CK 63 2137
31$



BiblSeek Universiteit van Amsterdam
01 2813 3972



,87
Ui
£






D E
VROUW NAAR DE WAERELD,
75 L Y S P E L.






D E
VROUW
NAAR DE WAERELD, B L r S P E L;
gevolgd naar het hoooduitscii van den heere
JOH: CHRIST; BRAND ES,
Te AMSTELDAM, b y J. HELDERS en A. MARS, in de Nes. 1784. Met Privilegie.






VOORBERICHT.
Men zal het waarfchynlyk niet ongevoegelyk achten dat ik eenige reden geeve van de byzondere verkiezing der beryming, in welke ik dit Stukje uit het Hoogduitsch van den Heer j. C. Br and es heb nagevolgd.
Wy beleeven een tyd, waarin, volgens ,t geen wy dagelyks zien en hoor en, zeer veele dingen ge* heel anders fchynen te moeten worden beoordeeld, dan vóór honderd of minder jaaren; maar wy kunnen ook niet ontkennen dat verandering niet altoos tot verbetering Jlrekt, en zulks niet alleen ten aanzien der zeden en levenswyze, maar ook met opzicht op veelerleie onverfchillige dingen, die tot ons waar geluk geene de minfte betrekking hebben).
By voorbeeld: fommige weinigen willen dat de Tooneelfpellen niet op rym, en een grooter getal zegt, dat zy ten minften niet zodanig aan een maat verbonden moesten zyn, dat men het rym by de uitfpraak kan gewaar worden. * 3



VOORBERICHT.
Dat aan het oogmerk des eerjien aanlegs van emêh Schouwburg in deeze Stady als men'de'meenVivg der 'eerstgemelden had' gevolgd, geenszins voldaan zou geworden zyn, is onbetwistbaar ; en zulks wierd nog bevestigd, toen de nieuwe Schouwburg, dien wy thans hebben,is gebouwd, nadien wy op het nieuw Tooneelgordyn in fchitt er enden luister Apollo zien praaien, die wy weeten dat de Dichtkunst verbeeld; en niet minder is het. bekend dat het rym, als eene ondffcheidelyke eigenfchap der Poëzy van onzen Landaartjints verscheidene eeuwen, is aangezien en gebezigd.
Wat nü betreft dé gedachten der geenen, die öordeelen, dat men het rym van een Tooneelfpel op het gehoor niet moet kunnen bemerken, zo kan ik, fchoon toejlemme'nde dat men verfcheiden: goede Kluchtfpellen en ook eenige weinige fraaije Myfpsllen, welke- op die leest gefchoeid zyn, tot zedelyk nut en met veel toeloops ten tooneele gevoerd heeft., niet zien dat daardoor de taal-en
dicht-



VO ORBERICHT.
dichtkunde kan worden aangekweekt, waartoe de Schouwburg , buiten het prysfelyk oogmerk van de verbetering der zeden, gezegd word te dienen. Ik wil echter niet beweeren dat een Tooneelftuk, een gebeurtenis binnenshuis, onder menfchen die niet van den hoogften rang zyn, behelzende, in gladvloeijende Alexandrynfche vacrzen, en anders niet, opgefteld moet worden,- ik ben zelfs niet ongenegen om toe te geeven, dat een diergelyk onderwerp, verhandeld in regels van een gelykluidende cadance, door de uitfpraak der meeste Acteuren vry wat van mtuurlyke, 't welk noodzaaklyk daarin bewaard moet bly ven, zou kunnen ver liezen: maar ik heb, om 't laatstgezegde vóór te komen en om dat de Schouwburg ter bevordering van taal-en dichtkunde in den beginne is opgericht, gepoogd eeii middelweg op te fpooren, waar zy beiden nog te vinden zyn, en men, hoewel de regels even lang zyn en op elkander rymen, van den gewoonen fpreektrant in de opzegging of uitfpraak niet kan afwyken, fchoon men zulks wilde. * 4 Diis



VrO O R B E R I C H T.
Dus, heb ik, de overzetting van't Hoogdüittcli onberymd Blyfpel, by ons meest onder den naam van dé, Vrouw naar de Waereld bekend, willende beproevéïï, én my verbeeldende, uit hoofde der bekwaamheid van onze tegenwoordige Tooneellisten in 't uitvoeren van Blyfpellen, dat hetzelve, vertoond wordende , om den inhoud en deszelfs zedeleer zou kunnen behaagen, daartoe altyd de ftaande regels op elkander doen volgen, zo ook de fleepende, Welke twee lettergreepen langer zyn dan dé ftaande, acht geevende dat de bchoorlykefmeltingen ,gelyk ook, daar 't my tepasfe kwam, het geoorloofd bekorten van fommige woorden, als verwondren yoor verwonderen, of diergelyke, daarïn plaats hebben. De door my gebruikte lengte der Regels denk ik juist niet dat als de beste voor Bly en Kluchtfpellen te verkiezen zyn of bepaald moesten worden ; doch ik meen, dat eene gelykheid der maatige lengte van regelen, hoewel zonder eene bepaalde cadance, als die gelykheid een gantsch Spel dóór moest gebruikt worden,



VOORBERICHT.
den, indien men wènschte het ter' vertooning goedgekeurd te zien, van nut zou kunnen zyn om verfcheidene redenen, waarvan ik hier niet goedvind meer dan de twee volgende by te brengen.
Vooreerst: als men verpligt is een Tooneelftuk, 't welk men beoogt ten tooneel te zien voeren, in rymeiide regels van gelyke lengte op te ftellen, zo vind men zich, byzonderlyk in gevalle van overzetting of navolging uit een andere taal, genoodzaakt den oorfprongkelyken zin nu in te korten, dan te verlengen, of met gepaste woorden aan te vullen , waaruit ten minfte kan blyken of een vertaaler eenige taal-of oordeelkunde bezit, om welke men hem9 als Dichter, het eerbewys en de belooning van een1 vryen ingang in de Bak des Schouwburgs vergunt.
Ten tweeden: ik verbeeld my dat, wanneer de op elkander rymende regels een gelyke en maatige lengte hebben en houden ,fchoon zy niet op een zelfde maat rollen, zulks verre de meeste A&eurs en AéTxices
merkelyk in het leeren zal te baat komen; en het * 5 rym,



VOORBERICHT.
rym.) over H geheel zo welgeplaatst, dat men het dikwils hooren kan, doet ook veel nuts om den zin van 't vooraf gezegde , of van 't geen volgt, voor den toehoorderen meer verfiaanbaar te maaken.
Hoe myn verkiezing in deeze navolging behaagen zal moet ik afwachten; en, weetende dat alles, wat nieuw is, niet altyd goed is, zal ik my over derzelver afkeuring niet kwellen.
' Dit Spel in een onzer Nederlandfche fleden te plaatfen, daar myns weetens nooit een gemaskerd Bal gehouden is, fcheen my niet raadzaam; en niet alleen daarom, maar ook om meer redenen, d ik geen plaats, zo min als de Duitfche Schryyer. Men kan ftellen, zo m:n wil, dat het te IFenun, Brusfel, Antwerpen of elders fpeelc, daar Ryksdaalders en Dukaaten geene onbekende munten zyn.
A. H A RT S E N.



De Gecommitteerden tot de snaken van den Schouw-, burg hebben , volgens 0£ti oy door de Heeren Staaten van Holland en Westvriesland , den sden November 1772. aan hen verleend, het recht van deeze Privilegiei alleen voor den tegen woord igen druk van DE VROUW NAAR DE WAERELD, Blyfpel , vergund aan j. helders , en a. mars.
Geene Exemplaaren zullen voor echt erkend worden, dan die door één' dsr Heeren Gecommitteerden radartèkënd zyn.
Amflsldam, dm 23. Mayr 1784.



VERTOONERS.
De Heer van Milbach.
Charlotta , Echtgenoote van den Heer van
Milbach.
Mathilde, Zuster van Charlotta.
De Heer van Hoogwoud.
De Heer van Randolf.
De Heer van ïIill.
Juffr. Rinkel, een Winkellierfler.
H anna, Kamenier van Charlotta.
Luk as, een Praftizyns Klerk.
Hendrik, Kamerdienaar van den Heer van Milbach.
Twee Kinderen van zes en vier Jaaren.
Het Spel, des morgens beginnende even voor den dag en eindigende laat in den avond, word vertoond in een ruime zaal, nevens meer vertrekken door den Heer van Milbach in een groot Logement gehuurd en bewoond.
D E



VROUW
NAAR DE WAERELD, B L Y S P E L.
EERSTE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
De Heer van M i l b a c h zit in zyn Japon aan de eene zyde der Zaal by een tafel, 'en leest: He ndrik Jlaat aan de andere zyde der zaal., tegen den muur leunende en Jlaapende.
HMilbach. endrik!.. hoort gyniet? .. Hendrik !.. Hendrik, niet geheel wakker.
Mynheerl Mynheer! Milbach.
De deur
word opengedaan. Zie wie 'er is. Hendrik, Jlaapende naar de deur gaande, en digt daarby in een' leuningstoel nederzygende. Ik zal, Mynheer. Milbach, na nog een weiniggeleezen te hebben; epgefiaan zynde en onrustig heen en weer wandelende.
Die onbarmhertige! .. Hy zet zich, zonder Hendrik gezien te hebben , weder neder, leest een korte poos, en Jlaat het boek weder toe.
Neen; dat is het rechte
middel niet; dat is mis. Een verftandig man moet gedienftig, liefderyk. en zelfs toegeeflyk omtrent zwakheden weezen,
Maar



2 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Maar de ooreufluiten voorde kwaadfpreekendheidïaii'
<ders verdient hy niet als wys te zyn geprezen. De fchryver heeft geen kennis genoeg van's meufchen harte.
Na een weinig peinzens. Ik beu nog gelukkig by, 't verdriet. Zy heeft de deugd nog niet verfehopt.- Wat meer bezadigd- en min lnsijeid dan men in haar ziet, Dan was myn Vrouw de beste Vrouw van de waereld. Hendrik!..
Hendrik, geheel wakker. Mynheer! wat is 'er van uw behaagen? Milbach.
Wie was 'er ?
Hkndri li. Niemand, Mynheer!
ju i l r a c h.
Niemand! Hendrik. ...
Ik heb niemand gezien. Milbach.
Gaa
het by den Poortier dan vraagen...
Ziende dat het licht Jchier is uitgclrani, 1 i En breng twee anderen kaarslen meê.
TWEEDE TOON E E L.
Milbach, zittende aan de tafel, en ziende op zyn Hvrlogie dat daarop ligt.
"Vier uureii!.. al weer een uur heen en nog niet te huis!..
Ook weetik niet eens waar zy is... den geheelen nacht!.. den gantfehen dag!.. misfehien, welk een kruis! .
Waarfchynlyk... zekerlyk heeft zy zich ,weer, door haar geliefde drift tot fpeelen, laaten verleiden.
Die ondankbaare !. . zy denkt niet hoe ongerust ik ben.
* D E lvr



B L Y S P E I.. 3
DERDE ÏOONEEL.
Milbach, zittende; Hendrik, met twee brandende kaarsfen. •vvr Milbach. \V ie is 'er V
IIen d b ik.
Zy waren met hun beiden: Twee gemaskerde perfoonen.
Milbach.
Gemaskerden'? Hendrik.
Een Domino en de ander een Heidin. De Domino is al weg..
Milbach.
Dan is 'er een Bal. Is zc al naar
bed?
Hendrik.
Wie?
Milbach, gemehk. Wie ? .. Myn Oemalin. Hendrik. Mevrouw is nog uit.
Milbach.
Wie is dan die Heidin ? Hendrik.
Mynheer ! dat heeft de Poortier vergeeten te vraagen. Milbach.
Dat heeft de poortier vergeeten te vraagen !.. welke ongeregeldheden !.. wie kan het verdraagen ? ..
Hy moet niemand zonder vraagen in huis laaten komen, en vooral niet na mjddernacht.
Is Hanna opgedaan?
Hen-



4 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Hendrik, Ze is nog niet te bed geweest. Milbach.
Zeg
dat ik haar moet fpreeken. Neen; wacht: Zy doet niet dan liegen.
Hendrik. Zy verltaat haar ambacht. Milbach, na een weinigJiilzwygens.
Die Pre-
dikants Weduwe met die twee kinderen... Is dat bezorgd ?
Hendrik. Alles , Mynheer. 't Is hier digtby. Milbach.
Ontbreekt haar ook iets, dat haar zou kunnen hindren?
HEtsDRIK.
Zy heeft nu nergens gebrek aan, maar klaagt over Mevrouw , dat zy fints twee jaaren misfchien... Milbach, opjlaande. Zy moet niet klaagen. Zo dra ik van ochtend my heb
aangekleed, zullen wy haar gaan zien... Die vreemdling, die my liet weeten dat hy in (tod was, wanneer was het, dat die my fpreeken wilde? Hendrik. Den gantfehen voormiddag.
Milbach.
't Is wel; gy kunt wel naar bed gaan: maar wie komt daar aan ?
Hendrik, in't heengaan.
Juffrouw Mathilde.
VIERDE TOONEEL. Milbach, Mathilde.
gmath il de. ezegenden morgen, heer Broeder.
° Mil-



BLYSPEL. $ Milbach.
Goeden morgen a Zuster, 'k had u zo vroeg niet verwacht.
M at h i Lus. liet is niet vroeg voor my. Ik heb reeds al myn ftichtelyke ochtendöfeningen volbragt.
Milbach.
Uw ochtendöefeningen reeds volbragt! Gyzyt vroom... zeer vroom!
Mathilde. Zeg dat niet; dat kan ik niet lyden. Ik ben niet meer dan een zwak icheplel, 't welk zyn'
verfcliuldigden eerbied den hemel toe wil wyden. Milbach, biedende haar een'' Jïoel aan, en zich
op den zynen zetlende. Neem uw gemak, gaa zitten. Kan ik u ergens mede dienen ?
Mathilde. Met niets, Broeder, met niets. Myn Zuster is nog niet te huis ?
M i l b a c tti
Neen; nog niet. Mathilde.
Dat is
bedroefd: ik hoor het met veel verdriets. Ik kom volgens myn' pligt u troosten. (Hy zucht.} GoedeManioch of myn vermaanjngen zo krachtig waren Van die verdoolde tot haar'pligt te doen wederkeeren
en haar ééns te brengen tot bedaaren ! Maar... aan wat verleiding geeft zy zich bloot!., die
mannen !.. die fnoode. mannen !..
Milbach.
Zoet, Zuster! zoet! Myn Vrouw is eerbaar en deugdzaam.
Ma th 1 l me.
ó Wat zyt gy een hef man! inderdaad ; gv zyt wel goed.
B Mtfc.



6 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
MlLBAC Hè
Goed jegens den goeden.
Mathilde.
Neen waarlyk; daarom denk ik altyd om u , en , al is zy 't onwaardig, Ook om myn Zuster.
Milbach. Dat is menschlievend. Mathilde.
Ja, Broeder; daartoe ben ik altoos willig en vaardig: Want zo ik haar niet infloot in myn goede wenfcheu...
maar helaas! zy fpot met myn gebeên: Onlangs... denk eens wat ondeugendheid» Milbach, opjiaande.
Ondeugendheid?
Mathilde. Onlangs dorst zy zeggen dat ik een...
Helaas!
Milbach.
Wel?
Mathilde. Zy zei dat ik een... och! 'k fchaam my dat woord te noemen.
Milbach.
Wel nu?wat toch?ras,laat hooren. Mathilde. Zy zeide dat ik was een... hypocriet.. Lagch 'er niet om,
"Broeder! Let wat hier uit wierd geboren. Ik wierd driftig, ik ging van haar af, en (of gy 't wilt
gelooven of niet ftaat aan uw keus)... Milbach, met ongeduld heen en wéér wandelende. En het gevolg, Zuster?
Mathilde, opjiaande.
Daarop kreeg zy hoofdpyn en raakte fterk aan 't bloeden uit haar' neus...
Het



B L Y S P E L. 7
Het was haar eigen fchuld. Ik zeide haar Hechts zacht • kens en welmeeneude, doch zonder vcrglimpen,
Een kleine waarheid. Moest zy daarom ltraks zo opvliegen als buskruid, en my zo bits befchimpen ?
Ik ben niet wraakgierig: doch ik zag echter hoe de hemel voer de verdrukte onfchuld ftryd.
Maar... myn lieve Broeder!.. sy fchynt zeer ongerust... och! Zuster!., och! Zuster!., waar of gy zyt?
De hemel bewaare u maar voor een ftruikling! Milbach.
Ge ontroert my.
Mathilde. My-zelf't meest:dat moogt gy vry gelooven. Milbach.
Goed : denk flechts even zo min , als ik, dat myn Vrouw
zich van haare eere en deugd zal laaten berooven. Mathilde. Voor my-zelf kan ik ten dien aanzien wel borg zyn,
maar niet voor een ander; met geen gemoed. Ik ben by myn Tante, die inderdaad een voorbeeld
van onfchuld en deugd was, opgevoed, En myn losfc Zuster in den omflag van de groote wae-
reld; by gevolg was 't wel te vreezen .. Maar 'k wil hoopen dat zy eenmaal zich beteren zal;
ik zal haarer daartoe gedachtig weezen. 't Geen voorby is, is niet tc herdoen.
Milbach, gemelyk.
In dat opzicht, Zuster, zvt gy bv my buiten fchuld. 6 Hemel!. ."Hendrik!.. Hendrik!
Mathilde.
Wat zyt gy verlegen! Ik vrees dat gy dus nog maaken zult, Dat ik myn Zuster begin te haateu... maar ik haat niemand.
B 2 Mil-



8 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
MlBACH.
Ik heb van nacht geen oog geloken. Mathilde. Die fnoode en eervergeetne.
Milbach.
Dat is zy niet, Zuster; gy gaat te verr': dat 's lasterlyk gcfproken. Mathilde. Hoe ! word gy moeilylc ? Dat ontbreekt 'er nog aan
dat die onwaardige tusfchen ons het zaad Der tweedragt komt itrooijen. Neen , Broeder! dat haar zulks niet gelukke! Leen de ooren aan'myn' raad. 't Is tyd u 't gezicht te openen en u de onbefchaam-
de levenswyze voor oogen te ftellen Van die rampzalige. Gaa zitten. Gy zyt afgemat van waaken en u-zelven te kwellen.
Milbach.
Ik behoef niet te zitten, 'k Weet alles, Zuster, alles. Mathilde.
Neen;
't is zeer weinig dat gy weet...
x Milbach. Ik weet genoeg tot overtuiging dat gy lust hebt om my te plaagen.
Mathilde. Dat waar' my leed: Foei! Broeder! neen; waarlyk ! de zorg voor uwe eer,voor uwe eer-alléén doet my heden tot u fpreeken. Gy zyt al te goed. Gy gelooft niet wat de waereld al ., zegt noch'wat u dikwils is gebleken. Uw Vrouw is te onbezonnen,te los,te ligtverleide-
lyk: en , als ik het zeggen zal, Haar dagelykfche byeenkomst met zo veelerlei' wae-
reldkinderen, doch bovenal Met den Heer van Randolf...
Milbach.
Ik bid u...
Ma-



BLYSPEL. 9
Mathilde.
Zy is myn Zuster: ik mag alles wat ik denk niet zeggen; Maar ik fchaam my uwentbalven. Met zulk een' fchaam-
teloozen en pl urn pen Lichtmis aan te leggen, Die ook een dobbelaar is, en dan nog daarboven die
verregaande gemeenzaamheid..! Nu, die gaarne danst kan metderhaast een' fpeclman
vinden , gelyk het oude fpreekwoord zeit... Wie weet?.. wie weet wat 'er deezen nacht... Milbach.
Gy ver-
fcheurt my 't hart.
Mathilde. Was ik in uw plaats , ik zou wel weeten Hoe die hekken te verhangen: maar, terwyl gy zo langkmoedig zyt, gelooft die eervergeeten... Milbach, met grawjlorigheid. Zuster; geen eervergeeten...
Mathilde.
Ja; ja; ondank is waereldsloon : dat was my al lang bekend. Maar, geduld! wy zullen het gevolg wel zien... De Heer van Milbach zet zi h op zyn" Jlod ennetw.t een boek in de hand. Mathilde ziet z.'lks een koite poos ftüzwygend aan en vervolgt.
Ik begin
ii te begrypen in het end. Gy wilt de waarheid niet gaarne hooren. Voor my het
raakt my niet als gy daarmeê zyt te vreden. Nu; Broeder, ik gaa en wenschu goede aandacht... en
veel bezadigdheid in uwe omftandigheden.
V-Y F D E T O O^N E E L. "\V7 M i r, a c h , zitiende en alleen. W at folteringen! alles maakt my driftig. Ik kan 't niet langer harden... komt zy nog niet?
B 3 De



iö DE VROUW NAAR DE WAERELD, De dag breekt aan, en nog komt zy niet! ..och! myn
geduld zal welhaast tot meerdering van verdriet My geheel begeeven... 6 ja; welhaast.. . Hy Jlaat op, doet eenige fchreden, gaat weder zitten ; Jlaat ten boek open, doch zonder te leezen en vervolgt.
Weg! gevloekte
argwaan! zy heeft haare eer zo lief als 't leven. Zy bemint my; ja, ik weet het zeker. Zy heeft meer-
maalen daarvan my 't klaarst bewysgegeeven... Stil... een Rytuig... 't houd op.», daar word geklopt..
zy is 't! zy is't! ik hoor haar Hem... wat nu gedaan?.. Hy bedenkt zich. Wat zal ik haar zeggen?., neen; ik wacht haar niet af..
genoeg dat zy t'huis is...'k wil binnen gaan, Om niet in toorn 't minst verwyt, waarmede ik haar
los gedrag zou kunnen laaken, haar vóór te leggen.
ZESDE TOONEEL. Charlotta, de Heer van Randolf,^ Heer van H i l l , alle in Domino met een masker in de hand, Hanna, met een brandende kaars op een blaker.
LCharlotta. icht!..en niemand?., daar 's myn masker, Hanna.. geef ftoelen...een open boek?., wat of de inhoud wil zeggen?..
Zy gaat naar de tafel en leest den Titel. Gefchiedenis van den Graaf van Lindot... Hanna! wie is hier geweest ?
Hanna. Mevrouw, 'k weet het niet: Ik ten minften niet.
Charlotta.
Myn Man is vast hier geweest, want daar ligt zyn horlogie.
Hak«



B L Y S P E L. ii Hanna.
Naar men ziet Aan 't weinig afbranden der kaarsfen , zat by niet lang geleen hier nog.
Charlotta. Laat ons die rede flaaken. Geef dat horlogie aan zyn' knecht, of, is hy nog op, zo zeg dat ik myn compliment laat maaken. van Randolf. Wacht, meid; ik moet iets drinken.
Hanna.
Het theewater
kookt.
Charlotta. Waarmede kan ik u dienen, Mynheer? van Randolf, zittende. Een glas Champagne , om wel te kunnen flaapen. -Charlotta, tegen van HUL
En u,
Mynheer?
van HlLI.
Mevrouw ! het is my veel eer Zo gy de goedheid wilt hebben van my een kommetje thee door het meisje te laaten geeven.
Charlotta. Hoor je wel, Hanna? Champagne wyn en thee. Hanna, de blaker mede neemende.
Goed,
Mevrouw!
van Randolf, terwyl Hanna heen gaat.
Rasjes; rasjes, meid; of gymoogtbeeven.
ZEVENDE TOONEEL.
Charlotta, de Heer van Randolf, de Heer van Hill.
NC.ua iilotta. u zullen wy ons gemak neemén. '. L> 4 van



12 DE VROUW NAAR DE WAERELD, van Randolf. Ik zit allang.
• van H i l l.
By aldien ik u niet hindren zou,.... Charlotta. Neen; gantsch niet.
van Randolf.
Och! die lastige complimenten! van Hill, zich nederzettende.
Terwyl
het u dan zo belieft, Mevrouw.
van Randolf. Kort en zaaklyk : dat is 't best! ik gaa maar terftond zitten, dan is 't uit met alle ceremonie. van Hill.
Zo is 't,
van Randolf. Dat fleemen ftuit my vergiftig: 't is meest eigen aan vleijers met hun geveinsde tronie; Of aan een' pronker of Poëet.
Charlotta.
Of aan hen, die de bon ton
niet verftaan.
van Randolf. Nimmer ziet gy Een' krygsman zich daarmede bemoeijen... van Hill.
Of wel een''
zuiper.
van Randolf. Hoe! wat! wien ?. .
van Hill.
Vergeef het my; Baar is geen regel zonder exceptie.
Charlotta, tegen Randolf:
Zo zyt gy een Officier, Mynheer?
van



B L Y S P E L. 13 van Randolf.
. _Ja wel ter degen. Ik heb wel twaalf jaaren ter zee gediend.
Cll AU lot ta."
Wel zo! en
gy hebt zulks nog altoos voor my verzwegen ? van Randolf. Ik'fchuuw om van my-zelv' te fpreeken, Mevrouw.
Eerst voerde ik onder de Hollanders 't gebied, En toen onder de Spanjaards. De laatsigemclden fchon-
ken my nog, 't geen zeer zelden gefchied, Een jaarlyks peniioen van eenige duizend Hukken van
agten, ten loon, gelyk zy fpreeken, Dat ik eens het geluk had met myn brander dertien En-
gelfche oorlogsfchepen in brand te fieeken. •Charlotta.
Is 't mooglyk!
van Randolf. Wisjewasjes, Mevrouw. Staa my toe , dat ik daarvan in 't vervolg niets meer meld'. Geen botter ezel dan een krygsman , die zyn helden-
daaden zelf uittrompet of vertelt. Dat moet men de Courantiers oveiiaaten; die hebben
daar rechte kennis van, al te gader... Zyt gy de heer van Hill ?
VAN HlLL.
Tot uw' dienst. van Randolf.
En gy hebt gefludeerd ? van Hill.
Ik
niet, maar wylen myn heer Vader.
van Randolf. Zo; zq: wylen uw heer Vader? zekerlyk bekleed gy een aanzienlyk ainpt in de Had?
van Hill.
ó Neen.
B $ VArtf



14 DE VROUW NAAR DE WAERELD. van Randolf. Zyt gy dan in de militie ?
van Hill.
Ook niet, Mynheer. van Randolf, JcliêTtfende.
Dan
zyt gy, heb ik 't wel gevat, Simpel Mynheer van Hill.
CH ar l otta.
Wat vraagt gy nog? Gy hebt immers Mynheer van Hill hier dikwils vernomen. van Randolf. Mevrouw! de kring myner vrinden is groot en myn geheugen klein.
Charlotta. Dat zal van de zeelucht komen. van Randol f. Dat moet weezen. De memorie flagt den degen. Gebruikt men ze niet, dan verroesten zy ... Maar weder tot Mynheer van Hill. Hy fchynt van een verliefde complexie.
van Hill. Wie? ik? van R andolf.
Ja, gy.
Denk maar om de Heidin op het bal.
van Hill.
■ Wat zou dat? wat denkt gy toch, Mynbeer?waarmoogt gy vanpraaten? Charlotta, te gén van Hill. Wat hy denkt,Mynheer! wel; datgy myn Zuster ongetrouw zyt geworden, en haar zult verhaten. van HiL l. Dan vergist hy zich, Mevrouw.
van Randolf.
Neen, Vrind ; ik weet al te wel wat ik gezien heb op het bal.
Char-



B L Y S P E L. 15
Charlotta. Ik ben uw party, van Hill, ik heb u met de Heidin zien verdwynen.
van Hill. 't Was by geval, Alleen by geval, Mevrouw.
Charlotta.
tiet zy zo! maar gy zult my van myn' waan niet ligtelyk geneezen.
A G T STE T O O N E E L.
Charlotta, de Heer van Randolf, deHeer van Hill, Hanna, met een vies en kelk in de hand.
Hvan Randolf. aldaar komt myn Champagne. Geef hier, meisje. Kom; ik zal myn eigen Ganimedes wel weezen. Zet my dat tafeltje wat nader by... zo.
Hy fchenkt in en drinkt, terwyl Hanna naar binnen gaat. Charlotta, roepende.
Waar blyft de
thee?
• Hanna, uitkoomende met Theegoed ^waaronder twee kommetjes, en een daar van vervolgens, en eok een kopje infchenkende. Hier, Mevrouw, gelyk gy ziet. Zy bied Charlotta een kopje Thee en den Heer van Hill een kommetje aan. Charlotta, het kopje aanvattende. Wat antwoord van myn' Man ?
Hanna.
Als Mevrouw gerust
heeft, zal hy by u komen.
C h a r-



i<5 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Charlotta. Hy is poliet;
Dat zie ik telkens.
Hanna. Het compliment van Mevrouw verheugde hem , want, toen Mynheer my zag komen, Droogde hy zyn oogea af.
Charlotta.
Loop, zottin. Hywas
flaaprig.
van Randolf, Waarom ook niet eeii glas wyn genomen? Ter zyde, terwyl hy^drinkt. By me keel! dat's Godendrank.
C harlo t ta.
Dat nieuw kapfel van Mevrouw Lustig heeft my extra behaagd. van Hill. 't Is van dien nieuwen Paryzenaar.
Charlotta.
Dien moet ik ook hebben; 'k wil betaalen wat hy vraagt. Heb de goedheid, Mynheer, en zend hem by my. van Hill. ., Zeer gaarne , Mevrouw; zeer gaarne : ik zal het bezorgen. Hamxa, omziende. Belieft gy geen Thee, Mynheer van Randolf? van Randolf.
Voor zul-
ken nectar wil ik u het water wel borgen. Charlotta. De Champagne fchynt u te fmaaken.
van Randolf.
Is dar vraagens waard, Mevrouw ? ik durf zeggen van ja: En een' militair,die geen' wyn lust, vergelyk ik by een aürice van de Opera, Die



B L Y S P E L. ï7 Die zich niet blanket. Het wyndrinkeu is den krygsman
zo eigen als eene aftrice 't bianketten. Men moest ook al zyn' fmaak kwyt zyn, zo men
voor zulken wyn niet alles ter zyde zoude zetten, 'k Zal morgen, met uw verlof, myn'knecht belasten
dat hy een douzyn viesien oaarvan naait. Zo dra als ik myn Champagne heb gekregen, word n met dank myn fchuld weder betaald.
Charlotta.
Tot uw' dienst.
Hanna. Maar de kelderknecht zegt dat 'er niet
veel van is.
van Randolf. Dan kan hy maar Bourgogne geeven: Wantik merk wel aan den Champagne dat de Bourgogne ook goed moet weezen ; en 't is my om 't even. H a n s a , tei wyl va- Hill begint te dutten. Daarvan is ook zeer weinig over.
van Randolf.
Wat henker!.. geef dan des noods maar Rhynfchen aan myn' knecht. De wyn in de herbergen is tegenwoordig ondrinkbaar. Hanna.
By
me keel! Gy treft het Hecht. Want de Rhynfche wyn is zo goed als op. Charlotta, tegen van Randolf.
Zy fpot 'er
meê; zend maar: gy zult Champagne bekomen. va n Rand ol f.
Wat feeks is dat!.. niet veel hiervan ! zeer weinig daarvan! het derde zo goed als op! wie zou't droomen?
En dat van een kelder, waarvan ik met veel lofs. heb hooren fpreeken door het gautfche land?
Han-



i8 DE VROUW NAAR DE WAERELD. Hanna.
Maak u niet moeilyk, Mynheer. De wyn mogt u kwalyk bekoomen.
van Randolf, drinkende. Die meid is asfurant. .. Charlotta. De gemaskerden op 't Bal waren heden niet veel byzon dérs. De Spanjaard kon nog pasfeeren. van Randolf. Ja; maar de Hottentot geviel my wel het best. Charlotta.
Ik kende
hen niet. Wat waren dat voor Heeren? van Randolf. De Spanjaard was de Generaal Trommer.
Charlotta.
En de ander ?.. van Hill, gy waart met hem in gefprek. van Hill, half jlaapende. Wees gerust, Mevrouw ! hy kapt a merveille. Charlotta.
Wie?
wat?
van Randolf. Houd u met hem niet op; hy is gek. Maar apropo.. . van Spanje. Myn wisfels vandaar zyn
tegen vermoeden niet op komen daagen : Mevrouw! mag ik u,op afflag der bewuste vyfhonderd, wel om veertig Dukaaten vraagen ? CharlottaJa toch... zo dra ik maar kan.
Hanna, ter zyde. Overluid.
De drommel! Die wisfels van Mynheer zullen , naar allen fchyn, Of liever zekerlyk, voor de jaarelykfche inkom fteu van zyn Spaanfche kasteelen zyn.
C h a r-



B L Y S P E L, io
Charlotta, eerst tegen Hanm, voorts tegen
van Randolf.
Zwygftil, zeg ik. Help het my van middag maar onthouden, eer dat wy aan het lpeelen geraaken. van Randolf.
Goed; goed.
Charlotta. Weet gy wel dat ik tegen het aanfiaande Bal een nieuw maskeradekleed laat maaken ? Dat van een Indifche Prinfes.
van Randolf.
Onverbeterlyk, Mevrouw! dat hebt gy wel overleid. 't Vuur van uw fchoone oogen ; uwhair, langs uwen
hals en over dien blanken boezem verfpreid Met eenen losfen en bevalligen zwier; en uw eedle
houding, daar elk van weet te fpreeken, Zullen u een allerlieffte vertoouing doen maaken : en ik,
om des te meer af te fteeken, Zaleen'Kalmuk verbeelden. Hoe verrukt zal men dan elk zien ftaröogen op u en my!
Hanna.
Dat 's zeker.
Ter zyde, tegen van Randolf.
Maar dat pakje zal u niet genoeg vermommen.
va « Randolf. Caronje! onbefchaamde Pry! Charlotta. Mynheer van Hill! zult ge ook niet iets anders neemen ? van Hill, Jlaapende.
Ver-
pligt, Mevrouw! ik blyf de thee preferceren. van Randolf. Laat dien Droomer maar zitten... doch ik begin te be-
fpeuren dat de wyn ergens op wil teereu. Meisje! gy mogt my ook wel wat ontbyt brengen.
Han-



ao DE VROUW NAAR DE WAERELD, Hanna.
De
kok floot het op; 'k weet daartoe geen' raad. Charlotta, tegen van Randolf. Dus zult gy den middag met geduld moeten afwachten.
By wien is 't dat gy eetcngaatV van Randolf. Ten twaalven in't Logement de Roo Leew met een
foort■vaneen' Landlord, Ik laat my niet verdrieten Mytot myn mindren te verneedren om dan in den Jagt-
tyd op hun haazen te moogeu fchicten. Ten twee uuren gaa ik by den Generaal Trommerfpy-
zen.
Hanna.
Dat vind ik recht mooi. ( Tegen Charlotta)Mevro\nv, Wy eeten niet voor driën ; dan kon Mynheer nog wel hier ter maaltyd komen zo hy wou.
van Randolf Waaróm niet ? om goede vrinden doet men veel, ten drieën zal ik hier myn' pligt komen betrachten. C ha rl ot ta.
Ik kryg defpeelparty.
van Randolf.
Dat's waar, daarby kom ik dan. Charlotta.
Myn-
heer van Hill, heb' ik u ook te'wachten? van Hill, Jlaapende. Mevrouw, ik heb geen' honger.
Charlotta.
Hy is niet wakker te krygen: maar intusfchcn word het laat.
H ANNA.
Wel heden, Mevrouw; 't is nog in lang geen middag.
van Ra^dolF , op zyn horologie ziende. De drommel haal my, 't is dag; inderdaad'
Hy



B L Y S- P E L. 21
Hy fchenkt in zyn glas.
De vies is net leeg: dat 's wel gerooid... maar wat zeiden wy ook? ..ja ... nu, gy zult'er dan voorzorgen?
'k Wil zeggen...'k meen, Mevrouw, die dukaaten morgen namiddag.
Hanna. Mynheer, het is, immers al morgen. va n Randolf. Wel aangemerkt, meid!.. nu dan, nu dan.. . van middag.
Charlotta, opjiaande. Zonder fout, 'k ben juist alles kwyt geraakt, 't Liep my alles tegen. De groote Bank heeft my gistren tot myn laatfte duit toe gekraakt.
Ter zyde tegen Hanna. Hanna! gy moet, waarachtig!raad verfchaffen. Haniva, legen Charlotte, ter zyde.
Als 't
maar geen geld is.
Charlotta, tegen Hanna, ter zyde.
'k Wil myn juweelen verpanden. Hanna, by zich-zelve.
Braaf!
C harlotta.
't Word tyd om naar bed te gaan , Manna. Kom neem myn handfchoenen ,'t masker en 't licht in de handen. van Randolf, opjiaande. Ik zal de eer hebben u te verzeilen. Charlotta, terwyl Hanna een kaars uitfnuit.
Dat is gautsch on-
noodig: de weg is my bekend. Verzei liever den Heer van Hill.
van Randolf.
Sint jutmus! geen hair op myn hoofd dacht langer op dien vent. Op, op, Mynheer de droomer! zou hy ook eender zeven flaapers zyn, daar fommigen van kouten?
C Op



22 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Op, op, Slaapüil! uw Heidin laat u roepen:zy verwacht u in haar castanjebruine bouten. Wy moeten gaan ... hoort ge niet ?
van Hill, half jlaapende.
Ik ben u verpligt. van Randolf.
Hoe ? ..
wat... verpligt.. . naar huis heb ik gezeid ! Kom dan;... eerst overënd.. . Spalk nu de oogen op. Hanna, ter zyde.
Hier
word de blinde door den kreuplen geleid. van Hill. Wy moeten toch eerst het geluk... van Randolf, van Hill voorttrekkende, doch met eenig bewys van befchonkenheid.
Ja,.. ja... op een ander tyd zult gy dat geluk wel genieten. Ar ... arme Mynheer van Hill! kom maar voort: 't word tyd te gaan.Wy zouden deDame ligt verdrieten. Hy keert zich om, en kust de hand van Charlotta. Goeden nacht, Mevrouw,
van Hill, nogflaaprig
Mevrouw, uw Dienaar. Charlotta.
Uw
Dienares. Wy zien elkaêr van middag weêr. van Randolf. Zonder twyfel. Maar, Meisje, denk om de Champagne. Hanna, hen naar een verkeerde deur ziende gaan.
Hei!..
wilt gy duëlleeren, Mynheer? Dat is Mynheers geweerkamer.
van K and olf.
Seldrement!. . duëlleeren!.. neen... ja met een vies, dat zou lukken j Of ook met u, Engellief.
Han-



B L Y S P E L. 23
Hanna, hen beiden by een' arm neemende.
Hier gaat gy naar de voordeur. Voorzichtig; breek den nek niet ftukken. Charlotta. Ik ben blyd dat zy heen zyn. Het wierd hoog tyd. Kom ,
Hanna, iaat ons ftraks naar myn kamer gaan. Maar ik moet myn' man fpreeken. Gy moet my aanftonds komen roepen, als hy is opgeftaan.
Einde des eerjïen Bedryfs.
TWEE"
C s.



24 DE VROUW NAAR DE WAERELD, TWEEDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
De Heer van Milbach gekle d zynde, komt in zwaarmoedige gedachten ten voorfchyn, en zet zich neder, zonder iets te zeggen tegen H e nduik, die bezig is metfioelen op hunne plaats te zetten, het theegoed, glas en de vies, die in het voonge beuryf zyn aangebragt, naar binnen te brengen, en, terftond daarna te rugkomende, alsdan word ■ toegefproken door
HMilbach. endïik, hebt ge by dien Predikants Weduw geweest?
Hendrik. Mynheer, zy verwacht u. Milbach, ter zyde.
Ik durf nog hoopen , Charlotta, dat uw twee lieve kindcrs my myn rust zullen wedergeeven, hoe 't ook moog' loopen. Tegen Hendrik. Is Mevrouw by der hand ?
Hendrik.
Nog niet, Mynheer. Milbach.
En Hanna?
Hendrik.
Die
wel, Mynheer.
Milbach. Stuur haar dan by my.
TWEE-



B L Y S P E L. 25
TWEEDE TOONEEL.
"VV7 Milbach. alleen.
't W ord eindlyk tyd om ons ontwerp te volvoeren:
maar wie weet wat middel het beste zy. . Eertyds teder , is zy door haar woeste gezelfchappen
ongevoelig geworden van harte. Zy zal nu niet meer luistren naar myn liefde; zy zal
geen deel meer neetnen in al myne fmarte: Zy zal'er geen deel meer in neemen !. .zeker, neen!..
'helaas! welk een droevige zekerheid !.. Opjiaande.
Laat af, Ontmènschten, die door uw tooverftreeken
haar hart my ontrooft, haare inborst verleid! Leert my boe dat hart weder is te winnen, of het is
met myn rust gedaan voor al myn dagen. .. Maar, Onverbiddelyken ! wat fmeek ik u om raad? Ik
ben't alleen, dien ik om raad kan vraagen. Hy Jlort eenige trdanen. Daar dient veel verftands toe om haar het net des ver-
derfs te ontrukken.. .Men ween' dan langer niet! . Dat hindert my f echts in 't overweegen wat het best
zal weezen, dat omtrent haar gefchied'.
Na een poos in diepe gedacl ten gezeten te hebben. Ja... zy moet verneêrd... zelfs tot wanhoop gebragt
zyn; en word zy dantot verbeetringniet bewogen, Zo zal men de natuur beproeven. Die zal mogelyk
meer dan hetkloekst overleg vermoogen...
DERDE TOONEEL. Milbach, Hanna.
SM i l b a c h , terwyl Hanna inkomt. preek recht uit, Hanna. Hoe Haan de zaaken? Hanna, hygende.
Myn-
heer, uw vraag... verby stert... my geheel en al...
, C j Laat



i'. DE VROUW NAAR DE WAERELD, Laat ik ten minften ... eerst myn' adem eens haaien ... zo gy begeert dat ik antwoorden zal!.. Den adem diep-opgehaald, hebbende. Zie zo... nu kan ik befcheid geeven. Gy vraagt dan, Mynheer! hoe of het nu ftaat met onze zaaken ? Milbach.
Ja-
Hanna, luchtig. Wel, Mynheer, zeer wel.
Milbach.
Is 't waar? Hanna.
Zuiver! maar
Mevrouw roept, dunkt my.
Milbach.
Gy zoekt my watwys te maaken.
't Is niet zo.
Hanna, willende weggaan. Ja; ftil!.. ik hoor het, zy roept my... Mevrouw, ik kom.
Milbach, haar tegenhoudende.
Zy roept u niet: malle praat. Hy ziet haat aan. Gy zyt een aartig knap meisje, Hanna; maar,zo gy wist hoe lelyk het liegen u ftaat...
Hanna.
Dat is achterklap, Mynheer! ik lieg nooit. Milbach, eenen ring van zyn' vinger genomen hebbende en dien beziende. ^
En wat voordeel het geeft zich ongeveinsd te verklaaren. Hanna, den ring van ter zyde begiuurende. Dat is een mooije ring, Mynheer.
Milbach, den ring haar naderby toonende.
Niet waar ? hy is voor iemand, dien 't lust de waarheid te openbaaren.
H a n"



B L Y S P E L. 27 Hanna.
Wel zo!
Voor zich nederzinnde en op eerf vleijenden toon. Men -wil juist maar niet gaarne door dewaari heid u bedroefd maaken: anders... Mynheer! Milbach.
ijDaar: 'k fchenk u den ring, zo gy my langs dien weg j bedroeven wilt: dat is all' wat ik begeer.
Hanna, den ring aanneemende.. fferwyl gy het dan wilt. ..
Milbach.
Maar de waarheid, voor de | vuist. Ik kan geen opfchik noch bedekzels veelen. Hanna.
] k zal... Wy hebben in korte dagen zeer fterk, dóch 3 gisteren alles verloren met fpeelen.
Milbach.
Nu verders?
Hanna.
Eergistren maakten wy nog ftaat op twaalf Lootjes: daar was veel gelds aangelegd. Vlaar ach!
Milbach. Ik begryp 't. Voorts ?
Hanna.
Voorts... och! dat hield ons maar op. Beter in eens u't facit gezegd. Wy zyn doodarm en nog veel erger, Mynheer, want wy fteeken tot aan onze ooren toe infchulden. Milbach.
Die reekening is kort enzaaklyk. Maar wat heeft men nu befloten?
Hanna.
Den tegenfpoed te dulden ; En ons geluk kloekmoedig af te wachten. Deadvokaat heeft ons verzekerd, naar ik hoor ,
C 4 Dat



28 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Dat wy nog heden ons proces winnen zullen. Dan zyn
wy ryk, want wy krygen daardoor Drie duizend guldens inkomst des jaarsrdan is het,Myn-
heer, dat wy niets onbetaald zullen laaten. En dan.. .
Milbach. Hoeveel beloopen die wel ? Hanna.
Hoeveel ? volgens onze opmaaking... ruim twee duizend dukaaten. Mil b a c h,
Dat is grof.
Hanna.
Ja; 't kan gaan. Intusfchen hebben wy de fchoonfte hoop van de waereld.
Milbach.
Heel goed.
Hanna.
Zelfs weeten wy ons, in gevallen van nood, ter vlugt te redden als luiden vol van moed.
Milbach.
En hoe?
Hanna, overdenkenderwyze. Maar.. Mynheer!.. het is zorglyk een' Echtgenoot in dat geheim den neus te laaten fteeken. Milbach
't Is niet, Hanna. De zaak is van het uiterfte gewigt, 't is noodig ernftig met u te fpreeken.
Ik vorder uw' byftand, uw vetrouwlykheid; en verzoek 'er u om.
Hanna. Dat is my veel eer.
Milbach.
Nu dan?
Ha nna.
Wel;wy neerpen (maar laat daarom uwe onbekrompen giften niet achter, Mynheer0
Wy



B L Y S P E L. 29
Wy neemen, in gevallen van nood, toevlugt toe onze juweelen, onze lieve juvveelen.
Milbach, met groo.e verwondering. Wat zegt gy?
Hanna.
Dus zyn wy gewaar geworden door middel van zwaare verliezen in het fpeelen , Dat de onuitputtelyke kunst zulke lchoonc onechte
juweelen uitgevonden heeft, Dat een Gemaal die voor echt aanziet , zo hy zich
niet te veel aan den argwaan overgeeft. Om zeekre reden van groot belang dacht men best onze
oude zuivre juweelen te verpanden, En nieuwe valfche in de plaats te koopen. Die negotie
ftelde ons een' braaven ftuiver in handen. Waardoor wy kans zagen om onze gevallene actiën
weer te helpen op de been. Wy hebben ook reeds een' braav'man gevonden, die
aan ons, uit waare menfchenliefde alleen, Tegen maar één ten honderd ieder maand, daarop duizend ducaaten befloten heeft te geeven. Milbach. Waar zyn de juweelen?
Hanna, -zuchtende, een doosje hem toonende en openende. Hier.
MlL ba c h.
Ik zal dat geld fchieten, doch op een' vreemden naam.
Hanna.
Dat's ons om 't eeven... Zacht... ikbegryp u. Gy zyt dan een ander... maar indien, gelyk ik de zaaken befchouw... Milbach.
Hoor, Hanna; maak my terftond een naauwkeurige lyst op van al de fchulden van Mevrouw,
C 5 Die



3o DE VROUW NAAR DE WAERELD, Die wy ftraks, opdat niemand buiten my haar kan maa« nen, met contante munt af zullen leggen. Hanna.
Goed! maar daar zyn posten by van belang; twee duizend dukaaten hebben al vry wat te zeggen. Milbach.
Dat is myn zaak: bezorg my maar een volkoom en lyst. Gaa,zie of myn vrouw is opgedaan.
Hanna.
Zy was'er meê bezi<r, en zal welhaast hier zyn. Milbach.
Zeer
wel; doch houd u doodftil: denk daaraan.
II a n n a.
Ik beloof 't u, Mynheer! want die mooije ring verzegelt myn tong. 'k Zal getrouw alles verzwygen. Maar... de juweelen ... Wyhebben'tgeldbroodnoodig. Milbach.
Wacht
me aan myn cabinet, dan zult gy 't geld krygen. VIERDE TOONEEL.
Hde Heer van Milbach. oe vernedert myde losheid myher Vrouw, dat ik eindelyk,gedrongen door den nood, Haar kamenier tot myn vertrouwde tegen haar moet gebruiken ... Ik fchaam 't my tot ter dood. Doch, waarom my zulks gefchaamd, als de meid maar zwygen,enik,'t geen Ik zoek, door haar kan erlangen. Hetvreeslykoogenblik mdirt: zy zal haast hier zyn...
op welk een wyze zal ik haar ontfangen ?.. Op myn gewoone wyze? Dat valt my 't ligtst. Gemaaktheid is fteeds 't bewys van valfchen fchyn. Alles, tot myn minfte beweeging toe, moet zachtmoedig , teêrhartig en toegeeflyk zyn.
Haar



B L Y S P E L. 31
Haar langs dien weg tot zelfskennis zo ver te bren<gen,dat zy befluit haar dwaasheid in te toornen, Goede hemel! wat zou dat voor my een doorluchtige triomf zyn .' maar zacht... ik zie haar komen.
VYFDE TOONEEL.
de Heer van Milbach, Charlotta.
Milbach, Charlotta fchielyk te gemoet
Ggaan e. oeden morgen, myn Lief! hoe verheugt my uw tegenwoordigheid!
Charlotta. En my de uwe, myn Schat! Myn waarde Milbach ! maar ik ben bekommerd ... Lieve Man! gy hebt geen' goeden nacht gehad. Milbach.
Een'zeer goeden nacht,toen ik wist datgy t'huis waart. Daardoor wierden ftraks myne zorgen verdreven. Charlotta. Ik wil 't gaarne bekennen: ik verdien wel een digt verwyt, dat ik zo lang ben uitgebleven.
Milbach.
Iku verwyten!. hoe! zou ik, u ter liefde ,fchoon iku
niet misfen kan dan met fmart. Niet eenige uuren flaaps willen opofferen?
Hy vat een van haare handen én kust dezelve, die blyvende vasthouden.
Dikwils, het?
is waar, beklaagt zich myn hart, Dikwils beklaagt zich myn teder hart in het geheim , dat
het zyn' uitverkoren' fchat op aarde, Al zyn geluk en vergenoegen ; kortom , dat het u fchier
altyd moet ontbeeren, myn Waarde. Charlotta, met haare hand op de zyre drukkende. Gy zyt een allerliefst man. Ik blyfdaaröm ook den
gantfchen dag t'huis: de party komt hier.
M1£.-



32 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
MlLBAC H.
Waarörn gy ook t' huis blyft, 't is my altyd aangenaam, doch 't gaf my oneindig meer plaizier,
Als ik 't geluk van uw gezelfchap alleen had te danken aan uw tederheid in het minnen.
Charlotta.
Gy hebt waarlyk daar van te geringe gedachten. Ik bemin u oprecht met ziel en zinnen.
Waarörn kwaamtgy gistren niet mede op 't Bal?
Milbach, terwyl hy zachtkens haare hand los laat.
Dat gy
daar zoud zyn kon ik immers niet vermoên : Want.. . fints gistren ochtend . ..
Charlotta.
Van Randolf haalde my ten elven af om vizites te doen: Des middags gingen wy by den ouden Generaal Trom-
mer ter maaltyd, en ftraks naar den eeten By Mevrouw van der Licht aan de fpeeltafel, daarwy
met genoegen den tyd hebben gefieten, Totdat wy te famen naar 't bal reeden. Ik moet met
fchaatnte bekennen, recht-uit gezeid, Dat ik niet om u gedacht heb. Milbach, als verwonderd, op een' teedren toon. . ' Om myn liefde niet? en
zelrs niet om myn verlegenheid ?
Chablotta.
Gy ontroert my.
Befchroomd. Hoe, hoe zal ik my verdedigen? ik kan myn fchuld geenszins geheel verfchoonen. Doch ... denk maar zelfs na , of by zo veel goedheid en
zo veel liefde, als gy my gewoon zyt te toonen, Een teder hart als't myn onaangedaan kan bly ven.Neen,
myn Schat! 'k ben trotsch op uw bezit. Gy verdient dat elk u eert en lief heeft...



B L Y S P E L. 33
Zy ziet hem aan en voor zich neder.
Maar, dat ik my
opfluit was ook nimmer uw wit.
Milbach.
Gantsch niet.
Op een bezadigde en zachte wyze. Doch, myn Lief! daar zyn 'er immers nog buiten my, die alle dagen met recht een teeken Van uw tederfte liefde verdienen en eifchen kunnen...
maar laat ons van wat anders fpreeken; Gy mogt denken dat ik u wetten wilde voorfchryven ,
zo myn reden u daartoe drong, En ik acht het myn pligt u in alles te believen. Leef
naar uw' zin: gy zyt nog jong: Gy moet genot van de waereld hebben.
Charlotta.
Ach!zonder u
zou het my op de waereld verdrieten.
Gy zyt myn allerbeste Vrind; ik wil u nevens my het zoet van dit leven doen genieten.
Maar, waartoe zulk een treurig gefprek ? Ik ben gaarne vrolyk. Is u niet wat nieuws verteld ?
Ik kreeg gistren een heerlyke overwinning. Gy word , hoop ik, niet van jaloersheid gekweld.
Milbach.
Geeft ge my daar reden toe? 'k Heb u zeer lief, en, hoewel ik nooit fchooner vrouw dan u aanfchouwde , Ik ben echter niet jaloers.
Charlotta, op een' luchtiiien toon.
Welaan .'dan neem ik u in een' minnehandel tot myn' vertroude.
Milbach, fchertfende. | Dat is my veel eer. Maar ben ik wel een vertrouwde die u dienen kan buiten uw fchaê?
Charlotta, met een' gemaakten ernts. Ik ftel u onder den eed.
Mil-



34 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Milbach, als vooren.
Gy kunt gerust zyn... Nu ? uwe overwinning ? .. 'k Verlang 'er na.
Charlotta, lagchende. Lagch maar vast in voorraad. De oude Generaal Trommer, die goede fukkel, heeft (wie zou'tzodroomen ?)
In oumi forma my gistren zyn liefde verklaard.
MlLB ac h.
Meent gy
dat in ernst ?
Charlotta. Ja wel volkomen. Myn meêdoogen met zyn' ouderdom, myn toegeeflyk-
heid omtrent dwaaze vrypastigheèn Scheen zyne inbeelding te vleijen. Hy wierd daardoor
ontvonkt , knielde voor my en niet alleen Dat hy my duizend zoetigheden zeide, hyfmeektemy
ook nog om, zo ras ik zou kunnen, (Denk eens hoe galant dit dien gryzen bloed afging) een • geheime famenkomst hem te vergunnen. ' Is dat niet kluchtig?
Milbach. ö Neen; wy beiden zien deeze zaak met zeer verfchillende oogen in. Overdenk het zelf. Die oude liefhebber vormt zich
een verbeelding van uw wedermin Uit uw mededoogen en toegeeflykheid voor(gelyk gy ze
noemt) dwaaze vrypostigheden. Daarop waagt hy het de achting, die hy u en uw' man
verfchuldigd is, te fchenden, te vertreeden, En ftelt u gelyk met die fnoode fchepfels, waaraan men fchaamteloos die voorflagen doet.
Na een poo; zwygens. Ziet ge nu dat gy gehoond zyt ?
Char-



BLYSPEL 3S Charlotta.
Ja; zeer klaar. Ik zal zorgen dat hy my nooit weer ontmoet', ; Die Deugniet.
Milbach.
Zo ras niet van 't een uiterfte tot het ander. Gy moet hem niet geheel ontwyken.
Bejegen hem vriendelyk, doch laat hem telkens uw' afkeer van onbetamelykheden blyken.
Houd zyn dwaasheid in toom, en , blyft hy vermetel, doe hem dan een edele fierheid zien.
Hetis geen kleine kunst, myn Lief, zich in hoogachting te brengen by aanzienlyke liên,
Maar veel grooter zich daarïn te houden .. Gy zyt een deugdzaame Vrouw,dat weet ik,maar de menfehen...
De menfehen oordeelen naar den fchyn.
Charlotta.
Gy zyt een aan-
biddlyk mensch. Wie kan volmaakter man wenfehen? Ik zal uw' raad in alles volgen.
Milbach.
Gy hebt verftandrik heb u flechts op het fpoor gebragt. Volg uw eigen oordeel... nu van wat anders.. de fpeel-
party word heden by u verwacht. Daartoe is geld van doen.
Charlotta, voor zich ziende.
Ik.. heb.. nog geld.
MlLB ac h.
Dan is 't wel.
Zo het anders was, gy had maar te fpreeken. Ik zouniettoelaatendatge u genoodzaakt zoud vinden
om u in fchulden te moeten fteeken; Want daardoor vermeeten zich fomtyds laage fchobbe-
jakken van mannen een' eisch of recht Op de eerbaarheid der vrouwen,
Schie-



36" DE VROUW NAAR DE WAERELD, . Schielyk.
Gy hebt immers geen
fchulden ?
Charlotta, bejchroomd. Och neen.
MlLBAC h.
Ik gelooft geen gy zegt: Want anders heb ik't naaste recht tot uw vertrouwen. Is de Advokaat hier geweest ?
Charlotta.
Gistren morgen.
Hy geeft goede hoop.
Milbach. Gelukte zy maar! ik gaa. Charlotta.
Hoe! waarom zo fchielyk? Hebt ge iets te bezorgen? Milbach.
Ik moet hem aanftonds gaan fpreeken. Verfchoonmyne kleine erinnering. Zy kwam nu te pas.
Ik zou ze u niet gedaan hebben zo het leven my dierbaarder dan myne liefde was.
ZESDE TOONEEL.
ACharlotta, alleen. _ ch! die liefde , die toegeeflykheid alleen zyn't juist, die my 't ftrengst betigten van fnoode listen. Ik,ondankbaare, beledigden braafften man door myn
fpeelziekte, myn losheid en verkwisten... Ligt breng ik hem dus ten grond... Wat ? .. welk een ysfelyk denkbeeld!. . neen, dat is niet te vermpên. Daartoe heeft hy te veel gelds : daartoe is hy ook te oplettend , te voorzichtig in zyn doen.
Z E-



B L Y S P E L. 37
ZEVENDE TOONEEL.
Charlotta, Hanna.
/^v Charlotta. VAh! Hanna! hy is zo lief! zo allerliefst!
Hanna.
Wie? Charl otta.
Myn man.
Hanna.
'k Dacht
wel dat hier een huisje zou leggen. Laatloopen maar! een man is altyd een verdrietig meubel.
Charlotta. Gantsch niet, Hanna!. hoé kunt gy 't zeggenP Manna.
Zy vallen eeuwig over onze kleinfte onfchuldige pretjes.
Charlotta. Neen, zeg ik : gy hebt mis.
Manna.
Och! gy zyt al te goedaartig. Ik ken dat foort van
volkje veel betér; 'k weet hoe het is: Het opent den mond niet of het is om ons verwyten te doen; het wil niets van ons gedoogen.
Charlotta. Gy hebt het grootfte ongelyk van de waereld. Myn man is zo irifchikkelyk.
Manna. Ja; in uwe oogen. Maar zo ik om een' man wenl'chcn zou , die recht soed was , dan moest hy doof en ftom zyn , en blind.
Cli 4rlot t a.
Gy zyt een zottin. My heeft my verrukt: hy heeft zelfs , (denk eens hoe teder hy my bemint)
D Myn



38 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Myn lang uitblyven my niet verweten.
Hanna.
• Hat is al veel»
Charlot ta,
Hy
heeft zelfs, of ik het had van noden, My geld aangeboden om te fpeelen.
Hanna.
Wel! is 't mooglyk ? om te fpeelen u geld aangeboden! Och! Mevrouw, 't fpyt my dat ik hem befchukh'gd hab. Hy is de beminnelykfte man op aard. Charlotta.
Zo ziet gy 't ook ?
H ANNA.
Vast. Dus hebt gy nu geen geld van
doen ?
Charlotta. Ja, zekerlyk.is dat vraagens waard'? Hoe eer hoe beter.
H a n n As.
Zoud gy het dan met een hartfterking van duizend Dukaaten kunnen Hellen ?
Charlotta. Och! myn lieve Hanna ! dat is heerlyk! dat is puik ! Hebt gy ze? geef ze my maar zonder tellen. Hanna.
Een poos geduld:tegen een ten honderd 's maands, krygt gy ze binnen een kwartier zonder fout.. Charlotta.
Gy zyt een aartige Meid. Zie eens hoe vergenoegd ik ben.
Hanna. Wat tooverkracht heeft het goud! Charlotta. Duizend Dukaaten! daar kan ik fchoon gebruik van maakeu: nu weetik alles weêr te bedisflen.
Han-



B L Y S P E L. 39
H a n n a.
Maar toch niet aan de fpeeltafel, want wy hebben geen
voorraad van Juweelen meer te verwisflen. Best wierden nu terftond uw kleine fchulden voldaan. Charlotta.
Ja;
als myn proces gewonnen is.
Hanna.
Dat heb ik die goede lieden ookgezeid, maar 't zyn altemaal domme fchepfels,dat's wis,
Want zy hebben my ftout in het aanzicht durven zeggen, dat het proces, kan worden verloren. Charlotta.
Zy zyn zot.
Hanna.
. 'k Zegdatmeê, 't proces moet wel gewonnen worden, gelyk de Advokaat ons deed hooren... Nochtans .. als nu, ... tegen verbeelding , die zotten
geen zotten waren, zo was meg gepierd; En , als ons proces dat al onze hoop is... als dat lieve proces eens verloren wierd ?...
Charlotta. Dat ware om van tcbeeven!. .maar neen; dat kan nooit gebeuren.
Hanna. Vast niet; ik geloof het ook nimmer. Maar kyk.daar komt die manhafte onbefchofte Mynheer van Randolf: en och ! dat is nog veel flimmer, Juffrouw Rinkel volgt hem.
Charlotta.
Laat toch niet blyken dat ik
by kas ben.
D 2 AGT-



40 DE VROUW NAAR DE WAERELD.
AGTSTE TOONEEL.
Charlotta, de Heer van Randolf, 'Juffrouw Rinkel, met Doozen en een Pakje. Hanna.
van Randolf.
Goeden morgen, Mevrouw. Charlotta. Goeden morgen, Mynheer! wel! Juffrouw Rinkel, ik
dacht niet dat ik van daag u fpreeken zou. Wat jaagt u hier ?
Juff. Rinkel. Niets byzonders, Mevrouw: ik kwam u erinneren zo 't u niet zou verletten... C ha rlo i; ta. Hebt gy wel gerust, Mynheer ?
van Randolf, zichopeen'jïoelplaatfende.
Kort en goed. Charlotta, tegen Ju ff. Rinkel.
Wat hebt gy
in die doos ?
Juff. Rinkel Perfiaanfche Savonetten. Zy maaken zacht en blank vel.
Charlotta.
Hoe duur? Juff. Rinkel.
Goedkoop: de uiterfte prys in een ryksdaalder de vier. Charlotta, leggende twee Savonetten op de tafel, lk zal'er twee neemeh om te probeeren,,. Betaal ze maar. Hanna.
Hanna. Ik heb juist geen zier.
Myn-



B L • Y S P E L. , 41 Mynheer van Randolf, hebt gy niet een' halvCn ryksdaalder?
van Randolf, in al zyn zakken voelende.
Snrrplilpii! waar heh ik het e-elaaten ? . . .
Ik heb.. ó neen; ik heb geen klein geld , nietanders dan
»oud... gouden dukatonnen or dukaaten. Juffr. Rinkel. Ik zal 't wel wisfelen, Mynheer! van Randolf, met groote drift en verwarring zyn zakken doorzoekende.
Ik heb immers evenwel. . Ja, ja; het valt my nu by. Myn domme vlegel liet vast de beurs in myn Domino
fteeken, maar het zy hoe het zy, Morgen , Juffrouw ,...
Ter zyde.
Die lompe Savonetten! Charlotta, tegen Juffr. Rinkel.
Hebt
gy ook mooije waaijers ? Juffr. Rinkel, terwyl Hanna derzelver jak begint te doorfnuffeltn.
Tot uw bevelen. Agttien Ryksdaalders die, en decze vierentwintig. Charlotta.
Ik kan
niet zien dat zy zo veel verfcheelen.
1 vviutig voor aeeze.
Juffr. Rinkel zich bedacht lubbende.
Nu, ik zal'er maar afftappen, want ik beb juist geld van doen, Mevrouw.
Zy krygt een andere Doos. Heeft Mevrouw ook zin in Italiaanfche bloemen, zo fraai als men ze ergens vinden zou?
Charlotta, in de Doos ziende. De prys?
D 3 Ju ft.



42 DZ VROUW NAAR DE WAERELD, 'm fufr- Rinkel, de Doos overgeevende.
't Half douzyn een Ryksdaaldcr. Daar is drie dotrzyn.
Charlotta, r,a naauwer overzien der Doos. Gy kunt die meê by de rcekning zetten. Hoe veel is 't nu?
Juffr. Rinkel. Drie douzyn is zes; de Waayer twintig is zesentwintig; de Savonetten Een halve, maakt zesentwintig en een half Ryksdaaldcr.
C haklo tta.
Zo is 't ook. Wat hebt gy nog meer? Juffr. Rinkel. Hier hebt ik een fehoonegoude Tabatiere. Wat dunkt
u? die moest gy koopen, Mynheer. van Randolf, zyn Snuifdoos in de hand gehad
hebbende, Jleekt die fchielyk in zyn1 zak. Ik fnuif nooit.
Hanna, onder het 'doorzien van 'j pakje van Juff. Rinkel, daar een heidinnemasker en kleed uithaaiende.
Lieve tyd! een masker. Kyk, Mevrotïw een heidinnekleed.
Charlotta.
Laat my zien zonder draalen. Zy krygt en beziet ze. Ik bid u, zSe, Mynheer van Randolf! onze heidin van gisteren!
van Randolf, opgejlaan zynde en die beziende.
De drommel moet'my haaien! Het is natuurlyk die Heidin.
Charlotta, tegen Juff. Rinkel.
Mensenlief! wie toch, wie was 'die Heidin ? Verkoop my geen kool! Ik wil, ik moet het weeten; toe, zegt het my.
Juffr.



B L Y S P E L. 43.^
Juffr. Rinkel, aarzelende. M J Maar, Mevrouw, -f
Charlotta.
Ik
verhoor daaraan een pistool.
Juffr. Rinkel. Zesentwintig en een halve ryksdaalder, en een pistool: maar gy moet het niemand vertellen.
Charlotta. Neen, neen; dat zweer ik u.
Juffr. Rinkel, als ter zyde tegen Charlotta. J Die Heidin was Juffer Ma¬
thilde. Mynheer van Hill kwam 't my beftcllen. Hy gaf me een dukaat, om by den donker de Juffer by
hem te brengen , gelyk ik deed. Ik heb 't aan zyn huis haar aangetrokken, waaróp zy terftond met hem naar het bal toe reed.
Charlotta, zeer ver wonder d. Mathilde...?
Hanna. Ons vroom Zusje! van Randolf, lachende-. Ik lagch my flap De flikflooijer en fyne! wacht u voor gewitte wanden: Vertrouw voortaan op de fynen. Zy zyn als tontel. Vat het een vonkje, 't raakt alles aan 't branden. Charlotta, tegen van Randolf. , Van Hill ging inmers met ons ?
Juffr. Rinkel, tegen Charlotta.
Hy bragt haar een half uur vroeger t'huis en reed aanftonds weêröm. Charlotta, veinzende heen te gaan. Leef gezond, Juffrouw.
Juffr. Rinkel.
Maar Mevrouw, ik ben doodelyk om geld verlegen... mag ik... ?
D4 Char-



44 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Charlotta.
Kom, kom:
Denk maar om ons proces. Ook heb ik u intrest beloofd, gy kunt u op myn woord vertrouwen.
Juffr. Rinkel. Mevrouw zal, wil ik' hoopen, de oude rekening van de
voorige maand wel hebben onthouên. Zy beliep met verfchot voor allerleie galanterien, op het
naauwfte gefield, Honderd drieëndertig en een half.
Charlotta.
Wel accoórd. Wat ben ik nu famen fchuldig aan geld ?
Juffr. Rinkel, op haar vingers tellende. Honderd drieëndertigen eenhalve,enzesëntwintig eneen
halve ryksdaalder bcdraagen Eenhonderd en zestig; en nog een pistool voor 'tgeheim. Mevrouw! zo 'k het u zou durven vraagen. .. Want, Mevrouw, gy weet dat Kooplui als ik zo niet uit hun winkel kunnen...
Charlotta.
Wel, zou ik niet ? 'k Zal u een paar dukaaten voor uw moeite geeven. Ik
heb nu geen' tyd altoos. Gy ziet Dat ik uw fchade niet begeer: kom morgen, dan betaal ik u alles met nog twee dukaaten.
Juffr. Rinkel. Dat was juist niet noödig, maar tenvyl 't nu ongelegen
komt,zullen wy 'tby de affpraak laaten. Als wy dan de pistool met de twee dukaaten op agt
ryksdaalders (tellen, vinden wy Somma Eenhondcrt achtënzeslig ryksdaalders. Hanna, tegen Juffr. Rinkel.
' . Is het geld
der Savonetten daarby ?
Charlotta, naeenig kort bedenken. Ei! dat is al gevallig! Dat 's net tagchentig dukaaten !
van



B L Y S P E L. 45
van Randolf, ter zyde tegen Charlotta.
Mevrouw
heeft, denk ik ,niet vergeeten Dat ik 'er gaarne veertig op rekening had.
Charlotta, ter zyde tegen Rundo f.
Gy krygt ze dee-
zeu namiddag, wel te weeten.
Juffr. Rinkel. Heeft Mevrouw nog iets te belasten ?
C harl ott a.
Neen, Juffrouw Rinkel.
Juffr. Rinkel. 'k Blyf uw dienares en verzoek
Zy gaat naar de deur. Verders om uw gunst. Morgen kom ik hier by tyds. Hanna, de deur openende.
Myn
lieve Juffrouw , wy vallen niet kloek; Wy flaapen wat lang.
Juffr. Rinkel.
Dat kan niet fcheelen; 'k zal wel
wat wachten.
Hanna. Dan heb ik. 'er niet op te zeggen. Ik wil u groeten , Juffrouw.
NEGENDE TOONEEL.
Charlotta, de Heer van Randolf Hanna.
Charlotta.
iNeem dat goed meê, Hanna , om het terftond in myn kamer te leggen : En breng ons Chocolade voor Mynheer van Randolf. Tegen van Randolf.
Wat zegt gy? D 5 VAN



4ö DE VROUW NAAR DE WAERELD, van Randolf.
, . Welja;
dat kan geen kwaad.
Hanna.
Maar 't is fchier middag, 'k Vrees dat Mynheer een van
zyn middagmaaltydeu door de Chocolaad Geheel zal bederven.
Charlotta. Gaa been , Hanna ; haast u maar wat" ik heb myn' tyd van doen. Praat niet tegen. Daarna moet ik my aankleeden.
Tegen van Randolf.
Kom, Mynheer; ik heb zo even een printje voor n gekregen.
van Randolf.
Van wie?
CtlA rlot ta.
Van Mevrouw van der Licht. Men is op u te onvreden.
van Randolf. Ha!.. ik weet.. wegens het bal? Charlotta, glimlagchende. Neen; neen... niet geraaden. Laat ons gaan. Ligt zult gy een vonnis zien dat u yerwondren zal. van Randolf, haar de hand kusfende en haar
binnen leidende. Ik barst van verlangen.
TIENDE TOONEEL.
Hanna, hebbende hen nagezien.
IVindercn menfchenidat 's mooi fpul!... wat wil toch dat byzonder vertrouwen ? En dan naar binnen !.. . maar foei! ik fchaam 't my ;ben ik niet een zottin dat ik haar verdacht durf houCn? Einde des tweeden Bedryfs.
D E R.



B L Y S P E L. 47 DERDE BEDRYF. EERSTE T O O N E E L. dejieer van Milbach, Mathilde.
EM a t h i ld e. n weet gy niet waar zy eet ?
M i l b a c h.
ö Neen. Mathilde.
Afgryslyk! wat
is 'er nog van die Vrouw te voorzien ? Doch neem my niet kwalyk , Broeder , 't geen ik zal
zeggen. Gy hebt haar deezen morgen misfehien Niet al te zacht bejegend. Myn Zuster is gevoelig en
word al ligt tot gramfchap gedreven. Ik ken haar: met hardheid is niet veel by haar uit te
richten.
Milbach. Geen hard woord heb ik haar gegeeven. Mathilde. 'tls echter waarfchynlyk, dat zy deezen morgen nog
wel iets van u zal hebben gehoord Over haar opfpraaklyk uitblyven van van nacht. Milbach.
Niets, Zuster , niets.
Mathilde. Hoe! niets?
Milbach..
Geen enkel woord. Mathilde! Nu, dat verwondert my! Ik zou dan wel fchier gelooven dat gy 'er ook geen woord van zoud zeggen,
AS
/'



48 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Al zaagt gy haar (ik wenschte wel dat my dat denkbeeld niet infchoot l) in eens anuers armen leggen.
MlLBAC h.
Ik overwoog nog niet wat ik dan doen zou, terwylik dat denkbeeld nog niet heb gevoed.
Mathilde, met drift. Uitmuntend! terwyl gy dan niet wilt, zo wil ik : ik
wil my o^er 't onbuigzaam gemoed Van myn verdwaalde Zuster erberinen. 'k Zal vroo-
me lieden te hulp neemen, om haar te leeren Wat het in heelt, zulk een openbaare ergernis te geeven en zyn' goeden naam zo te onteeren.
Milbach. Maak u niet driftig, Juffer.
Mathilde.
Ik zou haar buitenfpoorige levenswyze op heeterdaad Haarernftig hebben vborgefteld:röaar... den gantfchen
ochtend is die Randoif, die onverlaat, Dat flechte fchepfel by haar geweest en.. zy is, gelyk ik hoor, al weêr met hem uitgereden.
M iL ii a c h. Dat weet ik wel, Zuster.
Mat hil d e.'
Zo !.. langs hoe mooyer?.. Kent gy dien Randolf? kent gy zyn inborst en zeden, Dat ge uw Vrouw zo gerust aan hem vertrouwt? Milbach.
Ik vertrouw haar aan niemand dan haar-zelve alleen, 't Staat aan haar haar gezelfchap te kiezen.
Mathilde.
Ei lieve !.. gy
zyt al re voldoenend, zo 'k meen; Dat heet recht onze' infchikkelykheid zo ver toe te geeven , dat het ons befpottlyk zou maaken :
Maar



B L Y S P E L 49 Maar, myn lieve Broer, zo ik als een goed vriendin
u raaden zou, zo pas wel op uw zaaken. Die Randolf!-. kortom, ik waarfchuw u voor hem, gelyk ik zelf voor hem ook gewaarfchuwd ben... Een zeer goed vriend van hem, een mensch die altyd waarheid fpreekt , dien ik met reden daarvoor ken, Heeft my. in vertrouwen gezegd dat...
Milbach.
Ik ben 'er niet benieuwd na; ik wil van Randolf niets hooren. Mathilde. Houd u zo bedaard als gy wilt; myn gemoed dringt my
u te waarfchuwen , al zou 't u verftooren. Die Randolf (de hemel weet wie en waar vandaan hy
is, doch daar is zeer weinig aan vast, Dat kan ik u op myn cqüfcientie zeggen) die Mynheer
Randolf, die ongebonden gast Staat by uw vrouw al vry wat in een goed blaadje;maar
zy.. .''t is waar, het is niet te wederleggen, Zy is myn zuster;... en'tzy verr'vanmy, Broeder, iets kwaads van haar achter haaren rug te zeggen. Milbach, ter zyde. Ik moet haar nu maar al haar gal laaten uitbraaken. Mathilde.
Men
kan juist niet merken dat hy tracht Zich bchaagchelyk te maaken. Hy fchyntonverfchillig
jegens hetvronwelyk geflacht, En zyn vrymoedigheid is zelfs in plompheid veranderd;
maar och! dezulken zyn't meest te vreezen. Eer men 't voorziet, waagen zy een'aanval; en , eer
de deugdzaamen dan gewapend kunnen weezen, Laaten deeze zich door beftormen verovren. Milbach.
Wat hoor ik,
Zuster? 'k ftaa daarvan verftomd.
Van



5Q DE VROUW NAAR DE WAERELD, ' Van waar is het dat zulk een overdenking een vroome als gy zyt, in de gedachten komt ?
Mathilde. Ach! men moet de booze waereld welkeren kennen als men zichdaaglyks daarvan ziet omringen. Milbach.
De booze waereld , zegtgy. Vind gy die dan zo boos? Mathilde.
Zo
boos, Broeder; zo boos in alle dingen, Dat, to 't aan my Hond en myn Tante nog leefde , ik weer by haar ging woonen.
MlLBAC h.
Zo!
Mathilde.
't Is wel waar.
Milbach.
Neem nog voor een poos de proef van die booze waereld , misfehien verzoent gy u nog met haar. Mathilde.
Wat; zou ik langer myn deugd aan't gevaar blootfiellen?
Milbach, glimlagchende. 't Gevaar der beftormingfchyntgy te fchroomen. Welnu; neem een' gyzelaar en befluit tot de overgave
om dus dat dringend gevaar te ontkomen. Gaa trouwen.
Mathilde.
Ik trouwen! ik onnozel meisje ! zou ik, met zo veel zwakheden belaên, Door myn nachtbraakeu een' man niet rampzalig maaken ?
Mil bac h. Gy fielt u ook te beklaagelyk aan. Mathilde. Helaas ! Broeder! zo gy al myne omfiancligheden wist en door welken geest ik word gedreven!..
Mil-



B L Y S P E L. 5e Milbach.
Ik weet dat immers, Zuster. Ligthebik u daartegen ' geen kwaad middel aan de hand gegeeven. Mathilde. 'k Merk het wel; gy fpot met my: maar in ernst, ik
ben zo ziek-en zwakkelyk, myn lieve man, Dat ik fomtyds in 't geheel geen' mansperfoon in myn
tegenwoordigheid toelsaten kan ... Och! .. och! juist terwyl wy daarvan fpreeken, ontftaan weder de beuaauwdheden, die my zo krenken. Milbach. Arm fchap! wil ik u in uw kamer? ..
Mathilde.
Vooral niet! Gy in my kamer!.. wat zou men daarvan denken ? Milbach. Dan zal ik de meid roepen.
Mathilde.
Neen blyf: ik zal 'er nog wel heen kruipen. Maar volg my toch niet, Vooraï niet; Broeder! hoort gy 't wel? 't zal wel
fchielyk overgaan, gelyk meermaalen gefchied. IDan kunt ge, als 't u gelieft, thee by my komen drinken , zo Zuster tot dien tyd toe uit mogt blyven.
TWEEDE TOONEEL.
Dde Heer van Milbach, alleen. ie doortrapte huichlaares!.. en echter kan haar lastertong myn gerustheid byna verdryven. Randolfs Hechtheid, zyn herhaald bezoek, 't geftaadig
uitblyven daar hy myn vrouw toe verleid ... Maar neen ; het is niet anders dan haar drift tothazard-
fpel, haar los-en onbedachtzaamheid, i Waardoor.. .och ! myn liefde tot haar is onuitfpreeklyk en tot den graad van verzotheid gerezen;
Erj



52 DE .VROUW NAAR DE WAERELD, Enzy... zou zy my zo ihood mishandelen ? .. neen , dat's onmooglyk; dan moest zy een monfter weezen.
DERDE TOONEEL.
de Heer van Milbach, Hanna.
"1V7 Milbach. \V at is'er?
Hanna.
Ik kom van u, Mynheer! hooren, wat ge in myn' toeftand zoud doen.
Mi l b a c h , zuchtende.
Van my? waartoe? Hanna.
Waarlyk, Mynheer; gy brengt my in verlegenheid. Milbach.
Waardoor?
IIa n n a.
Gy vraagt my dat zo droef te tnoê. Neem eerst een luchtiger gelaat aan , en vraag het my dan.
M1 l e a c ii.
Ach!
H anna.
Mynheer! Hanna wierd uw vertrouwde. Ik ken haar; zy is goedhartig; zy genoot weldaaden
van u; maar 'k weet dat het haar berouwde Dat gy haar van zucht tot zelfsbelang kunt verdenken. Milbach.
Zy
zy daarover geenszins bezwaard. De bedenking van haar, die gc my voorftelt, is een be-
wys der braafheid van haaren aart: Maar,... myn ftaat in de waereld is om weldaaden te
doen, de haare om die te mogen ontfangen.
Zo



B L Y S P E L. 53
Zo kiesch een grootmoedigheid voegt aan baaren ftaat niet: dies mag zy het oog flaan op haar belangen. Hanna.
Dan is 't wel. Mynheer gelooft derhalven dat Hanna
haar eigen geluk niet hooger fchat Noch liever heeft dan uw geluk, al was het zelfs dat ge
my dien ring niet gefchonken had.
Milbach.
Ik geloof dat volkomen en eisch te gelyk een nieuw
bewys van uw oprechtheid te krygen... Kent gy Randolfs hnecht ?
Hanna, v.rfchriH. Ik? Milbach.
Hoe fchrikt gy zo ? Hanna.
Och!
ik ben verbaasd fchrikachtig.'kZal u niets verzwygen. Denk geen erg, Mynheer. 'tïstusfchenmyenhemnog niet verder dan enkel vryen.
Milbach.
Hoe ? hy... Hanna.
'k Had myn reden om zulks door afkeerigheid niet bot
af te breeken, en bediende my 'Van die gelegenheid om naar zyn' Heer onderzoek te
doen.
M i lb a c h.
Juist dat zocht ik u op te leggen. * Wat heeft hyzich van hem laaten verluiden?
II anna.
Nu, (Mynheer, neem niet kwalyk dat ik't zo durf zeggen) Nu denk ik dat gy de nieuwsgierigheid der vrouwen niet op de lyst van haar fouten itelt.
E
Mil-



54 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Milbach.
Tot de zaak maar.
Hanna. Wel nu. 't Bericht is niet zeer gunftig. Hoor toe dan wat de knecht heeft verteld. Zyn Heer is een fpeeler, die zekere kunstjes verftaat,
waardoor hy als een baron kan keven: Hy-alléén verfterkt Mevrouw in de zucht, waardoor
zy onweêrftaanbaar tot fpeelen word gedreven: Hy heeft haar reeds verfchrikklyk veel afgewonnen, en hy... och! het ovrige is al te flecht.
Milbach.
Onbewimpeld; ik wil het weeten. Spreek recht uit. Hanna.
Wel
dan, Mynheer. Naar 't zeggen van den knecht, Durft zich Randolfwel eens beroemen of iets ontvallen laaten van zeekre gemeenzaamheden... Milbach.
Die rekel!. .maar'k moet myn'toorn weerhouden.Hanna , gy blyft de plaats van myn vertrouwde bekkeden.
Ik houd u daarvoor... all' wat ik van Randolf hoor geloof ik wel, maar wat betreft myn vrouw,
Zy is nog onfchuldig, dat ftel ik zeker.
Hanna.
Ik ook zo vast
dat ik 'er op fterven zou.
Milbach.
Geen verkiezing voor zyn'perfoon, geen onverfchilligheid omtrent het geen men van haar mogt meenen
Is de oorzaak dat zy tot elks verwondering dien bedrieger zo veel gunften fchynt te verkenen.
Zy is daartoe gedwongen, die ongelukki ge ! omdatzy hem niet af betaalen kon.
Voor een uur hoorde ik dat hy gistren avond van haar wel vyfhonderd dukaaten won,
Die



B L Y S P E L. 57
ilDie zy hem nog fchuldig is. De begeerte om weêr te winnen het geen zy aan hem heeft verloren,
J En vrees dat zy van hem daar om gemaand zal worden en ik daarvan iets mogt komen te hooren ,
tiBrengenhaar in de noodzaakelykheid,dat zy dien fchöft,
i ] dien zy anders verfoeijen zou,
dSomtyds wel dulden en beleefd bejeegnen, ja zelfs vlei-
'jj jen moet.
Hanna. Och! die arme Mevrouw! Milbach.
Tot zo verre vernedert ons die vervloekte dobbelzucht, die bron van duizend ongelukken;
IMaar Ik hoop die rampzalige deklaauwen vandatverachtlyk fchepfel nog van daag te ontrukken.
De gelegenheid is voor handen : hy komt hier fpeelen. Ik zal, ongemerkt en bedaard,
Hem in alles' gadeflaan ; en , als zich 't minst bedrog in zyne behandeling openbaart,
Dan wil ik hem ten toon ftellen.. .maar, zo ik hem zich als een' begunftigd'minnaar zie gedraagen,
Dan zal ik ... doch waartoe my te kwellen en met zulke haatelyke gedachten te plaagen?
Hy is een logenaar: ik ken dat boevengebroed, het welk uit een fnoode glorizucht
De kuischheid en deugd der beste vrouwen dikwils verdacht maakt en brengt in een kwaad gerucht,
Omdoorzelfverzonnen fchandelyke vertellingen,zonder daarvan het gevolg te vreezen,
Braave mans ten fpot te Hellen...
Hanna.
Zacht, Mynheer: 'k hoor iemand, 't Schynt de klerk vand'Advokaatte weezen.
.
E 2 VIER-



j6 DE VROUW" NAAR DE WAERELD, VIERDE TOONEEL. Di Heer van Milbach, Hanna, Lucas.
BM i l b a c h. rengt gy 't vonnis ?
Lucas.
De copy, Mynheer. Milbach.
Geef.
Lucas.
Daar is't,
Mynheer: maar... ik ben de klerk, en altoos ...
Milbach. Ik verfta't. Ziedaar, dat's voor het affchrift. Lucas, willende heengaan.
Uw onder-
daanige dienaar.
Milbach. Wacht nog een poos. Hy ziet het papier door, bedenkt zich een weinig en
vervolgt, by zich-zelven Het is hard; maar naar allen fchyn zeer nuttig om myn
hoop op haar verbeetering te verkrygen: Wat zeg ik ? 't is zelfs noodig om haar en my gelukkig te maaken.
Tegen Lucas. Ik beveel u het zwygen. Lucas.
Ik ben een klerk van een' praktizy n en die moet zwygen kunnen van alles wat hy zag.
Milbach. Gy zult my verpiigten.
Lucas.
Mynheer! ik ben een klerk, die volgens zyn geweeten niet vermag...
5 Mil-



B L Y S P E L. 57 Milbach.
Wees daarover niet bezorgd, Mynheer; 't is immers geen geweetens zaak.
Lucas.
Men zou geen' klerk verfchoonen... Milbach.
Genoeg daarvan; kom by me in myn Cabinet: ik zal den klerk en't geweeten beiden beloonen.
VYFDE TOONEEL.
W/" Hanna, alleen.
W at zou hy voor hebben ? is 't proces gewonnen
of verloren? zegt hy my niet metiil; My , zyn vertrouwde ? .. maar welk een vreemd figuur komt daar influipen? wat of dit weezen zal?
* ZESDE TOONEEL.
De Heer van Hoogwoud, Hanna.
Hanna, na den Heer van Hoogwoud van rondom
Mnaauwkeurig te hebben bezien. ynheer, wat hebt gy te verzoeken ? Hoogwoud.
Ik heb niets te
verzoeken.
Hanna, met een' fchrampren lagch. Wat hebt gy dan te beveelen? Hoogwoud. Ik heb niets te beveelen.
Hanna, lagchende. Wat dan? Hoogwoud.
Is Mynheer t' huis ?
Hanna.
Ha!
ik dacht wel het moest ergens aan fchcelen.
E 3 'Niets



58 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Niets te verzoeken; niets te beveelen; daar is toch iets te vraagen: nu, vraag my dan maar.
Hoogwoud. In één woord, is Mynheer t' huis?
Hanna, hem nafpreekende.
In één woord, Mynheer is t' huis.
Hoogwoud. Ik wil hem fpreeken. Hanna.
Gy fpreekt klaar. Na eenig Jlilzwygen. Gy moet wachten; hy heeft belet.. .Mynheer, ik heb de
eere niet uw' aanzienlyk' perfoon te kennen. Men moet nogtans elkaêr lecren kennen opdat men weet
of wy vrinden of vyanden bennen , Daarom vraag ik u : zyt gy een vrind, die geld brengen, of een vyand, die geld haaien komt? Hoogwoud. Ik ben vriend en vyaud.
Hanna.
Dat's dubbelzinnig, fpreek duid-
iyk.
Hoogwoud gaat mar eer? Leuningftoel, die achter op het Tooneel ftaat, en zet zich neder. 'k Zie, gy fchyht moe. Vergeefs eenig antwoord hebbende afgewacht.
Zyt gv verftomd ? Niet één woord!.. kort en goed, Mynheer: zeg, komt gy brengen of haalen?waartoe zyt gy hier verfchenen? Zo 't uw oogmerk is om te brengen , dan beloof iku
dat men u (Iraks gehoor zal veiieenen. He!. Hei!.. 't is of by die koude Groenlandfche houding de vorst my door de gewrichten gaat... Mynheer!.. de trekken van uw deftig wezen hebben waarlyk met eens crediteurs gelaat,
Zo



B L Y S P E L. 59 Zo volmaakt eene overeenkomst en gelykenis als het één dropje water met het ander.
Hoogwoud. Zo veel gefnaps niet.
Hanna. Wel! ik fpreek niets dan ter zaak en met veel overlegs. Scheeren wy malkander? Gy moet ook weeten dat ik kamenier van Mevrouw ben, en een kamenier heeft het recht... Hoogwoud. Ik ben een vyand van fnaterende kamenieren.. Hanna.
Zo; nu
hebt gy toch iets gezegd.
Hoogwoud. En van 't gasten en brasfen , dat hier in huis omgaat. Hanna.
Dat
is uit uw gelaat wel af te meeteu, Maar toch verftandig...
Hoogwoud.
Geen loffpraak, zeg ik. Hanna.
't Is wel:
gy zult dan weeten, Mynheer...
Hoogwoud.
Ik wil niets weeten.
Hanna.
Dat is waarlyk veel! maar met verlof; is het om my
des te meer uit te hooren, Mynheer, Of om dat gy niet nieuwsgierig zy t, dat gy niets weeten
wilt ?
Hoogwoud. Zwyg maar ftil en vraag niet meer. Hanna.
't Is om dol te worden: 'k ben nog even wys. Wat jaagt u eindelvk hier? wat hebt ge'er verloren?
E 4 of



Co DE VROUW NAAR DE WAERELD, Of zyt gy ligt nevens Mynheer tot mededirecteur van
het een of 't ander fonds verkoren? Ik heb zo wat van een nieuw fonds hooren rammelen
dat goed was naar uiterlyken fchyn. Ho! ho! daar ichiet my iets in.
Ter zyde.
Ligt dat Mevrouw om een Obligatie zal geroepen zyn , Die zy buiten my pasfeerde.
Overluid.
Gy zyt immers geen Stads
Bode ?
Hy fchud het hoofd. Niet!.. de hemel zy geprezen!.. Ik beefde reeds... nu wat dan ?. . daar heb ik 't... gy
zult waarfchynlyk voor ons een geluksboode weezen. De hoop dat wy een' fchat mogten vinden,of gered worden door een over wacht geluk, 't Welk van den hemel op ons zou neêrdaalen , heeft
al lang ons onderlteuud in onzen druk. Gy zyt ligt een goudmaaker... of heeft Azie zich onzer
erbermd, en u herwaarts doen trekken, Om door uwen Oostïndifchen rykdom onze Europe-
aanfche nooddruft voor elk te bedekken? In dat geval zou 't ons zeer vermaaklyk zyn de rechte
waardy der buitenlandfche munt, Die gy medebrengt, te leeren kennen ... ook niet?..nu,
wat dan?'t is of gy niet fpreeken kunt. Geen enkel woord!." zo ftom als een visch ? . .gy maakt
my raazend,ik wil; ik kan 't niet langer verbergen. Is 't niet kwadaartig de onfchuldige nieuwsgierigheid
van een onnozel meisje zo te tergen, En haar dan nog zo fchots te bejeegnen ?
Hoogwoud.
Dat is billyk. Han-



B L Y S P E L. 61 Hanna.
Ha!
daar is eindlyk weêr een woord.
Nu niet meer te vraagen; wacht maar wat; ik gaa Mynheer haaien, want zo dra hy heeft gehoord
Van iemand ,dien ik moet zeggen geen' naam te hebben, komt hy vast terltond op dat mislyk teekeu.
ZEVENDE TOONEEL.
Di Heer van Hoogwoud, zittende achterop het Tooneel in een' Leuningftoelf. de Heer van Milbach de deur inkomende, door welke Hann a naar binnen wil gaan. TVT Milbach. " aar heen?
Hanna.
Och! Mynheer ? 't is goed dat gy komt. Milbach.
Waarom?
Hanna.
Een man, een raar flag van een' man wil u fpreeken. Milbach. Wat moet hy hebben ?
Hanna. Ik heb hem niet ter degen kunnen verftaan, want die prettige man Praat zo drok en rabbelt zo fchielyk dat men fchier geen enkel woord tegen hem fpreeken kan.
Milbach.
Wie is 't?
Hanna.
Dat weet de hemel.
MlLüACH.
Heeft hy lang gewacht? waar is hy? E 5 Han-



62 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Hanna.
is zo even eerst gekomen. Ziet gy hem nog niet, Mynheer?..
Zy wyst op den Heer van Hoogwoud.
Daar in dien hoek heeft hy zyn gemaak in een' leuningftoel genomen. Milbach, den Heer van Hoogwoud ziende, die te
gelyk opflaat, en naar hem toekomt. Ach! zyt gy het?en wacht ge op my?
Hoogwoud.
Geen complimenten. Zy walgen my, ik was ze lang moê. Milbach. Ik heb u met verlangen verwacht.
Hoogwoud.
Nu hebt ge my hier. Hy ziet dat Hanna hen poogt te beluisteren, en vervolgt tegen H («na.
Gaa
heen; gaa naar uw kamer toe. Ik kan geen luistervinken veelen.
Hanna.
Maar Mynheer... Hoogwoud.
Geen
praatjes; doe 't geen ik zeg. Ik heb myn reden. Hanna, tegen den Heer van Milbach. Belast gy het, Mynheer?
Milbach.
Gaa voor een poos naar binnen. Hoogwoud.
Voort '
maar .'waartoe zo veel omftandigheden ?
Hanna, in 't heengaan. Wat of die man zich al inbeeld!
. AGT-



B L Y S P E L. 63 AGTSTE TOONEEL. De Heer van Hoogwoud en Milbach. Hoogwoud.
aar is uw vrouw i Milbach.
Zy reed
tusfchen twaalven en eenen uit: 't Is nu vyf uuren, en nog wacht ik op haar wederkomst.
Hoogwoud. Dat is een houding die niet fluit. Zy is echter beter dan haar zuster.
Milbach.
ó Ja; maar dat troost my niet genoeg: ik zou wel wenlchen Dat zy volmaakt was.
Hoogwoud. Dat is een buitenfpoorige wensch: waar vond men immer volmaakte menfehen ? Milbach.
Ik meen niet geheel zonder eenig gebrek, maarzo volmaakt als men ergens vrouwen heeft.
Hoogwoud. Dat wenschte ik ook.
Milbach. Ik ben nog niet moedeloos. Zeker denkbeeld, dat my door de zinnen zweeft.. . Sommige maatregels... maar genoeg daarvan. Bedrieg ikmy niet, zo zal ik nog overwinnen. Hoogwoud.
Spreek klaar.
Milbach. Ik zal. Die 't groot oogmerk heeft van een verdoolde vrouw te verbeetren, moet dus beginnen.
Dé



64 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
De man moet zich wachten van haar, verwytender wyze, iets te zeggen :hy moet met beleid
Zich van den besten kant doen zien , en zyn verftand paaren met de vuurigfte tederheid.
Tegen zo veel misflagen als hy van zyn vrouwbemerkt, moet hy, wil hy haar daarvan geneezen,
Zoveelbraave behandelingen vanhem overftellen. Hoogwoud.
Goed.
Milbach.
■r;:,V7; , En
dit kan t gevolg dan weezen. Zy maakt nu of dan een vergelyking van haar handel-
wyze by die van haar' man. By die opmaaking vind zy zich zo verten achteren dat
zy daaraan niet twyflen kan. Dan komt de fchaamte, en verwy t haar haar verkeerdheid ; dit doorgrieft haar ziel met innerlyke fmarten. Een greintje deugd , 't welk de natuur door des hemels
milde goedheid doorgaans plant in alle harten, Doch't welk tot nu toe in het haare geen' wasdom
kreeg , begint wortel te fchieten , en fpruit En breid zich door een gelukkige aankweeking enbe-
kwaame leiding allenskens meer en meer uit. En vervult van tyd tot tyd haar gantfche ziel. Hoogwoud
Ja, die zedeleer is goed, 't wil ze niet weerleggen : Maar ik lagch met al die fraaije fpreuken. De groote zaak is veel te doen en weinig te zeggen.
MlLB ac h.
Stil; ik hoor gerucht... zy zal 't zyn.
Hy kykt door een fckreef van de deur.
, Zy is 't!zy is
' 't.'.. zy vliegt voorby... met uw verlof, Mynheer; Ik kan niet nalaaten haar eens toe te fpreeken. Vertoef
een poos, ik ben aanftonds hier weêr.
N E-



BLYSPEL 65
NEGENDE TOONEEL.
DDe Heer van Hoogwoud, alleen. e man is goed, dóór en dóór goed, ja al te goed; maar zwakheid word wel eens voor goedheid genomen.
Al te toegeevend deugt zo min als al te ftreng te zyn... maar hoe! 'k zie hem reeds wederkomen.
TIENDE TOONEEL.
De Heer van Hoogwoud, de Heer van Milbach.
ZMilbach, in 't opkomen by zicli-zeWonder my één woord toe te fpreeken!.. dat grieft my; nooit wierd my het hart zo pynlyk doorboord. Zou 't uit fchaamte zyn ? zou het onbedachtzaamheid
weezen ? of fpruit zulks uit verachting voort ?.. Och! ik overleg, ik doe vast alP wat ik kan om den
argwaan geen plaats in myn' geest te geeven, En misfchien word in 't geheim met myn goedhartigheid door haar en anderen de fpot gedreven. Hoogwoud. Hoe zo onrustig? wat is.'er?
Milbach.
Ach! op het tydftip dat ik, door het zoet denkbeeld gevleid Van haar tot bedaaren te brengen, haar te gemoet liep met de vuurigfte tederheid...
Hoogwoud.
Wel nu?
Milbach. Zo ontwykt ze my en zag my over 't hoofd alsof zy my nooit gezien had voordeezen. Hoogwoud. Dat kan niet zyn uit verachting; dat is onmooglyk; het kan niet anders dan uit fchaamte weezen.
ELF-



66 DE VROUW NAAR DE WAERELD.
ELFDE TOONEEL.
De Heer van Hoocwoud, de Heer van Milbach, Hanna.
W/ Milbach. VV aar bleef zy, Hanna ?
Hanna.
Zy vloog naar 't vertrek, daar 't gezelfchap al zat.
Hoogwoud.
Naar haar fpeelparty toe ? En dat zonder haar' Gemaal eens toe te fpreeken! Hanna
Men
wachtte haar en was 't wachten al moê. Dus kon zy niemand toefpreeken.
Hoogwoud.
Foei! dat deugt niet:
dat kan 'er niet dóór.
Hanna, tegen den Heer van Milbach ter zyde, toonende dat zy iets wil vraagen aangaande den Heer van Hoogwoud.
Maar, Mynheer! om wat reden ?.. Milbach, ter zyde tegen Hanna. Hy is myn boezemvriend; hy mag alles, weeten, hooren en zeggen.
Hanna, ter zyde tegen den Heer van Milbach. Zyt gy daarmeó te vreden, 't Is my wel; maar 'k vind het wonderlyk.\ Milbach.
Nu verders?
Hanna.
Van Mevrouw ? wel, nu maakt zy reeds party. De Generaal Trommer zal van daag de bank houden.
M il-



B L Y S P E L. 67 Milbach.
Wat zegt ge ?
Trommer? is die daar by?
H a n n a.
Wel heden! heeft Mynheer hem niet gezien ? Hy kwam immers met Mevrouw. Zy heeft by hem gegeeten. Milbach. By den Generaal Trommer!
Ha nn a.
Ja toch, Mynheer. Zo terftond heeft zyn kamerdienaar 't my doen weeten. Milbach. Welk een onbezonnenheid!
Hanna.
't Gezelfchap is talryker dan
ooit van allerleije liên. Ik denk dat zy hebben voorgenomen om Mevrouw van daag eens in al haar kracht te zien. Milbach.
'k Zal my die gelegenheid niet laaten ontgaan. Waar is Randolf?
Hanna. Ik heb hem nog niet vernomen. Hy word terftond verwacht. Mevrouw beval my hem binnen te brengen zo ras hy is gekomen. Hoogwoud.
Ik ftaa verbaasd.
Milbach. Geduld! in het kort zal alles zich openbaaren... maar wie komt daar aan ?
Hanna, door een fchreef der deir ziende. Stil, Myaheer! hy is het zelf.
Milbach.
Hanna, gy moet nu maar ten eerften met hem naar binnen gaan.
TWAALF-



68 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
TWAALFDE TOONEEL.
van Randolf, Hanna, de Heer van Milb a e h en de Heer van Hoogwoud, aan de eene zyde achterwaarts, zodat zy door van Randolf in 't geheet niet worden gezien.
Hanna, van Randolf te gemoet loopende, zo
Odra hy even binnen de deur is. ch, Mynheer, wat is 't goed dat gy komt! hoe laat gy uw lang wegblyven 't gezellchap zo verveelen? van Randolf.
Waar is zy ?
Hanna. Wie ? Mevrouw ? van Randolf.
Wie anders? Hanna.
Zy is reeds aan
; 't werk met het gezelfchap.
van Randolf, fchielyk heenlocp°nde.
Nu al aan 't lpeelen! Hanna, hem achterna, roepende. Repje, Mynheer, repje! de tyd is kostelyk..
Mileach. Tegen Hanna.
Die fchoelje! gaa
binnen; ik volg terftond. -DERTIENDE TOONEEL. De Heeren van Hoogwoud e» van Milbach.
OHoogwoud. nbefchaamde Galgebrok! het is goed dat ik u zie. Gy loopt my van-zelv' in den mond. Maar, Guit, 't word tyd dat men u ontmomt.
Mil-



B L Y S P E L. 69 Mil bac h.
Vertoorn u niet te zeer. Hoogwoud.
Kent
hy u... of kent gy malkandren ?
Milbach. Hy heet van Randolf.
Hoogwoud.
Van Randolf! hy is een flechte Kaerel, een beurzenfnyder onder andren.
MlLL'a c h.
Wat zegt ge ? hoe weet gy dat ?
Hoogwoud.
Gaat zy om met zulk een Canalie! foei!'t is al te gemeen. Hoe komt ze daartoe ?
Milbach. Betoom uw gramfchap; zy is al te hevig, kom; gaan wy t'faamen heen. Men mogt ons hier overvallen.
Hoogwoud.
Gy hebtgelyk; en dat was met goed: daar moeten wy voor waaken. Wacht maar, asfurante Schobben! wacht maar: Hoogwoud zal u verleeren valfche wisfels te maaken.
Einde des derden Bedryfs.
F
VIER-



7o DE VROUW NAAR DE WAERELD, VIERDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
De Heer van Hoogwoud, de Heer van Milbach.
IM i l b a c h. _ s alles in gereedheid, en óp *t request om den guit vast te zetten is reeds fiat.
H o o g w o pd. Goed; goed. Hoe maakt het uw Vrouw?
Mi lb a c h!
Zy was zo
woedende, dat zy zich in 't geheel niet bezat. Ik was getuige van haar verlies en van van Randolfs bedrog en zyn diefachtige treken. Zy dacht dat ik'er van zeggen zou,maar haar befchaamd-
heid en berouw beletten my het fpreeken, Al had ik het willen doen.
Hoogwoud.
Gy zyt te goed, Mynheer;
te goed.
Milbach. Ik kon myn hart niet weérftaan: 't Liep over van liefde en deernis, ó! Wist zy hoe lief ik haar heb !
Hoogwoud. Ik ben met u begaan, 't Is alles goed; maar al die groote infchikkelykheid deugt niet om haar drift naar 't fpel te verkoelen. Goed rond, goed Zeeuwsch: om klaar te fpreeken; zy moet zo hard aangetast worden,dat zy het kan voelen. Milbach.
Niet echter met geweld ; dat ontfteekt het hart in toom; dat baart haat en wederlpannigheid.
Ik



B L Y S P E L. 71
Ik heb myn maatregelen genomen, en, die opvolgende met voorzichtig beleid,
Zal ik myn oogmerk bereiken of ten minden haar weêrzin tegen my geenszins gaande maaken.
Zy zal dèë afgrond der elende voor zichgaapenzien, dien zy zo onbedacht durft genaaken.
Zy zal overtuigd worden van haare onreedlyke handelwyze jegens my .. . maar zacht...
Ik hoor iemand ...zy is 't. Ik bid dat ge in myn geweerkamer of Cabinet my verwacht.
Hoogwo ud.
Dat 's wel; maar gy moet haar ter degen de waarheid ...
Milbach. Zy komt... toe, ras toch in 't Cabinet gellopen.
TWEEDE TOONEEL.
. Charlotta, verftoord enfchielyk opkomende, gex olgd van Hanna, de Heer van Milbach, ter zyde geweken.
MHA nna. e vrouw!
C h arl ott a. Laat my begaan.
H a n N a.
Zo wilt gy ons dan ver-
laaten ?
Charlotta. Ik moet wel.
Hanna. Waar heen zult gy toch loopen ? Charlotta. Och! 'k weet het niet.... maar ik moet... waar is My» heer van Milbach ?
F 2 Hak-



72 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
Hanna.
Nog niet weêrgekomen. Charlotta.
Dat's goed.
Ik ben bang voor hem; ik beef voor zyn gezicht.
H a n n a.
Gy
beeft voor hem! heeft hy u ooit ftuursch ontmoet V Hy is immers de goedheid-zelve.
Chauotta.
Och! Hanna! dat is van myn vrees voor hem de allerfterkfte reden. Ik, verwerplyk fchepfel, durf de oogen tot hem niet opflaan. Zyn goedheid, al zyn toegeeflykheden... Foei! dat vervloekt dobbelen!.. Ik dacht myri geluk en
ook het zyn daardoor herfteld te zien... Vergeefs... dat denkbeeld, myn geld, alles is weg...
*t zyn valfche fpeelders ... neen, 't zyn eerlyke liên: 't Is alles aan myn ongeluk, myn heete drift en aan myne onbezonnenheid toe te fchryven.
Hanna
Maar, Mevrouw, zo gy met ernst dat fpeelen verzeide, zou'er dan nog geen middel overblyven?.. . Charlotta. 't Is te laat, myn lieve Hanna, te laat. Gy weet alles
niet: gy weet niet all' wat 'er fchort. Gy weet de eigentlyke reden niet, diemyhedenin de
grootfte vertwyffeling ftort. Zo even was het, dat een van myn mans goede vrinden
my in vertrouwen kwam openbaaren, Dat hy door een zwaarbanqueroet al zyne Effecten uit
nood met fchulden heeft moeten bezwaaren, En dat die vreemdeling...
Hanna, den Heer van Milbach ziende.
Daar is Mynheer.
Char-



B L Y S P E L. 73 Charlotta.
Ik voor
de oogen van myn' man te verfchynen!.. Neen. Zy wil weggaan. Milbach, toetreedende en haar wederhoudende. Hoe! gy wilt my niet meer zien en ontvlucht een' man, die u oprecht bemint! waar zult gy heen ? Zy, zonder hem te durven aanzien, poogt hem te ontkomen. Neen, 'k duld niet dat ge my ontwykt.
Charlotta, nog zonder hem aan te zien.
Gy moet, en
tevens deeze zachtheid en goedwilligheid ftaaken. Milbach.
Zy drukt myn aandoeningen maar ten deele uit. Ach !
waartoe tracht gy nog u van my los te maaken ? 't Zal niet gebeuren; ik laat veeleer het leven.
Charlotta, als vooren, terwyl zich Hoogwoud vertoont,.^
Ik zal dan
blyven, maar, 'k zeg 'er u by, Al de geftrengheid van uwe gramfchap . ..
Milbach.
Gy voldoet
my...
Charlotta, zich naar hem toekeerende. Ha! verleider ? gy fpot met my.
DERDE TOONEEL.
Charlotta, de Heer van Hoogwoud, de Heer van Milbach, Hanna.
DH o O g w o u d. atlykt'erna: ik hoor dat gy blyft. Het betaamt ook een Vrouw haai'Gemaal gehoorzaam te weezen.
F 3 Char-



74 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
Charlotta. Ach ! gy zyt die Crediteur. Wel dan. Ons bitter ongeluk is uit myn verkwisting gerezen. Zy is het, die deez' braaven en liefderyken man gemaakt heeft tot uwen fchuldenaar.
Hoogwoud. Dat zou kunnen zyn.
Charlotta.
Derhalven hangt onze ondergang
van u af.
Hoogwoud. Dat is nog niet zo klaar. Charlotta. Ach! zo ik minder te befchuldigen en het mededoogen u
niet geheel ware ontweken, Ik zou my voor uw knieënnederwerpen, u de voeten kusfen en u om deernis fmeeken.
H o 0g wo ud.
Datniet, dat niet. Het is een laageziel, die door den
ramp geheel word ter aarde geveld. Ik wil wat geduldneemen , zie daar myn hand: maar
wees voortaan dan zuiniger op uw geld. Daar moet zo veel niet verteerd worden; dat is niet
goed.
Charlotta, weenende. Ach, weldadige Heer! kunt gy vertrouwen... IÏoogwou b; Weg, weg; dat ben ik niet; maar, dit kan ik zeggen het is my lief zulke twee traantjes te aanfchöuwen; Die doen waarlyk veel meer dan dat nederig compliment
van weldadige heer my aan. Milbach, met ontroering haar de hand willende kusfen.
Ach! myn Liefde!
Chaklotta , weenende en haare hand te rug trekkende.
Ik nog uw lieftte ! gy maakt my zo befchaamd, dat ik het niet meer uit kan daan.
Hoog-



B L Y S P E L. 75
HoOliWOÜD.
Daar moet ook niet zo brillant geleefd noch den gant-
fchen dag met praal en öpfchik worden gefleten. Ons Mevrouwtje moet het my niet kwalykneemen; ik ■ zeg wat ik denk, ik fpreek naar myn gewecten. Dat brillant leeven, dat koopen van alle nieuwe fnofjes is
verkwisting, dat is vast; En een moedwillige verkwister is een gek , dien men,
gelyk een' ongebonden' gast, Die zich tot den bedelftaf brengt, met roeden moest
tuchtigen, ja gerust moest verzuipen konnen , Omdat hy zyn Crediteurs berooven durft van 't geen
zydoorzuuren arbeid hebben gewonnen. Milbach, verlegen.
Mynheer!
Hoogwoud. Niet te Mynheeren: myn tong is nu los; myn aart is oprecht; ik fpreek onverbloemd, En ben niet driftig. Verders moet 'er nooit weêr gedobbeld worden of gefpeeld, zo men't noemt. Het betaamt immers niet willens en blindelings den
gaauwdieven 't geld in den buidel te jaagen. Elk dobbelaar begeert zynes naasten goed. Wint hy,dan
mag het den naam van fteelen wel draagen; Verliesrhy, dan aan 't vloeken: en fteelen en vloeken is 't werk van canaille, en dat's niet goed. Charlotta, bedeesd. Ik zal nooit weêr dobblen, 'k beloof het u. Hoogwoud.
Weet ook
dat gy nooit weder by u dulden moet Die hekfpringers, die bonton kwibusfen die hun hof poo-
gen te maaken by getrouwde vrouwen. Eerlyk te zyn is wel het voornaamfte, maar al ons gedrag moet ons ook voor eerlyk doen hou'en.
F 4 Char-



76 DE VROÖW NAAR DE WAERELD,
Charlotta. Men dqetmy onrecht, Mynheer, indien men zich van my ten deeze opzichte iet kwaads verbeeld. Hoogwoud. Dat geloof ik, Eindelykgy moet, in plaats van 't volk,
't welk tyd en eer en geld u ontfteelt, In plaats van die ondankbaare, die woeste flampampers ... of hebt gy geen kinderen in leven ? Charlotta, voor zich nederziencie. Ja; twee;., uit myn eerde huwclyk.
Hoogwoud.
En waar zyn die? Charlotta, verlegen.
zy
zyn...
Milbach.
Zy zyn ter opvoeding gegeeven Aan eenvroomeenbraave Juffer, hier in de buurt:zy
is de Wed uw van een' Predikant.
Hoogwoud. Dat is onbetaamlyk: men moet zyne kinders zelf op.
brengen; dat is de rechte trant. Die kinders onder uw oogen op te voéden zou u veel
min dan al die panlikkers hindren. Maar... het komt my vóór alsof onze Mevrouw zich
fchaamde gezegend te weezen met twee kindren... Foei! foei! dat lykt nergens na.
Charlotta, droefgeestig.
Ach! onbarmhertig
mensch! gy verfcheurt my het harte; ik beken Dat ik myn' pligt verwaarloosd heb en de grootfte oorzaak van myns Gemaals ongelukken ben ;, Ja zelfs moet ik belyden dat ik uit ydele verkeerdheid my
myner kinderen fchaamde: Maar ik zweer udat ik hen zo lief, zohartlyk lief heb
als 't ooit de braaffte Moeder betaamde;
En



B L Y S P E L. , 77 En ik wil myn' Gemaal op myn knieën...
Hoogwoud, haar wederhoudende. .
Niet te knielen; niet te zweeren; dat eiscli ik niet: Dat ware onbillyk. Recht toe; ja en neen. 'k Wil maar
dat all' wat rechtmaatig is hier gefchied'. Die ligt zweert zal ook ligt liegen. Jk ben gewoon de
waarheid te zeggen en nimmer te veinzen. Niemand neein' my dat kvvalyk! Vaar wel !
tegen Milbach. . , Kom, gaa
eens met my in plaats van zo droefgeestig te peinzen.
VIERDE TOONEEL.
Charlotta, Hanna.
MHanna. ynheer de Crediteur! Gyhebt ons braaf de metten geleezen.
Charlotta. Mynheer van Milbach -gaat! Hyfcheen my te minnen, toen hy kwam, daarhymy
nu zonddr eenige aandoening verlaat. Ik vrees, ik vrees dat die wreede vreemdeling door zyn gefprek my 't hart myns Gemaals af zal troouen; Hy zal onderweegs in zyn bittere verwyten hem mis-
fchien al myne zwakheden toonen, En dan... och! Hanna! Hanna! wat zal het dan met my op het laatst worden!
Hanna.
Hoe 1 op het lest ? Wat zal t met my worden? de dood komtenbevryd ons van alle rampen : dat is het best.
C harloïta
De dood? ja, Hanna, gyhebtgelyk; ik ben het leven wars.
F5 Han-



7 8 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Hanna.
Och .' dat wil ik' zeer wel gelooven. Maar 't is toch beestachtig! dat ouderwetsch Noordsch gezicht durft ons hier al ons genoegen ontrooven ! Dat wil ons hier keren wat ons betaamt! zo plomp de
waarheid te zeggen! 't is onbeleefd. Wist ik maar wat recht hem dat vergunt!
Charlotta.
Het recht, dat een Crediteur op zyn fchuldenaars heeft. Hanna.
Maar hoe of hy zo op een (telen fprong zo vlug ter
taal wierd, terwylik, weinig tyds te vooren, Schier geen twee woorden uit hem kon krygen ? doch
zy waren zo fcherp als ik ooit heb moeten hooren. Ik beken; zy (taken als vlymen. Maar ten geval van
dien ouden knorrepot zich aan De wanhoop over te geeven, dat verzwaarde onze
elende; daar kan ik niet toe verdaan.
Charlotta, in diepe gedachten. Wat heb ik voortaan te wachten ! ach!.. armoê ! niets
dan armoede, die ik voorheen nimme kende , Verzeld van 't wreed verwyt dat ik het werktuig ben
van myns Gemaals en myner Kindren elende. Hanna.
Maar Mevrouw, denkt gy dan in 't geheel niet om uw proces ? dat loopt immers weinig gevaars.
Van daag nóg verandert uw armoede in eene rente van wel duizend dukaaten's jaars.
Ik fpring op van vreugd als ik'er maar om denk. Charlotta.
Ligt is
't een zoete dróóm, die verdwynt by 't ontwaaken. Hanna.
Ik zou u raaden om maar zo lang te blyven droomen, tot de advokaatukomt wakker maaken.
Is



B L Y S P E L. 70
Is zyn tyding goed , dan is 't goed : is zy flecht, laat ons dan beraadüagen hoe men het Heil'.
In allen gevalle zal het dan tyds genoeg zyn en gantsch afhangen van uw bevel,
Of ik voor u de doodklok moet laaten luiden of niet. Charlotta, zuchtende.
Och
Of de hemel wilde gehengen, Dat hy ons goede tyding bragt!
Hanna.
Hoe! Mevrouw! twyfelt gy daaraan? Hy moet die zekerlyk brengen. Wat helpt dat zuchten ? fchep moed. Helder opJSTeem weder uw vrolyk en lagchend wezen aan.
charl ot ta.
Och! myn lieve Hanna! 't is uit met al het lagchen ; 't is met al myn vrolykheid ge laan.
Hanna.
't Zal zich alles wel fchikken: denk'er maar niet om. Charlotta.
Hoe
kan ik?
Hanna.
Gy moet 'er ten minften naar trachten. Als de advokaat komt zal ik 't u zeggen. Gaa eens by uw gasten; zy zitten wis u te wachten. Charlotta. Och ! Hanna! ik bederf het, zo hy Hechte tyding brengt.
Hanna. Verban die angstvalligïieid^vry.
VYFDE TOONEEL.
HHanna, alleen. et loopt te viervoet naar het ende: maar, hoe trouw ik help, 'tblyft alles een raadzel voor my 2 1
'Men



So DE VROUW NAAR DE WAERELD,
Men bepraat alles in 't geheim: nu zwerft men hier en daar, dan zoekt men zich elks gezicht te onttrekken.
Mynheer krygt zo veel bezoeks in 't Cabinet als Mevrouw in de fpeelzaal... laat ons zien te ontdekken
Waar het toch eindlyk op uit zal komen... maar wat zou dat helpen ?..'t zou geen' dienst kunnen doen.
Als ik naauwkeurig zyn bevel nakom, zal zich alles welhaast van-zeiv' ten einde fpoên.
Maar zacht; wie of daar komt? ons vroom paar jonge luidjes! ik kryg lust om my ook eens te verfteeken.
Ik moet eens luisteren welke woorden de fyntjes gebruiken als zy van de liefde fpreeken.
ZESDE TOONEEL.
Mathilde, de Heer van Hill, Hanna, achteraan ter zyde.
van Hill, eerst het hoofd flilletjes door de deur
Kfieelende. dan opkomende, en niemand ziende. om maar hier; daar is niemand.
Mathilde.
Hier ben ik al, myn Schat; maar de tyd is kort; ik ben beducht... 't Is immers alles bezorgd ?
van Hill.
Wel wis: men zal my niet het minst verdacht houden van uw vlucht. Mathilde. Dat 's goed; myn Hart. Naar ik verneem, zo ftaat de zaak by de flampampers hier in huis vry gevaarlyk. Zy zyn bevreesd op het oogenblik gerechtelyk te zullen worden aangetast.
van Hill.
Zo waarlyk!
mathilde.
Hoe ligt had ik niet myn klein armoedje daar ookby kunnen inbrokken!
van



B L Y SPEL. 81 van Hill. Hoe dat? hoe dat? Mathilde. Ik heb u immers wel verteld dat myn Zwager my duizend dukaaten toegezegd had Tot een gefchenk als ik trouwde.
van Hill.
Gewislyk. Mathilde.
Myn kloek
overleg zal u tot verwondring {trekken. Terwyl ik toch 't belluit genomen heb deez' avond
met een ftille trom uit dit huis te trekken, Nam ik ongemerkt uit zyn bureau al het goud mede, het welk omtrent die lom bedraagt. van Hill, haar met verrukking kusfende. Och ! myn allerlieffte Mathilde!
Mathilde.
Zie , myn Zoetertje, wat ik al heb voor u gewaagd; Hoe ik voor ons zorg, en hoe lief iku heb.
van Hill, haar weder kusfende.
Och ja, ja,
Engellief. Ik zal 't altyd gedenken.
Nog heden bekroonen wy onze liefde, doorelkaêrde blyken van wedermin te fchenken.
Mathilde.
Foei! jou olyk guitje! wat durft ge daar zeggen! och ! ik heb duizend angften uitgeftaan ,
Dat myn Zuster 't geheim onzer liefde zou merken en het dan aan haar vrinden verraén ,
Om my voor al de waereld ten toon te (tellen: maar wy verliezen te veel tyds hier met praaten.
Ik heb nog allerlei wisjewasjes in te pakken die ik ongaarne zou achterlaaten.
Kom



82 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Kom maar, als het donker word en haal my af; maar
wanneer het donker word, zeg ik; niet eer. By al de drokte, die hier in huis is, zal men om ons niet denken.
Hanna, ter zyde en weggaande. Nu voort naar Mynheer. Mathilde, verfchrikt.
ö Hemel! *
van Hill.
Wat is 'er ? wat fchort u ? Mathilde.
Het was natuurlyk of 'er iemand achter ons iet zeide.
Zy ziet achter haar rondom. Ja, ja, ik had het wel. Myn Zuster komt daar met
haar' onbefchoften ealant tot haar geleide. Gaa, myn lieve van Hill, gaa heen. Binnen't half uur wacht ik u in myn kamertje.
van Hill, jchitiyk de deur uitgaande.
Goed; goed!
ZEVENDE TOONEEL.
Charlotta, van Randolf, Mathilde.
\j van Randolf, ter zyde.
erdord! daar is die kwezel al weêr! Geduld! ik zal haar doen vertrekken op ftaande voet. Tegen Mathilde. Hebt gy al gedaan met zuchten ?
Mathilde.
Ochöf dat waarheid was , dan waren wy vereend in begrippen. van Randolf. Puik , zo vroom een mensch verdient mynen dank, een brandend kusje twee drie op die zedige lippen. Hy wil haar kusfen.
Ma-



B L Y S P E L. 83 Mathilde, hem afweerende. Och! die Ondeugd!., geen man op den aardbodem kan
op dat geluk nog roem draagen; geen één. Dat eerste bevvys van liefde zal ik althans aan zulk een'
waerelding niet fchenken; neen. Zo ik ooit mogt trouwen, zal ik, na 't huwlyk en niet eer, myn' echtgenoot die vryheid vergunnen. van Randolf. Vergeefs weigert gy myne erkentenis. Hy wil haar kusfen; en zy Jlaat hem in 't aanzicht. Charlotta, altyd gepeinsd hebbende.
Wat was dat ? van Randolf, tegen Charlotta.
Zy gaf
my flechts, zo dat gy 't hebt hooren kunnen, Een voelbaare blyk'van verregaande kuischheid uit gemoedelyke teêrhartigheid.
M a t h 1 l dt;. Och! in 't byzyn'van myn Zuster!
van Randolf, tegen Mathilde, fpottende.
Stil maar; 'k zal 't in 't vervolg wel klaaren met zo veel beleid Dat niemand het zal merken.
Mathilde.
Gy, guit, gy, overgegeeven booswigt, zult myn' mond nooit genaaken: Daarvoor zal ik wel weeten zorg te draagen. van Randolf.
Deftig!
gy zoud een heerlyk graffchrift voor my maaken. , Mathilde. Dat zal de Regeering waarfchynlyk wel bezorgen...
ach! ach! hoe fchemert my het gezicht! Och! ik kryg vast een flaauwte.
Charlotta, gemelyk.
't Word tyd dat gy gaat, Kwezel, naardien van Randolf 11 ontfticht.
Ver-



84 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Verlaat ons: gaa naar uw kamer. Gy weet immers wie van ons beiden hier het meest heeft te zeggen. Mathilde, gefchenen hebbende in onmagt te vallen, doch fchielyk by komende, op eene Jchimpende wyze.
Och!.. Mevrouw!.. 't fchynt gy wilt om dringende redenen alleen zyn; 'k zal 'er niet tegen inleggen.
Ik gaa... doch ik zal nog eens veel vreugd aan u beieeven, zo de hemel myn bec verhoort.
AGTSTE TOONEEL.
Charlotta, de Heer van Randolf.
DCharlotta. ie zottin!
van Randolf. Bravo, Mevrouw! uw bevalligheên zyn des te eedier , hoe meer men u verftoort. Maar wees nu bedaard. Wy hebben een zaak van groot gewigt af te doen.
(Hy ziet rondom, en zet vervolgens twee jloelen naast elkander.} Maar vooraf plaats genomen. Daar is niemand omtrent; wy zyn geheel alleen. Zy zetten zich. Charlotta.
Wel;
wat dan ?
van Randolf. En, eer wy tot de hoofdzaak komen, Heb ik u een groot geheim te ontdekken.
Charlotta.
Daar ben ik benieuwd naar.
van Randolf. 't Is waarlyk niet gering.
Myn-



B L Y S P E L. 85 Mynheer van Milbach zal wegens fchulden ten eerften gebragt worden naar de gyzeling.
Charlotta, doodelyk ontjïeld. Naar de gyzeling?
van Randolf. Gy kunt daarvan verzekerd zyn. Charlotta.
ó Hemel!
NEGENDE TOONEEL.
Mathilde, de Heer van Milbach, Hann a , Jlil opkomende en achter op het Tooneel ' luisterende, Charlotta, van Randolf, zittende.
Gvan Randolf. y moet niet wanhoopig weezen; Ik weet een middel.
Charlotta.
Is 't mooglyk ?.. en wat ? wat is 't? van Randolf.
Gy
weet, Mevrouw, hoe hoog myn liefde is gerezen. Charlotta. Hoe kunt gy zo wreed zyn van my nog te railleeren in myn deerniswaarde omttandigheid!
van Randolf. Ik u railleeren! neen, Mevrouw. Nooit heb ik met groo-
ter ernst de zuivre waarheid gezeid. 'k Wenschte eindelyk eens de vruchten van myn teedre genegenheden en uwe fchoonheid te fmaaken. Charlotta. ! Hoe nu, van Randolf?
van Randolf.
Laat ons zonder langer uitfijel, Mevrouw ! alle woordenwisfeling ftaaken.
G Een



86 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Een haastige en vlytige hulp hebt gy van doen in 't groot
gevaar dat u dreigt van naby. Gy kunt alles vanmy en van myne ongeveinsde liefde
verwachten.
Charlotta. Hoe ? wat! kunt gy ?.. van Randolf. Ja toch, ik, ik kan, ik wil uw' kommer verdryven.
Laat ons daarover niet leggen te teemen. Ik zal alle uwe fchulden tegen eene Obligatie van uwen
Echtgenoot overneemen... Geen tegenwerping. .. Mevrouw! ik ben ryker dan
gy denkt, dan ik wilde dat men dacht. Het geluk van 't fpeelen heeft fints eenigen tyd my een
zeer groot capitaal aangebragt, En ik heb belloten dat met u te deelen als ik hoopen mag... gy moogt myn woord vertrouwen. Charlotta. Ik kan u niet begrypen. Wat zoudgy mogen hoopen? van Randolf.
Mevrouw , dat zyn maar gemaakte mouwen.
Vergeefs voor my de beweegingen uws harten ontveinsd en verloogchend, wat ge ook begint,
Wantik drong reeds voorlang in uw innigfte zielgeheimen: ik weet dat ge my bemint.
Alzeide uw lieve mond het niet, uwe oogen fpraken echter klaar; en ik zag'tin alle uwe daaden.
Overwin toch eens 't vooroordeel en die zoteonpaskomende fchaamte: ik bidu, laat u raaden.
Laat uw hart fpreeken; voltooi myn geluk. Welaan; bedienen we ons van de gelegenheid.
Zy kan niet voordeeliger zyn: uw gasten bly ven tot in den nacht, gelyk 't is gezeid,
Uw Man is mede aan'tfpel geraakt; Hanna is hier niet
. omtrent; alles fchynt zich t'famen te voegen...
Hy



BLYSPEL 87
Hy vat haar hand. Kortom, verrukkefyké Vrouw! niets kan ons verhin-
ciren om tot ons wederzydsch vergenoegen ... ■ Charlotta, hem te rug ftootende en van haaf [loei opvliegende.
Ondeugende!
van Randolf. Hoe !
Charlotta, weenende.
Ach my elendige! hoe diep ben ik gevallen! hoe laag verneêrd!
van Randolf. Hoe nu! is het ernst?
Charlotta, driftig.
Weg van my, Booswigt, wiens inbeelding zelfs mynen echt en naam ontëert. Heb ik myn geld 'verloren, gy zult my mvn deugd
niet ontrooven, gelyk ge u misfchien voorfpclde. Vervloekt zy uw denkbeeld, dat ooit in my het minfte
vonkje van liefde voor ü onderftelde. Myn goedhartigheid en onbedachtzaamheid hebben uw
lhoode inzichten naar allen fchyn Tot aanmoediging gediend: maar, Wangedrogt! gy
zult in uw verwachting bedrogen zyn. Weg! uw onbefchaamd gezicht 'is yslyker voor my dan de hel... ach! met welk een fcherpe roede Teistert my het geweten! weg van hier !.. ontvlucht my voor eeuwig, of beef... ja beef voor myn woede. Zy vliegt van het Tooneel af zonder iemand te zien.
van Randolf, haar willende volgen. Wat z.ult gy doen? Mevrouw, vertoef een weinig j het was maar kortswil.
G 2 TIEN-



88 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
TIENDE TOONEEL.
De Heer van Milbach, Mathilde, de Heer van Randolf, Hanna.
Milbach, van Randolf te gemoet fchietende.
J3lyf hier, zeg ik. van Randolf, in groote verlegenheid.
Ach my! Hy poogt te ontkomen. Milbach, met de hand aan den degen. Blyf, zeg ik.
Hanna, tegen van Randolf. Een poos geduld. Wy leerden uw kwaal kennen, en brengen een fchoone artfeny. Mathilde, ter zyde. Wat ben ik befchaamd!.
Overluid.
'k Zal nu maar voor altyd ia myn kamer gaan bidden.
Mil bach.
Dat zal niet behoeven.
Gaa nog niet, Zuster.
Hanna, tegen Mathilde.
Een poos geduld. Gy zyt ook niet wel, en moet mede onze artfenyen proeven. Milbach.
Ik heb u niet veel te zeggen , Randolf, en, om korte-
lyk te komen tot myn" bellek, Zo weet dat wy alle drie hebben ftaan luisteren naar uw braaf en ffichtelyk gefprek.
van Randolf. Mynheer! het was alleen maar uit kortswil.
Hy wil wegkopen.
Ha n-



B L Y S P E L. 89 Hanna, hem met beide handen te rug haaiende.
Een poos
geduld. Uw redding is u al te onverfchillig. De operatie is nog in lang niet gedaan.
Milbach.
Geen logens; geen tegenfpraak! bekent gy goedwillig?
van Randolf. Ja, och ja, Mynheer. Ik zocht Mevrouw... Milbach.
Niet meer. Ter zyde tegen van Randolf.
Kent
gy den Heer van Hoogwoud ? Hanna, van Randolf, die weder tracht te ontvlieden, wederhoudende.
Een poos geduld. Milbach, tegen van Randolf. Heugt u niets van een valfche wisfel ? ja; 'k zie het al; uw verlegenheid bewyst uw fchuld.
van Randolf. Gelooft gy, Mynheer ?..
Milbach.
Geen woord, of ik lever 11 aan 't Gerecht. Voorts J?an ik u in 't aanzicht zeggen Dat gy van Hechte afkomst zyt.
van Randolf.
Ik van flechte afkomst!
dat zal ik u...
Mi l e ac h.
Geen logens my vóór te leggen;
Of naar deboeijen!.. Ik heb van alles de klaarfte bevvyzen; waag u niet roekeloos.
Beken my de waarheid en niet anders. Gy zyt een bedrieger.
G 3 II an-



93 B2 VROUW NAAR DE WAERELD, Hanna, van Randolf, die zich als toeflemmende zeer diep en befchroomd buigt en zoekt dóór te gaan, tegenhoudende. Geduld: toef nog een poos. Milbach. Gy zyt een valfche Speeler!
Hanna, als boven.
Een poos geduld. Milbach, tegen van Randolf, hem een vel papier toonende.
Door dit
middel kan ik u uw ftrafFe doen ly'en.
Ik kan u laaten plakken: twyfel daaraan niet. Bedenk zelf of voor alle uw bedriegeryen ,
Voor den onvergeeflyken hoon, de kuischheid myner Echtgenoote en myne eere aangedaan ,
Uw dood, ik zwygnogvanuwfchandftraffe, my voldoen kan... doch ik wil'er geenszins naar ftaan...
Daar... 'k (lel u in vryheid. Ik zoek uw bederf niet, fchoön gy wel verdiende op een fchavot te pronken.
Het geld, dat gy met valsch fpeelen Mevrouw van Milbach ontftolen hebt, word u door my gefchonken.
Vertrek... zonder een woord te fpreeken; en beter van nu af aan, zo gy kunt, uw gedrag:
Maar zet geen' voet ooit weder in myn huis, want, wees verzekerd, zo ik u daar immer zag... Van Randolf gaat zeer befchaamd, en zich diep
buigende, naar binnen. Hanna, van Randolf tot aan de deur volgende.
Mynheer de zeekapitein ! ik beveel my in uw gunst, en als de moeite u niet zou verveelen,
Zo verzoek ik myn onderdanig compliment af te leggen aan alle uw Spaanfche kasteelen.
ELF-



B L Y S P E L. 91
ELFDE TOONEEL. De Heer va/zMilbach , Mathilde; Hanna.
1Mathilde. k moet u pryzen , Broeder: dat hebt gy loffelyk behandeld. Hanna, gy had gelyk. Dat was wel te recht een artfeny voormy. Ik ftaa verbaasd over zulk een klaare blyk Des fnooden toelegs van dien fchoft. Doorgaands worden fchande en laster, wat zy zich ook onderwinden, Iii 't einde ontdekt en gedrau.
Hanna.
Gewis; dat hebben we ondervonden en dat zullen we ondervinden. Milbach.
Zuster, nu heb iku ook wat te zeggen en wel zeer ernffig.
Mathilde.
Hoe! my?
H anna.
Een poos geduld. Milbach.
't Is my lief dat gy door 't geen gy zelf gehoord en gezien hebt nu niet meer twyfelen zult
Aan de eerbaarheid van myne Echtgenoote; dat gy van haar deugd nu geheel overtuigd kunt weezen:
Anders ftond ons van uw fchynheilige lastertong een boosaartige verfpreiding te vreezen.
Mathilde.
Hemel!., wat zegt gy daar?.. ik? lasterde ik ooit iemand?
Hanna.
Een poos geduld.
Milbach.
Gy hebt my verdaan. G4 Gy



92 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Gy zyt in een zeer groote vertrouwendheid met den
Heer van Hill ook veel te verr' gegaan. Mathilde. Ach! wat komt my over? welk een gruwelyke kwaad-
fpreekcndheid!
Milbach. Dat zyn niet dan vygebladen Om uw fnoodheid te dekken. Gy hebt, nog geen half
uur geleden, in deeze zaal u verraaden; Gy hebt duizend dukaaten uit myn bureau genomen,
;en uw vast befluit was daarby Van avond llilletjcs dit huis te verhaten.
Mathilde.
Ach! ach! myn
flaauwtens overvallen my.
Hanna.
Een poos geduld.
Milbach. . Gaa; trouw den man die uwer waardig is. Ik fchenk aan u die duizend dukaaten: Erken , dat gy door my die te ontfutfelen een diefftal be-
gingt, die ik ongemerkt wil laaten: Verander uwen aart: ftaa af van uw gemaakte houding:
koester een oprecht berouw: Houd uw fchendzieke tong voortaan in bedwang: en eindlyk, word inderdaad een braave vrouw. Mathilde. Ach! zulke verwyten aan my! aan my, die uwer altyd in myne wenfehen was gedachtig!
Milbach, op een' fcherpen toon. Van al myn leven heb ik geen erger hypocryt gezien dan u.
Mathilde.
Dan my!
Milbach, toornig. Dat is waarachtig.
MA-



B L Y S P E L. 93 Mathilde. Ach!. .ik kan niet meer! ach! ik zal het bederven.
IIa n n a.
En
waarörn niet, Juffer, van ftonden aan ? Mathilde. Neen; ik wil nog zo lang leeven dat ik mag zien dat
het glad met hem is te niet gegaan. Dat wil ik; ja dat wensch ik.
H a n n a , haar navolgende.
Een poos geduld; een poos geduld: ligt zult ge 'er nog lang naar verlangen. Ik zal de eer hebben u uit te laaten om by uw vertrek uwen laatften zegen te ontfangen.
TWAALFDE TOONEEL.
EDe Heer van Milbach, alleen. indlyk ben ik van die fchynheilige onverdraagchelyke rustverftoordfter ontlast. Myne oprechtfte,myn geliefdfte vriendin zal ik behouden ; dit ftel ik zeker en vast. Zy zal haaren dwaalweg verhaten : zy mint eerlykheid
en deugd: en is met my ingenomen. Nu nog maar één oogenblik, en myn zegepraal over haare onbedachtzaamheid is volkomen.
Einde des vierden Bedryfs.
G 5 V Y F-



94 DE VROUW NAAR DE WAERELD,
VYFDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
NDe Heer van Milbach, alleen en rond ziende. og niet hier? Ik brand van verlangen... Waar is myn brief gebleven ? ja; hier heb ik hem al. Het zal voor"haar een donderdag weezen; maar laat ons befchouwen wat die uitwerken zal.
TWEEDE TOONEEL.
De Heer van Milbach, Hanna.
IM i l b a c h. k wacht vol ongeduld. Hoe gaat het?
Hanna.
Mynheer, men
is naargeestig, zucht, weent en barst uit in klagten. Ziende dat de Heer van Milbach glimlngcht Maar het lykt hier een verkeerde waereld. Gylagchtnu wy treuren, en gy treurde toen wy lagchten. Mil bach.
Zo loopt het.
Hanna.
Maar ik voorzie flechte gevolgen van onze droefheid.
Milbach. Waarom dat ? wel hoe P Hanna.
Ik ken Mevrouw. Haar hartstochten overmeestren haar.
Vrolyk tot buitenfpoorigheid toe, Zouzy, vrees ik, misfchien wel betluiten kunnen zich
uit neêrflagtigheid op te willen knoopen. Wy konden wel een lykje over de vloer krygen ,of't
moet tegenwoordig niet veel hooger loopen.
Mil-



B L Y S P E L. 95 . Milbach. Hoe fmartelyk 't my vall', zy moet tot den hoogften
top van verlegenheid worden gebragt. Te vroeg een mededoogen zou alles verydlen wat ik van
haar hervorming verwacht. Wat zei ze toch ,' Hanna ?
Hanna.
Mynheer, zy riep my toe, zo dra als ik in haar kamer was getreeden:
„ Hanna, blyf te rug; ik ben arm en veracht; ik heb elks achting verbeurd door bedorven zeden.
„ Verlaat my, zoek uw heil by ryker en gelukkiger, dan ik ben of ooit worden zal."
„ Neen,Mevrouw, (zeideik)ikbende uwe en wilde uwe blyven, ondanks uw droevig ongeval.".
„ Hoe (hernam zy) ik ben ongelukkig; en gy hebt echter befloten my niet te begeeven ?"
„ ó Ja, Mevrouw , (was daarop myn zeggen) wees getroost: 'k zal u byblyven zo lang als wy leeven."
Hierop riep zy,na een' diepen zucht: „ de Hemel zy geloofd ('k heb dien zegen niet verdiend)
„ Dat ik voor 't minst nog één goede vriendin in de waereld heb, al heb ik niet één vriend!
,, Myn' Man , myn' lieven Man (en toen begon zy te fchreijen alsöf zy in haar traanen zou fmooren)
„ Myn' Man durf ik myn' vrind niet meer noemen". En waarom niet, Mevrouw ? liet ik daarop my weer hooren.
„ Waarom ! (was 't antwoord) waarom ! ik zal 't zeggen. Ik ben het bederf van dien braaven Man.
„ Nu, Hanna; nu weet gy, Hanna, waarörn hy in het vervolg myn vrind niet meer weezen kan." Milbach.
Is 't mooglyk?
Hanna.
Daarna volgde een lang ftilzwygen. Toen riep zy plotsling,, ik moet, ik moet voort, uit de elende!"
- , Toen



96 DE VROUW" NAAR DE WAERELD,
Toen ging zy zitten en fchreef eenige regels. doch eer zy gekomen was tot aan het ende ,
Viel haar de pen uit de hand, en een vloed van traanen
I bevochtigde het geheele blad.
Haar weemoedigheid maakte de myne gaande: zy merkte zulks, fprong op van daar zy zat,
Viel my om den halst en fchreeuwde: „ Goedaartig meisje! gy fchreit! fchrei niet om my! ik ben't onwaardig.
„ Goedhartige Hanna! Gy zyt oneindig beter dan ik!" Mil n ac h.
„ , „ , , Dank, Hemel, die myn wensch zo vaardig Door uw goedheid vervult!
Hy geeft Hanna een vel papier.
Daar; ftel haar, zo dra als ik haar heb gefproken, dit blad ter hand. 't Is 't affchrift van d'Advokaat; maar...
Hanka.
Vrees niet, Mynheer; 'k zal alles doen als een meid van verltand. Milbach.
Als die vreemdling naar my vraagt, draag dan zorg, Hanna,dat hy niet word gezien door een'onzer gasten,
En breng hem zonder toeven in myn Cabinet. Voor eerst heb ik niets meer aan u te belasten.
DERDE TOONEEL.
De Hter van Milbach, Hendrik, fchielyk uitkomende.
IHe ndrik. k heb wat nieuws, Mynheer.
Milbach.
En wat is dat toch ?
Hek-



B L Y S P E L. (.7 Hendrik.
Dat zy uit het
huis geloopen...
Milbach, virfckrikt. WieP Mevrouw? Hendrik.
Dae verhoê de hemel.' 't zyn uw gasten, Mynheer, waarvan ik dat nieuws u vertellen wou.
'k Weet niet hoe het kwam. Elk was lustig en rustig, behalven dat men nu en dan eens kwam vraagen
Naar u en Mevrouw. Hierop verfcheen Mynheer van Hill, dien wy met een' van allen fluistren zagen;
Deezen weêr met een' andren , dien met een' derden: toen fluisterden zy allen met elkaêr;
Hierop pruttelden zy te famen; men fchudde de hoofden alsof men te onvreden waar';
Men beraadflaagde verders wat men wilde doen, en eindelyk, zonder de reden te ontdekken,
Befloot al 't gezelfchap met een' fchamperen iagch om den aftogt te blaazen, en ging vertrekken. Milbach.
Die laffe en laage zielen! zy zyn'er niet achter. Hendrik, gy weet wat ik heb gezeid.
Pas op de deur. Als men ze brengt is'tnoodigdat gy ze aanflonds in myn Cabinet geleid,
Zonder dat iemand ze in het oog krygt. Mevrouw komt: haast u toch met ze op het fpoedigst te verfteeken, Hendrik, heengaande.
Ik zal, Mynheer.
Milbach. Myn hart klopt. Dat zal hier een ys~ lyk tooneel geeven. 't Valt my hard; maar ik reeken Dat 'er niets beter is ter bereiking van het doelwit, het . welk ik my voor oogen ftel. ,
VIER-



08 DE VROUW NAAR DE WAERELD, VIERDE TOONEEL. De Heer van Milbach, Charlotta,
Charlotta, zeer bedeesd en voor zich neerziende.
-VTy hebt my ontboden... hier., ben., ik om tehooren en my te fchikken naar uw bevel.
Milbach.
Wat zegt gy? neen. Gyzultaltydin my den zachten,
den toegeellyken Echtgenoot beöogen, Die zich naar het teder hart van zyn beminnelyke Vrouw ; wil fchikken uit al zyn vermogen. Maar.. .gy zyt bedroefd en neêrflagtig; en ik wensch-
te wel u meer dan ooit op deezen tyd In uw gewoone lugthartigheid te zien.
Charlotta, ontroerd.
Lugthartigheid!..
die ben ik voor eeuwig kwyt.
Milbach, na een poos zwygens. 'k Zal dan in myn' hartelyken wensch , om u gelukkig te zien, niet flaagen, ftaat my te vreezen. Charlotta. Ik fidder... gaa toch voort; fpreek myn vonnis maar uit; ik merk het wel, 't proces zal verloren weezen. Milbach.
Bereid u tot een droeviger en min voorzien voorval...
Tien jaaren is het nu geleen Dat hy van hier vertrok , en wy hebben nu fints een
jaar, dat wy in den echt zyn getreên, Hem dagelyks te rug verwacht.. maar ach! vergeefs .. Charlotta, zeer ontdaan.
Myn
Vader!., ach! myn Vader, niet meer in't leven!... Milbach, een' brief overgeevende. Daar; lees.
C ha r-



B L Y s P E L. qq
Charlotta, den brief aanneemende. 6 Hemel!..
Zy opent den brief en leest met de flerkfle ontroering.
„ Mynheer, het is ons teu uiterften leed, dar wy u bericht moeten geeven,
„ Dat het fchip, waarop de braave Heer van Hoogwoud , de geweezen Gouverneur, zich bevond,
„ Door verzuim van den Stuurman op de hoogte van Sint Helena geraakt is aan den grond,
,, En vervolgens daar geit-rand, zonder dat men hem of iets van zyn goedren heeft kunnen behouên."
Ach my elendige!
Milbach. Ik zie hoe zwaar dit verlies u treft. Alleenlyk bid ik dat ge uw vertrouwen... Charlotta. Zo is die hoop dan ook verydeld! 6 myn Vader! myn Vader!
Milbach. Ik laak uw droefheid niet. Geloof my; ik ben niet min aandoenlyk van ziel dan gy
fchoon ge my zo bezadigd ziet. Een verftandig mensch moet zich in ftaat (tellen , om ,
wanneer het geval zyn' voorfpoed komt beftryden , Tegen een' nog feller (lag gewapend, dien moedig af te
keeren of geduldig te lyden.
Charlotta. Ach! gy zyt zulk een verftandig mensch. Gy zoekt en
vind den troost in u-zeiven t'allen tyd. Maar ik.. wat kan ik hebben dan elende, hartzeer, wanhoop en geftadig zielverwyt? Myns Vaders behouden reis had alles weêr herfteld, zo
de Hemel die had willen gedoogen ; Maar nu blyft my niets overig: die hoop is ook te niet,
die hoop is nu voor eeuwig vervlogen... ó Myn Vader ƒ
Zy



ioo DE VROUW NAAR DE WAERELD, Zy werpt zich in de artuen van haaren Gemaal.
Myn lieve Milbach! ach! ach! moet ik ook u verliezen , wiens beminnlyke aartl.. Ach! zal ik myn Kindren !..
MlLBAe'n.
Ik bid,ik bezweer u by aU' wat u lief is; wees toch bedaard.
Charlotta. Ik.. • kan ik bedaard weezen ? ... maar ja, veelligt zou uwe liefde...
Milbach. Ik moet u voor een' wyl verhaten. Verzamel,bid ik u op het ernftigst,al uw ftandvastigheid;
niets anders kan thans u baaten. Wees verzekerd, dat,zo u myn liefde gelukkig kan maaken , gy dan, hoe vreemd het fchyn', Uwen ouden moed behoort te hervatten , enonnitfpreekelyk gelukkig zult zyn.
V Y F E) E TOONEEL.
HCharlotta, alleen. elaas! die Heide verzwaart myn fchuld en fchande. Hemel! .■. ik moet.. ik moet 'er onder bezwyken. De wreedfte behandeling zou my verdraagchelyker weezen , dan alle die liefdeblyken. De dood zelfs...
Zy Jlaat in gedachten. Neen;.. en waarom niet ? ik ben toch hoopeloos. Maar,myn KindrenlmynKindren!.. ach! Die kan, die kan ik niet verhaten... hoe,fuoode! wat
nut doet hen toch uw ydel beklag ? Hebt gy niet allang hen verhaten, vergeeten , en onna-
tuurlyk als met de voet geftooten ? ó Al te laat berouw! ö bitter nadenken!... zy hebben
nog door my geen geluk genoten : Zal ik dan leeven om hen deelachtig aan myn ongelukken te zien ? zal ik voor hen Wel



B L Y S P E L. 101
Wel komen durven , daar my met recht hun vervvyten ?... neen, als ik niet meer in wezen ben,
Zal dat al 't erfdeel des besten mans zyn: al dat pynlyk verdriet zal op hem moeten affluiten...
Maar wat zeg ik ? welhaast ziet zich die braaffte van alle menfehen in de gevangenis fluiten.
Welhaast vervloekt hy in een aaklige eenzaamheid de armoe en elende, die hy beleeft,
En nog bovenal die vervloekenswaardige, die hem in die elend geworpen heeft.
ZESDE TOONEEL.
Charlotta, Hanna.
ZC h a r l ó t t a. yt gy nog hier, Hanna? Gy zyt jong envrolyk: gy moet dan in zo treurig een huis niet weezeu. Hanna. ,
Schep moed, Mevrouw. Zie hier een papier van uwen Advokaat. Ligt zult gy goed nieuws daarïii leezen. Charlotta, neemt het papier aan zonder het te openen.
Hoe durf ik het inzien? myn lieve meid, aan dit papier hangt al myn heil of ongeluk.
Hanna.
Toe, Mevrouw; lees het maar:misfehienis'tproces gewonnen, en dan is 't uit met onzen druk. Charlotta. Ochöf dat waar mogt weezen!
Na zich bedacht te lubben.
Welaan : ik zal den inhoud zien. Tes.m Hanna.
Maar
hoor; zo gy myn wezenstrekken Onder het leezen ziet opklaaren, en eenig bevvys van vreugd in myn oogen kunt ontdekken,
H Zo



102 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Zo blyf hier, Hanna, en verblyd u mettny; maar bemerkt gy dat de fchrik my fpraakloos maakt, Zo loop voort van my af, pak u weg en zorg dat gy nooit weêr dit rampzalig huis genaakt. Zy opent met beevende handen en leest het papier; vervolgens valt zy ruggelings op een" fioel in zwym.
Ach!
Eenigzins bekomende. Hemel! rechtvaardige Hemel! Zy blyft een poos zwygende, en vliegt vóórts woedende op van den doel
Afgrysfelyk!... ochöf de fchrik myn dagen kon verkorten! Wat misdreef toch myn arme Man dat hy door my zich in dat vreesfelyk ongeluk ziet ftorten!
Zy krygt Hanna in 't oog. Gaa, Hanna! verlaat my, ontvlucht my. Gaa; gy zyt te goed om te deelen in myn verdriet.
Hanna. Och! lieve Mevrouw! vergun. ..
Charlotta, als zinneloos, tegen Hanna.
De Hemel is genadig. Die zal u helpen, maar my niet. Die Hemel doet met recht my fidderen van vrees voor
zyn rechtvaardigheid en geducht vermogen. Doch, dat zal gewis niet lang duuren; ik gevoel het. Dit licht, my nog beftraalende uit den hoogen... Na een lange overdenking met het gezicht ftyfop den grond, vervolgt zy. Hanna! hier is ongedierte in huis! Haal ten eerften wat
vergift; vertoef niet. Gaa toch maar. Ik wil het ombrengen: loop vliegens heen... Hanna, ontfield.
Hemel! ...
Mevrouw!... _
Cha r-



B L Y S P E L. 103 Charlotta, trachtende zich bedaard tetemen.
Ja, myn kind, ik word het gewaar, lk was daar als zinneloos; maar het zalwelaanftonds
overgaan. Is 't zo niet naar uw gedachten ? Ik zie dat zulks u verheugt, 'k Zal ras bedaard zyn; ras.
Die toevallen heb ik doorgaands te wachten, Wanneer my een groote blydfchap overvalt. Denk niet
dat dit uit ontfteltenis ontftaat. ó Neen...
Zy bant uit in een ylhoofdig zwaar lagchen. Zie hoe bly ik ben. Ik ben gelukkig, recht gelukkig. Gaa naar myn' Advokaat, En zeg hem , dat ik voor zyn goede tyding bedank...
Kunt gy de vreugd niet uit myn oogen leezen? Hebt gy 't gehoord? gaa naar hem toe en kom fchielyk weêr. Tegen dien tyd zal ik bedaarder weezen. Hanna, ter zyde.
Ik beef.
Charlotta. Wat zegt gy daar, Hanna.
H' & n n a.
Nietmetal, Mevrouw. Ik zal my reppen, en gaa voort uit.
Zy gaat fchielyk binnen.
ZEVENDE TOONEEL.
RC 11 a r l o t ta , alleen. ep u niet te veel, myn kind ; anders overvalt gy my in 't volvoeren van myn befluit. 't Staat dan vast ?Ja; ik ben immers maar een fchaadlyk ongedierte, 't welk men 't leven moet doen derven.
Die goede floof verblyd zich met den waan dat het my aan middlen hapert om my te doen fterven:
Maar verheug u daarmee niette veel, hupsch meisje; gy zult u bedrogen vinden. Myn Man
H 2. Heeft.



io4 DE VROUW NAAR DE WAERELD., Heeft, weetik, in zyn kamer bekwaame werktuigen
genoeg, waarmeê ik my doodeu kan.
De Beer van Milbach verfchynt, zonder dat zyn Ega hem gewaar word, Eén kloekmoedig oogenblik! één wonde! en het is gedaan. Waartoe toch zou het leven my baaten ? Myn Vader is dood , myn Man arm , mynKinderszyn
ongelukkig en zullen voortaan my haaten. Myn Man, myn Kinders,al die dierbre panden zyn door
my tot de uiterfte elende gebragt. Myn langer leven zou hen maar tot een' vloek verftrek-
ken. Waarom my dan langer bedacht ? Geen uitftel meer; ó neen. Het best is , moedig my ter-
ftond van dit angftig leven te berooven. Zy wil naar de geweerkamer gaan.
AGTSTE TOONEEL.
De Heer van Milbach, Charlotta.
Milbach, Charlotta van achteren wederhouTW dende. VV at wilt gy beginnen?
Charlotta, met een verwilderdgelaat omziende.
Wat raakt het u ? wat vraagt gy ? Haaren Gemaal erkennende, vervolgt zy met eene gemaakte bezadigdheid.
Heden!
zyt gy het? Waar waart gy geftoven? 't Is goed dat ik u vind : daar is iemand, die zegt dat hy u noodzaakelyk fpreeken moer.
Milbach.
Neen; daar is niemand; dat weet ik wel. Ik moet u omhelzen.
Charlotta, haaren Gemaal afweer ende. 't Is noodig dat gy u fpoed. Outwyk my, ongelukkige !
Mil-



B L Y S P E L. 105 Milbach. Dat kan ik niet doen. Schreijende.
Allerlieffie
Vrouw, 'k moet nog wat vertoeven ; Gy maakt my den gelukkigden aller mannen. Charlotta.
Weerhoud, weerhoud die traanen , die my bedroeven. Zy zyn bitier vuor my s ja bitterer dan de dood , en zckcrlyk ook voor u.
Mi lb a ch, nog weenende. ó Neen; 't Zyn vreugdetraanen.
C h a r l o t t a.
Gy Ipot met my. Maar waartoe u langer hier opgehouden ? gaa heen; Mcnwiïii Jpreckcn. Jk zal u hier wachten.
M1 l ba c h.
Laat, bid ik, laat
door de wanhoop u niet beleezen! Ik weet dat niemand naar my vraagt.
Charlotta, gemelyk.
Maar ik weet het;..
ik... lastig mensch!
Milbach.
Neen, neen: myn ziel! 't kan niet
weezen.
Met nadruk. ■ Gy zult niet derven, maar gelukkig keven.
C h arl 0 tta.
Ik gelukkig!..
ik gelukkig!..
Milbach. Ja, gewis.
H 3 Ciiar-



ioG DE VROUW NAAR DE WAERELD,
Charlotta. Houd toch eensopmetdatfchertfen , hetwelk my verveelt. Gy dwaalt, rampzalige! gy hebt mis. Gy zyt van alle hoop beroofd.
Milbach.
Neen; zy is volkomener vervuld, dan ik konde verwachten.
Charlotta. Ha ! van Milbach! dat gaat te verre : 't is niet meer te dulden. Gy! kunt gy u gelukkig achten? Schie.'yk.
Bedrog van andere en verkwisting'van mybragtenu in beklaagchelyken ftand: (
Myn Juweelen zyn weg: ik wikkelde my in groóte fchulden en weet van goeder hand " '
Dat men u in 't kort zal in gyzeling zetten: myn Vader leeft niet meer: en, gelyk wy hooren,
Van 't zyne is niets geborgen: eindelyk .het proces, onze laatfte toevlugt, is ook verloren.
Nu, ongelukkige Man, nu kunt gy zelfnareekenen, waarin uw geluk beftaat
't Scheen iets, als gy de gyzling kost ontkomen; maar wat is het dan, dat men u overlaat?
Weenende.
Twee onnoozele Kinderen, wier opvoeding uw bekommering niet weinig zal verzwaaren.
Neem hen dan om uw brood te beedlen en met hen voor de deur der onbarmhartigen te waaren. Milbach.
Een bede!..
Charlotta.
Aan my een bede! gy ontëert u. Milbach.
Hoor my toch,
opdat ik uw droefheid verligt.
C HAR-



B L Y S P E L. 107 Charlotta.
Wel nu?
Milbach. 't Proces is gewonnen.
Charlotta.
Arme Man! gy bedriegt u; men gaf u een valsch bericht.
Milbach.
Vergeef me, myn Lief, 't geen ik waagde om uweêrtot
u-zelve en op den rechten weg te doen keeren : 't Viel my hard en u zeer aandoenlvk, maar gewensch-
ter gevolgen had ik niet kunnen begeeren. Ik moest op middlen bedacht zyn, om de armoede, die
ons door uw gedrag dreigde , te ontgaan. Ik 'moest u tot het uitzicht der naarfle nooddruftigheid
brengen, of't was met ons gedaan. Ik dank den Hemel, dat ik gelukkig gedaagd heb, want
uw fchrik doet my middagklaar bevatten, Dat gy nadeezen de goederen des fortuins beter naar hun
waarde zult weeten te fchatten. Zie daar; hier is de echte copy van't vonnis, door't
Gerecht, zo gelukkig voor ons, geveld Hier zyn uw Juweelen... hier zyn al de fchuldbrieven,
waaronder gy uw' naam hebt gefteld. Op dit oogenblik zyt gy niemand iets fchuldig ;maar wel
één vergelding zoud gy fchenken kunnen Aan iemand, die u vuurig bemint, en dat door uw tedere wederliefde my te gunnen.
Hy roept, terwyl Charlotta op 't hoogst verwonderd Jlaat.
Hanna!
H 4 N E-



ic8 DE-VROUW NAAR DE WAERELD,
NEGENDE TOONEEL.
De heer van Milbach, Charlotta, Hanna.
MH anna, fchielyk uitkomende. ynheerJ
Milbach. Blyf hier tot dat ilt wederkom. Charlotta, als tot zich-zelve komende, tegen haare Gemaal.
, , Hemel! kan het weczen? Verlaat ge my? Waar gaat gy heen ? Wat zult ge...
Milbach. .. . Nog iets doen, opdat
ik uw liefde des te meer waardig zy.
TIENDE TOONEEL.
Charlotta, Hanna.
TT Charlotta. J-y gaat dan, daar ik van vreugd Voor zyn voeten moest Iterven!
Hanna.
Wat zyn die mans vol listen en laagcn! Nu ondervind gy 't zelf, Mevrouw, 't Is een recht kwaadaartig gedacht. Hoe kunnen zy iemand plaagen! Charlotta, glimlachende. x Hanna! gy zyt een ftoutert.
Zy vat Hanna by de hand en kust haar.
Kom , myn lieve m e ! omhels my. Ik bemerk, ik zie het klaar, Myn waarde vriendin , dat gy medewerkte om my te rukken uit het zorgelykst gevaar.
Ach!



B L Y S P E L. 109
Ach! Hemel!... ach ! Hanna!.. is het wel mogelyk ? zeg, ben ik inderdaad gelukkig te heeten ? Hanna.
Slaa daar geentwyfelaan , Mevrouw: dochgyfchynt
door uw onverwacht geluk te hebben vergeeten, Dat ik maar uw kamenier ben.
charlo tta.
Gy zyt myn vriendin, want gy zyt goedhartig en getrouw. Maar, waar blyft die beste aller mannen?.. Hanna! waar blyft hy ?
ELFDE TOONEEL. De Heer van Hoogwoud, de Heer van Milbach, Charlotta, Hanna.
Milbach, vrolyk toetreedende, tegen den Heer
Zvan Hoogwoud. ie daar: daar is myn lieve Vrouw. Charlotta, haaren Gemaal te gemoet kopende en hem omhelzende. ö Myn beminde!...
Milbach. Nu alle uwe ondankbre vrinden, myn Lief! u verlieten, ftond het te vreezen Dat tot uw vervrolyking 't gezelfchap van Hanna en
my niet voldoende genoeg zou weezen, Want ligt vervielen wy in lastige herhaalingen; en daarom heb ik overleid Dat ons een derde perfoon nuttig was.
Charlotta, hem weder omhelzende.
Weêr een blyk
van uw verftand en teerhartigheid. Uw wil zal my voortaan tot een wet zyn. Deeze Heer
die uw vrind en niet gewoon is te vleijen, Zal ook myn vrind zyn. Hyismyn vrind, inwcêrwil-
zelf van 't leed, 't welk hy ons zou kunnen bereien
H 5 Uit



iio DE VROUW NAAR DE WAERELD, Uit hoofde zyner fchuldvorderingen op ons. Hoogwoud.
Wel gefpro-
ken. Vleijen houd ik niet van , En daarom wil ik nu in onderhandling treeden over't geen ik van u vordren kan.
C ha rl otta.
Myn Man zal u zekerlyk voldoen.
Hoogwoud.
Neen; ik moet zo terftond myn voldoening van u bekomen. Gy zyt my vry wat fchuldig, Mevrouw.
Charlotta.
Ach! Mynheer!
het zou wel kunnen weezen. Gy doet my fchroomen; Gy hebt misfchien nog een' eisch op my.
Hoogwoud.
Zo is't. 'kHeb
een' eisch op u, of op uw hart veeleer.
Op een' tederen toon. Charlotte! Gy hebt my vergeeten. Ondankbre Dochter! kent gy uwen Vader niet meer P Charlotta. ó Hemel!..Ja...myn hart getuigt het my. Gyzyt het.
Zy omhelst haars vaders kniè'n.
Myn
Vader! myn waarde Vader!... Hanna ter zyde, terwyl de Heer van Hoogwoud zyn Dochter opheft en kust.
Kan 't weezen ? Zo is het dan de Heer van Hoogwoud, die ons van middag zo deftig de metten heeft geleezen! Hoogwoud. Hoor, Dochter, ik mislei geen' mensch.. Gy zyt thans
myn eenig kind, ja, dat zyt gy inderdaad. Mathilde is 't niet meer...
Char-



H B L Y S P E L. in Charl otta.
Hoe dat, Vader? Hoogwoud.
Ze is een fchynheilige; en dat is 't allerërgfte kwaad.
Charlotta. Ligt zal zy zich nog beetren.
Hoogwoud.
Wat zou zy ! Schynheiligen {potten met de allerdierbaarfte pligten. Zy is nu opgefloten; zy wilde met een' Galant haasöp
fpeelen, doch ik liet haar ligten En brengen op een plaats, daar zy vooreerst dient te blyChaklotta. (ven. Maar 'k bid u, dat ge eerst overlegt... Hoogwoud. ~'k Wil niet gebeden zyn: 'k wil niets hooren , kind! Wat ik gezegd heb, dat houd ik voor gezegd. Charlotta. Och, Vader!., ach! myn lieve Milbach! ftaamyby met uw fmeekingen om Vader te overreeden! Zy wil haar' Gemaal te voet vallen. Milbach, haar wederhoudende. Bekoorelykfte aller vrouwen! Gy verrukt my, gybefchaamt my door uw zuivre tederheden. Hoogwoud. Wat woud gy doen, Charlotte? Charlotte! u heb ik
lief, ja meer dan my-zelv' bemin ik u. Dat kunt gy nagaan; want men heeft my in geen tien jaaren zien weenen, en gy ziet het nu. Hy droogt zyne oogen af. Hoor; neem het my niet kwalyk. Ik wind 'er geen doekjes om. Gy moet uw dwaaze driften verwinnen: Gy moet uw' Gemaal niet te voet vallen. Dat doet niets
ter zaak. Gy moet hem met eerbied beminnen. Gy moet u in alles naar zynen raad gedraagen, al
baarde het u eenige fmart. Dat is all' wat u betaamt. Ghar-



h2 DE VROUW NAAR DE WAERELD, Charlotta.
Myn lieve Vader! dat wil, dat zal ik doen met al myn hart.
Hoogwoud. Zult ge my dan ook liefhebben ?
Charlotta, fchreijende.
Ach! Twyfelt gy daaraan? ach! is myn fnoodheid zo hoog gerezen? Hoogwoud. Nu, nu: 'k twyfel 'er niet aan. Zult gy voortaan dan ook geregelder in uw huishouden weezen? Charlotta.
Dat beloof ik u.
Hoogwoud. Dan breng iku ook geen'Vader t'huis die arm is of gierig van aart. Ik heb in myn tienjaarig afzyn veel gelds, en op een
rechtvaardige wyze, vergaêrd. Ik zal u en uw' Gemaal de helft fchenken. Charlotta wil hem in de reden vallen.
Geen complimenten; Charlottje! ik wil ze niet hooren. Charlotta. Och ! Vader! hoe kan ik zwygen ? Hoogwoud, zyn hand op haaren mond leggende.
Niets, zeg ik, niets. Gehoorzaamheid alléén kan my meer bekooren Dan al de fchoonfte dankbetuigingen te famen. Een
derde deel van 't geen ik bezit Zal ik in myn Testament aan twee van myn goede vrinden maaken. Zie, dat is myn wit. Myn Zoon, het zyn twee van uw Gasten. Wees zo goed en haal hen hier.
Milbach, heengaande. Zeer gaarne. Hanna, ter zyde.
Wie heeft zyn leven ?...
TWAALF-



B L Y S P E L. 113 TWAALFDE TOONEEL. DeHeervanUooc wo ud,C harl otta,Hanna. w/ Charlotta. W at beveelt gy, Vader ? die eerelooze zyn ailen vertrokken.
Hoogwoud. Maar die twee zyn gebleven. Charlotta. Dat is lastig genoeg: ik verlang hen niet weêr te zien,
Vader; ik betuig u oprecht Dat 'er onder al die Kennisfen , aan wier gezelfchap ik
eenigen tyd was gehecht, Niet een eenige is, die door inborst of omgang verdient,
dat men ooit zou neemen in bedenken, Om liem den geringften dienst te doen, ik zwyg nog van hem een deel uwer goederen te fchenkeu. Hoogwoud. Dat weet ik beter. Dochter; ik ben niet gewoon myn geld weg te gooijen, en als gy ziet... Charlotta.
Maar...
Hoogwoud. Geen maar !.. De Heer van Milbach, aan ieder hand een Kind hebbende, vertoom zich achter op het Tooneel.
Zie eens achter u om, Charlotte... zyn die gasten u wellekom of niet ? DERTIENDE TOONEEL. De Heer van Hoogwoud, de Heer van M1 lbach, Charlotta, Hanna, twee Kinderen.
MCharlotta. yn Kindren!.. óHemel! onderfteunmy!.. myn Kindren!. .'thart word my doorfchaamte vanéén gereten... Terwyl de Heer van Milbach toetreed. Komthiertoch,Kindren!..komthier;mynbeenenbeeven.
De



ii4 DE VROUW NAAR DE WAERELD, De beide Kinderen omhelzende. Hoe was het mooglyk dat ik u kon vergeeten? Lieve Kindren !..
Het oudste kin 1).
Zyt gy onze Mama, Mevrouw? Charlotta.
Och /
myn Kind! die vraag doorboort my het hart Moest gy my in uw eenvouwdigheid vraagen of ik uw
moeder ben ? Hemel!.. welk een fmart! Welk een harde tuchtiging!.. doch ik heb die verdiend.
Ach! myn Kind. Gewis: 't kon niet anders weezen, Of gy moest my verloogchenen, want ik deed het u...
maar zult ge my wel liefhebben nadeezen? Het oudste Kind. Och ja; zuiver: met al myn hart. Onze lieve Papa
heeft altyd, als hy ons bezocht, Ons bevolen u lief te hebben, en zulks ons geduurigin
de gedachten gebrogt. Hy zeide: Gy hebt nog een Mama: die moet gy ook
recht liefhebben; daar moet niet aan ontbreeken. Heden! Mama! wat vertelde Papa ons niet al moois,
als hy van u met ons wilde fpreeken: Doch dan begon hy te huilen , en dan moest ik telkens
meê huilen; en, ging hy weêr heen, Dan zei hy: weent niet, Kindertjes! weent niet! 't zal
alles nog wel ten beste komen, zo 'k meen. Maar by kwam echter nooit by ons, ofdetraanen,als
hy ons kuste, biggelden langs zyn wangen.
Charlotva, fchreijende en als verkropt van verrukking. Engelachtige Man!..
Zy Jlaat op haar borst.
Hier.. .hier.. !Waar vind ik woorden om myn dankbetuiging meö aan te vangen ? Zy wil knielen, doch word door den Heer van Milbach opgehouden.
Laat



B L Y S P E L. ny
Laat my... och! laat my... komt, Kindren! valt uwen Weldoener te voet; Kindren ! omhelst zyn kniên ! Milbach, de beiden Kinderen, die voor hem geknield lagen, opheffende en omarmende. Staat op: gy zyt ook myn Kinders. Gy zult altyd in my
een' liefhebbenden Vader zien. En gy, teêrgevoeligfte aller Vrouwen! laat af, bidik,
laat af my wegens eenige pligten, En wel wegens eenige kleine pligten , die 't my betaam-
lyk fcheen tot myn rust te verrichten, Door uw loffpraak en erkentenis te befchaamen. Myn
heil was nooit van 't uwe verdeeld; 'Dus ben ik in al die voorvallen zo belangloos niet geweest als ge u misfchien verbeeld. Het jongste kind, naar Charlotta weerkeer ende , die het oudjie Kind aan de hand heeft. Mamaatje! gy vergeet my. Gy zult my immers ook lief hebben?
Charlotta, eerst het jongfte en dan h oudfie Kind kusfende, en beide voorts vasthoudende. Ja; even lief alle beiden. Hanna, den Heer van Milbach naderende. Mynheer, uw wensch is vervuld; vergun my dan van
de bediening van uw Vertrouwde af te fcheiden, My van myn' pligt jegens u ontflagen te achten enweêr in Mevrouws dienst over te gaan.
Charlotta. Geenszins, Hanna; dat niet. Gy waart myn Gemaals Vertrouwde. Ik verkies u uit myn' dienst te ontflaah. Hanna, verlegen. Waarom, Mevrouw ?
Charlotta.
Zoek my terftond een andre Kamenier, op wier goed gerucht men kan vertrouwen. Van nu af aan verklaar ik u niet meer in myn'dienst, maar tot myn gezelfchap te willen houên.
Hoog-



uöDE VROUW NAAR DE WAERELD.
Hoogwoud. Welbedacht, Dochter; zy is een braave meid. Zy luistert naar 't geen met de waarheid niet ftryd. Tegen Hanna. Maar kind! wees voortaan wat minder nieuwsgierig... nochtans, ik moet zeggen: alles heeft zyn' tyd" Tegen den Heer van Milbach en Charlotta. Komt, Zoon en Dochter! 't is laat geworden, 'k Zou meenen dat de klok van tienen al is geflagen. Hanna, ter zyde. De man heeft gelyk in zyn vermaaning.
Milbach.
Mynheer! wy zullen binnen gaan zo 't u kan bchaagen. Hoogwoud. Ja, het behaagt my wel, want ik heb honger. Zo laat
te gaan ecten ben ik niet gewend. Hoor nog eens, myn Zoon.
Hy geleid den Heer van Milbach by de hand voorwaarts , hem met nadruk , als in verti ouwen, zeggende: 'kPrysniemand die 'tniet
verdiend, of dien myn hart niet voorpryslyk erkent: Gy zyt eenïechtfchapen man. Gy kent de kunst om
door bezadigdheid verfiand en tederheden Een verdoolde Vrouw op 't rechte fpoor te brengen en
tot betrachting van haar' pligt te overreeden. Ik zweer niet ligt: maar, op myn eer! 'twastewen-
fchen dat alle mannen, die in hunnen echt Gewenscht hebben gelukkig te zyn, zich op hetleeren
van die kunst hadden toegelegd: Nog eens; ik zweer niet ligt; maar, zo waarachtig als
ik lèeve en in vrede hoop myn dagen te enden, 't Is zeker dat gy tot hervorming van uw Vrouw geen
beter middelen had aan kunnen wenden.
EINDE.