags en Saturdags, 's morgens vroeg van het Water by den Oudenbrug
Brera , alle Woensdag avonden een Schip, van den Cingel by de Torenfluis.
Embden, des Saturdags een Schip van' het Water voor de Zoutfteeg. December , January en February , geen vast Veer, ook liggen Embder Scheepen by de Nieuweflads Herberg,
Elbürg , Dingsdags , Donderdags en Saturdags, één uur voor het luiden der Boomklok, by den Nieuwenburg.
Tek-



C 33 3 \ Tfxu, alle avonden met het luiden flei■ Boomklok, van de Tcxelfche Raa* W o a k ü m , in Vriesland , $11© *J onden met het luiden der Boomklok .doch »s Winters 3 maal in de week; als Dingsdags, Donderdags en Saturdags , van het Water, voor de Kapelfteeg.
Sne ek, Zomers Maandag Donder, dag en voor het linden der
Boomklok, van het Water voor de Valkenflraat. , „ ....
Zutphen , Saturdags , voor het luiden der Boomklok , van het Water aan de Ooftzy van den Oudenbrug.
Meden bLik, des Maandags en />«,,^* ten 2 uuren, en Saturdags een van buiten, doch 'Winter» alléén Dinesdag, by den Nieuwenbrug.
ten " uuren een Schip, van de Heerenaraat, over de Leydfche gragt.
Go ankhem, Donderdags, met het openen der Boom, van den Ongel, by de Lutherfche Nieuwe Kerk.
Huisduinen. Maandags, Woensdags en Saturdags , by de Hanngpnk. kers Tooren. ,
Groningen, Ztóg^en Z)o.Ar. w/jzrt met het openen der Boom , van £f\V«« voo. SMuMKlde Wojftfteej.



C 34)
7)lLfwEERENV?EN' in biesland dingsdags , met bet luiden der Boom
Worftfte^ Watef V°°r de dub^ï
&n5'«° wïVN» Z)ta^'. XnÊf .Saturdags, voor het luiden dei Boomulok, van de Texelfcbe Kaav. sHertogenbosch, ;?o een bTbTm™ C?geI de Toreffluis!"
Kuilenburg, desVrydozr, van den
fa* maand January, liggendfaT den"
Brouwershaven, om de ,a dagen een Schip van den QmS hl !\t Lutherfche Nieuwe Kerk. S ' y 2 ^5WiMMEKDAM ' Maandag en Vrv.
■«kt, en de groote op de GeideSe Kaay, en aan den buitenkant vulV nieuwe Eiland. UUIienKant van het
kortenhorf Man*,J„~«
^ren,vanhetRokkin? ^J ten 12
Ham.



C 36 >
Steenwyk, alle Sattirdag avonden , voor het luiden der Boomklok, by <le Sparrendammerbrug.
Meppel en Zwartsluis ; Dingsdags en Saturdags, doch 's Winters Woensdag* , voor het luiden der Boomklok van de Texellchekaay.
Lubek, alle Weeken een Schip, in de Haringpakkery.
O l oen burg, ééns in de Week, ty de Y. brug.
Vianen aan de Vaart, om de veertien dagen een Schuit, van het Rokkin.
Nymecen, Donderdags 's morgens, •van den Cingel by de Lutherfcbe Nieuwe Kerk.
Vlissingen, om de 8 of 14 dagen een Schip, van den Cingel by de BergJlraat.
Vollewhoven , Dingsdags een Schip van de Texelfche kaay, voor de Ramskooy.
V e n l o, van April tot Oétober, alle S dagen een Schip van deGelderfche kaay.
Wezel, alle 14 dagen een Schip van de Gelderfchekaay by de Bantemerbrug, hier mede verftuurt men Goederen naar */ Tolhuis, Schenkenfchans , Griet, Em. ,perik, Rees, Burik en Rynberg»
St. Vallery, in Frankryk , om
de



C 4ï )
b2t Cingel by het Latynfche School, en ten 6 uuren van buiten.
De Marktfchuiten van Nichtbvecht, Loendersloot en Overmeer , vertrekken 's middags ten ia uuren , van den Binnen Atnftel by den Bakkerbrug.
Wa veren ed de Nes , alle Maan. dagen, ten 12 uuren, van het Rokkm, by de Oiydagersfteeg.
Noo&uwyk en Noordwykerhout , des Maandags, 2 Marktfchuiten, als: dén aan de Nieuwmarkt, en één aan de Bioemmarkt, vertrekken 'smiddags ten 12. uuren.
Oude water, alle Dingsdigen en frydagen, ten 11 uuren van den Voorburgwal achter het Stadhuis, en ten ia uuren van buiten de Urrechtfche Poott.
E d am, alle dagen , 'snaamiddags ten I uur, een Schuir van de Texelfchekaay.
Alkmaar, alle dagen 's morgens ten 9 um en , doch Maandags een , s naamid-r dags ten 2 uuren , van het Water voor de Karnemelkfteeg.
Stavoren, alle avonden met het luiden der Boomklok, van de Alkmaarder Steiger.
Munnikkendam , alle dagen een Schuit, 's naamiddags ten <?. uuren, van het Water voor de Karneraelkfteeg van de Alkm, Steiger.
C 5 SCHOON^



C44)
14 Maart, 's morgens ten 3, 's naamiddags ten i, en 's avonds ten 8 uuren, een half uur vroeger van de Agtergragt byden Binnen Amftel, de Vracht is 14 ftuivers en 8 penningen. Men kan met deeze Schuit ook gaan naar Ouderkerk, Abcoude, Baambrugge , Loenen, hoender floot, Nieuwer fluis. Ereukelen, Maart ren en Zuilen.
Maarssen en Breukelen , alle dagen, Cbehalven des Zondags geen Schuit op Maaisfen,} 's middagsten 12 unren van dtn Cingel, by de Munts-Tooren , en ten 2 uuren van buiten de Utrechtfche poort, vaarende;'door Ouderkerk, Abcoude, Baambmg, Loenderflnot en Nieuwer* fluis, met perfoonen en Goederen.
Uithoorn, alle dagen, behalven des Zondags, 's naamiddags ten 1 uur, een Schuitvan het Rokkin byde Olyflagersft.
Hoorn, alle avonden, een halfuur voor het luiden der Boomklok, van het Water voorby de Karnemelkfteeg. Ook kan men overBuikfloot gaan, als 'smorgens ten 6, 3 en 9 uuren, 's naamiddags ten 1. 2 en 4, en 's avonds ten half 9 uuren van het Buikflootervcer aan de nieuwe Srads Herberg. De Vrachtfchuit op Hoorn, zynde het Biunevecr.op den Voorburgwal voor de Graveftraat » vertrekt Dingsdags, Donderdags en Saturdags. -
SCHEE-



SCHEEPEN en SCHUI/TEF? Fan de Buiten Stee den.
Van UTRECHT.
Op Amsterdam, even gelyk als van Amfterdam op Utrecht, doch met dat onderfcheid , dat des Winters de laatfte Schuit ten 9 uuren van Utrecht vertrekt; ook gaat des Maandags ten 4 uuren een Schietfchuit.
Op Leyden, van den 15 April tot den 14 Oétober, 3 Schuiten, als's morgens ten 7, *s middags ten ia, en 's avonds ten 8 uuren, en van den 15 October tot 15 April, 's morgens ten 7 en 's avonds ten 8 uuren.
Op Rotterdam , alle Maandagen en Woensdagen een Schip , *s naamiddags ten 3 uuren van binnen, en ten 4 uuren van buiten , Dingsdags en Don* derdags ten 10 uuren van de Vaart, Saturdags 's morgens ten 10 uuren var» binnen , ten 1 a uuren van buiten, en ten 4 uuren van de Vaart.
Op de Vaart, vice verfa, van den 15 Maart tot 15 September, 's morgen» ten ö, 8, 10 en ia uuren, 's naamiddags



C40)
dags ren 2, 4, en 6 uuren, en van den ; l6 September tot den 14 Maart, 's morgens ten 7, 8 , io en 12 uuren, en 's naamiddaas ten 2, 4 en 6 uuren. Nog zal van den 15 Maart tot den 15 Sep. tember een Schuit moeten vaaren , 's morgens ten 7, 's naamiddags ten 1 en 's avonds ten 5 uuren. Èn van den 16 September tot den 14 Maart, 'snaamiddags ten 1 uur , al was 'er maar één Perfoon , en die voor drie willende betaalen, en zoo 'er twee Perfoonenzyn, zullen voor vier moeten becaalen.
Op Antwerpen, om de 14 dagen Dingsdags \s morgens ten 8 uuren.
Op Delft , alle Dincsdagen en Saiurda. gen een Schuit, 's morgens ten 1 j uuren.
Op 's Gravenhage, alle Donder, dagen en Saiurdagen een Schuit, 's naamiddags ten 4 uuren.
van HAARLEM op
Amsterdam, even als van Amfïerdam op Haarlem, doch met die uitzondering , dat de laatfte Schuit 's avonds ten half 7 uuren van Haarlem gaar.
Op L e y d e n , alle dagen van den 14 Maart tot 2 Oclober, *s morgens ten 6, 8, 10 en 11 uuren, en de Marktfchuic ten 12 uuren, *s naamiddags ten 1, 2,
4 en



: en 6 uuren. Van den 3 Célober tot j Maart, 's morgens ten 5 , 10 en n uren en ten 12 uuren de Marktfchuit, ! naamiddags ten 2, 4 en ƒ> uuren. Ook. He dagen een Marktfchuit , 's avonds 2n ti uuren. Deeze vaart op de Morenfchuic ten 4 uuren , van Leyden op .en Haag, Delft en Rotteidam.
Van LEYDEN op '
Amsterdam, de Marktfchuit alle lagen, des Zomers ten 6 en 's Winters en 3 uuren 's naamiddags ; de Nachtehuit ten 9 uuren , ook vaart des Zo* bers 's morgens ten 11 uuren de Kaag.
Op Haarlem, van den t4 Maart tot len 2 Oótober, 's morgens ten half 4-, lalf 7, 9 enit uuren , 's naamiddags ten lalf 1, 2, 4 en 6 uuren; de Marktfchuit en 10 uuren , van den 3 Oclrober tot len 13 Maart, 's morgens ten halfeen > uuren , 's naamiddags gelyk als *Zoners, de Nachtfchuit ten 11 uuren. 1
Op Gouda, 4 maal in de Week als: Voensdags^ Donderdags, Vrydags en Sa* urdags'sm'iddags ten 12 uuren eenSchuit.
Op's Hage en Delft, 's morgensten 1, 6, 8 en half n uuren, 'snaamiddags .en half ï , 3, 5 en half 7 uuren.
Op



C 48 )
Op Utrecht door Woerden, va; dtn 15 October tot 15 Maart, 's mor gens ten 11 en 's avonds ten 9 uuren en van den 15 Maart tot den 14 Octo ber, 's morgens ten £>, 's naamiddag: ten half 1, en 's avonds ten 9 uuren.
Van 'sGRAVENHAGE op
Dei.ft - alle uuren een Schuit, m ce verfa , doch vaart op het halfuur af,
Op Rotterdam, alle Middagen ten half 2 uuren een Marktfchuit.
Op Leyoen, 's morgens ten 5, 7, en half ït uuren , 's naamiddags ten hall 1, half 3, half 5 en half 7 uuren.
Op Haarlem, Vrydugs, 's morgens ten 8 uuren.
Op Amsterdam, alle middagen, ten half 4 uuren, de Marktfchuit.
Op Go u da, alleDingsdagen, 's morgen s ten 8 uuren.
Op Utrecht, alle Saturdagen, 'a naamiddsgs ten 4 uuren.
Van ROTTERDAM op r
Delft, van den i April tot den 30 Septembet, alle uuren , 's morgens van 6 tot's avonds ten 8 uuren eenfehuiten van
de»



(49)
LSTiiÏÏif 5 Morgens de Markt-
f Van't Tolhu is,aandeov^^^ Ie Maas, gaat in vreedes tyd alle da Ln een Postwagen op /Inwerpen c« loords door geheel Braband- van dert ; Anrü to den ao September 's morgens
Let 25 Pond Bagagie f q-9-De.Schee Em op Nymegen Zeeland, Am we*Ipen en Bergen op den Zoom, vertrekKen met den Eb en Vloed.
KOOPMANSBODEN
van AMSTERD AM op
Deventer, Dingsdags en Vrydag* \ avonds met het fluiten der Boom, te I bevragen in de Warmoesftraat, by de I Nieuwenbrugfteeg . 'sHertogenbopCH, en omleggende Plaatfen, om de 14, dagen des Dingsdags, te bevragen aan 't Comptoir van'j Hertogenbosch.
Tilburg, Gornicmem,Heus»su,en omliggende Plaatfen, om de



C 50 )
U dagen , des Saturdags avonds J bevragen in 1 bovengefoemïe fen"
^?cE„ELA.ND» aI!e dingsdags en fcle Posfïnrï be^gen%anitzeeu?: 7„V " Con,PWir aan de Beurs
Zoo er eenige Schippers van Jecnlaar, mogten veranderen of epnial ,egpJaar3
dezelve vrtenddyk veS't ° uVOrdcn veranderd worden. 2 8 genoejen
• ■■</■' S P e-



C50
SPECIFICATIE
VAN HET
KLEIN ZEGEL.
tfet de vyfde verhoginge, tot welkt Prys dezelve worden verkogt.
i Zegel a 3 ft. kost . ƒ o: 5:
t _L-a 6 ft. o* 9:-
t _ a <*a ft- — — O;1^; ~
[ ZZ » at ftl — — J; j*; ^
[ ~ a 43 gl — 3^7: -
1 a 4 gl. — " 5 5 i' ~~
ï a 6 gl. 7:12:-
! a 8 gl. 10; 1: —
x — a 0 gi. r: -
1 a 12 gl. 15: o: -
1 a 16 gl. 1 20; o: -
(1 a 18 gl. ^2:10: -
P a HUUft-



huur cedullen.
Var, Huizen, Landen, Schepen &c Ben d de-Jo^nHuUr ^ een • v«n 5o gl. tot 100 6 ft. z o-,o.o
^oo - 600 24ft' Zr- iu9>0
iooo ZZZT 1000 3gI- z- 3:18:0
qooom:3000 8gI-4-o
fo o 4000 12gl' Z. -i5: 3:0
VOOO — 12000 18 el. Z .Q->'1A -rs
12000 en daar boven ™f f.\ r24/°
Va^H^rS8 nmoete» "ebben3cópye„° van Huur-Cedullen op een 6 ft ui v. Zes el een Tftf,^ "auyCedulie zelve wa^op onk Itu' 2e*?-d« hehoeft de Copy? ook njet hooger dan van 3 ftuiv. te zyn.
obljgatien.
boven' z rï° *f °P een 3ft.Z./o: 6 boïen °° g ' t0t 200 öft.Z. o:,o boven - 200 gl. tot 600 12Ü. Z..*: 1?
bo*en T 6cogl.tot2coo24ft. Z.-ïi2 oSlce-a0CO Sh °P ee" 48ft 2-3 4 2.rï?""eVï bdee"ingen» net Bom?
Op



(55 )
j REKENINGEN,
1/analleDeclaratien, Specificatiën. Acten van beftek, aanneemingen van Werken enz. ten lasten van het gemeene Land, de Steden , Collegien , Ambagten , Gerichten en andere Sociëteiten, Van iototbened.200gl. opeen sft.Zft.5 I floo gl. en daar boven 6 ft. 9 | 400 gl. en daar boven 12 ft. 1<S ft000 gl. en daar boven 24 ft- ƒ 1» n
"~~R~Ë qüE S~T~E N.
tOrdinaire Requeften aan de Staaten van Holland, Gecommitteerde llaadenenz. aan Burge-Tieefteren en Scheepenen, Oost- en West-Indifche Compagnie, en alle andere Collegien, door één Suppliant gepresenteerd, op een Zegel van 3 ft. kost. ƒ o - 5 ft.
[Doch door meer dan een Suppliant ., niet reprefenteerende een Perfoon, op een Zegel van 6 ft. ƒ 0-9ft.
f Extraordinaire , zie de Ordonnantie, Artikul 4 en 37.
I De Minuten van alle Kusting- Schuld en Rentebrieven, minder bedragende dan 1000 gl. op een 24 ft. Z ƒ 1 n boven de 1000 gl. op een 48 ft. Z. ƒ 3 - 2.
Alld



C5«)
Alle willige Condemnatien te decer* £eere"°P Obligatien, Contraéten, Huurcedullen , Compromisièn , UirlprnNken, Verbalen. Accordens, en alle Attens, geene uitgezonderd daar op dezelve Conderrtnatien verzoet en geoecerneerd zuilen worden.
Op een Zegel van g], kost ƒ j - 17 JJaaronder zyn niet te begrypen de Condemnatien op eenige Judicieele Termy.
Van Verkoopingen, ofverhuuringen van eenige Wooningen, Huizen . Landen , Obbgatien Schepen, Meubilen .oflnmeubile Goederen, waarenof Koopmanfchappen enz- Zn ook van de noodigingen tot Begraaffenisfen , zal men niet mogen drukken , ten zy in handen hebbende een MiBuur, onderteekend by dien genen, die dezelve zal willen laaten drukken op een Zegel van 12 ft. Doch meer dan een Perceel of Party in Zich begrypende, zal de Minute moeten zyn op een Zegel van 48 ft.
En de Drukker zal gehouden zyn , de Minuten op een behoorlyk Zegel ge» fchreven, en n er zyn naam en Woonplaats daarin uitgedrukt, te brengen op «ie Secretary dezer Had.



REGISTER»
De Almanach der dagen, met het op- en ondergaan der Maan, benevens de Jaarmarkten en Kermisfen.
Oe Eclipfen.
De vier getyden des Jaars. HPerr°nmags^ett,ers' Zonnecirkel,
TMaan!an 06 °P* 60 onde^ng der Gedachten over den omloop derPlaneeten Geographifche Befchryving van TuTK met een naanwkeurig afgezet Land! Kaartjen. .. , p
Naamlyst der voornaamfte, thans & le' ven zynde Keizeren, Koningen en Vorften van Europa. . Tooneeloefening, mettweekeu-
ng uitgevoerde Tooneelplaacjens. 2* Beknopte Hiftorie van 't Tooneelfpel. A Aanmerkelyke gebeurtenisfen, zo in dê Landen van den Staat, als elders voorgevallen. . . Verzameling van Puntfpreukcn. 4'. Verzameling der nieuwfte Arias. fo. öefchryving van de thands regeerendePlaneet jupiter. ° 7s.
Verl



TÏÏ27J






$ 4 NIEUWE
;| VADERLANDSCHE j
i^, voor het Jaar ^
•I MDCCXCI. *
Ver fier d met fraatje TooneeU en J
^ Vaderlandfche Historie Plaat-
f * ^ ft
l& te AMSTERDAM. ^!
tigt By AREND FOKKE,simonsz. $
[^j. Boek-en Kunstveikooper, in *k,
t^fc. de Kalverftraat, by de Jou- Y
^ ge Roeloflieeg. ^



ZONNE - TAFEL.
January 19de, de Zon in /Jquarius, op
ten 8, en onder ten 4 uuren. Febraary 18de, de Zon in theesa op
ten 7, en onder ten 5 uuren. Maart 2ofte, de Zon in Ariës , maakt
Dag en Nacht even lang. April aofte, de Zon in Taurus; op ten
5, onder ten 7 uuren. Mei sifte, de Zon in Gentini, op ten 4,
en onder ten 8 uuren. Juny aifte, de Zon in Cancer, maakt
den langften D3g. July 23fte, de Zon in Leo, op ten 4,
en onder ten 8 uuren. Augustus sufte, de Zon in Firgo, op
ten 5, en onder ten 7 uuren. September 23de, de Zon 'mLibta,, maakt
den Dag en Nacht even langOélober 23fte, de Zon in Scorpw, op
ten 7, en pnder ten 5 uuren. November 2%üe , de Zon in Sagittarius,
op ten 8, onder ten 4 uuren. December 22tte, de Zon in Capricornus,
maakt den kortften Dag.



JANUARY XXXI. Louwmaand.
I fSaturd. Nieuwjaar a Zondag. Duink. j.
3 Maand. Doesb. j. i^jjftkNieuwe
4 Dingsd. Eyndh. j. ijjPMaan
5 Woensd- Thelesphor. Dingsd. den € Dond. Drie Koning. 4,'smidd.ten
7 Vrydag. Kasfel. j. 4 ur. 4a min.
8 Saturd. f. Omer. 3. 9. Zondag. Optntyd.
110 Maand. Kopperm.
111 Dingsd. Hyginus. ^Eerfle
112 Woensd. Archadius. JPquart;er
113 Dond. Juletta. Woensd.den , 14 Vrydag. /. Pontiaan. l2 >$ raorg.
1 S^tU5d* Pau,us' ten 5 ur. 47
16 Zondag. H.N.J. nim. r
[17 Maand. f./inthontus.
il8 Dingsd J.Peterftoel.
19 Woensd. Mar.enMart. ^.Volla
!2o Dond. Fab. en Seb. VE/Maan,
!Ai Vrydag. r. AgnUu Donderdag
,22 Saturd. Ysfelrode. j. den 20
23 Zondag. Ooifchot. j. 'smorg.'ten
24 Maand. Antwerp. p 5 ur. |» min.-
25 Dingsd. f.Paulii bet. 57
26 Woensd. Kortryk. j. figs Lasi-fte
68 Vrydag. Herenthalsj. Donderdag-
f9 Saturd. Emmerik, j. den 27
3° Zondags Geersberg.p. 's morg.'ten
*i'Maand. lLuyk.j.ëP 7S£



FEBRUARY XXVIII. Sprokkelm.
1 Dingsd, Gelder, j.
2 Woensd, Mar. Ligtm, ^dlQkNieuwe
3 Dond. Rouaan. p. IgpMaan,
4 Vrydag. Arnemuid.j. Dond den 3,
5 Saturd. f. Agatha. 'smoig ten <5 Zondag, f. Dorothea. 5 ur. 48 min.
7 Maand. Nioort. j.
8 Dingsd. Gend. p, o Woensd. f.Apolonia.
10 Dond. Bremen. j. >$SvEerlte
n Vrydag. Roermond.]. >|pquartier
12, Saturd. Eulalia. Vrydag den
!3 Zondag. Gregorius. 11 $ 'smorg.
14 Maand. Valentyn. ten 3 ur. 39
15 Dingsd. Iperen. j. min.
16 Woensd. Juliana.
17 Dond. 'Rees. j. Volle
18 Vrydag. Simeon. 1~/Maan,
19 Saturd. f. Bonifacius. Viydag den no Zondag. Septuagefima 18,'sav.ten ±1 Maand. Pipinus. 7ur. 45 min. 22 Dingsd. j: Pkterfloel.
aa Woensd. Milburga.
A4 Dond. j.Mcitthys. «S* Laatite
2S Vrydag. Gouda j. «fcquart.
2Ö Saturd. Nestor* Vrydag der»
£7 Zondag. Sexegefima. 25» » mdJ**
a3 Maand. Lupitinus. ten 3 6 min.



WAART XXXI. Lentemaand
I Dingsd. ( Bonrdeauxj.
a Woensd. Emmerik, p.
3 Dond. Zwol. 1. ^gpkNieirwe
4 Vrydag. Lucius. Vf^Maan,
5 Sarurd. Cafirairus. Vrydag den
6 Zondag. Ouinquagef. 4, »s av. ten
7 Maand. Haarlem, p. 8 ur. 37 min.
8 Dingsd. Fas'. Avond.
9 Woensd. Amft. lo.
10 Dond- Hymelinus.
11 Vrydag. Schiedam p /^DKEerfte
12 Saturd. f.Gregorius. jgf quartier
13 Zondag. Quadrag. Zondag den
14 Maand. Utrecht, b. ,3,'snachts
15 Dingsd. Heusden.j. tenour.8
16 Woensd. Qjiatertemp. min.
17 Dond. /; Geert*
18 Vrydag. Qiiatertemp.
19 Saturd. ^wol. p. 4^Volle zo Zondag. Reminifcere. \[kj Maan, Bi Maand. Harderw. p. /ondagden
22 Dingsd. Montfoort.p. 20,'smorg.
23 Woensd, Deventer, j. ten 7 ur. 22
24 Dond. Grave. p. mjn. Vrydag. Maria Bood/. /^\Laatfte
26 Saturd. Ros. h.v.m. «jLauanier
»7 Zondag. Oculi. SaiurJaa
a8 Maand. Willemft. p. den 26 'sav.
29 Dingsd. Leerdam, p. tenuur.x
30 Woensd. Thiel. p. rain.
31 Dond. Arnh.v.tn.



APRIL XXX. Grasmaand
1 Vrydag. VValaricus. .
2 Saturd. f.FranciscusAM^. Nieuwe -.3' Zondag. Letare. - HHMaan
4 Maand. Amersf.p. Zondag den
5,D,ngsd. Muyden.p. 3/snamidd.
f)^oe"sd- Xsfe1^ b* teneur. 5t
? S°-nid- Sroning*b' min. «f Vrydag. Texel.fchap,
9 Saturd. Waldetrudis.
10 Zondag. Judica. /mr..|i,
I, Mnand barden, b. 3Dqu2rier
«i^ngsd. Weesp.b. ffind.den
13 Woensd. Woerden, b. It u '
14 Dond. Wvk. 1. r nr o,7 "
151 Vrydag. VianenVp. 5ur.26m,n. j6j Sarurd. Hoorn. p.
17 Zondag. Pa n Zond. Vnu„
18 Maand. Utrecht, p. CVMa' n 19(Dingsd. iGor. p. * &d den
20 Woensd. Wyk.p. Vr "snf
21 Dond. Witte Dond. JJdd S .
231 Saturd. r. >r. ur-57nnn.
241 ^oiwfeg. Paasfchen. T ,„a.
251 Maand. 2. Paavkdas. «9 « •
^Dingsd. VVee.fp b. ^.ua""*
27 VVolpad. Woerden, b. ^'s nS
281 Dond. Vooikh. k. 25' m°£g"
i? Vrydag. Ed.p. S"/ur'56 S«cur4. lLeerdam.b. imiD"



MAI XXXI. Bloeimaand.
,1 (Zondag» f.Ph.enJac
2 Maand. Purm. b, /SpkNieuwe
3 Dingsd. f Vind. IgpMaan,
4 Woensd. Groning. j. Dingsd. den
5 Dond. Goeree. j. 3,'sniorg.
6 Vrydag. f. Jan. Lat. ten 5 ur. 30
7 Saturd. Doesb. b. min
8 Zondag. Ha ge. k.
9 Maand. Wyk. b.
10 Dingsd. Hage. p. /s&Eerfle
11 Woensd. Franeker. p. JPquartier
12 Dond. Zwol. b. Woensd.deti
13 Vrydag. Maaflrigt.p. u,'Smorg.
14 saturd. Zwol.b. ten6ur.55
15 Zondag. 'Jubilate. min.
16 Maand. Ubaldus.
H '';n8sd- Torpes. Volle
18 Woensd. Weesp.p. ^>Maan,
19 Dond. Lrelderm. p. Woensdag
20 Vrydag, Bernardinus. den 18
ai Saturd. ltisberga. 'smorg. ten
22 Zondag. Cantate. our.«tninv 2j Maand. Pliilipp. Ner. Laatfte
24 Dingsd. Joanna. UjLquart
C5 Woensd. Urbaan. Dingsd. den
26 jond Soehnont.p. 24,'sav.ten
K yryd^' J°annes* 6 ur. 40min* 20 Saturd. Germanus. ay Zondag. Focem.
30 Maand, f Dag.
31 [Dingsd. rPetronelIa.



JUNY XXX. Wiedemaand.
I Woensd. Delft. p. A Nieuws
a Dond. [hm. Christ. i^Maan,
3 Vrydag. Enkhuif.j. Woensdag
4 Saturd. Quirinus. deni, 'sav.
5 Zondag. Exaudi. ten 9 ur. 23
6 Maand. Utrecht, p. min.
7 Dingsd. Briel p.
8 Woensd. Gore. p.
9 Dond, Gouda. p. /^Eerfte
10 Vryd. Montf. b. sf|'quartier,
11 Saturd. Vast.f.Barn- Donderdag 52 Zondag. Pinxteren. den 9 , 'sna-
13 Maand. %.Pinxter. nudd. ten 4
14 Dingsd. Swyndr. b. ur 51 min»
15 Woensd. Atnft, lo.
16 Dond. Amft. lo. Volle
17 Vrydag. Dord. lo. fpMaan,
18 Saturd. Harl.j. Donderdag
19 Zondag. H. Oriey. den 16 9
20 Maani. Bos.j. 'smorg.ten?
21 Dingsd. Rynsb.p. ur.52m.in.
22 Woensd. MiddeuVj.
23 Dond. H.Sacram, Laatfte
24 Vrydag. Domburg-p OLquartier
25 Saturd. Heufekom.p Donderdag
26 Zondag. Haarl. k. den 23,
27 Maand. Purra.1. 'smorg.ten7
28 Dingsd. Vastendag. ur 3gmin.
29 Woensd. /. Pet Paul. ' '
30 Dond. Yj.Paui.ged.



JULY XXXI. Hooimaand.
I Vrydag. f Breda. p. ^JlijkNieuwe
ft Saturd- Mar. Vifii. <%j}Maan,
3 Zondag. Woerden, k. Vrydag den
4 Maand. Mart.tran. ts'&morg.
5 Dingsd. Bonifac. ten uur.50
6 Woensd. Leeu.j. min.
7 Dond. Schiedam, p.
8 Vrydag. Procopius. _ _
9 j Saturd, Edam.j. ^EerIt? 10 \ Zondag. Leyden.j. ^quartiec ï 1 I Maand. Utrecht, k. Saturd. den
12 Dingsd. Leyden.ka. 9» smorg.
13 Woensd. Anacletus. teniour. 37
14 Dond. Swyndr.p* min*
15 Vrvdag. Apostel(en. é^Vol,e
16 Saturd. Reynildis. l^Maan,
17 Zondag, Ryswyk. k, Vrydag den
18 Maand. Leyden. 1. 15,'sna-
19 Dingsd. Hondsd. begh. cnidd. ten 3
20 Woensd. f Marg. ur. 2 min.
21 Dond. Gröning p. i^*» Laatfte
22 Vrydag. f. Mar. Mag. S^quartier
23 Saturd. Vastendag. Vrydag den
24 Zondag. Geertr, k. 22,'sav.ten
25 Maann. f.Jacob. 11 ur,7 min.
26 Dingsd. f.Anna. $$|Nieuwe
27 Woensd. Kampen. 1. fyPMaan,
28 Dond. Voorl'ch.p. Zondag den
29 Vrydag. Martha. 31,'smorg.
30 Saturd. Beemft. bid j ten o ur. 4**
31 Zondag, j. Ignat. «min.



AUGUSTUS XXXI. Oogstmaand.
-I Maand. Beemft.b.
2 Dingsd. Portiuncula.
3 Woensd f.Stevensv.
4 Dond. /. üomhkus.
5 Vryciaq. Maria ter fn.
6 Saturd, Trans f.
7 Zondag Loosduin. 1<- ^ ~ „ « Maand. Utrecht, p. ^Eerfle
9 Dingsd. Vastendag. v*^quartier
ïo Woensd f. Laurens. Zon^ dei»
" Dond. Gron. p 7' Smo»'g-
ia Vrydag. VVyk. b. teP 5 ur. 35
J3 Saturd. Vastendag. '"IE* '
J4 Zondag Wyk. k. P^0'12
!5 Maand. Maria Hem. WMj»an»
lo Dingsd. Rochus. aaturd. den
, Woensd. Jeroen." *3»'s av. ren
18 Dond. Agapetus. IIUr«4Ömin.
19 Vrydag. Ludovicus.
20 1 Saturd. Amersf- b. (fS^ Laattte
21 Zondag. Hondsd.tynd. ^Ivquart.
22 Maand. Hartjesd. Zondag den
23 Dingsd. Vastendag. 21, "smidd.
24 Woensd f.Barth. ten 4 ur«39
25 Dond. Rott. lo. min.
£6 Vrydag. Amftelv.p. g®k Nieuwe
27 Saturd. Rufus. IPMaan ,
28 Zondag. Muyd.k. Maand, dea
29 Maand. f.Janont. 29. 'smidd.
30 Dingsd. Harl. 1. tenour.4a 3i' Woensd, Naarden. p. min,



SEPTEMBER XXX. Herfstmaand
1 Dond. ,f Gillis.
2 Vrydag. Schoonr. b.
3 : Sacurd. Kampen, b
4 Zondag. Weesp. k.
5 Maand. Zierikzee.p. /®AEer"e
6 Dingsd. Heylo. p. >ü»'qaartier
7 Woensd. Alkmaar, j. Maand, den •8 Dond. Maria Geb. 5, 'smorg.
9 Vrydag. Workum.j. teniour. 46
10 Sacurd. Tertolen.j. min»
11 Zondag. Maarfen. k.
12 Maand. Nimweg.k. jÊ^Vo',e
13 Dingsd. Amft.lo. wMaan,
14 Woensd. f Perk. Maand, den
15 Dond. Ucrecht. 1. 12, 'smorg.
16 Vrydag. Corn. Cypr. ten n ur. 12
17 Saturd". Buren. p. rnin.
18 Zondag. Amfl. k.
19 Maand. Leyden. I.
20 Dingsd. Vastendag. /S*> Laatfte
21 Woensd. f.Matth. ^|,quart. 2* ' Dond. Leeuw. p. Dingsd. den
23 Vrydag. Qj/atertemp. 20, 'smorg.
24 Saturd. Qjtatertetnp. ten II ur. 20
25 Zondag. Leerd. k. min.
26 Maand, Uirecht. p. /il^^ieuwe
27 Dingsd. Buren. p. vjjg^Maan, *8 Woensd. Gorctfm. p. Dingsd. den 29 Dond. f.Michiel. 27, 'sav. 3° j Vry da g. f. HUronim. ten 11 ur. 5 %
1 l min.



OCTOBER XXXI, Wynmaand.
1 Saturd. t Thiel. p.
2 Zondag. Ouderk. k.
3 Maand. ■ Ltyden Ontz.
4 Dingsd. f. Fran. ^Eerfte
5 Woensd. Mun b. JBquartier
6 Dond. Goeree.j. Dingsd. den
7 Vrydag. Edam. p. 4 , 's av. ten
8 Saturd. Alk. Ontz. 4 ur. 53 min.
9 Zondag. Oostzau. k. so Maand. /; ^7^0r.
11 Dingsd. Weesp. b.
12 Woensd. Punn. b. /^s VnU* t3 Dond. Schaoen b.
,7 Maand. Amersf. b. [Z. 5
,8 Dingsd. f.Luc.
19 Woensd. Vianeo. b.
ao Dond, Haarl. b. é£S Laatfte
» t vrydag. /; tfry. ^quartier
22 Saturd. Utrecht, b. Donderdag
23 Zondag. Akerfloot k. den 20,
24 M;and. Hage. b. 'smorg. ten5 2,5 Dingsd. Woer. p. ur, 58 min.
26 Woensd. Wyk. b. /gjfe Nieuwe
27 Dond. Vastendag- V&'Maan,
28 Vrydag. f.SimcnJud. Dond. den
29 Saturd. Wyk, b. 27, 'smorg.
30 Zondag. Rheenen. k. ten 10 ur. 31
31 Maand. Vastendag, 'min.



NOVEMBER XXX. Slagtmaand.
I Dingsd. Allerh.
a Woensd. Allerz.
3 Dond. Gouda. p. 'SBh F-erft-»
4 Vrydag. Dokkum. j. jgf quurtiet
5 Saturd. Purtn. b. Dond. den 3,
6 Zondag. Lenard. 'smorg. tent
7 Maand, f.milebr. ur. i7 min.
8 Dingsd. Weesp. b.
9 Woensd. Mun. b.
10 Dond. Alfcm. b. Volle
n Vrydag, f. Maart. , \&/Maan,
12 Saturd. Marten. Dond. den
13 Zondag. Sparend, k. IO, 'sav >e«
14 Maand. Gorcum. b. 7ur.i6miL.
15 Hingsd. Weesp. b.
16 Woensd. Munnik. b.
17 Dond. Lis. b.
18 Vrydag. Huyr. b. /^Laatfte
19 Saturd. /; Étif. ^IJU quartier
20 Zondag. Eadmundus. Vrydag den ai Maand. Mar.pref i8,'sav.teti aa Dingsd. f.CeciHa. nur.aimin, a3 Woensd, Munnik. b.
24 Dond. Lis. b.
25 Vrydag. f.Catk. Nieuw* a6 Saturd. Viym. b. vfêpMaan,, 27 Zondag. 1 Adv. Befl. t. Vrydag den a8 Maand. Hoorn. b. a5,*sav.ten «9 Dingsd. Vastendag. $ ur.47mja» 30 Woeasd.l f. Altfries.



DECEMBER XXXI. Wintermaand.
1 Dond. \f.Eloy.
2 Vrydag. Bos. ]Y /m.Eeifte
3 Saturd C Frandscus. ^gjp quartier
4 Zondag. 2 Advent, Vrydag den
5 Maand. Ssbbas. 2, 'smidd.
6 Dingsd, f. Nicolaas. ten 1 ur. O
7 Woensd. f. Amlrofius min.
8 Dond. MaraOntf.
9 Vrydag. Lions j.
ic Saturd. Melchiades. Volle
li Zondag. 3 Advent. vM/Maan»
10 Maand. Joachimsd.j. Saturd. den
13 Dingsd. f Lucia. 10.'smidd.
14 Woensd. Qjiatertemp ten 2 ur. 13 i$ Dond. Tongelv. j. min.
16 Vrydag. Quatertemp.
17 Saturd. Nam. j.
18 Zondag. 4 Advent. fi^ Laatfte
19 Maand. Megengofi^.l quartier *o Dingsd. Vastendag Zondag den 21 Woensd. f Thomas, 18,'smidd. «2 Dond. Halle bev. ten 2 ur. 26
23 Vrydag Yverde vuil. min.
24 Saturd- Vastendag.
25 Zondag. Kersdag. Nieuwe
26 Maand. 2Kers.f.Stev- ^gpMaan, 47 Dingsd. f.Jan Evang. Zondag den s8 Woensd. Onnof'. Kind. 25, 's morg.
29 Dond. Tiiom. Cant. teno"ur.58
30 Vrydag. < Savinus. . min., ,
31 Saturd. f.Silyester.



Van de Eclipsen des jaars 1791.
J\ayjr^Eclfpren zul,en 2i« dit Jaa' op 't Aardryk vertoonen, als: twee aan de Zon
de 7n» ""J6 Mnan* Waarvaa éé" aan
fcSnnr e" 1én aan de Maan by ons zal Kunnen worden gezien.
De,,I,e* 2a,,zyn aan de Zon den 3 April, c begin by ons te zien, 's namiddags ten 1 uur ,5 minuten, midden ten %
mi» 41 TUt,en' 'c einde £en 3 uur59 ?"•», zu',ende 7 en 3 tiende duim overdeNoordzyde verduisteren,
d a,ïïn; 2?' zvn.aan d« Maan, den 18 Api" . s namiddags ten 3 uuren a* minuten buiten ons gezigt. 43
Dr/mif' ZaJzyD aan de2o"»den27Sep.
bu?en'n S mX^ l2 UUren * min- mede ouuen ons gezicht.
Driwf.' zaI,zyn aan de den 12
Oftober, het begin by ons te zien ," morg. ten I2 „uren en I2 min., ^idm den ten , uur 44 min., 't einde den 3 uur ,6 mm.., zullende 9 en 5 twaalfde duim over de Noordzyde verduSn?



Dr Getydrn des Jaars.
De Lente begint den 20 Maart. De Zomer begint den 21 Juny. De Herfst begint den 22 Septemb; De Winter begint den 21 Decemb. In dit Jaar is
£>e Zonne Cirkel _ 8
Het Gulde Getal . • ° De Epaéta . "ft De Zondag Letter . • ü» Vleeschtyd 10 Weeken en i dag. Vallen Avond den 8 Maart. Paasfchen den 24 April. Hamelvaart Christi den 2 Juny. Pinxter den 12 dito.
J}e Ojiateriempers. De Ie. den 16. 18 en 19 Maart. De He. den 15' *7 en 18 Junv' De 114e. den 21. 23 en 24 Septemb. De IVe, den 14 16 en 17 Decemb.



Maans Op- en Ondergang.
January, February. Maart,
ur. in. ur. m. ur. m.
1 fm ond. i 5 * 55 i 4 - 35
2 5 - 25 2 6 - 35 2 5 . io
3 6 - go 3 'sav.on. 3 5-35 4'sav.ond. 4 6-40 4'savond. 5 5 - 35 5 7 ' 3o 5 6 • 45 o 6 - 45 6 8 « 55 6 7 - 50 78-0 7 10 - 5 7 8-55
8 9-5 8 11 ■ 5 8 9-5°
9 10 - 10 9 12 - 5 9 11 - o
10 11 . 15* 10 fm.op 10 H • 55
11 12 • 20 11 1 - 5 11 12 - 50 : 12 fm.ond. 12 2 - 5 12 ftn.ond.
13 1 - 20 13 2-55 13 1 • 45
: 14 2-20 14 3-5° 14 2-35
15 3-20 15 4-40 15 3 - Ï5
16 4 - 15 16" 5 - 15 16 3-55 : 17 5-io f7 5-55 17 4-30
18 0-0 18'sav.ond. 18 4 - 55
19 6 - 50 19 6-20 19 5 • 25 : 20'sav.ond. 20 7-40 20 'sav. op
21 6 15 21 8 50 21 7-55
: 22 7-25 22 ic - 10 22 9 - 15
: 23 8 > 40 23 11 - 25 23 10 - 30
24 9-55 24 12 - 40 24 11 • 45
! 25 11 - 10 25 fin. op 25 12 • 50
! 26 12 - 30 26 1-55 26 fm. op
: 27 fm. op. 27 3-0 27 1-55
: 28 1-50 28 - 3 • 50 28 2-45
129 3 - 5 29 3 - 15
§0 4 - 10 30 3 - 50
3* 5 ■ 10 | l 31 4 - 15



Maans Op? en Ondergang.
April. I Mey. juny.
ur. in. 1 ur. m. ur. m.
1 4 - 40 I 3 - 50 1 'sav.on.
2 5-10 2 4-15 2 8-35 3'sav.ond. 3'sav.ond. 3 9 * 26
4 7 ~ 55 4 8 - 55 4 io - o
5 SY- 55 5 9 * 50 5 10 • 4©
6 9 * 55 6 10 » 40 6 11 - 10
7 10 - 50 7 II - 25 7 11 - 35
8 11: - 45 8 12 • o 8 12 5
9 12 - 35 9 12 - 55 9 12 - 25
10 fm. ond. 10 fm. ond. 19 12 - 50 ?i 1-20 11 1 - 15 ! 11 fm ond.
12 2-0 12 1.40 12 1-20
13 2 - 35 13 2 - 5 13 1-5° H 3-5 14 2-30 14 2 - 30
15 3 - 35 15 2 - 55 IS 3 - 10
16 4 - o 1 16 3-20 16 'sav- op
I? 4 - 25 17 3 - 55 17 9 ' 5
j8 'sav. op 18 'sav. op 18 9-5®
19 8-20 19 9 - 35 19 i° " 25
20 9-30 20 10 - 35 20 10 • 55
41 IO - 45 2t II - 20 21 II - 15
22 II ■ 50 22 12 - O 22 11 - 4° £3 12 - 40 23 12 - 3° 23 12 * 5
24 fm. op 24 12 - 55 24 12 • 20
25 « - 25 25 fm. op 25 52 - 55
26 2 - o 26 1-20 26 fm. op:
27 2-25 27 1-40 27 1 * 10
23 2-50 28 2-0 28 1-44
29 3-15 29 2 -25 29 2 - 20
30 3 - 35 30 2-50 30 3-5
* 31 3-15



Maans Op- .en Ondergang.
July. Augustus. September,
ur. m. ur. m. ur. m.
ï 'sav. om. ' i "8 - 5 1 7 ' 55
2 8-35 2 8-30 2 8 - 4:0
3 9-5 3 8-55 3 9 - o
4 9 ' 35 4 9 -15 4 9 " 40
5 10 - o 5 9 " 45 5 10 " 30
6 10 - 25 6 10 - 15 6 it - 40
7 10 - 45 7 10 - 55 7 12 - 45
8 11 - 45 8 n - 40 8 fin. 011.
9 11 - 45 9 isf- 25 92-9
110 12.- 20 10 fin.ond. 10 3-1°
111 fm.ond. li 1-45 11 4 • 25
112 I - 10 12 2-55 12 'sav. op
! 13 1-50 13 4 - 5 13 6-40
114 2-50 14 'sav. op 14 7-5
15 'sav. op 15 7-35 i5 7 - 3°
16 8 - 15 16 8.10 16 8-0
17 8-50 17 8-30 17 8-30
118 9-15 18 8 - 55 18 9-5
119 9-40 19 9-i5 J9 9-25
20 10 • o 20 9 - 50 20 10 - 35
21 10 - 25 21 10 - 20 21 11 * 3° i 22 10 - 50 22 11 • o 22 12 - 30 ; 23 11 - 15 23 11 - 45 23 fm. op 124 II - 40 24 12 - 35 24 1-45 ! 25 12 - 15 25 fin. op 25 2 - 50
! 26" 12 «■ 55 26 l - 40 26 4-5
127 fm. op 27 2 - 40 27 5 - 15
28 I . 45 28 3 -50 28 'sav.on.
29 2 - 45 29 'sav.on. 29 6 » 35
l3o 3 - 45 I 3o 7 - 5 30 7 - 5
13 sav.on. I 31 7 * 30 l



Maans Op- en Ondergang.
Oclober. November, j December, ur. m. ür. m. | ur. m.
1 7-50 1 9-40 III- o
2 8-35 2 11 - o 212-15 ,3 9 " 3° 3 12 • 10 3 fm. ond.
4 10 - 40 4 fm. ond. 4 1 - 25
5 11 - 55 5 1 -25 5 2-25
6 fm. ond. 6 2*3° 6 ' 3 - 25
7 1 - 10 7 3-40 7 4 * 3°
8 2-20 8 4-45 8 5-3°
9 3-3o 9 5 - 45 9 . 6 " 3o
10 4-40 10 'sav, op 10 'sav. op
11 5-45 n 5-i° « 5 * 10
12 'sav. op 12 5-5° ia 6-5
13 6-5 13 6- 35 13 7 - o
14 6- 35 14 7 -25 14 8-5
15 7-10 15 8 20 15 9-10
16 7' • 55 16 9-25 16 10 . 15
17 8-40 17 IO 20 17 II - 20
18 9-30 18 II - 34 18 12 • 30
19 10 - 25 19 12 - 40 19 fm. op
20 11 • 35 20 fm. op 20 1 - 50
21 12 - 40 21 1 « 5° 21 3-0
22 fm. op 22 3 - 5 22 4 - 40
23 1 • 55 23 4 ■ 20 23 5-55
24 3 - 5 24 5-4° 44 6-40
25 4-15 25 'sav. on. 25 'sav. on.
26 5-30 26 5-5 26 5 * 55
27 'sav. on. 27 6 - 5 27 7 * 10
28 5-45 28 7-15 28 8-25
29 6 - 25 29 8-25 09 9-40
30 7 - 20 I 30 9- 45 3° 10 - 5°
31 8 - 25 1 31 12 - o



De Zondags Letters, zyn ze' Ven in getal: als A. B. C. D. E. F. G. < en worden op de dagen der Week toe! gepast, zo dat die Letter, waar mede i de eerfte Zondag in January geteekend I ftaat, het geheele Jaar door, de ZondaI gen aanwyst: By voorbeeld ; als de ifte , Janua-y op Zondag valt; dan is deZoni dags Letter door het geheele Jaar A., i doch zoo de i fanuary op Woensdag viel, ; dan was de Zondags Letter E. wyl naa i zeven dagen telkens de E. weder in de hand I komt en op Zondag valt. Zoo nu een Jaar I lang ware 364 dagen, dan zou men alle I Jaaren dezelfde Zondags Letter hebben , i dat is: men zoude,zoo de Zondags Letter van het loopende Jaar A. ware gei weest, het volgende Jaar weder met den i zelfden Zondags Letter A. zien beginnen; maar dewyl het Jaar 3Ó5 dagen en omtrent 6 uuren lang is, verloopen tot drie Jaaren toe de Zondags Letters, op het vierde Jaar een dag uitmaakende, die, gevoegd by de 365 dagen van het gemeen Jaar, :een Jaar van 366 dagen uitmaakt, 't welk '\vy een Schrikkel.Juar noemen, waarin; twee Zondags Letters zyv, de een duurende tot den 24 February, en de andere vervolgends het geheele Jaar door. De 1 Zondags Letters tellen altyd van G. tot A* * De



"De Zonnen Cirkel is niets anders dan de tyd waarop de Zondags Letters, die, door de Schrikkel-Jaaren uit haar orde geraakt waren , zig weder herftelhn en dit gefchiedt raa zeven Schrikkel Jaaren en tiusnaa den tyd van agt en twintig achtereenvolgende Jaaren,welke tydkringde Zonnen C r r r e l genoemd wordt.
HetGolde Getal, omzyngroot nut aldus genoemd, is een tyd wanneer de Maan op denzelfden dag of datum derzelfde Maand weder vol is, als in voorige Jaaren. By voorbeeld; als men op den iften January, volle Maan heelt, dan zal men naa neegentien achtereen volgendejaaxen weder opden iiten January veile Maan hebben. Deeze uitreekening is gevonden door een mheener , Methon genoemd ,430 Jaaren voor Ch'iftus Geboorte.
De epacta,is de ouderdom van de Haan vby het begin van eik Jaar wyl het -Maanjaar 11 dagen vroeger als hei Bur.ger )aar eindigt Deeze 11 verfchillende ■dagen wordenEpaêta genoemd, maar kunnen niet boven de a*ftig gaan, dewyl der•tig dagen voor een vollen maanejchyn geiouden worden.
De Roomsche Indictie, ofhet Romeimcn Cyr,s Getai,is een tyd van vyfmn achtereenvolgende Jaaren, naa verloop



loop van welke de Romeinen aan den InHeller van deeze tydsbepaaling, Keizer Odtayius Augustus, hunne Cynfen van Goud, Zilver, Koper en Yzer moesten opgebragt hebben,en wel in deezeoide: in de eerfte vyf Jaaren Goud,in de tweede Zilver en in de derde Koper en Yzer. In het derde Jaar van deeze eerfte vyf Jaaren, te tellen van den aanvang deezerreekening af, wordt de Zaligmaaker gezegd gebooien te zyn
De Eclipsen, aan de Zonen die aan^e Mian* hebben beide verfcbillende oorzaaken, maar byna gelyke uitwerkjels,ten opzichte van onze Aarde,naamJyk datze dezelve op fömmigc plaatfen Voor een kleinen tyd van licht beroven, heur rechte oorzaak is niet anders dan de ftuiting van de ttraalen der Zon, welke in de Zons verduistering door'het dichte lighaam der Maan, 't geen zia als dan in heulen loopkring,juist tusfchen &t Airdeen de Zon bevindt; voor een gedeelte als voor ons bedekt wordt en in AeMaan-verduistering, waar by volle Maan de ftraalea der Zon, door de tusfchen komende Aer> de belet worden, op de Schyfder Maan te vallen : dus ziet men in de verduisterde of geëclipfeerde Maan, de fchaduwe van onze Aarde,tn in de verduisterde^, *, 2 het



net geheele lighaam der Maan. Dat de Maan Eclips niet by alle nieuwe Maanen voorvalt, wordt veroorzaakt door de helling der Maankring-loop op de Ecliptica die met dezelve eenen hoek maakt*
STERREK UNDIGE AANTEEKENINGEN,
OVER ONS
WAERELDSTELSEL
IN 'T ALGEMEEN E N DE
PLANEETEN IN 'T BYZ ONDER.
De Dwaalfterren na het Griekfche oorfprongswoord ook Planeeten genoemd, zyn, volgends de Oude Allrologifche Reekening, zeven in getal, te
weeten



'Weeten de Zon, de Maan, Satttrnus^ ' Jupiter, Mars, Venns en Mercurius, | edoch deeze telling rust alleenlyk op hit I Stelfel van Tycho, en zyn voorgangeren, i te weetcn met eene Stilftaande Aarde ; i maar als men Copernicus en de Reden j gehoor geeft, dan moet men in plaatfe ! der Zon onze Aarde als eene üwaalftar ; aanmerken, alhoewel deeze Reekening i in de Aftrologifche voorfpellingen, die : alleenlyk op de fchynbaare op- en onderj gang der Hemellche Lighaamen, ten i opzichte van onze Aarde gebouwd zyn, van geenen dienst kan zyn. Niemand I begrype egter uit den Naam Dwaalftar] ren, dat deeze wearfchynende bollen. ; zonder eenen bepaalden loop in het ] Heelal rondzweeven, en dan eens < voorwsards, dan eens te rugge gaan, • en dan weder geheel itilftaan, zo als \ den Aardbewooner, door zyne eigene Planeets beweeging misleid, roefcnynt; l é neen! zy volgen elke bepaald heuren i Loopkring rondom de Zon, en deeze I fchynbaare dwaaling ftrekt voornamentlyk ten bewyze, dat onze Aarde niet in het middenpunt van ons Stelfel, en dus onmooglyk zonder voortgang of beweging is; want ware dit zo, gelteld de Aarde belloeg de plaats die de beste a Wae-



Waereldbefchryvers tbands der Zonnc toe eigenen, dan zouden wy uit dezelve als uit het gemeene Middenpunt der beweging van ons ZonnenfteHel, alle de andere Dwaalflerren geregeld in het ronde zien gaan; maar dewyl het tegendeel plaats beeft, en wy naderby aan de Zonne zyn dan Salurnus. by voorbeeld, en,onzen weg om dezelve veelipoediger kunnen afleggen dan de bov ufte Planeet, zo gebeurr het, datwy reeds eenen Keer om de Zonne gedaan hebben, eer SaMimis nog half op zynen weg gevorderd is, als wy dan weer in ons aanvangpunt komen , dyn zal 't ons toefcbynen dat Saiurmn ftilftaat, gaan wy voort met onzen kring af te loopen , dan komen wy zeer fpoedig Suturnus voor by en het za fehynen als of die Planeet te rugge deinsde, en komen wy, \ aa den tweeden omloop volbi agt te hebben, op nieuw in ons aanvangpunt dan z;! Suiurnus in dien tyd, op zynen Weg mede gevorderd zynde, ons toefchynen als met eenen ongeregelden fprong, een geheel eind weegs op zynen Kring gevorderd te zyn, Aldus nu is 't ook gelegen met de andere Dwaalftarren , egter vermindert dit dwaalen na maate van de nabyheid deezer
Dwaal-



Dwaalftarren by onze Aarde, en onze Aarde fchynt den overige Planeetbawooners mede in heuren loop onbeftendiz i toe.
Van ouds heeft men gemeend dat Salurnus ons Stelfel bepaalde; maar thauds breiden wy het zelve nog oneindig verder uit, daar het den yverigen Hemelloopkundigen deezer Eeuw heeft mogen gebeuren . hunne kundigheeden uittebreiden , en hunne vlyt te verlevendigen met het onderzoek eenet Nieuwe Dwaalfter, verre boven den Loopkring van Saturnus verhevea, en door tien daarom met den Naam van den Vader des ouden Hemelvoogd*, Uranusy benoemd.
Van de Omloopers der Planeeten.
Sommige Planeeten als zyn Saturnus. Juotter,Qn de Aardt 3hebben licht weerkaaifende Bollen, nevens hen loopen die men hunne wagters, < Sitellttes} By Planeeren oc Maanen noemt, zulke Maanen heeft Suturnus acht, benevens eenen ring die deeze Planeet mede den
diensc



dienst van eenen wagter doet, Jupiter vier, en onze Aarde een, de Maan genoemd. Zy dienen voor de verre afweezige Planeeten, om meer Lichtllraaien op dezelven terug te kaatzen, en aldus het Licht en de Warmte der Zonne te vermeerderen , en voor de Aarde, om cies Nachts deeze Planeet als een fakkel te verlichten , welke dienst de Hoofdplaneeten ook weder in vergelding op hunne beurt, aan hnnne By Pianeeten doen. Men heeft weinig tyds geleden, gemeend ook eenen omlooper by Mars en Fenus ontdekt te hebben, edoch wyl men nog geen zeekere Waarneemingen dieswegens gedaan heeft, blyft dit gevoelen nog onbeflist; niets egter fpreekt de wogelykheid van dit verlchynfel tegen, daar Mars nog verder van de Zon verwyderd zynde. dien atftand volgends de Analogie der dingen fchynt te behoeven, f De eeïfte Omloopers van Jupuer zyn in Ao. 1609 eerst door den Brandenburgfchen Sterrtkundigen Smon Marius ontdekt, en vervolgends door GaWaus gemeen gemaakt. Hugens vondt in 1655. den vierden wagter van Saturnus en Gasfit* in 1684. vervolgends de vier overigen. Uerfchell heeft nog onlangs de drie nieuwe wachters van Sa* iurnus ontdekt.



GEOGRAPHISCHÜ BE SCHRYVING
VAN HET
BISDOM LUIK,
Benevers een gedeelte der aangrenzende
NEDERLANDEN.



-



C 15 ) ,
NAAMLYST
Dor voornaamfte, thands in leven zynde, regeerende Keizeren, Koningen en Voriien in
EUROPA.
Met hunnen Ouderdom, Huwelykea en aanvaarding van de Regeering , na de Order van het Alphabeth gelchikt.
Voor het Jaar 1791.
Bejcren, is, door het overlvden 'an den foatften Kenrvorst Maximili-
:ie PaïJl? ' aa° de PaItz vervalJenBrandenburg, zie Pruisse'n. bri4nswyk Wolfpenbüttel, van de utherfihe Religie, Karel Wil^t ERDINAND, oud9 Oftober56Jaar*
ïh



( iO
gehuwd met Augusta, Zuster des Koninss vanEngeland, oud n Aug. 56 Jaar. De Refidentie Stad is Brunswyk.
Denemarken, van tie ^hffcheRe^ ligie , Koning Christianus VII. oud 20 Tanuary 4a Jaar . is Weduwnaar van Ca^ rJolina Uchtildis , Zuster des Koning van Groot-Brittannien. De Komnglyke Refidentie Stad is Coppenbagen.
Engerd, van de 0*^"**+ Ugie, Koning George Willem Frednk , onder den Naam van George de I II. Keurvorst van Hanbver, Oud den 4dcn Tnnv Kt Taar, gehuwd met Soplna Soft! / P infe! v?n MecUenburg Strelits, oud den 19 Mey 47 J?ar\ Koninglyke Refidentie Stad ia London.
Genua, van de ^»f\C?ïh%y*f Religie , Jacobus Maria Bngnola,verkooren 1779. De Refidentie Stad is
CGROUOT BRlTTANNlëN. Zie ENGELAND.
Hanöver , (Keurvorst van) Zie hier boven op Engeland
Hessen-Cassel , van de Gert-
formeerde Religie, Landgraaf Wil hem



< 17)
den 10 July 44 jaar, de Refidentieftad is Cassel.
Hongaryen en Bohemen, van de Roomsch Catholyke Religie, Koning Leopold de II. Groothertog van Toscanen, oud den 5 May 44 jaar, gehuwd niet Maria Louifa, Princes van Spanje, den 5 Augustus 26 jaar, de Refidentieftad is Weenen.
Keizer, (Duitfche) Vacant, door de dood van Jofepbus de II. Overleeden den ao February 1790.
Ke'Zer, (Turkfche) Selim de lilde, oud den 24 Dec. 30 jaar, de Keizerlyke Refidentie Stad is Constantimopslen.
Keizsrin van Rusland. Zie Rusland,
Keulen , van de Rooms ch Catholyke Religie, Maximiliaan Jofepbus Xavier^ oud den 8ften December 35 jaar, Grootmeester der Teutonifche Ridder Orde, 22 Oétober n jaar. De RefidentieStad is Bon aan den Rhyn.
Kourlamd, van de Lutherfche Religie, Hertog Petrus, Rusfifche Generaal van de Cavallerye, oud den isden February 67 jaar: gehuwd met Carolina Louifa, Prinfes van Waldek, doch in Maart 177% van haar gefcheiden; deeze Prinfes refideert te Frankfort aan den Main. De Vorst is wtder in het fjuwelyfc getree£ 4en,



deri, met een Prinfes uit den Huize Je« fübau, genoemd Endoxia, doch weder van haar gefcheiden in 1788; deeze laatfte Gemaalin is overleeden den so. July 1780. De derde Gemaalin is Anna, Gravin van Medem, oud den 3den Feb. go jaar; de Refidentie-Stad is Mitthau.
Luïk, van de Roomseh Catholyke Religie , Cezar Conflantyn Frans , Graaf van Hoensbroek, verkoren den 21 July 3784 j oud den 27 Augustus 67 jaar. R fideert te Luyk.
Malïha , van de Roomfch Catholyke Religie , Emanuel de Rohan , Grootmeester, den 13 Nov. 16 jaar, oud 19 April 66 jaar; de Refidentie is Maltha.
Mentz, van de Roomsen Cath. Relt* pie, Fredrik Karei Jofeph , Baron van Erthal, Aartsbisfchop en Keurvorst van Mentz, Bistchop van Worms, oud dea jden Jan 72 jaar; refideert te Mentz.
Modena , van de Roowfch Catholyke Religie , Hercules Reinaldus , oud den sa November 64 jaar, gehuwd met Maria Therefia Francisca , Erfdogter van den Hertog van Massa Carrara , den %6 Apri! 50 jaar, oud den ^9 Juny 66 jaar, P«.efideert te Modena.
Nassau Dietz, van de Gereformeerde ReligU, Vorst Willem de Vyfde, Prins
van



( 19)
van Oranje, ErffbUhouder der Vereemade Nederlanden, Capuein, Generaal en Admiraal , oud den 8ften Maart 43 iaar; zyn Heer Vader opgevolgd, den 22 Oftober 40 jaar. Eerst onder voogdvfchap van deszelfs Vrouw Moeder Anna, gebooren Kroon Prtnces van Engeland, Douairière van W. C- H. Fnlo, naa beur overlyden, voorgevallen den 12 February des jaars i~59» onder yoogdy fchap van Hun Ed. Groot Mor. in meerderjarigheid gekomen, den 8ften Maarr 1766. en gehuwd den 4den October 24 jaar, met Fredeeuca Sophia Wilhelmina, Prinfes vay Pruisfen , oud den 7den Au?. 40 jaar; deStadhouderlyke Refidentie" Plaats is 's Gbavenhagb.
Nassau Wüilbürg . van de Lutnerrche Religie, Fredrik Willem, oud den nn oftobér 23 ïaar, gehuwd den 14 Au,, austus 7 jaar, met Ifabella, Burggravin van Kirch*erg , oud den 19 April 19 jaar; de Vorftelyke Refidentie Plaats is
KlRCHHElM pöhland.
Napels en Sicilikn, van deRoomsch Catholyke Religie, Koning Ferdinand de iVde , Broeder van den Koning van Spanje ; oud den 12 January 40 jaar, gehuwd met Maria Carolina Louifa; Aartshertogin van Oostenryk, oud den Ba 13 Au-



( 20 )
13 Augustus 39 jaar: de Koninglyke Refidentie-Stad is Napels. ' Oostenryk, Zie Duitfche Keizer, Oranje, Zie Nassau Dibtz. Orleans, van de Roomjch Catholyke Religie, Lodewyk Phiiip , Hertog, oud den iiden Aprii 44 jaar, gehuwd den 5 April 22 jaar, met Louifa Maria Adelheide, Prinfes van Penthievre, oud den 13 Maart 38 jaar; refideen te Parys.
Osnabrug, van de Gereformeerde Religie, Bisfchop Fredrik, de 2de Zoon *les Konings van Engeland , oud den i6den Augusujs 28 jaar; de Refidentie. Stad is Osnabrug.
Paltz , van de Roomfche Cath. Religie , Keurvorst Carolus Theodorus, nu ook Keurvorst van Beieren, oud den 11 December 67 jaar, gehuwd den 27 January 49 jaar, met Maria Elizabeth, Prinfes van Sultzbach , oud den 7den fanuary 70 jaar; de Refidentie Stad is DÜsseldotp.
parma, van de Roomfche Catholyke Religie , Hertog Ferdinand , oud den sollen January 40 jaar; gehuwd roet Maria Amalia Jofepha van Oostenryk. oud jken aoflen February 45 jaar, de Refidentie-Stad is Parma.
Paus , Pius de Vide, uit den huize «raictuj oud den 27 December 74
jaar»



C 21 )
jaar. De Refidentie-Stad is Rome*
Polen, van deRoomfcheCatk.Religie Koning Scanislaus Augustus Poniatouwsky , ouder den naam van Stanislaus den Ilden , oud den i7den January 59 jaar; de Refidentie Stad is Warschauw.
Portugal, van de Roomsch Cath. Religie, Koningin Maria Fraucisca Ifabella, oud den i7den December 57 jaar; de Refidentie Stad is Lissabon.
Pruissen, van de Gtre'ormeerde Reli* gle, Koning Fredrik Willem, Keurvorst van Brandenburg, oud den 25ften Sept47 iaar» gehuwd met Frederika Louifa van Hesfen Darmflad, oud den i6den Ocl. 40 jaar; de Refidentie Stad isBerlyn»
Rusland ,vande Griekfche Religie, Keizerin Catharina de IIdesoud den 3den Mey 62 jaar, Douariere van Petrus den lilden ; de Refidentie Stad is Petersburg.
SardiniSn, van de Roomjck Catholyke Religie, Koning Vi&or Araadeus Maria, oud den 27flen Juny 65 jaar, Weduwenaar van Maria AnthoniaFerdinanda, Infante van Spanje, overleden den i^Sept» 1785; de Refidentie-Stad is Turin.
Saxen, van dg Roomfch Catkolykf Religie, Keurvorst Frederik August, oud! den 23ften December 41 jaar , gehuwd met Maria AmaJia Augufta, Prinfes vart 8 % Paltz~



Paltz-Tweebruggen, oud den nden Mey 39 jaar; de Refidentie-Stad is Dresden.
Spanje , van de Roomfche Catholyke ReVgie, Koning Karei de IVde, oud den j 2 November 43 jaar, gehuwd den 4den September 26 jaar, met Louifa Maria, Prinfes van Parma, oud den 9 Decemb. cp jaar ; de Refldentie-Stad is Madrib.
Trser, van de Roomfch Catholyke Religie, Keurvorst Clemens Wenceslaus, o'id den 28fl;en September 52 jaar; de Refidentie-Stad is Trier.
VENETiêN, van de Roomsch Catholyke Religie, Lodewyk Manini, verkoren 1789, oud den 13 July 65 jaar; de Refidentie-Stad is VenetiSn.
Vrankryk, van de Roowsch Catholyke Religie, Koning Lodewyk de XVIde , oud den 23ften Augustus 37 jaar, gehuwd met Msria Anna Antonia, AarisHertogin van Oostenryk, oud den 2de November 36 jaar; de Refidentie-Plaats is Versailles.
Zweden , van de Lutkerfehe Religie, Koning Guitaaf, oud den 24ften January 45 j 'ar» gehuwd met Sophia Magdalena, Kroonprinfes van Denemarken, oud den 3den July 45 jaar ; d& Refidentie» Stad M Sio^lip^M»
TOO-



TOONEEL - OEFENING.
E 4






TOONEEL- OEFENING.
Inhoud van het Treurfpel KONING LEAR.
Dit vreemde en kragtige Stuk, oor«3 fprongelyk in het Engelsen van Schakefoear , is uit het Fransen vertaald i door Mevrouwe M- G. f de ICambon , i geboren van der Werken , en (telt de i volgende Gefchiederris voor:
Lear, Koning vau Engeland"7 hadt drie Dochters, waar van de oudfte Gonnerille geheeten, gehuwd was aan den Hertog van Albamën , een edelmoedig Vorst ; de tweede, genoemd Regane, aan den Heerschzuchtigen Hertog van Cornwal, en de jongde Hslmonie, een fchoone en deugdzaame Princes , was ongehuuwd, fchoon aan den Prins van Denemarken verloofd geweest zynde. De oude Leary uit zucht voor zyne kinderen gedreeven , hadt zyn ryk aan zyne twee oudfte Dochters , Gonnerille en Regane afgeftaan , en de jongfte Helmonde, van een zamenzweering tegens hem befchuldigd zynde, B 5 ufc



(26)
uit zyn Ryk verjaagd, boewei deeze ongelukkige "Prinfes geheel onfchuldig, en door heure ontaarce Zusters uit nyd , met zulk een euveldaad befchuldigd was» geworden. Ondertusfchen hzdi Edgard, oudfte Zoon van den Graaf van Kent, een deugdzaam Hoveling en oud vriend van Koning Lear, de lchoone Helmonde in een onderaards Hol, in 't diepst van 9t Bosch verborgen, en aan de zorg van een behoeftigen Gryzaart, Norcletesgeheeten, overgelaaten, en aan 't Hof het gerucht van heure dood verfpreid, terwyl hy en zyne vrienden zig , fchoon buiten weeten van zynen Vader, heime]yk wapenden , om Koning Lear weder op den Throon , en Helmonde^ in heure eer te herftellen.
De oude Vorst, ondertusfchen van zyne oudfte Dochter Gonnerille, by wie hy zig naa *t verlaaten van den Thioon, ophieldt, met den uiterften fmaadbehandeld wordende, terwyl heur deugdzaame Gemaal by zynen Zwager den Hertog van Cornwalis, geraakt hier door, en uit droefheid om *t misten van zyne jongfte Dochter Helmonde, die hy tederlyk be«iiind hadt, in een foort van zinneloosheid , die hem by vlaagen zo fterk overvalt, dat by genoegzaam geheel wezen»
loof



C
loos is. De harde behandeling ™ f™** delyke bejegeningen van de fnoode
■.Gonnerille niet langer kunpen^de vadragen, ontwykc hy heur Hof, ornby heu re Zuster Regane een beter onthaal » vinden. Dus dwaalt hy alleen naar het Kasteel van den Hertog van Cornet* alwaar hy eerst zyne klagten in den boe zem van den ouden Graaf v*nJC«« uitgeftort hebbende, zyne Dochter A* gane en beuren Gemaal, benevens den Hertogvan^»»V«,zyn anderen Schoonzoon ontmoet. De Hertog, van Cornwalen zyne Gemaal.n , veinzen groot medelyden met hem te hebben , inzon dciheid, wanneerKoningL^r, de nood-
herd van Gonnerille verhaald bebbrade» in een vlaag van zinneloosheid, Regane voor Gonnerille aanziet, en haar de ysfelyRfte verwycingen doet, «hoon ny haar naaderhand weder bykomendebier voor om vergiffenis fmeekt. Midlerwyi komt de Graaf van Kent hem bericht ceeven, dat Regane niet minder lnooo dan heure oudfte Zuster is, waar door de zwakke Vorst zo zeer ge»0™*1 wordt, dat hy zo wel Regane als beu-, ren Gemaal vervloekt, die hier op toornig vertrokken zynde , welhaast bevel zenden aan den Graaf van Rent, om



C 28 )
£tfSflr hf Hüf te ver,aaten-
'c li SI ",et zonder rede« i voor
bewfJ? hl6" gryzen Konin§ bevreest, oeweegt hem, om met hem te iraan on
fc^J" het "olfte des nacl/ts, en by wed??. Va" een verf«hrikkelyk On.
Br?enddeerrt/S/Chen WaS ****** met ^n rene rLf ™ .yertee zaamgezwoS?roSrp en e," SoJdaaten »«« het Ho! KS"' ^™.Helmonds heur verh £ ' °n an§fzl?n ^Donder boven Kw ° >" l0eide* De fchoone heb'Sl Z'? Sf 0p aan hen vertoond «eboende , trokken zy alle hunne De-
Sh» nVwoeren Konin? ^ en haar te herfte ien) of te zullen fterven , waar "■«zy allen behalven Edgard en I e W
kennis aan de Pnnfes , van het deer ieïr h /'"f heUrCn Y*** • d*C ha"
dl'°/t i terwv! '* ««weder zoo Zwaar wordt dat zy genoodzaakt is, zig JJ het gewelf der Rots te verfchuüen. "ndertusichen komt de ongelukkige Lear, Van den ouden Graaf van Kent afgedwaald zynde, met grooten angst hem Zoeken, terwyl de Donder en Weerlicht zig nog fterker verheffen, en de Hagel-
ftee-



«eenen op zyn ontbloote hoofd vallen. De -Graaf van Kent hem egter fpoedig wedergevonden hebbende, poogden zy, , ©m het geweldige Onweder teontwyken, \an het Hol te gaan. Norcletus hier op jjnt het zelve komende , ontdekt hy dat Helmonde by hem in 't Hol woont, en aldaar door Edgard, bezorgd is geworden , welk heuglyk nieuws de Graaf van Kent, die wegens de afwezendheid zyns Zoons reeds zeer bedroefd was geweest, meer verblydt dan Koning Lear, die weder tot zyne voorige mymering vervallen is. Ldgard en Helmonde komen hier op ook uit het Hol te voorfchvn , en de Jaatite is nifet weinig verwonderd en verheugd, beuren Vader zo onverwa^ts weder te vinden, hoewel heure blydfchap welhaast plaats maakt, voor eene hevige | droefheid wanneer zy den decrlyken «raat van den zwakken Vorst befchouwt. die haar m zyne gevoelloosheid zo wei! nig kent, dat hy haar dan eens voor
9n?el eD. dan ee"s weder voor Gon\tierille aanziet, en met afkeer van hem te
l 'u™, een enkel ogenblik daar wn Z hferkennend,e , zig doorlteeken wil, tot ftraf voor 't leed dat hv haar aangedaan heeft, tot hy door al dï worftalen bewegealoos nedcrvalt, enmet
b*.



( 30)
behulp van den Graaf van Kent en Nor. cletes in de Rots gedragen wordt, terwyl Edgard de fchoone Helmonde tragt te vertroosten.
Naauwlyks is de ongelukkige Vorst, door een zagten flaap verkwikt zynde, weder by gekomen , en heeft emdefyk zyn Dochter Helmonde herkent, en rn heure armen geweend, of Norcletes komt hem waaifchouwcn, dat de Hertog van Comwal met zyne benden bereids in t Bosch is, om Koning Lear te zoeken, en Egard flag te leveren. Helmonde, zeer beducht voor 't leven van beuren V-der verbergt Lear in een hollen Eikenboom , en heeft zulks even verrigt, wanneer de woeste Oswald, vertrouweling van den Hertog van Comwa/, verkhvnt, die het Hol, waar in hy waant, dat Lear zig bevindt, door zyn Soldaatcnmer toortslicht laat doorzoeken. Doch de'oude Vorst niet gevonden wordende beveelt hy aan Norcletes, Koning Lear , indien deeze nog mogt komen , peen fchuiiplaats te geevcn , terwyl de Hdtog van Comwal zyn dood beiloten hadt op welk bericht Helmonae derwyze verfchrikt, dat zy in or,ma°t valt , en bier door by Oswald zo veel agterdocht verwekt, dat hy zyne Soidaaien bövel



C 310
ï S gr fT, 0tn z?ne Dochter te redden , fchielyk, en als in wanhoop den
| *^enbooin verlaat, en zig zeiven aan t»?/ aanb!fdt' die ten uneriten ver-
I °,Vfr- deeze ontdekkiflg , hen nu
betde gekluisterd medevoert, zonder dat
beleaen. ^ ***' " '1S Zülks te I H'1"10»** wordt kort hier naa voor den Hertog van Cornval en zyne Gemalin gebragt, die haar met allerhande verwringen overlaaden, en begeeren datTvde gantfche zamenzweering ontdekker zal doch waartoe zy egter, ondanks alle bedreigingen met te bewegen is. Ondertussen komt Koning W £^ mymenng vyeder te voorfcbyn , gevoed wordende door den Hertogy vaf Jföi \nien, die zyn Zwager aanraadt^*ar en
met Edgari weder te verzoenen , do-h welke aanbieding met veel trotschheid ver worpen wordt, waar op de Hertóg van kdlBanien-vergramd vert?ekt, en fH r!
den V:an°Sr//ig bereidf • om * KE uen van Edgari aan te vallen terwv\
^iA^GUnft;!ing> de "ebooSl «ond* uit Koning Lears armen rukt om »m te doen fterven. Ondertusfchen
ko«i



c 30
Jtomt de Hertog van Cornwa! zegepraaiend terug, hebbende Edgard en zynen Broeder zeiven gevangen gekregen, en is ontmenscht genoeg om den ongelukkigen Lear de dood van Helmonde te berichten, het welk dien zwakken Grysaart op den Rots in onmagt doet vallen. Edgard door dit alles ten uiterften verontwaardigd, verhaalt hier op de Soldaaten van den Hertog van Curnwal de gruwelltukken dooi deezen bedreven, het welk van die uitwerking is , dat zy allen tot de zyde van Edgard overloopen, en zig aaa de voeten van Koning Lear werpen , tot groote verwondering en geen minder ipyt van den Hertog van Cornwal, die nu op bevel van Edgard door de Soldaaren weggefleept wordt, om benevens Regane en Gonnerille , die intusfchen door het Volk gegrepen zyn , loon na werk te ontfangen. De Hertog van Albanien, ondertusfchen , Helmonde , die men meende reeds ontzield te zyn , uit de handen van Oswald verlost, en die wreedaarts met de dood geftraft hebbende , komt hier op met de dtugdzaame Prinfes te voorfcbyn, en hergeeft haar aan heuren Vader. Koning Lear thands volkomen by zyn zinnen zynde, fchenkt den bra.
' ven



C 33 }
'gard zyne fchoone Dochter Heli tot Gemalin; betoont zyne dankd aan den Edelmoedigen Hertog >aniën, en fmeekt den Goden hem nigen tyd levens te vergunnen , liet geluk zyner deugdzaame Kin:e mogen deelen, waarmeede het )el een einde neemt.
p het Tooneelplaatjen voor
1 N I N G LEAR.
ïëind Onwêer woedt op 't afgee hoofd
door ramp by ramp, van zyn and beroofd;
;rger woedt de itorrn van 's Ko5 ongelukken;
: zig door zyn kroost ondankbaar rdrukken.
ochters , om wier wil hy zynen ion verliet,
enen zyn leed , vermeêren zyn riet;
Helmonde blyft heur* gryzen Va* eecen,
C Schoon



c 30
fJcomt de Hertog van Cornwal lend terug, hebbende Edgard 1 Broeder zei ven gevangen gekrej ontmenscht genoeg om den o gen Lear de dood van Helmon richten, het welk dien zwakk aart op den Rots in onmagt len. Edgard door dit alles ten verontwaardigd , verhaalt hiei Soldaaten van den Hertog van de gruwelftukken dooi deezen b het welk van die uitwerking is allen tot de zyde van Edgard pen, en zig aaa de voeten var Lear werpen , tot groote verw en geen minder fpyt van den van Cornwal, die nu op bevel gard door de Soldaaren we; wordt, om benevens Regane ei rille, die intusfchen door het 1 grepen zyn , loon na werk te gen. De Hertog van Albanien tusfchen , Helmonde , die men reeds ontzield te zyn , uit de van Oswald verlost, en die wi met de dood geftraft hebbend hier op met de dcugdzaame P voorlchyn, en hergeeft haar aai Vader. Koning Lear thands v by zyn zinnen zyudf, fchenkt <



C 33 )
ven Edgari zyne fchoone Dochter Heli monde tot Gemalin; betoont zyne dank» baarheid aan den Edelmoedigen Hertog van Albaniën, en fmeekt den Goden hem nog eenigen tyd levens te vergunnen , om in het geluk zyner deugdzaame Kinderen te mogen deelen, waarmeede het Treur/pel een einde neemt.
Op het Tooneelplaatjen voor KONING LEAR.
Het Ioeëind Onwêer woedt op 't afse-
leefde hoofd ö Van Lear, door ramp by ramp, van zyn
verftand beroofd; Maar erger woedt de ftorm van 's Ko-
nings ongelukken; Hy ziet zig door zyn kroost ondankbaar
onderdrukken. Zyn Dochters , om wier wil hy zynen
Throon verliet, Berokkenen zyn leed , vermeêren zyn
verdriet;
Alleen Helmonde blyft heur* gryzen Vader eecen ,
C Schoon



C 34 )
Schoon hy toch, buiten fchuld, haar uit
zyn Hof deedt weeren ; Hier vindt hy de eedle Maagd in een
Woestyn gefpaard, En door Nordetes zorg , gevoed , be»
fcbennd, bewaard. Cy twyfelt Grysaartl ftel uw onheil uit
de zinnen, Herken uw lieve fpruit! Neen, *t zyn
al yyandinnen, Hy toont my Monfters aan, die my myn
Kindren biedt, Bedaar toch, 't is Regane of Gonnerille
niett
Uw lot {laat binnen kort in blydfchap omtekeeren;
Doch laat uw wreed verdriet» elk' tedren Vader leeren,
Dat by zyn magt of goed , geen Kindren overlaat',
Voor dat de dood hem wenkt, en hy ten grave gaat,*
En gy, 6 Kindren\ laat dit fpel uw' boezem treffen,
Hier kunt ge *t zinloos woên van ouder\ haat bezeffen;
Hier ziet ge 't yslyk eind, waartoe de
misdaad leidt, Verfoeit dan 't grievend kwaad van
Lelicbc ondankbaarheid.
In»



C 35 D
Inhoud van het Tooneeirpel Z O E.
Dit fraaije en aandoenlyke Tooneeirpel, is gevoigd na het Franfche Stuk van den Heere Mercier, door den Heere Ccmtnan en ftelc het volgende se* val voor: &
Zoé, Dochter van een' Edelman Ma\xander genoemd, wordt door een jong Heer van geboorte Franval geheten, bemind. Naa verloop van vyf Jaaren ftaat het Huwetyk van deeze twee Geheven voltrokken te worden , wanneer :een ongelukkig verfchil tusfchen den ouden Maxander en den Vader van den Minnaar, de beide jonge lieden in 't ui. terfte ongeluk Hort. Maxander trots op zyn Adel, vergde van den ouden Franval eene bekentenis, dat deeze van geringer geboorte was dan hy. De jonge Franval onderfteunde de rechten van :zynen Vader, waardoor de hoogmoedige \Maxa?ider zo verbitterd wordt, dat iiy !den Jongeling verbiedt, ooit weder zyn Huis te betreden , hem zyne Dochter ontzegt; en inmiddels Zoi, die onmoigelyk befluiten kan, heuren Minnaar te C 2 4 ver-



(36)
verhaten, in een Klooster trogt te ftecken. Franval hier van verwittigd , en onderrigt zynde, welken weg de oude Maxander zoude neemen, om Zoé naar dit voor haar akelig verblyf te brengen , past hem op den weg op, om zyne Minnaares nog eens voor 't laatst te zien; doch door de klaaglyke item van Zoé bewogen, die hem uit het Rytuig, waar in zy met beuren Vader zat, om heure verlosfing fraeekte , fpringt hy uit zyn eigen Rytuig , ihydt de toornen van dat van Maxander los, doorfteekt zyne Paarden, ontweldigt Zoé, aan heuren Vader, fchoon hy zelf gekwetst wordt, en neemt ipoorflags met haar de vlucht, tot hy, naa vyftien uuren rydens, haar, die ten uiteriten vermoeid is , in een Posthuis brengt, om daar eenigen tyd uitterusten.
Clarine de Postmeesteres, eene goed. hartige Weduwe, ontdekte welhaast de geheimen der beiden Gelieven, die men haar als Broeder en Zuster voorgedraagen hadt, en neemt een medelydend deel j« heure ongelukken. Franval betruit intusfchen, terwyl zyne 7,oé hier veilig is, naar eenen Oom van hem te gaan, alwaar hy voorneemens is, zyneMinnaares voor de woede van heuren Vader te ver-
ber«



C 37 >
1 Bergen , neemt een teder afïcheid van Zoé, en vertrekt, naa haar op de dringendfte wyze aan dc zorg en waakzaamheid van Clarine aanbevolen te hebben. Kort hier op verfchynt de Postknecht, André genoemd , die door Franval naar Zoés 1 Broeder, den jongen Maxander, gezonden ' was, met een Brief van deezen Jongeling, en verhaalt de verwarring die in 't ■ Huis van den ouden Maxander plaats I hadt. Zoé ziende dat de Brief voor Franval en niet voor haar was, laat den, zeiven ongeopend, en blyft dus in de onzeekerheid, hoe of heur Broeder :da gantfche geval opgenomen hadt. lerwyl zy door Clarine getroost worde, komt de oude Maxander uit een Postryf üig derwaards , tot groote ontfteltenis van Zoé, die welhaast gewaar wordt, idat heur Vader zig in 't zelfde Huis inet haar bevindt. Clarine door heuren fchnk en angst getroffen , fluit haar in een Zyvertrek, waar zy haar meent voor Ide vervolging van heuren Vader veilig te Zyn. Dit is naauwlyks gefchied, of de ioude Maxander komt woedende te voorfchyn , ondervraagt Clarine zeer ftreng na zyne Dochter en Franval, die egter ailes ontkent, tot dat Maxander de deur Van het Zy vertrek, waar in Zoé verborgen C 3 is3



C 38 )
is, gewaar wordende , en Clarines ontiteltenis hier over ziende, ondanks de tegen ftreeving der Postmeesteres , met het Pistool in de hand , naar binnen dringt, meenende Franval daar te vinden, en als dan te doorfchieten. Vruchteloos wedergekeerd zynde, valt Zoe voor hem te voet, doch wordt met de haatelykfteverwytingen overladen, en ondanks al heur fmeeken, gedwongen, heuren Vader te volgen , om haar naar t Klooster te voeren; doch op het oogenblik dat zy zullen gaan, komt de jonge Maxander de Kamer in, die hen tegenhoudt; en vervolgends zynen Vader zyne onrechtvaardigheid, in 't verdrukken der beide gelieven voor ongen (lelt, en hem beurtelings dreigt en fmeekt. doch alles vruchteloos. De oude Maxander, naa Andre' bevel gegeeven te hebben, om zig met den uiterlten fpoed reisvaardig te maaken, rukt de beklaaglyke Zoé uit de armen van heuren bedrukten Broeder, en fleept haar naar 't Rytuig, laatende zyn Zoon alleen her. droevig noodlot van Franval en Zoé beklaagen.
Ondertusfchen komt Franval van zynen Oom te rug, en geraakt, Zooniet vindende, en gehoord hebbende, dat zy door heuren Vader zeiven ontvoerd is, in
de



C39 )
4e uiterfre wanhoop, zonder dat de jon* ge Maxander, noch de goedaartige Cla* rme, die tot zyn hulp toegefchoten zyn, riem tot bedaaren kunnen brengen, vervallende zelfs door zyn droefheid in een ioort van zinneloosheid, waar uit hy niet eerder bekomt, dan naa dat hy vernomen heeft, dat de oude Maxander met zyne Dochter in 't Posthuis wedergekeerd zyn. André die deeze wederkeering op eene listige wyze bewerkt heeft, hem "ev.ens den jongen Maxander en Clarina nebbende doen vertrekken , wacht den ouden Maxander en Zoé af, die niet weten ih t zelfde Huis te zyn, daar zy uit vertrokken waren. Maxander beveelt Jndré, nieuwe Paarden te bezorgen, on» weder fpoedig voort te kunnen komen, en de onmooglykheid hier toe van hem gehoord hebbende, befluit hv dien nagc daar ter plaatfe over te brengen. Met 4oe alleen gebleeven zynde, trast hy deeze op allerhande wyzen , zo door verzoeken als dreigen, van heuren Minnaar af te trekken ; doch Zoé blyft even itandvastig, waar om zy van heuren Va* der te rug geftooten , en op de fchimpendite wyze gehoond wordt. Franval, die allesin de naaste Kamer gehoord aeeit, zig niet langer kunnende bedwinC 4 gen,



Ï4o)
gèn , fprtngt, ondanks den tegenweer van den jongen Maxander en Clarine, te voörfchyn, om Zoé te redden; De oude Maxander wordt hem naauwlyksgetvaar. of brandt een zyner Pis tooien, die liy in zyn gordel heeft, op hem los, terWyl Zoé van fchrik ter aarde valt, en de jonge Maxander zynen Vader het tweede Pistool ontweldigt, die door de bedienden verder ontwapend wordt. Franval fpreekt hier op den ouden Maxander op een zeer treffende en gevoelige wyze aan , doch geraakt op het zeggen van Zoé, dat zy nimmer buiten toeflemming van heuren Pader , hem hsure hand geven zal, in zulk een wanhoop, dat hy den jongen Maxander het Pistool uit de hand inkt, het zelve geknield , den ouden ttètxander aanbiedt, en met een hevigen en vreesielyken ftem uitroept: de Dood, of Zoé.'
De oude Maxander, eindelyk door deeze, tot de dood toe beproefde, liefde van Franval, in zyn gemoed getroffen, ïigt den voor hern gebogen Minnaar op , vergeeft hem en zyee Kinderen alles, verfoeit zyne onrechtvaardige vervolging, en ichenkt Zoé aan den ftandVastigen Franval, waar op André het gantfche bedrog, door hem aan Maxen»
der*



C 41 >
<ler, uit medelyden voor de jonge ©è< lieven gepleegd, benevens bet kragteloos maaken der beide Pistoolen van den ouden Maxander verhaalt, voor welke daad hem eene goede belooning toegezegd wordt,' waarmeede dit treffelyke Tooneeljpel op de beste wyze afloopt.
Op het Tooneelplaatjen voor Z O E.
Laat af! Bedaar! Bedaar! Staak, 6 veN
bolgen Vader! Uw vreeslyk woeden 1 acb I ken uwen
vyand nader, Die braave Jongeling verdient uw gunst,
geen haat, * Zyn liefde is ongekrenkt, zyn vlucht ee»
braave daad. Befchouw uw dierbre telg, deor feilen
angst bezweeken, Schynt zy, half ftervend, aan uw kniën
genaê te fmeeken; Daar is Franval, 6 fclirik 3 daar brandt
de doodfche vlam'
B 5 Ge-



£*0
Gelukkig dat André hem al zyn kragt be* nam; , .. • „
Uw Zoon, bedaart uw drift, hier ziet ge uit andere oogen,
Gevloekte vrienden twist, hadt uw veiftand bedroogen; *
Maar welberaade deugd, redt zig uit allen nood, „ , mm..m
Ze is fteeds bedaard, gerust, ftandvastig
tot de dood.
Be-



C 43 }
Beknopte
H I S T O R I E
van f.et
TOONEELSPEL.
Van ouds beeft de mensch , die van natuur volgziek is, vermaak gevonöen» in.het nabootfen der Natuur, ais ook der daaden en charaéters van zvne natuurgenooten, of om door tekenen en gebaarde fpe]en , zyne verborgene meeningen te keunen te geeven. De alJeroudfte plegtigheeden, weike de oude tgyptenaars, Chaldeen en Phce-niciers ter eere hunner Goden aanrechtten, wa! ren niet anders dan Gebaardenfpelen, en waarfc'iynelyk is uit deeze de gewoonte van Tooneelen en Tooneelftukken, onder de iaatere volken ingevoerd , en op de Burgerlyke zeden en bedryven toegepast ; Griekenland immers, mengde meestal de geheimen van heuren Godsdienst onder derzelver fpclen; heure Heiden dien



C 44 )
zy ten tooneele voerde, waren meest halve Goden of vergoden raenfchen, welker daaden een gedeelte van 's Volks gewyde Mythologie , dat is zo veel als hunne Theologie, uitmaakten. Deeze aloude Tooneeifpéelers reeden het Land door^ op Karren , van de eene plaats naar de andere , waar eeni'g feest ftondt gevierd te worden, en fpeelden hunne ilukken , die meest in Samenfpraaken beftonden, voor het Volk; maar inzonderheid bezigden zy dit gebruik op de Bacchusfeesten, welke meestal in uitfpeurige vréugdebedryven gevierd weiden. Zy moesten zig na die volksvreugd meede fchikken, en ook iets boertigs voor dan dag brengen. Men bragtdus SatyrS Op het rondt ydend Tooneel, die, naa dat het ernstige fpel geëindigd was, den aanfchouwers met hunne kluchten vermaakten , doch wier onbcfchaamdheid zo verre ging, dat zy eindelyk de bekende lieden uit de buurt openbaar met naamen berispten; deeze vryheid werdt welhaast jjefnoeid, en het Tooneel op een befchaafder voet gebragt, door JEschylus, welke ook een vast Tooneel uitvondt, eft op hst zelve, benevens Sophocles en Euripides, hunne nog hoogeachteTieurfpelen lieten uitvoeren, in welken zy f door-



(45 )
doorgaands zelve de hoofdrol fpeelden; Het BlyTpel werdt meede niet verzuimd ; AriftopWjverfchafte ftof tot hetzelve; doch verviel om het Volk te behaagen; weder tot perfooneele hekelingen; gelvk hy dan ook een geheel fpel vervaardigde, alleen om den Wysgeer Socrates , wienl
I™ e« \7et) hy daar belagchelyk in ten toon ftelde, te befpotten. Socrates benam egter veel van de kracht dier beëdiging , door zelf het fpel by te woonen en wanneer zyn perloon op het Tooneel verbeeld werdt, van zyn plaats pp te ryzen, ten einde de aanfchouvvers het origineel en de copy te beter by el. kander konden vergelyken : zig voord* S*rd gedragende"; \ gee„ hem by 't voIk rechtvaardigde, en den laster op Ari» fiophanes deedt terug lluiten. Dit Welen en fpotten met bekende perfoonen.
Jmg^° S ?0ed tot msn het waagde, om ook regeermgsperfoonen in 't openbaar aantevailen, maar toen was het gedaan, 1"^ tooneel kreeg een befchaafde^ E ,' toen Menander zyn Zedelyke Blylpeien vertoonen deedt, welke gedaante het Grieksch Tooneel by bleef, zo lang de goede Imaak in GrieKenland bleef «eerfcben ; doch met het verval aes laiids, en de overheerfching van
Phi*



C46-)
Phiüppus en Alcxander, benevens de Burger en Buiceniandfcbe Oorlogen, die de natie etne andere bezigheid verfcbaften, geheel te gronde ging. De Tooneelfpeefers raakten verftrooid, zworven m troupen door het land, en waren eindelyk genoodzaakt hun brood elders te zoeken; veelen begaven zich naar Hetrurie* 't welke nu toscaatien heet, en oefenden daar hunne kunst, welke by die natie nieuw en ongemeen zynde, rog al ingang vondt, zo dat zy daar eenigzms den fmaak begonnen te vestigen , wanneer de Romeinen inmiddels groot en aanzienlyk werden, zo dat dit ftrydbasr volk, wier oorfprong niet dan LandloO' pers en Rovers geweest was, .nu tot een gezagvoerende natie geftegen was ; de Schatten , welke zy door hunne Oorlogsdaaden reeds hadden weeten te verzamelen , noodigden hen tot een zachter en aangenaarner leven, er kwamen dus be•vall««er fpeïen , dan het worftel envechtfpel mede by hen in aanmerking, en men floeg het oog op de volksverrnaaken der Hetruriërs, en lokte hunne Tooneelfpeelers naar Rome; veei ingang hadt dit foort van vermaak by den Romeinen. »Er {tonden welhaast onder hen Dichters op, die hen van nieuwe Tooneelflukken K' voor-



C47 )
Voorzagen. Andronkus, Navius en Etë raus waren de eerfle die eigen voordbrengfelen daartoe opleverden , en bet Ryk in vermogen toeneemende, wiesch ?n J.efaCht ea> fma^desTooneelfpels in gelyken graad aan. De verkwistende Keizers voltooiden dien luister ven het £fl?pTie,# Ja' Ner° Was 'er 20 g«*k een
£S5/Pïe,de'.Zynen ^'meester Senlm houden fornmigen voor den maaker van de Romemfche Treurfpelen , terwyl .Plantas en Terentius, welke laaTfti i meest den Griekfchen Menander vertaalde
■ of navolgde , de Blyfpelen bezorgde • i maar zonderling was het, dat de acteurs
alle met eigen grynzen tot de fpelen be! hoorende, fpeelden; want deTooneden waren zo groot, dat men de kleine trek-
■ ken m het aanzicht der fpeelers, dieechjter veel afdoen, t*t de verbeelding 5er ■Cbara<fters,niet zien kon. Zv haddw, daarom fterk gefchilderdemomaLge7ichten voor, welke een oud man?2: vryer, vryster, flaaf, enz.voorfleJdenaok werden de woorden, door de
Iers, zo veel ais recitatief uitgebroken
ll^W flüid uVan ToogneePiflui eV /erzeld, zo dat zy hunne Hukken half «««en en half V^d; dat zee?
ker-



C 43 )
kerlvk een zeldzaame "toyerkjn§
bedolven raakte, en door der1 inval _oer Barbaaren vertreden werdt, tot het ein. delvk, bv de herftelhng van kuniten en StenfcLppen in Enropa weêrxn
TrisTno herftelde het aldaar weder , en Sa hem ontlook het ook in F'ankryk,
5f handen van de Rethorykerstdxe pp hun-
S ? Onevens de groote en hZfl het Tooneel aldaar tot volkomenheid bragteiu
AAN*



(4* )
AANMERKELYKE
GEBEURTENISSEN.
po in de Landen van den Staat, als elders,
Ii voorgevallen, federt de Maand July 1789 tot de Maand Augustus 1790.
Afbeelding van de Nationaale Vergadering der Franfchen.
TTïewyl wy in het voorige Jaar geen gelegenheid gehad hebben , om eene maamvkeurige Afbeelding der eerfle Opening van de Nationaale Vergadering der Franfchen, gehouden te Parys den $den Mey 1789» te geeven; en wy thands door •eene echte Afbeelding, te Parys uitgeko; men, daar toe in flaat gefield zyn, zullen \wy eene korte verklaar ing der nevensgaan* de naauwkeurige affchet/ing deezer ge~ beurtenis vóór de Chronyk der laatere voorvallen, plaats geeven.
Men ziet in dit, na het leven vervaardigde Tafreel, de groote Zaal van het i Kasteel van Verfailles, in welke ter D lin.



C 50 )
linker zyde van de aanfchouwers, een prachtige Throon opgericht is , wiens veibemelte met gouden Leliën en breede gouden Franje veifierd is. Op het eeftoelte deezer Tbroon, zit de Konirtr gekleed in het Ceremonie gewaad van den eerften Adel, met eenen Mantel om, en een van vcoren opgeflagen , en met Pluimen veifierden Hoed óp *t Hoofd; ter rechter zyde van den Koning, zyn de Prielen van den bloede, de Hertogen en Pairs van Vrankryk geplaatst , welke alle mer gedekte hoofden , en even als de Koning geKieed zyn; aan zyn hWche hand ziet men de Koningin, Mad. Roiale , Mad. Elizabeih, en de twee Tan. tes des Konings , de Maadchalken van Vrankryk en de Hertogen; aan de voeten des Konings zit de Groot Kamerheer , iets Iaager een Heer die de hand van Juftitie houdt, en voor den Tbroon zit de Groot-Stalmeester, draagende den Komnglyken Degen. Ter zyde op den Trap de Grootmeester of Intendant van »s Konings Huis. Ter zyde agter ftaan de Gardes in Galakleeding, benevens agter den Throon de Kanfeher en deszeifs Stafdraagers. Voor den Tbroon ftaan de Capiteins van de Garde en de Ceremoniemeesters j in de Loges naast den
Throon



c 5o
i'hrooo ziet men de Princesfen van den ioede; aan den tafel, voor de trappen es Throons, zitten de Ministers, en de [eer Necker , aan de regte zyde desblfs, op den voorgrond des Tafreels, iet men de Gedeputeerden van de ieestelykbeid, en daar tegen over de Gedeputeerden van den Adel, allen met sdekte hoofden; regt voor den Throon itten, met het aangezicht naar den Koing gewend, en met ongedekte hoofenj de Raadsheeren des Konings, de ecretarisfen en Requestmeefters , ten inde van de Zaal, regt tegen over dén ?hroon, ftaat de Wapenkoning, benevens ier Herauts van Wapenen , in derzel■er Wapenrokken; agter deezen, doch uiten ons Tafereel, zaten de Gedepuserden van den derden Staat, erTilooen dus het vierkant der Zitplaatzen. )e Aanfchouwers zyn op de Galleryën, n overal agter en tusfchen de Coloraien der Zaal geplaatst. Den 5den July, is te Dordrecht het Julilé der vrye Godsdienstoefening van de „utberfcheGemeente, in derzclver Kerk ilegtig gevierdDen 31 dito , is 'er een geweldige peldflag tusfehen de Oostenrykers en kusfen tegen de Turken by Focfany, in D a Mol.



C50
Moldavië, voorgevallen , in welken de Turkfche Serascier, Mahomet Bas/a , een Corps van 30000 Man onder zig hebbende, totaliter geflagen is.
Naa *t la'atfl: deezer Maand, zyn 'erin Denemarken en Noorwegen zo zwaare Plasregens gevallen, dat 'erverfcbeidene Overltroomingen door veroorzaakt zyn.
Den 16 Augustus kwam zeker gepenfioneerd Soldaat, genoemd Mallood, en over de 100 Jaaren oud, van lnvernes, in negentien dagen naar London wandelen, hebbende in dien tyd dus een weg van 350 Mylen afgelegd. De oorzaak van deeze zyne lange wandeling was, om by den Koning een verhooging van zyn Jaargeld te folliciteeren, dewyl hy een tweede Vrouw getrouwd , en nu een Zoantjen van 6 jaaren, by zyn overige Kinderen hadt, welker getal, naallc waarfchynlykheid nog ftondt vermeerderd te worden, daar zyne Vrouw zig hoog zwanger bevondu
Den 24 dito , is 'er een aanmerkelyke Zeeflag tulTchen de RufTen en Zweeden in de Scheer en, voorgevallen, waar by zig drie Vrouwen van Officiers der Zweedfche Vloot, als Heldinnen in *t midden des vuurs gekweeten hebben.
Den gften September, maakte Zyn
Doorl.



C 530
boorl. Hoogheid in de hooge Collegign flegtig bekend , het iluiten der Huwelyfeen, tuflchen den Erfprins van Oranje en Vasfauw, en de Princesfe Frederica Lou'ü a tFühelmina van Pruisen, en van de 'rinces Frederica Louifa Wilhelmina van franje met den Erfprins van Brunswyk. . Den isden December heeft men te jonden een zeldzaam Astronomiesch verchynfel waargenomen, te weeten, dat We de Planeeten zig binnen den tyd van 2 uuren boven den Horifon vertoonden. In deeze Maand is té Utrecht een Peroon van 104 Jaaren in de Kinderziekte e vallen, en daar van gelukkig herfteld.
1790.
I Den 12 January, heeft de Prins Wiltm George Frèderik van Oranje, zyn Berdenis des Geloofs, in de Groote Kerk an 'j Gravenhaage, afgelegd. [ Den 3often dito; hadt men te Rome ?n ongemeenen Storm. Den ndenen iódenFebruary, heeft deeï woedende Storm te Thorn en Dantzig eede vreesiyk gewoed. Den 11 den April, is de Keizer van Ma»kko overleeden, en zyn Zoon Islama i het Ryk opgevolgd.
D3 Den



C 54 -)
Den iaden dito , zyn 'er in het Dorp WVs hanzen by Groningen , 60 Huizen door de vlammen verteerd.
Den 24ften. Mcy, zynde 2de Pinxterdsg, werdt het Vaandel van den Heiligen Lambertus, de Patroon van Luik, op order van de Magiftraat, uit de Groote Kerk gehaald , en met ftaatfie naar de Velden van Tongeren gevoerd, waar een menigte van meer dan 8000 Man , zo Krygsvolk als Boeren , met Ipaden en Harken gewapend, vergaderd waren. In dit groot Veld werdt een Kring gefloten en het Vaandel, of de Orifiamma binnen deezen Kring'gebragt zynde, werdt door deGeestelybbeid ingezegend, en aaneen Lid der Ridüerlchap ter hand gefield , die een pegrgen Eed moe&t afleggen . van het zelve tot de dood toe tebefcher* men. Deeze'plegtigbeid, die federtveele Eeuwen geen piaats gehad hadde, en alleen in hoogen nood gebezigd wordt, diende om den Luikenaars temeer te bemoedigen , tot eeu aanftaanden Veldflag tegen de Palrfifche Troupen , die den volgenden nacht gehouden zoude worden ; doch welke zo naadeelig voor de Luikenaars uitviel, dat zy in de grootfte wanorde moeiten vluchten, zodat men de gewade Orifiamma, 'sanderen daags,



C 55)
in een Hooifchuur vondt. Deeze gebeurtenis kwam ons zo gewigtig voor, dat wy niet konden naalaaten 'er hier eene natuurlyke Afbeelding van by te voegen.
Den 26 Mey is 'er te Gouda een allergeweldigst Onweder voorgevallen ; 'er vielen zo groote Hagelfteenen , dat de meeste glazen in de Stad verbrysfeld werden, en de fraaye Kerkglaafen veel daar door leeden, wordende de fchade aan dezelve op meer dan 6000 Guldens gefchat.
Den 17 Juny, Brieven uit Bruspti, van dien datum, melden, dat 'er op Sacramentsdag aldaar eene zeer zeldzaatne Procesfie gehouden was, waar by al de voornaamlte Inwooners genoodigd waren» Men droeg het Beeld of Schildery van (den Staatsman Hendrik van der Noot , nevens du van de Heilige Maagd, lUatelyk door de Stad, gevolgd van al de Geestelyken en Ordenslieden. Naa dat deeze pragtige Procesfii de geheele Stad doorkruist hadt, werdt de Beeldtenis van den Heer van der Noot in de Kapel van de Lieve Vrouw van den goeden Byfiand geplaatst. Het gemeene Volk , bekend by den naam van Moormans , volgde deeze plegtigheid , edoch met minder ftaacfie na, en een Portrait van den MiD 4 nis-



C 56-)
SI' bjS°,neiï he.bbe"de , plaatfle bet ITfU J VCel gejuich»in de Kerk van Swl^^r^72^' "aast hetManabeeld op het hooge Altaar, waarfomgige uitfpeurlge eer aan dien nieuwen «eiiig beweezen. Men ziet deeze gebeur-
gefchetót. bygaande Prent na >£ leven «pDeTo.I(?df ?Augustus, werdt de algemeefchinvrI?fch^r v«*«dering der Maatltl?SyJ£T ?VT- VAN 'T Algemeen , 5lSlg 8?°uden in de Lutherrehe Oude v/iL^Ï^™' van welke Staately. ie Vergadering Wy hier eene nette Afbeelding na 't leven getekend, den Leezer aanbieden. Men ziet in dezelve dat gedeelte der Kerk, 't welk regt tegen over 't: Orgel gerigt is. Men hadt 1\7Iyke-n SPreckftoel gefteld, waarop de Voorzitter der Vergadering eene plegtige Redevoering tot opening derzelve deedt; daar naa ging men tol
/7lSr§adenng ?eIve over' de Heeren Hoofdbejiuurers, benevens de Voorzitter
ll^tetowtrttfin, plaatften zig aan een tafel regt voor den Spreekftoel, ter zyde werden i7 Tafels gezet, waar aan de Gecommitteerden der Departementen Plaats namen. De Heeren , welke met een Gouden Medailje ftonden bekroond
tw



C57)
te worden, waren ter regeer zyde van den Spreekftoel in de Banken geplaatst eene groote menigte van fatfoenlyke: H e eren en Dames, alle Leden deezer ioflyke Maatfchappy befloegen de Gaande yen, en vervulden de overige ruimte der Ker.t. Men zal een groote en naauwkeu^ beelding deezer luisterryke Vergadering eerstdaags, met een nette Verklaaring, het licht doen zien.
D 5 Ver"



C 58 ")
VERZAMELING van ANECDOTEN
£ n
PUNTSPREUKEN.
Men verhaalt van Keizer Jofeph de Ilde, dat hy eens m den Schouwburg het Treurfpel Titus hebbende zien uitvoeren, zo wei voldaan was over den Acteur , die den rol van Keizer Titus
gmg bezoeken, om hem zyn zenoeJn met de daad te betuigen. De Aéteur welke dit hooge bezoek niet verwague verontschuldigde zig over zya omftan! d gheeden , waarop Jofeph hem by de hand vatte, zeggende; myn vriend* laar toe die pltgtplcegmgen? Jfy Keizers . men dut immers elkander zo kwalyk niet l
De.



C 59 )
Delfde Monarch werdt eens door e-ne behoeftige adelyke, maar zeertrptfche Weduwe, om eenige onderfteumng gebeden. De Keizer vroeg haar, ot zy Kinderen hadt; welke vraag door naar op deeze gemaakte wyze beantwoordt wcrot: £ Va. UweMajeftehl ik heb 'er vier, één donker en drie Freules. Deeze hoovaardv in de armoede, ftak den eenvouwdigen Tofeph een weinig ; zyn antwoord >was:ik heb ook een jjochtertjen gehad, maar dat iSjgefiorven»
Een verftrooide van Gedachten, ontmoete eens een keunis, wiens tweeling Broeder onlangsoverleeden was; by beklaagde hem met veel tekens van aandoening den rouw, maar vroeg tevens, -of hy 't ware die overleden was, ot zyn Broeder ?
Zeker zonderling Man, op zyn reis eene Rivier moetende pasfeeren , ging 't fcheep , doch deedt een Paard tevens niet zig infcheepen j de reden hier van door



C 60)
femand> gevraagd zynde, antwoorde by:
rol v?n ^e • ,waam Tooneellpeeler. den rol van Mthndates vervullende, toonde
tereT* onTOfcUlligbeid den aanfchouruTde ES^Ï? raish^gde, en wanneer ÏL ^ uce die voor Monima fpeelde. ftetn deeze woorden toevoegde: Hoe !
*JZ\,W?* eert "> ëy ^randen van
ftlnr l "ep een-der Atefchoawers; St.
» 7 m, li" * dat moe^ ^ reeds lang gedaan hebben. nzfi
eem K^f" van Te™Sone wilden Aanfn^S2! Auêustus eene vleijende Aanfpraak doen welke zy beflooten,
den TlJegge"''rDat de ^depalmen op een nZS-Z'^f' Welke ^ zyner woorde koeltjens: Dat is toeh een bhk »at er zeer weinig op geofferd wordt, i
Op



C 6> J
Op zekeren tyd, dat eenige Hollandfche Afgezanten eens by een voornaam Hoveling te Parys ten Middagmaal verzocht waren, bragt men daar een Hollandfche Kaas op 't Desfert; dit groote ftuk maakte een zeker belachgelyk contraél met de kleine Confituurtjens,t bon, bons! en Stiuisterytjens, waar mede de tafel verder op gevuld was; dit galden Hovelin g gelegenheid om denHollandfchen Ambasfadeur enkel met deeze woorden een grievenden fchimp, zo hy meende, toe te voegen, zeggende, terwyi hy op deKaas wees: Myn lieer deAmbasjadeurl dat zyn Vruchten van uwLand. De Hollander gevoelde wel de fcherpheid deezer woorden ; doch wyl 'er geen regtftreeksfche hoon in lag, antwoorde hy Hechts zeer bedaard, een hand vol Ducaaten uit den zak haar lende en op tafel werpende: dit meede.
Een Roover eens in de Hut van een armen Kluizenaar , waar hy verborgen geld meende te vinden, gefloopen zynde, werdt door den wyzen man met raedely-
den



(62)
den ontPangen, die hem een mat, welke hy tot zyn rustbed beezigde, aanboodt, met deeze woorden : hou daar ellendige) tk wtimet dat uw fchuldig hart een dub. lel verdriet geyoelei Cte weeten, bet verdriet van zyn misdaad , en 't verdriet over zyne te leurfteJiingO
Zekere Priester, eens deReliquiënvan zyn Klooster vertoonende, flak zyn twee gefloten vingers uit, als wilde by eenig Hoofdbair vertoonen, fchoon hy niets irT de hand hielot; zeggende: Zietdaarhet zeldzaamtle en heiligjle Van alles, eenw Hair van de H. Maagd1 Een Boer bem Iterk:aangaapende, zeide, Maar Eerwaarde Vaderi ik kan bet niet zien.' Dat is geen wonder, was het antwoord van den Priester, /* heb 't al twintig jaar lang ean ce Gemeente getoond, en het nog nut gezien. 6
Zeker iemand, welke een publfck Ambt ftondt te aanvaarden , en tevens bezig was een fchppn Huis te laaten bouwen ,



Ce-3 )
i wen, liet dit nieuwe Gebouw aan een i vriend zien , en zeide, men zal toch niet \ kunnen zeggen, dat dit van het geld der \Burgery gebouwd wordt! Wacht wats antwoorde hem zyn vriend , het is nog niet \gemeubileerd l ö
'FrfnkrhroS? bej'aard > verdienftelyk Franvch Officier , verzogt aan Koninï Lodewyk de XlVde, omheen Luiten" t? ■Generaals Plaats. De Koning ontfine ;Zyn bede met vriendelykheid, doch zit de er by gelegenheid om te'zullen den. ken. Hier op bgte de Officier gedeeltelyk zyn Staartparuik af, en toonde zyn gryze Hairen , zeggende; Uw Majefteit kan hier aanzien, dat my geen tydove. fg ist om lang naar gunst te wachten.
Zeker Vader, reden meenende te heb. «n , om het geluk in den Huwelyken >taat voor zyne Dochter te bedekken ?«de tegen haar: Myn Dochter \ die een Van neemt, doet wét, maar nog beeter 'ie er geen neemt; ach Vader* was hel .ntwoord, laat my maar wel doen, een ■nder moge beeter doen»
Een



(64)
Een oude Vrouw, zette , naa dat zy heur gebed voor een Beeld van St. Michaël, die den Duivel verwint, gedaan hadt', twee Waschkaarsjens , een voor 't Beeld van Michaël, en een voor den Duivel. Terwyl zy nu met dit eerbiedig werk bezig was, kwam 'er een Priester voorby,die dit zag, en verwonderd zeide, Hoel wat doet ge daar, goede Frouw? Ziet ge niet dat het de Duivel is, voor w'ten gy uwe kaars op fteekl ? Ja, heel wel, Eerwaarde Heer! antwoorde zy, tk heb dikwils gehoord, dat het altyd goea is , overal vrienden te hebben, men weet immers niet waar men belanden kan.
Zeker behoeftig Scbryver te Parys, ▼ondt zig genoodzaakt om op dehoogfte verdieping van een zeer hoog Huis te woonen , als men hem nu eens vroeg , waarom hy zo een hooge Woonplaats gezogt hadt, antwoorde hy: ik doe dat uit weïleevendheid , Jpollo en de Muzen komen dikwils uit den Hemel my bezoeken, hoe hooger ik dus woon, hoe minder vegs zy hebben afteleggen



( 65 )
Aria uit hetzelfde Tooneelfp&h
Wyze: ifr/sf het paalde kei te raaken, enz,
Is de zorg op 't hoogst gefteegen, Weet, dat in die duisternis, Licht en uitkomst naad'rend is;
Want, offchoon een felle regen, Kruiden, planten, bloemen, blaên Schynt geheel ter neêr te flaan;
Drenkt hy zelfs door milde ftroomen, In het brandendst Jaarfaifoen 't Dorftig kwynend, hygend, groen,
Schoon reedsCeedren durfden fchroomen; 't Aardryk bloost om zyne klagt, Phcebus praalt de waereld lachtl
Aria uit hetzelfde Tooneelfpeh
Wyze: Roosjen vol geuren t 6! Met wat zegen, Treedt ons natuur,
Aan»;



(70 )
Maar waarom my dit aangeboón ? Hoe, lieve Jeannette! Gy, met zo veel fchoon
Larirette ,
Hoe, lieve Jeannette / Vindt dac ongewoon?
michel op den Triangel.
La marmotie en viel la piece curietifel
j o s e t.
Luister eens, Jeannette Zoo gy geld bemint
Larirette
Luister eens, Jeannette !
Daar, neem aan, myn kïndï Och! Och! myn Heer,zei deBrimette , Om wat te doen, my geldgeboón? Hoe, lieve\Jeannette! Gy, met zo veel fchoon
Hoe,



C 71 )
Larirette, Hoe, lieve Jeannette « Vindt dit ongewoon»
M1CHBL.
La marmotte en vie, la piect curieufe /
JOSET.
Luister eens, Jeannette» Geef me een lekkren zoen Larirette,
Luister eens, Jeannette! Toe! dat moet je doen.
Och • Och! myn Heer! zei deBrunette,
Ik weet niet, hoe ik 't zeggen zal;
Weet dan, als Jeannette
Mint, in dat geval Larirette,
Weet dan dat Jeannette
't Geeft voor niemendal.
MICHEL.
La marmotte en vie, la pkcecurieufel
E 4 SCHOOR.



C70
S C HO OR S TE SNVEEGERS ARIA.
uit dezelfde Opera.
j o s e t; in den Schoorfleen. Een liefkind, van vyftienjaaren, Vluchtte van haar Ouders af, Toen zij in de Vesper waren
En ontliep hen op een draf.... Haal op <... laat neêr!... werk voort...
laat vry de bezems kraaken, Myn arme fchaap! waar vlucht gybeenf De wolf verflint u, tot op het been... Men veeg' rondom, zo hier als daar, Dan raakt de fchoorfteen kant en klaar.
Zy ontmoette, op weggekomen, Een zeer ryken Heer, die haar
Heeft in zyn Karos genomen, En zy reeden met elkaêr...
H*ai op I... laat neêrl... wtrk voort I...
Zo



(73)
Zo kan men klaar geraaken, LArmmeisjen! als by zo driftig rydt, Dan ligt ge om ver in korten tyd.... Men veeg' rondom , zo hier als daar, Dan raakt de fchoorfteen kant en klaar.;
Aan het einde van 't jaar gekomen,
Kwam iets ongelukkig uit, Zy werdt weêr in 't Dorp genomen,
En ftraks zong men overluid: Haal op!. .. laat neêr!... werk voort!...
dat komt van zulke zaaken, Elk raeisjen, dat haar huis ontvlucht, Verwacht ook diergelyke klucht, Men veeg' rondom, zo hier als daar, Dan raakt de fchoorfteen kant en klaar.
Aria, uit de Opera r e l i s» of de Vondeling,
F ELI X.
Ik moet, ik moe: u dan begeeven,
E 5 6 Plaats»



C 74 )
o PJaats',aan rnyne ziel zo waard! Ö Plaats, waar myn vriendin blyft leeven ;
Voor my verdwynt gy van deeze aard! Op morgen zoudt gy my doen yzen;
Op morgen baart gy niets dan fchrik,
Myn heilzon daalt dit oogenblik, Om nooit weêr uit haar kimm* te ryzen.
6 Lot! dat in myn tedere jeugd, My nooi; eén'ftraal van vreugd liet lchynen, Uw onrecht zou welhaast verdwynen,
D&t my ontrukte aan de oudren vreugd ; Maar'k raoer,ikmoet dees plaats begeeven,
Dees plaats, weleer myn ziel zo waard'. Ik voel myn hart tot toorn gedreevèn;
Gy hebt myn' ramp te veel verzwaard.
Aria, uit dezelfde Opera,
MORIN.
'k Hoor in myn ziel een troostftem fpreeken,
zy



C78)
Bescïiryving van de thans regeerende planeet
v
J U P I T E R.
Jüpiter beflaat in deszelfs omtrek eene ruimte van 34659 duitfche mylen, in deszelfs inhoud 702519352776 mylen, en is in zyn middel aiftand van de Zon 64464390 mylen verwyderd , zyn loopkring is groot 405204737 , derzel. ve, hy loopt in 9 uuren en 26 minuten om zig zeiven rond. Wonderbaariyk voor 's menfchen eindig verftand is bet, dat dit ysfeiyke gevaarte, dat meer dan 8coo Aardklooten in zig bevatten kan, zo fnel, door het luchtruim heenen vliegt, dat deszelfs fnelheid, die van een afgefchoten Kanonkogel 54 malen te boven gaat. Hy befchryft zynen loopkring in omtrent 12 Jaaren , of netter in 4332 dagen, 12 uuren, 20 minuten en 30 fecunden; zyn afftand van de aarde is zo groot, dat een Kanonkogel uit derzelvcr ichyf naar de aarde gefchoien zynde , met deszelfs gewoone vaart, vplle honderd jaaren in zynen weg zoude moeten



C8o)
«ers, na gelang van hunne Woonplaai of Waereld, moet niet veel minder zyn dan de H. Schrift ons die van Og, d Koning van Ba/dn befcliryft, dat is bj na 14 Franfche voeten lang en de over; gevoortbrengielen van Dieren en Gï walfen na evenredigheid.
De Aftroiogiften willen dat de in vloed van deeze Planeet op het aard ryk zeer vruchtbaar voor het zelve zyi zoude, ware het niet dat deszelfs voor ganger Satumus met zyn Jangduurigei Winter en felle Koude het voorjaar vai Jupiter befmette, 't geen het voorjaa, tot ln Mey koud doet zyn, maar vat den 2den tot den siften fchoon en warn weêr; doch dan, tot aan het einde de maand toe, vogtig en koud. De Zome; is in deeze jaaren gemeenlyk in den be* ginne koud en vogtig: in het midder heeft men goed weêr met donder vermengd en groote hette op het laatst ; De IJerfft valt ordinair vogtig en regens agtig, en de IPinter heeft gemeenlyk in deeze Jaaren, in den beginne eenige "weinige zeer koude dagen, met veel iueeuw , doch op het laatft gemaatigd zonder fneeuw^; maar zeer winderig.



VERTREK en AANKOMST
DES.
?osten, scheepen, schuiten
E N
KOOPMANS-BODEN.






C 4)
vertrekken : als 's morgens ten half tien i 's namiddags ten halt één en half vyf uuren.
De Brieven op Utrecht, worden driemaal daags uit de Kasfen gehaald , om niet de Schuiten verzonden te worden, als 'smorgens ten 6 uuren, 's middags ten 12 uuren, en 'savonds ren 7 uuren.
Des Zondags op Luik, Aken en Maastricht, s'avonds ten 8 uuren.
Maandags op Spanje en Portugal ten 8 uuren; Vankryk, Braband, Vlaanderen en Zeeland's avonds ten half 9 uuren.
JJingsdaes op Italien , Duitschland , Keulen, Gelderland, Kleefsland , Emmerik, en de geheele Ooft Zee, 's namiddags ten één uur. Op Overysfel, Hamburg , Zweden en Ooftvriesland, 's avonds ten half 7 uflren; op Groningen ten half 8 uuren ; op Luik, Aken en Maaftticht ten 8 uuren , en op Engeland ten half 9 uuren.
Donderdags op Spanje en Portugal . 's avonds ten 8 uuren ; op Braband en Vrankryk ten half 9 uuren.
Vrydags op Italien , Luik, MunfterJand, Duitschland, Kleef en Gelderland *s namiddag ten 1 uur. De Bode op Gelderland en Kleef, welke goederen mede neemt, 's namiddag ten 3 uuren.
Zee-



C5 )
.Zeeland, 's avonds ten 7 uuren ; Braband, Engeland, enz. ten half 9 uuren, Camnen , Zutphen , Deventer , Zwol, en op alle Overysfelfchè plaatzen vóór het fluiten van d'en Boom.
Saturdags op Breda, Zweden, Polen, Hamburg en Denemarken , s avonds ten 6 uuren ; op Groningen ten hart 8 uuren. . . .
Het Poft Comptoir op Vriesland wordt gehouden op den Nieuwezyds Agterburgwal , over de Brouwery de Hooiberg, ook hangen 'er a Kasten, als één aan de groote Beurs, en één aan de Koornbeurs, waarin men de Brieven , (nuts ongefrankeerd) fteeken kan.
Op Vriesland alle avonden vóór bet luiden der Boomklokken, en met den Poft Dingsdags en Saturdags 's avonds ten 7 uuren.
Op Groningen en Ommelanden Dwgsdags en Saturdags 's avonds ten 6 uuren.
Op Ooftvriesland Dingsdags en Satur* dags 's avonds ten 6 uuren.
Aankomfl der Poften te Anjterdam. Alle dagen van de binnenlandfche Steeden.
. Zondags van Gelderland, Munfterland, Luik en Duitfchland.
A i Maan»



, Donder dags, naar Vrankryk, Brabant ;en Vlaanderen, 's avonds ten 8 uuTen. - Prydags , naar Italien en zo als dés •Dingsdags. ... . Saturdags, ten 3 «uren naar ™?m" burg, en ten 8 uuren naar Overyslel en •Leeuwaarden.
Het aankomen der Poften te Utrecht.
Alle dagen van Holland.
Zondags, van Duitschland Vriesland, Groningen, Gelderland en Overysfel
Maandags, van Maaftricht, Aken en Luik.
Dingsdags, van Braband , Vlaanderen , Vrankryk , Vriesland , Groningen : en Overyslel.
. Donderdags , van Gelderland, geheel '. Duitschland en Italien.
'Vrydags, gelyk als Maandags. Saturdags, van Hamburg, Braband, 1 Vlaanderen en Vrankryk.
Het vertrek der Poften van 'j Gravenhage.
Alle avonden ten 10 uuren , vertrekt de Poft naar Amfterdam , Haarlem, Alkmaar , Hoorn, en alle NoordhoBandfche Steeden, Ook naar Naarden , Muiden , A 4 Delft*



^ naar liechf Wo rden 8 V ^' ? Groningen en Overysfel ' Vnesland,
■en 9.. Engeland veniiLTien w„t> sBos<:h,Ze.
ai," 1 \en„ik "jta.-ihd;
ten 8 uuren » s avonds
Dingsdags en Saturdairr nao, , ,, .
■e Oost en Hambui n * de k!ei"
xr uuren. ldm0Urê > s morgens ten
Zö, ve"hage.



C 9 )
' Maandags, van Hamburg en de naburige Provintien. , ,
Dingsdags, van de Nederlanden en
'Vrankryk. '4 , _ n
Woensdags, van Zwitferland, Italien
i en Venetien.
Donderdags , zo als Zondags.
Vrydags, gelyk Dingdags , en va» i Spanje en Portugal.
, Postwagens van Amfterdam op's Hage. Alle dagen van den i5den February tot den I4den November, 2 Wagens , yice verfa , één des Morgens , en één des Namiddags ten éèn uur. De Mor» gen-Wagen rydt van den isden February tot den 23 dito, ten half zeven uuren , van den 2 iften February tot den 2den Oclober ten 6 uuren , van den 3den dito tot den aoften duo, ten half
7 uuren , van <1en 2iflen duo, tot den 5den November ten 7 uuren , van den 6den dito tot den i4den dito, ten halt
8 uuren , van den isden dito tot den I4den February, zal 'er maar één wagen ryden, des Morgens ten 9 uuren.. Edog by beflooten Water, zal ook des middags ten één uur een Wagen ryden; ook zullen deeze Wagens moeten ry-
A 5 den»



C io )
den al was 'er maar één Pasfinrfer
FelruZ 15 ?°yember t0" *M?« WaiUna7vjenZal, des Zondag* maar één wagen ryden, »s morgens ten o uurem •
en Pii'xterd^ ^ ^ Kers • Paasc» cu f mxterdag, ais ook ïu de groote Va.
FnïteVri?» WM!ftenZera-« Paasch' e° Dank v£' "(£hJ °P den a,gemeenen "ank, Vast-en Bedendag, rydt in ?t ee'"eel geen . Wagen. y S
eeiï>eAfK-aa!t 2oor de Vfacnt der vier eerfte of bwnenfte plaatfen / 4 - ï2. e„
E ?„ 5 andre,ren * 4- io 7 voor een :D;,° den fthpot zittende, betaalt men de halve vracht. "«aaic
wfgen flTlV00r* V ^urden vdMen j 27 - 8 doch zoo deWajreti door meer aan 6 Perfoonen bevnchus
betaa"en' y 4 " I0> denhoven moeten
liklis
als



C 35 )
Hamburg, wanneer het Schip vol |eladen is.
Antwerpen, Antwerpen , Brugge , Ooflende , Brusfel, Gent, Rouaan , 'Mechelen , ^Duinkerken . Iperen en Nienwpoort, bier van is geen bepaalde tyd, te bevragen op het Cingel, by de Torenfluis.
Leeuwaarden , Zondags «n Donderdags, 's morgens met het openen der Boom . een Schip.
Franeker. Saturdags, met het luiden der Boomklok , van het Water, voor de Zoutfteeg.
Lemmer, 's avonds by de Papen-
Ibrug, en van buiten met het luiden der Boomklok. Dusseldorp, om de 2 a 3 Wee* ken een Schip van de Gelderfche Kaay Ooftzyde, Den Dam, in Groningerland, alle Weeken, des Zomers, met het luiden der Boomklok, van het Water by de Baafjeslteeg. Delfziel, alle Weeken, des «Zomers, met het luiden der Boomklok, jvan het Water, by de Valkenfreeg*
Middelburg, Saturdags % mortgens ten n uuren, van dê Heerengragt ivoor de Molenfteeg.
C 2 Stee n



e 8 of f 4 dagen een Schip- van den Omel by de Lutherfche Nieuwe Kerk.
fEMMRRiK, alle H daSneV,,^lv Sé «ers Dinsdags, van het Rokkin by ue
^uifjesfteeg. 'm ,
Wageningen, alle 14 dagen, ce* Saturdags, vaa het Rokkin byde Beurs.
A a n h e m,alle Woensdag' « des avonds, naar in de Maanden December, January tn February, om de 14 dagen, van bet kokkin voor de Gapeifteeg.
Zierikzee, Zomers alle Weekea •en Schip , van den Cingel voor de Molenfteeg.
Woerden, Maandag en Donderdag, ten 12 uuren van het Rokkin voor de Gaperrteeg, en ten 3 uuren van butte» de ütrechtfche Poort.
C 5 Ver"



C 38 )
Vertrek der VRACHT-MARKen andere SCHUITEN.
Haarlem, de Vracht - Schuit vertrekt van den t April tot den 30 September, 's morgens ten 10 uuren, en ■s naamiddags ten 1 nur, en van den 1 October tot den 31 Maart, 's morgens ten 10, 's naamidaags ten 12 uuren. Des avonds het geheele jaar door , een uur voor bet luiden der Boomklok.
Leyoen, alle dagen, uitgezonderd des Zondags, 's Zomers , *s naamiddags ten 6, en 's Winters ten 4 uuren, van den Cingel by den Heiligen weg. Ook gaat 'er des Zomers , en wel van den 1 Maart tot den 31 Oétober, de Kaag van den Overtoom.
Delft, alle middagen ten 1 uur, een Schuit, van het Rokkin , by de Kapelfteeg, ten 3 uuren , van buiten de Ucrcchtfche Poort. Deeze neemt Perfonen en Goederen mede.
'sGravenhage, alle dagen,'snaa. ttjddags ten 1 uur, van het Kokkin by de Kapel , en ten 3 uuren van buiten aan de Beerebyt. Deeze neemt Peribnsn en Goederen mede.
Rot-



C39)
i Rotterdam , alle middagen ten ï2 uuren, van bet Roukin by de Kapel» en ten a uuren van buiren de Utrechti fche Poort. Ook gaat 'er , als bet be| Booten water is, van de Reguliers Bree: ftraat een wagen , 's morgens ten 8 uuren i met Perfbnen en Goederen
S c n 1 e a a m , des Dingsdags, Donderi dags en Saturdags, een Schuit,'s naamiddags ten i uur, van het Rokkin , by de KipeifteejJ, en ten 3 uuren van buiten de Utreclnlche Poort.
Gouda, alle dagen de Yker. liggende op de Pypenmarkt, de Marktfchüit van deu 1 Maart tot den 30 April,'s morgens ten 0 uuren, van den 1 Mey tot den 31 Augustus, 's morgens ten 7 uuren. en van den 1 September tot den 31 O&ober, *s morgens ten 9 uuren. Van November tot February geen Dagfchuit , maar bet jjantfche jaar door , een Nachtfchuit , teii 3 uuren van de Beerebyt, twee uuien vroeger van de Pypenmarkt.
Utrecht, alle dagen een VrachtIchuit, Zomers, 'snaamiddagsttn 4, en 's Winters , ten half 4 uuren , van den Cingel, tusfchen de Raam- en Gasthuismooienfteégen.
Als het beüooten wkt.er is, gant Dingsdags en Vrydags e^n Vïacht * Wagen , C 4 'smor-



C40 }
*smorgens ten g uuren, van de Reguliers fireeltraat by de Botermarkt , en keert Maand, en Dor.derd. van Utrecht te rug.
LoÉNENi van den i Mey tot den 31 üctober, alle dagen , uitgezonderd des Zondags, en van den 1 November tot30 April, alle dagen, behalven Zondags en fvoensdaps^ des naamiddags ten 12 uurenvan den Cingel by hetLatyufche Schooi.
OüüEKEa k , alle Maandagen een Schuit, van het Rokkin bv de Olyllagersfteeg, 's middags ten 12 uuren.
Baambrog , Maandags en ÏVoens~ dags ten half t uur, van den Cingel by de Munts.Tooren, en ten 2 uuren, van buiten de Utrechtfche Poort.
Alphen, alle Maandagen ten 12 uuren van het Rokkin, aan de Ooftzyde van «en Langenbrug.
Bodegraven, alle Maandagen een Schuit, van de Cingel by de Munts4oren, s middags ten 12 uuren.
sOra VENLAND,alle dagen, beha!, yen des Zondags, een Schuit 's naamiddags ten half één uur, van den BinnenAtnltel, tusfchen den Groeneburawal en «alvemaansbrug, ten 2 uuren van buiten de Wee*per Poort.
Ysselstein , aiie Maandagen een fccuuit, s naamiddags ten 3 uuren, van
het



C42)
Sss ten ST"^' £en Schl,it' 's mid" v deUrII »Ul?ln' van de Heerengragt um , -Clltfcbe Straat' e" ten één V P,,B u.U,ien de Utr«htfche Poort. Schuu 'S °'aile da§en een Vracht^ en o dagS£eD 1 uur' dochtea.
£■ • llurcn' van faet Water voor* by de Karnunelkiteeg.
Trekfchuiten van AMSTERDAM op
Haarlem, met bet openen van de loort, tot s avonds ten 8 uuren , alle uuren een Schuit, de Vracht voor ieder Perfoon is 6 Stuivers 12 penn. JbEyDEN,deNachtfchuitalleavonden Ponrr ZeV T buicen de Utrechtfchq
tWn rMüiD£N «PNaarden alle dagen vaa den 1 April tot 30 September, Zondags 's morgens ten 5 , 7 en 10 uuren, s naamiddags ten 2. 4 en half J uuren, in de wetk, 's morgéns ten 6, 8 en 10 uuren, doch des naamiddags ge! Ê a ^.n den 1 Oöobcr
tot den laaiden Maart , 's morgens ten 7> P en 11 uuren, en 's naamiddags ten 1 » 3 en 5 uuren , van de Prhïfegragt
by



(43)
by den Amftel, een half uur laater van buicen de Weesper Poorc. De Vracht tot Muiden is 5 Huivers en 12 penningen , en tot Naaiden 9 Huivers. Nog gaat 'er alle Woensdagen, 's middags ten 12 uuien een Marktfchip, van het Water voor de r>aafjesfteeg. Met beflooten Water rydt 'er een Wa^en door MuidüN tot Naarden, 's naamiddags ten i uur, van de Pririfegragt by den Amftel.
Weesp, aPe dagen, van den 16 Maart tot 15 Octobcr, Zondags 's morgensten
6, 8 en 10 uuren, en 's naamiddags ten half 3, en half 6 uuren. In de week, 's morgens ten 6 en 9 uuren , 's naamiddags ten half 2,, half 4 en haif 6 uuren. Van den 16 OcTrober tot den 15 Maart, Zondags ten 8 en 10 uuren, 's naamiddags ten half 3 en half 5 uuren, en in de week, 's morgens ten 8 en 10 uuren, 's naamiddags ten half 2, half 4 en half 5 uuren , van de Prinfegragt by den Amftel, een half uur laater van buiten de Weesper Poort. Des Zomers is de Vracht 5 ftuivers en 4 penningen, en 's Winters 5 ftuivers en 12 penningen.
Utrecht, alle dagen, van den 13 Maart tot 14 September, 's morgens ten
7, 's naamidags ten 1, en 's avonds ten 8 ,uuien. Van den 15 September tot den
14



C 53 )
Op een Zegel van ia ft. kost ƒ o.:i9 ï o
Op een Zegel van 14 ft- — - 1 On een Zegel van 48 ft # 3: 0,0 hePBinnenlfndfche Wisselbrieven en neacceoteerde Asfignauen op tya, boetende Zegels gereguleerd worden,
geiyü de Obligatien ,
PÖTlSS E N van" A S J» U KAN T 1 Is.Kiinderdanaooogl-op Sj^7''t»'\ * ban aoo torond, 500 gl. 6 ft.Z- o. 13 • o van 500101 ond.iooogl. «*ft-f/- \; ° ° vanioootocond.10000gl.a4ft ^.-1.15;» envan 10000 en daarbov.48ft.Z- 3; 7 • » a5 Polisfen a 3 ft Z.kosten/ 9:15 O
dito a 6ft.Z. 14: 5 0
\% dito aiaft.Z. a4:o.o
J? dito aa4ft.Z.-— ;-4* °'° Alle Cognosfementen op Zegels van ^
3 ft kosten —— ' 0 s -
" O N t R. A C T b N. De Minuten van Protesten; 5finua"?"» Atteftatien, Certificat.en, Procuraneii ad Negotia. Chartepartyen, Bodematyen, moeten zyn op een Zegel van
ia ftuiv kost 1 '
Gedrukte Bodemary Brieven - o., 1» Hier van zyn uugezonderdL de Minuen van Protesten van Wisfeh Zie ae Otrdonnantie Artikel 60.
P3 TRANS-



C 54 )
TRANSPORTEN.
VWe?tbfere,i* Aéiien in ^ Oost- ca West lndifcne Cümpagnien) &« ca
boven '.J00*'-OP een 24 ft. Z./ i: „
boven 8000 tot 12000 ögl A\ 1
ÈSS ?8o°o°o0 X 18000
^ven 25ooo to 3I000 \1%'Z*0
^EES-CEDULLEN.
1000g . en daar bovfopö ft. / ƒ o .
Sooog . endaar bov.opxTft.- V ,!
^ooogi.endaarbov.opalft I" ïoooogl. endaar bov. op 34g T~ ! " " 25000*1, en daar bov. ovótlZ' V?
Re-



(57)
:I Hct Luiden der Poort-Klok van
OSTERDA M,
't Verlangen.
Denasjan.'smorg.ten halfeen'savonds ten half 5 uur. (DenSFeb. 'smorg. ten6, 'sav.tensuur iDena4dito, 'smorg en'sav. ten half 6uur i Den i4 Maart,'smorg. ten 5'sav. ten 6 uur Dena3dito,'smorg als bov.,'s av. ten half? II DemoApr.Vsmorg.tenhalf5;sav.ten 7 uur Denaadito,'smorg. alsbov.'sav.ten ha f8 I Den 7 Mei, 'smorg. ten 4, sav. ten 8 uur. I NB. Van den 7Mei tot den 8 Augustus blyVén alle Poorten open ftaan, tot s avonds ten half 10 miren,alsmedede Stads Herbergen.
Het Verkorten. Den8Aug.'smorg. ten halfs 'sav.tenhalf8 Den a^dito, 'smorg. ten 5. 'sav ten7 uur DenoSept.'smorg ten half6,'sav.ten half7 Den 21 dito, 'smorg. als bov.'sav.tenöuur Den30cT:.,,smorg.ten 6,'sav. ten hall óuut Denaidito,'smorgten half 7,'sav.tens uur Den7Nov.'smorg.ten 7,'iav.ten half 5 uur
De maand December blyft als vooren.



der Posten,Schee¬
oen Schuiten en Koop mans Boden. I recificatie van het Klein Zegel. 51 uiden der Poortklok. • 77
By den Uitgeever dezes is onlangs van de Pers gekomen.
\ De verfcheidene Tydperken des M«j chelyken levens, gelchetst in een Zestal
; » de voeringen f«* »
\ri„drrdom Grvshetd en Dood. voorge eezen k.' de ^Maatfchappy der verdienten! onder de Zinfpreuk^to «friri*. Vergaderende binnen ^^}™'J™f Arend fokke, sz. Me de-Lid der zeiler Mnatfcnappys, Hoofdlid van heitAmkeldamfohe Dicht- en Letteroefenende Ge\nootfchap,Lid van hetDicht-Genootfchafr \Oefening kweekt Kunst, enz. övo.
Zede- en dichtlievendb mengelingen ;beftaande in Redevoeringen en Gedichten ,waar achter Lykzang over Adonis, na het Griekfche van Bion vanSmyrna, 1 met aanteekcningen door denzelfden, övo.
Catechismus der Weetenfchappen , Kunften en fraaije Letteren, uit de beste iSchryvers byeen vergaderd, door den.



2elfden : behelzende, eene geheel volle
voeren d5^W~ -SeleOT voi piaaten, 3 deelen in 6 ftukken*
Ue v A d e U L A NDSCHE historii
te Ihemata, 3 druk, toe op deezen1 tv!
Werkiednat 00Tt"Urttlg ,§e.brU,k van d<'< vverKjen. ook tot Lees esjens en verraa.
Wöfde„m 3l,èr/eye ta^nJgebe1igVdTan
K.WnA?ENDER£ bran™s, Vaderlandsch pïbr"ekenVln K°°PhandeI' landbouw, fsSe„.en Trafic^^etpl. 8v0:
T^eS verhand" ling over gees-! ïfnvrHv«SESTBNZ,ENERS- SPOOKÉRYëN ' Ze2l'NGeN' droomen , en derzei!
WnnJi 8g,nge"» SLAAPWANDfiLiNG en
ook niykl geva,Ien *arointrcn?; als ook over het voorgevoel en schyngezichten, behelzende eene zo zeil zaa,r,ea}s volledige verzameling van ver fchejde wonderen in de Natuur, inbeeldingen en goochehlreeken ten onrechte vo0r Spook en Tov/ «
Sfn", ^Xo.^ Een groot aantal Comedie-Tytds, voor ATeTeV^- B> en Spelen. M?* ïrhLWerkjens "Weven door de Maatfchappy tot nut van 't algemeen.