GEZANGEN
"VAN
JVB É L L A M Y*
Te AMSTERDAM,
Bij A.MENS Jansz.
MD C CIXXXV.






Ü I T EEN'
BRIEF, AAN MIJNEN VRIEND
K L E IJ N.
Ja, mijn vriend, ik heb bet bejluit genomen, om eeni" ge Jlukjes in de voaereld te zenden; en ik heb eigenliefde genoeg, om te denken, dat hier en daar nog wel iemant zal gevonden ixorden, die dezelve, met e enig genoegen lezen zal. De verzameling zal klein zijn; doch, als men waagen moet, is bet vettiger met weinig dan met veel.



(n )
Gij hebt verfcbeidene der ftukjes, die in dit bundeltje komen zullen, gezien, en er mij uwe gedagten over medegedeeld; ik vlei mij, dat de overigen, die gij niet gezien hebt, u niet onaangenaam zijn zullen.
De vorming, de wending van onzen [maak, en van ons genie hangt, niet zelden, van de geringjle kleinigheden, af; dit heeft de ondervinding mij zelf geleert. Ik wil u eenige oogenblikken lastig vallen, met u een kleene befcbr ij ving te geven van de ontwikkeling, voordgang en wending van mijn genie (*). Ik begrijp duidelijk, dal ik
(*) Mjjn genie '. Mogelijk zou men hier wel een nederige aan¬
merking noodzakelijk achten : het u-oord genie heeft zeker ft grooti heteekenis; doch ik verjlaa er hier alleen door , dit maale van -.verkende of rustende hekivaambeid, die den mtnscb, in het vak der fchoons kunsten , lot het uitvoeren van zekeren taak , gtfebikt maakt ■ »•



Cm)
niet boog genoeg geplaatst ben > om deze befchrijving zeer belangrijk te doen zijn: mogelijk zou men er zelfs wel iets van het verwaande in meenen te vinden. Wat het cerfte betreft: ik geloof, dat de fcboone kunstenaars, fcbilders en dichters enz. zicb zeiven doorgaans te weinig waarnemen; te dikwijls in een' kring omwandelen, zinder zelf te weten, boe zij er ingekomen zijn . of 'boe uitgebreid bet vak zij, in het welke zij vrij kunnen arbeiden. Dat aanteekeningen van dezen aart, zeer veele nuttigheden zouden hebben, is zeer zeker; jonge geniën zouden niet zelden eene gelijkheid vinden tusfehen deze befebrijvingen en bunnen eigenen natuurlijken aanleg; en dit zou bun een handleiding kunnen geven, om op den regiem in den eigenlijken zin , een kunstenaar doet zijn. Brouwer in Jan Steen naren dus geniën , doch zij hebben een aadere {.laats dm
RuBBENS en Raphaül. Onder de dichters hebben dezelfde rangen
plaats; voorbeelden behoef ik niet te geven.
* i



(IV)
ten weg te komen en te worden, die zij zijn ktffN
nen. Zoo wij ook doorgaans meer van het karakter eens dichters, als dichter wisten, het karakter zijner Schriften zou ons duidelijker worden; wij zouden fchoonbeden vinden, die ons anders verborgen biceven; en wij zouden
fommige gebreken meer als gebreken van zulk of zulk
een genie kunnen bepaalen. Deze aanmerkingen zijn niet
nieuw; zij zijn reeds voor mij gemaakt. In mijn
vroegere jeugd had ik dichterlijk gevoel: dat is: ik befchouwde de dingen, die rondom mij waar en, al doorgaans, met andere oogen, dan zij, die gemeenzaam met mij omgingen ; mijn verbeelding vervulde de ledige velden, met Jlrijdende legers , en de zee met vlooien: 't was mij onverdraaglijk , als mijn jonge vrienden , niets van dit alles, konden ontdekken. Een, wiens ongeluk mij zeer grieft , flcmde het meest met mij in; bij hadt een levendige verbeelding, en zeer veel gevoel; in lanteren tijd werd bij befiemd, om fchilder le worden;



C v )
doch een noodlottige val beeft hem zijne gezondheid benomen , en hem verhindert , zich verder, in zijne kunst, te volmaaken. - In dezen tijd maakte ik
reeds rijmen , die mogelijk hier en daar wel een vonk van geest vertoonden; doch die, over bet geheel niets beteekenden.
Een opvoeding, die men een geleerde noemt, heb ik niet gehad; ik werd in een'' kring geplaatst, in wiens engen omtrek mijn geest als gekluisterd was: zulk een engte wordt benaauwender , naar maate verwijtingen en bitje aanmerkingen, bij iedere beweegir.g van onzen geest, ons noodzaaken ftil te zijn. Een kind, dat van de natuur een' aanleg ontvangen heeft, om Jcbilder te worden, kan zijne gewaarwordingen niet duidelijk voorjlellen; doch kleene krabbelingen , die bij op het papier maakt, zijn, den opletlenden wairnemer, duidelijke wenken genoeg, om hem te doen onderzoeken, wat uit deze bcginze* 3



( vi )
len vaarden kan (*). De eerJle krabbelingen <can dtn jongen dichter, zijn brokken van vaarzen, op alles, wal hem voorkomt. Hij leest, in het eene of andere gedicht, een regel, een ivoor d , dat hem, meer dan gewoonlijk, treft; dit doet hem, op het zelfde onderwerp, terflond een vaars maken; dit doet bijgeduurig; en hier door krijgt bij, om zoo eens te /preken, een vaste hand, en een zekere manier van zich uittedrukken.
Worden nu deze eerfte ontwikkelingen tegengegaan; de beoefening der feboone kunsten, den jongeling, als veragtclijk en nietsbeteekenend, voorgefield, dan kan bet niet wel mis/en, of bet ontluikende genie buigt zich, en ,fchoon bet zich weder opriglen moge, het zal nooit die kragt ver-
(*) flt wil niet zeggen, dat alle hinden, die op het papier krabbt-
hn, fehil Iers of alle rijmende knaapen, dichters kunnen werden l j
tilt zeilen alle vaders en moeders veel begrijpen, hoop ik'.



C vu )
toonen , die bet, volgens zijn' eerflen aanleg , hebben
moest, Dit <was, min of meer, mijn geval: deoogen-
blikken, die mij, van mijn toenmaalige bezigheden, over' fcbooten, werden alleen hefteed, om vaarzen te maken; en, hoe veele onövergefchootene oogenblikken werden hier ook niet aan opgeofferd! en dit hadt, voor mij, wel eens onaangenaame gevolgen l
' - Ik moet moet nog lageben, als ik mij dien tijd te binnen breng: niemant bemoeide zich mei mij ; men zeide, dat ik zeer zoet begon te rijmen; en ik was van bet zelfde gevoelen. Van de taal wist ik niets; en niemant mijner vrienden wist er mij iets van te zeggen. De dichters , die mij, toevallig, nu en dan, in de banden kwaamen, waaren meestal van dat foort, dat weinig gefchikt was, om mijnen fmaak te vormen. Op bun fpoor begon ik ook huwelijks- en verjaardichten te maken; in plaats van wezenlijke gedagten, fchaarde ik alle Goden en Go* 4



( VIII )
dinncn, Nymphen en Najaden, in rijmende gelederen; ik vergat niet Phebus, als hoofd van dit corps, het heer~ üjkst te doen uitkomen, dit begrijpt gij! Dit hoogdraavende, zoo als mijne vrienden het geliefden te noemen, hadt toch de eer niet, van mij regt te behagen; ik gevoelde fomtijds zelfs een foert van fchaamte, wanneer ik, voor den een'' of anderen, mijne Godenvolle gedichten oplas. Mijn fmaak was, door Jlegte voorbeelden , bedorven; mijngeest was aangevallen en overrompeld, op een' tijd, dat hij geheel en al bloot lag; en, daar hij geen' beteren vriend kende, zijn' vijand, met vermaak, ontving, 't Staat mij nog duidelijk voor, dat O. dikwijls, in eenzaame wandelingen, de ondergaande zon, de ftille zee, en het ganfche rustende landfebap , met een gevoel en een verrukking, befclouwde, die liederen in mij deden opkomen , zoo als ik er nog geene, bij mijne dichters, gelezen had. Deze liederen gevoelde ik, zonder hen te konnen uitdrukken; ook was ik te veel verfaafd a:m mijne



(IX)
voorbeelden, om niet te denken , dat de ivaare taal der dichtkunst de hunne was.
Een zeker Heer, toevallig kennis gekregen hebbende van mijn gerijm, was vriendelijk genoeg, om mij, wat de taal betrof, op den weg te helpen; en, met deze hulp , bragt ik het zoo ver, dat ik geene grove fouten tegen het nederduitsch, beging. Dit was een flap, die voor mij van veel gewigt was; doch mijn finaak bleef nog al in
de manier mijner eerfte meesters. Ik was geduu-
rig in het geval van een'' man, die twijffelingen tegen de leer zijner kerk heeft opgevat; die er geduurig over denkt , doch geen moeds genoeg heeft, om zijne kerk te verhaten, en eene betere leer te omhelzen. Dat er een andere, een betere dichtkunst befiaan moest, dan die ik uit voorbeelden kende, dit leerde mij de Natuur en mijn eigen gevoel. —Een groot gebrek, in jonge dichters, en dat natuurlijkin dien ouderdom vallen moet, is, dat zij alles willen navol* f



C * )
gen; zij hebben nog geen eigen manier niet alleen; maar het is ook nog onbeftemd, tot welk vak der poëzij zij behooren. Het zou een verdienstelijk werk zijn, een poüticsch handboek, voor de jeugd, opteftellcn, waarin de fchoonfle plaatzen uit onze beste dichters verzameld wierden; het waar vernuft, door bevattelijke aanmerkingen, aangewezen; en het valsch vernuft insgelijks door voorbeelden wierd aangetoond. Zulk een boek zou den ontluikenden dichter een groote febat zijn, en zeer veel invloeds hebben op zijn genie, en de toekomstige voordbrengzels van bet zelve. Doch deze taak vordert eene, meer dan g$woo» ne, maate van frnaak, oordeel en belezenheid.
't Slaat mij niet duidelijk meer voer, wat, of van wien, bet geweest zij, doch dit weet ik, dal een zeker dichtjhik mijn' frnaak eene geheele andere wending gegeven heeft. Losheid, waarheid, natuur, dit waren dingen, die ik reeds lang gevoeld, doch nu, voor de eer fle maal,



C « )
in een dicbtftuk gezien bad. Van toen af befcbaafde ik. mijn' geest; dit voorbeeld badt mij gezegt, dat men het tsaar e, eeuvouwige, gevoel der natuur, in zijne gedichten, mag en moet uitdrukken. Nu werd mij de ganfche Natuur dichtkunst! Het floers, dat, tot nog toe, mijn oogen bedekt hadt, werd afgerukt, en mijn moed verheft e zich, om, met alle de opgefchikte, beuzelagtige en hol klinkende gedichten, te /potten!
Maar , mogelijk zult ge reeds lang gevraagd hebben: waaren dan alie uwe dichters zulke flegte modellen? zij waaren juist de besten niet, doch zij hadden zeker, bier en daar, wel iets goeds; maar is
dit genoeg, om onzen /maak te vormen? Als één goede
trek één natuurlijke gedagte opgevolgd wordt door
een onnatuurlijke, gèzogte, kunstige, fchakel van denkbeelden —— t'f dit niet genorg, om, in dien ouderdom, den ongevestigden /maak cn het onrijpe oordeel, zoo niet



( xii )
geheel te bederven ten minsten voor eenigen tijd, van
het fpoor te helpen? Voorbeelden van zulke dicht-
ft ukken —i- 't zij met alle eerbiedigheid gezegd !
vindt men nog wel eens bij onze neder landje he dichters. —
Ik deed mijn best, om verjeheiden fpreekwijzen en woorden , die ik uit mijne dichters had overgenomen , af teJchaffen , en mij andere, meer eenvouwige, aanteweii' nen. Het gezang: aan God, 't welk ik, onder de andere Jukjes, denk uit te geven, heeft nog veel van die
fpreekwijzen en woorden, die ik bedoel. In dien tijd
flelde ik de meesten dier kleine jlukjes op, die ik, als mijne eerjlclingen, der waereld heb medegedeeld. De uitgave dier kleinigheden is, buiten twijfel, al te overhaast geweest; er zijn verjeheidene nietsbeteekenende fuiikken in, en veele anderen niet genoeg bejehaafd. Men dagt, dat ik mij, bij het opftellen dezer ftukjes, Gleim tot een model had voorgejleld ; Jcboon ik in dien tijd Gleim



( xni )
noch iemant der boogduitfcbe dichteren keilde. Anacreom kende ik bij naam, en ik wist dat bij van de liefde gezongen badt; doch van zijne liederen was mij niets voor de oogen gekomen, dan een enkeld verrijmd ftukje. -
Nu koom ik tot dien tijd, mijn vriend, die, zoo wel voor mijn geest, als voor mijn hart, het gewigtigjle en dierbaarJie is: door een gunstige befcbikking des hemels, bij u, bij mijne andere vrienden, overgebragt, heb ik, in onze vriendfchappelijke verkeering, gelegenheid gehad, om mijnen fmaak verder te verbeteren, mijne vermogens te ontwikkelen, en mijne weinige Tbeoretifche kundigheden te vermeerderen. Hoe veele aangenaame avonden hebben wij, onder het beoefenen der beminnelijkfle kunst, faamen deorgebragt! Dan nog, wanneer wij ver van elkander verwijderd zullen zijn, zal ik, mijne eenzaame, treurige, avonden, vervrolijken, door de herinnering van onze genotene vreugde! Umisfen wij reeds ;\en uw ledige plaats,



C XIV )
in onzen kleinen kring, kan • noch zal, door iemand,
vervuld voorden, dan door u zelf'.
Nu nog een woord, over de voordbrengzels van mijn! geest, in dit laai fle tijdperk. Daar zijn zekere geliefkoosde denkbeelden, die met onzen geest, en met onze natuurlijke neigingen hel meeste overeenkomen ; zoo heeft
een fcbilder een geliefd beeld eene houding een
landfibap, enz. Een dichter een zekere gedagte, die, op verfebcidene wijzen , gevarieerd , zijn voordbrengzels , van andere, onderfcheidt. Het wandelen op den weg des levens, is, bij mij , zulk een geliefd denkbeeld; mogelijk heb ik er te veel gebruik van gemaakt; doch ik vlei mij, dat ik deze gedagte, door bijgevoegde omflandigbcden, genoegzaam gevarieerd heb, om baar niet eentoonig te doen zijn. De gedagte is zoo zeer de geliefkoosde van mijn hart als van mijn vernrft: nioit komen de denkbeelden van wisfelvallighcid. des levens, droefheid en



C xv )
blijdfchap, en van den dood, mij levendiger en meer roerend voor den geest, dan wanneer ik, in mijne eenzaamheid, door een digt bosch, of, langs eenen weinig betreden weg, wandele: wat is nu natuurlijker, dan dat wij de bekleedzels, voor onze gedagten, ontkenen, van die
dingen, die rondom ons zijn,en ons het meest treffen?
Schoon men zegt, dat ik eenigen aanleg heb, tot het luimige en vrolijke; voel ik echter in mijn'' geest eene flerkere neiging tot het fombere en ernftige; dat natuurlijk met de jaaren vermeerderen moet. Mogelijk is het boertige, het luimige en vrolijke voor eenige vernuften het zelfde, wat hetfpringen, hopen, en andere ligchaamsoefeningen, voor fommige geflellen, zijn: namelijk, een noodzakelijke behoefte. Bij eene, al te drukkende, zwaarmoedigheid is Sterne mij een beminlijke en opbeurende vriend. Maar, begint mijn gefchrijfu nog niet lastig te worden ? reeds zoo veele bladzijden en dat
over mij zelv! Ik had voorgenomen meer te zeg-



C XVI )
gen; doch, zoo als het doorgaans gaat, als men aan onze •vrienden fchrijft: heele bladzijden worden gevuld, en bij bet Jlot heeft men nog niet half gezegd, wat men zeggen voilde. 't Geen ik van mij zelf gezegd heb is Jlegti een ruwe fcbets; gij kent mij genoeg, om deze fcbets zelf ipteteekenen, en er bet vereiscbte coloriet aan te geven.



AAN MIJNE VRIENDEN.
Als wij, op den weg des levens, Aan den kant van 't ftille water, In een koele fchaduw rusten; Als de lieve zuidewindjes, Dart'Iend, door mijn lokken , fpelen, En der bloemen frisfche geuren, Door de zuiv're lugt verfpreïen; Dan gevoel ik al den wellus:, A



C 2 )
Dien Natuur mij doet genieten; Maar, hoe groot, hoe onuitfpreeküjk, Wordt die wellust, lieve vrienden, Daar wc, in ons verëenigd harte, Dien gevoelen en bezingen!
Als de ftoimen uit het noorden, Buld'rend, door de boomen, gieren, Ons, den feberpgepunten hagel, In 't gebogen aanzigt drijven; Als een ratelende donder, Met de forsfche Mem der winden, Ons het jeugdig hart doet rillen; Als het opgezette water, Bruisfchend, fpoelt, langs onze wegen, Ons, onzeker, voord doet hijgen;



(3)
Dan, mijn vrienden, ftroomt vertroosting, Uit uw hart, in mijnen boezem! Dan zijn mij uw gulle blikken, Zonnen, die mijn ziel verheugen!
Lieve vrienden, reisgenooten, Als ik eens, vermoeid van 't wand'ien, Aan uw zijde, néér zal zijgen, En de Dood mijn oogen (luiten, En mij zagtkens zal doen flaapen; Dan , mijn vrienden , voert mij flaapcnd , In een (lil en eenzaam boschje: Ziet gij daar twee digte boomen, Die elkander als omhelzen; Geeft mij, onder deze boomen, Dan een ftille, zagte, rustplaats!
A 2



(4)
En, als gij, mijn lieve vrienden, Dan uw' weg weer rustig wandelt, Wilt mij dan niet gansch vergeten: Leert, om aan uw' vriend te denken, Somtijds eens in deze zangen!



AAN MIJNE ZIELE,
Mijn ziel, mijn edelst deel, zoo naauw aan 't fiof verbonden,
En echter immer vrij! Wie zijt gij? kunt gij 'c ftip van uwe wording weeten"?
Kent gij uw eigen kragt?
Gelijk een adelaar, op onvermoeide vleugels,
Boor onzen dampkring vliegt; Zoo vliegt gij menigwerf, op vleugels der verbeelding,
Door 't ruim der fcheppmg heèn!
A i



co
Gij ziet, met ééne blik, een duizendtal van zonnen.'
Wie meet aw grootheid dan? Straks boeit verrukking u, aan twee bekoorlijke oogen -
Waar is uw grootheid dan?
Als, in den arm des flaaps, 't vermoeide ligchanm fluimert,
Rust gij dan ook, mijn ziel? Of vormt gij dan een reeks, van fpelende gedagtcn,
Ondanks uw eigen wil ?
Gelijk 't geheugen vaak, het denkbeeld dier gedagtcn,
Bij 't vormen zelfs, verliest; Hebt gij dus ook, mijn ziel, den juisten ftqpd vergeten,
Waarin Gods hand U Iehiep-?
Uit eeuwigheid gevormd, gevoeld gij uw beltemraingl
En, trotsch op dit gevoel, Slaat gc, over 't flortend puin, van al het ondermaanfche,
Een' blik in de eeuwigheid!



(?)
Een zaligend geluk is 't doel van uw begeeren;
Maar menig werf, te dwaas, Betooverd, door den fchijn, van dartelende fchimmcn,
Miskent ge uw waar geluk!
Gelijk een vlugtig fchip, ondanks zijn roer en zeilen,
Wanneer de Huurman flaapt, Een fpeeltuig is des winds; zoo fling'ren u uw driften,
Wanneer uw rede flaapt!
Maar, wen ge uw1 pligt volbrengt, dan is uw gmft'he wezen,
Gelijk een adem Gods, Die, op den groenen kruin, der hooggetopte boomen.
De blaadjes zagt beweegt!
Dan doet ge, in 't drijvend oog, de dankbre trnanen blinken!
Dan is 't of 't logge v'eesch , De onmeetbre vatbaarheid, uw's wezens, kan gevoelen,
Voor 't onbegrensd geluk !
A 4



(8 )
Mijn ziel, u zelf zoo vreemd, gij zult u beter kennen,
In 't rijk der eeuwigheid! Dit zij u hier genoeg, dat gij, in uw beftemming,
Uw' grooten fchepper voelt! 1782.



AAN DE LENTE,
i 7 8 4.
Waar hebt gij, 0 fchoone Lente, Waar hebt gij zoo lang vertoefd?
Alles heeft, met flaarende oogen, Biddende , op uw komst, gewagt,!
Woedend floeg de felle Winter, Op uw veld zijn tenten neêr —«
Even, of hij deze velden, Nimmer weer verlaten zou!
A 5



( io)
Woedend greep zijn vuist de dukken, Van het dik, verdubbeld, ijs,
Smeet, met forsfche kragt, die (hikken, Door de borst der dijken, heen!
Even als een hengst, wiens woede, Door 't geraas des firijds verhit;
Trappelt, briest, en, met zijn' adem, Gramiehap, en verwoesting, blaast:
Even zoo dondt ook de Winter, Blaasde en floeg den losfen droom;
Die, om zijn geweld te ontwijken, Door de borst der dijken, drong!
Lieve Lente, die verwoesting Heeft uw oog nog nooit gezien !
Duizend dieren, duizend menfehen, Werden, door den doom, vertrapt!



(II)
Zoo vertrapt een vlugtend leger, Door een grooter magt gejaagd,
Dikwijls nog een' fterker' vijand, Dien 't, in zijne vlugt, ontmoet!
Strenge Winter, hoorde uw gramfchap Dan 't geloei der runders niet?
Hoordet gij de duizend ftemmen, Der onnooz'le kinders, niet?
Lieve Lente, waar vertoefdet
Waar verbleeft gij toch zoo lang?
Gij hadt, met een enkeld lagchtje, 's Winters grimmigheid verzagt!
Decdt u ook zijn woede beven?
Schroomde: gij uw' ted'ren voer, Op een aak'lig land te zetten,
Door den tangen ft:oom vertrapt?



( 12 )
Maar gij kvvaamt! —*- De norsfche Winter Rukt zijn tenten uit den grond;
Trekt, met aarzelende fchreden, Grommend, van uw veldeu af!
Nu zet gij uw lieve voeten, Op een' zagtbegraasden grond!
Op uw wenken gaan de firoomen , Vreedzaam, van het land, te rug!
Uit de fpoorcn, waar de Winter
Zijne voeten hadt gezet, Steeken nu de lieve bloemen,
Lagcheud, haare kruintjes op!
Gaa niet vlugtig, lieve Lente!
Toef, op dit gelukkig veld! Wij vergeten , aan uw zijde,
's Winters dolle grimmigheid!



C 13 )
Lieve Lente, zoo de Winter Weer zoo hevig bij ons woedt:
Koom dan fchielijk, lieve Lente $ Eer hij ons geheel vernielt!



AAN F I L L I S.
Gelukkig hij, die, ongevoelig, Nooit heete traanen fchreit,
Die, tegen 't fteekend (pits der rampen, 't Onmenschlijk hart verftaalt!
Ach! waar mijn hart ook ongevoelig!
Ik zou gelukkig zijn! Geen traan zou langs mijn wangen vloeien
Ik zou gelukkig zijn!



( 15)
Maar, is de bron van ons genoegen
Dan ongevoeligheid? O neen! de bron der waare vreugde,
Is een gevoelig hart!
Welaan! dat dan mijn traanen vloeien!
't Zijn traanen van gevoel! In 't ftug en ongevoelig harte,
Woont waare grootheid niet!
Wie leidt daar ginds, zoo onverfchülig,
Zijn gade, naar het graf? Geen traan zwelt in zijn wrcv'lige oogen,
Zijn boezem loost geen zugt!
Was dan zijn gade een vlek der kunne?
Was zij hem niet getrouw? O neen! zij was de roem der vrouwen —
Het beeld van liefde en deugd!



C 16 )
Mij, ongevoelig, voor de fchoonheid, Van liefde, trouwe en deugd,
Verliest den grootften fchat op aarde —— Doch kent zijn waarde niet!
Neen! vloeit dan liever heete traanen,
Getuigen van mijn hart! Veel liever wil ik ongelukkig
Dan ongevoelig zijn!
1782.



D O RIN D E.
Hier ligt mijn Damon nu in 't grafl
Mijn liefïïe, beste, vrind! Wat heeft die lieve jongeling
Mij tedërlijk bemint! Mijn moeder hadt hem ook zoo lief,
Want hij was braaf en goed! Ach! waarom of mijn jeugdig hart
Hem nu reeds misfen moet?
B



(is )
Geen jongeling is op aarde meer!
Gewis voor mij, niet een !
Mijn jong'ling, die mij alles was,
Ligt onder dezen Heen! Slaap zagt, mijn lieve jongeling !
Ik kom welhaast bij u ! Wanneer de Dood mijne oogen fluit,
Dan fiaap ik ook bij u!
Mijn moeder zegt: „ Mijn Iieffte kind.'
„ Wees lijdzaam in uw lot! „ Verdijt uw jeugd, in droefheid, niet;
,, Uw jong'ling is bij God!" Dan, lieve moeder, volg ik hem!
Dan gaa ik ook naar God! Ik zwoer, dat ik, in eeuwigheid,
Zou deelen in zijn lot!



( 19)
Dit zweer ik nog, mijn beste vriend!
Dit zweer ik, op uw graf! ■—ïn de eeuwigheid rukt nooit de Dood,
U, van mijn' boezem, af! Ach ! kom maar fchielijk , lieve Dood ,
Die mij, met hem, vereent! Of heb ik nog niet lang genoeg,
Om mijn gemis, geweend?
o Lieve Damon, als de maan,
Zoo door mijn vengfter, fchijnt, Dan is 't mij even, of gij zelf,
Voor mijn gezigt, verfchijnt! Wat zat mijn Damon menigmaal
Hier, 's avonds, aan mijn zij! Zoo zeg ik dan, en trek uw' ftoel,
Al fchreïende, aan mijn zij!
D 2



( 20 )
Maar ach! UW doel blijft ledig daan!
Gij komt niet, liefde man! . . . Ach! Damon ! 't geen mijn hart dan lijdt,
Is meer dan 't lijden kan! Mijn moeder roept: „ Wat zit ge daar,
„ In 't duister, zoo alleen?" Ach! lieve moeder, waar ik ben —«-
Ik ben altijd alieen !
Doch , 'k zal niet lang alleen meer zijn !
Mijn leed is haast gedaan! Dan zal ik , naast mijn' jongeling,
Voor God en de Eng'Ien, daan!
Mijn moeder Zngl, en treurt, en fchreit,
Als zij mijn droefheid ziet; Dit grieft mij ! maar! mijn lieve God 3
Mis ik dan Damon niet?



( 21 )
Maar, 't zal niet lang, niet lang, meer zijn!
Ik voel 't reeds, aan mijn hart! Mijn Damon , nog een korte tijd,
Dan eindigt al mijn fmart! Dan kome ik hier , bij u , in 't graf!
Nog maar een korte tijd !
En 'k vind bij u , in 't ftille graf,
Het einde van mijn' flrijd!
Hoe zagt, hoe lieflijk , flaap ik dan ,
Mijn jong'ling, aan uw zij! O! hoe verkwikkend zal die rust,
Dat flaaptje, zijn , voor mij! En, als de laatfte morgenflond, Zijn blozend licht, verfpreidt,
Dan wekt ons Jezus! en wij gaan,
Vereend, in de eeuwigheid! $734. B 3



H E T O N WEDE R.
oe is Natuur zoo Uil, zoo plegtlgl
Het dartel windje kwijnt, En lispelt, op een trillend blaadje,
Zijn' laatflen adem uit! Geen vogel zitigt nu blijde toonen,
Maar zwijgt eerbiedig (lil! De roos, dat fieraad van de maagden,
Hangt treurig naar den grond!



( 23 )
De Dag verwisfeit zijn gewaden, Voor 't zwarte kleed des Nagts!
De zee kuscht, kabb'lend, heuren oever — De ganfche fchepping bidt!
Daar breekt, ui: de opgcprestc wolken,
Een felle blikferafehigt! Daar rolt de klaaterende donder! . . ,
De ganfche fchepping beeft! Zoo fchrik'lijk klaaterde de donder,
Toen God de waereld fprak!
Nog beeft de waereld, voor die ftemme!
Die fchrik is dankbaarheid! Daar vaart de Godheid, op heur (tonnen,
Door 't fldd'rend landfchap heên ! Doe bceven hor.derdjaarigc eiken, B 4



C 24 )
Gelijk een rillend riet! Paleizen (tujven, voor haar wielen,
A's nietig [lof, daar heen! Daar ftorten trotschgeboude torens,
Als fmeltend ijs, ter neêr! Zoo zinkt uw grootheid, wufte vorsten,
Als God , door donders, fpreekt! Als hij, gewapend, met zijn' blikfem,
Zijn forsfche orkaanen ment! Dan werpen de verfchrikte golven,
Haar lillend fchuim, omhoog! Dan werpen zij de zwaarte kielen,
Als lillend fchuim, omhoog!
Daar lagcht, door de uitgewoedde wolken Het lieve zonlicht weêr!



( 25 )
Zoo lagcht een held, na 't bloedig Itrijden
Met traanen in 't gezigt! Nu dartelt weêr een lieflijk windje,
Door 't afgematte bosch, En kuscht de frisfche regendroppen,
Van 't fchomm'lend loover, af! Nu beuren weêr de fchoone bloemen
Heur lagchend hoofd omhoog! Nu zingen weêr de lieve vogels,
In' 't bosch, een dankbaar lied! Nu vaart de Godheid, op de geuren
Van 'c frisfche lentekruid) Nu durft al 't fchepfel haar genaken!
De ganfche fchepping juicht!
B S



DE VERWAGTING.
Helaas! zou dan mijn jeugd de Lente Van mijn gefolterd leven zijn?
De Lente, die, uit duizend bloemen, Een' wellust-vollen adem blaast?
o Neen! mijn jeugd is mij geen Lente!
Ik voel heur' zagten adem niet! Mij werpen dwarrelende winden ,
Vergruisde fieenen , in 't gezigt!



( 27 )
Maar, 'k flap, in weerwil van die winden, Toch rustig, onbekommerd, voord!
Na zulk een barre, norsfche, Lente, Kan wel een gulle Zomer zijn !
o Ja! ik zie dien blijden Zomer!
Mijn Lente vliege ras voorbij! Dan droogt een zagt en vriend'lijk windje
Mij 't zweet, van 't rimp'lend voorhoofd, af!
Dan wandel ik, door koele bosfchen, Waar nooit de zon den grond bcfchouwt:
Waar flegts, door digtgevoegde takken, De dag een fomber licht verfpreidt.
o Neen! mijn jeugd is mij geen Lente!
Die Lente vliege ras voorbij! Dan zal mijn blijde Zomer volgen!
Ik zie hem ginds in de eeuwigheid |



C H L O Ë.
/
„ Wij hebben een zuster, op de aarde, gevonden!"
Zoo zongen twee Eng'len, van blijdfchap, verrukt. Zij vlogen den hemel, al zingende, binnen;
Doch keerden weêr aanftonds naar de aarde te rug. Nu vlogen hun broeders, al juichende, mede
De hemel verlangde dit wonder te zien!



C 29 )
Zij vlogen, en kwamen, zoo fnel als de blikfem,
Öp de aarde, in een boschje van olmen, ter neêr. Daar zagen zij Chloé', zo fchoon als de morgen,
Verzonken in aandagt, eerbiedig geknield; De traanen der godvrugt verfierden heur wangen,
Als drupjes des morgeus, de jeugdige roos. Nu floeg ze heur oogen, eerbiedig, naar boven,
Als zag zij de Godheid, in 't heilige bosch! >
Nu riepen, eenftemming, de juichende geesten: „ Wij blijven, o Vader! bij Chloè', in 't bosch!"
Toen fchudde de Vader der fchepping de toppen
Der olmen een windje ging, fuisfend, door't loof;
En de Engelen hoorden 't bevel van hun' Schepper: Zij voerden het meisje, nog biddende, omhoog!



C 30 )
„ Wij hebben een zuster, op de aarde gevonden!"
Zoo zongen al de Eng'len, van biijdfehap, verrukt. Zij vlogen den hemel, al zingende, binnen,
En bragten het meisjeu, eerbiedig, voor God! 1784.



AAN
WILLEM CARP.
Hoe ftaatig rijst, aan 't einde van den weg, Aan 't einde van den weg des levens, De vaste berg der eeuwigheid, Waarop de Godheid woont!
Daar woont zij zelf, op d'ongenaakbren top, En giet heur zegenvolle ftroornen; Vanwaar, tot in het dal des tijds, Een kabb'lend beekje vloeit!



C 3* )
De brakke grond, van 't woeste dal des lijds, Moog 't water van zijn zoet berooven: Smaakt gij toch niet, in elke teug, De kragt der eeuwigheid?
Welaan, mijn vriend! laat ons hier, aan den boord Van 't vlietend beekje, nederzitten,
En ftaaren naar den vasten berg
Den berg der eeuwigheid!
Ziet gij hem niet? ... zie langs die lange rij, Die lange rij van hooge boomen : Ziet gij daar, in dat ruim verfchiet, Geen flaauwe fchemering?
Dit is de berg! Maar, welk een dikke damp
Klimt ginds, van agter uit die bosfchea! Was ook die fchemering een damp, Mijn vriend? of was 't de berg?



C 33 )
Rijs op, mijn vriend! zit nu niet langer ftil! Laat ons weêr rustig, vrolijk, wand'len! Van 't beekje, dat dit dal doorvloeit, Moet wis een oorfprong zijn!
Gewis, mijn vriend, aan 't einde van den weg, Den weg van dit angstvallig leven , Zult gij den ruimen boezem zien , Waar uit ons beekje viueit!
Gewis, mijn vriend, aan 't einde van den weg, Zult gij den vasten berg beklimmen, En, rustend, bij een' frisfehen droom, In 't dal, te rugge zien !
Van daar zult gij, den matten wandelaar,
Beneden u, in 't dal, zien dwaalen .
Van daar zult gij uw' eigen weg; Dit kronklend beekje zien!
C



( 34 )
Van daar zult gij den laatflen wandelaar, Die ooit, in 't dal des tijds, zal dwaalcn, Zien klimmen, op den vasten berg, Den berg der eeuwigheid!
Nu is de lugt daar ginder opgeklaard! Zie nu daar langs die boomen heenen! o Ja! mijn vriend! ik zie den berg! o Neen ! het is geen damp !



AAN EENE MOEDER.
Zoude gij nu zoo droevig weenen?
Jantje flaapt! Al zijn fmarten zijn genezen!
Jantje flaapt! Ja! hij flaapt nu, lieve moeder!
Wees gerust! Zie! wat ligt hij zagt te rusten!
Ja! hij flaapt!
C 2



(36)
Al uw naarc, bange, nsgteu
Zijn voorbij! A! die afgebroken flaapjes,
AI dat leed! Afgematte, zwakke, moeder!
Slaap nu ook ! Slaap gerust, want de eng'len waaken,
Bij uw kind! Schrei dan , lieve, ted're , moeder,
Schrei niet meer! Zoudt gij weenen, nu uw Jantje,
Zagtkens flaapt? Neen! gij moet zoo lang niet weenen!
't Is genoeg! Gij zult ook, bij Jantje, eens fiaapen,
In het graf!



C 37 )
En, als ge, op dien laatften morgen,
Eens ontwaakt, Welk een blijdfchap zal 't dan wezen,
Als ge uw kind, Bij 't ontwaken, aan uw' boezem,
Spelen ziet!
C 3



AAN F I L X I S,
Mijn Pillis, op dien fchoonen morgen, Toen mij de Liefde bij u bragt;
Ons, buiten 't oog van vvreede menfchen, Langs fchaarsbetreden paadjes, bragt:
Mijn Fillis, op dien fchoonen morgen
Hoe pakte toen de lugt op een!
Wij zagen 't grimmiglte onweer nad'ren, En (tonden eenzaam op den weg!



( 39 )
Toen floegt gij, fiddrend, als een duive, Uw bevende armen om mijn' hals,
Uw hoofd zonk, magtloos, op mijn' boezem, Als zogt ge een fcluülplaats in mijn hart!
Ik wreef de traanen uit mijne oogen, En zag nu ginds dan derwaard héén,
Toen een verbij flerende blikfem , Uit de opgepreste wolken, brak !
„ Mijn God! is dan, voor twee gelieven, Geen fchuilplaats in uw waereld meer?
Ziet gij de fchuldelooze traanen, De droefheid van mijn Fillis niet?"
o Fillis! kunt gij nog gevoelen , De blijdfehap van dat oogenblik,
Toen ons, bij 't klaat'ren van den donder, De Liefde, in hare fchuilplaais, bragt? C 4



C 40 )
Toen h >orden wij de fchorre donders, Gelijk eai zeeman, die, van 't ïlrand,
't Gewoel en 'c woeden van de golven, Met een bedaarde büjdfehap , ziet!
In 't einde blaas de een lugtig windje De wolken van den hemel weg;
Wij gingen vrolijk langs de velden, En voelden niets dan dankbaarheid!
Nu lagcht de zon, mijn dierbaar meisje!
En, zoo er weêr een onweer groeit; Dan, Fillis, heeft de gulle Liefde
Ons weêr een fchuilplaats toegezegt!



DE LENTE.
Thans is 't Lente! thans is 't Lente!
Vrolijk is Natuur! Thans is 't Lente! thans is 't Lente!
Alles lagcht en juicht! Planten, boomen, dieren , menfchen,
Alles voelt den gloed Van het zuiver vuur der Lente 1
Alles leeft en juicht!
C 5



C42 )
Vlugge geesten , hemellingen ,
Daalen nu op de aard, Juichen, om het beil der menfchen ,
Zingen van Gods magt. Op de vlugge zuidewindjes
Vaaren zij omhoog
Lagchend zien zij naar beneden;
Daalen zingend weêr: ,, Is de hemel fchoon en pragtig,
„ Pragtiger dan de aard? „ Neenl deze aard, zoo fchoon en heeilijk,
„ Is de hemel zelf! „ Hier, dit fchoon en llaatig boschje
„ Is een heiligdom! h Dier zien wij opregte menfchen, „ Dankbaar neergeknield!



( 43 )
„ Ja! deze aarde is u een hemel,
,, Dankbaar fterveling! „ U, die, In het oog der Lente,
,, 't Licht der Godheid ziet! ,, Zuivre vreugde, hemelvreugde,
„ Lagcht op uw gelaat, „ Als gij hier, in 't flaatig boschje,
„ Uwen God aanbid!
„ Wij, wij zagen uwen Vader,
„ In den lusthof God's! „ o! Hoe zalig, hoe gelukkig
„ Was hij in dien hof! „ Gij, o menfchen, woont nog heden,
„ In den lusthof God's! . . ,



(44)
De eng'len zwijgen. Dankbre menfchen
Heffen zingende aan: „ Thans is 't Lente! thans is 't Lente!
Vrolijk is Natuur! Thans is 't Lente! thans is 't Lente!
Alles leeft en juicht! God der Lente, groote fchepper!
Zigtbaar in Natuur! Ja! wij zien u, in de Lente! —.
Voelen u in 't hart!"
1782.



C II L O R I S.
Schoon , gelijk de jonge Lente , Was de lieve, jonge, Chloris. 't Zuiver waas der edele onfchuld, Lag nog op heur zagte wangen, Toen de dartele Verleiding, Met heur losfe, blonde, vlegten , 't Hoofd bekranst met frisfche rozen, Uit heur' volgcfchonken beker,



(46 )
Haar, al lagchend, dwong te drinken. Chloris bloosde, en ftak heur handje,
Bevend, naar den gouden beker.
IJllings daalde een Engel neder:
,, Chloris! vlied! in dezen beker
„ Is het gif, voor jeugdige onfchuld!"
Chloris fehrikte, gilde en vlugtte;
En de dartele Verleiding
Volgde, met een heete woede,
't Vlugtend meisje, op alle wegen.
Eindlijk viel de lieve Chloris, Afgemat, op de aarde, neder: „ God der onfchuld! riep het meisje, „ Geef mij toch een kleene fchuilplaats.' „' Ach ! ik kan niet langer vlugten ! " Magtloos, op den grond gezegen,



(47 )
Kon zij niets, dan droevig weenen.
Toen verfcheen de Dood bij Chloris; Doch, hij was niet naar en vreeslijk; Neen! zoo vriendlijk als een Engel, Nam hij Chloris in zijne armen. Nu verbreidde zich een lagchtje, Van gerustheid, op heur lippen. Hoe vertrouwlijk floeg zij de armen, Om den hals van heur' verlosfer! Eindlijk flooten zich heur oogen, En zij (liep zoo zagt en lieflijk, Als een zuigling, aan den boezem Van een ted're moeder, fluimen!



AAN
SEBALD FULCO RAU.
'k Ging eenzaam, op den weg des levens,
'k Ging eenzaam, onoplettend, voord: 'k Zag anderen, vertrouwlijk, wand'len —-
Maar ik, helaas! ik ging alleen! Nu flapte ik langs een dorre heide,
En zwoegde door het wellend zand ; Dan ging ik eens, door 't koele lommer
Van een verkwikkend olmenbosch.



(49 )
'k Ging, langs den boord der klaarlTe beeken,
Onagtfaam, ongevoelig, voord, 'k Bleef zelfs geen oogenblik vertoeven,
Om, in de vliet, mijn beeld te zienl Zoo ging ik, op den weg des levens,
Steeds eenzaam , onoplettend, voord , Tot gij, daar bij dat elzenboschje,
Mijn Rau, aan mijne zijde, gingtl Nu was mijn hart niet langer eenzaam;
'k Zag u en ging oplettend voord.
Daar voelde ik, in mijn' jongen boezem:
„ Die ed'le jong'ling zij mijn vriend!" En immers, Rau, uw jonge boezem
Heeft ook die zagte Item gevoelt? o Ja! 't was zigtbaar in uwe oogen:
„ Die jong'ling zij mijn reisgenoot 1" D



C 50 )
Nu gaan wij, op den weg des levens,
Vertrouwlijk met elkander voord!
Maar, Rau! dit denkbeeld doet mij beven
Zoo u de Dood aan mij ontrukt! . . . De Dood grijpt, met verwoede handen,
Den wandelaar, van 's levens weg, En voert hem in zijn' doukren kerker
Dij hoort de Item der vriendfchap niet! Dan werp ik, op den grond , mij neder,
En meng mijn traanen met het ftof, Tot mij, die vijand aller menfchen,
Lij u, in zijnen kerker, voert!
Maar neen! zoo gij zijn felle woede,
Nog eer dan ik, gevoelen moet;



C 5i )
Mijn Rau! gaa vrolijk naar den kerker —> Hij is de rustplaats op den weg!
Ook daar zal 't lot ons faamen voeren! Mijn Rau, daar zal ik bij u zijn!
Maar welk een hcldVe, fchoone, morgen
Verlpreidt zijn' aanblik in mijn ziel! Mijn vriend, ik voel een ander leven
Ik voel een onbekende kragtl Zou dit een aanblik van den morgen
Des onbevlekten levens zijn —«— Wanneer de Dood, vertwijfeld, nad'rea>
Ons uit zijn' kerker voeren zal? o Ja! ik zie, hem bevend, nad'rcn !
Hij aarzelt fluit den kerker op!
D 2



( 5* )
Daar flapt hij grimmig, woedend , binnen;
Ziet wild, gelijk een tijger, rond! Nu rukt hij fchielijk al de boeien,
Van zijn gevangen flaaven, los! ■
Weest vrij! dit dondert door de holen
Des ongezienen kerkers, heên! Daar rijzen nu ontelbre zielen,
En feftudden flof en kluisters af! De Dood ziet, met onttroonde trotsheid,
Met kragtelooze woede, rond , Nu hij zijn jongst bevel moet geveiï:
,, Mijn flaaven! flapt ten kerker uit!" Neen Dood! niet langer meer uw flaaven!
Uw woede brak de kluisters zelf!
Daar gaat hij, wank'lend, voor ons heenen,
En biedt ons r.an het Leven aan!



( 53 )
Zoo biedt een overwonnen koning, Zich zelf, den overwinner, aan!
Nu zijn wij op den weg des Levens, Waar nooit de Dood zijn treeden zet:
Zaagt gij dien blik van 't eeuwig Leven? Dien blik, die hem vernietigt heeft? >
Daar zal ik veilig met u wand'len!
Mijn Rau, wat eindeloos verfchiet! —Wanneer de Dood u aan zal grijpen,
U, naar zijn' zwarten kerker, voert; Voel dan den trots reeds in uw' boezem,
Mijn vriend, dien ge eens gevoelen zult, Wanneer hij, bevende, de kluisters,
Weêr, van uw handen, rukken zal!
Q 3.



AAN C H L O Ë.
Neen! beef niet, mijn Chloë! Geen Dood zal ons fcheiden! Wen c'e Engel des doods ons Gele'dt naar het graf, Staat de Engel des levens, Bij 't aakelig graf: Vol juichende biijdfchap Voert de Engel des levens



C 55 )
Ons opwaards, tot God! Dan zien wij, mijn Chloê, Eens lagchend naar de aarde, Met lagchtjes der eng'len, En zceg'nen liet graf!
Neen! beef niet, mijn Chloè'!
Geen Dood zal ons fclieiden!
De vader vergrimde, Op 't zondigend menschdom: De ontfaglijke blikfem Der godlijke wraake, Verlichtte den hemel,
Met fchriklijken luister!
„ Ik zal hen verdelgen!" . . .
Deze uitfpraak des vader's D 4



( 56)
Klonk dreunend en fchriklijk, En fchudde den hemel! Al de engelen vielen, Eerbiedig en fidd'rend, Op 't aangezigt neder —-
Zij vielen en zwcegen. .
E^n aak'lige ftilte Vervulde den hemel! Daar ruischte de blikfem, Daar rolden de woorden \ ,, Ik zal hen verdelgen! " Nog Merker, dan voormaals, Door 't ruim van den hemel!
Maar beef niet, mijn Chloë! Geen Dood zal ons fcheiden!



C 57 )
Daar dreigde de vader!
Daar fchoot hij den blikfem! . . .
Maar beef niet, mijn Chloë!
Der menfchen verlosfer, De zoon van den vader, Tradt ijllings ten voorfchijnl Genade! mijn vader!
Genade! riep Jezus.
Zijn boezem was bloedend, Vol gapende wonden. Daar fchoot nu de vader Den gloeïeoden blikfem Der godlij ke wraake , En trof in den boezem, Den bloedenden boezem D 5



C 58 )
Des godlijken zoons!
Verheug u, mijn Chloë! Geen Dood zal ons fcheiden ! De blikfem der wraake , Der godlijke wraake, Is nu in den boezem, Den bloedenden boezem Van Jezus gebluscht!
Verheug u, mijn Chloë! Geen Dood zal ons fcheiden! Als de Engel des doods ons Geleidt naar het graf, Voert de Engel des levens Ons opwaards tot God!



AAN GOD.
Ik heb mijn lier, voor u, befnaard, En 'k nader bevend voor uwe oogen, Daar gij, door 't ruim der hemelboogen,
Op vleugels van uw almagt, vaart!
Voor u, die, in het eeuwig licht, Uw' crotfchcn zetel hebt geftigt,
Een' troon, ontfaglijk als uw wezen! Voor u, die immer liefde zijt!
Maar hun, die uwe magt r.iet vreezen, Een fchriklijk wreeker zijt!



( <So )
o God! wie is de fterveling,
Die 't onnaarvolgbaar lied mag hooren Der eeuwig-zingende englen-choorcn?
Dat hij van uwe grootheid zing'! Mijn ziel verliest zich in haar zelf! Mijn oog verdwaalt, aan 't hoog gewelf,
Waar duizend, duizend, zonnen blinken, Die eens uw Item ten voorfchijn riep!
Dier moet al 't eindige verzinken, In 't nimmer peilbre diep!
Gij had den weg nog niet gemaakt, Waarlangs de vlugge tijd zou loopen; Maar 't plan lag voor uw wijsheid open ■
Der dingen werking afgehaakt:
Toen zaagt gij, hoe der boozen list, Door haat en wrevel, aangehitst,
Langs duizend onbekende wegen, De leidsvrouw is tot waar geluk;
Doe vaak de wenfchelijkfie zegen Zijn bron heeft in den druk!



( 61 )
Toen zaagt gij ook, geduchte God , In al die wondre wisfelingen, Dien kronkelloop der aardfche dingen ,
Den aart, de gangen van mijn lot. Toen had ik, op dit groot toonneel Der wondre waereld , ook mijn deel,
Door uwe wijsheid, reeds ontvangen. Ja! hoe gering mijn werking fchijn',
Gij deedt mij toch de gunst erlangen , Een flip, in 't pian, te zijn!
Hoe dan, op dezen wanklen bol,
Uw hand mij ginds en herwanrds voere, De fnoodhcid op mijn onfchuld loere
Mijn hart blijft fteeds gerustheid-vol! Mijn God! hoe troost mij dit gevoel! Gij fchiept mij ook, om 't groote doel,
Uw godlijk oogmerk te bereiken! Ik voere ook uw bevelen uit!
Bij u zijn eeuwen-levende eiken
Niet meer dan 't kleenfte kruid !



C 62 )
Verhef u dan, mijn traage geest! Doorflreef die nimmer meetbre kringen, Tot hem, den vader aller* dingen,
Wiens liefde uw wording is geweest!
Verhef u! ftijg in 't hemelhof!
Maar neen verneder u in 't ftof!
Die luister zou uw oog verblinden! Gij fmolt voor dat ontfaglijk vuur!
o Neen! gij kunt de Godheid vinden, Op 't aanzigt der Natuur!
Ja ! op dat glansrijk aangezigt Is God, in eiken trek, te leezen! Gij zijt, o groot, o eeuwig wezen,
De luister van dat aangezigt! 't Geruisch der grootfche waterval, De zagte ftilte, in 't vrugtbaar dal,
Het golvend graan 't geklots der baaren,
Der vog'len zang, die 't hart verblijdt;
't Doet alles onzer ziel crvaaren, Dat gij de fchepper zijt!



(«3 )
Maar wat ons ook uw magt vertoon'
In visfchen, vogels, zeeën , landen;
Van al de werken uwer handen Vertoont de raensch het edelst fchoon:
De vorm van zijn welfchapen leên,
Die lagchende bcvalligheên, Zijn flegts de ruwfle en flaauwiTe trekken;
Zijn ziel, zoo mild door u bedeeld, Heeft meerder glans en grootfeher trekken Van uw onftoflijk beeld!
o Wijsheid! onbeperkte magt!
'k Verlies mij in uw' grootfehen luister!
Mijn oog bezwijmt 't is alles duister!
Waar ben ik, in deez' donkren nagt ?
o Eeuwig wezen! Iaat het licht
Van uwe wijsheid , mijn gezigt, Het toppunt uwer grootheid wijzen !
Maar hoe! zou 't eindige vernuft Dan ooit, tot deze hoogten, rijzen, Daar 't op den drempel fuft!



( 64 )
Genoeg, zoo ik een ftaamlend lied, Mijn God, van uwen roem, mag zingen! Bij 't hooge lied der hemellingen,
Verligt gij toch mijn zangen niet!
Schenk mij een vonkje van dien gloed, Die 't vuur van uwe zangers voedt!
Dan zing ik waardiger gezangen Van uw gedugte majefteit,
Wier toon ik grootfcher zal vervangen, In 't choor der eeuwigheid!
i;8o.



AAN
Mr. J. HINLÓPEN.
Van waar die zwaare, fombre ftilte,
Die thans mijn' geest geheel bedekt, De blijdfchap, in mijn' jongen boezem,
Geheel en al veiflaauwen doet? Ik zie het blij gelaat der fchepping,
Met onverfchillige oogen , aan ; Haar lagchen doet mij meer gevoelen,
Dat thans mijn hart behoeftig isl E



C 66 )
Zoo voelt een jongling, die een meisje,
Vergeefscb, om wederliefde, fmeekt, Als zij hem vriendelijk bejegent,
Nog meer de rampen van zijn hart. Ach! zou mijn ziel droefgeestig wezen,
Wijl 't in de toekomst duister is; En nooit een helderlichtend flraaltje
Van hope, mij in de oogen , fchijnt ? Ik ftaa , op 's levens weg, geduurig,
Verlegen en bekommerd ftil. Hoe dikwijls poog ik weer te keeren,
Den weg, dien 'k reeds bewandeld heb! Mijn vriend! hoe vlugtig zou ik fnellcn!
Gelijk een teder, fchreïend, kind, Zich wringende, uit eens anders armen,
In de armen zijner moeder fnelt.



C 6? )
Maar neen ! ik kan niet wederkeeren,
Hoe duister ook de toekomst zij! Mij drijft, een onbekend vermogen,
Steeds nader aan die donkerheid. Zoo kunnen roer noch zeilen baaten,
Wanneer een ftorm het vaartuig drijft? De zeeman nadert vast de klippen,
Die hij niet meer ontwijken kan! Helaas! waar zijn die lieve dagen ,
Die dagen van mijne eerfte jeugd? Zij zijn mij thans als flaauwe droomen
Van ongenotcn zaligheid! De ganfche kring van mijn begeerten
Werd, met een' appel, vaak vervuld. Ik fpeelde vrolijk, zonder kommer,
En zag de duistre toekomst niet! E 2



( 68 )
Ik fliep in de armen van mijn moeder,
Die, voor mijn kindsheid, alles was; Mijn vader zag mij naauw ontluiken,
Toen rukte hem de dood in 't graf! Daar ging ik eenzaam met mijn moeder,
En fprong en dartelde aan heur hand; Hoe dikwijls zat zij fchreïend neder,
En zag mij ftil en zwijgende aan ! Dit kon mijn teder hart niet lijden;
Ik ftond verflagen aan haar' fchoot, En zei, met traanen in mijne oogen,
,, Ach! lieve moeder! fchrei niet meer!" Helaas! waar zijn mijn kindfche dagen!
Hoe lieflijk vloeiden zij daarheén, Gelijk een frisch en helder water,
Dat, kabb'lcnd, door een boschje vloeit!



C 69 )
Alleen, wanneer mijn moeder fchreide,
Gevoelde ik mijne blijdfchap niet; Doch, weenende aan heur' hais te hangen
Vergrootte wéér mijn zaligheid! Ach! waar het denkbeeld van die dagen
Ook, met die dagen, weggevloeit! Dan zou ik, ra de donkre toekomst,
Nog fchimmen van genoegen zien !
Maar zou mijn ziel nog langer klagen?
Die klagten zijn ondankbaarheid! Mij groeien, bij de icherpe distels,
Ook lieve bloemen, op mijn' weg! Dat dan de verre toekomst wijke
Zich, in een' donkren nagt, verberg; Mijn vriend, zou ik de zon miskennen,
Die nog mijn fomber pad verlicht ? E 3



( 7o )
Neen! dat zich zelfs die zon verfehuile,
En duisterheid mijn'' weg bedekk'j 'k Wil nimmer poogcn weêr te keeren:
Dan zie ik ook de toekomst niet! o Lieve vriend, wanneer ik aarzel
Zoo 'k weder bevend flil blijf flaan, Dan doe uw item mijn hart herleven,
Uw vriendfehap mij gelaten zijn ! En, fchoon gij , met mijn leed bewogen,
Bedroefd, mijn donkre toekomst ziet; Dat nooit uw u-eenend medelijden
De voedirer mijner zwakheid zij!



AAN
A. UIJTTENHOOVEN.
Hij, die geen' enklen (lap durft waagen,
Op velden, waar hij 't pad niet ziet; Die nooit, door digte bosfehen, wandelt,
Wanneer hij geen' geleider heeft: Die nooit, bij 't fomber licht der darren,
In "t midden van een' donkren nagt, Door Mille en afgelegen (treeken,
Durft dwalen in zijn eenzaamheid: E 4



C 72 )
Die heeft geen' moed! geen nieuwe waereld,
Aan de andre zij des óceaans, Z.l immer zijn gedugte kielen,
Met fchrik , voor hare flranden, zien! Dij wandelt, onbemerkt, daar heenen,
Op wegen, waar een ieder gaat; In 't eeuwig woelen, Huiven, keeren,
Is 't immer 't zelfde, wat hij ziet! Dij, die zich zeiven wil verheden .
Den vaderlande een luister zijn; Dis moet, van 't krielend pad der rijmers,
Op fchaarsbetreden wegen gaan! Angstvallig 't enge fpoor te volgen,
Daar duizend fchoone wegen zijn;
Dit moge een flaaffche ziel gelusten ,
Een vrije ziel befpot dien dwang!



(73 )
De ruime fchepping ftaat ons open!
En zouden wij ondankbaar zijn? Den moed, de vrijheid, niet gevoelen,
Die ons natuur gefchonken heeft? De floet der rijmers moge zingen,
En fchreeuwen, op hun' ouden weg: Hun ftem is naauwlijks aan 't verflaauwen,
Dan kennen wij hun' naam niet meer! Zoo heffen zich, als ftormen loeien,
De golven bruisfchend, fchuimende, op Maar, aanflonds Horten zij ter neder —-
En niemant kent de golven meer! Mijn vriend, wij voelen onze vrijheid!
Wij zullen nimmer flaaven zijn! Nooit zullen wij lafhartig volgen, Een fpoor, dat elk bewandelt heeft! E 5



AAN
L A V A T E R.
OlTchoon mijn oog u nimmer heeft gezien, Mijn jeugdig hart bemint, eerbiedigt al Gij zijt, voor mij, een waar, een teder vriend! Hoe menigmaal verhefte zich mijn ziel, Geheel vervuld van uw menschlievenheid! Dan zag mijn oog, door ruimtens, mij weleer
Geheel en al nog duister, onbekend.
Ik voelde al vroeg, iets vreemds, iets ongewoons,



( 75 )
Als ik, in 't oog eens ed'len ftervelings, Een' groottenen blik, een fiere vrijheid, zag; De kragt der ziel, in ed'le trekken, las: Menschlievenheid verdoofde dit gevoel, Als ik 't gelaat der fnoode valsheid zag; 'k Heb dit gevoel, helaas! te veel miskent! Gij, ed'le man, gij hebt mijn ziel geleerd, Thans ken Ik meer van 't geen mijn hart gevoelt,
En elke dag vergroot die kundigheid!
Een laage ziel befpotte u vrij: zij beeft,
Heur eigenliefde is fchaamrood, en bezwijkt,
Wanneer zij zelf 't vernederd aangezigt,
Haar' fchuvven blik, in 't fpiegelglas, befchouwt;
Wijl zij u vreest, befpot en vloekt zij u!
Maar, hij, die 't beeld des fchc-ppers, In 't gelaat
Der fchoone deugd, der zuivere onfchuld, ziet —



(76)
Bij dit gezigt zijn waardigheid gevoelt, En 't kloppend hart, tot zijnen God, verheft; Die noemt uw' naam, met eerbied, en zijn ziel Gevoelt haar kragt, als ze aan uw grootheid denkt!
o Ed'Ie man! eens zal mijn oog u zien, Als, na den nagt, den langen nagt des tijds, De morgenflond der eeuwigheid verrijst, En wij, met hem, verrijzen uit ons graf: Dan fnel ik u, al juichende, in 't gemoet! Dan ziet uw oog, in mijn verrukt gelaat, Den heeten gloed van mijne dankbaarheid!



M IJ N W E N S C H.
Zoo ik iets voor mij raogt wenfchen,
't Zouden wis geen fchatten zijn; 'k Zou niet wenfchen, om, bij vorften,
Gunsteling en flaaf te zijn: Neen! ik wensch me een flille wooning,
Aan een' groenen waterkant, En een boschje, dat zijn fchaduw,
Op mijn ned'rig dak, verfpreidt.



C 78 )
o! Hoe [lil, hoe fchoon, hoe vreedzaam,
Zou, voor mij, dit boschje zijn! Hoe onfchuldig en hoe zalig
Vloeiden dan mijn dagen héén! o! Voor ons, mijn lieve Fillis, Zou dit reeds een hemel zijn! Niets zou daar den kelk vergallen,
Dien de zuiv're liefde ons fchonk? Geen behoefte, door de weelde, Door den wellust, uitgebreid, Zou, in onze kleene wooning, Ons geluk verflaauwen doen ! En, wanneer mijn fchoone dagen
Vrolijk zijn voorbij gegaan , Hemel, geef me in Fillis armen, Dan een Dille, zagte, dood!



INHOUD.
Aan mijne Vrienden. . . • Bladz. i
Aan mijne ziele. .... 5
Aan de Lente. 9
Aan Fillis. ...... 14
Dorinde. ..... '7
Het onweder. . . . 22
De verwagting. ....
CüLOE -8
Aan Willem Carp. . . . • • 31
Aan eene moeder 35
Aan Fillis 33
De Lente 41



INHOUD. Chloris. . . . . .
Aan Sebald Fulco Rau. .... 48
Aan Ciiloe. • .... 54
Aan God. ..... 5a
Aan Mr., J. Hinlópen. ... 65
Aan A. Uijttenhooven. ... 71
Aan Lavater. . . . . . 74
Mijn wensch. ...... 77