AANSPRAA K,
van den «
P Jl JE S I D E N T
van het Departementaal Bcfluur van den R li Y N,
J. VAN MANEN, AD. z.
aan 't Bataafsche Volk; By gelegenheid van het vieren van het cerftc
J A A R-FE EST,
Ter gedag'cnis' der aanneming der
STAATSREGELING.
uitgesproken
Op de Groöte Markt te arnhem,
Voor het Front der groots Burger- en Militaire - Parade. Op den 23 April 1799,
Te A R N H E BI, by J. II. M O E L E M A N,
Drukker van het Departement van den Rhyn.



KONIKKLIJKÏ IIBLIOTHEEK



B AT AVE NI
Bewooners van het Departement van den RHYN!
Cxeluk, driewerf geluk! met het Feest, ter gedagtenïs der grondvesting uwer nieuwe Staats -inrichting! De lang gerekte hoop, der Vrienden van Orde en Vryheid, is eindelyk vervuld! Ondanks alle blinde en lingfche tegenftreevingen, van openlyke en bedekte Vyanden, moogt gy thans het eerde Jaar-Feest vieren, fints gy door eene daad van Souverainïteit gezegd hebc: naar dit voorfchrift willen wy onze gemeene uit- en inwendige belangen beftuurd en bevorderd hebben !
Eene gevestigde Staatsregeling te hebben,' is reeds op zich zeiven een teugel, tegen * al-



< 4 > :
alle willekeurige overhcerfching zich zei ■
ven zulk een riclufnoer te geeven is tevens het bewys en de beste waarborg der algemeene Vryheid, en der geJyke Rechten van ieder Burger. Hoe zeer zulk eene eerfte pooging, — zulk een, in zyne werking nog ongekend, nieuw, gewrogt, ook de kenmerken moge draagen van' menfehelyke korezig-igheid, welke alle voordbrengzeis van eindige wezens beftempelt: de overwcegiug, dat alle veranderingen , alle verbeteringea zelfs, deze onvolkomenheid, in meer of mindere graad, nog zal aankleeven; de bewustheid, dat de verfcheidenheid van denkbeelden, charaéters en bedoelingen der menfehen, die :e finnen eeiio Volksmaatfchappy uitmaken, fteeds zeer moei-
lyk te vereffenen zyn: dit alleen moet
de gedagtenis des te heuchlyker maken, van het oogenblik, waarin zich het Bataaffche Volk tot één punt, tot céne bedoeling, vcrëenigd heeft!
Deze eenmaal gelukte famen(lemming en verëeniging te handhaven, daarin begaat uwe zekerheid, uW roem, uw geluk Batayen!
Door de ondervinding flechts van één jaar, het geen nog met veele tegenfpoeden te woritelen had, hebt gy reeds dc werking uwer Staatsregeling meer en meer in volkomenheid zien toeneemen. De



< 5 >
De éénheid der opperfte Magten, welke nog door de ongclykheid der deelen van dit Gemeenebest veelzins gehinderd en geftoord wierd, is, reeds voor bet einde van dezen Jaarkring, over 't geheel uitgebreid. De meer gelykvormige verdeeling en inrichting van 't Beftuur der Departementen, belooft allengs de voltooijing, der geregelde werking van alle de raderen in het faam geitel de Staatswerktuig. Zo lang niet alle de raderen, welke de Staatsregel voorfchryft, in bcweeging gebragt zyn, zou het te voorbarig, te kortzigtig zyn, de werking van 't geheel, uit den loop der nog onvolkomen deelen te willen beoordeeien en berispen.
Zy alleen, die wanorde zoeken die hun
byzonder belang boven dat van het algemeene ftclien, kunnen behaagen fcheppen in het misleiden van kortzigugen, in het aanfïoken van misnoegen, door het aanwyzen van fchynbarc gebreken en onvolkomenheden , welke de noodwendige gevolgen zyn, van een nog maar ten deele werkend geheel.
De welberaden Man, de vriend van Orde, de doorzigtige Wysgeer, de waare Beminnaar van zyn Vaderland en de beginzelen op welke onze Saats-inrichting is gebouwd, wacht niet alleen met bedaard geduld den tyd af, * 2 wel-



welke het Voorfchrift der Natie zelve heeft gefield, om alle de deelen en 't geheel in volkomen werking te brengen: maar hy werkt ook mede, om zynen Gemagtigden in hec nieuwe vak hunner werkzaamheden te onderfteunen, te handhaven en te voorkomen; om daar door hét eindoogmerk der Natie te bevorderen.
Zulk eene medewerking, zulk eene bevordering en onderfteuning , Bataven! maakt alleen het kenmerk uit van waare Repubiicainen! De ééndragt alleen, kan het groote werk onzer Staats verbetering vokooijen! Het was de ééndragt alleen, die ons voor ruim twee honderd Jaren van overheerfchend geweld ontboeide fchoon verdeelde belangen en bedoelingen daarna meer dan eens, verzuimden, de toenmalige Vryheid op vaste gronden voor den Nakomeling te vestigen.
Dat dan de ondervinding der verlonen Eeuwen ons moge geleerd hebben, niet alleen, hoe men de Vryheid heroveren, maar ook vooral, hoe men dezelve bevestigen en bewaaren kan, voor ons en onze Nakomelingen.
Uwe Vryheid, Bataven! rust op uwe Staatsregeling! Dit heiligst Pand hebt gy niet alleen ter bewaaring overgegeeven aan de getrouwheid der Vertegenwoordigende Hoogfte Magt,
hec



< 7 >
liet Uitvoerend Bewind, de Rechters en all«
Bewindslieden; maar ook aan uw zeiven,
aan de waakzaamheid der Huisvaders en Moeders, aan de verlichting der jonge Burgers,
aan de deugd der Burgeresfen, en aan den
moed van alle Bataafïche Ingezetenen.'
Ook gy, derhalven, gewapende Bataven! Soldaten der Vryheid! ook gy hebt het als een pligt op u genomen, het heiligst Pand onzer Conftitutie te befchermen. Door, elk in zyn rang en kring, getrouw te zyn, kunt gy dien pligt vervullen. Indien immer het Vader» land, de Vryheid, de door u bezworen Con> ftitutie, belaagd en bedreigd werden, moet de Natie, in uwen gewapenden Arm, een Bolwerk ter veiligheid vinden. Het belang der Natie is uw belang, met hetzelve moet uwe Eer, uw Roem, ftaan of vallen. Het is Hechts valfche Roem- en Eerzucht, welke zich zou kunnen voldaan vinden in het voeden van twist, partyfehap en tweedragt, indien het onberaden of fchadelyke wezens konde gelukken, die onder ons te zaaijen en te doen wortelen. De
waare Dapperheid is Deugd en Ecrlykheid
door deeze alleen kan zich de Republikain groot en noodzaaklyk maken.
Dat. deze Feestdag, de gedagtenis aan het oogenblik, waarin de Natie uit den ftaat van
ge-



< 8 >
gevaarlyke onzekerheid, tot dien van vastheid en beftendigheid is overgegaan, in elk onzer de beginzelen van Vryheid , Gelykheid cn Broederfchap vernieuwe, op welke de gföfïdflajicn van ons Staatsgebouw gelegd zyn !
D:.n eerst zullen ovr.e Nationaalc Fce;:cn de bedoelde vrugten voordhrengen; dan zal het Vryheidkoesterend vuur van Vaderlandsliefde iniet in doodlykc- lauwheid ontaartcn en vestl-rüwen; geen boden flaapzucht cn yvcrïoosheid, zal dan den getrouwen pligtbetragter, den wyzeh Wcrgecvcr die ü vcrtc?;en■woordigt, den wnakzaamen Uitvccrcr cn Handhaavcr der Wetten; den' biTlyk geftrcrigen Rechter, óf ondcrgefchikteti 'Eetluurcn* bevangen! De dappere Soldaat zal, gclyk de nyvere Burger, het loon zyner daaden, zyrYèr' deugden, in zich zei ven vinden; de moed en yver des eencn zal den anderen aanvuuren het Vaderland zaP veilig zyn en "de Confututié
zeker rusten op de eenparige fchouders van alle braavcn in den Pon de.
Zo wsarlyk herlecvc de bloei van allé Deugden, het geluk van elk Paraaf! het heil van den Vrede de gevestigde Conftkutie ! ja '
Leeve de Republiek!