1106
F 66






Mr II E C K K R,
Minifter, Directeur Geiieraial dier Finantuc sy -van Vz°aitki'Tfc»









JANUAMÜS, XXXt. Louwmaand.* ^
i Zaturd. Nieuwe jpaar. {Më\ Nic.we'
% Zond. Leipzig j. Ip^Maan,
3 Maand. Doesb. k. • Dingsd.den4
4 Dingsd. Eindhoven j. 'snam.ter^u/
5 Woèftsi Thelesphmis. 50 min.
6 Doud. Brie Koningen.
7 Vrydag. Kasfcl j. Eerfte.
8 Zaturd. St. Omen- j. ; >$P Qaart-'
9 Zond. Open fyd. Wocnsa.de»
10 Miand. Koppermaandag. 12, 'smorg»'
11 Dirigsd. Hygin'ms. feit 5 üur. 49
12 WoenS. Arcbadiu*. min. i
13 Dontié Juletta.
14 Vrydag. S. Pmtiactn. '"Volles
15 Zaturd. S. Pau'us. Maan,
16 Zond. H. N..J. Dond.den2»
17 Maand. S. Jnlhoniuf. 's morg.tcn f»
18 Dingsd. S. Piet er ft oei. uur. 11 min.
19 WoeiKs. Maria en Marra.
20 Dond. WeftZi band* /gsS, Laatje
21 Vrydag. S. Agsnieb* Quarr.
22 Zaturd. S. Vincent. Dond.dcn27,
23 Zond. Oorfchot j. *smörg.tenjf
24 Maand. Antwerp. p. uur. 48 ;nin.
25 Dingsd. S.Paulus bekeer»
26 VVoens. Kortryk j. De Zon in
27 Dond. Tilburg j. Jquariar of
28 Vrydag. Herentltals j. fclf&i-ertmii £19 Zaturd. Emmerik j. op enf, on4
30 Zond. . Geersberglp.j der 1:0114 uufe
31 Maand. i,tiiky.



i Dingsd. Gelder j. /dk Nieuwe
a Woens. Maria Ligtmis. Maan ,
5 Dond. Rouaan k. en p. Bond. den 3 ,
4 Vrydag. Aarnemuid j. 'smorg.tenó'
5 Zaturd. ó1. Agatha. uur. 1 min.
6 Zowrf. fl. üowhea.
7 Maand. Niourt j. smk. Eerfte
8 Dingsd. Gend p. g§P Quart.
9 Woens. 8. Apnlonia. Vryd.dtnif,
10 Dond. Breinen j, 's morg. ten 3
11 Vrydag Roerm.j, uur. 51 bun.
12 Zaturd. Eulaüa.
13 Zond. Grcgorius. Volle
14 Maand. Valentyn. Maan,
15 Dingsd. Fauftinus. Dond.deni7s
16 Woens. Juliana, 'sn.1-.754m.
17 Dond. Conftamia.
18 Vrydag. Simeon. Laatfte
19 Zaturd. S.Epnif. Bisp, Quart.
20 Zond. Septuagefima. Vryd.dén 25, ai Maand, pipinus, '5nam. ten 3 sa Dingsd. S.Pieterfï* uur. 14 min. *3 Woens. S. MatPh.
24 Dond. Goud. j. De Zon in
25 Vrydag. Viclor. fisces, ofde 2.6 Zafurd. Nestor. Visfchcn,den £7 Zond» Sexagejima» 18; op ten 7, m* Maand. Bommel p. ouder censu»



MARTIUS XXXI. Lentemaand.
1 DingsdrBourdTj. isimvrc
2 Woens. Semplicius ^0 Maan» $ Dond. Cunegunda. Vrydag den 4
4 Vrydag. Lucius. 's avonds ren
5 Zaturd. Fredcrik 8 u. 45 mm.
6 Zond. Quinquagefima.
7 Maand. Thom. Eerfte
3 Dingsd. Faften-Avcnd. <JËy Quart. 9 Woens. Asdag, befl. tyd. Zondag den
10 Dond. 40 Martelaren. 13, 's morg.
11 Vrydag. Catharinav.Zu ten 12 imr. ia Zaturd. S. Gregor. 19 minuten.
13 Zond, Qiiadragejima.
14 Maand. Mathildus. Volle
15 Dingsd. Wagen. p. Maan,
16 Woens. Araft. Miï.Qjja. Zondag dcu
17 Dond. St. Geertrui. ïo, 'smorg. I
18 Vrydag. Quatertemper, ten 7 uur. 54
19 Zaturd. Qtatertemper. minuten.
20 Zond. Remeniscere.
21 Maand. S. Benedicius. Laatftt 8
22 Dingsd. Tbeodofia hM^ Quart. ¥
23 Woens. Gabriêl Saruriag den
24 Dond. Muiden p. 26,'s avonds
25 Vrydag. Maria Boodf. ten 11 uwen I aö Zaturd. Defénth. Ie. 10 min.
27 Zond. Ocu/i.
aÖ Maand. Goudriaan. De Zon in H
29 Dingsd. Amfteld. lootd. Arius of de j
jo Woens. Amfteld. lootd. Ram, op es IJ
Al Dood. Laag .3. o&dcxiené». *



AfrRILLÜS XXX. Grasmaand.
i Vrvdag. Arnhem P- jlftl ^:L'mTe
s Zaturd. . S. Frr nc j W Maan,
3 Zond. ■Latart. Zondag den
4 Maand. Bosb. 3,'snanudd.
5 Dingsd: Vincent.'"' ten 1 uur, 3
6 Woens. Stéils P. minuten.Zow
7 Dond. Epiphanus Eclips.
8 Vrvdag. Vollenhov. p. /^gv Eerfte
9 Zaturd. AmersT. b. jj? Quart. 20 Zo^7. Judka. Maandag den
11 Maand. Bocsburg b. ns'snam.ten
12 Dingsd. Juliara 5uur.34inin.
13 Woens. Weesp b.
,5 Vrydag. Elb.p, ^f™'
16 Zaiurd. Velzen b M0a?"d; den
17 "w. Talm-Zondag. 18,-snam.ten Ï8 Maand; Hoorn p 5*ur-£™»
19 Dingsd. WyU b! menhchps.
20 Woens. Woerden b. dfë< Laatfte ai Dond. Wiife Dond. Quart. 22 Vrydag, Goede Vrydag* Maand, den «13 Zaturd. S. Joris. 25 , 's morg. 24 'Éopd, Paasfehen» tcn8u.7min. i« Maand j> Paafchdcg. Dfi Zon jn
26 Dingsd. Chrift. Tuarus of de
27 Woens. HilverzomKenb ^
2§ Dond. Vitalis. cn ^
go, Zatwd. Delft b.j _



M AI JUS XXXI. Eheymam fJ
1' Zond. -8. Phïï. en Jac. ^jjÖK Nieuwe
a Maand. Hulfl: Benf: b. W$ Maan ,
3 Dingsd. f Vinding. Dingsd. den
4 Wems. Monica. 3,'s morg.ten
5 Dond. Pi/.'s P. 5Uur.4omin.
6 Vrydag. S. Jan Later.
7 Zaturd. Gelder j. Eerde
8 Zond. MïferkordU. sjp'. Quart.
9 M.iand. Job W02nsd.de»
10 Din6sd. 'sHage p. en k. 11, 'smorg
11 Woens: Eraneker p. ten 7 nur. 9
12 Dond. Narcus M. minuten.
13 Vrydag. Servaas.
14 Zaturd. S% Cbrift. éfï\ Volle
15 Zond. Jubï.ute. Maan,
16 Maand. Sunon. Woensd. den
17 Dingsd. Biuwo. 18, 'smorg.
18 Woens. Weefp. p. ten 1 u. 51a.
19 Dond. Prudentiana.
20 Vrydag. Bermrrius. Laatfte
21 Z.nurd. Timotheus. l^i, Quart.
22 Zond. Cantate. Dingsd. den 23- Maand. Defideiius; 24,'savonds
24 Dingsd. Donatus. ten 6 uur. 50
25 Woens, Urbanus, min.
26 Dond. Uietbeym.
27 Vrydag. Waslenaar p. De Zon in
28 Zaturd. Germanic, Gemini of de
29 Zond. Vocem. Tweelingros
30 Maand, f Dagen. Juv. ten 4, onder
31 Dingsd. Petrenella M. ten 3 uureat



JTJNIUS XXX. JVtedenwand. v J Woens. Pamphilius. Nieuwe s Dond. Hemeh. Chrifii. Maan, S Vrydaa. Clotildus. Woensd.den
4 Zaturd. Optarus» 1,'sav.tenj
5 Zo»<£ Exaudi uur. 31 min. <É Maand. Utr, p,
7 Dingsd. Bunfchoten p. Eerfte
I 8 Woens. Schoor] j. >jP Quart. 9 Dond. Goud,p, Donderu.den
10 Vrydag. Mon, p, 9,'snam.ten
II Zaturd. Vastendag*. 5 uur. 4 min.
12 Zond. Pinxter,
13 Maand. II Pinx terdag. /r^| Volle 14.Dingsd. Bafilus, \~/ Maan,
15 Woens. Ouater,Am{l, Denderd.den
16 Dond. Amft, lootd, 16, 's morg»
17 Vrydag. Quatertemper. ten8u.4inin,
18 Zaturd. Quatertemper*
19 Zond. H. lïrïeyuld. Laatfte ao Maand. 'sGravei.p, x& Qaart» ai Dingsd. Deventer p. Donderd.den *2 Woens. Bos Vlaar. k. 23, 's moig. 23 Dond. Ü.Sacrament.D. ten 7 uur. 45
14 Vr>dag. Jan Baptist, min. 25 Zaturd. Zwolle p,
±6 Zond. Haarl: k, De Zon in
S7 Maand. Ladiflaus, Cancer of de
28 Dingsd. Vastendag, Kreeft maakt «9 Woens. S:Piet: en Paul: alhier den 30 DoaU. S'.PauLgëd:Git. lsjigftwi dag.



JULIUS XXXI. Mooymaeni. i Vryuag. Heemft: p Nieuwe * Zaturd. Mar: Vif; Haar: j Maan, S Zond. Giesfen p Vryd. den i,
4 Maand. Mart: ïr.-Sch: k 'siHid.tenia
5 Dingsd. S.Bonif: uur. 3 min . € Woens. Utrecht lootdag F n.
7 Dond. Gorcum p 'Wh *'erIte
8 Vrydag. Procopius: >^ ,S,Uart'
9 Zaturd. Ge: p Saturd.den?
10 Zond. Vollenh: j smorg.tenia
11 Maand. Utr; k wv' 10 mn'
12 Dingsd. Svvyndr: p /££k Volle
13 Woens. Leiden ka: %gj Maan,
14 Dond. Bonaventura. Vryd. den 15 . 15 Vrydag. Apofieljcheiding. 's nam. tan 3 I 16 Zaturd. Reynildus. uur. 15 min. I 17 Zond. Alexis, ,
18 Maand. Arnoldus, li) ™
19 Dingsd Hondsd. heg, v^u.den s
20 Woens. S: Margriet, 5«V ^ ,*
21 Dond. Klunderi p UUr
22 Vrydag. S. Mar: Mag* U^:l7mm'
23 Zaturd. Deventer k, |f§| Nieuwe P4 Zond. Vastend: Maan,
25 Maand. S.Jacob. Zond.densi,
26 Dingsd. S: Anna. s fflorg- ten l 2.7 Woens. Goud: k uur. 4 min, 28 Dond. Nasiarius: DeZoninZ<?» *9 Vrydag. Martha enFelix. QÏde Leeuw %
30 Zaturd. Beemft: biddag, op t. 4 en on-
31 Zond. g Ignaüm. der te« 8 uuf.



A U G U S TUJJ02L^£fH^£*
tf^aand. S: Pietersband ^ Eerfte
n n'n^sd. Portiuncula <W Quart.
* Woens. -S*W viwrf: Zondag den
lüond. S: Dominions. 7,'smorg.ten
k Vrvdag. ü/*»w 'er fneeu 5uur.43r"l«.
6 Zaturd. Transf. Chrifti.
7 Zo;,?. Wyk k. Volle
8 Maand. Cyriacus. %~J Maar, n Düigsd. KiM*?. Zaturdagdu
-VWocns. S: *3,
t Dond Muiden p. nuuien55o
Ja Vrydag. Waalw:pBo:p. min.
t, Zaturd. Rotterd: 3 H: k
§ Zond Vastendag. (fis Laatfte
ï Maand. H^tjcsdag. Quart.
Diügs,d. Rochus- Zondag den
'7 Woens. Lis p fti,*snam.tenï
3 Dond. [Helena. . 4uuc.47«in. :n Vrvdag. Ludov;cus. io Zaturd. S.Bern. Ame.p. ^Meuwa
r Zond. Hondsd. einde. %0 Maan,
a« M"and. Timotheus. Maandag den
S''Dingsd. Vastendag. 39» 'snddd>
*1 Woens. 5. Bartholèm. ten 12 uur. 54
Dond. S. LudovUus. minuten.
r| Vrydag. Rotterd: lo .
S, Zitürd. Abcoude p De Zon in ,
~A Z»nd. S. Tiburtius. Wg^ oïut
L Maand. S. Jen onth: . A/flfff<* \ ?P
,£ Dingsd. Aalb k .teng en oneer
3X Woens. Rotterd. k ten 7 uuicn.



S E P T E M B E R XXX. Her fstmaand,
$i Dond. S: Gi/üs " a pe:rfte
2 Vrydag. Jnstus. JP Quart>
3 Zaturd. Seioplnna. Maandag den .4 fétfg, Rofali? 5, 's njèrfe
5 Maand.' Weesp k ten io uur:5i
6 Dingsd. Ahc:Monrf: k minuten,
7 Woens. Biokz. k.
2 Dond. Gebcirte. Volle
9 Vrydag. Workum ü M„„n
S SS* W,! •
li Zond. Roiuubal ] l2 's *
«Wit,10 ' £™§
13 DiHgsa. Amft: lo „lin. *
14 Woens. f Verheffing t-m-a.
15 Dond. ut: 1 (ff
ï6 Vrvdag. Cornelius " ^ P I1'
17 Zatu^ ÏTunLt. ^g!S
19 Maand. Donalus. rcp i.iW.3o
20 Dingsd. S„^. m'nUte,V
21 Woens. ■Ouüterlcmp.f.M. ^ w;„
22 Dond. reeuw: p^ ® N'emve
23 Vrydag. Quatertemper X«, 1°*
24 Zaturd. %Serfen%er D'^d?gd,es
25 Aibl: Leerd: k ?/' Snad]t*
26 Maand. Utr; ïhiel p "lï%um'*
27 Dingsd. Cosm:enDam: ttft?J***
28 Woens. Wencefiaus: *y,£e !H
29 Dond. 1 5: Mchiel Jo?a) 0r de So Vrvdag. S: Weronimus.



OCTOBER. XXXI. Wynmaand. i Zaturd. S: Ban *m Eer^e
S Zond. Wyk 1 >$y Qua"'
S Maand. £«<fc* 0»/2«* Dingsdagden 4 Dinjisd. S; Franciscus 4,'snaai, ten * Woens. Blar: ke 5 «Vft* i aan*
«6 Dond. Weefp b
7 Vrvdag. Weefp p ig\ Volle
8 Zaturd. Alkmaar Ontzet \sS Maan,
9 Zond. Ed,p Woensu. den
10 Maand. S: Viétor. \iï s>m«g>t.
11 Dtn;'sd. Leerdam b i uur^bmm. 12. Woens. Elbing b Maan-Echpt
13 Dond. Srhag, b
14 Vrydas*. Viane b Laatlte
15 Zaturd. Bot'e Zaturdag Quart.
16 Zond: Zwol b Dond,denao,
17 Maand. Al km, b ksraprg.tenö
18 Dingsd. 5iac«.f,Amu,v uur, 10 muiia Woens. Haarl,b
20 Dond. Weefp b 4Éjfc Nieuwe
..! Vrydas. S: Urjhla Maan, 22 Zaïurd. Haarl, Naard,b Dond.de» 27 ** Zwitf. Goud b 'smorg.tënip
24 Maand. Schid,Haarl,b uur. 41 mm. &5 Dinssd. Crispiaus
26 Woens. Vasten, ag De Zon in
27 Dond. Vastendag Seorpio orde *8 Viydag. 8:8im:enjude. Schorpioen, 2ü Zaturd. Delft Gouda b op ten 7 en ao Zond. Simeon onder ten 5
Maand* Vastendag. auie©»



NOVEMBER XXX.. ^gttnanni.
i- Uingati. Allerheiligen *>m\ k„^è
2 Woens. Aldevzielen, M £fJP
3 Dond. Hubertus. nt.* VUalt'
4 Vrydag. Dokkim, j ?™^n3;
5 Zsturd. Blandinus. uUr
6 Z#„rf. Leonardus 39 mm*
7 Maand. 6': Willeb'. x-^v „
8 Dingsd. Godfried j 1*1 J£
9 Woens. Weesp b ^aaH' loDond. schoort b ?
li Vrydag. ft: Marien "dS ^ is Zaïurd. Alkrnfp Mt*: b 7UUr'3°m^
13 Zond. Sparen Uits: k ^ r
14 Maand. Gor:p ArS:b @ (W
15 Dingsd. Gorcum b vZa ¥ 'art* id Woens. Heufd: p **
17 Do„d. Munnekendam b t£a
18 Vrydag. Huilen d • en'30
19 Zatuai. 7?: minUten'
20 Zond. Delft v ja*, m:
m Maand. Jtoi Prefent g| N'e"We
22 Dingsd. ft: Cecilia W, ,^aan'
, 23 Woens. Clemcns Vry4.deha3;,
24 Dond. Schoor? b iS^J*
*5 Vrydag.//: Cdtharh* ZmT^m«'
26 Zaturd. Vlymen p n„ 7(1 .



d ^ r fj m^F.R xxxt. WWnwanani'
Ti>^.- s üloy 3|
a Vrydag. Bos 3 Quair,
* Zaturd. S Franciseus Vrydagdei»,
1 £o»<*. H Advent 's nam, ten 1 ï Maand. Sabbas Abt uur, 13 min,
8 Dond. Maria onifang. %zJ Maan,
o Vrydag. Lions i Saturdagden
to Zaturd. Melchiades ïo, snakten
11 Zond. 3 Advent aHur,3omin,
12 Maand. Dal. j
K Diftgsd; S Lucia Laatfte
IJ Dond. Tongelveenj Zond,den ia
ïl vrydagi Helmontj 's nam. ten 3
i7 Zaturd. Berg, j uui,
_-q Zo;/7. 4 Advent
.0 Dingsd. Vastendag W Mum,.
2 Donï. Flora 'smokten/ i: vrydag. Quatertemper: ... uur, 10mm. -4 Zaturd. gw^'f. . ïr Za«./. De Zon ui S Maand. tI.K0rii.ffi**, Cf/tcJmf. t Dingsd. IJonEuungeh oï^eenbok S Woens. ÖiinooZ, Kind. maakt den *9 i3oV Thomas Cantelb.liortften.dag.
»o Vrydag. Savmus
jt Zaturd. Jr, S#/yw«r j



Van de EclipCen dezes JAARS.
in dit Jaar zuilen zich vier Eclipfen 0*> het Aardryk vertoonen, als twee aan de 7ón en twee aan de Maan,' waar van één M de Zon, en één aan de Maan, byonszuU len kunnen gezieiKwoiden. J"1»2"»-
De eerfte zal zyn aan de Zon den 3 April het begin by ons te zien 's namiddag ten Ja «uren, 35 mm., het midden ten 2 wren 2 mm-, en het einde ten jutnen, 30min!
De tweede zal zyn aan de Maan den 18 April, snamiddags ten 3 uuren, 40 min buiten ons gezicht. '
De derde zal zyn aan de Zon den 27 September, snachts-ten 11 uuren, 29 ffiin, buiten ons gezicht.
De vierde zal zyn aan de Maan den 11 O&ober', het begin by ons te zien 's nachts ten 12 um-en, 15 min. het midden den 12 Oei: 'smorgensten 1 uur, 50 min, en het einde smorgens ten 3 uuren, 30 min. Van de vlsrQctyden dezes Jaars,
De Winter neemt zyn begin den 21 December des voorleden Jaars 1790.
De Lente za< beginnen den 21 Maart.
De Zomer zal beginnen den 21 Juny.
De Herfst za! beginnen den 20 Sept,
Da Winter z«l beginnen den zi Deci.



Het Luiden der Poort - Klok van
amsteldam;
*t Verlangen»
T^en 22 Jan, fmorg. ten half 7 en fav. ten half 5'uur.
Den 8Feb, fmorg ten 6, iav. ten5 uur * Don 24 dito (mor. ten 5 > iav, ten half 6 uur. Den 14 Maart, fmor. ten 5, fav. ten 6* uur. Den 28 dito, fmor. als bov. fav. ten halt*7. Den ioApril fmor. ten halfs, fav, ten 7 uur Den 22 dito, fmor. als bov, fav. ten half 8 Den 7 May, fmor. ten4fav,ten8 uuren
iSlB. Van den 7 May tot den 8 Auguftus blyven alle Poorten open Haan tot favonds ten half 10 uuen, als mede de Stads Heibergen.
Het Verkorten.
Den 8 Aug, fmor. ten half 5, kf, ten half 3 Den 25 dito fmorg. ten 5, fav, ten 7 uuren Den 9 Sept. Fmorg. ton half 6 iav. ten half 7 Den 21 dito fmor. als bov, fav,tcn 6 uuren. Den 3 Oei, fmor. ten 6 uur. fav, ten h, 6 w Den 21 dito fmor. ten fa. 7 fav, ten 5 mi* Den 7 Nov, ftnor, ten 7 fav, ten halfs uur.
]*c maand Decemberblyft als voeren



Specificatie van het Klein Zegel, Met d£ vyfde Verhoging, tot welke frys dezelve worden verkogc. i Zegel a 8 ft. koft — o- 5 • 1 — a 6 ft. — —o» 9 - — 1 — a 12 ft. —- — o - 16 - —» 3 — a 15 ft. — — 1- o - — 1 —. a 24 ft. — — I- li - —~ x —- a 30 ft- — — 1 * 1* - ~ï — a 48 ft. — —~ 8- 2- — ï — a 3 gl. — ~ 3- 17 - — I —- a 4 gl. — — 5 - l * -«*« I — a ó gl. — —-7- 12 - — I — a 8 gl. — -—10- 1 1 — a 9 gl. — —11- T - — I — * 11 gl. — — 35- o - — I — a 16 gl. — —20- o - «—t I ■— a 18gl. — —22- 10 - —«
I a 24 gl. mm ' 1f« 18 -
H U U R - C fi ö Ü t £ "Renedë de 50 gk op een 3 ft. Z. koft ƒ„ 5.0 Van sogl.tot ioo gl. 6 ft. -io-o - - loogl.tot 200 12 ft. -I7«i
* —' 200 gl. tOt éOO «4 ft. I 12-O
■ 1'- 600gl.tot lood 3 gl. S-I8 9
——— 1000 gl. tot 2000 6 gl. 7-i4.o
—'■11 - 2000 gl.tot 3000 Sgl. 10 .4.©
" 1 - jooogi. tot 4000 12 gl. 13 .30
4000gl.tot 6000 16gl.ro -6 o
'f öoeogl.tottfiooo 18 gl 22-14-0



C * )
ONDEKRÏCHTt N. C'
VOOR DE
REYZIGERS.
Vertrek der Pêstwagent van Amflerdam*
Alle dagen een Postwagen op Arnhem van de Cingel, by de Beulingftraat, de vragt voor ieder Perfoon met 25 P§9 is 5 gl. 6 ft. voor omylen, en van Arnhem op Doesburg, 's Zomers Woensdags en Zondags 's avonds na het aankomen van de Amfterdamfche Postwseen, en 'sWinterm, Donderdag en Maandag»» 's morgens; de Vragt is 18ft. voor 2 myl •
Van Arnhem veti ekt 's Maandags, 's Woensdags es Vrydags een Postwagen over Cleef na Keulen, is 19 en ca» halve myl; de Vragt is 8 gl. 18 ituiv.; verder na Frankfort is de Vragt omtrent 3S gl
Van Arnhem op Doesburg, en verder over minden op Rerlyn, van Amfteldam tot Berlyn in 8 dagen, zynde 48 mvlen , de Vragt is omtrent 33 gl.; ver» der in 6 dagen van Berlyn over Danf zig op Koningsbergen, zynde76mylen, de Vragt is 34 gl- 13 ft'; dus van Arafleldaa» tot Koningsbergen 3 in zyn gebet!



heel ï6b mylen, de Vragt omtrent 7r ei~ ▼an waar men verder na CotirJand, fevf. land , en gantfch Rusland reizen kan.
VanAmfteldam reisd men in 5 dagen ovcrArnhem, Doesburg,Mimfter, &c. rot Casfel, van Munfter tot Casfel is 18 wylen , de Vragt 9 gl. ; van Casfel Duisd.igs en Zaturdags *s morgens op Leipztg, zynde 26 en een halve myli de Vragt » logl. i6ft. van Amfierdatn tot Leipzig rerêd men in 8 dagen.
Van Leipzig ryden de Postwagens o© geheel Saxen, als ook over Dresdén era Breslauw, na Warfchouw. door Silefient en Poolen, ook over Dresden en Praa«* op Weenen, en op geheel Hongaryen en lurkyen*
Van Casfel ryd een Postwagen op rveurenburg, zynde 35, mylen; de Vragt is 15 gl. I5ft\, en van Neurenburg over Augsburg , &c. op Venetien en geheel Italien*
Van Amfteldam over Arnhem, Does-* burg, Minden , &c. in 7 dagen to* Hamburg, de Vragt 24 gl. !<"- Van Hamburg tot Gottenburg, 80 mylen. de vragt 36 gL
Van Hamburg op Berlyn, sjmvlen, de vragt 13 gl
POST



.
POSTWAGEN op GRAVENHAGE.
Van den iö Febr. tot den a Octob. j.s Morgens ten 6 naren : van den 3 ©«Sober tot den 14 Novs ten half 7 uuren» van den 13 Nov. toe den 14 Febr. een Wagen 's daags, 'smorg. ten $ uuren, en als beflooten Water is midd. ten 1 uur. Alleen gaat Zondags, de tweede Paafsh-, Pinxter en Kersdag, s'morg. geen Wagen.s'Middags gaat deeze "Wngen ten 1 uur, uitgezonderd op öt •eerfte Paafsh , Pinxter» en Kersdag. wanneer 'er in ^geheel geen Wagen afryd, en geduurende de groote Vacantie voor den Hove van Holland , gaat'er cisgelyksmaar 4?ën Wagen. De vragt voor ieder Perfoon is 4 gl. 3 ft, rydende dezelve af voor 't "rVieuwe Zyds Heeren Logement op de JlaaTemmerdyk; de plaatfen werden in <!e Beursfteeg befproken. Iemand een deezer Postwagens willende afhuuren , moet daar voor betalen 14 gl. 18 ?ft., als wanneer hy na begeerenkan vertrekken.
POSTWAGENS van ROTTERDAM.
Alle d.tr,en een Postwagen , in een dag ewer cie Moerdjk tot Antwerpen» van den 1 April lot den so September,
s'mor-



C * )
s'morgens ten 5 nu ren: de vragt voor ieder pertoon mee 25 pond Ba^atie is' ü gl. 9 ftiüv.
Van Antwerpen ryd nlfe dagen een Postwagen over Meedelen op Brusfel, de Vragt is a gl. »8. ftuiv.
Van Brusfel alle dagen een Postkoets op Gend, de vragt is 2 gl. ia ft. en verder tot Cortryk, 6 gl. 8 ft. Meenen,
7 gl. 9 ft. en Ryfll-1 8 gl. 10 ft.
Alle dagen ryd een Postkoets, vaa . 2© April tot is Sept., in een dag, en verder in twee dagen van Brusfeï over Leuven, &c. op Luik, de vragt is 7 gl.
8 ftuiv.
Vaa lirusfel op Namen, om den anderen dag een Postkoets, de vragt 3 gi 1. ft.
Van BrusfeleeB Postkoets opMaftïLiu, Zomers alle dagen, en s' Winters osa dekt anderen dag, de vragt is 7 gl. \oft.
Dm 'de andere d«g ryd van Brusfeï Zomers in 3 en s' Winters, in 4 dagen een Postkoets op Parys,men betaalt mee vry eeten en (Ispen, uitgenomen de eerite dag, 70 Franfche Livres, en zonder eeten en flaapen 65 Livres.
Van Rysfel, om de twee dagen ern Postkoets op P.irys, Zomers in rwe*> en b'Wjaisrs in twee en een halve dag* * 3 over



C * )
wr Donai, Camerik, &c. de vragt i* met flaapen en mondkost 55 Livres, ea zonder dezelve 4S Livres.
Vertrek der Posten van AMSTELDAM.
Alle dagen s'avonds op de meeste Steeden van Holland, ook op s'Hertogenbosch, Breda, Maaftricht en de omleggende Plaatlen; en op Utrecht en Haarlem driemaal daags.
Maandags s'avonds ten half 9 uuren op Vrankryk, Braband, Vlaanderen! Spanje en Portugal. '
Dingsdag «'middags op Italien, de Steden langs de Maas, Gelderland, Overysfel, het Cleefs, enz. ten 1 uur. Op Hamburg, Breemen, Denemarken. Zweden, Polen, Rusland, eo de geiieele Goftzee, Vriesland, Overysfel en Groningen, s'avonds ten half,? uucum. Op Engeland ten half 9 uuren.
Donderdag op geheel Spanicn en Eortugal s'.wonds ten 8 uuren ,'en verder als s'Maandags.
Vrydags als Dingsdags s'middags en s'avonds op Engeland.
Zaturdags als Dingsdags s'avonds ten %alf 7 uuren.
Aag*



Aankomst der Posten te AMSTELDAM.
Alle dagen uit de meeste binnenl. Steeden.
Zondags en Donderdags uit Hongaren , Luik, Munster, Gelderland, enz.
Maandag en Vrydag van de Ooftzee, Polen, Rusland, Zweden, Denemarken, Hamburg, Breemen , Oldenburg, Cieef, Devemer en Zwol, enz.
üingsdag vanSpanjen, Portugal, Vrankryk , Brahand en Vlaanderen.
Woensdag van Italien. "
Vrydag van de Ooftzee, Spanje, Por* tugal, Vrankryk, Braband en Vlaanderen.
De Btieven uit Engeland, na dat de Wind is.
Het Generaal Peft-Comptoir is,tot Amfteldam , agter bet Stadhuis, alwaar men alle Brieven befteld en daar z» mede aenkomen.
Vertrek der Bodcns van AMSTELDAM na anderen Plaatfen.
Op Zeeland, Dingsdag en Vrydags te bevragen onder de Beurs.
Op Vriesland, Dingsdags en Vrydags s'avonds, op de N. Z. Agterburgwal ©ver de Brouwery de Hooiberg,



(*)
Op s'Hertogenbosch, Dingsdags s'avonds om dei veertien dagen, onder de Beurs.
Op Tilburg, Gorcom , Heusden en omleggende Plaatzen , s'Woer.sdags om de 14 dagen onder de Beurs.
Op Deventer, DinRsdags en Vrydags s'avonds in de Warmoesllraat, by de Haantjehoekfteeg ,en in de 0. Z. Arm0eeiT,
Ot) Zutphen, Vrydags s'avonds op de Tluweeie Burgwal tusfehen de Oude Kerk en den Niefel
Op Steenwyk, Vrydags met Boom ■ guiten in de'Baafjesitecg.
Op Thiéï, Vrydags s'avonds ten 6 uuren, onder de Beurs.
Op Vianen, onder de Beurs.
Op Deutekom, Donderdag om de véértien dagen, te bevragen in de Zwaan in de Nicutvenbrtigi'teeg.
Op Dordrecht, alle 8 dagen, te bevragen in dé Kalve/ftraat op de hoek van de Osjesiluïs, of onder de Beuis.
Afvaaren der TREKSCHUITEN van AMS1ÈLDAM. Op Haai kif„ &lle uuren een Schuit, niet het openen
var*



(•)
van de Poort tot s'avondst'ten 8 uuren; hetalende voor vragt, van den i April tot den 30 Sept. 6 ftuiv,, en van den 1 Ocftiher tot den laatften Maart 7 ft. de Schuit legt buiten de Haai lemmer Poort.
' Op Utrecht.
Van den 15 Maart tot den 14 Sept. s'morgens ten 7, s'oainiddags ten 1, en s'avonds ten 8 uuren ; van den 15 Sept. tot den 14 Maart, s'mórgens ten 8 uuren , s'middags en s'avonds als vooren ; s'mórgens en s'middags op de Achtergragc voor 't Utrechtfche Veerhu'ys, en s'avonds aan de Beerebyt. Vragt 13 en een halve ft. Op Gouda.
Van den j Maart tot den 30 April s'mórgens ten 8 uuren ; van den 1 May tot den 31 Augustus s'mórgens ten 7 uu* ren; van dpn 1 Sept. tot den 31 Oótober s'mórgens ten 8 uuren. In de Maanden Kivember, December, January en Fefcruary vaaren 'er geen Drfgfchuiten, maar by open Warer 't gehrele Jaar ri0or, s'avonds ten 8 uüten van de Beerebyt. Vragt 19 ft.
Door Muiden op Naarder,
Van cien 1 April tot rfCn 30'-'eprémber «'morgens ten 5, 7 en jouuren .-s'na^id* * 5 dags



t *)
dags ten «, 4 en half 6 uuren: van den
1 üotöber tot den 31 Mtwrt; s'morgens ten6,8 en 10 uuren, s'namiddags ten i, 3 en 5 uuren ; van de Princegragt by den Amftel, en een half uur later buiten d* Weesperpoort, vragt tot Muiden 5 ftuiv. fen>6 duiten, en van daar tot Nnarden 3 ftuiv. en 6 duiten, dus in 't geheel tot Kaarden 9 en een halve ftuiver.
Gp Weesp. Van den 16 Maart tot den 15 Gftober* Zondags ten 6, -8 en 10 uuren, s'namiddags ten half 3 en half 6 uuren. In de Week s'morgews ten 6 en 9 uuren, s'namiddags ten half 1 half 4 en half 6 uuren. Van den 16 Otftober tot den 15 Maart, Zondags s'morg. ten 8 en 10 ; s'namiddags ten half 1 en half 6 uuren; de.&ndere dagen s'morgens ten 8 en 10, s'namiddags ten half i, half 4 en half 5 uuren, Vragt 5 ft en
2 duiten, de Schuiten leggen op de Princegragt by den Amftel.
Op Leiden. Alle dagen s'avonds ten 8 uuren een Schuit van de Beerebyt; en s'Zomers «'morgens ten 10 uuren de Kaag over de Haarlemmerme.tr; vertrekt vaa den ©vertoom.
MARKT- ,



MARKT-, VRACHT en PAKSCHUITEN Op Haarlem.
Van den i April tot den 10 Sept. ten o en i uur. Van den i Oélober tot den 11 Maart ten 10 en 2 uuren, en het geheele jaar door s'avonds even voor 't luiden der Boomklok.
Op Utrecht,
Zomers alle dagen ten 4 uuren. s*Winters ren half 4 van de Cingel by de Brouwery de Swaan.
Op Rotterdam.
Alle dagen ten 12 uuren van 't Kokkin by de Nieuwezyds Kapel, en'ten I uur van de Beerebyt.
Op s'Gravenhage en Delft.
Alle dagen ten 1 uur van 't Rokkin by de Nieuwez. Kapel, en ten 3 uuren aan de Beerebyt,
Op Leiden.
Zomers alle dagen ten <S, en s'Winters ten 3 uuren, van de Cingel by de Heiligeweg.
Op Gouda. De Yker, alle dagen 3 behalven op Zondag, van de Pypemarkt.
VER.



(*)
VERTREK der SCHUITEN in de ad* * STEEDEN.
van Haarlem.
Op Amfteldam, zo als van Amfteldam, op Haarlem, alle uuren een Schuit, uitgezonden dat de Iaatlte Schuit 's avonds ten half 7 van daar vertrekt.
Op Leyden van den 14 Maart tot den ffi Oclober ten 6 , 8 , 10 en 11 uuren, "'s namiddrgs ten 1, 4 en 6 uuren. Man den 3 Oiflobertot den 13 Maart,voormiddags ten s» 10 en 11 uuren,'s namiddags ten 3, 4 en 6 uuren.
Alle dagen voormiddagsten ia uuren de Marktfchuit, en 's avonds ten 11 uuren de Nach'tfchuit.
Van Leiden.
Op Amfteldam , alle dagen de Marktfchuit 's avonds ten 6, *s Winters ten 4 uuren. De Kaag voormiddag ten u uuren van de Span' aarsbrug , en dè Nagtfchuit ten 9 uuren.
Op Haarlem, van den 14 Maart tot den 1 October, 's morgens ten half 4, half 7, 6 en * 1 uuren; 's namiddags teti half 1 , a en 6 uu.r«h, Van den 2 ófto'-er tot den 13 Maart, s morgens ten half 5 en é uuren, 's namiddags als



in de Zomer, de Mark tfchm ten ten ii tmren voormi Idags cn de Nacbtfcnüitcn «avonds op 't zeiven uur, vragt 11 ft. en 5 duiten.
Op 's Gravenhage en Delft, 'smorgens ten half 4, 6, 8 en half u uuren, 's namiddags ten half 1 half 3» 5 cn half 7 uuren.
Door Woerden op Utrecht, van den 15 Oétober tot den 14 Maart, 's morgens ten 1 en 's avonds ten o uuren, van den 15 Maart tot den 14 Oélobcr s morgensten 9 uuren, 's middags te» half 1, en 's avonds ten 9 miren. Van 's Gravenhage. °P Leiden> 's morgens ten 5, 7, 9 en nalf u uureü namiddags ten half ï * half 3, half 5 en half 7 uuren 3 vr<gt 7aft.
Op Delft alle uuren, maar vertrekt op 't half uur, vragt 1 en een half ft.
NB. De Postwagen op Amfteldam ryd afin deHooge Nieuwftfaat by deDoele in de Klok, op gelyk wyze als van Amfteldam op 'i Ilage
Van Utrecht. O) Amfteldam, even als van Amfte!-d;m op Ut-rcht, bebalvcn dat de laatfte Slï!u.l s Winters ten 9 uuren afvaart.
Op'



C * )
Op Leiden van de» 15 Maartfotden 14 C«Sober voormiddag tea 7 tn 12 uuren, 'savonds 'en 8 uuren, van den 15 Oclober tot den 14 Maart's morgens ten 7 en 's avonds ten 8 uuren.
Vertrek der Posten van *s Gravenhage."
Alle avonden ten 10 uuren naar Aralïeldam, Haarlem, Muiden, Naarden, Alkmaar, Hoorn, en alle de S eden van Noord Holland : ook t
Naar Dort, Delft, Leiden, Gouda, Rotterdam, Goreum en ganteh ZuïdHollaud , 's Hertogenbofch , Breda , Geertruidenberg, en Zeeland ten 8 uuren.
Naar Woerden, Utrecht, enz. en 'Je de Provinciën van Groningen, Vriesland pn Overysfe! ten 8 uuren.
Zondag naar de Meiiery van den Bofch, Maaftricht, enz. 's avondsten 8 uu tn.
Dingsdag en Vrydag naar Duitsland, Gelderland , Denemarken Zweden, Polen, Hongaryen, Zwitzerland, ItaIten en Türkyen, ten 2 uureu dês-middags : naar Groot Brittannien % avonds ten 9 uuren.
Dingsdag en Vrydags, naar de Oofienrykfche Nederlanden. 'sHertogeubosch, Steenbergen, Zevenbergen, WilJemftad en Vramkryk, Dinsdags ten 8 uureu 's avonds. Pings-



c*>
Dingsdag en Saturdags naar Hamburg en de kleine Ooft , voor de middag ten ii uuren.
Dingsdag en Vrydag naar Luik, Aken , erin. 's avonds ten 8 uuren.
Pondetdag, naar Vrankryk, Spanje , Portugal, en de Oóstenrykfche Nederlanden, 's avonds ten 8 uuren.
Aankomst der Posten in 's Gravenliage.
Zoadags namiddags van DuirschJand , Hongaryen , Denemarken , Zweden 5 Polen, Zwitzcrland en Gelderland.
Maandags na de middags van Ham* burg, cn de naburige Provinciën.
Dingsdag voor deji middag van Vrankryk , en de Ooftenrykfche Nederlanden.
Woensdag van Italien, Zwitzerland en Venetien.
Donderdags als Zondags. ■ Vrydags als Dfngsdags, en van Span» jen en Portugal.
De Engelfche Brieven komen tweemaal ter week aan, indien de wind goed is.
Vertrek der Poften van Utreclit. Alle dagen des avonds naar Holland. Zeeland , enz. Maandags alle veertien dagen teii 8
uurea



C * )
ïiureti naaf Hamburg, ;. Braband, Vlaanderen , Vrankryk» en naar Spanje.
Dïngsdrig ten. i uuren naar Hamburg, Gelderland en Duitschland; ten 6 uuren naar Luik, Maastricht, Aken, Groningen , Leeuwaarden, Overysfel; en naar Engeland ten 8 uuren. J
Donderdag ten 8 uuren naar Vlaan. deren , Braband en Vrankryk.
Vrydags als Dingsdag en naar Ttalien.
Zaturdags naar Hamburg ten g uuren , en naar Eeeuwaarden en Overysfel ten S uuren.
Aankomst der Poften te Utrecht.
Van Holland alle dagen.
Zondags van Groningen, Vriesland, ©very^fel, Gelderland en Duitschland.
Maandag van Aken, Luik en Maaftricht.
Dingsdag van Vlaanderen, Braband* Vrankryk , Vriesland , Groningen cn Overysfel.
Donderdag van Duitschland, Gelderland cn Italieu.
Vrydags van Aken, Luik en Maaftricht.
Zaturdag Van Braband , Vlaanderen, Vrankryk en Hamburg.









C *57 )
E P I C T W E T.
Begeert ge een wel te vreden hart t :er dan, naar Zeuoos kunst, u zeiven ovenvinnen ! (uw zinnen !
cloof ircecis dat gy word bedrogen door
De finart is in de daad geen finr.rt, n vergenoeging kan geen vergenoeging weezen.
relooft gy dit, dan zal 't geluk u noo|t beleezcn; Eo gy zult in de grootfte pyn Nog altoos wel te vreden zyn. . Gy zegt: Die leer gaat myn begrip te boven.
Die wvsbegeerte is trotsch, maar is zy "ook wel waar? (gelooven: en duidclyk bewys moet u dit doea
In ÈpicÜetüs ziet gy 't klaar, ees, toen hy nog als flaaf de ketenen
' moest dragen, Wierd met een' zwaar en Stok , van
zya' te wreeden Heer, '0t tweemaal op het been met' ffcerk geweld geflagen, . (ilaa niet meer s : Maaj; foraJi «iet anders daa: Ik bid », $ %






C *57 )
E P I C T W E ï.
B egeert ge een wel te vreden hart t Leer dan, naar Zenpos kunst, u zei-ven overwinnen 1 (uw zinnen !
Geloof ftceas dat gy word bedrogen door
De fraart is in de daad geen finart; En vergenoeging kan geen vergenoeging wcezen.
Gelooft gy dit, dan zal 't geluk u nooit beleezcn; Eu gy zult in de grootfte pyn Nog "altoos wel te" vreden zyn. , Gy zegt: Die leer gaat nryn begrip te boven.
Die wysbegeerte is trotsch, maar is zy "ook' wel waar ? (gelooven : Een duidelyk 'bewys moet u dit doea
In Epi&ctus ziet gy 't klaar. Decs, toen hy nog als flaaf de ketenen ' moest dragen, Wierd met een' zwaaren Stok , van zys' te wreeden Heer, Tot tweemaal op het been met fterk geweld gefiagen, . (ilaa niet meer, Maar forak niet anders das: Ik bid »,
s Sr



C*58)
% breekt dus ligt myn been. Hy had dit naauw' gefproken, Of deeze wreedaart riep : Goed: is 't nog niet gedaan, Zo zal ik 't ftraks te morsfei flaan, En heeft met éénen flag terftond hem \ been gebroken. , (fprak bedaard: Doch Epicteet, in plaats van klaagen, Zie daar! nu is 't u klaar gebleken. Zeide ik niet dat gy,door dien flag, myn been zoud breeken!
* * *
Zie, Leezers! dat 's de vrucht, die Zenoos wysheid baart. Verwin Natuur, door zulk een kracht van reden. (rust wilt zyn:
Verbeeld u ftout, indien gy (leeds in "t Vermaak is geen vermaak, de pynis ook geen pyn. Maar, zegt ge, word dit door deervaarnis niet beflreden'? Hoe gaat dan uwe [telling door? Dat weet ik nier. Doch 't klinkt nochtans zo fraai in 't oor: (vreden. #k bleef Natuur ten trots, gelaaten en te
EL-









C »59 )
E L P I N.
ten min van ftaat tc Arbeen', die geen
verdienden had, Dan dat hy, dag aan dag, hoog&idlyk
dronk cn at, En 't windrig ftoffen op zyne afkomst nooit vergat, Verlangde, als waar meer geest dan andren hem gegeeven, Dat toch zyn lof op ieders tong mogt zweeven. Want menigeen, die, als 't geboorterecht
• Hem niet verhief, en hy den rang had
van zyn1 knecht, De plaats eens dienaars mauw' bckleè«
zou naar behoorenStaat meest naar eer, en tracht die meerder op te fpooren, Hoe ftoucer hem zyn hart, in weerwil
van zyn' waan, Wyl hy geen' roem verdient, verbied " naar roem te ftaan.
S a lt



C 260 ) "
In de eigen ftad, waarin die Trotsaait woonde, Bevond zich ccn vermaard Poëet, Een, die verdienste prees; wiens zang de Deugd beloonde, En haar onfterflyk worden deed. Elpin bad deez' op hem een lofgedicht te maken.
Dus, fprak hy, is het dat ge in aanzien kunt geraaken, Vermits myn naam gewis u 't fpoor
daartoe bereid. Ween, riep de Dichter, neen; dieeisch
word u ontzeid, Wyl ik gelofte deed uiteigenzinnigheid, (Èn deeze laat zich niet bedwingea) Van wel verdienste, maar geen' naam ter eer' te zingen.
«te*









HET HOSPITAAL.'
Klmife had haar' Man verloren, En nam 't befluit van nooit weêr in den
Echt te treêtn. Maar och ! zy was nog jong. Wat doet een mensch alléén"? My dunkt, het huwh/k mogt haar nog wel eens bekooren: De ftaat van weduw heeft niet veel aanloklykheên. Dit zag ze, en nam des voor nog eens
een' kans te waagen, Of ook een tweede man haar beter mogt behaagen \ Ban deeerfte, dienzy, by geluk, niet lang behield: Want, ach! zy fmaakte 't lot van onze booze dagen, Waarin 't van kwade mannen krielt. En dit was de oorzaak dat dit puikjuweel der vrouwen Zich, door gelofte, opL't fterkft' verbond,
S 3 Dat



C 20i ).
©at zy, zo ze een' Gemaal naar haar genoegen vond, Voor vroom e mann en ftraks een Hospitaal zon bouwen; Want zy was ryk. In 'tkort, zy liet zich weder trouwen. Hoe word fomtyds op eens al 't voorig leed verzoet 1 Dat was een man; een man, geliefd van alle menfchen; Gedienstig, vriendelyk, en als een kind zo goed;
Een man, die alles op den wenk va» 't Vrouwtje doet; In 't kort, een man zo goed als ooit een vrouw kan wemchen.
Welhaast word ook de grond voor 't
Hospitaal gelegd. Men werkt een maand. Eerlang is *t muurwerk opgerecht: Maar, neen Elmire komt. Door drift en
tooine aan 't blaaken , Beveel zy 't werkvolk ltraks den verdren bouw te ftaaken. Hoeheeft men ook gehoord dat d'echt haar weer berouwt?
Bii;



C *ö3;
Dit kan niet mooglyk zyn; zeisirnmcss
pas getrouwd... Hetzyzo 't wil;althans daarwierdniet meer gebouwd. ' En pas zes maanden na die dagen Wierd ook dees man naar 't graf gedraagen.
Nu, zweert zy, ftaat het pal it zy haar leven lang nöoit weder kuuwen zal: Nochtans eer twee-en-vyftig weekea Na dees gelofte zyn verflreken, ïs onze Elmire , ondanks haar geemelykheid,
! (De bouw kon toch nietblyveafteeken)
Reeds voorde derdemaal verzeid.
J dat was eerst een man, alléén Elmire waardig. jVerftandig, teder, gul en zonder achr terdocht;
|et eigenzinnig, maar tot alle dienden vaardig;
Die niets beval, maar'tall'metvriendI lykheid verzocht, f wist wat zy begeerde uit haargegieht te kezen:
* 4 h\



C )
Bat zy, zo zc een' Gemaal naar haai genoegen vond, .Voor vroome mannen ftraks een Hospitaal zon bouwen; Want zy was ryk. In't kort, zy liet ziel weder trouwen. Hoe word fomtyds op eens al 'tvoorij leed verzoet! Dat was een man; een man, geliefdvai alle menfehen'; Gedienstig, vriendelyk, en als een kim zo goed;
Een man, die alles op den wenk vai 't Vrouwtje doet; In 't kort, een man zo goed als ooit eei vrouw kan wenichen.
Welhaast word ook de grond voor'
Hospitaal gelegd. Men werkt een maand. Eerlang is • muurwerk opgerecht: Maar, neen Elmire komt. Door drift e:
toonie aan 't blaaken, Beveel zy 't werkvolk ftraks den verdrc bouw te ftaaken. Hoe 1 heeft men ook gehoord dat d'eci haar weer berouwt V



( *ö3 )
Dit kan niet mooglyk zyn; ze is immens
pas getrouwd... Hetzyzo 't wil; althans daar wierd niet meer gebouwd. ' En pas zes maanden na die dagen Wierd ook dees man naar 't graf gedraagen.
Nu, zweert zy, ftaat het pal Dat zy haar leven lang nöoit weder kuuwen zal: Nochtans eer twee-en-vyftig weekea Na dees gelofte zyn verftreken, Is onze Elmire , ondanks haar geemelykheid,
(De bouw kon toch niet blyvea fleeken)
Reeds voorde derdemaal verzeid.
O! dat was eerst een man, alléén Elmire waardig. Verftandig, teder, gul en zonder ach»terdocht;
Niet eigenzinnig, maar tot alle dienften vaardig;
Die niets beval, maar'tall'metvriendlykheid verzocht.' Hy wist wat zy begeerde uit haargegicbt te kezen:
M ia



C 264 )
In 't kort, zy fcheencn beide één harten ziel te weezen. Die braave Vrouw ! Ik gun haar deezen man. Do:h vreest zy ook dat haar dees keur
weêr kon berouwen? Althans zy gaf geen' last, gdyk voorheen, tot bouwen; Zy dacht voorzichtig: elk bedriegt zich nu en dan. De droes mogt ook't gedacht der mannen meer vertrouwen, Indien men tweemaal zich zo grof vergisfen kan. Zy had nu zyne trouw zes maanden ondervonden ; Dus was hy in haar oog nog even minnenswaard'Ais op dien dag, toen hy aan haar zich had verbonden, En met een zuchtend ja zyn teder hart verklaard. Dies gaat weêr 't bouwen voort.
Maar, 'k zie Elmire komen... 't Is of 't genoegen haat uit bei haar 00-
gen firaalt. „ Hoe komt het, zegt ze, Baas! datgy zo vreeslyk draalt?
„ Met



» Het geld word, zo gy wilt, u ftraks
vooruit betaald; „ Hebt gy het werk niet aangenomen? „ Haal toch meer volk ! " Nu gaat het fchoon. 'k Ben recht verheugd. Dat moet een Egaê zyn van ongemeene deugd.
Nu bouwt wat bouwen kan; en binnen veertien dagen Toont de eerde zoldring reeds de vlyt
der arbeidsliên; Wanneer Elmire zich weêr by het werk laat zien.
Zy fchynt verdoord. Wat 's dit? Zoa zy al weder klaagen ? . . . Zy zag misfehien de metzlaars ledig daan,
> Gelyk 't gemeenlyk plag te gaan... Of is 'er iets verzuimd ? i.. Dit zou my
ook verdooren.... Daar opent zy haar' mond. Nu zal mea
't aanftonds hooren.
„ Ach ! fchieeuwt zy , driftig, 't
werkvolk toe: „ 'k Wil dat men niets aan 't huis
meer doe;
S 5 u Ik



C 266 >
„ ïk wil geen' fleen meer aan ziea draagen.
„ Voor wien fpil ik myn geld met bouwen ? wat verdriet! „ Voor Mannen die bun Vtouwen
plagen;.
„ Want andre Mannen zy»'er niet. * * *
Die booze Vrouw! men moest haar aaa gaan klaagen.
BK









C 2ó> )
De BEDROEFDE WEDUWNAAR.
£en man woonde in Poitou. (ik noem de plaats om reden: 't Verneemen naar de zaak valt dan den Leezcr ligt. (digheden 't Verzwegen van de kleinlte omftanDoet fcmtyds twyflen aan de waarheid van 't bericht.) Een man woonde in Poitou, en liet zyn Vrouw begra- ven. (gefchicd ! Men zy indachtig: in Poitou is dit Daar is men (en dit moet van 't fluk de . waarheid ftaavcn,) Zo prachtig als by ons in 't lykbegraaven niet. (trekken, Een linnen doodkleed ras de lyken aan te 'Als ook de kist niet toe te dekken, Is daar 't gebruik: men brengt die verder daar 't behoort. (voort. Zo ging men met deeze open kist ook Doch wat gebeurt 'er V Voortgetogen , Kwam 't lyk op eenen weg die langs een hegge liep: Hier kwetst een doorn haar kin: zy opent eensklaps dc oogen,
Te».



( 263 )
Terwyl ze op 't oogenblik met luider ftemme riep: „ Waarheen, waarheen wilt gy rhy dragen ?" (vraageu:
Hier, dunkt my, hoor ik vcelen Hoe wierd de goede vrouw vanhaaren echtgenoot „ Ontfangen? Achtte hy het vreemd geluk niet groot, Dat hy zyn weerhelft zag herleven, „Die door dendood hem had begeven „ Hoe toch was toen zyn hart gefield?"
Dit"laatfte'zal ik u verklaaren. Na weinig min dan zeven jaaren Kam haar ten tweedemaal de dood in zyn geweld. (waarts voeren, De man deed haar op nieuw weêr gtaf-
En ging ter zyde van het lyk Zo min ontroerd als alle ruwe boeren. Maar op het zien der hegg' gaf hy het
_ klaarde blyk Wat omging in zyn hart: hy wrong, op 't derkd' bewogen, (oogen. De handen üt elkaêr met traanen in zyne Och ! riep by uit, daar was het 1 Ja t je Och! kom de hegg' toch niet te na!
DE









C 269 )
DE TARTAARSCHE VORST.
llen Tartérsch Vorst, van wten/t his-
toriboek ons leert, Dat hy, nog Prins zynde, in Europa had
verkeerd,
Beval, dewyl hy 't volk galanter wilde
. maken,
Dat vrouwen van fatfoen het zoogen zouden ftaakén.
De Dames, woest van aart, befchouwdea den dit als fpel;
Zy' voedden met haar borst' haar kroost ais voor 't bevel.
Zy moesten , meenden zy, natuur niet wederflrecvcn,
En 't voorbeeld volgen door haar moedrea haar gegeeven.
De Chan, op 't hoogst' verftoord doot zulk een wangedrag, JUg in een fcherp edikt zyn gramfchap aan des dag;



c 27© >
Hy zwoer daar in den dood aan ieder
der Mevrouwen, Die langer aan haar kind een zoogfter
zou onthouên. -Een last, zo yslyk ftreng, dorst niemand
tegenftaan. Zy namen voor haar kroost door dwang
dan minnen aan. De trek om aan haar borst haar eigen
bloed te voeden, Liet echter zich niet lang bepaalen door
dit woeden: len deel der vrouwen zwoer den Chan
ter néér te flaan. Der Tartren Vorst had, na verloop van weinig dagen, Zich van al 't hofgewoel ontilagen: Dus gantsch alléén, vond hy zich plots-
lyk aange-rand. Een vrouw van rang trad, met den degen in de hand, Hem onder 't oog, en fprak, van eedlen toorn ontbrand: Houd op myn kind my af te dwingen ; Of zie u hier naar 't leven dingen : Ik zuig het zelf; 'k lesch met vermaak zyn' dorst; Daartoe rotting ik dceze borst.
'k Blyt



( 271 >
e Blyf aan dien pligt getrouw, en ^ae
ge ook mogt beraamen, e laat my door geen dier, o Vorst! ' daarin befchaamen.
Het Tartersch Opperhoofd, door dit geval ontroerd,
ond af van zyn ontwerp, om niet ontzield te worden.
' Europeaansch gebruik, onfmaaklyk sa» zyn horden,
I Wierd nooitdoor hem weêr ingevoerd.



( 27® )
Hv zwoer daar in den dood aan icd
der Mevrouwen, Die langer aan haar kind een zoogfl
zou onthouên. -Een last, zo yslyk flreng, dorst niema
tegenftaan. Zy namen voor haar kroost door dwa
dan minnen aan. De trek om aan haar borst haar eig
bloed te voeden, Liet echter zich niet lang bepaalen do
dit woeden: Een deel der vrouwen zwoer den Ch;
ter neer te flaan. Per Tartren Vorst had, na verloop va weinig dagen, Zich van al 't hofgewoel ontflagen: Dus gantsch alléén, vond hy zich plots
lyk aangerand. Een vrouw van rang trad, met den de
gen in de hand, Hem onder 't oog, en fprak, van eed len toorn ontbrand: Houd op myn kind my af te dwingen j Of zie u hier naar 't leven dingen: Ik zuig het zelf; 'k leschmet vermaal zyn' dorst; Daartoe oatiing ik deeze borst.
'kBly



c 271 y
\ Blyf aan dien pligt getrouw, en Wat
ge ook mogt beraamen, Ik laat my door geen dier, o Vorst! daarin befchaamen.
Het Tartersch Opperhoofd, door dit geval ontroerd, Stond af van zyn ontwerp, om niet ontzield te worden, 't Europeaanscngebruik, onfmaaklyksa» zyn horden, Wierd nooitdoor hem weêr ingevoerd.



DE JONGE PP-INS.
Een Prins, nog in den bloei van zyne lentedagen, . . Wierd door bet gunstig welbehaagen Zvns Ooms, tweehonderd ftuks ptftoolentoegeteld, (bruikvan tgeld Met dit beding, dat hy voor't goed geVooral behoorlyk zorg zou draagea. Toen hy daarna weêr voor zyn Ooa» verfchecn,
Vroeg dees hem, onder andre reen, Of hy 't ontfangen geld ten nutt' had utteegeeven. - . . ,
Hier, fprak de jonge Prins, verbyd, Hier is myn beurs, 'tisall' nogbyelkaêr gebleven; * Ik ben niet één pistool nog kwyt. ZynOom nam'tgeld,gcheel te onvreden En fprak, het werpende op de ftiaat: Leer, leer, o Prins! uw geld op beter wyz' belteeden, Wat baat het dat gy 't >ggen laat? Pen Prins heeft daarom veel, om weêr,
ten dienst van veelen, t %n febattea nuttig uit te dcelcn.









C * )
L E V E N a van de HEER DE N E C K E R, EERSTE STAATSMINISTER, i n
VRANKRYK.
")e Heer NECKER is geboortig uic Êsritferland ,• zyne Ouders waren af komsg van- Gufh-ain. Zyn Vader was een 'rofesfor te Ccneve en gaf hem de gerane opvoeding van die^Stad. Al wat ïen van zyne eerfteJeugd weet, is,dat y door zyne uaarltigheid meesten tyd in e Schooien de ecrfle Pryzcn behaalde. In zyne jonge Jaar en had hy zeer veel naak in de Dichtkunst en fchreef, onder ndre Werkjes, drie Toneel ft ukken, waar i zeer veel van het yerfland en den geest au Molière te vinden is. Zelfs tegen'oordig nog, ontfpant hy zomtyds zyn eest v 7,7 de eewigtige bezigheden. vaar i hy^ betrokken is, door het Beoefenen* m de Dichtkunst. Een batyrijac Lofr * fpiauk «



co
fpraak, getyteïd\m geluk der gekken e ge]cureren in den fmaak van Erasmjj lor der zotheid, door hem weleer uitac geevsn, toonde duidlyk genoeg dat hy d -^l'tamheit bezat om tegenflrydige za ken te, klirtnen,verdedigen. O* d.z-, ££ derdom van t^lg jaren, "fchr"efb een loflcelftuk in den fmaak der Femme" Scavantes van-,Moltere, 't welk howlyt geprezen maar nimmer gefpeeld is. 'M k»am neg.zeer. jong zynde in de zaker yan zyn Oom, den Heer Vernit, te Pa' rys en binnen den tyd van één Jaarwai hy volkomen, in.flaat om datCompttortt Ttejlieren.
Omtrent25 Jaar en oud zynde, kreeg hy kennis aan den Abt Raynal, die we, haast in hem ontdekte dien grootengeest. welke hem toen - reeds Beloofde van zot veel nuts te zullen wezen voor de Finantien van Frankryk ; ook zag hy destyds reeds het belang van den Koophandel in met de 00gen van een:Staatkundjgeu en Van een Wysgeert
Onder zyne eerjle Schriften, moet men yooral tellen de loffpraah. op Colbert, doos, welke hy, in het Jaar. 2773, den Pry.7by.de Akademie behaalde % -. zyn Trac* $6ë$eyer den Kmnhandel^ mar van
Mm



Cs)
Métten den tyd van één Ma-and vier Drukken yerkogt wierden : , zyne Verzamelingvan Edicten, door hein met Aantee-Menin^gen üitgegeeyen cn aan den Koning opgedragen : zyne Verhandeling over de be- ■ fiienng der Provinciën ; encindlyk^. zym Compte Rcndjtt aan dén Koning*, i
Alle deeze tydyerflytende Werken warren cgier nUt genoeg om den Heer Neckir Zooi geheel bezig te honden, dat hr ' daar door van den ommegang met de Wereld zoude zyn afgetrokken geworden , jaar in hy zich fieeds gedroeg met alle.' beleeft heit en blyken van. eene goedé opvoeding. In het Jaar, 1766 bevond hy zich m Londen,.daar, hy zich yolktme% kundig maakte van den ftaat en gefieldheit der Engelfcke Fondfcn,> Op het eind vc?ï dat zelfde Jitar , wierd hy Directeur: van de Koninglyke Thejaurie in Frank— ryk cn in het volgend Jaar DirecteurGeneraal der Finantiem. Zyne Huishou- ■ ding wierd thtusfehemgerigt' naar zyn., rang en, zyn fortuin, doch in het midden van al zyn voorfpoed behield hy jteedsin, zynPcrfoon de eenvoudigheid vak een Ver* fiandig Man..
In 1765 trouwde hy met Mejufyrauw GhmQkod3. Dogter, van den Pastoor, va® ■ SS? Qrtp»-



co
Cresfy in het Land yanVaudois: zyhad by de geleerde opvoeding , welke haar Vader haar gegeeven had, alle deiatflekend'le bevalligheden van hare fexe. Even gelykhaar man zich inlatende in den dienst yan het Menschdom , heeft zy zeer veel loegebragt tot verbetering van het Hospitaal. Hy heeft van haar de beste loffpraak gemaakt in zyn Compte Rendu aan den Koning.
Gedurende den tyd, welken hy buiten het Minifiery geraakt was, jchreef hy een uitmuntend Werk over het gevvige der Godsdienstige begrippen, ftre'kkende om den jlroom van ongelooyigheid te keer te gaan, welke zoo algemeen door Europa is verfprcid geworden.
Onder de voordeden, die dees Staatsman Europa heeft trachten aan te bfcn» gen; moet men niet vergeten de zorg, die hy zich geeft om b uit enlandfche'Plan ten in onze Landflreken over te brengen; hebbende reeds zeer vele Proeven genomen om den Broodboom te doen natufalifcren. "
MN-









a
i >
h
Ik' n
y
ld
:n is :e Is it k
£ :t






C55
AANMERKELYKE GEBEURTENISSEN.
in F R A N K R Y K.
HISTORIE der verovering der B/iSTILLE in FRANKRYK, op den 14 July 1789.
Den 14 July, ontftond 'éi in de Stad Parys een'allergeweldigst oproer, by gelegenheid dat het Volk vernoomcn hadt, dat de Heer Necker, de Stad, op bevel des Koning verlaaten hadt. Het Volk, waar onder een groot getal Soldaaten, en de gcheele gewapende Burgery der 'Stad , geraakte op de been, en trok in volle Geweer, en voorzien van eenigc Kanonftukkcn , welken zy uit het ïlotel der Invaliden gehaald hadden, naar de Bajlille; daar gekomen zynde, vtoegen zy om verdere Wapens en Kruid, en toonden, om bimen te worden gelaaten, een wit Vaandel, als een teken van Vreede; de Gouverneur de Launoy laat daar op 200 Man binne» komen , maar in plaats van aan hunne? begeerte te voldoen, laat hy dc Valbrug agter hen ophaalen , en het ingekomen Volk uit twee ftukken Giefchut, mee
* 3 fCHJOQt,



co
tóirèot, béïcTiieten, zo dat 'er 80 van Sneuvelden ; alhoewel de overigen zig dapper verweerden, cn het Volk dat in de BafiUie in bezetting lag, veel fchade :toebragten. Qc buiteiiftaande menjgtye,, rdit trouwloóze gedrag des Gouverneurs ■vernéemende , 'begon uit hun zwaar Cefchut de Bafliïle zodanig te befchielen, dat welhaast de Voorpoort omgeworpen, en .een aanmerkelyke bres gemaakt werd-; 'waar op het Volk met een vreesfelyk geweld , door decze bres ftormde , en welhaast her gcheele Gebouw in hun magt kreeg; de Gouverneur de Launoy fneuvelde zelve in dee2en eerden aanval, en zyn Hoofd werd afgekapt en op een piek geftooken, benevens dat van Mr. Pujet, dé Majoor der Bajlille, daar mede trekt al het gewapend Volk naar de Place de Grcye, waar zy de IIr. de Flesfelles, welke aan de Launoy onderfbmd beloofd hadt te' ^sullen zenden, van het Raadhuis haaien, en voor het zelve, doot Béuls handen , het hoofd afflaan, welk voorvallen, op de nevensdaande Kunstprenten , aaauwkeurig afgebeeld worden.,
EER*















ii r
'EERSTE INTREED:© VAN DE
K O NIN G van FR ANK R YK /
■Binnen PARYS, zedenPt groot e Tumult en de verovering dn BASTILLE . op den 17 .July 1789/
Pen rj omtrent 4 unr, des namiddags kwam de Koning in deeze HoofdftaL l)e redeirvan deeze laate aankomst was-, |«at L. M. lange was tegengehouden door de traamen en fmeekingcn van door■luchtige perfoonen, die de Franfehm van hpe kwade zyde befchouwen, ook ging de tram zeer lantaarn ■„ zynde Z. M. die m eene Jagtkqets was gezeten met den Prins van Bnuvain, den Graavcf £Wtamg en den-Hertog de VilUquier Au■mont, verzeid door de gewapende Burgeiy van Verblies, m Parys waren ten mmftcn rSo duizend man^onder de wapens. Van tyd tot tyd befpeurde men de ontroering en drpefheid des Koning l^ndêrheid o^hfet gezigt der Franfche oauies,- die zig met de gewapendo Bur* feqr bevond, m over d^MuitfC £r



C8)
Bataillon quarré hadden geformeerd,hebbende by zig een fr.uk Géfchut van 48 Pond caliber, het welk met bloemen was verfierd. 200 Gedeputeerden, de Kiezers en de Magidraaten , hebbende allen de Nationaalc Cokardes op de bord, gingen voor Zyne Maj. Het Krygs-Muziek drukte de woorden van Lucilus uit: waar kan men beter wezen, dan in den fchoot zyner Familiel Men riep niet: vivat de Koning , maar vivat de Natie, vivat de Fry722/V.ZommigeGedcputeerden hoorde mm roepen : vivat $e Paryfenaars, de gantfche Natie zal hun haare Fryheid te danken hebben.
Men hoorde ook deeds een ontzachlyk gedonder van het gefchut, inzonderheid, toen de Koning op de plaats le Greye kwam, Op het Stadhuis gekomen zynde, zag Z M. op den Troon eene Nationaale Cokarde, nam dezelve en gafze met den hoed aan den Heer de Bailly over, die dezelve op 'sKonings hoed zette. Eene Kanonfchoot gaf kennis van deeze patriottifche daad, en het algemeen gejuich begon. De Koning was eenigzints ontdeld op het gezigt van eenen Kanonnisr, die met een verbazend groot en ontbloot Slagzwaard in de »aud,



C9)
den Troon naderde, voor denzelven erviel om te roepen: vivat de Koning, Wyn en het Patriottisch enthoufiasme den zig in zyne herslcncn vereenigd.
Heer de Bailly «ebood hem, opten, en de Kanonnier voldaan dat hy
Koning van naby gezien had, hield ftil. De Kening wilde eindelyk fpre; doch kon wegens zyne traanen en kiugen, die zyne woorden afbraken , s anders dan deeze volgende nitbren: Gy kunt myn Folk van myn volko-
vertrouwen en van myn liefde verwen. De Meer Bailly nam den post
Kanfdier waar , men heeft opgekt, dat hy niet knielde, volgens het nik ; maar de Koninglyke Redenvoe-
ftaande las', in de houding van een man. Door deeze Redenvoering ■Stigt de Monarch de vernietiging van
post van Provoojl der Kooplieden, le inftelling van een Opptr-Schoutst van Parys, het welk aan den Heer ry verkicslyk is opgedragen, van : Z. M. den eed ontving, gelyk ook den Marquis de la Fdyette, als Col. 1 Generaal der gewapende Burgery Parys. Z. M. giaf ook te kennen, i meer tc verlangen, das door de
Natis



Bataülon quarré hadden geformeerd ,h bende by zig een ftuk Géfchut van Pond caïiber, het welk met bloen was verfierd. 200 Gedeputeerden, Kiezers en de Magiftraaten , hebbe allen de Nationaalc Cokardes op de bo gingen voor Zyne Maj. Het Krygs-JMu; drukte de woorden van Lucïlus uit: w kan men beter wezen, dan in denfehoot ner Familie ? Men riep niet: vivat de njng, maar vivat de Natie, vivat de f /j^/W.ZommigeGedeputeerdcn hoorde 1 roepen : vivat $e Paryfenaars, de gi felie Natie zal hun haare Vryheid danken hebben»
Men hoorde ook fteeds een ontz; lyk gedonder van het gefchut, inzom heid, toen de Koning op de plaat: Greve kwam, Op het Stadhuis gc men zynde, zag Z M. op den Ti eene Nationaale Cokarde, nam dezen gafze met den hoed aan den Hee Bailly over, die dezelve op 'sKon hoed zette. Eene Kanonfchoot gaf 1 nis van deeze patriottifche daad, en algemeen gejuich begon. De Ko was eenigzints ontfteld op het gezigt cenen Kanonniar, die met een verba* groot ea ontbloot Slagswaard in de ba



CO
zig den Troon naderde, voor denzelve* nederviel om te roepen: vivat de Koning, de Wyn en het Patriottisch enthoufiasme hadden zig in zyne herslcncn vereenigd. De Heer de Bailly «ebood hem, opteftaan, en de Kanonnier voldaan dat hy den Koning van naby gezien had, hield zig ftil. De Koning wilde eindelyk(preken; doch kon wegens zyne traanen cn fnikkiiigen, die zyne woerden afbraken, i niets anders dan deeze volgende uitbrengen : Gy kunt myn Volk van myn yolkoi men vertrouwen en van myn liefde yer: zekeren. De Meer Bailly nam den post i van Kanfflier waar, men heeft opgemerkt, dat hy niet knielde, volgens het : gebruik ; maar de Koninglyke Redenvoering ftaande las', in de houding van een vry man. Door deeze Redenvoering bevestigt de Monarch de vernietiging van den post van Provooft der Kooplieden, en de inftelling van een OppcrSchoutsampt van Parys, het welk aan den Heer Bailly verkieslyk is opgedragen, van fvien Z. M. den eed ontving, gelyk ook van den Marquis de la Fayette, als CoL ionel Generaal der gewapende Burgerv van Parys. Z. M. gaf ook te kennen Biets meer te verlangen, daa door dè



Kütié verlicht te worden omtrent dèfceuze der Minifters;; ook conlirméerde de Koning de .volkomen flegting der Baftille. De Mót'eau-de. Sa Èery, Viceprecident der Kiezers-, gclyk ook de. Graaf de Lally- Tolendeal, deden ieder eene Redevoering, waarna de Kouiag zig aan een der venfters van het Stadhuis aan het Volk verto®wde , en een algemeen gejuich en vivat de- Koning zig lieten hooren, Men had de Portieren des Konings met Nationaale Kokarden behangen. De Koning zelf vertoonde zynen hoed met eenen Pattiottifchen Strik verfierd. De Paryfenaars wilden den Mo^ narch tot Verfaïlles verzeilen. Doch de Koningzeide „ neen,myne kinderen,,'
bewaart Parys , en waakt tegen alle „ wanordens." Men Verzekert, dat het de Hertog van Orleans is, die den Koning tot dien-vaderlyken ftap bewogenheeft. „ Ga Sire," zeidc deeze Prins-, 59 gy word bemind; ik btyf te Verfailles3, met myne kinderen, myn hoofd en de bunnen zyn een waarborg voor uwe „ veiligheid en vryheid."' Deeze raad had de, ©verhand 3 cn in de daad, dit was beteen*'g middel om deKroon te behouden...
NB;, Dit Daghek van Aanmerkely\& i&kéurUiiisfen. zal vervolgd wordeq *



GRAAF van SONNENTHAL|
of het
N O O D L O T
der
S O L D A A T E M
T Q'iV* E EL S



VERTOONERS.
De GRAAF van SC-NNENTHAL, een
Staats-Minister. CRAAF ERNESTUS, deszelfs Zoon. De OVERSTEN, dcszclfs Broeder. TERNIER, een Opper-Luitenant. CHARLOTTE, zyn zuster. Een KON1NGLYKE AMPTENAAR. Een GELEERDE. Vrouw WERNER.
Een KAMERDIENAAR van -de MINISTER.
KAREL, Knegt van Graaf ERNESTUS»
Het TONEEL verbeelde en PRACHTIGE GEHOORZAAL, in het Muis des MINISTER-S,'in 't EERSTE BEDRYF, en een KAMER, op bet Slot WERWALD , in 't TWEEDE BEDRYF voor.



EERSTE BEDRYF
EERSTE TONSEL.
Graaf Ernestus SnEven NaHem Karei,,
G 1 a a f ernestus.
JVlyne Chariotta ! —— hy ztuht en wil aan andere zyde afgaan terwyi Kard opkomt
t - O hoe laeft myne Char.ct-
te? ——« Hoelang bleeft gy weg? eni werwaki is naauwlyks een Uur verre- Zeg my, hoe leeft zy, wa£
doet zy? treurig zal zy zyn,
weenen zal zy, en my bov«n dian nog minnen » die Dierbaare 1 Kak
Datlaefle weet ik niet, maar dat eerfle b zeker. ~~— Uwe Genaden! wy hebben niet goed gehandeld, by na be« ioa(4 het my, dat ik m Voorflap



bewilligde; ik zidder voer de geval-
Seu. —"— Charlntte kan zich niet her:ellen , zy vorderd haere Vrybeid. — Jbaare Broeder den Officier zag ik oefc werbaafi: omloopen; hy is als razend. Van zyne Zufter leefde hy, die oi> gelukkigen ik beeve ; - Nimtsaies. nimmer hadden wyzc moeten omrag»
Graaf Eeniitui.
Kar«l p, kwel my niet; Charlette I*
»yn, ik moet haat bezitten, gy weet, ,lioe ik ze minnen gy kent my Dwaün* gen i 6 ik moefc het doen, ""■ ■ik moet voort me haar , zeer
■verre.- — - in Land, waar de
liefde geene inzichten, als wedetliefdê leeft, waar het hart maar wegens het halt, die ziele maar wegens de ne iging der Ziele zich Vereenigd wenscht- ~— karei! een fneodaard ben ik niet; ik fceb u de beurs gtgeeven, die gy in Charïottens wooning terug laaten moeit. Fermer kan daar een geheel jaar van leven- en in een jaar, zal hy vrieude, «tal hy onderfteuning 9 zal by glEech #£«eU vinden. <—» ^ ^



K z*5 )
(Maar zal hy ook zyne zirttet wedar
vinden ? 'zyne Zufter, die heden zvn ■ttooft 111 'c rerdriet, die zyne reddimL
;zyn Leven waar? Wie zal hen
voor dir fchnkkelyk veilies fcbadcloM ihouden i hm
Graaf £knistus.
J Karei: wanneer Charlette aenmaa! gehfel 4e m*me is, als wy met de ge» lenigde banden des Echj verknogr zvn . a's men haar my niet meer ohtroovm Kan inyne Chaifottel dan wil ik uwe» «roeder tot my roepen, hem mei Biy |elukkig maken. ^
Kakel.
^fannee? ook. Wat zal 2yne Exe, lentie uwen genadige Heer Vader zengen i gy zyt de eenige zoon.
Graaf Ernestus. 1 Wat kan hy zeggen, wanneer ik haar reeds bezit? buiten dien veSJC
l CCIl!se vai) ÜU2e *M»kl3e Zieii buiten kunne racge,
T « SU ,



C 286 )
Kaki-i.
Goed, zo had uwe genaden toevlucht Iby zyne Exeleinic moeten zoeken; wen had hem ontdekt, gebeden, cn
Graaf Ernestus.
Men zoude niets verworven hebben, wanneer wy het gevoei der fmertf n verJooren hebben, beklaagen wy die gcc. ue niet, die daar aan leiden, ons ver. nuft is daar toe te ftrenge. zy ziet met bloot Philozophie of (laatkundig belangen in onze herten ; en de liefde, ó Karei! die liefde heeft haare geheel byzondere Philofophie.
Kar .« l.
Maar Gedenk uwe genaden, wat op deze weize eindelyk daar uil werde moet. ——■» dat LuftOot werwald is te na by de ftad; hoe licht komt het den Overften iuj'tlhoofd ,zich daar heen tebegeeven , hy komt daar en Vind een liel Meisje opgeflooten \ hy ondervraagt haar, hy hoort alles , en - ó hadden wy «ie*e_*aak geheel daar gciaaten!
Graal



C 287 > ■
Graaf Ernestü»,
Vrees niets, op morgen avond re> ieji wy ; myne zaaken zyn alie reeds in 01 der. ——-
K a r e l.
Maar zal men ons niet nazenden; of kan niet noch eer alles ontdekt wei4i.ii ?
Graaf Ernestus.
Hoe is da* mogelyk, daar man mf niet kcnd.
Ka 1 i l,
Wie weet' of wy niet alreeda ?er«
raden zyn : <
Graaf Ernestus.
£> Hemel! gy doet my bceven»
Kabel*
Baar en boven kan dat arme kind! krank werden ; zv ziec zo bedroefd, zo Elendig uit, ik ken haar niet zonder traanen befchouwcu. « Hoe zy'
vraagde: wat zy my toch gedaan hadde i&i ik haar zo voort inkten , haar m
6«&



lubkig maakte? o Uwe genaden : 3E wierd m, het fterte voile, e„ het £e! «uwde my, als of myn biimenfte itt cwe geicbeurd wierden. —• dcliefiï
zy*e Liefde; —. ik bicef bf, •
SrYeiC' fe^en» ^ droefheid deed IL-! wo?rds ,n myn mond bcfterven.
••„ir ? Md ^ my nimmer tot deze ïsak gebruiken laatcn. ...
Graaf Erkest üs, (wetntnde)
Karei! karei! — 0 neine Charlot. ?e /
K a r 8 l.
Sn da» haar arme Broeder! eren t% Ongelukkig, even alles verloor'en, ori - •* de Minifter uw Heet vader Xami l —
Graaf Ernijtüï.
Hy komt? Jaat ons vlieren,myne iranen zoude hem nadenkend makén.
'r* üiko,m ,ft8t: mJ > verlaat my niet injn kérel l ——
K a r ■ l*
Megt ik u, oa Charlotten redden ! «
Twm-



TWEEDE TONEEÏ*.
De MlMISTKK.
Met een open Rol in xynt handen, hy Wet de zelve in , tn Jcheld yervêlgens.
Weederom een menigte fuplianten, f> raog; ik ieder genoegen geven, ieder gelukkig kunnen maaken. - - ** Kamerdienaar kottil - laat ten eer ft» Vrouw Weiner binnen, cm dan de oVengc , zo als dezelve hier ui ordec aa'ngetekei.dftaan, de kamerdienaar maak
ten- ^buiging, en vertrekt., m mm die Arme
wernet zal voor haa: e man oidden , die, zonder dat tien dub»eld hy my gerechtvaardigd is. *. (hy blyft in diept gedachten ftaan.} hoe veelmaal is een aliegtoote goedheid, onze eigen ondergang 1 Werner had zyne mede amprenaaien minder moeten verbouwen, cn bv was buiten alle fchulden , wjar in hem de boosheid der anderen mede in 't verderf rukte. —
DERDE TONE E> IDe Minister Vrouw W irnii; M l N i s tl *•
Tree nader vreuw wetner, uw onge* $eUik ontroerd my. dan gcout mH>***-



C «90 )
twe jrave niets verliezen zal, daar ie
reeds de aanzeggen gcfclmd, dat by
van zyn Arreft ral ontflagen werden
~ ^fOWt!' WERKER ytf/f ojO <fr
Uwe Exeeieiftiei
M ï n i 5 t B R.
T*rwyl liy haar opheft, niet alzo, niet.-»»*,
Vrouw W Br ne r.
Veroorloof my uwe Exclentie dat ik tnyn ongeluk voor uwe voeten uitjHorte t
MlNflTIKi
Arme vrouw t vv ontroerd my; dan laat het a tot t'rooft zyn , dat die gefechtigheid niet onderdrukt word; waa: in myn vermogen is voor u re doen kunt gy ftaat opmaken; uw Man zal by dit geval niet» verliezen. ~
Vrouw W e r n g »,
Uwe goedheid genadige ïleen - |k vetfmelt in traanen.
Minister.
Mevrtruwt gy zult niet vruchteloos geinen. mmmmm dan gy zult veellicht in\
èt»9



C 291 )
£&*e tyd "Armoede geleden nebcen, vvyl mén uwcs mans Betaling inhield* 0ceft haar een beurze: neem deze kleenigheid rot uwen onderfteuning; ik geefze u tot bewy», dat ik altoos voor «w zaak zorgen zal.
Vrouw W E R NEP».
Welke de Bturs aanneemt, en de M» mijier de bande kuji. Uwe Ëselentiel welke genaden t
M 1 N I 8 T 1 R.
Niets meerder, vk.uw werncr, zeg Jny verder het &ecren, waar over gy my verzocht te fpreeken?
Vrouw VV e r n e F,
Die gefnc, welke myn man m 't on» geluk irorte, rukte te gc'yk zyncn geïseele Famrelje mede in 't verderf ! zyne -vrouw.zyne Kirderenjfll'cs wcend end: de last der drnkkenfte Elenden; van do geheele wacefd verlasten zuchten deze on<:elukkigen in de gn etfle noo«', weeten zich nergens nulpe te 4 bezorgen, daar die geetie een booswicht is geworden , van dien zy leefdce. D^ze ongelukkige derven "het wiet wagen zicb ï 5 yos»



C 292 5
voor ow Rselcntie aanfcbyn U v*rf todnen, zy kwaamcn toe tny, baoeri om ht»lpe, en ik vant uwer Exeienries goedheid overtuigd, waagde het tot u te komen, cn aan uwen voetep voor deze ongelukkige hulpe ie verzoeken.
MlN MTI !•
Gy komt dus a len voor de Famidje, dier geene fmecken , die uw Man om zyn Ëerc, goed en leven wilde brengen T
Vrouw W 2 R N e R.
,tk haat den misdaad, maar niet den Menfchen. — De vdc ik dus uwe om eene goedheid fineeken ? - - het geene, wat my uwe Exclentie de goedheid had my medetedeelea, is voor my een overvioed. Ikbezitre nog zo veel als nodig is om my en myre kleene Fanaielje voet gebrek te behoeden rot zo langen da gerechtigneid my raynen Man weder» geeft; dan als het uwe Exalentiè goedyond^en Vryheid gaf, zo zoude ik het Geene, eist gy ue goeaheid heb my jnesietedeeien, deeze Araiea overgee» ten.
Ml»



C *j>3 ) M l n I 1 T Ui
Rechtfcfcapen Vrouw! gy ontroerd my! geeft het den ongelukkigen , cn zeg hen, dat ik ais mensch hen minnen en hen onderdennen will en dat ik aileenig al> Minister de fhenfte ge-, rechtigheid moet handhavenen.
Vrouw W § r n e r die de Alinijfer de hand kujl.
Welk eeee Weldaad 1 —in di« ogenbUk-vliege ik óm den ongei'ukKige te hulpe te komen, zy yertttht.
Minés ft 1.
Voertreffelyke Menfcfcen liefde! (Je KamerditHaar openi ds deur '-en een &** leerden treed linwn.
VI'ERÖË T O O N E E L*
Ministir en de GsiisRotN,
de G e l e e r ö e.
Hy brengt niets voor uw Exelent;«s aanfehyn, als uwe Menfchenlievde, en haere inzichten. «.— ik heb een werk gefctireaven, dat vol nieuwe zaalïen Cst en dat men etn dien oorzaak niet



€ *94 )
*1ïeen verwerp, maar waar in men een geheim gift, een fcltandelyke aantasting der Monarchie, cn Libeileerende uitdrukkingen tot Ontdekken , mynEcre.en ■anzien rooveu wil. Ik ben overtuigd dat de ftemme myner Vyanden tct voor den Troon zyn reykende, dat reeds bevseien afgegaan zyn my op te zoeken , en dat de looii myner Arbeid een tien jaarige Vesting arreft/uitroake* zal, ik hebbe de Eere uwen Exelentie op heden myn Eoek in alle onderdanigheid te ovcryken. Vind uwe Exelentie een eenig kwaad opzet: zo wil ik uwe Exetenties ondéifteUBjpg niet waardig zyn.
De Minister boek aantu» mende.) '
Myn Heer! ik heb van dit boek gehooid en ik heb het geleezen. Ais Phii«>zooph zoude ik u op efenige plaatzen gclyk geevea , 'dan Js Mj»ifter kan ik niets billyken. Gy zegt in *t Ecrilc gedeelte uwés boeks, dst de Adel de «eczcl der ondfrdtaieti Is; gy zegt : dat het Kfygavoife door haare gedragingen do Bdrgerj tot laft zyn, %Xk gy beüuit zonder aaomeiking daar
uit»



C 295 5
uit, dat men den Adel ontbeeren, £S
den Krygsman, verminderen kan. Ztt ons in oc eerfte ftaat der Natuur te mg; en men za) geen krygsman, geen Mmifter, dan ook geen geleerde nodig hebben. De tegenwoordige toeftaad der ftaat vorderd alles, zo als bet is i en het kan niet naogelyk gemaakt woiden ider onderdaan in zynen eigene inzigten ten voile te bevredigen , en hem 70 als gy vordert! volkomen ge» lukkig te maaken, Intusfchen myn Keer "hebt gy over menig geval dat gy tkn fatire gebruikt heb, liever in ililte moeten weenen- Dan gelooft gy, dat een Monarch al te wel duizend dingen kent die hy gaarna verarideten wilde, wanneer by een Almacht bazat, maar Monatchen en Minillers zyn menfchen en van dezen kan men geen voJ, ma'aktheden vorderen , die enkel voort-* btengzels van geleerde denk'wyze , maar geen mogeiykheid voor gefcha.» penen "fchepzels zyn. Een ftaat, die uit honderd hoofden beftond, zoude uaauwlyks die Gerechtigheid in acht kunnen nemen die gy voórfchryft, dan den onderdaan blyft zo lang gelukkig, als den Monarch ais vader voor zyne zelf*:!



( SS*)
keiheid , belang en welvaart bezorgt :s. Weer rayn Heer! kan ik u heden niet «eggen; over een boeit van zulk een ©rofischtigeo inhouwd laat zich niet in een Uur tegenwerpen, en uitfprceke» Wie dat recht heeft, of onrecht beeft , Ik beloove u Echter daar ca tc«e«, dat zo gy uw boek opentlyk te*rug reept, ik uw zaak aannemen wil. Wilt gy dat, zo kunt gy op n.yne hulpe Jtt.at maken; en u zal geen iced ge-
De Gklczrbs.
Uwe Exelentie, uwe genade maakt my verftemd, op dit ogenblik berouwd het my, wat ik gefchrecven heb. My. ne trotsheid vervoerde my, en uwer Exeienties geleerdheid verwonderd my. Ik* ii i■
2>K MXNISTIK.
Geene LofQsreuken. Ik ben een vyand daar van, benodigd gy licht iets? de Geleerden leide veellicht gebrek, fpreek vry. Ik wil het u"voor fckieten. lk vorder geca verplichting daar
voor



4 t** )
voor; zelf voor de Drukonkosten, al». §v dat boek te rug roept, Uyft ik'botge.
P X GELEeRDSS fftW r%?<?
buiging*
Uwer Exelentiel —.
D s Minister. Zonder omfcisryvin'g. Ay /oW*?.
De Geleerds,
Uwe genade — de kamerdienaar komt»
De MinJstbr tégen dezelve.
Myn Secretaris zal deze Heer vytdg Pucaaten tellen. — intuljchen laat een ander binnen kernen, dt kamer dienftaf tuigt zig, en vertrekt.
Da Gelebrdb.
Mynndankbaarheid, zerft myde traa* och 'uit de oogen.
De 'Minister.
Niets verder, ik verzeker u myne Vriendfcbap en myne hulpe {de Geleer, & buigt zig% tn mtfU* -
is



c y
MlNXSTB!».
2$ vervoerd zomtyds de, Neoddrüft •n Armoede de beste harten. --
V Y F D E T O O N E E L. \
Dl Minis tbr en de Wornberg»
Dn Ui n ister.
Wornbcrg! gv kemt op een gehoor, dag tot my, daar gy weet, dat ik n al«oos gehoor gaf?
wornberg.
Een onvermoed toeval uwe Esetentie. —.- Ik diende tot heden alleen uie Dwang, een myner vriendin, (tiert, ik erfde ecnigc duizend daalders, en vindt my nu in ftaat gefield myw langgewtuji voornemen te bcyken?
De Minister.
Gy wilt dus niet mscr dienen.
wornberg.
Ik wil dienen. Uwe Exelentie ; maat* plaats bedieningen van dien aait, al» sk ■heden bekleede, eva myne voornemeas P ■ isege»



C 299 3
■ren dus kom ik uwe Exelentie op
|t demoedigft verzoeke, my my® ntflag fcoed gunftig toe te (laan.
De Minister,
lEn waar om wild gy niet dienen?
IWoenb erg haalt itn fchondtr op»
De Minister.
!Spreek vry. Gy weer, wie ik ben mkt gy veeliieht van den jntreft vaii it Capcaai te leeven ? fchaamt gy a et als een man van vei dienden iedig wezen wat deerd u, dat gy uwen >ft verlaacen wilt ¥ daar gy niet ineer s driehonderd gulden mkomft geniet, .er vooi diend gy niet langen ; cn gy bt verzekering, dat men op u vern Fortuin bezorgd is V
W o r n b e r o.
Uwe Exelentie / ider, die het Geluk eft den ftaat te dienen, noet den re het hoofd oogmerk zyn waarom diend; en in dit gevai, uweExelen: ziet het in ftaatsbedunngcn va<n de. : aprt, eu van deze iaiig en ook vai» i geene die my in hei toekomende V myne



«jyne weinige verdienften helpen bewex kén er zeer fpaarzaam omtrent dit Ituk uit Daarby genadige Heer hebbe ik van de jeugd af lutt gehad om den kryg te dienen. Waare ik niet van zulke aijne ouderen gebooren geworden , zo waare ik lang zoldaat Myn weur»e kennis zal my in den krygsdienst veel voordrage.lykker zyn , als in bürgerlyke Ampten; daar ik nu my met dit verkregene kleen Erfdeel een weinig on; derUeunen kan 9 zo denke ik den Mo« narch in 't veld te dienen.
Dm M i n i s m.
Ik laat uw voornemen niet. Maat wimberg de Plichten eens Zoldaats volkomen te vervullen, is een zwaare zaake ! het is gantsch iets anders den faldaat in parade te zien , en gantsch iet» anders voor de vyand te ftaan. Zult •7 uwe gedachten niet veranderen, za wil ik u by 't krygs departement be ■ hulpzaam zyn; veellicht wornberg, zult
{y bekwaamer zyn het raad fchoole det rygsoerTening voor het volk te fteüen, als hen in tegendeel als zoldaat te volgen. Overleg dus uw verzoek , dat gy
my



imy dped. veellicht zyn, er Chkmen die u apdcren pmptenaare u maakkoir aan dit bcfluir fchludicli , by een
•bcdaaid gemoed zult gy andersdeaken
en my 't anders voorftellen.
WonNBEac.
Uwe -Exelentie! Uwe goedheid Is oabe chryvelyk. Ik buiggmy vo0r u, ik erkennen uwe menfeben liefde en fterte mynen dankbaarheid voor u!
•Ster™*'6" RCder knUU yoor Da Minister. Wornberg, wornberg, gv veriiesr iiw*
tfr»'- Cn F worden! htjt hem van de aarden op. wurütn *
•WoRNBaao,
Het bcroud mv, dat ït j
Jen l,e.; «lat ik uwer Exelentie
Da Mxnistek.
Neen , neen wornberg! ik heh%* .. F* ^««^""tolen/L^" * «ei



C 302 )
jen tot my, ik wil u weder hooien, en wil u helpen.
Wornberg.
Onuitlprekslyke goedheid / -. Buigt mie/i3 en vertrekt teryjyl
De K a merdjenaar inkomt.
Een Officier is voor, welke ten iterk{te daar op aandringt om uwe Exelenïie te mogen fprcken.
De Minister.
Laat hem terltond binnen, de kamerdienaar vertrekt , —— welk een zegen is het goed te kunnen doen /
ZESDE TONEEL.
De Minister en een Officifr
Dk Officier.
Uwe Exelentie vergeeft het my , dat Ik my hier voor u kom vertoonen.
Minister.
Waar mede kan ik u yan dianft we. aeaf
De



De Officier.
Met Uwe Gerechtigheid, en uwfi
De Misistïh
Van harten gaarne , fpreek op»
De Officier.
Uwe KxHentie / ik ben ecn afgedank:e zoldaat,en kreupel, en een bedelaar. Niet genoeg, dat men vooralle rtyne veizoekenbv 't Hof doof is; da» nen my van de Armeê afzond, als my \tm en Been in twee gefchootrn waar; jfet men my hier tot den krygsraad tvees, en dat de krygsraad de goedheid ïad my van dag tot dag uit'.eftellen, zo beeft men het noch onder nomen, uy myne zufter te rooven , van vriea k alleen leefde.
De Minister.
Gelieft u nader te verklaaren.
De Officier.
Om uwe Exelentie in 't kort te3 die» nen; ik kan geene Complementen ma.
V 3 fce*



C 3» < }
ken myn houte been Ö4at daar niet
goed voor.
De Minister.
Gy zyt zeer zwaar geblefTeert, zo
Ik zie, Ay
De Officier.
Eene kanon kogel rukte my de Voet weg; en daar de Arm; die ik in |deil band dragc, wierd my in de Batalje verpletterd. De kamtTditnaar kamt biiim ntn.
De Minister.*
Zet (toclen. Ut kamerdienaar brengt dezelve, gy zyt tc beklaagen .•" zetten wy ons* Uw Charackter, her welk gy te dier tyd bekleeden , is. —— —-
D« Officier.
Is een Opperluitenant, zo als uwe Exelentie ziet, die zonder zig te beroemen , zyne Plicht volbragt, daar op van het^ Leger wegreed zo als py rny beden vind, zich daar door vyande maakte van zynen vyanden onderdrukt wierd, en heden een voorwerp van fpotcerny voor de mentenen is.
D m



C SQ5) Dft Minister.
I Waarom tot fpot voor de Menfcheai
feèr Opperluitcnant? uw bleffurer zy» tikkenen van Eer* zyn achting waardig; zy zyn het teken, dat gy vooc
|w Vaderland uw loven veil gehad heetr, Üty dienen u tot een ordens band , ea
jyn noch veel zekerder bewys als den jyerdienlten een ordens- band; hoe kunt
gy dan zeggen, dat zy belacgclyk zyn f
De Officie e.
■
Uwe Exelentie fpreekt als Minifter,en alsMenfchen vricna. Andere denken zo niet. De Zoldaat ftaat zo lang in aanzien, als hy j«mg, als hy gezond is, is hec een fchoon karei, zo is hier en daac een fchoore die hem bemind eu anderen vertrouwen zich niet hem ooit teugen tefpreeken, wvi hy zich verdede. |en kan; dan word hy op eens «eilaamgefchooten, of verminkt, zo ziet niemand op hem; hy word den itaa» tot laft, wyl by ieder wfchrik veroo rzaakt, en hier en daar werft*' cjj feinen Tinantien dat die op Pe; ü ea ! ftaande in \ gras mochten beuen, V 4



C 3ofr)
üen ftaat niet» anders tot nut zvn , als andere lieden voor diergelyke dienden afrefchriken. Ik verdenk de ftaat nier, dat fien het Penfioen geven verdrietig «word, wyl onder deze naam menig ledigen zyn leven mede doorbrengt. In dit opzicht uwe Exelentie viel het my zwaar den krygsraad te verloper. Ik -bad een zufter die ziqh van baare handen Arbeid geneerde; ik was by haar, leef Ie met haar; wv kwamen dus by de Arm, doch op een rechtvaardige wyze door de waereld, en ik vergat daar «door den Koning om myn onderhoud lastig te vallen; maar het noodlot vergunde my deze ru.«t niet, een jong* Schelm dien ik in den beginne niet kenden en die zich voor eene Heer van Hcgenthal uitgaf, deze kwam. fprak anynen zufter van Liefde tot haar. het iMeisje geloofde hem, bad hem aan, wr gaf haar hart en ziel cehcel aan deze fchurk overgegeeven." my ztlf fcheen hy een rechtfchapen man, dan fey waar een bedrieger; hy heeft my raynen znfter omdolen ; heimelyk ver. Voord, cn my dat brood uit my mond gefteoieu. hy weent.



De Minister.
| ïk verftom over uw verhaal! zeg my |i'ie tdeze booswicht is, eu ik zal n. jjïischtigheid doen geworden.
De Officier.
ii Even daar ik weer, dat uwe Executie rechtvaardig zyt zo kom ik tot Irv ik heb geene vrienden, Ik heb niej and. Een eenig Burger dezer heofdlad is myn vriend , dien ik kenne. ïk
ng tot hem, verhaalde hem myne jiken, en hy raade my, my by uwe jxelentie te vervoegen. Uwe goedheid , Inde hy, ts de gantfche ftad bekend; liar was geen inenfch,, die immer by wat verzocht, bad en die niet
clukkig geworden was. Ik zou my
t u vervoegen s en uwe lixciintie zou y heipen.
De Minister.
'Heer Opperluitenant <«eeft my eene ifchryeing, en het zaj myne grootfte eugde weezen , u gelukkig te zien. — kunt gy my niet'eenen b'cfchrvvimg n hem maak en? beeft hy u niets a zyae fcainielje yerhaald ? heeft hy V 5 niai



«iet gezegt war voor oogmerke omtrent uwe zufter had/ ht» gy in *i aeheel geen fpoor van zyne verblyftplaatsont :ekt ? weet gy ook niet 4 waar hy veeltyds verkeerde?
Db Officier.
Myn zufte? mag hy zo wat fcbóon voorgepraat hebben , dan ik bekommerde my daaromtrent niet bei'chiyven wil ik hem wel, als het wezen moeu Eun kamerdienaar komt.
De Kamerdienaar»
De Hoflburiei was hier; zyne Ma* jefteit begeerd oogenblikkelyk uwe Exelentie te fpreekei*.
De Minister.
Laat terPtond infpannen. Myn Hoed en degen- de kwidienaar vertrekttegen d* Officier. Heer Opperljitenant gy ipeisd heden middag by my; wy' nullen van de Zaak dan verder Ipreeken. Ik hoop, dat ik u van dienft zal' kunnen weezen.
Dr Officier.
Uwe E&deüde alleen is myne hacr».
Z «ei



r( iG9 O ZEVENDE TONEEL Dm Minister ai ie Officier, de Oversten". De Overste.
I Neen, daar kom ik van de krygs» jhinifter en heb niets uitgevoerd, met Jtwe verduuvelde politie fiad ik hem uoo raar voorgeflagen , had anders [efproken , als jk dacnt; en dat voegt dch voör een Zoldaat niet. flaar ik leb noch óp da rechte weg omgekeerd, tn heb 't hem lecht in 't gezicht ge:egt, dat my onrecht gefchied, en lat ik recht heb op avancemens; aan«dringen.
De Minister*
Gy zult al dat geene verdorven beb« •en, wat ik eerft goed gemaak heb.
De Oversts.
Van mynetit wagen, ik kan niet anlers fpreeken, als ik denk. Ik heb nynen plicht betracht en heb my in 't feld dapper gedragen , waar het aan tiy alleen gelegen, zo had ik den vymd gevreetenj als ik gekonnen had,
dan



dan het is myn fchuld nier. Ik deed myn phcht, weerde my dapper, dan ik maakte geen troifcheid daar uit voor my niet. Ik liet een ieder officier myn eere, cn beven dien ieder gemeen zol. daat , dan den drommel! de gemeene man doet het meefte. Voor Overfte, Generaals en Officiers zoude den vyand geien duvel geven ; als daar geen heel leger gemeenen ftond, en hem oreigde , het hert te doorfchieten.
Dk Minister.
Weder overvliegend driftig. deee:i» uufpatting geeft den andere 'de hand,
nre: dit gedrag zult gy niets beryken, » Ik reide terftond na 't Hof. blyf intuflchen met de H&cr Opperlui, tenant in gezelfchap , tot ik ie rng kom. tegen de Officier, veellicht geeft het gelegenheid uw toeftand den Koning voort edraajien.
Da Oveeitb.
Sa, broeder , gy Zyt een Rechtfcnapep man, wyl gy achting voor deMilitaire 'hebt , zegt het de Konhg dwdelyk, hoe het met de ijoldaaten toegaat, hy heeit ons lieden lief. en
wcufcat



( 5" J
wenfcht ons alle gelukkig; dan zyn
hediendens, Broeder 1 d«t zyn zomtyus j/onderlyke fchepzels; in het hert kan e Koning zelf niec zien, dan hy heeft neen alziende oogen, en op 't woord an hy ook niet aangaan, wyl 'er laen kareis genoeg zyn, aie zig durven ' erftouteu üc Koning met logens voortkomen, dus moet hy onderzoek doen, n doet hy zulks , zo komt het op ien aan, die hem onderlicht geeft, n die heeft dan in zyn macht die . erdienfte levendig te doen worden, af . e als niet beduidende zaken te Hoen oorkomen. Daar is dan zomtyds de orzaak, dat een braav kard met •'ye waarheid altoos in de 'laagte zirren Jyft en dan vlyer verheven word ; jntuflchen fcheeld het my «iets , al rord ik onk in myn leven niets hier Js ik ben; maar andere brave Officiers edroeven my, wyl het de meefte aan ehoorlyke inkomfte fcheeiii om all" aar ongeluk onverfchillig te befchouiea. de kamerdienaar komt.
De Kamerdienaar met hoed tn degen.
Uwe &xeteȟe, daai is jngcfparjnern



C 3»s >
' D k Miniitxk, die byde ran htm
aanneemt.
Good, bepaald gy de aanwezende, welke my nog wilde fprceke.,, op morden, de kamerdienaar vertrekt. Heer Opperluitenant gy blyfr, in tuflfchen by myne broeder.
achtste t o o n e e l.
D« overste en esn officier. Dl o v e e * t e.
Ha! recbt voor tyd verdryf willen, wy op ons lustilot werwald ryde» , wanneer bet u gevalt Heer opperluitenant? Hy fckett.
De Ofpicier.
Na uw welgevallen Heer Oyerfte» de kamerdienaar komt.
De Overste tegen dezelve.
Laar myn Rytuig infpannen, de ka. merdienaar vertrekt. Hoe Jang dient gy Heer Opperluitenaat ?
De Officier.
Tien jaar voor, en zes jaar in den kryg zyn Sestien jaarea.
j> je



C 313 )
Da Officier,
! Zestien jaar? dus dienden ik vier jaar triger, Gy kwam daar ia?
De Officies.
Als kadet, was vyf jaar kadet; wsrd t aendrik , diende vyf jaar ais vaendrik ; yerd luitenant, ging in den kryg , ea |pe einde lyk ailes voor my avaneerde, wierd ik Opperfuitenant, liet jjy de voet en Arm affebieten, ea vierd van de Arme hier gezonden. .
De Overste.
l)an, gy zult zeker ook een fchooa 'erifioen genieten.
De Officier.
Penfioen ? geene.
De Overste.
En waarom dat niet ?
De Officisr,
Wyl de krygsraad het dus goed vind»
De Overste.
fcn gy zyt reeds lang hier?
D *



C 3M )
Oe Officie e,
By na een jaar.
De Overste.
Een jaar, en noch geen Penfioen" waarom *ing gy niet tot eten Koning?
De Officier.
Wyl ik den befte der Menfchen nlèl ovenopen wilde. Ik weet } dat hei zyn Majcfteist wille is, my Penlioen te gtveö; maat ik weet ook , dat het Penfioen den ftaat tot las» es ; en ik heb het my tot een plicht geacht, zo lange den Koning niet te fmeeken, zo 3Sng ik nog van iets te leven wist, en 'buiten dien lieer Overfte kan ik geen buiginge maken ; en een man zonder buii^inge , zo als gy daar even zeide, maakt by de gioote waeield een ramp. zaiig AJenfehe.
De Overste.
Recht hebt gy Heer Opperluitenant, 4at is myn ongeluk ook, ik had van myne jeugd Luft om in 't veld te gaan ; ik dacht , dat dat de plaats was om verdienfte in te zamelen; en ^ojjder gfootfpuak , heb ik dezelve



C 3ï5 )
)k ingezameld, en ben doch niets mest s Overfte geworden, fchoon tien anckin reeds Generaals zyn.
Officie Pv Ik waar in myn ftand nog te vreede, e ik hebbe , als ik myn beenen nog d. ik ben dat zo ge%voon geworden, t het my niet aan deed. jép lang het iur met Carges aanging , zo \vaafi zy my v. n alle plaatièn voorgezet,
moest in 't Veld in myn hart lagchen ; zig zo- veele jonge Lieden met* hun-
gekochte Porte-épée 'er bydrongen, i het recht te hebben zig dood te laai fchieten, by ons gantsch Regiment geen een eenigê ingekochte Officier ;er ; zy zyn alle van de Koogels örfchooten.
O v e r s r e. Ja! Ja ! zo had gy ook kumie» tncëeren.
Office r. ïk ben *t ook. Zeide ik u dan niet» t ik als Luitenant in 't Veld ging, cn i Ópper-Luitenant hier fta ? Het waarden juist even veel, of ik als Hoofdui, of als Majoor, of heden als Opr-Luitenant kreupel ben. Het had önen zyn, dat ik meer gewordenwa»;,
X mm



£ 314 }
De Officies.
By na een jaar.
De Overste»
Een jaar, en noch geen Penuoet waarom *ing gy niet tot den Koning'
De Opfïcier.
Wyl ik den befte der Meniën en ti ovenopen wilde. Ik weet , dat 1 zyn Majcfteist wille is, my Penfioen gtveö; maar ik weet ook , dat 1 Penfioen den ftaat tot last is; en heb het my tot een plicht geacht, lange den Koning niet te iineeken , lang ik nog van iets te leven wist, buiten dien lieer Overfte kan ik ge buiginge maken ; en een man zont buitenge , zo als gy daar even zek maakt by de gioote waeield een rair zalig Menfehe.
De OverstEv
Recht hebt gy Heer Opperluitenai dat is mvn ongeluk ook, ik had v myne jeugd Luft om in 't veld gaan ; ik dacht , dat dat de pla; was om verdienfte in te zamelen; zojjder groutfpuak , heb ik dtzel



9»
C 3ï5 )
■'ook ingezameld, en ben doch niets meet als Overfte geworden, fchoon tien anderen reeds Generaais zyn.
Officier
' ïk waar in myn ftand nog te vreede, die ik bebbe , als ik myn beenen nog
'had. ik ben dat zo gewoon geworden, dat het my niet aan deed. 2,0 lang het vuur met Carges aanging, zo waai ren zy my v:n alle plaatfen voorgezet,
I'ik moest in 't Veld in myn hart lagchea 'als zig zo- veele jonge Lieden met hunne gekochte 'Porte-épte 'er bydrongen, om bet recht te hebben zig dood te laaien fchieten, by ons gantsch Regiment is geen een eenige ingekochte Officier meer ; zy zyn alle van de Koogels i doo;fchooten.
O v e r s t e.
Ja! Ja! zo had gy ook kunne» ' nfanceeren.
Office r. Ik ben 't o«k. Zeide ik u dan niet» dat ik als Luitenant in 't Veld ging, cn als Opper-Luitenant hier fta ? Het waar heden juist even veel, of ik als Hoofd: man, of als Majoor, of heden als öpper-Luitenant kreupel ben. Het had kimnen zyn, dat ik meer geworden was;



C3i<S)
maar ik maakte my Vyanden, wyl ik iOmtyds te veel waarheid fprak.
O v E R t e'
Dat is myn zaak ook; maar ik kan het niet helpen. Ik heb bet den VeldMaarlchalk in 't Veld recht voor 't Gezicht ?ezegt, dat de verdienfte veeltyds onbeloond blyven.
O f f i c i e r.
Gy hebt ook recht gehad lieer Overfte. De verdienfte komen my voor als een treffelyk Uurwerk zonder Veer ; de Veer is dat geenige, die het op de rechte phatfe aandryft, zonder dit, blyven zy wel verdienfte; maar zyn ons van geen nut. Intusfchèn bekommerd my dit alles niets. Ik leefde gelukkig, had my die Schtuk myne Zuster niet ©ntftoolcn?
Overste.
Uwe Zuster heeft men u geftoolen? o welk een Schurk waar dat'? waar hy by mya Regiment, ik liet hem by de voet.n ophangen.
Officier.
Ja Heer Overfte dit is het eenige, dat my fmcite dood. Zo een verliefde Haaenlü-nn-, die kwam by ons, omkleede «< mi bet bekleedzel vaa fchyndeygd,



'C 317 )
keksorde myn Zuster, en vo-rde baar ten Duivel s tcrwyl ik uit waar. Ik bad geene Vrienden, zyne Excllenrie uw Heer 15roeder wierd my ten llerkfle aangeprezen , dat hy een Menfchenvriend is. Ik nam tot hem myn toevlucht', ontdekte kern alles, als hy my niet helpt, zo ken ik geene hulpe.
Overste.
o! Myn Broeder is een eerlyk Kaerel, zonder my te vlyen, durf ik zeggen, dat geen mensch in deeze gantfche Staat te onvrceden zoude weezen, als'er over al zulke Ministers waaren.
De Kamerdienaar komt.
Kamerdienaar. 1 Uwe genade ! daar is ingefpannen. Overste.
Goed. Kom Heer Oppcr-Luitenantt ik wil u intusfehen troosten en gezclfchap houden, tot dat myn Broeder van 't Hof komt.
Officier.
Ik volg u met vreugden (ter zyde") daar zyn tuch noch goede menfehtn; • maar zy zyn weinige, (gaat af.')
EtNDE VAN *t EERSTE BF.nRYF.
PS. '£ Tweede Medryf zal m onze voU genie Almmach geplaatst 'worden.



t Si* )
i VB. ïets over de TYTEt VAN
fcNZE Almanach , dezelve behelsd als drie voprmmienffoofdpoiittgn, woorden VryheU\ Eend?egt en Kunstmin:, om geen Verkeerde uitlegging aan deeze woorden te geven, en onze éïgeatlyken mcenfftg cn bedoeling 'er omtrent te doen zien, diend kortelyk,datVRvnEmbeteekend ia 't jaarlyks ter nederft-Hen van zulke (lukken, als wy 't best gefebikt vinden ,omonze Lezers tekunnen veraangenaamen. Eendragt,zondcr ons in partvfchap of eenige gefcbillen, van wat aait'ofNatu ur ook intemengen ; maai de gebcuitenisfen zo plaat • zende als dezelve gefchicd endaargcfteld zyn.KuNSTMiN,in't byeenvoegenvaa zidfceftukken. welke deMinnaarsvsnKunstea en Wctenfchappen veraangenaamende en bevallig zyn , dit aebten wy nodig over de bewoordinge onzer Tytel te moeten ter flederftellcn, over eenige drakfouten door «Ie verre afwezen beid der Vcrze in'tToaeelfpel gevonden wordende yverzoekewy yerfciiooning,
DE Uitgeevers.