2110 B 49












ECHT en OMSTANDIG
VERHAAL
VAN HET VOORGEVALLENE OP HET DORP
WO TI MM. UG G JE,
Op den 5. en 6. Augustus 1791.
VOORGESTELD IN EEN BRIEF VAN EEN HEER OP DKSZELFS BUITENPLAATS NIET VEK. VAN VOORNOEMDE DORP AAN ZIJN VRIEND TE LEYDEN.






ECHT en OMSTA N
V E R II A
van HET VOORGEVALLENE Of -
WO TIM M U G G
Op den 5. en 6. Augustus ijyi.
VOORGESTELD IN FEN BRIEF VAN F.F.N TTFF.R OP DESZELFS BUITENPLAATS NIET VEU. VAN VOOR NO KM DE porp , AAN ZIJN VRIEND TE LEYDEN.
Mijn Heer!
de geest van partijfchap en zngt tot oproer, nog op vene na niet uit ons V;t<krl;md verdweenen is: maar dat zommige laage zielen^ niet te vreeden met de zeden de zo geluk la'e omwenteling in'c jaar 1787. voorfpoed en welvaart van ons Land, die thans, zo fo'mrnigè meenen, alhier volmaakt heerscht, niet ie vreede met in die ongelukkige tijden, wanneer zo veele braave lieden gantsch zijn geruïueert geworden, haere dolle woedè den volle teugel gevierd te hebben, en ons eertijds zo gelukkig Vaderland, met verwoesting, plundering en moord te vervullen, maar wel verre van zig in. deeze zo gezeegende tijd, als ftille en vreedzame burgers te gedraagen, niet ophouden om de geest van partijfchap aanteltooken, en daar door de ondergang van loimuige ongelukkige en



C 4 )
ftitïe burgers te helpen bevorderen, is nu onlangs nog gebleeken uit het voorgevallene op den j. en 6. Augustus dezes jaars. op het Porp Woubrugge, welk voorval zig aldus heeft toegedraagen.
In dit Dorp bevonden zig vier Ingezeetenen welke bij eenige opruerftookc rs verdagt wanre met de naem van nog overgebleevene Patriotten, en daar nu deeze naam niet regenftaande een generale Amnestie en de ftrenge Placcaaten van de Overigheid tegen alle, lasteringen geftatueert, genoegzaam is om een onverzoenlijke haat en vijandfchap onder het onkundige, roofzieke en haatdraagend gedeelte van ons Vaderland te weeg te brengen , konde zij ook niet nalaten deeze ingezeetenen ten alle tijden, wanneer de geleegentheid zulks prefenteerde, door lasteringen en fchimpfchriften te hoonen. —■ Dus ondernam een onbefchaamd Vrouwsperfoon het zij, omgekogt, of ook wel uit eige beweegreeden, het welk nog niet duidelijk gebleeken is, een diergelijk brutaal fchimpfchrift opentlijk op de ftraat te zingen, daar nog eenige onbetaamlijke bewoordingen en fcheldnaame, welke, hoe leugenachtig en ongegrond, echter door een kwaadgezind gedeelte volks gaarn aangehoord, daar bijvoegende, waar op de Ge'regtsdienaar van dit Dorp, plicht en amptshalve genoodzaakt diergelijke ongereegeld heden vóórte koomen , ' zulks verneemende, na dit voornoemde Vrouwsperfoon is toe gegaan, haar in het vriendelijke vermanende, diergelijke irtfaame fchimplchriften niet meer te laten hooren, maar liever, zo zij wilden zingen, zig met onzijdige dingen te amufeeren, waar op zij met brutaale bewoordingen den Gerechtsdienaar ant-
wooi-



( 5 )
woorden , van zulks niet te willen laten, waf* dende ondertusfchen door eenige kwalijkgezinde omftanders opgeflookt met zingen voort te varen, waar op den Gerechtsdienaar, niet wetende hoe zig verder in diergelijke neetelige omftandigheid te gedraagt, beflooten heeft aan den Heer Bailliuw van het Dorp, kennis van dit voorval te geeven, en teffens te vragen hoe hij Zig in deeze zaak moest gedragen, het zij gemelde Vrouwsperfoon haar onbefchaamdheid te laaten vervolgen, of zulks des noods met geweld te keer te gaan, daar zij tog aan goedwillige reeden geen gehoor wilde geeven. De Jlailliuw wel merkende dat deeze zaak zo eenvoudig niet was als dezelve wel oppervlakkig xoefcheen , en begrijpende dat diergelijke beginfelen met kwaade gevolgen konde verzeld gaan , oordeelde het dus hoog noodig diergelijke ongereegeldheeden in haare beginfelen te fluiten, en gaf order om ten fpoedigfte deeze zaak te keer te gaan , doch teffens zijn Dienaar belastende alle middelen van zagtheid in het werk te ftellen en niet dan in hooge noodzakelijkheid geweld te gebruiken, waar op den Dienaar zig niet alle mogelijke fpoed weder na het voornoemde Vrouwsperfoon begaf, dog deeze door het vertrek van den Dienaar en de toegevloeide meenigte, waar van eenige haar nog opftooktc voort te vaaren, bemoedigt, het niet na zig op deszelfs terug komst nog luider te late liooren , waar op hij haar andermaal gebood te zwijgen, dog wederom brutaal antwoord krijgende, befloot hij haar te zeggen, dat hij orders had deeze zaak te keer te gaan, en dus wanneer zij niet ophield, hij genoodzaakt zou zijn om geweld te moecen gebruiken, het welk met een generaal



( 5 )
raai gejuich en gelag beantwoord wierd ; den Dienaar de Juftitie hier door gehoond ziende, bedoor , diar tog alle middelen van zagtheid vrugteloos waaren, het Vrouwsperfoon een flag twee a drie met zijn rotting te geeven, met bedreiging, dat Wanneer zij nu niet ophield, hij genootzaakt zou zijn haar te moe, en weg brengen.
Dit was het t'jdftip, waar na de Muitmaakers verlangde. Een onbefuisde hoops volks, waar onder eenige Hooimajers en Dorfchers, in een flaafs land gebooren, dog des Zomers onder de ingezeetene van deeze Provintie hun brood komende winnen, hadden de ftoutheid van in plaats van zig als vreemdel n^en en geboore (haven ftil te gedraagen, van, voorgegaan door eenige inlandfchen Muitmakers, den. Dienaar aan te tasten en hem zijn zijdgeweer te ontweldigen, deeze zig geweldig aangevallen ziende, verweerde zig met zjn ftok zo goed en zo kwaad als hij koude, dog gevoelde zig ter zeiver tijd gekwest door een hooivork, krijgende op het onverwagtst met dezelve een fteek in zijn bil, hier op verder aan het worftelen geraakt zijnde, had hij het geluk van een dier knaapen zijn zijdgeweer weder te ontweldigen, brengende ter zeiver tijd een der voor» naamfte aanvallers een gevaarlijke wond toe in de buik, waar op deeze, zig zwaar gekwetst voelende, terftoud nederviel; fchoon door dit geval de menigte wel wat verwijderde, was hij egter genootzaakt, wilde hij zijn eige iceven vervveeren, nog zommige van dien woeste hoop te kwetfe en vervolgens de vlugt te neemen.
De Baiüiuiv van het voorval verwittigt, en de dolle woede van dit volk, niet zonder grond
vree-



( 7 )
vreezende en xvel kunnende denken dat 'deeze onbezonne muitmaVers de fchuld van dit geval, hoe onfchuldig hij ook in hetzelve was, gedeeltelijk op hem zoude legaen, en te meer daar den Dienaar hun woede ontvlugtwas, op zijn perfoon óf goederen zoude koomen vvreeken, beüoot zig zo fpoédig mogelijk van het Dorp te verwijderen, tot zo lang de hooge Overigheid hem de noodige adfiftefitie zoude verleend hebben. — Bij den uitflag bleek dat zijn vrees niet ongegrond was, men befloot zig na zijn huis te vervoegen, met bedreiging, dat wanneer zij hem, of den Dienaar konden vinden, zij hun beide zoude ophangen. Zij zagen zig echter in de uitvoering van dit booze voorneemen bedroogen, en moesten zig vergenoegen om bij den Bailliuw de glazen in te liaan en vervolgens in huis gaande, een groot gedeelte Meubelen en andere Goederen te vergruizen en op de ftraat te haaien, laatende dezelve intusfehen door een gedeelte van haar complot bewaaren.
Hier meede nog niet vergenoegt, ging men nog na eenige bij dit graauw in haat zijnde ingezeetenen, vernielde en plunderde wat men maar meester konde worden, en liet niet na om gelijk het in diergelijke geleegentheeden meesttijds gaat, veele goederen dier ingezeetenen , welke ligt draagbaar waare, te ontvreemden. —< Dit woeden en plunderen eenige tijd geduurt hebbende en de Overigheid van dit voorval kennis krijgende, befluoten terftond adfiftentia aan deeze goede ingezeetenen te verleenen, en ordonneerde vijf- en twintig man voetvolk van het Guarnizoen van Leydtn om uit te marcheeren, en alle tumtiltueufe beweegingen op het •llemadruklijkfte tegen te gaan , en de belhaa-
mers



C 8 )
mers en aanvoerders van dit voorval, het zij goed of kwaadwillig, op te neemen en in handen der Juditie over te keveren, ten einde dezelve exemplaarlijk en naar exigentie van zaa« ken koude gelhaft worden. Deeze Manfchappen op het Dorp aankomende, was de woede van het volk zeer fpoedig geftild, men heeft terftond eenige der voornaemfte opgevat en in hegtenis gebragt, welke rnen hoopt dat ook na bevinding van zaken, ten ltrengfte mooge geftraft warden, ten einde zo veel moegelijk diergelijke Oproermaakers te doen zien oat men het Geregt niet moet beleedige, en dat de Juftitie thans weder werkzaam, en niet als ïn't Jaar 1787. wanneer door de groote confufie die toen in het aleemeen heerchte , het onniooglijk was de fchuldige te flraffen, gelijk het onnozele gemeen altoos denkt dat wanneer zij buitenfpoorigheden bedrijven, en zij Zulks enkel kunnen doen onder den dekmantel van de Oranje partij toegedaan te zijn, zij dan geen ftraffe te verwagten hebben, zonder ie denken dat zij door diergelijken daaden niet alleen de verontwaardiging van dien Vorst, maar ook teffens de welverdiende ftraffe der Regeering te eeniger tijd niet kunnen ontgaan.
Men heeft naderhand weder eenige der gegreepenen, welke men bevond onfchuldig te zijn, losgelaaten. lntuslchen blijve de voornaam fte nog in hegtenis, tot alles ten duidehjkfte zal gebleeken zijn, om hun als dan na behooten te flraffen. —
Aan u verzoek om alles op het naauvvkeurigsc te melden, nu hoopende vukam te weezen, hebbe ik de eer te zijn
Uw Ed. Dienaar
VVOUBRÜGGE W. IN.
den 12. Augustus