V 0 0 R R A A M E
NEDERLAND3CHE
AXMANACH.



I
J



D E
yOORNAAME NEDERLANDS-C HE
VOORiHET JAAR
MD CCLXXX VII.
' Verfierd met de Tooueelen van ;ZEMIRE en AZORj en De KOORNMAA1JERS.
BEREKEND DOOR
A. B. STRABBE»
leermeester der Wis- en Sterrekunde tt /Itnfierdam*



Met dit Jaar 1^87 telt men:
Van de Schepping derWaëreld, 5736 Jarei
Van de Zondvloed . . . 4olio'
Van denUittogt der Kinderen Israëls uit Egypten . . 3284
Van de Geboorte onzes Zaligmakers. . . . 1737- .
vVan des zelfs Lyden en Sterven, Opftanding en Hemelvaart . . . 1754
Van de Stichting der Keurv. 773 —
[Van de Uitvinding der Boekdruk-Kunst . . 347 ——
Van de Overlever. dcrAugsb. Confesfie. . . 257
Na het Begin van den Oudenjuliaanfehen Styl . . 1832 —
Na 't Begin van den Nieuwen
Gregomanfcken Styl . . 205 —
Na de Un ie van Utrecht • 288 —-~
3STa den MunftertUien Vrcede 139 —!
3Sa de Onthoofding van Oldenbarn veld . . 168 —
JJadeafzweeringvfin Philps II. 206 —j
Na de Vermoording der Gebroeders de UTut^ door een woest Haagsch j Geipuis . . • M5-"^



JANUARY, Louwmaand, XXXT. Dagen»
Voile Maan,
i Maanü. JSicuwjaarsd* (v) Volle 2Dingsd. jMacarius. ^ Maan,
3 Woensd.^G-enoveva. Woensd. dert
4 Dond. ipharaildus. 3, 's morg. ten
5 Vrydag. jTlielesphorus. 12 uur. 6 min. óSaturd. \Drie Koningen. .liaan-Eclips.
7 Zondag. \Open Tyd. ft
8 Maand. \Koppermaand. 7p ^a'mre c^Dingsd. Baülius. ff Quartier,
tolWoensd.[Boiidewyn. >ond. ,dcmi,
11 Dond. Hyginius. s morg» ten 7
12 Vrydag. Ai chadius. "U1% ,1 L-T*
13 Saaird. Juletta. Vhude lVind'
14 ZotMte^. St. Pontiaari. Nïciwe
15 Maand. St, Paulus. Um «f™ xöoingsd. Marcellus. yfvd^ den
17 Woensd. st. Anton. :*y,aa§ "U1
18 Dond. it.Piet-e.rtoel.'ï^smorg.ten
19 Vrydag. Mar. en Mart. mm. sdsaturd, Fab. en Sebast.f 011 •^cllPs* s.i\Zorrdag. V/.iV.^.St.Agu.W Eerfte 22 Maand. ;St. Vincent. ^Qua'tier 83 Dingsd. 'Emcremia. Vryüag den
24 Woensd. Timothcus. a6 >sDavomi,
25 Dond. ,St. Paul. bek.Ln uuu
26 Vrydag. jPoücarpus. min> Sneeuw.
27 Saiurd. .Cbryfollhom. zïïZondag. 'Carolüs. De Zon in 29 Alaand. jFrancdeSalis. rfquanus, Zl'^ gojDii.gsd. ;\lde_onde. op ten 3,onder 31'W'ocaid'l^ct. Is'ol. iten 4 uuren.



VERRLA A RU N G
VAN
P L A A T I.
De ongelukkige Sander , met zyn getrouwe Knecht en Reisgenoot AU, toep vallig in bet voor hun onbekende Paleis yan Azor gekomen, en dus het akelig onweder ontkomen zynde, overdenkt den ftaat zyner tcgenfpoeden; tervvyl Ali, uit vrees van in een Toverpaleis verdwaald te wezen, zynon lieer geduurig i^nmxant tot een fpoedig vertrek.



ALI. ' a
é^nw^er cs^yeèaan _ enz:



■
I



FEBRUARY,^yr^^fa;.XXVIII.Dag«w.
1 Dond. lgnatitis. /vj Voile
2 Vrydag. Maria Lichtm. Maan,
3 Saiur'd. Blafius. Vrydag den 4'Zondag. Septüagef. -o i 'g midd. ten 5 Maand, St. Agatha. 12 uur. 34 min. 6'|Dingsd. jSt. Doroihea. //^/^r. 7'Woensd. Richardus. j
Spond. jGudula. (ff Laatfte 9jVrydag. !ApoL»nia. - Quai-tier* loSaturd. jGuilielmus. Zaturdag den ivZ.ondag. \Sexagef. Eup. 10'smorg. tea ï2!Maana. Eufalia. 4 uur. 7 min. i.i|Dingsd. Gregorius. jATo«<i
14 Woensd. Valentyn.
15 Dond. FaustinuSó A Nieuwe
16 Vrydag. Juiiana. jW Maan, 17'Saturd. Conftantin. Zondag dea 1$Zondag. Qjiinq. Sim. B, 18, 's morgens 59Maand. St Bonif'. ten 2 uur. 35 a°Dingsd. 'Vasten-Avond.min. Sneeuw* 2 ^Woensd. Aschd.beü.tyd.
22jDond. |St Pieter-ftoel.^) Eerfte 23lVrydag. Milb. Vastend. Quartier, 24:Saturd. St. Mattliys. |Zondagden25, 25\Zondag. (hiadrag. 's morg. ten 1 2Ó Maand. Nestor.". uur. 8 min. 27Dingsd. Leander. Wind. 28 Woensd. Quatertcmp. De Zon in Pis ces X » op : te« 7 onder



MAART , Lentemaand, XXXI. Dagen.
1 Dond. Albinu" ^ Voile
2 Vrydag. Ouatertemp. 2 Maan,
3Saturd. Quatertenip. Zondag den
4 Zondag. Keminifcere. 4>'s morgeus
5 Maand. Fredrik. ten 2 uur. 10
6 Dingsd. Coleta. min. Butjig.
7 Woensd. St. Thom. a?q.
8 Dond. Joh. de Doop. (g* Laatfte
9Vrydag. Francisca. Quartier, ie Saturd. 40 Maitelaare. Maandag den
11 Zondag. Qculi. I2,'s morg.ten
12 Maand. St. Gregor. 1 uur. 13 min. l3Dingsd. Chriftina. Goed Wéér.
14 Woensd. Mathildus.
15 Dond. Ifab.Amft.Mii-. Q Nieuwe 16Vrydag. Herebertus. Maan,
17 Saturd. St. Geertrui. Maandag den
18 Zondag. Letare. 19,'snamidd.
19 Maand. St. Jofeph. tensuur. 7 min. 2c Dingsd. (oachira. liegen.
21 Woensd. 'st.Bcnedictus.
22 pond. Cath'.v. Zwcd. f| Eerfte
23 Vrydag. Theodolia. Quartier,
24 Saturd. Gabriël . Maandag den Zondag. Judica. 26,'s morg. ren
26 j\jaand. MariaBoodfch. 8 uur. 27 min.
27 Dingsd. Rubertns. Mist.
28 Woensd. Sixtus.
29 Dond. Euïïntius. De Zon in 3oiVrydag Quirinus. Aries^^op en
•Saturd. [Guido. opder ten 0u.






ZE MI RIJ .
waf ffl^f*^im>H'/



VERILAARINtó, Y A, J$
PLAAT IL
De Roos, welke Sander in het Paleis van /fzor geplukt heeft, en als een onderpand der Verbindtenis tusfchen hen moet verftrekken, wordt door Zemire, (welke dezelve als een dierbaar gcfchenk van haaren Vader gekregen heeft, en van het Verbond, waar van deze Bloem het Zegel is, geene kennis heeft,) met de grootfte blydfchap befchouwd en geroemd, 't welk Sander, baaren Vader» in te grootere droefheid dompelt.
$



VERKLAARING
VAN
P L A A T IIL
Zemire, m het Paleis van Azor gebracht zynde, en verrukt over de fchoonheid en pracht van hetzelve, wordt, door het onverwacht en affchu<welyk voorkomen van Azor, in haar genoegen derraaate geftoord, dat zy, gillende uitroepende: 6 Hemel!... in eene gevaailyke flaauwte valt, het welk iiï Azor , door haare bekoorlykheden getroffen , mede eene hevige üiierte veroorzaakt.



o itëme//. ...



i



APRIL, Grasmaand, XXX. Dagen» _
lïZondag* PalmTZondag. r*?) Vollc
2 Maand.'- St.Fr.dePaula. • Maan
3 Dingsd. Nicetus. Maandag den 4jWóensd. Amhröfius. 2, 's nam. ten 5{Dond. Witte Dond. 4 uur* 42 min.
6 Vrydag. Goede Vrydag. Donker.
7 Saturd. Epiphanus.
8 Zondag. Paafchen. Laatfte
9 Maand. 2dePaaschdag.,^ Quartier, loiDingsd. Macarius. Dingsd.demo,
11 Woensd. Leo. 's avonds ten 8
12 Dond. jjuiius. uur. 22 min.
13 Vrydag. ijustinus. Mist.
14 Saturd. i'riburtius
15 Zondag. \QM.G.OpenT. gBfo Nieuwe
16 Maand. [Calixtus. w Maan,
17 Dingsd. .Quintilianus. Woensd. den
18 Woensd.'Anicetus. iü, 'smorg.ten
19 Dond. Marcelinus. 1 uur. 1 min.
20 Vrydag. Sulpitius. Regen.
21 Saturd. Anfelmus.. m ppra^
22 Zondag. Mifericordia. W ouarder
23 Maand. Joris. ' oin„s^a„ d *
24 Dingsd. Miletus. ^"?It,
25 Woensd. St. Marcus. f'u ' "^g1
26 Dond. Cletus fcg£$T' 2 7 Vrydag. Conrardus.
28Saturd. Vitalis. De Zon in
ze. Zondag. Jubüate. Tanrus ^,0 30 Maand, Eutrophus. ten 5 * ondp ten 7. wuren.ee



VERKLAARING
van
PLAAT IV.
Zemirt, verzocht hebbende om baaren Vader en Zusters te zien, wordt dit verzoek, door Azors toverkracht, aan haar bewilligd , die dezelven haar in eene Spiegel vertoont.









MET, Bloeimaand, XXXI. Dagen.'_ ijDingari. St.fhil ehjac. (v) Voile üjWoensd. Athanaüus. j Maan, 3'Dond. t Vinding.i Woensd.den2, ^ Vrydag. Monica. 's morg. ten 7
5 Saturd. Pius P. \u.57m. IVarm.
6 Zondag. Cantate. '(jfjp Laatltc
7 Maand. Stanislaus. j Quartier,
8 Dingsd. S.Micb.Openb.'Donderd. den
9 Woensd. Job. jio, 's morgens
10 Dond. Gordiaan. ten n uur. 5.9
11 Vrydag. Mamertus. min. Droog. ia Saturd. Ncreus. M'. ft Nieuwe 13 'Zondag, Voceui j'uc. Maan, ia Maand, t Dagen. Donderd. den 15 Dingsd. Ubaldus. 1/,'smerg.ten 16! Woensd. simon. 9 uur. 2 min. 17'Dond. f/emeh.Christ. liegen.
iö Vrydag. Venantius. Jijt, Eerfte 19Saturd. Pmdeniia. ^ Quartier. 2c\Zondag. Exaudi. Dond. den 24.,
dj Maand. Timotheus* '«morgens ten 2aÜingsd. Julia. ' 1u.15m.mt1d. a3| Woensd. Defiderius. (v) Volle 24|Dond. Donnatus. Maan, 25|Vrydag. Urbanus. Dond. den 31, 26 Saturd. Vastendag. "? av. ten 11 u. dj Zondag. Pjnxter. 35™m. Groeiz.
28 Maand, 2<ie Vinxterd. De Zon in
29 Dingsd. Maximus. Gemini]I,op go(Woensd. Quatertemp. ten 4, onder 511 Dond. Ur«ronelJa M. ten 8 «uren.



, }UNY, Wiedemaand',XXX. Dagen. i!Vrydag. Quatertemper. /jftT Eaacite aSaturd. 'Ouatextemper.y^ Quartier,
■ 3 Zondag. H. Drievuld. Vryd. den 8,
4 Maand. Öptatus B. 's av. ten n
5 Dingsd. St. Bonifacius.uur. 54 min.
6 Woensd. Norbcrtus. IVarm.
7 Dond. /ƒ. Sacw*. J.xm Nieuwe
8 Vrydag. Medardus. W ft}aan
9 Saturd. Pelagia. Vryd. den 15, ïo Zondag. Geruims. >s nam. te„ 4
11 Maand. St. Barnabas. uur Q min>
12 Dingsd. Odulphus. yeranderlyk. '
13 Woensd. St. Anthomus.^^^/j/^
14 Dond, Bafilius'. V r'
15 Vrydag. Mode«tus. ^ Eerlte, ió Saturd. Lutgerus. Quartier,
17 Zondag. Adolphus. Vrydag denas,
18 Maand. Arnoiphus. 's mnn. ten 12
19 Dingsd. Serv. en Prot.uuren. 4 min.
20 Woensd. Silverius. Umveér.
21 Dond. Alofius. @ Volle
22 Vrydag. paulinus. Maan, 23Saturd. Vastendag. Saturd. den30,
Zondag. Si. Jan- Bapt. 'snam. ten 211.
25 Maand. Elogius. 57 mm. Don-
26 Dingsd. foh.cn Paulus.,^- Maan-E* 27jWoensd. Ladislaus. idips. 28|Dond. Vastendag. | 1>e Zon in 29 Vrydag. S.Pict.en Panl.Cancer, £p , J©/Sauud. St. Paul ged, maakt- alhier
1 .deiilangft.dag.






Z E MIRE.
^Azer/^Azor* / v&raee/cA roe/ft u



VERKLAARING
VAN
PLAAT V.
Azor, die Zemire toegedaan heeft haaren Vader en Zusters te fpreken , en door haar vertoeven aan haar wederkomen hebbende beginnen te wanhoopen , heeft zich uit vertwyDeling, in hoop van. te zullen fterveh , in de Grot geworpen ; waar na Zemire, wederkomende, rusteloos naar Azor zoekt, onder de tederfte uitdrukkingen, die de verliefde gevoelens van haar hart te kennen geven.
&



ï{Zondag. jTheobaldüs. LaatÏÏ^ aMaand. |Maria Vifit. w Quartier, 3|üingsd. Hyacinthus. Satuulag den 4iwoensd. Mart. Transl.7, 's avonds 5'Dond. :St. Bonifaas. ten8 uur.ssra.
6 Vrydag. Jefaias. Harde Wind.
7 Saturd. jbemetrius.
ÜZondag. -Procopius. A Nieuwe 9 Maand. iSenon. w Maan,
ïo Dingsd. \y Broed. M. Saturdag den ji Woensd. Pius P. en M. 14, 's avonds i2Dond. SNabor enFelix. ten 11 uur. j3 Vrydag. Anacletus. £7 min. Mist. 14 Saturd. Bonaventura. !5 Zondag. jApostel-fchei. m Eerfte
16 Maand. sReynüdus. *^ Quartier
17 Dingsd. jAlexis. Saturdag den
18 vVoensd.jArnoldus. _ 22,'s namidd.
19 Dond. \llondsd. begin, ren 1 uur.27in.
20 Vrydag. «St. Margriet. Vpgt.
21 Saturd. Daniël.
22 Londag. St. Mar.Magd. (Jg) Volle
23 Vlaand. Appollin. Maan,
24 Dingsd. Wauendag. Maandag den
25 Woensd.U*. Jacob. 30 , 's morg. 26Dond. St. Anna. teng uur. 2Öm. 27 Vrydag. Phanthaleon. Mooi Wéér. 28Satutd. iNafarius.
2.9 Zondag. Mart. enFelix. DeZoninL^;, JMaanil. jAbdon. 67opten4,en gibin&sd. St. Ign. Loj. onder ten 8 u.






S A -N D E R. -óu/en, ZEMIRE



VERKLAAR. ING
VAN
PLAAT VI.
De betoverende kracht der Tovcynlmf, door Zemire's ftandvastigheid en deugd veibrooken zynde, wordt Azor van zyne Monfterachtige gedaante verlost, en in zyne voorige gefialte hcrftcld. Zemire en Azor worden door de Hand van Sander op het plechtigfte vereenigd , ter balooning hunner beproefde deugd.



AlGüSTUS, Oogstm. XXXf. Dagen, i Woensd. Si.Pietersband (B" Lüaifte 2'Dond. Portiuncula. Quartier, 3'Vrydag. St. Stev. vind. Maandag den 4Saturd. St.Dominicus. 6,'s nam. ten
5 Zondag. Mar. ter fneeu. 2 uur. 55 min.
6 Maand. Transfi. Chris, Omveér. 7jDingsd. Donaius,
8 Woensd. Cyviaciis. ig} Nieuwe ojDond. Vastendag. Maag,
jctVrydag. Si. Laurens. Maandag den
11 Saturd. Tiburtius. 13,'s morg.ten
12 Zondag. Clara, ,7 uur. 25 min.
13 Maand. Hipolitu?. \Regen.
14 Dingsd. Vastendag. \
15 Woensd. Maria Hemely.'^ Ecifle
16 Dond. Rochus. ( Quartier,
17 Vrydag, Jeroen. Maandag den ï8Saturd. Helena. 20,'sav.ten 2y Zondag. Ludov. 5 uur. 45 min.
20 Maand. Hartjesdag. [Guur.
21 Dingsd, Hondsd, einde. \r0]\c
22 Woensd. Thnothcus. S£> Maan
23 Dond. Vastendag, foingsdag den
24 Vrydag. St. Baf hol |a8 »s ^ tcn
25 Saturd. St.Ludovicus. 6 uur# 3g mhu $&Zondag. Seyennus. Veranderhk. 27Maand. Sulpitius.
28Di»'gSd, St.Augustin. De Zon in 2y Woensd. Sc jan Onth. Virgo WP, op 30 Dond. Felix Mart. ten 5 , onder gi Vrjdag. Paulinus. ten 7 uuren.



SEPTEMBER, Tlerfstm. XXX. Dagen. ijSacurd. jSt. Gillis. (Tf^ Laatfte zVZondag. justus. l Quartier,
«Maand. Seraphjna, Dingsdag den 4Dingsd. Rofalia. 4, 's av. ten
5 Woensd. Viétorianjis, 8 uur. 40 min.
6 Dond. p.lcuthctus. Regen.
7 Vrydag. Cloudoa.
8 Saturd. Mar.Geboorte, djÊ^ Nieuwe (jjjZottdag, Gorgonius. w Maan,
ïo Maand. Nicol. Tol. Dingsdag den njDiugsd. Theodofius. n, 's av. ten ïa'Woensd. Guido, 5 uur. 27 min,
i3!Dond. Aniathus. Warm. i4;Vrydag. t Verheffing. 15'Saturd. Nicodemus 'Sj| Eerfte i&.Zondag. Cornelius. ^ Quartier, 17'Maand. St.Lambertus. Woensd. den 18 Dingsd. Sophia. 19,'smidd.tèn
19'Woensd. Quatertemper, i2uur. a8min. 2o(Dond. Vastendag. Hagel. STjVrydag. Quat.&LMatt. ^ v „ 22'Saturd. Ouatertcmper. \zJ Zr Z^Zondag. Tecla. r\nn,iyfan»
24fMaand. Gerardus. S°^-de"2^ 25'Dingsd. Firmian. usu 10rS' ten 6> 26lWoensd. Syr. enjustus. & imn' 27jDond. Cosm.ènDam.1JOnRcr' 28'Vrydag. Wencellaus. De Zon in 29jSaturd, \St. Michiel. Libra-Dz, op ^Zondag. St. Hieronim.'en onder ten I ! 6 uuren.



VERKLAARING VAN
PLAAT VIL
De jeugdige Rofme vertoont haare werkfame Moeder het Koorn , 't welk zy by de Maaijers van Candor, met toelaating van dien edelmoedigen Landheer, verzameld heeft.
fcj en deugdbeminnend hart dat fnoode bant' zucht haat,
Is altoos vergenoegt en werkzaam in zyn* fiaat.



110 SIKE .
eens iKzy&mee&ïi,






< OCTOTlüR,JFynmaand, XXXT. Dagen. TMaaTïÏÏT'St. liavo. Laatlte «Dingsd. Engelb. B. Quartier,
3 Woensd. Leydsn OntfetJDond. den 4,
4 Dond. iSt.Franciscus.'s morg. ten
5 Vrydag. !P!acidus.. 2 uur. 49 min.
6 Saturd. Bruno. Buijig.
7 'Zondag. Marcus.
8 Maand. Alkm. Ontzet, m Nieuwe
9 Dingsd. Dionyfius. w Maan,
1 10 Woensd. St. Victor. pond. den 11, : 11 Dond. Gornmarus. 's morg. ten 6 \ 12 Vrydag. M iximiliaan.' uur. 17 min. : 13 Saturd'. Eduard. Mist.
14 Zondag. Donatiaan.
15 Maand. Thereüa. 'W) Eerfte
16 Dingsd. Deodatus. ^ Quartier ,
17 Woensd. Florus. Vryd. den 19 ,
18 Dond. St. Lucas. 's morg. ten 8
19 Vrydag. trena. uur. 19 min.
20 Saturd. Wendela. Goed fVefr.
21 'Zondag. St. Urfula. Volle
22 Maand. Mauritius. ^3s) Maan,
23 Dingsd. Severinus. Vryd. den 25,
24 Woensd. Evergiftus. >6 avonds ten 25'Dond. Crispinus. 5 uur> „ mhu 26IVrydag. Evaristus. Droog. 27Saturd. Vastendag.
n&Zondag. St.Sim.enJud. De Zon in
29 Maand. Narcisfus. Scorpio Ifl., op
30 ningsd. Simeon. ten 7 , onder SVWoQnsd. Vastendag. ten 5 uurent.



VERKLAARING
VAN
PLAAT VUL
. Gulllot, een grys Arbeider in dienst van Candor, tracht zynen dorst te verzachten met een frisfche waterdronk uit een waterval gelchept; de voorzichtige Candor dit ziende , gebiedt Rustaut den bezweeten Grysaart een teug wyn te geeven, waarover deze Werkman, ten hoogden verblyd, de inneemeude vriendlykheid van zynen Landheer met de dankbaare taal van zyn eenvoudig hart beantwoordt.
Menschlievendheid wil /leeds der armoé byfiand biën,
En zal in haar behoefte en nooddruft ras voorzien.



RITSTATJT
\Mt/n aóèbe, Srwyc Sfëer/ vreter* y-lnè " men, 's^e/yA&n/






NOVEMBER, Slagtmaand ,XXX. Dager^
i Uuiid. Allerheiligen, ((f Laatfte - 3 Vrydag. Allerzielen. w Quartier,
3 Saturd. Hubertus. Vryd. den 2, , 4 Zondag. Car. Borom. 's morg. ten
sfMaand. Blandina. 10 uur. 24min. 1 é Dingsd'. Leonardus. tlagel.
vJWoensd. St. Wtllebrord.
8 Dond. Godfried. ft Nieuwe
9 Vrydag. Salvator. Maan, 10 Saturd. Justus. Vryd. den 9, li'Zondag. 'Si. Marien, 's avonds ten
12 Maand. Jonas. 10 uur. 1 min.
13 Dingsd. JBriétus. Storm.
14 Woensd. Bcr tram.
15 Dond. jMachutus. Ij) Eerfte 16Vrydag. ïEdmundus. *^ Quartier, 17 Saturd. Uregorius. Zond. den 18,
.18Zondag. Eugenius. *s mon.>. ten 19 Maand. St. Elifabeth. 3 uur. 26 min.
:20Dingsd. -Raphaël. Sneeuw.
:2i.WuensdJMaria Prefent. ^ Volle
:22'Dond. [St. Cecilia. <z) Maan
133 Vrydag. (Clemens. ^ A d » : 24 Saturd. Ghryfoguntus. >s ffl ^ {^Zondag. St. Catnanna. uuren * ^ isseiMaand. Conradus. : 27 Dingsd. Ipieter Alex. : 28 Woensd.joda Maagd. De Zon Hi :29pond. Wastendag. Sagitfkriüfifr ; 30 Vrydag. \St. Andrks. op ten 8,onder 1 ' ten 4 uuren-,



HE CEMBER,/^«?gr;»££^XXXI. Da gen.
1 Saturd, St. Eloy. .Laatfte"
2 Zondag, i /Wy. üibiana.!^ Quartier ,
3 Maand. |St. Francisc. [Saturd. den i,
4 Dingsd. St. Barbara. 's avonds ten 8
5 Woensd. Sabbas. Abt. [uur. 19 min. óDond. St. Nicolaas.'Sneeuw.
7 Vrydag. St.Ambrofius.fi) Nieuwe 8Saturd. Maria Üntf. Maan, 9' Zondag. 2 Adv. Leocad.Zond. den 9 's jo Maand. Mcchiades. av. 101411.30
11 Dingsd. Damnscus-. min. Buijig.
12 Woensd. Alexis. Eerfte
13 Dond. jst. Lucia. Quartier,
14 Vrydag. NicMus. Maand, den 17,
1.5 Saturd. Eufebhis. 's avonds ten 8 j6 Zondag. 3 Adv. Everh.uur. 19 min. 17 Maand. Laümis. Donker.
j8 Dingsd. jWumbaldus. fë\ Volle !9 Woensd. Quatertemper. Maan , £o Dond, 'Vastendag. Maand. deii24 , ai Vrydag. \Ov.alcr. St. 77*.'s namid. ten 3
22 Saturd. \(hiatertemper.\auv. 33 min.'
23 Zondag. '4" Adv. Viclor. Helder.
24 Maand. Wastenda'g, 'M Laatfte
25 Dingsd. \Kersdag. m Quartier
2.6 Woensd.J2 Kersd.Sftev. Maand, den 31, 0,7 Dond. 'St* Jan Evansïs morg.tenp u. 28Vrydag. Aller-Kinderr 15 miiï. Vorst.
29 Saturd. Th, Cantelb. De Zon inC«-
30 Zondag. Sabinus. \pricornus ^ f 51 Maand, St. Süvester. maaktden koit-
iten dag.






ROS INE.
Jfé 62d 7nyn 7%e&r, wi/^pcA niet ihi/i&n* SA qeff~ 't~ & aéfte rtw zo <s& ?ny Ató



VERKLAARING' VAN
PLAAT IX.
Rüstaut, de Opzichter over de Maaijejs van .Candor^ beknojt de onfchuldifge en nooddruftige yver van -Ro/ins', in ihet verzamelen der gevallene Koornairen; :zy verontschuldigt zich deswege , met aanbieding van het vergaderde re rug te :gcven, indien zy misdaan heeft; doch !de menschlievende Cattdor toont Rustaut :zyn ongenoegen over deszelfs ontydige cn verkeerde berispingen , en Helt Ra* (ine te vrede, haar vryheid geevende om 'zich van het gevallene Koorn te voorzien tot ondtiftand van haartn noodruft.
f
Oploopendheidis" t merk van eenen wreey~ len aart;
'Daar zachtheid altoos rede en rriendfcliaf faamen paart.



Noodige Aamvyz'ing van den Almnnach* De Zonnen-Cirkel. . .. 4 Het Gulden-Getal; . . . 2 De Epacta. . . . IX De Zondags-Letter. . . g Sèptuagefifna, den 4 Februnry. Vasten-Avond, den 20 dito. P-AAS CH, den 8 April. Hemelvaart Christi, den 17 May. PINXTtR. den 27 May. H. Sacrament, den 7' [uny. Advent, den 2 Gecemlur.
De Quatertempers. De Eerfte den 28 February, 2 en 3 Maart. De Tweede den 30 May, 1 en 2 Juny. De Derde den 19. 21 "en 22 September. DeJVierde den 19, 21 en 22 December. Van de vier Getyden des Jaars 1787. De IVinter heeft zyn begin genomen den 20 Dec. des voorleden "jaars 1686, 's avonds ten 9 uuren 36 min., hebbende toen den kortften dag by ons gemaakt.
De Lente zal beginnen den 20 Maart, 's*avonds ten 4 uuren 23 min., maakende dag en nacht over de geheele Waereld even lang.
De Zomer begint den 21 Juny, 's av. ten 2 uuren 33 min., maaiende by ons den langften dag.
De Herfst zal beginnen den 22 Sept. „ 's morg. ten n uuren 49 min., wanneer dag en nacht wederom o\q; de geheele Wucreld even lang zyn,






CANDOR



VEE.KLAARING VAN
PLAAT X.
De weldadige Candor vergast op de vriendelykfte wyze, Gennevote en haare Dochter Rofine in het byzyn van zynen listigen Neef Dolival, die eene fnoode toeleg op de deugd der jeugdige Rofint gemaakt heeft. De Maaijers en Koomraapjlers zitten mede in het rond, volgens Oogstgebruik , en worden door Rustaut, op Candofs last, ter raiddag» 'Ihaakyd onthaal.
'é
■jGcen vreugd haalt by de vreugd van etnen Menfchenyrind,
■Qk zich , aan zynen Disck, zyne vrienden vind.



VERKLAARJNÖ
VAN
PLAAT XI.
Kandor sdoor geeneverwyting gekweld, cn door den arbeid ceniglins vermoeid, heeft zich in de middagkoelte, onder de fchaduw eenes Booms, ter ruste gelegen ; door eene genoegelyke ilaap verkwikt wordende, verneemt hem Rofine, die, van den Akker wedergekeerd, hec vergaderde Koorn te buis brengt ; zy verlustigt zich in bet genoeg'yk gelaat des braven Mans, en verheft, onder het toewenfehen van de beste zegecingen, zyne uitgebreide en weldadige deugden.
Den Braven voelt ziek nooit door zelfverwyt ontrust,
Het zy hy waakt of dat de zoete flcap hem kuscht.



RO S INE.
Wat zt& è(- / Aoc/ /ü/t Aï&r mynZftZcr






VAN DE
ECLIPSEN
VOOR 'T JAAR 1787.
(Zes Eclipfen zullen zich dit Jaar op 't lAardryk veitoonen, als drie aan de ZON :cn drie aan de MAAN, waar van twee laan de ZON en twee aan de MAAN by ;ons zullen te zien zyn.
De Eerfte zal zyn aan de MAAN den 13 January, 't begin by ons te zien 's 1 avonds ten 10 uuren 19 min., 't midden 's morg. ten 12 uuren 7 min., en het : einde 's morg. ten 1 uur 54 min., zullende 2o| duim over de Noordzyde verduisteren.
De tweede zal zyn aan de ZON den 19 January, 't begin by ons te zien 's morg. ten 10 uuren 19 min., 't midden 's morg. ten 11 uuren 2 min., en het einde 's morg. ten n uuren 36 min., zullende 1 duim aan de Oostzyde verduisteren. In het Zuid-Oosten van Ts» land op 64 graaden Noorder-Breedte zal de grootfte verduistering plaats hebben, zullende de taaning aldaar van 2 en één derde duim zyn.
De



De Derde zal zyn aan de ZON don 15 juny, 't begin by ons te zien '$ avonds ren 4 uuren 35 ram., 't midden ten 5 uuren 23 min., en 't einde ten 6 uuren 11 min., zullende 5 en drie-tiende duim over de Westzyde verduisteren.
De Vierde zal zyn aan de MAAN den 30 Juny, 's namidd. ten 1 uur, buiten ons gezicht.
De" Vyfde zal zyn aan de ZON den 9 December, buiten ons gezicht, en op 56 graaden Zuider Breedte en 216 «raaden 57 min. Lengte, 's morgens by den opgang der Zon, centraal en annulaar zyn.
De Zesde of laatfte zal zyn aan de MAAN den 24 Decemberhet einde by ons te zien 's avonds ten 4 uuren 52 min., zullende in geheel Afia, het Oostelyk gedeelte van Europa, en het Oostelyk gedeelte van Afrika te zien zyn, en 9 en drie-tiende duim over de Noordjeyde verduisteren.






CA."ND O TL.
Wat ze<?£ Jftosin&P mott~^é AatrpeTiof1 wt/ vreezeen'?



V E R K L A A R I N G VAN
F L A A T XIL
Candor, getroffen door de deugd en I fchoonheid van Rofine, biedt haar zyn 1 waardige hand ten trouwe, 't welk de; ze jeugdige Scl-oone in eene eenvoudi;ge, en natuurlyke, verlegenheid brengt,! doch, de oprechtheid van Kandorps hart fkennende, (temt zy toe in zyne weli raeenende voorftelling, en word gelukIkig. Gennevote , haare Moeder, mede \ verbaasd over het geluk van haare lieve I Dochter, beantwoordt aan de verwachting i van haaren braven Weldoener; tcrwylöc'lival, het gevolg van zyne flegte bedoelingen ziende, zyne fchuld bekennende, ; zich aan de ItrarTe deswegen onderwerpt. I De brave Grysaart Guillot, veriegen mee f'de Beurs, hem door Rofine ter hand gt[ iteld, welke dezelve niet heeft willen «aanneemen , ontfangt dien van Dolival, i als eigenaar derzelve.
i De Deugd geniet altoos, hoe 'ü gaa, in V eind haar vrucht; —
/ Daar dt Omkugd /leeds V gevolg var. haare daaden ducht.



HET VA AR EN DER
TREKSCHUITEN,
VAN
AMSTERDAM op HAARLEM.
Alle dagen, met het openen van de Poort, tot 's avonds ten 8 uuren. Van Haarlem op Amflerdam.
Den 22 Jan. de eerfte Schuit 's morgens ten half vyr en 7 uuren, den 8 F eb. ten 4 en 6 uuren, den 21 Oelober ten hall'5 en 6 uuren, den 6 Nov. ten 5 en 7 uuren , en het heele jaar door alle uuren, tot 's avonds ten half 7 uuren.
Fan Haarlem op Leyden.
Van den 14 Maart tot den 2 Octob. voormiddags ten 6, 8, 10 en 12 uuren, namiddags ten i, 2S 4 en 6 uuren. Van den 3 Octob. tot den 13 Maart, voormiddags ten 6, 10en 12uuren, namiddags ten 2, 4 en 6 uuren. De Mar!;tlchuit ten 11 uuren vöurdeiniddag, en de Nachtfchnit ten 11 uuren 's avonds.
Van



C 19)
Fan Leyden op Haarlem. Van den 14 Maait tot den 2 Oelober» *s morgens ten half 4, half 7, 9 en 11 uuren, namiddags ten half 1, 2 , 4 en
6 uuren. Van den 3 Oelober tot den 13 Maart, 's morgens ten half 5, 9 en 11 uuren, 's namiddags als boven. De Nachtfchuit ten 11 uuren.
Fan Leyden op Delft en 's Gravenhage. Ten half 4 ,6,8 en half 11 nuren , 's namiddags ten half 1, halfs, halfs en half
7 uuren.
Fan 's Gravenhage op Delft en te rug. Alle uuren ecn/Schuit, maar vaart op 't halfuur afrot's avonds ten half 8 uuren. Fan Delft en 's Gravenhage op Leyden. 's Morgens ren 5 , 7,9 en half 11 uuren, nam. ten half 1, half 3, half 5 en half 7 uuren.
Fan Delft op Rotterdam. Alle uuren een Schuit tot 's avondsten 7 uuren, 's Zomers tot half 9.
Op 's Gravenhage , alle uuren op 't half uur af.
Op Leyden, als van Leyden op Delft, Uitgezonderd dat de Namiddagfclnüt van 5 nuren, ten half 5 van hier vertrekt. Op dmjhrdam, de Markitfchtut ren 4 uuren. Up Maaseik morgens ten half 8, balf
10



C 20 )
10 en half 12 uuren, namiddags van den 1 April tot den 30 Septemb. ten 2 en 4 uuren , en van den 1 Oelober tot den 31 Maart ten 2 en 3 uuren; de laatfte ten 6 uuren.
Op Schiedam en te rug alle dagen, bebalven Zondags, 's morgens ten 3 uuren , en ten 3 uuren te rug.
Van Maas/luis op Delft.
's Morgens ten 7, 8 en half 12,'snam. van den 1 April tot den 1 Oétober,ten 2, 4 en 6 uuren, van den 1 Oc"iober tot 31 Maart ten 1, 3 en 5 uuren.
Van Rotterdam op Delft.
Van den 1 April tot den 1 Oclob. alle uuren, van 's morg. ten 6 tot 's avonds ten 8 nuren, van den 1 Octob. tot den 31 Maart van 'smorgensten7 tot's avonds ten 7 uuren 't heele Jaar door. De Marktfchuit 's morgens ten half 5 uuren.
Van Rotterdam op Dort. J Den zevenden dag na de Nieuwe of Volle Maan, 's morg. ten half6,den 2den dag ten half 7, en vervolg alle dagen een uur laater. En dan begint de Marktfchuit te vaaren van | Dort op Rotterdam.
En vaart 6 Werkdagen agtereen, voormiddag van Dort, en namiddag te rug. Van Amflerdam op Gouda.
Alle dagen van den 1 Maart tot den 30 A-
prii



C 33 )
I pril mor. ten 8 uren. Van don i May tot I densi'Aug.'smorg. ten 7 uuren. Van d^u 1 Sept. tonden 31 üciob. wederom 's mor 1 ten 8 uren. £11 Nov., Dcc., jan. en Febr* j geen Schuit by den dag, maar de gemelde . Avondlchuit bet gcheeie Jaar door. Alle ' van den Bcerebyt.
Van Gouda op Amjlerdam. Alle dagen, 's morg. ten 11 uuren, exepc ' Novemb., Dec, Jnn., Feb., geen Daglchuir, maar 't geheele Jaar, alle avonden ten 8 uuren.
Van Amfterdam op Utrecht.
■ Van den 15 Maart tot den 15 Septejnb |s morg. ten 7, 's middags ten 1, L
■ s avonds ten 8 uuren. Van den ir SeDt *ot den 15 Maart, 's more. ten 8, Wd dags en *s avonds als vooren. Men neemt deezc Scluuc by den dag op de Achter grage, by de Utrechtfe Straat maar 's «wonds aan de Beerebyt.
Van Utrecht op Amjlerdam. Op dezelve uuren , uitgenoomen dat van 15 Sept. lotden 15Maart. dcNachtfchuit '.en 9 uuren afgaat. 11 Van Utrecht op Leyden, door JVoer-
den, Bodegraven en Alphen. Van den i5 April tot oen 14Oer. V0Gr Biddags ten 7 en 12, en 's avoads tcSa B uu.



C 34 )
uuren. Van den 13 Ocl. tot den 11 April 's morgens ten 7 en 's avonds ten 8 uuren.
Op de aankomst van deeze Schuit, legt te Bodegraven een Schuit daar men mede na Gouda vaart.
Fan Leyden op Utrecht, door Alphen, Bodegraven en Woerden.
Van den 15 Oclober tot den 15 Maart, 's morgens ten 11 en 's avonds ten 9 uuren. Van den >5 Maart tot den 15 Ocldbeï 's morgens ten 9, 's middags ten half 1 cn 's avonds ten 9 uitren.
Van Gouda op Bodegraven.
Van den 15 Maart tot den 15 Oèlober alle dagen , 's morgeus ten 9 uuren, 's namiddags ten 1 uur en 's avonds ^en 9 uuren, van den 15 October tot den 15 Maart 's morgens ten 9 uuren, half 12 uuren, en 's avonds ten 9 uuren. Van Gouda op Leyden.
Woensdag, donderdag, Vrydag en Saturdag, een Schuit, 's morgens ten 11 uuren.
Fan Amjlerdam op Leyden.
Alle avonden, ten 8 uuren , direct buiten de Uuechtfe Poort; en van Primo Maait tot Ultimo October, een Zeilfchuit, (ae Kaag) langs de Haarlemmer-Meer, alle daaén ten ro uuren van den Osenoom;
6 (iL>



( 35 ) Op IVeesp. Van den 16 Maart tot den 15 Oclober, t Zondags s morgens ten 6, 8 en ic uuren, namiddags ten half 3 en half ö uuren. la de IV eek, s morg. ten 6 en 9 uuren, na. middags ten halte, half 4 enliaif6 uuren. Van den 16 Oei. tot den 15 Maart, Zoudags s morg. ten « en 10 uuren, namiddags ten halt 3 en half 5 uuren. In de Week s morg. ten 8 en 10 uuren, namidtl ten gair 2, liaif 4 en half 5 uuren. Vaart van dezelfde plaats en op gelyke wyze aisiop aaarden.
Fan IFeesp op Amfcerdam. . Van den 16 Maart tot den 15 Ocl.Zondags morgens ten 6 en 8 uuren, 's namiddags ten 2,4 en 6 uuren. I» de Week •s morg ten 6 , 8 en 9 uuren, nam. 2en 6 uuren. Van den 15 Oclober tot 15 Maart Zondags s morgens 6 en 8, namid ia-s l m 5 uuren, in ue Weck, 's morgensV $ en 9 uuren, namiddags 2 en 5 uuréu! Op Naardcn door Muyden. Van den 1 April tot den 30 September, eondags 'S. morg. ten 5, 7 en 10 uuren Week s njorg> leu ój y en iq uuren piddags ten 2, 4 en half 6 uuren. Van leu 1 Oclober tot den 31 Maart, 's morg. B 2
JJ - Leu



c 36-)
ten 7, 9 en 11 uuren, namiddags ten r, 3 en 5 uuren. Deeze Schuiten vertrekken op de gemelde uuren van de Princegr&Jr't by den Atuffel, en een half uur laater van builen de Weesper-Poort. Van Naardcn door Muyden op Amfterdam.
Van den 1 April tot den 1 Oclober, 's morgens ten 5, 7 en 10 uuren, nam. ten hall'2, 4 en half 6 uuren.
Van der! 1 Oclober tot den 1 April, 's morg. ren 6, 8, en 10; 's Mauidags ten 5,7 en 10, 's namidd. ten 1,3 en 5 uuren.
Op Hoorn oyer Edam , Monnikendam en Purmerend.
Van den 1 April tot den 30 Sept. Ten 6 uuren 's morg. over Monnikendam,
en een tot Purnierendc toe. Ten 8 uuren over Purmtrende. Ten 9 ur. overMonnikend. met Pakjes,enz. Ten 11 uuren tot Purmereude toe. Tui 1 uur over Purmer. met Pakjes, enz. Ten 2 uuren over Monnikendam. Ten 3 uuren tot Edam toe. Ten 3 uur. Maand, cn Vryd, tot Purm. toe. Tui 4 uuren over Purmerend* Ten 5 uuren lot Edam toe. 'f\n 6 uuren lot Purmereude toe. De Nachtlchuit met Pakjes, enz. met het Boomiluhxn over Munnikuiü. en Edam.
Van



C 37 )
Van den i Oclober tot den 31 Maart. Ten 7 uuren over Monnikendam. . Ten 8 uuren tot Pui-merende toe. Ten 9 uuren overPurtn.met Pakjes, enz. Ten 11 uuren over Monnikendarn. Ten 1 uur over Purmer. met Pakjes, enz. Ten 2 uuren over Monnikendam. Ten 3 vuren tot Edam roe. Ten 3 uur. Maand, en Vryd. tot Purm. toe. Ten 4 uuren over Pm-merend. ' Ten 5 uuren tot Edam toe.
De Naehtfchuit met bet ophouden der Boomklok over Purmerende. Van Hoofn over de Steden Edam, Monnikendam en Purmerende, Op Amjlerdam, van den 1 April tot 1 den 30 September. ' Ten 4 uuren over Purmerende. Ten 6 uuren over Edam. Ten 9 uuren over Purmer. met Pakjes, enz. ITen 11 uuren over Edam met Pakjes, enz. ITen 1 uur over Pnrmerende. JTcn half 3 over Edam. ITen half 4 over Purmerende Ten 5 uuren tot Monuikendam toe. Oe Naehtfchuit ten i* uuren met Pakjes Brieven, enz. over Monnikendam en Edam.'
Van den 1 Oclober tot den 31 Maart. Ten 5 uuren over Pdrmerende.
B 3, Ten



< 38 ) Ten 6 uuren over Edam. Ten 9 uure n over Purmer. met Pakjes, enz. Ten ii uuren over Edam. Ten i uur over Purmerende. Ten half 3 over Edam. Ten 4 uuren toe Purmerende toe. Ten 5 uuren tot Monnikendam toe. De Naehtfchuit ten 12 uuren, met Pakjes ,
Brieven, enz. over Purmerende.
Op Alkmaar, 's Zomers, 's morg. ten 3 en namidd. ten 4uuren,'s Winters,'stnorg. ten 8 en 's namiddags ten 3 uuren.
POSTWAGEN van HOORN.
Op Enkhuizen, van den 1 April tot 30 Sept., 's morgeus ten 6 uuren. Van den 1 Ocï. tot den 29 Maart ten 8, en 's namiddags ten 4 uuren.
Op Medenblik, 's namiddags ten 4 uuren.
POSTWAGEN van AMSTERDAM.
Op Dreukekn en Maarfen. Alle dagen ten 12 uuren van de Cingelby de Reguliers- of Munt-Tooren , en ten 2 uuren van de Bcerebyt; deeze Schuiten vaaren door Ouderkerk, Abcoude, Baambrug, Loenderfloot, Nieuwerfluis. Op den Uithoorn en Onverkerk. Alle dagen ten 1 uur van 't Rokktit



C 39 )
by de Olieflagerstteeg, en ten 3 uuren van de Beerenbyt.
Op L oenen. Alle dagen een Schuit, 's middags ten 12 uuren van de Cingel by het Latyniche School. Exept van Primo Nov. tot Primo May, 's Woensdags geen fchuit. Op 's Graveland. Alle dagen, bchalven Zondags, ten half een van binnen, van liet Veer by de Halvemaansbrug, en ten 2 uuren daar na van buiten,
Kortenhöef, Hilverfom, de Oude en Nieuwe Loosuregtsn, Dingsdag, Woensdag, Donderdag en Saturdag, een half i vau 't 's Gravelandfche Veer.
Op Alphen en Oudshocm, . . 's Maandags en Vrydags, ten i2~uuren, van 't Rokkin, by de Langebrug. Op hoender floot. 's Maandags middags, ten 12 uuren, van den Binnen-Amdel by de Bakkerltraai. Op Nichteyecht. Als op Loenderfloet. Op Bambrug, Bodegraven > en Over meer. Als op Loenderiloot.
Op Wavervcen en de Nes.. 's Maandags middags, ten 12 uurerj, van 't Rokkin by de Oliellagersfteeg.
B 4 Op



C 40 )
Of) Noorthvyk en Noordwykerhou', 's Maandags avonds twee Schuiten, een van deBloem- en een van deNieuwe Markt. Op Schoonhoven. Alle Maandagen, ten 12 uuren, 's middags, en Donderdags ten 10 uuren, 's Morg. van de Heeregragt by de Utrechtfeftraat. Op Oudewater. *s Woensdags voormiddags , ten n uuren, by de iïuisfittenfteeg.
Op Cuilenburg. Alle Vrydagen van de^Cingel by de Appelmarkt.
Op Woerden. 's Maandags en Donderdags, ten 1 uur, van 't Rokkin by de Gapcrfteeg.
VEERSCHEPEN, VRAGT- en PAKSCHUITEN.
Van Amjlerdam $p Haarlem. Van den 1 April tot den 30 Sept. met het open gaan van den Boom, ten 9,11 en 1 uur. Van deniOct.tot densiMaart met het openen van den Boom, ten 9, half 11 en 12 uur. Op Leyden. 'sZomers ten 6,en 's Winters ten 4 uuren van de Cingel by het f.atynfche School. Op Gouda. De Yker alle dagen van de Pypcmark t;als
me-



( 41 )
li mede de Avond-Volkfchuit insgelyks van jji de Pypemarkt, ladende PakjesenGoedcicn. Op Utrecht. Alle dagen, 's Winters ten half 4, er ; Zomers ten 4 uuren, van de Cingel,b/ 1 de Brouwery de Zwaan.
Op *s Gravenhage. Alle dagen ten 1 uur van 't Rokk'.n I by de Nieuwezyds Kapel.
Op Delft, als op 's Gravenhage.
Op Hot ter dam. Alle dagen, ten 12 uuren van dezelve j plaats, als op Delft en 's Gravenhage. Op Schiedam. Hjngsdags en Donderdags ten 1 uur 1 van 't Rokkin by de Waterdeeg. Op Naarden. Woensdag ten 12 uuren op 't Water I by de Papenbrug.
Op Hoorn en Enkhuyfen. 's Avonds met het luiden der Boomklok.
Op Purmerende. Alle dagen ten 2 uuren van 't Water* I by de Karnemelkfteeg.
. Op Monnikendam. Als op Purmerende, maar van de Alk.maarder-Steiger.
Op Buik/loot. Alle uuren van het openen tot het fluiten -van den Boom, B 5 Op



C40 Op Zaandam. Als op Buykfloot.
Op Bevenvyh. Alle dagen ten i uuren van de Texelfche-Steiger.
Op Breda. Om den derden dag, op de Cingd by de Bergftraar.
Op Arnhem. 's Woensdags avonds van 't Rokkin, doch in December, January en February maar om de 14 dagen.
Op Bremen en Hamburg. Eens in de Week, meest Saturdags, van den Nieuvvenbrug.
Op Brouwershaven. Om de 14 dagen, op de Cingel over dc Lu'therfche Nieuwe Kerk.
Op Brusfel. Om de agt dagen, op dc Cingel over de Bergftraat.
Op Kampen. 's Zomers Maandags,Woensdags enVrydags. 's Winters Dingsdags en Vrydags. Op Hasfeh. 'sZoinersZondagSjMsandags Woensdags «n Vrydags. 's Winters Maandags en Vrydags. .
Op Harderwyk, Harlingen, en Zwol. 's Avonds met het luiden van de Boomklok. Op



(43 ) Op Deventer* Dingsdags , Donderdags en Saturdags, 's morgens vroeg van de Oudenbrug. Op Dusfeldorp. Om de 14 dagen of 3 weeken van dc Gelderfche Kaay,
Op Emmerik. Alle 14 dagen van 't Rokkin. Op Embden. Zomers om den derden dag van het Water*
Op Londen. Alle Weeken van de Oude Stads-Herberg. Op Alkmaar. 's Morgens ten 9 uuren van het Water, en 's Maandags ook ten 2 uuren namiddags. Op Amersfoort. 's Morgens ten 8 uuren van het Water. Op Groningen , Leeuwaarden, Franeker, Workum, Sneek , en meest alle de overige Steden van Vriesland, een of tweemaal ter Week van het Water.
Op Texel. Alle avonden een Kaag met het fluiten der Boom.
Op de Lemmer. Alle avonden van by de Papenbrug.
Op Meüenblik. Maand, en Dond. ten 2 uur. en Saturd. een met Boomlluiten, van de Nieuwenbr.
Op



( 44 ) Op NkiiwPerlf. Zomers, Dingsdag, Donderdag en SatiiFdags, een hal F uur voor 't luiden der Boomklok-, tegen over de Raamskoy. Op Meppel en Zwart/luis. Dingsdag-? en Saturdags avonds van de Texelfche Steiger.
Op Zutphen, Om den derden dag van de Oostzyde des Oudenbrugs.
Op 's Bosch. Alle Zondagen van de Jan Rodenpoorts Tooren.
Op Keulen, Luhek, Roucian, S. Valcry Cent, i'Vezel, Em?nertk , Vcnlo, enz. wanneer zy hunne lading hebben. Op de Kuynder. Dingsdags avond van den Dam.
Op Nimwegen. Donderdags morgens van de OVel by de Lutheifche Nieuwe Kerk. Op Vianen en de Vaart. Alle 14 dagen, op Donderdag, van 't Rokkin.
Op Wagenhigen. Als op Vianen.
Op Vollenhoyen. *s Maandags avonds van de Texelfche Steiger.
Op



( 45 )
Op Middelburg,Vlisfmgen en Zierikzee. . Om de 8 dagen van de Cingel by de Mooleniieeg.
Op Steenwyk. Alle 8 dagen, Saturdags, van*de Texeffche Steiger.
POSTWAGENS.'
Van Amjlerdam op V Gravenhage en te rug het gantfche jaar door, alle dagen 2 Wagens, als Zomers, 's morgens ten 6 uuren, 's Winters met bet openen der Poorten, en 's middags ten i uur; edog gaat des Zondags en in de groote Vacantie maar een Wagen af, namentlyk 's middags ten i uur; ryd van Amfterdahi op 't Huis ter Hart, Haarlem, Berkenrode, Hillegom, Lisfe, Sasfenheim, Duivevlugt, Haagfche Schouw en 't Huis te Deyl; en op de eerfte Paasch-, Pinxter- en Kersdagen ryd 'er in 't geheel geen Wagen. Op Haarlem, Leyden en 's Gravenhage
Ryden des Winters by beflooten Water, Wagens af, 's morgens van 't Haarlemmer Plein.
Op Delft, Rotterdam, Gouda en Utrecht t vertrekken, geduurenUe den Winter, als 'c bellotèn Water is, Wagens af met Pasfagiers en Vrachtgoedereu, op de llc'guliersïsruëftraat by de Botermarkt, Van



C 46 )
Van Athfterdam op Arnhem en te rug. alle morgen ten 6 nuren ; en 's winters mee het openen van de Poort: ryden af op de Cingel van de Beulingfluis, over Muiden, Naardcn ^Amersfoort, Acbtefeld en Lunteren.
Van Haarlem op Alkmaar.' Alle morgen ten 9 uuren.
Van Hoorn op EnLhulzèn. Van den 1 April tot dèn laatften Septemb. 's morgens ten fi uuren , van den 1 October tot den 31 Maart, 's morgens ten 3 uuren, en 't gehecle jaar door's ïiaraiddags ten 4 uuren.
Van Medenhlik op Hoorn. Alle morgen om half 7 en's winters om half 3 een Wagen, en ryd ten 3 uuren wc. der te rug.
POSTWAGEN van GOUDA.
Op Rotterdam, van den 15 Maart tot den 30 Sept. 's morgens ten 6,8,10 en 12 uuren , namiddags ten half3,4,5 en 6 (turen. Van den x Ocfto'o. tot den 14 Maart 's morgens ten 7, 9 en 12 uuren, namiddags ten half 3 ,4 en 5 uuren. Boven dien ryd Drugs. dd.es 's morgens ten 4 of 5 uuren noveen Wagen derwaarts af.
POST-



(47)
POSTWAGEN van UTRECHT.
Op'5 Hcrtogenboscfi, des Zomers's tnnigen* vroeg.
Op Deventer, Dingsdags cn Vrydags, »s morgens ren 6 uuren, 's Winters ten8 uuren.
Op Zutphen, Maandag en Donderdag een Wagen 's morgens ten 6 uuren , en van Zutphen ten 4 uuren, verwisfeit te Voortbuizen.
Op Amersfoort Zondags, Woensdags, VrydigS en Saturdags, 's morgens ten 7 en 's nv.ddags ten 4 uuren-
Op Arnhem en Nimwegen, alle dagen een Wagen 's morg. ten 7 uuren.
Op Breda, alle dagen over cn weer 's morg. ten 6 uuren van dc Tollteeg- poort, meebetaalt 5 gk 2 11. Vragt ,en indien 'er maar een Pasfagier is, moet hydubbelde Vragt betalen, wil hy vertrekken.
POSTWAGEN van NA ARDEN.
Afrydcnde Zondags cn Donderdags, 's avonds ten 7 uuren op Osnabrug. Op 't aankomen van dezen Wagen tot Osnabrug , vertrekt 'er aanftondseen Wagen over Nieuburg op Mamburg, Lubeck, Luneijburg, Allona, iianover, Zeil, Minden
en



C 48 )
en Breinen; van Hamburg op Lubeck, GlukftadjKieljHolftein en gamschDenemarken en Zweden; over Hanover op Brönswyk, insgelyks over Maagdenburg op Berlyn, Frankfort aan den Oder, Colberg , dantzig, Elbing Koningsbergen, Riga, Rcval, Petersburg en heel Rusland; desgelyks over Hanover op Kasfel, Frankfort aan den Ma.yn, en omleggende PlaatJ"en; een Wagen overBronswyk op Wolffenbuttel, Halberflad, Kalle, Leipzig, Dresden, Praag en Weeuen, mitsgaders op Naumburg, Neurenburg, en Regensburg, tn derzelv er omtrek, leder Perfoon met 40 of 50 pond Bagagie, betaalt van Kaarden tot üsnabrug6 Ryxd.H<.11, Geld, en voor de overige Bagagie 4 Ryxd. voor de ico ponden. De Goederen, welke men met doezen Wagen ©p Hamburg en Altona begeert te zenden ,moeten met 3 Huivers 't pond tor Osnabrug,- maar verderop andere Plaatfen gaande , 611. 't pond, gefrankeerd worden. Die zig van deezen weg, het zy m Perl" >on olm "tafzenden van Goederen , gelieve te bedienen, addresfeere zich by de hceren Iks-hmzen eu Cump, t Postmeester; te Naaiden.
POST-



(49)
POSTWAGEN van hut TOLHUIS.
Op Antwerpen, van den i April tot den 30 Sept. 's morg. ten 5 uuren, aiJe dagen ia Vredenstyd; de Pasfagiér betaalt voor Vragt 9 gl. 9 ft.
Van Antwerpen ryd alle dagen een Postwagen over Meehclen op Brusfel, de Vragt is 12 gl. 18 ft.
Van Bruslel alle dagen een Postkoets op Gcnd, de Vragt is 3 gl. 12 ft. en verder tot Cortrvk 6 gl. 8 lt. Meeneu ? gl. 9 ft. en Rysfel 8 gl. 10 ft.
Aile dagen ryd een Postkoets, van 2» April tot 15 Sept. in een dag, en verders in twee dagen van Bruslel over Leuvea &c. op Luik, de Vragt is 7 gl. 3 ft.
Van Bruslel op Naamen,om den anderen dag een Postkocts,de Vragt is 8 gl. 12 ftui v»
Van Bruslel een Postkoets opMaaftrigt* Zomers alle dagen, en 's Winters om de» anderen dag, de Vragtis7gl.i0ft.
Om den anderen dag ryd van Bruslel Zomers iu 3 enen 's Winters in4dagen, een Postkoets op Parys; men betaalt met vry Eeten en Slaapen, uitgenomen den eerfteii dag, 70 Franfche Livres, en zonder Eeten en Slapen 63 Livres.
Van Rysfel, om de twee dagen een Postkoets op Parys, Zomers in twee en c Win»



C5o )
Winters in twee cn een halve dag, over Dorny, Kameryk &c. De Vragt is n*et Slapen en Mondkost 55 Livres, en zonderdezelve 48 Livres.
Vsn Parys na Straatsburgen deDuitfche Grenzen, reet de Postkoets , is 1 lóFranfche Mylen, de Vragt 72 Livres.
Van Parys over Charenton en Lyons na Turin en Italië, zyn .192 Franlche Mylen.
Van Parys over Bourdeaux na Bajonne en de Grenzen van Spanje, zyn 160 Mylen.
VERTREK der POSTWAGENS.
Van Arnhem vertri kt op Maandag, Woensdag en Vrydag, des morgens ten 6 uurtn, de Konurgl. Pruisfilcbe Postwagen naar Keulen cn Frankfort aan den Ma\r/-, over de onderftaanue plaatzen: als van Arnhem.
mylen mylen cp Cleef 3 op Ord'ngen 1 op Caicar 2 op Neurz 1 cp Xanten i| op Dormagin i§ op Rynberk 2 op Keulen1' 2 ©p Hoog Hraat i|
■Zynde 15 en een halve Myl.
Van



C50
Van Keulen ryd alle dagen een Postwagen. Op Aafccn', en tweemaal per week van Keulen na Frankfort.
,llv,cn mvlen op Indewahrt 3 0p Dillenburg V' op Weyerbusch2i op Hörboin * op Altenkirch 2 op Wetzlar 3 j op Haren burg 2 op Frledberg. % op Stegen 1 0p Frankfort i
Van Frankfort na Straatsburg.
op Oppenheim 4 op Lautan %
op Worms s op Weisfènburg |
ip Frankentb. if 0p Haeenau T
cpOgerfee op^tSbnrg f
Van Straatsburg na Nüremburg.
opBïscopf ^«p Weir m^ op Lichtenau 1 0p Ditfingen r op Stolhauffen 1 op Kanffi ï ontÓfrS1 1 °Ps^orndorf 1 op Malsch j 0p Elwang ï



C 5* ) mylen mylcn op Eringen i op Diaken*. 2 op Langenftein i| op Dicbabat 4 op Tiefeiibrun n op Schwabach 2 op Wormberg ij op Nurmburg 2
Van Nurmburg na Frankfort.
mylen mylen
«p Furth 1 op Efelbach I
op Berndag 2 Hier pasfeerd
op Elmkirken 1 men het Bosch
op Neuftartlin $ op Phefler 1
op Lanaefeld l§ op Bortenbach 4
op Lamach i op Oichenburg 2
op Blederach % op Stoekftadt 1
op Ketzengin 3 op Saligltal 1
op yvritsburg 3 °P Bebert 2
op Bending 2 op Frankfort 2
Van Nurmburg na Brunswyk.
mvlcn mylen op Weisfenau | op Gotha 7 op Bottenain 1 op Wolfenbuttel 6 op Parnducht 2 op Brunswyk 4 op Sangerhaufen 3
Van



C53)
Van Nurmburg na Leipzig.
mylen mylen
op Buch i op Grafanttial 3,
op Erlang 2 op Saalfeld 2
op Bairsdorsr. 2 op Rudelftad 1
op Forchaim 1 op Kahel 1
op Hiskaard 2 op Jeiia 1
op Bamberg 2 op Dornoek 2
op Kantobdorpb 2 op Naumburc I
op Kantelbrun 2 op YVeisfenfels 2
op Koburg 2 op Leipzig I op Neuftadlin 2 op Judenbach 1
Van Nurmburg na Regensburg.
mylen mylen
op Feugt 2 op Hemant 4.
op Verlenden i§ op Deurtin i
op Nicuwentnarktisop Regensburg 2 op Deiningen 1
Van Nurmburg na Casfel.
mylen mylen
op Buch 1 op Wosfen 2
op Thenulis" 1 op Bruttingen 1
op Erlang 1 op Marresvol 2
op BaitsdorbT 1 op Pertha ï
C 3 OP



(54)
mylen mylen
op Forchaim i op Sctze i
op Banberg 4 op llothenburg 3
op Bannach i§ op Mei fingen 3
op Alerach i| op Casfcl 2
op Drobfcbal 4
op Mamingen 3
Van Nurmburg na Praa*.
mylen mylen op Lauf 2 op Fravenberg 2
op Herfpreuk 2 op Vellen 6 op Sulsbacb 3 op Scbeberag 2 op Hufchauw 2 op Weren 2 op Wcrchaufen 5 op Praag 3
Van Doesburg vertrekt Maandag cn Vrydag een Wagen op Casfel, over Warendorp en Paderborn , en van Casfel gaat Dingsdags en Saturdags 's morgens ten 5 uuren een Postwagen direct na Leipflg, oy<r de onderitaande Plaatfen9 als van--Casfel:
mylen mylen cp Lichtenau "2 op Bacchra i§ op Wanfried 3 op Ileifter 2 "op Muihaufen 2 Op Fryburg i| op Langenfalcz i£ op Merieburg 2§
op



C 55 )
mylen mylen op Teuftad i§ op Leipfig 2
op Weisfénfce i§
Van Leipfig na Stat tin.
mylen mylen
op Dieben 4 op Bcrlyn 4
op Iberigh 3 op Brenau 3
op Wittenbtirg 1 op Angermund 3
op Dreabretfen 4 op Gartz 5
op Beltz 2 op Statcyn 3.
op Sormondt 2
Van Leipzig na Regensburg.
mylen mylen op Arlemburg 5 op Neufletlin 3 op Zwcrkan 4 op Verda 3 op Aurbach 3 op Scheinhutten i| op Nieuwkerken 3 op■ Phraimbt i§ op Eger 3 op Naburg §
op Waldtfachfen i op Schwattenfeld 1 op Vreufcnreut 2 op Swansdorp 1
Van Leipfig na Praag.
mylen mylen op Hcimrichen 2§ op Mariaberg 3 op Born | op Commetau 4
C 4 op



C 56 )
mylen mylen
,Cp Frohnrg 2 op Lanna 4
<p Benig 1 op Schelen 3
op Ghemnitz 2 op Praag 4
Van Leipfig na Wittenbürg.
mylen
op Dieben ... 4 op Kungrink . • 3
Op Wittenbürg I
Van Leipfig na Frankfort.
mylen mylen
op Lintzen 2 op Fach 1
op Wisfcnfels 2 op Robel 3
op Naumburg 2 op Voll 2
op Neckersberg 2 op Schelchters 2
op Bmtelftadt 2 op Steinach \
op Erdurd ai op Salminifter \
op Gotta 3 op Gclhauzen 2
op Eisfenach 3 op Havo 3
op Schonfee 1 op Frankfort 2
Van Frankfort na Augsburg.
mylen mylen öp Ofchemburg 5 op Satteldoph 1 op Miltemburg ö op Nordlingen 5
op



C 57 ) mylen mylen cp Bi?fc1wpsheini4 op Donauweerd 3 op Mergentheim 2 op Westendorp 3 op Kiesbach 3 op Augsburg 3 op Roth 2
Van Augsburg na Wirtsburg.
mylen mylen op Gcrtshofen 1 op Donkelfphyb. 3 op Langvvaad 1 op Jerta 3 op Westhorff 1 op Rottemburg 1 op Marding 2 op Ocliifenf'urg 4 op Horburg 2 op Wirtsburg 3
Van Augsburg na Nurmburg.
mylen mylen
op Betmos 3 op Bikthnl '2
op Nenburg 4 op Aardik 2
op Eiftad 3 op Rotli 4
Van Augsburg na Bern in Z\vitferland4
mylen mylen op Bodingen 2 op Menmingen 3 op Symmach 2 op Weurtfen 3 op Angelberg 2 op Ravensburg 2 op Mindellieim 1 op Buchorn 3
C 5 VER-



C 58 J
VERTREK der POSTEN van AMSTERDAM.
Alle dagen op öe Helder, Texel en 'c Vlie, 's avonds ten half agt naren Op Utrecht, de Binnelandfche en'.Generaliteits Steedon, 's avonds ten agt nuren , dog op 's Dage, Haarlem en Noordholland ten half negen uuren. Voorts nog alle dagen, behalven op de Zon-en Feestdagen, 's middags ten half fes uuren op Haarlem.
Zondags op Luik, Aken en Maftrichf. 's avonds ten agt unreu.
Maandags op Spanjen en Portugal,als mede op Zeeland met de Landpost 's avonds ten acht uuren. Op Vrankryk en Braband, 's avonds ten half negen uuren.
Dingsdags op Italien, Duitsehland, Keulen, Gelderland, Kleefsland, Emmerik, en de geheele Oostzee, 's middags ten een uur. Op geheel Overysfcl, mitsgaders Hamburg, Zweeden , Denemarken , 't geheele Noorden cn Oost vriesland, 's avonds ten half leven uuren. Op Groningen 's avonds ten half agt uuren. Op Luik, Aken en Mafhïcht, 's" avonds ten agt uuren, Op geheel Grootbrittannien 9 's avonds ten half negen uuren.
Don-



( 59 )
Donderdags op Spanjen en Portugal, 's avonds ten agt uuren. Op Vrankryk en Brabant!, 's avonds ten half negen uuren.
Vrydags op ltalien, Duitschland, Keulen, Gelderland, Cleefsland, Emmerik en de geheele Oostzee, 's middags ten een uur. Op Luik, aken en Maftricht, als mede de Landpost op Zeeland, 's avonds ten agt uuren. Op Grootbrittannien en Biaband,'s avonds ten half negen uuren.
Saturdag op Overysfel, Hamburg, Zvveeden, Denemarken , 't geheele Noorden en Oostvriesland, 's avonds ten halfzeven uuren. Op Groningen 's avonds ten half agt uuren.
AANKOMST der POSTEN te AMSTERDAM. Zondags van Gelderland Cleefsland, Keulen , ltalien, Duitschland, de Oostzee, enz.
Maandags van Hamburg, Bremen, geheel Noorwegen enz.
Dingsdags van Vrankryk, Braband en Vlaanderen.
Woensdags van ltalien en het ltyk. Donderdags als Zondags. Vrydags als Dingsdags, en van Spanje en Portugal 3 mitsgaders Vrankryk als Maand.
De



( 6o)
De Engelfch0. Brieven tweemaal ter Week, na de Wind is.
Hetgeneraale Post-Comp. iszedertden 16 April 1755. agter het Stadhuis , alwaar men de Brieven op alle Landen en Stecden zonder onderfcheid afgeeft; edog zyn 'er hier en daar door de Stad heen Bosfen opgeregt, daar men wel inzonderheid de binnelandfche Brieven, welke niet behoeven gefrankeerd te worden, kan in fteeken.
. VERTREK der POSTEN van 's GRAVENHAGE.
Alle avonden ten 10 uren naar Am fierdam, Haarlem, Muiden, Naaiden, Alkmaar, Hoorn, Enkhuyzen, en alle Steden in Noord - Holland; ook na Dort, Delft, Leyden, Gouda, Rotterdam, Gorkum, en gansch Zuid-Holland, 's- Hertogeubosch, Breda, Geertruydenburg eh Zeeland; als mede na Utrecht, Woerden Groningen, Vriesland en Overysfel, ten 8 uuren.
Zondag na de Meyery van den Bosch, Maftricht, enz. 's avonds ten 8 uren.
Maandag en Vrydag naar geheel Duitschland , Gelderland, Denemarken, Zweden 4 ••loL-n, Hongaryen, Zwitfevland, Itahen
en



C 61 )
en Turkyen ten 12 uuren; Groot-Brittanje 's avonds ten 9 uren.
Dingsdag en Vrydags na de Oostenrykfcbe NedeVlanden,'s Hertogenbosch, Steenbergen, Zevenbergen, Wilkmftad en Vrankryk, Dingsdags ten 5 cn Vrydags ten 8 uren.
Dingsdags en Saturdags naar Hamburg en de bost-zee ten n uren voordemiddag.
Dindsdags en Vrydags naar Luyk en Aken 's avonds ten 8 uren.
Donderdags naar Vrankryk, Spanje. Portugal en de Nederlanden, 's avonds ten 8 uren.
AANKOMST dt:r POSTEN in 's GRAVENHAGE.
Des Zondags, naderniddags van geheel Duitschland, Hongaiyen, Denemarken, Zweden, Polen, Z wkferland en Gelderland.
Maandags nademiddag van Hamburg en de nabtiurige Provinciën.
Dingsdags voordemiddags van geheel Vrankryk en de Nederlanden.
IVoensdags van ltalien, Zwitferland en Venetien.
Donderdags gelyk Zondags.
Vrydags als Dingsdags, en van Spanje cn Portugal,
De



(62-)
De Eflgelfche Brieven na de wind is
VERTREE der POSTEN van UTRECHT.
Alle dagen een na Holland, Zeeland, enz. 's avonds.
Maandags naar Hamburg, Braband, Vlaanderen, Vrankryk en Spanje, alle 14 dagen ten 8 uren.
Dingsdags naar Hamburg ten 2 ur., naar Gelderland en Duitschland ten 6 uren , naat Luyk, Martficht, Aken, Groningen, Leeuwaarden, Ovcrysfel en Engeland ten 8 uren.
Donderdags naar Vlaanderen. Braband en Vrankryk ten 8 uren.
Prydaas als Dingsdags , en naar ltalien.
■Saturdags naar Hamhurg ten 3 uren, Leeuwaarden en Overysfel ten 8 uuren.
AANKOMST df.r POSTEN te UTRECHT. Xlit Holland alle dagen. Zondags van Groningen, Vriesland. Overysfel, Gelderland en Duitschland.
Maandags vaa Luyk, Aken en Mastnrht.
Dingsdags van Vlaanderen, Braband,
. Vran-



( 63 )
1 Vrankryk,Vriesland,Groningen ch Overi 5siei.
Donderdags van Duits eiland, Celderfland en Itaixen. '
rtri£^J van /iken» Luyfe en Mas"
i Saturdags van Braband, Vlaanderen, Viankryk cn Hamburg. 3
tw?; üc/0stwa?cn van Tinei rydtvan Utrecht af buiren de Kanyne Poort [pi de Gelderfebe Blom /Maandaa" Jmgsdag , Donderdag en Vrydag 's norgens ten 8 uureu, van den i Maar' fo/ i November en na dien t\d een il,r ,ater> bepaald over Kuylenbuk De pgt tot Kuylenburg is 19 Stuivers.
KOOP-



C 64)
KOOPMANS BODENS
VERTREKKEN VAN
AMSTERDAM
Op ZEELAND.
Dingsdags en Vrydags avonds ten 7 uuren van 't Zeeuwlche Post-Compioir, - aan de Beurs.
Op VRIESLAND. Alle Woensdagen en Saturdagen. Op VIANEN.
Alle Dingsdagen 's avonds ten 7 uuren onder de Beurs, over de Naardeifteeg.
Op DORT. Om den vierden dag, de Zondag niet gerekend.
Op WEZEL. Alle Vrydagen van de Reguliers Breefijaat.
Op



C H )
Op 's HERTOGENBOSCH.
Alle 14 dagen Dingsdags avonds onder i dc Beurs.
Op GüRKUM, HEUSDEN, &c. Alle 14 dagen Saturdags avonds.
Op ZUTPHEN. Alle Vrydagcn 's avonds met het Boom. Ifluiten, op de Fluwecle Burgwal by dc iNiefei. -
Op DEUTEKOM.
Alle Donderdogen 's avonds met Boomflinten, is te bevragen in 't Wapen van :ZwoI in de Warmoesftraat, of in de Zwaan aan de Slypiteenen.
Op GROL.
Alle 14 dagen in de Dirk van Haftelttiteeg, ui de Stad Vreden.
Op ALMEL O.
Des Zomers alle 8 dagen in de St. Tacobftraat. J
Op BILEFELD.
Om de 3 a 4 weeken in deBlomftraat by de Pnnlegragt, in de 3 Eentjos.
ö Op



(66) Op BLOMBERG,
in 't Graaffchap Lippe.
Alle 3 Maanden, Logeert op de Schans over de Roofe-ftraat, aan de Molen de Viclor.
Op DEVENTER,
Dingsdags en Vrydags 's avonds, in de Warmoesftraat' by de Haantjehoekfteeg, en in de Armfteeg.
Op STEENWYK.
Des Vrydags met boomfluiten in de Baafjes-üeeg,
Op THIEL.
Alle Vrydag avonden onder de Bexirs.
Het Gencraale Post-Comptoir is op de N. Z. Voorburgwal, agter het Stadshuis; maar tot gemak der geenen die ver.e van het ^elye afwoonen, zyn 'er in verfebil lende Wyken KASSEN geplaatst, waarin men de ongefrankeerde Brieven kan beftelieii, die dagelyks, op gezette uuren, voorden ledig gehaalt; als voor, Almaar eq Beverwyk, aan dc Beuis,, Jan
Roodenpoorts TQurun, Haarlemmer.-
lluis,



C 67)
fluis, Nieuwe Zyds Heeren Logement, Koorenheurs, Nieuwe Markt en Munt.
Dordrecht, aan de Nieuwe Kerk en Nieuwe Zyds Heeren Logement.
Haarlem, aan de Beurs, Papenbrug, Koorenbeurs, Haarlemmerfluis, TanRoodepoorts Tooren, en Nieuwe Kerk.
Leiden, aan de Beurs, op 't Veer, by 't Latynfche School, Nieuwe Markt en Nieuwe Zyds Heeren Logeman.'
Zeeland, aan het Comptoir agter de Beurs en aau den üuvolmaakten Tooren.
Utrecht, aan de Beurs, Jan Roodenpoorts Tooren , de Munt eiï het Veer op de Achtergragt.
Vriesland, van alle deszelfs Steden is het Comptoir op de Achterburgwal over de Brouwery de Hooiberg.
De Brieven voor de overige kleine Plaat fen en Dorpen der Provincie, worde,i aan de Schuiten , welke daarop afvaare'n ter plaatten hunner ligging, befteld.
D 2 VA-



■-
(68)
V A C A N T I E.
Voor den Ed. Hove van Holland in *( Gravenhage, voor den Jnare 1787.
Vacantie uit den 13 January. Vacantie heg. den 16 Feb., uit den 25 dito. Vacantie beg. den 30 Maart ,uit den 16 Apr. Vacantie beg. den 25 May, uit den 12 Juny. Crobte Vacantie begint den 31 July, uit
den 2 Sept. Vacantie begint den 23 December.
VACANTIE.
Voor de Ed. Achtb. Magiflraat der Siad Amjïerdan.
Vacantie uit den 8 January. Vacantie beg. den 6 April, uir den 29 dito. Vacantie beg, den 26 May, uit den 16 Juny, Groote Vacantie begint den 20 July, uit
den 31 Augustus. Vacantie beg. den 21 Sept. uit den 12 Oc't. Vacantie begint den 21 December.
VACANTIE.
Voor de Ed. Heere der Stad Rotterdam*
Vacantie uit den 1 Jauuary.
Vacantie beg, den 20 Fcb., uit den 27 dito.
Va*



C 69 )
Vacantie begint den 2 April, uit den 16 dito* Vacantie begint den 21 May,uit den iojuny* Grote Vacantie begint den6 Augustus, uit
den 3 September. Vacantie begint den 18 December.
VACANTIE.
Foor den Ed. Hove van Utrecht.
Vacantie uit den 8 January. Vacantie beg. den 3r Maart, uit den 14 April. Vacantie beg. den 26 May, uit den 17 Juny. Groote Vacantie begint den 12 Aug., uit
den 17 September. Vacantie begint den 20 December.
VACANTIE.
Voor den Ed. Hove van Friesland.
Vacantie uit den 16 January. Vacantie begint den 13 Feb., uit den 27 dito Vacantie beg. den 27Maart,uit den 17 April. Vacantie begint den 22 May uit den 12 juny. Groote Vacantie begint den 14 July uit
den 4 September. " Vacantie beg. den 27 Oclob., uit den 6Nov. Vacantie begint den 20 December.
D 3 De



De Poon-Klokken der Stad AMSTERDAM luiden.
Den 22 Jan.'s mor. ten halp/'s av. ten halfs.
Den 3 Feb. 's mor. ten6 'sav. ten 5 uur.
Den 24 dito, 's mor. en 's av. ten half 6.
Deu 14 Maart 's mor. ten 5 's av. ten 6 uur.
Den 28 dito.'s mor. als vor. 's av. ten half 7.
Deo 10 Apr. 's mor. ten half 5 's av. ten 7 Ui
Den 22 dito, 's mor. als vor. 's av. ten half 8
Den 7 May 's mor. ten 4 's av ten 8 uur.
De Maanden Juny en July biyven als voren.
Den 8 Aug.'s' mor. ten half 5'sav. ten half 8.
Den 25 dito, 's mor. ren 5 's av. ten 7 uur.
Den oSept.'s mor. ten half 6's av.ten half 7.
Den 21 dito, 's mor. als vor.'s av. ten 6 uur.
Den 3 Octob. 's mor. ten 6 '9 av. ten half 6.
Den 21 dito, 'smor. ten half7 's av.ten 5 u.
Den 6 Nov. 's mor. ten 7 's av. ten half 5.
En dus biyven de Poorten tot den 22 January liaan; het geheele jaardoor kan men
voor één ftuiver de Perzoon tot half 10 uuren binnen alle de Poorten komen; doch van den 7 May tot den 8 Auguft. biyven de zelve, mitsgaders de Boomen by de Stads Herbergen aap het Y,open tot half io.uuren, als wanneer men niets te betaalen heeft.
De



De Poort-Klokken der Steden HAARLEM en ENRHUYSÊN.
Den 8 Jan. 's mor, ten half 7 '$ av. ten halfs. Den 1 Febr. 's mor. ten 6 's av. ten 5 uur. Den 11 dito, 's av. ten half 6. Den 23 dito, 's mor. ten hall 6". Den 4 Maart, 's av. ten 6 uuren Den 13 dito, 's mor. ten 5 uuren. Den i(j dito, 's av. ten half 7. Den 1 Apr. 'smor. ten half 5's av. ten 7 u. Den 16 dito, 's av. ten half 8. Den 20 dito, 's mor. ten 4 uuren. Den 1 May, 's av. ten 8 uuren. Den 20 dito 's mor. ten half 4's av. tc n halfa.
de Maand Juny blylt als voren. Den 26 July 's mor, ten 4, 'sav. ten ü uur. D in 14 Aug. 's av. ten half 8. Dm 22 dito 's mor. ten halt 5. Den 29 dito, 's av. ten 7 uurer. Den 12 Sept. 's mor. ten 5 's av.ten half 7. Den 26 dico, 's av. ten 6 uuren Den 1 Oétob. 's mor. ten half 6. Den 10 dito, 's av. ten half 6 Den 18 dito, 's mor. ten 6 uuren. Den 25 dico, 's av. ten 5 uuren. Den 10 Nov. 's mor ten half 7, Den 12 dito, 's av. ten half 5. Dtn 30 dito, 's mor. ten 7 uuren. Den 4 Deccmb. 's av. ten 4 uuren.
H 4 D*



-
C70
De Groote 'Hout-, Zyl-, en Kennemer Poorten zyn altyd open tot n uuren 's avonds, en de Spaarwouder tot het aankomen van de laatfle Trekfchuit. Bovendien kan men alle de Poorten voor 30 ltuiv. na 11 uuren doen openen.
De Poort-Klokken der Steden LEYDEN en GOUDA.
Den 15 Jan. 's mor. ten half 6, te Leyden ten 6 uuren, 's av. ten 5 uuren.
Den 1 Febr. 's mor. en 's av. ten half 6.
Den 15 dito 's mor. ten 5 's av. ten 6 uu.
Den 1 Maart,''smor. ten halfs,sav. tenhaliy.
Den 15 dito ,'s morg. ten 4 's av. ten 7 uur.
Den 1 Apr.'s mor. ten half4'sav. ten half 8.
Den 15 dito. 's mor ten half 4's av.ten 8 u.
Den 1 May,'t mor. ten 3 's av. ten half9.
Deu 15 dito , 's mor. ten 3 's av. ten 9 uur. Juny en July biyven als voren.
Den 1 Aug. 's mor.ten half 4's av. ten h*1^.
Den 15 dito, 's mor. alsbov. 'sav. ten 8 u.
Den 1 Sept. 's mor. ten 4'sav. ten half8.
Den 15 dito,'s mor. ten half 5'sav. ten 7 u.
Den 1 Odtob. 'smor. ten 5?s av. ten half7.
Den 15dito,'s mor.ten halfó'sav. tenóu.
Den 1 Nov. 's mor. en 's av. ten half 6. te Leyden 's morgens ten 6 uuren.
Den



(73 )
Den 15 dito, mor. ten half 6, te Leyden ten 6 uuren, 's avonds ten 5 uitren.
Den 1 Dec. 's mor. ten half 6. te Leyden ten 6 uuren, 's av. ten half 5.
De Poort-Klokken der Stad UTRECHT.
Den ï Jan. 's mor. ten 6 's av. ten half 5. Den 15'dito, 's mor. als bov. 'sav. ten 5 trut. Den 1 Febr. 's mor. en 's av. ten half 6. Den 15 dito, 's mor. ten 5 's av. ten 6 uur. Den 1 Maart,'s mor. ten halfs's av.ten half7. Den 15 dito, 's mor. ten 4 's av. ten 7 uur. Den 1 Apr. 's mor. ten half 4 's av.ten half 1. Den 15 dito, 's mor.als bov. 's av.ten 8 uur. Den 1 May, 's mor. ten 3 's av. ten halt 9. Den 15 dito 's mor. als bov.'s av. ten 9 u-
Juny en July biyven als voren. Den 1 Aug.'s mor. ten half 4's av.ten halfo. Den 15 dito,'smor. als bov. 'sav. ten 8 uur. Den 1 Sept. 'smor. ten 4 's av. ten half 8. Den 15 dho 's mor. ten halfs 's av-ten 7- aDen i Octob.'smor. ten 5 'sav. ten half 7. Den 15 dito's mor. ten6's av. ten 6 uur. Den 1 Nov. 's mor. ten 6 's av. ten halfo. Den 15 dito ,'s mor. als bov.'s av. ten halfs-
d 5 de



C 74 )
De Poort-Klokken der Stad HOORN.
Den 15 Jan. rs mor. ten half 7 's av. ten 5 u. Den 1 Febr. 's mor. ten 6 's av. ten half 5. Den 15 dito, 's mor. ten hall 6 '5 av ten 6 u. Den 1 Maart, 's mor. ten 5 's av. ten half 7. Den 15 dito ,'s mor. ten halfs *s av. ten 7 u. Den 1 Apr. 's mor. ten 4's av. ten half 8. Den 16dito, 's mor. ten u'alf 4 's av. ten üa. Den 1 May ,'s mor. ten 3 'sav. ten halfo. Den 15 dito, 'smor. als bov. 'sav. ten au.
Janyen July biyven als vorm. Den 1 Attg. 'smor. ten 3'sav. ten halfo. Den 15 dito,'smor. ten half4'sav. ten 8 u. Den 1 Sept. \s mor. ten4 'sav. ten halfs.' Den 15 dito , 's mor. ten halfs 's av. ten 7 u. Den 1 Octob. 's mor. ten 5 's av. ten half-. Den 15 dito, 's mor. ten half6 's av. ten 6 i*„ Den 1 Nu v. 's mor. ten 6 's av. ten half6. Den 15 dito, 's mor. ten half? 's av. ten 5 u. Den 1 Dcc. 's mor. als bov. 's av. ten hall 5*
AAN-



AANWYZING DER FEESTDAGEN,
B T DE
JOODSCHE NATIE.
Neemen allen haaren aanvang des avonds, als:
De Eerfte Paaschdagen vallen in Maandag 2 April
De Tweede dito, Zondag 8 dito.
De Pinkfterdaagen Dingsdag 22 May.
Nieuwjaarsdaagen Woensdag 12 Septemb.
De groote Verzoendag Vrydag 21 dito.
De Eerfte Cabanusdaagen Woensdag 26 dito.
De Tweede dito,Woensdag 3 Oclob.
#5



C ?0
De Sabbath der Joodfche Natte begint:
Den 22 Jan. N ften4uren.
Den 10 Febr. ten |,a|f 5;
Den 1 Maart, ten 5uren.
Den 15 duo, ten half 6.
Den 1 April, tenóuren.
Deni5dho, ten half 7
Den 1 May, . Vrydags , ten 7uren'
Den 1 Aug. ?Avonds 1 ten half ?'
Den 22 dito, ten 6 uren*
Den 10 Sep. ten i,alf 6-
Den 1 Oétob. ten 5 uren
Den 15 dito, ten naif g-
Den 1 Nov. ten 4uren'
Den 22 dito, J (jen half4"
En eindigt Saturdags avonds op dezelve nuren.



*fr *t *f 4" 4* 4* 4* 4* 4* 4* 4* ^ 4- 4* 4* "f 41 4- *? 4* 4*
A A A IV Y Z I N C.
der
KERMIS., JAAR-, PAARDEN , BEEST- EN LEERMARKTEN,
Wie in de Steden en Dorpen in 't geheele Jaar gehouden -worden.
beneffens de
MISSEN
in 't d u i t s c h e r y k.
Alles gefchikt na 't Alphabeth.
A.
Aa (ter) K. i Aug. Abkoude K. i Dimisdag in Sept. Achttienhoven K. Dingdag na 24 Aug. Achthcven K. Pinx. Dingsd. Akeriloot K. 3 Oét. Alblas ,K. laatfte Zond. in Sept. Al de Vecnen K. Zond. na Maria gel). Alkmaar J. 8 dagen na Paasch. en de ilte Woensd. in Sept. Alphen K, 20 July. Aalsmeer K. Zond. na St. Jan onth. Amerongen K. 1 Dingsd. in ó'ept. Ameyde K. Zond. na St. Margriet.



C 78 )
griet. Amersfoort K. 8 dagen voor Pinxter. Amfterdam half Va^enmarkt de 2Dingsd! in iMaart,Pinxtermarkt Woensdag na Pinxr." K. de 3de Zond. in Sept. Amftervceta K. de ifte Zond.in oaob.Antwerpen24jan P Ankeveen KDingsd.na de ifleZond.i'n Oei! Antwerpen K. de 3de Zond. in Aug. Arnemuiden J. 4 Feb. Arnhem J. de ifte Dond. tia Ocuh. Asperen 29 Oei. L. en B. Aunch J. de 2de Vrydag na Vastcn-Avond^ B.
Baambrug K. de ifre Dingsd. in Sebt. BaarnK. de laatfte Djngsd-in üclob. BarneveldK. Maandag na Vasten-avond. Beem. iter K. de laatfte Zond. in }uly, 1 Aug. B BekkerkK. Zond. na St. Jan. Benthuizen K. Zond. voor St. Jacob. Bennenbroek K. de 3 de Zond. in Sept. Bergen ). 17 nee Betizecom P. 25 Juny. Bcverw'yk K. de' 2de Zondag in Aug. Bilt. K. Dingsd. na de 4de Zondag in Sept. Blarikum K. de ifte Zond. in Oclob. Blokziel de ifte Woensd. in Sept. 8 ditoB.BodegraaveK. delaatfte Zono, m Aug. Boekholt /. ÓDec. Bommel K. de laatfte Dingsd. in Aug. Bos J.2Dec. Boskoop K. Zond. voor St.'jan. Bourrieaux J. 1 Maan. Brakel J. 25 Sept. Breda li. Pinxter. Brtemen J. 10 Febr. Breukelen



C79)
9t. de sde Dingsd. na Utrecht. Briel K. Zondag, na H. Diievuldigheid. Brouwershaven K. ilte Zondeg in Juny. Brugge J. 16 Jannuary. Bmsfel K.8 da<:en voor Pink. ter. Bunnink K. 3de Dingsd. na Paasch. Bunfchooten K. i(ie Dingsd-in July. Burgt op Texel 17 Sept. B. Buuren P. 2de Maan-
Idag na Paasch. en 27 Septenihcr,
C,
Campen B. 3 Sept. Camerik K. ifte [Dingsd in Sept. CnppeHeK. ifteDingsd. in 'Aug. Coekengen K. ifle Dingsd. na 15 >Sept. Colhoorn K. 14 Aug. 'C-othen K. Dingsd. na 24 Aug. Crabbendam K. 3 Oclober. Crommenie lv. 3 May. Corthoef •K. ifte Dingsd. in Oétob. CuylenburgK. 'tZondag na Pinxter.
D.
Delft K. Zond. na St. Antliony 2 Sept. K. Delfshaven K. Zondag naSt. Jacob. Dclfs;gouK. op Martyns Tranllaar.' Deventer K. 23 July. Demmcrik K, laatfte Dingsd. in Sept. Doesburg K. 2 Jan. Dukkum J. 16 Aug. en 4 Nov. Doorn. K.Dingdsd. na de 4de Zond. m Sept. Dorabu g p, 25 Juny en '6 Aug. Dordrecht K. Zond,* ina Pinxter. Dorthuiien K. ilté Dni^sd,
na



C 80 )
na 10 Oclober. Driebergen K. de 2de Dingsd. in Oclober. Duiveland P. 2de Dingsd. in Juny. Duinkerken T. 2 January. J
E.
Edam J. Maandag voor Palm-Zond. Elburg K. de laatfte Zond. in Oclober. F.mbden J. op St. Pauli bekeering. Emmerik J. 29. Jan. Emmenes K. -de Dingsd. in Oclob. Enkhuizen J. de ifte Vrydag in Juny. Eyndhoven *f. 2 lan. EysLloorde J. 22. Jan.
F.
Frankfoort Paaschnrs de ifte Maand in May en Sept. Franeker J 11 May K. op St. jacob.
G.
Geersbergen P. 30 Jan. Geervliet K. 4de Zond. in July. Gelder J. 1 Febr Geldorp P. 3 Febr. Geldermallum P. Dond. na Jubilate. Gent P. 8 Febr. Geertruidenburg P. 9 July. Giefen p. 3" July. Goeree J. ïfte Dond. in JNiay Goes de 9de Maart P. 30 Aug. J. Gurkum J. 5 Oclob. Gouda K. op ol na St Jacob. Goudriaan K. 28 Maart, 's Gravenhage K.
de



C «3 ) M.
Maasland K'. Zondag voor Maria Magd. HlVIaarfen en Nieuw Maarsleveen K,Dingsd.
raden 15 Septemb. Maastricht P. 20Febr. 'ren 13 May. Mecbelen K. de ifteZond. in 1 july. Mernkerk P. 15 Jnny. Medenblik 12 1 Juny P. Mydrecht K. Dingsd. na de2de rZündag in Aug. Middelburg J. 22 july. | >MoordregtK. Zond. na 7 Aug. Monnikkeri-
IdamP. de laatfte Woensd. in April en 1 O cl. j>K. Montfo'ort K. Zond. voor Maria geb.
(simden 8 Maart P. 30 Aug. K. 31 dito P. ■ iMunfter 9 Nov. B.
N.
Naarden P. Maand, na Judica en 31 Aug »K. 2de Pmxterdag. Naaldwvk K. Zond. na St. Jan. Namen j. 1 -Dceemb. Nederlangbroek K. Dnv^só. na 24 Aug. Nioort T. 7 Febr. Nteukerk K. de 3de Zondag in Sept* ^Nieiiwveen K. Zondag na Sr.Anna. Nigte vegt K. Dingsd. voor den 10 Ocl. Niecoop* li. Dmgsd. na de 3de Zond. in Aug. Nymepen P. 15 May en 7 Septemb. K. 2de Maandag i« Sept., Noord wyk K. Zond. na Maria Hemelv.
O.
©dyk K. Dingsd. na 28 April en Dingsd.
£* na



5
(84 ).
ma 21 Oét. Oirfchot J. 23 Jan. 5. Omer J 8 fan. Oosterfouburg 'K. Zond. na Pet. en Paul. Oostfaan K. de 2de Zond. in Oer. Oostbroek K. Dingsd. na 4de Zond.inSept. Ooftveen 2de Dingsd. in Juny. Oudenaarden J. 2 Jan. Oudewater P. 5-Juny,K.de laatfte Zond. in Sept. Oudorp K. op Bart* bol. Oudhuizen K. 2de Zond. in Oclob. Oudshoorn K. Zondag na den 13 July.
P.
Parys J. 10 Jan. Papendorp K. Dingsd. na 22 Sept. Fietershoek B. Vrydag na Paasch. K. 16 Juny. Poeldyk K.Zond.naBarthoI. Porten'gen K. 2de Dingsd. in Ocl. Purmerendp. enB. 1 Dingsd. in May,iite Dingsd. July, en de 2de Dingsdag in Oclober.
R.
ReenenK.delaatfr. Zond. in Ocl. Reen* feveen K. ifte Dingsd.in May.RcesJ.i7Feh. jUddeikerk K. ifte Zond. in Juny.Roek* watersveen K. Zond. na St. Laurens. Roermond J. 11 Febr. Roodenburg J. nDec. Kofendaal K. 2de Zond. in Sepcemb. Rot. terdam K. de laatfte Zond. in Aug. Rouaari K. en P. 3 Febr. Ryerkerk K. Dingsd. voor 13 July. Rynfterwou K. Zondag na St. Jan. Rynsburg K. de 3de Zondag in Juny en
Dingsd.



(85)
Dingsd. daar naP. RyswykK. 3de Zondag in July. Ryp K. 8 Ocl. Rysfel P. de 2de Maand, na Vasten-Avond. Pvitwiel K. de •ede Dingsdag in Oclober.
Santvoort K. Pinxter-Zond. SarloisK. vZond. voor 13 July. SasfenheinM Sept. K. :iSchagen B. 2de Dond. in Oclob. Koem. 5. i' Nov. Schiedam P. de 2de Vryd, in Maart en
7 July, K, de 2de Zond. na Sr. Jan. Scheve-
ninaien K. Pinxt-Zond. Schiedam 26 Juny \m. Schipluy K. Zondag voor St. Jacob.
Schoonhoven J. Woensdag voor Pinxter, : ; Schoorl B. 10 en 14 Nov.K, op H. Driev, :;Schoonrewoerd K. Zond, voor St. Jan. i Segveld K. Dingsdag na den22Sept.Slyd: regtK. Zond. voorSt. Laurens. Sluypwyk
K,6 Ocl. Sneek J. 14 Mey, 16 Aug. Soel-
mont P. Donderdag na Cantate, Soest K.
de 2de Dingsd, na den 10 Oclober Sloter; dyk K.Zond. na H.Chr. StreyenP. 2July, I K. de 4de Zondag in Septemb. Sparendam IK, Zondag na Sr. Maarten.SwyndregtP.
de 2de Dingsd. in Jnny.
T.
Thienhoven K. Zondag na St. Margariet, Tilburg J, 27 Jan. TergoesP. 2dQ Dingsd,



C 80 >
ïn MaatsJ.de laatfte Dingsd. in Aug.Tcrtolen T. Dond. na Pinxter en 10 Sepr. Terveer J. 12 Sept. Texel 15 Maart S. en P. 26 Juny J.8 Nov. B.ïhielp. de4deD0nd.ua Valt". Av. Tongelveen J. 15 December. Telburs 27 Jan. J.
U. ,
Uythoorn enTbamen K. deiftèDingsd.in Aug.Uitgeest B. dc 3de Sat.in Oel.Utrecht P. deifteMaan.agna V.Av. ïftcMaandag voor Paasch, Maandag voor Pinxter,de laatfte Maand, in Sept. K. de 2de Maandag an July. 49
V.
Valkenburg P. 12 Sept. Vechten K. de 3de Dingsd. naPaafcb. VelfenB. 3deSat. m April ,2de Sat. in November 25 December. Vianen P. Vryd. voor Palmz. B. de =dc Vryd.in Oct.Vinkeveen K.de laaifte Dingsd. in Sept. Vlaardingeu P. de 3de Sat. in Juny, K. Zondag voor St. Jan. Vleuten K. 2de Dingsd. na Pinxt. en Dingsd. na den 8 Sept. Vlisfingeh K. de 2de Zond. in july. Vlymen P. 26 Nov.Verfphooten K.Dond. na Paasch. Voorburg K. de 2de Zond. in Oét. Vreeland K. ifte Dingsdag na 15 Aug. VieeicwykK, Dingsdag na den 21 September.
W.



(87) W.
Waardenburg P. 22 Sept Waddinxveen 1 K. de 2deZ0hd.iuOcl.WageningenK.Dmgs. ; dag na (udica. Warmond K. 1 Dond.m Oer. 1 Waslcnaar P. 30 May ,K. 1 Zond. na Sr.Jan. ' Watering K. Zond. na H.Driév. Wecip *. ide itte Zond. in Sept. WesterfouburgK. ; Zond. na S . Jan. Wicringen K. Pmxrer . ! Maand. Wuïemitad P. de 3 de Maand, na V. r Avond,K. adcZon. inSept.Wihüs K. Dmgs. 1 na de ifteZond. in Oer. Woerden B. 2de en 3dcW0eusd.inApril.W0nnerK.de udeZon. I dag in juny. Workum J. 9 Sept Wyk te I Duurfteede 14 dagen na Utrecht.Wykoop 1 de 3de Zondag in Augustus.
Y
Ysfeimonde P. 27 Juny, K. Zond. na Ma1 ria Trans. Ysfelfiöin P. Woensdag na Le1 tare K. 2de Zondag in May.
Z.
Zaandam K. Zond.ua Mar.ïIcmelv.Ziridvoort K.Pinxt. Zond.Zevenhoven K.Zond. na Sr. TanZierkzee f.de ifteMaand.in Sept. Zoeterwou K. Zond. naSt Jau. Zwammerdam K.deifte Zondag in May. Zwartewaal J. 14 dagen na Paasch. Zwol J. de lite Dingsd. in Maart, de laatfte Dond. in Juny, ü 4 de



C 88 )
de ïfteCond.na V. Av.cn 28 Sept,Zutphen de 2de Zond. i„4ug. Maand.B. Zuylen
NABERICHT.
Tot verkorting hebben wy gefield K yoor Kennis , J. voor Jaarmarkt P. VOor Paardemarkt, B. voor Beestemarkt S voor Sehapemarkt cn L. voor Leer*
G K-



(89)
GEBRUIK de r ZEGELS,
Schoone Zegels kosten als volgt:
tl 3ft- koft/- 5- ïS/ 4koft ƒ5: -
iii 6 ■—- - 9:-: ia 6 — 7:13*
[i&12 — -16:- ia 8 — 10: 2-
iiki^ — 1:-:- ia 9-^-11:8-
na.24 —- i:n:- ih 12 — 15: 4,
I k 30 — 1:19:- ih 16-^-20:
111148 — 3:2:- ia 18 — 22:10-
iia/3 — 3» 7'" 1^/24 — 29:18? HUUR-CEDÜLLEN. Alle de jaaren Huur by een gerekend. Tot 50 gl. op een 3 ft. Zegel ƒ - 6:Boven 5ototioo - 6 ft. —-10:ioocndaarbov. 13(1. t— -17:*
i Boven 200 tot 600 - 24 ft. 1:12:»
600 en daar bov. ƒ 3 —— 3:18:-
Boven iooq tot 2000 - 6 7*14:-
Boven 2000 tot 3000 - 8 ■ 10: 4:-
Boven 3000 tot 4000 -12 ■ 15: 6:*
Boven 4000 tot 6000 -16 ■ 20: 3:»
Boven 6000 tot 12000-18 ■ 22:14:-
'Bov. 12000 op een -24 ^ ■ 30: —>
De Huurders moeten hebben Copyen van Huur-Cedullen op 6 ft. Zegels, hoe groot of klein de Huur- Cedulien ook zyn , except de 3 ft.Huur-Cedullen,die ook maar een Copy van 3 ft. nodig hebben.
QBLi-
1 a/'3 —
Boven 5ototioo - 6 ft. —-10:-



C 9° 5
OBLIG ATIE M.
Tot 100 gl. op een 3 ft. Zegel kost/-: 6:Boven 100tot 200- 6ft. - -:jo:200tot 600- 12H:. öootot 2000 2ift. - 1:12:Bovende 2000 48!!. - 3- 4:Obligatien van Beleening met borgtogt cgte luiden, enz. nis beven.
Een Zegel van 12 fï.koft/i: -:24 - 1:15:48 - 3: 6:< Bmnenlandfche Wisfelbrievcn en geaccepteerde Asfignatien op tyd, moeten de Zegels gereguleerd worden gelyk de Übligatien.
T R A N S P O R T E N. Van Qbligaüen, A&icn in de Oost-en West-Indifche Compagnien &c. Beneden 1000op een Z. van 24ft./i:n>
iooótot 2000 4811!- 3; 2:-
Boven 2000 ƒ3- 3:17:-
4000 • 4- 5:—:-
8000 6- 7:13:-
12000 -——• 9-11: 8:-
18000 12-15: 4:-
25000 ■ 16-20:—:-
35000 ■ 18-22:10:-"
50000 ■ 1 '■ 24 - 20/18:en



CONTRACTEN. De Minuten vanProteften, Infinuatien, Atteftauën, Certificatiën, Irocuratiepad \negotia, CertepartyënjBodeSnaryën, moeten zyn op een Zegel van 12 ft. f-:i6zGedrukte Bodemarybrieven Cognofcementen 3 ft. Zegel - - • 5»3
REKENING E N. ÏAan 't gemer.ne Land, de Steden, Ooft-en mWest-lndifche Compagnien, en andere ! Colleg ten, en Ambachten, Gericht cn en
Sociëteiten. Van 10 tot onder 200,3 ft. Z. ƒ-i 5:-
200 ■ 400,6 - - •: 9:-
400 1000,12 - - -:i6:-
1000 gl. en daar bov. 24 - • ï'.iïirRekeningen te doen door Voogden, Cu-
rateuren, Adminiftrateurs &c. Van 35 tot 100 - 6 ft. - ƒ -: 9:100 - 300 - 12 - -:i6:300 - 1000 - 24 - 1:11:1000 - 3000 - 48 - - 3: 2:3000 . 6000 »ƒ 3 - - 3:iö:6000 - 9000 - 6 - - 7:i3:" 9000 - 12000 - 9 - 11: 8:-
12000 - 18000 - 12 - 15:--:18000 - 24000 - i8 - - 22: 7:24000 en daar bov. 24 - -29:18:-
RE*



C 92 )
IyEQUESTEN.
Ordinaire Requesten aan de Staaten van Holland, Gecommitteerde Raaden &c. aan Burgermeesteren en Schepenen, Ooft-en West-Indifche Compagnie, en aan alle andere Collegien, door een Suppliant ee. prefenteen op een Zegel van 3 ft. f-:5l„ Doch daar meer als een Suppliant is, met reprefenteerende een Perfoon, op een Zegel van 6 ft. . . fm.g.m
Extraordinaire, zie de Ordonnantie, Artik. 1,2,3, 4 en 37.
D L E ES-CEDULLEN.
By Begrafenis/en en Bruiloften te gebruiken, voor die gegoed zvn. 1000 gl. en daar bov. 6ft. Zegel/.: o> 3000 - . I2 - - -:i6:0000 r - 24 - . i:ii:12000 . - ƒ3 - - 3:1(5.25000 - 6 - - 7:13.-
iooooo - - 12 - v 15:
POLISSEN van ASSURANTIE. Bened.de 200 gl. op een 3 ft. Z. ƒ-: 8:. Van 2oobened. 500, 6 - -:i3:." 500 - 1000, 12 w 1: -:. 1000 - 10000, 24 - 1:15:Z0090 endaarbpv. 48 - 3: 7:Te®



C.98 )
BY HUWELYKS-AANTEKENINGEN *
betaalt yder Perfoon, het Zegel daar onder gereekend:
Die gegoed zyn onder de
xooogl. ƒ3 • ' / 6;f 6000 - 6 - - ïa:io:-
12000 - 15 - " l3:i1" 12000 en daar bov./3o - 03: 2:-
roor <fc CONSENT-CEELEN ter Begravinge betaalt men op de Secretary volgens de Nalatenfchcppeni
Van 2000 tot 4000 • - f |! 4-*-
4000 - 6000 - 0: 9:-
6000 - ilooo - • 15:16:-
12000 en daar boven - 31:10:-
BILJETTEN.
Van Verkoopingen of Verbuuringen van 1 eenigeHuizen,Landen ,Obligatiën,Sche. pen, Meubelen, Koopman! chappen, idem Bearacfnis-brietjes, niet te mogen drukken ten zy in handen hebbende een Minuut, ondertekend by die geene , die dezelve wil laaten drukken, op een Zegel van 12 ft., dog meer als een Party m zig bcgrypende, dan een Zegel van 48 ft,



C 94 ) VERSCHIL der
ELLE-MAAT.
op diveife PLAATSEN
100 Ellen te Amfterdara zyn : 100 en ?, vierde el I 120 cl Leipzig.
Antwerpen. 57en 1 derde elLions
120 el Bazel. iooCavid. Liflaboi
120 el Bern. 81 Ven as dito.
120 el Bergen in N. 133 en 1 derde Yard 125 el Brcslauw. Londen.
io2cnilialfel Brugg. 120 el Lubek.
120 el Breinen. 125 el Luyk.
zoo en 3 vierde cl 100 en 3 vierde el
Brusfel. Mechelen.
120 el Geulen. 35CannesMarfeiljeJ 103 piekConftamin. gS-en 1 half en Nap. 113 el Conihgsberg. 96 cl Neurenberg.
81 varras Cadix. 57 en 1 zevende cl
121 el Dantzik. Osnabrug.
164 el lirfurr. 57 en 1 zevende d
ï2*3 el Frankfort. Parys.
93en3VierdelGent. 58 en 1 half el Rou-
60 el Genevc. aan. 120 el Hamburg. 1 nöensdcrdc elRiga.
33 Cannes Italië. 103 piek Smirna. in en 1 negende el 135 en 1 zevende el Koppenhagen. J Staatsburg.
aan:



.( 95 )
LanWYZEND PvEGISTER
DER
THANS LEF. V K N D E
vorstlyke 3ERSONA ADJEN,
I Cl
EUROPA.
Vtin de Gereformeerde Religie.
ieopold Frederik Frawiscus>geb. ioAug,
1740. getrouwd met „ouifc Üei.iicttc Wilbelmina, tweede' i Dochter van den Markgraaf Henrik vaün
Brandenburg Zweds.
UU dit Hwwelyk. ■ redrik, Erfprins, geb.. 27 Dec. 1769.
ANIIALT-BERNB URG.
Wederik Mrecht, geb. 15 Augustus 1*55
je-



C90
gehuwd 4 Juny 1763, met töüife Al. berr.na van Holftein Plun, geb. a [ lulï 1748. overleden 2 Maart i*6> J * C/zV Aé? Huwelyk. Alex^FiederikChristiaan, geb. i2 Jtmy
PaMi7Ö^tina WiIhe,mi"a> geb. 23
Zuster van den Vorst*
PrincesFredericaAugustaSof-hia, geb 28 A"g. 1744. gem. van Frederik August Vorst van Anhalt Zerbst. h '
VtZuS T(TllïiStina uEiiz^ Albertina, geb. 14 Novomb» 1746 gehuwd me
éSSSi PnnS Va" Sonl V Vor ft en halye Zuster* Princes Sophia Loüifc, geb. 29 Juny i7324
£53?va" cn Graaf va" *°Jl"s
ANHALT-COTHBN.
Karei GeorgeLebrecht. geb. i5Aus.t730 Gem, Louifa Char]otta,Dochtervang£
seb« M?°g V3n H0lftein «UlBbwl, fii-b. 5 Maatr 1740. s*



C 97 ) Uit dit Huwlyk. Lgust Christiaan Frederik, geb. iSNov* 1 1769-
arel Willem, geb. 5 Jan. 1771. ouis, geb. 25 Sept. 1778.
ANSPACH.
Van de Lntherfche Rclige*
hrhtiaan Frederik Carel Alexander % ^Markgraaf, geb. 24 Febr. 1736 ,deszelfs [ Gemalin,
tederica Carolina, van Saxen- Coburg-» ■ Saaifeld, geb. 24 Juny 1735.
Zyne Moeder.
rederica Louize, Dochter van Fredrik i Wilhelm, Koning van Pruisfen , geb» ; 28 Sept. 1715. Wed. van Markgraaf Karei Wilhelm Frederik, 4 Aug. 1757. f oveil. 4 Febr. 1784.
BADEN-BADEN.
Van de Roomfche Relige*
tugust Georg Simpert, overl. 21 Oc^ob 1771. Zyne Landen zyn nazynedoedl _aan Baden-Durlach gekomen.



C 98 )
Dfszelfs U\'c!at' \ Maria Victoria, Dociiccr van Leopohj Philips, Hutóg van Arensberc,«eb 26 y O&ober 1714. - *"
BADEN-DURLACH.
Van <*e Lutherfcbe Religie. Karei Frederik, geb, 22 Nov. 1728 Zyne Gemalin,
Carolina Louifa, van Hesfen Darmjtad
geb. 11 July 1723.
Uit dit llmvelyk. ï Kaïcl Lodewyk Erfprins geb. 14 Febr.
1755. gebuwd mee Amelia Fredïric?]
Dogter van Lodewvk IX. Landgraaf
van Hesfen-Darmftad.
Kinderen. Catbar-ina Amelia Cbristina, Frtderica VVilbelmina Carolina, beide
gebooren_i3 July 1776. Louifa Maria Augusta, geb. 04 jan> 1770/ Frcderica Dorothea Wilhelrama, eb!
12 Maart. 17Ö1. Karei Frederikgeb. 13 Sept. 1784.
2 Frederik, geb. 29 Aug. 1^56. Gen.Major in Hollands diensr.
3 Lodewjk Willem, geb. 9 Feb. 1763. *
Zyn Broeder. Lodewyk Willem, geb. 14 Jan. 1732. Gen.
Leut



C 99 )
ieut. In Hollands dienst, Gouverneur an Arnhem.
BEIEREN.
Fan de Roomfche Religie. LaatfteKeurvorst) Maximiliaan jfofepkus. i geb. 28 Maart 1727. overl. 30 Dec. 1 1777. Deszell's Wed. Maria Anna Sopbia, [ Dochter van Augustus III. Koning van Polen, geb. 29 Aug. 1728.getr.20Juny 11747. te Muncben. 1RAN-DENBURG. Zie PË.UISSEN.
BRUNSWYK-WO LFFENBUTTEL.
Van de Luthcrfche Religie. <'arel Willem Ferdinand, geb. 9 Oclob,
I735> gehuwd 16 Jan. 1764, met iugpsta, Zuster des Koning van Enge1 land, geb. 9 Aug. 1737.
Kinderen.
üig. Car. Fred. Louifa, geb. 3 Dec. 1764.» :arel Georg August, get>. 8 Febr. 1766. Zvr. Amal. Elifabeth , geb. 17 Mey 1768. ieorge Will. Christiaan, geb. 27 juny 1769.
Uigust, geb. 18 Aug. 1770., 'Yederik Willem, geb. 9 Ocï. 1771.
Broeders en Zusters. iophia Carolina Maria, gebf 8 Oclob.
F 3 1737.



C ioo )
1737. Wed. van -den Markgraaf van ■Brandenburg Bareuth. Anna Aurelia, geb. 24 Oclob. 1739. Wed. van den Vorst van Saxen-YYrei ma tEyfenacb.
Frederik August, geb. 29 ocl. 1740, gehuwd den 6 Sept. 1768. met Frederika Sophia Charlotta Augusta, van Wurtcmberg-Oels geb 1 Aug. 1751.
Elizabeth Cluistina Ulrica, geb*. 9 Nov. 1746.
Augusta Dorothea, geb. 10 Ocl. 1749.
Max. Jul. Leopoldus, geb. 10 Oclob. 1752. Zyns Vaders Broeders en Zusters.
Elizab. Chris tiua, geb.;} Nov. 1715.getr. Xi Juny 1.733. met Frederik', koning van Pruislen.
Ludovicus Ernestus. geb. 25 Sept. 1713. geweezene Hollandl'cbe Generaal Veldmaarfchalk en Gouverneur te 's Her„togenbosch.
Ferdinand, geb. 12 Jan 1721.
Sophia Antoinette, 'geb. 23 Jan. 1741. Gem. Ernestus Fridericus Hertog van Saxen-Saalfeld en Coburg, getr. ^23 April 1749.
Juliana Maria geb. 4 Sept. 1729. Wed. van Frederik V., Koning van Denemarken, 14 Jan. 1766.
GOüR-



C ioi J
COURLANO cn SEMIGALLIE.
Van de Lutherfche Religie. Petrus van Byron, geb. 15'Febr. 1724, gehuwd met zyn dei de gemaiin, Anna Charlótta, van Medem, geb. 3 Feb. 1761-
Zvne Kinderen. :Catharina Frederika, geb. 9 Febr, 178.1. i'Maria Louifa Paüliria, geb. 19 Febr". 178*.
Zyn Broeders en Zuster. Hedwiga Elizabech, geb. 4 july 1727» • gehuwd met den Baron van Tlehec
fcasiouw, den 2^ Nov. 1759. jCarel Ernest, geb. 11 Oclober 1728. Gem. Apolonia Poninsky, geb. 4 Dec. 1760. Kinderen. FBenigna, geb. 30 Dec 1778. [ Gustav, geb. 29 Jan. 1780. pfetèr Alexius , geb. 21 Feb. 17ÏJ. (Carolina, geb. 26 July 1782. 'Adolph, geb. 30 Nov. 1783.
DENEMARKEN.
Fan de Luterfche Religie. I Chrtstianus de Vli, geb. 29 Jan. 1749.
gehuwd met Carolina Magthilde Poslhuma, Princes van Engeland, geb. 22 July 1751 > overleedtn 10 May 1775.
F 3 Zy



Zyne Kinderen. Frederik, Erfprins, neb. 28 Jan. 1768. Louifa Augusta, geb. 7 July' 1771.
Zyn Stiefmoeder. Juliana Maria, van Brimsvvyk-Wolfiènbuttel, geb. 4 Sept. 1729.
Zyn Broeder en Zusters van het eerfte Bed. Sophia Magdalena, geb. 3 July 1746. gem.
van Gustaaf, Koning van «tweeden. Wilhelmina Carolina, geb. 10 July 1747, gem. van Wilh., Erfprins van Hesfcnkas» lel en Graaf van Hanau,geb. 3 Jnny 1743. Louifa, geb. 30 fan. 1750. Gemalin van Carel, Prins van Ilesien-Casfel, geb. 19 Dec. 1744.
Van het tweede Bed. Frederik, geb. n O&ob. 1753. Gemalin „ Sophia Frederica, Dogter van Prins Lodewyk van Meklenburg Zwerin.
ENGELAND.
Van de Gereformeerde Religie.
George deIII5 geb. 4 Juny 1738; deszelfs Gemalin.
Sophia Charlótta, van Mekelenburg-Strelitz, geb. 19 May 1744. gehuwd 8 * Sept. 1761.
Zyn



C 103 ) Zvn Kinderen, i SenracPrins van Wnllk,2eb. 12 Aüg. l?6ï> frederik, Hertog van Glocester, geb. i Aug. 1763, tot Bisfchop van Osuabrug verkoren, den 27 Febr. 17^4. Willem Henricus, geb. 21 Aögi i~^5Charlotta Augusta Lviaihildis, geb. 29 Sept. 1766.
Eduard , geb. 2 Nov. 1767. ,Augusta Sophia; geb. 8 Nov. 1768. Friifabeth, geb. 22 May 1770. Ernst August, geb. 5 Juny I77l> 'August Fredericus, geb. 27 Jan. 1773* tAd'olph Frudericus, ^eb. 24 Febr. 1774» < Maria, geb. 25 April 1776. :Sophia, geb. 2 Nov. 1777. 'Aurelia, geb. 7 Aug. 1783.
Des Konings Zusteren en Broederen.
Augusta, seb. n Aua. 1737. gehuwd met Karei, Willem Ferdinand, Hertog van Bi'unswyk-Wolff'enbutcel, den 16 Jan. i764.
Wilh'am Hennk, geb. 25 Nov. 1743* Hertog van Clocester. Generaal. Gem. Maria, Dochter van Eduard Walpole, en Weduwe van Jacob, Grave vau Waldegrave, getr. 6 Sept. 1766.
F 4 Uun,



C 104 ) Hunne Kinderen. Sophia Matbiida, geb. 29 May 1773 Wiihem Frederyk, geb. 15 Jan. i77(5.te Romen.
Henricus Fridericus, geb. 7 Nov. 1745. Hertog van Cumberland. 1766. Admiraal. Gem. Wüheiihjna Luttrel, Dochter van Lord Irnham, en Weduwe van Chris toph Horton, getr. 4 Oct. 1771. Dochter van George de II. Amalia Sophia Eleonora, geb. den 10 juny 1711.
HESSEN-C ASSEL.
Van de Rovmfche Religie.
Wilhelm, Landgraaf, g-b. 3 Juny 1743.
zyn Gemalin. Wiihehnina Carolina, geb. 10 July 1747. Deszeffs Kinderen. ' Maria Fredei ica, geb. 14 Sept. 1768. Carolina Amalia, geb. n July 1771. Wilhelm, geb. 28 july 1777. Zyne Broeders. I Carolus, geb. 19 Dec. i744,Stadhouhouder van Sleswig en Hofïtein, Gem. Loiufe, Dochter van Frederyk V. Koning van Denemarken, geb. 30 Jan. J75o. getr. 30 Aug. 1766.
Zy~
m



( io5 ) Zvne Kinderen. faria Sophia Frederika, geb. 28 Oer. 1 1707.
pdericus, geb. 24. May 1771.
uliaua Louifa Amalia, geb. 19 jan. 1773.
Shristiaan, geb. 14 Aug. 1776.
. Fredd-icus,geb.'ii Sepr. 1747,Generaal Lieut.» van de Cavaïlcrye in Hollandfehe dienst, Gouverneur vanMaftricht.
\Zvn Groot-Vaders Broeders Kinderen.
• Ülrica Freder. Wilbelmina, geb. 31 Oct. 1722, Weduwe van Frederik Augustus, -Hertog vanIInlftein-Oldenburg,en Bisfchop van Lubeek, 6 July 1785-
1 Wiihelmiua, gel». 23 Feb. 1726. Gem. Frederik Hendrik Lodewyk, Broeder des Konings van Piuisfen , getr. 25 Juny 1752. ■
HESSEN-DARMSTAD.
Van de Lutherfche Religie. Lodewyk de IX, Landgraaf, geb. 15 Dec.
1719, Weduwenaar van Henrietta Cluistina Carolina, geb. 9 Maart
1721.
Uit dit Humlyk. 1 Carolina, geb. 2 Maart 1746. Geb.met den Landgraaf van Ilcsicn Homburg, E5 aïie-



C 106 )
2 Frederica Louifa, geb. ir, Octob. r7«. Gein. van den Prins van Pnusfen.
3 Lodewyk, Erffprins geb. 14 Junyt7**. gehuwd met zyn Nigt Louiia Ik-ndetta Carolina, van Heiien-DariaftaUu geb. 15 Febr. i76i. *
Kinderen van de Erfprins. Louis, geb. 26 Dec. 1777. Louifa Carolina Amalia", geb. 16 Tan. i77o Lodewyk GeorgeCarel, gëb. 31 Aug. 1780!
4 Amalia Frederica, geb. 20 Juny 1754 Gem. van den Erfprins van Badenï
5 Louifa, geb. 30 Jan. 1757, gehuwd met den Hertog van Saxen Weimar.
6 Lredencus Ludovicus, geb. 10 lunv ï75?. in Franfche dienst. .
7 Christiaan Ludovicus, geb. 25 Nov 1763, is in Hollandfche dienst.
bessen-homburg.
Vcm de Gereformeerde Religie.
Frederik Lodewyk Willem, geb. 30 Tan.
1748, gehuwd met Carolina, Princes van Heslen-Darmftad,
geb. 2 Maart 1746.
Zyn Kinderen. Frederik Lodewyk, geb. 30 July 1769. Lodewyk Willem, geb. 29 Aug. 1770.
Ca.



Carolina Louifa, geb. 26 Aug. 1771. Louiia Ulrica. geb. 26 Octob. 1772. Christiua Amalia, geb. 29 juny 1774. Augusta Frederica, geb. 28 Nov. i77ó» Philiy August, geb. 11 Maart 1779. Gultaaf, geb. 17 Febr, 1781. Ferdinand Henr. Frekenk, geb. 26
April 1783. HFSSEN-PHILIPSTHAL.
Van de Gereformeerde Rcüegic. Wülem, Landgraaf, Generaal Luitenant van de Cavallery , in Holl. dienst geb. 29 Aug. 1726, gehuwd met zyn Nigte. Ulrica Eleonora, geb. 17 April 1732.
Zyn Kinderen. Karei, geb. 6 Nov. 1757- T > Tuliana Wilhcïmina, geb. 8 Juny 1761, gehuwd 10 Oftob. 1780, met Pmlrp Ernst, Gravc van der Lippe 13ukkenburg, geb. 5 July 1723. Frederik, geb. 4 Sept. 1764. Lodewyk, geb. 8 Octob. 1766. Ernst Conftantyn, geb. 8 Aug. 1771. HESSEN ÏUIEINFELS ROT HENBURG.Fan de Roomfche Reliegie. Karei Emanuel, geb. 5 Juny 1746, gehuwd met Maria Leopoldina, geb. 30
Tan. 1754. Overl. 10 Dec. 1784.
•> 1 °^ zyn



C 108 )
ir-a. > j Zyn Kind. Victor Amndeus, geb. 2 Sept.
Broeders en Zusters. ' C!ememina Francisca, geb. 5 July ,747.
ividna rieowicn Kieonora, geb. 26 fmïy 1748, gehuwd 17 july I766, met den prins van Bouillon, zoon van den Herto* van Turenne. 8
Christiaan eeb. 30 Nov. 1750.
Carel Conftantyn, geb. 10 fan. i7r*.
Amhonia Frederiaa, geb. 31 Maart 1753.
Wilhelm-m, geb. 16 Feb. i7«.
Erneltus, geb. 28 Sept. 1758.
HOLSTEIN GOTÏORF. Petrowitz. Zie Rusland. H ON G AR YEN. Zie Oostenryk. KEULEN.
Fan de Roomfcke Reliegie.
Maximiliaan Xayier, van Oostenryk, geb. 8 Dec. 1756.
L U Y K.
Ccfar .Conjlantin Francais , Graaf van Hoensbroek d'Oest, verkoren tot Prins Bisichop den 21 July 1784.
L U-



C 109 ) LUW K.
rederik August, Bisfchop, Prins van HolItein Gocïrop,'geb.aoSept. 1711. zyne Gemalin.
Irica Frederica Wilhelmina, vanHesienfeasfel, geb. *i Oét. 1722.
j Zyn Kinderen. eter Freéffrik Willem , geb. 3 Jan. 1754. ledwig Elizabeth Charlótta, geb. 22 Maart
»75ó« /
MALT HA.
Ftf/z ^ Roomfche Religie.
Zmauel , Chcvaher de Rohan , Grootmeester , uit den Huizen Soubizc, een Eianschman, geb. 19 Apr. 1725, verkoren 13 Nov. 1775* MECKLENBURG SCHWERIN. Van de Lutherfche Religie.
Frederik, geb.9Nov. 1717; zyne Gemalin. Louifa Frederika, van Wurtemburg Stut. gard, geb. 3. Fcbruary 1722. Zyne Zuster.
Ulrica Sophia, geb. den 4 July 1723.
Zyns Broeders Weduwe. bharlottaSophia, geb. den 24Sept. 1731.
Kim



C "O )
Kinderen van de Weduwe*
1 Fredericus Francois. geb. den 10 Decv 1756, getrouwd met Louiia , Princ.es van Saxen Gotha. gel). 3 Maart 1756.
Hunne Kinderen. Frederik Lodewyk, geb. 13 Juny 1.778. Louiia Charlótta, geb. 20 Nov. 1779. Gustaaf Willem, geb. 2 July 1782.
2 Sophia Frederica , geb. den 24 Aug. 1758, Gem. van Frederik, Prins van Denemarken, getr.. 21 Oét. 1774*
MECHLENBURG-STRELFTZ.
dldolph Frederik de W, geb. 5 May 1738.
M E N T Z.
Fan de Roamfche Rclicgie. Frederik Karei Jcfeph , geb. 3 Jan. 1719.
MODENA en M1RANDOLA.
Hercules Remaldns, geb. 22 Nov. 1727,
gehuwd met. Maria Therefia van Masfa Carrara, geb. 29 Juny 1.725.
Uil dit Hinvelyk. Maria Beatrix, geb. 7 April 1750.
Zyne Zusters. Machtilda , geb, 8 Febr. 1,729. werd Getstelyk.
Por*



C *« )
fortunata Maria , Prins van BourbonConty, geb. 24 Nov. 1731.
MUNSTER. Zie Keulen. Maxhriüïaan Xarier, BbRhop van Munttor, geb. 8 Dec. 1756.
NASS AU-piE TZ-
Vcin de Gereformeerde Reliegie.
Willem de V, Prins van Oranje en Nasfau , Erfftadhouder enz. der Vereenigde Nederlanden , geboren den 8 Maar: 1748, gehuwd den 4 Oetober 1767, met.
'Frederica Sophia IFilhelmina , Princesfe van Pruisi'en, geb. den 7 Aug. 1751.
Zyne Kinderen.
Frederica Louifa Wilhehnina, geb. 28 Nov» 1770.
Willem Frederik,Graaf vanBuuren, geb.
24 Aug. 1772. Willem George Fr.'derik , geb. 15 Febr.
J774.
Zyne Zuster.
Carolina, Gem. van den Prins van Nasfau Weübuig.
NAS-



(112)
NASSAU-SAARBRUK.
Van ae Luthcrfche Religie.
Ludovicus, geb. 3 Jan. 1745. Weduwenaar.
Zyn Kinaeren. Hcnry Ludwig karei, geb. 9 Maart 1768.
gehuwd met Maria Francisca Maximiliana, geb. 2
Nov. T761.
N A S S A U-U S I N G E N.
Karei Wilhelm , geb. 9 Nov. 1735 , gehuwd met Carolina Felicitas, Gravin van Leiningen , geb. 22 May 1734. Zyne Kinderen. Carolina Polexena , geb. 4 April 1762. Louifa Carolina. geb. 14 Juny 17Ó3.
Zyne Broederen. Frederik August , geb. 23 April 1738. Johan Adolph, geb. 19 July 1740.
NASSAU-WEILBURG.
Carolus Christianns, geweezen HoIL Veldmaarfchalk cn Gouverneur van Mastricht, geb. 16 Jan. 1735 , gehuwd met
Carolina Wilhelmina, Prinfes van Oranje en Nasfau, geb. 28 Feb. 1743. Zyne Kinde/en.
Augusta Maria Carolina, geb, 6Feb. 1764,



C 113)
Wilhelmina Louifa, geb. 28 Sept. 1765. Frederik Willem, Erlprins geb. 25 bét •■
1768, gevveezen Ilpilandfche Overften!
verlooft aan ifabdla , Burggravin van
Kirchberg, geb. 22 April 1780. Carolina Louifa Frederik, geb. 14 Febr.'
1770.
Karei Willem Frederin, geb. 1 May 1775. AmdlaCharlótta WiihelminaLouifa, geb, 6 Aug. 1776. • fienriettt geb. 22 April 1780. '
NAPELS.
Van de Roomfche Religie. Ferdinaniï de IV., derde Zoon van zyn tegenwoordige Regeer. Cathol. Maj. geb. 12 Jan. 1751. bekwam den Kroon 6 October 1759. Gem. Maria Corolim, Aartshertogin van Oostenryk,geb. 13 Aug. 1753. getr. IZ Mey 1768. ö Zyne Kinderen, Maria Therefia Carolina, geb. 6 Tun xtjo Louifa Maria Amalia, geb. 27 ïulv rit* Frans Januar. Jofeph, geb. 12 Aug^ illf Mana Cnristma Therefia, geb. % yCn]
fatiuirip Carl. Franz,geb. 12Aprilr730 Mana Amalia, geb. 26. April 1782.
G b s-



C 114 ) OSNABRü'G, frederik, Prins van Engeland, geb. 16 Aug. 1763, tot Bisfchop verkoren 27 Feb. 1764, ♦
OOSTENRYK, Zie Roomsch-Keizeu
P A L T Z.
Van.de Roomfche Religie. Karei Theodoor , Keurvorst, geb. 11 Dec.
1724, zyne gemalin. Maria Elifabeth Augusta, vanSulubach, geb. 17 Jannary 1721.
PALTZ TWEEBRUGGEN.
CarelAugustChrhtiaan, geb. 29 Ocl. 1746 Gemalin,
Maria AmaIia,Dochter van Erederik Cbristiaan, Keurvorst, van Saxen, geb. 26 Sept. 1757.
PA RMA, PIACENZA en GUASTALLA, Fwdtnand Lodewyk, geb. 20 Tan muu.
gehuwd met i0 9
Maria Amalia, geb. 26 Feb. 1746.
Zyne Kinderen. Carolina Afcria Thereha, geb. 22 Nov.
Lo-



C12? )
Karei Anthon , Prins van Asturien, geb, 12. Nov. 1748 ; gehuwd met Louifa Maria Thereiia, poster van den Hertog van Panna, geb. 9 "Dec. 1751 Kinderen,
l Charlótta , geb. 25 April 1775.
iMaria Amalia, geb. 8 Jan. 1779.
\ Don Karei , Infant van Spanje , geb». 5 Maart 1780.
. Frederyk, geb, 14 Octob. 1784.
fefdinand Anthon, Zie Napels.
( Gabriel Anthonius , geb. 11 May 1752,
. Mahhefer Groot Prior van Cast'lien.
. Anth. Paschalis , geb, 23 Dec. 1755. Broeder en Zuster..
iudovicus Anth. Jacobus, geb. 25 July
• 1727, Graave van Chinchon, gevr, aan
: Donna Maria Therefia de Vallabriga Rofias, geb. 1758.
faria Anth., geb. 17 Nov. 1720. Gem.
..van Victor Amadcus III, Koning van
i-Sardinien. getr. 30 May 1750,
S P E I E R.
Vgust Philip Karei, Graave van tinrpwg Styrum, geb. 16 Maart 1721, verk. 20 May 1770.
STRAATS-



C 128 )
'S TRAATSBURO.
Louis Rene Eduard, Prins van Rpha? geb. 25 Sept. f.734. word Coadjutor 22 Nov. 1759. Cardinaai 1778. Bis fchop 11 Maart 1779.
TOSKANEN.
Peter -Lcopold, geb.-5 May, 1747, gehuwd met Maria Louifa, Infante van Spanje, geb. 24 Nov. 1745.
Kinderen.
Therefia Jofepba Charlótta Johanna, geb.
14 )ah. 1767. Franciscus [ofephus, Erfprins geb. 12
Febr. 1768. Ferdinand Jofeph; Johanna, geb. 6 May
1769.
Maria Anna Ferdinanda, geb. 21 April 1770.
Carel Lodewyk Johannes, geb. 5 Sept. 1771.
Alexander Lcopold Jofeph . geb. 14 Aug. 1772.
Jofeph Anthon, 9geb. Maart 1776. Maria Clemenrina, geb. 24 April 1777. Anton Viclor Jofeph , geb. 31 Aue. 1779. Maria Amalia Jofcpha, geb. 15 Ocl. 1780.



C H7 )
Doch, zo een braaf— een eerlyk hart
U de oorzaak noemt van zyne fmart,
U tracht door deugd te winnen :
Hoor dan de ftem der reedlykheidl
Zo ziet ge u ,t heuchlykst lot bereid;
Zo zal hy , onverdeeld, u eeuwiglyk bemin* nen,
J. VOORMAN,






LEVENSSCHETS
VAN
STÉPHANO ZANNOWICH,
Bekend onder den naam van STIÉPHAN ANNIBALE,
PRINS VAN ALBANIË Ni
Door den Heere N O M S Z.






LEVENSSCHETS
VAN
STÉPHANO ZANNOWICH,
Bekend onder den naam van STIÉPHAN ANN1BALS,
PRINS VAN ALEANIËN.
FT
JeX2^111' ? dC Vader (ier ver™n-
fe s3 da?01' Ce" die zo zeld¬
en is, dat zy vcwmiétrnc moet baen verwekt het zeidiknin dat moiXeus Eboos ls, Ichielyker, iterker e d !
yf r id? op>dan 'E
en weldoende is. Hoe verbazend.
ï 4 ver-



C *52 )
vferkeerd verwonderen zich niet dikwyls de menfchen t En hoe vreemd vestigt zich hun aandacht,nadat die noch vreemder is opgewekt! Een man, die in één maand, aan het hoofd zyner foldaten, uit eerzucht, eene provintie verwoest, word bewonderd, en voor een' held uitgekreten, terwyl alles van hem fpreekr. Een man, die zich tien jaren bevlytigt om eene provintie te bevolken en vruchtbaar te maken, ontflipt onze opmerking-, en niemant fpreekt van hem. Alexandèr, die niets was dan een dappre rooVer, die, uit verdoemelyke glonzucht, de natiën uitroeide, of in ketens iloeg, leeft noch als een held op alle tongen, daar de naam van den weldoenden en vromen Lodewyk den Negenden zou vergeten zyn, ware hy ih de affchuwelyke kruistogten niet gefneuveld. De trek naar zeldfaamheden, trekt ons naar de Rasphuizen , om beruchte fchelmcn te zien, daar wy, om een.geleerd man te zien, naauwlyks één' voet zouden verzetten. In onze dagen hebben wy verfcheidene voorbeelden daarvan gezien. Hoeveel menfchen zyn naar Zeeland gereisd, om den vermaarden Kamerling te 3 zien f



C 153 )
il: zien? Hoe veel trokken 'er naar Gou* ida, om te zien hoe de Boskoper Boom13: kweker Brakel 'er uitzag V Hoe veel reis; den 'er derwaarts, om te vernemen welk ;een fraaije houding de beruchte Morand :: heeft ? En hoeveel heeft de gewaande ;! Prins van Albanié'n van zich doen fpre31 ken ?
Ons oogmerk is hier gantsch niet om ; den gebeden levensloop van dezen bedriei ger te befchryven: wy weten te weinig Ivan de rol die hy heeft gefpeeld, en het lust ons niet den Lezer te bedriegen. Ons hoofdoogmerk is, onze Lar.dgenooten van den blaam te zuiveren , alöf :zy, als domöoren buiten hunne Commericienelangen, zich plorapelyk hadden laten bedriegen, door een' gemeenen gellukzoeker. Tot dat oogmerk zullen wy eerltelyk, door twee voorbeelden, toonen, dat de Nederlanders niet de eerfte en eenige volken zyn, die voor een' tyd zich lieten verkloeken door een' opgeworpen Prins , of door de voorgevens van een perfoon, die zich voor een anier uitgaf, dan hy wezentlyk was; en ren tweeden zullen wy aantoonen, dat er veel fainenliep om den gewaanden I 5 Al-



C 154 )
Albanircheti Prins geloof te doen vinden. Wy meenen hierdoor onze LanJgenooten geen' ondienst te doen, en tevens hen cenige oogenblikken door een leerzaam perk vermakelyk om te voeren.
De Heer Rocoles, een beroemd Fransen fchryver, heeft ons eene atmteekening van zes en dertig voorbeelden nagelaten,^ alle van Bedriegers, waar over men niet nalaten kan zich te verwonderen, terwyl men tevens niet kan nalaten te beklagen, dat de menfcltelyke nutuur zo laag dalen kan om zich in zulke gevaarlyke en fchr.ndelyke vonden te verlustigen. Wy zullen twee dezer Deugnieten kortlyk ten tooneele voeten.
De eerfte is Arnoud Du Til. Deze man was zo zeldfaam als toevallig, uiterst ge* lykende naar zekren Martin Guerre, wonende te Tholoufe. ■ Deeze Guerrc was een krygsman, en bevond zich in het leger , toen Du Til op zich nam voor Guerre te fpelen. Hy was met Guerie. bekend, en wist de diepfte geheimen,ja alle de omftandigheden van dezen man. Hy kwam binnen Thouioufe , gaf zich uit voor Guerre, onderfchepte listig alle brieven en berichten die uit het leger kwamen,



C 155)
imen, en alles gelukte hem zo Volmaakt >wel, dat niet alleen de gantichen ftad jhem voor den waarachtigen Guerre hield, maar dat, 't geen fterker is, ja byna alMen geloof te boven gaat, de vrouw van jden afwezenden krygsman, Du Til voor Ihaar' man hield, en inderdaad dus met i hem leefde aan tafel en in 't bed. Hy [hield deze klugt vry lang ftaande ; maar, gelyk't de fchurken meest gaat, hy iverzuimde een kurst van 't uiterfte bellang : had hy zich toegelegd de hand der ♦vrouw na te fchryven, en nu en dan de brieven van Guerre te beantwoorden , hy zou mogelyk het fpel noch langer Ihebben kunnen rekken; maar nu Guerre juimmer antwoord omring, wist hy zich jgeen denkbeeld te vormen van dat lange jzwygen zyner vrouw. Hy befloot dan taan één zyner vrinden te fchryven. Deze, uiterst verwonderd wegens zulk een'' [brief, gelyk men lichtelyk kan denken, ibelloot tot de vrouw te gaan, op een* jjtyd dat de gewaande Guerre niet by haar twas. Hy vertoonde haar heimelyk den [brief, doch, 't geen verbazend is, de ivrouw zochc daarin den trek van een" ifcedrieger, die een haar onbekend oogmerk



C 156" )
merk had. De man, meer en meèr over deze zaak verwonderd, fchreef aariGuerre, dat hy niet wist wat te maken van een' zodanigen brief, want dat de heer Martin Guerre te Tholouie was , met verlof, en in de armen zyner vrouw. Deze kon onmogelyk het gebeurde verzwygen aan een' man dien zy voor den haren hield. Du Til zwoer , met eene weêrgalooze onbefchaamdheid , dat hy naar den fchryver terftond alle mogelyke onderzoekingen zoude in het werk ftellen, en verzocht ten dien einde de vrouw en den man die den brief had ontfangen, om niemant van deze zaak te reppen ; maar hy naih ten zelfden tyd zyne maatregelen , dat was juweelen , zilver en geld byéén te pakken, en zich voort te maken.
Guerre ontfing midlerwyl dien wonderlyken brief, die hem niet minder ontzette, dan zyn fchryven zyn' vrind had ontzet. Zyn argwaan viel ten eerfte op Du Til. Hy vroeg dan verlof, en vertoonde de noodzakelykheid om zich te verwyderen van het leger. Men vergunde hem verlof, en, gelyk men kan deuken , hy vertrok en reisde met fpoed, en



C 157 )
rwel met zo veel fpoed, dat hy tyds geinoeg kwam om Du Til onvcrwachts°in zyn woning te verrasfen. Deze bedrieger hield hem onbefchaamd m het aangezigt ilaande, dat niet hy aangekomene, maar by die zich daar zo lang had bevonden de ware Guerre was. Maar eindelyk lekte 'er een andre misdaad uit, waardoor Du Til bekend raakte, en gevangen wierd, wanneer hy beleed een bedrieger te zyn, en zyn voorgenomen diefltal te kennen gaf, waarna hy veroordeeld wierd opgejhangen, en daarna verbrand te worden. [Ziedaar één voorbeeld van het zeldï'aamllte bedrog dat mooglyk ooit is gepleegd. p'Iaar zie hier iets iterkers.
In den jare vyftien honderd agt en zeventig trok Sebastiaan, koning van Porkugal, aan het hoofd van een magtig leger, naar de kusten van Afrika, ter hul* Ipe van Mulie Mahomet, koning van Ma[rocco en Fez, die door zyn' oom Muite iMalek van den troon was gefloten. sX bastiaan nam zulke flechte maatregelen, Idat hy zodanig wierd verflagen, dat 'er jniemant ontkwam om tyding van zyn [nederlaag en dood naar Portugal over te brengen. Hy was zonder troonopvolger I ge-



C i53 D
geftorven, en Philips de Tweede zond den hertog van Alva,met eenfterk leger, in het land, dat zich aan den koning van Spanje onderwierp.
In den jare vyftien honderd agt en negentig, dat is twintig jaren na de dood van denongelukkigen Portugeefchen vorst, kwam onverwachts een perlbon ten voorfchyn , die zich uitgaf voor koning Sebastiaan, waarvan een valsch gerucht de dood had verfpreid, hebbende hy, om onbekend te zyn, zelf zyn dood verfpreid, gelyk hy dan ook, als flaaf verkocht zynde, gelyk eenige weinige anderen getrouwe Portugezen , nu allen geftorven, in flaverny geleefd, die hy nu gelukkig was ontkomen. Deze Man bedroog geen enkle ftad, niet ééne vrouw en eenige kooplieden, maar een geheele natie, en gantsch Europa. De Portugezen erkenden hem voor hunnen wtiren koning; de bedrieger kreeg een' grooten aanhang, en fchreef aan alle hoven van Europa zyne ontkoming uit de flaverny, fmeclue om hulp, en eisclïte den troon van koning Philips wederom. Niec een kabfnetgeheim van den verdagen vorst wa*> hem onbekend, en, dat alles.zonder-



C 159 )
• derlinger maakt,by toonde de Iidteekens 1 aan zyn ligchaam. die toevallig dezelfde i waren, a s die de vertrouwdfte vrinden 1 des overleden konings zich herinnerden 1 aan het ligchaam van dien vorst te heb: ben gezien.
Geheel Europa was in het gevoelen geibragt van de wederkomst van konin* Seibastiaan; maar de Spanjaarden, veröo-veraars van bet ryk , en thans geruste ^bezucers daarvan, waren niet gezind van een. komngryk af te zien dat manfe5 boerjend en ryk was, door fcb°eëp\' vaart,havens, en bmteniandfche bezittingen. Het zy men aan het Spaanfchehof kaarachttg geloofde dat hyP Sebasdaan ms of met, belang, de groote dryfvee-
van d?e Z*^* ^ zonde^« van die des konmgs, bragt mede om
èera voor een' bedrieger te houden. Men erklaarde hem daarvoor upentlyk, eï fette zyn Mrfd op prys, eeri daad waarfeJSl F^W c«*y" vrind AIva §, <yd bv.iedelyU genegen waren. Europa zag
ftnU^vT- mm -eCn ""St b'adzicS ■en Philips te verzetten • anuerzh,* Wa- h-t wel degelyk het belang gewéést er ztch mede te banoeije,,, en een' lieersch.
lopn i***---«"vu «uiuiujc oezutmIgcn. Het zy men aan het Spaanfchehof
fcsroFh"?^êG!°?fde dat »^ Sebasdaan



p
■
( 160 )
heerschzuchtigen geweldenaar, door de ontrukking van een magtig koningryk, te verzwakken. De Nederlanders hoopten het, gelyk natuurlyk was,maar zy hoopten vruchteloos, dat niet minder natuurlyk was.
De gewaande Sebastiaan kon zich toen in Portugal niet langer vertrouwen. Hy kende koning Philips voor een' man die beleedigd zynde, en wel in het tederfte deel waarin men hem kon beledigen, zich geredelyk van een gehuurde hand bediende , waarin men hem- het recht moet doen van te belyden dat hy een meester was. Het gebeurde met Willem den Eerften en met Perez , bewyzen den geest dezes kunftenaars' in foortgelyke ondernemingen ontegenfprekelyk. De bedrieger vlood vermomd naar Napels ; maar de Spaanfche monarch, de grootfte nafpoorder zyner eeuw, behalve tegen Willem; die hem nafpoorde, en menig kans afkeek , ontdekte den gewaanden koning, fpoedig, door zyne verfpieders, waarvan' hy door de gantïche waereld rykelyk was' voorzien. Te Napels gevangen, en daar' beleden hebbende wat van de zaak was , wierd hy, volgens eenigcn,op degaleijt-n'
ge-:
Li



C i<5i )
! «bannen, en volgens anderen, naar SpanI je gezonden , en met de dóód SS • Zyn emde ,s dus twyfelaehtig ! ^gSS 'het laatfte vry waarfchvnlykeMs dan her eerfte; wanncer men den sart dï n t daad, en bet bloeddorstig caraSJr van («Soning Pndips In aanmerking neemt.
Ziedaar twee voorvallen , die ons duf Idelyk doen zien, dat het niet aïeen d> commerciëerende volken eener Republiek zyn die zich door gelukzoekers laten be. driegen. Keeren wy ons tot den «waan den Pnns van Albaniën. gewaan-
Deze zonderlinge Man wn« „ki„ j ^aarfchvnlykfté b^SnVêe^ffi?
en. Zyn vader was eea Muilen ™J^,,r tevens zich ophield mi S l,dl8
er den „Mm prim„sJ Leo; doch 'lï iaar in eene eevanrlvi-o ^ j u,J*-n, zien
K te



( 162 )
te natie , omtrent luiden van zulle flag als deze Primus , en zond hem naar SU beriën. OnzeStiephan begreep, vóór dit klein ongelukje van zyn' broeder, geen minder rol te moeten fpelen; doch had zich, eer hy die omhelsde, opgehouden, met fpelen , zwendelen cn de vrouwen, die van zyne kunst gebruik geliefden te inaken, en dezer getal vond hy veelen. Éindlyk fchoot hy den prinslyken rok aan, en doorkruiste Europa, en de aanzienlykfte hoven.
Hy kwam tot drie keeren toe in Holland, onder anderen den tweeden keer in eene naburige provintie, daar hy in hechtenis geraakte om fchulden, doch door *le menschlievendheid van een' voornaam ^Nederlander, in kort wierd in vryheid gefield. Zo men my verzekerd beeft, «beantwoordde Stiephan deze grootmoedigheid edelmoedig genoeg, voor zo verre het toenmaals fcheen ; doch naderhand bleek het dat die edelmoedigheid haar' grondHag in belang had.
Ten derde male in deze landen gekeerd, was zyn groote afzigt het volk te doen geloven , dat hy de ware prins Was van Albaniën- De gelegenheid was
hier-



1
1
(*H )
i hiertoe gunstig: de oorlog met den Kei; zer was by het gros van 't volk eerder [ fe voorzien, dan niet. Stiephan deed, i door gemelden voornamen Hollander,die l een man van invloed was, een aanbod I van byftand aan de ftaten tegen den Keii zer; men dankte hem in bewoordingen een zo edel aanbod waardig, waarop hy zich naderhand ©nbefcbaamd beriep. Dit, 'ruchtbaar geworden, kon niet nalaten hem geloof en aanzien te doen vinden hy een volfe, dat, uit den aart goedhartig is ; en daar alle goedhartige menfchen imeest in andren een hart zoeken als hun eigen, en eenvoudige volken, weinig gcifpitst op hooffche ftreken, zich kwaïyk een verbeelding kunnen vormen van icfnant die, zonder gezag, een fouveiaiu zulke voorflagen durft doen, ais Stiephan de ftaten deed, wat wonder dat alles famen liep om hem te doen geloven?
Maar verblindde hy de menigte', hy kon, althans te Amlrcldam, de fchrandcrheid der alom met recht geroemde Regcermg niet blinddoeken. Deze floe* van het oogenbiik zyner aankomst de oogen op dezen man, en deed hem ruim een maand vóór zyne vasthouding ov*eröj & 2 zorg-



C i<54 )
zorgvuldig nagaan. Een bewys,dat niea hier zo dwaas en door commerciëerend belang niet zo blind is, als een zeker welbekend vyandig fchryver de Hollanders nageeft.
De man gedroeg zich hier gantsch niet prinslyk. Zie hier één Haaltje van zyn gedrag, my door een aanzienlyk en verftandig man medegedeeld. Deze man, een bekend liefhebher van zyn vaderland, een voorftander van geleerdheid en de fraaije wetenfchappen , en een man die een koningklyk kabinet van wiskundige werktuigen bezit, wierd door zyne Albanifche Hoogheid bezocht. Eenigen tyd na dit bezoek, wierd gemelden aanzienlyke heer aangefproken wegens dit bezoek, en men liet zich verluiden, dèi de dienstboden van dien heer een' goeden dag hadden gehad, dewyl de prins hen veertien gouden ryders voor verval had gegeven. Deze heer, een man van verftahd, oordeelde, en met recht, dat zulk een vertelling veeleer Steven Janszoon, (dit beteekénd, Stiephan Zannowich,) paste, dan een' prins van Albaniën; want wat fatfocnlyk man, men zwy-e van een' vorst, daalt zo verre af, mu zich te beroemen van de vervallen
aan



C 165 )
*an lakeijen gegeven? Deze heer onderzocht, tegen zyne gewoonte, by zyne dienstboden wat van de zaak was , en toen kwam alles uit op een gift van, zo ik my met bednege, twee dertiendhalyen. Du knakte geweldig de Albanifche Hoogheid, want zulke grappen biyven ze den verholen. De Regeering , in itilte op hem waakfaam , zag naauwer toe, en zyn verder gedrag maakte hem neer en meer verdacht. Zyn logen^nt was niet pnnslyk, zyne levenswyze noch nmder. Men heeft my van eene geloofwaardige zyde bericht, dat hy grillen Bd, die veel overéénkomst hadden met lie van den Zweedfchen koning Karei UI. den grilljgften vorst zyner eeuw; naar t geen in dien vorst niets dan een iroef was van de fterkte van zyn lighaatn, was in Stiephan een uitwerking ener flordige opvoeding , cn van eene •waze eigendunklykheid, die geen man an opvoeding eigen is. Men moet weten dat Karei, gehoord ebbende dat zekre Dottèr verfcheidene (ren by koud water het leven gehouden ad, befloot te beproeven hoe lang hr sc zonder eeaige fpys zoude kunnen li 3 uit.



C m )
uithouden. Hy hield het verfcheidene dagen uit, en reed eindelyk zes duitfche mylen te paard, en at toen onmatig, dat hem volmaakt wél bekwam. Steven Janszoon liet dikwyls drie achfer één volgende dagen het hem gebragte eeten onaangeroerd liaan, en wikkelde zich in overwegingen , zonder te eeten, maar dronk ieder dag, waarop hy niet at, zes of zeven kannen Zcltfer water, en eindelyk at hy al dat vergaderde eeten gelyklyk op. Een echte Steven !
Meer diergclyke flordige grappen bragten hem in een kwa?.d geroep. De vlugt van zyn' gewaanden iecretaris , waarfchynlyk een man van geen beter allooi dan de prins zelf, bedorf de zaak noch mèeft Deze Helt had veel goed gekocht voor zyn' meester, en pakte zich weg zonder betaling. De verkopers hielden zich aan den meester; deze was onvermogend, en wierd om fchulden gevat. Ziedaar waarop zekre fchryver den Hollanderen beticht, dat zy zich plompelyk lieten bedriegen door dezen man, en dat het gcnoegen van een' prins of hertog te vangen, by .hen een vermaak is dat alles te boven g:;at. Zulke armhartigheden breed-
voe-



voerig te wederleggen, ware papier vermorsfen. De Hollanders fcheppen vermaak, en dat doen alle verlichte en deugdfame volken, om prinfen en hertogen die hunnen pligt vergeten, een weinigje nadruklyk te herinneren dat zy geen goden zyn.
Steven, in hechtenis zynde,feholdgeweldig op zyn' fecretaris ; maar toonde zyne jammerlyke onkunde wegens onze Ilcgcering ten gelykeh tyde : hy wist geen onderfchcitf tüsfchen Burgemeester, Hoofdfchout en Schepenen. Wat wonder dat die dolle man onbefchaamd eene memorie' aan de ftaten zond ! Hy kende dezen fouverain niet, en hoopte door clre ftoute memorie , en het zwetfen op de vrindfehap van voorname Duitfche, prinfen en voorname lieden in Vrankryk , fchrik te verwekken, zyn ontflag te bevorderen, en zich by zyn' fecretaris te vervoegen. Daar zyn tydftippen waarin ver* metelheid wysheid is; maar die vermetelheid verftandig te gebruiken is een kunst. Steven verftond die nkt.
Het is genoeg bekend wat zyn civiel arrest in eene criminele gevangenis deed vcriiiiderea. Steven was Hechts weinige K 4 k'.e*



C 168 )
keeren verhoord, of men vond hem verbloed en dood, leggende met gebogen armen onder het hoofd, zó dat eene verbloeding alle begrip te boven gaat. Wat 'er van zy, men had bewys genoeg van zyne fchclmery, om een vonnis over zyn lyk uit te fpreken, dat veroordeeld wierd om, door icherprechters handen,op een horde te worden geworpen, naar het water te worden gcfleept, in een vaartuig waarmede men de door beulshanden geüorvenen naar 't galgenveld vaart, derwaarts ie worden overgebragt ,en daar in de put, die onder de galg is, te worden geworpen , welk vonnis dan ook aan hem is volvoerd.
Hy had , gelyk men ziet, niet de Hollanders bedrogen, maar een klein getal menfchen, en dat noch weinig tyds. De Regeering had hem fpoedig in het oog, cenige verftandige menfchen noch fpoediger. Dus b die betichting van ons,als domme commercianten te hebben laten foppen, louter nyd en wind.
Doch om diergelyke betichters te befchamen, zullen wy, by de twee voorbeelden den lezer hiervoor gemeld uitRocoks, een derde voegen, dat te versch
in



C i^9 )
i in geheugenis is om van ons vergeren tt
zyn, een voorbeeld dat ons een' bedrieger oplevert, dat de fynfte natie in het link van ftaatkunde en in doorzigt, de. Franfchen naraelyk , bedroog, en wieni bedrog volmaakt gelukte. Deze bedrieger bedotte niet „ eenige" menfchen uit het volk, maat eene geheele Regeering. De lezer verfchoone my doorhem zoveel Tchurken te leeren kennen; myn goed ooginert alleen maakt my voor dit maal dit onaangenaam tafreel geoorloofd. Zie hier liet geval.
. Kort na den oorlog van 1749. kwam ier een knaap te Canada. In Holland rad hy zich uitgegeven voor een afftamtnelmg_ van het doorluchtig huis van |ustiriiani, en wel van den prins Chio. Je cotnmercieëerende Holknders kree|n dra lucht van dezen held, en zy varen plomp genoeg om hem te Leiden & de vederen te krygen, naar den laag te voeren , als een' bedrieger ten □on Hellen en te b innen. Thans begaf y zich aan de overzyde der zee, om zo eel te ftelen dat hy éénsflags genoeg ad. Hy hud de zegels van Vrankryk in landen en de teekening der ministers volK 5 maakt



C 170 )
snaakt nagebootst, cn hiermede vertrok deze yoorlooper van den beruchten Kamerling. Te Canada aangeland, vertoonde hy fhatelyk zyne papieren aan den koningklyken opperbevelhebber, in een geheim gehoor, verklarende rondelyk dat hy de prins van Modena was, en dat de hertog zyne ftaten regen Canada vérrruild had, om alles tot een Etablisfemcnt voor den Infant Don Carlos te doen dienen. Hy was voorafjezonden, en de hertog ftond met eene vloot te volgen. Hy had de reis in cognito gedaan uit vreeze voor de Én* gclfchen. De bevelhebber ftond verzet; Maat de orders en papieren deugdelyk achtende, behandelde hy den prins van Modena met allen eerbied, en daar die prins, door de fpoedige reis niet breed van penningen had kunnen worden voorzien , leenden men hem, op geloofsbrieven, ontzaglyke fommen. 'leder bood; hem geld, flavcn , enz. Maar bemerkende dat de bevelhebber een expres vaartuig afzond, om nader verlichting opi eenige punten, rustte hy met de groótf fle behendigheid een vaartuig toe , eni ging mét al liet geld doof , zonder dat
men



C 171 )
li men den fchelm ooit kon achterhalen» \\ Deze overtrof Du Til , Sebastiaan en 1 Steven Janszoon.
Wat 'denken myne lezers ? Zyn het li nu de commercieëerende Hollanders al\\ leen die zich door gewaande prinfen lajt ten bedriegen ? Ik achtte myne landge■ nooten deze aanteekeningen en voorbcelI den verfchuidigd, en' ik twyfel niet of li ik zal, dezelven vroeg of laat in myne 1 fchriften voegend» , hierdoor ten minfte I eqn weinig van hunnen dank verdienen. I Het behoort een'braaf fchry ver niet onver. fchillig te zyn, hoe vreemdelingen over I zyne landgenooten denken. Vooröordeej len te verdryven, is het edelst gedeelte ] van zyn beroep.
tl t






TEGENWOORDIGE STAAT
SER.
VERÉÉNIGDE
NEDERLANDEN.



p



■TEGENWOORDIGE STAAT
DER
VERÉÉNIGDE
NEDERLANDEN.
Maar geen ellC fchrander mensch ver-
wondering moei baren, Is dat een vreèdfaam volk, be/laande uk
handelaren, Dat meest belang by vrede en eedle vrvheid
had, *
Door kuipery eens hofs tot muitzucht uit* gefpat,
ft Zwaard tegen Vrankryk trok , waarvan
** niet had te klagen, Om Nasfau de oppermugt onzinnig op te
(.ragen. f
WYSCEER V. SANS SOUCI
IXze landen waren van ouds onder een
volk-



C 175)
volkhoofdige regeering, en de visrery, de jagc en landbouw voedden de fonre ingezetenen. Tot zodanige beroepen worden fterke geftellen verëischt, en zyn gefchikt om fterke geftellen te onderhouden. De natuur heeft de, ligchamen niet gefchapen tot een zittend , maar tpt een werkfaam leven. Een zittend leven verweekt de ligchamen , en bluscht de natuurlyke fierheid in den mensch ; het ligchaam, eens verzwakt, fletpt de ziel in de verflaauwing mede; «en ligch tam aan harden arbeid, aan lucht gewoon , neemt eene natuurlyke hardheid aan, en met die ligchaaineiyke fterkte neemt de fterkte der ziel toe. De fierheid die de oude 3ataven eigen was maakten hen jaloers over hunne onafJiinglvlykhcid , cn deze jaloersheid deed hen het gezag hunner opperhoofden beperken , met een' heldenmoed eigen aan menfchen die htinne waardigheid voelen. In dien ftaat waren de zaken, toen de Romeinen , veroveraars van een gedeelte der bekende waertld,een proef namen om deze volken onder het juk te brengen; de B t ven w. ren geen luiden um zo licht te buigen j by hunnen natuurlyken
moed,



C 177 )
moed4 en Ijgchamelyke fterkte, kenden ■y de laag en fterkre van hun land, en ie Romeinen , ziende hen niet te kunben onder brengen , begonnen te plooien cn verklaarden dit volk voor hunie bondgenootcn. Zy trokken onder dien » am op onder de Roomfche adelaren cn de Romeinen ondervonden welhaastje vruchten hunner goede ftaatkunde ie ilag in de velden van Pharaliën gewonnen , was alleen te danken aan de tftaaffche dapperheid. Maar deze Baaven vtrfmolten door den ryd, zo dar oen geen fpoor van hen meer over had ï.uir de volken die hen in de bezittine an deze landen opvoeden, eenigen tvd ■mier hen hebbende geleefd, hadden de eden y..n de Bataven aangenomen, en varen ten allen jyde jaloers over hunne mafhangklykbeid, of liever de Bataven erleefdcn 111 de hen opvolgende inwo* iers van het land.
Door den tyd raakten de 1 ewoners kn het land onder Graven; deze se* veldenaars vonden het opperhooldefvk ;ezag beperkt, en ziende dat zy het 'olk met konden vermeesteren , zochten y door mkndfche beroerten» hwaue uit* k brii*



( 178 )
Widiofe v:rn gezag. Van riant de geweld'ge oorlogen onder de Graven. Door huwlyken , enz. raakten deze volken onder de vorsten van BóurgönÜiën ; deze lieten hen hunne voorrechten, eri vermeerderden die zelfs. Eindelyk geraakten zy onder de vorsten van het buis Vu Oostenryk. Karei de vyfde kende bet tvolk volmaakt, cn fclrikte zich Voif trekt naar hunne privilegiën , hen door z:ynevoorzaten gegeven", en het land bloeide by de vrede, in 't hevigst z'yIfr buitenlandfcheoorlogen. Zyn zoon, i de nykendc Philips de tweede, kende het volk niet zo wel : deze wilde, geiyk de Romeinen, en oude Graven', een proef nemen om cigendtmkelyk te heerfchen. Ziedaar het land in rep en roer. De etide zucht tot onafhangklykheid herleefde , en men greep naar de wapens.
In het midden dier beroertens ft ik Willem van Nasfau, prins van Oranje, het hoofd op. Hy fp'éeldè een meesterIvke rol onder de oproeren , en deed zekeilvk groote diensten ; ma r het bleek eindelyk, toen hy den koning had ver- , ne ten 1 , dat de n ruurlyke heerschzucht «er vorsten ook hem beheSrsênre. >M
Graaf- j



C 179 )
l!Gh*aflyÖheid was zyn afzigt, alles was reeds gereed om in het land een' tdëm •wen heer te huldigen, wanneer een kogel , door een' Bourgondiër gefchoten, alle die hoogvliegende ontwerpen in duigen wierp, en het land verlostte van een nieuw juk.
Na de afzwering des Konings , bewerkt door Witten; om zelf te heerfchen,was natuurlyk het ftadhouderfchap vernietigd, want Willem was ftadhuuder wegens den koning, en de koning afgezet zynde^ was de ftadhonder niet meer in wezen; maar Willem wist te bewerken , dat de Raten hem verzochten om als hun ftadhonder te biyven dienen. Na zyn dood volgde toen zyn zoon Maurits hem op. Zo fyn van geest zyn vader was, zo> geweldig van aart was hy maar ook üeczelfde geluk dat Willem in de kuiperyen van ftaac had, bezat Maurits aan iet hoofd des legers; dus was de zoon a.en zo nut werktuig als de vader. Maar 3e geest van een krygsman was niet geehikt om een volk te beftieren dat ge/leid wil zyn, en dat zyn vader Willem neesterlyk verftond. Zyne hevigheid werd getergd door de tegenkanting derL a, bra-



'( 180 J>
brave vaderlanders , die zyne heersenzucht weêrftondcn, want hy bedoelde niet minder dan zyn vermoorde vader. Met listen niets kunnende doen, gebruikte hy het zwaard, hakte den knoop in ééns door , en vermoordde Barneveld. Ziedaar den tweeden ftadhouder.
■Na hem kwam zyn broeder Fredrik Hendrik ter baan, die fyner van aart dan JMaurits, en niet min gelukkig in den oorlog zynde, gevaarlyker was; maar de dood maakte een einde van zyne bedoelingen met hem.
Willem de Tweede is genoeg bekend, wy behoeven hem hier met te" Ichetien; zyn geweldige aanilag op Amfteldam is bekend, zo wel als zyn ichsndelyke vlngt. Willem de derde is niet minder bekend , als koning van Holland, cn ftadhouder in Engeland. Maar 't geen verbazend is, geen dtr ftadhoudcrs kwam in bewint dan in landberoering.
In dezen ftadhouder was nu de ftamvan Willem den ecrften uitgeftorven, cn men had geen ftadhouder meer; maar ieen fpruit uit_ den zy'Jyn van dit huis was noch oveiig in Vriesland. Deze zat daar te loeren op eene nieuwe, landbew . .. - - roe-



C 181 )
roering, gelyk zyne loftelyke voorzaten. Niemant had oplettendheid op hem, toert i onverhoeds Gelderland hem in den ftadhouderlyken zetel drong. Deze ftadhouder was de bekende Willem de vierde. Maar de noodzakelykheid vereischt Gelderland te kennen.
Deze provintie, weinig of geen commercie hebbende, word meest bewoond door landé'dellieden, die, voor het grootlte gedeelte, niet ryk zyn. De natuurlyke trotsheid van een' armen landadel laat niet toe zich op commercie toe te leggen, al ware ook de provintie daartoe gefchikt. Waarheen dan? tot den krvP'sdienst. Deze verëischt, om uit te munten , en vorderingen te maken, de één» hoofdige regeering; wat wonder dan dat Gelderland, dat behalve dit wierd aangeftookt door den listigen Willem , in den (hik viel van deirarglistigen ftadhouder en zyn cabaal ? Maar met dat alles was noch niets gewonnen; ftadhouder van een arme provintie te zyn was niets dan den llagboom geopend te hebben tot het hetreden van luisterryker pad. Willem had eene Engelfche prinles: Engeland had dus belang by de L 3 ver-



C 182 )
verheffing van Willem ; dit belang was tweeledig. De bevordering der prinfes, en de knakking der HoIIandfche commercie, altoos een doorn in 't oog van 't heersch zuchtig Engeland.
'Er viel in de iindre provintien noch mets te doen, dan in Zeeland, daar noch de naam van Nasfau van de gemeente geliefd was, (z0 verre ftrekt zich -en eerfte beginfel uit,) te kuipen, en ziekeen' aanhang tc maken, dat ook volmaakt gelukte. In 't midden van de hcimelyke woelingen des ftadhouders., borst de oorlog tusfehen Vrankryk en Oostenryk uit , en ziedaar een opeu veld voor den ftadhouder. Vrankryk had ons niet beleedigd; maar wy moesten in oorlog met Vrankryk , om Willem te verheffen, en de kosten van den oorlog te e talen, omdat wy ryk waren, en JEnaeland arm. Het h telyke bondgenoot fchau van dar ryk, ^eftierd door xoovers, kostte toen reeds aan deze landen zeventien honderd millioen guldens,; Lodewyk de vyfuende was een Titu.>, en men wilde hem een Cezar maken.] Men fleepte hem, duor twee vreemde-: iiugeu, de gezanten van Engeland cn
Oos-i



C *s3 )
Oostenryk, in den oorlog met de Neiderlanden, en die vorst trok , tegen zyn': zin, tegen ons te veld.
Een eerzuchtig volk , een volk van ' foklaten, moest, natuu-lyker wyze , een vreedfaam volk, een volk van kooplieden , die ongeregelde benden hadden , onder een vreemd opperhoofd aangevoerd, overwinnen. Onze legers wierIden overal geilagen , onze genucbtftg vestingen wierden weg genomen ; en ;men kou in Vrankryk, ö eeuwige fchsn<de! geen vreugdevuren genoeg ofitftè;ken. Alles water op den "molen van den ftadhouder! Maar dat alles verergerde en den Hang in het gras gedoken, den ftadhouder, in de hand werkte, was de iilechte ftedelyke regeering. De burgeimeesteren, kleine ticrannen, begingen izelf den misdag der oude Graven: zy iwilden heerfchen, en handelden onvoorzigtig met trotsheid een volk dat geen trotsheid lyden kan, dan uiterst gedwongen. Men morde, cn het vuur fmculde -onder de asfehe. De Hechte gevolgen van den oorlog deed hen overllam °tot een noch dwazer flap, ten voordeele van I den ftadhouder. Men floot de openbare L 4 ver-



C 184 )
verrnaaMykheclen , e„ begon bedefton. du . Men vergat dat een geamufeerd volk nooit oproerig word. Het volk 2,.n,e; al!e «!*«■ Je gebeden op deij dt mi , maar , de natuur der menfchen zeücre uitlpanmngen verëifchende, lien
cfLnf'I dü drin>r'JaS™' opgevuld met creaturen van den ftadhouder. Deze iciietften behendig genoeg het land in gevaar, de Franfchen als voor de poorten, den Godsdienst op het punt van omgekeerd te worden, de trotsheid der regeermg, en het heilzame van een ftadhouder uit den ouden ftam van Oranje die ons vry had gevochten, volgens bun voorgeven.
Dit alles had fchyn van waarheid, en het gemeen,Ichaars vatbaar voor onderlCheidingcn, zag alles aan mee veigro, tmg, naar den aart der menfchen in 't gemeen. Men fchreeuwde om Willem en Willem verfcheen als een v<rlosler' Plunderingen en moorden eing hier mede* yerzetd. Nu dacht men dat de beroeringen een einde zou hebben , maar deze namen eerst recht een begin : de ftad, houder was niet groot genoeg met ftad, houder te zyn; het ftadhouderfchapmoest i • ons



C i*5 )
sns éfflyfe' worden op den hals gedruku Zulk een midelyk ftaatsgéttel verwon-' derde ieder wysgeer. Maar het hg 'ertoe. Wat deed nu Willem ? Zich te Éntmömmen was onvoorzistig : hy fpeel.lc den geveinsden . en ïpr'afc van een porto franco, dat hy wel:wist dat onföogelyk tot 'ftand was' te brengen in een ïo kostbaar land , maar het koesterde /ertrouwen voor zyn huis. De dood nam tem te fpoedjg weg om zyn rol te fpeen, en hy liet ons een zoon na, dat )nze tegenwoordige Willem de Vyfde, jygenaamd dc Teergeliefde, was, onder )pzigt van Anna van Brunswyk Lunen»urg, kroonprinfes van Engeland. Mair Ie bedrogene Nederlanders moesten noch icdrogen worden door een ander perfoaadje, door Willem den vierden op het noneel der Nederlanden gevoerd. Dit /as de Hertog Lodewyk van Brunswyk. >czen man, die zich aanftonds deed kenen, door een' godloozen trek aan het ÖOrluchdge huis van van haren, it hem had doorgrond, en wederftreef;, liet men. onvoofzigtig, met een Entlfche priufes , de vorming van hec :rt van den jongen vorst over. Dq, L 5 prin»



C IS* )
gvinfcs was een tedre moeder, en de hertog een baatzoekend man. De laat II» werkte voor eigen gezag , onder fchyn van te yvcren voor het huis van Oranje, en de prinfes lier het me. De hertog bekonkelde een lujwelyk mee een magtige Duitfche vorstin , orn door vrees voor haar aanverwantfehap de Nederlanders naar zyn pypen te doen dausfen, en zelf, op naam van Willem te heerfchen.
Zo veel fchurkery niet te befpeurei? was verbazend; maar de hertog-was loos genoeg. om te vlcijen die geen die? by zocht te beheerfehen. Deze beheeri» fching was onmogelyk zonder een gewigtig voorval. De" Amerikaanfche onlusten deden Engeland , met aiïpraak van VVillem en den hertog, de bekende JJchotfche Brigade opèasfchcn , en mep drong op de landmagt te vermeerderen, terwyl men , om Engeland in de h nd te werken, dc zecmagt verwaarloosde. Cappellen tot den Pol deed de ftem des. volks hooren , en de braaffte regenten] voegden zich by hem : men lloeg het leveren der genoemde Brigade , èn de vermeerdering der landmagt af, en begon



i,
C 187)
gon zich ter zee te wapenen; maar die wapening , aan den ftadhouder vertrouwd, ging met die traagheid voort die men natuurlyker wyze moest verwachten. Het verraderlyk Engeland maakte van onze traagheid gebruik, en tastte toe , onder een Godloos voorwendfel, waaraan het nooit de vorsten ontbreekt. De oogen gingen open, en mén bonsde den hertog, te lang door Willem befchermd.
De geleden verliezen hadden het volk intusfehen doen ontwaken; men wapende zich, en wilde zich herfteften in zyne rechten. Amfteldam had het eerst tegen Jeu hertog de fteni verheven, en de volkwapening gedreven. Maar toen het gewapende volk alom fpi\:k van herftel zyner rechten , was ook Amfteldam de eerfte ftad die zich traag betoonde , en minst werkte. De Ariftocraiifche party viel, om eigen gezag , Willem * toe , die men eerst het Commando had afgenomen, en die het byna, door de woeling van heerschzuchtige Amfteldamfche regenten had wederbekomen. Zo fterk werkt eigen belang op de ftervelingcn.
Bi*



C 1*8 )
vÏTlrde]S, dTd Wyk hy »™rftede el Utrecht zichzelven recht. Nu bleef 'er voor den ftadhouder geen' weAo sLr heul meer open dan° een anll eSi*
wclftand heeft, metgemaklyk te verwekken; maar de hofcabaal wist everwel raad
va Gen".Elh/rg ïbbClde" '^tdeflaten van Gelderland,en den ftadhouder, en de ftaten van Gelderland , wier belang bÏÏten liet natuurlyk belang der edelen Ja SS éens was met den ftadhouder,gelasten Willem, op aanftoking van Willem zeiven om een moordtooneel te openen S genoemde fteden; men zoS daarna een
SSfL°P UU'echt ' den vo« van Holland, nemen, om te zien wat maatregelen men in Holland nam. Dez waren fteik genoeg om Willem niet op Utrecht te doen los gaan, en dus is tot noch Se het heerschzuchtig afzigt om het geheele tZd^be;-°ere» . p da,? in de verwarring toe te tasten, m den loop gebleven. ö Wemig .is het te voorzien wat de gevolgen van Willem's geweldigen ftap Si zyn; maar zo veel is zeker dat h/vve ||p het gebeurde te Hattem en 'Elburg,
fchoon



( 1,89 ')
tfchoon op voorgewenden last van Gelder, jjland gefchied, ons de oogen heeft ge, lopend wegens zyn tot noch toe onbeIkena caractêr, en dat Holland, de magjtigfte der provintiën, en de moeilykfte lom met legers in te trekken en te beiftaan , maatregelen ter verdre beteugeling Izal nemen; maar ook Holland mag meest jomzigtig zyn op zyne Regenten. Dc hofjflang zal niet nalaien de heerschzuchtigJften te vleijen, de lafftcn te dreigen , de Jbaatzoekendfte te belooven, en op de jvroomften met een fchyngevaar voor den «Hervormden Godsdienst te werken. DierIhalve behooren de fchranderfte Regenten Jniet te fluimeren. Zy behooren te denken, dat tirannen, gelyk Willem, hunne Raadslieden hebben, en dat deze wél weiten, dat men de menfchen nooit wint dan • door het beroeren der hanstogten. De jpeerschzncht van den een, de zwakheid van den ander , ziedaar waarmede de iVorsten hun voordeel trachten te bejagen» :I;Iet ergst van allen is, dat 'er nooit eene oprechte vriendfehap tusfehen den ftadhouder en Amfteldam kan beliaan , omdat de één den ander nooit kan vertrouwen» iZia hier waarom.
Ten



C 190 )
Ten allen tyde zoekt een ftadhouder uitbreiding van zyn gezag, en niets is hem hierin hindcriyker dan Am'ftéldariu omdat het ryk èh van een' migtigen invloed is. De bron van dien rykdom en dien invloed is de koophandel', en de vorst heeft niets gedaan, zo hy dien niet m zyne gronden knakt: van daar het konkeien met Engeland, en ziedaar de bron van den laatüen Engelfchen oorlog, Bit alles i, Amfteldam niet onbekend ; daarom yvert het zo beftendig en met zo Veel vuur voor commercie en zeemast , en kan, den prins en zyne belangen kennende, de heiligite verzekeringen van zynen kant zo onmogelyk vertrouwen, als de prins de heiligite betuigingen van vrmdlchap van den kant van Amftckhun ooit gerust kan aannemen. Deze bedenkingen , die juist en ontegcnfprekelyk zyn, moet de Amfteldamiche regeering vooral werkfaain houden óp een ftadhouder.
Maar zo die grond van een eeuwigdurend wanvertrouwen zyne ongelukken heeft , hy heeft ook zyne voordeden. Door dat wanvertrouwen is het volk bewaard voor de ketenen, stapt de
prins



prins- te verre, de Am (te! da urm ers kunnen door hiumen invloed hem beteugel len ; biéidetl zy daar t'Jgöh hun gezag te vcire uit, zy worden ras te rug gchragt door de vrees dat de ftadhouder friet het volk op hen gal werken. En wy durven ft ande houden, dat zolang die nuttig, die op de natuur der zaken gegrond wanvertrouwen levendig blyft, de viyheid des volks , in Holland ten minfte , minst gevaar loopt. De gevaarlykfte Regenten voor Holland zyn dus, vi-oral zo als nu de zaken itaan; dezulke die , om inzigten , dat wanvertrouwen opfchorten. Unmogelyk kan hun afzigt een ander zyn , da;i om met den tiran te deden op de puinhopen der burgerlyke vryheden. Het Vólk kan tegen dezulken dus nooit genoeg waken , en met de bnaflle en beprocfdlle Regenten de handen in één {laan. Hier komt de volkfteni wel degelyk te pas , omdat de vryheid Sri welvaart des volks, de hciligfte panjreft der menfchen, daarmede gemoeid U'l |n Holland kan geen vry land meer blyi vm, zo de hofarifroeraten uiet buiten de üogclykheid worden gefield van den ftad-
hou-



C )
houder, die altyd gezag zal zoeken, vvie by ook zy, in de band te werken.
Ziedaar den tegenwoordigen üaat der Nederlanden., Onze landgenooteii hebben nu gezien wat de flndhouders voor fchep* fels waren , en vvie de tegenwoordige Willem noch is, cn zy kunnen nu leereu Wat hen te doen ftaat. Dat zy toch de groote en vrceslykc les niet vergeten, dat alle vorsten indringende en heerscbzuchxig zyn, en dat het nooit in een land de Grootcn ontbreekt die, om eerde (laven te zyn onder hem, gaarne de hand kenen tot de booste ontwerpen van een gloriziek en glausryk hof. Laten zy 'er vooral niet by vergeten dat dit land onniogelyk onder een éénhoofdig juk kan beman, zo min als onder de drukkende regeering van eenige Burgertirannen, wier juk even onverdraag]vk is als dat van een* vorst. Hoeveel te verfchrikkelyker d.,11 wanneer wy wierden overheerscht, door een vloekgcfpan, beftaande uit een' ftadhouder en Burgertierannen , die zich wél met hem verftonden.
0E-



BESPIEGELING
d e r
GELDERSCHE OVERHEERSCHÏNG,
IN BETREKKING TOT
HATTEM en ELBURG
Hc: lust my een Tafreel te malen van :ene gebeurtenis, waar voor de nazaat touwen , cn waar over de verstgelegs* ie en woesite volken verbaast zulleil |aan , — de ontembare woede der ptêersch?ucht en gevloekte willekeur; [al ik onbedekt te voorfchyn voeren;—Jöe zeer getroffen door de ontmensebtè breedheid van hen, die zich als Vade-
en des Volks moesten gedragen ■
M cischt



( 194 )
eischt de verplichting, welke de vlekkeloze en beledigde onfchuld, op my, als een' vry gebooren Nederlander zynde, gelegt heeft, de gruwelen te melden, die de ondankbare wreedheid der heerschzücht geplcegt heeft.
o Myn dierbaar Vaderland ! welke Monfters heeft uwen fchoot voortgebracht!—■ nabuurig Gelderland ! welke gedrochten verfchuilen zich achter uwe Heuvelen , in uwe Bosfchen ! beklagenswaardige Landftreek! waar Willekeur ten troon verheven zit, en Geweld, Gevcinstheiden Ontrouw van haare wenken vliegen! — rampzalige Bewoonderen van het Geldersch gewest!die, door eenen helfchen bloedraad, het fpreken over de handelwyzen en befluiten uwer Vertegenwoordigers verbooden het inleveren
% van uwe bezwaaren en gegronde verzoeken u ontzegt wordt!
Doemwaardige Monfters ! die der Ilemelfche Vryheid - aller menfchen, « byzonder Ncêrlands lnwoonderen, Natuur* en Godlyk recht, aan flaaffebe ketens, op last en ten wille van uwen OpperGeweluenaar, van willem du v y fde !! zoekt te kluisteren, gy,lage
"1



( 195 )
(afhangelingen van eenen trotfchen en Eeerschzuchtigen Staatsdienaar, waar toe
(hebt ey ü hiaten gebruiken ? welk
■voordeel hebt gy, voor heruitvoeren der Ifchrecuwende beveelen van uw rampza-
llig Hoofd, genooten? fpreekl wan-
Ifchepfels! welk was het oogmerk van het 1 p l a n in den bloedraad, op het, 1 anderfins, vermaaklyk loo, onder uwe
Ihelfche Cabaal gefmeedt? moesten
Ide fchuldelooïe Recht- en VryheidminInaaren, wier zaaken u door eenen dieren IF.ed op het hart zyn gelegt,de ranipzatlige llachtofTers uwer dolle woéde en lyver voor de trotfche Heerschzucht van
luwen Afgod, worden? Ja! Beulen
■der brave en nyvere Burgeren ! gy hebt leen deel van uwen godvergeten wil ge-
ïhad doch de N .komelingtchap zal
look weeten,'op welk een wys gy uwe [moordlust en bloeddorst hebt trachten Ite koelen.
Reeds lange was het heilig vryheidJvuur, de zucht, om de verkrach¬
tte en verdonkerde, of wel geheel verIvreemde Rechten en Privilegiën, wederlom op te haaien, in de harten van Neörllands brave lnwoonderen, weder levend iM 2 ge»



C 196 )
'«eworden: Ieder rechtfchapen Telg
der Vryheidlievende Batavieren zag, met de fmertelyk'-re aandoening, dat zyne, door liet bloed zyner zalige Voorouderen veikregen Rechten, door den ysren voet van gebaate Willekeur, op eene arglistige en wreede wvze, vertrapt wierden;
de fehandelyk gevoerde oorlog met de Bewooneren der Krytbergen , de alóm eevloekie engelschen,, hadt ieder flapenden Nederlander de oogen geopend, en de geheime dryfveer, waar door alle oadeelige en fchadclyke gedragingen , voor het^ lieve Vaderland cn deszelfs welvaard, beftierd wierden, ontdekt. De Hand des Ver derfs, die alles uitvoerde 't welk ftrekken kon tot ondergang van dit weleer blgeïend Gewest, was reeds, door het Alvermogen, 't welk deszelfs poogingen niet langer konde aanfehouwén, met de bc><infelen der rVIckatschheid gellagen ; — men begon dezelve
te leeren 'kennen; kder,die jaloers
was op recht en gerechtigheid en zyrt leven . liever dan zyne voorrechten , wilde afflaan, kende dien helleken klaauw, en floeg deszelfs richting en beweegifigéffl gade, de lust tot de no.lige Wapenoefïe-
nmg|



C i97 )
ning, zette kracht by aan de rechtaarta poogingen der yvrige Vryhcidsvricndcn, Idoch deed daarentegen , de moed der vertrappers van recht, biilykheid en dierbare voorrechten verflaauweu. Echter zag men op een en andere plaats,nu en dan, door die heillooze werktuigen van, den Overhterfcher, eene poging doen, om de zuivre vryhcidsliefde te verkrachten en deszelfs vuur te verdooven, tot dat in het byna uitgeput Gelderland, de bel zich opende , en haare Tieraunen „ als. zo veele affchuwelyke zendelingen , tot onheil der Burgeryen dier magere
Provintie , nsar boven zondt; r
v/elhaast was de bloedraadgefpannen en
bet beOuit genoom en. —■ Helaas l
een befluif, zo wreedaartig en ontmenscht, dat ieder de hairen van fpyt en verontwaardiging ten berge reezen , en men eikanderen vroeg: of de Geest van bloedhond al va, met zyne invloeden, in de harten der Gelderfche Volksvertegenwoordigers werkzaam was ,• volgens dit godloos belluit , mogt g^en vrvgeboortn Burger zyne ftem doen hooren ter beoordeeling , veel min tegenfpraak, van de handelwyzen der Yolkspnderdrukt.
M 3 ke«



C 198 )
keren, hoe achtbaar en edel dezelve zich ook wilde doen gelden ; ■ geene verzoekfchriften zouden aangenoo-
men worden , geen bewyzen
tegen fchandelyke inbreuken en verkragtingen der Burgerwetten, zouden in aanmerking komen, veel min gehoord worden ; en dit alles op bedrvging van zwaare ftraf-
fen. — Rampzalige Inwooneren l
mag dan uwe vrye ziel, fchoon dezelve zwoegt onder den last der bezwaaren, zich niet op eene billyke ,doch nadruk-
kelyke, wyze , doen hooien! •
Monsters der menschheid ! Gelderfche 1'ierahnen! hebt gy dan alle indrukzelen der reedlyk- en menschlievendheid verlooren ! wildt gy het vermoogen , door God en de N.'tuur aan Beesten , veel meer aan Menfchen gegetven, om , in den nood zynde, de klagende ftera te
verheffen, wreedaartig ontneenien ! ■
Onz iligen ! wanneer voor u de d g des kwaads komt , wanneer de wroegingen uwes geweetens wakker worden , dan
zult gy roepen, doch niemand,
zelfs de anderszins barmhartige God
niet ! zal u hooren. »
Dan zult gy fchreeuwen, doch de godheid



C 199 )
beid zal met uwe vreezefpotten; ■■
zy zal lagchen met uw verderf,
de vloek dei geene die op den troon
zit, — de befchuldigingen van hen
dien gy verdrukt, en vertreden hebt , izullen'mve weeklagen verdooven ,'en gy -zuit nergens hulpe noch_ troost vinden in het midden uwer folteringen. ■ 'Dan, keeren wy te rug ter befchouwmg !der uiiwerkfelen dezer fchfeeuwende ikuevelaryen: de Stad elburg vernoemende , dat dit Gelderfche bloedplacaat binue haare nuturen, door een ; Zendeling der Tirannen , zoude aangefla:gen worden, weigerde deszelfs waardigste gedeelte der P.urgery dit toe te laafjten T in hattem vond deze zelve 'Moordvlag dezelve verhindering; waarby kwam, de weigering, van eenen, door den Stadhouder opgedrongen , garde! [ corps als Schepen en Raad in Stads eed
: te neemen. ■ Eeuwig lol zy u,
!6 brave Hattemfche Burgery! die kloek1 moedig genoeg waart, een Slaaf, een [ nog dienstbaare Lyfwacht van 's Lands : Stadhouder, 's Lands dwingland! Eed ; en Plichtverbreeker , de Bloedgierigfte i aller Prinfen, uit het voor ons land naJM 4 dee-



( 200 )
deelig Oranje-Huis , uit uwe achtbaare Stadsregeering te houden ; wat u deswegen moge overkomen , geen
nood I gy hebt getoont, dat gy in geen u opgedrongen en begüriftigde Slaaf van een' Hcerschzuchtig Tieran, uw Burgervader kunt erkennen. ó Hemel !
hoe vervoert de opgeblazene trotschheid den tlerveling ! dat hy dingen tracht uit te voeren, die tegen recht, billykheid, en reden aanlopen.
. Naauwlyks klonk de maar' dezer gegronde weigeringen in de vergadering der Barbaren , of de hittigheid hunner wraakzuchtige toorn, floeg ligte laaije invlam-
me; geen alva grimde ooit ver-
woeder dan willem de vvfue,- •
geen Spaanfche Bloedraad weergalmde ooit zo flerk van Moord ! en Wraak! als de Gelderfche Vloekcabaal zich hooien
deed op deze hun grievende tyding. .
De Militairen ! de Soldasten ! de Oorlogstuigen 1 al wat verwoesting kan aanbrengen most in 't weik gefield worden ! dus was, de heilloze taal dier werkers der ongerechtigheid, die het 'er op toeleiden om hunne wraakgierige bloeddorst in bet bloed der fchulddozen te koelen.
Zo



I
( 201 )
Zo onvergeeflyk traag en onwillig w i L*\ :em de trotsc he ook geweest ware , toen 's Latids Zeemagt door hem «verkloos werd gehouden, om die, tegen iet bevel van onze brave Landsvaderen , det te gebruiken tot nadeel van zyne ïeliefde Vrienden de Engelfche Eed- en, /erbondbreekers , zo bereidwillig en y/rig was dezen Veinsaart, nu hy de ge.egenheid gebooren zag, om zyneheerschRUchtige en bloedgierige verlangens te
iunnen uitoeiïenen ; gelyk een Luip-
vart zich achter een zwaaren ftam , of doornehr.gcn verbergende, en op eene l'chuldeloze prooi loerende , met dolle woede opfpringt, wanneer hy zyn kans fchoon ziet, en op het belaagde voorwerp aanvalt, zo fprong ook wil-
lem de BLOEDDORSTIGE Op,tOeH
hem door zyne wreedaariige Aihangelingen, de gelegenheid werd gegeeven, op pnfehuldige Burgeren zyn geliefd Militairen geweld te gebruiken: in korten tyd zag men honderden, tot moord en brand 'toegeruste, bezoldigde Krygsknechtcn aanrukken naar de weerloze Steden h \ t t e m en elbürg: geen buiten Vyand trok ooit, met meerder fpoed» M 5 noch



C 202 )
fioch met meerder moordgeweer voorzien, naar zyne vyanden, dan deze ingelyfde of ingeboorne, en door de Burgeren betaalde , Krygers , als zo vecle llaaven der moordende Heeischzucht; echter zag men van rondsomme de waardige Zoonen der Vryheid, de moed en wapenen der oude Batavieren aangrypen, om deze belaagde cn onfchuldige Steden in hun goed recht, tot de dood toe by
te ftaan, dan, in 't midden dezer
eedelaartige oogmerken van deze onverfchrokken Batoos Helden, gaf menschlievenheid een blyk van haar teder en burger bloed waardeerend hart, — de brave en nooit volprezen capellen tot de marsch , en pallant tot zuithem, voorziende, dat de zwakke geüclihcid der belaagde Steden niet beftand zoude zyn , tegen de ontzagchelyke overmagt van het "Militair geweld, raadden, door een teder en vriendelyk gefchrift, de Burgers van Ëlbttrg de uittogt naar eene veilige fchuilplaats, op het ernstigst aan : hoe vol moed de brave Burgers dezer Stad en derzelver tot hulp toegefchooten Helden ook waaren, moest echter de raad der Menl'chenvrienden op hunne lofl'e-



C 203 3
lyke bedoelingen triompheeren; de
Nacht, tusfchen den vierden en vyfden fieptember, was de Nacht hunner verLailng eener plaats, daar binnen kort, de Jt iiïran oer vryheid zynen zetel zoude testigcn ; ieder bracht, zoo fpoedig mcotelyh, een ded van zyn wettig en zuur {verkregen eigendom in veiligheid ; en tiok haar het grys en herberglaam campen, Laar den dwingland geen lage kruipers
kot zyne dienaaren hadt. Aakligoo-
benblik ! droevig tydftip l waarin vryeBurHeren , als waaren zy fchuldige Roovers [en Moordenaars $ uit hunne bezittingen [moesten trekken,uit vreze van anderfins [door een'hoop Beulen overvallen en ge-
[welddadig vermoord te worden l Met
[het aanbreken van den vyfden dag van Herfstmaand, brak de dag des gewelds, de dig, die by de late Nakomelingschap, ieder jaar, met verontwaardigend i aFgryzen zal befchouwt en herdacht worden , onder het loeien der winden en het fchitteren der blikfcmftraalen (*>» als zo
veer
r*} Als reisgenoot van een aantal myner Genoot!cnaps - Broederen op een expeditie
naaf



C 204 )
véele voortekenen een er geweldige G?4 beurtenis, allengskens aan; de brave Burgeren en verdere Bataafiche hulpgenooten, verwittigd zynde van den aantogt van eenige honderden, inkndfche, Soldaaten, hielden zich gereed, en branden van verlangen , om hun recht en dierverkregen eigendom, heldhaftig te verdedigen , -—- of, op de puinhopen hunner, door geweld vernielde, wallen, als echte Zoonen der Bataven, te lheuvelen. De nabuurige Zwoifehe Burgeren, hadden, tot onderfteunir.g hunner Gelderfche Broederen, tegen over de belaagde Stad hattem, aan geene zyde van den gryzen Ysfel, een Battcry, van al het noodige voorzien, opgericht, en van daar een wakend oog gehouden op de verwacht wordende Vryheid- en Burgermoorders; alles was derhalven vol moed en lust cm dezelven te onrfangen, en te toonen, dat het aan hen, by wien de Gerechtigheid en Burgertrouwe woond, nooit aan kunde noch heldenyver ontbreekt om eene rechtvaardige zaak krachtdadig te verde-
di-
naar Elburg, kan dit, als by ondervinding yernoomen hebbende 9 gerust ter neder jiellen*



C 205 )
; isen. Den dag midlerwyl op zyne
iellc geftegen zynde, was het uur des geheids' gekomen, 6 dierbare Landgenoten! beef! beef! op het hooren van |ene daad, die in de Jaarboeken dezer j rye, docb , door eenen.InlandfchcnD winij eland, belaagde Gewesten, met zwarte looien'voor eeuwig zal getekend ftaan; ]— de Moorders der brave Burgeren na-
aleren, een zendeling desGewelds,
!feflerkt door twee hulpgcnooten der Vryjieidbculen, eischt de Stad op , en beleerd, dat zich der Burgerye overgeve Jian de verlangens van eenen gewelddryj/cnden Dwingland , — doch, vergeefsch ! leen vrye ziel laat zich gewillig, zonder ïlag of ftoot, overmeesteren door hen, Ivier beloofde weldadigheid niet dan wreedheid is. De Moorders geeven drie
huren uitftel, op dat zich de Burgeren bei-aden ; maar ach ! hoe wordt de trouw by li en, die niet dan moord en wraak met ïsich aanvoeren, gehouden ! de behaalde tyd nog niet veillreken zynde , Ivordt het gedreigde Steedje, met al de Imagt der ïierannt-n,intusfcben aangerukt
Lynde, gewelddadig aangevallen; men
leanonneerd en Bombardecrd op het ver-
blyf,



( 20ö )
blyf, op de wooningen d*r onfchuld, dan, hoe fel en onverhoeds aangevallen \ wordt echter deze geweldpleging niet onbeantwoord gelaten ; het vuur^der Hattcm. fche en Zwolfche Vryheidverdedigers doet een ontzagchelyke meenigte der bezoldigde Krygers vallen , en Veroorzaakt een
Ichrikkelyke flacbtingonderdezelven; 1
te midden dezer nooit gehoorde gebeurtenis, wordt de Burgery, door de ingekomen menschlievende raad van den braven palland en capellen, vriendelyk gedrongen haare Stad te verhaten, wyl dezelve het aanhoudend geweld der aanvalleren , onmooglyk langer zal kunnen wederftaan; en de ganfche Stad voorzeker, door derzelver woede, ten prooi der vlammen overgegeeven worden ; hoe vol moed om alles te wagen , vindt echter de ongelukkige Burgerheldenfchaar zich verpligt, om des onfchuldigen bloeds wille, de te rug tocht aan te neemen, terwyl eenige derzeive , de vyanden, door een geliadig vuur, de gelegenheid beneemen, om de vluchtenden te verhinderen; waarna deze lolfelyke ieveraars zich mede uit de Stad by hunne lotgenooten op den vryen Ysfel grond begeeven.
Af-f



( 207 )
Affclniwelyke Gedrochten V wreedaardige werktuigen der Heerschzucht! ftaak tiw vuur;gy zyt niet waardig uwe bloeddorst met der burgeren kostelyk bloed
:e lesfchen,! de verlasten Stad is u
overig gelaten! Ram de poorten
krzelvc op ! een deel laffe zielen ,
iie hunne vryheid en rechten aan de roeten van uw Tieranniesch Hoofd geiwee willen nederleggen, wacht u met ppen armen;-, ga, nu gy uwen moordust op de u ontweken menigte niet kunt voldoen , gaa nu de drift uwer fchenzieke ïiel uitoeR'enen aan het levenlooze , het iierbaare dat gy in dc verlasten Stad, « n de wooningen der traven, — in de
ichtbare piaatfen des gerichts, in
1c verzamelplaats der Christenen, ——.
Ie nooit gefchonden de heilige woo-
ïing des levenden Gods, vinden zult. •
fa, ontmenschten ! gy g at, ■ aljui-
;hend neemt gy de u achtergelaaten Stad n; « vliegt, brandende van "verlangen naar het volbrengen van uwe roof cn plunderzucht, in de wooningen der
jntgeweken Bui geren; flaat uwe vuige
landen aan al wat kostelyk en rein is ; —— vernield al wat gy vindt, —zelfs



C 2o8 )
ontziet ge, 6 werkers der fnoodfte gru welen 1 zelfs ontziet ge u niet, God heilig woord, op de lpreekpl .atfe de zaligen Euangeliums, uit elkander t
rukken, en gebruikt die uitgefelreul
de bladeren tot de fchnndely'kfte onreiij
heid gy vult uwe, van armoede
ledige Beurs, met de Liefde giften dc
weldadigen met de Penningen, tc
onderhoud der nooddruftigen, onder he albefchouwcnd oog da* menschlievend Godheid, 1'aamgebracht, en hefteed diewelk een gruwel! tot voldoening van uw
beestachtige wellust.
Dan, wenden wy onze gedachten va
deze vloekwaardige tooneelen af,
de hooge God, die alles te zyner tyd t huis zoekt,- de verdrukte en vernederd onfchuld uit hare rampen verlost; de Ti ranrien en gcwelddryvers voorbeeld! ftraft, de heilige wraake oveiiaatendé.
4 fa Uwe ook de Nyd en Hcerschzicht int gen woelen,; Hoe o ofc 't Geweld den Burger trapt, | Hernat dierbaar bloeduit de aadren tap Godzal hem eens de kracht van zynen ari doen voelen: Wenhy , tot heil van Folk en Staat, Ds Or .njeftam te mor/el /laat.