NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIE VOORGEVALLEN ZrN IN DE VEREENIGDE PROVINCIËN, D B GENERALITEIT S LANDEN, >N DB VOLKPLANTINGEN van den STAAT. Te LEIDEN, By P. van der EYK cn D. VYGH: Te AMSTELDAM, % j. van der J3URGH en ZOON. TWEE-EN- TWINTIGSTE DEEL. MDCCLXXXVII.   NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, J a n u a r y. MDCCLXXXVU Lyst der Geborenen of Gedoopte», Getrouw* de Paren, en Overledenen, in 't afgelopen jaar in eenige Steden en Plaatfen der Pereenigde Nederlanden. Dordrecht, Het getal der Geboornen in deze Stad, gedurende den Jare 1786, is 817, wa.tr onder 7 paar Tweelingen; dat dei1 gehoorvenen is 445. Haarlem. Het getal der geboren Kinderen in deze Stad in het voorleden Jaar 1786 is geweest, als volgt: Zoon. Docht. Zoon. Docht* InJanuary,3I 36 llnjuly, 27 30 FebruaryJ25 41 Augustuszo 25 Maart, 38 34 Septemb. 36 27 April , 35 24 Üctober, 34 39 Mai, 3b 32 I Noverab.26 40 Juny, 32 26 j Decemb. 37 32 Uitmaakende 387 Zoonen,386 Dochters, A te  ■ 2 N1EDWE NEDERLANDSCHE te zamen 773 Kinderen, zynde 24 minder dan in 1785. Onder dit getal zyn geweest 14 paar Tweelingen , en 3 Zoonen ter eenèr dragt; 17 Zoonen en n Dochters zyn dood ter Waereld gekomen. Hier van zyn in de Groote Kerk gedoopt 1513 Zoonen en 207 Dochters. in hetzelfde Jaar zyn in deze Stad begraaven: Maiin. Vrouw. Kind. te zam. January, 24 . 19 . 51 : 94 February, 18 . 15 . 43 . 76 Maart, 23 . 24 . 43 . t,o .April, 13 . 21 . 35 . 65/ Mai, 14 • 2'2 • 37 • 73 Tuny, 35 . 20 . 23 . 58 july, 13 • 5 • 33 • 5< Augustus, 12 . 14 . 31 . 57 September, 8 . 16 . 13 . 37 Oétober, 16 . 24 . 28 . 68 November, 13 . 26 . 29 . 63 December, 18 . 25 . 22 . 65 187 231 388 806 zynde 148 meerder dan in 1785. De Ouderdom der Overledenen is geweest: Beneden één Jaar 218; van één tot vyf Jaar 88; van vyf tot tien 66; van tien tot twintig 82;van twintig tot dertig 34; van dertig tot veertig 42 ; van veertig tot vyftig 64 ; van vyftig tot zestig 66 ; van zestig tot zeventig 67; van zeventig tot tachtig 74; van tachtig tot vyf-en-tachtig 18; van vyf-entachtig tot negentig Si van negentig tot vyf ea  JAARBOEKEN, pmwy, 1787. 3 en negentig één , en onbekend of welkers jaarenniet zyn opgegeeve;* één. In hetzelve Jaar zyn in de Nederduitfche Gereformeerde Kerk getrouwd 122, in de Waïfche Kerk 3 , en -op het Stadhuis 93, zynde te zamen 218 paar, en dus 38 paar meerder dan in 1785. Delft. In den Jare 1786 zyn Getrouwt, Gedoopt en Geftorven binnen deze Stad: Getrouwden in de Kerken . . 94 — _ op 't Raadhuis . 46" . aan Huis . . 1 te zamen 141 Paren. Overleeden . • 5°7 In't Gasthuis . . 22 529 zamen. Gedoopte Jongens ■ Meisjes. Oude Kerk 67 — 71 Nieuwe Kerk 81 88 Gasthuis Kerk 1 -— 1 Waalfche Kerk 1 3 Lutherfche Kerk 10 —- 1 4 Remonftrantfche Kerk 1 -— 0 ïfte Roomfclie Kerk op 'tBagynhof o o 2de dito o • 1 Dito agter de Mart 76 — 7S 237 246 240 zamen 483 Kinderen. A2 In  4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Jn de Oude en Nieuwe Kerk ieder eens Tweelingen, Leyden. In deze Stad , zyn' in den jare 1786, geboren n 17 Kinderen, van dewelken zyn 18 ongedoopt geftorven; en 71 dood ter waereld gekomen; zonder dat men van het onderfcheid der Sexe , zo wel der Ziilken, die ongedoopt zyn geftorven; als der zulken , die dood geboren zyn, eenige aantekening heeft gehouden : en zyn 'er mitsdien alléén iq^B. kinderen der byzondere Gemeenten ingtlyfd: te weeten: in de Proteitantfche Gemeente 408. Zoons; en 391. Dochters; dus te famen 799, Kinderen. In de Roomsen CathoJieke Gemeente 107. Zoons; en 117. Dochters ;dus te famen 224. Kinderen: En in de joodfche Gemeente alléén 5. Kinderen , te weeten: 4. Zoons; en ééne Dochter. Dus zyn 'er in 't geheel der byzondere Gemeenten ingelyfd 519, Zoons,' en 509. 1 )ochters : onder dewelken waren li. paar Tweelingen; als: 7. pacr in de Gereformeerde Nederduitfche Gemeente; en vier paar in de Roomfch - Catholieke Gemeente, uoch, by de andere Proteftantfche Gemeente zyn geen Tweelingen opgegeven. VVyders zyn in deze Stad , geduurende den loop van dat zelfde Jaar 1786 overleden en begraven 918. Menfchen : naamlyk: Bejaarde Perfoonen van de Mannelyke Sexe J83. en van de Vrouwelyke Sexe 277. Dus te famen 459. bejaarde perfoonen : en kinderen van de Mannelyke Sexe 205. en van d©  JAARBOEKEN, January, 1787. 5 de Vrouwelyke Sexe 16$. waar by gevoegd 18. kinderen ongedoopt geftorven; en nog 71. dood ter waereld gekomen ; van welke beide laatstgemelde het onderfcheid der Sexe niet kan worden gemeld, by het alhier gewoonlyke gehouden verzuim van gedaane aantekening deswegens ; en dus te famen 459. kinderen. By welke alhier overleden perfoonen nog moeten worden gevoegd 97. Lyken; welke buiten deze Stad vervoerd en elders begraven zyn; naamlyk van 43. Bejaarde Perfoonen van de Mannelyke; en 50. van de Vrouwelyke Sexe; en van vier kinderen van de Mannelyke Sexe. Dus zyn alhier in dit jaar 1786. overleden in't geheel 1015. Menfchen. Onder deze Overleedene perfoonen, buiten de Stad begraaven vyf Lyken van de Joodfche Natie; te weeten van ééne bejaarde Vrouw; en van vier kinderen van de Mannelyke Sexe. Verder zyn in dit zelfde jaar 1786. in Ondertrouw alhier opgenomen en de Huwelyksgeboden aangeteekend van 277 paaren; te weeten : in 't Kerkenboek 213; en in 't Raadhuisboek 64 paaren: van dewelken alhier zyn in den Echt verëenigd 247 paaren; naamlyk : in de Publieke Kerken; als: de Nederduitfche 182. paaren ; en in de Walfche 7. paaren: en op het Raadhuis 58 paaren. A 3 Am-  6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstèlba'mA De Overledenen zyn in 1786. geweest 6906 wier Ouderdom opgegeeven is. 167 Dood ter^VVaereld ge* komene. 25 Ingevoerde. 27 Onbekende. 64 Op het Peftkerkhof be-, graven. Dus 7189 Christenen. 524 Hoogduitfche Jooden, 88 Portugeefche Jooden, Te zamen 7801 Volgens Opg.iave was de Ouderdom der Christenen aldus: Maanden Jan beu.Mt. Ai>. Meijuny hily ;Aug. Sep. ,Oft. Nov. Dec. Pen". Pnder't Ja.tr. zïz'i^i 178102:138 140 144 140 n8;n6 158 1311720 - - de 2 - 35; '6 31 37 26 3< 29 23 23 36 44 42 37a - - - 10 ■ 37] 39 53 44 36 59 37 5' 54 82 100 65 657 f - - 20 - 171 13 M b 14 14 23 18 35 33 27 431256 - - - 30 - 35 21 32 29 48 35 33 38 3t! 39 41 43 4*8 - - - 40 - ff 54 5' 5 50 48 5' 4Ï 38 j 45 61 581 625 - - - 50 - 78 58 55 56 64 59 55 53 53 67 70 511 725 - - - 60 . 49 39 ! 01 48 50 41 38 39 4Ö ' 54 70 69 C04 - - - 70 - 66 40 J 71 44 55 42 51 4° 43 62 60 661 64a - - - 80 - 85 40 j 62 42 45: 3fi 43 41 4I 43 49 58 585 > r - 90 - 33 18 I 35 15 19 23 13 i6 14 20 29 22 257 - ;,"100 -,. 4 5 2 - sj 2 1 3 3 - 4 4 30 Dood ter wereld gekomene 23 16 18 10 121 16 13 5 18 1 13 18 5 167 Ingevoerde —; 1 | 2 2 2 3 5 1 23 2 2 25 Onbekende I 3 [ 3 3 4 2 3 — 22 2 3 27 pp'tPeft-Kerkh. 1 1 ; ' begravena 5 6—96543 88 64. 64 J _! : _ _ _ _ _ _ _j , 761499 66?499Wi 556 543 519 5_37_6a3 747_66-*7189 Jjoogd* Zfoodm - ... ... _ garing, goodsn r - - -88 Maakt zamen het getal van 7«o£ Das  JAARBOEKEN, January, 179.7. 7 Dus 693 meerder dan in het voorgaande jaar , wanneer het een getal van 7108. Ook zyn gedurende 't Jaar 1786, van de Puye van'r Stadhuis alhier afgekondigd 1102 Paaren en 735 Paaren op 't Madhuis getrouwd ; en \in de Gereformeerde Kerken dezer Stad 1678 paaren afgekondigd, In de Gereformeerde Kerken dezer Stad zyn gedoopt 2766 jongens en 2565 Meisjes, waar onder begrepen zyn 51 paar Tweelingen en 8 Bejaarden. In de Lutherfche Gemeente zyn getrouwd 275 paaren, en gedoopt 912 Jongens en 694. Meisjes, waar onder 16 paar Tweelingen en 3 Bejaarden, dus te zamen 1606 Kinderen. Dus de Gedoopten in allen 5331 Kinderen. Rotterdam. Van den 1 January tot den 31 Dec. 1786 zyn in deze Stad overleden : Mans Vrouw. Kind. te famen. January 44-66-64-174 jKcbruary 4a - 48 - 62 - 152 Maart " 52-58-65-175 April 42 . 5X - 34 - 127 Mey 23 ' 45 - 65 • 143 Juny 31 - 39 - 86 . 156 July 27 - 47 - S8 * J32 Augustus 26-27-76-129 September 28 - 31 - * 80 - 139 October 30 - 40 - 78 - 148 November 47 - 54 - 75 - 176 December 42 - 48 - 71 - 161 444 • 554 - 814 - 1812 A 4 Ou-  8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ouderdom der Geftorvenen. Beneden het Jaar . 410 Van 1 — 5 . 265 5—io . 72 10—15 • 3a 15 — 20 . 38 , 20 — 25 . 30 25—30 • 44 30 — ?5 . 62 35 — 4o . 57 40 — 45 . 63 — 45 - 5° . 65 5o-55 . 73 55-60 . 51 60—65 . 84 65 -r 70 . 76 7o-75 • 88 .—— 75-8o . 67 80-85 • 49 85 ~9° • 33 Perfoonen van welke de Jaren niet zyn opgegeven . 153 1812 Ook zyn in het afgeloopen Jaar in de Nederduitfche, Franfche, Engellche en Schot, fche Gereformeerde, als mede in deLutherfche, Remonftrantfche enRoomfcheGemeen-; tensdezer Stad, gedoopt 983 Zoons: 947 Dochters. te famen 1930 Kinderen. Onder deze Gedoopte zyn 12 Tweelingen. Wy-  JAARBOEKEN, Jar.uan, 1787. 9 Wyders zyn binnen deze Stad in Ondertrouw opgenomen 621 Paren. Het getal der Geftorvenen is geweest:. l?79 i588 1783 1797 1780 1730 1784 1748 1781 206a 1785 . iSió" 1782 1594 1786 1812 Schiedam. In het afgelopen Jaar zyn in deze Stad Geboren 388 Kinderen; Geilorven 100 oude en 115 jonge Lieden , waar onder 3 Verdronkenen en 3 van buiten ingebragt. By de Hervormden zyn in de Kerk Getrouwd 71 Paren, en op het Raadhuis 19 Paren. Ook zyn in de Nederduitfche Kerk Gedoopt 229 Kinderen, te weeten, 114 Zoons en 115 Dochters , waar onder driemalen Tweelingen geweest zyn, als 2 Jongens, 2 Meisjens met 1 Jongen en 1 Meisje. By de Waalfche Gemeente is Gedoopt 1 Kind, zynde een Zoon. By de Lutherfchen 3 Zoons en4Dochters. En by de Roomschgezinden 42 Zoons en 49 Dochters. Uit al het welk blyken kan , dat deze Stad in getal van Inwoners niet af maar toegenomen is. Maassluis. In 't afgelopen Jaar zyn alhier Geboren 188 Kinderen, waar onder 2 paar Tweelingen, en Overleden 139 perfoonen , A 5 waar  10 NIEÖWE NEDERLANDSCHE waar onder 6? Kinderen, en ioPerfoonea boven de 80 Jaaren. Medenblik. In het voorleden Jaar 1786", zyn alhier geboren 780 Kinderen en overleden 667 Perfoonen. Ooostzaandam. In het Jaar 1786" zyn alhier Geboren 103 Zoonen en 124Dochters, waar onder 8 dood geborene en 5 paar tweelingen; van dit getal zyn in de Gereformeerde Kerk Gedoopt 61 Zoonen en 75 Dochters , onder deze waaren 2 paar Tweelingen. In de Gereformeerde Kerk zyn 34 paaren afgekondigd, waar van 30 paaren in dezelve zyn getrouwd. De géftorvënen zyn 159. Westzaandam, De Geborene in 't Jaar 1786 zyn 200: hier onder 104 Zoonen en 96 Dochters, waar onder4 paar Tweelingen en 12 dood ter waereid gekomen : van dit getal ;yn in de Gereformeerde Kerk Gedoopt 63 Zoonen , 53 Dochters en nog twee bejaarden,- afgekondigd 44 Paar De Overledene zyn 45 Mans en 50 Vrouwsperfonen boven de 12, en 72 Kinderen beneden de 12 Jaren, behalven 12 dood Geborenen. Koog. De Geftorvenen zyn 45; in de Gereformeerde Kerk zyn Getrouwd 11 Paar en Gedoopt 14 Zoonen en 13 Uochters. De Geborenen zyn 26 Zoonen, 31 Dochters en 1 doob Gedoren. Zaan;  JAARBOEKEN, frmiary, 1787. U Zaandyk. In de Gereformeerde Kerk zyn afgekondigd 2,0 Paaren} waar van 14 Paaren in dezelve getrouwd zyn; in dezelve Kerk zyn Gedoopt 25 Jongens, 17 Meisjes en 2 Bejaarden. De Overledenen zyn 27 van de Mannelyke en 36 van de Vrouwelyke kunne. Wormerveer. In de Gereformeerde Kerk zyn Gedoopt 22 Zoons en 16 Dochters; 24 Paaren afgekondigd, waar van 'er i» Paaren in dezelve getrouwd zyn. Overleden 25 oude en 26 Kinderen; Geboren 44 Zonen, 39 Dochters en 2 dood ter waereld gekomen. Zo dat het getal (in de vyf Dorpen aan de Zaan) der Doden is 515. Oostzaan. Alhier zyn Overleden 19 menfchen boven en 20 beneden de 12 Jaren) daarentegen geboren 20 Jongens en 28 Meisjes, waar onder 2 dood Geborenen. In de Gereformeerde Kerk zyn Gedoopt 20 Zoonen, 24 Dochters en 1 Bejaarde; Getrouwd i2 Paren. Oudewater. In 't afgelopen Jaar 1786. zyn alhier Gedoopt, In de Hervormde Kerk, Jongens. . 24 Meisjens. . 31 -— 55 In de beide Roomfche Kerken, Jongens. . 31 Meisjens. . 25 — 5 1787. 13 Leeuwarden. In 't Jaar 1786 zyn in deze Stad Geboren 338 Zoons en 296 Doch' ters, te famen 634 Kinderen, waar van in de Nederduitfche Gereformeerde Kerken Gedoopt zyn: Zoons Dochters- Jannuary 11 . 7 February 8 .10 Maart 1$ . .18 April 17 .21 Mey 12 -13 Juny 20 . .12 July 14 • -14 Augustus 12 -ii September 11 . • 14 October n . . ji November 15 • i9 December 14 .6 161 166 Te zamen 327 Kinderen, waar onder tweemaaien Tweelingen. Nog zyn na gedane Belydenisle elf bejaarde Perfonen gedoopt, als twee Mans en 9 Vrouwsperzoonen. Ook zyn Kerkelyk, afgekondigd 219 Paren, waar van alhier in de Kerken zyn getrouwd 176" Paren ; buiten de Stad 41 Paren, en voor den Gerechte dezer Stad 2 paren. .Groningen. In de Nederduitfche Hervorm.  14 NIEUWE NEDERLANNDSCHEJ NtME OEN. vormde Gemeente zyn alhier in den voorle* den Jaare 1786 gedoopt 687 Kinderen; geproclameerd, 294 paaren,en 835 Perfoonen overleden. GELDERLAND. N Y M E G E N. "1 "Xoordien by 't tegenwoordig verblyf \_J van het Stadhouderlyk Hof in deze ftad, op den Vorftelyken Burcht, het Valkhof genaamd , verfcheidene veranderingen zyn gemaakt, en uitgravingen gedaan, heeft men, by die gelegenheid verfcheidene koperen Romeinfehe Penningen gevonden, als van de Keizers Augustus , Titus, Vespafi'anus , en anderen. — Den Jongen Prinsfen , welke voor deze oude Munten lief hebbery betoonden , zyn 'er eenige van ter hand gefield , en de overigen aan den Muntkundigen Deer Pieter van Damme te Amfteldam toegezonden. ï. Een dier Munten, ter groote van een Sesthalf, draagt het Borstbeeld des Keizers Auguftus met het randfchrift: Divus Augustus Pater , de Vergode Vader Augustus. De rugzyde vertoont een Altaar, met het omfchrift: Providentia S. C. (gemunt). door een Kaadsbefluit" 2. Een andere Munt, iets kleinder, heeft het zelfde Beeltenis,en isomfchreven: Cce(ar Pont. Max., Zoon (van Julius) Opper- prie*«  JAARBOEKEN, January, 1787^ 15 Priester. Aan den ommekant mede een Altaar, hebbende aan weêrzyden een overwin- < nings-beeld, zynde het onderfchrift, Rome et Aug. aan Rome en Augustus. 3. Augustus in 't klein , met gelyke tekens en omfchrift , als die van welke wy zo even melding maakten: Rom. et Aug. By Pennigkundigen bekend onder den naam van de derde groote. 4. Van denzelfden Augustus , met zyn Borstbeeld en randfchrift: Divus Augustus Pater, en aan de ommezyde een zittende vrouwen beeld met de Jetters: S. C. , betekenende , op befluit van den Raad. Deze en de volgenden zyn alle van de tweede groote. 5. Insgelyks van Augustus , aan de voorzyde als No. 2, doch in plaatfe van het woord Pater de letters S. C. aan den ommekant. De Keizer zittende , met een Olyftak in de hand, hebbende tot omfchryving, Confenfu Senatus Equeslris OrdinisP.Q. /{., dat is : Met toe/lemming van den Raad, de Ridclerfchap en 't Romeinfch Volk. 6. Mede met het beeld en omfchrift van Augustus , en aan de rugzyde de Romeinfche Adelaar op een Waereldkloot, met de letters S. C. 7. Draagt het Borstbeeld van Tiberius, met het randfchrift: Tib: Ccefar August: F. Imperat VII: dat is: Keizer Tiberius voor de zevende maal Bevelhebber. De rugzyde als No. 3. 8. Voert het beeld van Nero met zyne B naams- Nyme;e>'.  16 NIEUWE NEDERLANDSCHE Nywe- cen. naamsuitdrukking, en aan de andere zyde, de Keizer, traande voor het Altaar te offenen,met 't byfchrift: Genio Augusti S. C., dat is: aan den Geleigeest des Keizers. 9. Nero als No. 8, en aan de ommezyde de Stad Rome , in de gedaante van eene zittende Vrouw, met een Krygshelmop 'c hoofd, daar onder Roma, ter zyde de letters S. C. 10. Draagt het Borstbeeld van Vespafianus, met het randfchrift Lmp. T. Caf: Vespafian: Aug: Cos II1I, dat is: Keizer litus Vespafianus, voor de vierdemaal Burgemeester. Aan de ommezyde een ftaande Vrouw, met een ofFernap en hoorn des Overvloeds, ter zyde: S. C. en rondom: Fides Publica, dat is, het publyk vertrouwen. 11. Van denzelfden Vespafianus , verbeeldende de rugzyde eene ltaande Vrouw, houdende in de eene hand een VVeegfchaal en in de andere een Staf, ter wederzyde de letters: S. C. en aan den rand: AZquitas, de Billykheid. 12. Insgelyks als No. 11. Aan de ommezyde ziet men de Overwinning, in de geJaante van een gevleugelde Vrouw, en omfchreven: Vi&oria Augusti, dat is: de Ze. venpraal des Keizers. !3. Mede als No. 11, en aan de tegenzyde een ftaande Vrouw, by zig hebbende sen hoorn des Overvloeds, met deletters: S. C, en om den rand: Felicitas Publica 3 dat is : Algemeen geluk. J4  JAARBOEKEN, jMuary, 178?* 1? 14. Het Borstbeeld van Vespafianus als No. 11, en aan de rugzyde als No. 6. ig. Dezelve Vespafianus, toen hy voor de tweedemaal Burgemeester was; aan den ommekant eene Vrouw met een bloem in de hand en de letters, S. C., gemunt door een Raadsbefluit. Alle deze Penningen zyn ongemeen wel bewaard , en de randfchriften der meesten nog zeer duidelyk te leezen. De Pruisfifche Gezant, Graaf vanGoè'ris, by eenen brief van 29 January fchriftelyk affcheid van H. h. Mog. genomen hebbende , heeft van de Algemeene Staten het gewoon gefchenk, namelyk een gouden ketting en gedenkpenning ter waarde van ƒ 1300, ontvangen. Z a l t Bommel. Eenige Heeren hebben ook hier eene Vergadering gehouden, wegens het zogenaamd Nationale Fonds ter bevordering van de gewigftigfte belangen van het Vaderland. Dit is een begin om mogelyk meer zaken tot raadplegingen en belluiten te ondernemen. Tot bellier van gem. Fonds zyn verkoren, C. J. van Niekerken, genaamd Nyvenbeim ; J. S. Thierens, G. Gander Heyden, O. Blomhert en J. P. Virieu: tot Secretaris Ganderheyden , en tot Theforier gem. J» P. Virieu. B Z Hl er' Nyme-  iS NIEUWE NEDERLANDSCHE Hier- ben. Hier den, in 't&cheependom van Hardenvyk. De zucht tot Wapenoeffening door weinigen onder den zoetluidende naam van Vryheid , dierflelling enz. , den goede Irr. gezetenen fchier overal door het gantfche Land ingeblazen, drong zelfs tot in de kleinste Dorpjes en Gehugten door , en is alzo ook tot deze plaats overgekomen. Eenige jonge Dochters wilden dan ook aan de Schuttery van deze plaats twee nieuwe koperen Trommels tot gefchenk geven; het welk den 15 December laatstleden verrigt wierdt, doende een van haar, na den tegenswoordig aangenomenen toon van grootfpraak, deze aanlpraak: MANH. OFFICIER. EN SCHUTTEREN. "tTebt gy nog voor weinig tyds getoond Voor- itanders van Vaderland en Vryheid te zyn waar door gy uwe Wapenen hebt opgenomen toe verdeediging van de Vryheid van onzè Nabuuren, daar, indien het God niet verhoed hadde, gy zelfs uw Leven, hoe dierbaar het ook moge zyn , hadt moeten opofferen. — Uit heeft ons niet weinig ia 't gemoed getroffen, dewyl wy als vrye Maa«den ook voor de Vryheid ftryden. — Wy hebben alle onze poogingen aangewend om U hier in te onderfteunen. Maar, dewyl het ons als Maagden niet past de Wapenen op te neemen, en daar mede onze Vryheid en Voorrechten te helpen veF- dee»  JAARBOEKEN, January, 1787. 19 dcedigen, dewyl wy al wat dierbaar is voor de Viyheid veil heoben — hebben wy geen gepaster middel kunnen ukvinden , dan dar wy Ü deeze nieuwe Trommels komen te veiè'eren, in vertrouwt n , dat Gy die zo welmcenend zult oncfangen, als wv die U aanbieden, en overgeeven. - Wy werf. hen daar mede U gfluk ! Nederlands God zeg^ne uwe en onze poogingen, en doe ons deezi Trommelen hooren triu'mf flaan, dat onze Vryheid in volle Juifter herlïeld zy, en dat dit thans gefolterd Vaderland bloeije, als in voorige dagen! De He re zegene Uwe PeTo en en Wapenep', en doe Uwen roem de Eeuwen verduuren! Hy doe ö en ons eens eeuwig uiumfeeren, daar gem geluid van Trommelen onze Zinnen meer zal ftreeien , maar de Drieëenige God met het Hemeisch Halelujah eeuwig wordt groot gemaakt! Na deze aanfpraak heeft de Predikant (*) uit naam van zyne Echtgenoot Juffrouw J. J. Bakelaar , de Schuttery ten gefchenke overhandigd twee koperen Fluiten,zynd»de Bosfen reeds door de Schuttery bezorgd.: deze plegtigheid wierdt ook met een aan* fpraak befloten. HOL* (*) Ongelukkiglyk hebben in deze tyden veele Kerkenleeraars zig mede in de burgertwisten ingemengd. OnHerwyl was het eene wyze raad van den voor, treffelyken Usong : Gebruik geen Geestlyke in IVae. reldfche laken; zy hebben eene lastige post te volbrengen. Het voorwerp van hunne arbeid is de eeuwigheid. Zy zouden maar onnutte Geestelyke worden, en «iet dan iekrompene denkbeelden hebben van de zaken van den Staat. Halleb. Ufong IV. Boek. B 3 Hier. den. Aanfpr. aan de Schutter.  ao NIEUWE NEDERLANDSCHE DoRD RLCUT. HOLLAND. Dordrecht. Zyne Doorl. Hoogheid heeft zig aan de Staten van Holland beklaagd over eene Keioluue van den Oud-Raad der Stadt Dordrecht, genomen den 10 Maart 1786, op een Adres daar toe aan de Goede Luiden van den Agten derzelve Stad gedaan, door de Dekenen van twintig Gildens aldaar, als mede door of van wegens dezelve Goede Luiden van Agten , in den voorfchreeven Oud - Raad , ter deliberatie gebragt , en by welke Refolutie van den Oud-Raad, of wel van de Meerderheid van dien , is goedgevonden eu verltaan: „ te anmdleren „ en te vernietigen, zo ais geannulleert „ en vernietigd word by voorfchr. Refolutie , de Refolutie dier Vergadering „ van den 10 September 1747 , voor zo „ veel dezelve tendeert, om de Elecïie van 3, Heeren Burgemeesteren aan den Heer Stadhouder dezer Provincie, Willem den Vierden , te laten, mitsgaders de Refolutien „ van den 22 November 1751, 24 Maart „ 1766, en 18 January 1785, en verders „ (voor zo veel des noods) te verklaren, zo „ als verklaard word, by opgemelde Refolutie , dat voortaan , by de Jaarlykfche verandering der Kamer van Heeren Burge„ meesteren , twee Heeren uit den Oud„ Raad , zonder eeoige voorafgaande No- » mi-  JAARBOEKEN, January, 1787. at „ minatie, door de Leden van den Oud-J Raad en de Goede Luiden van Agten vol\\ gens de aloude Conftitutie , zullen worden gekozen." ^ tT Verzoekende hooggemelde Zyne Hoogheid, om de redenen in die Misfive aangehaald f/welke 19 folio bladzyden druks bellaar) „ dat Hunne Ed. Gr. Mog., de Refolutie, door de Meerderheid van den Oud" Raad der Stad Dordrecht, den 10 Maart " 1786 genomen, op het iubjecl: derverkieziivr van Burgemeesteren aldaar , gehe" ven°ie niet te doen en buiten effect te Hel" len en wyders aan den Oud-Raad en de " Goede Luiden van den Agten, derzelve " Stad, te gelasten en te bevelen , om de " Electie van drie derzelven Burgemeeste" ren op den voet en conform het Oftrooy " van'den 24 Maart, aan iioogstdenzelven, " als Érfftadhouder van Holland , over te " laten, en daar toe Jaarlyks de vereischte " Nominatien, overeenkomitig den inhoud ", van gemelde Oétrooy, aan HoogstdenzeL ven over te zenden." ~ Hun Ed. Gr. Mog. hebben goedgevonden en verftaan , dat de voorfctireven Misfive zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Gr. Mogende Gecommitteerden tot het Groot BefoVe, om daar °P te dienen van ver Confideratien en Advis. De Hee- J. van den Brandeler is ook de ze maand mede ter vergadering van HoUant B 4 vai lORDECHT. t t  Do KEC1 aa NIEUWE NEDERLANDSCHE RD. van wegens deze Stad afgevaardigd geweest; • Uaar kwam m overweging by de Statendom met de Regenten van Heusden eene monda-elprek te houden ; het weik de Penfionaris De Gyzelaar fterk begeerde, dog de Heer van de Brandeler oordeelde de Nieuzoe onwettig en ivillekeurig aangeftclde Regeering met te mogen erkennen. Dus kon weg. ns deze Stad geen advies worden uitgebragt. DePenfionaris fchreef dit terftondaan de ftads Re*eenng en verzogt om eenen anderen Stads-Afgevaardigden, vreezende anders van geen nut te kunnen zyn. Men wilde hier op den voorzittende Burgemeefter Snellen afvaardigen. Dog die verfchoonde zig : waarop dan de" daarop volgende Burgemeefter Ant. van den Brandeler vvierdt afgevaardigd. De Heer J. van den Brandeler is wegens deze zaak fterii in de Zuid Holl. Courant geftreept. Haarlem. Van wegens deze Stad is ter vergadering der Staten van Holland en Westfriesland den 30 January 1787 dit voorftel gedaan. "T\e Heeren Gedeputeerden der Stad Haarlem hebben op fpeciaalen last van de Heeren hunne Principaalen ter Vergadertng voorgedragen: Dat welgem. Heeren Principaalen ten uiterftea getn fFen door de akelige fituatie van zaaken, waarin het lieve Vaderland, uit hoofde der oncitaane verwarringen en verdeeldheden, is gedompeld, en niet minder dan de Regeering van Am. fterdatri , u:twyzeos derzelver Propolitie op den 25 Ocïober ij&o alhier gedaan , gepenetreerd zyn-  JAARBOEKEN, January, 1787» 03 zynde van den nadeeligen invloed van dit alle: op de dierbaarfto algemeene belangen, zoo wel al; van de onvermydelyke noodzaakeiykheid voor alle Vaderlandlievende Regenten, om tot bevordering vap een gepast herltel dc krachtigfb en ieverigtte pogingen, zonder verwyl , aan te wenden, niet dan met het ufterfte genoegen hadden gezien dac gedeelte van de gemelde Propofuie der Stad AmlL-rdam , wasrby voorgeilagen wierd, het de~ cemeeren eener Commisfie van eenige Leden van de Regeering deezer Provincie , om behoorlyk te onderzoeken de hornes van de uitvoerende magt, zoo van den Stadhouder a!s Capitein* Generaal en Admiraal, en omtrend de waarneeming dier Bedieningen , en de plicht in en pmeminentien daaraan verknogt, zoda> tiige Plans en Injlructien te concerteren, als met de hoogheid der Souverainiteit, de conjervatie van 'j Lands en der Ingezeten Voorrechten en Vryheid, en met het algemeen welzyn van den Lande meest overeenkom/lig zoude geoordeeld worden, en hetzelve vervolgens aan hunne Comrnit'enten \oor te dragen: gelyk zy Heeren Principaalen dan ook met volledige convictie voor zich zeiven de concurrentie hunner Gedeputeerden tot Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van den 13 December daaraanvolgende, houdende eene volledige en gaave concluöe van gemelde poinct , gereedelyk goedgekeurd hadden , als be^rypende , dat, uit hoofde van den oorfprong en de natuur der tegenwoordige difFerenten , het voornaame middel zoo tot vereffening derzelven , als tot voorkoming van diergelyke voor 't vervolg, juist in het voorfz. onderonderzoek en daaropvolgend fioaal befluitbehoort te beltaan. Dan dat van hoe meer evidentie de nuttigheid daar van ook zy, zoo veel te dringender ook de noodzaakelykheid wordt om zonder uitftel de handen aan 't werk te liaan , en een begin van 't voorfz. onderzoek te maakeo, daar men gerusteJyk kan vastftcllen, dat zonder de zaak van dien B 5 kant i Haar-; lem. Voorftel van Haarl. omtrend bepaling vin den Stadh. en invloed van 't volk.  Haarlem. Voorftel van Haarl. omtrend bepaling van den V-tadh. in invloed van '{Folk. H NIEUWE NEDERLANDSCHE kant aan te tasten,de zoo gewenschcetranquilite:t, a's die op eene wegneeming der gronden van het üibiÜteercnd misverftand berusten moet, nimmer" regt gebooren , althans niet beftendig gemaakt , zal worden;en het ondertusfchen door eene rampfpoedige ondervinding maar.al te zeer wordt bevestigd, dat hoe langer twisten van natuur alsdeeze aanhouden, meer en meer verhitting in de gemoederen ontltaat, die dezelven van dag cot dag ongefchikter doet worden voor die vereffening van zaaken, welke toch eindelyk zal moeten plaats hebben. _ Dat welgemelde Heeren Principalen hier oin niet te ernstig het dadelyk realiferen van het gearrefteerde by de bovengemelde Hun Ed. Gr. Mog, Refolutie op het gezegde poincl korden aanpryzen, en zulks te meer moefcen doen, om dat zy zich verzekerd hielden, dat de verkeerde denkbeelden , hier en daar ontdaan , en veel al mee argelistige oogmerken door fommigen voortgezet: en aangeblaazen, als of men op eene verandering der couftitutie door de vernietiging der Charges van Stadhouder , Kapitein - Generaal en Admiraal, of ten minfte door het beroovtn dier posten van 't geen esfentieel daartoe behoort, bedagt was , nimmer beter kunnen worden te keer gegaan en gelogenftraft , dan door het dadelyk entameerea eener Commisüe, welke de confervatie der voorfz. gewigtige waardigheden tot grondlhg hebbende , verder het byzonder but hebben zouden om dezelven overeenkomftigde regelen eener rechtmaatlge billykheid, en conform de waare Conftitutie van den Lande te meerder dienstbaar te masken aan ds groote eindens, waartoe zy zyn ingevoerd, en teffens te ontheffen van die duifterheden en onzekerheden, welken nu derzelver richtige uitoefening dikwerf moeten belemmeren en voor het algemeen welzyn onvruchtbaar maaken. Dan dat welgemelde Heeren Principaalen, offchoon ten volle overtuigd van de noodzakelyKom 't voorfz. Werk ten fpoedigfte voorttezetten, en  JAARBOEKEN, January, 1787. 2j ten ten einde te brengen, egter niet konden ontveinzen van gedjgten te zyn , dat hoe gelukkig ook het fucces daarvan zoude mogen weezen, betzelve nochtans aan hei groote oogmerk eener volledige berftelling van de rust en 't vertrouwen in den lande, maar gedeeltelik zoude voldoen,indien . niet een onderzoek van eene andere natuur ter < zeiver tyd óndernoomen en afgedaan wierd. Im-, mers, daar her. aan een ieder die eenige kundigheid! van de Conftitutie deezer Republiek in 'c alge-, meen , en van deeze Provincie in 'e byzonder, heeft, niet ksn onbekend zyn, dat de RegeeriDgs-. form alhier niet anders is, of zyn kan, dan by weege van reprafentade , dat het overzulks naar den aart eener diergelyke Regeering, en geconfidereerd vooral de fundamenten , waarop onze Vryheid en onafhan^elykheid gegrond is, niet anders dan billyk, rechtmatig en wnarlyk conftitutioneel kan worden gereek- n 1, dat dit reprsftntative aan geenerhande twyffeling onderhevig zy, en dat teffens het volk op zyne vertegenwoordigers zekeren invloed hebbe, waar doorzien deszelfs wezenlyk voorrecht boven anderen, die onder een volftrekt gebied leeven , ten allen tyde kan vertoonen. Ma^r dat hoe wettig en billyk dit ook zy, het nogtans even zeker is, dat dit een en ander zekere bepalingen moet hebben , zal het aan den eenen kant geen jaloufie verwekken tusfehen Ingezetenen en Ingezetenen , en aan de andere zyde niet uitloopen in eene fchadelyke belemmering voor hun, die met het een of ander gedeelte van 't publiek beftuur belast zyn, om hrmnë bedieningen tot waar nut en voordeel van dat Volk, 't welk zy helpen reprsefenteeren , waar te neemen, en dus het heil van 't algemeen VaderiaDd , dat ook het hunne is, in allen opzichten te behartigen. Dat ondertusfehen deeze Confideratien thans meer dan ooit in aanmerking moeten komen, en tot eene gepaste voorzieniDg aanleiding behooren te Haar. :em. Voorflel ]loed van iVolk.  Haar. t-EM. . Vborfiet van Haar/, omtrend bepaling van den Stadh. en invloed van "iFolk. i0 ■ % 1 { J I £ e t e I c z c 9 , ei g 01 «5 NIEUWE NEDERLANDSCHE te geeven, eensdeels , om al!e vrees, als of me» by 'c beraamen van middelen tot herftel der rust het fundamenteel Principe van eene reprrcfemative Regeeringsform, en van een nooJzakelykcn invloed van 'c Volk daarop , uit het oog zoude kunnen verliezen , uit de Gemoederen der goede Ingezetenen, weg te neemen; en anderdeels om voor te komen eene alzins pernicieufe en het Herftellingswerk al te zeer ondermynende verdeeldheid onder de Natie, welke het natuurlyk gevolg zyn moet van eene verfcheidenneid van Plans en Ontwerpen, uit hoofde van de aanleiding, die daatuit meer dan waarfchynlyk gebooren zou worden , tüt de allernadeeligfte verwartiagen.j Dat om deeze redenen , zv Heeren Gedepu. teerden , door de Heeren hunne Principialen , gehst waren om in deeze Vergadering voor te jraagen, en ten fterkfte aan te dringen: Vwr eerst, dat ter voldoening aan Hun Ed. Groot Mog. reeds genomen Relolutie van den '3 December laastleeden (welke tot dat einde >y welgemelde Heeren Principaalen wel expresèlyk wordt gereclameerd) ten fpoedigften voort;ang mag worden gemaakt met de daaroy dadeyke beraamde Commisiie, tot het onderzo; k der iornes van de uitvoerende Magt , zoo van den tadhouder, als Kapitein • Generaal en Admiraal n het concerteeren der nodige Plans en Inftruc* ien, omtrent de waarneeming dier Bedieningen n de Plichten en PrEëminentien daaraan ver! nogt, en dat gelyk op dit refpect Diet anders verfchiec dan de Heeren, zodanige Commisfie lillende uitmaaken, te benoemen, hiertoe direct ;d dag gefteld mag worden. En ten anderen , dat mede met den eerften me Commisiie van eenige Leden van de Reuring deezer Provincie mag benoemd worden , n de thans zo algemeen aangevoerd wordende tfenkingen omtrent de generaale reprajfentatie vaa  JAARBOEKEN, January, 17S7. 27 van 't gebeele Volk, welke volgens de gefieldheid van dit Gemeenebest alhier zou behcoren plaats te hebben , te examineeren , en tefFens na te gaan cn te onderzoeken, op hoedamge wyze, ingevolge de Confi-kutie en 's Lands waare belangen , eenige geneiaale maximes omtrent den invloed , welke uit hoofde der Regeeringsform by reprxfentatie uotoirlyk aan 't Volk toekomt, zouden behooien te worden gearrefleerd; mitsgaders aan welke billyke bepaalingen, die alle twyfTeling en rechtmatige argwaan affnyden kunnen , dit een en ander onderhevig gemaakt zoude kunnen worden: ten einde deeze Commisfie , als in het natuurlykst verband ftaande met die by het cerfte Artikel opgegeeven , even fpoedig als dezelve zoude kuunen worden getermineerd, en op het refultaac van beiden ter zeiver tyd de nodi» ge Refolutien genomen zouden kunnen worden. Den 5 January hebben eenige Leden uit het Genootfchap van Wapenhandel Pro Arh ö? Focis, met eendoor hun daartoe vervaardigd ftuk Kanon, zodanig ingericht,datmeri met hetzelve alle verrigtingen die met Veld' Hukken worden gedaan, kan uitvoeren, hunne oeffeningen in byzyn van hun Ed. Gr Achtb. de Heeren Burgemeefteren met der zeiver Penfionaris en Secretaris verricht, onder bevel van den Sergeant by hetzelvi Genootfchap Gerrit van der Horst ; dei Prefident by het afdanken verklaarde , da hun Ed. Gr. Achtb. ongemeen voldaan wa ren over de Vaderlandfche yver dezer man fchappen. Men gist dat dit beginfel aanlei ding zal geeven tot den aanleg van eene Ar tillery binnen deze Stad, eene zaak op wel ke de Voorftanders van de thans heerfchen de gevoelens zeer aandringen. Der Haarlem. Foorflel van Haarl. omtrend bepaling van den ïtadh. en invloed van HVolk.  28 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haai LEM *• Den «3 January des namiddags is het De* tachement Vryvvilligers, welke den 4 December, als Auxiliairen naar Utrecht waren vertrokken, onder bevel van de Heeren Mr. C. A. van Sypejleyn, Heer van Moermont en Renesfe en in Noordwelle, Mr. C. Pestalozzi Camerling, Mr. G. W. van den Ende , en W. van Ifollenbove, alhier terug gekomen , en door het Genootfchap van Wapenhandel , onder de Zinfpreuk Pro Arts ei Focis, begeleidende ten dien einde eene Deputatie van den WeDEd. Geftr. Krygsraad, ontvangen op even dezelfde wyze als den szi October met het eerlte Detachement plaats heeft gehad. Op den Doelen gekomen wierden zy uit naam van de Regeering door den Regeerende Heer Burgemeelter A. J. Heshuyjen, met een Aanlpraak verwelkomd. Men leest in de Dagpapieren deze bekendmaking : Haarlem den 24 January. Commisfarisfen Over het Vaderlands Fonds, ter aanmoediging van 's LandS Zeedienst, opgerecht in den jaare 1781, zullen op Maandag, oen 29 January, 's morgens ten 10 uuren , in het St. Pietersgasthuis te Amiterdam, en opSaturdag den 3February, ten 12 uuren, ten huize van den Makelaar Dirk Wy nands te Haarlem , betaaliug doen van de toegelegde Gratificatiën aan de Weduwen van de Zeelieden die in Dienst van den Lande gefneuveld , en die met het Schip de Unie verongelukt zyn; als mede aan zodanige verminkte Zeevaarende t als in het gemelde 1'onds zyn aangenoomen. Delft. De Heer A. Wygel is den 27 January, op verzogt en verleend Decreet van apprehenfie, van  r JAARBOEKEN, January, 1787. =9 van wegens den Hoofdofficier van Berefieyn, door ichout en Dienders gevat, en op het Stadhuis in hegtenis gezet, en is dus in een Extraordinaris Crimineel Proces gekomen , ter zake dat Dy het van Utrecht thuiskomend Detachement van 't Genootfchap, met trommelilag enz. tegen verbod der Regeering heeft ingehaald. De Delftfche Courantier Wybo ^«/efchreef hier omtrend deze aanmerking: „ In andere „ plaatfen houden de Burger Corpfen een wa„ kend oog op dit zeer zonderling geval. „ En geen wonder! Wie zou zig het lotzy„ ner onfchuldige en lydende Medebroeders „ niet aantrekken! of, in dit geval,detyd, „ voor deezen en geenen, wel Roozen zal „ baaren.is niet te denken." Wy willen den Heer A. Wygel niet befchuldigen nog verontfchuldigen. Dit behoort tot het amt van den Rechter. Maar welke Rechtbank kau haar gezag behouden, en haar pligt volvoeren, ■wanneer een Courantier zig veroorlooft, om hem als een vervolger der onfchuld aan de Natie aftefchilderen, zonder eenig het minfte onderzoek der zaak, die een Courantier niet kan doen, en welk tot zyn post niet behoort. 'sGravenhage. Den 12. January is te vergaderinge van de Staten van Holland en Westvriesland eene brief gelezen van de Algemeene Staten, aan de Bondgenoten gefchreven , met en benevens eene Petitie tot eene buitengewoone uitrusting ter zee. Gemelde brief, gedagtekend den 4 January 1787. was van dezen inhoud: EDt: Delft.  30 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sCra- VhNHACE. Brief van de Stat. Gen. aan de Bondgenoten. EDELE MOGENDE HEEREN! (^elyk Wy nevens de Raad van Staate, gewoon zyn , op het einde van elk jaar in overweeging te nemen al het geen tot zekerheid en veiligheid van den Staat, zo te Water als te Lande, betragt behoord te worden, zo heeft het Ons een byzouder genoegen gegeevec, dat de Gecommitteerden uit de refpective Collegien ter Admirali» teit by tyds overlegd hebben, het getal van Schepen en Fregatten , het geen na de tegenwoordige fituatie van zaken , uitgerust behoord te worden , waar toe een Memorie aan Ons hebben overgegeeven, met een calculatie der kosten, daar voor gerequireerd, volgens welke Memorie, Wy den Kaad van Staate verzogt hebben een Petitie te formeeren, voorbehoudens de delioeratien van de Heeren Staaten der refperüive Provinciën; waar aan den Raad, naar haar gewonen yver en zugt, om alles wat tot dienst en welzyn van de Repu. bliek eenigzints kan (trekken, in activiteit te brengen, op heden heeft voldaan, en die Petitie aan Ons toegezonden zynde, terlommevan 4564940:1: — vinden Wy Ons verpligt Copie diar van aan U Ed. Mog., gelyk mede aan de Heeren Staaten van andere Provinciën toe te zenden, met vrien • delyk en ernüig verzoek, hoe eerder zo beter, confent daar in te willen dragen , en derzelver confent met dadelyk fumislèmenc te bekragtigen. Wy agten het onnodig eenige drangredenen by te brengen, om de Bondgenoten te overtuigen van de hooge noodzakelykheid, omdeZeemagt, sederd weinige jaren eenigzints opgebeurd, in ftaat ;e houden. i\iet alleen dat een goed getal Scheden van Oorlog gehouden moet worden in de Vliddelandfche, in de Noord en in de Oostzee, protectie van de Commercie en tot veiligheid van staat, maar ook is het thans onvermydelyk eedge Schepen te zenden na de Oost- cn West lnJiën, zo de Bezittingen in die Gewesten niet verwaar.  JAARBOEKEN, January, 1787. 3t waarloosd en geabandonneerd zullen worden , om niet te melden van de engagementen, waar in men met hec Hof van Frankryk, voor eenigen tyd is getreeden. Maar Wy zouden te kort doen aan het geen Wy aan het Bondgenootfchap en aan Ons zelfs verfchuldigd zyn , indien Wy by deeze gelegenheid aan de Bondgenooten niet te kennen gaven Onze regtmatige vrees en bekommering over de weinige vrugt en uitwerking , die Wy van deeze nieuwe Petitie te gemoed zien. Wanneer Wy nagezien hebben, wat 'er gevolgd is op de Petitiën tot de Extraordinaris Equipages voor de jaaren 1783 en 1786, hebben Wy tot Ons leedwezen gevonden, dat in de eerfte Petitie voor 17S5, buiten de Provinciën van ^Holland, Zieland en Friesland, (en de twee laatfte nog met zekere reltnctien) niemand van de Provintien eenig confent daar in hetft gedragen, gelyk in de tweede fuppletoire Petitiën voor dat jaar, niemand, als Hollanden Zeeland, (en deeze laatfte ook nog met zekere reftrictien) en in de Petitie voor 1786. volltrekt niemand, buiten de Pro. vincie van Holland, eenig confent daar in heeft gedragen, veel min iets daar in ten Comptoire Generaal van de Ünie heeft betaald ,* zo dat de Provintie van Holland genoegzaam alleen de last der Exaraordinaris Equipages, geduurende die twee jaren, heefc gedragen. Twee nieuwe maximes zederdeenigen ryd geintroduceerd, fchynen aanleiding tot een relachement in deezen te hebben gegeeven, vooreerst de fuftecue van een onbe> faalde Vryheid van Confenten, zodanig, dat aan een ieder der Provinciën vryltaat, wanneer een Pititie tot de allernodiglte zaken, waarvan 's Lands behoud en welzyn afhangen, gedaan word, daar in na welgevallen te conlenteeren of niet, zondet reden daar van te geeven: een fustenue, zo zeet ftrydig tegen de aard van alle Sociëteiten , dat niet vee! redeneering nodig is, om de abfurditeit daai van te toonen. Wel is wa ir dat een Lid van een C Sa *sGra- VENHA* GE. Brief van de Stat. Gen. aan de Bond' genoten.  32 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha- CE. Brief van de Stat. Gen. aar, de Bondgenoten. Sociëteit, onvermogend zynde, het regt heeft zig tebezwaaren, en aan tetoonen, dat na evenredigheid van andere Leden, niet meer in iiraat is, zo veel, tot het gemeen beftaan, te contribucercn, als te voren gedaan heeft; msar eenvoudig alle Confent in te houden, geen reden daar van te geven, en zig in vryheid te ftellen, om niets te contribueeren, is onbeflaanbaar met de natuur van een welgeregelde Mastfchnppye. Een andere Maxime , niet min gevaarlyk, zedett eenigen tyd opgekomen, en waar van Wy nooit voor deezen gehoord hebben, is, dat wanneer zelfs het Confent van een Provintie is ingebragt, de Provintie die geconfentecrd heeft, niet gehouden is» daar op iets te betaalen, voor dat de Petitie geconcludeerd is, eece Helling; die zo dezelve by continuatie blyft voortduuren, alles in onzekerheid en op loste fchroeven zal (tellen; dewyl het aan zeer weinige Petitiën tot nog toe gelukt is, met eenparigheid geconcludeerd te worden De gecommitteerden uit de Collegien ter Admiraliteit heteffedt van dcezenieuweingevoerde begrippen gevoelende, hebben by haare Memorieaig zodanig uitgedrukt, dat zy oordeelen, dat den dienst van de marine wel haast al3 een Provinciaal Equipagie zoude kunnen worden geconfidereerd , een zaak waar van Wy de gevolgen ten hoogden apprehendeeren, en die Wy niet anders kunnen aanzien, als ten uiterften nadeelig voor het Bont genootfchap, en (bekkende niet alleen tot losmaking, maar tot een gantfebe verbreeking van de Unie. Wy willen hoopen en vertrouwen, dat UEd. Mogende, zo veel haar aangaat inziende, waar deeze twee Maximes heen leiden, en wet gevolgen die z-aiden'kunnen hebben, alle hunne vermogens zullen infpannen, om zulks voor te komen, zo door her verleenen van een fpoed:g Confent in deezen, en de twee voorige i-etiuen tot de Extraordinaris Equipages gedaan, als in het daadelyk te berde brengen (een' iegelyk na zyti ver.  r JAARBOEKEN, January, 1787. 33 vermogenj van de Penningen te zyner Repartitie gebragt, 't welk met verlangen te gemoet ziende, eindigen Wy en bidden God Almachtig , EDELE MOGENDE HEEREN! ü Edele Mogende te willen houden in heilige Protectie. In den Ha ge den 4 Jauuary 1787. (onder ftond) Uwer Edele Mogendheden goede Vrienden, De Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. (was getekend) D. J. van HEKEREN. vt. (Lager Jlond. Ter Ordonnantie van dezelve. Was gecont.) H. FAGEL. De bovengem. Petitie, gedagtekend den 3 January 178;. was van deze inhoud. HOOG MOGENDE HEEREN! "Madien het Uw Hoog Mogende behaagd heeft, *~ by derzelver Refolu ie van den ï^den der C a laast, 's Gra« tfE&HA» GE. Brief >an de Stat. Gen. aan de Bond genoten  34 NIEUWE NEDERLANDSCHE 5s Gra* VENHACE. Petitie van uitrustingter Zee. laast 'afgeloopen maand, aan den Raad te zenden eene Memorie van de alhier aanweezende Gecommitteerden, uit de refpective Collegien ter Admiraliteit deezer Landen, en dezelven te verzoeken , om daar uit onverminderd en voorbehoudens de vrye dehberatien van de Heeren Staaten der refpective .Provinciën, de noodige Petitie te formeeren ter Somme van ƒ4.564,940:1ter vinding der kosten van de Equipagie van eenige Schepen cn Fregatten van Oorlog, mitsgaders van ligte Vaartuigen, geduurendedenjaare 178;, daar onder begrepen de kosten, dewelke in het laatfte afgeloopen jaar, ingevolge U Hoog Mog. intentie, bereids zyn geïmpendeerd tot het indiensc houden van de Schepen en Fregatten, dewelke in de Oost- of West-Indien en elders hebben moeien blyven, en daar door eenige tyd langer hebben moeten dienen, dan dezelve in de nog loopende of in voorige Petitiën van Equipagie waren gebragt: hebben Wy vermeend conform de voorfz. Refolutie, te moeten petitioneeren degemelde Somma van ƒ 4,564,940: < — met verzoek, dat U Hoog Mog. deeze Petitie aan de Heeren Staaten der refpedlive Provinciën gelieven te doen toekomen, met bygevoegde cxhor» tatie, om niet alleen in dezelve te willen confenteeren, maar om ook daadelyk hunne daar in te dragen Confenten te prajfteeren. Wy twyffelen ook niet, of de refpective Bondgenooten zullen met de voorfz. Gecommitteerden uit de Admiraliteits Collegien inftemmen, omtrent de noodzaakelykheid van deeze, zowel als van de laatst voorgaandePetitiën, doch Wy zien echter met leedweezen de toeneemende traagheid van demeefte Bondgenooten in het confenteeren van Petitiën voor de Zee, en Wy fchroomen de gevolgen , die daaruit voor deezen Staat, dewelke haar opkomst behoud en welvaart aan de Zee is verfchuldigd, te wagtenftaan. En  JAARBOEKEN, January, 1787. 35- Ed gelyk Wy hoopen , dat de herinnering deezer waarheid, van behoorlyke invloed zal zyn by de Heeren Staaten der refpective Provintien, zo wenfchen Wy ook, dat Hoogstdezelve nog des te fpoediger zullen worden gepermoveerd, tot het bepalen van een behoorlyke fom, als eene vaste Post op den Ordinaris Staat van Oorlog, ten einde 'sLands Marine daar uit beter, en met meerder menage in Itand te houden, werkzaam te doen zyn. Aldus gedaan en gepetitioneerd by den Raad van Staate der Veieenigde Nederlanden, den 3 January 1787. (Gept.) F. C. van A E R S S E N. (Lager Hond) Ter Ordonnantie van den Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden. i J. H. MOLLERUS. Hier op werdt by de Provincie Holland, aldus befloten. Extratl uit de Refolutie van de Hee ren Staten van Holland en West vriesland , in Hun Ed. Groot Mog, Vergaderinge, genomen op Vrydagden 12 January 1787. Ontfangen een Misfive van de Heeren Staten Generaal der Verbekigoe Neder' C 3 lan 'sGra. penha- 3e. Petitie tot uit', rnsting ter Zee,  26 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGü, EDE; landen , gefchreven alhier in den Hage den 20 December laatstleden, waar by met provifioneele continuatien der betalii g van de Militie en verdere Lasten , g'dure de de Oeliberatien over de Staten van Oorlog aan Hun Ed. Groot Mog. toezenden, een M^five van üen Kaad van Sta« ten, met een Ex'raordinairen Staat van Oorlog to: een fpoedig confent daar in met dadelyk fournisfement békragtigtj breder hierna volgende. Fiat infertio. Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verdaan , „ dat de voorfz. Misfives en Extra„ ordinans Staat van Oorlog zullen worden geë,, xamineerd door de Heer n Gecommitteerde „ Raden in 's Hage en te Hoorn reüdeerende, en „ de Vergadering daar op gediend van derzelver Conüdefaticn en Advis, met quaïficatie op de „voorfz Heeren GecommitieEi. de Raoün , ■ ,, om inmiddels op de betaling der Militie de no}\ dige orders te Rellen." Doe zeer in ons Land de zucht tot Wapenoeffening wierdt aangeftookt, zo maakte men egter nog een groot onderfcheid. Men wilde wel het een gedeelte der Burgers gewapend hebben , maar het ander gedeelte niet. Dog wat hier ook van zy, de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden fchreven 'den 10 January 1787. nopens voorzieninge , gedaan tegens een Genootfchap van Wapenhandel, door den Boekverkoper C. Süiacus ie Voorburg opgerigt, den navolgende brief aan de Staten van Holland en Westvriesiand.  JA AREOEKEN, January, 1787. 37 EDELE GROOT MOG. HEEREN. /^einformeerd zynde,dat op de laast voorledene tweeden Kersdag, zeker zo genaamd Exercitie Genootfchap, door C. Siliakus, Boekver kooper te Voorburg, opgerigt, aldaar voor de eertte nml, in'c openbaar, op een Üuk Land, gelegen aan den Agterweg, gemanoeuvreerd heeft, zich als Tamboer bedienende van zekeren P. van Ravefiein, zynde een der Tamboers van de Haagfche Schuttery, en van zekeren P. Jolyt mede alhier woonachtig a!s Fluiter, welke beide per J foonen in 't voorledene jaar mede in de relatie ( geparoifeert hebben by'c Corps, waar weFraiifois Mourand behoord heeft, 't welk U Eo. Groot Mog- op den 24 Maart 178Ó*, uit hoofde v^n de verdeïfelyke raadflagen daar:uit voortgevloeid, hebben vernietigd; mitsgaders dat by die gelegenheid door een groote hoop derwaards zaamen gevloeid volk, zo op 'tgemelde Dorp, als naderhand onder weg naar Delft en her waards diverfe baldadigheden gepleegt waren, hebben wy, vermits de abfenue van U 1d. Groot Mog. goedgevonden en gerefol veert, om, onverminderd *t ju iicieel, onderzoek naar 't geen ten tyde voorfz. gebeurd is, aan Schout en Gerechte van Voorbuig aan te fchryven en te gelasten, om by provifie en tot daar omtrent anders by U Eo. Groot Mog. zoude mogen worden goedgevonden en verdaan, de nodige voorziening te d( ui, dat generhaade publieke byeeokomst of Lx citic van 't Genootfchap, 't welk op de ge^ melde iaast gepasfeerde tweede Kersdag aldaar op zeker (luk Land had gemanoeuvreerd, meer komen plaats te hebben, van Hun lieder verrichtingen en wet ervaren ten deze opzichten aan ons kennis gevende, en voor zo verre zich ee1 twatigheden by de Exercitie van 't gunt x . 'er mogten opdoen, zulks doende per ex> ' preste* v C 4 Waar. 's Gra- vekha3e. Brief van Ge:omm.Rad. nopens jenootrchapp,teVoor>urg.  38 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra veniiace. Brief van Ge cornm. Rad. nopens Qenoot ■ fchap te Voorburg. Waarop wy door gemelde gerecht, by Misfive zyn geïnformeert geworden, dat hetzelve aan den voornoemde C- Siliakus uit onze naam had* de aangezegc en gelast, dat zorge zouden heb• beD te dragen, dat by provifie, en tot dat anders . by U Eo. Groot Mog. zoude mogen worden goedgevonden en verftaan, voor 't gunt voorfz. zorg te dragen, en dat door denzelven was aangenomen daar aan te zullen gehoorzamen , van al 't welke wy ons verplicht hebben gevonden U En. Groot Mog. by deezen kennis te geven, waar meede, Ed. Gkoot Moo. Heeren! . Zullen Wy God Almachtig bidden U Ed. Groot Mo1;, te willen hcuden in zyn heilige protectie. In 's Hage den 10 January Ï7U7. (Qnderflend) V Ed. Groot Mog. en dienstwillige de Gecommitteerde Raaden van de Staten van Holland en West* friesland. (Lager flond) Ter Ordonantie van dezelve. (was getekend) A. J. R O Y Ë R. Hierop wierdt den 11 January 1787. dit befiuit genomen. "Wfaar op gedelibereerd zynde, is goedgevon. " den en verftaan, 't verrichte van de Heeren Gecommitteerde Raden, terzaakevoorfz. by deze ten volle te approbeeren s en dezel ve Heejen te qualificeeren, om geen andere Exercitie  JAARBOEKEN, January, 1787. SP Genootfchappen ten platte Landen te admittee- «s reD , dan die fptciaal onder Hun Ed. Groot Mog. ve Refolutie van den 7 September laastleden zyn of G11 zullen worden gecomprehendcerd. AANTEKENING van de RIDDERSCHAP. m coi De Heeren van de Ridderfchap en Edelen he> ben deze Refolunën gecontradiceert. m> De Heeren Gedeputeerden der Steden Delft, Qt Brielle, Enkhuizen, Edam en Medemblik, hebben fc) in't nemen van de voorfz. Refolutie,ingeenendee- te len geconcurreerd, maar dezelve gecontradiceerd ^u en gedeclareerd, van gedachten te zyn, dat, ten aanzien van de zaak, vervat in die Misfive van Heeren Gecommitteerde Raaden ^_Schoui en Gerechte van Foorburg, van wegens Hun Ed. Groot Mog. behoorden te wordui aangefchreven en gelast, om Hun Ed, Groot Mog. binnen een korten en bepaalden tyd, van de waare gelteldheid der zaak en ie informeeren , ten einde't zelve gezien en geëxamineerd zynde, als dan daas op te delibereeren en refoheeren, zo als geoordeeld zouden worden te behooren. AANTEKENING van HOORN. Dc Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, dedareeren, dat zy tot het nemen van de voorftaande Refolutie niet hebb- n geconcurreerd , nadien zy van oordeel zyn, dat, met opzicht tot 't gepasfeerde te Foorburg, niets moest worden beflo» ten, zonder vooiafgegane informatie van 't Gerecht aldaar. en wat aangaat de gefielde orders omtrent de Opgezetenen ten Platte Landen, dat zy Gedeputeerde!, met inhsefk van het Declaratoir door hun op de Refolutie van 7 September 1786 gedaan, ook nu meenen.dat over een poroct. van no veel delicatesfe, niet zonder voorkennis en order van de Heeren principaalen behoorde te C 5 w Gra» NUA- Erief 1 Ge- im.i id. lens noot- g verzekerd te houden van de a&tHg liefde 5 en 't vertrouwen van 'erre de " meefb>' zon voorname als mindere schutters, '! Burgers en Ingezetenen van 's Hage e.; fpc" ciaal? ook v n dor. Kngsraad en verdere Officie-en van de Sèhüïtery , en dat zyn Hoogheid i, dus volkomen overru'gdis, de folemneele Eed verhindtenis, welke thands aan de Requratranten fehynt te mishagen , niet nodig te heboen, I! om een volkomen vtrrrouwen te blyven ftel,, len 00 de Wel gezindheid, Mitsgaders op d'-n yver , getrouwheid en afftCtie van de " óverige en verre ds mèèfté en nota^elfte Le" den van dezelve Schoetery, voor zig wel te mogi n lydè. dat het artykei, botrekkelyk toe ?! zyne f ion heid , uit het formulier van den * Schuiterlyke» Eed gelaten worde, en dat alle " die «• r^n , welke den Eed , dien conform f i bevorens .b én gedaan, van dezelvegehou*' do word a voor oniflagen " En daarop 1 gekomen zynde de belangens van den Burg r Krvgsraad , dewelke eenparig , uit ovöfweegi j> van het edelmoedig Declaratoir van Zyn Doorl* Hoogheid, verklaard heeft, de dia¬ 's Gra~ ENHAE. Ref. opens en Eed •m Z. 'ioogh.  4* NIEUWE NEDERLANDSCHE .'s Grü ven hace. Ref. nopens dtn Eet aan Z. Hoogh. . pofitie op dit Request aan het oordeel van de Ma. giftraat overtelaten, is. na rype deliberatie gerefolveerd, „ het Artykel in 't Formulier vau den bchutterlyken Eed, betrekkelyk tot zyne Hoog* „ heid, als Erfftadhouder , voortaan uittelaten, „ en te declareeren , gelyfc gedeclareerd word by l „ dezen , dat alle die geenen , welke den Eed , „ dien conform bevorerjs hebben gedaan , van ,, denzdven Eed gehouden worden voor ontfla- „ gen. ' Ed is de Heer Collonel van.Slinge- land verzogt, van dit Hun Ed. Agtb. gerefolveerde aan den Burger. Krygsraad kennis te geven, en dat voorts deze refolutie gedrukt, en aan yder der refpective Officieren en Schutters een exem. plaar gegeven zal worden , om te ftrekken tot hunne narigt. Alle Wetenfchappen hebben zekere eerfte en vafte beginzels , van welken niet kan nog raag worden afgegaan, of alles fiaat ras op losi'e fchroeven. Zodanig is by voorbeeld de Staatsregel , dat in een Collegie of Vergadering van meer perfonen, die in gevoelens verfchillen , de minderheid verpligt is de meerderheid te volgen , en dat het gevoelen, door de meerderheid goedgekeurd, moet gehouden worden voor het befluit van de geheele vergadering. En inderdaad,welk ander middel kan 'er overfchieten, daar een ieder zyn gevoelen voor het beste houdt. En is het niet redelyker, dat Tien Leden het gevoelen van Sestien , dan dat Sestien dat van Tien moeten volgen ? Onderwyl is men hedendaags van die eerfte en ontegenzeggelyke grondregels afgeweeken, en men heeft in verfcheidene Provincie,Steden en derzel-  JAARBOEKEN, jamary, 1787. 43 ver Collegien en Vergaderingen,de Minderheid gezien zig als in een afzonderlyk lighaam vereenigen , en hunne gevoelens byzonderlyk voor dragen. (Zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1786. bl. 349. en 460.) Die zelfde Voetfpoor volgde de Minderheid der Staatsleden van Friesland, welke den 26 December 1786. dezen brief aan de Staten van Holland en Westfriesland fchreef. EDELE MOGENDE HEEREN! Het was op den ^den deezer, dat de Meerderheid der Volmachten ter Landsdage, heeft goedgevonden te concludeeren , en vervolgens den léden daar aan volgende af te zenden, eene Misfive aan 17 Ed. Mog. , dienende tot beantwoording en rescontre van U Ed. Mog. Misfive van den 1 November daar te vooren aan de Staaten van Friesland geaddresfeerd (*). De Ondergetekende Sicco Douwe van Aylva en Coert Lambertus van Beyma, Volmachten van West ■ Dongeradeel, en dezelve Grietenye, ten Landsdage Reprafenteerende , waar by zig voegen Horatibs Allardus Hiddema van Knyff , Volmacht wegens den Adelyken Staat van Ferwerderadeel, en Hector Livius van Altena , Volmacht weegens den Eigen-ErfdenStaat van Oostdongeradeel, uit Oostergo', Arend Julianus Carel de Beere en Abraham de Vkiese , Volmachten van Hemelumer Oldephard en Noordwolde, en die Grietenye Reprsfenteerende ten Landsdage, waar by zich voegd Rkihsmit, Volmacht (*) Zie Nieuwe Nbdebl. Jaarb. 1786. bl. 1527 en volgg. 's Graven ha- CB.  44 NIEUWE NEDERLANDSCHE venha ge. . Brief der Min derheid van Friesl. aan Holland „ macht wcegens den Eigen-Erfden Staat van Bildti uit Westergo; PiErtR Edkard van Harinxma. tot iLooriiN en Johannës WibLwcA , Vol. magten van Lemfterland% en Jan Koor da, Vol* magt van Stellingwerf V est - Einde, de twee voorfz. . Grietenyen tenlaatften landsdage gerep'aslente-erd hebbende; waarby zig voegt Ayzo van Boelens, Volmacht uit den Eigen - Erfden Staat van Stellingwerf Oost ■ Einde uit de Zeevenwouden; Folkert Ripperda en Bavius Nauta, Volmachten van' Dokkum, JuNins van AteMA en Éduard Marinus van Beyma, Volmachten van Har li:, gen t en de byde Refpective Steeden ten Landsdage Reprasfi nteerende ; waar by z^g voegt Hom e Zwaaneniiurg, Volmacht uit de Vioe fchap der Stad Sneek, uit de Steeden; hebben gemeend aan onzen Plicht in onze Q!t. te kort te zullen doen, by aldien wy in de teegenwoordiae hache vke tydsomilandigheeden (til zaaten, en U Ed Mog, onkundig lieten van onze fentimenten, zoo ten opzichte van U Ed. Mog en HoogsrderzeLer Befluiten , als ten opzichte van het geen de Meerderheid der Volmachten goedgevonden heeft aan U Edele Mogende te fchryven. Wy zullen immers U. Ed. Mog, niet behoeven te zeggen , dat wy , die den O ;r!og voor twee Eeuwen tegen den Spaanfchen Dwingeland geboerd, voor wettig houden, die het Oozet ' an Leyden in den ;aare 1574 , wanneer Philips de Tweede nog niet was afgezwooren , door Zeeuwfche Burgers uitgevoerd, aanzien voor den voor; men grond* fldg onzer Vryheid ; voor eene wettige onderneeming , die door geene Souv; rain van Zeeland con of behoorde te worden tegengegaan; dat wy dus ook de adfiftentie door de Burgers aan Birgers in deezen tyd verleend niet alleen nier aflccur^n, maar wy moeten zeggen, dat zelfs» indien UEd. Mog. dit hadden zoeken te beletten, wy misfch:en XJ Ed. Mog. in dat zelve licht, als Bondverjree- kers.  JAARBOEKEN, January, 1787. 45 kers, als vyanden van den Staat zouden hebben moeten befchouwen , id welk onze meede Vol- t machten U Ed. Mog. by de door ons gecontradi- { ceerde Misfive fchyncn te doen voorkomen. U Ed, Mog. zullen dus lichcelyk begrypen,dat wel vérre van U Ed. Mog. gedrag in deeze ö hagchelyke tydsomftandigheden te befchouwen als a eene dadtlyke parchykiezing en overhserfching van p den eenen Bondgenoot over den anderen, wy incc- \ gendeel in U Ed Mog. met den hoogden eer-,; bied bewonderen , die waare zucht voor het Va- [ derland , voor de GefHligde belangens van dit vrye Volk , welke onzer errachting alleen in ftaat is het dierbaar Vaderland , de onwaardeerbaar Rechten des Volks te beveiligen tegens alledadelyke overheerfching der zulken, die het op eigen grootheid toeleggende, geene goede orde, geen rust In den Lande kennen zullen, dan wanneer het Volk als Slaaven van hun, willekeurig de Wet ontvangt; die, ter bevordering hunner heerfchzugt, misfchien gaarne de gezeegende Unie van Utrecht , thans niet als een Verbond tusfchen Provintiën , Steden en Leden derzelve, maar als alleen tusfchen Provintiën opgericht, z.ouden willen doen voorkomen , om daar door de Meerderheid in ieder Staatsvergadering te gemakkelyker de Leeden der Provinciën , die dan geene b i'cbermhig te reclameeren zoude hebben, willekeurig te kunnen onderdrukken. Wel verre 'er af , dat wy de genersale Wapening der lngezeetenen in Holland , door U Ed. Mog. geordonneerd, als eenegewcldadigeaanval, of zelfs als eene befchikking over de individuëele vryheid der lngezeetenen zouden befchouwen , zoo merken wy dezelve niet ncders aan , dan als eene uitvoering van iets, waar toe U. Ed. Mog. en alle derzei', er lngezeetenen, uit hoofde van het 8 Art. der Unie , verbonden waaren, en welk U Ed. Mog. van alle derzei ver Meede-Bondgenooten met recht konden eisfehen. Wy en e. Brief 'er Min* erheid an 'riesl, an loll.  46 NIEUWE NÈDERLANDSCHE 'sGra- venhaCE. Brief der Minderheidvan Friesl. aan holi. Wy hebben ons ten hoogden moeten verwon, deren , dat deeze , door ons gecontradiceerde Misfive der Meerderheid , uit het zelve Quartier is voortgekoomen , uit het welke voor weinigen tyd het voorftel kwam om in deeze Provincie, ingevolge het Ü Art. van de Unie van Utre:htt de lngezeetenen te Wapenen : welk voordel toen door ons allen met genoegen gezien zynde , zoo hebben wy in de argumenten, by de Misfive van Hun Ed. Mog. nu bygebragt, die kracht van overtuiging niet gevonden , om van fentiment te veranderen , en ons daar meede te kunnen conformeeren. Wy,die in navolging onzer waardige Voorzaaten , nooit zullen kunnen toegeeven, dat alle Troupes Generaliteits zyn, maar die met dezelve als het weezendlykst en krachtdadigst recht van Souverainiteit befchouwen, en volgens onzen Eed vasthouden: de befchikking over' ons eigen Soldatesque, hunnen ook niet anders dan aan U Ed. Mog. het zelve recht toekennen, het geen wy voor ons zeiven vindiceeren. Fn dus zyn wy wel verre van U Ed. Mog. befluiten daar omtrent te befchouwen als denaanJlag van eenen Vyand, of als gefchikt om beroertens te veroorzaaken. Wy hebben niet kunnen begrypen, hoe de Meerderheid, die voorgeeft overtuigd te zyn, dat geen der Bondgenootenrecht van zeggen of gebieden compereerd opeen anders Souverain Territoir, of verantwoording mag vraagen van eene Souveraine Regeering over daaden, welke die meent naar omdandigheid van .zaaken in dat gewest té moeten uitoeffenen ; hoe, zeggen wy, die zelve Meerderheid U Ed. Mog. kanten kwaaden duiden, dat dezelve ordre Hellen tot beveiliging van haare? eigene Provin. cie, zonder vooriif daar van de Bondgenooten te icformeertn. Wy zullen ons niet inlaaten in de, naar ons in- zieD,  JAARBOEKEN, January, 1787. 47 gien, beleedigende uitdrukkingen in de Brief der Meerderheid aan UEd. Mog. vervat; wy gevoelen het hatelyke daar van ten allerfterkften; wy yzen, wanneer wy de woorden Eed- en Plichtvertreekers in de mond onzer meede Volmachten hooieD. Wy oordeelen genoeg gezegd te hebben , om U Ed. Mog. te doen begrypen, dat wy, geheel aliëcn zynde van de feDtimenten in voorgemelde refcriptie aan U Ed. Mog. gemanifesteerd, daar toe niet alleen niet hebben geconcurreerd, maar ook de Concluüe ten krachtigften gecontradiceerd en desweegens geprotegeerd. Wy ceemen over zulks de Vryheid om door deeze Misfive U Ed. Mog. daar van ter onze decharge de noodige kennisje doen geworden, met verzoek,dat U Ed.Mog. de voorgemelde Misfive op naam der Heeren Staaten deezer Provincie aan U Ed. Mog. gedepecheert', zullen gelieven aan te merken als voortkomende alleen van de Staatsleeden, weike zig in veele gevallen, ten minften in dit, fchynen vtreenigd te hcbbm, Jen teegens welker vóorneemen en maatre^ulen de billykrte vertoogen en ernftigfte waarfchuwin?eh voor facheufe gevolgen van geen het minfte efLct, fchynen te zyn. Wy verhoopen dierhalven , dat na dit ons declaratoir, niet meede op onze reekening|zal wordeQ geplaatst die Misfive aan U Ed. Mog. afgezonden, door die zelve S;aatsleeden gearrefteerd, met zoo veel overhaafting en prascipitance, dat de Leeden der Vergadering, zig met eene enkele prceletïure van dit zoo geëxtenteerd ftuk in de Óuartieren hebben moeten vergenoegen, en daarop dadelyk advifeeren; zonder dat aan het wettig en op de ConhMtutiedeezer Reegering gegrond verzoek, om dezelve eenige uuren in deliberatie te houden, gehoor is gegeeven; gelyk meede aan de eerstgenoemde Volmachten van WestdongeradeeL Copie der geproduceerde Brief eisfchendj, r D om VENHA-, GE. Brief der Min. derh. van Friesl» aan Holl.  48 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra. venha ce. Brhj der Mit derheid van Eriësl. aan Holl. om volgens het 23 Art. van het bezwooren Re. . glement van 1748 over (dezelve mder in des Haaren te delibereeren, dezelve Copie dadelyk is geweigert af tegeeven, voor dat "de Misfive ■ was gerefumeert en geboekt. & Wy vcrmeenen van deeze, zoo in 't oog lopende onreegelmatige handelwyze U Ed. Mog. te moeten informeeren, terwyl U Ed. Mog. uit deeze voordragt gemakkelyk zuilen kunnen opmaaken, hoe het onbegrypelyk zy, dat eene Misfive van die Extenfie in min dan één uur tyds, in ieder der vier Quartieren van Staat gearrefteerd en door de Meerderheid der Volmachten, zonder eenige hsfitatie, goedgekeurd is geworden. Eene Misfive, v/elkers bloote prseleóïuur ons heeft doen verbaasd zyn, hoe onze meede Vol" machten op zodanigen hoogen en beleedigenden toon aan onzen voornaamfleD en machtigden Bondgenoot , met welkers bloei of val de geheele Republiek moet daan of vallen, hebben durven fchryven: en dat over poincten, gedraagiDgen en befluiten van V Ed. Mog. welke door de beste lngezeetenen van U Ed. Mog. Provincie zyn toegejuichd, en in welkers goeden uitflag de Meerderheid van onze Staatsvergadering, met ons zeer overtuigd zal zyn, dat de gsheele Friefche Natie het vuurigde belang field. Ja, Ed. Mog. Heeren'. indien dezelve Meerderheid der Volmachten, geheel en al, zoo het fchynt» vergeetende, dat zy Reprefentamen en geen Willekeurige beheerfchers van dit Volk zyn, niet op eene ongehoorde wyze de eerbiedige kliagdemmen der lngezeetenen.;n iJurgerycn door dellrengfte bedreigingen van Lyfdraffen nu onlangs hadden onderdaan te fmocren; wel ras zoude het verwonderd Nederland, het welk nu de laagte, waartoe wy vervallen zyn, fchynt te verfoeijenj welras, zeggen wy, zcuLn' het verwonderd Nederland de braave en welmenendeFrie/cheL^A. zaa-  JAARBOEKEN, January, 1787, 40: santen hunne ftemme horen verheffen om onze Vertogen te onderfteunen. Inmiddels oordeelen wy het onzen plicht te zyn om ten koste van onze eigene ruste en tydeJyke belangens, voor dat Volk naar onze vermogens in de bresfe te fpringen en onze Eed indach tig te blyven, waar by wy voor het heil van het Land gezworen hebben te zullen waaken. Enhetisingevolgen daar van, datWy gerust op U Ed. Mög.ffiqukeit vertrouwende, U Ed. Mog. ernltig willen hebben verzogt, ja zelfs verwagten Wy, dat V Ed. Mog. in Hoogstderzelver ongetwyffeld rechtmatige gevoeligheid, geene Maatregulen zullen arresteeren, waarin de Ingezetenen deezer Provintie; en tenminltcnvan dieGrietcnyen en Steeden , welke Wy de Eer hebben te reprsefenteeren zouden worden, de ongelukkige flachtoffers van befluiten en handelingen door de Meerderheid der Volmachten ten Landsdjge en buiten huu toedoen, ja zelfs teegen hun intentie (Wy houden Ons des verzeekert:) genoomen en uitgevoerd. En in dit allezins gegrond vertrouwen , bidden Wy God Almachtig, dat Hy U Ed. Mog. lange wil conferveeren in Hoogstderzelver zo lirüerryke als voor den Staat heilzaame Regeering, en blyven. EDELE MOGENDE.HEERENl Leeuwarden, (Onderftond) den a<5 December 1786. U Ed. Mogende Dienstwillige. {was getekend) S. D. van Aylva, C. L. Beyma, H. A. H. van Knyff, H. L. van Altena, A. J. C. de Beere, A. de Friefe, Reinfnit , P. Ë van * Harinxma tot Sloot en , J. IVielinga , J. Roorda, A.van Boelens, F. Ripper da, B. Nauta, J. van Alema, E, M. van Beyma, H. Zwaanenburg. Da De *sGra- /bnhaïe. Brief der Mm. ieth. van FriejJ* tan hou. \  'sGrj venhagb. Befl. van Hol nop. de brief va, FriesïandsMinder held. 50 NfEÜWE NEDERLANDSCHB • De Staten van Holland befloten den 10 January 1787. op dezen brief aldus. Extracl uit de Refoluet. en van de Heeren Staten van Holland en 1 Westfiiesland, in Hun Edele 1 Groot Mogende Vergaderinge genomen op Woensdag den io January 1787. Qntvangen een Misfive van Sicco Douwe van ^ Aylva, cum y«/V, uitmakende de Minderheid van de Heeren Staaten van Friesland, gefc treeven te Leeuwaarden, den 26 December laastleden, zoo ten opzigte van Hun Ed. Ed. Groot Mog. en Hoogstderzelver befluiten, als ten aanzien van het geen de Meerderheid der Volmagten tenLanddage had goedgevonden, aan Hun Ed Groot Mog. te fchryven, tot beantwoordingen resconne van Hun Ed. Gr. Mog. Misfive van de I November te vooren aan de Heeren Staaten van gemelde Provincie geaddresfeert, breeder hier na geinfereert. Fiat infertlo. Waarop Gedelibereert zynde , is goedgevonden en verftaan , dat de voorfz. Misfive zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Befoigne, en de Vergadering daarop gedient van derzelver Confideratien en Advis. De Heeren van de Ridderfchap en Edelen hebben gedeclareert van begrip te zyn, dat de voorfz. Misfive, zo wel als die van de Meerderheid der Heeren Staaten vau Friesland den 19 December laastleeden tsr Vergadering ingekomen, behoorde te worden gefeponeert en "buiten I deliberatie gehouden, ten ware Hun Ed. Gróót Mog. goed- von-  JAARBOEKEN, January, 1787. 51 vonden om de beide voorfz, Misfives te maken Commisforiaal in een groot Befoigne. De Heer van Wassenaar, Heer van Starrenburg, is van Advis geweest,dat de voorfz. Misfive der Minderheid van de Heeren Staaten van Friesland, als in taal, houding en fentimentcn merkel yk differerende van die der Meerderheid, behoorde te worden gemaakt Commissoriaal. Üe Heeren Gedeputeerden der Steden Delft, Brielie, Enkhuizen, Edam en Mademblik, hebben gedeclareert van wel te mogen lyden, dat de bovengemelde Misfive wierd gemaakt Commisforiaal , mits als nog de Misfive der Heeren Staaten van Friesland op de sode der gepasfeerde Maand ter Vergadering van Ed. Groot Mog. ingekomen, mede werde gemaakt Commissoriaal, inhaereerende by pnftententenis van dien derzei ver Aanteekening ten voorn, dage gedaan. De Heeren Gedeputeerden der Stad Schiedam hebben de bovenftaande Misfive op geiyken voet als de Misfive van de Staaten van Friesland van den 19 December, laastleeden aangenoomen voor Notificatie. * De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn hebben gedeclareerd, dat gelyk zy by de lecture van de laast ing'komene Misfive van de Heeren Staten van Friesland, om den geallegueerde redenen , hebben gedeclareerd wel temogen lyden , dat die voor Notificatie wièrd aangenomen, zy ook nu van gedagten zyn geweest, dat met deeze Misfive op gelyke wyze behoorde te worden ge handelt. Accordeerd met voorfz. Refolutie. De Staten van Holland en Westfriesland hebben by een befluit ingetrokken het Servies of Logiesgeld , 't welk door de Staten aan 't gevolg van zyne Hoogheid, den HeeD 3 te 'sGra- venhage. Befl. van tiolL nopens den brief v. Fries- ïands Minder- heid.  52 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra venha ce. re Prince van Oranje, betaald wierdt. Dit Serviesgeld wordt op 350 jo gis. jaarlyks begroot. Ter Vergadering der Staten van Holland was een Raport ingekomen , om de Prinfelyke Wapens van de Busten der Staten Bodens aftenemen: Dit wierdt nog den 11 January by de ftaten beiloten , en dus vastgefteld , „ dat van nu voortaan boven „ alle Placaaten, Publicatien, Ordonnantiën „ en andere ftukken, die gewoonlyk met het s Provinciaal Wapen worden voorzien, het ,< zy dezelven worden geëmaneerd van we,> gens Hun Ed. Groot Mog., of van Hee,» ren Gecommitteerde Raden, in de beide „ quartieren, wanneer dezelven worden ge„ drukt, geplaatst zal moeten worden het Wapen van Hun Edele Groot Mogende , zynde den Tuin met de Wapens van de Steden omzet, en houdende de Leeuw „ alleen het Wapen van Hun Ed. Groot „ Mogende in deszelfs linker klaauw, zo^ „ danig als het gemelde Wapen voor dea „ Jaare 1747 is gebruikt geweest: als me„ de, dat, voor zo veel de Busfen der Bo> „ dens inde beide quartieren van deeze Pro„ vincie aangaat, dezelven alleen zullen moe„ ten beftaan uit het Wapen van deeze Pro„ vincie; en dus met weglating van dat van ,> den Heer Stadhouder, 't welk zig thans ,j boven het zelve geplaatst vind. „ En dat Gecommitteerde Raaden gequa„ lificeert zyn, om hier aan niet alleen eene fpoedige executie te geeven , maar teffens ook  JAARBOEKEN, January, 1787. 53 ook zorge te dragen, dat de alzo gemani„ festeerde begeerte van Hun Ed. Gr. Mog. > op geenerlei wyze worde geëludeerd. < „ En is wyders , omtrent het geen door „ de voorfz. Heeren Gecommitteerden, by „ het gemelde Rapport, ten aanzien van de „ materie van Sauvegarde, in bedenking is „ gegeven, goedgevonden en verftaan, dat „ door de Heeren Gecommitteerde Raaden , 4, in de beide quartieren, de nodige infor„ matien zullen worden genomen, naar de „ openlyke vertooningen van Sauvegardes „ van den Meer Stadhouder, binnen deeze „ Provincie plaats hebbende, mitsgaders „ naar den oorfprong daar van, en de gron„ den waar op dezelven berusten, met verzoek van derzelver Confideratien en Ad" vis , ten aanzien van de voorziening, die *' met betrekking tot het verkeerde, dat in L deezen zoude mogen blyken plaats te heb" ben, gevoeglykst tot maintien der Hoog" heid van den Souverein , door Hun Ed. " Groot Mogende zoude kunnen worden gemaakt en in het werk gefteld." ' Dus zyn de Wapens der Bodens op last van Gecommitteerde Raden aan de Zilverfmits ter hand gefield, om die te veranderen. Dit gefchiedde met dien fpoed, dat de 8 Bodens den volgende dag met de wapens van den ftaat op de Busfen gediend hebben. Ter Vergadering der Staten van Holland is D 4 ook 'sGra- EKHA.» SE.  54 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sCllA VENHA" CE. ook een verzoek ingekomen van de Ingeze-" tenen van Noord -Waddinxveen, om te mogen hebben Copie der klagten tegen hun ingebragt : het zelve is gefield in handen van Heeren Gecommitteerde Raden, om daar op naar bevind te bevelen. De gelegenheid tot het doen van dit verzoek was, om dat gem. Ingezetenen zig in de wapenhandel oeffenende,op last van de Staten Krygsvolks der waards was gezonden, om hen te ontwapenen. Onderwyl de eene Party haaren wapenhandel goedgekeurd en befchermd ziende , en haare tegenpartydaar entegen ontwapend,, maakt zulks de eerstgenoemde zeer itout, die dus niet nalaten de andere op allerlye wyze te trotfeeren. Twee Leden van 't Gewapend Genootfchap van den Leydfchendam,eneen van dat van Nooddorp, vertoonden zig in 'sHage met hunne uniformen; 't welk (gelyk meermalen, en byzonderlyk op den 4 September 1785.) gelegenheid tot beweegingen gaf: die door den Drosfaart van Gecommitt. Raden van der Meer, ook door den Schout dezer Plaatfe van Wyngaarden, met eenige Dienaars , geltild wierden. Ter vergadering der Staten van Holland kwam ook tyding in van Heusden, dat de Burgery aldaar hunne eigen Regeering hadt ïangefteld , en een Collegie van negen Ge:ommitteerden uit de Burgery ingevoerd. Hier over is door den Drosfaard en twee geremoveerde Leden klagte aan hun Ed. Gr. Mog.  JAARBOEKEN, January, 1786. SS Mog. gedaan. En te gelyker tyd is ingekomen eene Misfive van de nieuwe Regeenng * dier Stad, waarby dezelve haar Privilegie 1 om in de Vergadering der Heeren Staten dezer Provincie befchreeven te worden , in- 10De Ridderfchap, uitgezonderd de Ridder van Wasjïnaar , Starrenburg, oordeelde , dat deze Route ftap van zommige Heusdenaars, in het willekeurig afzetten en aanftellen van Regenten , niet anders konde worden aangezien , dan een crimen lafe majehatis. of misdaad van gekwetfle Hoogheid, üy dit advys voegden zig de Gedeputeerden der ftad Leyden : welken ook den volgende dae- deze zaak wederom tragtten in beraadflagiag te brengen ; dog te vergeefs. De Gedeputeerden van Dordrecht hielden ftaande, dat de furcheance in 1783 alleen was verleend tegen het niet verkiezen van eene nieuwe Magiftraat, uit de overgeleverde Naamlyst van zyne Hoogheid, maar dat de Regenten door de Staten niet in hunne posten .waren bevestigd. Verfcheidene Leden van de Vroedfchap te Leyden waren te onvreden, dat Hunne Gedeputeerden in' de zaak van Heusden zig by het advys de Ridderfchap gevoegd hadden. De vervolgends ingekomene berigten van de Magiftraat van Heusden op de Adresfen van den Drosfaart Noliet en van Baak, zyn commisforiaal gemaakt, éntèffens aangeschreven, omhangende de raadplegingen van den Souverain niets uit zyn geheel te brengen. Ook is commisD 5 fo- *s GuA» ENH&E.  56 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'a Gra venha ge. foriaal gemaakt het voorftelder ftad Gorcum omtrend de lioute flappen der ftad Heusden en byzonder over de aanfchryving, door de Stad gedaan, aan den Drosfaard, om binnen 3 weken zig aldaar met der woon te begeven , of anders denzelven van zynen post vervallen te zullen houden. Dit voorftel was vau dezen inhoud. T~}e Heeren Gedeputeerden der Stad Gorinchem, *~" hebben op fpecialen en nadrukkelyken lasc van de Heeren hunne principalen ter Vergadering voorgedragen : Dat, wanneer de Heeren hunne Principalen met de vereischte aandagt hebben nagegaan het geen nu onlangs binnen de Stad Remden, ten aanzien en by geleegendheid der Magifhaats Veranderinge, is voorgevallen , en gecoDfidereerd , hoe men aldaar van zig heeft kunnen verkrygen, om door of op naam der Burgery, op de eigendunkelykfle wyze, en zulks wel, niet tegenftaande Hun Ed. Gr. Mog. nopens de wyzeder Magiftraats-beftelling aldaar geadieert en Hoogstderzelver delibeberatieti opdat fujet nog niet waren getermineert, de Regeering te veranderen, mitsgaders eene geheel nieuwe wyze van Magiftraats - beftclling te introduceeren, maar boe ook daarenboven nog de alzo aangeftelde Magiftraats-Leden, op eene niet min arbiraire wyze handelende, gedeclareerd hebben, voorneemens te zyn, den Drosfaard van gem. Stad, indien hy ten minften zig nietzoumogen onderwerpen aan de beveelen, hem van wegen de voorn, pretenfe Magiftraat toegezonden 9 om binnen den tyd van drie weeken in Perzoon en met 'er woon aldaar te komen, van de bedieninge, aan Hem door Hun Ed. Gr. Mog. geconfereerd te deposfedeeren: de Heeren hunne Principaalen vert-ouwen, dat alle de Leeden van Hun  JAARBOEKEN, Januari, 1786. Hun Ed Groot Mog. Vergidering met hun zul- ' len moeten inftemmén, dat deeze demarches niet v dan ten uiteriten lacfief voor Hun Ed. Gr. Mog. c; en alleen gèfcmkt, om alle goede ordre en ordergefchiktheid geheel en al den bodem in te flaan kunnen bt fchouwt worden. Dat akh3ns y dezelve dien indrüft op den L.eest van de Hee r: ren hunne Principalen hebben gemaakt., dat de « zelve zig indispcnfahel verpligt hebben gevon- 1 den, ten einde ten minden alle verdere onwet-1 tige handelingen, die zig de voorn. pretenleMagilirnat zoucen mogen veroorloven, , voortekotnen, ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. te doen proponee en; \ Dat van wegens Hun Ed. Gr. Mog. de zogenaamde Regeering van Heusden werde aangefchreven , om, hangende de deliberatien van Hun Ed. Gr. Mog.overdealdairontdane diff renten, niets te onderneemen , waar door de zaaken eenigzints buiten haar sehe'el zouden geraken, het zy door bet dellen van den Drosfaard buiten zynbedieni'\.' ge, of door eenige andere dermrches, op poene van Hunner Ed. Gr. Mog. hoogde indignatie en dat Hun Ed- Gr. Mog. daar tegen dadelyk zouden voorzien, mitsgade.s te infteeren, dat het Bef gne. ingevolge de Refol. Commisfor. van HunVld. Gr. Mog. den 11 dezer maand, op de Misfive van den Drosfaard der gem. Stad, concernerende de aanfchryvinge , by hem van wegen de pretenfe Magiftraat der Stad Heusden ge* vallen , ten fpoedigden werde gehouden. Ook is nog by Hun Ed. Gr. Mog. een brief ingekomen van de Regering van Heusden, waar by te kennen geven dat zyin het aanltelien van zekeren Schipper Herwerden eene aanmerkelyke zwarigheid gevonden hadden , namenlyk , dat die man den Eed van zuivering niet konde doen, vermits dooi hem S G PAEN H&- i. Propof. in Gochemopens leusen.  'sGe VENH. GE. 58 NIEUWE NEDERLANDSCHE A; hem aan dengewezenBaiUuw van Noordwyk honderd ducaaten voor dien post betaald waren ; welke Misfive door Hun Ed. Gr Mo» m handen gefield is van den Ho ve om Ad vis.' 13y Heeren Gecommitteerde Raden is belloten , den Ontfanger Generaal en verdere Ontvangers te magtigen en aan te lenryven, „ om voort te gaan, met de Ne»onatie op den voet van hun Ed. Groot Mogende refolutie, gearrelleert den 9den Novembery84,en aanfchryving van Hun Ed. Mogende, van den a den February 178* met die ampliatie, om boven en behalvenhet reftant der groote pryzen, de Anno i~n, lJ1*™ te mogen laten employeeren, de Obhgatien uit de Lotery van 3 Mihoen, de Anno 1735, en de groote pryzen van de Lotery van 10 Mihoen, de Anno 1746" Den 1$ January is ter Vergadering van Holland ingekomen eene brief van de VroedIchap der ftad Woerden, ftrekkende tor inroeping van hetStemregt dier ftad in de Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog., dezelve is commisfonaal gemaakt aan het groot befoigne. Verders is door Hun Ed. Gr. Mog. aan Burgemeefteren der ftad Hoorn aangefchreeven, om te berigten op de gedaane klagten wegens de aldaar door de zogenaamde Prins' gezinden gepleegd wordende ongeregeldheden^ minagting van Hun Ed. Gr. Mog. Pubhcatie. Ook is een der Burgemeefteren irermits de onpasfelykheid van den HoofdJiacier, gemagtigd, orahetregt van deHoo- ge.  JAARBOEKEN, January, 1787. 59 ge Overheid tegens alle de overtreeders der bevelen van Hun Ed. Gr. Mog. waar te nee- '1 men. • ' Nog is ten zeiven dagen het rapport van Hun Ed. Gr. Mog. befoigne over de Misfives van de lieden Utrecht en Wyk, raakende de mediatie , uitgebragt : by welk rapport beflooten is, „om tenfpoedigftenMediateurs van wegens deze Provincie te benoemen (waar toe egter de ftad Amfteldam niet heeft medegeftemd): deRefidentieplaats van Hun Ed. Gr. Mog. tot het houden der Conferentien te bepaalen,en aanftaande Vrydag den 26 January, tot derzelver afdoening bepaald. In dit rapport heeft de meerderheid ingeftemd , en vier Steden hebben hetzelve overgenomen. Eenige Genootfchappen van Wapenhandel ten platte lande hebben zig aan Hun Ed. Gr. Mog. vervoegd om in hoogst derzelve befcherming genomen te worden: Copy van de zelve Requesten is in handen der Leden gefteld, om daar op te onderzoeken. Aan den eenen kant wordt de Wapenoeffening ten platten {Lande aangemoedigd, maar aan den anderen kant gezorgd, dat geene Orange Corpfen, zig in den Wapenhandel oeffenen en zig vereehigen. Nog is by Hun Ed. Gr. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden befloten eene aanfchryving aan Schout en Gerechte van Voorburg en Overfchie, om de Genootfchappelyke Wapenoeffening en byeenkomften der Orange Corpfen te doen ophouden. Zodanige aanfchryvingen zyn ook gedaan aan de Dorpen Ke- 'sGraenha» ie.  s'Gr/ vejnha OS. 60 ' NIEUWE NEDERLANDSCHE •Kethel, Rhynsburg, Leyderdorp, Aarto ' derveen , en anderen. Het ander Genootfchap van Wapenhandel der zogenaamde Patriotten te Voorburg heeft reeds zedert eenigen tyd de befchertning van Hun Ed. Gr. Mog. verzogt en mogen bekomen. Ook zyn Vrydag den 10 January des avonds ten half negen uuren de Schuttert van *s Hage op derzelver Doelen zaamengeroepen 3 alwaar hun te kennen gegeven wierdt derzelver ontilag uit den Eed door hun aan den Stadhouder gedaan, zullende aan ieder Schutter een Extraér. der Refolutie van Hun Ed. Achtb. over deze zaak genomen, behandigd worden. Den 24 January 1787 zyn ter vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. voorde Genootfchappen van Rhynsburg, Leiderdorp, Boskoop, Bodegraven, Monlter, de Kethel, Goudriaan, Crimpen op de Lecq en Lekkerkerk, Engelen , Nieuw Beyerhnd , Piershil, Alblasferdam , 's Gravendeel, Oudewetering, onder Alkemade en Leymuiden, JNieuwendam en Pynakker, Andyk, Hoog Carfpel, en Buyklioot Requesren ingediend , om in de Refolutie van 7 Sept. i?86 begrepen te worden. Wyders is door de Gecommitteerden der Ingelanden van Sprang aan Hunne Ed. Groot Mog. by een brief berig; gegeven, hoe het met de Regeringsverandering aldaar is toegegaan, (trekkende zo tot verdeediging van hun gehouden gedrag , als tot wegneming van  < JA AR|BOEKE|N, January, 1787; «1 van verkeerde berigten : welke brief ten ! einde van berigt gefield is in handen van den vl Ambachtsheer, Schout en Gerechte. G Die Ingelanden geeven in dien brief voor, dat zy flegts de misbruiken omtrend de aan- . Helling der Regeering door den Ambachtsheer verholpen hadden , en verklaaren niet te twyffelen , of H. Ed. Gr. Mog. zouden dit hun doen goedkeuren. By den Raad van State is den 25 January eene geldleeninge ten Comptoire Generaal der Vereenigde Nederlanden vastgefteld, by wege van Lotery, in gewoone fchuldbrieven, ten lasten van de Unie, tot 4 per Cent, aan den loofie Penning onderhevig ; groot ƒ 25000:0 : dezelve beftaat uit 5000 lottin, yder a ƒ 500-, de Pryzen in Obligatien zyn : 1 Lot aƒ 25000-, 1 15000-, 1 a ƒ 10000-, 2 yder a ƒ 5000-, 5 yder & ƒ2000,90 yder a ƒ1000-, 100 yder&ƒ 700, 1200 yder a ƒ 600- en 3600 yder a ƒ 500. De Infchryving ten Comptoire Generaal begint den 5 February 1787; de toetellingen moeten gedaan worden voor of op den IQ Maart daar aan volgende. De Renten worden gehouden in te gaan met 1 February: die hunne Gelden dus niet voor 1 Maart toetellen , moeten daarenboven een maand verloopen Renten ten Comptoire betalen. Het ftaat yry , om by het doen der inbrengingen der penningen, het beloop aan ou- sGaa» !NHAf»_ 2.  6a NIEUWE NEDERLANDSCHE >sGr VENHd «E. oude Generaliteits Effecten , zonder onder* v' fcheid, ten Comptoire te mogen brengen. De Trekking zal uiterlyk den 8 October; of wel vroeger, naar goedvinden, beginnen. De Inwisfeling der Loten , tegens Recepisfen van Ordinaris Obligatien, begint 14 dagen na de uittrekking , en moet uiterlylc volbragt zyn voor den 1 Maart 1788, De fplitzing of vereeniging gefchiedt naar begeren der Douders , maar 'er worden geene Schuldbrieven beneden de 500 guldens uitgegeven, n Den 25 January 1787 zyn byeen befluit' der Haten van Holland de Recognitiën; die de Roomsgezinden voor de vrye Godsdienst' oeffeningen betaalen voor altyd afgefchaft. Die Recognitiën beloopen 's Jaars over 'de ganfche Ptovincie, (zo als men ons berigt,) omtrend 15000 gis. Het welk inderdaad , gemerkt het groot getal Roomsgezinden ,. geen groote last geweest is. Veele Leden ter vergaderiiige der Staten van Holland hebben ook voorftel gedaan, om de Jaar-' wedden der Kerkenleeraars van de Hervormde Gemeente in deze Provincie te vermeerderen. Dit een en ander is niet weinig gefchikt, om de gemoederen der geeflelyken en dus ook van die geenen, op welken zy invloed hebben, te winnen.  JAARBOEKEN, January, 1787. 63 Den 20 January is door Hun Ed. Mog. Heeren Gecommitteerden Raden, aan Hun y Ed. Gr. Mog. kennis gegeven, dat de aan-( fchryving van Hun Ed. Mog. aan Bailliuw en Gerechte te Overfchie, om het aldaar plaatshebbend Genootfchap van Wapenhandel te vernietigen,door voornoemde Gerecht aan het gemelde Genootfchap in handen gefteld was , om daar op te berigten. Gecommitteerde Raden verzogten dus Dun Ed. Gr. Mog. goedvinden in dezen nader te mogen weten. Inmiddels kwam hetzelve berigt, ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog., hetwelk behelsde ,, dat, voornoemd Genootfchap wel niet begrepen was in de gunftige Refolutie van Hun Ed. Gr. Mog. van 7 September laatstleden, doch dat hetzelve ook geen Genootfchap, maar Schuttery aldaar was." Dog de Haten van Holland oordeelden by meerderheid, dat zulks maar een louter uitvlugt zou zyn, en zonden dadelyk byeenen postboden aan bovengen. Bailliuwen verdere Officieren weder aanlchryving, om hetzelve Genootfchap van wapenhandel zonder eenig verzuim van tyd, en niet te pasfe komende uitvlugten te doen ophouden, e.nderzelver wapenen nederleggen. Op deze nadere aanlchryving is dan des anderendaags namiddags by Hun Ed. Mog. Heeren Gecommitteerden Raden berigt van meergemelde Bailliuw en Gerechte aldaar ingekomen, dat zy, ingevolge de nadere aanlchryving van Hun Ed.Gr. Mog. het wapenhandelen en de E pu- 's Gra ENIIA' Sfc»  NTEÜWE NEDERLANDSCHB VEKHA- ca. •publieke byeenkomftenvan het Genootfchap van Wapenhandel of zogenaamd OranjeCorps , by Publicatie verboden hadden. Men ziet hier uit weder , dat wel aan veelen , maar niet aan aile Ingezetenen, het genootfchappelyk vergaderen en wapen handelen is vergund geworden. Zie bl. 36 eu volgg. Er is thans een antwoord of wederlegging van het Hof van Madrid ingekomen , zynde breedvoerig en bevatten de 60 vellen fchrift, op de Refolutie van Hun Hoog Mog., waar by Hoogstdezelven weigeren , aan het gemelde Hof'., de vrye vaart over de Kaap de Goede Hoop, met ipaanfche Schepen na de Philippynfche Eilanden te doen , beweerende 't Hof van Madrid, in het gemelde omflagtig ftuk,dat in het Verdrag van Munfter niet zou blyken, dat Hun Hoog Mog. alleen het recht zouden hebben,om van die vaart over gemelde Kaap de Goede Hoop gebruik te kunnen maken , met uitfluiting van andere Mogenheden; doch verders is de inhoud van 't ftuk vriendelyk ingerigt , en ipreekt niet als verzoekender wyze. Ter vergadering van Holland en Westfriesland was ook eenRequest van nooBurgers en Ingezetenen van Rotterdam ingekomen , ten einden agt Vroedfchappen, die in het raport van de Rotterdatnfche Commisiie byzonderlyk genoemd waren, niet ter vergaderinge der ftaten zouden worden toege- la-  JAARBOEKEN, January* »7«7« 65 laten. De Vroedfchap ~. van Amfleldam, althands dezelvei meerderheid,wastegen dat' verzoek, en hadt ten dien einde de Afgevaar- < dieden dier Stad , (welken Leden van het Befoigne waren) met nog eenige Leden verfterkt; en dus behalven de Heeren Penfionarisfen van Berkel en Visfcbcr, die denkelyk voor het Request zouden zyn , nog afgevaardigd den Burgemeefter Beels en de Vroedfchappen Calkoen, v. d. GoesenLamjinck. De Rotterdamfche Gedeputeerden, zynde de Burgemeefteren Bicbon, en Penfionaris Nederburg, hebben in het Befoigne op last van Kunne Principalen geftemd. Het raport van het Befoigne is dan den 30 January 1787. ter vergadering van Holland ingebragt , ftrekkende , om het Request af te wyzen : het welk door 11 Steden is overgenomen. Dordrecht , Haarlem, Leyden , Gouda en Alkmaar waren in het Befoigne voor het verzoek. Dog Ridderjchap, Delft, Amfleldam , Rotterdam, Hoorn en Enckhuizen tegen het zelve. Den 30 dito is ook ingekomen een Request van J. Hoog, met nog 10 andere Rotterdamfche OudSchepenen , houdende verzoek, „ dat het , getai der Vroedfchap op 24 mag blyven, en voorts dat aan het verzoek van Ge„ conftitueerden , om [de Heeren van der „ Heim C. Suis uit de vergadering van hol- , land te weeren, niet mag worden voldaan." De Heer Jan de Groot, met eenige zyner vrienden heeft zig veel moeite gegeven om E a dit 'sGra- 'enha .  C6 M1EÜWE NEDERLANDSCHE *s:Gpa- 'VEMJA ce. 1 dit verzoek te onderfteunen , en zulks te doen gelukken, waarover die Heer in de Dao-papieren niet weinig geftreept is. Zodra men vernomen hadt, dat de Grave van Goertz van wegens den Koning van Pruisfen herwaartsgezonden was, wegens de moeilykheden jegens den Prinfe Erfftadhouder , kwam ook een zekere Heer De Rayneval uit Frankryk, dog zonder publiecq caracter , aan. De onderhandelingen tusfchen deze Heeren zyn reeds in December 17S6 begonnen, en in January, tot het einde dier maand voortgezet. Het zal gefchikter zyn, dat wy deze ftukken uitftellen , nadien het beter is, die ftukken allen te gelyk , in hunne orde en zamenhang mede te deelen, en daar zyn ftukken, tot de zaak betrekkelyk , welken eerst inFebruary ge. rchreven en gedagtekend zyn. Den 27 January zyn by het Genootfchap van wapenhandel alhier de noodige fchikkingen gemaakt om hetzelve in duurzamen Hand brengen, en tot Colonel Commandant tran hetzelve verkoren de Heer Mr. C. A. Hartman, Subftituut Griffier van den Hooien Raade; tot Majoor Mr. H. Parvé, Advokaatvoor beide Hoven van Juftitie. Voorts is hetzelve Genootfchap verdeeld in één Grenadier en vier Muskettier - Compagnien, waarin verkoren zyn de Heeren A. Harte* veld tot Kaptein } G. v. d. Eyde tot Kap. tein-  JAARBOEKEN, January, 1787. 67 tein-Lieutenant;?. F. van Perfyn, tot eerfte Lieutenant, en G. ^ tottweede Lieutenant ; van Ryfen en ƒ. Aoning tot Sergeanten : allen in de Grenadier Compagnie. In de eerfte Cempagnie Muskettiers J. Boudewynfe tot Kaptein ; H. v. d Spek tot Kaptein Lieutenant: Aalberts en Schuit tot Seigeanten ; H. Herkhuyzen tot Dek Sergeant. In de tweede Compagnie F. C.Haagen tot Kaptein; Ten Haaf Kaptein Lieutenant ; Renodie Lieutenant; H. Stephout, en W. % Rotteveel Sergeanten. In de derde Compagnie D. de Wit Kaptein; C. Bisfchop Kaptein Lieutenant; J. Everfen Lieutenant ; van de Laar Vaandrig; C. Mynlief, en T. Pikmans Sergeanten ; Aardenburg Dek - Sergeant. In de vierde Compagnie J. Bosfée Kaptein 5 J. van Nispen Kaptein Lieutenant: A. Haak Junior Lieutenant; Moet en Alferts Sergeanten. H. Fullings Jun. Adjudant. J. Feit Chirurgyn Major; H. Fullings Sen. Adjudant van de Byllieden. Den 30 January des namiddags ten halt vier uuren vergaderde gem. Genootfchap van Wapenhandel alhier op het Tournooiveld , en toog met vliegende Vaandel en flaande Trom naar den Koekamp , om de Voorftelling van hunne nieuwaangeftelde Officieren te ontvangen. Dit gefchiedde in een beflooten kring van het Corps, waarna hetzelve weder op gelyke wyze naar zyne Vergaderplaats te rug trok , wordende vervol E 3 gens sGra- venhage.  VENHA GE. 68 NIEUWE NEDERLANDSCHE gens het Vaandel voor 't eerst met fla.mde trom door een Detachement aan het Huis pui den Kolonel gebragt. Eenen Doris Rous, Lid van het Oranje gezind Corps te Voorburg, is den 4 Ja™Ja°; ry gedag-yaard voor de Hooge Vierfchatr van fihynland, en vericheenen zynde, alhier op sCravenftein in bewaaring gebragt, terzake dat Hy op den tweeden Kersdag'openlyk wapenoefening van het gem. Corps heeft gehouden, onder toevloed van eene groote menigte van menfchen van 's Hage, van Delft en andere plaatfen, en ook in zekere Herberg Oranjehedjes heeft gezongen. Amsteldam. JJj{ T>°ngend naamloos , en nevens, gaand Billet was aan het Kapteins Collegie verzonden, onder adres aan den Kaptein Galeries, op maandag den 8 January 1787, en is door gemelde Kaptein Gales % benevens de Kaptemen , fVarin van der Waayen, en Mogenunrp am Heeren Burgemeesteren ter flanel ge teld. Dusdanige ftukken zyn al te veel van i.elang, en te gefchikt om de tegenwoordige tyden te kenmerken, dan dat een getrouw Hiftoriefchryver, of Dagverhaaler dezelven zou mogen verduifteren. Het S4d.rtwer? was woordeiyk van  JAARBOEKEN, January, 1786. 69 Elk regt geaard Burger, waardeeren en dragen ten hoogden achdog toe, aan cie rechtgeaar. de Regenten, wie zouden dezelven niet eeren. die voor de belarjgens des Volks zorgen , - hun Posten zyn zwaarwigig, laaten wy on*e brave reprezentanten onderfchraagen, laaten wy ons aanbieden dat wy gereed itaan oti hun lieden in hunne goede voorneernens behulpzaam te zyn. Laa ten wy zorg dragen, dat zy 's Volks hen onbelemmerd kunnen doen gelden, zoo doende h.bben wydegrootfte hoop,dat eenmaal alle de ingefloo* pen misbruiken in 't Staadsbeftier, Preve'egie, Uildens, Burgery en Schuttery verbeetert zullen worden. — Ja dan zal elk Burger deelagtig worden dat hem wettig toekomt en aanfpraak op heeft. Maar zullen wy dit genieten , laaten wy dan niet verzuimen aan Amltels Burger Raad ten fterkst en ernllig aan te beveelen , dat zy zorge dragen , dat wy geen andere Volks Reprefentanten in funclie krygen, als zulke welke by de Natie bekend (taan als waaie Volks Reprefentanten en oprechte Vaderlanders, — welke bt-proeft van Trouwe zyn en daar de Natie op Raat kan maaken, en verder alle die geene welk bet heil van deeze Stad en 't lieve Vaderland tiet ter harte gaan. Eene R of W G..... D.... worden nimmer tot de Burgemeesterlyke waardigheid, of tot Scheepenen en Vroedfchap of Eere Ampten verheven, Deeze hebben de achting en vertrouwen der Natie verboren, en zullen door her Volk al« hunne Reprefentanten niet erkend worden. Ja zyn onwaar* dig de doelen der Eere te bekleeden, wy kunnen niet ontkennen, dat wy ons ten fterkften verpligt vinden, onder't oog te hrengen, van U waare Volks Reprefentanten, onze afkeer teegens Volks onderdrukkers, wy hoopen, verwagteu en eisfchen van U aden zorg te dragen, dat die niet tot de bovengenoemde Eere Posten verheeven worden , of zouden ons genoodzaakt vinden met de Wapens in de hand onze eige Regenten te verkiezen. E 4 Hra, Am- n ELDAM. Concept van een Gezelic iaj> enz.  70 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- s i el» dam. Concept van een Gezel, fchap enz. Half Brave Regenten die Vreezen niet, die zullen wy des nnods zyrde met Goed en Bloed onderiteunen, de God van Nederland beziele onze Stads Regenten met Wysheid, kloekmoedigheid, flandvastigheid en waare Vaderlands liefae, en doe deeze Stad worden een Stad daar regt en gerechtigheid in word gehandhaafd, daar elk Burger geniet dat geene.'t welk hem volgens Hechten, Previle^ien en Gildens wettig toekomt, en aanfpraak op .heeft, deeze Stad worde ter Grondzuil JNeedtrlands Vryheid, dit fchenke de God der Vryheid. Het briefje, by dit ftuk gevoegd, luidde aldus: WEL EDELE HEEREN! A ls Reprefentanten der Burgery, neènren de ■* Vryheid dit Confept ter hand te Hellen , onder 't vast vertrouwen dat UWEd. Manhafie .Heeren niet zullen nalaten zorge te draagen, dat de aanltellmg der Kegeenng volgens de Couranten v?n heeden vermeld, geen voortgang zal hebben, zynde daar onder tot Burgemeeeteren en Scheepenen, welke de Bnrgery niefaangenaam, dus door 'tCollcgie der Krygsraad wagteD wy redres, of zouden ons genoodzaakt vinden daar zelfs voor te zorgen. Teekenen uit naam van een Vaderlands Gezeifchap WEL EDELE HEEREN! U Wel Ed. D. W. Onderdaanige Dienaar. Oprechte Volks Vriend.  JAARBOEKEN, January, 1787. 71 Half January zyn de Kapteinen, Lieunants, Vaanderigs en Sergeanten vergaderd ' geweest. Vier Kapteinen egter hebben die 1 vergadering niet bygewoond, namelyk van derl Waayen Warin, van de Poll, Rendorp en Wendorp. De tyd zal wederom moeten leeren. wat zodanige vergaderingen zullen uitwerken. Men heeft veel moeite gedaan, om een Krygsraad te beleggen, denkelyk , om door denzelve de Minderheid in de Vroedfchap tegen de Meerderheid teonderfteunen, maar de drie Heeren Collonellen Marfelis, Danker Neyman en Warin, hebben zulks geweigerd, üe'ïvierde Collonel Goudoever was yverig voor het beleggen van den Krygsraad. Men wee», dat zedert eenigen tyd in veeIe Steden en plaatfen van ons Vaderland Genootfchappen onder den naam van Vaderlandfche Sociëteiten • oök van Burgerfocie* feiten9 zyn opgerigt; welke genoegzaam hebben aangekondig, datzymede tot beleid van 's Lands en Stads zaken vergaderden. Hoe ver zulke vergaderingen, zonder verlof vandeHooge Overheid, kunnen wettig zyn, zou uit Leerftellingen van het Algemeen en ons byzonder Staatsrecht, als mede uit de titel van het Wetboek van Keizer Juliiniaan JDeCollegiisillicitis en uitFoeten andereSchryvers over dien titel , moeten opgemaakt worden. Wat hier van zy, uit naam van Commisfaiïsfen van deBurgerfocïeteit in deze Stad wierdt door den Secretaris^. C. Hes~ $9 Am. 'kl  72 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am. steldam. Bekendmak, der Burger' focieteit. i 1 i J pe den 4 January dit navolgend berigt door de Dagapieren bekend gemaakt: Aan de Leden der Burger-Sociëteit, bin- nen Amfteldam, word by dezen bekend gemaakt, dat agtervolgens het Nieuw gearrelteerd Reglement, van 3c December 1786 en de Refolutie van den 2 dezer op de groote Societeits- Kamers van beide Huizen voorhangende, van heden den 5 tot Satubdag den 13 daar aan volgende, alle dagen, 'svooimiddags van 11 tot één uur, en 'savonds van 7 tot 9 uuren, zal gevaceerd worden met een Buslè in beide Huizen terplaatfe evengemeld, ten einde de Nominatie-Biljetten der Leden tot twaalf Commissarissen ter Directie om met den eerlten February dezes jaars te fungeren, re ontfangen; en dat Commissaris, sen wyders op voorgemelden Saturdag den 13 dezer 'savonds, buitengewoon zullen Vergaderen in 't Huis in de «Ves tot het behoorlyk opnemen en uitbrengen der Verkiezing in Conformite van het voorfchreve gearrefteeid Reglement; gelykby de voorhangende Reib!utie in het breede is omfchreven. — Amiterdam Uit naam van Commisfamfen. len 4 January 1707. J C. HESPE, Secretaris: Nog wierdt van wege dien zelfde Socie:eit nog nader bekend gemaakt het navolgende ,■ Aan de Leden der Burger Sociëteit binnen Amsterdam, wordt by deezen bekend ge. naakt, dat sgtervolgens het nieuwgeatrejteerdReyjement van 30 December 1786, en de Refolutie /an den \6den deezer op de groote Societeits-Kaners van beide Huizen voorhangende, van Woensdag  JAARBOEKEN, January, W7. 73 ï>ag den iyden tot Morgen den 24/ïen daar aan volgende, alle dagen, 's voormiddags van n tot 1 uur, en 's avonds van 7 tot 9 uuren zal gevaceetd worden met een Bnsfe in beide Huizen, ter plaatze evengemeld, ten einde de NomioatieBilletten der Leden tot vier- bn- twintig GecommitteëkdeN ter Representatie van het Lichaam der Burgkr - Sociëteit; ommet den eerden Febiuary deezesjaarstefungeeren, te ontvangen ; en dat Commissarissen wyders op Donderdag den 9^/len deezer, buitengewoon zullen vergaderen in het Huis in de Nes, tot het behoorlyk opneemen der Verkiezing en uitbrengen van dezelven, 'savonds ten 9 uuren, in confbrmité van het voorfz. geanefteerd Reglement, gelyk by de voorhangende Refolutie in hitbreede is omfchreeven. Amftrrdam den 17 January Vit naam van Commisfarisfen. 1787. J. C. HESPE, Secretaris, De zaak van D. Schuurman (wiens Courant zo zeer bekend is, en zo veel gerugt gemaakt heeft,) de zaak van dezen Boekver, kooper, Requirant inCas van reduditie(zyndt ter Schouten Rolle verweezen in eene boete van 6000 Guldens, en wyders ten eeuwigen dage gebannen uit de Landen van Holland en Westfriesland, om dat hy zoude hebben verkogt en alzo gedisfemineerd nagedrukte Exemplaaren van het oproerig en lasterlyk Libel, onder den titel: Aan het Folk van Nederland! ) contra den Heere Hoofd - Officier Mr. W. C. Back er, gerequireerde in het zelve Cas, is op Woensdag den I3den, Donderdag den *4den en Vrydag den 15 De- cem- Am. stel. DAM. Nader Berigt van gem. Sociëteit.  74 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STÉL' UüM. cember bepleit; zynde de Practicyns aan de zyde van den Boekverkooper Schuurman de Heeren Mr. Hendrik van Castrop als Advocaat en Mr. P. C. Nahuys als Procureur: en die aan de zyde van den Heere Hoofdofficier, de Heer Mr. Jacob Klinkhamer a\s Advocaat en de Heer Joh. Commelin als Procureur. In de Dagpapieren is het zenden van eene Nominatie van Scheepenen aan Zyne Doorl. Hoogheid te Nymegen, zeer afgekeurd. Daar istyding, dat in Duinslagen sLands Fregat Enkhuyzen, Kaptein Bloys van Treslong, de Kotter de Mercuur, Kaptein Altier, en de Salamander, Kaptein Cambier: dezelven hadden daags na hunnen aankomst de overgaaf van de Gevangenen van 't Oost-Indifche Compagnie Schip Barbesteyn gevraagd, doclT dezelven waren even als aan Kapiein Smaafen geweigerd, Met het bevragte Schip de Jan en Cornelius Kaptein KL Duyf, van Batavia in Tesfel binnen gekomen, zyn goede berichten van de Caap de \ ,"oede Hoop me. degebragt. Onder anderen ook van het vertrekken der volgende Schepen van voorfz. Uithoek; alsdsno'den Mei de twee Gezusters, Kaptein J. Jacobfen, de Gouverneur Generaal de Klerk Kaptein J. Arends, het Duifje, Kaptein G. J. van den Kerkhof, Vree denburg,  JAARBOEKEN, January, 1787. 75 BURG, Kaptein H. Kikkert, beiden van deze Kamer, de Standvastigheid, Kap. W. Sterk, van de Kamer Rotterdam naar' Batavia; den ioden Straalen, Kap. J. Paardekoper na Bengalen; Zaanstroom, Kaptein L.P.Hoberg; den7den Juny Vrede en Vryheid, Kaptein Dirk Huifmga, van deze Kamer; den iaden Trompenburg, Kaptein ; den ?den September Neptunus, Kapr. C. Byndorp, alle 5 naar Batavia. Voorts waren den ioden September ter Caapfche Rhede aangekomen het Schip Jachtrust, Kaptein A. Lubben, van deze Kamer; ook heeft men van Batavia berigten, lopende tot de maand July, volgens welke aldaar aangekomen waren de Schepen Rhynoort, Kaptein L. Smit, Tesselstroom, Kaptein P Kroon, van deeze Kamer; de Zee Nimph, Kaptein^. Arends, en de Gou verneur Genera;l de Klerk, Kapteiri J. Arends, van de Kamer Zeeland; wyder; zou den i8den July van Batavia onder zei gaan het Provifie Schip de Resol utie, Kaptein T. Mann, naar de Caap de Goede Hoop. De Hollandfche' Conful te Genua, Steunenberg, fchreef den 23 December 1787 aai H. H. Mogende: „ dat de Hollandfche Koop „ vaardyfehepen niet weinig benadeeld wor „ den door de Tol, die de Koning var „ Sardinië, nevens de Prins van Monaco „ van alle de Schepen vorderen, welke tus „ fchei Am- steedam. I • 1 1  76 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Am- stpldam. „ fchen het Eyland Sardinië en het vasts „ Land van Italië pasfeeren; vorderende „ de eerfte één per Cent van alle de Ladin„ gen der Schepen , die heen en terug gaan, „ en beneden de iöo Lasten zyn , en de „ Prins van Monaco twee pet Cent Van de „ goederen der Schepen, die van 't Westen „ naar 'tOoffen gaan, zonder onderfcheid van grootte. Beiden gronden dit Regt op ,, een oud Privilegie, hun, naar Voorge- ven, door Keizer Karei den Vyf den ver- leend, onder voorwaarde; dat de eerfte ,, 2 Galyen, en de andere i Galey tegen de ,s Turken zouden onderhouden: fchoon,on- dertusfchen by beiden geen Galeyen voor ,, handen zyn, maar wel Kapers, die door ,, de Tollenaars uitgezonden worden, om ,, op de voorbygaande Christenen te kruis,? fen, teneinde dezelve te confisqueeren. „ De Engelfchen en Franfchen hadden dit „ regt afgekogt; gelykmede, voor weinige „ maanden, door Denemarken gedaan was^ „ de laatlle voor 100 duizend Livres Pie-f t, monteesch/' N A A B. D E N. De Vroedfchap van deze Stad heeft goedgevonden, om in het Eedformulier van Burgemeesteren,Scheepenen en Vroedfchappen de tytels van den Stadhouder uitte fchrap* pen. Welke daad in de meefte Dagpapiesen met veele loftuigingen is opgevyzeld.  JAARBOEKEN, January, 1787. 77 Rotterdam. Men heeft gezien, dat verfcheidene middelen zyn in 'tvverk gelteld, om zo Regeerders als Burgers, het nieuw beraamd plan van Staatsgeflei fmakelyk te maken. Dit was gemakkelyker by den Burger, als doorgaans tot neeringen en hanteeringen opgevoed, en dus natuurlyk minder kennis in zaken van Staatsbeleid hebbende. Dog by de Regenten in veele Steden hadt dit moeite. Men deedt egter ook zyn best, om die over te haaien : en lukte dit niet met beloften, dan is dikwils het middel van vrees gebruikt. Die niet medewilden, wierden dikwyls als kwaalykdenkende Oranjeklanten, dan wederom als Ariftocraten , en onderdrukkers van het volk, ja als verraders van het Vaderland in de Dagen andere Papieren afgefchilderd, en ten toon gelteld, en in de haat van het Volkgebragt. En tot dit einde wierdt de onbepaalde Vryheid van den Drukpers , waarover zo menigmalen geklaagd was (zie Nieuwe Nrderl. Jaarb. 1782 b!. 1 181.) vastgehouden. Zie N r e u w e Neder l. Jaarb. 178a bl. 190; I783 bl. 541 - 543; 1784 bl- *7°7- Wet is bekend, Wat met Ver km Boekverkoper en uitgever van het Weekblad De Politique Kruyer, en deszelfs Verzamelaar Hespe is voorgevallen. Zie Nieuwe N e d e r l, Jaarb. 1785 bl. H9> Ó43> 761 en 762 Doe de Burgerfocieteiten in andere Steden zig deze zaak aantrokken bl. 842 en 843 ö p Dit Rot- rtu<- dam.  7$ NIEUWE NEDÊRLANDSCHE Rot- terdam. Dit haatelyk affchilderen van Leden van ReRegeering hadt zyne uitwerking. Veelen daar door bevreest, volgden den ftroom, of die,fchoon kleinmoedig, meer gevoelig van geweten waren , onthielden zig ten minften van het beleid der zaken, en lieten de anderen begaan. Hier door is by dedoordryvende Party veel veld gewonnen. Echter lukte dit nog niet genoegzaam in alle Steden. In zommige Steden tloegen eenio-e Regenten, die het nieuw Syftema of Stiatsgeftel niet waren toegedaan, byzonder, die ook van de middelen, welke die Party te werk Helde, wars waren, de handen en harten in een, om zig ftaande te houden. Niet ovejal hadt die moed en eensgezindheid plaats, welke indien algemeener geweesd was, zouden de zaaken nimmer tot dieuitterftens gekomen zyn, tot welken wy "die hebben zien komen. Log de moed en eensgezindheid vereenigden het grootfte gedeelte der Regenten en Leden der Vroedfchap van deze Stad, welker Meerderheid van 15 Leden onwrikbaar pal ftondt, tegen 9, die der nieuwe wyze van Staatsgeftel waren toegedaan. En zy verduurden des wege alle fmaadheden in de Couranten en andere Gefchriften. Daar moesten clan tegen die 15 Leden andere middelen gebruikt worden. Namenlyk men won ruim 1000 Burgers en Ingezetenen dezer ^tad, om eene eisch te doen , onder verfcheidene voorwendzels , namenlyk , dat de Vroedfchap, die zedert even na het begin van  JAARBOEKEN, December, 1787. 79 van de voorgaande eeuw tot nu toe, en dus eene reeks van ruim 160 jaaren, uit 24 ^ Leden beftaan heeft, en zo door de Staten Geoétroyeerd is geworden, met 16 Leden zoude vermeerderd en dus tot het getal van 4.0 gebrast worden. Zie Nieuwe Nederl. TaaR*- 1786.bl.1316 envolgg. Een vond, rgelyk tastbaar is; enkelyk uitgedagt, om door de vermeerdering der Vroedfchap met 16 nieuwe Leden van de nu heerfchende denkwyze, die andere Leden, welke aan de oude wyze van ons ftaatsgeftel gehegt zyn , te overitemmen , en zo het fpel meefter te worden. De grootfte Krygsraad der Schuttery, ("die. door de Commisiie van de Staten te Rotterdam in 1785 en 1786 veranderd was) kwam ook op, en onderfteunde het verzoek van gem. 1000 Burgers tot vermeedering van de Vroedfchap; zondt deswege eene Commisfie met een Adres naar het Coüegie van Scheepenen : en, daar de Meerderheid der Vroedfchap in een breedvoerig en uitgewerkt Berigt aan de Haten van Holland het gem. verzoek van Burgers en Ingezetenen hadt wederlegd ; zo gaf gem. Commisfie te kennen, dat de Krygsraad zig verplist reekende , mede te werken tot eene Grondwettige herftelliiig , zonder welke iiy meende , dat de rust binnen deze ftad nimmer zoude kunnen gevestigd worden. Het zou der moeite waardig zyn , dat eens onderzogt wierde, daar alle Collegien hunne byzondere voorwerpen , palen , perken en eindens hebben, zonder welken alles in p o ver- Rot- rEit)am.  S* NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam, 1 verwarring; moet lopen , of ook ooit in de inrigting van de krygsraden, en de grondwetten , op welke zy rusten, is uitgedrukt, dat dezelven zullen verpligt zyn , met en benevens andere Collegien , tot het beleid van Regeeringszaken ingerigt, ook die regeeringszaken mede te helpen bellieren, en NB. tot eene grondwettige hertelling, (zo men die noemt) mede te zverken. Immers zal die verpligting niet als willekeurig opgeworpen aangemerkt worden , dan zyn het of uitdrukkelyke ftaatswetten , of de oogmerken , tot welke de krygsraden zyn ingerigt, uit welke de Krygsraad die verpligting moet afleiden. En het is niet genoeg, om bevoegd te zyn zig met zaken te bemoeyen, tot welken men niet geroepen wordt, dat men enkel voorgeeft , daar toe verpligt te zyn. Maar de krygsraad ging nog verder, en agtte zig bevoegd en mogelyk ook verpligt, om het oordeel van denbouverein , aan welken berigt wierdt, voor uit te loopen, en het Berigt van 14 Leden van hunne Regeering reeds vooraf Revoltant te noemen, en in het welk de Sophismes en onwaarheden op een geftapeld zyn. Zeker is het gemakkelyker zodanige benamingen te geven , dan een Berigt grondig te wederleggen. Wy zullen by bekwame gelegenheid, zo het berigt van de Vroedfchap," als dit Adres van den Krygsraad, aan onze Lezeren mededeelen en aan hun oordeel onderwerpen. Het fchynt ondertusfchen ook, dat veele Schutteren mzigt krygende, geen fmaak  J A ARE OEKEN, January, 1787. 81 fmaak hadden in de flappen, die men hen deedt doen, blykende uit het navolgend Be- 1 rigt in de Rotterdamfche Courant van dezen 1 inhoud: "W/y ondergefchreven Schutters der Stad Rotter- dam, in de Compagnie No. 20, waar van' eenige op den 23 December 1786 in eene Ver- 1 gadering, belegd door, of onder de naam van ■ de Unie, ter goeder trouw geteekend hebben zekere Qudificatie op twee der prelente Heeren, welke Qualificatie verzogt is geworden, onder voorgeeven, dat dezelve alleenlyk was ingerigtom de band van vriendfehap en eenigheid, onder de Leden van de Schuttery, bpltendig te doen zyn , waar omtrent wy op eene veiregegaande wyze zyn misleid geworden, en emige van ons ondergetekenden , die op de voorn. Convocatie niet praefent zyn geweest, verklaaren gez^mentlik, met verontwaardiging gezien te hebben, het gebruik dat men van de voorgemelde Qualificatie met geheel andere oogmerken verleend en van de abfertie der afwezende Schutters, gemaakt heeft, om op hunne naam een Request aan de Burger - Krygsraad te prefenteren, om derzelver appui tot vermeerdering der Vroedfchap dezer Stad; in welk Keqjcst allerongefchiktfle en flegfte uitdrukkingen worden gevonden, die wy Ondergeteektnden hartelyk verfoeijen, declareeren hier mede opentlyk, aan het voorn. Request geen deel te hebben en onze Namen te houden voor geroijeerd op de voorn. Qualificatie. J. Kamerling, M. de Lange, Johannes Schreuder, Steven Huetink, W> Swemmelaer, S. van Wageningen » Jasper Mej'er, A. van Schaarderburg , Pieter P de Lezenne, Corn. Verhrug , G. van der Paardt, Willem Vorfter, Joh. van der Werf, Frederik Hufer, A> Hillenaar. F g Dus- Rot. 'erjam. Berigt •an Roter dam f. ichutt.  82 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Berigt van Rot. ter Ham f. Schutt. t Dusdanige Berigtenzyn ook nog in de andere Dagpapieren door ruim 46 Schutteren geplaatst. Zie hier nog een ten voorbeelde. W/y Ondergeteekenden, alle Schutters der Stad Rotterdam, in de Compagnie Mo. 4. elf ;das uit vier Corrpagmcn te famen Zes en Veertig Schutters; -~ en het onwaarachtige en beledigende, door de prefent ge«eest zynden, daar by gemanifefteerdwaar onder hunne voorgegevene Onwetenheid inzonderheid in 'toog loopt, en waar omtrent de ondergeteekenden derzelver Recht refervercn; betuigen dat het hen nu aangenaam zal zyn, ja dat zy wenfchen en verlangen, dat zodanige bchutters uit de andere twintig Compagmen, die met de bovengemelde 46 Schutters éénftemmig denken, zich zoo fpoedig mooglyk door gemelde Courant zullen gelieven te openbaaren , terwyl de Ondereeteekenden intusfchen het weldenkend Publyk verzoeken, deszelfs oordeel over hun gehouden gedragtte willen opfchorten, tot dat de zich op • gelyke wyze party ftellende Schutters uit alle Vier en Twintig Compagnien zich zullen hebben bekend gemaakt; als wanneer zy niet ingebreket zullen blyven, door deze Courant publyk te ma F 4 Kel Rot. [erjam. Tegen Berigt 'egen het voorbaande, l  154 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'Rot. 1 kr dam. Teger, Berigt fegens he voorgaande. ■ ken twee Aanfpraken, dewelke, na dat in een byzondere Byeenkomst alle daar van gemaakts' Copyen exactelyk waren gecollationeerd, by a le Compagnien letterlyk zyn voorgelezen , te Weten Eene over het benoemen van twee Sitiutteis uc elke Compagnie tot het Deelgenootfchap der I nie, f en de andere over het oogmerk der Unie omtrent het Berigt van de Meerderheid der Vroedfchap nopens de augmematie van dat ColJegie. met id nieuwe Raden, ter inwinninge van de gevoelens der praslente Schutters, «m zich deswegens nader by den Xrysraad te adresfeeren, By deze twee Aanfpraken zal dan teffens gevoegd worden eene naauwkeurige Lyst, wie van de Schutters, die zich door de Couranten Lebben publyk gemaakt de Cnialificatien hebben geteekend, en wie zeniet hebben geteekend; ten tinde op eene folide wyze den laster den mond te fnoiren, en alle weldenkende Schutters en Burgers in hunne Vaderlandlieve Pogingen te fterken , maar ze teffens tot voorzigngheid en omzigtigheid aan te fporen. Roiterdm den 29 January 1787. Joh Phil, Hillebrand, Hendrik Walters, W. G. Hmfenruyter. IVm. van Asfendelft, Reinier dejongh, B. van\Gurp Wm. Zoon, Joh. Buy. fer, J.IJ. Mulders, J. C. Hillc brand. Aanmerkelyk is ook de navolgende Brief van Burgemeefleren en Vroedfchappen van Rotterdam , op het laatst van December 1787. aan zyne Doorlugtige Hoogheid, den Heere Prince vsn Oranje en Nasfau, en Erflladhouder der Vereenigde Nederlanden gefchreven , ter gelegenheid van eene 1'chee- pen-  JAARBOEKEN, January, 1787. 85 penplaats, door het overlyden van den Heer Verftolk van Zoelen opengevallen. DOORLUCHTIGE VORST EN HEERE! Ter geleegenheid eener vacature in de Scheepens bank dezer Stad, door het afiterven van ■wyl-n den Heer Aart Johan Verttolk, Heere van Zoelen en AiJenhaag, regeerend Scheepen, hebben de Heeren Burgemeesteren en Raden, P. Boogaart, J. H. Vingerhoed, j. van Alphen, P. J. van der Goes,P. Gevers, J. J. Elfevier, J. Reep maker en S. van Hoogftraaten , ter cnzer Vergadering geproponeert, of de Vroeafchap zig niet zoude behooren te addresfeeren aan Haar Edel Groot Mog. met verzoek om op gelyke wyze als by de gewone Jaatlykfche Magiltraats verandering met de maand van Mei ook in deze fuppleite te voorzien. Het was op Maandag den 11 dezer _ dat deze propolitie. na voorafgaande deliberatie by de Vroedfchap wierd gededineert en gerefolveerd, als naar gewoonte dag te Rellen ad o£to tot het formeeren eener Nominatie conform de Privilegiën by Boonheeren daar toe door het lot te kiezen, en dezelve aan Uwe Doorlugtige Hoogheid ter electie te prefenteeren , dan de Heer Burge. meester Boogsart en verdere disfentieerende Raaden goedgevonden hebbende eene afzonderlyke Misfive van Haar Ed. Groot Mog tefchryvenen dezelve op Donderdag den \\ ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. ingekomen en geleezen zynde, zoo is daar op direclelyk eene Refolutie gevallen, dat de Nominatie voor de vaceerende Scheepensplaats by Hun Edel Groot Mog. zelvé zoude worden geformeerd en daar toe dag gefield tegens Woensdag, zullende toen zyn den ao dezer. E J Oj Rot; TERDAM. Brie} van Burgen/, en VroedCtfit aan Z.Doorl. Hoogh. 1  85 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Brief van Bur gem. en Vroedfch. aan 2. Door l. 'Hoogk. W. W» van BERCKEL. Veel Op het ontvangen dezer Refolutie des Zaturdags den 16 dezer, hebben wy gemeent ODze voorig genomen Refolutie tot het foimeeren eener Mominatic volgens Privilegiën te moeten furcheeren, maar teffens hebben wy des Maandags den 18 daar aan volgende eene Misfive aan Hun Edel Groot Mogende laten afgaan, waar by wy op de intrekking der Refolutie van Hun Edel Groot Mog. van den 14 daar bevorens hebben geinfteert Wy nemen de vryheid ons tot den inhoud der Misfive copielyk hier nevens gevoegd te refereeren. Dog alzoo dezelve Misfive voor ons niet van de verwagte reusfite is geweest, maar dat op Dingsdag den 19 door Hun Ed, Groot Mog. by de vorige Refolutie van den 14 daar te voren is gepcrfiiteerd, en op Woesdag den 20 met het formeeren eener Nominatie is voortgeprocedeert, zo vertrouwen wy,dat uwe Doorluchtige Hoogheid daar uit de reeden zal confieeren , waarom ditmaal geenNominatie ter electie van de vaceerende Scheepensplaats aan Uwe Doorl. Hoogheid kunnen preienteeren, Waar mede wy Uwe Doorlnchtige Hoogheid in de befcherminge Godes beveelen en blvven DOORLUCHTIGE VORST EN HEEREI Uwe Doorluchtige Hoogheids Oot» moedig Dienaaren, Burgemeesteren en Vroedfchappon der Stad Kotter dam. Ter Ordonnantie vau dezelve. (is getekend)  JAARBOEKEN, January, 1787* s? Veel is over het regt en billykheid van Requesten aan de Regeerders of ook aan de Hoogste Overheid in te leveren, gefchreven, en veel daar van opgegeven. Dog de voorftanders van die vryheid en dat regt , fchynen het zelve niet als algemeen , maar doorgaans al aan zig alleen toekomende, met uitfluiting van allen, die van hun verichillen befchouwen. Althands wanneer een groot getal van Ingezetenen van ruim 2000 , die der Oranieparty wierden gehouden te zyn toegedaan, een Request teekenden, ten einde de Vroedfchap op het oude getal van 24 Leden mogte blyven , was den 9 January deswege groote beweging, en de Schuttery en het Genootfchap alle inde wapenen, en de poorten op het klinket gefloten. En daar wierdt den 10. een Publicatie tegens alle zaamrottingen gedaan. Het Collegie van Scheepenen was ook voor de vermeerdering van de Vroedfchap met 16 nieuwe Leden, en heeft voorgeflagen daarover eene vereenigde vergadering met Burgemeefteren, Scheepenen en Raden te houden, overeenkomftig (zo zy zeiden) de oude ftedelyke verordening. De eerfte Burgemeefter weigerde deze vergadering te beleggen, als niet conftitutioneel zynde ; waarop de tweede Burgemeefter zulks deedt ; dog welke vergadering de 14 Leden , welken in het Collegie der Vroedfehap de meerderheid uit maaken, weigerden by te woonen. De overige negen Raaden hebben dus met 7 Scheepenen eene vergadering gehouden, en uit die ver- 'Rot- rER- 3am.  88 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- 1 eu ham. vergadering zig aan de Staten vervoegd, met verzoek , om het Collegie van de Vroedfchap tot 40 Leden te vermeerderen. Ue 14 Leden daar en tegen hebben zig over dezen ftap , als zynde inconftitutiontel beklaagd ; welke ftukken over en weder in handen zyn gefteld , om aan H. Ed. Gr. Mog. binnen 14 dagen te berigten. Burgemeefteren en Vroedfchappen fchreeven den 15 January aan de ftaten dezen brief. EDELE GROOT MOG. HEEREN! "TV Vroedfchap der St-d Rotterdam .gehoordhet geïa poneerde by Heeren Gedeputeerden ter Staats Vergadering, met betrekking tot het voorgevallene, ter voorfchrevc Vergadering op den jo January laatstleden, en gezien hebbende dat de Refolutie ten zeiven dage genomen, met opzigt tot een Misfive van Burgemeesteren en Vroedfchappen dezer Stad, — cn eene Misfive *it eene onwettige Vergadering, pretenfelyk ten name van Burgemeesteren, Scheepenen en Raden gefchreven, by dezer Stads Gedeputeerden niet is gecontradiceerd, — daar voorfchr. Gedeputeerdens nogtans wel expresfelyk gelast waren de Misfive van Burgemeesteren en Vroedfchappen, inhoudende infiantien, dat by Hun Ed. Groot Mog. geen reguard zouden worden genomen op de wet. telooze demarches van een pretenfe Vergadering, zich noemende Burgemeesteren, Scheepenen en Raden, ten (terkfien te appuyeren, en mitsdien zich niet had behooren in te laten in eenige deliberatie over een Misfive van dat pretensCollegie, veel mi:) acquiefcheren in een Refolutie, waar by de Misfive van Burgemeesteren en Vroedfchappen in  JAARBOEKEN, January, 1787. H 1n handen van dat zelve illegale of pretens Collegie wierd geheld. Vind zich genoodzaakt alle concurrentie van hare Gedeputeerdens m dezen te desavoueren en als nog te declareren, dat zy geenzints wiigehouden zyn, door deze daad hunne Gedeputeerdens op eenigerlei wyze de exfdtentie , veel min de legaliteit van dat pretens Collegie van Burgem esteren , Schepenen en Raden te hebben erkend. Waar mede &c. De Geconftitueerdens van veele Burgers hebben ook een Request aan de Staten van Holland ingeleverd, ten einde,hangende de raadplegingen van de Staten over het Rapport van de tweejaarige Commisiie te Rotterdam, de Heeren van der Heim, en van der Hoeven j benevens nog 6 andere Leden der Vroedfchap , welke in gem. Raport byzonderlyk vermeld zyn, uit de vergadering van H. Ed. Gr. Mog. zouden geweerd worden. Wat het advys van het Groot Befoigne op dit Request geweest is, hebben wy hier voren onder 's Gravenhage reeds verhaald zie bl. 64. Den 30 January is ter vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. ingeleverd een Request van J. Hoog, JJ. L. v. Cattenburg, A. Verftolk, J. C. de Groot , J. D. de Loches, C. v. Heusde, E- v. Son, J. P. de Monte, A. Havart, W. Suermond en M. Hoog, alle Oud-Scheepenen der Had Rotterdam , behelzende een onderdaanig verzoek, dat H. Ed. Gr. Mog. de verzoeken van den OudScheepen J. Hubert, cum fuis, betreklyk de augmentatie der Vroedfchap, en remotie van Rot« TERDAM. Brief van Burg. en Vroed- Cchap wegens 't gedrag van Ge- deput.  Rot- TER" oo NIEUWE NEDERLANDSCHB van eenige Leden daar van buiten de Staats* Vergadering, te wyzen van de hand. Gelyk byna in de meefte iteden en plaatTen, zo was ook hier een Nationaal Fonds opgerigt, blykende het navolgende berigt in de Dagpapieren. tt\e Donateurs en Inteekenaren van het Nationale Fonds,Departement Rotterdam, worden verzogt om te compareren? op Moroen den 31 January 17^7 , 's middags om 3 uren , in de Vaderlandfche Sociëteit op de Wynhaven , ter benoeming van tien Directeuren voor voornoemde Departement, kunnende die genen , welke niet verkiezen te compareren, met geteekeude Briefjes Remmen. Ook is hier, zedert het oprigten van de Confrérie de Unie^tn andere Sociëteit opgerigt onder den naam van de opregte Vaderlandfche Sociëteit, onder beltier van de Deeren Mr. Jan Cornets de Groot, Abraham Verftolk, Johan Philip deMonté, Oudfcheepen , A. van Doodewaard, B. Zuurmond^ B. de Jong, D. J.Story en M.T. Peypers. Schiedam. In de Dagpapieren van deze Maand January leest men het navolgend Berigt. AAN HET PUBLIEK. De Leeden van de Schiedamfche Oeconomifche Burger-Maatfchappy , maaken aan elk en een iegclyk kennelyk by dezen. Dat  JAARBOEKEN, Januaryt 1787» 9* Dat zy, onder andere Prys-Vragen, in derzeiver Vergadering , gehouden op Maandag den 11 1 December 1786, hebben goedgevonden,om,mee voorkennisfe en approbatie van de Ed. Gr. Achtb. Heeren Burgemeelierea en Regeerders dezer Stad; 1 Eene Prremie ter waarde van een honderd halve 1 Gouden Ryders, uit te loovea, aan en ten behoe- ' ven van die geene , welke voor het uit einde van ■> den Jaare 1-789, en dus voor primo January 1790, de belle Befchryving der Stad Schiedam zal komen op te geeven. En wel in diervoegen, dat zodanige Befchry. ving, in naar volging van die van Amflerdam door Wagenaar volbragt, al dat geene behelze, wat tot de Oudheid van Schiedam, deszelfs Regeering, Rechten, Privilegiën, Gilde-Wetten, Keuren, Eerfte Aanleg, nadere Vergrooting, en tegenwoordige Gefteldheid betrekkelyk is; en van de daar toe noodige Figurative Teekeningen voorzien zy. De voorfz. Befchryving moet in het Nederduitsch zeer Leesbaar gefchreeven, en de Tekeningen met Oost-Ind. Inkt gewasfehen zyn, ten einde de iaatstgem. zonder nadere Herteekeuingen in 'c Koper gefneden en gedrukt kunnen worden, alles in Folio. Iedere Prys-Verhandeling zal, voorden vaneen verzegeld Biljet zoo als by alle Maatfchappyen gebruiklyk is, Franco moet verzorgt worden ,ten Huize van den Secretaris der voorfz. Scniedamfche Oeconomifche Burger - Maatfchappy. Vlaardingen. In deze Stede is ook een Vaderlandfche Burgerfocieteit opgerigt; van welke tot Beftierdefs zyn verkoren Joh. Hoogvliet, Job. Badon Jun. Corn. Wilb. van den Heuvelig Csrn. v. d. L,oa en Klaas Koks. Qem. J. Hoog' ScHIE- lAM. Berigt an Oe- onom. ïurger» "ocieteit.  ja NIEUWE NEDERLANDSCHE "Vt, AARDIftüEN. Hoogvliet is benoemd tot Thefaurier en J: Badon Jun. tot Secretaris. Eenige Ingezetenen van Kethel hebben zig by deze Sociëteit gevoegd. Den 5 January wierden, door de Commisiie van Directie van het Genootfchap van Wapenhandel alhier, opgeroepen de Oeffenendé en Eere-Leden van dat Genootfchap , de Inteekenaren op het Nationale Fonds, en de Leden der Burgerfocieteit In deze vergadering deedt A. van der Linden van den Heuvel, Kaptein van gem. Genootfchap eene aanfpraak in den fmaak der hedendaagfche aanfpraaken , en wierdt vervolgens aan de vergadering eene verklaring ter teekeninovoorgelegd ; welk ook door 73 Burgers en Inwooners wierdt geteekend; zynde van dezen inhoud; DECLARATOIR. f~\aar alle weldenkende Nederlanders zich elk om *^ ftryd bey veren, om hunne nacuurlyke en wettig verkregene Voorrechten optefporen, en aan derzei ver herdel te arbeiden — daar wyover:uigd zyn van hec recht, dat Neerlands Volk heeft :ot het eifchen en helpen daar (tellen eener repre[entative Regeejing, zo in 't algemeen beuuur, als in elke byzondere plaats; en daar veele misstuiken, die, zal de Burger waarlyk vry en geiukkig zyn, behooren geweerd te worden, onder jps plaats hebben; declareeren wy ondergefchrevcn, alle Burgeren en Inwoonderen der (lede Vlaardingen, door alle betamelyke en geoorloofde middelen, zooveel ons moogiyk is de hand te willen leenen tot redres van dat geene, het welke wy na ryp beraad en overleg oor,.eeleu, fchadelyk yoor den Burgerhaat alhier te zyn. En ten einde hier-  JAARBOEKEN, January, 1787. 93 hierin met alle orde en bedaartheid te werk te gaan, en alle fcöyn van wetteloos geweld en losbandigheid te vermyden, verklaar en wy, genegen te zyn, eenige kundige brave en vertrouwde Gecommitteerdens uit ons midden te verkiezen, en hen van een bepaalde inftructie te voorzien , ten einde door dezelve de gebreken opgefpoord — ter onzer kennis gebragt — en de nodige middelen tot herftel beraamd zynde, voorn. Gecommittetrdens tot het uitvoeren van dezelve door ons Ondergefchreven zullen worden geanthorifeerd en in Raat gefield. — En opdat dit loflyk en allezints onbaatzugtig oogmerk aan een ieder moge kenbaar worden, bieden wy dit Declaratoir aan alle onze Mede Burgeren aan , van heden af tot den eerften Maart de/es iaars, ten einde na dien geëxpireerden tyd, (byaldien de omftandigheden het niei eerder noodzakelyk maken) door de gezamentlyke Tekenaren eene verkiezing werde gedaan van zoodanige'deugdzame kundige en coriate mannen , als weke wy daar voor erkennen, en den post van Burger Gecommitteerdens waardig keuren. —~ Aldus gedaan te Vlaardingen den 5 January 1787. OVERSCHIE. Een groot en aanzienlyk getal Ingezetenen dezer plaatfemeenden ,dat het hun,even gelyk als aan andereilngezetenen van veele fteden 'en dorpen in het Vaderland, vry ftondt, om zig in den Wapenhandel te oeffenen : te meer, daarzy zulks deeden met voorkennis en goedvinden van het Gerecht, en als eene fchuttery dezer plaatfe uitmakende.Dog,(zo alswy onder het artykel van 'sGravenhage bl.63. hebben gemeld; Gecommitteerde Raden hebben G aan Vlaar." DliSOEN» Declaratoirnopens Gecom' tnitt.enz.  S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Over schie. • aan dit Genootfchap last gezonden, om zig terftond te ontwapenen, en wanneer hier tegen eenige bedenking wierdt gemaakt, zulks aan de Staten van Holland geklaagd; en dus vervolgens eene Refolutie der Staten aan het Gerecht toezonden , om terftond gemelde ontwapening te werk te ftellen ; en aan de Officieren van Delft en Rotterdam ook aan de Dykgraven van Delfland en Schieland aangefchreven , om op de uitvoering van de bevolene ontwapening ten fterkfte te waken. Integendeel zyn de Genootfchappen van Wapenhandel te Soeterwoude , Ooftervoorn Naaldwyk, Wasfenaar en Wateringe, inde befcherminge van de Staten genomen. Oude Water. Onder alle de beweegingen, welke in verfcheidene Steden dezer en andere Provinciën onder de Inwoonderen zederd eenigen tvd herwaards zyn befpeurd geworden, hebben wy fteeds in deze Stad genoegzaam eene volkome kalmte genoten ; welk uitneemend voorrecht wy, naast de gunflige befliering van 't Opper-wezen, aan de loffelyke pogingen en de voorzichtige maatreguïen onzer ftads Regeering, mitsgaders aan't vreediaam beftaan van meest alle onze Burgers en Ingezetenen , te danken hebben. Deze rust zou onafgebroken zyn geweest , was niet ook hier door zommigen het nieuwerwetschStaatsgeftel begonnen gepreekt te worden. Op 't einde van 's  JAARBOEKEN, January, 17S7. 95 't afgelopen jaar 1786 was voor zeker Huis, ftaande omtrent de Markt, alwaar eenige weinige Inwooners, onder de benaming van een Genootfchap , zich veeltyds laten vinden, en (zoo men vernam) op 't voorbeeld der Genootfchappen in fommige andere Reden , zich ook met de 's Lands en Stads zaken bemoeyen , en daar ov.r met den anderen raadplegen ; een Bord geplaatst , waar op met groote vergulden letteren gefchreeven ftaat: De iiurger Societeits Kamer; het welk aan andere Burgers, die in denkwyze van dit Genootfchap verfchülen, wat fterk in de oogenfchittert. Immers weinig dagen daarna wierdt door den Bewooner van 't gemeld Huis aan den Heer Hoofdofficier ter hand gefteld zeker Papier,'t welk aan 't zelve Huis was aangeplakt gevonden , inhoudende niet alleen fterke uitdrukkingen, maar ook bedreigingen ; gelyk dan ook op nieuwe Jaars-Nagt aan 't meer gedagte huis 4. 0f 5. glasruiten zyn ingeilagen geworden. De Wethouderfchap, deze bedryven met ongenoegen befchouwende , heeft getrapt de Daders te ontdekken , en ook ten dien einde doen afkondigen de volgende Publicatie: Officier, Burgemeesteren en Scheepenen der Rad Oudewater, in ervannge gekomen zynde, dat des nagts , tusfchen den 2811e en 2oRe December X786, is aangeplakt gevonden tegens het Huis van O/wer Daniël Rug» z.'ker Gclchnft, ïnhoüdende niet alleen oproerige taal, ftrydeude tegens Ou OESTER.  56 NIEUWE NeDERLANDSCHE Oude WATEK. Pull. tegens onrustige beweegingen. de Placaten van den Lande, maar ookdreigemen» ten, welke van fatale ge volgen zouden kunnen zyn; als mede dat op gemelde nagtaan zekere Huizinge binnen deze Stad, en vervolgens ook op nieuwe jaars hapt laatstleden aan't Huis van de voorn. Olivier Dnniel Huge de Glazen zyn ingeflagen : al het welke zynde zaken waar aan de Julfitie en Politie ten hoogden gelegen legd, dat de Dader,of. te^Daders , van die Delicten ontdekt werden J zó is't, dat welgemelde Officier, Burgemeesteren en Scheepenen der voorn. Stede beloven een Premie van 150 Caroly Guldens acn den geenen,die den Dader, of Daders, weet te ontdekken, zodanig dat dezelve in handen van de Junkie korren te geraken, en van 'tfait overtuigd worden, zuilende ee namen der aanbrengers"} des begecrende, werden gefecreteerd. En werden ttfTens de goede Burgeren en Ingezetenen by dezen wel ernftig gewaarfchoud om zich te onthouden van alle oproerige gefprekken, en van alle het geene aanleiding zoude kunnen geeven tot itoring van de publike rust, als mede van alle getier, gezang en geraas, inzonderheid des Nagts, op de itraten; en voorts Vaderlyk vermaand om zich als itillein den Lande te gedragen, en eerbiediglyk te gehoorzamen de Wetten en Bevehn van de Hoge Overigheid en de Regeering dezer. Stad; op poene van incurreeren de RrarTsn en pamen daar tegens geftatueerd. Aldus gepubliceerd van denPuye naar hetRaadhuis der Rad Oudtwater voorn, op den 2de Janu» ary 1787. _ Deze Publicatie is geweest aan die uitwerking, dat zederd dien tyd niets van dien aart is voorgevallen , als alleenlyk dat nog 3. a 4. ruiten aan 't voorfz. Societeits-Huis zyn ingeflagen, welke Sociëteit alleen als de oorzaak van de geftoorde rust moet aangemerkt wor-  JAARBOEKEN, January, 1787• 97 worden. Dit inflaan van eenige ruiten, is ook nog aan twee andere Burgerhuizen gefchied, dog 't welk zommigen gisfen, uit eene andere oorzaak voortgekomen te zyn. Geiyk alles in ons Land in beweeging is en het reeds eene gewoonte en hebbelykheid is geworden, dat de een afkeurt, 't geen de ander doet, dat men Vergaderingen zaamroept en fpant, om alles te bedillen , en onder voorwendzel van, verzonnene of vergrootte, misbruiken te willen herftellen,waar van duizende voorbeelden in ons Land, en ook een zo even verhaald voorbeeld in deze ftad,zyn; zo moet men zig niet verwonderen , menigvuldige Advertisfementen en berigten , de een tegen den ander te zien in 't ligt verfchynen; zodanig was dan ook dit berigt: Vlet de grootfle verwondering gezien zynde in de Haarlerafche van den 20, en Zuid- Hollandfche Couranten van den 22 en 24 dezer, een zekere Advertentie door Schutmeefteren, en wel fpeclaal door de Kapiteins van de Schuttery der iïad Oudewater gedaan ; tenderende om de St. J ris Schu.ters Doelen, tegen den 1 November 1787 te verhuuren ; declareeren wy Ondergetekenden als gequalificeerdens van eenige Schutters dezer Stad, de voorfchreeve Advertentie te houden voor Informeel, Nul en van Onwaarde, als zynde buiten onze kennis en weetenfchap gefchied. Oudewater den ANTHONY MONTYN. aj Jan. 1787. PIETER STA VER. (was get.) O. D. HOGO. PIETER, Vc ENGELEN. G 3 Woer' Oudewater.  93 NIEUWE NEDERLANDSCHE WoER Woerden. Wanneer het eenmaal een deugd wordt gereekend, en metde zoetluidende naam van Vrybeid beftempeld , tegen misbruiken te fchreeuwen,aanfpraken te maken, nieuwigheden of te vorderen,fof zelve in tevoeren; dan ziet men wel een begin van deze bewegingen , maar niet ligt een einde. Men begint wel eerst van wezenlyke misbruiken , die er altyd in alle regeeringsvormen geweest zyn, nog zyn, en akyd zullen overbJyven ; men begint van misbruiken die behooren verbeterd te worden; maar men blyft daar niet by; men gaat dan verders aan het uitpluizen; haalt veele onverfchilhge zaken pop, fchommelt hier of daar wat oude papieren uit de hoeken , of ook vorige gebruiken , die in die tyden gefchikt waren;maakt van dezelven eene groote ophef, en zuigt al zagjes de zucht tot nieuwigheden in, vervalt eindelyk tot de ongerymfte vorderingen en ftaaft dezelven met de ongehoordfte redenkavelingen. Dit zou egter zo algemeen geen plaats vinden , indien 'er geen eigenbelangzoekers waren, of politique dweepers die de gemoederen der Ingezetenen met hun gezwets aanblazen, en die ontvlamming geduurig ieevendig houden. Opmerkzame befchouwers van de hedendaaglche gebeurtenislèn in ons Vaderland , hebben qyeral die aanblazers waargenomen : vooral ook in de fteden Heusden en Woerden. Heusden is de eerfte, die niet alken veeleileye ongehoorde zaken en vorde- rin-  JAARBOEKEN, January, 1787» 9$> ringen heeft opgedist, maar ook eindelyk W zitting en ftem in de fouveraine vergadering dk: van de Staten dezer Provincie geëifcht. Welk voorbeeld door deze ftad is nagevolgd. In de voorvallen in deze ftad fpeelt de Burgemeefter Costerus, (die de Zuid-Hollandfche Courant laat fchryven , en door middel van die Courant nog al vry wat deel in de voorvallen door geheel ons Vaderland heeft) geen kleinen rol. Een der voornaamfte raadslieden en beleiders van "t werk te Heusden, is fteeds de Menuo's Gezinde Kerkenleeraar te Leyden, Fr. A. van der Kemp, die ook zeer zeker geen geringen rol in de gebeurtenisfenteWyk te Duurftede gefpeeld heeft. Van Heusden zullen wy vervolgens nader fpreeken. De Vroedfchap van Woerden fchreef den 18 January 1787. aan de ftaten dezen brief. EDELE GROOT MOGENDE HEEREN.' TVjadat onze Prxdecesfeuren, met toefremming i^1 van de gemeene Schuttery ea Burgery dezer Stad, zig op den 8 Augustus van den jare 1572 be* seaeven hadden in 't verbond tusfchen de Edelen en Steden van Halland, op den iy Julydeszelven iaars te Dordrecht gemaakt, was het niet anders dan een natuurlyk gevolg , dat de ftad Woerden, delende met andere Steden in dezelve lasten , en aan de gevaren zig fterker bloot Rellende dan grotere Steden, die van meerder defenfie, en minder geëxponeerd waren, ook moest delen in de voorleien en in 't bellier van eene Sociëteit, die men als volkomen nieuw moest conüdereeren, en tot welke alle de contracterende parthyen even veel regt hadden. Het was om die reden , dat de Regenten van G 4 Woer-  too NIEÜWE NEDERLANDSCHE Woei DEN. Woerd eischt zitting ter Sta rergad ring. c- Woerden na dien tyd tot der Staten vergadering beichreven wierden, en ook nog befchreven zyn nadat de Stad in de jaren 1575 en 1576 een harde '■n belegering, van byna een rond jaar, had uitgeRaan, waardoor deze Stad, zoo door de ttondvastigheid der Regenten , als den moed der Burgeren; zoo niet (. meerder, ten minden zoo vee! voordeel aan de r- Leden van het Bondgenootschap heeft toegebragt, als er weinige Steden in Holland gevonden worden. «-« Het was dan ook om die reden, dat onze Voorvaderen nooit hebben kunnen verwagten, dat aan deze Stad het grootRe prerogatief, van na. menclyk als een Lid van Staat te worden geconfidereerd; zouden worden ontnomen ; te min omdat kort na den aanvang der belegering, in den w/amjder B(jndgenoten, aan de Regeering van Woerden, onderden aangenamen tytel van meede Broederen een brief gefchreven is, om dezelve tot Randvastigheid aantemacen, en daar by onder anderen gezegt: „ dat zy uit den brief, aan zyne Excellentie gefchreven, en gedateerd den li September 1^7 f, met genoegen hadden verftaan van Hunlieder goedende vromer gemoed, vertrouwen, de, dat Zy luiden daarinne volharden zouden, ah goede en getrouwe Verbontsgenoten, zoo ten hunnen Prys ende Eere, als ook tot bevordering en vermeerdering van hunne Vryheden, Privilegiën ende Handvesten en 't gunt eenigzints tot hunner Stede gemeene welvaart voor den toekomen, de tyd bevonden zoude worden, te dienen 't welk al- tjds, en in 'r byzgnder in zulke geva! LEtï behoort , en Zy luiden niet hadden te twyfelen, een recompenfe ende de vrugt te zullen zyn hunner vioom;gheid en getrottwigheid. Dan Edele Groot Mog. Heeren! hoe zoetluidende deze beloften waren, die onze Voorvade. ren m tyd van nood, en toen deze Stad voor het Bondgenootfchap al'ernoodzskelykst was, mogren Boren, wie.den egti.r de dienfien, door de Burgery gedaan, met welker prestatie zy zig had-  JAARBOEKEN, January, 1787. ior rradden uitgrput, wel dra vergeten, en het kusfen der Stad, mogelyk door de heerschzugt van weinmen, uit de Vergadering als uitgefchoven: — Een evenement, waarover wy nog heden verbaasd ftand, dog waar van wy verkiezen, niets meer te zeggen: Een evenement, 't geen onze Prsdecesfeurcn in zoo verre hebben ter harten genomen, dat zy, zonder ooit van hun Regt atlland gedaan te hebb:n , reeds inden iare 1005-, en vervolgens in den jare 1638, by Adres aan Hun Ed. Gr. Mog. inüantien hebben gedaan, omme weder in de posfesfie van dat Regt der Stad te geraken, en ter vergadering van Hun Ed. Groot Mog. te worden geadmitteerd; — welk /idres door Hun Ed. Gr. Mog is gefteld in handen van den Heere Prince van Orange, als Stadhouder, omme daarop teadvifeeren; dog is, voor zoo verre wy weten, dat advys nooit uitgebrapt, nog door Hun Ed. Gr. Mog. op het Advys gedisponeerd. Het is in ons vermogen niet, het Adres zelfs, ietterlyk aan UEd. Groot Mog. openteleggen, omdat hetzelve in den voor deze Stad noodlottigen tyd van 167a en I673, nevens vele Chartres der Stad, dooi de vyanden aan de vlamme zal zyn opgeofferd; dan wy vertrouwen, dar. hetzelve in de Registers van UEd. Gr. Mog. zal geregistreerd zyn, er wy hebben redenen, om geen zin ts te twyffelen. of het Regt der Stad zal door hen, die nadei aan cie tyd geleeft hebben, en die een meenigti van befchryvingen tot de vergaderingen van Staat aan onze Stad toegezonden, hebben kunnen pro duceercn, bondiger zyn gededuceerd, den wj heden zouden kunnen doen. Jaa wy denken zelf; daaruit, dat Hun Ed. Gr. Mog. het advys var den Stadhouder hebben gevraagd, te moetenbe fluiten, dat de argumenten, by het Adres ge maakt, op goede en onoplosbare gronden hebbet berust; en wy trekken diezelfde confequenti G 5 ooi WoER* DEN. Woerden '.ischt zitting ter Staf. ver gade' ring. r l  102 NIEUWE NEDERLANDSCHE- WoERDEN, Woerden eischt zifting ter Stat. tergade ring. Hetj> ook daaruit, dat de Heer Stadhouder , voorzoo veel wy weten da3rop nooit heeft geadvifeerd. En het is ook uit dien hoofde, dat wy (zonder voor als nog te treden in een onderzoek, of deze Srad , fchoon dezelve nooit ter Staatsvergadering was vevfchcenen geweest; egter naden aart der ConlHtutie dezer Republiek , en op gronden van Kegten, niet zoude kunnen vorderen, om ter Staatsvergadering te worden geadmitteerd) het van onzen indispenlabelen pligt hebben geagc, niet langer Ril te zitten, maar ons by dezen aan UEd. Gr. Mog. te adresfeeren, en met de vercischten eerbied voor UEd. Gr. Mog. vergadering dog tevens met een billyke verwagting van een goed fucces, te verzoeken, dat UÈd. Gr. Mog. op het Adres, door onze Voorvaderen in den jare 1G38 gemaakt, alsnog favorabel gelieven te disponeeren , voorzoo verre het verzoekaangaat, om de Gedeputeerden dezer Stad ter Staatsvergadering te admiteeren . en in 't vervolg tot dezelve te be/chryven , en deze Stad verder in redelykheidte doen deelen in de Gommis-fien, door de Staats* leden bekleed wordende. Wy beveelen UEd. Gr. Mog in de befchermicg van den Almagtigen God, en blyven. EDELE GROOT MOG. HEEREN! UEd. Groot Mog, ootmoedige Dienaaren. Burgemeesteren en Vroedfchappen der Stad Woerden. Ter Ordonnantie van dezelve. JACOB SPOOK S. Woerden den 18 January 1787.  JAARBOEKEN, January, 1787. 103 Heusden. ^ Met hoeveel regt wy hier voren gezegd hebben, dat deMenno'sGezindeLeeraard. Adr. van der Kemp niet weinig deel in de Heusdenfche voorvallen heeft, kan uit dit navolgend byzonder ftuk worden opgemaakt, het welk hy, met zynen naam on* derteekend , in de Leydfche Courant van den i January heeft doenplaatfen,enhet.welk, hoedanige kenteekenen het draagt, wy aan het oordeel van den lezer zeiven overlaaten. Eene Mhftve van het Collegie van Geconfütueerden der Burgery te Heusden, met een verhaal der aangewende pogingen en redres hunner Stedelyke Grieven, en opgaave van volgende maatregelen heeft tny, hoven derzelver beantwoording, tot de volgende Aan* fpraak, voor welke reeds by my meer 'dan eene reedepleitte, overgehaald. Eindelyk, Heusdenaars! is de groote dag aanftaande, op weiken de heilzon der Vryheid vanü zal fchynen, indien gy wilt -— voor L>, de eerflen onder die duizenden van Hollands Ingezetenen, welken, fchoon hunner Voorouderen bloed voor de Vryheid ftroomde, fchoon zy met de meest bevoorrechte Stedelingen in alle de lasten, ten gemeenen welzyn dienftig, dee]en. —— 't zedert ruim twee honderd ]aren van alle de voordeden, door welke dit bloed alléén betaald, die lasten alléén kunnen opgewogen worden, verdoken bleeven. # 't ls waar, Heusdenaars! ruim twee hondard jaren heeft het U mogen gebeuren, onder dezagteKegeenng van Hollands geëerbiedigde Staaten, by het oneeftoord genot uwer bezittingen bewaard te blyven, —• twee honderd jaren zo veel hens deelacn• f.cs-  ïc-4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Heus den. Aanfpr. \an Fr Adi.v.d. Kemp «an de Heusde- naren. .achtig; zo goedertieren geleid te worden, tot welks volbrenging men U meende te moeten verplichten, dat Gy naauwlyks uwe boeijens gevoelde: - naauwlyks wist - dat Gy boeijens met U , omdroegt - naauwlyks naar derzelver bevryding verlangdet — maar, Heusdènaaren! ook zederc ruim twee honderd jaren blyft gy van het onwaardeerbaar genot der Vryheid, welkers flaauwe fchemering uwe Voorouders aanmoedigde, om den dwingeland Philips het Graavelyk .gezag te ontweldigen - verftooken; zedert twee honderd jaaren blyft gy — in weerwil der afgefchudde Spaanfche dwingelandye - blyft gy in den eigen- lyken zin - hoe hard U het woord valie Slaaven! zyt gy, hoe malsch de wyze moge wcezen, onder het juk! Juicht, Heusdènaaren! juicht over het opgedaagde tydltip, in het welk gy dit zo vernederecd juk voor altoos zult verbreken, verbryzelen; zo verbryzelen, Heusdènaaren! dat ooit op geene uwer Kinderen fchouderen ééoig fpeur v,m dit, om U te bedriegen met fluweel bekleede juk overblyve; dat ook de gedagtenis zelfs van dit, door onwaardige Belgen bezongen, juk in de vergetelheid worde verloren. Ik verblyde my reeds in dit vooroitzigt, om dat ik uwen moed kenne,- ik durve U hier toe aanzetten, U voor den goeden uitflag inltaan, om dat ik van uw recht tot dien gewigtigen flap overreed ben , om dat ik de veelvermogende dryfveeren, welke U tot denzelven verplichten, kenne, om, dat ik buiten twyffel flelle, dat Hol. lands wakkere Palinuuren, en, boe veelen zyn tot dezen naam gerechtigd , uwe manmoedigepogiugen bewonderen, dat Hollands Staats vergaderinge zich over den aanwinst van zulk een waardig Lid, als uwe Stad, zal verblyden. Uw recht, Heusdènaaren! is boven allen twyf. fel, indien gy Menfchen zyt, indien gy als Leden van een vry Gemeenebest a waar eene volkome-  JAARBOEKEN, -January , 1787. 105 rocne gelykheid van rechten enbelangcns, indien al niet van rangen, plaats moet vinden, zult kun, I nen aangemerkt worden, ten ware men U in de verachtelyke clasfe van Onderdaanen rangfehikken . wilde: maar, wat fpreeke ik van uwe rechten, daar 1 óv tleerschzugc deze naauwlyks durft betwisten , 1 daar de billykheid uwer eislchen ook door Qezul- i ken erkend word; welken in derzelver verydehng t bun byonder belang wanen te vinden, daar thans j der leere van 's Volks Alvermogen, algemeen.) hulde beweezen, en de waarheid, dat Stedclyke belangen, ook SiEDELVK behartigd, Stedelyke en plaatfelyk grieven, Stedelyk en Plaatselvkher. tleld moeten worden, algemeen word geëerbiedigd. Gy ziet, Heusdènaaren! dat ik U met wyze naar uwe oude Privilegiën, gelyk ik zouden kunnen: zy mogen dienen, om uw tegenswoordiglot te verzasten; zy blyven de merktekenen uwer 'Slavcrny"onder de Graavcn, maar verloeren haare kracht by het vernietigen van dat overweldigd gezag toen alles in uwen boezem terug keerde; zy mogen de baatzucht vleyen, maar kunnen de breukedes Vo'ks niet heelen, dat nu moet zoeken om zich als vrye Lieden te doen gelden, en die regten aan hunne Kinderen te verzeekeren, dat nu zich moetwagten,omde Hooge bezitters hunner verlorene of ontroofde rechten door hunne vrywilhge toeftemming; ook niet by onderlinge fchikking, derzelver voortduurend genot te verzekeren. Heusdènaaren! welke krachtige dryfveeren moeten u in uw grootmoedig voorneemen fterken! plicht en belang - anderer voorbeeld en aanmoediging: nu of nooit, Heusdènaaren! Een VolK ontworReld geen tweemaal de Slaverny; het moge dan eens door wanhoop gedreven, het jnk aflcbudden — maar verandert llegts van Meesters. Uit zoude het geval onzer Voorouderen kuunen "fchynen, maar is het zeker niet. Gy hebr de Vryheid nooii deelachtig geweest, even weinig als zy, die den Dwingeland Philips bellieden, en om aedwingelandy _ Diet dagten, ca alles gered waanden 3 toer Heus- IEN. 4anfpr. an Pr, kdr.v.d. .emp. an de -leusde* \aren.  ïoS NIEUWE NEDERLANDSCHE Heusden. jlanfpr. van Pr. Adr.v.d. Kemp, •aan de Hénsrie- naren. toen zy Philips hadden afgezworen. Zy mistrouwden hunne waardige Leiders —• hunne Braave Hoofden niet — dagten niet eens, om zieh hec genot derwaarc Volks Vryheid te verzekeren, en zouden even goedhartig — even zorgeloos zich gebogen hebben onder het Gezag van den Grooten, door hun billyk geëerbiedigden, beminden Willem van Orange, als kon daar aan onder dat der Heeren Staaten. Nu of nooit, derhalven — nimmer zal zulk een gunftig tydftip weer opdagen; nimmer zal u de Vryheid zo vriendelyk weer aanblikken. Is plicht niet voldoende? uw belang, uwer Huisgezinnen» uwer Nakomelingen belang, raad u zulks aan, eischt zulks van u, moet u blyhartig éénige moeijenisfen doen verduuren; Wyk by Duurftede kan u ten voorbeeld, ten ;»rikkel ftrckken. In aanzien , in vermogen, in fterkte, in talrykheidderlnwooners verre beneden u, trekken de Wykenaaren de aandacht van gansch Nederland tot zich, wisten, toen zy geheel alleen Honden, zich ledoen eerbiedigen, herltellen hunne Stedelyke Regten iUstig, moedig , zonder op het bedreigd geweld te verbleken, en werden buiten 's Lands zelfs, van belangs genoeg geacht voor lof en laster. Zy ftaan nog — tut op dit ogenblik —■ onbezweken, alléé:) dnor hunne eigene kracht; engy — zoud aarzelen! — neen, Heusdènaaren! dan zoude ik my fciiaamen tot uw loffelyk Genootfchap van Wapenhandel te behooren. Gy zuit flagen — ik durve u met den uitllag geluk wenfciien, indien gy moeds genoeg hebt, om het te onderncemen,"" indien gy der Vryheid waardig zyt. Wy hebben hier noch Gelderfche noch Amersfoerfche Staaten; de HoPandfche Vergadering kent beter de belangens, de rechten van vrye Ingezeten — weet becer beide te eerbiedigen —- te onderfchragen. Hollands Vaderen zullen Heusden niet be- Elburgen; de onderltani aan de Stad Utrecht verleent, uit Hollands Magazynen, moet  JAARBOEKEN, January, 1787* 10? u hier ten waarborg (trekken, indien de mondelinge betuigingen der voornaamfte Staatsmannen, 1 indien de Staatsgewyze verklaaringen u eenigen twyffel overlieten. Hollands Vaderen eerbiedigen t te veel 's Volks onvervreemdbaare rechten , om ■ hetzelve in de beheering zyner Domeftique belan- i gens te dwarsboomen, om hetzelve het hertteizy. ] ner Stedeljke grieven te beletten, en wceten,^ dat gy - gy Heusdènaaren i en gy alleen, even als andere Stedelingen — tot dit werk zj'tbe- , voegd en gerechtigd. Hollands Vaderen — Hollands Palinuuren kunnen ook nier voor alles zorgen — kunnen niet al het ontftcne in ééns glad niaaken — gy, gy moet uwe Stemme verheffen, duidelyk - met zo veel nadruks als eerbied laaten hcoren - en tevens de handen aan het werk flaan: dit verlangen zy, en reikhalzen ua het ogenblik, dat de Burgers het lang gerekt Itilzwygen breeken (t). Zu k eene medewerking zal hunnen overmoeijelvken arbeid, hunne lastige Staatszorgen verligtên - zal Hun Herken - zal Hunne Staatsbefluiten voor al in dit-tydlhp, cenen nieuwen klem gceven , en onze bondgenooten overtuigen , dat het Volk de overheerfchmg zo wel moede is als deszelfs Hooge Vertegenwoordigers ; zulk eeu bedryf zal de vyanden der Vryheid-Hunne, uwe vyanden doen verbleeken. Denkt niet, Heusdènaaren dat uwe Mede Burgeren in andere Steden ftil zullen zitten; zy zullen op een wenk van Hollands Vaderen — in uwe begunlliging gegeeven - tot het herltel hunner bezwaaren vliegen; zy zullen de voetHappen van Hollands Vaderen drukken. - Dezen, des mogelyk, trachten voorby te ftreeven — uwe zaake de hunne maaken — uw voorbeeld voor het hunne kiezen, en den dag zegenen, op welken die van Heusden dit roemvolle werk begonnen - voltooiden. Dien dag zult gy Zegenen (f) Hoe verre de Staten van Holland dit verlangd, hïer na geieikhalsc hebben, zal bet vervolg leeren. Heus* lEN. ianCpr. 'an Fr. idr.v.d.' (emp \an del Ueusdt' iarenK  io8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Heus . DEN. jfavfpr. van Pr. Adr.v.d. Kemp aan de Heusdenaren. Op den a January vergaderden de zes geconfirmeerden, welken als de zodanigen op den 2,6 July en 4 September 1786 door een aantal Burgeren en Ingezetenen by Notarieele Procuratie waren aangefteld, alle hunne constituanten in de groote Kerk, en vroegen hen of zy begeerden, dat de Regeering de-* zer ftad volgens het oud Privilegie en naar inhoud van de Magiftraats Refolutie deswege reeds op den 27 December 1783 genomen , op heden veranderd en dadelyk naar die verandering een vast Reglement zoude beraamd worden , waar door het oude Graaflyk Privilegie vernietigd , de aanftelling der Regenten aan de Burgery gebragt, en de oprigting van een Collegie van Gecommitteerdens uit de Burgery ingevoerd wierdt. Dit met ja beantwoord zynde , verzogten de Geconftitueerdens vergadering van de Magiftraat tegen den volgende dag en lieten na het aflopen van dezelve vergade; nen — die dag moet 'sjaarlykseen dag vae vreugde, een dag van dankzegginge aan den God van Nederland worden voor U, voor uwe Kinderen. Die Kinderen moeten, nog ftamelende, de naamen van die Leden van Hollands Vergadering Ieeren, welken zich de eerften beieverden, om uwe fteai te doen gelden, om uweeischen teltaaven, Kort, Heusdènaaren! wees Holland, het geen VYyk was voor het Sticht, verdient aller braave goedkeuring — of wagt derzelver medelydend beklag. Ik wenfche te kunnen blyven een Lid van uw Exercitie-Genootfchap, FR. ADR. van der KEMP.  JAARBOEKEN, January, 1ioj? 'dering van Schout en Scheepenen. Het welk wierdt toegedaan : waar op Gecon-r ftitueerden in 'de vergadering van Magiftraat verfbhenen zynde, aldaar kennis gaten van het gezegde voorneemen der Burgery, en deswegens verzogten de goedkeuring def Magiftraat en authorifatie; om ten dien einde alles gereed te mogen rnaakeh, en byzonder om alle de Burgers en Ingezetenen by openbaren tfomflag tegens den dag van 6 Jan. te mogen oproepen. Dit wierdt terftond ingewilligd: uit welken hoofden zy in de daar op volgende vergadering van Schout en Scheepenen aandrongen öp het formeeren van eene .Nominatie van zevert Perfoonen, óm dezelve, volgens het oud gebruik, aan den Drosfard over te geVen , ten einde Hy daar van twee Perfoonen zoude üitfchrappen , om die plaatfen met twee oud Scneepenen aan te vullen , op dat die vyf overgeblevene benoemde Perfoonen met de daar by gevoegde twee oüd Scheepenen door den Schout beëedigd en ingehuldigd zouden worden. Aan dit verzoek der Geconftiiueerden is insgelyks door Heeren Scheepenen dadelyk voldaan , terwyl het fpoedig bellag van dit alles daar aan is toegefchreven, dat llegts één derjjRegenten, Welke zig altyd tegen deze ondernemingen verzet hebben, in die Vergaderingen tegenwoordig was. Op dien zelfden dag nog wierdt door de Geconftitueerdens met twee Gerechts-Boden, wegens de afwezigheid van den Drosfard en Schout, deszélfs steH de- F-TeuS. EN.  iio NIEUWE NEDERLANDSCHE Heusden. dehouder J. A. Gerlach doof twee onderfcheidene infinuatien gefommeert om den 6 Jan. des morgens ten half elf uuren op den Raadhuize te verfchynen , om als Drosfard de voorfchreevene uitfchrapping van twee der zeven benoemde Perfonen te doen , en derzelver plaatlen met twee oud Scheepenen aan te vullen; en om voorts als Schout de zeven nieuwe Scheepenen te beëedigen, met verbod echter, dat hy de twee oud Scheepenen Abraham van Baak en Jan Lodewyk Nolet (als welke wegens hunne verfoeilyke tegenftand (zo als men die noemde), tegens het ingeroepen Privilegie , door de Burgery voor haare wettige reprefentanten niet langer zouden erkend worden ) in plaats der twee uit te fchrappen benoemde Perfoonen niet mocht verkiezen, en met declaratoir, dathy den 6 January ten half elf uuren op den Raadhuize niet verfchynende , zou gehouden worden onwillig te zyn om aan de voorfz. Sommatie te voldoen: gelykhyook den volgenden dag den 4 Jan. by eene Contra Jnfinuatie aan Heeren Scheepenen en aan de Geconllitueerdens gedaan, zyne weigering te kennen gaf, en tegen al het te verrigtene protefteerde en voorgaf, hetzelve aan te merken als een attentaat tegen het gezag van de Souveraine vertegenwoordigers dezer Provincie. Dan , Gcconftitueerdens hier doorgeenzints afgelcbrikt zynde, deeden den 5 Jan. door alle de Wyken en Straaten dezer Stad, by openbaaren Tromflagalle de Burgers en Ingezetenen door een Gerechts- bo-  JAARBOEKEN, January, 1787. iïi boden tegens den ó Jan. des 's morgens ten elf uuren , öp authorifatie van de Magiltraat1 oproepen , met uitdrükkelyke verklaaring , dat die geenen , welke als dan niet verfcheenen , zouden gehouden worden toe te Hemmen in alles wat alsdan door de vergaderde menigte zou beQoten en verligt worden. Naauwlyks was de 6 January verfcheenen,of het Raadhuis wierdt op bevel van de Magiftraat door een Wagt van vier en twintig gewapende Burgers en een Officier bezet, en ten negen uuren kondigde het geluid van alle de klokken dezer Stad , geduutende een geheel half uur , aan alle de Burgers en Inwoonders eene buitengewoone gebeurtenis aan, terwyl het fpeelen op de klokken , geduurende een volgend half uur ten tien uuren weder verwisfeld wierdt door het gelui van alle de klokken Het gelui der klokken ten half elf uuren onhoudende, en toen nog eenmaal door alle de Tamboers de vergadering geflagen zynde , verfcheenen de zes Geconftitueerden met den Secretaris der Stad op het Balcon van het Raadhuis der aanwezende en vroegen aan de aanwezende menigte af, of het Hunlieder voorneemen bleef, om met de verandering der Regeering op den 6 Jan. voort te gaan? 't welk met ja wierdt beantwoord; Waarop de Geconltitueerden door één hunner een declaratoir aan de vergaderde Lieden deeden voorlezen , waar in alle de oude Regenten, door deBurH z ge* Heus- ;EN.  FTptjs- na NIEUWE NEDERLANDSCHE gery ontflagen wierden uit den eed, welkö zy in den jaare 1783 hadden afgelegd, metdankzegging aan de rieeren Dr. F. F. Leemans , F. Rant, G. de Koek, D. Papet £ J. A. Rictveldt en C. W. Ptobsting, als welke door hunne medewerking tot de hier bovengenoemde Refolutie der Magiltraat van den 27 December 1783 , in het ontwerp hadden ingeftemd : en met betuiging van de hoogfte verontwaardiging voor de Heeren Adam Rauws , Jan Lodewyk Nolet en Abraham van Baak, als welke, door hunne Nota's en Protesten tegen die Refolutie zig verzet hadden , en waarom deze drie Raaden verder verklaard wierden, verbeurd te hebben hunne posten, als Oud-Raaden, met verbod, van immer zich, die hoedanigheden te mogen annemen, en met declaratoir, dat zy voortaan nimmer tot Regenten, of tot eenige Stadsbedieningen zouden verkiesbaar zyn. Elk riep weder met luider ftemme ja , het geen ten gevolgen hadt, dat dit voorgeleze Declaratoir aan den aanweezenden secretaris openlyk wierdt overgegeven, met verzoek, om hetzelve in naam der Burgery in bet Register der Magiftraats Notulen", in tefchryven, en daar van aan elk der gemelde Heeren een copie authentiek tot zyn naricht te doen toekomen, hetwelk door den Heer Secretari'3 aangenomen en beloofd wierdt. Hierop wierdt de bovengemelde Contra -Infinuatie, door den Stedehouder^. A. Gerlach, op Donderdag den 4 Jan. aan de Geconftitueerden gedaan^ aan  JAARBOEKEN, January, 1787- H3 aan het Volk voorgelezen ; dan ook dit geen verandering in de vergaderde menigte te weeg brengende , wierdt de Drosfaard en Schout nog driemaalen door een Gerechtsboden uitgeroepen , doch niet verfchynende, verrichtede de vergaderde menigte nu zelfs, hetgeen de Drosfaard, ten tyden der Graven, van's Heeren wegen gedaan heeft, en keurde toen twee Perfoonen van de zeven benoemden af, derzelver plaatfen met twee oud Scheepenen aanvullende: welke vyf overgebleevene benoemde Perfoonen en de twee verkorene oud Scheepenen , door een Commisiie uit de Geconftitueerden, voorgegaan door twee Stadsboden, op *t Raadhuis verzocht en geleid zynde , wierden dezelven, ten aanzien van de vergaderde menigte , door de Geconftitueerdens , als daar toe in plaats van den afwezig zynde Schout door het Volk magtigd zynde , in tegenwoordigheid van den Secretaris der Stad, welke de inhoud van den Eed aan hun voorlas , openlyk beëtdigd , als Scheepenen ingehuldigd , en voorts verzocht, om dadelyk tot de verkiezing van drie Burgemeefteren over te gaan, het welk door hun verricht en de drie nieuw verkoze Burgemeefteren aan het volk voorgefteld en door de vergaderde menigte wegens die verkiezing een Hoezee opgeheft zynde, wierden deze drie verkoze Burgemeefteren , door eene Commisfie uit de Heeren Scheepenen en uit de Geconltitueerden, weder voorgegaan door twee Stadsboden , ingelyks ten Raadhuize begeH 3 leid Heus. DEN.  Heus. DEN. »4 NIEUWS NEDERLANDSCflË leid en terftond op dezelfde wyze alsdeHee* ten Scheepenen beëedigd.Na dit alles wierdt door de Geconftitueerden aan het vergaderd volk een reglement voorgeleezen , hetwelk reeds eenigen tyd ter onderzoek voor de Burgery , op eene bepaalde plaats had voorgeleegen, en waar door het Privilegie omtrent de jaarlykfehe verkiezing der Regenten vernietigd en derzelver aanftelhng aan der Burgery gebragt , en waar by een Collegie van negen gequalificeerde Gecommit. teerden-uit de Burgery ingevoerd wierdt;dit Reglement door de vergaderde menigte zynde goedgekeurd , wierdt hetzelve door de Geconftitueerden in den toen reeds vergaderden Raad gebragt, die hetzelve eenparig goedkeurde en vastftelde, en zich met den Secretaris en Geconftitueerden weder op het balcon begaf, alwaar dit Reglement toen door den Raad en de vergaderde menigte, op het voorbeeld der Geconftitueerden, onder het oplteeken der vingeren, voor God Almach» tig bezwooren wierdt. Hierop ging deze ver? gaderde menigte over tot de verkiezing van negen Gecommitteerden , die aan den Raad voorgefield zynde , voor deze reis, in handen van den Prefident Burgemeefter, ten pverftaan van de Regenten, den eed by het nieuw Reglement bepaald, als gequalifipeerde Gecommitteerden afleiden, en niet een herhaald hoezee door de fchaare wierden toegejuicht. Waar op de vergaderde menigte , op het voorftel van de zo even aangellefde Gecommitteerden befloot, om van den Raad,  JAARBOEKEN, January, 1787. "5 Raad te vorderen, dat dezelve het recht van t zitting en item in de Vergadering der flee- D1 ren Staten dezer Provincie voor deze Stad, als van ouds inroepen, en op de eerstvolgende Vergadering der Heeren Staten, de oude plaats dezer Stad in die Vergadering weder innemen zoude: welk befiuit in den toen nog vergaderde Raad gebragt en aldaar eenparig beüoten zynde, wierdt zulks daadlyk aan 't volk door de Gecommitteerdens bekend gemaakt, met by voeging, dat de Raad teffens beiloten hadt, dat op morgen in de publieke Kerken dezer Stad God openlyk zou worden gedankt voor de gebeurtenis van dezen dag, en teffens gefmeekt, dat deze Stad en Burgery in allen opzichten den zegen en gunftige befcherming over deze daden van God mogt blyven ondervinden; en dat voorts de Predikanten dezer S;ad door eene Refolutie van de Magiftraat zouden bevolen worden , om voortaan in hunne publieke gebeden dadelyk na de Regeering dezer Stad, ook aan het Collegie van gequaliüceerde Gecommitteerden uit de Burgery indachtig te zyn : waarna de Burgery door de nieuwe Gecommitteerde geluk gewenscht zynde , over den uitilag harer pogingen , men tot zyn woonhuis wederkeerde , dewyl dit alles na den middag ten drie uuren volbragt, en de gewapende manfchappen voor hunnen byftand bedankt zynde, weder gevolgd is door het luiden van alle de klokken , geduurende een p-eheel uur, en eindelyk daar na door het to H 4 fpee j IEUSIS.  BEN, n xeerde Adres eri Declaratoir daar toe re= a, latief,door een aantal Burgers en Ingeze„ tenen dezer Stad aan Hun Ed. Achtb. gej, prel'enteerd, waar by dezelve aan den dag „ leggen derzelver reipeét voor- en zugt tot ,j maintien van de Regeering dezer Stad , en hunnen afkeer van verandering in de „ beftelling vah dezelve , hebben daar op „ goedgevonden en verftaan , de Heeren 3, Burgemeefteren te verzoeken,aan de Com„ misfie , welke dit Adres en Declaratoir „ heeft geprefenteerd, te declareeren, dat 9, de Vroedfchap dezer Stad zeer gevoelig „ is over de fentimenten van eerbied voor„ en aankleving aan de wettige Regeering van deze Stad, en daar over met goed„ keuring derzelver dankbaarheid aan de j, Tekenaaren van dat Adres efi bygevoegd „ Declaratoir te betuigen." Dit belluit is, den 5 January aan de Tekenaars ter hand gelteld. Westzaanbn.  JAARBOEKEN, January, 1787. 12$ Z A A n d y k. i Alhier hebben ook i?>6 Ingezetenen een adres aan de Staten van Holland en Westfriesland ingeleverd ter dankzegging, ("zeggen zy) wegens der Staten gehouden gedrag ter bevordering van vryheid en veiligheid, in ons Vaderland. Uit Twislc is diergelyk addres ingeko» men, ook met bygevoegde vordering, dat aan de vlugtelingen uit de Reden Hattem en Elburg hulp verleend, en tegen de Genootfchappen , die voor eene andere party opkwamen, gewaakt zoude worden. Zedert een reeks van jaaren heeft men hier geen markt gehouden. Den 4 dezer maand January heeft men die weder geopend , en de twede op den 11 dezer was zeer talryk van verfcheidene Kooplieden van hier en van elders toegevloeid. Daar is reeds vry wat handel in Koorn, Lyn-Oly, Hennip- en Lynkoeken, Pelmeel enz. gedaan; men is voornemens deze markt op Donder* dag 's weekelyks te houden. ZEELAND. Middelburg. Ook hier is een zogenaamd Nationaal Fonds opgerigt: omtrend welks bellier door beftierders uit de Departementen der fteden Middelburg, Zierikzee, Goes , en Vlisüngen, den 13 January eene eerfte 1 Vto- Zaait- 3ïK.  iaS NIEUWE NEDERLANDSCHE I Middel*nuso. Den 15 September 1785 was reeds in deze Stad een Genootfchap , onder den tytel van De Vryheid, en een Sociëteit Tot Nut en Vermaak aangelegd; dog deze genootschappen namen niet veel op, en gaven ("gelyk overal in ons Vaderland) gelegenheid tot veele oneenigheden: weshalven den 6 January deze Publicatie is afgekondigd. 'Durgemeesters en Raaden, Regeerders der Stad *-* Goes, doen te weeten: dat aan Hun Ed. Achtb. door eenige Burgers, zeggende I.eden te zyn van de Vaderlandfche Sociëteit en Genootfchap binnen dee- Provinciale Vergadering is gehouden: waar in tot voorzitter, Threforier en Secretaris zyn aangefteld de Heeren J. Marquet ,M.Tak en J. P. Bomme, om te dienen tot Maart 1788. Hier wordt ook gewerkt om een dankadres aan de Staten dezer Provincie tot Rand te brengen. Daar dit adres ingerigt zal zyn , om het gedrag der Staten van Zeeland geduurende het oorlog met Engeland, als ook by de overkomst van Z. D. Hoogheid in deze Provincie , en omtrend het antwoord aan den Koning van Pruisfchen , goed te keuren , en dus van eene eenigzims anderen inhoud zal zyn, dan menigvuldige diergelyke addresfen in Holland aan de Staten ingediend; wordt dit Addres in de meefte Hollandfche Dagpapieren niet zeer gunltig voorgedragen. Goes.  JAARBOEKEN, January, 1787. 1*7 deeze Stad, mondeling is te kennen gegeven v hoe de gezamentlyke Leden van gemelde Sociëteit en Genootfchap in het zekere waren geïnformeerd, dat de voornaamfte oorzaak van de onrust, en de daar uit ten deezen dagen voortfpruitende ongeregeldheden, geatribueerd wierd aan het lubulteeren van genoemde Sociëteit en Genootfchap; dat de gezamentlyke Leden van die Genootfchappen, om eenblyk te geven , welk eene prys zy Relden in de herftelling van de rust, en om daar toe van hunne zyde alles op te zetten, eenparig nog op heden gerefolveerd hadden, hunne genoemde Gezellchappen van Sociëteit en Genootfchap volkomen te disfoïveeren en te vernietigen, waar van de voorfchreven voor Hun Ed. Achtb. verlcheenen Burgers, door derzelver Medeleden dcclareerden gecommitteerd te zyn, Hun EJ. Achtb. plechtig opening te moeten geven, in vertrouwen dat zuiks Hun Ed. Achtb. zoude aangenaam zyn, en met verzoek;dat door Hun Ed. Achtb., tot beveiliging en befcherming van hunnePerfoonen en Goederen, zo wel als van een yder Burger, de nodige voorzieninge zoude worden gedaan. Dat Hun Edel Achtb. "iet dan met het grootfte geno-gen hebben vernomen, het befluit der Leden om hunne Vaderlandfche Sociëteit en Genootfchap te disfoïveeren, zo als daadlyk ïsgefchied; dat Hun Edel Achtb. derhalven vertrouwen, dat de rust binnen deze Stad zal wezen herlteld, dat alle partydigheid zal ophouden, dat de Burger zynen mede- Burger zal aanzien als zynen Broeder, om gezamentlyk de belangen van yder in het byzonder en van het algemeen, volgens dt pügten der Natuur en Bürgerwetten, te benarti. gen, op dat alzo onder den Godlyken Zegen dt bloei en welvaart binnen deeze Stsd herleve. Dat om die heilzaam oogmerk nog meer te be. vorderen , Hun Edel Achtb. vertrouwen, dat alk het geene tot eenige aanltoot, ergernis of befpot ting en btnadeeling van eikanderen zouden kun h nei Goes, Public, nopens Genoot' fchap enz. 1  i 28 N1E0 WE NEDERLANDSCHE Goes. Public tiopens Genoot' fchap tnz. UTRECHT. tien verftrekken, by een iegelyk zal, worden gemenageerd en fpeciaal verbieden, als het dragen van Oranje of zwarte Cocarden en Linten, of van anderen kleur, welke eenige ünderfcheids - Leuzen aanduiden, het roepen of fchreeuwen langs de Straten van Oranje of Patriotten boven of onder en dergelyks, veel meer het noodzaken van een ander daar toe; het eikanderen toeroepen van eenige Schandnamen; het aanplakken of uitflrooi» jen van Pasquillen; het fptlen of zingen langs de Straaten van zogenaamde Patriottifihe of Oranje Liedjes; het uithangen van Borden voor of boven de Deuren, en het voeren van Vlaggen of Wimpeltjes op de Schepen df Schuiten, welke eenige aanftoot of reden daar toe zouden kunnen geven ; het inflaan van Glazen en verdere benadeeling van elkanders Bezittingen en Goederen. Dat Hun Edel Achtb. daar latende en vergetende al het gepasfeerde en gepleegde; een iegelyk, zonderaanzien van Perfoon, zich aan iets van het vorenftaande, van nu af aan, fchuldig makende, kan verzekert zyn, Hun Ed. Achtb. zulks met geen onverfchilligheid te zullen aanzien , en aan de Wetten daar tegen gertatueerd zich zullen ftrafbaar maken, nemende eindlyk alle Burgers, Landlie» den en Vreemdelingen, welke hier moeten verkeeren, in Hun Ed. Acrub. befcherming. Acium in den Raad der Rad Goes , den 4 en 5 January 1 787. f onder Raat) tny prefent {en flaat getekend) A. W. van CITTERS»  t JAARBOEKEN» January, 1787. iao UTRECHT. Utrecht. Den 4 January zyn de Burgerfchutters en Wagtvryen, in derzelver Compaenien of Wyken , wederom zaam geroepen, om derzelver goedvinden met betrekking tot de zaak der mediatie of bemiddeling te vernemen. De Raad in de Vroedfchap J. van Haeften heeft den 2 January deszelfs ontllag als Kaptein van de Compagnie de Pekftokken , by den Raad verzogt en bekomen; en den 9 January van gemelde Compagnie, daartoe byzonderlyk opgeroepen , met eene wydluftige aanfpraak, affcheid genomen. Niet alle Burgers en Ingezetenen hebben, het geen hier nopens de Regeering dezer ftad gefchied is, goedgekeurd. In tegendeel , men heeft in de dagpapieren geheele lysten gezien van namen van Burgers en Ingezetenen, die bekend ftonden van anders te gevoelen. Zie ook ons Jaarb. van Dec. 1786. onder Utrecht bl. 596 envolgg. Dus moest de nieuwe Regeering wel naauwkeurig bedagt zyn , om' zig tegens zo veele anders denkende ftaande te houden, en heefe dierhalven den 8 January [f87 de navolgende Publicatie beraamd ,, en den 12 January. doen afkondigen. I 3 Bn r- U-  ,trlch' Public tegen in keveren van Declar. Adresf. Regues • ten enz, 130 NIEUWE NEDERLANNDSCHr gurgemeesteren en Vroedfchap der Stad 17r trecht, mtt veel bevreemding vernomen heb. bende, hoe zommige kwalykgezinde en door . eigen belang gedreevene Mcnfchen onderhand•lche pogingen aanwenden, ton einde, ond  j3a NIEUWE NEDERLANDSCHfi U- trech Publi tegen h leveren yan 'Dcclar. sldresf. Regucsteiu ten, zoo naauw verbonden zyn, mogten beftaan Tzicb met hunne meergemelde disfentierende begrippen of met eenige Verzoekfchriften, van zo. oanigen aarc, welker beoordeeling aan de Vroed» ,-fchap dezer Stad toekomt, by iemand anders, waar en wie het ook moge zvn, buiten dezer Stads wettige tegenwoordige Regering, te vervoegen, of wel van hunne vermeende Bezwaaren eenig ander onwettig gebruik re maken , tegen , alle dezelve en ieder van hen in het byzonder ten rigoureuften zal worden geprocedeert, als tegen dezulke, welke de publieke rust eh goede orde verltoren, en die zich dadelyk verzetten tegen die Magiltraat, welke door zeer ver het grootfte gedeehe der Burgery voor hunne eenige wettige Overheid word erkend, zullende Hun Ed. Groot Achtb. aan de andere zyde ten allen tyde gereed worden bevonden, om a^Ie zodanige Burgers en Inwoners, welke met de daad tonen, den hoogden prys te Rellen op des Volks zo duur gekogte Regten en Vryheden, met alle hunneverinogens by die diere cn onfehatbare Panden te bewaren. En worden de Heeren van den Ed. Achtb. Gerechte verzogt, op het maintien dezer emftig te vigileren. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deze worden gedrukt, afgekondigd en aangeplakt, zoo als het behoord. Aldus by de Vroedfchap der Stad Utrecht gearrelieerd den 8 January 1787, en den 12 dito daar aan volgende gepubliceerd. In kennisfe van wy, J. W. de R U E V E E R. Het niet mogen inleveren van adresfen en reqnesten , waar men zulks oirbaar mogt oordeelen, is anders in de meefte onzer dagpa-  JAARBOEKEN, January, 1787. 133 papieren voor tyranny uitgekreeten , en byzonderlyk deswege allerly fchimpen fmaad ' op de Raten van Gelderland , die het inleveren van die adresfen niet beletteden , maar alleenlyk bepaalden) geworpen. En nu ziet men, dat de nieuwe Utrechtlche Regeering dat inleveren van Requesten niet alleen beteugelt, maar geheel in voorgem. Publicatie belet. Ja, men is nog verder gegaan , en heelt alle Rads amptenaren , bedienden en leveranciers , den een na den anderen, ten Stadhuize ontboden , om voor eene Commisiie uit den Raad , beftaande uit de Heeren regerende Burgemeefteren Eyk en de Ridder, nevens de Raden van benden, Smisfaert, d'Averboult, Strick van Lincboten Heer van Loenerfloot en Normandie van Schalkwyk het navolgend Declaratoir afteleggen. „ Ik verklaar my aan dezen Raad, zo als „ dezelve,op den ia Oflober 1786'. in pos» „ lesfie is getreden, te onderwerpen, zon„ der my tegen dezelve , door openlyke of „ onderhandfche pogingen , te zullen ver„ zetten : op poene , en te vrede zynde , van,des contrarie doende, van mynAmpt „ of Officie verlaten te worden." De Heer Rayneval, van het Hof van Frankryk gezonden, om wegens de zaken van dil Land, en de regten van Z. D. Hoogheid , met den Grave van Goertz, Pruisfiiche Gezant, te handelen, is in onze nabuurfchar. geweest, hebbende by den Marquis de St I 5 Si U. : RECHT  134 NIEUWE NEDERLANDSCHE l U- TUECHT Simqn, op Ameliswaard, van Maandag" avond den 15 , tot Woensdag morgen den 17 January doorgebragt, en zynde°vervolgens over Breda naar Parys vertrokken. By die gelegenheid hebben de Heeren Raden Smis faert en d'Averhoult den 16 January nadenmiddag, een gefprek met dien Heer gehad. Ook hebben eenige Heeren van de voortrein mende Leden met opgemelden Heer gefproken. Het Collegie van Dyk - Graaf en HoogHeemraden van den Leckendyk Bovendams maakte zwarigheid omtrent het toelaaten van den Raad in de Vroedfchap van Haeften , door den nieuwen Raad benoemd, om van Stadswege, in plaats van den Heer Mr. J. J. van Weflrenen, wiens driejarige Commisiie met het begin dezes jaars geëindigd was, in dat Collegie zitting te nemen. Het Dyk-Collegie hier over eene Misfive aan Hu. Gedeputeerden gezonden hebbende, met bylage van eenen brief van opgen. Hr. van Westrenen , nevens de Acte van Commisfie door den Hr. van Haeften aan den Dyk-Graaf vertoond, is op den 25 January , ter vergadering van voorfch. Dyk Collegie, een antwoord ingekomen, inhoudende: „ dat de Hr. van Westrenen,alsHoog„ Heemraad , behoorde te worden geconti, nueerd, totdat, door de wettige Vroed„ fcbap der ftad Utrecht , iemand in des„ zelfs plaatze zoude zyn gecommitteerd' „ befchouwende de aanltelling van den Hr. van Haeften , door den tegenwoordigen „ Raad,  JAARBOEKEN, January, 1787. ?35 ' Raad , als onwettig , en authorifeerende „ den Hr. Dyk-Graaf, by aldien het Col-1 " legie mogt oordeelen , geturbeerd te zyn ,, in het houden der Vergaderingen , dezel„ ve alsdan naar elders te verleggen.". Hierop wierdt nog geen befluit genomen: overmits zommige Leden weigerden, in by wezen van den Hr. van Haeften, daar over te Remmen : en anderen de zaak van te veel gewigts oordeelden, om terftond daarop te benutten. De Hoogleeraar Hennert heeft by eenen brief zyn ontflag aan den Raad als Hoogleeraar aan deze Akademie verzogt : zyn brief hadt tot bylage eene onlangs uitgekomen nommer van het Blaadje, de Haagfche Correspondent , over welks inhoud , onder anderen, zyn Hooggeleerde zig zeer beklaagde. Ten behoeve van den voorgem.Heer Hennert, en ter liefde van de waarheid gaven een aantal Studenten 't navolgend getuigenis : De Ondergeteekende, Studenten aan de AcaOEMia van Utrecht, vernomen hebbende, dat zeker Schryver in het No. 40 van de Haagfche Corespendent, zig niet ontzien heeft, de eer van hunne waardigen en Hooggeachcen Leermeefter, den Wel Ed. Hooggeleerden Heere J. F. Hennert, op de verradelykfte en hoonendfte wyze, aan te tasten, vinden zich (daar men ongelhaft een zo uitmuntend Man fchynt te mogen beledigen en Hy daardoor in verdenking zou kunnen gtraaken, als of deze befchuldigingen eenigen grond U- 'recht  u- trecij1 Getuige fii' van Stilden ten vuur Ptofesf. Jdennei i 130" NIEUWE NEDERLANDSCHE grond hadden) uit hoofde van hunne dankbaar■ heid voor zyn onderwys, en de haogfïe achting voor zyne verdienllen, zonder eenige zyne voorkennis, verplicht, by dezen, aan het achting, waardig Puohek te vcrklairen, dat het geen in b >ven gemeld Gefchrift ten zynen nadeele geplaatst is, niet anders dan uitgedachte logen en laster isj daar zyn Hooggeleerde altyd getragt heef: hun den Godsdienst betninlvk te maaken eene zuivere Zedekunde aan te pryzen, en hun Verftaiid met waare Wysgeerige" denkbeelden te verrykcn: bereid zynde, zulks ten allen tyde aan hetzelve, met de duidelykfte proeven, te bewyztn; offchoon zyanderzintsden naamloozen Schry. ver te verre ber eden zich befchouwen, om zich met hem in te laaten over eenen man, die hunnen lof niet behoeft, en wiens Naam, hoewel hy de Academie van Ut recht verlaat, by hun altyd in dankbaare gedachtenis zal blyven. W. Cvp, J. L. Wolterbeek, G. van Kooien , L. Egeiing , J. van der Leeden, F. ff. Geelhuis, D. Tjeenk, P. H. Wolterbeek, A. H. van den Heuvel, H. A. van den Hemel, P.van Musfchenbroek, S. C. van Musfchenbroek, P. G. Helding, W. Ruttinck, N. Lobry, R. A. J. Snetlage, J. H. Krom, M. T. H. Exalto d'Almar as. H. Benghege, D. P. Ross, W. Scheintzel, S. P. van der Muelen, A. E. Andièdela Por te, H. van Tsfel Groot, huis, H. Reinidks, F. van Ruyven en C. A. van Vloten. Dit  JAARBOEKEN, January, ï&f. *37 Dit is een uit duizende blyken en voorbeelden , hoe thans niemand voor laster beSrvd Wvft : en zulks al onder de klinkende Sm van Vryheid der Drukperslen diedtkwïS om geen ander oogmerk fchynt te woY den ingeroepen , dan om den lasterrieuaenzucht te voldoen. Deze ongebondenheid is thans in ons Land tot die hoogte opaefte-en, dat nergens een diergelyk voorfeeld t" vinden is, en al wat eerlyk en deugdzaam is,dagelyks aan de vuigfte laster bloot Raat. De nieuwe Vroedfchap heeft op voorftel der Curateuren der Hoge Schole alhier den Hr Mr Fr. Saxe , voorheen reeds door deze Vroedfchap tot Le&orjuris Civ. aange. field in plaatfe van Prof. Voor da, dieVroed fchap geworden is ; nu tot Profesfor Ex traordinarius Hifiorice Juris Civihs be noemd. Amersfoort. Ter vergaderinge der Staats-Leden, di den 28 December laatstleden te Amersfoo: vergaderd geweest zyn, is ingekomen eer brief van den Hove Provinciaal, met bygi voegde Copy Misfive van den i2Deceml van 'tafgelopen jaar over de zaak in gefchi aangaande de toelating van deHr. vanHengs en dienende in antwoord op die van den Ra£ dezer Stad, van den 5. daar te voren: well jukken gefield .zyn in handen van de Heer< U- rRECHT t e >. d :e :n Dr  r38 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ameus. FOCJiï. 4 j door opgen. Staatsleden gequalificeerde Gedeputeerden. Voorts is door Heeren Gedeputeerden een Concept- Misfive ingebragt, om te dienen tot antwoord van den aanmoedigenden brief van Hun Ed. Gr. Mog. de Staten van Holland en West-Friesland', met dit gevolg, dat, wat de zaak betreft, om het Krygsvolk uit de Provintie te doen vertrekken , beiloten is, daartoe voor als no°niet over te gaan. Onder de verfcheidenheid van gevoelen zouden eenige Leden voor advys gegeven hebben het voorllaan van Preliminairen of voorlopige voorwaarden. Uit hoofde van deze verdeeldheid van gevoelens is voorfchreven Concept Misfive gehouden in advys, en door de 6 aldaar aanwezende geremoveerde Raden voor de Stad Utrecht overgenomen. Nog is ter gem. vergadering ingekomen eene Misfive van den Hr. Mariens , Commisfaris van 't Wyn Comptoïr te Utrecht, houdende kennis geving van de ligting van 3000 gids. uit dat, en van 1295 g]ds. uit het Bier • Comptoir ; alsmede een Misfive van den Concherge Muntendam, berigc gevende , dat alles op der Staten Kamer te Utrecht was verzegeld, met opnoeming der vertrekken, en dat hy. geweigerd hadt, de Sleutels overtegeven. Ook zyn ingekomen de Bedenkingen van den Prefiïent der Roomfche Clcerefy, G. M. van Nieuwetihuizen , en den Amplisfimus Be•endfen , op het 6de Art. der Ordonnantie /an Zyne Roomsch Keizerlyke Majelleit /oor het nieuwelings opgerigte generale Se-  JAARBOEKEN, January , T7^7- m mnarium te Leuven, betrekkelyk de zogenaamde Hollandfche Collegien aldaar: waarop befloten is, die-bedenkingen te zenden aan de Gecommitteerden ter Generaliteit, ten einde H. H. M. naar inkomen van meer andere rapporten daarop zouden kunnen befluiten zo als het behoort. Nog is eene Conceot - Misfive aan de Regeering van Montfoort, door opgemelde Gedeputeerden ontworpen , vastgefteld en bereids aan diö .Stad verzonden; zynde de Vergadering vervolgens gefcheiden tot den 19 dezer maand January. Op de vergadering van den 19 January 178/ hebben de Staten,te Amersfoort vergaderd, befloten de Mediatie van alle de Bondgenooten zonder uitzondering aan te nemen; en tevens een antwoord aan Holland b daartoe betrekkelyk, beraamd; waar tegen egter de Heeren van de Ridderfchap hebben geprotesteerd, gelyk mede de Heer N. Pesten ,m het eerite Lid , zig tegen den inhoud dier Misfive verklaard heeft. De Heer De Clercq, Raad in de Vroedfchap te Rheenen , heeft van wegens zyne ftad eene Commisfie vertoond, om voor 3 maanden in het Collegie van Gedeputeerden zitting te nemen : met aanbod egter , zo iemand van de ftad Wyk te Duurilede, aan welke de beurt was, met eene wettige Commisfie daar toe zig opdeedc, als dan aan dien Heer te zullen plaats ruimen. Du is goedgekeurd en gem. Heer Dé Clercq op dien voet toegelaten.. Amers ?ooRr*  140 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers f00rt. Publ. nopens Renttneefiersontvangers enz - Eindelyk hebben nog Hooggemelde Hee« ren Staten deze Publicatie vastgefteld, doen afkondigen en verzenden. l^eStnaten vao den Lande van Utrecht, doen t*< te weten, alzoo eenige Perzonen binnen de ftad Utrecht, niet te vreden, mee zich, op eene , fckelyke en gansch wederregteiykc wyze, in de Eegeringe der ftad ingedrongen, en de Roeiende: wettige vertegenwoordigers van Ucrechtfcn Burgery en Ingezetenen, ingenomen te, hebben, en over dezelven een willekeurig gezag uitteoefen, toe bederf van de Stad en derzelver Inwooners, nog daarenboven hebben kunnen goedvinden, na dat wy, door de fterkfte Infinuatien en bedreigingen, op naam der ganfche Burgerye, aan de Heeren onze Ordinaris Gedeputeerden, en de beide voorftemmende Leden van onze Vergadering, ieder hoofd voor hoofd, gedaan, gedwongen waren, onze Vergaderingen buiten die ftad te houden , op eene, nooit te voren gehoorde wyze, zich een fuperieur gezag over de Provincie, en in 't byzonder, over de Provinciale middelen eo inkomIten, aan te matigen, en in derzelver geasfumeerde qualiteic van Burgemeesteren en Raden in de Vroedfchap der ftad Utrecht, niet alleen zich meefter te maken, van de Provinciale gelden, ten comptoire van de Gemeene middelen, binnen dezelve Stad ontvangen wordende, en daar uit niet tegenftaande de weigering en uitdrukkelyke proteftatien van Hun , oie door ons tot den ontvang dier penningen wettiglyk gecommitteerd zyn, nu reeds fcitelyk wegtenemen een Somme van meer dari twee en feftig duizend gulden , op dewelke, als aan de Provintie toebehorende, de Ingezetenen der andere Steden en Landen, eengelyk recht hebben; mnarook, byverfcheide Refolutien, Pubücat'en en Aanlchrvmgen, en nog laatftelyk by Extract uit derzelver zogenaamde Refolutien van de*  JAARBOEKEN, January, 1787. 141 den aden January dezes jaars, den sden daar- i aanvolgende gepubliceerd, aan alle de Provinci- F aale Ontvangers, Reiumeefrers en alle die eenige Provinciale Penningen Binnen de Stad admini(heren, zoo wel, als aan de Soiliciteurs Mili'air,» Schouten en Gadermeefters, Adroodiateurs, Col-ü lecteurs, üitmaanders, en aibn anderen, die ee-»; nige Provinciale middelen gieren, en binnen de- C zelve Stad en Vryheid w.ionagrig zyn (alle; dezel- g ven van hunnen Eed en PTienc tragtendeafretrek• ken,) onder zwaare bedreigingen beveelen te geven , direct ltrydig met de ordtes , die wy ten beste van de Provincie, en om de zaken, zoo veel mogelyk, buiten eene totale confuus te houden, genootzaakt zyn geworden te Rellen: zoekende daarenboven zich van 's Lands fchattingen en ongelden te verzekeren, door aan d:ze!ve Schouten eri Gadermeefters quafi vryheid te geven, de do.)r hen gegiderde gelden, overtebrengen, onder den Geldhouder van den pretenfeo Gereerre der Rad Utrecht. Daden van geweld en overheerfchine, diedoor ons , welke verplicht zyn, voor de belangen van' alle de In- en Opgezetenen dezer Provincie te waken, en Zoo veel in ons vermogen is, te zorgen, dat de Lasten en Ongelden, door dezelven met zoo veel moeite en arbeid, ten gemeenen nutte van het Vaderland opgebragt, niec roekeloos verfpild worden, niet langer aanzien, ófte geduld kunnen noch behoren te worden. Zo is 't , dat wy Geëligeerden, Edelen en Riiderfchappe, mitsgaders dc Gecommitteerden \«i de ftetien Utrecht, Amersfoort en Rhenen, als by eigenwillige abfenüevande Gecommitteerde) der fteden Wyk by DuürRede en Montfoort, reprefentertnde de drie Staten van den Lnnde , en over zulks, de eenige weitiiïe Souverain over de Stad, Steden en Landen van Uirecht, daartegen willende voorzien, ert na, hier op gehoord te hebben de confideratien en het advis vai de HeeK 2 «erf iMËR'5. 00» t. \PléU ipens .ent' eefiers, *>ntvarrers enz. 1 \  Amers foor t. Puh «opens Rent. tneefters Out van £ers enz 142 NIEUWE NEDERLANDSCHE . ren onze Ordinaris Gedeputeerden, en van de Gecommitteerden ter Kamere van Finamie en Rekeningen dezer Provincie, goedgevonden hebben < . gelyk wy goedvinden rntis dezen , alle de Provinciale Ontvangers, Rentmeefters, Soiliciteurs Militair , Schouten en Gadermeelters , Admod^ateurs , , Colledteurs, Uitmaanders, en allen anderen, die eenige Provintiale Middelen gaderen, wel ernftig . te interdiceren, eenige beveelcn, van de zich thans qualificecrende Burgemeesteren en Vroedfchap, of Gerechte der Rad Utrecht, betrekkelyk derzelver hier voren gemelde refpective qualkeiten» bereids gedaan, ofte nog te doen, te pareeren ofte gehoorzamen, mair zich, ingevolge van hunnen eed en plicht , alleenlyk te gedragen en na te komen de ordres, welke door ons, ofte door de Heeren onze Ordinaris Gedeputeerden bereids gefield zyn, ofte nog verder gefield zouden mogen worden , op poene, dat by nalatigheid van dien, tegens hen , geprocedeerd zal worden, zoo als in goede Juni ie bevonden zal worden te behoren; edoch, met belofte van guarantie en indemnifatie van alle de fchadens en nadeclen , welke hun, uit hoofde van de getrouwe nakoming van hunnen eed en plicht, rnogten overkomen, op den voet van onze Refolutie van denodenSeptemberdes voorleden jsars, dewelke wy by deze ook ten aanzien van alle dezelven , extendeeren en confirmeren. En worden alle dezelve Ontvangers, Rentmeefters, en die wyders eenige] maniantie van 's Lands penningen hebben, wel fcherpclyk gelast, geene penningen te demanueeren of uittegeven, op requifltie van de pretenfen Raad der Rad Utrecht, op hoedanige wyze, en met welke beloften of bedreigingen, die vorderingen ook gedaan rnogten worden, cn zich, zoo veel mogelyk tegen alle feitelyke ontroving van dezelven te verzetten; reserverende wy ons recht en actie, ten aanzien van de reeds weggehaalde fomme van meer dan ósoco gul-  JAARBOEKEN, January, 1787. 143 gulden, tegen hen, die zalks hebben durven on.. dernemen. Geiyk wy al mede inhereren en con.; firmeeren, onze aanfchryving, den 3 en 19 Octo. ber laatstleden, aan alle Schouten, Gadermeeilers. Collecteurs, Admodiateurs en allen, welke 1 eenige maniantie van 's Lands Penningen hebben,. alsmede aande refpective Ambachtsheeren en Ambachtsvrouwen, gedaan, om, zoolange 'sLands comptoiren bitnen de Rad Utrecht, op naam van de Vroedfchap gefloten, of immers belemmerd' zullen worden gehouden, de Provinciale penningen, te furneren, of te doen furneefen, aan handen van de Commisfarisfen tot de gemeene midde1 n te Amersfoort, die by ons daartoe zyn gecommitteerd, welke aanfehryvingen, wy willen, dat op het naauwkcurigfte zullen worden nagekomen, en achtervolgd, op poene by dezelve, en onze Urdonnai.tien begrepen; gelastende over zulks de refpective Schouten en Gadermcefters, tot het ontvangen en innen der Ongelden en Middelen van confumtie, en ^alle andere lasten, de Zitdagen, in hunne Gerechten te houden, met interdictie van eenige Penningen in de ftad Utrecht te brengen ofte ontvangen, zoo lange zy, in de obfervantie van hunnen Eed en Plicht, èn de .nakoming van onze beveelen, aldaar belemmerd zullen worden. Wordende al mede, boven en behalven dezelve Schouten en Gadermcefters, de Ontvangers der Tollen, Collecteurs van de ontgronding en uitvocï van den Turf, Admodiateurs van de gebrand de Wynen, en gediftilleerde Wateren, en den Tabak, gelyk ook allan en een iegelyk, welke eenige penningen, 't zy van Bisdomstienden, en andere Pachtgoederen, 'tzy wegens den impost op de collateiale fucce^óe, XL. Penning en een en een half percent verhoging, en L penning, ofte uit wat hoofde ook, aan eenige der Provinciale Comptoiren vèrfchuldigd zyn, gelast en bevolen, dezelve, op de genei Je termynen, te brengen, E 3 en \mers. ?oort. Pubh wpens R.entneefiers,Ontvan* vers enz*  144 NIEUWE NEDERLANDSCHE A.MEBSjyoORT- Pubh nopens Renttnecfters\Ontvangers enz. i / en te betalen, alhier binnen Amersfoort, te» Comproire van de Gemeene Middelen, aan handen van hun, welke by ons, daartoe provifioneel zyn gecommitteerd, en geauthorifeerd; zullende alle dezelve, voor de meerdere kosten, welke zy, ter overbrenging dtr penningen naar Amersfoort, in pla ts van naar Utrecht, genootzaakt zullen zyn te jmpenderen, naarredelykheid wordtn gededomageerri. Welver (taande nochtans, dat wy geneeen zynde, in afwagting van de op gronden der Unie aangebodeneen geaccepteerde mediatie, entusfchenkomst der Bondgenoten, tot vereffening van de ferezene gelchilien en oneenlghcden binnen deze 'rovincte, ten aanzien vao de Burgery der ilad Utrecht, alle mogelyk menagemectte gebruiken, •wel wiHen toeflaan, dat de middelen on ongelden, binnen dezelve Stad cn Vryheid verfchuldigd worderde, by continuatie gebracht worden, ten Provincialen Comptoire binnen dezelve Stad, endoor onze Ontvangers en Rentmeefters Jaldaar, ontvangen u orden, als welke middeleu en ongelden, wy van de hicrvoren gemelde generale ordres, vooralsnog, geëxcipieerd en uitgezonderd willen hebb.n. En op dat niemand eenige onwetendheid voorwende, zal deze alonime worden gepubliceerd en gtüffigecrd na behoren, üldus gedaan te Amersfoort den 19 January 1787. (was gcparaph.') j. A- van WESTRENEN. vt. {onder ftond) Ter Ordonnantie van myne voornoemt ' Heeren de Staten. (was getekend) Abs. Secrctario. Ph. RAM. FRIES'  JAARBOEKEN, January, 1787. 14J FRIESLAND. L E E U W A R DEN. De sevvoone Landdag is door brieven D van Gedeputeerden Staten uitgefchreven tegen Maandag den 5 February 1787. De Heer C. L. van Beyma heeft by den Grave van Wasfenaar, aanzoek gedaan,om deszelfs vaste goederen , in deze Provincie gelegen, aan hem voor eenen bekwamen prys over te doen: om daardoor raeefter van de Remmen te worden. Oog de Graaf heeft zulks geweigerd. F R A N E K E R. In deze ftad ontbreekt het ook aan geen hitte. De Burgerkrygsraad der Schuttery deedt met en benevens den Krygsraad van het Genootfchap van Wapenhandel eene poging by de Regeering dezer ftad, ten einde de beide Placaten van den 25 ^P^" 1786 (zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1786. bl. ! \ 7 o— 11 7 7 ) die den Nieuwheidzoekers fterk in de króp Rak, ingetrokken wierden. Ook hadden Gecommitteerden uit beiden tweegem. Krygsraden, namenlyk de Hopman L. Snellius en de Advocaat Nikolaas bchettema, uit de Schuttery; en de Profefior G. Koopmans, en W. Lolcama uit het Genootfchap, brieven afgezonden aan alle deSchutteryen en Vry corpfen in alle de Heden dezer Provincie , om met hun eenltemmig te werk K 4 ^ Leeo AREN.  146 NIEUWE NEDERLANDSCHE Frakekek. te gaan. De Procureur Generaal dit vernomen hebbende, trok zig deze zaak aan , en begon onderzoek naar het een en ander te doen. De informatien van den Procureur Generaal zyn egter voor als nog door het Dof ter zyde gelegd. OVERTSSEL, Deventer. Reeds in het afgeloopen jaar hadt een aantal Burgers een Request ingeleverd , ten einde eenige gecommitteerden voor hun zouden worden toegelaten en erkend, op welken zy meenden vertrouwen te kunnen Rellen. Dog de Commisfie van de Magiftraat en Meente hadt daarop een nadeelig raportuitgebragt. Den 11 January 1787 was de Gezworene Gemeente vergaderd, om eikanderen hare aanmerkingen , over de aanmerkingen van de Magiftraat, omtrent het Concept-Reglement, mede te deelen,en die ter kennis van de Magiftraat te brengen, om zo in eene volgende vergadering van Raad en Gemeente, in orde gebragt en voorts gedrukt te worden. Doch in deze vergadering bragt de Heer Adam Perfoon , een request ten voorfchyn, hem als Piefident van de Gezworene Gemeente, door eene commisfie uit de gecommitteerdens en keurnoten der Gildens overgegeven, waarin verzogt wierdt, om |Ue raadplegingen , over het verbeteren van Siet Regeerings- Reglement, tot zo lange op te  JAARBOEKEN, January, I787« H7 te fchorten, dat zy hunne bezwaren zouden ingeleverd hebben. Hierop wierdt terftond beiloten, om den Heer Pet zoon te gelasten, om die fupplianten, welke hem het voorfz. request hadden ter hand gefield, ten zynen huize te ontbieden , en aan te zeggen, dat de Gezworene Gemeente de fupplianten met als gecommittecrdens konde of wilde erkennen , als hebbende Hun Ed.. de oude Gecommitteerdens , als alleen wettig in t jaar 17\iK aangtftcld, en nimmer wettig algezet, in hare byzondere befcherming genomen, met verbod , om eenige nadere requesten of adresfen, op naam van Gildens en Burgery, in te geven, en wydere verklaring, dat Hun Ed. voortvaren zouden,om het nieuwe Proiecl-Reglement, zo fchielyk mogelyk, in orde te brengen, en dan de Burgery wederom op te roepen, ten einde ieder zyne bezwaren op dit tweede Project-Reglement wederom op nieuw konde opgeven, om dan met meerderheid van alle Stemgerechtigden een nieuw Regering?-Reglement in te voeren Hierop fcheiddede Gezworene Gemeente na dat echter alvorens tusfchen Raad en Ge'zworene Gemeente over een gekomen was, om op' den eerstkomende Maandag den 15 Tan. 's morgens om tien uuren, een vergadering van Raad en Gemeente zaam te roepen, om dan het tweede Projeét- Reglement eeheel in orde te brengen, om gedrukt te kunnen worden. Men was Zaturdag en Sondag bedugt dat op den eerstkomende Maandag, de Magiftraat en Gezwore Ge5 DevenrsR.-  145 NIEUWE NEDERLANDSCfIE Deven 'igR. . meerite zouden gedwongen worden om de nieuwe Gecommitteerdens te erkennen. Dog men meende hun door de gewapende Leden van het Vrycorps wel in orde te zullen houden. Volgens overeenkomst dan tusfchen Raad en Gemeente , vergaderden dezelven den 15 January 's morgens om tien uuren , waafin wederom een adres van Gecommitteerdens voorgebragt wierdt, in 't welk ten fterkflen aangedrongen wierdt, om in die hoedanigheid erkend te worden. Waarop door Raad en Gemeente wierdt beiloten, om. ftaande de vergadering, de twee generale Ouderlieden der Gildens te roepen , om hare acte van qualificatie te tonen , waarop door de Magiftraat aan één van hen geboden wierdt, van op 't Stadhuis te blyven, terwyl de overige nieuwe Gecommitteerdens,voor het grootfte gedeelte, gelyk mede de Lieuter mm. Bek, Kaptein Schutters en den Burgemeefter Putman , in 't KolTyhuis van de Weduwe Hagmans waren , van waar gem. Burgemeeller zich begaf naar het Gildehuis. Magiftraat en Gezwooren Gemeente wierden bekommerd , en befloten omtrend twee uuren het Vrycorps in de wapenen te doen komen , om zo gewapender hand de Acte van qualificatie van het Gildehuis, waar meis meende dat dezelve zich toen bevondt, te gaan halen. Hierop wierden terftond de Cr'-.--oraals rond gezonden , om het volk terftond in 't geweer te doen komen, maar niet de Trommels geroerd, 't welk ten gevol»  JAARBOEKEN, Janwry, 1787. 149 volae hadt, dat fpoedig over de 30 Leden I op den Stroomarkt in orde gefchaard Bon- . den welke gezonden wierden naar het huis van 'den Collonel A. Perfoon , om de twee Veldftukken te geleiden , zynde de kanonniers , welke reeds vroeger als de overige Schutters, ordres bekomen hadden om zi *h by der hand te houden , voor het grootfte gedeelte al by de ftukken: inmiddels was het getal der Schutters fterk aangegroeid , en om half drie uuren trok het ganfche 'Corps, dat toen al ruim 150 man bedroe* met de twee Veldftukken aan hethool'd naar het groote Kerkhof voor het Stadhuis , alwaar aan demanlchap, die gebrek aan Ammunitie hadden, dezelve uitgedeeldt wierdt. Vervolgens wierdt het Corps , dat zig over de twee honderd man fterk bevondt , in tweeën gefcheiden, waar van de eene helft onder bevel van de Major Fe fier, naar het Gildehuis gezonden wierdt, met een Veldftuk, vergezeld van een Stadsbode om de acte van qualificatie op te eisfchen, terwyl de andere helft bevel kreeg om voor het Stadhuis te blyven , ten einde het zelve te bewaren, wordende deze helft geboden door de Luitenant-Colonel Budde. Het Corps voor 3t Gildehuis gekomen zynde wierdt terftond de Stadsbode naar binnen o-ezonden , om de Ade van qualificatie op te eisfchen , doch kreeg een weigerend antwoord : de Bode met d.eze tydmg wedei op 't Stadhuis gekomen zynde, wierdt ter'f ftonc )even-  \ DEVENTER. 150 nieuwe nederlandsche Rond weder afgezonden naar den Commandant Be/ier, met bevel, om voor het Gildehuis geposteerd te blyven; het Stadhuis wierdt met zes Schildwagten bezet, dieitipte order hadden , om niemand op of van het zelve te laten gaan , behalven Leden van .Regeering en Stadsbodens, zonder uitdrukkeiyk bevel. In dezen Raat bleven de zaken tot 's avonds om ,vyf uuren, wanneer men berigt kreeg, dat het gemeen van de andere party de ftraten begon op te breken, waarop terftond een patrouille, onder bevel van den Kaptein Lemker, van het groote Kerkhof gezonden wierdt, dog die, na de Stad doorkruist te hebben , weder, inkomende, rapporteerde, niets van aanbelang ontmoet te hebben. Ten 6 uuren kreeg het gedeelte van het Vrycorps , dat voor het Gildehuis post gevat hadt, bevel om aftetrekken , 't welk ook terftond gefchiedde, langs dezelve weg,dien zy gekomen waren, wordende ondertusfchen opfteenen onthaald, waar van het Grenadier Pelotton niet van de minfte te lyden hadt, als zynde nu het agterfte, doordien men met verkeerd front aftrok; 't welkten gevolge had, dat de Grenadier - Kaptein Scbimmelpennick , die de regter vleugel van het Pelotton geboodt, front commandeerde ! en toen met geveld geweer op dien hoop introk: waar dooreenigen gekwetst zyn. Hier op zig wederom by het overige van het Corps gevoegd hebbende , kwamen zy op den grooten Kerkhof, aiwaar zich het geheele Corps wederom vereenig-  JAARBOEKEN, January, 1787. 151 eeniade, en na eene wacht van ruim dertig I Schutters, twee Officieren,twee Sergeanten,! een Canonnier - Officier, een Bombardier en elf Conftapels geformeerd te hebben, en de twee Veldftukken voor de Latynfche School, welke tegenswoordig voor het wachthuis gebruikt wordt, geplaatst te hebben, uit elkanderen fcheidde, gelyk mede Raad en Gemeente , die van 's morgens ten tien uuren vergaderd geweest waren , nu ook, zynde ruim halfzeven, haare vergadering tot den volgende dag, Dingsdag morgen om tien uuren, bepaalde , na alvorens de twee generaale Ouderlingen, die aangenomen hadden om met eede te bevestigen,niet te weten, waar de Acie van qualificatie was, en beloofd op de eerfte vordering weder op 't Raadhuis te zullen verfchynen , vryheid gegeven te hebben om naar huis te gaan._ Des avonds en den volgenden nacht gingen verfcheidene Patrouilles door de Stad, welke eenige gevangenen op. de Poort bragten, die alle den volgenden dag weder ontilagen wierden, uitgenomen een Soldaat, die verwezen wierdt om 8 dagen op water en brood te zitten, en dan voor twee jaren uit deze Stad gebannen te worden. Dingsdag morgen den 16 January was wederom Raad en Gemeente vergaderd, welke het meefte gedeelte van den morgen bezig waren met het in orde brengen van eene Publicatie tegen alle oproerige beweegingen, en bynavan denzelven inhoud, als die voor eenigen tyd sefchied is, en toen door den druk gemeen Iever. ER.  JS* NIEUWE NEDERLANDSCHE Deve; TÊHm i- gemaakt, welke Publicatie om twaaf uuren van de puye van 't Stadhuis gedaan wierdt , ten aanhooren van eéne groote menigte menfchen voor het Stadhuis, ftaande inmiddels de Manfchap, die de wagt betrekkende zoude, onder het aflezen dier Publicatie, in volle orde gefchaard. Nog dien zelfden morgen wierdt zekere dikke Tryn door Schout en Suppoosten opgehaald , en na voor Prtefidenten gehoord te zyn, naar de gevangen Poort gezonden, wordende befchuldigd van daags te voren fteenen in - haar voorfchoot aangedraagen te hebben , om het Vrycorps aan te vallen ; dog zulks is door haar ontkend. Om half drie des namiddags, fcheidde de vergadering , tot Woensdag morgen den 17 Jan. om tien uuren, blyvende de Commisfie uit Raad en Gemeente, die daags te voren reeds geformeerd was , byna den geheelen dag vergaderd; dezelve beltaat uit iJurgemeefteren bloet^G.J. Jordens,Wcerts cn Ticbier.; Gemeentslieden L. Bannier , 'Jerfjfira, H. J. Jordens, Budde, Dumbar, G. J. Jacobjbn , 's Gravefande en Befier. Veraers liep deze dag Ril af, behalven dat 'er weder een adres van de nieuwe Gecommitteerdens jngeleeverd wierdt, waarin men verzogt om het Genootfchap te vernietigen, en de gildens gerust te Hellen omtrent dö Roomfchen Hierop wierdt Woensdag beibtefl om dit verzoek te geven in handen van dö Cemmi fie. Donderdag morgen den u\ January wierdt befloten door Raad en Gemeente, om het eerfte poin£t te pasjeeren, en op hec tweede  JAARBOEKEN, January » 1787. IJ3 tweede te antwoorden. Raad en Gemeen-1 te verzekeren de Gildens van geene Roomfcheni tegens de zin der Gildens in dezelve te zullen indringen. Vrydag morgen den 19 January wierdt de volgende infinuatie aan de oude Gecommitteerdens gezonden , en een Request aan Gezwoore Gemeente door de pra;tenfe Gecommitteerden ingeleverd. De Infinuatie luidde aldus: De Ondergeteekenden Gecommitteerden* en Keurnooten van Gildens en Burgery vinden zichj verplicht, ingevolge en ter voldoeninge harerAc-^. te van Qualificatie ü Edele Gerrit Bolte, Jan^ Lamberts iNz., Frederik Adolph van der Marck,, Hermanus Bosfcha, Gerrit Schimmelpennig, Hen-( drik Brilman, Hendrik ten Hengel, Jan Hisfiak en Bernardus Alberts, mits dezen in namen van Gildens en Burgery op het ernfiiglte te verbieden, aan te zeggen en te denuntieeren, om U te zamen en afzonderlyk, met geene zaken, hoe genaamd, en meer byzonder met geene onderhandelingen , conferentien [of deliberatien over die ia druk uitgekozene, en by de Gildens en Burgery, zo in diervoegen als die liggen, en zyn ingericht, afgekeurde Projecten van Provintiale of Scedelyke verbeteringen in het Regeerings Reglement, noch met eenige zaken hoegenaamd, Giidens en Burgery betreffende, te bemoeijen, alzo Gildens en Burgery Ulieden te zarnen, en ieder in het byzonder, houden voor wettig verlaaten, en niemand dan de Ondergeteekende voor wettige Gecommitteerden te erkennen, met wydeie verklaaring en protest, dat Gildens en Burgery, al het geene 'zedert 1786, door Olieden te zamen, of afzonderlyk, in naam van Gildens en Burgery mogte zyn verricht, en ondenkelyk verder moge worden verricht, houden voor nul, aie- >EVEH'Eri. ïnfitma* 'e aan e oud* }ecom' ütteer\cns.  DeveN' TER. Infimia* tie aan de oude Gecom initieerden*. 154 NIEUWE NEDERLANDSCHE nietig en van onwaarde, en alle fchade,hinder en pras'. juditie, welke zy daar door rnogten fusrineeren kunnen , in haaren Rechten geleeden te hebben, of rnogten lyden, op uwe Perfoonen en Goederen gezamentlyk of byzonder, naar Rechten te kunnen en te mogen vernaaien, op zodanige wettige wyze als zy volgens haar onvervreemdbaar recht, om haare Gilden en Burger Geccnmitteerden op eene conftjtutiofteele wyze, ten allen tyde , byzonder na verloop van de tyd haarer bediening, of dan, wanneer,even alsUEdelens tegens het genoegen van Gildens en burgery komen te handelen, te mogen wederroepen} gefchikt zul* len agten. (was geteekend) Dirk, Byland, Albert Krans jus, Jan Jeronimus Horsman, Andties Schor nagel, Alben Kuyt, Hendrik van der Sande, Hendrik ten Harmfen, Bernardus Wentinck, Jan Brink* greve, W. Scholten, AntHony Lentink, Jan jacobus Horsman, Jan Fulderink, Adriaan van Dalen, Garrit Hisfink, Willem Tyienk, Luekas Gelkenk, H. G. van Keulen, B. Reuvecamp, Hendrik Raland, Hendrik Middelburg, Nicolaas Brilman, Gerrit Jan Bulck, G. L. Sweepink, Es/a Anthony Hisfink, .per ord. Jan Looman. (Flet opfchrift was) Aan de Heeren'. Oude Gecommitteerded van Gilden en Burgery, der ftad Deventer. Van deze Infinuatie wierdt door de oude Gecommitteerdens by Reques e kennis gegeven aan Raad en Gezwoorene Gemeente. Het Request door nieuwe Gecommitteerd dens den 18 Jan. ingeleverd, behelsde: Eer'  JAARBOEKEN, january, 1787. 155 T;-erftelyk, dat allé Deliberatiën dver de Projec^'~J ten, zo van van Provinciüaléverbeteringin , het fudamenteele Regeerings Reglement v&n .675, en in het by zonder, en vooral die over het Project Regeerings Reglement dezer Stad, zoby de % Commisfie van Raad en Meente, als by U Ëd. . Achtb., en de Magiftraats Leden geheel cn al op- '■ houden, en alle ontflag van Eed n, zo over het ' Provintiale als Stedelyke vóórgekomen , en by zo verre ónder de Meerderheid der 'Magiftraats Leden gefchicd zyn mogteö , het welk Gildens en Burgery hiér kunnen denken óf verwagtcn, buiten hare concurrentie gefchicd te zyn , op eene voldoende wyze tot genoegen vsn Gildens en Burgery gerepareerd, en by proviüe alles in voorige kragt en vigeur worde gclteH, enz. Dat in de twede plans U Ed Achtb., Gildens en Burgery zullen helpen maintineeren en doen niaintineeren,. in haare aloude onvervreemdbare Rechten, en inzagen jn 't genieën, en byzonder in de Rechten en Voorrechten dei- Gjrldeos, om geen Roomschgezinden en vreemde hovende hier reeds by ufurpatie toegelatene inkomende Mennonieten, tot hei Burger Recht en Gildens toegelaten te zien, en haar daar van teh 1'poedigften fchiiftclyk, verzekering verleenen. Dat, voor het derde, geenen Roomschgezinden, Menhoriiten, Uitheemfchen of Minderjarigen, en m het algemeen geen vqlltrekt ongekwalificeerde Perfoonen voor Stembevoegden of Stemgereetigden 'over de Privilegiën en Voorrechten van Gildens en die geenen, welke aan het Burgerrecht verknogt zyn, zullen gelieven te erkennen, endaar v?,n invoegen als voorheen bereids verzogt, aan Gildens eri Burgery de vereischte fchriftelyke verzekering ten lpoedigftèn accordeeren. Voor het Vierde en laatfte, dat U Ed. Achtb. by Hun Lichaam, en by Hun Wel Ed. Hoog Achtb, binnen korte dagen gelieven uit te werken , dac L dia Deven- "ek. Reat-esï an nieü' i'eGe;omm.  156 NIEUWE NEDERLANDSCaii Deven- tfu. Req. van nieuwe Gecommitteerd, die by Burgery en Gildens, om gewigtige rede. nen verlatene Burger Gecommitteerdens, voor wettig vnlatene mogen gehouden, en zy Wettig aangeftelde Gecommitteerdens en Kenrnoten voor Wettig aangefreide Gecomm, en Keurnooten van Grtrtens en Burgery geconfidereerd en behandeld worden, met casfuie, immers intrekking, van alle cwtrarie dispofttierj en Rdbimien. Terwyi Gildens en Burgerye 'er moeten byyoegen, zich anders in de dringende roodzakelykheid te zullen bevinden, om zo dit hun Addres wederom als voorheen, het zy in een of andere opzigt rnogten worden gewezen van de band, of dit met een verwylend flilzwy;.en beantwoord worden, Gildens en Burgerye als dan, tot hun leedwezen , toevlugt zullen moeten nemen, hoewel met weerzin, tot die wegen en middelen, welke hun tot bereiking van dit een en ander nog zyn overgebleven, om zich tegens allen wyderen mdragt in haare dierbaarile en onfchatbaarfle Kechten en Voorrechten , onder Godes afgefmeekten Zegen, met alle bedaardheid, doch te gelyk met alle gepaste cordaatheid te beveiligen. (Was Geteekend even als de Injinuatie.) Dit Request Vrydag morgen in de Vergadering van Raad en Gemeente gebragt, die 's morgens om 10 uuren voor de vyf de maal in die week vergaderden, hadt ten gevolge, dat eenige Leden van RaadenMeente, die met gaarne tegenftand duldden , overhelden, om hunne posten neder te leggen: doch hier mede zoude men egter wagten, tot dat de Commisfie, die men het Request in handen gefield hadt, 'er een Raport over uit zoude gebragt hebben. Dit befluit der Regeering algemeen bekend wordende, wierdt nog  JAARBOEKEN, pnuaiy, Ï7&7« '57 nog ^middags om vier uuren dit volgende Adres in de Sociëteit ter tekemg voorgelegd* W/Y Ondergetekenden, decritieke en verwarde W Wand van deze stad, en derzelver weldenkende Burgery, thans met de oiterfte aandoe mg Sefchouwendê, vinden Ons verplicht, om als cordate Vaderlanders de Magfaat en Gezworene Gemeente tot alle cordate befluiten aan te moedrgen .alsook om de vry willige Burger Militie, onder de Wapenen te houden, ten emde de Ueliberarien , welke door Raad en Gemeente genomen moeten zvn, ofte noch genomenmogtco worden, öm hetfchadelykeen drukkende R£ element te vernietigen; de Rust .en Veiligheid ia feze Stad, welke door een oproerige hoop fchynt te zullöo verbroken worden te hei Rellen en te bevestigenj met alle kragtdage middelen, ta des nood" met lyf en goed, w zullen helpen maintinetrèn , om zo onder Gods zegen de Rust en Veiligheid volkomen te herltellen , en by de eerfte oproerige bewegingen, als Mannen van B-er, Srdaat met de Wapenen voor dezer Stads Raadhuis te verfchynenDeventer, den 19 January 1787^ Dit adres wierd dien zelfden avond en voleenden morgen geteekend , en Saturdag middag den ao Jan. om twee uuren, dooi zes Burgen Officieren by Magiftraat en ge zworene Gemeente opzettelyk daar toe ver gaderd, ingeleverd. Op dit Adres ant woordde Raad en Gemeente dit volgende. Zaterdag Namiddag*. De Commisfie elkander de wederzydfche ten timenten van Kaad en Gemeente gecommt Bieeerd hebbende, heeft moeten befluiten, datd L a * Deventer. Req. voor ouds Gecommitteetdens. 1 i .e  Deventer. Re/bi van Raad ei Meente, 158 NIEUWE NEDERLANDSCHE Regeering, uit overtuiging,dat de inhoud van H op gisteren getenteerde Request, fchoon onder bedekte uitdrukkingen, voornametyk bedoeld, . om de Oranje party weer binnen deze Scad op den troon te helpen, g noeg betoor d had, ongener gen te zyn aan verzoeken, die duidelyk ff rekken , om den nadeeligen Stadhouderh ken invloed te behouden en deze Stad en Provintie onder het Oranje juk te brengen, te voldoen, en dat een gmot aantal Regenren zelfs verklaard had, lieer op 't oogenbljk 't Stadhuis en hunne Posten te willen verlaten , en zig zehs met er woon naar elders begeeven, dan daaraan toegeeven, en onder eene Burgery, die toont, hen te wantrouwen, en aan de oprekking van een Oranje cabaal gehoor te geven, te blyven woonen, terwyl het egter pok niet aan zodanigen ontbrak, welken oordeelen , dat niet te moeten doen, voor dat zy daartoe ingevolge de bearygingen, in dat Request duidelyk opgefloten, door overmagt van geweld genoodzaakt wierden. En is derhalven de Commisfie van gedagten, dat, daar zy nog niet in Raat geweest is, een finaal Rapport over dat Request uittebrengen, Kaad en Gemeente provifioueeI,en tot dat hetzelve zal uitgebragt zyn , maar de noodige orders behooren te Hellen, om de rust en veiligheid binnen de Stad te bewaaren , waartoe onder anderen zoude dienen, by dezen te bepalen, dat alle fchade, die een iegelyk, binnen deze Stad woonagtig, door publiek geweld, in deze tydsomftandigheid mogte lyden, uit. Stads kas zal worden herfteld. Wannneer de Commisfie vertrouwd, in hun zoo dra mogelyk en binnen weing dagen uittebrengéne Rapport aan Raad en Gemeente te zullen toonen, dat de Requcstranten door den Infieller van het Request ellendig zyn misleid, dat men hen tegen hunne eigen oogmerken heeft doen ;ianwerken, en dat er dus ook grond van hoop is,.  JAARBOEKEN, January, i?8jr. 159 is, dat dezelve van hunne dwaalingen zullen te- 1 rug komen, ten welken einde de Commisiie netRequest ook dadelyk heeft doen drukken. Waarop Raad en Gemeente, na deliberatie , zig metvoorfchr. Rapport hebben geconformeerd,, en de Commisfie van het Detentie wee^en ge-. qualificeerd om involge daarvan de noodige voor- J zienige te doen. Ita atlum den 20 January 1787* Ter Ordonnantie van Raad en Ge» meente' (was getekend) G E R H. D U M B A R. Boven dien wierdt dit fchriftelyk Raport uitgeleverd. Raad en Gemeente betuigen hun genoegen voor den cordaten yver van de goede Burgeren en Ingezetenen , die zich op heden hebben willen addresfeeren, en betuigen bereid te zyn, om van huunen kant, zo lange mogelyk alles toe te brengen, wat Rrekken kan, om de noodige verbetering in de R^geringswyze te we^e te brengen, en inmiddels de Rust en Veiligheid binnen deze Stad te bewaren, en hebben gerefolveerd, dat voor alle die genen, welken ter occaüe van de beveiliging rnogten worden verminkt, gekwest of gedood, als mede voor hunne Weduwen' of Weezen, van Stads wege, zal worden gezorgd. Actum Deventer den 10 January 1787. (was geteekend) Ter Ordonnantie van Raad en Ge meenre. A. H. CRAMER, Secretaris. L 3 No )even- Refol. 'an laad en Vleente, > 3  ï6o NIEUWE NEDERLANDSCHK Devem ier. Ande Re^. voo oude Ge cemmitt, Eenige Predikanten trokken ook fterk party ■ Nog dien zelfden dag wierdt een Adres ter teekening aangeboden,voor die geenen, die niet in ftaat waren of het ongeoorloofd rekenden , de wapenen te gebruiken: het zelve was van dezen inhoud: ' Wy Ondergetekende Burgers, verklaren by dezen r yy de Heeren Burg,-r Officieren verzogt enge. qualificeerd te hebben om mede uit onze naam de Wel Ed. Groot Achtb. Regeeiing dezer Stad eerbiedig te verzoeken , om zonder zich te bekreunen'aan 't geene alhier is voorgevallen of ver. der gebeuren mogt, het haaraanberouwde befticr gedurende den wettigen tyd te willen conticueeren , en de iust, veiligheid en goede order binnen deze Siad langs alle mogelyke en gefchikte wegen te onderhouden, en het best ,en de belangens dezer Stad en Provincie, met alle vermogen, te bevorderen en te bewerken. Speciaiyk, om, daar dezer dagen alle die dingen door een groot aantal onzer Medeburgeren en Ingezetenen óp de ongelukkigfte wyze tegengewerkt worden, voor een groot gedeelte, naar het fcheind, tegen derzelver oogmerk en intentie, dat zo veel mooglyk naar de Autheurs, Stichters en Bevorderaars van iulk een gevaarlyke verleidig onderzoek gedaan en tegen denzelven naar bevind geprocedeerd moge worden, en daar en tegen eenigen dier misleide Burgers door een Commisfie nader verflaan, en zo mooglyk tot betere gedagten en maatregels terug gebragt mogen worden. Belovende Wy de Ilooge Regeetinge in al het gene voorfz. naar ons uiterRe en beste vermogen getrouwelyk te gullen helpen en byRaan, nogte iets na te laten van het geene Wy eenigzints vermenen tot derzelver wezentlyke befcherming en onderlteuning te kunnen toebrengen.  JAARBOEKEN, January, 1787. 161 party tegens de Gilden , en gordden zeiven T de wapens aan, gelyk Villepoix, van Eyken T en Suirmond , waar van de eerfte de wagt zelve al betrok; hebbende ook de Predikanten Hogewal en Bosveld, ieder zig verbonden om vyftig guldens tot eene en andere noodzakelykheden te geven : de geweezen Drost van 's'Heerenberge van Effen tekende ook voor 100 guldens: ja wat meer is, de dolle yver ging zo ver, dat drie Dienstmeidenvoor 4 Ducaten hebben geteekend. Geen middelen wierden gefpaard om die volkftem, die zo zeer mishaagde, te fmooren. Men ziet uit dit een en ander, wat eigenlyk de Vryheid is , met welken zommigen in onze dagen zo veel op hebben, en wat de Volkftem is , die zy zo zeer verheffen. Hunne Vryheid is , hun zin te hebben, en daar toe zelfs alle middelen , ook die van geweld, (waar toe de Vrycorpfen moeften gewapend worden) tegens anderen te gebruiken. En hunne volkftem is, die met hunne inzigten ftrookt. Deze eerbiedigt men, terwyl men de andere vervolgt, en onderdrukt. Hier van zyn menigvuldige voorbeelden, door ons gansch Vaderland., in deze beklaaglyke tyden , voor handen. Onderwyl zyn wy van voornemen byeene bekwame gelegenheid de geheele Dedu&ie van Gildens en Burgery mede te deelen , welke voornamenlyk aan den Burgemeefter Putman is toegefchreven, L 4. Veel 'even-  'XEIl, 162 NIEUWE NEDERLANDSCBE W"^yed t °P den bllitengewoonen Landdag, _ den 30 January en vqlgende dagen, binnen' Deventer gehouden , voorgevallen ; voora" wakende het bezworen Regeerings Ret, dathpc aan Z. D. HooghSd Willem IV. vryftondt, hQt Stadhouderschap te aan vaarden 0f niet te aanvaarden ; en dus ot te aanvaarden op voorwaarde van hetRegeermgs-Reglement, of zulks te weigeren: dar vervolgens de Staatei, dezer Provincie heS Benf,?rfn?edgeTde-n ' ^^yzens de Staats^ fluiten van den jaren i7A7 en i748) aan |yne Hoogheid Prins Willem de IV. hS otadhouderfchap op te draagen , op voorwaarde, dat gem. Regeering Reglement zoude nageleefd worden*, en%olgens he . zelve de regten van het Sradhouderfchap bepaald zyn ; dat zodanig verdrag tusfchen de Staten der Provincie, (die het geheele volk der Provincie vertqonen.) en Z. D,. Hoo*. üeid zynde aangegaan, dat verdrag niet wH ekeurig door de eene of andere party kan verbroken , maar heilig moeten nageleefd worden; zonder den Heer Mr. johan Abraham van Thye Ham nes , Heer van Meerwyk , in plaats van de Heer Mr. Lodewyk van Toulon , Heer van Wulven, wiens Commisfie alsdan ftaat te eindigen. E n k h ui z e n. Den a Janiianr zyn, door de bylotinge daar toe gratificeerde Burgeren, tot Burgemeefteren dezer ftad verkoren de Hetren Hendrik Raarda, Mr. Aniho M 4 K' ^eran- sbri g )NDEit )E hoo3b EN :.ac;e fVMTE- NAARS ENZ» r  iy8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veras DERINi onder DE hoc CE en LAGE AM teHA ars e>j2. • ny Blok en Mr. üi rk El ias van Loo> ; sen: en is heden door Hun Ed. Groot Achtb, uit de afgegaane Heeren Burgemeelleren tot voor- zittend tfurgemcefter verkoren Mr. Augustinus Hendrik Duivenszj wyders zyn uit een overgeleverde Naamlyst,door Zyne Doorl. Hoogheid den Prins Erf-Stadhouder , tot scheepenen verkoren , Mr Dirk Rooleeuw L'Epie, Ifaac van den Burg , Henarik Ryxen Engelsman, Hes/el Jacob Slyper , .Hendrik Stant , Jacob Bruinier en Meindert Semeins van Genderen : en uit dezelve tot Scheepenen - G>mmisfarisfen der Gemeenelands Midde en Hendrik Ryxen Engelsman, Hes/el Jacob Slyper en Hendrik Scant: voorts Gecommitteerd in het Edel Mog Codegie van Gecommitteerde Raden van de Staten van Holland en WestFriesland in West ■ Friesland en het Noorderkwartier Mr. Arnaut Simon Verfchuer, Raad en Oud-Burgemeelter; en benoemd om met den eerden Mey aanftamde zitting te noemen in het Ed. Mog. Collegie van den Raad van Staten Mr. llugo Adnaan van Bleiswyk, Raad en Oud-Burgemeelter. Medemblik. Den io January zyn uit een overgeleverde Naamlyst, door zyne Doorl. Hoog. heid, deu Heeren Prins van Orange en Nasfau , als ErfRadhouder tot Scheepenen voor deeze lopende jaare aangefteld : de Heeren Mr. IJaak van Homrigh , Jacob op 't Landt, Hendrik Zware*, lakker, Jacob Mafereeuw , Mr. Pieter van der Straten, Pieter Zalm en Paulus Waal, en daaruit tot Scheepenen - Commisfarisfen van des Gemenelands Middelen , de welgemelde Heeren Zwarebakker % Mafereeuw en Zalm- £ V eere. Uit eene overgezondene Naamlyst heeft Zyne Hoogheid als Markgraaf dezer Stad, voor dezen jaare 17875 tot de Magiftratuure verkoren de Heeren Mr'. M a » t 11 u a S t e p n a n u s VAW  JAARBOEKEN, January, 1787. 179 van der Loe ff en Johan nes de Vriend,' tot Bureerneefters; en tot Scheepenen Jan Byle-i veld Dr. Jacob Johan Andriesfen, Michiel Bas l tiaanfe Mr. Daniël Pieter de Mauregnault An-1 thonv Balen, Jacob Frederik Hesfelberg , Pieter < Baak Steenhait , Johan Boddaart en Mr. Mey 1 nart Jan van Visvliet Alle welke Heeren op den 1 2 dezer met de gewoone plegtigheden zyn aan-i gefield en beëedigd geworden. . 1 Utrechte Den 20 dezer maand January hebben de Edele Groot Achtb. Heeren Curatoren der Hooge Schoole alhier, den Heeren Mr. Frederik Saxe- Lettor Juris CiviBs- aangefteld, tot Buitengewoon HoogleeraarHiftort  ioo NIEUWE NEDERLANDSCHE Haa lem. Rei tegen verander, d Schut' R.. den, by de meerderheid der Burgery, tezyn goedgekeurd, en irjgeftemd, uit hoofde van het klein getal, die maar met weinig bezwaaren zoude '• zyn opgekoomen, en de groote meerderheid der « Burgery, die had Ril gezeeten, en welker Rilzwygen gehouden wierd, Confenteerendete zyn, * (hoewel dat üilzwygen ligtelyk geheele andere redenen zoude kunnen hebben,j en dezelve Krygsraad op dezep gepretendeerde , maar zeer wankelbaaren grond het meergemelde Conceptplan aan UEd. Achtb. prefeoteeren om hetzelve te arrerteeren, - zoo zoude de voorftanders van het zelve Plan, veel voor uit hebben. Dan, waar tegen de Supplianten voor zich en hunne nakoomelingen, als geen genoegzaame tyd ter vifie, en opening hunner fentimenteq gehad hebbende, wel expresfclyk protefteeren , gelyk zy Supplianten ook nog de vryheid neemen, terefer. veeren — zodanige nadere Voordragt hunner grondbeginfels en gevoelens, by eerbiedige addres aan UEd. Achtb., als de nood zoude kunnen vorderen. _ Ook kunnen de Supplianten onder reverentie piet begrypen , welke redenen 'er zyn voor de overhaaRing, die in dezen fchynt plaats te hebben: eene overhaaRing,die zelfs oorzaak is, dae zelfs eenige Leeden van den Krygsraad de geleegendheid ter ledtuure van voorfz. Plan heeftontbroüken, en van den inhoud hebben moeten blyven ignorant. — Even zoo min begrypen deSupplianten welke drangreedenen en motiven over 't geheel, voor de noodzaaklykheid van eene zoo fpoedige, en geheele verandering, zoo wel van de Schuttery, als van de Ordonnantie, waar op dezelve is ingefteld, — die formeel, wel, en wettig door de aucforiteit van UEd. Achtb. en ten genoegen van de Burgery is gearrefteerd, voor panden zyn. — Men geeft voor, de Schuttery in haar ouden Iqifter te willen herfteRen. Dan, £d, Achtb, Hee,  JAARBOEKEN, February; 1787. 191 Heeren - het komt den Supplianten voor, dat iets te vermetigen, niet is, iets te herftelen: en 1 dat deze twee denkbeelden, eikanderen vlak contradiceeren. - Ook meenen de Supplianten onder reverentie, in Raat te zyn , tebewyzen, dat f de Schuttery tans in beeteren, immers m zoo a goeden ftaat is, - als dezelve zeederd de op- 0 regtine, in 175» > ooit geweest is. — Altans,^ hoe exad en rustig de wagtcn worden waargeno- t men, kan uit de wagtboeken der refpective divifiën blyken. — ' . , Hoe fpoedig en vigilant de Schuttery, in kas van noodzaak, of brand is opgekoomen, behoeft Peen bewys. - En hoe ieverig de Schuttery zich 111 den Waapenhandel heeft geoefTend, en welke vorderingen daar in gemaakt zyn, kan het jongst afgeloopen jaar getuigen. — Maar geeft men wyders voor, de Schuttery zelve heeft om verbeetering verzogt. —■ Dan de Supplianten merken wederom aan, dat 'er met eene geheele vernietiging geenzints voldaan werd aan een verzoek, énkel om verbeetering: Onder welke verbeeteringen de verzoekers niet anders zullen hebben onder 'toog gehad, gelyk de Supplianten vertrouwen, als 't geen dienen kon tot weezentlyk voordeel, tot vermindering van lastenen kosten, en het geen kon worden overeengebragt met de gefteldheid van, en de Ordonnantie op de Schuttery. Dao ten aanzien van deze verzoeken zelve, moetende Supplianten, Ed. Achtb. Heeren verder zeggen, dat hun wel bekend is, dat in den voorleeden jaare verfcheiden Requesten van die natuur onder de Schuttery ter teekemng hebben gerodeerd, doch teevens dat dezelve zoo weinig opgang hebben gemaakt, dat maar een van de ^ vaandels, waar uit de Schut-ery beftaat, alleen door een gedeelte der Onder - Officieren geteekend heeft, zonder dat de Schutters van het requ-ltreerend vaandel, zoo zy Supplianten meeneV'er kennis van hebben gehad, — zoodarm ' JST 3 i>e HaaR- em. Req» ?gen e verantr. der 'chut' vry.  192 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar» lem. >Req. tegen (te verander, der Schutiery. i i < ] ( < » i < r t 1 1 i c c I I f i Request aan de Ed. Geftto Krygsraad hebben gepreicnteert: — waar uit, (of ichoon de Ed.Geftrengen Krygsraad daar op terftond Fiat heeft verleend) naar der Supplianten inzien, overtuigend blykt, boe weinig geneegentheid'er by de niet requefteerende Schutters(zeevenmaal meerder in aantal,) was tot nieuwigheden : —: en waar uit, door de Ed. Geftr. Krygsraad, als nog met volkomener zeekerheid, (als door het voorleggen van haar Ed. nieuwe Concept plan) zou konnen worden opgemaakt, wat 'er zy van de denkwyze van de meerderheid der Burgery. - DcSupphan. :en kunnen nog willen zich in geene byzondere af gedetailleerde aanmerkingen, tegen het meer* gemelde Concept plan inlaaten: — 't zelve in zyn geheel en waardelaatende. —Zullende evenwel Ed. Achtb. Heeren, eenigealgemeenebedendn^en en bezwaaren tegen 't zelve opperen, — lan verkiezen zy liever die te brengen onder 't jog, en in den ichoot van UEd. Achtb. — als iezelve in te leeveren, by de Castelein van den Doelen: gelyk zy Supplianten dan de vryheid leemen , dezelven aan de attentie van UEd. Achtb. lotmoedig en eerbidjg aan tebeveelen. — Vooreerst, dat het meergemelde Conceptplan, liets minder teekend, dan een Stad, waarin welfaren, Fabricquen, Traffiqtien en Ambachten, en eenemaal, en moogelyk onherftelbaar aan herJ ;wynen zyn , en de meefte takken van de voornaalige bronnen van voorfpoed reeds geheel getopt , in zoo ver dat de Burgery niet meer door uime winst, maar door nederigheid, -- ftilheid - en fpasrzaamheid zich moeten in Rand houlen. - Maar veel eer teekend het, in teegendeel, te vertooning vanrykdom, van zugt en vermoo. ;en tot biavaade, van lust tot tyd en geldverwisting, — en het dus voor onze Schuttery, in eze tegenwoordige tydsomftandigheden naar het ordeel van de Supplianten niet zeer gefchikt 1$ ra ingevoerd te worden. 3- Ten tweeden, dat het  JAARBOEKEN, February, 1787. J93 bet een gevoelige grieve moet veroorzaken, voor breave en getrouwe Burgers: - en het voor de, Supplianten een gevoelige grieve is, geproponeerdtezien, om door ontfljg van hunnen gedaanenEed ontfchutterd te worden: - en door; eenen nieuwen Eed verbonden, tot een byna Militaire fubordinatie. — , En ten derden oordeelen de Supplianten,dit een vry gebooren Hollands Burger, ntóts meer kan ter harten gaan, dan eene vrye directie over zyn eigen beurs en kleeding: - en hem niets onverdraaglyker vallen kan — dan m meergemelde Concept plan eene pooging te zien, om nem die zoo onbetwistbaare vryheidteontwnngen. •— Met deeze algemeene aanmerkingen en bezwaaren dan Ed. Achtb. Heeren - en met verklaaring van der Supplianten verkleefdheid aan ae tegenwoordige wel ingerigte, en door de autoriteit van UEd. Achtb. ingevoerde order en vorm der Schuttery, is het, dat zy Supplianten zich werpen en veilig reekenen, m den fchoot van UEd. Achtb. - metbeedeenvenroJwen,dathet UEd. Achtb. naar de macht van God aan Lfcd. Achtb. verleend, behaage mooge, hen Supplianten en de Burgery van Haarlem, teegen dat alles te beveiligen, wat derzelver perfoneele vryheid, welvaard, Finantie, Rust en Reputatie, als getrouwe Burgers eenigzints zoude kunnen naaeeligzyn. - Gelyk zy God Almachtig bidden, UEd. Achtb.in zvne alvermoogende hoede, en befcherming te néemen, - derzelver Kegeermg voorfpoeoig te maaken, deszelfs gezag te beveiligen, en de Burgery, onder deszelfs lofwaardig beftuur te bewaaren by die rust en zeekerheid, die zy tot hier had. - 't Welk doende, enz. Omtrend den invloed van 't Volk op 's Lands Regeering (zie hier voren bl. 22, en volg.) is door 1280 Burgers en Inge- ' N 4 ze" Haar- .em« Req. 'egen ie veranier. der Schuttery.  Zand voort. 194 NIEUWE NEDERLANDSCHE . zetenen van Haarlem een Request ingele» ver cl. Zantfoort. Weinige dagen voor het aangaan der vergadering van de Ed. Gr. Mog. de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland, wierden de Burgers van dit Gehugtje, zo gewapende als ongewapende verzogt ten huize van den Kaptein A. Lits , ter teekening van een Dank - Adres, aan de Souveraine Reprefentanten , zo men die noemde. Welk Adres door hem voorgelezen zynde, met eene algemeene toejuiching wierdt goedgekeurd, en ook dadelyk door ruim honderd onderteekend. By dit Dank-Adres was ook gevoegd, eene ernftige bede , dat het Hun Ed. Gr. Mog. mogte behagen, de gewapende Burgery van. dit Gehucht te willen nemen in Hun Ed. Gr. Mog. byzondere befcherming. Deze voornoemde adresfen zyn door gem. Kaptein A. Lits en den Lieutenant S. Kluyskens Simonfz. als Gecommitteerdens den 7 January overhandigd aan den Heer Mr. P. van Bleiswyk , Raad Penfionarisvan Holland en Westfriesland,in'sHage, welke de Gecommitteerde Heeren met veel blyken van achting ontvong , waarop den n January in de Hollandfche Vergadering het Dank - Adres 'is aangenomen ; Ook is het verzoek , nopens de befcher- ming  JAARBOEKEN, February, 1787- »95 tning van de Gewapende Burgery toegeftemd. Bloem endaal- MJ De Kerkenieeraar van dit dorp F. A.D& de Genetlet heeft als Secretaris dit berigt in de dagpapieren doen plaatfen. XTan heden tot aanftaande Dingsdag, legt onder \ Tetterode en Aalbertsberg ter Tekening, een Adres aan Hun Ed. Gr. Mog., ter onderfteumng van de LoflyKe Propoiitie door de Heeren Gedeputeerden der ltadL Haarlem den 30 January ge- daaD" Ter Ordonnantie van de Gewapende Burgery voor'* Vrye Vaderland. Bloemendaal F.A.deGENESTET, deniaFebr. 1787. Secretaris. Delft. Wy hebben wegens het gewapend intrekken van den Hr. Anthony tVygel,. Dw van 't Genootfchap van Wapenhandel alhier, in ons voorgaand ftukje bl. 29 verllag gedaan Veele der Gewapende Burgercorpien trekken zig deze zaak aan, en belooven onderfteuning aan het Genootfchap alhier. Den ê February vergaderde het Genootfchap om raport te hooren van de Commisfie, die hetzelve benoemd hadt tot onderzoek van de zaak van gem. Hr. Wygel en de 5 overige leden Na dit raport deedt de beftuurder G. Paaps eene aanfpraak, om de vrouwen " N 5 ïloe- n- AL>J  196 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft • en kinderen te onderfteunen, die waren agtergelaten door die zes Leden , tegen welken de Hoofdofficier Chr. Berefleyn decreet van apprehenfie verzogt heeft. Ook wierdt tot inzameling van penningen eene busfe gelteld, en berigten in de dagpapieren geplaatst. De Hoofdofficier Berefteyn is wegens dit voorgevallene in de dagpapieren geftreept. Zommigen fchreven zelf , dat Hy uit het gem. Genootfchap als lid zonde zyn uitge- zet: dog het welk naderhand wederom is tegengefproken,en die Heer zelfs geprezen, vooral om dat Hy zig zoude verzet hebben tegen eene Publicatie , die de Wethouderfchap tegen genootfchappen , zamenrottingen, byeenkomlten en gefchrjften , die de Regeering beledigen en de Juftitie vooruitlopen, zoude hebben willen doen. Ook is het volgend berigt fn de dagpapieren geplaatst. Aan alle Schutterycn, Gilden, gewapende Burger - Corpfen , Vaderlandfche Socicteuen , Gezelfchappen enz. , in de Provincie Holland wordt bekend gemaakt, dat de algemeen-; Vergadering derzelver nog deeze Maand , te Deljt in het Genootfchaps - Societeitshuis , Raat ge nou den te worden: Zullende de brieven vanaanfchryving met den eerftea verzonden worden. Delft, Uit naam van Genootfchap en den 3 Febr. 1787. Sccieteit. F. W. BUYSER , en W. FYNJE, Secretaris/en fan Genootfchap (n Societrit. In  JAARBOEKEN, February, 1787. 197 In de Courant van deze Stad is ook me-1 degedeeld een Copy van Qualificatie voor Geconftitueerdens voor de Bewooners van het platte Land. Dat Burgers enlnwooners een Request aan de Staten inleveren omtrend zaken, hunne eigene Stad, aangaande, en omtrend deRegeringswyze van Hunne Stad,is te begrypen'.Maar dat Ingezetenen van andere Steden zig zulks aantrekken, en aan den Souverain verzoeken doen omtrend de zaken van eene andere Stad, is minder te bevatten. Onderwyl is zulks gebeurd. Een gedeelte der Ingezetenen te Rotterdam hadt aan de Staten een verzoek gedaan, dat de Vroedfchap hunner ftad met 16 Leden zou vermeerderd worden: waar tegen zig andere Ingezetenen dier zelfder ftad by verzoekfchrift verzetteden. Nu vonden eenige Burgers en Ingezetenen van Delft goed , om zig ook wegens die Rotterdamfche zaak by de Staten in een Request te vervoegen , ten einde de Vroedfchap te Rotterdam van 24 Leden tot 40 vermeerderd wierde : welk voorbeeld in veele anandere fteden gevolgd is. Ook vondt het Genootfchap van Wapenhandel goed om in een adres, met wydluftige en hoogdravende bewoordingen opge» field, zig aan te bieden ter beveiliging van de Relidentieplaats van de Staten , als de nood zulks mogt vorderen. Omtrend welke meerdere veiligheid de ftad Haarlem ter Staatsvergadering eenvoorftel heeft gedaan, gelyk wy onder 'sHage zullen vermelden. 's Gra. )elft.  198 NIEUWE MEDERLANDSCHE VENHA <3E. 'sGRAVENH age. Wy hebben reeds in ons voorgaand Rukje bl. 66. gefproken van de onderhandelingen tusfchen den Grave van Goertz, en den Heer deRanevai». Hu nne briefwisfelingen zyn reecis in December 1786 begonnen. Ook heeft H. K. H. Mevrouwe de Princesfe van Oranje eenige brieven met den Grave van Goertsz gewisfeld. Alle deze brieven hebben hun opzigt op het oogmerk , waar toe de Heeren van Goertsz van den Koning van Pruisfen, en de Rayneval van den Koning van Frankryk herwaarts waren gezonden. Ons beftek laat thandsnog niet toe om dien ganfchen uitgebreiden bundel brieven te plaatfen. Wy hoopen daar joe egter eene nadere gelegenheid te vinden. Alleenlyk zullen wy uit eenen brief van den Grave van Goertz aan den Heere De Rayneval, gefchreven uit Nymegen den 31 December 1786 , deze woorden melden, die wy moeten veronderflellen , dat door den Heere van Goertz als een eerlyk man , en na volledig onderzoek gefchreven zyn : ., Ik „ moet u eindelyk myn Heer nog herhaalen „ (zegt de Heer van Goertz,) het geen ik „ reeds de eer gehad heb 11 te zeggen by „ onze gefprekken in 's Hage , en waar in ,, ik op de plaats zelfs door eene inniger „ overtuiging bevestigd ben , dat de Stad„ houder geenen zo bejlisfenden invloed heeft „ op ,de Staten der Provincie van Gelder„ land, als men het vertoond heeft, en dat „ Ik  JAARBOEKEN, February, 1787. 199 £ ik niet tegenftaande de optelling, welke men aan Ü gedaan heeft van de Dienaars „ en Verpligten van den Prins , welke de meerderheid moeten maken in de Staten van Gelderland, u kan verzekeren, dat a, gy met uwen Geest van rechtvaardigheid a, en billykheid, indien gy u in deze Provina, cie, en zo als ik, in ftaat vondt om Hen 5, zelfs te fpreken , niet weigeren zoudt „ deze waarheid te kennen, dat de Prins „ geen meefter geweest is, om de Staten „ van Gelderland te doen toeftemmen enz." Is dit zo , heeft de Prins zo weinig invloeds op de Staten , en is egter, wegens het trekken van krygsvolk tegen de fteden Hattem en Elburg, ('t welk op last van de Staten van Gelderland in huni\e eigene Provincie gefchied is,) in September 1786 , alleen op grond van dien invloed (*),diemen den Prins heeft toegekend , en welken de Grave van Goertz met zo veele verzenkeringen opregtheid ontkent , Hooggem. Prins als Kaptein Generaal gefufpendeerd, het krygsvolk, ter betaalinge van Holland ftaande, in deze Provincie opontboden enz. dan blykt het immers, dat zulks alles, 't welk 20 veele gevolgen heeft na zig gefleept, op valfche gronden is gefchied: zonder nu in aanmerking te willen nemen, dat die Refolutie in Holland tot gem. fufpenlie, alleen op IE (*) Zie N. Nzd. Jaare. Septeinb. 1786. eri tok van Oftob. 1786. bi. 125S. 'sGra venha» je.  aoo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. op het ftemmen van Gedeputeerden genömen is , van welken veelen (zommigeni zeggen allen) geen last hebben gehad tot zodanigen vooruitziende flap in eene zaak van zo veel gewigt, waarin en 's Lands belangen en de regtvaardigheid zo naauw betrokken waren. Wy beminnen de onpartydigheid , maar kunnen de waarheid en rechtvaardigheid , aan welke zyde die zig ook vinde, niet te kort doen. Gemelde Grave van Goertz heeft zyne brieven van te rugroeping van den Koning van Pruisfchen ontvangen , zynde van dezen inhoud: HOOG MOG. HEEREN, BYZONDERE LIEVE VRIENDEN EN NABUUREN! Mynen werklyken Staats - Minister, den Graave van Goertz, voor eenigen tyd aan U H. M. afgezonden hebbende, om U H. M- van myne opregte vriendfchap en hoogagting voor de Republiek der Vereenigde Nederlanden te verzekeren, en dies wat van my afhangt totherftelling der Binnenlandfche rust in dezelve toe te brengen, zullen U H. M., zo ik hoop, daardoor van deeze myne geneigdheid zyn overtuigd geworden; doch het voornaam oogmerk van de zending des Graaven van Goertz, ongelukkiglyk cn tot myn grootlte leedweezen niet bereikt zynde kunnen worden, kan ik niet afweezen, deezen mynen Gezant terug te roepen. Ondertusfcheh heb ik hem belast U H. M. op nieuw te verzeken , dat ik niets vuuriger wenfche, dan den roem e* welltand van den genielden aanzienlyken vryen Staat,  JAARBOEKEN, February. 1787. 2or Staat, en dat ik met alle hoogagting en vriend- fchap blyve . ' U Hoog Mog. goedwillige Vriend en 1 Nabuur Berlyn (.was getekend) den 21 Jan. 1787. FREDERIK WILLEM II. (lager Rond; Fmckenftein. Hrtzberg. Van dezen brief gaf de Grave van Goertz aan de Algemeene Staten aldus kennis: HOOG MOGENDE HEEREN 1 Daar de bevelen van den Koning mynMeester, die een einde maken vanmynGezanifchapby U Hoog Mog,, en my by zyne Majefteits terug roepen, my alhier zyn toegekomen , neem ik de vryheid U Hoog Mog. hier nevens den Brief van Rappel aan te bieden, welke Zyne Majafteit my gelast heeft U Hoog Mog. over te geeven, en welke nieuwe verzekeringen bevat van de ftandvastige vriendfchap van den Koning voor de Repu< blyk, Zyne oprechte wenfchen voor derzelver voorfpoed,en Hoogstdeszelfs leedweezen, de mst en eensgezindheid in deeze Staaten nog niet herfteld te zien, in welker wederherftellihg Hy als Vriend en Nabuur van U Hoog Mogende, en inzonderheid in Hoogstdeszelfs hoedanigheid van zeer na Bloedverwant van het Doorluchtig Huis van Oranje, het grootfte belang fteld Ik zal my gelukkig achten, indien ik, geduurende myn kort Gezantichap, het myne heb mogen toebrengen om den banl van Vereeniging, tusfchen de beide Staaten > meer en meer te vestigen, en de approbatie en het vertrouwen van ü Hoog Mogend^ mag wegdragen. O üw, sGra- /EtxHA3k. Brief >>an rapel loor den Kon, van Pruisf.  402 NIEUWE NEDËRLANDSCHE *s Gra- venha. ce. Brief van af fcheid van den Grave van Goertz. Uw Hoog Mog. zullen my gelieven te vergeven, dat ik, uit hoofde van myn verhaast vertrek, de verwydenng van Hoogstderzelver Reödentie. plaats, en de verhindering door ongefteldheid, my verftoken vinde van de eer om aan U Hoog Mogende de Misfive van Zvne Majefteit aan te bieden, en nu handen van U Hoog Mogende die van recreance te ontvangen, waar mede Hoogstdezelve my zullen gelieven te vereeren. Nymegen den 29 January 1787. (was getekend) LE COMTE de GOERTZ. De Prins Erfftadhouder twee brieven, door den Heer de Raynevald aan den Grave van Goertz gefchreven , aan de Algemeene Staten hebbende toegezonden, heeft de Franfche. Gezant den 17 February die verzameling vermeerderd , en de navolgende Memorie overgegeven. T"\e ondergefchreven Ambasfadeur van Zyne AIler-Christelykfte Majefteit, aan den Koning zyn Mecfter verllag gedaan hebbende van de bekendmaking , door den Heer Prins van Nasfau , aan Hunne Hoog Mogende gedaan van de twee Brieven, door den Heer de Rayneval aan den Heer Grave van Goertz gefchreven , heeft bevel ont£angen,om de onvolledige toevertrouwing van dien Prins te fuppieren ,door aan den Giiffiervan U Hoog Mogende ter hand te ftellen de Antwoorden der Miniüers Plenipotentiarisfen van Zyne Pruisfifche Majeftdt , gelyk mede een Brief van djn Heer Baron de Thulemtyer. Hunne Hoog Mog. zullen in de volledige onderhandeling, van welke zy  JAARBOEKEN, February, 1787. «035 zy nü in het bezit gefteld zyn, een nieuw bewys vinden van de gevoelens, die den Koning bezielen voor de rust en den welvaart van deRepublyk, en van de onverwagte eisfchen, welke de zorgen van zyne vriendfchap en de aanmaningen van Zyne Pruisfifche Majefteit vrugteloos gemaakt hebben. De Kdning heeft, als Bondgenoot van de Ver eenigde Provinciën , geoordeeld deze gelegenheid te moeten waarnemen , 'om Hunne Hoog Mogende te betuigen al het leed, het welk hem de verdeeldheden veroorzaken, die er in heerfchen; het opregt verlangen, het welk hy heeft, dat de eendragt en goede verRandhcuding er zich in heritellen , en ae geneigdheid, die Zyne Majefteit heeft om daar aan mede te werken, wanneer zyn raad en byftand Hunne Hoog Mogende aan*, genaam kunnen wezen. 's Hage den 17 February 1787. De Prins van Oranje fchreef daarop aan. den Heer Griffier Fagel dezen brief. WEL EDELE GESTRENGE HEER J ■\7ernoomen hebbende dat de Heer de Marquïs * de Ferac, Ambasfadeur van Zyne Allerchristelykfte Majefteit eene Note Verbale aan Haat Hoog Mog. heeft geprefenteerd, by welke gemelde Heer Ambasfadeur verklaard order van zyn Hof gekreegen te hebben , om aan Hun Hoog Mog. te communkeeren twee Brieven van den Heer Grave van Goertz en eene van den Heere Baron van Thulemeyer, alle drie geaddresfeerd aan den Heere de Rayneval, ten einde te fuppleeren, aan de , zoo als 'er Haat, demi• confidence (half vertrouwen) welke ik aan Hun Hoog Mog. hadde gedaan j zoo nebbe ik my verpligt gevonden om O a Ü 's Gra* VENHAGE. Mem. van den FranfchenGt'zant.  204 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Brief van den Prins aan den Griffier Fagel. Extraêl uit de Refolutien van de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, in Hun Edele Groot Mogende Vergaderinge genomen op Donderdag den 15 February 1787. "Ingevolge Hun Ed. Groot Mog. Refolntie van * den 30 January laatstleden, op het eerfte lid van het geproponeerde, door de Heeren Gedepu- teer- U Wel Ed. Geftr. te informeeren , met verzoek om daar van aan Hun Hoog Mog. of aan het befogne der buitenlandfche zaaken opening te geeven, dat ik buiten ftaat ben geweest om aan Hun Hoog Mog. te communiceeren, de brieven, van den Heere van Goertz of van den Heere van Tbulemeyer, vermits ik nimmer daar van een Copie gehad nebbe, ja zelfs dat derzelver inhoud aan myn niet bekend was. Waar mede blyve met agting Wel Edele Geftr en ge Heer, &c. Nïmegen den i 8 Febr. 1787. (getekend) W. PR. v. ORANGE. Omtrend het voorftel van de ftad Haarlem, roerende het onderzoek van de palen van de uitvoerende magt, zo van den Stadhouder , als Kaptein Generaal en Admiraal, en het beramen van de nodige plans en Inftructien omtrend de waarneming dier bedieningen en de pligten en voorregten daar aan verknogt (zie bl. 22. en volgg.)., is by de Staten den 15 dezer maand, eene commisfie benoemd: zo als blykt uit volgend  JAARBOEKEN, lebrmry , 1787. 2cj teerden der ftad Haarlem ten zei ven dage, heden geprocedeert zynde tot 't benoemen van de Hee- *, ren tot de Commisfie, by Hun Ed. Groot Mog. < Refolutie van den 13 December 1786, beraamd tot het onderzoek der bornes van de uitvoerende macht, zo van den Stadhouder als Kapitein Ge- r, neraal en Admiraal, en het concerteeren der no- % dige Plans en Inftructien, omtrent de waarnee-/ ming dier bedieningen, en de plichten enpreëmi-1 nentien daar aan verknogt: hebben Hun Ed Gr. t Mog. goedgevonden en verftaan, ten voorfz.einde by deezen te committeeren, de Heeren Willem Lodewyk van Wasfenaar, Heere van Starrenburgh, (doch is op zyn verzoek van die Comralilie ontilagen) Mr. OckerGevaerts, Heere der ftede Geen vliet, Simonshaven Biert, &c., OudBurgemeefter der ftad Dordrecht; Mr. Adriaan van Zeebergh, Raad en Penfionaris der ftad Haarlem; Mr. Adriaan van der Goes, Oud Burgemeester en Raad der ftad Delft; Mr. HendrikBalthazarvan Halteren, Oud Burgem. en Raad der ftad Leiden; Mr. Elias Huydecoper van Maarfeveen,Hr. Maarfeveen en Neerdyk &o, Oud Burgem. en Raad der ftad Amfteldam, Mr. Huybert van Eyck, Raad der ftad Gouda,- Samuel van Hoogftraateri. Raad der ftad Rotterdam; Mr. Abraham van Bleis wyk, Heer vanEthen, Meeuwen en Babilonienbroek, regeerend Burgemeefter en Raad der ftad Gorinchem; Leonardus den Beer, Oud Burgemeester en Raad der ftad Schiedam; Mr. Gualterus George Gideon van der Mieden , regeerend Burgemeester en Raad der ftad Alkmaar; Nanning van Foreest, regeerend Burgemeester en Raad der ftad Hoorn; Mr. Augustinus Hendrik Duyvensz regeerend Burgemeester en Raad der ftad Enkhuizeu. Mitsgaders tot Ministers en Mede-Leden, de Heeren Mr. Caspcr Clotterbooke, Secretaris van Hun Ed.Groot Mog; Mr. Bernardus Block, Secretaris van de Heeren Magiltraat en en Gedeputeerden der Steden, en van O 3 het 'sGra- enh&ïe. Com- wfie opens lans en nftruc. ' veeJen yveraars voor het nieuwe ftaatsgeftel deeden yzen , en de Staten van Friesland in eenen ernftige brief aan de Staten van Holland ("zie N.Ned. Jaarb.Novemb. 1786. bl. 1535.), na aan de behoorlyk geoeffende vryheid der drukpers den fchuldigen lof te hebben toegekend, verklaarden, dat die, zo als zy thands geduld wierdt, veel eer geleek naar een fiinkpoel, die dagelyks overloopt van de vuil* fie en kwaadaardigfte leugens en lasteringen, enz. en Z. Hoogheid in eenen brief aan de Staten Generaal (zie N. Nederl. Jaarb1786. bl.i2-;o.) zig aldus uitlaat: Veelkon■den wy hier nog bybrengen, om aan te toptien alle de Jchreemuende en tergende laster en leugentaal, die ongeftraft. onder het oog van den souverein, VI ZOmmt* ge Provinciën,en zelfs zo het schynt, met adveu van denzelven wordt uitgeboezcmd enz. Het is ook bekend, wat daaromtrend met Hespe en Verlem wegens de Polit. Kruyer is voorgevallen: die als Martelaren van de Vryheid der Drukpersfe zyn gehouden en aangezien. Zie N. Ned. Jaarb. 1785. bl. 149. 643. 761.. en volg. en 84a. en volg. Daar nu zulks geduld wierdt, onder dit voorgeven, (het zy waar, het zy O 4 yalsch-, sGra ÏNBAE.  aoS NIEUWS NEDERLANDSCHE 'sGra VGA'hacs. 'per Vergaderinge van Hun Ed. Groot Mog. "* deniödeezer, ingekomen zynde, eene Misfive van Heeren Gecommitteerde Kaden, gefchreven in 'sHage, en daar by gevoegd eene Propofitie van den Advocaat Fiscaal Luiken, aan' gemelde Collegie gedaan, betrekkelyk tot zekeren Brief, voorkomende in de BrielfcheCourant van den 10 deezer, welk Hun Ed. Mog. oordeelen te moeten brengen ter kennisfe van Hun Ed. Groot Mogende, en waar by Dezelve zig nader over de algemeen toenemende Licentie der Courantiers in dezer voegen uitdrukken: ,, En,daar Wyby aanhoudenheidklachten ont„ vangen over verfcheide andere Couranten, „ welker licentie thans meede tot het toppunt „ fchynt te wezen geftegen , vinden Wy Ons ,, te gelyk verplicht, om U Edele Groot Mo„ gende, by deeze gelegenheid, in confideratie *, te geven, of U Ed. Groot Mog. niet zou- den valfch, het welk wy niet onderzoeken,) dat de vryheid der drukpersfe niet kan nog mag bepaald worden hoe moet het dan voorkomen, dat de yveraars voor het nieuw fyftema en voor de onbelemmerde Vryheid van de drukpersfe, zig tegen de Haagfche Courant, en deszelfs uitgever te Utrecht, zo geweldig verzet hebben ? Zie N. Nederl. Jaarb. 1786. bl. 1132. Wat moet men dan oordeelen , als de wetten, tegen alle lasterfchriften flaapende, op eens worden werkzaam gemaakt, zo dra de andere party van die zelfde vryheid gebruikmaakt, cn in de dagpapieren iets zegt, dat niet gevalt? Zie hier de zaak, uit het befluit der Staten zeiven.  JAARBOEKEN, February, 178Ö. aoo* den kunnen goedvinden, Hoogstderzelver reeds 's " geëntameerde deliberatien, over het reprimee yE " re~vande Licentie der Courantiers, binnen ge " d^we Provincie in het generaal, zonder uitftel " voort te zetten, en tot mtroeijing van dit ver- & " derflvk kwaad, zodanige voorziening te doen, en " als O Ed! Gr. Mogende, na derzelver hooge»? " Wysheid, zullen vermeenen te behooren. de J' J , Waar mede &c. f« Waarop by Hun Ed. Groot Mogende gedelibe- en reerd zvnde, is goedgevondenen verftaan, datgenede U^efcmnannexis, zal worden gefteld Knden van den Bailliuw van den Eriel, met bst om het recht der Hooge Overigheid te handh ven? en wyders de refpective Officieren der lleden en Plaatfen, alwaar Couranten binnen deeze Provincie gedrukt worden, aanfehry ving te doen, en dat Heeren Gecommitteerde Raaden, mitsgaders Prcfident cn Raaden van den Hove, den Procureur, en Fiskaal Luiken, Extract deezes Refolutie zal gegeven worden, en daar by geaufhonfeerd om op de rigiige obfervant.e en Executievan deeze Hun Ed. Groot Mogende bevelen , een wakend oog te houden &c. De aanfehry ving aan Heeren Bailliuwen en Officieren, is van dezen inhoud ; DE STAATEN VAN HOLLAND EN WËSTFR1ESLAND 1?rentfeste, Vroome, Discrete, Lieve, Getrouwe! & Ingevolge van Ons gerefolveerde van heden, op eeneg Misfive van de Heeren Onze Gecommuteerde Raaden, aangaande:de Ucentie der Courantiers* fchryven Wy UL. by deezen aan, met last om daaromuent inyUL. Diteift, met ^ D,Upentie te executeeren Onze Placaten, zonder ee nige Dhfmulatie of Conniventie, p&ne vanpr - Gra- N11A- agten befluit ïens Cou- nten z.  io ' NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGaA* vatte van UL. Officie. Daar mede Wy UL» de vcNHA- befchermirg Goas bevelen. gk. Gefthrevenin den Hage, den lóFebruary 1787. Ter Ordonmntid van de Staten. C. CLOTTERBOOKE. De aanfchryving tot beteugeling kon niet wel anders dan algemeen zyn. Ondertusichen is het waaragtig, en by allen bekend, dat deze aanfchryving geen den minften invloed op de Couranten en andere gefchriften gehad heeft; dat eenige Bailluwen, hebbende willen aan die aanfchryving voldoen , en daartoe eenige drukkers van Couranten dagvaarden , moeilykheid ontmoet hebben in decreet van dagvaarding ten dien einde van de Rechters te verkrygen, en zig genoodzaakt hebben gevonden, hier van aan het Hof van Juftitie in 'sjHage kennis te geven: ja het is bekend, dat de dag-en weekfchryvers zig dus gelferkt ziende, hunne ongebondenheid meer als verdubbeld is geworden. Het ging met de Drukpers even als met de wapening: eens aan beiden den vryen teugel gevierd zynde , was derzelver vaart zo fterk , dat 'er geen Ruiten aan was; zo dat men wel haast van de willekeur van de gewapende Liedeu , die de kragt in handen hadden, moest afhangen. Veel is in de dagpapieren opgegeven van eene omdekking van voorgenomen oproer; van eenen Haddick, zynde een Vuurwerker , .wel-  JAARBOEKEN, &br»»3> *1*7' 411 welke fcherpe Patroonen aan het gemeen zou, * de verkolSebben, en welke Haddick den i a ^ Febr des namiddags door den Drost van Ge1 Raden met eenenDeurwaarder en eenen r^n nSr de Castelenye van den Hove van Holland in Civil arrest is gebragt. Ook is Sswesen eenen fpekflager Pino in zyn huis tTzltl knegt gearresteerd, wordende door Twee Bodens bewaard. Wegens deze zaak Tyn Gecommitteerde Raden des namiddags fen * uure buitengewoon vergaderd, en a Haar eene Comnmfie uit den Dove, als ook van de Regeering van's Hage gevorderdWat hiei van zy zal de tyd leeren. Onderaf heeft znik's gelegenheid gegijn, d* ^« Afgevaardigden der ftad Haarlem ucu t February efn voorftel hebben gejain m 'de Vergadering der Staten van HoUand om ter meerdere beveiliging van de Afgeval'rdiaden der Steden , de Haagfche belettin? te vermeerderen met een gedeelte van het corps van den Rhyngraaf van Sa n t Smenlyk met » Compagnien Scherpfchu> terT a Compagnien Jagers, en 8 CompaAien Husfaren van het Legioen van gem. Rhvngraaf, als alleenlyk op de betalingen ndieStva'n Holland ftaande: met aandrang van anders niet weer te zullen ter dagvaar verfchvnen. Veele Leden waren wel voor de vermeerdering van de krygsbezetung; maar niet met het corps van van Salm. De Schiedamfche Vroedfchap begreep, op drie Leden na, allen, dat het gem. Legioen daar ,oe nkt gefchtkt was; dog de Heeren De Beer, Gra- uia-»  'sGr venh. ce. an NIEUWE NEDERLANDSCHE a-en ?;, d. Berg meenden van ja, en verzet" teden zig yverig. De Vroedfchap van Halteren van Leyden vondt geen de minfte reden van vermeerdering van krygsvolk in s Hage. Hier op is naderhand een conciliatoir uitgebragt, om de Haagfche Bezetting met een Bataillon uit elk der beide Regimenten van van Pa fat en van By landt, en eenige Compagnien Cuirasfiers van van i>alm te vermeerderen. De Gedeputeerden van Dordrecht en Haarlem zyn ook den 20 February niet ter vergaderinge verfcheenen; maar hebben brieven gezonden, in zeer llerke bewoordingen vervat, van niet te zullen verfchynen,ten zy dat het voorlid van Haarlem bevorens beiloten was. Delft merkte aan, dat Scherpfchutters en Jagers niet gefchikt waren voor de Refidentieplaats van den Souverain: dat volgens Ref. van 8 Sept. dat corps maar voor 3 maanden was in dienst genomen, welke tyd lang was verlopen. Dat zy dus van advys waren", dat het corps van den Rhyngrave niet wierde geadmitteerd , maar in tegendeel, zo fpoedig mogelyk, de deliberatien aangelegd tot, vernietiging van voorfz. corps. Met dit advys van Delft hebben zich gevoegd de Ridderfchap en de Reden Rotterdam, Hoorn, Enkhuifen, Edam en Meden blik. Leiden was wel voor de vermeerdering van het guarnifoen, maar bepaalde zig juist niet omtrent het corps van dtn Rhyngrave. Amfleldam was nog hier op ongelast,maar zoude zig in de volgende vergadering verklaaren. Gouda, Gorin- chem  JAARBOEKEN, February, 1787. 013 chem en Schiedam waren desgelyks wel voor de vermeerdering, maar tegens het corps v van Salm hier toe te gebruiken, willende zulks liever door reguliere Troepen gedaan hebben. Brielle was ongelast, maar toch tegens het corps van den Rhyngrave. Schoonhoven , Alkmaar, Monnikendam en Purmerende, verklaarden, indien aan de voorgeftelde guarnifoens vermeerdering niet wierde voldaan, dat zy dan ook gelyk- beiluit als die van Dordrecht en Haarlem zouden moeten nemen, en hebben voorts alles overgenomen. Alhier is afgekondigd en aangeplakt de navolgende Publicatie. Alzoo hei Hof van Holland in ervaringe is gekomen, dat op het Vaandel van het Regiment Lyf Gardes te Voet van Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, waar onder voorleden Zondag den 18 February laatstleden de Wagt is afgetrokken, geteekend zyn eenige zwarte fchrappen of trekken, verbeeldende een Galg, waar van eenftieep loopt tot aan den Kop van den Leeuw op het zelve Vaandel ftaande; en er de Juftirie ten hooglten aan gelegen ligt, dat de dader of daders van dit enorm fait worden ontdekt, en anderen ten exempel geftraft; en die ontdekking egter tot hier toe, niettegenftaande alle aangewende devoiren, niet heeft kunnen gefchieden. Zoo is 't, dat 't voorfchreve Hof een Praemie belooft van duizend Zilvere Dukatons aan den genen, die de dader of daders van het zelve fait of derzelver medepligtigen ontdekt, zoo dae, dezelve in handen van de juftkie geraken en van het sGra« enha- E.  fiï4 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGr/ VENHi CE. Pul van V Hofw gens Jchendi, van 't Vaande, (Qnderjïond) My prsfene, (waf getekend) ADRIAAN BODT. De Vaandrig van der Hoop was met dit Vaandel ter wagt getrokken , welke dan ook, na het aftrekken van de waot, op bevel van den Generaal Kretschmar in de Provoost is gezet, en vervolgens verhoord door de Raadslieeren Le Leu de Wilhem en k het fait worden overtuigt; zullende des aanbren* -gers naam, des begerende, wordengefecreteerd. En ingevalle die geene, die de ontdekking zal doen, mogt zyn een dader of medephgtige van of aan het voorfchreve fait, zoo belooft het Hof, (als daar toe fpeciaal geauthorifeerd) bo;" ven de voorfchreve Prcémie, aan denzelven impuniteit of Itrafloosheid; met die bepaling nog. * tans, dat de dader of daders van die impuniteit of ftrafloosheid alleen zullen jouisferen, indien • hy of zy tot het plegen van de voorfchreve misdaad door een of meer aDderen rnogten zyn aangezet, en den genen, die hem of hm daar toe heeft of hebben aangezet, op eene overtuigende wyze komen te ontdekken. En op dat niemand hier van ignorantie prerendere, last en beveelt het voorfchreve Hof, dat deze gepubliceerd en geaffigeerdzalworden, daar zulks gewoon en te gefchieden gebruiklyk is. Gedaan inden Rade den 23 February 1787.  JAARBOEKEN, Februari 1787. 2t5 en van Minningen, benevens den Fiscaal 't Hoen, en eenen der Secretarisfen van den v Hove. De Krygsraad van gemelde Guardes heeft den 20. de volgende bevelen gegeven aan het Regiment op de Parade: „ Gepasfeerde Sondag den 18 dezer onder het aftrekken van de Hoofdwagt gezien zynde, dat op 't Vaandei van Hun Ed. Gr. Mog. Lyf - regiment Gardes te voet, een zoort van een galg boven de Rooden Leeuw met inkt geteekend is, over welke gruwelyke en allerinfaamfte daad alle hooge en laage Officieren van 't gemelde Regiment allergevoeligst zyn , en ieder in den haare alle mogelyke devoir zullen doen , om den dader of daders te ontdekken ; weshalve boven dien de Krygsraad van gemelde Regiment Lyfgardes te voet goedgevonden heeft te beloven een premie van ioo halve ryders, aan die geene, welke den dader of daders kan ontdekken, zo dat dezelve in handen van de Juftitie geraaken; deze order moet aan allen, man voor man bekend gemaakt worden." De Afgevaardigden der ftad Gorinchem deeden ter Staatsvergaderinge van Holland een gewigtig voorftel omtrend de ftaat der zaken in 't Vaderland , byzonder omtrend het voorgevallene te Hëusdën , alwaar een gedeelte der Burgers willekeurig de Regeering hadt veranderd (zie bl. 56 en volgg.) en ook zitting ter Staatsvergadering gevorderd '&GttA« ENHAE.  «16 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- vehha' ce. derd enz. De Reden Dordrecht, Haarlem '9 Leyden , Gouda , Alkmaar en Enckhuizen hebben by meerderheid van het groot Befogne een raport uitgebragt, op de ingekomene brief van Heusden , waar by wordt voorgeilagen eene Commisfie uit Heeren Gecommitteerden Raden naar die ftad te zenden, ten einde het geen aldaar tegen de uitdrukkelyke aanfchryving van den Souverain, op den 25 January gefchied was, te herftellen, byzonderlyk omtrend den Drosfaard, en daar aan kan de Staten raport te doen. De overige Leden van 'tBefogne, de Ridderfchap. Delft, Amfteldam, Rotterdam en Hoorn wilden een Commisfie uit het Hof zenden, en het gepleegde judicieel onderzoeken. Met bovengem. Raport hebben zig reeds 7 fteden , nam. Dordrecht, Haarlem, Gorichem, Schoonhoven, Alkmaar, Monnickendam en Purmerende vereenigd. Leyden en- Schiedam zouden zig op de Extenfie verklaar en. Gouda en Rotterdam hebben het overgenomen. Hierop kwam den 17 February nog eene nadere brief der ftad Heusden in , welke oorzaak was, dat het raport nog niet wierdt befloten. Inmiddels het voorgem. voorftel van Gorichem te uitgebreid zynde, zullen wy de mededeeling daar van tot eene nadere gelegenheid moeten uitftellen. Onderwyl drongen de Afgevaardigden van gemelde Stad den 27 February nog nader aldus aan. Zie dit  JAARBOEKEN, February, 1787. 217 ExtraB uit de Refolutien van de Heeren Staten van Heiland en 1 JVestfriesland, in Hm Ed. Gr. < Mog. Vergaderinge genomen op Dingsdag den 27 February ^707. t De Heeren Gedeputeerden der ftad Qor'mchem j hebben, op expresfen last van de Heeren r hunne Principalen, ter Vergadering voorgedra- t gen, dat, wanneer de Heeren hunne Principalen i op den 2i cezer maand relaiif tot het voorge- < vallene binnen dc ftad Heusden, eene nadrukkclyke dog alzints gepaste Propofitie door derzelver Gedeputeerdens ter dezer Vergadering hebben laten üoen , zy daarmede voornamentlyk beoogt hebben aan de eene zyde, om op de eerfte oorzaken en uitvoerders van zoo veele geweldige bedryven, als binnen Heusden ondernomen zyn, ■van Jufti'ie we^e te doen inquireeren, ten einde de fcnuldigen eene condigne ftrafié zouden bekomen; en aau den anderen kant, om, door het Deunen van zoodanige ernitige maatregulen, kragtd'dig tegentegaan en in de eerfte beginzelen te liuiien alie licentieufe bedryven, zoo te Heus* den, als eldeis, waardoor het hooggezag van den Souverain, de Auöoriteit van de refpeöive Stelyke Rtg eringen, en de goede orde eenigzints zou kunnen gekr ukt woruen. <— Dat, gelyk nu deze objecten Dotoir zyn van het u ttertte gewigt en aanbelang, en even daarom niet gelchikt toe langwylige deliberatien, de Heeren hunne Principalen zig dan ook verzekert houden, dat hunne mee le • Staats!ea>-n gaarne met hun zullen concurreeren tot het noemen van een fpoedigen vrugtbaar belluit op hunne bovengemelde Propofiiie; dat althans in dat vast vertrouwen, de Heeren hunne Principalen hunne Gedeputeerdens hebben gelast, ten kragtigften en met alle nadruk te inlleeren, dat het Befogneop de bovengemelde Pro» politie, ingevolge Hunne £d. Gr. Mog. Kefolnp ue 'sGra* enha.» ;e. Aan. hang an Goinchem»opens ieu*'. len.  'sGra- VEMIACE. i Aandrangran Go rirchen; nopens Huisden. 218 NIEUWE NEDERLANDSCHE t ieC0 nmisforiaal gedecerneert, ten fpoeiigfha gehouden, en daartoe een prretife dag by Hun Éd. Gr. Mog. werde bepaalt, by weke inftantie zig hebben gevoegd de Heeren van de Rid ierfchap en Edelen; als meede de Heeren Gedepurperden der fteden Del't, Rotterdam, Briellè, Hoorn, . Enkhuyfen, Edam en Medemblik- — Waaror?gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat het Befoigne op de Propofitie door de Heeren Gedeputeerden der ftad Gorinchcm, der 2 [dezer ter Vergadering gedaan, ten fpoedigften zal worden gehouden; en is dien onverminderd Copie van de voorfe. inftantie verzogt door de Heeren Gedeputeerden der (leden Schoonhoven, Alkmaar, Monnickendam en Purmerende, om daarop te ver. Ram de intentie van de Heeren hunne Principalen. —— De Heeren Gedeputeerden der ftad Gorinchem, hebben tot de voorfz. Refolutie, zo als dezelve is leggende, niet geconcuireert, maar ten (lerklten geïnfteert, dat, overeen kom ftig hec verlangen van de Heeren hucne Principaalen, dadelyk een dag rot het houden van het Befogne bovengemeld worde vastgefteld. Accordeert met de voorfz. Refolutien. Veele Staatsleden,ook die de party, we3ke zich Patriottisch noemt, zyn toegedaan, vonden zig zeer verlegen met de flappen , voortvarendheid en eisfehen van die te Heusden. Zy namen het eenigen van hunne vrienden kwalyk, dat dezelven de onvoorzigtigheid hadden van die Lieden , die eerder moeiten beteugeld worden, nog aantezetten. Onder deze aanmoedigers was ook wederom de Predikant by de Gemeente der Mennoniten te Leyden, F. A. van der Kemp, de-  JAARBOEKEN, February, 1787. aio dezelfde die te Wyk te Dnurftede ook eenen rol fpeelt. Dit baarde verlegenheid. ' Gaf men hen toe , dan verloor men alle ' kragt van oppergebied over die en andere kleinere Reden , en zettede de deur open voor allerlye vorderingen en eisfchen van dezelven, en ook wel ligt van de dorpen en alles helde dan naar onafhangelykheid. Verzettede men zig met hoog gezag, van de nodige krygshulp onderfteund, tegen de flappen van Heusden j dan volgde men de voer.ftappen der Staten van Gelderland, tegen Hattem en Eiburg, welke men zo zeer gelaakt hadt, en tot grond genomen van zo veele Rappen, die wy op zyn tyd in de Rukjes van September en Oclober 1786 hebben medegedeeld. Wy zullen het overige, het geen de Rad Heusden aangaat , vervolgens onder het artykel van dat fieedje, vermelden. De bedugtheid, dat de Ingezetenen, by gelegenheid van den 8 Maart, verjaardag van Zyne Hoorl. Hoogheid den Heere Prinfe Erfitadhouder, vreugde bedryven ondernemen , en hunne verkleefdheid aan den Stadhouder met uiterlyke tekenen zouden aan den dag leggen, en hier uit oneenigheden en ongeregeldheden ontftaan, deedt de Staten van dit Gewest befluiten, by Publicatie van den 28 February te voorzien, en ten ftrengfte, ja zelfs naar e xigenlie van zaken met Itrajfe des doods, te verbieden , het uitlteken van vlaggen, het doen van ilP a 1«- J 's Graden ha. je.  a20 NIEUWE NEDERLANDSCHE venha- CE. luminatien, dragen van teekenen of leuzen van partyfchap, byzonder van Oranjekokardes , ftrikken , linten , doeken , das. fen, horologie of rottingbandjes, het roepen van oranje boven, het zingen van oranjeliedjes enz. Na het mededeelen van de hier bovengem. egte ftukken, moeten wy nog eenige korte berigten plaatfen. Door de Genootfchappen van Wapenhandel te Oostzaanen, Westzaanen, Ramsdonk, Hevelduyn-Capel en Sprang, zyn requesten aan Hun £d. Gr. Mog. ingediend , verzoekende om begreepen te zyn in de refolutie van Hun Ed. Gr. Mog. van den 7 September laatstleden. Ook is den 1 February diergelyk request by Hun Ed. Gr. Mog. ingekomen, van het Genootfchap van Wapenhandel te Oost en Westzaandam , als ook eene van Bloemendaal, by 't welk een adres van dankbaarheid over de vaderlyke handelwyze van Hollands Souverain gevoegd was, zynde het verzoek van het laatfte request toegedaan. Den laatften January wierdt een request van de Magiltraat der ftad Heusden ter tafel van HunEd. Gr. Mog. ingediend, by welke te kennen gegeven wierdt, dat zekere Zet-Schipper van Heusden op Arofteldam, den eed van zuivering geweigerd hadt, om dat voornoemde Zet-Schipper tot verkryging derzelver plaats honderd dukaaten aan den Drosfaard van Heusden, den Heer van Noord-  '* JAARBOEKEN, February, 175/* p*| Noord wyk , had moeten geeven, welk request in handen van het Hof van Juftitie al-v hier gefteld is, om daar op te advyfee-15 ren. Den 2 February zyn door Hun Ed. Gr. Mog. benoemd tot Commisfarisien in de Mediatie of Bemiddeling van Utrecht : de Heeren Ocker Gevaerts , Burgemeefter der ftad Dordrecht, Pieter Leonard van de Kasteelex , Penfionaris der ftad Haarlem , en Mattbias Temminck, Raad in de Vroedfchap der ftad Amfteldam. Op dien dag is ook door Hun Ed. Gr. Mog. den 15 February bepaald, tot het benoemen van Cornmisfarisfen, om een Inftruclie voor den Stadhouder te ontwerpen, als ook orri dan de krygsamten die open ftaan, te begeven. Door den Hove van Holland is verleend, en ook reeds geëxploiteerd een Mandement van dagvaarding in perfoon tegens Mr.jf.J.va» Nispen, tegen maandag den 26 dezer maand, ter zaake van gepleegde ftraatlchenderye en falfiteit in 't befchuldigen van twee Militair ren. Den 15 February zyn door hun Ed. Gr. Mog. benoemd tot het ontwerpen der Inftruclie voor den Heere Stadhouder, de Heeren Gevaerts, Burgemeefter der ftad Dordrecht ; Zeeberg , Penfionaris te Haarlem ; van der Goes , Oud-Burgemeefter te Delft; van Halteren ; Oud - Burgemeefter te Leiden ; Huidekoper van Maarsfeveen, OudBurgerneefter te Amfteldam ; van Eyck, P 3 ' Vroed-, 's Gr Ai ERHAE.  'sGra VF.ISHA OE. «32 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vroedfchap te Gouda ; van Hoogftraten l Vroedfchap te Rotterdam ; de Beer, OudBurgemeefter te Schiedam; van B/eyswyk, Oud • Burgemeefter te Gorinchem; van der Mieden, Burgemeefter te nlkmaar; van Foreest, Burgemeefter te Hoorn ; Duyvens , Burgemeefter te Enkhuizen ; Ciotterbooke , Secretaris van Staat; Blok, Secretaris der Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier, en Paulus, Fiscaal ter Admiraliteit op de Maaze. De Ridderfchap heeft het aangezien, en de Baron van WasfenaarStarrenburg heeft voor zyne benoeming tot Commisfans bedankt. Delft benoemde den Heer v. d. Wall van Dordrecht; v. d. Goes van Delft ; Huydekoper van Amfteldam ; Bleyswyck van Gorinchem; en v. d. Willigen vau Enckhuizen, waar by zig voegden de lieden Amfteldam , Rotterdam, Brielle, Hoorn , Enckhuizen , Edam , Medenblick. De Afgevaardigden van Amfteldam, nam. Burgem. Beels, Alewyn en Lampfins, (want de Penfionarisfen van Berkel en Fisfcher waren het eens met de anderen ) lieten aantekenen , „ dat geen Minifters in zodanige commisfie behoorden benoemd te worden." Door een aantal Burgers der fteden Haarlem , Leiden , Gouda , Rotterdam en Enkhuyzen, is den 18 February by rtquesten , ten allerrterkften by Hun Ed. Gr. Mog. aangedrongen , tot het uitwerken van het voorftel van Haarlem. Deze Adresfen zyn gefteld in handen van de Leden om daarop by de raadplegingen behoorlyk agt te liaan. / De  JAARBOEKEN, Felruary, 1787,. 223 De Wapen - Cenootfchappen te Haasdrechi , Strye , Lis en Meerdervoort , zyn door Hun Ëd. Gr. Mog. den 18 February' in Hoogstderzelver befcherming genomen ; en door de Wapen • Genootfchappen te Hellejoetjluis, Houkerk, de Koog onder de Banne van Westzaanen en Geïkennisfe, zyn ten zelfden einde ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. Requesten ingediend. Nog beeft een gedeelte van de Burgery der ftad Hoorn zig by Hun Ed. Gr. Mog. vervoegd , om den Boongang overeenkomftig hunne Privilegiën te mogen doen. Wy hebben op zynen tyd en plaats verflag gedaan van de vorderingen van een aantal Burgers te Rotterdam , dat de Vroedfchap aldaar met 16 Leden zou vermeerderd worden. Zie N. Ned. ■ Jaarb. 1786. bl. 1316" en 1570 en 1578: waar tegen wederom door een ander aantal Burgers is verzoek gedaan, opdat zulks niet gefchiedde. zie hier boven bl. .ft*. O >k hebben wy melding gemaakt van een Request van Rotterdammers, ten einde agt Vr< edfehappen , die in het Raport van de Rotterdamfche Commisiie byzonderlyk genoemd waren, niet ter vergadering wierden toegelaten: zie bl. 64. en volg.en 91. By het overgenomen raport aangaande het request van J. Huhen C. S. van Rotterdam ; hebben de Heeren Gedeputeerden der ftad Haarlem verklaard, „ dat zy zo wel als „ de Heeren Gedeputeerden van Dordrecht, Leyden , Gouda en. Alkmaar, in het be„ foigne over deze zaak gehouden, van beP 4 #g»P 'sGr a. t'ENHA3E..  «24 NIEÜWE NEDE RL ANDSCHE •sGra- vrnhage. i» grip waren geweest , dat aan H. Ed. Gr; „ Mog. behoorde geadvyfeerd te worden: „ om aan Burgemeefteren en Vroedfchap. „ pen der ftad Rotterdam aan te fchryven, „ dat het H. Ed. Gr. Mog. ten hoogften „ aangenaam zoude zyn , indien hangende „ hoogstderzelver deliberatien over het ra- port van Heeren Gecommitteerde tot het „ onderzoek van zaken te Rotterdam, im„Vnersby provifie, van wegens de gemelde „ Stad geene Heeren als Gedeputeerden ter Provinciaale Vergadering verfcheenen , „ welken in die deliberatien zo merkelyk „ geinterresfeert zyn , of op welken, uit „ hoofden der zaken en omftandigheden ten „ hunnen opzichte in 't voorfz. raport ge- detailleert, thans in meerdere of minde„ re graad een wantrouwen van veele nota„ bele Burgers en Ingezeten rust, en wel „ byzonder de Heeren van der Hoeven, van „ der Heim, Collot dEfcury , van Teylin- gen, Mos fel t van Hogendorp, van Slave* ren en Seun van Bazel, en dat H. E.Gr. „ M. vertrouwden, dat aan dit hun verlan- gep, en daar mede overeenkomftig zynde „ verwagting , beiden, voortfpruitende uit eenen waren zugt om, zonder verkorting „ van het recht der gem. Stad of van der„ zeiver Regeerings Leden, en zonder aan iemand van hun eenige fletrifure te willen toebrengen, alle anderfints te vreezenver- warringen en nieuwe misnoegens voor te „ komen , by wel gem. Heeren Burgemee- fteren en Vroedfchappen, door het maa„ ken Jer meest gepaste 1'chikkiugen, gereev del;zoude worden voluaan/' „Doch  JAARBOEKEN, February, 1787. 225 „ Doch dat vyf andere Leden van het be „ foigne van een verfchillendgevoelen geweest ,, zynde,en conform derzelverfentiment,op „ grond van eene daar by gevoegde computatie der Rem van Rotterdam zeiven, die door eene Vroedfchaps Refolutie punctueel bleek „ bepaald te weezen, het raport zynde opge„ maakt, zonder daar by van het tegen over„ gefielde gevoelen ietwes te gewagen; zy Heeren Gedeputeerden voorn, in deze fitua„ tie en behandeling van zaken, zich verpligt „ vonden, hetzelve alzo uitgebragte raport „ copielyk over te neemen, ten einde daar omtrent het goedvinden van de Heeren hun- ner Principaalen te verftaan." De Amfteldamfche Gedeputeerden agtten het van veel gevolg, dat maar zo op verzoek van deze of geene Burgers niet alleen der ftad zelve, maar ook zelfs van deze of geene Burgers van andere lieden eenige Leden uit de vergadering van de Staten zouden gezet worden. Men weet, hoe veel opziens zulks gebaard heeft, wanneer dit ten aanzien van Jonkheer D. van der Capellen in Overysfel , in 't jaar 1779 *s voorgevallen: zie N. Nederl. Jaarb. 1779. bl. 813 - 837 - 844 - 1423: en van het Jaar 1780. bl. 1101. en volgg. Het is waar, daar is een onderfcheid tusfchen deze gevallen; maar het is ook te gelyk waar, dat 'er geen volkomen gelyke gevallen zyn, of kunnen zyn. Het is genoeg, dat de vergelekenegevallen in dat eene derde overeenftem^nen. Onderwyl behaagde dit vooruitzigt P 5 der 'en. Publ. an Ihynwd.  Lr?- den. a4o NJEUWE NEDERLANDSCHE te Zwolle. Zy is overleden binnen'!Ley* den in het Hofje |van Bethanien op den 29 January 1787, waar in zy door weldoende Christenen eerlyk bezorgd is, heeft ten einde toe haar gezond oordeel behouden en in deze waereld geleeft honderd en drie jaren. Men ziet ook in de Dagpapieren dit berigt:' ■yan wegen de Directie van het nationaal Fonds, v Departement Leyden, wordt aan alle Deelneemers in hetzelve bericht, dat met primo Maart aanftaande en vervolpens, de ingefchreeven Pen. ringen voor dit loopende jaar zullen worden in» gezameld , op quitantie van den Thefaurier, de Heer Petrus Weyland, terwyl alle zodanige , die nog niet in hetzelve hebben deel genomen , en zulks verkiezen rnogten te doen, daar toe gelegenheid hebben ten Huizs van een der Directeuren, zynde de Heeren Mr. F. G. Blok, Regeerend Scheepen en Raad in de Vroedfchap; . Mr. D. M. G. Heluewier, Raad in de Vroedfchap; Mr. C. van Beurden, Petrus Wey. lano en Pieter Vueedf. Uit naa n van Directeuren. fwas geteekend) PIETER VREE DE, Secretaris. Ook nog het volgend berigt: Aan alle Confiituanten word bekendgemaakt, * * dat thans, tot aanftaanden Maandag, des middags van 12 tot 1 uur, op de geweezene Kamer van de Commisfie ter Directie op de Langebrug over  P' JAARBOEKEN, February, 1787. *« over de Wolfteeg te Leyden, voorlegt een Pro Lev ?ramma, met de daar toe beh< orende Bylaaeen, den. KStrSit de Conftituanten by toe worden verzocht tot eene byeenkomst op Dingsdag daar aanvolgende , zullende de tyd en plaatzen derzei • ver byeenkomst nader worden opgegeeven. J. A. CLIGNET, by abfentie van den Secretaris. Amsteldaüï. Volgens gewoonte zyn den 30 van de afgelopene maand , voor de verandering van de Regeering, eenige keuren by Myne Heeren van den Gerechte beraamd en afgekondigd : als, 1 voor de Apothekers. 2 voor de Huidekopers. 3 voor de Looijers en Schoenmakers. &. voor de Koks en Pastybakkers. 5 voor de Sleepers. 6 voor de Spek- en Varkenflagers. 7 voor de Smits. 8 voor de Koorn - Meeters en Zetters, o voor het Texelfche Veer, wegens het Touvverk. 10 voor het Yken en heryken der Qlyzetters &c. ' In deze ftad zyn eene Vaderlandfche Sociëteit , en ook eene Burger Sociëteit opgerigt; van welker eerfte Sociëteit veele Leden van de Vroedfchap, die het nieuw Staatsgeftel zyn toegedaan, ook leden zyn , en tusfchen welke beiden Sociëteiten naauwe veiftandhouding is. Het was dan niet moeilyk voor die Leden der Regeering , welke gaarne deze of geene zaak haar beflag Q 5 zaS  242 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Am. ste!.dam. zagen krygen en waaromtrend zy nogtans vreesden de meerderheid der Regeering niet te zullen in hun gevoelen brengen, de Leden van de Burger Sociëteit aan te moedigen , en over te halen, om nopens zodanige zaaken een Request of Adres aan de Regeering in te dienen, hoedanige Adresfen reeds zeer in zwang zyn. Waar by zig dan ook de .poogingen van het Genootfchap van Wapenhandel voegden. Men vergelyke hier voren bl. 70-75. In 't begin van deze maand wierdt in de Oprechte Nederlandfche en andere Couranten dit navolgend Request voorgedragen, en in de twee Burgerfocieteits hui, zen in de Warmoesftraat en inde Nes; in de Herberg de Kars/'eboom in de Kalverilraat enz. ter teekening gelegd , wordende in de Couranten de Ingezetenen tot tekenen aangemoedigd. Aan de Edele G>oot Agtb. Hee. ren Burgemeesteren en Zes- en dertig Raaden der Stad Amfier dam. r^eeven zeer eerbiedig te kennen de Onderge^ teekenden , alle Burgers en Inwooners der Rad Amfteldam; Dat zy Ondergeteekenden, meer en meer ge» voelende, de zo fcbadeiyke uitwerkfelen der Staatkundige Verdeeldheden, binnen Ons lieve Vaderland ontflaan, en Reeds met meerder hevigheid voortduurende, het hunnen plicht geacht hebben om alles wat in hun is toe te brengen, ten einde dezelve aanhoudende onlusten en woelingen tot heil van den Lande te doen uitloopen, en die ge-  JAARBOEKEN, February^ 1787- 243 gewenschte kalmte te rug te brengen, welke de lngezeetenen van eene duurzaame rust en beltendig geluk verzeekeren kan. Dat zy Ondergeteekenden ten dien einde de waare oorzaaken van 's Lands ongelukken, en de daar uit ontftane gistingen en verdeeldheden nafpoorende, wel dra tot hunne verbaazing ondervinden, dat deStadhouderlyke waardigheid, wel' verre van hoofdzaakelyk te dienen ter bevorde-: ring der verëeniging van de onderfcheidene te zaam verbondene Provinciën en te ftrekken tot eene promptere en kragtiger uitvoering van des Kouvereins bevelen ,' integendeel dermaate, boven deszelfs eigenlyk beftek en bedoeling, inrnagt. was uitgegroeid, dat'er niets minder verëischt wierd, dan die treffende Gebeurtenisfen, welke, hoe fmertelyk op zich zelve, echter nog tydig, fints het uitbarsten des Engelfchen Gorlogs,zyn voorgevallen en op den anderen gevolgt, om den Nederlander het aangrimmend gevaar van Overheeifehing regt te doen gevoelen , en de Natie te bemoedigen om de Stadhouderlyke magt in deszelfs voortgang te /luiten. Dat zy Ondergetekenden met dezelve gevoelens bfzkli, al verder den waaren toeftand des lieve Vaderlands nagaande, evenzeer op de tastbaarse gronden zyn overtuigd geworden, datdenoodlottige bron van 's Lands rampen niet eeniglyk te zoeken is in de ver boven deszelfs waare bedoeling toegenomen magt en invloed van hetStadhouderfchap; maar ook, en wel voornamelyk, in het gebrek aan een heilzaam en conjlitutioneel verbond tusfchen de Burgeryën en hunne Vertegenwoordigers s een gebrek,'t welk alleen kan verholpen worden, door dien gevoeglyken en billyken invloed der eerden op hunne Regeeringen, welke eenigfints gefchikt is eenige merkelyke beweeging by de Natie te veröorzaaken , en zonder de welke zy aan ge duunge omwentelingen za! blyven blootgefteld. waar van de uiifiag nimmer te bereekenen, maai altoos te dugten is. Da Am-, stkldam. Request ian BurWi én Raden, 1 opens het Voorftel e. pLaarh  244 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel" 1jam. Reque aan Bu\ gem en Raden, nopensh Vïorftei v. Haat Dat zy Ondergetekenden hier in de hoofdöorzaak.nvan 's Lan is Ongelukken, en de daar uit ontdaane en voortduurend'j Stnatsgefchillen en Verwarringen vindende, en te gelyk de onmuogtf lyküeid bezefFende, om , zonder het netftel der • voorzegde gebreken, eene gewenschte en duurzaame rust in het Vaderland te doen herleeveo en vestigen, met een vüurig verlangen het aanwendden van cordaate cn helangelooze Rappen eener ' Vaderlandlievende Regeering, ter bereiking deU zer geweuschte oogmerken hebben te gemoed gezien. Dat dan ook de Ondergetekenden met een hartelyk genoegen aan dit hun vuurig verlangen in zoo verre voldaan zien, door de belangryke propofitie op den 30 January dezes jaars, wegens de Rad Haarlem ter S'aatsvergadenng voorgedragen; houdende vooreerst: „, Dat ter voldoening aan j, Hun Ed. Groot Mog. reeds genomen Rjfolu„ tie van den 13 December Iaaf tleeacn ten fpoe„ digflen Voortgang gemankt worde met de daar by dadelyk beraimde Commisfie, tot bet on,, derzoek der hornes van de uitvoerende Magt „ zo van den Stadhouder als Capitein Generaal en „ Admiraal, en bet Concerteeren der nodige Flans ,, en Infirucliën omtrent de waarnecming dier ,, Bedieningen, tn de plichten en praëmmentiën 5, daar aan verknogt; en dat, gelyk op dit re;t fpect tiets anders overfchiet dan de Heeren, „ zodanige Commisfie zullende uitmaken te be„ noemen, hier toe direct een dag mag gefteid ,, worden; tn ten anderen: dat mede met den „ eerfren eene Commisfie van eenige Leden van „ de Regeering dezer Provintie mag benoemd „ worden, om de thand> zo gemeen aangevoerd ,, wordende bedenkingen omtrent de geueraale „ reprjefentatie van het geheele Volk, welke vol,„ gens de geiteldheid van die Gemeenebest al9) hier zoude behooren plaatste hebben, te ex„ amioeeren, en teffens na te gaan en te onder- „ zoe-*  JAARBOEKEN, February, 1787. a4f ,j zoeken op hoedanige wyze, ingevolge de Con-1 „ ftitutie en 's Lands waare belangen, eenige ge- 5 „ neraaie maximes omtrend den invloed, welke j „ uit hoofde der Regeeringsform by reprafentatieno„ toitiyk aan 't Volk toekomt, zouden behooren te wurden gearreiteerd , mitsgaders aan welke , „ billyke bepalingen, cie alle iwyffel en recht„ maarige argwaan affnyden kunnen, dit een en „ ander onderhevig gemaakt zoude kunnen wor „ den, ten einde deeze Commisfie met die by^ „ iet eerfte ATticul opgegeeven, even fpoedig als dezel ve zoude kurnsn worden géterenineerd, en op het refultaat van beiden ter zeiver tyd „ de nodige Refolutiën genomen zoude kunnen ,, worden." Dat zy Ondergeteekenden deeze zo gewigtige propcficie met te meer genoegen zyn ontwaar geworden, vermits dezelve net alken gefchikt is ter bereiking van die ot gmerken, welke zy zich Reeds oprechtelyk hebben voorgefteld, maar ook uit bef.f d;t de drangreedenen, daar toe door de Regeering der gedagte Scad voorgefteld, juist die gronden ilfluiten , welke de Ondergeteeken rondborl'tig verklaren als de hunne te hebben aangenoomen, cn waaiöp ontegenzeggelyk de gezonde Staatkunde voor ons Vauerland moet gevestigd zyn. Dan dan ook de Ondergeteekenden eerbiediglyk vermeenen te mogen vertrouwen , dat U Ed, Groot Achtb. wel alles zullen gelieven aan te wen den > wat eénigzints ter bevordering der heilzaams oogrr.erken, in welgedagte propofi:ie der ftac Haarlem opgefloten, zal kunnen vtrekken ; to welk vertrouwen de Ondergeteekmden te mee recht vèrmeënen te hebben, wanneerzybefeffen dat het eerfte Lid derzelve volmaakt beantwoord aa\ den inhoud, en ter bevordering van het oogmerk de propofitie, van wegens deeze Stad op den '25 Ocïc ber laatstleeden ter Staatsvergadering gedaan , en c daar op gevallene Staats Refolutie; terwyl ook h< twt TEL>AM. Req. jan Bur» ■rem. m Raien, no', lens het voorftel van Haarlem* i t > t r L ;t S"  246 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. Req. aan Bit; gem. en Raden , no pens hei voor/iel van Haar. lem. tweede Lid der Propofitie der ftad Haarlem, met' opzicht der daar by erkende Regeeringsform by repr, Cwaaronder de Collonel Goudoever. a$-.Kapteins , en verfcheidene Lieutenants en Vaandrigs, benevens alle de Sergeanten Jdoor Heere Burgemeester in den Achtb. Raad te willen inbrengen en aldaar te willen appuieeren, gedaan zynde , wierdt daarop door den Heer Prefident, in fubftantie , geantwoord: Dat Heeren Burgemeefteren niet twyfelden ; of de Heeren zouden zveeten , dat het verzoek reeds een CO By deze gelegenheid herinneren wy ons een drukfeil in ons ftukjs voor November 178.0. bi- 1459. alwaar by een of ander toeval een nul is ingevoegd: Lees das aldaar 2412.  a48 NIEUWE NEDEHLANDSCHE Am- Sl'ELDAM. een Poincl van Deliberatie in de Vroedfchap was geworden; dat hun Ed. Gr. Achtb. het zouden examineeren , en daarop behoorlyke attentie faan. Dén 15 February wierden gemelde Heeren verzogt, om wederom den 16 des ogtend in Burgemeefters - Kamer te willen komen, alwaar zy weder op dezelfde wyze wierden ontvangen, en bericht kregen, in fubftantie behelzende : dat Burgemeefters het Request in de Vroedfchap hadden ingeleverd; dat daarop een favorabel rapport was gevallen; en aan het verzoek der Requejlranten was voldaan, conform het Request; dat het rapport daarop reeds naar den Haag zuas verzonden ; kunnende de Heeren daarvan aan hunne Committenten kennis geeven, Den 2.0 Febr. hadden eenigen lieden des avonds in een gezelfchap, over ftaatszaken fprekende, den inval, om zig den volgende dag by de Burgemeelters Hoofdt en Dedel te vervoegen , en te zeggen, dat het Hun, byzondere Burgers, voorkwam, dat het ter beveiliging van de Leden van de Staatsvergadering nodig was, dat de Achtb. Raad een befluit nam overeenkomftigaanden voorllag van Haarlem,op 17 February gedaan , byzonder nopens het Corps van van Salm,en op den 20 Febr, door Heeren Burgemeefteren ter kennisfe van den Raad gebragt, en naar gewoonte aan eene commisiie opgedragen om een raport uittebrengen. Zy gingen ook den volgenden dag ten getale van 16 of 17 by gem. Burgemeefteren en drongen op voorfz. zaak aan.  JAARBOEKEN, February, 17S7. 249 Woensdag den 21 February vervoegde zig de Collonel Goudoever verzeld van omtrend! 60 Officieren van de Burgery, in de kamer' van Burgemeefteren, met een Request door gem. Officieren, en nog eenige andere perfonen onderteekend, (trekkende tot het zelfde einde, als het verzoek 's avonds te voren door een gezelfchap aan Burgemeefteren gedaan. Verg. hier voren bl. 82. Hierop heeft de Vroedfchap met de meerderheid van eene ftem , omtrend de vermeerdering van guarnifoen in 'sHage, en wel byzonder van 't corps van den Rhyngrave van Salm, een befluit, overeenkomftig de Propofitie van Haarlem, genomen. De dislentieerende Leden wilden wel het Guarnizoen met krygsvolk vermeerderd hebben , maar niet met het Legioen van van Salm: en aldus is by de Staten ook by meerderheid befloten. Nog dient aangemerkt , dat verfcheidene Leden van den Amfteldamfchen Raad, zo door afwezigheid, als door ziekte, belet zyn te verfchynen, zo dat de, vergadering zeer onvolledig was. Uok is den zelfden 21 February Vergadering van den Krygsraad geweest: dezelve was zeer lang tot 5 uuren byeen vergaderd, wanneer alles nog niet was afgedaan , en voorgefteld wierdt om op den 21 Maart nog een Krygsraad te houden. Dog zulks gaf gelegenheid tot hevige gefchillen, zo dat 4 Colonels vertrokken: de Collonel Goudoever bleef met een groot gedeelte Officieren, de Secretaris A. Buker wierdt ook genoodzaakt £e blyven, en er wierdt toen bepaald om R , den Am. tel- )am.  Amstel bam. 45o NIEUWE NEDERLANDSCHE den kt Maart weder Krygsraad te houden. Ondërtusfchen zyn in dezen Krygsraad vervuld 7 Kapteins , 13 Lieutenants- en 13 Vaandrigs-plaatfetr. Op dezen 21 February is ook de Schout by Nacht Hendrik Rietveld, „ by Sententie van het Ed. Mog. Collegie ter Admiraliteit in deze Stad, als in naam en van wegeHunne Hoog Mog. de Heeren Staaten Generaal het recht waarnemende , verwezen , om voor den tyd van één jaar in den dienst, Traciement en Emolumenten gefuspendeerd te worden, en voorts , ter moderatie van den Raad, in de ordinaris en extraordinaris kosten vervallen verklaard, met ontzegging aan den Advocaat-Fiscaal van zynen verderen eisch, als in dezen Procesfe niet kunnende begre* pen worden." Den 26 February viel vry wat in deze Stad voor, waaromtrend wy de egtfte berigten zullen mededeelen. Den 24 Saturdags was de Vroedfchap vergaderd geweest , en hadt onder anderen geraadpleegd over de volgende gewigtige jzaken: 1. Over het confenteeren in de Extraordinaire middelen voor dezen lopende jaare 2. Over het plan conciliatoir, door den Heere Raad - Penfionaris van Holland voorgellagen , betrekkelyk de propofitie der ftad Haarlem , rakende de verfterking van het Guarnifoen van den Hage , met het corps yap den Rhyngrave van Saim. yW"  JAARBOEKEN, February. 1787* *W Omtrent hetlaatstgemelde begreep de Raad eenparig, dat .hetzelve gefteld moest w- ■ den in handen van Commisfarisfen om te D dienen van hunne Gonfideratien en Advys. Omtrent het eerfte, het confenteeren namenlyk in de Extraordinaris Middelen,over den jaare 1787, wierdt de finaale Refolutie tot Maandag uitgefteld, terwyl het rap* port, dat vry uitgebreid was, en waar over bv Heeren Commisfarisfen, geduurende eenigen tyd, bv herhaling geraadpleegd was, Saturdag en Zondag, met nog eenige andere Papieren ter Secretarye, ter Leélure voor de Leden van de Vroedfchap gelegd wierdt. Dit rapport kwam hoofdzakelyk hier op neder, „ dat men in den ophef der Extraordinaris Middelen zoude kunnen confenteeren, doch tevens bedagt moest zyn, op het oen-enen van de behoorlyke en gepaste fpaarzaamheid, ten einde de Finantien niet boven vermogen te bezwaren, of genoodzaakt te worden, tot drukkende belastingen toevlugt te moeten neemen. Onder de middelen van bezuiniging,kwamen dus onder meer anderen voor, de twee volgende: 1. Het verminderen van de onkosten,die het Cordon veroorzaakte, voor zo verre zulks namenlyk behoudens de veiligheid van de Provincie, zoude kunnen gefchieden. 2. De afdanking van het Corps van Saint, zo ras doenlyk, advifeerende de meerderheid van Commisfarisfen voor het confenteere11 in de Extraordinaris Middelen, onder deze voorwaarde. R 2 De Am-  Amstel- dam. 15* NIEUWE NEDERLANDSCHE De deliberatien in dien ftaat zynde , ver; voegden zig's Maartdag den 26 vroegtydig een aantal Burger - Officieren 96 groot, nam. 31 Kapt., 36" Lieutenants en 29 Vaandrigs, aan 't hoofd hebbende den Collonel Goudoever , by Burgemeefteren , onder anderen en wel voornameniyk , zo by monde als fchriftelyk aandringende , op het in dienst houden van het Corps van den Rhyngrave van Sa lm. De Vroedfchap vervolgens vergaderd zynde , wierden de Inftantien van gemelde Officieren ter kennisfe van den Raad gebragt. Ook kwam het rapport van Commisfarisfen op het plan Conciliatoir van den Raad • Pen-fionaris ter tafel, hoofdzakelyk daarop nederkomende, dat hoe zeer de Refolutie op de propofitie van de ftad Haarlem , by den Achtb. Raad voor eenige dagen genomen, niet overeen kwam met de begrippen van die Leden, die doorgaans in de Raad de Meerderheid uitmaakten, de Refolutie, dien aangaande , hoe zeer met eene kleine meerderheid genomen, echter, buiten alle twyffel, wettig was. Dat men derhal ven daar by blyven en alzo in de propofitie van Haarlem gaaf, en zo als die was liggende, confenteeren moest, zonder dien aangaande in eenig Conciliatoir te komen; wordende dit gevoelen wel voornameniyk daar mede aangedrongen , dat het plan Conciliatoir de zwarigheden, waarom die Leden van den Raad, die voor de verfterking van het Guarmioen van den Hage geftemd, doch «tevens be-  JAARBOEKEN, February, 1787. 2S* grepen hadden, dat men daar toe aan reguliere Troupen de voorkeur geven moest, veel-s eer vermeerderde dan verminderde, gemerkt1 de verfterking van het Haagfche Guarnifoen, volgens het Plan Concliotoir, uit diverfche Corpfen gefchieden zou, waar door zeker meer aanleiding tot jalouzy, onder die verfchillende Corpfen, kon geboren worden. De befluiten van den Raad kwamen dus hier op hoofdzaakelyk neder. „U Het Haagfche Guarnifoen te vermeerderen doch alleen met het Corps van den Rhyngraaf, overeenkomftig het Voorftel van Haarlem. 2. Af te zien van eene ogenblikkelyke afdanking van het zelve Corps, het zelve dus met de daad, byprovifie, in dienst houdende, en wyders in de buitengewoone Middelen, voor den jaare 1787, gaaf confent eerende, terwyl het begrip van den Raad, no< pens het Cordon, alleen daar toe ftrekte, om daar omtrent, om redenen voorgemeld, zo veel fpaarzaamheid te gebruiken, als tot behoudenis der veiligheid van de Provincie eenigzins zoude kunnen gefchieden." De begrippen van den Raad waren dier volgends, wat het wezen derzaake betrof, in allen opzigte overeenkomftig met de b& geertens en verzoeken der Burger-Officieren tiet gewigt der zaake den Raad tot drie uu ren en laater bezig gehouden hebbende was 'er inmiddels een zeer groot aantal men fchen op de Zaal van het Stadhuis by eei gevloeid, waar door de Leden van den Raad R 3 nic Amr£tt- am; I l » t  iS4 NIEUWE NEDERLANDSCHE AMSTEL DAM, met zonder moeite, van .het Stadhuis afgaan konden. Maar voor Burgememeesters Kamer was de toevloed en aandrang nog veel fterker. De Officieren , die reeds lang getoefd hadden, traden binnen, om Raport te hooren. Ook was de nieuwsgierigheid der menigte gaande, om te weeten wat 'er befloten was. Ongelukkig viel men in 't begrip, dat de Raad geheel andere befluiten genomen hadt. Dit baarde,gelyk indiergelyke tydsomflandigheden natuurlyk was, zo wel onder de Burgerofficieren als onder de toegevloeide menigte, vry wat misnoegen en ongerustheid : men drong onder anderen aan op het nemen van befluiten , overeenkomftig aan het verzoek der Officieren, en ten dien einde op het befchryven der Vroedfchap, zo ras doenlyk. De Inftantien der Officieren waren befcheidener dan die der menigte, onbezuisd en by herhaling roepende : Vroedfchap , geen uitflel en diergelyke. Op de Zaal van het Stadhuis wierden eenige kringen gemaakt, binnen welke zich een of meer perfoonen vervoegden en verfcheiden aanfpraken, aan de toegevloeide menigte deeden. Behalvende Officieren, kwamen 'er drie perfonen, door de menigte, zo men zegt, daar toe benoemd in Burgemeefters Kamer: een van welken, namenlyk eenenBerg een Luthers Predikant van Deutichem, aldaar afgezet en uitGelderlandnaarWyk teDuurfteden geweken, en, na aldaar den post van auxiliait eenigen tyd waargenomen te hebben, maar ook van daar verjaagd te zyn, eindeiyk herwaards ge*  JAARBOEKEN, February> 1787» ^55 feevlugt en door de menigte op het Stadhuis tot fpreeker verkoren, een gefchnft overgaf, « inhoudende eenige verzoeken. In deze verwarring vertoonde de Burgemeefter Hooft zich aan de menigte shoudende, in het Portaal van Burgemeefters Kamer, op eene itoel geklommen , eene korte aanfpraak voor de menigte, die zyn voorftel,niet zonder goedkeuring , aanhoorde , toch tevens op het houden eener Vroedfchap , zonder verder viitftel, bleef aandringen. Dit een en ander gaf aanleiding, dat de Vroedfchap nog, dien zelfden avond legen zes uuren, befchreven wierdt. Eenige meerdere bedaardheid, in de driftige gemoederen , volgde hier op. De aandrang verminderde in zo verre, dat oe Burgemeefter Hooft, onder het juichen der menigte, van het Stadhuis afgaan kon.- De Heeren Dedel en Beek daarentegen wierden faitelyk belet af te gaan, en moeften alzo in Burgemeefters Kamer te rug keeren. Terwyl 'er aan den Hoofd - Officier en Scheepenen berigt, van het gebeurde,^gegeven , en Heeren Collonellen by de Concherge verzogt wierden te komen, om verdere verwarring en ongelukken te verhinderen; kwamen de Heeren Hooft van Vreeland van hennep , van der Hoop , de Witt er nog één of meer leden van den Raad, op hei gerugt van het geen 'er gaande was, te rug zich beyverende om zo veel hun invloec vermogt, de rust te herftellen, en de allen uit misvcfrftatid gaande geworden gemoede ren , aan 't bedaren te brengen, het geci R 4 voo: Am- r elam. 1 1 l  «56 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel* dam. voor als toen nog niet naar wensch gelukken konde. Schout en Scheepenen, benevens Collonellen , kort daarna mede op 't Stadhuis verfcheenen , en de Vroedfchap vervolgens vergaderd zynde, was men op middelen bedagt, om de rust zo ras mogelyk- te herftellen. Het doen eener Waarfchouwing kwam in aanmerking. Maar gemerkt men verzekerd was , dat 'er voor alle dingen nodig ware, het ontflaan misverftand uit den weg te ruimen, en 'er hiertoe geen beter middel uit te denken was, dan aan de toegevloeide menigte eene nadere vol'edige opening te geven, van het geen by den Achtb. Raad des morgens reeds beiloten was, begreep de Raad dit middel vooraf te moeten beproeven. Eenige leden van den Raad fpraken met de bedaarften en gefciiiktften, ten dien einde in Burgemeefters vertrek gekomen. Zeer ras bleek het, dat een enkel misverftand aanleiding tot verdere verwarringen en ongeregeld neden zou hebben kunnen geven. De Heeren Abbema , Hovy, de Win en Bouwens wierden dierhalven , benevens den Secretaris Huyghens, door de Vroedfchap gecommitteerd , om aan de vergaderde menigte de bekendmaking , die wy hier na mededeelen zullen, te doen; en naauwelyks hadt de Secretaris Huyghens dezelve, na het bekomen van de noodige ftilte , met eene zeer verfraai] bare ftemme voorgelezen, of een herhaald gejuich gaf blyken van het genoegen der menigte, die verbazend toegenomen- was,  JAARBOEKEN, February, 1^87. 25? Was, en toen eerlang het Stadhuis verliet. De Raad het rapport van gemelde Heeren gehoord, en Hun wyders voor hunne moeite, in de bevordering van de rust der Stad, bedankt hebbende, fcheidde hierop van een. De gantfche Regeering ging in vry goede orde des avonds omftreeks van 10 uuren af, en een dag die veele rampen en moeilykheden hadt kunnen baaren , eindigde dus nog beter, als men gevreest hadt. Zo verre het naauwkeurig en egt berigt. Wy kunnen daar nog byvoegen , dat Burgemeefter H. tloofdt Dz. *s morgens op het Stadhuis komende, daar eene groote toevloed was, door welke hy omringd wierdt, alle met ongedekte hoofden hem ernftig verzoekende : van de zaak des volks ter harte te neemen , met al dien yver waar mede de burgery wist, dat hy bezield was; dat allt hoop op hem en op de braave minderheid dei Vroedfchap. alleen gevestigd was ; dat met Hem en Hen verzogt nu voor al onwrikbaa; pal te (laan ; dat thans het oogenblik daai was, waar in men zorgen moest, dat de O' ranje Cabaal niet triumpheerde , en dat üzj verzekert konde zyn ,■ dat de braave Burger Hem en Hen met goed en bloed zoude byflaai en befchermen. De Burgemeefter gaf daa op, met ongedektcn hoofde, een voor eei de hand , zeggende : daar zal ik voor zot gen, zoo veel ik kan , en, des noods, tny, hoofd voor U ten beste geeven. Hier oj volgde een driewerf Hoezee! en de geliefd R 5 ' Mai AMSTELDAM. I l l f jf 1 ) e 1  258 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am stel1mm. ■ Man wierdt tot aan de Kamer begeleid, waar reeds de Burgemeefters Dedel en Beels waren ingekomen. Waarop dan de verfchyning van Burger officieren uit den Krygsraad, in Burgemeefters kamer volgde, waar van hier te voren is gefproken. Deze Officieren wierden tot aan Burgemeefters kamer gevolgd door eene groote menigte van Leden van de Vaderlandfche en Burgerfocieteiten. De Kaptein Gale Jfaak Gales las hierop in Burgemeefters Kamer deze Memorie. Aan de Edele Achtb. Heeren Burgemeesterenen Zes en- dertig Raaden der ftad Amfteldam. EDELE GROOT ACHTB. HEEREN! T\e Comparanten, die de Eere hebben allen te ^ zyn Hoofd. Officieren der Burgerye; • . en alzo Leden van den Grooten Krygsraad deezer Stad, neemen de vryheid zich thans weder tot U Wel Ed. Groot Achtb. te keeren. De nu onlangs in de Vergadering van Holland gedaane propofitie, tendeerende tot niets minder dan tot eene vernietiging der Burgerlyke Sociëteiten en Vaderland minnenende Genootfchappen , mitsgaders tot voorkoming van Volks - Adresfen aan hunne Vertegenwoordigers, toont, dat 'er ook in deeze Provintie, waarin het buiten bedenking zyn moet, dat eene Volks Regeering by Representatie plaats behoort te hebben en ook dadelyk heeft, de zulken gevonden worden, die geene zwaarigheid maaken zouden, om, ftond het in hun vermogen zoo wel, als aan hunnen wil,  JAARBOEKEN, February, 1787- 2SS> •1 ap pprhiedwaardige ftemme van een vry Volk hoe b S?! bol becamelyk ook voorge. .1 ïraagèn , op eene gantscn onwettige wyze d t Sooven en geheel en al te onder te brenSn li (hoe zelr het fchynt, dat dit voortel, J fmmers tot heden toe, geen genoegzaam aantal v, vTomhelzers heeft kunnen vinden, en het ge- g ^cht debSrt, dat het zeTve in de Vroedfchaps t Veraaderine van deeze Stad is gerejeüeerd gcwortofzoo kunnen echter de Comparanten voor U Wel Ed. Groot Achtb. geenzints verbergende aandoening, die niet alleen zy , maar ookhet beste, het braaffte gedeelte hunner medeBu "eren (ja zy fchroomen niet te zeggen, de bloem der Burgery deezer Stad) gevoelen over de Pronofuien, die zy van alommehooren, dat door eenS gedaan zyn , om het Corps van denRhyn5 ran Salm te vernietigen, en het Cordon Troupen, het welk in de maand September des vooSKn jaars op de Grenzen deezer Provintie Sokken is (ten einde dezelve daar door tegen allen onverhoedfchcn aanval en gewelddadige ravanen te dekken) optebreeken en uit e kander te doen gaan, immers zodanig te verzwakken, dat Sfeer tegenftand tegen de werktuigen des geïefdV tóet feftind konden zyn; en welke Prapo. firien de Comparanten en hunne braave MedeKeren, niet■ onwaaifchynelyk vermeenen te molen vastftellen, dat de onderwerpen züdenzy, der deliberatien van de thans te houden Vroed ^DfonSetéSnden neemen de vr-yheidaanl Wel Pd. G'ooc Achtb. te declareeren, dat d ielftand van deeze Provintie, -2 het heil dee ï SÏÏ en Burgery, — de welvaart vanhunn dfcrbaarfte Panden , .hunne Echtgenooten en K, deren, hen zoodaanig aan het harte ligt, datzjj ben zoo min als hunne Mede-Burgeren, onye fchillte kunnen zyn omtrent den uitflag , welke de deliberatien van ü Wel Ed, Groot Achtb. k Am- ELiM. 'lemorie tn Burerojji'eren. 1 1 Q , r- n n ?•  a6o niëowe nederlandsche Am steldam. Menm van Bu ^officieren. opzichte van die Propofitien hebben zullen: nademaal zy, en gantsch niet zonder grond, voor zeker bedugt zyn, dat by aldien het tegen hunne en hunner Mede-Burgeren billyke verwachting ■/.gebeuren mogtf dat die Propolitien door het meer. r. der deel van U Wel Ed. Gioot Achtb. mogten worden geamplefteerd en dien confom een rVolutie genomen, daar door niet alleen aan de Refolutie by U Wel Ed. Groot Achtb. in de voorige Week genomen, om voor de veiligheid van s Lands Souveraine Vergadering in 's Hage door een gedeelte van het Corps van den Rbvngraaf van Salm te zorgen , op eene indireéte wyze de bodem zoude worden ingeflagen , en de braave .Staatsmannen, die zich voor 's Volks heil en tegen alle overheersching in de bresfe Itellen, aan eeri oogenlcnynelyk gevaar zouden worden blootgefteld; maar ook, dat door zodanige ver» zwaxkmg of intrekking van het Cordon eerlang de weg zoude kunnen worden gebaand, om ook, zoo al niet binnen deeze Stad, althans in deeze 1 rovwtie te doen fpeelen, zodaanige gewelddadige rol, a s waar van nog onlangs de Steden Hattem en liLBURG de akeligfte toneelen hebben opgeleverd. En dit bezef, deeze overtuiging, deeze welgegronde bedugtheid is het, Edele Groot Achtbaare Heeren, welks de Comparanten aanfpooit en noodzaakt, om zich by U Wel Ed. Groot Ach'b. te vervoegen, en U Wel Ed. Groot ilchtb. eerbiedig te verzoeken, doch teffens op het ernfttgife te infteeren, ja U Wel Ed. Groot -'\cntb. te bezweeren by dien God ! die de rechtvaardigheid zelve is, en onder aanroeping van wiens geduchten naam C7 Wel Ed. Groot Achtraare en een yder uwer, met Eede bevestigd nebben voor 'sLanos Vryheden te zullen zorgen, en 's Volks Rechten te handhavenen, dat de.or ü Wel Ed. Groot Achtb. moge worden gereiolveerd, om het Corps van den Rnyngraaf van Salm,  JAARBOEKEN, February, 1787» ao*i Salm in dienst van deeze Provintie te blyven houden, en door het zelve, het zy dan alleen , si het zy gecombineerd met andere in 's Lands d dienst zynde Militairen, op welker trouwe rren gerustelyk kan Itaat maaken, te zorgen voor de Jl veiligheid der Vergadering van Hun Ed. Groot w Mog. 'sLands Souvraine Staaten, en derzei g, ver Leden, en om teffens het Cordon Troupen, Ci thans liggende op de Grenzen deezer Provintie, aldaar tot een behoorlyke en genoegzaame dekking te laaten fuhüfteeren en in ftand blyven, terwyl de Comparanten, in cas van onverhoopte weigering van dit hun alzints rechtmatig verzoek en voorftel, geenzints willen inllaan voor de gevolgen, die daar uit onverhooptelyk zouden mogen voortvloeijen. De Burgemeefter Hooft antwoordde hier op in fubftantie, dat hy als Burgemeefter de Heeren bedankte voor deze moeite; dat hy deze Memorie niet alleen in de Vroedfchap zoude brengen, maar, als burger, wel de eerfte wilde zyn om dit Request, indien het by de Staaten moest ingeleverd worden , te ondertekenen , en zich aan het hooft te (lellen om hetzelve mede na den Haag te brengen; dat hy de zaak der Burgery altoos als de zyne zoude aanzien en behartigen , en hun aller Vader zyn , dat dit zyne gedachten waren ; maar dat hy het chagryn hadt, dat de twee andere Burgemeefters hem altyd tegen (londen : en nu verzogt, dat de andere Heeren Burgemeefters de hunne zoude zeggen. Waarop Burgemeefter Dedel, in fubftantie antwoordde : dat hy zyne gedachten in den Raad zoude zeggen , dat het hier noch de tyd, noch de plaats Am-; el- h m. U mor ie ,1 Bur'■rapperen.  nóï NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. plaats was om zich daar over te uiten, en dat hy alleen konde zeggen, in de Vroedfchap als een eerlyk man te zullen advifeeren , naar zyn best inzien en oordeel, en zo als hy meende tot hest en welzyn van Stad en Burgery te behooren. Genoegzaam het zelfde wierdt door Burgemeefter Beels geantwoord; waar op Burgemeefter Hooft andermaal het woord opvattede en zeide, in fubftantie: dat daar de andere Heeren Burgemeefteren nu hunne gedachten gezegt hadden, hy niet konde ontveinzen , dat ''er Heeren ter dagvaart ivaren gezonden, die niet na bet genoegen der Burgery waren; dat, daar de Heeren Temmink en 'Rendorp in den jaare 1781 by den Prins declareerden , dat by Prins het vertrouwen der Natie hadt verhoren , door den invloed van den Hertog , zy infleerden om den Hertog te verwyderen , en derhalven geen reden zag, waarom de Burgery geen recht hadt om te infieeren , dat zulke Afgevaardigden nu ook niet ter Staats - Vergadering gezonden wier den. Ik voor my, vervolgde Hy, verklaar, dat de zaak van de Burgery de myne is, ja, dat ik 'er myn hoofd en bezitting aan zal wagen. Myne advyzen worden niet genoeg geteld , en het fchynt dat men niet naar my wil hooren. Ik bedoel geen eigen eer of grootheid; als ik buiten op het land, met myne hand in het aardryk, het onkruid uitwiede, dan ben ik niemand rekenfchap verfchuldigd dan aan den Almagtigen, voor wien ik alleen my nederbuige; wat ''er ook gsbeure , ik vertrouzv myne veiligheid aan di^ Volk  JAARBOEKEN, February; 1787. Ö63 P'olk, waar van ik de Vader ben , en dat myne'kinderen zyn, en op deze dappere man-% nen die ons deze eer aandoen, iiierop ver- i befte zich alle de Hemmen der Officieren en de Kamer weêrgalmde van het geroep : de laatjlen druppel bloeds voor den braven Vader Hooft! De Heeren Kapteinen wisfelden daar op nog eenige woorden met Burgemeefteren, en vertrokken weder naar Burgemeefters vertrek. Ten 6 uuren vergaderde wederom de Vroedfchap , dog aldaar verfjheencn, buiten de Heeren Dedel en Beels, die op hec Stadhuis gehouden waren , weinige Leden vaii de gewoone Meerderheid. Deze waren ten huize van den Heere Huidekoper van Maarsfeveen by een gekomen, van waar zy aan de Vroedfchapskamer deedcii bootfehappen, dat zy bereid waren te komert, indien men'hun kon verzekeren vaneenen vryert toegang en terugkeering. Waar uit blykt , hoe zy het gebeurde voor den middag befchouwden. De Meerderheid van de vergaderde Vroedfchappen antwoordden niet anders, dan dat zy onverlet gekomen waren. Ten 9 uuren 's avonds wierden de Heeren Abbema, Hovy, de Wit, en Bouwens benoemd om met den Secretaris Huyghens naar buiten te gaan , alwaar voor een de£ ramen boven Scheepenskamer de Secretaris Huyghens* voorlas: S . » Das .Am»  2(54 NIEUWE NEDERLAN DSCFIE Am* STELDAM. l „ Dat de Achtb. Raad gemelde Heeren ge* qualificeerd hadt,om de goede Burgery kennis te geven, dat de Achtb. Raad 's morgens gerefolveerd hadt, ï. Om het Corps van van Salm in den Haag te leggen, conform de voorige Refolutie, op de propofitie van Haarlem. 2. Om het Cordon niet te verminderen, dan voor zo verre zulks met de zekerheid der Provintie en met overleg der andere Staatsleden befiaanbaar zoude bevonden voorden. 3. Om in de gemeene Middelen gaaf te confenteeren. 4. Om , by provifie , het Corps van den Rhyngraaf'niet af te danken tot de vol* gende Maand;of'wel tot die in de maand May invallende. Dat fie vergaderde Burgery nu ernfiig vermaand werd, om zich naar huis te be* geven, en de vrye deliberatien van den Raad over de andere pointen onverhinderd te laaten , wanneer de Burgery dezelve, in behoorlyke forma, ter onderzoek van den Raad zoude hebben gebragt." Hier op verhefte zich de ftem d'es Volks weder, en 'er wierdt een algemeen gejuich en hoezee gehoord ; waar na de menigte langzaam afzakte. De gewoone burgerwagt intusfehen op het Stadhuis gekomen zynde, wierdt dezelve gefchaard, en de geheele Regeering dezer Stad, beftaande in de Vroedfchap, Schout, Burgemeefteren en Scheepenen , geleid door eene menigte Officieren , gin;  JAARBOEKEN» ïebrmry , 1787. &6s gingen tusfchen de gefchaarde gelederen tot aan hunne koetfen, en vertrokken voorts Tiaar» huis terwyl de ftem des volks zich geduurig by het heengaan van Burgemeefter Hooft, liet'hoor en in Hoezee/ Hoezee! Geen Compagnien Burgers zyn dezen dag in de wapenen geweest: alleen hadden eenigen in de naafte Wyken by het Stadhuis bevel, om aanftonds gereed te konnen zyn. Schout en Scheepenen met de Gerechtsdienaars waren ook des avonds van 6 tot 10 uuren vergaderd. De Koets van Burgemeefter Hooft wierdt van veele lieden, hoezee rotpenoe verzeld tot aan zyn huis toe: In tegendeel wierden veele vuile woorden tegen de Burgemeefters Dedel en Beels by hun afgaan van het Stadhuis geuit. ' . Wanneer na het fcheiden der Vroedfchap 's namiddags ten 3 uuren , Burgemeefters Dedel en Beels door de menigte op het Stadhuis gehouden wierden , boden eenige Burgerofficiers aan , om die Heeren langs eene bedekte trap af te brengen, jjoff de moedige Burgemeefter Dedel antwoordde, dat Hy de groote trap zynde opgekomen , ook dien zoude attreeden : dat Hy als een eerlyk man zyne post waarnemerde en een zuiverst gewisfen hebbende,geen reden hadt van weg tefluipen. En wanneer de Vroedfchap ten 6 uuren 's avonds wederom vergaderde, deedt de Ik. Dedel eene mannelyke en kragtige aanfpraak en beklag wegens het. gebeurde, voor al wegens het gedrag van Burgem. Hooft in Burgemeesters kamer, die zyne b 1 S a ™Qz A"tè- EL-; 1M.'  2tff5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am. stelde m. niedeBurgemeefiers aldaar voor deingedronge» ne Gemeente hadt bloot gefteld, en als 't ware aangeklaagd,dat zyhem altyd tegenftonden, en dus byna aan de woede van een misleid of opgeruide Meenigte zou hebben ten llagtoffer overgegeven: De Heer Hoofdi heeft hierop niets geantwoord. De twee Burgemeelteren floegen voor eene waarfchouvving by Schout en Scheepenen, toen ook vergagaderd,te doen tegen alle belemmering enz. Dog die deze beweegingen min ongunftig aanzagen, verworpen dezen voorflag. Onderwyl zal deze dag fceeds een wonderlyk verfchynzel voor de Nakomelingfchap zyn; en veelen oplettende befchouwers hebben deze vragen geopperd: Wat was tog de reden van het mistrouwen op de Vroedfchap ? kon daar eenige ware en gegronde reden voor zyn? Hoe kwam het gemeen aan dat mistrouwen ? Was het mogelyk, dat hen zulks ware ingeboezemd door die geenen , die de minderheid hadden en dus hun gevoelen niet konden doordryven ? Waren Officieren van den Krygsraad bevoegd om zig deze zaak aan te trekken ?Dadden die recht, om voor de ganfche Burgery te fpreeken ? Het geen zy eifchten , was dat wezenlyk en zeker het gevoelen van alle of de meefte ftemgeregtigden in deze Stad? Waaruit bleek aatp Wie hadt hen daar toe gemagtigd ? Heeft de Krygsraad ooit recht gehad of verkregen om de ganfche Burgery te vertooïen.? Hadden die 96 Officieren het regt om vederom den Krygsraad te vertoonen ? En 50 zy al het recht hadden ? om iets dierge- lyks  JAARBOEKEN, February, 1-787. 267 ïyks te vragen; was het dan nog wel voege]yk in zo groot een getal in Burgemeefters kamer te komen ? Zou eene benoeming van 4 of 5 Heeren uit hun midden, dit niet even voeglyk hebben kunnen verrigten? Waren die Officieren zo veel kundiger omtrend de zaak, als Burgemeefter Dedel, en de andere Leden van de Vroedfchap ? Was het Vader Hoofdt ? Was de Gemeente op de Zaal van het Stadhuis vergaderd, zo veel kundiger?Was het de gewezene Luterfche Kerkenieeraar Berg, die de geheele morgen, geduurende deze beweegingen,het gemeen metaanfpraaken onderhieldt ? Een man, niet alleen om zyn gedrag uit Gelderland gevlugt, maar ook zelfs uit de ftad Wyk te Duurftede, van veeJen voor den Zetel der Vryheid gehouden , verjaagd. Is het dan wel te verwonderen , dat veele braave en eerlyke lieden, die anderzints van het nieuw Syftema, het welk Patriottismus genoemd wordt, niet vreemd waren, deze gebeurtenisfen ten hoogften afkeurden , dezelven onwettig en van veel gevolgen oordeelden te zyn, en geenzints inftemden met die Dagfchry vers, die dit voor de Triumpk van't volk en de volkftem uitkreeten? En dat zelfs zommigen van de aanleggeren van dit geheel werk zig verfchoonden daar mede, dat zy niet gedagt hadden dat het zo ver zou zyn geloopen ? Daar wierdt den volgende dag in de vergadering van Scheepenen een voorftel gedaan, om wegens het voorgevallene van den voorgaande dag eene nadrukfcelyke Publicatie te doen: Dog hier tegen heb»; S 3 beo Amsteldam.  268 NIEUWE NEDERLANDSCBE Air- T.iL- ben zig de Prefidént van der Hoop, en vice» Prelident van Hogendorp heftiglyk verzet, beweerende , dat geen oproer, geen ongeregeldheden hadden plaats gehad. De Officiers van de Burgery vergaderden ten 9 uuren den 27 February in de Herberg De Karsfeboom, en benoemden 9 perfoonen uit hun midden naar Burgemeefteren', met ernltig verzoek , om zodanig eene Publicatie niet te arrefteeren, veel min te publiceeren, dewyl zy zich anders verpligt oordeelden, om daartegen uitdiukkelyk te protesteeren, en geenzins te willen inltaan voor de •onaangenaame gevolgen, welken "er uit ontjftaan zouden , wanneer men ondernam om de ftem van een Vryvolk te fmoren. Inmiddels hadden den 27 February drie Compagnien Burgers zich in de wapens naar't Stadhuis begeven en 't zelve bezet, teneinde denfchriklykentoevloed des Volks voor te komen; terwyl op denzelfden tyd de Yroedfchap ook weder vergaderd was. -Wanneer onder anderen op het Stadhuis den 26 February de Officieren in Burgemeefters kamer, ©p het in dienst blyven van \ Legioen van van Salm aandrongen , vroeg Burgemeefter Dedel, wie hetzelve betalen zou 9 Wy, antwoordde een uit hen: waarop ook eene opening van inteekening voor het betalen van dat Corps in deze. Stad gefchied is. Hoe verre de verbittering gaat, waar in men zelfs zig van het Godslasterlyke niet ont-  jAARBOEKENf February, ij^. zCp nntraff blvkt uit het volgende, het welk Ami on'enlvk in zommige Nieuwspapieren stelheeft gelezen, en't welk wy alleen om deze^m. tyden te kenmerken, mededeelen: Tk eeloove aan Fredrik Wilhelm, den matigen I Blheerfcher der Pruisfifche Staaten;en Wdlem, Prins Frfftadhouder , zynen eenigen Zwager , böoren ïïf het Bloed van Oranje, die geleeden heeft onder de Staaten Generaal, die gevaaren is naar zvn Lustflot het Loo, weder opgeltaan te Hattem en Elburg, afgevaaren naar Nymegen, zit ter rechterhand zynes Zwagers, van waar hy komen zal met Pruisfifche Troupen, om te oorde?en de vyandige en halftamge Patriotten. Ik geloove eene algemeene Vereenigmg; dei: 7 Provintiën , üpftand ng der Oranje-Kleuren , eene al-meene Vergeevinge der geenen die tot den PHnfSg keeren, en eene eeuwige Kust. Amen. Men heeft ook in de dagpapieren dit be«i rigt gelezen. a m de eezamentlyke Leden der Borger-SoAanclFTS binnen deze Stad, word by deze bekend gemaakt, dat ingevolge Art. 17 en i<) van het Reglement tot ontfangst van de Jaa rlvkschrIContribütie van den 12 February tot den 12 Maart dezes jaars incluis , op Maandag, Woensdag en Vrydag, 'smddags van ia tot 3 uuren , en 's avonds van 7 tot o uuren, in het l\Z in de Warmoesfiraat over de Vischjieeg zal gevaceerd worden. AwsTELDaM den 5 Febroary 1787. Uit naam van Commissarissen ter Directie. 3. C. tl E S P E, Secretaris. S 4  27Q NIEUWE NEDERLANDSCHE . Zie ook "08 $ berigt, mede in de da*. jTEx- paperen geplaatst; ° V^.SV^ over « dagen , legt in de beide /^fr-S^^enen voor de Leden, en in de Karfeboomm de Kalverftraat, voor verdere g™S«s 'er Teeicening, een Request aan Hun Ld Groot Mog de Heeren Staaten van HoilanS en vv estfnesland, tot appui van 't verzoek van de Geconü.tueerdens van Rotterdam, aan de Staten van Holland gedaan. Uit naam van Commisfarisfen van de Bar. ger ■ Sociëteit, en van de Commisfarisfen ter Directie van 't Genootfchap; Tot nut der Schuttery. A. A, van der MARCK, Secretaris. D. L O T Z E, Secretaris. Amfttrdam den a8 February 1787. De Schout by Nacht Dedel, die voorheen hier gewoond heeft, en vervolgends mar Engeland is gegaan, heeft van het Parlement brieven van KaturalifaUe verzogt • Welken hem by een Bil zyn toegeftaan. * Rotterdam. Verfcheidene zaken , welken deze Stad aangaan, hebben wy reeds hier voren onder 's' age medegedeeld. _ Ter vergaderinge van de Vroedfchap is door 14 Raden den 8 February dit Decla. ratoir ingeleverd; rje  JAARBOEKEN, February, 1787. 071 De Ondergeteekenden, alle Raden in de Vroedfchap der ftad Rotterdam, uit het Bericijt vsn een pretens Coilegie van Burgermeesteren, Scheepenen en Riden, ter Staatsvergadering ingekomen, en in dezer Stads Courant van den 3February geplaatst, gezien hebbende, dat het: die Heeren Btrichters heeft goedge'agt, na al-: legatie van eenige gantsch ongefundeerde of. niets ter zake doende redenen, in het Hot van hetzelve Bericht deze abufive illatien te ftellen: „ dat uit alles (wat zy Heeren Berichters by hun voorfchreven Bericht gezegt hebben) te ,» famen genomen, een van beiden zal moeten ,, volgen: ,, „ Onze Stad moet door 14 aan el„ „ kander verbonden Perjonen despoticq wordenge» » regeerd &c., of er moet een Vermeerdering „ ,, van Vroedfchappen worden toegedaan en „ by U Ed. Groot Mog. vervuld &c. Vermeenen van hunnen indispenfab:'len pligt te zyn, op den Eed, by den aanvang hunner Bediening gedaan, rondelyk, oprecht en naar waarheid te verklaren , dat zy door geene verbindtenisfen hoegenaamt, het zy by monde, het zy by gefchrifte» of in eenigerhande maniere omtrent zaken, den Lande of de Had Rotterdam concernerende , aan den anderen direct of indirect verbonden zyn, of eenige fchikkingen omtrent het Beneficiëele van de Regeering, veelmin ten nadeele van hunne Mede • Regenten, gemaakt hebben, waar van tot fprekende bewyzenkunnen dienen de Delatien van de Commisfien in den Raad ter Admiraliteit en het Coilegie van Gecom. muteerde Raden, die beiden hier ter Stede altyd voor de aangenaamfte gehouden zyn, en waarmede de Heeren van Alphen en van der Goes z\n bekleed geworden, niettegenltaande deze beide Heeren zich te meermalen van de Vroedfchapsbeflm"_ ten afzonderen, en met nog zeven andere Raden helpen compoferea de zich zoo zeer diftinguerende Minderheid. SS De Rotterdam. Decla* 'atoir >an 14. üaden.  Rot* TERDAM» Decla ratoir van 14 Raden* a?2 NIEUWE NEDERLANDSCHË De Oadergeteekenden zullen zich de haatlykheid der voorgemelde uitdrukking, die door de gemanifefteerde gevoelens der Burgery weerfproken word, niet aantrekken, nog ook de byzondere fntimenten hunner Mede-Raden, die zich tans eene verdiende fchynen te maken met van hun in gevoelen te verfchillen, niet taxeren; maar betuigen op het plegtigfte, yder zo veel hem aangaat, dat zy gedurende den tyd hunner bedieningen , naar hun vermogen en beste kennis , de belangens van Land en Stad als eerlyke en cordate Regenten behandeld hebben, en alle Verdenking of Reproches daar tegen aanzien, als beruetende op ongegronde illatien of verkeerde en kwalyk faamgevoegde informatien. Aclum Rotterdam den 8 February 1787» (geteekend) Jen Bichon van Ysfelmonde, J. van der Heim, Hendrik van Beeftingh, J. A. van der Hoeven . C. van der Staal, C. Groeninx van Soe • len van Ridderkerk, J. M. Collot d Escury, I. van Teylingen, Jacob Mos fel, J. F. van Hogendorp . J. G. van Mier op, R. F. van Staveren , H* W. Scun van üafel, F. van Tzendoom. ' Geconftitueerden van omtrend 1200 Burgers en Ingezetenen dezer Stad hebben ook aan de Staten een Request ingeleverd tot onderfteuning van het voorltel der ftad Haarlem. De Ed. Heeren Bewindhebbers van de O, I Comp. ter kamer alhier, hebben in dienst gefteld het Schip 't slot Cappelle, en het bevel over hetzeiven opgedragen aan den Kaptein  JAARBOEKEN, February', 1787* *73 tein Willem Jacob Andriesfe, om daar me- Rotde naar Batavia te ftevenen. dam» j Den 13 February zyn by de Heeren van de Weth dezer Stad twee beiluiten genomen?, het eerfte luidt aldus: Dingsdag den 13de February 1787. lFg^S^U** Bicbon heeft mede J* Heeren Commisfarisfen van de Wyken, kennis ge- ™fs vende.dat zommige Wykmeesteren, by het Iaatfte wyken in hunne Wyken, alie de namen der Inwoonderen dezer Stad hadden opgefchreeven, vermeenende, dat zulks de intentie niet was van -de Ordonnantie op het Wykmeesterfcliap, maar alleen het Wyken dienftig was tot Vreemdelingen, die binnen deze Stad zig bevonden. Waar or na voorgaande deliberatie is goedgevonden tot Elucidatie van het negende Articul van eemclde Ordonnantie (waar by bepaald word) Dat in het particulier beftaat de functie van de. .. Wvkmeesteren in het houden van pertinente Ivsten van van alle de Perfoonen in hunne refpeftive Wyken woonende &c." verftaan moet worden, dat het Wyken, en wel/pedaal het opneemen van namen, alken zig behoord uttteftrekken tot Vreemdelingen, dewelke van lauiten inkomen , .inzonderheid die van geringen ftaat zyn, zoo As tn het 5 Articul van gemelde Ordonnantie ts geexpresjeera. Accordeerd met de voorfz. Refolutie.' A. W. B E E L A E R T S. Het  274 NÏEÜWE NEDERLANDSCHE Rot- tkrDAM. Verh van Boekjes op de Hoofd, wacht. A. W. BEELAERTS. Ook is hier eene nieuweSocieteit opgerigt,on« der den tytel van De opregte VaderlattdfcheSo- cie« Het ander befluit was dusdanig: \ Dingsdag den 13 February 1787, ^ XJet gerefolveerde &c. ±x üe Heer Gevers heeft ter Vergadering gecommuniceert, dat.zig by hem had gevoegd de Collonel Bogaert, kennis geevende, dat er by verfcheide Compagnien des avonds onder de Hoofdwagt Naamlooze boekjes worden geleezen, die aanleiding geeven tot oneenigheeden onder de Schutters, weshalven de meergemelde Heer Ge. vers proponeerde, of het niet alleszints nodig zoude zyn, dat van wegens deeze Vergadering wierd verboden , het leezen van alle foorten van naamlooze Boekjes, Papieren of Gefchriften onder de Hoofd wagt, die aanleyding zouden kunnen geeven tot oneenigheden onder de Schutters, en wel fpeciaal zeker Boekje geïntituleerd: Vaderlands Litanieboek met haare gebeden ten dienften van alle Patriotten, en beminnaars van het Vaderland; in Holland 1786j met inhsfie van het lootte Art. van dë Ordonnantie op de Schuttery dezer Stad. Waar op gedehbereert zynde is goedgevonden en verftaan, hetzelve dien conformtearrefteeren, en den Heer Collonel Bogaert hier'van meede op morgen voor deeze Vergadering kennis te geeven, en is den Secreraris gelast dies wegens Éxtract te geeven aan gemelde Heer Collonel, als mede aan de Fiscaal van de Groote Krygsraad, om daar tegens te vigileeien, &c. Accordeert met de voorfchreve Refolutie,  JAARBOEKEN, February, 1^7. 275 cieteit , onder beftier van de Heeren Mr. RotJan Cornets de Groot, Abraham Vet■/Zo/A,TER" Johan Philip de Monté , Oud - Scheepen,DAMd A. van Dodeweert, B. Zuurmont, B. de Jong, D. J. Story en M. 7. Peypers, allen der oude Staatsgefteldheid toegedaan: de andere Vaderlandjche Sociëteit voor de nieuwe Staatsgefteldheid heeft hare vergadering op de Wynhaven. In zo veele zaken , die men niet dan uit verfcheidene berigten kan opmaken , zou niets ongerymder zyn dan de onfeilbaarheid van ons te eisfchen. Wy kunnen immers niet overal zeiven in perfoon onderzoek gaan doen. Al wat wy derhalven kunnen doen is de naaukeurigfte , berigten ' te tragten te bekomen, en zo dra wy een misilag ontdekken, die te beteren. Wy hebben in een van onze voorgaande ftukjes gemeld,dat ons berigt was,dat de Commisiie te Rotterdam twee tonnen gouds gekost hadt. Dit is vergroot. Thands zyn wy in ftaat mede te deelen tde egte: Declaratie van Daccelden van de Heeren N. H. Berkhout, H. B. van Halteren, C. W. Visfcher, J. F. Pottey Turcq en J. H.Mollerus, H. Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden naar de ftad Rotterdam, ingevolge en ter voldoeninge van Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van den 10 Augustus 1784, als mede van F» J. ter Meulen, de Commisfie als Clercq hebbende gead lilteert. De Gecommitteerdens hebben ter voldoening er voorfchr, Commisfie geyaieert 701 dagen  Rotterdam. Decld ratte va) Daggelden der Rott. Commisfie* 276 NIEUWE NEDERLANDSCHE a ƒ 7 - 6 - : daags, en word dus alhier gebragt voor N. H. Teding van Berkhout s* ƒ5117 :'-6:H. Bc van Halteren — — 5117.•-6:C. W. Visfcher — — - 497l:-6:t T. J. Pottey Turcq 5ii7:>6*:Reisk. uic Zeeland 34-19- —.„ 515 :. s- y. H, Mollerus 247 dag 1803:-a:Reisk. uit Groningen 97 : -: - Advocaat R. Baalde als Secretaris ^ van 15 tot 27 Augustus 1784, wegens Examen van diverfe ftukken^ Befognesmet Heeren Gecommitteerden en anderen, fchryven van Misfiven, formeerenvanMemoden ƒ 125-18- Vanden 28 Augustus 1784 tot 19 Augustus i78f» xvegens adiiftentie hy alle Befoignes, mede inwinningen van informatien, het houden van diverfe Notulen, als anderzints, 't we'k niet fptcificq kan worden opgegeeven, dog hebbende dagelyks by moderatie 7 a 8 uuren gevaceert, dus 418 dagen a 10 ter dag ƒ 4180:»: = Zedert ao Oktober 1785 de voorfchr. Commisfie g-adfilteert hebbende, als mede Gecommitteerde 273 dagen a 7: 6: per dai - ƒ1902.18. T. J. Ter Meiden de Commisfie als Csercq bediend hebbende, gediend 7 » da-xn a 3 per dag ƒ 2103:-:- De kosren van de Vtrteering hebben volee'! s verantwoording van den Heer C IV. Visfcher den 1 December 170O, in ha Collegia van Gecommitteerde Raden overgegeven, bedragen — — - — r- ƒ74793*"1-- Dus in hetgeheel ƒ,105453: a Schie-  JAARBOEKEN, February > 1787. 27? Schiedam. Schie- dam. Wy hebben al onder het Artykel van 's Hase met een woord gemeld , dat de MedeAfgevaardigde dezer Stad ter Staatsvergadering Burgemeefter de Greeve , op de vraag, hoe het toekwam, dat de ftad Schiedam nu een tegenftrydig advys tegen haar voorgaande inbragt, geantwoord heeft, dat de Vroedfchap genootzaakt was, dusdanig befluit ter Staatsvergadering in te brengen, als zy toen inbragten. Hier door was de Conclufie ter Staatsvergadering opgefchort. De gebeurtenisfen in deze ftad zyn aldus geweest. Wy hebben al eenige reizen gewag gemaakt van het voorftel van Haarlem, omtrend meerdere veiligheid in 's Hage, /"oor vermeerdering van de krygsbezetting met volk van het Legioen van Salm. Ter onderfteuning van dat voorftel was dan , even als in verfcheidene andere fteden, ook hier aan de Vroedfchap, door de beftierende Leden van het Vrycorps , en de Commisfarisfen van de Burgeri'ocieteit, den 20 February , dit Adres ingeleverd. Aan de Edele Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfchappen der ftad Schiedam. C">eeven met de verfchuldigde reverentie teken* nende Leden, uitmaakende de Directie van 't Vry Corps!, mitsgaders de -Commisfarisfen vaa de Burger Sociëteit binnen de Stad Schiedam. Dat zy Supplianten onlangs het byzonder genoegen gehad hebbeD, uit den boezem van een der  a7S NIEUWE NEDERLANDSCHÉ SCHII O AM. Adi wegens het voo', fiel van Haaf lem. i. der eerfte Leden van Hun Ed. Groot Mog. llluftre* Vergadering, te zien te voorfchyn komen, eene niet" anders dan met de Rechten der Menfchelyk- >s heid over een komende Propofitie, gegrond óp rechtvaardigheid en billykheid. Dat, hoe ?eer zy Suppliarten, en met hun alle weLenkende in den Lande, die Propofitie laudeeren, en als het eenigfte middelaanfchouwen, dat de welvaart deezer Republiek niet aan de grilligheden van byzondere Perfoonen opgeofferd werde, öm die zelfde reden afgekeurd worden, by dezodanigen, die alles aan den wenk van ééoen willen onderwrpen zien , en die nu alle hunne kragten zullen infpannen, om het heilryke, by die Propofitie bedoeld, in duigen te doen vallen, en die geenen meer en meer in den haat te brengen , welke de Heerschzugt paaien willen zetten , waar van men reeds een voorbeeld heeft gezien , dat men zig niet weerhouden heeft in het openlyk aanranden . an de Leden van Hun Ed. Groot JVlog. Vergadering, waar door Hun Ed.Gr. Mog. reeds onledig zyn geweest, om voor hunne veiligheid te waken. Dat de Leden van het Vrycorps binnen deeze Stad, in vroegere dagen, bezield met die liefde en hoogachting voo; 's Lands Vaderen, welken derzelver waakzaamheid geene kleece voldoening wrasj zig by UEd. Groot Achtb. wel hebben aangeboden ter befcherming, doch dat zulks tot nog toe onnoodzaakelyk, ontydig of onvoegzaam is geoordeeld; zy Supplianten niet te min, fteeds met denzelven welrueenenden yver bezield, omtrent de Perfoonen van ÜEd. Groot AChtb. eil omtrent deLeeden, de Ed. Gr. Mog. Vergadering Compofeeerende, niet onverfchiliig zyn; om die reden hunne attentie is g< vallen op de Propofitie, van wegens de ftad Haarlem ter laatiler Staatsvergadering gedaan . tot vermeerdering van Troupes in '$ Hage, zig b: paaiende tot die van den Heere RhjDgraaf van Sulm; dat zy daar uit mee-  JAARBOEKEN, February, ï7557. 279 imeenen te mogen afleiden, dat de vreeze der Supplianten voor Hun Ed. Gr. Mog. niet van grond ontbloot is; hunne gedagten al verder gevestigd hebben op het Corps van den Rhy ngraaf van Salm zeifs, wanneer zy, Supplianten, zig herinneren, dat de tot her zelve Corps behoorende Officieren eb Manfchappen , ftaan in Eed alleen onderworpen aan Hun Ed. Gr. Mog. en dat zy ter beveiliging' alleen van Hun Ed. Gr. Mog. in dienst gehouden en betaald worden; dat, wat de gedragingen dtrzelve betreffen, zy allen lofverdienen; dat ook UEd. Gr. Achtb. niet ongunftig omtrent dezelve gedagt hebben; dan ook die Propofitie van de Heeren van Haarlem, waar by Hoogstdezelve zig tot die Manfchappen bepaalen, allefints gebillykc kan worden, echter niet buiten vreeze zyn, of fommige niet liever op nieüw die tyden zouden beleevth, dat de Militairen werkelooze aanfchouwers zoudeii zyn van het vermoorden der eerfte Staatsieeden deezer ProviBCie, en waar van hec gebeurde in 1672 by het, in andere opzigten onkundig, gemeen in 's Hage, ten exempel ftrekt, wanneer dat gepeupel, 'twelk hunnen welvaart boven die van de Republiek fchattede, de Heeren de Wit, op zulk eene afgrysfelykewyze, het leven benamen; het dus niet om het even is, welke Militairen er in 's Hage zullen inkomen, maar uit de hier voren gelegde gronden af te neemen js i dat geene andere ïroupes in die relatie tot Hun Ed. Groot Mog. ftaan, als die van den Heere Rhyngraave van Salm, Dat, hoewel reed3 van wegen zes Steden die Propofitie gegouteerd is, zulks heden een poinft van deliberatie by TJEd. Groot Achtb. zal uitmaaken; waarom zy Suppliancen, die zig beroemen te ftaan onder 't beltuur van UEd. Groeit Achtb. die de Staatsvergadering geduurende deeze Troublés met zö veel roems waargenomen hebben, zo dat zy het zig eene eere rekenen een Schiedamsch Burger te zyn, zy Supplianten pok die Propofitie een ' T poinél Scnrë» DAM. Adret wgens het voorffel van Haarkm.  a8o NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie. dam. Adre wegens \ het voor ftel van Haarlem. poincl: van zo veel gewigts oordeelen, om UEd. Groot Achtb. te moeten lastig vallen en eerbiedig te folliciteeren, UEd. Groot Achtb. het ge- % daan en bereids door zes Steden gegouteerde voorftel der Heeren Gedeputeerdens van Haar- . lem, gelieven te helpen tot ftand brengen, op dat nooit aan deeze Stad geweeten konden worden de akelige gevolgen, welke by oncftt ntenisie van dien te dugten zyn, waar van zy Supp ian» ten wel een Tafereel zoud: n kunnen fcbetzen; doch, om niet te uitvoerig te zyn, alleen zullen aanmerken , dat by uitbarfting eener Ruptuur de rampen niet te vergelyken zullen zyn met die van vorige tyden, want het dan by geen enkelde zal blyven; maar fommige vallende zullen er veelen vallen; zodat de bewerkers derzelve, al zaten zy op de ftoe;en der eere, zullen zidderen en beeven, alle het welke door het gebruik maaken van Nanonaale ftegimenten niet zal worden belet, dewyl fommige Officieren hunne Sentimenten zo klaar ontvouwt hebben, dat zy eer als medehelpers, dan als Belchermers geconfidereert kunnen worden. Redenen, waarom zy Supplianten de vryheid neemen, zig te wenden tot OEd, Gr Achtb-, met het fchuUigst refp;ct verdoekende, UEd. Groot Achtb, dtrzeher Gedeputeerdens ter eerde Staatsvergadering gelieven te gelasten, bet daar heenen te helpen dirigeer en, dat conform de Pro. pofiiie van wegens de ftad Haarlem, de Augmentatie van het Haagfe Guarnizoen aangaande , werde gereJol'eerd, in daar van te verleenen gunltjg Appomcterr.ent als naar ftyle. *t vVelk doende &c, De Meerderheid van de Vroedfchap was wel voor het verfterken van het Haagscïa Garnizoen, maar juist niet met het Legioen van van Salm ; even gelyk veele Leden te Amfteldam zulks hadden verftaan. Zie  JAARBOEKEN, February, 1787. fi8i Zie hier; het befluit der Schiedamfche Vroedfchap zeiven , op Dingsdag den 20 February genomen. Gedelibereerd 2ynde op een Extract, uit Hun Ed. Groot Mog. Refolutie van den 17 dezer loopende maand, houdende eene Propofitie van de Heeren Gedeputeerden der ttad Haarlem, tot verfterking van het Garnizoen in's Hage, met de" nadrukkelykiie aandrang om daar toe te emploijeren agc Compagnien Husfaren en twee Compag' öien Scherpfchutters van het Provinciaal Legioen van den Rhyngraave van Salm, tans Garnizoen houdende te.Heusden,als voor 2 Compagnien Ja» gersuit Leerdam, behoorende tot hetzelve Legioen» En wyders op de Requeste van L. Boon M. Zoon, Willem van Olphen en Cornelis Nolet, als Leden van Directie van het Vrycorps binnen deze Stad, mitsgadeis van Jan Eykenbroek Junior. zoo voor zich als voor de mede - Coinmisfariafen van de Vaderlandfche Burger-Sociëteit alhier, verzoekende appui tot Conclufle der voorfchreve Propofitie ter Staatsvergadering. En in acht genomen zynde, dat het een onVeraniwoordelyk en ineKculpabel pligtverïuim zoude zyn, wanneer men eenig het allerminite verWyl zoude willen fchynen toe te brengen , aan de bereiking van het generale oogmerk, door de Heeren Gedeputeerdens der Stad Haarlem bedoeld i dan dat, hoe zeer men de beste gerustheid kan hebben, dat het Legioen van den Rhyngraave van Salm voor des Souvereins hoog gezag met de oüwankelbaarfte trouw in Hoogstdeszelfs Refidt ntieplaats zoude waken, tegens de inroeping van dat Corps verfcheiden gegronde reflexien kunnen worden aangevoerd en wel (i) dat hetveorfchr. Corps eigentlyk is aangeworven om in buitenland» fche vyandelykheden de aanvallen van gelyke lig* te Troupen te keer te tgaan: «- (2) dat de opT a ont- ScHlBó O AM. Bejl. der Schie. damfchè Vroedfchapi  a82 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. Befl. der SchiedamfcheVroedfchap. ontbieding van zodanig pas nieuwlings aangeworven Corps in de Refidentieplaats van den Souverein, welke voor het aangenaamst verblyf voor de Militairen altoos is gehouden, de jaloufie by de andere Militie, en vooral by de oudere Regimenten op deze Provincie gerepartitieerd, zal opwekken, en vooral by Hun Ed. Groot Mog. Lyfguardes, zoo te Paard als te Voet, waarvan een gedeelte actueel in 'sHageGuarnizoenhoud, hieruit een gegronde vrees ontltaat ,tdat in plaats van de affeüie der Miütitie voor Hun Ed. Groot Mog. aan te kweeken ,dezelve;integendeel over het generaal , en in het by zonder ten opzigte van die in dividues onder dezelve, die wezentlyke preuves van atrachement aan des Souvereins bevelen hebben aan den dag gelegd, ten üerklre zalindispöneren. Dat daarenboven de inroeping van dat Legioen, meestal gecompofeerd uitonderfcheidenvreemde Natiën, en vooral van Hufaren en Scherpfcbut» ters, in het hart van deze Provincie een vreemde fenfatie zal uitleveren, vooral in Hun Ed. Groot Mog. Reddende-Plaats; ten dien effecte, dat in plaats van de vethitterde gemoederen te ka'men, dezelve meer en meer zullen worde geirriteerd , en de verdeeldheden aangezet, dewy] het in het byZonder te dugten is; — dat tusfehen de Officieren en gemeene Militairen der onderfcheiden Corpfen in 's Hage dagelyks onlusten uit jaloufie zullen ontflaan, — die tot dadelyke ongeregeldheden en zeer ligt tot onderlinge aanvallen zullen uitbarften, waardoor niet alleen de grootfte en gewigtigfte gevolgen, maar zelfs oproeren, die het Souverein gezag en de Leden van Hun Ed. Groet Mog. Vergadering misfehien zelfs zouden attacqueren , zoude kunnen geboren worden. En dewyl door het employ en het opontbod van ander Nationale Troupes, ten laste van deze Provincie gerepartitieerd, die jaloufie en partyfehappen , niet te vreezen zyn, ——— en dat door dezelve op geene mindere fecure wyze voor de vei-  JAARBOEKEN, February, 1787- 283 veiligheid van Hun Ed. Groot Mog. Souverein gezag zal kunnen worden gewaakt, en dus ten vol- u ïe zal kunnen worden bereikt het oogmerk door de Heeren Gedeputeerden der ftad Haarlem op de loffelykfte wyze aan den dag gelegd. — d Is goedgevonden en verftaan, Heeren Gedepu- 5 teerden te qualificeeren, zoo als gequalificeerd d worden by deze, om het generale oogmetk, by j, de voorlchreven Propofitie vervat, volkomen tej, approberen, mitsgaders tot de verfterking van het Guarnizoen in 's Hage te concurreren, mits dat daar toe zullen moeten worden geëinpioijeerdT zoodanige Reguliere Troupes ten laste dezer Provincie gerepartitieerd; by voorbeeld de Regimenten Jnfantery van den Grave van Byland of van den Kolonel van Pabst, of de Regimenten van den Vorst van Waldek, of wel zoodanige andere Nationale Regimenten, als daar toe zullen worden geoordeeld de gefchikftete zyn , en het meeste vertrouwen van Hun Ed. Groot Mog. te verdienen, Dit befluit voldeedt niet aan de Requeftranten. Dog hier zal mogelyk dan eene bedenking ryzen , waarom men zo zeer gefteld was ,om het Haagfche Garnizoen juist met Krygsvolk van van Salm te willen verfterkt hebben? Wat hier ook de reden van moge geweest zyn, Woensdag den 21 de tyding uit 'sHage door eene postboden zynde i ingebi dat deze zaak by de Staten nog niet wus befioten, en zulks den volgende dag van het advys van Schiedam zoude afhangen, (wie , aan wie , en met welk oogmerk die tyding naar Schiedam was gezonden , is ons niet zeker gebleken) vervoegde zig eene Commisfie der directie van het Vrycorps en ComT 3 mis- ScHtE* AM. Befl. ',r :hie~ ■imfche 'roed • •hap*  284 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie dam. misfarisfen van de Burgerfocieteit by den Vice - preüdent Burgemeefter Nanning de Greeve, de Prefident Burgemeefter Dom. Doom afwezig zynde, en verzogten het beleggen van eene Vroedfchapsvergadering nog den zelfden avond, of den volgende dag ten 10 uuren of vroeger. Wat verders hieromtrend is voorgevallen , kan niet e^ter nog onzydiger worden gekend, dan uic de Vroedfchap Refolutie Zeiven , van den 22 February 1787, welke Refolutie aan de Staten van holland is gezonden , in plaatfe van een berigt nopens de re* denen, welke die Vroedfchap bewogen hadt tot opheffing van de Refolutie den 20 daar te voren genomen. Zommige Leden van de Staatsvergadering hadden aangedrongen, om die redenen van de Vroedfchap te Schiedam sftevraagen. Waarop dan de Vroedfchap aan de Staten Copie Aothenticq van de Refolutie van 2,2 February toezondt, welke van dezen inhoud is: TV Heer AT. de Greeve, Regeerend Burgemees* ■ ter, heeft ter Vergadering gecommuniceerd, d;.t hy Burgemeester op gisteravond, ten klokke óver 1 o uuren, ten zynen huize was geadieerd geworden door 7 Gecommitteerden van de Direétie van het Vrycorps en Commisfarisfen van de Barder Sociëteit binnen deeze Stad. Dewelke aan hem Burgemeester te kennen gee» vende, geïnformeerd te zyn van den ftaat van Hun Ed. Gr, Mog deliberatien over de [Propofitie der ftad Haarlem. van dato I 7 deezer, en van het Critiecque oogenblik, waar op de Conclufie op de voorla. Ptopofitie ligt wel, en waarfchyne-  JAARBOEKEN, February, 1787. 285 üyk alleen, van 't votum deezer Stad op morgen zoude clependeeren, zy zo voor zich zelve als: namens hunne Committenten , moeren verklaren , niet alleen gevoe% te zyn aangedaan geweest,, dat de Leedenvande Vroedfchap, van hunnedenk < beelden, by de Requesten van'een aantal notabie ' Burgers deezer Stad ten duidelykfie gemanifesteerd,' geadvifeert en hunne Gedeputeerden hadden ge last, om bv de Conclufie der voorfchreve Ptopofitie in allen gevallen het Corps van den Heere, Rhyngraaf van Salm ter verfterking van hetHaagfche Guarnifoen niet te emploijeeren, maar ook nu in de Crifis van Hun Ed. Gr. Mog. deliberatie niet konden ftilmten, maar zich verpligt oordeelden, oraals nog by Heeren Burgemeesteren en Vroedfchappen nader en decent adres te doen, ten einde, ware het moogelyk, Hun Ed. Groot Achtb. als nog te permoveeren, om van hunne, vorige deckbeelden af te zien, en hunne Gedeputeerde:) ia 's Hage te doeo gelasten, om zich met Jtn inhoud van de Propofitie der ftad Haar lem woord lyk te conformeeren. Dat zy Gecommitteerden ten dien einde, naam. ns als boven, met alle moogelyke drangredetien h dd^n geirdleerd, om nog dien zelfde avond, of des anderen daa^s, in tyds Vergadering van de Vroedfchap te willen doen convoceeren, teneinde ter gem. Vergadering de belangen van hunne Gecommitteerden en van hunne Committemen te kunnen voordragen. Dat hy Burgemeester, zo uit hoofde der ontydige oogenblikken, als uit hoofde van de irregulariteit, waar op deeze Vergadering by den anderen zoude moeten geroepen worden, dit verzoek van Gecommitteerden hadde gerefufeert, en by deeze weigering, niettegenlta;mde de inftantien van gem. Gecommitteerden en derzelver Declaratoir van eene vreeze van Serfatie, welke bier door by de Burgery deezer Siad zoude konnen geboren worden, had blyven perfisteeren. T 4 D« Schiedam. Ref. wadende verjlag >an het >ooi ge • mllene :nz.  a8d NIEUWE NEDERLANDSCHB Schiedam. Ref. houdende verflag van het voorgevalleneeriz. Dat zy Gecommitteerden daar op vertrokken» en hy Burgemeester daar op des anderen daags, vroegtydig des morgens ten 7 uuren door deszelfs meede Broeder, den Heer ra» Cloon, geadfifteerd met den Heer Oud Burgemeester den Beer, en een Stads'Boode, op nieuws ten fine voorfz. was geadieerd geworden; dan met welker Advies hy Burgemeester de Greeve zig niet alleen om bovengem-redenen, maar ook uit hcofde dat omtrent de Materie in questie reeds aan Gedeputeerden eene wettige en behoorlyke last is ter hand gefield, zig niet kunnende conformeeren, heeft moeten aanzien, dat voorn, zynen meede Broeder van Cloon , die van dezelve Gecommitteerden én ten zeiven einde ook was geadiëerd geworden, daar op had gehazardeerd de Vergadering van de Vroedfchap tegen half 1© uuren te doen' convoceeren. Dat Kun Ed. Gr. Achtb. vervolgens ^an derzelver meede Broeder van Cloon de oorzaak deeze verhaaste Vergadering moesten vernemen ,terwyl hy alleen aan Hun Ed. Gr. Achtb. by lectuurë zoude doen voordragen de Misfiven, welke door de Heeren Stads Gedeputeerden, in dato den al deezer, uit 's Hage aan Heeren Burgemeesteren en Regeerders deezer Stad was geëxpediëeerd geworden. Gelyk dan ook, dien conform, de voorfchreeve Misfive door den Secretaris Pilat van Bulderen woordelyk en diftinct is voorgeleezen. Intusfchen is, hangende de lectuur van voorfchr. Misfive, ter deure van de Raadzaale geklopt, en de voorfchreeve deur met voorkennis van de Vergadering geopend zynde, heeft een der Stedelyke Gerechtsbodens ann Hun Ed. Gr. Achtb. met exhibitie van een klein biljet kennisfé gegeeven, dat de Gecommitteerden van den Burger- Krygsraad> van de Direct ie van het Vrycorps, van het Vaderlandsch Gezellchap, en van de Burger Sociëteit, Hun Ed. Gr. Achtb. dceden ver»  JAARBOEKEN, February, 1737. 287 verzoeken om ter Vergadering te moogen com- Sghiepareeren, en hunne belangens aldaar te moogen dam. voordraagen. Waar op gedelibereerd en daar en boven gehoord Bef. zynde de redenen , die de Heer Burgemeester van houdende Cloon tot zyn decharge, en ten genoege van zo verflag veele notable Burgers, omtrent het beleggende- van het zer Vergadering heeft gelieven te avanceeren, is voorgegoedgevonden en verftaan Heeren Burgemeesteren vadem te verzoeken, zo als verzogt worden by deeze, enz. zig in derzelver gewoone Vergaderkamer te fifteeren, de voorfchreve onderfcheidene Gecommitteerden? aldaar te admitteeren, derzelver adresfen daar ter plaatfe aantehooren of te ontfangen, en dezelve ais dan ter deliberatie deezer Vergadering over te leeveren, Heeren Burgemeesteren zig in voege voorfchreve geabfènteerd hebbende, en ter Vergadering wederom gecompareerd zynde, hebben Hun Ed. Gr. Achtb. by monde van den Secretaris Pielat van Bulderen ter Vergadering geëxhibeerd en voorgeleezen eene Memorie van den Burger Kngsraad alhier, in fubftantie contineerende eene Sup'pücatie, om by alteratie der Refolutie van d-n 20 deezer, Heeren Gedeputeerden in 'x Hage by expresfe ite doen gelasten, om zig met de Propofitie van de ftad Haarlem woordelyk te conformeeren, alles zo en in diervoegen, als te zien is in 't Register der Memorie. Dat de overige Gecommitteerdens van de andere Departementen andemaal hadden geinfteerd, om ter Vergadering van de Vroedfchap perfoonelyk te moogen Compareeren, en aldaar naamens bun en hunne Committenten derzelver belangen mondeling te moogen voordraagen. Waar op wederom gedelibeerd zynde, is goedgevonden en verftaan, om conform 't geproponeerde van den Hr. Mr. Ed. Jac. Penning Heeren Burgemeesteren andermaal te verzoeken, zo als verzogt worden by deezen, zig in hunne VerT 5 gjf  a83 NIEUWE NEDERLANDSCHE SCHTB DAM. Ref. hou!en, ver/lag van hel voor gevalieneenz. . gaderkamer te begeeven, en naamens deeze Vergadering de voorfcr.reeve Gecommitteerden1! der onderfcheidene Departementen te adhorteeren, om niet alleen volgens llyl en gewoonte derzelver je belangens aan Heeren Burgemeesteren voo't^ dragen , ten einde dezdve am de Vergadering over te brengen, maar ook nog in navolging van de handelingen der Gecommitteerden van den Burger Krygsraad , aan welke door inwilliging van de voorfci'revene inltantien, een billyke flettrifure zoude worden toegebragt, vermis dezelven even als de andere Gecommitteerden de apparitie ter Raadzaal verzogten; maar ter genoegen deezer Vergadering zig met de Exhibitie hunner Memorie in handen van Heeren Burgemeesteren wel hadden willen confenteeren» Heeren Burgemeesteren zig in voege voorfchr. op nieuws geabfenteerd hebbende, en ter Vergadering weder gecompareerd zynde, hebben Hun Ed. 1 d. Gr. Achtb. by monde van den Secretaris Pilat van Bulderen ter Vergadering gecommuniceerd, dat de voorn. Gecommitteerdens van de onderfcheide Departementen aan de voorfchr. inltantien van deeze Vergadering voldaan, en mondeling eene vry g..ëxtendeerde Harange hadden gedaan, in fubftantie en ten principaale daar heenen tendeerende, om even als in de fchriftelyke Memorie van den Burger Krygsraad was verzogt, de Gedeputeerd-.n in 's'Hage by Expresfen te doen gelasten, om derzelver op gisteren uitgebragt A 'vies conform de Refolutie van de Vroedfchap van den 20 deezer te retraótee-en, en zig met den teneur der meergem. Propofitie van Haarlem, zoals die was liggende, te conformeeren, en darde Gecommitteerden van den Burger Krygsraad met die mondelinge inftantien van de voorfchr. Geco kwoor- u delyk heeft voorgeleezen, zyrde het zelve com f pleet geregistreerd in het Reg, der Memorie fol. / Waarop gedelibereerd zynde, is conform het ê Advys van den Heer en Mr. E. /. Penning goed t gevon 'en en verftaan, om by expresfe Heet en Gedeputeerden in V Hage van alle de voorfz. inftantien kennis te doen geeven, en dezelve naamens deeze Ver. gadering te gelasten, om tot confervatie van de meest algemeene Harmonie onder de Leeden van Staat, en met die infehikkelykheid voor de onderfz. fentimenten, de zaaken daar heenen te willen helpen dirigeer en, dat de meest vettrouae Nationale Trouppes ter verfterking van het Haagfche Guarnifoen werden ingeroepen , en dat, io er de zodanige niet megten kunnen gebonden worden als dan te proponeer en, om door yder der Staatsieeden in den zynen te doen onde>zoe'ken , of er uit de onderfcheide Gewapende Burgeryen en Genootfchappen een gefchikt aantal Burger, trouppes te engageer en zyn, om op Soldy van den Lande, en ter beveiliging van den Souverain in 7s Hage Guarnifoen te houden. Met verzoek aan Heeren Burgemeesteren. om zig wederom in derzelver Kamer te willenretireeren, en daar van aan de voorfz. Gecommitteerdens rapport te doen. üe Heeren van Cloon, Regeerend BurgemecsV r, den Beer, Oud - Burgemeester , van dei Heym, van Walwyk, van den Berg en van der Heuvel, Kaadcn, hebben de voorfz, Refolutie gecootradiceert en geinfteert om aan de verlangens det voornt Gecommitteerdens te voldoen , met De claratoir van aan de voorn. Refolude geen deel te willen hebben, en met last aan den Secretarii Pielat van Bulderen , om daar van aan de voorn Gecommitteerdeu tevens rapport te doen. Uee Schie» am. lef. hou. endever» ag van et voorevallenenz.  Schie dam. Ref. hou dendever jlag van het voor ■ gevallem enz. $9° NIEUWE NEDERLANDSCHE . Heeren Burgemeesteren zig in voege voorfz. al wederom geabfenteerd hebbende, en weder ter Vergadering gecompareerd zynde, hebben by monde van den Secretaris van Bulderen namens de . voorlz, Gecommitteerden uit de onderich. Departementen gecommuniceert, dat de voorfchr. Gecommitteerden hadden gedeclareerd, dat zy i ter bunner decharge voor derzelver refp. Committenten, waar van een aanzienlyk aantal zig pp de markt hadden gefisteert, en zie als daar nog bevonden, met de voorfz. Refolutie geen genoegen konden neemen, maar op 't allereerbiedigst als nog verzogten, dat Heeren Burgemeesteren geliefden te effectueeren, dat de Leedea van de Vroedfchap niet van de anderen zouden Icheiden, neen maar integendeel Vergaderd blyven , tot zy Gecommitteerden hunne Committenten den uitflag van Hun Ed. Gr. Achtb. diliberatie gecommuniceerd, en het goedvinden hunnerCommittenten daar op zouden hebben verftaan. Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, aan de voorfz, inftantien te defereeren, en 't rapport van de voorfz. Gecomm. af te wagten. Eenigen tyd hier na ter deure van de Raadzaal geklopt, en de rujpparitie van voorn. Gecommitteerdens door een Gerechtsbode ter Vergadering geadverteerd zynde, hebben Heeren Burgemeesteren, ten verzoeke diei Vergadering, zig wederom na derzelver Raadkamer begeeven, ten einde het rapport van meergem. Gecommitteerdens te hooreu. Heeren Burgemeesteren ter Vergadering gecompareerd zynde, hebb-n by monde van den Seretam Pielat van Bulderen aan de Leeden gecommuniceerd, dat de voorfz. Gecommitteerdens aan Hun Heeren B.:rgerr.eesieren hadden gedeclareerd , dat zy en hunne Committenten ten uiterfte getroffen waren, dat alle de aangeweweude Inftantien der noiabeifte Burgers, waar van de billyke ver-  JAARBOEKEN, February, 1787. 291 verlangens de ftem en de verlangens des Volks kwamen tuttemaaken, tot hier toe vrugteloos moesten bevonden worden. Dat zy, namens als vooren, aan Hun He?ren Burgemeesteren hadden verzogt, gtfineekt en gebeeden, om als nog alle poogingen aantewcnden, dat de Leeden van de Vroedfchap aan de zo zeer zig manif'esteerende begeerten der weldenkende en nctabeifte Burgers geliefden te defereeren, met byvoeging teffens, dat, zo tegen alle hoop en verwagting de voorfz. nadere en ernftige Inltantien 't gewenscht effect- niet rnogten forteeren , zy Gecommitteerden door hunne Committen waren gelast te declareeren, dat de voorfz. hunne Com.nittenten waren gerefolveerd , de plaats , alwaar zy zig vergaderd bevonden, niet te verfaaten, eu met verzoek d«t de vergadering van de Vroedfchapzig niet van dea anderen zouje retireeren. Waar op de Novo gedelibereerd, en de ernflige Inftantien van zo veele notabele Burgers nader in overweeging genoouien zynde, is conform hee Advys van den Hr. Mr- Ed. Jnc. Penning goedgevonden en verftaan, om, daar 't nauurlyk by de Leeden een huiverigheid moet veioorzaaken , of men by de reeds genoomene Refolutie perflfteeren, en de gevolgen, in gevalle dezelve eens tegen verwagting aan ongelykkig mogte uitvallen, voor zyne reekening neemen zal, dan of men, in de omftatidigheden van zaaken, aan de heer fchende verlangens en de begeerten <;er Volkfterr voldoen, en de gevolgen daar van (tot decharge deezer Vergadering) voor hunne verantwoording laaten zal, hef laatfte boven het eerfte te prae fereeren , en den Hr. Nanning de Greve , Regeerend Burgemeester, benevens den Setretaris Pie lat van Bulderen, dienvolge te verzoeken en com mitteeren, zo als dezelve verzogt tn gecpmrjiit teerd worden by deezen, omme met alle moogely h Scmz:iam. Ref. houdende verjldg tan het voorgemllenê;nz. $  sjja NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam Ref hou lende vet flag van het voorge■ vallene enz. ken fpoed zig naar 's Hage te begeeven, en de Hes» ren Stads Gedeputeerden namens de Vergadering te gelasten, om by de Deliberatien, welke op ae meergem- Propofitie van Haarlem, op heden, by H, Ed Gr. LVlog. flonden gehouden worden, derzelver Advys in Conformitè der Refolutie der Vergadering van den 20 deezer op gisteren ter Hooggem. Staatsvergadering uitgebragt, te retraSleeren, en zig met den Wooraetyken inhoud der Propofitie van de ftad Haarlem, zo als die was liggende, te con^ormeeren ; met verder verzoek aan Heeren Burgemeesteren om van die Refolutie aan meergem Gecommit teerdens Rapport te willen doen; en waar aan voldaan zynde, hebben de Gecommitteerden, naamens hunne Commictenten, alle de gevolgen deezer Uefblutie voor hunne reekening genoomen. De Heeren Mr. C. J. Bosfchaard en Mr. D. F. Pichot hebben in eene Refolutie, op zodanige wyze als deze genoomen, niet geconcurreerd. — De Aanfpraak, welke opgefteld was om aan de Vroedfchap te doen , maar welke , (dit niet toegeftaan zynde,) aan Burgemeefteren in derzelver kamer is gedaan, was aldus ingerigt. EDELE GROOT ACHTB. HEEREN.' ■p\aar wy met de uiterfte aandoening gister avond J-/ autbenticq vernoomen hebben de onderfcheide advyzen in de Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. op gister uitgebragt, op de allergewigtigfte Propofitie, door deCeoeputeerdensderftad Haarlem laastlceden Zaturdag ter tafel van Hun Ed. Gr. Mog. gebragt, {trekkende tot verfterking van het Guarnifoen hunner Refidentieplaats, bepaaldelyk docr eenige Compagnien Infantery en Ca. vallery van den Rhyngrave vaD Salm, waar uit heï  JAARBOEKEN, February, 1787. 293 hetblvkt, de gunttigeof ongunftige uitflag dier deliberatien allerwaarfchynlykst van het votum , deezer Stad aileen zal afhangen. Deeze bekommerende tyding heeft de Leeden der Vaderlandfche Burgerfocieteit binnen deeze Stad genoodzaakt, de Commisfarisfen derzeive te committeeren, (waar bv zig gevoegt heb ten de Leeden van het Vrycorps en VaderlandschGe. zelfchap,) tot het verzoeken eener op heden morgen re houden Vroedfchaps- Vergadering, teneinde , was 't mogelyk , door eene Perloneele Commisfie Ulid. Gr. Achtb. in verwagting van een gunlUgcn uitflag, op het vriindelykst onder het* oog te brengen , dat zy maar al te zeer onderrigt zyn van het dringende gevaar, waar in het di?rbaar Vaderland, deeze Stad en veele van UEd. Gr. Achtbaarhedens zig bevinden. — Een gevaar, waar van geweld, plundering en moord de akeligfte gevolgen doen voorzien. Bjfchouwt eens met ons, Ed.Gr Achtb. Heeren, de kommerlyke Staat van de Refidentieplaats des Souverains. — Een muitziek Gemeen aangehitst door grooter aanbangeren van Willem de yyfde een Gemeen, dat enkel naar gelecgen- beid haakt, om eens hunne eerlouze moord en plunderzieke handen te verwen in het onnozel liurgerbloed. — Ja, wat zeggen wy, een Gemeen, dat reeds te meermalen den Dolk gewet heeft, om de onfchuldigfte, wa^rdigtte en beste Vaderlanders te flagten, en misleiden als wel eer opmoordfchavotten te doen fneeven , en het welk nu nog alle fnaaren fpant, om, was 'cmogelyk, de ontluikende Vryheid op het hart te treeden, en den dooafteek te geeven. Overweegt daar by, Ed. Gr. Achtb. Heeren, welke middelen men aan den hand heeft, om dit muitziek rot tegen te gaan, en hun bloeddorst te üuiten: welke anders, dan een aantal Soldaten, die, flegts om loon dienend'-, het,om het even is, wiezy dienen: ja dit niet alleen, maar du* op« ScHIE- ) AM. Aanfpr. van Ge:ommitt» ',nz.  294 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. Jlanfpr. van Gecommitt.enz. zelve by andere gelegenheden getoond hebben ; veel liever bloote aanfchouwers van euvelmoed en oproer te willen zyn, dan te beantwoorden aan de oogmerken hunner Betaals• Heeren; ja, mag men uit hun gehouden gedrag niet billyk. befluiten , dat zy daar toe veel liever zouden willen medewerken, dan hetzelve te fruiten. Het is wel waar, dat UEd. Gr. Achtb. aan hunne Gedeputeerdens wel hebben willen gelasten, om het ouarniiben van 'sHage teverlterken ; dan met welke Troupen zal dat zyn? - Is het niet met de zulken ^ die over het algemeen maar al te veel met gelyke denkbeelden bezield zyn? zyn zy wel zo naauw verbonden aan deeze Provintie? en zullen zy de ordaes des Souverains wel zo gehoorzaamen, dat men zig gerust op dezelve zal kunnen verlaaten ? Ja, zyn zy niet verzeekerd, dat, hoe het ook met dit gewest gaat, zy nochtans altoos de Eere zullen genieten, als befchermers van het zelve befchouwd te worden ? _ Is het dus niet ten hoogftenoozakelyk, datmen zig, daar het de nood, gelyk iDdeeze; vordert, dat men zig van zodaanigeTroupesbedient, waar op men met meerdere zeekerheid kan vertrouwen -- Troupes, welke eenig en alleen en volftrekt verbonden zyn aan deeze Provintie, wier beftaan enkel enalleou afhangd van het behoud der Vryheid en onafhangelykheid deezer Provintie, en het ftaan of vallen deezer Souverainiteit; welke dus uit dien hoofde verpligt zyn alles op te offeren, zelfs hun lyf en leven tot de laatften man te waagen, om onze Provintie voor dat verderf te behoeden, waar in. andere Provintiën helaas zo ongelukkig gevallen zyn, en van deeze met zo veel moeite, geduld en bedaarde ftandvastigheid gepaard met wys beleid, is terug gehouden. Wat kan ? wat zal 'er doch van worden ? Ed. Groot Achtb. Heeren! wanneer men niet zorgt, dat Hollands Vaderen met die kragt en klem kunnen blyven fpreeken, zo als zy tot nog toe hebben kun-  JAARBOEKEN, February, 1787. aoj kunnen doen. - Wie zal dan de mond van UEd. Gr. Achtb. en van zo veele andere SteedeD, willen of kunnen weezen? Zo zy bloot gefield moeten zyn aan de moord en bloeddorst van eenen hoop verachte Muitelingen? — Niemand Uwer. immers zal zig daar toe willen geeven 1 Immers, wy hoopen, dat er geene onder zullen gevonden worden welke liever den Princelyken Scepter kusfen willen, indien zy hunne nog ontaarder oogmerken niet kunnen bereiken, dan meede te werken tot het waar en wezenlvk belang van het lieve Vaderland. Zullen dan niet zo veele Achtbaare Stoelen in Hollands Raadzaal moeten leedig ftaan, gelyk wy reeds met ontroering vernoomen hebben gefchied te zyn, en wel zulken, op welke wy voornamentlyk onze hoop ten goede uitftrekten ? Wy verzoeken dus ernltig! wy bidden U Wel Ed. Gr. Achtb., om alles wat lief en Waerd is op den Eed, die UEd. Gr. Achtb. aan Stad en Land gedaan hebben, - by de verantwoording, die U Wel Ed. Gr. Achtb.eenmaal aan het Opperweezen van derzelver Regeering zullen maeten doen, eneindelyk by dit gedeclareerd gevoelen van een notabel aantal aanzienlyke lngezeetenen deezer Stad, dat UEd. Gr- Achtb. om bovengemelde redenen, de ten dien opzigte genoomene Refolutie gelieven iutetrekken, en daar en tegen zo fpoedig mogelyk per Expresfe UEd. Groot Achtb. Gedeputeerdens ter Staatsvergadering te gelasten, om tehelpen concludeerenendes noods te iufieeren, om den Hage met Trouppes van den Rhygrave van Salm , conform de Propofitie van Haarlem, te verfterken. Neg eens, Ed. Groot Achtb. Heeren, voldoet aan het verlangen onzer Medeburt;eren, welke hier na een gunftige uitflag reikhalzen, en wier bloed veil is voor het uwen, welke toonen voor Vaderland en Vryheid het hunne te willen toebrengen, doch welke ook een afgryzen hebben ö V van SCHIE' DAM. Aanfpr* van Geïommitt*mz.  i$S NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie» van hun, die henlieden als een Speelbal van trots9am. heid eu heerschzugt willen Hellen. Daar was dan de Heer de Greeve, benevens den Secretaris Pielatvan Bulderen,mix 'sHage gezonden, om het voorig befluit der ftad te herroepen,en woordelyk in het voorftel van Haarlem in te (temmen. Dog daar de Burgemeefter de Greeve ter vergadering gevraagd zynde , naar de redenen van deze herroeping en zo fchielyke verandering, gezegd hadt , dat deze laatfte Refolutie door nooddwang was genomen, waar door dan ook het befluit der Staten was uitgefteld; wierdt zulks door de hoofden dezer gebeurtenisfen zeer euvel genomen, en voldoening geeischt by het navolgend Request, den 24 February aan de Vroedfchap ingeleverd. Aan de Ed. Gr. Achtb, Heeren, Burgemeefteren en Vroedfchappen der ftad Schiedam. C-*"eeven met verfchuldigden eerbied ts kennen f de Ondergeteekenden , voor zig zeiven, eo als Gecommitteerdens van de DireEtit van htt Pry» Corps, van het Vaderlandsch Genootfchap, en VdH de Burger • Sociëteit, allen binnen deeze Stad. Dat zy Supplianten op laatstleeden Donderdag, door den mond van den Secretaris Pielat van Bulderen , ter kamer van Heeren Burgemeefteren deezer Stad zyn geinformeerd geworden: „ dat ,, U Wel Ed. Gr. Achtb., uit deference voor de „ heerfchende verlangens van Schiedams Folksftem, „ by nadere deliberatie , hadden goedgevonden, „ met intrekking van derzelver bevorens genoomene Refolutie , de Heeren Gedeputeerdens van U Wel  JAARBOEKEN, February, 17S7. ojff „ Wel Ed. Gr. Achtb. ter Vergadering van Hun „ Ed. Gr. Mog. te gelasten , om zig te confor„ meeren, met de Propofitie der ftad Haarlem, „ betreffende de verfterking van het Garnifoen „ van 's Hage, door een groot gedeelte van het ,, Corps van den Heere Rhyngraave van Salm; — „ en den Heer Regeerende Burgemeefter Nanning' „ de Greeve, mitsgaders den Secretaris Pielat van „ Bulderen , te gelasten, om zig oogenblikkelyk „ te begeeven naar 's Graven hage, teneinde van „ dat befluit van U Wel Ed. Gr. Achtb. aan .„ welgemelde Heeren Gedeputeerden kennis te „ geeven, en dien conform, met retraclatie van „ het vorig geadvifeerde , de ftem van deeze Stad „ ter Hoogstgemelde Vergadering te doen uit„ brengen." Deeze Refolutie van O Wel Ed. Gr. Achtb. heeft by de Supplianten , en alle hunue Commic* tenten , een algemeen en oprecht genoegen ver* oorzaakt. —- Zy vleiden zich, dat, dewyl het in deezen alleen op de ftem van deeze Stad ter Souvereine Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. aankwam, als nu wel haast eene Conclufie zoude vallen in eene zo gc^ ■wigtige zaïk, overeenkomftig met de begeerte van verfcheide Notabele Leden van Staat, en van hec verlangen van het beste en weldenkende gedeelte der Natie, die daar in het hoogfte belang (lelden, dat voor de Autoriteit van den Souverain,en voor de veiligheid van de geheiligde Perfoouen der braave Afgevaardigden ter Hooge Staats Vergadering , op 'de best moogelyke en kragtdadigfte wyze, wierd zorg gedraagen, ten einde dezelven werden blootgefield aan de woede van een toomeloos gemeen , het welk door den invloed van een landverdervende Cabaal, door verfoeielyke voorbeelden , van andere plaatzen en door openbaare Schot Schriften , in deeze dagen openlyk wordt aangemoedigt, om de uitmuntende Mannen , dis wy befchouwen als de Zuilen van onze Vryheid, Va "et Scnr2- 3AM. Refuest 'at Satii" factie 'HZ. I  Schie ■ dam. Regues tot Jatis enz. i ai>8 nieuwe nederlandsche en welken tot bet laatfte oogenblik van ons leeven , de voorwerpen zullen zyn van onze Ongeveinsde en Onuitwischbaare hoogachting , op te t offeren aan een Snoode Muitzugt , of aan de , wraak van derzelver booze raadgeever en inblaazers; ja zelfs, om hen , zo God het niet verhoede , dat fmertelyk Lot te doen ondervinden , het wellc tot onuitwischbaare fchande van den Nederlandfchen naam, in vroeaer dagen de befchermers van 's Volks Rechten en Vry heden meer dan eens hebben ondergaan. Wy vleiden ons, Ed. Gr. Acht. Heeren, dat nu die breuke, welke zich ter Staats Vergadering begon te openbaren, en die reeds de zulke, welke ons verderf zoeken, doet lachen, wel haast zoude zyn geheeld, en dat alle Weldenkende Lieden van Staat , met één hart en met één zin zouden kunnen medewerken, om die Grondwet, tige Herftelling daar te ftellen, waartoe door eene andere Propofitie van de ftad Haarlem, welke bereids door U Wel Ed. Gr. Achtb. is geampkBeerd, eene zo gewigtige en zo gewenschte geleegenheid is gegeeven. Maar de Supplianten en hunne CommittentenEd. Gr. Achtb. Heeren! zyn in hunne 7.0 gegronde en billyke verwagtinge jammerlyk te leur gelteld. Zy hebben, tot hun grievend leedweezen, verroomen , dat de gunftige Refolutie van UEd. t»r. Achtb. , waar van door den Heere Burgemeefter de Greeve, en den Secretaris Piekt van Bulderen, aan gem. Heeren Gedeputeerdens ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mcg. is kennis gegeeven ,ter Staats - Vergadering wel is uitgebragu niaar dat de Heer Burgemeefter de Greeve heeft konnen goedvinden , de wettigheid van deeze Refolutie te contradiceeren, om dat dezelve door de Büroery aan deeze Ed. Gr. Acht. Vergalering zoude zyn afgedrongen, of (om 's mans ;igen woorden te gebruiken,; dat zy door nood. divans  JAARBOEKEN, February, 1787% «S» dwang was genomen; en dat dit voorgeeven van den gem. Burgemeefter ook van die uitwerking 1 is geweest , dat ter Hoogst gem. Souveraine Vergadering, niettegenftaande de daar_teegens 1 gedaane Reprefentatien van den Secretaris Pte/at * van Bulderen , voor als nog geene zo gunftige ] Conclufie is gevallen, als anderzinds buiten twy-< fel zoude hebben plaats gehad. De Ondergeteekende, Ed. Gr. Achtb. Heeren! zyn niet in ftaat, om met gepaste woorden uittedrukken , die aandoeningen , en die verontwaardiging , met welke zy en alle hunne Committenten op deeze onverwante maare zyn bezield. De Beste, de Notabelfte, de Weldenkendffe Burgers van onze Stad, die zich ongewapend, en in eene ?o groote llilte en bedaardheid, dat men niets van hunne byeenkömlïe ter Raadzaale konde verneemen , op de Markt hadden by een verzameld, om op de eerbiedigfte wyze hunne Stemmen tot hunne Reprefentanten in eene zaak van zo veel belang te verheffen , zyn dus, voor het oog van den Souverain , ja zelfs van het geheele Gemeenebest, ten toon gefield als Oproermakers en als IVederftrevige Burgers, die hunne Reprefentanten hebben gedwongen tot het neemen van befluiten , waar van zy geheel afkeerig waren.-— De wettige Refolutie van UEd. Gr. Achtb. is alzo buiten werking gebleeven, en die breuke tusfehen de beste en notibelfte Leeden van Staat, welke ons met zo veel fchrik en aandoening vervult , is op dit Oogenblik nog aanweezig. -7—«■ Men heeft nog niet voldaan aan het ernftig en billyk verlangen van die braave Staatsmannen , welke eene zodaanige gerustftelling vorderen , voor de veiligheid van hunne Perfoonen, voor de onkreukbaare Eer en Waardigheid van den Souverain , en voor Hoogstdeszelfs vrye deliberatien, als natuurlyk moest verwagt worden van een gewapend lichaam , het welk aan niemand anders, dan aan de Staaten van dit gewest, door Eed en Pligt is vefbondea. V 3 En Schie>am. lequest ot fatis'acïignz.  300 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. Request tot Pitisfactieenz. En dit alles, Ed. Gr. Achtb. Heeren! is alleen te weege gebragt ; door hem , die uitdrukkelyk was gequalificeerd ,die Expresfelyk was afgezonden, om den last van zyne Principalen en Committenten te doen ter uitroer brengen l Zy zullen aan het oordeel van UEd. Gr. Achtb. zeiven over laaten, of een Gemagtigde wel immer de paaien van zyn Last meer kan te buiten gaan, en het oogmerk zyner zending meer kan om ver werpen, dan de Heer de Greeve heeft gedaan , door dat gedrag, het welk hy ter Staats Vergadering heeft gehouden. De Eer der Burgery van deeze Stad kan U Ed. Gr. Achtb. niet onverfchillig zyn .' De Eenzelvigheid van belargens verbind ons ten naauwften met de Leeden van deeze Illuftre Vergadering. En het zy ons vergund, UW Ed. Gr. Achtb. met gepaste eerbied te mogen herinneren , du zy als onze Reprefentanten geene andere bedoeling konnen hebben , dan oc» welzyn, dan het behoud van onze Stad, van onze Burgtrlyke Vryheid en Voorrechten. Aan hem , die onze harten kent, en onze nieren beproeft, is ten vollen bewust, dat wy met de zuiverfte inzigten van Vaderlands liefde, zyn by een Vergaderd ; dat ons verzoek alleen totoogmerk had, een alles verwoeuende tweedracht, tusfehen de LeedeD van Staat, in haare geboorte te fmooren , en voor de veiligheid van de befchermers onzer Vryheid, (waar op wy een onbepaald vertrouwen Hellen, en welker begeerte wy zoo reedelyk en billyk oordeelden,) zo veel in ons was, te zorgen — • Uw Ed. Gr. Achtb. kennen van naby ons en onze Committenten, die zich tot dat einde hadden by een Vergaderd,en wecten dus, dat geen muitlugtig Graauw was by een gerot, het welk oproer en moord dreigde, en ten koste van al wat eerlyk is, en van al wat wel denkt, de Wettige Conititupe wilde omkeeren; maar dat de voornaamfle, de  JAARBOEKEN, February, 1787. S« de eefchiktfte , de vreedzaamfte Burgers aldaar waren by een Vergaderd , om door eerbiedige addrrsfen ,ja zelvs door bidden en fmeeken, zulK een belluit te doen uitwerken , als waar door, ondar d?n genadigen byftand van Neerlands God, in deeze kommervolle dagen, de gevreesde Onheilen kondm worden afgekeert. De Suppliantenen hunne Committenten durven zig gerustelvk beroepen op het geheugen van Heeren Burgemeefteren, en van den Secretaris Pieiat van Bulderen; Ait hunne verlangen en addresfen hebben aangehoord, mitsgadersaan de verdere Leeden van deeze Ed. Gr. Achtb. Vergadering overgebragt , dat zy der waarheid hulde doen, en dan bellisfen of üe Burgerve de Faalen van befcheidenheid is te buiten gegaan , en of derzelver Gecommitteerdens haare verzoeken niet hebben voortgebragt op zodanige wyze , als het aan vrye Burgers en Ingezetenen betaamt, en of eindlyk hunne drangredenen zyn verzeld geweest met dreigementen , die O Ed. Gr. Achtb. in goeden Ernst hebben doen overhellen tot een befluit, het welk men met eenige fchyn van Grond zoude konnen doen voorkoomen , als alleen door den nood van hunne Regeerders afgeperst. Het is waar, Ed. Gr. Achtb. Heeren! wy hebben den wensch en d* begeerte van het aan» zienlykfle gedeelte der Burgery aan U Ed. Gr. Achtb. in hunnen naam bekend gemaakt; wy hebben in hunnen naam daarop eerbiedig aangedrongen , dac aan derzelver zo billyke begeerte, zoude worden voldaan; veele notabele lngezeetenen waren te famen gekoomen, om aan de Gecommitteerdens de noodige last te geeven,en van den uitflag hunner verrichtingen kennis te bekoomen. Maar, zoo dit niet geoorloofd is, Ed. Gr. Achtb. Heeren , zo in dit haaftelyk tydfiip, zo ia eene zaak van een zoo groot belang, de beste V 4 Bur- SCHIE' DAM. Request tot jat is fdtïie ■«2.  302 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schiedam. Request tot fatis» faStie enz» Burgers hunne verlangens niet moogen te kennen geeven ; — dan rhoet de Stem van het Volle worden gelmoord ; dan verdwynt alle Invloed , welke in dit vrye Gemeenebest aan het Volk op hunne Reprefentaoten onbetwistbaar toekomt en den grond heeft uitgeleevcrd, van de uitmuntende Propofitie der ftad Haarlem, waarvan wy ree^s hier voeren hebben gewaagt, en tot welke U bd. Gr. Achtb. zo loffelyk zyn toegerreeden. Het ontbreekt ons nog niet (dank zy der goede Voorzienigheid! in deeze Vergadering aan waare Burgers en Vryheids Vrienden, die ons vertrouwen waardig zyn, die wy beminnen en eerbiedigen als onze vaderen. Op hunne hulpe , op hunne meedewerking ver. laaten.wy ons in dit hachlyk oogenblik, zy zullen uit geen verachtelyk poinct d'bonneur, min noch uit een verderfelyke heerschzugt, de goede zaak van het Vaderland , en van de waare Vryheid in de Waagfchaal ftellen ' Maar zy zullen , zo wy hoopen en vcrwagten een treffend blyk geeven van hunne edelmoedige en deugdzaame denkenswyze ; door de eenmaal wettig genoomen Refolutie te doen (tand grypen, en de gefchonden eer der Burgerye op het plee' tigfte te doen herftellen. h fa Langs dien weg zullen onze harten en die vaa alle braave Burgers nog naauwer aan de hunne verbonden worden , en de rusten eendragt, die binnen onze muuren tot dus verre haaren Zetel had gevestigd , zal daar door befcendig worden aangekweekt, ten fpyt van de zulken, die op de tuiuhopen van ons verderf den Throon voor dwmgelandy en overheerfching tracht te ftichten! a u f dreTeze gevoelens zyn wy bezield Ed. Gr. u u Heeren ' l'a die taal is de taai van onzer aller harten , en in dit rechtmatig vertrouwen wenden de Suppl. voor zich zelv^n en in den naame yan hunne Committenten zich tot Uw Ed. Gr. Achtbaare. Zy  JAARBOEKEN , Febraary, 1787. 303 Zy verzoeken op hee eerbiedigfte , dat U Ed. < jt. Achtb. op eene plegtige wyze gelieven te D verklaaren, dat de voorfz. Refolutie door deeze Ed. Gr. Achtb. Vergadering op laatstlecden Don- R derdag genoomen , om zich te conformeeren , to met de Propofitie van de ftad Haarlem , betreffen- fa de de verfterking van het Guarnifoen van 's Gravenhage door een gedeelte van het Corps van den Rhyngraave van Salm , geenzims door eenigen dwang aan deeze Vergadering is afgeperst , maar op eene allezints wettige, ter inftantie van de Burgerye deezer Stad, en om aan derzelver gedeclareerde verlangens te voldoen, is uitgebragt, en dat dienvolgende het gedrag door den Heer Burgemeefter de Greeve , ten dien opzichte ter Staats-Vergadering gehouden , worde gedisapprobeerd , op zodanige wyze , als U Ed. Gr. Achtb. zo ter herftelling van de gefchonde eere der Burgery , als hetmaintïen van't gezag en aanzien van deeze Ed. Gr. Achtb. Vergadering zelve, zullen oordeek n meest gepast te zyn. En dewyi de Supplianten, mitsgaders derzelver Committenten zyn geinformeert, dat om het zwecvend gefchil tusfehen de Leeden van ftaat over de verfterking van het Guarnifoen in'sGravenhage een einde te doen neemen,en de hoogstnodige eensgezindheid in de fouveraine Vergade. ring van Hun Ed, Gr. Mog. te herftellen, door den Heere Raad Penfionaris zceker Conciliatoir is geproponeert, en daar van bereids aan de refpective Steden by circulaire Misfives is kennis gegeeven. Zo neemen de Supplianten voor zich en hunne Committenten verder de vryheid , om eerbiedig daar op te irfteeren , dat aan de Gedeputeerdens van dee?e Stad ter hoogftgemelde Vergadering mag worden gelast, om zich met voorfz. Conciliatoir tc conformeeren, indien en voor zo verre door de fteden Dordrecht en Haarlem daar mede eaogt worden genoegen genoomen, doch dat, in-' V 5 *«• iCEHt- 1M. . equesl f fatis-t btie.  304. NIEUWE NEDERLANDSCHE Schik-gevalle door welgemelde Steden, hetzelve Concidam liatoir niet mogt worden geagreëerd, als dan aan welgemelde Gedeputeerdens van onze Scaa mag Request werden gelast , om zich ingevolge de Refolutie, totfatis-vaa ^ Gr. Achtb. van laatstleeden Donderdag factie a's no8 te conformeeren , met de bovengem. enz, Propofitie van de ftad Haarlem, zo als dezelve is leggende. *t Welk doende &c. (was geteekend) L* Hoon J. M. Z., C. Bredero, Gecommitteerden van *t Vry- Corps. jf Nokt, A, J. de Moraaz, Gecommitteerden van het Vaderlands Genootfchap. A. Voogt, D. van Esfen,W.vanOlphen, C. Nokt, Rodenburg , R L. Z , en J. Eykenbroek, Jr. Commisfarisfen der Burger-Sociëteit. Dit Request wierdt 's morgens ten tien uuren ingeleverd , door de Gecommitteerdens uit het Vrycorps , het Vaderlandsch Genootfchap , en de Burgerfocieteit; na dat door verfcheidene Kapteins der Schuttery mede ten zelfden einde een verzoek gedaan was. Des namiddags ten half twee uuren wierdt door Burgemeefteren, uit naam der Vroedfchap aan Gecommitteerden tot antwoord gegeven: „ Dat vermids het rapport van Heeren Gedeputeerden ter Staatsvergadering nog niet hadt kunnen gefchieden , en het zelve zeer veel licht over de zaak zou yerfpreiden, de Vroedfchap eenparig begrepen  JAARBOEKEN, February, 1787- 3°5 pen hadt, dat op der Gecommitteerdens Request nog niet konde worden gedisponeerd: t dat rnidsdien de Vroedfchap was gecontinueerd, tot 's.namiddags ten half vier uuren, en dat het aan de Vroedfchap aangenaam zoude zyn , dat de Gecommitteerdens nu naar huis gingen , ten einde Hun Ed. Gr. Achtb. in derzelver Deliberatie vry te laaten. Gecommitteerdens daarop buiten geftaan, en weder binnen gekomen zynde, declareerden zy aan Hun Ed. Gr. Achtb: dat zy bereid waren, om , zo als dezelven tot nu toe gedaan hadden, de Deliberatien van Hun Ed. Gr. Achtb. vry te laaten, en dat zy namiddags ten vier uuren, ('* welk naderhand op vyf uuren is gepield,") zig weder voor^Hun Ed. Gr. Achtb. zouden fifteeren, om't Raport van Hun Ed. Gr. Achtb. aftewagten." Ten 5 uuren wierdt aan Gecommitteerden geantwoord , dat overeenkomftig aan het voorftel van Haarlem was befloten; en dat de Heer N. de Greeve hadt aangenomen, op aanftaande Maandag den 26 February in de Vroedfchap een Declaratoir in te leveren, waarby Hy zoude verklaaren, wat Hy door de woorden door Nooddwang genomen9 verftaan hadt. Maandag middag heeft uit elk Departement, een Lid, een bezoek by den voorzittende Burgemeefter D. Doom afgelegd , om te vernemen , wanneer het Vroedfchaps vergadering zou zyn, om als dan het Declaratoir af te wagten : dog op ernftige aandrang van gem. Burgemeefter lieten zy zig 0 over Schik-; am»  3°<5 N1EU WE (NEDERLANDSCHE Schiedam. Veclar. van BurgemeefterN, de Greeve. overhaalen , om genoegen te nemen, dat het hun den volgende dag wierde ter hand gelteld : gelyk zulks dan ook gefchied is , luidende dat Declaratoir aldus: T^er voldoening aan de Vroedfchaps Refolutie van eergisteren, om opheldering te geeven van myne intentie, geleegen in de woorden door my ter Staatsvergadering gebeezigd , declareer ik Ondergeteekende Nannig de Greeve, nu nader, dat, wanneer ik ter gemelde Staatsvergadering heb gezegt,na vooraf gegaaneinflaotien van verfcheide Leeden, dat de Vroedfchap tot het neemen der nadere Refolutie van den 11 deezer was cenoodduongen geworden; daar doorniet heb gemeend, of heb willen meenen, dat 'er eenig geweld of violentie zoude hebben plaats g- had, dan , dat door de fteike begeerte en aandrang der verzoekers, blykens de extenfie der laatstgenoemde Refolutie zelve, de Deliberatien, zo het my voorkomt, emiger maate zyn gegenereerd gewordeD, en dat de Vroedfchap, ten einde niet langer te wecrflaan aaD de herhaalde inftantien, tot voorkooming van onaangenaame gevolgen, heeft geoordeeld te moeten voldoen aan de begeerte des Volks, waar van door monde van den Heer Secretaris Pielat van Bulderen aan de Vroedfchap was kcinis gegee. ven, te weeten, dat de verzoekers zig ten laatften hadden gedeclareerd, dat, byaldien aan hnn verzoek liet wierd voldaan, dat zy dan de plaatzen, daar zy ftonden, niet zouden verlaaten. Refervecrende ik Ondergeteekende wyders, tot explicatie van myn gebeezigde woorden, is 1 nood , my nader te verklaaren. Act-um Schiedam den 26 Febr. 1787. {was getekend) N A N N I N G d e G K E E V E. Accord. mer dëszelfs Orgineel den 27 Febr. 17 87. Qwas getekend) By my Secretaris B. j. PIELAT van BULDEREN. G04  JAARBOEKEN, February, 1787. 307 Gorinchem. < Men ziet ook van hier deze bekendmaking. De Heeren E. de Gyzelaar, H. J. van Doorn, Raaden in de Vroedfchap, E. van Braam en W. J' Post, Kooplieden, als op zig genomen hebbende , de proviüoneele directie ter innmeling van Penningen van het Fonds tot eenen Nationaalen onderhand ter bevordering van de gewigtigife belangens des Nederlandfchen Volks, binnen Gorinchem , doen by dezen adverteeren , aan de gezamentlyke Intekenaaren binnen voorfz. Stad, als mede die van Woudrichem en verdere bu ten Leeden , welke tot hetzelve Fonds hebben gecontribueerd,dat voorneemens zyn op Dingsdag den 6 Maart te houden eene Vergadering op de Kamer der Burger Sociëteit, ten einde te benoemen eene Commisfie van Directie, benevens een Secretaris en Thefaurier, volgens de gemaakte bepaaling by het ïfte en ade Art. van het Provifionee! gearresteerd Reglement. Heusden. Wanneer men befpeurde, dat niet alle de Leden van de Staatsvergadering in 's Hage de flappen van deze Stad even gunftig befchouwden ,• dat aangedrongen wierdt om eene Commisfie uit den Hove herwaards te zenden , tot onderzoek naar het gebeurden en verrigtte; hebben de Burgers en Ingezetenen, die deel in die verrigtingen hadden , een Declaratoir , hoofd voor hoofd ondertekend, aan de Staten doen inleveren , waar by zy te kennen geven: ,, Dat zy voor jpod verklaren , in het denkbeeld te ftaan dat' Gori-  308 NIEUWE NEDERLANDSCHE Heusden. dat zy volgens die regten gehandeld hebben; die door het goed en bloed hunner vaderen gekogt, en door God Almagtig zoo wel aan hun, als aan Utrecht en alle lnwooners van dit vrye Nederland, gefchonken zyn; dat zy overeenkomftig de Privilegiën, door de Staten zelve geëxpliceerd, gehandeld hebben , en dat zy op het Reglement, om des algemeene welzyns wille, Octrooi gevraagd hebben, en dus daarop eene Staats-refolutie wagtende zyn; dat zy vertrouwen, dat een nadere overweging hiervan dat fchrikkelyk voorftel niet tot een befluit zal doen komen 3 zoo egter ja , dat zy dan aan eenregtvaardig Opperwezen hunne zake opdragende, daarop vertrouwen, en onder inwagting van Gods vertroofting, bemoedigd door een fchuldeloos geweeten, in hunnen weerlozen ftaat, bedaard zullen afwagten, welk vonnis zy over hun allen, die in het gebeurde een gelyk aandeel hebben, zullen uitfpreken." Hoe veel het denkbeeld van de Ondertekenaars van dit Declaratoir , by den Souverain zal afdoen, en hen kunnen verontfchuldigen , zal de tyd moeten leeren. Een bedaard man , fchoon ook voor het nieuwe ftaatsgeftel of de hervorming zynde, plaatfte in een der Dagpapieren eene Aanfpraak, om de gemoederen der Heusdènaaren, die vry verhit waren , te bedaaren. De Kerkenieeraar der Mennoosgezinden te Leyden , die zo te Wyk, als te Heusden zig veel moeite gegeven hadt, nam. de Heer F. A. van de* Kemp,  jAARBOEKEN, February, 1787. 309 Kemp (\), verzettede zig tegen die aanfpraak, en daagde den fchryver uit om met zynen ^ mam voor den dag te komen: het welk deze om goede redenen weigerde by dit Berigt: De Schryver der Aanfpraak aan de braave Burgery der ftad Heusden , gezien hebbende, a dat de Heer F. A. van der Kemp zig aanbied, / om des Vader landsch wille tegen den Schryver , mits A hy met zynen Naam te vosrfchyn kome, de Ver- K dediging der zaak van Hecsdens Burgery op zig te neemen, betuigd uit geen ander inzicht, dan om voor het dreigend gevaar te waarfchouwen, die Aanfpraak gefchreevtn te hebben, en geenfins met oogmerk, om deswegens met iemant in eenen PenneRryd te treeden, waar van hy altyd den grootlten afkeer gehad heeft, en welken hy niet begrypt, dat, in dit geval, met goed recht, om des Vaderlandsch wille, zoude kunnen ondernomen worden, veel min nog, dat hy voor jien Pennenftryd met zyn naam, voor welkers verzwyging beftendig dezelfde redenen blyven voortduuren, zoude moeten ten voorfchyn komen. Elk gaarne vryheid van denkeD, en handelen latende, oordeeld hy voor zig in dit tjdftjp niets betamelyker, dan om de eendracht onder de weidenkenden te bevorderen, door geene bedenkelyke nieuwigheden de verfchillen te vermeerderen, en onherftelbaare flagen aan dë goede zaak toe te brengen, en bedankt dus den Heer van der Kemp voor deszelfs uitnodiging. Om echter te toonen, hoe weinig hy gezet is op het doordry ven zyner gevoelens, betuigd hy hartelyk te wenfchen, dat de twee voorbeelden, door dien Heer by deszelfs bericht bygebracht, tot ftaving van het Stedelyk afdoen van Stedelyke zaaken m Holland , en het ver. zoek (f) Zie ook bl. 105 en volgg, fÏÉ»s» en. Berigt tn den tr. F. .. v. d. emp.  3'.o NIEUWE NEDERLANDSCHE Heus ben. Berig, aan den Hr. F. A. v. d. Kemp. zoek der Heusdenaars om oótroi op hnn nieuw Stedelyk Regeerings Reglement, na dat zy het' zelve reeds dadelyk vast gefield, den Magiftraat dienvolgends veranderd, en Burger Gecommitteerden aangejteld hebben, zo veel overtuiging en ingang , en ter Staatsvergadering, en by het onzydig Publiek mogen teweeg brengen, als die Heer zich daar van fchynt te beloven, en dat hy voorzich zeiven zeer wel lyden mag, dat zulks alzo begrepen worde, flappende voorts hier mede van dit onderwerp geheel af. De Officieren en Leden van het Genootfchap van Wapenhandel in deze Stad, fchreeven ook den 25 February 1787. aan de Vergadering der gewapende Burgergenootfchappen , die te Delft wierdt gehouden ; dezen brief: WEL EDEL GESTRENGE MANHAFTE EN WEL EDELE HEEREN! TToe zeer wy ten allen tyden onze bereidwilligheid betoond hebben, om op alle Bondgenootfchappelyke en Provintiale vergaderingen, welKe ter bevordering der gewigtige belangen van ons dierbaar Vaderland gedurende verfcheidejaren belegt zyn , Gecommitteerden uit ons midden te zenden, met last, om ook onze getrouwe medewerking tot eene Grondwettige herftelling van Neerlands Conftitutioneele Burgerlyke Vryheid aantebieden, vinden wy ons egter thans in de onaangename om Handigheid, van te moeten ver* klaaren, dat zoo wel het geweldadig befluit der Heeren Staaten dezer Provincie, waarmede deze biad en Burgery alle ogenblikken gedreigd word,  JAARBOEKEN, February, 1787. 3" als deswe»ens betoonde onverfchilligheid onzer Mede Vaderlanders, welke ons in derzelver diep 1 ftilzwyaen omtrent onze ongelukkige toeftandtoc hiertoe gebleken is, ons heeft doen befluiten , om heoen eeen Leden van ons Genoorfchap ter uwerv vergadering aftevaardigeni terwyl wy, van alle r bVftand onzer Broederen verdoken, ons vertrou-fl wen alleen op den God onzer Vaderen, aan wel. % \c wy onze regtvaardigc zaak eerbiedig opdra-, een, vestigen, en onverfchrokken afwagten zul-i fen, weik'Lot het geweld en de heerschzogt — misfebien in t ic zelfde ogenblik - over deze Stad en Burgery zullen uitfpreken , opdat wy alzo vereent J blyvende, die te zamen te gelyk de rampen der Óvermagt ondervinden, en getuigen zyn zouden van de (lag, waardoor onze Regten en Voorreden verbryzelt werden. Immers Wel Fd. G-'llr Manh. en Wel Ed. Heeren ! fchoon Hun Ed. Gr. Mog. de Heeren Staten dezer Provintie, by Hoogstderzelver Contra-Aantekening tégen de aantekening der Ridderfchap, nopens de fuspenfie van den Kapitein Generaal dezer Provintie, op zulke onwrikbare gronden, de pogingen der Burgeren tot herftel hunner Regten en Privilegiën ten hoogden billyken — fchoon Hun Ed. Gr. Mog. daarby het gebruik der Militaire magt tegen Burgers zoo ongeoorloofd vinden, dat Hoogstdezelve onder anderen, uithoofde derdaar tegen overreftelde fentimenten van Zyn Doorl. Hoogheid Willem de Vyf de, hebben nodig geoordeeld, den Prins in opgemelde zyne quahteit, als Kapitein Geneneraal dezer Provintie teluspendeererj — fchoon HunEd. Gr Mog. overeenkomftig den wensch van het weldenkend gedeelte der geheele Natie, de braave Burgery der ftad Utrecht, in het herltel harer BuKCtlykc Vryheid , zoo edelmoedig onderfteund, en zelfs ter verdediging teeen Militair geweld met gefchut uit 's Lands Masazyncn voorzien, ende adfiftende der Hollandfche Militaire 1 roepen, by eene Staatsrefolutie Heus- lEN. Brief m Ge. ootfeh. an de ei gadeing te lelft.  Sii NIEUWE NEDERLANDSCHE f leus• DEN. Brief van Ge ■ noatfch. aan de vmrgade ■ rins ie Delft. beloofd heeft — fchoon Hun Ed. Gr. Mog. door Hoogstderzelver grootmoedig aanbod van mediatie , onze verdrukte Bondgeuoten, zoo ttUtrecht en te Wyk by üuutfiede, als te Hattem en £/• burg, tegen alle geweld hebben gepoogd te beveiligen — fchoon Hun Ed. Gr. Mog. dus door dit alles de Burgers dezer Provintie tot herftel hunner Regten en Privilegiën, als het w< re aangemoedigd, en ook zoo veele voorname Leden en Steden der Hoge vergadering dezer Provintie zig voor de belangen» van deze Stad en Burgery ten fterkfien beyverd hebben — fchoon wy, na drie jaren in der daad regeeringloos geweest te zyn , op den zesden jfannary laatstleden binnen deze Stad, door de toen alzo fungeertnde Scheepenen» op hcihaald verzoek van de geheele Burgery , juist in allen opzigien overeenkomttig de Privilegiën, waarvan deze Stai, ten tyde der Graaflyke overheerfching zelfs jouisfeerde, en op die wyze , zoo als dezelve Privilegiën, in eene refolutie van den 13 Blaart 1670, by gelegentheid van een gelchü, deswegens tusfehen den toenmaligen Drosfard en de Regenten van die tyd fubfisteerende, door Hun Ed. Groot Mog. zelvé geëxpliceerd zyn, dc Regeering alhier hebben zien veranderen, cn zelfs daar na eerst, door de Burgery dezer Stad met de alzoo wettig verkozene Regeerings Leden een nieuw Stedelyk Regeerings RegLment gei'ntroducecrt is — tn fchoon dus binnen deze Stad in geeneii deelen op het gezag der Heeren Staten dezer Trovintie geëmpiè'teerd, maar integendeel, flegts eenige Stedelyke bezwaren op eene wettige wyze alhier herfleld zyn — zoo blykt het egter mt de ter Staten vergadering iaast gudanePropofitie der ftad Gorinchem, nopens het gebeurde binnen deze Stad, d:t dezelve, door Militaire magt getterkr, geen minder geweld omtrent deze Stad en Burgery tragt uit te «effenen, dan het welk zy zelve, in de beiluiten der Heeren Staten van Gelderland copens de  JAARBOEKEN, February, 1787. 3ï3 de fteden Hattem en Elburg, met zoo veele andere Leden der Hooge vergadering dezer Provui- c tie, heeft afgekeurd; terwyl de grote overmagt der Militairen, welke binnen deze Stad in bezetting leggen, en aan welken, tegen den inhoud v van het plegtig verdrag tusfchen deze Stad en de h Staten dezer Provintie fubfisteerende, en op hetfJ welk deze Stad , als een integreerend Lid der Hoge v vergadering van dit Gewest met dezelve Heeren f Staten is vereenigd gebleven — zedert zoo veele L jaren de Directie en het Commandement der gent ele Stad is toevertrouwd, ons buiten aüe hoop en mogelykheid Itelt, om het voorgenome geweld op eenigerleie wyze te kunnen opaouden of af- 6AhJus, Wel Éd. Geftr. Manh. en Wel Ed. Heeren! — Aldus is de toeltand van deze ongelukkige Stad en weerloze Burgery, welke zig over niets meer beklaagt, dan over het onmedogend gedrag in dezen van hare Mede Vaderlanders, welke te ras den inhoud der ple^tige Acte van Verbintenis, door zoo veele Nederlanders ondertekend , fchynen vergeten te hebben , terwyl die zelfde Burgery, met de opregtüe gevoelens van erkentenis\n dankbaarheid, immer zal blyven gedenken aan het aanbod van gewapende adfistentie het welk haar door eenige lieden en Dorpen zoo vriendelyk gedaan is, maar waar van zy , uithoofde der Militaire ordres binnen dezeStad,dat namentlyk in dezelve geen gewapende Manfchippen mogen worden toegelaten, geen gebruik maken kan. <— Intusfcficn wenfehen wy den besten voorfpoed op alle de befluiten , welke tot heil van het dierbaar Vaderland in uwe Vergadering zullen genomen worden; onder plegtige betuiging, dat wy gawn ons met uwe verzoeken aan Hun lid. Gr. Mog. ter hulpe van onze Rotterdamfche Broederen, vereenigen zouden, indien wy niet vreesden, dac onze poging daartoe, met diezelfde verontwaardiging zoude behandeld worden, als onlangs geX 2 daarj- Hncs UN, Brief jij Geootfeh,an de ergade ing te )elft.  S> NIEUWE NEDERLANDSCHE ' Heusden. Brief van Genootfch.aan de vergade* ring te Delft. Ter Ordonnantie van dezelve: (was geteekend) J. C. SCHUTZ, Secretaris» Beverwyk. Ook, hier ter ftede wil men yverig zyn. In de afgelopene maand is aan de Vroedfchap inge¬ daan aanbod aan Hun Ed. Gr. Mog. waarin wy genoegzaam dezelfde offerte van gewapende adfiftentie reeds gedaan hebben, als waartoe wy van het Vaderland lievend Genootfchap van Wapenhandel te Delft, op den 23 jongstleden, mede een Concept Request ontvangen hebben; terwyl het ons aangenaam zal zyn te ontwaren , dat uwe Vaderland bevende ondernemingen immer meteen gunfliger oog, dan der Heusdenaren worden aangezien , mogen befcboud worden, in welke he-pe wy U aan de befcherming van den God van Nederland aanbeveelen, en de eer hebben, ons te noemen WEL EDEL GESTRENGE MANHAFTE EN WEL EDELE HEEREN 1 U Wel Ed. Geftr. Manh. en Wel Edelens Dienstwillige Dienaren cn mede Nederlanders. Gefchreven in onze De Officieren en verdere Vergadering binnen Leden van het Vader- Heusden op heden dea landlievend Exercitie25 February 1787. Genootfchap te Heus¬ den.  JAARBOEKEN, February, 1787» 31J geleverd een adres omtrent het Yken,Brood- Bevehwegen , ïurftonnen , enz. eerie zuivere wvk. verkiezing der Regeering, ook uit het Lichaam der Burgery, de Familie-Regering en 't vervullen van 't Collegie; mitsgaders tot bekendmaking der handvesten en privilegiën. Dit adres is getekend door Leden van't Burger Genoodfchap Eendragt en Vryheid, en eenige andere Burgets en Ingezetenen. In de Dag-papieren las men dit bericht. Tot voorkoming van misverftand wordt geadverteert, dat tvt Burger Gezelfchsp Eendragt en Vryheid hier blyft beltaan, en bereid is roe continuatie der Correspondentie, welke het heeft. Ook tot nieuwe Correspondentie van eenig aanbelang. Uit naam der Leden, GERRIT van der JAGT, Secretaris. ZEELAND. MlDDELBU RG. Ter Staatsvergadering in deze Provincie wierdt op de tyding der geweldige oproerige beweegingen , onlangs te Goes voorgevallen. beilooten, van den Magiftraat dier Stad nader berigt deswegens te vragen, als mede onderzoek te doen naar de werkeloosheid , welke aldaar zou hebben plaats gehad. Dit gevraagd berigt verfcheen kort daarna. De Regeering van Goes befchouwde het X 3 voor-  316 NIEUWE NEDERLANDSCHE Mid- voorgevallene als een verregaand wanbesurg dryf' en veront^huldigde zig met een • Declaratoir van den Commandant, aldaar Garnizoen houdende, waarby hy verklaarde te zwak geweest te zyn , om het geweld te hebben kunnen keeren, met verzoek om voor eenige dagen ioo mannen meer te mogen hebben. De Regeering van Goes ftelde verder de Staten voor, om Amnestie aan de Ingezetenen te verkenen , hoewel zy zig in verlegenheid bevondt , hoe de fchade aan de beleedigde Burgers te vergoeden! verder voorftellende om de werking der Jullitie op te fchorten. Waarop door de meerderheid der Staatsvergadering wierdt beiloten de verzogte Surcheance te verleenen, De ftad Veere ftelde terzelver tyd voor , om de fources deezer onlusten te onderzoeken. Uit aan een befogne opgedragen zynde , heeft de Raadpenfionaris van de Spiegel, geadvifeerd, dat de fources te zoeken waren: I. In het dragen van onderfcheids teekenen en de daaraan gehegte benaamingen. II. Dat de Ingezetenen zig onderwondden, om zig het beheer der publieke zaken aan te trekken. III. In de Burgerwapenhandel. IV. 't Vaderlandsch Fonds. V. De Vergaderingen van derzelver Beltierderen. VI. De licentie  JAARBOEKEN, February. 1787. 3*7 tie der Couranten ; waarby Middelburg voegde: de vryheid der drukpers. De ftad Zierikzee echter, was van gevoelen, dat men de bronnen van dit alles te zoeken hadt, in de werkeloosheid by den Engelfchen Oorlog ; in de verwaarloozing van 's Lands verdeediging ; de tegenkanting tegen den burgerwapenhandel; de misleiding van het gemeen; de dankaddresien, enz. Eindelyk ftelde de Heer van de Spiegel voor , om eene welberedeneerde Publicatie te doen, waar by verboden zou worden het dragen van alle onderfcheidstekenen, en het zig aantrekken der publieke zaken, met byvoeging van eene algemeene Amnestie. De Meerderheid heeft daarop den Raadpenfionaris verzogt, om een beredeneerd ontwerp van zulk eene Publicatie op te ftellen. De Raadpenfionaris Mr. Laurens van de Spiegel, heeft nog ter Staatsvergadering een voordel gedaan, welke kan afgenomen worden uit het navolgend ExtraSt uit het Register der Refolulien van de Heeren Staten van Zeeland, den 5 February 1 787. De Raadpenfionaris heeft ter Vergadering voorgedraagen, dat hy met veel verwondering in X 4 een MiddelrsunG.  3i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE MIDDEL»ORG. i Voorftel •van den Raadpenfion.v. d. Spiegïl. een publiek Nieuwspapier gevonden heeft: dat op den 13 der laasUoorige maan cl, binnen deeze ftad Middelburg, door de Gecommitteerde Heeren Directeuren van het Nationaal Fonds, ter bevordering van de gewiqtigfte belangen des Nederlandfchen Volks, uit de Departementen der fteden Middelburg , Zierik^ee, Goden Vlislingen, is gehouden eene eerfte Provinüaaie Vergadering, en dat daar in zyn aangefteld een Prefident, welke is een Lid van de Regeering der eerstgenoemde Stad, als mede een 'ihefaurier en een Secretaris. Dar, hy Kaadpenfionaris by het elfdè Artikel van zyne Inftructie gelast was, te zorgen, dat geen indragt gefchiede tegen de ordre van de Regeetinge, noch tegen de Hoogheid en Gerechtigheid van de Provintie — en wanneer hem ooit iets mogte voorkomen, dat, zoo tegen ei; als andere aldaar vermelde zaaken , Zoude worden ?etndeerd, of ondernomen, direct, of indiieft, d it hy gehouden zal zyn, daar van aan H. Ed. Mog. ten eeritcn kennis te geeven, ten einde daar in, by tyds worde voorzien- Dat hy ingevolge van deeze verp'igting, de eer hadde buvengem. zaak onder het oog van H. Ed. Mog, te brengen; dewyl het hem Raadpenfionari^ voorkwam, dat de bevordering van de gewigtig. fte belangen des Nederlandfchen Volks was toevertrouwd aan de hooge Regeering: dat de Provinciale Vergadering, waar in die gewigtigfte belangen behooren verhandeld te worden, voor zoo veel de Provintie van Zeeland aangaat, is de Vergadering der Heeren Staaten, doch waar in de egaliteit der Leden geen Prefident admitteert: en dat eindelyk het Nationaal Fonds tot de bevordering .'ier gewjgtiglte belangen gefchikt, zyn 's Lands FinantieD, door, de Contributien der Natie in de eenpanrig geconfenteerde belastingen, wordende uitgemaakt; en dat derhalven, muien 'er een ander Nationaal Fonds wierd gecollecteerd of een anJere Provintiaale Vergadering gehouden, waar  JAARBOEKEN, February, ï?5?7. 3'» wair van een Lid van de Regcering zich tot Prefident laat aanftellen, of indien iemand oordeelt, j dat de gewigtigfte belangen des Volks, door an- j dere Deliberatien als die der Staaten, moeten bevorderd worden, zulks naar het inzien van hem RaadpenGonaris, de attentie van H. Ed. Mog., voor al in deeze tydsomftandigheden zouds ver- . dienen. ' ' , r , , t Dat hyde b;öordee!ingdaarvan, metverichul- , digden eerbied aan H. Ed. Mog. hooge wysheid ; overlaat, in vertrouwen, dat, hoedanig de zaak ook moge begreepen worden, IJ. Ed. Mog. zullen overtuigd zyn, dat hy zich in deezen van zyne pligt gekweeten heeft. Accordeert &c. Ook ziet men in deze Provincie de navolgende Acte van Verbintenisfe. AEte van Verbintenis van eenige Lerlen en Ministers der Regeering en Juftitie in Zeeland, tot handhaving van de waare Republicainfche Conftitutie, tegenwoordige Regeeringsform en Bargerlyke Vryheid. W/y Ondergefchreeven, Leden en Ministers van ^ Collegien van Regcering en Juftitie, in of van wegens de Provintie van Zeeland, rypelyk overwogen hebbende de tegenwoordige verwarringen in de Republek, veroorzaakt door de verfchillende begrippen van veelen onder de Regenten en Ingezetenen, over de waare gronden vaa de Conltituiic der Regeeringe, en van de aart der Burgerlyke Vryheid, en dagelyks meer en meer jiende , dat men voortgaat, met allerhande ïchadelyke denkbeelden ten dien opzigte, ook in deeze Provintie te verfpreiden, en dat de Regern ten, die door eed en pligt weêihouden worden van zig daar mede te vereenigen, in publyke papieren X 5 °ï Mm» IEL- lURG. Voorftel an den Raadlenfïon.r. d. Jpiegel.  3i© NIEUWE NEDERLANDSCHE Mii>. delburg. uiBe van ver binteni. fe van eenige Leden Reg.en op eenfchandelyke wyze worden ten toongefteld, gehoond en gelasterd; dat door zodanige middelen, het vertrouwen der Ingezetenen wordt afgetrokken van hunne wettige Overheden , en overgebragt tot mentenen, die noch kundigheid noch ■ roeping hebben, om 'sLands zaaken nair hunne •- zinnelykheid te hervormen en te beftLren; dat het gevoig hier van noodwendig zal moeten zyn , dat in plaats van de Conftitutie vast :e fielten', en >. de Vryheid te verzekeren , dezelve beide zullen ï. los gemaakt en vernietigd worden; wanneer het mogelyk te laat zal zyn het Vaderland uitdit verderf te redden; hebben onderling befloten , door de ondertekening deezer Ac ie, een duidelyke en opregte Verklaaringe te doen van onze gevoelens en oogmerken, en ons te ve-binden, om dezelve met al ons vermogen, onder inwagtinge van den Goddelyken Zegen, en de medewerkinge der gerrouwe Ingezetenen, te maintineeren, als uitmakende de waare gronden , waar op de Republyk in 't gemeen, en deeze Provintie in 't byzonder gevestigd is, en onder welker behoud dezelve is groot geworden; en fchoou wy reeds alle tot het handhaaven van deeze gronden , uit hoofde onzer Amtsbedieningen, in onderfcheiden betrekkingen, by Eede verpligt waren, en derhalven ten onzen opzigte geen nieuwe Verbintenis noodig ware, hebben wy echter geconfidereerd, de verkeerde explicatie die door lömmigen aan onze bedoelingen gegeeven wordt, als mede de ingewikkelde hellingen vervat in zekere Acte (f), in de maand Augustus des vocrigen jaars in een andere Provintie geteekend; en hebben mitsdien noodzaakclyk geoordeeld, onbewimpeld, cn zonder referve van een bedekten zin , onze meening open te leggen , ten einde aan malkanderen, en een yder die deeze Acte leezen zal, daar van fecuriteit te geeven. Wy betuigen derhalven op het plegtigfte, geen ander oogmerk te hebben, dan om de waare Re- pu- (r) Zie N. NüDEia. Jaarb. 178Ö. bl. 820. ,  JAARBOEKEN, February, 1787. 321 publikainfcbe Regeeringsform, volgens den aarc p, der Conllitutie en de Privilegiën van de byzondere ,„ Provintiën, Steden en Leden van dit Gemeene- Dt best, gelyk hetzelve verbonden is door de Unie van Utrecht, te hekenhandhaaven, metdehooge Waardigheden van Stadhouder, Kapitein en Ad- va miraai Generaal, erf Jyk in het Huis van Orange, bi en met alle die regten en praec'minentien, welke fe aan dezelve Waaidigheden , wettigen penna-ee neut zyn vastgemaakt. L Wy beloven de Hoogheid , Vryheid en Onaf- Vi hanke'lvkheiü van den ataat in 'tgemeen, en van de Provintie Zeeland in 't byzonder te zullen helpen handhaaven , zonder eenige Overheerfching, onder welken fchyr, of benaammg het zoude mogen zyn, te gedogen: en wy veiklaaren, in het beftier van deeze Provintie, een afkeer te hebben van een Eenhoofdige Regeering, of van een meerder getal van P. rfionen, uit eigendunkelyke Aridoeraiifche heginfeh; wy oordeelen ook een Voihregeeting binten de reprtefentatie van wettig verkoren Overheden, even verdeiflyk voor het Land; en wy beloven, ons heilig te zullen houden aan de tegenwoordige Gonftitutie, welke wy erkennen voor ons Land en Volk de beste te zyn, . eg euz,  M»D. RELBUttG. Dankadresean de Staten v'Aedand. 324 NIEUWE NEDERLANDSCHE den khroom voor allen fchyn als of wy ons in zaaken van de Regeering eenigzins wilden iamengen, welke wy gerustelyk aan U E. Mog. toevertrouwen, anderdeels door de openbaaré bcwyzen van 0 E. Mog. treffelyk beltuur ten vollen blykbaar in de a3ngenaame run en eens dragt, welke er over het algemeen in deze Provincie blyft heerfchen. 't Is waar. dat men van tyd tot tyd uit andere Provinciën van ons Gemeenebest, in verfcheida Couranten, voornaame Perfoonen der hooge Regeering of ftedelyke Magiftraaten, benevens der. zeiver waardige Ministers, door ailerleyc infimulatten en frioode lasteringen heeft po^cn verdagt te maken van onkunde of kwaade trouw; maar, daar een eerlys man 'er zeer weinig om ^ecft, wat een fnoods guit, of eerloos booswicht in pasquillen en fcnotlchrifren naamloos van hem fchryit, en daar ook zulk een loogen en lastertaal geene de minfte uitwerking had om deze, by ons te wel bekende en hooggeachte Mannen in eenig verdenking te brengen, waar door alle die vergiftige pylen, uit het donkere gefchooten, geen doel ter wereld getroff.n hebben; zoo hebben wy geoordeeld ons aan die kwaadaartigheden ook geenzins te moeten ba« kreunen. Dog, dewyl wy onlangs, met geen minder bevreemding dan verfoijing, gewaar wierden, dat de leugen en laster nu tot die hoogte van o,>befchaamdheid geklommen is, dat de zoogenaamde Hollandjche Hiflorifche Courant van den 6 January laatstleden, quafie uit een brief van Middelburg aan een Heer te Delft, opentlyk aanvalt op het geheel beftuur dezer Provincie, door het Publicq wys te maaken, dat deze Provincie op het Politiecq Toneel van ons Vaderland eene veragteriyke rol fpeeld, en dat zulk gedrag, door het beste gedeelte van Zeelands Ingezetenen niet werd goedgekeurd, maar dat dit den grootjlen afkee voel  JAARBOEKEN, Fèbrüary% 17»?. 3*1 voelt over het ongelukkig befluur, het geen hier plaats heeft; als waar door deze Provincie het voorwerp, der veragting van alle weidenkenden zyn moet\ zoo j deed dit (wy willen het niet ontveinzen,) de verontwaardiging over zulk een boosaardige lastering, allezins gefchikc om kwaad zaad jn de^ gemoederen te ltrooijen, by ons ten toppunt c reizen; want aan wien kan het onbekend zyn, i dat al dit gepofeerde, niet minder dan verfchei-/ dene andere voorige berigten uit Zeeland, in die zelfde Courant, (fommige quafl uit de Hoofdftad dezer Provincie gefchreven, ) tegen de klaarbbkelyke waarheid aan lasteriyk verzonnen zyn t En, dewyl de laster, hoe fnood ook4 wanneer men dezelve altyd zynen vryen loop laat, by onkundigen ligtelyk veld wint, hebben wy vermeend niet langer te mogen ftil zyvygen, maar' het zelfs van onzen onvermydelyken pligt geagt* door dit eerbiedig Addres, op het voetfpoor van 't geen in andere Provinciën ter dezer tyd zoo veelvuldig gefchied, de waare gevoelens vanon* ze harten voor Ü R. Moo. na waarheid open té lessen. • • • . » Hu is dan om gem. redenen , E. M. Herren! datwy, w.1 verre van toe te Hemmen, dat dezé Provincie tegenswoordig op het publiecq Toneel van' ons Vaderland, eene veragtelyke rolfpeelt, wel ver* re van den groolften afkeer te gevoelen ovet het cn* gelukkig befluur, het welk hier zoude plaats hed< 'len, en waar door deze Provincie het voorwerp der veragting van alle weldenkendcn. zyn moet, geene! de mintte zwaarigheid maaken, om by dezen ons volkomen genoegen te betuigen over de Wyzd maatregelen en befluiten, voor al zedert het begin van den Oorlog tusfchen Ons en Engeland t tot dezen tegenwoordigen'tyd, by ü E. Moti* genoomen, met dankbaare erkentenis vatt alle die moeite, zorg en arbeid, waar aan wy, boven het geen in fommige Provinciën thansplaats heelt 9 onder den Goddelyken Zeegen, onzen welvaart , MïD- )el- iURG* Dénkdres adfi 'e Staten . 'Aei- ind*  326 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middel burg, Dankadres aat. óe Stater, v. Zeeland. rust, vryheid en veiligheid, tot op dezen dag toe, verfchuldjgt zyn; Maatregelen welke wy vertrouwen durven , dat by een weldenkend JNageflagt de volkomenfte goedkeuring en bewondering zullen weg draagen Ja zoo verre is het er van af, E. Mog. Heeren ! dat wy niet ten vollen zouden inftemmen in de allezints regelmaatige handelingen van U E. Mog., dat ons ten deezen opzigte niets meerder grieft, dan dat dezelve geen meerde:e invloed gemaakt hebben by lommigen onder de Bondgenooten , waar door veelen van ons, buiten fchuld van U E. Moe, in de nadeelige gevolgen van dien zoo fenadelyken Oorlog, en van de elders aangeftookte en aangekweekte verdeeldheden in de Republiek deeien moeten. De vreede en vryheidlievende gedraagingen van U E. Mog. omtrent aüe de in- en Opgezeetenen zonder ohderfcheid, en de maatregelen met zoo veel wysheid beltuurd, by de komst van Zyne Doorlugtige Hoogheid, den Heere Erfftadhouder met Hoogstdeszelfs Gemalinne en Vorftelyke Familie, in deze Provincie in het afgeloopen jaar,, waren van dien aart, dat dezelve aan niemand, hoe hy in deze dagen van verfchillende begrippen over de omftandigheid van den tyd ook denken mogte, eenige reden van kla;zten of ontevredenheid gaven, ja dat de verwondering, en zelfs de heimelyk jalouzy over ons geluk, werd gaande gemaakt by Vreemdelingen en Nabuuren uit \de andere Gewesten, die by het veroorlooven van onlchuldige vryheeden , de goede orde zagen, welke alhier heerfchte, en op dien tyd met ons in dat geoegen deelden; zonder dat dit aangenaam bezoek de minfte aanleiding heeft gegeeven tot ernigte krenking van onze goede en grondwettij-; Confi'Mtie, waar voor men egter in fommige Nieuwspapieren het Volk van Nederland dwafelyk vrees en b< kommering zogt aan te jaagen. - Maatree-geien, by welke U li. Mot;, tot op de-  JAARBOEKEN, February, 1787. 32? ken dag toe 4 ter bewaaring van rust en vreede t en tot bljdfchap van alle weldenkendeu blyven vol-1; barden. ( . b Inzonderheid werden wy gevoelig getroffen , en onze harten vervuld mit waare dankbaarheid . by het zien van die voortreffel\ke Refolutie van a, den 16 Otïober 1786, by welke U E. Mog. ütr-d zeiver fentimenten nopens deze onze welgeves p, tigde Conüituiie, benevens de zugt om ons by U dezelve te handhaven, zoo duidelyk, en teffens zoo mannelyk, aan den dag leggen. Meer zouden wy kunnen opnoemen, E. M. Heeren! dog wy wilden alleenlyk eenige weinige byzonderheden melden , ten bewyze dat de loffelyke gedraagingen van U E. Mbo. in deze verwarde tyden, by ons in verfchen geheugen zyn, en in een dankbaar hart bewaard blyven, zonder dat de intrigues van een of ander kwaadwilligen a of ook de loogen en lastertaal in de fchotfchriften van onzen tyd, ietshebben kunnen uitwerken, om de hoogagting en liefde, welken wy U E* Moo, zoo biilyk als hartelyk toedraagen, eenig. zins te kunnen krenken. . Ontfangt dan, E. Moo. Heeuen! dit nederig Addres van een aantal der goede Jn- en Opgeze* tenen van deze, tot hier toe over het algemeen zoo vreedzaame Provincie , tot welke zy het zig een Eer en Voorregt agten te behooren, met die genegenheid, waar mede hetUE. Mog. werd opgedraagen, en met die goedwilligheid, welke U E Mog. ten allen tyde aan braave en vreedzaame In- en Opgezeetenen betoonen, terwyl wy opreg* telyk verklaaren voor U E. Mog., die met de daad toonen aan onze waare belangens zoo Zeer verhouden te zyn, altoos goed en bloed over te hebben, om dezelve in hunne goede pogingen en maatregelen, des noods, te helpen maintineeren en onderfleunen. Wy bidden den God van Nederland, dat Hy de aanzienlyke Perfoonen en Vergadering van U E. Y a Mud, Vfjö-» eldrg. Dankiresaatl', Staten Zee- •■nd»  3*8 NIEUWE NEDERLANDSCHE MlD delburg . Moo. in zyne heilige befcherming reeme! Uwe rsadilaagen en befluiten bekragtige mee zyne i dierbaare goedkeuring! En alle uwe heilzaame pogingen en maatreegelen ten nutte van het lieve Vaderland, en inzonderheid van deze Provincie wel doe gelukken 1 Waar mede wy de eer hebben ons te onder» fchryven, EDELE MOGENDE HEERENI UEd. Mogende Gthoorzaame en Getrouwe Dienaaren, In en Opgezeetenen dezer Provincie. Op dit Dankadres is door den Heere Raadpenfionaris v. d. Spiegel, te kennen gegeven, „dat Hy door vyf Leden van Staat, te weeten de Heeren Gedeputeerden voor den Heer Eerften Edele, en der lieden Middelburg, Goes, Tholen en Veere, was geauctorifeerd, om voor Antwoord , op naam van de voorfz. Leeden , die daartoe geconcurreerd hebben , te verklaaren : „ Dat Hun Ed. Mog. met welgevallen hebben aangenomen de addresfen, van een groot aantal In- en Opgezetenen dezer Provincie,- betuigende hunne dankbaarheid en genoegen , wegens de Maatregelen by Hun Ed. Mog. genomen , tot handhaving der wettige Conftitutie en Regeeringsform, en tot bevordering van Welvaart, Rust en Vryheid, dat Hun Ed. Mog. niet zullen nalaaten, in het opvolgen van deze Maatreguien te volharden, en ook in het billyk vertrouwen zyn , dat de goede In- en Öpgeze. te-  JAARBOEKEN, February, 1787. 3*» ïenen, zig in ftilheid en behoorlyke ondergefchiktheid, zullen blyven verlaaten op de zorg van hunne wettige Overheid , en dus ieder in zyne betrekking medewerken, tol bevestiging van die Voorrechten , weikei genot de ftoffe van dankzegging in de voorichreeyene Addresfen heeft uitgemaakt. Den 27 February 1787 is hier ook deze Waarfchouwing afgelezen: öurgemeesters, Scheepenen en Raaden, der ftad ■*-* Middelburg, allen den geenen die deze zullen zien, of hooren lezen Salut! Doen te weten, dat Wy niet dan met de innigfte aandoening verno men hebben, de menigvuldige oneenigheden, die tusfehen de Ingezetenen van anaere Plaatfen bin nen deeze Provincie reeds tot gevaarlyke famenrottingen en Oproer zyn uitgebarsten , en tot Ons hartelyk leedwezen, binnen deeze Stad , tot die hoogte geklommen zyn, dat, zo dezelve al niet (het geen God verhoede) tot gelyke uitterüen overflaan, echter niets minder, dan een allcrfcbadelykst wantrouwen en verdeeldheid tusfehen On. ze goede burgery moeten ten gevolge hebben, en ftrekken tot ftooring van die rust en veiligheid , die aan Onze Waakzaamheid en Zorg is toevertrouwd. DatWy, de oorzaaken van deeze oneenigheden nagaande, dezelve eeniglyk gevonden hebben in de verfchillendheid van begrippen, over Politique zaaken, in de Partyfchappen , die daar uit tusfehen de eenen Burger en den ai'derenoncftaan zyn , en in de differente wegen en middelen, die tot voortplanting van dezelve Partyfchappea kunnen gerekend worden aanleiding te geeven. Dat, zo weinig als Wy aan Onze goede Burgery, de vryheid van denken zouden wiilen beY 3 tvvis- Mjd. DELBURG. Waar- fchouw. tot afleg' ging van Party, fchapp. enz.  330 , NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Waarfchouw.tot afleg ging var. Partyfchapp.fnz. twisten, wy ook even weinig gezind zyn, aan dezdve de gelegenheid te beneemen, om hunne deukenswyze Lngs geoorloofde middelen onderling aan den anderen mede te dcelen, dan alleen in zo verre dezelve middelen , hoe onfchuldig in haare begintelen, op den duur niet altyd even gefchikt zyn, tot bevordering van de a'gerneene rust en veiligheid ; waar onder wy voornamelyk . begrypen, het aanneeemen van onderfcheide benamingen, waar door de een zig in yver en Vaderlandsliefde boven den anderen fchynt te verheffen; de byzondere Genootfchappen of Socie. teiten , het zy onder dgn naam van'Exercietie Genootfchappen of tot het colleSieeren van Penningen, of tot andere foort^elyke bedoelingen, waardoor dezelve, zo door haare benaamingen, als door d: onderwerpen van haare werkzaamheid en Correspondentie in en buï'.en deeze Provincie van ordinaire Burgerlyke byeenkomlten zyn onderfchci&q; en waar uitdiensvolgens by die geene On?.er Ingezetenen, die voorfchreven bjeenkomlten in een ongunflig daglicht befchouwen, weHigt argwaan en afgunst zou kunnen gebooren worden. En eindelyk de tomeloofe losbandigheid van fchryveo, die alle maate van betamelyke vryheid te boven gaat; door welke allerhande nieuwigheden onder fchyn van Recht en Vryheid worden voorgefteld, de Ingezetenen tegen hunne Wettige Overheid, en onderling tegen eikanderen worden epgeflookt, ja Souvereine Regeringen van gehee'e Provinciën op eene fchandelyke wyze ten toon gefield. Dat, w-nieer men met bedaardheid het Oog vestigt op aile deeze zaaken en de onvoorbeeldelyke drift, waar mede een ieder zyn gevoelen tracht door te zetten , hst niet vreemd kan voorkomen, dit hier uit Burgerlyke oneenigheden ontftaan, en dat de fterki.le Parthy zig dikwils aan onrecht en geweld tegèns de zwakfte fchuldig maakt j  JAARBOEKEN, February, 1787- 35 «Nki; tot dat de zwakfte op haar beurt de over hand krygen.de, het onrecht en geweld uit weer wraak ^dubbelt, wanneer ^f^S^f veilig kan actv.en voor zyne Mede Burgers, er een ieder maar de gelegenheid zoekt, om zyr waar of vermeend ongelyk betaald te zetten. Dat Wy deeze omftandighedcn betchouwen, of fchoon dezelve al niet tot dadelykbedeh kwamen uit te barsten , als gefchikt tot ondermyning ïï, de rust, die tot de&Veiligheid en Welvaa c van eene Burger Maatfchappy ten hoogflen no BURG. Waarfshquw,tol aflegging van Party fchapj>% ffsz. I i alleen fchroomen, dat in de gevolgen voor da rust en eensgezindheid, nadeelig moeten wezenj en zig voorts in itilheid en behoorlyke onderwee ping , naar de vasrgeftelde Wetten en RegeriDg gedraage, zonder daar in eenige verandering te zoeken. Gelyk Wy ook een ieder, van wat Rand of Conditie hy moge zyn, gebieden zig te onthouden van zodanigegefprekken, daadenoffchriften , waar door het zaad van ongenoegen zoude verfpreid worden, of iemand in zyn Perfoon, Eer of Goederen worden beledigt, op poene, dat de Daaders van zulke bedryven ; naar .exigentie van zaaken, volgens de Wetten van den Landen zullen geftraft worden. Dat Wy, Da het doen van deeze Onze ernflige WaarfchouWing, niet vermoeden, dat 'er eenig Ingezeten zal gevonden worden, die niet in zyn hart overtuigd is van de verpligting, om zig daar na te fchikkeii, en met zyn Mede-Ingezetenen m eene Broederlyke eensgezindheid te leven, met egterlating van alle afzonderlyke middelen, tot voortplanting vanaanitootelykenieuwigheden, en met die belanglooze verzekering van zyne byzondere gevoelens ten nutte van het algemeen, die hem boven het genoegen van een gerust geweeten de achting van een ieder dubbel zal waardig maaken,- doch dat, indien 'er niet tegenftaandedeeze beweegredenen, eenige Menfchen gevonden wierden, welke in hunne onderfcheiding en PartyIchappen bleven volharden, Wy de zodanige willen gewaarfchoud hebben, dat Wy zulks met geen 3nverfchi!!igheid zullen kunnen aanzien, maar gelOodzaakt zyn, tot fluiting der nadeelige gevolgen , welke uit zodanige onwilligheid onverhoopt nogten gebooren worden, zulke kragtdadige naatregulen te neemen, als Wy tot handhaaving ?an de rust en veiligheid Onzer goede Burgery iiijien nodig oordeelen- Zo we/ als Wy aan de ipdercp kant willen verklaaren een afkeer en verte Rebben, van zodanige, die uit flegte  JAARBOEKEN, February, 1787." 333 beginfclen werkzaam, die geene Onzer Ingezetetenen , die van de hier voren opgenoemde middelen afttand zullen doen, een kwaad hart biyven toedragen; en dezelve eenige molestie in Perfoon of Goederen rnogten aandoen; en dat Wy dezulke zullen aanzien als Verhoorders van de Pu~ bieke rust, en zorg dragen, dat dezelve andere" ten affchnk op het rigoureufte geftraft worden. En op dat niemand hier van eenige Ignorantie ' pretendeere, zal deeze worden gepubliceert en geaffigeert daar men gewoon is Publicatie en" Aflixie te doen. Attum ten Rade der ftad Middelburg deezen 34 February 17Ü7. (onder ftond) my Preefent {was geteekend) Ms. GEEN E. Daar te voren deze Provincie, voor een groot gedeelte mede niet afkeerig was van verandering in het Staatsgeftel, en zig ook daar over fterk geuit heeft , verwondert thans veelen de tegenwoordig heerfchende denkwyze , en maatregelen. Zommigen meenen de reden daar in te vinden, dat de Zeeuwen doorzigtig genoeg zyn, om te bevroeden, dat niet alle verandering, verbetering is; dat het wel te hol kan gaan, endatgrootere misbruiken en verwarring, in de plaatsvan minderen, misbruiken te Hellen, de waare weg tot Volks en Landsheil niet is nog kan zyn. Dat het uitroepen van de namen van Vryheid en Voorregten niet genoeg is; dat Y 5 geen Mid- DELBORG. WaarCckomv.tot afleg°ing van Partyrchapp,tnz.  Mm- p KLBURG. De 334 NIEUWE NEDERLANDSCHE geen volk gelukkig kan beftierd worden ; zonder beleid, doorzigt, en fchrandere Staatkunde, die van de weiniglten te verwagtenof te vorderen is; dat men zommige raderen wel ligt tot beweeging, maar niet zo ligt tot llilftand, kan brengen. Dat ook van de welmeenendlte , maar onbedagte yver en enthouüasmus geen voordeel, maar wel verbrodding van de beste zaken en plans te wag- \ ten is. Daar en boven de Zeeuwen zyn zig niet zo ongelyk , als men voorwendt. Zy hebben, blykens hunne befluiten van dien tyd, in 't jaar 1779 en 1780 altyd zig beftendig tegen den oorlog met Engeland,en het daartoe gelegenheid geven, met kragt verklaard: terwyl anderen meenden, dat die oorlog onmogelyk was, én men dus maar veilig de zaak doorzetten en ftout fpreken konde. Dog wanneer die oorlog ons onverhoeds en geheel niét toegerust, nog bereid om oorlog te voeren, op het lyf viel, en voor 40 millioenen aan Schepen op Zee wierdt weggenomen , toen vroegen de Zeeuwen, of zy zo groot ongelyk gehad hadden. Wat hier ook van zy, men ziet uit de medegedeelde ftukken , dat de Zeeuwen bekommerd waren van op hun Toneel de gebeurtenisfen te zien vertoonen, die zy vernamen, dat in de Provincie van Holland voorvielen. De Leden van de Burgerfocieteit in deze Stad hebben den 8 February 1787. in de Nieuwspapieren deze bekendmaking gedaan:  JAARBOEKENj February, 1787. 335 De Leeden van de Burger Sociëteit binnen M Middelburg in Zeelitnd, met de uiterlte at- DE, fchrik en verfoeijing, vernomen hebbender net Viü drukken en verfpreiden van zeker malitieus ontwerp , of Formulier van een zoogenaamde 1 a- Bei triotifehe Eed; oordeelden het zelve zoo at»chu 4.1 welyk, dat 'er maar weinig redelyk verftand r.o Sot dig was, om te begrypen dat het in geene Vaderlandfche Sociëteiten of Genootfchappen konde geduld veel min gebruikt worden; maar de treurige ondervinding leerende, dat men ook dit God en Menscli onteerend Stuk aan de eenvoudige In- en Opgezetenen wil opdringen als het werk der Patriotten of Vaderlanders en hunne Genootfchappen, ten einde daar door een algemeenen haat en afkeer t2gen dezelve in te boezemen; zoo hebben de Leden van gemelde bargerfucieteit (waar toe cok verre de meefte Leden van het Exercitie Genootfchap alhier behooren) voLftrekt noodzaaklyk geoordeeld, om zich by hunne eenvoudige Stad en Landgenooten van dien blaam te zuiveren, door het aanbieden van een premie aan den genen , die met valable bewyzen zoude konnen aantoonen, dat zulk eene aflchuwelvken Eed, by eenig Lid van gemelde Sociëteit of Exercitie Genootfchap ooit of ooit is gedaan of in gebruik is geweest, welke premie tot een duizeuuZeeii^fcheRyksdaalders word gratigmenteerd : ljetu;srende alle de Leden, eenpang nimmer een foortgelyk verfoeijlyk Stuk te hebben gekent, veel mih gebruikt, en dat zelfs in hunne Sociëteiten Genootfchap, nimmereenigerhanden Eed is gedaan, of in gebuik is geweest. En om aan hunne geachte Stad en Landgenooten hunne ware bedoelingen en oogmerken open te leggeD, verklaren zv (fchoon ongehouden en ongevergt) volkomen té approbeeren, en zich van gantfcher harte te vereenigen met de plegtige betuigingen, vervat in zekere gedrukte Acte van verbintenis van eemgeLcden en Ministers der Regeering en Ju n- •10 ID(G. igt V. urger i.teit.  Mm» DEL' UUKG. Berigt v. d.Uur gei Sociëteit, 3 i I k F p 33 penfionaris een groot getal van 500 derzelve heeft uitgemonlterd, om dat zy door dwang en geweld genoodzaaKt waren, hunne naamen te zetten, 't g.en ook binnen de ftad Goes aan eenige lngezeetenen van Zierikzee, zig daar toen bevindende» is gebeurd, en waar van H. E. A. de Legaale bewyzen in handen hebben. — Redenen en Motiven, waarom H. E. A. dat zuiver genoegen en waar vermaak, dat hun anderfints de goedkeuring en Lof van een dankbaar Volk zoude verlchaffen, niet kunnen genieten, en dit geheel Dank Addres, met het antwoord daar op, zullen overlaten aan de dispofitie hunner mede Leeden, om daar in te handelen , als 't hun zal gelieven goed te dunken; 't geen H. E. A. met des temeer vryheid kunnen doen, om dat niemand van dat KefpeclabelgedeeltedesZeeuwfchenVolks, 't geen zy de Eer hebben te reprasfenteeren, dit Dank Addres, zo veel zy weeten heefc onderteeketd. — H. E. A. zouden het by dit hun geadvifeerde hebben laaten berusten, indien zy niet, hoe veel Condefcendance zy voor hunne mede Lee Jen hebben, genoodzaakt waren, hunne uiterfis Surprifie en allejints gegronde Indignatie te toonen over't gedrag van aen Heer Haadpenfionaris, die van zig heeft kunnen verkrygen, op eene gantsck irreguliere wyze, met ƒ Leeden, 't Antwoord op het Dank Addres te Concludeeren, en op derzelver naam , fchoon 'c aan de gantfche Vergadering van H. E. M> is geprajfetiteerd, af tc geevenen publiek te maaken, daar H. E. A. buiten de mogelykheid waren, om op 't zelve te advifeeren, alzo H. Ed. Achtb. de verzogte Copie van het zelve nog niet hadden bekooroen, hoe zeer de Heeren Gedeputeerden iterative reizen — om deze!-  JAARBOEKEN, February, 1787. 339 zelve hebben verzogt, en ter Vergaderig gedecla- Zie reert, dat deeze de eenige oorzaak was, waar. zee om 't Advis hunner Committenten niet was' ingekomen. - Deeze Pariydigheid van den Raadpen- De fionaris itryd ten eenemaal tegen zyne Inftruétie, tte • dicteerende, dat dezelve verpligt is in alles te Ztei handelen zonder hegunftiging van eenige StadofSte- weg den, Landen en Perfoonen, en ieder Recht en Ju Da fiitie te doen, "t geen zyn Wel Ed- Geftr. hier ada volftrekt ten opzigte van H. E. A. heeft geomitteert, en H. E. A. des te meer grieft, nademaal zy niet weeten den Raadpenfionaris hiertoe eenige reeden te hebben gegeven, en liefst willen afleiden uit het byzofidèr attachement, 't geen Zyn Wel Ed. Geftr voor de ftad Goes heeft, wegens 'c Ampt van Raad y dat hy in die Stad bekleed, fchoon tegen 't 10 Art. der Inftruétie der Raadpenfionarisfen aanloopende, waar by duidelyk bepaald word, dat de Raadpenfionaris ingeendiensc van andere Steden raag wezen, noch by defiftement van zvn Ampt dezelve ambieeren, zonder verlof der Staaten, die dus verre nooit door den zeiven daar in zyn gekend, veel min daar toe verlof gegeeven hebben. Zulke willekeurige handelwy zen kunnen niet anders dan alle orde der Regee. ring vernietigen, en loopen direct aan tegen 't 13 Art.der Inftruétie van den Raadpenfionaris, die in alle zaaken, waar in na orde van Regeering geconcludeerd kan worden , de fchriftelyke Conclufie in de Notulen moet infereeren, en alleen de Conclucie en niet de byzondere gevoelens voor Extract, zo 'er een moet gegeven worden, laten uittrekken. — Waarom H Ë. A. 't protest tegen deeze allefints irreguliere handelwyze, door de Heeren Gedeputeerdens gedaan, volkomen approbeeren , en niet kunnen nalaaten de zelve aan de verligte attentie hunner Ed. Mog. nog nader te brengen. Verzeckerd , dat de zelve zo wel als zy de gevaarlyke en veruitziende gevolgen van zulke irreguliere handelwyzen volkomen Zullen rüfï » :kra* >an ikzee sns ik- rei  340 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ ZlERIï ZEE. . pecetreeren, en H. E. A. by hun Recht als eefi " integreerend Scaats Lid maintineeren , en van dit alles aan H. E. A. de eclatantfte fatisfactie verzorgen. — Verzoekende H. E. A. van dit hun Advis infertie in den text der Notulen van Staat. Accordeert met voorfz. Notulen. ( was getekend ) J. VAN DEN HOUT E< Nog is het volgend befluit,genomen; Fxtratï uit de Notulen van den Raad Ordinair der Stad Zierikzee. Maandag den a<5 Febrnary 17Ü7. Gedelibereerd zynde op de communicatie» doöf den Heer Raadpenfionaris gedaan, nopens de eerde Provinciaals Vergadering van de Leeden van 't Nationaale Fonds ter bevordering van de gewigtigfte belangen des Nederlardfchen Volks, als meede op de Misfive van den Heer B. Mathias fous, als Lid vau 't zelve, daarover aan den Heer Raadpenfionaris gefchreeven, en door denzelven ter vergadering voorgebragt is goedgevon* tleu en verihau: Heeren Gedeputeerden te gelasten, hier omtrent te declareeren: dat Hun Ed. Achtb. niet dan met de uiterfle furprife hebben ge?icn, dat de Heer Raadpenfiontris deeze zyne Communicatie alleen heeft gedaan, uit de Nieuwspapieren, efi echter een diep ftilzwygen heeft gehouden van andere niet minder gewigtigezaaken in de' zelve Nieuwspapieren vermeld. Hun Ed* Achtb., bedoelen hier mede de Acte van Verbintenis, tusfehen eenige Regenten en Ministers deeze Provintie, (en dat met uitfluiting van andere) aangegaan, als mede de werkelooze onverichil- lig-  JAARBOEKEN, February, 1787. 341, Ikheid, waar mede de Regeering der ftad Goeshet Zie plunderen van zo veele Burg rhuizen heelt aau-zEE gezien, zonder noch door de Juftitie. noch door de Militie, te hebben mede gewerkt, om dat Oproer te fluiten eo de ichuldigen te ftr«ften; Zie, Diettegenitaande de fDeciaale Refolutie by Utd.e» Mog. daaromtrent genomen: ai welk Couranten ten Nieuws voor de digniteit van U Ed. Mog. veel meer beledigend is, en vry meerder ernttig in Befoignes behoorde onderzogf te worden, dan het Nationaale Fonds,'t welk uit veel edeler Principes ontüaat, en niet anders dan de grootfte bly« ken van Menschlievendheid en • edelmoedige byitand van ongelukkigen aantoont, en gegrond is, m dat loffelyk Caratter van onze Natie, die om haare mededeelzaamheid en hulpe jjsens ongelukkigen zo beroemd is; waarom allen, die in dit Fonds hebben ingeteekend, wel verre van de ïndignatie van UEd. Mog. integendeel niet anders dan Hoogstderzelve goedkeuring merueeren ^waarom Hun Ed. Achtb. van oordeel zyn, du de Heer Raadpenfionaris t>ehó«>rt te worden geiasc aan gemelde Heer B. M. Pous in antwoord op deszeifs voorgemelde Misfive te declareeren, dat UEd, Mog. denzelven, en alle verdere ^eeden van dit Fonds volkomen vry verklaar n, van de baatelyke lllatiën, door Hem Heer Raa penüonaris in zyn eezegde Communicatie aangevoerd; dat U Ed. Mog., wel verre van zulks als een Attentaat tegen de Hoogheiden Souveraniteit van U Ed. Mog. Vergadering te befchouwen, in tegen NIEUWE NEDERLANDSCHE . Herbergier de Pot; den Schilder Ever dingen; den Boekverkoper Everdingen; den Kastelein Moor; d.n Biikflager Ostie; den Schoolmeefter van Gorcam voor den tweede maal; den Tabakverkoper Brand voor de tweedemaal; den Deken van het Zakkendragers Gild Monrooy; den Boekverkoper Ten Bosch ; den Notaris Schalkwyk a Velden , voor den tweedemaal; den Grosfier van Bemmel; den Tabaksverkoper Beek; den Notaris H. van Vlooten; den Lakenverkoper Verheem; den Moutbrander Vis/cher; den Zadelmaker Demmetdraad; den Spekflager vanVegten; den Commies de Ruiter; den Fabrikeur Olthof; Juffrouw Toulon; den Keurslyfmaker Otterlo; den Bakker Weppelman en den Wed. Engelhart: gem. Bakker Weppelman, hadt den post van Geconftitueerden, niet langer willen blyven waarnemen. Deze byzondere namen zyn ons aldus opgegeven, op dat van de zekerheid van het berigt zo veel meer zou blyken. Dog eenige Detachementen uit de Compagnien kwamen voor , de aangevallene huizen aan en hielden daar de wagt: maar geen een van de moedwilligen'is gevat. De Kuitery heeft egter veele troupen verftrooid en verjaagd. De Vroedfchap vergaderde den 13 February buitengewoon; wanneer de beweegingen nog niet ophielden. Daar gingen dan rondens zo uit de Burger Compagnien, als de hierin bezetting liggende Ruitery. Woensdag den 14 February wierdt by de Vroedfchap dit befluit genomen.* Ex-  JAARBOEKEN, February. 1787. SS* Extraft uit de Refolutien van de Ed. Gr. Achtb. Heeren Bur ^ gemeesteren en Vroedfchap der Jiad Utrecht. Woensdag den 14. February 1787. In overweging genomen en uit de zekerde berig-^, ten ten klaarden gebleken zynde, datdeonge y regeltheden, welke op Maandag den ia dezer , maand February, binnen deze Stad hebben plaats gehad, vermoedelyk als de eerde oorzaak, moeten worden geattribueert aan eene byeenkomst van eenige peribnen, in zeker Huis op de Oude Graat, bekend onder den naam van het Huis van Paus Adriaan, door hen expres gehuurd tot het opristen van eene zoogenaamde Sociëteit , welke, indezen tyd, alhier niet ichynd te kunnen worden getolereerd , gelyk de ondervinding heelt doen zien, aangezien dezelve voornaamlykzoude bedaan uit zulke lieden , welker denkwyze, ten aanzien der tegenwoordige belangen van Ons Vaderland, algemeen bekendis, van de gevoelens der groote meerdeid van dezer Stads Burgeren en Ingezeten te verfchillen. En Wyders m de confideratie genomen zynde, aan den eenen kant, dat een iegelyk , niemand uitgezondert, een onbelemmerd genot behoord te hebben van die publieke veiligheid, op dewelke alle Burgers en Ingezetenen eene evengelyke aanfpraak hebben, en dat hierom, gelyk de Vroedfchap ookernftig gezind is, waarvan, onder andere, de prompte voorzieninge tegen den voortgang der ondaane bewegingen kan getuigen, alle verdoring van dezelve veiligheid kragtdadig behoord te worden tegengegaan, en tegen de aanlegger* en uitvinders der gepleegde ocgeregeltheden geprocedeerd. ingevolge de Publicatie van den Ed. Achtb. Ue rechte van den 13 January jongstleden; doet aan de andere zyde, dat door een ieder, voora jn den tegenwoordigen toeftand van zaken, ai Ü- RECHT Ref. tot '.rbod %n de 'ocieteit tiZ' 1 i i  352 NIEUWE NEDERLANDSCHE U: TKECHl Befl. tc Veibud van de Sociëteit enz. les behoord te worden vermeyd, wat eenige . aanleiding kan geven tot verbreeking van de zoo hoog nodige openbare rust: heeft de Vroedfchap /zich in de onverrnydèlyke noodzakelykheid ge. vonder., ten einde de gevolgen, welke uit het contrarie van dien zouden kunnen voortvloeijen, in tyds'te voorkomen, alle de Leeden van bovengenoemde geprojecteerde Sociëteit, en een iegelyk van hen in het byzonder, feriemdyk te vermanen, en , zoo veel nodig is', te gelasten, dat dezelve voordaan by provifie, noch in het voorgemeld Huis van Paus Adriaan, noch in eenige zndere expres daar toe te huuren of te kopen Huizingen of Kameren, eenige opzeuely. ke byeenkvrnlteo zullen houden; zullende dezelve Leeden, het tegendeel doende, en deze ernftige waarfchouwinge op eenigerhande wyze tragtende te eluderen, alle de fchroomlyke gevolgen, welke daaruit te voorzien zyn, eeniglykaanhunnemoedwillige onvoorzigtigheid te imputeren hebben ; belnlven dat de Vroedfchap , in dien geval. Ie, uïtdruklyk zich wi! gereferveerd hebben, tegen de verfmaders van derzelver getrouwe voorzorg zodanig te ageren, als Hun Êd. Gr. Achtb: als dan zuüen oordeelen te behoren. En zal Extract dezer aan den Notaris van Schalkwyk a Velden worden ter hand gefield, om zich daar ra te gedragen, en zyne mede Leeden van deeze ferieufe Vroedfchaps intentie tc informeeren. Men ziet dan uit het. verhaalde, en uit deze Vroedfchaps Refolutie, dat, zo door de moedwilligheid van zommigen en eene opgeruide menigte, als door het gezag van de Vroedfchap, aan de Leden van de nieuw opgerigte Sociëteit, het regt van zamenkomften te houden, het welk aan andere Ingezetenen was toegeftaan, is verboden ge:  JAARBOEKEN, February. 1787. 353 geworden. Of zulks niet, of zonder wettige redenen is gefchied- behoeven wy niet te beflisfen. Oen 16 February is nog de navolgende Publicatie afgekondigd: Burgemeesteren en Vroc 'ichap der ftad Utrecht, met üe uiterfte verontwaardiging vernomen he b ide de v:negiande Baldadigheid deezer dagen alhier, zoo met het inflaan van Glazen als anders, aan vérlcheiden particuliere Huizen gepleegd4 van welke ongeregeldheden, niettegenitaajcie alle aangewende pogingen , de Aanvoerders en Üitw'éikers dus ver niet hebben kunntn worden ontdeKt; en nochihans niets meei ter harte nemende, dan een iegelyk te bewaren by die publieke veiligheid, op dewelke alle Borgers en Ingezetenen even de zelve aanTpraak 'kunnen pretenderen, hebben goedgevonden en verftaan, onder inhasfie van de Publicatie, door den lid. Achtb, Gerechte dezer Stad, op fpeciale authorifatie van de Vroedfchap op den 13 january jongstl.den gedaan emaneeren, ten fterk ■ den te interdiceren, gelyk aan een ieder, hy zy wie hy zy, op het nauruklyklfe word geinterdiceert by deeze, enige molesten, hoe ook genaamd, aan Huizen of Perfonen te plegen, ou pcene van aan den Lyve te zullen worden geürafc: belovende de Vroedfchap aan diegeenen, welke de Daders, Opftokers en Aanvoerders van de voorgezegde ongeregeldheden zuilen aanwyzen , zodanig , dac dezelve in handen van-de Juflifie geraken, en, van het Feit overtuigd, de welverdiende ftrafTen kunnen on dergaan, een Premie van een honderd goudi INEDEKXANDSCfiE Ryders, boven en behalvet impuniteit, indien deze claar aan mede plichti< mogen zyn; Zullende deSNamen der Aanbrengers dës begerende worden geiecreteerd. Aldus by de Vroedfchap der ftad Utrecht ge ai trecux Pub!, te. gen bal-, dadightid enz. t »  trecht. 354 NIEUWE NEDERLANDSCHE arrefteert, op den 16 February 1787» en tea zeiven dage van den Stadhuize afgekondigd. J In kennisje van my, N. T. van VOORST» Men kan uit het een en ander afneemen, hoe verdeeld de gevoelens zyn: ruim twaalf honderd Burgers zyn de nieuwe regeering toegedaan ; maar ook een groot getal zyn voor de oude Staatsgefteldheid, welker namen in zommige dagpapieren in een zeer groot getal allen zyn opgeteld. Of zulks naaukeurig genoeg gefchied zy of niet, kunnen wy niet beflisfen. Dit is zeker dat de Stad verdeeld is. Wy hebben ook de hatelyke omftandigheden, die in de dagpapieren van wederzyds nopens de beweegingen en oproer verhaald zyn, daar gelaten. Men weet hoe de partyfchap die vergroot; en waarlyk; alle oproer en geweld, hoe, waar en door wie verrigt, of geduld, is op zig zeiven fchandelyk genoeg, zonder dat het behoeve vergroot te worden. Den 13 February is by den Raad dit befluit genomen. ExtraEt uit de Refolutien van de Ed.Groot sic'ntb. Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap der ftad Utrecht. Dingsdag den 13 February. 1787. Burgemeesteren en Vroedfchap der ftad Utrecht ordoaueeren by deze, ora redenen Hun Ed. 1 Gr.  JAARBOEKEN, February, 1787. 35S Gr. Achtb. daar toe moverende, aan alle Verlofgan. gers van de Militie, zoCorporaalsals Gemeenen, onder welk Regiment dezelve mogen behoren, om binnen den tyd van drie dagen, na dato dezer, zig buiten de Stad en Vryheid te begeeven, en daar buiten te verbly ven tot nader Advertentie en ordre; op psne, dat by nalatigheid tegens Hun ten ftrengften zal worden geprocedeerd; en zullen die geenen, welken binnen den geftelden termyn van drie dagen eenigen moedwil. molesten, of disorders kwamen te plegen, naar exigentie van ^aken, aan den Lyve, of zelfs aan het Leven, worden geftraft. Verftaande Burgemeesteren en Vroedfchap wyders, dat alle de vorige Publicatien met relatie tot voorfchreve Verlofgangers en andere, en inzonderheid, die van den 13 January dezes jaars, door de Heeren van den Ed. Achtb. Gerechte deezer Stad, geëmaneerd en afgekondigd,zullen blyven in haare volle kragt en vigeur. En zal Extract dezes afgekondigt, gedrukt en aangeplakt worden om te dienen tot derzelver fv'aricht. Aldus by de Vroedfchap der ftad Utrecht gearrefteert op den 13 February 1787, en den 14dito van den Stadhuize afgekondigd. In kennisfe van my, J. W. de R U E V E R. OFERTSSEL. Zwolle. Den 21 January was de Magiftraat alhier vergaderd, om over den inhoud van de in ons voorige Irukje medegedeelde Adresfen U- rRECHT Ontzegging der Stadaan Verlof, gangers. 1  35ó NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle fen te raadplegen; toen vielen twee Leden namenlyk, Ravefiein en Tobiasaf, en voegden zig by de minderheid, zo dat de meerderheid , die tegen de Adresfen was, nu gelyk was geworden met de minderheid, en de ifcemmen thans Haakten. Den 23 Jauuary wierdt een Adres en Declaratoir ter vernietiging van het Regeerings Reglement aan den Senior of Oudften van de Gemeente, zynde de Heer Meidenkamp, overhandigd, ten elf uuren vergaderden Raad en Gemeente om daar over te raadplegen, en bleeven totover de twee uuren vergaderd. De Raad konde niets befluiten, alzo de ftemmen.., Haakten. Seven Heeren waren voor de vernietiging van 't Reglement van ió/5, dog leven Heeren, namenlyk, Rouze, Crans, Wicherlinck, Eeckhout, Metelenkamp, Hanzelaar en Sanaberg konden zo maar niet befluiten, tot vernietiging van een Reglement, dat zy bezwooren hadden, en volhardden dus by hun belluit van den 7 November 1786. De Gezworene Gemeente ligtte'er beter de hand mede, en belloot met meerderheid, tegen het Protest van haare medeleden , aldus: „ De Meente verklaart, het tegenwoordig Reglement van Regeering, voor zo verre deze Stad betreft, voor vernietigd en afgefchaft. En dat op tien 25 dezer maand, niemand „ als Burgemeester moet worden verkoren, ., als die zig vaardig verklaart, een nieuw L verbeterd Reglement te helpen vastiteiien - , » en  JAARBOEKEN, February, t ffi. |j? V; eh invoeren, immers nadat hy ten eerfien j, Landdage van den eed op liet tegenwoor\, dïg Reglement zal zyn gedispenseerd. Eti 3, omdat zig de Meente met alle 24 door dë „ Burgery öpgégevehe pmnclen, óm te :„ dienen tot grondflagen" voor een nieuvv Reglemement, niet kan vereehigéh, referveert zy zig, hare gedagten daarover \, aatvde Burger^ te communiceeren" Men ziet hier uit, dat de Gezworene Gemeente het Regeering Reglement 'voor vernietigd en afgefchaft verklaart. Wy beflisfenniet, of het beter ware, dat dit Régiement afgefchaft of veranderd wierde door gepaste middelen; maar vraagen nu maar alleen -, bf dê Gemeente het recht heeft,om dat Reglement voor afgefchaft eti-vernietigd tè verklaaren? Immers, men ftelle eens, dat 'de Raad het tegendeel liaddë geoordeè}d en befloten , of, dat het voorfz. Reglement nuttig en heilzaam ware, zó als de Staten voorheen geoordeeld hebben; of, dat het zelve niet dan met onderling góedvinden van deri Soüverein en den Stadhouder konde veranderd of vernietigd worden, wat dan ? wat zou dit beilüit van de Gezworene Gemeente dart Jtuhnèn uit doen P Het geen omtrend hethoógfte gebied, in eenen Burgerftaat waar is, en door de GiiooT in zyn fchoon werk over het Recht Van Oorlog en Vrede, I. B. 3 d. § 7. ten düidelykfte geleerd, dat het Hoogde gebied iri eenen Burgerlta'atmaar^» kan zyn; dit is ook omtrend kleinere maatfchappy.ti j omtrent Heden ehz.teffens waar, dat ihëéne Aft Stad SwÓLfcË  358 NfEÜVVE NEDERLANDSCHE Zwolli : Stad maar één Gebied (Imperium)km zyn: anders zal ligtelyk in die Stad de eene Gebieder beveelen en voor den wil van zyne Stad uitbrengen, het geen de ander Gebieder voor die zelfde Stad wraaken en verwerpen zal. Het welk de ongerymlte gevolgen ten nafleep moet hebben. Den 25 January 1787 deeden de Burger Gecommitteerden het Volk verzoeken, om den zelfden dag, zynde dengewoonenKeurdag van de Magiltraat, voor negen uuren in de groote Kerk byeen te komen. Een groot gedeelte verfcheen, aan welk wierdt voorgelezen het navolgend Declaratoir: Nader Declaratoir, door Gecommitteerden van de Bnrgery, uit naam en van wegens de thans vergaderde Burgeren, op dato 25 January 1785. aan de Gezworene Gemeente overgeleverd. Alao meer dan agtien honderd Burgers en lm en Opgezetenen der Stad, op Dingsdag den 12 dezer maand, by Adres aan Raad en Meente bebben verzogt en aangedrongen, dac de op nieuws te kiezene Burgemeesteren op aanüaande Pauli, zynde de dag van heden, eer dat derzelver verkiezing voor geperfectioneerd zal gehouden worden , zig vooraf zullen moeten verklaren, vaardig te zyn, de begeerde verbeteringen.mede vervat in de bekende vierentwintig Artikelen, aan teneemen,, en dien ten gevolge met de Gemeentsliedcn en de Burgerye, een nieuw Reglement op de Regeering dezer Stad, voorgemelde vierentwintig Ar- ti-  JAARBOEKEN, February, 1787. 35?> ifkelea inhoudende, te zullen vastftellen en invoe- ln alzo het de ondergetekende Burger Gecommitteerden gebleeken is, dat wel by de Meerderheid der Gezwooren Gemeente is gerefolyeerd, om het tot hu toe gefübülteerd hebbende Regee rinss Reglement met de daad te vernietigen, en , voor afgefchaft të houden; — dog dezelve zig ten aanz en van het wezendlyke pomct, de vercieuwing eh verbetering van het Reglement op de Repeering dezer Stad, met de vierentwing Amkeleh als nrig niet verklaard hebben, en zelfs door andere Gemeenslieden geprotefteerd is tegen de Verandering van het Regeerings Reglement, met verklaring zig daaraan als nog te zullen houden. Zoö vinden zig de Burger.Gecommitteerden, eefterkt door de fchrifcelyke verklaring van meer dan astien honderd haaren Meedeburgereri en Ingezetenen J verpligt,, by dezen te deciareeren , dat zy ver wagten.dat de protefteerende Gemeenslieden zullen eerbiedigen de ftem van het. Volk dezer Stad, en alzo iii de te doene MagiftraatsKeür geen de minde agt meer zullen flaao op het akefonafte Regeerings Reglement, en dat de gezanVntlyke Keurnooten, ingevolge de welgemelaeVolkltem, by de Magiftraats yerkièzinge op heden de Keur niet voor geperfectioneerd zullen houden , voor en al eer de verkorene zig vaardig het? ■ hen verklaar:, em de verbeteringen, door het Volk „earrefteerd, en by meergemelde Artikelen vervat, \an te neemen, en dien ten gevolge eeri nienw Reglement op de Regeering dezer btad, voorfchre ^er? verbeteringen inhoudende, te zullen vast hellen en invoeren j voorbehoudends daaromtrent «lërzelver advifen ter Vergadenngö van Raad er Meente, verwagtende de Burgery, thans verga, aerd, dat aan haar ernftig verzoek en gedelareerde &il za! worden voldaan. Aa s &c ZwoLt.il Nader Declara^ •oir van Gecomnij ian GeavoorenSemeend  göo NIEUWE NEDERLAND3CHE Zwolle S 5 J i > 9S 5: »ï M Het aanwezend Volk gevraagd zynde, of het den inhoud van dit Declaratoir goedkeurde, en zulks met ja beantwoord hebbende, wierdt hetzelve door eenige van de Burger Gecommitteerden ter Vergaderinge van de Gezwoorene Gemeente ingeleverd, welke daarover raadpleegde van negen uuren tot half elf, geduurende Welken tyd de Meenigte in de Kerk vergaderd bleef, en derzelver antwoord afwagtte. Eindelyk verfcheen eene Commisfie uit de Gemeente, beftaande uit de Heeren H. f. van derWyk, G. Bodde, p. Feyth enj. H, Stoite, in het Kraamers Gildehuis, alwaar de Burger-Gecommitteerden haare gewone vergaderingen houden, en overhandigden ian dezelven het navolgend fchriftelyk voorrel : Op het zoo even door de Burger , Commisfie overgegeeven Declaratoir, , proponeert de Meente als een middel van , vereeniging, dat zy vaardig is, door de , Keumooten aan de nieuw te kiezene , Burgemeesteren te doen afvragen, of , zy bereid zyn een nieuw en verbeterd , Reglement van Regeering voor deze , Stad , met concurrentie en tot genoegen dér Burgerye te helpen vastdellen en , invoeren, en de vierentwintig overgegeven poineten tot een grondflag van hetzelve te leggen, wanneer de Burgery verklaard, daa'rby te perfideeren, nadat Raad en Meente haar advis over die poindten „ aan  JAARBOEKEN, February, 17*7. 36* % aan de Burgery zal hebben gecommuni„ ceerd?" Dit Voorftel wierdt mede aan de vergaderde Meenigte van den Predikftoel voorgelezen , en goedgekeurd, waarna aanftonds tot de looting der Keurnotcn wierdt overgegaan , welke gevallen is op de nagenoemde Beeren: uit de Voorstraat H. J. van der ÏVyk, W. Queyfen en Zebinde; Waterstraat Beeldemaker, van Riel en Eekhout; Dieserstraat Nieuwenflyk, Fabius en Walraven ; Sa.ssenstraat Berg, Tobias en P. H. Queyfen. Het was 's avonds ruim half agt, eer deze Heeren het volkomen eens waren omtrent de keuze van een nieuwe Magiftraat, welker naameu kort daarna, by het ligt van eenige flambouwen, van de puye van 't Stadhuis wierden afgelezen. Er was intusfchen iterke aanzoek gedaan by de zeven Heeren, die op den 7 November laatstleden de bekende Refolutie hadden uitgebragt, waarby het Reglement van den jaare 1675 allezints nuttig en wettig wordt verklaard, of zy namenlyk op de bovengemelde voorwaarden, hunne Regentsplaatzen op nieuw aanvaarden wilden, indiende Keur op Haar Eds. mogte vallen, '1 welk door yder van hun ftaqdvastig wierdt geweigerd. De vyf Heeren, diezedert eenigen tyd voorheen de Minderheid hebben uitgemaakt,.en tot vernietiging van 't Reglement geftemd hadden, zynde de Heeren Rudolph van Sons$esk, M. D., Mr. JJavid Thomas/en a Thu~ Aa 3 es- Zwolle  Söa NIEUWE NEDERLANDSCHg Zwolle esfing, Mr. Arno ld Gelder man, jfoan Dirk van der Wyk en Mr. G. IV. van Mark, als ook de Heeren Mr.H. W. Raven ft einzw Mr. ^ Tobias, wierden toen op nieuw ingekoren, en de negen opengevallene plaatlen van Scheepenen en Raden vervuld met de Heeren Gerrit Boldde, M. D., Philip Linden* bcf,Lüb.Rietberg,Ahraham van Sonsbeek, Mr. Rhynvis Feyth,Mr. L. H. C.Nieland, Mr. Ja* cobStefcns.J.A. Ledeboer en J.A.Stolte M.D. Uit deze nieuw gekozene Raden wierden als afgevaardigden ten Landdage aanftaande benoemd de Heeren Rudolph van Sombeek, JJavid Thomas/en a Thuejfinck en H. Raveftein. Staphorst. Het Genootfchap van Wapenhandel is hier; pok de twistappel. Den 16 January zyn yeele Oranjegezinden op het zelve aangevallen, zodat van wederszyde eenigen ge-, kwetst zyn. STAD EN LANDEN. Groningen. Door 757 Burgers en Ingezetenen is den 5 January 1787 dit Request ingediend. Edel Mogende Heeren, Burge_* meesteren en Raad Oud en Nieuw, Sampt Taalmannenen Gezwooren Meente, uitma. kende den Breeden Raad der Stad Groningen. Daar het UEd. Mog. behaagd heeft', met de denkbeelden van 934 Burgers eu lngezeetenen  JAARBOEKEN, Februaryt 1787. 3^3 teer Stad, nopens de noodzaakelykheid eener < herziening over alle deelender Regeerings ConitiSe deezer Stad, en deszelfs onderfcheidenewy. zea van Reprefentatien, zoo Vaderlandlievende in te Remmen, eene daar toe wettige oproeping van bec Volk, ter aanllelling hunuer Gcconuuu. eerdens enz. te accordeeren, en by die zelve eunltige Refolutie, van den 15 December 17S6, eene Commisfie uit UEd. Mog. en de 934 < in plaats van wylen den Heer Mr.'> Roggevee», door 7vne Doorl. Hoogheid aangefteld zynde tot AuSteur • Militair te Venlo, heeft in d* huedamgbeW voor den Raad van State den Led afgelegd. fS-n «7 van ^m. maand heeft ter Vergadering van Hun Hoog Mpg. den eed afgelegd, de rJctt Willem Hatgma van Broekhuizen tot /-antborn , als Adjunft Ontfanger van de Convoyen en U* denten te Harderwyk. Leyden. Den 8 dezer maand February heeft AP H002 Geleerde Heer Nicolaas Georgius Ooster- tk h^-S^-Med-Theorr:¥ F-T Pr/' Ordin. zyne waardigheid van Rector Magnificus dezer Umverfiteit nedergelegd met eene pleguge redenvoering: De ardua Medicina exercendae provincia, dat is J Over het zwaarmgtige van dele* oefening der Geneeskunde. En is als ReÜov Mag* 'Jfkas opgetreden de Hooggeleerde Heer üe»n. :ran- r ing dek. hooE$gr ,!te1 ars 'z.  368 NIEUWE NEDERLANDSCHB Vëran derinc onder DE hoc ce en LAAGE AMTKInAAKSENZ. - cus Alberttis "chuhens, Artium Mag. Ling. Cr. ft* ! Anüquit Hebraic. Profesfor Ordin. V loc Secretaris van den AcaJeraifchen Senaat i-is den eerflea van gem. maand aangcfttld de Hooggeleerde Heer Floris Jacobus Voltelen , Med. Do£i. Medicina £P Cbemice Profesfor Orain . Am stel dam. Den i February zyn alhier door den Ed, Achtb. Raad, beftaande zo uit de Kegeerende als Oud-Burgemeesceren en Scheepenen , tot Burgemeesteren dezer Stad verkoren de Heeren Hendrik Hooft Danielsz., Mr. Willem Gerrit Dedel Salotnonsz en Mr. Marten Adriaan Beels, welke uit de afgaande Heeien Burgemeesteren tot Voorzittend Burgemeester benoemd hebben de Heer Mr. P ië- t E r ClIFFORD. Voorts zyn den 2 der gem. maand, uit etn Naamlyscj van Veertienen, door den Heer, Erfikdhouder verkooren tot Scheepenen dezer Stad de Heeren Everard Adriaan van Muyden , Mr. Nicolaas Calkoen , Mr. Nico/aas Warm Anthoniesz., Mr. Samuelvan der Meniën, Mr. Pieter Eiias , Pieter Comelis Hartfinck en Mr. Jan Wolter van de Pol ; hebbende uit de afgegaane Heeren Scheepenen verkooren tot Voorzitter den Heer Mr. Comelit van der Hoop Gysbertsz, en tot naast-Voorzitter den Heer Mr. Diederik Johan van Rogendorp tot Hof-wege , en voorts tot Scheepenen Commisfarisfen: de Heeren Calkoen, Warin, van der Muelen, Elias, HartJin:k en van de Pol. Den 8 derzelfde maand is by den Ed. Achtb. Raad benoemd tot de Commisfie van wegens deze Stad ter Admiraliteit alhier, de Heer Mr. Joachim liendorp, Heer van Marquette &c, in plfcatfe van den liesr- Mr. Willem Gerrit Dedel Salomorsz-, in welke hoedanigheid gem. Heet ter Vergadering van Hun H. Mog. dïénvolgends den Eed heeft afgelegd. Den  JAARBOEKEN, February, I7S7. 36^ Den 21 February zyn door de Ed. Manhaften Krygsraad deezer Stad verkoren; Tot Kapteinen: in Wyk 1 Wilhelmus Lynflager, 34 Jan Fredrik Hofman, 39 Wouter Smit, 42 Leendert Attthony van der Mtulen, 54 Jan Lambi/ts, 56 Willem Daniël des Ruelles , en 60 Hendrik Melisfen: Tot Lieutenanrs.: in Wyk 4. H. Husfem, 11 J. J. van der Meulen, 14 Dirk van Lankeren, 03 A. J. Boom, 9.6 Jacob Hendrik de Ridder, 33 H. J, Koopman, 58 Hendrik Hoving, 4( Christiaan Schellinger Harmsz., 4^ D. Schr'óder, 44 EduardBar* reveld, 45 ^0» Hendrik Stulen, 57 Nicolaas U* derik en 49 Hewry Kuyper: Tot Vaendngsin Wyfe 3 ^tfce£ Godefroy, 4 Adriaan Doublet, 1 \ Ber. nat dus Meyer, 15 Coenraad Krul Juuior, 26 ^rnout Jacob des Bordes, 09 Hendrik Mar cus Ogel. wight, 33 Adriaan Holtsman, 38 iJ///a Lyflager Junior, 40 Willem Roelofs, 41 Daniël van Rosfin, 43 Hendrik Barkmeyer, 46 Arend de Heus, en 49 /forw. Meyer, Hermanusz. Alkmaar. De Heeren Staten van Holland en Westfrisland hebben ingevolge en op deri voet van hoogstderzelver Refolutie van den 16 December 1783, uit eene Naamlyst van drie Perfoonen , tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad in plaats wylen den Heer Mr. Pieter Ouwens gej. kozen den Heer Mr. Comelis Domis, welke ïndie hoedanigheid den 1 dezer maand February is beSdigd geworden* P ü r me rende. Dèrt 1 r February is by de Ed. Gr, Achtb. Heeren Burgemeesteren en Vroedfchappen dezer Stad aangefteld, om met den ilten Mei aanftaande, voor den tyd van £ jnaren, zitting re neemen, in de Vergadering der Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden van de Heeren Staaten van Holland en Westfriesland in Westfn'eslsod en het Noorder Kwartier, de Heer Corwhs Koel, regeerend Burgemeester en Raad, in plaats van Heer VlJftAN-" dering cnder de hooge en LAAGè Amte- naars enz.  Ver ais df.rin onder ï)e hoi ge en lage Amte naars snz' 370 NIEUWE NEDERLANDSCHE .Heer Mr. Laurens Peerebocm ., Oud■ Burgemeei■ -; ter eti Raad, wiens Commisfie ais dan ftaat te eindigen. >- M 0 y d e n. Den 8 February zyn rot Burgemeesteren dezer Stad verkoren, de Heerert Abraham van der Spar en ThAddèus I ang gras. Ook zyn uit eene overgeleverde naamlyst, door Zyne Doorluchtige Hoogheid detv 'Heere Ptinfe Eifftadhóudcr, tot Scheepenen dezèr Stad vérkoren; de Heeren Jacob B'Jten Jajtsz.; Dirk Branepoely Comelis Couzynszt Gertit Lam én Gerrit Kok; mitsgaders tot Scheepen'n Cprttö '^arisf '.n van des Gemeene Lands Middtlen Jtcob Bolten janzs, Comelis Couzynsz. eti Gerrit Lam. MiDDEtüüBG. Den Tb February is door de Ed. Achtb. Magiftraat dezer Stad aangefteld totProfesfor Hifi. Ecclefiast. alsmede tot Profesfor Hifi', Exegeticte de We! Eerw. Hooggeleerde Heer H. 'J. Krom. lin ter zel'ver tyd de Wel Ed. zeer Geleerde Heer W. Kist Lector der Latynfchê Schoole alhier, in plaats van wylen den Heer W. Prntdcrs, tot Lector Hiflorhtum aan' het Athenaum lliustre binnen deze Stad bevorderd. Den 15 February- is- binnen déze Stad, in deri ouderdom van ruim 70 jaaren overleden de Heer Mr. Pieter van Visvliet, in zyn leven Oud-Burgemeester der ftad Middelburg en Bewindhebber der Oost-lndifche Maatfchappy ter Kamer Zeeland. . mo ., ïiiaj r. . _ <:; i '-ff Utrecht. Den 1 February hebben Heeren Burgemeesteren en Vroedfchappen, als Curatöri van deezer Stads Akademie, tot gewoon Hoogleeraar in het Burger Roomsch en Hedendaags Regt aan dezelve beroepen den Hooggei. Heer Petrus Roskam, der beiden Rechten DoStor. en thani  JAARBOEKEN, Februdry, 1787. 371 th'os Hoogleeraar in het Roomsch Burgerrecht aan ' de Hooge School te Harderwyk. j V i R11 e e n E. Uit eene Naamlyst zyn door zyne Doorlugtige Hoogheid verkoren tot Burgemeesüeien: Dr. Adam Christiaan Mets, Mr. Jacob Harsteen Heer van Cadier. Tot Scheepenen de Heeren Mr. Dirk Klerk, Adrianus Roghair, Hendrik van Noors, Geurt van Holst, Roelof van Noort, Adriaan van Ommeren, Menfo Johannes Menfo; ter Vergadering van Heeren Gedeputeerden Dr. Adam. Chr. Bfctz. Tot de Middelen de Heeren van Deventer, Klerk en Hak/leen; en de Wees- en MomboirKamer, de Heeren Metz, Hakfteen en van Brienen. Groningen. Een 13 February is alhier in de ouderdom van 54 jaren en 10 maanden overleden , den Heer Mr. Rudolph Arnolai, Lid van Taalmanen en Gezwooren Gemeente dezer Stad» LYST l7eranjeuin g )nder de hooge en lage Amxe- na ars enz.  37* NIEUWE NEDERL. JAARB. Mr. ïjif, LYSTDER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den ig February Rotterdam den io Februttry. by de Z. Zak. HAVEü.VriefeBroüw-iS a i£ 1"arw Jarige, Oude 16 a 20 Sj Zeeuws enz. 12 a 13 <£ —— nieuwe j6 a 21 B PAahdèboonen 2 i a 23 o£ -■■ -- b'auwö 15 a iö^IXiiveboonKN 22 a 25 Zomer . 14. a 17 "Koolzaad 54 a 62 t£ Rogge Zeeuws enlnl. 13 a 145S Moutwyw 6 cCdegoVf Ext en Grauwe 18 a 28 g by den Steen." . Groene 22 a 25 ^Vlas Allerbeft 60 a 66 ft. Witte 15 a 17 fi Best 46 a 50 ft. WiTTEBooNENKIeiReió a 21 fl: Middelfoort 35 340 ft by 't Laft.j-— Gemeen 26 a 32 ft. Boekwstt dp i$2 s a iyï^ —— Allergemeenst 23 a 28 ft, Gebst Winter nèa rosc?) f***—» Zomer irj^a ig$c£f  N i Ë Ü W Ë NEDERLANDSCHË JAARBOEKEN Maart mdcclxxxvii. GELDER LAND. N y m e g e n. By gelegenheid van de dood van jr. van der Does van Noordwyk, is Jr. van Wasfenaar Starrenburg naar deze ftad ge* reist om Z. Hoogheid te verzoeken om het Lieutenant Houvefterfchap van Holland. Tusfehen den Ritmeefter Schneiders eti den Cornet van der Wall is een geregts* geding gevoerd, 't welk den 28 FebrUary ir.et de kosten, ten nadeele van deh eerstgenoemden, is uitgewezen door eenen krygsraad, van welken de overfte lbouarts voor* eitter is geweest. Den volgende nacht omtrend 12 uuren is van ftraat op de ka* mer van gem. overlten viermalen gefchoten» Een kogel is door een venfter in het hout aan den overkant van de kamer blyven zit* B b ten»* n*më» GEM»  Nymb. cen. 374, NIEUWE NEDERLANDSCHE ten, en twee venfters zyn door de hagel en het fchroot zeer gehavend. Den 2. Maart is door het Gerecht een Publicatie afgekondigd, en 1000 gis. beloofd aan dien geenen, welke den daader of daaders weet te ontdekken, zo dat zyin handen van het gerecht kunnen geraken. ' Den agften Maart, zynde de 3ofte Verjaardag van Zyne Doorlugtige Hoogheid , den Heere Prinfe Erf-Stadhouder,was hier alles ongemeen luifterryk. Hoogstdezelve , benevens Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Prinfes en de verdere Vorftelyke Familie ontvongen de pligtspleging van gelukwenfching van den voornaamften Adel, aanzienlyke Regeerders , byzonder van de Stads - Regeering , Kerkenraad , Militaire Officieren , en buitenhndfche Gezanten by den Staat, benevens eene menigte lieden van aanzien van groote plaatfen herwaarts toegevloeid. De Parade waar lirifterlyk, en eene groote menigte van menfchen daarby tegenwoordig. Aan het Hof was 's middags nie: als gewoone tafel geweest, zynde de aanzienlykfte lieden by den Heer Grave vaa Randwyk, en den Heer Generaal van deHoop , pragtig ter maaltyd onthaald. Des avonds was groot Cirkel ten Hove, en den 9 Maart groote tafel, en avondmaal, en dans. Van de Schepen, Jagten en Boeijers hebben vlaggen gewaaid. Hier en daar wierdt een vuurwerk afgeftoken, dog geen huizen verligt; vermids van hooger hand daar tegenafradende verzoeken aan de Burgery waren gedaan. Zalt^  JAARBOEKEN, Mam % 1787. 575 Zalt-Bommel-. Den 8 Maart, zynde 'sPrinfen Verjaar-1 dag; heeft de Oranje-Vlag van 't Raadhuis gewaaid,'t welk in twee jaren niet gefchied is. De ftads kanonnen zyn gelost , de klokken befpeeid,en is voorts deze dag door het blazen der trompetten, en het fiaan^ der pauk, op de puye van 't Raadhuis gevierd. De Regeering hadt den 4 Maart by Publicatie , het fchieten, affleken van Vuurwerken enz. verboden. Zommige Ingezeten hebben vlaggen uitgeftoken , en 's avonds hunne huizen verligt. Eea .gedeelte der Ingezetenen is met oranjevaandel en oranjeftrikken , in gelederen en gewapend opgetrokken : en heeft voor de huizen van zommigen aanzienlyke Lieden, die zy voor Prinslieden hielden , verfcheidene wapenoeffeniai gen verrigt. Z u t p H e N. Vier Boeren , in het amt van Zutphen , geweigerd hebbende, zekere gevorderde dienstgelden over den jaare 17#4 te voldoen, ter fomma van 2 gl. 1 daald. en 1 gl. waren daartoe onlangs by fententie van het Scholten Gerigt verwezen. Zy bleven weigeren aan het gewysden te voldoen. Dns gaf het opgem. Gericht een aéte van peinding, ten einde zy voor die fom en de kosten, daar over gevallen, wierden uitgewonnen: de gereahteJyfce verkoping was bepaald Bb a_ Pp Zalt- ioMiel.  376 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zot. mm, A r n h e ft Öe hitte der verbittering tusfehen de Burgera op den ifien Maart, wanneer zig de Heere» Croakceus en Hafenbroek, de eerfte als Ste-^ dehouder van den Scholtus, en de laatfte als Fiscaal,naar de erven dier boeren begaven, om het gewysde ter uitvoer te brengen. Dan by het erve klein Hulzen in de eerfte plaats komende , vonden zy aldaar omtrent 400 boeren, die met onhebbelyk getier en gewapend hen opwagtten: waar op de commisfie raadzaam oordeelde , de uitvoering op te fchorten en onverrigter zake te rug te keeren. Zulks hadt een nieuw exploict ten ge« volge. Den 9 Maart des avonds om 10 uuren kwamen 2 Mombers van 't Hof, namen* lyk de Heeren van Hasfelt en Schrajferp te Zutphen aan, en vertrokken te middernagt om 12 uuren in een koets, nevens den Ste^ dehouder Cro.okceus, verzeld van 6 Dienaars in een Postwagen , en vergezeld door 28 Ruiters van Tuyl, en .100 man Infantery van Welfaren, uit de Nieuwftadspoort naar bui* ten. Zy kwamen 's morgens ten 7 uuren te rug, met zig brengende 3 geboeide Boeren knegts, die van't bed geligt waren, en vervolgens naar Arnhem gebragt wierden. De* ze waren het, die op den 1 Maart de Commisfie door de Heeren Crookceus en Hagebro.ek bekleed , met geweld waren aangevallen , en op hunne koets fteenen geworpen hadden, -  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 377 m Ingezetenen, welken het nieuw ftaatsgeftel zyn toegedaan , en de krygsbezetting Haat1 nu en dan nog ten dak uit. Den ia Maart des avonds trok een troep foldaten van 't Regiment van Sommerlatte , (op Groningfcha, repartitie ftaande) van de Rhynpoort met uitgetrokken Sabels, opder het roepen van orange boven, het krasfen over de fteenen en het aanranden van die hun ontmoeten naar de Velperpoort, alwaar zy aan het Huis van den Herbergier Limphers de glaazen hebben ingeilagen-; de Vrouw in haar Toonbank ftaande liep groot gevaar: haar Man, die met twee Burgers in de de Kamerzat, kwam gewapend met de Pook, Tang en Schop van de Kaggel, tot hulp; doch deze voor de overmagt moetende wyken, greep een Piftool, welk geladen aan demuurhong, dreigde hun over hoop te zullen fchieten,zo zy zyn Huis niet verlieten, waaraan zy niet willende voldoen, zo heeft hy op op hun getracht los te branden, dog de Piftool weigerde: waarna hy een tweede Piftool greep, en daarmede een der Soldaaten dwars door het been fchoot, hebbende die zelfde Kogel nog een paard, hetwelk juist op dat ogenblik het Huis voorby ging, in 't been getroffen, en vervolgens een ander Soldaat twee toonen van de voetafgefchooten, waarop deze hoop muitelingen de vlugt nam. De Officier van de Burgerwagt liet van den voorzittende Burgemeester bevel vragen tot het handhaven van de openbaare rust, welke egter zo fpoedig zonder medeBb 3 wc- Arn>. 1em.  378 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arn. Weten van den anderen regeerende Burgemee* fier niet kon gegeven worden. Inmiddels zyn eenige Burgeren van de Compagnie, alwaar dit m voorviel, wel gewapend vergaderd voor het Huis , aan 't welkde overlast gefchied was, en de bevelvoerende Officier van de Burgerwagt het zyne onderhebbende Manfchap met fcherp laaden; waardoor den avond verder ftil is afgeloopen. Hattem, De gemoederen zyn hier nog geenzints bedaard : van tyd tot tyd gefchieden ongeregeldheden ; dog waar van de omftandigheden wederzyds zo partydig worden opgegeven, dat wy het voorzigtiger oordeelen, rnets daar van te melden. N y k e r k. Den 8 Maart is in dit dorp veel beweeging, en vreugde vertooning gezien ;byzonder ook het dragen van oranjellrikken en het uitfleken van vlaggen: het welk door zommige dagpapieren, als een geweldig oproer is uitgekreten j door anderen als een betamelyke vreugde viering, is befchreven. Een groot gedeelte der Ingezetenen zyn met oranje vercierd, en meteen oranjevaandel in gelederen opgetrokken. Des avonds waren genoegzaam alle de huizen met kaarsfen verligt. Te Putten heeft men op gelyke wyze zyne Vreugde aan den dag gelegd. HOI*  JAARBOEKEN, Maart. i7$7- ;37ö HOLLAND. Dordrecht. De goede lieden van agten alhier zig by eenen brief aan Hun Ed. Gr. Mog. de Staten van Holland vervoegd hebbende, met verzoek, „om zeiven den Burgemeefter uit de Gemeente te mogen kiezen; immers en in allen gevallen uit den Eed ontllagen , en geauthorifeerd te worden , om de Nominatie aan Hun Ed. Gr. Mog. te zenden"; zo is dat verzoek terftond toegeftaan. By •velegenheid van den laatstgehoudenen Bedendag is hier ƒ 4578 : - 8. v.oor den Afr men verzameld, Haarlem. Den g Maart is by de Vroedfchap de* zer ftad beiloten , om , daar nu aan het oogmerk van hun voordel van den 17 laatstleden tot Guarnifoens vermeerdering in 's Hage is voldaan , derzelver Gedeputeerden wederom ter Staatsvergadering aftezenden. Den 28 Maart is het Regiment Dragonders van den Prins van Hesfen-Kasfel, komende van de Langellraat, door deze ftad getrokken naar 't Gooiland. Het Regiment Walfche Dragonders van Byland is den 25 dezer te Alphen aangekomen , en wacht aldaar nader bevel. Den 29 Maart is by de grote Vroedfchap met eenparigheid van ftemmen befloBb4 tenJ Dorjj- echt.  380 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haa £EM> ^•"ten, „ aan de uitgewekene Burgeryen van Hattem en Elburg het burgerregt dier ftad gratis aan te bieden, het welk by de deliberatien over het Adres dier burgeryen, door de gedeputeerden dier ftad ter Staats-vergadering van Holland zal worden gedeclareerd." Een aanmerkelyken brief van Burgemeefteren en Vroedfchap van Haarlem, aan die van Hoorn zullen wy hier na onder artykel van Hoorn mededeelen. Delft. Dingsdag den 27 February zyn alhier voor het eerft de Schutteryen , Gilden , Gewapende Burger-Corpfen, Vaderlandfche Sociëteiten , Gezelfchappen enz. op het Genooifchapsfocieteits Huis vergaderd. Het is aldus, dat deze vergadering zig zelve noemt by de ondertekening van haare brieven. W. Buys heeft by dezelve de post van Secretaris waargenomen. Deze vergaderingen worden by voortgang herhaald. Uit dezelven zyn drie brieven afgezonden; namenlyk een aan den Amfterdamfche Burgemeefter H. Hoofd Dz.; een tweede aan den Burgeroverllen Goudoever, verdere Kapteinen, Vaandrigs, Sergeanten enz. en een derden aan de Leden der Burgerfocieteit, Genootfchap van Wapenhandel, en Vaderlandfche Sociëteit: De brief aan Burgemeefter Hoofdt, was in een ftyl opgefteld, welke de geest van deze vergadering kenmerkt: zie hier denzelven. ■ : ;:: ' ~. WEL-  JAARBOEKEN, Maart* 1787. 381 WEL EDELE GEBOORE GESTR, HEER! j Te midden van de donkerde uitzigten , en eene diepe bekommering over den hacbelyken toe- v Rand, in welken de goede zaak van Vryheid en g Vaderland allengs zig gebragt ziet, voelden de t Ondergeteekenden zig op het onverwagst verkwikt"] door een draal van hoope, hen toeligtende in de \ groote en heilryke gebeurtenisfe, waarvan het machtig Amdeldam nu zo onlangs ten tooneele ftrelue; —■ Eene gebeurtenis, waarin de gev'ockte deelgenooten eener heillooze famenzweering tegen 's Volks duurgekochte ilechten en Vrybeden , door eenen naderenden val bedreigd worden. Met een edelen naar -iever bewonderen zy die heuchelyke ommewenteling, den cordatenmoed en de bedaarde ftandvastigbeid eener Burgerye, die door haar eigen vermogen cn aanzien, zo wel als om den invloed haarer vertegenwoordigers ter hooge Staatsvergadering, als 't ware alleen geroepen fchynt, om een luifterryk voorbeeld te geven aan alle haare weldenkende Landgenoten; maar , Wel £d, Geb. Ged. Heer, met nog hoger bewondering, met verrukking en eerbied daaren zy vooral op de grootheid van hein , wiens deugd het eerst die harten dier Burgerye deed ontbranden, en aan wiens gadeloze Vryheid Stad- en Vaderlandliefde zy ook in de eerde plaats den gelukkigen uitflag haarer pogingen veifchuldigcl is. Vergun, Wel Ed. Geb. Geftr. Heer! vergun den ondergetekenden , dien Vader des Volks in u hulde te doen, en hunne volle Z'elcn lucht te geven door de vuurigfle dankbetuigingen. Gy kent de waarde van Burgertraanen — met zulke traanen befproeijen zy het offer hunner Vaderlandfche harten , en de Almachtige alleen weet, Koe op dit oogenblik die liarten te uwaarts glceijen en eeuwig gloeijen zullen, van de zuiverfte liefde en dankbaarheid, zo wel als van eenen heiBb5 H« 3ELFTV Brief in Bitr ■ erver, ad. aan ]urgem. looft.  $Kft NIEUWE NEDERLANDSCHE De;.ft. Jigen yver ter befcherming van dat dierbaar gryze Hooft, 't geen zy a!s bet Paladium van AmflerBrief O-dim, van Neerlands Vryheid eerbiedigen en vanBur- voor welks behoud zy by dezen de vuurigfle wengerver- lenen ten Hemel zenden. gad.aan Ontfang Wel £d. Geftr. Heer.' hisr mede de Burgem. gevoelens van hen,die de eere hebben zigmetall Hoofde. Hoogachtinge te onderfchryven. WEL EDELE GEBOORE GESTR. HEER l Delft De Leden der Provintiale Vergaderen i Maart ring van Scbutteryen, Gilden, Gewapende Burger-Corpfen, Vaderlandfche Sociëteiten, Gezelfchappen enz. thans in 't Genootichaps Societeits Huis te Delfc vergadert. En uit derzelver naam. W. B U Y S, Secretaris. De Genootfchappen en Sociëteiten van die geenen , die voor bet nieuw Staatsgeftel waren, vermeenigvuldigden zo zeer, dat zy, die met de oude conltitutie te vreden waren, en dezelve , onder welke zy meenden een gelukkig en voorfpoedig leven geleid te hebben, wenfehten te bewaaren , niet langer moeiten ftilzitten. Dus is dan ook door dezen eene Ware Delftfche Vaderlandfche Sociëteit opgerigt, welke reeds tot over de 100 Leden is aangegroeit, en van de 6 Kerkenleeraars hebben vier zig reeds als Leden laten infehryven. 'sGixa  JAARBOEKEN , Maart, 1787. 383 'S G R A V E N H A G E. 'SG veis Hunne Hoog Mogende hebben den 1 de- ge. zer maand Maart goedgevonden en verdaan: w dat alle de Zwitferfche Compagnien, ia „ dienst Ivün den Staat zynde, wederom op , den vorigen voet van Vrede op 100 man zullen worden gereduceert, welke reduc'„ tie op den r Mey 1; 8 8 zal moeten zyn „ geëffeclueert." Wyders hebben Hunne Hoog Mogende , na voorgaande raadpleging op den brief van Schout en Raden der ftad en republyk Bern, waar by zy verzoeken , dat de Bernfche Compagnien in dienst van den Staat, van tyd tot tyd, op den vorigen voet van Vrede a 100 man mogen worden gebragt, goedge- . vonden en verftaan: „ dat aan geme'de Schout en Raden zal worden gerefcribeert, dat ', Hunne Hoog Mogende, om een blyk van ' condescendenceaan hun verzoek te geven, \ gerefolveert hebben de Bernlche Compagnien, op den vorigen voet van vrede , \ wederom op honderd man te doen brengen ' en alzo te onderhouden, in het vast ver' trouwen, dat het Canton Bern niet ongenegen zal zyn , uit hoofde der faciliteit, ',' welke de Republyk in dezen komt te be" toonen, in tyd en wylen, wanneer de ge" zamentlyke Bondgenoten zulks nodig mog* ten oordeelen, op den voet der vorige of '! zodanige andere capitulatie , als tot wederzydsch genoegen zoude kunnen worden aangegaan , altoos derzelver Compa- J5 §n*e-^ RA» SA-  3Ï4 N1EÜWÈNEDERLANDSCHÈ »cCrtAVE«MA't3E. „ gnien tót 150 of meerder hoofden te aög* rnenteren,- doch dat Hunne Hoog Mog. s „ met opzigt tot den tyd binnen welke deze „ reductie zoude behoren te worden geëf„ fedtueerd, in plaats van zulks, gelyk by „ de Misfive van Schout en Raden word „ voorgeftela, om te doen van tyd tot tyd, „ geprefereerd hebben daar toe te fixeren „ den 1 Mey 1788, tyde der voorjaars recrutering , het welk Hunne Hoog Mog. „ hoopten, dat aan het Canton aangenaam „ zou zyn". Wy hebben in ons voorgaand ftukje ge* zien, dat de Afgevaardigden der ftad Haarlem, een voorftel hebben gedaan , om de krysbezetting dezer Hofplaatfe met meer krygsvolk en wel byzondér uit het Legioen van van Salm te vermeerderen , met aanzegging van niet ter vergadering te zullen verlchynen tot tyd en wyle dit zou beiloten Zyn, enz. Eene Commisfie uit de Vroedfchap van Gouda, beftaande uit de Heeren regeerende' Burgemeefter Boon van Oftade, den Scheepen H. A. Metelerkamp , den Vroedfchap JJlaauw en den Secretaris Mr. J. D. van der Burgh is naar Haarlem vertrokken om die ftad over te haaien tot het afzien van de propofitie om het Guarnizoen alhier met het Corps van den Rhyngraaf van Salm te verHerken , en is daar in geflaagd. De hoop van voordeelen voor onzen Koop* handel, uit de verftandhouding en't verbond met  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 385 Hiet de Noord-Amerikanen, waar mede men de Natie zo zeer gevleid heeft, en die men ook tot byzondere oogmerken hadt opgehemeld, verdwynt hoe langer hoe meer. In den ftaat van Virginie is in de laatfte zitting van de vergadering eene acte vastgefteld, waarby zommige belastingen op eenige goederen worden gelegd,en onder anderen op de fterke dranken , van welken de Franfche Brandewynen alleen zyn uitgezonderd, die van alle inkomende regten werden bevryd. Dusdanige acte kan niet anders danftrydig befchouwd worden met het tra&aat van koophandel tusfehen H. H. Mog. de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden , en de Vereenigde Staaten gefloten: wyl daar door aan de Franfche Natie eene vryheid wordt gegeven , waar van de Hollanders worden uitgefloten ; daar ondertusfehen het traélaat, onder anderen, mede brengt, dat deze laatften op denzelfden voet zouden behandeld worden als de meestbegunftigde Natie. De Hollandfche Gezant aldaar zig ophoudende, heeft zig reeds aan de gedelegeerden van Virginien in het Congres vervoegd, en zyne bedenkingen daar over te kennen gegeven, om te bewerken, dat de inbreuk s welke door gemelde acte op het verbod boven gemeld , gemaakt zou worden , voorgekomen of gebeterd werde. Wegens het bovengemelde is by H. H. Mog., zo men verftaat, ook eene brief van Hoogstderzelver Minister - Plenipetentiaris by 'sGrA- i/enhage.  38tf NIEUWE NEDERLANDSCHB *sGra VENHAGE-. i by de Vereenigde Staaten van America ingé2 komen, welke brief door de Heeren Gedeputeerden van Holland en Westfriesland , als mede van Zeeland copielyk is overgenomen, hebbende de Heeren Gedeputeerden van Friesland aangenomen, zig hier op nader te verklaren. Gecommitteerde Raden hebben byzondere en uitvoerige bevelen aan de krygsbezetting gegeven , om alle wanorder, die met den 8 Maart door de Ingezetenen, die het Doorlugtig Huis van Oranje zyn toegedaan, zoude kunnen veroorzaakt worden, voor te komen. Aangaande de Publicatie van den DomeinRaad van Z. H. zyn Heeren Gecommitteerde Raden van wegen de Staten gelast, ten naauwkeurigften onderzoek te doen en H. Ed. Gr. Mog. ten fpoedigftcn te advyfeeren. Het Genootfchap van Wapenhandel te Oostzaandam , fchoon nog niet in de befcherming van H. £d. Gr. Mog. genomen, is evenwel op derzelver verzoek , door H. Ed Gr. Mog. gemagtigd , om in geval van beweegingen, voor dewelke zy zeiden bedugt te zyn, geweld met geweld tekeeren. Het is niets zeldzaams dat in Burgertwisten, de eene party alle de pogingen van de andere party voor oproerigheden uitkryt. De Generaal Major Kretschmar is door Heeren Gecommitteerde Raden gelast aan Hun Ed. Mog. wegens 't verrigte van den Krygsraad in de zaak van den Vaandrig van der Hoop, raport te doerij Den  jaarboeken, Maart, 1787. 3^7 Den -ï Maart des avonds om 6 uuren is een Compagnie der Waalfche Dragonders j uit 't Regiment van den Generaal Major van Byland, en den 4 des namiddags om één uur het tweede Battaillon .van Byland, om 2, uuren het tweede Bataillon van Pabst, en om half 4 uuren een Compagnie der Ruitery van Hesfen Philipsthal hier ingetrokken, en door de Heeren van der Does, Heer van Noordwyk, de Roo van Westmaas , Clotterbooke, en den Secretaris Royer, als Commisfarisfen van de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden van wege Hun Ed. Gr. Mog. op het Binnenhof in den Eed genomen: 't welk met veel plegtigheid gefchiedde. Door dezen Eed zyn Officieren en Gemeenen byzonder aan Hun Ed. Gr. Mog. verbeen , om geene beveelen hoe genaamd, als van H. Ed. Gr. Mog., of H. Ed. Mog. Gecommitteerde Raden te gehoorzamen: zie hier dien Eed woordelyk: „ Wy alle hooge middclbaare en laa^e Of„ ficieren, mitsgaders gemeene Soldaaten „ van de Compagnien alhier preient, beloo„ ven en zweeren Hun Ed, Gr. Mog. de Heeren Staten van Holland en Westfriesland, en Hun Ed.'Mog. Hoogstderzelver Gecommitteerde Raden, als Gouverneurs " van deze H. E. G. M. reddende plaats, " sehouw en getrouw te zullen zyn, alle " dezelven getrouwelyk te zullen dienen en !! te gehoorzaamen , byzonder in al hetgee' 8 Cc „ nen 's GaA- !E.  383 NIEUWE NEDKRLANDSGHE 'sGrj 'ENHil IE. - „ nen H. E. Mog. ten dienlle en ruste van deze *„ refidentie plaats, en wel voornamentlykte„ gens alle Oproer en Seditie zullen komen „ te bevelen, en wyders in alles ftiptelyk „ te zullen nakomen en obferveeren de or„ ders door H. E. M. reeds gefield of nog „ te ftellën, onverminderd nogthans die or„ dres, welke de voornoemde Heeren Sta„ ten aan ons zoude mogen komen te gee„ ven, zonder eenige beveelen dienaangaan„ de van iemand anders hoe genaamd, be„ halven van dezelveHeeren Staten en Hoogst„ derzelver Gecommitteerde Raden te obe„ dieeren." Den 6de zyn twee Compagnien Dragonders van Hesfenkasfel aangekomen. Den 6 Maart zyn de Gedeputeerden der fteden Dordrecht en Haarlem weder ter Vergadering van Holland verfcheenen. Ook zyn den zelfden f» Maart door hun Ed. Gr. Mog. in derzelver befcherming genomen 36 Genootfchappen van Wapenhandel, als te Raamsdonk, Naaldwyk, Wateringe, Quintheul, Zandpoort, Velzen, deKeetel, Boskoop, Hellevoetfluis, Hoogcarfpel,Leyderdorp,Goudriaan,Krimpen op de Lek, Lek, Bodegrave, Engelen, Alblasferdam, 's Gravendeel, Nieu w-Beyerland, Piershil,Monfter, Oude Wetering;, Leymuyden, Rhynsburg, Nieuwendam, Pynaker, Zoeterwoude, 's Gra-  JAARBOEKEN, Maatl, 1787. 38<3 *sGravenmoer, de Koog, Gelkenesfe* Sparendam, Warmond, Oostzaandam, Westzaandam i Oostvoorn, Westvoorn enCaftricum, uitmaakende te Zamen 1400Man; zynde deze alle de geene, welke voor den 27 February ten dien einde Request hebben ingeleverd. Deze Refolutie is zonder Refumtie genomen, en des avonds den 6 Maart verzonden. Nog zyn by hun Ed. Gr. Mog. tot onderfteuning van 't Voorftel der ltad Haarlem van 30 January, i?8/, requesten ingekomen van Raamsdonk, Waspik, Sprang, Zaandyk, Jhisp, 'sGravemoer, Velzen, Zandpoort, Caftricum en Schoonhoven, welke in handen der Leden gefteld zyn; alsook tot onderfteuning van het verzoek tot vermeerdering der Vroedfchap te Rotterdam, een request van Vlaardingen, welk gevoegd is by de andere Rotterdamfche Stukken. De Ridderfchap heeft voorgefiagen dag te Hellen tot het afdanken van het Corps van den Rhyngraaf van Salm ; dog de Steden Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amfteldam, Gouda,Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Monnikendam en Purmerende hebben daarin niet bewilligd < Wat omtrend het Genootfchap van Wapenhandel alhier is voorgevallen, kan worden opgemaakt uit het navolgend Cc 9 Ëx* 9sGltA* VENHA» GE.  •sGra» VENHAGE. Ref. der Stat. om.' trent 't GenootfS 390 NIEUWE NEDERLANDSCHE ExtraSt uit de Refolutien van de Heeren Staten van Holland en IPest friesland, in Hun Edele Groot Mogende Vergaderinge genomen op Woensdag den 7 Maart 1737. F\e Heeren Gecommitteerde Raaden hebben L/ by morde van den Secretaris Royer in lub. ftantie voorgedragen: Dat zy, door Heeren Commisfarisfen van de Hove en van de Magiftraat van 'sHage, in een gehonden Conferentie zyn onderrigt geworden, dat het Hof door den Procureur Generaal had kennis gtkreegen, dat het Exercitie Genootfchap alhier van intentie was, om heden avond 50 a 60 Leden van net zelve Geneotfchap Wagt te doen houden in het Huis van zekere Gerritfen, ftaacde op het Buiten Hof alhier, als mede, om dezelve Leden, nu eenigen tyd, door een gelyk getal te doen aflosfen, en dus de voorfz. Wagt op morgen te doen continueren; dat het Hof de Notaris Hagen, welke gezegt wierd aan het hoofd van gemelde Genooifchap te zyn, omtrent dit voorneeinen had doen onderhouden , en dat dezelve in zoo verre had geconfirmeert j dat uit deszelfs gezegde af te neemen was, dat het gem. getal Leden van het voorfz. Exercitie Genootfchap op en geduurende den voorfz- tyd, ten einde voorfz. zig ten Huize van gem. Gei riffen zoude bevin^ den, en dat aldaar ook de nodige geweeren in een beflooten kist zouden worder getranfporteerd , met byvoeging, dat dit alles gefchiede met voorkennis van den Souverain, of van die geene, die Hoogstdeszelfs plaats bekleeden; dat voorts de Magiftraat van 's Hage door de gem. Gerritfèn was onderrigt geworden, dat twee Leden van het .meergem Exercitie Genootfchap met naamen van der Heyden en'Arnold, tot het voorfz. ein«  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 391 einde een Kamer en Bier ten zynen Huize hadden befteld, zeggende dat aldaar een kist met wapenen zoude worden gebragt, en dat nat houden van de voorfz. Wagt gefcbiede met voorkennis van de Gecommitteerde Raaden; dat het Hof en de Magiftraat van 'sHagt bevreesd, dat het houden van zodanige Wagt zeer kwade gevolgen voor de publieke rust en tracquihteit zoude kunnen hebben, Heeren Gecommitteerde Kaden hadden gemeend te moeten verzoeken, om tot vooorkoming van dezelve de nodige voorziening te doen, in confideratie geevende, of Hun lid. Mog. niet zouden kunnen goedvinden de Leden van het zelve Genootfchap onder de hand te perfuadeeren, om van derzelver voorneemen af te zien, als mede, om zig te onthouden van op morgen met derzelver Lniformen, gelvk gezegd wierd te zullen geichieden, in ^het publiecq te verfchynen, en dat de Gecommitteerde Raaden, welke geen de minfle kennis hadden gehad van het voorfz. voorneemen van het Exercitie Genootfchap, veel min daar toe derzelver tos* /lemming hadden gegeeven, gelyk geheel tece* de waarheid door de gem. ledsn was geinsinueert en te kennen gkgei2ven , naalvorenS over het voorfz. voorftel gedelibereerd te hebben, zig verpligt hadden gevonden , dit alles te breDgen ter kennis en deliberatie van Hun Ed. Groot Mog. gelyk zy de eere hadden te doen, en aangenomen hadden, het Hof en de Magiftraat van '3 Hage van Hoogstderzelver goenvinden te infor. meeren. Waar op gedelibereerd, en in agnng genomej zynde,dat, offchoonde beraamde fchikkingeo by het voorfz. Exercitie Genootfchap, om door ee. nige Manfchappen uit het zelve heden en morgen in een byzonder Huis, in ftilte een byeenkomst te doen houden, ten einde by de hand te wezen, om, wanneer de nood het vorderde, en zulks * Cc 3 van 'sGra- VENHAGE. Ref der Stat- omtrent 't Genootf*  999 NIEUWE KfEDERLANDSCHE 's Gra« venha» ge. Ref der Stat. omtrent 't Gcnootf. van hun mogr gerequireerd werden, medewerk* zaam te kunnen werden gemaakt tot bewaring van de goede rust alhier, blykbaar voortvloeid uit eeneheilzaameintentie, om, naar vermogen, voor de veiligheid van Hun Ed. Gr. Mog. Refldentie. plaats te helpen zorgen , en in zo verre beantwoerd aan die loffelyke gevoelens, waar van het gem. Genootfchap te meermalen profesfie gedaan heeft; evenwel, daar de thans alhier genomen maatregulen voor compleet voldoende kunnen worden gehouden, om alle verkeerde desfeinen, zo die onverhooptelyk gefmeed rnogten zyn, te verydelen, de voorfz. betoonde bereidvaardigheid van 't Genootfchap, waar omtrent Hun Ed, Gr. Mog, anders ten hoogfteu gevoelig zyn , aangemerkt kan worden als overbodig en mitsdien in dit tydftip best buiten werking zal werden gela. ten: is goedgevonden en verltaan, de Heeren Gecommitteerden Kaden by deze te verzoeken en te quaiinceepen, om aan de Beflierders van het voorfz. Genootfchap van Hun Ed. Gr. Mog. bovengem. fentimenten kermis te geven,en hun teffens te communiceren Hoogstderzelver verlangen enverwagting, dat de voorfz, by het Genootfchap beraamde fchikking en byeenkomst geen voortgang hebbe; als mede dat tot voorkoming van alles, t^at zelfs maar eenigen fchyn van iets, dat dezen of genen in het oog mogt lopen, zou kunnen geven, de Leden van hetzelve Genootfchap zig van de openbsare vertoning van tekenen, die hen als zodanigen onderfcheiden, gedurende dezen en den volgenden dag onthouden, De Heeren van de Ridderfchap en Edelen hebben tot de voorfz Refolutie, zo als dezelve is leggende, niet geconcurreerd. De Heer van Wasfenaar Heer van Start enburg, heeft zig met de voorfz. Refolutie geconformeert. De Heeren Gedeputeerden der Reden Delft. Rotterdam, Brielle, Enkhuyzeny Edam enMedem• m»  JAARBOEKEN, Maart, 1787* 3*3 m, hebben tot de voorfz. Refolure, zo als de- s ^iS^^^^^n heb-o. SnteSnkzegging: 'er ten dezeneer,e,* reftem f terd'ftie van de voorgenomene demarches behoo>- 1 Ifp rSs te erypen , vooral vermits de naam van 0 Heeren GecSmitt'eerde Kaden tot dekking van dezelve is misbruik geworden. Accordeerd me: voorfz- Refolutien. Den 8 Maart 1787 is de navolgende algemeene Dank- Vast- en Bedendag mtgefchreven: EDELE MOGENDE HEEREN! r*elvk wy jaar op jaar getroffen door de gevoeliglte blyken van die langmoedigheid, verdraagzaamheid en goedertierenheid, waar mede de Godlyke voorzienigheid de lotgevallen dezer Republyk heeft gekentekend, alle reden hadden, om ons toe verootmoediging en dankbaarheid op te wekken; alzoo is Neêrlands Volk thans ooü ten duurften verpligt, die Godlyke volmaaktheden met eene levendige erkentenis te verbeerlyken. Tot hier toe zyn wy in het genot van den Vrede met magtige Naburen ongemoeid gelaten, en door de heilzame vruchten van eene verdedigende Alliantie beveiligd gebleven. . .mpn De inwendige beroeringen, die de fundamenten van het Staatsgebouw doen fchudden en dave. ren, en hier en daar treurige Tonelen geopend hadden, hebben egter nog niet gehad alle die vreeslvke uitwerkzels, welke, zoo God Almachtig het niet genadig had verhoed, daar vantedug- teZvne ontfermende goedheiden verfchooning heeft en rechtvaardige kastydingen van ziekte onder C C 4 R&i 'Gra- NHA- sf. der at, oni' ent ,t enootf.  394 NIEUWE NEDERLANDSGHE sGra- VENHA■ GE: Uiifihr. van den Dankd. het Rundvee, van Wacersnoodcn en buitengewo» ne Sterfte onder de Menfchen, die te voren wel eens gevoelig knelden, tor hier toe zeer gematigd; terwyl door Zyne magtige onderfteuningde Commercie en Zeevaart, mitsgaders andere Zenuwen van den Staat niet ten eenemaal zyn verlamd gebleven, en de eer en onaf hanglykheid van ditGemeenebest, ook tot in de buitenlandfche Bezittingen, bewaard en beveiligd zyn. Maar zoo zeer als wy alle deze onverdiende gunstbewyzen met dankzegging moeten groot maken , zoo bekommerd zyn wy, dat dezelve niet aanhoudend kunnen blyven, by aldien de inwendige verdeeldheden voortduren, detweedragtblyven aanfloKen, de be'taamlyke herftelling van het gebrekkige sn verkeerde gedurig verhinderen, de getrouwe en yverige pogingen tot bewaring en bevestiging van 'sLands gezegende Conftitutie, Vryheid en Voorrechten geftadig belemmeren , en aldus onze eigen ingewanden verterende, den totalen ondergang van dit Gemeenebest, dat door EeDdragt bettaan moet, onvermydelyk naar zich fiepen. En het geen deze bekommering nog vermeer, derd, is de zedelyKe toeflanJ der Natie, waar van het herfttl, niet minder noodzaaklyk dan van alle andere gebreken, zoo fchandelyk verzuimd word. Daar de geopenbaarde Godsdienst, het beste gelchenk, dat de Godheid aan een Volk kan mededeelen, een voorwerp blyft van koele onverfchilhgheid, fmaad en verachting: daar de zatheid van overvloed, eene alles verterende weelde en daar uit volgende verbastering van reine zeden, de plaatfen van eerbaarheid, naaritigheid, rechtvaardigheid, en goede trouwe hebben ingenomen. ° Het is de ernftige overweging van dat alles in dezen zorgdyken tyd, welke ons heeft doen beiluiten enen Algemeenen Damc , Vast en BeDedaü uit te fchryven, ovej alle de geünieerde Pro.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 395 Provinciën geasfocieerde Landfchappen, Steden >, en Leden van dien, tegens Woensdag den 08 vi Maart, om ten zeiven dage plegtig voor Gods G1 aan^ezigt te verichynen, met een dankbaar gevoel en openlyke verheerlyking van Zyne nooit JJ volprezen goedheid, die ons tot hiertoe zoo aan-w merktyk bewaard, verfchoond, en ons den Vrede £ en de Onaf hanglykheid bevestigd heeft; maar ook met boetvaardige belydems een iegelyk van zyne zonden en overtredingen , waar mede hy tot het algemeen bederf heeft medegewerkt; ootmoedig biddende om derzelver genadige vergeving om der verdienden wille van onzen Heere en Zaligmaker Jefus Christus, en om dedierbaaie'belancen van het Vaderland aan Gods ontfermende liefde en zorge aan te bevelen; dat Hy, de God onzer Vaderen , die de Republyk zoo meemgmaal uit nypende gevaren heeft gered, dezelvecu niet verlate, offchoon wy zulks lang verdiend hebben, maar dat Zyne Almagtige hand alle onheilenen plagen genadig afwende, alle aanliagcn, die 's Lands ware welzyn tegenltaan, verydele,den Staat voor verderflyte icheunngen eu verwarringen behoede, en denzelven integendeel, door herftei van Rust en Eendragt, door bevestiging van onzen Vrede, Vryheid en Voorrechten, door den zegen van onzen Koophandel, Fabryken, Trafyken, Maatfchappyen, Visfcheryen, en alle onze gewenschte dingen tot dien trap van luifter en welvaart gelieve te brengen, die weleer dit Gemeenebesr , als het gezegendfte onder alle volken, heeft doen uitmunten. Het zal daarom de pligt van een iegelyk Ingezetenen zyn, tot Neêrlands God te naderen, met een opregt voornemen des harten, om door de kragt van Zynen genad gen byftand, afftand te te doen van zonden en verkeerdheden, om de zoo hoognoodige verbetering vau zich zeiven te beginnen , om met ter zyde ft elliog van verkeerd eigenbelang en baatzugtige bedoelingen, elk in Cc 5 zyn :GrA« nha- 'tfchr* n den ankd.  3qG NIEÜWE NEDERLANDSCHE **Gra venhage. TJitJchr van dm DanktU . zyn rangen kring, de rust en eensgezindheid te bevorderen, bedagtzaam en onpartydig, langs gepaste en wettige wegen, tot herltei van het vervallenene, uit zuivere Vaderlandsliefde, mede te .werken; inzonderheid, om uit Godsdienftige beginfels zich toe te leggen op de beoeffening van alleChristelyke en Vaderlantfche deugden, door welken de Republyk is groot geworden, en door weiken alleen haar beltaan en welvaart op duurza« me gronden kan behouden blyven, En, daar in alle welgeregelde Maatfchapyeu het geluk en de voorfpoed des Volks, door een wettig beftuur moet bevorderd worden, zal hee vooral de pligt zyn van yder Ingezeten den Godlyken Zegen af te fmeeken over 's Lands Souvereine Overheden, dat Hoogstdezelven in deze moeiten volle dagen eene dubbele mate van wysheid, getrouwheid, ltand vastigheid en kloekmoe. dighëiü mogen bezitten, ten einde zy, met welvereenigde pogingen, het heil des Volks boven alles behartigen, onze duurgekogte Vryheid en Voorrechten handhaven en befchermen, hun wettig gezag en achtbaarheid, zo binnen als buiten 's'Lands, ongefchonden bevaren en hunnen arbeid en zorgen mogen bekroond zien met de goedkeuring , de liefde, en het vertrouwen van een vry en dankbaar Volk. Wy moeten ook in onze Gebeden gedenken aan Zyne Doorluchtige Hoogheid, Nederlands Erfftadhouder, dat Zyne Hoogheid met het regte doorzigt in 's Lands ware welzyn verlicht, en met een trouwhartigen yver voor het algemeen belang bezield zynde, zyne gewigtige Staatsbedieningen moge aanwenden, om de belangen van het lieve Vaderland, welken met die van zyn Huis zóo onaffcheidbaar verbonden zyn , kloekmoedig te helpen bevorderen; de pogingen, tot wering van alle ichadelyke misbruiken en inbreuken, aanmoedigen en onderfteunen, de Rust en Veiligheid te handhaven, 's Lands Hoog Gezag te befchermen,  JAARBOEKEN, Maan. 1787. SJ>7 men, en ryklyk moge genieten die edelmo.dige 's achting en daukbaarheid , waar op eene getrou we vE uitvoering van deszelfs gewigtige Charges, billy- GE ke aanfpraak, en eene zekere verwagting gronden kan. . ^ Dat ook Hare Koninglyke Hoogheid de dier-Wi baarfte Zegeningen in dit goede Land beftendig & moge genieten, dat ouder haar opzigc de Vorstlyke Telgen voorfpoedig mogen toenemen in alle uitmuntende hoedanigheden, en al vroeg de blyken geven van edele Volksliefde en Vaderlandsgezindheid, welke hutaaanzienlyk Geflapt tot Eer, hunne Perfonen tot Roem, en den Lande tot wezenlyk Nut en Zegen verltrekken kan. Eindlyk zal het onze verpligting wezen, om voor den bloey der Proteftantfche Kerken, zoo binnen als buitenlantfche, onze Gebeden tot God op te zenden, dat het Hem behage, den arbeid der Leeraren kragtdadig te zegenen, en overvloedige vrugten der gerechtigheid te doen voortbrengen, op dat Waarheid en Godvrugt, Liefde en Vrede, hare beminnelyke invloeden overal verfpreiden, en de heerlyke uitwerkfels daar toe zich albrwegen openbaren mogen. Alles tot grootmaking van des Heeren Allerheiliglten Naam, tot voortplanting en aanwas der ware Chriftelyke Gereformeerde Religie, confervatie van onze duurgekogte Vryhid en onzer aller Zielen Zaligheid. Den 8 Maart zynde den 39iie Verjaardag van Z. H., den Prinfe van Oranje, is het hier zeer ftil geweest, en men heeft tot nog toe, geenerhande nog vreugdebedryven, nog opfchuddingen befpeurd. Volgens berigt heeft het Engelfche Hof befloten, de gevangen Muitelingen van het Gra- 'tfchr. 1 den mkd.  3qs nieuwe nederlandsche 'sGr/ venha GE. Hun Ed. Mog. de Heeren Gecommitteer- de O. I. C. Schip Barbestein te willen overgeven, en dat zy aan boord van 's Lands Schip van Oorlog onder den£ Kapten Blois van Treslong zullen overgenomen, en naar Zeeland gevoerd worden. Door den Heer Poofe, Lieutenaut Collonel onder het tweede Bataillon van den Generaal Major van Byland, thans alhier Garnizoen houdende, is een Adres aantlun Ed. Groot Mog. gedaan, waar by dezelven zig ten Iterkile beklaagd, dat er geene behoorlyke zorggedragen was, om dat Battaillon van de noodige behoeftens, zo van ftroa als matrasfen te voorzien. Den ii Maart des morgens ten half twaalf uuren vergaderden de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden, tot het voorzien van becer planting en gemak voor een gedeelte van het ingekomen Krygsvolk , vermits 'er verfcheiden onder zyn geweest,die daar aan gebrek hadden. De Magiftraat van 's Hage is gelast om binnen drie dagen te berigten de reden van hunne nalatigheid in deze. Hun Ed. Gr. Mog. hebben aan het ingekomen volk toegeftaan de voortduuring van' de 12 Stuivers verhooging van foldy, die zy in hunne cantonneeringskwartier hebben getrokken, en aan de Officieren eene Gratificatie in eens.  JAARBOEKEN» Maart* 1787. 3fS> de Raden zyn ook dien zelfden dag buiten- s! gewoon vergaderd geweest, op ïngekorae- vi ne berigten uit het Noorder - Kwartier, wegens vreugde bedryven en bewegingen op den 8 Maart in eenige Dorpen tusfehen Hoorn en Enkhuizen. Te Gouda was de Publicatie van Hun Ed. Gr. Mog. met Oranje en Blaauwe Linten beplakt. Den 15 Maart, wierdt befloten, op eenen ingekomenen brief van Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier, tot ituitmg van die bewegingen ten platte Landen in Noord-Holland, twee Compagnien Ruitery naar Hoorn te zenden. Men vergelyke nu hier mede het zenden van Krygsvolk, door de Staten van Gelderland naar Hattem en Elburg, en hoe zulks door de Staten van Holland is opgenomen. Zie N. Nederl. Jaarb. van 1786, de ftukjes van September en Oétober. Den 14 Maarris de byeenkomst der 12 Leden, Afgevaardigden uit de verfchillende i> reden, benevens de drie Ministers, om de Inih-uclien van den Stadhouder, Kaptein en Admiraal Generaal te herzien en op te ftellen , in een der vertrekken van Gecommitteerde Raden begonnen. Den zelfden 14 Maart zyn de Gecommitteerde Raden gemagtigd om alle ftukken van den Krygsraad, raakende de zaak van den Vaandrig v. d. Hoop, te vorderen, en den jRANHA-  400 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ 'sGra ■ VENHA' CE. den gem. Krygsraad reden af te vragen i waarom Hy de Provoost in een civiel arresC hadde veranderd, en van alles aan de Staten berigt te geven. De Vaandrig v. d. Hoop meende in dit alles eene perfoneele partydig* heid tegen zig te zien: te meer daar door het Hof reeds was verklaard, dat niets fchuldigs in hem gevonden was, en daar ook de Krygsraad geen misdryf in hem ontdekte» Hy vreesde dan van de eenzydige denkwyze, dat een rampfpoedige onweersbuy op zyn hoofd Rondt los te barften , welke hy niet anders dan door de vlugt konde ontkomen. Hy fchreef na zyne vlugt eenen brief aan den Voorzitter van den Krygsraad der Guardes te voet, waar in hy zyne onfchuld aandrong . en bevestigde uit geene andere redenen gevlugt te zyn, dan uit de bekommernis van voor eenen anderen, dan zynen dagelykfchen en bevoegden Rechter, te zullen gefield worden. De Prefident of yoorzitter heeft dezen brief ter tafel van de Staten gebragt, zynde van dezeninhoudt; HOOG EDELE GESTRENGE HEER 1 "jV/f et zoodanig eene volkomen gerustheid, als de - A iniiocentie Reeds kenteekent, heb ik, zoo in m\ ne gevangenhouding by den Provoost, hoe informeel en onwettig ook aangevangen , als ver. vo;ger>s in het my opgelegde huisarrest, den uitflag van Crimineele perquifitien tegemoetgezien $ welke tegens my ingericht wierden, en waar aan ik my gaarne onderworpen heb. Dan daar my, in myn arrest, van eene particulariteit bericht wordt, welke niet minder behelst, dan om, bui.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 401 ten en behalven de misdaad van debekladding van »s het door my gedragen Vaandel, waaromtrent ik v£ meene aan geenerlei fuspicie meer onderhevig te al kunnen zyn, en behalven de militaire mefufes, welke actueel voor den Krygsraad geventileert B, worden, my ter zake van het dragen van hetzelve de Vaandel, een vergryp tegens de Hoogheid van y den Souverain op te leggen, en deswegens ter ver v. antwoording te Hellen, wellicht voor een Colle- H gie, niet van Juftitieele inftelling zyndej zoo heb ik geoordeeld, in tyds aan myne veiligheid te moeten voorzien \ niet, om my daar mede aan de judicature van den Krygsraad of aan die van den Hove te onttrekken, maar om my veilig te ftellen tegens de effeéten van eene delegatie, aan welke ik my , vooral in de tydsomftandigheden, waar in wy verfeeren, niet zoude kunnen fubjicieeren, Ik heb tevens geoordeeld, Hoog Edele Geftr. Heer, myne retraite en de redenen daar van aan U Hoog Ed. Geftr. te moeten kenbaar maken, gelyk ik by dezen de eer heb te doen 3 met betuiging tevens van myne bereidwilligheid om, zoo dra ik verzekerd zal zyn van het voorrecht, van voor mynen wezendlyken Rechter alleen, en zonder belemmering in myne vrye defenfie te recht te ftaan, my wederom te üfteeren; terwyl ik my voorts wel uitdrukkelyk referveere de faculteit, om in allen gevalle, my wegens al 't geene my opgelegd wordt, zoo wel als wegens deze myne retraite (als naar rade) te juftificeeren. Ik ben &c. Zyn Huisvrouw vervoegde zig ook aan den Krygsraad by dit Request: Aan de Hoog Ed. Geftr. Heeren, Prejident en heden van den Krygsraad van het Re. giment Hollandfche Guardes te Voet, Guarnifoen houdende alhier in den Hage. (Treeft met gepaste reverentie te kennen, Aletta Carolina Salonthay van Salontha, Huisvrouw van NBA* ■iefvan n zandfi d. pop.  VENHA C-E. Rtq. v.6 den Hui vouw : v. d. Hoop. 402 NIEUWE NEDERLANDSCHE van Frans Steven Karei Philip van der Hoop. Vaan, drig in het voornoemde Regiment, woonende alhier in den Hage: Dat haar Suppliantes voornoemde Man , na, Kter gelegenheid van de ontdekking van zeekere .. befchildering of tekening op het Vaandel van het , voornoemde Regiment, op orde van den Heer ' Generaal Major van Kretschmar Crimineelyk in den Provoost buiten acces gefteld, en geruimen tyd alzoo gehouden, en aldaar by herhaaling, vp hem voorgehouden vraagpunten gehoord te zyn , vervolgens door dispofitie van ü Hoog Ed. Geftr. uit zyne voorfchreve detentie in huisarrest gefteld is geworden. Dat dezelve haar Suppliantes Man , ten wiens lasten met relatie tot het fait der voorfcheeven befchildering van 't gemelde Vaandel nochte uit de voorfchrceve verhooren,nochteuitdediverfeinformatien daar omtrent, zoo by den Hove van Holland als by ü Hoog Ed£ Geftr. genoomen, met* wes hoegenaamd ook , gerefulteerd is, en welke van het voorfchreeve fait ten eenemaal onlchuldig en ignorant is geweesr, met alle grond (zoo vertrouwd word) het voorfchreven hem opgelegde huisarrest niet andersheeft aangemerkt, noch kunrseu aanmerken, dan als eer.e proviiioneele dispoiiu'e, van welke de grond, het motif en het but refideerden in zoodanige mefufes ten aanzien van den Militairen dienst, als ter dier gelegenheid tegens hem zouden mogen geprtelumeerd, onderfield , opgevat, of in eenige maniere tot een ob. jett van de verdere cogni'ie van ü Hoog Edele Geftr. als zyn Militairen Rechter gemaakt zyn. Dat dezelve haar Suppliantes Man dan ook m voorfchreve huisarrest gegaan was, onvermindert de nulliteit; welke heczelve radicaliter inhaereerde , ter zaake van het voorafgaan van eenzoo informeele en allezints wederrechtelyke demarche, als is, het ftellen in belluoten hechtenis zonder eem-  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 4«S eenige praeallabele Rechter!} ke informatie en decreet, welke ipfojure nul zynde, niet kon afge-, daan worden, dau door hem voor alle? complee- , telyk op vrye voeten te herRellen, doch waar van het voorfchreeven huisarrest alleen een uiiti- , gatie, vervanging, en continuatie was, enwelke, Eullitèit hem altyd nog overig bleef te allegueeren. Dat hy ook het zelve huisarrest getrouwelyk gehouden heeft, tot zoo lange een fingulier evenement, ten eenemaal buiten het but en object van hetzelve arrest gaande, hem veiligheidshalve en ten einde in geene andere procedures en voor eenenen andsren Rechter betrokken te worden, deeze plaatze intyds deed verhaten, en zulks zonder eenig oogmerk, omme zigeenigzintsdaar mede, aan de judicature van U Hoog Ed- Geltr. en derzelver verdere cognitie overzoodanigc misdaaden, als van derzelver competentie zynde, aan hem mochten zyn of worden op^elegt, en ten reguarde van welke hem het huisarrest zoude moogen zyn aangezegd, te onttrekken , als zynde hy in tegendeel bereid, zoo dra hy zulks veilig en zonder gegronde beduchtheid voor eenige andere belemmering zonde kunnen doen, zich wederom voor dezen Hoog Ed. Geftr. Krygsraad te filteeren, van het welke dezelve der Suppliantes Man ookdiadelyk na het aankooman in zyne r< t;aite, en zoo dra hy zulks veilig deen konde, aan den Heere Prefident deezes Krygsraads per Misfive infoimatie gegeeven heeft- Dat, gelyk de reden en bet mot;f is, van dezelve retraite betraande in het fusckeeren van een nieuwe misdaad , aan voornoemden der Suppliantes Man, ter zaake van het draagen van, en het af« trekken met het voorfchreven bekladde Vaandel, niet als een vergryp tegens den Militairen dienst en discipline, maar als eene lasfie, de Hoogheid van 's Lands Souverain toegebracht, en alzoovjn geen Militair object zynde, en het makken var Dd be 'sGRA- ENHA.' JE. leq. van ie. Huis:rouw v, 17. d. Hoop.  404 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ 's Gr A* venhaSE. Req. van den Huisvrouw v. v. d. Hoop. \ hedenkingen deswegens in de Hooge Vergadering Hunner Edele Groot Mogende, op welke alsnog nitt finalyk gerefolveerd is, en waar van de eventueele dispofuie als nog gantsch onzeker blyft; dezelve reden en mótif als nog werkelyk fubfifteerende is, en der Supplianten Man alzoo voor als nog door eene alzinis aanreemelyke en valide oorzaak geimpediecrt word zich voor U Hoog Ed. Geur. te firteeren : Eene oorzaak, welke teffens een onbetwistbaarfundament opleevert, waarom met de voortgang der natemelde procedures , onder reverentie, zoo lang behoord gefuperfedeert te worden, aangezien het een zeekereen bekende regel is, quod dehberante Principe nihil est innovan* dunt. Dat ondertnsfcben de voornoemde derSuppliantes Man publicquelyk en by openbaren Trommelfljg, van wegens den Auditeur Militair ingedaagd zynde, ten einde voor U Hoog Ed. Geftr. tc compareren op den aanffaanden 6 April, zy Supplian'e met reden beducht is, dat daar uoor de vcoifchreven zaake uit haar geheel zoude moeen gebracht worden, ten waare daarin bv U Ho0g Ed. Geftr. voorzien wierde; ten welken einde zy Suppliante mitsdien zich verplicht'acht, ten behoeve van meergemelden haaren Man, als Vrouwe en Perfona conjuncta, haar addres tendeeze-n aan U Hoog hd, Geltr. te maaken: te meer, daar de verafgelegenheid en onzeekerheid van htt tegenwoordig verblyf van denzelven haaren Man , hem verftooken houd van de behoorlyke narichten van voorfchreeven indaaging, mitsgaders van de moogelykheid om tydig genoeg voor zich zeiven een zoodanig of eenig ander addres te doen. Waarornme, zoo keerd zich de Suppliante tot U Hoog Ed. Geftr. reverentelyk verzoekers? de, dat ü Hoog Ed. Geftr. de procedures, door den Auditeur Mditair van dit Regiment op ende jegens der Sup^iantes voornoimden Man by voor- fchree*  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 4°5 fchreeven openbaare indaaging of wel anderzints peëntameerd gelieven te ltateeren, tot zoojanStTdeliber'atfen van Hun Edele Groot Mog , de Heeren Staten van Holland, ten reguarde van denzelven haaren Suppliantes Man, by Refolutie van Hoogdezelven,finalyk zullen zyn afgedaan,, en dat ügHoog Ed. Geftr. van hunne, dispoficie ■ od dit der Suppliantes verzoek aan de Surphan e ° zv by Refolutie of appointtement gelieven te doen toekomen genoegzaame kennisfe tot haar na- r'C C* Onderflond) 't Welk doende &c. Den 15 Maart is 'er by Hun Ed. Gr. Mog. een Request ingekomen van ruim ïs G Se deze te doene Equipagie, als rnece oVK* SfidcrïS genomen zynde dat by bet Rappor„E. van den i November 17^, d->or üe ne<~T<-» Tn Randwyk, van Lynden en verdere: dunne , Hooz Mog Gecommitteerden tot de heide per■ t foiiele Commisüen tot revifie der Quotes en . <■ het Defeifie wezen gedaan (welk Rapport tans 5oe een poinft van deliberatie is by de refpcüive Bondgenoten) differente *™^™*^mir Heertn Hunner Hoog Mogende ^^fl^Fri tot het onderzoek en directie van de Ja}1 reit in Frisland zyn gedemandeert, ïs goeogevonden en verftaan . tut aanmerking van de geïSdhddde? inftantien door de Heeren Staten van Friesland gedaan, te perfi^ren by Hunner Hooa Mog. Refolutie van den a Augustus 176». en dfenvofens dezelve Heeren te^ verzoeken om nrovifionelvk, ten nutte van den Lande, m hunne Seufe Commisfie te willen continueren en ml dien een continueel optigt te willen houH°n r ver he: Eeneraal beftuur der Admiraliteit „C FdeXnd efook fpeciaal over de aldaar in dezen iare, te doene -.qumagie: en z l liXtiaet van eze Hunner Hoog Mog. Refolutie gezonden worden aan de voornoemde Heeren Hunner Hoog Mo*. Gedeputeerden tot de za land- HA- \ef. ^end om. leno» •Ad. tl. in a- i.  414 NIEUWE NEDERLANDSCHS 'sGrA venhage. • landfche Admiraliteits-Collegien hebben , by Memorie , aan Hunne Hoog Mogenden vertoond het gebrek van Fregatten en kleine Vaartuigen,en vervolgens in overweging gegeven of Hunne Hoog Mogenden niet zouden gelieven goed te vinden het Collegie ter Admiraliteit in West-Friesland en het Noorder-kwartier aan te fchryven van, onverminderd en voorbehoudens deszelfs recht' om het aandeel in den aanbouw van Schepen te hebben, in dit byzonder geval, den aanbouw der twee Schepen van 74 ftukken , welke het gemeld Collegie, op de petitiën van 5 January 1781 en 31 December 1781, nog zouden moeten aan timmeren, niet te do.n voortgaan , maar de gelden daar voor gepetitioneert te laten gebruiken tot aanbouw van andere Vaartuigen en wel op deze wyze: „ Dat uit de fomme gepetitioneert voor den aanbouw van twee fchepen van 74 ftukken, bedragende ƒ 1020800 , zoude kunnen en behooren aangebouwd te worden; By het Collegie ter Admiraliteit op de Maze een Fregat van 36 ftukken , by de laatfte petitie van aanbouw berekend op ƒ 216925. Twee Brikken of andere meest bekwame Vaartuigen a ƒ 40000 is ƒ 80000. By het Collegie ter Admiraliteit te Amfteldam twee "Brikken of andere meest bekwame vaartuigen ƒ 80000. By het Collegie ter Admiraliteit in het Noorder-kwartier een Fregat van 36 ftukken ƒ 216925. Twee  JAARBOEKEN, Maart, 178?. 4-5 Twee dito a 24 ftukken a / 162720 is ' ƒ 025440. Vl Twee Brikken of meest bekwame Vaar-«] tuigen ƒ 80000. Te famen uitmakende eene fomrna van f 999290, en dus eene fomma van ƒ 21510 minder dan voor de twee fchepen van 74 ftukken was gepetitioneerd geworden. Dat Hunne Hoog Mogenden deze onderlinge , by de gemelde Collegien , gemaakte fchikkingen (waar by de Republyk, in plaats van 2 fchepen van 74 ftukken, zoude bekomen a Fregatten van 36 ftukken ,2 dito van 24 ftukken en 6 Brikken of kleine Vaartuigen) zich latende welgevallen,dan ook daar van aan de Collegien ter Admiraliteit op de Maze , te Amfteldam en in West-friesland en het Noorder-quamer de noodige aanfchryving gelieven te doen depecheren, met last van den aanbouw der Vaartuigen met den eerften te doen." Te voren hebben wy gewaagd van het voorftel van Haarlem, nopens den invloed van het volk. De 30 Maart was de dag by de Staten van Holland bepaald, om eene Commisfie te benoemen, die deze zaak zou onderzoeken en deswege een Raport ter Staatsvergaderinge uitbrengen. Gelyk de gevoelens van de Leden'der Staatsvergadering omtrend dit voorwerp merkelyk verfchilden, zo was het wel mogelyk, dat ieder bedagt was op middelen , om zodanige Leden tot deze Commisfie te benoemen, alshy de ge- sGaa-  4:6 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra venha" ce. Berig; nopens Cornmisfie over den invloed e:,z gefchiktfte dagt, tot het doen bovendryven van zyn gevoelen : dat ook zommigen zelfs het volk meenden te moeten voor innemen, en het zeiven inroepen tot het doordryven van hun gevoelen nopens dit tederftuk : Men las dan al in een der dagpapieren, dit voorlopig berigt. gedagtekend den 29 Maart: , "\/f orgen is de gewigcige dag ter benoeming der gerefolveerde Commisfie, tendeerende orn de betrekkingen tusfehen Regenten en verdere Burgers daar teftellen. Er is in langen tyd geene Refolutie genomen, welke beilzaamer invloed op het welzyn van ons Vaderland , en terbevree' diging der onlusten, die hetzelve thans verdee. len, kan hebben, dan deze. In der daad het was geenfints genoegzaam, dat de Commisfie, ingevolge het eerfte Lid van Haarlems voorftel, de paaien der uitvoerende magt daarftelde, indien, door het onzeker Jaaten van die der reprefentatbe magt van de Souverainiteit ten aanzien van het Volk, by welk de oorJ]>ronglyke Souverainiteit -refideerd', er altoos tusfehen de Regenten zeive, zowel als tusfehen deze en het volk, een bron van verdeeldheid overbleef, welke de onder, leggende Party in de handen van eenen enkelen wierp, om op zyn beurt de heerfchende Party te onderdrukken. Indien de wenfchen van waare Vaderlanders verhoord worden, zal de gemelde Commisfie, de billykheid, voorzigtigheid en gemaatigheid tot Leidslieden neemende, een Plan van Regeering formeeren, het welk, gepaard met den arbeid der eerfte Commisfie, gezament* lyk de belangen en pligtenvan het Souverain Gezag, die van den Stadhouder, gefteld aan het hoofd der uitvoerende Magt, en die van het Volk, door zulke wel geëvenredigde en zo oti verbreekhaare banden vereenigen, dat zy hunne veilig-  • JAARBOEKEN, Maart, 1787. 417 lfoheid, hun eer, hunne fterkte en hun gemeen h welzyn iu hec geluk van allen vinden zullen. yE Ineen ander dagpapier las men: „ Men ge verneemt, dat in de Deputatie van Ara' fterdam ter Staatsvergadering gekomen " zyn de Heeren Van der Goes, Muylman. *' en Munter; dit baard fpeculatie." Die, zo veel gerugrsmaker.de dag van dan 30 Maart, dan eindelyk gekomen zynde, zyn ter Staatsvergadering, tot de Commisiie nopens den invloed des volks, ingevolge de bekende Haatlemfche propolitie, door de Ridderfchap,uit ieder ftad een Lid van Regeenng, als mede uit de Ridderfchap, en dus 19 Leden opgegeven; dog de ftedenDordrecht,Haarlem, Leiden, Gouda, Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Monnikendam en Purmerende,hebben benoemd de Heeren van Wasfenaar Starlenberg, befchreven in de orde van de Ridderfchap, Mr. P.L.van de A^//ee/e,Penfionaris van Haarlem, en Mr. F. G. Block, Mr. B.E. Abbema , Mr. A. H. Meteier kamp, en JJ. van Horbag, Vroedfchappen der StedenLeiden, Amfteldam, Gouda en Schoonhoven,Mr. R. Pandanus Burgemeefter van Alkmaar, en Mr. A. van der Willigen, Vroedlchap van Enkhuizen. En dus maar 8 Leden, allen, gelyk bekend is, de gevoelens der benoemende fteden, althans van derzelver Afgevaardigden toegedaan. Deze negen fteden wetende, hoe de AmfteldamL-he Penlionarisfen van Berkel en Visfcher dagten , hadden op de ftem van Amfteldam mede gerekend,en zig daardoor verzekerd gehouden van hunne meerderheid cn Gra- nha-  'sGra VEfcHA GE, 418 NIEUWE NEDERLANDSCHE en overftemming van hunne andere medeleden. Dog de meerderheid der Leden van de Vroedfchap te Amfteldam, en bygevolg de Vroedfchap dier aanzienlyke ftad was niet van het gevoelen van haare Penfionarisfen. De Heeren Leden der Amfteldamfche Vroedfchap H. Muilman, C. Munter en F. van der Goes waren van wegen Amfteldam ter vergaderinge afgezonden , en met hun drieën de twee Penfionarisfen overftemmende , wierdt voor het gevoelen van Amfteldam uitgebragt , dat de ftad niet anders gelast hadt, dan den Heer Abbema tot de Commisfie te benoemen ; verders voegden zy zig niet by de negen fteden, die gem.8 Heeren benoemd hadden ; maar dan liever by de Ridderfchap en de andere fteden , welken uit iedere ftad een Lid der Regeering tot de Commisfie wilde benoemd hebben, als meer bekwaam en dus nodig zynde, om de belangens ieder van zyne ftad, en het gezag en waarde van ieders byzondere regten , privilegiën en octroyen, in zo gewigtig een onderwerp , te handhaven en te behartigen. Van dit gevoelen waren de Ridderfchap en de andere negen fteden; welke dus de meerderheid hebbende , zo wierden negentien Heeren tot gem. Commisfie benoemd: uit de Ridderfchap Dirk Baron van Boetfelaar, Heer van Kyfhoek; wegens Dordrecht Mr. Pieter Hendrik van de IVall T. Z.; Haarlem Mr. Cbrtftoffel Jan van Dam ; Delft Mr. Gaspar de Roo van Ro/enburg ; Leiden Johan Gael; Amfteldam Mr. Baltbazar Elias Ab.  JAARBOEKEN, Maart, 17874 4-0 Abbema ; Gouda Mr. Alexander Hendrik ' Metelerkamp ; Rotterdam Mr. Reinier Fre-v\ derik van Staveren; Gorinchem van Nooten-fil Schiedam Mr. Daniël Francois Pichot ; Schoonhoven Mr. Stepbanus Jacobus Scheltus; Briel Gabriel Leonard van O'often ; Alkmaar Mr. Pieter Binkhorst; Hoorn Hermanus de Hart; Enkhuizen Mr. Hugo Adriaan van Bleiszvyk: Edam Mr. Roelof Boot ; Monnikkendam Dr. Karei van Alfem van Lingen; Medenblik Mr. Jan Pan; en Purmerend Mr. Laurens Peereboom. Over dit een en ander zyn hevige gefchillen gevoerd, en, die overftemd waren, hebben zig zomtyds van fterke uitdrukkingen bediend. De Raadpenfionaris tragtte wel, ziende, dat de zaak naar den zin van zyne party niet uitviel , het befluit uit te Hellen , maar daar wierdt zeer fterk aangedrongen om het befluit op te maken. Ook was deze dag tot afdoening dezer zaak gefteld. De Vergadering duurde tot vyf uuren in den namid» dag. De negen fteden deeden tegen het beflotene dit navolgend Declaratoir. TT\c Heeren Gedeputeerden der fteden Dordrecht, -*-*^ Haarlem , Leiden, Gouda, Schiedam, Schoon • hoven, Alkmaar , Monnikendam en Purmerende, hebben gedeclareert, in de vorenftaande benoe» ming van negentien Heeren, tot de daar by bedoelde Commisfie, zoo a's die benoeming is leg. gende, niet te hebben geparticipeerd, maar in tegendeel van gedagten te zyn geweest, dat deze Commisfie, om wezenlyk van vrugt te zyn, behoorde te worden opgedragen aan een kleiiv-r aantal van Leden, waar toe zy er ook dan aileen Ee agc sGra'  45o NIEÜWE NEDERLANDSCHE *s Gra- VRNHAGE. Declaratoirvan 9 Steden tegen V fluit. agt mee namen hadden opgegeven, te weten: de Heeren van Wasfenaar Heer van Starrenburg, befchreven in de Orde van de Ridderfchap, Mr. Pieter Leonard van de Kafteele, Raad en Penfio* naris der ftad Haarlem, Mr. Franciscus Gualterui Blok, Scheepen en Raad der ftad Leyden, Mr. Balthazar Elias Abbema, Raad in de Vroedfchap der ftad Amfteldam, Mr. sAexander Hendrik Meteier kamp, Raad in de Vroedfchap der ftad Gouda, Dierik van Horbag, Raad in de Vroedfchap en Eletteur der ftad Schoonhoven, Mr. Rutgers Paiudanus, Burgemeester en Raad der ftad Alkmaar en Mr. Abel van der Willige, Raad in de Vroedfchap der ftad Enkhuizen; dan dac, vermics de Meerderheid der Leden, in weerwil van de ernftige gedane waarfchouwing, dat het vervullen van de Commisfie op die wyze, gelyk ten deze nu gedaan is, bewyzen zou inhouden van eene begeerte, om dezelve van het begin af onnut te maken, evenwel geweigerd heeft, om van baar fentiment in het minfte af te gaan, zy Heeren Gedeputeerden dus, om zich niet verantwoorde» ]yk te ftellen voor de gevolgen, die uit deze waarfchynelyke verydeling der hoop van de geheele Natie te dugten zyn» zich verpligt had gevonden , van dit hun fentiment by provifie in de Notulen te doen blyken, en voorts aan de Heeren hunne Principalen, wien zy wisten deze zaak ten uiterfte ter harta te gaan, te referveren het doen van zoodanige Aanteekening en Demarche, als dezelve zouden oordeelen ten deze meest gepast en efficacieust te wezen. De Heeren van de Riaderfchap en Edelen, als mede de Heeren Gedeputeerden der fteden Delft, de Meerderheid der Heeren Gedeputeerden van Amfteldam, de Heeren Gedeputeerden der fteden Rotterdam, Gorinchem, Brielle, Hoorn. Enkhui' zen, Edam en Medemblik, hebben het doen van een Contra Declaratoir tegen het voorfchreven Declaratoir gereferveerd. Mea  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 42$ Men las wegens deze zaak (welke veel gevolgen gehad heeft, gelyk wy in 't ver-' volg zullen zien , ) in de Maarlemfche' Courant ook de navolgende aanmerking: ,, Het zal nu de zaak der refpective Burge„ ryen in iedere ftad zyn, om te onderzoe„ ken , of de Vroedfchap , uit haare ftad „ daartoe verkoren, dat vertrouwen byhaaf „ bezit, welk eene zaak van een zo groot „ belang, als deeze is, vordert.'' Nog las men in de Leydfehe Courant, omtrend voorfz. zaak, deze bedenking: f\? nu de Principaalen der meerderheid van de ^ Amfteldamfthe Deputatie zig ook deze referve van Contra-Declaratoir z.al laaten welgevallen, kan men weinig verwagten, zo :t waar is, dat een publiek Nieuws-ichryver zegt: ,, dat „ negen Steden uit de onJerfcnejdene Regeerin,, gen 8 Leden benoemd hebbende, bekend we,, ger.s hunne kunde en liefde voor 's Volks ,, welzyn, en in welke benoeming de kenlykfte s, onzydigheid is waargenomen, vermits eenige „ der benoemde Heeren meer dan een bewys ,, huni.er verknogtheid aan het Stadhouderschap „ aan den dag gelegd hebben, door de Ridder„ fchap met agt andere Steden, 19 Heereu, als één uit de Ridderfchap, en één uit-elk der „18 Steden, benoemd wierden, waar van de „ zeer groote Meerdeiheid geacht word grond-' regelen te volgen rechtftreeks aankopende TE» „ gen het oogmerk der Propofitie van Haarlem. ,, In dit evenwicht," zegt de gemelde Nieuws Schryver, „ ftond het aan Amsteldam om het „ overwicht te geeven, het zy aan de Nomina„ tie, die aan alle weldenkende Burgers het „ aangenaamfte is, het zy aan eene keus, van Ee a wel- 's Gr Ai 'ENHA» iB.  43* NIEUWE NEDERLANDSCHE 9sGr/v- vbnha ge. Berigt in de Leyd fcheCou rant. „ welke men zich voor af kan verzekeren, dat'', „ na eene zeer zwaare Uitga, ve aan den Staat „ (men rekend uS$ Guldens daagt) veroorzaakt „ te hebbeD, nog zal uuluopen op eene veryde.„ ling van het verlangen der Natie. De Am„ lterdamfche Deputatie uit vyf Heeren beftaan„ de, namen drie derzelve, als van der Goes, „ Mudman en Munter op zto, zonder last „ van hunne PrincipaaLENen (*) tegen de ge,, voelcns van het tairykfte en refpeclabeljle gedeelte „ der Burgers die zy Reprkskntiü.rf.n, hunne ftem te geeven aan de Commisfarisfen door „ de Ridderfchap en deszelfs Medeffanuers be„ noemd." Dus verre de gemelde Nouvellist. Inmic'dels word van Amsteldam het volgende gefchree. ven: „ De beide Sociëteiten zyn maar in hrt geheel „ niet geftigt over het gedrag der Gedeputeer„ dens van deze Stad, gehouden in het benoe,, rnen der Commisfie van de tweede Propofitie ,, van Haarlem, en ongetwyffeld zai daarover, denkelyk morgen (zynde gister den 2 dezer) „ een Deputatie, zo uit de Krygsraad a'sSocie- teiten, by Burgemeesteren zig vervoegen. „ Alhoewel de verf'chiüen en daar over roulee,, rende Procedures tusfehen de vier Collonel- len en den Collonel Goudoever met het meeren„ deel der Leden van den Burger Krygsraad nog ,, niet vereffend zyn, zal de Krygsraad den 4 dezer ,, in de Nieuwe Doelen op de Garnaalen Markt, „ hnnne Zitting (van den 21 der voorgaande „ maand) weder vervolgen, zvnde de Briefjes „ ter herriimering daar van reeds by Officieren „ rond gebragt." Op Woensdag den 28 Maart 1787, is by ge- (*) Dat dit een en aidtr volffrekte onwaarhede zyn, zal uit de e*te ftukken in het vervolg biylten.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 4*3 gelegenheid van den Dank-Vast-en Bede- '« dag? ifi de Neder- en Hoogduitfche Kerken £ van 's Gravenhage verzameld de lom van ƒ 0416:13: dus/2594:i3:3.dac is ruimde helft, minder dan in 't voorgaand jaar. Men las in de dagpapieren van den 20 Maart dit berigt. \\7ord gealverteerd dat, by Frovifie geduuren™ de den ijd van veertien dagen, in de Bürgerfociettit. gehouden wordende in het Staate Koffvnuiscp het binnenhof, in de Genootfchaps Sociëteit eenouden wordende in de nieuwe Schutte s Orelen, in de Sociëteit in het koityhuis, geraamd het Hof van Holland, als mede ten huize van d^n Procureur Hartevelt, op de hoek van de Oude Mol en Papenftraat, en van Johannes Bis. fchop, in de Driehoekjes in 'sHage, des voormiddags van ia tot 2 uuren, ter tekening zal liggen een Request aan de Ed. Achtb. Heeren Raaden in de Vroedfchap van 'sGravenhage, tot maintien en herftelling van de regten, aan welgemelde Vroedfchap competerende. Leyden. Den 5 Maart gerchiedde wederom voor het eerften in dit jaar eene plegtige optocht van het Genootfchap van Wapenhandel,ten fpreuke voerende : Voor Vryheid en Vaderland', van hetwelk de Grenadier Comp. aan 't Huis van den Overften van den Santheuvel, Veertig in Rade dezer Stad, kort na den middag vergaderde , en met de beide Vaandels van het Genootfchap naar den SchutEe 3 ters Gra« SHA-  424 NIEUWE NEDÉRLANDSCHE Leveisn. ters Doelen, alwaar de Muskettiers reeds in orde gefchaard Ronden , trok, zynde de poorten derzelve bezet geworden door Leden uit het Genootfchap, dienst doende te paard, en van het Exercitie - Genootfchap der Studenten, onder de fpreuk : Pro Pal* lade et Libertate. Na de verrigting van het Manuaal, trok het Genootfchap, voorgegaan door een Detachement te paard , onder bevel van den Heer La Pierre, de Byllieden , de Secretarisfen en Thefaurier van het Genootfchap , eenige Leden uit het Committe' en Commisfie van Directie , mitsgaders het KadettenCorps , met hun zydgeweer , en gefloten door het Detachement Studenten onder bevel van den fleer Noothoven, uit den Doelen, door het Noord-Einde, langs het kort •Rapenburg, door de Paardefieeg, de geheele Haarlemmerllraat langs tot aan de Hooygragt, en dien geheel langs, de Waterfteeg door, en vervolgens de Hoogewoerd, over de Breedeftraat, alwaar voor het Raadhuis, aan de daar toe vergaderde Magiltraat, de eerbewyzingen gefchiedden , terwyl ftadsb innen wagt, met gcprefenteerd geweer ftondt, vervolgende het Genootfchap den marsch tot den Noordeins-Brugge , en dien over , langs het Rapenburg door de Doelenfteeg tot in den Doelen , alwaar vervolgens door hetzelve een kring wierdt gemaakt,en indezelve door den Secretaris van Ameiden wierdt voorgelezen eene dankzegging over de dienften tot hier toe , door het Genootfchap , reeds  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 4*5 reeds aan het Vaderland beweezen, en by-) zonder in de volvaardigheid ter hulpe van 1 het (zo hy zeide) onderdrukt Utrecht, het welk, alsnog niet boven alle gevaar voor de rustelooze vyanden, op nieuw zyn ftem verhief om manfchap en ernftig aandrong, dat, wie het ook zyn mogte, die Utrecht rnogten verhaten, hetLeydschGenootfchap daar onder toch niet genoemd mogt worden: dus op nieuw voorgefteld wierdt om zigvrywillig tot Utrechts byftand aan te bieden. Het Genootfchap wederom front gemaakt hebbende, wierde de beide Bevelhebbers van de opgekomene Detachementen door den Heer Overfte voor de eer en hulp aan het Genootfchap beweezen, bedankt. Wy hebben in ons voorgaand ftukje voor Febr. onder het artykel Leyden gezien,dat de Vroedfchap een befluit hadt genomen, dat de teekenaars van Req. of addresfen, of Aéte van Qualificatie enz. hunne hoedanigheid, ouderdom en woonplaats zouden moeten by hunne onderteekening voegen. Ook bleek het, hoe eenige Vroedfchappen, welken tot dat befluit hadden medegeftemd, egter daarna, ziende dat zulks aan zommigen mishaagden, daar van waren te rug getreden, en een aanteekening hadden laten doen. Tegen deze aantekening hebben de andere Leden van de Vroedfchap den 13 Maart,J eene Tegenaanteekening gedaan. Her tegen hebben de Vroedfchappen Mr. P. Fromans, Mr. T. G. Blok, Mr. J. G. de Mey van Streefkerk, Mr. D. M. Ee 4 G. )EN.  4i6 NIEUWE NÉDERLANDSCHE Lry- G. Heldewier en Mr. A. D. van den Santheuvel den 19 Maart wederom eene nadere Aantekening gedaan. Wy zullen by nadere gelegenheid deze twee ftukken aan onze Lezers mededeelen. Den zelfden 12 Maart is door i9perfonen, zig noemende Geconftitueerden der Requeftreerende Burgery, wegens het beüuit van de Vroedfchap van den 23 January 1787, nopens het by voegen van qualiteit, ouderdom en woonplaats door de onderteekenaars van Requesten en andere Acïens, een Remonftrantie ingeleverd; met een bygevoegd Declaratoir der Conftituanten, behelzende hun voornemen met het inrigten der qualificatie. Dit oordeelden de Heeren Burgemeefteren niet overeenkomftig te zyn met gem. Refolutie van den 23 January, en meenden dus, dat deze ftukken niet moesten gelezen worden. De lezing gefchiedde egter, en na veele woorden wisfeling ftemden 13 Leden, om die ftukken door hetgevvoon befoigne te. doen onderzoeken; dog 20 Leden om die ftukken zonder dispofitie uit te geven. De minderheid, heeft hier tegen zig verzet en hunne Aantekening voorbehouden. De Vroedfchap CWw hadt ook het voorftel gedaan, om voortaan by beflootenbriefjes y in plaats van by monde, te ftemmen, by de verkiezing van nieuwe Vroedfchappen, en om alle de tegenwoordige Leden derVroedfchap, en de nieuwe Leden by hunne aan- ftel,  JAARBOEKEN, Maart» tftfé 4*7 ling, een nieuwen Eed te laren doen, waar- Letbyzy verklaaren zouden, niet alleen „ dat 0EN« zy tot de Vroedfchaps plaatfen de ge" fchiktfte perfonen zouden kiezen, maar " ook, dat zy over die verkiezingen nu of " te voren met niemand in of buiten de " Vroedfchap, gefproken hadden, of aan " niemant belofte gedaan, of hunne ftem" men gegeven hadden, en fecréet te zul" len houden de namen van alle de perfonen " die buiten den aangeftelden, ftemmen gehad hadden." In een tyd van argwaan en kwaad vermoeden is alles verdagt. In de dagpapieren is dit voorftel van den Heere Cunseus fterk aangevallen geworden. Den ia Maart is over deze zaak geraadpleegd «1 na veele aanmerkingen, bedenkingen en tegenbedenkingen, wierdt met 18 tegen 15 ftemmen het voorftel, 't welk op zeer billyke gronden berustte, geheel verworpen. Den 19 Maart des morgens ten half twaalf uuren begaven zig van den Doelen naar het Raadhuis en Corps en in gelykvormige kleding de Leden van den Burger - Krygsraad, als mede een zea groot aantal Onderofficieren der Schuttery, en lieteuin de Kamer van Heeren Burgemeesteren door ,vier Gecommitteerden inleeveren een verzegeld Vertoog, waar by hoofdzaakelyk verzogt wierdt de intrekking van de bekende Refolutie van de Vroedfchap dezer Stad van den 23 January laatstleeden, ftaande de Vroedfchaps Vergadering. Vervolgens wierdt dat Vertoogln de Vroedfchap ingeleverd,en £e 5 ge-  433 NIEUWE NEDERLANDSCHE Let- dem. gelezen, en te gelyker tyd door de Heeren Fromans, Blok, de Mey, Heldewier en van den Santbeuvel gedaan eene Aantekening tel gen de Tegen - Aantekening van zestien LeLeden der Vroedfchap. Van die nadere Aantekening hebben wy hier boven met een woord gewag gemaakt. Ook hebben die zelfde Heeren nevens de Heeren vanRoyen, van Leewen, van Hongeveen, Bouw en de Wild, insgelyks eene Aantekening gedaan tegen het zonder dispofitie uitgeven van de Remonflrantie en nadere Qjialificatie, den 12 Maart door Conifituanten aan de Vroedfchap ingeleverd, en van welke wy ook zo even hebben melding gemaakt. By de raadpleegingen over het Vertoog van de Hoofden der Schuttery. liepen de ftemmen eerst zeer uit malkanderen, willende elf Leden de geheele Refolutie van den 23 January volkomen buiten kragt ftellen, veertien anderen daar by volharden, een of twee dat Stuk commisforiaal maken ; dog eindelyk is met genoegzaame eenparigheid eene Refolutie genomen, waarby, na eene gunftige verklaaring der Regeering over de hoedanigheden, en bedoelingen der Conftituanten, benoemd eene Commisiie uit de Vroedfchap, beftaande uit de Heeren van Heusden, Cunaeus, Blok, van Leeuwen, Twent en Heldewier, om de bezwaren der Conftituanten, mits ingerigt zynde op den voet der Refolutie van den 23 January, te onderzoeken, daar over met Geconftitueerdens in onderhandeling te treden, en voorts raport  JAARBOEKEN, Blaart, 1787. 429 port ter Vroedfchap te doen. De toevloed van nieuwsgierigen voor het Raadhuis en de naby ftaande Huizen was vry groot, en de Vroedfchap duurde 7 uuren lang agter een, hebbende de Krygsraad zig in zyne Kamer, en de andere Officieren op de groote Pers begeven. Den 20 Maart des morgens om 10 uuren begaven zig even als daags tevoren de Krygsraad en verdere Officieren der Schuttery weder naar het Raadhuis, orn in eene,daags te voren door hun verzogte en belegde Vroedfchap, door eene Bezending uit hun midden, by de Ed. Groot Achtb. Vroedfchap eene nadere aandrang te doen, (trekkende tot opfchorting van de Refolutie van 23 January dezes jaars, over welke nadere aandrang ftaande Vroedfchap is be/oigne gehouden, en is vervolgens met 18 tegen 9 Stemmen beiloten het verzoek derzelveninte willigen, en mitsdien de Refolutie van 23 January voor het tegenwoordige optefchorten. Wy laten alle bedenkingen die op deze gebeurtenisfen zouden kunnen invallen, aan den Lezer over, Heeren Curatoren der Univerfiteit alhier, en Burgemeesteren dezer Stad hebben in derzelver laatfte Vergadering beftel gedaan over de beide Hoogleeraar Ampten, opengevallen door den dood van den Heer Allamand, en dat van gewoon Hoogleeraar inde Phyfica opgedragen aan den Heer Cbristiaan Hen- Lfyjen.  43 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- DEN. Hendrik Damen, Profesf. Mathem. Archite&. Civ. & Milit. en dat in de Natunrlyke Hiftorie aan den Heer Sebald Justin Brugmans, Prof. Botan. In die zelfde Vergade-' ring is het befluit genomen ter opregting van een Gasthuis, 't geen, zo al niet geheel ontbrekende, ten minften in verre na niet in dien ftaat was, waarin men het zelve thans poogt te brengen. In dit Gasthuis zullen arme zieken opgenomen worden, ten einde de- zig in de Geneeskunde oeffende Jeugd, by derzelver oppasfing zig in de praetyk moge oeffenen ,• zynde twee Leden der Medicynfche Faculteit, de Profesforen Qofterdyk en Paradys, benoemd, om, in hoedanigheid van Profesforen van het Praktiesch Geneeskundig Collegie, aldaar les te geven. Tot Secretaris van 's Lands Univerfiteits Vierfchaar is aangefteld Mr. Jacob George Hieronimus Habn. Amsteldabï. Wy hebben in ons voorgaand ftukje gezien, wat op den 26 February in deze Stad is voorgevallen. Het bleek onder anderen, dat op aandrang van de vergaderde menigte, die door haare drift niet verftondt, dat des morgens een befluit was genomen, geheel overeenkomltig aan- het geen zy eischte , nog eene Vroedfchaps vergadering tegen den avond belegd was: en dat verfcheidene Leden,ten huize van den Heere Burgemeester en Raad Hutde-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 43* dekoper vergaderd, aan de Vroedfchap lieten vragen, of zy veilig konden komen raadple- s gen, en terug keeren; dat zy niet anders 1 dan op deze voorwaarden ter vergadering zouden verfchynen. Hierop een onvoldoend antwoord ontvangen hebbende , zyn deze Heeren niet verfcheenen, maar hebben den 2 Maart 1787 dit Declaratoir aan den Raad ingeleverd: EDEL GROOT ACHTB. HEEREN! De Ondergeteekende Raaden in de Vroedfchap deezer Stad, in de Vergadering van laastleden maandag avond niet prefent geweest zynde , hebben zig verpligt geoordeelt, de redenen van deezen hunnen abfentie aan U Wel Ed. Groot Achtb. voortedraagen, met verzoek dezelve ter kennisfe van den Achtb. Raad te willen brengen, om daar van aan alle hunne Meedeleden en aan de posteriteit te doen confteeren. - De Ondergeteekenden in het zeekere onderrigt zynde, dat twee Heeren Burgemeesteren door zommigen uit de te zaaraen gevloeide meenigte Volks op het Stadhuis, in derzelver Kamer wierden opgehouden, en belet waaren geworden aftegaan , hebben geconfidereert, dat zonder een onbelemmerd acces en reces geen vrye en ongedwongene deliberatien konden gehouden worden, en uit aanmerking daar van beflooten ter kennis* fe van Heeren Burgemeesteren te doen brengen, dat zy bereia waaren in de Vergadering, teegen zes uuren belegd, te compareeren, zoo ras be< hoorlyke verzeekering konden hebben, dat zoo danig accts en reces volkomen vry zoude zyn. Doch dat, na dat hier over by den Achtb, Raad was gedelibereerd, zy door een der Stad: becretarisfen antwoord bekomen hadden, dat & ge Am» TKL-  43» NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- st1 li)am. Declar nonens afwezig heid enz, gevraagde verzeekering op dat tydftip niet ge* geeven kon worden: dat zy bier op hadden beflooten deeze oiwye Vergadering nietby tewoonen, immers niet zoo langen zy de gerequireer, de iecunteit niet konden ontfangen, hebben zig egter ten overvloeden in gereedheid gehouden „ om, zoo dra aan deeze hunnen verlangst zouden weezen vol.aan, zig meeden naar de Raadkamer te be^ecven, tot dat zy van het fcheiden der Vergadering geinformcerd wierden. Den Ondergeteekenden hier meede gedetailleerd hebbende de reedenen welken hun weerhouden hebben, ter gem. Vergadering te verfcheinen, vinden zig teffens verpligt, te declareeren, dat zy ten flerkften apprehendeeren de gevolgen, welken uit foortgelyken deliberatien natuurlyk moeten prr flueeren, om de wysheid van Hun Ed. Gr. Achtb. mitsgadaders van derzelver altoos betoonden yver en zorg voor de rust en trauquiüteit van deeze volkryke Stad, niet anders moogen verwagcen, dan dat dezelve voor het vervolg en ten allen tyden zoodanige gepaste en eftkacieusten ma.itregulen zullen beramen en in het werk Rellen, als best kunnen ftrekken, om zoorgely. keo onbehoorlyke te zamenrottingen en onrustige beweegingen, waar door de goede order word geftoórd. en de publike veiligheid in 't uiterfïe gevaar gebragt, voortekoomen en iu tyds teegen te g HERMAN van Bracht, Lid van Correspondentie. Dordrecht d.-n a Maa't 1 78^. Tiisfchen den £ en 6 Maart was zeker huis op  JA'ARE O EKEN, Maan, 1787. 44* op Kattenburg des nachts met oranje papier Ambeplakt. Van deze misdaad kwamen eenige j»*J-* terttond aan den Heere Hoofdofficier Backer DAB1' kennis'weven, en vorderden, dat de Jujlitie hier omtrend zou waakzaam zyn. Hoe, antwoordde de Hoofdofficier, meent gy dat 'er nog Juftitiè is, na het geen zvy op den 2.6 February hebben zien gebeuren? En ftaat dat gebeurde gelyk met htt plakken van een oranje papiertje? Waarop de aanbrengers na eenige woorden vertrokken, zeggende zig zei ven dan recht te zullen verfchaffen. Wy hebben te voren gezien, wanneer by gelegenheid van het voorftel van Haarlem, om het Haagfch Garnizoen juist met krygsvolk van het Legioen van van Salm verfterkt te zien, op het in dienst blyven vail dat Corps hier door eenige officieren uit den Burgerkrygsraad wierdt aangedrongen: dat de burgemeefter Ded-ft vroeg, wie dat corps betalen zoude ? En dat een uit den hoop, daarop hadt geroepen Wy. Dit moest dan ook geltand worden gedaan. Men opende . dan eene infchry ving, en geen middelen wierden gefpaard, om de Lieden tot teekenen te bewecgen. Deze infchryving wierdt ook wel haast gebragt tot de fom van ƒ130000 gis: een aanzienlyke zomtot andere eindens , maar te gering om zo groot een corps te kunnen op de been houden, De Collonel Goudoever en 4 andere officieren van de Burgfy fpoedden zig egter, om hier van op den 6 Maart aan Buigemeefteren kennis te geven, Ook wierdt een Adres ontworpen, ter teekening gelegd, ook in de Couranten bekend ge-  447 MEUWENEDERLANDSCHÈ Am- stel- dam. Adres omtrent het Corj van va Salm. gemaakt, met aandringende redenen tot het teekenen, ten einde het zelve den ia Maart in te leveren. Zie hier gem. Adres vvoordelyk: Aan da Ed. Gr. Agtb. Heeren Burgemeesteren en Zes ■ en dertig Raaden der Stad shnfterdam. EDELE GROOT ACHTB HEERENl Daar Wy en onze Committenten, te zaamen uitmakende een aantal van vier- en negentig s Hoofd. Officieren der Burgery, en alzo Leden tl van den grooten Krygsraad deezer Stad, vernoemen hebben, dat zich by de Propofitie van de Ridderfchap, tendeerende tot de daadelyke affchaffing en -vernietiging van het Corps van den Rhyngraaf van Salm, reeds zouden gevoegd hebben of Raan te voegen zo veele Steden deezer Provintie, dat het te duchten is, dit niettegenftasndé de Achtb. Raad deezer Scad op Maandag den 2ó February deezes Jaars, heeft gerefolveerd (waarvan ook aan de goede Burgerye door de Heeren Abbema, Hovy, de IVitt en B»w wens, benevens den Secretaris Huyghens, opfpe* ciaale Auclorifatie van welgemelden Raad is kennis gegeeven) om byprovifie het Corps van den voornoemden RhyDgraaf van Salm in dienst te houden, tot den volgenden Heeren Maand, ofte wel totdien in den Maand Mei aanftaande invallende, by demeeiderheidderLedencompofeerendede Vergadering der Ed. Gr. Mog. Heeren Staaten van Hoüaad en Westf'riesland zal worden beilo. ten om hetzelve Corps aftefchaffen en uit den dienst van deeze Provintie te ontflaan; zo vinpen wy ons ten duurRen verpligt om, zo voor ons en onze Committenten, als in den naam van het beste en braaf/ie deel der Burgery van deeze aanzienlyke Stad (*), die wy befchouwen en ook bui- (■») Welke zyn devereischtens.omuitnaamvaneene gsniche Burgerys van eene groote ltad te mogen fpreken? Wei.  JAARBOEKEN, Maart, 1787* '447 buiten twyfFel door Uw Ed.;Gr, Achtb. befchouwd moec wo'den als de voornaameZuil vanNeerlands s Staatsgebouw (eene burgery , die op Maandag' den 6 February laatstleeden zoo unaniem, zoo 1 ®penl\k.t zoo bedaard haar verlangen omtrent de in dunst houding van dat Corps aan U Ed. Gr. Achtb. heeft aan den dag gelegd) ons wederom j te vervoegen by U Ed. Gr. Achtb. en aan dezel- * ven te kennen te geeven, dat het by de goede en J welmeenende Burgery, bydebloemderzelve, zo wel als by ons en onze Committenten, ontwyffelbaar is, dat de affchaffing van dat Corps tot niets anders is geproponeerd, of ftrekken kan, dan om op eene meer facieJe wyze in Raat gefteld te kurnen worden, om de Burgerlyke Vryheïd niet llechts teondermynen, maar zelfs geheel en al den doodfteek te geeven, en des Volks invloed (welke naar den aart en volgens de orginaire Conftitutie van deeze Republiek zekerlyk op derzelver Vertegenwoordigers behoort plaats te hebben, ja in welke dat vertrouwen, hetwelk by een vry Volk en deszelfs Regenten alleenlyk ftrekken kan tot de heiizaamtte Rust en wederzydfche Veiligheid van beiden, eeniglyk gegrond is) op eene willekeurige wyze tegeutegaan , en, was het mogelyk, gantschlyk te fmooren en te ocdertebrengen; nademaai het zeer klaar te voorzien is, dat, wanneer door het afichaffen van het Corps van den Rhyngraaf van Salm, ftaande in particulieren Diensten Sol* dy van deeze Provincie, de band van veiligheid zo der braave Regenten als des Volks v^rbrooken wordt, (hetgeen buiten twyffel in dat ge. val re duchten en vast te ftellen is) alsdan zeer ras geleegenheid zal worden gegeeven ain Hem, die ne; zyn aanhang in de nabuurige Provin. cien getoond heeft, tot welke geweldadige ftap* p<.n Welken zyn de kenmerken, dat waarlyk die ganfchen Bur« geiy.dat is, alle ftemgerechtigden, dit willen! En zyn iie kenmerken hier voor handen. Am« EL- \M. Sldres ment ? corps n van ha.  443 NIEUWE NEDERLANDSCHË Amstel- dam. Adres omtrent het corps van van Salm, pen men in ftaat is, wanneer de middelen van té. genfland ontbretken, om ook in deeze Provincie deszetfs woedende rol te fpeelen en een Wel. denkeno Vork, hetwelk jalours is op zyne Vry* heden en Voorrechten, en veeleer" de döod zich getroost, dan de berooving van die zyne dierbaarde panden, welke het verpligt is volkómen ongejchnnden aan zyne Nakomelingen over te bretigen, niet minder dan deszelfs braave Vertegenwoordigers en Voorltanders te maaken tot deerlykë flachtoffers van zyne ontembaare heerschzucht % waartoe Hem en de zyne door de affchaffing van het voorfchreven Corps in de hand zoude worden gewerkt, wanneer men in aanfchouw neemt, dat (hoe zeer Wel de overige Troupes van den Staat mede gefchtkt zyn ter beveiliging van de Ingezetenen deezer Provintie en derzelver Reprefentanten, en zy ook ten opzichte van hunne bereidvaardigheid daartoe van des Volks vertrouwen jouisfeeren) het nogthans niet kan worden tegengefproken, dat door de affchaffing van dat Corps niet alleen de zekerheid van deeze Provincie zou Worden verzwakt, maar ook, dat even daar door aan Hem de gelegenheid zou Worden geboóren om, zo niet alle, ten miniten een groot aantal der afgedankte Militairen van dat Corps aan zyne belangens te kunnen verbinden en alzo hen , die thans verbonden zvn ter fluiting des ge weids» te m3aken tot werktuigen van zyn woede en uitvcerers van zyne willekeurige wraakzucht Én, Ed. Cr. Achtb. Heeren wyenorz^Comminen, benevens de gantfche braave Burgery dezer Stad, ja, wat zeggen wy, alle weldenkende in deeze geheele Provincie zyn daar voor te meer en voorzeker beducht, daar zy, die zich 's Prinfen Domeinraad noemen ; zich niet alleen niertontzien om door openlyke publicatie de blinkende vertooningen van vreugden onder welker dekmantel den geest van Oproer zyn verfoeilyken rol /peelt,  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 449 fpeelt, aan te moedigen; maar daar wy ook vermeeren te mogen vastitellen, dat , wanneer deeze fatale Propofitie der Ridderfchap in eene K-ksoLUTru van Staat wierde veranderd, men zeer rasch zoude zien de Propofitie doen, en met ee ne misfchien geringe Meerderheid van Staatsleden doordringen , om en het Cordon Troepes, het welk tot veiligheid deezer Provincie op derzelver grenzen is byeengebragt, wederom in te trekken , en om de zo billyke fuspenfie van den Heer Kapitein Generaal te annulleeren enopteheffen, ah? wanneer de Vryheid des Volks voor eeuwig aan banden geklonken, en , al wat wel denkt in den Lande, zoude worden de bloedige victimes van geweld en trotfche dwinglandy. En,Ed. Gr. Achtb- Heeren, deeze jammerlyke gevolgen van dat alles kunnen gcenzins worden geënerveerd door een voorgeeven, als of de Financien deezer Provintie niet gefchikt zouden zyn om het Corps van den Rhyngraaf van Salm langer in dienst te houden, en als of hetzelve 'sLands fchatkist te zeer zoude drukken, zo, om dat het zeker is, dat het welzyn en heil des Volks in alle gevallen behoort te zyn de hoog» stk Wet (*_), als om dat wy, zo wel als onze Committenten en een zeer groot deel der Burgery (waar uit deeze Provincie en Stad zelve haar voornaamlte foutien vinden) niet alleen nier ongeneegen zyn om, wanneer de noodzakelykheid zulks vordert en het fonds tot beflaan van voorfz Corps niet anders mogt kunnen worden gevonden, naar ra. to van net aan hun door dien God, die hen weleer in Vuyheid gefteld heeft, gegeeven vermo. gen, te contribueeren tot in diensthouding van hetzelve, maar ook daartoe reeds op Saturdag laatstleden eene infchryving van te fourneeren penningen is geopend, en daar mede federt dien tyd (*) Die regel is heilig. Maar wat is 'er, het geen uit dien regel niet kan afgelegd worden, als men dat welzyn des volks willekeurig uitlegt? Gg <\ BISTEL' DAM. Adres vntrend het Corps van van Salm.  4So N1EÖWE NEDERLANDSCHE Am- 8TELDAM. Adres omtrend het Corp. van vat Salm. tyd tot gisteren avond, (en dus in den tyd van mindeit dan twee dagen ) is gevorderd , in zo verre, dat men reeds gekomen is tot eene fomme van meer dan twee en negentig duizend Guldens, waarvan wy des begeerd, en door U Ei Gr. Achtb. aan het navolgende ver■ zoek voldaan wordende , bereid zyn aan U Ed. Gr. i Achtb. de bewyzen in handen te {lellen. Wy verzoeken dus in den naam van ons eaonze Committenten als Hoofd - Officieren der fciur gery deezer Sta 1, y&infteerendaarop ten allerüerklten, dat, (wanneer tegen alle gegronde verwag* ting by de Vergadering van de^Eo. Ga. Mog. Heeren Staaten van Holland, ofte wel het Meerderdeel van dien, mogte worden beflooten, om het Corps van den Rhyngraave van Salm af te danken) UEd. Gr. Achtb. alsdan van wegens deeze Stad ter Staatsvergadering van Hun Eo. Gr. Mog-, zullen gelieven te declareeren, dat hetzelve Corps van den voornoemden Rhyngraaf ten koste ven deeze Stad, provïfwneelyk voor den tyd van één jaar, ten minlten van zes Maanden, zsl worden in ttand gehouden en in dienst deezer Provincie zal blyven continueeren en dat Ufïd. Gr Achtb* ter eff-Ctf .rteering vao deeze in ftandhouding van het zelve Coros zuilen in tiet werk Rellen, alle zodanige middelen, als daartoe zulJen worden bevonden genoegzaam te zyn; zynde wy voorts bereid, zodra zulks door UEd. Gr. 'Achtb. in dien gevalle zal zyn geëffectueerd, tct ieftandhouding en betaaling van hetzelve Cops, ter eerRe requiötia van UEd. Gr. Achtb., de voornoemde reeds ingeteekende Penningen te Hellen en over te brengen , onder zodaanige Jecuure Cuttodie en bewaaring, als UE. Gr,Achto. daartoe zullen gelieven te dispicieeien. In een buitengewoone Haarlemfche Courant, van den 8 Maart, wierdt dit Adres ook medegedeeld, en dit nog daar bygevoegd: Dit  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 45* Dit Addres is zo^m^gecoucheerd, met oogmerk om hetzelve Maandag ochtend in te leveren, en dus moet men de woorden federt dien tyd tot „ giftenn avond" bepaalen , tot den omtrek van Saturdag middag tot Zondag avond den d deezes; . doch heden, zynde Woensdag den 7 deezes , 'j middags ten 1 uuren, bedragen de ingetekende Penningen reeds eene Somme van ƒ148200; die . nende wyders tot informatie dat dit Addres op Dingsdag den 6 deezes, door eene Deputatie van eenige Heeren Hoofd officieren ter Kamer van H. H- Burgemeefteren is ingebragt, en aan H. Ed. Gr* Achtb. in handen geheld. Daar menbedugt was, dat zomtyds de Ingezetenen, die van het plan der Nieuwüaatsgezinden verfchillen en aan het Huis van Oranje gehegt zyn , zomtyds by gelegenheid van den 8 Maart rnogten opkomen en ook meenen regt te hebben van hunne volkRem te verheffen, zo zyn, om zulks uit voorzorg uit de Vroedfchap, tot het Defenlie* wezen met den Krygsraad benoemd de Heeren Huidekoper van Maarsfeveen, Elias , Ahbema en Temminck , met den Secretaris van Pabst. Uit den Krygsraad de 5 Collonellen Goudoever, Bosboom, Marfelis, Warm en Nyman : en vyf Kapteins, Wifelius , Hogendorp van Hofwegen, Meynts, Bouwens en de Wilde; twee Lieutenants Blomberg en Drost ; de Vaandrig. Boufcholten met de kapteinen Boer en Croufe als Raadsmannen. De Wagt-vryen uit het Genootfchap hebben zig aan dat Collegie aangediend, en men heeft hunne aanbieding , om mede op te komen, aangenomen. Den 7 Maart nam de dagwagt hier een aanGg 2 vang. Am» 5teldam.  Amstel- dam. 4ya NIEUWE NEDERLANDSCHE vang. De Compagnie van Kattenburg, welke gewantrouwd wierdt, om dat zy geheel uit Scheepstimmerlieden of zogenaamde Byltjes beftaat, welken fceeds van oude tyden aan het Huis van Oranje gehegt zyn geweest , is van de wagt naar huis gezonden zonder geweeren , onder voorvvendzel dat die moefcen fchoongemaakt worden. Dit gefchiedde uit last van den Collonel Goudoever. Zy bragtten hunne klagten by den Collonel Marfelis, zonder wiens kennis het gefchied was, zy kreegen dus hunne geweeren terug , én hebben het hunne toegebragt tot bewaaring der rust. Ook hebben de Heeren van de Admiraliteit den 5 Maart alle de Commandeurs en Pouhaanen op de werf voor zig laaten komen , aan wien zy de Publicatie van de Heeren Staaten hebben laaten voorlezen , met by voeging van de ernftigfte bedreigingen. Ook zyn 'er nog in 't heimelyk veele andere fterke voorzorgen genomen, ter beteugeling van die Lieden , die aan den Prins en zyne belangens gehegt zyn. Twee Byltjes , een van de Admiraliteits en een van de O. L Comp. Werf, zagen den 8 Maart, 's morgens by den Boekverkoper Verlem te koop hangen een blaadjen met dezen tytel Willem den Geweldenaar. Zy kogten er eenige exemplaaren van , en gingen daar mede terftond by Burgemeefteren, en droegen voor, ,. dat zulks aanleiding zou„ de kunnen geven tot daadelykheden; dat, terwyl men goed vondt, om die van Kat- » ten-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 453 „ tenburg te laten bewaken, er ondertus„ ïchen aan een ander gedeelte van de ftads] „ opfchuddingen zouden kunnen komen;datD ,, haar corps groot was, en er dus goede en „ kvvaade lieden onder waren ; dat zy niet „ goed konden keuren, dat Neerlands Erf„ ftadhouder zo ten toon gefteld wierdt,en „ dat zy dus daar in voorziening verzogten". Burgemeefter Hoofdt zei, dat zulks de zaak van den Hoofdofficier was. Zy vervoegden zig terftond naar fcheepenenkamer , en deeden dezelfde voordragt met dat gevolg, dat gem. blaadjen ten eerfte wierde opgehaald. Den 14 Maart is by de Vroedfchap dezer ftad dit befluit genomen. ExtraB uit de Refolutien van de Vroedfchap der ftad Amfter* dam. Den 14 Maart 1787. ^Commisfarisfen van deu Achtbaaren Raad, ingevolge en ter voldoening aan de Refolutie Commisforiaal van denzelven Rade van den 8 dezer geëxamineerd hebbende, het 2de Lid van de Propofitie door de Heeren Gedeputeerdens der Rad Haarlem, op den 30 January op expresfe last van dc Heeren h-inne principaalen, ter Vergadering van Holland gïdaan, en door de overige Staatsleden overgenomen, tendecrende om eene Commisfie te benoemen, nopens de bedenkingen,, omtrent de generale Reprefcntatie van her geheele Volk ; hebben gerapporteerd, dar, gelyk het gevoel van het akelige, waar in het lieve Vaderland zich bevond , en de befchouwing daarvan den Achtbaaren Raad hadt aangezet, tot het doen Gg 3 der Am. EL-  454 NIEUWE NEDERLANDSCHE Alt- DAM- Refolutie nopens de froprfiiie van ffaarl. der Propofitie , op den 25 October laastl:, waar van het 4de Lidt door de Heeren van Haarlem wierd gereclameerd , het den Achtbaaren Raad niet dan aangenaam konde weezen , dat die zaak zoo verre was gevordert, dat , op de inftjnde van Heeren Gedeputeerdens der ftad Haarlem, den «5 dezer was vastgcfteld, om daar toe eenige Leden te benoemen. Doch. dat, daar de Heeren Gedeputeerdens van Haarlem van oordeel waren, dat, hoe nuttig en noodz-akelyk die Commisfie ook ware , en hoe g lukkig het Suce s daar van ook mogte zyn , het zeive rdet geheel zoude voldoen aan het gw>t oogmerk eener volledige herRelling van oe ruit en het vertrouwen in den Lande , zy CummisCarisfen, overreed van de volftrektenoodzaekelykhdd, om die rust en dat vertrouwen volkömentlyk he'tfteld te zien, dan ook hadden begreepen, dat niets behoorde onbeproefd gelaten te word. n , om zulk een heylzaam oogmerk , onder den Zeegen van Godt Almachtig, te bere'ken. Dat, totdat einde, door welgemelde Heeren Gedeputeerdens voorgeflagen zynde het benoemen eener Comvusfie tot het examineeren van de bedei.kirgen , omtrent de generaale R< prefentatie van 't geheele Volk , weike volgens de gefteldheid van dit Gemenebest zoude behooren plaats te hebben, als mede om nategaan , welke generaa'e maximes, ingevolge 'sLands Conftitutie en waare belargers , omtrent den invloed van het Volk , zou'tn behooren te worden gearresteerd en bepaald; Commhfarisfen hadden' begrepen , dat zodanige Commisfie tot voorfchreeve einde en oogmerk allezints aienftig zoude zyn, daar riets meer gefchikt fcheen , om het geweeken vertrouwen té rug te brengen,dan eene volledige overtuiging van de Natie, dat hurne Regenten geen ander oogmerk hebbende,dan de coniervatie van 'sLands gezeegecde Conftitutie, der lngezeetenen Privi'  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 455 lepten, en de bevordering der algemeene belanJJh , nauwkeurig onderzogt wilde hebben, welkes invloed ftan bet Volk op derzeiver Regenen to> 1 komt, en dat dezelve daar toe eene expresfe Commisfte decerneeren, „ ten einde na een ftrup • .us ƒ ond-rzoek te kunnen bepaalen, welke afwyKiu ' een van de waare Conftitutie weggenomen, en/ '! welke verwaarlozing der Privilegiën, zoo van» ' de lngezeetenen in 't Ale.cmeen , a's van de * !, rrfpcöive Steden en Diftrikten in t byzonder j, vejheeterd zouden kunnen en behooren te wor- ''orTalle welke gronden Commisfarisfen,als nu zullende dienen van advys, onder verbetering zouden weezen van gedagten, dat de Achtbaare Kaad zich zoude kunnen en behooren teivinden onbezwaard, de Heeren deezer Stads kedepjteerdens ter Dagvaart te qualificeeren en te gelasten, om in het decerneeren van zodanige Comtws/iete confenteeren , en tot het Hellen van een dag tot benoeming van Leden, tot dezelve mede te con- cttireeren. '11 . _ . . ."u '.U Èd.»ch refcrerren Commisfarisfen zich tot bet beter goedvinden van deezen Achtbaaren Raad. Waar op gedelibereerd en omvraage gedaan zvnde, hebben Heeren burgemeefteren en Vroed, fchapoên Heeren Commisfarisfen voor derzelver Eeiomeae moeiten bedankt, en zich wyders mee het voorenRaande Rapport geconformeerd. Den 20 Maart 17Z? wierdt nog dit befluit genomen. Door Heeren Burgemeefteren aan den Acht. baaren Raad communicatie gegeeven zynde, dat volgens Misfive van PenfioBanslen van den 17 deezer" de eerstkomende Vrydag bepaald is tot de finaale afdoening van het 2de Lid van de ProGg 4 P°" Amtel- am. Ufolutie opens de rovojitie an 'iaarl. \  Amstel- I am. Ref. omtrend benoemingenz. 456 NIEUWE NEDERLANDSCHE pofitie van Haarlem ; en by een nadere Misfive van den Perfionaris Ftsfcher ,ïïazt Ed. Gr. Achtb. verzogt zynde van voor den voorfch. dag gemunieerd te mogen zyn met ordres ter benoeming van ekn Heer van wegens deeze Stad; Is daar op gedelibereerd en omvraage gedaan zynde, goedgevonden , die benoeming te laatea aan de Heeren Gedeputeerden ter Dagvaard. Den 22 Maart fchreef de Vroedfchap aan de Afgevaardigden ter dagvaart dezen brief. EDELE ACHTBAARE HEEREN! By deezen verzoeken wy U Ed Achtb. om tot de Commisfie, b^trekkelyk de Generaale Repraefcntatie van het geheele Volk, breeder vervat in het ade L d van de Propofitie van Haarlem van 30 Jan. 178.7. ter Vergadering van H. Ed. Gr. $Arg. VAN weegens deeze S'fAD VOOr- tedraagen den Heer Mr. II. E. Abbema, Raad in de Vroedfeuap, &c. Men las in de Haarlemfche Courant van den 20 Maart, en in de Nederlandfche, die by Verlem wordt uitgegeven , van den 21 Maart, dit haatelyk berigt: Het derde en laatfle Raait je is, dat nicttegenfiaande hy (Muilman \ wist, dat de Deliberatien in onze Stad hangende waren over het verzoek der Burgery , tot confervatie van het Legioen van Salm, hy nngthans by de omvrage over de Confenten, (fchoon niemand anders der Leden eenig accrochement maakt; de brave Penfionarisfenjwildcn forceeren dit Confent te accrocheeren aan de vernietiging van dat Corps. , De  JAARBOEKEN, Maart, 1787. +17 De meerderheid van de Vroedfchap, beseffende , hoe gemakkelyk, maar teffens , hoe ( ge vaarlvk en verfoeilyk het is, door lochens en laster wantrouwen onder de Burgers en Ingezetenen te zaayen, brave en eerlyke Regenten verdagt, ja gehaat te maken, en in gevaar van goed en leven te brengen (gelyk helaas Ionder den zoetluidende naam van Vryheid der drukpersfe dagelykfch gefchiedde), vondt goed , dat den Penfionarisfen dezer ftad, in 's Hage zynde , zoude worden aangefchreven; wat van de zaak, in bovengem. berigt vervat, waar of valsch ware. De Penfionarisfen antwoordden hier op, dat mets van het voorgem. waar was. Dus wierdt zulks m de Amfteldamfche Courant van den 29 Maart 178,'. op last van de Regeering tegengefproken. Daar het Genootfchap van Wapenhandel niet zeer fterk in getal toenam , was mer meer en meer bedagt geworden , om dooi middel van den Krygsraad, dien invloed o£ de raadplegingen van de Vroedfchap te kry gen dat de meerderheid , die het nieuwe plan, of ontwerp , althans de middelen, dn daartoe wierden aangewend, met waren toe gedaan, zouden genoodzaakt worden te wy ken, de minderheidzegenpralen,en detwe< Amfteldamfche Penfionarisfen met hunn vrienden hun ontwerp zien gelukken. Maa: hier toe waren menigvuldige vergaderingei van den Krygsraad noodig. Dog de Collo nellen, uitgenomen den Heere Goudoever beweerden , dat zonder hunne toeüemminj ,Gg5 geei Am» ïel- )am. i > r ► 1  453 NIEUWE NEDERLANDSCHB Amstel- dam. geen krygsraad vermogt te vergaderen. De Collonel Ifaak Geudoever met den kaptein Gale Ifaak Gales, en veele andere Kapteins en Luitenants en Vaandrigs begrepen dit anders , en deeden eenen krygsraad zaamroepen tegen den qi Maart 1^87. in het Logement Den Doelen op de Garnalenmarkt ,. alzo de Burgemeefteren Dedel en Beels, in een gefprek en raadpleging ten huize van den Burgemeefter Iloofdt verklaarden, dat zy, ten-einde eene volkomene onzydigheid in de gefchillen tusfehen den Collonel Goudoever c. f. en de vier andere Collonellen te bewaaren,de fleutels van den krygskamerop het Stadhuis aan den Collonel Goudoever niet konden toeftaan. De vier Collonellen hebben ook tegen het houden van den voorgenomen krygsraad, door den Collonel Goudoever c. f den 15 Maart 1787. verzogt het nayclgend MANDEMENT P OE N A A L. a an den Hove van Holland geven reverentelyk te kennen Frans Bosboom, Jan van Marcelis, Nicolaas Waiun Anthoniesz. en Jan Danzer Nyman, in qualiteit als met en benevens Isaac van Goudoever , zynde de gezament. lyke Collonellen van de Burgery der Stad Amfteldam. Art. 1. Dat aan Collonellen van de Burgery der ftad Amfteldam competeerd het regt, 2. Om den groten Krygsraad van dezelve Stad, 3. Beftaande uit Collonellen, Capiteinen; Luitenants en Vaandrigs, 4. Te doen vergaderen en befebryven. 5»  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 459 5. Mitsgaders om te beoordeelen of tot zodanige vergadering en befchryving van denzei- st ven Krygsraad, al of niet reden exlleerd. da 6. Zynde zulks zelvs by Publicatie van wylen Z. H. den Stadhouder op den 15 ƒ September 1748 in Amlterdam gedaan, uitdrukkelyk alzo bepaald. C) ^ 7' nc» f») Dewyl het Zyne Hoobheid toefchynt, uit het Ier, eene van verfcheidene kanten is voorgekomen. dat hei het zeer moeijelyk, zo Wiet ondoenlyk zal zyn, de dei fchikking omtrent het werk van den Krygsraad zoda K> nie te maken, dat dezelee aan alle even aangenaam zyn ra, zal. heeft Zyne Hoogheid, na daar op te hebben ingenomen de Confïderatien van Heeren Burgemees. teren vermeent, dat het voor de Rust van de Stad, en om aan de goede Burgerye, zo veeldoenlyk, ge. nocpéo té geven, best en dienftig zat zyn. Dat zal woiden gehouden eese vry» Krygsraad, beftaande uit Capiteins, Luitenat* en Vaanddigs. Dat iedt>r Compagnie, 1a gehoudene omvraag, baap toe zullen commiteeren zodanige van de voorfz. Officiereu prr hunne Compagnien, als haar. aangenaam zal zyn. ... Dat Vervolgens dezelve Capuems , Luitenants en Vaandrig*, er die wyze door ieder Compagnie bv meerderheid.van ftemmen gecommitteerd zynde, dezelve zullen doen een aaniïelling van vyf Collonellen, en vervullen de plaatfen van die Capueinen , Luitenants er V an rigs, die aan hunne Compagi.ten niet aangenaam zavde mogèn wezen, ofte, dat zy zullen maken een dubbel getal van Perfoonen, en het zelvs getal aan Zyne Hoogheid prefenteeren, om daar uit by Zyne Hoogheid de Eteftie en aanftellingte worden gedaan, tot vervulling van do plaatfen der genen, 'die uitge\alten zyn. .... .• 0 Gedaan tot Amfteldam den 10 September 1748. (jfeieekerid} PR1NCE LVORANGE cn NASSAÜ. Ter Ordonnantie van Zyn Hoogheid. J. de B A C W Am- m. Tan- n* en. * 4 'loneltegenhou- t van ygs- id.  Am* SThLDAM. ManHam.Partaai nioor/iCcl Im.tegen het hou den \an Krygsr. kso nieuwe nederlandsche 7. En daar by met zo veele woorden geftatueerd: 8. Dat Bit wierdt gevolgd door eene nadere verklaaring in deze Publicatie: Wy JVillem Carel Hendrik Frifo enz. doen te weten : dat Wy \anrfe goede Burgerye tn Ingezetenen der Stad Amfteldam verzoet zynde, om aan dezelve te guven ten Fryen Krygsraad, en om voor eenmaal te willen aanftellen de Leden, die denzelven Krygsraad zouden uitmaken, met een getal van Vyf Collonellen aan bet hooft, onze gedagten hebben laten gaan over de bfste en bekwaamde wyze, op welke aan het oogmerken verlangen van de goede Burgerye, wezentlyke en zonder te quetfen de Privilegiën en Grondwetten van den Lande in het algemeen, en de Prceëmincntiè'n en Poort echten van den Krygsraad in 'f byzonder, die zy by haare opt egting, genoegzaam zo oud als die van de Republiek zelfs, heeft verkregen, alle zaken, aan welkers handkouding Wy ons by gefiaafden Eede hebben verbonden, zoude kunnen werden voldaan. Dat wy, hangende onze Deliberatien over die ge> wigtige zaak, reet leedwezen belpeurd hebben, dat door eenige kwalyk geïutioneerde aan de goede Burgerye en ingezettnen, verkeerde denkbeelden van het waare bejiaan van een vryen Krygsraad mierden ingeboezemd , welke dagelyks meer en meer gevoed wordende, zo diep wortelen gefcho.en hebben, dat daar uit zyn voorgekomen zodanige ongerymdeverzoeken , dat de inwilliging derzelve, wel verre van te ftrekken ter bereiking van de waare oogmerken, en de wezentlyke vervulling van het> verlangen der goede Burgerye, in tegendeel met zich zoude mede brengen, eene notoiren inbreuk in de Privilegiën, en eene geheele ver. nietiging van de Oude en IVeuig verkreegene Rechten en Prceèminentitn van den Krygsraad, en van die Vry. heid zelfs, die verzogt word, dat door ons aan den Krygsraad mogte werden gegeven. Dat alle deze omftandigheden Ons gepermoveerd heb-  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 46*i t. Dat de aldaar gemelde Krygsraad «iet anders 1 zoude vergaderen, S1 9. Dan d hebben, om zonder de zaak tegen zo veele kwalyk opgevatte denkbeelden te decideeren, eer, middel tot ch ecrustftelling van de goede Burgerye aan de hand te t geven ge'yk Wy by onze verklaring van den \oden di dezer gedaan hebben, in fubltantie daar in beftaan- ;0 den, dot uit de Officieren aan de Burgerye aangenaam zoude worden gehouden eene Vryen Krygsraad, om d te vervullen de plaatfen van de Officieren die onaan- ^ eenaam zyn, als mede om aan te fielten Vyf Collonellen, of wel eene Nominatie van een dubbald getal te formeeren, en die aan ons te prefenteeren, om daaruit by ons ae aonjlelling te worden gedaan; alles met dat inzigten die regtmatige verwagiing, dat door deeze piovifioneele fchikking overvloedig ftoffe van vernoeging aa-i de goede Burgerye, en teffens aan de gemoederen tyd tot bedaring gegeven wordende, de zaken, zo als het behoort met een onzydigoog, en zonder voo; öor. deelen in hare ware geschapenheid zouden konnen worden beichouwd. Doch dat Wy tot Ons fvnertelyk leedwezen ondervonden hebben, dat onaangezien de onophoudelyke zorge, vlyt en moeite by Ons aangewend, om alles ten beste te bellieren, de uitkomst aan onze regtmatige verwagting geenzints heeft beantwoord, zo wel met opzigt tot het houden van een Vryen Krygsraad, overeenkom/lig aan onze gedeclareerde intentie, als met opzigt tot de zo zeer gewenschte en vei hoopte verandering in de gefteldheid der gemoederen. Want, dat, wat het eerfte aanbelangt, in het verkiezen der Leden tot het Compofeeren vanden gemeldtn Krygsraad . in verfcheide Wyken en Compagnien, die Vryheid niet is opengelaten, die de Schutters er. Contribuanten, onder dezelve Compagnien bekoorende, hadden moeten en behoren te hebben, om zich na haat welgevallen te konnen verilaren, maar dat dezelve integendeel door onbefcheide bejegeningen zyn geïntï mideert en genoodzaakt geworden hurine keuze te be lMELAfii. Man* \m. xnaal or^CoU 1. tegen •t hou. ',n van rygsr.  462 NIEUWE. NEDERLANDSCHE A RIST ELDAM. Man dam. Poenaal door 2, Co, Ion, tege, het hou den va) Krygsr. 9. Dra met voorkennis van Heeren Rurgemeeste» ren, en op de befchryving der Coüonellen. io Aan palen na de zinnelykheid en het goedvinden van de zulke, diebejiaan hel/ben zodanige ongeregeldheden te onderneemen. I Dat men heeft kunnen goedvinden Commisfiën van Officieren, by hunne Compagnie voor aangenaam ver' klaard, en zelfs de Deliberatie van de Krygsraad reeds bygewoond hebbende, wederom in te trekken. 1 Dat ook fommige Wyken en Compagniën, die alle hunne Hoofd ■ Officieren voor onaangenaam verklaart, en dus geen fubjcêten hadden, om tot 't adfifteeren van den Krygsraad te Committeer en, op zich genomen hebben , om direclelyk andere Officieren aanteik-llen, en die aaEftelliiig aan den Krygsraad over te geeven. Door welke onbetamelyke handelwyze aan een groot getal Leden, den voornoemde Krygsraad Compojerende , is benomen de faculteit en het vermogen, om ingevolge onze duidelyke gedeclareerde intentie eene vrye en onbepaitde Keure te doen van zodanig fubjeftan, als zy oordeeien ten beste en bekwaamite t2 zyn , om de plaatfen v.-in de Hoofd Officieren, die aan hunne Compagnien niét aangenaam waren, te vervullen; het welks daii ook meer dan eens aanlci ling heeft gegeven tot klagten, die door vericbeide voorname Leden van den Krygsraad gedaan 2.yn, dat zy daar door in hunne Vrye Deliberatien en Verkiezingen belemmert en gefloord wierden. Dat, wat aangaat het tweede poindl, wy met veel hartzeer en met de uitsiife verontwaardiging vernomen hebben, dat fommige kwalyk geïntemioneerden in bühne kwade practyken hebben voortgegaan , om de soede Burgerye te misleiden , met verregaande- en hoogstfirat baare dreigementen te intimirieeren , en alierlei kwaarl zaad te verfpreiden, om onëenigheden en mistrouwen tusfehen Burgers en üurgers te veroorza. .ken, waar uit, de gemoederen eens aan het gisten getaakt zynde, niet anders als de uiterfte verwarringïn en onheilen, tot een ganach verderf van de Stad en  JAARB O EK. EN, Maart, 1787. 463 10. Aan wien volftrekt wordt overgelaten te w- g, deelen, ■ ■ T. n lï. Of er r eden zy tot het befchryven des K«.ygsraads, of niet. 12 Zo als dan ook de CoMocellen vervolgens by continuatie deprofesfie, en exercitie van » dat Recht gehad en behouden hebben. * 1 3. Wel> l en van den geheel en Staat zoude te wagten ftaan. Dat of wel uit dit alles duidelyk is af te nemen, ' dat in het benoemen van de Laden tot het bywoonen van den meergemelden Krygsraad. en het houden van de vrye deliberatien derzelve, in veelen opzigte onze gedeclareerde intentie. 20 als het behoord nadde, wet is eeobferveerd en nagekomen, Wy egter, om aan de aantW Burgerye een doorfteKend blyk van onze trouwhartige en vaderlyke genegentheid en toegevendheid te geven, wel hebhen willen goedkeuren, gelyk als wy goedkeuren by dezen, de verkiezing, die by den gemelden Krygsraad gedaan is van vyf Collonellen en van de'verdere Hoofd Officieren in de plaatfe van die geene, die by hunne Compagnien niet voor aangenaam verklaard zyn, en dat wy verders goedgevonden hebben vastte ftellen en te ftatuëeren, gelyk wy vasiftellen en ftatueeren by dezen,, dat dege. melde vyf verkoren Colionels en verdere Hoofd-Officie' ren met de geene die zyn aangebleven , zullen uitmaken den Krygsraad , dig zodanig dat die Krygsraad niet anders zal vergaderen dan met voorkennisje van Heeren Burgemeesteren, en op de befchryvinge der Collonel*, aan wien volftrekt word overgelaten te oordelen , of 'ei rede zy tot bet befchryven der Krygsraad of niet', Dat van nu voortaan dezelve Krygsraad zat hebben haare vrye deliberatien over alle zaken tot haa\ gekooronde; en dat het aan denzelven Krygsraad insgelyks zal vry ftaan, om by Vacature van Colionels er verder Hoofd ■ Officiers plaatfen, zodanige verkiezing en aanfteilingen te doen als zy in conformiteit va? de Privilegiën, oude Costumen, Reglementen en her komens, ten meuten nutte en welzyn van de Stad zul len oordeeien te behotren, enz. AmrEt- AM. Man' im. 'anaal m\Col' m.tegen et houen van ïrygsr.  464 NIEUWE NEDKRLANDSCHE Am* stkl- dai.ï- Mandam.Fanaal dcot\ColIon,te gen het hou den van i\>ygsr. 13. Dat des niet tegen ftaande de Supplianten hebben moeten ondervinden, 14. Dat, wanneer op den ai February van deezen Jaare 1787 is gehouden een grootenKrygs. raad van Collonellen, Kapteinen, Lieutenants en Vaandrigs der Burgery van Amfteldam. , x 15. Welke door Collonellen bepaaldelyk was befchreeven, tot het verkiezen van Officieren in de vaceerende plaatzen. 16. Na het afloopen en reiumeeren van dezelve verkiezing. 17. (Geduurende welke door zommige Leden deeze en geene Propofitien van andere poincten zyn gedaan. 18. Doch tegen welke de Suppliauten en eenige andere Leden hebben geprotegeerd. 19. En gefuftineerd , dat dezelve in die Vergadering j als daar toe niet belegt zynde , niet inde liberaüe konden nog rnogten gebragt worden,) 20. Door den Kapitein Mr. Gale Icaac Gales een voorflag is gedaan , 21- Om een dag te bepaa!en,op welkewederom een groote Krygsraad gehoudeu zoude worden. 22. Dat de Collonel Goudoever daar op zich wel heeft bereid getoond, om het gemelde Voorftel in omvrage te brengen. 23. Doch dat de Supplianten en dus de groote meerderheid van Collonellen hebben gemeend daarin geenzints te kunnen nog te moeten bewilligen. 24 En in tegendeel de Vergadering met de gedane Verkiezing van Officieren voor geit heiden houdende, 25. In fubftantie hebben gedeclareerd, 26. Dat zy bereid waaren, om zo dra 'er genoegzame reden was, om den gemelden Krygsraad te houden, denzelven te befchryven, 27. Maar  JAARBOEKEN, Maart, 178?. 40*5 S7. Maar dat het regt, om daar over te oorde , len aan Collonellen competeerde, 2ö. En zy Supplianten dat regt niet konden, d nog rnogten overgeeven. 39. En dat zy mitsdien nogmaals ten RerkRen protefteeren tegen alles, d< 30. Dat daar tegen, toen, of immer mogt ge / daan ; of ondernomen worden. d 3t. Na welk Protest alle de öupplianten. zyn /< vertrokken; ƒ 32. En ook door eenige Capiteins gevolgd zyn ( geworden. j 33 't Welk door den Secretaris van den Krygsraad Anthony Backer, insgelyks zoude zyn gefchied, 34. Zodezeïve niet was verpligt geworden om te moéten blyven en verder Notulen te houden. 35. Welke Secretaris weinige dagen daar na dien post heeft nedergelegt en daar voor bedankt. 36. Dat ondertusfchen de Supplianten zyn ontwaar geworden» 37. Dat na het gemelde vertrek der Supplianten en voorn. Capiteinen , de Collonel Icaac van Gopdqever. en de verdere gebleven Capiteinen, Luitenants en Vaandrigs, 38 Of wel de groote meerderheid yan dien, 39 Hebben kunnen goedvinden prtetenfelyk nog verfcheide Deliberatien te houden en Refolutien te neemen. 40 En onder anderen ook in 't byzonder quafie te refolveeren, 41. Een anderen grooten Krygsraad te houden op den 21 Maart aanftaanden. 42. Dat gelyk zodanige handelwyze ten eene* maalltrydig is, tegen het voorfchreven recht*. 43. Aan Collonellen omtrent het Befchryven van den Grooten Krygsraad cornpeteerende, 44 Zo als het zelve ook aanloopt tegen, erj ten uitcerüen Prsiudicabel is aan de fustl h te^ 'el- ] am. Mam im, anaal ma,Coh m. tegen et holt' en van trygsr»  466 NIEUWE NEDERLANDSGHE AMSTERDAM. Man- dament Poenaal doör^Cot ■lon.teget het houden van K'jgsr. tenue van Collonellen en Capiteinen van de Burgery der Stad Amfteldam. 45-. Dat aan de Luitenants en Vaandrigs ge ne Sesfie in den Krygsraad Competeerd, 46. Dan indien een groote Krygsraad, tot het verkiezen van Officieren befchreven, en gehouden word. . 47. Waar over attueelyk een Proces communi, catoir, tusfehen Luitenants en Vaandrigs ter eenre, en Collonellen en Capiteinen ter andere zyde, voor die van den Gerechte der Stad Amllerdam hangende is. 48. Mitsdien de Supplianten in hunne kwaliteit), tot bewaring van het voorfz. recht en van de coodzakelyke goede order, zich verpligt en genoodzaakt vinden, 49 Daar tegen prompte en efficacieufe voorzie, ningen te emploiëeren, en ten dien einde tot de Juftiiie recours te neemen. Weshalven üe Supplianten in hunne kwaliteit .zich keren tot dezen Hove, ootmoediglyk ver. zoekende, ü Ed. MogendeMandament, uitkragte van welke aan den voorn. Collonel Isaac van Goudoever, den Capitein Mr. Gale Icaac Gairs, eo alle verdere Capiteinen, Luitenants en Vaandrigs der Burgery der ftad Amüerdam op zekere grote pcene jegens de Hoge Overigheid te verbeuren, worde geinterdiceerd, de voorfz. pratenfe Refolutie van den at Fsbruaiy I787, om op den 21 Maart aanftaande een grooten Krygsraad te houden , op eenigerly wyze ter uitvoer te brengen, of eenigen groote Kkygsraaiï te houden welke niet door Collonellen, of de Mbsroerheid van dien, met voorkennis van Burgemeefteren der gemelde Stad, is geconsenteerd en beschreeven geworden, mitsgaders iets te doen of te verrigten totpra- judtcte van of ftrydig tegen het recht van be- schryvino van den grooten krycsraad aan Ullohehen eompetetrende, direSt èftndire» enz. Des  JAARBOEKEN, Maart, i?8?e 467 Desniettegenftaandeisden 11 Maartzo als Wv boven met een woord meldden, krygsraad gehouden. De Krygsraad, aan 't hoofd hebbende , den Heer van Goudoever, begaf zich dien dag des morgens ten 10 uuren , wyl door overftemming van de Heeren Beels znDedel de krygsraads-kamer doorBurgemeegelleren wei* gerd was, naar de Stads Doelen op de Garhdlenmarkt,tti houding van hunne vergadering. Deze byeenkomst beftondt uit vee tig Kap^ teinen , veertig Lieutenants, en tweeendertig Vaandrigs , benevens den Collonel van' Goudoever. De officieren , welke op dezë Vergadering zyn verkoren , zyn de navolgende Heeren : tot Kaptein , de Heer J. W\ Ogelwigt, tot Lieutenants , de Heeren van den Hoed, H. E. Schouten, W.van Barneveld, J. M. Verhoeven, J. A. Remmers, k. de la Fontaine Verwey, J. Valè, G. G. Lans, J, Schulte Hooymans. Tot \'aendngs, de Heeren B. Meyer, Junior. G. F-Joojlenf, P. Craandyk , H, Willink, A. R> Visfer en H. R. Schallig. . Ook zyn, zo gezegd wierdt tot handhaving van der burgeren rechten en vryheden,in deze vergadering in commisfie gefteld de Heeren: Collonel J. van Goudoever; Kapteinerij G. J. Gales, J. Wifelitu, J- A. de Roth en A. Meynts; Lieutenants, H. Drost en G. Kruys; Vaandrigs, J. Boufcholten en M* H. Ogelwit. Voorts zyn tot confulenten aangefteld de Heeren Kapteinen, N. Asfchen. berg. P. C. Nobel, D. J. van Hogendorp van Hofwegen, en G. H. de Wilde; Lieu^ Hh a tê' 5TELÓAM*  468 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. tenants., H. Griethuyfen en A, Reefen, en den Vaandrig H. Boerrigter. üe Heeren kapteinen, welke deze vergadering niet kunnen of willen bywoonen, zyn de volgende: de Heer Clockener, Bourcourt,» Sanderfon, de drie Heeren van de Pollen, Wendorp , Boddens , van Ewyk, de Jager, Luiken, 't Hoen, Warïn, Rendorp, Determeyer, Weifeling, van der Meulen, van Son, Bols en de Boer , de laatfte uit onpasfelykheid. Gemelde vergadering heeft geduurd tot des avonds ten half zes uuren, wanneer dezelve tot den vierden April eerstkomende is gefcheiden. De Secretaris van den krygsraad A. Backer heeft zyn ontflag verzogt en bekomen. Volgens de beurten viel de begeving van dit amt aan den Burgemeefter Dedel, dit , op gunftige berigten, den Advocaat Thierens tot Secretaris aanftelde. Dog de krygsraad beweerde, dat aan hem de begeving van zynen Secretaris ftondt. Het Wapen - Genootfchap Tot nut der Schuttery, en de Burgeriocieteit hadden ook al de boven Societeitskatner , tot het houden van krygsraad aangeboden, en in orde gebragt, in geval zulks door de Regeering in Rads Logement Den Doelen was verhinderd geworden. Seventig Leden van gem. Genootfchap waren in uniform en gewapend op de plaats van gem. Societeitshuis vergaderd, om den krygsraad met krygseer te ontvangen en te befchermen ; dog zulks was nu niet noodig, Na het fcheiden egter van den  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 4Ö0 den krygsraad, kwamen de kapteinen Basterd, Hogend-rp en Meints, in het Societeitshuis hunne dankzegging doen, by welke gelegenheid de Heer Hogendorp aan gem. manfchap eene aanfpraak deedt , wederom naar den toon, op welken thands de gemoederen waren opgewonden. Men floeg, tot bewys van goedkeuring van de aanfpraak , op de geweeren, riep hoezee, geleidde gem. Heeren ftaatelyk uit enz. Onderwyl het Hof van Juftitie in 's Hage op de mondelinge pleidoye over de zaak van den krygsraad uitipraak doende, verleende den 10 Maart aan de vier Collonellen de verzogte furcheance. De Advocaat Galé heeft gem. Collonellen als Advocaat gediend. Dog party heeft hier van, fchoon flegts'een tusfchenfpraak zynde, door den Advocaat Bollaard en den Procureur H. van Soa beroep gedaan voor den Hogen Raden : en den 26 Maart Request ingediend van wege gem. Collonel Goudoever , 40 Kapteins en 70 Lieutenants en Vaandrigs tot voor*zetting van het gedaan beroep. Op den aandrang der Cominisfie uit de Vaderlandfche en Burgerfocieteit, als mede uit die van het genootfchap Tot nut der Schuttery, aan Heeren Burgemeefteren, ten einde, in plaats van den Heere Vroedfchap Muilman , eenen anderen Gedeputeerde naar 's Hage zoude worden gezonden , is een rapport gevdlen, over eenkomftig de begeerte,hebbende de Prelidenc-Burgemeefter Hoofdt , Hb 3 De* A BIST EL,JAM.  4yo NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- «tel? jdam. Dedel en Beels, op hun bqrgemeeflerlyk woord verklaard, dat als gedeputeerde naar 's Hage zoude vertrekken de Heer Abbema; doch dezen niet kunnende, als dan de Heer üoofdt van Vreeland; indien deze mede niet konde, de Heer Pompeus van Leyden , of Wel de Heer van Lennip. Den 23 Maart vergaderden de wagtvrye Lieden van het Genootfchap in drie gelederen agter het Societeitshuis genaamd de ftad Lïan; een commisfie uit den Burgerkrygsraad, aan het hoofd hebbende , de Heeren kapteinen Mr. N. Asfchenberg, Mr. J. A. de Roth, en Anth. Meynts, den Luitenant H, Haak van Veen-, en den Vaandrig W. Roelafs kwam deze manfchap begroeten. De Heer Asfchenberg deedt eene aanfpraak, deze manfchappen, uit naam van den Krygsraad bedankende'voor hunne moeite op den ai Maart 1787. 't welk het corps met de ram.neling der geweeren beantwoorde. Toen deedt de Heere Engert, uitnaam der manfchappen eu het corps, eene aanfpraak aan den Heere kaptein om aantetoonen de noodzakelykheid van eene naauwe verbindtenis tusfehen het corps en den krygsraad, belluifende de Heer Engert met dat corps in des krygsraads vriendfehap en hooge hefcher-. ming aan te bevelen. Volgens brieven van Lisfabon waren de drie 's Lands Oorlogfchepen Overyssee- , Brakel en de Arend, onder gebied van pje. Heeren Boot, Blois yan Treslong enMa- fchopt  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 471 fchop, op den 4 February laatstleden by den Toorn van Belem ten anker gekomen, dewelken ingevolgen de bevelen van Haare Majefteit, even als alle fcheepen uit de Middelandfche Zee komende , aan de quarantaine onderworpen zouden geweest zyn, dog daar yan bevryd zyn geworden. Den 10 Maart kwamen in Texel binnen 's Lands Scheepen van oorlog Overyssel , Kaptein Juflus Boot, en Alkmaar, Kaptein Jan Rikkers , als mede eenige Koopvaardyichepen. Den 6 dezer maand Maart heeft de Lord Sidney aan den Hollandfche Enyoyé alhier gezonden den volgenden brief: Myn Heerï „ Ik heb de eer om U Ed. op bevel van „ den Koning kennis te geven, dat het Zy„ ne Majefteit behaagd heeft last te geven , „ dat de Soldaten , welke van het Schip „ Barbestein , gehoorende onder het de„ partement van Zeeland, zyn geëchappeert, ,, wanneer het zelve in Duins was liggende, „ en nu in het kasteel van Sandown zyn , „ onder bewaring van den Lord Opziener i} der vyf havens en in andere plaatfen in „ die nabuurfchap, ten eerften moeten worden overgeleverd aan zodanigenOfficier, als ,', door de Staten Generaal moge benoemd ,, zyn om hen te ontvangen. De Collonel „ Cuyle, commanderende het detachement, Hh 4 „de Am- PBJÜ» AM., .  3TEL- « 47* NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ ,, de wagt hebbende op het kasteel van San^ ,, dovvn , zal gereed zyn om met den Offi», cier, aan wien de zorg over gemelde ,, foldaten zal worden gegeven , te conful„ teren en zodanige arrangementen te ma,, ken, als nodig mogen zyn, ten einde der,, zeiver mfcheping te effectueren op eene „ wyze, welke het minst waarfchynlykmet „ ongeregeldheden of verdere beroertens „ zouden gepaard gaan." Dat de Franfche Natie zeer gezet is om zig in onzebezittingen in de O. I. te vestigen is met te verwonderen. Meer zou het zyn dat de Hollanders dit met goede oogen aanzagen. De Franfche Gezant gaf den 29 Maart 1787. aan H. H. Mog. deze Memorie over; HOOG MOG. HEEREN] T*\e Ondergetekende Ambasfadeur van Zyne AI*^ Ierchriftelykfte Majefteit heeft de eer gehad, in de Maand September des voorleeden jaars, Uw H. M. eene Nota over te geven, waar by hy aan Hoogstdezelvcn te kennen gaf, dat de Konir.g Zyn Meefter, alleenlyk eene verüerking der verbindnis van de beide Natiën en meerder voor1'poed van den wederzydfchen Koophandel bedoelende, den Heer Chevalier had benoemd, om in hoedanigheid van Agent der Zeezaaken van Zyne Majefteit en de Franfche Natie te Batavia te gaan refiderec De Ondergetekende Ambasfadeur verzogt ie zelfden tyde Uw H. M., aan den Heer Chevalier het nodige Exequatur te willen doen afvaardigen, ten einde hy door de Regering van Batavia in gemelde hoedanigheid moge erkend worden, Z@.  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 473 Zedert die tydftip, dat is zedert de Maand September laatstleden,Hun Hoop Mog nog mets van Hoogstderzelver voornemen hier omtrend hebben- => de doen te kennen geven, is de Ondergetekende E Ambasfadeur door zyn Hof op nieuw gelast, zyne aanzoeken by Uw H. Mog. te herhalen, en * Hoagstdezelven te verzoeken , om zo fpoedig £ moaelyk de zaak in aanmerking te willen nemen. e Maar, daar de Heer Chevalier,r\a. de benoeming/ van Zyue Majefteit, het uitftel, welke Uw H. 1 Mog. zouden maken met het verkenen van Hoogstderzelver Exequatur, niet konde voorzien, heeft hy reeds in November laatstleden alle zyne effec^ ten naar Batavia overgezonden, en hy zeifis gelast , den 8 der aanftannde maand aan boord te gaan van een Zyner Majefteits Schepen , het welk naar Pondichery moet onder zeil gaan, en van waar de Heer Chevalier zig met de eerfte gde. eenheid naar Batavia zal begeven. Na deze voortellingen hoopt de Ondergetekende Ambasfadeur , dat U H * M. wel zonder uitftel een beflisfend befluit met opzigt tot hetverzogte Exequatur zuilen nemen, Djcn, daar het van den eenen kant zou kunnen g beuren, dat hier omtrent op nieuw vertraging plaats had, en van den anderen kant de Heer Chevalier zyn vertrek volftrekt niet kan uitfteilen , worden Uw H. Mog. ernfllyk verzogt, hem een vryheid te verlenen, waar van hy de brenger zou zyn, om te Batavia te refid^ren , zo lange Uw H- Mog. nog geen befluit zullen hebben genomen, en hsm uitdien hoofde te ontflaan van de wet, volgens ivelke het eene vreemdeling niet geöodoofJ is, langer dan drie maanden te Batavia te woonen. 's Gravenhage den 23 Maart 1787. (getefatid) De Marquis DE VER AC. De Bewindhebberen der O. I, Maatfchappy berigtten hier op aldus. Vy Hh5 HOOG Amtel. am. rrankr. egeert >.n Citt' il te iatavia.  474 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STI 'EDAM. Ber.no < pemeen \ Franfch, < Conpil a teBatav. i ( i HOOG MOGENDE HEEREN I W7y hebben ontfangen Uwer Hoog Mogende " zeer geëerbiedigde Misfive en Refolutie van len 13 Maart jongstleeden, waar by het U Hoog vlogende heetc behaagd , Bewindhebberen van de )ost - Indifche Compagnie ter Praell Jiale Kamer hier aan te fchryven om ten fpoedigften te dieien van derzelver Confideratien en Advies, op le Memorie vin den Heer Marquis de Verac, Ambasfadeur van Zyne Majefteit den Koning van Frankryk, voor zoo ver dezelve Memorie behelst Een verzoek, ten einde U Hoog Mogende hangende derzelver Deliberatien, over 't verleeaen van een Exfequatur op de benoeming van den Heer Chevalier rot Agent van de Marine van hoogstgedagte Zyne Majetteit, tnde Franfche_ Natie tc Batavia, aan denzelven Heer Chevalier inmiddels zouden gelieven verlof te geeven om aldaar te refideeren geduurende al den tyd , dat U Hoog Mogende nog zouden moogen goedvinden te doen wagten naar hoogstderzelver befimt omtrent het voorzeide Exfequatur, en hem alzoo te bevryden van de v/et die aan Vreemdelingen te B.tavia geen langer verblyf aldaar toelaten, dan van drie maanden, mitsgaders om aan meergem. HeerCzevetter voor deszelfs vertrek uit huropa, een be(vys van 't voorzeide verlof ter hand te doen Reliëf), zynde dit alles by de Refolutb van U Hoog Vlogende kortclyk uitgedrukt met de vvooroen van eene provifioneele Admisfe van gemelden Heer ^HF.VAEIEK. Vergunt , Hoog Mogende Heeren.' dat wy de Vryheid ntemen U Hoog Mogende te herrinneren het berigt 't geen de Verg. van 17 en op den 10 November van 't voorleeden Jaar de Eer heeft rehad. op het Ruk van hetverleenenvanhet voorzeide Exfequatur , U Hoog Mogende te doen toe • komen, en dat Wy hoogstdezelve verzoeken m spmtrking te willen neernen het geen by dat berigt  JAARBOEKEN, blaart, 1787. 475 riet aangehaald wegens het voorgevallene in A] Lt^ wt hetWerie van de Nederfandlche Compagnie te NegJ^jO^gnA, zeekeren ft»*** ZW . «en wiens ^hoeven verzoek was gedaan dat dezelve als Reiident van jje TEnSfcnen aldaar mogt worden «W^. m Dat het Minifterie aan de Regeering yan Ma- Fn dras geantwoord hebbende, dat het zelve geen Co, Perfoonen met eenig publiek karakter van kefi Ba dei , Agent, of Conful konde erkennen, maat aa«milde Douzet, indien hy als een Part.cu. lui fe Negapatnam zyn verblyfwdde neernen, zeer gaarne zoude toellaan m die Stadte huisvesten, en gebruikte maaken, van al het geene de Inwoonefs van dezelven vergODdwi«^«P heeft de Doge Regering van lndie het mcergem. Eherie z?er uifdrukkelyk aangefchreeven om bv een nader aanzoek om Vreemden , onder wat ÏÏam of voorwendze! het ook zoude mpa zvn.voor een bepaa'dcniyd toe te laaten, za.kste ontzeggen, en beleefdelyk van de hand te wyzen, nebbende die zelfde Regerir.g'erbygevoe^d, dac anders aan het waare oogmerk met zuudw kun nen voldaan worden. , , U Hoog Mogende zullen uit het verder gemelde by 't voorzeide berigt der Vergadering van 17e verneemen, dat die Vergadering oy hwfe M'S-» five van den 4 October 1765 de voormelde aanfehryving van den Gouverneur Generaal en de Randen van Ind.e niet alleen volkoomen bekragtUd,maar bovendien den Gouveneur en Raad te Negapatnam aanbevoolen heeft, om in t vervolg zig te wagten voor dergclyke uit Rappen , als Vn. relt aanloopende, teegen de inzigten en ftellye ordres der Vergadering van 17e. Wv verbeelden ons, Hoog Mogende Heeren,dat, wanneer het «J Hoog Mogende gelieft, \ voorzeide geval te befchouwen in deszelfs om(tand van Winter, C. Severyn, G. N. van Jiys en pj.Craayva.nger. Amfterdam 23 Maart 1787. Van de Wurtembergfche troepen , die door de Oostindifche Comp. aangenomen zvn.om naar de Indien gezonden te worden, jjvn er 900 man te Duinkerken aangekomen, } y wel¬ ft M- EL- lM. )er. no. ns eene anfeh. mjul te atavia. I |  4?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stkl" dam. welke aldaar ingefcheept zyn, ora naar VliSfingen vervoerd te worden , alwaar dezelve dagelyks worden verwagc. Beftierders van den Levantfchen Handel en Zevaart in de Middellandfche Zee hebben op den 21 Maart tot hunnen Secretaris aangefteld den Heer Theodorisvan Marfelis, in plaats van den Heer Mr. Ifaac Hooft , welke dien post heeft nedergelegd. Zederd lang was die post door Burgemee* fleren begeven. Maar thans vorderden gem. Befiierders deze begeving. Daar ditamt by het lot aan den Burgemeefter Hoofdt was gevallen , heeft deze die begeving aan gem» Beftierders afgeftaan. Men las ook in de Dagpapieren veele berigten, die de werkzaamheden van verfcheidene Genootfchappen aanduiden: als voor eerst dit volgend berigt. "17AN HEOEf tot over agt Dagen , legt in de * beide Burger -Sociëteiten voor de Leden, en in de Karfeboom in de Kalverftraat, voor verdere Burgers, ter Teekening, een request, aan Hun Ed. Groot Mogende , de Heeren Staaten van Holland en vV'estvriesland , tot appui van 't verzcek van de GeconstitoE[-:rdens van Rot' te/dam, aan de Staaten van Holland ge- da Ml. Uit r.oam van Commisfarisfen van den BurgerSociëteit en van de Coiiwisfarisfen ter Diretï,'e van t Genootfchap Tot nut der Schuttery. A. A. van der MARCK, Secretaris. D. LOTZ, Secretaris. Ten  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 47? Ten tweede: si A an de gezamentlyke leden der Burcer-So. A cibte.t alhier , werd by dezen bekend gemaakt, dac er van den i3den tot den iSden dezer incluis eene resolutie , opztgtelyk het geen ingevolge Art, 6u van het Reglement dient te gefchieden , op de Groote Kamers van de beide Societeits Huiden voorhangt , om op den 2o(ten dezer ter finale Concluiie gebragt te worden, en worden de Leden derhalven by dezen mede geconvoceerd , om indien tusfehen tyd daar van kennisfe te nemen. Amsterdam den Uit naam van Commis* ia Maart 1707. sar^sen ter Diretlie. J. C. HESPE, Secretaris. Eindelyk nog ten derden: Aan de gezamentlyke Leden der Burcer-So* cieteit te Amsterdam, opgericht den 1 February 1786, word by dezen geadverteerd, om op Donderdag den 29 dezer , 's avonds ten 1 uren precies, op de groote Sociëteitskamers, zoo van het huis in de Warmoesflraat als in de Nes, te compareren, om gewigtige zaken, die alsdan voorgedragen zullen worden , te aanhooren, en voor zoo verre vereischt word af te handelen. Amsterdam den 27 Maart 17557. Uit naam van Commissarissen ter Directie en Gecommitteerden ter Reprefentatie. J. C. HESPE, Secretaris. By gelegenheid van den Dank- Vast en Ee- Aaï- FLUT.  48o NIEUWE NEDERLANDSCHE Gouda Bededag is hier voor de armen verzameld! ƒ 22715 : 8. G O U D At Gelyk elders , zo heeft ook in deze ftad het oprigten van gewapende Genootfchappen veel twist en misnoegen verwekt, welken eindelyk tot dadelykheden uitbarftten. Men geloofde , dat dit oprigten, van gewapende manfchappen het gewrogt was van heerfchzugtige Lieden, die dit ilegts berokkenden-, om met den gewapende arm hunne ontwerpen door te dryven en aan anderen tegen wil en dank op te dringen, vooral om het Stadhouderfchap te vernietigen: terwyl de zucht vqpr het Doórlugtig Huis van Oranje, zedert twee eeuwen in de harten der Ingezetenen geworteld. , wel voor eenen tyd gefmoort, maar geenzints daar uit geroeid kon worden. Tusfehen den 13 en 14 Maart wierden de glazen by zekere Matthys Liezen, Loyer, Lid van het Genootfchap zynde, ingeflagen. Om het zelve te ontdekken is de Adjudant van 't Genootfchap , aa kennisgeving aan den Collonel , aan 't huis van zekere befchuldigde gegaan, en heeft aan zyne Vrouw verzogt, de Man reeds uit zynde , om haar Mans geweer te zien , en bevindende dat het glas nog in het hout zat, en het geweer gansch ongedaan *er uit zag, heeft hy zulks aan de Vrouw doen opmerken , en daar op het geweer by den Coilonelgebragt; de bekhui-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 481 fchuldigde is geregtelyk op het Stadhuis ( gehaald, aldaar voor Scheepenen gehoord, en zit by voorraad gegyzeld. Het Marktplein is geduurig vol beweeging. G O Ü D E R A K. Mr. C. N. Plemper van Bree, hadt aan de Staten van Holland en Westfriesland een adres gezonden , verzeld van een Acte van fchouw, by den Dailluw van Gouderak ten overftaan van twee mans mannen, benevens den Secretaris van Gouderak genomen, wegens de veragting,aan de aangeplakte Publicatie der Staten van den 28 February 1787.' gepleegd : zynde van dezen inhoud: Aan de Ed. Gr. Mogende Heeren Staten van' Holland en Westfriesland. f^eeft met alle eerbied fe kennen Mr. Comelis 1 Nicolaas Plemper van Bree, Bailliuw en Schoac der ftad Gouda, Bloemendaal en Gouderak, hoe de boosheid en wrevel zig zo verre heefc kunnen vergrypen, om de Vaderlyke Waarfchouwing tegens alle commotien en voorzorge van UEd. Gr. Mog. tot confervatie van de rust binnen deeze Provincie, met de fnoodft#enStrafwaardigfteverachting en verfmaading te bejegenen; niec alleen door het verbod, de geftatueerde pcane en de verleiding , in Hoogstderzelver Publicatie van 2ii February £787 vervat , onleesbaar re maaken, en met Slyk en Vuiligheid te befmeeren, maar nog verder des Nachts, tusfehen den 7 en 8 Maart laatstleeden ,over het verbod vanuitlteeken van Vlaggen <È-an Toorens, Kerken, Schuiten ('t geen ftudili eus. jOÖOA.  48i NIEUWE NEDERLANDSCHE GoUlJE• BilK. Adres wegens kleinagting der Publ. enz. ^us'yk zo als nader fchynt gebleeken te zyn, onbevlekt gelaaten was) te plakken een wit, een rood, en een blaauw tind, uitmaakende de drie couleuren van de zogenaamde Prinfenvlag, en zo dat het rood lint op het woord vlaggen gehegt of gekleefd zy; dat, offchoon hy Balliuw hetzelve, nsgenomeneinfpeiftie ten overftaan van twee MansMannen en Secretaris van Gouderak, wel heeft doen afreemen, egter begrypc dien euvel te /.yn van dat aanbelang, dat hetzelve behoorde te worden gebragt onder het oog van U Ed. Gr. Mog.; teffens in confideratie gevende, of ü Ed. Gr. Mog.goede gebefte zyn moge hem Balliuw te qualifkee* ren, om, ter betere ontdekking van voorfz. fait, uit te looven eene te bepaalen preemie, tebetaalen uit 's Lands Kasfe, als zynde het hooge gezag van den Souverain op de indignfte wyze gevilipendeerd, aan die geene, welke den daader cf daaders weet aan te wyzen en in handen van Juftitie doet geraaken, zelfs met belofte van impuniteit van ftraf, zo medenpligtig zyn mogt, of zodanige byzondere qualificatie te verleenen , als in dit byzonder geval, na Hoogstderzelver gewone wysheid zullen oordeeien te behooren. 't Welk doende enz. {geteekend) C. N. PLEMPER van BREE. Hier op namen Hun Ed. Gr. Mogende den 14 Maart dit befluit. Extracl uit de Refolutien van de Heeren Staten van Holland en West friesland, in Hun Ed. Gr. Mog. Vergaderinge genomen op Woensdag den 14 Maart 17Ü7. Ts geleezen het advis van Mr. Comelis Nicolaas A Plemper van Bree, Eaillüiw en Schout der Stad Gou-  JAARBOEKEN, Maart, I787. 483 Gouda i Bloemendaalen Gouderak, waarby ter ken-, cis van Hun Ed. Gr. Mog. brengt, het infult aan, Hoogstderzelver Publicatie van den 2» dervoorleeden Maand, meteen Bylaag daartoe betrekkelvk* en in confideratie geeft,te worden gequali-1 ficeerd om, ter betere ontdekking van het voorfz. / Fait, uitte looven eene te bepaalene praemie uit 1 's Lands Kas, aan die den daader of de daaders west 2 aan te wyzen, en in handen der juftitie doet geraaken, zelfs met belofte van impuniteit van ftraf, zo medepligtig zyn mogt. Waarop gedelibereerd zynde is goedgevonden enventaan, den voorn. Bailliuw en Schout by deeze te quahficeeren, om ter ontdekking van het bovengem. fait, uit 's Lands Kas te mogen belooven een prsemie van honderd zilvere Dueatons aan den getnen, die de Daaders van hetzelve fait, of derzelver medepligtigen ontdekc, zo, dat dezelve in handen van de Juüitle geraaken, en van het fait worden overtuigd, en ingevalle die geene, die de ontdekking zal doen, mogt zyn een medepligtige van of aan het voorfz. fait, aaa denzelven boven de voorfz. prtemie te mogen belooven inpuniteit of ftraffeloosheid. (onder flond) Accordeert met voorfz. Register. , (was geteekend) C. CLOTTERBOOKE. Rotterdam* Den 22 Maart kwam ter Vergadering der Staten in een brief van de minderheid der Rotterdamfche Vroedfchap, houdende ver-* zoek, dat Hun Ed. Gr. Mog. in tyds geIi 2 lief». jorrjË* tAK. Bejluit 'er üta°,n op oorfchr* .aak.  484 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. liefden te zorgen voor de Nominatien van Burgemeefteren en Scheepenen aldaar, vermits door het laat inkomen van het berigt van den Stadhouder, op hun gedaan beklag wegens de Eleélien, zy buiten ftaat waren , zo fpoedig als de afdoening dezer zaake wel zoude vereisfchen, dat berigt behoorlyk te rescontreeren ; verklaarende voorts by gem. Misfive, dat de gedaane bedreigingen, by "t Declaratoir , op naam van de Vroedfchap ter Vergadering gedaan, ingevalle het gunftige rapport omtrent de vermeerdering der gem. Vroedfchap ter conclufie mogt gebragt worden , alleen aan de bekende 14 Heeren te attribueren waren, en dat zy zig vleiden en vertrouwden , door de goede dispofitie van de Rotterdamfche Schuttery, in ftaat te zullen zyn , om eene deswegens gunftig genomen Refolutie van Hun Ed. Gr. Mog. in hunne ftad te doen nakomen en gehoorzamen," De Heeren Afgevaardigden der Stad Rotterdam hebben op uitdrukkelyken last van de Vroedfchap dezer ftad, uit kragt van de voorbehouding by hunne aantekening van den 21 April 1786 op het toen gevallen belluit wegens de regeerings verandering dezer ftad , den 28 February 1787. een breedvoerige aantekening ter vergadering der Sutttn van Holland gedaan. Den 17 Maart 1787. wierdt door den Raad Penfionaris van Bleyswyk ter Staatsvergaderinge van Holland het raport van het Groot Befoigne, op het Request door Is. Hubert c.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 4*5 c ƒ. ter vermeerdering van de Leden d* * Vroedfchap tot het getal van 40 Leden m- fl. gebragt: houdende, dat de Vroedfchap met 16 Leden behoorde vermeerderd te worden, als mede, dat de 16 Leden onmiddelykdoor H Ed. Gr. Mog. behoorden te worden aangefteld! Op welk raport de verdere raadpleging en befluit wierdt uirgefteld : terwyl egter de Afgevaardigden dezer ftad eene nadrukkelyke verklaring of Declaratoir wegeus dit onderwerp deeden : cn nog m der den 21 Maart ter Statenvergadering verklaarden, by gelegenheid van het toeftemmen in de gewoone en buitengewoone lasten , „ dat zy bezwooren hebbende de bewaaring van alle ftandgrypende en deugdelyke en nimmer afgefchafte Privilegiën en Octroyen , geen inbreuk zouden toelaten op gem. Oétroy van 1615, waar byhet getal der Leden van de Vroedfchap op 24 bepaald is ; en zo ingevolge van bovengem. raport, onverhoopt eene befluit by de meerderheid der Staatsleden ter vergadennge van de Staten mogt genomen worden, aangezien het gem. verzoek tot vermeerdering van de Leden der Vroedfchap , en onwettig en tegen den wil van een veel grooter aantal van Burgers en Ingezetenen gedaan was , zig tegen zodanig onverhoopt befluit, ten allen tyde ten kragtiglten zou verzetten en blyven verzetten." Tegen deze aanteekening en Dcclaratoiren verzetteden zig de 8 anders gevoelende Raden P. Bogaart, J. H. Vingerhoede, J. van Alphen, Ph.J.v. d.Goes, P. Cevers, J. J. Elzevier, J. Reepmaker li 3 van OT' l.  4S6 NIEUWE NEDERLAN DSCHE Rotter van Strevelshoek en S. van Hoogftraten by eenen brief aan de Staten van den 21 Maart 1787. Wy hoopen die Rukken by de bekwaamfte gelegenheid mede te deelen. Den 20 Maart 1787 is alhier op de Admiraliteits -Werf , het Schip Bellona van 24 ftukken van liapel afgeloopen. Den zelfden 2often is het Schip Delft van 56 ftukken , Kaptein Haringman, uit de Helvoetfche Haven op de Reede gezeild : daartegen is in de Haven gekomen de A' rend van 24 ftukken , kaptein Masfchop, en 's anderendaags het Schip Brakel van 54 ftukken, kaptein J. A. Bloys van Treslong , gelyk mede de Kotters de Wesp, kapt. Valm en de Windhond, kaptein C. C. J. Bloys van Treslong, welke 4 laatlteu alle afgedankt zyn. Het buitengewoon lyfftrafFelyk regtsgeding tegen Clazyn Verryn , door de wandeling genaamd de Oranjemeid, in den jare 1785, by uitijpraak van de £d. Achtb. Heeren Schepenen dezer Stad, veranderd zynde in een gewoon lyfftrafFelyk Rechtsgeding, is op den cisch van den Heer Hoofd -Ofiicjer het vol* gend vonnis gewezen. Tn de zake Questieus, voor de Edele Achth. Heeren Scheepenen der Stad RotterUam ongedecideert hangende , tusfehen fvlr. Paulus Gevjrs, Raai inde Vroedfchap, mitsgaders Hoofdofficier der voornoemde Stad, R. O., Eisfcher in c£» Crimineel ter eene op ende jegens \ Ary  JAARBOEKENj Maart, 1787» 4^7 jtr% Vernn, wonende onder den Ambachte van cluVcn Domicilium Citandi & Execmandi ge-, kozen hebbende ter woonplsatfe van den Protu- r reut Jan Hubrecht Lentfrinck binnen deze Stad al Vader en Voogd over zyne mimierjange Dogter Cl zyn Verryn en de voorn, emde Clazyn Vmyn l alias de Oranjemeid, met haten voornoemden vader en Voogd geadhfteerd, Gevangme en Verweerderesfe ter an-ere zyde. Scheepenen voornoemd, gehoord de moneelingePlydooye, gezien en geëxamireert de StuKSn en Befclieid n ten P.ocesfe overgekgd en onder Hun Edele Achtb. gefourneerd , en voorts eelet hebbende op al het geen ten deezen te ietten Rond, doende rechtuit den naam en van wegens de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Hollanden Westfriesland, banmn haai Gevangene, voor den tyd van drie agtereen volgende hven, uit dezeStad, de jurisdictie van dien en den Lande van Schieland, op pcene van zwaarder ftraffe, zoo zy Gevangene, binnen den voornoemde tvd, weder in dezelve mogt worden gevonden ; ontzeggen den Heer Eisfcher deszelfs verderen of anderen Eisch en Conclufie R. O. ten dezen gedaan en genomen en condemneren haar Ge vangene wyders in de kosten en miien der Juftitie, mitsgaders van den Procesfe (des noods) ter ta^xatie en moderatie van dezen Gerechte.- /Mdus gearrefteerd den 17 en ter Rolle gepror.ufieerddcn 22 Maart 4787, prefent allede Heeren. Men las nog in de Dagpapieren dit Programma : Het Genootfchap van Wapenhandel, renaamd de Palmboom, onder de ipreuk: Voor Stad en Vaderland, te Rotterdam, aangedaan met de zul vtrfte gevoelens vau hoogachunge en dankbaarli 4 .hellJ Rot- i:R'AMt Vonnis egen C. /érryn.  4«8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- TFRDAM. Programmavan 't Genootfch. de Palmboom. heid wegens de gedraginge hunner Amfteldamfche en Schiedamfche Vaderland- en Vryheidminnende Medebroederen, ten opzigte van het bedaerd en kloekmoedig voordellen hunner begeerte aen hunne wettige Vertegenwoordigers op den 20 en 21 February refpe&ive, en in overweging nemende de heilzame gevolgen, welke uit deze welberaden, en allezins voorbeeldige Rappen voor het lieve Vaderland in 't gemeen, en voor de vermogend Re der Provinciën in het byzonder kunnen en noodwendig moeten voortvloeijen , heeft, ten blyke van zyne erkentenis gemeend deze roem* matige daden te moeten vereeuwigen, en door een duurzaem. Monument aan het Nageflagt over te brengen. Om dit loflyk oogmerk te bereiken biedt het gemelde Genootfchap een premie van 80 Gouden üucaten, aan den Dichter van het best gekeurde, en tevens aan het onderwerp voldoende Dichtiluk, behelzende: de Triumph der Amsteldamsche en Schiedamsche Burgeryen, ais den grondjlag ter verdere herfte/ling eener welingerigte Republiquain. fche Regdingindeze Provincie befchouwd, alsmede eene prxmie van 20 Gouden Ducaren aan den D c'iter, wiens Vaers het best gekeurde naast by komen zal. Het Genootfchap verzoekt, dat de Dichters vooral acht geven , op den critiquen toeltard, waarin het Vaderland op dien tyd veifeerde, als mede omtrent de voorbeeldige en naarvolgingwaardige verrigtingen der voorfz. Burgeryen, op het nooit vo'prezeo gedrag van den Edelen Burgervader Hooft, en eindeljk, op de heilzame gevolgen die uit deze daden, ter bervordering der goede zaak, noodwendig moeten voortvloeien. De Dichters worden verzocht hunne Stukken, niet met hunne Namen, maar met eene Spreuk; ondertekend, voor, of uiterlyk op den iaatfteo. yan Augustus dezes jaars , vragevry te zenden aan den ondergetekenden, Secretaris des Genoot fchaps ver.  JAARBOEKEN, Maart, 1787* 489 »j ,„n pph sezceeld Briefje, waar in den r0tvcizeld van' «nteff3chreven , en 'tgeendezelf- TER. Kreuk ah S Dichtftuk tenopfchrifc heeft, dam» dCnP hPnorLSnazal, met de geRrengRe onzyAiBteid^bSwU Dichte» gefchieden, en j 8 fltv/hwr daar van gedaan worden inde maand ^ la S behoudende echter het Genoot- ÏÏa0pbaanez chTvryheid , om de Stukken welke niet bekroond worden mede te laten drukken. Rotterdam 16 Maart 17b?. JACOB LOMMEN, Secretaris. Bv gelegenheid van den Dank- Vast- en Bededag den 28 Maart gehouden , is hier gecolledeerd ƒ 5238 : 1; Schiedam. Wv hebben in ons Rukje voor February «zien, wat omtrend den Heere Burgemeefter N' de Greve is voorgevallen. Hy hadt inde Vroedfchap op zig genomen, den volgende maandag den 26 February een Declaratoir of verklaring in te leveren. Hy is zulks flipt nagekomen; welk Declaratoir wy in ons voorig ftukje hebben medegedeeld Dos Gecommitteerdens van het Vrycorps, het Vaderlands Genootfchap , en van de Burgerfocieteit, namen hiermede geen genoegen , maar vervoegden zig den 13 Maart "og nader by een adres tot de Vroedfchap in welk zy verklaarden: Dat de Heer de Greeve op den 22 february laatstleeden ter Staats - Vergadering Z een zodanige conduite heeft gehouden, li 5 v d*c  490 NIEUWE NEDERLANDSCHE Scan dam. e- „ dat de goede Burgers en Ingezetenen van „ deze Stad hem voortaan niet meer kunnen „ befchouwen als een Regent, op wiens „ Vaderland en Vryheidsliefde zy allen een „ onbepaald vertrouwen mogen Rellen; dat „ zy inzonderheid allernadeeligst en aller*„ fchadelykst oordeeien , dat hy voortaan „ wederom ter Staats - Vergadering worde „ afgevaardigd , dewyl hy door zyne fpree„ kende daden hebbende getoond, geen zwa„ righeid te maaken, om wanneer de Last, „ waar mede hy door UWel-Ed. Gr. Achtb. is voorzien , niet inftemt met zyne by„ zondere denkenswyze , dezelve daadlyk „ te overtreedeiij het mitsdien, naar het in,> zien van de ondergeteekenden, ontegenzeggelyk is, dat aan hem in dit hachelyk tydltip , de behartiging van 's volks ge„ wigtige belangens ter Hooge Staats-Ver„ gadering daadlyk in de waagfchaal te ftel„ len, niet kan worden toevertrouwd &c." Men berigt ons ook nog, dat op dien dag, wanneer de Leden van 't Genootfchap enz. de Vroedfchap genoodzaakt hebben, het befluit nopens het niet inbrengen van 't Corps van van Salm in 's Hage, in te trekken,zig alhier in de Burgerfocieteit bevonden hebben, de Raadsheer Potey Turcq, en de Eiscaal P. Paalus. Alhier zyn door de Burgerfocieteit 6 perfonen verkoren, welken als kiezers r6 perfonen moeften voorllellen $ waaruit men toen ii Geconftitueerdens verkoos, zynde de Heeren J. J. Froon , E. v. Leeuwen H. Ike-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 491 Bredero, J. Nolet,M. v. de Schalk, L. Boon J. M. Z. , J. Ver louw , D. v. Esfen, lTJ> v. Olphen, Ary Voogd, en M. Schut. Vlaardingen. Men heeft ook hier op den 16 Maart,met meerderheid van ftemmen, nadat een zeker Declaratoir door 150 perfonen geteekend was , zogenaamde Geconftitueerden of Ge* magtigden verkozen; namenlyk: de Heeren A. van der Linden van den Heuvell, Dirk Speeleveldt , Lambertus Vriens, Joannes Badon Junior en Arend van den Berg; waar uit vervolgens tot Secretaris is verkoren : Joannes Badon Junior. Gorinchem. Een zeker getal Burgers en Ingezetenen rekende zig bevoegd, om aan de Vroedfchap, ten voordeden van die geenen te Heusden , die daar de Regeering willekeurig veranderd hadden , een Request in te leveren: waarop dit bevel of appoinctement is gegeven. De Heeren van de Vroedfchap geëxamineert hebbende den inhoud van den neveoRaande Kequeste, en gelet op de differente Poincten, dair by voorgedragen, vinden goed, by dezen te declareeren, ter informatie en tot naricht nu, en in 't vervolg voor de Supplianten, dat voor zo ver op de voornoemde poincten, het zy byHun Ed. Gr. Mog., het zy bydeze Stad, reeds Refolutien zyn genomen, of nog verder genomen moeten worden, Hun Ed. Gr. Achtf». niet zullen nulaaten, om daarin, naar voorkomen van zake, Schik-  49i NIEUWE NEDERLANDSCHE GORIN CHEM. Appoinl op Req. voor Heusch' varen. .ken, zodanig te handelen , als ren meeften dien. Ren van den Lande overeenkomftig de goede ordre, gevestigde Regeeringsform Scedelyke en 1 Burgerlyke voorrechcen, volgens è d en püchc zal bevonden worden te behooren, vertrouwende Hun Ed. Gr. Achtb., dat zo welde Supp'ianren, ^ingevolge hun gedeclameerd fentiment by JerzeUer Request, als het verder gedeelte der goede Burgery, zullen berusten in de maa regeien en wel-» menende pogingen van haare v/.tti-e Rejeermg, Aclum ter Vroedfchaps Vergadering den .ei Maart 1 787. In ktnnisfe van my Secretaris. (was getekend) S. G; B R O U W E R. Het Request zelve te wydlopig zynde, zyn wy thans genootzaakt deszelfs mededeeling uitceftellen. Onderwyl is dit Appoinótement in de dagpapieren niet gunftig beoordeeld. Ook hier is een Bellier van het zogenaamd Nationaal Fonds opgerigt, blykende uit de navolgende bekendmaking in de Dagpapieren: ]~\e Heeren E. de Gyze/aar, H. J. van Doom, *^ Raaden in de Vroedfchap, E. van Braam en W.J.Post, Kooplieden, als op zig genomen hebbende, de provifioneele directie ter inzameling van Penningen van het Fonds tot eenen IMationaalen onderftand ter bevordering van de gewigtigfte b hngecs des Nederiandfchen Volks, binnen Goriccnem, doen by dezen adverteeren, aan de gezamentlyke Intekenaaren binnen voorfz. btad, ais mede die van Woudrichem en verdere bui»  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 493 buiten Leden, welke tot hetzelve Fonds hebben q gecontribueerd, dat voorneemenszyn op morgen, Ci Dingsdag den 6 Maart, des voordemiddags ten 11 uuren, te houden eene Vergadering op de Kamer der Burger Sociëteit, ten einde te benoemen eene Commisfie van Directie, benevens een Secretaris en Thefaurier, volgens de gemaakte bepaaling by het ïfte en ade Art. van het Provilioneel gearrefteerd Reglement. Men heeft ook van wegens de Commisfie van beftier van 't Gorinchemfche Wapen Genootfchap de Eendragt, verfcheiden berigten in de Dagpapieren gelezen. B R I E L L E. Op den 8 Maart zyn hier verfcheidene vreugde bewyzen aan den dag gelegd: 's morgens ten 8 uuren wierdt het gefchut elf malen losgebrand van 's Stads wallen : 'twelk ten 12 en 4 uuren na den middag herhaald is. Ook is den ganfehen morgen op het Klokkenfpel gefpeeld. In den avondkerk badt de Kerkenieeraar van der Kafteelen, hartelyk voor den Prinfe Erfftadhouder: ,, dat het God behaagen mogt, dien lang„ moedige Vorst, Hiit alle zyne wederwaar„ digheden te redden, en te zorgen, dat 'sPrinfen gezegende naam, niet meer be,, zwalkt mogt worden." 't Welk in zommige dagpapieren dien Kerkenieeraar tot groote misdaad wierdt toegereekend. Heus- or1h-  m NIEUWE NÊDERLANDSCHE Heushén* Heusden. Wy moeten het verhaal der gebeurtenisfen in deze ftad verder vervolgen. In ons voorgaand ftukje hebben wy eenen Aanfpraak aan Heusdens Burgery door den Heer Fr. Adr. van der Kemp medegedeeld* De onzydigheid vordert, dat wy zyn berigt ook mededeelen; by 'twelk hy eene plaats van die aanfpraak verbetert: zynde van dezen inhoud.' nper voorkoming, dat de curfief gedrukte pasfage des Schryvers der Aanfpraak aan Heusdens braave Burgery. in de Leydfehe Courant wan den a Maart. „ Na dat zy hetzelve (Ste„ delyk Regeerings Keglement) reeds daadelyk ., vastgefteld, den Magiftraat dicnvojgende ver„ anderd, de Burger Gecommitteerden aange,, fteld hebben." geenen verkeerden indruk maai jv'"m Zicl1 de °ndcrgetckende om der waarheids wille, tot de waarfchouwing verplicht, dat het ju'st deze cu'fief gedrukte pasfage alléén aan echtheid mangelt. Hier zegt men, „ na dat „ zy hetzelve (Stedelyk Regeerings Reglement) reeds da/iuelyk vastgeReld, en dienvolgenoe de Magiftraat veranderd hebben. Het tegendeel vind plaatfe, blykensde Publicatie en m de Hooge Vergadering gedien hebben, de Stukken. De Magiltraat is eekst, op het herhaald verzoek der Burgery door eene drie jaarige Regeeringloosheid geperst, overeenkomftig met de Graafelykeen do^r H. Ed. Gr. Mog. zelfs geëxpliceerde Privilegiën veranderd - daar na is door de Magiftraat en Burgery het nieuw Re-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 495 Reglement gearrefteerrl, geïntroduceert, beëe- 1 digd, en vervolgens op dit wettig vastgcfteld en de ingevoerd Reglement Octrooy verzogt by H. Ed. Cf. Mog. F° (was geteekend) Y; Eeydei Ke den 2 Maart l' 7' Fr. ADr. van der KEMP. Den 5den ontving de Heer Gerlach ,Subfituut Bailluw van den Heer van Noordwyk, een Paket Ptiblicatien van de Staten van Holland , houdende het opfchrift aan Drosfaard, Burgemeesteren en Regeerders der ftad Heusden, welke byhem opgebroken zynde, ging hy na den Secretaris Tromer, om te vernemen, hoe met die Publicatien te handelen, daar hy de tegenwoordige Magiftraat niet erkende. — Deze zeide, zend my dezelve, en ik zab die aan den Prefident bezorgen. Dog de Magiltraat hier van verwittigd , vergaderde en verboodt den Secretaris Tromer, by Refolutie, geene Publicatien op die wyze te outfangen, maar dat die, op de ordinaire wyze ter kennisfe van den Magiltraat gebragt, en dan afgelezen moeiten worden. DeSub- itituut hieldt zigltil. Den 7de wierdt in eene Magiftraats-Vergadering befloten, eene Stads Publicatie tegen alles, wat verboden diende te worden, te vervaardigen, af te lezen en aan te plakken : het geen gefchiedde. Den 8fte des morgens was buitengewoone Magiftraats Vergadering, e,n wierdt befloten, dat, daar men Ieus» er van Adr. d. mp.  Ftr.ü! bEN. 45>6 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ - by gerucht had vernomen, dat er eenige Publfcatien by den Subfituut Baillüw ontfangen waren, men aan den Subftituut een Kamerbewaarder diende te zenden, met eenepro Meaoria. waar in hy gelast wierde, „ zo er by hem ft Publicatien van de Staten van Holland ont„ vangen waren, dezelve zittens Vergade» ring op het Raadhuis te brengen, of de „ kamerbewaarder mede te geven, opdat „ -dezelve behoouïk konde gepubliceerd „ en aangeplakt worden, waar op hv alleen ,, antwoorde: Ik hebhe het gehoord." Bv het aankomen der Post ontving hy eenen brief uit sHage, met last, „ om met den Secretaris Tromer, na alvorens aan den Commandant_ adfijlentie verzogt te hebben, de Publicatie af te lezen en aan te plak- ht?"d £ei-de deze Heeren beklommen dan net Raadhuis, terwyl een gedeelte Van het Genootfchap, dat de wagt zoude bezetten, voor het huis van den Heer Rant, aan de andere zyde der Stad vergaderd was, zo dat zy beiden, zonder de hulp van den Commandant der Stad af te wagten, na het klokje re hebben doen trekken , de Publicatie nebben afgelezen en vervolgens aangeplakt.  JAARBOEKEN. Maart; 1787. 4#7> Den 9 Maart was ter Staatsvergaderinge in *s Hage een raport uitgebragt, houdende:] j, dat van wegeus Hun Ed. Gr. Mog. aan die Van Heusden behoorde aangefchreven te worden j om alles te herltellen in dien ftaat, waarin de zaaken zig voor den 6 January aldaar bevonden hadden." Alle de Leden van Staat, uitgenomen Gorinchem,ftemden hier in toe,, zo dat de Refolutie zonder refumtie genomen wierdt. De Ridderfchap j Delft, Rotterdam, Briefte, Hoorn, Enkhuizen Edam en Medemblik wilden het poincl:, om naar de fchuldigen aldaar onderzoek te doen, in deliberatie houden; dan andere Staatsleden oordeelden , dat, indien aan deze aanfchryving voldaan wierdt, 'er' geene verdere raadpleging deswege te pas kwam. De Penüonarisfen van Amfteldarn beweerden in zonderheid, dat, hoe zeer zy de ftappen der Heusdenfche. Burgery moesten afkeuren, men echter in geen despotiek land leefde, maar dat het onberaderie, het geen daar plaats mogt gehad hebben, wel daaraan toetefchryven was, dat men aan eene driejaarige klagte geen gehoor ter Staatsvergadering hadt gegeven. Gorinchem hatfc daarom niet toegeftemd, om dat niet voldaan was aan het voorftel nopens het gerechtelyk onderzoek der fchuldigen: tot welk voorftel en aandrang op hetzelve de Afgevaardigden byzonder gelast waren. Zy hebben dus tegert gem. befluit geprotefteerd. De Hervormers in deze Stad, gem. aanfchryving van de Staten ontvangende, waren K k hiëE Heos»  498 NIEUWE NEDERLANDSCHE Heusden. On¬ tliet zeer geftigt. Zy fchreven den 10 Maart 1787 eenen rongaande brief aan de raeeite Staten van de andere Provinciën. welken zy hunne Bondgenoten noemden, en hunne Bondgenootfchappelyke dienften en hulp vorderden. Om het bevel der Staten van Holland te ontduiken, fchreven zy aan Hun Ed. Gr. Mog. een gemoedelyk bezwaar te hebben uit hoofde van den eed, door hun op 't verrigten van 6 Januarygepasfeerd. Even als of een eed, zo ongeoorloofd, als de daaden zeiven, de kragt zoude kunnen hebben van die daaden te Raven of te wettigen. By dien brief hadden zy nog als bylage gevoegd eenen brief van den Franfchen Gezant den Markgraaf de Verac , als 't ware om met de loftuitingen of beleefdheden van eenen vreemden Gezant, hunne Rappen goed te maken. Het Genootfchap van Wapenhandel alhier fchreef ook eenen mededogen verwekkende brief aan de Vaderlandfche Genootfchappen, overal waar die zig rnogten bevinden. De Staten van Utrecht fchreven aan de Staten van Holland eenen brief, by welken zy kennis gaven van den brief der Heusde«aars aan het Bondgenootfchap, en dus ook aan Hunne Ed. Mog. ,dogwelke brief zy niet hadden beantwoord, ,, om dat zy nimmer de hand zouden leenen aan zodanige Verzoekers, die via fatli zig zeiven, zonder voorgaande cognitie van den Souverein, in de eene of andere Regering intrudeerden."  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 499 Onderwyl kwamen van alle kanten adresfen van de Liefhebbers van eene nieuwe1 Staatsgefteldheidjten voordeden van de Heusdenfche Hervormers, ter Staatsvergadering in. Dog den 14 Maart wierdt by Hun Ed. Gr. Mog. goedgevonden „ Heeren Gecommitteerde Raden te verzoeken, om uit hun midden eene Commisfie af te zenden, ten einde het verrigte op 6 Jannuary laatstleeden te annulleeren, en de Burgery uit voorfz. Eed te ontflaan, mitsgaders de voorige Magiftraat te herftellen," • waar toe door Heeren Gecommitteerden Raden benoemd zyn, de Heeren Clotterboke en Bogaait, wegens de Steden Haarlem en Rotterdam in gemeld Collegie zitting hebbende, aan welken als Secretaris is toegevoegd den Heer Mr. J. N. Chanfluury. De Advocaat Hoynck in 'sHage, terftond door een voornaam Lid van de Hollandfche Staatsvergadering verwittigd zynde van het Staatsbefluk en de. benoemde Commisfie, vertrok in alleryl herwaards om die tyding hier te brengen Het Genootfchap van Wapenhandel te Amfteldam fchreef aan de nieuwe Magiftraat alhier, moed te houden en ftandvastig te zyn , dat zy van voornaame Staatsleden verzekering ^hadden ontvangeu, dat het zo kwaad niet zoude aflopen. Daar en tegen fchreeven andere Ge nootfehappen ,dat zy aanraadden. van aan het Staatsbelluit liever te gehoorzamen. Dezen voorzagen , dat de zaak tot het uiterfte komende, de Staten van Holland genoodzaakt zouden worden, om of hun gezag te zien Kk 2 ver» Heus- >Em.  Haus. BEÏJ. 9 Sco NIEUWE NEDERLANDSCHE verkleinen en veragten, of die zelfde maatrege^ len te moeten te werk Rellen, welke zy zo zeer in de Gelderfche Staten omtrend Hattem en Elburg hadden afgekeurd: onderwyl kon de nieuwe Magiftraat van Heusden niet befluiten, om te gehoorzamen, Men begreep9 welk een belachelyken rol men voor het oog. der ganfche Republiek fpeelde; zo groote verandering willekeurig en op zyn eigen houtje temaken; met zo veel ophef van Vryheid , Privilegiën, Oclroyen, onvervreemdbare regten, dood of-vry te willen zyn enz. te fpreken,endaar eensklaps van af te zien ,en ontzet te worden: hoe driest het moest toefchynen zulke ondernemingen te doen, zonder eerst zeker van de gevoelens der voornaamfte Staatsleden te zyn, of zig door eeriige onbezonnenen onder hen, die wel meest 'sLands zaken beheerden, onvoorzigtiglyk te hebben laten misleiden. Derhalven befloot men pal te ftaan, en nogmaals aan de Bondgenoten der andere Provinciën hulp te vragen by eenen brief, welken men den 15 Maart afzondt, en in welken men rondelyk verklaarde, gem. Refolutie van de Staten van Holland, niet anders dan voor een daad van geweld en een inbreuk op het gezag en goed recht van deze Stad en Burgery aan te zien en daar tegen te zullen protefteeren enz. Den 20 Maar kwam alhier de Commisfie aan, en vergaderde omtrend twaalf uuren pp het Stadhuis, voor welk een Detachement  JAARBOEKEN, Maart, 1787. jot ment Huzaren van 't Corps van van Salm geplaatst was. De Secretaris van de nieuwe Magiftraat gaf het volgende Protest over aan den Boden, het welk te rug wierdt gegeven en niet aangenomen. De Magiftraat der ftad Heusden geïnformeerd zynde, dat van wegens de Heeren Staaten 1 dezer Provincie eene Commisfie naar deze Stad : zoude gezonden worden, om alhier de aanftelling; der Magiftraat op den 6 January jongstleden, overeenkomftig de Rechten en Privilegiën dezer Stad gedaan, te vernietigen, declareert by dezen, op last en begeerte der Burgers en Ingezetenen dezer Stad, zodanige quall vernietiging, te zyn riet anders dan een daad van geweld en een inbreuk op het goed recht en gezag dezer Stad en Burgery, en waar toe dus de wettige Magiftraat en Burgery dezer Stad, niet alleen niet confenteert, maar in tegendeel daar tegen ten fterkften prcteöeert en verklaart dezelve quafi vernietiging te zullen houden voor nul en van onwaarde; en dat de Leden der Magiftraat voor zo verre dezelven in den Jaare 1786 als Regenten gefungeert hebben, uit dien hoofde met de overige Regenten, welke in den Jaare 1786, als zodanige mede gefungeert hebben, op nieuw in geen functie zullen of kunnen treden; referveerende de Magi. ft raat en Burgery aan zig de magt en faculteit, om hun goed recht zodanig te handhaven, als zy in tyd en wylen zullen te raade worden. Aldus op last en begeerte der Burgers en Ingezetenen alhier, door de MagiRraat der ftad Heusden gedaan en geprotefteert op heden den 15 Maart 1 787- (onder ftond) »Ter Ordonnantie van dezelve. (was geteekend') F. C. TROMER. Kk 3 Dt Heus. )en. Protest Ier nieit' ve Ma\iflraat.  50% NIEUWE NEDERLANDSCHE HEtJSi PEN. Publ ter vernietiging van 'tverrig. te pp 6 ^antia* O, i j j De Commisfie liet na twaalf uuren de klok trekken, en deze Publicatie afkondigen; T}e Gecommitteerde Raaden van de Staten van *^ Holland en Westfriesladd , allen den geeoen die dezen zullen zien ofhoóren leezen, falut. Alzo de zich noemende Magiftraat drr ftad Heusden, by Misfive, gefchreeven in hunne Vergadering aldaar, den 12 dezer, aan Hun Ed.Gr.Mog. verklaard heeft, dat zy onmogelyk voldoen konden aan Hun lid. Gr. Mog. Refolutie, van den 9 dezer, om redenen, breeder in dezelve Misfive vervat: En de belangens van den Lande nogtans volftrekt noodzaakelyk maakeD, dat de beveelen, welke by dezelve Refolutie, nietdannaar eenrypoverleg,mitsgaders in allen opzichte overeen, komftig 's Lands waare Welwezen, Conftitutie en den aart der Zaake, door den Souverain beraamd zyn, volledig ter uitvoer worden gebragt-. Zo is 't , dat de Gecommitteerde Raaden voorn., U't den naam ende van wegens de Ed. Gr. Mog. Heeren Staaten van Holland enWestfriesland, overeenkomftig hoogstderzelver nadere Refolutie, van den 14 dezer, hebben goedgevonden en verftaan, al het geen, op en na den 6 January laatstleden, met betrekking tot de Magiftraat - Befteüing binnen de ftad Heusden is voorgevallen, by de-, sen te vernietigen en buiten effecr te ftellen; ver-. Iclaarende al hetzelve daadelyk te herftellen op den tioet, waarop het voor den gem. tyd geweest is, waar na een ieder, dien het moge aangaan, zig sal hebben te gedragen. Ontflaan wyders de Ingezetenen der gem. Stad, itan welken ftaat of conditie dezelve zyn rnogten, /an den gedaanen Eed op het nieuw Regeerings ieglement, hetwelk aldaar, op den vwfz. 6 anuary, beraamd is, in welke betrekking deselven daarop den Eed zouden mogen hebben afr,elegc. Or-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 503 Ordonneeren en gelasten voorts, dat allen en een i> gelyk zig ten zorgvuldigRen zullen hebben te wagten en te onthouden van al het geen, aan 't gunt voorfz. is, eenise hinderinge zoude kunnen toebrengen, directelyk, of indireételyk; als hetwelke niet anders zoude kui nen worden aangemerkt, als eene roekelooze indragt tegen de Hoogheid van den S >uverain, en mitsdien te moeten incurreeren hunner Ed. Gr. Mog. Loogfteindignatie; mitsgaders alzulke onaangen3ame Ge. volgen, Correélien of Straffen, als de overtreeding van hoogstderzelver beveelen billyk verdiend.'! En ten einde niemant hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren, zo gelasten en beveelen wy, uit den Name en van wegens als boven, dat deze binnen de Stad Heusden , ten overftaan van de Heeren Clotterboke en Bogaard, die wy uit ons midden derwaards gecommitteerd hebben, zal worden gepubliceerd en wyders geaffigeerd ter plaatfe, daar zulks zo binnen de Stad Heusden, als op de Dorpen daar onder resforteejende gebruikelyk is, en behoord te gefchieden. Aldus gedaan en gearrefteerd in 's Hage den i 6 Maart 1787. (Onder fiond) Ter Crlonnantie van Ai Gecommitteerde Raaden. (was getekend) A. J. R O Y E R. Deze Publicatie gelezen zynde , werden alle oude Regenten door een Staaten Bode van wegens de Commisfie ontboden, tegen half twee op het Stadhuis te komen. Hierop verfcheen op het Raadhuis de fubftitut Drosfaard Gerlacb, A. Raauws, A. van Baak Kk 4 en Heusden. Publ. ter vernieti'' l-ing van 't verrigte op 6 January-  S04 NIEUWS NEDERLANDSCHE heusden. Berigt i Fr. Adi van dei Kemp. en L. Nolet, waar op de Commisfie door 24 Huzaren geleid, ten 3 uuren naar hetjagt vertrok, een uur gaans buiten deze ftad'liggende. Men las hierop van wegens den vóórnaamHen aanvoerder der gebeurtenis van den 6 January 1787 dit berigt: '• Daar netlot van Heusden, wel eer door Ridderfchap, Edelen en Steden als een Lid van Staat in deze Provincie erkend en befchreven,ook na de Unie van Utrecht, in het Stedelyk vaststellen van een Nieuw Regeerings Reglement, by het welk „ de verkiezing der Regenten inden „ boezem der burgery gebragt, en een Collegie „ van gequalificeerde Burger Gecommitteerden „ op den 6 January was ingevoerd" in de Grondwettige Herftelling der Volks Rechten in Holland, even aanmerkelyk zat blyven, als de vernietiging der MagiRraatsbeflelling, fop den 6 Jan. volgens de Privilegiën door de Burgery gedaan) en het ontflaan der Magiftraat en Burgery uit den Eed, door beiden op dit nieuw Regl. afgelegd , door Heeren Commisfarisfen van Gecommitteerde Radeneden 20 dezer op last van H. Ed. Gr. Mog. verricht, heeft zich de Onderget. uit hoofde zyner naauwe betrekking tot die Stad en Burgery, uit eenen rechtmaatigen kommer, dat deze laaclie Gebeurtenisfan op Burgeryen van andere Steden eenen verkeerden indruk maaken, of hiertoe aangewend rnogten worden, zich verplicht gevonden , de verdediging van de Magiftraat en Burgery in hun wettig verrichte op den 6 Jan. op zich te neemen — zullende deze taak, zofpoedigdoen- Jyk, afdoen. Legden (was getekend) den 25 Maart 1707. Fr. Adr. vak der KEMP. Nog  JAARBOEKEN» Maart, 1787. Sog Nog las men in de dagpapieren het navol- Heus. gende; DEN- Heusden den &6 Maart, Ons genot der Burgerlyke Vryheid heeft niet lang geduurd — nog geen drie vollen maanden; het is als een droom, Wy zyn dan tot onzen voorigen Raat van Onderdaanen temp; gebragt. Wy hebben geprotefteerd - meer kunnen wy niet: nu wagten wy gêduldig lydelyk ons lot af. In 't Protest, in de Leydfche Courant, is de periode vergeeten ,, of fchoon men zich tegens de „ Commisfie, uit hoofde der Militare bezetting, „ aan welke het Coinmandement dezer Stad is toe» ,, vertrouwd, niet feitelyk zaloppofeeren." Wy hebben de Braave Gorkumers over hun waardig adres om Octrooi op ons Stedelyk Reglement bedankt. Dus vervullen wy onze plichten, hoe beklagelyk onze toeftand is. Men fchreef nog brieven van dankzegging zo aan de Genootfchappen, als Burgerfocieteiten, en byzonder aan den Heer Fr. Adr. van der Kemp te Leyden, waar by men, zo voor zich zeiven, als in naam en op begeerte dier Burgery, welke het nieuw ftaatsgeftel was toegedaan, zyne verplichting aan zyn Ed. te kennen gaf voor den goeden raad, waar mede hy hen telkens hadt gelieven by te ftaan , en met verzekering, dat zy door hun gedrag zouden toonen,die raad boven alle anderen te verkiezen enz. Woerden. Den 2 der aanftaande maand April zal hier eene vergadering van alle de gewapende Genoot-  Leer, dam> i 506 NIEÜWE NEDERLANDSCHE nootfchappen en Schutteryen gehouden wor- Leerdam. Den 8 Maart is hier met veel vreuodebewyzen gevierd ; de vlaggen waren van den Kerktoren , het Raadhuis, de Koornmoleü en de Schepen, voor de ftad liggende, uit- feef^en- °r\ meefte In^engen en gers droegen Oranjenftrikken. Ten 7 uuren s morgens begon het gelui der klokken , \ welk ten 12 uuren, en 's avonds ten 7 uuren herhaald is, op welke tydftippen 14 ftukjes gefchuts zyn afgefchoten. 's Namiddags ten LTïntr0k tfï1™^ °P» met fl^nde trom en ontrold Vaandel, geleid wordende door den Heere Drosfaard jioey als Collonel, door de ftad. Des avonds waren de meefte nuizen verligt, uitgenomen eenige Ingezetenen, die het nieuw ftaatgeftel toegedaan zynde, een byzonder Genootfchap met elkanderen hadden opgerigt. De Regeering heeft 5 Piktonnen, ter hooste van 30 voeten, buiten de Veerpoort.des avonds op den dyk doen branden. Hoqrn. Van den 7 tot den 16 Maart zvn hier veeIe onrustige beweegingen, en zélfs gewelddadigheden voorgevallen ; bittere Wten rm de gefrookte tweedragt. Dezelve heb>en de ernfugfte gevolgen gehad. Onder- wyl,  JAARBOEKEN, Maart, ïl&T* 5o? wvl, gelyk doorgaans in dusdanige gevallen f de êenzydigheid haren rol fpeelt, zo zyn die beweegingen , van dezen vergroot, van seenen verkleind, en derzelver oorzaken op verfchillende wyzen opgegeven. Daar wy niet op alle plaatfen van ons Gemeenebest kunnen zyn, om zelfs ooggetuigen te zvn van de voorvallende gebeurtemslen , maar die uit berigten moeten vernemen; kunnen wy niet onzydiger handelen, dan, behalven de egte ftaatsRukken, uit de beriaten (van welken deze aan de eene, geene aan de andere party gunftiger zyn), aan onzen onzydigen en waarheid minnende lezers dat geen mede te deelen,het welk het voornaamfte is, ende meefte kenmerken van bedaarde denkenswyze draagt: het zeiven luidt aldus: Bv den aanvang der Onlusten met den Keizer, dacht men ook hier, aangezien het bevel van den Souverein, zig in den Wapenhandel te moeten oefFenen; waarby nog kwam, dat veden gaar. ne eene verbetering in onze Stede-Schuttery, d zeer vervallen was, zagen; met dat gevolg, daj verfcheiden kleine byeenkomften aangelegd wier den, om zig door deskundigen te doen onderwyzen welke Gelelfchappen men daar na poogde tecora bineeren, dat ook zekerlyk zou gelukt zyn, on on deeze wyze eene verbeterde Schuttery te be komen; dan de voorwagens van deeze vere* niging' waren niet van den algemeenen fmaak enveelen weigerden daarin te bewilligen, doe het meerdergedeelte daar mede inftemmende, wer 't door deeze bedoelde, naamlyk het opnehte van een Genootschap, tot Rand gebragt, oi der de Zinfpreuk: voor Vaderland en Vyheid. Z< derd heeft het zelve, doorgaans, uit omtrei [OORNV 1 i I i I i- it  Hoor» Ber. om trend In weeging te Hoorn 508-. NIEÜWE NEDERLANDSCHE , 150 Leden beftaan. De tyden van bekommering toen nog niet tot het uiterfte van tegenwoordig gekomen zynde, zagen veele Ingezetenen zulks >- met onverfchillige oogen aan ; maar meer kundigen ontwaarden ras het oogmerk, en het gedrag . van zommigen deezer GenootRhapders, in voorkoriiende gelegenheden , feheen van een bekommerlyk uitzicht te worden, te meer, daar men ontdekte, dat, ingeval van verbetering derSchutterye, dit nieuw Genootfchap nogthans zoude blyven; deeze gegronde mening gaf dan aanleiding tot een Iweede Genootfchap, onder de Ziofpreuk: Tot nut van Hoorns Burgery, welk ras tot een getal van 300 Leden aangroeide; doch die hunne £xcercitien niet openbaar, maar in eene befloten plaats verrichte. Dit Genootfchap echter werd zederd vernietigd, fchoon het eerfte daarom bleef voortduren, en op den 11 Ocloberdesvoorbaanden Jaars, by eene publyke optogt, ten klaarfle zyne partyfchap ontdekte, doOr bittere bewoordingen, die de hette van weerskanten gaande maak* te» wanneer zelfs een perfoon in hegtenis genomen wierd, en twee anderen zvn ingedaagd, befchuldigd van onbetaamlykheden gepleegd te hebben; de gevangen is zederd voor eenigen tyd gebannen .geworden. In deezen Staat bleven de zaken, tot men nu onlangs vernam, dat de Vry. heids Zoonen, zo zy zig noemen, alleen met kennisgeving en zonder daartoe ain de Regeering verlof te vragen, gelyk voorheen pleegde te gefchieden, opgetrokken waren: zulks gaf aan de andere party biüyke reden van misnoegen, voornaamlyk, daar men hun tergde, vanópden 11 Maart, wederom met zwarte leuzen te zullen verfchynen, en welke bedreiging alleen voor de oorzaak van het thans gebeurde moet gehouden worden. Men gelieve dan te weeten, dat ook hier, zo wel als elders , voor den 8 Maart, werd afgeleezen,de PublikatievanHunEd, Gr. Mog.^ waar  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 5q> waar by het dragen van tekenen van Partyfchap „ Verboden werd; van wegens onzen plaats bekledende Hoofd Officier werd ook aan zommigen op Be de vriendelykfte wyze verzogd , hunne zwarte Ut Kokardes te willen afleggen: 't welk door den een gemaklyker dan door den anderen gefcbiedde. Den, 8 Maart liep dus Ril en vreedfaam af. Den 9 en 10 kreeg men bericht, dat 'er onder het Volk eenig gemompel was, over zekeren Jan Meyer, Knecht van het Patriotsch Genootfchap, vermits hy, met nog twee anderen van zyn zoort, openlyk zeide, van des Zondags wederom de Leuzen te zullen opzetten: gelyk hy dan ook dien dag zyn woord hielt, en daar medé langs den Zeekant wandelde; dit liep rasch in 't oog : vervolgens verzogd zynde, zulks te willen nalaten , zeide hy dit te verdoemen; dan, door de Overmagt, daar toe genoodzaakt wordende, gefchiedde het echter. Een jong Heer wasinsgelyks dien morgen zyn leus afgenomen, benevens nog een ander, zynde een Vriend van den genoemden Meyer. Verders liep het alles, op deezen dag, zeer bedaard af: maar wat gebeurt? des Maandags ochtens , vertoont zig dezelfde Genootfchapt» knecht op nieuws met zyne zwarte Kokarde, en daarmede in zekere buurt komende, moest hy niet alleen veele fchampere woorden hooren, waar toe hy zelfs aanleiding gaf, maar ook het zingen van voor hem hinderlyke Liederen; over welk laatfte hy de menigte beftrafte, doch het geen weinig invloed had, integendeel de woede vergrootte, zo dat men hem dreigde in 't Water te werpen: 'tgeen echter niet gefchiedde , vermits hy de Kokarde afdeed, of mogelyk tiemafgedaan werd, 't welk men niet zekerweet. By deeze vast vermeerderende bewegingen, begrepen zocnmige Kapiteinen der Schuttery, de Burgers in de Wapenen te doen komen; datdoor anderen afgekeurd werd, die eerder meenden, dat men den gezeg. den Meyer liever voor eenige dagen, de Stad moest nt he- p$ga Hom n»  510 NIEUWE NEDERLANDSCHE HOORK Ber. om trend bt weeging teHoort, >t moest doen ruimen, wanneer alles dra bedareö zou; dat vaD het eerfte middel niets te verwach- . ten was: 't geen evenwel doorging. Het laatfte . gevoelen bleek fchielyk, dat ver het voorzigtigtiglte zou geweest zyn; dan by de bezetting der .Schuttery van het Stadhuis, was door de Confüfie des Kapiteins niet eens gedacht, om de Wooning van den Heer Nanning van Foreest, een berucht Patriot, te beveiligen, dat ligt had kunnen gefchieden, door het bezetten der Straateu. Door dit verzuim koelde het onberedeneerd, maar niet te min getergt Gemeen, het bloed, door het aldaar inimyten van 9 ruiten; 't welk ook nog by eenige anderen gefchiedde. De Burgery bleef dien nacht onder de Wapens, en om het half uur gin- f;en 'er ronden door de Stad, zo dat alles tot Jingsdag den 14 deezer in rust bleef. —— De meergenoemde Meyer, dien dag, tot tweemaal toe, op het Stadnuis ontboden zynde, werd herri ernftig aangemaand, zyn Kokarde, welke al dat rumoer baarde, afteleggen; eenigen zeggen , dat hy zulks h*d aangenomen, en anderen, dat het door hem gewigerd werd. Wat hier ook van zyn mag, dit is zeker, dat de gistende Gemeente, des avonds los raakte, zig verbeeldende, dat de gezegde Meyer door zonrimige Regenten van zyn party aangezet wierd, en dat de te voren gebannen perfoon, in de Maand October, laatstleden, minder kwaad gepleegd had, dan deze Genootlchapsknecht. Zy erkenden, wel is waar, dat dë gebannene geen onbefproken Perfoon was, zynde te meermalen in Schouts handen geweest, maar ook zodanig was het met den voornoemden Meyer gelegen: eens was hy ak Medenblik gebannen, en eens uit den Militairen dienst gedeferteerd; waar by kwam de ontdekking, dat hy op eene geweldadige defenjie bedacht was. De losgebarfte wrok des Volks deed, tusfehen Zeven en Agt Uuren 's avonds, een aanval met Steenen op zyn deur en vengfters; waarop door hem / en  JA ARBÖÈKËN, Maart, 178?. 5ïf feh eenige anderen uit eèo Zolderraam met fcherp gefchoten * ecmet Handgranaten geworpen wierd, Sn fchoon *er byna, niémand, gekwest wierd, raakte dé meriige nogthans aan 't wyken; ohdeitusfchen op 't hooren van 't Schietgeweer, raakte alles in Alarm, en de Schuttery onder de Wapenen, dadelyk werd toen het Huis Vin Meyer bezet, en de toegahgen derwaards. —- Zeker Perfoon, Lindeman genaamd, werd, gedurende deeze Confufie, door 't geweer van een nevens hem ftaande Schutter, deerlyk in zyn been gewond; eerst meende men , dat hem zulks, door het iosfpringen vaneen Handgranaat was overgekomen; doch daarna werd voorgegeven, dat hem de wond door een Lid van het voorig Genootfchap was toegebragt, doch beiden bezyden de waarheid j aangezien het Geweer van hem, die als den Dader gevat werd, nóg geladen was, om welke reden hy dan ook daags daar aan, als onfchuldig wezende, opgeëischt werd, fchoon anders op zyn gedrag even weinig als van de twee genoemden , te roemen viel. Zó dra nu de Burgery, dé ineestbedenklyke toegangen gefloten hieldr, raakte de verhitte Gemeente ook uit elkander, ch de Nacht was ftil, maar des anderen daags des morgens vernieuwde zig het gemor, niet alleen onder de geringde Ingezetenen, maar ook onder de Scheepstimmerlieden en de Leden van het vernietigde Genootfchap, Tot nut van Hoorns Burgery. Meri begreep eenparig, dat het Patriotsch Genootfchap dadelyk de oorzaak van alle de heerfchende vef. deeldheden was, en dat door hun bédryf dc 's avonds gevangen genomen Perfoon, by mogt anders wèezen, wien hy wilde , maar in dit opzicht ènfchul£#g,inhegtenis genomen was, en dat derhalven de temeermaale benoemde Meyer ^ orn het fehieten, met fcherp en het werpen van Granaten, de ftraf verdiende, waar mede de gedetineerde fcheert bedreigd te worden, en meer als den voorheen h l ÈP* HooRÜt» Ber. om» irent be» ueegitrg te Hvorts  ji2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Ber. om trent be weeging teHoorn, gebannen Arnol&us Schil, ■ Het bleef, z9 als wel te denken was, by dit gemor niet. De Scheepstimmerlieden, zo wel als de Leden van het laatstopaerichce Genootfchap,dromjen opeen einde van alle onlusten, door 't vernietigen van alle Genootfchappen; het bannen van denbefaamden RoervinK Jan Meyer, en de flaking van den onfchu'dig gevangen. Om dit te verkrygen, verbonden zy jfig op het pleehtigfte onderling. Hier op, begonden zy de uitvoering van hun Plan op de volgende wyze. Zy giegen in gelederen van vier Perfoonen van de Wetf af, nemende hunne Bylen met zig, doch het welk echter de Opzienders der Werf niet goedkeurden: dus vertrokken zy, in de gezegde ordre, dog ongewapend, naar de Manege: alaaar verder overleg genomen, en Gecommitteerdens benoemd hebbende, begaven zy zig tot voor hec Raadhuis, en floegen eene halve Cirkel, wanneer eene Deputatie hunnentwege naar BurgemeeRers gezonden werd, om van Hun Ed. Gr. Achtb. te verzoeken; I. de vernietigen der twee Genootfchappen; *• Het uitbannen van Jan Meyer, en 3, het ontflag van den Gevangenen, met naame, Jan Batist. De Vroedfchap intusfchen vergaderd zynde, werd na rype Deliberatie goedgevonden, aan de vergaderde meenige hun verzoek te accordeeren. De Gevangen wervolgens op vrye voeten geiteld en op bet Plein vcrfcheenen zynde , wuifte de Menigte met de Hoeden, en men hief een driewerf Heezé aan. Toen trok men door eenige Straaten der Stad, in volle vergenoeging naar Huis ; waarvan een herhaalt Hoezé ten bewyze ftrekte; dus was deeze optogt reeds op den middag geëindigd. Jan Meyer, de waare oor. zaak van al het rumoer, i'cheen reeds te vermoeden , wat gebeuren zou, en had daarom al 's morgens de vlucht genomen, en was met een boere» wagen, befpannen met twee paarden, ter Stad uit.  JAARBOEKEN, Maart, 1T%7* S'S Uitgereden. — Met myn verhaal tot hier toe j gekomen zynde, wenschte ik wel de pen te molen nederleggen, maar daar ik voorgenomen , heb de waarheid hulde te zullen doen, ben ik ver , plicht ook het ongeregelde, by die gelegen , heid voorgevallen, te moeten opgeven. — ,Desi namiddags, toen de Byllieden, en die met hun opgekomen waren , ter bewerking van Rust en Eendragt , het Stadhuis verlaten hadden, zag men het volk , dat zig aan eene onfluimige Vreugde overgaf, bezig met het ïnfa. melen aan de Huizen , voornaamlyk der Fatriotten, van eenig drinkgeld, om ter Eere van Zvne Hoogheid, te verteren; ook vierde hetzelve zynhartlyk genoegen, door het dragen yanöranie Lint en het zingen van Pnnfelyke Liederen. Straatfcbenderyen zyn er wel niet voorgevallen , maar de losbandigheid, door welke party zulks ook gefchied, is ahoos aftekeuren, -'s Avonds omtrent ten 8 uuren, was alles wederom Ril, en is zoverder tot heden gebleven. — Men denkt, dat alhier twee Compagnien Kavallery m bezetting zullen komen; heden morgen, zynde den 20 Maart, hebben Gecommitteerde Raden van het Noorder Kwartier te Alkmaar hunne Verga, dering befchreven; ten welken einie reeds de tio> dens en Klerken van het Collegie derwaards vertrokken zyn. Dit bovengem. is een nauwkeurig berigt, het welk tyd en ondervinding, en onze oplettendfte navorfchingen volkomen hebben bevestigd. Onderwyl wierdt het voorgevallene , (wy laten daar met wat oogmerk; in de Dagpapieren met veel vergrooting en de hatelykfte kleuren, en zelfs logen en laster verhaald: zo las men in een dagpapiei het volgende: 5 LI a var •lOOR??. Ier. omrent be~ veeging eHooi tij  514 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Van Hoorn verneemt men, dat het Vaderland* fche Societeitshuis geheel cm-ergehaald is ; al wat weldenkend is heeft de vlugt uit die S ad* moeten neemen; de Orange Vaandels zyn op de M arkt geplant; de daar n >g overgebleevene Raadsperfoonen zyn met Mesfen op de borst gedrongen geworden, om het woedende Oranjegefpuis volkomen in alles meefter te laaten, zo dat dit laatfte gewelddadige oproer alle voorgaande over-, treft. Wy zullen van een breedvoerig allerhatelykst verflag , in een Extraordinaire Vaderlandfche Courant van Dingsdag den 20 Maart 1787. N. 36. niet fpreken. Een Scheepen en Burgemeefter waren onder die bewegingen naar 's Hage vertrokken, en hebben aan eenige Leden van de Staatsvergadering van het voorgevallene verflag gedaan. VVaar op by H. Ed. Gr. Mog. bellote wierdt, om aan Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier het onderzoek aan te bevelen van het gebeurde aldaar, als mede, om met en benevens de Regering de rust te herftellen. Dan dewyl, ftaande die Vergadering, twee gem. Leden der Hoornfche Regering in dezelve verfchenen, door welken nog verzwaarende omftandigheden van het voorgevallene aldaar gegeven wierden , is nog nader by Hun Ed. Groot Mog. befloten, om, de twee reeds toegeftaane Compagnien Ruitery, met nog twee Compagnien, mede uit het Regiment van Hesfen-Kasfel , met het noodig Voetvolk uit het Regiment van Pabst te verfterken. Waar-  ' JAARBOEKEN, Maart, 1787» 5*5 Waarop den gem. Burgemeefter en Scheepen naar Alkmaar vertrokken : alwaar ook de Heer van Foreest, wegens zyne overhellende gevoelens tot het nieuw patriotismus bekend, aankwam, om met Gecommitteerde Raaden van het Noorderkwartier maatregelen te nemen, wegens het intrekken van het krygsvolk te Hoorn, zynde Gecommitteerde Radengemagtigd, om, behalven de vier Comp. Ruitery, reeds aan dezelve ondergefchikt, zo veel krygsvolk uit het cordon te nemen, als zouden nodig oordeeien ter herftelling der rust, en ter bewaaring van 't Arfenaal, Magazyn en LandsComptoiren. Onderwyl kwam het gevorderd Berigt van Burgemeefteren en Vroedfchappen der ftad Hoorn in , waar by Hun Ed. Achtbaren te kennen geven , wat te Hoorn is voorgevallen ; dat de knegt van het Genootfchap van Wapenhandel Meyer, de oorzaak was geweest van het voorgevallene, welks omftandigheden hun Ed. Achtb. van harte leed waren, maar met vergrooting en verzwaring aan H. Ed. Gr. Mog. waren opgegeven, dog te gelyk kwam nog een berigt van Gecommitteerde Raden in het Noorderkwartier in , welken die beweegingen in een ander en ongunftiger ligt voordroegen. Het een en ander wierdt aan het Groot Befoigne met Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier Commisforiaal gemaakt. Ook kwamen verfcheidene Requesten in LI 3 van Hoorn.  516 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Hoorn. van eenige Ingezetenen,welken zig in deze ftad niet veilig agtende de wyk naar elders hadden genomen: ook nog een brief van Scheepenen van deze ftad, bedankende B. Ed. Gr Mog. voor de zorg en de genomene maatregelen. Deze Heeren Scheepenen fcheenen de zaken wederom uit een ander oogpunt, dan Burgemeefteren en Vroedfchappen te befchouwen. De Heeren Burgemeefteren en Vroedfchappen , in welker handen bovengem. Requesten van eenige uitgewekene Ingezetenen gefteld waren, fchreven aan de Staten eenen brief, waarin zy te kennen gaven, voor als nog niet in ftaat te zyn om op de in hunne handen gefteld zynde Requesten te berigten, doch verzogten, dat Hun Ed. Gr. Mog. derzelver Refolutie van voorleden Saturdag, op voornoemde Requesten genomen, geliefden in te trekken. Niettegenftaande deze brief, hebben Hun Ed. Gr. Mog. volhard by de voorige Refolutie, ongeagt de Ridderfchap en Hoorn die Refolutie wilden ingetrokken hebben. De Burgemeefteren en Vroedfchappen dezer ftad fchreven nog aan de Steden den navolgende rondgaande brief: EDELE GR. ACHTBARE HEEREN! \ jfet de uiterfte aandoening moeten wy bekligen den toeftand , waar in onze Stad en Burgery is  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 5^7 Is gebragt, door de genomen Refolutien van Hun H Ed. Groot Mog. van den 17 dezes , en den hoon en fmaad, die aan ons , als mede Stem in Staat hebbende, is aangedaan; wy ontkennen niet,cn«» het is ons ten uiterRen leed, dat geene bewegin- gf gen zouden zyn geweest, doch dat dezelven zeer jte zyn vergroot en met veel onwaarheden en laster V\ zyn bezwalkt geworden , gelyk U Ed. Gr. Acht-yc bare Gedeputeerden uit de Misfive van ons en uit at het mondeling Rapport van den Heer Burgt- o, meefler J ag er , die alles heeft gezien tn by gewoond , hebben kunnen ontwaar worden. Wy kunnen niet ontveinzen , dat onze Regering zeer is gtfletrifeert by die Refolutie; dat Gecommitteerde Kaden , die binnen onze Stad geene de minlte Jurisdictie ooit hebben gehad , werden gequalificeert onderzoek te doen naar zaken hier voorgevallen en gepasfeerd , maar, en het geen onze zielen grieft, nog daarenboven met het Collegie van de Magiftraat, daaraan Schepenen volgens eene Refolutie van den Jare 1533 nooit beftelhng over eenige Staats-, Stads-, ofte Regermgz^ken hebben gecompeteert; ja, Edele Groot Achtbare Heeren! welk te^enswoordig Collegie van Schepenen nooit door ons is erkent, als zynde op eene onwettige wyze verkoren, waarom ook verrede meerderheid onzer Regering daar tegen heeft geproteReerd, en welk protest, inde Notulen van Hunne Ed. Gr. Mog. is geinfereeid , uit welk gedetailleerde ten klaarden confteert, dat alzo door dat Coilegie alhier aan de Regeering van West-Frieslands Hoofdftaddeuiterfte laeGe zoude worden aangedaan ; dat voorts Gecommitteerde Raden, ofte eenige Leden van dien , pretenfelyk te Alkmaar vergaderd, (daar alhier hunneRefidentieplaatsis) hebben kunnen goedvinden , zonder eenige de minfte kennisgeving, om Burgemeefteren aan te fchryven , dat in Guarnifoen hier na toe zouden worden gedetacheert vier Compagnien Kavallery en een Bacaillon Infanteiv. „ LI 4 Za* Brief tBurnee't en 'oed■ap.n de eden.  |i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE flpOUN Brief fan Bur gemeeft. tnVroeA fchap aan de Steden. Waaf Zaken waarlyk vooreen Regering van eeneStac^ Stem in Staat hebbende,zeer grievende! Wyhehben op gemelde Misfive terftond gerefcribeert ea - per expresfe naar Alkmaar verzonden, om te wezen geé'xcufeert van meer dan twee Compagien - Kavallery alhier te ontfangen, vermits men niet weet dezelve alhier kwar.ier te bezorgen, en waarop door Hun Ed. Mogenden is gerefcribeert daar aan niet te kunnen defereren, eD waarlyk', Ed Cïroot Achtbare Heeren, waartoe is het noodzaaklyk? daar hier, federt donderdag avond, den 15 dezer, de rust volkomen herfteldis en wyby dezelve refcriptie hebben gerepondeert voor de rust eq veiligheid van onze Stad, en daar men ten opzigte van Hattem en Elburg zoo zeer heeft gecondemneert het gebruik van Militaire magt, dat men nu onze Stad door den Militairen arm zoekt te onderdrukken. Wy zullen aanftaande week op de Requesten aan Hun Ed. Groot Mogenden geprefentcert een gefaifoneert berigt inleveren , waar uit de ware zaak in het zuiver licht te voorfchyn komen en alle malitieufe bedenkingen zullen worden gerefu? teert. Edele Groot Achtbare Heeren ! uit dit alles vinden wy ons genoodzaakt ons te keeren tot U Ed, Groot Achtbare , met het allervriendelykfte verzoek, dat U Ed. Groot Achtb. Gedeputeerdens mogen worden gelast ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. deze facheufe Refolutie in zoo verre te altereren , dat deze Stad niet meer dan met twee Compagnien Kavallery Reguliere ï'roupen worde bezwaard, en dat het onderzoeken van het gepasfeerde alhier door eene Commisfie uit den Hove mag worden gedaan, te meer daar onze Regering altoos tegen gedelegeerde Reehters heeft |geprotesteert,en zulks tegen de Conftitutie van ^nze Republyk zoo zeer ftrydig is.  JAARBOEKEN, Maart, 1787* 519 Waar mede ü Ed. "Groot Achtbarejn Godes f heilige proteftie bevelende, hebben de eer te ?yn. y EDELE GR. ACHTBARE HEEREN! J U Ed. Groot Achtb. Goede Vrienden, ^ S Burgemeefters en Regeerders der ftad Hoorn, Tet ordonnantie van dezelven. C. J. van de BLOCQUERY. De Heeren Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier vergaderden den 20 Maart verfcheidene maaien op het Stadhuis te Alkmaar, waarby telkens eene der Grenadier Compagnien der fchuttery van die ftad als eene eerewacht ftondt. De Burgemeefter Fo««*,eneen Scheepen der ftad Hoorn hebben ook fommieen dier vergadering bygewoond. Den 20 Maart des middags omtrend 12 uuren kwamen te Alkmaar twee Compagnien Ruitery van Hesfen-Philipfthal, en ten 4 uuren eenige Artilleristen aan. Het plan was eerst, dat dezelve Militie den 22 Maart met 2 veldftukken van daar zou vertrekken, en zig te Avenhorn met vier Compagnien Voetvolk van Dundas , welke van Muyden gekomen waren, vereenigen, om zo voorts onder bevel van Gecommitteerde Raden naar Hoorn t,e vertrekken. LI 5 > Doch [oorn. Brief m Bur* '.meeft, iFiroedhaptn de '.eden.  520 N1EÜWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Doch op de te rugkomst van den Ritmeefter Kip, welke met het patent naar Hoorn vertrokken was, wierden die fchikkingen veranderd. De voorzittende Burgemeefter dezer ftad hadt verklaard, hem, benevens zyne onderhebbende manfchap wel te willen aannemen op bevel der Staaten , maar niet op die van Gecommitteerde Raden, en weigerde volftrekt eenig ander of meerder krygsvolk te willen ontvangen. Ook was verfchil over het teekenen van het Patent, het welk de Vroedfchap weigerde., alzo zy vernam, dat niet door hun £d. Achtb.maar doorGecomm.Raden het krygsvolk in den eed zou worden genomen. Veelen maakten , (gelyk het gaat) op het een en ander hunne aanmerkingen. Dezen zeiden: Wel nu , waar blyft nu de zo zeer ■ver hef te Regel van Prins Willem IV , dat Burgergefchillen, door "Burgers, en niet door militairen moeten béflist wordenl Dat men geen bezoldigd krygsvolk tegen Burgers zenden mag ? Is zulks niet, ging men voort , aan Ce Gelderfehe Staten omtrend Hattem en Elburg kzoalyk genomen? En den Prins daarom zelfs alsCapt.Generaal gefufpendeerd? En heeft men dan nu regt om dat zelfs te doen? Hadden de Staten van Gelderland,als Souveretn op hun grondgebied, niet even veel recht om eene commisfie te zenden, naar Hattem eti Elburg, van krygsvolk vergezeld, om daar te onderzoeken , of er oproer was, of piet, en wie recht hadt, dan de Staten van Holland, om zodanige commisfie, uit Gecommitteerde Raden z voorzien van krygsvolk naaru  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 521 naar Hoorn ^^T^Ö^M^ woordden wederom anderen , ^t-d-etwee Zatn ->eer van eikanderen verfchilden;m alJen gevallen , dat dit noodzakelyk was, en zonder krygsvolk geen orde kon gehouden wor- dS WaThiervan zy, den 22 Maart kwam tyding te Alkmaar aan, dat het krygsvolk te Hoorn zoude worden binnen gelaten. Waarop het vertrek der Gecommitteerde Raden op vrydag den 23 Maart des morgens ten 8 Xen wierdt bepaald. Dit bekend zynde, wierd door Collonellen te Alkmaar bevel gegeven om de geheele Schuttery dien morgen in de wapenen te doen komen, wordende het witte Vaandel geplaatst voor het Stadhuis het groene aan het eind der Langeftraat, het blaauwe op den Dyk, en het roode Vaandel buiten de Schermerpoort. Vervolgens reedt op den 23 Maart den trem uit den Doelen, beftaande uit den bevelvoerenden officier, geleidende eene Compagnie Ruitery, waar achter vier Staaten bodens , die gevolgd wierden door drie Koetien, waarin Gecommitteerde Raden zich bevonden , als mede de uitgewekene Scheepenen van Hoorn; deeze trein wierdt opgefloten door een gelyke Compagnie Ruitery. Tot denzelve behoorden verder 1 Bombardier en n Conftapels , met twee ftukken gefchut, zvnde drie ponders, welke in een paar dagen in ftaat van dienst gebragt en van al het nodige voorzien waren. Gecommitteerde Raden wierden by het doorry-  HOORH 5*2 NIEUWE NEDERLANDSCHE . den van elk Vaandel der fchuttery begroet terwyl de muzikanten op het bordes vaa net otadhms een muziek maakten. Deze trein de ftad Alkmaar uit zynde getrokken wierdt de Schutery afgedankt, maar veelenbegaven, na aflegging van hun fchietgeweer, zich ook naar Hoorn op weg Te Ayenhorn gekomen bevondt zich daar een Bataillon voetvolk , dat vervolgens den trein opfloot Op de Zeedyk kort voor deze ftad genaderd zynde was de poort gefloten, doch na weinig oogenblikken zag men dezelve geopend, en de geheele trein trok de ftad in. Dezelve en al het gevolg van Alkmaarders binnen gekomen zynde, wierdt de pooit gefloten en een ruiterwagt daarby -replaatst ; en op dat niemand onbekend ontfnappen konde , moest elk Alkmaarder een Ichnftlyk blyk van Gecommitteerde Raden halen, om in de poort te vertoonen Zodra de Gecommitteerde Raden'van het Noorderkwartier met het krygsvolk in deze ftad waren gekomen , vergaderden zv terltond in hun gewoon Collegie, en Scheepenen msgelyks,op derzelver kamer. Geen twee uuren na de intrede waren reeds vier Beftierderen van het Qranjecorps, ieder door een Detachement Soldaten 3 uit hunne huizen gehaald , en verhoord zynde, wierden zy op dezelfde wyze in arrest gebragt elk Jfzonderlyk met twee Sodaaten by zich. Den volgende dag zyn wederom drie op dezelfde wyze gehaald. Omtrend twee honlerd geweeren door zeker Heer reeds op z e-  JAARBOEKEN, Maart, S^7« 5«* zekere plaats in gereedheid gebragt, zyti Hc op last van hun Ed.Mog. opgehaald; gelyk ook alle de geweeren van de Leden van het Oranjecorps. De Hoofdwacht was by het Stadhuis , en de twee ftukken gefchut Ronden voor het Collegie van hun Ed. Mog. De gevangen genomene zyn van Benthem, Hieraan , een Metfelaarsbaas, een Timmerman , Tinkelenberg , van Santen en Arent Kuiper. 1 . Vervolgens kwam ter vergadering deï Staten in, het berigt der Regering dezer ftad, wegens de bewegingen onlangs hier voorgevallen,en ter kennisgeving, dat alles thans in volkomen rust was, met verzoek, dat, behalven de 2 Compagnien Ruitery, tot welkers inneeming de Regeering bewilligd hadt, de andere twee Compagnien Ruitery, en • het Battaillon Infantery daar uit rnogten trekken, en de vereenigde vergadering tusichen Gecommitteerde Raden en de Magiftraat mogte ophouden: wyders kwam nog in het berigt van Heeren Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier : welke beide berigten door de Staten Commisforiaal zyn gemaakt in het groot Befoigne met Commisiansfen uit gemelde Gecommitteerde Raden. Nog heeft de Vroedfchap van Hoorn ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. ingeleverd een berigt tegen het request van eenige Burgers hunner ftad, over het verftand der ftads Privilegiën. De Heeren van de. Ridderfchap ftelden daarop voor,om dat berigt Commisforiaal te maken; dan de Heeren Gedeputeerden van Dordrecht p Haarlem", 0R$.  524 nieuwe nederlandsche Hoori ï.Leyden, Schoonhoven, Alkmaar, Monnik' kendam en Purmerend oordeelden, dat han= gende de raadplegingen over dit gefchil volflrekt geene provifionele voorziening nodig was, en dat Hun Edele Groot Mog. de tegenwoordige Heeren Burgemeefteren en Scheepenen behoorden te doen aanblyven ; doch de Heeren Gedeputeerden van Hoorn bevyeerden, dat wanneer ergens verfchil over ontftondt, men intusfchen, volgens de conftitutioneele 's Lands Wetten, in de posfesfie niet konde worden geturbeerd, het geen ook by de meerderheid der Leden alzo begrepen en dienvolgens befloten wierdt. Vervolgens hebbenBurgemeefteren en Vroedfchappen der ftad Haarlem aan de Regeering der ftad Hoorn eenen aaiimerkelyken brief gefchreven. Wy zeggen eenen aanmerkelyken brief, om dat Hun Ed.Gr. Achtb. daar in met zo veele woorden zeggen; „ geenzints te willen „ verftaan een fyftema te etablisfeeren,dat ook „ tn buitengezooone omflandighsden alle or„ dinaire ftedelyke behandeling moet blyven „ plaats grypen; zodanig fyftema toch zou naar ons inzien allerverdervelykst wezen „ en den .grondflag leggen tot fchadelyke 3, verdeeldheden, als uitleverende de grootfte „ ruggefteun, en aanmoediging voor een op„ roerig gemeen, enz." Wie zou zulkezorgelyke gevolgen van de met goed en bloed verkregene privilegiën verwagt hebben ?£n wie ziet niet hoe wyde deur tot krenking der privilegiën door zodanige redeneeringen worat open gezet ? maar zie hier den geheelen brief zeiven. EDE-  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 5*5 EDELE GR. ACHTB. HEEREN! H< Gelyk het onlangs gebeurde in Uw Ed. Groot Br Achtb. Stad, en 't geen daaromtrent ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. voorgevallen ™ fs ons, by 't rapport dat wy daar van door de «' Heeren onze Gedeputeerden ontfangen,reeds met de treffendfte aandoening had vervult, zo kunnen wv niet ontveinzen deze fenfatie aanmerkelyk by ons verlevendigt te hebben gevonden. hy de lectuie van Uw lid. Groot Achtb. Misfive van den 24lten dezer maand, ann Heeren Burgemeefteren en Regeerders dezer Stad geaddresfeert. Wy maken gene zwarigheid, rondborlug te erkennen, dat de concurrentie van de Heeren onze G deputeerden tot Hun Ed. Groot Mog. Refolutie van den 17 Maart onze volkomen goedkeu! ing heeft weggedragen , en dat die Refolutie door ons befchouwt is als volkomen gefchikt naar die omftandigheden , welken met betrekking toe het gepasfeerde binnen Hoorn , ter Vergadering kenbaar waren geworden: Terwyl wy echter Uw Ed. Groot Achtb. even ftellig kunnen verzekeren , dat het oogmerk, noch van de Heeren onze Gedeputeerdens by 't helpen arrefteeren der voorfz. Refolutie, noch van onsby 't approbeeren van de hier in gehoudene conduite , geweest is, of noch js, om aan üw Ed. Groot Achtb., of derzelver Stad, eenigen hoon of fmaad aan te doen. Met leedwezen hebben wy daarom gezien , dat Uw Ed. Groot Achtb. de evengemelde Refolutie in dat ongunftig licht befchouwen, en meenden dus verplicht te zyn , Uw Ed. Groot Achtb., ten miniten met betrekking tot onze intentie, te desabufeeren. Gaarne zouden wy dit ook doen ten aanzien van den inhoud der voorfz. Refolutie , doch meenen ons hier van te kunnen dispenfeeren, door een vouwdig Uw Ed. Groot Achtb. te verzoeken , om derzelver Circulaire Mislive tegen de gezeg d< 10RCT. 'ef van tarJem t orn. , ,  525 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ Hoör Êriefv Haarlt aan Hoorn. su de Refolutie te vergelyken , alzo wy oos verbeelden, dat, wanneer dit bedaard en zonder voorinwgenomenheid gefchiet, dan de vermeende bezwam ren, uit die Refolutie getrokken, aanftonds merkelyk zullen worden vermindert, en zelfs tert eenemaal zullen verdwynen , na dat Uw Ed. Gu Achtb. volmondig erkennen, dat hier termini habiles zyn voor het doen van onderzoek door eene Commisfie uit het Hof van Jufiitie. Wy meenen als noch; dat, zou 'er een onderzoek tot nodige elucidatie van den Souverein ge. fchieden , dat nimmer eenvouwiger, efficacieu» fer, en met minder afwyking van den ordinairen voet van behandeling , kon gedaan worden, dari op die wyze , gelyk nu bepaalt is; waarom wy ter goeder trouwe niet kunnen zien, dat de ingé? wikkelde infinuatie, als of hier gedelegeerde Rechters aangefteld zouden zyn, in het alderminfte van applicatie kan wezen. Ondertuslchen declareeren wy cordaat, dat wy ten allen tyde bereid zyn, en blyven zullen , orn de Rechten van de nevens ons Stem in Staat hebbende Steden , en dus ook van de Sfad van Hoorn* volyverig te helpen voorftaan en maintinetren , doch wanneer wy ons op deze wyze uiten, willen wy echter geenzints verftaan worden een Systhema te etablisfeeren , dat ook in buitengewoons omfiandigbeden alle ordinaire Stedelyke behandeling moet blyven plaats grypen, zonder daar iets toe of af te doen. Zodanig Syftema toch, zou naar ons inzien, allerverderfelykst wezen * en den grondflag leggen tot de fchadeiykile verdeeldheden, als uitleverende de grootfte ruggefteun en aanmoediging voor een oproerig gemeen . om , na zich, 't zy van den wil en gezindheid, het zy van 't vermogen zycer Regering te hebben meeller gemaakt, vryelyk en zonder vrees in zyne oogmerken voort te gaan , vermits het dan niets te duchten zou hebben van eenige buitengewoone voorziening. Wy  JAARBOEKEN, Maart, 1787J . 557 Wy verbeelden ons, dat ü Ed. Groot Achtb. dit in thefis met ons moeten eens zyn; en laten dan gaarne aan derzelver nadere overweging over, wat daar uit verder ten aanzien van die omftandigheden, waar op alleen Hun Ed. Groot Mog. tot hier toe hebben kunnen bouwen , moest voort vloeijen. Wy zullen dit niet verder uithaalen, maar menen genoeg geavanceert te hebben , om U Ed. Groot Achtb. te overtuigen, dat, zo als wy de zaak inzien , en zo als dezelve actueel is gefhueert, het ons in gemoede onmogelyk is, om tot eene vernietiging van Hun Ed. Groot Mog. Refelutie van den I7den dezer Maand, in 't geheel of ten deele te helpen befluiten. Niets anders ondertusfchen by dit alles op het oog hebbende, dan het herftel der rust, binnen U Ed- Groot Achtb. Stad , en om even daar door den voortgang der oproerige desfeicen, die zich aldaar vertoond hebben , krachtdadig te (luiten ; zou het ons byzonder aangenaam zyn, indien U Ed. Groot Achtb. door het fecondeeren der gcnomene maatregelen daar toe geliefden mede te werken. Het blykbaar nut,dat hier uit zoude voortvloeiden, verplicht ons om hetzelve op onze beurt aan U Ed. Groot Achtb. aan te pryzen, en teffens, om 't belang der zaak, daar toe een verzoek aan U Ed. Groot Achtb. te addresfeeren, alzo wy ons verzekert houden, dat 'er geen beter middel tot herftel van het nodig vertrouwen in de gemoederen van de brave Burgers kan worden in 'c werk gefteld , dan even dit; 't welk dus aan ü Ed. Groot Achtb. niet onverfchillig kan of mag zyn. Voor het overige bidden wy God Almachtig, dat Hy U Ed. Groot Achtb. en derzelver Stad in 'Zyne Heilige Proteclie neeme.en de pogingen tot ontdekking der ware fourees Mm van Hoor». Briefvan Haarlem aan Hoorn.  Si8 NIEUWE NEDERLANDSCHE hoorn. Biiefvar. Haarle n aan Hoorn. van 't gepleegd oproer zegenen wil; en noemen ons voorts met alle volvaardigheid EDELE GROOT ACHTB. HEEREN! Uw Edele Cr. Achtb. goede Vrinden. Haarlem Burgemeesteren en Vroeoden 29 Maart 1787. schappen der Stad Haarlem. (Lager Hond) Ter Ordonnantie van dezelve. {Was geteekend) O. v. Schuylenburch. (de Superfcripde was) EDEL GROOT ACHTB. HEEREN! De Heeren Burgemeesteren en Regeurders dtr Stad Hoorn. Enkhuizen. Het uitgaande O. L Compagnie Schip Bel vlied is den 22 Maart met een zeer laag watergetyde over de bank voor onze ftad, zonder de minfte hinder heen gebragt, daar in tegendeel in vorige jaaren zodanige fchepen dikwyls weeken achtereen moeiten wagten naar een hoog vloedgety; zo dat de verdieping van gemelden bank, waarmede zedert eenige jaaren is begonnen, en nogfteeds aanhoudend gewerkt wordt,van een gewenscht gevolg is: 't welk den zeevarende in 't gemeen , zo wel als de fchepen van de Admiraliteit en Oostindifche Compagnie in 't byzonder, van zeer veel nut zal zyn. Edam-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 5x9 E D A M. Ook hier zyn de gemoederen zeer verdeeld en verbitterd. Oen 19 Maart was hier groote beweeging. Een groote gedeelte der Ingezetenen heeft aan de Regeering verzogt, dat het zo genaamd Patriottifch Genootfchap , in den Eenhoorn vergaderende , zoude vernietigd worden. Waarop den ao Maart de navolgende Publicatie is beraamd en den 22 daar aanvolgende afgekondigd en alomme aangeplakt: Schoot , Burgemeesteren en Schepenen oer Siao Eoam, met leedweezen vernomen hebbende de fterke Animofiteit alhier veroorzaakt , over en ter zaake, dat by diverfe brieven, onder gefingeerde namen, binnen deeze Stad gefchreven , en van tyd tot tyd, in de Politieke Kruier geplaatst , niet alleenlyk de Collegien van Burge meefteren , Scheepenen , Vroedfchappen en derzelver Minifters, benevens de Krygsraad, maar ook de Predikanten van de Hervormde Gemeente, en veele aanzienlyke Burgers deezer Stad , op eene laffe, doch tevens brutaale wyze, worden gelasterd, gefcholden en ten toon gefteld; terwyl , zo niet alle, ten minfte fommige Leden van zeker Gezelfchap, in den Eenhoorn alhier'sweeklyks Vergadering houdende , en door hunne daaden kenbaar geworden , zodanig in den haat ge* raakt zyn , dat, zonder vreeze voor funeste gevolgen, de gemelde Politieke Kruyer, en het voornoemde Gezelfchap, alhier niet langer kunnen worden getolereerd ; hebben goed gevonden en verftaan , gelyk Hun Ed. Wel Achtb. goed vinden en verftaan mits deezen, het debiteeren of Mm x fpar- Edam,  53© NIEUWE NEDERLANDSCHE ErjAM. Pub!, tegen a Polit. Kruyer en Genootfch.enz. fpargeeren van de gemelde Politieke Kruyer, mits gaders alle fufpecte Zamenkomflen , Corvnticulen en Attroupeeringen van Mtnfchen, fp-ca'yk e de byeenkomst in den Eenhoorn, Herbtrg._-ri, op de Straaten, als op andere p'aa fen binnen deeze Stad en Jurisdictie van dezelve te verbieden ,in alle de voornoemde gevallen , op eene boete van vyftig Gul 'ens , mede door de Herbergiers te be' ta'alen, boven en behalven de Poenen en Mulclen, by de Placaaten van den Souverein, en de vorige Keurtn deezer Stede , ten dien opzichte geftatueerd; interdicceren mede wel uitdrukkelyk het dragen van allerlei Cocardes en Linten, von v/at couleur of fpecie die zoude mogen zyn , mitsgaders het roepen van hoezee en Oranjehoven, als mede van hoezee en de Patriotten boven , of eenig geroep of getier, op eenigerlei wyze, en met welke bewoordingen zulks ook zoude mogen gefchie» den, langs Heeren wegen alhier te maaken, op pcene dat de overtrecers , na rigeur van rechten, zonder eenige de minfteConniventie, anderen ten Exempel, zullen wor en geftraft ;en beloven Hun Ed. Wel Achtb. laatftelykeen prasmie van duizend Caroli Guldens, aan die geenen, welke de Autheurs of Schryvers van gemelde pernicieufe Brieven zal, of zullen weeten te ontdekken , zodanig dat dezelve in handen van de Juftitie alhier geraken, en wegens hunne Malverfatien overtuigd worden, zullende derzelver naam of namen (des begerende) worden gefecreteerd. Aldus gedaan en gearrefleerd by Schout, Burgemeefteren en Schepenen voorn., in 't Stadhuis tot Edam ,op den2c Maatt 1787, en ten zeiven dage vnn Je Puye derzelve, ten overftaan van den Heer Hoofd-Officier gepubliceerd. Ter Ordonnantie van de voorfz. Heeren. Plu»  JAARBOEKEN, Matrt, T?87' 53» PUR MERENDE. Ook hier is niet alles even rustig. Dlei met het nieuw Staatsgeftel zyn ingenomen, waren , het zy door zig zeiven , ot wel door anderen daar toe aangezet, op het denkbeeld gevallen , dat de Burgers van den eed aan den Stadhouder moeiten ontflagen worden. Wy hebben al meermalen gelegenheid gehad van op te merken, dat met den eed in deze tyden ai byzonderlyk is gehandeld, en dat de ongerymdlte denkbeelden omtrend den eed, en het vermogen om iemand daar van te ontflaan, ftand greepen. Het grootfte gedeelte weet niet beter. Maar in de hoofden en aanvoerders kan die onwetenheid niet veronderfteld worden. Het is zo eenvouwig als klaar en zeker, dat niemant eenen ande* ren, nog van zyne verbintenis, nog van zynen' eed ontflaan kan, dan hy alleen, tot wiens behoef die verbintenis is aangegaan , en die eed gedaan is : en die daar uit regt verkregen hebbende , alleen het vermogen heeft, dat regt kwyt te fchelden; terwyl geen derde , hoegenaamd, zelfs niet de Souverein, (*) ("het zy met eerbied gezegd; het vermogen heeft , hem dat regt te benemen , en dus , zonder zyne toeftemming den verbondenen van hunne verbintenisfe of eed te ontflaan (f). Derhalven, indien dan de Burgers van Purmerende aan den Prinfe Erfftadhouder by eede (*) Zie L. 3 & 7. C. de Precib. lmp offer. Voet. ai ff. de Conjiit. Princip. n. 3 & 4.. (t) Zie Purend, Jus Nat fcf Cent. L. IV. c 2. 5- 24. en aldaar JUrbier. Mm 3 PuRMEtENDJE.  J3» NIEUWE NEDERLANDSCHE Pm ME' REfJIJE. eede verbonden waren, kon niemant hen van dien eed en verbintenisfe ontflaan, dan de Prins Erfftadhouder zeiven ; gelyk wy te voren gezien hebben, dat zulks omtrend de Guardes du corps, en de Ingezetenen van 'sHage heeft plaats gehad (*). Dog men begreep dit nu anders. De Krygsraad droeg het ontflag uit den eed aan de Regeering voor. De Regeering daar in bewilligende , wierden daarop de 3 Compagnien fchutters den 15 February laatstleden voor den krygsraad ontboden,- eenigendeeden den nieuwen eed; anderen namen de zaak in beraad. Ruim go fchutters, meer dan een derde uitmakende, begeerden niet uit den ftadhouderlyken eed ontflagen te worden. Waarop men hen terftond de geweeren afeischte , hen ontschutterde, en hen onbekwaam verklaarde, om eenige amten in de ftad te bekleeden. Veelen hebben geoordeeld, dat zulks ftreng was gehandeld tegen lieden, die of met recht oordeelden van hunnen eed niet te kunnen ontflagen worden, of ten minften wat naauw gezetter omtrend den eed dagten, ofeindelyk geen reden vonden , om de zyde Van den Prinfe Erfftadhouder re verlaten. Het is dus niet te verwonderen, dat, wanneer de gdingen van de beweegingen te Hoorn en dam herwaards overwaaiden, hier ook eenige verbittering ontflaan ware. Op het gerugt van eenige beweeging liet de krygsraad terftond de trom roeren , en de geheele fchuttery kwam önder de wapenen, enplaatfte zig voor het -Stadhuis. Dog de Hoofdei *) Zie bi. 41. of&>  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 533 officier inmiddels navorichende , wat van de^ zaak was, berigtte aan de Regeering dat hv niets, dan eenige uitgelatene vrolykheid vernomen hadt. Dog de officieren der Tchutterv noodzaakten den Hoofdofficier de Belhamels (zeiden zy) te vatten: waarop hy heen ging van twee dienaars verzeld en eenen W, Klok , en zyne Vrouw op het Stadhuis bragt, dog teffens verklaarde, geen fchuld in die Luiden te vinden : maar hy wierdt wederom genoodzaakt die lieden in bewaaring te houden. De tyd zal leeren, wat van deze menfchen worden zal. B E V E R W Y K. Ook in dit fteedje waren Lieden, die meenden, dat zy bevoegd waren , om eene vermeerdering van het getal van Vroedfchaps leden te Rotterdam aan de Souverein te mogen verzoeken; ook het weeren van zekere verdagte of verdagt gemaakte Leden dier Vroedfchap , uit de Staatsvergadering. Het was het Burgergezelfchap Eendragt en Vryheid, welkt tot beide gem. eindens, den 23 February laatstleden, adresfen aan de Staten inleverde , overeenkomüig met het verzoek van eenige Ingezetenen van Delft; zy verzogten daarby , dat deze hunne ftap zoude aangemerkt worden als een blyk van Vaderlandsliefde en agting voor eene wettige Landsbeftiering, enz. Dit zelfde gezelfchap verzondt ook vervolgens een adres aan de Staten over de Heusdenfche zaken, wederom Mm 4 over- PcRME-  534 NIEUWE NEDERLANDSCHE Bever VYiL • overeenkomftig met dat van de Delftfche Ingezetenen. By dit hun laatst adres voegden zy nog het volgende: „ En dewyl , by voorbeeld in de jaaren » J579 en J58i uitdruklyk is befloten, dat „ in zaken van Belastingen, van Vrede, van „ Oorlog en van Regeerings-verandering, „ de kleine Steden byzonderlyk zouden be„ fchreeven worden , en 'er in 't jaar 1587 „ by dedtiétie is verklaard , dat men met 5, opene deuren hadt gehandeld, en dat aan „ alle kleine Steden,die zulks begeert heb- ben, vrye fesfie en ftemme is gegund; „ terwyl, om nu niet meerder aan te voeren, „ de ftad Hoorn, door het voorgevallene al9, daar, mogelyk thans onnut, zoo nietfchat delyk is geworden ; zoo vertrouwen de ondergeteekenden , nevens veele welge« '* zinden, zich te mogen vleijen met de we" der-admisfie van kleine Steden, en ad" mislie van andere en van voornaame Dor- pen, ter Vergaderinge van Hun Ed. Gr. „ Mog. , op zodanigen voet, als provifio„ neel en zonder confequentie voor 't ver„ volg, zoude kunnen worden gereguleerd; • ten einde , met de Leden van Uw Ed. Gr. Mog. Vergadering, zodanige cordaa- te belluiten te» helpen neemen , als ten J meeften nutte des lieven Vaderlands, in 5 deze hachelyke tydsomftandigheden, zul' len v/orden bevonden te behooren." " Bv de Heusdenfche zaak hadt deze ftede zekeriyk eenig belang, naardien zy op voorbeeld van Heusden, zo het die ftad mogt ge.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 535 gelukken , ook nog zitting ter Staatsvergadering zoude kunnen erlangen. Westzaanen. z Zaken, op zig zei ven kleinigheden, zyn het niet, wanneer zy de geest vaneen volk, op verfcheidene plaatfen, in gewigtige tydftippen , kenmerken. Het is hierom, dat wy van de oprigting van beftierders van t zogenaamd Nationaal Fonds, op verfcheidene plaatfen hebben melding gemaakt. Zo wierden ook op dit dorp den 21 Maart door de toeleggers tot het Vaderland/eb Fonds , ter bevordering der geivichtigfte belangens des Nederlandjchen Volks , tot beftierders verkoren W. B. Tip, f. Spat, P. de Lange , F. Koekebakker: KL Karman en J. Tf; welke beftierders uit hun midden hebben benoemd, tot ïhefaurier KI. Karman, en tot Secretaris J. Tf. ZEELAND. MlDDELBU R G. Den 6 Maart zyn een aantal Manfchap. pen van het Regiment Zwitzers, te Veere en Vlisfingen in bezetting liggende , alhier ingetrokken , en in den eed van de Magiftraat dezer ftad genomen. Den cj Maart is van wege de Regeering dezer ftad de navolgende Publicatie afgekondigd. Mm 5 Bur- West.  Mic- DELBURC. Publ. tegen hei fchieten met fnapha nen enz. j36 NIEUWE NEDERLANDSCHE Burgemeesteren, Scheepenen en Raaden der stad mlddeluurg in zeeland. allen den g 'enen die deze zullen zien of h >oren leezen, Saltttl Aangezien, niettegenftaande Onze fuccesfive vorigen Publicatien, Wy dagelyks moeten ondervinden, dat het onbetaamelyk fchieten langs de flratea met Snaphanen en Pi/looien, meer en meer toeneeemt; en voorziende dat uit zodanige handel wyze ongelukkige gevolgen vooral in deze tyden tewagten zyn: Als mede in overwegmg hebbende genoomen,dat het celebreeren van den 8 dezer maand, met Illuminatien en Vreugdevuuren in deze turbulente tyden , gelegenheid tot Brant en andere fachcufe evenementen zou kunnen geeven. Zoo is 't, dat Wyeen ieder by dezen op het Rerkfte gebieden, zig te onthouden van alks, waar uit gevaar van Brand of ongelukken te wanten is; en fpeciaal verbieden, het fchieten met Snaphaanen, Pi/ioolen, Kannonnetjes en ander Schietgeweer, als mede het aanReken en affchie. tei van Moordflagcn , het zy op 's Heeren ftra'en ofte in eenige Hoven, ofte andere beflotene plaatfen op verbeurte vao de Snaphaan, Pi/looi, Kannonnetje of ander Schietgeweer daar toe gebruikt, op poene van twee ponden Vlaams voor ieder Stuk Schietgeweer of Moord/lag, die hy afgefchoten of amgeltoken zal hebben, zullende de Ouders tot voldoening van die boeten voor hunne Kinderen aanfpreekeiyk zyn. tn is verder Onze wil en begeerte, dat de voorgemelde mulcfen en boeten aanftonds op de eerRe calange en aanfpraak zullen worden voldaan en betaald, of dat by weigering van disn, de Overtreeder zal worden genomen en gehouden in bewaarder ha<-d, het zy op 's Graavenlieen of in eenige andere bckwaame Plaats t ot da t die boeten zullen zyn betaald, Ofte dat by onvermogen van den overtreder tegens denzelven by dén Heer Bailliu zal zyn ge-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 537 procedeerd, tot corporeele of andere ftraffen naar de Wetten van den Lande. x Terwyl Wy al verder expresfelyk verbieden t alle Illuminatien, als ook het aanfteeken van Piktonnen, Pikkrantfen, Pikkpeh en foortgelyke zwaare Brantftoffen, op poene, dat de Overtreders van > dit Ons verbod zullen gemulcteerd worden, metj de boeten van één honderd, Guldens, te applicee- 1 ren een derde aan den Heer Bailluw, ten derde ten / nrofyte van den Neder duitfchen Armen deezer Stad , c en het refteerende derde part ten profyte van die geene, die daar toe gequalificeerd zynde, üe cafange doen zal, boven de vergoeding van alle fchade, die daar door zoude mogen veroorzaakt en geleden zyn. Blyvende voorts Onze vorige Publicatien, tegen het fchieten geëmaneerd, in haar volle kragt en vigeur. En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, zal deze worden gepubliceert en geaffigeert, daar men zulks gewoon is te doen. Aldus gedaan en gearretteerd ten Raadederftad Middelburg den 6 Maart 1787. (onder ftond) My prefent (was geteekend) M. GEENE. De Heeren van de Perre van Nieuwerve, JV. Steengracht van Oollerhtid, Wilhem Aarnout van Citters , W. Thibaut van Aagtekerke, J. H. Schorer, J. P. v. d. Brande Baronet, C. F. Godin , Comelis Kien van Citters en J. J. de Bruyn, hebben deinden de- MlD' IEL- UR'6. Publ. egen het chieten net/nap- tigen Eed, n,et die Betuigingen niet zouden willen overeenflemmen, gelyk Hun Ed. Achtb. ook verklaaren , zig daar mede volkomen te vereenigen: dat egter de V errooners de vryheid nemen U Ed. , Mogende te verzoeken van wel te willen obferveeren, dat de Ondertekenaars der Acie deeze Be'1 uigingf.n gedaan hebben in verband en famen hang met de Inleiding derzelve, welke niet toelaat een bedekten of dubbelen zin aan eenige van hunne uitdrukkingen te geven; dat hunne betuigingen ook altocs inftemmen met hunne daden ^ en geen ander doelwit hebben, dan het maintien van de Provincie by haare Onaf hanglykheid en van de hooge Waardigheden van Stadhouder, Kapitein en Admiraal Generaal, erflyk in het Huis van Oranje, met alle die Rechten en Pra> eminenticn, welke door, of met, concurrentie van de Heeren Staaten deezer Provincie, in den jaare 1747» aan dezelve waardigheden wettig en permanent zyn vast gemaakt en nader in 1766 bevestigd. Dat derhalven, ingevolge van deeze zuivere en welmeenende oogmerken, de Ondtrteekenaars zig ook alle verbonden rekenen, om, zo veel van hunne betrekkingen gevorderd word, zig beftendjgte verklaren tegen aile Nieuwigheden, welke onder den fchoonen naam van herftelling worden getenteerd eo tegen de middelen waar door deeze Nieuwigheden worden voortgezet, welke, of in haare bedoelingen of in haare gevolgen, zouden uitloopen tot verandering deezer wettige Conftitutie enrRegeringsform, of tot ftoring der Burgerlyke Rust, Veiligheid en Vryheid. Dat voor het overige hun niets aaDgenamer zal zyn, dan deeze gevoelens eenparig te zien aan- ne-  JAARBOKEN, JÜhrart, 17O7.' 541 ne men a's het beftendig Syftema van deeze Provin- ^ cie, en dat alle de Regenten de gronden van het D] waare welzyn der Provincie en van onze duurge- Bl kogte Vryheid, uit het zelve oogpunt beichouwende, zig in Eendragtigheid met malkanderen zullen kunnen vereenigen; waartoe de Vertooners K( verhoopen, dat deeze hunne Remonftrantie eene^ gepaste aanleiding zal geven. K, y Wy hebben in ons voorgaand Rukje de p advylen medegedeeld, welke de Heeren van;* Zierikzeeden 2ÓFeb. 1787 beraamd hebben, en den 1 Maart ter Staatsvergadering ïngebragt. zie bl.336 en volgg. De Raadpenfionaris Mv.L.P. van de Spiegel oordeelde, dat hyzig tegen de befchuldigingen in een der advyzen tegen hem ingebragt, moest verdeedigen , en heeft dus den 9 Maart, eene verantwoording ter Staatsvergadering overgegeven, welk wy by eene nadere gelegenheid zullen mede- deelen. . . In de meefte plaatfen dezer Provincie, voor al te Goes en Veere, is de verjaardag van Z. D. Hoogheid met veele teekenen van vreugde gevierd. De Leden van Regeering hielden te Goes 's middag eene maaltyd op het Stadhuis, en des avonds wierden verfcheidene Vuurwerkjes afgeftoken. Niemant verfcheen byna zonder oranje : van welke kleur zig vooral de Leden van het vernietigd Genootfchap, en van de gewezene Sociëteit hadden voorzien. Vlis- lmx- ro VertoO' ng van\e- lars v. 'de van 'erbinnis*  542 NIEUWE NEDERLANDSCHE SINGEN Vlissingen. Ter Rheede van Vlisfingen zyn aangekomen 's Lands Fregat Enkhuizen, Kaptein Zeewold, de Kotter de Mercuur, Kaptein M. AUier, en de Kotter de Salamander, Kaptein Cambicr, zynde het fmaldeel, 't welk naar Engeland gezonden is tot het afhalen der Muitelingen van het Oost-Indifche Compagnie Schip Barbestein. Aan boord van 't Fregat Enkhuiïen bevind zig Kaptein C. J. Elooys van Treslong, welke op deze togt het gebied heeft gevoerd. Bovengemelde -Schepen brengen mede 80 man van de oproerige manfehap van meergemelde fchip Barbestein. Brouwershaven. Den 8 Maart is alhier de Verjaardag van Zyne Doorl. Hoogh. den Heere Prince van Orange en Nasfau, door de gantfche Burgery plegtig gevierd. Des morgens vroeg begon men reeds met fchieten, met welk men onophoudelyk voortging tot laat in den volgenden nagt. Alle de fchuiten in de Kaay lieten de vlaggen waaijen; des avonds waren 'er eenige huizen fraay verligt: als ook het Stadhuis buiten aan den voorgevel door een menigte Kaarsfen : voor het" zelve op de Markt wierdt een aantal van Pik en Teertonnen gebrand, vervolgens een Vuurwerkje, dat door eenige Burgers was bekostigt, afgelioken , dat nu en dan vervangen wierdt door  JAARBOEKEN» Maart, 1787. M door een algemeen geroep van hoezée / vivat Orange! en door een algemeen fehieten met het geweer: de toeloop was zeer groot;ook van de omliggende Dorpen, enz._ UTRECHT, Utrecht. De tegenwoordige Regeering heeft eene, Geldleening geopend van 120000 gis. waar van 120 Schuldbrieven gemaakt zyn; van dezen inhoud: Wv BuRcEMEËsTEftF.N en Raden iri de Vroedfchap der ftad btrecht, bekennen ontfangett te hebben van de fomma van een duizend gulden k 20 ftuivers het Ruk, ons geheel en al in contanteE gelden aangeteld, öm ingevolge van Vroedfchaps Kefol. van den 3oDecemb. i78ge Regering dezer Provincie in 't gemeen en eenige Leden , behoorende tot de Vergadering der bdele Mogende Heeren Sta'en 's Lands van Utrecht, in 't byzonder; tn dtwyl men den Opüeiler, Drukker, Licgever of mditieule Verf^re^er vin dit infaam fedi ieus G'fchrift tot nier toe niet heeft kunnen ontdekken, ook riettegenllaande de devoirendaar toe bereids aangewjnd , en er de JuRide nogtan» ten hoogRen aangelegen legt, dat de Daders van zulk ten gnuwelykfeit anderen ten exempel naaf rigueur worden ueftraft. Zon is het, dat het voorfchreven Hof by deze belood een premie van ?even honderd Guldens aan den genen, welken den Opfteller, Drukke1-, Uitgever of milkieuie Verfpreida van het voorfchreven Libel öf een van hun aanbrengt, zon dat dezelven in de han 'en van de Juftitie gerakm en van het feit overtuigd worden; zullende eej Aanbrengers naam, des begerende, worden ge;e. cretetrd. Het blaadje in voorf*. Publicatie vermeld, Nna was Ü, 1 RECHT* Publ. 'eg. een )proerig '?laadje.  5^6 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TKECHT was byzonder ingerigt, om de gemoederen • van de opgezetenen ten platte Lande tegens de Staten en byzonder tegen het inkwartieren van krygsvolk ten platte Landen voor in te nemen en op te ftooken. Den 5 Maart 1787. wierdt by de Vroedfchap dezer ftad eene Publicatie beraamd, en den 6 daaraanvolgende afgekondigd, welke aldus luidde. Burgemeefteren en Vroedfchap derfta Utrecht zyn ontwaar geworden, dat Geëigeerden, Edelen, Ridderfchappe, midsgaders de Gecommitteerden van de Steeden Anjersfoort en Rhenen, immers de meerderheid derzelve (waar by zig geveegd hebben eenige Perfonen, zich noz' mende Gecommitteerden der ftad Utrecht, zonder dat zy tot het lighaam der Regeering van d< ze Stad behoren, ofte daar uit gecommitteert zyn ; ja , daar zy wel verre van dien, in Augustus des voorleeden jaars door de Burgery op een plechtige wyze zyn geremoveert, en gevolglyk thands door hun compareren in de onwettige Vergadering te Amersfoort, zich van de Stem der ftad Utrecht op eene bedrieglyke en allefinds ftrafbare wyze trachten te bedièpen; na zo veele andere Ufurpatien, welke dezelve zich feedert eenigen tyd hebben veroorlooft, ten laaiden hebben onderftaan, op den 19 January laatstleeden, quafie te arrederen een zogenaamde Publicatie, by dewelke de voornoemde te A r.ersfoor vergaderde Leeden en individueele Perfonen, hebben kunnen Goedvinden, by eigenwillige abfentie van de Gecommitteerden der 'fteden Wyk, by Duurftede en Montfoort, als op den Naam der drie Staten van den! £ande en overzulks de eenige wettige Souxerain, ge}yh zy %ich ertoneufelyk uitdrukken, over de Stad ,  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 547 Steden en Landen van Utreeht, die Provinciale Onfangers, Rentmeefters, Soiliciteurs Militair, Schout en Gadermee/Iers, Admodiateurs ,Colledeurs, Uitmaanders en alle anderen, die eenige Provinciaale Middelen gaderen ofte wel de maniantie derzei- , Penningen hebben, fcherpelyk te inter^ceeren ee- , nieebeveelen van ons als Burgemeefteren en Vroedfchap ofte wel die van den Gerechte der ftaa Utrecht, betrekkelyk tot derzelver quahteiten bereids gedaan ofte noch te doen, te pareren of te gehoorzamen , alles op pcene en onder guarantie als by voorfchreeve Publicatie der pretenle btaten breeder is gedetailleert. Om alle welke redenenBurgemeefteren en Vroedfchap, hoewel Hun Ed. Groot Achtb. zonder in te treeden en als nu te willen beantwoorden de voor de Stad en Burgery honende infimulatien en uitdrukkingen zoo in gemelde Publicatien, als in meer andere onwettige Inftrumenten van gezegde Staatsieeden voorkomende, gaarne aan de meerderheid der Leeden van de Amerfoortfche Staaten overlatende, het aanwenden van alle zulke middelen, welke tot niets anders fchynen uitgedagt te zyn, dan tot vermeerdering van Tweedracht en om de herftelling van rust en vrede binnen deze Provincie onmogelyk temaken, nochtands ter voorkoming van verkeerde indrukken, welke gezegde Publicatie by min verlichten zou. de kunnen maken, nodig hebben geoordeeld aan alle en eenieder ernftig onder het oog te brengen, dat, de tegenwoordige Regenten wel verre van zich op eene feitelyke wyze in de Regeering dezer Stad ingedrongen en das de Stoelen d> r wettige Vertegenwoordigers van Utrechts Burgery en Ingezetenen ingenomen te hebben, integendeel, door de vrye verkiezing van die Burgery zelve, tot hunne wettige Reprefentanten zyn aangefteld, en dat Hun Ed. Groot Achtb. dien volgends nimmer zullen kunnen gedogen, dat in verkorting van Hun en derzelver Burgeren er Nn 3 In U*3 FRECHT Publ'egensreremo>eerden\ad.enz„  548 NIEUWE NEDERLANDSCI1E U- TRECHT Public, tegen geftm%Ra- dtn enz» Ingezetenen goed recht eenige Refolutie, Pdblicatie ofce Aanfchryving der pretenfe Staten zonder hun aveu ofte toefteinmiug effect forteeren. Wtshalvan alle Provinciale Ontfangers, Rent. meefters, Soiliciteurs Militair, en alle andere, in me rgemelde Publicatie van 19 January breder geënumereert, in qaaliteit als burgers en Ingezetentn dezer Stad, of Vryheid van dien; by herinnering van Vroedfchaps Refolutie van den x january dezes jaars, en ie Refolurien en Publicatien by dezelve aangehaald , (al!e dewelke als noch wel uitdrukkeiyfc worden verdaan m huu geheel te blyven) worden vermaand en emftigge* last, noch aan bovengemelde Publ carie van iq January, noch aan eenige aanfcnryvir g onderden Ïrerenfeu naam der Staten van den Lande van 'trecht gedaan ofte noch te doen, te obediëren, maar in tegendeei, zich ftipteljk te g> dragen naar den inhoud van de voorgeJ;'gte en andere Publicatien door Hun Ed. Groot Achtn. , als aan wien in deze Mad en Jurisdictie van dien eenighk en aileen 't recht daar toe compe eert, reeds gedaan, ofte noch te doen; zullende de Overtreders van dien worden behandelt als moedwillige Verbieekcrs van hui uen Burger Eed en Plicht, en als zcdamgen naar exigentie van zaken, geftraft worden: gelyk Hun Ed. Groot Achtbare daar en tegen alle Burgers en Ingezetenen, die om het nakoomen van vorige, ofte deze wel volgende Publicatien, in eenige ongeregeldheid rnogten geraken, ooderhunne fpecialeProtectie zullen neemen, en dezelve ten allen tyde zuilen iodemneren en gurandeeren, ja zelfs om ingeval eenige Executien tegen hen ofte wel tegen de Schouteu ten Platten Lande mochten gedingcert worden, met gelyke retorfie de i"chade op de Gw deren der pretenfe Staatsleeden , welke daar toe geconqurreert hebben, te verhalen , eere daad war toe anders liun Ed. Groot Achtb. om de fchuring niet  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 549 niet te vergrooten , niet gaarne zouden tv fluiten, re eneerende wyders Hun Ed. Groot Achtb. op Speciaal verzoek der Burgery wel cxpresfelyk aan zich Hun recht en actie tegen zodanige Perfo. ren, die, tegen den uitdrukkelyken en aan heu federt lang gemanifeüeerdeu wil der Burgery, onder den pretenien naam van Gecommitteerden der Rad Utrecht op de onwettige Vergadering te Amersfoort zoo wederrechtelyk verfchynen. En op dat memend hier van eenigi» onkunde zoude voorwenden, zal deze afgekondigd en aangeplakt worden n ar behoren. Aldus hy de Vroedfchap der Stad Utrecht, gearrefteert rp den 5 Maart 17*^7, en den 6 dito van den Staahuize afgekondigd. In kennis fe vanmy, j- W. de R U E V E R. Het ter fmokkel inbrengen van meel van buiten ging alhier zo Rerk in zwang 3 dat in de afgelopen maand op éénen molen honderd en vyftig mudden koorn minder gemalen waren, dan in de vorige maanden op denzelven plegten gemalen te worden. Den 13 Maart zyn zes Smokkelaarfters agter afgeleid, hetwelk niet zeer naar den zin was van het gemeen. Tegen dezen ongeoorloofden handel is eene Publicatie afgekondigd. Ook zyn den 11 Maart, des zondags nagt, vyf Auxiliairen op het Stadhuis gebragt, uit'hoofde van gepleegden moedwil en ongeregeldheden in eene kroeg, hebbende den Hospes, door de wandeling Joost den Blinde genaamd , een houw in het hoofd met den fabel toegebragt. Nn 4 De U- rRECHT  SSQ NIEUWE NEDERLANDSCHE U «RECHT De ruitery moet nog alle avonden en nagi ten rondens doen, wyl de moedwilligheden nog geen einde riemen, Den nagt tusfehen den 13 en 14 Maart heeft men wederom de glazen ingeilagen by den Commies de Ruiter , buiten de Toliteegpoort. In den Raad is in eene daartoe belegde buitengewoone Vergadering, een Adres ingediend , vervattende een zeer breedvoerig vertoog over het regt der Burgery, „ om het genot te hebben van de gedaane aanzeggingen, op 2 en 8 August. 1786, ten aanzien van de zodanigen der Geremoveerde Raden, die , zedert 6 December deszelven jaars, niet de Staatsleden te Amersfoort vergaderd zyn , en verfcheiden Refolutien tegen deze Stad en Burgery hebben helpen nemen, met extentie van hetzelve tot die Burgers en Ingezeteuen dezer ftad, die zig tans mede te Amersfoort bevinden , om aan de Maatregelen, die aldaar genomen worden, de behulpzame hand te bieden," De uitfehryving van de Biddag door de Gedeputeerden Staten , houdende aan het gewone adres van den Raad dezer ftadt, wierdt den 17 Maart bellek! ten huize van d n geremoveerden Raad en Oud-Burge* meefter Loten. Deze deedt nog dien namiddag ten zynen huize komen den conchergie yan de politie, aan wien hy dien brief overhandigde, met last om dezelve te bezorgen, daar Ze behoorde, De Conchergie ging daar  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 551 mede ten huize van den Heer eerften Burgemeefter Eyck,om dizxi brief met de bood-f: fchap van den Heer Loten overtebrengen; dog de Heer Burgemeefter Eyck zondt den brief te rug, latende den Oudburgemeefter vragen, of hy dien brief aan hem in kwaliteit als eerften Burgemeefter gezonden hadt, om daarvan ingevolge van het adres gebruik te maken; en zoo neen, dat hy conchergie den brief aan den Heer Loten moest weerom geven , om naar Amersfoort te rug te zenden, van waar die gekomen was. Dus heeft de Heer Loten dien brief , weder na zig genomen. Den 19 Maart is by de Vroedfchap, op het ingekomen berigt van den Drosfaart aan de Vaart, verftaan, de aan Zyn Ed. van Amersfoort toegezonden uitfchryving van den Biddag en ter Publicatie van den daartoe dienenden brief niet te erkennen. Daar is by de Vroedfchap een Biddagbrief, met uitlating van weinige woorden ,na het formulier van Hun Hoog Mog. en met een klein byvoegzel vascgefteld , en de Raad heeft van de Predikanten der Lutheranen , Mennoniten, Remonftrantèn en van de Roomfche Pastoors, de aan hen toegezonden aanlchryvingen van de Staten te Amersfoort vergaderd , doen opeisfehen, met last, om daaraan niet te gehoorzamen , en is voorts befloten om tegen aanftaanden Donderdag den 22 des namiddag ten vier uuren , alle de predikanten te ontbieden in de groote Secretary van de politie ten Stadiiuize dezer Nn^ Had, iecht;  Sja NIEUWE NEDERLANDSCHE U- T8£CH ftad, om aldaar van Heeren Burgemeefteren 1 met een toegevoegde Commisfie, te bekomen opening van Hun Ed. Gr, Agtb. ernftig voornemen , waarna welgeoielde Heeren Predikanten by gelegenheid van den Biddag, zig zouden te gedragen hebben. Van wegens de Vroedfchap was aan de Predikanten dezer ftad aangezegd, „ dat by H. Ed. Gr. Achtb. beiloten was, de by de Generaliteit vastgeftelde algemeene DankVast- en Bededag , op den a8ften Maart , mede alhier te doen houden: zullende aangaande het voorfchr ft daar omtrent de Raad deszelfs nadere intentie , by tyds, doen verftaan : terwyl intusfchen opgemelde Predikanten verzogt, en , des noods gelast zyn , op geene uitfchryvings Misfive van de Staatsieden te Amersfoort vergaderende , of derzelver Gedeputeerden , agt te nemen veel min dezelve in de kerken attelezen." Dezelfde Refolutie is ook aan de Predikanten der andere gezindheden ter hand gefteld. Vervolgensisnogbyde Vroedfchap den 19 Maart goedgevonden zig by de Refolutie over 't geheel, en alleen met uitlating vau eenige weinige woorden te houden, en goedtekeuren den uitfchryvings brief van: i.H.Mog. de Staten Generaal, Daar is bereids extract dier refolutie met gedrukte exemplaren van den dus vastgeftelde Biddagsbrief aan de Kerkenraad , zo der Proteftantlche Gezindheden , als aan de Roomfche Geeltelyken , ter hand gefteld , om daar van het gewoon gebruik te maken. Com-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. J-53 Commisfarisfen Politiek hebben nopens het formulier of voorfchrift van bidden in de Godsdienstoefeningen der Hervormden (waaromtrend zy reeds by befluit van den 5 Oétober 1786 waren verzogt en gtmagtigd; den 19 Maart een fchriftelyk raport ter Vroedfchaps vergadering ingeleverd. Dog tien Predikanten (hebbende de elfde Predikant Schouw door den nieuwen Raad Bucquoy, en eenen zekeren Jonkman Lid de Jeude overgehaald zynde, zynen naamtekening weder herroepen) zynde de Heeren J. Hitilopen , C. Segaar , H. Cortenhoef, P. Rutgers , Js. Wolterbeek, P. J. Bachiene, A. Kok, H. Weyland, W. L. Krieger, verklaarden voor God en de Gemeente, geen woorden in het gebed te kunnen gebruiken ^waardoor de wettigheid van de tegenwoorüige Regeering zou geaffirmeerd, of genegeerd worden, gemerkt de gemoeaeren der gemeente Mei omtrend niet even eens denkenden zulks jioornis in de devotie en verweidering in de harten zou voortbrengen, Oaar wierdt wel gedagt om ernftigere maatregelen tegen deze Predikanten te gebruiken , maar aan den anderen kant zulks van zeer veel vooruitzicht en gevolgen toefchynende , is deze zaak daarby gebleven. Onderwyl heeft de Predikant Schouw vervolgens , zo als door deze ganfche ftad eene bekende zaak is,over zyt gedrag veele ongeruste ogenblikken gehad j en eenige van zyne Collegas by hem ver zogt hebbende, heeft hy hen zyn berouw en grievendfte aandoeningen van zyn har open ü- ; I  554 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT opengelegd. Deze ongerustheden hebben eenen geruimen tyd geduurd, dog zyn vervolgends wederom bedaard. Den 20 Maart was juist een jaar geleden, dat het Nieuw Regeerings Reglement van de zyde van de Burgery, in handen van eene Raadscommisfie wierdt beëedigd. Op dezen dag hebben de Gecommitteerden uit de fchutrery, hunne posten nedergelegd. Zy waren in February 1785 aangefteld , en op den a Augustus 1785 by den Raad als zodanig erkend , om de Geconftitueerden uit de Burgery (zo a's gezegd wierdt) te onderfteunen en derzelver aandrang op de afdoening van de zaken der bezwaaren. Daar nu een beftetjdig Collegie van Gecommitteerden in 't afgelopen jaar was ingevoerd, en het Nieuw Reglement plegtig beëdigd ; meenden gem. Gecommitteerden hun post volbragt te hebben. Deze nederlegging van gem. posten gefchiedde ftatelyk. De fcliuttery verfcheen ten twee uuren, iedere wyk op zyne afzondwdyke loopplaats, benevens hunne officieren in uniform gekleed, dog zonder wapenen. Van daar begaf men zig naar de Neude. Middelerwyl kwam de Deer eerfte Burgemeefter liyck, nevens den Secretaris Falck, op het Stadhuis ,- voor 'twelk een dubbele wagt geplaatst ftond , gelyk de Leden van het gequaüliceerd Collegie van Gecommitteerden , nevens dar van Geconftitueerden , mede aldaar vergaderden ; ais aoor de Burgery verzogt zynde , om deze verrigting t>y te woonen. Oaurend 3 uuren gingen alle  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 555 alle opgenoemde Heeren, onder het parade • ren van de Wagt, in llaatfie van het Stad- 1 hnis naar de Neude: de Heer Eerden Burgen*, met den voornoemden Secretaris, in een Koets gezeten, voor welke tweeLetterdienaars gingen , en te voet gevolgd wordende door Heeren Gecommitteerden en Geconftitueerden , in rang naar derzelver jaaren; een Detachement gewapende Schutters opende en dekte den train, die door een Ordonnance Officier wierdt opgefloten. OpdeiVe«de begaf zig deze Staatfie in een der aan dat Plein itaande Huizen om aldaar een weinig te toeven. Terllond wierdt by elke Compagnie of Wyk een kring geflagen, wanneer de afzonderlyk afgaande Gecommitteerden, 'verzeld van één Heer Uit het Gequalificeerd Coilegie, zig by derzelver onderfcheidene Compagnien voegden , en by monde van een derzelven , met eene openbaare aanfpraak , hunne posten nederleidden: met verzekering van hunne bereidwilligheid, om het nog onafgedane van hun taak, in zo verre het byzonderlyk betrekking hadde tot het verrigte van a Augustus 1786, te blyven helpen uitwerken. Daar na alle de Compagnien zigzamenvoegende, wierdt by dezen een groten kring geflagen, binnen welken zig vervolgens de Heer Eerfte Burgm. en Secret, Falck, nevens de beiden Collegien van Gequalificeerden en Gecommitteerden begaven, wanneer de Heer Hengelaar, namens alle de uitgediend hebbende Gecommitteerden, onderfcheidene aanfpraaken, deedt U- ' HECHT  S5&* NIEUWE NEDERLANDSCÜE ü- TRECHI deedt, die, door dé daar by belang hebbende, vervolgens beantwoord wierden. Hoe zeer het gebeurde van den 26 Febr. 1787 te Amfteldam, van 't welk wy hier voren verilag hebben gegeven, aan zommigen lieden in ons Vaderland welgevallig was, kan uic eenen brief, uit Utrecht gefchreven den 14 Maart 1787, en tot opfchrift hebbende : IVel Edele Geftr enge Manhaf te Heeren , Myn Heeren J. van Goudoever Collonel en verdere Heeren van de Burgerfchuttcry der ftad dmfterdam, welke zig tot herftel der Vryheid zo onvoorbeeldig hebben gedraagen, worden opgemaakt. WEL EDELE GESTR. MANHAF TE HEEREN! Yj^y zouien ons aan plichtverzuim fchuUig ma* w ken, en gevoelloos toonen,te zwygenvan een evenement voor ons onfchaebaar, en geheel Nederland ten grondflag voor het Gebouw der Vryheid, ja zouden ons geweld moeten aandoen , om onze dankerkentenisfe over den betoonden, Heldenmoed, curdaat- en ftandvastigheid van Amftels brave tiurgery op den 26 February jongstleden betoont, te llnooren, en hun de verdiende glorie toe te zwaaijen. Utrechts Burgery heeft in het jongst afgelopen jaar over haare Aardsvyanden den trotfchen Ariftocraat, met den heerschzugtigen Stadhouder, den Burger - Tiran, mogen\ zegenpralen: hare nekken zyn warsch van krommen, haare handen fchouw van ketenen, zv verkiezen liever den dood, dan door deze gevloekte Monfiers geregeerd te worden. Doch deze triumph waare niet beftand ge-  JAARBOEKEN, Vaart, 17R7. 557 gebleven, ingeval Hollands fiere Leeuw niet was ontwaakt, dat Amftels braven voor Neêr- t lands Vryhei Iszoonen het H'tnas hadd :n aan?efre 'aan, de vervloekte kluis'ers voor Batoo's p Kroost gefmed verbryzclt,den Dolk, welke zy ^ gereed waren haar in 't hart te drukk< n , had- 0 den afgeweert, haare godlooze voornemens en j oogmerken vericdelt, en de zaak der Edele Vry h id doen tnumnheeren. Gy, Wel Edl Gettr. Manhafre Heeren! Gy ó Edelen! gelterkt door Amftels brave Burgery» hebt dat Monller verplet, en den fcepter van vervloekte Heerschzugt uit de klaauwen gerukt, waar voor wy Uwe Namen en Roemryke Daaden met den gryzen Vader Hooft zegeBvieren. Het ontbreekt ons aan woorden kragtig genoeg om uit te drukken de zuivere gevoelens onzer harten, vol van dankerken.enisfe'voor die cordaatheid, Heldenmoed en wys beleD, op cezen glcrieryken dag betoont, en waarin Gy ó Edelen noch blyft voortvaaren. Wy wer lenen, dat NeèrlandsGod U Wel Ed. GeÜr. M nhaften verder zal voorlichten: Hy fchenke Uw en Uwe Moedige Burgery, Standvastigheid en Heldenmoed, óp dat het Gebouw der Vryheid, fpoedig werde voltooit. Hy rekke den levensdraad van U Wel Ed. en den nooit volprezen Vader des Vaderlands den geëerbiedigden Hooft, om noch lange te kunnen genieten de liefde en achting van een V'ryheidminnend Vclk. Wy hebben de Eer ons in U Wel Ed. Gettr. Manhaftens hooggefchatte Vriendfchap te recommandeer en, en ons met alle mogelyke achting te noemen. WEL EDELE GESTR. MANHAETE HEEREN! U Wel Ed. Geftr- Manhafte Dienstw. Dienaren. U- V- RF.CUT riff aart w ger55* te•mjield.  UTkech 55S NIEUWE NEDERLANDSCHE Utrecht Officieren en Onder-Officieren r den 14 Maart van het Corps Scherpjchutteri 1707. der ftad Utrecht. Uit naam d^rzelveri! ( was getekend ) J. HELLEWICH, Sctiba. By gelegenheid van den Dank- Vast- en Bedendag in de Nederduitfche Gereformeerde Kerken binnen deze Stad is vergaderd ƒ4669:— zynde 374 Guldens minder dan in den voorleden jarè. In deze Stad is ook door de Dagpapieren bekend gsmaak het navolgend PROGRAMMA. |7 en gezelfch.p van rustminnende Burgers bin» *-* een de ftad Utrecht hebben goedgevonden, tot welzyn van hunne Stad, eenige vraagen ter oplo?fmg op te geven» met toezegging van een fouden Medaille, ter waarde van vyftien goulen )ukaten, aan den geene die eene der vraagen het best zal beantwoorden, zo dat de middelen, die aan de hand gegeveD moeten worden, ojk dadelyk in oefening gebragt kunnen worden. ï. Welk is het beste middel om de veiwarrin* gen, het wantrouwen, het welk federt eenige jaaren ïu de Stad en Provincie Utrecht plaats heeft, weg te neemer', en de vorige eensgezindheid en burgerlyke verkeericg te herltellen ?  JAARBOEKEN, Maart, 1787. . 559 a. Op wat wyze kan best voorgekomen worden, dac een aantal onkundige, doch misleide Menfchen, en het geen zy dryven, niet langer als de geheele Burgery, en het bedryf van dezelve, aangemerkt word? i -j Wat is het beste middel om den moedwil aan'ftille, en zig naar Eed en Pligt gedragende Burgers gepleegd , te fluiten ? ■ . • 4; Hoe zal men op de beste en fpoedigde wy- , ze den vervallen bloes en welvaart der Stad weer herftellen, en de Stad voor den Inwoner en Vreeru* deling weer aangenaam maken ? 5. Welken zyn de beste aanmoedig'ngen om de aanzieniyke huisgezinnen, die de Stad verlaten hebben, weer derwaard te louken ? Als mede om de Hooge School in den ouden bloei te her. ftellen, en oe ftudesrende Jeugd weer derwaard te trekken? , 6. Hoe zal men best voorkomen, dat het Raadhu's voortaan niet meer door een aantal Manfchap op eene oproerige wyze bezet gehouden, en den Raad de Wet voorgefchreeven word? 7. Door wat weg, eindelyk, zullen de wettige Regenten best in hunne regten gehandhaafd worden? De an woorden moeten voor den 2 Augustus dezesJaars worden toegezonden aan het Adres, welk nader zal bekend worden gemaakt. De Bilt. De Verlofgangers, aan welken de ftad Utrecht ontzegt is, hebben die Stad verlaten. Maar verbitterd door den hoon, zo zy dit noemden, hebben zy verfcheidene ongeregeldheden gepleegd, en ook by den Herbergier Amareus in dit Dorp veel huisraad kort en klein geflagen. ruEcnT Prt. \ramma :an een Gezel, 'chap nz.  j€o nieuwe nederlandsche AMER$- ïooet. c i , ■ 3 ( i i ] i 3 1 1 ] 4 ( I I t t < c c De» Amersfoor t. De Staten, alhier vergaderd, hebben in ie laatstgehoudene vergadering befloten ot eene verhoging der Soldy voor de gekanonneerde Militie binnen deze Provintie, ran 6 Huivers per week, ingaande met January dezes jaars. Ook is de Heer Oud Burgemeester Kolf, )p verzoek van deze Stad, benoemd om wegens deze Provincie, ter Vergadering van Hun ;-Joog Mogende de Heeren Staten Generaal :itüng te nemen : dit is zedert langen tyd door lie van Utrecht belet, en tegengefproken, lac uit de regeering der andere Steden benoening gefchiedde tot zodanige Commisfien, Vlet de betaling der Provinciale Middelen, :en Comptoire alhier, gaat het, zedert de aatstgedane Publicatie wek Een eerlte lieutenant, gewezen Overile van het alh er ifgefchafte Genootfchap van Wapenhandel, neuevens een Sergeant van de .schuttery, :yn afgezet, om dat men onderrigt wierd, lat zy zig in den Eed hadden begeven >y die van Wyk by Duurftede: de Ma[iftraat begreep, dat men geen twee Heeren e gelyk, voor 'tminst in het tegenwoordig ;eval, dienen kon; men is ook bezig, on'lerzoek te doen, welke van de Schutteren lezer Stad zig nu nog aldaar bevinden , ie dan ook zo zullen behandeld wor•en.  jaarboeken, Maait t1787* '501 Den 2 Maart zyn hier wederom de Sta- Aj ten vergaderd geweest; op welke Vergade- fo ring zes Raden van Utrecht, die aldaar zyn uitgezet, zyn verfcheenen. Eenen ingekomen brief van dé Regeenng van Montfoort, tot opfchrift hebbende,^» de Staatsleden te Amersfoort vergaderende, is ongeopend terug gezonden. Aan de Staatsvergadering kwam ook eenen brief van Holland in. Dus fchynen de Staten van Holland de wettigheid van deze-Staatsver* gadering te erkennen. De Staten van Holland dringen by dien brief aan op de benoeming van Gecommitteerden tot de bemiddeling: welken brief is gefteld in handen van Gedeputeerden, om te berigten ter volgende vergadering. Den 23 Maart zyn de Staten '«Lands van Utrecht alhier wederom vergaderd geweest, en hebben den navolgenden brief aan de Staten van Holland beraamd, en afgezonden: EDELE GROOT MOG. HEEREN! W/y hebben ontvangen twee Misfivcs van den w zich noemenden Magiltraat der ftad Heusden , van den 10 en 15 dezer lopende Ma^nd , by welker eerfte zy zich beklagen Over Uwer Ed. Gr. Mog., Refolutie van den y daar te voren, efi ter zake zy voor meer gevolgen en mogelyk voorvi> olenter middelen uit hoofde van het niet voldoen aan Uwer Ed. Gr. Mog.aanfchryvinge bedugt waren,verzoekende onze BondgenootfchappelykeOf. ftcien, en by de iweede verklaren, orti bloedvergieten Voor té komen, té zullen protetlceren te* Ou 3 gÉ& orï  562 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amers« foort. Brief var, de Stat, van Utr, •wegens Heusd. gen de verrïgtingen van de Heeren Cecommitt. üic hst Collegie Uwer Ed. Gr. Mog. Gtcommitt. Raden en ten fterkften iufteeren op der Bondgenoten hulpe en tusfehenkomsc. Wy konnen niet voorby vooraf UEd. Gr. Mog. te doen obferveeren het paralelle tusfehen dit geval en de onwettige Regeringen der iteden Utrecht en Wyk by Duuritede, hoe hier eenige Perfonen zich insgelyks den naam van Regenten adferibeéren, en zich tegen Uwer Ed. Gr. Mog. beveelen verzetten; hoe hier insgelyks Perloren gevonden worden, die onder voorwendige van de ftemrae des Volks eigerdunkelyke belchikKingen maken, zich in deMagiftrature indringen, en anderen van hunne wettige posten deposfedeeren, Intusfchen moeit het ons Ed. Gr Mog. Heeren » dat zoortgelyke gebeurtenisfen zich ook in Uwer Ed. Gr. Mog. Provincie openbaaren, cn her vermeerderd onze zorge voor het toekomftig Lot voor het lieve Vaderland, en dit zo veel te meer, naar mate dat wy vreezen, cat zulke hahdelwyze'zonder efficatieufe voorzieninge zich verder en verder zullen extendeeren: waar zal het heen met de Burgerlyke vryheid en veiligheid en met de geheiligde Rechteu, aan de individuee!e Leden der Maatfchappy competeerende, wanneer ieder zal verraeenen zich zelve naar zyn goeddunken te mogen recht verfchaffen? wy treden de Voorrechten en Previlegien der Stad Heusden nopens hare MagiRraats beftellinge en het recht om mede ter dagvaart van Uwer Ed. Gr. Mog. Provincie te compareeren, niet in, maar wy fchro ■ man nogtans niet te verklaren, dat wy in dat begrip Raan , dat zo die Rechten aan de ftad Heusden competeerde, dezelve op een- wettige enConftitutioneele wyze cn niet via faSti behooren te worden gereclameerd, en wy houden ons verzekerd, dat zodanige wegen, welke de Conftitutie aan de hand geeft, by UEd. Gr. Mog. aan die Stad Biet zullen worden afgefneden. Het  JA ARBOEKËN, Maart, 1787. &l Het zyn dan ook deze en meet andere gewigtïge €onftderatien, die ons hebben doen befluiten aan 1 UEd. Gr Mog. deze Misfives Cópielyk te doen toekomen, alzo wy aan de eene zyde vermeenen ons niet te mogen inlaten met het domeitiek be . Hier Uwer Ed. Gr. Mog. Provincie, zonder daar toe, agtefvolgens de gronden der Unie, door UEd. Gr. Mog. zelve genodigt te zyn, maar ook aan de andere zyde zwarigheid maken, deze Misflves te beantwoorden, alvorens wy gecertioreerd zullen wezen, dat de thans aldaar fun» geerende Magiftraat by UEd. Gr. Mog. als wettig word befchouwd, waaraan wy uit de publiciteit van Uwer Ed. Gr! Mog. Refolutie, en de door die van Heusden aan ons toegezonden hiernevens gevoegde Copie Refolutie, thans reden hebben om te twyffelen; terwyl wy intusfchen in die vastftelhngen verfeeren, dat Uwer Ed. Gr. Mog. Provincie niet zullen derogeeren aan de Voorrechten en Privilegiën aan de ftad Heusden competerende, en dat UEd. Gr. Mog ook op gelykö Wyze ten onzen aanzien handelende, voortaan door geenerlei Adresfen als anderzintsde onwettige Regering van Utrecht en Wyck by Duurfteda eenigen fchyn van wettigheid zullen byzetten. En hier mede &c Gefchreven te Amersfoort den 03 Maart 1787* Nog hebben Hpoggem. Heeren Staten den 31 Maart brieven, zo aan de Algerneene Staten , als aan de Staten van Holland gefchreven, wegens de beklaaglyke omftandigheden , geweld enz. By eene nadere' gelegenheid zullen wy die brieven mede deelen. öo 2 Ame*s- •oort. Briefvan k Statefi 'an Utr» wegens Heusd. 1  Wyk by Duurstede, 'i t j i l i 5I4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wyk by Duurstede.. 3 In de zaak van den ongelukkigen Pander van den Hove, die, zyne last flegts komende uitvoeren, aangehouden, en in de-gevangeuisfe gezet, en byna negen maanden gevangen gehouden is, is eindelyk den February 1787 dit vonnis door Burgemeefteren en Scheepenen , die de Staten te Amersfoort vergaderd voor onwettig hielden, uitgefproken. Alzo Johannks Valburg, Pander van den Hove van Utrecht, oud 32 Jaaren, geboortig en woonachtig te Utrecht, en gedetineerde op den Stadhuyze alhier, op den 29 May des voorleeden iaars 1,-86 is gekoomen binnen deeze Stad, by zig hebbende drie Papieren, zynde Adresfen of Reputsten , door de zig daar by alzo noemende Procureur Generaal dsezer Provintie den 19 May 1786 aan den Hove van Utrecht geprefenteert; inhoudende die gefchnften een betoog van het recht, j3c de twee Voorftemmende Leeden en eenige weinige thans geremoveerde Regenten der ftad Utrecht, over deeze Stad, onder den naam en ;ytel van de Staten van'den Lande van Utrecht, ^eer ten nadeele van het recht deezer Stad, als :en integreerend Lid van Staat Competeerende, lebben kunnen goedvinden aan zig te trekken, en laar toe, even of de Regeeringen Burgery dee? ter Stad haare gefubordineerde Onderdanen waa■en, bevorens de geweldigfte Publicatien naalhier loep afzenden, met last öm dezelve door den schout , geadfifteerd met den gedetineerden, tekens de aan hen uitdrukkelyk verklaarde intentie /an de Regeering, en ook buiten de gewoone idfiftentie, op den 17 April 1786 met geweld te mbheeeren, zoo als de gedetineerde zelve gedaan  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 565 daan, en vervolgens de Exemplaren van die Publicatie binnen deeze Stad en Vryheid geaffigeert heeft. Dat by de voorfz. Adresfen of Reques-, ten van de zig noemende Procureur Generaal deezer Provintie bet Recht, dat deeze Stad en, Burgery competeert, ten aanzien v kreegen hebbende, is hy van zyne post als Raad in de Vroedfchap , op expresfe wil en begeerte van de Burgery, zo als de Refolutie luidt, of ten minften van de aanvoerders der Burgery, geremoveerd of afgezet. De Hr. Haantjes heeft zig hier over in eenen brief by verfcheidene Regenten in deze Republiek, die Voor voorftanders van 't Nieuw'Staatsgeftel bekend ftaan, ook by Genootfchappen en Vaderlandfche Sociëteiten  JAARBOEKEN, Maart, 178;. 5Ö0 ten beklaagd. Ook is hy in eenige Dagpapie- V ren verdeedigd en beklaagd geworden. Uit C een en ander is oorzaak geweest van de na s volgende bekendmaking in de dagpapieren. Burgemeefteren en Regeerders der ftad Wyk by OcuKiTEDE , mee de uiterRe verontwaardieinge ontwaar geworden zynde , dat de Heer^ Christiaan Hakntjes heeft kunnen van zich !i verkrygeu, by Circulaire Misfit-es, .aan verfrhei de Regenten van deeze Republiek Gerootichap- ci' pen en Vaderlandfche Sociëteiten , Hun Ed. Achtb. op de hatelykfte wyze te.tia'iuceeren, ten aanzien van derzelver wettig g; noomene Refolutie , by welke hy Uaentjes varj zyn Post als Raa d in de Vroedfchap deezer Rad, op expr eff e wil en begeerte van de goede Burgerye , is geremoveert, doende bet by die Misfives voorkoomen, als of dezelve Refolutie tot zyne Remotie was genoomen onrechtvaardig, onwettig en i, formeel, • hebben daar* om nodig geacht, het publiek te berigten, dat eerstdaags voor het oog der gantfche Natie,door den druk zal worden opengelegd des Magiftraats gehouden gedrag in deeze, met byvoeginge van de Echte ftuKken tot deeze zaak relatief, waar uit elk tmbevooroordeeld Vaderhnder ten duidelykften zal kunnen ontwaaren, dac gemelde Haentfes, onder den (chyn van Vaderlandliefde , de Magi. ftraat en de goede Bu g ry deezer Stad, op eene Sin isterlyke wyze heeft misleid, en getragt verder te meldden; weshalven Burgemeefteren en Regeerders vootfzdoor deeze eik Inwoon- 1 der deezer Republiek, en inzonderheid zoodanige Regenten, Genootfchappen of Sociëteiten, war aan opgemelde Circulaire Misfives rnogten geaddresfeert zyn , verzoeken derzelver oordeel, deezen aangaande, zoo lange te fchorten, terwyl Hun bid. Achtb. inmiddels aan zig referveeren, het employ van zoodaiige maatregulen, als TVk by uua- rEDE. Berigt gen ui gem. aan- :s.  y7o NIEUWE NEDERLANDSCHE Wyk by DUURSTEDE. Berigi tegen Burgem. Haantjes. als dezelve ter maintien van derzelver gefchondene digniteit, ten aanzien van het ongemefureerde, de hateljke en Leejiie uitdrukkingen, door meergeni. Haentjfis zich m gem. Misfives, als anders, veroorloofden tyd en wylenteegcns denzelven Haen. tjes, in goede Bolide en Jultitie zullen bevinden te behooren. Gedaan te Wyk by Duurstede, den 12Maart 178;. Ter Ordonnantie van Burgemeefteren en Regeerders voornt. L. v. SCHAI K. R h e e n e n. Ook hier heeft men op den 8 Maart verfcheidene teekenen van vreugde over de verjaardag van den Prinfe Erfftadhouder aan den dag gelegd. De dagpapieren hebben verhaald , dat een pop van ftroo, zullende verbeelden den Collonel van 't Wapengenootfchap te Utrecht Gordon, openlyk ve:« brand was. Wy laten in 't midden, wat hier van zy. Dit is zeker, dat de Bevelhebber van 't Krygsvolk den ganfchen avond en nacht de kwartieren der foldaten door onderofficieren heeft doen doorzoeken , en dus de goede orde zeer naaukeu-. rig bewaard heeft. Veenendaal. Ook hier hebben de Ingezetenen, met het lui:  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 571 luiden der klokken, optrekken in gelederen, Vee. het verligten van zommige huizen, branden nünvan eenige pektonnen enz. den verjaardag uaal, van den Prins op den 8 Maart gevierd. FRIESLAND. ^ e e u w a r den. Den 8 Maart is alhier, ter vieringe van den verjaardag van zyne Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhouder , het gefchut driemalen van ftads Wallen gelost, op de klokken gefpeeld , en zyn de vlaggens van de Torens en 't Raadhuis uitgeftoken. Ook was op de Gragtswal het fchip van David Martinus met 3 vlaggen en 3 wimpels vercierd enz. Het Genootfchap van Wapenhandel meende by de Publicatie van de Staten van 25 Sept. 1786. beleedigd te zyn, en heeft dus ter vergadering der Heeren .Staaten dezer Provincie een adres ingeleverd , (trekkende om zig te zuiveren van den blaam, hetzelve by gem. Publicatie (zo het zeiven zeide,) aangewreeven. Dog de uitflag dezer poging is niet gunftig geweest, hebbende Hoogstgemelde Staten by voorfz. Publicatie volhard. Franeker. Pe Cnrateuren van deze Academie hebben  5?2 NIEUWE NEDERLANDSCHE FrA- NEKEtti ben zig by eenen brief van den 27 February laatstleden aan de Staten beklaagd over vier Profesibren , namenlyk Mr. J. Falkenaer , Profesfor in 't Burgerrecht cn Rechter Magnificus; S. H. Hanger Profesfor in de Godgeleerdheid ; G. Koopmam, in de Geneeskunde, en Th. van Kooten in de fraaye letteren. Hier over hebben gem. vier fioogleeraars den 2 Maart een Request by de Staten ingeleverd. Deze Hoogleeraars wierden vervolgends den 14 Maart voor Gecommitteerdens uit Gedeputeerde Staten gedagvaard , en den 15 Maart op verfcheidene vraagpunten gehoord : welken Hun Hooggcl. in gefchriften zyn overgegeven,en door Hun ook fchriftelyk beantwoord. Nog hebben gem. Hoogleeraars zig by eenen Memorie tot de Staten den 17 vervoegd. Alle deze Rukken, zyn thands veel te wydlopig , om in ons tegenwoordig ftukje, en met deze al te grooten overvloed van lloffe, te kunnen worden medegedeeld. Ter vergaderinge der Staten op den Landdag zyn door Volmagten ten Landdage wegens de Rad Workum twee voorflellen gedaan. Het eerfte voorftel is gedaan door D. B. van der Haer van Campers Nieuvvland, en i tidt aldus, EDELE MOG. HEEREN ! F\e Ondergeteekenden Volmacht van Workum , vind zich gedrongen , na eene toediagt van verfcheirie g-cbeurtenisfen , niet langer te mogen Rille  JAARBOEKEN, Maart, l787% $f$ Rille zitten, maar tot miiotien van '* Lands gemeene belangeris aan Ü Ed. Mog. , de navolgen de Propofitie té moeten voordragen , ten einde wegens het quartier der Steden aan de drié Land quartieren te werden voorgeftelt, zich voör zyn Advis rhet derzelver Propofitie Cönformeerende Concept Propositie voor U Quartier der StEedëw. Het Quartier proponeert aan de andere Quartieren , om met intrekking, der Publicatien van 25 September jongstleeden, by Publicatie vast té Rellen ; „ dat Hun Ed. Mog. een ieder hunner Me- debürgeren willende maintiheeren by die Rech* i, ten, welke de geboorte in een vry Gemeene„ best op hun heeft ovérgebragt, zich genegen verklaaren, omme alle zodanige Addresfeh eö ,, Requesten té ontvangen > als een ieder burger; „ van Frieslands Gemeenebest, tot weeririge vari ,, ibgefloope Abuizen in 's Lands fundamenteele „ Conftitutie, nodig zal oórdeelen in te dienen ^ j, ten einde langs dezen weg eens 't gewenfchtö ,, effect géboören moge werden, dat 't zo nodig onderling vértroilwén tusfehen de Regering en $, hunne Medebürgeren herftélt, en de onbepaal„ de Heerfehzugt beteugelt moge werden." Aldus gepröponeert op's Landfchapshüis binnen Leeuwarden den Veertien Maart 1787. D* 13. v. n. Haer. , van Campers Nieuw Landt Het ander voorftel is van gem* Heer D. B. van der Haer van Campers Nieuwland, en van den Heer Petrus Camper, den 15 Maart over gegeven, en van dezen inhoud: EDEL MOGENDE HEEREN 1 Tpjaar eed der bepröefdfte' waai hedën, wélke in de bereids afgewi^felde Volks Regeeringcn Pp haart Frank» kir. Voorfiü van L). R. van derHaer vm CampersNieuvte iand„  J74 NIEUWE NEDERLANDSCHE FraNkker. Voorflt nopens ' Regiem, Reform, haare bevestiging vindt, deze is : dat een Republyk haareGrondwetten nooit lange overleeft, even zeer, als de dtfidelyke letter der Procura/tiën van Volmachten ten Landsdage, omme t geene fundamenteele wetten 7e KeN- verseeren, en wel fpeciad 't Reglement Reformatoir van 21 December 1787 onkrenkbaar nate komen en te onderhouden, ende alzo door een iegelyk te doen nakomen en onderhouden, als om ftrydt van de Ondergeteekenden fchynen aftevorderen die middelen, welke zouden kunnen verftrekken, om zodanige afwykingen te remeriiöeren: zo hebben dezelve ter voldane van Eed en Plichc geoordeelt, aan £7 Ed. Mog. te moeten voordraagen; „ om eene Commisfie te benoemen, inde* „ zelve alle de explicatoiren welke 't Reglement „ Reformatoir even gedagt, na den Dood van ,, deszelfs nooit genoeg te roemene Stichter al „ heeft moeten ondergaan, na te gaau, en, om „ dezelve alle, geene uirgezondert, met een „ nauwkeurige oplosfing van de redenen , pan „ welke zy ieder derzelver oorfpronk verfchul„ digt zyn," ter Tafel van dezen Staat in te die nen, ten einde na eene nauwkeurig onderzoek van de afzonderlyke redenen tot ieder explicatoir betrekkelyk, mede ook afzonderlyk dezelve recht en remedie mogen wedervaaren. Terwyl de Ondergeteekenden 't voor eene on» weerfpreekelyke waarheid houden, ,, dat eene Grondwet, welke met overroeping van alle de „ Leden van een Gemeenebest gefticht is, niet „ zonder die zelfde wil kan of mag verandert: „ worden, en even daarom (opdat men dewoor„ den van den Hove Provinciaal in zekere Mis„ five van den 18 Oef ober 1-66, betrekkelyk „ de bekende Refolutie van den ag Mey van dat „ jaar, omtrent de Jurisdictie outEftie tusfehen „. den Hove en den Academilchen Senaat van Fries» ,, land, voorkomende, hier ter plaatfe bezige) „ hoe groot de magt ook der Heeren Gevolmach„ tigdetj Staten zyn mag, die hun Jaarlyks werd toe.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 575 » toevertrouwt, dbzélvereprKremeeren,c]eStem$ recbtigden Ingezetenen der Lauden, en dei " Magilfraten en Vroedfchappen der Steden,die , de drieinele Souverainen des Lands zyn, en m , 11 we ker boezem de oppermacht alle jaaren we > derkeert en uit dien hoofde aan de bepalingen,. " die in de'Procuraiieu worden voorgefchreeven,, * verbonden zyn, ji dat dit iets is, bet welk zo ié zekeren vast flaat, dat niemand, die1 eenige , kennis heeft van de gronden onzer Conftitutie, ', ondernemen zal, dit tc weerfpreken," u-tconiïletatie van aile 't bovenftaande by dezen de Ondergefchrevenen verklaaren , alle de afwykingen, van de primiüve en duidelyke letter van meergemeld Reformatoir'te hoüden voor zaken, die even zeer in haare beginfel, als voortgan:, laboreeren aan die gebreken, welke volgens .iiebefwoorene Conftitutie van Friesland, haar eene plaats betwisten, onder de wettige Refolutie van dac Gemeenebest, en daaröm voor nul en van onwaarde geconfidereert en gehouden moeten wor- dCA!ius geproponeert by de Ondergeteekenden j als Volmachten ten Lansda^e wegens de ftad lVor< kum den 15 Maart 1787. D. Bi van dèr HAER, van Campers Nieuw Lands PETRUS CAMPER. Beiden deze vöorftellen zyn toegejuigd geworden , byzonder in de opregte iNederlandfche Courant N. 37. en wierden onderftetind door de Heeren Veenftra, Attema , Hogenbrug, Breugeman, van Klef en, Tam» boefer ci Waard, de Fries en Jfaber; dog de Heeren Bigot , Hambroick, van Loon , Elgersma , Schaaf, Rengers Ennema ert anderen hebben zig tegen dezelven verzet, «o dat zy zonder vrugt zyn gevveesu p p, a Höi FrA« lEKEEU Voorftel xopens 'i Regiem, 'lejor&t  &6 NIEUWE NEDERLANDSCHE F»ANKKER. Hun Edele Mogende, de Heeren Staaten van Friesland, hebben by Hunne Refolutie van den 16 Maart toegeftemd in de voortduuring ter betaling van 't krygsvolk en van de laften, zo als de zeiven op den gewoonen ftaat van oorlog voor den jaare 1785 gebragt zyn, op denzelfden voet als zo in den voorleden jaare toegeftemd hebben, doch daar by verklaarende, niet te kunnen tceftemmen in den buitengewoone ftaat van oorlog zo als dezelve ligt, als zynde op dezelve gebragt krygsvolk , welkers opiigting zy hadden tegengefproken ; maar kunne gedeputeerden te gelasten by voorraad toetefternmen in de voortduuring der betaaling deiposten op den buitengewoonen ftaat van oorlog voor den jaare 1785 aangenomen , op gelyken voet, als die betaaling by hunne Provintie thansgefchiedt. Ook hebben Hoogstgem. Heeren Staaten van Friesland, by een andere Refolutie van dezelfde dagtekening toegeftemd in de petitie van den Raad van State, van den 4 January dezes jaars,ter fomma van ƒ 4564,940: i: voor de uitrusting, ter zee van den jaare 3787. OFERTSSEL. Deventer. Den laatften Ja.iuary, is op den alhier gehoudenen Landdag dit belluit genomen :  JAARBOEKEN, Blaart, 1787» 577 By refumtie gedelibereerd zynde op de Propofitie van de Heeren den Drost van Tsfelmuiden,. Mulard tot de Leemkuih ,de Fos van Steenwyk tot den Hoge 1.kof, Rechtere» tot Westetvelt, Haerfolte tot den Doorn, Stiiet van Merxvelt, op den 26 üc- ( toberjongstleeden ter Vergadering gedaan ,gedeel } felyk tenderende, dat de relpeóti.ige tyden, de refp. Leden, zo uit de Ridderfchap als uit de Steden, zullen worden gedispenfierd, zo als dezelven gedispenseerd worden mits dezen, van den Eed, op het Reglement van 167 «■, in 1748 herdrukt: met dien verÜandenogtans, dat voorf-Regiem.van 167* voorts zal blyven werken, en nagekomen moeten worden, in alles, uitgezonderd in die poincten en Artikelen van hetzelve, welke, na gehoudene Deliberatien van Ridderfchap en Steden, het zy in eens te zamen, het zy fuccesfivelyk, zullen worden veranderd: blyvende dus die Artikelen van voorf, Keglement, welke by finale Rcfohtie nog niet zyn veranderd, zo lang, in vollen vigeur. Dit befluit is den laatften January 1786", dus daags na het openen der vergadering, met de meerderheid van drie fteden en agt Ridders genomen. (zie ook bl. 162. en volgg.j Heeren Echten tot den JvenP p 3 horst DevEN' t'er. Befl. tot nthefing van len eed p 't Re> 'eeringsleg!.  S?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dkven • horst en Munichhaufen tot den Qldenmoh hebben zig by de party, die de Patriottifche genoemd wordt. Vyfentwintig Edelen hebben hier tegen geftemd, en 22 derzelven een fcherp advys en protest doen aantekenen. Onder de niet inftemmende Leden heeft Jr. van Voorst van Alerding\ afzonderlyk geadvifeerd , in de zaak overeenkomende met de 22 Ridders , dog in -zagte bewoordingen : terwyl Tsfelmuiden van Paarslo by deszelfs advys van den vorigen Landdag bleef volharden,met welk advys zig heeft gevoegd ltterfum van Trelaar. By het Protest der overige 22 Ridders wierdt gezegd, dat door de genomene Refolutie de Rechten van de fteden Hasfelt en Steenwyk , welke dies wegens moeften zyn befchreven geworden, waren verkor». Dog de 8 Ridders en de fteden verklaarden by Con-! {ra • aantekening , alleen over dit poinct: ,, dat zy geen intentie hadden de voofregten der gem- 2 fteden te verkorten; dat die beide fteden geen eed op het reglement gedaan hadden, en des niet konden gedispenfeerd worden; dat hierom onnodig was geoordeeld, hen,te roepen; dat men nogtans vaardig was, de kleine fteden in haar regt, van zelve hunne Regenten te verkiezen, te herftellen, ais mede, om ter Staatsvergadering te verfchynen; en dat men voorts bereid was, de raadplegingen hier over te beginnen op den volgenden Landdag in 't begin van Maart." Deze ftukken zyn a«n den Stadhouder gezonden: gelyk Hoogstdenzelven ook den 3 February by eenen brief kennis is gegeven van het ypprgeyallene op den keurdag te Zwol. Ook  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 579 Ook is nog ten zelfden Landdage uitge- [ bragt een Raport, door de commisfie be-T noemd, om te onderzoeken de klagten, door wylen den Heer van derCapellen tot denPolliagebragt, tegen den diestyds ürost van Twente, nu Drost van Sallant; waar by poincten voorkomen , uit welke eenen door fommigen Verbaalsacfie wordt geoordeeld met grond te kunnen worden geinftitueerd. Dit rapport is by alle de Leden overgenomen,en voorn. Drost heeft verzogt, de tegen hem aangevoerde befchuldigingen nader te mogen wederleggen. Men is nog zeer bekommerd voor de Gildebroeders, van welken wy in ons voorgaand ftukje gemeld hebben. Sestien nieuwe Burgergecommitteerden en Keürnoten hebben den laatflen January met den Grave Heiden Hompesch , Landdrost van Salland, ter gelegenheid van den Landdag hier zynde, aan deszelfs Logement, een gefprek en onderhandeling gehad. Den 3 February waren Raad en Gezworene Gemeente vergaderd, en hebben op een Adres 14 dagen te voren door 26 Perfonen ingeleverd (zie bl.155.) >dic befluit genomen: Raad en Gemeente in overweginge genomen hebbende de gronden, vervat in het Rappoit door derzelver Gecommitt erden in dato den 27 January jongstleeden uitgebragt, over hét Adres van D. Nyland, A. Kransjus, J. J'etanimus Horsman , A. Schornagel, A. Kuyt, H. van der Sande, R.tenHarmfen liAPentmck, Brink gr eve, W. Scholten, A. Lentink, J. Horsman, 3, Vulderink, A. van Dalen, G. Hisfink, W* « pp 4 h- )EVEN" SR.  D&VEN ter. Bejlui ». Raad en Gem, Op een adres. j8o NIEUWE NEDERLANDSCHE Tyienkt L. Gelkevk, H. G. van Keulen, B. Rem A. Htsjtnck per order, den ig derzelfde maand direct aan de Gezworen Gemeente geprefereerd en aan Scheepennen en Raad gecommuniceerd ft!ftï?Ml?e«W"oolc aanftonds Tor den Druk w gemeen gemaakt, ten einde de goede Bur- gf & i, ^ °P welk eene fchandelykewy. ze die luiden, door den Infteller van dat Adres zouden kunnen worden misleid; hebben dien ten gevolge verftaan, dat het zelve Adres, als behelzende verdoeken, die dirett tegen de uitdrukkcw lyke begeerte van verre bet aanz.enlykfte gedeelte van de Burgery aanlopen, alle beantwoordinge: van de zyde der; Regering onwaardig is, en eerder derzelver hoogfte indignatie verdient; en voorts goed gevonden aan bavengem. Perfonen te kennen te geven, dat Raad en Gemeente, in, hoerende de gronden van het antwoord, opvooult'lT dC/^Cn afêe^ven, thans voorde laatfte maal ernftelyk aan dezelven recommande- ^f"8**!'?? °mzig> van dei> «ntvangst dezes af, ftiptelyk te onthouden van zig op enigerhande wyze als Gecommitteerden en Keurnoten rfUSJÏV1. Bürëery-.te gedrag,n, en of andere Collegien in die qualiteit by een te roepen; op poene dat ieder van dezelven, die bevonden zal worden hier tegen gedaan te hebben, aan. Honds van zyn Burger-Regt zal worden verklaart en ^lTk?\a] d3ar e" b°Vefl> «Ik, Raad hebben, om hen eeniger mate als door den Infteller van hun. Adres verleide Perfonen te kunnen aanmerken, dat zy lieden verantwoordelyk Sullen zyn voor alle onrustige bewegingen, en de gevolgen van dezelven, welken door hunlieder ^e?rï nadezen' binnen de Stad zouden mo! lf^Aüi ,Waarover zy a^dan naar omftan^igheid van zaken, e,n paar da? ieder van hun daasf  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 581 daar toe meêr of minder zal bevonden worden, j toegebragt te hebben, zonder verder oogluikinge, T zodanig zullen worden ge/iraft, als naar regten eu tot handhaving van de publyke rust en veiligheid zal bevonden worden te behoren. v En zal hier van ExticiCt aan ieder van de voor-<.; noemde Perfonen worden toegezonden, metor-^ qre om zig daar naar te reguleeren, # Men ziet uit dit befluit dat het inleveren van adresfen niet altyd geoorloofd, ja zelfs ftrafbaar is : Dus ware het zo veel te meer te wenfehen, dat naaukeurig bepaald wierde, welken de egte kenmerken zyn van een geoorloofd en ongeoorloofd adres , op dat zulks niet af hange van willekeur of eenzydigheid. Ten zelfden tyde namen nogRaad en Gezw. Gemeente ook dit befluit: A lzo aan Raaden Gemeente, uit da omftandig* * he fen , die in de vorige maand binnen deze Stad hebben p'aats gehad, en wel byzonder uit het Request door Dirk Nyland en anderen, op dec 19 dier maand geprefenteerd, gebleken is, dat 'er pogingen aangewend worden, om onder de Gilden het denkbeeld te verfpeiden, als of die op zig zeiven en als lichamen befchouwd eenig regt zouden hebben, om zig met Regeringszaken te bemoeijrn, en zelfs de Regerings Leeden van derzelver posten fehelyk te mogen verlaten, en alzo daar door inbreuk gefchied op de Regten in 't algemeen, competerer.de aan de goede Burgery, waar onder alle de Gildebroederee mede behooren , en Raad en Gemeente geen andere Regten aan de Gilden kunnen toekennen, dan die op derzelver Gildezaken betrekking hebben; zo hebben Raad en Gemeente, in navolginge van de Refolutie van Scheepen en Rand , van den 10 December, 1683, °°k in 't generale Güdeboek geinfereerd, goedgevonden, dat de Olderluiden van Pp 5 de lEVENEB. Befluit , Raad 2 Gem. > een dres.  S8a NIEÜVVE NEDERLANDSCHE Ü6VEN TER. Refo tegen vergadi ring Vi, Gilden enz. . de generale Gilden niet zullen mogen worden se. conyoceerd, dan alleen over iak.n het gemeene Gildehuis rakende, ten zy dan nog, dac zy daar h toe lpeciale permisfie rnogten hebben verkreg.n. van de Hn. des Kades over de Gilden, en zulks • wel op arbitraire boeten of correctie, met verde- n verbod aan de Gilden, om anders dan ieder afzonderlyk byeen te komen, en om zig mtt andere zaken, dan die hun particulier Gilden raken, en wel byzonder, om z;g met zaken van Reeegennge te bemoejen, zullende de refpective Ol. derlieden verpligt zyn, om inval hier tegen gedaan mogte worden, daarvan dadelyk kennis te geven aan Welgem. Heeren, over de Gilden, op poene van anders voor alle nadeelige gevolgen daaruit ontdaande, verantwoordelyke te blvven.' En zal hier van Exiraft aan de Olderluiden van alle de Gilden worden toegezonden, mecordreom zig daar naai te rcguleeren. Men ziet wederom uit deze Refolutie, dat het niet aan ieder een vry Raat te vergaderen over, nog zig te bemoeijen met regeerings zaken, en dat zulks hier in het byzonder aan de Gildens ontzegd word. Het was dus wederom te wenfehen dat naaukeurig bepaald wierde, wie buiten de Regeerings Collegien zig al of niet, met regeerings zaken rnogten bemoeijen en daar over vergaderingen houden. Den 20 February 1787 is door den Hoogleeraar F /L van der Marei, als zynde aan het hoofd van de Burger - Commisfie , uit naam van een aantal Tekenaren, aan Gezw. Gemeente dit adres ingediend: WEL EDELE ACHTB. HEEREN ï "fc/jet gevoelig leedwezen hebben de Ondergetekende Burgers en Inwoners de&er Stad gezien ,•  JAARBOEKEN, Maart, Vfil* 5&3 mi**, dat door eene ongelukkige verdeeldheid, E ï n,D1.ïïft.adrgeboxen door de Lan verder- , «Vnde Üranieparty aapgeRookt, dc zo lang y= SSscta^Wö* j° de Regeenngswyze deW l«™ /eer is vertraagd geworden, dat,w SS SS» btf^S^enf Sffioudl drukkende Regering. - Reglement^ terwyl inmiddels het naby gelegen Zwol dat JUK eeds afgefchud, en daar door den grond gekgd SrgS^n ^ aanSo^ oï «enêgeS middelen onbeproefd te laten, ten linde^zoKedS mogelyk ook tot dat gewenschw Sïuk te Eïakln: en deze aandrang wordt nog fterkVdoor degegronde vrees, dat, «olang hec Oude Reglement niet dadelyk zal zyn afgefe .aft, ?e Stadhouderlyke party zich met handen en voe,„„ ,„„„„ de ooeingen der weldenkcnden zal verzereerSEna ftruikelblokken in den weg Sèen* om de gewenschte verbetering ten lang* fteggmoge^k oPgte houden, of liever, 'tgeen God verboedel geheel te verydelen De Onderget. begrypen ?eer wel, dat net, uit hoofde van de konheid des ryds, met wel moïelyk i voor de aanttaande Keur eerigeheeverfêlrd Reglement in de plaats v an Oude daar te (iellen. dewyl het niet denklyk is, dat in een vry^ groot aantal van menfchen de gevoelens de? meerderheid over elk byzonder puntvan een Nieuw Reglement zullen overeenkomen: doch tevens durven de Onderget.- als een bewezer 'waarheid aannemen, dat de gantfche welmeenem de Burgery hier in, als een der yoornaamRe gronden van Verbetering, overeenftemt, fa 'EVEN» EK. /ldes in den 'oogl. ■ A.v.d. larck.  5S4 NIEUWE NEDERXANDSCHE Devek ter. Adn van den H<,ogl. F.A^v.t Marck. .voortaan alle Stadhouderlyke invloed op ie Verkiezing van de Regeer ing dezer Stad behoort op te houden, en deze van de Burgery alleen, als den wettigen Sou•s verein , afhangiyk moet zyn. Hierom zyn de Onderget. te rade geworden zich by dezen tot U Ed; Achtb. te wenden, .mee nadrukkelyk en ernftig verzoek: „ dat voo* „ de aanltaande Keur eene Refolutie ter affchaf. „ fiug van het Oude Reglement, voor zo verre „ hetzelve deze Stad betrefc, mag wordeo .'e„ nomen; en dat voorts de Magiftraausperfonen, „ welke op Pctiïriag aanltaande zu len g koren „ worden, zonder des Stadhouders approoatie „ dade yk in den Eed mogen worden genomen' „ na dat echter alvorens allen hoofd voor hoofd „ verklaard zullen hebben genegen te zyn om „ van goeder harten mede te werken tot een „ Nieuw en verbeterd Reglement, waarby de „ Regecring vry en van den Stadhouder onaf„ hangelyk wordt gefteld, en de Keur der Ge„ meentslieden, volgens een nader te bepalen „ Plan, aan de Burgery .wordt overgelaten. 'T welk doende. Den 22 February, zynde de gewoonen keurdag van dezer Rads Regeering, is door de Gezworen Gemeente zelve de plaats eens me. delids, opengevallen door het affterven van wylen den Heer Mr. Joost Jordens, ververvuld met den Perfoon van den Heer Gerard Schimmelpennink Junior. Vervolgens zyn door dezelven uit het Collegie van de Magiftraat verlaten de Heeren Mr. Gerh. Gysb. Joan van Suchtelen , Mr. Sibr. de Schepper, Mr. IV. Anton. Eekhout, Mr.J. L. Bosc de la Galmette en Joan van Suchtelen; voor welken, tot nieuwe Burgemeefteren  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 585 ren zyn verkoren , en ook terftond in den C eed genomen , de Heeren Mr. Gerh. Jac. 1 Dumbar , Mr. Gerh. Joan Jacobfon , Mr. Aug. Gerh. Befter, Mr. Jan Jelle Bannier en Mr. Adam Vyfhuis. De keurpredicatie is door den Predikant Bosveldt gedaan; welke aan veelen zo veel genoegen heeft gegeven, dat Hy door eene Commisfie uit een aantal Burgers verzogt is, dezelve door den druk gemeen te maken. Te Staphorst wil ook het volk het oranj e nog niet vergeten. De andere party in deze Provincie is dus bekommerd, en tragt zyne maatregelen daar tegen te nemen. Den Heere Erfftadhouder is van wege de Staten aan gefchreven, om voor den aanftaanden Landdag den 12, Maart,Hoogstdeszelfs «bedenkingen en aanmerkingen over het nieuwe Regeerings Reglement aan de Staten van Overysfel in te zenden. Den 7 October 1786, is eene Publicatie afgekondigd , dat een iegelyk vryelyk zou mogen uitten , zyne begrippen ten aanzien van de Staatsgefteldheid van 'tLand, en van de middelen tot herftel van dezelve, en dat by aldien iemand over zyne begrippen rnpgt worden moeite aangedaan, of door dadelykheden gedrongen , om het zy mondelyk het zv fchriftelyk , voor andere gevoelens , dan die dadelyk byhem huisvesten, uittekomen; alle de geenen , die van zodanige aangedaans overlast, bedreigingen of daadlykheden over- 'EVESER.  586 NIEUWE NEDERLANDSCHÈ Deven tér. overtuigd rnogten worden , zonder oogluik king en zonder aanzien van perfoonen of denkwyzen zullen geftrafd worden; en wel alle bedreigingen, tenminilenmet eene boete van 50 heeren ponden , en alle daadlykheden met eene boete van 100heeren ponden, bannisfement of lyfftraffe , zo als in goede Juftitie naar omftandigheden van zaken zal geoordeeld worden te behooren.". Deze Publicatie is den 10 February 1-87 herhaalde Maar des niet tegenftaande barften de oneenigheden, en geweldadigheden aan alle kan. ten uit. C A M P E N. Den 13 Maart 1787 is hier de Landdag geopend : wanneer in die vergadering is Voorgelezen een memorie, door eenentwintig leden van de Ridderfchap ingeleverd, waarby dezelve hoofdzakelyk te kennen geeven: „ dat, dewyl omtrent de laatstgedaane iy Magiftraats verkiezingen in de fteden De„ venter en Zwol, aan alle vereischten van „ het Reglement van 1748 geenzins is volj, daan geworden, en egter alleafwykingen „ van hetzeve van dien aart zyn , dat zy j „ uit kragte van den gedaanen eed, om ge„ zegde reglement te maintineerenen te doen „ maintineeren , geenzins als onverfchiflig , mogen gehouden worden, zich derhalven >, naar tyds omftandigheden genoodzaakt >, vinden, aan deze Hooge Vergadering , voor te dragen; Hoe het niemand Dunner „ Edel  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 5S? n Edel Mog. onbekend kan zyn, dat de ,» meerderheid der Ridderfchap altoos ge„ perfisteerd heeft, en alnog blyft perfistee-Pi „ ren, met het Reglement van 1748 tehou,, den en te erkennen, als de tegenwoordige ,, eenige grondwet en rigtfnoer, naar welke ,, de Regeerings hertelling der geheele Pro,j vintie kan en moet ingerigt worden." Na eenige redekavelingen aangaande het tegenwoordige nog onveranderd, en daarom in volle kragt werkend Reglement, betuigen deze Heeren Edelen: „ dat, vermits de keuren van Scheepenen en Raaden der fte„ den Deventer en Zwol, ter erlanginge van „ de daarby vereischt wordende approbatie, „ of verandering van den Heer Erffladliouder , niet verzonden , maar integendeel 9, zonder approbatie gepubliceerd en beëe, digd zyn, de bovengem. Heeren Edelen nimmer deze gelibelleerde keuren voor le,! gaal en conform de nog vigeerende grond„ wet van Regeering houden, of de Heeren „ Gecommitteerden dier beide Steden ten „ Landdage , uit dien hoofde, als wettige Leden dezer vergadering erkennen zou„ den kunnen." „ Dat zy Heeren Edelen egter , onder „ protest tegen alle prejudicie , ter voorko„ minge van meerdere fcheuringen, en uit \, betragtinge van het welzyn der Provintie, l, befloten hebben, om zich aan het bywoo„ nen dezer vergadering met opgem. Hee„ ren Gecommitteerden dier twee Steden, niet te onttrekken." Deze memorie is door ■ de  £8S NIEUWE-NEOKRLANDSCHÉ * de Heeren Gedeputeerden der drie fteden s als rnede door den Heer van Haerfolte toé den Doorn uit de Ridderfchap overgenomen, welke daarop hunne aantekening voorbehouden hebben. Voorts hebben dezelfde eenentwintig £delen een nadere verklaaring en voorftel ingeleverd, betrekkelyk tot de op den 31 January laatstleden genomen Refolutie tot ontflag uit den eed op 't reglement van Regeeringe , waarin dezelve nogmaals aan de hooge raadplegingen der Heeren Staten hunne bezwaren , over de weden-eg* telykheid, eh het inconftituüoneele en il» illegaals van die praïtenfe Refolutie met eene geringe meerderheid genomen, oordeeien te moeten herinneren, en derzelvergevaarlyke gevolgen in óverweeginge te geven." Wyders wordt nog gezegd : „ dat de Heeren Edelen in dat billyk vertrouwen f, al nog verfeeren, dat Hun Ed. Mog. het inconfiitutioneele, het gevaarlyke en nieti* ,, ge der laatfte Refolutie van 31 January , 9, zoo in haar zelve, als in haare zorgelyke ge volgen, in eene herhaalde óverweeginge >? zullen gelieven te neemen; en , uit aan5, fchouw der inhaarerende defeclen , dezel- ve wei willen intrekken, casfeeren, en voor y niet befloten houden , verklaarende ver- der, dat zy, by omftentenisfe daar van $ n hierin nimmer zullen kunnen berusten , maar zich verplicht achten ; hun recht t ,, voor zich en voor hunne nakomelingen , ,, jaa voor alle Leden van ftaat, by reci* „ proe*  JAARBOEKEN, Maart, 17874 v, ttfocqüe gevallen in volgende dagen, zod veel Hun mogelyk is, te moeten mainti>PE it neeren. En dat zy Heeren uit dien noot», de, indien de overige Staatsleden tot eas„ fatie dier dukgemelde Refolutie niet rnogten goedvinden over te gaan , zich genoodzaakt vinden* den eerden Artikel u, der Unie te reclameeren * gelyk zy, in dien gevalle, reclameeren by dezen , om naar' '„ voorfchrift der2elven, deze questie te doeii „ beflisfen." „ ' Deze beflisfing zoü beftaan, öf5 by wegë van ordinaris Jultitie, door Arbiters, of by minnelyk accoord: » Verklarende zy Hee* „ ren eindelyk , dat inval de overige Le> dert dezer Vergaderinge ook dezen eonrti" tutioneelert voorllag rnogten willen declU neeren j er dan voor haar niets overfchietj, dart zich te bedienen van die middelen t die Hun Edelen, nu zich partyen het recht ' niet fubmitteerert , tot maintien van hun " recht, verder volgens de Unie , Lands 4', eonftitutie * en de natuurlyke billykheid* zullen bevonden worden oorbaar en diens, ftig te zyn.'* Nog is ten zeiven dage vöofgelezéti eert Misfive van Zyne Hoogheid aan Ridderfchap en Meden , houdende,, deszelfs antwoord op de gevraagde confideracien, wegens de vöor* gellagene verandering in 't Reglement van Regeeringe , ingevolge der aan Zyne Hoogheid toegezondene propofitien van den 26 Oétober en 5 December, door den Hëerê Drost van Ysfelmuiden en andere Heereri Qq £dt*  Cam- pen. 590 NIEÜWE NEDER.LANDSCHE Edelen gedaan , benevens alle de advifen daartoe relatief." Deze confideratie behelzen hoofdzaaklyk : „ dat Zyne Hoogheid het Regeerings Re„ glement van den jaare 1675 nooit anders „ heeft kunnen of mogen befchouwen dan „ als eenpa&um conventam tusfehen de Hee„ ren Staten en den Stadhouder, en als een „ fundamenteele ftaatswet op de orde der „ Regeering, welk nooit anders dan met „ eene gezamentlyke inftemming van alle „ Staatsleden en Zyne Hoogheids concurren„ tie , kan of behoort veranderd of ver„ nietigd te worden." „ Dan dat Hoogstdezelve uit de ontvan„ gene ftukken en advifen het tegendeel ge„ zien, en daaruit te gelyk vernomen heb„ bende., dat men dien aangaande reeds tot „ zoo verre is voortgegaan, dat de disperi„ fatie van den eed, op voorfchr. Reglement » afgelegd , ter conclufie is gebragt, waar» tegen Zyne Hoogheid ten fterkften protes„ teerd, terwyl hy zich aan den anderen „ kant nog blyft Voeden met de hoop, dat „ een bedaarde overweeging van 't gepas- feerde en van de gewigtige gevolgen van „ dien, de leden der pluraliteit zal doen af„ zien van het verdere inhereeren van de „ meergemelde conclufie en dispenfatie, en ,, met hunne overige Medeleden doen in„ ftemmen , dat het voorfchr. Reglement „ nimmer dan met eene eenparige bewilli„ ging en met Zyne Hoogheids concurrentie >* va-  JAARBOEKEN, Maart. 17874 jöi „ valideiyk kari gealtereerd bf vernietigd „ Worden. Voor zoo verre echter eeni-ï ,j ge duifterheden daarin mogten exteei, ren, of dat aldaar eenige Articulen zoul den mogen gevonden worden, welke,ten 11 gemeenen nutte van de Provintie konden ' worden beweezen eene verbetering nodig " te hebben, aan Zyne Hoogheid niets aan: genaamer wezen zal, dan om met eeneri *' waren ernst en volvaardigheid daartoe $ '' even zoo wel als tot herftel vart alle ande- ren ingeflopen abuizen , mede te werken* 4i en in de onderhandelingen daar over alle \\ zodanige toegeevendheid te gebruiken $ als eenigzins , behoudens de fundamen„ teelé gronden der Regeerings conftitutie j *, en van de inftelling van het Erfftadhou^ i, derfchap * met deszelfs ware inrichting * *, tot welzyn van de Provintie, en van dé duurzame be.angen van deszelfs Ingezés s' tenen, na gronden van recht en billykheid M zal kunnen gevorderd wordend' Vöorts zegt Zyne Hoogheid, j, een al te nauwe betrekking te hebben tot de Provintie, en al te groot deel in deszelfs behoud ëri voorfpoed te nehien , dan dat niet wenfeheri zoude tot herftelling van de rust en eensgezindheid * met wegneeming van het heerfchend mistrouwen , ten genoegen van de' goede Ingezetenen te kunnen contribuëeren j zelfs met opoffering van eenige zaken en poinélen, waarop Zyne Hoogneid anderzintS Qé] 2 een» En;  501 NIEUWE NEDERLANDSCHE CAM £ PEN. , I i ene wettige aanfpraak konde maken. Tniien als een gepast middel daartoe mogt «vorden aangezien, dat de Burgeryen in de Hoofdlieden eenig deel gegeven wierd aan Je bevordering der byzondere ftedelyke en jurgelyke belangen s , was Zyne Hoogheid Dok niet ongenegen , daartoe op eene gevoeglyke wyze mede te werken, echter, onder alle zodanige bepaalingen en voorzieningen , als de Conftitutie der Provintie en het beftendig welzyn van den Burgerftaat zelve, zullen kunnen toelaaten, en welke, zonder nadeel aan die esfentieele rechten van deszelfs erflyke waardigheden, waarvan Zyne Hoogheid nooit , in pruejuditie van deszelfs wettige fuecesfeuren , mag renuntiè'eren, nader zouden kunnen gereguleerd worden." „ Dan, daar deze onderfcheiden objecten n f wordt in 't flot van dien brief gezegd") „ van het uiterfte aanbelang zyn , en niet „ dan met veel behoedzaamheid, op eene „ geregelde en conftitutioneele wyze behoo„ ren te worden behandeld , oordeeien wy ,, het best te wezen,dat dezelven door Com» „ misfarisfen wierden overwogen en behan„ deld, en bieden ons gaarne aan, om, in„ gevalle hiertoe mogte worden overgegaan, „ eenige perzoonen met de nodige inftruétien „ te nomineeren, die als dan met rype deli9, beratie van raade, alles wat tot de voor„ fchr. objetlen behoort , zouden kunnen overweegen, ten einde eene gelukkige en „ wenfchelyke overeenkomst te bewerken , „ die  JAARBOEKEN, Maart, 1787» 593 i die door eene op te volgene approbatie dadelyk kan worden bevestigd en gerati-r: ficeerd." „ Dit is na onze gedagten het beste, zoo niet het eenig overblyvend,middel in den " tegenwoordigen ftaat van zaken, om, daar " alles ons gezamentlyk roept en verplicht, " om het dierbaar Vaderland niet langer, " onder den alles verwoestenden geesfel van " onrust en partyfchap, aan den fchroome" lykften ondergang bloot te (tellen, de rust *' en harmonie te herftellen $ en wy vertrou" wen dus, dat Uw Ed. Mogende, uit ge- lvke beginzelen eener ware Vaderlands" liefde, deze onze voorftelling wel in fe" rieufe aandagtzullen willen nemen,enzon" der eene zaak van dat alleruitterst aanbe" lang als is de confervatie der zoo heil" zaame en plegtig bezworen Conftitutie, V verder buiten haar geheel te brengen,met zullen declineeren , om deze onze oog91 merken te bevordereu,en tot ftand te doen " komen." Waarmede enz." " Bovenftaande Misfive is door alle Leden overgenomen. . Den 14 dezer is door zeven Heeren van de Ridderfchap, met naame: J. IV. van Pallandl tot Zuitbem, Drost van Ysfelmui. den J. E. Mulart tot de Leemkuüe, R, H de Vos van Steenwyk tot den Hoogenhof, R. C Graaf van Rechteren tot IVesterfeld, A. C W. van Haerfolte tot den Doorn, j. C W U. van Munchaufen tot de Qldemale% en B W. Sloet tot Marxveld , ter VergaQq3 de. CaM' is.  Cam m NIEUWE NEDERLANDSCHE dering van Ridderfchap en Steden, hunne aantekening ingeleverd tegens het advys en protest der meerderheid der Ridderfchap over het punt van ontheffing van den ped , van den 30 January 1787 , welke door dezelfde meerderheid overgenomen is, met referve hunner contra aantekening. Het nader voorftel van de meerderheid der Ridderfchap, om het verfchil over den ontflag uit den eed aan Arbiters te Rellen, ingevolge den ifte Art. der Unie, is door de voornoemde minderheid der EdeJen mede in die zelfde Memorie beantwoord, met welke de fteden zig vereenigd hebben. Tegen de eerfte Memorie der Meerderheid yan Ridderfchap,den 13 dezer ter Staatsvergadering alhier overgegeven, hebben de Heeren Gecommitteerden der fteden Deventer en Zwolle den 14 Maart eene Aanteekening ingeleverd , luidende aldus: „ Datzy Hoeren Gev deputeerden, met veel furprife, uit het op s> gisteren voorgedragene van de Meerder-; „ heid der Ridderfchap hebbende gezien, ,» hoe die Heeren hebben kunnen goedvinden s- reflexie te maken op de Keure van Scheepe-. nenen Raden dier Steden, met Declaratoir als daarby; moeten by dezen derzelver uit„ terfte verwondering daarover te kennen gees, ven, daar het tog bekead is dat de drieHoofd% fteden dezer Provintie tn zig ten eenemaal^ v Souverain zyn,en zig in,die onaf hanglykheid „ altyd gemaintineerd hebben. dat, of- 9, fchoon het Reglement op de Keuren der *s §c?den in het Provinciale Regeerings Re-  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 595 glementvan 1675 abuftvelykingelascbtis, „ Ridderfchap en Steden echter, nog in dep „ Keuren der Steden, nog in eenig ander „ poïnt, hetintrinfique beftier betreffende, i, deminfte inzage geoeffend hebben; dac „ dus deze zaak buiten tvvyffel domesticq „ is, en op het beftier der Provintie geene j, de minfte reflectie heeft, en het alzoo aan „ de Hoofdlieden buiten alle bedenkelyk„ heid toekomt en vry ftaat, om zodane „ Leden ter Staatsvergadering te commit„ teeren als dezelve goedvinden; Dat zy „ Heeren dan nog uit den vorderen inhoud „ van dat Declaratoir vermeenen te mogen , befluiten en opmaken, dat de Meerderheid „ der Heeren Edelen hiervan zelfs zyn over» „ tuigd, en uit dien hoofde befloten heb„ ben, om zig aan het by wonen dezer Ver„ gadering niet te onttrekken , en alzoo ten „ nodigen effe&e met Dezelve, ten dienfte „ van de Provintie, te refolveeren; — Dat „ zy Heeren uit dien hoofde dan ook als „ Medeleden dezer Staatsvergadering erkend „ wordende, dus onnoodig agten, zig over „ dit poïnt verder te elargeeren, maar het „ voordragen dier Heeren Edelen houden „ van geen effect, en dus 't zelve van we„ gens deszelfs notoire onwaarde, zullen pas„ feeren, zig niet te min in allen gevalle re„ ferveerende zodane nadere aanteekening, „ als Hunne Heeren Committenten verder „ zullen noodig oordeeien daaromtrent te doen." , , De zes Ridders,voorftanders van de herQq 4 vor-  §9$ NIEUWE NEDER LAN DSCHE Cams vorming, benevens de Heeren van Itterfum fot Relaar en van ïsfelmuiden tot Paarlo, als mede de Heeren Afgevaardigden der ftad Campen, verklaarden, de voorfchrevene zaak mede te befchouwen als huizelyk. waartegen de overige Leden van de Ridderfchap deze aantekening hebben overgenomen, en hunne tegenaantekenig daar tegen voorbehouden. Ten zelfden dage, waarop de Afgevaardigden der ftad Zwolle de bovenftaande aantekening hebben ingeleverd, verklaarden dezelven nog,op uitdrukkelyken last van de Heeren Hunne Principalen: „ Dat het plan „ van reforme van't Provinciaale Regeerings ,i Reglement, door eenige Heeren Edelen „ ter Vergadering van Ridderfchap en Ste,9 den, den 5 December 1786 overgegeven;, ,. over 't generaal hun niet ongefchikt voor„ kwam, om tot een onderwerp der delibe- ratien, op dat fubjeéf,. te kunnen worden >s gekgt, en dat ten fpoedigften, by wyze „ van commisfie of anders, daarover wierde n gedelibereerd,en om daarby iu overweegin„ ge te neerpen zoodane Conlideratien, als 5, door den Heer Erfftadhouder rnogten wor-ï den ingezonden." — Deze verklaring is door den ürost van Zalland en de Meerderheid der édelen overgenomen, Den 15 Maart kwam ook ter vergaderinge in eenen brief van Scheepenen en Raden, nevens de Gezworene Gemeente van Hasfeit, gedagtekend den 12 Maart, en aldus i"Wigt: EDE,  JAARBOEKEN, Maart, 1 ?87» S97 EDELE MOGENDE HEERENl C - „T, horftpl onzer verkorte Stads Keen- fle koming van herftel onzer ve * Misfiven, aa t6D f£ die van'den ? April en Sc, üttobet a *°S mt.»ae» onze gedrukte Deduft.e, waar X1*«?mlzrinxn, breeder vervat zyn, ein!?? TL UEd Mog. van die uitwerking zouf V ™ngeweest, dat onze regtmatige klagteo, ?nwSkïvrover verbreking onzer wettige en hf!^^^l^^üe ronleerende, géSld eS^SlSdi^. eQ w^g^nomen zouden *yw!ehe°bbcS; in Stede r*n dien, tot ons griejVofWyen moeten onaervinden. dat de V^ffiêS dïïf anderen nog veel grooteVWlfn ïevolgd geworden, en dat nu eindelyk !f/raken zo ve? gekomen zyn, dat men deeze «heel onverlchreven laat over zaaken, de bta ronSkutie zelfs betreffende, waar over r^ègSta?onfSa? moet verfchreven worden; ?f men met eene pretenfe pluraliteit de regte? L ronftitutie des Lands . totaal komt om ver in ^i^mStelyk ook omtrent de onwettige SnStelnïÏÏïSïïuïedM der ftad /W-r faf komen te doen, en dus alzo met verbreeking van alle wettige banden van eenigheid en trouVI van a5esgwat heilig is, ja met fchendmg van den allervreeslvkften naam van God Almagri- die een onewyrTelbaare Wreeker van zoLne fchending zyn zal, en dus, fchoon onder &5 vaïïnle 'voorwendfe^, egter inderdari AM- 'efvan sfelt v de  CaM' PEN. Èritfva Hasjek aan de Staten. i J08 NIEUWE NEDERLANDSCHE met louter geweld, alle welherbragten reeten komt te compromitteeren, en de geheele Conftitutie en het gantfche Staatsgeltel ooi ver te wer»[en en te verbreeken. Wy hebben dan nu, ziende, dat alle conftitutioneele middelen, tot bekoming van herftel binnen onze Provincie, afgefneden en vrugteloos gemaakt waren, en alle onze veelvuldige inftantien tn den wind geflagen wierden, en dat men als nu, on ter het fchoonfchynend voorwendzel van Vryheid en Voorregten, waar door een onkundige menigte, toe 's Lands en haar eigen ver deif, weggefleept en opgeworpen worden, door puur geweld, alles zoekt door te dringen, en s Lands wettige Conflitutie om te keeren, deeze geweldadige handelwys, waar door alle waare Vryheid, en wel herbragte en wettige Voorregten toaal gecompromitteerd, en aan Overheerfching bloot gefteld worden, niet langer onverfchilhg kunnen aanfehouwen, maar ons indenoodzakelykheid gebragt gezien, onzen toevlugt, in deezen toeftand van zaaken, in tyds tot ome tVabuuren en Bondgenooten te neemen, en, conform de Unie van Utrecht, Hoogstderzelver kragtdadige befcherming, desnoods, met lyf en goed, daartoe te reclameeren; geenzints twyff^lende, of Hoogstdezelve, de verpligting, die conform gemelde Uuie op haar legt, kennende, en grondig penetreerende de eerbied, die de aanroeping van Gods allerheiligfte naam noodwendig medebrengt, zullen niet nalaaten hunne verpligting heilig naar te komen, en alzo de goede zaak en gevestigde Conftitutie te handhaven, en onze regtmatige klagten te remediëeren. '11 rsvyl egter, in contrarie en onverhoopte gerallen , en ons van alle Conftitutioneele middelen Jntb'oot, en aan ons zeiven overgelaten ziende, t welke God Almagtij.' genadig verhoede, wyons n de dringende nood?ake!ykfn id gebragt zullen tien , en ook vast gerefolveerd hebben, onze goede  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 509 de zaak, gefchondeD Rechten en wettige Confti- ( jtutie, met en neffens die geenen, die ons zullen Vl willen helpen, op die zelfde wyze te defendeeren, op welke men ons en onze wel herbragte 5, regten thans poogd te overheeren, en de wee tige Conftitutie en Eeden te verbreeken. ïe ameer daar onze Voorvaders 't ondmaglyk Jak der $ Spaanfche Dwingelandye niet hebbende kunnen nog willende draagen, maar het zelve tegen den Lands Heer met goed en bloed afgewend, wy zulks nog veel minder van onze gelyken, op zo een verregaande wyze, met verbreeking van eed en trouwe, zullen kunnen dulden. Wy vertrouwen in dien val, dat de Almagtige pnze goede zaak met zyn zegen zal doen verzeilen, en de onwettige aanflagen der geenen, welke zynen geheiligden Naam ontëeren, in rook zal doen verdwynen, en voorts van haare handen zal eisfehen het bloed, dat daar door zal mogen worden geftort. Wy pfotelleeren ondertusfehen, onder inhamp van onze vorige Protesten, tegens alle Refolutien , welke buiten onze verfchry ving ter Staatsvergadering reeds genomen rnogten zyn, of verder zullen mogen genomen worden over zaken , waar over wy verfchreven moeten worden, in fpecie rakende de gevestigde Conftitutie en Regee» rings- Reglement en alteratie, verandering of affchaffing van hetzelve, als dezelve nooit zullende dulden; en dus inzonderheid ook tegens het buiten onze verfchry ving pretenfe gerefol veerde, omtrent de dispen fatie van den Eed op bet Regeerings* Reglement, door eefie pretenfe Meerderheid op den Landdag te Deventer, in 'tlaatst van January laatstleden gehouden , en voorts tegen alle Staatsvergaderingen, Staats Refolutien en Staats Commisfien, waarin of waar over eenige Leden van de onwettig aangeftelde Magiftraats Leden der fteden Deventer en Zwolle reeds geadmitteerd zyn , of verder geadmitteerd zullen worden ; Jamin. iefvan tsfelt n de aten.  6oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam pen. Brief» Hei' ge*  JAARBOEKEN* Maart* 178?. 605 it ge handelwyfe van eenige weinige niet bloot„ geftelt worden." 3 . c Dan hoe billyk en regtmatig dit verzoek ook mogte zyn heeft het nogthans de Remonftm. niet j mogen gelukken daar op eenige de minRe dispo- / fitie te bekomen, terwyl integendeel, op dat Vt zelfde ogenblik het de meerderheid deezer Verga- n dering goeddunkt om eomform der verzoek, van Vl flegts vyf en dertig perfoonen te verftaan, dat / nu en fchierkomftig geene verfending van de verkiezing der Regeerings Leden aan den Heer Erfftadhouder plaats hebbe, en daar van per Misfive aan Zyue Doorl. Hoogh. kennis zal worden gegeven. .Een Decreet, Edele Mogende Heeren, zo willekeurig * als wéderrechtelyk en onbetamelyk. Willekeurig, daar het uit de vertekening vanwederzyts Requesten manifest is, dat ten minfteri ruim drie vierde gedeelten der Burgeren en Ingefeetenen van Appingadam zig voor de Contervatie der reehten den Heer Etfftadhouder eorripeterende verklaaren, en dus ontegenzeggelyM zulks aldaar door de volkftem gevorderd words Een Rem, wiens fchending, indien zy tegens dë belangens van Zyn HooÉ>h. klinkt, hedendaags voor de misdaad van gekwetfte Majefteit gehouden, dog in cas fubject, om dat zy zig voor de bewaring van de Rust en handhaving van wettig opgedragene Voorrechten, laat hooren, overzulks niet na de fmaak van de meerderheid der" Heeren Eedgenoten is , met een veraetitelyk ftilzwygen verworpen word. Wéderrechtelyk, daar dit recht van approbatie door het geheele Corpus van Appingadam, door' alle.de Cluften, en dus de ganfche. Stad , vry» willig en uit eigene beweging, aan Zyne Hoogh. is opgedragen, over zulks het Eedgenootfehari fchoon Ünanim , veel weiniger dien geringe meerderheid, geen de rainfte bevoegdheid heeft, om Mr ëf Appin» \eq, varf igezet. w de gten m Z. ÏOOgüi  ö35 NIEUWE NEDERXANDSCHÈ A-pmn < cadam. 1 Req. van \ngezet. voor de regten i van Z. Hoogh. ip verzoek van eenige weinige een Decreet van iet geheele Corpus te vernietigen, en door een Itrydig befluit, buiren effect, te ftellen,cum,quo modo quid Colligatum fit, eodem modo disfoln debeat. Onb&taamelyk, daar er geen de minfte reden word )f kan worden bygebragt, waaröm Zyn Hoogh. ju niet gelyk voor dezen meer gemelde rechten tal mogen uitoefenen, en men niet eens durft leggen, dat van dit recht ooit eenig misbruik genaakt, of daar door iets tegens de verlangens van het geheele Corpus uitgevoerd is$ gevolgelyk kan deze ongehoorde demarche niet anders, dan als een werk van ongerechtigheid worden aangemerkt, om v-  BfiSDi 614 NIEUWE NEDERLANDSCHE \- tie, en verzogt verftek van antwoord, admisfie van dezelve, en dat het hem nog zoude worden toegefcaan, zyn voorgeftelde excepus by monden naar rechten aantedringen. Hier op volgde dit Jppoin&ement : „ Preödent en Scheepenen, gelet op het „ wederzydfehe genotuleerde , houden d,e „ zaak ia advys, oidonneeren niet te min „ den gedaagden in perfoon , op requifitie, „ en aanzegging door een der Stadsboodens „ te doen, voor Prelidenten Scheepenen na» „ der te compareren." De Advocaat van Heusden protefteerde ook tegen dit Appoinclement, als nietig en van onwaarde; en beweerde, dat Hy op zy ne exceptie moest gehoord worden , en niet gezind was op eene nietige dagvaarding meer te yerfchynen. By zyn afgaan van het Stadhuisnaar zyn huis was er wederom eene menigte, die hoezee riep, en hem tot zyn huis geleidde. y De Advocaat liet het bv zyne perfoneele verfchyning niet berusten, maar deedt 's maandags daar aan volgende den 5 February door den Generahteits Deurwaarder Zró»,den Drosfaart voor 200 gl.., den Prefldent-Burgemeefter, Scheepenen, ieder voor 100gi., den Griffier voor 200 gl., den Procureur Roelands voor 400 gl., den Gerechtsbode Grotenboer voor 100 .gl. bekeuren in de vervallene boetens,, volgens het 1,46, 50 en 51 artikel der Ordonnantie van hep Klem zjegei van de Generaliteit, in dato o,  JAARBOEKEN, Maart, 17«7- *<5 November 1695, ™ P*ne tf^^at B' den Procesfe, ter zake dat zy hadden gebruik feiJakt van ongezegelde papieren daar op fSS gefpanneS, en recht gedaan hadden enz, Grave en Lande van Cuyk. Den 25 February is deze Waarfchouwing gedaan: Den Ondergetekenden als gefubftitueerden van den Hooa Wel Gebooren riee:e L. Baron van He," «en tot dln W.krsrn , Ajpcman c .ri Grave en Lande van Cuyk &c. &c. etc» ferïSnfïiomeii zyn de , dat zomtmgej perfoonen hebben kunnen goedvinden van Dorp tot Rnrnfn den Lande van Cuyk de huizen langs gaanS deoede Ingezetenen" aan te zoeken en was het mo£k te^eriuadeeren tot hertekenen van ZtonïneSe: onder anderen eenige Tustverdoo. «■nde Proiecten ,quafte onder voorgeving, dat zulks SSecneS nuten voordeel vertrekken zoude. ? D fmen vaders heeft kunnen goedvinden, ter hereS van dit ?oo zeer Condemnabei oogmerk, ScbSS Regentenenpaidraliereln^ van differente Dorpen des voorlz. Lande van Cuyk ^eeonvoiren op^andag den 26tebruary 1787. ten Huizen van Hendricus Mulder te Hops, «rek kende alzoo tot vilipendie van de PublieKe Auto- ^^didS'ondergetekenden fi. O. omtrend de willekeurige en rustverftorende ^derne pingen nietonverfchillig kunnende zyn ,by deeze AmDtsweeen alle en een ieder gantsch ernftig wShouwt en tevens interdiceerd, eenige bedui^ÏÏi of daaden te plegen. ftryd>g ïegens  GrAvè en L,ak»e van CuTK. Suhft. Ambtman, VERANDERING ONDER DE HOUGEj EN LAAGE AMTENAARS ENZ. Arkhem Den 25 Maart is alhier in den ouderdom van 77 Jaren, overleden de Heer Adriaan Baron van Lynden, Heer tot Reefen, befchreven in de tfiddedcbap des kwartiers van Nymesen Amcjonkerdes Amts van Over-Betuwe, en Luitenant Generaal van de Kavallery in dienst van dezen staat. Ha arlem. Oen 25 Maart wierdt de Heer Mi.Jan Frederik Parvé, Raad in de Vroedfchap en R: geerend burgemeefter deezer Stad , mitseadcrs RcDtmeefter van het H >og-Heemraadfchap van Khycland , in de Vroedfchaps- Vergadering de 616 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Fundamentede wetten, en waar door de rust onder de go.de Ingezetenen in de Lande van CW zoud•-; kunnen worden geturbeert. En dit alles voorbehoudens en onaepreiudicieerd zoojamge Actie als welgemelde Heer Amptman ten laste van de aanvoerders dezer tumulteuze evenementen naar regten en fpec.ale bevelen van de Hov e Overigheid competeren zal. En word den Roerbode der HoofJ Banke van Cuyk gelast en geauthonfeerd qeezen op voorich. Maandag des morgens de klokke tien uuren tot Haps te Puoüceerenen Copie van dien ten huizen ran gezegde Hendrikus Mulders te afloeren, Aftum Cuyk den 25 February 1787, (JVas geteekend) L, J. Brouwer.  JAARBOEKEN, Maart, 1787. 617 de raadplegende over het poinftvan reforme indee- 1 zer Rads Schuttery, den 29 derzelfde Maand door 1 eene Bloedfpuwing aangetasi , waar door hy in c den ouderdom van ruim 67 Jaaren is overleden. t 's G r a v e n h a o e. Den 4 Maart hebben hun [ ne Hooi» Mogende , in plaats van den Heer Mr. j. S. C, Nederburgh , tot 's Lands Advocaat aan j, gcReld , den 'Heer Mr. \Petrus Theoaorus van E Hamel, Advokaat voor de Hoven van Jufliiie alhier. Den 5 overleedt alhier,aan een verval vankragten , in den'ouderdom van 84 Jaaren en 2 Maanden , de Heer'Mr. Caspar Jacob Ravens , Raad in de Vroedfchap , Oud Burgemeefter der Stad Haarlem , en wegens dezelve afgevaardigd in de Hollandfche Reekenkamer. De Heer Egbert Marinus Fredrik Ivoy heeft ter Vergadeiing van Hun Hoog Mogende den Eed afgelegd, als Ontvanger van de Convoyec en Licenten te Amer.'foort. Den 30 van gem. Maand is alhier in den ou> derdom van 60 Jaaren en 8 Maanden, na eene inflammatoire ziekte van weinige da^en overleden, Jonkheer Wigbold Jan Theodoor Baron van def Does, Vryheer van beide de Noordwyken, Langeveld en Offem, befchreeven in de Ordre van de Ridderfchap en lidelen van Holland en WestFriesland , en wegens dezelve gecommitteerd in het Collegie van de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden, Bailliuw en Dykgraaf van Rhynland; Bailliuw en Schout van 's Gravenhage; Curator van 's Lands Univerliteit te Leyden ; Drosfaard der Stad en Lande van Heusden; eer Re Commisfaris van 's Lands Pofteryen; Hoofd-Ingeland van Oelfl.ind, Lieutenant Houtvester van Holland en West-Friesland , Bewindhebber vsn deOoscIndifche Compagnie ter Kamer op de Maaze,Raad en RentmeeRer Generaal der Aödye van Rhynsburg enz. /ERAff>ER1NGNDER E TIOO- K en A ace iM i' EAflRS  m NÏEÜVVE NEDERLANDSCHE bering ondiïr J)Ë, hooge en Am te- raars enz. By Hun Ed- Groot Mog. de Heeren Staten van Holland en West - Friesland, is den 27 Maart de navolgende Mili'aire aanftellinge gedaan : onder het ade Regiment vun den Heer Luit. Generaal Vorst van Waldeck : ( vermits het överlyden van Johan Philip Batiilfy) tot Kaptein van een Compagnie, den Kaptein Commandant Johannes Behr% tot Kaptein Commandant van de 'wetvie Granadier Compagnie den Luitenai t Willem Sfacke ; tot Luitenant den Vaandrig Johan Daniël Jaqu'm de Bettoncowfi tot Vaandrig .... Wiegand Onder het Regiment van den Collonel vanPabst: ("vermits het överlyden van F. H. Quichenon de Qhastillon) tot Kaptein Commandant van de ade Giana der Comp , den Luit Geórge van Masfau : tot Luitenant, den Vaandrig Johan Adriaan van1 Cattenburch en tot Vaandrig, den Kadet Pieter Joan Baugeman. Onder bet Regiment Kavallery van den Lieutenant Generaal Landgraa< van Hes/èn- Philipdhall: (vermits het overlvden van den KowetWillem Wierti tiin Coehoorn) tot Kornet,den Kadet Petrus Schouten. Onder het eerRe Regiment Oranje Nasfau'. (vermits bet verzogce 1 n bekomen ontflag van van Ffed.R. li., van de Wallj tot Vaandrig den Kader Sergeant van het gewezen Cotps van den Lieutenant Collonel de Stembach, Jacobus FuU U;igs. Rn onder het Regiment van den Collonel Sulyard de Leefdael: (vermits bet verzogte en bekomen finiflag van B. J de Schepper) tot Vaandrig» den Kadet S. Jok. Dabenis. Leyden. Den i Maart is alhier, in den ouderdom van 47 jaaren, overleden de Hooggel. Heer Johannes Nicolaus Sebastianus Allamand, A. L. M. Doét t in de Wysbegeerte, als mede Profesfor in de Philifophie en Wiskunde aan 's Lands Dniverfiteit alhier, Lid <-an de Koningl. LondenJche Sociëteit, als ook van de Haarlemfche en R-otterdamJche Maatfchappyen. Dea  JAARBOEKEN , Maart, Ï787Ï 6lj> Den 15 Maart, Is tot Secretaris van 's Lands v tlnrverlT'eïts Vierfehaar aangefteld de Heer Mr. B J.i oh George Hieronimus Rahn. o Ook hebben de ». H. Curateuren en Burge- D meegeren ten welver daaeden Heer Dawen, Pro}. G Mathcfebs öublimioris ut ê° ArchitetturaCmhsMt- L litatis B Hydraulica tn Lid van verfcaeidene Geleer- $ de Genootfchappen, aangefteld tot Ord. Profesfor p Phyfices, als" rr.ede den Heer Brugmans, Botanicesz Profesfor en mede Lid van veri'cheide Geleerde Genootfchappen, tot Ordin. Profesfor Hiftorue Nataralis; beiden in plaatfe van wylen bovengem. Heer Allamand. . - +4" ■ t> De H. H. Curateuren over's Lands Umverüteit alhier en burgemeefteren dezerStad, in hunne luatstgehoudene Vergadering btflooten hebbende, ten nutte der Siudenten inde Medicynen alhier, een Nofocomium Clinicum opteregten, hebben tot Pro]'esfores Collegii Medico ■ PraEtici aangefteld de Heeren N- G. Qosterdyk Jansz.en N.Paradys, beide Profesforen in de Medicynen alhier. AmstkLdam. In plaars van den Heer A. Backer, die op zyn verzoek zyn ontflag bekomen heeft - is door Heeren Burgemeefteren , op voor. dragt van den Heere Burgemeefter Dedel, tot Secretaris van den Krygsraad aangefteld , de Heer Mr. Jan Willem Thierens , die den Eed , deswegens, öp den 7 Maart, in handen vanHun Ed. Groot Achtb., heeft afgelegd. Directeuren van den Levantfchen Handel en Navigatie in de Middelandfche Zee hebben, op den 27(ten der bovengemelde maand, tot Secretaris aangefteld den "Heer Theodore van Mar. felis, in plaats van den Heer en Mr. Ifaac Hooft, welke dien post had neêrgelegd. In Burgemeefteren kamer ftond deze begeving aan den Bui gemeefter H. Hooft, Dz.dog welke deze begeving afllondt aan gem Heeren Directeuren, die opdeelden , dat deze aan Hun ftoudc. eraneringder e hooe en \ge mte! aars nz^  6io NIEUWE NED. JAARB. Maart, 1787. Veran DÉRINt ondbr bk IIOO ge EN J.AGB Amte- FAARS ENZ. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 19 Maart Rotterdam den 19 Maart. by de Z. Zak. haver.VriefeBrouwiS a 19 Tarw Jarige, Ouds is&a 20 8|Paardebookeh 20 a 22 —. nieuwe jö a 20 8 Duiveboomich 22 a 25 e* — bianwe 15 a ïösjMKooLzAAB 50 a 56 —— Zomer 14 a 17 » Moutwyn 5fo£de3oVc. Rogge Zeeuws enlni. 13 a I42j|| by l1en Steen. E»te* Grauwe lü a 28 J^Vlas Allerbeft 60 a 66 ft, ■ ■ —- Groens 22 a 25 g Best 46 a 50 ft. Witte 15 a r? fi Middelfoort 35 a 40 fr« Wittebooken Kleinejó a 22 8 Gemeen 26 a 32 ft, hy 't Laft. •. Allergemeenst 23 a 28 ft* Koekweit op 152 15 a 20 Gebst Winter 18 » 21 of —-— Zooier 17 a ityjg Utrecht, Den sofMaart, heeft de Hoog Eer w.en Hooggel. Heer Sebald Rau, DoStor in de H. Godgel. en Hoogleeraar in de Oofterfche Taaien en\Oudheden, gelyk ook in de Uitlegkunde en voor» beeldige Godgeleerdheid, de waardigheid van ReSior Mant ficus aan dezer Stads Hoge School overgerageti aan een Hooggel. Hr. Chr. Saxei A. ,L M. en Ph. Do6t en Hoogl. in de Hiflorien, Oudheden, Welfprekenheid en Vader land fiche 'Gefchiedenis, onder het uitfpreken eener plegtige reden* voering, inde giocte Academifche Gehoorzaal; de Difficultatibus , quibus premitur Antiquitatis Judaicce Studium, deque Judicio in eo regundo: dat is , over de moeilykheden, waar mede de Beoefening der Joodfiche Oudheden belemmerd word, en de oordeelkunde, welke daarby behoort in agt genomen te worden.  N I E Ü W Ë NEDERLANDSCHÊ JAARBOEKEN, April MDCCLXXXVII. GELDERLAND. Z u t p h e n* Wy hebben in ons voorgaand ftukje gezien, dat men den Landslieden hier hadt diets gemaakt, dat zy geen dienften verfchuldigd waren ; dat dus die misleide lieden niet alleen geweigerd hadden te betaalen; maar ook met geweld tegen de peinding zig hadden verzet, waar doof veel beweeging en oproer ontftaan is. HetHof heeft dan in 't begin van Maart eene commisfie verzeld,van de noodige hulp van eenig krygsvolk, naar het Scholtamt van Zutphen gezonden, die eenige voornaamilen van de oproerigen heeft gevat en naar Arnhem doen brengen. Veele andere fchuldigen zyn het ontkomen , en naar Overysfel en elders ge vlugt. Hat*  6i* NIEUWE NEDERLAN DSCHE Hai tem.. H A T T E M, Het Hof van Gelderland heeft hier 10 dagen agter een vertoefd , tot het inwinnen van kondfchappen , wegens de plunderingen , na het innemen van deze ftad door het krygsvolk in September 1786 gepleegd; ook om te onderzoeken, welke uitgewekene Burgers hier wederom te rug zyn gekeerd, en dus van de amnestie hebben gebruik gemaakt. Het Hof heeft ook eene ftrenge Publicatie tegens alle geweldenaryen doen aflezen , en eene belooning van 100 zilveren ducatons uitgeloofd aan de Aanbrengers van diergelyke Geweldenaars. Ook zyn 5 Gemeenslieden die voor September 1786. willekeurig waren aangefteld,weder uit die posten gezet. N Y K E R K. Het was,zo als ons berigt wordt, op den 8 Maart laatstleden niet by enkele vreugdebedryven onder de Ingezetenen dezer plaats gebleven ; maar , de verdeeldheid van gevoelens veel verbittering verwekt hebbende , heeft deze verbittering aanleiding tot ongeregeldheden, beweegingen en zelfsdaadelykheden gegeven. Dus is den 7 April de Momboir van het Hof met een bode , twee Stadsdienaars en eenig krygsvolk aangekomen , om naar het voorgevallene onderzoek te doen, en de fchuldigen te vatten en naar Arnhem over te brengen. HOL*  SJAARBOE KEN, April, 1787. óaj HOLLAND. Dordrecht. Den 7 April is by den Oudraad dezer 1 ftad met meerderheid van ftemmen tot de vermeerdering van de Rotterdamfche Vroedfchap met 16 Leden befloten. Zedert eenigen tyd was al het misbruik ingeflopen , dat zommigen , die het harnas aantrokken, voorgaven uit naam van degantfche Burgery te handelen. Uit Utrecht zyn egter geheele lyften waereldkundiggemaakt van namen van Burgers en Ingezetenen, welken in al het gebeurde aldaar geenzints hadden toegeftemd. Te Amfteldam en te Rotterdam zyn in deze maand April, eenige Regenten, die zwarigheid vonden , om met den ftroom mede te gaan, afgezet,(gelyk wy onder de artykelen van die fteden verhaalen zullen) en zulks was quafi op naam van de gantfche Burgery gefchied. Zeker was het gefchied, om daar door de meerderheid der anders denkende te vernietigen, en den klem der zaaken overtebrengen aan de andere Regeeringsleden, die voor het nieuwftaatsgeftel waren. Onderwyl waren veele Ingezetenen , zodanigen, die niet wars van verbeeteringen, niet afkeerig van herftel van ingellopene misbruiken waren, die integendeel hetzelve hartelyk wenfchten i maar die teffens beSs 3 kom- DORD» ECHT.  624 ' NIEUWE NEDERLANDSCHE Dori RSCHT »• kommerd waren over de middelen, die merj • gebruikte die bedenking maakten, of die middelen wel eerlyk, althans voorzigtig ge» noeg waren ; die vreesden , dat drift geen beftendig herftel, maar veel eer ramp, onheil . en wel eens Slaverny in plaats van Vry, heid kon ten gevolge hebben; die, ten eenemale, allerlye daaden van geweld en overheerfching, waar die ook gevonden worden „ afkeurende , dus ook een weerzin hadden tegen het uitzetten van braave en eerlyke yegenten , zonder last van den Souverein, willekeurig , en op naam , maar volftrekt Zonder toeftemming der Burgery; die vermeenden, dat daar door alle vryheid van ge, voelen en ftemmen in de Raadsvergaderingen weggenomen wierdt, en alles op dwang moest uitlopen , — zodanige Burgers en Ingezetenen waren bedugt, dat diergelyke willekeurige en geweldadige handelwyze, die zelfs van de bedaardfteen doorzigtigfte, dog het kleinfte getal uitmakende nieuwftaatsge^ zinden , ten hoogftenis afgekeurd,tot hunne ftad zoude overilaan, en men ook quafi op hunnen naam tot zulke Rappen zoude komen, Zy meenden dus als eerlyke Lieden hier tegens te moeten voorzien, en cordaac hunne denkwyze ten dezen opzigte aan den dag leggen : gelyk zulks gefchiedde by het navolgend Antidotaal verzoek, woordelyk; mn dezen inhoud; 'dm  JAARBOEKEN, April. 1787. 625 Aan de Ed. Groot Achtb. Heeren Dord» Leden ven den Oud-Raad der btad recht. Dordreclit. De ondergeteekende Burgers en Inwoners der Rad Dordrecht, vernomen hebbende, dat in verfcheiden Steden binnen dez< Provincie, op naa n der Burgeryen, verzoeken werden gedaan, wel ke met de generale gedagten van allen geenzmts overeenRemnien, en niet wetende of ook mogelyk binnen deze Stad zulks zoude kunnen plaats hebben , nemen de vryheid , zich te keeten tot U Wel Ed. Groot Achtb., inltant^lyic verzoekende, dat door U Wel Ed. Groot Achtb., op geene Adresfen of Verzoeken , hoe ook genaamd , con> cernerende zoo het Lighaam der Regering als der Burgery , en op den naam der Burgery gedaan wordende , eeoige het minfle reguard genomen of aan dezelve gedifereert moge •a er« den; alvorens de ondergeteekende als Mede Bur, gers en Inwoners, aan wien het belan» der Stad, zoo wel als het welzyn van hunne Kcgenten en Mede - Burgers, ten hoogde ter harten gait, daar op gehoord werde, en dus yder voor zich zei ven hunne manier van denken zou Je kunnen te kennen geven. Verzoekende mitsdien dat deze mo^en wo len aangenomen voor antido'aal of tegenwerkerd verzoek, 't Welk doende &c. Dit ftuk , hoe kort, was kragtig genoeg om het gevoel van die geenen op te Wekken, die een .andere ftaatsgefteldheid zynde toegedaan, vermeenden, dat voorgem. ftuk zyn opzigt tot hun zoude hebben, of kunnen hebben. Zy vervoegden zig dan ook den laatftcn April tot de Regeering by een Request, het welk niet kwaalyk opgeft.ld, levendig 'van ftyl is; maar in het welke egter S s 3 de r cr <*uqi\ tegen uitzetting vatt Regenten»  eaS NIEUWE NEDERLANDSCHE DoBD» RECHT, de moeilykheid doorftraak om zig tegen de eenvouwige zaak en voordragt van het Antidotaal verzoek te verzetten. Ook zyn in dit1 Adres verfcheidene ftelljngen vervat, die aan vry wat bedenkingen onderhevig zyn. Het bevat ook zydelingfche befchuldigingen van tweedragt, vooroordeel en eigenbelang in de Raadzalen; maar beflist niet, welke party aan die gebreken hinkt. En het is niet genoeg, dat men in dit Adres deszelfs teekenaren, en hunne werkzaamheid, die van verligte Burgers, en de anders denkende, misleide Medeburgers noemt; braafheid en trouw aan die met hun eensdenkende zyn, het tegenovergeftelde aan anders denkende toeïchryft. Het is niet genoeg,zig te bedroeven, dat 'er onder de Regenten ook zulken zouden gevonden worden, die ganfch verfchillende (mogelyk voorzigriger en meer beradene) gevoelens koe/leren; nog dezelven even daarom te befchuldigen, dat zy zig zouden verbonden hebben , om fteeds tegen de begeerte des volks, (althands van die geenen, die zig het volk noemen ; want nimmer is het volk opgeroepen en gehoord ; nooit zyn de kenmerken van de ware volkftem in aanmer-* king gekomen (*) ) en die der beste (tithands met de begrippen der Requeftranten, die nog niet bewezen zyn de besten te zyn, inftem.. men, (,*) Dit herrinnerc ons het zeggen van den beroemden Vattsl Droit des Gens L. I. c. 3. p. 32. // n'ap. farfient pas d un petit nombre de choyens de mettre l'eMi en peril „ Jous pretexse de ie fefortucr,  JAARBOEKEN, Aprilt 1787. *»7 mende) Regenten san te druisfchen. Wanneer iemand, als een eerlyk en braaf Re-« cent een gevoelen uitbrengt, verfchillende van de Mede - Regenten , welken met de Requefcranten wel eenen weg willen opgaan; is zulks dan daarom terftond een aandruisfchen ? enz. En wat het vertraagen van pogingen aangaat; een eerlyk Regent mag die niet bevorderen,en moet zelfs volgens zyn geweten met eerlyke middelen die vertragen, indien hy die pogingen onberaden en van gevaarlyke gevolgen agt. Dus de Bur* gersen zyne party voor te dragen, als eindelyk zig deswege veelligt wraak tegen zulke braave"Regenten kunnende verfchaffen , is geenzints hen in een gunftig ligt voorftellen. Men leze het adres, den 30 April ingeleverd, en oordeele zeiven, Aan de Ed. Groot A:htb. Heeren Leden van den Oud • Raad der ftad Dordrecht. EDELE GR. ACHTBARE HEEREN! Is het eene onbetwisbare waarheid, dat er tusfehen alle lichamen en derzelver deelen zulk een juist verband plaats heeft, dat geene van dc laatstgenoemden befchadigd of beleedigd kunnen worden, of het geheel ondergaat daar van het levendigst gevoel, ja ontfangen dikwils zulk een fterkfte fchok, dat het door dezelve niet alleen aan het kwynen Raat, maar zelfs geheel dreigt in te ftorten ; — even zoo is het met eene BurgerMaatfehappy gelegen; — de Leden van dezelve te famen, in zoo veele groote of kleine lighanivt» vereenigd, Raan met eikanderen in de naaufte S * 4 be- DORD» ECÜT.  628 NIEUWE NEDERLANDSCHE DoRD Reg. tegen voor/s» Stntidot. vet zoek. betrekking, elk is een onmisbiar deel, en aileti moeten dienstbaar zyn tot in üandhouding van hee geheel; de minde afwyking hi<*r van verfpreid haren nadeel'gen invloed, en kan by verdeden voortgang niet anders dan eene ganfche omkee ring der Burger-Maatfctiappy tengevolge hebben. Indien ergens ter Waereid, voorzeker zal de waarheid hier van ten opzigte van ons Gemeene. best volkomen moeten erkend worden. Met U Ed. Groot Achto. geboren ofopgevoed op eenen beperkte grond, die met het Vryheidsbloed onzer Voorvaderen als doortokken is, alwaar de algemecne Wetten aan elk en een iegelyk dezelfde voorrechten en pligten voorfchryven , is net ook onbetwistbaar, dat wy onderling hec hoogde belang hebben op des onderen gemeenfchappelyke en byzondereonafhanglykheid, eer, rust, voorfpoed en welvaren, en daarenboven ten duurfte verpligt zyn, om die elk in zyn postenftand te bevorderen en te handhaven, als welken de eenigfle gronden uitmaken van het Verbond der Unie, en waar op ook nog de Eed van den eerften Regent tot den minden Burger nederkornt. Waren deze beginzelen niet door toegevenheid en weelde verduiderd, of door misbruikt gezag verkragt geworden, onze Natie had den hoogden trap van Maatfchappelyk geluk bereikt, en zeker niet behoeven te kampen tegen eigenbaat en trotschÖeid, door welken beiden, zonder tusfchenkomst der Godlyke Voorzienigheid, die onzen ^erderflyken (Jaap als in een nieuw leven van werkzaamheid herfchapen heeft, wy veelligtin den diepen afgrond van verderf nedergezonken, met onze Kinderen reeds de Onderdanen van ten willekeurig gezag, zoo niet in naam, altans zeker in de daad, zouden geworden zyn. Masr 7a! dat nieuwe leven zyn volkomen werking oeiferen, en zynen gelukkigen invloed door alle rangen der Maatfch.ppy verfpreiden, dan moet de fchadelyke tweedragt gefluit, het blinl tetr  JAARBOEKEN, April, 1787» 629 vooroordeel gebannen, en alle eigenbelang ter zyde getteld worden. R Vooral die tweedragt, welke toe nog toe m de Raadzaal, alwaar de eendragt haren Zetel moest gevestigd henben, de gewigtigfte belangens van tt Stad en Vaderland ongelukkig doet vertragen ; - v< vooral dat vooroordeel, het welk blindelings met ^ dan haat en at keer voedende, de heilzaamfte be- vt Ruiten tegenhoud;-vooral èateigen belang, waar door veelal opofferingen gefchieden aan Hem, wiens onbeperkt vermogen riet dan allernadeehgfte gevolgen kan te weeg brengen vooreen volk, dat niet ontaart "an de deugd zyrier Voorvaderen , de vryheid als het beste gelchenk, en de ware GonRitutie des Lands, als de edelfte bezitting, hoog waardeert. Op deze beginzelen alleen, rust de werkzaamheid van den vBrachten, den weidenkenden Kurger, den eerlyken Vaderlander. - Hier om verfoeit hy all's wat lebaden zoude kunnen aanbrengen; ea wel verre van zich het belang des Vaderlands niet aan te trekken, gaat hy in tegendeel alle aarllagen tegen het zelve kragtdadig te keer, terwyl hy tevens alle u> terden vermyd en tegenwerkt. — Hy getroost zich ook daarom alle va'fche aanteigingen van zynen misleiden Mede- Butger, en alle listige tegenwroetingeu van een meer ervaren gedeelte, ja hy verduurt tot in den hoogden nood de fmadelyke te leurftelling van hem en hun , die volgers Ampt en Püg', zo al niet de eerden moederi zyn, om hem voor te gaan , alcans zeker zyne aangewende pogingen met al hun vermogen behoorden te und^rfteuncn. Dit zyn de gevoelens, Ed. Groot Achtb. Heeren ! met welken onze harten doortrokken zyn, en die wy vertrouwen, dat door geen eerlyk Nederlander kunnen gewraakt worden. Daar wy nu zoo wel onze eige verpligting, als die van onze Vertegenwoordigers kennen, en de braafheid en trouw in den eenen, zoo wel weten DoRD- ïch r. Req. gen 'orph. 'nt'dotê rzoek»  63o NIEUWE NEDERLANDSCHS r Doitn secii r. Req. tegen voorfz. Antidot verwek» • ten te eerbie iigen , als wy het tegen onrgejte'de in den anderen afkeuren en verachten, zoo erkennen wy met blyafchap re ;en te e-ben , om boven andere van onze Zusterlyke Steden op vele weldenkende Vaderlandfche Rege ten te mogen roem dragen, terwyl wy aan den anderen kant tevens met leedwezen moeten belyden, geen minder reden te vinden ons te bedroe, ven, dat er onder het midden van onze Regenten ook zulkeu gevonden worden, die gansch verfchillende gevoelens koe/lerende, zich als hee ware fchynen verbonden te hebben, om fleeds tegen de bogeerte des Volks en die der beste Regen, ten aan te druifchen, en derzelver billyke pogingen te vertragen, waar uit niet anders dan onheilen voortvloeijen, die de fchromelykRe gevolgen zouden kunnen na zich Repen, dewyl de Burgers eenmaal afgeflooft door zorg en waakzaamheid, na het uitoefFenen van het taai Re geduld, zich in het einde veelligt wraak zouden kunnen verfchaffen. Wy behoeven niet lang naar bewyzen te zoeken om de waarheid van onze biliyke klagten te Raven. Want om niet eens te fpreken van het gemanifefleerd gevoelen, het welk die bedoelde Regenten niet alleen aankleven, maar by alle voorkomende gelegenheden zelfs openlyk aan den dag leggen; behoeven wy ons flegts te herinneren alle de middelen, die men heeft in het werk geReld, om onze rechtvaardige pogingen, tot herftel der verloren Vryheid te verydelen , om onze billyke begeerte te vertragen, onzen arbeid moeijelyk te maken, en waar het mogelyk daar door uit te werken, dat wy even als in vroegeredagen, van onze Vryheid niets dan den blooten naam overhielden. Getuigen hier van onder anderen is de herftelling van byna alle de Privilegiën onzer Stad; een yder weet met hoe veel zorg en moeite de- zel-  JAARBOEKEN, April, 1787; 631 zeiven herkregen zyn, uit de handen van hun, I die dezelven/overeenkomftig hunne dure ver-re pligting, handhaven en befchermen moeiten, niectegenftaande het blykbaar was , dat de dugtigheid van onze billyke vorderingen den genen tet het best bekend waren, die dezelven het meeste betwistede. • A Getuigen hier van is de jongfte Misfive aangaan vet de de verkiezing van Burgemeesteren aan Hun Ed. Groot Mog., door zeven Leden uit het midden van U Ed. Groot Achtb. gefchreven, waar in niet alleen de bolwerken der Vryheid, onze Privilegiën en Accoorden gehc el tegen onze belangen verklaard en uitgelegd worden, maar ook de pogingen ter verkryging van de by ons en de ganfche Natie zoo zeer gewenschte Grondwettige HerJlelling, als een bron van verwarringen belchoud; en aldus aan 's Volks Hooge Vertegenwoordigers •word voorgedragen. Getuigen hier van zyn de menigvuldige Tegenkantingen tn Protesten federt de jongstverloopen Jaren, aangeteekend in de Notulen van U Ed* Groot Achtb. Vergadering» waar uit volkomen blykbaar is, dat die der bedoelde Regenten meest allen rechtfireeks aauloopen tegen het hartelyk verlangen des Volks en het gemanifelteerdgevoelen der braaflle Regenten, -n Protesten , die alleen fchynen ingerigt te wezen, om de heerschzu"!igen onder de Nakomehngfchap de middelen in de hand te geven, om de herltelde Voorrechten by eene vroegere of latere gelegenheid weder te verdrukken en ten onder te brengen. De herdenking Ed- Groot Achtb. Heeren van deze bezwaren , om geen grooter aantal op te halen, heeft het billyk ongenoegen van de weldenkende Burgery onzer Stad denman ontftoken, dat hetzelve, gevoegd by onze vurigever* langens, om de hoogfte noodzakelyke Eendragt in de Raadzaal, en het vertrouwen tusfehen hec Volk en zyn vertegenwoordigers eens eindelyfc her- lORTÏ» CHT. Req. en ffit. Uidot, zoek.  <53* NIÉUWE NEDERLANDSCHB üord Recht. r Req. tegen voorfz. „ Jintidot verzoek. herfteld te zien, ons reden genoeg geven zoude * om de jongde Ji ippen van onze naburige Steden na te volgen. Dan Ed. Groot Achtb. Heeren .' oe zeer y ook de bedoelde verrigtingen van onze Amflerdamfche en Roiterdamfcke Medeburgers goedkeuren, ge* Jykvvyonze gevoelens daaromtrent openiyk aan den dag hebben gelegt, betuigen wy egter, daÉ wy in deze Stad, even als zy, niet dan ongaarne en in dtn hoogden nood daar toe zouden befluiten. Op hoe vele redenen onze bekommering op die fommige Ledendezer Vergaderirg ook gegrond zy, wy kunnen egter nog niet vermoeden, dat zy nu, daar zy het lieve Vaderland in eenen byna vegen ItaaÉ voor hunne oogen zien nederleggen, niet mede zouden tot fchieten om hetzelve te redden. _ neen Wy vleyen ons, dat het eindelyk ook hun medelyrien zal gaande maken, en dit belet ons te vrezen < dat wy immer tot dien altoos nootlott gen, maar dan noodzaaklyken flap gebragt zullen worden. Wy verwagten,.ó Achtbare Vaderen! dateenmaal het gewenscht tyullip daar zal wezen, waar in de algemeene belangen des Volks, door elk van U Ed. Groot Achtb. als om flryd zullen ter harte genomen worden , tn in die hoope is het, datwy wenfehen, dat ons verlangen den behoorlyken indruk zal maken op de harren van U Bd. Groot Achtb., en vooral op die genen, die zich tot nog toe tegen de pogingen des volks en der beste Regenten verzet hebben. En zoo er onverhoopt onder U Ed. Groot Achtb. nog mogten gevonden worien, welken zouden kunnen weigeren gehoor te geven aan onze begeertens . verzoeken wy de zoodanigen, met allen ernst, liever den hun toevertrouwden Pose van Keaent uit eigen beweging te willen nederleggep, dan dat zy door hunne haiftarrigheid het Volk doen befluiten, om hen tot den kring te doen we.  JAARBOEKEN, April, 1787. 633 wederkeren, waar uit zy tot den eeren Post van Rep ent verkoren zyn. h Terwyl wy daarentegen, ten aarhooren van een Alwetend God, welmenend belooven, dat wy die genen van U Ed. Groot Achtb., die zich u met de daad Voorftanders betoonen van s Volks vt dierbaare Voorrechten, als onze Vaders befchou /wen zullen, met een oprechte toegenegenheid ag- v' tervolgen, en hen is 't nood) met de wapenen in de vuiften, als Man en van eer, tegen allen aanval verdedigen, ja dat wy liever ons leven gewillig voor hun zullen opofferen, dan dat wy gedogen zouden, dat zy in hunne Perfonen of Goederen, van wie het ook zyn mogL, immer benadeeld wierdt. n. Waarmede wy eindigende, U Ed.Groot Achtb. aanbeveelen in debefc erming des Allerhoogften , wiens voortdurenden Zegen wy over deze v ergadering en allen derzelver Vaderlandfche befluiten eerbliedig affmeeken, en de Eer hebben ons te noemen, EDELE GR. ACHTB. HEEREN2 U Ed. Groot Achtb. onderdanige Dienaren, De Leden der gecombineerde Vergadering, reprelenterendede De. kenen der t'faamverbondeneGilden, de diie Schutteryen en Officieren der Burgerwagten, alle binnen deze Stad. Dordrecht den 30 April A. LAMME, Prefident. 1787. C. F. DUFFER C. Z. Seerst. Haar. Dop o.' echt. Req. gen orfz. 'ntidoL •rzoek.  «34 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haai LEM. Haarlem. De Burger ■ Schuttery wierdt door veelen' geoordeeld ongefchikt tot het oogmerk van derzelver inftelling. Hoe wel anderen zulks uit een verfchillend oogpunt befchouwden. Zie hier voren bl. 188. en volgg. Men was in het voorleden jaar reeds hierop bedagt geweest, en de krygsraad hadt den 31 Augustus eene commisfie tot ontwerp van een plan van verbetering benoemd , welke den 28 December verflag van haar verrichte deedt. Vervolgens wierdt het ontworpen plan ter lezing van de Bi rgery gelegd , en door den krygsraad aangenomen zynde aan de Heeren Burgemeefteren overgegeven om in de Vroedfchap inteleveren: in welke Vergadering het nieuwe Reglement den 26 der voorleden maand goedgekeurd wierdt, en de invoeting van hetzelve aan Heeren Burgemeefteren opgedragen. Eene der hoófdpunéten van de nieuwe inrichting was het aanneemen van het zedert 17 jaaren hier in ftand geweest zynde Genootfchap van Wapenhandel, tot eene der drie Bataillons, welken het defenfieweezen der fiad in het vervolg zouden uitmaaken , onder den naam van de Schuttery pro Arts et Focis, en het oprichten van twee diergelyke nieuwe Bataiilons onder den naam vande Schutteryen van de CLuveniers en van St. Joris. Ten dezen einde wierdt den laatften Maart door den krygsraad en de officieren van het  JAARBOEKEN, April% i?87- Ö35 Genootfchap een voorflag gemaakt en aan hun Ed. Gr. Achtb. ter goedkeuring aange-1 boden van 22 gequalificeerde perfoonen tot oprichting der twee nieuwe Bataillons en eindelyk de dag der invoering bepaald op den 5 April 1787. . ■ ^ Ingevolge hiervan vergaderden alle deJLeden van het Genootfchap des morgens voor tien uuren op den Doelen , alwaar tegelyk ook zaamgeroepen waren de Leden van den ouden krygsraad en de 22 gequaliflceerden. Ten half elf uuren verfcheen aldaar eene Commisfie uit de Regeering, beftaande uit de Heeren BurgemeeReren Mr. C. J. Van Dam en A. Heshuyfen , den Heef Penfionaris Mr. P. L. van de Kafteele, en den Heer Secrètaris O. van Schuylenburcb, welKe op de Krygsraadskamer zitting genomen hebbende, by monde, en na eenen aanfpraak van den Heer Penfionaris , de Leden van den ouden krygsraad van de^elver gedanen eed onrfloeg. Vervolgens afgetreden en op het veld gekomen zynde, alwaar het Genootfchap in orde gefchaard Rondt, deedt de Commisfie de wapenfchouwing van hetzelve en ontving de krygseerbewyzen : waarna de Heer Penfionaris uit naam der Commisfie voor het front alle de Leden des Genootfahaps, voor 20 verre zy Leden der oude Schuttery waren, ontfloeg, en voor 't overige een aanfpraak deedt. Dit geëindigd zynde wierden de officieren van het Genootfchap op de krygsraadskamer geroepen en aldaar in Jiun»e posten beëedigd , gelyk mede de 22 ge* Tt qua* Haar* eM.  6j<5 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Haar-, lem. jualificeerden den officiers - eed in handen 3er Commisfie afleiden. Waarna de officieren der nieuwe Schuttery^/'o /Iris et Focis, ap den Zaal der Doelen , eerst hunnen onderofficieren , en vervolgens den Schutters, Compagnie voor Compagnie, binnen geroepen zynde, den eed afnamen : terwyl inmiddels de geheele oude Schuttery by Publicatie , ten puye van den Raadhuize gedaan , voor derzelver beweezen dienst bedankt en uit den eed ontflagen wierdt. Het Bataillon toen in orde herfteld zynde toog den Doelen uit door de Gierftraat , groote Moutflraat en Markt naar de oude Groenmarkt, en nam bezit van dezelve, als zynde de beflemde Vergaderplaats van dit Bataillon. De Musketier Compagnien wierden vervolgens aldaar afgedankt, terwyl de Grenadier Compagnie de Vaandels naar het huis van den Collonel Mr. D. J. Canter Kamerling overbragt. De nachtwachten zullen, tot dat de fchikkingen deswege zullen kunnen ingevoerd worden, waargenomen worden door de Schut tery pro Aris et Focis, terwyl de gequalificeerden reeds op het Prinfenhof zitting houden tot het aanneemen van Schutters tot de twee nieuwe Bataillons, welke zy dan zullen verdeelen en in elke Compagnie de officieren door de Schutters laaten verkiezen. Den 17 April wierdt by de Vroedfchap dezer ftad, met eenpaarige ftemmen befloten,  JAARBOEKEN, April, 1787. 637 de vier Vaandels voor de twee nieuw opgerichte Bataillons der Schuttery dezer ftad ,1 namelyk van de Cluveniers en St. Joris, aan dezelve van ftadsvvege aan te bieden. Den 16 hebben de Heeren officieren der drie Bataillons van de nieuwe Schuttery : namelyk van het Bataillon pro Aris et Focis Mr. D. J Canter Kamerling Collonel, Mr. Joh. Enfchede Luit. Collonel, A. de Waal Malefyt Majoor , H. A. Parvé, P. H. K'aarenbeek , Mr. C. A. van Sypefteyn , H. Horstmans en /. C. Sterk kapteinen , J. de Waal Malefyt , Mr. C. Pefta ozzi Camerling , J. Scholting , J. van Walrê en W, J. van Follenhove Luitenanten ; van het Battaillon der Cluveniers J. W. Druy* vefiein Collonel , S. A. de Nooy, J. IL Fröichen, C. H. van Heimenberg Reuvens^ C. A. Testart en P. Kops Goedfz. kapteinen , J. N. Elout, J. E. van Varelen , j. Radeker, Dr. W. Brouwer Bosch en Ft f. Prince Luitenanten; en van het Bataillon van St. Joris J. J, Cambier Collofiel , G. Kok Junior , Mr. H. Z. Couderc , D* Hazufft, Mr. J. P. van Wickevoort Cromrnelin en Mr. G. W. van den Ende kapteinen, en Mr. D. Donker van der Hof s J. M. Guêpin, I. D. Kuenen,Dr D. Veegens Tunior, en Mr. C. C\ van Valkenburg Lieutenanten ; hunne eerfte Vergadering op den Doelen gehouden, en met verwisfelenden rang tusfehen de Officieren, den grooten1 Krygsraad uitgemaakt ; by welke gelegenheid tot Fiscaal is verkoren de Heer J. Hé Tt % ' Ft ai-  Haar lem. 638 NIEUWE NEDERLANDSCHE •Frölchen , en tot Secretaris de Heer P. die Crocq. De Heer Mr. C. J. van Dam, zich bevindende onder de perfoonen , welke de Ridderfchap en Delft enz. hadden benoemdt tot de Commisfie over het tweede Lid der Haarlemfche propofitie, heeft in de Achtb. Vroedfchap dezer ftad voorgefteld, of het niet zyne plicht was voor deze Commisfie te bedanken , dewyl het bepaald oogmerk dezer gantfche benoeming nergens anders zou toe ftrekken, dan om dezelve propofitie geheel vrugteloos te maaken enz., de Vroedfchap heeft dit goedgekeurd. De Heeren Burgemeefteren hebben den 24 April (787 een voorftel in de Vroedfcnap gedaan, om, daar de benoeming van eene Commisfie nopens "s volks invloed , niet naar genoegen was uitgevallen, (zie bl. 415 en volgg.) die zaak domestiecq te behandelen, en zelve voor zig in deze ftad uit te werken: zynde van dezen aanmerktlyken inhoud: T\e Heeren regeerende Burgemeefteren hebben aan de Heeren Raaden en Vroedfchappen voorgedragen: Dat wanreer zy het oog gevestigd hadden op de Propofitie van wegens de?e Stad ter Vergadering van Hun Ed. Gr. M02. op den 30 January laatstleden gedaan , en daarmede vergeleken het hieromtrent gebeurde in de gemelde Vergadering, byzonder ten aanzien van de op den 3» Maart  JAARBOEKEN, April, 1787. 630 Maart gedaane benoeming van een groot aintal Heeren aan welken het onderzoek van zaaken l by het tweede lid dier Propofitie voorgeflagen, dour de Meerderheid van Hun Ed, Gr. Mog. , is ged-niancteertf,, zy niet dan met aandoening » konden befchouwen de gevolgen, die uit zoda- * ni'e direct e van zaaken, zichtbaar uiloopeiide./' kï een eetorm eerd Plan om a.è voorfz. Propoïi- w tie elufoir te maaken, moeiten voortvloeien: en w derhalve , na't mantfefteeren van *t begrip dézer vt Vroed chap omtrend de ongefchiktheid van de bovengeoelde Staats Commisfie tot het bedoelde einde, waarmede in 't byzonder ook dat van de ïvatie volkomen initemd, gemeei d hadden bedagt te moeten weezen op zodanige middelen, die het meest gelchikt zouden kunnen zyn om het heilzaam oogmerk, by deze Vroedfchap niet het doen der gezeide Propofitie bedoeld, zooveel mogelyk te bereiken. Dat het efledueeren eener geheele verandering in de gedecerneerde Staats- Commisfie hun daartoe wel het gefciiiktst was voorgekomen; doch dat zy in aanmerkingneemendedenoezekeren uitflag van de hier toe am te wenden pogingen, gevoegd by den geest van tegenkanting, die zoo zichtbaar by verfcheiden Staatsie jen in deze gebleken is, hiervan het vereifchte fucces met eene genoegzaame zekerheid niet konden te gtmoet zien s althans niet zoo fpoedig, als zy vermeenden , dat de toeftand van 't Lund en 't belang der Natie vorderde. Dar. zy om die reden , en ten einde van de machinaien of tegenwerking van anderen niet afnangelyk te weezen, zich in 't byzonder hadden ge. borneerd tot een overweeging, of, en in hoe verre door een huiihoudelyk Stedelyk onderzoek en beichikkini'.aan 't voxg, a mftè oogmeik der meergemelde Propofitie voldaan konde worden; en dat hun by die gelegenheid waren voorgekomen de navolgende refiexien: & Tt 3 . Fnr IIaaiu fm. Vwrfltl 1 de 'toed' hap igens Iki in' oedenz'  644 NIEUWE NEDERLANDSCÜE HaAR J.em. VoO'Jle in de Vroed-, fchap wegens volks in fl.eden: Vooreerst, dat of fchoon de generaale reprafentatie van 't geheele Volk, zynde het eerlte gedeelte van 'tonderzoek, by de voorfz. Propofitie voor» f gefligen, eigenlykeene materie oplevert, die haare voornaamlte vereffening uit eene Staats - Refolutie dient te ontfangen , het nochtans zoo niet gelegen is met hetpoinct, raakende den noodzake. lyken invloed van't Volk, voorzoo verre die no* torrlyk vatn piaatfelyke inrigtingën moetafhangen: Ten tweede, dat, gelyküePropcfitie dezer titad ' van den 30 January laatstleeden, met betrekking tot 's Volks invloed, niet heeft getendeerd, om cien invloed in alle zyne deelen te omfc.hr,-ven , tna3r alleen om eenige generaale maximes dsarüOtrent byeene Staats - Refolutie vast te Rellen, het baarblykelyk oogmerk dus van dit voorftel enkel geweest is om de verdere Deliberatien op dit ftuk in de onderfcheiden deeien dezer Provincie tefaciliteesen, ende algemeene principes, diebepaald zouden mogen worden, tot een grondflag daarvan te doen dienen , zondereenigzmts te compre» bendeeren de middelen en details, welken in conformiteit daarvan zofsden kunnen en moeten worden bepatld: Ten derde, dat mitsdien , wanneer al het voorfz. tnderzuek naar behooren, en volgens de waare intentie zou zyn itigeiigt, evenwel na het afioopen' daarvan volftrekt nodig geweest zou zyn eerlè nadere Deliberatie in elke Stad of Plaats . ten einde uit eene vergeving van de gearrefteerde algtrneene maximes met depiaatfelykegefteldheid ffloaar, mitsgaders met de exfteerende particuliere Privilegiën en Voorrechten, nader te bepaalen, tot welke by wonderheden de Voiks invloed aldaar zoude moeten worden gebragt: Ten Vierde, dat, alhoewel tot bereiking van het heilzaam nut om SiaatJgewyze generaale princi. re; vooraf vastgefteld te krygen, zich thans voor etwfc niet v el ruop opdoet, egter dit niet behpeft op te ichoiten de werkzaamheid van zulke  JAARBOEKEN, April, 1787. «4- ke Regenten, die ongeveinsd *^ aan 's Volks bdiyk verlangen m deze e volden , V ais zynde voor zodanige fc«a»tïa, m-.^W | db■ van derzelver evengemelde goede dispo.uie, 5e voorafgaande bepaalkg van ofettMM | ndnder nood.aakelyk om hun tot een ngüW t Te dienen voor 4e i.toA^N üjljjjtigj./ als weken in de byzondere plaatfen zeer we j JUr aangevangen en ten einde gebragt v kUfinaf"e«° Confiieratien by hen Heeren Burgemeefterei van die natuur rtferen /ef»> rtat 7v dez-lven aan de Leden van deze Vroed&5?.ffhadden willen onthouden te: m-ndeT. jm, 7V 7ich verzekerd hie'tkn van hun i.a. Achtb" volkomtn bereidwilligheid om, in weerwil der pogingen onder andereS^t leden tot vervdeling van 't fucces der fche Propofitie, evenwel alles aan te hetcff cfdaar van zoo veel mogelyk, kan l,ot at S zyn voor de Ingezetenen der gcheele F vincie, dan ten minfte voor de goede Burgeis e Ingezetenen dezer Stad, te bezorgen, ten einde "hun dus door de yvenge behartiging var» Sverbelangen, den wederkeerden msJwJM doen gevoelen van die eensgezindheid, «elke mei zoo gelukkiglyk plaats grypt, en waarop ziet nnuwelvks & Stad gelykelyk beroemen kan. nat zvHeeren Burgemeefteren derhalve in een tyd fltovó?ral?an zo veel onzekerheid alsthans plaat hSft, den ukflag der gedeeérnéerde'SM*g* Commisfie op het geheele tweede lid der voorlz Propofne van deze Stad, mitsgaders van de poo Sn, diedaaromtrend, door de Natie zoo we fis door Staat leden , noch zouden mogen worde aangewend, provifionéel ter zyde ftellende^ o erond van de hierïvooren geallegeerde reti^cn gemeend baden, hetpoindl, van aen ^tttgenj Haar- cm. Fno'jlel 7 de '1 oed:hap'egffis ilks in • heil. I 1 ) » !.  «4« NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. Voorffe, in de Vreèifchapwegens volks in vloed. ncodzaakelyken invloed van Haarlems Burgeren en Ingezetenen op hunne Vertegenwoordigers, aan de atteotie van d eze Vroedjchap te mogen aanbevee' en, als een object uideverende om door eene gefchikte Stedelvke dispofitiezyne voornaamiteen voor deze Stad voldoende bepaling te ontvangen : En dat zy mitsdien moeiten proponeren, of niet Hun kd Achtb. zouiea kunnen goedvinden . üit deze Vroedtchap en de Ministers van deze Stad eenige weinig- Heeren tecommitteeren, om te onderzoeken en na te gaan, waarin de wettige en noodzaakelyke Volksinvloed, welKe, uitaanmerking van de vastgeftelde Regeeringsform by vertegenwoordiging, volgens de gefteldheid dezer Stad, ook alhier belioord plaats te hebben moest beltaan, en hoedmige bepalingen opdat Ruk, zoo tot vermyding vao alle onzekerheid en fchadelyke verwarring, als tot duurzaame bevestiging van het noodzaakelyk vertrouwen tusfehen de Regeering en de ingezetenen van deze Stad, zouden dienen gemaakt te worden; ten einde ge. hoord het Rspport van dezelve Heeren, als dan daaromtrent by deze Vroedfchap te worden gerelolvcerJ, zoo als als bevonuen zal worden te behooren. Waarop gedelibereerd, en de Heerenregeerende liurgemeelteren voor de gedianelcffelvke Propolitie bedankt zyne, hebben Hun Ed. Achtb., de bygebragte gronden ten vollen adopcerende, eenpang goedgevonden en verftaan , de voorfz. Propofitie, znoals die is liggende, by dezetecon» verteeren in eere Kefjlutie, en dat in de eerstvolgende Vroedfchaps Vergadering tot benoeming van eenige Heeren, welken dien conformgecommitteerd behooren te worden, dadelvk zal worden geprocedeerd.  JAARBOEKEN, April, J7«7» 6i& Delft. De Heer Wygel, van welken wy in onze [ voorgaande Rukjes gefproken hebben , is den laatften Maart ontflagen. Hy ging daarop naar het Marktveldt, alwaar zyne vrienden hem ontmoetten en geluk wentchten. Het Genootfchap van Wapenhandel hadt ai eene Commisfie benoemd , om benevens twee Advocaten , Mr. W. N. van Zevenhoven en Mr. R. Geejtranus ,de zaak der befchuldigde en hier in betrokkene leden te onderzoeken en te verdeedigen. Deze Commisiie geleidde den Heer Wygel van het Marktveld naar het Societeitshuis , alwaar hy met een gedicht wierdt verwelkomd. Waarna hy wederom uit het Societeitshuis naar zyne wooning geleid wierdt Men heeft ook in de Dagpapieren het navolgend Berigt gelezen i De Commisfie, gedecerneerd in de zaak der Crimineel vervolgde Leden des Deiftfchea Genootfchap van Wanerhandel, adverteert aan alle de de Led. n des Genoatfchaps, en die 'er verder belang in Rellen, dat zy, die Penningen ter ondertteuning der Vrouwen en Kinderen van gem. Deden gelieven te geeven , dezeb e kunnen ter hand ftellen aan de Heeren Bouwme»fier, Bu' f s olontten Zeven uuren, in de Herberg de Zwaan. Uit naam en last van de CommisDelfshaven fie ter DireSlie, denI7"7.AprJACOB van PUTTEN, Secretaris. 's Gravenhage. Wv hebben in ons voorgaand ftuk je bl. 415 en volgg.gezien,dau9Leden genoemd zyn tot de Commisfie wegenshet bepalen van .volk. ïlft.  646 NIEUWE NEDERLANDSCHE *&Gra venhace. 1 invloed op de Regeering; dat zulks by meerderheid van ééne ftem gefchied is, door dien de drie afgevaardigden van Amfteldam de twee penfionarisfen van die ftad van Berkel en Vhfcher overftemden ; dat zulks niet naar genoegen van de Ontwerpers van het voorftel nopens 's volks invloed was ingevallen , die eene kleine Commisfie van Leden, alle Lieden van hunne denkenswy2e verlangd en voorgefteld hadden. Welke gevolgen zulks voor de Amfteldamfche Afgevaardigden gehad hebbe , zullen wy hier na onder het artykel van die ftad verhaalen. Ondertusfchen, daar zo een ophef van dit gebeurde in de dagpapieren gemaakt, en hetzelven in het allerhaatlykst ligt geplaatst wierdt; zo waren veele benoemde Leden huiverig om de benoeming aan te nemen; en bedankten liever daar voor: zie hier voren bl. 638. dezen, om dat de zaak tot hun genoege niet was uitgevallen ; geenen, om dat zy bevreesd waren, üus hebben de Heeren van Boetfelaar van Kyfhoek , wegens de Ridder fchap , van de Wall van Dordrecht, van Dam van Haarlem ; Gaal van Leyden, Abbema van Amfteldam , enz. voor gem. benoeming bedankt, en daar van by brieven aan de ötaten kennis gegeven. Dordrecht en andere Leden lieten dit over lan de Leden,welke de Commisfie benoemd hebben, en bleven volharden by hun declaratoir. Amfteldam verklaarde zig nog niet :e kunnen uiten, en dat hunne principaalen d»  JAAR.EOEKEN, April, 1787. 647 de handelwyze der meerderheid der afge- ' vaardigden , nopens de benoemde Gommis- v fie,afgekeurd hebben, dog dat zy nog geen last hadden. Den laatften Maart is alhier, in den ouderdom van 60 jaaren en B maanden , na eene ziekte van weinige dagen, overleden Jonckheer Wigbold Jan Tbeodoor, Baron van der Does, Vryheer van beide de Noordwyken, Langeveld en Osfem, befchreven in de orde van de Ridderfchap en Edelen van Holland en West - Friesland, en wegens dezelve Gecommitteerd in het Collegie van de Ed. Mog. Heeren Gecommit. Raaden , Bailluw en Dykgraaf van Rhynland, Bailluw en Schout van's Gravenhage, Curator van 's Lands Umverfiteit te Leyden, D osfaard der ftad en lande van Heusden, eerfte Commisfans van 's lands Posterven, Hoofd Ingeland van Delfland, Luitenant Houtvester van Holland en Westvriesland, Bewindhebber van de Oostindifche Comp. ter Kamer op de Maaze, Raad en Rentmeefter Generaal der Abdye van Rhynsburg enz. In plaatfe van wylen dezen Ridder, is als voorzitter in het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raden opgevolgd Jonker W, L. van Wasfenaar Starrenburg. Jonkheer van Lynden van Blitterswyk, verzogt hebbende kcizziMilitairBefoigne, droeg in het zelve voor, dat 2000 man WurtenbergIcheTroupen, in dienst van de O. I.Comp.zynde overgegaan, op weg waren, en eerstdaags k Zeeland wierden verwagt; dog dat de bi sGba* EK HA" E,  648 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra VKNHÜ GE. - bevelhebber de Jakoby, zwarigheid maakte - om zo veel gewapende manfchappen binnen Vlislingen te ontfangen : om welke zwarigheid uit den weg te ruimen , het Militair Befoigne Zyne Hoogh. als Kapt. Generaal heeft verzogt, gemelde Commandant aan te fchryven, die manfchappen in de ftad in te nemen. Hier tegens wierdt door den Heer van Haarsmd alleen geprotesteerd , welke beweerde , dat Hé H.Mog., veel min een Militair Befoigne, nimmer de magt van de refp. "Bondgenooten hadt ontfangen , om een dergelyk verzoek tot aanfchryving aan den Kapt* Generaal te doen , alzo bovengem. Bevelhebber alleen aan de bevelen van de Staaten van Zeeland", of van de ftad Vlisfingen , was onderworpen, dat de Leden van het Be. Joigne hier door inbreuk deeden op de Souverainiteit van de Provincie van Zeeland,en dat hier uit gevolgen zouden worden getrokken, die de gevaarlykfte omftandigheden zouden kunnen na zig fleepen enz. ' Den 4 April kwam by H. Ed. Gr. M. een brief van Gecommitteerde Raden van 't Noorderkwartier in , houdende een voorlopig rapport van hun verrigte te Hoorn, met by voeging, dat indien de rust niet lpoedig wiefde herfteld , zy de allerakelykfte gevolgen voor de rust van 't geheele kwartier vreesden: het was niet duifter, dat H. Ed. Mog. zeer naar gewapende manfchappen verlangden. Zy verzogten teffens , dat de tegenwoordige Magiftraat, ten minfte het Collegie van Scheepenen der ftad Hoorn, voor eerst nog  JAARBOEKEN, April, 1787. 60 nog mogt aanblyven. Doch H.Ed. Gr. Mog. '< vonden goed de Magiftraats -beftelling aldaar vE op den ouden voet te veranderen, uitgeno-ge men dat de verkiezing der Magiftraat der ftad Hoorn door H. Ed. Gr. Mog. zelfs en niet door den Stadhouder gefchieden zou. Tegen voorgem. berigt kwam den6 April ter vergaderinge van Holland in een Remonftrantie van Hoorn , over het inkomen van Gecommitteerde Raden in die ftad, noemende het gedrag van Gecommitteerde Raden overheer/chend. Hun Ed. Achtb. klagen over de pollticque gevangenis van zommige perfonen , dringen aan op het buiten kragt Hellen van de Refolutie van 17 Maart 1; 87, en vragen eene Commisfie uit het Hof, zullende anders genoodzaakt zyn zig tot de Bondgenooten te wenden. Hierop wilden de Ridderfchap, Delft, Gouda, Rotterdam, Gorinchem, Brielle , Hoorn, Enkhuizen, Edam en Medenblik, Gecommitteerde Raden aanfehry ven, om zig aan hunne authorifatie te houden, en inmiddels de gevangene perfoonen te ontflaan , en voorts hetzelve commisforiaal maken met het groot Befoigne, met Gecommitteerde Raden van 't Noorderkwartier. Dog de "andere 9 Steden hebben , na hevige twisten, alles overgenomen, en is dus de conclufie gefluit. Het voorftel der Ridderfchap over 't afdanken van 't Corps van den Rhyngraaf van Salm den 5 April in overweging gebragt zynde, hebben de fteden Dordrecht, Haariem, Leyden , Gouda, Schiedam, Schoon- ho- Gra NHA  67o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGba VEr%ha- nii. t -hoven, Alkmaar, Monnikendam en Purmfirende verklaard ongereed te zyn: Amfteldam zeide gelast te zyn te verklaaren, dat eenige Ingezetenen de bekrompenheid der geldmiddelen gehoord hebbende , aangeboden hadden dat Corps te betalen , immers om na Mei hetzelve Corps nog 4 HeerertMaanden in dienst te houden, waarvoor zy reeds een lom van ƒ 160,000 in gereedheid hadden , en dus op dien voet het voorftel van afdanking af te wyzen. Utrecht , Friesland , Overysfel en Groningen hebben zig met het voorftel van Holland, nopens het geven van een extraordinaire Commisfie aan de Gedeputeerdens in de zaak van Brest geconformeerd . mits dat zy geen zitting of ftem zouden hebben. Den zelfden 5 April kwam nog ter Vergadering der Staten een Request in van A. C. Meylinck, Roomsch Pastoor te Amfteldam, onder den naam van Aartspriefter . gelast met het bewind over de Roomfchgezinden binnen deze Provincie , verzoekende, dat alle de Roomfche Gemeenten, welke nog agterllallige Recognitiën aan de liailluwen verfchuldigd zyn , dezelve agterftallige in tefmynen rnogten betalen; en inmiddels, hangende Hun £d. Gr. Mog. raadplegingen over dit punt, opfchorting van de invordering der voorfz. agterftallige Recognitiën. Waarop door Hun Ed. Gr. Mog. de verzogte fchorzing dadelyk verleend, en den verderen inhoud desrequests gefteld is in handen /an Heeren Gecommitteerde Raden 3 om Hun Ed,  JAARBOEKEN, April, 1787. 651 Ed. Groot Mog. daarop te dienen van der- ■ zeiver advies. - Den 6 April is door het Befoigne over de zaak van heusden een rapport uit gebragt, om die van Heüsden te herftellen in het Privilegie van Mai 1670; vermits deh dood van den Drosfaard, defchrapping door de Staaten te doen; en de Nominatie Van 3 January 1787. aan H. Ed. Gr. Mog. te zenden: waarin de fteden Dordrecht , Haarlem, Schoonhoven , Alkmaar, Monnikendam en Purmerende dadelyk hebben toegeftemd. Het Bot van voorgemeld Raport luidde aldüs: „ Dat de meerderheid Van Heeren Gecoms, mitteerden van advys zouden zyn, dat, „ by eene expresfe Refolutie van Hun Ed. „ Gr. Mog. , zoude behooren te wordeii ,. verklaard , dat voortaan , met betrekking j', tot de Magiftraatsbeftelling der ftad Heus„ den, overeenkomftig de oude rechten ert „ herkomen , en Hun Ed. Gr. Mog. Refo„ lutie van den 13 Maart 1670, zal moeten j, worden gehandeld, met last aan den kas„ telein Drosfaard van de ftad en landen van „ Heusden in der tyd , om zich dien con„ form te gedragen." „ En dat van zodanige te neehïeh Refolü„ tie kennis zou behooren te worden ge, geven, zo aan Zyne Doorl. Hoogheid den *) Heer Prins Erf Stadhouder, als aan den „ thans nog fuiigerenden Magiftraat der ftad „ Heusden, om voor denzelven refpective„ lyk te ftrekken tot informatie en narigt." „ Dat wyders , gelyk de Nominatie tót Vv „ver« 'sGr&- 'emha-  6$i NIEUWE NÉDERLANDSCHE 'sGra VENHA •E. ■„ verandering van den Magiftraat te Heus» ■„ den, op den 3 January. van dit jaar gefor. „ meerd , naar dat zelfde principe is inge„ ngt, terwyl de affchrapping van twee per„ foonen en de aanvulling derzelven met „ twee anderen uit de oude Schepenen wel'„ ke van wegens Hun Ed. Gr. Mog. moet „ gefchieden , thans , daar de Drosfaard van Heusden overleeden is,door HunEd. „ Gr. Mog. zelve, of wel bv den perfoon,* „ die ad interim, als Drosfaard zich zoude „ mogen vinden aangefteld , diend gedaan „ te worden; den thans fungerenden Magi„ ftraat der ftad Beusden, zoude behooren „ te worden aang.efchree.en, om ten fpoe„ digften de Nominatie , in het Collegie „ van dienende Scheepenen, op den 3 Ja„ nuary laatstleden, geformeerd, aan Hun „ Ed. Gr. Mog. te laaten toekomen , ten „ einde by Hoogstdezelven , of wel den „ Drosfaard, ad interim, aangefteld zynde, „ dan door dezen, daar mede conform het „ oud herkomen, door het affchrappen van „ twee perfoonen en het fuppleren van twee ;, anderen, uit do oude Schepenen, waar „ van teffens een lyst zal moeten worden „ overgezonden, te worden gehandeld." In de procedures , welken door den Heer Volkier Rudolph Bentinck tegen den Generaal Majoor Ralph Dundas, voor den Hove van Holland , in cas van injurie of hoon zyn ondernomen, is door welgemelden Hove gewezen de volgende fententie: ïn  JAARBOEKEN, April, 1737. 653 In der zake hangende voor den Hove van Hol land tusfchen Volkier Rudolph Bentinck, Quat tiermeester Generaal van de legers van dei Staat , Collonel Commandant van 't Regimen van den Generaal Majoor Dundas en Adju trant Generaal van Zyne Doorl. Hoogh. den Heert Prince van Orange en Nas/au, lmpetrant var appoinctement van Rau.aftie, Verweerder in Re conventie, en Gerequireerde3 a!s meede Requi rant van requeste civile, met committimus san deezen Hove, ("dan welke beide Requesten civi. Ie by voorgaande appoinélementen van deezen Hove zyn geïnterineerd) ter eenre —— Eude Ralpt. Dundas, Generaal Majoor en Collonel Propnëtai van een Regiment Infanterie in dienst vandeezei Staat, wonende alhier in den Hage, Gedaagde Eisfcher, Requirant en Gerequeerde in 't voor fchreeve refpective cas, ter andere zyde: Die in 't Collegie van den Raade mondeling was bepleit, 't Voorfchreeve Hof met rype deliberatie van Rade dootge^ien en overwogen hebbende, alle't gunt ter materie elienende is. Doende regt, in den name en van wegens de Hooge Overigheid en de GraafFelykheid van Holland, Zeeland, en Friesland. In Conventie, condemneeit den Gedaagden, de in het venu en cour vermelde atroce injurien den lmpetrant aangedaan, te re'pa* reeren ende te beteren, Honorabel en Profitabel* —— Honorabel, met te compareeren in de Vertrekkamer van deezen Hove, en aldaar den inpetrant, (indien hy aldaar pnefent gelieft te zyn) om vergiftenis te verzoeken, en te verklaren, dac de voorichreeve injurien, by hem den I.-ipetrant aangedaan, onbedagtélyk en zonder grond door hem zyn afgegeeven, dat hem z«5>cs van herten leed is, en dat hy dén lmpetrant houd en erkent' voor een Man van lier, op wiens ge jrag, conduï,ces: en verdienden, inzonderheid ook als Militair Officier , hy niets weet te zeggen, dan alle Eer èn Deugd. — En Profitabel, met, ten benoeve vaa Vv a de 'sGra- * VENüA. ) CE. Senten* tie tuS' J'chen Benfinck en Dundas. i 1 1  t 'sGra-< venha- 1 ge. Sententie tuf fchen Bentinck en Dundas. 54 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ie Nederduitfche Gereformeerde Diaconie Ar., nen alhier in den Hage te betalen tene fomms /an vyf honderd zilve Ducatons. — En in Reconventie, ontzegd aan den Gedaagden en Eysfcher syn eysch en conclufie, in dat cas op ende jegens den lmpetrant en Verweerder gedaan en genomen. — En Condemneett den Gedaagden en Eysfcher in de kosten van deezen Procesfe, zoo in conventie als reconventie gevallen, ter tauxatie en moderatie van de voorfchreeven Hove. Gedaan in den Hage by de Heeren Mrs. Wihold Slicher, Praefident, Pieter Jan No/st, Coenraad le Leu de Wilhelm, Francois Rygerbos, Johan van Nispen, Gerard van Minninghen, Johan Hendrik Milet, Jacob Ferheye van Citters, Pieter Alexander van Boetxelaar en Huybert Eliza van Meerten, Raadsluyden van Holland, en gepronuntieert den 30Maart 1787. Van dekboventtaande Sententie heeft de Gere. raai M >jbr Dundas appèl doen aantekenen aan den Hooge Raade in Holland. Den 11 April hebben de Ridderfchap eo de negen met hun ingeftemd hebbende Steden declaratoir gedaan , dat de extenfie op de remonftrantie van de ftad Hoorn niet overeenkomftig aan het bellotene is, en hun advys daarop doen infehryven, nochtans is de extenfie zonder eenige verandering daarin te maken, doorgegaan. Ook kwam nog een voorlopig berigt op de Refolutie van vrydag, van Heeren Gecommitteerde Raaden van Westfriesland en den Noorderkwartiere, houdende, „ dat de zaken aldaar voorgevallen by de remonftrantie van Hoorn in een gantfeh verkeerd dagligt zouden zyn voorgefteld , vo!  JAARBOEKEN, April, 1787. vol hatelyke en valfche berigten zyn ; dat H. Ed. Mog. geloofden, dat de aanftokers v der oproerigheden met vrees vervuld zyn 5 zullende zig over de zeer remarquable conduite van den Heer Breedenhoff', nader expliceeren, en zig by Hun Ed. Mog. juftiftceeren, en een ampel berigt geven." De Ridderfchap volhardde by haar voorig befluit , wilde zig dus niet hier over inlaten ,• doch Jr. van Wasfenaar van Starrenburg was voorliet commisj'oriaal maken, in afwagting van het nader berigt. Dordrecht en Haarlem wilden in afwagting hetzelve in handen der Leden gefteld hebben, en Hoorn wilde het overneemen. Uit eene overgeleverde Nominatie der ftad Hoorn zyn nu tot Scheepenen derzelver ftad door de Staten verkoren: de Heeren B. Carbazius , H. Verloren, Dr. J. Dirks, ü. Gallis, A. Hartjes , R. Jongemaats en J. H. IV. Crommelin. Dog de fteden Dordrecht en verdere hadden benoemd de Heeren J. Groot Mattbz., R. Schuurman, Mr. P. Verloren, J. C. van der Vorm, M. Koper, R. Jongemaats en Mr. J. van de Blocquery. Daar is ter Staatsvergadering een berigt van de minderheid der Rotterdamfche Vroedfchap ingekomen , over het verfchil nopens de Magiftraatsbefteiling, welk commisforaal gemaakt is aan het groot befoigne. De Steden Dordrecht, Haarlem, Leiden, Amftcrdam, Gouda,Schoonhoven, Alkmaar,Monnikendam en Purmerende drongen fterk aan om een dag , en wel den 20 aanltaande te Vv 3 be- 's Gra» tNHAE.  6j6 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENïIAGE. bepaalen , om te beflisfen, of dit jaar eene voorziening by voorraad in de MagiftraatsbeRelling te Rotterdam plaats hebben zal; Rotterdam hieldt aan op de afdoening der hoofdzaak; Gorinchem en Schiedam op de extenfie ; de overige fteden Remden met Rotterdam. Dordrecht en Haarlem hebben het rapport tot de vermeerdering van Vroedfchappen te Rotterdam goedgekeurd. Dog de Vroedlchap van Gorinchem zulks met 13 tegen 7 ftemmen afgewezen. Den 11 April des voormiddags zyn de Heeren van de Ridderfchap by elkander geweest tot het ftellen van een dag ter vervulling der ampten , door het överlyden van den Heer van der Does opengevallen , ter Nominatie of dispofitie van de orde ftaande, waartoe den 25 April bepaald is, en de brieven van aanfchryving re 'ds zyn verzonden. Den 12 April hebben de fteden Gorinchem e'n Schiedam ter Vergadering van H. Ed, Gr. M. verklaard wet temogen lyden, dat een dag]gefteld worde om te bepaalen,of'er by voorraad voorziening nodig zy in de Magiltraats beftelling te Rotterdam. Dién zelfden dag kwam ter Vergadering in, een Request van Burgers en Ingezetenen der ftad Alkmaar, houdende een verzoek om eene gunftige afdoening der zaake van de uitgewekene Hattemers en Elburgers,alse dat onder andere plaatzen, der fupplianten ftad denzelven mogt worden aangewezen, om zig even als geboren Hollanders aldaar met bewilliging der Regeering te mogen  JAARBOEKEN, April, 1787. 057 • gen nederzetten ; welk Request in handen der leden gefteld is, om byde raadplegingenhet nodige aanfehouw daar op te nemen, en1 den volgenden dag daar befoigne over te houden. Ook kwam nog een Request in van den Heer Mr. C. va» Blocquery, houdende om ontllag van het ^/«/m'wHoofdofficiersAmpt der ftad Hoorn, te kennen gevende , dat zyne hooge jaaren , en Ampt als Dykgraaf van Dregterland het hem te moeielyk maakte om den bovengenoemde post langer te kunnen blyven waarnemen. In het bejbgne over de zaken van Hattem en Elburg, den 13 dezer maand gehouden, is door de Ridderfchap , Delft , de meerderheid der Goudafche Afgevaardigden , Rotterdam, Hoorn en Enkhuifen, uitmaakende meerderheid, een rapport uitgebragt,om door gedienftige tusfehenkomst aan de Staaten van Gelderland tegens den 24 April, als zynde dan Landsdag aldaar, Bondgenoodfchappelyk te fchryven , hebbende de Ridderfchap daar toe een ontwerp van zodanigen brief overgelegd , om gemelde Staaten te verzoeken, die Ingezetenen weder in hunne fteden te ontvangen, en dezelve in hunne posten , waardigheden en goederen te herftellen. De Steden Dordrecht , Haarlem , Amfteldam, Leyden en Alkmaar, zynde de minderheid van het befoigne , wilden aan het verzoek der vlugtelingen voldoen. Het rapport is door 12 fteden overgenomen. Naderhand is dit raport by meerderheid in een Vv 4 be- 'sGnA- 'EN1IA-  658 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra VENtlA- ca. 'befluit veranderd : waar omtrend zig de Schuurmanfche Courant in zyn dagblad van 17 April 1787. aldus uitlaat. „ Het verzoek van de brave gevlugte Bur„ gers van Hattem en Elburg, om in Hol, land volgens beloofde Proteétie te worden , ontfangen, is Vrydag in de befoigne van ,, Hun Ed. Groot Mog. ongunüig ("is dan „ het woord van den Souverain tot protec„ tie niet meer heilig?) van de hand gewe, zen , en volgens dit rapport zal aan de >? Staten van Gelderland door Hun Ed. Gr. „ Mog. worden gefchreven, om deze onge„ lukkigen in genade aantenemen." By Hun Hoog Mog. is de zaak der OostIndifche Comp. omtrent het oprigten van een vyfde Departement, tot genoegen van Holland, tegen de herhaalde tegenkantingen van Zeeland, tot befluit gebragt. Nu is ook de Hollandfche Refolutie, waar by aan de Hollandfche kameren der O. I. Comp. verboden was eenige penningen aan de kamer Zeeland te zenden, opgeheven. Het raport over het vergrooten van de jaarweddens der Predikanten is wederom in overweging gebragt , waar op zig gunftig verklaard hebben Leyden, Alkmaar, Monnikendam en Purmerende. Gorinchem, Brielle, Hoorn, Enkhuizen, Edam en Meden blik waren nog ongereed. De dagpapieren kondigen aan, dat in verfcheidene fteden Vroedfchapsvergaderingen Konden gehouden te worden. In de Leyd- fche  JAARBOEKEN, April, 1787- 6J9 fche Courant van 17 April 178/las men hctT navolgende: , Cchnon zedert eenige dag=n de Zaaken der Patriotfche party zo voordeelig niet ichynen te ftaan als wel voor dezen, moet men nochtans de moed niet geheel en al verl-oren geeven. ue noc weldenkende Sleden, en Amflerdam vooral, kunnen nog tot herftel der goede «aken veel toedoen; men fpreekt hier fterk van eene Vroed, fchaps Vergadering, welke in de laatstgenoem. de Stad morgen, Maandag, zou gehouden moeten worden ; de Burgery, (voegt men er by) zal fterk aandringen op het removecren van verfcheidene Leden uit den Raad, en men heeft reden te hoopcn dat, zo die groote Stad het vol houds het teen te wenfehen en ook wel te denken is, het groot herftellings werk als dan fpoediger zal gaan als voorheen. ' Den 18 April is by hun Ed. Gr. Mog. eenen brief ingekomen van de Heeren Muilman, Munter en van der Goes, Raaden in de Vroedfchap der ftad Amfteldam,houdende, dat hun gedrag by het benoemen der Commisfie op het tweede lid der propofitie van Haarlem door de Vroedfchap der ftad Amfteldam by eene kleine meerderheid was gedisapprobeert en gedesavoueert, waartegen zy eene aantekening in de Vroedfchaps Notulen gedaan hebben, dewelke zy ter kennis van hun Ed. Gr. Mog. vermeend hebben te moeten brengen tot hunne Juftificatie". De Ridderfchap , Delft, de meerderheid der Goudfche Afgevaardigden, Rotterdam, Gorinchem, Brielle, Hoorn, Enkhuizen, EVv 5 dam 'sGua- 'ENUA.E.  ,66.3 NIEUWE NEDERLANDSCHE VL'.NHA ■ GE. • dam en Medemblik wilden dien brief voor Notificatie aannemen. Daarentegen begrepen de Reden Dordrecht, Haarlem, Leiden, Amfteldam, Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar Monnikendam en Purmerende, dat dien brief uit de Notulen moest blyven , als zynde pure domefïiecq en huishoudelyk, gelyk Dordrecht en de overige met dezelve inftemmende , ook dus in dè Notulen hebben doen infchryven , als een pure domefiicque zaak; en de Amfteldamfche Afgevaardigden hebben eene aantekening tegen dat voor Notificatie aannemen van .de meerderheid zig voorbehouden. Nog kwam een Request in van J. Hubert c. f. Geconftitueerden te Rotterdam, verzoekende hun Ed. Gr. Mog. om het tweede lid van het voorftel van Haarlem nader in overweging te nemen , en om als nog de 8 door Dordrecht voorgedragene Heeren daartoe te benoemen ; welk Request de Ridderfchap met negen andere Leden gefeponeert hebben. Dog de negen tegenoverftaande Staatsleden hebben hetzelve overgenomen. De Amfteldamfche Afgevaardigden hebben aangedrongen , „ dat in conformiré van de Vroedfchaps-Refolutie van 3 April 1^87 de zaak op nieuw in overweeging zoude komen, en dat Pvequest commisforiaal gemaakt worden." De Ridderfchap en de o met hun inftemmende Leden hebben den 19 April by hun advys van daags te voren volhard, rakende het Request van J. Huhert c.f, en wilden hQtzdvea.lsnogfeponeere/i. De  JAARBOEKEN, April, 1787. 661 De Heeren Gecommitteerde Raden van ': Westfriesland en den Noorderkwartiere, heb-vl ben H, Ed. Gr. Mog. wederom berigt ge-G daan op de Remonftrantien van Hoorn, welken zy zeggen dat met volftrekte abufive informatien zoude zyn opgevuld , en zouden eerlang zaken ter kennisfe van Hun Ed. Gr. Mog. brengen , die een ieder zouden doen verbaast ftaan , en vervolgens toonen, dat de Refolutie van 17 Maart volftrekt moet ftand houden." Hierop hebben de Heeren van de Ridderfchap aangehouden op hunne aandrang tot het intrekken der gemelde Refolutie van 17 Maart, onvermindert het Commisforiaal. Dordrecht heeft hetzelve overgenomen en commisforiaal gemaakt, als ook Haarlem , Leyden , Amfteldam , Gouda , Schoonhoven , Alkmaar, Monnikendam en Purmerende ; dog Delft, Rotterdam, Gorinchem, Brielle, Hoorn, Enkhuifen, Edam en Medenblik ftemden met de Ridderfchap, en Hoorn drong aan op intrekking. Vier Vroedfchappen der ftad Hoorn, namelyk N. van Foreest, J. Binckhorst, P. C. Boon, en jD. van Foreest, hebben zig by Hun Ed. Gr. Mog. vervoegd, tegen de Remonftrantie van de Meerderheid , en verzochten, dat gem. refolutie mogt ftand grypen, welk adres aan Hoorn gegeven is , om Hun Ed. Gr. daarop te berigten. De Heer Mr. J. Binkhorst, Raad der ftad Hoorn, is als Hoofdofficier beëdigd. Nog kwam ter Vergadering van Holland in een Request van Ingezetenen van Schiedam, enh&-  651 NIEUWE NEDER.LANDSCHE »sGa VI'JNHi G£. HOOG v- dam , nopens het tweede lid van het voorl- ftel van Haarlem , overeenkomftig aan dat van Hubert c. ƒ.' De Ridderfchap en o fteden advifeerden om hetzelve te feponeeren, doch de overige fteden hebben hetzelve overgenomen. De fteden Dordrecht, Haarlem, Leyden, Amfteldam, Schiedam, Schoonhoven , Alkmaar, Monnikendam en Purmerende , hebben den 20 April ten aanzien van het'voorgeftelde van Dordrecht, nopens eene pro~ vifioneele voorziening van de Magiftraatsbeftellingte Rotterdam, geadvifeerd, dat, op denzelfden voet als in den voorleden jaare deswegens voorziening behoorde te gefchieden. Dog de Ridders , Delft, Rotterdam, Gorctim , Bnelle , Hoorn, Enkhuizen, Edam en Medenblik wezen de voorfz. provifioneele voorziening af. De ftemmen hy de Afgevaardigden van Gouda ftaakende, heeft dezelve ftad aangenomen, zigop de extenfie te verklaaren : dus is de finaale conclufie nog uitgefteld. Nog is ingekomen eene Misfive van Burgemeelteren en Vroedfchappen der ftad Utrecht, houdende , eene wederlegging van deri laatften brief der Staatsleden te Amersfoort vergaderd. De Raad van State heeft den 20 April 1787 aan de Algemeene Staten dezen aan» rnerkejyken brief gefchreven.  JAARBOEKEN, April, 1787* ^3 HOOG MOG. HEEREN ! »s vi W/v hebben by gelegendheid van de gehoude- GE W ne Conferentien met de Heeren U Hoog Moeende Gedeputeerdens te meermaalen aangedrongen de noodzakelykheid eens fpoedige tus- m, fchenkomst der Bondgenooten tot wegneeming h der eerezene gefchillen in de Provincie van U va trecht, en te kennen gegeven onze vreeze, datR bv ontftentenisfe van een prompt hulpmiddel de vt zaaken aldaar zodanig in confufie zouden geraa- te ken, dat dezelve Provintie een gantsch onnut £ lid van het bondgenootfchap zoude worden. Aan den eenen kant hebben de adhortatien ten dien einde ook door Uw Hoog Mog. gedaan, tot nog toe het gewenscht effect niet gehad, en aan de andere zyde toond de oedervinding maar al te zeer, dat de gem. opgevatte vreeze niet ydel is geweest. Wv zullen niet gewaagen van alle de gebeurtenisfen aldaar van tyd tot tyd voorvallende, welke van eene publicque notonteit zyn, en welke verre van te kunnen dienen, om de breuke te heelen, en den weg tot herftel der harmonie te baanen, integendeel de zaaken hoe langer hoe meer uit haar geheel brengen. Wv bepaalen ons liefst tot die poincten, welke eene onmiddelyke invloed hebben op de relatie, in welke dezelve Provintie tot het gezamentlyke Bondzenootfchap ftaat, en waar door eene ftremming word veroorzaakt in de verpligtingen, welke dezelve uit dien hoofde gehouden is te prsefteeren; en een voorbeeld daar van deeze dagen ter onzer kennisfe gebragt, dringt ons, om de ferieufe attentie van Uw H. Mog. by deeze zaak op nieuws te bepaalen. Te weeten, zekeren U Smit aanneemer van het maken van werken, behoorende tot de Grabfche Linie, heeft zig aan ons geaddresfeert en te kennen gegeven , dat hy na tiet opleeveren van zyn werk in het begin van dit jaai Gra- :nha- AanrkelyBrief n den aad n Sta' aanH. r. Mog.  VG, VENÏ! GS. Aa m'erke ie » van ck Raad van S\ te aai i H.M'- tö4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ia. van ons bekomen hebbende Ordonnantiën vanbea- taahng, te zamen omtrent / 15000-:- bedragenJe, uit de Petitie den 3 July i7?8 tot de Fortiflcatjen gedaan, den Ontvanger Generaal derü- v > waar V°or aan hem rh,ad gegeven fAcquitcen op 7 -e Heeren Staten van Utrecht in minderintr van «/hunne quote ia dezelve Pititie, daT hy dan ook n van de Heeren Gedeputeerden van hooggem. Heeren Staaten had geonaneerd Ordonnfntkn van «■ betaaling op den üntfanger van het anderdéel dtr i. generaal. Middelen, Voet van VviDSï do-da g. hy dezelve ten Comptoire van gemelde Ontfanm-^I %lêh"$ hc'böe^e gepresteerd die daar m had gedifficukeett, uit hoofde van het verbod door de Vroedfchap der ftad Utrecht aan de Ontfan gers en Rentmeefters gedaan; dat hV zïg tot wegruiming van dezelve difficulteit welha' addretfeerd aan de Vroedfchap voornoemd, en verzogt authorifatie op gem. Ontfanger tot frt voldoen der voorf. Ordonnantiën, dog met gec-n ander gevolg, dan dat hy op zyne daar toe gePr&. lemeerde Requcste had nekomen het volgend aopoinclement,. „ de Vroedfchap verftaat dat het ,, verzoek, in deezen gedaan , zal worden gewëe„ zen van de hand, vermits de voorftemmende „ Leeoen te Amersfoort vergaderd, konden goed„ vinnen onder den pretenfen naam van SÏauen » ;'a" de» L™**> de gelden van de Comptoiren " [e «iverteereo, waar door de Stad buiten de mc„ gelykheid word gebragt, zonder zig aan haare ' „ ruïne bloot te «ellén de Provintiale fchulden » te helpen voldoen;" dat hy Suppliant doorh-c' gem» van zulk eene importante fomme zig buiv^M^'f216^' » omzyne Leveranciers „ van Materialen te voldoen, de tot voortzet9, ting van zyn werk genegotieerde penningen te „ redifueeren en andere door hem aangeiïoome „ werken aftemaaken, mitsdien verzogt, datwv „ tot voorkoormng zyner totaal* ruïne, de nodis> ge voorzieninge wilden doen, dat hem zyne' „ voor*  JAARBOEKEN, April, 17E7. 665 j, voorfchr. deugdelyk verfchuldigde prtetenfien s, promtelyk wierden voldaan." Wy zullen ons liefst onthouden van omtrent deeze zaak verder reflectien te maaken, maar ons vergenoegen met Eerjlelyk ter kennisié van Uw Hoog Mog. te brengen, dat in aanmerking neemende de regtmatige klagten en bedrukten toeftsnd van den Suppliant, als mede het nadeel voor: het Crediet van het Land , waar omtrent by alle die geene, welke met ons uit naam der Unie han' delen eene zo mcrkelyke en fchadelyke differentie onrftaat, en daarby conlldereerende, dat wy vertrouwen Raat te kunoen maaken op eene prompte reüMtutie door de Heeren Staten van Utrecht te doen, zo dra de Comptoiren wederom geopend zulltnzyn, hebben gemeend geen diSïculteit te moeten vinden, om die penningen by leening voor gem. Provincie uitte fchieten, en de Suppliant te vreede te Rellen; en met voor al ten twee* den Uw Hoog Mog, te doen remarqueeren, hoe hoog noodzakelyk het is, dat tot vereffening der gefchillen in die Provincie zonder verder vcrwyl de hand aan het werk gellagen worde, en daar toe de onderhandeling van de mediatie der hooge Bondgenooten didelyk begonnen en voortgezet. Waarlyk, Hoog Mog. Heeren! is 'er meerder bcwys dan het zo eeven geallegueerde nodig om te toonen, tot welke hoogte de verwarring en Regeeringlooshcid in meergemelde Provincie geklommen zyn, en om deszelfs met gewisfe fchreedtn aannaderend verderf aantekondigen, maar of dit niet genoeg was, dan vragen wy, wat er worden moet van eene Provintie, en welke gevolgen het moet hebben voor het Bondgenootfchap, wanneer de zaaken tot dat uiterfte zyn gekoomen; dat van wegens dezelve Provintie opentiyk word gedeclareert, dat men zig binten ftaat bevind, om eenige butaaling op geconfenteerde Petmenfzo voor de zaaken van de Zee als anderfiats te döen; dat men geen aandeel inde Militie im. 'sGra- venha" be. Aan- merkely \e Hrief >an den Raad van Sta'eaan H. ff. Mog»  666 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. Aan. merkelyhe Brie] van den Raad van State aanH H. Mog immers niet verder dan de Nationaale Regimenten kan blyven voldoen; dac geene deliberatien over den Extraord. Staat van Oorlog konnen aangelegd, veel min confent tot eenige betaaling op voorgaande Staaten van Oorlog gedragen worden ; met een woord, dat men zig moet onttrekken aan alle die verpligtingen, welke men anderzints erkend gehouden en ookbcfteld te zyn, om ten behoeven der algemeene zaak na te koömen; en dit is egter den toeftand, waar in de Provintie van Utrecht zig bevind; de Refolutie van de tleeren Staten dier Provincie door hoogstderzelver Gedeputeerdens op den 10 deezer lopende maand ter Vergaderinge van Uw Hoog Mog. ingebragt en ten zeiven dage met ons Commisforiaal gemaakt, brengt dit alles met zo veele woorden meede. En wat zullen, wat kunnen wy daar omtrent anders zeggen* dan Uw Hoog Mog., dan den Bondgenooten met alle nadruk voor te fteÜen, of er geene promte remedie tegen zo groot een kwaal nodig zy ? of er termen zyn voor een langer uitftel der interductie van de Hooge Bondgenooten, om langs ConRitutioneele weegen de rust, harmonieën goede order te herftellen ? Neen Hoog Mog. Heeren! het belang van zoo veel particulieren, welke door die ongelukkige omftandigheden, en het ophouden of uitftellen der betaalmg, waar meede zy op die Provincie geadfigneert zyn , in benaauwdheid gebragt worden , het ftaan of vallen van den welvaart van de Stad en Lande van Utrecht, het interest van het geheele Bondgenootfchap; alles loopt te zaamen om geen ogenblik te verzuimen in het daarltellen van middelen, welke onder Gods zeegen tot behoud dier Provintie voor zig zelve en voor de Unie ftrekken konnen. Uw Hoog. Mog. verwonderen zig derhalven niet, dat wy met al den ernst, welke het gewigc der zaake vordert, hoogstdezelve in confidentie gee-  JAARBOEKEN, April, 178?* SS? feeeven om tén dien einde nogmaals de meest kragtige devoiren by de Bondgenooten aan te wenden; waren daar toe meerder argumenten nodig, zo zouden wy de aandagt van Uw Hoog Mog. daar by fixeeren* of niet de tegenwoordige iituatie der Provintie van Utrecht moet wór den geconiidereerd van zo veel invloed te. zyn óp die der andere Provintiën, dat eene asfopia tie der gefchillen in de eerstgem. fubfiiteerén de, al meede niet onwaarfchynlyk de grondflag fchynt te moeten leggen tot wegneeming *an dat wamrouwen en die oneenigheden , welke 00 gelukkiglyk tusfehen fommige Bondgenoten plaats hebben, en welke zo zeer tot losmaaking, ja. ge. heele verbreeking van den band der Unie (trekkende zyn ; en of dit meede niet het gereedfte middel zoude zyn , om een einde te maaken aan allé die inconftitutioneele ltappen welke men zederc eenigen tyd in deeze Republiek heeft zien gébeuren , en welke tot ons leedweezen nóg op die oogenbl k plaats hebben. Wy hebben geen oogmerk, Hoog Mogende Heeren ! dm dit alles wederom op te haaien, nog brandftoffen aantebrengen voor vuur , dat reeds 200 heevig ontftooken is; maar de relatie,in wels ke wy tot de gezamentlyke Bondgenooten Raan, en de verpligting, om voor derzelver gezanten; lyke Regten te vigileeren, dringt ons, bm niec geheel Ril te zwygen , maar integendeel te klaa« gen, dat de reprKfentatien, welke zo door Uw Hoog Mogende als door ons over dat voorgeval^ lene gedaan zyn, zo weinig of liever geenerhan* de effect, hebben gehad. Eene afzonöerlyke en met de conllitutie niet over te brengen dis* pofitie over de Militie heeft nog plaats ; het Rapport op den 8 December des gepasfeerdea Jjaars ingevolge ons prseadvis ter vergaderinge van Uw Hoog Mogende uitgebragt, hoe zeer vdök van de uiterlte liquiditeit, en by de Heeren Staaten vanzommige Provinciën geampleéleert én gé* Xx M* 'sGSA* VENHACE» Aan- mei keiyke Brief van dm Raad van Stapte aan H, H. Mogt,  668 NIEUWE NEDERLANDSCHB s'Gua-1 VENHA- 1 CE. ' Aan- ke Brief van den Rctad van Sta te aan H. H. Mog. mdeert zynde, is nog riet ter conclufie gebragt, iet zo esfentieele poinft der Militaire fubordina■ie fluctueert; de adminifttauejder.militaire Juiu:ie en discipline, uit naam der gezamentlyke Bondgenooten , word gecon'efteerd; de generaliteit» Plaatfen en Frontieren blyven van genoegzame bezetting ontbloor, zo dat de Posten niet behoor, lvk bezet kunnen worden , de aanneemers der Fortificatie- Werken wegens eene onvoldoende bewaaking derzelve klagtig vallen,en zig van het beloofde onderhoud ontllagen agten, en de lagters van'fLinds gemeene middelen met zonder reeden zig merkelyk bezwaard vinden en remis verzoeken ; de directie over 's Lands Magazynen en de daar in berustende ammunitie van Oorlog word in zommige provinciale Steeden aan ons by continuatie betwist, en van dezelve buiten ons meede weeten of ordres gebruik gemaakt, en onze herhaalde vertoogen en aanmaningen, daar tegens gedaan, worden telkens met niets anders dan mit eene allegatie van extraordinaire omltarj. diaheden , en van vermeende noodzakdyke zeits detentie beantwoord. Het fmert ons Hoog Mogende Heeren een dusdanig tafereel te moeten ophangen; maar Uw Hoog Mog. weeten zo«1 als wy, dat hetzelve flegts een flaauwe fehets behelst van het geen inderdaad plaats Iaeeft. hn zouden wy omtrent dac alles onverichittig zyn< zouden wy niet infteeren, dat tog eenmaal paal en perk worde gefteld aan diergelyke ïrregulariteiten? het tegendeel is waar, wy herhaalen daar toe onze reeds gedaane reprsfentatien en verzoeken op het nadrukkelyklte de goede officien en het appui van Uw Hoog Mogende by de Hoge Bondgenooten, ten einde vrugtbaare Refolutien mogen worden uitgewerkt , omtrent het geen dat dienen kan tot redres van alle de vooriz. inconftirutioneele demarches. - Vooral willen wy Uw Hoog Mogende, en laags dien weg alle de refpective Bondgenooten by^de  JAARBOEKEN, April, im. 66$ dierbaare belangens van het lieve Vaderland pebeeden hebben, dat tog eindclyk eens feneu'elyk Worde gedagt op het beraamen en daar Rellen van zodanige middelen , welke ftrekken kunnen om het war trouwen tusfehen de Leeden van het Bondgenootfchap weg te neemen , op dat met onder-, linge harmonie en medewerking de har d werde geflagen aan het vast maaken der fundamenten van het wankelend Staatsgebouw, de Regten ieder; Lid afzonderlyk, en allen gezamentlyk competec*. fende vastelyk geconftateert, en heiliglyk bewaard/ blyven, en voor het vervolg alle gekegentheid ; tot het pleegen van löortgelyke met de Conftitutie Rrydende daden weggenomen, ja zelfs het geene van dien aart deezer dagen gebeurd is in vergeeteiheid gedompeld worde. HOOG MOGENDE HEEREN! Wy beveelen Uw Hoog Mogende in Codes heilige proreflie. In den Hage den 20 April 1787» (was geparapheert) J. PEST ER S* vt» (onder ftond) Ter Ordonnantie van den Raad vart Staaten der Vereenigde JNeder'cn,. den. C was getekend ) ]. H. MOLLLRUS, Hoe men ook over de tegenwoordigen za« leen van ons Vaderland denke, de ware bronnen van deszelfs onheilen en rampen kunnen »it dit egt ftuk van den Raad van ftate voor een groot gedeelte zeker gekend worden, j Hun Hoog Mog. hebben hier op bellooten Copie van de voorfz. brief te zenden aan de. Heeren Staten van de refpeStive Provin* s siert 's Gra* VS.NHA* Aan* net kely. •e Brief 'an den laad an Sta? aan fit, /. Mog*  ©7» NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Graven ha- 6£. cien met vriendelyk en ernftig verzoek om den inhoud daar van als van het grootfte belang, in ferieufe deliberatie te leggen, en hoe eerder zo beeter zodanige befluiten te neemen, als zy tot herftelling van de rust, eenigheid harmonie binnen de Provintie vaa Utrecht en tusfehen de verdere Bondgenooten , de vrugtbaarfte en meest gefchiktfte zouden oordeeien. De Heeren Afgevaardigden der ftad Amfteldam hebben last ontvangen, „om wanneer de Ridderfchap, of haar volgende Steden, mogten voorftellen, alvorens het raport wegens de Propofitie van Haarlem ingekomen is, om aan den Prins Erfftadhouder het Commando in 's Hage te rug te geven en de fufpenfie van het Kaptein-Generaalfchap in te trekken, als dan daar tegen te protefteeren;en,indien men des onaangezien daartoe wilde concludeeren, niet alleen te protefteeren, maar teffens daar by te voegen, dat hunne Committenten zig met alle magt, die de Voorzienigheid hun in handen heeft gefteld, daartegen verzetten zullen." Zeker is het,dit de zaaken hoe langer hoe ernftiger beginnen te worden en de twistende partyen zig ieder tot eenen beflisfende ftap voor te bereiden. De Markgraaf de Verrac. Gezant des Konings van Frankryk, zondt gedurig postbodens naar zyn Hof, en heeft ook nu eea Courier of postboden naar Frankryk gezonden met een berigt van 't voorgevallene te Am;  JAARBOEKEN, April, 1787. 671 Amfteldam, (waar van wy onder het artykel», van Amfteldam zullen fprekenj: deze Gezant v heeft ook wederom een Ccurier naar Frank- c. ryk gezonden met de afzetting der 7 Vroed» fchappen van Rotterdam. Te Schiedam hebben Geconfcitueerdens uit de Sociëteit en Gecommitteerdens der Burgery Adres aan de Vroedfchap gedaan, om te verzoeken, ,, datHuuEd. Gr.Achtb. hunne Gedeputeerden,die naar de Vergadering van Holland gezonden worden, zouden gelasten, dat, indien de Ridderfchap en diergelyken het verrigte van de Burgery van Amfteldam, Rotterdam en andere Steden, die dit navolgen, voor oproerig rnogten verklaaren , dit niet alleen tegen te fpreken, maar het verrigte van gemelde Burgery te appuieeren en te approbeeren:" waarop Hun Ed. Groot Achtb. {Fiat gegeven hebben. Den 24 April zyn by Gecommitteerde Raden van Holland en Westfriesland by Sententie uit deze Provincie ten eeuwige dage gebannen de voortvluchtige Hifs en Bauer. De Rhyngraaf van Salm is hier uit Parys terug gekomen: ook wordt de Graaf de Mail' lebois binnen kort alhier terug verwagt. : 1 De Heeren van Wyn, van Brakel, Rengers en van Straelen Jansz., Gedeputeerden van Hun Hoog. Mog. tot de zaken van de Admiraliteit in Friesland, hebben van Hun Xx 3 . Hoog >Gra- enha» e.  C7i NIEOWE NEDERLANDSCHE *s Gra venha GS. Hoog Mog. by eenen brief verzogt, van hunne werkzame en langdurige Commisfie te worden ontflagen. Dog Hun Hoog Mog, hebben daarentegen eenparig gemelde Heeren verzogt ten nutte van den Lande in die Commisfie wel te willen voortgaan, rZ\e bl. 411. en volg.; en byzonder ook het opzigt te hebben over de uitrusting, in dezen jare by dat Collegie te doen. Weshalven deze Heeren , ziende de geneigdheid en aandrang van alle de Bondgenoten, aan hun Hoog Mog. verklaard hebben, zig aan den dienst van den Lande als nu niet te mogen onttrekken, en dus in de Commisfie te zullen blyven voortgaan. Eenige van gemelde Heeren zulien eerstdaags naar Friesland vertrekken. Van 't een en ander is aan t Collegie ter Admiraliteit in Friesland kennis gegeven, om zig daar na te regelen. Door Gedeputeerden wegens deProvincia Holland ter Vergadering van H. H. Moo-, de Staten Generaal, is den 27 April by fcL Ed. Groot Mog. rapport gedaan, „ dat, na dat de Vergadering van bl. H. Mog. dien fden 27 April reeds was gefcheiden, dezelve ten fpoedigflen weder zaamgeroepen -was ï doordien H. Ed. Mog., de Raad van Stat-, hadden gefchreven eenen brief aan tl. H. Mog. , by welken zy H. *fd. Mog, te kennen gaven, van ter zy. de onderrigt te zynals dat de Heer Geneneraal van Rysfel bevel hadt gegeven aan het Krygsvolk ter betaling dezer Provincie iUaade, om nader by Utrecht te trekken; he«t  JAARBOEKEN, Aprilt 17S7. «75 hetwelk voorn. Raad meende ter kennisfe van H. H. Mog. te moeten brengen; dat wyders door Hun Hoog Mog. by H. Ed. Mog.1 aangedrongen was, om te zeggen, wie zulks hun gezegd hadde; dat de Raad daarop verklaard hadt, zulks door den Heer Aylva te hebben vernoomen, die in 't zekere kondfchap hadt gekregen, dat de Heer van Ryfel den 25 April deze bevelen zoude hebben gegeven, hetwelk door den Heer Pesten bevestigd wierdt; dog de Afgevaardigden van Holland zeiden hier van geen kennis te hebben, en konden dus zulks met geloven. Derhalven is door H. .H. Mog. de Raad van State verzogt, daar nadere kennis van te nemen. Rotterdam heeft voorgeflagen, om, daar nu de Magittraats beitelling volgens hetgevoelen der meerderheid kan gefchieden, de openftaande plaats van den Burgemeefter van der Hoeven, op die wyze te vervullen, volgens den voet van 't jaar 1650, verzoekende dus, dat het aan de Vroedfchap zal worden overgelaaten, om een Naamlyst te mogen maken, uit welke H. Ed. Gr. Mog. de verkiezing zouden doen, echter met aandrang, dat de hoofdzaak ten fpoedigften mag worden ten einde gebragt, en dat in alle gevallen, zo men by het proviftoneel befluit volhardt, zy alsdan een Naamlyst van 6 Raden zouden mogen maaken, ter vervulling van 3 Burgemeefters plaatfen. De Ridderfchap heeft dit overgenomen. DordX x 4 recht 'sGra^ 3e.  674 NIEUWE NEDERLANDSCBE 's Gra- venha» recht heeft voor als nog volhard, dog het punt van den Burgemeefter van der Hoeven in handen van de Leden gefteld, die de andere Stukken zullen overnemen, en Rotterdam aanfehryven , geen voortgang met de vervulling der openftaande post van den Hr. van der Hoeven te maaken. Haarlem heeft ingeftemd in de voorflag van Dordrecht, behoudens hun gevoelen,dat die zaak geheel huishoudelyk, pure domefticq is. Delft heeft volhard by derzelver gevoelen op de zaak van Rotterdam, en nam het voorftel over. Leyden en Amfteldam ftemden met Dordrecht;Gouda met Dordrecht: Rotterdam heeft volhard by het Voorftel, voorts met Dordrecht:Gorinchem.Brielle, Hoorn, Enkhuizen, £dam en Medenblik met Delft; Schiedam, Schoonhoven, Alkmaar, Mon* nikkendam en Purmerende met Dordrecht; dus het befluit by voorraad genomen. De jRudderfchap c. f. hebben het overige overgenomen. Men lette, dat dit al ter vergaderinge der Staten is voorgevallen na de remo-. iie of uitzetting van 7 Leden uit dè Vroedfchap , waar van wy onder het Artykel van, Rotterdam zullen fpreken. Pen 28 April is ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. ingekomen een brief van Heeren Gecommitteerde Raden, houdende, dat door de Ridderfchap Jr. van Wasfenaar van Starrenburg in hunCollegie was afgevaardigd; dat H- E. M. hier omtrent bezwaard waren, doordien Jr. van Ifasfenaar van Starrenburg den  JAARBOEKEN, April, 1*787 675 den Heer Geelvink door vermaagfchapping in den vierden graad beftaat, en dus volgens het eerfte Articul van hunne laatfte In. ftru&ie of Lastbrief geen zitting zoude kunnen hebben. Evenwel, daar de Commisfie van den Heer van Starrenburg blyvende is, zo zoude dit de zaak van natuur kunnen doen veranderen. Hun Ed. Mog. hadden gemeend dit ter kennisfe van Hun Ed.. Cr. Mog. te moeten brengen. De Ridderfchap heeft daarop verklaard, zig te vleijen, dat in deze zaak geen zwarigheid zoude worden gemaakt. Dordrecht zeide, dat de nieuwe Jnfiru&ie ïngerigt was naar den loop der Finantie, en ftelde dus voor dat gedeelte der Inftrullie kragteloos te maken , en wilde hier wel gemakkelyk in zyn. Jr. van Wasfenaarvan Starrenburg is dan,by ontheffing van.het eerfte Articul in de Jnftruc7ie,eeapmg goedgekeurd, Volgens Hun Ed. Gr. Mog. befluit zyn den «2.8 April door Hoogstdezelve tot Burge* meesteren der ftad Rotterdam benoemd, de Heeren H. van Beefting, Mx.J.P. Bogaert, J. J. Elfsvier en Mr. J. Reepmaker: en tot Scheepenen de Heeren P. Baelde, F. W. de Monchy, H, A. Hofman, J. Beeldemaker , F. R. Overfchie, J. Willemfen, Dr. E- Bicker, D. van der Pelder, C. Balguerie , J. van der Haar. N.Plempe, P. Juta, G. Cofterman en P. P. Bruining, Heeren Gecommitteerde Raden hebben aan X x 5 Hu« 'sGra. 3E.  &r6 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA C-H. Hun Éd. Gr. Mog. berigt gedaan wegens ' zekeren Burgemeefter der ftad Brielle, welke voorneemenszou zyn om den volgenden dag de Ingezetenen aldaar met Oranje te doen optrekken : dog Hun Ed. Gr. Mog. hebben zulks door maatregelen voorgekomen en belet. Den 19 April des morgens om jr uuren wierdt de Nominatie tot de Jaarlykfche verandering der Regeering te Rotterdam, daags te voren door hun Ed. Gr. Mog. opgefteld, met eenen bode van Holland naar Nymegen verzonden, op dat door zyne Hoogheid, den Prins Erfftadhouder, daaruit de verkiezing zoude gefchieden. Verders kwam den 29 April een request in van P. C. van Leyden, Bailluw van Vlaardingen , houdende , om ten koste van den lande te mogen regtsgeding aanvangen tegen vyf perfonen , uit hoofde van oproerige bewegingen : het zelve is gefteld in handen van Gec. Rad. om H. E. Gr. M. daar op te berigten. Ook is door H. Ed. Mog., den Raad van State,welks brief wy hier voren bl 663.hebben medegedeeld, nagehoudene raadpleging op den 28 April 1787. goedgevonden en verftaan , aan de Colionels of commandeerende Officiers van de refpeéfive Regimenten in dienst van dezen Staat by aanfchryving te rememoreeren,dat zy zig foigneufelyk moeten wagten, om zonder toeftemming van den territoriale Souverain met hunne onderhebbende Man-  JAARBOEKEN, April, 1787. 677 Manfchappen te marcheeren op het territoir ' van eene der Provintiën, en aan generhande v orders hoe genaamd ter contrarie te mogen G obtempereeren." Dit verrigte van H. Ed. Mog. den Raad van Staate is door vyf provinciën goedgekeurd, en door Zeeland overgenomen. De Heeren Gecommitteerde Raden hebben goedgevonden , aan de deelnemers van de thans lopende Negotiatie op ordinaire Obligatien toeteftaan, „ om op alle de refpective Comptoiren te mogen employeeren Obligatien, dewelke tot lasten van het gemeene Land zyn lopende, zonder onderfcheid der Comptoiren, op welke dezelve mogten zyn belegd." Zyne Doorl. Hoogheid de Prins Erfftadhouder heeft zyne jaarlykfche Armengift van 100 Ryders op den Bededag niet gegeven; maar naderhand doen bezorgen aan de Pranfchen armen, en aan de Predikanten Frieiwyk en Reguleth ieder 40 Ryders, als of Hoogst Dezelve onder hun gehoor was geweest. ' De omftandigheden van ons lieve Vaderland wierden hoe langer hoe hagchelyker : en alles fcheen zig tot eene beflisfing voor te bereiden. De partyen wederszyds wierden meer en meer yverig of driftig: de eene om op te komen, de overheeriching van den an; s Gra- ENHA- s.  *sGra FEiNHA ■ 678 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■andere party aftefchudden, en ook zyne volkftem te doenhooren: de andere, om die party en haare volkftem te fmooren en t'onder te houden. Hier uit ontftonden veele worftelingen en tegenworftelingen; hier uit de pogingen van de Oranje Genootfchappen en Sociëteiten te Rotterdam , te Overfchie , Voorburg, Waddixveen, ook te Utrecht, en op andere plaatfen, waarvan wy te voren te zyner tyd en plaatfe gefproken hebben, en welken zig De opregte Vaderlandfche Sociëteiten noemden, en tegen de opgerigte Vaderlandjche Sociëteiten waren ingerigt : dog die zeer veel tegenftand ontmoeten. In Holland fcheen het veel al hagchelyk te ftaan, en de befluiten, dienaar genoegen der zogenaamde' Patriotten waren, wierden doorgaans maar met de meerderheid van eene ftem genomen. Dit deedt dezen meer en meerbedugt en bedagt zyn op middelen van zegenpraal, gelyk wy in het vervolg zien zullen. Onderwyl ftak die party, welke de Oranje party genaamd wierdt, al evenwel het hoofd op; wierdt eindelyk , fchoon (zo veelen oordeelden) wat te laat, 'wakker en werkzaam: by welken zig thands ook veelen voegden , die zeiden, fchoon voorheen ook op hunne hoede, tegen de al te groote overmagt van het Doorluchtig huis van Oranje geweest te zyn, egter nu veel liever onder den invloed van éénen Stadhouder , eenen Stadhouder uit het doorluchtig huis van Oranje, dan, of onder de onftuimige fchokken van een Volksregeering, pf onder de drukkende overheerfching van eeni-  JAARBOEKEN, April, 1787. 6\» eenige weinige volksbefiierders , (Trihuni ' Plebis~),van drie of vier Stadhouders, te wil- vi len leven. Zy oordeelden, dat 'er altyd zo- G danig eene magt zoude zyn , en die maar van perfoonen verwisfelen, waarby niets zou gewonnen , maar wel verloren worden: behalven nog de groote nadeelen, welke de binnenlandfche onlusten aan koophandel en handwerken noodzakelyk moeften troebrengen. Zy weitteden ook die onlusten irieese al aan de inzigten van het Franfche Hof; foe. In dit opzigte gaf dan deze Vereeniging of coalitie eenige fïerkte aan de zogenaamde Oranje party ; fchoon veelen aari hunnen opkomst en triomph twyfTelden; eri oordeelden , dat deze een voorname misflag hadt begaan, met zo lang te vertwyffelen , en de andere party eerst zig te laten wapenen en in de wapenoefFening vorderen, efl dus tot een kragt en fterkteop wasfchen, dié naderhand niet wel door eene nu pas opkomende en meestal ongewapende party konde óvermeefterd worden. Die vertwyfTeling eti vertraaging hadt zynen oorfprong gehad by dezen uit zekere overtuiging, dat 'er waarlyk misbruiken, hoe zeer men die wel vergroot hadt, waren, en 't verlangen vart die misbruiken verbeterd te zien: by geenen uit gebrek van doorzicht, dewyl men de nadeelen van de volksregeering niet kende , en nu eerst by ondervinding, dog te laat die doorzag: dan ook nog uit de natuurlyke gefteldheid van veelen , die te voren nooit van volksitem , volks invloed enz. hebbende hooren fpreefeen,de vryheid, de Republi.kainfch gezindheid sGra. ikha.  »sGr/ ve.\rirt ce, 6?o NIEUWE NEDERLANDSCHE • heid nimmer in iets anders hadden verbeeld ■ te beRaati , dan in eene hoede en omzigtig* heid tegen de al te groote magt van het Stad* hoüderfchap. Dezen konden niet zo ligtelyk befluiten om van dit hun oud en inge« worteld fystema aftegaan, en zig by de oranje party , tegen welken zy fteeds op hunne hoede geweest waren, te voegen. Einde* lyk was 'er een groot getal van zodanigen * die door de uiterlykefehittering van vryheid*. van verbetering , van grondwettige herftel. ling, van de redeneeringen van eenen Rous* feau , van Pryce, van Pristley, (welken in vêele dag- en week • papieren, met veel fchyn en praal wierden opgedischt) betoverd, eene welmeenende hoop hadden gevoed , van verbetering en gelukkiger' Regeering, en daar door zig by de voorflanders van het nieuw flaatsgettel hadden gevoegd, en eens die party gekozen hebbende , hoe zeer zy de zaaken nu meer van naby zagen, en by den uitkomst weinig hoop op ware verbetering konden fcheppen , egter vreesden , indien zy te rug keerden, van voor twyffelaars of draayers gehouden, en by beide partyën verdagt te worden. Om nu niet van zodanigen, ook zelfs Regenten, te fpreken, die en kundig en eerlyk en doorzigtig genoeg om de gevolgen te kunnen bereekenen,egter nie£ ontkenden, dat zy liever ftil zaten,dan zig blootgefleld te zien aan de verguizing, veragung , lastering der dag- en week-papieren, en aan degevaaren , welke de daar door berokkende haat hen moest verwekken. Dit  JAARBOEKEN, April, 1787. 681 waren de voornaamfle redenen van het laat opkomen der party, die zeide der oude conftitutie te zyn toegedaan. Zy ftak egter eindelyk het hoofd op: beter laat, dan nooit , riep men. De Graaf van Bentinck , Heer van Rhoon en Pendrecht, befchreven in de orde der Ridderfchap van Holland , die zig in deftaatsvergaderingal dikwyls met nadruk hadt doen hooren, en fchoon nog jong zynde, aan de Leden der vergadering van de Patriotfche party, (welker hoofden het nog aan vlugheid, nog aan ondervinding en routine of hebbelykheid in behandeling van ftaatszaken ontbrak) veel werk verfchafte, deze Graaf was onvermoeid, yverde dag en nagt, bragt in deze hofplaats den 14 April 1787. eene Opregte Vaderlandfche Sociëteit (dus luidde de tytel^ tot ftand , en zettede zig aan het hoofd van dezelve; zy vergaderde in de Gouden Leeuw op het Buitenhof. Hare Beftierderen waren de Heeren A. C. Nagel, J. Bentinck , de Macalefter, C. A. Maclaine, J. v. d. Hoek, J. F. Droognat; A. Krevelt, H. F. Bymholt;van Diesf. A. van Wyck; A. Ie Maitre; Cz.J. Heynshergen ; G. Qofterhout; A. N. du Moulin \ J. Amman. In de Goude Leeuw in de Hof ftraat, en elders waren kleinere Sociëteiten, , de Advocaat Lulius en zyn Zoon waren Me; ook werkzaam: en gelyk men noodwendig veel ftut en fteun in de groote ftad Araftel dam moest ftellen , alwaar men wist, da veele lieden, gedeeltelyk Prinsgezinden, ge deekelyk afkeerigen van de Volksregeerinj 3E. t f p  68i NIEUWE NEDERLANDSCIIÈ VENHA CE, -waren , zo reisde ook gerri. Graaf van Ben* ' tihck derwaards en zogt met zyne moed eri werkzaamheid die luiden wakker te maken, en byeen te brengen. In welke pogingen geenzints de zogenaamde Byltjes, of Scheepstimmerlieden, van wege hunne beftendige verkleefdheid aan het huis vah oranje bekend^ vergeten wiefdem Hy was ook dikwyls té Rotterdam en elders. Deze party kreeg veele aanhangers zo doof de afgezette Regenten, als door anderen , dié tot dus verre meestal aanfchouwers geweest zynde* thands door de willekeurige uitzetting van Regenten óp naam der Bürgery , wakker gemaakt, ert daar over verontwaardigd, zigby dezelve voegden. Dog, zo als wy naderhand zien zullen , zy was te laat opgekomen om töt de hoogte van een tegenwigt te kunnen llygeh : en de andere party hadt nieE alleen het voorregt van eëne naauwkeurigè briefwisfeling, verftandhouding en gemeenfchappelyk overleg tusfehen alle de Genootfchappen en Sociëteiten van haare party, door het gartfche Land. maar ook wyzer zynde dan haare tegenparty geweest was, liet zy aan deze geen tyd, maar vernielde haar terftond in haaren opkomst. De bekommering^ Oplettendheid en waakzaamheid dér Patrioten bleek uit de dagpapieren. Want om nui jniet van die geenen te fpreken, die dagelyks den Ridder van Bentinck doorftreken; en nïet allerlye zoort van ohheufchen tytels begroetten ; men las in de SchUurmanfche Courant van 17 April 1787 dit volgende*  JAARBOEKEN, April, 1737. 683 De meerderheid van Holland ed ie Ridderfchap, en meer andere CiedeputeerJens zyu tegen alle Patriotfcne Herftelling. In de Ridderfchap doet Jonkheer Bentinck, Hea van Rhoon, her zyne zeer veel daar toe, en gaat ftoutmoedig door; of het einde het werk zalkmo nen, word zeer aan getwyffeld. in de Sociëteiten, door zyn Ed. opgerigt, welse 4 in getal zyn , betalen jaarlyks ƒ8 : o- ƒ4:0 ƒ2:0 m ƒ i.waar; van de .vepuesten ter tekenmg leggen in het hoofd kwartier op he. duitenhof was Vrydtg en gisteren groote toeloop, zo van Ede» len, Burger-Officieren en andere Heeren , als mede van verfcheiie Officieren vm de Regimentea Guirdes te voet en te piard, om te tekenen. Het verzoek zegt men hier in te beftaan, om Zyn Hoogh. te herftel'en zyn afgenomen digniteitt n, en aliej. te vernitigen, wat zedert het jaar néo is ingevoerd, zekerlyK zal daar mede onder begrepen zyn de Aha; tie met Frankryk, die tmr een doorn m den voet is, den Ex-Veldmaarschalk hier te her Rellen, en h t Vaandel over zyn hoofd te Uten zwaijen, en veel meer andere fraijighedn, Maar nu is de vraag, of zy de fchadens, door de Engelfche Cabaal in de laat Ren Godloozen Oorlog veroorzaakt, zo gemakkelyk zullen kunnen herRellen, als haar ongepasten verzoeken? daar word zeer san getwyrFeJd. Dan wat kan haar dat fcheelen ? als Willem .naar herlleld is? die is haar meer waard, dan duizende Lieden die geruineerd zyn, en die door drogredenen in verfcheide Havens en in Zee om hals geraikt zyn indenlaatften Oorlog. Daar zyn, 20 men zegt, met Bentinck, nog Maasdam, de befaamde Tork van Rofendaal en Zuideras, die als ho rden. Heden heeft men 'er ook de Biron van Kinkel, Officier ea Adjudant der Marine van Zyne Hoogheid, ge/jen. De Secretarisfea van gemelde Sociëteiten zyn Yy de 's Cra- VK* HASE. Berigt Ier Ne. ierl. 'domant ■egen de Oranje fakteiU  6S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra VgNHAGE. Berigt derAe. der/. Courant tegen d, Oranje Sociëteit, de Advocaat Mr. Gerard van Zeidtren van Be* veren, welke het Request gtftela zoude h» ben, en de Notaris van dezelve Adrïanus van Wyck. De expresfens, die gemelde Soeeteitsvricnden aan 't hoofdkwartier in de Goule Leeuw ontvangen hebben, zyn menigvuldig. Ontwaakt ó brave Burgeryen! Ontwaakt alomme! Vereenigt u als een eenig Man, om dat . heilloos complot, eer het te laat is, en Gy dat fpel moet betaalen, te keer te gaan ƒ In de Haarlemfche Courant las men het volgende: Cedert eenige weeken fchynt de Stadhouderlyke ^ party zich 'er meer dan ooit op toe te leggen om oor aüerleie wegen en middelen eene omwenteling van zaaken te veroorzaaken. Hiertoe oordeelt men ook te ftrekken het oprichten vaD Sociëteiten op diverfe plaatfen alhier, onder direftie, zomen verneemt, van een der jongfte Leden van Hollands Ridderfchap. OF men daar reeds aan de onkundige Requesten, tot zogenaamd herfiel van den Stadhouder, ter tekening aanbiedt, wordt different verhaald, doch op andere plaatfen komt men daar reeds openlyker vooruit, en wederom in andere zoekt men dit ook aan den gang tekry gen. Dus verzekert men, dat de bekende aanvoerder der Rotterdamfche Antidotaalen zich gisteren te Dordrecht heeft bevonden, en aldaar met eenige Heeren van die party eene conferentie heeft gehouden, doch dat men alle reden had om te ontierlte.'ien , dat zyn oogmerken m die Stad geenzins zouden flaagen. Eindelyk fprak de Woerdfche of ZuidHoll. Courant van het voorgemelde aldus:  JAARBOEKEN, April, 1787. 683 Ts Pravenhace den 16 April. De Graaf ^ van Bentinck Hee? van Rho.m, is het voorna-, me Opperhoofd van de nieuwe alhier opgeriat wor-, dende Orangebyéenkomften- Dezelve zyn m 4 Clasfen verdeeld, welkers Iorekenpryzen zyn 8, 4, 2, en één Gu'den, en wnrdfii gehouden in de ^ Goude Leeuw op 't Buitenhof, op dito in 'tKorfyhuis by Storm, op de Vismarkt in 'cKievitje, en, ineen huis in de Wageuftraat. Die de gefteldheid in deze Refidentie plaats kent, begrypt ligtelyk, dat de toeloop vry groot is; te meer daar alles aangewend word, om zieltjes te winnen. — Brave Bar^eryen! zyt op uwe hoede, ontwaakt, en vereenistU, om dit en diergelykecompknteu tegentegaan, eer het te laat is Tl! Deze en diergelyke berigten las men ook in de Leydfche Courant van den 16 April 1787 en andere dagpapieren. Om zig van het een en ander , het welk wy kortelyk hebben aangeroerd, een-naauwkeurig denkbeeld te vormen, dient men al het gebeurde in de voornaamfte plaatfen , Amfteldam , Rotterdam, Schiedam, enz. niet alleen flipt nategaan, maar ook die voorvallen tot elkander, en als onder een gezigtpunt te brengen. Dan zal een doorzigtig oog het verband van dezelven doorzien \ en verre , van ze als loutere toevalligheden te befchouwen, dezelven tot eene algemeene oorzaak brengen, welke tot een bepaald eindoogmerk die gebeurtenisfen heeft uitgewrogt. L e, y d e n. Den 16 April is by de groote Vroedfchap Yy 2 de- 'sGra- tnha" ;e. Berigt 'an Z. Hol/. Courant.  685 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley DfiiN. dezer ftad, in navolging van die van Haarlem en Alkmaar , met groote meerderheid van ftemmen befloten , om aan zodanige bu: ;ers der fteden Hattem en Elburg, die verkiezen rnogten zig binnen deze ftad neder te zetten, het burgerrecht om niet te fchenken. Leydschendam. Zes Genootfchappen ten platten Lande vereenden zig ten twee uuren op den Leydfchendam: namenlyk van Leyderdorp, Zoeterwoude, Zoetermèer, Wasfenaar en Voorburg, welken zig met het corps van Veur , Voorfchooten en den Leydfchendam. Banne van nomp.vyk, gezameulyk, na dat het Battallion zig op den Dam geformeerd hadt, in gelederen naar een daar toé beftemd oeffenveld trokken. Hier, hoewel voor de eerfte keer by den anderen vergaderd, verrigtten dezelven hunne Wapenoeffeningen met veel orde. Na dat de Wapenoeffeningen geëindigd waren , trok het geheele Battallion af naar den Dam , en wierdt door den overften , den Heer Pry» bedankt. Amstelda&ï. Wy komen tot een tydftip, in welken gebeurtenisfen zyn voorgevallen , die van eene allertederften aart , en even daarom zo veel moeilyker zyn, om die te befchryven,  JAARBOEKEN, April, WV o*87 ven, in diervoege , dat derzelver verhaal naauwkeurig zy, en het geen in die ge- s beurtenisfen te mispryzen zy, ('t welk te * verzwygeu, eene ontrouwheid zyn zoude) niet voor eenzydigheid genomen worde. Wy zullen vooral tragten ons geweten te. voldoen, en die naaukeurigheid in agt te nemen , die ons mogelyk is, en die wy aan de nakomelingfehap verfchuldigd zyn : dus niets , welk tot onze zekere kennis is gekomen , verdonkeren ; maar teffens alles zo veel ons mogelyk is , met egte ftukken bevestigen. Wat omtrend de raadplegingen en befluiten ter Staatsvergaderinge , over het tweede lid van het voorftel van Haarlem, is voorgevallen , hebben wy in ons voorgaand ftukje ter zyner tyden plaats gemeld. Zie bl. 415 en volgg. Men voelt ligtelyk, hoe weinig de overftemde Penfionarisfen van Amfteldam over het zenden van 3 Afgevaardigden naar 's Hage , enz. voldaan waren. Al fpoedig las men in de Haarlemfche Courant deze navolgende aanmerkingen. Amsterdam den 1 April. „ Zodra eergtsteren het bericht uit den Haag kwam, dac ,, die waardige Staatsleden, die als voorftanders der goede Volkszaak algemeen erkend worden, „ in het benoemen der Tweede alleigewigtigfte ,, Staats-Commisfieoverftemdwaren, verbreidde ,: zich een algemeen misnoegen op onze Beursen „ door de geheele Stad. — Algemeen hoorde men „ zeggen : Zie daar, zo gaat het! wy zyn bedroo„ gen! —— wy hebben ons vtrblyd met eene doode „ musch &c! Gisteren en heden neemt het misYy 3 „ noe- Am- rEt* aij.  683 NIEUWE NEDERLANDSCHE , Am- steldam. Aanmerk,wegens V voor gevallen ter Staatsvergadering. „ rjoegen hand over hand toe. Ook heeft men de zekerfte berichten uit verfcheidene andere Remmende Steden deezer Provincie, dat hec ,, misnoegen des aangaande zeef groot is, en dat „ derzelver braave Burgeryen op eene gepaste „ conftitucioneele wyze zich tegen zodaanige ee„ ne nu geheel ?onverwagte overRemming zul„ len verzetten, vermits de Rem hunner Ge* , „ deputeerden ter Staaten Vergadering vlak aan' „ loopt tegen de hoop en verwagting der Bur- geryen, en dus volftrekt niet gerekend kan wor, ,, den de ftem dier Steden te zyn. — Hier te Am« „ Rerdam is het juist zo gelegen , en weldra zal ,, verder blyken, dat de Rem onzer Gedeputeer* den gecminu de Rem onzer Vaderlandlie„ vf.noe Burgery, en dus geenzints de ftem ,, onzer Stad is. — Nu blykt allerzekerst (aldus is „ het algemeen gefprek) dat al ons hoopen en ver- trouwen, en verwagten volftrekt niets helpen kan' ,, men gaat zynen gang; — men neemt zyne kans waar; men zoekt ons te verkloeken. — De Be,, daaidften onder onze Burgers, die tot hiertoe „ altyd hunne fterker yverende vrienden tot ge,, duldig wagten overreed hebben, ftaan nu zelf s, verbysterd over het geene 'er gebeurt. —- Zy „ zien zich nu zeiven in hunne goede hoop en ,, verwagting te leur gefteld. — Zy zeggen: Neen waarlyk, door hec Volk in zyne goede „ verwagting zodanig te leur te ftellen, en, gelyk „ het veelen moet toefchynen, te bedriegen, — „ dit is geen middel om de Rust en het Vertrou,, wen in het Vaderland te doen hsrleeven. „ Het is dus nu meer dan tyd, dat door geheel ,, Holland de braave en moedige Burgeryen zich ,, cordaat en als één Man vereenigen om hunne ,, Vertrouwde Regenten te onderfteunen. —— ,, Dat zal voorzeker in onze Stad gefchieden , 'er is geen ander middel om 's Lands zaaken te 3, redden. .—» Alles zou geftaadigmeeren meer j, achteruitgaan, en in den war loopen. —— „ Hec  JAARBOEKEN, April, l?»,f» 689 ,, Er is onze Burgery en onze Behps ten hocg., ften aangeleegen dat geene Arifiohatende Meer- 1 der heid hebben in een Staatscommisfie, die wapr- „ borgen zal moeten ftelien tegen de Artftokratie." In de andere dagpapieren van minder befchaafden ftyl , als wel de Haarlemfche , wierden geen minder fcherpe bedenkingen omtrend deze zaak gemaakt. De gemoederen in de Genootfchappen , Vaderlandfche en Burgerfocieteiten wierden ontdoken, en verhit, en men befloot, om over deze zaak aan de Regeering een Adres inteleveren. En terwyl zulks op naam van de Burgery diende te gefchieden, en men hier nog geen Geconftitueerden of Gevolmagtigden van de Burgery hadt, oordeelde men het best, dat zulks door den krygsraad, of ten minften door officieren van den krygsraad gefchiedde , als welke dan hier in de geheele Burgery zouden vervangen of repr efemeer en. Veele leden van den krygsraad vergaderden des maandags avond den 2, April, vervaardigden zodanig Adres, met voornemen om het zeiven den volgende dag in te dienen. Zy boden aan Burgemeefteren aan om den volgenden dag het ftadhuis te bezetten, om allen aandrang en ongeregeldheden voor te komen. In dit bezetten van 't ftadhuis door Burgers, flemden de Burgemeefteren, ook de Collonellen toe : terwyl in middels in de Vaderlandfche en Burgerfocieteits huizen een gelykluidend Request getekend wierdt. Dingsdag den 3 April des ochtends ten 8 Yy 4 uuren UlSTEIc  690 NIEUWE NEDERLANDSCHB Am- st t lda uuren wierdt het Stadhuis reeds door eene Compagnie Burgers van buiten , cn twee Compagnien op de Zaal van binnen bezet ; waar toe de kapteinen van Hogendorp van Hofwegen , Basterd en Sibmacber , op patent van de Collonellen van Marfelis en Goudoever gefchikt waren. Op den gewoonen tyd vergaderden Burgemeefteren tn Scheepenen , welken by het opkomen op het Stadhuis en doorgaan naar hunne vertrekken , de gewoone krygseer ontvingen : en ten n uuren kwam de Vroedfchap by een. Verfcheidene Burgerofficieren kwamen by een , en gingen ten half elf uuren naar het Stadhuis, ten getale van 102,Kapteins,Lieutenants en Vaandrigs, hebbende den Collonel Goudoever aan het hoofd; aan welk door Officieren voorgem. Adres was overgegeven , om aan Burgemeefteren in te dienen. Deze Heeren ontvingen van Ie wagthoudende Burgers de krygseer , en wierden in Burgemeefters vertrek geleid, om daar te vertoeven, terwyl zy zig lieten aandienen. Aan deze Heeren wierdt op bevel van iiurgemeefteren door den Secretaris Huyghens voorgefteld, dat gem. Collonel Goudoever zig alleen met 4 of 5 Officieren in Eurgemeefters kamer zoude vervoegen : dog te vergeefch: die Heeren wilden allen binnen worden gelaten. Van hier dan wierden zy allen naar Burgemeefters kamer geleid, en leverden daar zo hun adres door 117 Officieren getekend, als drie andere Request. der Burgery, door 2000, an?  JAARBOEKEN, April, 1787. 601 anderen zeggen door 1-00, perfonen getekend in, doende de Kaptein Gale 1/aac Ga-* les het woord. Waarna de Heeren officie-r ren wederom naar Burgemeefters vertrek gingen, om daar het befluit aftewagten , alzo gem. Kapt Ga es gevorderd hadt, dat dien dag daarover zoude geraadpleegd worden. Het adres was van dezen inhoud: Aan de Ed. Gr. Achtb. Heeren Burgemeesteren en Les en-dertig Raden der ftad Am/let dam. Geeven zeer refpeftueufelyk te kennende ondergetekenden, zynde allen ii^woonders dezer Stad of derzelver Jurisdictie. Dat, wanneer ter kennisfe van hun gekomen was , dat de gewichtige Propofitie van wegens de ftad Haarlem, op30 January 1787, ter Staatsvergergadering gedaan, en we! voornamentlyk hei tweede Lid detzelve, tcndeerende tot benueming eener Staats * Commisfie , om de thans zo algemeen aangevoerd wordende bedenkingen , omtiend de generaale Keprefentatie van het geheele Volk, welke, volgens degefteldheid van dit Gemeenebest , alhier behoorde plaats te hebben, te examineeren , en teffens na te gaan en te onderzoeken , op hoedanv.e wyze, ingevolge de Conftiiutieen 's Lands waare belangens, eenige generaale Maximes omtrent den invloed, welke uit hoofde der Regeeringsfotm by R-prefentatte aan het Volk toekomt , zoude behooren te worden gearrefteerd; miisgaders aan welke billyke bepaalingen, die allen twyfel en recht matigen argwaan affny'en kunnen, dit een en ander onderheevig gemaakt zouden kunnen worden;, zy on. dergeteekende.i daar in het Heilzaam en Vaderlacdsch doel hebben meenen te ontdeükeu, hoofd. zaak. Am- r elam.  692 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am STELDAM. Req tegen de Ra /en Mutiman,Munter, en v. d. Goes. i i '■' 1 zaakelyk hierop uitkomende, om zodanige Commisfie te doen Rrekken tot een middel, waardoor eene verlichte Natie op eene eclar tante wyze konde gerust gefteld worden , ;iat het h rilel van derzelver Rechten, wel dra een on Jer^verp van ernftige Deliberatie by haare hoog' vertegenwoordigers zoude worden , en welke gerustfte n,hetgefchiktüe middel was,om de kalmte en algemeene te vredenheid te doen herleevtn, welke in eenen Burgerftaat, waarvan het b aaffte en notabelfte gedeelte haare gewichtichfte belangens, waaromtrend zy eene bülyke nayver voelt, in een merkelyk gevaar rekend , zo hoo^stnoodzaakelyk zyn. Dat zy onderge-ekenden, deeze zaak uit dat aogpunt belchouwende, en a3n her opgemelde Vo >rftel der ftad Haarlem zo veel gewiebts hegtenden , hel van hunnen plicht gerekend hebben, rjm zich by een eerbiediïj doch niet min najrukkelyk verzoek, tot UEd. Gr. Achcbs tekeeren, ten einde UEd. Gr. Acntbs. derzelver Hee» ■en Gedeputeerden ter Staatsvergadering geliefden :e g' lasten, om comform opgemelde Propificie ier ftad Haarlem te votteren , dezelve zoveel mo« jelykte appuieeren en,zo ras mogelyk, ter Con« clufie te nelpen brengen. Dat zuKs ook van dat voor hun ondergetekenden zo zeer gewenscht gevolg geweest is, dat UEd. Gr. Achlbs. Conclufie op dit belangryk ponict, conform da billyke begeerte der ondergetekende, gevallen is, en daarna door Concur•enti van deeze Stad met die Staatsleden, welke nsg hksvin de huEtigftleid daarvan gepenetreerd waren, herzelve Vo">rftei van de ftad Haarlem, ot daidelyke Conclufie is gebracht geworden, ;tgen de '•temmen van de Kwderfchap en andere staatsf'!ed*n, we'ke daardoor getoond hebben ïoch rk erig te z n. om die vrye denkbeelden /an gtzonue Staatkunde te adopteeren, welke meer  JAARBOEKEN, April, 1787. 693 meer en meer doordringen, en welk eene verlichte Natie met goed en bloed zal volhouden. ■ Dat zy ondergetekenden, ia zo verre «an hun- 1 ne billyke begeerte voldaan ziende, het hoogile recht meenden te hebben om te vertrouwen , dit 'er door de Heeren Gedeputeerden ter Staatsverga. dering, wanneer 'er tot de dadelyke b meming van die belangrykeComnisfi^zoude geprocedeerd j worden, die zelve Vaderlandfche oogmerk* n , 1 welke de ftad Haarlem tot het doen der Propoli tie gepermoveerd hebben, en waarvan de onder- ( getekenden met zo veele duizenden hunner brave 1 Land en Stadgenooten zich zo veel goeds beloof, den, plichtmaatig zouden hebben in het oog gehouden. Dan dat zy ondergetekenden tot hunnen uiterfte verbazing zo wel, als tot hunne grieven Jfteffner» te, hebben moeten ontwaren , d£t de Heeren Hendrik Muilman, Cornelis Munter en Franc van der Gees, uitgemaakt hebbende de meerderheid van deezer Stads Deputatie ter Dagvaard, hebben kunnen goedvinden, om zich, wanneer ter be. noeming van opgemelde Commisfie, waartoe door de Ridderfchap {hoe zeer dezelve anderzin ts, war» neer hec namelyk aankomt op het doen van eere Propofitie ter vernietiging van het Corps van den Rhyngrave van Salm, zeer veel roept van hec menageeren van 's Lands Penningen, is voorgedragen eene Nominatie van negentien Staatsieeden, dan waar ;teg?ns door andere Leeden van Staat begrepen word, dat eene Commisfie van acht Heeren genoegzaam en merkelyk menageus voor 's Lands Financiën zoude zyn) is geprocedeerd geworden, zich aftezonderen van alle die Staatsieeden, welke toe de Conclafie zelve van de Propofitie geconcludeerd hebben, en zich op het ftuk der Nominatie van dezelve ie voegen by de Ridderfchap en die Steden, welke zich ter Staatsvergaderiug daartegen onverzetcelyk gedeclareerd hadden. Dat Am- ITEL> AM» Req. egen de Raden v4üilnan , VJimterj [ii v. d. joes.  $94 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEL" DAM. Req. tegen de Raden Muilman,Munter tn v. d Goes. Dat door dit gehouden gedrag van voornoemde Heeren Ge ieputeerden dan ook geëffect icerd is, dat tot opgemelde Gewichtige Commisfie benoemd is geworden eene groote meerderheid van zodanige Regenten, wier dikwerf gemanifefteerde denkenswyze een onverzettelyk fyfthema heeft doenblyken, om zich tegens alle verbeteringeo van ons vervallen Staaiswezen te verzetten, en alle pogingen ten dien einde door de Vaderland, fche Regeeringen en verlichte Burgeryen in 't werk , gefteld , tegen te werken. Dat dit gedrag van opgemelde Heeren Gedeputeerden de ondergeteekenden te meêr moet verbazen, daar dezelve Gedeputeerden noodwendig hadden moeten penetreeren, dat het met dan aart der zaaken, met de intentie van UEd. Gr» Achtb. door derzelver favorable Concufie op de Propofitie zelve, gemanifefieert en met de billyke begeerte van die Burgerye, welkers belangen hun gedrag moeten regelen, onbeftaanbaar is, om door hun votum te accedeeren tot die Staatsieeden , welke zich uit alle macht tegen de Propofitie der ftad Haarlem hebben geopponeerd,en aan welke Leeden niets anders overbleef, dan om door eene zodanige Nominatie, als door de Ridderfchap geproponeerd is, de Vaderlandfche bedoeling van die Propofitie illufoir te maaken, ja zelfs van een cegenovergefield effect te doen worden. Dat dit gedrag van voornoemde Heeren Gedeputeerden zich in noch ongunftiger licht zal be. toonen, by de befchouwing , dat meergemelde Propofitie, van de ftad Haarlem, gegrond zynde op de daarby erkende bülykheid en wettigheid van eenen redelyken Volks invloed op de Regeering, het eene handtastelyke ongerymdheid moet involveeren, dat het opgeeven van eenige maximen om-» trend dien invloed toevertouwd word aan eene Commisfie, waarvan de groote meerderheid de billykheid en wettigheid van dezelven, by herhaling , ontkend heeft. Dat  JAARBOEKEN, April, 1787. 695 Dat hier door het groote oogmerk der ftad Haarlem, om door eene Staats- Commisfleden terecht op zyne Vryheid jaloerfchen Nederlander te verzekeren , dat zyne wezeudlykfte belangen in vertrouwde handenwaren, niet alleen gedwarsboomd, maar zelfs daar door uitgewerkt is, dat de argwa n en het mistrouwen noodwendig meer en meer moeten aaugroeijen en tot eene hoogte klimmen, waarvan de gevolgen van een onbereekenbaarnadeel voor het lieve Vaderland kunnen zyn. Dat het gedrag van opgemelde Heeren in deezen gehouden, noch meer U Ed. Gr. Achtb. indignatie en afkeuring der braave Burgerye moet ver dienen, daar het hun niet onbekend konde zyn, datzy geene bevoegdheid hadden, om door derzelver Stemming alles toe te brengen, wat (trekken konde, om die principes van waré Vryheid tegen te werken, welke door U Ed. ür. Achtb. reeds in den jaare 1781 zyn geadopteerd geweest, en waar van AmilelsRaad» zonder haare Achtbaarheid door eene inconfequentie te verkleinen, niet kan afgaan. Dat 'er dus de Achtbaarheid van U Ed. Groot Achtb. Vergadering, zo wel, als het heil van den Lande en van deeze Stad en derzelver Burgerye ten hoogften aangeleegen is, dat ü Ed. Groot Achtb. door e- n opentlyk des auveu van het gehouden gedrag der voornoemde Gedeputeerden aan het geheele Vaderland zo wel als aan de Burgery deezer Stad doen blyken, dat O Ed. Gr Achtb. afkeerig zyn, om eene Propofitie, welks* doeleinde zo wel met die door U Ed. Gr. Achtb. dikwerf gemanifeiteerde pricipes van Regeering als metae meer en meer algemeen geworden denkbeelden van de Ingezetenen ftrookte, op eene indi^cfe'wyze, niet fiegts ilhjfoir, maar zelfs ichadelyk te doen worden. ♦rt?rrl?!fn ™™TOAm™ d,e OI,dergetekenden zich tot UEd. Gr. Achtb. keeren, met allen eerBied »■ doch tevens met den meeften nadruk ver- Am- 5TCLt)AM. Ref. '■egen de Raden Muil» nau , Munter, !» v. d. 3oes.  <5q6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* STEL* DAM. Req. tegen a Raden Muilmats,AiiiDcer en v. d. Goes. verzoekende, en ten allerernftigften daaopinfteerenden; dac het UEd.Gr. Achtb. iiehaagen moge, om de opgemelde Heeren Gedeputeerden Hendrik Muilman, Comelis Munter en Franc van der Goes, illico, immers ten allcrfpocdigften, te rappelleerer, t en wyders van wegens deeze Scad en Burgery ter eerfter Staatsvergadering te doen verklaaren: dat Hun Ed. Gr. Achtbs. wel verre van de Stemming van opgemelde Heeren Gedeputeeren te homologeeren , dezelve integendeel als tegen UEd. ' Gr. Achtb. gemanifefleerde intentie by de benoeming der dikwils gemelde Commisfie, in conformité van de Nominatie van de Ridderfchap uitgebragt, expresfelyk en volkomen disaprobeereu , en dat UEd. Gr. Achtb. daartegen de Stem deezer Stad, ten opzichte van de benoeming derzelver Commisfie, voegen by de Nominatie van Dordrecht, Haarlem en andere zeven Steden, welke daar mede hebben ingcftemd: dat U Ed. Gr. Achtb. voorts het gedrag door de Heeren Penfionarisfen van Berkel en Fisjcher by die gelegenheid ter Staatsvergadering gehouden, volkomen approbeeren, en dat UEd. Gr. Achtb voortaan als Gedeputeerden ter Staatsvergadering van wegens deeze Stad gelieven te comtnitteeren alleen de twee voorn. Heeren Penfionarisfen; ofte anderzints met en benevens dezelven zódanige Heeren Raaden, waarin de Burgerye deezer Stad een genoegzaam vertrouwen tf~U , en welke behooren tot de bekende Minderheid: Referveerende de ondergetekenden voorts aan zig het neemen van zodanige gepaste maatregelen, ten opzichte van de voorn. Heeren Hendrik, Muilman, Cor. nelis Munter en Franc van der Goes, als dezelveq in tyd en v^ylen zullen oordeeltn te behooren.*" 't Welk doende &c. Inmiddels was eene groote toevloed van menfchen op den Dam vergaderd, en veele Bur*  jAARRÖÈKËN, April, 1787. 697 Burgers op de zaal van het Stadhuis. Véeld Burgers en Officieren vervoegden zig op de s Juftitiekamer,waar men in de Raadzaal ingaat;1 Ten 3 uuren wierden de deuren van de Raadz. geopend;De vergaderde menigte maakte eenen halven kring, en Burgemeefter Hoofdt gaf haar te kennen, dat het befluit naar genoegen was. Hierop keerden Burgemeefteren in hunne kamer,en de overige Raden naar hunne huizen, üe Collonel en 3 of 4 Kapteins wier* den by Burgemeefteren verzogt, en hun het befluit van den Raad te kennen gegeven, met toezegging van een affchrift. Burgemeefteren traden vervolgens in hunne koetfen , by welke gelegenheid Burgemeefter Hoofdt, die meestal met den naam van Vader Hoofdt betyteld wierdt, rykelyk van het volk wierdt toegejuicht. De Compagnien wierden ook afgedankt en trokken af. Dus eindigde deze dag , welke in de dagpapieren als een tweede zegenpraal is verheven geworden. De fchryver van de Vaderlandfche Courant melde „ Dat thans niet alleen de algemeen geroemde en bekende minderheid der Vroedfchap, maar ook de ganfche krygsraad, alleenlyk eenige weinige andersgezinden uitgezonderd , met de beide Sociëteiten ("de Vaderlandfche en Burger)vereenigd waren enz.'* Daar viel nog vervolgens eenig verfchil voor tusfehen de Heeren Burgemeefteren over de Extenfie van gemelde Refolutie, waarom dezelve eerst den volgenden dag den 4April ten twaalf uuren is naar den Haag verzonden : en vervolgens daar van een affchrift aan de officieren Requeftranten uitgeleverd* Zz Die AM. rEL- lAMi  6V>8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Die Refolutie , (daar door de afwezigheid van eenige Leden . de gewoone meerderheid nu de minderheid was) is by meerderheid van eene ftem genomen : namenlyk door den ftem van Burgemeefter Hoofdt, die eigenlyk geen Raad is: fchoon wel in het voorgaand jaar eens is beweerd geworden , dat de Burgemeefter Rendorp, geen Raad zynde, wel een advisfeerende, maar geen bellisfende ftem konde hebben. Wat hier van zy, gem. Refolutie was van dezen inhoud: Extracl uil de Refolutien van de Vroedfchap der ftad Amjhrdam. Den 3 April, »;87. Burgemeefteren hebben aan den Achtb. Raad voorgearaagen, dat eeven voer het aangaan van den Kaad, door den Collonel Goudoever , verzeld van meer dan ico Officieien van de Burgery, (na dat Hun te vergtefs door dm Secretaris Huyghens, op order van Burgemeelreren was véorgelteld, dat gemelde Coll >nel a'leenlyk met 4 of 5 Officieren zig in de Kamer van Heeren Burgenicelteren zoude vervoegen,) was ov rgege ven en door den KAPtein Gales voorgelee*en een Request, ondertekend, zo als zy zeider, der hun allen, houdende aan Bu'gerwcitertn tn zes en dertig Raaden, en continecende dïverfe pofitiven en verzoeken omtrent her voorgevaVene ter Vergadering van Holland, by de beroerl ing van de L den, by de Commisiie, gedecerneerd op het tweede Lid van de bewuste Propofitie -an Haarlem. Oat na de Ledure van riit Request door hun waren overgegeeven nog drie andere Requesten , gftetkend door dive?fe Perfoonen, zich qualifi. ^eerende Burgers en Inwooners deezer Stad,en, zo gezegr. wierd, zaakel.kvan denzelfden inhoud, a\s het eerstgemelde Requtst, draager.de den ge- Am- stelT)AM.  jaarb o eken, April% 1787. 699 gemelde Captein Gales wyders mondeling voor een verzoek» dat gemelde Request nog heden ter Deliberatie van den Raad zoude worden gebragt. Dat de Heer Burgemeefter Hooft, in pradentie van meergemelde Collonel Goudoever en alle de overige Officieren, heeft gedeclareerd, dat hy als Burger van AmRerdam het gemelde Request wel wilde teekenen, met deszelfs inhoud volkomen inftemde, en als Burgemeefter het zelve ter kennisfe der Achtbaare Raad zoude brengen, en de twee andere Heeren verzo. ten, dat de Collonel Goudoever en verdere Officieren, zich uit de Kamer van haar Ed. Ed. Groot Achtb. geliefde te retireeren, ten einde in de H'aaren over de ge« prelenteerde Requesten te kunnen delibereeren. Dat zy Heeren BurgcmeeReren voor zo verre de korte tyd zulkstoegelaaten had, dez flerdam, Vedert eenige dagen hoort men mompelen, dat ^ de meerderheid der Vroedfchap, zeer te onvreeden over het prajfenteerender bekende Adresfen en Requesten, begrypende, dat het| de Burgery an dmjl.  7o<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-j dam. Aantek. van Muilman , Manter en v, d Goes tegen Ref. van 3 April. nomen , niet weinig beledigd. Zy deederi dus den 14 April in de Vroedfchap tegen dat befluit eene aanteekening,met egte ftukken geftaafd , en zonden dezelven by eenen brief den 15 Aprill aan de Staten. Gemelde aantekening luidde woordelyk aldus: y\e Ondergeteekerde Raaden in de Vroedfchap *^ der Stad Amfterdam, by derzelver Pro est, tegen de Refolutie van den 3 April jongsileuen, aan «dch gereferveerd hebbende her dom van zodanige nadere Aanteekening, als zy zouden meenen te behooren ; hebben dien cor.form goedgevonden in de Notulen van de Vroedfchap het navolgende te doen infereeren, ten einde daar door zo we l van de toedragt deezer zaake, in deszelfs geheele verband en famenhang, als van het notoir r.ngclyk, hun by voorfeh. Rdn vluilnan,Munter1 n v.d. joes té* \en Ref 'an 3 4prih  Am- STfeLDAM. Aantei van Muilman,Munte en v.d. Goes t gen Re van 3 April. 714 NÏEUWE NEDERLANDSCHR Dat men overzulks die Leden van Holland, welke, met uïtfluiting van eenige Steden van het Groot - Befoigne , voor een kleiner getal geadvifeerd hebben , met veel meer recht te gemoed zoude kunnen voeren j dat het vervullen van de Commisfie, op den vott by hun geproponeerd, de bewyzen zou opleveren van eene begeerte, om dezelve ten principaale onnnt te maaken. t Dat zy Gedeputeerdens, in allen gevalle, door het invoege voormeiJ gemanifesteerde begrip vaa r-deezen Achtbaaren Raad, en zonder daar van te C. devieeren, het getal der te benoemene Perfoonen niet wel minder zouden hebben kunnen bepaalen. Men zegge niet, dat de Ondergeteekenden aan het gevoelen der Rad Haarlem hadden moeten defereeren, om dat deeze Stad de Propofitie tot hec decerneeren deezer Commisfie gedaan hadt. Gaarne advoueeren de Ondergeteekenden, dat zy diergelyk eene Deference zeer gaarne in alle die gevallen zouden oefenen, waarin zulks, behoudens den last, door hunne Principaalen gegee. ven, en behoudens 's Lands best, maar eenigzins konde gefchieden. Maar nimmer zullen zy aan redenen van Deference het oor leenen, wanneer de zaak zich niet in die termen bevindt. Dan zulleu zy handelen gelyk zy in deezen gedaan hebben, en zich tot jufiificatie, van dit Hun gedrag, beroepen op het geen , onder andere, die Stad zelve, nog zeer onlangs, in nog veel Rerker ge. val verrigt heeft, en nader uit de Notulen van Holland van den 16 January en 2 February 1787 blyken kan: « waaromtrent de Ondergeteekenden alhier kortelyk noteeren zullen, dat men, in dat geval, zo met betrekking tot de bepaaling van de plaats, als met relatie tot de benoeming der Mediateurs , direct tegen het gedeclareerde begrip en protest van den Kaad deezer Stad voortgegaan is; hoezeer de benoeming dier Commisfie zelve, juist, even gelyk hier, een gevolg was van eene Prof»-  JAARBOEKEN, April, 1737. fitte, van wegens deeze Stad ter Vergadering van Holland gedaan, en waartoe deeze. Achtbaare Raad eenpaarig beflooteD hadt. Dit zy genoeg tot Jujlificatie van het gehouden gedrag van de Ondergeteekenden zelve. — Zy voegen *er nu» met betrekking van de wyze der behandeling, die men tegen Hen geoefend heeft , ten tweede, by Dat zy , in weerwil van alle die en andere redenen , zonder behoorlyk onderzoek van zaaken , Veroordeeld zyn. Dar Hun de weg ter behoorlyke verdeediging geheel en al is afgefneeden , en deeze zaak mee eene pracipitance , zonder voorbeeld , behandeld is — Dat met een zeer geringe meerderheid de Refolutie ten nadeele vaa de Ondergeteekenden, in voege voorfchreeven, genomen is: hoe zeer en het gewigt der zaake, en het conRante gebruik Vorderden en eischten» dat deeze zaak, even gelyk m loortgelyke gevallen altoos plaats gehad heeft, tonder dat 'er één éénig Voorbeeld van het tegendeel is, of kan zyn, alvoorens Commisforiaal gemaakt en onderzogt hadde moeten worden, en niet, zoa'snu, door eene Dadtelige Decifie alle verder onderzoek voor de On* dergeteekenden infructues te maaken. De Ohdtrgeteekenden zeggen in dederdeplaats, datzy, behalven eene bloote voorleezing, geene legaale kennis bekoomen hebben van de belchuldigiugen, ten hunnen laste ingebragt. Nimmer, zelfs niet op dit oogenblik, is Hun gegeeven Copis Van de Requesten, in zeer grooten hajst geteekend door een groot aantal Leden van den Krygsraad, en anderen. Zy zyn dus tot op dit oogen* blik buiten ftaat gefteld , om zich , wegens de daarin voorkomende befchaldigingen op eene behoorlyke , op eene wettige en legaale wyze te kunnen verantwoorden. Alleen hebben zy in verfcheiden Couranten een Request gevonden , het geen als authentiecq en egt aangekondigd wordt, zonder dat zulks Aai a tos Amsterdam.Aantek. van Muilman , Munter en v. d. Hoes te, gen Reft van 3 April.  i AmTRLDAM. Aantek van Muilman,Munter en v. d. Goes te gen ReJ van 3. April. NIEUWE NEDERLANDSCHE tot nog toe gedisadvoueerd is geworden. Welk laatfte de Ondergeteekenden permoveert, om op hetzelve, tot vindicatie van hun eer en gehouden gedrag, edoch ter loops , een eu andere Remar. oue ie maaken* en wel: Dat de inhoud van dien , voor zo verre die eenige betrekking op het gedrag van de Ondergeteekenden heeft , en verder concerneert Hun die Inhoud in 't geheel niet, een opëenftapeling van de eene onwaarheid op de andere bevat. üat • dienvolgende de Steller van hetzelve, ten nvnfte de Teekenaars van dien,door verkeerde Informatien misleid en bedroogen zyn geworden, dat dit blyken kan : h Daaruit , dat men het by het Request doet voorkomen, alsof het tweede Lid der Propofitie van Haarlem door de Ridderfchap en ee-nge andere Staats-Leden met alle magt tegengefiprooken zoude zyn. Terwyl ondertusfehen, onder de natemeldene modificatie , alle de Leden eenpaarig in de Propoütie van Haarlem geconfenteerd hebben: gelyk blykt en uit de Refolutie van Holland zelve, en uit het concuireeren van alle de Leden in de Benoeming tot deeze Commisfie ; hebbende de Ridderfchap en eenige verdere Leden van Holland alleen op de e-xtenfie van de Refolutie, zo als die was leggende , bedenking gemaakt, zo het fchynt , om dae daar by, naar Hun begrip, niet genoeg bleek, dat deeze Commisfie gédecerneerd wierdt, behoudens en ongepreiudiceerd de Handvesten , Privilegiën en welherbragte Costumen en gewoonten" van den Lande in 'f gemeen, en van de refpetlive Leden in 't byzonder: het welk by de overige Leden van Hoiland begrepen wierdt, dat met explicité behoefden gemeld ie worden , als van zelfs fpreekende: gemerkt het fchendeö en krenken van 's Lands Rechten en Privilegiën, voor welker bewaaring en verdeediging meny ©r.aer andere, een en tachtig jaaren oorlog ge" voere  JAARBOEKEN, Aprilt 1787* 717 vnerd hadt, zonder zich , daadelyk , aan ontrouw en meineedigheid fchuldig te maaken, geen 1 plaats altoos hebben kan — Dat hier uit volgt: i ii. Dat het eene notoire onwaarheid is, dat de Ondergeteekenden zich , by gelegenheid van de Deliberatien over de Benoeming van de Commis-1 fie , zouden afgezonderd hebben van alle die J Staats - Leden , welke tot de Conclufie zelve 1 van de Propofitie geconcurreerd hadden, naar* 1 demaal alle de Leden } niemand uitgezonderd , t wel verre van zich met alle magt tegen de 1 Propofitie der Rad Haar.ero te oppofeeren, Zi. t als men zulks by Requesteabufivelyk doet voor j komen, in tegendeel in dezelve Propofitie daa-. delyk g cmfenteerd hebben. De Ondergetekenden voegen hier by: iii. Gefield al eens, des neen, dat het belang van de Provincie om deeze of geeDe redenen , by de Ondergeteekenden onbekend, doch gewigtiger dan die door Hun ter verdeediging van hun gedrag en gevoelen geallegueerd zyn, (het geen naauwelyks te Rellen is) gevorderd hadt, dat men zich met het gevoelen van Dordrecht hadc moeten Conformeeren , dan nog zyn de Ondcrg te.kecden dieswegens buiten alle Reproche hoegenaamd: Om deeze peremtoire redenen , dat Penfionarisfen Hun daar van geen behoorlyke Ou\/ertuure, vóór het gaan naa de Vergaadering, noch geduurende de Vergadering zolve gegeeven hebben; veel min eenige reden, voor hun gevoelen milti teerende , aan de Ondergeteekenden gecommuniceerd hebben, hoe zeer daar toe genoegzaame aanleiding door de Ondergeteekenden gegeeven is. Indien dierhalven al eens, des neen , hier een mis. fbg begaan ware, die zulke fchroomelyke vooruitzichten en gevolgen hadt, of hebben kon, als men , om het gedrag van de Ondergeteekenden in een haatelyk daglicht te plaatfen , goedvindt vorte wenden , Penfionarisfen hadden dien misA»a 3 fiag. Am« TELJAM. Aantek. an vluilnan,Munter «v do joes te> en Ref. an 3 ipriL  H3 NIEUWE NEDERLANDSCHE AM' STEL£)A2di Aantek, van Muilman , Munter en v, d. Goes te gen ReJ van 3 4ptil. flag, onder verbetering, kunnen en behooren voor te komen , door aan de Ondergeteekenden de Gronden en Motiven , voor hun gevoelen militeerende, mede te deelen, en hun daar door in Raat te Rellen, dat gevoelen ter Vergadering behoorlyk te appuïeeren. Waar is dan hier een Misdryf ? — Welke Misdaad is hier begaan ? Hoe en watrin hel> I ben de Ondergeteekenden hun last te buiten gegaan? —• Wat, of waarin hebben zy tegen den waaren zin en het gemanifesteerd begrip van den ; Achtbaaren Raad gehandeld? — Waardoor hebben zy verdiend zulk eene fletrisfure te moeten ondergaan , als Hun aangedaan is ? —- Kan of mag de Raad disadvoueeren zoJanige daaden , die door de Gedeputeerdens, uit krachte van eenpaar ig genomene Befluiten van den Raad, ter Ver. gadering van Holland verricht zyn? . Is het met de denkbeelden van orde, behooren en betaamen overeen te brengen, dat befluiten, by cenp?arigheid van den Raad genomen, na dat dien conform door Gedeputeerdens gehandeld, en de zaak dus niet meer in zyn geheel is, ingetrokken, gealtereerd, of vernietigd kunnen worden by een gedeelte van den Raad , met eene zeer geringe meerderheid ? —— Kunnen de Ondergeteekenden zich dien volgende niet ten hoogden bek aagen over ongelyk, Hun aangedaan ? — Op eene Eclatante Satisfactie en herftel van het aargedaane ongelyk aandringen ? —. Hadt men Hun in last gegeeven , om alleen zo veele, en juist diezelfde Perfoonen te benoemen , die Dordrecht of Haarlem voordellen zou? —. Immers neen. Am Hun was de Beneeming zo wel als de Bepaaling van het getal overgelaaten. — Omtrent het laatfle hebben zy alleen een befluit en decifie genoomen, omtrent het eerfte hebben zy de Benoeming willen veibjyven aan elk der Leden; terwyl zy, alleen om een afkomst van zaaken te hebben, na herhaalicg van Hun begrip dienaangaande,»// nood*  JAARBOEKEN, April, 1787. 7'* zaakehkheid hebben moecen kiezen, om dat niemand der Leden, buiten Amfterdara , iemand! privativelyk heeft voorgedraagen. . 1 De Ondergeteekenden achten hiermede, immers voor zo veel zulks voor als nog vereischt werdt,. hun gedrag volkomen gejuftificeerd en hunne no-1 toireonfchuld in deezen betoogd te hebben. Het I sewiet der redenen, ten dien einde, door Hun 1 aangevoerd, is Hun zo krachtig , zogewigtig,! -zo ontegeuzeggelyk voorgekomen , dat Zy voor e 7ich ten vollen geperfuadeerd zyn,dat, by aldien ( fl^ats eenige dier redenen genoegzaam bekend ge-^ Weest waren aan die Leden van den Raad,die Hun v gedrag uit een mingunttig oogpunt befchouwdheb-, ben en aan die geenen hunner Medeburgeren, by wien de Ondergeteekenden direftelyk van plichtverzuim aangeklaagt zyn geworden , dit een en ander Kun nimmer overgekomen of bejegend zou zvn 2. Aan het ongeluk der tyden, waarin de Dartvfchap dagelyks hand over hand toeneemt, en het wantrouwen tot eene verbaazende hoogte is opgeklommen, fchryven de Ondergeteekenden, zo niet eeniglyk en alleen, ten minften voomameIvk toe alle de onaangenaamheden en moeijelykheden, die Hun van tyd tot tyd aangedaan zyn , en die Hun nog verder rnogten treffen. — Eene zaak egter troost en beurt Hun op, de overtuicina namelyk , van zich volgens Grondbeginselen tan plicht gedraagen, en zich zeiven niet alleen niets te verwyten te hebben , maar integendeel evetëenkomfeig hunnen Eed , by denwelken door Hun plechtig voor God aangenomen 11, tot der i>teAen hen te raaden , zonder zich daarvan om lief of leed te laaten alfchrikken,gehandeld te hebben. Attum n dpril 1787. rWassetO H. MUILMAN. CWasget.; p y t)> G0ES< Aaa4 Am- itel- mm. Aantek. an duilrian,Munter n v.d, Joes teen Ref. m 3 tpriU  ?*o NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* £telP£M. Aantcek. van Muilman » Munter en v. d. Gpes tegen Ref. tan 3 Aptif. De Ondergeteekende, Mede- Raad in de Vroedfchap deezer Stad, niet zonder ontroering en verbaastheid vernomen hebbende de Refolutie van deezen Achtbaaren Raad van den 3de April jongstleden , waarby het gedrag van den Ondergefeekendtn op eene zp ongehoorde als tegen reent en reden aanloopende wyze, buiten zyn weeten in zyn afweezen , veroordeeld is , protesteert niet alleen tegen dezelve Refolutie van notoire nulliteit, maar conformeert zich wyders met de Aan. teekening zyner Mede - Raaden Moilman en van der Goes , onder referve van zodanige verdere Demarches als hy, tot maintien van zyne Eer en Reputatie, zal vermeenen te behooren. AEbum 14 April 1787. (was get.) C. MUNTER. Deze Aantekening zonden gemelde drie Ra* den aan H. Ed.Gr. Mog. by dezen hrief van den 15 April 178/. EDELE GROOT MOG. HEEREN ï T> y de Vroedfchap deezer Stad , in abfentie van ■M verfcheide Leden van dezelve, met eene zeer geringe Meerderheid beflooten zynde ons gedrag, ter Vergadering van UEd. Gr.Mog. gehouden, by gelegenheid van de Benoeming der Leden voor de Commisfie op het tweede Lid van de bewuste Propofitie der Stad Haarlem , te improbeeren eq te disadvoueeren, niet tegenfiaande Wyprecifelyk en punctueel voldaan hadden aan den last ow\ op datfubjeft gegeeven, bebben Wyons daar door genoodzaakt gezien tot handhaaving van onze Eer en gefchonde Reputatie io de Notulen van de Vroedfchap der Rad Amfterdam eene allezints ge-  JAARBOEKEN, April, 1787. 721 gepaste Aantekening tegen de opgemelde Refolutie te doen infereerep. En gemerkt men ai verder van die Improbatie en dat Uesadveu van Ons gedrag ter Vergadering van D Ed. Groot Mog. Ouverture gedaan heeft, zyn Wy daar door in de onvermydelyke noodzakelykbeid gebragt geworden, gemelde Aameekening, eene provifioneele Verdediging van ons gedrag confineerende, insgelyk ter kennisfe van U Ed, Gr, Mog. te brengen. Hier meede EDELE GROOT MOG. HEEREN! God Almagtig biddende U Ed, Gr, Mog. te willen zegenen met voorfpoedige Regeeiing, noemen Wy O.is met den gepasten Eerbied. U Ed. Gr. Mog. Onderdaanige Die* naaren. (fffas geteekend) H. M U I L M A N, C. MUNTERF. v. p. GOES. Amfterdam 15 April 1787. Verfcheidene Refolutien van den Raad in February en Maart 1787 genomen, en tot de ze aantekening betrekkelyk , welken als by lagen daar zyn bygevoegd, hebben wy reedJ in onze Rukjes van February en Maart me degedeeld. Nog hebben de Burgemeefteren Dedel en Beels, nevens de Raden J. Elias Arnoudsz, F. Alewyn, Faas, Graafland, van de Pol7, Galjoen , en P. Elias , den 16 April tegen Aaa 5 voorfz Am-. stki.OAU. Brief v, gem. drie Raden aan de Staten.  Amstel* ÜAM. 722 NIEOWE NEDERLANDSCHE voorfz. Refolutie van 3 April 1787. eene aantekening gedaan; met welken zo de Raad d'Orvilk op den 21 April, als de Burgemeefter P. CU ford, nevens de Raden Huydekoper van 'Maarsjeveen , Geelvinck en Alewyn van Mynden op den 25 April zig hebben vereenigd. Zie hier die aantekening zelve , welker tytel aldus luidt; Aantekening op den 16 April 1787. door de navolgende Raaden , in de Notulen van den Achtbaren Raad gedaan infereeren, teegens de Refolutie, by de meerderheid der prefente Leden op den ^den deezer genomen , en door de Extraordinaire Haarlemfe Courant van den 14de ter kennisfe van het Publicq gebragt. De Burgemeefteren Dedel en Beels, neevens de Raaden, J. Elias Arnoudsz., F. Alewyn, Faas, Graafland, van de Poll, Calkoen en Pieter Elias, gebruik makende van de referve, by haar Protest, opdea 3de dezer, tegens de Refolutie, ten zelve dage by de Meerderheid op de Requesten van eenige Burgers en lngezeetenen dezer Stad genoomen, inde Notulen gedaan infereren, hebben gedeclareerd, dat zy teegens de bv de Meerderheid genoome refolutie en wettigheid van dezelve hebben geprotefteerd, zoo ten opzigte van de prtecipitantewyze, waarop de refolutie genoo. rnen is, als met betrekking tot de inhoud van de- ZClv"6« Dat wat de wyze betreft, het toebrengen van attcinte aan het regt van fiurgemee deren om Gedeputeerden ter dagvaart te benoemen, als_ 00K de befchuldiging teegens haare Medeleeden mgebragtjin alle gevallen waaren van dien aart, dat daar op,zonder aftegaan van 't conftantgebruik,  JAARBOEKEN, April, 1787. 733 by deeze Achtb. Raad geobferveerd, geene refolutie konde genomen worden, immers zonder dat alveorens rypelyk was overwogen, of de grond, waarop Burgemeefteren haar privatif regt van benoeming der Gedeputeerdens vestigden, al of niet was gefundeerd, gelyk meede, of, en in hoe verre de Gedeput. teegens de gemanifeftcerde intentie V3n den Achtb. Raad op Vrydagtevoo ren inde Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. waren aangegaan; dat ook vertrouwen, dat 'er in de Registers van den Achtb. Raad geen voorbeeld van zodanige precipitante refolutie in cas vanverfchillende advifen, zelfs in zaken van minderbelang, zal gevonden wurden. Dat, wat den inhoud van de Refolutie zelve betreft, in de eerfte plaats tot ftaving van defuftenuevan Burgemeefteren zy alleen zig behoeven te beroepen op de Refolutie van den Achtb. Raad van 1 Augustus 168v en op de daar op gevestigde posfesfie, tetwyl het inconteftabel behoord te zyn, dat eene Refolutie, meer dan 100 jaaren in viridi obfervantia zynde geweest, zonder eenige formeele deliberatie over deszelfs nuttigheid of onnuttigheid aan te leggen, op een eerfte voorftel niet kan, nog mag verbrooken worcien, vooral niet met eene zoo geringe Meerderheid ; en dal dit echter de intentie fchynd te zyn geweest, (fchoon het niet ten klaarften word uitgedrukt, ] blykt daar uit, dat anderzints niet direct had moe< ten worden gerefolveerd. om de Gedeputeerdens, Muilman, Munter en van der Goes te rappelleeren, nog om de Deputatie alleen te doen beliaan uit de beide Penfionarisfen, zoo lang dm Burgemeefteren en den Achtb. Raad daar omtrent geene naadere refolutie zoude zyn genoomen. maar Burgemeefteren hadden moeten worden ver zogt, het voorgemelde Rappel te doen, en dj Vergadering verder te laaten waarneemen doo: zoodanige Gedeputeerdens, als zy daar toe zou den willen benoemen» Da Am. !tkldam. Aantek. van Bur* gem. en Raden Kg. Ref, van 3 April. f  7H NIEDVVE NEDERLANDSCHE Amstel- PAM. Aantek van Rut gem. i n Rad tt gen Rsj Van 3 April. Dat in de tweede plaats op het befluit, om de Gedeput. te rappelleeren, en derzelver gedrag te desavoueeren &c , niet als met de uiterfte aandoening hebDen moeten ondervinden, dat, hoe , zeer by alle befchaafde Volkeren voor ee» der eerde gronden van regt, reeden en billykheid is aangemerkt, dat niemand veroordeeld worde zonder gehoord te zyn op de befchuldigmgen teegens ~ hem ingebragt, de Meerderheid egter zoo verre gegaan is, om, zonder eenig reguard te neetnen op de mdantien van eenige haarer meedeleeden * om, alvoorens een befluit teneemen, in een te decerneerene Commisforiaal, het gedrag van voorfchreeve Gedeputeerden te onderzoeken, en.aan dezelve geleegendheid te geeven, zig teegens 't geen hen ten laste gelegd wierd te verdeedigen , dadelyk tot eene afkeuring van 'tgedrag der gem. haare meedeleeden te condndeeren, en dezelven te rappelleeren, en zulks, daar een van de drie gedeputeerd geweest zynde Heeren ahfent zynde, dezelve in de voldrekte onmogelykheid waaren, om zelfs ogenblikkelyk hunne defenfie in tc bren. gen, terwyl ook deeze pra?cipitante en teegens, alle principes van regt, reedeu en billykheid aan» aanlopende handelwyze met geen de minlte grond kan gecoloreerd worden door een prajcext, dat 'er periculum in mora was, aangezien te regt is geremarqueerd, en boovendien aan alle de leeden te vollen bekend was, dat de Refolutie ter Vergadering van Holland, op Vrydag wel en wettig genoomen, en op Saturdag de refumtiege« pasfeerd, en mitsdien geen de minde reeden was tot een overbaadig befluit, dewyl, indien al de order van de Staatsvergadering toeliet, dat 'er eenige verandering in gem. Refolutie konde bewerkt worden, 't zelve zo wel agt of tien daagen daar na, ah immediaac, konde gefchieden, kunnende ook de overhaasting niet gegrond worden, op een pretenfe noodzaaklykheid, dat de Gedeput. de Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. niet bjeeven waarneemen, dewyl 'er andere middelen VQAE  JAARBOEKEN, April, 1787. 725 Vóór handen waaren, om , indien men zulks begeelde, de zaak, hangeade het onderzoek over * de in<*ebragce befchuldigin^, ten eenemaal in haar ü èeheei te doen blyven, naardien, het Comnusfie ledecerneerdt wordende, de twee prefiwte Hee. * ren, Mudman en van der Goes zouden hebben * kunnen worden verzogt zig niet te abfenteeren, é ten einde de Commisfie te kunnen elueideeren , en L haar deferfie op te geeven, en de Heer Munter 1 meede kunnen verzogt worden ten dien einde* in de Stad te koomen, en te blyven. Dat vervolgens, overgaan de tot de grond zelve, waarop voorn, rappel eu desaveu pfetenfelyk is fteuneude. namentlyk, dat de Gedeputeerden zouden aangegaan zyn teegens de gemanifesteerde Intentie van den Achtb. Raad, en wel voornamentlyk) zo als de meeste Leeden zig hebben uitgedrukt) met te concurreeteu tot het benoemen van 19 Leeden tot de Commisfie, zy met wei. mg moeite zullen kunnen aantoonen, dat die grond ten eenemaal erroneusis, gelyk zulks ook ten klaarfie zoude zyn genieeken, indien, in plaast van zolanige prsecipitante Refolutie zonder eenig voorafgegaane onderzoek te neemen, de Refolutien, uit welke gemanifesteerde ineentie van den Achtb. Raad gepretexeerd is geworden , waren opgenoemd en het gehouden gedrag van de Gedeputeerden daar mede was vergekeken geworden; dat als dan zoude bevonden zyn', dat 'er niet meer dan twee Refolutien bvden Achtb. Raad betrekkelyk de Piopofitie van Haarlem genoomen zyn, en dat by de eerfte, de Gedeoüteerden alleen 2yn gelast, zig met de propofitie van Haarlem te conformeeren. En by de tweede, de benoeming van een Lid weegens deeze Stad aan de Gedeputeerdens is ovetgelaaten Burgemeesteren en Raaden in 't hoofd deezer vermeld, moeten dan aan hunne meede Leeden vraagen, uit welke dezer twee Refolutien is er eeni- Altrat.. AM. iantek* an Sur* em. en laden tg, Ref an 3 ipril.  AU- STEL' »AM. Aantek, VanBur gem. en Kaden teg. Kej van 3 April. lts NIEUWE NEDERLANDSCHË eenige de minde, veel min gemanifesteerde In. tentie van den Achtbaare Raad af te leiden , dat de Gedeputeerden niet zouden mogen concurreeren, dat uit de Ridderfchap en ieder Stad eert Heer benoemd wierd? immers niet uit de eerfte ■ Refolutie, dewyl in de propofitie van Haarlem geene de minfte mentie word gemaakt van 't getal „der Leeden, uit welke die Commisfie zoude be• ftaan, terwyl ook uit de tweede niets anders te elicieeren is,als dat de Achtb. Raad vastfielde, dat uit deeze Stad een Heer benoemd moest worden , waar uit geen ander begrip op te maaken is, dan dat ieder Stad een Heer moest benoemen. En het is 'er dan zoo verre van daan dat het benoemen van 10 Leeden eenigfints aanloopt teegens de gemanifesteerde Intentie van den Achtb. Raad, dat, in tegendeel, alle de Leden in het hoofd deezes genoemd geene fwarigheid maaken om te verklaaren,dat zy Gedeputeerd geweest zynde ter vergadering van H. Ed. Gr. Mogende meede gedeclareerd zouden hebben van begrip te zyn, dat uit ieder Stad een Heer, door ieder haarer te benoemen, Gecommitteerd behoorde te worden, waar toe door de drie Gedeputeerden, alvoorens zig met de Ridderfchap, Delft, en verdere met dezelve geftemt hebbende Steeden hebben gevoegd, by herhaling is geadvifeerd. Zy fundeeren hunne gedachten dien aangaande op de prsmisfen van de Refolutie van den Achtb. Raad van den H February laatstleeden , by ■welke goedgevonden is, de Gedeputeerde ter dagvaard te gelasten , zig met het 2de Lid van de Propofitie, door de Gedeputeerden der ftad Haarlem op den 30 January ter vergadering van H. E. G. M. gedaan, te conformeeren. Immers word in de gemelde Prsemisfen gevon» den,dat den Achtb. Raad van gedagten is: dat eene zodaanige Commisfie, ais door de Gedeputeerden van Haarlem was voorgeflaagen , ter bereiking van het groote oogmerk eener volledige herjlelling van de rust  JAARBOEKEN, Atriï, 1787. ?2? fust en het vertrouwen in den Landen allezints dienftig konde zyn, daar niets meer gejchikt fcheen , om < het geweeken vertrouwen terug te brengen dan eene \ volledige overtuiging van de Natie, dat hunne Regenten geen ander oogmerk hebbende, dan de Confervatie van 's Lands gefegende Conftitutie, der In ■ gezttenen Prhilegien tn de bevordering der alge . meene belangen, nauwkeurig onderzogt wilden hebben , welke invloed aan bet Folk, op derzelver Re , genten toekomt, en dat dezelve daartoe eene Expres-: fe Commisfie decerneeren, ten einde na een ScrU-. puleus onderzoek, te kunnen bepaalen, welke afwykingen van de waare Conftitutie weggenoomen, en welke verwadrloozingen der Privilegiën, zoo van de lngezeetenen in het algemeen, als van de refpective Steden en Districten in het byzonder, verbeterd zouden kunnen en behooren te worden. Welke woorden zoo algemeen, en van zoo éene uitgefirekte beteekenis zyn, dat de waare zin «n Intentie van den Achtb- Raad geen andere kan geweest zyn, dan dat onder de Objedf en , die by de te decerneerene Commisfie in aanfehouw moesten koomen, ook onder anderen moest worden gedaan een Scrupuleus onderzoek omtrent de Privilegiën, riet bepaaldelyk van deeze of geenen , maar van de lngezeetenen in het algemeen, en van de Refpective Steden en Distri&en in het byzonder, en met alleen van de Privilegiën , maar ook van de verwaar* toezingen, die omtrent dezelve rnogten plaats hebben. En daar het geen gegronde teegenfpraak lyden kan , dat de Commisfie en omtrent de Pru vilegien, en vooral omtrent derzelver verwaarloozing (want de Privilegiën zelve zyn veel al gemakelyk na te fpooren) geen beter, geen fpoediger onderrigting konde bekoomen , dan, wanneer uit de orde van de Ridderfchap en uit ieder der Stem in Staat hebbende Steden een Lid benoemd wierd, zoo volgt daaruit van zelve, dat met meer grond zoude hebben kunnen begreepen -worden , «lat d« Gedeputeerden teegens de waare Intentie Am- iTJSLMM. Aantek» >an Bar■»em. en (iaden eg. Ref >an % ■ipril.  ya8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel* VAM. Aantek van But gem. en Raden teg. Rej van 3 April van den Achtb. Raad zouden zyn aangegaan, indien zy overeenkomftig het Advis van Dordrecht hadden geconcurreerd, töt het decerneeren vart eene Commisfie alleen uit agt Leeden befiaande^ '. terwyl het verder niet minder evident fchyijt, dac - eene Commisfie van 19 Leeden, we! verre van de propolitie van Haarlem elufojr of onnut te maken , en wel verre van te ftrekken orri de hoop ; van de geheele Natie te verydeleh, eerder gefchikt was om eene daar tegens overgeltelde uitwerking te hebben, als kunnende het vertrouwen van de geheele Natie op deeze Commisfie niet béter worden gevestigt, dan wanneer ieder Ingezeetenen weet, dat onder de Commisfarisfen een Man gevonden word, aan Wien zyne byzonderó belangeus zyn bekend , of aan wien ny dezelve gemakkelyk kan bekend maaken , en wiens byzondere pligt het is , dezelve te helpen bevorderen , en kunnende geen fpoediger afkomst van hëe Rapport, 't welke door dezelve Commisfie zal worden uitgebragc, worden gehoopt, dan, wanneer de orde van de Ridderfchap en Vroedfchap van ieder Stad. door een Lid by de befon'. gnes van de Commisfie hebbendegeasfitteefd, omtrent de bedenkingen, die rnogten opkoomen, kaïi worden geëlucideerd. Burgemeesterenen Vroedfchappen voorn., door het eenen ander de onwettigheid van de genoomehe Refolutie zoo tenopzigten van de zaak zelve' als de wyze, van dien , in een helder dagligt gefteld, en teffens aangetoont hebbende, dat de motiven , waarop dezelve prastenfelyk is gevestigt» van alle grond zyn gedestitueerd, verkfairen dezelve, neevens al 't geen uit kragte van dien reeds verrigt is, of verder verrigt zaï worden, voor nul en van géeher waarde té houden, en teffens niet aanfpraakelyk te willen zyn voor de gevolgen , dié uit voorfz. onwettige verrigtingen, welke uit kragte van voorfz. Refolutie reeds ondernomen zyn of verder onder-" È00*  JAARBOEKEN, April, iffyi W Sioomen rnogten worden, zouden kunnen voorfpruïcen, m?as dezelve te laaten voor reekening van ae geene, welke vOorfz Rerolutie, met eene geringe meerderheid tegens alle orde van den Raad, met postpofitie van alle principes van regt en bilHkbeid, op ee.ne praecipitante wyze hebhen doorgedreeven. Verklaarende wyders mede z'g buiten alle.reproch.es te reekenen voor de blaam, welke op Amftels Raad gelegd word, door eene han- ■ delwyze, waar door mede Leeden van den Achtbi Raad ten Rerkften in derzelver goede naam benadeeld werden , by die geene, tot welkers kennis de genoomene Refolutie zal koomen , zonder teffens van de waare tpedragt der Zaken te zyn geinformeerd, en referveerende zig voorts zodaÜanige middelen en demarches,als zy in tyd en wyle te 'rade zullen worden. De Raaü d'Orvilie heeft op den 21 April indeNotuienvan den Achtb. Raad laaten infereeren, dat zig mtt de bov'enftaande Aantekening conformeerde. De Burgemeeller Cliford, neffens dé Raaden Huydécoper van Maars/eveen, Geelvinck en Alewyn van Mynden, zo weegens onpasfelykheid, als andere reedeoen by de deliberatien van den Achtb. Raad, 'op dén 3den dézer biet tegenwoordig geweest zynde * maar als nu geëxamineerd hebben^ de de Refolutie, als toen op zeeker Request vin eenige Burgers en lngezeetenen deezer Stad genomen , als meede het Protest, en deaanteekening daar teegens door diverfe van huDné Meede Raaden in de Norulen gedaan infereeren, en teffens geïnformeerd zynde, dat èvebgem Heeren nodig geoordeeld hebben , in dit zo eclatante als onge1 hoorde geval, deeze hunne aanteekening teronderrigting van de goede, en onbevooroordeelde Burgerye publyk te maaken, kunnen niet nal iten te betuigen, dat zy niet dan met de gevoeligReaandoening en verontwaardiging hebben vernomen de handelwyze op gemelde dag omtrenc en door den Raad gehouden, eene handelwyze, die zo weinig overeen te brengen is Bbb mei Ams STELDAM. Aantek. van Bur~ ?em. en 'Raden •eg Ref >an 3 dprii.  73« NIEUWE NEDERLANDSCHE Am. stel- dam. Aantek fan But gem en Raden teg. Rej van % April, met de eer en digniteit van deeze Achtb. Vergi. dering, als met | die goede orde, welke in eene welgereegelde Maatfchappy vereischt werd, etf waarvan zyde fchroomelyke gevolgen niet genoeg . kunnen apprehendeeren en doen opmerken. Zy maaken dien volgende geen zwarigheid zig met de gevoelens en verklaaring, van voorn, hunne meede Raaden in de voorgemelde aanteeke- l ning vervat, te conformeeren, en dezelvemeede voor de hurme te adopteeren. En ten einde van deeze haare denkenswyzeopen tlyk coniteere, hebben zy daarvan dit declaratoir gepasfeerd, om te gelyk met de meergem. aan. teekening ter kennisfe van de goede Burgery gebragt te werden Actum Amfterdam den 25 April 1787. P. CLIPFO RD. HUYDÉCOPER van MAARSEVEEN. W. GEELVINK. 'sHsge 44 April 1787. Z. H. ALEWYN. Den 19 April 1787. hebben 13 Leden der Vroedfchap , welken het nienw ftaatsgeftel zyn toegedaan, in Burgemeefters kamer deze mondelyke voordragt gedaan, en vejvolgens in gefchrifte overgegeven: EDELE GR. ACHTB. HEEREN! T"\e Raaden, hier prefent, hebben gemeent, Eeds en Ampshalven, verpligt te zyn, ter kennisfe van Uw Ed. Gr. Achtb. te moeten brengen, dat zy van verfcheide kanten zyn geinformeert geworden, hoe'er binnen weinige dagen veelligt ter Vergadering van Haar Ed. Gr. Mog. zoude kunnen worden voorgeflagen: Om de Refolutie by Hun Ed. Gr. Mog. op het  JAARBOEKEN, April, 1^8?» 73* ^het Ruk van het Commando van het Guamizoen vzD'sHage in hec vootleeden jaar genomen, in te trekken; Om het Cordon, langs de Grenzen van Holland geformeert, op te breeken; en eindelyk, üm de fuspenfie van Zyn Hoogheid. als Kapitein Generaal deezer Provintie opteheffen 5 ende alzo al het geene > federt eenige jaren, tot herftel der zaaken van het lieve Vaderland met zoo veel moeite en arbeid is opgebouwtj in eens den bodem intellaaD. Ja dat zelfs, ter bevordering van die oogmerken, ook binnen deeze Stad, door fommige Lieden Correspondentie met het Hof'zyn aangevangen. Alle, Ed. Gr. Achtb. Heeren! zaaken, waaf aan zy Raaden betuigen, wat dan ook van dezelve gerugten mogen £yn,niet zonder fcnrik te kunnen denken, en die niet alleen gefchaap.-n zouden zyn , om j zoo dezelve onverhoopt in deezetyds* omRandigheden ter Uitvoer wierdea gebragt, het lieve Vaderland van alle kanten in vuur en vlam te zetten, en het zelve op den rand van zynen ondergang te breögen 5 Maar ook inzonde- heid om deeze Stad en goede Burgery wel ligc tot Zulke uiterftens te doen overilaan, dat zy zelfs fchroomen, om dezelve voor O Ed. Gr. Achtb. te detailleeren. Het is, Ed. Gr. Achtb. Heeren;, tot voorkoming van die gevreesde gevolgen, en tot gerustltell ng der goede Burgery, dat wy de vryheid neen en UEd. Gr. Achtb. op het eerbiedigst, dog tevens met al dien ernst, dewelke het gewigt der z ak vereischt, te verzoeken, om aan ons wl te wil* len communiceeren, of UEd. Gr. Achtb, 00K eenige kennisfe draagen , dat'er zulk een toeleg, als boven vermeld,ter Staatsvergadering,ofte in deeze Stad zoude worden gefmeed , en om, indien onverhoopt eene der opgenoemde Propoft» tien ter Vergadering van Haar Ed, Gr. Mog. moa*. te worden gedaan, met ons en de verdere L'.derJ Bbb a Vaa AM. STEL* DAMs Foor 4 iragt van 13 RadeHt  73* NIEUWE NEDERLANDSCHE- Am- Sl ELDAM. VoOT' dragt tan 13 Raden. van de Vroedfchap wel te willen coöpereeren-.' niet alleen om dezelve door alle gepaste middelen tegentegaan, maar zelfs ook dan, wanneer dezelve met eene kleine Meerderheid van de Ridderfchap en eenige meest kleine Steden, tegens de zin van deeze Stad, en der meeste groote Steden en voornaamlle Leden der Ver* gadering van Holland, rnogten worden doorgedrongen . als dan door onze Gedeputeerden, namens deeze Stad, te doen declareeren,niet alleen niet aaufpraakelyk te willen zyn voor de gevolgen, dewelke uit zulke of diergelyke Refolutien, cafu quo, zouden kunnen worden gebooren, maar ook, gebruik maakende van al het vermogen deezer Stad tot afwendig derzelve, daar tegens zodanige middelen te zullen aanwenden, als God en de Natuur ons, en onze goede Burgery, zullen aan de hand geeven. Wy verwagten en vertrouwen, dat, gelyk wy geene zwaarigheid maaken, om ons hier omtrent rondborftig en volleedig ,' van nu af aan , voorloopig te verklaaren, UEd. Gr. Achtb. insgelyks geene zwaarigheid zullen maaken, om zich met die cordaatheid daaromtrend te expliceereu , dewelke wy van UEd. Gr. Achtb. billyk mogen verwagten en dat UEd. Gr.Achtb. dien tengevolge, hoe eer hoe liever en nog voor het einde deezer Week, de Vroedfchap doen Vergaderen, om aldaar te refolveeren, ten einde onze Gedeputeerden conform deeze Propofitie, van nu afaan werden gelast, om indien éèn of meer der voorfchreeve Propolitien, ofte andere daartoe tendeerende, rnogten werden voorgeflaagen, dezelve niet alleen te declareeren maar ook na exigentien van zaken zig te declareere conform onzen bovengem. voordragt: alle het welke wy vertrouwen , dat in deeze dagen van kommervolle vooruitzigten zeer veel zoude kunnen toebrengen niet alleen tot onderling vertrouwen en herRel der harmonie onder de Regenten , maar ook tot gerustftelling der goede Burgery, de-  JAARBOEKEN, April, 1787. 735 welke door zulke, en foortgelyke gemeten dagelyks word ontrust en geflingert, en tevens tot befchaaming en verydeling der raadllagen ' van hun, die door de verdeeltheden in deeze 1 Stad aan te moedigen, en aan te flooken, 'hunte eigen grootheid en gezag op de puinhopen der Vryheid trachten op te bouwen. De Burgemeefteren antwoordden van zodanige zaken , als waren voorgedragen, niets ti weten : gelyk ook naderhand, voor zo veel ons bewust is, geen gronden zyn voortge bragt , op welken de vermoedens, in gem. voordragt vervat, zouden berusten. Ingevolge van deze voordragt, wierdt op denüi April in de VroedfchapsVergadering befloten, om aan ftads4Afgevaard gden ter dagvaart , welken nu alleen de beide Penfionarisfen van Berckel en Fisfcher waren, aan tefchryven, ,, om, indien onverhoopt eene der propofitien , in de bovenftaande voordragt vermeld , ter vergadering van H. Ed. Gr. Mog. mogte worden gedaan, daartegen niet alleen te protefteeren ; maar zelfs ook dm, wanneer dezelve met eene kleine meerderheid van de Ridderfchap en eenige meest kleine fteden,tegen de zin van deze Stad en de meefte groote fteden en voornaamfte leden der Vergadering van Holland, mogte doorgedrongen worden ; dan uit naam van deze ftad te verklaaren, niet alleen niet aanfpreekelyk te willen zyn voor de gevolgen, die uit zulke of diergelyke Refolutien, cafu quo (in allen gevalle) zouden konnen geboren worden ; maar ook, gebruik maakende Bbb 3 van Am« t €- >am,  Am. si el* dam. 734 NIEUWE NEDERLANDSCHE van al het vermogen dezer Stad tot afwen* ding derzelve, daar tegen zodanige middelen te zullen aanwenden, als God en de Natuur haar en de goede burgery zouden aan de hand geven", Ondertusfchen waren zommigen er vol» ftrekt op uit, om vermoedens te zaayen, de gemoederen in vertwyfTeling te brengen, en voor te bereiden tot flappen , welken men voorgenomen hadï, en voor welken men alle hindernis wilde voor af opruimen. Man fchreef in de Dagpapieren (zie Vaderl.Cour, N. 5i.)»dat de minderheid der Staten 3 kleine'fteden gewonnen hadt; dat die 1. den Prins wilde van Nymegen in 's Hage ontbieden ; 2. Zyne Hoogheid het commando over het Haagfche Garnizoen terug geven, en de opfchorting van het Kaptein Generaalfchap intrekken * en 3. het Cordon van 't krygsvolk te rug ontbieden. Maar (fchreef men) Dordrecht, Haarlem , Leyden en 5 andere fteden - zyn wel verre van haare toeftemming daar toe te geven. De minderheid zou dan tegen de 3 punten zyn, ende meerderheid voor dezelven. Volgens de vaste grondregelen van 't Staatsregt moest dan fn alle gevalle die minderheid deze meerderheid volgen. Maar neen: de Hoofden wilden hiertoe niet verftaan,en beproefden, eer dit te gehengen , liever door den gcwapenden arm , op naam van de Burgery , de minderheid in eene meerderheid te doen veranderen : gelyk wy vervolgens zien zullen, Dm was wel inderdaad iets gaande, heï  JAARBOE KEN, April, 1787. 735 het welk de driftige Patriotsgezinden bekommerde. Veele bedaarde L eden , die tot j nog toe gezwegen hadden, ziende voor eerst de ellende van de burgerlijke onlusten , ten anderen de gunltiglte gelegenheid van eene fchikking te treffen, die de bedaarde lieden van beiden de partyen moeite voldoen, en het zo verre zoude gebragt hebben, als het nooit geweest was nog gehoopt konde worden; deze lieden waaren 'er op uit, om zodanige fchikking te bewerken : dog in welke, gelyk by alle fchikking, iets moest van wederszyde toegegeven worden. Dog hier in wilden de Hoofden, de driftigen der Nieuwftaatsgezinden, niet;verftaan. Zy wilden geheel hun zin hebben : en deeden de ontwerpers en begunftigers van deze fchikkingen, in dagen weekpapieren, hatelyk voorftellen , met den naam van Ariftocraten beftempelen: men noemde dit de Coalitie party en wat dies meer is. Onderwyl waren veele der gematigfte Patriotten voor de fchikking. Maar, het is bekend , weinige driftigen ftooten veele bedaarden om ver. Dezen meer nadenkenden zagen egter geen beteren uitkomst, geen ander middel, om de magt van eene buitenlandfche Mogendheid buiten onze zaken te houden. Zy zagen met moeite, dat de gunftigfte gelegenheid verzuimd wierdt, die nooit zou wederkeeren. Dit was de reden, dat eenige fteden tot nadenken komende, en zig by de Ridderfchap, Delft enz. voegende,deze d« meerderheid wierdt ; welke meerderheid vooral een aanzien zou gekregen hebben, als Bbb 4 Ara- Amiel. iam.  73« NIEÜWE KEDERLANDSCHB Amfteldam zig onder haar bevondt. Derhalven, dit dagten de drifcigften onder de Nieuwftaatsgczinden te moeten voorkomen.Dog wilde men Regenten, die weigerden met den ftroom mede te gaan, doen van het kusfen zetten zig daar door de meerderheid behouden, men moest hen eerst hatelyk en zelfs van verraad verdagt maken. Den 20 April vondt men "s morgens hier en daar geftrooid en ooi? aangeplakt, het navolgende verfoeilyk ftuk; HET VERRAAD ONTDEKT, waarde Medeburgers.' ■V^einig ogenblikken fchieten U overig, of den durven verklaaren, en al deeden zy het op morgen, immers niet te gelooven zyn. — Zy hebben te dikwils met eed en pligt gefpot en ae Burgery bedroegen — de Burgery moec eenmaal een fchoon fchip maaken^n waarom langer getalmd — cfmoet het Verraad u eerst zoo ver belprongen hebben , dat 'er geen redding meer is? Het Waterisaan de lippen; — Zorgt dan, dat op morgen Zaturdag aan de goede intentie van den braaven Va Ier Hoofd en de waardige leeden der bekende Minderheid voldaan worde — en ondoet u zonder uitftel van alle die onwaardigen, die zig daar tegen mair eenigzints verzetten — ontflaax ze van haare posten; dcch fpaar hun voor 't overige en zorgt r'at hun geen geweld gefchiede; Gy moet ze ev. u bedaard ais Utrechts Burgery Bbb j ied* Am- stel- dam. Ge. Qrooid tapier 1 't Verraad ont dekt.  733 NIEUWE NEDER.LANDSCHE Amstel- bah. redden! — Dog zulks fluks doen of gy zyt 'eronder en Haven der Heerschzuchc. *— Ue dag van morgen moet gy daarom niet vrugteloos laaten afJoopen — denk wat ik U gezegt heb -% en betragt U eed en pligt. DE VOLKSTEM. Den ao April 1787. Den 21 April 1787 ten elf uuren Vroedfchap belegd zynde , begaf zig eene Deputatie uit den Burgerkrygsraad , Vaderlandfche en Burgerfocieteiten naar het Stadhuis, en leverden aldaar in het navolgend Request, het welk ongetekend door den Heer van Hogendorp, geweezen Secretaris der ftad Amfteldam , aan Burgemeefter Hoofd is overgegeven, en wel is overgegeven by het uitgaan der Vroedfchap tegens"3 uuren na den middag, wanneer eenige Raden, hec Stadhuis willende afgaan, door verfcheidene Burger Heeren zyn tegengehouden, niet tegenftaande eene Burger Compagnieaanweezig was, om, zo als gezegd was, aan de Vroedfchap vrye raadpleeging te bezorgen. Die Heeren gingen dan te rug in de Raadkamer, alwaar hen ook die geenen, die hun tegen hadden gehouden, volgden. De Burgemeefteren kwamen ook weder in de Raadkamer. De gem. Burgers zyn daarop weder de Raadkamer uitgegaan. Een Burgermeefter en Raad vroeg terftond, hoe het toekwam, dat, daar de Raad wettig gefcheiden was, hy nu wederom was vergaderd, en hoe de Heer Hogendorp en eenige anderen zig in de Raadkamer hadden kun-  JAARBOEKEN, Aprfl, 1787. 739 kunnen bevinden. Eenige Heeren weigerden over het overgegeven papier te raadple-1 gen : anderen drongen daarop aan. (*) Het zelve luidde aldus: EDELE GROOT ACHTB. HEEREN! w/y Comparanten , allen Hoofd- Officieren der ™ Burgtrye , en alle Leeden van de Groote Krygsraad deezer Stad , vinden zig verpligt, zoo voor zig zelve , en voor verre het grootfte gedeelte hunner Schutters, als op den allerfterkRen aandrang van veele duizenden van hunne meede Burgers en Stadgenooteu, bier by het Raadhuis vergaderd, intebiengen en te declareeren. Dat zy met gedagte hunne Schutters, meede Burgers en Stadgenooten, op de gevoeligRe wyze zyn getroffen door het bezef van den akeligen toeRand, waar in het Lieve Vaderland, de onwaardeerbaar vryheid, de rust en veiligheid deezer Stad, eneindelyk al wat hun lief en dierbaar is, in dit hachlyk tydRipgebracht is,een tydfiip, waar op zy een tastbaar gevaar gevoelen, dac het geheele werk van herRelling en verbeetering van onze Conftitutie, welks gewenschte vordering reeds aan elk braaf Regent en welmeenend Burger, de blydfte vooruitzigten opleeverde , door eenen aüergeweldigften fchok eensklaps zoude om verre geftcoten en vernietigd worden, indien zulks niet tydig door eene cordaateen bedaarde, dog teevens kragtige werking van de Burgery verhoed en voorgekoomen wierd. Dac zy zig wel met die gerustftellende hoop ge- (*) Zie den brief van eenige Leden van Regeering êezer Stad aan de Staten van den 18 Mei 1787, welken wy in ons volgend Stukje voor Mei zullen Biededfslen» Am* !tel3am. Req. tot 'titzett. van ij Raden.  Amstel DAM. Req. to\ vitzett. van o Raden. 74o NIEUWE NEDERLANDSCHE gevleid hadden , dat deeze machtige Stad, doe* haaren uitfteekende invloed en vermoogen,op eene cordaate wyze 's Lands goede zaaken dermaaten .zoude gehand haaft hebben, dat de waggelende vryheid eens eenmaal op eene vaste voet gegrondvesc , en daar door die allernadeeligfte onzeekerbeid en ongerustheid , welke thans meer en meer toeneemt, onder de lngezeetenen weggenoomer, en de Burgerlyke Rust en Eendragt, bloei en welvaard herfteld en duurzaam bewaard zoude zyn geworden — Dat zoo vuurig en welmeenend als deeze verwagting by hun geweest is , zy daar in tot nog toe eeven fmartelyk zyn te leur gefteld geworden, daar zy tot hunne grievendite fmerie en billyke bekommering, wel verre van in deezen Achtbren Raad , een vast, volftandig en duurzaam Staatsbeginzel ie zien plaats hebben , inteegendeel van tyd tot tyd, ja bykans van dag tot dag, derzeiver deliberatien en befluiten , dermaate zien wankelen en draajen, dat en de achtbaarheid deezer Vergadering daar door verkleind word, en te gelyk dat gewigt verheit, waar door het Lieve Vaderland, in deszelfs uitterfte nood , meer dan eens gered is en thans kan en moet gered worden. Dat zy onderget. en met hun allï de duizenden die thans beflooten hebben de Vryheid van hec Vaderland en den welvaard van deeze Stad te verzeekeren en te beveiligen, de oorzaak van de jammerlyKe gefteldheid van deezen Achtbren Kaad, met alle deszelfs nadeelige uitwerkingen, daar in geleegen vinden, dat er in dezelve zig een parthy bevind, waar van de voorflanders zodanige beginzelen vasthouden, welke geheel uitloopen teegen. te heilzaame Staatsgronden , welke een andere party in deze zelve Raad is toegedaan en welke Staatsgronden als bevorderlyk voor de waare Burgerlyke Vryheid, overeenkomen met de vuurige wensch en verlangen van verre het grootlte gedeelte van de goede Burgerye, en waar voor de braave Burgery aan die Leeden alle gevoelens van de hartelyklte dankbaathdd toedraag. Dat  jaarboeken, April, 1787. 744 Dat deeze twee overgeRelde werkingen in deezen Achtbaaren Raad, indien zy Onaergeteeken-< den met behulp der goede Burgery zulks niet ty j dig wilden voofkoröen , baarblykelyk eene zoo droevige üitwerking zouden veroorzaaken , dat / het mistrouwen der Burgery , 't welk noodwen-a dig, door eene voortduurende onzekerheid over? haare gewigtige belangen , reeds tot eene zeer l groote maat heeft moeten klimmen, weldra tot dat uitterfte zoude koömen, dat 'er de fchroomelyklle tooneelen binnen deeze ftad te vreeïèn , ja onmisbaar te verwagten zyn. Dat derhalven zy Comparanten voor zig, voof voorn. Schutters en op aandrang van zoo veele duizenden hunner Meedeburgeien en Stadgenööten , ter voorkooming van anders té dugtene onheilen, en om zig aan geen on verand woordelyk verzuim fchuldig te maaken , in de volftrekfte verpligtingen zyn, om zoo voor zig als voor voornoemde hunne Schutters, Medeburgers en Siadgenooten te vergen en te infteeren, dat dieLee-J den van deezen Achtbaare Raad , teegens wieti het mistrouw'en der Burgery zig wel het meefte bepaald , zig van nu voortaan befchouwen als ontflagen van hunne posten als Raaden deezer Stad, ten einde daar door de anders zoo zeer te dugtene gevolgen van dat mistrouwen,hetwelk het aanblyven van die Leeden allergevaarlykst maakt, voortekoomen. Dat zy voor deezen Leeden van den Raad,; vvelker aanblyven zy om voorzeide reedenen thans ten uitterfle gevaarlyk reekenen, houden de Heeren Mr. Fredrik Alewyn, Mr. WUlem Gerrit Bedel Salomonsi. , Mr. Johan Graafland Pietersz., Mr. Maarten Adriaan Beels, Hendrik Muilman , Comelis Munter, Mr. Nicolaas Calkoen , Franc •Pan der Goes , en Mr. Appollonius Jan Comelis Lampfins, en alzo dezelve van nu aan, verklaareö en houden , als geen Raaden deezer Stad meer te zyn, en dien volgens infteeren, dat derzelver plaat» AU- TELJAM. \eq. tot iizetti afi 9 laden»  ?44 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel DAM. Req. tot uitzett. yan 9 Raden. \ j 1 1 1 i plaatzen j als door deeze tusfchenkomst der IJürgerye opengevallen zynde, onverminderd de Pri. vilegiën deezer Stad, ofte hec recht der Burgerye in het toekoomende , door den Achtb. Raad ten allerfpoedigfte , met zoo veele braaven en by de Burgery vertrouwde Burgers worden aangevuld , en waartoe zy dus den Achtb. Raad initanteJyk verzoeken te willen procedeeren, terwyl zy van den anderen kant op het plegtigfte verklaaren * dat zy Ondergeteekende volvaardig zyn, om niec alleen niet te dulden, dat aan voornoemde neegen Heeren eenige hindernis, gelyk zy zulks meede gerustelyk van alle hunne Schutters, Meedeburgers en Stadgenooten verwagten, overlasc, veel min perfoneel geweld gedaan worde, maar integendeel dezelve ten allen tyde, als Mannen van Eer, krachtdadig te beveiligen en te befchermen, in die billyke verwagting, dat de geheele Natie, zoowel als voornoemde Heeren, deeze Rap der Burgery zal aanmerken als een pligtmaatige en noodzaakelyke daad van zelfsbehoud * tot voorkooming van 'sLands wisfen val, en ter nog iy* dige bewaaring van de gevaarloopende rust, öf« ie en veiligheid, in deeze magtige Stad. Verzoekende eindelyk nog de Ondergeteekende voor zig voor voornoemde hunne Schutters s Meedeburgers en Stadgenooten , dat dit declaraioir in de Notulen van deezen Achtb. Raad werie geinfereerd , opdat nu en altoos blyke,dat de voornoemde Heeren door deeze bedaarde en ilechtige tusfchenkomst der Burgery , van hunne Josten als Raaden verlaaten zyn, en dat van dit ilzoo geinfereerde,aan de Ondergeteekende Com)afanten , zittens Vergadering, behoorlyk exract gegeeven worde, ten einde zy Ondergeteecendens voor hunne Schutters, Meedeburgers en Stadgenooten , vervuld van genoegen en dank)aarheid voor deezen Achtb. Raad, natr hunne vooningen terug mogen keeren. Hier  JAARBOEKEN, April, 1787. 743 Hier op wierdt dien zelfden dag dit befluit genoomen: Extratï uit de Refolutien van de Froedjchap der ftad Amfter. dam, tn dato al April 1787» j>y het nitgaan van de Vroedfchap door eenige Perfonen, aan de Heer Burgemeefter Hooft overhandigt zynde een Adres, is, hoe zeer hetzelve niet op de ordinaire en legaale wvze ter kennisfe van denzeive gebragt was, na gedaane omvraage, by meerderheid goedgevonden en verftaan, het bovengemelde Request te leezen , zynde van den volgenden inhoud: ( Fiat Infertio ) En is verders het zelve geleezen zynde. goed. gevonden en verdaan, Heeren Burgemeelleren te verzoeken, aan de overhandigers van het gemelde Request, te antwoorden, dat het zelve geen poinfi van deliberatie van deezen Achtbaaren Raad kar uitleveren, als zynde de Vroedfchap niet gequali ficeert om haare Meedeleeden van derzelver Raad plaatfen te deposfideeren, ürydende zulks teger defRefoIntie van Hun Edel Groot Mogende vat den o Augnstus 1658. En zal verder Extract gegeeven worden aan de overhandigers van het bovengemelde Request. De Heeren Dedel, Regeerend Burgemeefter Huydecoper van Maars feveen , Elias Arnoudsz., F Alewyn, Faas, Graafland, van de Poll en Cai koen, Vroedfchappen, declareeren, geprotefteen te hebben , tegens het voorleezen en in delibera tie brengen van 't voorsz. Request, en hebbei zig in de deliberatien daar over niet ingelaten, re lerveerende aan zig zodanige contra aantekening protest en demarches, als te raade zullen worden £ Am« iTELDAM. Befl. def Vroedfi ipvoorfit. Request. i t t i 1 e  ?44 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- èTELdam. Befl. de Proedf"Op voorfz Request, De Heeren D. Hooft Gerritsz., de Graef, Bér'eel, Backer. van Leyden, Abbema, Hovy, Bicier, van Lennep, Temminck, van IVeede, D. Hooft en, Bouwens, referveeren daar tegen aan zg»Zodanïrge contra aanteekening en demarches , al zuilera vermeenen te behooren. (was getekend) H. HUYGHENS. . Na dat door Heeren Burgemeefteren van deeze bovenflaande Refolutie van den Achtbaaren Raad, aan de overhandigers van het bovengemelde Adres was kennis gegeeven $ zyn Heeren burgemeefteren en Vroedfchappen refpectivelyk in derzelver kamér by den anaeren gebleeven, en zyn voorts na verloop van eenige tyd, door eenige Leeden van den Achtbaaren Raad, dié tot het neemen van de bovenltaande.Refoiutie geconcurreerd hadden, uit naam van alle dezelven, ter. voldoening aan het verlangen, van de Burgery, de twe*i navolgende Byvoegfelen in de bovenflaande Refolutien, aan den ondergetekenden Secretaris opgegeeven. Als agter de on.derhaalds woorden in, het begin van de prtemisfen, aan dezelve voorkomende door eenige Perfonen, de periode, zo voor hun zei' ve als uit naam van verfcheidene Capiteins en Officie' ren der Burgery, daartoe door hunne refpe£liveCóm. pagnien gequalificeert. En agter het Hot van de Conclufie van meergamelde Refolutie, het hiernavolgend Declaratoir: Verklarende voorts de Heeren Raden, dewelke de Rejolutie hebben genomen, en welkers plaatzen niet zyn vervallen verklaard, met de Krygsraad en Burgery deezer Stad te zullen medewerken, ter bewaaring van derzelver waare belangens, rust en Veiligheid. , (was getekend) 11 HUYGHENS*  Jaarboeken, AprH, 1737. 74* , Dit voorgevallene is in de Opregte Nederlandfche Courant, gedrukt onder Nieuwer Amftel, en uitgegeven te Amfterdam by D. Schuurman, van den 24 April 1787 aldus voorgedragen : A msterdam, den 20 April. Het laög gerekt geduld van hec Volk , is alhier einoelyk uitgeborften , en dac op eene wyze die verdiend gekend te worden, en het zelve inderdaad eere aandoet. Op maandag den 2g(ten dezer was bepaald alles af te doen , doch eenige doorzichtige en moedige mannen begrepen, dat het dwaasheid zoude zyn, om tot Maandag te wachten met het geue men Saturdag kon opruimen Den avond van den lyden befloten eenige Leden der BurgerSocieteit om roe te tasten, naardien zy met recht begrepen , dat tyd winneo vodr de goede pany ook tydwinst vnor de kwaaie party was, en dat eene verrasfende coup de kwaden in verlegenheid zou brengen, oordeelende zy, dat het beter was te verrasfen » dan verrast te worden. Zy deelden zich hunne gevoelens ÖDderliug mede, en befloten ftoutmoedig den il'g te wagen , belovende onderling elkander bedaard en fiandvasrig te zullen onderfteunen. Hun eerfte rtap was ieö commisfie re beroemen onder zich, om by uen Krygsraad , die vergaderd was , ernffig aan te dringen, niet Maandag s maar n-orgen . toe te tasten 4 en zich recht te vérfchaffen. Deze com» misfie was beftaande uit de volgende Heeren j Sion QuiNTë Jacobüs Kok. Johannes Bosch Gerritsz Sp <\ \n. Willem Bauk. FandeGecon/iitueerdent. De Vries. Henu. v. Blomberg. VAv.v.d.Saaü Lodewyksz. Pïeter Witmond. Zy ftelden dit de Vergadering voor, en dezéhun waar belang begrypende, ftemde geredelvk in het ontworpene. Zy begaven zich dan ten balt elf uuren des avonds naar den Doelen* tei* tvyl één der Ontwerpers, zynde de Heere Ces toornt 1 t Am steldam. Ver/lag der Opn Nederl. Courant nopens 20 en 2i April '787-  74<ï NIEUWE NEDERLAN DSCHE Am- STELD&M. Verflag 'der Opr, Neder!. Courant nopens co en 21 April 1787. (*) Bekend door zyne Diclitrtukken, en ook fch'y vet van de Opiegte Nederl, Courant, door D< Schuur? rnan uitgegeven wordende. Nomsz(*)> het Volk de noodzaaklykheid var niet naar huis te gaan, en bedaard re blyven, voorftelde, tot de Commisfie wederkwam , waarin alledeaan» wezenden Remden; dit ruchtbaar geworden zynde, dreef eene zo verbazende menigte naar de Sociëteiten, dat de vertrtkken waren opgepropt met Menfehen. Het verwonderlykRe van dit alles , was het geduld en de gelatenheid van deze menigte van Menfehen, watit, om niet grootfpreekig te zyn, mag men het getal op ruim twee Duizend reekenen; tegen den Morgen was het getal verbazend, want toen was 'er geen mogelykheid om den toevloed te keeren, en te onderfcheiden, wie Leden waren of niet , en met dat alles, men kan de Rilheid en bedaarc^eid niet genoeg roemen, waartoe gemelde Lid , geholpen door eenige Menfehen van bekende braafheid, niet weinig toebragc; omtrent half drie Uuren tegen den Morgen , kwam 'er tyding, dat men niet veel vorderde tot afdoening van zaken, op den grooten Dag die nu reeds aanlichtte, waarop dan die verbazende menigte eenparig befloot, op aandrang van Nomsz, om, met alle Rilheid en gelatenheid , zich rechtlbeei's terftond naar den Doelen te begeven , en daar ruiterlyk te ehfCnëu, dat men hunne Gecommitteerdens-zoute vöidpèn, en dat alles, wat die eischten , hun eisefi was. Hier over viel zeer veel voor; gaarne wilde men bewilligen in het remo. veren der gehaten Raden, maar men verfchilde in den tyd van uitvoering. Kindelyk drongen onze brave Gecommitteerden zo Manlyk aan, en fprak de brave Luitenant V isser , Colnnel van het Corps vnn Wapenen 'ïot nut Aer Schuttery, zulk eene edele en vrye taal, dat men befloot met de daad met de vergaderde Rurgeis me Je te werken, om terftond de midd. ien an tegrypen tot afdoening vai zaken, op den aauhehtenden Dag,  J A A]R B O E K E N , April, 1787. 747 De Gryze en nooit genoeg geprezene Colonel van Goudoever , begaf zich , aan het hoofd eener Commj>fie , teiftond naar onzen Vader Hoofd, die terftond by de hand was,efi de zaak overwogen hebbende, de (tap prees,en aanftonds maatregelen hielp beramen om terftond de nod'ge Compagnien te doen oproepen. De Commisfie gaf hier van,'s morgens ten 5 uuren, jaden Doelen kennis , en de menigte ging bedaard; zonder eenig gejoel, naar huis, uiterst voldaan. Om agt uuren waren de Compagn en reeds in beweging , en het illufter Corps van Wapenen in de volle uniform onder het geweer in het Societehs-Huis de Stad Lion ; onder Commando van den dubbel achtenswaardigen Capitein Peters, dewyl de Colonel Visser by den Kapitein Basterd op het Stadhuis in de Wapenen moest. Ten half elf bezette men het Stadhuis , en den Dam. De Vroedfchap vergaderde ; maar in plaats van de drie Raden te removeeren , waar op men het geiaden had, begon men te begrypen, dat men nu toch aan het fchoonmaken zynde, het met eene moeite doorging, de geheele Raadzaal te zuiveren, een voorftel dat de geheele Burgery ten uiterften behaaglyk was , naardien mtn alsdan zich in ééns óntfloeg van Menfehen , wier Stem • men toch altyd de goede Vroedfchappen, Vrinden des Volks , zouden belemmeren en ftremmen. Men eischte dan uit éénen monde de uitzetting van alles, wat het vertrouwen der Burgers had verloren, dit waren de navolgende Heeren: W. G Dedel Salomonsz. Franc van der Goss. Manen Adriaan Beels. Comelis Munter. Fredrik Alewyn. A % C. Lampfins, Joan Graafland Pz. Niculaas Calkoen, Henrtk Muilman. De gewapende Burgery en het ontelbare volk op dtn Dam waren, (dat dubbel opmerking verdiend,) als door éénen geest geleid, men Rilde Ccc 2 niet Am* SI Et," dait. der Opr. Nederl. Courant nopens ao en 21 April 1787.  Aai» «7 eldam. Verflag der Opr Neder/. Courant popetis 20 en 11 April 748 NIEUWE NEDERLANDSCHB tiet van de plnats gaan , voor de Burgery voldaan was,dat dan ookein^elyk on» zes uuren dés avonds gefchiedde , en terllond aan de Gewapende en Ongewapende Burgery plegtig en wettig wierd bekend gemaakt , waar op eene aandoenlyke , Vreugdegalm ten Hemel wierd aangeheven. Nimmer heeft men den Dam by eene Rechtspleging voller gezien, en eclrer heeft men geen zweem van onordentlykheid gezien afgehoord, wy beroepen ors vrymoedig op eenige duizende oogen oorgetuigen. Eindelyk fcheidde de Raad. Vader Hooft wierd fchier in de Koets getild , onder een galm van de ontzaglyke menigte, en hy vyierd dus tot aan zvn huis verzdd. Het ging niet zo juichende toe by den afcred zytier twee Colleaaas , en de aanw-izende geremov eerde Raden; dochniemant heeft één dezer Heeren beledigd, ln de Sociëteiten wierd , na den afrogt derBurgery , verflag gedaan , van alle het voorgevallene aan de daar op nieuw faam' gevloeide menigte, die alles met gejuich beantwoordde en zich onderling geluk wenfcht'e met de verrasfende Itap, dankende de iloutmoedige ontwerpers met de hartelykite welmenendheid , terwyl de vreugdetraantn Rottende; cn , dat alles noch lujfterryker maakt, was, dac de Secretaris in de Bqrger-So. eieteit in de Nes , ten llot der kennisgeving van het voorgevalje, 'er by voegde: Dat of fchoon „ de Geremoyeerde Heeren Raden , nu waren getreden in den gelyken BurgerRand met an„ dere Burgers , men vertrouwde dat niemant tï anders gezind zou zyn , dan hen als Mede" „ burgers te achten , en by hunne Rechten te bewaren, even als aan Ons allen , als Burgers, „ toekomt, zonder hen om hetgrpasfeerde eenige de minfte blyken van verachting , veel min ,, beleediging , te doen ondervinden." Voor de Vaderlandfche en de twee Burger-Sociëteiten 5 was een verbazend getal Volk , des Avonds farnengevloeid , fchreeuwen.le tegen alles wat in ff yhg!Pg; sa tfoezee! lang leve Vader Hooft, er, 3} 4§  JAARBOEKEN, April, 1787. 749 „ de Vryheid!" Om uitfporige Vrolykheden voor te komen , liet men eenige Compagnien in de Wapenen , en het Cov[ s van Wapenen bleef noch een wakend oog houden. En hier mede eindigde nu den dag, die eeuwig in de GedenKb»eken van Nederland zal doo< luchtig zyn , waarop de Volkitem heeft gefp oken , en zich heeft doen gelden, en waarop wy hebben geleerd, flat een wys , bedaard, verlicht en ge wapeud Volk geene tegenkantingen h> eft te fphroomen. Wat ods betreft , Wy danken den Allerhoogften, dat men den raad door ons zo dikwyls trouwhartig gegeten: „ ö Krygsraad! roep „ de Compagnien op.' Tast toe, eer men het doe „ op U!" zo edel heeft opgevolgd; en Wy fmeeken den God onzer dapperen Vaderen» dat Hy in onze ontdoken harten het Vuur van Vaderlandsliefde niet late verdoven , en onzen yver voor den Wapenhandel levendig houde, als het alleen lievig bol werk onzer duurgekochte Vryheid, naardien de Wapenen , opgevat voor de rechtvaardigheid, en gevoerd in eene afgerichte vuist, de wezentlyke Geesfeltuigen zyn voor alle belagers der Vryheid, in ons Land betaald met ftroomen bloeds. en de beste middelen ter verfchrikking en bedwang van Vorftelyke en Burgerlyke Dwingelanden. In de Nederlandfche Courant, uitgegeven te Amfterdam by J. Verkm, en gefchreven wordende door Hespe , van den 22 April 178 . wierdt van het voorgeval lene op den alleronbetaamlyklten toon aldus gefproken. Zie eaar Nederlanders ! de dag , waar op Amsiels Burgers getoond hebben, hoe zy denken over het recht, het welk hen de Natuur heeft ter handhaving bevolen; — zie daar een NëoENTAL Vyanden der Burgerye, — Vertrappen der heilige Natuur- en Burgerwetten, - Meineed/ O cc 3 gen Am- 5telu am. Verflag der Opr. Nederl. Courant nopens 2c en tl April 1787»  753 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ITf L. DAM. gers omtrmd hunne pligt, - Eedhouders omtrend hunne aile< ondermynende faamzweering — zie daar djCs ML!>Ais; de in 'c geheim verbondene Dwingelanden van Amstel,, Romen, van hun-e zetels, waarop Trotsheid en Heerschzucht bun"e 7\de bekleedden, in het ftof der veragting gepo t'! Ze daar! wat het zy , met Weldenkend Een nEOA/iuiiE Burgeren openlyk denfpot te iteeken, en hunne heilzame bedoelingen geduurig te dwarsbomen en te verydelen' enz. (*_). Men kan uit deze en geene ftaaltjes oordeeien , wat er omging en hoedanig de gemoederen in gisting of waren of gebragt wierden. Het is eene bekende en van allen tyde door ondervinding geftaafde waarheid, dat de groote menigte wuft is en ongeftadig, en derwaards gaat, waar zy gedreven wordt. Het volk C zegt ook Montesquieux Liv. VI. ch. 15.) ziet met vermaak, dat de grooten worden doorgeftreken (\)$ zy meenen hier door verheven te worden en meer naby die grootheid te naderen. Niets is ook getnakkelyker, dan vermoedens te zaaijen : die worden ligt geloofd ; en hoe heimelyker alle verradery uit haren aart is, en dus moeilyker te bewyzen, hoe eerder diergelyke aanlygingen zonder bewys op enkele befchuldiging geloofd (*: Ganfth anJers als voorfz. Courantlers zon^ eene Vernuftige Dichtwesl'e: . Denkt aan Carthago's Maatfdiappy , Toen zy 't befluur den Raad vertrouwde, Tóen was een yder burger vry , 't Laech alles w.it zyn oog befihouwde : Maar 't folk drotg naar 't bewind, verwierp alle oppern,,'chi , En 't Groot Carthago wierd, als IVy, ten valgebragt. (ij Cicero fchr\ ft ;i au zyn vriend Atticus. 11. tp. at. „ Ita„ qne Arcliilocliia in illum ( fompejum ) ediaa Bibuli po„ pulo ita funt jucunda rut pjro locum j ubi propyimmur, s, prae multitudine eorum , qüi legunt, ttaufire nequewii.'-'  JAARBOEKEN, April, 1787. 75r loofd worden. Men kan dus ligtelyk opmaken, hoe de eerlyke Regenten, aan wien niets is kunnen te laste gelegd .worden dan alleen dat zy van hunne mede Regenten in gevoelen omtrend 's Lands welzyn verfchilden , en volgens hun geweten te werk gingen, over alle deze behandelingen te moede waren (*). 's Nachts tusfehen den 26* en 27 April 1787. is dit navolgende, indruk geftrooid, aangeplakt én ook onder de deuren geltoken. Aan myn Medeburgers! Ttidien 'er eenige Rechtveerdigheid in onze onA gelukkige Stad isovcrgebleeven, mott het zeker zyn, dat de misdaden naar verdienften moeten worden geilrafc: maar ook dac niemand zonder onderzoek en bewys moec worden veroordeelt Zyn de Heeren F. Alewyn, Dedel, Graafland', Beels, Mudman, Munter, CM oen, van der Goes tn Lampfins aan eenig misdryf fchuldig; men onderzoeke en Rraffe hen. Daar zyn Rechtbanken in ons Land,die daar toe gefchikt zyn. H< bbeu de Burgemeefter Ren dorp en den Oud Hoofd-Officier Calkoen, (die meermalen getoond hebben dat hen het waare belang hunner Medeburgeren ter Cfj Dezegebeurtenis herinnert die voortreffelyke reeeis van éen PtitLOsovHr.ptfis fonds 11 Que paime ce discours, qu'un fage magiftrat ■ 'lint au Peuplt Rowam, feparedu fen'at. JlMour du moKt [act é Iriomphaït. li riiuorde: Son eloquente voix retablir la concorde, '* ,, La Repnblique , Amis , (leur dit - il,) ift U corps „ Dor.t tous les citoyens fotit autant rle resforts: „ Unjevl membre perclus, peut troubler V harmonie „ Qui «taintient la favte, quiprolonge la vie * >i i"Ppnfo»s que la Bouche, ui mant mteüx discourir » Rejufat, a fon corps tepoin dele nowrir. L'Ammal epuife' dans fa latigueur mourante, ieroit mis au tombeau par la faim devoraiuè, „ Membres feditieux ,inja/le Plebeiens, „ bervezvotre fe,sat, &foyez citoyens) C c c 4 Am- STELDAM.  75a NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstelkam. Geftrooi papier tegen a uitzetting enz ter harten Rin^) zich nu aan Verraad fcbuld;g gemaakt, men oewyze het en men leggc hen geregtelyk h :t hoof j voor de voeren. Maar: is het uitftrooifel van verraad wederom ^eenvalsch gtrruojt, zo als dat van Naanlen, dac nuvolRedig beweezenis, en is het alleeniyk te e doen om orave Regenteu voor anderen te doen plaats maken , dan herder ke ieder Burger en .Schuier aan den Eed , welke zy aan God Almachtig gedaan hebben, en ovetweege, wat zy in Confidentie aan hunne Medeburgers en Regenten \er* fchuldigt zyn. Daar begon nu ook, terwyl de zaken zo heet doorgezet wierden, fpoedig gedagt te worden, om Geconjtitueerdens aanteltellen, en daar toe wierdt ter reekening gelegd de navolgende Acie van Qualificatie. De Ondergetekenden, allen Burgers of Inwoo. ners der ftad Amfterdam endeszelfs Jurisdictie, met het uiterflc genoegen en dankbaarheid gezien hebbende de loffelyke en cordare ftappen, door een zeer groot aantal brave Officieren van dezer Stads aanzienlyke Burgerye, ten besten van Stad en Va Ierland gedaan, verklaren niet alleen dezelve ten overvloede, by dezen, als hoogstnuttigen noodzakelyk goedtekeuren, en welgemelde Offic eren ten ernftigüen te verzoeken, om ftVds n et devzelven yver , voor de belangen der goede Burgerye, te willen vcortwerken; maar hebben tevens, ter promptere bereiking van dezelve heilzaame doeleinden, cn ten einde de brave Heeren Leeden van den Krygsraad op eene zo kragtij-e ais regelmatige wy?e in derzelver vei der te doene Demarches teonderfteuren,goedgevonden te verzoeken, tequahficceren en te magtiaen , gelyk zy Ondergetekenden verzoeken, qualificeeren en magtigen by deezen de Heeren '•• Ivlr. Diederik Johan van Hogendorp, Mr. Ernertus Eèe/ine, Larubert Wyk Junior, Simon Donker Be»-  JAARBOEKEN, April, 17S7. 753 Hendrik van Bloemberg, Salomon Bos, Mr. W. Slicchef, Jacobus d'Amour, Paulus liombertus ]\lau- j ta Beuckens, Mr. Otto Willem Johan Berg, Eli- \ fa Lynjlager, Jacob Lude Hendriksz., Bietsr Witmond0, Jacob van Staphorst, en Jan Croon:. Of derzelver Succesfeuren, welke door ons ün J dergetekenden , volgens een nader ta beramen t plan, zullen verkozen worden, om mee welge-1 melde Heeren Leeden van den Krygsraad, ofte 1 wel met eene Commisfie uit dezelve zo veel mo-1 gelyk, gemeenlcnappelyk te overleggen en tebe ramen, al het geene ter bevordering der goede Zaake des lieven Vaderlands; en in zondemeid van de goede Burgerye dezer Stad , zal dienftig worden geoordeelt, ten einde in naam der Ondergetekenden, de Heeren Leeden van den Krygsraad, in die verrichtingen, welke gemeenfehappelyk zullen worden beraamd en nodig gekeurd, cn a!s dan door dezelve Leeden van den Krygsraad zullen worden uitgevoerd, op degefchiktlteenkragtigfte wyze te onderlteunen: qualificeerenden en magtigenden de ondergetekenden opgemelde Heeren daarenboven, om verder in hunne naamen, zo by- Hun lr-d- Gr. Mog.de Heeren Staaten van Holland en WestfrieslanJ, by den Achtb. Raai dezer Stad, als by andere Collegien , waar zulks gefchikt gn dienftig mogte geoordeelt worden, zodanige gepaste Addresfen in te leveren, als ter bewaring of lierkryging van dezer Stads Rechten en Vryheden , en tot vestiging van eene waare en duurzame burgerlyke Vryheid N zo voor deze Stad als het gantfche Vaderland, zullen ftrekken; alles echter, zo veel mogelyk, met voorkennis van de Ondergetekenden. Belovende de Ondergetekenden hun Heeren Gequalificeerden, omtrent al het geene zy u t kragt t n in naarkominge dezes zullen verrigten, te zullen Ryven en (terken, vryhouden en indemneeren , onder verband v=m hunne Perfoonen enGoe. deren , als naar Rechten. Ccc 5 On- Am- >AM. Me van ^ualifi' at ie voor jeconfti' Heerlens. I  754 NïEÜVVE NEDERLANDSCHE A\iDAM, Onderwyl ging het verkiezen van Geconftitueerdens ook niet zonder twisten toe: en hoe zeer , wanneer de meerderheid der Regeerings Coliegien niet naar genoegen van de Nieuw-Staatsgezinden fternden, men zulks niet voor»een beiluit der Regeering, maar flegts der meerderheid, wilde laaten door* gaan; zo hebben egter de Nieuwftaatsgezinden den Regel, dat de meerderheid befluit, en haar gevoelen voor die van het geheele Collegie moet worden aangezien, in hunne eigene verrigtingen moeten volgen: zo als blykt uit dit berigt der Nederlandfche Courant by Verkm van 2. April 1787. A msteldam den 1 April. Gisteren Avond zyn mt t volkomen genoegtn van de Mccrdeiheid der prefent zyn^e Leeden in de Burger-Sociëteit vyf Leeden als Gkcokstiiueerdens v rkoren , na dat van Donderdag af'over de wyze van verkiezing tusfehen de Directeurs , Gecommitteerdens cn de Leeden eenig verfchil was ontdaan ; verbeeldende zich de Meerderheid der Leeden, dat Heeren Commisjarisjen hier in wat willekeurig wdden hardden, uit hoofde van eenige Artikelen van 't Reglement; doch die op gisteren in 't vriendelyke zyn uit den weg geruimd. Omtrend gemelde Acte van Qualificatie wierdt nog in de Dagpapieren dit bekend gemaakt. A ar ale-Burgers en Inwoners der ftad Amster£*■ dam, welke fle Acte van Qualificatie op de 15 HeeiL-n tot Gecoivstitüeerjens nog niet geteekend hebben , word geadverteerd, dat op maan-  JAARBOEKEN, April, 1787. 7*5 maandag den 50 April en volgende dagen , die Aflens ter teekening zullen leggen op de volgen. < de plaatfen als in de bilide jiuroer SocieteiTs j huizen 5 in de Nes en in de War moesflr nat, in de Herberg i>e K*RSsrtsooM tn de Kaherfiraat, in de DotLPN op de Cingel, in de Herberg't N. 2. Heeren Locemept op de Haarlemmerdyk én in de Herberg de Fransche T u f n in de Elandsftraat , en zulks des morgens van half agt tat des namiddags ten een uuren en van drie tot negen uwen des avonds. Verders wierdt niet alleen gem. Aéle overal ter teekening gelegd , maar ook in veele wyken de Ingezetenen tot die teekening genodigd door het navolgend briefje. Aan alle Burgers en lnwoondere van Wyk 55. wordt bekent gemaakt, dac tot Zaturdag den a8(len April, 's avonds van 5 tot 9 uuren, ten Hu ze van Johannes van Hattem, op deLeydfche ftraat, Ier Tekening legt; de Acte van Qualificatie , op die Heeren, welke ten nutte van 's Volks wuare bclan'geiïs', den Post van Oeconftitueerdens, wel op zich hebben willen rieemen. Deze Teekening heeft hier en daar gelegenheid tot opfchudding gegeven: vooral voor de Herberg de foren van Cordaan op de Kadyk, alwaar eenige zogenaamde Byltjes of Scheepstimmerlieden den 24 April zig zeer misnoegd tegen die teekening toonden. Een Compagnie Burgers in geweer komende , heeft de geweldadigheden geftuit , zonder ander ongeluk , dan dat een voorbyganger in zyn been gefchoten is. Zie Amtel. jam.  Am* stkl- BAM. 756 NIEUWE NEDERLANDSCHE deszelfs berigt in ons volgend ftukie voof Mei 1787. Om verders het werk der U'itzettinc der 9 Raaden zyn volkomen tefla» te doen hebben, is aan die Raden de volgende bifinuatie of aanzegging door den beamtlchryver of Notaris D. Gttuets gedaan. jy eerfte Notaris, die deezen zal ter handen ^ gefteld werden, werd verzogt uit de naanen van de naterpelde Heeren Collonel en Offieier™ der vrye Krygsraad deezer Stad, mitsgaders (2 qua;ificcerdens, zich, behoorlvk geadfiiteerd t> vervr egen by en ten huize van en aldaar te doen de volgende Jnfinuatie en Pmteftaue. clu De Wel Edele Manhafte Heeren Ifaac van Goudoever. Collonel. Mr. Gak Ifaac Gales. Mr. Nicolaas AsJ'chen. berg. Iperus IVifelius. Pieter Con/lantyn Nobel. Hermanus Van Pembtoek. Mr. D. J. van Hogen- dorp van Ho'Weegen. Mx.Christiaan E<-erhard Pdillant. Anthony Meynts. George Hendrik de mide. Huibert Basterd. Mr. Jacob Anthony de Roth. Mr. GerardNicolaas?ie. ter Hasfelaar. Ernst IVUlem Boer. Jdocus Clemens van Hall. Hendrik Antbony MulIer. Mr. Hermanus Bols. Mr, Theodorus Comelis van Herzeek. Balthazar SchrSder Üirksz. Harmanus van Ledden HulPebosch. AdamLangennartlfat' fenberg. Pieter Boele. Daniël Marsfenier. . Jan Herman Schimmelpennin ck, Dd«  JAARBOEKEN, April,i^l» 757 Daniël Cuyck van Mierop. Dirk Per/teeg. Mie hiel Huyghens. Pieter Pama de Kent» penaer Comelis Leonard Kolf. Comelis Horens van Heyningen. Jodocus Comelis Sib' macher. Hendrik Croefe, Edu- ardsi. Jan Lamhers. Hendrik Meli'fen. Wouter Smit. Leende't Anthony van der Meulen. Willem Daniël des Ruelles, Mr. Johan Fredrik Hefman.Willem Lynflagcr. jacobus Wilhelmus Ogehight. Alle Capiteinen. Johannes Lodewyk Lans. Dirk Schrö l r. August Hendrik deMe> lander. Hendrik Asfibenbergh. Hendrik Stokfbtand. Christofel Brands, Junior. Hendrik Haak van Veen, Jan Willem van Stee- geren. Johannes WeifingVJ il Am« lemsz. stel— Gons Cruys. dam. HarmanusGriethwzen. Theodorus van Effen, Infiiwa- lUnior. tie door Jacobus Gordon. üt„ tfau Hendrik Baart. D. Ge- Lodewyk GerhardVis- niets fiber. , f aan de g Jan Kersfus ,Junior. Kaaden. Gysbtrtus vanTsJeldyk. Jacob van Zon Eduard Barrevelt. J. F. Wakker. Hermanus Drn*t. Gysbett Mulder. Abraham Valentyn. Pieter Bakker. Hendrik Hoving. Nicolaas Barrevelt. Jacob Koopman. Arend Reefen. Dirk van l ankeren. Nicolaas Udhik. Hendrik Kuyper Maarten Kooy, Junior. Nicolaas van Veen. Jacobus Johannes van der Meulen. Christiaan Schellinger, Hz Hendrik Husfem. Jacob Hendrik de Rid* der. Jan Hendrik Stulen. At. JaaCe Boon Hend'ik van Blomberg Junior. Johannet Fallie Ifaak  758 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel. dam. Infiti natie door den Not, D. Geniecsaan de <; Raaden, Engelbert Viêtor. Dirk Comelis van der Meulen. Adriaan Holtzman. J H. Hoogenbergh. Willem Roelofs. Henri Collard. Harm. Meyer, Harmsz. Ber nardus Daniël PVey- land. Marcus Hendrik Ogel- wight. Bernardus Meyer. Daniël van Ros/en, Ju- tior. Adriaan Doublet. Jacob de Bordes. Csenraad Crul, J unior. JV. van Blyenberg. G. S Joosten. A. R. Visfeher. Pieter Craandyk. Jacobus Neres van Schooten. Hendrik Willink. Hendrik Spaklaer. Eli ra Lynjlager, Ju» nior. Hendik Schallig. Alle Vaandrigs. Alle Hoofd-Officieren van de Schutterv, en alzo Leeden des groote vrye Krygemad, voor zich en uit naam van een aantal hunner Officieren. OnÖerüfficieren, en waakende Manfchappen gequalifi. ceert, beneevens de Edele Heeren Mr. Diederik Johan van Mr. Ernestus Ebeling. Hogendorp. LambertusWykAum >r. Si. Ifaac Adriaan Rem • mers. G. G. Lans. Jan Schutte Hoyman. Ifaac de la Fontaine Verwey. H. Everhard Scholte. Johannes Marinus Verhoef™. Willem van Barnevelt. Alle Lieutenants. Hendrik Pieter Bark- meyer. Even Jan Everwyn. Eiber t St oef ach. Elias Baart, Hendz. J. A. van Lankeren. Jacob Posthumus, de Jonge. Thimotkeus van Harre> velt. Teunis Udink. ' Jan Jacob Godefroy. H. Boerrigter. Jan Boufcholten. Arent de Heus. Elias Hambeek. Zacharias Handier, Junior. Jacobus Waller.  JAARBOEKEN, April, 1787; 7$ Simon Donker. Mr. Otto Willem Johan Hendrik van Blom' Berg. berg. Eli fa Lynjlager. , Salomon Bos. JacobLudentierdtikz. Mr. Wigbolt Slicher. Pieter Witmond. Jacobus d'Amour. Jacob vanStaphorst, en t PaulusRombertusNaU' Jan Croon. t ta Leuckens. j Voor zich en als Gequalificeerden van veele dui- \ zenden Burgers en Inwoonden deezer Stad , doen ^ mits deezen voor my Notaris in het byzyn van de natenoemene getuigen» Infinueeeren en aanzeggen Aan Uw den Heer ... Dat op laatstleeden Zaturdag den21 April 1787. by den Achtbaren Raad deezer Stad is ingeleeverd, en in de Notulen van de Vroedfchap geinfereerd een Declararatoir, waar by door en van weegens zeer verre, de meeRe Heereu Hoofdofficieren der Burgery, en Leeden van den grooten Krygsraad, zoo voor zich zelve, en voor zeer verre het grootüe gedeelte hunner Schutters, als op den fterkften aandrang van veele duizenden van hunne Medeburgers en Stadgenooten, op zo♦danige gronden en reeden, als daar by ftaan ter neder gefteld, in fubftantie is verklaard; Dat zyLieden zoo voor zich,als voor voornoemde Schutters, en op den voorlchreeven aand ang van zoo veele duizenden hunner Medeburgeren en Stadgenooten , ter voorkooming van anders te dugten onheilen,en om zich aan geen onverantwoordelyk verzuim fchuldig te maaken, in de volftreklle verpligdnge waren, om, zo voor zich, als voor hunne Schutters Medeburgers en Stad'genooten, te infteeren; dat die Leden van den Achtb. Raad dezer Stad, tegen wien het mistrouwen der Burgery zich wel het meefte bepaalde, van toen voordaan zich zouden befchouwen als ontflagen van hunne posten als Raaden dezer Stad; Ddd ten A RIJT EL» MM. \nfinua. ie door 'en Not. 3. Geiiets\an de 9 laaden.  JÖJ NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEL ■ DAM. I»{inuatie door den Not, D.G.nietsaan de c Raaden, ten einde daar door de anders zoozeer tedug'-ene gevolgen van dat mistrouwen, het welk het aanblyven van die Leeden a'leraevaarlykst maakte, voor te kommen; met verder by voeging, dac zy voor zodanige Leeden van den Kaad, welker aanblyven om de daar by gemelde reeder.en ten uitterlfe ge vaarlyk erkend wierd, hielden de Heeren Mr. Fredrik Alewyn, Mr. Wdlem Ge>rit Dedel Salomonsz., Mr. Joan Graafland Pietersz., Mr. Marlen Adriaan Beels, Hendrik Muilman, Comelis Munter, Mr. Nicolaas Cdkoen, Franc van der Goes en Mr. Apolonius Jan Comelis Lampfins, en alzo dezelve Heereo (en dus ook Uw Hoer Geinfinueerden) van toen af aan verklaarden en hielden a's geene Raaden deezer Stad meer te zyn, en dienvolgens infteerden, dat derzelver plaatfen, als door dien tusfchenkomst der Burgery opengevallen zynde, onverminderd de Privilegiën dezer Stad, ofté het recht der Burgery in het roeko« mende, door de Achtbaren Raad ten allerfpoedigfte, met zoo veele brave en by de Burgery vertrouwde Burgers zouden werden aangevuld! terwyl zy Lieden van den anderen kant op 't plegtigfte verklaarden hunne volvaardigheid, om niet alleen rriet te dulden, dat aan voornoemde negen Heeren eenige hindernis, overlast, veel minder Perfoneel geweld zouden werden aangedaan, maar integendeel dezelven ten allen tyden kragtdadig te zullen beveiligen en befchermen , in de biliyke verwagting, dat de geheele Natie , *oo wel als de voornoemde neegen Heeren dien ftapder Burgery zouden aanmerken als een pligtmaatige en • noodzakelyke daad van zelfsbehoud , ter voorkoming van 's Lands wisfen val, en ten nog tydige bewaaring van de gevaarloopende rust, orde en veiligheid in deeze magtige Stad. Dat het hier vooren gemelde by den Achtbaan ren Raad op den 21 Aoril lanstleeden ingeleeverde D'claratoir van voornoemde Heeren Hoofdofficieren der Burgery, en Leeden van den grooten  JAARBOEKEN, April, 1787 7<5t een Krygsraad deezer Stad, vervolgens is bekragtigd geworden , door een aanmerkelyk en zeerno-s tabel aantal van eenige duizende Burgeren, en In-: wooneren van deeze Stad* welke niet alleen by hunne refpeétive Compagnien opgeroepen zynde, < opcntlyk verklaard hebben, zich met den inhoud 1 van het zelve Declaratoir te Conformeeren , en . daar meede volkomen inteftemmen, maar ook de demarches in conformité van het zel*e tot Re motie van denegen Heerenen vacant verklaring van, derzelver Raadsplaaifen in het werk gefteld, in al . len deelen fchriftelyk te approbeeren en goed te keuren. En overmits gy Heer Geinünueerde opdiewyze niet alleen door de voornoemde Heeren Hoofdofficieren der Burgery en Leeden van den grooten Krygsraad, zoo voor zich zelve en hunne Schutters als op den allerfterkften aandrang van veele duizenden hunner meede Burgers en Stadgenooten zyt geremoveerd geworden als Lid van en uit den Achtbaaren Raad dezer Stad, .ende Plaats , welke te vooren door U Heer Geinfinueerden aldaar als Raad is bekleed geworden, alzoo is verklaard openftaaande te zyn, maar ook daar en booven dezelve Remotie van D Heer Geinünueerde als Raad en de vacant verklaaring van deszelfs Raadplaats door de goedkeuring en de fchrif. telyke inftemming van een zeer aanmerkelyk en aller notabelst aantal van eenige duizenden Burgeren enluwoneren dezer Stad is bekragtigd gewor. den; Zoo hebben de Heeren Inflnuanten in derzelver, in den Hoofde deezer, gemelde qualiteit» niet willen afzyn, Uw Heer Geinünueerde daar van als nog nader Communicatie te geeven , en zulks, ten einde gy Heer Geinünueerde daarvan op geener'ey wyze eenige ignorantie zoude kunnen pretendeer? n of voorwenden. Infinueerende ik Notaris, in 't byzyn van de catenoemene Getuigen, in de naamenafsvooren, Ddd 2 Ü Am- TEL>&M. nfinua* ie door ien,Not. X Genetsjan de 9 Raaden,  76* NIEUWE NEDERLANDSCHE. Amsterdam. Ivjlnud' tie door den Nat D. Ge niets aan dei, Raaden i U Heer Geinfinueerden ten vriendelykfte, dog tevens ten alleremlbgRe, dat gy Heer Geinünueerde U zult hebben te wagten, om, na dee« ze wederom als Raad in den Ed, Achtb. Vroedfchap dezer Stad te verfcnynen, of aldaar, als zodanig eenige zitting te nesmen, veel min nog, , het zv binnen deeze Stad, het zy elders, in eenige Vergadering of Vergaderingen, welke dezelven ook zyn mogen, als Raad deezer Stad tefuni geeren, ofte direct of indirect waar te neemen , of te verrigtt-n zodanige posten of daaden , welke door den Raad of Raaden dezer Stad gewoon zyn waargenomen of V(.rtigt te worden; en zulks alles , ten einde daar door de waare belangen?, de rusten veiligheid dezer Stad, in alle opzigten» mogen worden bevorderd en bewaard. Procefteerende zy Inünuancen voorts, zoo voor zich als in den naam hunner Commictemen en Qualificanten, indien gy Heer Geinünueerde iets, het welke aan de voornoemde Kemotie en den inhoud deezes Contrarie zyn zoude, mogt onder neemen, daar teegen op het aller emftigfte, zonder immer te willen zyn aanfpraakelyk voor eenige perfoneele ongevallen, dewelke, uit de verwydering deezes, voor U Heer Geinfinueetde moge V'ortfpruiten, en referveerende aan zfh en hunne Principaalen het employ maaken van alle zodanige middelen, als hen in Raat kunnen Rellen om hen en hunne Principaalen het weezent]yk en dadelyk eff dt van de alzoo gedaane en invoegen voornoemde goedgekeurd; Remotie van U Heer Geinünueerde, nu en voor altoos, tekucöuen genieten. Leevert Copie deezes en Relateert Uw wedervaaren in gefchrfte. Voorenftaande Inünuatie geëxploiófeerd door my Dominicus Gentets Notaris, bv den Hove van Holland geaomitteerd, te Amfterdam refideerende, in 't byzyn van de Hoeren Mr. Joannes Chris Haan Hespc, en Jacobus Kok, als Getuigen, den ze-  JAARBOEKEN; April, 1787. 7(53 zrv^n en twintigfte April v n den jaire ze- en- tien hondi rd zeeven en tachtig. s D. G E N I E T S, Notaris, * 1787. Op deze Infinuatie zyn zeer veele namen gezet van Lieden, die naderhand verklaard, ook zelfs door Notarieele Infinuatie verklaard, hebben, geen last daar toe gegeven te hebben ; ook zelfs niets daar van geweten te hebben; ja fteeds,t wanneer een voorftel tot remotie gedaan is geworden, dezelve altyd te hebben verworpen en afgekeurd , en dit hebben aangeboden met plegtige Eede 'tc ftaven. Verders wat van de woorden in voorfz. Infinuatie (bl.7 ',0 )„ terwyl zy Lieden „ van den anderen kant op 't plegtigfte ver„ klaarden hunne volvaardigheid, om niet al„ leen niet te dulden, dat aan voornoemde nee?} gen Heeren eenige hindernis, overlast, veel >7 minder perfoneel geweld zouden worden „ aangedaan , maar in tegendeel dezelven ten allen tyden kragtdadig te zullen be» ?, veiligen en befchernien enz." wat van die verklaring geworden is, zal uit ons volgend fuikje blyken. Wy hebben uitgefteld , om de verrigtingen van den krygsraad, welksftappen wy in ons voorgaand ftukje voor de maand Maart gemeld hebben , te vervolgen, om die liever agtereenvolgende te verhaalen , en dus tot beter verftand onder e'éu oogpunt te brengen. Le Burger-Krygsraad dan, welke den 21 Udd 3 der Am telIA m.  7G4 NiüUWE NEDERLANDSCHE Am. 6tklT>AM« der vorige maand Maart derzelver Vergadering op Reces had geëindigd, vergaderde den 4 April weder in den Doelen op de Garnaalen Markt, in welke vergadering i. de te voren benoemde officieren zyn beëedigd geworden , en is verder, 2 verkozen tot Vaandrig in Wyk 60 de Heer Jacob Neves van Scbooten : d'e overige openftaande plaatzen bleeven nog onvervuld: 3. is de Secretaris Tbierens door den Krygsraad verklaard geen Secretaris te kunnen zyn, om dat hy'voor de Krygsraad den Eed niet wilde afleggen, gelyk tot dus verre ook niet was in gebruik geweest. De Heer Tbierens hadt ook reeds den eed voor Burgemeefteren, doorjwienhy was aangefteld, afgelegd. 4. Eene Commisfie benoemd om aan Burgemeefteren kennis te geven van des Krygsraads verrigtingen; 5. Den Kaptein van Wyk 59 y. C. van Ewyk afgedankt; 6. Befloten op den 18 April aanltaande wederom Krygsraad te houden; 7. Een Provifioneel Fonds bepaald voor het Committé van dé 9 Heeren , om met Geconftitueerdens van Sergeanten, 't Genootfchap Tot nut der Schuttery, VaVaderlandfche en Burger Sociteiten, gemeenfchappelyk te werken; 8. Uit elke Regiment 2 Kapteinen in Commisfie gefteld, om de verkooren Officieren voor te ltellen in plaats van de Collonellen, als by het Oranje Regiment de Heeren Kapteinen Hermanus Bols en Cor~ nelis Leonard Kolf; by het geele Regiment Gale Ifaac Gales en Pieter Conflantyn Nobel ; by het groene Regiment Iperus fVisfe- li-  JAARBOEKEN, April, 1787. ?6y lius en Anthony Meynts; by het blaauwe Regiment Christiaan Ever ara Vaillatid en Pieter Boele; by het witte Regiment den Collonel Ifaac van Goudoever. Den 15 April 1787 wierdt aan den grooten Krygsraad een Request ingeleverd ten einde de vier Collonellen Fr. Bosboom, J. van Marfelis Junior, N. Warin Az. en J. Darifer Nyman geremoveerd of afgezet wierden. De voornaamfte befchuldiging tegen de vier Collonellen beftondt hier in, dat zy bewaaring van hun regt aan het Hof van Juftitie, of Mandament Poenaal, gevraagd hadden. Wy zullen by eene andere gelegenheid dit Breedvoerig Request mededeelen. Brengen wyalleenlyk daar uit deze woorden by.Dit „ gefuftineerde (zeggen de Requeltranten) „ door opgemelde Heeren Colonellen,hoege„ vaarlyk ook op zig zeiven, is echter nog „ gevolgd geworden door eene demarche, „ welke van nog gevaarlyker uitzichten is, „ het inroepen namelyk van een Gerechts', hof om zich te immisceeren in de domes" tique beltelling van een Collegie, welks „ onaf hanglykheid een van deszelfs edelfte „ voorrechten uitmaakt, en welks hande,1 lingen alzo door hen Heeren Collonellen, „ zonder een directe inbreuk op deszelfs „ vrye rechten te entameeren , aan geene „ vreemde decifie konden gecompromitteerd worden." Men heeft hier op twee aanmerkingen gemaakt: 1, dat men den krygsraad onaf bangDdd 4 lyk Am- sterdam,  766 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel» dam. lyk wil doen zyn ; daar in alle welgeftelde Burgerltaten niemant onafhangeiyk is of kan zyn, dan de Souverain; en deze nog zelfs niet geheel, dewyl het aan kundige Lieden bekend is, dat de Souverein zelve, niet alleen afhangelyk is van de wetten, van de grondwetten van Regeering, maar daar en boven aan *sLands Juftitie Hoven is onderworpen; en Karei de V., fchoon Graaf van Holland en Heer der Nederlanden , in een gefchil met de Amfteldamfche Kooplieden over eene belasting, voor den Grooten Raad te Mec'uelen, heeft te regt geftaan, en zelfs is ver-r wezen geworden: Dat ook de koningen van Frankryk,hoe magtig anders,lleeds voor gerechtshoven hebben te regtgeftaan,en menigmaal vonnis tegen dezelven is uiigefprokemDat derhalven die onafbangëlykbeid, of niets beduidt, of het allerfchadelykst vermogen zoude aanduiden, om zig boven de wetten en de Juftitie te Rellen, en dus te doen, wat men wil: het welk een der grootfte gedrogten in de ftaatkunde is: Dat wel de Requeftranten dit mogelyk niet doorzien hebben , nog daarvan genoegzaam kundig waren: maar dat dan egter daaruit blykt, hoe gevaarlyk het is , dat onkundigen zig het beheer van 's Lands of Stadszaken aantrekken, waar door alles in eene allerfjhroomiykfte verwarring moet geraken. 2 Heeft men opgemerkt , dat men de beflisfingen van Hoven buiten de Provincie, van nieuwe en onbekende en onwettig opgerigte Rechtbanken,^/^ vreemde decifte zou kunnen noemen, maar ganfch ten  JAARBOEKEN, April, T.787. 767 ten onreate zodanigen hatelyken tytel in( voorfz. Request aan een wettig en geves-; tigd Hof van Jultitiè , zederd meer dan drie eeuwen de wettige Rechtbank over alle Ingezetenen dezer Provincie, toefchryft, daar er immers geen andere Rechtbank is , aan welken zodanig middel , als een Mandament poenaal is, kan of mag verzogt worden; en Saar het immers dat Gerechtshof is het welk moet oordeeien, of dat middel wel of kwalyk gevraagd is ; daar immers de Collone Goudoever en zyne officieren, even zo wel als de vragers van het Mandement .zouden gehoord worden en hun zeggen hebben, en beroep tot den Hogen Raad, indien zy zig oordeelden by de uiiipraak van het Hot be. zwaard te zyn; en daar eindelyk zo min de Heer Goudoever en de verdere officieren,ah de vier andere Collonellen, Regters in hunne eigen zaak rnogten zyn. Maar in een tyd dar de gemoederen ongelukkiglyk tot zo hoo gen drift waren opgewonden , golden dez< redenen weinig. . Voorgem. Request was niet alleen op ver fcheidene plaatfen ter teekening gelegd,maa. men hadt ook in de Couranten dit berigt ge plaatst. Aan alle Burgers en Inwoonders deezer Stad Aaword geadverteerd, dac van heden Saturdag den 14 April, tot Dingdag, den 17 dito, va •s Lrgenlteu negen, tot 's avonds ten oege uuren fin de beidt Burger Sccieteits Huizen indiWarmwtrmoverdtrtsfteeg, als mdeN* üdd 5 1 Am. teliam. « 1 1 1 » »  763 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. in de Stad Lion, mitsgaders in de Herberg de Karsfeboom in de Kalverftraat, ter teekening z*l le;gen, een Request, aandeEd. Manhij'ten Grooten Krygsraad deezer Stad, over het gedrag der vier Heeren Collonellen, gehouden op den 2| February laatst leeden en vervolgens. Het gevolg van voorfz. Request was-, (gelyk wel te voorzien was, daar zodanige Requesten dikwerf door die geenen zeiven zyn in de waereld gebragt,die daar over moeiten beflisfen, om quanfuis door zodanige Requesten , en als 't ware door de vokllem, genooddrongen en geauthorifeerd te zyn tot flappen, die men anders fchroomden te ondernemen,) het gevolg was, dat de Collonel Goudoever en verdere officieren , gemelde vier Collonellen afzetteden, en den 25 April in den Doelen op de Garnalemarkt, in krygsraad vergaderd, in hunne plaatfen als Collonellen aanltelden de Heeren Meynts, Bafierdt , de Roth en van Hogendorp tot Hofwegen. Den 26 en 27 April hebben 13 kapteinen, die de flappen van den Collonel Goudoever en verdere officieren afkeurden „ in Burgemeefters kamer hunne posten nedergelegd: welk voorbeeld ook een aantal Lieutenants en Vaandrigs gevolgd hebben. Eene Deputatie van de nieuwe Collonellen, en andere Leden van den krygsraad heeft ook aan Heeren Burgemeefteren verzogt, by het beleggen van eene Vroedfchaps Vergadering, geen convocatie Briefjes aan de geremoveerde Heeren Raaden te zenden. De krygsraad heeft aan het Genootfchap van Wapenhandel alhier  JAARBOEKEN, April, 1787» 769 alhier, twee veldftukken ten gefchenke gegeven ter erkentenisfe van gewigtige dienften. si Den 28 April heeft het genootfchap vanDj Wapenhandel zyne eerfte wapenoeffening op hun veld, buiten de Leidfche Poort, verrigt, waar by den Rhyngraaf van Salm tegenwoordig was j welke van dezen voor een Held en de fteun der Vryheid ; van geenen voor een liefhebber van zyn beurs wordt aangezien. Zoramigen vonden het vreemd, dat men op eenen, die een Vreemdeling was, zo wel als de gewezen Veld - Maarfchalk zo veel vertrouwen ftelde.Hy heeft zig eenige dagen in deze ftad opgehouden, en vertoonde zig veel, op publieke plaatfen, inzonderheid in de Sociëteiten , en gaf zyn genoegen te kennen over de verrigting der Amfteldamfchen, ook zyne dankbetuiging over het geen alhier voor het in dienst houden van deszelfs corps verrigt is. Men las thands veelvuldige uitnodigingen en berigten in de dagpapieren, als by voorbeeld : Aan alle Burgers en Inwooners der fad AmJlerd/m, wordt by dezen bekend gemaakt, dat 'er Heden dezen dag van 's morgens ten 8 tot avonds ten 9 uuren, in de beide Huizen der Burger Sociëteit, 20 in de Warmoesjlraat ah in de Nes, als meède in de Hesberg de KarssebooM m de Kaherftraat, ter Tekening 'igt een allergewichtigst Adres aan de Edele Groot Achtb. Heeren Burgkme?steren en zes kn dertig Raden dezer Stad , ten einde aan het billyk verzoek der brave Burgery der ftad Rotterdam moge worden voldaan. En Amel-  Am STTXDAM, 770 NIEUWE NEDERLANDSCHE Eu nog een ander van dezen inhoud: A Ue de Execeerendr en Honoraire Ledek ■iX van hec Wapen Genoodschap, onuer de ZinffTreuk: Tot nut dek Schuttery, binnen Ainlferdan, worden verzogt te compareeren op Hedrn avónd ten 7uur&M.  Amstel. dam. 77a NIEUWE NEDERLANDSCHE ftaat bevindt, om, behalven het reeds in dienst gefteld Fregatfchip van 20 ftukken, de overige beraamde uitrusting voor het lopent jaar werkftellig te maken, hebbendegelyktydig^ over deze zaak zig by eenen brief aan H. Ed. Gr. Mog. vervoegd, met bygevoegde Copy van den brief aan de Generaliteit. Uit eene bylage aan dezen laatften gevoegd, blykt het, dat de agterftallige vorderingen van opgemeld Collegie niet weiniger airede belopen , dan eene fomma van byna drie Millioenen, de nog overfchietende pretenfie op Holland hier onder niet begrepen zynde: wordende dezelve als volgt daar by verdeeld. Lyst der PretenfJen by *t Collegie te Amfterdam, in dato 20 Maart 1787, op de volgen» de Provintiën en 's Last- en Veilgeld. • Nymegenf 273723: 9: 4J Uelaerl.» I Lutphcn • 109353: 8 :io| .1 Feluwe - - 17 7177:10 : 4| ~ , . /55025-5: 8: 4 ffaZ 93539:8:8 .... -486725:7:14 Stad tn Lande , , , -.790720:4: 8 „ , , . ƒ 2116819; 15: 9 Verhoogde Last- en Veilgeld - 870965:19: ir NB. Op dit laatfte gene. *^*%»S** gotieerd ƒ 104000. Pen  JAARBOEKEN, April, 1787. 773 Den 18 April kwam op de Reede te Livorno ten Anker een Eskader Hollandfche s Oorlogfchepen , onder bevel van den Heer^ èdelvill, komende laatst van Toulon te weeten: 't Schip Dordrecht, en de Fregatten het Zeepaard , de Jason , het hof Souwburg en de Meermin , benevens de Kotter de Brak; zynde alle de Schepen en derzelver manfchappen in zeer goeden ftaat. Voorts is nog by H. Ed. Gr. Mog. ingekomen eenen brief Van Bewindhebbers der West Indifche Comp., verzoekende eene dadelyke en fpoedige hulp met penningen^ten welken einde zy ook aan Hun Hoog Mog. zig vervoegd hebben. Deze blief is Commisforiaal gemaakt aan 't perfoneel Befogne in de zaaken van gem. Compagnie. De Ed. Heeren Bewindhebberen van de Generaale O. I. Comp. dezer Landen hebben befloten hunne gewoone Voorjaars Vergadering van de Zeventienen, te beginnen op Maandag den 14 Mey aanftaanden , ter voorzittende kamer alhier. Goud a.' Ook hier is eenigzints de rol gefpeeld ; welken wy reeds in andere fteden hebben zien vertoonen. Een gedeelte van den Krygsraad en Burgery heeft eene commisfie benoemd, om ter Vroedfchaps Vergadering een Request in te leveren, behelzende hoofdzaaklyk een verzoek: dat Haar £d. Achtb. ter Am- i elam.  77* NIEUWE NEDERLANDSCHE Goum . ter Saats-Vergadering geliefden mede te werken ; „ 1.) dat de Magiftraatsbeftelling te Rotterdam niet dcor den Prins , maar door H. Ed. Gr. M. gefchiedde , en in de benoeming daartoe zig met Dordrecht en Haarlem conformeerde ; a.) dat de Vroedfchap dier ftad van 24 tot 40 geaugmeuteerd wierde; en 3 ■) dat hec op den 21 en 23 dezer te Amfteldam en Rotterdam gebeurde, wierde goedgekeurd." Dit gefchiedde den 24 April ly'üj. Ten 9 uuren des morgens kwam eene Compagnie Burgers, als mede het Vaderlandfch Genootfchap , onder de wapenen in den Doelen , en trokken van daar tot voor het Raadhuis, gaande voorn. Commisfie tusfehen beiden. Ten zelfden tyde vergaderde de Vroedfchap, en de Commisfie leeverde aldaar het Request in, terwyl de'Burgers het Stadhuis bezetteden , en het Genootfchap zig daar nevens fchaarde. Genoegzaam gelyktydig wierdt door eenige Gecommitteerde van de anders denkende Burgers, doch eenvouwig zonder eenige plegtigheid en zonder wapenen, een Tegen-request ingeleverd. De raadplegingen van den Raad duurden tot in den agtermiddag , eer men iets van den uitflag vernam. Dan, toen kreeg men berigt, dat het eerfte lid van het eerstgem. verzoek toegeftaan was. Het was eerst des avonds om 9 uuren , toen men den uitflag omtrend het tweede lid vernam, te weeten : dat hetzelve afgewezen was. De Commisfie, hoe zeer llegts een verzoek gedaan hebbende en geen wet voorgefchre- ven,  JAARBOEKEN, April, 1787." ven,vondt egter goed, hun begeerte niet verkrygende, tegen deze weigering der Vroedfchap een protest in te leveren, welk byden Raad voor Notificatie wierdt aangenomen. Het derde punt hieldt den Raad bezig tot over elf uiiren in den nagt, wanneer 't befluit was, om de zaak van Amfteldam en Rotterdam over te nemen. Het klinkt ongewoon: 1. dat een gedeelte der Burgers verzoeken doen , ten einde naar hunne zinlykheid's Lands zaken beftierd worden: 2. dat zy die verzoeken doen op naam van de Burgery, van welken zy dikwyls maar een klein gedeelte uitmaken ; 3. dat zy zulks doen ten zelfden tyde, dat een ander gedeelte der Burgery het tegendeel verzoekt: 4. dat zymeer; inzien in 's Lands zaken meenen te hebben ^ dan hunne wettige Regenten, gewoon 's Lands zaken te beheeren, en van de omftandigheden de noodige kennis hebbende : 5. dat zy daaromtrend verzoeken doende; (daar het zeer zeker is, dat verzoeken, kunnen en dikwyls moeten geweigerd worden;) dan tegen die weigering prut est en doen,tegen hunne wettige Regenten, tittprotest ,'t welk gem. Commisiie tegen het belluit van de meerderheid, en dus (gelyk zeer zeker is,) van de wettige Regeering heeft gedaan, was aldus ingerigt: T~\e Commisiie uit den Krygsraad der ftad Gou*> da, Sergeanten, en de, zich by hen voegende, Gequalificeerden, van een aanzienlyk getal Burgers, vinden zich verpligt, om, daar ongeEee £c'ic Gouda;  p GOUDA Prote. tegen weigering dt Regeer, i76 NIEUWE NEDERLANDSCHE , acht alle hunne RemonRrantien , de Meerderheid der Vroedfchap van deze Stad, heeft kunnen t goedvinden, het Staaacs Rapport van den 17 Maart 1787, betrekkelyfc de vermeerdering der Vroedfchap te Rotterdam, te declineeren, tegen r dezelve Refolutie te protefteeren , en die teb'u» den als Rrydende tegen het Privilegie, ten eeuwigen dage aan de JJurgery van Rotterdanigegeeven, by de Unie van Utrecht geguarandeerd, en thans door een aanzienlyk getal Burgers dier Stad gereclameerd , — declareerende, dat zy ngev< ige de verpligting, by her eerde Artikel derzelver Unie van Utrecht op hen gelegd, en om redenen, by hunne RemonRrantien breder vermeld, des goedvindende, zodanige Rappen tegen dezelve Refolutie in 't werk zullen Rellen , als zy ter voldoening aan hunnen pügt, verraeenen zullen te behooren. De Commisfie eischte en verkreeg , dat dit protest in de Notulen van de Vroedfchap wierdt ingefchreven , terwyl daar en tegen het Request van de andere Burgers terftond ge/eponeerd en ter zyde is gefteld geworden. Den 25 April des avonds kwamen de Afgevaardigden ter dagvaart onverwagt uit den Haag t'huis : terftond wierdt het gerucht verfpreid , dat 'er tweederly verfchiilcnde Gedeputeerden van Rotterdam ter dagvaart verfcheenen waren;en dat de ftem van Gouda wederom zou moeten beflisfen, of de vorige Credentie der oude Raaden moest gelden , dan of de nieuwe, door den tegenwoordigen Raad verleend, moest erkend worden. Ten 8 uuren vergaderde de Raad , en ten half  JAARBOEKEN, April, 1737- 77? half 10 uuren, wierdt het befluit, met 14 tegen 7 ftemmen genomen, bekend; hetwelk hier op uitkwam: „ Dat de Gedeputeerden „ ter dagvaart gelast waren , om , zonder •5» zig in de zaak ten principaale in te laa„ ten , het nieuwe credentiaal der Rotter„ damfche Gedeputeerden te refpeéteeren, en het oude te declineeren." Twee en twintig Leden waren tegenwoordig en 314 ftemden voor het nieuw Credentiaal; dog 7 Heeren , namenlyk van der Hoeve ; Boon van O/lade, Ferry st, Decker, van der Does, Wobma, en Swanenbi/rg,dinv tegen. Een heer heeft een byzonder advys uitgebragt. Rotterdam. Omtrend het benoemen van eene Commisfie, «opens her voorftel van Haarlem, wegens 's volks invloed; (van welke benoeming wy al meermalen gefproken hebben , en die geenzins naar genoegen van de Nieuwftaatsgezinden was zie bl. 415. en volgg.) is ook het navolgend Request geprefen; teerd. Aan de Ed. Gr. Mog. Heeren Staten van Holland en IVsst' Friesland. /"^even met fchuldige eerbied te kennen Ifaac *J Hubertca Mr. Pieter de Monchy , Oud-Scheepenen, Mr. Nicolaas Martinus Bogaert van Al. Eee 2 bias- Gouda  778 NIÉUWE! NEDERLANDSCHE Kot* TfcR- Req. omtrend de Com■ tnisfie nopens volks invloed. blasferdam, Collonel, en Thomas Theodore Cremer, Kaptein der Schuttery, Daniël de Jongh, Komelis van den Bosch, Gerrit van der Pot van Groeneveld, Jacob E.ds Vogel, Pieter de Koker, Cornelis Van der Hoeven, Jan Vjruly, Aernout van Beeflingh en Jan Theodore Frescarode, voor hen zei v en en als Geconftitueerden van meer dan twaalf Honderd hunner nötabelfte Mede Burgers en ingezetenen, zoo uit de voorname Kooplieden als andere Standen binnen de ftad Rotterdam. Dat gelyk zyiieden Supplianten niet dan met het uiterfte leed wez'-n heboen vernomen, dat door het votum by Heeren Gedeputeerden der ftadAmfterdam, op den 33 Maart jongstleden, zonder daar toe van de Heeren hunne Principalen te zyn gelas', ter Vergadering van UWEd Groot Mog. uirgebrngt, ten zeiven dage in de Vergadering van UEd. Groot Mog. met meerderheid van ééne Stem , is benoemd eene Commisfie tot onJerzoeic vanher tweede Lid der Propofitie door de Stad Haarlem, opden ojanuary j 7&7,ter Vergadering van UWEd, Groot Mog. gedaan, en ftrekkende om de zoo algemeen aangevoerd wordende bedenkingen omtrent generale rcprasfentatie van het geheele Volk, welke volgens de gefteldheid van dit Gemeenebest, alhier zou behooren plaats te hebben, te exami. neren en teffens na te gaan en te onderzoeken, op fmedanige wyze, ingevolge de Conftitutie en 's Lands ware belangen, eenige generalemaxixes omtrent den invloed , welke uit hoofde der Regeeringsform by reprcefentatic notoirlyk aan 'c Volk toekomt, zouden behooren te worden ge# arrefteerd; mitsgaders aan welke billyke bepalingen , die alle twyffeling en rec htmatige argwaan affnyden kunnen , dit een en ander onderhevig gemaakt zoude kunnen worden. Door welke Commisfie de Supplianten eerbiedig vermeenen, dat aan het falutaire oogmerk van het voorfchreven tweede Lid der bovengemelden Propolitie niet kan worden voldaan, en dus met geen  JAARBOEKEN, JpriJ, 1787. 719 geen mooglykheid in deze Provincie herftelJ de rust en eersgezindheid, welke niet dan door het vertrouwen tusfehen Regenten en Ingezetenen, op vas'e gronden te vestigen, kan wodeu he-üeld , zy'ieden ook niet dan met het gro tfte geno« gen in 'c zekere berigt zyn geworden, dat het hier , bovengemelden buiten lastuitgebragte Votum,dot>r den Kaad der ftad Amfterdarh is gedesadvouee t, en daa- door het effect van dien en dus ook de Qualificatie op de Leden der bovengemelde benoemde Commisfiü is vervallen, waar omme en ook «ermits verfcheiden derzelven zich van de aan hun opgedragen last hebben geëxcufeerd ; zyheden Suppliancen zich zyn keerende tot U WEd. Groot jMogenden , eerbiediglyk verzoekende, dat de aanftelling van eene Commisfie, ter bereiking van het oogmerk van het voor ter nedergeftelde tweede Lid der bovengemelde Lflvke en heilzame Propofitie der Stad Hairlem , andermaal ter tafelen in deliberatie van UWhd. GrootMo. genden worde gebragt en tot dezelve benoemd die Perfoien, welke daar toe door de Gedeputeerden der Staa Dordrecht, op den voorfchren 30 Maart, zyn geproponeerd geworden, ten einde alle verdeelJöeden, door welke oas Vaderland op den oever van deszelfs ondergang is gebragt, geheellyk mogen ophouden, het zoo onontbeerlyk vertrouwen tusfehen Regenten en ingezetenen vol. komelyk en op onwrikbaare gronden voor altoos herfteld, en daar door aan de Conftitutie en Regeringsform dezer Provintie worde geg°ven die kragt en beftaanbaarheid, zonder welke haren jbloey en luifter nooit beftendig kan zyn. 'tVVelk doende &c. Het bovengemelde Adres is met tien ftemmen gefeponeert, terwyl negen ftemmen 'er voor waren om het zelve Commisforiaal te maken, en het vervolgens overgenomen hebben. Eee 3 Ver- Rot rER ■ dam. Req. )mtrend ie Com-. nisjïe nop ns volks invloed.  7?© NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Req voor de aloudt wyze var, Regeer, verander Verders is nog aan de Vroedfchap den 23 April 1787 dit Request ingeleverd. Aan de Ed. Groot Aehth. Heeren Raden der ftad Rotterdam. Geven met alle fchuldigen eerbied te kennen de ondergeteekenden , alle Burgers dezer Stad en Leden van deszelfs Schuttery, mitsgaders ten al. Ie zulke eindens, kortlings door een aantal van ' etlyke honderden hunner JVlede-Schutteren, nog daaglyksaangroeyende, behoorlykgequaüficeerd. Dat zy Supplianten, door publyke gerugten, omwaar zyn geworden, dat tans ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. in deliberatie is hangende, of de aanRaande verandering van Stads Burgemeefters Kamer en Scheeperen Rechtbank op den gewonen voet, dan wel zoo als byde jo'ngstgeledene vernieuwing of eene diergelyke maniere zal behooren te gefchieden, mitsgadets of het getal van üaden dezer Stad met 16 nieuwe Leden, by eene directe aanftelling van Hun Ed. Grooc ;Mog., zouden moeten worden vermeerderd. Dat de Supplianten zich een gelyk recht met hunne Mede • Schutters toekennende en verzekerd., dat een cog groorer aantal Schutters, welke, uiC zekere ernfideratien, of geheel zwygen, of an. ders denken als zy fpreken, eensluidende met de Supplianten en derzelver Committenten denkt, niet zullen aarzelen aan U Ed. Gr. Achtb. rondlyk te vuki ren> zoo voor hun zeiven, als voor hunne gezegde Committenten, geen deel te willen hebben aan eetiige verzoeken, gedaan of nog te doen, tenderende om eenige verandering in of afwyking van de tans in gebruik zyade wyze van 'Rcgèermgs tfcftellmg van U Ed. Groot Achtb. 'Vergadering, maar in tegendeel niets vuriger wen» fchen dan dat ten dien opzigte alles mooglyk ^biyve op den ouden voet ■*- Dat de Suppli- an0  JAARBOEKEN, April, 1787» 7»1 sinten , die by die gevestigde Conftitutie en dezer ] Stads Regeeringsform hunne dagen in rust en met Ti genoeg'n hebben doorgebragt, hun goed en bloed Dj tot heaoud derzelver veil hebben , en over zulks U Ed. Groot Achtb., onder des Souvereins wet- R tige auchoriteit, derzelver perfonen en goederen^ aanbieden tot maintien van goede orde, rust, w 's Lands gevestigde Conftitutie en dezer Stads Pri- R vileJen. w Weshal en d^ Supplianten, zoo voor hun zeiven als in den name als boven, zich tot U Ed. Groot Achtb. zyn keerende, oottnoediglyk doch teffens ernftig verzoekende. dat ü Ed. Gr. Achtb., door alle zulke middelen als dezelve het convenabelst zullen oordeeien , gelieven te effectueren, dat by ie op handen zynde verandering , zoo van liet Collegie van Burgemeesteren , als van ScaeepeDen dezer Stad , niet afgegaan worde yni) de aloude wyze zoo van Nominatie al s van Electie, mitsgaders dat het Collegie van U Ed. Gtoot Achtb. blyve op het tans in wezen zynde getal van XXIV. 'c Welk doende &c. (was getekend) S. A.Wallïeen, Comelis Brouwer, Hugo's Zoon » J. P. Racques, Steven van Wageningen , Jakobus Burgerhout, C. Zoon. Dit bovenflaande Request wierdt door Oudfcheepenen, en Geconftitueerdens van een aanzienlyk getal Burgers en Ingezetenen aldus onderfteund. 'AandeEd. Gr. Achtb. Heeren BurBurgemeefteren en Vi oedfehappen der ftad Rotterdam. Geven reverenrelyk te kennen , Johannes Hoog, Mr. Dirk Ledewyk ran Cattenburch, Abraham Eee 4 Ver- loT* :r- .m. eq.voor aloude \jze van egeer. rand.  ROTTER'DAM. Req. ioi onder' fleuning van voor- gem. Req. j 1 782 NIEUWE NEDER LAN DSCFIE Verfiolk Mt. Jan Cornets de Groot, Mr. Dankt de Loches Mr Comelis van Heusde, Eu ous van milJt"™!* mtanüs UaVart Willem Surmondt en Mr. Marinus Hoog, allen I Oud-Scheepenen dezer Stad, zoo voor hun zeiven en als Geconltitueerdens van een aanmerklyk grooter getal van niet minder Notabele Burgers eii Ingezetenen als Conftitüanten zyn van den Oud-scheepen Ifaac Ha bert CS. Dat de Ondergeteekenden op gisteren zeer onverwagt hebben ontvangen de Copie van een Adres, het welk op hedendoor Gequalificeerdens van een groot aantal Schutters aan Uw Ed. Groot Achtb. llond ingeleverd te worden, en welk Adres Copielyk hier aan is geannexeert; met een bvsre. voegd verzoek aanonsals Geconltitueerdens om het voornoemde Adres op de convenabellle wvze by Uw Ed. Groot Achfb. te appuyeren. Y Dac zy Ondergeteekenden den inhoud van het opgemelde Adres bevonden hebben voor het grootfte gedeelte zaakelyk overeen te komen met die gevoelens , welke zylieden meer dan eens openyk en nog onlangs by Requeste , zoo aan Hun Ed. Groot Mog. ais Uw Ed. Groot Achtb.; op den 23 en ao Maart dezes jaars, had. den aan den dag gelegt, en waar toe zy de vry. he.d nemen zich, kortheidshalve, by deze weder, om te refereeren, met alleen geene zwarigheid heb. ben gemaakt aan dat verzoek gehoor te geven maar zich tevens op nieuw verpligt hebben ge! jonden deze Requeste, zoo voor hun zelve ïs in naam hunner ConRituanten, op de allerkragti»VZe .^PPuyeren; weshal ven de Ondereetee. ienden zich keeren tot Uw Ed. Groot Achtb Tl u0t u °ledig verz°<* , dat het Uw Ed. Groot ftvhtb. behage, niet alleen op de voornoemde Kequeste , van zulk een aanzienlyk getal dezer iTLrï Ui"erJ' frorabe,re8uardtenaaD, maar rJi. k»l d3ar by,?edaau> te gelyk teconiide. eren als volkomen inftemmende met de denkwy- ze  JAARBOEKEN, April, 1787. 785 ze van het grootfte gedeelte van de Burgery dezer Stad , clie niet minder a!s deze Schuttery aan hunne wettige Regenten zyn verkleeft, en wien ' niets te dierbaar is , om voor riet behoud en de ] Bewaring op te zetten hunner we;berbragte Pri- • yilegien en Voorrechten, en dat Uw Ed. Groot1 Achtb. overzulks, door aiie gepaste wegen en^ middelen, efficacieuslyk zullen gelieven voor te-'' komen alle inbreuk op deze Stads Privilegiën v en voorrechte», en fpeciaal in het ftuk der Ma.^ giftraatsbeftelling, tans op handen. * De gebeurtenisfen te Amfteldam, welken wy te voren gemeld hebben, ftonden geenzints op zich zeiven , maar waren het gewrogt van een gemeenichappelyk overleg van eenige hoofden, die, door de hunnen overal, invloed hadden, eri veel al agter het fcherm bleven fchuilen; die het plan gevormd hadden , om de Regenten, die hun in den weg Ronden, te doen removeeren, en dan vervolgens die feitelyke remotie voor domefiieq te verklaaren. Het geen omtrend de Amfteldamfche Regeering gefchied was, het zelfde hadt men ook omtrend de Rotterdamfche voorgenomen. Zo hier als te Amfteldam wilde men der uitzetting van eenige Raden uit de Regeering als 't ware een fchyn van wettigheid geven , en die doen voorkomen als of ze op wil en begeerte van de ganfche Burgery gefchledde, met den krygsraad daar in te betrekken , als zynde ten miqften een wettig en op publiecq gezag gevestigd lichaam : daar egter nimmer aan eenigen krygsraad ooit hec recht is opgedragen om de ganfche B,urgery te vertoonen of te verte£ e e .5 gen Roti-er. >am. leq. tot yder- 'euning ■tn voor- em. leq.  784. ' NIEUWE NEDER.LANDSCHE: Rotter Pi.M. Befl, en i oordragt tot rtmoue van i Regenten. genwoordigen. Wat hier van zy. Op Son-1 dag den 22 April 1787 nam men in den krygsraad der Schuttery dezer ftad, dit beftuic. Exfatï uit de Refolutien van-den grooten Krygsraad der Schuttety te Rot. terdam , gehouden op Zondag den 22 April 1787. Is na ampele deliberatie goedgevonden en gerefolvéerd, dac eene aanzienlyke Commufie'Van dezen Krygsraad , beftaande in alle de prsfente Heeren Kapiteinen en Vaandrigs met dèri Secretaris, zich op morgen, verzeld met de Heeren Jjd'ic tlubert C, S. zai vervoegen in de Kamer van Je V roedfchap dezer Stad en aldaar, by monde van den Secretaris, de volgende Voordrage doen, als waar toe dezelve by deze word geauthonieerd en gelast. EDELE GR. ACHTBARE HEEREN! Het is in myne qualiteit als Secretaris van den Grooten Krygsraad dezer Stad en op expres/è last van hetzelve Collegie, waar van eene aanzienlyk en talryke Commisiie, geadfifteerd mee de Geconftitueerden van een aantal andere, waar on^er vele der Notabelfte Kooplieden en Burgers of Ingezetenen dezer Stad, op eene folemnele wyze alhier verfchenen is, dat ik op my heb moeten nemen aan dit Coilegie, uit ons aller naam^ het volgende voor te dragen: Alles wat binnen deze Republyk, binnen dedeze Provincie, ja binnen deze Stad, federe eenigen tyd , gefchied, gefchreven en opeiilyk gezegt is, en fpeciaal de gewigtige ge. beurtenis, onlangs te Amfterdatn voorgevallen9 moet U Ed. Groot Achtb. en alle andere Leden der Regeering overtuigd hebben, dat de blind-- dlnqj  F JAARBOEKEN, 'April, 1787* 7SS doek van de oogen der Natie nu geheel is af gevallen, j en dat het tydifip geboren is, waar in memand Tl zich vleyen kan lan|er te kunnen tegenhouden zoo- a danige hervormde of nieuwe inrigtingen, als dienftie geoordeeld worden, niet om de Oucte Con- t ftïtutie te veranderen, maar om dezelve te zuive Vl ren van de gebreken door non-objervantie van dew Conftitutie in de Regeeringsform ingeflopen. ti De Conftitutie der Regering van deze Stad en ^ Provincie heeft altyd beftaan in een Souverein, die,( de Collegien en Amptenaars '-'an Magtftratuur en Tuftitie aanftelde of dcet aanftellen, en de verdere Rechten der Opfirmagt uitoeffende , doch gebonden was aan het in acht nemen van alle Hechten en Privilegiën, welke de Ingezeteoen van elke Stad, Plaats of Diftricï, de eene boven de anderen, van tyd toe tyd, by Handvesten als anders had. den verkregen. ...,n Eene zoo geborneerde Oppermagt vereischte noodzaaklvk, en deet van tyd tot tyd, raar mate door het a'angroeyend vermogen des Volks, ook die byzondere Voorrechten gewigtiger wierden, en tt- gelyk de onmoogelykheid toenam van dezelve hoofd voor hoofd te bewaran', —■ fterker worden eene tweede Magt, het andere gedeelte onzer Conftitucie , — naamlyk, eenreprefentatief van hec Volk, •jeconlldereert als Onderzaaten, om te letten , dat beklceders derSouvereine Magt niet empiëteerden op de wettige Volksrechten. Voor het Jaar 1581 was de evengeroelde Souvereine Magt in handen der Graven, Hertogen of zoogenaamde Landsheeren, - die, — wanneer zy buiten 's Lands waren, - dezelve lieten beklee» den door Landvoogden, Gouverneurs of Stadhouders , wier laafde hier in Holland was Prins Willem van Orange, die wy doorgaans noemen Prins Willem denEerften, en tot dien zelfden tyd (wanneer de laatfte Graaf wierd afgezworen) bezaten de Vroedfchaps Collegien in de Steden, alleenlyk die tweede Magt, waar van ik zoo even fprak, van ;r- iM.. en ordr. t rema2 van 1 'egen».  78 en een nieuwe •; Conftitutie of Regeringsform vast te fteilen, . even ais in onzen tyd door de verdrukte Amerikanen, die zich van de Britfche Opperrnagt hebben vry gevogten, is gefchied. Maar - de verpligting, waar onder men zich bv vroegere Overeenkomften, errfpeciaal by de Unie van Utrecht, door de Reprefentanten der Gemeentcns van de byzondere Steden aangegaan had gelegt, om elkanders Privilegiën , waar mede de eene Plaats boven de andere bevoorregt was, jn hun geheel te laten, —— zonder welk beding té maken'en na te komen, men het nooit zou hebben kunnen eens worden, noch blyven, om tegen den Overheerfcher pal te ftaan. Die verpligting zeg ik, maakte het noodzakeïyk om de Oude Conftitutie in wezen te hou oen en zich alleen, zoo veel mooglyk, zeker te Rellen tegen het misbruik, dat by vervolg op nieuw van de Souvereine Magt gemaakt zou kunnen worden. — Dit dagt men eerst te bereiken door een Kieuwen Graaf of Heer, op zekere bepaalde Conditiën, aan te nemen. — Doch toen die gevaarlyke proef, door den dood van Prins Willem verviel en andere getendeerde opdragten van dien sart mede niet reusfeerden , — was het gereedfte middel om de adminiftratie en uitoeffening der St uvereine Magttedemanderen aan een Collegie, het welk de geheele onverdeelde Masfï des volks, als bezitter van alle de wet:ige Rtchcen der afgezworen Graven , zoude rtprefenteeren en alzoo gebieden over dat zelfde volk, geconüdereert als Ingezetenen van de ohderfcheiJene Steden en Pkatfen en als Bezitters van de onderfcheide' meer.  JAARBOEKEN", April, mf. ï%j meerdere of mindere voorrechten , welke zy van vorige Souvereinen hadlen verkregen in de betrekking van Onderzaten en ais zoodanige behouden wilden. Tot zulk een Souverein- of een Verbeeldend Collegie was naiuurlyk hec gefchiktlte de Vergadering der Staten van elke Provincie, — dat is die afgezondenen uit de voornaamfte Steden en Plaaifen , welke- tot dien tyd toe de diverfe (laten of rangen des volks hadden gerepreienteerd, om deszelfs Rechten tegen de Graven of Graaflyke Amptenaars te handhaven. Deze toch hadden de meeste kundigheid der zaken , welke zy te behandelen hadden —, en bezaten het wel verdiend vértrouwen der Gemeentens. Dit raakte dus ongevoelig , per tacitum confènJam en zonder een expresfe opdragt van de zyde des volks, alzo in train en de langdurigheid van den Spaanfchen Oorlog en daar uit volgende onzekerheid ,of en wanneer de gedane afzwering van den Graaf het voikomenfte tifect forteren zoude , was oorzaak dat men niet tydig genoeg bedagt was, (ten minften in deze Provincie)om, daar men de Oude Conftitutie in fjand hield eu het Graaflyk ge^ag alleen van Perfoon veranderde door hec op de Ridderfchap en VroedfchapsCollegien of derzelver Gedeputeerden eer dagvaart, over te brengen, —— de magt en last, we ke die Collegien toe hier coe bezecen hadden, om de Rechten des volks tegen die van den Souverein te handhaven en te conferveren nu voortaan uit die handen, welke van toen af daar toe niet neutraal genoeg meer waren , te nemen en nieuwe Gemeentslieden te creëren, om dat geene te verrigten , hec welk de Vroe ifchappen bevorens cegen den Graaf , of deszelfs Amptenaars , gewoon en verpligt waren , doch nu tegen hen zeiven als integrerende Leden van dat Collegie, het Rot» rrca- DüM. Befl. en voordr. tot remO' tie van j Regen* ten.  Rot- TER DAM. Befl. en voordr. tot remo tie \an 7 Regenten. 7S3 NIEUWE NÉDERLANDSCHE hec welk 's Graven Perfoon en Rechten reprefen. teert en uitoeffent, niet meer konden in het werk ftellen* - ■ J , n , Uan, Myne tieeren! - dat uitftel, — hoe lang ook begroeid, is geenfints eene derogatievan dat gedeelte der oude Conftitutie, welke vordert , dat het Volk zulke Gemeentslaiden moet hebben tot toezienders tegen het misbruik, het welk door alle eeuwen gemaaKt is en gemaakt zal werden van hec Oppergezag, in welke menfehelyke handen het zelve ook gefteld zoude mogen zyn. Uit het verwaarloozen van dat gedeelte onzer Conftitutie zyn alle de Volksberoeringen gefproten, welke onze Republyk altyd in onrust gehouden hebben en nog houden. Die bewegingen ontftonden altyd en ontftaan nog uit de voorkeuze , welke de eene party gaf aan het Stadhouderlyk bewind en de andere aan eene Staten Regering, zonder Stadhouder; - als men een Stadhouder had, voelde men het juk van hem en deszelfs Hovelingen, als men er geen had, voelde men het juk van eenige weinige Eamilien, die alles met zoo véél onbelcheid beheerfchten , dat velen, die anders wel verder zouden gezien hebben , zich haasteden , om heul en troost te vinden in de herftelling van het Stadhoudufchap. Maar - wat was het gevolg! niet enkel een verandering maar een verdubbeling van het kwaad, dat nv n gehoopt had te ontgaan. — Niet enkel de Stadhouder, of deszelfs dienaars, deden van tyd tot tyu nieuwe ingrepen op de Rechten des Volks, - maar ook vele dier Regencen, d:e teg n het misbruik zyner magt hadden behooren te waken , waren hem daar in behulpzaam , om op hunne beurc ook door hem te worden in Raat gefteld, om dezelfde haatlyke Ariftocratie over hunne minderen en over allen, die door zulk eene lage ambitie niet bezield wierden, ten top cevoeren, even als in de vorige Stadhouderluoze tyden. _.. Dit  JAARBOEKEN, April, -7*7» 7^9 Die alles zou niet hebben kunnen gebeuren , $ indien men a'tyd voorzien was geweest van Volks TE Reprefentanten, welke, den eerden mis itap e D, keer gaande, daar door den tweeden belet en akoo verhoed zouden hebben , dac er reden gegeven j wierde om ongewone omwentelingen te verlangen. v0 Hadden zoodanige waardige Volksvrienden, die^s onwaardige Regenten, die, om hun hof by den Stad houder te maken , alles aan hem overgaven, en zulks uit zelfsbehoud moeiten doen, daar in tete keer kunnen gaan : hadden zy de eerfte recommandatie , welke door den een of anderen Hoveling , op 's Prinfen naam, gehafardeert is , doen feponeren, de tweede was waarfchynlyk nimmer gefchied! — Men zou zich wederzydsch van alle inkruipingen gewagt hebben; -de hooge bekleeders der Souvereiniteit zouden die magt ongefchonden behouden hebben en de Stadhouder zou hebben blyven genieten dieperfonele liefde, welke de oofeiloare belooning is van elk verheven Stands, perfoon , die het algemeen boven zyn byzonder belang bevorderd. Hy kan geen eerlyk Man zyn, Myn Heeren! die met ons niet wenscht de zaken in die gunftige fituaüe herlreld en alle de tegenwoordige Oneenigheden weggenomen te zien! Om dat heilzaam einde te bereiken is, door de Heeren Oud-Schepenen Hubert en de Moricky C. S., verzogt, door den grooten Krygsraad dezer Stad aangedrongen en door een aanzieniyk gedeelte van dit Collegie, benevens alle de Heeren Schepenen , te fame n uitmakende de meerderheid van die drie Collegien, welke van ouds toe het vragen van nieuwe Privilegiën of verandering der oude geconcurreerd hebben , aan den Souverein favorabel voorgedragen een verzoek om augmentatie van dit Collegie toe het primitive getal van XL —> waar door wy bedoelden te verbreken het fchadelyk effect, van die in het oog loopend.e verkleefdheid, welke de Meer- der- .OT- R.- M. Ufl en irdr. t remO' >. van 7 egenj.  Rotterdam. Bejl. tn voordr. tot remotie van 7 Regen ten. \ i i 790 NIEUWE NEDERLANDSCHE derbeid aan elkanders fentimenten, of wel aan die van derzelver hoofden, betoond. Tenzelven einde heeft ook geftrekt de loflyke1 poging van Negen Leden van dit Collegie, om de Magiftraats-bettelling niet meer aan des Stadhouders keuze, maar aan het Opperwezen zelve óver te laten, daorzulk eene Loting,als by het laatlle Otftroy s gepi tefcribeert , — en om de vacante Vroedfchaps-plaatfen mede tc vervullen, zondef tusfchenkomst van den Stadhouder. Maar dewyl een goed Regent van niets dan van zyn Eed ed Pligt afhanglyk moet zyn en zyne verheffing alleen te danken moet hebben san hec credit, dat hy door zyne talenten en het wel aanleggen van dezelven en zyn eigen gedrag, verworven heeft, Rrekte al mede toe dat zelfde goed oogmerk de beroemde Propofitie, door de Stad Haarlem, ter Scuvereine Vergadering gedaan, om naamlyk een betaamlyken en voorzigtig bepaalden Volks - invloed, in de keuze der Regerings-perfonen. op een eenparigen voet, vastte Rellen. Maar ... hoe zyn alle die belangryke Objecfen by de Meerderheid van dit Collegie behandeld! Met hoe veel verachting heefc dezelve neergezien op dat notabel gedeelte van hare Mede.Burgers, het welk gemeend heeft zich voor dezelven te moeten interesferen ? Tot welk een hoog¬ te heeft men die verachting niet gepousfeerd , met het jlaatfte Reqüest door de reeds genoemde Heeren Oud- Schepenen C. S. aan den Souverein geprefenteerd , ten einde de Deliberatien Dver de Commisfie, ter uitvoering van de evenfemelde Haarlemfche Propofitie, mogten worden *ereëntameerd, adeen door de Stem van deze Stad :e doen feponeren daar men immers niets verloren en ten min Ren eenig eguard voor ruim :waalf honderd uwer Burgers getoond zou hebben, net fdaar toch negen andere Steden het zelve ïveruamen) dat voorzigtig voorbeeld te volgen, zoo  JAARBOEKEN, April, 1787. zoo als de Schiedamfche Deputatie , met een evengelyk Request van hare Burgery, mede heeft 1 gedaan. ! De Krygsraad , uit alle deze eo vele andere gedragingen van de Meerderheid dezer Vroedfchap, klaarlvk ziende, dat die Meerderheid haar v origineel inftkat verbeten heeft, of voorby ziet, t en zich niet meer aanmerkt als Reprefentanten t. van een vry volk , maar als eigendunkelyke Be- / beerlchers van het zelve , heeft begrepen zulks t niet langer met ('tilzwygen te mogen aanzien , maar het meest gefchikte en bevoegde lighaam in deze trad te zyn, om als het tweede Reprefentatief der geheele Burgery, zoo lang de Haarlemfche Propofitie nog buiten effect- gehouden word , te ageren en de noodige adfillentie en medewerking te verleenen aan de redelyke Volks- Stem van alle die notabele ivlede ■ üurgers en Ingezetenen , die reeds in January dezes Jaars by een Request aan den Souverein zelve , hebben doen declareren •• dat zy en hunne Committenten in dac ,, denkbeeld verferen, dat verfcheiden tans fun- gerende Raden in de Vroedfchap zich hebben ,, ichuidig gemaakt aan zoodanig wangedrag en „ verzuim , en daar door het vertrouwen der ,, voornnamfte Burgery in zoo verre verbeurd hebben, dtt het bellier der Stedelyke zaken „ noch de ftem der Stad over Lands belau- gens , niet meer kan worden overgelaten aan „ een Collegie, waar m zulke Raden met hunne „ afhangelingen en blinde navolgers de Meer* derheid uitmaken , en alle cordute pogingen hunner brave Mede - Leden op de hardnek„ kigfte wyze dwarsboomen.'' Op welk Adres , men weet, dat de Meerderheid der neutrale Leden van het groot befoigne favorabel heeft geadvifeerd , en dat dus geen Declinatoir Rapport zou zyn uitgebragt, indien al weder dezelfde Heeren geen middel gevonden badden , om hunne eigen ftem, in hunne eigene fff zaak, Rot- ERiAM. Befl én wrdr* >t remoe van 7 tegenin.  Rotterdam. Befl. en voordr. tot remo tie van 7 Regenten. 92 NIEUWE NEDERLANDSCHE 1 jaak, te doen computeren, en de ftemmen der :ordate Amfterdamfche Penfionarisfen te doen zwygen ; door de overmagc van drie gedec.areerde Volksvyanden , die toen in den Raad der Stad Amfterdam dezelfde verderflyke rol (peeluen, als de Leden , welke in dit Collegie alles dwingen mar hunnen wil, of eigenlyk naar den wil van den MeeSter, aan wiens begeertens zy zich op de laagfte wys verllaven. >/ V/v Die Volks vyanden hebben te Amfterdam het loon hunner fchandelyke werken ontfangen, door den Krygsraad en de Notabele burgery dier Stad, welke, op laatstleden faturdag, zich openlyk voor de Rechten des Volks in de bresfe. gefteld en aan hunne Regenten getoond heeft,het onderfcheidte k.nnen tusfehen de Conftitutie of Regenngsform van onze Reoublyk en die van Venetien , met naamlyk aan'den Raad van Amfierdam deze voordragt te doen. (Hier volgde het Request, te voren onder Amfieldam mede gedeeld.) Dezelfde redenen doen de Krygsraad en de met haar inftemnr nde Burgery ook heden m deze Kamer dezelfde woorden gebruiken. Zy houden voor ten uiterfte nadeelig het langer aanblyven van de Heeren Mr. Jacob van der Heit»; Mr. Vohan Adriaan vander Hoeven'-, Jr. Johan Mar ten Baron Collot d'Eicury; Mr. IJaae van Teyhngen; Johan Francais van Hogendorp; Ut. temer Frederik van Staveren en Mr. Anthony Wilhelmus Senn van Bafel, en verklaren dezelven van nu af niet meer te zyn Raden in deze Vroedfchap, en dieshalven te begeeren en te verwagten, dac zv zich van dit oogenblik van de waarneming van alles, wat tot die Posten behoord, of waar toe die qualiteit vereischt word, waar onder de Krvesraad en Geconftitueerden niet rangeren de Ampten van Bailluw en Dykgraaf van Schicand,  JAARBOEKEN, April, iffi. ?g§ als tot welke de radicale qualiteit van Vroedfchap biet word gerequireerd, zullen onthouden, zonder zich op eenige wyze tegen deze verlatinge, waar door zy ook ipfo facïo van hunnen gedanen £ed ontflagen zyn , te verzetten , direct noch indirect , in welk geval de Krygsraad by dezen hun toezegd (e zullen zorgen voor de volkomenfte veiligheid van derzelver Perfonen, Huisgezinnen en Goederen , en niet te zullen toelaten , maar met alle de magt huuner Schuttery en verdere weldenkende Medeburgers te keer gaan, alle geweld en overlast of hindernis, welke hun (fchoon onvermoedelyk) door fommige onbezonnen of te driftige yveiaars , of ook door kwaadwilligen , die daar mede onze goede zaak zouden iragteri te benadeelen , aangedaan of. bedreigd zouden mogen worden. Het rechc tot de vervulling der vacerende Vroedfchaps - Plaatfen competeerd , uit den aart der zake , en uit kragte der primitive inltelliDgé van dat Collegie, aan de Burgery zelve , doch is by volgende Handvesten, en fpeciaal ook by hec laaide Oöroy van Anno 1615, gedemandeerd aau de overige Ledm van dit Collegie zelve; dit Oc,troy is door de wederzydfche Partyen nog onlangs gereclameerd en erkend te moeten in obfervantie blyven , zoo lang er op eene legale wyze geene verandering in gemaakt word. De Krygsraad en Burgery verzoekt dieshalve de niet verlatene en tans alhier prsfence Leden dezer wettig geconvoceerde Vroedfchaps-Vergadering , om voor het fcheiden derzelven nieuwe Kaden aan te (lellen en te beè'edigen en infteerc daar op ten fterkrten en .ernftiglten , dewyl die Collegie tans , vooral in de critique omftandigheden onzer Republyk, te zwak is, om het gewone tydsverloop , of het Rellen van dagen tot de vervulling, te kunnen lyden, welke, volgens de Privilegiën, wel binnen zes weken moet ^ doch »en allen tyde en dus cok ilico mag gefchieden t Fff 2 tet» Roti f ERDAM. Befl. eti Voordr. ■ot remó' 'ie van j (legen. 'ëni  Rotterdam. Bef.» e voordr. tot remo ■ lie van \ Regenten. 794 NIEUWE NEDERLANDSCHE terwyl er tans ook te minder reden van uitR'el is, om dac de Krvgsraad en Burgery U Ed. Achtb. , hoofd voor hoofd, op den eed, by de aanvaarding uwer Posten , tot nakoming van Stads Privilegiën, gedaan, Sommeert om zich, in de te 1 doene fubpletie ce gedragen conform de lecter van het evengemelde Oc'troy van 1615, en dus geene ' Ekcïie aan den Heer Scadhouder dezer Provincie ' over te laten, — waar coe Zyne Hoogheid zelf, door het geven eener zoogenaamde Acte van non p-xiuditiè, by de Eleftie van den jongden Raad, de Heer van Yzendoorn , getoond heefc geen Recht te hebben , — zynde de Krygsraad en Burgery hec in dit opzigt volkomen eens met de woorden in eene Misfive van dezen Raad aan Hun Ed. Groot Mog. van. dato 2 April dezes jaars voorkomende. . . . , De min Re inbreuk op de Privilegiën in weerwil van de gepnvüegeerden (dat is in dezen ' ce Burgery voor of in wier naam d.u Octroy r is gevraagd) is, al was hec onder de claufule '! van non praejuditie, hoogscfchadelyk en ver, oorzaakt verwarring - door dezef'e in hare werking te herttellen ioopc een Souverein ten even min een Vroedfchaps Collegie) geen het ' minlte gevaar, om zich te compromitteren — " zich daar aan Riptelyk te houden is de eenige middelweg, om zoowel hen, die dezelve re'„ ciameren, als hen die daar van verfchillen tot Et rust te brengen. Die rust, op algemeeneeendragten vertrouwen gevestigd, wenfehen en bidden wy dac de God onzer Vaderen eenmaal aan die goede , doch cans ongelukkig Land, zal herfchenken. Daar coe bezweren wy alle de aanblyvende Leden van dezen Raad het hunne aan te wenden de tegenswoordige gebeurtenis en het volgende gedrag van Ulieden, van de nieuw aan te Rellen Raden en van ons allen, zal zeer veel, kunnen toebrengen om het fubfifterend wantrouwen en ongenoegen weg  JAARBOEKEN, April, 1787. 795 ■weg te nemen, en de van ons in meenig verfchillende Medeburgers met ons weder te vereenigen en in de oude vriendfchap en gemeenzaamheid te doen verkeeren. Laten wy a'ilen, Myne Heeren ! hen door fpre kende daden overtuigen, dat wy tot den tegenwoordigen ltap niet gekomen zyn uit eigenbelang,, noch uit perfoneele haat tegen de verlaten Heeren,, of iemand hunner, maar alleen uit een opregtbezef van de volltrekte noodzaaklykreid en gevolg-, lyke pligt om dit voor oDszeer onaangename middel tegebruiken, als het eenige, waar door te keer gegaankonden worden dieMachinatien, waar me. de onze Partyen op het punt ftonden aan onze vryheid een laatfte en onherftelbaare wonde toe tebrengen. Wy, Ed. Gr. Achtb. Heeren! betuigen hier ten aanhooren van het Alwetend Opperwezen, het welk onze harten, onze innigfte gedagten kent, dat wy geene nieuwigheden bedoelen, noch naar eenige verandering ftaan, dan alleen in het her« ftel van bevorens wettig bezetene doch verwaarloosde Hechten; — dat wy het Stadhoud.rs-ampe niet vernietigd noch opeen ander Perfoon overgebragt, noch ook tot een ydelen eertytel, zonder magt of invloed , gemaakt willen hebben; — dat wy de heerfchende Kerk mede niet benadeeld , maar in tegendeel gehandhaafc willen hebben by de openlyke Godsdienst Oefrening enLeereinhet laatfte NationaleSynode te Dordrecht vastgefteld, behoudens de Chriftelyke Verdraagzaamheid jegens de andere Gezintens, welke by den Souverein zyn toegelaten of geconniveerd; — maar dat onze voornamen verlangen tendeert om eene Regering te hebben , betraande uit Perfonen, die hunne aanftelling niet aan een Stadhouder of eenig ander individu, aan wien zy uit dien hoofde verpligt en dus afhanglyk' zyn, te danken hebben, maar alleen aan de achting en genegenheid, welke Fff 3 zy, Rot "J'Eli.)4H, Befl. en voordr. 'ot remo ie van \ Regenen.  Rotter.- jpiiM» Befl. e: voorelf, tr,i renu ii'e van Regenten. 796 HIEÜWE NEDERLANDSCHE zy, door hunne talentenen daden, by hunne me» de-Burgers hebben verkregen en behouden. En op dat van deze onze verrigting en betuiging openlyke en zekere kennis gedragen moge wor2 den , verzoeken wy, dat deze onze voordragt, waar van wy, ten dien einde, een affchrift overgeven , in het Register van dit Collegie werde geïnfereerd en van Stadswege gedrukt s gelyk wy ' teffens verzoeken, dat, ter germtftelling van ons en de verdere Leden van den Krygsraad, benevens onze Schutters en andere met ons inltem. mende Burgers en Ingezetenen, eene nieuwe Deputatie uit dit Coüegie ter Vergadering van Hun Kd. Groot Mog. gezonden worde, met revocatie van de voripe, en dat de Refolutien, by U Ed. Groot Achtb. op beden tenemen, ftaande Vergadering gerefumeert cn by Capie authemicq aan ons medegedeeld worde, eer wy van eikanderen fcheiden. ^ . , „ Zynde voorts aan die Commisüe gedemandeert, om de voorfchreve Kamer niet te vera, laten,dan te gelyk met deomfligen Heeren,en geene Leden uit dat Collegie te laten vertrekken voor de nieuwe Raden aangefteld en beéel digd zyn, en voorts dezelve Commisfie geau. thorifeut oma1 les te verrigten, wat, pro rena„ ta, zal worden geoordeeld dienftig te zyn, om de voorfchreven Remolie en nieuweaanttel* " lingeffea te doen forteren, mits egterzichvan i alle gcweldadige daden onthoudende, zoolang S'die, tot hunne eigene lyfsverweering. niet noodzaaklyk zyn, hebbende de prsefente Leden van den Krvgsraad ekanderen, als mannen , van eer, beloofd de Perfonen, Familien en ' Goederen van allen en een ygelyk hunner en , van den Secretaris, vandeaanblyvendeenmeuw „ aan te (lellen Vroedfchappen, van de Heeren Geconftitueerden en van derzelver Conltituan* „, ten, te zullen guaranderen en bevryden tegen alle *' 5> ge-  JAARBOEKEN, April, 1787; 797 geweld, dat hen ten gevolge van of uit wraak over deze onderneming zal overkomen, zonder 1 ,, zich daar van om lief of Jecd te zullen onttrek- D „ ken. ,, Aldus gerefolveert en ftaande Vergadering ge„ refumcen en gêapprobeertopdena2 April 1787 ,, (zynde door aliede prefenteLeden , ten getalle „ van 67, onderteekend ) In gevolge dan van dit befluit, zag men 's maandags den 23 April 1787, na dat reeds ten half agt uuren , alle de Compagnie der Schuttery,op order van de Ed. Groot Achtb. Heeren van de IVeth, in de Wapenen gekomen, en zig op verfchillende plaatfen van de ftad geposteerd hadden , omtrent 10 uuren, de voorgemelde Commisfie uit den krygsraad , de Geconftitueerden en een groot aantal Conftituanten uit de Vaderlandfche So« cieteit op de Wynhaven, in ftaatfie naar het Stadhuis gaan , wordende de trein voorgegaan en gefloten door een detachement uit de Schuttery. Op het Raadhuis gekomen en in de Vergadering van de Vroedfchap gehoor verzogt en zulks toegeftaan zynde, deedt de Heer Mr. Hendrik Arnolt Kreet, Secretaris van den Krygsraad,de bovenflaande voordragt, tot welke dezelve by de gemelde Refolutie van den krygsraad geauthorifeert en gelast was, dezelve met allerleye fterke uitdruk» kingen bevestigende, en aandringende. Na die aanfpraak begeerde de Vroedfchap, dat de Commisfie zoude buiten ftaan, ten «inde over derzelver voordragt te raadpleFff 4 gen, Pot. am.  798 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. gen, dan cfe Commisfie weigerde zulks vol' ftrekt, ten zy de voorgenoemde zeven Heeren Raden mede buiten Ronden, als by dezelve reeds aangemerkt zynde van hunne posten verlaten te wezen. De Commisiie blyvende weigeren buiten te Raan, verklaarden de zeven hier voorgenoemde Raden , dat zy tegen dit alles ten allerüerkfle protesteerden , terwyl de andere zeven Raden , die met de voorgemelde Heeren de meerderheid uitmaakten, zig beriepen op Hunner Ed. Groot Mogende Refolutie van den o Augustus 1658 , volgens welke geene Leden der Regeringen het recht hebben om derzelver Mede - Raden te removeren; doch de Commisfie, hier op geantwoord hebbende, dat zy zulks ook niet van gemelde Heeren vergde, als het daar voor houdende, dat deremotie reeds daadlyk gefchied was.kwanswys door de Burgery, drong dezelve aan, dat 'er zoude worden voortgegaan met de aanftelling der nieuwe Raden; en hier toe door de meerderheid der niet verlatene Leden der Vroedfchap, na zeer vele woordewisfelingen, benoemd zynde de Heeren Mr. Jan Wynand Ram, Heer van Ameyde en Herlaar, "f. D. Huicbelbos van Lien* der, Michiel Marinus de Monchy, W. A. C. Top, Pieter Ellinckhuifen, Aarnout van beeftingh en Daniël Jakob Erberveldt, wierden gemelde Heeren , door Ofiicieren uit de Schuttery van hunne huizen afgehaald, op het Raadhuis gebragt en in den eed genomen.  JAARBOEKEN, April, 1787. 799 Na het beëedigen en zitting nemen der 1 voorgemelde Heeren , wierdt 'er door de'i Commisfie verzogt, dat de vorige Afge-n vaardigden, welke van wegen deze ftad ter Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. waren gezonden, zouden t'huis geroepen en nieuwe afgevaardigden benoemd worden : het welk vervolgens gefchiedde, wordende daar toe benoemd de Heer Burgemeefter Bogaert en de Heeren Vroedfchappen Elfevier, Reepmaker en van Hoo-gftraten. Eenige Compagnien van de Schuttery bleven voorts niet alleen dien geheelen dag en volgenden nagt in de Wapenen, maar bezetteden ook beurtelings het Stadhuis, voor het welke twee Metalen Veldltukken geplaatst zyn 9 benevens verfcheidene andere posten. Men heeft ook aan de uitgezettene Raaden aan gezegd, dat men hen wel voor alle onaangenaame ontmoeting wilde beveiligen, mids dat, zo 'er onder het gemeen eene opftand ontftondt, men het op hun zoude verhaalen, als zulks d?s willende wel kunnende voorkomen ; voorts plaatlte men twee veldftukken voor het Stadhuis, en nam maatregelen tegen alle ondernemingen van die party , welke deze feitelyke uitzetting afkeurde, en als daden van geweld en inbreuken op het regt ter burgery befchouwden., Fff 5 !ot- ÏRiM.  Rot TERDAM. Soo NIEUWE NÈDERLANDSCHE - In de opregte Nederlandfche Courant by D. Schuurman te Amfteldam uitgegeven wordende, van den 26 April 1787. las men het volgende: T> otterdam, den 23 April. Aües heefc ■T*r naar den edelen Itap van Amsterdam gewacht , die hier by uitnemendheid word geprezen. Heden zyn Wy hier even grootsch gevolgd. De volgende Heeren zyn geremoveerd uic de Vroedfchap. ... van der Heim. . . . Hogendorp. . . . van der Hoeven. ... van Slaveren. . . . van Teylingen. ... van Bazel. . . . d'Escury. Kn in derzelver plaats zvn door den Heer HoofdOfficier aangeftelt enBeëedigt: H. van Dender. M. M. de Monchy, • • • Top . . . Elherveld. • • • Kam, A. Van üeeftikg. ELLINKHUYZliN. De vier nieuwe Rotterdamfche Afgevaardigden, zynde de Heeren Bogaardty Elzevier , Reepmaker en Hoogftraten, wier Credentialen of Geloofsbrieven aan den Raadpenfionaris van Bieyszuykzyn gezonden, alle van de oude aangebleven Leden der Vroedfchap van die ftad , kwamen den £4 April in 's Hage aan het Logement, en deeden de vier oude Afgevaardigden , de Heeren van Teylingen, van der Hoeven en Hogendorp, en de Heer van Tzendoorn, uit de) . ver;  JAARBOEKEN, April, 1787* *01 vertrekken gaan, waar na die Heeren om andere vertrekken vroegen , die hun zynj toegeftaan. Den 25 April verfcheenen gemelde oude Afgevaardigden ter vergadering van Holland een geruimen tyd voor derzelver aanvang, en namen zitting op derzelver gewoone plaats. De nieuwe Afgevaardigden mede terzelver vergadering verfchynende ,kwam het nieuwe Credentiaal voor deze Heeren ter tafel van Hun Ed. Groot Mog. en wierdt by hetzelve dat der voorige_ Deputatie ingetrokken, waar by ook is ingekomen eene brief van Burgemeefteren van Rotterdam, houdende kennisgeving van het gebeurde aldaar op voorleden Maandag, mitsgaders eene dergelyke brief van de 14 Vroedfchappen van Rotterdam, welken daar by voegden „ dat het groot/Ie gedeelte der Burgery, het geen verricht was, afkeurde ; dat bzy de nieuwe Deputatie niet hadden helpen beraamen, en dus vertrouwden, dat Hun Ed- Gr. Mog. dezelve niet zouden erkennen:" en eindelyk een Request van den Heer Hoog C. S., Geconiluueerdens van de aanhangers aan het oude ftaatsgeftel, van gelyken inhoud als de brief van den 14 Raden, De Ridderfchap begreep hier op, dat het oude Credentiaal moest gelden , vermids het nieuwe door dwang in de waereld was gekomen, waar by zig voegden Delft, Gorcum , Brielle , Hoorn , £nkhuyzen , ^ Edam; Rot- rbam,  Sol NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Edam en Medenblik dus gezamenlyk agt Remmen. Gouda nam die punt over, zonder zich in te laten, uit hoofde der raadplegingen van hunne principaalen. Rotterdam , zelve het onderwerp des gefchils zynde , kon dus geene ftem uitbrengen : terwyl de verdere negen fteden, Dordrecht, Haarlem, Leyden , Amfteldam , Schiedam , Schoonhoven , Alkmaar , Monnikendam en Purmerend, verklaarden zig over het gebeurde niet te zullen inlaaten , als zynde hier alleen het punt van verfchil, of het nieuwe credentiaal het oude te niet deedt; het geen door hun begreepen wierdt, zo te zyn, terwyl de Afgevaardigden der ftad Dordrecht er byvoegden, dat het nog zo gedecideerd niet was, dat er iets gedaan was, het geen door de Burgery niet mogt verrigt worden , en dat zy hetzelve als meré domeftieq befchouwden. Ondertusfehen bleven de oude en nieuwe Gedeputeerden beiden zitien. Toen wierdt ieder zyn recht eerst afgedaan en beiloten om de Mag;ftraatsbeftelling te Rotterdam te doen als voorleden jaar, waarin Gouda gelast is geweest in te ftemmen. Vervolgens wierdt weder fterk getwist over het credetitiaal van de nieuwe Afgevaardigden, waar tegen de Ridders en Delft enz. zich ten allerfterkften aankanteden , en tegens alles protesteerden, en overnamen, en eindelyk verklaarden, de gemelde deputatie niet te zullen erkennen. Dog men befloot met  JAARBOEKEN, April, 1787." 803 9 tegen agt ftemmen voor het nieuw ere. dentiaal. Na de vergadering vertrok de Heer van1 Wyn, Penfionaris van Gouda, derwaards , met welken uitflag hebben wy hier voren onder Gouda reeds vermeld. Vervolgens is den 25 April 1787. ter Staatsvergadering ingekomen dit Request. Aan de Ech Groot Mog. Heeren Sta* ten van Holland en Westfriesland. C" even met fchuldigen eerbied te kennen , Jo. f hannes Hoog, Mr. Dirk Lodervyk ?an Catten* burch, Abraham Ver folk, Mr. Jan Cornets de Groot, Mr. Jan Daniël de Loches, Mr. Comelis van Heusde, Ewout van Son, Johan Philip de Monté, Adrianus Havart, Willem Suermondt en Mr. Martinus Hoog, allen Oud-Scheepen der ftad Rotterdam. Dat, offchoon zy Supplianten, Geconftitueerdens zyn van een zeer groot aantal Burgers en Ingezetenen deezer Stad, dieniets vuuriger verlangen en begeeren als onder het ftil genot hunner burgerlyke vryheden en voorreehten, door die Regenten, welken door eene wettige aanftelling over hun gefteld zyn, geregeerd te blyven, waar toe hunne eerbiedige adresfen, die zy ter afkte. ring van alle zorgelyke nieuwigheden nu en dan genoodzaakt zyn geweest, zoo aan Uw Ed. Gr. Mog., als aan hunneScedelyke Kegeering te maaken, enkel en alleen geftrekt hebben, en welk getal verre furpasfeerehde is , dat der Conftituanten van den Oudfchepen Ifaac Hubert c. f., door hunne veelvuldige verzoeken over zaken vanhec publycq bewind, aan Uw Ed. Gr. Mog. genoegzaam Rot> 'ermm.  go* NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot terdam. Req, em voor ziening tegen h Uitzette van 7 Raden enz. . saam bekend, bet nochtans aan Iaatstgem. heeft goedgedacht, op voorleden Maandag den 23ften April deezes Jaars , nevens sdiverfe huner ConRicuanten, tot circa 2 \a in getalle, onder escorte van eene Compagnie of divifie Schutters , zich . 'van hun Societeits huis op de Wynhaven, en Corps te begeeven naar hetRaadhuis deezer Stad, ,t en op eene perfoneele audiëntie in hec Collegie van n de Vroedfchap des tyds vergaderd ce intreeren. Dat de voorfchr. Geconftitueerden aldaar binnen gelaten zynde, (zoo zy Supplianten vernoomen hebben,) by monde van den Advocaat Mr. Hendrik Ar nold Kreet, na deductie van redenen, uit naam der Schuttery, als het tweede reprsefentatiet' Collegie quafie van de geheele Burgery en van de voorfchr. Geconftitueerden Ifaac Hubert, c. f., en hunne ConftituaDten, hebben verklaard de Raden van der Heim, van der Hoeven, dEscury, van Ted'mgen, van Hogendorp, van Staveren en van Bazel, van hunne Raadsplaatfen te houden voor vervallen , met inftantie, dac de overige Raaden als nu, zittens vergadering, wilden voort pro. cedeeren cot directe aanftelling van zeven andere penoonen, om vervolgens door den Hoofd - Officier deezer Stad, direftelyk als Vroedfchappen in Eed geooomen te worden, en alzoo daadelyk in functie te treeden ; en om voorts het Creden. tiaal voor de tegenwoordige Gedeputeerden ter Staatsvergadering te revoceeren, en andereD in derzelver plaatlèn te benoemen, met dat gevolg, dat acht van de vier en twintig Raaden, in weerwil der prevteftatien van illegaliteit en nulliteit vau dertien prefente mede Raaden, drie Leden abfent zynde, zyn voortgegaan met het nornineeren en aanftellen van Mr. Jan Wynand Ram, J. D. Huichelbos van Liender, M. M. de Monchy, W. P.G, Top, Pieter Eltinkhuizen, Aarnoud van Beeftinghexx Jacob Erberveld, tot Vroedfchapets dea«  JAARBOEKEN, April, 1787. 805 deezer Stad; en dat den Hoofd - Officier Mr. Pan. lus Geevers van zich heeft kunnen verkrygen om de voorfchr», door acht Raaden gekooren Perfoonen , ten overltaan van twee Heeren Burgemee fteren, die zig mede in weerwil van de weder-, helfc van dat Collegie daar toe hebben willen leenen, te beëcdigen en in functie ce doen treden. Dat de, invoegen voorfchr., prascenfelyk ge* removeerdc Raaden geweigerd hebbende hunne zitting in den Raad te vtrlaaten, de alzoo gekooren en beëedigde Raaden op Roeien, daar toe in de Vroedfcb^pskamer geplaatsc , fesfie hebben genoomen, terwyl de GeconRitueérden, Hubert en zyne medeftanders, hebben geweigerd de Raadzaal te verlaaten, voor dac de door hun geremoveerde Raaden, die zy zeiden niet meer anders als particuliere perfoonen te befchouweD, mede zouden opllaan en vertrekken, en noch daar en boven by monde als vooren aan dezelve hebben gedenunciëerd, dat by aldien uit deeze gebeurtenis eenige Commotie of CombuRie moest profluëeren, zulks als dan op de voorfchr. zeven door hun geremovetrde Raaden te zullen vernaaien en wreeken. Dat dit alles gebeurd zynde, onder dekking van de vier en twintig Compagnien Schutters, die des morgens vroegtydig, op ordre van den Magiltraat in de wapenen waren gekoomen, en het Raadhuis, mitsgaders Stads Poorten bezet hielden, zoo dat het ac- en reces tot het eerst' gem. v geduurende de deliberatien na facti {s verhinderd geworden, en welke Schuttery nog gedeeltelyk in de wapenen word gehouden, terwyl men zelfs heefc kuanen goedvinden om twee ftukken gefchuc voor hec Raadhuis ce plaDten, dit voorgevallene by verre hec grooclte gedeelte der Burgery, aan hunne wettige Regenten verkleefd, niet anders dan als een daad van de ver- RorrER. DAM. Req. om voor* ziening tegen, het uitzetten van 7 Raden mz»  •06* NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Req. om voorzieni tig ttgen he üïizettéi vrn 7 Rat/en enz. verregaands violentic word befcbouwd, en den Suppl is voorgekomen, zoo ongehootd weder, rechtelyk en vaa zulke veruitziende gevolgen te zyn, dat zy het der Goddelyke voorzienigheid alleen te danken houden, dat deeze Stad niet in een akelig bloedbad is verkeerd geworden. Dat de gisting in de gemoederen van het groo; tere gedeelte der braave Burgery, hoe zeer door ider Suppl onophoudelyke raadgeevingerj en vermaaningen, tot Rilheid en bedaardheid, totnoah toe gelukkiglyk niet uitgebarrten , echter nut gehcellyk is gedempt, maar veellicht in feller woede Raat te ontbranden, zoo wanneer doordeSouveraine tusfchenkomst van Uw Ed. Gr. Mog. daar in niet ten fpoedigRen worden voorzien en een billyk uitzicht op een rechtelyk onderzoek van al het gebeurde, behouden. Weshalven de Supplianten de vryheid neemen zich te keeren tot Uw Ed. Gr. Mog , met oormoedig doch nietteminallerernftigstverzoek, dat het Uw Ed, Gr. Mog, behaage aan deeze Stad en Burgers ten fpoedigften Redres van al het g< • beurde ce verzorgen door alzu ke promte en effificacieufe voorzieningen, ais Uw Ed. Gr. Mog. na derzelver hooge wysheid in dit finguli r geval noodig zullen oordeeien, en dat inmiddels de voorfchreven prsetenfelyk aangeftelde en onwectig beëedigde Raaden ter Vergadering van Uw Ed. Grooc Mog. niet zullen worden geadmitteerd, 'c Welk doende &c. Den 4 April des middag is alhier op de Admiraliteits Werf van ftapel geloopen het 's Lands Fregat van 36 ftukken den Briel. By het Edel Mogend Collegie ter Admiraliteit op de Maze is in dienst gefteld het Advys-Jagt de Postillon , en het gebied daar van opgedragen aan den Luitenant Jakob^van der Szuam.  JAARBOEKEN, April, 1^7. Br? De Ed. Heeren Bewindhebbers van de O. I. Comp. ter Kamer Delft hebben' het Schip Constantie begeven aan Schip-1 per Jan Hendrik van aer Linde, om met het zelve naar Batavia te ftevenen. Men las ook nog verfcheidene bekendmakingen in de Dagpapieren als voor eerst de navolgende: Rotterdam deD u April 1787. Do refpective Schutters dezer Sta: s ."Ciiuttery, worden ver?ogt ongewapend te comp>reeren voor eene Commisfie door de verga,leiing der Unib daartoe gedecerneerd, cm re herren voorlezen het Plan op de Schutterige begraaiemsfen, am«  So3 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- terdam, Ook nog deze andere bekendmaking: Dewyl de extra Wagtbeurten, welke door dö Schuttery dezer Stad thars waargenomen worden, aan fommige derzelver verzuim van K >stwinning vêróorZaaken, die voor hun en hunre Huisgezinnen nadeelig kunne zyn, en het tiet meer dau bülyk is, dat dezefchaade zoo veel mogelyk word vergoed, is door de Leden van de Vaderlandfche Sociëteit op de Wyn Haven , opgerigt een Fonds, ten behoeven van zodanige Schutters ter fchade vergoeding van hunne* Huisgezinnen en tevens ter aanmoediging van hunne bezworen Pligt, waar van de Lyften zo in voornoemde Sociëteit, als ten Huize van de Heeren J. Vergoes, J. van Helmont en Leendett Hofhout, als gettelden Commisfarisfen over hec zelve Fons, en by den Ondergeteekenden ter lnteekening leggen; en worden de Leden der Schuttery, welken van dit Fons gelieve te pro» fiteeren, by dezen uitgenodigt zig te addresfeeren by den Kapitein, of den Commandeerenden Officier van derzelver Compagnie, welke ondet geheimhouding der naamen zullen zorgen , dat dezelve zodanige fchaade vergoeding voor hun tydverlet, in het waarneemen van hunne extra Wagten bekomen , als ?,y aan derzelver Kapiteinen of Commandeerende Officieren opgeeven daar door geleeden te hebben. Uit naam van de Commisfarisfen Rotterdam van het voorfz. Fonds. den -7 April 1787. PIETER w BIE, Secretaris. Go«  JAARBOEKEN, April, 1787. 805» Gorinchem. Den 5 April is in de Dagpapieren op last der Regeering deze bekendmaking ge. fchied. r\{" fchoon de zo onzinnige, als kate/yke en " lafterlyke inhoud van twee naamlooze Briiven, gefchreeven te Amflerdam , 'de eene den Sö Mairt 1787, ondertekend Uit naam der braave Amfterdamfche Burgery en Volks • Vrienden; en de andere den 29 daar aan volgende, onderte» kend Vaderlander , beiden geadresfeerd aan Heeren Burgemeefteren en Raaden in de Vroed' fchap te Gorinchem ; — wel niet verdieid , om als een object, van ferieufe deliberatie , by Hun Ed Gr, Achtb. befca uwd te worden, veel min nog, dat men zich met den veragtelyken Schryver zoude willen inlaaten; word hy niet te min ten üerkfte geprovoceert, om het zo genaamde legaale bewys (berustende volgens zyn zeggen onder vier lieden) van corruptie door het Engelsch Goud bewerkt, door het beleid en de omkooping van den lingelfchen afgezand Harris , het we'k het Syftema van Gorinchems Kegeering zou hebben omgekeerd, ten fpoedigite te produceeren en openbaar te maaken, met toezegging van duizend Ducaten tot een prasmie, dadelyk te betaa'en , zo dra hy daar aan op eene wettige wyze vtddoedt , cn daar aan niet voldaan werdende , word eene prjemie van honderd Ducaten bel )ofc en toegezegt aan den geenen, die den Schryver van de voorn, twee Brieven weet £e ontdekken , zodanig dat hy in handen van de Jurthie geraake, en van het fait overtuigd werde. Adres ter. Secretarye van GORItNCHEM. Ggg % Den Gorinchem. Bekend' mak- der Regeer, tegen laster enz.  8io NIEUWE NEDERLANDSCHE GORINCHEM' Aars Den 14 April wierdt by de Vroedfchap befloten het gunftig Scaatsraport van den 17 Maart laatstleden , op het request van Hubert c f. ten einde de Vroedfchap van Rotterdam van 24 tot 40 Leden vermeerderd wierde, af te wyzen. De naamen der 13 R-aaden. welke tegen het raport geftemd hebben , zyn • Blyswyk , regeerend , en dEscury van Hoei , Pompe en Schuilenburg, Oud • öargeraeefters > benevens de Raaden van Diepenbrugge, M. Snoek, J. Ouzvevs , L. van Meer ten , Verboom , J. Burcbaaren , J. Snoek en van Gennep. Dan de Heeren van Barneveld en Da.y, regeerende Burgemeefteren , van Nooten , Oud - Burgemeefter , en de Raaden van Thye hannes, Heer van Meerwyk , E. de Gy ze laar, Fremery en en van Doorn, hebben voor het ö'taatsraport geftemd en de Refolutie, door 13 hunner Mede-Raaden genomen, tegengefproken. Niet alleen zyn de namen van de voor- en tegenfcemmende Raden in de Dagpapieren vermeld, maar de eerften ook met vernederende, de anderen met verheffende tytels en veel lof vermeld. Den zelfden 14 April is ook dit verzoekschrift aan de Regeering ingeleverd.  JAARBOEKEN, April, 1787. Sir Aan de Ed. Gr. Achtb Heeren, Dros faard, Burgemeesteren en Vr oedfchap pen der ftad Gorinchem. /"'even met fchuldige eerbied te kennen de On^J dergtteken ie, allen Burgers en In wooners dezer Stad, dat het voor de Burgery van het uiterfte belang is, dat tot Regenten dezer Stad worden aangeReld zodanige Perfoonen, welke de nodige vereischtens hebben, en in 't byzonder, dat dezelve volgens de natuurlyke rede en billykheid zyn van de gegoedfte, oudfleen verftandigRe Burg ren, en vooral de zulken , welke door hunne Vaderlandlievende Sentimenten de liefde der Burgery verdienen; en dat de Supplianten uit dat beginzel zich verplicht vinden aaa U Ed. Groot Achtb. voor te Rellen, dac de Heer van der Does, welke misfchien, (immers zo de Supplianten geïnformeerd worden} in confideratie zoude komen op de Nominatie tot vervulling der thans vaceerende Vroedfchapsplaats, niet bezit alle die vereischtens , daar hy geen oud Burger dezer Stad is, en van zyne Vaderlandlievende Sentimcncen nimmer eenige de minfte blyken heefc gegeeven, waar door de Burgers hem tot hunnen Reprefentant zouden kunnen begeeren; dat de Supplian. ten, zonder thans te onderzoeken, of de burgery niet zelve bevoegd zouden zyn tot het aanftellen haarer Vertegenwoordigers, en zonder zich eenigzintstepraejudicieerenin zodanige fuftenue, welke zy deswegens by vervolg zouden kunnen voeren, zich derhalven verpligt vinden, htfnne refpreftntitien tegen het nomineercn van de gemelde Heer van der Does aan U Ed. Groot Achtb voor te dragen , alzo dezelve op de Nominatie gebragt zynde ook eligibelzoude zyn toe Raad inde Vroedfchap dezer Stad. Weshalven de Supplianten zich kceren tot U Ed. Groot Achtb., eerbiedig verzoekende, dat U Ggg 3 Ed. Gonw- CHtM. Req. van eenigen Burgers teg- den Hr. v. d. Does.  8ia NIEUWE NEDËRLA NDSCHE Go RIN • Ed. Groot Achtb. gemelden fleer van der Does Diec gelieve te brengen op de Nominatie totvervullmg der vacante plaats van Raad in de Vroedfchap dez.r Stad; maar daar op zodanige Perfoo. nen ie Rellen, welke door hun>'cbckenüekundigheden en Vaderlandfche Sentimenten, als mede gegoedheid en ouuerdom grrechdgd >yn tot dezen Post, eo mitsdieD de hefde en achting der Burge y, zo hoognodig in deze tyden , kunnen wegdragen. 't Welk doende &c, Veelen hebben dit Request als onbe^ hoorlyk befchouwd , en teffens als listig, dewyl voor eerst , de Heer van der Does gezegd wordt niet alle de vereischtens te bezetten , met verzwyging, welke hem dan zouden ontbreken: en ten anderen., dat hy van zyne vaderlandlievende gevoelens nog geen bewyzen hadt gegeven , zonder hem te durven befchuldigen , dat hy ons tegen de verfchuldigde Vaderlandsliefde ooit misdaan hadt. Behalven dat (zeiden zy) het nog zeker is, dat dan eerst, wanneer by tot Regent verkoren was , de tyd voor hem zou zyn geboren , om zyne Vaderlandslievende gevoelens , als een braaf en eerlyk Regent, aan den dag te leggen. Immers, zo hy buiten bediening zynde , zig als een Ril burger gedragen , en zig niet ontydig met 's Landsbeftier bemoeid , nog aan de wettige Regeering zodanige zaken mede hadt helpen afvergen , welken aan haar oordeel en beftier moeten worden overgelaten j dit kon hem, tot  JAARBOEKEN, April, 1787* 813 tot geen misdaad , tot geen gebrek aan Vaderlandsliefde geweten worden enz. Daar waren 'er ook die ftellig beweerden , dat de yveraars van deze en diergelyke Requesten , niet uit zig zeiven aan zulke Rappen dagten , maar daar toe opgezet en misleid wierden door hen , die zulks tot hunne inzigten dienftig oordeelden. De feitelyke uitzettingen van Leden van regeering, op naam der Burgery, in zommige fteden maakten de Regeering in andere fteden , ook in deze ftad , bekommerd voor diergelyken ftappen. Het was dan niet te verwonderen , dat men hier zo veel mogelyk daar tegen voorzorg nam: te meer , daar de naamloze brieven , aan de Regeering alhier gefchreven , («raat tegen wy hier boven de bekendmaking hebben medegedeeld) , dc voorbereidzelen fcheenen te zyn tot gelyke ondernemingen. Daar over het geheel de Burgery nog al vry wel aan de oude ftaatsgefteldheid en haare regeering gehegt was, fchroornde men vooral het intrekken van gewapende manlchappen van buiten , die het kleine getal nieu'.vftaatsgezinden alhier met den gewapenden arm zouden te hulp komen 0111 hunne omworpene plans door te zetten. Deze voorzorg van de Regeering wierdt in een der Dagpapieren opeti' lyk aldus doorgeftreken en in een ohguiv ftig dagligt gefteld, . Ggg4 Go. SORIN-  8r4 NIEUWE NEDERLANDSCFIE Gorinchem, Beng in ten 'iu :p ipier tegen de voorzorg der Re geer mg. Gorinchem den 30 April. De kloekmoedige eo conftitutioneele flappen, door de braave Burgeryen van Amfterdam, Rotterdam, Schiedim en Gouda onlangs gedaan , hebben hier de ^emoed^ren der Regenten in de uiterRe bekommeringefteld, en doen vreezen, of men h;er Ook eens gebruik van het, voor alle vyanden van het Vaderland, geducht removeeren, maaken zoude Om zulks voortekomen , gebruikt men middelen, waarvan in een vrye Republiek» in tyden van Vrede, immers op losfe geruchten, welken men niet onderzocht heeft, geene voorbeelden zyn. Men vifiteertSchepen, om te onderzoeken, of 'er ook gewapende Manfchappen of Krygsbehoeften in verborgen zyn, als ook Rytuigeu en byzondere Perfoonen, welke in de Stad komen. Voorts beweegt men hemel en aarde, om een Reeuesi geteekend te krygen , voornaamlek totgerustlt' Hing der Regee'ung tendeerende , waarby de Ondergetekenden verklaaren , niets vuuriger te wenfehen, dan dat de Regecringwy«e, tenopzigte van het Pobticqe, zo als zy voor 1780 geweest is , onveranderd nlyve, en alle Veranderingen cn zogenaamde fchadelyke Nieuwigheden door de cfficacieulte Middelen tegengegaan vvorden, en, daar het vooral op uitdiaait, men niet gedooge, -lat 'er fommige Leden der Magiftraat van hunne Bedienigen ge-emoveerd worden, enz. De vournaamfte aanftookers en uitvoerders deezer volk en vryheid h:.atende praktyken zyn wel bekend , en meestal zulke Lieden, die fenoon volgers huu'-e betrekkingen verpligt, om de Juftitie teba dbaven,enclk voor overlast te be>eiiigen, integendeel voor de klagten der onderdrukte onfc:mld, vooral door Patriotten gedaan, doof, en zo werkeloos zyn, dac door hunne inactiviteit fchreeuwende onrechtvaardigheden ftrafloos gepleegd worden; waarby nog komt, dat men niet zonder vree-  JAARBOEKEN,/^?//, 1787. 815 vreeze is, dat die zelve Lieden veelligt nog een ( geheim oogmerk daaronder hebben, ie weeten, c om de brave Patriotten, die weigeren zoo een Ariftokratiscn Requesc te tekenen, daardoor , gelyk op andere plaatfen gefchied is, aan brutaale l bejegeningen bloot te Rellen. Doch men cwyfelt J Diet, of onze goede Burgery zou daarby niet on p verfchillig blyven, maar geweld met geweld kee a ren. z 1 Onderwyl hebben eenige Burgers en In->gezeten en , wars van alle ondernemingen en frappen tegen de wettig aarigeftelde Regenten, een Request ontworpen ,'c welk door ruim 250 is getekend, en aan de Regeering den 1 Mei 1787. is ingeleverd, zo als wy in ons volgend ftukje zullen mededeelen. Schiedam. Eenige Burgers en Inwooners overleidden met vier kapteinen uit den krygsraad, en met twee leden uit de Sergeanten, om ieder uit den hunnen twee Leden te benoemen , welken den 23 April aan' den voorzittende Burgemeefter eene buitengewoone Vroedfchapsvcrgadering zouden verzoeken tegen den volgende dag; maar deze als ook de naastvolgende Burgemeefter afwezig zynde , deeden zy hun verzoek in Burgemeefcers kamer zeiven • zy verkregen eene buitengewoone vergadering, te- ÏORIH. HEM. Bei igt 1 een ïftgpa■eneg. 2 voor. jrg der \egee~ 'mg.  Schiedam. i ï i j i ] \ j i 816 NIEUWE NEDERLANDSCHE tegen den volgende dag belegd , wanneer s morgens ten tien uuren de Commisfien , twee aan twee, met de kapteinen vooraf, die zo wel als de Sergeanten in uniform, en de Geconfcitueerdens in 't zwart gekleed waren , zig naar het Raadhuis begaven , terwyl de krygsraad , de Sergeanten en Conftituanten , vergaderd bleven. De Heer L. Boon J. M. Zoon deedt aan Eurgemeefteren eene aanfpraak, waar in hy verklaarde , dat de remotie van Regenten te Amfteldam en te Rotterdam met voorkennis van die geenen, uit wiens naam hy fprak , gefchied was. Verders was de aanfpraak ingerigt , om te verzoeken , dat, by aldien eenig voorftel ter ftaatsvergadering mogte gefchieden , tot onderzoek door Gerechtshoven , of tot gebruik van militaire magt, tegen de twee voornoemde fteden, zulks van wege deze ftad zoude worden afgewezen , en het gebeurde te Amfteldam en Rotterdam als pure iomefticq verklaard. Waarop den 24 April 17H7. by de Vroedfchap een befluit, overienkomfiig aan het verzoek, genomen vierdt: in welke befluit egter aan de Comnisfie de woorden: zig noemende Geconftiueerden, zo zeer mishaagden, dat zy zig >p nieuws deswege in eene Aanfpraak bedaagden, met dat gevolg, dac in de plaats an die woorden, dezen gefteld wierden: Oe Geconftitueerdens van een notabel aantal iurgers en Inwoners dezer ftad. Waarna d§  JAARBOEKEN!, April, 1787. 817 'de Commisfie van het Stadhuis ging , om aan hunne Committenten verflag te doen. Maassluis. 1 Men leest in de dagpapieren dit berigt. Maassluis den 31 Maart. De Tekenaars van 't Programma ce MAASSLUIS, te ^ vinden in de Z H. Courant van 26 December 1 i?86, inhoudende eene uitnoodiging coc het aan- 1 Hellen van Geconsti 1 ueerden , ten einde de in j geflopen misbruiken te verbeteren, onderricht 1 zynde, dat het ade Lid van de Propofitie der Rad Haarlem ter Staatsvergadering met eene gun» ftige Refolutie is vereerd geworden; datdezaak nopens de Volks invloed etnegunfiiger keer fchync te neeinen; en dewyl Geconstit ueerden daarin vooral zouden moeten werken, vermeenen , dat alle weldenkende lngezeetenen des Lands, hiet door hunne verpligting, zo wel Regenten als Burgers der kleine Steden en Dorpen, als die der grotere, duidelyk wordt aangeweezen, om met dit groote Herfiellingswerk ten fpoedigfie een begin te maaken ; waarom de tegenwoordige Tekenaars van het zelve Programma , ten einde ieder, na deeze gunftige keerneeming tot herftel onzer dierbaaue Vryheid, de gelegenheid te geeven tot ons aller heil mede te werken , gerefolveerd hebben, om hetmeergem. Programma, (waar van een Afdruk in de Vaderlanafche Burger Sociëteit voor ieder Maaslluifchen Burger gratis te bekomen is,) nog tot primo Mei 1787, of zo veel korter, als zy in der tyd nodig zullen oordeeien, nogmaals aan ieder aan te bieden, kunnende dienvolgens elk Burger van Maasfluis tot gtmelde Va Maasluis. Pro- ramma wpens. leconHtéeeT'ie nu  Schooi HuVKN 818 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vaderl. Burger Sociëteit, ten einde voorfz. dagelyks toegang vtrkrygen, 's morgens van ©tot n, cn 's middags van 2 cot 5 uuren. Schoonhoven. Omtrend het gebeurde te Amfteldam en Rotterdam , is den 22 en 24 April by de Vroedfchap dezer ftad gelyk befluit , als te Schiedam genomen. Hoorn. Ter vergaderinge van Holland is den 6 April ingekomen het bericht der Regeering dezer ftad , wegens de beweegingen onlangs alhier voorgevallen, en ter kennisgeving , dat alles alhier thans in volkomen rust is , met verzoek , dat, behalven de twee Compagnien Ruitery,in welkers inneming de Regeering bewilligd hadt, de andere twee Compagnien Ruitery , en het Bataillon Voetvolk daar uit rnogten trekken , en de vereenigde Vergadering tus« fchen de Gecommitteerde Raden en de Magiftraat mogte ophouden. Wyders is nog dien zelfden dag ingekomen het bericht van Heeren Gecommitteerde Raden van het Noorderkwartier , welke beide berichten Commisforiaal zyn gemaakt in het groote befoigne 'met Commisfarisfen uit gemelde Gecommitteerde Raden. Ver-  JAARBOEKEN, April, 1787» 8<9 Vervolgens heeft de Vroedfchap van Hoorn, ter vergaderinge van Hun Ed. Groot Mog., ingeleverd een bericht tegen het request van eenige Burgers dier itad, over het verhand der itads privilegiën ingediend. De Heeren van de Ridderfchap ftclden daarop voor om dat bericht Commisforiaal te maken: dog de Heeren gedeputeerden van Dordrecht, Haarlem , Leiden , Schoonhoven, Alkmaar, Monnikkendam en Purmerend, begrepen, „ dat hangende de raaoplegingen over dit verfchil, volllrekt geene provifioneele voorziening nodig was, en dat Hun £d. Grout Mog. de tegenwoordige Heeren Burgemeeften en Schepenen behoorden te doen aanblyven;" doch de Heeren Gedeputeerden van Hoorn beweerden , „ dat wanneer ergens verfchil over ontftondt,men intusfehen, volgens de conftitutioneele 's Lands wetten, in de posJesfie niet konde worden geturbeerd: " 't welk ook by de meerderheid der leden begrepen , en dienvolgens aldus befloten wierdt. Vervolgens wierden door de ftad Dordrecht en de verdere met haar Hemmende fteden, uit de overgeleverde Nominatie der Scheepenen der ftad Hoorn, benoemd de Heeren J. Groot Matthysz., R Schuurman, Mr. P. Verloren, J. C. van der Vorm, M. Koper , R. Jongemaats en Mr. J v. d. Blocquery, en uit dezelfde Nominatie door de Ridders en de verdere (temmende Leden de Heeren B. Carbazius, JA. Verloren, Dr. Hoorn*  8dO NIEUWE NEDERLANDSCHE Edam Dr. J. Dirks, D. Gallis, A. Hartjes, Rt Jongemaats en J. H. IV. Crommelin. Edam Schout, Burgemeefteren en Scheepenen dezer ftad hebben, zo als wy op zynen tyd meldden , by publicatie het Vaderlandsch gezelfchap alhier vernietigd: Waarom deszelfs leden op den 3 April 1787. een request hebben ingeleverd, waarby zy verzoeken , dat de daaden worden opgegeven , waar aan fommigen , zo niet alle de leden zig zouden hebben fchuldig gemaakt , en vervolgens provifioneele intrekking van voorfchreeve publicatie. Hierop heeft de Regeering laaten antwoorden: dat het Request by de Leden der Magiftraat ter leezing zal worden rondgezonden. Medenblik. Den 14 April is 's Lands Schip van Oorlog MiiDEMBLiK , diep gaande 14^ voet , met fchaars dagelyks getywater, en byna zonder gebruik van hulpmiddelen buiten het fchip , genoegzaam door menfehen handen getrokken , binnen den tyd van drie uuren, van voor den mond van 't Zeegat, tot in 't midden der Haven afgebragt.  jaarboeken, April, 1787. m PuRMERENDEi/ j Deti na April is by de Vroedfchap dézer ftad, in bavolginge van die van Haarlem, Leyden en Alkmaar befloten, orri aan zodanige Burgers der Rad Hattem en Elburg* die verkiezen rnogten zich binnen dezen ftaci neder te zetten, het J3urger-regt om niet te fchenken. Verders wierdt beiloten het gunftig raport van den 17 Maart laatstleden op het request van Hubert C. S. * ftrekkende tot vermeerdering van de Vroedfchap vah Rotterdam van 24 tot 40 Leden goed te keuren , en in allen opzichten ia hetzelve te ftemmem Beverwyk» Doör de Leden der Burger * Sociëteit t önder de zinfpreuk: Foor Vryheid en Va* derlatid, in de Maand January dezes Jaars alhier opgerigt, en thans beftaande uit 78 Leden, is aan de Heeren Schout , Burgemeefteren j Scheepenen en Raden dezer Stede ingeleverd een Adres-, behelzende eenige punten , welke zy oordeelden ter be» vordering van 't algemeen belang en ten nutte van de Burgers en Ingezetenen dezer ftede te ftrekken ; waar op door de voornoemde gefamenlyke Regeering , byna allen-ook Leden dezer Sociëteit, niet alleen eene allergunftigfte Refolutie is genomen 9 , , , Hh h maar 'örMë* lENOtse  Bêvïr. WTK. 822 NIÏÏÜWE NEDERLANDSCHE maar ook nog tot bevordering van de wee» zenlyke belaugens der Burgers en lngezeetenen uit hun midden, een Commisfie van vier perfoonen is benoemd, om met eene daar toe benoemene Commisfie van een gelyk getal leden dezer Sociëteit, te overwegen, en zooveel mogelyk te beramen,zulke middelen en zodanige zaken, welke tenmeeften nutte . en tot algemeen welzyn dezer Stede zouden kunnen dienen. Westzaandam. Den 28 April zyn door een aantal Ingezetenen tot Geconftitueerden aangefteld de Heeren Adriaan Rogge, Comelis Duyn } Jacob Middelhoven, Jan de Graaf Albertsz\ Jacob Aartzen Speciaal, Pieter Korver , Pieter Kist, Jan Schouten en Comelis Klaafe Groot; 'Er zyn hier zo wel als elders Perfoonen , die zich aankanten tegens dusdani» ge pogingen: doch de fchuttery en het gewapende corps fchynt voorgenomen te hebben , om allen tegenftand der Oudftaatsgezinden tegen de hervorming te beletten. ZE*M~  JAARBOEKEN. April, f787. 823 ZEELAND, Middelburg. De verga lering der Heeren Staten dezer Provincie nam op maandag den 16 1 -April weder een aanvang, wanneer door de 1 Heeren vanZierikzee een breedvoerigadvys is üitgebragt tegen de verantwoording van den Raad-penfionaris Mr. L. P. van den Spiegel, met welke verantwoording egter nogmaals Jr. van Lynden en de fteden Middelburg en Goes volkomen genoegen hebben genomen. De Regeering van Goes heeft nog geen nader berigt ingegeven nopens de aldaar voorgevallene opfehudclingen : maar de ftad Vlis* fiiigen floeg voor om van den bevelvoerende en verdere officieren van het tweede Bat. van Hougfton, te Goes als nog in bezetting lig* «ende, te vorderen fchriftelyk bergt nopens unne ontvangene bevelen en gehouden gedrag/ enz., en het geen daar op gevolgd is. Deze vooriiag wierdt by de Leden overgenomen. De gevangene Muitelingen van het O. L Comp. Schip Barbcftein zyn nog niet &M de Staten van Zeeland overgegeven. Z 1 ERlKZEE. De Edele Achtbare Heeren van den Rade étezer ftad hebben goedgevonden om by Hhh & voor* Mid- ;el- UROs  8*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ZlERIl ZEE. voorraad de burger -nagtwagten aftefchaften en dezelven alleen een piquet te doen houden. Dus wierden de Heeren regeerende Burgemeefteren verzogt om zulks aan die der «Schutteryen en het Genootfchap bekend te maken. De Schuttery wierdt daar toe den den 9 April, en het Genootfchap den volgenden dag by den anderen geroepen, wanneer door gemelde Heeren Burgemeefteren en den Heer Secretaris voor het front eene aanfpraak gefchiedde : by welke dezelven bedankt en tot rust en eensgezindheid onder eikanderen vermaand wierden. Vlissingen. Een gedeelte van de 900 man Krygsvolk van Wurtenberg, voor de O. ï. Comp. beftemd, kwam in 4 fchepen den 14 April alhier aan : 't welk veelnieuwfchierigen tot zig trok, en gelegenheid tot allerlyegisfingenen gefprekken gaf. Dit wierdt terftond ook aan de Courantiers opgegeven, welken daar uit terftond de gelegenheid waarnamen, om op nieuws het wantrouwen aan te vuuren , cn allerlye ongunftige gisfingen van onderdrukking, van geweld, van overheerfching enz. wegens dat krygsvolk maakten. Het overige gedeelte van gem. 900 manfchappen wordt eerstdaags verwagr. T h o l e w. Honderd en negen en festig Burgera verzogton aan de jRegeering by verzoekfchrift ver-  JAARBOEKEN, April, 1787. 825 verlof om zig in een Genootfchap te mogen vergaderen, en in de Wapenhandel te oeffenen. Dog de Regeering, hier voor geene noodzakelykheid vindende, wees dit verzoek van de hand. UTRECHT. Utrecht. Hoe zeer de onbepaalde Vryheid der Drukpersfe door de Voorftanders van het nieuw ftaatsgellel, voor een hoofdzuil van hun ontwerp is gehouden geworden, zo hebben zy egter zeiven wel eens aan die zuil gefchud, wanneer hen de omftandigheden voorkwamen zulks voor hen te vorderen: gelyk wy volgends pligtvan opregtheid en getrouwheid reeds meer dan eens hebben moeten aanmerken. Zie hier voren bl. 206 en volgg. Het Gerecht alhier meende te moeten werkzaam zyn, omtrend zekere Gelderfche Hiftorifche Na-Courant, welke by den Stads-drukker v. d.Brinck en by den Boekverkoper 3'en Bosch is uitgegeven. De laatfte is zelfs gevat, en in bewaaring gezet. Of zulks wegens de zaak zelve, dan uit hoofde van bykomende omftandigheden , en onhebbelyk gedrag van den Boekverkoper Ten Bofch zoude gefchied zyn, kunnen wy voor als nog niet beflisfen. Maar zekeren de Haas, oppasfer ofknegtvan dtopregte Vaderlandfche Sociëteit, door aanklevcrs aan de oude ftaatsgefteldheid opgerigt, maar door hunne wederparty verftoord, is door het Gerecht gevat en in bewaring gefteld. JU bh 3 Den Tho len.  u- TR.ZCHT 826 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Den 9 April wierdt in den Raad een tweeledig voorftel gedaan, om,zo veel mogelyk de meerderheid der Staatsleden tegen te gaan, en meer en meer op middelen van wedervergelding bedagt te zyn. Het eerfte lid van dat voorftel wierdt in de buitengewoone befchryving der Vroedfchap van Dingsdag den 17 de. zer maand befloten, en wel zonderrefumtie , overmits men begreep , dat de uitvoering onmiddelyk op de Refolutie diende te volgen, ten einde door het ontydjg ontdekken daar van voor geene te loorfteliingen of nadelige vertragingen bloot te ftaan , gelyk reeds daags te voren alle de Uitmaanders en Collecteurs binnen deze ftad , als mede de Admodiateurs en Expioi&eurs, ten Stadhuize tegen dien dag ten \i uuren voormiddags ontboden wierden, met bevel aan de eerstgenoemden, om hunne Manualen, en aan de Exploicleurs, cm hunne lyften van reftanten, mede te brengen. De opontbodenen ingevolge dezen last dan ook verfcheenen zynde, wierden, elk afzonderlyk , voor eene Vroedfchaps Commisfie, beftaande uit de Heeren Gecommitteerden ter ftads Finantie-kamer , met by voeging van nog twee andere leden uit den Raad, gebragt, en aan hen den woordelyken inhoud van 's Vroedfchaps genomen befluit te kennen gegeven, ten hunnen opzigte, met afvordering tevens van hunne Manualen en Lyften : terwyl eenigen , die verzuimd hadden dezeiven mede te brengen, op nieuws bevel ontvangen, om dezelven terftond van hunne buizen } onder geleide van een Stadsbode of  JAARBOEKEN, April, 1787. 827 of Deurwaarder, te gaan afhalen : gelyk ook gefchiedde. De alzo overhandigde Manualen zyn op de Finantie-kamer tot dus verre in bewaring gebleven. De uitmaaners egter weigerden, aan de hun voorgelezen Refolutie te gehoorzamen , zig beroepende op den Eed aan de Staten gedaan , van welken zy door niemand, dan door die Staten zei ven konden ontheven worden. Dit aldus tegen verwagting zynde uitgevallen, wierdt op Woensdag den 18 een extract uit Vroedfchaps Refolutie aan dezelven ter hand gefteld , waar in te kennen wierdt gegeven, dat zy de ingezamelde penningen aan de ftads Thefaurier in het vervolg moeiten bezorgen, of dat zy,by weigering van dien, in hunne posten opgefchort wierden; dat zy zich op een en ander nog tweemaal vier en twintig uuren bedenken konden. Vervolgens is op den 20 April, van wegens voornoemde uitmaanders , de navolgende Remonftrantie aan den thans dienende Raad overgegeven. De Ondergetekende verklaren by dei, zen , dat zy door H. Ed. Mog. de Hee„ ren Staten dezer Provintie, als Collecteurs „ zynde aangefteld en beëedigd , zich eeds „ en pligtshalve onbevoegd oordeeien, aan „ de Refolutie van de Ed. Gr. Achtb. Vroed„ fchap dezer ftad , van dato 17 April aan „ hun ter hand gefteld, te öbediëeren." Was getekend door aljl.e de Collecteurs." Den zelfden 20 April was aan gem. Uitmaaners van wege de Staten 's Lands van Utrecht te Amersfoort vergaderd, aanlchryving Hhh 4 aan- U- rRECHT  828 NIEUWE NEDERLANDSCHE V' aangekomen om zig ftiptelyk te houden aan de Publicatie van 19 January dezes jaars , onder beloften van vrywaaring voor alle de nadelige gevolgen , welken daar uit voor hun rnogten voortvloeyen. Aan den anderen kant is by de Vroedfchap, dien zelfden dag, in deszelfs voortduurend? buitengewoone vergadering befloten, om haare genomene Refolutie met kragt te handha* ven, en de plaatfen der weigerenden ad interim, door anderen, by den Raad daar toe aan te Hellen, te vervullen, gelyk dan ook andere Collecteurs door de Vroedfchap zyn aangefteld , en by Publicatie van 26 April 1787 den volke daar van is kennis gegeven, Ter dezer vergadering wierdt ook een ontwerp van eenen brief aan de Staten van Holland, houdende kennis geving van gem. ftap en de redenen van dien , als mede eenige aanmerkingen op den laatst afgevaardigen Brief van de Staatsleden te Amersfoort, aan Hun Ed. Gr. Mog. voorgedragen, en ter befluit gebragt: welke vervolgens ook is afgezonden : en tevens aan de Provinciën Groningen en Overysfel fchriftelyk gelykfoortige kennisgeving gedaan. Alhier is eene Nauonaale Vergadering van gewapende Burger- Corpfen gehouden. Wat daar by is voorgevallen, is nog niet bekend, Amersfoort, De Heeren Staaten 's Lands van Utrecht \% Amersfoort vergaderd, hebben den 30 en 8*  JAARBOEKEN, April, 17s7. s19 31 Maart 1787 , op het geheim rapport, door hunne gedeputeerden uitgebragt , ter beantwoording van den brief van de Staten van Holland, befloten van Hun Ed. Gr. Mog. j. „ GeeneMediatie te accepteeren, dan „ van alle de Bondgenooten. a. „ De onderhandelinge over dezelve „ niet in den Haag,maar in Utrecht, „ of Amersfoort te houden. 3. „ Met geene anderen aantegaan, dan met „ die Raden, welke in hunne fpeciale „ protectie zyn genomen, en de fur„ cheance der jaarlykfche verzetting „ der wet op den 12 Oef. hebben ge„ accepteerd, en dus ook met fpecia„ le exemptie van de Heeren Daunis ,, en Aebema, welke die furcheance , niet voor wettig hebben erkend." Den 19 April 1787. is by de Staten dit befluit genomen. Ex tratT; uit de Refolutien van de Ed. Mog. Heeren Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van Utrecht. i Jovis den jq April 1787. Ter Vergadering zynde voorgekomen , dat de pretenfe Regeering der fcad Utrecht hadd^ kunnen goedvinden, de Colleóteurs, Uitmaanders, Admodiateurs en alle anderen die eenige Provinciale Penningen invorderden, te gelasten, de by hun gecollecteerde penningen, by provifie er tot dat nadere aanwyzing ZjI zyn gedaan, te deponeeren onder de bewaring van de zodanigen. welken by Extract van de zogenaamde Refolutiet Hhn. 5 va: Amekspookt. i i  830 NIEUWE NEDERLANDSCHE AME! FOOR1 Bev\ aan cl Colhc teurs V *S Lan middel s. van depretenfen Raad, in dato 17 dezer geroemd . zyn, gelyk ook de Exploict-urs te ordonneerén de Sommatien en Renovatien, ten béhoeve van •l de zodanigen , van Stads wege te doen. ' „Is na rype deliberatiegoedgevonden en verftaan, alle Collecteurs, Uitmaanders, Admodiateurs, m Exploiéleurs, en alle, die eer igeProvincialemidfis delen Mnuen de ftad Utreeht gaderen, te gelasten 'ti in derzelver refpective qualPeiten geene and-re orders te refpecleeren, dan die van fftin Sd. Mog., en voorts te ordonneren de by hun bereids ontvangen of nog te colleöeeren en te ontvingen, '6 Lands Pen 1 in gen nergens el iers te fourneeren, dan ten gewoonen Provincialen Comptoire; mee verzekeringe , dat zy, ieder in hunne refpective qnaliteiten, kunnen ftaat maken, op de, by Publicatie der Heeren Staaten van den 19 Jannuary laatstleeden aan hun toegezegde, guarantie en indemnifatie van alle Ichade en nadeelen, die bun, uit hoefde van de getrouwe nakoming van hunne eed en pligt rnogten overkomen, enophet maintien in hunne refpective wettig verkreegen bedieningen en admodiacien. L'n zal Extract dezer aan alle dezelve worden toegezonden tot derzelverinforma'ie en narichting. Accordeert met voorfz. Refolutien. Abf. Secretr, Vil. RAM. Ook zyn by Publicatie de Burgers en Ingezetenen der ftad Utrecht vermaand : „ om ,, alle Provintiaale balastingen, van wat aart ii ook, by continuatie te betalen aan de daar „ toe wegens de Staaten aangeftelde Ampte„ naren, met bedreiging, dat geene andere ,, betaling hun zal valideren: en onder ver„ bod aan en iegelyk , buiten de gezegde „ Amp-  JAARBOEKEN, April, 1787. 831 i, Amptenaren , om zig tot het invorderen i „ dezer gelden, te laten employeren enz." 1 Voorts is, op een ingekomen berigt van den Hove Provinciaal, beiloten,het Genootfchap van Wapenhandel te Maarsfen te vernietigen. De Heeren Gedeputeerden hebben ter dezer vergadering eene dedu&ie ingebragt, ter betooging dat het regt van Souveraimteit^ den gezatnenlyken Staatsleden, zo wel over de ftad Utrecht, als over de Steden en Landen dezer Provintie, toekomt. Dit ftuk isby de Vergadering goedgekeurd, en de gedrukte Copyen daar van zullen met byvoeging van eenen rondgaande brief aan de Bondgenoten gezonden worden. Wyk by Duurstede, Wy hebben in ons voorgaand ftukje voor Maart van den Burgemeefter Chr.Haantjens, die na eerst eenen rol in de voorvallen bil nen deze ftad gefpeeld te hebben, vervolgens door zyne Mede - Regenten uit de Regeerii g gezet is, gefproken. Gemelde Haantjens deedt den 23 April J787. aan den eerften regeeren» de Burgemeefter deze aanzegging doen. T "Tt den naam en van wegens Christiaan Haant* *^ jens. Raad, en Oud - Burgemeester de tad Wyk by Duur/leuk, lrsfiouant, zaleenDeuiw rder of ander legaal Perfoon hier toe verzoet, zig vervoegen by en aan den Perfoon van de Heer Tiekman Corne/ius Becketing, insgelyks Rud en Pteftdent Burgemeester deezer Stad, alzoj Geïa- ü- ookt»  83» NIEUWE NEDERLANDSCHE Wyke Duurstede. Infinua tie van den Oua BurgetneejlerHaant je ns aa, et Regi c finueerde in den zeiven in die zyne Qt. infinuëe. ren; dat, alzoo eenige weinige zyner Meede Kaden zig hebben durven veiftouien, om by een zoo genaamde Ref ducie in dato 8 January dee- • zes jaars 1787 genomen op naam vau de Ed. Achtb. Heeren Rurgem. en Regeerders der ftad Wyk by • Duurfteede, tn zulks nadat men den Infinuant te vooren op de onwettigfte en met de Regten onbefiaanbaare wyze den toegang ter Raadsvergadering had afgefneeden, ja de vryheid van zig in 1 eene behoorlyke ftaat van tegenweer te Rellen, had benoomen , door Hem Infinuant namelyk dat geene te onthouden, waaraan men, alvoorehs hy Infinuant verpligt was zig te verdeedigen, volgens gronden van Regten squiteit, en op zoo herhaalde inftantien van den Infinuanc,had moeten voldoen, en des zonder dat hy in zyne defenfie, die aan een yder Mensch ongefchonden be* boord gelaaten te worden, is gehoord, feitelyk van zynjPost als Raad inde Vroedfchap, hem door de Burgery zoo plegtig en onder aanroeping van God Almagtig permanent opgedragen , te remo■veeren, niet alleen, maar ook zelfs even feitelyk, ongequalificeerd , te verklaren , om we. derorn tot voorfchr. Post van Raad in de Vroeds fchap te worden genomineerd, veel min geëligeerd, met interdictie aan den Infinuant, om zig voortaan van alle bewind in de Politie en Magiftrature dezer Stad te bemoeijen, op pcene vaa nadere dispofitie Dat de gemelde weinige Meede Radenopniets anders dan op eenvouwige foupcons en naakte ge~ rugten, en derhalven zonder bewyzen, veelmin zoodanige valabele en irreprochable bewyen, die sïu genoegzaame grond opleverden, om daar op 2eker te kunnen Rellen , dat de Infinuant in eeni. gen opzigtep had misdaan, gezweegen dan dat hec zoude hebben kunnen confteeren, du de InInuant van zyne digniteit verdiende ontzet te wor. den ; en alzoo desDiettegenftaande tot die on-  JAARBOEKEN, April, 1787. 833 rcgtvaardige en violente demarches, ook tegen zyn expresfelyk Protest aan, die fenfible grieveö 1 tegen alle verwagting hebbende moeten ondervin- « den, zyne genoemde Meede Kaden derhalven wel hadden behooren te bezeffen het fchreeuwend ongelyk, hem door htm bejegend, en dat zyn Eer< en reputatie, zyne zoo zeer gefchonden digni-1 telt, geheel niet veroorloofde, om zoodanige ui- j terftens met onverfchilhgheid in d ep (lilzwygen , te pasfeeren; en dat zy het dus aan hunne eigene | violente flappen te imputeeren hebben, dat de In-; finuant hunne daaden en mishandelingen, jegens ] hem fchandelyk geëxecuteerd, by de circulaire Misfivens afgezonden aan de Regenten , Vaderlandfche Genootfchappen, en Sociëteiten in deeze Republiek, by haaren waaren naam heeft geken. fchetst, te zyn onregtvaardig , onwettig en Isformêel, zoo als de Infinuant by zulks is peffifteerenie, en daar en boven de voorn, pretenfe Refolutie zal blyven befchouwen als een fpreekend werktuig van overheerfching, geweld en onderdrukking , tot zoo lange hy dooronpartydige Regters , behoorlyke fatisfadtie zal hebben bekoomen , ên op eene geregelde wyze hem door valabele bewyzen , en de uitfpraak van e>n definitief vonnis, zal weezen overtuigd, dat de genoemde pretenfe Refolutie wel en wettig is genomen, en hy niet alleen misdaan, maar ook in zo verre misdaan zoude hebben, dat men op eene met de Regten dezer Landen bellaanbaare wyze bevoegd ên geregtigt is geweest, hem van zyne digniteit als Raad in de Vroedfchap deezer Stad te remo. veeren. Dat de Infinuant, Om allen deeze zig ten uiter* Ren gefurpreneerd vind over de e:rrovende Advertentie, op naam van Burgemeesteren en Re. geerdeisder Stad Wyk by Duurfteede onder anderen ook geplaatst in de Utrechtfche Nederlandfche Couranten van den 53 Maart 1 787, en vervolgens ook in het Haagfche Schandblad, — dat de In fi ►VyK BY 3our- TÈDE. Inftnuaie van Jen Oud)urgenee/ier4aanens aari ie Reg.  834 NIEUWE NEDERLANDsGUÈ Wyke Dpor sïkdè. tnfinud tie van den Om BurgemeefterHaantjens aa, de Reg, y finuantdöor die advertentie $ uit hoofde van de' overtuiging van zyne volftrekte onfchuJd, cn tot mamtieq van zyne Eer en geichonden digniteit, en ten eifide ock het Publitq tedesabufecren ziV geanimeerd vind, om hen, die tot her plaatzen van dez.lve in de Dubücque Couranten h-bben '-ingeftemd, ten fterkfte te provoceeren en uitte, daagen, zoo als de Infinuant is doende by deeze '" Om binnen de peremptoiren tyd van één ni3and* te rekenen van den dag van het exploicfeeren deet ze , met deugdzaame bewyzen aan te toonen* en ha Pubhcq te overtuigen, dat de Inönuantoö expresfe wille en begeerte van de goede Burger* wettig is geremoveerd niet alleen, maar ook, en wel voornaamiyk, om overeenkomftig de gemelde hoomnde advertentie, „ voor het oog der „ gantfche Natie door den druk open te legg, ri „ des Magiftraats gehouden gedrag in deeze, met by voeging van de egte ftukken, tot deeze zaak it relatiefj waaruit (zoo men zegt) elk onbe,, voorordeelt Vaderlander ten duidelykfte za! kuni, nen ontwaaren,- dat gemelde Haantfens onder i, fchyn van Vaderlandschliefde de Magiftraat „ en goede Burgery dezer Stad op eene ftnisterlj. 3, te wyze heeft misleid, en getragt verder te mis9, leiden". En zult gy Deurwaarder namens den Infinuant rnec opzigt tot de gemaakte referve by gemelde Advertentie al meede vervat, en behelzende, terwyl Hun Ed. Achtb. inmiddels aan zig ref er Veeren het emploi van zodanige maatregelen, als dezelve ter tnaintien van derzelver (quafie) gefchondene digniteit ten aanzien van het ongemefureerde , de haatlyké en leefive uitdrukkingen door meergem. Haantjens tig in gemelde Misfives als andere veroorloofd, in tyd en wylen tegens denzelven Haantjens, ingoede Politie en Juftitie zullen bevinden ie behooren, de Heer geinfinuëerde in zyn voorfchreven Qualiteit declareeren, dac de Infinuant, aangezien  JAARBOEKEN, April, i7«7 Zyne Meede Raaden in deeze met hem in verfchil \ ftaan, en zig als zyne geoppofeerde partyen op I doen, daarom ook geen goede Politie en Juftitie s van hun in cas fubject kan verwagten, maar bereid is, om ingevallen zyne Mede Raden door i bem Infinuant pretendeeren beleedigt te zyn, ten t allen tyde te dier zaaken te willen fisteersn voor c dien Regter, welke indeezeals onzydig zal kun j nen worden geeonfiderecrd; en niet voor dezo-i danige, die hem bereids op eene willekeurige wyze en zonder grond van zyne Post als Raad pre-1 tenfelyk hebben ontzets en in deeze, zvne ge-, decideerde partyen moeten geoordedd worden te zyn. —• Protefteeerende tegen alle handelwyzen dien contrarie, en geconfidereerd de Infinuant zyn Perfoon in het louteneeren van zyn goed Regt niet langer binnen deeze Stad veilig kend; zoo heeft de Infinuant raadzaam geoordeeld, om die! reeden deeze Stad te moeten verlasten, ten einde ter bekwaamer tyd zyn goed Regt te doen werkzaam zyn, en onder anderen ook de hem* zoo onwettig geufurpeerde Raad plaats te reclatneeren; mede onder Protest van door zig na elders met er woon te begeeven, te willen blyven onverkort in alle zodanige Regten, die aan Hem en als Burger en als Regent dezer Stad competeeren. Levert Copie deezer, en relateert uw wedeïvaaren fchriftelyk. Adtumj'Fj* h Duurfleede dertig April \7%7* fieeden den 23 April ï7x7 des voornoens van half rieden uuren , hebbe ik ondergefchr Deurwaarder der ftad Wyk by Duurfieede, uit naam van den Heere Oud Burgemeester Chris' tiaan Haantjens , de vooraf ftaan de Infinuatie Perfoonlyk gedaan, pur.ctuëlyk voorgeleezei: aan den Heere eerfte regeerende Burgemeefter Tieleman Cmnelius ISeekering, met over, gee VykS* )uu«- lEDli. nfinua■e van en Oud" iurge* neejier daanjensarfJïie Reg*  83Ö NIEUWE NEDERLANDSCHÈ Wyk b*i Ddür- 8tkde. geeven van Copia, en heeft zyn Ed. my gearif^ woord: Ik heb het gehoord en begreepen, het welk rel. enz» {was getekend) P. van WERMESKERKEN. De Grebbe by Rhéenen. De jonge Prinfen van Orange hebben deri 23 April des morgens de vesting werken aan de Greb bezigtigd, en zyn 's middags ten één uuren, met eenige Ingenieurs ,&ooi Veehen* daal gereden, om die aan de Buurtfteeg ook te bezigtigen. Vervolgens zyn dezelve te paard naar den Rodenhaan gereden, tot dat zelfde einde; van waar zy zig naar den Heer van Haren te Scherpenfeel hebben begeven. FRIESLAND. Leeuwar den. De fïeeren Gedeputeerde Staaten dezer Provintie hebben goedgevonden, een feuitengewoonen landdag uittefchryven, tegens den 23(ten dezer maand April in de ftad, enden volgenden dag ophetLandfchapshuis, franeker; Ook in deze ftad zyn de gemoederen van veelen op eenen hoogen toon opgewonden Voor het nieuw ftaatsgeftel. De Burgerkrygsraad op het vernemen, wat te Amfteldam was voorgevallen, vergaderde ogenblikkeIyfc,en be«  JAARBOEKEN, ApHl, 1737. 837 beraamde eenen brief van gelukwenfching deswege aan den grooten Krygsraad te Am-1 fteldam , welke den 24 April 1787. wierdt afgezonden. Ook is door den Krygsraad den 18 April 178,7 aan de Magiftraat en Vroedfchap een Request ingediend , tot intrekking der publicatie van den 25 September 1780, als mede dat de ingeflopene misbruiken in het Provinciaal beduur of Collegien , by eene te benoemene Commisfie rnogten worden gebe* terd ! met dit gevolg, dat den zelfden 18 April een befluit, by meerderheid, genomen wierdt, om de volmachten ten Landsdage tot voorgem. einde, in het Request breeder omfchreven, te magtigen. O VER T S S E La C A M P E N. Wy zullen de verrigtingen van den Landdag in deze Provincie, in ons voorg and ftukje gemeld , thans vervolgen. Den 22 Maart wierdt ter vergadering gelezen het Ad es van burgeren der ftad Carm> pen, houdende in navolging van menigvuldige diergelyke adresfen in Holland ingediend, dankzegging voor de in deze dagen door Hun Ed. Mog. genomene Refolutien ten dienfte der gemeene zaak. Waarop geraadpleegd zynde, wierdtgoedgevonden,de Heeren Burgemeefteren der ftad Campen te verzoeken, om, namens Ridderfchap en Ste-ii i den, Cam.  83S NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- ten. den , aan gemelde burgeren het genoegen van Ridderfchap en Steden daarover te betuigen. Dien zelfden 22. Maart hebben Ridderfchap en Steden ingeflemd in het rapport van Heeren Gecommitteerden tot de zaken van fmancie, omtrent het gerapporteerde van Hun Hoog Mog. Gecommitteerden tot onderzoek van het Financie - wezen van het Collegie ter Admiraliteit in Friesland, behelzende in fubftantie: „ Dat van advife zouden wezen,dat „ de Heeren Gecommitteerden ter Generaliteit zouden behooren te worden gelast, „ om ter vergadering van Hun Hoog Mog. „ op dit fubjeér, namens deze Provintie,te „ declareeren , dat Ridderfchap en Steden „ met de uitterfte verbaazing uit het laatst„ gemelde rapport hadden vernomen, de tchreeuwende en ongehoorde handelwy' ze, welke gedurende de laatfte jaren byhet Collegie ter Admiraliteit in Vriesland is f gehouu^Hj met relatie tot de directie van '* zaken in 't generaal, en fpeciaal omtrent " deti aankoop van Houtwaren als anderzins, 'J mitsgaders de enorme fchulden uit voorL fchreven directie gerefulteerd , en ten lasten van voorfchreven Collegie ter Admira" liceit alnog onvoldaan. Dat Ridderfchap " en Steden met de grootfte reden zouden " kunnen infteeren , dat ter Generaliteit ten fpoedigften deliberatien worden aangelegd, li tot het judicieel onderzoeken, en het na .-, exigentie van zaken corrigeefen van die , seenen , aan welken de fehuld moet wor" * „ deu  JAARBOEKEN, April, 1787. §39 den geattribuëerd van de ongelegenheid , ,j waarin dat Collegie is gebragt, ware het a, niet, dat Ridderfchap en Steden geïnfor„ meerd zyn van de Refolutie van Hun Hoog ï', Mog. van den 2 November jongstleden, „ waarby het Hof Provintiaal van Vriesland „ verzogt is, om tegen de fchuldigen indezen re procedeeren ; dat Ridderfchap en „ Steden tot nog toe ignoreerende,in hoe verre voorfchreven Judicieel onderzoek reeds niogte zyn geëntameerd , vertrouwen , dat „ ten fpoedigften aan voorfchreven Hunne „ Hoog Mog. Refolutie omtrent dit poinffe „ zal worden voldaan ; alzoo Ridderfchap i, én Steden, die aan de eene zyde wel nim* hier geaarfeld hebben , om in de exorbitante fommen tot defenfie van den Lande Voor het Zeewezen gepetitioneerd, hunne 4, confenten te dragen , en met reële four?, nisfementen te agtervolgen, echter aan dd andere zyde er verre van af zyn, te kun„ nen gehengen , dat 's Lands penningen , ,,, ten kosten van der Ingezetenen zweet en ,$ arbeid opgebragt, op zoo eene alle begrip te boven gaande wyze, ItrafFeloos woröea' „ g'cfpild en verwaarloosd. Dat Ridderfchap ?, en Steden echter in aanfchouw neemsnde, 5? dat met de goede trouw niet te compasfee^ j', ren zoude zyn , dat de crediteuren van „ voorfchreven Collegie,aan wien zekerlyk „ dé fchuld in dezen niet kan worden genn,j puteerd , onbetaald gelaten worden, até mede dat het discrediet hieruit voor dca „ lartcfe moetende refulteren, van de alleïbelii 2, den- CAH*  8<|o NIEUWE NEDERLANDSCFÏE Cam- pen. „ denkelykfte gevolgen zoude moeten wezen, „ wel genegen zyn , om met eenparige be- wiiliging van hunne Mede-Bondgenoten „ te helpen coöporeeren , dat dezelve Credi- tetiren voldoening erlangen voor hunne ?, wettige praatenüen, en dus deze ondienst 5J voor den Lande gepravenieert worde./ Het overige van dit Raport te uitvoerig zynde, om in zyn geheel geplaatst te worden, zuilen wy maar alleen kortelyk aanmerken, „ dat Hun Ed.Mog.de Heeren Staten van Overysfel toeflemmen in genoegzaam alle Petitiën en voorgeilagen middelen, edoch met esnpaarige concurrentie van alle Bondgenooten, aan welke eenparige concurren tie Ridderfchap en Steden in dezen hun Confent accrocheeren, als willende Hoogstdezelve, by ontPentenis van dien, dit hun confent als niet gegeeven geconfedereerd hebben, als mede in de verwagting, dat de Provintiën Gelderland, Utrecht en Friesland , mede zullen te berde brengen hunne agterftallige Confenten enz.; confenteerende eindelyk, dat de fomma, welke de Admiraliteit van Friesland uit het verhoogde Last- en Veilgeld nog te prsetendeeren heeft, als mede alle thans geaccordeerde penningen, zullen worden gefteld in handen van Hunne Hoog Mog. Gecommitteerden tot de Friefche Admiraliteit, met verzoek om in die Commisfie te willen continuëeren, tot dat deze zaaken zullen zyn getermineerd, en dezelve wyders gequalificeerd, om alle de onnodige kosten by voor-  JA A R BOEKEN, April, 17G7. 841 voorfchreven Collegie ter Admiraliteit aftefchaffen, waaronder niet alleen het kleine Zeiljagt en het Trekjagt, maar ook het groote Jagt, als een meubel zynde, welks onderhoud voor de geruineerde Finantien van het Collegie veel te kostbaar is." Tot de bemiddeling der verwarde zaken in de Provincie van Utrecht, zyn door de Staten benoemd Jr. van PaUandt tot Zuithem , en ingevallen van be et van dezen, dan Jr. Vos van Steenzvyk tot den Hogenhof: verders nog de Zwolfche Burgemeester Thomasfe a Thuesfinck. Door Zyne Hoogheid den Prinfe Erfftadhouder zyn tot deszelfs Commisfarisfen na deze Provincie benoemd Jr. J. £, van Lynden, de Raadsheer Vatebander en de Heer van Citters, welke Heeren voorleden jaar mede van wegens Z. H. ten zelfden einde te Utrecht geweest zyn. Door de Staten dezer Provincie zyn tot Commisfarisfen benoemd om met de voorn. Heeren in onderhandeling te treden, uit de Ridderfchap de Heeren van Pallandt tot Zuithem, Heerdt tot Evei tsberg en de Vos van Steenwyk tot Nyerwal; en uit de Steden, Deventer, Campen eh Zwolle, de Heeren Burgemeefteren Weerts, Hennc* kes en Thomasfe d Yhuesfink. Van bovengem. drie Commisfarisfen, door Zyne Hoogheid benoemd,zyn deun April 1787 alleenlyk twee Heeren verlcheenen; namenlyk de Heeren Jan Elias Baron van Lynden, befchreven in de Ridderfchap des Iii 3 Kwar- Cam- -  Assen. 842 NIEUWE NEDERLANDSCIIE Kwartiers van Nymegen, buitengewoon Raad in den Hove van Gelderland, Burgemeester der Stad Nymegen enz. en Abraham Otto Florentyn Bomble Vatebender, gewoon Raad in den Hove van Gelderland. De Heer,. Mr. Willem van Citters van Rhynsburg, buitengewoon Afgevaardigden ter Vergaderinge van de Algemeene Maten wegens de Provincie Zeeland, mitsgaders Geheimraad, Geheimen Secretaris en Requestmeefter van Zyne Hoogheid, was verhinderd mede te komen. De onderhandelingen van de wederzyd. fche Commisfien namen den 12 April 1787 eenen aanvang; dog zyn den 16 Aprilzonder vrugt afgelopen. Waarop gemelde twee Commisfarisfen van Zvne Hoogheid daadlyk vertrokken zyn. Hierop is terftond eeu Raport ten Landsdage uitgebragt over het plan nopens het begeven van de Ampten en Commisfien in het Vewolg. Ook zyn de kleine Steden tegens. den 9 Mei verfchreven , om met eene Commisfie over hunne ingeroepene Privilegiën in onderhandeling te komen. Ver-» deK. is de Landsdag tot den 7 Mei op reces gefcheiden. Den 17 April was.nQg dit befluit genomen; ExiratJ uit het. Register der Refolutien van, de Ridderfchap en Steeden de Staaten van Overysfel. C'impen den l 7 April 1787* De Heeren de Droste va» Zalland en- andere Hunner- Eu.* Mos, Gecommitteerden tot de  j* "RBOEKEN, April, 1787. 843 zaaken van Fbamie, hebben ter Vergadering geproponeert, of Rüderfchap en Steeucn niet zouden kunnen refolveeren, om de Heereu Gecommitteerden van wegens deeze Provintie ter Generaliteit aan te fehryven en te gelasten, om zonder verwyl t<: Vergadering van Hun Hoog Mogende, uit naam van Ridderfchap en Stede,), voar te Rellen, dit , aangezien het ten hoogden nodig is, dat de dislentien in de Provintie van Uuecht ontRaan, ten fpcedjgften worden weg geruimt, zal niet die Provintie, cn met dezelve het geheele Bondgenootfchap aan een totaale ruïne geëxponeert blyven ; Ridderlchap en Steden van coreeel zyn , dat, zo c'ra Hun Hoog Mog. het zy legaal, het zy onder dehandgeinformcert zyn, dat de Refpective Provintiën hunne Gecommitteerden hebben benoemt, omdcgeoffereerdeBonigenootfchappelyke Officien , aan de Provintie van Utrecht te prrjelteeren, Hun H, M de Heeren door de Refpt ö.ive Provintiën ten dien einde benoemt,l*e« hooren aan te fchry ven en te verzoeken, om zich te> gens het midden van de maand Mei aar.Runde tn 's Hage tc laaten vinden, ten einde provifioneel preparatohe conferentien te entameeren voorden voet en wyze, op welke de Bondg'nootfchappelyke Officien, door de Heeren Staaten der overige Refpective Provintie", de Provintie van U trecht aangeboden, op de b^ste mogelyke wyze binnen die Provintie zouden behooren te worden geprseReert, en vervolgens hunnen effbrts aar te wenden, dat de aldaar zweevende verfchiller worden getermineert. Waarop zynde gedelibereert, hebben Ridder fchap en Steeden zich met het voorfz. rappori gecon formeert. (onder flond) Accordeert met voorfz Register. (was getekend) D E R K 0 U M B A R. IÜ4 STADt Assen. Ref. omtrend bemiddc ling der Z'!ken te Utrecht, 1 1  B*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gtw STAD EN LANDEN. Groningen. De Heer Lezve van Middel'ftum is benoemd tot de bemiddeling der Urrechtfche zaaken, wegens de Ommelanden; dog heeft bedankt: weshalven in zyne plaats benoemd is de Heer Iddekinge. Ook is van wegens deze Stad tot bovengem. Commisfie benoemd de Heer Syndicus 'Itddcns. 'T LANDSCHAP DRENTHE. Assen Ook hier ftaan de zaken hachelyk. Veele Leden van Regeering zyn van gevoelen , "dat de Genootfchappen nadeeli» zyn, en de meeste gelegenheid tot de on°eenigheden geven. Anderen zyn wederom van een ander gevoelen, voornameniyk vier Dingfpelen en twee Jonkers, welken uit hun midden eene Commisfie benoemd hebben, om hunne gevoelens door ie zetten. Onderwyl is de Landdag vrugteloos afgelopen , en hebben zeven Genootfchappen van Wapenhandel, welke aan de Staten verzogt hadden, gewettigd en erkend te worden nog geen vrugt van dit hun verzoek verkregen. GENERALITERS LANDEN Breda. Oen 8 Maart is de Verjaardag van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe •Erf-  JAARBOEKEN, April, 1787. «45 Erfftadhouder onzen Heer en Baron , in alle vreugde hartelyk gevierd, zoo door liet drievoudig losbranden van het gefchut dezer Vesting, 't luiden en fpeelen der klokken, en het verligcen der Stads Toren, als andere tekenen van vreugde. De Heer G. W. van Motman, Drosfaard der Vryheid Rofendaal, en Rentmeefter van Zyne Doorl. Hoogheids Domeinen alhier, heeft een zeer plegtig groot middagmaal gegeven, waarop veele aanzienlyke lieden, zoo Krygs- als Staatsmannen zyn tegenwoordig geweest,ook was des avonds een pragtig Bal in des Prinfen Kaatsbaan , welk verre over de honderd perfoonen van den eerlten rang bygewoond hebben. Ook is door den Kaftelein van Zyne Hoogheids Tuinen 't Valkenberg Willem vanLoo, dien avond een Vuurwerkje, door hem vervaardigd, afgeftoken, onder' een geftadig Muziek, zynde het oude Deuntje Wilhelmus &c. niet vergeten , enz. Onlangs wierdt by de Nederduitfche Gereformeerde Kerkenraad in bedenking genomen en befloten , „ om by Zyne Hoogheid over het verftaan van het 6 Art., van zeker trouw en ondertrouw Reglement, door Zyne Hoogheid, zoo in de Baronnie Breda als elders op den 30 January 1772 geëmaneert, elucidatie en interpretatie te verzoeken," doch de oudfte Leeraar Hceufft deedt daar tegens zyn protest ter Kerk- Vergadering aa.nteekenen, en beweerde, „ dat niet noodig was van het gemelde Reglement elucidatieU i £ nog Breda.  M NIEUWE NEDERLANDSCHE B&EDA, nog interpretatie te vraagen, dewyl het zeive onbeftaanbaar was, en ftrydig tegens het Egt-Reglement van Hun Hoog Mogende, na welk Egt-Reglement van den Souverein de Gereformeerde Kerkenraad alleen zig verpligt vondt te regelen; en dat Zyn Hoogheid onbevoegd was, tot het maaken en emaneeren van een Reglement, dat tendeele tfrydde tegens de Wet van Hun Hoog Mogende, die gewild hadden, dat alle Hinve. lyks geboden , het zy dat de refpective Ondertrouwde, de Duitfche of Walfche Taal als hun Moedertaal fpraken, moesten gaan ten Stadhuize, en Parochie Kerke der Stad; dat het dus van zelfs fprak, dat de Walfche Kerkenraad niet bevoegd was, om, uithoofde van dat 6 Art., van dat zogenaamd Trouw Reglement van 30 January 1772 met eenig efc& de Huwelyks geboden alleen in de Walfche Kerk te laaten gaan." De Willemstad. Ook hier is den 8 Maart gevierd met het luiden der klokken, enz. De Bevelhebber van 't Krygsvolk hadt alle mogelyke oplettendheid. Des avonds om 6 uuren trok een tweede wagt op, en van tyd tot tyd gingen er rondens. Des avonds was de ganfche Stad verligt, uitgezonderd de huizen van den Schout,. Rentmeefter, Secretaris, denDocter en van de meefte Leden der Regeering. DeMagiftraat kwam ten huizen van den Schout zamen, om alle oplettendheid te gebruiken en by eenig onverhoopt voorval byelkanderen te zyn. N&z  JAARBOEKEN, April% 17B7. 8*y beroepen de Hooggeleerde Heer Mr. Myn. Tjfmp» gewoon Hoogleeraar aan de Academie te Utrecht. Dordrecht. Door Bun Ed. Gr. Mog de Heeren Staten dezer Provincie, uit eene overgeleverde Naamlyst voor den tyd van twee jaren» tot Burgemeesteren dezer Stad verkozen zynde de Heeren Mr. MatthEus Onoer water en Mr Johan r>e Roo, Heer van Westmaas ©n Groep en?, zyn dezelve op den 2 April daar in bevestigd. „ , , , , Io plaafs van den Heer Wouter Buck hebben Hun Ed. Gr. Mog. toe Muntmeester det Graaflykheids Munte van Rolland, alhier aangeftebi Batavia  S4S NIEUWE NEDERLANDSCHE Veranderingonder de hoog£ en Jt-age AM te naars enz. 1 i i i de Heer J. A. Bodhco, Esfaijeur in de Wisfel. bank te Amfteldam. Haarlem. Den 16 April is uit, eene overgeleverde Naamlyst door Zyne Doorl, Hooglieid , den Prins Erfstadhouder» tor Burgemeefter dezer Stad verkoren de Heer Mr- Adolph Hb s h u y» sen, in plaatfe van wylen oen Heer Mr. J. F. Pat i é. ' Ook is den i 8 April, door de Achtb. Vroedfchap dezer Stad, tot Raad in dezjive verkoren de Heer Mr. Cisper Jacob Ravens. 'sG r a v e nh a ge. Zyne Doorluchtige Hoog. heid de Prins Erf'taahouder heeft uit eene overgeleverde Naamlyst verkoren tot Dykgraaf van de Hondsbosfchen den Heer Mr. J. Baert, Heer van Kranendonk, Burgemeester der ftad Alkmaar, welke in die hoedanigheid op den j dezermaand April den Eed heeft afgelegd. Ook heeft de Heer Mr. Matthys Beelaerts., Heer van Emmikhoven, Ganswyk en VVaardhuyfen . Burgemeener der ftad Dok. recht ter Ver. gatUringe van H H. Mog. den Eed afgelegd, om wegens de Provincie Holland, zitting te nemen, ïls Raad ter Admiraliteit op de JViaze. Tot de gewone Commisfie naar Staa's-Vlaanderen z\n door gem. H. H. Mog. benoemd de Heeren Baron van Balveren. Heer van Heukelom Sec Pesters, Baron Sloet tot Wamieloo cd Tfassens, ter Vergadering vao Hooggemelde Hun Hoog Mog. zitting hebbende wegens Gelderland, U;recbt, Overysfel en Stad en Lande. De Heer P. C. Hoynck van Papendrecht heeft foor Hun Ed. Mog. de Heeren Gecommitteerde Kaden den Eed afgelegd, om, geduurende ie vacature, het Drosfaard-, Schout- en Dykïraaffchap, over de Stad en Lande van Heus« jen, misgaders het Drosfaardfchap vaa Engelen ;h Vlymen. waar te neemen. De  JAARBOEKEN, April, 1787. 849 De Heer Mr. Edmundus Ruys, door de Ed. Mog Ileertn Kaden van Staten, aangefteld zynde toe Rentmeester der gercferveerde üomeineii, in 'r Ampt Montfeort, zoo is voor den zelfden by Procuratie de Eed gedaan voor gemelden Rade, door den Heer Advocaat Mr. Frans Bogaerts. Den 13 der gem, maand April heeft de Heer Mr. Martinus Boon, Raad in de Vroedfchap der ftsd Dordrecht, voor Hun Ed. Groot Mog en voor de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raa. den den Eed afgelegd, als Hoofd-Officier derzelver Stad, voorden tyd van drie jaaren , ingaande met den 1 Mei aanftaande, in plaats van den Heer Mr. Arnoldus Adrianus van Tets., Vryheer van beide de Goudliaan en Langerak bezuiden de Lek, wiens Commisfie als dan ftaat te eindigen. Nog heeft ter Vergadering van de Heeren Staten Generaal. op den 17 van bovengem. maand den Eed afgelegd, als Procureur van Hun Hoog Mog., in platte van wylen den Heer D. van By fieivelqts de Heer Hei man van lleezel. Insgelyks heeft ter Vergadering van Hun Hoog ÏVloii op >dcn 10 van dezelfde maand den Eed afgelegd dc Heer Mr Joan Carel van Alderwerelt, Burgemeester der ftad Delft, om wegens de Provincie Holland zitting te nemen, als Kaadtei Admiraliteit op de Maze. Eindelyk heef neg de Heer Dirk Mol, Burge meester der Stad Mederhblik, ter Vergadering van Hun Hoog Mogende op den 26 den Eed afgelegd , om wegens deze Provincie zitting te neeroen ter Admiraliteit te Hoorn. Zyne Doorl. Hooghied heeft aangefteld tot Hoogst' deszelfs geheim Raad, geheim Secretaiis en Requestmeester benevens den Heer de Larrey der Heer Mr. W. van Citters van Rhynsburg buitengewoone Afgevaardigden van H. H. Mog. weegecs Zeeland. Am- Ver an- der1nq onder de hooge en laage amte- kaars enz.  850 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veraf ferin' onder t)E hoo ge en L6AGE Amtekaars enz. - Amstel»am. Den 25 April is de Krygsj raad, welke Donderdag den 24 op reces gefc heiden was , weder vergaderd geweest in de Nieu. we Doelen, op de Garnaale Markt, en zyn in die Vergaderirg vukozen tot Collonellen de Heeren AnthonyMeytiH■, HuybertBasten, Mr Jacob Anthony de Roth en Mr. DiderikJohan van ÜO' gendorp, in plaats van de afgezette nteren Collouellen Frans Bosboom, Jan van Marfelis, Mr. Nicolaas IVarin Anthz. en Jan Datifer Nyman■V oorts is aangefteld rot Lieutenant in Wyk jo de Heer Hendrik Zielkens. Nog hebben hunontflai veizogc en bekomen de Heeren Kapteinen Albertus BodJens en Jan Évert Luyken. Tot Secruars van den Levantfchen Handel enz. is, by Directeuren denzelven Handels, aangefteld de Heet Theodore de Marfelis; in plaats van dert Heer Izaak Hoojt, die daarvan vry willig afftand gedaan heeft. Cooua. Den 18 April Is tot Hoofd - Officier dezer Stad aangefteld Mr. Jan Cuperus. Rotterdam. By Ha.ir Ed. Gr Mog. zyö op ('en 28 April tot Burgemeesteren benoemd de Heeren D. H. H. vak Beefting, Mr. J. P. Booaart, J. J. Elsevier en Mr. ]. Reepmaker : en tot Scheepenen de Hee. fen P. Baalde, F. W. de Mmthy, H. A. Hofman, J.. Beeldemaker, F. R. Overfchie, J. Wil' lemfen, Dr. L. Bicker , D. van der Polder, C. Bal' guetie, J. van der Haar, M. Plemp, F. Jura, G. Costerman en R. R. Bruining. Hoörn. Den 4 April, zynde goeden Vrydag9 zyn door de negen Keurmanncn> tot Burgemeefteien verkooren de Heeren Mr. Jacob van Hoolwerff, Mr. Pieter. Sciiagen, Tan Jager en Jacob BeuCKhout, en door Boonheeren op de Naamlyst tot Scheepenen gebragt, de Heeren Mr. BoüdeVyn Franpois Carbafius, Herman Verloren, Mr. F Binkhorff, J. C. van der Vorm, Mr. Johan Schagen , Arent Hartys, Dirk Gallis, J. H, van Wicquevoort, Crom- me-  JAARBOEKEN, April, l?87- $5i tnelin, Mattvs Keper, Jan Schuurman, Helmichsz\ Com. Cristoffcl van Akerlaken, Ryncler Jongmans, r Dr. Joan Dirks, D.. •. Prins, Jacob Groot Matthz c Theodo'tis Heek, Dirk van Akeüaaken, Jan Schuur- j man Junior, Mr. Pieter Verloren, P. Schuurman, G Jacob van Blocqueiy; waaruit vervolgends verko t ren zyn de heeren B. Carbafius, H. Verloren, [ Dr. ji Dirks, D. Gallis, A. Hartjes, R. Jonge-1 naats en J. H. IV. Crommelin. >, Hebbende Dordrecht, en eenige andere Steden genoemd gehad de Htere J. Groot Matthz., P. Schuurman, Mr. P. Verloren , J. C. v. d. Vorm, M. Koper, R. Jongemaats en Mr. J. v, d. Blocjuery. Den 18 derzc've maand is aan de Heer de Blocquery deszelfs ontflag als dienstdoende Hoofd-Of. (kier verleend , en, op de voorftel van Burger, meefteren aldaar tot het waarneemen van dien Post benoemd den Heer Binkhorst. E » a m. Den 6 April zyn tot Burgemeefteren déezer Stad aangefteld de Heeren Mr. Gerrit Jacob L. a k b m a n , Mr. R o e lof Boot en Willem de Gelder, de weke uit de afgaande Heeren tot Voorzittend Burgemeester hebben verkeren de Heer Vincent van der Ley : voorts zyn uit een overgeleverd Naamlyt door Zyne Doorl. Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouder , tot Scheepenen verkoren de Heeren Wouter Pieter Wyngaard, Simon Verfte\eren, Willem Pos, Clans Kerk, Air. Pieter Boot, Arnold Hendrik Mooij&n en Pieter Schur, en uit dezelve tot Scheeperen Commisfarisfen gemelde Heeren W' P. Wyngaard, S. Ver/iaveren en Claas Kerk. Purmerende. Den 8 Apnl zyn uit eene overgeleeverJe Naimlyst door 'ei El, Gr. Mog. de Heeren Staten van'Hoüand en Westfriesland, tot Durgemeesteren dezer Stad verkooren de Hee« ren A. koono, H. Tamboer, Dr. A. I. Men«er en L. Peert; en tot Scheepenen, de Heeren B. Suideman, Voorzitter, C. Schoor!, A. van Harlingen, P. van Goor- Hinloopen, S. Ragw, I, Gorts van der Vooren en C. van dtr Poll. u t Mm rERAH* ekino ndex e hoo' e en aage imte* iaars. enz»  85* NIEUWE NEDERL. JAARB. Aptil i^f. Verandering onder üe hoo ge en Lage Ampte NAARËfl Enz, • LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS. ,;" Rotterdam den \6 April, Rotterdam den 16 April. by de Z. Zal?. haver.VriefeBrouwiSJa 18 j> Tarw nieuwe Zeeuws 17 a 20 Gl Zeeuws enz 10 a 13 . —— blauwe 15 a 17 1$|Paardeb:>onen 20 a 21 . Zomer 14 a 17 8|Duiveboonen 21 a «4 $ Erten Grauwe 20 a 28 $ Koolzaad 40 a .52 ^ . Groene *2 a 25 5 Moutwtn 53e£de3oVt. Witte 15 a 17 gl by den Steen Witteboonen Kleineiö a 23 g Vlas Allerbeft 55 a 6ofu by 't LaftJ Eest 44 a 48 ft. Boekweit op 152 $ a 20 ^ Middelfoort 35 a 39 ft, Geust Winter i8$a2i-3^ Gemeen 58 832 ft. .——- Zomer 18 a 20^ — Allergemeenst 23 a 26 ft. Middelburg. Den 2 y is uiteen overgeleverde Naamlyst, door Zvne Doorluchtige Hoogheid , den Heere Prinfe Erfftadhouder, tot Bewindhebber der Oost- lodilche Compagnie ter Kamer Zeeland, verkozen, den Heer Mr. johan van der Marnier e Rekenmeeiter wegens de eerfte , Edele ter Provinciale Rekenkamer dezer Provincie, en zulks in plaats van wylen-den Heer Oud Bur» gemeester Mr. Pieter van Visvliet. Zierikzee. Den 19 April js jn deze Stad overleden den Heer Mr. Jan Anthony de Jonge, Raad, Oud-Burgemeester en Thefaurier dezer Stad, mitsgaders Opper-Dykgraaf van denLande van Schouwen enz. . Utrf.cu v. Den 30 April is na eene ziekte van weinig dagen in den oudeidom van 64 jaren en ruim 4 maamien ovtrieden, de Heer Mr. Leonard Zwartendyk, Heer van Achtienhoven en den Bosch; Lid van 't geq jalificeerd Cullegie van Gecommitteerden uit de Burgery dezer Stad, mitsgders Secretaris van 't Cappitteivan St. Made enz. enz.