D E
KUIPER,
ZANGSPEL.






D E
KUIPER,
ZANGSPEL.
GEVOLGD NAAR. HET F RANS CUE, DOOR
B A RT II 0 L 0 M E U S R U L 0 F F S.
Te A M ST E 11 D <i M, h T. HELDERS en A. M ARS,
in de Nes. 179-* . " " ~ Riet Privilegie. ' i i'n






—J
TOJEW X X W G
AAN DEN WELEDELEN MANHAFTEN H £ E R JE
Mr. WILLEM ALEWYN,
K *f<



KAPITEIN DER SCIIUTTER7E
FAN W T K X X F. T E
AMSTERDAM.
Hy, die de onfchatbre dichtkunst mint, In 'c fclioon muzyk genoegen vind, En zynen tyd niet achl verlooren, Wanneer hy dien, van dag tot dag, Konstöefenend befleeden mag 13y beider liergetal, in kunstgevvyde chooren , Toont waarlyk dat hy.aangeene ydelheénverkleefd, De vadfche ledigheid betaamclyk omzweeft.
Hy



Hy vind in 't flyten van zyn' tyd,
Aan nutten leerlust toegewyd,
Steeds welbelteede en Itreelende uuren;
En ziet, door d'yver die hem blaakt,
De uitfpanning, die zyn hart vermaakt,
(d uuren;
Iets aan zyn' ftaat verknocht dat vleijend voort blyft Daar hy, aanhoudend, lof en eer en achting wint, By elk, die ia den mensch kunstvordering bemint.
Hy word der kunsten toeverlaat,
En ftrekt haar fteeds ten mecenaat
In 'tjuichcnd choor der kunstgezinden,
Daar Mnemofynes lieflyk kroost,
Op Helicon, niet fchaamrood bloost,
Dat Febus zoonen in zulk een' hunn' wellust vinden,
En hem erkennen als een' vrind en tydgenoot
(groot.
Die de eer deszangbergs door kunstliefde en vlyt ver-
Daar



Daar gy my duidlyk hebt betoond ,
Dat in uw ziel hoogachting woont
Zo voor muzyk als poëzyè',
En my, door beide, de eer gefchied
Dat gy rny uwe vrindfchap bied ,
Is 't zeer plichtmaatig dat ik U dit zangfpel wyë:
(kunst vleit,.
De naam eens kunstvrinds voegt aan 't hoofd, waar zangThalia fchertfend lagcht, of Melpomene fchreic.
Dat uwen fmaak dit zangfpel ftreel', Wanneer't, gevoerd op ons tooneel, D' aanfchouwer lokke en moog' behangen, Dar. zal myu dichtnimf nooit den tyd, Deze overzetting toegewyd, Als nutteloos verfpild, betreuren of beklaagen; Maar 't zal belooning voor haar tedre kunstkracht zyn, Dat die mag pronken met den Mam van alewyn.
B. RUL O F F S.
Den 6 Januarj, i79-~



GEACHTE
ZA NGSPELBE 31 IN NA AR E N.
Eindelyk kimt gy aflaaten my, ly aanhoudendheid, reden te vraagen , {bewust zynde dat ik den kuiper, zangfpel, voor eenige jaaren reeds ten behoeve van den AmJlerdamfchen Schouwburg, uit het oorfprongelyk Franschproza in Nederduitjche vaerfen begonnen hadde over te zetten?) waarom ik denzelven niet ten tooneele deed ver* chynen ?
Cy kunt de moeite fpaaren my, met aandrarg, te verzekeren, dat hy, wanneer ge hem door den troep van den * 2 heer



heer neyts, voor veele jaaren, op ons voorige tooneel zaagt vertoonen, Uhy voortduuring beviel, en, als V ware , de bronwel was, waaruit de trek en neiging om ook, in onze nationaale Jpraake, zang/pellen ten tooneele ts voeren, voortvloeiden.
Thans voldeed ik uw dringende nieuwsgierig 'icid om den kuiper op onzen Schouwburg te zien, door hem den 11 'elÉdelen Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van den Schouwburg aan te bieden, die hem aannaamen, met oogmerk denzelven fpoedigte doen vertoonen. JJyis ecnemy7ier lettervi lichten, waaraan ik begon te arbeiden, toen da zavgfpellen , gelyk een SMIRN8CHE koopman, de
twee jaagers en het melkmeisje, de soldaat door dwang) ^ a n netteen lubyn,<sh
veele dergelyken, alleenlyk dienden ter vervulling van a/ge. keurde bly-en klucht [pellen ,om tot toegifte vertoond te worden achter groot e treur- bly- en tooreelfpellen, die verdiensten genoeg hadden om den aanfc'wuwcren te trekken , en toen de heerfchende [maak in Frankryk, gevolgd van verfcheiden vorstendommen, dermaate de overhand had gekreegen , de groote zangfpellen tot voor/pellen te doen dienen, en met treur- bly- en tooneelfpeden in gelyken rang te ft'ellen.
Dezen



Dezen fmaak, wilden wy den aanfchouweren genoegen geeven en betomen dat 'er by onze natie ook daartoe gefchikte perfoonen gevonden vlierden , behoorden wy omzichtig naar te volgen , waarin wy iofelyk flaagden door het vertoonen van zemire en azor, den deserteur, de sc h 00 ne arsöne, de karavaanvan groot kaïro en ric hard lee u-
w e n ii a r T , benevens nog zes \ovet zettingen van wylen den WeUEdelen Heere E. G. van BEAUMONT, eertyds mede Gecommitteerd tot de zaaken van den Schouwburg, o
Niettegenflaande ik in veele overzettingen myner zangfpellen my niet heb gebonden aan een aan elkaêr gelyke maat in de vacrfen , heb ik my in dezen kuiper hier omtrent naamver bepaald , en, behalven de zang/lukken, aan acht of negenvoetige vaerfen gehouden, om eens te beproeven of dit den tooneelfpeeleren geen meer gemak in 7 leer en hunner rollen zoude toebrengen.
* 3 Dair
Zemire en azor wierd by de eerde vertooning dertien maaien achtereen , met een* opgepropten fcnouwburg met menfcben, vertoond, en verfcheiden der verder aangehaald» Hukken, zeven, zes, vyf en vier maaien.



Daar ik my by vooruitzicht durf vleijen , 'dat myn kuiper, byaldien hy met denzelfden yver en kundige oplettendheid, waarmede de voorige zang/bellen, en nog niet lang geleden de twee gierigaarts en silvaan, met een' algemeenen lof door onze bekwaame tooneelfpeeleren wier den uitgevoerd, zal vertoond worden, waaraan ik niet twyfel, vertrouw ik 'er myr.e landgemoten vermaak , en den Schouwburg voordeel mede te zullen aanbrengen , en dus zal ik, naar wensch, myne moeite^ aan dit zangfpel ten koite gelegd, zien beloonen, en my verheugen, dat ik myne fnipperuuren van dichterlyke uitfpanning niet vruchtloos hefteed heb.
De



De Gecommitteerden tot de zaalten van den Schouwburg hebben, volgens O&roy door Hunne Ed. Groot. Mog.de Heeren Staaten van Holland en Westvriesland, den eerften November, 1787, aan hen verleend, het recht van deze Privilegie, alleen voor den tegenwoordigen druk, van DE KUIPER, zangfpel, vergund aan j. helders en A. mars»
Amfleldam, den 24 November, 1791.
Geen Exemplaaren zullen voor echt erkend worden, dan die door ée"n' der Heeren Gecommitteerden onderteekend zyn.



VERTOONERS.
martyn, kuipers baas, voogd van Fanchette, en verliefd op dezelve.
fanchette, beminde van Colyn.
colyn, eertyds Soldaat, kuipers knecht op den winkel van Martyn; verliefd op fanchette.
sep, wyngaardenier.
servaas, molenaar, oom van Colyn.
Het fpel rpeelt in een dorp in het huis van Martyn, beginnende 's nademiddags ten twee uuren , eindigende omtrent ten acht turen.
Het tooneel verbeeld een kuipers winkel: vóór op het tootieel jlaat een kuipers fchaafbank; wat verder opeen vat, en ter zyde , tusfchcn de fchermen een kuip , die maar half gezien word; voorts eenige Kuipers gereedfchappen, die aan den wand hangen, en gedccltelyk op het vat en 'er naait liggen.
D E



D E
KUIPER,
ZANGSPEL,
EERSTE T O O NE E L.
FANCHETTE, COLYN.
DUO.
FANCHETTE;
Neen, neen, 'tzal niet gefchién. COLYN. Maar waarom wilt ge my niet minnen,
Daar ik, door uw gelaat te zien, Steeds opgetoogen ben van zinnen?
FANCHETTE. Laat me in rust, Colyn.
COLYN. Laat my d'uwen zyn. FANCHETTE. COLYN. Neen. Laat me in rust Colyn. Ja. Laat my d'uwen zyn. Laat my toch met vreên. Neen, neen.
COLYN.
Wat droes! daar 'k u zo teér bezin , Wil ik doen zien hoe 'k u bemin.
A
FAN-



2 DE KUIPER,
FANCHETTE.
Colyn, men moet omzichtig weezen.
COLYN.
De liefde dringt my al te zeer. Ik min u; en, verr' van te vreezen,
Wil ik 't u zeggen, keer op keer. Ik trek te velde op uw bevelen,
Opdat ik, als een krygsheld , kom ;
Poef, paf, valaan , flaa dood , voort, om ,
Steeds op het roeren van da trom.
Rora domderom , romdom, rorndom, En als verwinnaar weer mag keeren.
FANCHETTE.
Jy fpreekt geduurig als foldaat,
COLYN.
De krygsdienst is al myn behaageti.
Durfde ik voor 't welzyn van den ftaat, Drie maanden lang, myn' kop niet waagen?
FANCHETTE.
Men dankte u echter af, niet waar?
COLYN.
Dat is omdat myn moedig poogcn Te uitmuntend wierd in ieders oogen.
FANCHETTE.
Pas op en fchik uw zaaken maar, Dat men u niet, ten tweedemaale, Juist met die zelfde munt betaale,
Eu



ZANGSPEL. 3 En u, in 't kort, de deur uitleid'.
COLYN.
De deur uit? waarom? durf ik vrsagen?
FANCHETTE.
De baas zoekt naar gelegenheid, Om u den winkel af te jaagen.
Bemerkte gy, dees dagen, niet
Hoe yslyk knorrig hy ftaêg ziet, En hoe misnoegd en ontevreden Hy tegen u is in zyn reden?...
COLYN.
Zeg me eens, wanneer'k hemvrindlyk trof?
FANCHETTE.
Nog gisteren in onzen hof, Aan geene zyde van de heggen,
Alwaar ik hem wist te befpiên,
En zonder dat hy my kon zien, Hoorde ik hem, by zichzelven , zeggen,
In 't aangezicht gelyk verwoed,
En flr.mpend telkens met den voet:
'k Zal dien foldaat zyn paspoort geeven;
„ Hy is een luiaart en een guit;
„ Hy fpot met my en Iagcht my uit, „ En zou Fanchette ook ilecht doen leven:
„ Hy moet de deur uit, ja gewis."
COLYN.
Zou hy, denk je, in zyne oude dagen, Nog waarlyk willen u behaagen ?
A 2 ÏAN-



4 DE KUIPER,
FANCHETTE.
ó Ja; 'k weet dat zulks zeker is.
COLYN.
Hebt gy 'er blyken van?...
FANCHETTE
Volflaagen.
ZANG.
'kWord zulks gewaar, door zyn onthaal: Hy ziet my aan, fpreekt liefdetaal; Maar, ondanks alles wat hy doet,
Kan niets hem baaten :
'kLagch om zyn praaten; 'kEefpot zyn'gloed.
Wanneer ik loop, dan ook loopt hy, Vol drift, tot myn vermaak, met my; Maar de yver, hoe "ny zich ookfpoed',
Zwicht voor zyn jaaren.
In voort te vaaren Bezwykt zyn moed.
Als ik voor 't eerst een liedje zing, Straks zingt hy met my onderling. Doch 't gaat geenszins zo als 't behoort:
De mengelingen
Van beide ons zingen Zyn niet accoord.
COLYN.
Hoe! durft die oude en ftrauirae bloed, Die invalide , zonder moed,
Dan



ZANGSPEL, S
Dan zonder fchroom recognofeeren Op 't territoor, dat ik bewaak, Opdat hy Hout zich meester maak*
Van myne buit? ik wil hem zweeren... Ik zal,..
FAN CHETTE.
Wat zal je?
MARTïN, van binnen.
Ik kom ; 't is klaar. COLYN, Marlyn hoerende, neemt zyn gereedfchap. My daadlyk aan het werk begeeven.
FANCHETTE.
Dat's goed, Colyn, De baas is daar. Toe, fchielyk, werk; en maakt hy leven,
Of knort hy, doe of jy 't niet hoort,
Werk maar geduurig vlytig voort. Verftaje wel?
COLYN.
Ja, wil niet fchroomen. Ik zal 't wel fchikken. 'k Zie hem komen.
TWEEDE T O O N E E L.
MARTYN, COLYN, FANCHETTE.
MARTYN) met een bos hoepels en eenige tienen, op een' knorrigen toon. Fanchett', wat doe je? en jy, Colyn?
COLYN, zingende, by zlchzelven, de volgende woorden op di wyze van het Lied: zo ge ooit met fclwldenzyt bezwaard. Ik zie , ik zie , Fanchette altyd. Aan 't werk,met onvermoeide vlyt. FANA 3



6 DE KUIPER,
FAN CHETTE.
6 Baas, jy zoud het niet gelooven, Hoe druk dat wy hier bezig zyn, Wanneer jy uit bent of naar boven.
MARTYN.
Dat is zeer wel gedaan.
COLYN, zyn lied vervolgende, Wy werken {leeds met lusten, En weeten van geen rusten. MARTYN.
Maar wat
Bewerkt die fchurk daar toch voor dingen?
COLYN.
Het is een hoepel voor het vat... MARTYN, hem in de rede vallende.
Zwyg ftil.
Martyn het lied vervolger.de. Wat is 't een engelachtig kindI Hoe fterk heeft haar myn hart bezind COLYN, verder 't lied vervolgende. Maar, hoofd van alle gekken, Je zult 'er niet van trekken. lis. MA RTYN.
Wat zeg je.
COLYN.
Ik zing.
MARTYN.
Geen zingen Wil



ZANGSPEL, 7
Wil ik da: immer hier gefchied'.
colyn. Hoe, mag ik dan..?
martyn.
Ik wil ook niet
Dat gy zult fpreeken.
colyn.
Niet te fpreeken, Of niet te zingen! wel..
martyn.
Neen, neen; Ik heb jou hier voor 't werk alleen.
colyn, zingende. Aan 't werk, aan 't werf:, met nieuwe lusten. martyn.
Maar hoor dien fchurk eens! Welke iïreeken! Hy fpot met my voor myn gezicht.
fanchette, ftil tegen Colyn. Zwyg ftil toch.
martyn, tegen Colyn, zonder Fanchette gehoord te hebben.
Wat heb je al verricht Terwyl ik uit was om myn zaaken? Is Sirnons oxhoofd al gedaan, En t'huis gebragt? doe 't my verftaan. colyn.
Gy krygt het haast weêr, om te maaken.
' MAR-



8 DE KUIPER,
martyn.
En dan de tobbe van JeanneQt'?
fanchette. 6 Eans! drnr heb ik op gelet. Ik bragt ze zelve t'huis.
martyn-
Wat reden Deed zelf die fchobbejak dat niet?
colyn.
Wel,baas! zo 't door my waar* gefchied, Hoe zou 't dan met myn bezigheden
Op uwen winkel zyn gegaan?
MARTYN. De bezigheden van myn' winkel!...
He , van myn' winkel..! hoor eens aanl Die luie en onverdraagbre kinkel!
Zeg op; is reeds de kuip gereed Van vader Sep ? 't is al agt dagen, Dat hy 'er my heeft om doen vraagen.
Die kuip, die,... die., gelyk je weet... Spreek , waarom is ze , naar behooren , Niet klaar?
colyn.
Ei, wil je niet verftooren» Je zult jou bloed in vlam doen fiaan. fanchette, ter zyde. Zal hy dan nooit het zwygen leereu?»
Te-



ZANGSPEL. 9
Tegen Martyn. Myn lieve baas, zie my eens aan. Zy ftrykt kaar hand langs zyn'' kin. 'k Wed dat je u heden hebt doen fcheeren.
MART Y N.
Waarom ?
FANCHETTE.
Omdat ik u deez' dag Zo mooi vind als ik ooit u zag. M A R T Y N, lagchende, en de hand van Fanchette neemendc. Is 'i waar , vind jy me zo behaaglyk? COLYN, op eene Jpotachtige wyze het lied van Malbourg zingende. Hy's waarlyk om te fteefen. Ca jy maat voort met ftreelen; Maar 't zal je ras verveelen: Die Kuur Is kort van duur. MARTYN. Nogweêr op nieuw? 't is onverdraaglyk! Die fchurk houd magtig van gezang.
F ANC Hl' TTE.
Wat kan het ïcheelen ? laat hem zingen. Kom, werk wat met ons, 'tzal ons dringen; Dan gaat ons werken meer met gang.
MARTYN.
Wou jy 't heel graag?
U FAN-



10 DE KUIPER,
FANCHETTE.
't Zal my bekooren.
COLYN.
Voor vast onthaalt de baas ons wel Op de eene of andre bagatel, Door ons wat liedjes te doen hooren? liet is hem in het minst geen werk, Des zondags morgens, in de kerk Verr' boven ieder uit te haaien.
M AR T YN. Nog laat hy niet me aan 't hoofd te maaien Met praaten! Houd den bek.
FANCHETTE.
'tls zo;
Hy heeft gelyk; je kunt mooi zingen: Uw flem kan my door de ooren dringen ■ Meer dan een lier of een hobo.
MARTYN.
Zou jy myn zingen dan beminnen?
fanchette.
Ja, wy doen meé. martyn, agi*' rok uittrekkende, begint hy in het kamifuol mede te werken.
Laat ons beginnen.
TR ï O,



ZANGSPEL. li
TRIO,
Onze onvermoeide vlyt Is Bacchus toegevvyd. Kom, laat ons werken met een* een^gezindeu moed. Daarna word de arueid wcêr verzoet Door gulle vreugd en lieflyk rusten. Sla frisch toe, Wel te moe. 'tWerken moet fteeds gaan met lastert. Daarna is 't hart weer voor de min. FANCHETTE. COLYN etl MARTYNj
Sla friscb toe, bly van zin. Sla frisch toe, bly van zin. Daarna is 't hart weêr voor de min. Pata pan ! Daarna is 't hart wedr voor de min.
MAR.TYN. Climcen trof in de kroeg eens haaren vryer aan: Zy, hierom boos, wilde aan het kyven gaan; Maar hy, om heur re wederttaan, Kood haar zyn glaasje aan, zonder vreezen, En zei: Wees toch maar wel voldaan, 'k Drink uw gezondheid, uitgeleezen! Sla frisch toe, bly van zin. Daarna is't hart weer voor de min. ALLE DRIE, Sla frisch toe, enz.
MARTYN. Fanchette, dat is afgedaan. Nu moet het jou ook niet verveelen My, op jou beurt, het oor te ftreelen. Hef eens een van die liedjes aan,
B 2 Die



12 DE KUIPER,
Die je altyd zingt, zo menigmaalen Als jy met meisjes van jou flag Jou vrolyk maakt op j' uitgaansdag.
FANCHETTE.
Zeer gaerne,baas! wil maar bepaalcn Van welk een lied gy *t meeste houd.
MART Y N.
Van dat, het geen ik alle dagen Jou zingai hoor.
7/y neuriet eene of andere Wyze binnen's nwnds, 't Kan my behaagen. 'tls als jy 't llngt by my nooit oud. FANCHETTE, heffende het Liedje langzaam aan' „ Daar was reis een jong meisje.
MARTYN.
Dnt is 'tniet. 't Heeft heel andre fprongen,
Schoon ik dit liedje juist niet wraak'.
Maar 't andere is meer in den fmaak.
Fanchette, beginnende wat ft erker te zingen , ae wyi van '/nachtegaaltje. Neen, neen; dat jy daar hebt gezongen
Is 't ook niet ;'t heeft een' andren zin:
De nachtegaal komt daar niet in. In "t geen my "t meefte kan vermaaken
Komt van een' wyugaard, en dan van
Het meisje, en 't minne wicht, hoe't kan Befpiên, en diergelyke zaak^n.
FAN-



ZANGSPEL. 13
Fanchette heft het volgende Liedje aan, ója, dit liedje is 't rechte, dat Ik graag door jou gezongen had.
FANCHETTE.
LIEDJE.
Op een' tyd zag Colinette
Eens een' wvngaard Welig ftaan. Denkend dat haar niets belette ,
Sloeg zy fluks de hand 'eraan. Wil niet plukken , Colineite !
Liefde is hier niet vert" van daan.
*t Meisje, daar 't niets waant te duchten, Word befpied door 't minnewicht.
Dat, eer 't mooglyk is te ontvluchten, Haar treft door een' Icherpen fchicht.
Zy fchreeuwt en begint te zuchten, Met bedeesdheid in 't gezicht.
Dacht gy, dat het u zou lukken, Olyk meisje! (vraagt hy haai) 't Trosje van der. fiam te ml ken?
Neen, ik wierd u ras gewaar. Meisjes, die zo gaerne plukken, Loopcn altyd groot gevaar. ALLEN TE SAAM EN, Meisjes, die zo gaerne enz.
MARTYN.
Ha, dat zyn loopjes! dat zyn klanken!
Wel weérgaês, of dat zingen is? Het gaat rae aan 't hart. Om jou te danken,
En uit een waare erkentenis,
B 3 Zal



14 DE KUIPER,
Zal ik je eens in myne armen drukken...
Hy wil haar omhelzen. COLYN) zich tusjchen beide voegende.
koud zyn hamer vooruil. Myn lievetyd! ei, zie eens, baas, Hoe dat myn hamer gaat aan Hukken. MARTYN, hem met boosheid te rug flootende.
Wat duivel fcheeltje? ben je dwaas? Wat ftukken is, dat moet je maaken. Die lompert!
FANCHETTE.
Morgen gaan we op 't feest,
Niet waar?
MARTYN.
Ja,vast, voor alle zaakeno Myn lieve lam, wees niet bevreesd. Je zult jou wenfchen zien vervullen: Jy gaat 'cr met me, heel alleen.
FANCHETTE.
Myn tyd! of wy 'er, met ons tweên, Ook zingen en ook dansfen zullen?
Kom, maak wat pasfen,om te zien Hoe jy met me in de bogt zult fpringen.
Zy neemt zyne hand en begint te zingen.
Dans eens.
MARTYN.
Laat morgen 't liefst gefehiên. 'k Ben nou belet door andre dingen.
'kGaf



ZANGSPEL' 15
'k Gaf aan myn' buurman ftraks myn woord, Om, als ik t'huls zou komen, voorc, Een oxhoofd met hem op te fteeken. Zulks kan niet blyven in gebreken.
Fanchette, intusfchen kan je alleen Wel in den tuin jou tyd verdryveu
Met braaijen. Kom , kind , ga jy heen.
FANCHETTE.
Ik zou hier ook wel kunnen blyven.
MARTYN.
Neen, doe het geen ik zeg, van daag. Ik heb hier reden voor, myn waarde!
De hoenders wroeten anders ftaêg Geweldig in den tuin in de aarde.
Tegen Colyn. En jy, pas op jou werk te doen.
COLYN, zonder hem te willen hoorcu. Ze zullen dansfen onder 't groen... Zy gaan beide binnen; doch Fancjiette komt, zo dra Martyn weg is, weder op het toonsel.
DERDE T O O N E E L
FANCHETTE,COLYN. FANCHETTE. Colyn, Colyn, is hy al heeneu?
COLYN.
Ja wel, Fanchett'; wees niet bevreesd • Kom jy maar in. Hy is verdweenen.
FAN"



15 DE KUIPER,
FANCHETTE.
Vermits ik morgen ga te feest Met onzen baas, wil ik je iets fchenken.
Daar is een heel mooi lint voor jou;
Ik kreeg het laatst van een mevrouw. Neem aan; wil my 'er by gedenken.
Ik nam 't voor u, Colyn: fier jy
Nou, ter gedachtenis van my, TJ daarmede.
COLYN.
Is het, zonder liegen, Van een mevrouw, Fanchett'? want, kyk...
FANCHETTE.
Wel ongetwyfeld, zekerlyk. Denk niet dat ik u zou bedriegen.
't Is die mevrouw, waar ik naar ftad Zo dikwils vruchten heen ga draagen.
COLYN.
Hoor eens, Fanchette, ik ben... omdat...
FANCHETTE.
Wel nou , fpreek op , Colyn, om wat ? Zou ook wat jalouzy jou plaagen?
COLYN.
ó Neen, geenszins; maar jy zei iets, Waarop ik peinsde, en anders niets.
FANCHETTE,
Maar wil me eens, daar we alleen zyn, zeggen,
Hoe



ZANGSPEL. 17
Hoe wy 't het beste aan zullen leggen, Om faam te trouwen. Wat gedaan?
COLYN.
Wel hoe! ben jy dnarmeê belaên ? Wy zullen doen als andren deedeu. Ik vind in 't minst geen zwarigheden ,
In zoo'n natuurelyke zaak.
FANCHETTE.
Maar onze baas zal, van zyn leven, Tot onze trouw, zyn ftem niet geeven.
COLYN.
Heeft hy op u zo veel gebied, Dat hy moet ftemmen in het trouwen, Of't huwelyk kan tegenhouên?
Wat droes, hy heeft de rechten niet Op u, van vader of van moeder!
FANCHETTE.
AH' wat gy voorgeeft is zeer goed, Maar hy, hy heeft my opgevoed,
Eu was aanhoudend myn behoeder Sints ik myne ouderen verloor.
Ik durf hem geenszins teaenftreeveii.
COLYN.
Kom, kom! vrees jy maar nergens voor. Laat jy me maar eens met hem leeven. Ik zal hem fpreeken.
C
FAN-



13 DE KUIPER,
FANCH ETTE.
'k Ben vol vreezen, Dat alles dan verbrod zal weezen. Je bent te driftig.
COLYN.
Wil jy dan Den baas liefst hebben tot uw' man?
FANCHETTE.
Neen,waarlyk niet, dat durf ik zwcere-n. COLÏ N.
Welaan,laat my dan 't (luk regeeren.
Gy zegt, dat hy 'er fterk op ftaat Met u zyn huwlyk voort te zetten ; Eu dat hy ernftig wil beletten
Dat je immer met my trouwen gaat; En, fchoon gy wenscht met my te trouwen,
Zou't aan u, zeg je, onmooglyk zyn Aan hem het minfte leed te brouwen ,
Wat dient 'er dan gedaan?
F ANC HETTE.
Colyn,
We moesten iets zien uit te denken, Het welk, als door een' ander' kwam ,
Die, zonder dat het ons kon krenken, Ons beider zaak ter harte nam ,
Opdat men 't huwlyk dus belette.
COLYN.
Hou ftil, daar valt me iets in, Fanchette,
Dat,



ZANGSPEL. 19
Dat, inderdaad, gelyk ik gis, Aan ons gantsch niet ondienftig is, En my niet moeilyk komt te vooren.
FANCHETTE.
Wel, wat is dat ,Coiyn? laat hooren.
COLYN.
Hoor toe, liet is dat onze baas Geld fchuldig is aan oom Servaas, En dat myn oom my is geneegen.
FANCHETTE.
Wel nu?
COLYN. Wel nu? laat my begaan. Ik doe u nou niets meer verftaan.
FANCHETTE.
En ik denk niets meer te overweegen,
En zal, als hy me weêr verbied' Met u te fpreeken , daadlyk zeggen, Hoe dat de zaaken by me leggen.
Ik fchroom zyn knorren langer niet.
COLYN.
Ik ga myn' oom ten eerlïen vinden.
FANCHETTE.
Ik raad u, zulks niet te onderwinden.
Maak eerst uw dagwerk af, Colyn, En ik zal middlerwyl vertrekken. Hy mogt ons hier te faam ontdekken,
C 2 En



20 DE KUIPER,
En dan zou *t bier niet vreedzaam zyn.. Vaar wel, vaar wel.
COLYN.
Vaar wel, myn leven ! Maar, eer gy gaat, Iaat me eerst een'kusch Op uw lief, poeslig handje, geeven.
FANCHETTE.
Denk liever op uw werk, flus, flus.
Zy vcrtrsit»
COLYN.
Wat heeft die meid bekoorlykheden! Hoe wel is nu myn hart te vredenl
VIERDE T O O N E E L.
COLYN.
ARIA,
"Vaal; gevoelt myn liarte Iets vreemds 't geen ik niet ken, Daar 'k by Fanehctte ben : Maar dan treft me fmarte, Als 'k niet met haar, dcngantfchen dag,
Van liefde fpreeken mag. Wat kan ons meer behaagen, Dan een beminnelyk gelaat? Al ziet men 't alle dagen, Nooit is 't oog 'er van verzaadDoor, by eene uitgeleezen, Te weczen, Is't of ons hart aanhoudend (laat Van vreugd , die niets te boven gaat. Vaak gevoelt***. ^



Z A N G S PEL.
21
VT F D E T O O N E E L.
MARTYN, COLYN. MARTYN.
Fanchette.
COLYN.
Hoor, in eeuwigheid , Is 't niets dan naar Far.chette vraagen.
MARTYN.
Colyn, weet je ook waar of de meid Naar toe is.
COLYN, by zichzclven fpreekende. 'k <^al den zot wat plaagen En my vermaaken.
Hy zingt het volgende * j, 'klleb drie vrouwtjes reeds verfleeten, „ 't Waren weêuwtjes, kuisch en trouw. „ Voor de rust van myn geweten, „ Haak ik naar een vierde vrouw. MARTYN.
Hoor, Colyn. COLYN, voortzingende. „ Zo ik my nu wou verbinden
„ Aan een meisje, rein als goud; „ 'k Zou wel zoeken, maar niet vinden, „ En ik ilierf wis ongetrouwd. IIARTYN, hem de hand op den mond houdende. Wel, zal 'er haast een einde zyn
C 3 Aaa



25 DE KUIPER,
Aan dat verbruid verveelend lollen ? Zal jy nie hooren?
colï n.
Zyt gy *t,baas? Wat,duivel!jy maakt een geraas, Net of uw zinnen zyn aan 't hollen.
martyn.
Waarom laat je, als ik jou iets vraag, My fchreeuwen zonder my te hooren?
colyn.
Waarom kom je in myn vlyt me ftooren,
Daar 'kvoor uw werk zo'n zorge draag? 'k Was daar zo yvrig in myn zaaken ; Gy had me een duigje klaar zien maaken,
Zo fchoon als jy 'er ooit een zag.
Het mangelde nog aan een' llag Met dezen disfel.
mar tyn. Dit's de reden
In 't minfle niet waartoe ik kom.
colyn.
Ik gaf 'er graag een' gulden om , Zo gy geduldig had geleeden
Dat ik dit duigje, naar myn" finaak, Ten eind' toe had af moogen maaken.
mar tyn.
Ik zeg nog eens, 't is niet de zaak Waarom 'k verfchyn: 't zyn andre zaaken.
co-



ZANGSPEL. 23
COLYN.
Wat buigt ze mooi! hoe fieriyk! kyk: Wat is ze zuiver en gelyk!
BI AB.TY N.
'k Vraag, of je zwygen zult? zal 't lukken?
COLYN.
Neen, voor den duivel! 'k werk niet meer.
Hy gooit de duig en den disfel tegen de beenen van Martyn,
Dnar ligt het allemaal ter neêr.
MARTYN.
Ai, ai, hy gooit myn beenen Hukken. Die fchobbejak !
COLYN.
Vergeef het my. Waarom gingt gy niet aan een zy'? De vlyt vermeesterde myn zinnen.
MARTYN.
'k Wou dat jou vlyt lag in de hel. Waar is Fanchett'?
COLYN:
Ze is hier niet binnen,
MARTYN.
Schavuit, dat zie ik immers wel.
C OLYN.
Waarom behoefje 't dan te vraagen? Kom, kom, wil my niet langer plaagen Laat my myn werk doen.
MAR-



24 DE KUIPER,
MARTYN.
'k Vraag aan jou, Naar welk een plaats zy is geloopen?
Naar wien? wat huis? verfta je 't nou? Ik fpreek verftaaubaar , zou ik hoopcn.
COLYN.
Ja, gy fpreekt zonder wedergaê. Gy v. eet den tuin wel, zou ik gisfcn, Van meester Pietcrfelie?
MARTYN. COLYN.
Daar is ze niet. Maar 't kan niet misfen,
Als je aan het eind' bent van den tciin, Daar woont Griet Kribbig, die, voordezen
Al fpottende, naar uwe kruin Met haar twee vingreu heeft geweezen,
By de begraafuis van uw vrouw.
Daar is Fanchette. Weet je 't nou?
MARTYN.
Behalven dat je wel kost itaaken Die zotte aanmerkingen te maaken,
Weet ik 't. Maar nou fprak ik jou graag Van andre zaaken. 'k Heb een vraag Aan jou te doen?
COLYN.
Wat's uw begeeren?
Zeg



ZANGSPEL. 25
Zeg my wat dat je gaarne had.
MARTYN.
Dat is dat jy jou, dat je 't vatt', Ten eerften hier van daan zult fcheeren.
COLYN.
Wie, ik?...
MARTYN.
Ja, jy.
COLYN.
Kom, welk een praat!
Gy lagcht 'er meê.
MARTYN.
Neen , indedaad. Ik lagch'er waarelyk niet mede.
COLYN. Gy lagchc nog daar gy 't zegt.
MARTYN.
'k Lagch niet, 'kWil dat zulks met de daad gefchiedl
COLYN.
Wel nu , ik merk aan uwe rede,
Dat gy het waarlyk meent; welaan', Ik zal dan heenen moeten gaan.
'k Zal met de afrekening dan wachten,
Totdat gy 't zult geraaden achten. Dan, fchoon we fcheiden van malkaér,
Zal dit toch geen beletzei geeven,
D Dat



aö DE KUIPER,
Dat we onderling te faamen leeven Als goede vrinden , is 't niet waar? martyn.
Ik kan jou ligtlyk dat vergunnen, Mits dat het Hechts niet van naby, Maar zo verr' 't mooglyk zyn kan , zy.
colyn.
En dan zult ge ook niet weigren kunnen.. My een pleiner nog toe te Haan.
m a r t y n.
Wel, wat pleifier toch? (preek, welaan.
colyn.
By my ter bruiloft meê te komen.
martyn. Ter bruiloft', is het fpotterny? Van wie ?
c olyn.
Wel , van Fanchette en my.
martyn.
Colyn, Colyn, je meugt wel fchroomen. Zie jy deez' arm wel? valt het jou ' Niet klaar en duidelyk te raaden , Dat, is die met een' (lok gelaaden, Hy niet zacht nederkomen zou? colyn.
Wel neen.
martyn.
Zeer goed, maar, felleweeken ,
Zo



ZANGSPEL. Hf
Zo jy het flechts durft waagen, om Fanchette ooit weder aan te fpreeken, Dan zei je 't zien. Onthou 't.
COLYN.
Kom, kom.
DUO.
MARTYN. COLYN, Zwyg, zeg ik, zwyg eer jy myn' Hoe ! dreigt ge my ? wil jy me
toorn ontbrand, flaan 1..
Vrees de kracht van deeze hand. Pa3 op. Vang zulks niet aan.
COLYN.
Nu , baas, tot weêrziens, 'k zeg u heden Nog geen vaarwel; jy zult misfehien In 't kort my hier wel wederzien.; En zo gy dan dezelfde reden Nog vol houd, en op die manier My... 'k groet u,baas.
Hy gaat zingende binnen.
MARTYN.
Goed. Kom maar hier.
ZESDE T O O N E E L. MARTYN, alleen. Die fchurk!... Dan zo 'k 'er wel oplette, Zou'k denken uit zyn lagchery, En zyn gezing en fpotterny,
D 2 Jjat



28 DE KUIPER, Dat hy het eens is met Fanchette...
Maar neen, wat maalt my toch in 't hoofd, En waarom maak ik my verlegen, Daar hy zyn paspoort heeft gekreegen,
En van haar byzyn is beroofd! Ik zal myn' fchroom eens, zonder draalen, Op een goed teugje wyn verliaalen. Een fleschje met drank uit zyii' zak krygende.
Ha, ha, dat is de rechte leus. Wat heb jy, flesje lief! geleeden, Sints my de liefde heeft befirceden!
Wat was 'k, aangaande jou, onheusch! Maar 't fchynt dat elk zyn beurt moet hebben: Daar 't hier vloeit, zal het elders ebben.
ZANG.
Hoe fchoonen liefljk blonk, voordoezen, Voor myn gezicht de wyn in 't glas,
Toen ik noch zorg noch fmart moest vreezcr., En *k fteeds gerust en vrolyk was!
Ik zong een liedje op 't bly genoegen, Waarmeê my 't lot zo mild befchonk;
*k Kon zang en wyn te faamen voegen; 'tGing klok, klok, klok, zo vaak ik dronk.
Maar thans, nu mydemin komt kwellen,
Nu heeft vrind Baclius afgedaan; lk blyf liet rainnewicht verzeilen
Eu kan zyn kracht niet tejentUan.
ZE-



ZANGSPEL, 2p ZEVENDE TOONEEL.
MARTYN,FANCHETTE. FANCHETTE, vrolyk op het tooneel komende.
Wol , baas, het fchynt zeer wel te gaan; Ik kon uw Item van verre al hooren.
MARTYN, ter zyde. Zie daar myn guitje en uitverkooren!.. Op eene verfloorde wyze. Zeg op; waar kom jy nou van daan?
FANCHETTE.
Van Grietje.
MAR TYN.
Ik wil zo aanftonds weeten, Wat jy daar hebt...
FANCHETTE.
Wel, baas! ziedaar. Het is een koek, die 'k kreeg van haar, Om faamen met Colyn op te eeteu.
MARTYN.
Zeg op; heb jy Colyn gezien?
FANCHETTE.
ó Neen,baas 1 zonder te bedriegen.
MAR TYN.
Zie my eens aan, of ik misfchien Ook zien kan of je bent aan 't liegen.
D 3 PAN»



30 DE KUIPER,
FANCHETTE.
'kLieg wanrelykniet. Vraag het vry.
M AR T Y N , op een* taciten toon. Fanchette ,kom, hoor eens naar my. En wees in 't minste niet te onvredeu. Al wat ik voor jou deed , tct heden, Is, in allo opzichte, anders niet, Dan eiiKel tot jou best gefchied. Ik heb Colyn de zak gegeeven En joeg hem zo den winkel uit. Hy is een lichtmis en een guit, In alle fchelmery bedreeven. Beloof me vrst dat jy voortaan Nooit weer dien fchurk te woord zult ftaan.
FANCHETTE.
Deed gy Colyn van hier vertrekken?
Waarom toch?., wat heeft hy misdaan? MARTYN. Wat? hoor,ik zal het jou ontdekken:
Voor eerst is hy te jong voor my;
En dan,ten anderen,is hy, Zo dra ik flechts myn' rug durf keeren,
Al te voortvaarende; en, wanneer
Ik op den winkel ben, te zeer Nalaatende , naar myn begeeren.
In 't kort: ik heb iu hem geen* zin.
FAN-



ZANGSPEL. %l
FANCHETTE.
*k Zag nooit, voor my, zyn vlyt vermindren.
MARTYN.
Dat's Juist het geen my 'tmeestkan hindren.
FANCHETTE.
Maar,zeg, wat kwaad fteekt daar toch in? ZANG.
FANCHETTE. Nanuwlvks ryst de vroege tnorgcn,
Of Colyn werkt hier ahyd, En, na voor uw werk te zorgen,
Helpt hy me, in den tuin, met vlyt; Dan, als de avond fchvnt te nadren , Streelen we ons, verheugd van zin, Onder fchaduwryke bladren. Wat kwaad vind gy hierin ?
MARTYN. Juist is 't dit 't geen my kan fborén.
Naauw zyt g'ergens zonder hem. Of doet, waar jy bent ras hooren
Door zang of tekens van uw (rem. Straks is hy by j', als op jou wenken. Wat heeft hy hiermede in den zin? FANCHETTE. Wel, hy verrast me, eer ik 't kan denken.
Wat kwaad vind gy hierin ? 2ie "k u niet (leeds om my waaren
Wanneer ik my alleen bevind, Om my aanhoudend te verklaaren, Dat gy me oprecht en trouw bemint ?
Co-



22 DE KUIPER,
Colyn zegt me ook hoe ik hem griefde:
Zoude ik my belgen om zyn min ? Gy belde maalt me aan 't noold van liefdei Wat kwaad vind gy hierin?
MARTYN.
Genoeg hiervan, van al uw leven
Zult gy hem niet te woord meer liaan.
Wil my hierin niet tegenftreeven; Schik dat ik hierin word voldaan.
Want als ik kwaad word, felleweeken!
FANCHETTE.
Indien hy my mogt komen fpreeken?
MARTYN.
Gooi voor zyn' neus de deur dan toe.
FANCHETTE.
Maar, als hy ine op de ftraat ziet, hoe Doe 'k dan het beste?
MARTYN.
Uw' rug hem keeren.
Fanchette, volg jy myn begeeren, En doe het geen ik gaarne had: Dan zei je , in 't kort, myn lieve fchatl
Myn troetelpopje en uitgeleezen,
Myn tweede helft, myn huisvrouw weezen. Ik zal, voor jou pleifier alleen, My mooijer maaken, en fteeds kleén
Naar 't zal behaagen aan jou zinnen.
Ik



ZANGSPEL, 33 Ik zou je... maar hoe geeuwje dus, Om welke reên?
FANCHETTE.
Maar wacht eens... zus, Ik zou daar waarlyk haast vergeeten...
MARTYN.
Wel wat toch, zeg?
FANCHETTE.
Dat zo tcrftond Laas Pieterfelie iemant zond.
MARTYN.
Waartoe?
FANCHETTE.
Om u te laaten weeten,
Dat hy, deez' avond, komt in ftad;
En zyne rekening graag had, Ora alles aan u te betaalen,
't Geengy nog van hem hebben moet,
Voor al 't aan hem geleverd goed In zynen tuin.
M ARTYN.
'k Zal, aan het draalen Daarmeê, dan eens een einde zien ? Het word waarachtig tyd,zou 'k achten. Hy deed my daar genoeg naar wachten. FANC HE TTE.
Maar 't moet deez' avond vast gefchién.
E MAR-



34 DE KUIPER,
MARTYN.
Deez' avond? 'kmoet dan aan'c optekenen.
't Word tyd dat ik me een weinig fpoê ;
'tGeld komt me oprecht en eerlyk toe. Weet jy omtrent ook op te rekenen,
Hoe veel de fom ten naasten by
13eloopen zoude?
FANCHETTE.
ÓNeen: maar jy Hebt alles duidiyk opgefcbreeven.
MARTYN.
'k Behoef 'er niet verre om te gaan , De reekning wyst van zelf zich aan. En zal me weinig moeite geeven. Laat zien...
FANCHETTE.
Maar waar' 't niet beter , baas, Ais je in uw kamer ging te fchryven? Daar kan je veel geruster blyven.
Hier is wel tienmaal meer geraas. MARTYN, neemt een duig en gaat zitten. Vier nieuw gekuipte watertonnen...
Voor ieder net vier gulden. . wacht...
Ja, vier en vier, laat zien... maakt acht. Eu acht en acht... Zou 't gy me ook konnen
Oprekenen, zo voor de vuist,
Hoe veel dit maakt?



ZANGSPEL. 35
FANCHETTE.
Wel, zestien.
MARTYN.
Juist.
Hy krygt een fiuk kryt uit zyn zak en rekent op den duig.
Welaan. Ik maak een zes te vooren, En naast die zes fchryf ik een een, Dan maakt het juist te faamen... neen...
Die fom is zo niet naar behooren.
FANCHETTE.
Voorzeker is zy 't niet.
MARTYN.
'tls raar.
Eerst acht en dan nog acht moet, naar Uw zeegen, immers zestien maaken. Spreek; is 't zo niet?
FANCHETTE.
6 Ja, gewis.
MARTYN.
Nu acht en acht dan... 'tis wéér mis. Hy werpt den duig op den grond. Ik weet 'er niet meer door te raaken. 'k Schyn van 't verftand te zyn beroofd, Zo maalt die fchobbejak me in 't hoofd.
FANCHETTE.
Ik zeg u nog eens, op uw kamer, Is 't,om te reeknen , veel bekwaamer. Daar ïs een pen en ook papier.
E 2 MAR-



g6 DE KUIPER,
MARTYN. Ja, 'tzal 'er beter zyn dan hier, Om fpoediger in myne zaaken Te flaagen, en een eind' te maaken. Ik zal me reppen, opdat ik Weêr hier ben in een oogenblik, Om een halfuurtje in jou byweezcn Te fiyten, daar 'k met een' dan aan Die kuip wat kan aan 't werken gaan. Streelt jou zulks niet? zeg, uitgeleezen? FANCHETTE.
ó Ja.
Ter zyde. 'k Denk zeker dat Colyn Intusfchen dan wel hier zal zyn. MARTYN, ter zydeJa, zegt ze! 't fchaap kan haar gepeinzen, Naar 'tfcbynt, onmooglyk meer ontveinzen. Overluid* Zoek midlerwyl dan, lieve meidl Terwyl ik weg ben, bezigheid. Schik jy den winkel wat ter degen. Wil ook de fpaanders wat aanveegen,
En leg 't gereedfchap daar 't behoort. Jy moet jou vroeg huishoudlyk voegen, Dat geeft in 't huwlyk veel genoegen.
FAN-



ZANGSPEL. 37
FANCHETTE.
Ja, ja baas, ga maar fchielyk voort, En wil vooral toch zorge draagen, Dat gy uw reekning klaar maakt. MARTYN.
En
Zo iemant komt naar my te vraagen,
Zeg dan dat ik onpaslyk ben, En niemant fpreeken kan of hooren, Opdat ze me in myn werk niet ftooren. ACHTSTE T O O N E E L. FANCHETTE, alleen. R E C I T A T I y O* N u hy hier geen hinder doet, Zal 'kzien of ik Colyn hier digt by niet or.tmoet. Wat mag hy doen ? waar mag hy zyn ? Wacht ik u hier vergeefsch, Colyn? Ik hoor gerucht. Hy zal gewis nu komen, 't Is Colyn. 'k Heb niet te fchroomen Colyn... Colyn... Ach! wat verdriet! 'k Bedroog my zelf. Helaas! hy komt nog niet. ARIA. Wat ftaat my thans te vreezen ?
Verzei my ras, Colyn. Verhael uwe uitgeleezen
Wat toch haar lot zal zyn, Dat zoete hoop my vleije.
Zy voere u hier by my. Opdat ik my verblyê,
En 't leed ten einde zy. Ut.
E 3 Wil



38 DE KUIPER,
Wil Uefde ons *l zoet -.crleencn,
Dat ze altjd voor ons waakt; En ons te faam veieencn,
Dan is ons heil volmaakt. Door beide ons te verbinden,
Schenkt liefde 't heuglykst lot, Dat immer was te vinden
ln 't ftreelends vieugdgenot.
Wat ftaat my enz.
NEGENDE TO O N E E L.
fanchette,colyn. Fanchette, op een ontevredene wyze. Colyn komt zekerlyk niet. Maar Hoe word hy toch het best gewaar?.. Hoe of hy tyding zoude ontfangen ?... Hy kan 'tniet raan. Waar of hy nu Zich cj> mag houden? colyn, ftil achter Fanchette zynde.
Digt by u.
fanchette.
Ha, 'k wenschte reeds al met verlangen.. Spraakt gy uw' oom, zeg?
colyn.
Ta, gewis. Hy zal niet heellang meer wegblyven. Zeg, waar Martyn nu heenen is.
Fan-



ZANGSPEL. 39
fanchette.
ily's achter, eer.e reekning fchryven. • colyn. Zeer goed, dan hebben vvyden tyd Om 't eene en andre te overleggen. Fanchette, ik heb u veel te zeggen. fanchette. En ik ben bly dat gy hier zyt.
colyn.
Maar zou hy ons niet kunnen hooren? Jaloerfchen zyn fteeds fyn van ooren. fanchette.
Neen, vrees maar niet; het heeft geen nood. Zyn kamer legt al te afgezonderd; Ook nadert hy juist als of 't dondert.
Zyn flappen zyn als Hukken lood. Dus kunnen wy gemaklyk weeten Wanneer hy komt. Heb je al gegeeten?
colyn.
'kDacht heel iets anders.
fanchette.
Daar, Colyn; Daar hebje een koek en een vies wyn. 'k Heb die van Criet vereerd gekreegen. Laat ons ze eens proeven.
COLYN.
Welk een zegen!



40 DE KUIPER,
Hy begint te zingen.
„ Het hart van myn Fanchette „ En 't myne zyn maar een. FANCHETTE, hem de hand voor den mond houdende. Colyn,houd toch den mond. Zal jy Dan eeuwig zingen ?
COLYN.
Uitgeleezeu!
Het is me onmooglyk ftil te weezen.
'kBen by u altyd even bly.
Hy kust haar,
FANCHETTE, hem tegenhoudende.
Ik zeg, Colyn... Zal je eens bedaaren?..
Ik raad u zo niet voort te vaaren,
Of ik word boos; verfla je dat?
COLYN.
Maar wat voor kwaad heb ik bedreeven Met u een' zeen of twee te geeven? We moeten vrolyk zyn , myn fchatt
DUO.
COLYN. Uw vogeltje ii met vreugd gevangen;
*t Is in zyn kooitje wel gezind, Doordien zyn eenigtle verlangen In zyne vreugd, geftreel en zangen, Al haar geneuchte en wenfehen vind.
FAN-



ZANGSPEL. 41
FANCHETTE. Maar zo men 'c vogeltje eens kwam fiaaken, Weg was zyn vreugd, weg zvn vennaaken, En als een fcliicht was 't all' verzwind, En zy ftierf die hem had bemind. FANCHETTE. COLYN 't 2al wel eens naar elders zwee- Nooit zal 't zync kooi begeeven, ven,
En vliegen door de vrye lucht. óNeen, het haakt niet naar de vlucht.
TIENDE T O O N E E L.
FANCHETTE, COLYN, SEP. SEP, halfdronken.
Tjxe zo, ziezo, dat's goed, gebuuren. Lang moet jou blydfchap zo nog diuvren. FANCHETTE. 6 Hemel I daar is vader Sep. Colyn, wat zullen we beginnen?
Ik imeek, zie toch iets, met een rep, Zo 't mogelykis, te verzinnen, Waardoor je hem de deur uit leid. SEP.
Hei , holla, baas, knecht, jonge, meid... Waar duivel is al 't volk gebleeveu? Zal niemant my hier antwoord geeven?
Waar ben jelui toch? zo 'k geloof,
Is hier de heele waereld doof.
F CO.



42 DE KUIPER,
COLYN.
Wel,vader Sep, wat zyn 'tvoor zaaken, Waardoor 'k jou op den winkel vind? SEP.
Een jy't, Colyn? hoe vaar je al, vrind?
COLYN.
'kI5id, wil toch zo'n geweld niet maaken. Zeg, 'tgeen je hebben wilt, wat ftil.
SEP.
Wat dat ik, zegje, hebben wil? Ik ben het ,by myn keel, vergeeten,-
'k Herinner my daarvan geen zier.
'kKwam toch, om 't een of ander,hier, Dat's zeer natuurlyk, wel ie weeteu;
Dat ik iets voorgenomen heb...
COLYN.
Jy fchreeuwt zo yslyk. 'k Zou wel weufcheu Dat jy wat zacht fprak, vader Sep.
SEP.
Schreeuw ik? zyn hier dan zieke menfchen?
COLYN.
Neen, maar de baas is in de rust.
SEP.
Hoe ! in de rust?.. Dat is verbrust. Laat hem vry rusten , wat kan 't hinderen ? Jylui flaapt immers niet, myn kinderen.
FAN-



ZANGSPEL. 43
i
FANCHETTE.
Door dien onheufchen vent, kan ik Byna niet blyven ftaan van fchrik.
COLYN
Wftl, breng je jou alreeds te binnen ,
Vrind Sep,waarom je hierverfcheen? Was 't om jou kuip niet?..
SEP.
'k Zal 'e bezinnen.»
Hoe! om myn kuip vraag jyme? ó neen..
Ja toch, ja toch. Jy hebt,naar 'knieën, Het fpykertje op den kop geflaagen.
'tls waarelyk myn kuip, waarom
Ik zelf hier aan den winkel kom. Ik wou 'er uwen baas naar vraagen.
COLYN.
Op morgen kryg je hem. Ga heen, En laat ons beiden hier te vreên. Ga jy een oogenblikje leggen,
En flaap, in vrede, een weinigje uit. Kom, vader Sep , goê nacht,
SEP.
VerbruidJ
Wat wil je, met jou flrapen, zeggen?
Aan wien wenfch jylui toch, goê nacht?
'k Zal gaan als ik 't geraaden acht, Hoor jy dat,vrind?
F 2 co-



44 DE KUIPER,
COLYN,
Ja, wel ter degen
SEP.
En blyven als 't my komt gelegen.
FANCHETTE.
Tegen Colyn. Jy hebt gelyfc. Hy zal niet gaan. Wy krygen hem hier niet van daan.
SEP.
Wel hagels! welke vreemde kuuren.
'k Vind jon een' wonderlyken haan... Zo iemant maar naar kooi te ftunren.
Een' man als vader Sep... 't is fterk.
Voor eerst, een' koster van de kerk... Ten tweede, een overman van 't gilde..»
Een', wien alle ampten zyn betrouwd,. Een', die het minfte niet verfchilde
Met alles wat zyn' post inhoud. En wat nog 't ergfte is van de zaaken ,
Een' eerlyk' man... kom,zoen me reis,
Lief bakkesje, opdat wy de peis Daardoor weerom te f:amen maaken,
FANCHETTE.
Neen, vader Sep, nou niet; kom, ga. Ik zie u wel eens weêr hierna.
SEP.
Wil jy'i niet hebben? 't kan niet fcheelen. Elk zyue vryheid. Libertas.
'k Ga



ZANGSPEL. 45 'k Ga heen, Tot weérziens.
COLYN, ter zyde.
Ga maar ras. Jy kwam ons hier al lang verveelen.
FANCHETTE.
Myn tyd, wat is zo'n dronke fnaak Ook onbehouden gek en kwastig!
SEP.
Zeg , kindertjes van't gul vermaak, Val ik jelui ook al te lastig, Indien ik even, aan jou vuur, Myn pyp opfteek?
FANCHETTE.
Een nieuwe kuur! Hy's nog niet weg: hy komt weêr nader. Gy vleide u al te vroeg naar 'k merk'.
COLYN.
Maar fchreeuw toch zo verweerd niet, vader SEP, heel flerk fchreeuw er, de.
Wel feldrement! fchreeuw ik zo fterk? Wat hagel nog, ik doe myn beste
Zo zacht te fpreeken als ik kan.
FANC HETTE.
Ik zie hier nog geen einde van. 'kZal zelf maar heenen gaan ten leste..
SEP.
Blyf, lieve fchaapje! blyf. Ga jy
F 3 Hier



45 DE KUIPER, Hier toch nou niet van daan om my. Ziende een fles met wyn. Ha, ha, wat zie 'k daar voor myne oogen Zo helder blinken?... Is het wyn?
Hy drir.lt. Zeg, zou hy nog al reedlyk zyn? Zou ik 'er wel van proeven moogen?
Myn keel gaat haast van droogte toe. De droes, ik moet myn' dorst eens ftillen.
Hy drinkt lang achter een. COLYN, tegen Fanchette, die haar ongeduld doetblyken. Wat wil je hebben dat ik doe? 't Is 't beste hem niet te bedillen. Men laate hem maar ftil begaan.
Tegen iep. Wel,vader,heb jy haast gedaan? Is nou jou keel al weêr wat open?
SEP.
Nog niet geheel, maar ik wil hoopen, Dat dit in 't eind' wel fchikken zal.
Maar wat had Ik jou nog te ontdekken?,.. Laat zien eens.. Ja, dat is 't geval,
Wil 't wel onthouden, 'k ga vertrekken. Hy gaat den verkeerden weg.
COLYN.
Waar ga je? jy moet daar niet zyn.
SEP,



ZANGSPEL. 47
sep, met zyn' ftok (tampende. Hei, hoüa ! kom je? Baas Martyn.. Tegen Fanchette en Colyn, die hem willen het kloppen beletten. Stil toch ; wil zulk geweld niet maaken.
Begryp je niet dat dit gerucht Terftond den baas zal doen ontwaaken? Martyn, Martyn.
fanchette, tegen Colyn.
Daar komt hy. Vlucht.
colyn.
Wiljy, Fanchette, maarniet vreezen.
'kGa zo terftond naar oom Servaas; En zal hierftraks, met hem,weer weezen. Colyn vertrekt. Fanchette doet of ze zich bezig hield den winkel aan te vecgen.
sep.
Martyn, Martyn. Waar blyf je? Baas,,. ELFDE T O O N E E L.
martyn, fanchette, sep. martyn.
Wi e roept me, en komt zo'n leven maaken? Ha! ha! ben jy het,vader Sep?
sep.
Ja, ik ben 't.
martyn. Wel, hoe Haan de zaaken?
Hoe



48 DE K U I P E Il5
Hoe heb jy 't, oude Aam?
SEP.
Hoe 'k 't heb? Zo redeiyk. Hoe zou Ik 't hebben? Dan eens aan 't vloeijen, dan aan 't ebben. Hoe ftaat myn kuip'er meé?
MARTYN.
Haast klaar. Ik kwam hier heen om ze af te maaken. Vraag 't aan Fanchette.
FANCHETTE.
ó Ja, 't is waar.
SEP.
Nou, fpoed jou dan wat met de zaaken.
'k Betaal van daag voor elk een pint; En zal intusfehen heenen flappen, Om midlerwyl ze te doen tappen
Hier in de buurt,by onzen vrind.
MARTYN.
Dat is zeer goed. 'k Zal aanflonds komen. 1 SEP.
'k Hoop niet dat jy me foppen mag, En daar laat zitten voor 't gelag?
MARTYN.
Neen , neen, wil daar geenzins voor fchrootnen.
Sep vertrekt.
UVA AL B'



ZANGSPEL, 49 T WA A L F D E T O O N E E L.
MARTYN,FANCHETTE. MARTYN.
JFCom hier eens, help me wat, Fanchett' ,
Dat ik dien knip hier nederzett', Ik zal 'er aanftonds aan beginnen. Daar is nog aan te doen van binnen.
Wat is hier alles net aan kant! Hoe fchikklyk alles by malkander!
Dat noem 'k een meisje naar den trant En een huishoudfter gaauw en fchrander.
Wat is myn hart met vreugd vervuld
Dat gy myn vrouwtje eens worden zult!
FANCHETTE.
'tls nog zo verr' niet met de flukken.
MARTYN.
Dat's waar: maar't zal toch fchielyk lukken.
FANCHETTE.
Dat is niet vast.
MARTYN.
Om welke réén? Ben ik niet welgemaakt? Heb 'k geen Bevalligheden in jou oogen ?
FANCHETTE.
Dat zeg ik niet.
G MAR-



50 DE KUIPER,
MARTYN.
Of wou jy dat Ik nog wat minder jaaren had?
FANCHETTE.
Dat ook niet.
MARTYN.
Of wat meer vermoogen?
FANCHETTE.
Jy waart hierom niet meer noch min Beminnenswaardig in myn' zin.
MARTYN.
Dat noem ik fpreeken. Ja, myn waardel 't Genoegen is het alf op aarde,
Het (treeft den rykdom verr' voorby;
Jy zult te vreden zyn met my. 'tls echter goed, zo men 't genoegen En rykdom kan te faamen voegen;
Maar vrees jy niet, *k geef jou myn woord, Het zal jou by my niet verdrieten. Jy zult'er voordeel by genieten,
En ik zal doen gelyk 't behoort.
Ily zet zich in den kuip neder.
DER-



ZANGSPEL. 51 DERTIENDE T O O N E E L.
JIARTÏNjW den kuip, FANCHETTE, COLYN. COLYN.
Fanchette, is hy hier op den winkel?
FANCHETTE.
Hy's in den kuip.
MARTYN.
'k Heb wel gedaan, Dat ik Colyn, dien luijen kinkel,
In 't eind' heb uit myn huis doen gaan.
FANCHETTE.
Waar is uw oom? zal hy hier komen?
COLYN.
Ja, ja, hy volgt me, wil niet fchroomen. Hy zal hier zyn, op 't oogenblik.
MARTYN.
Ik zal hem waarlyk wel beletten Een' voet weêr in dit huis te zetten.
Fanchett', gy fchynt niet in uw' fchik. Vertel my eene of andre zaaken
Van 't geen gy weet dat is gefchied. Daar 'k dezen kuip vast af zal maaken.
FANC HETTE.
Ik ken een nieuw — een heel mooi lied, Maar 'k durf 't niet zingen.
G n MAR-



52
DE KUIPER,
martyn
Waarom niet?
fanchette.
Waarom niet?... Om dat het gedicht is Op Jaacq den kuiper.
marti' n.
Laat dat gaan.' 'tRaakt my niet, fehoon het ingericht is Voor myn' confrater. Vang maar aan.
LIEDJE.
fanchette. Een kuiper, zeer jaloersch en oud, Durfde een jong meisje om liefde magen; Hy zag zich graag met haar getrouwd, Maar hy kon geenszins haar behaagen. Lubyn,een jonge en frhfche kwant, Had heimlyk 't meisje op zyne hard. Werk jy maar, werk jy maar, fteeds lustig voord, En kuip uw vaatjes als 't behoort. martyn en fanchette, te faamcn. Werk jy maar, enz.
martyn.
Ik vind het recht te pas, waarachtig! Zing zo maar voord, 'tis engelachtig.
fan"



ZANGSPEL, 53
fanchette, vervolgende het liedje.
Eens zat die afgeleefde gryn , Met yver, in een'kuip te werken,
Toen, listig, midlerwyl, Lubyn In buis fioop, zonder liy 't kon merken:
Hy onderhield zyn liartvrindin
Met de aangenaamfte taal der min. Werk jy maar enz.
marty n.
Goed , goed! dat bolt my, op myn woord. Ha, ha, ha, ha! zing jy maar voord. Ik kan me naauwelyks bedwingen.
FANCHETTE, vervolgende. De grysaart, die geen kwaad vermoed, Werkt vlytig, zonder zich te ftooren;
Daar vast Lubyn zyn voordeel doet Met de oogenblikken hem befchooren. Hy kusclit van zyn beininlykst pand Met tederheid de lieve hand. Werk jy maar enz.
MARTYN.
Is 't lied nu daarmede afgedaan? Of hoort 'er nog iets meerder aan?
FANCHETTE.
Ja wel.
MARTYN.
Vaar dan maar voord met zingen.
G 3 PAN'



54 DE KUIPER,
FANCHETTE, verder vervolgende. Hier ftreelt Lubyn zich ongemeen, Daar 't lot liem zo gewcnsclit doet flaageH ;
Doch met dien handkusch niet tevreên, Bcftaat hy nog iets meer te waagen : Hy kascht, daar de oude al yvrig werkt, Zyn meisje, zonder dat hy 't merkt. Werk jy maar enz. By het herhaalen van Werk jy maar &c. fleekt Martyn m hoofd uit den kuip. Hy «iet Colyn bezig Fanchette te omhelzen. MARTYN.
Wel duivels ï wat of dit beduid ? Zeg, fcuurk! wat jou in huis deed dringen?
Spreek op.
COLYN, hem nadoende. Vaar dan maar voord met zingen.
MARTYN-
Ik zal jou zingen, looze guit! VEERTIENDE T O O N E E L.
5ERVAAS, MARTYN, FAN CHETTE, COLYN. SERVAAS.
Wie maakt hier zulk geweld , myn vrinden? Zegt my toch wat u zo verftoort?
MARTYN.
Hoe zal ik my gewroken vinden!
Ochl



ZANGSPEL. 55
Och! vrind, Servaas, ik word vermoord.
Ei wil me fpoedig toch verlosfea; Jou neef, die fchelm.die deugeniet, Brengt heden my in 'r. grootst verdriet.
Help me, om hem helder af te rosfen.
SEK VAAS-
Zacht, vrind Martyn, fpreek met fatzoen. Laat ons hier geen verwarring maaken.
Kom , lasten we eerst myn zaak afdoen, Eu daarna over uwe zaaken.
MARTYN.
Ik hen te vreên, zo ons verfchil...
SERVAAS.
Gy zyt my honderd kroonen fchuidig.
MARTYN.
Dat's waar. Ter zyde. Wat of dat zeggen wil? Overluid.
Uw neef, die fchoft, maakt me ongeduldig.
SER VAAS.
De afdoeningstyd verftreek reeds lang. Kom , maak dat ik myn geld ontfang'.
MARTYN.
Myn vrind , Servaas, zo waar wy leeven. 'kKan jou geen enklen fhiiver geeven.
SERVAAS.
Jy moet het fchikken. Zo terftond. Zal jy voor myn betaaling zorgen?
Of



56 DE KUIPER,
Of men verkoopt uw goed op morgen.
martyn.
Ik zeg als nog. zoek vry in "t rond, Jy zult geen en Hen duiver vinden, s e r v a a s. Des te erger zr.1 't met u vergaan. Dan flann we uw meublen morgen aan. Tot weerziens.
martyn.
Wat zal'k enderwinden? Hoor my toch aan,-t.o 't u gevall'.
se r vaas.
Wat wilt gy dat ik hooren zal? En wat baat telkens die herhaaling? Ik kom by u om myn betaaling.
martyn.
Hebniet me wat geduld; misfehieu Bedenken wy nog met malkander Ter fchikking wel het een of ander.
'k Ben eerlyk en..
ser vaas.
Dat zal men zien. colyn.
Myn oom,laat ons eens faamen fpreeken.
Martyn zegt dat hy eerlyk is, Maar dat het geld hem komt te ontbreeken;
Die



ZANGSPEL, Sf
Dit is een kwelling, die gewis Vry algemeen is in dees dagen. Wel, dat wy 't zo te fchikken zagen
Dat voor het onbetaalde geld
Fanchette wierd als borg gefield, En ikintusfchen haar mogt trouwen;
Dan fta ik voor't betaalen in.
MARTYN.
Hoe, fchobbejak! wat heb je in't zin?
SERVAAS.
Stil, wil u wat gelaaten houên.
Colyn doet, dunkt me, all' wat hy kan. Gy mogt dit aanbod wel verkiezen.
Wel nu,. Martyii, wat zeg je 'er van? ,
MARTYN.
Hoe, zou 'k Fanchette dan verliezen?
SERVAAS.
Dan, dunkt me, vind gy 't ruim zo goed Haast naar 't gevangenhuis te wandlen ? Maar , wat behoef ik veel te handlen?
'k Begeer betaaling. Wees gegroet.



5»
DE KUIPER-,
O U A T U O R,
fanchette.
Zie we'.k een koppigheid, Wat toorne en onbcfcheid, Daar men de middelen bereid Waardoor 't verfcliil wordt bygolcid.
MARTYN, tegen Servaas. Toon mymin onbefcheid. Gv zult niet zyn misleid. Uw geld heb ik u tocgezeid, Maar'k ben nu builen UJOOgb/khcid.
Colyn, tegen Servaau Hoor niet, hoe zeer hypleit, Gy word door hem misleid.
Tegen Martyn. Gy wint niets, hoe ge fchreeuwt of vleit.
Het meisje of 'tgeld, zo'tis gezeid.
servaas, tegen Martyn. Kom, toon u voord bereid, 't Is vruchtloos, hoe ge ook pleit. Aanftonds myn geld,zo'tis gezcid. Of naar't gevangenhuis geleid. Gy zyt hiertoe terftond verplicht, Het uitftel is reeds opgeheven, 'k Heb all* wat ik moest verricht Niets is onbefchikt gebleven.
martyn. Ik raas van toorne en fpyt en woede.
Ze hebben my daai ichoon bedot.
Maar hoe was ik zo duivels zot En fteeke blind, dat ik vermoedde,
Dat my Fanchette minnen zou?
Zich te verbinden aan een vrouw, En zonder dat wy haar behaagen..?
Neen, myne liefde is uitgedoofd.
My hing misfehieu iets boven 't hoofd
Dat



ZANGSPEL 59
Dat niet pleizierig is te draagen. Kom, vrind, kom twisten wy niet meer, Hernieuwen we onze vrindfchap weêr, Dr.ar ik veranderd ben van zinnen.
SERVAAS.
Stemt ge in het huwlyk? ja? of neen?
MARTYN.
Ja, 'k flem 'er in, en ben te vreên. Een zotteiny niet te beginnen Doetiny thans honderd krooneu winnen. Die wysheid krygt tot dezen prys Word gantsch niet tot zyn fchade wys.
VÏFTIENEE en LAATSTE TOONEEL.
DE VOORIGEN, SEP. SEP.
at droes, Martyn , is dit my tellen?
Een' man, als ik, van dat fatfoen,
Die fchande en onëer aan te doen, Van hem zo onheusch bloot te ftellen
Dat hy twee pinten, heel alleen, Moet,als een dronkaart, binnen zwelgen,
En in een herberg? geef me reêu Wat de oorzaak is?
MARTYN?
Wil jou niet belgen.
H 2 Wy



60 DE KUIPER,
Wy zullen faam, op 't oogenblik :. Om ze uit te drinken , heen gaan flappen. Heb jy ze reeds al in doen tappen?
SEP.
Hoe! in doen tappen?... 'k Denk dat i Ze reeds naar binnen heb doen loopeu.
MARTYN.
Wy zullen een paar andren koopen.
SEP.
Ja, maar 't zal voor jou reekning zyn.
MARTYN.
Ja,vast. 'kTel op geen flesje wyn, Nu'k hónderd kroonen heb gewonnen.
SERVAAS.
Dat's goed. 'kI5en meê van de party.
SEP.
Wel, daar 't zo uitkomt, zouden wy Voor al dat geld wyn neemen konnen. 'k Zal zeggen...
M A R T Y N.
Neen, dat zal niet gaan.
SERVAAS.
Wil vader Sep niet wederhouên. Laat op my, vry maar alles ftaan.
MAR TYN.
't Is wel,..
S E R VAAS.
Nu,kinders! morgen trouwen.
BEURT-



ZANGSPEL. 6t
BEURTGEZANGEN.
colynj tegen Martyn. Een minlyk meisje te behaagen Op uwe jaaren is een zaak ; Wyl 't huisbeftuur naar plicbt te fcliraagen
Meer kwelling in heeft Jan vermaak. Maar ik, die zulks niet heb te febroomen, En, jong en fterk, naar d'arbeid haak, Kan lichtlyk 't all* te boven komen. My blyft niets ovrig dan vermaak.
c hoor.
Hem blyft enz.
SERVAAS. Als ik myn' molen (lil laat blyven,
En, om 't laag water,'t maaien (laak, Heb ik het lastigfte aller wyven;
Haar raazen ftoort al myn vermaak. Maar komt het water eensflags weder,
Waardoor ik weer aan d'arbeid raak, Dan lagcht ze, en word, op haar wys,ted.. 't Is alles dan voor haar vermaak.
C ii o o R. 't Is alles enz.
FANCHETTE. 't Hart, eens door min aan my gegeevt
Wil ik dat altyd voor my blaak*, 't Geen voorvalt in hethuwlyksleven, Geeft minder kwelling dan vermaak. H 3



62 DE KUIPER..
En fcnoon getrouwden wel krakeelen,
Blyft toch de liefde altyd hUB Waar min regeert moet alles (troelen: Zy is de bron van 't best vermaak. C IIO O r. Zy is de bron enz.
SEP, dronken. Die 't wee', (bcgrypje) moet bet zeggen:
Myn wyf is als een felle draak: Zo zy me iets in den weg kan leggen,
Band ze, om dat kwellen, graag 't vermaak, 'k Drink wel in (kilte eens , 'k wil't niet heelen; Doch als »t MargO ziet is 't myn zaak Wat by te draaijen... baar te (treden: IJaardoor groeit dan weêr bet vermaak.
C II O O R. Taardoor groeit enz.
m a r t y n , tegen de amfchomers.
Wanneer een dichter, om te flaagen,
Steeds arbeid in den besten fmaak, En daardoor nog niet kan behaagen,
Bant zyne kwelling zyn vermaak. Doch is hem 't (tredend loon befchooren
Voor *t wel voleinden van zyn taak, Dat hy uw handgeklap mag hooren, Dan (trekt zyne oefning zyn vermaak.
ciioor. Dan ftrekt zyne enz. Zo gy ooit droefheid voelt genaaken,
Gy moet haar vluchten ; 't is uw zaak. Tracht (leeds voor zang en fpel te blaakciu Zy fchenken 't hart het best vermaak.
EIND E.