NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIE VOORGEVALLEN ZYN IN Dt' VEREENIGDE PROVINCIËN, D Z GENERALITEITS LANDEN, EN D B VOLKPLANTINGEN van den STAAT. VTF-EN-TWINTIGSTE DEEL. m d c c x c. Te LEIDEN, By P. van der. EYK en D. VYGH. Te AMSTELDAM, By j. van der BURGH en ZOON,  Hl  NIEUWS NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, J A N U A R Y. MDCCXC, Lyst der Geborenen of Gedoopten, Getrouwde Paar en en Overledenen, in V afgelopen Jaar 1789,/» eenige Steden en Plaaifen der Vereenigde Nederlanden. Dordrecht. Het getal der Geboorene Kinderen is in het afgelopen Jaan^oQ. alhier geweest 750,waar onder 5 paaren Tweelingen, als 3 paaren Meisjes en 1 paaren van de beide kunne. Het getal der Overledenen is 618. Haarlem. Het getal der geboreneKinA de-  2 NIEUWE NEDERLANDSCHE deren in deze Stad is in het voorleden jaar 3 7óq geweest: Zooncn. Dochters. In January, . 49 . „- February, . 27 . o2 Maart, ..43 . f, April, . 22 , J Mei, • 40 . oï Augustus, • 22 . 20 September, 2r . I(j October, . 28 *. November, 27 t a£ December, 37 ' 34 Uitmaakende 389 Zoonen en q*2 Dochters te zamen 74, Kinderen, zynde 6 meerder dan in 1788. Onder dit getal zvn geweest 14 paaren Tweelingen; en 16 Zoonen en 5 Dochters, die dood ter waereld zvn gekomen. J Hier van zyn in de Groote Kerk gedoopt 2ii Zoonen en 186 Dochters, daar onder gerekend 3 paaren Tweelingen en 7 Bejaarden. ° ' In het zelfde jaar zyn in deze Stad begraven : Man-  JAARBOEKEN, January, 1750. 3 Mannen. Vrouwen. Kinderen, zamen. January,, 32 39 49 120 Febrnary, 24 35 35 94- Maart, 19 3^ 43 i°° April, 23 25 31 79 May, *U 23 20 67 Juuv, 13 18 24 55 Ju!y, 12 13 23 48 Augustus, 8 17 2 5 5° September, 17 17 25 59 October, 11 23 30 64 Kuvember, iö 18 3l 65 December, 14 17 23 54 T07 283 " 365 855 Zynde dus 144 meerder dan in 1788. In het zelve jaar 1789 zyn in de Nederduitfche Gereformeerde Kerk getrouwd 112, in de Walfche Kerk 2, en op het Stadhuis 80, zynde te zamen 194 paaren, en dus 37 paaren meerder dan in 1788. 'sGravenhage. Geduurende het afgelopen jaar 1789 zyn in deze plaats overleden 1760 menfehen. Leyden. In het voorleden jaar 1789 zyn binnen deze Stad begraven 480 bejaarde Perfoonen en 528 Kinderen; buiten de Stad 112 Bejaarden en 3 Kinderen; dus te zamen 1123 dooden; zynde 19 meer dan in 1788, wanneer'er 1104 Overledenen geweest zyn. A a In  4 NIEUWE NEDERLANDSCHE In de gezamenlyke Protefhntfche Gemeentens zyn gedoopt 842Kinderen, als45o Zoons en 392 Dochters ; in de Roomsen Katholyke Kerken zyn 127 Zoonen en 101 Dochters gedoopt, en by de Jooden geboren 5 Zoonen en 2 Dochters, maakende in t geheel 1075 Kinderen, zynde 102 Kinderen meer dan in 1788 , wanneer 'er 973 Kinderen geboren zyn, waar onder toen 27 paaren I weelingen waren, en nu in 1789,14 paaren. Op het Raadhuis zyn getrouwd 71 paaren, en in de Gereformeerden Kerken 218 paaren, dus in't geheel 289 paaren, zynde *7 paaren meerder dan in 1788, wanneer 'er 272 paaren getrouwd zyn. Am stel dam, Geduurende het Jaar 1789, zyn hier van de Puye van het Stadhuis afgekondigd tot het huwelyk 992 paaen, en 641 paaren op het Stadhuis getrouwd ; en in de Gereformeerde Kerken dezer Stad zyn 1514 paaren afgekondigd. In de Gereformeerde Kerken dezer Stad zyn gedoopt 1715 Jongens en 1706 Meisjes , waar onder begrepen zyn 44 paaren Tweelingen en 6 Bejaarden. In de Lutherfche Gemeente zyn getrouwd 220paaren, en gedoopt 8:;2 Jongens en 750 Meisjes, waar onder 23 paaren Tweelingen, dus te zamen 1582 Kinderen. DeGedooptenin allen zyn 5003 Kinderen. Het getal der Dooden van het jaar 1788 ,. is geweest 10354, en dat van het laatst af- ge-  JAARBOEKEN, January, 1790. j klonen Taar 1789 is 8015, dus 2339 minder fan in't voorgaande Jaar. Zie hier deswege dit naauwkeurig bengt: Onder de Overleedenen zyn geweest 700 x welker ouderdom opgegeeven is. * ' Dood ter Waereld gekomen. s,H Ingevoerden. 2q Onbekenden. 46 Op het Pest-Kerkhof begraven, Dus~7374~ Christenen. 568 Hoogduitfche Jooden. 73 Portugeefche Jooden. zamen 8015 Voleens Opgaave was de Ouderdom der Christenen aldusj u a„ UuFeb Mt Ap.Mei]unyJalyAug.Sept. Oa. Nov.Dec.PetC Mannden 'lupeB', e,,10 ,10 , , ,fi 142 155 143 *4? i7°7 Onder't Jaar- W»S *£f&™ % % 'fz 66 " 34 *8 41* _ * ,0 84 39 43 40 5» S* S6 N 65 9^ 5? 45 7°4 " " *o *7 ^ 30 33 31 25 31 42 5* 3* |6 451 " " ' 30 " il % % 46 4 3» 84 49 58 ; 54 4? 60 590 - ' 'fa' % 45 62 63 56 55 U 3x 4°l58 5° 66.64c . - - 50 - 70 4* *~ 6,. . 6J, 6 4, 5l 58 56 51; 659 . . - 60 - 9= 5» 5^ o 42 *, 3 43 5 | . fi " " ■ 11 : (3 5 öl 59 36 48 fo 40 32 , 55 69 56 667 . . -100 - 3 3 Dood ter waereld ; „ 14 13 18 19-184 gekomene 17 « l3 ^ 4 , 3 I 5 x 28 S5 3 32 3 3 .| 3 » a - 3 . • m XgS£^ 4 « 4 5 S| 1 , 4 5 4 3 6 4S £0 (07* A'opr, '_!___—!_-_— 1 — —! — 1 rmm fcl ^~ i6^jT?7jeró «J"«4«l «al. 60K«ai. <»6l tegbTj ~Hoogd. Soorten ' ~ ~ \ \ ~„ * - ' - " 7S Pertitg- ifooUen - Maakt «amen het getal van 8515 A 3 Wo&r  6 NIEUWE NEDERLANDS CHE Wormerveer. In 't jaar 1789 zyn geboren 28 Zoonen, 31, Dochters, en 2 Doodgeboorenen. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 14 Zoonen en 16 Dochters. In de bovengemelde Kerk ten huwelyk afgekondigd 11 paaren. De overledenen zyn 27 Mannen, 19 Vrouwen en 33 Kinderen. Zaandyic. Geboren 24 Zoonen en 24 Dochters en 1 Doodgebooren. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 19 Zoonen, 14 Dochters en 2 Bejaarden, in de bovengemelde Kerk ten huwelyk afgekondigd 15" paaren. De overledenen zyn 5 Mannen, 13, Vrouwen en 24 Kinderen. Koog. De Geborenen 38 Zoonen, 2.1 Dochters en 3 Doodgebooren. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 17 Zoonen en 9 Dochters. In de bovengemelde Kerk ten huwelyk afgekondigd 12 paaren. De overledenen zyn 42 boven de 12 en 29 benedende 12 Jaaren, behalven 3 Doodgeborenen. Oostzaan. Geboren 16 Zoonen en 18 Dochters. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 15 Zoonen en 20 Dochters. In de bovengem. Kerk ten huwelyk afgekondigd 11 paaren. De Overledenen zyn 7 Mans- en 7 Vrouwsperfoonen, en 14 beneden de 12. jaaren. Westzaandam. Geboren 109 Zoonen s  JAARBOEKEN, January, 1790. f nen, 84 Dochters en 9 Doodgeboren. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 73 Zoonen, 42 Dochters en 1 Bejaarde. In de bovengemelde Kerk ten huwelyk afgekondigd 36 paaren. De overledenen zyn 60 Mans- en 56 Vrouwsperfoonen en 87 Kinderen. Oostzaandam. In de Gereformeerde Kerk gedoopt 53 Zoonen en 54 Dochters. In de bovengemelde Kerk ten huwelyk afgekondigd 39 paaren. De overledenen zyn 57 Mans- en 72 Vrouwsperfoonen en78 beneden de 12 Jaaren. Rotterdam. De Lyst derGeftorvenen van den 1 January 1789, tot den 31 December van dat zelfde Jaar 178913 aldus: Mans. Vrouwen. Kinderen, te zamen. January, 58 68 ï6o 286 February, 36 51 i23 210 Maart, 32 49 I42 223 April, 37 49 l64 25° Mei, 32 ' £4 194 26o Juny, u6 36 121 185 July, 32 29 n6 177 Augustus, 29 29 76 134 September, 37 29 70 136 October, 27 45 72 *44 November,35 46 105 186 December, 24 47 96 167 405 512 1439 235 A 4 -D i  8 NIEUWE NEDERLANDSCHE De Ouderdom der Geftorvenen was, Beneden het Jaar < 489 Van i tot 5 759 • . § . . 10 149 ' • 10 • • 15 33 • . 15 • • 20 37 • . 20 . . 25 54 . . 25 . . 30 52 • • 3 0 • • 3 5 SA • • 35 • • 40 °6 . . 4° • • 45 61 . . 45 • • 50 7o . • 5o • • 55 *° 55 • - 60 °4 . . 60 . . 65 73 . . 65 . . 70 8« . . 70 . . 75 78 75 .. 80 77 . . 80 . . 85 57 . . 85 . . 90 23 - • 90 . . 95 1 . . 95 • • 100 x Perfoonen, van welken de jaaren niet zyn opgegeeven 9 2356 Onder dit getal geftorvenen bevinden zich 707, die aan de Kinderpokjes geilorven zyn. In het afgeloopen jaar zyn in de Nederduitfche, Franfche, Engelfche en Schotfche Gereformeerde, als mede in de Luterfche,  JAARBOEKEN, January, 1790. 9 Remonftrantfche en Roomfche Gemeenten» dezer Stad gedoopt 984 Zoons. 953 Dochters. te zamen 1937 Kinderen. Onder deze Gedoopten zyn 8 maal Tweelingen en eens Drielingen. Wyders zyn binnen deze Stad in Ondertrouw opgenomen 636 paaren. Het getal der Geftorvenen is geweest: In 1782 1594 | 181a 1783 1797 1 x787 1630 1784 1748 1788 1806 1785 i8ió 1 1789 2356 Utrecht. In het voorleden Jaar 1789 zyn binnen deze Stad en derzelver Vryheid geboren 1472 Kinderen. In de Gereformeerde Kerken zyn afgekondigd 229 paaren, en van de Puye van het Stadhuis 96 paaren. Het getal der Overledenen, welken in den Jaare 1789 binnen deze Stad en de Vryheid van dien zyn begraven, bedraagt in de Stad 1095, in de Vryheid 185, van buiten ingevoerd 7, tezamen 1287, dus 389 meerder dan in het Jaar 1788. Hier onder zyn geteld 765 Kinderen. Aan de Kinderziekte zyn overleden 14 bejaarde Perfoonen en 364 Kinderen. Brielle. In het afgelopen Jaar 1789 is  ■ xo NIEUWE NEDERLA NDSCHE is het getal der geftorvenen alhier 113, en wel onder't Jaar 47 Kinderen, van 1 tot 5 |aaren 9, van 5 tot 10 Jaaren 4, van 10 tot 20 jaaren 4, van 20 tot 30 Jaaren 5. van 30 tot 40 Jaaren 11, van 40 tot 50 Jaaren 7, van 50 tot 60 Jaaren 5, van 60 tot 70 Jaaren 12, van 70 tot 80 Jaaren 12, en nog 1 van 82 en 1 van 95 Jaaren, onder dezelven waren 5 Vreemdelingen. In deze Stad zyn geboren 81 Zoonen en 68 üogters, tezamen 149, zynde 31 Kinderen meer geboren dan geliorven. In de publieke Kerken zyn \$ en op het Stadhuis 4 paaren getrouwd. Leeuwarden. In het reeds afgeloopen Jaar 1789, zyn alhier in de NederduitIche Gereformeerde Kerken Gedoopt; Zoonen. Dochters. In January . . 19 . . ,4 February . . 15 . . ^ Maart . . 13 . no Aprii . . 19 . ; ;3 ?lei . . 10 . * i4 Ju,°y • • 17 . . 16 July • . 11 . . IO AugUStUS .12 . 17 September . 14 . . ,3 October . 12 . 17 November .21 ó December . 10 . j i?3 178 Te  JAARBOEKEN, January, 1750. n Te zamen 551 Kinderen. Ook zyn Kerkelyk afgekondigd qg6 paaren, waar van alhier in de Kerken zyn getrouwd 158 paaren, buiten de Stad 45 paaren, en voor den Gerechte dezer Stad 3 paaren. Harlingen. In het afgelopen Jaar 17X9 zyn alhier geboren 339 Kinderen, namerlyk 196 Zoonen en 143 ,,'ochters, waar onder twee paaren Tweelingen. Daar en tegen zyn overleden 284 menfchen. HOLLAND. 'sGravenhage. TT'Ven 6 January kwam alhier den Heer de Boyt aan , als Gelastigden van den Keizer , in plaats van den Heer Schram, welke door den Keizer naar Munclien beftemd is. Den 12 dezer maand January heeft de tweede Zoon van den Prinfe Ërfftadhouder, den Heer Prins Willem George Fredrik van Oranje en Nasfau, in tegenwoordigheid van Hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, benevens de Heeren Gedeputeerden uit de Hooge Collegien en der INederduitfche en Franfche Kerkenraaden, HoogstdeszelfsGeloofsbelydenis afgelegd, en is tot Lid van de Gereformeerde Kerk aangenomen; welke plechtigheid ruim twee uuren duurde, en  ia NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- en vervolgens met eene Redevoering door venha- den Wel Eerwaarden Heer Guicherit bello«e. ten wierdt. Vervolgens heeft voornoemde jonge Prins op den 17 dezer maand in de groote Kerk tuit handen van den Kerkenleeraar Frieswyk het nachtmaal ontvangen. Den Graaf Van Keiler kwam den 18 dezer maand alhier aan, om als Afgezant van den Koning van Pruisfen alhier zyn verblyf te houden, waar toe hy den 19 daar aan volgende zyne Geloofsbrieven aan den Heere Voorzitter der Algemeene Staatën overleverde. 't Was reeds op den 6 January, dat de Afgezondenen ter Vergadering der Algemeene Staaten van wege de Provincie Zeeland, voorftelden of niet de gewoone uitfchryving van eene Algemeene Dank- Vast- en Bededag behoorde te gefchieden. Hier toe wierdt dan ook den 20 dezer maand befloten, en de dag van Woensdag den 17 Maart aaniTaande tot dezen plegtigen Godsdienstoefening bepaald, zo als blykt uit deze uitfchry ving: EDELE MOGENDE HEEREN! jMïeuwc beweegredenen tot ootmoedige erkentenis van dankbaarheid voor genoten weldaaden en te gelyk van onze diepe onwaardigheid, nodigen en roepen Ons wederom met alle de Inwoondereo des Lands, om Ons op eene ftatelyke en  JAARBOEKEN, January, 1790. 13 ole^tige wyze te verzamelen , en Ons te ftellen 's Gravoor het Alziend Oog van den Opperbeftuurder vehhader Waereld, Onzen Genadige Befchermer en ge. Weldoender , dog tefFens onzen Hoogstgedugten Opper-Heer en Regter. Het afgeloopen Jaar viUttfchr. voor dit Gemeenebest merkwaardig geweest, doorw« de zonderlinge gunstbewyzen eener goede en be- Dank* ■warende Voorzienigheid. Terwyl inwendige Be- en Bederoertens en Staats - Omwentelingen , nypende dag. fchaarsheid der noodzaakelykfte Levensmiddelen, en alvernielende Oorlogen in verfcheiden' gedeeltens van Europa, de droevigfte Toneelen van onheil en verwarring geopend hebben, zo zyn Wy nogthans tot hier toe onder de overdekkende hand des Almagtigen, van alle die Nationale Rampen ge^ lukkig bevryd gebleeven. Onze rust en veiligheid zyn noch van binnen, noch van buiten geftoord. De Koophandel, die ryke Bron van Onzen bloei en voorfpoed, begint hoe langer hoe meer te herleeven. De behoeften der Armen zyn merkelyk verligt door het zagte Winterfaizoen, 't welk Wy tot zb laat in 't Jaar hebben mogen behouden, waar door de naarftigheid der geenen, die hun Brood door een eerlyken arbeid zoeken te winnen, zonderling is begunstigd. De Ingezetenen van dit gezegend Land hebben , onder het zagt beftuur der Regeering, naar de Oude en Wettige Conftitutie mgerigt, en door den heilzamen invloed van die wyze Grondbeginzelen, die het wezen van dezelve uitmaken, de zoete vrugten van Vryheid, Veiligheid en Overvloed in de ruimfte maat mogen plukken. Maar zo aan de eene kant deze en meer andere Nationale Zegeningen, welke tot hier toe door de gunftige befchikkiHg der goede Voorzienigheid, aan Ons zyn te beurt gevallen, van Ons de hartelykfte gevoelens van Lof en Dankzegging aan den Rotsfteen Onzes Heils noodwendig vorderen; zo zyn 'er aan de andere kant menigvuldige en gewigtige redenen, welken Ons een vooruitziende bekommering en  i4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- en zorgvuldige werkzaamheid omtrent het toekomvenha- Hige, moeten inboezemen. ce. Het tegenwoordig genot van onwaardeerbare Ze¬ geningen levert geen zekerheid op voor dcrzelver Uitfchr. duurzaamheid, vooral wanneer ondankbaarheid en van ongehoorzaamheid een Volk de befcherming, die Dank- het tot dus verre ondervonden heeft, onwaardig en Zter/t-maaken. dag. En de overweeging van deze ontwyffelbaare waarheid moest Ons, wanneer Wy Onze ween nagaan, zo wel verootmoedigen als verontrusten: want, indien Wy het oog vestigen op de Zeden en Grondbeginzelen van den tyd, dien Wy beleeven, hebben Wy maar al te veefreden, om te vreezen \ dat Wy nog zeer verre verwyderd zyn van die betamelyke gefteldheid, die Ons op de voortduuring van de Goddelyke Befcherming van de geheele Natie met eenige grond zoude konnen doen hoopen; immers is het niet te ontkennen, dat het zelve verdrietige Tafereel van Zonden en Ondeugden, het welk Wy zo menigmaal by diergelyke gelegenheden als deze, hebben moeten affchetzen, op den tegenwoordigen Tyd niet minder toepasfelyk is , dan op den voorgaanden. Het is derhalven in aanmerking van alle deze omftandigheden, dat Wy goedgevonden hebben eeaen algemeenen Dank- Vast- en Bededag uit te fchryven over alle de geünieerde Provinciën, GeasfocieerdeLandfchappen, Stedenende Leden van dien tegens Woensdag, die wezen zal den 17 Maart aanftaande, om ten zeiven dage in alle de Kerken dezer Landen by een te komen, ten einde Wy aldaar de onverdiende Goedertierenheden van God Almastie met de innigfte gevoelens van Dankbaarheid en Erkentenis mogen vieren en loven, en ons ter nederwerpen voor den Throon Zyner Genade , onder eene opregte en ootmoedige Belydenis Onzer Zonden en Overtreedingen, derzelver vergeeving needrig affmeekende om de verdiensten van Onzen Heiland  JA A R B OE K E N, January , 1790. 1 ƒ Innd en Zaligmaker Jefus Christus , en op nieuw >s GraOns zeiven neevens alle Onze belangen an rcdely- veniUke begeerten, met onderwerping aan het Goddely- GE> kc Vrymagtig Welbehagen, aan den oorfprong aller Zegeningen opdragen. üitfchr. Wy moeten deze plegtige gelegenheid waarnee- yan men, om voor de dierbaare belangen van het lieve JJankVadei land Onze fmeekingen ten Hemel op te en Beekzenden, den Allerhoogften biddende, dat het Hem dag. behagen moge de Wolken, welke nog hangen over Ons tydelyk Welvaaren, ten eenemaal te verdryven ; een einde te maken van alle Partyfchappen en Twisten; Onze duurgekogte Vryheid en Conftitutie te befchermen, en Zyne Zegeningen uitteftorten over Onzen Koophandel, Zeevaart, Land- en Akkerbouw, Handwerken, Visfcheryen, Handels Maatfchappyen, en de overige Steunfels van Onzen Welvaart. Het is in het byzonder de pligt van de Ingezetenen van dit Gemeenebest, de dierbaarfte Zegeningen van de Goddelyke Voorzienigheid af te fmeeken over de Perfoonen en het beduur van de Hooge Overheid dezer Landen; dat de Opperfte Regeerder der Volkeren, dezelve wil begunftigen met Wysbeid, Trouw , Standvastigheid , en onbaat. zugtigen Yver voor het algemeen Welzyn; dat de maatregelen, die door dezelve by aanhoudendheid genomen worden, tot bevordering van de Veiligheid, Rust en Welftand van dit Gemeenebest, met een gezegenden uitflag mogen bekroond worden, en dat zy in hunne gewigtige Posten beltendig de Voorwerpen mogen zyn van hoogagting en vertrouwen van een Vry, Gelukkig en dankbaar Volk. Wy moeten ook Onze vuurigfte wenfehen aan den Allerhoogften uitftorten voor Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe van Orange en Nasfau ," Onzen dierbaaren Erfftadhouder ; dat door de Wvshcid van Zyn beuuur, en Zvne yveB ri-  i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Uitfchr van Danken Bededag. rige en aanhoudende poogingen tot bevordering van" de waare belangen van het Vaderland, de waarneming van Zyne hooge en gewigtige Waardigheden, geduurende een lange reeks van jaaren, tot een algemeenen Zegen voor Kerk en Staat moge ftrekken, en dat de Bloei en Welvaart dezer Vereenigde Gewesten niet alleen het geftadig voorwerp van zyne begeerten en verlangen, maar ook de belooning van zyn arbeid moge weezen; gelyk ook dat Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Princesfe Hoogstdeszelfs Gemalin , en Hunne Doorluchtige Telgen, door de Hand des Allerhoogften fteeds befchermd en bewaard en met 's Hemels beste Zegeningen verrykt, door Hunne Christelyke en Vors. telyke deugden by aanhoudenheid de liefde en achting van de Ingezetenen van dit Land mogen verwerven. Dat in 't byzonder de Hooge Echtverbintenisfen van den Heer Erf - Prins van Orange en Nasfau, en van de Princes , deszelfs beminlyke Zuster, ten gevolgen mogen hebben het algemeene welzyn, zo wel als het eigen geluk en genoegen der Hooge Huwelyks Verwanten ; en einde!vk, dat de eerfte dier aanftaande Huwelyks Verbintenisfen moge dienen, om in het midden van ons den naam en deugden van de Onfterffelyke Grondleggers van ons Gemeenebest te vereeuwigen. Wy behooren insgeïyks te bidden voor den Welvaart van alle Proteftantfcbe Kerken, en in het byzonder van die, welke in deze Gewesten zyn ge vestigt ; dat het aan den allerhoogften behaagen moge dezelve meer en meer in Leer en Zeden te zuiveren , en, door zyne Genade, het voorbeeld en den arbeid hunner Leeraars ftigtelyk en heilzaam temaasen. Alles tot grootmaking van des Heeren AllerheiligHen Naam, voortplanting en aanwas van de waare Christelyke Gereformeerde Godsdienst, confervatie vaa  JAARBOEKEN, January, 1700 17 van Onze duurgekogte Vryheid en Onzer aller Zie-' len Zaligheid. ' c De Staaten van Holland en West-Friesland hebben ook wederom naar gewoonte, de Confenten voor dit jaar 1790 bepaald op den voet van die van 't voorleden jaar, en wederom op den 30 January een Placaat van honderdfte en tweehonderdlte penningen bepaald, te betaalen in twee termynen; de eene helft voor den 15 Mei toekomende, en de wederhelft voor den eerüen July daar aan volgende. Dit Placaat is van woordelyken inhoud het zelfde, als dat van 'c voorgaande jaar 1789, 't welk wy toen bl. 45 en volgg. hebben medegedeeld. L E Y DEN. Wy zagen hier te voren in onze Nieuwe Nedeklandsche Jaarboeken van het afgelopen jaar 1789 bl. 1735 en volgg. hoe de Hoogleeraar Mr. B. Voorda zich by een Verzoekfchrift tot de Staaten van Holland en West-Friesland vervoegde. Den Hoogleeraar vondc zich nu ook wederom te rade, om zich op den 13 dezer maand January nogmaals tot den Souverein te keeren , en afdoening van zyne zaak by dit Kequest ie verzoeken: B 3 Aan sGra- 'enha* ;e.  i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lfy- D!, N Aan Hun Edele Groot Mogende dc Hen-en STAATEN van HOLLAND en WEST-FRIESLAND. Nader Request van Mr. Bavius Voorda. i < 1 c < c l r c 2 c /^.eeft U Edele Groot Mog. met fchuldigen Eer- ^ bied te kennen, Mr. Hayius Voorda, dat de Suppliant ter laatfte zamenkomst van U Ed. Groot Mog. in November laatstleeden, eerbiedig heeft te kennen gegeeven, dat de Suppliant geduurende de laatst verloopen Lente en Zomer halsreikende heeft uitgezien naar het Tydftip , wanneer U Edele Groot Mog. gewigriger bezigheden mogten toelaten, des Suppliants zaak, die nu meer dan een Jaar geleeden ter Tafel van U Edele Groot Mog. gebracht is, eindelyk aftedoen, waar na hy groote reeden, beeft te verlangen, overmits hy zeedert de bewuste Reiblutie van Heeren Curateuren en Burgemeesteren van den i September 1788 niet flegts ontzet alyft van byna alle de Voorrechten en Voordeden van zynen post als Profesfor Jurïs Ciyilis & H@iïernï) maar daar en boven zig grootelyks belemnerd vind, door de onzekerheid van denuitflag,die iyne pogingen om herfteld te worden by U Edele Uroot Mog. zullen hebben, en welke onzekerheid iit voor hem onaangenaam gevolg heeft, dathy, [ie voor 24 Jaaren, alleen om derUniverfiteits wil2, op aanzoek van Heeren Curateuren, ter voloening van zyn Pd&üm conyentum met Hun Ed. ïroot Achtb. aangegaan, zyn woonplaats binnen e Stad Leyden gevestigd heeft, zo lang zyne zaak y U Edele Groot Mog. onafgedaan is, niet kan og durft het zy binnen of buiten gemelde Stad met rnst na een vast verblyf en woonplaats tegen Mey anftaande omzien , overmits hy niet weet, of zya ienst aan de Univerfiteit verder begeerd zal worden.  JAARBOEKEN, January, 1790. 19 Am En zo (onverhooptelyiO neen, dat het in] preval, des Suppliants convenientie niet zoude , ïyn°om in de Stad Leyden op den duur te blyven Woonen, gelyk hy reeds by zyn eerfte Request heeft TeDofeerd waar op ook ü Edele Groot Mog. desj S S zo verre gunftïg acht hebben geheven te, flaan, dat aan Heeren Curateuren hebben aange-1 fchreven om op des Suppliants Requeste ten Jjwe^ digfie te berichten. . , , Dat de Suppliant wel met begeert zo ang bet h»m eeniszints doenlyk is tevermyden, doo het ÏÏen ïan eindelyke fchikkingen op zyne Huifelyke zaken, aan het toekomftig befluit van U Edele Groot Mog- voor uit te loopen, veel mm dat te willen verydelen door het doen eener keuze, dje hem namalls zoude kunnen berouwen, of die gefehapen zoude zyn, om hem in grooter ongeleegen. heid en verwarring zyner zaken te brengen. Dat de Suppliant door prefenten nood gedrongen de vryiïeid gebruikt heeft U Edele Groot Mog op het oótmoedigst te verzoeken om eene onverwylde finale afdoening van zaken. Dat de Suppliant dit zyn verzoek laatftelyk heeft doen gepaard gaan met eene rondborstige verklaarde fdac hy op grond daar by vermeld, thans geen de minfte zwarigheid maakt,om den bewuster1 Eed met™e eigen woorden van het Formulier van Febr. ™ 88 afteleggen, en met dadelyk aanbod, om dat Formulier eenvoudig en zonder eenig byvoegfel te geD?tkde Suppliant (onder reverentie) vermeend heeft, dat door deze verklaar.nge en aanbod met Hechts zyn verzoek om in zynen post herfteld te worden, bv zyn eerfte Request gedaan, ten eenmaal gefaciliteerd word, maar byzonuer ook zyn verzoek om te mogen erlangen onverwylde afdoening van zaken. Want dat, voor zo veel hy zien kan alle beletzelen, die de finale dispofitie tot dus verre mogten hebben vertraagd, even daar door B 3 vcr" )EN. lader Request an Mr, iavius ^oorda.  $0 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ï,EY- Nader Request van Mr Bavius Voorda. / verdwynen. Immers, moest zyne huiverigheid om tot het afleggen van den Eed het bewust formulier te gebruiken, voormaals befchouwd worden, gelyk het door Heeren Curateuren befchouwd en opgevat is, als eene defobedientie, zo vermeend de Sup. plïantonder nedrige verbeetering, dat zyne tcgenswoordige bereidwilligheid en volvaardigheid om dat Formulier zonder de minde verandering of byvoegzel te gebruiken, eene niet minder fterke preuve van daar tegen overftaande obediëntie opleeverd, waardoor al het duistere, 't welk voormaals de zaak mogt hebben beneveld, op eenmaal word opgeheven. Terwyl ook Heeren Curateuren en Burgemeefteren tot hier toe hebben gedefereerdaan U Ed. Groot Mog. voormaals gedane aanfehryving om, hangende de deliberatien van U Edele Groot Mog. niets te innoveeren. Invoegen, het zy men den ftaat der deliberatien van U Edele Groot Mogende befchouwt , het zy de fituatie van de Suppliants öQSt,_ van geene kant, voor zo veel de Suppliant kan zien, eenig beletzël gevonden word, waarom de Suppliant zynen post, die nu 16 maanden heeft leedig geftaan, onder de Hooge Autoriteit van U Ed- Groot Mog. niet hoe eerder zo beter zoude kunnen hervatten. De Suppliant had zig gevleid U Ed. Groot Mog. finale dispofitie by het afloopen van Uoogstderzelver laatfte byeenkomst te zullen verneemen, waar door hy hoop fchepte van eerlang een einde te zullen zien , van de fteeds toeneemende belemmeringen en reëele nadeelen, die hem de onzekerheid van zyn toekomstig Lot op zig zelve, en Independent van de remotie befchouwd, veroorzaakt. Dan deze hoop by het verfcheiden van U Edele Groot Mog. Vergadering verdweenen ziende, is de Suppliant genoodzaakt zig te wenden tot U Edele Groot Mog. met zeer ernlb'ge beede en infkintelyk verzoek, dat U Edele Groot Mog. des Suppliants zaak  JAARBOEKEN, January, 1790. 21 wak «dieven finaal aftedoen, refereerende de SupSiatuzig als nog toe zyn bovengemelde Declaratoir en offerte, met Infiftement op zyn verzoek ten pnncipaalen gedaan. 't Welk doende &c. Het gevolg was, dat de zaak van- den Hoogleeraar B. Foor da,by de Staaten wierdt afgedaan, en de Ed. Mog. Heeren Gecom. mfrtcerdé Raaden gemagtigd, om denzelven een zeker inkomen tot lchadeloosltelling toe te leggen, vooral ook uit hoofde van deszelfs meer dan 23 jaarigen trouwen en nuttigen dienst aan 'sLands Univerficeit, en zyn beroep van eene andere Academie naar Leyden. Zie hier dat befluit: EXTRACT uit het Register der Refolutien van de Heeren STAATEN van HOLLAND en WEST-FRIESLAND, in Hun Edele Groot Mog. Vergadering genomen op Saturdag den 30 January 1700. Ts seleezen de Requeste van Mr. Bavius Voorda, 1 om de daar by geallegueerde redenen,en op fundament van thans geen de minfte zwaarigheid te maaken, om den Eed op de Conftitutie met de ei«e woorden van het Formulier van February 17b» ffteleggen, en met daadelyk aanbod, om dat Formulier eenvoudig en zonder eenig byvoegfel te gebruiken , waar door de Suppliant niet zien kan, eenig beletzei meer te zyn, waarom hy zyn Post, die nu zestien maanden had leedig geltaan, onder B 4 d8 Let- >en.  Ley- Ï>K». Afdoening dei zaa \ va.n Prof. B. Voorda. i 1 I i i < ] f « NIEUWE NEDERLANDS CHE de hooge autoriteit van Hun Edele Groot Mos. niet hoe eer zo beter zou kunnen hervatten , inftantelyk verzoekende, dat Hun Ed. Groot Mog zyn zaak gelieven finaal aftedoen , refereerende zich als nog tot zyne gemelde offerte, met infiftement op zyn verzoek ten principaale gedaan. En vervolgens by refumtie gedelibereerd zynde op het rapport den 31 January des voorleden jaars ter Vergadering uitgebragt door de Heeren van de Ridderfchap, en verdere Hun Edele Groot Mog. Gecommitteerden, hebbende tot voldoening aan Htm Ed Groot Mog. Refolutie Commisforiaal van den 12 December 1788 , geëxamineerd het bericht van Heeren Curateuren over 's Lands Univerfiteit te Leyden , en Burgemeeftcren derzelver Stad van den 9 te vooren, uit kragt Hunner Edele Groot Mog rcquifitie van den 1 October en 3 December des gemelde Jaars 1788, op de Requeste van Mx.liavius Voorda federt toen 23 Jaaren Hoogleeraar in het Roomsch en Hedendaagsch Recht, aan dezelve Univerfiteit, doch door voorfz. Curateuren en Bur^emeesreren by derzelver Refolutie van den 1 Sepember 1788 van zynen gemelden Post ontflagen; >y welk Request de Suppliant zyn bezwaar heeft te rennen gegeeven, uit hoofde van den by Hun Ed. ti-ooc Mog. geordonneerden Eed op de Conftitutie er Hooge Regeering en het Erfftadhouderfchap, lie hy wel bereid was geweest te doen, op het formulier by Hun Edele Groot Mog. Refolutie -an oen 23 November 1787, doch niet vólgens le Refolutie van den ijFebruary 1788,en by zyn iader Request op fpoed in die zaak had geïnfteerd: Is mede de Misfive van Reclor en Senaat van ■oodz. Hun Edele Groot Mog. Univerfiteit van en 10 January 1789 en den 15 by Copie aan de ,eelen gegeeven, houdende derzelver bezwaar ver ue Suftenue in het voorfz. Bericht van Cura2uren en B'.trgemeesteren, dat dezelve zouden de iculteit hebben, om Profesforeo te dioikteeren, het  JAARBOEKEN, January,1750. 23 het geen zy begreepen te ftryden tegen de Conventie of het accoord, volgens het 4 artikel der Statuten ; en op de gronden in derzelver Misfive gelegd, verzoekende dat Hun Edele Groot Mog. tot wegneeming hunner bekommering, zodanige voorziening geliefde te doen, dat de voorfz. Suftenue van Curateuren en Burgemeefteren, door HunEd. Groot Mog. Sanctie niet worde gewettigd. Is goedgevonden en verdaan , dat Hun Edele Groot Mog. zonder thansiets te decideeren omtrent het recht der Curateuren van 'sLands Univerfiteit, in het generaal gefuftineerd, en de contradiciien daar tegens aangevoerd , nogthans om redenen , Hun Edele Groot Mog. daartoe moveerende, Mr. Bavius Voorda houden voor ontflagen van zyne bediening als lloogleeraarin 't Roomsen en Hedendaagsch Recht, aan 'sLands Univerfiteit te Leyden, met de gevolgen en aanklceve van dien ; doch te gelyk in confideratie zynde genoomen, dat dezelve , geduurende den tyd van drie en twintig jaaren , met veel yver en applicatie de voorfz. Bediening aan de gemelde Univerfiteit heeft waargenomen ten dien einde van eene andere Academie beroepen zynde, en dat hy nu reeds verre in jaaren is geavanceerd ; is wyders goedgevonden en verftaan , de Heeren Hun Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raadenby deze teauthorifeeren, om aan den voorn. Mr. Bdyiu's Voor da, uit 's Lands Kas toe te leggen een convenabel Penfioen tot dedommagement, op zodanig een voet, als welgemelde Heeren, overeenkomftig met deszelfs gedaane dienden, en mei de omftandigheden, waar in hy verleert, gelyk ooi met het belang van 'sLands Finantien, zullen oor déelen te behooren. En zal Extract, gezonden worden aan de Heerer Gecommitteerde Raaden tot hun naricht, als mee de Extract dezer gegeven aan Heeren Curateurer over 'sLaads Univerfiteit te Leyden,en BurgemeeB 5 fte- Lèy- den. Afdoening der zaak van Prof. B. Voorda.  24 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lev- den. fteren derzelver Stad , mitsgaders aan de voorn. Mr. Bavius Voorda, om Hun daar na te reguleercn. Accordeert met voorfz. Register. (Was gcteckcnd') C CLOTTERBOOKE. Men zal zig ter dezer gelegenheid wel eene pa'sfagTé herinneren in het Advys der Stad Amlieldam, in de zaak van den Hoogleeraar Mr. B. Voorda: zie Nieuwe Ned. Jaarb, 1789 bl. 519. Wy bellisfen niet, op welk geleerd Man de Regeerders dier groote Stad juist aldaar in hun Advys doelen. Dog dit is zeker, dat een zeker Boekje met dezen tytel is in 't licht gekomen: 'sLands Pylaaren vast gemaakt, of Kerkreden over Pfalm 75 vs. 4. uitgefproken op den Bedendag 1788, en vervolgens met Noten uitgegeeven, en aan Heeren Burgemeefteren van Rotterdam opgedragen door Petrus Hofstede, Th. DoEtor, Profesfor en Predikant te Rotterdam. In dit Boekje leest men bl.43 en 44. woordelyk het navolgende: Tn dien tyd mogten wy onder het zagt en vadcr-* lyk bellier der Heeren Staaten en van Zyne Doorluchtige Hoogheid O) een Ril en gerust leven genieten. Note. O) Ik voege deze twee zamen,in navolging deiHol-  JAARBOEKEN, January, \700. iy Hollandfche Staaten, die, by Refolutie van den I 15 February 1788 alle Regenten, tot dezen ecd,e verplicht hebben: „ Wy beloven en zweeren gehouw en getrouw te zullen zyn aan de Coniti-1 " tutieen Regeeringsform van den Lande van Hol-.2 " landen \V«-Friesland, bestaande in de hoo-; || BB en Souvcrainc Overheid van Hun Edele Groot / Mogende, de Staten van denzelven Lande, met het ErfïbadJwuder Gouverneur Kaptein en Ad" miraalfchap G:::craal, erflyk in het Doorluchtig (' fjujj . r-, Oranje, zodanig als hetzelve, in hun" nc Edele Grc-o: Mogende Rcfoluticn van den jaa'! rc 1747 is opgedragen, en by den tegenwoor!* digen Hoer Erftfadbbuder in 1760 is aanvaard." I \ Dal nog de Staaten alleen, noch de Stadhouder alleen; maar die beide in vereeniging, de Souvcraiüilcit van den Lande uitmaken, is door den Heer IFaahvyk, een man in de recht- krygsen vaderlandfche gefchiedkunde doorzult, nog onlangs, in zynen werkzaamen ouderdom, opzetlyk beweerd in een Verhandeling onder den tytcl van VaderlandJche Remarques volgens de Staatkundige Ge/chriften van Mr. Spnon van Slingelaud &c. gedrukt 'sHage 1787. Eladzyde 108. Al was zyn Hoogheid, als het Eminente Hoofd, en Erfftadhouder van den Lande, niet door (NB.) zvne Mede - Sta aten gevolmagtigd, om der Burgeren klagten, in alle Hollandfche Steden aan te hooren, te beoordeelen, en daar op te befluiten &c. In de Voorrede bl. xxxvni. leest men: No» is 'er iets, 't welk ik niet verzwygen kan, te wekten, het fterk verlangen der verftandigfte en weldenkende in ons gemeenc best, dat 'er tog eenmaal en eindelyk eens een vaste bepaling gemaakt ci en. tittrek el uit eker hekje, 1  *.d Dog dat (zo als reeds gemeld) de deliberatien daar toe niet gefchikt zynde geweest, zy geoordee't hadden aan de Intentie van de Heeren hunne Principalen niet beter te kunnen voldoen,dan door middel van dit Declaratoir een altoosduurendc blyk van den waaren zin en meening, waar in gemelde Heeren hunne Principalen, en zo zy zig verzekerd hielden* alle de Leden dezer Vergadering dit Formulier hadden gearrefteerd,inde Notulen van Hun Ed. Groot Mog. daar te Hellen. Ookdeedt de Stad Enkhuizen omtrendhet formulier van dien zelfden eed, ter Staatsvergaderinge deze Verklaaring: T)e Heeren Gedeputeerden der Stad Enkhuizen ; hebben by gelegenheid van de bovenftaande infertie geïnhaleerd het door hun by monde gedeclareerde, by geleegenheid van de deliberatie op het Sujet, het welk thans de Heeren Gedeputeerden van Amfterdam aanleiding heeft gegeeven tot de boven (taande infertie, namentlyk- Dat by Hun Edele Groot Mog. het zy by form van Publicatie, het zy by form van aanfchryvinz op nieuws wierde gemanifesteerd: -Xi Dat, hoe zeer het Formulier van den Eed van 15 February 1788 in woorden verfchilden van dat van 23 November 1787, de beide Formulieren egter, wat derzelver zin en meening betrof, in alle deelen waaren asquipollent, en dat uit dien hoofden elk en een iegelyk Amptenaar, die by vervolg mog- te  JAARBOEKEN, January, 1790. gr te difüculteeren, den Eed volgens het Formulier I van iï February 1788 afteleggen, zoude-worden 1 gehouden van zyne aanftelling, ampt, of bediening te zyn vervallen. Nog eenige andere Leden van de Vergadenng van Hun Ed. Groot Mogende deeden ook daar omtrend deze Verklaaring: De Leden geboord hebbende, het geen door de Heeren van Amfterdam is voorgedragen, tendeerende ^ieln dezelfde imaak en tot het zelfde einde , zedert kort zvn uitgekomen , ongerekend zulke, tegen welke eenige demarches gedaan zyn. Het is zo, Edele Groot Achtbaare Heeren' £ we k aan de Ingezetenen van eenen Burgerftaat het eelfte gedeelte van het geen waarom de BnS v^vk;e;,ng,tot ***** is gekomen, namentlyk (iet viy en veilig genot van zyn eer, "oede Sftert "en T?fu> den ^^erftaat zeht oatlunteit, en alle befchaafdheid verbant, eenig hulp-  |AARBOEKEN, January, 1790. 37 hulpmiddel aan te wenden , te meermaalen is 'er ] Sproken over het doen emanceren yan een nieuw 1 Placaat tegen de Licentie der Drukpersfe,. maar heïis niet van gevolg geweest de ondervinding/ heeft ons in de tyden der laatfte beroerte maar al y te zeer overtuigt, dat de beste wetten nutteloos 1 S overtollig zyn, wanneer de executie afhangt & van de willekeurigheid en zinlykheicl der genen, die; dezelve moeten doen werken. Zo yeel het my, voorkomt, Edele Groot Achtbaare Heeren! is et 1 bv ons geen gebrek aan wetten tegen de faamro- ] vende en andere gefchriften; de befchreeven rech- < ten zyn daar omtrend mede met fteriel; zodat het zo zeer niet fchvnt tc haperen aan wetten , a,s wel aan 't doen'executeeren der wetten, aan het doen werken der wetten, over al binnen deze Provincie, op gelyken voet, voor alle Vierfcharen, S Sdei-dat die licentie op de eene plaats mee dan op de andere getollerecrd of gcconmvecr.d WAUe deze Confideratien, welke ik de ecre heb aan U Edele Groot Achtbaare voor te dragen, gevoegd by nog eenige andere overweegingen , over de losbandigheid der Drukpcrsfe= en1 derze ver gevolgen, beweegen my, Euele Groot Achtbaare Heeren ! omme ter dezer Vergadering voor te ftellen , of dezelve niet zoude kunnen goedvinden, dat van wegen de Vroedfchap dezer-Sted- ter Vergadering van Hun Edele Groot Mog. kennis wierde gegeeven van de exiftentie aer Boekles'van welkt ik hieivmelding hebbe gemaakt, en daar by getoond het verlangen van deze Vroedfchap, dat 'er eenmaal efficacieufe middelen tegen het maaken en disfemineeren van fameufe Gefchriften mogen worden beraamd en m 't werk gefield, mitsgaders de Wetten hier te Lande daar icgen geëmaneerd, zo wel als de befchreven Rechte, in vigeur en Executie gebragt en gehouden. C 4 Am- )EN. 'oorftcl an den Laad in eVrotdH:aj>\Ir. A. ?an 3euslen.  32 NIEUWE NEDERLANDSCHJ5 Amsteldabt. AMSTELDAM. Wegens een beginzel van opftand onder de Negers te Demerary, beeft men het navolgend berigt: EXTRACT mt ten BRIEF uit RIO DEMERARY, gedateerd den 13 October 1789. Wy wierden den 23 der gepasfeerde maand gedreigd met eene revolte onder de Slaven, yan de Plantagie de ÜUvIttgt, toekomende den Heer J. t. Bode, en van de Plantagie Vrees en Hoop , toebehoorende aan den Heer Hermant/s •Jonas als mede van de Plantagie van den Heer Stochhn , die ten getale van misfchien 30 fluks byeen attroupeerden , hebbende eene fainenzwenng gemaakt, om alle Blanken aan de Westkust dood te flaan: zy kwamen 's daags te voren £ avonds omtrent 9 uuren, met kapmesfen, de Blanken van den Heer Bode attacqueren, waar yan zy 'er eén doodden en één zwaar kwetften, die aan de bekomen wonden 5 dagen daar na overeed; een derde, die mede gekwetst is, zal denklyk herfleld en genezen worden; loopende vervolgens de trappen op, met intentie om voornoemde Heer te vermoorden , die met zyn Direfteur boven was: dan deze, het rumoer beneden gehoord hebbende, verzagen zich van geweer, waar mede zy de bovenkomende bedreigden en na beneden deden retireren, 't geen bun tot driemaal toe gelukt zynde, de Slaven zich van daar retireerden en emdelyk de vlugt namen, zonder verdere attacqaes te doen, hebbende zyn Edele des nagts eemge Burgers en den volgenden dag een Officier en 10 man van 't Guarnifoen, als mede eea Officier en 10 man van 't Schip van den Heer Ha*  JAARBOEKEN, January, 1790. 39 mrihgman ter adfiftentie gekregen, met dit ge- h "ols, 'dat 'er niets meer voorgevallen \?. üne da- S1 een da»r na kwamen de Indianen van boven de D Rivier Esfequebo, ten getallc van 80 è 90, hebbende de meeste muitelingen gevangen, als 14 ltuksi. Slaven van den Heer Bode, waar onder al de Bom-w baas- 9 ftuks van den Heer Jonas, waar onder0 één Bomba, Damon genaamd; 9 ftuks van den; Heer Stöchhn', van wien 'er nog eén, zynde de, Bomba, :n't Bosch zwerft; eindlyk een Jongen, Solon genaamt, toekomende den Heer.&kW"?j alle welke gevangenen, te famen 33 ftuks, ïnhegtenis zitten. Den 15 dezer zal het Hof van Juftitie over deze zaak zitting houden, zo dat zy binnen kort hun welverdienden ftraf ftaan te ontfangen; de Indianen zullen, geduurende den droogen tyd, in't Bosch blyven patrouilleeren, omalledewegloopers te vangen of om dezelve af te maken , zo dat wy niets meer te vrezen hebben; thans is alles, God zy dank! weder in rust. Ook heeft men tyding, „ dat op den 26 „ September des Jaars 1789 , de Bende wechgeloopene Negers van het Opper" hoofd /to«»/,drie Houtgronden in de Co„ lonie Surinamen hebben afgeloopen, en , by die gelegenheid drie Blanken ver« moord, mitsgaders de magt Slaven, welke " zig op die Houtgronden bevond, mede" gevoerd: gemelde Houtgronden met naa> ïne Remoncourt, le Solitaire en Welgevon,, den, zyn gelegen zeer hoog in de Rivier van Surinamen, en verre boven de Link „ van defenfie, waar mede het meest be„ woonde gedeelte der Colonie, tegens d< „ aanvallen der wechgelopene Negers ge C 5 ï, dek M- 'EL- .] AM. erigt ëgens ofiand : Deme~ ary. t  40 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM. I „ dekt word. De Luitenant-Collonel Fri„ derici was op de eerfte tyding vertrokken, om de nodige ordres te ftellen, en had „ ook reeds gezorgd,dat aanzienlyke Com„ mando's in het Bosch waren gedoken, om „ den Vyand te vervolgen." Verders vernam men uit de Colonie Suriname nadere tydingen, van den 2.6 O&ober des Jaars 1789 , met zekerheid, „ dat de 9> bende wechgeloopene Negers zedert den „ aanval van den s.6 September, niets ver„ der hadden ondernomen. Inmiddels wierdt „ met kragt voortgewerkt, om eenen Post „ aan de Westkust der Rivier Marrewyne „ op te richten, regt tegen over den plaats, „ waar men heeft bevonden, dat die bende „ zig is ophoudende , ten einde dezelve „ daar door, is 't mogelyk , in teugel te houden." Het nut van de Maatfchappy der Drenkelingen is door gansch Europa bekend, en genoegzaam overal nagevolgd. Derzelver Beftierders hebben dit berigt doea bekend maaken: T^e Beftierders der Maatfchappy ter redding van Drenkelingen, te Amfterdam, by het, opneemen der gevallen, die den inhoud van het tiende [tukje haarer Gedenkfchriften zullen uitmaaken,met veel genoegen gezien hebbende, dat in de laatfte vyf jaaren wederom meer dan tweehonderd dier Dngclukkigen, door het aanwenden van de gepaste ïuljpmidueJen zyn gered geworden; maar daar en te-  JAARBOEKEN, January, 1750. 41 tegen met leedwezen verneemend*, dat nog te dik- Amwyls zodanige fchynbaar dooden, door onkunde en stelgeweldiae overhaasting mishandeld, of uit vooroor- dam. deel verwaarloosd worden, die anders welligt nog tot het leeven zouden zyn terug gebragt: hebben Bertgt raadzaam geoordeeld, om, ter verdere aanmoedi- der ging, aan het Publiek een Lyst mede te deelen texMaatlelukkig gedaagde Reddingen , voor welke by tefchappy Maatfchappy, zedert derzelver oprichting, de der Gouden Medailles of de waarde van dien, zyn mt-Drenkegekeerd geworden: maar daar by tevens kortelykUngen, de Hulpmiddelen, in haare Bekendmaaking voorgefteld, wederom voor te dragen en aan te bevelen. Het getal der geredde Drenkelingen in ons Vaderland, en de daar voor uitgedeelde Prasmien, zyn als volgt: Au. 1767 — 3 AQ.i779 — 46 1768 — 24 1780 — 45 1769 44 1781 — 29 1770 — 35 1782 35 1771 '— 34- — 34 1772 — 37 — 35 1773 — 25 1785 5° 1774 — 41 1786 — 43 1775 — 37 *7«7 — 55 1776 — 20 1788 — 35 1777 — 29 1789 — 42 1778 47 37Ö ' 45° te zamen Ü26 De beste middelen, die tot de herftelling van Drenkelingen door de ondervinding worden aangepreezen, beftaan voornaamlyk in het volgende: Men zorge, indien het mogelyk "is, den Drenkeling terftond in een nabygelegen Huis, waartoe door de meeste Magiftraaten die der Herbergiers, Tappers, enz. zyn aangeweezen, te brengen, en by deze overbrenging, het lichaam voorzichtelyk te doen dra-  Am- steldam. Berigt der Maatfchappyder JJrenk Ungen. 42 NIEUWE NEDERLANDSCHE , dragen, het hoofd vooral te doen ophouden, en alle beknelling aan den hals terftond los te maaken De Drenkeling behoord vervolgens ten fpoedigrte van de natte Kleederen ontdaan, het lichaam droog afgeveegd, en, na aantrekking van drooge OnderWeederen, op een Rustbedde, Tafel, Bank, Kist of Stoelen, indien 't een Bejaarde is, of, zo 't een \ Kind is, op den fchoot van een der omftanders, voor een matig en weibrandend, doch niet te nabv '-een groot en weibrandend Vuur geplaatst te worden. Jn vriezend weer zorge men echter, den Drenkeling met te fchielyk nabv het Vuur te brengen. Men drage vooral zorg, dat 'er niet te veel omstanders zyn, op dat het aanwenden der hulpmiddelen daar door niet belemmerd, en den bykomenden Drenkeling niet benaauwd worde. Men onderzoeke of de Mond, Neusgaten en Keel ook met Modder bezet zyn; in welk geval meDi deze deelen behoort fchoon te maaken. Men flelle terftond gematigde Wryvingen in 't werk, 't zy met drooge, of in Brandewyn rmet gemeen of Armoniak-zout vermengd,) nat gemaakt, en warme Wollen Doeken; moetende deze Wrvvingen aanhoudend, over 't geheele ligchaam, maar voora aan Borst, Buik, Rug en Hals gefchieden, terwylmen de verwekte warmte der Armen en Beeaen door warme Doeken, in de gewrichten aangelegt, kan onderhouden, _ Inmiddels blaaze men by verpoofing Tabaksrook ïr 'Fonteinen», 'tzy door een gewoone Pyp, iVIeslelchede, of daar toe vervaardigde Klyfteerpyp; na dat men alvoorens den Endeldarm, indien deze met Drekftof gevuld mogt zyn, met den Vinger , eeni Lepelfteel of Spatel, behoorlyk en voorzichtiglyk geledigd, of daar toe vooraf een gewoon Klylteer gezet hebbe. Door deze Wryvingen en Tabaksrook de warm*e in t ligchaam des Drenkelings weder opgewekt zyn-  JAARBOEKEN, January, 1750. 43 2ynde, en niet eerder, kan men eene Aderlaating / op den Arm of aan den Hals in 't werk Rellen; wel- $ ke niet op eenmaal te ruim behoort te zyn, maar B liever, indien 't nodig is, weder herhaald te wor- Wanneer men eenige beweging in de Keel, of d bewys van flikking beipeurd, doch niet eerder, kan A men ook eenig geestryk vocht in den Mond gieten en de vlugge geest van Armoniak-zout, of eenig a ander prikkelend middel, onder de Neus gehouden J worden, ook kan men eenige droppels van die Ar- / moniakgeest, in een Pypekop gedaan, door de fteel in de Neusgaten blaazen. Men moet met Het aanwenden dezer middelen niet te fchielyk ophouden, alzo men voorbeelden heeft, dat het bewys van leeven zomwylen niet, dan na drie uuren tvds , befpeurd word. Wanneer alle moeiten tut hier toe vruchteloos zyn most, plaatfe men den Drenkeling in een gewarmd Red; koestere denzelven met de natuurlyke warmte van een naakt byleggend Perfoon, of eenige warme Waterkannen in WoIIe lappen gewonden , of iets dergelvks. Vooraf echter zy men bedacht om het laatgat wel te bezorgen. De Beftierders der Maatfchappy wenfehen en verwagten, dat alle, die tot behoud en redding van Drenkelingen, zo welmeenend als met uitzicht op eene Prajmie, ter hulpe fpoeden, voortaan dezelve met alle oplettenheid en voorzichtigheid, naar dit herhaald voorfchrift, wel zullen willen behandelen : op dat daar door, ware het mogelyk, meerder Kinderen aan hunne Ouders, ofte Echtgenooten, Nabeftaanden en Vrienden, aan eikanderen weder gegeeven worden. Tot welk alles het Gode behaage Zynen Zegen te verkenen! Amsterdam 1 January 1790. LM- [el- AM. erigt "X Taat' ■happy er )rcnke'ngen. I  Am- steldam. 44 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zie hier een ander bericht van de Maat-" ichappy tot bevordering van den Landbouw: J)e Maatfchappy ter bevordering van den Landtouw, alhier opgericht, vernomen hebbende, dat het zogenaamde Ongans onder de Schapenook nog in het laatst afgeloopen Jaar, inzonderheid in deze Provincie, den Landman zeer aan merkel yke nadeelen heeft toegebragt, vind zich uit dien hoofde verplicht, om, waare het mooglylc, die verderflyke kwaal in haaren loop teftuifen, en derzelver uitwerkingin't vervolg voor te kómen, allen die genen, welke ecmg belang by de Schapc-nhoederv JS hf'nnel'en' dat « reeds in i78o doó? den Druk heeft gemeen gemaakt, verfcheden Genees- en Voorbehoed ■ Middelen tegen de gemelde Z.ekte haar door den Heer Varaan anlSmedegedeeld, welker Bcrigten thans nog, to den prys van 16 ftuivers, te bekomen zyn by den Boekverkoop» Vxékij,,iDde Doeleftraat te Amfterdam En, ingevalle de voorfchreeve iniddeto be?S en voldoende bevonden worden: zal het de Maatfchappy ten hoogften aangenaam zyn, dat men zulks ter harer kenmsfe gelieven te brengen/aan "™ adres vaneen derzelver Secretarisfen, de Heeren 7 0 n!:::oJe !losch,o?Ux.H. Calkoen, ten é.nde daar" SSntó'^ aIgemeen' eeu nutti2 ^bmik te kun- ROTTERDAM. Tot bevordering van den Staat der Geld middelen ten behoeve derArmen is,even £eJvk te Dordrecht, zo als wy in ons Rukje voor December i/Hp gezien hebben, zo ook al- tZTlv™- £VP den 23 dezer maand deze Publicatie afgekondigd. 1 Al-  JAARBOEKEN, January, ï#b- 45 X lzo Schout, Burgemeesteren en Schepenen derf A stad Rotterdam0, in aanmerking neemende veraarde Staat der Finantien van de Diaconie-Ar-e men dezer Stad, en daar in zo veel mogelyk wiTende voorzien , noodig geoordeelt hebben, al-/ vórSs naar nieuwe fondfen ter onderfteuning van/, dSefuittezien, te revideercn de Ordonnantie,. Sende de Middelen tot Subfidie voor de Armen. 5 dato 4 Augustus iV6; en naardien Hun EddeA Groot Achtb. in ervaring zyn gekomen, dat gemelde Ordonnantie niet na behooren word geobfeiveen , n Ï,V fherhal het 6 Art. van dezelve Ordonnantie wa£^ by deïefpeftive Pondgaarders en Makets op een boete van/12: o worden gelast om by het fluiten van. iedere parthye aan de kooper en verkoopcr het Armbosje te prefenteeren, op dat 3ezelveP de Armen gedagng ^'g'^ hmik- is «eraakt : zo js 't , Dat Myn rseeren voornoemd^ met Advis van de Vroedfchap hebben Sevonden de meergemelde Ordonnantie met beuckkng tot het 2, 3, 6, 7 en 8 Artikelen yan dezelve te altereeren en te amplieeren m mamere ^Artikdl. Dat geheralyk van alle goederen dezer StadsWaag fubjeft, by het pasfeeren dei-zelve ten behoeven van de Armen zal worden betaalt, en door den Hoofdgaarder van het Waaggeld geint , den 20 Penning van het geen die. goederen voor Waaggeld aan deze Stad onderhevig zyn. IL Dat van de goederen, geen Waag fubject, do- welke ten Comptoire van de Kraan moeten woeden aangegeven, by de eerfte aangeving ten behoeven van de Diaconie-Armen zal -worden betaalt en by den Collefteur van het Kraangeld ontfangen: Van een Vat Wyn, Van een dito Azyn, ' Van een dito Brandewyn, Van een Boot Sec of Spaanfe Wyn, • .oter- AM, . roorzie- ing oor den irmeri* as. .  Rotterdam. Voorzi ning voor dt Armen kas. .. 40 NIEUWE NEDERLANDSCHE . En„ van een Vat Oly vyf ftuivers, in plaats van vier ftuivers, zo als in het 3 Artikel van gemelde Ordonnantie is bepaalt, blyvende niet te min omtrent de Syroop en verdere Goederen de betaling ?-zo als in het voorfz. Artikel is geftatucerr. III. Dat voortaan van de Genever uit deze Stad n na elders werdende verzonden, zal worden betaald - en by de refpecbve Wynroeyers voor den Armen ontfangen eene ftuiver per Vat van 360 Stoopen of 120 Virtels. r IV. Dat van de Koopmanfchnppen geen Waag nog Kraan fubject, maar bv roeving werdende gelevert,als Lyn Oly,Raap Oly, traan en diergelvke, zal worden betaalt en door de Wynroeyers geïht een armgeld van eene ftuiver per 'Vat van twee Pypen. V. Dat voorts van elk Last Graan binnen deze Stad gemeten wordende, ten behoeven der Armen zal worden betaalt, en door de refpeclive Meeters der Graanen ontfangen in de plaats van eene ftuiver zo als thans volgens ufantie werd betaal, één en een halve ftuiver. VI. En zal ten aanzien van alle de bovengemelde Artikelen de meerdere en mindere quantiteiten werden gerekent naar proportie. VII. Dat eindelyk door de Koopers van alle vaste Goederen en Schepen, ('c zy die publiek of uit de hand worden verkogtO ten fine voorfz. zal worden betaalt van yder vyftig gulden, die het montant van het verkogte zal komen te bedragen eene Ruiver: welk armgeld ter Secretarie dezer Stad zal worden ontfangen. Blyvende de verdere Artikelen van de meergemelde Ordonnantie in haar geheel. En zal deze Publicatie haar aanvang nemen met den eerften February aan (taande. Aldus gedaan en gearrefteert in Collegio vanMyn Heeren van de Weth voornoemt. En na voorgaande Klokkegeluy van bet Raadhuis dezer Stad gepubheeert den 23 Jaauary 1790, ten over-  JAARBOEKEN, January, 1790. 47 overftaan van de Heeren Mr. Keinier Fre~ rot. derik van Staveren , Heer van Herkingen en TER. Roxenisfe, Schout; Jr. Johan Manen Baronqam. Coilot d'Eseury, Burgemeester; Mr. Jan Daniël de Loches en Mr. Theodore Lambert Prins, Scheepenen. In kennisfe van my, D. C. GEVERS. By het Edel Mogend Collegie ter Admiraliteit op de Maze , is, met voorkennisfe van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder en Admiraal-Generaal, in dienst gefield 'sLands Kotter de Panther en deszelfs bevel opgedraagen aan den Lieutenant Van Hoey. Volgens brieven van Smirna van den 5 December 17^9 , was aldaar aangekomen 'sLands Oorlogfchip Centaurus , Kaptein 't Hooft; ook was 'sLands Brik de Kempbaan , Kaptein Smeer van zyn eerfte Kruislogt door den Archipel, weder te rug gekeerd: daar tegen zoude 'sLands Schip tien Arend, Kaptein Bloys van Treslong, die ter Reede van Smirna was liggende, eerstdaags van daar naar Livorno en voorts naar het Vaderland vertrekken. D Dik-  Rot» ter» .dam. 48 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dikwerf hebben wy te voren van den Stichter van 't Bataafsch Genootfchap der Proefondervindelyke Wysbegeerte , den Heer Steven Hogendyk, en van het Vuurof Stoomwerktuig op zyne kosten buiten de Oostpoort in 't Jaar 1774 gebouwd, gefproken. Deze onderneeming was niet alleen door verfcheidene by 'sLands Staaten toegeftane gunsten onderfteund, maar ook is het werktuig , na de volbouwing , op last van de Staaten, door eene byzondere Commisfie onderzogt. Daar egter deze Machine de eerfte was, welke van dien aart, hier te Lande, wierdt opgeregt, en boven dien derzelver werking, op eene geheele andere wyze, hadde moeten ingerigt worden, dan men zulks in Engeland gewoon was te doen, hadt men zig geenzins te verwonderen, dat deze onderneming, zo door plaatfelyke als andere omftandigheden, niet terftond in allen deele aan het oogmerk beantwoordde. Den Heer Hogendyk des niettegenftaande ten volle overtuigd van het groot nut, 't welk hy aan zyn Vaderland zou toebrengen, indien de Vuur- of Stoom Machine in algemeen gebruik konde gebragt worden, enondertusfchen door zyne hooge Jaare verhinderd om zelve de zorg over eene tweede Proefneming op zig te nemen, wierdt hierop te raden, om, onder het opzigt van Heeren Beftierderen van het voornoemd Bataafsch Genootfchap, eene twede geheel nieuwe en ver-  JAARBOEKEN, January, 1750. 49 verbeterde Vuur-of Stoom-Machine te doen; aanleggen:zo als dan ook,'onder gelyke begunftiging van de Heeren Staaten,dit Konst* werktuig, in de nabyheid dezer Stad, en wel in de Polder van Blydorp, wierdt gebouwd, en reeds in het Jaar 1787- voltooid, en aan 't werk gebragt: hebbende van dien tyd af, meer dan eens, voor de Polder van Kool, wanneer dezelve met eene groote hoeveelheid waters bezet was, van een onwaardeerbaar nut geweest, en zo volkomen aan het oogmerk voldaan, als men hadde kunnen verlangen. Heeren Beftierderen oordeelende, dat de erkentenis voor den Stigter van zodanig een nuttig werk, zo wel als hun pligt en 't algemeen belang van hun vorderden, om den Sonverain te onderrigten , en vervolgens ook het Algemeen kennis te doen krygen van het gelukken van dit werktuig, vervoegden zig, ingevolge hier van ,by Requeste op den 16 September 1788 aan Hun Ed. Groot Mog. met verzoek ,dat het Hoogst, denzelven behagen mogte, om de meergemelde Vuur-of Stoom-Machine, ten overftaan van eenige Heeren Gecommitteerden uit Hun Edele Groot Mog. Vergadering, in deszelfs zaraenftel en werking te doen onderzoeken, en, na genoegzaame proefneemingen, aan hun Supplianten te doen uitgeven zodanig Verbaal of Declaratoir van de bevinding van welgemelde Heeren Gecommitteerden , als Hun Edele Groot Mog. naar den aart der zake zouden oordeelen te behoren. D 2 Dit rERdam.  Rotterdam. 50 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dit Verzoekfchriftj.terj zelfden dage in handen gefield zynde van Heeren Hun Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot de zaken van de nieuwe Inventien,, lieten dezen vervolgens door twee kundige , ervarene en onzydige perfoonen, zynde de Heeren Dirk Klinkenberg en Jan Jacob Blasfiere, beiden in s i iage woonagtig, meergemelde Vuur- of Stoom-Machine onderzoeken en deeden den 1 December 1789 ter hooge Vergadering verflag nopens hunne Commisfie in dezen, voegende , by derzelver gunftige confïderatien en advis, een breedvoerig en naauwkeurig Rapport, 't geen aan Hun Heeren Gecommitteerden, door de beiden evengemelde Examinators van derzelver bevinding en Proefneemingen omtrent de Vuur Machine was overhandigd geworden. Ingevolge en overeenkomftig , welk advis,dan ook Hun Edele Groot Mog hebben goedgevonden en verftaan, „ om aan „ opgenoemde Heeren Directeuren, met en „ benevens Copie der Refolutie, ter hand „ te Rellen een aantal Exeinplaaren van het ,, vooriz. Rapport der kundige perfonen , „ ten einde daar van zodanig gebruik te ma„ ken , als zy zouden goedvinden; worden„ de wyders de Heeren Gecommitteerde „ Raden, mitsgaders Dykgraaf en Hoog„ heemraden van Rhynland, by die Refolu„ tie, verzogt, om na te gaan, en te on„ derzoeken , of, in' cas van eventueele „ droogmaking van den Nieuwkoopfche Poel,  JAARBOEKEN, January, 1790. 51 : Pod, voor rekening van het Gemeene RotLand, van de Stoom- of Vuur MachineTER „ zoude kunnen worden gebruik gemaakt,dam. „ en Hun Edele Groot Mog. daarop, zo fpoedig doenlyk, te dienen van derzelver 11 Confideratien en advis." UTRECHT. Utrecht. De Edele Mog. Heeren Staaten dezer Provincie van Utrecht, op den 26 uigust'us des afgeloopen Jaars 1789, gunftig hebbende gelieven te verkenen aan die van Mydrecht Octrooy tot droogmaaking van eenige hunner Polders, m t eene vergunning van vermindering van belasting op den uitvoer van den Turf gefield, zyn de daar van door Hooggemelde Heeren Staaten uitgegeven Brieven, jongstleden Dingdag den 5 dezer maand January, tot een algemeen genoegen der Ingezetenen aldaar afgekondigd. Deze Vergunning zal dus de eerfte droogmaaking van Plaslen in deze Provincie doen geboren worden. D 3 VER-  53 NIEUWE NEDERLANDSCHE VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS t ENZ. Veran- Dordrecht. Door den Edele Groot Achtdering baare Oudraad dezer Stad, zyn, wegens dezelve, onder voor den tyd van drie Jaaren, ingaande met den de hoo- eerften Mey aanftaande, benoemd in het Collegia c,e en van Heeren Gecommitteerde Raaden der Staaten lage van Holland en West - Friesland in 'sHage, den Amte- Heer Mr. Barthöud van Slingeland, Vryheer naars, van Slingeland en Goidfcbalxoort; in het Collegia enz. ter Admiraliteit op de Maze den Heer Mr. Mat. theus Onderwater, en in de Vergaderinge der Algemeene Staaten den Heer Mr. Pieter van den üamheuvel. Delft. Den 31 December laatstleden, zyn door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe van Orange en Nasfau, Erfftadhouder, uiteen overgeleverde Naamlyst verkoren: Tot Burgemeefteren dezer Stad, de Heeren Mr. Nicolaas Kraeyvanger, Dr. Francois Bogert, Mr. Hermannus Johannes van Royen en Mr. Alexander Willem van Hoecke. Tot Scheepenen de Heeren Dr, Binke Lamhrechts, Mr. Picter de l'Ëspaul, Hendrik de Roock,  JAARBOEKEN, January, 1790. 53 Roock, Mr. Simeon Pieter van Swinden, Anthony van der Kemp, tiu 'go Brouwer en Dr. Adrianus Sanderus van der Boon Mesch. < En tot Scheepenen - Commïsfarisfen van des Gemeenelands Middelen de voornoemde Heeren Dr. Binke Lambrechts, Mr. Pieter de l'tspaul en Hendrik de Roock. Den '4 laatstleden is alhier benoemd om met aanflaande Mei in het Collegie van Hun Hoog Mogende zitting te neemen, den Heer Mr. Abraham van Schuyknburch , regeerend Burgemeefter; ra het Collegie van de Admiraliteit op de Maaze, den Heer David Graswinkel, Oud - Burgemeefter ; en tot Thefaurier, den Heer Mr. Dirk Fyek Veertig Raad, in piaatze van den Heer Dr. Praucois Bogert. 'sGravenhage. In den nacht tusfchen den 2", en 24 January 1790 overleedt in den ouderdom van 72 jaaren , aan eene beroerte, den Heer Mr Ouiryn van Stryen, Ontvanger Generaal der Unie.~Aan welken den Heer Fan C^en . Geheimraad en Secretaris van den Pnnfe Erfftadboüder, wederom in die post is opgevolgd , en den 29 dezer maand ter Vergadering der Algemeene Staaten den eed heeft afgelegd. Ook heeft ter Vergadering van Hun Hoog Mogende den Eed afgelegd ais tweede Esfaijeur-Generaal van de Munten dezer Lanoen, den Heer Mr Willem Adriaan Arnold Poelman, in plaatze 'van den Heer Mr. Gerard Emanls, die daar van vrywillig afftand heeft gedaan. D 4 Hun- VTERAN'31.RING)NDER 3E HOO3E EN ^AGE Amte- naars, enz.  Veran. d kring onder be hoo 'ge en lage Amte- naars, enz, Gouda. Den 29 December is alhier door de Vroedfchap benoemd den Heer Twent, Heer van Kaaphorst, tot de Commisfie van Gecommitteerde Raaden, en den Heer Griffioen tot de Hollandfche Rekenkamer, beiden met Mei 1790. Verders zyn uit de overgeleverde Nominatien door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prins Erfftadhouder verkozen, en alhier op de gewoone wyze ingehuldigd; ■ Tot Burgemeefteren de Heeren Mr. Huyiïert van Eyck, Voorzitter; Mr. Reynier Swaneniujrg, Marceixus Bisdom, Vryheer van Vliet, en Samuel Gideon Wobma. Tot Scheepenen de Heeren Mr. Diderik Gr eqorius van leylcngen, Heer van Cameryk, Voorzitter; Mr, Melchior Willem van den Kercklwyen van Groenen dyck, Mr. Jan Arend van der Burch, Mr. Willem Mauritz Swelleugrebel, Petrus Lambcr- 54 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hunne Hoog Mogende hebben den Heer John Hawker, aangefteld tot Hoogstderzelver ViceCommisfaris te Plymoutb : ook hebben gemelde • Hunne Hoog Mogende aan den Conful Valk, te Baltimore, op zyn verzoek , ontflag verleend als Hoogstderzelver Conful by de Staaten van Maryland en Virginie, A m s t e l d a m. Den 2 8 January is alhier door den Edele Achtbaaren Raad, tot Raad in de Vroedfchap verkoren, den Heer Mr. Comelis van der Oudermeuleh Junior, regeerend Scheepen dezer Stad, in plaats van wylen den Heer Mr. Manen Adriaan Beels,  JAARBOEKEN, january, 1790. 55 tus Hakimaus, Willem Jan van As, enMr./Ve- \ ckrik van der Hoeve. I En tot Scheepenen - Commisfarisfen van des Ge- \ meenelands Middelen ,", de bovengemelde Heeren c Mr. Mcleliior !kil km van den Kerckhoyen Vojil Groenendyck, Mr. Jan Arend van der' Sureli en j Mr. Willem Maufitz Sviellengrebel. ^ -ftib»rafflm «x>b 3i3«riifCor^ obiavolaaiavo neo Jinl Rotterdam. Den 16 dezer maand is alhier in den ouderdom van ruim 40 Jaaren overleden, den Heer Hendrik Adriaan Hofman , in leven Oud-Scheepen dezer Stad. Gorinchem. Uit eene overgeleverde Nominatie zyn door Zyne Doorl. Hoogheid den HeevPrinfe 'Erfftadhouder, tot Burgemeefteren dezer Stad voor deri |aare 1790 en 1791 verkozen de Heeren Mr. Ahkaham vanBleyswyk, Vryheer yan Ecten en Meeuwen, Heere van Babilonienbroek; en Mr. Dionys Hendrik van Schuylenburch ; en zulks in plaats van de Heeren Adriaan k>k, e en Dr. Tïieodorus van Dupc/ibrugge, wier BurgemeeftersBedieningen met den Jaare 1789 zyn geëindigd. ' Den 2 January is by de Edele Groot Achtbaare Heeren van de Vroedfchap dezer Stad , in'het Collegie van de Edele Mogende Heereh Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Hólland en West - Friesland , by voortduuring voor den, tyd van drie jaaren benoemd, den, fleer Thomas DoJeot'üs Adriaan Verboom, Raad in de Vroedfchap dezer Stad, ingaande Mei 1790, en te eindigen Mei 1793. Enk huizen. Door de by lotinge daar toe ?£ran 'UIXG nd er e koo è en age mtea ars, nz'  Vera berif qnde: *>e h( ge Eü i.age Amte kaars ejeïz. Medemblik. Den 31 December zyn op funftige aanbeveelinge van Zyne Doorluchtige Ioogheid, den Heere Prime Erfftadhouder, tot Burgemeefteren dezer Stad, voor den jaare 1700, verkozen de Heeren Pieter Spaander , Voorzittende, Mr. Nicolaas Groot jfacobsz., en Frans Pont. - Verders zyn uit eene overgeleverde Nominatie door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhouder, tot Scheepenen dezer Stad voor 56 NIEUWE NEDERLANDSCHE n- gemagtigde Burgeren als Keurvorften, zyn den 1 G dezer maand tot Burgemeefteren verkozen , de 1 Heeren Mr. Jan van Romond, Mr. Huco 10. Adriaan van Bleyswyk , Pieter Buyskes , en den 2 daar aan volgende, op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe van Oran. ge en Nasfau, tot Voorzittend Burgemeefter aange" fteld den Heer Hendrik van Schaeck. Voorts uit een overgeleverde Nominatie door Hoogstdenzelven verkozen tot Scheepenen de Heeren Mr. Tade Pan, Tidde Willem Bolk, Franfois Adriaan Duyvens, Hendrik Stant, Petrus Nicolaas Roldantes, Diederik Amold de Vries en Willem Weerman; en uit dezelve tot Scheepenen - Commisfarisfen des Gemeenelands - Middelen, de Heeren Adriaan Duyvens, Hendrik Stant en Diederik Amold de Vries; voorts zyn wegens deze Stad op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid benoemd tot deCommisfie in de Staaten-Generaal, den Heer en Mr. Anthony Blok, Raad en OudPrafïdent Burgemeefter, als mede tot de Commisfie in 't Collegie van Hun Ed. Mog. de Heeren Gecommitteerde Raaden van de Admiraliteit in dit Kwartier, den Heer Mr. Dirk Elias van Loofcn Raad en Oud-Burgemeefter.  JAARBOEKEN, January, 1700. 57 voor dezen lopende jaare benoemd de Heeren \ Jacob Oly, Jan Smit Claasz., Claas Schardam, E 'tan Visfer Jansz., Claas Dyk, Gerrit Waal en 0 Claas Oortsryzen,-entot Scheepenen-Commisfaris-r fen van des^Gemeenelands Middelen de welgemelde G Heeren Jacob Oly, Jan Smit Claasz., en Claas x Schardam. : ï 1 . i Vee re. Uit eene overgezondene Nominatie, heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid als Markgraaf dezer Stad, over dezen Jaare 1790, totdeMagiftraturen verkozen de Heeren Mr. Mantua Stephanus van der Loeff en Pieter Haak Steenhart ; en tot Scheepenen Mr. Daniël Pieter de Mavregncuh, Dï.Jakob Johan Andciesfen, Willem Marinisfen; Johan Boddaert, Mr. Meinarci fan van Visvliet, Aulhony de Paauw, Jan Jacob Schudden', JatrAiuhony Ardcsch en Jan Bernard Laurens Pompe van Meerderyoort; alle welke Heeren op den eerften dezer maand January met de gewoone plechtigheid zyn ingehuldigd en beëedigd geworden. Leeuwarden. De Heeren Volmagten van het Kwartier der Zevenwouden op den 28 November 1789 extraordinair vergaderd zynde, hebben tot het Ampt van Curator van Frieslands Hooge Scboole door den dood van den Heere Auguftinus Lycl-lama a Nveholt, op dat Kwartier open gevallen zynde, wederom in Nominatie gebragt: Jr. Frans Julius Johan van Eyftnga, Grietman'over Doniawarftal. Den Heer Regnerus Livius van Andringa de Kempenaar, Grietman over Lemfterland. En r Ir. Rem- 'eranering nder ehoo- EEU AGE kMTE- fAARS , ;nz.  ■Veran dering onder de hoo' ge en lage AïlTE-, waars, i l U 58 NIEUWE NEDERLANDSCHE ' OpLteS?^ Bar°n vanL3nchn> Grietman over Welke Nominatie by Misfive van den zeiven dato aan Zyne Doorluchtige Hoogheid overgezonden zynde heeft Hoogstdezeive bV Misfive van den 2 December 1785, daar uit to"t Curator van Fneslands Hooge Schoole te Franeker verkooren jr. Keinhard Baron van Lynden. Waar on dezelve den 7 January 1790 in die qualiteit den Eed voor het Collegie der Edele Mogende He? ren Staaten heeft afgelegd. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid zyn uit de overgezondene Nominatien, verkoren tot MagiRraats-Perfoonen, ingaande 1 January 1790, te Leeuwarden. Tot Burgemeefter den Heer Mr. Franciscus & «a van Nauta. Tot Scheepen den Heer fuw Bolsward. Z0tJ?FTe^ de? Heer CoRNEtlS HEINE- 14» en tot Raadsman den Heer Dirk Grouftra. Franeker. Snees.  JAARBOEKEN, January, 1750. 50 S n e e k. d Ol Tot Burgemeefter den Heer Jurjen Gelders- ° MA, en tot Scheepen den Heer Ijaac Flink. _ A „ n D o c k V m. e Tot Burgemeefteren de Heeren Andreas Muller en Andries Cuperus. Harlikgen. Tot Burgemeefteren de Heeren Mr. Eckardus Folcardus Harkenroth en Simon Friesiman. En tot Raadslieden de Heeren Sipke Jrlouiema en Anne Tpey. Stavoren. Tot Burgemeefter den Heer Agi Ockes Or- pEWAGEN. S l o o t e n> Tot Burgemeefter den Heer Thys Wybrens Bruinsma^ WOB.- F.RAN- •-RING iDF.R i 1100- ! EN LGE mte- A.ARS,- sz.  Veran dering onder de hoo ge en lage Amte- naars, enz. Tot Burgemeefter den Heer Wyger Wybes. Groningen. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erflladhouder, is tot Secretaris der Provinciestad en Lande aangefteld, Jonker E,: rJa yan Byma. 's H e r t o g e w u o s c u. Hun Hoog Mogende hebben den Heer Mr. tyiüemvan Citters W.Z., die ter Hoogstderzelver Vergadering zitting heeft «regens dt ProvlrJcie Zeeland, aangefteld tot Kwartier-Schout drs Kwartiers van Redland, Meyerve yan 's Hertogenbosch; dewelke in die qualiteit ter Hooggemelde Vergadering den Eed heeft afgelegd; en zulks in plaatze van wylen den Heere R. Éaron S/oet tot de Haare, die wegens de Provincie Overysfel in de Vergadering der Algemeene Staaten zitting hebbende, in 'sGravenhage in den ouderdom van 72 jaaren is overleden. Bre- Co NIEUWE NEDERLANDSCHE W o r k u m. Tot Burgemeefter den Heer Lolke Thomas Thomé. Y l s t. Tot Burgemeefter den Heer Piebe Jans de Lang. Hindelopen.  JAARBOEKEN, 'january, 1700. 61 Breda. Zyne Doorluchtige Hoogheid, denVeranHeer Prins van Oranje en Nasfau, heeft tot Raad dering van Hoogstdeszelfs Domeinen in Braband, buiten onder het Territoir van dezen Staat, aangefteld . denDEHooHeer en Mr. G W. van Motman, Rentmeefter ge en der Domeinen van Zyne Doorluchtige Hoogheid lage in de Baronnie van Breda, hebbende in die hoe- Amtedanigheid, in handen van Zyne Hoogheid den Eed naars, afgelegd. ^z. V e nlo- Den Heer Mr. Osyva/dOkkers, Scheeoen en Raad der Stad EIburg, heeft den Eed afgelegd , als Raadsheer in 't Hof van Venlo. LYST  62 NIEUWE NED. JAARB. January, 1790. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHELDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 18 January. \ Rotterdam den 18 January. by de Z. Zak. (Havee VriefeBrouw. 15 a 19^ Ta^w nieuwe Zeeuws 27335*5- dito Voer 13 a 14 <£ ——- blaauwe 26 a2tfg Zeeuwsenz. 12 a J4 oC Zomer 27 a 29 8Paardeboonen 2i>a22£ce Rogge Zeeuws enz. 21-i a aaè 8 Duiveboonen 21" a 23 Erwtpn Grauwe is a 17 SMoutwyn 8} otde3oVt. Groene 15 a 165S by den Steen. ~ witte I3 a 15 s Vlas Allerbeft 46 3 56 ft. Witteboonen kleine 20 a 25 j$; Best 36 a 4511. by 't Last.; Middelfoort 28 a 35 ft. JJoekwktt op 156 g asf^ j Gemeen 253271!. Oebst Winter 2I a 22 ^t-mmm. Allergemeenst 19 a 24 ft. ■ '■ — Zomer 20 a 21  NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, February. MÜCCXC. GELDERLAND. Z u t p h e n. Omtrend liet Wagen- en Karrenveer isZorby Burgemeesteren , Scheepenen enPHEN. Raad dezer Stad de navolgende Publicatie deti 17 dezer maand beraamd, en den 19 daar aan volgende afgekondigd: Burgemeefteren, Scheepenen ende Raad der Stad Zutphen, ten einde aan de eene zyde het fort der Voerlieden, dezer Stads Wagen- en Karreveeren bedienende, eenigermate te verbeteren, en tevens aan den anderen kant, voor zo verre zulks eonder merkelyk bezwaar en nadeel van 't VoerE werk  64 NIEUWE NEDERLANDSCHE Züt- PHEN. Ordonn wegens 't Wagen- en Karren Veer. B O R C U L O. Van een Koets of Phaëton 's Zo- werk gefchieden konne , de fuccesfivelyk voorkomende doleances over het bezwaar boven de ordinaire Vrachtloonen, op het gebruik van Voorfpan, . by de gerevideerde en geamplieerde Ordonnantie voor de Wagen- en Karrelieden alhier, van den 17 February-1764gelegd, aftefnyden; zo is het, dat Hun Edele en Achtbaare, na ingenomen advys . en confideratien der Heeren Policiemeefteren, hebben goedgevonden en verftaan, met betrekking tot het eerfte poincl:, de by de aangetogene Ordonnantie gevoegde Lyst der Vrachtloonen van Koetzen, Phaëtons, Postwagens , Chaizen en Karren , in zornmige opzichten iets te verhoogen, en mitsdien dezelve voor het vervolg op de nabenoemde Steden en Plaatzen te bepaalen, zo als by ieder in 't byzonder vermeld Raat. ARNHEM. Van een Koets of Phaëton 's Zomers f 11 : 0:0 's Winters 12 : 0:0 Van een Postwagen 's Zomers 7 : 10 : o 's Winters 8 : 10 : o Van een Chais met twee Paarden 's Zomers * 5 : 10 : o 'sWinters 6 : 10 : o Van een Chais of Karre met een Paard 's Zomers 4 : 0:0 APPELDOORN en 'T LOO. Van een Koets of Phaëton ƒ 9 : 0:0 Van een Chais met twee Paarden 5 : 10 : o Van een Chais^of Karre met een Paard 3 : 10 : o  JAARBOEKEN, February, 1790. *S »s Zomers ƒ 8:10:0 Zut- 's Winters 10 : 10 : o phen. Van een Postwagen ^ , 's Zomers 6 : 10 : o ürdonn. 's Winters 8:0: ojegem t Wa~ BREEDEVOORT. g*Jft Van een Koets of Phaëton Vur' '8 Zomers / »3 5 0:0 's Winters *4 : 0:0 Van een Postwagen 's Zomers - 10 : o : o • 's Winters J 12 : 0:0 Van een Chais met twee Paarden 's Zomers 8 : 10 ; ° 's Winters „ 10 : 10 . o Vaneen Chais of Karre met een Paard •s Zomers 6 : J° ; ° 'a Winters 7 . 10 . o C A M P E N. Van een Koets of Phaëton 's Zomers f *r! ° | ° 's Winters 21 : 0:0 Van een Postwagen 's Zomers \% ' \ 's Winters 16 : 0 * 0 Van een Chais met twee Paarden 's Zomers 11 : 0:0 's Winters „ 13 : o : o Van een Chais of Karre met een Paard 's Zomers 7 : 10 : o 's Winters 8 : 10 : o C E U L E N. Vaneen Chais of Karre met een Paard - * E a s'Zo-  66 NIEUWE NEDERLANDSCHE 2ut- ;sZo.raers ƒ 27 : o ! 0 phen. s Winters 32 : 0:0 Orchnn. C L E E F. wegens- 't Wa- Van een Koets of Phaëton gen- en 's Zomers ƒ u . K . „ Karren- 's Winters 18 : o • o ^"«/v Van een Postwagen 's Zomers ï2 . 0 . 0 's Winters l4 0 j Q Van een Chais met twee Paarden 's Zomers I0 : 0 . 0 '«Winters Ia . 0 r o Van een Chais of Karre meteen Paard 's Zomers 7 0 : o 's Winters g \ 0 ". 0 COESVELD. Van een Chais of Karre met een Paard 's Zomers ƒ ,4 . 0 . Q 's Winters l6 . 0 . 0 DEVENTER. Van een Koets of Phaëton Voor een geheeien dag 's Zomers ƒ 6 : 10 : o 's Winters 7 . 0:0 Een halve dag, 1 zy voor of namiddag 's Zomers ^ . 5:0 's Winters 5 ": 10 : q Van een Postwagen een geheeien dag 's Zomers ^ . r 0 'sWinters j :' 10 ': q Een hal ven dag 's Zomers 4 : 5:0 's Winters 4:10:0 Van een Chais met twee Paarden " Eea  JAARBOEKEN, February, 1750. 67 Een geheeien dag 's Zomer» ƒ4: 5 °Züt« 's Winters 4 '• 10 •' °phen. Een halve dag 's Zomers 3 : S ■ 0 's Winters 3 : 10 : oOrdvnn. Van een Chais of Karre met een Paard wegens Een geheeien dag 'sZomers 2 : 15 : o't Wa- 's Winters 3 • 0 : °gen- en Een halve dag 's Zomers 2 : 5:0 Karren- 's Winters 2 : 10 : oVeer. E L T E N. Van een Koets of Phaëton 'sZomers 7 » : 0:0 's Winters 13 : 10 : o Van een Postwagen 's Zomers 8 : 10 : o 's Winters 10 : 10 : o Van een Chais met twee Paarden 's Zomers 8:0:0 's Winters 10 : 0 : 0 GRONINGEN. Van een Koets of Phaëton f 45 ' 0 ' 0 Van een Postwagen 38 : o : o Van een Chais met twee Paarden 30 : 0:0 MUNSTER. Van een Chais of Karre meteen Paard 's Zomers f 24 : o : © N A A R D E N. Van een Koets of Phaëton 's Zomers f 3° ' 0:0 's Winters 35 - 0:0 Van een Postwagen E 3 sZo-  ZüTPH£N Ordo, f/eget 't Wc gen- . Kan; Vter. UI NIEUWE NEDERLANDSCHS 'sZomers - / 23 : o : o 's Winters 27 : 0:0 Van een Chais met twee Paarden m. 's Zomers 10 : o • o » 's Winters 20 : o ; o ;« NIEUWKERK. r.. Van een Koets of Phaëton 's Zomers ƒ I7 : 0 . 0 's Winters 10 . 0 . 0 Van een Postwagen 's Zomers 13 : o • Ó 's Winters ij :* 0 : o Van een Chais met twee Paarden 's Zomers n • 0:0 's Winters i2 : io : o Van een Chais of Karre met een Paard 's Zomers 8 : 10 : ó 's Winters 9 : 10 : o UTRECHT. Van een Postwagen 's Zomers ƒ 23 r o : © 's Winters z6 . 0 . Q Van een Chais of Karre met een Paard 's Zomers i2 : o • o •s Winters 13 ': 10 ! o Blyvende, voor zo verre by de bovenftaande Lyst daar in geene verandering gemaakt is, de overige Vrachtloonen op den voet by de meer aangetoogene Ordonnantie van den 17 Fèbruary 1764 bepaald en tot dus verre gebruikelyk. Terwyl eindelyk , ten aanzien van het Iaatftë poinct, Hun Edele Achtbaare hebben goedgevonden te ltatueereo, gelykerwys ftatueeren kracht de«es, dat voortaan, wegens Voorfpannea van Ry- tui-  JAARBOEKEN, February, 179°- tuisen op Hollandsen Spoor ftaande, niets meer Zotdan de'oruinaire Vracht, in conformiteit der thans phen. «eredresfeerde Lyst daar van zal mogen worden gevorderd: wordende in zo verre het gëarrefteerde Ordonn. bv het 50 artikel der meer aangetogene Oruon- wegens nantie gealtereerd, en blyvende bet daar by be-'t Wapaalde omtrend Brabandsch of Duitsch Spoor m gen- en zvn geheel en buiten verandering. . Karren. En op dat zulks tot kennisfe van een ïegelyk, peer. daar bv geïnteresfeerd, geraaken moge, zal deze door den druk gemeen gemaakt, voorts gepubliceert, en ter gewoone plaatzen, geafrigeert worden, naar behooren. Aldus gedaan en gearrefteerd in Senatu in de veertien dagen voor Petri den 17 en 19 February i7°°- Ter Ordonnantie van dezelve H. W. TOE WATER. HOLLAND. Haarlem. Met voorkennis en goedkeuring der Heeren Beftierderen wordt door de Leden van het tweede Collegie van Teylers Fondatie binnen deze Stad de gouden eerprysinde Poëzy, voor dit Jaar 1790, uitgeloofd aan de beste oordeelkundige verhandeling Over de werken van Joost van den Vondel, met dit oogmerk ingericht; om of iondig te bewyzen, dat zyne dichtkunde in-^ derdaad te gebrekkig , en zyn fmaak te grof geweest is, dan dat zyne werken tegenwoorb E 4 dig \  %o NIEUWE NEDERLANDSCHE • ar- tot patroonen van navolging zouden kunu. tien dienen: of, in tegendeel om de eere van Hem, die, in zyn ieeven, en, vooral, na zynendood, tot onzen leef tyd toe, als de Prins der Neder land; e Dichter en geëerbiedigd is, met klem vanredenen, en voorbeelden van uitmuntend/ie Jcboonbcden uit zyne werken opgezocht , tegen cTongunflige beoordeelingen van zommige hedendaagfche keurmeefleren te verdedigen. Ue verhandelingen moeten in 't Nederduits duidelyk gefchreeven, op de gewoone en genoeg bekende wyze, gezonden worden aan Teylert Fondatie- Huis binnen deze Stad, voor, of uicerlyk op den eerften April van 't volgende jaar ijyi. 'sG R A V E N H A G E. Omtrend den 25 penning, by Placaat der Staaten van Holland en West-Friesland op den 30 September 1788 geboden , is van vvege de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raaden op den a February l?9o de navolgende Waarfchouwing gedaan: f)e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en West-Friesland, allen den geenen, d,e deze zullen zien of hooren lezen falut; nadien hooggemelde Staaten, by het 16 « van hel Placaat nopens het fourneeren in de cap.Lle Lee. ning by forme van den 2; Penning, 0p den qoSeptember i78« geëmaneerd, hebben vastgefteldfdlt / de vierde of laatfte termyn van dezelve Leen ng, zonder genot van eenige pramjie, uiterlyk zo.de moe-  JAARBOEKEN, February, 1790. ?ï irioeten worden gefourneerd in de eerfte maand, na'sGaAdat in de extraordinaris Middelen van dit Jaar zou- venhA* de wezen geconfenteerd, en dat by Onze Publica- ge. tie van den 18 Augustus laatstleden is te kennen gegeeven, dat hier omtrent in der tyd nadere V\x-Waar' blicatie zoude gefchieden , mitsgaders dat op den opjchoiw. January laatstleden ter Vergadering van Hun Edele tegen Groot Mogende in de voorfz. extraordinaris Mid- a?n -5 delen voor dit loopend Jaar is geconfenteerd gewor- tenden: hebben Wy, allezints inhsreerende den \n-ntng, houd van Onze evengemelde Publicatie, nodig gevonden by deze te verklaaren, en , voor zo veel desnoods, een iegelyk te waarfchouwen, dat de vierde of laatfte termyn van het fournisfement ia de capitaale Leening by forme van den 25 Penning, door Hun Edele Groot Mogende op den 3a September 1788 gearrefteerd , zonder het genot van eenige praemie , uiterlyk in den loop van de volgende maand Maart zal moeten gefchieden. Èn op dat een iegelyk hier van behoorlyke en tydige kennis zoude hebben, begeeren Wy, dat deze alomme zal worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks behoort en te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Hage onder het klein Zegel vaö den Lande, den 2 February 1700. (Onder ft oud") Ter Ordonnantie van de Gecommie»" teerde Raaden. ; - (JVas geieekend) A. J. R O Y E R. Den Heer Eden thans Lord Auchland -\ wordt hier verwagt, om den Heer Fitsber* hert  72 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- bert als Afgezant van Groot-Brittannie bv de vbïtha- Republiek op te volgen. Het is die zeilden, die de verdragen van Koophandel van GrootBnttanme niet Spanje en Frankryk beftierd heeft, en tot (land gebragt. Een diergelvk verdrag is ook nu tusfchen Groot-Brittaame eo de Republiek op het tapyt. Dog het zal veel in hebben, een verdrag van Koophandel en Zeevaart tusfchen twee Volkeren die zo yverig en nayverig in Scheepvaart en Koophandel zyn, tot iland te brengen. n .V*" 8 february is aan het Hof van den Prmle Eriitadhouder de verjaaring gevierd van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins Karei, George August van Brunswyk VVolffenbuttel, aanftaande Gemaal van Haare Doorluchtige Hoogheid Mevrouwe de Pnnfes Frederika Louisa Wilhelmina van Oranje en Nasfau: welgem Pnns is nu in het aS jaar zyns Ouderdoms. getreden. Den 15 February was het de zestiende Geboorteverjaaring van Zyne Hoogheid den Heere Prinfe Willem George Frederik van Orange en Nasfau; des wegens wierden tenStadhouderlykeHove de pligtspleegingen van gelukwenfching afgelegd, 'savonds was er Fetlein en Bal; voorts, als gewoonlyk, algemeene vreugde en blydfchap in deze /lofplaats over den Verjaardag van dien Pnns welke den volgende dag by de Collegien van den Raad van Staate en van Gecommit- teer-  JAARBOEKEN, February, ï 790. 73 teerde Raaden van Holland en West-Fries- 'sGraland den eed afleidde, als OverRen van het venhaRegiment Hollandfche Gardes te paard. GE« • Den Heer Kevel, welke zeden het vertrek van den Graaf De Mirabel , Afgezant van zyne Sardinifche Majefteit, de zaaken van dat Hof alhier heeft waargenomen, is door hoogstgemelde Koning, tot deszelfs Afgezant by dezen Staat benoemd, en heeft in die hoedanigheid reeds zyne geloofsbrieven ontvangen. Nopens den 25 penning is nog in deze maand de navolgende bekendmaaking alhier gefchied: Uit naam van Heeren Commisfarisfen, gequalificeert tot de oproeping der Ingezetenen tot het afleggen van den Eed , ingevolge van het Placaat van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West - Friesland van dato 30 September 1788 in 's Gravenhage ; werden geadverteerd alle de refpeftiye Erfgenaamen, Executeurs of Boedelredders van zodanige perfoonen, die na het afleggen van den voorfciireeve Eed ,• en eer alle de termynen by hun lieden gefourneert zyn geworden, mogten zyn overleden, om, ingevolge,,het 4 artikel van bet zelve Placaat, ten aanzien van de termynen , die aan de nagelaaten Boedels nog refteeren, den overilag en begrooting van het zuiver beloop der waarde van dezelve refpeftive Boedels op nieuw op te maaken, en den voorfchreeven Eed af te leggen; zullende ten dien einde dezelve Heeren Commisfarisfen op het Stadhuis alhier vaceeren de laatft'e.Vrydag dezer maand February, en zo vervolgens van ieder maand , des voorraiddags van elf tot. twaalf uurcn. Op  H NIEUWE NEDERLANDSCHE ** Gra- Op den laatften dezer maand February ontvenha- vongen Hun Hoog Mog. met eene postboden os- van derzelver Afgezant den Baron Fan Haaften de tyding, dat Zyne Roomsch-Keizerlyke Majefteit Jofephus II. op den 20 dezer maand February, in den nanagt is overleeden. Wylen Zyne Keizerlyke Majefteit was geboren den 13 Maart 1741; Roomsch Koning geworden den 27 Maart 1764; gekroond den 3 April daar aan volgende, en volgde den Keizer Francois I. als Keizer op den 18 Augustus .765, en beftierde de Monarchienazyne Moeders dood,dat is zedert den 29 November 17Ü0, geduurende 9 jaaren, 2 maanden en 22 dagen Zyn er Keizerlyke Majefteits eigenlyke Doopnaamen waren Jofephus JJenedi&us Augustus. Zyne eerfte Gemalin was Ifabella, Infante van Parma, met dewelke hy trouwde den 6 October 1760 en die den 27 November 1763 ftierf; de tweede Gemalin was Jofèpha Maria Walpurgis , Prinfes van Beyeren, gehuuwd den 22 January 1765, en overleden den 28 Mei 1767. Zyn lyk bleef tot den 21 February in het fterfvertrek, en is toen in de Hofkapel ten toon gefteid. Geene afftammelingen nalaatende, volgt Hem nu zyne Oudfte Broeder iLeopold II. op. Van wege het Dichtlievend Genootfchap is de navolgende bekendmaaking gedaan: De  JAARBOEKEN, February, 1700. 7J De Beftuurders van het Dichtlievcnd Genoot- 's Grafchap in 's Gravenhage , onder de Spreuk : venha- Kunst liefde [paart geen vlyt, hebben, nanaauw-gk. keurig onderzoek van de tien ingekomen Prysvacr- zen, behelzende: Progr. van t GODS GOEDHEID ZICHTBAAR IN AL DichtHET GESCHAPENE, lieyén? Cenoot- vier derzelver, getekend met de Spreuken: fchap. No. i. Zy is boven onze bevatting. 4. God is Liefde. J O A N N E S. beginnende in den aanhef, alzo 'er meer DichtftukIcen met deze zinfpreuk ondertekend zyn: Het Lied des Serafs rolt enz. * 7. De waereld hoor' en volg' wyn zangen Met Amen, Amen na! LXXII PSALMBERYMING. En 9. Eert zy den Almagligen! in nadere overweeginge genomen , en , op den twintigften van Sprokkelmaand, in hunne Vergadering, met voorkennisfe en in tegenwoordigheid der Hoogaanzienlvke Befchermheeren, den gouden eerpenning ter waarde van vyf en twintig dukaaten, eenpaarig toegeweezen aan het Vaers , ingeleverd onder de Spreuk hier boven gemeld: God is Liefde. J O A N N E Sen, her.*-- «••'"- ■■.. .  7.6 NIEUWE NEDERLANDSCHE *$Gra- en, by meerderheid, den zilveren Eerprys aan het ven ha- Vaers, onderteekend ce. Zy is boven onze bevatting. Progr. vah 't mitsgaders nog eenen tweeden zilveren Eerpenning Dicht- aan het Dichtftuk, met de Spreuk, lievend Genoot- De waereld hoor' en volg' myn zangen fchap. Met Amen, Amen na! LXXII PSALMBERYMING. Terwyl Beftuurders ook nog beflooten hebben, om het Vaers ondertekend: Eere zy den Almagtigcn! Als een Accesfit met 's Dichters naam, indien dezelve zich gelieft bekend te maaken , te laten drukken. By de opening van het verzegeld Briefje, by fietmet dea gouden Eerpenning bekroonde Vaers gevoegd, is bevonden, dat de Dichter daar van* was: Den Heer JAN JACOB VEREÜL, te Amfterdam. gelyk voorts zich als Dichter van het Vaers, geteekend: ö Zy is boven onze bevatting. aan het welk den zilveren Eerpenning was toegewezen, bekend gemaakt heeft, de Secretaris des Genootfchaps: JOHANNES MATTHEUS SOBELS. waar op zulks ook, uit het by dit Vaers gevoegde briefje, gebleken is. Zullende de briefjes, by het derde en vierde bekroon-  JAARBOEKEN, Teb rüary, ï 750. T 7 j 'kroonde Vaers gevoegd, niet geopend worden , voor dat de Dichters, binnen veertien dagen, by een' brief, aan ohannes Mattheus Sohels, Secretaris dezer Maatfchappy, daar toe vryheid hebben gegeeven in welk geval die Vaerzen met hunne iaamefi zullen gedrukt en anders de briefjes gelyk omtrend alle de overige gefchied is,ongeopend verbrand worden. , „ Voords wordt wederom beloofd een gouden Eerpenning van vyf en twintig dukaten , voor den Dichter van het beste Nederduitfche Vaers, behelzende : Be Nederlaag van Sanherib,voor Jertifalcm. en een zilveren Penning, van gelyke groote en mum te als de gouden, voor den Dichter, wiens Vaers het bestgekeurde naast by zal komen. Moetende de Gedichten voor den eerften var Louwmaand 1791, aan bovengemelden Secretaris Johannes Mailheus Sobds, gezonden worden; er blyft voords alles op den voet, als in voorige bekendmaakingen is gefteld. Voorburg, Den 3 dezer maand overleedt alhier in den ouderdom van 101 jaaren en elf maanden Johan Michiel Moet, gegageerd Sergeant, welke zedert het Jaar 1728 het Land gediend heeft, meest onder het Regiment van den Generaal Lezve, nalaatende eene Weduwe van 80 Jaaren, met welke hy 73 Jaaren in den echten Raat heeft doorgebragt. f Lev- 'sGra- venha- Progr. van 't Dïcht^ lievend Genootfchap.  7* NIEUWS NEDERLANDSCHI L- e y © e n. Ley- ben. » < t t c^T u?eeren van den Gerechte dezes Stad, hebben, op voorftel van Heeren Burgemeefteren, op den 6 dezer maand February den Heel en Vroedmeefter A. Soek, aangefteld tot buitengewoon Stads Vroed' meefter en Prseleétor in de Vroedkunde. ' Den 5 February deedt de Hoog Eerw, Hoog Geleerden Heer J. W, te Wat er S. s. Theol. Doét. & Prof. Ord. eene redevoe11% «r aflegging van de waardigheid varr Reétor Magnificus dezer Univerfiteit, waar yan het onderwerp was: De Theologo EruJf°* °l °?f den Geletterden Godgeleerden. Als RecUor Magnificus is opgetreden de Hoog: Geleerden Heer F. % Voltelet,, Med. Docf. en Med. Prof. Ordin. aan deze Univerfiteit, mitsgaders tot Secretaris van den Academi' fchen Senaat aangefteld , de voornoemde Hoog Geleerden Heer J. W. te Water. * -Zyn£ £00*luchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder heeft met Hoogstdeseelfs jongfte Zoon Willem GeorgeFr e der ik, Prins van Orange en Nasfau :en keer herwaards komen doen, en met leszelfs beide Zoonen den Erfprins en weeden Erfprins, de bovengemelde p'legige redevoering bygewoond. Den Heer J. W. te Water, heeft de Vorfte- Ij»  JAARBOEKEN;, February, ijgo. 79 lyke perfoonen op het middagmaal onthaald. LierTe voren,en nog laatst*in ons Rukje van de afgelopens maand January ,gayen wy verflas- van de zaak van den Hoogleeraar Mr ji* Voorda. De Stad Gouda bragt omtrend hét formulier van den eed op de Confhtutie of reaeeringsform, ter vergadering der Staaten van Holland en West-Friesland, op den .4 dezer maand February nog eene Verklaaring uit, welke gekend kan worden uit het navolgend EXTRACT uit 'de Wdutie van ' ' de Heeren STAATEN van HOLLAND 67. WEST-FRIESLAND , in Hun Edele Groot Mog. Vergadering genomen op Woensdag den 24 February 1790. De Refolutien op den 30 der voorleeden Maand cenomen, zyn gerelumeert,en na voorgaande DE aticn gLreftecrd. En hebben de Heeren Gedeputeerden der Stad Gouda dat zy Heeren Gedeputeerden op den 3? der atgelopene Maand January geen «rugg* hadden gemaakt, om conform het gedeclareerd fystema San de Heeren hunne principaalen, te concureeren tot den fubftantieelen inhoud van het General Declaratoir der Staatsleden tot ger«tftdbng der Heeren van Amfterdam nopens de interpretatie van het Formulier van den Eed op de: Con ftitutie der Hooge Regeering, en het Erffla hou derfchap van deze Provincie, gearrefteer den 15 February 1-88, en omtrent welk Formulier otfcfaoon in zeer 'duidelykebewoordinge vervat, en  Ley- den. Nadei Declaratoirvan Gouda nopens den £( op de Conjlitmie. %o NIEUWE NEDERLANDSCH'E dus geenderlei interpretatie behoevende, zy Kce* ren Gedeputeerden echter als nu door de Heeren hunne principalen expresfelyk gelast waren, om ten' ■ overvloede by deze gelegenheid te declareeren, dat de zin en meening van hetzelve Formulier deze is: dat by den Eed wordt bezvvooren, eerst en voornaamentlyk de Souveramiteit der Staaten van Holland en West - Friesland ; en in de tweede plaats, dat men erkent, dat het Stadhouder Gouv/verneur-Kaptein en Admiraalfchap Generaal een onaffche;delyk deel is van de wettige Regeeringsform, en wel erttyk in het Doorluchtig Huis vair Orange, zodanig als hetzelve in den faare 1747 is opgedraagen, en by den tegenwoordige» Hee? Erritadhouder in den Jaare 1766 aanvaard: En dat fpeciaal de duisterheid , welke zommigen m de woorden met hetErffladhouderfchap , voorkomende in het Eeds Formulier van den 15 February 1788, hebben gevo«iden of willen vinden, niet reëel maar chimericq is. Doch dat ,gelyk zy Heeren Gedeputeerden door hunne accesfie tot het voorfz. Generaal Declaratoir van den po January laatstleden, geen ander oogmerk hadden gehad, dan het conftateerender voorfz. door de Heeren van Amfterdam geproponeerde en hier vooren geadopteerde interpretatie van het Formulier van Eed op den 15 February 1788 gearrefteerd, de Heeren hunne principalen nodig hadden geoordeeld | om, onder inliEefie van hun Declaratoir, op den 23 November 1787, en van hun nader Declaratoir op den 9January 1788, als nu by dezen te doen blyken van voorfz. oogmerk en intentie, waar mede van hunnentweege op den 30 January laatstleden tot het voorfz. generaal Declaratoir i3 geconcurreerd. Dit nader Declaratoir van de Regeering, Jer Stad Gouda van 9 January 1788 , in» voorfz»  JAARBOEKEN, February, i?9°. 2* voorfz. Refolutie omtrend het einde gewaagd, was van dezen inhoud; Nader PROTEST er^DECLARATOIR der Stad GOUDA. De Heeren Gedeputeerden der Stad Gouda, hebben ingevolge hunner referve van den 23 hatstleden! op de Refolutie , ten zclven dage genomen, concernerende onbepaald bezwee ren van de tegenwoordige Kegeenn^jo, m dei Seren Staaten dezer Provincie, un naam en op fpecialelast van de Heeren hunne ^«cipaalen, ter Vergadering van Hun Edele Groot Mog. ge- deDateweigemelde Heeren, hunne Principalen, bY derzelver Refolutie van den 3 December laatsleden niet alleen, ten vollen, hebben geapprobeerd al hetgeen door derzelver gedeputeerden, nopens deze materie , ter Vergader g is vexricht, en, in Specie, het, door bun Gedeputeerden op den 23 November laatstleeden geSfereerd Protest , zo als hetzelve is liggende; maar dat ook voorn. Heeren Pr.ncipaalen ten Sften zyn gctrotFen wegens de overhaaste ï oP welke de overige Leden van Staat Sben kunnen goedvindenom , ^nder eeng ïe-uard te liaan op de mltantien dezer Stadl als hun integreerend Mede-Lid, ten einde dit es. femieele poinct, de Conftitutie van den Lande SS,Palvoorens mogte commisfonaal gemaakt en door een bchoorlyke .Staats- Commisfie onderworden, 't gezegde poinft met alleen1 finaal, maar zelfs zonder Refumtie, te concludeeren, Sef tegenftaande het Protest van voorfchreeve fipdeouteerden, gedaan op expreslc, enter Ver, ffingTo^eleczene last hunner Princpaaen. S S dlerhalven gemelden Heeren Princ.paalen, Ley» DEN. Nader Declaratoirvan Gouda nopens den eed op de Conftitutie.  8a NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- dkn. Nadei Declaratoirvan Gouda nopem den ee op de Conftitutie. volftrekt nodig eordeelende, om van hunne waare gevoelens in deze, ten allen tyde, ook uit de Refolutien van Hun Edele Groot Mog. te doen, btyken ., terftojjd zouden toetreeden, tot het ei, gentlyk poinct in questie, te weeten, het onbepaald bez",veeren bovengemeld , indien niet de form en manier, welke aanleiding gegeeven heeft tot het Rapport, waarop deze Refolutie is gefundeerd , en vervolgens geconcludeerd, hun { zodanig was voorgekomen , dat dezelve eenig voorafgaand detail v*feisehte. Dat zy dierhalven , met relatie tot dit voorlopig maar met de zaak zelve congruerend, en dus zeer esfentieel Poinct., moesten noteeren. Dat het in allen opzigten evident en klaar is, dat , op de Propofitie van de Stad Rotterdam, in dato 22 September 1787, Pifcfidetw en Raa. den van den Hove gelast zynde te examinceren de verfcheidene Declaratoiren , Propofitien en Voordragtcn, enz. door Schutteryen, Genootfchappen enz. gedaan, dezelven, vervolgens, in een Misfive, in dato 25 September laatstleden, hebben gerefledteerd , dat zekere bekende Acte van ITerbindenis, by eenige Regenten, op 8 Augustus 1786 te Amfterdam aangegaan, behoorde geconfidereerd te worden als de oorfprong, immers als de hoofdoorzaak der toeneeming dier Adresfen, zich, by dezelve Misfive, uitlaatcnde omtrent de uitvverkinge en confequentie yan die verbintenis. Dat, hier na, op den 26 September 1787 gerefolveerd zynde, dat dit gedeelte dier Misfive zoude werden geëxamineerd door de Heeren vaii de Kidderfchap en verdere Hun Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot het groot Bejbigne, met Commisfarisfen van den Hove , om de Vergadering daar op te dienen van derzelver confideratien ea advys, vervolgens, op den 18 October, door de Heeren van. de Riddcrfchap en verdere Hun Ede-  JAARBOEKEN, February, 1790. «3 FJeïe Groot Mog. Gecommitteerde tot de zaakcn £ vdn de 'jultitie, na alvorens, met Commisfarisleu DE van den Hove geëxamineerd te hebben voorfchreeve Misfive . is uïtgebragt een Rapport,jV waar van het eerfte poin<2 (het geen Heeren Ge- j) committeerden van Advys waren dat by Hun Ed. r(, Groot Mog. zoude behooren te worden ge-re-.y, folveerd,) in zig bevat eene opgaave van denQ Eed, door alle de invidueele Perfoonen van de m Stem in Staat hebbende Leden, en derzelver^ Mi- (h nisters te dom; terwyl de overige poinclen directe 0, hunne relatie hebben tot de Acte van Verbintenis C zelve. ** Du uit deze eenvoudige voordragt, d-«s ten fclaarften confteert: , i. Dat hetBefoigne, het geen gecommitteerd was tot onderzoek" van zekere Yliïe van Verbintenis .zig binnen de juiftebornes van zyne qualifkatie niet heeft bepaald, zodra hetzelve aan Hun Edele Groot Mog. heeft gefuppediteerd eenen Eed, waartoe alle dc Leden van Hoogstdenzelven zich zouden moeten verbinden , en dus niet alleen zulke Leden, op welke de fufpicie zoude kunnen vallen, van door hunne tekening van voorlchreeve Acte van Verbintenis, eenige verandering in de Regeeringsform te buteeren , maar zelfs ook die Leden , welke nimmer of nooit -eenig part of deel aan voorfchrceve Acte van Verbintenis gehad, en, in tegendeel, door hunne handelingen getoond hebben daar van ten uitertsen afkeèrig te zyn. Eene daad, zekerlyk, welke niet zal kunnen nalaaten de bevreemding van eene onbevooroordeelde posteriteit na zig te trekken , en , daar door, een ingewikkeld foupcon, indien met eene onverdiende vlek legt op alle de Leden van de llltiltre Vergadering van Hun Edele Groot Mog. zonder eenig onderfcheid. 2. Dat, hoe zeer, buiten twyfel, aan het DeF 4 par- ÏYTS. ider -,clatoirn 'iiida pens ■n eed de onfti•■tie-  Ley- den. Nader Declaratoirvan Gouda nopens den eed op de Conftitutie. 84 NIEUWE NEDERLANDSCHB parlement van een Befoigne, tot de, zaaken van jutitie, met Commislarisfen van den Hove, wei behoort een onderzoek over het wederrechtchkè en ftrafüaare en het geen in dusdanig- een Jiïe yan Verbintenis mogt gevonden worden, echter m geenen deelc (gelyk ook door Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam, niet onduidelyk, is te kennen gegeeven,) tot deszelfs Departement! ipeclecrc een onderzoek , in hoe verre het in deze tyd nuttig en nodig zy, dat alle Resen- partement van een Befoigne, tot de. zaaken van jutitie, met Commislarisfen van den Hove, wei behoort een onderzoek over het wederrechtchkè en ftrafüaare en het geen in dusdanig een Jiïe yan Verbintenis mogt gevonden worden, echter m geenen deelc (gelyk ook door Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam, niet onduidelyk , is te kennen gegeeven,) tot deszelfs Departement! Ipeclecrc een onderzoek , i„ hoe verre het in deze tyd nuttig en nodig zy, dat alle Regenten en derzelver Ministers van nieuws eene tonfiitutioneele Eed afleggen, even min als de opgave der zaaken, en bewoordingen van zodanig^ Eed: welk poindc- natuurlyk, eerder het ob?ecl der recherche van een groot Bcfoignc, en wel " geyoegelykst, (zo als het de Heeren hunne Pnncipaakn toefchynt,) met de Gecommitteerden, tot onderzoek der generaale Volks reprefentaiiehzó. behooren uit te maaken. Dat de Heeren hunne Principaalen vermeenen dat weinige en misfehien geene voorbeelden van diergelyke handelwyze in de Registers van Hun Edele Groot Mog. zullen te vindeu zyn; even. zo min, als dat, in een zaak, welke de Confiitutie van de Regeeringsform • en het politica Staatsgeftel van deze Provincie aanbelangt , Commtsfansfen van den Hove tot zodanige Delibera, tien van Hun Edele Groot Mog. zouden gcad' mitteerd zyn; hebbende, in tegendeel , de wvze, doordenkende en kundige Voorzaten altvd begreepen en by plegtige Refolutie geftatucerd dat het Pohtique en Judicieele van elkandereiï behoorde gefcheiden. te blyven, en aan den Hove geene invloed pp de Politie, zo ten opzigte yan Hun Edele Groot Mog als van derzelver mtegreerende Staats-Leden, behoorde te worden gegeeven; zo als dan ook, daarom, de Inltructie van Heeren Gecommitteerde Raaden en die yan de Heeren Raadpeiifi.oiiarislen in der tyd s  JAARBOEKEN, February, 1790. 85 tyd , (welke hier tot eene cynofnre vaa den I Eed, byzonderlyk worden geallegueerd,) buiten 1 alle concurrentie van het Hof Provinciaal zyn. geformeerd, en gearrefteerd geworden. 1 Dat dus aangetoond zynde , dat het poincT; 1 van eenen Eed, ook door zulke Regenten, wel- / ke geen het minfte deel deel hebben gehad aan \ de Adte van Verbintenis, nog gedemandeerd is < geweest, ten fme van onderzoek aan het gfobt • Befoigne, nog een object van deliberatie konde < uitmaaken van het' Befoigne tot de zaaken 'van 1 fjujlitie, met Commisfarisfen van den Hove, en.1 'het daar by van zelfs fpreekende, en in corifesjo 1 zynde, dat elk Lid van Staat het recht heeft te vorderen, (zo als de ordre van de Regeeiing ook medebrengt,) dat inzonderheid zodanig een csfentieel en de Conftitutie raak end' poinct, als is het doen van dusdanig een Eed, alvorens het object uitmaake der deliberatien van een, daar toe expres aangelegde Befoigne, dien ten gevolge, in de Vergadering van de Vroedfchap van den 29 October laatstleden, welgemelde Heeren hunne PrifiëipaaBeri met het grbotfte recht hen Heeren Gedeputeerden hebben gequalificeerd om te infteeren,' dat dit poinct van den Eed, gemaakt wierde eommislbriaal} ten einde het zelve bedaardelyk té onderzoeken „■in een daar toe gedecerneerd Befoigne, om, ,, als dan na uitgebragt Rapport, en, daarop erlangde last, tot het poinct'der bcccdiging tc concurreeren:" Terwyl veniers het overigi van dit Rapport (voor zo' ver naménlykHet zei ve relatief tot dcstöe yan Verbintenis is3) gcftelc is in de handen van Hun Heeren Gedeputeerden, om met de overige Leden der Vergadering t< procedeeren , met avanceering, of infehikkinj der nodige remarques, tot de conclufievan dien Dat ,• door welgemelde Heeren hunne Princi paaien het illegaale, overhaaste en inconftitntio F 5 nee -EYIEN. ^adcr. )cc laat oir an roiidi lopens ïen eed p de Jon/ldutic*  Leyden'. Nada Declaratoirvan Gouda nopens den eet op'de Co u/li' tutie. U NIEUWE NEDERLANDS CHE neele, relatif dj form en w^r, welke : d:ng.gegeeven heejl tot het uitbrengeni va*mS Report, waarop deze Refolutie gefundeerd en • zedert: geconcludeerd is, aangetoond zy, dezy hier, mede zoude overgaan tot het Holfdpoin® waar over byzonderlyk deze aantekening7 motst .roulceren, te weeten tot den Eed zetvJ, zo als ■die namentiyk, fy Hun Edele Groot Mol op den 23 November laatstleden by meerderheid was g£ f conctudeerdgeworden. ■ ■ & d^LfL^? PrindPaalen hun Gedeputeerquecra! 1 t£n dezen te moete« «mar- Dat zy Heeren Principaalcnj even zo zeer en ruim zo fterk als een der anderen Staatsleden overtuigd zyn, van het gefaifonneerde, cn iioodzaakiyke, en dus ook, elk ogenblik zonder de: minfte uitftel, gereed zyn , V met' dnurgeftaafden Eede tf bez weereu de conferva. tic, eti het maimien van de Siadhouderlyke Reseenng., .en wel in 't byzonder, zodanig als dezelve, volgens Commisfie op den 27 February 1766 erflyk, en op den voet der Refolutie van 16 November .1747 voor zyne Doorluchtige Hoogheid , den tegenwoordigen Heere Prince van Orange en Nasfan .. is gearrefteerd, en waarop Hoogstdezdye den 8 Maart daar aan volgende is beeedjgd, en in zyne Charge getreeden; confidereerende de Heeren hunne Principaalcn (om de woorden van Heeren Gedeputeerden van Eiikhuizen, by derzelver Propofuie van. den 3 October laatstleden te gebruiken,) de Stadhouderlyke Regeering op den voet bovengemeld , 3, als een Conftttutie, waar mede de Provincie ifaan of vallen moet," en wenfehende niets meerder dan dat, door het eens vooral bezweren en daar dóór onverbreeklyk confolideeren vantdte Conftitutie, zo veel moogelyk gewasyemeerd worde, dat niet wederom op zyne fun- da-  JAARBOEKEN, February, 175a. $7 chmente wasgele-het Stadhouderfchap erflyk L ongedrag^ aa" , en vastgemaakt m het Door-D ■ïSÏÏÏtqtStdoSi van bovengemelde. Eed, zYv ook even zo min hxfiteercn, omme te k^rep C T %uwciniuh yan de Staaten; daar zy nimmer,, feS neTS^' inftemmen dat de vol-, Ste independentie van deze Provincie de 0 vaste hoekfteen en zekere waarborg der zo ge-( wenschte en gezegende Vryheid moet blyyen , io zeer zy echter niet kunnen ontveinzen, dat dï ten hunnen opzigte minder dan by een ante: Staats-Lid of Leden (door welke geen hulde en trouwe aan de Staaten van Holland als Hooge en Souverainc Overheid van deeze Landebczwooren wordt,) nodig zonde zyn, daar deze hezwëenng meerder als eene regtie of herhaalïng, dan als een nieuwen Eed by aan moet g eouüdereerd worden, alzo elk Vroedfchap g Hunnen Stad, dit volgens den ouaen en piimiti. Ve Vroedfchaps Eed, reeds bezwooren heelt en vorders moet bezweeren. V Edoo-, dat deze twee deelen van den Eed yastftaande, welgemelde Heeren hunne Pnncipaalen voor het overigeperjijleeren, om, „ zonder een prxalable bepaaling der vague bewoordingen " haare ie^enwoordige Regeeringsform, en zon" der dat, alvoorcns duidelyk zal weezen gejixeeni " en bepaald, waarin {buiten de So-uverainUcit " der Staaten, en buiten het Stadhouderfchap, * Kaptein Generaal en Jdmiraal/chap als waar * nopens geen het minfte. gefchil is,) de jegens, woordigc Regeeringsform van Hun Ed Groot Mog. berta:1' het onbepaald gebruik en vast. Rellen dier queftieufe woorden, 111 eenen Lonptntioueele Eed, niet alleen zeer inconftitutionee EVEN. laderkck'Htt oir m ou da . opens 'en eed 0 de '■onfii-i itiCy \  83: NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley. en ongenoegzaam te confidereeren, zo ras een in Den. tegreerend Lid van Staat, explicatie van dezel ve. verzoekt, en zyne gemoedelykc onzekerheid Nader ten dien opzigte betuigt, maar ook van de ver Decla- vooruitziendfte,allerhaglykfte en nadeeligfte ee ratotr volgen. 6 c *=e van Dat zy, na hunne begrippen, in geene dee- Gouda leiv deze woorden als niets beteekeneude kunnen nopens aanzien , nadien als dan, de Leeden van Hun den eed Edele Groot Moe. geene zwarigheid zouden moeop. 4e ten gemaakt hebben, dezelve eenvoudig te roTeeConfu- ren; zo als dit m.de aqor Heeren Gedeputeerden wttc. dczerStad, ter Vergadering was aan de hand Z geeven , indien men, namenlyk tot geen Commissoriaal, én daarin, te onderzoeke nadere bépaalmg wilde overgaan, en dezelve woorden overtollig of mets beduidende mochte achten Dat ook de' Heeren Principaalen de meêrgemelde woorden niet koude befchouwen als een copulatie van eenen Staats, en Stadhouderlyke Regeeringsform , en alleen op dat poinct en gros zyne betrekking te hebben, dewyl als dan mallen gevallen, ten minfte in de extenfie , de rangichikkmg oer woorden geheel anders had belmoren te zyn; zo dat dezelve inhielden het bezweëren van eene belofte, om de Souverainiteit der baaien in het particulier de Refolutie van Hun Edele Groot Mog. van den 16 November 1747 op hel Erfftadhoudeffchap, Kaptein en AdmiraVlJchap Generaal genomen, en dus, haar tegenwoordige regeringsform , in alle haare déeIen te helpen conferveeren en maintineeren : ia welke gevalle de Heeren hunne Principaalen zo veel zwarigheid niet zouden hebben gemaakt om den Eed, op dien voet te doen, alzo die woorden dan zekerlyk alleen hunne relatie zouden hebben tot eene gecombineerde Staats, en Stadhouderlyke Regeering, niet anders dan eene evplicatte dtvzdve behelzen en volkomen coincedee-  JAARBOEKEN, Febrttary, 1790. 89 ren met den zin, en bewoording, welke door de LetVroedfchap van Enkhuizen, by hunne Propöfi-dew. tievande,- 2sOctober laastleden gebeezigd wordt. D&nufc tegendeel, 4* f^^l^S y*« elkattderefi^ehed en al, af gezonder de P ometen in deze Eed voorkomen; namentlyk: 1. de Sou-1 at oir ler fnïteii der Stoeten, *• Haar* (dat: is> der van Staaten) Regeringsform, en 3. het Erffadhou- Uuda ^DatTet dus odk in deze betrekking is , óxt deneed. deHecren Principaalen, by derzelver eerite last op de aan Gedeputeerden gegeven, gemeend hebben, Lortfliaan hunne Mede-Staatsleden te moeten doearn-tutte. wen waar in de jegeny/óordige Regeeringsform %r Haren Staaten beftondef en teffens te vorderen dat alvorens het ongedetermineerde en diuftere in die bewoordingen voorkomende, by een Commisforiaal onderzogt wierde; beroepende wel ■ gemelde Heeren by die last zig inzonderheid op de Propofitie van-Enkhuyzen, het welk toen vooro-eflaa°-en had, by het bewuste vertoog, (van Kidderfeifap en Steden) in dato a6 Oêtober 1587i voor de oprechte Conftitutie der Regeerinpform 'dezer Provincie te perfifleeren, eene propofitie, die, handende de deliberatie over den Eed gedaan wordende, immers (hoe men ook over het bovengemelde Vertoog by de Leden mogt denken,) onder anderen de natuurlykfte gelegenheid verfchafte omme over deze materie met den anderen te befoigneerert en de ongetermineerde bewoordingen in den que'ftieufen Eed te expliceeren; te meer , daar immers die Regeeringsfonn eens zal moeten bepaald worden,en, om het zagtfte te zeggen,niets onregelmatiger, niets gevaarlyker is,dan eerst, te ■> weer en, 't geen men of niet of op verfchtllende ivyre kan yenlaan, en naderhand te verneemen 9 7/oc men, eigenlyk, dien gedaanen Eed had behooren te begrepen. . . Dat ondertusfehen de Heeren hunne Principaalen m  jjo NiEÜWE NEDERLANbSCHfi Ley- len, niet dan met leedweezen veiftaande dat oiiDen. danks alle devoiren, welke door derzelver GedeNader P™""*01,ter, Vergadering wierden aangewend , T)rrZ ondanks alIe de door hu» gemaakte argumenten r7tn r (tcndeerende onder anderen ter betoog der verimoir ichülende wyze, waarop men der Staaten Regeert ringsform telkens pleeg te interpreteeren, de onKjroum beiien welke die differentie van begrippen over !„w het Vaderlaild gebragt, en 't zelve op den Oever Z 1 van zy"en oorgang gebragt hadden, en der ook f" daar Ult refulteerende necesfiteit, tot prsalable Y'IJti- bepaaling der queftieufe woorden,) de Leden van vutte. Hun Ede{e Groot Mog zonder dk argümentatii. te refcontreeren, bspaald bleeven om tot de conclufie voort te gaan, evenwel, met zeer veel o-enoegen hadden gezien, dat Heeren Gedeputeerden der Stad Rotterdam, na dat de Deliberatien over dit Poinél eenige dagen gefurcheerd waren , op den st November 1787 gefuppediteerd hadden , een Confiliatoir tendeerende om, met uitlating der queftieufe ongedetermineerde woorden te bezweeren, 1. de Souver ai niteit der Staaten. 2. Het gezag van de Leden en Steden , zo als zulks by het vertoog (van Ridderfchap en Steden) van den Jaare 1587 is befchrecyeu, en 3. het Erfftadhouderfchap; zo als dan ook welgemelde Heeren hunne Principaalen direct, en zonder eenig dilayby de nadere last, vervat in derzelver Refolutie \an den 23 November 1787, hen Heeren Gedeputeerden hadden „ gequalificeerd „ om zich (ten blyke van hunne zucht tot har„ monie en om zo veel mogelyk aan de gevoelens ,, der andere Staatsleden te gemoet te komen, onder inhajfie nogthans van derzelver byzondere gevoelen, relatif het inconftitutioneeïe dat „ diergelyk een Eed, by gelegenheid van de de„ lïberatieö over eene Acte van Verbintenis geïh,, troduceerd,en niet eerst volledig byeene Staats s, Commisfie onderzochten bepaald wierde,) met i, het  JAARBOEKEN, February, 1790. \\ 4, het voorgeflagen Conciliatoir van Rotterdam te ] kunnen conformeeren , indien hetzelve met ; eenpaarigheid van alle 'de Leden mogt gegoti-' teerd worden." Dat de Heeren hunne Principaalec hier toe wa- „ . ren gemotiveerd door de volgende redenen: . 1. Om dat, na het inzien van dezelve Princi- . paaien, het voorfz. Conciliatoir aan de by deze , Stad gemaakte zwaarigheden, relatif het al te ge- . heraale en onbepaalde yah den Eed voldoet; ter- ( wyl liet verders ook in zo yerre coincideert met, den geproponeerde Eed van Enkhuyzen, dat de , zelve door alle Amptenaaren en Schutters kan l worden geprefteerd ; het geen dan ook ten natuurlyke gevolgen zouden moeten hebben, indien dezelve mogt geconcludeert worden, dat Regententen en Ingezeetenenen aan een en dezelve Eed zouden verbonden zyn, voornamcnlyk daar de meefte Regenten in de Steden veelal voor hunne aanftelling Leden der Schutteryen zyn, en vorders veele derzei ven , het zy voor, hetzy na hunne aanftelling tot Regenten , als Amptenaaren tot het prefteeren van dien Eed gehouden zouden weezen. 2. Om dat het zekerlyk niet te ontkennen is, dat het bezweeren van de woorden hwejegenwoordige Regeeringsfonn, (als reeds te meermaalen gezegd is,) veel te generaal zynde, en niets bepaalende , den vrye loop aan alle Suftenuen 9 en teffens, ongedecideerd laat, wat de waare Regeeringsfonn zy, zullende natuurlyk ieder, ingeval men tot het doen van zo een onbepaalde Eed kan geconftringeerd worden, fuftineeren, dat het aan hen zelfs ftaa, te bepaalen, wat de waare Rege■Hngsform uitmaake , het welk dan altoos, wanneer"hier over disfentie mogta ontftaan, alleen van de meerderheid afhangt. Al het geen nog des te meerder ftringeerende is, wanneer men in oogenfehyn neemt: ï. Bat 3en. Nader' declaratoir de Oonfli-iitie.  9an Jrouda lopens len eed ip de 'Jonfiitutic*  J>.YDEM. Nader Declaratoirvan Gouda nopens den eeci op de ConjliWie, i 93 NIEUWE NEDERLANDSCHE lcgueerde woorden, iegeny,oordi«e Relee ^WHen hnclen Landt vföfS veSen' ni^fo^ °P «"^^aare gronden te vestigen, ook als nog, by deze vredelievende , pnncipes.onveranderlyk , volhardende^,geen zwa! ngheid maaken te declareeren , dat zV hoe zZr ten volleed.gfte overtuigd van de weeheid Wnl le eener, buiten hunne concurrentie, genomen Refolutie over de Conffitutie, echter,'c„ op 2fe zelve genomen, het eene onaangenaaine veipliX telg achten, zich, hunnes ondanks, Tn ?£vfl gebragt ft! zien, van tegen de woorden S reri\ ^Ter'TforZll te ™eten profeltee. S V £ y ScleSe«he"i» dat de SouvereiniaLlt I r?Un' en de Refolutien op het Erfftadaouderfchap, genomen in i?47 £n i766 bV de overige Leden op nieuw ftaat TeLoorl te lol reS" ™Tk' h" Tlk' in aWraao, geconflde. reerd, zo zeer met hunne principien ftrookt, dat iS,mH,P."0egf ^Hen 2^n> « ook medewS! voor JrJ ^ d°°r «Sezeetenen, eens Sateerï'woV* gC»ft? ^ . Dat zy, dierhalven, tot eene nieuwe blvk van gen om hier aan te gemoed te komen, en ze veel m hun is te pravenieeren , dat, no'- de Re- L0 lntiennoP ft £* de,n ** NovemSïenol men nog den Led zelfs, door eeniee hoce- nawvleCiftn-' i°f friV0lc pSS?i?S6 liunneyHe "/^ gCnfakl vvorde»' d« I hébben ^l?/^tPUtee^eH ' diredi' en «pmi hebben gelast, door deze jmnteekening in de Np-  JAARBOEKEN , February, 1790. 99 Notulen van deze Vergadering, voor de poste-] ritÉ^ wdgemT'leeren hunne Principaalen1 onder. inhW van het Protest, door hun °Gedeputeerden gedaan, op den n ^vember laanleden, en van het voor en gededuceerde, re-, latifde inreguliere en inconflitutioneek form en ■ manier , waarop-de voornoemde Reoluite van den , 23 November is geconcludeerd, echter ter voor. kooming van alle verdere onaangenaamheden,, in een tyd, waarin de rust en eendracht zo hoog-, nodi» is, tot herftel van het gedelabreerde en •waar in de gemoederen door wederzydfche twisS" et verder behooren van eikanderen verwyderd maar in tegendeel, tot onderlinge harmonie en vriendfehap na de zo gelukkige plaats gehad hebbende omwending van zaaken, aangezet te worden, als nu, en na, door deze ampele aanttekenine, hunne denkwyze in de Notulen van Hunne Edele Groot Mog. voor dit en het volgend geüagt te hebben gedcveloppeerd, mede lullen toetretdeu tot denivoorsz. Eed en denzehen in hunne Vroedfchaps VcrgadertngaJleLen en doen afleggen ; alles echter met dien feuinde, dat wel|emelde Heeren hnhnePmcJnaalen, in de Vergadering van Hun Ede e Groot W. verklaart hebbende te accepteeren het Conciliatoir van Heeren Gedeputeerden der Stad Rotterdam, en, als nog dezelve verklaaring, ten Terkfle inhlereerende, zo voor zig zclveJi, als voor hunne Succesfeuren declareeren, geen andere zin aan de woorden jegemvoordtge Regeenngsform te hegten ofte zullen hegten, dan dien zin, welke in 'hetzelve Conciliatoir, aan die woorden gchegt worden; en dat zy dus, door het be/weeren der woorden jegenswoordige Regeeri-ngsform alleen verftaan willen worden bezwoorente hebben het gezag van de Leden, en Steden, zo als^zulks by het VERT°°a° ,ey)en. Vader Declaratoir >dn jouda wpens ïcn eed ip de 'Jonfli'.utie.  Lzy- den. Nader Declaratoirvan Gouda nopens den eed op de Conftitutte. \ EX- ioo NIEUWE NEDERLANDSCHE , (vani Ridderfchap en Steden fvan den Jaare fttf isbejchrccvcn; zonder ooit of ooi xAx t • 5 7 waardige Regeeringsfonn Vnn/ ; C faj We^eurcTJÊ £ tT* ne Ministers in den tyd eentee anrW T? T' illatie of confequentien tuur dezelve ook mochten weezen tl 1 getrokken hebben, of dezelve tl Ia ■ wllien zwarigheid zullen maken inht 1/ ' |yk, ter executie leggen 'd r meer.emelïe R?" lutie van den 2? Novemlw i£ZbA Refo" ten gevolge, te'LneTz^enfdït'lonfo^r zelve, zonder ecnig nadefpVote«r nf r de" van hunnen kant, in haare Stad ,r ofrrueferve» Eed worde ató » Y00rrchreeven ngtige obfervantie dezer Refoffle L' ™?,da Bedieningen in de Steden^s^ en Dit Declaratoir was in de Vroedfchan van Gouda op den 27 December 1787 ?1dS goedgekeurd, en nader aldus voorïen  JAARBOEKEN, February, 1790. 101. EXTRACT uit het VROED- LeyS C H A P S B O E K der Siddmn* GOUDA. Ïs gcleezen het geconcipieerd nader Protest en Re/blut. Declaratoir, van wegens deze Stad te ihferee'-y^ ren in de Notulen, van Hun Edele Groot Mog. Gouda uit hoofde der refeïve, by Heeren Gedeputeerden nópens dezer Stad ter Vergadering van Holland gedaan, yoorfz. op den 23 November laatstleden, relatief de Re-Dec/afolutie van Hun Ed. Groot Mogende ten zelve dz-ratoir. ge genomen, en tendeerende tot het bezweereu der Souveraïniteit der Heeren Staaten, haare jegenwoordige Regeeringsfonn &c. Luidende het gemelde nader Protest en Declaratoir als volgt: Inferatur. Waar op, na rype deliberatie, is goedgevonden ende verdaan, zich met het voorfz. Concept, zo als het zelve is liggende, volkomen te conformceren , zo als daar mede geconformeerd word mits deze. En wyders, in agting genomen zynde, aan de eene zyde, dat Heeren Gecommitteerden van zyne Doorluchtige Hoogheid, geauthorifeerd tot de verandering der Regenten,op morgen alhier ftaan te arriveeien, en dus de tyd tot het bezwceren van den nieuwen Eed met rasfe fchreeden nadert, en, aan den anderen kant, dat Hun Edele Groot Achtb. volftrekt noodig oordeekn, dat, op eene legaale wyze, van derzelver Systema, ten fpoedigften, en voor liet doen van dien Eed, in het Archief van Staat coniteere, en dus gedeveloppeerd worde de voet en wyze, op welke Hun Eu. Groot Achtb. met volkomen perfi/iit by derzelyet gemanifesteerde en, allefints gefundeerde, principes, overeenkomstig het, door hun, ter VerG 5 ga-  ioe NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- DEN. Rcjbl van Goudc nopen. voorfz Bccla nnoir J, D. van den BURCH. Voor- gaderinggeamplecTeerde Conciliatoir der Stad Rotterdam , den meergcm. Eed voorneemens zyn tepresteeren , dan waar toe , vermits de jegenstt. woordige abfentie van hooggem. Vergadering , geen beter middel, hunnens agtens, kan worden : geëmployeerd, dan door dit nader Protest en Declaratoir, provifioneel, te doen geworden aan den . Hoog Ed. Gefirengen Heer Van dc Spiegel, Raad• penfionaris dezer Provincie. Is goedgevonden en verftaan den Heer Raadpenfionaris dezer Stad, Mr. Hendrik van JVyn, te verzoeken én quaüficeeren, zo als verzogt en gequalifkeerd word by deeze, omme het Protest en Declaratoir , bovengemeld , in originali, te zenden aan welgemelde Heer Raadpenfionaris dezer Provincie, met inflantig verzoek, van wege Hun Edele Groot Achtb. omme hetzelve wel onder zich te willen houden , tot den eerlten dag der eerstkomende Vergadering van Hun Edele Groot Mog., en, als dan, daar yan de gewopne opening by lectüre , aan Iloogstdezelven te doen , niet bygevoegde kennisgeeving van den tyd wanneer, en reden waarom Hun Edele Groot Achtb. vermeend hebben , zyne Hoog Edele Geftrenge met de cultodie dezer Schriftuur, prjeallabel, te moeten chargeeren. En zal Extract dezer gegeeven worden aan den Heer Raadpenfionaris dezer Stad voorn, om by dCszclfs Misfive aan den Heer Raadpenfionaris dezer Provincie te kunnen worden gevoegd. Actum ter Vroedfchap,den af December 1787. (Onder flondj) Accordeerd met voorfz. Refolufie. (Was geteekc;uf)  JAARBOEKEN, FebruaryJ 1790. 103 Voorgemeld Declaratoir der Stad Gouda Leywasdan door den Raadpfionaris in de maand den. January 1788, ter Staatsvergaderinge gebragt. EXTRACT uit de Refolutien yan de Heeren STAATEN van HOLLAND en WEST-FRIESLAND, in Htm F de le Groot; MogendeVergaderinggenomen op Woensdag den 9 January 1788. De Raadpenfionaris heeft ter Vergadering geëx< hibeerd een Extract uit het Vroedfchapsboek der Stad Gouda, van den 27 December laatstleden ,by hem den'29 derzelve maand ontfangen , met een nader Protest en Declaratoir van gemelde Stad, uit hoofde der referve, op den 23 November te vooren, ter Vergadering van Holland gedaan , relatief de Refolutie van Hun Edele Greot Mogende van gemelden 23 November, over het bezweeren van dcSouverainiteit der Heeren Staaten , haare jegenwoordige Regeer'mgsform enz. Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat de voorfchreevc Refolutie en nader Protest in de Notulen van Hun Edele Groot Mog. zullen worden geïnfereerd; terwyl de Heeren van de Ridderfcbap en Edelen , en alle de volgende Leden, except Gouda, het Declaratoir van gemelde Stad, nopens den zin , aan de woorden fegeuwoordige Regteringsform, gehegt, hebben 'overgenomen; en Voorts, except Alkmaar, geinhxreerd hun Contra-Protest op het Protest van Gouda, by de Refolutie van den 23 Novembei gedaan, en tegen het voorfchreeve nader Protest zo- Rcfolut. omtrend voorfz. Declar. yan Gouda.  io4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lïy. zodanig Contra-Nader Protest gereferveerd als den. geoordeeld zal worden te behooren. Fiat infertio. Accordeerd met de voorfz. Refolutien. Dog wat ook omtrenddenEed op deConihtutie, ter gelegenheid van de zaak van den Hoogleeraar Mr. B. Voorda moge gedagt en geuit zyn, de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden namen omtrend deze zaak op den 19 February dit bellisfend befluit: EXTRACT uit het Register der Refolutien van de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde R A ADEN van de STAATEN van HOLLAND en WESTFRIESLAND, genomen op den 19 February 1790. Js gehoord het Rapport van de Wel Edele Heer Van IVasfenaar, Heer van Starrenburg, en van de Heeren Van Riemsdyk,Van Lidth de Jeude en (den Heer Bedel abfent zynde,) Griffioen, Hun Edele Mog. medebroederen in Raade," met en benevens den Heere Raad-Penfionaris, ingevolge en ter voldoening van Hun Edele Mog. appomctement commisforiaal van den 1 dezer geëxamineerd hebbende Hun Edele Groot Mog. Kelolutie van den 30 January bevorens , voor zo ver-  JAARBOEKEN, February, 1790. iój 'verre Hun Edele Mog. daar by zyn geauthori- ] feerd geworden, om aan Mr. Bavius Voor da, uit j 'sLands Casfe toe te leggen een convenabel penfioen tot dedommagement, op zodanig een voet/ als Hun Ed. Mog. overeenkomstig zo met deszelfsj gedaane diensten , als met de omft-andigheden , /, waar in hy verfeerde, gelyk ook met het belang z van 'sLands Finantien, zouden oordeelen te be- y hooren. * ] Waarop gedelibereerd zynde, is coaforrn het < advis van welgemelde Heeren Commisf'arisfen goedgevonden en verftaan , ter voldoening van welgemelde Hun Edele Groot Mog. Refolutie aan de voornoemde Mr. Bavius Voorda by deze toe te leggen een penfioen van achtien hondert guldens Jaarlyks, zyn leeven lang geduuTeude, genomen in te gaan te zyn met den 8 November 1788 tot welke dag dezelve Mr. Bavius Voorda deszelfs Tractement als Profesfor heeft genoten. Wordende de Commifen van de Financie vervolgens geauthorifeert en gelast tot betaaling van het zelve ten behoeve van de gemelde Mr. Bavius Voorda, en ten laste van den Ontfanger Generaal Van Bocizelaar, van drie tot drie maanden de nodige ordonnantiën op te maakenen te depccheeren. En is voorts mede conform het advis van dezelve Heeren Commisfarisfen , nog goedgevonden en verdaan, dat met den laatften dezer zal komen te cesfeercn de vrydom van 'sLands Impofitien , door den meergemelde Mr. Bavius Voorda, als Profesfor op 'sLands Univerfiteit te Leyden, genooten. En zal Extract, dezer gegeeven worden aan denzelven Mr. Bavius Voorda, den Ontfanger Generaal Van Boetzelaar en de Commifen van de Finantie, mitsgaders voor zo veel de voornoemde genooten vrydom van 'sLands Impofitien aangaat, aan het Officie Fiscaal en den Opziender van der Stengh ; iEN. 'inaale lefoluc. i de aak an Mr. 5. Voorla.  io5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- Stengh; zo om te dienen tot narigt, als om zla den. daar na te reguleeren. s (Lager ftond") Accordeert met voorn. Register. (TFas geteckendy A. J. R O Y E R. Amsteldam. . By gelegenheid der jaarlykfche verandering der Regeering, zyn, van wege Mvne Heeren van den Gerechte, op den %8 January 1790, wederom de volgende Keuren en Amphatien afgekondigd: I Reglement op de Vaart naar Keulen, beftaande in 16 artikels. II. Ampliatie op het 12. artikel der Keure van het Roei- en Schuitenvoerders Gilde. III. Willekeur betreffende het groot Bin' "en" e» Buitenlands-Vaarders Gilde. IV. Keure tegen het rondloopen van zogenaamde Ketelboeters of Lappers. V. Ampliatie op de Keure van den 27 January 1780 , omtrent de uitkeerin 2 of 3 beurten worde" deètsChaa?nÖ.Rde' m°et dl>eft eeQ ^ * 4- Ieder Schipper, als 'er zo veel goed in de veertien dagen is , zal mogen laaden zyn Schip /Sfa^* Zyn °rdinaire Rem-aak en S Ijgter, zonder meer; ten zy dat veele goederen en tewemig Schepen waren; wanneer het JaïfcH ™ ren Commisfarisfen zal vryftaan, te permitteeren KèroiL?rZ*?en> raeer Wers te mógen laacLn, om de Goederen met op te houden • ten EK? 1C Sch,'Ppers Zich zullen moet"n ve? binden , dat altoos genoegzaame .Schepen en Listers bier zyn, om de Goederen te transporteeren of anders moeten gedoogen, dat men andere Schepen buiten de Beurt in laading legt. 5. Die geen, welke de eerde buiten de Muiderflu.s is, zal de eerde in de Tour wezen om te lalden , en, ten einde te weeten, welk een Schipner 't eerst door de Sluis te IMuiden'is gepasfeerdTS ie- der  JAARBOEKEN, February, 1790. 109 der Schipper een Atteftatie van den Siuiswagter j, medebrengen, waar uit blykt, de dag en uur, op s welke hy daar gepasfeerd is. En, wanneer het mogt r gebeuren, dat 'er twee Schepen gelyktydig aan de Muiderfluis kwamen, zo dat daar door dispuut zou-; de kunnen ontdaan, wie de eerde was, zal zulks0 by looting worden beflist en afgedaan. / 6. leder Schipper muet zyn eigen Schip bevaa-, ren, ten zy door ziekte verhinderd, of den ouder-1 dom van 60 Jaaren bereikt hebbende, wanneer het hem vry zal daan, een bekwamen Zetfchipper in zyn plaats te mogen dellen, mits hy voor denzelven indaa, waar van hy behoorlyke A&e zal pasfeeren by Commisfarisfen. 7 De Schippers, die laaden moeten, zullen een permisfie briefje , door twee van de door Hun Edele Groot Achtbaare daar toe gequalificeerde Commisfarisfen geteekend , moeten hebben , orri daar op by het groot Schippers Gilde een Laadceel te kunnen haaien. 8 De Schippers zullen gehouden zyn, de eerst aan boord komende Goederen , zonder onderfcheid, over te neemen, tot de bekwaame Laading toe, en zich daar mede niet mogen behelpen, dat zy reeds zo veel Goederen hebben aangenomen, als zy laaden kunnen ; en wanneer een Schipper kan overtuigd worden, Goederen geweigerd te hebben, en na dato nog van een ander iets mogte hebben gelaaden , zal hv een beurt terug gelegd worden. 9 Wanneer door opkomende vorst, hoog of laag. water of andere omftandighedefi ■ buiten fchuld of toedoen van den Schipper of Schippers geen Schuiten kunnen vaaren, zal de t\ d om te laaden art. 2. gemeld, door Commisfarisfen zodanig verlengd en veranderd, en om trend de voorkomende gebeurtenisfon, waarop, by dit Reglement, of nadere Refoiutie niet zal wezen voorzien, zodanige fchikkingen gemaakt worden, als Commisfarisfen, naar be- LM- • rEL* iAM. leglentt p de raart f den Erfgenaam of Erfgenaamen van den overedenen Schipper, binnen zes weeken, na zulk een eerkoop, by gefchrifte te doen,) in des uitgefcheilenens of afgeflorvenens plaatze, als Schipper in le beurt aangenomen en op de Lyst gebragt worlen, mits de behoorlyke qualiteit van drie Taaren ls Jongen en drie Jaaren als Knecht gevaaren, en ;oede getuigenis hebbende. 14. De  JAARBOEKEN, February, 1700. iti < 14. De Directie zal ftaan aan vier Kooplieden,; als Commisfarisfen, van welke jaarlyks twee zullens verwisfelen, waar toe een nominatie van vier aanr. Heeren Burgemeefteren zal geprefenteerd worden. ij. Door Commisfarisfen in der tyd zal gemaakt1 en gehouden moeten worden, een juifte Lyst der; Schippers,in de beurt vaarende; voorts zullen doori dezelve Commisfarisfen, omtrent alle voorkomende/ zaaken, op den voet van dit Reglement, voor zoj verre die daar by zyn bepaald , of gefchillen en bedenklykheden, hierby niet bepaald, nogthans daar toe betrekkelyk, uitfpraaken gedaan, order gefteld, fchikkingen, of oorlof en toeftemming gegeeven en remaakt worden, als dezelve in goeden gemoéde zullen vinden en oordeelen te behooren; ten welken einde Commisfarisfen ééns 's Weeks zullen moeten vergaderen, en verders na exigentie van 16. Wanneer iemand, by voornoemde uitfpraak, order, fchikkinge, oorlof, toeftemming , of diergelyke , niets uitgezondert, mogt oordeelen bezwaard te weezen, zullen zodaanige zaaken door partven, by de eerfte zitting van Heeren Burgemeefteren voor Hun Edele Groot Achtbaare mogen worden gebragt, ten einde door Hun Edele Groot Achtbaare, op mondelinge voordragt, de plano, en zonder eenige form van proces , ofte hooger beroep, by wege van arrest, afgedaan, uitgefprooken of gereguleerd te worden. Aftum den 28 January 1790, prrefentibus alle de Heeren Burgemeefteren, Ter Ordonnantie van Hun Edele Groot Achtbaare. H. N. HASSELAER. Ha De LM- rEL- iAM. leglem. p de raart (aar 'iculen.  112 NIEUWE NEDERLANDSCHfi Am- steldam. Keur Roei- Stygp Schuit voerde Gilde. De tweede Keur, omtrend het Roei- en • Stygerfchuicevoerders Gilde, is van dezen inhoud: ^]y|yne Heerer van den Gerechte der Stad Amfter' dam hebben op voordracht van Overheden - van het Roey- en Stygerfchuitevoerders Gilde e-goedgevonden de, boete van 6 Huivers, veVmeld -s by art. 12 van de Keure aan de Schuitevoerders gegund, te verhoogen tot op ƒ 3 : 0 : o met verbeurte van de Vragt. r Aldus gearrefteert den 28 January 1700 nra». fentibus den Wel Edelen Geftrengln Xèv SS milem Lornehs Backer, Hoofd Officier dezér Stad, alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den HeerMr. Pieter Comelts Hasfelcter, en alle de Heeren Scheepenen, dempto den HeerMr. Adriaan Ui.'nciiei yaickenter. En gepubliceert den 29 January 1700 rn-s^mf bus den Wel Edelen Geftrengen Hee^M^S ComehsBacker Hoofd - Officier dezer Stad, den Heer Mr. Meolaas Faas, Burgemeefter èn dP Heeren Mr. Jan Casper Hart/ScorZiJ en Mr. Jaeob van Collen, prsefideerende Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, P. S. D E D E L. De derde Keur, omtrend het groot Buiten, en Binnenvaarders Gilde, is aldus ingerigt: MyZr^reah Yln den Gerechte der Stad Amiterdam, hebben goedgevonden, met nrmW tot het groot Binnen- en BuitenlandsvaardersS &,tea°^Dnee? en te wi"ekeuren, gelyk Hun Ldele Achtbaare doen by dezen • 1. Dat de Overlieden, ingevolge de Keur van li  JAARBOEKEN, February, 1700. 113 1-2 November 175 e, gehouden zullen zyn mede iaarlyks de gewoone Jaarzangen, met en benevens de overige Gildebroeders op te brengen. 2. Dat dezelve Overlieden, ingevolge die zelfde Keure en op den voet daarby vermeld, zullen blyven genieten ƒ 250 : o : o te zamen , en daar en boven jaarlyks ƒ'150 : o : o voor Vuur , Licht en Comptoirbehoeftens, terwyl zy, indien zy eene orootere voorraad van Turf zouden nodig hebben, nog /' 40 a ƒ 50 daar voor in rekening zullen mogen brengen. _.., 0 Dat wyders voortaan alleen voor oude Gildebroeders , welke uit de Bosfe willen trekken, zullen gerekend worden de zodanige, welke 60 Jaaren hebben bereikt, terwyl voor het overige de Keure van 26 January 1731, ten dien einde blyft in zyn geheel. Doch zullen echter geene Gildebroeders, noe ver boven de<5o jaaren oud, uit de Bosfe kunnen trekken, welke een eigen Schip hebben, ofte zien niet als Behoeftigen zullen kunnen aangeeven. Gelyk ook tot de alimentatie uit de Bosfe niet gerechtigd zullen wezen, eenige anderen dan die bepaaldelvk by de Keure worden vermeld. 1 Dat laatftelyk ook nog, om tot het zelve onderhoud gerechtigd te wezen, het niet genoeg zal zVn, dat een Gildebroeder 15 k 16 Jaaren in het Gild zal zyn geweest; maar zal dezelve ook daarenboven ten minften 8 Jaaren met zyn eigen Schip hebben moeten vaaren. Aldus gearrefteert den 28 January 1790, prsfentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willem Comelts Hacker, Hoofd-Officier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis LIasfclacr , en alle de Heeren Scheepenen , dempto den Heer Mr. Adnaan Dancker Valckenier. Engcpubliceertden 29 January 1790, prcelentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Boeker, Hoofd-Officier dezer Stad, II 3 deQ Amsteldam. Keur op Buitenen Binnenvaar'ders.  Amsi eldam. it4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ' den Heer Mr. Nicolaas Faas, Burgemeefter, en de Heeren Mr. Jan Casper Harcfinck Come- Scheepenen J C°"m' Prasfideerende In kennisfe van my Secretaris, R S. DEDEL. De vierde Keur, raakende de Ketelboe* ters, luidt aldus: TVTyne Heeren van den Gerechte der Stad Amfterdam, in ervaaring gekomen zynde, dat eenige lieden, voorgeevende Koperflagers Knegts, of Bediendens te zyn, deze Stad rond loopen, om nieuw gemaakt koperwerk uit te venten, en om te vragen, of men Ketels, of ander oud Koperwerk te lappen te vertellen of te vermaaken heeft, waar door veele goede Ingezetenen, aan dusdanige onbekende lieden hun goed vertrouwende, van het zelve berooft worden,en het Smits- en Eloyen- Gild een merkelyk nauee wordt toegebragt; hebben goedgevonden te ordonneeren en te ftatueeren, |elyk Hun Edele Achtbaare ordonneeren en ftatueeren by deze: dat niemand, wie hy ook zy,langs de ftraalf°\ 5?ga>.» ff aan de Huizen binnen deze Stad of Junsdiö.e zal mogen rond loopen, om te vragen, of men ook Ketels, of ander oud Koperwerk te lanpen, te vertellen of te vermaaken heeft, en alzo werk zoeken en op te haaien; noch eenigniéuw gemaakt Koperwerk, invoege voorfz., uit te venten, oi- tq yérköopèri, op verbeurte niet alleen telken reize van het oud, of nieuw gemaakt Koperwerk, dat by denzelven zal gevonden worden, maar c. k c .ar en boven op een boete van vvftig Guldens voor de eerftemaal, en vanhondert Guldens voor de tweede maal en vervolgens: te verbeuren ten be- hoe-  JAARBOEKEN, February, 1790. "5 hoeve van het Smits- of St. Eloyen-Gild; in welke Amboetens mede vervallen zullen zjn de koperuageisstelBaazen, door wiens Knegts eenig oud of nieuw Ko-DAm. perwerk bevonden wordt, by de Ingezetenen dezer Stad, of deszelfs Jurisdiffie, afgehaald of te tob Keur gebragt te zyn: ten ware zy met eede konden ver- omrend klaaren, dat hun Knegts of Bediendens zulks buiten ketelhun weeten verrigt hadden; of dat zy met.valabeleboeiers. bewyzen konden aantoonen, immers met folemneelen eede bevestigen, dat het waarlyk hun Galanten zvn, by wien zy alzo bevonden worden eenig oud of nieuw gemaakt Koperwerk dooi^hun Knegts ot Bediendens te hebben doen af haaien, of te huis brengen , en het tegendeel door de Overheden van het Smits- of St. Eloyen-Gild niet zal kunnen worden beweezen, wanneer de Koperflagers tot het doen van den evengemelden eed niet admisfibel zul- 1CAWus gearrefteert den 28 January 1790, pra> fentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Wifel Cornelis Baeker , Hoofd-Officier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis Hasjelaer Heer van beide de Eemnesfen, &c. ,en alle de Heeren Scheepenen, dempto den Heer Mr. Adrtaan Dancker Vulckcnier. r . En gepubliceert den 29 January 170° 5 PrEElentlbus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Boeker,, Hoofd-Officier dezer Stad, den ■ Heer Mr. Nicolaas Faas, Burgemeefter, en de Heeren Mr Jan Casper Hartjinck Cornelisz. en Ux.Jacob van Collen, prasfideerende Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, P. S. D E D E L. De vyfde Kenr is eene Ampliatie van de Keure van 27 January 1780, omtrend de mtH 4 kee"  NIEDWE NEDERLASDscHg DAM. AmpUa. lVfy"e 'Heeren van den Gerechte- ,W ^ « y-xws- Keure van 27 Tanü^l te' 'nSe™Ige de £ f ?0. uitering vanVa " J , ïgc'fcnS "f™^ penei J C°"£"> P^eerende Scheel In kennisfe van my Secretaris, P- S. DE DEL. De zesdeen zevende Keuren betreffen hec Huidenkopers, Looyers en Schoenmaakers MYdnaemHee^e" van *n Gerechte der Stad Arrfrer- zeer ^c^&Sl^^ £' ^ t-n van hec Hui,,^^^^^ kers  JAARBOEKEN, February, 1790. 117 kers Gilde geëmaneerd, en inzonderheid by de Keu-j re van 18 February 1676 wel is gewillekeurd ,s „ dat niemand de Schoenmaakers neering, noch het 1 „ Ambacht zal mogen doen, ten zy alvorens het recht van het inkomen van het Gild voldaan cm „ haar Burgcrfchap verkregen te hebben," echter, dezelve Keuren, tegen de intentie van Myne voorfz. 1 Heeren, door verkeerde pradtyken van baatzuchti-1 ge lieden, worden illufoir gemaakt, zo ter zaake< van geene genoegzaame pcenaliteiten tegensdeContraventeurs derzelver Keuren geëmaneerd, als ter zaake van de difficulteit, welke 'er meest al gelegen is, om zodanige contraventien, den Rechten voldoende te kunnen bewyzen, gelyk mede, tot illufie der fuccesfivelyk geëmaneerde Keuren, zomtnige ongequalificeerde pcrfoonen, menigvuldiglyk beftaan de Schoenmaakers neering te exerceeren, onder pretext, dat Zylieden Winkel doen,of houden, in dienst qf voor rekening van den een of an'deren Gildebroeder, gelyk 'er dus ook onder de Gildebroeders gevonden worden, welke zich niet ontzien daar toe hunnen naam te leenen, alles tot merkelyk nadeel van de inkomften van het voorzegde Gilde; zo is het, dat Myne Heeren van den Gerechte, daar in willende voorzien, inbasreerende de refpeftive Keuren ten behoeve van het zelve Gilde geëmaneerd, voor zo verre dezelve aan deze nadere voorzieningen niet zyn contrarieerende, en dezelve voor zo veel des noods houdende voor gerenoveerd , als nu nader hebben geordonneerd en geftatueerd, gelyk dezelve ordonneeren en ftatueeren by dezen: . Eerftelyk, dat elk en een iegelyk, welke zal bevonden worden tegen de voorfz. Keure van 18 February 1676 te hebben gecontravenieerd , telken reize zal verbeuren ƒ 25 : o : o ten behoeve van het Huidekoopcrs, Looyers en Schoenmaakers Gilde. 2. Dat zodanige perfoon of perfoonen, welke uit H j krach- rEL- lAM. {eur.no* ens luidenoopersWé.  n8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stël- dam. Keur n pens Huidei koopers Gilde. krachte van voorfz. Keure van 18 February 1675 zullen worden geaótioneerd , zullen gehouden zyn zich zelve, in cas van dubieteit,onder eede te expurgeeren en alzo te verklaaren: dat zy de Schoen0- makers neering, Ambacht, of Schoenmakers werk, niet geëxerceerd, gedaan of gemaakt hebben, en, u by faute van dien, zullen worden gehouden, tegen de voorfz. Keure te hebben gecontravenieerd, en alzo aan voorfchreeve boete te zyn onderhevig. 3. Dat wyders een Meefter Schoenmaaker niet meer of anders dan in één en het zelfde huis en op geene andere of meerdere plaatzen , onder welke benaming ook, Winkel zal mogen doen , ofte Schoenmakers Werk mogen debiteeren of verkoopen: gelyk ook niemand, op naam van eenig Meefter Schoenmaker, op eenige andere plaats, buiten het huis van den Meefter Schoenmaker, zodanige Winkel zal mogen dirigeeren, of bedienen, en alzo Schoenmakers werk debiteeren of verkoopen , op eene boete van ƒ 100 : o : o ten behoeve van het voorfz. Gilde te verbeuren, zo wel by den Meefter Schoenmaker, welke op meer als eene plaats Winkei doet, als door den geenen , die op deszelfs naam zodanige Winkel is dirigeerende of bedienende. En eindelyk, dat zodanige Gildebroeders, welke tevens het Leer- en Huiden koopers Gilde gewonnen hebben, ook twee byzondere Jaarzangen , ieder van ƒ 3 : o : o ten behoeve der Gildekas van het voorfchreeve Gilde, moeten opbrengen. Aldus gearrefteerd den 28 January i7po,pr£efen. tibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Wtl~ Icm Cornelis Boeker, Hoofd - Officier dezer Stad , alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis Hasjeloer , Heer van beide de Eemnesfen &c. en alle de Heeren Scheepenen , dempto den Heer Mr. Adriaan Dancüer Valckenier. En  JAARBOEKEN, February, 1790. ï rp En gepubliceert den 29 January 1790, prx- , fcncibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. s Willem Cornelis Hacker , Hoofd- Officier dezer , Stad den Heer Mr. Nicolaas Faas, Burgemeefter,'en de Heeren Mr. Jan Casper Harifinck , Cornelisz. en Mr. Jacob van Collen , prasfidee- j rende Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, P. S. DEDEL De andere Keure van dit Gilde luidt aldus: Myne Heeren van den Gerechte der Stad Amfterdam, amplieerende de Keure van 30 January 1787-, ten opzichte van het Huidenkoopers, Looycrs en Schoenmakers Gilde, mitsgaders het Schaatzen, Leesten, Klompen en Stillegangmakers Gilde geëmaneerd, ordonneeren en ftatueeren, gelyk Hun Edele Achtbaare ordonneeren en ftatueeren by dezen: Dat niemand, geen Gildebroeder van het Schaatzen, Leesten, Klompen en Stillegangmakers Gilde zynde, zal vermogen te maken eenige muilen, met buiten of binnenzoolen, geheel van Vilt, op verbeurte van /' 25 : o : o ten behoeve van het Schaatzen , 'Leesten , Klompen en Stillegangmakers Gilde. . En dat insgelyks niemand , geen Gildebroeder van het Huidekoopers, Looyers en Schoenmakers Gilde zynde, zal vermogen te gebruiken , tot het vervaardigen van eenige Schoenen, Muilen, Pantoffelen, halve of heele Laarfen , of iets diergelyks, eenige leder fubftantie, als waar van het bewerken privatief aan de Gildebroeders voornoemd is toegekend op verbeurte van eene boete van/' 25: o. 0 ten tfx- )am. ïeuf nopens Huidenkoopersjtlde.  STELDAM. Keur t pens Hüida kooper. ■Gilde. 120 NIEUWE NEDERLA NDSCHE ten behoeve van het Huidekoopers, Looyers en Schoenmaakers Gilde. ca Alles, met dien verftande, dat van den eenen kant, de Schoenmakers, voor de warmte in hun o- werk, welzuHen vermogen te bezigen een zool van k-urk, vilt, or eenige andere verwarmende ftoffe. » en dat, van den anderen kant, de Gildebroeders van net Schaatzen, Leesten, Klompen en Stillegangmakers Gild , tot duurzaamheid der onderzool van de Stillegangen , tegen dezelve aan , wel zullen vermogen te naayen een ligt zooltje, of bekleedzelvan Cabaret, Honds- of ander zagt leder, dat met tegen het water beftand is, waaronder geenzins verdaan wordt, al zodanig Leder, het welk door Run gaar gemaakt of bereid wordt, als waar van het gebruik aan hun wel expresfelvk wordt geïnterdiceerd. 3 Aldus gearrefteert den 28 January 1790, prs:fentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willem Corneüs Beuker , Hoofd - Officier dezer u \* n e He5en Burgerneefteren, dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis Hasfelaer, Heer van beide de Eemnesfen &c. en alle de Heeren Scheepenen, dempto den Heer Mr. Adrïdan tianclcr Valekenier. En gepubliceert den 29 Januarv 1700, pra> fentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr Willem Cornelis Backer, Hoofd-'Officier dezer Stad, den Heer Mr. Nicolaas Faas , Burgemeefter, en de Heeren Mr. Jan Casper Hartfinck Cqrnelisz. en Mx. Jacob van Collen, pra?fideerende bcheepenen. In kennisfevanmy Secretaris, P. S. D E D E L. De agtfte is eene Ampliatie op de nieuive Ordonnantie van 't jaar 1779, aangaande de  JAARBOEKEN, February, 1790. 121 de Veerfchuiten tusfehen Amfteldam en, Buiklloot. £ 3 Myne Heeren van den Gerechte der Stad Amfterdam , hebben goedgevonden , na ingenomen Advis van de Heeren Commisfarisfen van de Trekvaart-, tusfehen deze Stad en de vier Steden, Hoorn, Edam, Monnikkendam en Purmerende, de nieuwe Ordonnantie in dato 29 January 1779 ? gearrefteerd voor de Schippers op de Veerfchuiten, tusfehen Amfterdam en Buikfloot, door de Tol-, wyk, te altereeren en te amplieeren met het navolgende : Voor een afgehuurde Schuit van hier op Buikfloot en vice verfa, zal van nu voortaan betaald worden twee Gulden boven het gemelde Vragtloon van 2 ftuiv. 8 penn. voor ieder Perfoon, (de Gabelle hier onder gerekend.) Iemand een Schuit na 't ophouden der Boomklok willende afhuuren, zal gehouden zyn te betaalen ƒ3:0:0 behalven het ordinaire Vragtloon voor ieder perfoon, (de Gabelle hier mede onder gerekend.) Aan de Schippers van de twee Koefchuiten zal betaald worden, tot aan 't Zuidead van de Tolwyk en vice verfa. Voor ieder paard ƒ0: 7 : o Voor een Os of Koe 0:6: o Voor een Varken o : 2:0 Voor een Schaap o : o : 12 Voor een Koets of Wagen o : 16 : o Voor een open Wagen O : 12 : o Voor een Fargon, Chais of Kar o : 8 : o Edoch indien geheel de Vragt minder dan een Gulden bedraagt, zal dezelve Vragt tot gemelde fomma moeten worden aangevuld. Van alle bovengemelde bepaalingën zal niet alleen by beflooten water dubbeld Vragtloon moeten wor- TEL)AM. Keur' imtrend het Veer 'usfehen Amjl. en huikfloot.  122 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELPAM. Reur omtrsn het Vee tiufche; Amft. e. Buik- JloQl. TVTyrie Heeren van den Gerechte der Stad Amfterdam, in aanmerking neemende de klagr.cn van de gezwooren Fruitmeecersdezer Stad, als mede van de Grosfiers en Leden van 't gróót Appelkpopers Gild, hebben goedgevonden de refpeclive .Keuren van tyd tot tyd, omtrend het gemelde Gild •geemaneert, voor zo veel des noods, te altereeren en te amplieeren, met het volgende, i. De Fruitgrosfiers zullen van nu voortaan ge- hou- worden betaald, maar ook, wanneer by hoog water de Schippers hunne Vragten aan 't Tolhuis niet kunnen uitlosfen , maar dezelve buiten om naar Buikfloot genoodzaakt zyn te brengen. Laatende voor 't overige Myne Heeren van den d Gerechte gemelde Ordonnantie van 29 Januarv 1770 rin volle kragt. . • 1 Aldus gearrefteert den 28 January 1790, pra/fentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr Willem Cornelis Backer , Hoofd-Officier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeesteren,dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis' Has,AM. vcur uitrend "rutff n sip* >e!koo- icrs.  Am- steldam. Keur om're: Fruiten Ap pelkoopers. r 124 NIEUWE NEDERLANDSCHE namentlyk door twee Fruitmeerers, twee Grosfiers jn Spaanfche Fruiten, en twee Grosfiers, in Inlandfche Fruiten doende, waar van 'sJaarlyksdrie perfoonen zullen afgaan , in welkers plaatze als dan uit een aan Hun Edele Groot Achtbaare te pre- >dfenteerene Nominatie van een dubbeld getal, drie andere bovengemelde perfoonen zullen verkooren ■ worden. 6. De Fruitmarkt zal van nu voortaan, van half September tot half Maart, tot voorkooming van desorders , 's morgens met het luiden der Boomklok tot elf uuren, met een boom of keten afgefiooten worden ; blyvende daar omtrent de overige tyd van 't Jaar zo als by Keure van den 29 Tanuarv 1755 is geftatueerd. 3 Aldus gearrefteerd den 28 January 1790, prsefentibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr PVillem Cornelis Backer , Hoofd - Officier dezer Stad, alle de Heeren, Burgemeefteren , dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis Plasfelaer, Heer van beide de Eemnesfen, &c, en alle de Heeren Scheepenen, dempto den HeerMr. Adriaan Dancher Valckenier. En gepubliceert den 29 January 1790, prfefent-ibus den Wel Edelen Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer, Hoofd-Officier dezer'Stad, den Heer Mr. Nicolaas Faas, Burgemeefter cn de Heeren Mr. Jan Casper Plartpnck Corne'lisz. en Mr. Jacob van Collen, prsefideerende Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, P- S. DEDEL. De tiende Keur is eene Renovatie en Willekeur wegens de Vaart, 20 voor Brouwers als Varswaterverkoopers Aas  JAARBOEKEN, February, 1790. 125 Aan' Myne Heeren van den Gerechte der Stad Ar*Amfterdam, klagten zynde gedaan, van we-stelgens de gezimentlyke Brouwers dez.er Stad , dat de dam. Vaart, zo voor de Brouwers, als Varswacervcr ■ koopers, byopen water, doch voornament yk wel t*m des Winters, by befloten water, op verfcheidenevoor manieren wordt geftremd , en mocijelyk gemaakt, Hrou70 is het, dat welgemelde Myne Heeren van den wenen Gerechte, daarin willende voorzien, hebben goed / arw.a* , ' tervergevonden. Art 1. Tc renoveeren de Keure van 31 January koopej i* 17-1 waarby , ingevolge eene voorgaande Keure wedt verboden, dat eenige Leggers mee eemgerhandc Groentens in eenige dezer Stede Gragten en Étirgwalleri, aan Groenmarkten, of andere plaatfen, daar toe niet uitdrukkelyk by Myne Heeren van den Gerechte gefteld, zullen mogen worden „eH, geplaatsc, of hunne verblyfplaats houden , terwyl wanneer dezelve plaatfen niet toereikende mo geoorloofd zal zyn, met Jeszelfs Vaartuig en Legger re gaan en blyven iggcn aan de overzyde van de Gragcen die tot egplaatfen beftemd zyn, ten waareimand eene i byzondere vergunning ten dezpn opzigte mogte heb%. ben verzocht en verkregen. ° 2. Dat ook niemand in de Sloppen, welkpdoor . de Brouwers gemaakt worden , eenig Ys zal mogen fchuiven, ten einde het gebruik van die Sloppen daar door niet worde moeiielyk gemaakt en de vaart door dezelve getemd. ' ' 3- Dat, in navolging van het geftatueerde by het tweede Artikel van de Keure van 26 January 1769 ten opzigte van de Sloppen, welke door den Ysbrecker buiten de Stad gemaakt worden, in de Sloppen, welke binnen de Stad door de Brouwers, in voege voormeld, gemaakt worden, zo lang de Ysbreeker niet is binnen gehaald, geene Vaardigen anders, als agter de Schepen, pf de Schuiten van de Brouwers, of Varswaterverkoopers zullen mogen vaaren; immers dat zodanige Vaartuigen daar voor zullen moeten zorgen, dat zy , zo min de Biouwers, als de Varswaterverkoopers, op welke manier het ook zoude mogen zyn, daar door in den weg leggen, en hun in het vaaren zo na binnen, als pa buiten cenjge vertraging veroorzaaken 4. En Jaaritelyk, dat geene Vaartuigen of Vlotten in zodanige gragten, welke door de Brouwers pf Varswaterverkoopers des winters gebruikt worden, zodanig zullen mogen liggen, dat zy het maken van Sloppen verhinderen. Alles op eene boete van ƒ 25 voorde eerftemaal en van./ jo voor het vervolg, welke boetens zulen wezen ten profyte van de Diaconie-Armen en ie bekeuring gefchieden door de Brouwers, immers ^ari bunrientwegen. • AI-  jAAftBOÈKEfr, February, 1750. 127 Aldus geafrefteert den 28 January 1790, pralen- Amtibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Willem stel* Cornelis Backer, Hoofd - Officier dezer Stad , al- dak*. Ie de Heeren Burgemeesteren, dempto den Heer Mr. Pieter Cornelis Hasfeiaer, Heer van beide de Emflesfen &c. eri alle de Heeren Scheepenen, dempto den Heer Mr. Adriaan Dancker Valckenier. En gcpübliceert den tg Januarv 1790, prsefentibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer, Hoofd-Officier dezer Stad, den Heer Mr. Nicolaas Faas, Burgemeefter; en de Heeren Mr. Jan Casper liart/inck Cornelisz. eri Mn Jacob van Colleu, Pradideerende Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris j P. S. DEDEL. De elfde is eene Ampliatie én Renovatie , raakende het lloenderkoopers Gilde» Myne' Heeren van den Gerechte der Stad Amfterdam , in ervaringe gekomen zynde , dat de Gildebroederen de inkomften van het Hoenderkööpers Gilde merkelyk benadeelen, zö door het aangaan van Jaarkoöpen met Kooylieden, Duinmaayers en andere Buitenlieden , als door het huuren van Kooyen of Dnynen door de Gildebroederen zelve^ alles tot jllufoirmaaking der refpeftive Keuren, en inzonderheid die van 31 January 1721, ten behoeve van liet zelve Gilde geëmaneerd : mitsgaders dat verfch'eidc Lieden, verkeerd gebruik zoekende te' imaaken van de Keure van ;8 January 1760 ter verkrvging der Alimentatie, in dezelve aan onvermogende verleend, zich in het voorfz. Gilde begeeVen, veel meer met het uitzicht, om dezelve alimentatie te genieten, dan om de Gildeneering te doen, alles tot merkelyk nadeel van de inkomften I 2 van'  Am- STELDAM, Keur o;:, trei *t Hoe, dcrkoo pers-O els. 128 nieuwe nederlandsche van het voorfz. Gilde ; hebben , om daar in te voorzien, mbssreerende, amplieerende en voor zo veel desnoods renoveerende de voorfz. Keuren, goedgevonden te ordonneeren en te ftatueeren, zo als Haar Edele Achtb. ordonneeren en ftatueeren 'u mits dezen : '" D Dac1.a!'!e Eooylfeden, Duinmaaijers en andere ■ Buitenheden, zonder onderfcheid , het zy dezelve ■/- hunne Waaren bier ter Stede aanbrengen en verkoopen , het zy dezelve uit fcragt eener aangegaane Jaarkoop, of uit welke anderen hoofde ook, hunne Waaren hier ter Srede afzenden'ern leveren', als mede alle Gildebroederen'en Gildezusteren, die of gehuurde Voogdkoof ©f Vooselkooijen , of Duin zyn hebbende, verplicht en gehouden zullen zyn,. jaarlyks aan het HoendSrkoopers Gilde op te brengen en te betalen, in gangbaar zilvergeld, de fomma van / 2 : 'o : o bV het 2 Art. der Keure van 31 Januarv 1721 bepaald, en dat, ten dien einde , alle de Gildebroeders en Gildezusters', als mede Joodfche Hoenderkoopers, die hunne Waaren by Jaarkoop, of anderzin ts van buiten ontfangen, mitsgaders die eigen of gehuurde Vogelkooi, of Vogelkooijen, of Duin zyn hebbende,, gehouden en verplicht zullen zyn, niet alleen alle Jaaren voor primo Oftober aan de Gildeknecht aan en op te geeven dc naamen der Kooylieden, Duinmaavers en andere Buitenlieden, van wien zy hunne Waaren in Jaarkoop, of anderzints ontvangen, ajs mede de Vogelkooi, of Vogelkooijen of Duin, welke zy in eigendom of in huure.zyn hebbende, maar ook aan denzelven Gildeknecht, , voer iedèren Kooyman , Duinmaaijer , of anderen. Buitenman, mitsgaders voor ieder Vogclkooy , of Duin, door hun ih diervoegen aan en opgegeeven, te voldoen en te betaalen een Ibmma van / 2 :'10 : o op poene van ƒ 6 :. o : c■ te verbeuren byeen icgefyk, die weigerig is, de vooif7. aan en opgave, mitsgaders betaling ea voldoening te doen, en van/' 12:0: o te ver-  JAARBOEKEN, February, 1790. 129 verbeuren by dien geenen, die bevonden zal wor-AMIS, Zie diergejyke opgave gedaan te hebben stelÊ'bStens Sg^fyt0pgvan het Hóenderkoopets dam. GDat wyders' Overlieden ongehouden en onver- Keur nlilht zullen zyri, eenige Gikiebroederen en Gilde- omtrent IS&dt der Alimentatie te adm.ttee- 'ttloenren v^r 5at het getal der Alimentatie genietende derkooGndebSdeïen en Gildezusteren tot op zes Perto-sm-G*/Sd zTSorVen zyn; dat voorts het get 1 der^. a imematia genietende Perfoonen zal zyr1 en.bijv» bemald tot het getal van zes Perfoonen en dat van dezelve zes Perfoonen af dervende, in deszelfi ulasts zal fuccedeeren die geene het zy GUdeEro-dcr, of Gildezuster, die onder de tot het genót de? Alimentatie zich aangegeeven hebbende Perfoonende oudfté in rang als Gildebroeder of GildezUste' zyn zal. En ehldelyk , dat de Gildeknecht voor deszelfs meerder aantewenden moeite zal genieten eene fomma van f 10 : o : o jaarlyks. Aldus gearrefteert den a8 January I790,pra:fentibus den&Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Wtllm üohrHls Backer, Hoofd-Officier dezer Stad, die de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mn We -er Cornelis ilasfelaer, Heer van beide de Eemhesfen &c. en alle de Heeren Scheepenen, dempto d-n Heer Mr. Adriaan Dancker Valckemer. _ "En gepubliceert den 29 January 1790, P^lentibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Iftllem tomelïs Backer, Hoofd - Officier dezef Stad, den Heer Mr Nicdads'Faas, Burgemeefter, en dê Heeren Mr Jan Casper flart/inck Cornelisz. en Mr. Jacob van Col/en , Prsefideerende Scheepe^ In kennisfe van my Secretaris, P. S. D E D E L. En eindelyk de twaalfde is eene Keur, die i 3 bas  130 NIEÜWE NEDERLANDSGH2 ™l aMusBSlandS5MrderS GMe « j>am. Keur jyjyne Heeren van den Gerechte der Stad Amftevoor dc x L dam , gezien en geëxamineerd hebbende h£ Bmten- Requestder Beurtfchippers van deze Stad ol Ham* lunds- burg, inhoudende derzelver klagten over h?t vé? ifeW* yai van de beurt op Hamburg? het geen m™' voonge Keuren, die thans van minder aDoliearie zyn: hebben, na alvorens daar op geboord1 én de S!0? ra"e^nomen te hebben van gCoSSfiS van de Bunenlandsvaarders, goedgevonden S u; te voorzien, en ten dien einde u?£ÏÏ£^ hetU7eAVrtn dU t76\eU bV^Z\in net 7 Art. der Keure van 27 April 161 q en van het 6 Art. der Keure van 31 Decembè^iS* S fITa6^0""™ en te fetueereu, gelyk Haï Edele Achtbaare ordonneeren en ftatueeren by dï t ^at de Opziender der beurt «een STdSSS °P HatnbU''S zalm^?-venC Dat alle Goederen en Waaren , zo droose a's natte door de Afzenders zullen moeten worden gelaaden in het m de beurt liggende Schip, en by de Schippers moeten ingenomen worden , zonder eemg et m.nfte onderfcheid; zullende de Inlaader ! by aldien eemg Schipper zich daartegen mogt komen te verzetten, zich terftond kunnen addresfeeren aan Commisfarisfen van de Ruitenlandsvaarders,. die naar bevind van zaaken, den Schipper daar toe zullen noodzaaken, op eene boete van vvfde eul- S?n'neü V£rde;e P^'^t» om, by weigering, binnen den tyd van een jaar en zes weeken niet weder m de oeurt te mogen vaaren ; zo echaL\ dat' In.geva»e door een of meer Kooplie- vfL n Ved hgC §?e,d aan de beurt mo& geleeverd .worden om tc gelyk met een Schip vervoerd te kun»  JAARBOEKEN, February, 1756. i^* kunnen worden, daaromtrent door Commisfarisfen ^ van de Buicenlandsviarders , zodanige ordres ge- Stelfteld zullen moeten worden, als dezelve, naar uil - dam. lvkheid zullen vermeenett te behooren, aan welke ord e , zo wel de Inlaading, als de Schippers zien Keur ÏÏen moeten onderwerpen. Edoch, zal het aan ywr de de Kooplieden vry ftaan by Koopvragcen buiten huttente beurt te laaden, en aan de Cargadoors, om de- landszelve te bevragten met de volgende foorten van ,aarGoederen waar toe de Opzienoer van de beurt den. de nodige Laadcedullen aan dezelven zal moeten uitgeeven, te weecen; Graanen.Haring.Zoute Vis. Traan. Boom T Lyn- I Raap- VOly. en I Hennip J Teer en Pik. ■ , , Rynfche;Wyn voor de Raads - Wynkekieï t? Hamburg. Franfche Wyn m Oxhoofden. InlaDdfche Tabaksbladen in Manden. Tabaksfteelen. Moolenfteenen. '.,r. Seltzer- en Bronwater ïfl Manden of Kisten-* Keulsch- en Uelfsch Aardewerk. pypen in Manaen of Vaten. Pannen Klinkers en losfe Asters. Syroop. Azyn. ïrchangelfche of Petersburgfche Matten. Genever. Btandewyn, ^ ^ Lös<  'ii- NIEUWE NÈDÊRLANDSCHE A:.r- LósFe Kaazeri. Stél- Wagenfchot. da Af. Steenkoolem Pyp- en Zuikerbakkersaardc. Kctïr Hoepels. voor de Glas in Manden. Ridten- O id Yzer. Komkommers én Augurken, v Teerwaier. da't. Yferwater en Boomen.- Gelyk het mede aan een Koopman zal vry ftaanf om, by aldien hy een Schip met Goederen van een foort, als by voorbeeld Graanen , Koffy, Thee, Wol, of diergelyke eenfoortige Goederen begeert af te zenden, het zdve te mogen doen, mits dat in zodanig geval de quantiteit dier Goederen niet minder zal mogen bedraagen dan vyf en twintig Lasten, en zal de Aflaader aan den Opziender van de beurt als dan moeten geeven een fchriftelyk Declaratoir , dat hy van niemand anders , hoe genaamd, eenig goed in zodanig Schip gelaaden heeft , óf zal laaden, als van zich zelfs ; zullende de Koopman, Cargadoor .of Schipper, die bevonden wordt contrarie van dien gehandeld te hebben, ieder verbeuren een boete van drie honderd Guldens; en zal voorts een Koopman, die begeert voor zyn reekening alleen een apart Schip af te laaden, verplicht zyn , zich alvoorens aan den Opziender der beurt te addresfeeren, om te verneemen, of 'er in de beurt een Schip is, of gemist kan worden , om degcheele Vragt aan te neemen tot dcnzelfden prys, als de Koopman kan bewyzen, dat hy dezelven buiten de beurt kan krygen, en, by aldien zodanige Schipper uit de beurt niet geneden is die Vra«t voor de opgegeeven prys aan te neemen , zal het den Koopman vry (taan, een Schip buiten den beurt af K laaden, en zal de Opzjender verplicht zyn aan , hem  JAARBOEKEN, February, 17co. ï 33 hem dehoödise Laadcedul te geeven, om dezelve Ök G< ISc" buaen de beurt te laaden :. mits dat ech- srwr STSSISu andere Goederen gelaaden of nv dam. gnomen zullen mogen worden dan a leen, die , welke od de Laadcedulle gefpec.ficee.d, of, con- Keu) tem deze Keure , buiten Ie beurt mógen gelaadenv^ ^ mand mo»t odiandeJd. worden, zal de toiaade , beSlr^^SSsr- mitsgaders de Schipper, v«^BSvondcn zufei worden, deze Keure gecontra- ders. yenieerd te gftg> verbeuren , .ieder een boae van honderd etvffog guldens, van ieder ftuk Voed dat Cbehalven de hier vooren uitgezonderde^Goer dereu,) in eenig afgehuurd, of met Hoopvragt af% ad en Schip buigen de beurt zal vervoerd worden •' alles ter decilic van Commisfarisfen van de Buitènlandsvaarders , als volgens coftume: aan wicn geivk bevoorens, alle klagten en bezwaaren SI beurt tot deerne, ih de eerfte inftantie bWvcn gedemandeerd: blyvende voor het overige de ioorile Keuren , voor zo verre dezelve by deze niet zyn V-^rogeerd, of gealtereerd, volkomen m IlUAgdusiearrefteert den 2& January 1700 ara fendbusden Wel Edele Geftrengen Heer $v W? f nCunntit HoofdGfBcier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer m \Pi,aer CorJièi Uasftiacr» Heer van beide de Femnesfen &c..en alle de Heeren Scheepenen^ fe^J den Heer Mr. A:ïria,n Dancker Poicke- *% gepubliccert den 29 January 17.9°, praofendhm dfc Wel Edele Geftrengen Heer Mr, U . U jg feil Hoofd OifiCier.dezer Stad, den Heer Mr. Mcotaas Faas, Burgemeefter , en de Heeren Mr. ïw Casper % ignck Comehsz. en m!tZ ^Conèif, prsfideérende Scheepenen. J In ke'nnisfe van.my ,Secretaris, F. 3. D E D E L« Daaï  * KiEUWE NÉDÉÏÏLiNDSCHE JJiome Diep bv de Held? ,™ or'°B' P het Woensdas den 7 Anril hS.' i j v°°™mcns op te Dordrecht ?n den *?HT Gemak; te Medemblik in ?hu"FVn het ding iS' occA ftaan afehft V0OT de Mnhc^ zingge zal gtó^SVo^L^'T aan de Helder. upzigter yy. y. Ook  JAARBOEKEN, February, 1700. 13J Ook las men deze bekendmaaking: Am- stel- Den i Maart aanftaande, zal, voor de KamerDAiv?' van de Oost - Indifche Compagnie te Amfterdam , in Texel gereed leggen, om van daar (wéér cn wind dienende,) naar de Kaap de Goede Hoop cn vervolgens naar Indien te vertrekken, de Com- fiagnies Paketboot, genaamd de Faam. Een iegeyk welke daar mede Brieven of Paketten derwaards wil verzenden, kan dezelve bezorgen aan de Kameren van gemelde Compagnie; terwyl Perfoonen, woonagtig in de Steden daar geen Kamer van de Oost Indifche Compagnie is, dezelve kunnen fluiten in een couvert en als dan adresfeeren en afzenden (doch franco) aan een der Kameren van gemelde Compagnie, mits die Brieven of Paketten niet later pntfangen worden dan by de Kamer van Zeeland te 'Middelburg, tot den 20 February, by de Kameren Delft, Rotterdam, Hoorn en Enkhuizen tot den 23 February en by de Kamer Amfterdam tot den ■26 February incluis; naar dien de Kisten en Paketten met Brieven voor gemelde Paketboot, op die refpeöive datums, by gemelde Kameren zullen ge-* floten worden. Het Kweekfchool voorde Zeevaart is eene inftelling , die onder menigvuldige anderen, onze Natie, en vooral derzelver Oprigters, Beftierders en Onderfteuners, tot groote eer verftrekt. Van wege de Bellierderen dezer heilzaame inftelling is het navolgende bekend gemaakt: /Commisfarisfen over het Fadcrlandfche Fonds ter ^ aanmoediging van 'sLands Zeedienst, opgericht in den Jaare 1781 , zullen op Maandag den 13' Maart dezes Jaars, 'smorgens ten \\ uuren precies,  130- NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- cies, in het Jthenaum Wuft re alhier, verfla^ doen stei,. van hun gehouden beduur over hec gemelde Fonds j)AM. en m het byzonder over het KweeMchpol voor dl Zeeyaan; verzoekende derhalven, dat alle de seriën, die tot dit Fonds contribueeren, of wegens deszelfs tegenwoordigen (raat en fucces nadere orderrjgnng verlangen, zich ten dage en ter plaatze voorfchreeven gelieven te hiaten vinden, ten einde aldaar aan te hooren al het geen door Commisfarisfen, met betrekking tot die dichting, zal worden voorgedragen, p - Een Kunstteekenaar W. Kak alhier, heeft dezer dagen eene Teekening vervaardigd onderden tytel van Nederland: verbeel' dende een antike hohe Tempel, van buiten van de Dorifche, en van binnen van de Tqnifche Orde: de Wanden zyn vercierd met veertien vakken , waar in de voornaamlle trebenrteuisien des Vaderlands tot op dezen tyd toe verbeeld worden. Deze Teekerang ;s de Kunltenaar voorneemens, by w^i ze van Inteekening, in plaat te doen brengen , ingevolge een by hem te bekomen bericht. De Teekening zelve kan ten zvnen huize, op den hoek van de Lely- en Keizersgragt, des Oingsdags, Donderdag en Vrydags namiddags van «2 tot 5 uuren bezichu^d worden. Gouda. - %xr°PrÓen 23 dezer maand Pebroary is eene Waarfchomvingvan de Regeering dezer Stad beraamd , en den 25 afgekondigd , tegen hei  JAARBOEKEN, Fcïntcrry , 1790. 137' tiet bedryven van allerlye ongeregeldheden Goüd, langs Heeren ftraaaten,het aanranden en befchimpen van de Militaire Schildwagten op hunne posten: zynde van dezen inhoud: De Magiftraat der Stad Gouda , met vcront- jggfj waardlging verneemende, dat lommige ^-Jff^ ixnnpn. nietteeenftaande verfcheide nadrukkelyKe Publicatien en Waarfchouwingen daar tegen vau . _ I j L, ~,a „^«n virh niet ontzien, langs 's Hee- rén ftraaten allerleye ongeregeianeuen ce ucu. yvm zo met fchieten, het maakcn van gefchreeuw cn öebaar, als met het pleegen van molest en ïnloTenden aan de Huizen der Ingezetenen ; ja zelis zich onderwinden, de Militaire Schildwagten op hunne rerpeöive posten aan te randen en te befchimpen: heeft goedgevondeu, nogmaals op het ernftigfte alle en een iegelyk te waarfchouwcn , zich voortaan zorgvuldig te onthouden, met alleen van het feitelyk aanranden van de Militaire Schildwagten, maar ook van dezelven kwalyk te beiegenen of tebefchimpen, op dat gemelde Schildwagten door zodanige onderncemingen niet worden genoodzaakt uit te voeren de ordres, welken, ter hunne beveiliging, in den Militairen dienst plaats hebben; zullende de geenen, welken zich aan voorfchreeven ongeregeldheden fchuldig maakcn aan zich zelve te wyten hebben de noodlottige gevolgen, die hun door deze hunne losbandigheid en roekeloosheid zoude mogen overkomen; terwyl voorts een ieder ook nog op het ferieufte word gewaarfchouwd, zig naauwkeurig te wagteii, van het zingen, fchreeuwen en het maaken van gebaar langs de ftraaten, het fchieten zo langs dezelven als uit de Huizen, als mede vaD het pleegen van molest en infolentien aan de Huizen der Ingezetenen , en alle andere diergelyke rustyeritoorende feitelykheden; willende cn begecrende Hun  i38 NIEUWE NEDERLANDSCHE GopDA. Edele Groot Achtbaaren, dat alle de voorise Pnhlf Waar '""r f° Waarfcho^ngen omtrent al het geene" Waai - voorfehreeven is geëmaneerd, in hunne volle krarhr fihouj. ?n werking zullen blyven, en dat de Overtreedt tegen van dezelven zonder de minde gratie of ooïlS. ongere- y0g9 zelfs, naar bevind van faaken aan den geldke- lyve zullen worden gedraft. adKen> adn den den,enz. Aldus gedaan en gearrefteërd by het Collesie van de Magirtaat der Stad Gouda , den 23 February 1790, en gepubliceerd den ij dito. ^ r ' f Ter Ordonnantie van dezelven, (JVas geteekend') JAN VERRYST. II O O R N. Wy fpraken in onze Nieuwe Nederl" Jaarb. van i789, bl. i75o van de zaak van den Heere Mr. B. Blek,tn deelden bl. i?*i cn volgg. eenen brief van dien Heer mede aan den Aarts-Bisfchop van Bourdeaux' Deze Aarts Bisfchop beantwoordde dien brief 0p den 27 van de maand Januarv in dezer voegen: Jk heb met veel oplettenheid, Myn Heer] de Memorie geleezen, die gy my toegezonden hebt, en waarin gy uw beklag doet over de bevelen WC xxr van we8ens den Koning aan 't Gerecht van Watten heb overgezonden. Gy verbeeld U dat zy bevoegd zyn over den Eisch, dien gy tegen de Magiftraten van West-Friesland aanlegt te vonnisfen. 7^7*7* Gy grondt U zelve voornamelyk op drie beweeg-  JAARBOEKEN, February, i -go. 130 | redenen, en noch de eene noch de andere is my van i die natuur voorgekomen, dat ik zyne Majeftcit I beweegen zoude, het minde omtrent Hoog^cdes* : zelfs beflisfiiig te veranderen. Gy trage in de eerde plaats U het befluit van 'c Parlement van Vlaanderen ten nutte te maaken , waardoor gy ver weezen zyt, om voor den Rechter ter eerder inftantie uw recht te zoeken. Doch gy zult na rype overweeging begrypen, dat dit Hof noch den wil noch de magt gehad heeft om eene competente bevoegdheid aan een Gerechtshof toe te fchryven, die hetzelve niet en had. Gy had maar alleen uwe aanklagc voor 't Parlement begonnen; hetzelve heeft U naar den Rechter ter eerder inftantie verweezen, nademaal de ordonnantie zulks medegebragt. Maar hetzelve heeft daardoor niet gevonnist, dat gy het recht had uwe party voor eenen anderen Rechter in Frankryk te roepen. Gy waant in de tweede plaats, dat het de Magi* ftraacen niet en zyn , (een integreerend gedeelte der Staaten van Holland uitmaakende,) die gy in rechten betrokken hebt, maar Magiftraaten, aangemerkt als Stads-Regenten, die U eene aanmerkelyke fomme gelds, als een depofitum, aanvertrouwd hebben. Deze onderfcheiding kan op geenerlei wyze de competente bevoegdheid der Franfche Rechterefl bepaaleh. Gy hebt in Holland het een of het ander ampd aanvaard, gy zyt depofuaris geworden van foncifenaan een HollandfcheMunicipaliceit toebehoorende; hieruit alleen blykt klaar, dat gy U onderworpen hebt, uwe rekening in Holland te doen voor i die geenen, welke toen uwe dagelykfche Rechters waren, en die ook uwe Committenten gebleeven zyn. Waar gy uw bewind en uw beftuur had, daar moest gy uwe Rekening laaten opneemen, en K bes Hoorn. Antwvan den AertsBi.fchopaan Mr. B. Blok.  i4o NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn Antw. yan de. AartsBi sfcho± aan Mr B. Blok , het hangt van U niet af, andere Rechters te kiezen wegens eene zaak, die U in 't byzonder raakt. Ten derden: eindelyk gelooft gy dat het beflag, zonder U gedaan, voldoende zy, om de Rechters uwer woonplaats alleen over uwe zaak te doen von- > nisfen; als zulks vestigende hun noodwendig rechts- . gebied. Uw Mandament van Arrest kan de grondftellingen niet veranderen, medebrengende, dat een gedaagde voor zyne dagelykfchen Rechter moet geroepen worden , en dat voornaamelyk de Hollan-r ders, voor een Fransch Gerechtshof gedagvaard zynde , niet gehouden zyn te verfchynen. Ik zal met deze aanmerking eindigen. Uit uw fyftema zoude volgen , dat gy den Magillraaten van West - Friesland zodanige Rechters zoudt geeven, als 't U zal gelieven te verkiezen, met uwe woonplaats in verfcheide gedeelten van Europa overtebrengen: en gy hebt hen ook eerst te Brusfel en naderhand in Frankryk doen dagvaarden. Is het redelyk te denken, dat, wanneer deze Magiftraaten eene fomme gelds in uwe handen aanvertrouwd heb-' ben, zy hen onderworpen hadden, of veeleer dat zy hen zouden bloot gefteld hebben, om zich zelve op zodanige wyze van het eene buitenlandsch Gerechtshof naar 't ander te zien fleepen ? Gy hebt een depofitum in Holland aangenomen, van Hollandfche Magiftraaten, en gy zyt in Holland deswegens rekenfchap verfchuldigd. Ik ben, Myn Heer! volkomen tot uwen dienst, (JVas geieekencO De AARTS-BISSCHOP van BOURDEAUX. \ Wy zullen het antwoord van den Heer Mr. B. Blok, aan den Aarts-Bisfchop, in ons Rukje voor Maart mededeelen. Ver-  JAARBOEKEN, February, 1790. 141 Verders las men omtrend den Heere Blok Hoorn. in de Dagpapieren deze bekendmaaking: Uit kragt van een verleend Mandament van Arrest by den Edele Hove van Holland, ten behoeven van Heeren Gecommitteerde Raaden van West-Friesland en 't Noorder - Kwartier, tegens den perfoon en goederen van Mr. Bernardus Blok, laatst gewoond hebbende te Hoorn, worden alle de geenen, welke eenige Goederen, Effeéten of Gelden gemelde Bernardus Blok toebehoorende, onder zich mogten hebben, verzocht daar van kennis te geeven aan Heeren Gecommitteerde Raaden voornoemd, en gewaarfchouwd, dezelve niet te verkoopen of te veralieneeren, als zynde, voor zo ver de Effecten bekend zyn, order gegeeven, wegens verfcheenen Intresfen, als anderzints aan gemelde Bernardus Blok of zyn order, geene betaahngen te doen dan aan Heeren Gecommitteerde Raaden. ZEELAND. V l i 8 s in g e n. De Regeering dezer Stad vondt den 5 December 1789 goed (zo als wy in onze Jaarboeken van December 1789 bl. 2035 en volgg. gezien hebben,) haare Refolutie van den 4juny 1788 te veranderen, en te befluiten, om de amptgelden aan de ontflagene Regenten, de Heeren Van Sonsbeeck. Verfluys, RofeveU Cateau en Bouwens te rug te doen geven. Dus agtte zich dan K a ook  -142 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vus- ook den Oud-Raad en Oud-Penfionaris ïingen. Mr. N. C. Lambrechtfen verpligt, aan de Regeering de Minuteele Notulen en andeie Stads papieren terug te zenden , by dezen fchoonen brief, van den 6 dezer maandFebi uafy, in welken de Lezer ook met degrootfte aandoening zal ontwaaren, welke godiooze plunderingen en geweld aan eerlyke Regenten en Staatsdienaars zyn aangedaan: EDELE ACHTBAARE HEEREN! '"Terwyl my, by Extract uit U Edele Achtbaare x Refolutien van den 5 December ir8g is gebleeken, dat U Edele Achtbaare by alteratie eener voorgaande Refolutie van den 4 Juny 1788, hebben goedgevonden aan my benevens de Heeren Van Sonsbeeck, Vcrjluys, Ro/èye/t C at eau en Bouveus, door Zyne Doorluchtige Hoogheid van de Regeering en het Minifterïe dezer Stad, ten jaare 1788 refpeclivelyk ontflagen , te doen reftitueeren de Recognitiën, die wy voorde acquifitie onzer voorfz. funftien aan deze Stad en de arme Zeemans- en Visfchersbeurs, betaald hebben; en daar ik my niet onttrokken héb, om met de Heeren Thefauricrs dezer Stad , tot foulaas der Stedelyke Finantien, eenige fchikkingen te maaken, nopens de voldoe' ning myner Recognitie als Raad en Penfionaris, fchikkingen, die ook naderhand de goedkeuring van U Edele Achtbaare hebben mogen wegdragen, heb ik ook niet willen nalaaten aan de f loeren Lampfins, Bestel en Louysfen, by U Edele Achtbaare Refolutie van den.3 Mey 1788 gecommitteerd, en aan welke ik den 9 Mey daar aan volgende de Boeken, Charters en Papieren ter Policiekamer berustende, conform den Inventaris had overgegeeven, als nu nader te extradeeren en tegen acquit ter band te Rellen, de Minuteele fecreete Notulen' zedert myne aanftelling als Penlionaris, mitsgaders de  JAARBOEKEN, February, iJga. H3 de ordinaire Minuteele Notulen zedert den jaare Vlis1764 en vervolgens, en eindclyk nog eenige losfesiNGEN. papieren, relativen en commisforiaale Rukken. V\ de plundering van myn Huis op den 30 Sep J.nef teraber 1787, zyn ten minden negen Volumes óervsnde» Minuteele Notulen in meerdere of mindere maate^Ave febeurd of bedorven, een deel zelfs, name\ykgenPendu van i;«6, is geheel verboren geraakt. Me-fionans : Sgvuldige andere papieren , relatif tot de onder- Lamfèheiden Commisficn, welke ik de eer had waar tebrechtneemen, zyn met myne eigene Goederen, Papie-len. ren en Bibliotheek, tot myn leedwezen ten prooy geworden van roof en plundering. Stukken van het grootfte belang en geheim, betrekkelyk de Commisfie van het Defenfie - Wezen en de West-Jn, difche Compagnie, welke my door de HoogeLond, genooten waren opgedragen, zyn baldadig vermeld i of geftoolen. Wat 'er al met betrekking tot deze i- Stad en differente Departementen, waar in ik gel committeerd was, verloren gegaan zy, is my oni mogelyk op te geeven. 't Geene 'er is overgebleven, is door my met eigen handen, diredt na oe , plundering, uit de ruïnes van myn woonhuis en die ! rnvner beide Buuren, den Heer Burgemeefter I c'/en en den Penfionaris honorair Lc (a-rand met ü zonder groote moeite, verzameld , en thanas aan \Se Heeren U Edele Achtbaare Gecommitteerden 1 ter band gefield. ■ , Alleenlyk zyn daar by niet gevoegd geweest U Papieren, relatif tot myne Commisfie , aangaande de differenten tusfehen deze Stad en den ' Domeinraad van Zyne Doorluchtige Hoogheid, Hen zulks, vermits ik my verplicht oordeelde, U Edele Achtbaare van den afloop daar van rapport 'ltCHiertoe thans zullende overgaan, Edele Achti baare Heeren! neem ik de vryheid U Edele Achtbaare te rappelleeren dat na dat ik het ge luk I: gehad hadde, de correfpondenue tusfehen U Ede-  VusSÏNJEI Brief van di orttft'eigen Pe, fionari 'Lambrechtfen. 144 NIEUWE NEDERLANDS CHE le Achtbaare en den Raad der Domeinen van f. £,yne Doorluchtige Hoogheid , welke zedert U Edele Achtbaare Refolutie van den 21 November 1761 , den 3 Oclober 1767 nader ingeroepen , n tot ongemak en nadeel van wederzvdfcbe belangens geftremd was, behoudens de achtbaarheid van 2-het Collegie van U Edele Achtbaare weder te 1 herftellen, by U Edele Achtbaare op den 2 April 1785 is ontvangen eene Misfive van welgemelden Domeinraad, waar by dezelve voorfloeg, om door wederzydfcbe Gecommitteerden, de openftaande differenten uit den weg te ruimen, fpeciaal concernerende de begeeving van het Schout- en Secretaris - Ambt van de Keure en Lands Vierfchaar , het Secretariaat en Bodens • Ambt het aanftellen van een Contrarolleur van het ScbryfComptoir en Keurmeefier van de verfche Visch, het maken en emaneeren van een Ordonnantie en Reglement op de Bank van Leeningej en het arrelteeren van eene Inftru&ie voor den Cipier van het Gevangenhuis. Dat U Edele Achtbaare zich dien voorflag hebbende laaten welgevallen , ten zeiven dage hebben goedgevonden , de Heeren regeerende Burgemeefteren in der tyd , benevens my als Penfionaris te qualificeeren, ten einde met de Heeren Gecommitteerden van den Domeinraad, te treeden in conferentie over de poinften , by Misfives van U Edele Achtbaare van den 18 December 1779, j Juny en 18 September 1784 getoucheerd, mitsgaders zodanige andere het Domein van Zyne Doorluchtige Hoog. heid den Heere Prinfe van Oranje concerneerende als zouden kunnen begreepen worden, eenige verklaaring te behoeven, alles nogthands op rapport aan U Edele Achtbaare, en ongeprajjudicieerd het recht der Stad. En wanneer ik den 25 Maart 1786, ftaande op myn vertrek naar 's Hage, ter waarneeming van de perfoneele Commisfie van het Defenfie-Wezen ^  JAARBOEKEN, February, 1790. H5 Üè°S "üxSeïïe poinOen , op raPport gfc -"XT8**^™ bovenhelde gjW ,„£ fn O Edele ^«^Z ™, S*tS* vens de Heeren «f^.^"^^AchtoPC ft* mvn privé verricht heb, kan u cu^- * o3 september i78ö, geïnfereerd m het iccrcet R'ff er' ^ v^ekere ik U , Edele Achtbaare , van oude Charrers: en Papieren u r wd Ë/vaTÖnge? ^00^. .e worden , maar ook, om dar rcyh ^ «>' hrim wetraverfeerd wierd , en veraacm £cl doo lekeTe lieden, thands niet te no^ou gelyk met onlochenbaare bewyzen geftaafd zou kunnen W Gndèrtusfchen heb ik niet afgelaaten, dien arbeid voo^tte zetten; dan hoedanig dezdvj "^00„pn heb ik nimmer aan U Edele Achtbaaie tcun ïïï? ooenleien. De zaak intusfehen heeft e veel nen °Pen^fn' ] h { ea te gewichtig, rdengSgSa?v°aPnZaan ü Edele Achtbaare ^apfiaale Memorie, by U Edele Achtbaare fecreete Refolutie van den 23 September 1/86 gearXrcf, heb ik geen gebruik gemaakt. De oyerarreuLL , .0 dan eens door Com- SenGSen<;Hage; dan ^^UgBg verhinderd, de conferenuen met my voort te zet K 4  i45 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vlis• ten. Myne menigvuldige occupatien, uit de waarRJNüen. neeming eener Commisfie, aangaande de zaaken van de West- ndifche Compagnie fpruitênde ve? Mfitef traagden dezelve tot in February 1787 In h[Z JZt yd toc tyd voortgezet, met dat gevolg dat jwnys ik bet genoegen had, «p den ar Tunv 1787 met by gevoegde ongineele doublé daar van, beïoorlS SJh2f?d» CneerStby Misfivevandï^ tember 1787, m artginali mede bier nevens gaande - aan my toegezonden. ë Ik had my voorgefield, Edele Achtbaare Heeren r nr^T,, f i Achtbaare te doen finaal Rapport, een prealabel Befoigne te houden met de Heeren Bur- Effi^i CcV en onbewust van het Jot dat ons befchooren was, wanneer alhier od het onverwachtst het onweder uitbarfte, en wy^eneZ Lfren TCi' Med^Regenten van ons^eftuur beroofd wierden, terwyl onze Huizen en Goederen ïï S ^S^ven roof en plundering van een woest Gemeen, van alle kanten toegevloeid om tot werk.tu.gen der wraak, eigenbaat In hoo-e bedoelingen, te dienen. *«*«0cr tw1?!0,6 vfw°effing va°myne Goederen, heb ik het geluk gehad te redden en weder te vindèn bovcngemelde tusfehen my en den eer Ardesch gedo- Sk?°nnyint,e' mei- dc v°ornaamde Bylagen en Stukken daar toe dienende, fchoon zy kenbaare fk hPKenS draf^n, vande mishandeling en woede! Ik heb de eer deze Stukken , zo als zy zyn , eer biedig aan U Edele Achtbaare over te geeVen en dezelve te fubmitteeren aan U Edele Achtbaare wv" zeddiberatien; zullende het my aangenaam zyn, in-  JAARBOEKEN, February, 1790. 147 indien myne handelingen in dezen, de goedkeuring vrjsvan U Edele Achtbaare mogen wegdraagen. sikgen. ü Edele Achtbaare de bovengemelde Conventie inziende, zullen zckerlyk opmerken , dat men van Brief deze zvde eenige toegeevenheid getoond heeft, om van (rcn trenc de gedeeltelyke reparatie van de befchoei ing ontflavan het Molenwater en de uitdieping van het zelve, gèn Pcnwelke eigentlyk blykens U Edele Achtbaare Refó- jicharïs lutienvahden 7 Augustus en 19 Oclober 1748 ■.'Lamscheel ten laste van den Heer der Stad komt: dan brechtik neeme de vryheid daar omtrent te remarquee-fen. ren, dat zulks gefchied is met voorkennis van U Edele Achtbaare , ter bevordering der afdoening van de andere qusstieufe poincten; en dat de Conventie, zo als zy legt, niet geapprobeerd wordende , de wederzydfche fulienuen omtrend alle de poinéten in verfepil , en dus ook omtrend de herftelling van het Molenwater, in haar geheel blyven. Dat men dezerzyds vermyd heeft, het artikel van het maaken en'emaneeien van Inftruclien en Ordonnantiën, een ingrediënt der Conventie temaaktn; fproot voort, niet alleen uit een vclltrekte overtuiging van het onbetwistbaar recht dezer Stad, gefundeerd op uitdrukkelyke Privilegiën, en bevestigd door menigvuldige "voorbeelden, maar ook, uk een begrip van de nodeloosheid eener discusfie van dien aart , als waar door de afdoening der andere difFerentiaale poinclen, wellicht zoude hebben kunnen vertraagd worden. Ik zoude thands, Edele. Achtbaare Heeren! geen ongepaste gelegenheid hebben, om te treeden in een discusfie der fataale omllandigheden van den jaare 1-87, en fpeciaal der vrecsfelyke Revolutie binnen deze Stad, met zo veel woede als fioutheid aangerecht; om de mishandeling ons aangedaan . te vergelvken , met het geene geduurende den geheelen'loóp der binnenlandfche troebles alhier gebeurd is, en 't gene w\- biilvkerwys achtervolgens de ' b K 5 Wet-  Vlis- S1NGE Brief van a óntfla gen Pi jiunar, I ambrechtfen. 148 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wetten en de Conftitutie van ons Vaderland, zo N. dikwerf bezwooren, hadden mogen verwachten Ik zoude nopens de conduite van den Burger-Krygs, raad en van het Guarnifoen, beide by fpeciaalea en cede aan de flipte nakoming der ordres van den ■ Raad dezer Stad verbonden, nopens de buitenge, .'/-woone Regeeringsverandering, en de daar toe Tn. ■s gerichte Staats-Refolutie van den 2 0£tober 1787 mitsgaders menigvuldige andere zaaken daar tóe - betrekkelyk,my kunnen uitlaaten. Maar, wanneer ik alles gezegd had, 't geene ik zeker weet en bewyzen kan, zou ik nog altoos te weinig gezegd hebben tot myn oogmerk, en wellicht te veel naar het oogmerk van anderen. De waarheid ook , hoe zeer miskend en ontveinsd, heerscht al tyd onzichtbaar, en de ondeugd doet haar niet minder hulde dan de deugd. Rampzalig Vlisfingen! gy die de eerde der Nederlandfche Steden uwe poorten voor de dwinglandy gedoten, en der Vryheid hebt opengedaan' gy die zo veel toegebracht hebt tot opbouw en luider van liet Vaderland J liet dan de nyd op uwe rust en welvaart niet toe, dat gy gefpaard bleeft van het lot uwer Nabuuren! moest een deel uwer eigen Burgeren verblind genoeg zyn , om zich of daar toe te laaten aanvoeren, of zich aan uwe verdediging te onttrekken! Gelukkig zy die zeggen kunnen: „ Ik althands heb „ 'er geen deel aan! "Dit is mvn voorrecht, Edele Achtbaare Heeren ! en ik hoüde my verzekerd dat, indien flechts de Militie , alhier ter dier tvd in Guarnifoen, de orders, die hun door den Raad dezer Stad , op den 6' February, 1 en 27 July I787, gegeeven waren, die zy zo wel als die van den Burger-Krygsraad goedgekeurd hadden, en by herhaaling plechtig en uitdrukkelyk aangenomen op te volgen, had gelieven na te komen, fgelyk ik altoos verwacht had, en 't gene zo licht te doen ge-  JAARBOEKEN, February, 1750. 149 geweest was,) Vlisfïngen zich thands in zulky een jammerlyken toeftand niet zoude bevondenSI ^Hoe'het zy, Edele Achtbaare Heeren! myn taak B alhier is afgedaan! Gaarn had ik dezelve op een voeg- Vl zaamer wyze geëindigd. En niemand kon minder oi dan ik verlangen daar in te volharden, zonder de^ eoedkeuringvan U Edele Achtbaare en het vertrou- // wen der goede Burgery. Deze trouwens waren L mvne grootfte aanmoediging, en verhinderden myb meermaalen een post neder te leggen, welke teG zwaar was voor mvne lighaamskragten, en welke ik tegen voordeeligef en aanzienlyker Eer-Ambten, had kunnen verwisfelen. Ik heb zo veele blyken genoten van het vertrouwen en de vriendfehap van U Edele Achtbaare, dat ik daar aan niet dan met de hartelykfte erkentenis gedenke. ; Nimmer ook fzo veel my voordaat; heb ik met iemand van U Edele Achtbaare zedert myne eerde admishe tot derzelver deliberatien, eenig perfoneel verfchil gehad , of van U Edele Achtbaare eemge reproche eeleden, wegens de waarneming myner funcben. En wat de goede Burgery van Vlisfïngen aangaat, ik heb voor allen, zonder onderfcheid van rang or denkwys, my toegelegd, met de hartelykde belangneeming, met opoffering van myn jeugd, en ten koste dikwerf myner gezondheid. INiemand heb ik immer opzettelvk beledigd, en nog yleye ik my met' de erkentenis, achting en vriendfehap der meefte en der notabelfte Burgeren , zelf van veelen, die van my in het begrip nopens de publieke zaaken , geoordeeld worden te verfchillen. Ook erkenne ik opentlyk de hartelykheid, waar mede zommigen hunner by de Heeren Gecommitteerden van Zyne Doorluchtige Hoogheid , op de herftelling van my in mvne funclien meermaalen hebben aangedrongen. De toegenegenheid dezer braave Burgers, zoude alleen in ftaat zyn om my de ondankbaarheid van anderen te doen vergeeten. Geens- r.is- SGEN- Hef m den nfla:n Penvi arts am•echtn.  150 NIEUWE NEDER LANDS CHE { Vms; Geenszins echter ontveinze ik, zo wel a's eeni singeiv. gerrmyn-r Mede.Regenten , gedeeld te heE ft* f nVÏ™^ -C k " ° •k "16t anders zvn ■> e" h« is de pewo£ e belooning van zulken, aan wien de Lr™, omfla- het gemeen Belang is aanbevolen , en die getrouw aan hunnen phcht, de geheime of openly\fmach7 ponaris natiën van onkunde, dwaaling, en eigenbaaTdu, Lam- ven tegengaan. 6 .u, ^J; ; hoedanig dezelve ook zyn mogen, te handhaa-biccntven, daar en wanneer ik zulks te raade vinden ltn. Z£lIndien het ons had mogen gebeuren, uit krachte van het bekende Privilegie , uqor de Heeren Staaten van Zeeland den y July lójo aan de kegeering dezer Stad gegeeven , volgens t welk de Raaden niet van hunne iuncben mogen ontzet worden,'ten zy om redenen 111 rechten gefundeerd, ol' dat zy met der woon de Stad .verlieten al was het Hechts provifioneel m onze posten berfteld te zyn, zouden. wy gelegenheid gehad hebben, de waare neigingen der Burgery van Vlisfïngen te onderflaan. Niets was ook lichter geweest, indien men de gevoelens weeten wilde van zulken, die in de Lasten zyn aanjagen , en dus in zaaken van dien aart, als Burgers, konden geconfuleerd worden. Niemand onzer, indien hy ongelukkig genoeg geweest was van zich. verdoken te zien van t vertrouwen der goede Burgery, ja zelf van een noemenswaardig deel van dezelve , zou door geweld of plundering hebben moeten gedwongen worden zynen post neder te leggen. Ik wenfche ondertusfehen die Leden van U Edele Achtbaare, die dooi hunne herltelhng een geringe doch rechtmatige vergoeding mitvingen , geluk met deze uitkomst. De verdubbelde liefde der Burgery , vergoede deze waardige Mannen  IJi NIEUWE NEDERLANDSCHE Vlis- verder het ongelyk, hen aangedaan, en verlig» siNCEif. dei\ /ast thands weder op hunne fchouderen ee. legd! ° Brief Wat my aangaat, Edele Achtbaare Heeren! van:«« v' :";h> Vq!' tSiè&> ¥ Committeeren ter Vei gadenng van Hun Hoog Mogenden ™ tot de Perfoneele Commisfie van hft Deferfie weezen Hier door kreeg ik gelegenheid lm in de dehberatien van Hun Hoog Mogend re, tadt Seco'nrmtteert en geau- Raa#ai rïïlrS £" E' N- N- *?K 3fte Vroedlha; * de gezworen G^eente sUndfchapshuis den February üaSomeS e|Thgd^ «* f^ 'aken0rtbPf rralyk ? alIe andere voorvallende efovVer n ^mcene!?esï «*ende, te ramen en noiveeren , zo en als by meefte lremmp,-, k» 'onden zal worden te beh-ren ltemmen be* Zullende onze Volmachten méde gehouden we- '2 1 lIten ' e." See" ^dere of wydere acauen heboeu te eisfchen als voor den voorfz? En-  JAARBOEKEN, February, 1700. iffi Ende dat ook al't geene, dat na den voorfz. tvdt by dezelve zoude mogen worden gebeloigiieert ende gedaan, voor nul en onwaarden zal W^n^ettze tot eenige fwarigheden ende poinfteu, extraordinaris door de Heeren GedepSteerden voor een korten tydt worden ver- fCTpïïï het welke Wy de voorfz. Volmachten committeeren. , Belooven ook van waarden te houden, wes ende 't geene in gemelde zaken by Haar gedaan cn gehandelt zal worden •"'','',.,'._„ . „. Ende dat zonder eenige ruggetpraak ofte reftridhe. Doch dat onze Volmachten met zullen vermogen de fundamenteele Wetten des Lands te renverferen en verbreken; , ■ Noch de Refolutie nopens de collatie van de Otllcien, by de Edele Mog. Heeren Staten van 't Landt gearrefteert den 16 May :1661; noch mede die van den ao November 1663, beroerende de ordre over de Judicature, zo wel van 't Collegie der Heeren Gedeputeerde Staten , als mede van den Hove Provinciaal, tampt Ne- d o'nSvoltnachten zullen ook het Reglement op 't poinél van ftemminge, den 16 Tuly 1698 gearrefteert , en boven al het Reglement op 't ftuk der Regeeringe door wylen Zyne Uoorluo-tige Hoogheid den 21 December 174,8 geernaneert, in alle zyne delen en leden mainchnceren en doen mainftineren., als een fundamentele , eeuwigdurende en onverbrekelykc Wet van Onze Volmachten zullen ook niet van 's Lands penningen disponeren , als op formele geregiftreerde Ordonnantiën, Nemende aan, haar'luiden handen kost ende L 4 lcili* Leeuwarden. Formn-, lier van Volmagt wegens de Steden.  iffa NIEUWE NEDERLANDSCHE IflKxj. fchadeloos te ontheffen, onder hypoteecq Onzes war. ende der Ingezetenen goederen. * Accordeert met de geordonneerde Exemplaren: ïn kennisfe van my, Volniagt of Procuratie voor de Landen: ^y/y Onderschreven Volmachten van de relpeétive Dorpen der Grietenve N door voorgaande tonfi:%vfejfe, TOj<4is rW p5m Mog. Heeren gpgtóli?MistvS^ato jg*? January jongstleden , in de Rechtkamevadert zynde, om Volmachten op dea aTdhandrl Landsdag te committeeren; . «wmtaande Omme binnen Leeuwarden hen te vervoegen on t Landfchapshuis; den February naastkomenï de by de andere 'sLands Volmachten aStKOmen* Ende aldaar van wegen Onze Grietenye voorfz ■teaanhooren de Propofitie, y voonz. Ende te ont/angen , 't geene haar by gefchrifte ter handen zal worden gelrelt te ' Voorts generalyk hl alle andere voorvallende zaken, het Gemeenebest raakcnde, te ramen eri . .. . j -'1 ' ' ann'nöï^pj  JAARBOEKEN, February, IJ90. 163 Tefolver-ren, zo en als by meeste (temmen bevon- Leeuden zal worden te behoren. war' Zullende onze Volmachten mede gehouden we- den. zen, den ordinaris Landsdag binnen zes weken re helpen (luiten, en geen andere of wydere vaca-^ tien hebben te eisfchen als voor den voorlchreeve 'j^J? Ende dat ook al't geene, dat na den voorfz. voor do tvdt by dezelve zoude mogen worden gebeloi- L,auc.cnt o-neert ende gedaan, voor nul en onwaarden zal worden gehouden. . • , Ten ware datze tot eenige zwarigheden ende poinclen, extraordinaris door de Heeren Gedepur teerden voor een korten tvdt worden verfenreven. Tót al het welke Wy de voorfz. Volmachten committeren. Belooven ook van waarden te houden, wes ende 't geene in gemelde zaken by Haar gedaan engehaudelt zal vyorden: Ende dat zonder eenige ruggefpraak otte re» ftfictie. . „ Uoch dat onze Volmachten met zullen vermor gen de fundamenteele Wetten des Lands te reuverferen en verbreken; . Noch de Refolutie nopens de collatie van de OlTicipn, by de Edele Mogende Heeren Staaten van 't Land gearredeerr den 16 Mei 1662; noch mede die van den '20 November 1663, beroerende de ordre over de Tudicature, zo wel van t Co'legie der Heeren Gedeputeerde Staaten , als mede van den Hove Provinciaal, fampt Nederrechters. Onze Volmachten zullen ook het Reglement op het potoer, van Stemminge, den 16 July 1698 gearrefteert, en boven al het Reglement op t (tuk der Regeeringe door vvvlen Zyne Doorlugtige Hoogheid den 21 December 1748 geëmaneert , m alle zvne delen eh leden mainetineren en doen Lj mam-  ïfJ4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeu- rnainclineren , als een fundamentele , eetiwigdu. war~ rende en onverbrekelyke Wet van Regeeringe. den. Onze Volmachten zullen ook niet van 'sLands penningen disponeren,als op formele geregiftreerFormu- de Ordonnantiën. fier van - Nemende aan haar luiden handen kost ende fchaVolmagt deloos te ontheffen, onder hypoteecq Onzer envoor de de der Ingezetenen goederen. Isandeiit Accordeert met de geordonneerde Exemplaaren. In kennisfe van my, Zie hier, omtrend het leggen van Keizei op de ftraaten of wallen binnen deze Stad, de navolgende Publicatie dezer Stads Regering, van den i dezer maand. "Durgemeederen, Scheepenen en Raaden der Stad Leeuwarden, allen den geenen, die dezen zullen zien ofte hooren leezen, falut: doen te weeten, dat Zy om moveerende reden goedgevonden hebben , hunne Publicatie van den 10 September 1766, betrekkelyk het leggen van Kei. zei op de ftraaten of wallen binnen deze Stad en Jurisdiétie van dien, in zo verre te altereeren, gelyk doen by dezen, dat het Keizei, het welk door de Ingezetenen op de publieke Straatcn, Wallen of Wegen van deze Stad of Turisdicle van dien wordt gebragt, van Ronden aan zal VervalJen aan de. Stad, en' door de Stads Keitel»  JAARBOEKEN, February , 1750. 16J zeivoerders worden weggehaald, om tot publick Leeu? nut geconverteerd te worden; verbiedende aan warandere, om eenig Keizei, op de publieke Straa- den. ten, Wallen of Wegen liggende, van daar weg te haaien, by poene van een pond Groot. 1 ublic\ En op dat niemand eenige ignorantie zal kun- nopens nen voorwenden , zal deze van het Raadhuis worden gepubliceerd , en geaffigeerd daar me» gewoon is zulks te doen. Aldus gedaan, gerefolveerd en gearredcerd op het Raadhuis der Stad Leeuwarden den 1 Februa,Techargie is verleend geworden door 't Edel Mo* lende Collegie ter Admiraliteit aldaar re«j lideerende. STAD EN LANDEN Groningen. Lis» Wy deelden hier te* vöoren in onzef Nieuwe Nederl. Jaarb. van 1789 bl. 1796 en 1797 eene Notificatie mede * waar by de Regeering dezer Stad eenen ie* gelyk door eene belooning uitnodigde, tot. bev opgeven van een plan, om de Armen-, kas uit haaren vervallen ftaatte redden. Het gevolg kan gekend worden uit deze Notificatie van den 17 February 1790. Alzo de II. Heeren Burgemeefteren en Raad in Groningen by Notificatie van den 28 üctober 1789, elk en een iegelyk hebben uitgenodigden verzogt, om, voor den batgen Jauu#ry 179°, vooc  ÏÓ8 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Gro- voor te dragen een aannemelyk wan nm HitfGEN. Diaconie dezer Stad, voor , PnP„ ' m lk >r' redden uit haaren verVallen Sdf^Wl te Notific, tig de ^gelegëlilïeden^?&9rl^^ nopens ne, die daar aan best voIrWH« ' l,,e Seewfc*. éé„ honderd JSSSf?^ ring fa- behalven de hoge o-opfS 1T• C" yver van veele» touw Bur^ a lp- i IngeZeteiIen' 0111 aan dat nuttig wei W aibemen, en, ten, blyke Hunner goedkeurmg, ■ . J te*  JAARBOEKEN , February, Ï79Ó. 109 levens aan het plan onder Devies: Ter alge mee- Gaöi , n,> dnnr eendrast en werkzaamheid, toege-«ïnoïM* weeS en e esfit van vyfdg caroli gulden of Soo in hunne Notifieatie daar Van mets ÜntNoufic. iiLuouii h bmnen I4 daden «o/)£w E Sll Hun Edele Mogende pp-v^. zfchttlvk de opening van het bdlet. rw* / Jr. Maurhs Pico Dide- Barteld Jan de Scheprik van Syizama. per. < Franc-as Pi er re Gai!la time de Schuilenburg van -BvrnmeHède. W e st -,D ongerad eee. \x Pieter Edzard van Mr. Alben ten Broeke liarmxma Uwe Slo- Ploekflra. t rc"ir, Symon Gabinus Bavius.. •Jr. Albartus van Ha:'; rinxma thoe Sloten, tfit  JAARBOEKEN, fe&udïy, if^Q. Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen- Erfden Verante' state' dering 'onder. OOS t-DoNCERADEEL. jr. Andrc*" Mr. Johonnes Casparin:AmTE" van Cmur. Ber^sma. . ' KAARS3 Jr. IFillemAnneSixiema Mr. 'Wicherus Henricw'm'L' ïhoe Groveftinsi yen Haersma. CoelumèrlAnd. Mr.MartinusvanSchel- ïeife van Sminia A. Z. . Mr. //^tór v«« Sminia.. Jr. Alexander Leonard ' ■ van Plettenberg. A c h t • K a r s p e'l e N. Daniël de Blocq van Mr. v%w Hendrik van Haersma. Haersma. Jr'. Lodewyk Dols Mï.Sybrandvan Hatfs- vpn Burmaniai ma: D A JR T U M A d E e Li Mr. Adrianus Mr. T/'^ic Haitsmdi. Bergsma. Jr. Frans Laas van Burniania. M a Ï.Ti«  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran-Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen-ErfdeD dering te. State> onder • dehoo- ge en TlETjERKSTERADEEL EAGE • na'rs, Hobbe Baard van Smi- Ietfe van Sminia.^Z enz. , ma: ■£,; , Jr. Age Tjepke Rtiurd van Sixma. Smallingerland. HcHorLiviusvan llacrs- Focco Sydfes Reidiw ma. ö Jr. Doawe Jan Andries van Sylzama. Idaarderadeee. Comelius van Schel- Mr. JVMem ^uguMnw Tr rm i> Poflhtemus van Sloter- Jr. Pieler Ulbo Ren- dyck gen. R A U w e r d e r h e M. Jr. Frans Julius Idzard Joliannes van Doem. jonan Heringa van Eyfinga. WTES-  JAARBOEKEN, February, 1790. 175 W E S T E R G O O. JgJ onder M e n a l d u m a d e e l. de hoo- ge en Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen-Erfden lage te> State. Amte- NAARS, V Geoig Wolfgang Ca- Mr. Johannes Mcbius, knz. rel Duco Baron thoe Schwartzenvergcnllohenlamberg. Franekeradeel. Tr MmottomvanCoe- Mr. S-pco Basfeleur. 'hoorn. Tétckc Halver da. Jr. jfacob Unico Willem Gtivevas Wasj'enaar übdam. Barradeel. Tr. Jan Baron y«»^cA- Bruinsma. ^ J ^ Adriaan Gilles Camper. Baarderadeel. Jr. Willem "Saxm. Jaeob Verfcfo* r. van Aylva. Jr. yö/i«« iSfc^ö Baron thoe Sehwartzenberg en Idohenlansberg. M 3 Uit  ■ ?7* NIEUWE NBPERL4NDSCHK Veran- Uit den Adelyken Sta- Uic den Efrl v d derinö te. £ "eu ^'gen - Erfden onder 6t3ledehoo- Amte- NAARs, F'&nnen Philip JEbin- Mr $&m;,Ï „A ^ ENZ. gayanPIumalcTa ' tolk ^ "Wonseradèel. »ng Lanijlra Baron ! thoe Schwanfeitjertr ■ ■- en Hohenlansberg. Jr. Ricnk yan Burmania. W y m b r i t s e r a d e e ^ Rengers. ïl emelumer - Oedephaart. kag Stirum.  JAARBOEKEN, February, 1790. 177 Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen - Erfden Veran- UIC urn xiuw j > s(_ate^ dering te' onder DE HOO- 't B i l d t- ge en la ,e Tr Duco Baroa van Ha- Mr. Willem Albarcia. NaARSj ren. Enz. ZEVENWOUDEN. Utinqeradeel. Uit den Adelyken Sta- Uit den Eigen-Erfden te. State* Tr Julius van Burma- Mr. Jan Alben Wil- 1 'nia W. Z. . v.; Tinco.Msrtirtus Lyckla- Mtchel de Wit. ma a Nyeholt. iENGWIRE>EN. Mr. .EJea Heer //. Lohman, CV-  JAARBOEKEN, Febrüary, 170Ö. 185 7«. Gedeputeerde Staaten. VerAN* dering De Heeren Jan PI. Kei/er, Arnold S. Weru-onder mem Scato Gockinga en Henric Lobman, de hoo> ' ge en Proyinciaak Rekenkamer. eage ■Amte- De Heeren Hindrik G. Siekinghe, R. de Mar--^aa&s t ces yan Smnderen en M. A. de Savorin Loh-mz. man. «l ^ j 1 tmnfrffi M " "iV^wA Gezwoornen aangaande rang. De Heeren &#i> -f- van Iddckihge, Jan R. ( WoldendÓrp , Alexander Falconer, Regnerus T. • iWw/tó, ZWtër Fldekinge, .Pieter J. W. Adr. van Dam, Edzard Jacob van 'Swindcrcn, '.Willem E. Struive , Hindrik Jeypes, Petrus Pruisden Senior, Gerrh van Trojcii .Senior, eö Jacobus Speekman. Breda. Den 20 Febniary des morgens, is alhier overleden den Heer Mr. R. M. Damife, ia leven Voorzittende Burgemeefter der Juftitie, Ontvanger der Convoyen en Licenten binnen deze Stad, en oud Stedehouder der Stad en Baronnie. LYSV  ïJW NIEUWE NED. JAARB. February, i7oo. - ; •Ooïj'ac . ,\ o"»» SSyjjr* tYST DER PRYZEN VAN VERSCHEI- .■ DE PRODUCTEN ONZES LANDS. .... , \ ... ■ iü'^,^ZC., .. JRotterdam den 15 February. } Rotterdam den 15 February. by de Z. Zak. |Gerst Zomer 18 a ip5 Tarw nieuwe Zeeuws 27 a 33gdiAVEit VriefeBrouw. 16 a 19^ — '''aaawe 25 a 27 gj- dito Vogr 13.a 145^ — Zomer 26 a 28 g; . Zeeuws brouw 14 a 15 of R ogp Zéuws enZ. 20a 21* g| dito Vosr 12 a 1310e Erwten Grauwe 14 a 16 ?[Paardeboohen 20 a 215 c£ Groene 14 a 17U Moutwtn 81e£de3oVt. witte 13 a 15 ^ by den Steen. Boonen kïeine Zeeuws 20 a 24 g Vlas AlJerbeft 46' a 56 ft.bruine 20 a 22 g Eest 56 a 45 (1. by 't Last Middelfoort 28 a 35 (ï. Boekweit op 154 ffi 3 28 ^ Gemeen 25 a 27 IL Gebst Wintei 17* a 19 ^ • Allergemeenst 19 a 24 ff.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN* Maart. .14-:; I \ M D C C X C. HOLLAND, Dordrecht. 'f\p den algemeenen Vast- en Bededag, Dor\^Jr welke den 17 dezer maand door hetDRECHT» gantfche Land is gehouden, is, in deze Stad, voor de Gereformeerde Nederduicfche Diakonie-Armen opgezameld de fomma van ƒ 3480 : 10 : o. Te Amfteldam f 23302:14: o. en dus aldaar ƒ 2604:18:0. meer dan in het Jaar 1789. In 'sGravenhage de fomma van ƒ 4196 : 8 : o en dus |' 148 : 1: o meer, dan in 't afgelopen Jaar N Tc  i88 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dor- Te Rotterdam is in de Nederduitfche GedrechT' reformeerde Kerken, op den Bededag, opj Woensdag,en,inde Voorbereiding tot den* I zeiven, Dingsdag avond, voor de Diaconie- ■ Armen ingezameld f 3314 : 10 : o en in de I Walfche Kerk ƒ 615 : 13 : o behalven het |i opgezamelde voor de Weezen ƒ 556115:0 I maakende zamen ƒ 4522 : 18 : o» Te U- I trecht ƒ 6040 : 7 : o. Haarlem. Den 20 Maart gefchiedde alhier de na-1 volgende Publicatie: TV/Tyne Heeren van den Gerechte der Stad Haar-1 lem, met de uiterde verontwaardiging in er- I varing gekomen zynde, dat binnen deze Stad het |i licht ziet zeker aller vuilaardigst, injurieus en fe- §■ ditieus Libel, ten tytel voerende: Antwoord aanm den Schryvep van den Vrymoedigen Raad aan de m Inwoonden van Nederland in 't algemeen, en aan jji de Burgery e van Haarlem in 't by zonder, Haar- 1 j lem 1790, alom te bekomen voor 5 en een halve Jij Stuivers; en naardien 'er tot noch toe de Aucleur, || Drukker of Uitgeever, niettegendaande alle gedaa- II ne perquifitie, niet van zyn kunnen worden ont- | dekt, en 'er echter Hun Edele Achtbaare ten I hoogden aangelegen legt, dat dezelve bekend wor- Ij den, daar het voorfz. Libel is feditieus en inju- \ rieus, zo voor den Souverein, als voor Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prince van Oran- '| ge, als mede deszelfs Koninglyke Gemalinne, en || de Regeeringen der refpefdive Steden, en wel by- ]| zonder voor de Magiftraat en Regeering der Stad ;| Haarlem. VL Zo '1  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 189 Zo is 't, Dat myne Heeren van den Gerechte Haarvoornoemd, mits dezen, belooven een premie van lem. een honderd Goude Ryders aan den geene , die 1 de Aucteur, Drukker of Uitgeever van 't voorfz. Public, Libel zal weeten aantewyzen, zo dat dezelven in tegens '■ \ handen der Juftitie mogen geraaken , en van betzekerG 1 i Fait overtuigd worden; zullende des Aanbrengers/:-///*/* ) ■ naam niet alleen worden gefecreteerd, des begee. . rende, maar daarenboven aan den zelve toegezegd, ' jngevalle hy door zulks aan te brengen zomwyle 1 van zyn Brood- of Kostwinnig mogt worden be- ■ roofd, van Stadswegen zyn leven lang geduurenJe ■ ofte tot zo lang, dat aan denzei ven eene behoorlyke kostwinning kan worden toegevoegd, redelyk , te zullen worden onderhouden, enz. Het gefchrift, in voornoemde Publicatie ■ gewaagd, is op den 23 daar aan volgende, ', : door den Scherprechter openlykop hetlcha- vot verbrand. 'I De ongemeen zachte winter, welke wy ; ■: gehad hebben, heeft te wege gebragt, dat I de Perfik- en Abrikoosboomen reeds overal ' bloeyen. Ook bloeide reeds in 't midden ; 1, dezer maand, in den Tuin van de GebroeI iders Bloemisten Veen en Camp. even buiten 1 de Stad een Peerenboom, 't welk zeldzaam 1 ji is in zo vroeg een jaargetyde. Delft. i Den 2 Maart aanvaarde de zeer Geleerde • IHeer A. S. van der Boon Mescb , Med. J IDoctor, het Lectoraat in de Ontleed-, Heelen Vroedkunde alhier, met het doen van eene ) Na Re-  ipo NIEUWE NEDERLANDSCHE Pelft. Redevoering Over de voortrefelykheid der hedendaagjche Heelkunde , grootendeels toe te Jchryven aan de vorderingen, welke men van tyd tot tyd in de Ontleedkunde gemaakt ' ?> mff alleen voor zo ver men die in het werk gefield heeft om het natuurlyk maakzel der Deelen te ontdekken., maar ook om de zitplaats en waar e aart der onderfcheiden gebreedten naauwkeuriger te leer en kennen. Drie dagen daar na, namelyk op dén 5 dezer maand , deedt de zeer Geleerde Heer 4braham van Stipriaan Luiscius, Medicina! poétor, ter aanvaarding van het Lectoraat in de Scheikunde alhier, eene Redevoering, Over het nut der Scheikunde in het algemeen en deszelfs invloed op de Geneeskunst in het vyzander. In de laatfte vergadering van de Koning. lyke Maatfchappy der Geneeskunde te Parys, is aan ieder der Heeren A. van Stipriaan Luiscius, Ked. Doétor & Chym. Lector te Delft, en Nicolaas Bondt, Med. üoétor te Amdeldam, een gouden eerpenning ter waarde van 150 Livres toegewezen , als Schryvers van eene Prys-Verhandeling, Over de Natuur- en Scheikundige Eigenfchappen van de Melk der Vrouwen, Koeyen, Geiten, Ezelinnen ) Schaopen en Paarden. 'sGravenhage. Den Meer Du Bois, met de zaaken van H Keizerlyk Hof gelast, heeft op den 3 dezer  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 191 zer maand van het overlyden van Keizer Jo- 'sGra» fepbus II., aan de Algemeene Staaten pleg venhatig kennis gegeeven. De Stadhouderlyke ge. Familie nam op den 14 Maart deswege den ïouw aan. In het Journal of Dagfchrift van Parys las men in de afgelopene maand February het navolgende: VVy hadden in ons Journal van den 1 „ dezer maand een Extract geplaatst vaneen „ Brief uit 's Hage, gedagteekend den 23 9, January, inhoudende een berigt,dat Ma» dame de Prinfes van Oranie, zich, zon9, der toeftemming van den Stadhouder, „ naar de Vergadering der Staaten Generaal „ begeven hadt, om aldaar de erkenning van „ de onafhanglykheid der Belgifche Pro- vincien voor te ftellen, hebbende de Au„ theur van dien Brief daar by gemeld, dat „ hy by die gebeurtenis was tegenwoordig 5, geweest. Het Extract van dien Brief is „ daar op geplaatst in een politiek papier, „ het welk te Parys uitgegeeven wordt: en „ dewyl wy die tyding zeer gewigtig von„ den, haasten wy ons om dezelve ook „ aan onze Lezers mede te deelen, doch 91 door eene authentike reclamatie, die des„ wegens aan ons gedaan is, zyn wy geau„ thorifeert te declareeren: dat deze tyding „ der voorgegeeven verfchyning van Ma9, dame de Prinfe&fe van Oranje, in de Ver„ gadering der Staaten Generaal , gelyk „ ook alle de daar by gemelde omftandigN 3 „ he-  los NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- heden, volftrekt valsch en van allen grond venha- „ ontbloot zyn." KE- Bovengemelde herroeping is, zo men verneemt , gefchied op vordering van den Hollandfchen Gezant , den Heere Lefte-. venon van Berkenroode, ingevolge van eene Refolutie, den 10 February door Hunne Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden genomen. Den agtften dezer maand, zynde de Geboorte-Verjaaring van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfstadhouder, waar op dezelve in het 43 Jaar getre. den is, wierdt alhier met allerlei teekenen van vreugde en blydfchap gevierd. Ook hadt het gewoon afleggen der gelukwenfchen door eene menigte Staats- en Stands Perfoonen plaats, ook de groote Gala-Parade, het uufteeken van Vlaggens, 's avonds een groot Cour op het oude Hof, enz. Door den Edele Hove van Holland en de Achtbaare Magidraat alhier, is aan Aimbeftuurderen der Roomfche Armen toegeftaap , om, een algemeene geldopzameling door 's Hage te mogen doen, welke dan ook Woensdag den 10 dezer maand Maart ge« fchiedde. Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins IVi'lem George Frederik van Orange en Nasfau, zal binnen weinig dagen eene reis  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 193 reis naar Berlyn, en van daar naar het Hof 's Gravan Brunswyk doen, zullende in Augustus venhaof'September dnar aan volgende, met den ge. Heer Erfprins van Brunswyk Wolffdibuttel herwaard terug keeren. By de Algemeene Staaten wierdt op den 11 Maart op voordel van de Staaten van Overysfel, op den 14. February laatstleden ten dien einde gedaan , befloten , om het Placaat van 30 November 1789, verbiedende den uitvoer van Aardappelen uit de Vereenigde Provinciën , en het Grondgebied van de Generaliteit,tot den 1 Junyaanftaande in te trekken, en buiten kragt te Rellen. Milord Aückland, Afgezant ven GrootBrittannie by den Staat, hadt den 11 Maart met den Baron Fan Wasfenaer, Vryheer der beide Katwyken, als toen ter Vergadering van Hun Hoog Mogende wegens de Provincie Holland voorzittende, een gefprek, gelyk ook met eenige Heeren van de Regeering, en overhandigde teffens zyne Geloofsbrieven. Des namiddags gaf welgemelde Heer Voorzitter ter Vergadering der Algemeene Staaten dien Gezant een ftaatig tegenbezoek, om hem in naam van Hun Hoog Mog. wegens zynen aankomst te begroeten, en zynen komst aangenaam te verkïaaren, zynde deszelfs Koets by die gelegenheid door 6 Bodens van Staat verzeld , en wordende door de wagten op het BinnenN 4 hof  194 NIEÜWE NEDERLANDSCHE 'sGra- hof aan den Heer Voorzitter de gewoone eer vErïHA- beweezen. ce. Den 13 Maart, op den middag, gaf die Gezant een plegtig bezoek aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder. Hy was met zyn Gevolg gezeten in twee koetzen, ieder met 6 paarden befpannen, en de gantfche Stoet fraai uitgedoscht; de Wagten op het Binnenhof Ronden onder de Wapenen, en bewezen de gewoone eer, die aan een Afgezant van een onafhangelyk Volk toekomt, en in foorrgelyke gelegenheden gebruikelyk is. Aan het Stadhouderlyke Hof was alles in groot Gala en wierdt alle plegtigheid in agt genomen. Omftreeks een uur gaf Hooggemelde Zyne Doorluchtige Hoogheid aan den Heer Ambasfadeur een ftaatig tegenbezoek, zynde met deszelfs Hof-, Kamer- en Edelheeren gezeten in vyf koetzen , ieder met 6 paarden befpannen, en als naar gebruik vergezeld of voorgegaan door de Pages met hunne Gouverneurs, Stalmeefters, een groot Detachement Garde du Corps, het vereischt getal Helbaardiers, Loopers, Lakeyen, Palfreniers, enz. Aan de wooning van den Heer Afgezant wierdt mede de gebruikelyke plegtigheid in acht genomen. Gemelde Gezant heeft by Haare Koninklyke Hoogheid, Mevrouw de Prinfes van Oranje, vervolgens ook gehoor gehad. Den Heer Füzherbert zich. dus door den Lord duchtend opgevolgd ziende, nam op den  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 195 den 15 Maart van de Algemeene Staaten af-'sGRAfcheid by de navolgende Memorie: vknha- ce. HOOG MOGENDE HEEREN J UHoog Mogende ter hand ftellende de Misfive Affclu des Konings, welke van myn Ministerie alhier van den een einde maakt, het welk ik de eer gehad heb\~Hcer by U Hoog Mogende te bekleden, heb ik die, van Fitzherin naam des Konings en op zynen uitdruklyken last, bert. de derkde verzekeringen van zyne hooge agting en onveranderlyke vriendfehap te vernieuwen. Zyne Majefteit zal niet nalaten, alle mogelyke middelen waarteneemen ter bevestiging en onderhouding der Alliantie , welke tusfehen zyn Kroon en de Republiek der Vereenigde Provinciën plaats , beeft; en het is voor my zeer aangenaam geweest, in zo veele gelegenheden te ondervinden, dat de gevoelens van U Hoog Mogende in dat opzigt volmaaklyk overeenkomen met die des Konings, en dat, door deze gelukkige overeenftemming, de beide Landen zig zo naauw vereenigd vinden in der-zelver raad, als zy het altyd in derzelver gemeens belangen zyn geweest. Ik fmeek U Hoog Mogende. met de hulde van mynen diepden eerbied tevens die van myne levendigfte erkentenis te ontvangen voor de blyken van goedheid en vertrouwen, waarmede Hoogsrdezelve, geduurende myne zending by U Hoog Mogende, my wel hebben willen verceren. Ik zal deeds de opregtde en vuurigfte wenfchen uitdorten, dat U Hoog Mogende langen tyd dien hoogen trap van voorlpoed mogen genieten, welke uwe wyze cn voldoendfte regeering aan uw Vaderland verfchaft, en dat de voorzienigheid zyne dierbaarde zegenineen over het Doorluchtig Huis van Orange moge * uit-  *SXS NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- uitftorten, welks behouding en welvaaren zo we- ?eTk^Zynf WaarebeIangeDvan deze «epubS 'sHage den 15 Maart 1790. Op den Dank- en Bededag, welke den 17 dezer maand door de gantfche Republiek gehouden1 is is in de Nederdüitfche Gereformeerlle bT 187 0Pge«meId ƒ4106 : 8 : o. De onderhandelingen, omtrend een Ver." drag van Scheepvaart en Koophandel met Groot Brittannie, zyn reeds door de Heeren Gecommitteerde der Algemeene Staaten, namenlyk Mr. Jan van de Poll, Burgemeefter der Stad Amfteldam, Mr. Pieter Graafland Jz., Oud voorzittend Scheepen en Raad van gemelde Stad; Jonkheer Duco JJaron van Haren, Grietman van 't Bildt met den Groot-Brittannifchen Gezant Lord ■auckland, aangevangen. Ook is uit Utrecht eene Commisfie hier aangekomen, beftaande uit drie Heeren een uit ieder Lid van Staat, om met leden'der «geering van Holland over eenige te maken ichikkingen te raadplegen en zich te verftaan: gelyk mede ook nog een commisfie uit Groningen en de Ommelanden aangekomen, ter vereffening van een verfchil over net Stapelregt. Uit hoofde van eenige plaats gehad hebbende gewelddadigheden van weggelopen flavenin onze West-Indifche Volkplantingen,  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 197 gen, (waar van wy in ons voorgaand ftuk'sGïUonder Amsteldam hebben gefproken,) isvessha* tot voorkoming daar van en dekking der ge ge. melde Colonien, Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfïhdhouder verzogt, twee of meer Oorlogfchepen te doen ukrusten en derwaards af te zenden. Ook zyn wegens de voorledene onlusten , nog wederom op den 23 dezer maand by Sententie van den Hove van Holland, Zeeland en Friesland, ten eeuwigen dage uic de Provinciën van Holland, Zeeland,Friesland en Utrecht gebannen, met condemnatie van kosten, de volgende perfonen: Johannes Sanders, van Delft; Pau'.us Gevers, Huibert Leemput , Pieter Caarten en Johannes Penning Ab. Z., allen van Rotterdam; Wik lem Jacob Kloek, van Alkmaar; Klaas hreebaart P- Z., Johannes van Crimpen, Paulus Bell en Jan van de Poll, allen van Hoorn; en Dirk Klaas, van Monnikendam. Omtrend den 25 Penning is het navolgende in deze maand bekend gemaakt: Nadien met het eindigen dezer maand Maart, het laatde Fournisfement van de vierde ïermyn der vyf en twintigde Penning, by Hun Edele Groot Mogende gearredeerd den 30 September 1788, ingevolge'; de gedaane Waarfchouwing van Hun Edel Mogende, van den 2 February 1790 daat te expireeren ; Zo woi d aan de Houders der Recepisfen geadverteerd, dezelve ten Comptoiren, alwaar de Fouruisfementen zyn gedaan, te prefenteeren, ten  198 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'SGRA' SJH^ deZtIve teJ,aaten fteIIen hoedanig die venha- gefplise of gecombineerd en op wat naam zy bfgeé? ce. ren, dat dezelve worde gefteld. ut^eeD i. .> ,.P5fP'itzin?, combinatie en naamdelling der nr2kW- dinaire Recep1Sfen zal mogen gefchieden zLZl making aanzien, ? wat Jaar of Maand die geS Zyn ver ÖOTWm^tS alle de.Obligatien (welke niet minder dan een den 25 honderd Guldens zullen mogen zyn,) gedatee-d 7»ï ft», en worden op den i November i7so, en de 2 !00Pf« feten op de Recepisfen, byintrckS tegens de Oohgatien, worden betaalden afgefchS ven, tot en met den laatden Oétober17S En ten aanzien der Recepisfen van dertia' ïaaren Renten, zal de fplitzmg, Combinatie Jing alken gedaan worden by de Maanden, waar in die gefourneerd zyn,en die Obligatien, welke daar voor zullen worden gedepecheerd , en mede n5 kleinder dan een honderd Guldens vermogen te z?n worden gedateerd op den eerflen darKi ^ welke de Fournisfementen zyn gedaan ' ° Met welke fplitzing, combinatie en* naamflelli™ op alle Comptoiren, zo in het Zuider- als NoSder J^t?*™*Zdl W°rdeD *emaakt « Waar toe, dagelyks, des morgens zal wn^^ gevaceerd, excep* des Saturdags en ZondaT ï daar mede gecontinueerd worden tot hkimo Tunv 1790, ten e.nde de refpecïive Ontvangers™? S te dellen, om de Obligatien tegens Je aanft*S rnaand November op te miOafS^^^ wisfelen: over zulks zullen de geene welke in £ bree en blyven, hunne opgaavél binnen den gedet den tyd te doen, verdooken zyn, hunne Ob!,W;!„ op zyn tyd te bekomen, en geen verdere InSl? ff- °P ^e Recepisfen kunnen ontfSn dan r£ Ultimo Oftober i70o, maar wel op df Oogden die als dan in gereedheid zullen zyn. uo!,*atien» De Beftuurders van het Haagsch Dicht- lie-  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 199 Tievend Kunstgenootfchap hebben ook be-'sGRAïkend gemaakt, dat zich als Dichter van het venhaÏPrysvaers, met de Spreuk: cE- De Waereld hoor en volg" myn zangen Met Amen, Amen na! LXXII psalmberyming. Waar aan de buitengewoone zilveren Eer» ipenning is toegewezen, heeft bekend ge!maakt,den Heer Ifaüc van Haaftert,Konst! fchilder te Delft. En als Dichter van het Vaers getekend: Eere zy den Almagtigen! Het welk is waardig gekeurd, om als een Accesfit gedrukt te worden, den Heer Jai cob bduard de Witte Junior , in 's Gravenhage. L e y d e N. In deze Stad, en verders in de meefte plaatzen, heeft de zaak van Johannes Gryfzu, Koetzier van den Heer G. C. van der Meuten , met opzicht tot de befchuldiging van de Echtgenoote van gemelde Heer Van der Meuten,dooi dien Koetzier, in het jaar 1785, veel gerugts gemaakt. Zie onze Nieuwe Nederl, Jaarb. van 1785, voor de maand July, bl. 940 en volg. Nu anderhalf jaar na de omwenteling van zaaken in deze Republiek, leverde gemelde Koetzier,die volgens zyn vonnis nog gevangen zat, aan den Prins Erfftadhouder dit fmeekfchrift in: Aan  200 NIEUWE NEDERLANDS CHE Lir- DEN. Request van den gevangen Joh. Gryfzu aan Zyne Hoogheid. \ i j j ( I \ r I c a c 't n g v d Aan Zyne DOORLUCHTIGE HOOGHEID den Heere PRINCE van ORANGE en NASSAU, &c. &f. &c. Qeeft met den diepften eerbied te kennen JohanVJ nes Gryfzu, thans gedetineerd op's Graveftein binnen de Stad Leyden : Dat de Suppliant, als Koetfier gewoond hebbende by nu wylen Gilles GbrïsUaan, van der Meulen, binnen de Stad Leyden voornoemt, in dien tyd tegen hem door den Hoofd-Officier der voorfz. Stad een Crimineel proces is ondernomen, in het welk hem Suppliant te laste is gelegt (in fubdantie;) dat hy Suppliant de Huisvrouw van gemelden Gilles Chnstiuan van der Meulen, calumnieuslyk befchuldigt hadde, dat zy hem onder belofte van eene aanzienlyke belooning hadde getragt te animeeren, om zig in den lienst van Uwe Doorluchtige Hoogheid te be°ee^en, en zig van die gelegenheid te bedienen, ö0m )p Hoogstdeszelfs leven een toeleg te maken, alles net dat gevolg, dat hy Suppliant, na herhaalde /erhooren, en na eindelyk zelfs eer fcherper examen rebragt te zyn, by vonnisfe van Scheepenen van beiden in dato 19 Juïy 1785 gecondemneert is tot ene publieke geesfeling cn Brandmerk; en voorts ot een confinement van dertig Jaaren, en na exliratie van hetzelve tot -een eeuwjgduurend bannis;ment. Dat, dewyl trt hem Suppliant niet heeft logen gebeuren , dat de Amnestie , welke door laar Edele Groot Mogende kort na de gelukkige mwending van zaaken, binnen deze Provincie 'is fgekondigt, op het geval van den Suppliant appüibel gemaakt is, de Suppliant vervolgens te meermalen is bedacht geweest op zodanige midden , als leest gepast zouden zvn, om hem uit zyne gevanïnis te verlosfen. Dat na eene herhaalde overeging van het gunt daaromtrent in aanfehouw kon; komen , de Suppliant begreepen heeft, dat -een na-  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 201 iiader onderzoek, of, en in hoe verre hy Suppliant LEy> aan de voorfz. misdaad waarlyk fchuldig ftond, in den. de uitvoering volftrekt onmogelyk was, en alzo ook doorhem Suppliant niet behoorde geürgefert te wof- llcquesi den; neen maar; dat voor hém Suppliant geen an- yófi den dere weg open bleef; dan öm tot de alom bekende gevanclemcntie en- gdedertiereridheid van Uwe Doorluch-Joh; tige Hoogheid zyne toevlucht te nemen. Dat de Gryfzu Suppliant als een grond van die zyn verzoek; be- aan Zff halven dé algemeene redenen van mededogen ianeffoogBarmhartigheid, genomen uic de akeligheid eehevheid; gevangenisfe, welke het grootfle gedeelte van zynen leeftyd zoude abibrbeeren,als mede de ongelukkige r^n droevige fituatie , waar in zig dés Suppliants Vrouw en Kind door dit geval gedompeld zien, en behalven zodanige verdere, fpeciaale redenen, ais het Examen der Papierén tot de voorfz. procedures betrekkelyk, aan Uwe Doorluchtige Hoogheid zoude mogen aan de hand geeven, om tot het verieenen van gratie aan de Suppliant te inclinééren; thans'by déze Requcste al'et-nlyk zal allegeeren , dat wanneer zelfs de zaake uit dat oogpunt word beichouwd- dat de voorfz. befchuldiging door des Suppliants Confesüe volledig is gejuftificeerdj het dab nogjn allen gévalle zeker blyfe, dal eene. ;net te veel dnft gei' ra ccrat yver M voCrftand vatï die part se, voor welks, de Suppliant zo veele zele betoonde , hem Suppliant tot dit exces vervoert ln'xft, en dat, gelyk omtrent byna alle anderen die door dien-zelfden yver eenige excesfen gepleegt hebben, de Souverain zelfs die gratie betoond heeft ,> dat hy door eene Generale Amnestie dadeiyk hunne misdryven heeft uitgowischt; de Suppliant ook alzo niet ten eenemaal zonder grond vertrouwd, de goedertierenheid van Uwe Doorluchtige Hoogheid ten zyne faveure te mogen inroepen. , ,, Weshalveh zo keerd de Suppliant zig tot Uwe Doorluchtige Hoogheid} .ootmoediglyk verzoekende, dat het Uwe Doorluchtige Hoogheid güridig.- o p  202 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- DEN. Request van den gevangen Joh. Grypzu aan Zyne HoosJ>eid. * T")e Ridderfchap Edele en Steden van Holland era West • Friesland reprasfenteerende de Staaten van denzei ven Lande; allen de geenen, die dezezullen zien of hooren leezen, falut; doen te weeten : dat Wy ontfangen hebben de ootmoedige Supplicatie van Johannes Gryfzu, thansgeeonfineert op 'sGravedein binnen de StadLeyden, Ons zeer ootmoedig biddende, dat Wy om redenen by dezelve Requeste geallegeerd , 'aan hem Suppliant die Gratie en Genade geliefden te bewyzen, van aan hem te accordeeren onze Brieven van Pardon , of van zodanige andere Gratie Pro Deo, als Wy gepast zouden oordeelen, ter zaake hy Suppliant (Wegens het geene hem door den Officier der gemelde Stad in een Crimineel Proces was te laste ge- h k behagen moge, al liet geen by Cerzaake voorfz eenigzints heeft misdreven, aan hem Suppliant te vergeeven, en kwyt fchelden, en hem daartoe > te verleenen Brieven van Pardon , of van zodanige? andere gratie, als Uwe Doorluchtige Hoogheid gepast zoude mogen oordeelen, en zulk3 gratis en Pro Deo, in eonfideratie der omdandigheden van den Suppliant, waar door hy byna in eene totaale armoede gedompeld zynde, geheel buiten ftaat is, om eenige de minde kosten te kunnen fupporteeren. 't Welk doende &c. PR O DE O. Hier opis door de Staaten van Holland en West Friesland , de verzogte kwytfchelding verleend by het navolgend be(luit:  JAARBOEK EN ^iWi/art, 1790. S03 gelegd ; van namehtlyk de Huisvrouw van nu wy- jen Gilles Chfktiaan van der Meulen 5 calumnieuslyk te hebben befcbuldigd; dat zy getracht hadde, hem te animeeren, om op het Leeven.yan Zyne 1 Doorluchtige Hoogheid , den Heere Prince yan Öraö°e en Nasfau &c. &c. &c., eenen toeleg te maken Jby Vonnisfe van Scheepenen der Stad Lei dert: in dato 19 July 1785» is gecondemneerd tot feene Publieke Geesièling en Brandmerk en voorts tot een Conünement voor dertig Jaaren, én na expiratie van het zelve tot een eeuwigduureüd Bannisfement uit Holland en West-Friesland; Zeeland en Utrecht. Zo is 't, dat Wv de zaake en 't verzoek voorfz. overgemerkt,,en daar op gehad hebbende het Bericht van den Hoofd-Officier der Stad Leideri; mitsgaders de confideratien en bet Advys van den'Prxfident cn de Raaden over Holland, Zeeland én Friesland, .hebben by Deliberatie en goedvinden van Zyne Hoogheid WILLEM, by de gratie Gods, Prince van Grunge en Nas/au , d&tj*Stadhouder, Er/'-Gou ■trneur, Erf Ilaptetn:Generaal en AdmtYaal van de voorfz. Landen, aan deti gemelden Suppliant geremitteerd, gelyk Wy aan denzelven remitteeren bv deze, den ovengen tvd van het tegens hem gédecerneerd dertig Jaang Confinement , en Rappeileeren voorts den Ban , waar toe hy by voorfchreeve Vonniste is gecondemneerd; dés dat de voornoemde Johannes Gryfzu gehouden zal zyn, zich zyn leeven lang geduufende te onthouden buiten hec Territoir der Stad Leideri en de Jurisdictie van Rbynland; en wyders deze Ö'nze Brieven van Remisfie en Rappel van Ban in de Griffie van onzen voornoemden Hove te Iaaten Remstreeren, 7.0 als in Materie van Remisfie «rebruikelyk is, op pecne van anderzirits het effccl dezer te verliezen. 'T welk gedaan zynde ontbieden en beveelen Wy den Prsfidcnt en de Raaden' van den meergemelden Hove, mitsgaders" den Procureur- Generaal, en alle andere Rechteren , O 2 Ley- den. che,.r lini, l aan Johö GrypzU;  2o4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Let* DhN. Kwytfchèlding le I; De H.eiea Profesforen van Hollands Hoo- ge" Justicieren, Officieren en een ieder die dit zoodc mogen aangaan, dat zy den voornoemden Johannes Gryfzu deze onze Remisfie, en allen den inhoude van dien, rustelyk en vreedelyk laaten genie* ten en gebruiken. En ten einde dit goed, vast, en beftene ig bh ve ten allen tyde, hebben Wy Onzen grootcn Zegele, het geene Wy in gelyke zaaken gebruiken, aan deze doen hangen. Gegeeven in 's Gravenhage, den 18 dag der Maand February van het Jaar onzes Heeren een duizend zeven honderd en negentig. (JVas geparapheerd) L. P. vam de SPIEGEL, Vt. (Onder fond) JBy de Staaten van Holland en WestFriesland ter Relatie van ZyneHoogheid, Erfftadhoiider-, ErfGouvemeur, Erf- Kaptein - Generaal, en Admiraal der voorfchreeve Landen. (Lager fond) Ter Ordonnantie van dezelve QWas geteekend) T. J. de LARREY.. Order uit hong den opgemelden grooten Zeege;. , e>j 'UKt in Roode Wasfche aan een dubbelde' ■ancyner St. arte.  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 205 ge School, aan welken de bezorging van [ ethet Legaat van wylen den Heer Jan Stulp den. aanbevolen is, hebben in hunne gewoons Vergadering, den 27 February laatstleden gehouden,ter beantwoording voorgemeld de volgende vraag uit de Natuurlyke Godgeleerdheid : Sunt ne criteria, ex quibus confiare posfit de flnibus Divinis, five in iis, qua ad res naturales. five qua ad disaplmam morum pertineant'? Si dentur, quanam J'unt ea? Qua, commoda ex iis fimbus bene cognitis\ qua incommoda ex non-.og. nitis aut male cegnilis, proficiscuniur ? Dat is: Zyn 'er kenmerken, waar door men zeker zyn kan de eindoogmerken der Goddelyke Voorzienigheid,zo in de natuurlyke als zedelyke IVuereld te weeten ? Zo ja , zve.ike zyn dezelven P En welke vourdeelen brengt de kennis dier oogmerken aanï welke nadeelen bet niet kennen of misvatten van dezelven ? De Verhandeling, welke geoordeeld zal worden best aan deze Vraag voldaan te hebben , zal met den gewoonen Eerprys, beftaande in een gouden Penning, ter waarde van twee honderd en vyftig Guldens, bekroond worden. De Verhandelingen moeten in de Latynfche of Nederduiücne Taal geichreeven, en q 3 niet  Ley- I j ( ( i 1 ( 4 205 NIEUWE NEDESLANDSGHE niet boven de veertig bladzyden van den gevvoonen druk der Stolpiaanfche Verhal öW/«£*»uitloopende, voorden eerften Tulv l?pf, franco worden toegezonden aan den 11 *\ :'oannts Luz™> thans Secretaris van dit Legaat. Ook worden de Schryvers verzocht by 5?HeJe/handel«nSen te ^egen een gezegeld bnefje, inhoudende hunnen naam 'en woonplaats, en ten opfchrift hebbende dezelfde letters of Zinfpreuk, waar mede'de Verhandelingen geteekend zyn. De prvs zal den ,3 October ,701 worden toegewee- Su^bZ^" bri,efj'e ^ hef ^kroonde ituk behoorende, zal geopend, en de overigen ongeopend verbrand worden; behalven die welker Verhandelingen mJn wmdig zal keuren om by de bekroonde gedrukt te worden. Doch ook deze zal rnÏÏnie openen zonder toedemming der Schryvers Ais Schryvers van twee der Verhandelingen, over de vraag: Zyn 'er zedelyke t"Lm dewdikën ,smen^n natuurlyke jerpiichtirg nia kan worden betoogd dan op irond yan de onfrrfelykbeid der Ziele,/? Welke nevens de bekroonde Verhandeling, n de Vergadering door Heeren Bezorgers en 28 November 1789 gehouden, waarüg zyn gekeurd gedrukt te worden , heb•en zig bekend gemaakt, en zyn vervolgens >y de opening der Billenen bevonden, van leLa: ynicüe Verhandeling, onder de Spreuk ■ «Baret in mentibus &c. den Heer Daniël 'Rü-dricusHauee, Dtaconus Ludovicibur- gen-  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 207 gen/is, of tweede Predikant te Ludwigsburg in Ley't Hertogdom van Wurtemberg;en van de Ne- piiN. derduitfche Verhandeling, onder de Spreuk: Indien gy de ftrdffén en de belooningen enz. den Heer Alexandek. Benjamin Fardon, te Amfteldam. Het was op Saturdag den 27 dezer de dag, op welken nu vyftig jaaren geleden, de waardige oudite Leeraar by de Hervormde Nederduitfche Gemeente al» hier, den Wel Eerwaarden Heer Cualtherus Zoutmaat, de bediening van Gods Woord alhier voor het eerst aanvaardde, na nog vooraf omtrend dertien jaaren het huangelium in andere Gemeentens te hebben verkondigd. Deze zeer zeldzaame gebeurtenis wierdt door denbraaven Grysaard den volgende dag, zynde Zondag , des nademiddag in de Pieters Ken alhier, aan eene taltyke Gemeente, zo nadrukkelyk herinnerd , en haar zynen wandel midden onder dezelve, geduurende eene halve Eeuw, zo eenvoudig als onbewimpeld en kragtig afgefchetst, dat zeer veelen der Toehoorders bewoogen wierden, byzonder daar juist de doffe der Leerrede beltond uit eene Belydenis-Predikatie, en de Leeraar zig deze ten nutte maakte om zynen Hoorderen voor te draagen zodanige Belydenis, nu 67 Taaien geleden, bv zynen grooten Meeiter, £en Hoogleeraar Fubricius te hebben afgelegd, en dezelve getrouw met leer en leven ie hebben bekr-agtigd , neernende tot O 4 zyn  ao8 NIEUWE NEDERLANDSGHE Ley- zyn Text de twee eerde Vaerfen van het pen. 15 kapittel des eerden Bqèfs van pJil] aan o> van Corinthen , mep eenen ' Voorzang van Pialm LXXI: vs. 10—il 'en hèt vytde met het zesde vaers van dienzelfden Walm tot eenen Slotzang. • AFSTEL-dam. Myne Heeren van den Gerechte hebben den iq dezer maand Maart de voIgende'Keu. ren doen afkondigen, als: ■ " il S^^T'^.^^ydeverweryen alhier. . 1L Raakende het Lootsmans Gilde, waar m onder anderen alle de Lootfen hier ter Stede thuis hoorende, gèmagtigd worden wanneer zy fchepen geloorst LDber, bo™n' het gewoone loon nog 10 duivers van ieder vorderen!" C ™* de Gildek^fe té JJe eerfte Keur luidt aldus: Myd''van den Gerechte der Stad Amfterdaui heLoen, tot mamcien van de Zvde Ver- 23 v Ster0 informatien van Hoofi mannen *e6 de Zyde Halle, mitsgaders van de voor- S^^S!™* Cn 2Vde Handelaars0 b?nnen deze Scad, goedgevonden te ordonneeren en te ftatueeren, gelyk Hi u Edele Achtbaare ordonnee en en ftatueeren by deze: wuuuueeien ^t£ tei ^M^-teVan het Verwen van de geg« Zvde. welke de Proef van de Zyde H?lSeSf de ^ het -elkeXn om- heef de ™ v" CarfE0fyn Couleuren plaats het kef vfnYd! y^T8 KU,,en ont^3en vaq ftet doen van den Led, raaRende de Verfftorfen', an-  JAARBOEKEN, Maart. 1709. 2èp anderzints by de Zvde-Verwers moetende gedaan Am, worden ; en dat dé Zyde - Verwers, in het voor- SÏEl<. noemde geval omtrent het verwen en het bedin- DAM> gen der Verfioonen, met de Fabriqueurs en Zyde Kandelaars zullen' mogen convenieeren, des echte», dat dezelve, ten opzichte van het inleeveren der 0p ci6 Reekeningen, en het betalen der Pondengelden, Zydeaan de Keuren dieswegen geëmaneerd, zullen ge-verwery. fubmitteerd blyven, en tevens gehouden zyn , om op den eerden Zitdag van Hoofdmannen van de Zyde Halle, na het verloop van iedere drie maanden , de Pryzen der Verfioonen, door hen bedongen , aan dezelve op te geeven. Aldus gearrefteert den 9 Maart 1790, prsfentibus den Wel Edele Gedrengen Heer Mr. Willem Cornelis Hacker, Hoofd-Officier dezer Stad, alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mr. Willem Gerrii'Dcdcl Salomonsz. en Mr. Mattbys Straalman, Heer yan Duyst &c., en alle de Heeren Scheepenen. En gepubliceert den 10 Maart 1750, prsfentibus den Wel Edele Gedrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer, Hoofd - Officier dezer Stad, den Heer Mr. Matthys Straalman, Heer van Duyst &c, Burgemeefter, en de Heeren Mr. Nicolaas Warm Anthonisz. 'en Mr. Jacob van Gkefel Jansz., Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, J. van der DUSSEN. De andeie is van dezen inhoud: Myne Heeren van den Gerechte der Stad Am« fterdam in ervaring gekomen zynde , door de Overlieden van het Lootsmans Gilde, dat door het aanzienlyk getal van Weduwen , mitsgaders door veele oude eh gebrekkige Gildebroeders, welO 5 ke  aio NIEUWE NEDERLANDSGHE ér£ £? ar,IeTt0^ ^n van het Gi,de komen, de Gildedam" CaS? Ja^rlykf me^Veel, Sro°cer ""gaven bezwaard wordt, dan deszeifs inkomften bedragen, hebben xC. om hier ,Q £ voorzien, goedgevonden te ordonneere" en te ftatueeren, gelyk Hun Edele Achtbaare "r "ct ordonneeren en ftatueeren by dezen: mam r Dat voor,taan geene Weduwen van rustende r; J Lootzen, of zo genaamde Dertien weeks-Gasten, welkers mannen na dezen zuilen komen te overlyden, uit de Gilde- Casfa zullen kunnen trekken voor en aleer zy met eenen rustenden Loots of zogenaamae Dertienweeks Gast, den tyd van zes Jaaren zullen zyn gehuwd geweest, en dat dezelve, 48 Contrarie geval, niet eerder uit de Gilde - Casfa genieten zullen , dan wanneer zes Jaaren na hun JHuwlyk verloopen zyn. Dat wyders geen Lootsman, het zy door gebrek aan het gezicht, of eenig ander ongemak, buiten ftaat gerakende, het Bosgeld zal kunnen genieten ten zy hy onder Eede zal verklaaren, geen genoeg' zaame middelen te bezitten , of eenig beftaan te kunnen bekomen, waar uit hy's Jaarlyks / 300-0 inkomen kan hebben, en dat, in gevalle hy dien Eed mochte weigeren, de zodanige flechts het halve Bosgeld zal genieten. Voorts dat ieder Gildebroeder en Noodhulp 's Jaarlyks voor Jaarlang twee Gulden extra aan de Gilde Casfa zal fourneeren, en dat ieder Noodhulp by zyne aanftelling, ten behoeve als vooren, zal moeten voldoen 'ƒ6:6:0 Wordende laatftelyk alle de Lootzen, hier ter Steede tehuis hoorende, gequalificeerd, om, wanneer zy Schepen gelootst hebben, boven het ordinaire loon, 10 Huivers van ieder Schip, ten behoeve van de Gilde - Casfa te vorderen. *' Ald^s gearrefteert den 9 Maart 1790 , prsefentibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr Wtllèm Cornelis Backer, Hoofd Officier dezer Stad' ahe de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heeren  JAARBOEKEN, Maart, 1790. *i| ren Mr. Willem Gerrit Dedel Salomonsz. ep Mr. h$L' Malthys Straalman, Heer yan Duyst ccc. en ai- stel* i ie de Heeren Scheepenen. pam. En gepubliceert den 10 Maart 1790, praefenti- 1 bus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Wl. em Cornelis Backer , Hoofd Officier dezer Stad, den Heer Mr. Matthys Straalman, Heer van Duyst &c., Burgemeefter, en de Heeren Mr.- Nicolaai Warin Anthonisz. en Mr. Jacob van Ghej'el, Jansz., Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, J. VAN der DUSSEN. Ook is uit naam van Heeren Burgemeefteren en Regeerders der Stad Amfteldam, bekend gemaakt, „ dat Hun Edele Groot „ Achtbaare op Dingsdag, Woensdag, Bon„ derdag en Vrydag, den 23, 24, 25 en „ 26 Maart 1790, in het vertrek van Burs, gemeefteren , 's morgens van 10 tot 12 > uuren, zouden vaceeren, tot het afnee3i men van den Eed, en verklaaringen op „ de Fournisfementen van den vyf en twin„ tigften Penning der capitaale Leening, by „ Placaat van Hun Edele Groot Mogende „ de Heeren Staaten van Holland en West„ Friesland den 50 September 1788 gearre„ fteerd. En worden mitsdien alle Burgers „ en Ingezetenen der Stad Amfteldam en de „ Jurisdictie van dien, welke den Eed en „ verklaaringe, by het voorfchreven Pla„ caat voorgefchreeveh , nog niet mogten gedaan hebben, opgeroepen, om zulks -s als  Ü% NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- „ -als nog ten tyde en plaatze voornoemt te stel- „ komen doen. dam. Wordende wyders nog opgeroepen alle fcrfgenaamen, Voogden of Executeuren » van lestamenten, en Admimftrateuren „ vanPerfoonen of Goederen, binnen de»i zelve Stad en Jurisdictie overleden, na „ het afleggen van den voorfz Eed,en voor „ dat alle de Termynen der by 't Placaat „ voorgefchreven Fournisfementen , door *, dezelve Overledenen zyn opgebragt, om 1, ten tyde en plaatze voormeld te comparee,L ren, tot het afleggén van den Eed, ten *, aanzien van de onvoldaane Termynen /„ by het vierde artikel artikel van het voorfz! / j, Placaat voorgefchreven." Voor den Bededag , welke op den 17 Maart js gehouden, wierdt ook van we*e dé Heeren Burgemeefteren aan alle de Heeren Predikanten aangezegd, van zich op den Lededag, in geen politike of ftaatkundige aanmerkingen, die naar eenige partydigheid zouden kunnen zweeraen, nog voor deze of geene party, nog tegen dezelven, ip te laaten, ; ?P de" Dank" en Bededag, den 17 Maart, is door de Lerwaarde Broederen Diakenen van de Nederduitfche Gereformeerde Gemeente dezer Stad, voor den Armen opgezameld de fomma van ƒ <22q0,> • lA . Q zynde dit behaiven het geen vóór de andere Godshuizen,in de Oude en Nieuwe Ker- huk KP$rü00t' Cü nai?iddaSs> en in de Gastjes Kerk, m de Vroeg- en NamiddagsPre*  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 213 i Predikatiën |is gecollecteerd Dit is danA^ f lóoi • 18 : o meer dan in 't voorgaande «JJ; gendheden was uitgebroken. Dienvolgende word den Gouverneur van Livdrnd by aanhoudefiheid bevolen ,• deze zyne Souvereine Refolutie te doen publiceeren, dezelve aan de Confuls van de Natiën tö Livorno, mitsgaders aan de Confulsi van Toskaanen, in de b«:itenlandfche Havens mede te deelen, en op de exatte nakoming van dezelve te vigileeren. Gegeeven den a Maart 1790. (Was geteeketid") ANTONIÖ SER RISTORI. DE SCHMIDVEILLER. D. GILKENS. Op ordre van den Directeur GAETANO RAINOLDI. ' - I^a dat de Nederlandfche Conful te Algiers , tot nog toe vrugteloos terug geèischt hadt de lading van het Hollandfche Snaauwfchip dé Louifa Mariaf- zondt den gemel. de Conful zyn Tolk wederom naar deri Dey, om gehoor te verzoeken, ten einde die eisch nogmaal te herhaalen : dan den Dey hem ten antwoord hebbende laten geeven : ,, dat hy onpaslyk was , en dat als hy „ iets byzonders te berigten hadt, hy zich aan den lïHl Hddgi of Opperhoofd van „ de Marine konde vervoegen, als- willen* „ de zich niet meer bemoeyen met de zaa* „ ken der Christenen, maar zïdks overlaa- ten aan den Vikil lladgi, zullende alles rt goed-;  JAARBOEKEN, Maar;, 179?. 215 , goedkeuren wat hy daar in doen zoude ,"Ambegaf zich de Conful naar het gemelde Op ,perhoofd, doch konde hem mede met teDAMIfpreken krygen., 't welk hem deedt befluiten, om hem zyn boodlchap door den Tolk !te laaten doen, die daar op met dit befcheid terug kwam: „ dat geene de minde vergoeding of teruggave van de lading van de Z Maria Louifa konde gegeeven worden, , ;„ zynde dezelve goeden prys verklaard, om , !„ dat het Paspoort niet goed was bevonden, „ en dat, als de Kapers nog duizend zulke ' fchepen met zulke Paspoorten opbragten, „ hy dezelven altyd goeden prys zouden ,maken." , Niet gelukkiger daagde de Franfche Conful de Kercyr want zich den 8 dezer naaï den Vikil Badgi begeven hebbende, om nogmaalte beproeven of hy den Schipper X Alltmts en zyn Volk konde ontflagen kryigen, bevondt hy, dat deze poging even zo /ivruo-telooswas als alle zyne vongen, dewyi Jhy ten antwoord kreeg: „ dat het Volk van het genomen fchip Rusfen en geen Fran1 * fchen waren, en dat al kwamen alle de ' Fregatten en Gezanten van den Koning ls' of van den grooten Heer, men dezelven '\S\ nooit zouden terug geeven; dat de Re'' geering Slaven hoog nodig had om haar ! " werk te doen, en dat als men aan alle de ) " terug eisfchen der Confuls gehoor wilde : " geeven, 'er nooit een goede prys zoude I gemaakt worden, want dat alle de gezeg-• dens der Confuls maar leugens waren.' Me»  £i5 HlEüWE NEDERLANDSCHE Am- Zie hier bok een stel- ÖAi* £ BERICHT ttfc es« BELÉENINÖ mr de OOST- INDISCHE COMPAGNIE, Kamer AMSTERDAM,- groot f 500.00a f 250,000 (6 KRUITNAGELKN, Liggende op. let Oost-lnd. Compagnie Buiteu-Magdzyn, o»"' «? ^óAfe?- Litt. D. /lvj' ï en Litt. G. .fów iV6. io bczi*-tigd, nagewogen en goed bevon-aen; volgens. Declaratoir van de. Makelaars HENDRIK e» AR-" NOLDUS van WA YENBURG, waardig a J4 Jhiivers ' Lanco per fg, doch maar bèreekent ii sóftuivers per g?« TTJeze Beleening getehied voor den tyd van 4 Jaa. _ ren ; met voorbehouding van de Oost-lnd. Compagnie om alle 6 Maanden ,'t zy geheel of een gedeele daar van te mogen aflosten, mits telkens 2" Maanden voor den vervaldag te waarfchouwen. Den Intrest zal alle halve Jaaren' betaald wórden gèreekend tegen 4 pCto fn 't Jaar. * De Oost-lnd Compagnie n?emt alle de rifico's' en fohade van Brand, Diefflal, Rovery, PJondcrrng, oeoerf of vermindering, hoe ook genaamd voor baar reekening. : - ' Zo de Nagelen in Prys mogten-komen te laaterf' of door ecn.g l0eVu!, welke ook, zo veef in waarde • verminderde, dat' hét Pond' voor 50 duivers- vér' kogt wierd, zal de Compagnie dadeivk furphis ven zodafiig dat altoos ten aldermmfte hb pCta meerdere waarde ais de op te r.eemene Geiden be- ■ draagen , ten onderpande van deze Befeenin-op de i voornoemde Zolders zal blyven berusten. I De Sleutels van. deze Zolders en Kasten , zuïïetf , ge* I  JAARBOEKEN, Maan, 1790. ai? geteld worden in handen van de Makelaars Hendrik en sirnoldus van fPfyribhrk; Abraham van Ket+ich en Dirk yah VèoMbergh'^i reprefenteerende de gezamentlyke geïnteresfeerdens. Zyrtde gemelde Makelaars ook geqmlificeerd , om, in cas van wanbetaaling van Capitaal of Intrest, of Foumisfement van Surplus, de Nagelen yan gemelde Zolder af te leevcren, en aari de Be-' ieenders ter hand te dellen, of dezelve voor Rekening van de Oost-lnd. Comp'agnie publiek of uit de hand te verkoopen, en 't zuiver overfchot, na aftrek van alle onkosten, aan de Oost-lnd. Compagnie te reditueeren: verplichtende zich de Compagnie , in gevalle 'er te kort mogt.komen, het te kor! komende van dien uit haare eerde en gcreedfte' pern ningen eil inkomsten te zullen betaalen. En worden tot meerder verzeekerirtfi van dezt Bcleening, boven en behalven dit voorenftaandt fpeciaale Hypotheek,) verder Verbonden alle de Goederen van dé Oost-Irid.. Cornpagnie, Kamer Amfterdam, geene uitgezöridert\ dezelve'Rellende tei bedwang van alle Rechteren en Rechten, aanneemende nimmer in dezen van den Souverain eenige Surcheance of Gratiën te irrfploreerêrj, of van dezelve' te jouisfeeren; onder volkomene fubmisfie; aan de gewoone form van procedeeren voor rnyns Heeren! van den Gerechte, alhier gebruikelyk. Mier van zullen gemaakt worden 500 Aclens var Aandeel, ieder groot f \óoo en geriummert N°. i a 5:0 op Naam of iri Blanco, na keuze der Geld gefeveren, met by voeging van 8 half jaarige Coupons voor de Intresfen: welke Aclens van Aandee door twee Heeren Bewindhebberen , als daar toi geauthorifeerd, zullen worden geteekend. D2 Refpcffive Aflosfingcn zullen ten vorvaldaga oP eerder, eb ais dan by Loting, telkens ten min Ren 2 Maanden voor de vervaldagen, gefchieden, Zo-aityds gebeurt het, dat exfecutié Van P oti* Amstel*dam» Bericht van geldleeningvoor ai OostIndifcheCoinpagnia i t t  2i3 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEIt~DMU onroerende Goederen gefchiedt, en naderhand de Schuldenaar eerst infolvent wordt, zo dat zyn boedel aan de Defolate Boedelskamer komt. Het gebeurt dan ook, dat'er zig fchuldeisfchers opdoen, welker aanlpraaken, uit legaale of conventioneele verbanden fprukende, voorrang hebben boven de exiecutanten. Dus ontdondt dikwerf twyffel, welk de Heeren van den Gerechte, by nadere verklaaring van de Keure van den 13 Juiy 1781 , aldus by Keure ven 31 Maart 1750 hebben weggenomen: "jVlyne Heeren van den Gerechte der Stad Amflcrdam , in ervaringe gekomen zynde, dat 'er bedenkingen zyn ontdaan, in Cas van Executie van Immeubeie Goederen, welke bereids is afgcloopen , voor dat de Boedels, tot welke zulke goederen behoord hebben, ter Defolate Boedels Kamer devolveeren ; inzonderheid, wanneer zich eenige Crediteuren opdoen, welker prstentien fpruken uit legaale of conventioneele verbanden, weike boven de Executanten zyn geprefereerd; hebben goedgevonden, ter Elucidatie van de Keurevan 13 July 17'di geëmaneerd, over het Recht, het welk een Crediteur reeds daadelyk Executie gedirigeerd hebbende tegens iemand, wiens Boedel inmiddels, en voor dat de Executant van zyn agterweezen geheel of ten deele voldaan is, aan de Defolate Boedels Kamer devolveert, uit kragte van dezelve zyne Executie, verdaan moet worden te competeeren , te ordonneeren cn te ftatueeren, gelyk geordonneerd en geftatueerd wordt by de/.cn: Dat, wanneer eenig immcubel goed by Executie is verkogt, voor da: de Boedel van dien geenen, tot wiens laste de Executie gedirigeerd is, a*a>  JAARBOEKEN, Maart, 1750. arp aan de Defolate Boedels Kamer is gedevolveerd, en aldaar onder Sequestratie genomen of infolvcnt verklaard is, Secretarisfen dezer Stede, voor de iri Executie uitgeloofde Kooppenningen, affcriryvihgep zullen geeven , als van ouds, zo aan den Executant of Executanten, als aan andere, by huri bekende, of zich bekend gemaakt hebbende hyporhccairc Crediteuren ; cn zulks wel, ten opzichte van den Executant, df Executanten in de eerde plaats, voor de Executie Kosten, welker' affchryving niet zal worden verdaan, door een Generaal arrest op de Kooppenningen te worden verhinderd ; en wyders voor het geene denzeiven; uit kragtc van'zyn geqbtiheerd Vonnis, Competeert, voor zo verre geene andere en meer geprefereerde legaale of conventioneele verbanden op het geëxecuteerde goed; of ten laste van den Debiteur mogten worden gevonden, ofte anderzints, by aldien 'er zódanige meer geprefereerde verbanden exteeren, als dan, na dat dezelve bevoörens vóör hunne deugdelyke praetenficri affchryving zullen hebben bekomen; zullende vervolgensi ha voldoening der geprrefereerde legaale cn conventioneele verbanden , mitsgaders van den Executant , voor deszelfs agterwcezen, hét overfchot aan den geëxecuteerden met deszelfs Sequesters^ bv aldien de Boedel niet infolvent is verklaard, edoch i dezelve infolvent verklaard . zynde j dan aan Heeren Commisfarisfen van de Defolate Boedels Kamer, of den daar toe door Hun Edele' gequalifkeerden perfoon, moeten worden afgefchrcven, en daar roede nodige Adügnatien verleend: alles met dien verffande , dat de Crediteuren , welke eeriige affchryving van Secretarisfen tontfangen, daar 'voor zullen moeten pasfeeren Acté van Cautie, als van ouds; dan welke Cautie niet lam ger zal werken, in Cas de Boedel Infolvent wordt, "óf is verklaard, dan ter tvd en wyle dezelve te; Pi %è AMSTELDAM. Keure nopenS InfoP vente Boedels en preferentieenz.  Am- st eldam. Keure nopens Infolvent e Boedels en preferentieenz. 220 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kamere finaal zal zyn afgeloopcn en gerepar- Dcs, dat in het geval, wanneer de Boedel, tot welken het geëxecuteerde Perceel heeft behoord , info. vent za! zyn verklaard, Secretarisfen geene aflchryvmgen zullen kunnen of mogen geeven aan eenig preferent Crediteur, buitenden Executant, ten zy dezelve bevorens zyne prastenfie ter Defolate Boedels Kamer zal hebben geiustificeerd, en de deugdelykheid van dezelve met eede, ingevolge het 31 Artikel der Ordonnantie van dezelve Kamer, zal hebben bevestigdi waar van aan Secretarisfen zal moeten blyken, eer dezelve aan zodanig een Crediteur affchryving zullen kunnen roeven : des echter, dat Commisfarisfen, de zaak daar toe gedisponeerd zynde, zodanige Crediteuren, na gedaane juftificatie , zullen admitreeren, om bet beloop oer aan hun geadjudicieerde pretentie, direct by affchryving van Secretarisfen te ontfangen zonder het generaale Reglement van de preferenti! in den Boedel af te wagten. Aldus gearredeert den 25 Maart 1790, pradentibus den Wel Edele Geftrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer, Hoofd - Officier dezer Stad , alle de Heeren Burgemcesteren en alle de Heeren Scheepenen, En gepubliceertden3T Maart 1790, prafentibus den Heer bebhstïaan van Nomen Jansz., Prehdeerend Scheepen, als Stedehouder van den Heer Hoofd-Officier, den Heer Mr. Matthys Straalman Heer van Duyst, Burgemeefter, en de Heeren Mr. Pieter Elias en Mr. Pieter de Smeth Scoeepenen. * In kennisfe van my Secretaris, C BACKER, Hemz. Men ziet ook in het licht een Programma van  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 221 van een Genootfchap, ter bevordering der Heelkunde 111 dez^ Stad opgerigt, van dezen inhoud: De Heelkunst, hoewel zedert verfcheidene Eeuwen bearbeid, bereikt nog geenzints het meest wenfchelyk toppunt haarer volmaaktheid. De groo fte Heel mee ders erkennen zulks, en beklagen zig hier over dagelyks. De bevordering dezer Kunst, zo noodzaaklyt voor de Maatfchappve, is het voornaam oogmerl des Genootfchaps, aan het hoofd van dit Program ma gemeld. Ter bereiking dezes oogmerks, zal hetzelve Jaar lyks eene Prysvraag opgeeven, betreklyk tot eenij nog niet genoeg gekend Heelkundig Onderwerp ;ei aan den Schryver van het goedgekeurd Am woon fchenken twintig of meer Hollandfche Dukaaten of een gouden Medaille van gelyke waarde, op dei ftempel des Genootfchaps geflagen, naar hetzelve overeenkomftig met zvnen ftaat, het gewicht de voorgeftelden Vraagduks, en de te voorziene moei jelykheid der Beantwoording, zal vermeenen te be hooren. Ten zelfden einde, zal het Jaarlyks eene prremii fchenken van tien Dukaaten , aan den Schryve: eener belangrykst gekeurde Verhandeling over eeni] willekeurig, vooral pradtikaal gedeelte der Heelkun de; of aan dien, eener dergelykc verzameling vat naauwkeurig geftelde Waarneemingen, hem zelvei eigen, en betreklyk tot een enkel Gebrek alleen of tot verfcheiden Gebreken tevens, daaraan, te beoordeeling en gemeenmaaking medegedeeld: Welke vereischten , ter goedkeuring eens Ait woord op eene voorgeftelde Prysvraag, in hetzelvi zullen gevorderd worden, zal men telkens by des zelfs opgave bepaaïen. Geene dar, Nederlandfche Heelkundigen, zulle toegclaaten worden te ding« naar eenigen Eeren P 3 P!> Am- STF.Ldam. Pro.gr. van 't HeelkundigGenootfchap. \ I 1 t r ( l 1 S  Am- ■ kam. Progr. yan 'i HeelkundigGenootfchap. \ m NIEUWE NEDERLANDSCHE FchnTr^nooï20^?' ho^m^- Geenerlci Gelcniittenook, zal men aannccrnen, ten zv eefteld m het Nederduitsch, en leesbaar gèfchreven S WpSenaICW?°rden 0p V00!^fclde V%agftukken, ^J&&3* eSn|F:Sffiie dingende byzondere Verhandpliogen, of verzamelingen van WaarS' J' ^ ^ne Zinfpreuk'onderce- Kem. zyn , en vergezeld gaan van een verzeeeld m*> °pfchrifr hebbende dezelfdTzIrSk Alle Gefcrrifren, zonder onderfcheid, moet men Vragtvryzendenaan Directeuren des GenoSaTs! onder net addres van den Boekhandelaar % Ï W. dam W°Una "g °P de° PyPenmar^, té^er, gelyk, alle Jaaren een Bundel van eitrene of verkre|ne Verhandelingen en Waarneemingen , do^ den Druk gemeen te maaken, en flechts om de twee -o, drie Jaaren zulkste doen, met opzicht tot de bekroonde Antwoorden op voorgeftelde PrvTvraa! gen alwans, waneer het aleemcene belang Se goediger gemeen^aking derzelver vorderd§, moeten al e byzondere Verhandelingen en WaarneeminW,* voorden laacften Decembe?Tan^lk lfürfcspfvdc?':verkiesc rae° ^ t Wanneer elk antwoord opeen voorgefteld Vraa- h^ptSS W°rdea ' «1 hetzelve in het Progiamma daar toe betreklyk, k zy voor 'i eers ft zy by herhaaling, vustftdlen. f Ade Stukken het Genoptfchap medegedeold zullen het vohlrekt eigendom zyn van rXlvP ™ D,c  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 2=3 De goedgekeurde Prysfchriften alleen zalmen in hun Xel door den Druk gemeen maaken. Van de overigen, zal by wyze yan^ p^Snft den merkin-en op het goedgekeurd Prysichnn, oen mee wezenlyken inhoud worden aangewezen. Xïelyke wyïe zal men handelen omtrent al e GeR&iftên , hoe genaamd, het Genootfchap ter beoordeling en gelneenmaakmg toegezonden Altoos pc-tv-er zal men een ïegelyk deszclrs leent aoen er fangen, en ten dien einde van niets ecmg gebruik Sken, dan met meldibg van den naam des Schryvers of van deszelfs Zinfpcuk, geplaatst onder zyïeVc handeling, Waarneeming, Verzameling var, WalnerningenTof hoedanig Gefchrift het ook zyt m De verzegelde Ciliètten der niet voldoend gekeur A, PrJSften, zal men ongeopend verbranden. %S8£ffm Wfchaps, gUen^ ggr dingen naar eenigen Eercnprys. Geen van desze, r. T eden zal zulks geoorloofd zyn, dan onder voor SdèfdS tonë Prysfchrften en£ opfchnf van het daarby gevoegd verzegeld Billet um ;n der dan hun gewoon Cachet draage en met :.n vreemde hand gefchreeven zyn. De naam einae Ki e%sSelyk, die, uit welken hoofde ook dooi ^^^kbd^a^ word mee eemgerle femfeTzal tePn fpoedigden, door malde der ge ™e f ydfehriften bekend gemaakt worden Overtuigd van het gewicht zyner poogingen houd t^^ Genootfchap zig verzekerd van de goed keïringen der Heelkundigen, en vleid zlg met hun ne o-unftigc medewerking. - fer beantwoording voor den 1 Mstojg 1701 en onder aanbieding eener premie van du tig9Dukaa?en, fteld het zelve voor,dit Vraagduk S Hoedanig is de Natuur, en welken zyn di . tSSSSÜ Kenmerken en Gevolgen du Krop ' kUrtri^e Gezwellen, aan den hals en elders, p Am- ST ELdam. Progr. van 't Heel- ' kundig GenootJchap. i > t  Amstel- pAM. Progr. van '4 HeelkundigGenootfchap. 224 NIEUWE NEDER LA NDS CHE „ der de reeds bcfchrocvene Geneeswyzen deze» Gebreken, debuten? is'erbuiten ffi- Wt „ opzichte tor alle mogeivke révalfea' v-n flfcrï » aart' eenige andere en bétere Genees wyze ?lö „ J», waarin oedaat de/cl ve, en door welke*W* Jgf ? wordc h^ ^fluitend vermogen bevcs- Alleen dat Antwoord od deze Vraa* zal do goedkeuring wegdraagen des Genootfchatis' wanrtn een kort verflag gedaan word van SeT?o?hfeT^ door deberoemdde Heelkundigen befen eeven" neeswyzen dezer Gebreken; en 't welk tSaan zien zo van de Natuur , Kenmerken e^G^S derzelver, als van de beste bëfchVéévene öf niX Jings voorgedelde betere GefleWyz?, aSs f£ • Sn^we^Tf^ ProeT CU Watneemt gen, we!*e de Toets kunnen doordaan e»ns order- BSSfiK^ ^ilriktfte ^,cn & Ten Slot dezes Programma diend, fjat het 6enoodfe. ap Zlg voorbehoud, om deszdfs Atónfen Ontwerp dermaaten te veranderen of uif te brcT- Het: Amfterdamsch Dicht- en Letteroefenend-Genoottchap, heefc in deszelfs laatst, gehoudene Vergadering, totPrysftoife voor een Dichtituk verkozen- ««■ vupr T4C0B Cats, befchouzvd ah Christen t ah Staatsman en ah Dichter. Zullende £ beste en goedgekeurde Gedicht, & een puden Eerpenning van 30 Ducaat u e he naasibykomende, met een ziJvere/va£ gelyke groote en munt als de gouden h£ Sroond worden. De Hukken rieten óp Je ge«  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 225 Ifrewoone wyze en vragtvry, voor den eer-AMRen van Wintermaand dezes Jaars, aan densTEL- f Secretaris G. Brender a Brandis te Amftel-oam. dam, gezonden worden, Rotterdam. ! Het is wel natuurlyk, ongelukkige Lieden , die met levensgevaar en allerlye benaauwde rampen geworfteld hebben, hulp 1 te bieden, en toe te brengen: dog, aangezien de koelheid en onverfchilligheid van veelen, ook tot opwekking van zodanigen ten minden door eerzucht en den prikkel van lof, meenen wy het volgend aanmerkelyk Verhaal, te moeren mededeclen, in 'c welk aan de Ingezetenen der Hollandfche Bezittingen, voor al aan den Gouverneur-Generaal Alting te Batavia , den fchuldigen i lof wordt toegekend; uit hoofde van welke ! menschlievende behandeling aan Britfche ongelukkige Reizigers, de Staatsdienaars te Londen, van wege de flooge Regeering aldaar, aan den Gezant van dezen Staat te Londen het grootfte genoegen en dankerkentenis heeft te kennen gegeeven. Zie hier een Verhaal van de noodlottige reize van Kaptein Bligh,mztzyn fchip theBounty. „ Dit Schip was in het Jaar 1787 van hier naar de Zuidzee uitgevaren , met oogmerk om voor den Koning, die een groot liefhebber der Kruidkunde is, eenige vreemde Planten en Gewasfen van daar te haaien , ten welken einde de Botanicus Nelfon, zich P 5 ine-  *26 NIEUWE NEDERLANDSCHE JvOT- TER- mede aan boord van dat fchip had ingescheept, doch voornamelyk was het oogmerk om te beproeven, of zy den Broodboom, van welken het Scheepsvolk van den Admiraal Anfon, op deszeifs reis rondom de WaereJd, gedimrende hun verblyf op het aangename Eiland Tinian, zo veel nuts gehad hadden, naar onze h'.ilanden in de West-Indien zouden kunnen overbrengen." „ Dercis van dit fchip was in het eerst voorspoedig: de reizigers kwamen behouden aan het Eiland Otabeatta bleven aldaar vyf maanden, geduurende welken tyd zy met zeer veel moeite meer dan duizend van deze Broodboomen aan boord kregen, die zy al den tyd, door de onvermoeide zorg van den Kaptein Bligh en den Heer Nel/ba, zo wel bewaard hadden, dat 'er alle hoop was, dat zy dezen onwaardeerbaren Boom behouden in onze Eilanden zouden overgebragt hebben. Dan naauwelykstwee dagen na dat zyhetEiland Otabeiti verlaten hadden, wierdt Kaptein Bligh des middernagts door vyf mannen in zyn Kajuit overvallen, die hem de PiRool op de borst zettende keus gaven te derven of zich in de boot te begeven, waar in reeds een gedeelte van het Volk was ingefcheept. De Kaptein op het dek komende, zag hy 17 van de 48 mannen, die de Eqüipagie uitmaakten, in de floep, cn zich genoodzaakt, wilde hy zyn leven behouden, hen uaar in te volgen. Zo dra de Kaptein in de boot was, wendde het fchip en was binnen weinig uogenbhkken uit hun gezigt. Van  JAARBOEKEN, Maart, 1799. 217 Van hunne ontfteldtenis eenigzints tot bed?- Ro1> ren gekomen zynde, zagen zy zich 18 man-ïES_ toen llerk in een open boot, zonder eenig DAM. dek, zonder fcheepsgereedfchap als alleen een liegt Compas en een Quadrant,het welk een hunner nog in ftilte by zich genomen had en zonder eenige andere klederen, als die zy aan hun lighaam hadden." In deze akelige omftandigheid was de groóte vraag, wat te doen en waar heen de foat te nemen? Na eenig beraad, beiloten zY°na een dier Eilanden te ftevenen, welke in het Fransch den naam van les Ifles deSocieté draden; doch by hunne komst aldaar, wicrdenzy door de Inwoners weggejaagd en genoodzaakt weder in hun floep te vlugten, by welk voorval een van hun gedood en twee zwaar gekwetst wierden. Na geen dezer Eilanden meer durvende aandoen en daar en boven telkens bevreest zynde, dat zy hun fchip weder mogten ontmoeten, wisten zy niet wat te doen, doch begonden euidelvk te berekenen, dat 'er nog mogelykhetd was om het Eiland Timor, een der MolukfcheEilanden, te bereiken, dan dat hier toe 48 daa;en zouden nodig wezen, en zy zich geduurende dien tyd met een ftuk brood, ■ daags, en een teug water, waar aan zy hec rneelie gebrek hadden, zouden moeten vergenoegen. Zy Remden hier in allen toe, en bereikten ook hun oogmerk, want na 4.6 dagen op dit fober deel geleefd, nimmer denkarbeid geftaakt, en aldien tyd op dezelfde plaats gezeten te hebben, zyn zy be-  228 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- behouden aan de Hollandfcfie Bezittingen ter aangekomen zonder op die kommerlyke reis eenig Land gezien te hebben als de Kust van Nieuw Holland , op welken zv egter geene ververfching hadden gevonden als een weinig Schulp Visch " „ Van Timorzyn zy vervolgensnaar Batavia overgebragt, ten uiterlle voldaan over de rnenschlievende wys,op welke zy aldaar behandeld waren, maar vooral kunnen zv niet genoeg roemen de wyze, op welke zy door den Gouverneur-Generaal Alting te: Rata via onthaald zyn , zo dat 's Konings Mimrters deswegens ^an den Hollandfchen (-ehebbe deuelver erkentenis betuigd „ Ongemeen veel hebben deze menfchen op hunne reis uitgedaan, door alle de onge- melyk door die van honger en dorst: de aanhoudende regen, die 'er viel, en welke S ïï fen,Z,Cl1 °Pvingen> was hunne eenignm t"kw,kking»2°nJtyds drong hen de nood om zee water , en zonuyds zelt om hun eigen water te drinken: de dorst, die zy leden" was zo groot, dat een van de Officieren SJSte" deZelv.Ê' 2yne ledematen ge! duung in het water dak, doch het fcherpe en pekeiacht,ge van het Zeewater door d?e huid opgeflorptzyade, veroorzaakte hem een geweldige ontdeeking en vervelling van *yn gantlche huid, Den Heer Nel/ol alle die ongemakken niet kunnende ve/duuren Was onder weg gèflorven." verüUuren > » De-  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 229- „ Dewyl zy, die deze zamenzweering Rot» [aangelegd hebben en met het fchip doorge tehgaan zyn, meest jonge lieden waren, ver-dam. moed men, dat de wellustige levenswys aan het Eiland Otaheiti en de bekoorlykheid der (vrouwen van dat land, hun aangezet hebIben, om zich meelrer van het fchip te maj ken, ten einde daar mede derwaart terug te ikeeren, om 'er hunnen wellust den losfen i teugel te vieren. Het hoofd van die muitelingen is van goeden Huize , waar van de meeflen in het Eiland Mann woonen, zyne Moeder is aldaar zeer bekend, en zyne beide broeders zyn ordentelyke lieden te ! Londen. Dan dewyl het Fregat tbc Discovery thans in gereedheid wordt gebragt om ! naar de Zuidzee te ftevenen , is het zeer waarfchynelyk, dat het deze booswigten zal ; opzoeken, en zy dus den een of anderen tyd nog de ftraf van hun barbaarsch gedrag , zullen ontvangen." Zie hier ook nopens den 25 Penning, deze bekendmaking: Uit Naam van de Heeren Commisfarisfen by de Vroedfchap der Stad Rotterdam, aangciteli tot het afneemen van den Eed, op het fournecren van den vyf en cwindgden Penning, ingevolge van het Placaat van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West - Friesland, in dato 30 September 1788 , worden alle de refpettive Erfgenamen, Executeurs en Bocdelrcdderaars van zodanige perfconen, die na het emaneeren van het, gemelde Placaat overleden z\n, ('c zy den voor0 fchree-  NIEUWE NEDERLANDSCHE Èot- fchreeven Eed afgelegd hebbende of niet,) en dies 2* f le,de Termynen van den voorfehreven vvf en ?win!; MM. tigften Penning nog niet gefourneerd hadden, geadverteerd, om, ingevolge het vierde artikel vanhet zelve Piacaat, ten aanzien van de Termynen, die nog redeeren,- te voldoen, den overdag en be-roótiog van het zmver beloop der waardl van dezelve Boeder, op nieuw te maken; en worden d~ voorfcnreevc refpedbve Erfgenamen, Executeurs en Boedelredderaars, die zich in zodanig geval be! ymoen mitsgaders a!!e Ingezetenen der Stad en Junsd,cl,e van Rotterdam , dewelken , offchoon wrflemfe in de termen van het voorfchreeve Placaat van den 30 September ,;88, egter den lid dL by gemiungcert, nog niet hebben afgelegd, (het zy dezelven reeds ten dien einde fpeciaalzyn geciteerd of met ) by dezen opgeroepen, om dSzelven Eed te komen afleggen in handen van utl ren ÜodWarisfèn voorichreven, die daar toe ieder m deszelfs Departementen (by de Notificatie van n ,^3eIe?°0| Achtbaard Heeren Burgemeederen en Regeerders der gemelde Stad ,< in date dcnZ January 1789 aangewezen, ) zullen vaceeren op dc drie laatde Vrydagen in deze maand Maart^dS ïmddags ten twaalf uuren. '•«uw Op den algemeenen Dank- en Bededag 1 \x?%llmV$ aIhier in de Nederduicfchl en Walfche Gemeenten voor den Armen opgezameld ƒ 4522 : 18 : o dus ƒ 8\]<3 . 2 meer dan in 't naastvoorgaand W; maar" toen^ hadt ook reeds te voren dc Rrenge koude de weldadigheid opgewekt om m** milde gaven aan de noodïydende' armoede hulp te bieden,  JAARBOEKEN, Maan, 1700. Bekend is de fraaie dichtgeest van den Vlaar. Hollandfchen Boer of Landman Poot, wiens dingSN. vernuftige dichtftukken Reeds ten bewyze zullen ftrekken, wat natuurlyke Zielsbe-» kwaamheden en gevoel, ook zonder opzettelyke letteroeffening'en en geestbefchaaving vermogen. Dit is wederom op nieuws zichtbaar in eenen tweeden Poot, in den begaafden Dichter Jacob van Dyk, wiens dichtftukken den grootften Kenners ten uitterften behaagen. Hy is uit geringe Ouders in deze Stad VTaardingen geboren, ontving dus geene zodanige opvoeding, als zynezielsvermogens wel vereischten. ïly was een arbeidsman , en won jaaren lang zyne. kost met baggeren, was verftoken van alle hulpmiddelen en handleiding tot opwekking en beftier van zyne Üichtlust. Hy oefïende nochthans zich zelve, en maakte zulke vorderingen, die hem op de voordeeligfte wyze deeden bekend worden, en hem eindelyk v vrienden en begunftigers verwekten 5 zyne huizelyke oraftandigheden verbeterden hier door, en hy kreeg gelegenheid tot verdere uitbreiding en meerdere befchavmg van zyne aangeborene bekwaamheden. Zyne Gedichten zyn nu met de afoeelding des Dichters, in het licht vericheenen. Hoorns J  W NIEUWE NEDERLANDSCHE Hoorn. Boom. ( Memgtnalen,en noglaatftelyk in het flukse onzer Jaarboeken voor February ,700 bl Mr. 8. Blok en deelden eenen brief van den Aarts- Bwfehop van Bonrdeaux mede. Den Heer Blok beantwoordde dien brief van den Aarts-Bisfchop en Groot-Zegelbewaarder van Frankryk uit Watten , den t Maart 1700 op deze wyze; MYN HEER? Jk heb den brief, welken Uwe Grootheid my de eere aangedaan heeft den 12 January i790 aad my te fchryven ontfangen, en ik moet beginnen met Uwe Grootheid myne zeer eerbiedige dankzeggingaanreb.eden, wyl het U behaagdWt in zo veele byzónderheden met my te treeden. ^ mi h -ln ï61'^ &mch Frauknk bekende billykbeid , die Uw beftier doet uitmunten geeft my de vrymoedigbeid, van nog eens Uwe Grootheid moeijelyk te vallen, en voor Haar deredenen open te leggen, waar'door ik my vlcijen du f U genoegzaam licht te geeven; ten emde het U behaage, my op nieuw eene vryè' en ongedoorde rechtsoeffenmg te verkenen; wyl het onmoS lyk is net bevel door Uwe Grootheid aan 't Sect SE ZIT . an*** dan eene opfeS- ttng van korten duur te befchouwen Ik moet, Myn Heer! aangaande de redenen die het Uwe Grootheid gelieft mv op teGeeven' aanmerken dat ik my iË de eerftêM^SS op een Beduit des Parlements van Vlaanderen , en zo ik my met bedriege , met niet weinif rech?' w«t by aldien dit Hof myne zaak van allen grond ■ out-  JAARBOËKEN , Maart, 170Ó. *§§ ontbloot gevonden had, zoude Hetzelve my hebben kfgeweezen: zo hetzelve, 't zy om politieke, 't fcy om andere rëdërien,zich daarvan had willen ontheffen , dan zotide hetzelve my enkelyk haar den Rechter ter eerder ihftantie verweëzert hebben: maar wel vérre ^an dien, ria de zaak gedüürefidé èeneri zekeren tyd in ovérweegirig genomen te hebben $ na daar Over' rhet den Minister der buitenlandfche zaaken geadvifeefd te hebben, gebied my dit Hof* myn recht by Rechtéren ter éerftef inftantie te zoeken. En welke Rechters zoude dit Hof in 'c oog1 gehad hébben ? natuu-lyker wyze die van de' woonplaats des ondergetekenden ; Het was ofimögelyk' aan afidere te derikeri, voöral bulteh Frankryk, wyl de goederen, Welker beflag men eisc'hte { in Frankryk waren;eri geen Rechter der waereld zoudekunriëri beflag verlcenen op goederen, zieh buiten deszelfs rechtsgebied bevindende; In alle geval; Myri Heer! was het de pligt van 't Gerechtshof, tót het welke ik my wende, öm te Oordeelen, of de zaak van deszelfs competentie j was i of niet. Deugde deszelfs vonnis niet , dan was 't de zaak van een hooger Rechter hetzelve te verbeteren, maar nooit kan de onbevoegdheid eene reden wezen j om de poorten der gerechtigheid té fluiten; De tweede' reded, die Uwe Grootheid de goedheid gehad heeft aan te haaien, kon plaats vindeni byaldien men my gedagvaard had, geduureöde fnya verblyf in Holland, de zaaken op den ouden voet gebleven ZVride ,■ eft als die geenen, die de Rechters myner Committenten zyn, nog de myne waren i maar alles is vangedaane verandert} voor 't overi* ge ,• is hief de vraag niet omtrent de bevoegdheid of onbevoegdheid tot het doen van rekening- Toet* ik gddagv-'aard wierd, om' tekening te döëh, heb ik dezelve in Holland door middel van myn zwager' gedaan, ik heb, met myn volkomen zin en ait ei* gcri beweeging, het grootst gedeelte vaa 's geld? HoóriN.- /fntwi van Mn B.Blok,; aan deii Aarts- , Bis/bh ep:  Hoorn. Anlw. van Mr, & Blok, eau da. AartsBisfchop i i i \ r ' c c d 3 b li g I 234 NIEUWE NEDERLANDS CHS dat ik onder my had, doen terng geeven; en ik heb bet overfebot niet agter gehouden, (by wyze van mmm-W ten einde om eens tot eene billyke verlening te geraakenj dan alleen omdat party aan myne rechtmatige eisfehen niet wilde voldoen. Het was op dien tyd, (dat is te zeggen, toen 't geval eener eigenlyke rechtsontzegging aanwezig was ) wanneer my den eigendom der penningen W willende aanmaatigen, via/aai, dan na een ruim onderzoek en na het vonnis van een enzydiaen Rech ter, dat my niet anders overbleef, dan den byftand* van een Fransch Gerechtshof te verzoeken; en h t %m v;'n Hof af, my alle myne eisfehen te ontzeggen, mdien ik ongelyk heb} zo ais ook my den eigendom dezer penningen toe te wyzen, in ae„ai myne eisfehen rechtmaatig bevonden" worden. Het komt 'er dus niet op aan, (het zy my geoorloofd!, die nog eens te herbaalen,j> Myn Heer r om myne rekeningen te. zuiveren; ik heb ze gedaan m ze zyn1 goedgekeurd; maar hier worde &fa gehandeld yan eene fcbadcloosfteiiiug, van eS ascn.van febaden en interesil-n, die my van reebrV wege, tegen myne party toekomen; cn op dat dZ setcgenparty een vonnis, dat my die fchaden 2 pteresfen zoude toeyvyzen, niet kon verydelen heK k van 't recht, my volgens de natuurlyke en jWoerde wetten toekomende, gebruik gemaakt, om ryne party te noodzaaken, naar reden re luisteren f in n- k^gtdaadigiyk te zien veisoordeelen De zaason zodanig gefield zynde, bivft po» te n-aerzoekon , of ik myne party kan ^dwing™! oor nnddei van arrest roerende encdcra? ™ I ' « , om voor 't Gerecht, onder wiens'ae? g*'*? roerende goederen zich bevinden, te verEn in ditoDzigt, Myn Heer] kunnen mvne tl mpartyJers zieii-van geenerlci voorwendze be i e" NN om oezen nooddwang Ee ontgaan, wv! dit cht van daaaelyk arrest op roerende goederen ^ ;'o  jAitRBöii'kEN, Maart ', Ï790. a35 djc uitwerking zynde \ dat het de jurisdittie van een zodanig Rechcerjlaafr, allen Hollanderen gemeen,; voor hcti verbindend is en iederefi bu'-ger toekomt. uj| hoofde der gratiewet van ons Vaderland} bekend onder den naam van Unie van Utrecht:. I Êindélyk, om dac dit recht door het recht der Volken, is aangenomen. . Deze dtie poindteh zal de Ondergeteekende tragten met weinig woorden 00 .te losfen. 1. Holhnd verleend arrest op roerende goederen iljan .buitenlanderen toebehnorende; en wy^ien dagelyks buitenlanders gezeeten en gehuisvest in Frankryk; of elders,.door dit middel genoodzaakt hunne zaak in Holland te bepleiter;, ten minden zo zy niet verkiezen hun geld cn gearrefteerde roerehde goederen te veriaaren fi Nu gebied het natuurlyk "recht/ dat de wet van wedervergelding zou plaats grypea ten opzigte dér Holianueren , wier roerende goederen buiten 'sLands zyn, volgens den bekenden ïrelregel der rechten: qaód quis$ye j„r;y. aucruinjlatti- ril, at /p/i eudem jure ntatur. ■> ,1 os rt • 2. In de tweede plaats, Myn Heer1 is dezen grondregel bekend en uitdrukke'yk voorbehouden by dc Unie van Utrecht, dewelke ten grondflagverllrekc van alle Alge. b-ne Verdragen £25 Cp tiotis 1'uUiqu:-) der Republiek, en' welke bygevolg de fteeddyke Regenten van Noord Holland, die de party, van den Ondergetcekenderi zyn j ten fterkftcn verbind; nu heef: het. 23 Artikel dërzelfde Unie aan elk en iegelyk ■ die door de Magiftraaten der Republiek in hunne, door deze Unie erkende rechten, verkort zyn, ("zo als de Ondergeteekende a,an wien men zonderden ndnllen fchyb van rechten cn zonder eenige vorm van- proces zyne aanzienlyke bedierin^en, hem ad vitam gegeeven,ontnomen heeft,) het recht verleend, om te ar* .-.teren tinne perjoonen en goederen, ais mede die der Ifigezeetcnen, overal waar men dezelve zal y inden , en alle Staaten, Vorden of Overheden, war Q 2 mes' Hoorïï. 4n:w. B. Blokj lah aai larls- Bisfchojpl  23<5 NIEUWE NEDERLANDscHE Hoorn, gen«e bon ontmoeten ; afftand doende ten'dien " Jen" n neernem» * J fecht wei£ert> | arrest " wMCferV2SP /h°IgTS hetrecht der VoIkeÜ eeni- nndS n ^d ,dat i0™ dc g°e^ren va* ,, eenig onderdaan des Lands, waar men lustitie „ gewe,gerd heeft, in beflag neemt, met oer " zo vmeaU HE A ,§enon,en ^de™ ^ voÓ? " o^erStd /Chu!d «\taten bekken, het overfchot moet daarna wedergegeeven worden " reZ^lïJï f roDd^""^n *s burgerfvker» „ reJi.8 , dagvaard men eerst de belanghebbende „ vervolgens worden de gearresteerde Scrfnof i; SéeZen?ÜSt' °f ^ ^^S^ Nu heeft men , Myn Heer-' den Ondereeteekenden in Holland by herhaaling recht SSd to de een i W (Jer tege8Qwo^|evJa^ Oianje Cabaai verknogte Regenten. ë De Ondergeteekende is dus volgens het natuur en ftaatsrecht gerechtigd, de roerende zyner party overal waar hy ze vind in beilï re S op?' Hy V1Dd 26 * ^^yk/hy leg't ^ar- Hy (*) Leeraars van, of Schryvers over H Staats. recht.  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 237 Hy doet de geïnteresfeerdens, zyne tegenparty- Hoorn. dcrs, dagvaarden; hy eischt derhalven , dar hem de vrye rechtsoeffening verleend en de eigendom der roerende goederen of van 't gearresteerde geld, in zo verre ais zyne fchuden en interes! n ftrekken, door publiek en wettig gezag worde toegeweezen! , Ik ben met eerbied, MYN HEER!' Uwer Grootheids zeer ootmoedige en zeer gehoorzaame dienaar, (Was gctcekend") B. BLOK. Enk huizen. Men ziet hier deze bekendmaaking: Den 1 April aandaande zal voor de Kamer van de Oost• Indifche Compagnie ce Enkhuizen, in Texel gereed leggen, om van daar (wcér en wind dienende,) naar de Kaap de Goede Hoop, en vervolgens ta^ar Ceyion te vertrekken, de Compagnies Paketboot de Z-;.ecuw; een iegelyk, we'ke da.tr mede Brieven of Paketten wil verzenden naar de Kaap, Ceyion, Cböromandel,Bengalen, Mallabaar of Suratte, kan dezelve bezorgen aan dc Kamerenvan gemelde Compagnie, terwyl Pcrfoonen, woonachtig in Steden, daar geen Kamer van de O j< Indifche Compagnie is, dezelve kunnen duiten in ; v een couvert, en als dan adre^feeren en afzenden; Cdoch * Witd) aan een der Krneren Vin gemelde Compagnie, mits die Rïeven of Paketten niet Liet q 3 ont-  £38 NIEUWE NEDER LANDS CHE Enk- ontfanger» worden dan by de Kamer Zeeland ,1 Huizen, te Middelburg, tot den 20 Maart; by'dc K-*nermIDdfi en Rotterdam tot den U de Kamer Amderdam tot den 26 Maart i W de kamer Hoorn tot den 28 Maan $j by'dé Kelner LnkrWn tot -den" 29 Maart incluis- h& dien ae lusten en Paketten met Brieven vóór geme de Paketboot, pp de refpeftive datums, by gemelde Kameren zullen gelloten worden. * Z E E | L A N £. M i b d e L'b u k. g. T\j"eermalen hebben vyy^van de verzoeXTj. Ken toi-ternggave der amteeldenaande pnui.i 0 geg^terwefproken. Zie hier te vo« ren BL 41 et\ yfclggi ën N1euwe JVed. Jaarb. 1780, bi. 203a en voigg. By de Staaten dezer Pro nncte vief op den 22 Maan 1790 deswege Vpor,h|t gtjen uit hot navolgei.dL:araét blykt: J^e respect ve Leden verzogt zynde zich te .x .ïccren op net Rapport den 7 December 1709, tgr Vergaderhig uitgebracht, over 't Requesc van wyl.. 11 Mr. p ..... r../7 ; en * 1 deren, yan nuune iunctien als Raaden te Mid?r' Wtf* refpeclvelyk, door zyne.. MW,, uk kracüte van de qualificatie op ' WWW 'by Hunne E'del Moffciure;is" R^-mitu van den 2 Oetober i737 gedrekt, óntflagen Regenten, o-ider 't genot nogthaus van" zo/a^ige voorrechten, als gewooulyk aan OudRjgenten w.,rden geaccordeerd, waar by de Sup. linten v,t/.ocken ae redirutie van hunne, aan dfc« f.anue ia ueizdycr ynderfcheiuene fanalen  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 239 tóiiatóe, Provinciaalc Recognitiën : als mede dezelve Leden (exempt die van Vlisfïngen) gefommcerd zvnde op 't Request 14 December daar aan volgende aan Hun Edele Mogenden gepresenteerd door jein Jacob MHielmer, Burger van evengenoemde Stad , houdende verzoek tot djsp'ofitie op 't bovengemelde Request, met relatie tot den Oud-Raad 7. f/r. B^awens , vermits hy aan den Suppliant Cesflc van Aftie had verleend on zyne Recognitiën, als fustineerende dezelve hem van den Lande te competccrcn, alles brceder onder de voorfchreeveri Notulen: hebben de Raad-Penllonaris voor den Heer Eerde EJp1c , mitsgaders de Heeren Gedeputeerden van Goes, Vlislingen e:i Veere , aangenomen, _ zich deswegens nader te vcrklaaren; die van Middelburg gezegd daar op nog ongclast te zyn; die van Zierikzee zich 'geconformeerd met het tweede alternatief van het voorfchreven Rapport , waar b,y, met allegatie van reden, favorabel tot reftitiiwe van de betaalde Proviuciaale_ Recognitiën aan de Supplianten word geadvifeerd; en heeft de aanwezende Heer Gedeputeerde van Tholen gezegd -bereid te zyn, in faveur van der Supplianten verzoek te helpen disponeeren. Omtrend deze zelfde zaak viel nog op den 2'p Maart 1790 dat geene voor, het welk vervat is in het navolgend Extract: De refpeedve Loden (uitgezonden die van'Zierikzee en TiiolenJ gcfommeerd zynde op het Rapport den 7 December 1789, over 't Request van wylen Mr. David van WnvUet , en anderen van hunne funclien als Raaden te Mid, dclburg en Vlislingen reipeetivelyk ontfiagen Regenten . verzoekende reftituiie van hunne betaalde Provinciaalc Rdcbghltien , hebben de RaadQ * P*» M10- 3TJRG. li.■'',!. I din der' onijla%en Reventen*  NIEUWE NEDEREANDSCHE Miq- penfionaris voor den Heer fwa» u^i j 2"^P^erden^i Middel buig en Vee.0. ^decunëeren? & AM? in de Regeering had, geacquireerd heeft Ten dï UTRECHT, V T R E C H T. Binnelandfche qnjusten doen zich lans gevoelen, en derzelver nadeden kcï . rnen dikwylsop zorjanigen t'hui5,die eigenJyk geen blondere fchuld hebben, alzo^et Vaak de uitkomsus, die beflist. Wanneer wy h,er vcrfchillende Staaten en verfchdïnde v-roedlchappen hadden , was den Heer roet van lïinfen, Ontvanger van de eene mie Middelen der Provincie. 5e „if^e Staaten haalden van den Heer Foet, fehóon |Jy zich daar tegens verklaarde, het geit} weg,  JAARBOEKEN, Maartr 1790. 341 [j»M-, en bragten het zelve by den HeerT/r- jj. Jcber. Op ordonnantiën van die verfcheide trechx. ne Staaten betaalde den Heer Fisfcher vier tonnen Gouds aan verfqheidene peribonen. By de ontruiming van Utrecht in September 1787, wierdt het Comptoir door den Heer Fisfcber verlaten, en dus door Hun Edele Mogende aangeflagen, en gezegde vier Tonnen bevonden te ontbreeken. Hun Èd. Mog. eischten dan van den Heer Visfcber terug alle ontvangen gelden: den Heer Visfcher of wel zjnGemagtigden bragten de Ordonnantiën der Nienwe Staaten voor den dag: maar Hun Edel Mogenden wilden deze°Ordonnantien niet laten gelden, immers niet de tweemaal honderd en een en vvfdg duizend negen en veertig Gulden twaalF duivers, die betaald waren aan den Rhyngraaf Fan Salm en den Collonel Van der Burg, zynde de overige penningen betaald aan wettige fchuldeisfchers van de Provincie. Hier over is een rechtsgeding ontdaan voor de Heeren Ordinaris Gedeputeerden van Hun Edel Mogende, en is den Heer Visfcb.tr verwezejitot de volle betaaling. Edoch die Heer hier niet mede te vrede, beriep zich op de Vergadering van Hun Edel Mogende, voor welken het rechtsgeding openlyk gehouden is v pleitende den Heer Scbimmelpenninck Advocaat te Amfteldam voor den Heer Visfcher, en den Heer Fan der Paauw tegens denzelven. . •Men bevroedt wel3 dat m deze bedenke-  242 NIEUWE NEDERLANDSCHE ü- lykezaak, met veel waarfchynlykheid veel ten* voor en veel tegen kan gezegd worden Na afloop dezer zaak, eischren Hun EdeIe Mogende de Pleit* Gefchriften, en gelasten die tegen een bepaalden dag in te geeven. Vervolgens zyn de Stukken aan het Hof Provinciaal gezonden, om vonnis te flaanhet geen in 't begin' dezer maand is gefchied! en heelt den Heer Fisfcber het met de kosten verlooren. Den ti Maart heeft den Hoogleeraar Browk, de bediening van Reftor Magnificus aan deze Academie nedergelegd, en bv die gelegenheid eene Redevoering gedaan Dc Imaginatione, in vitcS infiimionc, r°> gunda. 'Over het beftuur der verbééldt ïr de tnnchting van ha levensgedrag.) Als Reéior Magnificus is opgetreden, denHoo^. leeraar Lucuïmaks. a ■ Op den Dank- en Bededag is hier ten behoeve der hederduitfche Gereformeerde Diaconie -Armen ingezameld ƒ 6040 i 7-. o, waar van men deze'lyst ziet: léSSt Dorpskerk voormiddag den Predikant/^/terbeek f syé : 1 : o namiddag den Predikant Rutgers T 5f '. 8 i 9 's avonds Bededond Van Km-nboef}-585 : 2 : o. Jans Kei^k vooTm.HtnlopenfioiZ : ïo : o. nam. Prof. ffg^rm ■■ ü : o. Jacobi Kerk nam. Lolenb, ander / 143 ; 8 : o. 's avonds Bedelt. Lrugerj 45,2 Hfi o. Buurt Kerk voorin. tsmitk  JAARBQEKfiN, Maan, 1790. $43 Sfpithf f 577 s •• 6 - o. nam. leuningen Uƒ ^5^ :'i4 '; 0 Nicol.iiKe.rk voorin. Knugep xajtx&U /' .144 : 4 : o . • eeue Kerk nam. Weyiand 'f' ii^ : ib :o .Catharine Kerk voorin.-K>k JmQi 15:0. nam. Prof Bachiem f 859 fit. zynde tezamen ƒ6040: 7 .0. «•r 5 '•• ■ 19 '• 'V'SS.1 S Wegens een Gezelfchap is dit bericht bekend gemaakt: het doen der Jaarlykfche rekening, zullen a ie re(pe : of ongemak belet wierckn , om op voorfchreven : tyd zig aldaar te fifteeren. Waar toe Ons verlatende, bevelen Wy U Edele in de befcherminge van God Almagtig. Leeuwarden den 19 Maart 1790. U Edele Goede VRIENDEN, De Gedeputeerde Staaten van Friesland, Ter Ordonnantie van Hun Edele Mog. De zelfde Edele Mogende Heeren Gedeputeerden dezer Provincie , hebben op den 30 Maart een Reglement voor de Pracfyk voor de iNedergerechten in deze Provincie ! goedgekeurd , en by de navolgende aan- ifchryving verzonden; EDELE, VESTE, LIEVE, BYZONDERE! De Edele Mogende Heeren Staaten dezer Provincie , Ons, benevens 's Lands Rekenkamer, |by Refolutie van den 20 February van 't vorige daar geauthorifeerd hebbende, om te formeeren Ra een  Lbeu- WAR; pen. Verzendingyan Re-, glement voor de fraiïyk M2> s52 NIEUWE NEDERLANDSCHE een Concept Reglement, waar door de Praftyk voor de Neder.Geregten in deze Provincie, ten opzigte van geïnltilueerde Aaien, raakende Con- ■< traventien der Binnenlandfche Middelen en vyf gpecien bekort, en de misbruiken daar omtrent exteerende, afgefneeden zouden worden. En hier aan door het Collegie en 's Lands Rev kenkamer voldaan , en hetzelve Concept Regiement by Hun Edele Mogende geapprobeerd zynde. Zo hebben Wy goedgevonden U Edele hier nevens eenige gedrukte Exemplaaren daar van toe te zenden, met Last en Ordre, om zig daar na te reguleeren, het zelve te doen publicecren over, en een Exemplaar te hangen op de Rolle, en verders een gelyk ter hand te ftellen aan dc Fiscaal van Uwen Bedryve, met Last zig na den inhoud daar van te gedraagen. Waar toe Ons verlatende, beveelen Wy U Ed'"- 1 Je in de befcherminge van God Almagtig. Leeuwarden den 30 Maart 1790, U Edele Goede VRIENDEN, De Gedeputeerde Staaten van Friesland, Ter Ordonnantie van Hun Edele Mog, Dat Reglement raakende de wyze van Proeedeeren voor de JXedergertchten is aldus ingerigt: RE,  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 253 REGLEMENT rakende de wyze t van PROCEDEER.EN voor de w«n. NEDER-GERECHTEN inden,*, Provincie FRIESLAND, *« gevalle van ASlien, en daar op volgende Proceduren, ten opzigte van Contraventien der Binnenlandlche MIDDELEN en VYFSPECIEN, waar van de Actiën door de Commifen van 'sLands Gemeene Middelen, geflerkt met de Refpeöiive Fiscalen, R. Of. worden aange/leld. 1. Tn gevalle van Proceduren over Aélien raa- jpyze A kende de Binnenlandfche Middelen en vJnProVyf Speciën, zal Ante Interlocutoir niet verder cederen gefchreven worden, dan Libel en Antwoord\ wan- voor c/e neer de Qureftie Fa£li is , waar mede parthyen als jsfederdan zullen moeten Concludeeren en het Proces in GeregRegten leveren. un^ 6 a. Indien de Quasflie Juris is,,en naar allewaarfchynlykheid zonder Iuterlocutie finaal gel'ententieerd zal kunnen worden, zullen Parthyen Repliceeren en Dupliceeren en daar mede mogen Concludeeren, werdende egter aan Hun de vryheid gelaaten tot Quadruplicq 't Proces te bel'chryven. 3. De Termynen Ante Interlocutoir zuilen peremptoir zyn en nooit om eenige reeden mogen geprolongeerd worden. 4. De Termynen Post Interlocutoir zullen niet meer dan telkens éénmaal, en naparthy op dat verzoek gehoord te hebben, mogen worden verlengd; dog het Probatoir Termyn niet langer dan fes en de Reprobatoire niet langer dan drie weeken Refpective, ten waare den Rechter gebleeke, dat de R 3 Sur-  J>EU- yrAa- Wyze yan Pro- cedceren voor de Neder- Gereg- fe/i. OVER. 254 NIEUWE NEDERLANDSCHE Surrogatie verzogt wierd, om bevyys te bekomen Extra Provinciaal. 5. Ingevalle een Request mogte worden gepra?fenteeul, wa»r op zy gefield met Status behoord Geappuinctecrd te worden,zal het Appuiiictemeiip dus werden ingerigt: „ Zy gefteld in handen van Parthy advers om ,, hier op te Leggen zyn goedbedunken binnen „ agt dagen na iniinuaiie dezes, by poene van ,, eindelykè Dispofitie, houdende in middelen tyde alles in Statu; wordende des Suppliants ,, Procureur gelast de ter ha \d ftelling te laaten „ doen binnen twee naai vier en twintig uuren ,, na dato dezes, by gebreeke dies word deze „ §tatus gehouden vuur afgedaan." 6. Het Appoinftement op deRefcriptie zal, indien het nodig is, dat Gecontrarefcn beert werde, op deze wyze moeten ingerigt worden. ,, Zy wederom gefield in handen van den ,, Suppliant om hier op te zeggen zyn tegen „ berigt binnen agt dagen na infiunatie dezes, „ by poene van eindelyke Dispofitie, wordende „ des Refcribents Procureur gelast de ter hand „ ftelling te laaten 'oen binnen tweemaal vier „ en twintig uuren na dato dezes, by poene, „ dat wegens dit incident niet zai mogen lpc„ cificeercn of declarecren." 7 pe kusten van Proceduren zullen nooit hoojer worden gevliïideert, dan in /.wee lnftantien, choon .ie boete &c. in verfcheidcne lnftantien' jvierdè geéischt. Voor 't overige zal ten dezen opzigte worden 5eobkryeerd 's Lands Ordonnantie Lib.3. Tit. 2.  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 251 OFERTSSEL. Zwolle. De Heeren J. A. Engelbard, Raad en ZwolSyndicus van de Ommelanden, L C.le. Scbroeder en J. Cannegieter, Hoogleeraars in de Rechten aan de Hooge School van Stad Groningen en Ommelanden, hebben den 5 dezer Maand Maart een Advys ingeleverd, omtrend het Declaratoir of Adrés van de ge* zamenlyke Afgevaardigden uit de Sehütteryen, Vrycorpfen en Genootfchappen van Wapenhandel in de Provincie van Overys•fel,binnen Zwolle vergaderd, en op den 13 September 1787, ter Vergaderinge_van Ridder fc hap en Steden overgeleverd. Zie NttiOvve Nederl. Jaarb. 1787 bl 5044 eI1 voltrg' Dog om deze zaak in haar geheel te kennen , zal voor af nodig zyn, voor eerst hec Advys van den Heere Mr. M. Tydttnan, toen Hoogleeraar in de Rechten aan de Academie te Utrecht, en vervolgens ook het Advys van de Heeren Mrs. /'. J. J. van Scbeitinga en H. U. Huber, gewoone Raaden in den Hove van Friesland, mede te deelen. Het Advys van den Hoogleeraar Af. iy deman luidt aldus: R 4 Op.  25ö- NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- f)Pudei? 12 SePtember 1787, is tot Zwolle geX.e. y houden eene Vergadering van Gecommitteerden en Afgevaardigden uit de toen ter tyd gelegaAdvys lifeerde, doch thands vernietigde gewapende Bur- 17 v'-Fa ?rPfenv/, 0vefy^l; in die Vergadering is M. ly-befloten een Adres aan Ridderfchap en Steden te deman, doen, raakendeeen Misfive van ZyneMaiefteit de over Koning van Pruisfen, van den 1 September van Adres dit zelfde jaar, verzoekende doormarsch en inkwarvanVry- tiering van eenige Troepen, door en in de Provin. corpfen oe van Overysfel naar de Provincie van Holland Cm, Tot het opftellen van zo een Request of Adres zyn uit die Vergaderinge gecommitteerd , Mr. IV de. Litle en de Schout van Heino J. Bannier, dewel ke des avonds ook een Concept daar van hebben overgeeven, het welk, na eenige gemaakte veranderingen, in die Vergaderinge is geagreëerd, en d,°°£GA/' Pyman en s' van Deventer, de eerfiV als Prefident en de tweede als Secretaris geteekend zynde, m de Vergaderinge van Ridderfchap en Sta. den overgegeeven. r Met dat gevolg. Dat daags daar aan volgende, zynde den r* September, de gewezene Heeren Gecommitteerden tot het Defenfie-Weezen van de Provincie aan die Vergaderinge tot Zwolle hebben aan^elchreeven, om eene Commisfie uit hun tot Cam pen, alwaar de Staaten toen vergaderd waren tl zenden. J c Waar toe gecommitteerd zyn Mr. A. Vosdink van Bever/orde , H. J. Colmjbhate, Mt.TV de Lüle en Joan bannier, aan welken, door de Heeren Gecommitteerden tot het gewezen Defenfie- Wezen de gevoeligheid van Ridderfchap en Steden over verfcheidene expresfien in dit geprefenteerde Request voorkomende, is onder het oog gehouden gelyk dit een en ander alzo opgegeeven wordt in bet Prothocol , 0f aanteekening van de gemelde Ver-  JAARBOEKEN, Maart> 1700. 257 1 Vergaderinge tot Zwolle den 12 en 13 September; gC W^lirby het toen ter tyd gebleeven is, zynde 't Request niet in de Notulen geregillreerd, en het origineel daar van voor als nog niet voor handen, i invoegen met meerderen uit het Rapport vervat in , de Refolutie van Ridderfchap en Steden van den 30 November 1787 te zien, waar van een Extract i hier by gzatfub patet. De minute van dit Request, dewelke onder de hand van Mr. W. de Liiïe en 'J. Bannier aanwezig is, is van inhoud als de authentique copie daar van hier by fub B. En komt over een met den inhoud van dit Request, in de Zuidhollandfche Courant van den 17 September I7Zonder dat men tot nog tos ontdekken kan, wie het zelve in de Couranten heeft doen divulgeerec of aan de Courantiers gefuppediteerd. Voorts verklaaren zommige van die genen, die op de hier vooren gemelde Vergaderinge van den ij September zyn prefent geweest, daar omtrend or, informatoire artikelen gehoord zynde, dat dit Re noest in fubdantie alzo als in de minute hier b\ te zien , met eenparigheid van Remmen is gear F<" Terwyl de informatie van Pr. S. van Deventer die Cgelyk gezegd) als Secretaris in die Vergaderin gefungeerd heeft, aldus luid. Dat het Request in zekere opzichte met eenpat righeid, en in zekeren opzichte met meerderhei is°gearrefteerd' het ConcePc (ze& wierd in h( algemeen gegouteerd, doch over de Cumminato re Claufulen, en daar in geproponeerde verand ringe zyn de ftemmen opgenomen , en zommig Leden van gevoelen, die zo te laaten, zommigt die te veranderen, en anderen , die geheel we te laaten. Zynde met de meerderheid befloten t< veranderinge, " ZvtCSL- ddvys fan Mr. M. Tyieman, over Adres vanPrrj" cnrpfen enz. te j y D 1 :t e n K )t ir  Zwolle. Advys 'van Mr, M. Tydeman, over Adres vanVry- corpfen enz, t =53 NIEUWE NEDERLANDSCHE Word gevraagd, r. Welk delift in het hier boven gemelde R, ltaan zal moeten ? se volei vk hnrrl™;„ a worden CivUtter Df Crimïnatiter Cdseera 3. En zo 'er op beiderhande wyze' zoudp Im„ nen geageerd worden, waf in deS „!' flandigheden preferabel'of mees" aalfte ra" 4. Ingeval 'er Crimineel geageerd zal worden hoa ifpf£S beS'nne0j by C^ *Cltat r- Of alle de Leden van die Vergaderinge voornoemt op den 10 September tot Zwdle ee houden; veronderfteld zynde dat 'efïommfge onder geweest zyn , die den inhoud van dlc Request met in zyn geheel geappreteerd ia ze fs tegen gedemd hebben, doch echterduld hebben, dat dit Request zo als het minute alnog voorhanden is, op naam van £ gezamentlyke (aldus luid hef g$ï van-di? Request) Afgevaardigden uit handel binnen de Provincie van OvervsfeT aan de Staaten wierde overgegeeven, zonder by Hoogstdezelve daar tegen te protedeeren of blyken van hunne dilapprobE te ven m net generaal Rrafbaar zvn? dan al leen.d^e gffen, die het opgeftélden geagreeerd hebben ? ^ w tn §ea 6. Zfl  JAARBOEKEN, Maart, i-jgo. 259 6. Zo het eerfte moet plaats grypen, welke ftraf- J fe dan, die genen, die hec niet mede geappro-1 beerd hebben, onderhevig zyn ? 7. Of in allen gevalle in de om Handigheden,. zo als zy hier vooren opgegeeven zyn , het 1 niet daar voor moet gehouden worden , dat J alle de Leden waar van bewyslyk is, dati by het arrefteeren van dit Request op dei meergemelde Vergaderinge prefent zyn geweest , voor de overgave van het zelve aan de Heeren Staaten van de Provincie van. Overysfel, zo en in diervoegen als het zich in de minute bevindt, en aan de Heeren Staaten werkelyk overgegeeven is, geftemt hebben, tot zo lange het contrarie door bun bewezen wordt? ADVYS op eene CASUS POSt TIE, en daar uit voortvloeiende Vragen, van den Pleer Mr. W. KLÖPMAN, Fiscaal der Edele Mimende Heeren STAATEN van OVERYSSEL. De Ondergeteekende geleezen en geëxamineerc hebbende dc vooren (taande Cafus P optie, cn daal uit gereezene vragen, zoude/; rtt. van oordeel zyn, op de eerfte vraag,. „ Welk Delict rcfideerd 'er in het Requesi „ van den 13 September 1787?" Dat in het zelve Request meer dan een Delic: refideerd: of wel althands, het Crimen Majefmtis gewoonlyk genoemd, Crimen laf*. Mafeflatis, da is, de misdaad van Majedeitfchennis, gelyk di< genoemd wordt by Moorman over de Misdaa den, 1 B. 2 S. §.2., of, misdaad van gekwetft' Hoogheid , volgens Wagenaar , Vaderl. Hiji .Uil. D. bl. 347. Zynde dan dit Crimen verzei me jWor> ,E. idvys yer ddres utnVry- 'orpfen ■nz. 1 t  2cTo NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- met zeer verzwaarende omftandigheden. Het CriLE. men Majeftacish in het algemeen, die misdaad, Aé ZTx*Tr ^ Sou™ des Lands, als zodanig, Advys beledigd wordt. Het zelve bevat, ónder deze al. ^Mr.gemeene benaaming, drie foorten vmbyZd"e M. Ty-misdaaden: vooreerst: de misdaad van Hoo"verdeman, raad wanneer iemand den Souverein, waar onder over hy behoord, vyandelyk aantast: dezè foort word Adres gewoonlyk perdnellio o£ rebellie genoemd lult vanVry-D.adLeg. JuL Majeft. de twEdefion, is dé eorpfen misdaad yan betoonde verachting, of van eekwetenz. ften eermed voor den Souverein* Uf* ZtefSis zegt Voet, ad t D. ad L. JuL Majeft. § 7de derde foort beftaat in deftooring van het Opnergezag; Mritatisfeu p„tejlatis \ubluZu\So, volgens Voet, /. /.) door de onderneeming van zulke daadeo welke alleen aan den Souverein toekomen, gelyk door valfche munt, bvzondere gevangenis, en dergelyke. Van deze derde foort hebben wy met te fpreeken. Dat eene misdaad van de tweede, en zelfs van de eerfte foort, is in het bedoelde Request of bever Remonftrantie, valt niet moeielyk te ontdekken. ' Immers, hoe ftrookt het met den eerbied dien menden Souverein verfchuldigd is, SEF&SS beUaage dat men zegge „ zich met recht te kun„ nen bek aagen' en wel „ in naam van het aan„ merkelyk getal Burgeren en Ingezetenen wel„ ken men vertegenwoordigt'' „ over de weinige „ fiducie, welke de Souverein " en wel fi^ts <4n eemg Lid" van zulk een talryk en atnzienlyk Corps als dat van de gantfche Ridderfchap, en c!e Magiftraaten der drie Hoofdlieden van Overvsfel uitgezondcrt: , overde weinige fiducie, weKen „ Souverein in den gewapenden arm der Remons, ftranten gefield heeft:» „ over het aetefblvven „ van die ontwerpen door welker reilifatie de „ Provincie vanOverysfel in een gedugtenftaatvan » da-  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 261 „ defenfie had kunnen gefield worden:" en wel \ „ al was het dan ook met opoffering van eenige-, „ tonnen fehemr" wat zegt dit alles anders, dan, 1. Wy Remonftranten hebben aan U Souvereinen,. (by tyds goeden raad gegeeven: maar gy hebt dien 1 ^verwaarloosd ? 2. Het is de onverantwoordelyke; Sfchuld van uw moedwillig verzuim, ó onze Souve-1 seinen! dat wy thans in eenen hulploozen en weerïoozen ftaat zyn ? 3. Gy had kunnen en moeten zor-. gen, 6 Souvereinen! dat dit anders geweest wa-< l!re: 'er was gelds en volks genoeg: 4- Vertegen-, iwoordigd gy een klein, gering, onaanzienlyk . en, icngewapend gedeelte der Inwooneren van Overysifel : wy „ gezamentlyke Afgevaardigden uit de „ Schutteryen, Vrycorpfen en Genootfchappen van „ Wapenhandel binnen deze Provincie, wy fpree„ ken in den naam, en als Vertegenwoordigers, van een groot, gewigtig, aanzienlyk en gewa,,, pend gedeelte der Burgeren en Inwooneren?" ' Wy, wy alleen, zyn oprechte, kundige en kloek: moedige Vertegenwoordigers van onze Zenders. Gy > lieden daar en tegen, die U den naam en het gezag : van Souvereinen aanmatigd, gy alleen, op één eeni: gen na, zyt valfche, onkundige, en bloodhartige Verraders van uw en ons dierbaar Vaderland. Dit 'i alles ligt zeer duidelyk in het gedaane beklag opgel floten: en dus behoeft men niet langer te vraagen , 1 of de Remonftranten den eerbied, welken men den 1 wettigen Souverein fchuldig is, in hun hart gevoeld, en door hunne daaden getoond hebben. Dan, niet 1 minder draaven zy door in de volgende periode, daar zy aanmerken, „ dat Zyne Pruisfifche Maje„ fteit, met den gevraagden doormarsch en in,, kwartiering zyner Troepen , niets minder be,, doeld, dan het aanzienixkjie Ltd van het Rond„ genootfehap der Vereenigde Nederlanden vyan. „ eelyk aan te vallen; en dat de Belagers van „ 's Volks vryheid en Voorftanders van den Erf- „gdwin- ZwOL- ddvys anVry- ■orpfen 'nz.  aGi NIEUWE NEDERLANDSCHÈ Zwol- „ dwingeland; niet zullen nalaaten van zulk eei' le. gevaarlyk tydlb'p gebruik te maken, om binnen' „ de Provincie van Overysfêl het zaad van oproer Advys „ en verwarring te verfpreiden, en bet naauwelvk»' van Mr.„ afgeworpen jak van filaverny weêr op de vrve M. Ty- „ balzen van het Volk en van den Souverein te deman, „ drukken:" aanmerkingen die zo batelyk en hoover nend zyn voor Zyne Pruislifche Majefteit, dfe by Adres zynen Brief van den eerden dier maand,- over wel-' vanVry-ken toen ter tyd ter Staatsvergadering gedelibereerd corpjen wierd, en welke ook door deze Vergadering van tnz. Afgevaardigden in deliberatie gelegd was, Hunne Edele Mogenden plechtig , en, als op zyn Komnglyk Woord ^verzekerd had, „ dat zyn Krygsy, volk, ingevolge van bet aan het zelve uitdruk, n keb& gfgeeven bevel, eene naanwkeurige Mïïï3, taire discipline en orde zoude in acht neemen • ,, en niemant wederrechtelyk beleedigen j"'en daar" by beloofd bad: ,, dat hy de na: uurlyke vriend», fchap, aan hem beweezen door het toedaan van den vryen, en onverhinderden doormarsch door „ Overysfel; en door het verzorgen van vrye in„ kwartiering, en andere noodwendigheden en goei} de dienden, met dank erkennen , en aityd 7enegen zou blyven, aan Hunne Edele Mogenden „ alle rcci;.rque vriendnahiurlyke dienjten te bc„ wyzen: " en die ook met de daad getoond heeft > dathy genegen en in Raat was, zyne Konmelvke belofte te vervullen: aanmerkingen derhuiven zo hooneud voor die grooten Monarch , en zo hoonend tevens voor de Doorluchtige Hoogheid van den Prrns Erfdadhouder, en alle deszelfs Vrienden en Voordanders: daar, door deze aanmerkingen en de Pruisfiiche Monarch word voorgefte'd al! tenen onrechtvaardige* en vyandelyken aanval tegen de toen heerfchende party in Holland ondefneemende; en als een Begunftiger en Bevorderaarvan eenen Dwingeland, van Üproermaakers, vaii Ori-  JAARBOEKEN, Maart., 1700. 26*3 Onderdrukkers en O verheer fchers: eo Zyne Doorluchtige Hoogheid, ÖverysrelsErfftadhouder, wordt afgemaald, als een Erf dwingeland; en Hoogstdes* zelfs Vrienden en Voordanders, a!s Belagers van 's Volks vrficid; Stookers van oproer en verwarring; én als geneigd , om het gantfche Volk, en de Souvereinen zei ven tot flaaveh te maaken: aanmerkingen, /eggen wy, zo hoonende voor Zyne Pruisfifche Majefteit, en voor Zyne Doorluchtige Hoogheid en alle deszelfs Vrienden, dat dezelve niet minder in zich bevatten, dat eene ten uiterften titroce in/arie, eenen Groot en Monarch, cn eënen Doorltièhiigen Vorst, aan welken beiden gantsch Nederland', en Overysfel in het byzonder , de grooefte verplichting hebben, aangedaan: en die te« vens den grond in zich bevatten, op welken wy ftraks zien zullen , dat de Remonftranten zich aan het Crimen pcrduellionis, in den eigehlyken zin , hebben fchuldig gemaakt. Terwyl wy thans* ten opzichte van Zyne Doorluchtige Hoogheid, hier by voegen deze aanmerkelyke plaats Van den grooten Gündling , welke in zyne ■Singularib. ad leg. Majejt. C. 4. § 35. p. 240. , aangaande dé Zamenz'weefing, welke in de voorige eeuw gefmeed is tegen het leven van den Doorluchtigen Prins Maurits, op deze wyze fchryft: „ Dat is toch een zeer zwak bewys, dat méd zegt, dat MatjrIts, maar eerfte Staatsdienaar "!! der Republiek was:" (dit had Maillet gefchreeven, Hifi. ie Hbttandi, Liv. V. Ch. 2.) M Dit „ zy eens 7.0. Ja, rrien geeve hem geene grootet „ eer , dan aan een Romeinfchen Vonful of Ge„ meensman; maar ook dan nog moet volftrekt „ het ambt en leeven van zodanigen OverhcidsM perfoon heilig en onfehendbaar bewaard worden* „ Behalven dat het twvüëlachtig zy, of de Neder* landfche Stadhouder een enkel Overheidsperfoon L zy, en niet veel eer verkoren, of te verkiezen, Zwolle; Advys van Mn M.Tyaeman, iver Adres vahVry* cörpfen  264 NIEUWE NEDERLANDS CHË Zwolle. Advys van Mr. M. Tydeman, over Adres yqriVry- corpfen em:„ j i i i i a » l d ii „ ten einde om gezamentlyk met de Staaten, voöf' „ het Bondgenootfchap, en deszelfs belangen, te „ zorgen. Ten minden het is algemeen bekendï wat hier over te wederzyde, met groote he„ vigheid getwist zy, (Jllud namque prorjus infir„ rnum e/l, Mmritium 'düntaxat primarium Rei„ publica. Belgnntm adminiftrnm fuisfe. SU e'nïin „ lioc, necpie major ei dignatio, quant Confuli aut „ Tribuno plebis iribuat/ir; & nihilominus Janclum „ atque inyidabile tanti magiflratus mimvs caput,, cpre pr aflet ur ^necesfe cft, cuminterea ambiguum ,, maneed, an Gtibernator Bêlgii fit meras magiflrattis , nee eo fine deleclus feu diligeudus, , ut conjunciim cum Ordinibus, fatderato eorpuri, , ejuscpie rationibus profpiciat: fallem in vulgus , nota funt, eptai liac dc re in utramque partem , magno animorum tnotu j'uerc disputatu:") Dit èhreef hy in 't jaar 1721; wy doen 'er by ,dat het jiet min bekend is, dat deze twist lang afgedaan s. Wy zeiden , dat de aanmerkingen, door de Remonftranten ten grondflage gelegd van derzelver eerdere voorftellen, tevens hebben uitgewerkt, dat :y zich aan het Crimen perdue/lionis, of aan Hoogverraad , dat is, de eerfte en zwaarfte foort van gewetfte Lands Hoogheid, hebben fchuldig gelaakt. Immers, uit hoofde dezer aanmerkingen, zeggeny, „ te verwagten , dat Hunne Edele Mogenden : Cordaat en Edelmoedig genoeg zullen zyn, om, wat liet ook koste moge:" dat is, al zou gantscb Jederland te vuur en te zwaard verwoest en verelgd worden, „ nimmer in den voordag zyner Pruisfifche Majefteit te bewilligen; maar, dat Hunne Edele Mogenden liever alles zullen opofferen , dan zich aan de verbreking der zo duur bezworen Unie fchuldig te maaken." Eerbiedige Remonftrantie, voorwaar! die niets inder bedoeld, dan der Hooge Overheid de wee te  JAARBOEKEN, Maart, 1700. atfj te Hellen, eo voor te fchryven , wat zy te doen en Zwolte laaten hebbe; zo fterk en dringend, dat al het le. gewapend Voik van Overy-fel, uit wiens naam de Rcmondranten fpreckcn, indien de Souve- AJvys rein zich durfc verdouten, om anders te beüai-yanMiï ten, dan het dezen Afgevaardigden goeddunkt,dien M.TySouverein zullen houden voor niet Corddat, niet deman,Edelmoedig, ja voor trouwlooze en meineedige Ver- over •bondbr.'ckers. Konden zy wel fterker fpreeken; kan Adres Jer dringender taal gevoerd worden? Evenwel ■dSsyunVry* men deze vóorftellingen wel inziet, zyn dezelve cörpfuh van dien aart, dat zy,.waren ze opgevolgd en na- enz. gekomen, d fn gezag. ■ Denken^e^^nK, %%& ewS^an^6^ V-^tenht/t: dreigmgen, welken men elders ten" zdS tyl" van wege der gewapende Genootfchappen h%ft Sfar ?ÊU' in d,£^yke fiemonftranS en De claratoiren;. en; welke men . ook te Delft SJlvk heeft Begonnen mt te voeren; fe wJS Jyke . onderneem n^en de AanL^L . &,uwe' zichtbaare ^«fflP^IKS: S mgbeid, blykbaar geftuit, verydeli TvX^A ren, die ten minften reduva rd^e^wa^n ^ zy ,-gedolven hadden: bXÊÊ%& £$ welken de .perfoonen waren, welken zv naa, ^ offprpn- ^ i ^vinc"^gt te hebben wi Jen oooltcren, dan kunnen wy.niet anders bezeftrl, of 'zy  JAARBOEKEN, Maan,-1790. 269 . mpn hier een moorddadig! en gruwelyk op- Zwol*Y leggen , hiei, era 11 » Doorluchtten le. vmcen der V^V\,^ühnias ' Begnnftigets «r/>A» Zf 7i,ftebbm W t.lryk , eerwaardig , en ««. f^rS e «en^ ; en ,cdaar tedSÏ"S^fidrtbSi treden op dien en deszelfs Oom, d-" ESe Edll Mosende HeeS's.S ™ 'Gdtohnd ,ZeeTano Utrecht SV'SS eenige weinige ui=dcri ; en riln nn<» veele Staatsleden van Holland, öcau en fande en het I andfehap Drenthe: mitsgaders de ^ft,'Raden der Hoven van Juftiae, door het n , n n™r cn West, eindelyk, ook nog alle £ye? r r„„ Predikanten en partikulieren , van P^£fftaat S^fgezSdheid, door het gantlÈfM \3fa*»** opcntlyk by de pa*  *7o NiÈOWE NEDERLANDSCHÉ £wol- ftranten daar toe maar de oWpcr™^;^ j * Mg^n van onder o „ fche dienden tfegS^^fa VfiS"V** de te plaatzen; en d^het aSrhtfJ^ flag°'- recht dus noemt de DoorVhri^. u1 ie daar toch , md en drwpiut» rt °P£elJoten * ;eerj§  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 271 I eene misdaad, waar door, zo niet gantsch Euro-Zwoj> pa, dan immers ons lieve, en, eeityds gezegen-LE. : de Vaderland, wederom die akelige tooneelen van II moord, van brand, van verwoefting , van o\er-y/dyys f| heerfching, van geweld en knevelarye, vertoonen WB Mr. I zoude, welken de woefte tyden der middeleeu- jyr. Ty: wen zo affchuwclyk en rampzalig hebben gemaakt, deman , I en aan welken geen eerlyk, gevoelig, en Chris-over <■ telyk hart, zonder de medelydenfte deelneeming, Adres . en het grootfte afgryzen, denken kan: van welken vanyr ■ iets te leezen is in Idsinga's Staatsrecht, 1. Deelcarpfem bladz. 301. en LeyseR, Mtdicat. ad Pand. fpec. cllZt 5J3- v°l VIII. ' Befchouwen wy nu nog kortelyk de twee bevielen , in het flot dezer Remonftrantie voorkomende, in het onverhoopt geval, dat Hunne Edele Mo„ genden zich genoodzaakt zouden vinden, om voor de overmagt re moeten bukken, en gee„ ne genoegzaame middelen by der hand bad, den , om den gevraagden Doormarsch en In" kwartiering te verhinderen," in dit geval, zo hatelyk voorgefteld , daar men, om waarheid te fpreeken, het gantsch anders had moeten opgeeven; namelyk, in geval, dat Hunne Edele Mogenden mogten goedvinden, tot 's Lands heil, en overeenkomftig met hunnen plicht en met de nodige voorzichtigheid, den verzogren doortogt en inkwartiering, op het vriendelyk verzoek van Zyne Pruisfifche Majefteit, in te willigen; in dit geval zeggen de Remonftranten , te vertrouwen, „ dat Hunne Edele Mogenden, hoe gedwongen, ,, echter nooit dien Doormarsch en Inkwartie„ ring, gedoogen zullen, dan ouder uitdrukkelyk „proieit, dat alle veranderingen, welke midde„ lerwyl" dat is: geduurende dien doortogt en inkwartiering, „ mogten ondernomen worden , „ noch door Hunne Edele Mogenden , noch door S 5 jj hec  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- » het Volk van Overysfel , immermeer goedqcjt,e. kcurd o? gewettigd zullen worden;" voorke¬ ker, een vreemd vertrouwen, waar door een gesldvys deelte der Ingezetenen den Souverein voorfchryfc ran Mr. i. hoe te handelen en wat te doen, 2. iets'te M.'Ty- doen , waar door de Souverein een proteftatio demun,. actui fiiQ contraria zoude moeten te werk ftelover 3en: namelyk, aan den eenen kant, eenige verant lorei dering maken, en , tevens , aan den "anderen vavJfry? kant, uitdrukkelyk proicfieeren en declareeren rorpfen dat die gemaakte veranderingen nimmer goedge' enz, keurd, dat is, als wettig, gemaakt, gehouden zullen worden: 't welk eene even bcdriegclyke , ja meinecdige handelwyze zoude zyn, als die van zommige Roomsgezinde Vorften, (by voorbeeld, Francois oen Eersten, Koning van Frankryk,) welken wel eens vooraf, in het heimelyk, zich met eenen eed verbonden, om niets te zullen nakomen van dat geene, wat zy dien dag openlyk by eède beloven zouden. Verder 3. beveelen zy den Souverein, dat hy zich zeiven en aan het gantféhe Volk , voor altyd, de magt beneeme, om zékei-6 nuttige en nodige fchikkingcn te maaken , nanielyk, om eenige gemaakte veranderingen, imtkïmrieer goed te keuren, dat is .als heilzaam, als wettig en wel gemaakt, te kunnen houden en befchouwen. Het laatfte bevel, en de laatfte periode, wier ftyl en inhoud geheel verfchillend is van de ftyl, welke overal te vöoren door de Remonftranteo gebruikt is, wordt voorgefteld , met de behoorlyke uitdrukking , dat de Remonftranten de vrylic-d neemen ,■ een verzoek , hoewel een ernfiig verzoek daar by te voegen; en is tweeledig: hoewel zeer onbepaald en'algemeen. Het komt hier op neêr. "eerst: „ dat toch.de Staatsver- % ëöderieg niet fcheide, voor dat de nodige ertef- „ fica-  JAARBOEKEN, -.Maart, 1700. 273. ; ficacieufle befluiten genomen zyn;" of wel, 7wnT 'f„ tcn tweeden, „voor dat aan de Heeren Ge gecommitteerden tot het Defenfie-Wezen derLE' : „ Provincie zulke ampele magt gegeeven zy, als pjvvs „ noviig is, om het vereisen te te kunnen daar^an Mr \„ ftellen." Hoe algemeen in den eerften opflag™ T * I dit zogenaamde verzoek fchynen moge, komt het. ' II échter, wel ingezien, ennagedagc, hier opuit: 0/ y dat de Heeren Staaten de zorg voor 'sLands heil Ls en behoudenis overdragen en afftaan aan zes Hee- / y „ ren, op welken de Remonftranten meer ^frou-% fjjï,7' \ wen ftelden of meer invloed hadden \ dan op corfje . de geheele Staatsvergadering : of dat de Staats-""* 1 Vergadering by elkander bleef, zo lang als het - den Remonftranten zoude goeddunken : die toch altyd in hunne magt hadden , om te declareeren, dat, naar hun oordeel, de nodige en cffioa1 cieufe befluiten noch niet genomen" waren ; en , dat dus de Edele Mogende Heeren Staaten ah i ^o^ meeften vergaderd blyven , tot dat zy zulke, befluiten genomen hadden, als welken de Rel monftranten zouden goedvinden. Een bevel, of verzoek, derhalve, waar door een gering gedeelte des Volks niets minder bedoeld, dan de gant; fche _ Vergadering van Ridderfchap en Steden , dat is, den Souverein zeiven de wet voor te fchryyen, en dezelve van zich afhangclyk te maaken. Iets dat:'.wederom het- Crimen Majcflai-ii of j,tn 'uciliuvh duidelyk influit. Zo dat uit al het gededuceerde , nu geïnakkelyk is op l te maaken, dat de Remonftranten zich door 1 hunne Remonftrande , hebben fchuldig gemaakt 1 aan vier zwaare misdaadén, of aan eene aller1 zwaarfte misdaad , welke deze vier ondaaden in-' j Au'?- tqtnv i ■ , ■: 7 . Foor eerst het Crimen Mujeflatis: zo wel ■per-  274 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwor- pcrduellionis als Itzffé venerationis, Imperan- tE • tl 'dtnttfz- Adfyys Ten tweeden : het Crimen at roers injaria , vah^ifr.' tegen Zyne Doorluchtige Hoogheid, den M. Ty- Prins Erfdadhouder en alle deszelfs Vrien- dsman, den. over Adres Ten derden: de misdaad van trouwloosheid aan vanVry. den Souverein, dien zy, in zeker geval, drei- córpfeh gen> hunne hulp te onttrekken, daar zy dan enz gewapend het Land 'zullen verlaaten. Ten vierden : de misdaad van ontzegging, beveeding, Landdwang, en eigen richting; ook in een zeker vooronderfteld geval : doch het geene allerwaarfchynlykst eerlang ftond te gebeuren. En 't geene het misdaadige van alle deze gruwelltukken nog aanmerkelyk verzwaard , is , dat dit zelfde Adres of Declaratoir (zo wordt het genoemd,) nog op dien zelfden dag, op welken bet ingeleverd was. op Woensdag den 13 September des afgeloopen jaars, met een derk fpreekenden Brief, men weet noch niet door wien; maar denkelyk, door een Lid, of bywooner deiVergadering van de Afgevaardigden, dat is, van de Remonftranten naar Holland verzonden , en, aldaar , op den volgenden maandag in eene der destyds meest getrokkene, maar thands opgehoudene Couranten, de Zuidhollandfchë narnelyk , of Woerdenfche, publiek gemaakt, en aldus door de gehcele Republiek, en mogelyk zelfs verder verfpreid is. Deze misdaad van verfpreiding en publiekinaking van dit Souverein hoonend gefchrift, met den bygevoegden injurieulèn Brief, dellen wy  JAARBOEKEN, Maart, 1790. m i wv als nog niet op de rekening der geheele Ver- Zwol- ; ' nadering der Remonftranten: evenwel het blykt LE. I fen minften, uit het gebeurde, dat dezelve gee- ne zo- hebben gedragen, dat d,t gefcbnft by Advys J den Soeverein alleen bekend wierd ; ge yk ook van Mr. J zekerlyk, elk der Afgevaardigden te huis ge-M. Ty- komen aan zyne Afzenders heeft moeten ver-deman, I flag doen van het opftellen en inleveren van ditm^ I DDwStegen kan bet geenzints ter veifehoo-vVnVrr I nin« der Remonftranten ftrekken , noch dat 'Vcorgem \ neS werkelyk bedreven is, maar alleen eenige enz. 4 bedreigingen gefchied, en eenige voornemens en ! fevoélenr te kennen gegeeven, en zomm.ge voor1 ftellen aan den Souverein gedaan zyn; en dat er I dus, op zyn ergst, flegts een Couatus, en, geen 1 Delict,zoude plaats hebben: noeh , dat die gedaan zyn met het best oogmerk, tot behoudenis } van 'sLands Vryheid en eere ; en dus weuerom i geen Delift zoude aanwezig zyn, alzo Igeen Mus \ loude kunnen bewezen worden: noch ook^einde- Jvk, dat althands de bedreigingen, en dus de derdeen vierde misdaad, alleen in zeker geval, t 1 welk de Remonftranten hoopten, ;dat nimmer geI beuren zoude, en dus alleen conditioneel, en niet ii volftrekt zouden gedaan zyn. Immers ten opzichre van de eerfte voorgewende verfchoomng leert, en de natuur der zaak en de eenftemmige gevoelens van alle de Rechtsgeleerden, weUen over de- , ze ftof immer gefebreeven hebben , dat men in Cr ■mine Mafeftatis, vooral in Crimme pcrduellionb den wil voor de daad te houden , en, boewel minder zwaar, evenwel zekerlyk , te ftrafren 'nebbe; men zie Matthjeus, de Cnmmibus, L. XLVUI. tit. 2. c. 3. $. 4-, Voet, ad ut. D. adL. Ju!. Majeft. jeü. §. 10.., J. van Beuker, Dif. de Crimine Majeft. Secï. Ui. Cap. 3. §. 9:> * mix  2?6 NIEÜWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys yan Mr. M.Tydeman, over Adres 'vanVry. corpfen enzt (in Oelrichs , novo Thefauro Diffcrtett. Jurid voT. ƒƒ. fom. !/A') Leyser,^/ Pand./pee. y'óS.imd. ^ I en veele anderen. Daar toch de zaak gantsch buiten haar geheelj' J èn de Republiek bedorven zou zyn j als men in dit 1 geval niet draden mogt ter voorkoming der mis?- I daad, en tot affchrik van anderen; maar wagten moest tot dat de voorgenomene euveldaad gantfchelyk uitgevoerd ware. Wat verder het goede oogmerk der Remonftranten , cn dus de abfentia do li betreft : dit kan , daar het delirft werkelyk voor handen is, gelyk uic het Declaratoir klaar getoond is, mee geene mogelykheid worden voorgewend : ten zy men ook eenen Ravaillac, Damiens en Balthasar Gerards, van de welverdiende ftraf vrypleiten, en als onfchuldige Slagtoffers van Staat, j en van hunne goede oogmerken , zoude willen betreuren. Wat eindelyk , ten derden , het cunditioneelë , of hec beding aangaat, onder welk alleen de Remonftranten zich eenige bedreigingen, uit hooggaanden fpyt, zouden veroorloofd hebben : dit is van dien aart, dat het, en ligtelyk te voorzien was, dat het binnen zeer. konen tyd dadclyk exteeren zoude : en werkelyk geëxtéerd heeft, waar door dus het conditioneel is weggenomen, en de bedreigingen nu moeten aangemerkt worden , als ydjlreïa gefchied zynde: daar en boven , nu 't geval gebeurd is, duurt de bedreiging als nog, dewyl de Remonftranten gedreigd hebben, hunne gedugte wraak vroeg of 1 laat , te zullen uitvoeren; en, tenlaatften, is het in foortgelyke bedreigingen geene genoegzaame ontfchuldiging , dat dezelve fub conditione gedaan I zyn; gelyk uitdrukkelyk geleerd wordt door Ley»eh, ad Patidecl. fpec. yy^.medit. 12, 13. Tom. VIM. p, $49. Dé I  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 277 De tweede vraag is deze: ZweiWelke (haf, bet zy Crimineelc of Civite daar 'An arn cabel i , en waar n dezelve zal «peten " ïffïaev&yk hoedanig door den Fiskaal van Mrl fe& zoenen geageerd worden, «v^M.| Daar op zoude de Ondergeteekende, [ah. mei. Jdres van advTs zyn : dat in dezen met cmliter ,yanVrr 2Si behoorde geageerd te worden,,,;^ Sfwe 1 tot een zwaarder ftraf tegen.de voornaa-eW;:. Se Aucleurs van het ^^A'^Zt S^W" en ^ SpfSk/S- ïer Mr. //• * » - kunnsnde tegen,de °Ven; S we ntaJeie ftraffen geëischt ™rden i ma* fg 6V^,« zelfs gelyk by t antwoord^op de eerfte vraag is aangetoond , is zekerlyk van te bonten enSrmiteit om enkel met eene Gvile f^TfflSSbSete te worden afgedaan : en de gedaane bedreigingen en Injunen zyn van, al « met S ^oote van de misdaad , rechtmatig zou kunnen geëischt worden. Voor eent ■ eene infamie en onbekwaam verkïaarirS om ooit, of voor eemgen tyd uln Lande van Overysfel, in eenig Ambt, te kunnen dienen, naar maate dat de LteSquanten meer of min fchukbg bevonden worden. Ten tweeden: eene uitbanning, of exilium tem^  278 NIEUWE NEDERLANDStÏÏE Zwol- porale, voor eenige weinige jaaren ten opzicrile. te van de minst fchuldigen: maar een j Perpetuum of verbanning voor al het leven uit ffiL ^e Prov'm™ W Overysfel, ten opzicht vaa ■ vanMt. de meest fchuldigen. M. Ty- 8 deman, Ten derden : eene zwaare geldboete , ten op- ; over zichte derzelfde meest fctiuldigen : en eene Adres mindere geldboete, een opzichte der minder vanVry- fchuldigen. corpfen enz.- Ten vierden: eene palinodie of recantütie mét betuiging van leedweezen over de hoonende woorden en uitdrukkingen, welken zó ten opzicht der Edele Mogende Heeren Staaten , als van den Prins Erfftadhouder ge* Drukt zyn. ° Eindelyk nog ten vyf den: eerte reëele, of perfoneele , of juratoire Cautie voor het goed \ gedrag der Delinquanten in het vervolg: naar maate van de meerdere of mindere zwaarte | van dks Deliél: voor die genen, welken niet ] geexileerd worden: waar toe dan ook behoo- \ ren kan een onderteekening. of bevestiging j met eede, van een klaar en kragtig Declara- 1 toir, ten opzicht van de afkeuring van liet ] voorig gedrag der Delinquanten, en van der- ] zeiver goede voorneemens en plichtsbetrag- 1 ting voor het vervolg : kunnende dus het I voorig vierde en dit yyfde artikel worden j zaam gevoegd, en in allen gevalle, nog daar by , volgens voorfchrift der Ordonnantie op de Cnmineele Juditie van den Jaare 1570 (freldersch Plocaatb. 1 IJ. Col. 4, <. Holl. 1 Plac B. II. D. Col. ioj8. en Üfrfplac. E. I 11. D. bl. 1149.) art. 54. generaale Con- I clu- !  JAARBOEK ÉN, Maart, 1700. 27 b 'clufie genomen worden „ of tot andere zulke ZwöLs poene als de Rechters na rechte ende op- le. " rechte luditie bevinden zullen te behoo- ,','ren." 4*% 5 van Mr; Deze draden behooren' onzes oordeels, aldas ge- M Tyéisebt en geadjüdiceerd te worden, met onderfchei- deman; ding' van de meer of min fchuldigen : om dat ge- over woontvk en te reent, in dergelyke C rjmnd on cJdres derfch'eid gemaakt word tusfehen de Autheurs of vanl rj ■ Aanvoerders, en tusfehen de genen, die flegra corpfeti toegeftemd hebben, of gefeduceefd zyn: gelyk enz. 'ook de RdomfcHe Wetten dit aanduiden , wanneet zy fpreeken van hün . quorum opera ± dolo malo, Confiliam initum erit, quive qwd eorum, du* fupra fcrïpia funtt jaare curavertt, l. 1. { 1. C. & l. 4. D- ad L. ju!. Majeft. vergel. Matth. * Criminibi l /• p- 3!Ö f«;3*3 Van Hbuker , de Crimint Majeft. I. I. . 26. zynde de reden , waarom wy geene dood of cprporeéle draf , of confiscatie van goéderen zouden eisfehen , deze: vooreerst* om dat.kundige Rechtsgeleerden van oordeel zyn , dat de itrarferi wegens hét Crimen Maje/latis niec behooren plaats te vinden in eene tyd van openbaare fch'euring' en partyfehap : H. CXlkorn, ■ > p hand. over de Misdaad en StrajjeS, bl. 173; in de Ferhandel: van het GeiiMfchap , fióreant 11herales artès \ II. D. II. Stuk. Ten tweeden: óm dat her algemeen belang vordert, dat de pas geheelde fcheurïhg niet vernieuwd mg verwyÜerd maar, zo veel de veiligheid dêr Ingezetenen eenigzints toelaat, geheeld cn geconfolideenj worde, volgens de leere van Montesojheu , de VËfvrit de Lbix U XII C im. ..27. ■ u\ td f»-8*b, waar by mede zeer opmerkelyk zyn * woorden van den Roomfchen Rechtsgeleerden  28o NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- Ulpianus in de Les. 21. §. 1. D. de Capiv. le. & pvfiUm. rcvcrj: In Civilibus difenfic-nibds, quamyis per eas 1-es publica hcdatur, non tarnen Advys in exitiicn Rei public* conteuditur &c. Blyvende Xfi" 4/;'"no^ niet tegen daande dezen eisen-, en aan den GeM. Ty-daagden en Befchuldigden den weg open, om deman, hunne volkomene, of gedeeltelyke onfchuld, mee tver dugnge bewyzen te ftaaven: en voor den SouAdres_ verein de magt en bevoegdheid voorbehouden om vanl ry. pardon en gratie te verleehen aan hun , aan 'welken corpjen zy oordeelen, dat zulks, behoudens 's Landsoirbaar, enz. kan toegedaan worden. De derde vraag. „ Zo 'er op beiderhande wyzen zoude kunne» „ geageerd worden, wat dan in deze omflan„ digheden praiferabel of meest aan te raa„ den zy ? " Vind zich genoegzaam beantwoord, door het «ene op de tweede vraag is aangemerkt: immers, het is buiten bedenking , dat de Pjskaals afticn en geeischte draffen evenredig moeten zyn aan de grootte en atrociteic der misdaaden , en dat dus de Fiskaal alleeniyk als Rcchtsvorderaar re bedenken hebbe , wat recht , 0f ook wat 61'llyk i maar eig^nlyk niet wat oirbaar of nuttig zy daüF hy het recht vervolgen, en- zich van politieke bedenkingen onthouden , en deze voor den Souverein overlaaten moet. Dus durver, wy de voorafgaande onderReHjng „ zo 'er op beiderhande „ wyzen zoude kunnen geageerd worden" niet toe'ban, maar oordeelen, dat in dezen alleen Crimineel , en niet Civiel kan en moet eeaoeerd worden : wegens de reeds gegeevène re'den° van de grootte en zamengefteidhcid van het Delict- zon-  JAARBOEKEN, Maart, 1706. 281 zonder dat ten dezen opzicht in aanmerking behoore te komen: dat 'er Lieden van aanzien mede gemoeid zyn," daar toch eene misdaad des te zwaarder is , naar maate de Delinquant aanzienker is, dewyl dus deszelfs voorbeeld eenen meer tiadeeligen invloed.heeft op anderen, vólgens het oude en bekende zeggen van JuvenAlis, Sat. 8. vs. 140. Omni ttnimi vit i urn, tanto confpeStius $ in fe Crimen habet, qudhto qui peccat major habetur: > eh het de eerfte plicht van eenen Richter is, : zonder onderfcheid , of aanzien van perfoonen, recht te doen, den Ryken even als den Armen: gelyk het uitdrukkelyk in veele Vaderlahdfche ouj de Wetten gevorderd , én óp veele plaatzen, door de Richters by ecde beloofd word. ,, De j, omftandigheden van tyden" kunnen wel in zo Iver in aanmerking kómen , dat niet de Hoogde i maar niet zo ver^ dat geheel geene Crimineels ftraf geëischt of aangedaan .wórde : zynde hiet applicabel de gezegdens van Matth^üs, de Crindnib' p. 3 'Valaant anctores intempejlivd. lenitatis: én van' Gundling , in jingukirib: ad i Leg. Majeft. f. 244. virtus ignava yirtns fane non efl: ,, dat veden het land ruimen,- en hier fi door onfchuldige Familien lyden zullen:"' is tiaar om minder gewigtig , om dat maar weinigen voor al hun leeven zullen geëxileerd moeten worden : en om dat het beter is, eenige weinige Inwoonders minder te hebben , dan in geduurige vrees te zyn voor hervatte geweldeharyen: eindelyk, de voorbeelden, in welken Civiel geageerd is Wegens eenige Crimina Am je fiat is, zyn zeer ongelyk aan het tegenwoordig geval: als zynde meest begaan door Leden van Staat, ten' T s op- ZWOLLE. Advys tan Mr: M. Tyieman, iv er Adres tanVry. :orpferï irizi  2.82 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys van Mr, M. Ty. deman, over Adres vanVry- corpfen enz. opzicht van hunne Medeleden; gelyk mede 't Delitt van Mevrouw Mulert van Bakkenha<;en, wegens haaren Cureer privaius , alhier in geen aanmerking of* vergelyking komen kan , als welk niet tot de eerfte, óf tweede, maar alleen tot de derde foort van Majefteitfchennis behoorde, gelyk uitvoerig en grondig beredeneerd is in het uitgewerkt gedrukt Advys , in die zaak gegeevea door de Heeren H. W. Ravesteyn en I. W Knoop (*). Op de vierde vraag. „ Ingeval 'er Crimineel geageerd zal worden, „ hoe die Adtie te beginnen, by Captuur, of „ Citatie in perfoon?" Antwoorden wy: dat onzes oordeels, zelfs tegen die genen, tegen welken Crimineel geageerd moet worden, een Citatie in perfoon voldoende, en het niet nodig is, de Procedure te beginnen door Captuur of apprelienfie, om dat de ftrarfen welken wy volgens het antwoord, op de tweede vraag eisfehen zouden, alleen van dien aart zyn, dat daar toe de perfoon des Delinquants niet volftrekt nodig is, dewyl 'er geene dood- of lyfftraffe geëischt word, en zo veel de geëisebte boeten ;>angaat, dezelven meest al uit de Goederen der Delinquanten gevonden, of tegen dezelve, indien zy niet: compareeren, of zich buiten de Provincie abfenteeren mogten, of reeds abfent zyn en bly ven mogten , in Luntumaciam kan geprocedeerd worden. Op de vyfde vraag. „ Of alle de Leden der Zwolfche Vergadering» (*) Geplaatst in het Ovtryfelsch Ad\yhock IV. DttL  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 283 „ ring, van den 12 September 1787, voor Zvvor,„ onderfteld zynde, dat 'er zommigen onder le. „ geweest zyn die den inhoud van het Decla„ ratoir niet in zyn geheel geapprobeerd, ja Advys „ zelfs 'er tegen geflemd hebben; doch ech van Mr. ,, ter geduld hebben, dat het zelve op naam Jvl. Ty„ van de gezamentlyke Afgevaardigden enz. deman, „ aan de Staaten overgegeeven wierd, zonder over ,, by Hoogstdezelven daar tegen te prote- Adres „ fteercn of blyken van hunne disapproba- vanVry„ tie te geeven, in het generaal ftraf baar corpfen „zyn?" enz. Antwoord de Ondergetekende : dat, ja alle de; zeiven in het algemeen, voor als nog , door den ! Fiskaal als fchuldig , en , dienvolgens , als aanI fpraakelyk , acfionabel, en ftraf baar moeten beïchouwd, en dus tegen denzelven Citatie en ! Eisch moet gedaan worden : dewyl 'ei; voor als nog , geen genoegzaam blyk of bewys is van de onfchuld van eenen dcrzelven , en , dewyl, vol;i gens de condante en redelyke leere van Gtto: tius, de Jure Belli è? Pacis, en anderen, mn ; cf]'e3 & non apparere pro fisdem habentur, quod dd emir cui non apparet, bebalven dat mogelyk li de eisch eenigzints minder zwaar kan ingefteld " wprdcn, ten opzichte zo wel van den gewezen !Secretaris S. van Deventer, wanneer het blykt, dat hy naar waarheid heeft gedepofeerd, ; dat hem nooit zyn ftem , in eenige, byzonderlyk niet in die Vergadering van den 12 September 17S7 gevraagd is, als van die genen, welken , niet de Opftellers, noch inleveraars van het Declaratoir geweest zyn; of welken reeds Requesiten van fubmisfie aan Hunne Edele Mogendea geprsfenteerd hebben : blyvende gelyk reeds by (de tweede vraag gezegd is, en voor de BefchuïTj di&-  Zwolle. Advys van Mr. M-Ty- 'dernan, over Adres yanVry- corpfen tuz. 1 I \ y 284 NIEUWE NEDERLANDSCHE digden den weg van rechtelyke defenfie, en voor Hunne Edele Mogenden dien van gratie pardon, amnestie, era aboiitie , volkomen' ongeboren. ... . & De zesde vraag. ,, Zo ja, welke ftraf dan die genen, die het „ mee mede geapprobeerd hebben, onder wor„ pen zyn ? Vind zich genoegzaam beantwoord, door de vonge Deufien, uit welken gebleeken is, dat daar alle de praefent geweest zynde Leden zich door hun ftilzwy°en , by Hunne Edele Mogenden en by het publiek fchuldig gemaakt hebbcD, lezelve dus ook ten minften, t n tot eenige geld3oete en tot recantatie en betuiging van leedweeën , en tot eenige Cautie , voor hun volgend ged gedrag, behooren gecondemneert te wor- Eindelyk de zevende vraag. „ Of het in allen gevalle niet daar voor meet „ gehouden worden , dat alle de prsfent ge. „ vvcest zynde Leden der Vergaucnn* ge„ ftemd hebben tot en voor'4e overgaaf vaq „ hec Declaratoir, tot zo lang het contrarie „ door hun bewezen word ? " Moet ook' afiirmatif beantwoord worden - dewvl iet voor den Fi.kaaJ genoeg is te kunnen bewy.' :ea, dat iemand prxlem geweest is in eene Vergadering ,in welke iets onbehoorlyks is bedreeen en dat die zelfde perfoon zynen disjenflh an dat bedryf niet opentlyk, noch tydig, heeft aan  JAARBOEKEN, Maan, Ï79C 285 ,nn j.,rr aeleaid , om zo iemand te kunnen Zwolaan den d g «Or « d accufatie 0fLE. en te moeten actionecren , eu ^ SffiHS^ïS-** beween ,g te brengen. over Aldus geadviieerd te Harderwyk, den 29 ^JJg^ 17 corpfen (JVas geteckehdj MEINARD TYDEMAN. (Lager fi~ond") ft nncto«eteekende Advokaat voor den Edele H£e vaüS verklaare my met hec voorenftaande Advis volkomen te conformeeren. Utrecht den j Juny 1788. geu&kcncf) J. FRED. GOBIÜS. Het Advys van de Raadsheeren m1 den Hove van Friesland, Mrs. F. £. * «w en H. U. Huber, m die zeilde zaak, was aldus ingerigt: ^ Ge.  Zwolle- Advys van dc Raadsb -:rcn Schelcin ga :u' Huber. m NIEUWE NEDERLANDSCHE Qezien by ons ondergefchreven de Eisch en A«mt ■ fpraak Crimineel gefourneert met bylape 'lub Palet A, B C,D., E, F, Q ^ £ %m Intendith gefourneert met bylagen orjder N l , patet, N°. 2, 3, 4. patet, 2., 3., N». u 6' li 8)?' ïo.» H, 12 en 13, voor Dr. ^ mopman als aangeftelde Fiscaal, namens de Proyiacie: (Overysfel:; Klager en Aanlegger. ' Op en tegen? /ƒ. J. Qoljn/chate Beklaagde en Gedaagde in perfoon. ' ' Zyn, behoudens beter oordeel, van gedagten dat de eerfte vraag in dezen is, of door het arresteeren, cn op den 12 December 1787 aan Ridderfchap en Steden praefenteeren, vervolgensin de. publique Couranten divulgeeren van zeker Addres, op naam van de gezamentlyke Afgevaardigden uit de Schurteryen, Vry-Corpfen en Genootfcbappcn van wapenhandel, in veronder dellinge dat deszelfs inhoud beweezen is, over een te komen mer de minute; zo als d;e gevonden is te Zwolle, onder de papieren van de geöxiftecrt hebbende ExcerCitie-Genootfchappen van Overysfel, en thans ter Secretarie yan gemelde iS/ad berustende; by eisch in copia amhentica overleggende met patet, een misdaad bega, n is? En zo ja, of de inhoud van het voorengemelde. Addres bewezen ja, over een te komen met die mmute, by Lisch Copielyk met patet gefourneert $ als mede met het gevondene in de Zuidhollandlch.e Courant van den 27 September 1787. En eindelyk, of in allen gevalle, al hield men de inhoud van het geprafen teerde Addres voor beweezen over een te. komen met die minute, de Beklaagde moet geho den worden, voor genoegzaam na. rechten overtuigd, van geweest te zyn de Hoofdbeleider in het arresteeren en aan Ridderschap en Steden pnefenteeren van dat Addïe&; ten  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 2S7 t ten minden van in hec arresteeren en prasfenree- Zwqtn ren van dan Addres ce hebben toegeftemd ? le« " Waar omtrent wy geene de minden zwarigheid 1 maaken , om de eerlte vraag affirmatif te beant- Advys ■ woorden Want fchoon wy 'er verre van af zyn , van de 1 om dié misdaad te brengen onder de clasfe van de Raa8s~ \ 'crimm perdueUloms; zo zyn wy 'er even vmeheerm • van af, om de Autheurs van een zodanig Addres, Scheltin1 en die genen, welke 'er in toegedemd hebben om ga en het zelve, zo als het indrument by Eisch metfiuber. patel behelst, ter Staats vergaderinge in te leveren , onfchuldig te houden van gebrek aan eerbied : ie^ens de Leden, compofeerende de Hoogc en Sou- ■ vereine Staatsvergaderinge van Overysf 1, zowel < als ieaiens Zvne Doorluchtige Hoogheid den Hee: re Prince Erfdadhouder, en Hoogstdezelven aangedaan te hebben zeer airoce injunen ya hoog; • taande dreigementen, welke wel eene feneufe correftie verdienden: zonder dat de omftandigheden van tyden, waar in zy toen verfeerden of voonee dispofuien van den Souverein zelve, ten hunnen opzichte gemaakt; en welke ontwyffelbaar ter verli«tinge der ftraffe , in confideratie zo den moeten komen , hun daar van geheel konden be- Vr l^n^m daar van overtuigd te wcezen , heeft men het indrument zelve maar in te zien, en wel *de perioden by den Klager, by Eisch aangehaald , welke zo evident zyn, dat wy niet kunnen gelooven dat een onpartydig mensch in de gedachten kan'komen, dat dezelve in een Land, waar in maar eenigzints de goede orde en ondergedrukt beid plaats heeft, ftraffcloos zouden zyn gepermit- "CeDan, wat belangt de tweede vraag, die in dezen is van het uiterde gewigt: want de inhoud van het senrasfeateerde Addres niet beweezen zynde, ver? * X 5 valt  s83 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- valt de gehecle aanfpraik, om dat bet Corpus deï.e. . licli-, het eerfte vereischt in alle vervolg der misdaaden L. i. §. 27. ff. de quatfl, ontbreekt; het AdAdvys dres zelve is met voor handen: t;it de Refolutie van \fÊ fe ^n 3o November 1787 , zo wel als uit de Notulen Kauds- by de Excercitie Genootfchappen te Zwolle gebbuheeren den, blykt, dat, wegens den doormarsch en inScheltin- quartiering der Pruisfifche Troupen in OverysftI ga n door de Afgevaardigden van de vereenifde Excer«uber. citic Genootfchappen aan Ridderfchap en Sceden een Addres gedaan is, waar over Hun Edele Mogenden, zo wel als de toen ter tyd exifteerende Commisfie van Defenfiewezen baar ongenoegen hebben getoond; dat een Commisfie uit de Excercitic-Genootfchappen, ook daar over door de Commisfie van Defenfie is onderhouden. Vervolgens geblykt uit die gezeide Notulen nog, dat de Advocaat de Lil/è en Schout Bannier gecommitteerd en verzogt zyn, om een Addres ten dian fine op te Rellen, dat die een concept hebben opgefteld en aan de Vergaderinge overgegeeven;cn dat,na eenige veranderinge, ook dat concept is goedgekeurd, en de Prefident Pymanea Secretaris van 'Deventer verzogt zyn , om dat Addres, na dat het uitg". fehreeven was, te tekenen, en aan den Heer AJo/art tot de Leemkuile over te geeven , om hetzelve mede te neemen na de vergaderinge te Campen. Voorts is 'er gevonden onder de papieren van dezelfde Excercitie Genootfchappen een concept van een Addres aan Ridderfchap en Steden over dit zelfde onderwerp, gefchreeven, zo den Klaeer ftelc,) voor bet grootfte gedeelte door den Advocaat de Dille , doch met eene bygevoegde periode door Schout Bannier, en waarin gevonden worden verfcheiden veranderingen. Aan den Advocaat de Dille het voorfchreeven brouil-  JAARBOEKEN, Maan, 1700. 289 fprouilion of minute de originali vertoond zynde, : erkend op Vraagarticulen art. 13 dat het aan bern 1 vertoonde concept, hetzelfde is, waar van hy te . vooren gefproken had, en het welke hy volgens de hcantwoordinge op art. 5. hadde ingefteld, zoda■ njg als het eerst in de vergadering was ingegecven, . dog dat 'er na die tyd in geklad en bygevoegd is, i en dat daar in op diverfe plaatfen de hand van ani deren kennelyk gevonden word: zonder dat hy kan : zeggen, wie die ingelaste woorden en perioden gefchreeven heeft. Verder zegt hy nog op art. 7. dat hem niet voor daat by het arresteeren van hel Addres, zo als geprrsfenteerd is, prefent geweest te zyn, en dat hy op dien tyd buiten het vertrek moet zyn geweest, en by zyne komst in de kamer, den Procureur V$n Deventer bezig gevonden heefi met het mundeeren ; en op art. 12. dat hy niel weet, of die minute woordelyk gevolgd is, om dai hy nog het Addres, nog de minute niet alleen niel weder heeft gezien;maar zelfs met, nnico contextn heeft gelcezen of hooren leezen. Schout Bannier, op artikelen gehoord , zegt. dat de Advocaat de Lille de gedachten van de ver gaderinge heeft op het papier gedeld; dat hy die een weinig voor de vergaderinge heeft gezien; er dat hy, zittens de vergaderinge, de laat de periode 'er heeft bygevoegd, en, dat, dat concept, n; eenige veranderingen is gearresteert; doch dat In met geen mooglykheid kan zeggen, of de aan hen voorgeleezene Copie , met het toen gearresteerd! volkomen over een kwam; doch de origineelc minu te aan hem niet vertoond zynde, zo heeft hy zyi hand niet erkend. Hec ftaat dus vast, en wy hou den voor beweezen, om dat men de Notulen, in een gelegalifeerde vergaderinge gehouden, ten opzicht van het gebeurde in die vergaderinge, moet houdei voor beweezep, zo lange tot tegendeel daar vai blykt Zwolle. Advys van da Raads- heeren Scheltin- ga en Huber, ; i r 1 ( i i (  293 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- Wykt, dat 'er een Addres aan de Staaten geweest lk. is; dat bet concept daar van door den Advocaat * r l en S.cnouc E™™r, ten minden zaafclvkeeJdvys fchreeven is; en dat 'er onder de papieren van bet van de Genootfchap een concept of brouillon van foortgeRaads- lyk een Addres gevonden is; doch dat de gevondehejrep ne minute, na de daar in gemaakte vaSdSeï Seheltin-alleen door den Advocaat de Lille en Schout y V/7/ ga en mer zoude gefchreeven zyn, is niet beweezen ook 'mfXt ÏSriSiïT* hEt ^infereerde, in de ZuidC°Urant van den ^September wei zakelyk, maar niet woordelyk over een v h.et *:0> dat men bet Corpus aedki voor beweezen houd, zodra vast daat, dat 'er een misdaad gepleegd is. De misdaad aan den Beklaagden l7oS3 S ,aSteD gdegd' beftaat> dat hV ^n de? Woofdbeleiders geweest is, in het arresteeren en in publique Couranten divulgeeren van een voor den trJ^ en 'Meer E,^dhouder ten hoogden Isfif Addres: derhal ven dient den inhoud van dat gepunteerde Addres, boven allen vast te daan Daar nu het ongineele Addres niet voor handen fc en daar met oeweezen is, dat het gevonden broui lon met het geprsafen teerde AddrS voikomenoven een komt , noch de inhoud van het geprsfen èerdï Addres ahunde^confteert: zo durven wy den \t houd van dat Addres, en dus het Corpusdelièd ook met voor beweezen houden: het welk dan tot een noodzaaklyk gevolg heeft, dat, na ons begrip de aanfpraake ten principaalen moet vervallen Deprssfumtie is 'er, wy erkennen het zeer fterfvoor dat het gepunteerde Addres waarlyk, tci SSSw*?1?^ het wiegde brouillon zal o\ ereengedemd hebben : maar die overeenkomst geblykt ons in het mindeniet, omtrent ieder ïe Sn-°nParZ1Ch f 'fs; onderc^hen zal » £ cpndemnatie verkenen, dan dient zeker de inhoud  JAARBOEKEN, kaart; 1790. a£i -Van die ftrafbaare periode vast te ftaan. Immers :hec Addres, zo als het geprasfenteerd is, kanover het algemeen met de minute overeen (remmen: maar i'er kan een en ander periode in veranderd zyn , : zelfs een en ander periode 'er uitgelaaten : en zo Idat eens zo was, welke perioden zyn veranderd of :zyn 'er uitgelaaten? en welke perioden zal men tot laste van den daader (vetonderdeld dat men die ,wiste,) in de Sententie zetten? zo men niet weet den praecyfen inhoud van' het Addres: en hier van ; is ons niets gebleekem En al fchoon wy dan de ;daad op zich zelfs ten hoogden verfoeijen: zomoet :ons echter zulks nooit beweegen, om iets voor be1 weezen te houden, het welk eigentlyk niet beweezen is. De allegatiën van den Klager uit Huber Pral. ad f. L. zi. tit. 3. de Prob. N. 4. Merenda. 1 controv. Lib. 5. cap. 25. per totum en Sande JJec. ' II. Frif. Lib. 5. tit. 9. Bef. 14. rouleeren alle ovei het geval, wanneer het Corpus delicli wel confteert, 1 maar niet zo zeker de daaders van' het delict: doch [ zoude in dezen van applicatie kunnen zyn, zo de gevondene minute in de Notulen van de Excercitie- I Genootfchappen was geregidreerd gevonden , om : dat, zo als wy reeds te vooren hebben aangemerkt. i aan zodanige notulen geloof moet gegeeven wordeii tot dat het tegendeel beweezen is. Dan ten opzichte van deze Beklaagde, verfc'hili het minder, hoe men ook mag denken omtrent hei Corpus delitdi in dezen, om dat, ter beantwoor ding van de derde vraag, welke ons te beoordeeld Rond; al hielde men de inhoud van het aan Ridder fchap en Steden op den 13 September 1787 ge pr reien teerde Addres ten vollen voor beweezen; a Relde men, dat het volkomen over een kwam me de gevonden minute, onder de papieren van de ge • wezene Excercitie- Genootfchappen ; dan zou al no, Zwolle. Advys van de Raads' heeren Scheltin- ga en Huber; • t i 1 r  292 NIEUWE NEDEHLANDSCHE £wol- .n°g op verre na niet beweezeü zyn, dat deze XE. klaagde daar van de Hoofdbeleider' was geweest l zelfs met, dat by daar in hadde toegeftemd * Advys In L. lg, C. da Prob. zeggen de iSSratdrc, heeren „ nets■: Qeuibus vel',) in/lnld tp^Z ga „ C luce clanonbus expedita * OvereenkömfhV Huber. met het Landrecht Z). ï. tó/i^ en fi^ S f piaekn eeren ofdivulgeeren van het aan Rfdderfchao en steden geprsefenteerde Addres, hoe dan ook deszelfs inhoud mag geweest zyn, heeft toeSmd, SS, aHeeT" n 9° ^ ^on, dif S £ n'nvder eed,6', verklaa^> is de Schou tiemnu, 0p Vraag artikelen 22. en 2? by Eisch den S IW2Z? 'r n'et T'der ééde verh°ord worden, cn het welke evenwel naar gemecne rechten a2a°n eenP ï? ^ ¥Ddrecht> ™eischc ™ S aan een Ge tuig en volkomen geloof te kunnen geven P. 16 C. de ttsi. Landr. D. 1. tit. iZ aft 1. en al vilZ T,hy °nder ééde verhoord j ^ y- n a len deele een irreprocbabele Ge- S-!en rlkndoch n]et meer uitwerken, als dat er een preiumtie wasten laste van den Beklaagden zonder wyders, volgens den gemeenen S in S ten, unus testis nullus testis. L. p. % c. de test. Maar- zen derden, is Schout Betnnie.? préparatoir geweldig bezwaard, en zelfs meer als deze BeS' ïn ?! 3 v voorfc^even delict fchuldig te wef , ,C dle- °orzaak ook ''eeds fubreatu, aan worden ^ " ÖW gCen dü rainftc ^Ioof kan worden gegeven, even weinig als aan het zeggen  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 293 • -van A Vosding van Bever/unie, die eene verklaa-Zwol* ■ r rin-c ten behoeve van den Beklaagden heeft gepas-LE. ifeefd, copielykby imendith overgelegt met N°. I L 1. L. 20. C. de test. . Advys ' Hier tegens doet ook niets af, dat m atroctoribusvan dc \ deliëh zodanige Getuigen kunnen worden gepro-Raads, duceerd, die anderszins by de wetten zyn geim-heeren p?obeerd. h. 7. f ad L. Ju!, majeft. L. 10. § 1. Schelen[ yèauast. Want offchoon het wel waar is, dat ga en • diereelvke Perfoonen, die in burgerlyke zaaken Huber, > en andère rnisdaaden , niet als Getuigen mogen worden behoord, echter in crimiue perdudltoutsal moeten worden gehoord; zo is doch nergens by de wet- < ten bepaald; dat zy even veel geloof, als een ïrrei prochabele Getuige , zullen verdienen. Zeer te r-ch^ merkt daarom, omtrent die wet, aan Llias 1 lxszJkR,'dans les notes Jur les in/Ui'utions du droifi t delta Nature & des Geus edit. in 40. pag, j&. D"aïlkurs on me permeiira uien, de itouter que 1 " le iuriscon/ulle Modestin ah pr^tendu par le I " pasfagt cm, ju en ajoiiiat fvi a des injames, 1 " des qdilferoil questUu du crime de leje Maje' ftó: tont cc qtiun peut raijounablcment coficlure ! " de 'ce pasfage du juriscuufulte Rumain , eest \ qu'on devoit reccvoir leur accufations Ëj? lesecou' " ter, non paspour les en croirefur leurparolef 1 , ma'is comme uu moyen qui pouvoit contribuer a I ' decouorir la veritc: & LeiserüS in Medit. ad I " f. /pee. 568'. med. 14. quid qua!ju, etjt testes I '\ inhabiles in hoe cnmiue admittamus, fidem taj ', men eis plenum non habemus." Dus is dan de Beklaagde, naar ons inzien, niet overtuigd, idone/s 1 cudu;, dat by in het aan Ridderfchap en Steden ggprasfenteerde Addres heeft toegeftemd, of hetzelve gedivulgeerd. Wat nu de documenten, zo by Eisch als by In-, sendith overgelegt,. aanbelangt, daar uit geblykt wcU  Zwolle. Jdyyi, van de' Raadshcere.nSchel tin ga en Huber. *bl NJÈÜWE NEDERLANDSCPfE' wel, dat de Beklaagde by alle die vergaderingen van'' ExercKie-Genootfchappeh, op den ii\ 13 en 14 September 17S7 te Zwolle is prrefent geweest, ten tyde, dat aldaar het ongepermitteerde Addres is gearresteerd maar rergens geblykt 'er uit, dat de Beklaagde daar in heeft toegeftemd; dus, dit wel befchouwd zynde, niets bewyst ten laste van den Beklaagden, om dat de misdaad niet beftond in het tegenwoordig zyfi in die vergaderingen: want die vergaderingen waren op dién tyd nog wettig en gepermitteerd. Het kan derha'lven geen misdaad zyn, te verfchynen in eene, door den Souverein zelfs , gelegahfeerde vergaderinge; zelfs niet, al word daar, door anderen, een misdaad bedreven. leccata enfm tentahf füos aa&ores L. 22. f. de foehis: Z: uit: f. ad L. coiv. de denriis. "Wie de misdaad begaat, moet de ftfaffèdaar voorlyden;. zie onder anderen HüBEfl in prcd.ad f. Ld. 3. tit. 4. %■ 5- idem ie m 'e civ. Lib. 2. fee. 3. cap. 1. §• 39 de Lyncker in cómm ad Huber jur. civ. bib. 2. C np. g. § is. Leiserus in med.adff. fpéc. £33' Efi 's om die reden niet genoeg , dat de Klaager bewyst, dat de Beklaagde in eene vergaderinge tegenwoordig geweest is,'al waar een misdaad is gepleegd, om hem aan die misdaad fchuldig te houden : maar de Klaager moesce bewvzên, dar de Beklaagde die misdaad mede gedaan hadde. L, dn Q 1. tit. 2. n. 3. 1. tit. 14. drt. 1. /// *r. En daarom legtookoê Refolutie van Hun Éd. Mog., van 3en 3'6Növembcri 787 niet, om tejjrocedeèrcn tegen* ille diegeénën,'die in de voorfchreven vergaderinge prsfcnt geweest zyn, maar regens de reekenaareri' :h die genen, welke by onderzoek complices zullen bevonden worden van het faWeufe Addres, op naar» van de gezamenlyke Afgevaardigden uir de Schutte-' 'yen, Vry ■ Corpfen en Genootfchappen van Wapenhandel, den 13 September 1707 ter Staats ver-' gas  JAARBOEKEN, Maan, 1790; 295 ^aderinge ingeleverd; en dat wel overeenkom (lig dé gemeene rechten, op een allerbillykst fundament , om dat in veele gevallen iemand, al was hy nog zo öhfchuldig, dikwyls zyne onfchuld niet zoude kunnen aanroonen,om dat alle daar byprsefent geweest zynde Perfoonen . even fufpeét zouden moeten worden gehouden,'en dus kwalyk als Getuigen ten behoeve van een ander kunnen worden aangenomen. . / Doch deze Beklaagde heeft meer gedaan , als blootelyk by die vergaderinge prajfent te zyn; hy is met drie andere Gecommitteerden van die afgevaardigden uit de Genootfchappen gecommitteerd geweest, den 13 September 1787, naar Campen, om met Gecommitteerden uit het Defenfiewezcn te fpreken over den tegenwoordige?! toef, and yan zaa ken : Gecommitteerden uit het Defenfiewezen hebben aan hun te kennen gegeven, zo het ongenoegen van Ridderfchap en Steden als yan hun zelfs > over verfcheidene expresfien in dat Addres voorkomende; en het rapport van de Beklaagde cum focih behelst;- dat zy dat Addres hebben zoeken te verdedigen, zonder dat 'er de minde blyk is, of mentie gemaakt wordt, dat de Beklaagde zich 'er op zoude beroepen hebben, dat hy in het arresteeren van het Addres niet mede hadde toegedemd: en dat is zekcrlyk eene merkelyke prafumtie, ten laste van den Beklaagden, fchoon op verre niet genoeg ter overtuiginge, van de aan hem te laste gelegde misdaad. Öit'gedrag van. den Beklaagden was mooglyk, fchoon hy in 't Addres njet mede hadde toegedemd. Het was immers zeer moogtyk , dat de Beklaagde by het formeeren van het Addres, 'er voldrekt tegen geweest was, en dat hy evenwel, of om dat hy de zaak zo erg niet hadde ingezien, ol alt eea kwalyk gemaakte vrees, of om zyne me- ZwötJ LE. Advys van de Raads- heeren Schelcin- ga en Huber»  295 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- de Afgevaardigden, zo veel mooglvk, te verfchoo-nen' aan Gecommitteerden uit hec Defenfiewezen w« ^openbaard heeft, dar het Addres buiten hen» vS^da T Hej.,?P luwcc gantsch verfchillende *S >2L£ . ff* » begaan,, of een reeds bezaan de- K.tads- hd te verfchoonen. Het is dus geen necesftir Snffi a''gTnt' dfC r?Ct ,Satfte niet buifen'^eTeeS bene. cm- zou kunnen, beftaan, en dat het moreel onmoog! |? 1\k is, zo geweest te zyn. 6 JiuocT. D, Beklaagde zou in dezen fchuldig ftaan, als de misdaad van uien aart was, dat de wetenfchaD daar van zonder te ontdekken, op zich zelfs een misdaad uitmaakte, gelyk in de gevallen van de U 2. //. ad L. Pompej. de Parricid. L. un. % 2 ' C\t k£i%viT f, "ft* Dan kan dikwvls'de!zelfde ftrafFc plaats hebben omtrent den ton/eins als omtrent den daader. Maar zal dat plaats her> ben, dan dient 'er ook een wet voorbanden" te' zyn , die eene gelyke ftraffe ftek op de bloote kennis van eene misdaad zonder die te obenbaaren, en de misdaad zelve , welke eene foort van misdaad zeker deze niet is, waar mede de Beklaagde befehuldigd wordt. Zo ook de misdaad ■ door het arresteeren- van dat Addres gepleegd * behoorde onder decrimiaa perduclüoiih dan zou' volgens den gewonnen uitleg van de L. ? s' C. ad L Wkm Maj //'. de kennisfe van die daad! zonder die te openbaaren, ook even zo wel ftra^ baar zyn , als dc daad zelfs; dan dit heeft bv ons geene bedenking , en ftdt ook de KlagcV ze.fs niet. Ook komt ons niet-vóór dat het iets afdoet, ten nadeele van de Beklaagde, dar het concept of minute, bv eisch met fatit- fen óp naam van de gezamenlyke Afgevaardigden uit de Sehutteryen Vry Corpfen en Genootfchappen van Wapenhandel ; en genoegzaam bewezen en -ook" erkend is, dat de Beklaagde ééa van die Afge- vaar-  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 29^ vaardigden is geweest, om dat in alle vergaderingen cie minderheid zich moet onderwerpen aan de meerderheid , cn 't geene de meerderheid bepaald, 1 gehouden, wordt, als of het door de geheele verga| deringe, of we! alle deszelfs Lceden, bepaald was : I ea est collegiortnn naiura, in id, piodmajor eorun-. 1 '&cm pars fiatnit, pro co iiabeatur, ac li omnes ege\ 'rint, uti pluribus probavit Leiseros tn medit. ad\ \ ff-J'Pec- 5^3- tt>(& I0- & 11 • overeenkomftig aan< f net gemeene recht L. 19. jj\ ad mu.ncïp. L. 36.^.' 1 de re Tfudicaiq. , ] „ Eri gelyk al het gecne vooren gemeld is, ons niet I genoeg voorkomt, tot overtuiginge vanden Beklaag1 den, 'zo kunnen wy ook niet zien, dat de BeklaagJ de wegens zyn vlugc en uitblyven, en dus propter j contutnaciam voor overtuigd, moet worden gehouI den,- van de aan hem te last gelegde misdaaden. Zo "1 het Addres, aan Ridderfchap en Steden geprrefentcerd, voorhanden was, of anders den prscieién inhoud daar van gebleck, en préparatoir conifeerde, dat de. Beklaagde tot het arrestecren én prtefentccren van het Addres hadde medé gewerkt; dan 1 zou hy door zyn vlugt, volgens Landr. D. 2. tifi 22. art. 9. voor fchuldig moeten worden gehouien | yan der licht.. Doch, volgens ons oordeel, kan 1 die wet van geen applicatie zyn, of 'er moet con* j fteeren: • Voor eerst de Corpore deliSi; én ten anderen i i das, 'er praeparatoir bewys genoeg is tot iemands laste, volgens Landr. JJ. 2. at. 19- art. 1. Doch . ëén van die beide vereischtens ontbrekende, is hec waar, dat de vlugt van iemand niet maakt, dat hy gclmulen wordteen daad gedaan te hebben, waar 'van anders niet gebleken is', dat hy gedaan heeft: 1 ante vei post inqui/ttionem motam, non magis tri\ Muil, qun:n\ judicium rcmotirn, fecundttm ea qua , ■ iradit Bo'emmer in eTérik Jurisp. crim. parte ii V 2 ' §. 120' Zwolle. ddvys :an de 'iaadsieer en 5cheltin;a » rlubcr.  298 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys van dc Jlaads- heeretï Scheltin ga en Huber. (TVas geteekend) F. J. J. van SCHELTINGA. H. U. HÜBE R. Aldus gepronuntiecrd ea uitgeleezen in contuma- tia>n §. 120. Het is 'er dus verre van af , dat de vlugÊ alleen genoeg zoude zyn tot overtuiginge van misdaad: maar de vlugt alleen en deszelfs uitblyven , na beboorlyk gedaane citatien, is genoeg ob contw maciam3 om de Beklaagde, volgens Landr. IX i* tit. 12. art. 4. te condemneeren in de kosten , fchoon de Klager, ten principaalen , niet genoeg, - mogte hebben bewezen. En het is om alle voorengemelde redenen, dat wy, hehoudens beter oordeel, van gedachten zyn, dat volgende diótum van Sententie behoorde plaats te hebben. Dr. W. Klopman , als aangeflelde Fiscaal namen* de Provincie, Klager en Aanlegger, op en tegens IJ. J. Colmfchatc, Beklaagde en Gedaagde in Perfoon. Ridderfchap en Steden de Staaten van Overysfel, verklaaren den Klager en Aanlegger tot zynen genomen eisch en conclufie, ten principaalen niet ontvangbaar, en abfolveeren daar af de Beklaagde en Gedaagde in Perfoon; doch condemneeren des niet te min de Beklaagde en Gedaagde in Perfoon* in alle de kosten daar over gevallen, ter tauxatie en moderatie van Ridderfchap en Steden. Aldus geadvifeerd by ons Ondergefchreven, binsen Leeuwarden, den 25 January 1790.  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 250 #iam van H. J. Colmfchait, na dat aan zyde van Zwor.den Heer Aanlegger qqa. de volle fportul en advis- LE. penningen waren erlegt. Aótumop den Huize Almelo, den 4 Maart 1790. Coram E. Duit', Richter der Heerlykheid Almelo , repraefenteerende de hoogheid des Huizes en Heerlykheid Almelo en Vriezenveen. &c. &c. &c. CDr. A. BERENDS. Atfcsforen. \ en £Dr. B. NAGEL, In fidem. (JVas geteekend) D. BARTELINK, Secretaris, Nu volgt het Advys van de Heeren J. A. Engelbard, Raad eti Syndicus van de Ommelanden , L. C. Schrceder en J. Canntgieter, Hoogleeraars in de Rechten te Groningen, ingeleverd den 5 dezer maand Maart, en aldus luidende: V 3 FAC-  3co NIEUWE NEDERLANDS CHE ZwOL- lü. FACTIE SPECIES. Advys Qntfangen en geleezcn bv ons Ondergefchreevan de V venen, een paquet van Aften en DocuSHeeren ten, roet geannexeerde vraagen, uit welker exaEngel- romatie ons gebleeken is : dat G ? Prm u hurd, m qualiteit als destydes Prrefident by de GecomSchroe- roitteerdens eer gewapende Burger-Corpfen in der,;; Overysfel, ,„ eene Vergadering derzelven ' Gwne- smorgens op den 12 September" 1787 binnen gieter. Zwol gehouden , gecommuniceerd heeft Copia van eene Misfive yan zyne Majefteit den Koning yan Prmsfeo, gelchrecven aan de Heeren Staaten van Overysfel, betreffende den doormarsch en inkwartiering derPruisfifche Troupcs: en dat daar op in dezelfde Vergadering van Gecommitteerdens is lefloteii' geworden , een Request by de adel Mogende Heeren Staaten der Provincie,'toen ter tyd te Campen vergaderd, over te geeven; waar van de intentie in 't algemeen fchynt geweest te zyn , om dezen doormarsch en inkwartiering aan de Pruisfifche Troupes 'te weim-en, of, zo-dezelve niet te min zoude ondernomen worden , dan dezelve gewapenderhand, indien 't mooglyk was, te beletten, en daar toe hunnen gewapenden arm aan te bieden. Dat het opftel van dit Request aan den Advocaat |dr W. «e lik', en den Scholtus van Htmo j. Bannier, gecommitteerd zynde, dezelve 111 eene verdere Vergadering van de Gecommitteerden der Vrvcorpfen , nog op denZelfden 12 September des avonds om vyf uur gehouden eene minute daar van gecommuniceerd hebben , waar in op goedvinden der Leden  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 301 den verfcheide veranderingen zyn gemaakt ge worden, eeiijtge zaaken geroijeerd, anderen ?/< mhrginem gefchreevcn, of anderszins bygevoegd; en na veele debattens over deze veranderingen, welke tot in de nagt geduurd hebben, en waar over veelmaal omvraag gedaan is, het Request • is gearresteerd geworden ; edoch alzo , en in I diervoegen , dat , hoewei het overgceven van . een Request per unanima fulfragia was gerefol- ; veerd geworden, nogthands'verfcheidene poine- i ten en expresfies in 't zelve, alleen door eene .meerderheid van ftemmen , zyn geconcludeerd en bygevoegd geworden. Dit Request voorts daar op afgefchreeven, en door G. J. Pyman als Pradident en Si yan ])tyenter als Secretaris, aan welken door de Ver- ; . gadering zulks gecommitteerd was, onderteekend zynde , is nog op denzelfden avond of nagt, naar Campeu verzonden, en door den Heer Jüülert tot dc Leemkuil, op aan hem gedaan verzoek , mede genomen geworden, om aanitonds 's volgenden daags ter Staatsvergadering J van Ridderfchap en Steden overgegeeven te worden. Waar by nog aan te merken flaat, dat, toen dit Request alzo by de Geeommitteerdens der •Vrycorpfen gerefolvel'rd was , 'er op verzoek van Geeommitteerdens van de Burgery der Stad Zwol1le, eene Copie aan dezelve daar van is geeowim» niceerd geworden, welke Geeommitteerdens daar op insgelyks een Request, tot appui cn onderfteónrng van het eerfte , en door L. Linthorst en 11. Wynk.es onderteekend, aan de Heeren Staaten naar Campen gezonden , en het zelve tot dat einde den Timmerman van der Veen, daar heen mede gegeeven hebben. ■ Deze beide Rcquesten den volgenden dag op V 4 dea ZWOLLü. Advys van de Heeren Engelhard,Schrocder w Cannegieter.  3C2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys •van de Heeren Engelhard,Schroeder en Cannegieter. den 13 September, by de Edel Mogende Heeren Staaten der Provincie overgegecven zynde, hebben Hoogstdezelven over nat eerfte Request wegens verfcheidene onbetaamlyke expresiies daar m voorkomende , zich zeer gevoelig getoond : waarom dan op requifitie van Hoogstdezelven ' de tocnmaahge Heeren van de Staats-Commisfie tot het Defenfievvezcn der Provincie, nog op denzelfden dag eene Refolutie aan Geeommitteerdens der Vrycorpfen naar Zwol gezonden hebben , met requiiuie, om nog op dien dag, zo mooglyk 'savonds vuor zeven uuren, uit hun midden eene Commisfie naar Campen te zenden om daar mede te fpreeken over eenige zaaken, den toenmaahgeii toelhmd van zaaken betreffende ; waar toe dan vier Perfoonen , naamlyk A. Vosding van^Beverforde, H. J, Colmfchate , IV. de Lilleza J. Bannier, zyn gecommitteerd geworden, die zich ook terftond derwaards begeeven, en ter beftemder tyd zich voor de Heeren van t Defenfievvezen geiifieerd hebben, Deze vier Perfoonen , door gemelde Heeren van t Defenfiewezen over het Request onderhouden zynde, en van dezelven vernomen hebbende de gevoeligheid der Heeren Staaten over verfcheidene expresfies in het Request voorkomende , hebben gezogt de redenen van deze gevoehgheid te refuteeren , waar in ook de Heeren van 't Defenfiewcezen gezegt worden, toen ter tyd genoegen genomen te 'hebben, volgens Request van IV. de Luie. te vinden fub No. actor. 2.; maar verders hebben gemelde vier Perioonen aan de Heeren van het Defenfievveezen ycrklaard, en dezen ook aan de Heeren Staaten uer Provincie gerapporteerd : „ dat Gecomum„ teerdens der gewapende Burger Corpfen, be„ reidwillig waren om zich te laatcu welgeval- „ len  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 3P3 i Jen alk zulke fchikkingen , als Ridderfchap en Steden, of' derzciver Geeommitteerdens : " tot het Defenfievvezen, in die critique tydsT omltandighedcn zouden dienstig oordeelen , :?' en zich niet te zullen onttrekken, om alles tot defenfie van de Provincie op te zetten; 4'ó als-te zien is, uit het Extraft van Refolutien van Ridderfchap en Steden, Jub Np. 19- 'lWet minder hebben opgeroeide vier afgezondenen aan de Heeren van 't Djfenfiewezcn verklaard: dat het voomaamfte oogmerk van Geeommitteerdens der Burger-Vrycorpfen was, liet i Volk te doen by een rukken , en zo ze geei. doormarsch of inkwartiering konden tegenhouden, dan naar Holland te trekken; (waarto* eene gedrukte Misfive en uitnodiging van de ge wezene Staats-Commisfie te Woerden aan de | Krygsraad der Burgery te Zwol gekomen was, volgens dcpoütie ad Art. 4. M Utt' C- vai Egbert Dikkers;) maar , dat 'er tegbn*woor di^ niets beter ware, dan de gewapende mach! •na" de Hoofdlieden te deen Komen, t welk dat de Heeren van 't Defenfiewëzen verklaard heb ben over te laaten aan de Genootfchappen , oe nevens de noodige correspondentie na de zyd, ■van Lingen; zo als is te zien uit t Extract de Refolutie van Ridderfchap en Steden, te _ vm den fut No. 7- en °P te maa^e»' zo wel uit d handelingen eri befluiten van de Vergadering de voorfz. Geeommitteerdens van dc gewapend Vrycorpfen , als uit de minute der Requeste vai deze Genoodfchappen. ■ ' _ ■'>■ / Edoch de Heeren Staaten der Provincie he Rapport 'van de Heeren van de Commisfie tc het Defenfie wezen , alleen voor communicati aangenomen hebbende, zo als te zien is uit h£ Extract van Refolutien der Stad Zwolle van de V 5 ? Zwolle. Advys . van da Heeren Engelhard , Schroei der en Canner gieter. i \ • r ï 1 t t e t 1 7  Zwol LE. van dt Heeren Engelhard,Schroeder en Cannegieter. s ï » L ti Z I ei t£ TIC 304 NIEUWE 'NEDERLANDSCHS 27 Maart 178S, dab 'No. aetor 4. en de lrefive 0 j - betaumlyke expresfies in iiet Request der Geeommitteerdens m de gevrapende Corpfen'van der, 12 september j.787 zeer resfenteerende, hebben met alleen de We Edele Hoog Achtbu re Hee ren van de Magnaat der Stad Zwolle, door eene daar toe benoemde Commisfie, by meerdere Perfoonen , die gefufpectcerd wierden tot het Request geconcurreerd te hebben ,'informa»e_? ,genomen ; maar ook te gelyk, hebben de Edel Mogende Heeren Staierf der p"ovS? door eene Refolutie van den 3o November 1787' den Advocaat-I.scaal van den Heer Drost van Zalland Heer Willem Kkpman , aangefteld en gequahficeerd, „ om in dezen het recht der II0 „ ge Overigheid waar te neemen, en wegens de „ lseiiveeu ongeregelde uitdrukkingen en princi" Pes»,ln.h« berugte Request voorkomende „ en gebezigd als mede over het geene daar bv „ tegens de Hoogheid en Souvereine Rechten van de Provincie, als anderszins is begaan en „ bcdreeven, acties te inffitueeren voorde cara h Patente Richters van hem of hun lieder, wei. ü ke zich daar aan mogten hebben fcbuidi» z~ „ maakt, zo als hy Fiscaal ter vindicatie van de , Hoogheid en Gerechtigheid van Ridderfchap , en Steden , en de eer der genen, die daar in ver, der geconcerneerd mogten zyn, zoude bevin, den te bi hooren. Ondemisfelieii heeft de Advocaat Mr. //' % t l , om eene actie van gemelden Fiscaal te evii :eren, of te pravenieeren, drie Pvequesten tot jrner qntfcpuMiging, de twee eerden by de Wel dele Hoog Achtbaare Magidraat der Stad Zwol 1 het derde by de Edel Mogende Heeren Staa? n der rovmcie overgegeeven, met vericheide- redaane verklaaringen en aanbiedingen. Insgelyks is tot het zelve einde aan de Edele Mo-  JAARBOEKEN, Maartzo,. 3°J M-orendc Heeren Staaten een Request over gcgee- Zivoi.bm, door den Scholtus -Jammer. U' . Niet minder, eeu van den Procurator ó\ y«/j i^;^aan dè VVel Edele Hoog Achtbaare Ma- JdyW . Straatvan Zwol , waar in ook dezelve zulke rem de fterke móüven aangehaald en bygebracht heeft ,{ff<&) cht derrzelveu door°dé Wel Edeie Hoog Achtbaa- Engelv.. Mwth-aat, volgens Refolutie van den labara* tptember I7S8 , volkomen remisfie en kwyt- SchroefcSïg viialleWe, correctie of boete, ge der^ obtineerd heeft. • „, Maar ter voldoening van die aan hem gedaane giejjej. aanlMling cn r/egeevene qualificatie yinaén wy van den Advocaat-Fiscaal Heer. M Klopman, voor eeru nog alleen eene aetre geïnftitueerd tegens Q f PffWÓGi als geweest zynde Prselideut van de Geeommitteerdens der gelegalifeerd gewezenen maar nu sedisfolveerden Burger-Vrycorpfen en te «elyk Onderteekenaar vau het meergemelde Request, en tot dat einde , na vooraigenttn'é drie edictaale Citatien wegens ablentic-, d-szelfs Intendit en Conclufie met anncxe Documenten en Initruftien, op-den 27 Maart 17Ö9 s «n dc Laagen bank te Zwol ingediend. Ten o-evolge van dit alles .is , uitwyzens Extract uit het Boek van fecreete Refolutien der Stad Zwol, door den Wel Edele Hoog Achtbaare Mactiltraat op den 2 Juny 1789, en daar op gevolgde ampliatie op den 9 July en 2 December 1780, goedgevonden geworden, wegens het tot no" toe verhandelde, van Rechtsgeleerden fchnftelvke enberaifonneerde conüderatien en Advys, op'navolgende vraagen, te verzoeken en in te neemen. 1 „ Of voorfchreven Rukken en informatie*, ' „ genoegzaame bewyzen. inhouden, eiy™£  VS NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- „ Rechten in forma probami zyn, om daar » d? f'^f 3ftie tCgens een > of ™eT van Helen ? "raffen tege"S d^^^| Engel- ». ,', Indien in zo verre £J welke misdaad™ hard, „ en tejenïwelkePerione^ Schroe- „ den daar mede bewezen te 7vn ™ ™i Éne- " Sfiffiï 4^^'*^ m 2 S «Sr£ geStee^Sen " ^ j 3' M PeSnPn hCrrl °f C" teSens welke i * i de bewyzen niet genoegzaam „ volleedig geoordeeld worden! en werS „ nadere bewyzen daar roe zouden worden „ vereischt of moeten en kunnen ingeuo" ,) men worden ? «««sua* | 4- „ Als mede bovendien nog fpeciaal, met „ relatie tot Mr. IV. de Lille, zo verre Z " llct*ntwo™d op voorigevraagen.geoor- " teTeZ^ CCnige misdaad «« zyneïïL s» te bedreeven te zyn ? „ Welke invloed als dan de door hem ge„ prsfenteerde Requesten , en daar bv >, gedaane aanbiedingen en recantatie in » de beoordeeling zynerzaak, naar rechm hebben F"* kunnen eu befaooren te Eu eindelyk: Met relatie tot G. J. Pyman. 0f voor>, fchreven Rukken en informatien genoeg. 3J zaain, \ 1  JAARBOEKEN, Maart, 1750. », zaam, en in forma probanti zyn , om daarZwoir „ op, na dat hy fuccesfivelyk by wethen, Le. „ en volgens ftyl en practyli alhier naar Siad,', rechten vigeerende , drie reizen-gtconm-Advys „ maceerd is , om genoemden Q. j. Byman van de. „ aan misdaad te kunnen fchuldig kennen ? Heeren „ zo ja, aan welke? en wat ftraffe in con- Engel,, tumaciam , namens de Hoogheid dezer hard, „ Stad, zoude kunnen en behooren te wor Schroeden gedecenieerd V der en Cannegieter.' ADVYS. Deze voorgeftelde Vraagftukken by ons Ondergefchrcevenen geleezen, en daar over onze Con* fideratien en Advys gevraagd zynde, zyn wy na naauwkeurige examinatie van de geanneéteerde ftukken en documenten,en alles waar op indezen te letten ftond, falvo meiiore van Advys» Wat betreft de eerde Vraag; , Of voorfchreeven ftukken en informatien gfinoegzaame bewyzen inhouden, en naar Rechten in forma probanti zyu, om daar op eenige actie tegens een of meer van de daar by ger noemde en gementionecrde Perfoonen te kon„ nen gronden, of eenige ftraffe tegens dezelven. „ decerneeren?" Dat wy geen zwaarigheid maaken, te verklaaren, dat van verfcheidene Perfoonen zo wel uit hunne eigene confesfies, als uit de depofities der Getuigen, ook onderteekening der beide by de Edele Mogende Heeren Staaten overgegeevene Requesten, ten vollen confteerd, dat dezelven tot  Zwol- LE. ■ Advys yan d\ Hè'éFii, Enge! • hard-, . Schrot. der oh' Cannegiettr. \ ] 1 1 308 NIEUWE NEDERLANDSCHË tot het opfeilen , arrefeeren erf overgeeven vm de Requesten , geconcurreerd hebben TW v.ornamentlyk Ridderfchap cn Steden óver 1 Jet ■Request, m naam van -Geeommitteerdens Sr 7e ' wapende\rycorpfe» overgegeeve,, , Sijs % zeer onbetaanielyke daar in' vervatte expre lies gevodyr geweest zyn , COnfteerd „jSgJftj* e.gcne conresiies, dat in de VergadeS Sderi ; fPAf & September gehouden , aa Air. dc•. Ltlic en de Scholtus van Heino f )Bannler het opftel van het gclibe lecrd" Re ïqnest; door de Vergadering is^pgeE^, %[■ worden, en deztm Fet zelve hebben op zich £ nomen te maaken; gelyk dan door de eerstle noemde m zyne dego&üeM No.aclorl flL 4. verklaard, met den Scholtus J.Ranür ^vx Ronden aan te hebben geconfeaCd óv r hV te doene Aadres hoedanig hetzelve volgens goeï vmacü en Refolutie der Vergadering behoorde ^ ftld te worden, en volgens een brouille! getak te hebben.: maar de laatstgenoemde bekend in Èyne.depofme fub No. a&r 7. ad Af-rii r! f }tte Vn'{^ , ^t hy het opftel van /7>. £ L)l heeft met dezelve na de Vergadering gegaan en m deze nog de laatde periode bygevoegheeft' Wanneer men nu die in de miinne questop den rand, of tusfehen de rebels glfch re' ,ene periodös en expresfies uitzonden! g. e 1,1 4e Vergadering volgens (temmen der mee erbeid zmieii bygevoegd zyn, en daar by' S ereerd. B«j deze beide Perfoonen niet Jhcc t5 ;ens; hun eigen zin en gevoelens, het èpfel Vin' « Request m-diervoegen de Vergaderin- zulle» ongeboden hebben , ren minnen* van deVe fS 'oelens filet gedisfc„ti,erd hebben ; "r-> is rS penoaar en zeker, dat dezelven beide, voor eed groot  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 309 groot gedeelte als Mede-Autheurs van dat Re- . quest, te houden zyn. Ten nvecden-.convlettró. uit de depoties van VeeJe Getuigens,dat G.J.Pyman tot dat Request geconcurreerd heeft , dewyl denzelven niet alleen in de Vergaderingen, waar in bet zelve is geprojecteerd , én naderhand in orde gebragt gewor :den, gepnefideerd heeft,'en over hetzelve , en ' die van eenige Leden daar in geproponeerde ver-. affderingen, meermaalen omvraage gedaan;., maar [ook be'; zelve als Prsfident ondertcekend, en aan den Procurator S. van Deventer als Scriba, I ter onderteekening toegezonden heeft.. Ondcrtusfchén moeten wy van de concurrentie ttot het Request, den Procurator S. van Deventer excipieeren, daar dezelve, volgens zyne zeer cor1 daate verklaaring fub No. aÏÏor 4 té vinden, rïirhi mer in het Request toegeftemd, het zelve in zyit hart tenhoogften afgekeurd, en alleen uit vrecze voor groóte onaangenaamheden onderteekend ' heelt; waarom ook denzelven % by.de Wel Edele Ho>)g Achtbaare Magidraat der Stad. Zwolle, re1 misfie en kwytfchelding ontvangen heeft. Ten derden: word door de Procurator S. van, . Deventer, in de depofitie ad Art. 7. fub lilt. C. . No. 1 gezegt , dat in de Vergadering 's avonds toen het Request is gearrefteerd en in orde gebracht geworden , behalven de reeds genoemde Perfoonen , tegenswoordig Waren geweest , de Copiïst Cock , Frans Gunningh,Vosding van Beverjorde, Colmfchate, Jalink , Kobbe, Mulert tot de Leemkuil, Dr. Eekmars, en de zoon van den wynkooper Muller, na zyn meening de oudfte, de overige Perfoonen zich niet kunnende erin; «eren, daar hy in de depofitie ad Art. 6. gedeponeerd Zwoi- ddvys. w.n dc Heeren E^gel- aard, Schrbe- der en Cahrie- gieter.  Zwql- Advys van de Heeren Engelhard,Schroedef en Canne- 310 NIEUWE NEDHRLANDSGHË . .neerd hadde , dat 'er wel 23 a 24 Perfoonen warerl prafent geweest. Hoewel'nu de benoeming van allé deze'Perfoo-nen, alleen als eene depulitie van ééiie Getuige te coufideree^en is, dewelke naar rechten geen vol bëwys uitleeverd , L. .9. $. f. C. ue Te 'slib'. zo' . word doch zulks door eigene cönfeslie niet alleen1 erkend, dóór 'f. IV. Muller, in zyne dépotitic' ad Art. 2. fub Uit. D, maar ook van Cohnfchate eö Vosding van Ley erf orde, niet minder van den Heer Mulcri pji dc Leemkuil, en word zulks nog gelterkt dooi' de depofitie van Mr. IF. de Lille, ad Art. 8. fub lift. D. nunijj.' Maar , waat op het hief ' voornamentiyk aan. komt: nergens conlteerd 't ex at'fis, of ook alleeii uit ééne van dc veele genomene informatien , welke Perfoonen die meerderheid uitgemaakt hebben , dewelke die in dé minute van 't Request ad margir.éni , .of tusfehen de regels gefchreeven liöogst onbetaamelyke expresfics geopperd , cn. ook doorgedrongen heeft. Alle degenen, die daar over zyn ondervraagd geworden , betuigen zulks niet te weetefi, of zich zulks niet te kunnen herinneren. Daar alle dieswégens door dert Wel Edele Hoog Achtbaare Magistraat der Stad Zwolle belteede veele moeite, is infructueus geweest; zyn wy van gevoelen, dat wel daar iugeen verder licht zal te bekomen zyn ;' én wel eensdeels, om dat elk een alleen zelfs best weeten kan, wat hy geopperd en geiburencerd heeft, én van niemand te verwachten Is , dat hy zich zelfs befchuldigen zal; anderdeels , om dat ook wel kan exteeren, dat iemand waariyk zich niet kan herinneren, waar over een ieder in 't byzonder' geriemd heeft; vöornamentlyk, daar in de Ver-f gadering op den voorfz. avond , wel 23 a 24 Remmende Leden zyn praifcnt geweest, ook iiïeef««  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 311 meerdere Perfoonen van Geeommitteerdens uit de Burgery nog daarenboven zyn tegenwoordig geweest , en een geduurig aankomen en weggaan van Menfcben zal gcobtineerd hebben, niet minder in de Vergaderiag veele drift, verwarring en verflagenheid heeft plaats gehad. In hoe verre nu tegens een of meerdere Perfoonen , waar van conlfeerd, dat dezelve de Vergadering hebben bygewoond, eenige actie gegrond is, of ook eenige ftraffe konne gedecerneerd worden, zullen wy onderzoeken; overgaande tct het tweede Vraagjluk , waar by van ons te bepaalen is: „ Welke misdaaden , en tegens welke Perfoo,, nen mogten geoordeeld worden daar mede „ beweezen te zyn, die tot het arredeeren „ van het Request geconcurreerd hebben, „ en welke ftraffen uit dien hoofde tegens ,, dezelven, zouden kunnen en behooren te „ worden gedecreteerd?" Dit Vraagftuk is alzo tweeledig , en daarom zullen wy voor eerst onderzoeken ; welk eene misdaad in dezen moet gehouden worden plaats te hebben , en tegens welke Perfoonen dezelve kunne geoordeeld worden begaan te zyn, en naderhand over de ftraffe ons uitlaaten. Wat het eerfte betreft: zo zal 't vooral nodig zyn, het Request zelve, de daar in voorkomende expresfics, en vooral ook de omftandigheden, waar in het is opgefteld en overgegeeven geworden , met een bedaard gemoed. dat vry is van alle partialiteit, wel te overweegen; daar men zeer alieen daar van is, om uit de expresfies in 't Re. quest, allerhande vergezogte illaties te maaken. en confequentien te trekken, en dat wel zelfs,; X con Zwolle. Advys van de Heeren Engelhard , Schroeder cn Cannegieter.  312 NIÉUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys vin de Heeren Engelhard,Schroeder en Cannegieter. contrario fenfie9 welke voortvloeijen konnen uit een vooringenomen ftudiüm parth't\welk iemand ook aanzetten kan, dezelve meerder oratorisch, dan aan de intentie in het doen der Requcstranten convenable, roet een iever en drift te detaifleeren. Al het welke zo veel te minder in dezen zal te pas komen, daar alle omftandigheden aantoonen , dat het Request met groote overhaasting en onberr.aden gemoede , 't welk met fchrik eri verflagenheid is bevangen geweest, in verregaande drift, verwarring en groote pracipitantie,door de Gecommitteerden der gewapend*' Burger-Corpfen op een en denzelfden dag is gerefolveerd , opgcfteld , veranderd , afgefclireevcn, en verzonden geworden. In 't algemeen oordeelen wy, dat de Requesrtanien zich fchuldig gemaakt hebben aan een de Mum extraordiuaritnu of innominatum, of liever aan een fait, dat in rechten geen zekere naam heeft, daar het doen van dezelve niet wel tot een deliclum ordinarium of nominatum kan gebracht worden , en het zelve noch eene vis pubHeu bevat , noch ook tot het Crimen Mafelhnis in fpccie ita die}um,veel minder tot het Crimen Perduel[ionis kan gebracht worden. •Want, voor het eerde: wat die vispublica betreft, zo is nergens in aSHs te vinden , dat de Requestranten eenig geweld gebruikt hebben , of ook daar mede zyn befchuldigd geworden. Wel is waar , dat dezelven in het Request hebben verklaard, dat ze gereed zullen bevonden worden , om vroeg of laat, de getergde en verradené Natie, eene geduchte wraak te verfchafr'en , waar door ze fehynen een eonatus vivï ujurpandi getoond te hebben: zo is doch daar by te obferveeren, dat ze niet eene bepaalde wil en intentie , maar alleen in vago , eene gereedheid verklaard  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 313 klaard hebben, en dit niet alleen zonder bygeVoegde cxoresfie tegens welke Perfoonen ze deze "gereedheid hadden , daar ze mooglyk de Pruisiit'che Troupes verdaan hebben, welke men toen ter tyd nog als vyanden conddereerde ; maar ook zonder expresüe, of ze gereed waren zulks te doen ex privata iua au&oritate, dan op goedvinden of toedemming der Heeren Staaten van de Provincie, of der toenmaalige meerderheid derzelver; behalven dat in panalibus altoos, in dubio eene benigna interpreiatio moet plaats hebben , volgens de L. 155. S- 2- D> d& r/& "rur zo is het laatfte zo veel te meer te denken , om dat' niet alleen in het Request zelve, de Requestranten aan deEdel Mogende Heeren Staaten hun voeden bloed aangeboden hebben; maar ook, volgens Extract uit de Refolutien der Heeren Staaten, fob lilt. C. mm. 19 te vinden die van de Gecommitteerden op den 13 September, en alzo nog op den dag der overgave van het Request naar (Jampen afgezondene vier Leden , namens hunne Committenten aan de toenmaalige Staats-Commisfie der Defenüe verklaard hebben: dat ze bereidwillig waren, alzulkeJehikktnsen zich te laaten welgevallen , als Ridderfchap in Steden o f derzelver Heeren Gecommitteerden ten beste van de. Provincie zouden dienflig oordeelen. Waar by nog accedeert, dat, daar de fo. la co^itatio, of voluntas. extra panam is L. i&. D. de poen. tot een eonatus, om (trafbaar te zyn vereischt wordt, ut crimen aliquo aötu asfumto fit inchoaturn, Matth. de crim. in prolegom. Gap- K. «o* 6-? daarenboven ook, volgens de leere der Rechtsgeleerden, alleen in crimine omnium atrocisfimo perduellionis, dat finguliere obtineerd, quod volnntas pro ipfo jacto acc/piatur, Voet in Comm. ad Pand. Lib. 48. tüi 4- §• 11 X i T-cn Zwolle. ddvys \'an de Heeren Engelhard , Schroeder en Cannegieter.  Zwolle. Advys van de Heeren Engelhard , Schroeder en Cannegieter. 3H NIEUWE NEDERLANDSCHE Ten tweeden, zo konnen wy het fait der Re^ questranten ook niet brengen tot het crimen Majeflatts m fpecic (ic dictwn , welk delict ook van eenige Rechtsgeleerden word genoemd de fecunda Jpecies criminis Ma/eflatis, en gecommitteerd word quidquamfaciendo adverfus jum, digmtatem, vel.existimationem principis, en eene poena arbilraria pro varietate circitmjlamiarum: ten gevolge heeft, . Van dit crimen getuigt de beroemde Bohmpr m Intrad, in jus Dig. Ut. ad Leg. JuL Maj.'%. ló met andere Rechtsgeleerden, dat, naar mafte de Principes by de Romeinen tot eene üevitie geïnclineerd hebben, ze fomtyds de ligtfle misftappeo tot dit crimen gebracht hebben, zelfs dikwyls, mi tantum contra decorum, ciira doturn , ahquid jactum es/et, zo dat, volgens het zeggen van den Historie - Schryver Tacitus, dit cnmeu lomtyds gehouden wierde voor het compiementum omnium accujationum, en ook voor he* unicum crimen eorum, qui crimine vacabanti doch waar van alle braave en laatere Keizers zeer dieen geweest zyn , en tot dit crimen vereisebt hebben een dolus malus, directe aliquid fariendi tidyerjus jura , dignitatcm , *./ ciistimationcm prmcipis , zo als op te maaken is uit de Z c L. 7. 3. L>. cn L. 1 en L * C ad Le" Jul. Maj Maar hier van is 'er niets in het Rel quest te bevinden, daar wy een horreur hebben ongegronde en onzekere illaties te maaken , eri cordequenties te trekken, waar aan de Renuestranten in die groote verflagendheid, verwarring en overhaasting, waar in het Request is opgehebbeneW° ' WelllSl in ^nen deele gedacht Het konde wel fchynen, dat het fait der Re. ques ranten tot die Ipecies criminis Majeftatis zoude kunnen gebracht worden, welke van Hueek in  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 315 linde Hedendadgfche Rechtsgel.2 D. 3 Boek, 16 l Cap en in de Prcclccl. ad Pand. Lib. 48. lit. 4.; 1 fi V "cnoemd word dohancle, of klachte over Redering, daar zekerlyk de Requestranten on* I dei?anderen in het Request verklaard hebben: dat • dezelve in naam van een aanmerkelyk getal Burge1 ren en Ingezeteden met recht zich beklaagen konden over de weinige fiducie, welke de Edel Mo-1 : gende Heeren Staaten in hun gewapenden arm ge-, 1 held hadden. . ... ' Edoch, tot dat einde vereischt deze zelfde 'Rechtsgeleerde op beide aangehaalde plaatzen, , dat men of oproer en verandering in de Regeeirin°- onder fchyn van Reformatie, zoekt uit te werken, of ook de Doleance brengt aan Buitenllanders al was het ook aan de Bondgenooten, ■ waar van hy te gelyk een voorbeeld, in Fneslland voorgevallen, aanhaalt. ' Maar van dit alles is 'er wederom m t Request I in 't geheel niets te vinden, en voor t overige is 't ook wel te tolereeren, dat iemand daar over 1 doleert, dat de Souverein geen meerder vertrou(i wen op hem gedeld heeft. ^Trii i&nt nosr veel meerder verre af, ■ om het fait der Requestranten te brengen tot de 'prima pccies criminn iyiujcjww , b^«tu...«. Ihct crimen perduellionis, of hoog verraad, om drt zulks vcreischt: ut aliquis animo nostm quiapiamfecerit adverfus principem vel rempublicam. L. 1. V. act L,eg. jui. »?•»' Voor 't eerfte, is "er hier geen blyk of fchyn van een animus hostilis in principem vel rempubh...... niwn nwr 'r alnemeen een onberraa- LCtlli> , liman w , ~~ - —0 . den drift confulendi reipublica, waar van in L, tar « 1. D. de capt. & postl. reverf. gezegt X 3 wordt: Zwol-' Advys ian de Ueeren Engeliard,Schroeler en Manneneter.  Zwolle. Advysvan de Heeren Engelhard , Sch'roeder en Cannegieter. 316 NIEUWE NEDERLANDSCHE wordt: in Civilibus disfen/ionibus, quamvis per' easjmpe respublica Udatur, non tarnen in exitiunï reipublica. contendiiar. Die in onze Nederlandden voor eenige jaaren gehecrscht hebbende facties en disfenfies zyn waarlyk ten hoogden te betreuren waar door ons gemeenebest op den oever des bederfs is gebracht geworden, maar geene party kan daarom de andere, zo lang 'er geene ongeoorloofde daaden bewezen worden en dus alleen wegens verfchillendheid van gevoe'lens , een dolus malus of animus hostilis in rem-fjubitcam, attnbueeren. , Ten tweeden, hoewel ook het fait dér Requesfranten is aanlöopende geweest tegens de leo-kïme Conlhtutie van de Regeering in Overysfel, gevestigd in den. jaare 1748, en nader bekrachtigd in den jaare 1766, zo is 'er doch daar by te obferveeren, dat toen ter tyd het zelve is overeenkomende geweest, niet alleen met de denkenswyze van zo veele Ingezetenen, maar zelfs met het fysthema en denkenswyze door de meerderheid van Ridderfchap en Steden in Overysfel geadopteerd. J Het is doch overbekend, dat, hoewel in 't hoogstaanzienlykst lighaara der Staaten van de Provincie de Leden of Perfoonen , zo wel als derzelver denkenswyze , veranderen konnen , edoch altyd een en dezelfde perfona moralis col■egn (tatuum Provincia. blyft voortduuren , en ierhalven de bedryven van Ingezetenen niet als iehcten en wandaaden , tegens de aan den Souve•em verfchuldigde gehoorzaamheid en eerbied ïanloopende, konnen geconfidereerd worden in k> verre dezelve nog eeuigzins konnen beoor-' Jeeld worden als met het fvsthcma en denkens. yyze der voorige Regenten overeenkomende. Het  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 317 Het zoude eene opcnbaarc contradictie, cn alzov eene abfürdrteit involveeren , dat de Souverein. de daaden der Ingezetenen als delicten, ja zelfs als een crimen percJiuJlionis, wilde vindiceeren, /jdvts. die ten tyde, toen dezelve gepleegd wierden , vanefs met Hoogstdeszelfs eigen aangenomen fysthema ifecrm overeenkwamen, en gefchikt waren, om Hoogst-Engel? denzelve in zyn fysthema en genomene beftuiten jjarg te onderfteunen. Schro Om deze confidentie, dat het doen der Re- ^& e,^' questrantcn is ond'ergefchikt geweest aan het Ca'nnetoenmaalige fysthema van den Souverein dei- :£C„_ Provincie, kan ook het zelve in geenen deele° tot eene fpecies Jeditionis of conjurationis, en in dit opzicht tot het crimen Majeftatis, gebracht worden; dewyl het doch overbekend is, dat vol. gens de L. ï. D. ad Leg. Jut. Maj. totdat einde vcreischt word ut dulo malo, five hostili animo, adverfus principem five rempublicam conji:ratio fit facla, als boven breeder is gededuceerd. Daar ook de Gecommitteerden der gewapende Burgcr-Corpfen met voorweeten en toeftemming van den Souverein hunne vergaderingen gehouden hebben , en hun requestreeren het doel en oogmerk gehad heeft, Hoogstdezelven fn zynen te necmene befluiten te onderfteunen: zo moet hier plaats hebben 't geene van Matth/eijs de Grim. Lib. 48. Tit. 2. Gap. 3. nam. 18. gezegd Word: Qili atitëm feedus feccrint non hostili animo, fed'.mutua, defenfionis gratia (en wel hier tot defenfie van den Souverein zelf) in legem non in-, cidunt. Dit alles confidereerende, oordeelen wy, dat het doen der Requestranten, in 't algemeen genomen, tot geene jpecies deliSli nomiuati kan gebracht , en daar na beoordeeld worden, ia wy zyn van gevoelen , dat het zelve geen vertint X 4 de-  Zwol LE. Advys van d, Heerei Engelhard,Schroe der en Cannegierer. 318 NIEUWE NEDERLANDSCHE - ddicium , veel minder een crimen , involveert 5 waarom wy ook het zelve meerdermaal liever een fait, dan een delict, hebben willen noemen. Want hoewel het ook zeker is, dat de Requestranten in hunne geadopteerde principes over de waare belan1 gens van het Vaderland zeer grovelyk gedwaald hebben: zo hebben ze doch even daarom alleen in errore quo dam circa necesfaria ad falutem pairia geverfeerd. Maar een error is volgens zyne natuur en eigenfchap niet een fpecies do li, maar een fpecies culpa, en wel hier een fpecies culpa,, welke niet alleen zeer algemeen was door alle Nederlandfche Provinciën , maar waar in ook fommige voornaame Regenten en in eenige Provincies de meerderheid derzelven, geverfeerd hebben , om van veele gefchriften, en op publieke authoriteit gedrukte Couranten , welke diestyds uitkwamen, ende menfchen in zulke crroneufe begrippen zogten te verfterken, niet te fpreeken. Gedeld alzo ook, dat de Requestranten kwalyk gedaan hadden in het opvolgen en onderdennen van het fysthema door de meerderheid der Regenten in Overysfel geadopteerd: zo zouden ze doch alleen van een culpa te befchuldigen zyn, die geen verum delictum, veel minder een crimen is, en daarom van de Rechtsgeleerden een quafi deliêum, of oneigenlyk delict , genoemd word Matth. de Crimin. in Proleg. Cap. 1. num. 2. Derhalven zal hier alles aankomen op de onbehoorlyke cn zeer onbetaamelyke expresües in 't Request. Waar over ook de Edel Mogende Heeren Staaten aandonds gevoelig geweest zyn. Behalven die geene, welke wy reeds boven aangehaald hebben, heeft ons voornamentlyk getroffen, die van belaagers van 's Volks vrykeidt die hei naauwlyks afgeworpen juk van Jlaaverny wéér op  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 3*9 op de vrye halzen van 't Volk en van Hun Edele IMogenden zouden willen werpen, en dan die yan yoorflanckrs yan den Erf-Dw ingeland; niet minder de declaratie, van gewapenderhand na Holland te trekken. Gelyk de zamenhang toont, fchynen de Requestranten door de eerde expresfie, en deze voorItanders , in 't algemeen te verdaan, die geene ; 'hunner Mede-Burgers, welke met hun over 's Lands zaaken in gevoelen verfchilden, terwyl daar en te gen de expresfie van Erf-Dwingeland, des tc ongefchiktcr, onbezonnen en onbetaamlyker gebezigd ïs, naardien men daar uit ligtelyk in het denkbeeld vallen kan , dat Requestranten onbefcheiden genoeg geweest zouden zyn, om onder gemelde woorden het eminente hoofd dezer Republiek te doen voorkomen. Dan gefteld, dat dit hun doel al eens mogte zyn geweest, en dus hunne woorden in 'e nadeeligst licht befchouwd, dewyl wy ons herinneren, toen ter tyd deze en diergelyke fchandelykde expresfies met de grootde indignatie en aborninatie van deze Doorluchtige Perfoon , in de Couranten en andere Gefchriften geleezen te hebben : zal niet te min hier na worden betoogd, dat zulks na der zaaken omftandigheid niet zo ftraf • baar dient te worden opgenomen, als 't zich in ; den eerden opflag fchynt voor te doen. Wat daarom nu het tweede poincl'm dit Vraagftuk, naamlyk de ftraffe betreft, welke wegens de: ze onbetaamlyke expresfies behoorde plaatsje heb" I ben. Zo willen wy praealable hebben aangemerkt, dat ons voorkomt, dat zekerlyk de naak aangehaalde expresfie is voortgevloeid uit de toenmaals heerfchende denkenswyze, en daar aaa ondergefchikt. Het is doch by een ieder nog in verfehen geheugen, dat al vroeg, zelfs voorname Regenten, tot der- Zwoele. Advys van de Heeren Engelhard , Schroeder en Canne. gieter.  Zwolle. Advys van dt ik -et Engelhard , Sehroe der en Cannegieter. 320 NIEUWE NEDERL.ANDSCHE dergelyke fpreekwyzen hebben occafie gegeeven Dan niets kan meerder eene ftraffe minderen dan wanneer de Regenten zelfs occafie tot een delict geeven. De beroemde Leyzer in Ahdit. ad 'lf Jpec. <50. med. 9. haalt een voorbeeld aan van ■ eed Uvnen ddühfrii , waar toe de Magiftraat hadde occafie gegceven, om dat dezelve niet genoegzaa.n gezorgd hadde, dat twee Perfoonen van verfeheiden gedacht in verfcheidene care* us waren opgeüoten geworden, en daarom a patna ordmarta adulterii waren bevryd geworden Maar hoe veel te meer is zulks niet hier te affirmeeren, daar de Requestranten gedacht hebben dat hun doen met de denkenswyze van den Souverein met zoude ftryden, maar daar aan ondergefchikt ware. ö ; Ten tweeden: komt ook hier by in confideratie dat de vier Leden van Geeommitteerdens der Vrycorpfen op den 13 September, en alzo nog op den dag der overgave van "t Reauest van de Heeren der Staats-Commisfie ter Provinciaale Defenfie te Campen verneemende, dat de Edele Mogende Heeren Staaten over eenise expresfies in 't Request gevoelig waren, aanftonds hun berouw daar over getoond hebben , en de expresfien zo verklaard, dat de Heeren van 't Defenfie Wezen gezegt wordendaar in genoegen te hebben genomen,niet minder ook, volgens Extr*& der Refolutie van Ridderfchap en Sted^ /K? L. mm. 19 , zich bereidwillig betuigd hebben " zich te laaten welgevallen al zulke fchikkingen als Ridderfchap en Steden ten besten der Prov ne e zouden dienftig oordeelen. Waar by te ^elvk in byzondere attentie te nemen is, dat ze&ook n t vervolg van zaaken deze verklaaring met hunne daaden bekrachtigd hebben, en.volgenrdepofuie vaa  JAARBOEKEN, Maart, 1700.^ 321 van den Bakker H. Krol, fub Vut. C. num.13. te vinden, door de Geeommitteerdens 111 de Vergadering , eenige dagen voor den inmarsch der Pruisfifche Hufaaren gehouden, is gerefolveerd geworden, de Burgery, zo veel mogelyk, tot bedaardheid aan te raaden. Daar nu , volgens de leere van de voornaamfte Rechtsgeleerden de pcenilentiaAnconttnenti injeeptuta,pro re nata mox minuit , mox tollit posnam , viel. ETJhmer , tn Obferv. ad Carpsov. rei Crimin. part. 3. quafr Obf. 4. Leyzer in MedtP. ad Pand. jpec. 645. med. 7. zo is zulks zekerlyk voornamentlvk te affirmeeren, ubi voluhtds tn nullam adhuc ffaum exiemum erupit, en het tegendeel ge lèhied is. _ . . , , En bv dit alles , wat in fpecie de declaratie om gewapenderhand naar Holland te trek' ken', betreft , komt ook nog in byzondere at tentie, dat toenmaals, in die zeer verwarde ty den het de gewoonte geweest is, dat de Ingeze^ tenen als vrvwilligers , uit andere Provinciën naai Utrecht cn 'Holland getrokken zyn ter defenfie, ia zelfs in Overysfel men te vooren, onder hei oo<* en by medeweeten van den Souverein , tegens die op Hattem en Elburg aantrekkend* Staats-Militie , Batteryen met Kanonnen aange legd heeft, en ter defenfie van deze Steden toege fchoten is. , , Waar bv nog verder accedeert, dat men ooi bv de Gecommitteerden der Vry-Corpfen in Over vsiel niet van voorneemen ■ was naar Holland 0 trekken, dan alleen ex concesjione- publica de wyl deze Gecommitteerden der Vry-Lorplen volgens Extract uit de Befoignes der Staats-Corr. misfie tot het Defenfie - Wezen, en fub Ittu L nu:ii- 20. te vinden , bv deze Staats - Lommisli daarom aangevraagd, eh verklaard hebben, da_t Zwolle. Advys van de Heeren Engelhard , Schroeder en Cahnegieter. » »  322 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- indien meri de Prov;nd • eedur-hrpn MwÈSPfè* £° dm ^ebeidene Leden vTn niet vinden , dat denzelven meerder dan alle de andere Leden der Vergadering zoude te befchul; digen zyn. Y 2 Want,  328 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. Advys van de Heeren Engelhard , Schroe der en Cannegieter. Want, voor eerst, hoewel hy op 't verzoek der Vergadering op zich genomen heeft, benevens de Scholtus .'/. Bannier, een opftel van een Request aan Ridderfchap en Steden te raaaken, voor anderen daar toe bekwaam geoordeeld zynde: zo komt doch ook daar by in attentie, dat hy zekerlik veel ongenoegen by die verhitte Vergadering tegens zyn perfoon zoude verwekt hebben, en geoordeeld ge. worden zyn, met het Vaderland, na de begrippen van veelen in die tyden gëkoefterd, het niet wel te meencn , indien hy het opfteilen had willen weigeren. Ten tweeden , hoewel 't ook te denken is, dat Zyne gevoelens wegens het requestrceren , in 't algemeen g'.nomen, met die van de Vergadc ring ovcreengeifemd hebben: zo is het doch' zeer natuurlyk , dat by in 'c maaken van 't opftel voornaamlyk op den geest der Vergadering zal gelet hebben , en op 't verzoek van dezelve aan 'hem gedaan, dewyl anders door de Vergadering het .Concept met indignatie zoude verworpen geworden zyn; waarom hy ook in'zyne depofitie adart. 4 en y. fub Ut. D. verklaard, aanftonds na de Vergadering met den Scholtus 'fymnief , geconfereerd te hebben, hoedanig het zelve volgens'goedvinden en Refolutie der Vergadering behoorde gefield te, worden , waar op hy dan 'ook het zelve na het oordeel en goedvinden der Vergadering, maar niet in allen deeiena zyn eigen oordeel, opgeiteld hadde. Ten Iaat/Jen, ook'te denken is, dat hy het Request noch in zagtere en mindere fterke termen zal geconcipieerd hebben , dan de eisch cn begeerte der meerderheid van de verhitte Leden der Vergadering geweest is, dewyl in de daar op gevolg-  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 320 votedé Vergadering, 'savonds gehouden, meer-Zwol- ' der! zeer onbetamclvke expresfies door de ftem- le. men der meerderheid zyn ingelascht geworden, waarom te gelyk te pnefumeeren iS, dat indien'Advys een ander Lid, op zyn reftis, het concipieerenyan th Z ? Request'opzich genomen had het Matteren nog Hechter en onbetamelyker zoude uitgeval- Engel- ^TerwVl wy dus van gevoelen zyn , dat Mr. Schrééf W de Lille niet meerder te befchuldigen is, daoder^ eenig ander Lid der Vergadering, wanneer men cannede leden in 't algemeen confidereert, maar wel gieter, zelfs minder , wanneer men te gelyk regnard neemt de Remmen der meerderheid waar' door meerdere zeer onbetamelyke expresfies naderhand noch zyn doorgedrongen geworden , en waar onder voornamelyk, die van Erf Dwtngelanf en andere, te refereeren zyn: zo konnen wy, fchoon nnr* ter tvd op die van hem overgegeevene RecSesten van fubUfie niet gereflecteerd hebbende, in 't geheel eeene redenen vinden, waarom wy ten zvnén reguardeiets anders bepaalen zouden , dan wv bv de Requestranten in 't algemeen ad mafte* nem fecundam , als nodig en convenable bepaald hS Maar wy oordeelen, dat inzonderheid ook moeten worden gereguardeerd de van hem overgegeevene Requesten van fubmisfie, en wel te meer , om dat zo wel zyn animus in 't algemeen , als ook zyn meerder berouw, daar uit confteeren; want doch , wanneer 'er misdaan is het by de Rechtsgeleerden eene vaste ftelrege »* vuoê ö«f faciat S difiinguat del fa. Bohmer, in intród. in Jus Dtg. Lu. 42. m. 1. §'l5'zyn eerfte Request by den Wel Edele Hoog Achtbaare Magiftraat der Stad Zwol overgegeeven, Y 3 eu  33o NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- tu No aêtor. 4 ervintelyk, verklaard Mr. W. de, j,e. Dille. npprazakelyk: „ Dat by Geeommitteerdens der Vry-CornAdvys „ fen, geïmbuecru met de beerichende principes van de „ van dien tyd, en fteunende op het fysthetna Heeren » geadopteerd by den Souverein, niet minder onEngel- „ zeker van de calamiteufe gevolgen, welke van hard, uitheemiche Krygsmacht te duchten waren , Schroe- ■» echter doordrongen van jiefde voor 't Vaderder en „ land, om voor het zelve, en hunnen Souverein Canne- » goed en bloed op te zetten, het Request aan gieter. » Ridderfchap en Steden, waar toe hy mede ge„ coopereerd had , was gearrefteerd geworden, „ waar by hy Remondrant voor zich met alle „ ruimte durft verklaaren , nimmer eenig oog„ merk geweest te zyn, om Ridderfchap en Ste" ju hoonen' of iet:s cc committeeren tegens „ de Hoogheid van de Provincie of eer van ie„ mand, hoe genaamd ;'dat'Remondrant op re» ?.uliltier de/'Heeien Geeommitteerdens tot het „ Deteniie- Wezen met drie andere naar Campen » gecommitteerd zynde, en de gevoeligheid van Hunne Edel Mogenden verneemende", dezelve „ al hun vermogen hadden aangewend, om gemelde Heeren van het Defenfie-"Wezen van de „ fchuldeloosheid van hunne oogmerken te averij tuigen, met verzoek, het ongeregelde en lasfi„ ve der uitdrukkingen aan de verbaastbeid cn verH warring toe te fchrvven, en daar by gedaane bereidwilhge verklaanng, aüe fchikkingen van Ridderfchap en Steden zich te laaten welgevallen, v „ dat toen met anders konnende vermoeden, uan „ dat de exiftentie dezer zaak zoude afgedaan zyn, terwyl anderzints , by de minde fuipicie « yan het tegendeel men voorzeker niet in gébre?, ke zoude gebleeven zyn, by een nader eerbiedig $» #S*f8 5 door exülicatie hligger principes en 11 re-  JAARBOEKEN, Maan, 179°. 331 retraöatie der beledigingen , dc gevolgen teZwoL, " trachten voor te komen; edoch tot zyn uitérfteLE: ''" verbaazing vernecmende , dat Ridderfchap en steden een Fiscaal hadden geauöorifeerd, ver-Jdvys ' zock't Hun Wel Edele Hoog Achtbaare up het van de ][] eerbiedigde, dat Hun Wel Edele Hoog Acht-Heere» haare door Hoogstderzelver invloed by Hunne Engel- . ' " Edel Mogenden, by dewelke de andere Leden hard, " der bewuste Vergadering op gelyke wyze zich Schroe" zouden addresfeeren , het daar hecnen geheven der en W te dirigéeten', dat in de gedaane declaratien enCanne" explicatien werde geacquiesceerd &c." gieter. V Op dit Request heeft Mr. IV. de L/Mc, tot apIpoina'ement bekomen: „ dat met het zelve, zo als het li?t, geen genoegen kan worden geno'" men, enïn 't verzoek, invoegen en tnaate daar ! " by gedaan, gedifficultecrd wordt " Wy vinden te gelyk de redenen van dit appometement geprsemittcerd . voornamelyk daar in beftaande: „ dat Remondrant, zoverre hy tot het Request heeft gecoöpereerd, van de daar door no" toir gepleegde misdaad niet vry te kennen is, uit " hoofde eener eenvoudige retraclutie van de diar : " in begaarié beledigingen , invoegen als die ref' tractatie by zyn tegenswoordig Request is ge: " daan , zonder dat Remondrant dieswegens ccnig " hartclyk leedwezen betoont, veel min vergitfe,, nis verzoekt." D;t naastgemclde appoinöement ontfangen hebbende, heeft Mr. IV. de LHle., een tweede Request by de Wel Edele Hoog Achtbaare Magistraat der Stad Zwol overgegeeven, waar in dezelve zyn leedwezen betuigd , dat in 't Request, zo als het liggende ware , geen genoegen was ' genomen geworden, niet minder op zyn geweten " zich beroept, van nimmer misdaadige grondbe" ginzels of oogmerken gekoefterd te hebben , Y 4 „ waar  332 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- „ waar yan hy ten allen tyde bereid was , m le. v met folemneelen ecde tc zuiveren, ten fterk'ftëri „ zich getroffen vindende, door eene ongelukkige A vys „ zamenlooPyanomaandighcden,byHunWelEd: y«n dc „ Hoog Achtb. en Ridderfchap en Steden, in eerie «eertn „ vernederende verdenking gebracht te zyn; con£ngel- ,, cludeerendc, dat het Hunne'Wel Edele Hoog Aard, „ Achtbaare behaagen mogte, hem Remondrant* Schroe- „ het zy direct te kennen te geven, of indited te Pttya „je doen ontwaaren , hoedanig een verzoek by Canne- „ eenig nader Request behoorde te zyn ingericht gieter. „ ten einde daar op een gunffiger dispoüde te er^ langen &c." Op dit Request is geen appoinrfteraent gevallen , maar wy yinden in eene nadere Rempnftrantie door Mr. ff dc Lidle , tegens een verzoek van den Fiscaal Heer TV. Klopmah, by de Wc] Edele Hoog Achtbaare Magidraat der Stad Zwol ingediend, datbycfe Z/VA door Heeren Gecommitteerden van Hun Wel Edele Hoog Achtbaare is geinformeerd geworden; Dat, vermits Hun Edele Mogenden Ridder„ ichap en Steden , zich door den inhoud van het *" \xr?uA rducs beledi8d achteden , en Hun " -n u *0,c Hoog Ac!^baare als de Competente v Richters yan den Qndergeteekenden, derzelver Rechtbank caju quo voor Hoogstdezelven zou-' v den moeten operlaatcn, derhalven Hunne Wel » Edele Hoog Achtbaare, als des begeerende met betrekking tot Ridderfchap en Steden te blyven „ in h m geheel, op dat cn foortgelyke Requesten van den ' ndergeteekenden, niet konden re„ necteeren Op deze bekomene informatie heeft meergemelde Mn. "', de Lille, op de eerfte daar op gevolgde Staatsvergadering, aan Ridderfchap en Steden, zelfs, zichby een nedrig Request, houdende ia-.  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 333 imfbntclvk verzoekt geaddresfeerd , waarvan hy Zwol•cok aan "Hun Wel Edele Hoog Achtbaare een af- LE> fchrift heeft medegedeeld, en waar in hy , die m loonde Requesten aangehaalde ontfcbtifdigtngen Advys breedvoerig gedetailleerd hebbende, verders ver-v^ rJ& klaart: ° t , fleren. Dat hy voor zich zeiven, en het deel. t ge EngeF„ nehy aan den meergemelden Requeste hebben hard -, mogt, inzonderheid in een tyd, daar zelfs aan gchroel'. zienelvke Collegien en Staatsleden , ja geheelé der en \l, Souve'reine Vergaderingen, het zich toe, geen Canne'„ „ fchande rekenden, door aanneemen van n|uwe gietsr. '„ wrondbeginzels hunne voorige te wraaken 3 geen zwaarigheid gevond'.n heeft-, om aan U Edele \, Mogenden zyn openhartig en welmeenend leedwezen te betuigen, dat een* te verregaande drift, ' en onberaaden yver, aan de Leden der Vergadering in de boven aangehaalde omftanüighe"„ den aanleiding gegeeven heeft tot uitdrukkin'. ', "en, welke U Edele Mogenden als laefief en onl', geregeld zich hebben aangetrokken, en welke hy reeds van Ronden aan in zyn gemoed herroe; „ pen hebbende, nog ten allen tyde voor zyn ,, aandeel bereid is te expüceeren, of zo verre U ( „ Edele Mogenden daar in geen genoegen neemen . Ij mogten, te retraftecren, gelyk hy doet by de\ '„ zen; met wydere verklaaringe, van geen oogïj merk, hoegenaamd, gehad te hebben, om U „ Edele Mogenden, den Heere Erfftadhouder, of ., iemand wie het ook zy, met woorden of uitl drukkingen voorbedachtelyk te hoonen, of iets , „ te committeeren tegens derzelver Hoogheid cn j: '., Gerechtigheid, maar in tegendeel nu en altoos f „ bereid te zyn , om zich daar van met eede te ! „ zuiveren, en ook nimmer te zyn afgeweeken van ',; die gevoelens van ontzag, welke hy aan U Ed. i Mogenden als den Souverein der Provincie, en Y 5 » aa«  334- NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- aan den Heere Etffladhouder in die eminente le. „ quahteit, verfchuüigd is, en welke by ten allen „ tyde wil bewaaren." Advys Indien wy nu wel overwegen, deze declaratien van de retractatjen en betuigingen , ook zelfs offerte tot Heeren een eed, welke in hun foort en qualiteit niet minEngel- der fterk zyn, dan die van den Procurator S. van hard, Deventer, dewelke daar op van de Magiftraat der Schroe- Stad Zwol remisfie en kwytfchelding ontvangen der n heeft; ook daar by verders in confideratie neemen Canne- de andere redenen, in zyne Requesten aangehaald, gieter, en te breedvoerig om dezelve hier alle te memoreeren, niet minder ons genoegzaam gebleeken is, dat hy tot de voornaamlte hatelyke expresfies in het geiibellecrde Request niet geconcurreerd heeft: zo oordeelen wy, dat de zaak daar mede kan worden afgedaan: Dat in reguarde ook van Mr. W. de Dille., insgelykseen Citatie gefchiedde, om in Judieio het do' en ad qtm/}>r>rie:i Jecundam , van ons convenabele geoordeelde Declaratoir in te leveren, met refufie der kosten tegens hem aangewend. Wy gaan nu over tot de laatfte of vyftje vraage, met relatie tot G. jr'. Pyman. „ Of de voorfz. ftukken en informatien genoeg„ zaam in jorma probandi zyn, om daar op, ,, na dat hy fucce-fivelyk by Wethengeciteerd „ en, volgens ftyl en pr.cf.yk alhier na Stad- rechte vigeercnde , drie reizen gecontu„ maccerd is, genoemden G. y. Pyman, aan misdaad te kunnen fchuldig kennen? Zo ja, „ aan welke ? En wat ftraffe in om.ut.-aciam 3, n. mens de Hoogheid dezer Stad tegens denv zeiven zoude kunnen en behooren" te wor3) den gedecerneerd ? * Als  JAARBOEKEN, Maart,1709. 375 Als mede ten laatltcn: Zwor,- , Welke Sententie zoude kunnen en behooren te worden geveld in de Contumacicele pró- //r/yW , ceduure van den Advocaat Fiscaal IC/op Wftnya.n de „ tegens gemelden G. J Pyman , waar in • \,er n door eerstgenoemden van Intendith is ge- Engel,, dient?" hard, Schroe» Daar deze beide laatfte vraagen zeer naauw tfer m aan malkanderen verbonden zyn , en de decific Canne-? van dc eene te gelyk de decifie van de andere cdeter, mede brengt; zullen wy, om in geene onaangenaa-0 me reditfii te vervallen, dezelve by malkandercn vatten, en daar over te zamen onze gevoelens ver-? klaaren, Wy bevinden, dat den Fiscaal Heer IV. Klopman, wegens atroce injur.tèn, zo wel tegens Riudcrfch.p en Steden, als tegens Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfftadhouder , en bevat in het Request, by Hun Edele Mogenden , de Heeren Staaten van Overysfel den 13 September 1787door Geeommitteerdens der Vrycor. fen overgegeeven, heeft by de Wel Ed. Hoog Achtbaare Magiftraat deiStad Zwolle, als judex competens, tegens G. Js Pyman, uit hoofde dat dezelve niet alleen in de Vergaderingen, waar in het zelve Request is gearresteerd geworden, als Prasfident gefungeerd heeft, maar ook in die qualiteit het zelve ondergefchrceven ; voor eerst, wegens deszelfs abfentie een drie* maalige edicfaale Citatie geïmpetreerd, en naderhand, denzelven niet gecompareerd zynde, zyn Intendith en Conclufie heeft overgegeeven; waar in te gelyk gemelde Fiscaal zyne Actie tegens G. J. Pyman , gezegt heeft te fundccren, dewyl, volgens Landrecht van Overysfel cn Stads Recht van Zwolle, een reus ehjkns' ,0 contumax niet pro co/V*.  33*" NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwol- confeffo & cpnvi&o te houden, maar de acdor ad le. ' f urn-indam Ju.-.-m imcntionem gehouden is. Ouod ad forthatih vinden wy daar by niets te réraarAdvys queeren,en quo ad reafia,^ overeen ftem men de van dc mee Stads en Landrechte. MaÉ\- quo'ad'tha&ria Jherni ha obferyeeren wy, dat, daar de Fiscaal wegens Engel- atroce mjunen geinftitueerd heeft de aStio irijuriahardj rum adpalinodiam, 'er daar by vooraf, eer wy Schroe- ons daar. over verders konnen uitlaaten , de qwsBtö der cn prajudtcïalis ontftaac, of deze actie ook 'judo adCannc- huc tempore zy geinftitueerd geworden ? dewyl te gieter. Zwolle , ajwaér de aftie is geinftitueerd geworden , door t Stadrecht voor alle iniurien in 't algemeen, zy mogen yerbaies óf reales zyn, eenyoudig eene prafcriptie van een jaar vast°efteld is: waar van te gelyk een Extractum uit de Stadrechten van Zwol by de Aften te vinden is. De Fiskaal erkent wel zelfs, dat 'er daarom hier een praefcriptie obdeeren konde, indien ondereen jaar een annus naturaüs van 305 da^en te verdaan is , en 'er hier van eene Ampele injurie de qureftie ware. Waarom hy daar en tegen zoekt te bcweeren, . voor eerst, dat hier een annus tivllis, welken hy een annus utihs noemt, van een jaar, zes weeken en drie dagen zy te yerftaan, en we) om redenen, dewvl ook in t Overysfelfche Landrecht en Stadrecht van Deventer zulk een annus civiiis tot eene prajeriptto anna/is vereischt wierde, en ftraiutum er. ftatutis te verklaaren zy; en ten tweeden, om dat hier eene zeer atroce injurie, en Crimen Majefi'atis zy gecommitteerd, en een a&h ad palinodiam Geinftitueerd geworden , waar bv, vorens de leere van Rechtsgeleerden, eene prÉfcriptie van 20 ia 30 jaaren vereischt wierde. Edoch hier tegen obferveeren wv , dat, indien jn t Stadrecht van Zwolle, door een jaar moede een  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 337 = eeh annus civilis van een jaar, zes weeken en drie Zwol* ■ I dagen verftaan worden, zulks buiten allen twyfel' Ei daar in zoude geëxprimeerd geworden zyn, of ten iminften gezegd zyn, dat 'er eene prasfcnptie van. dvys 1 een jaar en dag obtineeren zoude, als waar door an de [ altoos zulk een annus civilis bcteekend wordt, zo eeren ; als niet alleen te zien is uit het OverysJ'ellehc Land- \ nge}. s recht part. 1. tit. 8. §. 6, het Landrecht van de ha^ . , Yeluwc , tit. 33. §. 1. & tït. 14. §. 2. en van Schroe\Zutphen tit. 3. §. 3. maar ook overal van dedci-6'w Rechtsgeleerden betuigd wordt. Besoldus , in Canne- \ Taejdur. prarf. vocc jaar unb tned). Matth. gieter. param, jur. par. 9. n. 17. Daar en tegen, wani neer in de Statuten eenvoudig van een jaar geI fproken wordt, daar onder volgens conftante ge: bruik van fpreeken alleen een annus eoutinuus, of naturalis verftaan wordt , Matth. de auBion. Lib. 2. Cap. 6. num. 26. .'t.Welk ook,en wel niet fpeciaaDy/w ad jus rein.dut, atqise cuntraêtus gelyk den Heer Fiscaal in zyn Intendith; vermeend , maar zeer in 't algemeen door Voet , m Ccmment. ad Panibd. Lid. 44. tit- 3- §• 4- betuigd wordt, dat dit altoos plaats heeft non modo m matenis 1 odiojis, jed of in iis qua odiofcv non fuut; alleen 1 nog met deze by voeging: Chtamvis post Grotium £? ajios GroenÉwëgiüs vela, cu;n epud. tics annalis prajeriptionis \nenüo fiat ut is injicitur, fempcr uiium diem anno fuperaddi;idquc adevitandam disputationem illam - au dies termini compuletur in terminutn: dat 'er alzo alleen eenige Rechtsgeleerden zyn, welke by de 365 dagen nog eenen dag willen bygevoegd hebben,' om die qua^sde te eviteeren, of de terminus van 365 dagen de momenlo in momeutum te computeeren is. Waar by nog accedeert, dat allerwaarfchynelykst in 't Stadrecht van Zwolle de pnejeripiio van eenvoudig een jaar uit het jus Romanum is gere-  §33 NIEUWE NÈDERLANDSCHÈ Zwol- recipieerd geworden , èri ook daarom ex tosten tü. " jure te bepaalen is. Maar het is buiten alle twyfel, dat m dit recht onder een jaar alleen een ai» Slayys ms ntstvzatts verftaan wordt: gelyk ook auo ad wn de cdtonem injuriarum ten overvtoedieften confteert lieeren ex L. 5.. 6. de mjnn alwaar gezegd wordt: Si atl Engel; tem inrixaminconftilto calore prolapjus homicidii feffi convtaum objectjltj & ex eo die annus cxeeffi" Schroe'- cuminjuriartim actto annuo tempore prafcriptatd der ea oh in/urf* admjffion convcniri nóttpotes Canne- 'Er is ook $ 't geheel geen reden te vinden , gieter, waarom de terminus anni by de acdio injuriarm» dewelke lanquam comparaia ad vindiêam cxereendam, en daarom' pro odiofa, gehouden wordt, eerder zoude te extecdeeren , dan feeundum fat tiara jlatuti verba te bepaalen zyn.- Harprecht, tn Comm. ad In dit. de perpn. & tm por. act. §. h num. 14. HübEr in Prcel. ad In ft eod. tit. §. 5. J ■ Daar wy derhalven van gevoelen zyn dat irt het liatuium locale der Stad Zwolle, door 'eert jaar een annus nawralis te-verftaan 'is en pe* lapfum anni de aStio injuriarum geprsefcribeVrd wordt: zo onrftaat 'er nu de verdere vraage > of door verloop van een jaar ook zulke •airöas 'uiurieu , waar van Geeommitteerdens der Vrycorn/cn , en byzonderlyk G: f. Pyman befebuidigd wordt! en daarom ook die tegens dezen Geïnftitueer"Z'-l :!at""-;lia'- •> insgelyks vernietigd en geprasfenbeerd te zyn, moet geoordeeld worden? Wy hebben breedvoerig boven in de Deductie' ad ■■telhonrm jecuuuam aangetoond, dat 'er bv het cas fubjecl meerdere om Handigheden te zamen loopen, welke deels maaken, dat de dolas Maltis van Requestranten daar door wordt weggenomen dééls ook veroorzaaken, dat men volgens de wetten" m datm haast, met een-verhit en verbylterd brein, ook  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 33* ook onberaaden gemoed, ontworpen Request zeg gen moet, icmerdriis vel injdnis illis purcendun' ell'e, om andere redenen hier niet van nieuws op te haaien, üaar van zelfs daar uit volgt, dat 'er eene ablio in) ■■■Mas a l palinodidm hier in geenen deele plaats hebben kan, ook de injurie, zo verre de1 zelve mogt onderfteld worden Hlaia te zyn, ten miniton door de omftandigheden zeer verminderd wordt: zo vinden wy ook geene redenen , om in *t cas fubjeét, van de generalis jdnciio ftdtuti af : te wvken. . Het ftatutum maakt doch ook geen onderlcheid ■inter injurias leyiores & graviores, maar bepaald, 1 dat alle'injuria-, tam verbales, quam reales, hoewel de laatften meerderdeels veel graviores zyn , binnen een jaar zullen geprrefcribeerd zyn. UU , lex autem non chfiingud, m 1 uojlrutit'èjt aipinguere. En hoewel 't fchynen mogte, dat, volgens het ftatutum locale , alleen de beledigde perfoon, na 1 verloop van een jaar, niet verders bevoegd zy, eene Allo injuria. urn te inftitueeren; maar daarom de Overigheid niet belet wierde, eene grove mjuna extra ordjnem te vindiceeren , bygevolg ook de Fiscaal nog te admitteeren zy , da a&ibhem injuriarum nomine pubïico adliuc movendam: zo ob fleert doch ook hier de generalis fanclio ffa'\tuti, als waar in gezegt wordt: alle Aldien (alzo ! geene uitgefloten J over reëele en verbaak injurie n , zullen ,na verloop van een jaar '3 e. ver jaar en. Wegens dit ftatutum locale is alzo te affir1 meeren , quod propter lapfum anni cpiccvls iuju: ria antiquata jit , c? de ea quafi transadlum inï iclligendum. Maar daar wy boven in deduBis ad quaflionem yfecundam geoordeeld hebben , dat door de Requestranten, door het inleveren van zulk een Request', niet zo wel een deliStum nomina;urn, als veel meerde? Zwolle. Advys van de Heeren Engelhard,Schroe* der en Cennegieter.  34 NIEUWE NEDERLANDS CHÉ Zwoi LE. Advy. yrn i li: erf En-el ib>rd, Schvoi der et, Canne gieter. ff der een buitengewoon ,fait zy gecommitteerd geworden , en daardm ook niet zónder reden rncte te denken zyn; dat hier geene pdeejcriptio aHnalh ; plaats konde hebben: zo ontffaat 'er daar uit nog le de verdere vraage , of niet uit dezen hoofde tekens n den Gedaagden G. J. Pymah , om zo meerder - eene Fiseatiff hé aftie tot een arbitraire ftraffe moet plaats hebben, dewyl dezelve Prrefident van 't Collegie der Geeommitteerdens uit de Vrycorpfen ge-' weest is, en, te gelyk in dié qualiteit, het Request - onderteekerid heeft. Wy zyn yan gevoelen, dat om deze laatfte reden alleen by G. Pyêdn, geene uitzondering van ' alle de overige Mede-Leden te maaken is, daar e >i acid in 't geheel niets confteert, waarom dezelve meerder zoude te befchuldigcn zvn , dan alle de' overigen, die'tot het arredeeren en overgeeven van 't Request geconcurreerd hebben, i wy hebben' ook te gelyk het fhtefidith eh de Conclufie van den'Fiscaal Heer 'ff*. Khptnan\ mét alle vlyt en naauwkeurigheid nagegaan en geëxamineerd, maar daar omtrend niets diergelyks in konnen vinden. Want, voor '1 cerflc , kan hy daar'door niet meerder, dan anderen, gepecceerd hebben, dat hy toen ter tyd Prafident geweest is; dewyl de Exercitie - Genootfchappen doör den Souverein' gelegalifeerd waren , en Hoogstdezelve ook het OoHe«de van derzelver Geeommitteerdens geagnosceerd, %ti .meerdermaal van het zelve Requesten aangenomen hadde, niet minder zomtyds Heerert van'de Ridderfchap en de Hoofdlieden daar in fesfie hadden gehad, of ook de Gecommitteerden der Vrycorpfen met Heeren Gecommitteerden van-Ridderfchap .en Steden in conferentie waren geweest, volgens de geëxhibeerde '/ptcies fttcli van bdvtthJdeyeiiier. fub hit. D. '■ Ten I  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 341 . Ten tweed'//: hy ook daar door niet meerder ge pecceerd heeft, om dat hy de Copie van eeneMisfive van Zyne Majefteit den Koning van Pruisfen aan het Goliegie der Geeommitteerdens gecommuniceerd heeft; dewyl 'er zekerlyk fuftifame redenen geweest zyn, zulk eene ontvangene Copie aan het'zelve mede te deelen, en het even zo wel hadde konnen gcfchieden, indien de Leden van be'i daarder gemoed geweest waren, dat 'er op deze 1 communicatie was gerefolvecrd geworden, aan alle ; Exercitie Genootfchappen te fchryven , om zich . ftil en rustig te houden , en alle de nodige arranI gementen , wegens de gevraagde doormarsch en f inkwartiering der Pruishfche Troepen, aan de wyj ze dispofities van den Souverein over te laaten. . Ten laat fen: kan hy ook daarom niet geoordeeld worden meerder, dan anderen, gepecceerd te hebben , om dat hy by die groote discrepantie van fentimenten onder de Leden meermaalen omvraage gej daan, de ftemmen opgenomen, en eindelyk, toen het Request volgens de ftemmen der meerderheid geconcludeerd was, het zelve, als Prsfident onderteekend beeft: want, zekerlyk heeft zulks de orde ! van dit Collegie medegebragt , en ook zoude hy ,izich de allerongenaamfte gevolgen en perfecuties ; op den hals gehaald hebben, indien hy de ondcrteekening van liet gearre deerde dvequest hadde willen weigeren: waarom ook de Procurator S, van ' Deventer, uit dezen hoofde, wegens deonierteekening, van hem, als Scriba, gedaan, by de Wei Edele Hoog Achtbaare Magiftraat der Stad Zwolle, : remisüe en kwytfcbelding ontvangen heeft. Daar de Heeren Burgemeefteren, Scheepenen en Raaden der Stad Zwolle in de Publicatie vau den 15 September 1788, fub No. AEior. 5. verklaaren, dat de : Burgers en Ingezetenen, welke de voorgelegde en 'vertoonde Addresfen en Requesten hadden durven Z wei- Zwol-1 le. Advys van de Heeren Engel hard, Schroeder en Cannegieter.  Zwoele. Advys yan dc Heeren Engelhard',Schroedcr en Cannegieter. m NIEUWE NEDERLANDSCHE weigeren te teekenen, verregaande onaangenaamheden, en bedreigde beledigingen in perfoon en goederen hebben te verwachten gehad; zo zoude G- ,/. Pyman , Prafident zynde, en met S. va* Dt- venier, door de Vergadering des fpeciaal gecommitteerd zynde, zekerlyk deze onaangenaamheden en beledigingen heoben te verwachten gehad,- indien hy de onderteekening hadde willen weigeren by dit alles wordt nog gevraagd, wat ftraffe/» coniumaeiam, namens de Hoogheid der Stad Zwol tegen G. J. Pyman, zoude kunnen en behooren te worden gedecerneerd, om dat dezelve op drie Edk> taa e Citaties niet is gecompareerd, als waar uit wellige een coniemlus Jdperioris & Magillratus konde opgemaakt worden. Daar wy gevonden hebben , dat in deergaane edictaale Citatie, degeheele zeer fterke Cohclufie van den Heer Fiscaal Klopman, is geïnfereerd geworden t zo is met anders te denken, dan dat de Gedaagde niet ex contemtu e/uodam fuperioris, maaralleen uit vreeze voor de infameerende ftraffe, en daarom te verwachtene incarceratie , niet verfcheenen is •■ waarom wy van oordeel zyn, dat tegens denzelven uit dezen hoofde geen byzondere ftraffe kan of behoort gedecerneerd te worden; en wel te meer, om dat de Rechten alleen willen, dat een rent die op' eene driemaalige Citatie niet verfchynt, indien by volgens Stads- of Landrecht niet pro confes/b é conviBokan verklaard worden, daardoor alleen zyne dilatoire Exceptien verliest; hoewel op fommi^eplaatzen door particuliere Statuten is ingevoerd dat propter coniumaeiam tegens de Defaillanten 'baumsfernent wordt gedecreteerd, doch welk vonnis flegts als interlocutoir befchouwd moet worden nadien het zelve geen effect heeft, zo dra de Gecontumaceerde zich fi (teert of in Rechtshanden geraakt Wy zyn derhalven van gevoelen, dat fpeciaal ten re-  JAARBOEKEN, Maart, 1700. 34$ : réguarde van dén Gedaagden G. J. Pyman, geene 1 uitzondering van alle de overige Requestranten kan : gemaakt worden * en derhalven met opzicht tot hem ; door Sententie behoorde verklaard te worden : „ Dat dezelve fchuldig en gehouden zy binnen L een te bepaalene convenable térmyn, insgelyks in judicio een Declaratoir in te leveren en daar j, in zyn erreur ingenue te profitceren, zyne voo- rige denk wyze "en daar mede verknogt geweest ïl zynde daaden te verzaakcn, en zyn groot leedl. wezen betuigende, üm vergeeving te verzoeken, met belofte , de tegenswoordige alleen wettige l; Conftitutie van Regeering in Overysfel te zullen Ij agnosceeren, en dezelve altoos ten hoogden te „ eerbiedieen ; benefïens condemnatie in alle kos[, ten , ten Proccsfe gevallen en tegens hem aange„ wend: maar indien dezelve hier in weigerig te „ zyn mogte bevonden worden, dan aan denzelven f, als disob'edient aan de Hooge Overheid, de in„ wooning in de Provincie van Overysfel behoorde L ontzegt te worden." , Aldus geadvifeerd binnen Groningen , den 5 I Maart 1790. (JVas geteekend) J. A. ENGELHARD, Raad en Syndicus der ümmetandem L. C. SCHROEDER, J. U. D. en Jur. Publ. Nat. 6? Gent. Prof. Ord. op de Hooge School van Stad en Lande. jOANNES CANNEGIETER, Prof. Jur. Civ. Ord. op de Uniyeffitcil van Stad en Lande. Z1 STAR Zwolle. Advys •rein de Heeren Engel- ïard, Schroé- der en Canne- *ieter.  344 NIEUWE NEDERLAND5C0E STAD EN LANDEN. Groningen. 5f~ . PV^1 M°S^de Heeren Gedeputeerd *' d£ StaaCen van Stad «» Lande hebben by Placaat van den i dezer maand bekend gemaakt, dat na den I3 Maart deze Provincie met langer is begrepen onder het algemeen Verbod tegen den Uitvoer van Aardappelen by Placaat van Hun Hoog Mogende van den 30 November laatstleden bepaald. Op den ij dezer maand, zynde de Aleemeene Dank- Vast- en Bededag , is in de Nederduitfche Gereformeerde lorken dez r Stad opgezameld / 2095: 1 o: o Op den1 16 dezer maand Maart is by dfc Hooge Juftnie Kamer van Stad en Landen openlyk Sententie uitgefproken tegens Dr! A. Ttbbens en den Bouwmeester van Aupmgedam B. Rnypinga, waar by dezelven als medephgtig aan de overweldiging van Appingedam, op den n September 1^7 ieder zyn venveezen in de breuke van tweemaal 80 daalers, ten voordeele van de Provincie, en de kosten van de Procesfe, waar o Bh  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 34? onder beereepen zvn 500 gl. voor ieder tot goedmaking der fchaden , en verdere kosten, ter dier gelegenheid veroorzaakt. Verders is den r'd Maart Sententie imgefpoken , tegens jac.b Thomas, den Glderman van het Stapelrecht, H. W. van Syfen, Benige J*ntt den VVedman Hero Meinardi, Geert Remden en Hermanus Mulder, waarby dezelven wegens het gewapend trekken uit, in, en over verichillende Grondgebieden in de Ommelanden, zonder toeftemming van de territoriale Gerichten , het ophouden en in arrest neemen van perfoonen op de publieke wegen,het mede geweldadiginvadeeren van Appingedam , bezet houden dier plaatze , het zig bemoeijen met Regeringszaaken, gedaurende dien tyd, als ook hersmede ver* : tekenen van twee zeer onbetaamlyke addresfen aan de Heeren Staaten , op den 27 April, 30 April, en 30 Augustus 1787, 1 door de 'Gecommitteerden , Officieren en Onder ■ Officieren van de Genootfchappen , i by de Heeren Staaten gedaan , en andere daaden in de fententien breeder vervat, als 1 meerder of minder fchuldig, zyn verweezen ! de eerfte in de breuke van tweemaal 80 daders, ten voordeele van de Provincie, en ' 500 gulden tot goedmaking der fchaden, en I verdere kosten te dier gelegenheid veroor; zaakt; de tweede in tweemaal 80 dalers ibreuke, 050 guldens fchadevergoeding, en de kosten; de derde in 80 dalers breuke en Z 3 120 Gao- NINGFJST.  34<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cao- 120 gulden fchadevergoeding: de vierde NiNGEN.in tweemaal 80 dalers breuke, 300 gulden fchadevergoeding ; de vyfde in 3o dalers breuke, en 250 gulden fchadevergoedingen de zesde in 30 dalers breuke; voorts tl' le in de kosten van den Procesfe. De Sententie tegens de drie eerften is openlyk aan de Rolle dog tegen de drie laatften, voor Heeren Commisfarisfen van den Hove uitgefproken. AAN  JAARBOEKEN, Maart, 1790. -347 , A ANHANGZ EL FAN BUITENLA N DSC H E ZAAKEN. De Verzameling van de Verbonden , of andere Verdragen tusfehen de Mogendheden , zyn van te ?root belang om dezplveti niet aan te teekenen, te meer daar niet zelden zeer veele jaaren verloopen eer dezelven verzameld worden , zo ais door Du Monde in zyn Corps Diplomatique en door Rousset, gefchied is. Zie hier dan het TrcBaat van Alliantie , geüoten den 16 van de Maan Gemadi Allavel, in het Jaar der Hegyra 1204, (den 31 January 1790) tusfehen de Verheven Porte, en Zyne Majefteit den Koning van Pruis/én. Nademaal het een weêrkeerig belang is tusfehen de verheven Porte en het Hof van Pruisfen om de vriendfehap, welke beftendig tusfehen dezelven heeft plaats gehad, te vermeerderen en die welfde vriendfehap en toegenegenheid nader te bevestigen door vaste Verbintenisfen en door getrouwe in acht neming der Capitulatien, geteekend in het Jaar der Hegyra n 75 , zo hebben Zyne Keizcrlyke Majedeit Sultan Selim de III, Keizer der Ottomannen, en Zyne Majefteit Frednïk Willem de II, Koning van Pruisfan,de pndergefchree' Z 4 ven  348 NIEUWE NEDERLANDS CHE Verdrag tusfehen Turkyen en Pruis- fen. i * V* • . ' 1 1 » I j l ^ i I I } z \ | n d n b o V <2 r fi! g ven Ministers Plenipotentiarisfen geauthorifeerd om het tegenwoordig Tradtaat te ontwerpen en te teekenen, I. Dewyl het goed en onvermydlvk is voor het belang der beide partyen Contractanten , dat 'er tusfehen dezelven eene naauwe en vaste Alliantie alaats bebbe, en de overtogt der vyanden aan deze kant van den Donau zeer veel verhindering heeft :oegebragt, gelyk in de laatfte Conferentien gezegd s, aan het vereischte evenwigt, zo-belooft en ver)ind zich Zyne Majefteit de'Koning van Pruisfen, >m, in het voorjaar van 1790, den Oorlog te verdaaren aan de Hoven van Rusland en Weenén, :n dezelve niet te eindigen dan na dat Hy aan de /erheven Porte een Vrede zal bezorgd hebben laar haar verlangen , overeenkomstig met haare vaardigheid, en tevens beftendig , roemrngtig en i ftaat om alle vrees en gevaar, welke zy aan'den ant van de Zwarte Zee zoude kunnen hebben , ?eg te nemen en tevens de veiligheid van haare loofdftad te verzekeren. De Verheven Porte beloofd en verbind zich aar tegen om alle mooglyke middelen in werk te uilen ftellen, ten einde de Keizer, by het fluiten an den Vrede, aan de Republiek Polen terug eve Gallicie en de andere Landen, welke het Weeer Hóf by de laatfte verdeeling verkregen heeft, en 2wyl het Hof van Pruisfen de Vriend en Bondgeoot is.van'de Verheven Porte, beloofd en vernd zich dezelve, om, door haare goede dienften, 3 ecre voldoende en voor het Hof van Pruisfen )ordeelige wys, uit den weg te doen ruimen alle ; verfchijlen, die 'er tusfthen Pruisfen, Ooften-r -k, Rusland en Polen plaats hebben , betreklyk :t politiek belang van Polen, zonder dat die Rejbliek daar door eenig nadeel Ivde. II. De  JAARBOEKEN, Maan, 1790. 349 ■ij ne beide partyen Contractanten bevestigen ferdrdg AP Artikelen van het Tractaat van Commercie ymtafcifen il Hopv a 1175 , en op dat de inhoud van dat farkyen :T%öaat nauwkeurig zoude nagekomen worden^énPruit» \ l ;„ rlir te<'énwoord 2 nieuw Iractaat vanun J S ian ie geïnfereerS worden. De verheven Porte^ Woofi tS zullen toeftaan de vrye vaart van a Ie | PrSfche Schepen op de Witte Zee, op denzelfden voet als die is toegedaan aan de andere Mogeni den "vrienden .zvndefdoch zullen dezelven moeten ■ voe.cn de PrnisüTche Vlag en met de noodige Parenten voorzien zyn. Dienvolgens behoeven zy .' S generhande ongerustheid te hebben voor de Re«erin^en van Tunis, Algiers en Inpoly , zullende PSven Porte 'ten dien einde aan de gemelde ReeeTin^en van dit Traftaat kennis geven, op uat hb? ïlof van Pruisfen van zyn kant blondere Traftaten met die Regeringen zoude kunnen aangaan. ITT De Verheven Porte befloten hebbende geeft Vrede te maken voor dat dezelve heeft hernomen de Plaatfen en Provinciën en bovenal de Krim * i welke thands in handen van hare vyanden zyn, zo zal Zyne Majefteit den Koning van Pruisfen ook den Oorlog niet eindigen voor dat de Verheven Porte baar oogmerk bereikt zal hebben; de Verheven Porte daar tegen belooft gelyklyk van haar kant geen Vrede té maaken met den Keizer of met de Keizerinne van Rusland, noch met de eene of andere Moeenheid afzonderlyk , zonder Pruisfen , Zweden en Polen. Indien, na dat de twee Hoven Contractanten de Vrede met den Keizer en de Keizerinne van Rusland zullen gemaakt hebben, eene der Keizerlyke Hoven of die beide te zamen den Oorlog aan de drie geallieerde Hoven zal verklaaren, te weten, aan Pruisfen, Zweden of Polen, het zy Z 5 aaI*  3J0 NIEUWE NEDERLANDSCHE Verdrag aan alle drie te gelyk of aan een van dezelven, zal tusfehen de Verheven Porte dien Oorlog houden aan haar jurkyen zelve verklaard te wezen en terftond de gemelde en Pruis- Mogenneden met al haar magt byftaan, als deszelfs Jen, eigene Geallieerden, en indien het mogt gebeuren dat een der beiden Keizerlyke Hoven-, of zy beiden te zamen, de Oorlog verklaarden aan de Verheven Porte, aan /weden of aan Polen, of aan alle te zamen, of afzonderiyk, zal de Koning van Pruislen dien Oorlog aanmerken als aan zich zelve gedaan en ue gemelde Mogenheden, als zyne geallieerden met alle magt moeten byftaan. De Conq uesten, die door de verheven Porte of door den .Koning van Pruisfen xaJhn gemaakt worden, zai men met terug geven, indien niet de Hoven van Wcencn en Petersburg , onder aanwending der goede dienften van .de verheven Porte en ftet Hot yan Pruisfen, inftemmen, ter vereffening der gefcnillen, welke 'er tegenwoordig, tusfehen de gezegde Hoven en de Republiek van Polen, beftaan, 1 en einde de verheven Porte en het Hof van 1 Pruisien hun verlangd.oogmerk bereiken mogen, zullen zy geen vrede maaken met de beide Keizerlyke Hoven, dan onder de mediatie van de Hoven yan Londen en 'sHage, welke, voor zo veel in hun ;s, den vrede niet zullen vertragen : zullende de verheven Porteen Zyne Majefteit, dq Koning van Pruisfen nimmer vrede maken zonder die Mediciatie en zonder dat Zweden en Polen 'er ra begrepen is. IV. Zyne Majefteit, de Koning van Pruisfen' verbind zich om alle de Staaten der verheven Porte, welke dezelve, na het fluiten van den vrede, zal bezitten, te guaranderen, beloovendegezegde Zyne Pruisfifche Majefteit daar en boven no°Om Engeland, Holland, Zweden en Polen teenga-  JAARBOEKEN, Maart, 1790. 35Ï gageren tot de guarantie van alle de Ottomanifche Verdrag Bezittingen en ten dien einde zal 'er een nieuw tusfehen Tradtaat van Defenfive Alliantie gemaakt worden, Turkyen bv welke de beide Hoven elkander wederzydsch enPrutshunne bezittingen , welke zy by den vrede hebben, fen. zullen guaranderen, zullende de Clauful van de gemelde guarantie in het te maken Tra&aat worden geDegtwee Hoven belooven om elkander onderling bv te daan, met al hun magt of met zodanig getal ïroupen als zal worden bepaald, zo dikwy s de beide Aeizerlyke Hoven hun den Oorlog zullen verklaaren en zy zullen geen vrede maken, die niet overeenkomftig met hunne belangen en waardigheid zyn zal. V Dit Tradlaat zal hier, te Konftantinopoleo, uitgéwisield en geratificeerd worden binnen den tyd van vyf maanden, of zo veel eerder als zulks gefchieden kan. (JVas geteekend) MUHAMED RASCHID. ASKIR. Van DJETZ. VER-  m NIEUWE NEDERLANDSCHE VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS , EN/. Veran- Haarlem. Den i? Maart is alhW w. a dering ouderdom van ruim 35 ^Zrlétn d n^fi onder Mr. y/;v;0W GW/*, , 0ud Raad in Z DEHoo-Vroedfchap en Oud - Scheepen dezer S tad ce en LAGE Amte- 'sGhvkhhagb. Hun Edele Groot Moekaars, den hebben op de verkiezinge van Zyne SoSEnz. luchtige Hoogheid den Heere Prinfe ËrfftadS der aangedeld den Heere Ja^bl* Raad in de Vroedfehap en Oud-Bürgemeeftï Enelle tot Rentrneefter-Generaal van Hun Edele Groot Mogende Domeinen van den Briel, Landen van Voornenen Putten, in piaatze v n 'den Hee? Mr. Ocker Geeyaarts T. Z., inseelvl™ Ri,H !n 7 VroedfchaoenOud-BuigemeeS^ S{ehêefrwdke 4aar "an WSS By de Edele Mogende Heeren Raaden van Staaten zyn aangede d en beëedigd. Tot eerderi Commis, ten Comptoire Generaal van de Unie in nhiï ze van den overleden Gommis M. zl ™ P d I~ Gommis Anthony Deel, en in deszelfs plaa ze tot Gommis betaalende de Lyfrenten en de 20 en £ Jaange Renten, den Gommis HendTik in de Wéf en hi plaatze van dezen tot Commis betaalende de Ditheerafche Intresfen, den Klerk J ÏTËlt Nog  JAARBOEKEN, Maart, 1750. 353 Nog zyn by de Edele Groot Mogende Heeren VeraN-* Staaten van i lolland tot Bailiiuw van de Nieuw- dering burgen aangedeld in plaatze en vermits den vry wil- onder ligen afftand en ontflag van den Heer Mr. Biettt de hoo~ Binckhorst , den Heer Andhies Adriaan vance en der Ley. lage Amte- En tot Schout Crimineel van de Niedorpcr Cog- naars , gen, roede in plaatze en vermits den vry willigen afltand en ontflag van den evengemelden Heer Mr. Pieter Binckhorst, den Heer CaRel van dss. Straaten. Ley den. In 's Gravenhage is aan de Kinderziekte overleden j den Heer. Mr. Pieter Jacob 'Peiling yan Berkhout, Raad en Oud-Scheepen der Stad Leyden, en wegens die Stad zitting hebbende in 't Collegie van de Heeren Gecommitteerde Raasden van 't Zuider-Kwartier dezer Provincie. Am stel dam. Hun Edele Groot Mogende, hebben, op verkiezinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, aangeftekftot Dykgraaf van de Bylmermeer, den Heer Henoxik Willem Cramer, Raad in de Vroedjèhap der Stad Amfteldam, dewelke in die qualiteit, zo voor Hooggemelde Heeren Staaten, als1 voor de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden den Eed heeft afgelegd. Den Heer Francois Rolt, Solliciteur Militair,heeft in 'sHage in handen van Zyne Doorluchtige' Hoogheid den Eed afgelegd voor den Heere Cornelis 'tferjnanus Maaier, als Schout by Nagt van Holland en West-Friesland, onder hét Collegie ter Admiraliteit te Amlteldam. Pu*  3J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran- Purmerende. Den 19 dezer maand is aïbering hier in den ouderdom van 31 Jaaren , overleden onder •en Heer Pieter van Goor Hiffioopcn, in leven i>f 00. Oud - Scheepen dezer Stad, mitsgaders Secretaris ge en van ^e Beemfter, &c. &c. 1.age .Amte- t kaars Leeuwarden. Den 18 Maart 1790, isal' bier na een ziekte van weinige dagen in den ouderuom van ój Jaaren en ruim 8 maanden overleden den Heer Johannes de Vries, Oud-Scheepen en Mede-Ra„d in de Vroedfchap dezer Stad, mitsgaders Landfchaps Operateur, en Leftor in de Anatomie, Chirurgie en Vroedkunde. En is den T9 dito wederom in deszelfs plaats tot Raad in de Vroedfchap verkoren den Heer Doeke Hendriks Smeding, Regeerend BouwmeeRer dezer Stad. Oosterlïttens. Den 29 Maart 1790, is alhier in Friesland op het onverwagtst in den ouderdom van 66 Jaaren en een maand overleden den Heer Abelus IViarda , Secretaris van dc Grietenye Baarderadeel, en Mede - Gecommitteerde Staat ten Landsdage, wegens de Grieten ye Wonferadeel. Zwolle. Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfstadhouder, heefc uit eene overgeleverde Nominatie aangefteld tot Griffier der Provincie Overysfel, in plaats van wylen den Heer Dirk Du.nbar, den Heer Mr. Meinaro Tydeman, Prof. Jur. Nat. Gent. Publ. Rom. Germ. & Civilis, te Utrecht.' Bre-  JAARBOEKEN, Maan, 1750. 355' Breda. Ter Hooggemelde Vergadering van Verande Algemëène Staaten in 's Hage, heeft den lieer deiung 'Mr. Gerhard Johan Tarrée, den eed gedaan als onder Ontvanger van de Convoyen en Licenten te DE HOo;Breda. ge es lage Amte- Bercen op den Zoom. Den 18 dezer naars, maand Maart, zynde den dag der verandering vanEKZ> de Magiftraat dezer Stad, zyn door Zyne Keur1 vorftelyke Doorluchtigheid van de Paltz', Hertog. 'Van Opper- en Neder"-Bey eren, als Heeren Markgraaf dezer Stad, tot Scheepenen verkoren cn aan« gefteld: de Heeren Gaspar as Ar noldus Stouter Dr. johannes Bicsman, Pieter Alexander Godin, I 'Z.rrnnt/ï Adriamn He.nrir.iis Ruiir.rtus. Wilhelmus I Lucas Paber, Mr. Jacobus Johannes Lemmers, jl 'Oerrit Piekenbroek Faure, Gerard Sluiter en Dirk I TVyntjes; en door dezelve verkoren en aangefteld tot Burgemeefter van de Politie, den Heer Pieter de Gei;-p; en tot Burgemeefter van de juftide, den Heer Jacobus Adriantjs Henricus Ruper; Tts. Tot Rentmeefters , de Heeren Simott van Hennryeld en Mr. Jacob Wernerus van Hoek, : en tot Weesmeefteren de Eerwaarde Heeren Corr nelis dc Paaüw , Jan van Overjlraateu en Joi, hannes Boonebdkker, LYST  35Ó- NIEUWE NED. JAARB. Maan, 1790.. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEIDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 15 Maait. Rotterdam den 15 Maart. by de Z. Zak. Gerst Zomer 174 a 20^ Tarw nieuwe Zeeuws 24 a 321 g'iAVER VriefeBrouw. 16 a 19^ blaauwe 23 a25 8 Voer 13 a i4è —- Zomer 24 a 26 8 ■ Zeeuws brouw 13* a 1450C Rogge Zeeuws enz. 18 a 193 fi dito Voer 11 a 13 d£ Erwten Grauwe 13 a 16 $ Paardeboonen 21 a22ioC Groene 14 a i68iMoutwyn 7Ïoede3oVt» witte 13 a 1515 by den Steen. Boonen kleine Zeeuws 23 a 25 8!V*las Allerbeft 46 a 56 IK ■ • bruine 22 a 23 fi Best 36 a 451!. by 't Last Midclelfoort 28 a 35 ft. Boekweit op 154 f8 a 38 — Gemeen 25 a 27 ft. Gebst Winter ïTfa 20 ——> Allergemeenst 19 a 24 ft.  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN» M D C C X C. GELDERLAND. Arnhem. Door het Hof Provinciaal van *t Vor- Ar»ftendom Gelderland en Graaffchap he*t. Zutphen, is op den aa April 1790 wederom, ten gevolgen nog van de verledene onlusten, dit Vonnis uitgefproken: Gezien de klachte Crimineel, door Mr. M. T. 1 Ieidenryk, in qualiteit als Advocaat-Fiscaal der Stad Groenlo, en ten dezen mede, door. den Gerechte der gemelde Stad, fpeciaal geauthorifeerd Offlc., Klaager, Citant en Arre, ftant, op en tegens Jan Hendrik yan Renes/e , Aa «e*  358 NIEUWE NEDERLANDSCHE Aas- Beklaagde, Geciteerde en Gearrefteerde , den pEM. voorfchreeve Gerechte van Grqenio geëxhiheerd , en vervolgens aan den Hove des Ftn-fljeadpras Vonnis Gclre en Graaffchap Zutphen, ingezonden; waar tegen J. uit is gebleeken : dat den Beklaagde zich niet t[. van ontzien heeft , om zich mede te immisceren in enesie.de jongst plaats gehad hebbende'onlusten, waar door 't lieve Vaderland op den oever van deszelfs ondergang is gebragt ; in zo verre, dat de Beklaagde'zich'onderdaan heeft, by verfcheide Perfoonen rond te gaan, en dezelve onder 't fchoonfchynend voorvvendzel, van 't belang van 't Vaderland, tot het geeven van Penningen voor. 't zogenaamd Vaderlandfche Fonds, waar van 't ftrafbaar oogmerk, ten verderve van den Lande , door 't in openbaaren druk uitgekomen plan , overvloedig kennelyk is, aan te zoeken, en ook van fommigen daar toe geld ontvangen heeft. Het ..voorfz.. Hof alles overwogen , en mede fpeciaal gelet op des Beklaagdes gedaane iubrnisfie, en verders tot mitigatie ftrekkende om Handigheden , bant den voorfz. Jan Hendrik yan, Renesfe voor den- tyd van drie achtereenvolgende jaaren uit dezen geheelen Furltendom en Graaffchap, by poene van zwaardere ftraffe, inval binnen den voorfchreeven tyd weder in 't zelve mogtc gevonden worden; den Beklaagden condemngerende in de kosten dezer Procedure, tot tauxatie cn moderatie van den Ilove. ' Gedaan, en uitgefprooken in den Raade van Gelderland te Arnhem , den 22 April 1790. (Was geieekcnd) F. W. van den STEEN. fronuncictium Groenlo, den c6 April 1790. "••' -• 11 '"• - -thFide/n,, ■ ■ '■ .• , •• C. G. J. ten CATB. ' -•• ' ■ doc'ó''Secretaris. HOL-  JAARBOEKEN, April, *W* Ég HOLLAND. DdRÖS-ECHT. ! F'" di ^ roS van een berugt iè> '38 °°,k fïi waar van thans' een uit- Sïnh de rebeuttenisfen iri.ons Land yrC S daïïdm dient medegedeeld te wor- den. Uit kou bladen,gebon- uitgaaven, bella nde u« i |? to£ \r oapil?3hollandsch maaksel, uit gebruikt »«.« ^ fl c> Je^Sp^ïEbbende , ^ P**a ^Hefgeen ïn dfr-böek betrekkelyk is tot net gcc voriaen Koning ge- fvnde io bladen , en 3* bladen zyn 'er rPens d°e uUgaven onder dejen 1oning, roa van S Mülioenen, 05 4uiz*en4,6oo Livres, en itgaven, perfoneel voor den Koning en Koningin, 11 Millioenen, 423,750 Livres, doch de Commisfie meent niet te moeten treden in de byzondere artikels, welke die fora uitmaak en ., en$. Haas.-;  JAARBOEKEN, April, 3^* Haarlem. Op den laatften der afgelopene maand HaA«8 I Maart des morgens is alhier binnen ge- ™ trokken het tweede Battaülon van t RegiimentG/f/öflf, van den Lieutenant-Generaal Scbmid, van Rotterdam, om alhier Krygs'bezetting te houden, ter vervulling van t eerfte Battaülon van \ tweede Regiment van den Prins Van Waldeck, 't welk van hief den i dezer maand des morgensnaar Nymegen uitgetrokken is • hebbende alhier van den 29 Oc^ober des jaars 1788 in krygsbezetSng gelegen. Ook zyn den 2. April des morgens drie Compagnien van het eerstgenoemde Battaillon naar Noord-Holland getoogen. Een zekere Brief, op naam van den Heere Mr W. A. Leftevenon, in de Nieuwspapieren verfpreid, gaf gelegenheid tot deze be* :kendmaaking: Ijrillcm Anne Lcslcvenon , Curator van. rr 'S Lands Hooge School te Leiden , oud ; Schepen en oud Raad in de Vroedfchap der Stad Haarlem , tot zyne uiterfte verwondering verSmen hebbende , dat zekere Misfive, gedagtekend te Rome, den öS January 1790, gedrukt fe en uitgegeev^n word onder de J^J*^ Aem Anne Lestevenon van Berkenrode Dioslaauï van Breda, voorheen Schecpen der Stad Haarm enz., vindt zig verpligt , om alle twytfel we? te neemen en zyne waare gevoelens als nog bekend te maaken , te verklaaren, dat ge< , melde Misiive niet alleen nimmer door hem is I ^efchreven geworden, nog aan hem eenig vooi.  352 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haar- Rel is gedaan , dat aanleiding tot dusdanig anf-lem. woord zoude hebben kunnen geeven, maar ook" dat hy nimmer in dier voegen kondq fchryven, Bekend- indien hy hulde aan de waarheid en aan zyne maaking denkwyze wilde doen. uitnaam i 'Hy behoud wyders aan zig den Weg v&n re°-yan den ten, tegens den geen ol'de geenen, welke zyïi lieer naam zo wülekeütig misbruikt hebben, en ast Mr. Le.het onnodig , om voor het tegenwoordige, in fteve- verdere byzonderheeden ten dezen op-zigten te Bon.. treeden. Zyne vrienden zullen verzekerd zyn dat deszelfs gevoelens, overeenkomftig met de hunne, zyn van dien aart,, dat die niet zo ÜM aan verandering, zyn onderhevig , en aan die geenen , by wieu hy minder bekend zyn mogte en zig aan deae zaak mogten laaten gelesenleggen, kan hy cp de folemneellte wyze betuigen, dat hy nu, zo als altoos, voor 't beste ea gclukkigfte politiek fystema houd , en heeft ge. houden dat geen, in 't welke de Wel regeert ende regten van den MënscH en van den Burger erkend, heilig gehandhaafd en ontzien worden* Rxime den 14 April 179a.. MYN H E E R» Als Gemagtigde van de Wel Edele Geuren^,. Heer Willem Anne Lestevenon , Curator van> 'sLands Univerfiteit te Leiden en zig thans onthoudende te Rome, ook in gevolge de fpeciale order van zyn- Wel- Edele Gellrenge om de hier by gezonden Advertentie te doen plaatzen in ou« derfcheiden Couranten dezer Provincie, byzonderlyk in die van deze Stad, neem ik de vryïieid deze Advertentie aan U. Edele te zenden, .en te verzoeken, dezelve benevens deze Misfi- yê  JAARBOEKEN, 'April,1790. 303 vc in de Courant by U Edele gedrukt worden- Haarde, eenmaal te plaatzen zo fpoedig mogelyk. j,EJl& Met agting verblyf ik, MYN H E E R! U Ed. DW\ Dienaar per procuratie, , -. tv*. A. LESTEVENON. A. de WAAL MALEFYT- Haarlem- den 30 April 1790. Van wege de Beftierderen van de Nal'afenfchap benevens de Leden van liet God; geleerd Genootfchap van wylen den Heere F. TEYLER van der. HULST, ziet men deze bekendmaking: De Heeren Directeuren ,der Nalafenfchap, benevens de Leden van het Godgeleerde Genootfchap , van wylen den Heer PIETER/TEYLKR vande 11 HULST, hebben, byeen vergaderd zynde om uitfpraak te doen over de ingekomen Verhandelingen , ter beantwoordinge van het Vooritel voor het verkoopen jaar 1789, geoordeeld, dat de beloofde Gouden Ecrprys regtmaatig toekomt aan den Schryver der Verhandclinge, welke ter Zinfpreuke heeft: O portel in cc: re maxime , in qua vita ratio verj'atur, ftbi epumcpae confidere, fuoque judicio ac propriis fcnjmis niti, Welke .Verhandeling, in onderfcheiding van eene andere , onder dezelfde Zinfpreuk, aldus aanvangt: ' Aa 4 „H  $5* NIEUWE NEDERXANDSCHE Haar- „ Ik waag het, myne overdenkingen, belaö-iEA^ „ gende dit onderwerp, welke zich enz." pi r i E" by het °Pcnen v:in het daar hevensffaafll Bekend- de verzegelde btiefje, met die Zinfprenk, is hun M^gebleeken, dat derzelver Schaver is de Geleer Tevlers f HEMÈRT , U& leyiers Predikant te 11 yk by Duurjlede: aan wien, in^ Lteuppt- gevolge daarvan , de Gouden Eerprys is toeeeM*. kend Verder hebben gemelde Een géoo? deeld, dat, nit alle de overige ingekomen Verhandelingen , bovenal door den druk verdienen gemeen gemaakt te worden, de vier volgende Verhandelingen, welken ter Zinfpreuke hebbeni i Thes. V. 21. beginnende, ter onderlebcidinge van anderen met dezelfde' ' Zinfpreuk, in dezer vöcge: „ Zo deze grondregel der Proteftanten alleen „ moest gelden tegen de Róomschgezinden „ tegen welken enz/' (2.) Gr weet dat de Over Pen der Volkeren enz., Matth. 20: 25, 2ö. CjO A?ylxv ou' Je'ujj- e'v Tar$. rfl,;r_ g.-3^ Aristides Ilymn. in Jovem. (4-0 TIÓ.VTO. ioZipiX^iTi' TO KXAo\ ZUTiXiTZ. Deze Verhandeling onderfcheidt zich van anderen, die dezelfde Zinfpreuk voeren, door dezen aanvang: ,, Hoe verfchillende de menfehen in zaaken „ van den Godsdienst denken en oordeelen, 'er „ is egter enz." - Pieter Schollen, Mr, Chirurgyn. «rooneadc op de Veerkade in 's Hage, niet de zilveren medaille of eerpenning>.benevens het ktstje met Haarlem. Ik ken d- pMakitig van Teylers Genoot•fchap.'  3'56: NIEUWE NEDERLANDSCHÉ 'sGra- met Inftruménten, vereisclit wordende tot vei\ha- het redden der Drenkelingen, ter aanmoecè. diging begiftigt, wegens het redden van een Vrouw, tusfehen de 74 a 75 Jaaren oud, met name Johanna van Zadelen. op den 23 February 1790. Zynde denzelven in den; Jaare 1782 reeds vereerd geweest met deri gouden medaille. . Van wege het Dichtlievend Genootfchap in deze plaatze geftigt, is de volgende bekendmaking gefchied: T}e Beftuurders van het Dichtlievend Genoot' itT- fchap in 'sGravenhagc , onder de fpreuk :: Kunst Liefde, fpaart geen vlyt, berichten , dar zy, met voorkennis en toeftemming der Hoogaauzienlyke Befchennheeren , (oflchoon op hunne' uitnodiging der Vaderlandfche Diclucren enDich-: teresfen, by gelegenheid der aanltaandc Hooge' Huwelyks verbintenisie Van Haare Doorluchtige Hoogheid Meyromve de Princesje van Oranje en Nasfctu enz. enz. enz., met den Heer Lr/prinfd yan Brunswyk enz. enz. enz., reeds een zeer aanzien lyk aantal Vaerzen zyn ingekomen, en onder' dezen Dichtltukken van onderfcheiden fchoonheid,) echter hebben goedgevonden, wyl de te Vöoren bepaalde tyd merkeiyk korter was , dan by de uitfehryvinge van Prys - Stoffen airders de gewoonte is , hunne beöordeelinge dezer PrysVaerzen uitteftellen tot den 15 van Hooyniaand aanftaande, om dus den Beöclenaaren der Vaderlandfche Dichtkunde■ ;' die ook nog genegen mogten zyn, deze voor ons Gemeenebest gewigtige gebeurtenisfe te helpen vereeuwigen, daartoe als pog te meerder gelegenheid te geven. De Dichters en Dichteresfen, die derhalven nog be-  JAARBOEKEN, April, 1790. 307 Bencyens de reeds ingekomenen , naar de aangeboo- 's Graden Gouden en Zilveren Eerepenningen mede ge- venha•lieven te dingen , worden verzogt hunne Vaerzen ge. voor den 15 van Hooymaand dezes Jaars 1790, vracht vry'te bezorgen in goed leesbaar ichntt, Progr. aan den Secretaris Johannes Mattheus Sobels ti- van t hier benevens een verzegeld Briefje , waar in Dtclitl. 'sDichters Naam gevonden word, gelyk by ditGcnooiGenootfchap en andere Maatfchappyen gcbruike fcliap. lyk is.. L E Y D E N. Voorheen was het bekomen van den trap van Meelter in de Rechtsgeleerdheid, naar dé gewoonte der Voorouderen met de Kap, pp de Hooge Schooien zeer in gebruik; doch is daar na zeldzamer geworden. De OudScheepen en Oud - Griffier Mr. D. van Al< 'pben, thans nog in leven, en zo door het vervolgen yan de Befchryving van Leyden van den Heere Frans van Mieris als andere geleerde Gefchriften , bekend, wierdt pp deze wyze bevorderd op den 13 December 1-735, zynde nog een leerling van den grooten A'.Schulting. Hy verdeedigde openfyk eerst eene Difjertafio Pbilologico-Jaridica ad Julii Pauli Fragmenttim ex Lib. II. 'ad Editlum A^dilium Curulium , quod exfiat in L. 74 D. de Perb. fign. de Annulis^fignatoriis, dat is: Over de Zegelringen, onder voorzitting van den Hoogleeraar J. Rucker, op den . 8 December 1734. Vervolgens verdeedigde Hy ook onder voorzitting van denzelfden'' Hoogleeraar Rocker, ■ nog  3<58 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- nog eene tweede Difertatio Philologico-^ ndica de firvts, iisque pro dereimobabith op den ii Juny /?35. En eindelyk ten derden openlik en plegtiglyk ter veikrvging van het Meeüerfchap in de Rechten ^4 majoruw vf naar de wyze der Voorouderen, eev.e Lhfertatio Philolegipo ■ Jurïdica Inatï: gürahs adO-Cerbidn Sceevol* fragmentum % 7 T %Uod exIiat in L- 6<5. Pr. § i. de Donat. inter Pjr. &> Uxor.or, den u December i735> zynde een zeer uitgewerkte Verhandeling over eene RofFe uic het Romeinsqh Recht, en welke door 'de liefhebbers van de Rechtsgeleerdheid nolr Zeer gezogt wordt. Waar na op den iS December den Hoogleeraar Rader de plee, tige bevordering met de Kap aan den Heere D van Alpben, in de St. Pieters Kerk met alle de llaatzie en gewoone gebruikelvkhe"den verrigtce onder eenen onbefchryvelvken toevloed van _ Volk , van alle kanten "herwaard* gevloeid, om eene nu zo zeldzaam gewordene plegtigheid by te woonen. Wv Mttea het niet ongefchikt, dit weinige by deze gelegenheid hier kortelyk te melden Vervolgens zyn ten tyde van het tweehonderd jaang Jubelfeest der Stichting van de Academie op den 9 February ,77/ vier Heeren Studenten met de Kap> gepr0. moveerd m tegenwoordigheid van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouuer, welke plechtigheid toen ook verUgt is m de St.Pieter.Kerk, en van wellen wy  JAARBOEKEN, 'April, 175©. ff9 wy op dien tyd in onze Nieuwe Neb. Jaaiib. LeÜverflag hebben gedaan. Zie Nieuwe Ned. den. Jaarb. 1775. bl. 63 en volg. en 200 en volg. Zedert heeft zodanige bevordering geen plaats meer gehad, tot voorleden Vrydag den 23 April in den perfoon van den Heere Joannes Cornelius van der Kemp, Zoon van wylen den Hoog Eerw. Hooggel. Heere Didericus van der Kemp, S. S. TheoL Doel-. ~& Hiftori$ Ecclef. Profesfor , mitsgaders Leeraar by de Hervormde Gemeente alhier, welke juist op den gemelden 9 February 1775, toen de vier gedagte Heeren gepromoveerd wierden, Re&or Magnificus was van deze Univerfiteit, aan welke zyne Zoon thans deszelfs Studiën op eene lolïelyke wyze komt te eindigen , en waar omtrend de volgende,plegtigheden hebben plaats gehad: Des Maandags den 19 dezer begaf zich de Candidaat, van zyne Paranymphen vergezeld, en voorgegaan door de twee Pedellen der Univerfiteit met hunne Scepters , aan de Huizen der H. H. Profesforeö en vervolgens naar het Raadhuis, om de Edele Groot Achtbaare Heeren die van den Gerechte dezer Stad, en hunne Minifters, te nodigen, ter bywooning zyner Promotie, by welke gelegenheid, döor de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren aan den Heer Candidaat vereerd is de gouden medaille , met welke Hun Edele Groot Achtbaare gewoon zyn de Do&orandi by gelegenheid van zodanige plegtige Promotie te begiftigen. Dé  37o NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- De gemelde Heeren op gezegde wyzg MN« door den Heer Candidaac ter bywooning zyner Promotie verzogt zynde, heeft deZelve des Donderdags openlyk verdedigd zyne Inaugurale Diflertatje , de Eo qni Delinquentis eji Socius , of» over Iemand, fdie medepligtig is met een ander, wel? h.e zig aan eene misdaad heeft fchuldig gemaakt : welke plechtigheid is vereerd geworden met de hooge tegenwoordigheid van Zyne Doorluchtige" Hoogheid den Heere Prins ErfftadHouder, mitsgaders Hoogstdeszejfs Zoon, de alhier ftudeèrende Heer Erfprins, welke Dood. Perfonaadjeu. jnsgelyks de plegtige Promotie op den volgenden dag, in de St. Pieters Kerk, hebben gelieven by te woonen, zo als ook den Heer Curator Van Wasfenaer Starren* burg; zynde de Candidaat, terwyl Hooggemelde Hunne Hoogheden, en de Edele Groot Achtbaare Gerechte, in de Kerk zitting namen, tusfehen de Heeren Rector en Promotor, gevolgt van den Academifchen Senaat, van het Academie tot in de Kerk geleid, aan hebbende eenen zwart zyden damaste Tabberf, met ongedekten hoofde. In de Kerk gekomen zynde , beklom der} Hooggeleerden Heer f). G. van der Keen fel, J. ¥. Dotit. <5? furts Civ. Profesfor ord., als Promotor, den Catheder, voor den Predikftoel regt tegen over de zitting van Zyne Doorluchtige Hoogheid , opgericht, yerwyl de Candidaat eenen dergelyken, doch jaageren Catheder beklom, en daar op een? Ora*  JAARBOEKEN, April, 1790. 371 röratie uitfprak, de Cerebrina Judicum Le¥* tzquitaie, jive quantum interfit Reipublicce, den« arbibitraria Jurisprudentia non regi; dat is: Over de eigendunkelyke blllykheid der Rechter en , of, Hoe zeer 'er eén Gemeenebest aan gelegen zy* , óm door geene eigendunkelyke Rechtsgeleerdheid hefluurd te worden. Na weiker afloop den Heer Promotor overging tot het plegtige der Promotie, zulks beginnende met het doen eener Redevoering, de Studio Juris Civilis ad bonos mores forwandos, & virtutem colendam apüjjirf.o , Rrekkende tot betoog, dat de beoefïening van het Burgerlyk Recht zeer gefchikt is, om goede zeden te vormen en deugd te be* vorderen. Op het einde dei- voornoemde Redevoering wierdt den Heer Candidaat door den Heef Promotor verzogt by hem op den Catheder te komen, zó als gefchiedde * plaat* zende de Heeren Paranymphen zich ter wederzyde op den trap deszei ven: waar na de Promotor de plegtige Promotie verrigtede, en den Dociorandus de zinnebeeldige beduiding der eeretekenen of Infignid van de Do&ofaale waardigheid voordroeg, als eerst van den Tabbaard, met welke hy reeds werkelyk bekleed waS, ten tweeden, van het Corpus Juris, het welk hem door den Heef Promotor eerst open en vervolgens gefloten wierdt voorgehouden; ten derden, van den gouden Ring, die Zyn Hooggeleerden Bb aan  372 NIEUWE NEBERLANDSCHE Ley- aan den voorden vinger van de rechtehanrj den, des Candidaats ftak; ten vierden, van de Docloraale Kap, of Fluweele Bonnet, hem' vervolgens door den Heer Promotor op het hoofd gezet, en eindelyk, tenvyfden, vanden gouden Gedenkpenning, door de Heeren Edele Groot Achtbaare Burgemeefteren aan den Candidaat vereerd, en thans door den meergemelden Heer Promotor hem om den hal»' gehangen , die zynen gewezen Leerling daar na , als thans zynen Mede. Leeraar in de Rechten, de rechtehand gaf, en hem vervolgens met de verkreegene waardigheid geluk wenschte ; verlaatende daar na den Catheder, op den welken de gepromoveerde üoclor, met. alle voorgemelde eereteekenen voorzien, eene gepaste aanfpraak en dankbetuiging deedt, en dus deze plechtigheid, welke door eene talryke menigte, zo van hoorders als aanfshouwers, yan aanzienlykenrang,en van beiderlei Kun» rie, zeer luifterryk was, en door een treffelyk Mufiek, van Pauken, Waldhoorns, Basfons, Hoboïs en Clarinetten , zeer verfraaid wierdt , hier mede befloot, werden de de Hoftor op dezelve wyze uit de Kerk geleid, uitgenomen, dat thans agter de Senaat een groot aantal Heeren Studenten , twee aan twee den trein volgden, welke door een Detachement Ruiters voorgegaan en gefloten wierdt, neemende den weg van de Pieters Kerk, de Zuiddeur uit, de Kerk  JAARBOEKEN, April, 1790. §73 Kerk om, langs de Pieterskerk-Gragt, de LetLange brug , korte Papegragt, de Breede dkk.' ftraat langs, voorby 't Raadhuis, met groetirig der zich aldaar bevindende Edele Groot Achtbaare Regeering, terwyl ook dè Wagt het geweer prefenteerde, en zo tot de Hogewöerd; van daar langs het Steenfchtiür of Rapenburg, de wooning pasfeerende van den Doorluchtigen Erfprins, die met zynen Doorluchtigen Heer Vader, dezen ftoet zag voorby gaan, naar het Noordeinde; dit doorpasfeerendè tot op het Plein van den Doelen , alwaar de voornoemde Studenten uit naam van den gepromoveerden Doétor wierden bedankt, en de Heeren Rector, Senaat, en die van den Gerechte dezer Stad, mitsgaders Hooggémelde Hunne Hoogheden en Veele andere aanzienelyke perfoonen, door hem wierden onthaald op' eenen treifelyken Maaltyd, door den Heer Timeyer, Mr. Kok alhiet, toebereid, en gevolgd van een overheerJyk Desfert, door de Heeren Pieter Voorjiad en Zoon, Desfertmaakers en Confituriers alhier, vervaardigdt zynde voorts op dezen Maaltyd, uit naam van den Ldele Groot Achtbaare Magiftraat, de gewoone Eere-Wyn aan den Heer Doétor aangebodenw Na dat het nieuw Orgel in de Lutherfehe Kerk binnen Leyden, door den Or* Bk> 1 gek  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley- gelmaaker A. Wolfferts, woonachtig te Rot* DitN. terdam , gemaakt , onderzogt en in allen deelen goed en volkomen bevonden is, door den daar toe aangeftelden onderzoeker eii Organist van gemelde Kerk C. F. Ruppe; is het zelve op den 18 April, zo wel des voor-als. nademiddag plechtig ingewyd geworden, ieder keer niet alleen met een gepaste Leerrede,gehouden des morgens door den Wel herw. Heer PV. Reuter, uit Epb. V: 19, en des nademiddags door den Wel Eerw. Heer C. Retman,mt Pfalm XCVIII: 4, 5, 6; maar ook met een opzettelyk Orgel Concert, voor deze gelegenheid door den Componist C. F. Rupps gefteki en wel uitgevoerd, zynde geaccompagneerd geworden door een groot en fterk Örchest van Vioolen, Aken, Basfen, Contra- Bas * Clarinetten, Fluiten, Basfons, Waldhoorns, Trompetten en Pauken; voor en na de Predikatie zyn de gepaste Gezangen insgelyks door het Orgel en het Orchest beurtelings geaccompagneerd geworden. Aan deze geheele plegtigheid wierdt geen geringe luifter bygezet door de tegenwoordigheid van Hun Edele Groot Achtbaarheden, die van den Gerechte dezer Stad, welke, en corps van 't Stadhuis komende, aan de Kerk ontvangen wierden ; de toevloed van menfchen, van allerlei rangen gezindheid, was groot, een ieder was even begeerig, om het Orgel en het ander Muziek, te  JAARBOEKEN, April, 1790. 37S te hooren; alles heeft ook volkomen aan de Amverwagting beantwoord. st^- Amsteldam. By Myne Heeren Burgemeefteren , is goedgevonden, de Lootjes tot bekoming van Roggenbrood, tot minder prys, dan , by de zetting bepaald was, in te trekken. Zie te vooren Nieuwe Nederl. Jaarb. 1789. bl. 762 en volgg. Alzo de Hooge Pryzen der Graanen, die oor- Intrekzaak zyn geweest, dat by Notificatie van den king der 26 Tuny 1789 by Heeren Burgemeefteren goedge- Lootjes vonden cn verftaan is, de Regenten van de Oüde van en Nieuwe Zyds Huiszittenhuizen te authorifee- Roggeren, tot het uitreiken van Lootjes,'tot bekqo-'foW, ming van 't Roggenbrood voor minder prys, dan by de Zetting was bepaald; federt dien tyd mcrkelyk zyn gedaalt, waardoor de Zetting van 't Roggebrood met i§Stuiver opeen i2ponds Brood is verminderd; zo hebben Hun Edele Groot Achtbaare , in het goede vooruitzigt zynde , dat de Graanen nog meerder zullen daalen, en de Zetting yervolgens verder verminderen, goedgevonden en verdaan, de voornoemde Regenten te authorifeeren ,om met het uitkeeren van Lootjes op te houden, en daar van, by deze Notificatie, aan de goede Gemeente kennis te geeven. Aétum den 15 April 1790, praefentibus alle de Heeren Burgemeefteren, dempto den Heer Mr, 'Willem Gerrit Bedel, Salomonsz. In kennisfe van my Secretaris H. HUYGHENS, bh 3 Zy-  37* NIEUWE NEPERLANDSCHE handel op Rusland veelal met ge eed Jd «eoreeven wordt, en >er duf van gtvd tot tyd zeer aanmerkelyke lommen eereYf penningen derwaa/ds mo«en fezou den worden, heeft die bepaalinp van 7vL %3FS^?$ !* o2nï JNatie, welke op Rusland handel dryft bil lyk groote verlegenheid gebaard, üft s v n den Moskovifchen Handel, als mede een Slicnnbvpelyke K°0i,'liedei1 vS Afflftee£ „ ^ =hby Requeste tot Hun Hoos Mo gende hebbende gewend, met verzoek, on» Hun Hoog Mogende tusfchenkomst in dé zen by geelde Zyne Majefteit? ten be hpeve van den Koophandel dezer' Landen Hoogstdezelve den L dezer maand na JÏ! Pe raadpjegmg, hebben goedgevonden aan hunnen oe^nt te Stok!olm%eTel sten by hetZweedfcheHof aan op  JAARBOEKEN, April, 1790. 377 «ro de intrekking en het buiten werking Rel- Am* len van het voorfchreeven Reglement, voorsTEL20 verre het zelve het gereed geld onder dam. Contrabande Goederen rekent, als op de daadelyke vrygeeving van de Contanten, welken voor de tyding van het verklaaren van Gelden voor Contrabande van hier verzonden zyn, by aldien onverhooptelyk eemgen derzêlven reeds mogten aangehouden ot opgebragt zyn. Zie hier de befluiten van de Algemeene Staaten : Jovis den 22 April, Ts ter Vergadering geleezen de Requeste van Di1 recteuren van den Moscovifchen Handel te Amfterdam, houdende, dat ter Beurfe der Stad Amfterdam voorn., was bekend geworden een KaapResïlement, geëmaneerd door Zyne Majefteit den Koning van Zweeden , waar by Hoogstdezelve hadde gelieven te declareeren, dat Geld onder de Contrabande Goederen zoude gerekend worden. Dat zodanige declaratie voor de Commercie van dezen Staat pernicieufe gevolgen naar zig zoude moeten fleepen, zynde de voorfz. pernicieufe gevoleen in de gemelde Requeste in het oreede gedetailleerd^ dat wyders de Kooplieden en Asfuradeurs ter Beurfe der voorn. Stad Amfterdam, op de voorgemelde zo ontzettende tyding, wel zorge hadde gedragen, dat alle de zig nog m de Scheeën in Texel, en elders bevindende Contanten , ? Bb4 Pro'  3?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE AM- provifioneel daaruit waren geligt en in 2efcerfeM «tel- gebragt, doch dat echter de CommercifbeducS voor' d^vSt °°k Z°dani^ Comanfe" 1 «/>.&•- ? i P ^aren, u\ volle vertrouwen dat dit obZes) Con\merde nimmer a,s Contrabande zou- v2?ii ie,b^fci?ouwd ^rden, door de Zweedfche Sche- Sf &éLudenlnon^,Zee Z0Ude kunhen borden y*iï eeJi" ?Pg^braSt' wanne« de SuppfianAftuin j geheele Commercie ook wel vertrou- Vubt'n wen'/at zodanige Contanten, als voor den Ê Ti dllS der bovengemelde declaratie verzonden A Handel reft zouden worden v.ygegeeveS ^cloch da 'e ter de Supplianten vermeenden zulks ook bv tvd's onder het oog van Haar Hoog Mogende te moeten brengen, verzoekende de Supplianten , om de gemelde en verdere redenen, in de voorfz queste geallegueerd. fn de eerfte plaats, om op de allerfterkfte en meest presfeerende wyze, by de Kroon van Zwee den alle mogelyke inftantien te doen, dat de bovengemelde declaratie van Zyne Zweedfche Majefteit waar by het Geld voor Contrabande v gèfteld.18 * En lngetr°kkcn en affect Ten tweeden, dat Haar Hoo? Mosendc der. zeiver Extraordinaris Envoyé te StTholm 4ie ven aan te fchryven, om, by aldien Snverhooï eenige Contanten mogten worden aangehouden, welke voor de tyding van het verklaareifvan Geki voor Contrabande van hier verzonden zyn, op de meest krachtigfte wyze by Zyne Zweedfche te intercedecren, di dSvcCoS ten onbelemmerd, ter dispofitie van derzelver afzenders, mogten worden gclaatcn en vryreeevcn of dat anderzints Haar Hoog Mog. in dein 70'. *W andere efhcacieufe voorzieningen gelieve^ te  JAARBOEKEN, April, 1790. 379 te doen, als Hoogstdezelve voor het welzyn van den Moscovifchen Handel, waar mede dat van den gantfchen Staat verbonden is, meest gefcuikt en dienstig zullen oordeelen. Waarop gedelibereerd zynde, hebben de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Holland en West - Friesland , den inhoud van de voorfz. Requeste ten Iterkften geappuyeerd , als zynde eene zaak van de alleruiterfte confcquentie, waar by het niet alleen aankomt op het bepaalen van eenige artikelen van Contrabande meer of minder, maar veel eer op eene gantfche dremming van den Moscovifchen Handel * nadien de Commercie met Rusland zonder contante Penningen niet kan gedreven worden. En is dienvolgende goedgevonden en verftaan, dat Copie van de voorfz. Requeste gefield zal worden in handen van de Heeren Van Weiieren , en andere Haar Hoog Mog. Gedeputeerden .tot de zaaken van de Zee, om te vifiteeren, examineeren, daar op in te neemen de Confideratien en liet Advys van de Gecommitteerden uit de refpective Collegien ter Admiraliteit dezer Landen, dewelke eerstdaags alhier verwacht worden, en van alles alhier ter Vergadering rapport te doen. En is dien onverminderd nog goedgevonden en verftaan, dat gelyke Copie gezonden zal worden aan den Heer van cler Borch, Haar Hoog Mogende Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Zweeden, en denzelven daar nevens aangefebreven . om in gepaste termen te reprcfentecren Haar Hoos Mog. verwondering, by het ontvangen van eer Kaap-Reglement cn declaratie, reeds den 8 Jul} 1788 geëmaneerd, en niet voor in 't laatst van d£ gepasfeerde maand Maart aan den Minister var Haar Hoog Mogende te Stokholm gecommuniceerd, waarin gevonden word een fpecificatie van Wna. Bb 5 ren Am- STELDAM. Gefluit >p Rcpiestvan Directeuren van MoskovifchenHandel,  3«o NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ren en Koopmanfchappen, die by Zyne Zweedstel« fche Majefteit als Contrabande worden aangezien DAM. en zig veel verder uitftrekt dan de fpecificatie in het laatst Traftaat, tusfehen de Kroon van ZweeBe/luit den en dezen Staat gemaakt in den jaare 1679; ia pp Re- zelfs veel verder dan het Recht der'Volkeren ad-» qttest rnitteeren zoude, tusfehen Natiën die door geen van Di- Traetaat verbonden zyn. » recleu- Dat Haar Hoog Mogende hier omtrent nader ren van Haare denkwyze zullen aan den dag leggen; doch Mosko- inmiddels niet hebben willen uitftellen hem Envifchen voyé te gelasten, aan Zyne Zweedfche Majefteit, Uandel, 0f daar het verder van vrugt zoude kunnen zyn, te kennen te geeven , dat het ter executie leggen van dit Reglement tegen de Ingezetenen van dezen Staat, en vooral tegen dezulke, die geheel onkundig geweest zyn van zulk een determinatie van Contrabande Waaren en Koopmanfchappen, by Haar Hoog Mogende met geen onyerfchilligheid zouden kunnen worden aangezien ; maar noodwendig gevolgen zouden moeten hebben , die nadeelig zoudeu zyn aan de goede harmonie cn vriendfehap, die tusfehen de Kroon van Zweden en dezen Staat zo gelukkig fubfi(leert, en welke Haar Hoog Mog, ook op allerlei wyze hebben getragt te cultiveeren; dat hy Heer Envoyé mitsdien zal infteeren: Vooreerst, op de intrekking en het buiten effect Hellen van het voorfz. Reglement of declaratie. En Ten tweeden , op de immediaate vrygeeving van de Contanten, by aldien onverhooptelyk eenige derzelven reeds mogten aangehouden of opgebragt zyn, Zonder Refumtie, Het befluit van Hun Hoog Mog. op het Re-  JAARBOEKEN, April, 1750. 381 j Request van de Kooplieden, Reeders van AmSchepen, en Asiüradeurs ter Beurfe dezer stel? Stad, was van den 23 April 1790, en al-dam. dus ingerigt: yenefis den 23 April 1790. Ts ter Vergaderinge gelezen de Requesten van f- verfcheide Kooplieden, Reeders van Schepen en Asiüradeurs ter Beurfe der Stad Amfterdam, zig in het breede bezwaarende over het KaaperReglement, onlangs aan den Heere Haar Hoog Mog, Extraordinaris Envoyé , aan het Hof van Zweeden, Ministerieel gecommuniceerd, en reeds by Zyne Koninglyke Majefteit van Zweeden, op den 8 July 1798 zynde gearrefteerd geworden, zo als aan de Supplianten ook by geruchte was voorgekomen , dat men aan oen kant van de Kroon van Zweeden , voorneemens zopde zyn , zig naar het zelve Kaper-Reglement, met betrekking tot de Vaart der Schepen van Neutraale Mogend? heden, en dus ook van dezen Staat, geduurende de tegenwoordige Onlusten van het zelve Ryk met' Rusland , te gedragen, terwyl by het zelve Kaper-Reglement Art. 1. §, 4. onder dc Contrabande Goederen, welke niet gebragt zoude worden naar Vyandlyke Plaatfeu, worden gefteld Penningen en groote Sommen; verzoekende de Supplianten , om redenen in de voorfz. Requeste geallegueerd, dat het Haar Hoog Mogende be. haagen moge, op de beste en elïicacieufte wyze te bewerken , dat de gemelde Dispolitien van het voorn. Zweedfche Kaper-Reglement, ten opzigte van het contant Geld, werde opgeheven en  38s NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Bcfluit yan Hm Hoog Mog. of Request van Kooplieden enz, i < ( i 4 ( ( en buiten effect gefield, en dat het aan de Ingezetenen van dezen Staat, dienvolgende moge vry blyven ftaan, om contante Gouden en Zilveren Speciën, tot hunne Commercie, in hunne Schepen naar de Oost Zee over te brengen, zonder , deswegens aan eenige aanhouding of confiscatie onderhevig te kunnen zyn , mitsgaders teffens denzelven Handel op deOost-Zee, zodanig kragtdadiglykmet de magt van den Lande,op de meest convenabele wyze te protegeeren en te befchermen, dat de Schepen van den Staat in eenen gepermitteerden Handel geëmploijeerd zynde, niet aan eenige ongefundeerde aan, of ophoudinge van den kant der Zweedfche Onderdaanen, zo als daar van reeds voorbeelden in het voorgaande jaar hebben geëxfteert, mogen worden bloot gefield, en zulks alles op zodanige wyze, als Haar Hoog Mog. naar derzelver gewoone zorge , voor het welzyn der Commercie dezer Republiek , met welker bloei , de welvaart van dezen Staat, zo onmiddelyk verknogt is, zullen oordeelen te behooren. Waarop gedelibereerd zynde, Js goedgevonden en verftaan, dat Copie van de voorfz. Requeste, gefield zal worden in handen van de Heeren Van Weieleren, en andere Haar Hoog Mog. Gedepureerden, tot de zaaken van de Zee, om te vifixereii, examineeren , daar op in te neemen de ^onfideratien en het Advis van de Gecommitteerlen uit de refpective Collegien ter Admiraliteit lezer Landen, die alhier liaan te komen, en van illes alhier ter Vergadering rapport te doen. En lat dien onverminderd Copie van de voorfz. Rejueste gezonden zal worden aan den Heere van ier Boreh, Haar Hoog Mog. Extraordinaris En- ' royé, aan het Hof van Zweeden, en denzelven laar nevens aangefchreven, en by het doen van dg  JAARBOEKEN, April, 1790. 383 ' de reprefentaticn van hem, by Haai Hoog Mog. 1 Refolutie van gisteren opgelegd, daar uit aan bet ; Zweedfche Ministerie te doen zien, zowel het igroot belang, van bet welk de voorfz. zaak is, i voor de Commercieerende Ingezetenen van den : Staat als de redenen van den ernst, waar mede i Haar Hoog Mogende dezelve behartigen en voor! ftaan. J. W. van WELDEREN, Vt. Accordeerd met voorfz. Register. H. F A G E L. DeGezantftz» dèrBorch^o als wy gezegc hebben, hadt niet raadzaam geoordeeld t< wagten ,tot dat het bovengemelde zeer uitge breid Kaap - Reglement geheel uit het Zweed zoude vertaald zyn, maar zond by voorraac aan de Staaten de drie eerfte artikels, iede in verfcheiden Paragraphen gefmaldeeld. De wyl nu de vierde Paragraaph van het eerfte ai tikel Hechts alleen eene directe betrekkin] heeft tot het geen , waarom de üire&eu ren en Kooplieden voornoemd hunne klau ten in den fchoot van Hun Hoog Mogend gebragt hebben, oordeelen wy het voldoend te zyn, alhier den inhoud van de geméld § 4, te laaten volgen, luidende: „ Voorts de Koopvaarders van Neutraal „ Mogendheden , dewelke buiten haare „ regten ftreek en waar op haare Zeebrh „ venfpreeken, nader by eene vyandelyli „ plaats aangetroffen worden, als het bi „ hoort Am- stei> dam. Be fluit van Hun Hoog Mog. op Request van Kooplieden enz. \ I f t > j 3 e 2 e n e 9  3H NIEUWE NÈDERLANDSCHE Am- „ hoord, en zonder dat zy uit haare Tour^ SSr " fa,en> of door beëedigde Verkfaaringert «ft „ bewyzen kunnen, dat zy uit hoofde vari „ Itorm, of wegens andere wettige oorzaa„ ken van haaren eigentlyken cours geraakt i, zyn: of ook wel, zodaanige Neutraals » Schepen, dewelke dadelyk na eene vyan- • » deiyke plaats beliemd zyn, in zo verre >, dezelve in beide evengemelde gevallen „ zogenaamde Contrabande Goederen aart „ boord hebben, zo als zyn : grootere fomj, men gelds, als zy bewyslyk voor ToJlen, „■ oCheepsbehoeftens en tot des Schippers „ en zyn Volks dagelyks gebruik, tot aan „ de plaats hunner deftinatie nodig hebben: a Geweer, Vuurfteenen en andere toebe» «oren, PLkranzen , Vuurkogels,- Bom„ ben, Kruid, Patroonen, Lonten, Kanon- * kogels m foor ten, Pieken, Degens, Pallasfen , Sabels , Spiefen , Heibaarden, » Kanonnen, Mortieren, Haubitzen, Pe' * tarden, Grenaaten, Forketten, Bandelie** Patroonrasren?Salpeter,CarTetchen i, Musketten, getrokkene Busfen, Piftoo' » Ien of Handgeweeren in foorten , met hun j, toebehoren, Snaphaan- en Piftoo] kogels * «eimen, Harnasfen en allerhande foort „ van Wapenen, Krygsvolk in hunne Mon„ teeringen en uitrusting, Paarden met haare „ uitdosfmg en alle andere Oorlogsgereedj, fchap." Uit Frankryk verneemt men, dat de Na-  JAARBOEKEN, April, jf&, &f » bv d- Kaap de Goede Hoop, vooraan*** !' vL een ieder zouden openftaan en dus 's het uitfluitend Privilegie van de Oost% Indifche Compagnie was vernietigd. Ovet Engeland ontvong men Brieven van Bengalen, van de maand November des vodgen Jaars', waar in gemeld word, dat no de Arac-anfche Kust verongelukt is t SLt- Indisch Comp. Schip Beeckvlm , van Èatavia d waardsbeftemd, zynde de manfchap daar van behouden, doch verder mets tebLen. Ook melden die zelfde brieyen, fat h fbost-IndischCompagnies Schip Spaaï« Kanrein A C. Stoet e, van deze kaLe/, opTrnfcale lag , 'en dagelvks te [ Bengalen voornoemd vërwagt wierdt. Voor Santvoord is 'sLands Schip vsn ; Ooriï?* Amazoon, ™d« beem den 7pp Kaotein Rynties, uit de West inaien ferug gekomen "op welken bodem geweest en ook mede terug gekomen is de Commisfie, dewelke van wegens Hun HoogMosende naar de Colonien van den Staat in de West-Indien geweest is. De Agio van de Bank, of waarde van het Bankgeld, is zodanig gedaald dat het al gelvk met het Kasgeld heeft geftaan, en zomtyds al beneden het Kasgeld «geweest.. Deze 01 gewoone verfchyning maakt eenige  585 NIEUWE NEDERLANDSCHË Am- indruk op den Koophandel, en wordt vrul strl- dezen aan zulicen, aan geenen wederom aan d.im. andere oorzaaken toegefehreven. Onder veele nuttige inftellingen, welken i onze Natie eer aandoen, is geen van de geringfte de oprigting van het Kweekschool I voor de Zeevaart in deze Stad, omtrend q welk wy dit egt verflag verfchuldigd zyn. "Deeds in den Jaare 1776" was, door ééne van d ±v 's Lands toenmaalige Hoofd Officieren ter Zee, J het denkbeeld tot het oprichten van een Kweek- } fchool voor de Zeevaart voorgefteld; en de nut- -I tigheid eener dusdanige Stichting wierd ih 1780 a beweezen en aangedrongen , in een boekje , te a dier tyd door den Heer Mr. G. Titsingh in 'tl licht gegeeven. De beroemde Slag op Doggers- | bank, voorgevallen op den 5 Augustus 1781,1, het bezef van de dapperheid onzer Zeelieden, en ij het medelyden met de ongelukkige Wedüweu en s Kinderen van hen , die, in de verdeediging van | hét Vaderland, gefneuveld waren, gaf vervolgens ï aanleiding tot het oprichten van het Fonds, waar \ uit die Weduwen, zo wel als de verminkte Zes- -j lieden zelve, een' jaarlykfehen onderftand zouden sj kunnen genieten. Te Haarlem had men ook, ten tj zelfden einde, eett byzonder Fonds gefticht, en, J by de vereeniging van die beide Fundatiën, wierd '\ dóór de wedefzydfdhe Beftuurders, nu tot i'omwisfarisfen over dezelve verkooren, het befiuit gej' j nomen, om die Richting , des mogelyk , ook te a doen dienen tot het aankweeken van jonge Zee- \ lieden. Dan dit belluit bleef, by gebrek aan de \ nodige middelen, buiten gevolg, tot in den jaare \ 1784, toen de Heer Titsingh uit Indien tyding 1 kreeg van eene zeer aanzienlyke Inzameling van d gelden, ter oprichting van het voorgeftelde Kweek- i fchool, i  JAARBOEKEN, April, 387 fchool aldaar gedaan. Commisfarisfen oordeelden Amvervol'ens, dat het nu tyd was, dadelyk handen sirLiian *tÖwerk te flaan, en de Achtbaare Magiftraat dAm. der Stad Wftetitani ftond hen, kort daar na, zeer cratieufélvk tóe, om tot dat einde van het ledig Verjla leraakte Stads oude Werkhuis gebruik te maken, yan '■De onderneeming vond van alle kanten aanmoe-*'■• ■di'dns;. Aanzienlyke giften of infchryvmgen, «tcfchooi hetaaling eener jaarlykfche fomme, wierden gedaan. • ■ De Kooplieden en Reederyen onderwierpen zien is : Vrvwülig aan een zekere, door den Souverein y^.?. goe dkeurde en bepaalde, belasting op de binnen Komende Schepen, en Hun Edele Groot Mogende befloten aan Commisfarisfen, van 's Lands wege, te doen betalen eene fomme van ■ 10000 : o : o tot goedmaking van de kosten der vertimmering. van het Gebouw ^ nu voor eene Kweekfchool gefchikt, en boven dien nog een jaarlykfche fublldie van ƒ4.000 • o : o by plovifie, voor defi tyd van zes Talren Ook werd aan die Stichting, zo wel van 's 1 ands als van Stadswegen , den vrydom van alle Imnoütien vergund. Het Fregatfcheepje, lang 70 vo'ten op de plaats van dat Gebouw (taande , werd aan Commisfarisfen , door den Wel Edele Heer HenryHope.en hec tuig van het zelve door het Edel Mogi Coflegie ter Admiraliteit, edehv.oeéfelyk gelcbohken. Meer andere zeer aanzienlyke giften en gefchenken werden ook toen en in 't. verVólg van tyd aart Commisfarisfen gedaan , en zy hebben reeds va fcheiden Legaten ten behoeve dfer Stfóhttng ontfangeh. Alleraantnerkelykst zyn inzonderheid de Capitaalen, die aan hen, zedert den Taare 1785 tot nu toe, van tyd tot tyd, uit Wt fen zyn overgemaakt, ten bedrage , namentlyk van 76123 : 11 : o. Geduurende de vertimmering van het Gebouw, Waren Commisfarisfen bezig met het zamen dellen van het nodige Reglement voor het beftuur, en van de ïnftruftien voor de Officieren, die, onder Het Cc Op  3.88. NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Verfing yan 't Kweekfchoolvoor, de Zeevaart. Opperbeftuur van Commisfarisfen, in het Kweek» fchool het gezag zouden voeren. Ingevolge van dat Reglement, worden in die Stichting aangenomen Jongelingen, op het grondgebied van de" Republiek gebooren, van 10 tot 16, of uiterlyk 17 Jaaren oud; van een goede geftalte en eene gezonde gefteldheid van ligchaam; en by voorkeur Kinderen , welker ■ Vaders in den dienst van den Lande mogten gefneuveld zyn. Die Jongelingen worden in het Kweekfchool gekleed, opgevoed, tot den Zeedienst bekwaam gemaakt, en vervolgens, met de nodige uitrusting voorzien, ter zee gezonden. Zy worden onderweezen in het fthryven , reekenen, de behandeling van 't klein Geweer en 't grof Gefchut, in het Scheepswerk, en de Stuurmanskunst: zommigen ook in het Zey • lenmaken, en allen in de waarheden van den Cnris•telyken Godsdienst. Ouders, die meer of min vermogend zyn, betaalen aan Commisfarisfen, voor dit "onderhoud en onderwys, een zeer matige fomme in 't Jaar , ter tauxatie van Commisfarisfen , maar de kinderen van behoeftige Ouders genieten .alles gratis. De eerfte reize ter Zee, door den geoefenden Jongeling te doen, hangt alleen af van de keuze van Commisfarisfen; doch, by liet aanvaarden van eene tweede reize, word zyne verkiezing, zoveel mogelyk, gevolgt. By den aanleg der Stichting zyn de volgende Officieren aangefteld, als: Een Commandeur, waar toe verkoozen is de perfoon^ van Eldert Kraay, over wiens bekwaamheden , yver en oplettenheid • Commisfarisfen ten uiterften voldaan zyn; voorts een Bootsman, een Bottelier, een Kok en een Koksmaat, die alle in het Kweekfchool woonachtig zyn; als mede nog ':en Schoolmeester, die dagelyks, en een Conftapei, die zo wel als de Gereformeerde en Lutherfche Catechifeermeescers, op de gezette tyden, in de Stick*  JAARBOEKEN, April, 1700. 389 Stichting verfchynen, om de Kweekelingen onder- Amwys te geeven. Dan in den Jaare 1787 hebben stelCommisfarisfen gelegenheid gevonden, in dienst te dam. : neemen ccn Leermeester in de Stuurmanskunst, 1 die ook in het Kweekfchool zyn befiendig verblyf Verfla^ Jioud, en wiens lesfen van eene zo uitftekende nut- van 't ! tighèid zyn, dat dc gewensclnc uitflag van het in- Kweek; ft'ituut vooreen groot gedeelte daar aan toe te fchry- fchool 1 vert is. ' 1 voor dc Behalven eene algemeene Zeemans Geographie, Zee! krygen dc refpeclive Jongelingen, in vierbyzondere vaart. 1 Clasféh verdeeld, doordien Leermeester, dagelyks ■ onderrichting; als die van de eerfte Glasfe, in de decimaal reekemng, ' van de tweede; in de Leere der evenredigheden, . , ... \^AZZ van de derde ; in de driehoeksmeeting 031 en van de vierde, in de verdere, en zelfs in de verheverifte dcelen der Stuurmanskunst. Het getal der Kweekelingen, door Commisfarisfen voór't eerfte Jaar bepaald op 50, is, korten tyd -idaar na, tot 100, en vervolgens tot ijrc aange1 groeit, ongerekend de Jongelingen,.die zich thans ;top reis bevinden,; terwyl de ruimte in het Gefticht :groot genoeg is,'om dar. aantal nóg aanmerkelyk"te Vermeerderen. ' Alle Maandagen ten 4 uuren, houden Commisfai risfen der/.elver gewoone Vergadering, in het Kweek.fchool: \a!s dan onderzoeken zy de rapporten, wel-' ■ ke door de refpecfiv e Officieren en Meesters, wee- ■ kclyks, moeten ingeleverd wórden, zo Wegens het f gedrag en de gemaakte vorderingen van de KweeIkelingcn, als wegens de ongeregeldheden', die zy mo.^en bedreeven hebben. Her ftraffen van mis-( dfyven van eenig aanbelang gefchied ten overftaan' van Commisfarisfen zelve; zynde aan den Commandeur alleen het oefenen van mindere Corteftien over'. Igelaten. . Deze beknopte aanwyzingen zullen voor het te • i Cc 2 ' ges*  390 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am» steldam. Vcrjlag yan 't Kweekfchoolvoor dc Zeeyaarc. genwoordige genoegzaam zyn, om onzen Leezerea van den eigentlyken aart en het oogmerk van dit Kweekfchool het rechte denkbeeld te verfchaffen ; terwyl Commisfarisfen zig voorbehouden,- om, des geraden vindende, in der tyd eene meer omftandtge befchryving van alle hunne handelingen in hel licht te geeven, vooral, wanneer zy mogten befpeuren dat die uitgave het publiek niet onaangenaam zoude zyn. Intusfchen kan het van dienst zyn, ten opzichte van hetaanneemenvan Jongelingen, nog op te merken , dat Commisfarisfen geene anderen in het Kweekfchool plaatfen, dan die goed kunnen leezen, eri dat zy zich over 't algemeen liefst bepalen tot Kinderen, die ten mïnffén den ouderdom van 12 Jaaren, of daar omtrent, bereikt hebben. Over den tegenwoordigen Staat van het geheéle Fonds, en over eenige byzonderheden van hetbeftuur, kunnen onzen Leezers oordeelen , uit het ExtracH yan het nu laatst gedaane openbaar Ver-, /lag, 't geen wy nu zullen laten volgen. In het eerfte gedeelte van dat Verflag, verant-; woorden Commisfarisfen de gelden, die zy in den: Jaare 1789 zo aan giften, als renten , ohtfangen' hebben, ten behoeve van het Fonds, voor de Weduwen en Kinderen der gefneuvelde of verongelukte Zeelieden , en van de gekwetften in 'sLands* dienst, ten bedrage van ƒ 3713 : 16 : o. Uit die ontfangen Geiden zyn aan Gratificatiën] afgegeeven ƒ 32S6 : 15 : o. Tot opheldering daar omtrent kan dienen, dat! de Weduwen der gefneuvelde Zeelieden jaarlyks^ f 60 : o : o die van de verongelukte Matroozen, of Soldaaten, jaarlyks ƒ 30 k 36 : o : o genieten ; behatven de lommen , die aan de Weduwen, welker kinderen nog geen 14 Jaaren oud zyn, in evenredigheid jvan derzelver getal, zyn toegelegd. In  JAARBOEKEN, April, 1790. 391 In de tweede plaats, doen Commisfarisfen een algemene reekening van het geheele Fonds, en dus ook van den ontfangst en uitgave voor reekening van het Kweekfchool. -p. Volgens die reekening heeft,onder uit. Decemb 1789 de ontfangst beftaan in ƒ 5494° : i: ° « de uitgave* 494^^7: 8 ; zo dat in Cas is gebleeven ƒ J474 3 • *4 De Hoofdfommen, voor de beide Takken der Fundatiein handen, hadden beftaan m ƒ 192150: o: c waarlyk eene aanzienlyke fomme, als men overweegt, dat dezelve, voor't grootfte gedeelte, w ide vry willige giften der begunftigers van deze Stichting herkomftig is. . , Commisfarisfen geeven wyders kenmsfe van d laanhoudende edelmoedigheid der Voorftanders va het Kweekfchool in Indien, van welken zy, m dei :Taare 1789 eene fomme van ƒ 12000 : o : o ont fangen en weder op nieuw eene Asfignatie var / 4800 : o : o bekomen hebben, en zy roemet iinzonderheid de attentie, die zyn Hoog Edelheid: den Heer Mr. Willem Arnold Alting , Gou verneur Generaal van Nederlands Indien, op d< ;belangensvan de Stichting, en op de voorftellingei ;;van Commisfarisfen gelieft te vestigen. Vervolgens tot eene meer byzondere voprftellfflj van de zaaken, het Kweekfchool betreffende, over i gaande, zeggen Commisfarisfen, dat er meerdai qoo Jongelingen zyn, die zedert 1, 2 en meer jaa ren op de gelegenheid wachten om geplaatst t kunnen worden. In de maand Mey 1789 , ware, 'er 25 Jongelingen, en zedert, yan tyd tot tyd meestal op de fterke aanbeveehngen van de be gunftigers der Stichting, nog 56, aangenomen; e Inder dezelve eenigen, welker Ouders de koste geheel, oftendeele, betaalen. De tetstgemelde worden altoos aangemerkt als fupernutnerair, e Ce 3 01 Amsteldam. Verflag van 't Kweekfchoolvoor de Zeevaart, B r t t r • I 1 > 1 1 i *  Amsteldam. J"êrfltig van 't Kweekfchoolvoor de Zeevaart. 392 - NIÉUWE NEDERLANDSCHE dus ftrekt derzelver plaatzing niet tot vermindering van het getal der geenen, die 'gratis aangè-' nomen worden. Commisfarisfen ondervinden wyders met byzonder genoegen, dat zelfs lieden van hoger rang geene zwarigheid maken, derzelver kinderen aan hunne zorge toe te betrouwen. Het infchryven van kinderen , bevorens alle Maandagen kunnende gefchieden, is thans, om gegronde redenen, vastgefteld op den Jaatüen Maandag van ieder Maar.d, ten welken einde Commisfarisfen, welker tourbeurt het als dan-is, zich ten 2\ uuren in het Kweekfchool laten vinden. Het getal der Kweekelingen, aan geduurige verwisfeling onderhevig, bedroeg op den dag van dit Verflag, juist 150, waaronder 13, die reeds een', reize gedaan hebben ; en op Zee, 'of wel aan boord, zyn 'er boven dien nog 35, die, zo zy zig wel gedragen, voor 't grootfte gedeelte, weder in 't Kweekfchool zullen aangenomen worden. Ten opzicht van het onderwys der Kweekelingen, vertoonen Commisfarisfen de zorge, diezy dragert ter handhaving van den Godsdienst, de wyze, waar op zulks gedaan word, en hoe.zy zelve zo veelmogelykecn waakend oog houden op het zedelyk gedrag hunner Kweekelingen, ten einde ongeregeldheden en misdryven voor te komen of te beteugelen. Zy merken wyders aan, dat zy, in evenredigheid van 't getal der Kweekelingen, zeldzaam in de noodzaakelykheid zyn, ftrafocffeningen van eenig' aanbelang te laaten doen, maar dat zy, zo het vereischt word, dezelve altoos op eene meer of min plegtige wyze, in tegenwoordigheid van alle dc Kweekelingen, doen verrichten, en met gepaste vermaaningen verzeilen. De Commandeur en de verdere Officieren gaan dagelyks voort, de Jongelingen, beurtelings, in* ftru&ie te geeven in het Scheepswerk. De aanféhouwers, die hét Kweekfchool met een bezoek vereeren, fchynen inzonderheid zeer voldaan té • '" zyn  JAARBOEKEN, April, 179?. 393 Lm over de vaardigheid, Y/aar mede de jongelieË2 dl exercitien, op het Scheepje zo wel, als ..den de e*elj;1"^' / en voorai met de Manceu- « 4 uuren, door het geheele Corp. der iJ2^Eraad volgende, hem door den Heer i p of Va» Swinoe/, Mede- Commisfans over Xze Stichting, voorgefchreven, had, in fvds reèds èen aantal van meer dan 50 Jongelingen I^vpr Sragt, dat zy niet alleen in de gewoone qmnïmSskunst , maai-dat ook veelen derzelven m li?S^dTvan dieKunst, wel geoeffend en Seeven zyn. Ten bewyze van het gewensch^nnr dieriken, beroepen Commisfarisfen zich op glingèn zelve, alsvan elders, ontfangen, er.1I lifvtnte ^JS^Ift bvzondïe Inftruclie ten zynen huize te geeven,, 1 Se Sevenfte deelen der Zeevaartkunde, en he hnvendien toe te ftaan, om by te woonen het Col S het welk door zyn Ed. Dingsdags avonds Lfèr'deze en geene takken der Natuurkunde voc ?enaanzienlyk getal lief hebbers van die Wetenfcha word ffi en vermits de jonge heden den ir hond van ieder les in gefchrifc moeten vertoonen Ëivpt men licht, hoe zeer hunne verftandelyk ïffSo'ens daar door opgefcherpt worden. Y S Sfra van den HConftaPel Majoor HeyJ „tJrdtnger, waren, van twee tot driemaal 's weel vermeeS: tot dezelve zyn van zeer veel dm SS de tweeyzeren 3 ponders met derzely Saarden en toebehooren, door het Edele M ■ ": CC 4 » Am- iT ELDAM. Verfla'g \>an 't Kweekfchoolvoor de Zeevaart. f v 1 1 | I r 3 ? e t- ;s st > 9fi  Am- STBÏ> n&tf» Vcrjl.ig van 't _j\\'cc!z- fchwi voor de Z,ce- yaart. i ,i 1 j 1 | i 394 NIEUWE NEDERLANDSCHE gende Collegie ter Admiraliteit te Jmfterdam. aaa t Kweekfchool gefchonken. Reeds in den voorleeden Jaare zyn 'er eenige Kweekelingen als OnderConüapels op'sLands Schepen geplaast geworden. De Schoolmeefler gaf van tyd tot tyd nog doorflaande proeven van zyne zonderlinge bekwaamheid in't vormen van goede Schryvers: ook zyn Gommisfansfen oyer zyn onderwys in de gewoone Rekenkunde wel voldaan; dan zy wenschten wel tot Rand te kunnen brengen den voorflag, om de beÏZTiï u J°n|elingeun' d0?r kundige Meeflers, in de Engelfche en Franfche Taaien te laaten onderwyzen. IntuTcben hebben zy ten proeve een middel te werk gefield, om de Jongelingen , zo al niet aan een goeden, ten minften aan een dragelyken, Zeemansftyl, in hunne brieven te gewennen. Van de Kweekelingen op 'sLands en Compagnies Werven in het Zeilenmaken geoeffend, zyn 'er op s Lands Schepen m het voorige Jaar drie geplaatst, en eerlang zullen wederom eenige anderen uitgezonden worden. ° Om het gebrek aan verftandelyke vermogens alleen, word geen Jongeling uit het Kweekfchool gezet: maar door aanhoudende luiheid, en na dat ille andere middelen vergeefs beproefd zyn, wordt riet ontflag van dusdanige nuttelooze voorwerpen ipodzakelyk. Commisfarisfen geeven dus ook kenvan <*? middel, het geen zy, tot opwekking van zommige ïeverlooze knaapen, bv veelen met :en goeden uitflag, hadden te werk" gefield; daar :n tegen waren agt andere Jongelingen, in hunne uiheid volhardende, aan derzelver Ouders teru°> ge■eeven. o & De gewoone jaarlykfche uitdeeling van prvzen /as nu laacst gedaan, op den 26 Augustus des voorin Jaars, ,n de tegenwoordigheid van een aan, ^nlyk Gezelfchap. By die gelegenheid hadden Commisfarisfen ook in et openbaar dep welverdienden lof, en een by- zon,-  JAARBOEKEN , April, 179Q. 395 «onder eereteken tot gefchenk, gcgeeveti, aan een Am. lPKweekeling, ter zaake van zyn kloekmoedigstel, Sg to^Sfc van een kind/t welk voor hetDAM. Iweekfchool in 't water gevallen zynde, in levens?Pvaï was «ebragt; en voorts ook hun genoegend/7^ feS ovei4 bfyken van. ouderliefde in een an-y,* '* Aev lonaeling, dié, een reize naar Demcrary g^kweeii£nJffifde, aan Commisfarisfen verzogt ^fchool een moot gedeelte zyner verdiende gagie aan zyneyoor * behoeftige Moeder uit te keeren. To voorkoming van ongeregeldheden op de Zie-v^;^. leenkamer, en om de Zieken wel te behandelen, Sen Commisfarisfen een perfoon, in de Chirurde ervaren, aangefteld, met den tytel van OndercKeyn van het Kweekfchool, en denzelven uitdrukkelyk onderworpen aan de ordres van den Heer Profes or Van Rhyn , en den Heer Jas, (die beide de ede moedigheid hebben, het Kweekfchool gratis « tediSSTen hem met eene InftruOie, ter zySr naricht voorzien: ook hem belast met het geSd maaken der Geneesmiddelen, uit de Huis-Apotheek, die met al deszelfs toebehooren onlangs aan het Kweekfchool is gefchonken. Commisfarisfen bifchouwen het wyders als een ' hvzoSe merkwaardigheid, datzy in een geheel ÏS tvdsln het Kweekfchool zelve niet één eenig, InSedert ruim vier Jaaren, Hechts twee Kweeke hngen , door ziekte en den daar op gevolgden dood verloren hebben. Zy fchryven dat geluk, naast den zegen der Goddelyke Voorzienigheid, toe SfdïSSe lucht, de zindelykheid, de ljghaamsneffeningen, de gezonde fpys en drank, met één de w8yze van opvoeding, die de Kweekelingen in het Gefticht gemeten. Tot dus verre was het alleen de gewoonte fchildwaehten te Rellen by dag rmtO^^^ hebben ook nodig geoordeeld, op de Slaapkamer , door de Kweekelingen , twee aan twee , te doen tach- houden, geduurende den geheelen nagt.  396 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am-. STEt- »am! Verflag van 't Kweekfchoolvoor de Zeevaart. i ^ ] c l waar van de redenen en de gemaakte fchikkingea breder in 't verflag worden opgegeeven. De kosten , tot de nodige kleeding vereischt wordende , waren van zeer veel aanbelang , en hadden in 't voorgaande jaar byna /' nooo : o : o bedragen; des onaangez'ien hadden Commisfarisfen, na een naauwkeurige' opneem van alle de Kleederen , moeten befluiten tot een buitengewoone vernieuwing van veelen der zei ven , ter waarde vatte ƒ iooo : o : o. Het getal der Jongelingen , in 1789 ter Zee uitgezonden , heeft beftaan in 41, daar van 20 by de refpeófive Admiraliteiten, 2 by de Oost-Indifche Compagnie, en 19 by de particuliere Zeevaart. Commisfarisfen roemen ten dezen opzichte de; medewerking en deelneemjng van de Collegien ter Admiraliteit, inzonderheid van de Heeren Advocaat - Fiscaalen, ter bevordering van de heilzaame. bedoelingen der Stichtinge. Met de Schepen van de Admiraliteit te Amfterd'am', waren, op gunftige voorwaarden, in 1789, io, met die van èe Maaze 7, en met het Schip ie Verwachting, van het Noorder - Kwartier, 3 Kweekelingen uitgezonden , 't zy als Leerlingen' by de Stuurlieden, dan wel als Onder - Conftapels 2n Zeilenmakers, behalven nog 6 andere, die, op iet voorftel van den Wel Edele Geftrengen Heea Advocaat-Fiscaal van het Collegie ter Admirali:eit te Amflerdam, eenigen tyd zyn geplaatst geweest, op het Wachtfchip 't geen naar Texel is gevoerd, en wel met oogmerk, om hen, voor zo' 'ene zulks op dien tocht doehlyk is geweest, in iet pracficaale van de Zeevaart te doen ondervyzen. ' In den dienst van de Compagnie waren als Calets der Marine, naar Indien vertrokken twee ekwaame en veel belovende Kweekelingen. Dan onder de 19 , die in het voorleden Jaar voor  JAARBOEKEN, April, 1*790. 397 voor de particuliere Zeevaart hebben kunnen beftemd Am■worden, zvn 'er flegts 10 geweest ten dienlle van stelSchepen, te Am/ferdam geëquipeerd, terwyl de dam. overige 9 op Schepen, voor .Dordrecht en Rotterdam, uitgevaren, zyn geplaatst geworden. Verflag Commisfarisfen maken op dit gering getal eeni- van '£ ge aanmerkingen , en achtten zich verpligt, de Kweek* verinoed'elyke redenèn aan te wyzen; waarom zy fchool hunne wenfchen, om een grooter getal Jongelingen voor de Op de particuliere Zeevaart uit te zenden, niet ver- Zeevuld zien. " ' vaart. Zy fchryven zulks toe: Aan de verkeerde onderftelling by zommigen als of het Kweekfchool eeniglyk was aangelegd ten dienst van de Admiraliteiten en de Oost - Indifche Compagnie. ' Aan de weinige achting van eenige, doch niet alle, Schippers voor de kennisfe der Theoretifche Navigatie , en eene ongegronde vooringenomenheid tegen het Kweekfchool, en andere beweegredenen. Aan de zwaarigheid, die Commisfarisfen gemaakt hebben,^om, in weerwil van hunne overtuiging, Jongelingen te plaatzen op Schepen, ten Slavenhandel uitgezonden, enz. Dit alles werd in het Verflag zelve nader ontwikkeld en met voorbeelden geftaafd: voorts aangetoond, dat, zonder de gunflige medewerking van de particuliere Zeevaart, het Kweekfchool van de anderzints mogelyke uitbreiding zoude blyven verftooken. : Commisfarisfen vertrouwen echter, dat, daar de Kooplieden en Rhederyen, te 'Dordrecht en te Rotterdam meer en meer genegenheid toonen, zich van de Kweekelingen op hunne Schepen te bedien m, die van ' Amflerdam , ten dezen opzichte, rjifjt onverfchillig zullen, zyn. Zy verzoeken derhalven den byftand hunner toehoorders en verdere Landgenootcn , om de vooroordeelen en wanbegrip-  398 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* g"Ppen tegen te gaan, en bouwen dat verzoek op stel- de ondervinding van het nut, 'c welk van de kun2)am. de der Kweekelingen, zedert de laatfte twee Jaaren uitgezonden , dadelyk getrokken word ; ten Verflag dien einde bybrengende verfcheide voorbeelden van yem't Jongelingen, die met 'sLands Schepen en met Kweek- die van de Oost-Indifche Compagnie, zo wel als fchool ten dienfte van de particuliere Zeevaart, uitgeyoor de zonden, dë duidelykfte proeven getoond hebben Zee- van derzelver bedrevenheid in de waarneeming en vaart, berekening van de lengte, en meer andere deelen der Stuurmanskunst, en zich wyders beroepende op het gunftig getuigenis dien aangaande van 's Lands Zee - Officieren, die zo wel over de kundigheden, als over het gedrag, der Kweekelingen zeer voldaan zyn. Ten befluite vandit'.Verflag,beantwoorden Commisfarisfen eene fchynbaare bedenking tegen den aanleg van het Kweekfchool, volgens welke men beweerd, dat onze Zeevaart, buiten den toevloed van Vreemdelingen, niet kan gedreeven en in bloei gehouden worden,en dat men. derhalven aan dezen niet moet beneemen het vooruitzicht om in onzen dienst employ en bevordering te vinden. De Commisfarisfen , zonder in de vraag zelve , of onze Zeevaart al of niet buiten den toevloed der vreemden in bloei gehouden kan worden, te treden, merken hier op aan, dat, zoude men eens willen toegeeven, dat de hulp van Vreemdelingen onontbeerlyk is, de gelegenheid tot derzelver bevordering altoos voor handen zal zyn, om dat fiechts het kleinfte gedeelte der Kweekelingen zich tot den rang van Schippers en Stuurlieden zal kunnen verheffen j welk getal , hoe uitgebreid het Kweekfchool ook moge worden, altoos gering zal zyn, in evenredigheid van de groote menigte der Schepen, die Jaarlyks in ons Vaderland worden toegerust. En zy beweeren vërvólgens, daar het Kweekfchool nu reeds aanleiding gegeeven heeft, om de kennis er* be*>  JAARBOEKEN, April, 1790. 399 beoeffening der Theoretifche. Navigatie, en inzon- Am* derheid van derzelver verhevenfte deelen, meer al- stel.gemeen te maaken , en dat het nut en de nood- dam» zaakelykbeid van die kundigheden meer en meer blykbaar word, de Vreemdelingen zich dien volgen- Verflag de wel zullen genoodzaakt zien, in het vervolg van 't zich ook op de kennisfe van die Wetenfchappen ZweeStoe te leggen , welke zy bevoreris hebben geoor-fchooi deeld te kunnen ontbeeren; en dat uit dien hoof-voor di de de Zeevaart van ons Vaderland, van den dienst Zeeder Vreemdelingen het meefte nut en voordeel znXyaart, te wachten hebben. Tot den Raat van de magt der Mogendheden, behoort ook dit kort maar aanmerkelyk verflag van den Raat van GrootBrittannie , te gewigtig om niet mede te deelen. TLTet Huis der Gemeenten zich den 19 April in een Committé van alle de Leden geformeere hebbende, opende de Cancelier van den Kxchequer de Budget of Staat der Finantien voor den dienst van dit loopend Jaar. Hy zoude, zeide hy, een eenvoudigen, volledigen en korten Raat van zaken openleggen, en vleidde zich alle twyffelingen daar mede te zullen wegnemen , en eeri algemeen genoegen te geven , niet alleen aan alle de Leden van het Huis, maar ook aan 't geheele publiek. Hy begrootte dc uitgaven van dit jaar - zo voor de Land en Zeemagt als voor allé andere onkosten M Staat ic. -7,77,000 pondenSterl. hettotasl randt: [Dkomiten daar tegen berekend; hy op 5,996,000 ponden Stcrl. en dus op eene fo/nme, die genoegzaam was tot goedmaaking van alle de ivJc Suiviidirc: daarenboven was de Nationaals fthuJd roet 5,184,000 ponden tegen 3 per Cent  4oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- , STÈLDAM. Berigt «wegens ftaatva. XHrooi- Brittan nie. tl k • < 4 c 't h -d c n £ Cent en met 200,000 ponden in Annuïteiten verminderd. Deze vermeerdering der Inkomften van het vorige Jaar fcheen hem toe beftendig te zullen wezen, en was, zo hy meende, aan een oétwefe oorzaaken of aan beide te gelyk' toe te fchryven • te wetéh, toï het beter beletten van den Sluikhandel of aan het vermeerderde debiet der Manufacturen van dit Land. ■ Hy beweerde, dat dit Ryk thans in een veel hloeiender ftaat was,, als het immer voor den laatften Oorlog geweest was, Ten bewyze daar van bragt hy by, dat de uitvoer (uit de Havens van GrootBrittanje alleen',) in het voorleden Jaar, volgens-de Lyst der uitgaande rechten, niet minder bèloopen had dan 18,513,000 ponden Sterl., en dat 'ervan deze fom aan Engelfche Manufa&uuren waren geweest 13,494.000 ponden; dat, men altoos gerekend had, dat geduurende de laatfte zes Jaaren voor den Amèrikaanfchen Oorlog,onze Koophandel het voordeeligfte gedreven was , en dat niét te min de grootfte uitvoer van Bnïfcbe Manufacturen in die Jaaren maar bedragen had 10,342,000 ponden Sterk, waar uit bleek, dat 'er in het voorbaande Jaar voor 3 Millioenen meerder was uitgeroerd als ooit te voren; dat de invoer in de Havens tan Groot-Brittanje, insgelyks in het vorige Jaar en veel hoger fomme hebbende beloopen als imner te voren, bedragen had 17,828,003 ponden iterl.; dat men in den eerden opfhg zoude denen, dat die vermeerderde invoer nadeelig voor it Land moest gerekend worden , en de balans aar buiten 'sLands doen overflaan, doch dardee vermeerderde invoer juist een bewys was van en toenemenden welvaart en voorfpocd van dit ^yk: gemerkt dezelve was veroorzaakt door de relifes uit de Oost- en West - Indien, door den verteerderden invoer uit Yrland , en door den voor>oed der Groenlandfche- en andere Visfcherven. Tot een verder bewys van den toenemenden wel-  JAARBOEKEN, April, 1700. 401 helvaart van dit Land, maakte hy eene vergely. Icing tusfehen het getal der Schepen en der Zeelieden, welke in de Jaaren 1773 en 1788 in de Havens van Groot - Brittanje t'huis hoorden: in :het eerstgemeldejaar bedroeg het getal der Schepen 19224 en dat der Zeelieden 63000, en in het laatje Jaar was het getal der eerden geweest 11085 en dat der laatften 83000. Het was dus by hem' een ontegenfpreekelyk.bewys,dat de vermeerdering van onze inkomften was toe te fchryven aan de uit■ breiding van onze Commercie en aan onze Natio; naale fterkté. Deze Zegeningen fchrecf hy wyders 1 toe in de eerfte plaats aan het genot van den "Vre; de, voor welker behoud wy de Voorzienigheid niet : genoeg kónden danken; en ten anderen aan de blykbaave indultry en ondernemenden - aart van. onze .'■JNatie, welke hy befebouwde als,gevolgen van onsze Conftitutie en Nationaal cara&er. ; G O U 1) A. Wy hebben veelmaalen over de zaak van den Hoogleeraar Voorda, onder het artikel van Leyden gefproken , en by die gelegenheid verfcheidene Rukken-, onder anderen een Declaratoir der Stad Amfteldam, en .een Declaratoir van de Stad Gouda, beiden betrekkelyk tot den eed op de Conlliuuie, medegedeeld. In het Declaratoir van de Stad uouda is in ons werk, volgens onze Copy, en dus buiten onze fchuld, een fout op bl. 96, r. 1, ingeilopen, welke de zin verduiftert, of mogelyk wel eet:e geheele andere meening, dan bedoeld wierdt, zonde Amsterdam. Berigt wegens laat yan Groot- Brittan- nie.  402 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gouda, de kannen te kennen geven. Wy verzoeken derhalven den lezer,op gemelde bl 56,r. i, te leezen niet door, maar van Zyne Doof* luchtige Hoogheid enz. Rotterdam. Men ziet hier twee Publicatien. De eerfte raakt de Vleeshal, verbiedt het inbren* gen van versch geflagt vleesch, is afgekon* digd den ag April 1790 en van dezen inhoud: Cchout, Burgémeefteren en Scheepenen der Stad Rotterdam, in ervaring gekomen zynde , dat niet tegenftaande, by de Keuren en Ordonnantiën dezer Stad op de Vleeshalle, van ouds af behoorlyk ; voorzien is (en zulks overeenkom flig de Ordonnantiën , en naar het voorbeeld van andere nabuurige StedenJ tegen het inbrengen van vers geflagt Vleesch I van buiten , zommige Beenhakkers of Vleeshouwers en derzelver knegts, onder een nabuurige Scad tesforteerende, zich nogchans veroorloven van tyd tot tyd, en genoegzaam dagelyks grooten quanti- I teiten vers geflagen Vleesch by diverfche Burgers j en Ingezetenen binnen deze Stad aan huis te brengen. Zo is 't, dat Myne Heeren voornoemt, vastcly'k befloten hebbende de Keuren en Ordonnantiën op I de Vleeshalle binnen deze Stad te maintinecren, 1 ten einde een iegelyk aldaar, in de Vleeshal van ge- i zond gekeurd Vleesch, ten civiel (ten pryze zoude 1 kunnen werden geriefd en bediend,'goedgevonden hebben de geheele Keure en Ordonnantie op de Vleeshal van den 2,2 September 171*9 in het gemeen, en fpeciaal het 6 en 42 artikel varf dien te renoveeren en te vernieuwen, gelyk zy renoveeren en ver-  JAARBOEKEN, Afrit, 1790. 4°3 vernieuwen by deze; luidende de voorfz. artikelen r0t- als volgt: , , • 1 ! TER* Art VI „ Verders werd aan een iegelyk ver-DAM. , boden eenig vers Vleesch,of de Slagten en Uit; val van dien, binnen deze Stad of Jurisdictie van Public. " dien te brengen, anders dan tot eigene Omfanp-tegens 't \\ tie, op de verbeurte van het zelve, en nog xyf-inbren!'tig guldens daar en boven." gen van En Art. CXLII. „ De boetfchuldige niet in Weesch. Raat zynde om die te voldoen, zullen arbitrair2 lyk met het zetten te water en te brood , of "} anderzints aan den lyve geftraft werden,na exi' gentie van zaaken." En aangezien het voorfz. 6 artikel voorheen aanleiding fchynt gegeeven te hebben tot een ander misbruik, waar tegen by zekere Ampliatie en Alteratie van dato31 December 1753 is voorzien, en deze voorziening de Burgery, diegenegen mogt weezeh, het Vleesch van een andere Stad te haaien , bezwaarlyk valt in acht te neemen. Zo is *t, dat Myne Heeren voornoemt, behoudens den letterlyken inhoud van het voorfz. 6 artikel der Ordonnantie, (te niet doende en buiten effeft Hellende de voorfz. Ampliatie en Alteratie,) goedgevonden hebben het voorfz. 6 artikel te interpreteeren, gelyk zy het zelve interpreteeren by dezen, in manieren als volgt: Dat het den Burgers dezer Stad zal vryüaan, Vleesch te haaien van of in een andere Stad, tot zvn eige Confumtie,mits 1 Jniet meer te gelyk dan hv zelve, of een zyncr Huisgenooten dragen kan, wordende hier door zyne Huisgenooten geene andere verftaan, dan Kinderen of Dienstboden, waar voor den Impost op 't Heeren en Redemtiegeld betaald word, en geenzints Slaapers, Arbeiders of andere vreemde Gasten, en mits ten 2.) dat van zodani"- Vleesch 'sLands Impost behoorlyk Detaald zv ter plaatze daar het Vleesch alzo gehaald word, en het Billic; dier betaalde Impost direftelik word * Dd v.t»  404 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Public, tegens ', inbrengen vat Vleesch. ƒ vertoond aan den Hoofdgaarder van het Beeftiaa'1 binnen deze Stad, alvorens het zelve alzo gehaalde Vleesch ten hunnent in te flaan, ten einde conform het 5 artikel van de- Ordonnantie van Hun Edele Groot Mogende op het Beelliaal, (welke in zy n ger : heel gelaaten word,,) op het zelve Bifliet worde gefield, vertoond, en wyders de Stads Impost daar i van betaald ; en zullende zodanige, die hier in nalatig zyn, en het voorfz. Billiet in voege voorfz, aan den voorfz. Hoofdgaarder binnen deze Stad , zynde teffens Stads Excynsmeefter, niet zullen hebben vertoond, en alzo de Stads Impost niet voldaan, 'boven en behalven de boetens en pcenalitei? ten by dePlacaaten en Ordonnantiën van Hun Edele Groot Mogende op het Beeftiaal geëmancert ,■ vervallen zyn in de boeten by het , voorfz. 6 artikel bepaald, en die niet kunnende voldoen, ingevoige het. hier voren aangehaalde 142 artikel der O-don-* nantie ftraf baar zyn aan den lyve Voorts hebben "myne Heeren voornoemd nog goedgevonden en verftaan zo tot voorkoming van alle uitvlug'e'i. als tot maintien van de geadmitteerde Spckflagers binnen deze Stad, te verbieden j zo als zy verbieden by dezen, alle Invoer vat* Vers geflagen Spek of Varkensvleesch op gelyke" wyze, en onder gelyke pcenaliteiten als omtrent het Vleesch is geftatueert. En eindelyk willen Hun Edele Groot Achtbaare tot behoud der goede order, en op dat' deze wel beraade maatregulen niet worden verydeld, alle en een iegelyk gewaarfchouwd hebben, dat de zodanige , "die zich zouden mogen veroorlooven de bekeuringen in deze te belemmeren , te beletten , ofte de geenen, die tot de bekeuringen gequaliflceerd zyn , kwalyk te bejegenen, en in Officie eenigzints te verhinderen, niet Sfïëgts zullen incurreeren de ftraffe tegen de reliftentie en belet van Juftitie, by de Gemeene Rechten, en dezer Stads Keaen bepaald, maar dat boven dien, tegen hun even  JAARBOEKEN, April, 1790. 405 even als tegen de zodanige, die bekeurd zynde, door een beroep op de omftanders, ruuw gefchreeuw of anderzin ts oorzaak en gelegenheid tot confulie geven , en dezelve het gevolg daar van zy, zal worden geprocedeert als tegen de Verftoorders van de Publieke Rust (tot Lyfftraffe, ja zelve des tioods tot de Dood naar exigentie van zaaken.) Tot de bekeuringen in deze worden gequalifi ceert de Hoofd en Overlieden van de Vleeshalle, twee afgaande Overlieden; de Keurmeester van de Halle , en de drie beëedigdc Vleesdragers , de; Hoofd- en Overlieden van het Spekflagers Gilde, en alle de Suppoosten van de Juftitf- , mitsgaders den Opzichter ter recherche over de Gemeenelands Middelen, en zullen de boetens bekeert worden, als by de Ordonnantie op de Vleeshal isbepaald. , . Aldus gedaan cn gearrefteert in Gollegio van myn Heeren van de Weth voornoemd, Ep na voorgaande Klokkegeiuy van hec Raadhuis dezer Stad gepubliceerd den 29 April 1790, ten overftaan van de Heeren Mr. Reimer Frederik yan 'Staveren, Heere van Herkingen en Roxenisfe, Schout; Jr. Jobin Marien Baron Collot d'Escury, Burgemeefter; Adrianus IJayarteaMr. Theo* üore Lambert Prins, Scheepenen. In kennisfe van my, D. C. GEVERS. De andere Publicatie van dezelfde dagteekening, gaat het Mande- en Bezemmakers Gilde aan, en luidt aldus : Alzo Schout, Burgemeefteren en Scheepenen dei Stad Rotterdam in ervaaring zyn gekomen, dat niet tegen (taande de goede voorzieningen zo by de Keure en Ordonnantie op het Mande- en Be. Dd 2 iem Rotterdam. Public, tegens 't inbrengen yan Vleesch.  Rotterdam. Public, nopens Mandeen Be zemmakers Gilde. 4cö NIEUWE NEDERLANDSCHE femmakers Gilde, binnen deze Stad , als by derzelver Ampliatie en Alteratie tegen den Invoer van gemaakt Mande-, Befem- en Boender werk, en hec verkoopen daar van door lieden, niet tot het zelve (jilde behoorende, geftatueert, zulks evenwel dagel yks meer en meer toeneemt; Zo is 't, dat Myn Heeren voornoemd, by nadere Ampliatie op de voorfz. Ordonnantie, hebben geordonneerd en geftatueerd , gelyk Hun Edele Groot Achtbaare ordonneeren en ftatueeren mits dezen. \ Art. I. Datniemant, wie hy ook zoude mogen zyn, ja zelfs geen Gildebroeder of Gildezuster, zal vermogen binnen deze Stad en Jurisdictie van dien in te brengen , nog te verkoopen eenie gemaakt Befem- of Boenderwerk, op verbeurte van het zelve werk, en eene boete van 25 guldens, o u ILr oDat geen SchiPPers, welke met hunne Schepen of Schuiten binnen deze Stad eenig gemaakt Beiem of Boenderwerk komen aan te brengen om wederom met andere Schepen of Schuiten na buiten deze Stad te werden getransporteert, en het geen dus alleenlyk deze Stad tranfito pasfeert, het zeive gemaakt Befem- of Boenderwerk zullen vermogen te Iosfen, voor en aleer de adresfen , welke daarby zullen zyn aan een der Hoofdlieden van het Gilde zullen zyn vertoont, mede op verbeurte van het zelve Befem- of Boenderwerk en eene boete van 2j guldens. Zullende de boetens hier by geftatueert, worden Dekeert een derde voor den Heer Hoofd Officier, een derde voor den aanbrenger, en een derde voor den armen ; en hec verbeurt Befem- of Boenderwerk ten behoeve van het Gilde. Aldus gedaan en gearrefteert in Collegio van Myn Heeren van de Wech voornoemd. En na voorgaande Klokkegeluy van het Raadhuis dezer Stad gepubheeert den 29 April I?0o, ten overftaan van ie Heeren Mr. Reimer Fredrik van Staveren-, Hee-  JAARBOEKEN, April, 1790. 407 i Heere van Herkingen en Roxenisfe, Schout; Jr rot. 1 Johan Manen Baron Collot d'Escury, Burge' TER. 1 meefter; Adrianus Havart en Mr. The'odore ham dam. \tcrt Prins, Scheepenen. In kennisfe van my, D. C. GEVERS. OVERTSSEL. Zwolle. Wy hebben in onze ftukjes van de voorgaande maand Maart drie advyfen «vinden Utrechtichen Hoogleeraar Mr. M. 'Tydeman ; van de Friefche Raadsheeren ,iScheltinga en Huber en van den Groning Ifche Heeren Engelbard, Schroe der en Cani negieter medegedeeld. Wegens die zelfde ;zaak, namenlyk de geregtelyke eifchen telgen eenigen, welken in zeker oneerbiedig iRequest aan de Staaten dezer Pro.tncie in ; September 1787 ingeleverd , betrokken wa;ren, is ook het alvys ingekomen van den , Heere Mr. A. N. Fab us Advocaat in deze Stad, gedagteekend den 4 April 1790 en 1 van dezen inhoud: De Ondergeteekende Rechts - Gepromoveerde , met alle attentie hebbende geëxamineerd de : authentieque Stukken, volgens Refolutie van Hun ' Wel Edele Hoog Achtb. de Heeren van de MagiI ftraat der Stad Zwolle van den 2 Juny 1789 mede Dd 3 in  408 NIEUWE NEDERLANDS OHE Zwoj,- Advys van M> A- N. Fabius, in zyne handen gefteld, om nevens andere Rechts» Doctoren te dienen van Advys en Confideratien, op de vraagen by deze Refolutie voorgefteld; als mede hebbende geleezen en overwogen 't Advys •. door de Heeren Mr. J. A. Engelhard, Raad en Syndicus van de Groninger Ommelanden, en twee Profesforen Juris van de Groninger Academie, L. C. Sohrocder en Joaunes Cannegieter, daar op afgegeeven en geteekend den 5 Maart 1700. . Zo heeft hy, thands zyn gevoelen mede zullende j uitbrengen , vooraf moeten erinneren, dat hy , 'fl door den Heer Fiscaal van Ridderfchap en Steden j de Staaten dezer Provincie, eenige reizen zynde ij geconfuleerd in de Procedures, die namens Hun I Edele Mogenden als beleedigden tegen den een I en ander worden gevoerd, zich by de eerfte requi- I fitie heeft geëxcufeerd , en ook geenszins twvffelt, \ of die excufatie is door Hun Wel Edele "Hoog Achtb. als billyk en rechtmaatig aangenomen, om dat op 't einde van opgeroeide Refolutie de andere I Heeren m dien val verzogt zyny Hun Advys en Conhderatien dezen aangaande afzonderlyk te wil- § len uitbrengen. Waarom hy zich in dezen over de beide Actiën, I door opgemelden Fiskaal, tegen Mr. IV. de Lille 1 en G. j. Pyman geinftitueerd, niet zal elargee- 'fl ren. En dan over het vorder gevraagde, in fpecie de I Hoogheids actiën, die aan dc Stad of Hoore Regeering van dien, oeffenende een feparatc Souve- : reimteit, ddMn'efifcf tegen beide bovengenoemde of andere Burgers of Ingezetenen van Zwol competeeren, van zyn Advys en Confideratien zullen- I de dienen, zo vindt hy geene zwarigheid,om zich, ten aanzien van 'r meerendeel der Vraagen en daar op afgegeevene Refponfien , te voegen met het rechcelyk en oordeelkundig Advvs van 'voornoemde Groninger Heeren; en wel fpeciaal, op de eerfte,  JAARBOEKEN, April, 1790. 409 k«A kierde en vr/ifc Vraagen, wat bet zialeitke betref, in zo verre die deze Hoogheids adl.cn ^ï^cn der M Vraag en het geadvvfeerde daar op,kan de Ondergeteekende. hoewd hv wel wil avoueeren, dat de bewoordingen van m%$> van den Erf Dwingeland op an deren als op de Heeren Staaten, zo als de Hooge V rLSin° toen geconffitucerd was, reflexie kunSfiffi evenwel niet anders begrypen, of de fïnaaming van ZrfDmngelahd is op niemand anS Snas of daar mede bedoe d, als de Hooge f£S lS%™ Doorluchtige Hoogheid den Heère Prinfe Erfstadhouder, ook van deze Stad ^Hv^lfcmt'nïet de Heeren Advyfeurs gaarne in, 'dei , Tzich ertnnerd, toen ter tyd deze en der■rdefchandehkecxprcsficn, met de grootte: M: f/fatie ln JomitJtie! van deze Door-kieng Perfoon in de Couranten, en andere Gefd< tjlcn Szen te hMen, Maar de Ondergefchreven Ê bok dat hy in die tyd dezelve benaammgc nok van ° fnd anders gebruikt heeft gevonden, Fn hv kan ook niet nagaan, dat die benaammge, t "d yconneX°ie zo als uAas fubjeft *J • onripre ynude Kunnen «ebruikr zyn, of aai leTeeni "MeLch°Ute? dier tyd'gevonden is, waa, nn dezeTve zoude kunnen geappliceerd zyn. °PWaa omhy zoude vermanen dat men verpheh is die bewoordinge te verftaan volgens de emmtnt ^ÈfSendi van dien tyd, die altoos op 't begrij en beteekenis derzelve zo veel influentie heef men a sin den eerften opflag wel zoude fchynen £ als deze redenen door de Heeren Advyleure. zeer wel zyn uitgewerkt en bygebracht. ^ Zwolle. Advys v m'Mr. A. N. Fabius. 1 , 1 l t » 1  4iQ NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. van Mr A- N, Fabius. Zonder dat het den Ondergefchrevenen in navotginge van deze Heeren Advyfeurs ook is voorgekomen , dat de In {tellers van't Concept, of zogenaamde Brouillon , hier aan meerder zouden fchuldig . Itaan als de andere. Het heeft uit de infpectie van hec Concept zelve alle waarfchynelykheid, dat deze benaminge by het eerfte opftel niet gevonden wierd, maar op inftantie van de meerderheid daar in, is geplaatst, zynde uit de handelingen van de Genootfchappen te zien, dat dit omtrent de eene en andere expresfien, zonder dat men juist weet welke, of wie die meerderheid geweest zyn, gefchied is, dan 'er is geen bewys te vinden, wie deze meerderheid hebben uitgemaakt. Waarom de vraag dan valt, of die geenen, waarvan niet getoond word, dat zy onder die meerderheid hebben behoord , of by rondvraagen hier in hebben toegeftemd, wel als fchuldig kunnen geconfidereerd worden. Los^eüs in zyn berugt Traktaat dc jure (Jniverf. fi. 4. num, 33. is van oordeel, dat in zulke gevallen, die meermaalen in een groote en confufe Vergadering gebeuren, alle met een geldboete kunnen of moeten gecorrigeerd worden : waar voor zekerlyk gewigtige redenen pleiten; onder andere , ne Jacinus indncdi impunitum. IYfaar men behoeft zich daar mede hier niet op te houden, nu 'er opgevolgde daaden van hun genoeg voor handen zyn, die die ftuk ratihabeeren of ftilzwygend goedkeuren; 't welk van dezelfde kracht is, ook in deze materie, als de uitdrukkelyke toeftemming zelve, vid. dezelve Losjeus dc jur. univerf. loc. a/dg. num. 20 feqq. cn Noest algemeen Staats-Rechl, 2de Boek 21de Hoof dB da §. 4, pag. 472; zynde die opgevolgde daaden deze. Dar, volgens dezelve Notulen van 't verhandelde n deze Vergadering, de Heeren Pyman en Procurator S, van Deventer gecommitteérd' zyn , om dit Request te teekenen, en de Heer Muien, om het selve mede naar Campen te neemen, en aan Hun Ede-  JAARBOEKEN, April, 1700. 411 I Edele Mogenden over te geeven, na dat de veranderingen 'er in gemaakt waren, zonder dat 'er omErenc deze overgave of deze teekening yan eenige , discrepance gewaagt word, of geprobeerd is. Schoon in deze overgave het groote misdryf gevonden word, namentlyk , dat dit eminent Hoofd van de Republiek ter Staatsvergadering, of onder het oog van den Souverein , met zulken horriblen naam wierd beffempeld; atg. L. ij. §. 20. Dïg. de Mnjur.; voorts voor die genen, weike den volgeni den dag voor de Commisfie van Hun Edel Mog. S op Hoogstderzelver ontbod verfcheenen zyn , waar bader ook was Mr. W. de Lille, het zelve niet ; gedefavoueerd, maar als het hunne, of op hunne : naam mede geprasfenteerd, is erkend. Wordende : naar Rechten aan die geenen, zo in den beginne of by het arresteeren hebben gedisfentieerd, maar . vervolgens dit gevoelen der meerderheid of derzeii ver befluit hebben geprotegeerd, wel eenige verfchooning verleend, doch alleen die geenen geheel : vry gekend, die van den beginne af hebben gecon. tradiceerd enby diedisfehtieconftant zyngebleeven, gelyk dit zeer energyk word uitgedrukt, by Puffi ndorf Lib, 8. (Jap. 3. §• 28. innocent aüiem erit, qui ab initio disfynsjpi » cd in fuo disfenfu perfeveravcrit. Bchalven dat men hier niet vind een genoegzaam blyk van disfentie dezer geaccu: feerden , zynde de waarfchynelykheid , waar uit men befluit, dat het hunne uitvinding niet is, of i dat zy daar van in dezen geene AuCleurs zyn, geen 1 bewys dat zy deze uitdrukkinge, geopperd zynda, i niet mede nebben goedgekeurd, of hun toen laaten >. welgevallen. Hebbende Mr. W. de Lille zelfs of ! onder zyn hand, al is 'c op goedvinden of op ordre : dan van de meerderheid,, die woorden geïnfereerd , «zo als uit het origineele-Concept is te zien, en den ÏIHeer G. J. Pyman 't origineel als Prsfident geteei'kend, elat zy in deze en dergelyke gevallen, in cas iiVan discrepance, en wanneer zy geen deel aan 't Dd 5 ftraf. Zwol- Advys van Mr. A. N. Fabius.  4i2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Zwolle. /lih'ys ■ van Mr A. N. Fabius. ftrafwaardige daar in te vinden hadden willen hebben , niet hadden behooren of behoeven te doen. Zynde de gepretendeerde vrees, voor al in de zulken, die heel ligt onder 't een of ander voorwendfel , zich voor een tyd van de Stad en Provincie konden abfenteeren, vooral toen de Scepter der zogenaamde Vryheid of liever losbandigheid begon te wankelen , en zo ftond hunne beerfchappy te verliezen, zo veel niet te beduiden gehad; fchoon die vrees, al was die wezentlyk daar, ook niet genoegzaam zoude geweest zyn om hun geheel vry te pleiten of hun te excufeeren, van zodaane ligte condemnatie als hier geprojecteerd is; men zie in terminis longe. forlioribus, Grotius de 'jure Belli c? Pacis, Lib. Ii. Cap: 26. § 3. Voor het overige is de Ondergeteekende van Advyze, dat de opgelegde Declaratie, of de termen waar in dezelve geprasferibeerd word , ook eene nadere befchouwing fchynt te meriteeren. Hy zoude by enkele verkiezing, en om zo veel mooglyk vittery te vermyden , de woorden denkwyze en daar mede verknecht zynde , liefst omittèeren, zo dat 'er dan alleen ftond hunne voorige daaden. By en achter het woord leedwezen, zoude hy liefst infereeren, deze of foorgelyke woorden: in fpecie ra'de met betrekking tel het onbelaamlyke der expresfien den Heer Plrf-Stctdhmder concerneer ende, die in het Request aan Ridderfchap en Steden geprecjenteerd voorkomen \ en achter de woorden dezelvedit of deze of dergelyke woorden :«A ook den Heer Er/'-dtadho/nler; zo dat 'er ftaan zoude: dezelve als ook den Pker Erfstadhouder tiioos ten hoog/len te eerbiedigen. Wyl men, de bewoordinge ErfDwin 'eland als boven gedetailleerd opvattende, dit wel fchynt te meriteeren , dat de Regeeringe dezer Stad dusdanig doe geblyken, dat dezelve ook de hoon en verachting dezer Hooge Perfoon, zonderling met betrekking  JAARBOEKEN, April, 17&0. 413 :king tot deszelfs Hooge Caracïer, zich aantrekt, Zwol- ofte niet zonder correctie cn itr.uoeffening wil laa le. Kén pasfceren; men zie Corpsov. in crimin. p. 1. quasi. ^1. huni. 87. Advys Ook geeft hy in bedenking, of in plaats van de van Mr. ::onczegging der Provincie Overysfel, met behoorde A. N. 5-gefteld te worden : de inwoon:ng der Stad en Fabius. -Schoutambt van Zwol; dewyl hy niet weet, dat ;'een ontzegging van inwooning, verder word uitge: breid als 'c territoir; zynde 'er bekendclyk tusfehen een Bannisfement wegens misdaaden, wanneer de kvonnisfeti van de Magiftraat ook tot de Provincie , worden uitgebreid volgens goedvinden van beiJe Hooge Overheden,en dergelyke ontzeggingen,een ' groot onderfcheid. Terwyl ik evenwel niet zoude afkeuren, als Hun Edel Mogenden Ridderfchap en Steden, wanneer 1 deze ontzegging plaats had , dezelve ook tot de Provincie kwamen uit te breiden. Aldus falvo meliori judicio geadvifeerd in Zwol, den 4 April 1700. (JVas geteekend) A. N. FABIUS. STAD EN LANDEN. Groningen. Wegens het bloeijen van eene zeldzaa-. men plant, is deze bekendmaking gefchied: T~\e Ondergefchreven Profesfor in de Botanie en Be [dierder van 'sLands Academie-Tuin te ) 'Groningen , oordeelt aan het geletterd en kruid1 kundig Publiek geenen ondienst te zullen doen, door-  4H NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro- door f" hef zelve te kennen te geven, dat thans, hingen :crvvV, de Mufajw.adifiaca in gemelden Thuin m volle vrucht Haat, de Plant welke by 'Murrm gen. Plant, en by Reichard Syft. Plant. Linn.. onder den naam van HELICONIA BIHAI opgeteekend is, aldaar zeer fchoon bloeit; eene Plant welke m de verzengde luchtiheek fhuis hooiende! waarfchynlyk noch in de Nederlanden noch in Europa m bloei gezien is, en welke het te meerder moeite waardig zal zyn nader bekend te maken, na mate de afbeelding en befchrvvingen van dezelve minder, met het geene wy waarneemen , overeen komen. De Plant was reeds 10 Jaaren door den kundigen Hortulanus J. G. Roman, zonder eenige neiging tot bloeyen te toonen , alhier gekweekt en heeft ons thans, op het onverzienst, zo wel als aangenaamst, met de fchoon (le driebladerige Üranjeverwige Bloemen verrast, welkers midden een aanzienlyk blaauw en paarsch Neclarium vertoonen, dat eenen witten Stylus met vyf Filamcuta en zo veele Antherx, in zich verbergt, en aan het einde van hetzelve een fchoon, groot, wit en gefpleeten Stigma doorlaat. W. MÜNNIKS. ■ Groningen 18 April 1790. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS , ENZ. Thiel. Alhier is overleden JacobDerk Baron van Brakel, Richter dezer Stad. Doesburg. In 's Gravenhage heeft den Heer Mr. % ./. Verheul, ter Vergaderinge van de Heeren Staaten Generaal den Eed afgelegd als Contrarolleur van de Convoyen en Licenten in deze Stad. Dor-  JAARBOEKEN, April, 1700. 415 Dordrecht. Den 1 April zyn door Zyne | Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftad1 houder, uit eene overgeleverde Nominatie voor den tyd van twee Jaaren , tot Burgemeefteren dezer ■ Scad verkozen, de Heeren Mr. Boudewyn Onderwater, Heer van Puttershoek enz., en Mr. 'Arnoldus Adrianus van Tets, Vryheer van : beide de Goudrianen, Langerak, bezuiden de Lecq ; enz., welke Heeren daar toe heden zyn geïnftalleerd. I De afgaande Heeren zyn Mr. Pieter van den Santmeavel en Mr. Pieter Hendrik yan de Wall; en :blyven nog voor een Jaar aan de Heeren Mr. Hugo IRepeldcr en Abraham Hendrik Onderwater. 'sGravenhage. Alhier is na een korte ziekte, in den ouderdom van ruim 64 Jaaren, overleden den Heer J. N. Graaf van lianchyk, be< ifchreven in de Ridderfchap des Kwartiers van Ny« [ megen; Amptman, Richter en Dykgraaf des Ampts l tusfehen Maas en Waal, Ordinaris Gedeputeerde 1 des Kwartiers van Nymegen , Commandeur var ' Thiel, der Duitfche Ridder - Order ter Balie var i Utrecht, alhier Gecommitteerd ter Vergadering var '. Hun Hoog Mogende, en wegens dezelve Gedepu1 teerde in de Commisfie tot het reguleeren dei | Provinciaale Cjuotes. G o r 1 n c h e m- Alhier is in den ouderdom var ' byna 82 Jaaren overleden den Heer Jjohan Henrii i Verboom, in leven Oud - Raad en Oud - Burgemee' fter dezer Stad. Schik dam. Den 7 April des morgens is al hier in den ouderdom van omtrend 36 Jaaren over leden , den Heer Hendrik van den Heuvel Lz. Raad en Oud ■ Scheepen dezer Stad. Hoorn- Den 2 April, zynde goede Vrydag zyn door de negen Keurmannen tot Burgemeefte ren verkooren, Cornelis Christoffel van Aker laken Pz., Mr. Pieter Schagen , Mr. Pietei Opperdoes en Mr. Abraham van Stralen; ter wyl tot de Commisfie van Gecommitteerde Raad i: West - Friesland en het Noorder - Kwartier voor de Verandering onder de hooge en lage Amte- na ars 3 enz. I t t L 3 a i  4IÓ" NIEUWE NEDERLANDSCHE Vëran dering onder de hog ge en lage Amte- NAARSj enz. . tyd van twee Jaareo, is beftemd Mr. Joan van Predehof, Vryheer van Oosthuizen enz. enz., en den Heer Jan Jager, voor den tyd van drie Jaa- - ren, in den Raad van Staaten , met Mey aanftaande. Vervolgens zyn door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Eifftadhouder, uit een overgeleverde Nominatie tot Scheepenen dezer Stad verkozen, de Edele Achtbaare Heeren Mr. FrancAs Binkhorst, Matthcus over 't Monter Verboom, Jan Christiaan van der Vorm , Dr. Reinier Prins, Mr. Pieter van der Straten , Jllard Merens en. Pieter van Hogen: en tot Scheepenen -Commisfa-' risfen van des Gemeenelands Middelen, de Heeren' Matdieus over 't Water Verboom, Mr. Pieter van, 'der Straten en Allard Mercns. Edam. Den 2 April zyn tot,Burgemeefteren dezer Stad aangefteld, de Édele Groot Achtbaare Heeren Vincent van der Ley, Jacob Teengs. en Mr. Jan Leoninus , welke uit de afgaande Heeren tot Prefident - Burgemeefter hebben vtrkooren den Edele Groot Achtbaare Heer Willem de, Gelder. Voorts zyn uk eene overgeleverde No-I minatie door Zyne Doorluchtige Hoogheid., denj Heer Prins Erf (tadhouder, tot Scheepenen verkozen, de'Edele Achtbaare Heeren Picser Kerk, Pie* ter Bost Jansz., Cornelis Wrg\»acr, Jacob Thimon Lakeman, Arend Jong, Dirk Kroon en Pic ter Druyst; en uit dezelven tot Scheepenen-Commisfarisfen gemelde Heeren Pieter Kerk, Pieter Bost Jansz., en Cornelis IPagetiaar; vervolgens zyn beftemd , om met primo Mei eerstkomende zitting te neemen in het Collegie van Heeren Gecommitteerde Raaden, te Hoorn, den Heer Mr. Gefrit Jasob Lakeman, eh in de Generaliteits Rekenkamer den Heer Mr. Roelof Port, beiden OudBurgemee (teren en Raaden; zynde ook op den 19 Maart laatstleden door Zyne Doorluchtige Hoogheid , tot Raad in de Vroedfchap aangefteld dea • Heer Matthias Wynandus Ruyghrok. PüR-  JAARBOEKEN, April, 1700. 417 Purmerende. Den 25 April zyn uit eene Vkrawrjvergeleverde Nominatie, door Zyne Doorluchtige dering Hoogheid., den Heer Prins Erfftadbouder, tot be- onder kleeding van de Magiftratuure van dezelve Stad, nE i!fx>van primo Mei 1790 tot den laatllen April 1791 •> ge en verkozen : tot Burgemeefteren de Edele Groot r ,AGK Achtbaare Heeren Mr. Jan van Goor Hinloopen, AmteJan Bfeek, Jtin 1'eert, Bernardus Ar noldus var naars, Baaien; tot Scheepenen de Edele Achtbaare Hee- enz. ren Jan Gerard Ji'eecelwom, Cornelis vanGinkel, mieter Muller, Maarten Koning, Cornelis Kort, bernardus Selleger en Jan ld '■; en wyders door Hoogstdezelve tot Scheepenen • Commisfarisfen van des Gemeenelands-Middelen, aangefteld de Heeren Jan 'Gerard Peereooum, Bernardus Selleger ea jan J5 Is. ' - Middelburg. Den 8 dezer maand overlcedt in den ouderdom van ruim 51 Jaaren, den Heer Mr. i'diafi Adriaetn van de JJerte, Heer van Nieuwerve, Welfingen en Everswaard, voorheen jreprcfenroerende Zyne Doorluchtige Hoogheid, als leerfte Edele van Zeeland en thans buitengewoon Gedeputeerde ter Vergadering van de Hoog Moleende Heeren Staaten Generaal. Den 19 April is uit een aan Zyne Hoogheid I overgezonden Nominatie, by de opening van den . Brief van verkiezing bevonden tot Kiezer dezer : Stad benoemd te zyn, den Heer Johan Turing, in de plaats van elcn overleden Heer Mr../ han( mijius. Utrecht. Burgemeefteren en Vroedfchap dezer Stad, als Curatoren dezer Hooge Sehoole, hebben goedgevonden aan de ondergemelde Prof esforen, boven de door dezelve reeds bekleede profesfien , no<* op te dragen: aan den Profesfor Petrus Bondam, de profesfie van liet Jus Publicum Kornano Gerat tnicum; aan den Profesfor Henrilus Johannis lAreutzenius, de profesfie van het Jus Gentium; en aan den Profesfor IVilfiam Laurence Brown, de profesfie van het Jus Natura. LYST  413 NIEUWE NED. JAARB,, April, 1790. LYST DER PRY2EN VAN VERSCHEI* DE PRODUCTEN ONZES LANDS. B-otterdam den 19 April. Rotterdam den 19 April. by de Z. Zak. Haver VriefeBrouw. 17 a Tarw nieuwe Zeeuws 208295 dito V7oer a iö öC — blaauwe 20 a 22 jj —— Zeeuws brouw 14 114=^ Zomer 24 a 26 8 dito Voer 12 a 13 eC Rogge Zeeuws enz. 17 a 18 8 Paardebooneh 183 a 20^} Erwten Grauwe 13 a 15 günivEsooHEN 10 a 20 <-£ ——— blaauwe 13 s iöSMoutwyn 7-* dC de 30 Vr. ■ - ■ witte 15 a 16 8' by den Steen. Witteboonen kleine 208228 Vlas Allerbeft 46 a 56 (i. by 't Last- Best 36 a 45 ft. Boekweit op 154 f8 a 28 ^—- Middelfoort 27 a 35 ir. Geust Winter i7.ra 19 Gemeen 24 a 26 ft. ■ -Zomer ^7.5 a i8i ^ ——• Allergemeenst 18 a 23 ih  NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, Mei. M D C C X C. GELDERLAND. Arnhem. 'VKTy moeten wederom het navolgend Ar*"" VY Vonnis, als een gevolg nog van de HEM* ivoorledene onlusten, nu byna drie jaaren ma de omwenteling, mededeelen. Zie ook 'Nieuwe Ned. Jaaub. 1789. bl. 1113 en volg. EXTRACT uit het Crimineclc Sententie-Bock 'sliovcs van GELDERLAND. 'rjezien by den Hove des Furftendoms Gelre en 1 ^ Graaffchaps Zutphen , het intendith overge«geeven, uit den naam en van wegens de DottoEe ren  420 . NIEUWE NEDERLANDSCHE ArN- ren Joh. Schrasfert en Joh. Conr. van HasfeldJ hem. refpeftive Momboir en Subftituut-Momboir dezerf Landfchap, als ten dezen fpeciaal by Refolutie varB Vonnis den Hove, in dato 4 Juny 1788, geau&orifeert,! tegen R. O. Impetranten en Klageren ter eenre, op ende! den Pre- tegens Egbert Willem r,rini, Predikant te Öofter-1 dikant wolde, Gedaagden in perfoon en Beklaagden dm E. W. andere zyde; mede gezien de cicaden, relatienJ Brink, fampt acïen van default , mitsgaders alle byge- voegde informatien, fchyn en bewys,waar uit ge- bleeken is: Dat den Gedaagden in perfoon en Beklaagden in plaat-: ze van, zo als een getrouwen Christen Leeraar past, zyne Gemeente totrust en vreede, voorts tot billyke: gehoorzaamheid jegens derzelver wettige Overheid, te vermaanen,tegens zynen pligt zig in de jongst plaats gehad hebbende onlusten, waar door het lieve Vaderland op den oever van deszelfs ondergang is gei bragt, geïmmifceert, en door woorden en daaden: getoond heeft mede te behooren tot de bederffelykei fadlie van die geene, welke de wettige geëtabüs-. feerde Regeeringsform hebben trachten om verrei te werpen; zodanig dat de Gedaagden en Beklaagden , benevens eenige andere perfoonen, by ver-' fcheiden van zyne Gemeente is rond geweest, en" dezelve onder 't fchoonfchynend voorwendzel vanij 't belang van het Vaderland, tot het geven van Penningen voor 't zogenaamde Vaderlandfche Fonds,, waar van 't ftraf baar oogmerk ten bederve van den: Lande, door 't in openbaarendruk uitgekomen plan, overvloedig kennelyk is, heeft aangezet en ook vand verfcheiden daar toe geld ontfangen, en wederom: anderen zelfs, door zo al niet diredle ten minften indirecle bedreigingen daar toe gepermovcerd heeft. Uit al 't welke dan ten genoegen rechtens isbly-| kende, dat den Gedaagden in perfoon en Beklaagden!» zich heeft fchuldig gemaakt aan zodanig atroce de- I liet, 't welk in een land, waar goede Juftitie word i ge-1  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 421 cebandhaaft, in niemand, dog inzonderheid van Arn|eene Dienaars van Gods heilig Woord, welke voor- hem. «angers voor anderen behooren te zyn , om zich als ltille en vreedzame onderdaanen te gedraagen, Vontiis en anderen daar toe aan te fpooren, kan wordende» ■beleden, maar anderen ten affchrik fh af baar is. den Pre'T Het voorfchreven Hof doende recht, verklaart 'ikant WÈgbert Willem Brink, Predikant te Oofterwolde, E. W. l;Gedaagden in perfoon en Beklaagden Contumax, Brink. 1 en verdoken van alle exceprien, declinatoir, dilaitoir en peremptoir, mitsgaders van alle whcren en Wefenüen van rechten; en ten principalen verklaard Jdezelve Egbert Willem Brink, vervallen van dcs;' zelfs refpeftive bedieningen , van Predikant van ■'dOofterwolde, mitsgaders opziender van 't Feithof idbinnen de Stad Elburg, en voorts van alle verdere '.'(publieke fun&ien, welke by binnen deze Provinciën TOiogte bekleeden , mitsgaders inhabil om die ooit ' .weder in dezelve te kunnen waarnemen, bant den:' zei ven Egbert Willem Brink, daar en boven voor : den tyd van zes Jaaren buiten dezen geheelen Fur'aïtendom en Graaffchap, by poene van zwaarder f ftraffe, in val binnen den voorfchreven tyd weder fin dezelve mogten gevonden worden, den Beklaag#éen en Defaillant mede condemneerende in de kostten dezer Proceduurc ter taxatie en moderatie van ::den Hove. ! Gedaan en uitgefproken in den Raade van Gel;':1derland te Arnhem, den 16 April 1790. (Onder ftond') Accordeert met 't voorfchreeve Crimincele Sententie - Eoek. (Was geteekend) C. G. HÜLTMAN. Ee % De  422 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arn- De voorgemelde Predikant leverde op hem. jen 6 Mei 1790 een fmeekfchrift in ter Vergaderinge van de Landfc&ap, verzoekende verzagting van voorgemeld Vonnis; op welk Request door het Hof Provinciaal gunftig geadvifeerd zynde, hebben de Staaten het bannisfement voor zes jaaren , opgeheven en kwytgefcholden. De Staaten van Gelderland hebben op nieuws doen afkondigen eene algemeene vergiffenis en kwydfchelding van het voorgevallene in de onlusten van de Jaaren *7%5—1787, met uitzondering van eenige perfoonen, die als hoofden en aanvoerders uit de Provincie zyn gebannen, namenlyk ik uit Arnhem , 10 uit Zutphen , 14 uit Thiel, 17 uit Elburg , 5 uit Groenlo , <5 uit Doesburg, en 1 uit de Neder-Betuwe. Zie hier het Placaat zelve: T~)e Staaten des Furftendoms Gelre en Graaffchaps Zutphen; allen den genen, die dezen' zullen zien of hooren leezen, doen te weeten. Nademaal wy tot ons leedweezen ondervonden hebben, dat veele In- en Opgezetenen van deze Provincie, geduurende de jongde rampfpoedige verdeeldheden en beroertens, waar door dit Gemeenebest tot op den oever van zynen ondergang is gebracht, zich zo verre hebben vergeeten/om niet alleen met verzaaking van hunnen plicht en van de gehoorzaamheid aan ons, als hunnen wettigen Souverein verfchuldigd, en met verachting der Wetten , fpeciaal van onze Publicatie van den 6 July 1787, zich in vreemden dienst, zo van de zogenaamde Auxiliairen te Utrecht als anderen, te be-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 423 ! begeeven , ten einde om eene alom beroerende en ArNt yerderffelyke Fadtie, welke zich in deze Landen, hem. 1 met het allezints ftrafbaar en pernicieus oogmerk :om de wettige form en conftitutie der Regeering Placaat Ihet onderfte boven te keeren en te vernietigen,cot Am\ had opgeworpen, in hunne onbetaamelyke en vy ncstie. andige onderneemingen te helpen en te adfifteeren, i maar ook om deel te neemen in het collecteren of fourneeren van Penningen, voor een zogenaamd 1 Vaderlandsch of Nationaal Fonds, welker ïnnch1 ting en oogmerk in der daad was, om de voorI fchreevene verderffelyke Factie in hunne verfoeijeilyke desfeinen en machinatien te onderfchraagen, :i cn krachten vigeur by te zetten. Dat vervolgens als mede onder de memgvuldiI ge ftrafwaardige middelen, welke door die zelfde 'Factie zyn uitgedacht en in 't werk gefteld, om ! hun misdaadig doelwit te bereiken, mede moet gei rokend worden, eene gcweldaadige oppofitie, welke in 't begin van den Jaare 1787, tot openbaare verfmaadinge der Wetten en tot wederwraakinge -van de Juftitie, door eene groote menigte Opge■i zetenen van het platte Land,op eene feditieufe wy■ ze te famen gerot, gewapenderhand is ondergenoi'men , tegen de gerichtelyke executie van eene ' Sententie by den Schouten Gerichte van Zutphen \ na orde rechtens geweezen. Dat, offchoon wy noch met onze waardigheid , noch met het belang van deze Provincie, hebben kunnen ever een brengen, om den gewoonenloop der Juftitie tegens die geenen van onze In- en Opgezetenen , welke zich aan de voorfchreevene misdryven hebben fchuldig gemaakt, te ftremmen of te belemmeren, maar in tegendeel voor de rust en veiligheid der Provincie, hoogstnoodig geoordeeld hebben , om tegens dezelven naar vereisch ds.r Wetten en Rechtsbehooren te doen procedeeren , wy ons nogthands overtuigd houden, dat verre het "srootfte gedeelte van de voorfchreevene onze In6 0 Ee 3 en  4 24 NIEUWE NEDERLAN DSCHE Arn- en Opgezetenen door onkunde, onbezonnendheid, hem. of door misleidinge van anderen, welken uit hoofde van hunnen rang en aanzien , of vooronderftclde Placaat kundigheden, eenen grooten invloed op hun hadtot Am- den, tot dezen misdaaden ongelukkig vervoerd zyn Mftiu geworden, en dat zelfs de meesten van hun, het ltrafwaardige 't welk daar in lag opgeflooten, niet begrepen, veel min gepenetreerd hebben het verfoeijelyke oogmerk , 't welk hunne Verleiders daar mede gehad hebben. Zo is het, dat wy alle zodanige onzer In- en Opgezetenen, welke zich zonder een verkeerd en doleus opzet, aan eenige van de opgenoemde misdryven hebben fchuldig gemaakt, willende befchouwen als voorwerpen van Clementie, goedgevonden hebben, na hier op voor af te hebben ingenoomen de confideratien en Advys van de Raaden dezes Furfiendoms\en Graaffchaps,, vervat by Misfive van den 24 April jongstleden, aan alle die genen, welke zich fchuldig hebben gemaakt, zo met het gaan in vreemden dienst, aan de overtredinge van onze Publicatie van den 6 July 1787, als aan het fourueeren of colleóteeren van Penningen voor het zogenaamde Vaderlandfche of Nationaal Fonds, gelyk mede die eenig deel hebben gehad in de feditieufe famenrotting en geweldaadige oppofitie tegens de gerichtelyke executie van een Sententie van 'c Schouten - Gericht van Zutphen, welke in 't begin van den Jaare 1787 heefc piaats gehad, en eenieder van hun, zonder onderfcheid van rang of ftaat, te verleenen eene volkomene Amnestie en Vergiffenis van het geene ter zaake voorfchreeven door'hun is gedaan en gecommitteerd; ook ten dien eifette, dat wy de zodanigen, welke reeds wegens de voorfchreevene misdryven, eene condemnan'e tot eenige ftraffe van confinement in 't Tuchthuis, of van bannisfement mogten hebben ondergaan, of tegens welken ook uit dien zelfden hoofde corporeele apprehenfie mogte zyn gedecerneerd, van dezelve ttraf.  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 425 ! ftraffen van confinement of bannisfement, mitsga- Arni ders corporeele apprchenfie, by dezen ontheffen en hes*. [ dezelve ftellen buiten effect Zo nogchands, dat wy onder deze onze Amnes- Placaat 1 tieen kwytfcheldinge niet willen hebben begree.en, rot Am* \ maar daar van wefexpresfeiyk uitzonderen: natie. . 1. Alle zodanige Perfoonen in't generaal, wel| ke als de voornaame Hoofden, Autheurs, Bewerkers of Aanvoerders van de verderfFclyke Factie, waar door deze Provincie, benevens hec ganefche Gemeenebest, zo geweldig beroerd is geworden , en i welke een toeleg heeft gefmeed om de wettige Conifitutie en Regeeringsform te vernietigen, en overzulks ook als de eerfte Berokkenaars en Verleiders tot de voorgenoemde misdryven, waar van by deeze Amnestie en Vergiffenis word verleend, geconfidereerd ; moeten worden. 2. Alle die genen, welke, buiten en behalven , de hier voorgenoemde misdaaden , nog daar en bo• ven aan meer andere misdaaden fchuldig mogten ftaan, of deswegens geftraft mogten zyn. 3. Zodanige Perfoonen , welke , als gevaarlyk ■ voor de rust, door eenige Officieren en Magiftraai ten aan ons zyn opgegeeven. Als namentlyk de navolgende Opgezetenen des Ambts Neder-Betuwe; Detniil Louis cle Win-, benevens deszelfs Broc : der Jan Leonard de Win. De navolgende Burgers cn Ingezetenen der Stad Thiel: " A', „ Berk Francken, Adrianus van Riemsdyk , jacobus van Doesburg , Peter Post, Ernst Pit fa, Jacobus van Wc stem, Carel Bingeman , Engelbert Muilen, Wouter S-lu/l, van Wermcs- kerkeu , 'Jan Walen , Hendrik Jan Brouwer, Jan Jacob Wcrmeskaken cn Birk van Hors/en. Ee 4 De  426 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arn- De navolgende Burgers en Ingezetenen der Stad hem. Zutphen: Lambert Tieleman de Roller, Hendrik Harm* Placaeu fen , Mr. Berend Wildrik , Oer rit Jan llaefe. tot Am- broek , Bart Gerritfen alias Bart Jette , Willem nestie. Reynders, Henricus ter Hal, Jan Berk van Wyhe, Mr. Jacob Lodewyk Haejebroek en Tido Hendrik van Esfen. De navolgende Burgers en Ingezetenen der Stad Doesburg: Willem Besfellnk , Mr. Hendrik Jacob Hacrman, Antony Evers, Fredrik Lotus de Monin, Jan Qefrien Soetcr en Gerrlt Jan Beauvais. Ten aanzien van de Stad Groenlo , behalven plenricus Brons en Hendrik Willem Hasj els, als' zynde ook nog wegens andere misdaaden geflraft, en overzulks van zelve uit dien hoofde uit deze Amnestie uitgeflooten , de Perfoonen van Jan Hendrik van Renesfc, Gerrit Willem Roebers en Jan Brons. De navolgende Burgers en Ingezetenen der Stad Arnhem: J. van den Berg, H. van der Wykfcl, Toon van Ooy, R. van der Kaa, A. Hariemink , J. van Gorkum, P. van Gorkum, W. Bast, A. F. J. Hamme, B. Borgardyn, J. H. de Bode, D. van Reeven, S. van Bronkhorst en W. C. P. van Riemsdyk. Voorts de Perfoon van Even'van Ommeren, Burger en Ingezeten der Stad Wageningen. ' En eindelyk de navolgende Burgers en Ingezetenen der Stad Elburg: W. J. Ramaker, Ryn Gauhe de Vries, Samucl de Ruyler, Johannes Gefelfchap, C. Croefe, Ger-, rit  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 427 rit Voerman, Peter Cremer, Nicolaas yan der arn. Kamp, Jan Hendrik Vclthoen, Evert Pos, Klaas HF " yan Hulpen, Egbert Vinke, B. yan Es/cu, Tennis Bres, Peur Lansbergen, Pf. Fideler en Jan Üelof- piacaat Bh tot Am. Blyvende niet te min aan de Magiftraaten van de "°*ue' Steden Zutphen en Arnhem fpeciaal voorbehouden, de vrye faculteit, om aan die geenen van hunne Burgers of Ingezetenen , welke onder deze onze Amnestie mede begreepen zyn en hun Burgerfchap verwerkt hebben, 't zelve Burgerfchap, onverminderd de aan hun verleende Amnestie, al of niet te kunnen terug geeven. En wordende voorts door deze onze Amnestie niet opgeheven, de condemnatie in de kosten en mifen van Jultitie,daar dezelve tegens de hier voorgenoemde Delinquanten zoude mogen hebben plaats gehad , maar zullen dezelve dien onverminderd , volkomen moeten blyven ltand grypen. Gelastende en beveelende wy derhalven den Momberen Subfiftuit-Momber dezer Landfchap, mitsgaders alle Officieren en Magiftraaten van dezen Eurftendom en Graaffchap, om een iegelyk, buiten de voorfz. uitgezonderde Perfoonen, het effect: cn gevolg van deze on'ze Amnestie, rustelyk en vreedelyk te laaten genieten. En, op dat wyders deze onze Amnestie teffens mogte ftrekken, om de gemoederen der Ingezetenen tot volkomen bedaardheid te brengen, cn de zoo gewenschte rust ten eenemaale te herftellen , willen wy niet alleen alle die geenen, welke deze onze Gratie en Amnestie hebben gebbtineerd, ernftelyk mids dezen gewaarfchouwt en bevoolen hebben , van zich in het toekomende aan zulke of diergelyke misdryven, of verltooringe van de algemeene rust en veiligheid, niet meer fchuldig te maaken , by prene van anderszins van deze onze Gratie en Abolitie te zullen zyn vervallen, en zo wel over. het  428 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arn- te' geene zy voor dato dezes als daar na mogten hum. hebben misdreeven en begaan, anderen ten exempel op het rigoureufte te zullen worden geftraft; maar Placaat vermaanen ook al nog in 't algemeen, allen en een tot dm- iegelyk onzer Onderzaaten, van wac rang. Raat of natie, qualiteit hy ook moge zyn, op het ernftigffe, en onder inharfie van voorige Publicatien, zo ten opzichten van de openbaare rust als anders geëmaneerd , om met eikanderen in allen opzichten in goede verftandhouding re leeven, zonder zich door verfchillende benoemingen of afgezonderde byeenkomllen, van den anderen te willen onderfcbeiden, en alzo een ieder, zo veel in hem is, het zyne tot herftel en onderhoudinge van de onderlinge harmonie en eensgezindheid te helpen toebrengen, en zich jegens de Hooge Overigheid en hunne refpective Regenten , Magiftraaten en alle anderen , die in Hoogheid over hun gefield zyn, met betaamelyk ontzag, eerbied , gehoorzaamheid en onderwerping tegedraagen, en generaalyk in en omtrent alles te leeven en te handelen, zo als vreedelievende, getrouwe en gehoorzaame Onderzaaten en Burgers betaamd , alles by poene van in contrarien val , naar ftrengheid van Rechten te zullen worden behandeld en geftraft. En op dat niemant hier van eenige onweetendheid moge voorwenden , zal dit ons Placaat a!omme binnen dezen Furftendom en Graaffchap, ter plaatze daar zulks gebruikelyk is, worden gepubliceerd en geaffigeerd naar behooren. Aldus gedaan en gearresteerd op een Extraordinaris Landdag, binnen Arnhem, den 6 May 175,0. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog. (Was geteekend) F. W. VAN DEN STEEN. Deu-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 429 Deutichem. Aan eenige Burgers dezer Stad , is op. Deutiden 6 Mei 1790 by de Staaten des Vor chem. ftendoms Gelre en Graaffchap Zutphen, nog wegens de voorvallen van de Jaaren en 1787, de navolgende kwytichelding ver- • gund: Verleezen zynde 'sHoves Misfive en Confideratien van den 24 dezer, op de Requeste yan Willem Lambcrts ten Boekhorst, Hendrik dumpen, Nicolaas Roos fen Maurits Aniersfmit, Burgers en Inwoonders "der Stad Dcutichem, mitsgaders op de Requeste van Jein ter Maat, C omelis van der Horst en Gerrit Janfcn, voorts Derk Jan Coops, Rntger Hendrik Httttuder, Anthony Onnekink, Peter Beiferint, Peter Evekink'; Peter Borgemeister, Harmen Flèrtts enDerck Coops, alle insgelyks Burgers en Inwoonders der gemelde Stad, aan Hun Edele Mogenden geprsefentcerd, en volgens Refolutie van den 8 November 1788 ten fine voorfz. in handen van welgemelden Hove gefield; en contineerende het Request" van de vier eerstgemelde Supplianten een verzoek van gratie , en ten gevolge van dien, opheffing van de Procedures , door den Advokaat - Fiscaal der Stad Dcutichem, tegens hun ondernoomen, ter zaake, zy, door zich na de Provincie van Overysfel, en aldaar onder het getal der zogenaamde Auxiliairen te hebr ben begeeven , zich aan eene overtreedinge van' 'sLandfchaps Publicatie van den 6 July 1787 • hebben fchuldig gemaakt. En behelzende het andere Request van de pyehj ge Supplianten, een gelyk verzoek van gratie en opheffinge der Fiscaals Procedures, ter'óbrzaake, dat, de Supplianten zich hebben fchuldig gemaakt aan lscfive Addresfen aan de Magiftraat, aan het in ééd nee-  430 NIEUWE NEDERLANDSCHE Detjti- neemen op de nublieke Mnfw ■ chem. hun als C^mSS^^Z%mc doop Grauö van de drie Comnaenièn 7W? e byeénk°men gers van de Stad binnen te bmpn. !„ • ?, , iri dat vermits die Supplianten zich » Ü Ie m n e- y-  434 NIEUWE NEDERLANDSCHE D'eüti- lyken eerbied en hoogachting jegens de hooge OverCuem. jlciti> en hunnen wettigen Magiftraat, en met eene behoorlyke onderwerpinge aan derzelver refpectiveGratie, beveelen, zo als getrou-*; en gehoorzaame Burgeren aan/lvr- en Ingezetenen betaaür>#, te zullen gedraagen. gersva/f ' • Demi- "Fen tweeden: dat de Supplianten het voorfchreeven. ven Declaratoir, zo aan den Hove Provinciaal aisaan de Magiftraat dei- Stad Deutichem, zullen moeten prrefentceren, met verzoek, dat het zelve aldaar refpeftivelyk , ten blyke van hunne zuivere mcenmge moge worden geregiftreerd, en dat door de Supplianten den*Burger-ééd zal moeten worden vernieuwd. Ten dertien: dat de Supplianten verplicht zullen zyn, alle de kosten, welke ter zaake van de tegenshun geëntameerde Fiskaals Procedures, zo wegens genomen informatien als anders reeds mochten zyngemaakt, te betaalen. Ten vierden: dat de Supplianten gehouden zullen zyn, dé Brieven van gratie en abölitie in fornies onder het groor. Zegel van dezen Furftendom en Graaffchap, aan den Hove Provinciaal te verzoeken. r En dat, eindelyk ; zo wanneer, de Supplianten immer mogten onderdaan, om wederom aan eenige rust* erftoorende daaden,, of aan iets van ibortgciyken nart, als waar van hun thands gracie is verleend , zich fchuldig te maaken, dezelven daar door' daadelyk van het effeft;-dezer gratie zullen zyn verdoken, en ais dan zo wel over deze door hun gepleegde wanbedryven, waar van hun de tegenswoordige abolitie is gegeeven, als over het geene dan op nieuws door hun mogt zyn begaan, zonder eenige conniventie, na fcherpheid van Rechten en ftrengheid der Wetten, zullen worden geftraft. Zul-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 43$ Zullende hier van Extract: aan den Hove Provin- Déuté* daal, mitsgaders aan de Magiftraat der Scad Deu- chem„ tiehem, worden medegedeeld. ([Ónder ftond) Pro yero Extraedu. (JFas geteekcud) BERN. JOH. HOFF. HOLLAND. Dordrecht. Alom wordt uitgegeeven: Verhaal vanhet voorgevallene ten opzigte der uitgexveekene Nederlanders.. die zich zedert dè omwenteling buiten de Pibvincien , te Sfi. Omer, Jiethune, en Graveiines in Frankryk hebben opgehouden. Ook hebben de ■uïtgeweekene Hollanders in Frankryk, in deze maand, aan de Nationaale Vergadering te Parys ingeleverd eene Memorie voor de Hollandfche Patriotten , die hunnen toevlu^t vaar Frankryk genomen hebben. De inlevering van die Memorie was verzeld van eenen brief, ondergeteekend door de volgende naamen : G. J. de Nyvenheim, /G J. Baron van der Capellen tot de Marsch, yibbema, P. G. de IPitt, Huber, R. van Kleefens, Jacob van Staphorst , B. Comte de Boetzelaar de Langerak, Pieter 't Pio n, J. Gelderman, J. C. de Koek, L Makke» Ff a troty  43« NIEUWE NEDERLANDS CHE Dor- tros, Br. de Nyvenbeim, H. D van Hoorn'g drbcht. JF. B. Bicker , J. van Hoey, F. R. du Bois, F. A. Perfoons. Corn. van der Hoop Gysbv, Valkenaer en A. Braak. Haarlem. Op de iritnoodiging van de Heeren Beftierderen der Nalatenfchap, benevens de Leden van het Godgeleerd Genootlchap van wylen den Heer Pieter Teyler van der Hulst, (van het welk wy het berigt, in on$ voorgaand ftukje voor April, hebben medegedeeld,) hebben zich als Schryvers der opgenoemde Verhandelingen geopenbaard, de Eerwaarde Heer J. KUIPER, Leeraar der Doopsgezinden Gemeente te Deventer, als Schryver der Verhandelinge, onder de Zin. fpreuk: Thesf. V: 21. En de Eerwaarde Heer WILTEÏÜS BERNARDUS JELGERSMA, A. L. M. Pb. Dr. en Predikant te Weidum in Fries* land. als Schryver der Verhandelinge onder de Zinfpreuk: Gy weet dat de Overflen der Volken eez.,. Matth. XX: l5, 26. ■ Verders nog als Schryver van de Verhandeling onder de Zinfpreuk: Apytxv oJ Qz'pir j„ T0XS T0Jf ^iovg i%u^ de  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 437 1 'deEerw.HeerW.de VOS,Leeraarder Donps- Haar. gezinden te Amfteldam; en eindelyk als Schry- lem. : ver der Verhandeling onder de Zinfpreuk: fldvTot, Soxiuaf^sn' to kxAoii xaTt%ert. en beginnende: Hoe vetfehillend de wenfchen , in zaaken van den Godsdienst enz., de Eerwaarde Heer P. WEILAND, Leeraar der Remonftranten te Rotterdam. ,Paar is ook wederom als naar gewoonte : etn Programma der Hollandfche Maatfchappy der Wetenfchappen, in deze Stad geïlieht, in't licht gekomen, dog het welk de veelvuldigheid der gewigtige ftoffe in deze maand ons verbiedt mede te deelen, i zo tfls wy anders wel gewoon zyn: te meer , daar het zelve in de Kunst- en Letter «Bode van deze maand kan gelezen worden. Delft. Den at dezer maand Mei, is des voormiddags van de Puye van 't Stadhuis afgekondigd de navolgende Publicatie: "W/'y WILLEM, by de gratie Gods, Prinfe van w Orange en Nasfau, Grave van Catzenelnbogen, <5jx. &c. &c. Doen te weecen. Alzo Ons door Jr. Willem Guflaaf Frederik Grave van Beniinck, Heere van Rhoon en Pendrecht, befcbreven in de Ordre van de Ridderfchap en Edele van Holland en WestFriesland, Ruwaard en Opper - Dykgraaf van den Lande van Putten, Bailluw en Schout van 's GraFf 3 ven-  438 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft, venhage, Hoog •■ Heemraad van Rhynland, en Mr,, Dirk Méér cm, Raad in den Hove van Holland Public. Zeelanden Friesland, welken Wy f ingevolge de nopens Auctorifatie door de Edele Groot Mbgende HeedeSchut-ren Staaten van Holland en West-Friesland in tcry. dato 31 < 'dtober 1707 , aan Ons verleend,) ger'ommitteerd hadden, om in de Stad Delft de rust te herftellen; is gerapporteert, dat by hun aanwezen aldaar m de maand January 1788, aan hun was voorgekomen, dat hec nodig ware voor de Schutterye der voorfz. Stad te formeeren eene nieuwe Ordonnantie , en dezelve zo in te richten, dat de differenten, welke van tyd toe tyd hadden plaats gehad, voor 't vervolg wierden voorgekomen, en dat •ook aan die Schutterye eene met de jegenswoordiee algemeene geileldfjeid der Schutteryen'in de Steden dezer Provincie meer overeenkomftige gedaante wierde gegeeven. Dat hun ook was gebleeken , .dat het maaken eener dadelyke reduclie in het getal der Vaandelen of Compagnien nodig was, waar door dus een aantal Officieren, die hunne fundtien ten genoegen der Regeering en Burgerye hadden waargenomen, buiten emplooy zouden geraaken. Dat zy tot dat einde reeds omtrend de maand Augustus van dat Jaar, het ontwerp eener daar toe ingerichte Ordonnantie in gereedheid hadden gehad; dan dat zy naderhand onderricht geworden zynde dat die Concept-Ordonnantie,'in verfcheiden opzichten meer na het genoegen der goede Burgerye konden ingericht, en daar door merkelyk verbeterd worden, zig met Ons goedvinden, hadden verledigd, om, behoudens het oogmerk, om de voorfz. Schutterye, meer na den thans algetneenen fmaak jn te richten , daar in zodanige veranderingen te maaken , als hun , na genomen informatien, de meest gefchiKtfte waaren voorgekomen, om tot algemeen genoegen te ftrekken. Dat daar door en door meer andere omftandigheden  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 439 den was veroorzaakt, dat- die zaak zo lange was Delft. keepende gehouden. Doch dat zy vertrouwden, * dat de voorfz. Concept-Ordonnantie, zo als de Public. zelve nu was geredresfecrd , aan het voorgelteld nopens heilzaam oogmerk zoude kunnen voldoen, indiendeSchutdezelve met onze goedkeuring beftempeld en doorz^j'. Ons gearrefteerc wierd. Waar toe zy de eere hadden , dezelve aan Ons te prefentceren. Zo is *c, dat Wy, het voorenftaande in aanmerking neemende , en inzonderheid genegen zynde, om de zich , ten tyde der laatfte ïroubles zo wel gedragen, en door haare voof! Ons betoonde affeclie, by Ons verdienftelyk gemaakt hebbende Schutterye der voorfz. Stad Delft, meerder aanzien en luister by te zetten, en tevens in andere opzichten genoegen te geeven , na rypelyk daar over te hebben gedelibereert, hebben goedgevonden te arrefteeren, gelyk Wy arrefteeren by deze de Ordonnantie voor de Schutterye der Stad Delft, by Ons op heden ondertekend, en aan Burgemeefteren en Regeerders der voorfz. Stad toegezonden. Wyders hebben Wy goedgevonden overeenkom ftig eene , door voornoemde Commisfarisfen aan Ons geprasfenteerde Lyst, aan te ftellen refpeötivelyk: Tot COLLONEL. Mr. Adriaan yan der Lely. GROENE VAANDEL. Kaptein. Mr. Jacob van der Lely A. Z. Lieutenant. Mr. Lieve Jacob Schol. Vaandrig- Dirk van der Borst. Hoofdman. Nicolaas Beek. m—r S'mon van der Waal, . Adrianus van Helden. — 1 - . Gerrit van Herpen. Ff 4 ORAN-  44Q NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. ORANJE VAANDEL. Public. Kaptein. Willem Bock. nopens Lieu tenant. Cornelis van Koetsveld. deSchut- Vaandrig. Mr. Dirk Grasrtinckcl. tcry. Hoofdman. Jan van Nieuwpoort. Jan Carel Schmcrllng. Jan Hadxman. Dirk van den Berg. WITTE VAANDEL. Kaptein. Hendrik Carel van der Boon Mesch. Lieiuenant. Leonardas van Koetsveld. Vaandrig. Plübcrt van Crimpen. Hoofdman. Aclbert van Meerbeek. Pieter Sonne J. Z. Johannes' Kouwenberg. ■ Adriaan de Groot. BLAAUWE VAANDEL. Kaptein. Dr. Samucl den Ouden. Lieutenant. Dr. Dirk van Duyn. Vaandrig. Johannes Nleuwhuls. Hoofdman. Gerrit Pleyden. Willem Jacob Verkuyl. Johnn Hendrik Zee, • IVilFem Steenbergen. Tot SECRETARIS van de GROOTE KRYGSRAAD. Michicl van Ploecke. Terwyl Wy voorts de tot nog toe gefungeert hebbende Kapteinen, Kaptein Lieutenants, Vaandrigs en Hoofdlieden bedanken voor de goede dienRen, door dezelven rcfpe&ivelyk in hunne funclien be-  JAARBOEKEN, Md, 1750. 441 | beweezen; en daar en boven die geenen der nu affi gaande, of geduurende de Jaaren 1788 en 1789 : gefungeert hebbende Hoofdlieden, welke door Ons rniet wederom in die qualiteit zyn aangefteld, de faculteit geeven, om zich van alle Schutterlyke dienRen te kunnen excufeeren; welke faculteit de zodanige der nu afgaande of geduurende de Jaaren 178Ö cn 1780 gefungeert hebbende Hoofdlieden, welke Wy by deze in die qualiteit hebben aange'ileld, na het afloopen van derzelver nu te beginnen tweejaarigen dienst, mede zullen hebben: gelyk ook :alle zodanige Schutters, welke reeds driemaal Hoofdlieden zyn geweest: terwyl ten aanzien van die ^Schutters, welke eens of tweemaal tot Hoofdlieden zyn aangefteld geweest,derzelver voorige dicnlten, wanneer zy op nieuws tot Hoofdlieden worden verjjooren, dés begeerende, in computatie zullen moigen worden gebragt; blyvende nogthands alle de 1.bovengemelde perfoonen verkiesbaar tot Kaptcinen, | Kaptein-Lieutenants en Vaandrigs. Voorts qualificeeren en committeeren Wy de uBnrgemeefteren en Regeerders der voorfz. Stad, om 1 deze te doen publiceeren na behooren, en om de flvoorfz. Onze Ordonnantie door den druk publiek |te maaken; mitsgaders om in Onzen Naam de I voornoemde door Ons aangeftelde Collonel, KapIteinen , Kaptein-Lieutenants, Vaandrigs, Hoofdllieden en Secretaris van den Krygsraad, mitsgaders Ide Schutters, de nodige Eeden af te neemen; als ■mede om de Schutters, welke nu de twee Comjjpagnien van ieder Vaandel uitmaaken, (met uitzonidering echter der zulken , welke volgens het 26" ■artikel der voorfz. Ordonnantie daar toe niet gequaRjficeerd zyn J door middel,van lootinge, in vier, zo na mogelyic, egaale Rotten te verdcelen; mitsgaders, om ten aanzien der Rondasfiers, die acïueel ' en zal in cas van Vacature van eenige Umciers-Plaatzen in 't Kwartier, waar in hy woonachtig is, wederom eligibelzyn, maar in geen mins ■  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 44J • Iminder rang mogen geplaatst worden, als waar in I hy in het voorig Vaandel gediend heeft. 'X. De Schutters, die uit het eene Kwartier naar I een ander verbuizen, zullen verpligt zyn, voor dat Ey vertrekken, aan hunne Kaptein en Hoofdman É-aan te geeven, waar zy gaan woonen, op verbeur|:te van dertig Huivers, ten behoeven van 't Rot, 1 waar uit zy verrrekken; terwyl zy verder verpligc I zullen zyn, zich aan te geeven aan den Kaptein I Van 't Kwartier, waar in zy zyn komen woonen, als ft mede aan den Hoofdman van 'c Rot, in 't zelve I Kwartier, waar in zy verkiezen over te gaan, binonen de agt dagen, na dat zy ih 't Kwartier zullen Igekomen zyn, op pcene van dertig ftuivers, en ;;dien tyd verltreeken zynde, op gelyke boete van Idertig Huivers, voor elke week, dat zy daar in nai latig zullen zyn, beiden ten behoeven van de Krygs■ faads - Kasfe; des zullen zodanige Schutters gèene Iandere keuze kunnen hebben, dan van de Rotten, I Welke niet voltallig zyn, en wanneer de vier RotI ten mogten compleet zyn, zullen dezelve moeten i.invallen in dat Rot, daar de eerfte Vacatuure irvoorvalt. - XI. Het huuren van eene Kamer in een ander ■Kwartier, zal voor 't vervolg nog voor een Offtleier, noch voor een Schutter, als een verhuizing '1 worden geconfidereert, maar zal zodanig Officier tof Schutter, in de daad met zyn gantfche huishouding van woonplaats moeten verandert zyn, om gexonfidereerd te kunnen worden als werkelyk te zyn iverhuisc. XII. De Hoofdlieden zullen dienst doen geduurende twee Jaaren, en als dan wederom invallen als liSchutter, wanneer zy na verloop van twee Jaaren, :iandermaal eligibel zullen zyn tot Hoofdlieden, zulilende de genen, welke dus driemaalen als Hoofdilieden gediend hebben, vry zyn van allen Sehur,terlyken dienst, blyvende nogthans intusfehen no- Delft. Ordotin* Ier Schutte* ry en l'Pdchten. t  44 door een der Tambours van de Compagnie, op orI dre van den Kaptein, of by abfentie of indispofi;' de, van denzelven, of by vacatuure van de KapI i teins plaatze , op ordre van den eerften in! rang ■i prefent zynde Officier, geconvoceert zynde, by I' meerderheid van ftemmen geformeert worden een drietal, van de gequalificeerdfte perfoonen, in 't Kwartier woonagtig zynde, 't welk door denJKaptein, of eerften Officier, en een der Hoofdlieden, by  448 NIEUWE NEDERLANDSCHÊ Delft by't Lot te verkiezen, aan Heeren Burgemeeltereri * Zal wolfden geprefenteert , om daar uit by Hun Ordonn Edele Groot Achtbaaren , een perfoon tot de (jcr ' vacante plaats verkooren te worden. £.'';:i>?- X% Ue eerst aangeftelde Hoofdlieden zullen r. m dienst doen tot den eerlte Mei 1702* ffTgtffc. XXL Voor den eerften April van 't Jaar, waar ten ' 1,1 c'e dienst van den Hoofdman ftaat te eindigen, zal aan Heeren Burgemeefteren geprelenteert worden, eeue Nominatie van drie der gequalificeertfte perfoonen, by meerderheid van ftemmen in 't Rot, daar toe ipeciaal op Stads Doelen verga-, dert, verkoren, om daar uiteen Hoofdman voor de twee volgende Jaaren te verkiezen. -XXil. De aangeftelde Hoofdman, zal uit de Schutters van zyn Rot verkiezen een Lieutenant,. welke mede twee Jaren zal moeten dienen. XXIII. Indien eenig Schutter allyvig word , of van kwartier verandert, door kwaad gedrag, of om eenige andere oorzaaken, uit de Schutterye, gefield, of ontHagen word, zal door den Kap* tein van de Compagnie en de Hoofdman , in. wiens Rot die Schutter geweest is, geformeerd' worden een Nominatie van twee perfoonen uit de gelchiktfte, vreedzaamfte en meest gequalificeerde Burgers of Burgei's Kinderen dezer Stad,! welke Nominatie met des Kapteins handteekeniug bekragtigd, en door denzelven alzo goedgekeurd zynde, door deu Hoofdman aan Heeren Burgé| nieefte ren zal worden geprefenteert, om daar uit een perfoon tot Schutter te verkiezen. XXIV. Niemand zal beneeden de 18 of boven de 50 jaren, in de Schutterye kunnen betrokken worden : uitgezondert by de introductie van deze Ordonnantie. XXV. Geene van de overige Burgers of.In-? gezeetenen dezer Stad", zullen zig van de Schutterye mogen exeufeereh, als die hier onder Art. xxx  JAARBOEKEN, Md, 1790. 449 XXX geëxcipieert zullen worden, zelfs geen Delft. Doctoren of Licentiaten in eenige faculteit. XXVI. Zodra eenig Schutter ontpoórtcrd word, Ordonn, zich genoodzaakt ziet zyn toevlugt tot de Arm- der bezorgers te neemen , om door hun gealimert- Schutteteerd of vooreen gëdeeltê onderhouden te wor-ry en den , of zich bp eenigerhande wyze onredelyk IVacHen onbètaamelyk gedraagt, zal dezelve van dn ten. oogenblik af, niet meer als Schutter worden geconfidereerd , en zal de Hoofdman het een of ander van het bovénftaande verneemende, zulks aan zyn Kaptein moeten te kennen geeven , en vervolgens ceri Acle van ontflag met expresfie yan de redèn waarom , door den Kaptein én, hem zelvèn 'geteekent, aan Heeren Burgemees. teren prcfenteeren, ten einde de ontfehuftering te eifectueeren. ....... XXVII. Die geenen der Schutters ,vvelke onder de Veertig Raden dezer Stad of derzelver Ministers betrokken word, oud is'boven de 60 Jaren, of twee Zoonen geduurenc'e den tyd van zes Maanden te gelyk, in de Schutterye heeft, zal op zyn verzoek, met voorkennis van zyn Kaptein en Hoofdman van de Schutterye gedifpenfeert worden , welke difpenfatie aan Heeren Burgemeefteren op dezelve wyze als in het voorgaande Art. gemeld ftaat, zal moeten worden verzogt, en zullen insgélyks uit de Schutterye gélicentieert óf van dezelve gedifpenfeert worden die geenen, welke door Lighaamsgcb'reken , buiten fïaat zyn ., óm eenige Schutterlyke diensten te doen, waar van by'behoorlyke attestatie van een Méd. DoC" tor of Chirurgyn zal moeten blyken,. terwyl zodanige lïcentfeerïhg öp dezelve wyze Zal moeten verzogt,, en .geöbtineert worden, als hierboven -gezegd is. Én zullen alle zodanige perfoonen , welke, om' wettige redenen, door Heeren Burgemeefteren, met advis van den Kaptein en Hoofd, man , op eeue honorabele wyze zullen worden1 eg  45° NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft, gedifpenfeert uit de Schutterye , in allen opzigten genieten de rechten der Schutterye dezer Stad , Ordonn.mits nogthans dat zy Jaarlyks, zo lange zy niet der vallen in de termen van eene der exceptien, irr Schutte- het eerde gedeelte van dit artikel vooikoomende, ry en aan de Compagnie, waar onder zy anders zouden Wach- hebben behoord , zullen contribuccren, zo veel iea% als zy, indien zy niet gedifpenfeert waren geworden, aan boete zouden verbeurt hebben; welke contributie onder de Rotten van die Compagnie egaal zal worden verdeelt. XXVIII. Indien iemand door Heeren Burgemeefteren, tot Schutter dezer Stad verkooren word,^ zal dezelve gehouden zyn het zelve te accepteeren, op pcene van de Stad ontzegt te worden. Insgclyks zal die geene, welke tot de eene of andere functie in de Schutterye, verkooren word , gehouden zyn dezelve te accepteeren, op de boete van ƒ 150 voor een Collonel ; f 100 voor een Kaptein; ƒ 75 voor een Kaptein Lieutenant of Vaandrig, alle ten behoeven van des Krygsraads Kasfe, en van ƒ 50 voor een Hoofdman, mitsgaders van ƒ 25 voor deszelfs Lieutenant , ten behoeven van het Rot, waar onder dezelve behooren ; zullende het echter den Collonel vryftaan , om, na eenen dienst van zes Jaren, zyn ontflag te neemen, mits daar van drie Maanden te vooren kennis geevende aan den grooten Krygs,raad; welke, dus af te gaane Collonel, voorts zal behouden alle zulke rechten als aan hem, als Lid der Schutterye, hebben gecompeteerd. XXIX. De Hoofdlieden zullen verpligt zyn , hunne Rotten , zo veel mooglyk compleet te houden. XXX. Van de Schutterye zullen geheel vry zyn de Heeren Veertig Raaden dezer Stad • de Hoofiifchout, Oud Veertig Raden, als mede de Penfionarisfen, Stads Secretarislen, de Secretaris van de Weeskamer, Predikanten van alle gezindheden,. Room-  JAARBOEKEN, Md, 17356. 45i R.oomfche Pastoors, Rector, Conrector en Pra;- Deift. ceptoren van de Latynfehe Schooien, de Generale Brandrrieefters, de Brandmeefters en de Adfis- Ordonn tenten van de Brandfpuiten, de, Mennonieten en jer joden,,de Stedehouder van Delfland, de Subfi-^^,^ tuut-Schout van deze Stad, de Bodéns van de "en Stad j de Kamerbewaarders van Heeren Burgemee- fy^. ftereri, Scheepenen en Weeskamer, de Reizende^' Bodde,- dé Boode vari de Thcfaurien ^ die van Delland , ClerccpJen ter Secretarye , Infpecleur van Stads Werken en Stads Fabriek,- de Kranken» bezoekers,- Binnenvaders van de Godshuizenen Bedienden, mits in dezelve wöonende, de Trompetters en de Poortiers van de Stads Poorten. XXXI. Alle die geenen, welke mét eenige Posten of Officien , in het voorig artikel niet genoemd , bekleed zyn , en uit kragte van eenige Refolutie van de Heeren van de Weth óf Rurgemeclteren thans vry zyn Van de Schutterye, zullen des goedvindende, van dien vrydom jouisfeereri, doch hunne Süccesfeuren zullen in de Schutterye betrokken moeten worden, en zich daar van niet kunnen excufeeren. XXXII. Eindelyk zullen Kapteins , Kaptein Lieutenants èn Vaandrigs der Schutterye, welke by dezen vermindering der Compagnien niet hebben kunnen worden geplaatst , in 't vervolg in' geen minderen rang kunnen worden geëmployeert,' als waar in zy te vooren gediend hebben. DERDE H OÖFDST Ü K. Dc Krygsradd.- Art. XXXIII. Dé groote Krygsraad zal beftaan' tut den Collonel, de vier Kapteins, de vier Kaptein Lieutenants, de vier Vaandrigs, en zestien. Hoofdlieden, zullende nogthans by vacatuure of indifpofitie van een of meer der Hoofdlieden, ieder Gg 2 Lieu-  Delft. Ordonn. der Schuttery en Wachten. \ 452 NIEUWE NEDERLANDSCHE Lieutenant de plaats van zynen Hoofdman moö» gen bekleeden. XXXIV. In de Groote Krygsraad zal prafideeren de Collonel, en by deszelfs abfentie de oudfte prefent zynde Kaptein. En zullen de Kapteins de rang hebben naar derzelver anciënniteit; zo als ook de Kaptein - Lieutenants, en Vaandrigs, doch de Hoofdlieden na rang der Vaandels, te beginnen met het eerde Rot van het Groene, en te eindigen met het vierde Rot van het Blaauwe Vaandel. XXXV. Als Minister zal by den Grooten Krygsraad fungeeren,endoor denzelven by vervolg van tyd worden aangelteld, een Secretaris, die te gelyk de post van Thcfaurier zal waarneemen , aan denwelken her zal vryfhran, om , na verloop van 4 Jaaren zyn ontflag te neemen, mits daarvan drie Maanden te vooren aan den Grooten Krygsraad kennis geevencie; en zal dezelve, zo geduurende den tyd van zyne funftie a!s Secretaris , als, des goedvindende, ook daar na , voor altoos vry zyn van de Schutterye, met behoud echter van alle de rechten, welke aan een Lid der Schutterye competeeren: zullende aan hem de Schryfbehoeftens en hetgecnehy verder tot zyne functie nodig heeft, uit de Krygsraad Ras worden gevafideert. XXXVI. De Groote Krygsraad zal dens in de Maana versaderen, te weeten, de eerfte Maandag, des nademiddags om drie uuren, en zal die geenen jdie abfent blyft, verbeuren twintig Huivers , en die te laat koomt, of heen gaat voor de Vergadering door den Prrefident gefcheiden is , tien ftuivers, alles ten profyte van de Krygsraads Kasfe. XXXVII. In deze Groote Krygsraad zal worden verhandelt al 't geen concerneort de nakooffiing dezer Ordonnantie, en de Confervatie van de  JAARBOEKEN, Mei,, 1790. 453 de goede ordre , en generalyk al, wat het werk der Schutterye betre t, zullende de Kapteinen, of de hoogst in ran; prefent zynde Officier der Compagnie, gehoude..zyn aan den grooten Krygsraad rapport te doen, van alle het geen in hunne Compagnien zedert de laatfte Vergadering voorgevallen is. XXXVIII. Ingevalle het gebeurde , dat de Groo • te Krygsraad extraordinair moest vergaderen , zal ij de" Collonel, en by deszelfs abfentie de prafidee . rende Heer verpligt zyn, 'er aan Heeren Burgemeefteren kennis van te geeven, met byvoeging van de redenen waarom, en confent daar toe te verzoeken. XXXIX. De kleine Krygsraad zal beftaan uit den!Kaptein, Kaptein Lieutenant, Vaandrig en :\ de vier Hoofdlieden der Compagnie , in welke Vergadering de Kaptein, en by deszelfs abfentie :| de eerfte in rang prefent zynde Officier zal praefiJdeeren, en de Vaandrig de post van Secretaris ïwaarneemen, zullende nogthans by vacatuure of dndifpofitie van een of meer Hoofdlieden, ieder Lieutenant de plaats van zyn Hoofdman mogen bekleeden. XL. De questien tusfehen Officieren,Schutters jof Tambours van differente Compagnien (alle lyf!ftraffelyke delicten uitgezondert) 'zullen moeten Iworden afgedaan voor den Grooten Krygsraad , i welke den fchuldigen zal vermogen te condemneeren in een Geldboete, mits dezelve niet excedeere de fomma van ƒ' 60 : o ; o, welke boeten zullen zyn ten profyte van de Krygsraads Kasfe. XLI. Voor de kleine Krygsraad zullen worden afgedaan alle questien op Exercitiën, Wagten, liVVapenfchouwingen, en foortgelyke andere gelegenheden tusfehen Schutters van dezelve Compagnien ontdaan, (alle Lyfftraffclyke Delicten uitligezoudert) en zal deze Krygsraad den fchuldigen Gg 3 mo- Delft. Ordonn. der Scauitcry en Wachten.  Delft. Ordonn .der Schutte 'ry en Wach'ten. 454 NIEPWE NEDERLANDSGHE mosren condemneeren in eene Geldboete, egtcr niet hooger dan ƒ40 : q : o tenprofyte. yan het . Rot. XLII. De kleine Krygsraad zal alle que?tien - binnen den tyd van acht dagen, na dat dezelve geweeten zyn, moeten vereffend hebben, en zal by gebreke daar van de cognitie deyolyeeren aan den Grooten Krygsraad. XLIII. Indien iemand na defenfie gedaan te hebben , by den kleinen Krygsraad gecondemneert is , zal hy daar van ' mogen provoceeren aan den grooten Krygsraad, mits betalende voor kosten van appel drie Guldens ten behoeven van de Krygsraads Kasfe , doch zal niettemin de boete, waar m hy geeondemneert is, moeten namptifeeren in handen van den Secretaris van den Krygsraad, binnen den tyd van drie dagen, en zal, by faute van dien, voor de boete paratelyk geëxecuteerd worden, doch zal van' de di. fpofitie van den grooten Krygsraad daar pyer geen hoger beroep vallen» XLIV. In geene Krygsraden hoe genaamd , zullen eenige Praclizyns voor partyea geadmitteerd worden. XLV. Indien het gebeurde, dat in den kleinen of grooten Krygsraad de ftemmen (laakten, zal in zaaken van Geldboetens of Correclien, voor . het'gevoelen,dat het nvnsfbezwaarende voorden Gedaagden of Bdfchuldigden 3s , geconcludeerd worden; maar in begceving van bedieningen en, andere zaaken, zal de Praffident een concludeerende ftem hebben. XLVI, AHe Vergaderingen zowel van den grooten als van den kleinen Krygsraad, zullen in de Stads Doelen moeten gehouden worden. XL VII. Alle boeten, waar in een Lid der Schutterye gecontlëmheert word, zullen worden ingeyordert door den Doelknegt, met een Stads-Bo-  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 455 ie eeadfifteert, op ordre van dien geenen, door; wien hy gecondemncert is, en zullen in cas van ïeigerïng, door hun Panden mogen worden ge-1 nomen , ter waarde vin de boete, waar in hy ge-, condemncert is, met de kosten daar op te vallen , en indien de vóorfehr. Panden niet gelost worden . binnen den rvd van 14 dagen, zullen dezelve door , een Stads Bode publiek verkogt worden ten kos-, ten van den Gecondcmneerden om daar aan het verlchuldigde te verhalen met de kosten, en zal de Bode het ordinair falans conform het StadsReglement genieten. , XLVIII Al wie den Doel Knegt of Stads BocIq in 't executeeren eenige refistentie doet, of kwalyk bejeegcnt, zal verbeuren een boete van drie Guldens, ten behoeven van het Rot, waar m hy SCXLIX. De Secretaris zal behoorlyk aantcekening moeten houden van het verhandelde in de KrygsSs Vergaderingen, en van de Refolutien aldaar genomen, en verder alle papieren en documen en de Schutterye betreffende, zorgvuldig moeten bewaaren ^ vermogen eenige ftukken of documenten ter leen of viüe te geeven als aan Leden van den Krygsraad; en m geval van leerdng niet anders dan onder een behoorlyk recepis. LI. Insgelyks zal hy verpiigt zyn als f hefaurier zorge te dragen,dat de boetens ten behoeven der Wgsraads Kasfe behoorlyk geinnet en bewaard Sen, en dat alle Reekeningen ten lasten den Krygsraad op ordonnantie van denzelven warden be a|ld, zullende by jaarlyks in de maand 7uny aan den Krygsraad behoorlyke reekening van zyne adminütratie moeten doen. Gg4 VIER* Delft. Jrdonn. ïcr ichuttey en Vacherii  456 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Ordonn der Schuttery en Wachten. i < •j 1 1 t VIERDE HOOFDSTUK. * Wapening der Schutterye. Art. LH. De Kapteins, Kaptein Lieutenants, Vaandrigs en Hoofdlieden zullen met Sponton ,* Deegen, Ringkraag en Ecliarpe gewapend zyn,1 doch in cas van Paradeeringen Wapenfchouwing, als mede zo dikwils zulks by den grooten Krygsraad goedgevonden zal worden, zullen de Vaandrigs het Vaandel draagen. LUI. De Lieutenants van de Hoofdlieden zullen voorts aan de functie van Sergeanten waarneemen, en zullen dragen Hellebaarden, (welke uit de Kasfe van het Roth bezorgd en onderhouden moeten worden,} een Degen en Echarpe. LIV. De Schutters zullen gehouden zyn zich te voorzien van een volle Wapenrusting, beftaahde uit een Smphaan met ee» Bajonet, een korte Sabel , een Patroontas met 'een witte Bandelier en eene pnrt«épée met een glad Slot, alles van dat fatzoen, caliber en qualiteit, als zedert den jaare 1784 by de Schutterye in gebruik is; en zullen aan ieder van hun van Stadswegen verftrekt worr ien vyf iciierpe Patroonen gecacheteert. LV. Ieder Schutter zal de voorfz. Wapenrusting 'ordentelyk moeten onderhouden ,' op verjeurte van twee Gulden , ten behoeven van het ioth , zo dikwils hy in de'drie Maandelykfche /ifitatie bevonden zal worden daar in nalatig te :yn geweest, en zal hy niette min verpligt zyn le Wapenrusting te laaien repareeren, doch zulks rerzuimende , zal door den Hoofdman veertien lagen na de gedaane Vifitatie, daar van aan zyne kaptein kennisfe moeten worden gegeeven , op 'erbeurte v :n drie Guldens , door den Hoofdman e betalen, ten behoeven van het Roth; en, zoira'de Kaptein daar van kenpisfe gekreegen heeft, 4  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 457 Wfl hy het defect Geweer coor den Tambour Blaten haaien, en zal de nalatige Schatter gehou1'dén zyn, het zelve te laaten volgen, op de bocE van drie Gulden voor het Roth, terwyl dg I Kaptein het gebrekkige zal moeten laaten maken , ,[;ten kosten van den nalatigen, dewelke weigeren:de zulks te voldoen, daar voor paratelyk zal morgen wordeu geëxecuteert. LVI. t'ülken vierendeel jaars zal de Iloofdiman (op een boete van drie Gulden) geadüsiteerd met, zyn Lieutenant en den Doelknecht, ;öe Wapenrusting van alle de Rpthsgezellen moeiten vifiteeren, én zal die geene welke weigerig pS, zyne Wapenrusting te laaten vifiteeren, verf 1 vallen in een boete van drie Guldens ten behoe; ven van het Roth; by welke viütatie ieder Schut; ter zal verpligt zyn, de vyf fcherpe patroonen ; gecacheteerd, aan hem ter hand gelteld, te pro- duceeren, op verbeurte van drie Gulden voor elke patroon, welke hy zal misfen, insgelyks ;ten behoeven van het Roth. LVII. Ook zal ieder Kaptein de vryheid heb» 1 ben om de viütatie der Wapenrustinge by de Schutters van zyne Compagnie te doen, wan\ neer hem zulks goeddunkt , en da adfistentie I van de Hoofdlieden of anderen van zyne Com! pagnie verzoekende, zullen deze gehouden zyn , met den Kaptein mede te gaan, om de voorfz» ■ vifitatie te doen ; en zullen by deze vifitatien dezelve calanges plaats hebben, als in de twe? : laatst voorgaande Artikelen bepaald zyn. VYFDE HOOFDSTUK. Van de Wachten en Dienfien der Schutterye. Art.LVIII. In 'tftuk der Wachten zaliederRoth gecónfidéreerd worden te beftaan uit twee Divi'i fien, en zal t'elken nacht eene Divifie of een half Gg5 Roth 3elfx, Ordonn, der ' \ Schutte* ry en Wach, • ten.  458 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft ■Ordent der Schutte ry en Wachten, Roth moeten waaken , te weeten eerst de eerfte Divifie van het eerfte Roth, dan de eerfte Divifie van het tweede Roth, vervolgens de eerde Divifie van het derde Roth, en eindelyk de eerfte Divifie . van het vierde Roth; daar na de tweede Divifie van het eerfte Roth, dan de tweede Divifie van het tweede Roth, vervolgens de tweede Divifie van het derde Roth en eindelyk de tweede Divifie van het vierde Roth, te beginnen met het Groene Vaandel, vervolgens het Orange, dan het Witte en eindelyk het Blaauwe, in dezelve order als hier -vooren gezegd is, ten waare Heeren Burgemeefteren om redenen goedvinden de Wacht te verfterken met een of mÉer Divifien. LIX. Aan het hoofd van de eerfte Divifie, welke beftaan zal uit de helft van het Roth, te weeten de oudfte Schutters, zal by de Wachten de Hoofdman commandeeren, en by de tweede Divifie of de andere helft van het Roth de Lieutenant van den Hoofdman. LX. De Schutters zullen in volle wapenrusting op het Raadhuis dezer Stad ter wacht moeten komen, voor en aleer het Wachtklokje, dat des avonds om negen uuren begind te luiden , opgehouden zal hebben, op de boete van agt ftuivers; en zal die geene, welke voor dat de Klok van het Raadhuis tien uuren geflagen zal hebben, nies prajfent js, voor abfent gehouden worden. Echter zullen de Rotterdamfche en Leydfche Schippers en derzelver Knegts, op die dagen, wanneer zy gevaren zynde eerst na negen uuren in ie Stad kunnen terug komen , van de voorfz. boete vry zyn, indien zy, voor dat de voorfz. klok half elf geflagen heeft in volle wapenrusting ter wacht komen. LXI. De Boeten by de abfenten te verbeuren zal zyn 24 ftuivers voor den Hoofdman, voor den Lieutenant twintig ftuivers, en voor ieder Schutter ió ftuivers, en zal niemand van de voorfz. Boeten vry  JAARBOEKEN, Md, 1790. 4?9 ytv wezen, dan die zich werkelyk buiten de Re- i)EtyT ötoliek bevind, of op reize naai- buiten dezelve is, •alsmede die geene, welke door ziekte of ongemak Ordonn, niet in Itaat "is ter wacht te komen, waar van by jer eefle atceftacie van een Med. Doctor of Cbirur- Schutm gyn aan den Kaptein en Hoofdman zal moeten ry en blyken. , __ Wacht LXII. By ordinaire Wachten zal het den Kap-/e/?t tein, Kaptein-Lieutenant en Vaandrig vryftaan op de Wacht te komen, doch zonder het Commando I van de Wacht over te nemen. LXIII. De Hoofdman of deszelfs Lieutenant, zal gehouden zvn , met het ophouden van het \ ' Wa^htklokje de"Wachtcedulle te lezen, pp poene I van zulks langer dan een kwartier uurs uittellende • te verbeuren 15 ftuivers, cn het zelve geheel en al verzuimende 30 ftuivers, en zal voorts verplicht zvn direct na hec lezen van de Wachtcedulle dc ;>! Geweeren der Schutters te doen vifiteeren, op ge- 1 jyke boete yan 30 ftuivers, alles ten behoeven van 2 het Roth. . p! LXIV. Zo wie met geladen Geweer of zonder ^ volle Wapenrusting ter Wacht verfchynt, zal verli^ beuren 20 ftuivers ten behoeven van het Roth. I LXV- Niemand zal van de Wacht mogen gaan; dan met confent van den Commandant, op de I boete van tien ftuivers, ten behoeven als vooren: I en zullen de Wachten gereekend worden te contijü nueeren tot het openen van de poorten der Stad, 1 zo wel des Winters als des Zomers. ' LXVI. Geduurende de Wintermaanden, dat is, I van den eerften November toe den laatften Maart, I zal door de ter Wacht zynde Schutters, alle avoa[f den van half elf tot half twaalf uuren /worden geI exerceerd, onder diredtie van een Wachtmeefter, op de boete van 10 ftuivers, ten behoeven van it het Roth, voor ieder Schutter, die zulks weigerd LXVII.  46o NIEUWE NEDERLANDS CHE Delft. Ordonn dor Schuttery en Wachten. LXVII. De Commandant van de Wacht zal na bezetten Wacht, behoorlyke Schildwachten uitzetten, op poene van 15 ftuivers, en, zullen dezelve gehouden zyn hunne Posten één of twee uuren lang getrouwelyk waar te neemen, zonder te flapen of daar van af te gaan op de boete van 2 Gulden, alles ten behoeven van hec Roth. LXVIII. Die geene, welke weigerig is op Schildwacht te ftaan, zal verbeuren 15 ftuivers , ten behoeven van het Roth , des zal het de Schutters vryftaan, de beurten onder eikanderen te verwisfelen, met confent van den Commandant. LXIX. De Hoofdman of deszelfs Lieutenant zal gehouden zyn, den Schildwacht op den geftelden tyd af te doen losfen, op de boete van twee Guldens ten behoeven van het Roth. LXX. Indien iemand den Schildwacht, na dat hy hem aangeroepen had, met'geweld wilde pasfeeren of denzelven feitelyk attacqueerde, zal de Schildwacht denzelven mogen aanhouden en de Wacht tot zyne adfiftencie "roepen, die den Delinquant in arrest zal houden, en voorts aan den Heere Hoofd-Officier dezer Stad van het voorgevallene kennis zal geeven, om by denzelven gehandeld te worden naar behooren. . LXXI. Indien het mocht gebeuren, dat iemand door den Scnildwacht aangehouden zynde, zich te Weer ftelde en als dan gekwetst of doorgefchoceri wierd, zal de Schildwacht daar over niet geftraft worden. LXXII. Die de Leuze of het Wachtwoord (welk voortaan door den Majoor of Wachcmeefter mede aan het huis van den Hoofdman, die de Wacht heeft, zal moeten gebracht worden,} ontfangen heeft, zal dezelve aan niemand mogen open»  JAARBOEKEN, Mei, 1790. mét obenbaaren, dan aan den Commandant van deoEtFTV Wacht of Patrouille en Ronde, op de boete van drie Gulden ten behoeven van het Roth. Ordonnl LXXIII. Indien iemand bevonden wierd de leu- der ze of het Wachtwoord te hebben buiten die geenen, Schuttedie daar toegeregtigdzyn, zal dezelve in de Wachtry e„ gebra°t en aldaar aangehouden worden, tot dat hy ppachVerkteard zal hebben, wie hem de leuze gegeeven^„. heeft, en men daar omtrent de nodige informatien eenomen zal hebben. LXXIV. De Commandant van de Wacht, zal des goedvindende, ten zy het hem door Heeren Burgemeefteren anders geordonneerd wierd, Rondes of Patrouilles uitzenden, en zuilen de Schutters fehouden zyn de- Ronde of Patrouille, op order ;v°an den voorfchreven Commandant te doen, op bcene van twintig ftuivers ten behoeve van het Roth , te verbeuren by den geenen , die zulkö mogte weigeren. . LXXV. De Ronde, of Patrouille, of iemand, tot dezelve behoorende, zal niet vermogen onder huisdak te gaan, op pcene van twee Gulden voor ieder Schutter, die zulks met confentvan den Commandant der Ronde, of Patrouille, gedaan heeft, terwyl dc geene, die tegens de orders van voorfz. Commandant onder huisdak gegaan is, zal verbeuren drie Gulden, en zal de Commandant, indien hy het zelve gedaan, daar toe confent gegeeven, of het niet tegengegaan heeft, verbeuren drie Gulden alles ten behoeven van het Roth. LXXVI. De Commandant van de Ronde , of Patrouille, zal verpligt zyn met alle zyne Schutv ters op de Wacht te zyn binnen den tyd, hem door den Commandant van de Wacht gefteld, eü aan denzelven' rapport te doen van al het geene hem, en zyne Ronde, of Patrouille, ontmoet is, op pcene van twee Gulden , indien hy te laat te Wacht kwam , en van gelyke twee Gulden, zo hy verzuimt het voorfchreeve Rapport te doen, ea  NIEUWE NEDERLANDS CHE 25elft. en 20 wie van &e Schutters, de Ronde of Pa^ trouille hebbende uitgemaakt j niet te gelyker tyd Ordonniop de Wacht komt,- zal insgelyks verbeuren twee' • der Gulden, alles ten behoeve van het Roth. Schutte- LXXVIL De Ronde of Patrouille zal, na bery en zette Wacht. ieder een, die zy op de ftraaten zal Wach- vinden, mogen aanfpreeken* en,zullen deze hunnrf ten, . perfoonen en woonplaatzen moeten bekend maaken, ofte zal y by weigering daar van , dezelve' mogen brengen op het Stadhuis, omme aldaar met hun gehandelt te worden, als naar behooren. LXXVIII.' Niemand zal, na bezette WachtJ zyn Geweer mogen laaden of losfchieten, dan op ordre van den Commandant, op pcene van twee' Gulden; desgelyks zullen de Schutters, welke de' Ronde of Patrouille, doen, hun Geweer niet mogen laaden, of losfen■,- dan in cas van noodzake-' fykheid, op expresfe order van den Commandant,op verbeurte van gelyke twee Gulden ten behoeve Van het Roth. LXXIX. Niemand zal dronken op de Wachtkomen, ofte Wyn, of fterken drank aldaar drinken ,• op poene van twee Gulden , en zo wie,al was het zelfs met cönfent van den Commandant, van de Wacht ging , om wyn of fterkeif drank,- te haaien, zal verbeuren drie Gulden, en allen de geene, die daar van gebruiken eene Gul-, den, en de Commandant, indien hy het een of ander toeliet drie Gulden, alles ten behoeve van1 het Roth. LXXX. Niemand zal op de Wacht mogen vloeken , zweeren of Gods naam misbruiken /nog ook ' met de kaart of dobbelfleenen fpeelen, veel min eenige hazardfpeelen hanteeren, op poene van twee' Gulden voor ieder Schutter, die hier tegens contravenieert , ten behoeve van het Roth, en (itt cas hy weigert te betaalen,) van' nog een hooger' geldboete , ter arbitrage van den kleinen Krygsraadv Lxxxr.  JAARBOEKEN, mei, 1790. 463 LXXXI. Niemand zal eenige qusestien, of dis öucen, moveeren , over welke zaaken zulks zou de mogen zyn, op poene van twee Guldens; en zc wieeenig dispuut, of querelle maakte tegens det Commandant van de Wacht,zal verbeuren dubbelde boete, alles ten behoeve van bet Roth. LXXXII. Niemand zal, in het optrekken, hou den, of aftrekken van de Wacht, het doen der Ronde of Patrouille, vermogen eenig geweer, hoe ools genaamd, te trekken, om daar mede te dreigen. Baan , fteeken of fnyden , op de boete van ze< Gulden, en, zo wie bevonden wordt daar mede te dreigen, flaan, fteeken of fnyden, zal verbeuren eene dubbelde boete, alles ten behoeve van hel ^Roth, en boven dien, naar exigentie van zaaken, arbitralyk gecorrigeert worden. LXXXIII. Indien onverhoopt eenige commotie, combuftie , of oproer mogte ryzen, zal de Compagnie , van welke een divifie de Wacht heeft, op Tiet3 Raadhuis moeten vergaderen, zo dra de trom in het Kwartier geroerd wordt; en, by aldien Heeren Burgemeefteren meerder Compagnien in de Wapenen vorderen, zal of zullen de volgende Compagnie of Compagnien immediaat, door het roeren van den trom , opgeroepen worden, en op haat loopplaatzen vergaderen, om aldaar de orders vat Hun Edele Groot Achtbaare af te wagten. LXXXIV. Van deze Wachten zal niemand vr^ zyn, maar de Kapteins, Kaptein-Lieutenants et Vaandrigs, zullen verbeuren vyf en twintig Gul dens, en de Hoofdlieden , hunne Lieutenants er Schutters, ieder tien Gulden, ten ware iemandj by atteftatie van een Med. Doctor, of CbirurgyUj Van dezen inhoud: ,, Ik ondergefchreeve Med. Doctor, of Chi„ rurgyn, binnen deze Stad, verklaare, b^j P „ dezen , dat N. N. aan zodanige ziekte, „ of ongemak, laboreert, dat hy buiten ftaai ' Delft; Ordonn. der Schutte* ry en Wach* ten. 1 1 1  Delft. ■Ordonn. der Schuttery en Wachten. 454 NIEUWE NEDERLANDS CH E „ is op heden den dienst als Schutter te kun-". ,, nen waarnemen. Aclum Delft den deede blyken ziek, of buiten ftaat te zyn, of mei getuigen bewees voor het ontftaan van de Commode , .combuftie , of oproer , buiten de Stad ge?" weest te zyn. LXXXV. Door den Secretaris van den grooteer Krygsraad zullen de boetens der Kapteins, KapteinLieutenants en Vaandrigs, terftond moeten geïnnet* worden, en, door de Hoofdlieden, die der Schut-i ters, zonder die in 't geheel, of ten deele, op dè .Wacht te mogen verdrinken, of verteeren, om pcene van zelfs dubbelde boete te verbeuren, ten, behoeve van het Roth. LXXXVI, Ten tyde van generaal allarm zul-;jen , op het kleppen van de klok, of het flaan derf Trommels, de Officieren, Hoofdlieden en Schut'-" ters van de Compagnie 4 waar van eene divifie del Wacht heeft, zig op het Raadhuis moeten begeeveta an hunne volle Wapenrusting, en de overige Com-1 pagnien insgelyks in volle Wapenrusting na hunn© Loopplaatzen , op pcene van lyfftraffe tegens dj abfenten,' ten ware dezelve ziek, of buiten de Stacfl waren, en daar van vervolgens deeden blyken, in voegen als art. 84 gezegd is , of andere wettige! jedenen van verfchooning wisten te bewyzen, en* zal de Collonel zig moeten laaten vinden op heel Raadhuis dezer Stad, ten, einde aldaar de orders" van de Heeren van de Weth , zo die vergaderd)! zyn, of van Heeren Burgemeefteren, te ontvang gen, en ter executie te doen leggen. LXXXVII. Des zullen, by aldien eenige Óffi-,1 eieren en Schutters, op de eene of andere plaatfe del Wacht hebben', dezelve gehouden zyn aldaar tel bly ven, tot dat anders by de Heeren van de Weth J vergadert zynde, of by Heeren Burgemeefteren 1 geordonneert zal worden, op pcene van drie GuM ëens voor deKrygsraads Kasfe, door de Kaptéinen,* Kap-  JAARBOEKEN, Md, i?9Ö. 4*5 KaDtein-Lieutenants en Vaandrigs, en yan ccttj DiÉ»g r Ken tien ftuivers , door de Hoofdlieden en Schuttórs" ten behoeve van bet Roth, te-ver- OM beTrvYXVITT Ten tyde van brand alhier, zullen SchuttedeScïutters, welke in het Kwartier woonen al- rvcn waar de brand ontdaan is, het huis bezetten onder Wach* Smmandb van den hoogst iri rang zynde Officia-, tem •Se z7ch daar bevindt, tot zo lange de Schutters Wadft zal zyn aangekomen, nntftaat in het Kwartier van de Wacht hebbende gSmfc zal bet Roth, waar van een divifie de laSvoofgaande nagt de Wacht gehad heeft, zig Sr bet Stadhuis moeten begeeven, en een oef an5e e Rotü en terftond het huis moeten bezetten, " a Vvn-aer, dat by aldien' eene drvffie van t^^itW^V*** heeft, het tweede ï brand zal moeten begeeven; indien eene rfvife van het tweede Roth gewaakt heeft, als £ het eerfte, indien eene Divifie van het derde Roti iw^aakt heeft,- als dan het vierde, er,, inSS e£ Divifie van het vierde Roth gewaakt heeft, ^fhet derde en' zal deze bezetting duuren S zo lïgeTe andere twee Rotthen van hunne T oopplaatzen zullen gekomen zyn , wanneer het RoT dat tot dien tyd toe het buis bezet heeft, •2 ,\\ möetefl begeeven naar hec Stadhuis; en, Ö afdier"de brandl mogtc ontdaan in de vryheid Sn ïtead ,zullen zo dra 'er twintig Schutters op ïniooi.olaa'ts vergadert zvn, deze agten fpoeifaft m onder commando van een Officier ot f? van den Hoofdman , naar de brand ISntbgSvlnfén aldaar inwagten de aankomst ^LïSlx'Sdien de brand by dag v0orv.lt,-wj A\n Kantein en Kaptein-Lieutenant , het £Jb% 'Tan"éen^Diviüe de naast voorgaande Se Wacht op het Raadhuis gehad beeft, zig SSdf, op hPct kleppen van de klok, ofh*  tf.66 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft, vertoonen van andere brandteekencn, ten fpoedigften in volle Wapenrusting moeten begeeven, met ■Ordonn. eta ander Roth van dezelve Compagnie, in dezer der voegen, dat, indien eene Divifie van bet eerfte of Schutte- tweede Roth de naastvoorgaande nagt gewaakt heeft ry en ■ het eerfte en tweede Roth op het Stadhuis' zullen Wach- komen, en, indien eene Divifie van het derde of ten. vierde Roth de Wacht gehad heeft , als dan het derdeen vierde Roth naar het Stadhuis zullen gaan, en zullen de twee andere Rottben van dezelve Compagnie met den Vaandrig op hunne Loopplaats vergaderen , en van daar, zo dra een behoorlyk aantal van Schutters prsfent is, na de brand marcheerenen zullen die geenen, die naderhand komen zfg diredtby den brand moeten vervoegen. ' ö XC Indien de brand ontftondt by nagt zal de Divifie van het Roth, dat de Wacht heeft , op het Raadhuis moeten Wyven, waar by zich de andere Divifie van dat Roth zal moeten voegen en voor het overige het zelfde zal moeten geobferveerd worden, als in het voorgaande artikel Gezegd is. ö _ XCI. De twee Rottben ter plaatze, daagde brand is, gekomen zynde, zuilen hec huis, alsmede de avenuen ten wederzvde , behoorlyk bezetten cn wel expresfeïyk opletten, dat binnen de voorfchreeve bezetting worden ingeflooten de plaatzen aan de waterkant, daar met de Spuiten gewerkt wordt en dat er niemand, binnen werde gelaaten dan d'e geenen, welke by. de Brandkenre, daar toe gequaJfbceert zyn , of van de Vrienden en goede Bekenden zyn der geenen , die in of naby de Brand, zyn, of zodanige andere perfoonen, ah de Comfflandeerende Officier zal vermeenen te behooren. AU1. Het zy de brand by dag of by nagt K,Vh ?Si d° C°,,onel zi" tcn op het Raadhui? moeten laaten vinden, om de Ordres van de Heeren van de Weth te ontfangen, en te doen execureeren. b ' e xciïl  JAARBOEKEN, Mei, i79ö, \fy XCIII. De geenen, die abfent mogten bWvên r> kullen verbeuren, de Kapreinen . Kapteïn. Licute Mf' j bants en Vaandrigs, ieder zes Gulden, en bèhoe- n J Ve van de Krygsraads-Kasfe, en de Hoofdlie en °/d°m hunne Lieutenants en Schutters, elk drie Gulden?' f / ten behoeve van het Roth daar zy onderbeboo' Sehatt* ten, ten waare by ziekte of abfentie als Art U 2r"i i gezegd is. * fvach- j XCIV De Officieren en Schutters, welke ix>ten' : de eene of andere plaats de Wacht hebben zu?en hunne refpeéfavè Wachten niet moogen verSaten, dan met uitdrukkelyk confent van de Heeren van de Weth, op pcene als boven in art. 87 ZESDE HOOFDSTUK. Exercitie en Wapcnfchoiwing. I i. ,Art. XCV. Alle de Officieren, en der Hoofd11 lieden Lieutenants, zullen viermaalen in het laar i\ tweemaal m April, cn tweemaal in July, op day. gen en uuren door den grooten Krygsraad Jaarlyks i:in de Maand Maart te bepaalen, gezamentiyk als > Schutters gewapend,-de Schutters Manoeuvres fdaar onder hetVuuren begreepen) in Stads Doelen mce:l £n„moe,ten, ven-'gten » onder Commando van den , Collonel of een der Kapteioen, by Tourbeurten. XCVI. Ieder Officier, of Hoofdmans-Lieu tenant, die zig op den bepaalden tyd met al hec nopge tot zyne Wapenrustingeniet laat vinden, zal |oor ieder ftuk,. dac hem ontbreekt, verbeareó ze» j ftuivers; indien hy te laat komt vyftien ftuivers en feheel abfent blyft, drie Gulden ten behoeve van de' ■Kry^sraads-Kasfe: zullende egter hier van geëx ! feufeert zyn die geenen, welke' door ziekte of an= ; dere beletzelen, door den Collonel voldoende ee 1 te of ander toeval, waar van eene behoorlyke at* 1 teftatie, volgens art. 84. van het Hoofdftuk van de Wachten , zal moeten worden bezorgt aan den Collonel, en by deszelfs abfentie aan den oudüen Kaptein, en aan de Kapteinen der Compagnien, 1 waar onder de abfènten behooren. CV. Ook zal niemand der andere Officieren van deze generaaie Wapenfchouwing zig mogen abfenteeren, dan na bekomen verlof van Heeren Burgemeefteren, -op pcene van 40 Gulden ten profyte der Krygsraads-Kasfe. CVI. Geduurende het exereceren zal niemand vermogen te vloeken, zweeren of Gods Naam lasteren , nog ook lagchen of praaten op een boete van cien ftuivers telken reize te verbeuren, ten behoeve van zyn Roth , en op dubbelde boete, «wanneer hy niet aan de Commandanten gehoorazaarat, en in cas hy de betaaling weigert op hcoIgere geldboete , eer arbitrage van den kleinen I Krygsraad. _ CVII. Niemand zal dronken zynde op de Exercitie mogen komen, of aldaar geduurende dezelve jleenige fterke drank drinken, op verbeurte van een (Gulden, ten behoeven als'voren, i CVIII. Der Hoofdlieden of derzelver Lieutelinants, zullen verpligt zyn, alle de boetens der Hh 3 Scout*  47o NIEUWE NEDERLANDSCHE FJelft. Schutters by de Exercitiën vallende terftend t» i» %Schuit6>m ry en' ZEVENDE HOOFDSTUK * dezer Ordonnantie. ' voo^dïïrSe OdSSiV ,?3^8^ z>'n deelen exa^l^t'S^^P-ctenen ^StiSSjKSfe^ gehouden Gouverneurs dézersfad l h r Re*eerders ai* derzelver WdS^en^ïS ^ ren, op pce.^ va1u h li P ,fe ce «ecutee- de,; cS XS^SS^S3S?f^tc wor- en Vaandrigs on « • ' *dPtein-Lje:"tenants ten oehocve van ?e ESE? 3** Gt,Wens» dens ten beboet v j J J, f en ™:? Gul- i Deljnquant fór^rc en h., 5 J*? undcr de 3 van arbiS ^ïeöt"iS^ VOor al" ^ zaaken. ^oiieüic naar exjgentie van I drelf fc^SSHSg^ >Crp!igt ^ de <*T ren Van ^W^ffSeSSn^ de Hee' zonder tegenfüraak te ,4 ,?, c"(te,on Sneven, j oP Woch^nSe^de^^^' e" bullen, zo, als andere foortaef^l td ComPns':ie' exercitiën ' Officieren ffS^JgSf^'J? minderS I zaara zyn. terwvl der h^i' , ^ zvn, gehoor- I Schuttel de SSÏÏ£?Ï^V?^na en ; gegeeven, fc*£ï2^ zullen executeeren nnC ■ ptornptitude de Kapteinen KuA-n Pi Van tIen Cu,den v°or ten fiffiStóïïE^SïS^ ,en Vaandrigs Steden, ^^^dcSLt. van ;  JAARBOEKEN, Mei, 17-90. 47i ten. man leerenden Officier word aangewezen, en dezelve te houden ,, op pcene van zulks weigërende, te verbeuren een Gulden ten behoeve van ] het Roth. j CXIII. AUe boctens, uitgenomen die genen welke by coademnatic van den grooten of kleinen I /Krygsraad gci'nnet worden, en waar van bevorens gefproken is, zullen door een Tambour, na bekomen ordre , opgehaald worden , en in cas van weigering zal den Hoofdman daar van aan den I Kaptein of eerst in rang zvnden Officier van de I Compagnie, waar onder de ichuidige behoort, kenI tfis geeven, die ais dan de boete paratelyk zal I doen executceren, in maniere als art. 47 hier voren \ gezegt is. CXIV. Indien over den zin of meening vaneen : -of meerdere artikelen dezer Ordonnantie, bedenI kingen mogten ontdaan , of dezelve geoordeeld I wierd eenige alteratie of ampliatie nodig te hebben, ; zai zulks gefchiedën kunnen by de Heeren van de Wetb, met advis van den grooten Krygsraad met dien verftande, nogthans dat geene Interpreta: tien , Alteratien of Ampliatien zullen mogen inloopen tegens de hoofdinriehting dezer Ordonnan: tie, en daar by vastgeftelde Conftitutie der Schutterye , v/aar in geene verandering zal mogen wor) den gemaakt, als met kennisfe en goedvinden van 1 den Heere Erfftadhouder of Vrouwe Gouvernante ijn der tyd. Hft 4 AGT-  47? NIEUWE NEDERLANDSCI-iE Delft. AGTSTE HOOFDSTUK. Ordonn. Van de Conlributien. der Schutte- Art. CXV. Aüe de genen, welke uit kragte van ry en de Refolutie van Htinne Edele Groot Mogende, in Ji'itch- dato 3 November 1787, uit de Schutterye zyn ten. gedimitteert , en bevorens geen wettig recht van vrydom hadden, zullen tot dat zy den ouderdom van 60 jaaren hebben bereikt, gelteld worden op eene Jaarlykfche Contributie, welke Contributiea zullen zyn verdeelt in drie Clasfen, de eene van twaalf- Gulden, de andere van zes Gulden, en de derde van drie Gulden. En zullen de voorfz. Jaarlykfche Contributien worden verdeeld in twee deelen, waar van het eene gedeelte zal zyn ten behoeve van de KrygsraadsKasfe, en het andere gedeelte ten behoeve van de refpective 16 Rotthen , egaal onder den anderen te verdeden. En zal door den gronten Krygsraad bepaald worden, onder welke clasfe de Contribuant zal fortee? ren, zullende deze zig aan die bepaaling moeten onderwerpen, doch by aldien hy meende bezwaart te zyn, zal hy zyne redenen aan den Secretaris mogen op geeven, om dezelve ter kennisfe en oordeel van den grooten Krygsraad te brengen. En indien de groote Krygsraad oordeelt, dat hy niet bezwaard is, zal bet* hem co? vryftaan zyne redenen van bezwaar voor te crujgen aan Burgemeefteren , welke , na verhoor van den grooten Krygsraad, t Is dan daar o\erin het ui eerfte" resfort zullen oordeelen, en welker decifie dadelyk nagekomen ziil moeten worden. CXVI._ De T>. fcün'er van den grooten Krvgsraad, zal jaarlyks in de maand April die Contributien door Ln Doelknegt laaten ophaakn. CXVIL De Thefcurier bove:.gerr.e!d, zal verpïigt z^n, aau den groottn Krygiraad kennis te gee-_  JAARBOEKEN, Mei, 1790, 473 fajeeven zo 'er iemand in gebreken blyft van te Delft, benalen ' welke den fchuldigen zal mogen condemneeren in eene vierde verhooging der Gontribu- Ordonn. tie toe boete, en by verdere weigering daar voorrf^ paratelvk te doen executeeren , zp als bepaald \&i$chutt$ art 4""- fy cn CXVIII. De Thefaurier zal verpligt zyn Jast-IVetchr Ivks van den ontvang dezer Contributien aan-dentem «rooten Krygsraad verantwoording te doen, zo als |rf. ji gezegd is. NEGENDE HOOFDSTUK, Inkomst -Gelden , Giften en Ver leer ingen. CXIX. De Kapteinen, Kaptein - Lieutenants en : Vaandrigs zullen aan ieder Roth niet meerder mogen :geeven, als: ■ De Kapteins voor hun Inkomen. / 60 : o : a> ■ Trouwen. 30 : o : o ; , 1— Uitgaan. 30 : o : o I. . voor het teeren met de Rotsgezellen, met of zonder Vrouwen. 25 : o : o Ipe Kaptein-Lieutenants. Voor Inkomen. ƒ 50 : o : o- Voor Trouwen. 25 : o : o Voor Uitgaan. . 25 : c : o Voor medeteeren als boven. 20 : o : o De Vaandrigs. Voor Inkomen. / 40 : o : o Voor Trouwen. 20 : o : o Voor Uitgaan. 20 : o : o Voor medeteeren als vooren. 18 : o : o CXX. De Hoofdlieden zullen, wanneer zy ais I zodanig worden aangefteld, niet meerder aan hun Roth mogen geeven dan f 15 : o : o. ' GXXI. De Hoofdliedenen Schutters zullen voor hun Trouwen geeven fi '■ 10 : o. en voor bun 5' • Hh 5 Uit-  474 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Uit£aan of Doodfchuld f i .: o : o. cn zullen de Schutters voor hun Inkomen iets vermogen Ordonn.^ geeven naar hun welgevallen. der CXXI1. De Officieren, vaü welker Compagnie; Sclutuc- eene Devifie de Wacht heeft in den nagt tusfehen ry en den 31 December en 1 January , zuilen niet meerl tPach- der ™ogen geeven, als: tpi. ' De Kaptein ƒ 20 : o : o De Kaptein-Lieutenant ij : o : o De Vaandrig 12:0:0 Waar van de eene helft door de Wachthebbende Schutters zal mogen worden verteerd, en de wederbelfte gegeeven zal worden aan de andere divifie van dat Roth s om insgelyks verteerd te worden, CXXIII. By het maaken van eene Nominatie tot Oificier zal niet meerder mogen verteert worden dan ƒ 50 : o : o By het befpreeken van den Doelen 3:0:0 By het betaalen van den Doejen 3:0:0 By het uitproeven en betaalen van den Wyn, zo tot teering als anders. Niets. By het doen van de Reekening dooiden Hoofdman. 10 : o : 0 CXX1V. By aldien iemand van de Hoofdlieden tegens verwachting in een der vcorfz. gevallen meerder als de hier vooren gemelde fommen mogt komen te verteeren , zal dezelve gehouden wezen het meerder verteerde uit zyri eigen beurs tc betaalen, zonder hetzelve op ceiiigerhande wyze, onder wat benaming het ook zoude mogen zyn, in zyne te doene rekening tot laste van her. Roth in uitgaave te brengen , en zal het zelve, in uitgaaf gebragt wordende, aldaar niet geleden , maar door den Kaptein of eerften prefent zynde Officier voor bet fluiten en tekenen der rekening geroyeerd worden. CXXV. De Rotsgezellcn, dewelke op de Wacht zul-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 475 gullen komen , zullen niet alleen ongehouden DtLpT,' zyn, maar ook niet vermoogen, tetwes het aljBEtninlte onder welk pretext of benaaming het Ordonn, zoude moogen zyn ten behoeve van het Roth der te contrjbueeren "of betaalen ; en de contrarie Schutte gebruiken, welke by eenige Rotten zouden mo- ry en gen zyn ingevoerd, worden by deze afgefchaft jfich, en vernietigd, ten. 'CXXV1. Niemand van de Rotgezellen zal boven de boeten by deze Ordonnantie geftatueerd, eenig geld aan het Roth mogen geeven, of ietwes ten behoeve van het zelve contribueeren , nog ook eenige de minfte vcrëeringen van fpys, drank of anderzints, onder welk prretext of benaaming het zoude mogen zyn, aan het zelve te doen, het zy om met de Vrouwen te teeren, - of om eenige andere reden of oorzaak, als alleen voor het Inkomen, Trouwen en Uitgaan. CXXVII. De refpedtive Hoofdlieden in der tyd zullen niet meer mogen verteeren, als zy uit het inkomen van het Roth geduurende den tyd vau hun Hoofdmanfchap zullen kunnen voldoen cn betaalen , nog ook eenige fchulden tot laste van het Roth onbetaald laaten, ofte aan den nieuwen Hoofdman , welke aan hun zal fuccedeeren , overlceveren ; maar zal dat geen, dat boven de inkomden van het Roth verteerd zal zyn , komen voor rekening van den Hoofdman , welke zulks uit zyn privé beurs zal moeten betaalen. CXXVIH. Ook zullen geene aankomende Kapr teinsJvaptein-Lieutenants, Vaandrigs of Hoofdlieden door de Rotsgezcllen mogen beichotcn worden, ofte by die occafie voor hun inkomen of auderzints ietwes het aiïermintte aan de rci'pective Rotten vermogen te geeven , veel mm dezelve aan hunne Huizen , in dea Doelen, op het Stadhuis of elders op eenigerlei wyze ttac- we Nederl. JaarB. van Üétober en No- ■ vember 1789 onder 's Gravenhage hebben : medegedeeld. li 3 J Van  NIÉUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- Van geen minderge wigt is het onderwerp vÈfjHA- der Geldmiddelen van den Staat: ja van zó '«e. veel te meer gewigt, als zonder geldmiddelen jen derzelver evenredige verdeeling en geregelde ópbrenging alle beraamde middelen van verdeedigirig önuitvoerlyk en dus vruchteloos zyn. . De Commisfie dan tot de zaaken der Geldmiddelen haar moeilyk onderzoek, voornamenlyk , de moeiiyke taak ook der evenreedige verdeeling van de toelage van iedere Provincie in de algemeene lasten van de Republiek, of van de Quota's enz. ten einde gebragt hebbende, verzogt aan de Algemeeiie Staaten verlof, om verflag van haare ver-; rigtingen ter Vergadering der Böiidgertooten te mogen doen, het welk dan ook op den 21 dezer maand Mei gefchieddé. Het een èn ander blykt voor eerst uit het navolgend EXTRACT uit het Register der Refolutien van de Hoog Mogende Heeren STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Mercurii den 19 Mei 1790. T}en Heer Van Scheltinga, ter Vergaderinge JL>r prajfideerende, heeft aan Haar Hoog Mol. yoorgedraagen, en bekend gemaakt, dat de Heer de Room eerfte van de Perfoneele Commisfie tot het reguleeren van de Provinciaale Quotes, bv bem was geweest, kennisfc geevende , dat ge- mei-  JAARBOEKEN* Mei, 1790* 487 ■welde Perfoneele Commisfie in gereedheid was, .sqra< "bm van haare verrigtingen rapport te doen: ver- VENHA. i zoekende daar toe , ter Vergaderinge van Haar GE> 'i Hoog Mogende, geadmitteerd te mogen worden. Refolu- ■ Waar op gedelibereerd zynde \ is goedgevon- tie op den en verftaan, dat de voorfz. Perfoneele Gom- vcrZoek ■ ■;misfie daar toe, op toekomende Vrydag, ter Ver- der C om* igaderinge van Haar Hoog Mogende* zal worden misne i geadmitteert. tot dc Quota's. (JVas geparapheerd) M. van SCHELTINGA, Vt. (Onder ftond) Accordeerd met voorfz. Register(Was geteekend) H. FA GEL. Ten anderen uit het EXTRACT uit het Register der Refolutien yan de Hoog Mogende Heeren STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Veneris den 21 Mei 1790. T\e Heeren Haar Hoog Mogende GedeputeerD den tot de Perfoneele Commisfie over hec reguleeren van de Quotes, eu het onderzoek van het Financie-Weezen van de Generaliteit, in te< genwoordigheid van Heeren Gecommitteerden uit ; den Raad van Staate, welke uit kragte van Haar li 4 Boog  488 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Refolut. op Rapport dei Commisfie tol de Quota's. i i 1 i 1 i Hoog Mogende Refolutie yan ,den 21 April 1785, by de voornoemde Commisfie hebben geadfifteert, ter Vergaderinge en Corps gecompareert zynde, hebben , na een. zeer gepaste aanfpraak, ter materie dienende, by monde van den Heer de Roék'y eerfte van dé voorzeide; Commisfie, waar by een fuccincf . verhaal was gedaan van de poinclen by haar geëxamineert, aan Haar Hoog Mogende Overgegeeven een ampel fchriftelyk Rapport van het geen door haar in de voorfchreeve Commisfie was gedaan en verrigt; volgende de "voorfchreeve aanfpraak , als mede een gedrukt Exemplaar van het voorfchreeve fchriftelyk Rapport, hier na gelnfereért. Fiat ïnfertio'. Waar op gedelibereert zynde, hebben Haar Hoog .Mogende,' door monde van den Heere Van Scheitinga ter Vergaderinge prsfideerênde, gemelde Heeren Gedeputeerden voor derzelver genomen moeite eri gedaan rapport bedankt', en is voorts goedgevonden en verdaan , dat het voorfchreeve Rapport zal worden gedrukt, en iia de Provinciën verzonden, onder geleide, yan een Mjsfive van Haar Hoog Mogende, met inftantelyk verzoek, dat het zelve rypelyk overwogen, en overeenkomftig mee ie'algemeene belangen van den Lande en het geivigt''der zaaken, daar by voorkomende , op het zelve Zodanige heilzaame, cordace en fpoedige ReblüTieri" mogen 'worden genomen , als ten meeste mtte van deze Republiek- in hét gemeen, en van eder der Provinciën in het byzonder, zal kunnen henen; fpecialyk de Heeren Staaten van de refpecive. Provinciën adhotteerende , qm , uit hoofde ■an het algemeen belang voor het dierbaar Vaderand, hunne refpeftive Refolutien , op het zelve , en fpoedigften, immers voor het begin df uiterlyk iet midden van de maand Augustus aanftaande, ter Vergaderinge van Haar Hoog Mögonde m te zen• den ,•  1 JAARBOEKEN, Md, 1790, 4*9 fen, ten einde den Raad van Staate bekwaarnej tvd '* ï geleegentheid te geeven, om,;zodra doenlyk, veniufen Staat van Oorlog te formeeren', en dezelve aan U. ■ Haar Hoog Mogende over te brengen. (Was geparapheert) M. van SCHELTINGA, Vt. (Onder ftond) Accordeert met voorfz. Register. (Was gtteekendd) H. FAGEL l ■ Het generaal rapport of Memorie van voorfz. Commisfie, raakende het Financie We?en der llepubliek,en in hetbyzondtr het teder punt der Quota's, is van het grootst belang, draagt »blykèn van de loffelykften arbeid, doorzicht, 'iStaatskennis en rondborltigheid der Leden, -die de Commisfie hebben uitgemaakt, en een zo moeilyk werk zo verre hebben gebragt. Het is dus hartelyk te wenlchen . dat de Bendgenooten even cordaat zullen toetreden, om ieder wat. van het hunne, en van hunne byzondere belan^ns op te offeren i:; aan het belang en behuu.i van het algeI meen, zonder welke geneigdheid tot gé^ee1 de opoffering van byzonder belang v00r het : algemeen welzyn, geen Maadchappy, g<-en I Bondgenootfchap immer kan beltaan. Ln brak de band der vereehiging, wat zou dan . he-  49° NIEUWE NEDERLANDSCHE worden. & * byZ°ndefe ^dgenooten «E- De gewigtige Memorie of't rapport,welkl nu moeten mededeelen, en wel geheel' mededeelen om dat zy niet gevoS-Ivki verkort en dus verm.nkt kan of mag medegedeeld worden; heeft voor eerst eenV algemeene Inleiding, eri vervat daa^ op viel afdeehngem De eerfte Afdedin* hand élï 4»ver DE Quota's, en geeft verfchiUende middelen aan de hand tot het beraamen Van eene nadere en meer evenreedige verdeelïnï van die , aIs r eene fnvoee™!e1^ algemeene belastingen; 2. openlegging van de Financien der klaagende Provinciën a opgaave van het getal der Ingezeetenen in 't alle de Provinciën, zonder oaderfcheidvan rang of jaaren, met derzeivër bezittingen en middelen van beftaan, gelyk Ook van dl hoe" veelheid en deugd der Landen, enz en 1 openlegging der Financien van alle de et westen. Verders komt in dit Rappo«Voor" een voorftel van den Prinfe ErffS0uder J over du onderwerp, en een eerfte voor£ van denzelven over de Quota's en eeS andere punten ; en dan^nog eene' nadefe voorflag deswege: Waar nlede de eerfte Af! deding van de,e Memorie of Rap Af De tweede Afdeeling handelt over dp eS behelst vooeer si een onderzoek naar de gefteldheid der Pi ftancien van de Generaliteit in mUi^l en  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 491 ten Relt voor, op welk eene wyze dit onder- 'sGra2 zoek thans is gefchied, en met welken venhae uitflag. ge. Ten anderen wordt in deze tweede Aft deeling de voordeelige ftaat vertoond vari de f Generaliteits Kas , in vergelyking van die | in de jaaren 1717 en 1754, aangetoond uit -jtden ftaat der Capitaalen ten laste van de | Unie loopende: waar uit verders eenige ge* | volgen worden afgeleid. Daar na wordt -kvoorgedragen, welk gebruik van de Genetraliieics Kas tot verligting der Bondgenooten fzou kunnen gemaakt worden, en ook verifchrilende middelen tot verbetering van de «Generaliteits Geldmiddelen voorgefteld, als Rde invordering van oude agterftallige intetresfen, door de Provincie van Zeeland verifchuldigd, als mede door de Provinciën van ;|FriesIand, Stad en Lande; ook de verkooiflping der Staaten Dorpen in de Meyerye, Jiverkooping der Tienden, Landeryen en huisi zen. Hier op volgen verfcheidene MiddeI len tot verbetering van des Generaliteits In■Ikomften in Staats - Braband; namelyk Beden, .^Verpondingen; vrydom van dezelven binjrien de Stad Breda; gemeene Middelen; ij'Twintigfte, Veertigfte en Tagtigfte Pennin|gen; Vrydom van dezelven binnen Breda ea Inden Fynaart. Verders wordt gehandeld van l(de Middelen van de Generaliteit in StaatsIFlaanderen, als Verpondingen en Gemeene liMiddelen. Ook van de Middelen van de 1 Generaliteit in de Landen van Overmaze; Kin de Heerlykheid van Wedde en Westwol* din*  4a* NIEUWE NEDERLANDSGHE ssura- dingerland; over de Inkomften van de Ge* venha- neraliteit in het Overkwartier van Gelderos. land; over de Litfehe Tol, die te Venlo. wordt geheven; over de verdere inkomften van de Generaliteit; Klein Zegel; voordeel van de Loterye; Posten in reekening van den Ontvanger-Generaal,alleen by Memorie gebragt en anderen; Middelen vallende onder het Commiuimus; Middelen vallende in de Stad en het Eiland van de Vyillemftad; Contributie van de Heerlykheid van Ysfelitein; Contributien van Buren, Cuilemburg en Leerdam ; Amtgelden, en Geeftelyke Goederen in de üaronnie van Breda. Hier pp wordt tot een ander allergewigtigst punt overgegaan; namelyk de pointen van menage, of middelen van befpaaring, betrekkelyk tot de jaarlykfche Commisfien uit de Vergadering van Hun Hoog Mog.; tot de fchryfloonen ter Griffie van Hun Hoog Mog, ten Compcoire yan den Commies, en van den Klerk; over het geen eens gefchreven en gedrukt wordt voor de Gezanten buiten 'sLands; tot de Translaaten en Cyffers; tot onderhoud der Vertrekken behoorende tot de Vergadering van Hun Hoog Mog.; tot den hof meefter van den Staat; Trompetters yan den Staat;, Jaarlykfche toeleg aan de ! Provinciaale Klerken; Jaarlykfche Commisfien van den Raad van Staate; tot de In. komften van den Heer Thefaurier Generaal; vermindering der Inkomften van den jong- ' ften Commies ter Thefaurie, de Commifen, ter Secretarie en den Charternieefter van den,  JAARBOEKEN, Ató/1790. 493 iden Raad van Staate; Commifen van de'sGRAI generaliteits Financie; Kusfengeïden Voor venha[ de Leden van de Generaliteits Kamer. Uier e£> ■ :op volgt een Voorflag tot verbetering der tl inkomften van de Secretarisfen en Klerken ivan de Kamer; van de Jaarweddens van de ] Raaden in den Raad van Braband; en bedenkingen omtrend de Jaarwedden van den 1 Ontvanger Generaal der Unie; van de Com1 mifen en Bediendens van dat zelfde Cómpitoir; en verdere pointen van menage om1 trend Schryfbehoeftens, Almanakken, Cou- * iranten, Kaarsfen en Bodenloonen; omtrend 1 den Commisfaris en Bediendens van 't klein | £egel;de Jaarwedden vanzommige comptaIbeien. Ook volgt daar opeen voorflag tot' I het vereenigen van eenige ontvangften; tot I het vernietigen van de Opzichters plaats 1 te Maaftricht; en wordt verders gehandeld ' van 't verlies van de Generaliteit op de. . Zeeuwfche Ryksdaalers: waar na deze twee1 de Afdeeling van deze allergewigtigfte Me ■ 1 iriorle befloten wordt. De derde Afdeeling handelt over den ; staat van Oorloo, en geeft voor eerst < een onderzoek op van het waar oogmerk van Hun Hoog Mog. Refolutie van den 4. Mei 1785, (zie Nieuwe Nederl. Jaarb. 1785 , bl. 7-39 en volgg.) met betrekking tot dit gedeelte van het Rapport. Verders worden de algemeene gebreken in den Staat van Oorlog voorkomende, opgegeeven, als I i. Doodeposten ; 2. onnodige postert ; 3. ongelyke betaaling op zommige posten; 4. vry-  494 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- 4- vryheid van jaarlykfche Confenten; x, venha- uitftervende posten op den gewoonen ftaat! SE- Hier na volgen de byzondere gebreken in de Capittels van den Ordinaris Staat van Oorlog voorkomende, als i. Capittel MiUtit; kortingen van de ontbreekende manfchappen; Artillerie; 2. Capittel Militie West-Indifche Compagnie; 3. Capittel Subfidie voor de Colonie van Surinamen ; 4. Capittel Militaire Tra&ementen; Jaarwedden' van Zyne Hoogheid als Kaptein-Genesaal;' * van den Veld-Maarfchalk; van de Gene-,raals; Kwartiermeefters Generaal; Gouverneurs ; Staven; en Adjudanten van Zyne Hoogheid als Kaptein-Generaal; 5. Capit-: tel Gedeputeerden buiten 'sLands; 6. Wagt-. meefters en Majoors ; 7. Capittel Bedien-, dens van Artillerie Vivres ; 8. Capittel Uiretleurs en Ingenieurs; 9. Officieren van de Juftitie ; 10. Mini ft ers en üchoolmeefters ;■ II. Do&oren en Chirurgyns; 12. Appointés ; 13. Logiesgelden; 14. andere onkosten vanden Oorlog; als daar zyn Scheepsvcagten tot vervoering van 't Krygsvolk; Vacatiën en Reiskosten van Officieren; kosten van Mili-taire Juftitie ; veele andere voorvallende, zaaken ; Spie- en Bodenloorien; Turf en Kaarsfen in de Frontieren op Overysfel; Defroyementen; Fortificatiën; Magaz,ynen; Scheeps- en Wagenvragten van Zyne Hoog-, heid; Turf en Kaarsfen te 's Gravenwaard en St. Andries; fecreete Correspondentie; luif en Kaarsfen in de Forten buiten Holland;, Turf en Kaarsfen binnen Sluis, in de Onj-  - JAARBOEKEN, Md, 1790. 403* Ommerfchans^onderhoud der Gierbruggens; 'sGraI huur van het Huis van Prins Mauritz; Mi» venha; fen van de Juftitie voor den Raad van Flaan-ök. [ deren, en Apothekar te Coevorden, 15. Cal pittel Losrenten ten behoeve van Prins Maui ritz van Nar/au; van den Grave Van Ho1 henlo; van de Vrouwen Dochteren van Prins I Willem van Oranje; vau Vrouwe Louifavan I Nas}au, Churfurftinné van de Paltz ; 16. Capiuel Lffpenfioenen; 17. Capittel Officie* ren van de Munt; 1*?. Ryksmunten; 19. Ge1 reformeerde Officieren. Hier op volgt een ftaat van de capitaalen ten laste van de Unie; 's Extraordinaris ftaat van Oorlog; kortingen op de Soldye Ordonnantiën , Militaire Trac: tementen en Jura der Secretarien. Vervolgens komt hier voor een fchema I of ontwerp der beide Staaten van Oorlog; nieuwe posten op dezelven overgebragt;fubfidien ten behoeve van den Furst van Waldeck en Keurvorst van Keulen; Penfioenen van Officieren, die buiten ftaat zyn om te kunnen dienen; Campementen; post ter verbetering der Fortificatiën en Magazynen; ', Marine; verdere punten, welken nu zouden 'moeten woeden vastgefteld; en eindelyk li•■ quidatie of vereffening, wanneer mogt blyken , dat de posten op den Extraordinaris Staat van Oorlog niet waren uitgegeeven of betaald: waar mede deze derde Afdeeling van dit belangryk ftuk wordt be1 llooten. JJe vierde Afdeeling is kort, en handeld K k al-  496" NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- alleenlyk over het voornel van Zeeland, rot, "venha- het doen van Negotiatien ten Comptoire cs' Generaal der Unie voor rekening der Provinciën, in geval van gevreesden Oorlog: hierop volgt een gepast en opmerkelykflor, waar mede het geheel Rapport wordt ge» eindigd. Uit dit kort tafereel van deze Memorie zal een iegelyk als met een opflag van 't oog zien, welke allergewigtigfte punten, in welken de grootfte belangens van ons Vaderland betrokken zyn, en met welkers]reegeling den Staat ftaat of valt, in dezelve worden verhandeld, en hoe veel ligts de werkelyke Staatskennis van ons Land uit dit Rapport kan bekomen. Wy vinden ons dan volgens den aart van ! ons Werk volftrekt verpligt, eenige nummers tot het mededeelen van dit Rapport, te befteeden, en zullen het Rapport zeiven, in deze maand; dog de noodige en onontbeerlyke Bylagen in de volgende maand plaatzen, even als wy zulks omtrend het Rapport van de Commisfie van 't DefenlieWezen in Oélober en November 1789 hebben in agt genomen. Het Rapport dan, 't welk de Commisfie tot de zaaken der Quota's en tot het onderzoek van geheel het Financie-Wezen van de Generaliteit, op den 21 Mei 1750, ter Vergaderinge der Algemeene Staaten inlever de., dat doorwrogt ftuk, wierdt 0vergege* j ven met dit voorafgaand mondeling Rapport; Het 3  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 497 TL] et mag ons eindelyk gebeuren, Hoog Mogende 'sGraA Heeren, na dac deze Commisfie ruim vier jaa- venha* ren vergaderd is geweest, aan U Hoog Mogende, ge. ingevolge en ter voldoening van Hoogstderzelver Refolutie van den 4 Mei 1785 , een omftandig MondeRapport. aangaande het Finantieweezen van de Ung i Republiek te doen Rapport derCom- De droevige omftandigheden, waar in het Ge-mis/ïetot I meenebest zich zedert het begin van den Engelfchen ele Ono\ Oorlog, zo wel van binnen, als van buiten be- teiTcnz, vond, en waar door hetzelve in korten tyd tot een ongemeene laagte, en verdeeldheid wierd gebragt, bewoogen de Heeren Staaten van Zeeland hunne bekommering deswegens aan dc overige Bondgenooten te kennen te geeven , en by eene circulaire Misfive van den 3 Mei 1784, Hoogstdezelven te verzoeken, met hun de handen in een te flaan tot ; vereffening der oneenigheden en herftel der verval1 len zaaken in de Republiek. Deze Misfive gaf aanleidinge tot het benoemen van twee Commisfien, waar van dc eene betrekkelyk de generale defenfie van den Lande, reeds rapport aan U Hoog Mog. heeft gedaan, terwyl deze wierd gedecerneerd, om te onderzoeken,bet geen 't Financieweezen betreft , en by een omftandig Rapport aan ü Hoog Mogende te doen de noodige vnorflagen, en Plans tot redres in de Povinciale Qjioies,en omtrent het emploi van de Generaliteits Gasfe; als mede op de Financieele refleótien, door fommige Provinciën , van tyd tot tyd , op den Staat van Oorlog gemaakt, en op den voorflag van de Provincie van Zeeland, by Refolutie van den 9 December 1784 gedaan, tot het negotieeren in tyd van Oorlog, door de Generaliteit, tot lasten van (*) Exhibitum den 21 Mei 1700. Kk 2  408 NIEUWE NEDERLANPSC'HE *i GrA- van de Provinciën , en tot het bepaalen van eeS venha- generaal Fonds, om Interesfen daaruit te vinden, 0E ten einde het zelve Rapport door de Bondgenooteó overgenoomen, en daarop in de refpeöive Provin* Monde- cien gedelibereerd en gerefolveerd zoude worden, Uns zo als men zoude bevinden te behooren. üeriom- Deze zyn, Hoog Mogende Heeren! de gewigtimisfie tot ge onderwerpen, met welkers onderzoek wy ons de Qjto- hebben moeten bezig houden. ta s en*. zn\\Qri van de pretieufe attentie van U Hoog Mogende geen misbruik maaken, met thands eert ampel verhaal te doen van al het geene door ons ten dien opzigte is verrigt, daar wy de eer hebben, het zelve by gefchrifte, ter Tafel van U Hoog Mogende over te leggen, waar toe wy de vryheid neemen ons eerbiedig te gedraagen. Het zy ons nogthands vergund met weinige U Hoog Mogende voor te draagen de wyze, op welke wy ons Rapport hebben ingerigt. Het zelve beftaat in vier deelen, waar van Het eerfte in zig bevat een voordragt van de mid-, delen, welke wy hebben gemeent by der hand re moeten neemen, om te geraaken tot een gelukkig einde, met betrekking tot het gewigtig Point van de Quotes. Het tweede een voorflag van den aftueelen Staat van de Generaliteitskas, met byvoeginge van onze gedachten over het emploi van dien , en van de middelen tot verbeetering van des Generaliteits inkomften, en befpaaring in de uitgaaven. Het derde eene befchouwing van de gebreeken, zo generale , als byzondere, van den Staat van b Oor»  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 40J> 1 oorlo*, met aanwyzing van dc middelen tot re- 'S Gru■ dres. ° VENHA» GE, Terwvl eindelyk in de vierde afdeeling word overi «rnt-en de Propofitie door de Heeren Staaten van Monde. Zeeland gedaan , en door ons reeds opgegeeven. ling Tot het eerfte Point overgaande , moeten wy derComvooraf remarqueeren, dat niets noodzaakelyker ts misfietvS voor het beftaan, en den bloei van een Bondge- de Quonootfchap, dan dat de Leden van hetzelve met ge- tei s enz. Ivke fchouderen helpen draagen delasten, die tot de «emeeue defenfie gevorderd worden: en vermits menigmaal, doch voornaamlyk in de laatst afgeloopene jaaren, door fommige Provinciën wierd geklaagd, dat bun aandeel in de lasten der Unie haar vermogens te boven ging, ja zelfs, dat een der Bondgenooten zvn bepaalde quota weigerde verder te betaalen, was het van de uiterfte noodzaakelykr-eid die klagten te onderzoeken, en indien dezelve «eirondbevonden wielden, eene nadere verdeelm' «e°der Quotes te maaken, waar door het vervallen evenwigf tusfehen de Provinciën herfteld, en het vertrouwen herbooren wierd. Om hier toe te geraaken, Hoog Mogende Heeren 1 zyn by ons verfcheide middelen in confideratie gekomen, als de invoering van generale middelen , en dezelve in alle de Provinciën op een egaalen voet te heften; de klaagende Provinciën tebewcePen ooening te geeven van den ftaat haarer FinanïWr door alle Provinciën te laaten opgeeven het sétal hunner Ingezetenen, eene cordaate opening door alle de Bondgenooten te doen van hunne Financien, zo van de rendementen, als van de uitgaaven. Doch deze vier middelen wierden of onuitvoer' Kk 3 lyk,  500 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- lyk, of fchadelyk , of ontoereikend geoordeeld, venha- om tot een afkomst van zaaken te geraaken. ce. ■ En daar de Leden zich, over dit onderwerp, onMondc- derling met konden verftaan, zoude zulks mogelyk liug ten gevolge hebben gehad , dat onze Commisfie, Rapport met betrekking tot dit gewigtig Point, vrugteloos derCom- zoude zyn afgeloopen, zo niet Zyne Doorluchtige misfietoi Hoogheid , na deszelfs gewoonen iever voor het de Quo- welzyn van het Vaderland, zich dit werk had aanttfs tnz. getrokken , en getoond zyne bereidvaardigheid, om, door zyne hooge tusfchcnkomst, eene minnelyke fchikking, tusfehen de Provinciën, over deze materie te bewerken. Het voorftel door Zyne Hoogheid aan ons gedaan, om aan Hoogstdezelve een fuccincle en accurate opening der Financien van ieder Provincie afzonderlyk, voor zo verre die door Zyne Hoogheid gevorderd zouden worden, te geeven, wierd door ons geaccepteerd, en is aan het zelve voldaan, het welk tot gevolg had, dat Zvne Hoogheid ons op den 3 April 1789 een voorflag deede, op wat wyze de Quotes zouden kunnen worden gereguleerd. Doch hier op vielen veele bedenkingen, de welke de Leden de vryheid namen aan Zyne Hoogheid ter hand te ftellen fwaar op Zyne Hoogheid eene tweede voorflag aan eenige Gedeputeerden van de Provinciën deede. Hier op vielen wederom verfcheide refleflien , het geen Zyne Hoogheid permoveerde , om een derde Propofitie te doen, waar door de differente gevoelens van de Leden dezer Commisfie, zo veel mogelyk wierden geconcilieerd; en. wy maaken geen zwarigheid ons te voegen met de gedachten van  JAARBOEKEN, Mei, 1790. jet Zyne Hoogheid, in de Propofitie vermeld , over 's Grade nadere verdeeling der Quotes, zo als dezelven venhain die laatfte voorflag bepaald zyn, en zulks pro- ge. vifioneel voor den tyd van 2j jaaren. / MondeBy deze gedaane voorllagen, in ons Rapport ge- Ung. : infereerd , behaagde het Zyne Hoogheid teffens, Rapport : zyne gedachten omtrent verfcheide importante zaa- derComI ken , 'sLands bellier concerneerende ; als onder rnjsfiePot ; anderen de middelen van afkomst en conftrainte, de Qjtoi op te geeven, waar van wy vermeend hebben, in ta's' enz. 1 ons Rapport melding te moeten maaken, en onze i confideratien op dezelve eerbiedig aan U Hoog Mo; gende voor te draagen. Tot onze tweede afdeeling; naamlyk den Staat -* ; der Generaliteits Kasfe , overgaande — moeten ,1 wy met een woord aanvoeren, dat volgens de bovengemelde voorflag van Zyne Hoogheid, voornoemde Kas op eene Quota van ƒ 4 : 8 : 2, in het honderd zoude kunnen gefteld worden, en na die proportie draagen in de Ordinaris en Extraordinairis Staaten van Oorlog, mits derzelver montant niet te boven gaa eene fomma van 13 \ Millioen. Wy hebben by het verhandelen van het Poinü der Quotes, de redenen geailegeerd, waarom wj van gedachten waren, dat de Generaliteits Kas , tot het betaalen van zodanig een Quota, in ftaat. -was, waar door de Bondgenooten aanmerkelyk in ihet draagen der lasten van de Unie, zouden worden gefoulageert. Doch om hier omtrent met grond te kunnen oordeelen , hebben wy vermeend een naauwkeurig onderzoek te moeten doen, hoedanig het adlueel met de Kas van de Generaliteit was gefteld. Kk 4 Om  502 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGri- Om daar toe te geraaken , hebben wy de Rekevenha- ningen van alle de comptabele Ontfangers en Rent. CE# mecfters van de Generaliteits Landen moeten onderzoeken , het geen aanleiding heeft gegeeven tot Monde- meenigvuldige confideratien , en dus "veel tyd en ling moeite heeft gekost. Rapport derCom- De bereidvaardigheid , die wy by de Gecommhfietot mitteerdcn uit den Raad van Staten en van de de Quo- Generaliteits Reekenkamer, hebben ontmoet, om la'senz. óns alle Elucidatien en Informatien te fuppediteeren, hebben veel gecontribueerd, om onze kennis van de Generaliteits Finantien, door eigen onderzoek, reeds ecnigermaate verkreegen , merkelyk te vermeerderen. Wy verblyden ons, dat wy hier door de volJeedigde overtuiging gekreegen hebben van den bloeiende ftaat, waar in de Kas van.de Generaliteit zich bevind, in vergelykinge van vroegere tyden; als ook van de voordeelige uitzigten, welke zich nog boven dien voor het toekomende opdoen, by continuatie van de goede direttie en de adminiftratie door den Raad van State daar in gehouden; waarom wy ons ook mogen vleyen, dat de Bondgenooten daar over ten hoogden zullen voldaan zyn, en teffens begrypen, dat de Kas het ' voorgeflagen Quota van ƒ4:8:2 zal konnen draagen, en nog een aanzienlyke fom tot het formeeren van een toereikend Fonds, in tyd van tegenfpoeden, overhouden. Doch, hoe voordeeligook de Haat van de Generaliteits Kas moge zyn, hebben wy vermeend, dat den aart der zaake vereischte , dat wy aan U Hoog Mogende nog behoorden op te geeven, door welke middelen dezelve zoude konnen worden gel eniüceert. - V De  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 503 Dc Geeommitteerdens uit de Generaliteits Rce-«sgRA. i kenkamer , door ons verzogt zynde, de nodige venha- , 1 overtures daar omtrent te willen geeven , hebben eE> ; zich bereidwillig getoond, daar aan te voldoen, 1 en hebben ons een ampele en wel uitgewerkte Monclc! Memorie, nopens de Pointen van menage tot ver- ptng i ligtinge van het Comptoir Generaal, ter hand ge- Rapport f field, welke te vinden is onder de Bylaagen van derCom- i het Rapport, fub Litt. A. , mis/ieio't de Q110- Het is op het voetfpoor van die Memorie, dat ta'seuz* I wy de vryheid hebben genomen U Hoog MogemI de onze confideratien op te geeven, zo wel om: trent de middelen tot verbcteringe van des Generaliteits Inkomften, als tot de Pointen van menage, die zonder ondienst van den Lande, zou- ii den konnen worden geïntroduceert, en wy konnen niet nalaaren dezelven aan de byzondere attentie < van U Hoog Mogende, en van de Hooge Bondgenooten te recommandeeren. By het onderzoek van het derde Point concerneerende de Staaten van Oorlog, hebben wy over1 woogen, waar in dc ordinaire lasten van de Unie behooren te beftaan; en hoe veel dezelve precife bedraagen, op dat,de Bondgenooten weeten, hoe veel ieder'van hun, na de voorgeflagene verdeclinge der Quotes jaarlyks, in tyd van Vreede, tot de generaaie defenfie van de Republiek , zo te Water als te Lande, zal moeten contribueeren. Wy hadden wel gewenscht in alles te kunnen ■ voldoen aan het voorschrift door U Hoog Mogen1 de aan ons gegeven, by Refolutie van den 4 Mei 1785, naamlyk om dc middelen tot de generaaie defenfie benodigd, te fchikken na de finantieele ver- ^ mogens van het Bondgenootfchap in het generaal, 1 en van ieder der Bondgenooten in het byzonder, doch, vermits 'er zich"menigvuldige zwarigheden Kkj daar -  50+ NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- daar omtrent opdeden; wisten wy geen beter midvenha- del uit te denken, dan de Heeren- Gecommitteerge. den uit den Raad van State te verzoeken, aan ons te fuppediteeren een projeft, Schema van een nieuMonde- we Ordinaris en Extraordinaris Staat van Oorlog, Uns gezuiverd van alle zodanige posten, als daar van A Rapport ingevolge onze deliberatien over de finantieele redcrCom- ffeótien, door de Provinciën gemaakt, of om anmisfietotésxe redenen, zouden kunnen afvallen ; aan welk de^ Qjtff- verzoek welgemelde Heeren Gecommitteerden voltas enz. daan hebben, door het Schema dier beide Staaten , met overleg van zyn Hoogheid gcformeert, en by ons Rapport gevoegd. Wy kunnen U Hoog Mogende niet verbergen', dat ons. by het onderzoek van de Staaten van Oorlog, gebleeken is, dat 'er voornaame hoofdgebreken , niet alleen op de Staaten zelfs in het algemeen befchouwd, maar ook op de meeste Capittels van dezelve,plaats hadden;wy hebben dezelven breedvoerig in ons Rapport aangetoond, en tefTens opgegeeven de middelen, waar door, zo wy vertrouwen , die gebreken zouden kunnen worden geremedieerd. Eindelyk, Hoog Mogende Heeren! hebben wy, in de vierde Afdeeling, overwogen de Propofitie, door de Heeren Staaten van Zeeland gedaan, toe het negotieeren, in tyd van Oorlog, door de Generaliteit, tot lasten van de Provinciën, en tot het bepaalen van een generaal fonds » om Interesïèn daar uit te vinden. Doch, hoe zeer wy overtuigd zyn van het nue van zodane voorflag, hebben wy, by een naauwkeurig onderzoek, veele zwarigheden tegens dezelve gevonden, en vinden ons dus, uit dien hoofde , genoodzaakt U Hoog Mogende af te raaden, daar omtrent te neemen eene bepaalde Refolutie, maar lie-  JAARBOEKEN, Md, 1790. 505 liever die zaak op den ouden voet te laaten verblyven, zo dat de kosten van extraordinaris middelen van defenfie, by extraordinaire Petitiën gevorderd, en door de Provinciën zelve,zo lang mogelyk, gefurneerd worden ; ten welken einde de refpeclive Provinciën behoren te worden aangemaand, by tyds te zorgen, dat de noodige penningen voorhanden zyn. Eer wy ons mondelyk rapport befluiten, kunnen wy niet afzyn , U Hoog Mogende te betuigen, de verplichting, die de Commisfie heeft, aan de Heeren Gecommitteerden uit den Raad van State, niet alleen wegens derzelver betoonde infchikkelykheid , om, onverkort het regt van mede ftemminge, in alle andere Commisfien, Hun Edele Mogende competeerende, zich met het geeven van confideratien cn advifen wel te hebben willen vergenoegen, maar ook wegens alle informatien cn elucidatien , die van dezelve wierden verzogt , aan ons gefuppediteerd; zo dat, indien ons werk niet ten eenernaaf gebrekkig is, wy het voor een groot gedeelte aan Hun Edel Mogende zyn verfchuldigd. Niet minder dankbaar moeten wy ons verklaaren, voor de Gecommitteerden uit de Generaliteits Rekenkamer, die insgelyks van hun regt van ftemmen hebben afgezien, en die, door het uitgewerkte ftuk, behelzende de poimften van menage, tot verligting van het Comptoir Generaal, waar van wy reeds melding hebben gemaakt, een aanhoudend bewys hebben gegeeven van den iever, waar mede Hun Edele Mogende onophoudelyk zyn bezield geweest, om aan deze Commisfie het nodige ligt, tot verbeteringe van de Generaliteits Financie, by te zet' ten. Niets zoude ons aangenaamer zyn geweest, Hoog Mogende Heeren! dan , ingevolge Hoogstderzef- ver s Gra- GE. Monkeling Rapport derCornmisjictotde Qj!olas CHS.  5o6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- ver 'ntentie, onophoudelyk onze befognes te hebvenha- ben kunnen voortzetten , en dus al voor lang in GE> Raat te zyn geweest, verflag van onze verrigtingen te doen, doch de moeite en den omflag, die wy Monde- bebben ondervonden, by het onderzoek van zo veeHng le ftukken en documenten, zonder welker grondige Rapport kennis wy onmogelyk aan het vertrouwen der BondderCom- genooten konden voldoen , en onze confideratien misfte tot °? ^e poinften aan ons gedemandeert, opgeeven; de Quo- ^e mocielykheid , om de verfchillende begrippen ta'Tenz. ^er Geeommitteerdens van de refpettive Provinciën ~'over zaaken van het uiterfte belang, op de beste wyze te vereffenen , en de langduurige recesfen* die wy van tyd tot tyd, om verfchillende oorzaaken, hebben moeten maaken, zyn de voornaamfte redenen, dat wy hier in niet eerder hebben kunnen flagen. Wy hopen niet te min met ons gedaan rapport eenigzints aan de intentie van U Hoog Mogende en van de hooge Bondgenooten te hebben voldaan, en wy vleijen ons, dat het zelve eerlang met zodanige Re. folutien zal worden agtervolgd, als ten meeste nut» te van deze Republiek in het gemeen, en van ieder der Provinciën in het byzonder zal kunnen dienen. Mogten zy tot uitwerking hebben, dat de eendragt in ons Gemeenebest volkomen herfteld, de tegenswoordige Conftitutie bevestigd, de ingeflopene abuifen geweerd, en de vervallen Finantien ver» beterd wierden, dat de welvaart der Ingezetenen toeneeme, en ons lieve Vaderland van binnen ge-? lukkig en van buiten geacht moge weezen, zo zullen onze wenfchen zyn vervuld, en hier toe fraeeken wy 's Hemels Almagtigen byftand. Het worde ons eindelyk ten besten geduid, Hoog Mogende Heeren! dat wy de vryheid neemen, inflantelyk tg verzoeken, dat by de verzending van dit :  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 507 dit ons Rapport na de refpeöive Provinciën , de' hoo^e Bondgenooten mogen worden geadhorteert, < om, uit hoofde van het algemeen belang voor het, dierbaar Vaderland, hunne refpe&ive Relolutien op het zelve, ten fpoedigften, immers voor het begin,. of uiterlyk het midden van de maand Augustus aan-, ftaande, ter Vergaderinge van U Hoog Mogende in te zenden, ten einde de Raad van State bekwaamen tyd en geiegentheid te geeven, om, zo dra doenlyk, den Staat van Oorlog te formeeren, en dezelve aan U Hoog Mogende over te brengen. Het behaage den Goedertieren God, de gewigtige deliberatien van deze aanzienelyke Vergadering te doen uitlopen, tot heil en voorfpoed van dit Gemeenebest ; Hy overlaade derzelver Perfoonen en Familien met zyne beste Zegeningen; Hy Deerne onder Zyne hooge Befcherminge, Neerlands dierbaren ErfftadhoudRT, Zyne Koninglyke Gemalinne en Vorstlyk Huis;Hy zeegene ze tot in lengte van da»cn • Hy vervulle de hoop der weimenenden m den Lande , dat de vastgeftelde Vorftelyke Huwelyks ■ Alliantien tot luister en bloei, niet alleen van dit Illustre Huis, maar ook tot den welftand en en waar geluk van ons Vaderland mogen vertrekken ! God zy en blyve den God van Nederland tot aan 'het einde der Eeuwen! HOOG MOGENDE HEEREN! Het is eene onloocbenbaare waarheid , die geer bewys nodig heeft, „ dat de egaliteic in he „, draagen der lasten van een Bondgenootfchap i: de band van eenigheid tusfehen de Leden var ! het zelve, en het waare middel tot ieders be ,' houd." Ze vloeit doch voort uit den aart de; zaake, als in zich bevattende de bron van onder ling vertrouwen , gevestigt op de zekere bewust heid van het belang der byzondere Leden in dei al s Gra- 'knha- ;e. Monde- 'ine Heipport ierCom■nis/ietotde Q110tais enz. Inleiding. l i  joS NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- algernoenen voorfpoed , en de daar uit vloeiende venha- overtuiging van hec noodzakelvke eener weder CE. keerige bereidwilligheid van allen , om gemeenfchappelyk werkzaam te zyn, tot bevordering van i^o/y het geluk en den bloei der Maatfchappve 7e &rVm-wm boven dien bevestigt door de ondervinding misficm van'vroeger en laater tyden, welke ons de trefdc Ojio- rendlte bewyzen opleveren van de kracht dezer ts's cn waarheid, m de lotgevallen van verfchii'ende Vol Finan- keren en Staaten, die aan het betraden van decic der zelve al hun aanzien en vermogen te'danken hadGcncra- den, en daar van niet zyn afgegaan, dan om weMat. uer te keeren tot hun voorig niet: en de Raad van Sratezegt 'er daarom te regt van, in de Generale Petitie van het jaar i7JO, dat ze, offchoon meermaalen herinnerd, echter niet te fterk kan worden aangedrongen. E-ne waarheid zo algemeen erkend, zo noodzakelyk voor, en van zo veel invloed op het be. ftaan van eene welgeordende Maatfchappve konde voorzeker, by het ontwerpen en dair feilen oer Urne van Utrecht, die voornaame, of liever eenige Grondwet van Neè-ïandsch vrven Staat ii.ee ontglippen aan het fchrander doorzigt van Prins mfem van Orangc , en Graaf f!„ *S UiT'V*66 daer Grondleggers van deze Republiek , wier onfterfelyke naamen eene dankba^ Nakomelingfchap fteeds met eerbied noemt Zv lïrfvfde^ÏHk11, ^ Bondgenooten b? • r ) e £rtl\d van dac Verbond osderliog bewilligden dat alom in alle de Geünieerde Provinciën, tot hoeding der kosten tot derzelver algemeli defenfie benoodigt, cenpaarh, ende op ST^a fa°stinPnW01'dC t °Pgeftdd CDde ëeheeven zekere belastingen op de waaren van confumtie in dat Artt ke opgenoemd , ende al zulke andere, als men n£ maals met gemeen advis en confent zoude goedvSden: het zy dan, dat Zyne Princelyke ExceEn£ d£  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 50$ 4 ade invoeriög en beftendige heffing van generale en 1 eenparige belastingen binnen zeven onafhangelyke I Staaten in vermogen en welvaard van elkander ij onderfcheiden , als' mogelyk befchouwde , het zy dat Hy een oogmerk hebbe gehad, om zich volgens ] zyne d'iepe Staatkunde te voegen naar de gefield3'heid dier tyden, die voorzeker niet gedoogde eene Eaauwkeunge bepaaling van een ieders aandeel in 1de gemeene Lasten der Unie, en dat Hy daarom ] jiever wilde afwagten een gelukkiger tydftip toe zc1 danig werk meer gefchikt. Het is doch onverfchillig, welke van deze beide d oogmerken men in hoogstdenzelven verkiest te on\ derftellen, dewyl uit den inhoud van het aangehaald t!Artikel genoegzaam blykt, dat zyn voornaamffe \doel was, om de lasten van de gemeene defenfie Jmet gelyke fchou deren te doen draagen door alle de \Leden der Unie; het geen even zo wel konde geifchieden door de Provinciën aan te flaan, met eene Izekere Quote, als door generale middelen, en welk ■ doel ongetwyffeld zoude zyn bereikt, by aldien % men zich in ftaat had bevonden de generale middealen op eenen eenparigen voet over alle de geünieer1de Provinciën in train te brengen , zo al niet voor 1 altoos, ten minfte geduurende de eerfte jaaren van aden Oorlog, dewyl men daar door zoude hebben I verkregen een foliden grondflag, om het aandeel van 3ieder Bondgenoot te regelen, wanneer men in het I vervolg de heffing van gelyke middelen op den duur f onmogelyk of voor de Ingezetenen van fommige I Gewesten al te drukkende had bevonden, en om idie reede genoodzaakt was geweest elke Provincie sjpp een zeker aandeel te ftellen. Dan dit voordeel mogt de Republiek niet te beurt s vallen , dewyl men al aanftonds na het tcckenen 3 der Unie groote zwarigheden ontmoetede, ten aanizien van bet heften » Rapport, ende fal ten expireeren van de Ver,, pachtinge van de voorfz. middelen regard geno„ men worden, op 't ghene defelve in de refpettive,, Provinciën vuijl brengen, om drijen volgende „ de Repartitie ende anderfints naar discretie van l* de Provinciën te verhogen oft te verleeghcn, „ des zullen de provinciën daar deselvk „ niet practicabel en zyn, heure QuOTE- ,, in de voorschreevendrij hondert duij„ zent Guldens" moeten furneeren,naar„ volgende de voorsz. repartitie van Zijne Excellentie." Deze Repartitie wierd door Zyne Excellentie gezonden aan de Generale Staaten den 15 September 1583, en is in de Notulen van dien dag gémfereerd, ten bewyze, dat Hoogstdezelve met de algemeene Staaten ten opzichte van de Generale middelen inftemde, en de bepaaling van Quotes noodig oordeelde , blykende dit laatde noch klaarder uit de Notulen van den 7 en 19 November deszelven jaars, wr.ar in voorkomt eene Repartitie van zes duizend Guldens, over de gezamentlyke Provinciën, door Zyne Princelyke Excellentie onderteekend , aan wieh was overgelaaten te verklaaren , hoe men de vooiTz. ibm zoude verdeden, dewyl eenige Provinciën begrepen, dat dezelve egalyk, en deniet naar advenant der Quoten moest betaald worden. Het  ' JAARBOEKEN, Mei; 1790. 515 Het is dus buiten allen twyffel, dat de Ge-'sGRAnerale Staaten en Zyne Princelyke Excellentie venhazclve, in den jaare 1582 en 1583 de invoering ge. van generale middelen over alle Provinciën op eenen gelyken voet voor onmogelyk gehouden , Rapport en om die reden, zo al niet geheel, immers ge- derComdeeltelyk afgaande van het 5 Artikel der Unie, mis/ie tot tot Quotes clen toevlugt genomen hebben. de Quota's en Dan daar de verdeeling dezer Quotes was ge- Ftaan* raamt in tyd van Oorlog, en dat om die reeden cie der reeds in het Jaar 1583 moest worden gemaakt Genera* eene verandering in de Repartitie, den 18 Ofte»-liteitbor 1582 gearrelteerd, zo kan men ligtelyk begrypen, dat dezelve op den duur niet konde gevolgd, maar telkens moest veranderd worden, vooral na dat Braband en Vlaanderen wederom waren geraakt in de macht van Spagne, en de Provinciën van Gelderland en Overysfel waren geworden het voornaame toneel van den Oorlog, waar doorliet getal der Provinciën, die de kosten van de gemeene defenfie moesten draagen, tot op vier gebragt wierd, dewyl de Stad Groningen eerst in het jaar 1504 aan de Unie wierd gereduceerd (*). Het was dan onmogelyk, zo lang de Troubles duurden, en de twee genoemde Provinciën met de rampen des Oorlogs hadden te worftelen; het aandeel van elk der Bondgenooten itt de Lasten der Unie op eenen vasten voet te bepaalen , hoe zeer tot het jaar 1504 toe, de vier, en daar na tot het jaar t6:8 , de vyf Provinciën , onder den naam van Contribueerende bekend , volgens eene zekere Repartitie haar aandeel opbragten j doch deze zwarigheden waren door (*) Zie Refolutie Staaten Generaal 15 September 1583. LI 3  •sGra- venha- Rapport derCominisfie tot de Qttofa's en Financie der Generaliteit. : i 51Q- NIEUWE NEDERLANDSCHE door het fluiten van de* Trévcs zodra niet wee. genomen en de Provinciën van Gelderland en Overysfel daar door bevryd geworden van het betaalen der Contributien aan den Vyand of men was bedagt op eene nieuwe verdeeling'der Quotes, waar toe reeds in het jaar 1608 (*ï en dus nog voor het fluiten van den ïrevês een' Voorflag door den Raad van State aan de Bond. genooten fchynt te zyn gedaan , dan vermits iommige derzelver niettegenftaande alle aangewende poogmgen daar toe niet waren te beweV gen begondeu de Gezanten der Koningen van1 frankryk tn Engeland zich deze zaak aan t; trekken, en de Bondgenooten ferieufelyk te vermaanen en te exciteeren, om promptelyk te nee. men eene goede Refolutie in de ContributienI tot handhaaving van den Staat van het Land epde van den Trevês (het welk juist zo vreemd piet was uit hoofde der guarantie van het beftand door die Mogendheden beloovdj offereel rende welgemelde Gezanten , by zo verre ais men mogte goedvinden hun daar van opening te' doen , ende hun advis en goed bedunken daar op te verdaan TJ Hoog Mogende daar mede tl dienen ende het beste te helpen raaden ais ini de zaken onpartydig zynde) ten einde de Pro.: Vincien 111 de Contributien te vereenigen (f). Doch deze vermaaning, hoe ernftig ook gj -aan, was echter niet in ftaat, om de Provin. :ien te brengen tot eenigheid en de gebreken te bewegen, tot het amplecteeren van den Voor. kg van den Raad van State, op deze materie len 25 February en 11 April dezes jaars nog rader gedaan ; men befloot derhalven op den % Ju- tou? röQlut'e Staacen Generaa! 2 ■ïanuary en 25 Vm (D Refolutie Staaten Generaal x Juny iöop.  JAARBOEKEN, Mei,. 1790. 517 Juny „ aan de Heeren Genanten van hoogge,, dagte Koningen door eenige Gecommitteerden ,, vuyt de Vergadering te doen voorhouden de „' diflerenten, die tusfehen de Provinciën waren, „ de Contributien aangaande, of mogelyk dezel,, ve eenige middelen zouden weeten voor te ,, liaan, omme de voorfz. differenten te accom„ modeeren," waar toe twee uit elke Provincie wierden Gecommitteerd: doch ook deze konden de zaak niet brengen tot een gelukkig einde, dewyl de Provincie van Zeeland zich niet wilde conformeeren met de andere Provinciën, ofte haar different fubmitteeren aan eene onpartydige arbitrage; fustineerende nooit op eene- vaste Quote te hebben geflaan ,enperJistecrende by de gemeenj'chap van middelen (*). , Zy moesten zich derhalven vergenoegen met hec opgeeven van hunne gedachten over de verdeeling der Quotes (te zien in de Notulen van U Hoog Mogende van den 12 'juny 1609; met welke zich de Raad van Staate nog dien zelfden dag voegde, verklaarende , dat haar E. den „ Voorflag van de Heeren Gezanten goedvonden , „ verzoekende, dat de Provinciën denzelven zou- den wilden aanneemen, abfolutelyk , zonder 't zelve te difficulteeren oft excufeeren, op 't „ gebrek van last; overmits d'importantie van „ de zaake , daar van 'dat een vuytcompfte dien, de gemaakt voor den dienst , welftant, ende d'eere van 't Landt, mitsgaders om die Koniu|, ningen , ende d'Heeren Gezanten te geeven „ Contcntement, niet twyfelende, of de Provin„ cien en zouden dat goedvinden, als dezelve . den nood der zaken zoude zyn vertoont by de „ Hee- (*) Refolutie Staaten Generaal 4 Juny 1639. LI 4 's Gra- venhage. Rapport derCom'nis/ie tot de Q110ia's en Financie der Generaliteit.  \s Gra- vf.nhage. Rapport dcrComtnhfie tot de Quota s en Pinaneie der Generaliteit. 518 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ Heeren Gedeputeerden van de Provinciën, die „ alhier in competenten getale waren." Dewyl echter de Gedeputeerden van fomrnige Provinciën ongelast waren, zich op de Contributien verder te ëlargeeren , dan haare last mede bragt, gelyk die van Overysfel en Stad en Lande; begeerende die van Zeeland zich niet te verklaaren, voor Zy den Staat van Oorlog ten zei ven dage ingeleverd, zouden hebben geëxamineerd , en vermits die van Gelderland, Holland en Utrecht, en dus ilegts drie Provinciën in den voorflag bewilligden, by het gevolg van de andere Provinciën, en op het welbehaagen van hunne Principaalen , terwyl de Gedeputeerden van Friesland te kennen gaven, daarin geen contentement te kunnen neemen, en alleen voor den tyd van een jaar tot voorkoming van alle verloop te willen conti, nueerén in het draagen van het dobbel tegens die van Utrecht, zonder hun daar door eenigermaate te prfejudicieeren, ofte dat deze zaak ende haare verklaaring voor Quote aangenomen, noch ook in futurum zoude mogen getrokken worden in confequentie, zo konde men al weder niet komen tot een vast befluit. Alleenlyk wierd de Raad van. Staate by Uwer Hoog Mog. Refolutie van den 20 Jüny verzogt de Lasten van den overgegeven Staat van Oorlog over de Provintien te repartitiee- ; ren, hoewel de Provinciën niet verftonden de Repartirie aan te neemen, voor dat dezelve eerst ter Vergadering zoude zyn gezien ende geëxamineerd, • aan welk verzoek door den Raad op den 25 derzeiver maand wierd voldaan; zynde in deze verdeeling gevolgd de voorflag van dc Propofitie der Heeren Ambasfadeurs. Naardien echter fommige Provinciën, en vooral Zeeland, dezen Staat, op den voorflag der Ge- zan- '  JAARBOEKEN, Mei, 1790. jip I zanten berustende (die, gelyk de Gedeputeerden ■ , van Friesland den 22 Juny reeds hadden opgeimerkt, van de gelegendlieid der Proviucien ;iïet Wbrlkomentilyk waren geïnformeerd) weigerden aan : te neernen, en de onderhandelingen, daar over ijinde volgende jaaren ondernomen, alle vruchteloos ■fliepen; blecv 'er eindelyk geen ander middel ï overig, om een einde te maken van dezen f'chadepykeil twist, dan eene arbitrage van onpartydigen, 5|!die by Uwer Hoog Mogende Refolutien van den |t.q en 13 November 1612 wierd gedefereerd aan Kyne Excellentie , den Grave Willem Lodew'jl van Nas/au, en den Raad van State. I Billyk mogt men nu verwngten, dat door eene ;decilie, uit krach te van deze de'atie gedaan, het :poinct der Contributien vooreen geruimentyd, ■Boude zyn gebragt op eenen meer foliden voet, j dan te vooren ; doch ook in deze verwachting ivondtmen zich te leurgeReld, dewyl de iiitipraak i hier op gevolgd den 10 December" 1612 ter Verifgadcriug van U Hoog Mogende geprefenteerd den 13 Maart 1613 (van welke een origineel at'fchrift Hoor den Prjehdent van den Raad van State gepaiprpheerd en door den Secretaris getcckend als nog ifter Griffie van U Hoog Mogende voorhanden, .iien waar van eene Copie geinfereerd is , tn des .rRaads Misfive aan de extraordinaris Vergadering ■ ran U Hoog Mogende van den 14 December 1716, ; tn welke laatfte nogthands een gering abuis is inReflopen, dewyl het aandeel van de Provincie van ii Holland in een torn van hondert duizend ponden, i daar by word gefield op lvij'« jc xlij xvij fi ■ vlij penn. hoe zeer het volgens het origineel ai> :ifchrittbedraagdLvijm ic xlij ot xvij ƒ} ij pennin•gen) flegts bevatte eene provifioneele ïchikking of [proportie; naar welke de lasten geduurende de jaaBen 1612 en 16'3 door de Provinciën moesten ge;draagen worden, en langer niet, zo dat men LI 5 zelfs 's Gra- venhage. Rapporti derCom' misfie tot de Q110ta's en Finan' de der Genera' liteit. 1  520 NIEUWE NEDERLANDSCHE ss Gra- venhage. fiappori de-r Commisfie toï ét Quota's eh pihanc'ie'derétcncra* Huil. zelfs verpligt was, by het einde van dien termyn, de Provinciën te verzoeken, om nog voori een jaar te continueeren met de betaaling der Quote , waar op zy bepaaldelyk voor den tyd van twee jaaren gefteld waren by de uitfpraak, die, zo als uit den inhoud blykt, niet gebouwd was op het relativ vermogen der Bondgenooten tot elkander, maar alleen en zo na doenlyk op de Cotifenten door de meefte Provinciën gedragen , en welke derhalven onmogelyk konde daarftellen eene genoegzaame evenredigheid in de verdeeling der Lasten; Desniettegenftaande is deze proportie zedert dien tyd tot op heden gevolgd, alleen met die verandering, dat de Quota van de Provincie van Zeeland door Zyne Excellentie cn den Raad van Staate in^ het jaar 1616 is verminderd met twee in het honderd , welke twee per Cent over alle de Provinciën , Zeeland daar onder begreepen , naar haare Quote wierd verdeeld, en dat de Provinciën van Gelderland en Overysfel , in het jaar 1622 , by] het uitgaan van het beftand zyn gefteld op eene mindere Quote, tot het jaar 1634 toe, wanneer zy wederom wierden gebragt op de Quote door haar in iöiö betaald; zo als dit alles door den Raad van Staate uitvoerig is voorgedragen in de meermaal aangehaalde Misfive van den 14 December 1716. Meer dan eens hebben echter zommige Provinciën over deze proportie geklaagd, het nadeel daar door te weeg gebragt, betoogd , en op eene revifie" van dezelve aangedrongen, doch tot hier toe zonder effect, betzy dan door de onwilligheid van die Provinciën , welke verzekerd waren , dat haare Quote behoorde verhoogd te worden , of om dat men zal hebben begrepeh, dat eene nadere verdeeling der Quotes alleen en op zich zeiven, niet ge-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 521 genoegzaam was, om de ongelvkheid, tusfehen de' Bondgenooten, in het draagen der gemeene Lasten , te doen ophouden, als waar toe meerder word < vereischt, gelyk men ras zal bemerken, wanneer men confidereerd, dat beha] ven het reeds genoemde nog veele andere notabele gebreken plaats hebben 1 met betrekking tot de Contributien van de Provin-? cien , niet alleen in de gewoone of permanente' Lasten der Unie, die volgens Jaarlykfche Confen-i ten moeten betaald worden, en, zo men naar den uiterlyken fchyn oordeelt, over alle de Provinciën• volgens eene juifte proportie op den Staat van Oor-C log zyn verdeeld, doch met dat al op eene gantsch/ ongelyke wyze gedragen worden ; gelyk hier na breder zal worden beweezen. — Maar ook en wel voornamelyk in de buitengewoone Lasten of zogenaamde Extraordinaris Confenten, omtrend welke eene nog veel grootere onevenredigheid heerscht, dan ten aanzien van de voorgaande, waar van de reden is, dat zo min by de Unie van Utrecht, als elders gevonden worden voldoende middelen, om difficulteerende Provinciën te conflrimrecren tot het draagen der Confenten, en gedraagen zynde toe het naarkomen van dien met reëele fournisfementen gelyk ook niet tot het doen van eene behoorlyke liquidatie over dezelve met elkander, gebreken die al te maal door eene nieuwe verdeeling van Quotes, hoe naauwkeurig ook bereekend, niet kunnen weggenomen worden, en die, zo lang ze fubfilteeren, zullen en moeten continueeren die inepaliteit in het Bondgenootfchap, waar over zo dikwerf, en met zo veel reden , hoewel vruchteloos geklaagd'is: niet tegen ftaande men te regt kan zeggen met den Raad van Staate in de* generaaie Petitie voor het jaar 1725, „ dat het werk der Confenten is dc „ fpd , waar op het geheele werk van de Unie „ draait, en zonder welk (hoe weinig het ook bezeftl word> de Unie geen Unie is, en dc Staat „ een Staat, -welke buiten den blooten naam niets „ heeft, sGra- /enha« ie. lapport krCom. nisfie toe k Opoa's cn 'Onanie der reneraHeit,  52i NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- heeft, dat naar eenen geunieerden Staat gelykt, venha- » elk Lid volkomen meefter zynde van' de gemeene ge. » deliberatien, en ten min (ten voor zyn aanpart, „ van de executie der genomen Refolutien en geRapport., dragen Confenten" waar van de ongerymdheid derCom- handtastelyk is. misjie lot de Qjio- Men befcbuldige nogthands de Voorouders niet ra's en van verzuim in dezen opzicht. De Unie van Utrecht Finan- doch veronderftelde, dat door de Generaliteit in cit\ der alle de Provinciën op eenen eenpaarigen voet zouGenera- den worden geheeven generaaie middelen op de titeit. waaren van Confumtie; hier toe hadden zich de Bondgenooten by het 5 artikel verbonden; 'er waren dus geene afzonderlyke middelen van conftraincfe tot betaaling der Contributien nodig, boven die genen ,, welke het 23 artikel tot het doen naarkomen van het geheel Verbond aan de hand gaf; en voor zo verre het t'eeniger tyd konde gebeuren, dat de Provinciën elkander niet verftonden over de verhooging der reeds in train zynde, "of over de invoering van nieuwe middelen ("waar toe volgens de 5 en ö artikelen het gemeen advis ende Confent van alle vereischt wierd,) en dat hier over tusfehen haar ge, fchil ontftont, zo fcheen ook daar tegens gezorgd by het 9 artikel van het Verbond ö Bovendien hadden de deelgenooten der nadere Unie reeds den 13 July 1579, en dus maar weinige maanden, nadat de Unie was aangegaan, tot onderlinge gerustheid en verzekering, gepasfeerd en geteekend, eene acTe van parate executie en verband, die, zo ze op den duur haar kracht behouden had, toereikende zoude geweest zyn, tot voorkoming van die gebreken, welke de gevolgen zyn ge- (*) Zie Generaaie Petitie voor het jaar 1728 fol. 21 en 2j, vergeleken met Refolutie Sr. GenJ. 4 Febr. 3716.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 52< geweest van eene al te groote vryheid in het werl der Confenten. Dan deze Acte verloor al ras haar kracht, ooi; i ging men zedert geheel af van het 5 artikel dei l Unie door de Provinciën te fiellen op zekere Quo- ■ tes, zonder nogthands te bepaalen een toereikend 1 middel , om nalaatige Provinciën te verplichten, 3 naar die Quotes te betaalen haar aandeel in het geen v tot de gemeene defenfie vereischt wierd. [ Hier uit ontfionden natuurlyk veele inconvenien- ■ tien, en eene groote ongelykheid in het opbrengen der Lasten van het Bondgenootfchap, waar by nog kwam, dat men het onder elkander niet eens was over het recht verftand en de applicatie van het 9 artikel der Unie,in cas van discrepance tusfehen de Provinciën over het ftuk der contributien. Elke Provincie wierd dus voor haar aanpart > meefter van de executie der genomen Refolutien en gedragen Confenten, welke faculteit door haar meermaalen onmatig wierd geëxtendeert, tot mer: kelyke veragtering van 'sLands belangens, terwyl zommigen zich dikwyis of geheel of gedeeltclyk onttrokken aan de betaaling haarer Quotes, zelfs tot de noodzakelykfte voorwerpen, gelyk men zulks imet voorbeelden zoude kunnen ftaaven, indien de jongstverloopen jaaren dit niet hadden geleerd. Men kan derhalven niet nalaaten , om op het voetfpoor van den Raad van Staate, in haare Misfive aan de Extraordinaris Vergadering van den 27 January 1717 , „het aan te merken als een h Wonderwerk van de Goddelyke Voorzienigheid, „ dat een Republiek, welke geen vaster fundamen-. „ ten heeft, als die van deze Vereenigde Neder| landen, een Republiek , welkers fundamenten „ van binnen ondermynd worden door het luxee- „ ren ! 's GrA- venhage. Rapport deriiommisfic tot de Quota's en Financie der Generaliteit.  J24 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- „ ren van de Unie, en welke van buiten reis op, venha- „ reis zwaaren aanlïoot lydt, noch beftaat." Alkf ge. de deliberatien doch van tyd tot tyd, in onderfcheide tydperken, en op verfchillende manieren aangeRapport legd tot wegneeming van zo groote abuizen en tot derCom- herftel van de vervallene Unie, liepen vruchteloos misfietot af, met tegenftaande dezelve in twee buiten^ewoode Qjio-m Vergaderingen van de Bondgenooten daar toe' tas en opzettelyk byeen geroepen, uitvoerig wierden °eFman- discutieerd, gelyk men onder anderen zien kan uit eie cler het advis van den Raad van Staate en Generaliteics Genera- Rekenkamer over het werk der Liquidatien van hteit. den 29 December 1662, en uit des Raads Misfives aan de Extraordinaris Vergadering aan U Hoog Mog. van den 14 December 1710: en van den 18 en 27 January 1717, en vergeleken met de Generaaie Petitiën voor de Jaaren 1754 en 1755 uit welke Rukken men kan verkrygen een genoegzaam begrip van het geen over deze gewigtige Poinóten zedert de ere&ie van de Republiek tot op dien tvd toe is voorgevallen. J Het is oönodig op te fpooren de redenen, om welke deze pogingen tot redres nimmer hebben gehad den -gewensenten uitflag; veel ligt moet zulks worden toegefchreven aan de gefteldheid der tyden, vooral van die, in welke de Groote en Extraordinaris Vergaderingen gehouden wierden; edoch daar .deze merkelyk waren veranderd in het jaar 1748 door de verheffing van den Heere Prince Orange tot de hooge Waardigheden , welke 7vne Doorluchtige Voorvaderen hadden bekleed, en daar de Republiek door die verandering was bevestigd in den dillen en gerusten ftaat, welke men in de voonge Eeuw niet kende, en waar aan deszelfs hoogftebelangenszonaauw verknogt zyn;zo fcheen eindelyk, teffens met die verandering, het gelukkig tydlhp als 't ware gebooren, om met onderlinge eensgezindheid, en geholpen door den invloed van he:  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 5*5 ihet Stadhouderfchap , nu crflyk in het Huis van 'sCrA-' [ Oranje over alle de Provinciën, en de daar uit venhA-1 voortvloeiende gelyke betrekking van het zelve op ge. '\ alle de Bondgenooten, handen aan 't werk te haan, ha debelangens der Bondgenooten omtrend zulke Rapport '< aanaeleegene Poinften eenmaal te regelen op eenen terüom Keftendigen voet, ten einde langs dien weg voor tzmnpciot, 1 komen de fchadelyke gevolgen, welke deze gebre-^ Quo, iken t'eeniger tyd nog verder moeiten te vieegtxs cn Zyne Hoogheid en de Raad van Staate zulks be- Gewréè Izeffende, trachteden daar van dadelyk gebruik te litett. , 1 maaken, door de attentie der Bondgenooten, by de .(generaaie Petitie voor het jaar 1750, en eenige volI gende te vestigen op die zaaken, welke wel het alI lermeest redres van nooden hadden, met aanwyzwg i van de middelen, die daar toe in bet werk gelteld d| moeiten worden; ongelukkig wierden zy echter m I deze welmeenende poogingen op geene voldoende 4 wvze onderfteund, en het onwaardeerbaar oogeni blik waar in het Vaderland misfchien vodr alI roos'had kunnen gered worden , ging geheel te o| loor. De zaaken bleven al weder in dien zelfden geil brekkigen ftaat als te vooren, en het wagtte fiegts t naar de eerfte ongelegenheid, om dit aan de ReI publiek op nieuw en in den volften nadruk te doen I ondervinden. Men konde nogtbans met geen mogelykheid voors zien dat de gevolgen daar van zo noodlottig zouI den geweest zvn, als men zedert heeft ondervonI dent dewyl 'het anderzints onbegrypelyk zoude I weezen, dat men geen gebruik had gemaakt van - zo falutairen raad, als door Zyne Hoogheid en de 1 Raad van Staate, by die Petitiën en by andere ge. legenheden aan de Bondgenooten wierd gegeeven, ■0 daar  's Gra- venhace. Rappor, derCom tnisfie toi de Qjwta's en Financie deiGene raliteit. 526 NIEUWE NEDERLANDSCHE door het opvolgen van welken grotendeels zouderjj j zyn voorgekomen veele verwarringen en verongei lykingen, en veelligt afgewend de rampen, die het Vaderland naderhand zo geweldig gefchokt,' en tot den oever van haaren ondergang gebragt I hebben. Het zoude eene moeielyke en teffens verdrietige taak zyn, de oorzaaken 'dezer rampfpoeden en de de voortgang daar van alhier te fcherzen; dezelve! zyn bovendien nog versch in ieders geheugen, en» het is maar al te waar, dat ze daar uit nimmer zullen gewischt worden, indien men eindelyk met.! bedagt word, om de toegebragte wonden te hee-'f] len , en het voorledene zo veel mogelyk te vergee-S| ten. Het zy daarom genoeg te hebben opgemerkt^II dat de ongelukkigen uitflag van den Oorlog met dé*lil Kroon van Groot-Brittannien, en de daar op ge: j volgde onlusten met Zyne Roomsen Keizerlyk&il Majefteit al fpoedig deeden zien, in welk eenenJH deplorabelen ftaat de Republiek zich bevond, met Itt betrekking tot de defenfie zo. te Water als te Lan- | de; dat dit een en ander, gevoegd by een zigt- li baar ongenoegen en wantrouwen , ingeboezemd aan' ij allerlei ftandea van menlchen, dezen Staat, wefS eer zo Moeiend in aanzien, en zo beroemd door de fi wysheid der Regeering, in korten tyd tot eene on^M voorbeeldige laagte en verlegenheid bragt; dat dq'M Heeren Staaten van Zeeland hier door" bewoogenjM wierden , om deswegens hunne bekommering tèm kennen te geeven aan de overige Bondgenooten, I by eene circulaire Misfive van den 3 Mey 1-84, en Hoogstdezelven te verzoeken, by al wat dierbaar was in het Vaderland, met hun de handen aan het werk te liaan, tot bevrediging der oneenigheden ;daar toe „ proponeerende juist dezelfde zaak „ en in dezelve bewoordingen, als de Heeien Staa„ ten van Overysfel by Hun Edel Mogende Mis„ five van 4 Augustus 1710" aan de Vergadering | » van 9  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 527 w van U Hoog Mog. gedaan hebben, in eene om„, ftandigheid van zaaken, daar hec gevaar minder presfant was, dan in het jaar 1784; na„ melyk: ,, Dat de refpective Bondgenooten met den „ anderen mogten convenieeren om eenige weinige Gecommitteerden uic iedere Pro vin„ cie naar 's Hage te zenden , wel niet met ;, dien grooten omflag als in het Jaar 1651 op de Groote Zaal, maar echter met genoeg„ zaame magt en authorifatie eer/lelyk om te formeeren een Register van alle de Poindlen „ en Defecten in de Regeering, waar in ver„ betering en redres vereischt wordt, en dan „ vervolgens, om op die Poinéten ten mee„ ften dienst en nut van den Staat, tot beter „ onderhouding van de Unie , op aggreatie van de refpective Bondgenooten te beraamen „ en vast te nellen, zodanige Reglementen en „ Ordres, waar door alle misverftand en onee„ nigheid in het toekomend geweerd, de In„ ftrudtien naargekomen , en de ingekroopcn „ abuizen en defecten verbeterd kunnen wor„ den. Dat de Heeren Gecommitteerden over deze zo nuttige en dienftige zaaken be„ foignecrende, vooraf onder folemneelen Ëede „ behoorden te verklaaren , dat zy zulks doen „ met postpofitie van alle byzondere belan„ gens van de Provinciën, waar uit dezelve „ gecommitteerd zyn, den welftand van het „ gemeen, en de behoudenis van het lieve „ Vaderland alleen voor oogen hebbende" met verdere openlegging van hunne gevoelen^ over den last, door Hoogstdenzelven aan hunne Gedeputeerden te geven, en van de Poincten in deze befoignes te verhandelen. Dat op deze circulaire Misfive door de Heeren Staaten van Holland den 12 November 1784 wierd M m ge- 's Gra- venhage. Rapport der Commisfie tot ie Qjio'a's en Finansie der Generaliteit.  J23 NIEUWE NEDERLANDSCHE s'Gra- Vf'NH-VGE. Rappor, derCommisfee toi dc Qj/o ta's ca Flnancie der Generaliteit. genomen eene Refolutie, den 15 derzelver maand ter Generaliteit ingebragt, by welke met voorbygang van zommige poincten, in de Brief van de Heeren Staaten van Zeeland aangeroerd, de zaaken, welke de Unie en het generaaie Bondgenootfchap aangaan, die een zo fpoedig als toereikend en vruchtbaar redres waren vereisfcbende , tot twee onderfcheide Lloofddeelen wierden gebragt, bevattende het eerfte alledie Poincten, welke het Financie-Weezen betreffen,,, en het tweede de middelen van de generaaie defenfie, gefchikt naar de Financiéele vermogens van bet Bondgenootfchap in het generaal , en van ieder der Bondgenooten in net byzonder. En eindelyk dat door U Hoog Mog. overeenkomftig den voorflag door de Heeren Staaten van Holland by die Refolutie gedaan, na dat de overige Bondgenooten zich met dezelve hadden geconformeerd, op den 4 Mey 1785 wierd gcre'foiveerd, dat tot het hoog nodig herflel der vervallen zaaken in de Republiek met affnyding van allen onnodidigen omflag zouden worden gedecerneerd twee perfoneele Commisflen, om de zaaken, die de Unie 2T1 het Generaaie Bondgenootfchap aangaan, te onderzoeken , welke zaaken by die Refolutie, even 7.0 als door de Heeren Staaten van Holland was gefchied, zyn gebragt onder de twee Hoofddeelen zo ;ven reeds genoemd, met by voeging dat ten opzigt van het eerfte Hoofddeel in byzondere aanmerking zoude moeten komen. Eerftelyk het nader reguleeren der Provdn. ciacde Quotes in evenredigheid van de waare vermogens der Bondgenooten tot het draagen der lasten van het gelieelc Bondgenootjchap , en 'Ten Tweeden de ftaat van de Generaliteits Kas, als mede het gebruik, het welk daar van tot  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 525 tot foulaas van de Bondgenooten , met betrekking tot de ïewaaie defenfie van den Lande zoude kunnen gemaakt worden. en dat het examen van deze financieels Poinclen 1 moest opleveren den grondflag en het rigtfnoer, /• waar op' en waar naar alle de fehikkingen omtrent J het Militaire Weezen zo te Water als te Land be1 hooien gebouwd en ingerigt te worden, met het I naargaan van welke laacfté Poinclen eène tweede Comrnisfie wierd gechargeerd, die reeds op den 28 f October 1789 van haare bevinding aan ü Hoog Mogende heeft gerapporteerd; terwyl het onderzoek van de eerfte zoude uitmaaken de werkzaami beid van de Commisfie tot hec Financie - Weezen; i door welke moeften geformeerd, en by een om'. ftandig Rapport aan U Hoog Mogende gedaan worden de nodige Voorflagen en Plans tot redres' in de Provineiaale Quotes, en omtrend het Emploi i van de Generaliceits Kas als mede op de Finan-cieele Reflexien door zommige Provinciën van tyd tot tyd op den Staat van Oorlog gemaakt, en op I den voorflag van de Provincie van Zeeland by Refolutie van den 9 December 1784 gedaan, toe het negotieeren in tyd van Oorlog door de Generaliteit tot laste van de" Provinciën , en tot het bepaalen van een Generaal Fonds , om Interesfen daar uit J te vinden. Ten einde het zelve rapport door de Bondgenooten overgenomen, en daar op in de refpecHve Pro> vincien gedelibereerd en gerefolveerd zoude worden, zo als men zoude bevinden te behooren. Deze zyn, Hoog Mogende Heeren! de gewigtige objecten, mee welkers onderzoek de Geeommitteerdens , die door Hoogstdenzelven tot het waarnemen dezer Commisfie zyii gedeputeerd, zich hebben moeten bezig houden ; zy gaan thands over, om aan U Hoog Mogende uitvoerig verMm 2 ffdg 's Gra-, venha-. ge. Rapport -lerComsGradeel eene groote disproportie ten dien opzichten venhaftandgrvpt, zedert de Provinciën vzyn geiteld op ge. eene bepaalde Quote? Is het al verder waar, dat eene diergelyke disproportie het vertrouwen tas-Rapport fch-n de Bondgenooten ondermynt, de vermogens derComvan het een of ander Lid van het 'Bondgenootfchap misfie tot uitput, en eindelyk , zo daar tegens niet m ndsde Qjio- ■ wordt voorzien, den totaalen val der gehcele Unie la s en moet naar ziah fleepcn, gelyk dit een en ander in Fiaande inleiding is aangeweezen, dan zal het voorzeker cis der, • ■ nodi" zyn , dat 'er iets worde uitgedagt, waar Generadoor°net vervallen evenwigc tusfehen de Provin- liteit. , e en kan herfteld, en bet vertrouwen herbooren I worden. Om hier toe te geraaken , zyn by ons verfcheide *«* ; middelen in confideratie gekomen, en in de eerfte ™; ; plaats in overweging genomen de wederinvoering evenredigï van generaaie middelen in alle de Provinciën op heid te eenen egaalen voet te heffen, voor al op Waaren v,Bdeni van Confumtie-, eene weder invoering, die zo ze met vrucht kon worden gearrefteerd , verlcheide belangryke gevolgen zoude te weeg brengen. In dat geval doch zoude men niet behoeven te Invoering , denken aan eene nadere verdeeling der Quotes, als van genewelke geheel zoude verva len, veel min aan eener«te £ mceielyke en wisfelvallige bereekemng van het rela- 14 ' tiv vermogen der Bondgenooten tot elkander, hoedanige bereekening volgens Uwer Hoog Mog. Re- - folutie van den 4 Mey > 785 den grondflag van de 1 nadere verdeeling der Quotes moet uitmaaken. — 1 Ook zoude liet als dan onnodig zyn te arrefteeren 1 eenige middelen van conftrainfte tot voldoening der - eedraagen Confenten; en daar de Militie, mitsga- ! ders de andere lasten van den Oorlog niet zouden; «worden gerepartitieerd, zoude even daar door de Ibetaaling vaD dezelve kunnen gefchieden op eenen Mm 3 ge-  's GrA- VENHAGE. [Rapport . derCompi is/ie tol de Quota s c n . Financie der Generaliteit. 532 NIEUWE NEDERLANDSCHE gel yken en min kostbaaren voet, en de Officieren by hunne aan (telling aan nmde i,o-;en onderhevig zyn, dan tegenwoordig; terwyl eindelvk door het cesiècren van de repartitie redens zoude ophouden, dc betrekking van de Militie op derzelver Betaalsheeren • waar van zo dikwyJs maar voor al in de jongst vcrloopen Jaaren dc hadeeüge gevolgen zyn ondervonden. • Dan, hoe gewigtig deze voordeden op haar zelfs befchouwd ook mogen wezen, en hoe zeer dezelve het vqlgen van dezen voorfxag aanraaden, zyn 'er echter tegens de invoering van zodanige generaaie middelen, door zommige Leden zwaarigheden geopperd , welke naar hunne gedachten de opgenoemde voordeden rykelyk op weegen , en die vervolgens dezen voorflag hebben doen' vervallen , waar van het genoeg zal zyn Hechts de voornaamfte kortclyk op te teekenen. Dezelve komen hoofdzakelyk daarop neder, dat de Bondgenooten in het decerheeren dezer Commisfie wel hebben beoogd eene betere fchikkingof verdeelirig der Quotés daar te Rellen, doch geenzints het uitdenken yan een middel, waardoor de Quotes onnodig zouden worden. •— Voorts dat de heffing van gelyke middelen in alle dc Provinciën, offchoon by de Unie vastgefteld , echter van het begin af by zommige groote tegenkanting had ontmoet , zo dat de Voorouders zelvs door hunne ftraks daar op gevolgde daaden getoond hadden, dat zy dit fiuk voor onuitvoerlyk hielden , waarfchynlyk wegens het'onderfcheid, dat 'er is, met opzicht tot hec vermogen der refpeétivc Provinden, terwyl in die, welke door den Koophandel bloeien en boven anderen, in welvaart cn rykdommen uitfteken, hogere lasten kunnen geheven worden, dan in de zodanige , daar men aïleenlyk van den Landbouw en HLandteeringen leeft, en de nyvere Arbeidsman uithoof-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 532 fioofde van de fchaarsheid van het geld, een fobet dagloon geniet, dat derhalven dit middel we! verre van te bevorderen de cgaliteit tusfehen de Bqndge; npoten in het draagen der lasten van de Unie, in tegendeel de plaatshebbende ongelykheid zoude vergrooten, en daarom niet konde of behoorde gevolgd te worden. By deze bedenkingen tegens liet voorgeftelde middel aangevoerd, welke in velerlei opzichten refledie verdienen, fchynt men nog te mogen voepen eene andere', die gelyk ze naar alle waarfchynlykheid devóornaame oorzaak was,dat de generaaie middelen niet lang na de erectie van de Repu bliek begonden te vervallen, en eindelyk geheel te niet zyn gegaan, ook nu de beftendige heffing derzei ven op eenen eenpaarigen voet zoude verhinderen; namelyk de al te groote onaf hangelykheid , die de Provinciën zich; hebben voorbehouden b$ bet aangaan der ünie, waar uit noodwendig moeftén ontitaan verfcheide moeielykheden in het doen ■naarkomen der Ordonnantiën, naar welke de middelen zouden geheven worden, want offchoon die Ordonnantiën wierden opgefteld door den Raad var Staate, de Middelen verpagt van Generaliteits weeë , en de gefchillen daar over gerezen door het zo even genoemd Collegie in het hoogfte resfort beflist, bezat het zelve nogthans geen genoegzaam vermogen om tegen te gaan den fchadelyken invloed, die de Staaten der byzondere Gewesten, natuurlyk moeften krygen op de fubalterne Recht •banken, aan welken de cognitie over diergelyke ge fchillen ter eerfter inftantie behoorde te verblyven. mitsgaders op de Schouten en Bailluwen, de Ontfangèrs der Middelen, en de Pagters zeiven. 01 zoude men kunnen verwagten, dat deze perfoonen minder af hangelyk zouden wezen van de .Staatet der byzondere Provinciën, dan dezelve zyn in deze en geene Provincie van de Magiftraten der S teMm 4 den; 's Gsa- venhage. Rapport der Commispe tot de Qjtoteds e n Pinancie der Generaliteit.  ƒ34 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gs.a- VENHAGE. Rapport derCofnmisjic tot de Qjiota's en Financie der Generaliteit. i den; of dat de Staaten minder genegen zouden zyn , dan de Magiftraaten tot het oeffenen van flapheid en indulgentie omtrend haare Ingezete en, zo niet mede tot hec koesteren van eenen beknel yken toeleg om door die flapheid en indulgentie, Ambagten, Neeringen en Koopmanfchappen te trekken , ofte het verloop derzelven te beletten, aan al het welk de Raadpenfionaris van Slingeiand in het jaar 1727 vermeende te moeten toefchryven de toenmaalige flegte en, inegaale practyk der gemeene Middelen in de Provincie van Holland. (*) Wy weeten geen reden uit te denken, op grond van welke men zich daar mede zoude mogen en kunnen vleyen; in tegendeel komt het ons voor, naar maate de onafhangelykheid der Provinciën van de Generaliteit grooter is, dan die der Magiftraaten van de Staaten eener Provincie, dat ook naar die zelfde maate vermeerdert en toeneemt de zwarigheid om te beletten en voor te komen het nadeel, uit eene diergelyke flapheid en indulgentie te wagten. Het Zoude derhalven niet voorzichtig zyn het voorgeflagen middel te amplefteeren zo lang tegens het aangewezen kwaad geen fpecifkq remedie is uitgevonden, het geen men in het voorbeeld van de Provincie van Holland zien kan, dat zeer moeielyk is om uit te denken, en althands niet minder zoude zyn, ten aanzien van de gezamenclyke Provinciën , dewyl men niet kan vermoeden, dat dezelve tegenswoordig eerder zouden te beweegen zyn, dan by het aangaan der Unie, om zo veel • van (*) Propofitie tot redres der Financiën geïnfereerd in het fecreec Register van Holiand 11 September 1727, ver. geleken met het Advis van Commislarisien op het redres vm het verval der Financie van den 25 November 1678, lui. 213.  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 535 van de rechten, welke zy aan z'ch hebben voor ■■ behouden, onderling gemeen te maaken , als 'er vereischt word om het kwaad geheel te doen op-, houden. j Van geen beter uitwerking dan het voor- Tweede ( ! gaande'was het tweede middel door zom-De"k,a;. . ■mige Leden geproponeerd, om tot eene gende proI afdoening van zaaken te geraaken: te we- viucien j ten om de klaagende Provinciën te bewe- »™irb£ j gen opening te geeven van den Staat van bewyzen haare Financien, en welke opening zoude en haare E moeten beftaan in eene cordaate openleg- Jgjj*j£ ging en fpecificque opgave van alle haare ren. ' I Inkomften, derzelver aart en rendementen 1 en de wyze van perceptie eenige jaaren door eikanderen gereekend: voorts van de daar tegens noodi1 ge Huislasten^ ten dien effecle, dat daar uit met genoegzaame zekerheid zoude kunnen bepaald worden , 'hoe veel zodanige Provinciën elk in den haare | voor haare Provinciaale of Huislasten volftrekt noi dig hadden, en hoe veel van haare Inkomften voor >| de Generaliteit konde overfchieten, na aftrek van i een zekere fora in extraordinaris gevallen, terwyl dezeoverfchietende lommen zouden moeten uitmaaken de Quotes van die Provinciën in de lasten dei Unie, en dezelve niet voldoende wordende bevon den, als dan over het deficit zodanige fchikkingei zouden moeten beraamd worden , als men zoud i oordeelen te behooren. Want, offchoon deze Cynofure overeenkomt me de begrippen der Voorouders, en in vroeger tydei i meer dan eens is gevolgd, moet men echter- toe 1 ftemmen, dat dezelve is onregelmatig in de uityot ring, en bovendien ontoereikende, om 'er, uitgt voerd zynde, het bedoelde nut van te trekken. War neer men doch den aart van ons Bondgenootfcba l ioziet, naar welkers oorfprongelyke inftelling d Mm5" ¥ sGra- .'ENHA3E. Rapport lerComnisfifl tot. ie Qjiota's en Finanoie der 'deneraUtcit. t t \ |» P t  5s Gra- venhage. Rapport derCom■misfietotde Quota's cn Financic der Generaliteit. . Tierde MUÜel. I'oor alle de Provir-. cien op te geeven hetgetal van liaare Ingezetenen&c. 1 530- NIEUWE NEDERLANDSCHE Imposten over alle de Provinciën niet konden ver- 3 hoogd of verlaagd worden dan wei gemeen adrisl 1 en in plaats van welke Imposten de Quotes zyn in* si gevoerd, dan zal niemand ligtelyk ontkennen, dat 'er iets onregelmatigs in is, dat de eene Bondgenoot! alleen zoude genoodzaakt worden zyn bezwaar teil beroogen door het openleggen van zyn Financie*! Weezen, en de andere Bondgenoot daar van ge* I heel bevryd, vooral orfl dat het meerder vermogenjl van andere Provinciën zo wel een grondflag vaoll beswaar kan zyn , alshetonvermoogen van de klaa*|l gende. Hier komt by , dat uit zodanig be>l toog alleen zoude blyken het onvermogen van •so;/*v|S mige Provinciën, het welk niet voldoende is, de>| wyl/// de Refolutie van U Hoog Mogende van 4I Mey 1785, en de aart van het Bondgenootfchap! evident vorderen, dat voordaan eene proportionee» 1 Ie evenredigh -id plaats hebbe tusfehen alle de 1 Bondgenooten, in het dragen van de lasten der I Unie, hoedanige evenredige proportie nooit kan ge*i vonden en daar gefield worden, zo lang men on-i kundig blyft van het relatif vermogen van alle del Provinciën. Dewyl nu de kennis van dat vermogen alleen i kan en moet uitmaaken de bafis, waar op de Quo- I tes behooren berekend te worden, zullen dezelven fe evenredig zyn a-an elkander, en alzo bereikt wor- I den het doel door de Bondgenooten in het decernee- e ren dezer Commisfie beoogd ; zo is vervolgens door ons in overweeging genomen, langs welken weg'|s men tot deze kennis en tot eene bepaaling der Quo- 0 res óp dezelve gebouwd, zoude kunnen geraaken; a en welken einde in confideratie is gekomen het loen eener opgave van het efièctif getal der Inge- I setcnen in alle de Provinciën, zonder onderfcheid I fan rang of jaaren, met derzelver bezittingen en is niddelcn van beftaan, gelyk ook van de quantiteit ie 't " en li  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 537 en qualiteit der Landen, mitsgaders van de kosten, ■waar aan de Bewooners van ieder DiftrióT: uit hoofde van deszelfs gcfteldheid en huishoudelyk bellier onderhevig zyn en moeten blyven,. als mede van den aart en zwaarte der belastingen in de refpecliIve Provinciën in gebruik, en van de wyze, op rwelke dezelve geheeven worden, het zy door middel van Collecte, Verpagting of anderzinrs; alles -om te dienen tot een grondflag van de bepaaling -der waare vermogens van alle Provincie relatif tot «elkander. Dan ook dit middel wierd zo wel als het eerfte en tweede door velerlei zwaarigheden gedrukt, dewyl déze opgaven, zo dezelven zouden-voldoen aan het voorgeftelde oogmerk» behoorden te gefchiedcn op eenen eenpaarigen voet; welke nogthands onmogelyk zodanig was te bepaalen , dai ze door de Gedeputeerden vaa alle de Provin cien kon worden gevolgd ; eene telling doch de Ingezetenen in die Provinciën, alwaar het getal on bekend is, fcheen aan veele bedenkingen onderhe vig te zyn; en het getal derzclven te bereekenei naar Geboorte , Doop , Trouw', of Sterflystei was ondoenlyk , om dat dezelve niet overal voo handen , noch ook in behoorlyke ordre zvn om daar op eene calculatie te kunnen innen ten; men was uit dien hoofde genoodzaakt aan d Gedeputeerden van de refpedtive Provinciën ove re laaten de wyze, op welke zy zouden oordet len deze opgave gevoeglykst te kunnen doen, doe groote zwarigheden gevonden zynde in het ter uii voer brengen van dat middel, kon het zelve dl jreen voortgang hebben. Maar gefteld eens de voorfz. opgave was g fchied, en men had daar uit naauwkeung kunne nagaan het getal der Ingezetenen van de onderfcht 'sGra- VKKHA* GE. . , Rapport JerCotnmisjielotdc Qjiota's en Einancie, der,, Genera* lil&itf. '\ 1 ï r r ti s n i* le  538 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- de Provinciën; zo was echter die kennis alleen en venha- óp zich zeiven niet Voldoende, tot het maaken van ge. eene juiste verdeeling der Quotes,zo lang men onkundig bleef van het relatif vermogen der IngezeteRapporr nert; dit vermogen nu konde noch veel minder bederCom- paald worden dan het getal der Ingezetenen, dewyl misfieioi daar toe vereischt wierd eene volledige kennis van' de Q,/o- den ftaat der Commercie , Navigatie , Landta's en bouw , Handwerken en Fabrieken , hoedanige Finan- kennis niet gemakkelyk is te verkrygen; het zoucie der de dus onmogelyk geweest zyn door middel van Genera- die opgave het bedoelde oogmerk te bereiken » : litm. waar toe * toddd ' Ten lier<ïe en in de h&fa fimf wel wierd Opening voorgefteld het doen van eene cordaate opgaave van het0 door alle de Provinciën van delburces en middelen Financie- van haar beftaan, derzelver rendementen foort by vanX%e ' en de uitgaven daar tegens, en om daar by Provinciën. a's een gevolg in confideratie te neemen den aart der byzondere belastingen, met de wyze, op welke dezelve worden ingevorderd. Doch al weder met een ongelukkig gevolg, dewyl daar tegens door eenige Leden wierd gereflecteerd , dat eene diergelyke openlegging van\ Lands * Financien, offchoon dezelve zoude opleeveren een voorbeeld van cordaatheid, eensgezindheid en onderling vertrouwen, echter nadeelig konde zyn voor den Staat, van de fchroomelykfte gevolgen voor het credit van het Bondgenootfchap, en bovendien ontoereikende tot het einde, waar toe dezelve gevorderd wierd; door dien men op deze wyze wel zoude weten , hoe veel inkomen iedere Provincie had, en hoe veel lasten zy moest draagen, doch tevens verplicht zyn na te gaan, of elke Provincie wel zo veele Inkom den had, als zy konde hebben te weeten of haare Ingezeetenen zo veel belast waren, alszy gevoeglyk zouden kunnen zyn, immers in ij  JAARBOEKEN, Mei, 1790. sip in proportie van de lasten, die door de Ingezetenen • van eene der andere gedragen worden , waar toe, vervolgens zoude moeten bereekend worden, het< • vermoeden der Ingezeetenen van de refpechve Pro ivincien, en alzo dit middel met het derde of laatst fop^egeevene gecombineerd, waaruit men ligtelyk, ! konde opmaaken, hoe ondoenlyk zulks zoude zyn l in de bewerking; terwyl nog daar cn boven naar de gedachten van die geenen, welke voornamelyk aandrongen op het openleggen van den ftaat der Financien "van alle de Provinciën, zoude moeten onderrzogt worden de wyze van perceptie der Inkomften, ! in een woord de geheele adminiltratie, van hoeda: nig onderzoek niet ligtelyk een gelukkig einde te ■ voorzien was. Daar dus alle vier de middelen, tot eene afkomst • van zaaken geproponeerd, of onuitvoerlyk of fcha1 delvk of ontoereikende wierden geoordeelt, en daar , de "Leden zich over dit onderwerp onderling niet I konden verftaan; zoude zulks waarfchynlyk ten ge- ■ volge gehad hebben, dat onze Commisfie met be» r trekking tot dit gewigtig Poinct vruchteloos zoude j zvn afgeloopen, zo niet Zyne Doorluchtige Hoogheid , naar deszelfs gewoonen yver voor het welzyn van het Vaderland, zich dit werk aangetrokken , i] en door het volgend voorftel aan eenige Leden der Commisfie gedaan, betoond had zyne bereidvaardigheid , om door zyne hooge tusfehenkomst eene mlnnelyke fchikking tusfehen de Provinciën over deze materie te bewerken; hetzelve is van dezen hhoud: Met leedwezen heb ik vernomen , dat de delr beraden van de Commisfie tot het regulee ren der Quotes, tot nog toe van die vrucht niet zyn geweest, dat de afdoening van dit gewigtig 1 Point birmen kort te gemoet is te zien. ! ven van den ftaat der Provinciaal Financien. sGra- 'ENHA;E. Rapport ierComnisfie tos de Quo'a's en Finanzie der ' (J-euera'iteit. Propofitie 1 van Zyne Hoogheid-, om aan i Hoogstdenzelven ope. nkig te gei  y4o NIEUWE NEDERLANDSCHB 's Grave nha GE. " li ypoi (ic--'.ou 'frttsjfi U ik :Quo -i lunancie der {■reuera lUeiti Ik oordeele in myne qualiteit als Stadhouder yah alle de Provinciën eene gelyke betrekking tot alle dezelve te hebben, en dus volmaakt Neutraal en onzydig te moeten blyven; i Dochl Ik houde mv verzekerd, dat 'er niemand der f . Keecen Gedeputeerden van de refpe&ive Provin- i cien is, die niet ten volle overtuigd is, dat van I deië zaak het itaan of vallen van de Republiek l •: afhangt , wyl het te vergeefs is , dat Plans tot | . vei jhéid en verdeediging van den Staat worden t /gemaakt, zo lange de Leden van het Bondgenoot- I . fchap onderling, door gebrek der Financien , wor- f den terug gehouden, om de Contributien tot eige f; defenfie te helpen dragen; en is het belang, hee t welk de magtige Nabuuren onze geallieerden in I . de onafhangelykheid van den Staat ltellen, ook te vergeefs, zo lange de Bondgenooten , door deze \ •verfchillen, wederhouden worden, om de lasten, i welke tot de veiligheid van het Vaderland moeten ; worden gedraagen, op zich te neemen. Ik kan my dus niet verbeelden, dat eenig man» ji quement aan goeden wil de oorzaak kan zyn van I het agterblyven dezer wenfehelyke zaak, maar al- I leen de moeielykheid om genoegzaam voldoende f gronden te kunnen vinden, waarop het relatief ver- p mogen van de Bondgenooten onderling, en tot f malkanderen kan worden bereckend. Ik prasfereere om geene der onderfcheiden ad- t vifen der Heeren Gecommitteerden van de refpec- f tive Provinciën op dit fubjedt op te haaien, hoe k zeer ik van dezelven niet onkundig ben geblee- b •ven, ten einde door de discusfie derzelver advi- \ fen , geen fchyn van preferentie te geeven aan l . het een boven het ander.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 541 Dcch ik hebbe/teffens te veel gevoel -van myne [verplichting, om niet alles aan te wenden, -wat . 'mo^lyk is, ten einde de differenten uit den weg ' te ruimen, en aan den wensch van alle de Leden : i'van het Bondgenootfchap te voldoen , door het . [bevorderen van redelvke fchikkingen. , Het is met ' «'dat inzicht, dat ik U Edele Mog. by den andere ' iihebbe verzoet, cn gemeen t hebbe in bedenking te : •moeren -ccven; of niet cis eene convenabele weg '.i-tor fchil-kini? zoude kunnen dienen, indien, voor reen t\-'- du venha- den. ge. (JVas geteekend) Rapport WILLEM PRINS van ORANGE. derCom- misfietot 'sHageden n July 1788. de Quota's en Dit Voordel door ons geaccepteerd , en dieni Finan- conform aan Zyne Doorluchtige Hoogheid gegeevenï ae. der zynde eene fuccmcle en accurate opening der Finan-:; Genera- cien van de refpective Provinciën, voor zo verrejr Itieit. die door Zyne Hoogheid is gevorderd , wierd ver-i- volgens door Hoogstdenzelven op den 1 April i78a| gedaan de navolgende Voorflag. v^rfi-,* "WaDneer jk met alle attentie hebbe geëxamineerd I duiir oPg<-, ^e Informatien nopens de Staat der Financiën! voïgd Wcrder refpective Provinciën, welke Ik bekomen heb-1 dero?,'k en OVerw°Sen hebbe de resfources, welke del tes, e« Provinciën m den haare hebben, voor zo verre Myf eeinge ar- die bekend zyn, is het My voorgekomen, dat Ik J derepoinoom alle acceleratie, die van My dependeert, tl I .0" betrek-geeven aan eenc zaak' die 20 veel rPoed raquireervi kdyk. e11 zonder welkers reguleering alles, wat tot 'sLands 1 zekerheid en defenfie diend , op losfe fchroeven I Raat, behoorde aan de Heeren Geeommitteerdens c van de refpedtive Provinciën tot het reguleeren der l Quotes een voorflag te doen, om een einde van die 1 deliberatien te maaken door middel van eene provi- 1 lioneele fchikking. Dezelve zoude hier in beftaan, dat de Quote van' 1 de Provincie van Zeeland met vier gulueii agtien l ftuivers, die van Utrecht met negentien ftuivers J die van Friesland met eenc gulde agttien ftuivers I tien deniers, en die van Stad en Lande met negen i ftuivers in het honderd wierden verminderd, in al- 1 le de posten, die als ordinair kunnen worden gecon- I üdo I  JAARBOEKEN, Md, 1790. 543 fiJereerd, en die vervat zullen zyn in de ordinaire 'sGraen extraordinaire Staaten van Oorlog, zo als dezel- venhave op advis van het Befoigne tot het reguleeren der ge. Quotes zullen worden vastgefteld, en dus daar onder begreepen de vaste ppsten, die tot aanbouw Rapport en reparatie van Schepen en jaarlykfche Equipage derComop den Extraordinaris Staat van Oorlog zullen vfot-mispe tot den gebragt; en dat om te vinden die agt gulden de Quovier ftuivers tien deniers , die door deze verminde-tas en ringe van Quotes worden gemist, op de Casfa van Finande Generaliteit drie per cent der voorfz. Lasten cie der zouden moeten worden gerepartitieerd, dat in het Generahonderd zoude moeten worden gereekend de Quota titeit. van het Landfchap Drenthe a negentien ftuivers tien deniers, en dat voorts de Quote van de Provincie van Gelderland zoude moeten worden verhoogd met eene gulden eene ftuiver, die van Holland met drie gulden , en die van Overysfel met vier ftuivers; Dus zouden de Quotes moeten worden bepaald op de navolgende wyze: Gelderland f 6 : 13 : 3 Holland 61 : 6 : 2 Zeeland 4:5:8 Utrecht 4 : 17 : 8 Friesland 9 : 14 : 5 Overysfel 3 : 15 : 5 Stad en Lande 5:7: 7 Drenthe o : 19 : 10 De Casfa van de Generaliteit 3 : o : o Totaal ƒ 100 : o : o Ik zoude oordeelen, dat, zo de Financien der Bondgenooten over eenige jaaren zouden permitteexen om de Armée van den Staat te brengen tot vyfNn tig  SM NIEUWE NEDERLANDSCH2 *s Gra- VENHAge. Rappon derComtnisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Gei-. tig duizend Man, zynde het getal, dat door dér kundigflre Generaals altoos Begréepen is-, dat in Vreedenstydom tegen den eerden aanffoot beftand te zyn, behoorde onderhouden te worden', die augmentatie op dezelve wyze zoude moeten worden betaald; doch zo de nood vereischte, om in tyd van Oorlog, of van eenen gevreesden Oorlog, meerdere Troupes, het zy in fubfidie of anderzins' aan te neemen, die meerdere Troupes , zonder bezwaar van de Generaliteits Casfe, zouden moeten worden betaald op dezelve voet als extraordinaire Petitiën tot extraordinaire aanbouw of Equipage van Schepen ,. Legerlasten , Fortificatiën ,• Magazynen, Douceurgefden, of welke naam dezelven zouden mogen hebben, vermits de Casfa van de Generaliteit, myns bedunkens, niét met meer dan omtrent met vier en een'halve a vyf Ton behoord te worden belast. Zullendë de Quotes in diergelyke extraordinaire Petitiën op eene andere wyze behooren gereekend te worden, om daar tiït te vinden de drie per cent, die de Generaliteit contribueert in de gewoone Lasten, enli de Quote van het Landfchap Drenthe welke is in de. Petitiën- één boven het honderd.. Ik zoude denken , dat de Quotes der Provinciën daar ir», in dezer voegen zouden kunnen worden gereekend, dat de Quote van Gelderland wierd verhoogd met agt Huivers , die van Hollaud met eene gulde dertien duivers vyf deniers, die vaa Zeeland met agttien duivers, die van Utrecht met vyf duivers , die van Friesland met negen ftuivers vyf deniers, die van Overysfel met twee ftuivers , en die van Stad en Lande met vier ftuivers ; en zouden als dan die Quotes bedragen:  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 545 Gelderland ƒ 7: 1 : 3 Holland 62 : 19 : ^7 Zeeland 5 : 3:8 Utrecht 5:2: S Friesland 10 : 3 ; 10 Overysfel 3 : 17 : 5 Stad en Lande 5:11: 7 Drenthe 1 .: o : o Totaal ƒ 101 : o : o Ik achte nodig teffens voor te draagen, dat de Provincie van Gelderland belast zullende worden met eene zo groote verhoginge van Quote , en zullende worden , op Holland en Friesland na, de meeste contribueerende Bondgenoot, het zeer billyk zoude zyn, dat voldaan wierde aan haar gemanifesteerd verlangen, en aan dezelve geaccordeerd een tweda Gecommitteerde in den Raad van State , zo als zy van het oprigten van dat Collegie tot het noodlottig jaar 1672 heeft gehad; en Ik denke, dat by de verandclinge der Quotes teffens behoorde te worden yastgefteld, dat in dezen aan het verlangen der Heeren Staaten van Gelderland zal worden voldaan. Ik begrype, dat vermits het onmogelyk is t$ bepaalen,wat de omftandigheden der tyden zullen opleeveren, de Quotes niet wel permanent kunnen worden vastgefield ; en Ik zoude dus voorflaan, om dezelve provifioneel voor vyf en twintig jaaren vast te dellen; doch dat daar by zoude behooren te worden vastgefteld, dat, na I afloop der voorfz. vyf en twintig jaaren, geene eigendunkelyke veranderinge daar in èmdc kunnen worden gemaakt door een of meer eter Bondgenooten, zonder gemeene bewilliging; en dat geene der Bondgenooten zig zelve zonde mogen Nn 2 recht 's GrA" venha* ge. Rapport derCom- misfie tof de QjtO' ta's en Finan* cie der Generaliteit. .  54<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhac'e. Rapport derCommisfietotde Qiiota's en Financie der Generaliteit. recht doen en zyne Quote verminderen, zonder toeltemming van Zyne Mede-Bondgenooten, of immers van derzelver Meerderheid, door het afwyzen van Lasten van het Bondgenootfchap op zyne Rapartitie gebragt, of aan het Comptoir-" Generaal verfchuldigd. Ik denke ook dat het nodig is de beide Staaten van Oorlog voor dien tyd te fixeeren, en te ' bepaalen den voet van de Armée, en welke Lasten tot gemeene defenfie zo te Lande als te Water jaarlyks zullen behooren gedragen te worden, en te bepaalen en vast te (feilen dat geene vermindering in het geene ter gemeene defenfie nodig is, dan met gemeen overleg en bewilliging der Bondgenooten zal mogen plaatfe hebben , en de nodige Prrecautien te neemen om voor te komen de afwyzinge van geconfenteerde Posten door een of meer Provinciën ; en om radicaal te geheezen de groote kwaal van het Bondgenootfchap, zal het nodig zyn te bepalen de middelen van afkomst omtrent te doene Petitiën , het zy tot Equipagien het zy tot andere objecten , de gemeene defenfie van het Bondgenootfchap concerneerende. Ik reekene, dat het aan den Raad van Staate competeerd, om zodanige Petitiën aan Hun Hoog Mogende te doen, als zy oordeelt, dat 'sLands dienst komt te vereisfchen , doch wyl zy niet i gewoon is omtrent zaken de Marine concernee- Vi rende zulks te doen zonder requifitie of verzoek ' • van Hun Hoog Mogende , zo oordeele ik, dat, wanneer door den Admiraal Generaal of de Admiraliteiten eene extraordinaire Equipage word , j| voorgeflagen • of wel het doen eener Petitie tot eenig ander einde de Marine concerneerende, daar op ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende zonder overneeminge behoorde te wori den  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 547 den gerefolveert, en wyl het een Point van order is, en niet van belasting , eene Conc.lulie genomen by de Meerderheid, al was het maar dat vier Provinciën daar in toeftemden om den Raad van State te verzoeken eene Petitie te fórmeeren, onverminderd de vrye deliberatien van \ de refpe&ive Provinciën op dezelve; dat voorts, vastgelteld wierde, dat de refpe&ive Provinciën , gehouden zouden zyn binnen negen weeken na( den datum dat eene Petitie door den Raad van State, het zy ex officia, het zy op verzoek van^ Hun Hoog Mogende, ter Vergaderinge van Hun ( Hoog Mogende is gebragt, derzelver Refolutie, daar omtrent ter Generaliteit in te brengen, en dat de Heer ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende Pradideerende, 63 dagen of 9 wceken na het inkomen der Petitie zal verplicht zyn te fommeeren de Provinciën, die zich als dan npg niet hebben geëxpliceert, zullende zy in gevalle hunne Gedeputeerdens nog daar omtrent ongelast zyn , gehouden worden als daar in te hebben geconfenteerd, en dus verplicht om daarin derzelver Quote te draagen, zo die Petitie kan worden geconcludeerd. In gevalle dat alsdan alle de Bondgenooten daar in zullen hebben confent gedragen , zal dezelve worden geconcludeerd ; doch wanneer 'er verfchillenheid van gedachten is , zal moeten worden nagezien of de Meerderheid der Provinciën, wiens Quote meerder als drie vierde van de Petitie bedragen , 'er in hebben geconfenteerd ; zo het zich bevind dat alsdan maar eene Provincie disfentieerd, zullen de zes geconfenteerd hebbende Provinciën ieder een Arbiter, en de disfentieerende Provincie vier Arbiters binnen den tyd van vier weeken , na dat de Provinciën zyn gefommeert, moeten nomineeren, welke Arbiters binnen twee wecken , na dat zy genomineerd zullen zyn, zich aan Hun Ploog Mogende zullen moeten Nn 3 adres- 's Gra- venhage. , Rapport ierCommsfic tot ie Quo* a's en 'unanie der Trencraiteit.  *sGra- VENHACE. Rapport derCommisfie toide Qtiota's en Financie der Genera- : Uieit. i 1 1 1 | i •\ t \ t Z k v z A Cl g' 11 a; d< cc fi< .de rn le; 54§ NIEUWE NEDERLANDS CHE. adresfeeren , om by Hoogstdezelven in Eed t« worden genomen volgens de InQruélie. van den. Raad van State , met' byvoeginge dat zy piet zullen zien , in het decideeren , op liet fenüment van de Provincie , waar uit dezelve gecommitteerd zyn, noch op deszelfs particuliere belangens, maar alleen op het geen volgens hun beste weeten, de belangens van het algemeene Bondgenootfchap vorderen , en zouden dezelve zich ook behooren te verplichten, om elkanders idvifen met te reveleeren. Wanneer een ofneer Provinciën agterlyk waren in het benoeaen der Arbiters, zouden die Arbiters genomileerd door de Provinciën , die binnen den betaalden termyn de benoeming derzelven gedaan lebben , moeten met de zaak doorgaan, en alle' le Provinciën gehouden zyn zich aan derzelver utfpraak te houden , en byzonder die, welke erzuimd hebben Arbiters uit den haare binnen :en bepaalden termyn te benoemen. 'De ArMers zouden moeten gehouden zyn om binnen ïer weken te decideeren, en dus'biimen negenien weken na dat de Petitie ter Generaliteit zal yn gebragt, doch in gevalle dat de Remmen' wamen te ftaaken, zullen de Stukken gezonden •orden aan den Erflladhouder in der tyd, en il het aan ieder der Arbiters vry daan, 'zyn dvis in gefchrifte by die Stukken te voegen , ï ter kennisfe van den Erflladhouder te brenm , zullende de Erflladhouder gehouden zyn terlyk binnen vier weeken, na dat de Stukken . n Hem verzonden zyn uitfpraak te doen, en :zelvè aan Hun Hoog Mogende te communieren. In gevalle dat twee Provinciën disfen:eren, zal ieder der vyf geconfenteerd hebbenProvinciën een Arbiter, en de twee disfenlerende Provinciën ieder drie Arbiters benoe:n binnen den bovengemelden termyn, en zy'. i van die zes , door de twee disfentieerende Pro-  JAARBOEKEN, Md, 179©. 549 Provinciën benoemde Arbiters, een uitgelot worHen, om dit getal tot. vyf te reduceeren, zullende die Arbiters den bovengemelden Eed preHeeren en de zaak , als boven vermeld is, afdoen , of in geval van {taaking der ftemmen, de Stukken ter decifie aan den lieer Erfftadhouder in der tyd overzenden, waar by Het wederom jian ieder Arbiter zal geoorlooft zyn , zyn fchriftelyk advis te voegen, en zal de Erfftadhouder gehouden zyn om als boven, binnen vier wee. ken uitfpraak te doen. Wanneer drie Provinciën disfentieeren, zullen de vier geconfenteerd hebbende Provinciën ieder een, en de drie disfentieerende ieder twee Arbiters , binnen den bovengemelden termyn nomineeren, zullende al het zelve pïaatfe hebben dat hier boven gemeld is, en in geval van ftaaking der ftemmen , zullen ook de Stukken aan den Erfftadhouder in der tyd gezonden worden , met j'by voeging der fchriftelyke advifen van zodanige [Ier Arbiters als zulks zullen verlangen om blnIhen vier weeken uitfpraak te doen. Doch wyl de middelen van afkomst weinig baajten, zo dezelve niet met eenig middel van conjftrainte gepaartgaan, zo zoude Ik voorflaan, dat Ëan de Provinciën ,die weigerden de eens aangenopen Lasten te draagen, of welke meer dan een 1 jaar ten agteren blyven in het betaalen der Ren* I {en en Intercsfcn yan den Capitaalen ten hunnen il lasten ten Comptoire Generaal genegotieerd, ot jlwel weigerden om zich te fubmitteeren aan de dejjcilie der Arbiters, of by ftaakinge der ftemmen der Arbiters , van den Heere Erfftadhouder in I der tyd, zoude behoren te worden gefchreeven, zo ras als zulks 'ter kennisfc van Hun Hoog Mo| gende komt, en by die Misfive te worden geadf horteert om zich niet'van de Lasten van het Nn 4 Bond- sGra- /enha- Rapport ierComntsfieiotie Qjw-. tas en Finantie der Generaliteit.  jjo NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- venhace. Rapport derCommis/ie tot de Qjtota's en Financie der Generaliteit. Bondgenootfchap te onttrekken, en dus te blyven draagen hun aandeel in de vastgeftelde Last, daar toe gebruikende de meest kragtigfte middelen van perfualie en de meest lfringeerende argumenten, en zo binnen vier wecken daar aan niet voldaan wierde of geen voldoenend antwoord inkwam , dat alsdan eenc bezending van eenige Leden van Hun Hoog Mogende en van den Raad van State na de zodanige Provincie of Provinciën, zal worden gezonden, en dat zo dezelve bezending, binnen negen weken naliet afzenden derzelve, geen effect heeft, daar van rapport zal moeten worden gedaan, en dat aanftonds daar na , de Gedeputeerdens , zo ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogence, als in de verdere Generaliteits Collegien , van de zodanige Provincie of Provinciën zouden worden geweerd, uit dezelve Vergaderingen en Collegien, met dat effect, dat de gebrekkige Provinciën zouden worden vervangen door de andereu, van den dag af, dat derzelver Gedeputeerden uit de Vergaderinge van Hun Hoog Mogende en uit dc verdere Generaliteits Collegien zullen zyn geweerd, tot derzelver readmisfie toe, en gehouden voor bewiligd te hebben in al het geen, dat in de tusfehen tyd zoude mogen zyn gerefolveerd in zaaken de Unie of de gemeene defenfie en zekerheid betreffende; doch indien eene zodanige Provincie aanbied den ftaat van hunne Financien aan Heeren Gedeputeerdens van Hun Hoog Mogende en Geeommitteerdens van den Raaa van State open te leggen en aan derzelver oordeel te ftellen, hoe verre zy in ftaat is, om te kunnen geftand doen haar verfchuldigd confent, zal de Commisfie tot examen dier Financien ter[fond worden benoemd, en zich ten fpoedigften 3a die Provincie begeeven , en uitërlyk binnen vier maanden rapport aan Hun Hoog Mogende /an hun verrigte doen , zullende die Provincie inmiddels provifioneel moeten voortgaan met te be-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 551 betaalen, tot dat uit het Rapport van de voorgemelde Gedeputeerden en Gecommitteerden zal blyken , dat zy daar toe niet in Baat is, wanneer ,voor dïebetaalinrr, welke zyniet uit onwilligheid, maar uit onvermogen declineert, door de overige Bondgenooten zal moeten':worden gezorgt en die Provincie te gemoet gekomen worden in de betaalingen, die zy proviüoneel geduurende de voorfz. vier maanden boven haar vermogen zal hebben gedaan , het zy met die betaaling Quotes gewyze ■over de Bondgenooten te repartitieeren, of wel door zodanige andere middelen, als waar omtrent. men alsdan over een zal kunnen komen. Nog oordeele Ik, dat zoude moeten worden vastgefteld, dat de Provinciën, die door afwyzingen van een gedeelte der Quotes, of van ag* terftallige Renten en Interesfen, zich eigenwillig hebben verligt van de door hun verfchuldigde betaalingeir, verplicht zullen zyn daar over met het Comptoir-Generaal te liquideeren , en het zy deze fommaas te reftitueeren , of daar voor Interes ■ tifen a. drie percent te betaalen jaarlyks aan het C.p den voorgeleiden voet zullen fubüsteeren, der- f welver Inkomen niet verminderd worde; en voorts. 9 lat zy zullen tragten derzelver Financien op een t: :odanigen voet te brengen, dat zy jaarlyks eene af- I osfing kunnen doen, uitgenomen wanneer de extra- 15 >rdinaire Lasten van het Bondgenootfchap zodanig I ;wamen te ryzen, dat geene, aflosfinge, zo lange I Is die extraordinaire Lasten' door hun gedraagen 1 ïierden, ïoude kunnen gedaan worden; en men 1 ertrouwd, dat de overige Bondgenooten mede b uilen dragende nodige zorge voor derzelver Finan- fi ien, op dat zy niet deterioreeren, en dat zy nut- k ge Leden van het Bondgenootfchap kunnen bly- f sn. (Was geteckend") WILLEM PRINS van ORANGE, -sHage den 3 April 1769.  JAARBOEKEN, Mei, 170a 5J3 Verfchillende waren de. confideratien van de Le-'sGRA5den onzör Commisfie op de poin&en in deze Pro- vekhapofitie vervat; meerendeels kwamen dezelve metGE. betrekking tot de Quotes daar op neder, dat de ■voorgeflagene repartitie waarfchynlyk by veele Pro-Rapport vincien geen ingaflg zoude vinden. Dewyl de klw-derCom-gende of zich bezwaard oordeelende naar de gedzeh-mis/ie tot ten van derzelver Gcdeputeerdens, daar door niet ge-de Qjco-noegzaam wierden verligt, en andere wederom deta's cn Quote van haare Provincie te veel verhoogd reken Finanden, waarom het te vrezen Was, dat de Refolutiene/,? der op dezen voorflag te wagten, zodanig uit malkan- Generader zouden loopen, dat de groote zaak zoude be- Uteh. vonden worden meer veragterd dan gevorderd te zyn; dat mitsdien de Commisfie niet van den andere behoorde te gaan, en geen Rapport aan U Hoog Mogende uit te brengen zonder alvorens alle mogelyke middelen te hebben getenteerd, om elkander door onderlinge toegeevenheid in het vriendelyke te verfiaan. Èn hier voor was zekerlyk veel reden, en kon daar en boven met hoop van fucces getenteerd worden, dewyl deze voorflag, gelyk wy ons verzekerd houden, door 'Zyne Hoogheid niet zo zeer was gedaan in de fuppofitie, dat daar door reeds zouden zyn vereenigd de onderfcheide belangens tot deze zaak betrekkelyk, (hoedanig een doelwit op eenmaal te bereiken ons is voorgekomen boven het menfehelyke te wezen,) maar veei eer om den weg te baanen, langs welken men tot eene finaale afkomst van deze zo lang gewenschte zaak zou kunnen geraaken; waarom men zich dan ook met recht mogt vleien , dat Hoogstdezelve niet ongenegen zoude zyn om de Teflectien van de Gedeputeerdens der Provinciën op dezen voorflag te hooren, de noodzakelyke veranderingen daar in te admitteeren, en door tusfehenfpraak de verfchillende gevoelens te concilieeren, ten einde de zaak zo ver te brengen, dat eenmaal aan U Hoog Mogende zoude kunnen gedaan worden een rapport, waar vaa  SS4 NIEUWE NEDERLANDS CHË 's Gra- VENHAGE. Rapport derCotnmisfie tot de Qjuta's cn Finan-' cie der Generaliteit. \ 1 ] j ( Nadere 1 Voorflag J van Zyne . Hoogheid * •ver" deze li materie. J c i t ei d c § ti v van de aanweezende Gedeputeerdens zich de aggreatie van hunne hooge Principaalen met eenigen grond konden beloven. Dit oogmerk is zedert bereikt, dewyl Zyne Hoogheid, des verzogt zynde dadelyk bereid was\ de bedenkingen en bezwaaren der Leden op zynen i. eerften voorflag te hooren, daar uit vervolgens te formeeren eenen tweeden Voorflag aan de Gede«f puteerden van de Provinciën gedaan tot faciliteering van de onderhandelingen over het poindt der Quotes geëntameerd, en eindelyk na dat aan s tioogstdenzelve ook op dezen naderen Voorflag t loor de Gedeputeerdens de Provinciën refleeïien t jefuppediteerd, en deswegens onderhandfche fchikdngen gemaakt waren, op den 27 January 1790\ ïeeft gedaan eene derde Propofitie, waar door del: lifferente gevoelens van de Bondgenooten over het pi >oincT: der Quotes, volgens de Dec'aratoiren dosrt lerzelver Gedeputeerdens in onze'Vergadering ge-1; laan, na genoeg worden geconcilieerd, zynde de-E :elve van dezen inhoud: 3y den laatften Voorflag betrekkelyk tot de Quo- b S? ta's der Provinciën door My gedaan den 20 y. )c"tober des afgeloopen Jaars, hebbe Ik reeds te c ennen gegeeven, dat uit de Stukken, welke door de I iecren Gecommitteerden der refpective Provin- 1 ien tot het reguleeren der Quota's My waren ter B and gefteld, het My was voorgekomen, dat het e »erk der Quota's niet anders dan door onderlinge e aegeeflykheid kon gevonden worden, en om tot V eze toegeeflykheid den weg te prepareeren, had- I e Ik Myne twee voorige voorflagen ingericht: de E onliderarien, welke Ik zedert van de Heeren Ge- | ammitteerden vernomen en met dezelve gediscu- ! :erd hebbe, hebben My niet alleen meer en meer f an deze waarheid overtuigd, (gelyk Ik ook ver- I trou- I  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 555 (trouwe dat alle de Heeren Gecommitteerden daar 's GrA- . van overtuigd zyn,) maar deze confideratien en het venha:reiultat van de onderhandelingen over dezelve, heb Ge. :ben My ook in ftaat gefteld een nieuwen voorflag :te doen, in de hoop dat het de laatfte zal zyn ^Rapport ;en dat Ik daar mede eindelyk de fentimenten der derComiiGecommitteerden van alle de Provinciën zal ge-misfietot:rencontreerd hebben. de Quo- ItV tas tn Ik zoude derhalven voorflaan, dat de Heeren FinanIGecommitteerden zouden convenieeren voof tap-ciè der ■ :Aport aan de Vergadering van Hun Hoog Mog. ukCenerafte brengen, dat in den ordinairen en extraordinai Uteit. ■ 1 :ren Staat van Oorlog de Quota's zullen zyn in ihet honderd als volgt: I Gelderland ƒ6: o : 10 Holland 62 : 1 : o ! Zeeland 3 : 16 : o | Utrecht 4 : 10 : o I Friesland 9:7: o Overysfel 3 : 9:6 Stad en Lande 5 : 7:8 K Drenthe o : 19 : 10 De Generaliteits Kas 4:8:3 Totaal , ƒ 100 : o : o i| Dat in de extraordinaire Petitiën het aandeel van ahet Landfchap Drenthe en van de Generaliteits Kas li zal worden omgeflagen, naar rato van de bovenagemelde Quota's der Provinciën, en .dat mitsdien He aandeelen der zeven ftemmerde Provinciën daar «mede proportioneel zullen worden vermeerderd, zo ' , adat in het opbrengen van extraordinaire Petitiën 5} de Quota's zullen zyn als, volgt: Gel-  555 NIEUWE NÉDERLANDSCHÉ 's Gra- venhace. Rapport der Commisfie tot de Qjjota's en Financie der Genera- 1 liteit. i Gelderland f 6 : 7 : 9 Holland 65 : 11 : io' Zeeland 4:0:4 Utrecht 4 : 15 : 2 Friesland 9 : 17 : 8 Overysfel 3 : 131: m Stad en Lande ' 5 : 13 : iöj Totaal ƒ 100 : o : ó Blyvende de Quota van Drenthe op een boven ie honderd. Vermits het onmogelyk is vooruit te zien, welke /erandering de ómftandigheid der tyden in den toe- ! land der Provinciën kan opleveren, begrype Ik',' lat de Quota's niet permanent kunnen vastgefteld ivorden, en ik zoude dus voorflaan om dezelve pro. idfioneei voor vyf en twintig Jaaren op den bovengemelden voet te bepaalen, doch dat daar by zouie behooren te worden vastgefteld , dat na den afloop' van de voorfz. vyf en twintig jaaren geen eigendunkelyke verandering daar in zoude kunnen worden gemaakt door een of mëer der Bondgenooten zonder gemeene bewilliging: en dat veel min een der Bondgenooten geduurende deh termyn van vyf en twintig jaaren zyne Quota zal mogen verminderen door het afwyzen van Lasten van het Bondgenootfchap op zyne repartitie gebragt, of aan het Comptoir-Generaal van de Unie ver[chuldigd. Schoon ik eerst gemeend hadde, dat de Lyfrenten, die door de refpecBve Provinciën betaald worden, op den extraordinaris Staat van Oorlog zouden kunnen gebragt worden, hebbe Ik echter overwogen de inconvenienten, die uit een anderen hoofde daar in gelegen waren , en mag derhalven wel  JAARBOEKEN, Mei, m<»4 55? JyJcn, dat dezelven niet worden gebragt op den extraordinaris Staat van Oorlog, maar als te voren blyven tot laste vün de refpective Provinciën, , daar dezelve genegotieerd zyn. Belangende de Staaten van Oorlog,komt het My voor, dat dezelve als van ouds jaarlyks behooren te worden overgebragt, maar dat de Provinciën by het reguleeren der Quota's zouden behooren te conlenteeren hu voör als dan in dezelve, voor zo lan- j ge als de Quota's niet met gemeene bewilliging op, i een anderen vöet, zó als hier boven gezegd is, zullen zyn gereguleerd: des dat de fomma van derzelver to~, taal beloop niet meer zal mogen bedragen dan dertien en een halve millioen, maar wel zo veel minder als zonder oridierist van den Lande doenlyk zal bevonden worden, eri zullen dus de Staaten van Oorlög j geduurende den voornoemden tyd, niet anders moeiten worden aangezien, daü als eene repartitie van gé- i confenteefde Lasteri; Onder het montant van deze dertien eri ceh hal■ ve milüoen, oordeelclk, dat begreepen moet zyn ] het Plan van de fterkte cn inrichting van de Armee, i als.mede bet Corps Mariniers, beide doorMy voorj geflagen , waar omtrent Ik echter gaarne myne I gedachten nader zal laaten gaan, en de confiderai tien vah de Heeren Gecommitteerden verneemen, ; óp welke min kostbaare wyze het zelve oogmerk i zoude kunnen bereikt worden. Gelyk het My ook zeer aangenaam zoude zyn, i indien, behoudens de defenfie en zekerheid van den i Staat, de kosten van de Staaten van Oorlog konden ' worden verminderd, en beneden de hoogue calcüI lade van dertien en een halve mijlicen gebragt, waar i toe Ik met al Myn vermogen zal medewerken, < doch vreeze, dat zulks niet doeniyk zal »yn, wari! heer men in het oog houden wil, het geen van een O o ob' 's Gra- VENhA- 3'fe. Rapport ■ierCoiiinisfie tot ie Qjtof,a's en Finan•■ie der lentfra'iteit<  55-S NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Rappor derCom misfic to de Qjto ta's en Fïriancje der Generaliteit. onvermydelyke noodzaakelykheid is voor 'sLands defenfie en de protectie der Commercie, en Ik kan niet nalaaten te repeteeren, het geene Ik in myne» laatstvoorigen Voorflag gezegd hebbe, dat 'erbe-k ' hoord te blyven een post tot de Fortificatiën ert| - Magazynen., die op niet minder dan omtrent driefj '■ Ton kan worden beraamd, en dat zonder een zo- jjj • danige post de zaaken' ten dien opzichte niet kurHj nen gaande gehouden worden, noch de minfte nieu^lj we Werken gemaakt, noch groote reparatien enj| verbeteringen aan oude Werken gedaan, noch ookjj de Magazynen van de nodige behoeften voorzien» worden. Ik vreeze ook, dat het aflaaten dér Logysgeldeojl van den Staat van Oorlog aan groote inconvenien-ll ten zal onderhevig zyn: dit is ten minften notoiryi dat, zo men aan de eene kant de Soldyen verhoogd,;! en daar tegen de Logysgelden affehaft, het voor-1 deel van de verhooginge der Soldyen door het ge-1 mis der Logysgelden voor die geenen, welke eene» verhooging zullen genieten, in effecte verminderd ,1 én dat de Ca vallede, wiens Soldye niet verhoogd I word, in efFecle daar door een vermindering varjtf Soldye in veele Guarnifoenen zal hebben, waar zy i thands Serviesgeld geniet: Ik zoude derhalven voor- ! draagen om de Logysgelden te bepaalen naar mate i van de duurte of flegtheid der Guarnifoenen, ten | i einde daar uit te vinden een middel om het fort der Troupen in de refpeöive Guarnifoenen, zo veel"! mogelyk te egalifeeren : voorts om op de Logysgelden geen zogenaamde Smokkelposten meer toe! i te laaten, maar alles richtig te doen betaalen. Wy-i ders denke Ik, dat in alle de Guarnifoenen aan deij Troepen of Cafernes of vry Kwartier of by gemisll van het zelve Logysgeld behoorde gegeeven teil worden. Ik ben van oordeel, dat van de Heeren Staatenq] van \\  J.-AARB O-EKEN, ■■&ƒ«', 17jb. 550 yan Holland-en--West-Friesland niet te vergen is, om derzelver ingezetenen met nieuwe Lasten te bezwaaren, om die der: andere Provinciën van het draagen vaji. meerdere Lasten te bevryden, en derhalven denke Ik, dat zo de Provincie van Holland zo een merkel) ke verhooging vim Quota op zich neemt, en verplicht is to: gaaridehouding der zaaken nieuwe Lasten te introducecren, zy met reden kan vraagen, dat.by de overige Bondgenooten even gelyke voorziening werde gedaan. Ik zoude dan voor eerst voorflaan, dat aïïe, de Provinciën zich onderling tot malkander*, gerustheid engageerden, dat zy ftaande den termen van deze nieuwe Repartitie deiQuota's geene Lasten in den haaren ,zu!len affchaffen, zonder dezelve door andere equivalente middelen te remplaceereh, ten einde de Financien daar door geene vermindering komen te lyden, ten ware zulks met gemeen confent van de Bondgenooten wierd goedgevonden; en ten tweeden, dat ieder van deFrovincien in den haaren zodanige nieuwe middelen boven de reeds in train zynde, zal opftellen en dadelyk beffen, waar door de Financiën in tyd van Rust en Vreede inwendig kunnen verbeterd worden, en in tyd van Oorlog een ïbrnmê voor handen gevonden, om de eerst noodzakelyke depenfes goed te maaken. Op deze wyze houde Ik My verzekerd, dat de Financiën van het gantfche Bondgenootfchap een vastigheid en welgefleldheid zullen ontfangen, welke tot nog toe vergeefs gewenscht is, om dat altoos de eene of andere Provincie in het onvermogen was, en daar door zich dikwils verplicht vond de heilzaamfte Propolitien op te houden, té ftremmen, of den iasc op den hals van een anderen Bondgenoot te fchuiven. Voor het overige laat Ik over aan de deliberatien der Provinciën, op hoedanige wyze zy (béOo 2 hou- 's Gra- venhage. Rapport dcrCommisfie tot de Qjtota's en Financie der Generaliteit. ■  Ü»o NIEUWE NEDERLANDSCHE1 \Gra- houdens haare onaf hankelykheïd van malkanderen: > venha- nogthands tot onderlinge gerustheid,, bewyzen zulge. . len willen geeven , dat effectivelyk aan den inhoud Rapportarti,5Bl door haar voldaan wordt. derCom- Omtrend het admitteeren van een tweede Ge* W'f Fommitteer&wMens de Provincie van Gelderland deOuo- m den Raad van Staate, ben Ik van oordeel, dat de hooggemelde Provinae, te meer, wannéér haare rif' QÜT word verhoogt, met reden kan vraagen, dat rl aan haa- wedergegeeven wordeeen voorregt, waar Gen, a. van zy ,n het begin van de Republiek lange jaatiteft, ren heeft gejouisfeert, en dat die redenen niet dezelve zyn ten opzichte van andere Provinciën die maar éen Gecommitteerden ia den Raad hebben. Aangaande de middelen om tot een afkomst van extraordinaire Petitiën te geraaken, moet eenieder van de nooctzakelykheid van zodanige middelen overtuigd zyn, wanneer men maar alleen refle&eerd op de desorde, welke in dit Stuk plaats heeft, daar zommige Provinciën in het geheel nier, andere gebrekkig confenteerden, andere de praftatie van haare Confenten accrocheerden aan de conclufie dep Petitie,iwaar van het gevolg moest zyn, dat, wanneer de Petitie niet geconcludeerd wierd,(bet welk meest altyd het geval is) of de noodzakelyke objecten, waar voor de Petitie gedaan is, moeten ag-terblyven, of eene of meerder Provinciën, welke deze last, op dat die objecten niet agterbieeven, oa zich geheven te neemen , zich met de last bezwaaren, waar door zodanige Provinciën, boven haare Quote m de ordinaire lasten van de verdediging van den Staat, genoegzaam de extraordinaire lasten alleen zouden draagen, waar van do Exempelen recent zyn in de Petitiën tot Equipage voer de laatfte Jaaren y welke door de Provin. cis  JAARBOEKEN, Mei, 1790. j5c (de van Holland en West-Friesland bykans alleen is betaald. Om nu deze engelykfceid weg te neernen is My voorgekomen, dat, in geval de arbitrage volgens myn eerften voorflag niet gegouteerd mogt worden , de Provinciën tot onderlinge gerustheid, dat de extraordinaire Petitiën tot gemeene defenfie te doen binnen een behoorlyken tyd effect zullen forteeren, en door rigtige Furnisfementen gevolgd worden, zouden kunnen refolveeren: Dat, wanneer ter Vergadering van Hun Hoog Mogende werd voorgefiagen een extraordinaire Petitie te doen, het zy tot gocdmaaking des kosten van de defenfie te Lande, ter Zee, óf tot eenige andere objecten, daar op aanftonds zonder overneeming behoord te worden gerefolveerd , met de meerderheid der Provinciën, ten einde den Raad van Staate te verzoeken, eene Petitie te formeeren , onverminderd de vrye deliberatien van de Provinciën op dezelve; dat voorts behoorde vastgefteld te worden , dat de refpective Provinciën gehouden zullen zyn binnen negen weeken, na dat eene Petitie dqor den Raad van Staate, het zy ex pfiïcio, het zy op verzoek van Hun Hoog Mogende ter Vergaderinge is gebragt, derzelver Refolutie daar omtrent ter Generaliteit in te brengen , en dat den Heer ter Vergadering van Hun Hoog Mog. praefideerende, zal verpligt zyn op het einde van negen weeken of drie «n zestig dagen na het inkomen der Petitie te -fommeeren de Provinciën, die zich als dan nog niet hebben geëxpliceerd, welke Provinciën, in gevalle haare Gedeputeerden nog daar omtrent ongereed zyn, gehouden zullen worden in de Petitie te hebben geconfenteert, en dus verpligt om derzelver Quote daar in te draagen, het zy de Petitie kan worden geconcludeert of Qiet, O 0 3 Dat, 's Gr-a- VENEA- oe. J Rapport derConïm mis/ie tot de 'Ottota's en 1 Financie der Generaliteit*  5.52 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Rappor. r derCom misfee to de Qjio tas en Financie der Generaliteit. Dat, in geval ten minfte vier Provinciën of ge, confenteert of ongereed gebleeven zyn, en dus gehouden vvovden voor geconfenteert te hebben\ doch dat de Refolutien van de andere Provinciën in die 1 termen leggen, dat geene gaave Conclufie kan worden geformeerd, als dan de gebreekige Provinciën by 'ecne Misfive van de Vergadering van Hun Hoog ■Mog. ten flerkften zullen werden geadhorteerd, om binnen zekeren te bepaalen tyd, haare gaave Confenten in te brengen, en wanneer dezelve daar aan niet komen te defereeren , dat als dan een Bezending van eenige Leden uit de Vergadering van Hun Hoog Mog. en van den Raad van Staate, naar zodanige Provincie of Provinciën zal worden gezonden, en dat, zo dezelve Bezending mede geen effecl: heeft, vervolgens by Hun Hoog Mog. met overleg van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate zal worden gerefolveerd, welke middelen, naar gelang der om Handigheden, verder omtrent zodanige Provincie of Provinciën zullen behooren te worden in het werk gefield,om hun te engagee* ren om aan het verlangen hunner Meede - Bondgenooten te voldoen, en in eene zodanige Petitie te confenteeren. Dat ondertnsfehen het object, waar voor de Petitie gedaan is, na verloop van den termyn van ne-. gen weeken hier voorgemeld, zal worden gehouden voor gearrelteerd en ter executie worden gebragt, zullende de Provinciën, zo wel die geconfeuteerd hebben, als die nagelaaten hebben hunne Refolutie in te brengen, gehouden zyn haare Quotes te furneeren , zonder zich te behelpen met de exceptie , dat zommige Provinciën geheel niet of gebrekkig geconfenteerd hebben, of dat de Petitie niet geconcludeerd heeft kunnen worden, en zulks onder het verband, als hier na omtrent de middelen van Conlb. . /,al worden voorgedragen. Ik  JAARBOEKEN, Met, 1790. 5G3 Ik kan niet afzyn by deze gelegenheid in bedenken te geeven, om de refpeétive Provinciën op het kragtigfte aan te pryzen en te verzoeken, om ieder in den haare, convenabele middelen van afkomst te beramen in materiën van Confenten , waar omtrent by de mcefte Provinciën geen qverllemminge plaats heeft. Omtrent de middelen van Conftrainte perfifteere ïk nog -by' Myn eerst gedaane voorfiag den 3 April 1789; te weten, dat aan Provinciën, die weigerden de eens aangenomen lasten te draagen , of ■welke meer dan een jaar ten agteren blyven in het betaalen der Renten en Interesfen voor haar aandeel ten Comptoire van de Generaliteit genegotieerd, of welke zouden weigeren of dilayeeren om haare Quote te furneeren , in eene Petitie, waaï omtrent zy niet by tyds haare Refolutie ter Generaliteit heeft ingebragt, en dus moet gehouden worden daar in te he"bben geconfenteerd, zoude behooren te worden gefchreeven, zo ras zulks ter kennisfe van Hun Hoog Mogende komt, en by die Misfive te worden geadhorteert, om zich niet van de lasten van het Bondgenootfchap te onttrekken, en dus te blyven draagen hun aandeel in de vastge•ftelde last, daar toe gebruikende dc meest kragtigfte middelen van perfuafie en de meest ftrjngeerende argumenten ; en zo binnen vier weeken daar aan niet voldaan wierde , of geen voldoenend antwoord inkwam, dat als dan een Bezending van eenige Leden van Hun Hoog Mogende en van den Raad van Staate na, de zodanige Provincie of Provinciën zal worden gezonden, en dat, zo dezelve Bezending binnen negen wceken naar het afzenden derzelve geen effect heeft, daar van rapport zal moeten worden gedaan, en dat aanftonds daar na, de Gedeputeerdens zo ter Vergaderinge van Hun Hoog Mog. als in de verdere Generaliteits Colicgien van de zodanige Provincie Oo 4 of 'sGra- venha-, ge. Rapport di rCommisfie tot de Qjso~ tas en Finaii' cie der Genera-* l.ieit*  'sGra- VÜNHAGE. Rappor. derCom inhfie toi de Qjtota's en Financie der Generaliteit. 564 NIEUWE NEDERLANDSCHK of Provinciën zouden worden geweerd uit dezelve Vergaderingen en Collegien, rnet dat cffeft, dat de gebrekkige Provinciën zouden worden vervangen door de anderen, van den dag af, dat derzei ver Gedeputeerden uit de Vergadering van Hun H002 Mogende en uit de verdere Generafi'teits Collegien zullen zyn geweerd, tot derzelver readmisfie toe en gehouden voor bewilligd te hebben in al het gecne, dat m detusfchentyd zoude mogen zvn gerefolveerd m zaaken de Unie of de geineene defenfie en zekerheid betreffende; doch indien eene zodanige Provincie aanbied den Haat van hunne Financien aan Heeren Gedeputeerdens van Hun Hoo? Mog. en Gecommitteerdens van den Raad van Staate open te leggen, en aan derzelver oordeel te #ellen, hoe verre zy m ftaat is om te kunnen geHand doen haar verfchuldigd Confent, zal deCorhnnsfie tot Examen der Financien terftond worden benoemd, en zich ten fpoediglten na die Provincie begeeven , en uiterlyk binnen vier maanden rapport aan Hun Hoog Mog. van hun verrichte doen, zullende die Provincie inmiddels provifioneel moeten voortgaan met te betaalen, tot dat uit het Rapport van de voorgemelde Gedeputeerden en Gecommitteerden zal blyken, dat zy daar toe niet ia rtaat is, wanneer voor die betaaling, welke n;ec uit onwilligheid, maar uit onvermogen declineer'd door de overige Bondgenooten zal moeten worden gezorgt, en die Provincie te gemoet gekomen worden in de betaaliDge,die zy provifioneel eed Hurende yoorfz. vier maanden boven haar vermogen zal hebben gedaan, het zy met die betaalinge Quota's gewyzeover de Bondgenooten te repartitieeren, of wel door zodanige andere middelen , als waar omtrent men als dan overeen zal kunnen komen. Met opzicht tot de liquidatie der Posten, welke dpor het Comptoir Generaal voor eenige Provin- Cicf!  JAARBOEKEN, Mei, 1790, j  j66 - NIEUWE NEDERLAND3CHE ? s Gra- vincien zulks zal toelaaten, en denke, dat wel vervewha- re, dat, door dien de Barrière niet meer voor hance. den is , die bepaalinge te hoog zoude genomen zyn , zedert die Epoque eer meer dan minder Rapport Troupes nodig zyn ; de Barrière kon altoos ten der Lom misfic to, 'de Quota's en Fin ancie der Generaliteit. miniton twee Campagnes den Vyand occupeeren, en men had daar door tyd om aan te werven en in de Wapenen te oeffenen, ten minften eens zo veel als de twaalf duizend Man, die in de Barrière moesten zyn , en dus in dien tyd de Armee met meer als vier en twintig duizend Man te ver.: Herken, voor dat de Vyand voor de Poorten was, en voordien tyd behoefde men zich weinig te bc; kommeren niet de defenfie der Vestingen in StaatsBraband en Staats-Vlaanderen, welke "thans het uitterfte Frontier geworden zyn; om deze reden kan ïk abfolut niet advifeeren tot een vermindering der Armée. Omtrent de verhoogingen der Soldyen voor de Infanterie, is dezelve zo modicq genomen, dat aan geene vermindering derzelve behoord 'te worden gedagt, en omtrent de Dragonders oordeele Ik , dat de voet van de Cavallerie niet te hoog genomen is, vermits men by ondervinding ziet, dat de Cavallerie niettegenstaande hunne actueele Soldye, merkelyk in Schulden raakt, by het minft'e extraor-dinaire employ: dus blykt het dat de Regimenten Dragonders, zo men daar dienst van hebben wil , moeten gebragt worden op geen minderen voet van betaaiing dan de Cavallerie, maar als dan dienen ook de Kapteinen te draagen dezelve lasten , die dé Ritmeesters draagen. Ik zoude zelfs voorgeflagen hebben om de Hüsfaaren op een beter voet te brengen als by Myn Plan voorgeflagen is; doch om niet af te fchrikken door deze vermeerdering van sosten, zal Ik daar mede voor als nog fuperfedeergnj üa verwadïtingdat over eenige tyd, als de Fi- nan:  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 557 -ttiancicn der Provinciën wat beter in ftaat zullen1 toyn, men wel zal wilien denken , om de Sgldye lyan dat Corps mede te vurhoogen, en het zelve te «prenten op de Soldye der Cavallerie; de noodzakcilykneid om Troupes te verzamelen, en rot de grooate Manoeuvres te exerceeren, wil men.eene Armee ïiebben die in itaat.is, om nevens anderen te worpen geëmploysert , met hoop van fucces, is zo Jévident, dat Ik meene niet veel redenen nodig te Rebben j, om ze te adftrueeren; heteenige, dat ik peggen zal, is, dat het onmogelyk is, dat 'er immer eene egaliteit onder de Troupes kome, zo men Maar toe niet refolveeren wil, en dat, noch Officielïen, noch Soldaaten in de groote Manoeuvres kunsten worden geoeffend, zo men niet jaarlyks een «gedeelte der Armée kan doen verzaamelen." Omtrent de Post van Penfioenen, moet Ik betui.i|;gen, dat wel verre, dat zy te hoog zy, en dus dat jiopeenige menage daaromtrent kan worden gedacht, jiintegendeel zy veel te laag genomen is, en dat het iwederom is, om niet af te fchrikkeh, dat Ik geene ihooger fomme daar toe hebbe voorgedraagen, welke anders zeker nodig zoude zyn, om de Armée te bevryden van alle de Officieren, welke zich by de Regimenten bevinden, die buiten ftaat zyn om te die nen. Omtrent de Marine denke Ik, dat men met re^ den zeggen mag, dac de Post van Equipage, Aanbouw en Reparatie van Schepen, niet te hoog gcihomen is, wil men de Marine op eenen eenigzints . refpeclabelen voet houden, en in ftaat Hellen om Ide Commercie te kunnen protegeeren: — Ik kan ifiiet afzyn op het krachtigfte te infteeren, dat eene afkomst van deze deliberatien omtrent deze gewichtige poincten werde gemaakt, op dat de Quotes metgeineene bewilliging door deBondgenooteu zynide vastgefteld, de Armée van den Staat eens op een sGra- (•enha3e. Rapport derCom•nisfie tot de QiiO' ta's en Finan~/te der G-encra ■ iiteil  568 NIEUWE NEDERLANDSCHE !'s"Gra- venha ge. Rnppot derCon misfie to de Quota's en Financie der Generaliteit. een foliden voet kan worden gebragt, en dat fo\ . voet van betaaling ook werde gereguleerd, en op» eenen egaalcn voet gebragt, zynde niets nadeeliger i; voor 'sLands dienst, dan dat geen vasten voet vaal / betaaling by de Troupes van den Staat plaatfe heb-1! - be, en dat de Regimenten op de differente RLparti-ji ; tien, differente Soldyen trekken: alle deze objeótes kunnen niet worden gcarrangeert, voor dat de Quo-j] tes zyn gereguleerd; want zo lange kan geen nieu. I we Staat van Oorlog worden geformeert, en dus | fluctueert al het geene tot 's Lands defenfc Itrekf I tot dat tydftip. God gceve dat van deze zaak eene fpoedige afd komst werde gemaakt, en dat dezelve moge dienen 1 «ot bevordering van de waare belangens van het liet 1 ve Vaderland. ° (Was ge teekend") WILLEM PRINS van GRANGE. 'sGravenhage den 27 January 1790. Offchoon wy als Leden der Commisfie onkundig I zyn van de gronden, op welke deze laatfte reparti-1 tie berust, maaken wy echter geen zwaarigheid ons I te voegen met de gedachten van Zyne Hoogheid I over de nadere verdeelmg der Quotes, daar by | voorgedraagen, dewyl wy overtuigd zyn, dat dezè 1 laak niet wel tot meer genoegen kan worden afgo» l daan. Wy zyn derhalven van oordeel, dat de verdee, : ling der Quotes van de Provinciën, het Landfchap h Drenthe en de Kas van de Generaliteit in deordina- f ris en éxti aordinaris Staaten van Oorlog, en van 1 de Provinciën in de buitengewoone Petitiën, tot . 1 welke laatfte de Kas van de Generaliteit niet kas 1 coii- :,  JAARBOEKEN, Md, 1790: 5C9 1 eontribueeren , als zynde alleen fufficienc tot het'sGs&1 dragen van eene Quota van ƒ4:8 : 2 in de or- venha* 1 dinafis lasten der Unie, en verder niet, gelyk hierge. 1 na zal worden aangeweezen, terwyl de Quote van Drenthe blyft als van ouds,op één boven de hon-Rappor • derd, door de Bondgenooten behoort te worden ge- derComaggreëerd, zullende mitsdien de Quotes in de ordi- misfie tot naris en extraordinaris Staaten van Oof-log, zyn van de Qj/o- ta's en ' Gelderland1 ƒ6:0: xóFinan- Holland 62 : 1 : Ocieder Zeeland 3- : 16" : o Gencra- Utrecht 4 : 10 : aHteit* Friesland 9 ï 7 : o Overysfel 3 : 9 ' 6 Stad en Lande 5 : 7 : 8 . Drenthe o : 19 : 10 Generaliteits Kas 1 4:8:2; Totaal ƒ 100 : o : o en in de Petitiën ' van Gelderland ƒ 6' z 7 : 0 Holland 6j : 11 : 10 Zeeland 4:0:4 Utrecht 4 : U 2 Friesland 9 : 17 8 Overysfel 3 : 13 5 Stad en Lande j : 13 • 10 Totaal ƒ 100 : o : o En zouden deze Quotes provifioneel behooren betaald te worden voor den tyd vaD vyf en twintig iaaren, zonder dat daar' in na expiratie van diea tyd,door een of meer der Bondgenooten buiten gemeene bewilliging, eene eigendunkelyke verandering zal mogen gemaakt worden, en zonder dat aap eea  57» NIEUWE NEDERLANDSCHE 3s Gra- derzelver zal zyn geoorloofd om gedmirende uien ij venha- termyn, zyne Quote te ;vermindereu, door het af- j ge. wyzen van lasten van het Bondgenootfchap op zyne :] repartitie gebragt, of aan het Comptoir Generaal j Rapport van de Uuie verfchuldigd; des dat de lommen van. j derCom-hst totaal beloop der beide Staaten van Oorlog,.! misfie te waar in de Bondgenooten by het reguleei en der f de Oho- Quotes medebehporen teconfenteeren, voorden tyd i ta's-èn van vyf en twintig jaaren, of voor zo lange als de jj Fincin- Quotes met gemeene bewilliging op geenen anderen § cie der. voet- zullen zyn' gereguleerd, niet meer zal mogen I Genera- bedraagen dan dertien en een halve Millioenen, maar i litiitl wel zo veel minder als men zonder ondienst van den Landen zal bevinden doenlyk te weezen, en dat dé jj temporatie, mitsgaders de uitftervende Posten, voor | zo verre dezelve jaarlyks verminderen, met geené | andere zullen mogen aangevuld worden, dan met j eonfent van: de Bondgenooten ; zullende de ftaa-yj ten van Oorlog derhal ven, geduurende den voor- j fchreeven tyd, niet anders kunnen en moeten be-v fchouwd worden, dan als eene repartitie van gecon- I fenteerde lasten, hoe zeer dezelve niet te min alJj le jaar gelyk van ouds behooren overgebragt te wor3| den. Wyders erkennen wy gaarne met Zyne Hoog- { heid., dat het van die Provinciën , welkers Quotfflj thands word verhoogd, niet te vergen is, dac zy li hunne Ingezeetenen met nieuwe lasten bczwaaren^ | om die der andere Provinciën van het draagen van 1 meerdere lasten te bevryden , vooral, wanneer del zelve zodanige verhooging van haare Quote op zicHl neemende? daar door verplicht worden , n'ieuwM lasten' te introduceeren , om de zaaken gaande ten houden; en zouden daarom vermeenen vaor twifll dat de Provinciën' zich onderling behooren te engall geeren , de plaats hebbende belastingen (excepc heil geval van onvoorziene calamiteiten, waarvan bljH ken zouden moeteiSgegeeven worden,.) tedoen voorcll duu-:'I  JAARBOEKEN, Md, 1790: 571 duuren, of door equivalente middelen te remplaceeren en ten tweeden, dat iedere Provincie haare •Financien, zo veel mogelyk zal verbeteren of vermeerderen , om daar door eene fomme voorhanden te hebben, waar uit by opkomende onlusten de eerst noodzakelyke depenfès zullen kunnen worden goedgemaakt, en voorts gehouden zyn, hier van aan den Heer Erfftadhouder in der tyd, als tot alle de Provinciën eene gelyke betrekking hebben-, de, te doen blyken, zo dikwyls zulks door Hoogst-. dezelve gevraagd zal worden. < ' Wat betreft de admisfie van een tweede Gecon>, mi^cerde wegens de Provincie van Gelderland in den Raad van State, waar van door Zyne Hoogheid in den meergemelde» voorflag mentie gemaakt word, zo kunnen wy niet nalaaten by deze gelegenheid aan U Hoog Mog. te rememoreeren de inltantien door de Heeren Staaten van die Provintie gedaan tot recuperatie van een recht , dat aan haar zederd de erectie van deft Raad heeftgecompeteerd, en in welkers genot zy uil dien hoofde behoord hertteld te v/orden. Aangaande de middelen door Zyne Hoogheid voorgeflagen, om tot een afkomst te geraaken, in extraordinaire Petitiën , en van conftrainétc j zo komt het ons voor, dat de Bondgenooten dezelve kunnen en behooren te arresteeren, echter met die Verandering, dat het getal der Provinciën, welke Ceconfenteerd moeien hebben in eene Petitie, voor dat de difficulteerende mogen geadhorteerd worden tot het inbrengen van gaave Confenten, in plaats van op vier, gelyk door Zyne Hoogheid was gefchied, diend te worden bepaald op vy f, en wanneer de gebreekige Provinciën niet defereeren aan de inftantieu door U Hoog Mog. by Misfive te doen, en de bezending uit de Vergadering van U Hoog Mog. en van den Raad van State geen eif ecl 'sGra-- 3e. Rapport ierCorn•nis/ie tot ie Qttoa's en FittanA -ie der Genera'iicit, .  572 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venhage. Rapport derComtnisfie tot de. Qjtota's en Financie der Generaliteit. heeft, als dan by U Hoog Mog. met overleg vari Zyne Hoogheid en den Raad van State gerefolveerd, welke middelen naar gelang der om Handigheden * overeenkomftig de Unie van Utrerlu, verder omtrent zodaniee Provincie of Provinciën zullen behooren te worden in het werk gefield, om dezelve te, cngageeren om aan het verlangen hunner Mede-Bondgenooten te voldoen, en In eene zodanige Petitie té confenteeren , btyvende nogthands uitgezonderd het middel van Militaire executie en alle andere middelen van geweld. Terwyl de Commisfie door U Hoog Mog.- eri den Raad van State te benoemen tot examen dei? Financien van die Provincie, welke weigeren mogt, de eenmaal aangenomen lasten te draagen, of wel ke meer dan een jaar ten agteren blyft, in het betaalen van de Renten en Interesfen door haar aan het Comptoir Generaal der Unie verfchuldigd, zich tén fpoedigfle naar die Provincie zal moeten begcevcn, en uiterlyk binnen vier maanden aan U Hoog Mog. Rapport van haare verrichte behooren te' doen, en die Provincie inmiddels provifioneel moeten voortgaan met te betaalen, tot dat uit het Rapport van die Commisfie zal blyken, of zy daar toe al of niet in ftaat is,' en in het eer ft c geval, daar by opgeeVen, welke middelen door zodanige Provincie daar toe zouden moeten worden aangewend, zullende in het laatfte geval, wanneer zodanige Provincie niet uit onwilligheid, maar uit onvermogen de betaaling declineerd, door de overige Bondgenooten voor die betaaling gezorgd worden, in voege' ils door Zyne Hoogheid is voorgedraagen. Met opzicht tot de liquidatie der posten, welke loor het Comptoir Generaal van de Unie zederdl iet jaar 17-83, voor eenige Provinciën ?yn voorge'chooten, zyn wy v.ah gedachten, dat die fchulden lan dezelve Provinciën door de Bondgenooten bebos.  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 573 ] hooren geremitteerd te worden, dewyl door Zyne . Hoogheid by den meermaal gemelden voorlag word te kennen gegeven, dat de Provinciën, die : zich in dat geval bevinden, tot geene reftitude van 1 dezelve kunnen komen, zonder een nieuw bezwaar 1 op haare Financien te leggen, het welk al wederom , j[ van invloed zoude moeten zyn, op de meerdere of, i) mindere mogelykheid om de Quota op den voorge- , ;: Relden voet aan te neernen en op te brengen; des '. li dat die Provinciën conform den verderen inhoud ' van den voorflag zich éngageeren om op den voet, [| daar by bedoeld en hier na breeder omfchreeven, 1 ü te helpen draagen in de Lasten, welke de gevolgen , ![ zyn van de onlusten , die met wylen Zynè KeizerI lyke Majefteit hebben gefubfisteerd, fchoon Jêzel>ve in het geheel niet, of maar gedeeltelyk hebben ge; conlenteerd in de aanwervingen, welke in die tyd noodzaakelyk waren; of in de Conditiën van pacificatie by het Tracfaat van Fontainebleau over- eengekomen, als mede in de Subfidien in den jaare 11788 aan de Heeren Markgrave van Brandenburg , Anfpach, en Hertogen van Brunswyk en Meeklen- burg toegezegd. Vermits echter by fommige Leden van onze Commisfie bedenking was ontftaan, welke Lasten Zyne [Hoogheid daar mede ai had bedoeld, of daar door moesten begreepen worden, en vermits eene dlérgelyke bedenking zonder eene nadere opheldering van die periode ook veelligc by de eene of andere Provincie zoude kunnen gemaakt worden, hebben wy 'gemeend tot wegneeming van dezelve geencn beteren weg te kunnen infiaan, dan door Zyne' Hoogheid te verzoeken ons dien aangaande nader te wil Jen eclaircisfeeren, ter voldoening van welk verzoek ■Hoogstdezelve aan ons heeft doen voordragen : „ Dat Zyne intentie daar heenen was gegaan, dat die , Provinciën , aun dewelke Pp „ zou.- 's Gra- venha- Rapport ierComnisfietotie Qaoa's eh ^inati' ie der 'ieneraiteit.  's Gravenha- ce. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Finaneie der Generaliteit^ 574 NIEUWE NEDERLANDSCHE zoude worden geremitteerd , het geen „ door het Comptoir Generaal zederd het „ jaar 1783 voor dezelve is betaald, zich „ zouden behooren te éngageeren, om met en nevens de overige Bondgenooten haar aandeel te draagen; „ Eerftelyk in de Penfioenen van de Officieren der Corpfen, tot welkers oprichting de onlusten, die met wyle Zyne Kei„ zerlyke Majelteit hebben gelübiisteerd , aanleiding hebben gegeeven, zo als die Penfioenen op den extraordinaris Staat van „ Oorlog over 1787 zyn gebragt, en ver„ der gebragt zullen moeten worden. Ten tweeden in de Interesfen van de „ Capitaalen , die ingevolge Uwer Hoog Mog. Refolutien van den 11 July 1786 , en 8 January 1787 ten Comptoire Gene- raai van de Unie zyn genegotieevd, ter „ betaaling van de fomma van penningen , „ die ingevolge het Traclaat van Fontaine„ bleau aan hooggemelde Zyne Keizerlyké „ Majefteit hebben moeten worden volj, daan, en daadelyk voldaan zyn. Zo als die Interesfen, ingevolge de gemelde Uwe* „ Hoog Mog. Refolutien, reeds op den „ Staat van Oorlog over 1787 ter repartitie SJ van alle de Provinciën en het Landfchap „ Drenthe gebragt zyn, en verder gebragt ,, zullen worden. „ En ten derden in de Subfidien, dewelke „ in den jaare 178S aan de Heeren Mark„ grave van Brandenburg Anfpach en Her-. togen van Brunswyk en Mecklenburg zyn toegezegd , volgens de Ordonnantiën , „ daar van reeds gedepecheerd, en nog te „ de-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 57, „ depecheeren, en voorts in de betaling van „ die Iroupes zeiven, van den tyd af, dat de Lasten naar de nieuwe Quotes zullen „ worden gedraagen. „ En dat het verder aan Zyne Hoogheid „ redelyk voorkwam , dat dezelve Provin,, cien mede haar aandeel droegen in equi„ valenten , die aan verfcheide Officieren „ tot uitkoop van derzelver Penfioenen ver»» 'trVct» en ingevolge Uwer Hoog Mog. „ keloiune van 3 Mei 1786 op den gemel», den Staat van Oorlog ter repartitie 'van „ alle de Provinciën en het Landfchap Dren11 the gebragt zyn." Door welke nadere explicatie dcrhalven de gchu?a beucenking vervalt, dcwyl daar uit ten Maarten blykt , dat deze vier posten niet zyn begreepen onder de fchulden , die aan de Provinciën zouden behooren te worden geremitteerd , en welke hier boven reeds zyn oWaeeven, gelyk wy ook voor ons zeiven van opinie zyn, dat die posten daar- onder niet kunnen of behooren te worden begreepen. De verdere Pointfen in de voorflag van Zyne Hoogheid vervat, en tot hier toe door ons onaangeroerd gelaaten, alle betrekkclyk zvnde tot den Staat van Oorlog, zullen wy van dezelve voor het tegenwoordige niet fpreeken, maar ons relerveeren , deswegens onze gedachten aan U Hoog Mogende voor te draagen, wanneer wy aan de derde afdeeling van dit Rapport zullen gekomen zyn. En daar wy derhalven, voor zo verre dit 111 deze Commisfie heeft kunnen ?efcliieden , overwogen hebben alle die Poincfen van de voorflag, die het werk der Quotes betrerien , or als een gevolg van dien moeten be£ fchouwd r 's Gra~ VENHA— Glï. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Financie der Generaliiéït. 1  576 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHACE. Rapport derComjiiisfic tot dc Qjtota's en Ftnaticie der Generaliteit. ade Afd. Oen. Kas. fchouvvd worden, zo vertïouwen wy hier mede het eerfte Poinct van Uwer rioog Mogende Refolutie van den 4 Mei 1785 te mogen houden voor afgedaan, en mitsdien ie kunnen overgaan, tot het tweede gedeelte van dit Rapport, bevattende e.en verfiag vau den aclueelen ftaat van de Generaliteits Kas * met byvoeging van onze gedachten over het Emploi van dien, en van de middelen tot verbetering van des Generaliteits Inkomlten en befpaaring der Uitgaven. TWEEDE AFDEELING. Generaliteits Kas. Hebben U Hoog Mog. uit de eerde Afdeeling kunnen'zien , dat volgens den voorllag en naar de gedachten van Zyne Hoogheid de Kas vin de Generaliteit voordaan op eene Quote Van ƒ4:8 : 2 in het honderd zoude kunnen gefield worden, en naar die proportie behooren te draagen in de ordrnaris en extraordinaris Staten van Oorlog, mits derzelver totaal montant niet te boven gaa de fomma van dertien en een halve Millioen. — Hebben wy by die gelegendheid gezegd, dat de Kas naar ons inzien tot het betaalen van zodanig eene Quote in ftaat was ~- en blykt derhalven daar uit dat de Bondgenooten uit des Generaliteits Inkomlten aanmerkelyk kunnen gefoulageerd worden in het dragen der Lasten vau de Unie : zo zal liet voorzeker aan U Hoog Mogende aangenaam zyn, breedvoerig geïnformeerd te worden van degronden , op welken wy gemeend hebben, ons met de gedachten van Zyne Hoogheid te mogen en moeten voegen, waar door telFens zal zyn beantwoord de vraag aan ons gedaan, over hétgebruik , het welk vau de Generaliteits Kas, zoude, kunnen en behooren gemaakt te worden, tot joulaas^  JAARBOEKEN, Mei, \-jgo. 577 ■ fan de Bondgenooten, met betrekking tot de generale DEFENSIE VAN DEN LANDE. Wanneer in den jaare 1717 de Extra-Oogmerk ordinaris Vergadering van U Hoog Mo- ^"er gende begeerde geïnformeerd te zyn van zoek naar de gefteldlieid van het Generaliteits Fi- nen (har. nancie-Weezen, verzogt zy by derzei- J!™*»; ver Refolutien van den 42 Rbruary entehsFinan 10 Maart vau dat jaar den Raad van Sta- cièri, in j te en de Generaliteits Reekenkamer, ^'1 «r „ om te formeeren en aan hooggemejde L , Vergadering te laaten toekoomen eene nette 11 Lyst enfpccipque ftaat van het faarlyks Inkomen \ „ van de Generaliteit en van de Lasten daar en tegen" en de Rekenkamer voldeed aan dit verzoek" by eene jYlisfive vap den 20 April daaraanvolgende. Deeze wyze van onderzoek was zekerlyk zeef beknopt, en waarfcbynlyk voldoende aan het oogmerk van de Extraordinaris Vergadering en van de H. H. Staateh van Zeeland, op welker voorflag deeze Refolutien genomen wierden; wy mogen echter billyk twyfelen, zo dit voorbeeld door ons was gevolgd, of wel ten volle zoude bereikt zyn, het geen de Bondgenooten by het decernceren deezer Commisfie hebben beoogd. Het is doch zeker, wat ook de Extraordinaris Vergadering met deeze opening van het Generaliteits Finaiicie-Weezen nebbe bedoeld, dat het oogmeik van dien tyd nimmer geweest is, of ikonde zyn, om door middel van des GeneraliteitsInkomlten de toenmaals bezwaarde Provinciën te gemoet te komen. Een ieder kende de bekrompene gefteldheid van het Comptoir Generaal van de Unie , en de jongPpj Re; 's Gra- VENHAce. Rapport der Commisfie tot de Qjto(a's en Ftnani cie der Generaliteit.  578 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VlïNHAOE. Rapport derComniisfie toi de Quota's en Financie der Generaliteit^ fte gebeurenisfen hadden maar al te klaar doen zien, welk eene moeite men had, om de zaakeu gaande te houden; Ja het was 'er zo verre van daan , dat men destyds zich zoude gevleid hebben met het vooruitzigt, om inde Generaliteits Kas eenig foulaas voor de Provinciën te kunnen vinden, dat noch in de Misfive van de H. H. Staateu van Overysfel van den 4 Augustus 1716, noch ookin het Rapport op den 7 derzelver maand ter Vergadering van Uw Hoog Mogende uitge. bragt, en welke tot de Extraordinaris Vergadering aanleiding gaven, van de Generaliteits Kas. iets gefprooken word, ol'fchoon Gedeputeerden van Uw Hoog Mogende en Gecommitteerden van den Raad van State by het laatfte Stuk ampel voordraagen, op welk eene wyze Provinciën , die bezwaard mogten zyn , zouden behooren ontlast te worden. Wy agten het wel der moeite waardig-, om de woorden van dat Rapport alhier te laaten volgen. „ En voor zo verre (zeggen H. H. Ge„ deputeerden en GecommitteerdenJ cenige ,, Provinciën' niet zouden mogen bedispu- teeren de noodwendigheid van het over- houden van het voorfz. getal van Mili„ tie, maar fustineeren, niet in (laat te „ weezen, om dat getal te helper, betaalen na hnare gewoone Quote dat zodanige „ Provinciën , volgens de natuur van de ,, zaak, en het oud geb-uik hda^é Finan„ cien behooren open te leggén , en bevon„ den wordende by het nazien van dezel„ ve, dat die [rovïncïen in traar'é fustenue „ gefundeerd en ontlast •lehooi 011 tc wor„ den, daar over op gelyke wyze met ge. ,, meen overleg behoord te worden gecon,3 certeerd , en middelen van infehikkinge » of  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 578 ", of van uitkomfte gevonden, het welk ' kan gefchieden op driederley wyze, of ' met op de andere Provinciën te brengen " dat géene , waarmede de onvermogende - moeten ontlast worden ; of met de onvermo" genden voor een tyd te ontlasten, de andere . blyvende by haare prdinaris Quote; of ' met te verminderen de Quotes van de vermogende, na advenant van de ontlas " tinge der onvermogende, welk tweede ! en laatfte als dan alleen plaats zoude kuu*, nen hebben, wanneer de gemeene defen,, lie en zekerheid eenige of eene gemeene ontlastinge lyden kan. Want dat anders , het geheele Ligchaam zoude verJoqren " gaan , om dat fommige Leden buiten ' ftaat geraaken om na de gewoone pro„ portie te helpen draagen de lasten van dè „ gemeene defenfie." Behoeven wy wel iets meerder by te brengen ü om te doen zien, dat men zich in -de Jaaren 1716 en 1717 geen de minfte hulp van de Genevaliteit beloofde? dat 'er dus een notabel verI fchil is tusfehen het oogmerk van de Extraordii naris Vergadering in den jaare 1717, en dat van ide Bondgenooten tegenwoordig in het onder:'zoekeii van den ftaat der Generaliteits Ka*? —■ En eindelyk dat tot bereiking van het laatfte reene meer volledige kennis van het Comptoir 1 Generaal der Unie nodig is, dan de Extraordi. 1 naris Vergadering vorderde? Laaten wy 'er tot befluit nog mogen byvoe■ gen, dat zo men al eens het voorbeeld van den ■jaare 1717 had kunnen volgen, des geenzints, i ceene opgave van des Generaliteits Jnkomften en ; Lasten door de Generaliteits Rekenkamer, alleen 1 cn op zich zei ven genomen, niet voldoende zoude Pp 4 Sej 'sGRA- VENHACE. Rapport derCommisfietotde Quota's eh Financie der Generaliteit.  58o NIEUWE NEDERLANDSCHE '$Gravenha- «E. Rapport derCommisfie to\ de Qao ta's en Financie der Generaliteit. Wye, c Welke da onderzoe thands is ytfehied, en uitflag van het zelve. geweest zyn, dewyl men daar door geen inzien kon verkrygen in de wyze van adumiiftratiè der Financien van de Gcnetaliteit, als waar aan de Rekenkamer geen deel heeft, en dat men 'dus, om daar toe te geraaken , zyn toevlugt had moe. ten neemeu tot den Raad van State. Edoch wie bemerkt niet, dat dusdoende alle onze kundigheden van den achieelen Haat der Generaliteits Kas, en by gevolg ook die der Bondgenooten eenig en alleen zouden berust hebfjenop de ouvertures van de Raad en Rekenkamer, die voorzeker met minder omllag en zonder bezwaar van de Provinciën direét aan Uw Hoog Mog. konden gegeven zyn, zonder dat daar toe eene zo fpjegttge Commisfie. nodig was; dan het géén de Bfteren Staaten der refpective Provinciën waar» 'fchyulyk niet hebben gewild, om daar door te beter gelegenöheid te hebben , door een nauwkeurig en onpartydig onderzoek geïnformeerd te ■ worden van de directie door de I-Laad van Staate over des Generaliteits Financiën gehouden. p Daar wy nu voor ons zei ven niets meerder ter harte namen, dan ter bereiking van deze zo ge- 1 wigtigc bedoelingen te mogen medewerken, hebben wy gemeend aan de taak ons opgelegd het beste te zullen beantwoorden , wanneer wy door eigen onderzoek beproefden , hoedanig het actueel gefield was met de Ordinaris Kas van de Generaliteit. Men kan deze Kas met regt befchouwen als de gemeene verzamelplaats van de verfchillende Inkomften van de Generaliteit, het fpreekt dus van zelfs, dat, zal men behoorlyk over het vermogen van dien kunnen oordeelen, men voor af alle die Jnkomften naauvvkeurig moet kennen. Wil  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 581 Wil men echter hier toe geraaken, zo behoord imen een regt denkbeeld te hebben van de gefteld- ■ •lieid der Iubalterne Comptoircn van de Ontfangers •en Rentmeefters in de Generaliteits Landen, ij deze iubalterne Comptoircn zo niet alle , immers ,verre de meeste, rendeeren jaarlyks meerder, dan Ifè Lasten bedragen , die daar op zyn geaffecteerd. ■■i— en hei zyn deze meerdere rendementen, die 1 o-evoegd by cenige andere' voordeden., (waar van i ftraks nader) de cigentlyke Kas van de Generaliteit uitmaken'. De grootte of het vermogen der ;i laatfte hangt derhalven alleen af van het overfchot •Van deze mindere Comptoiren; en de grootte van I dit overfchot wederom van het meerder of minfder rendement der middelen, die in het resfort van de Generaliteit geheeven worden. '• Het is derhalven van het grootfte belang voor lictë Generaliteit , 'dat deze middelen fteeds zo I Veel mogelyk worden gebenificeerd, en in de uitgaven der mindere Comptoiren eene behoorlyke ccconomie betragt; en het is niet mindei noodzakelyk voor eene Commisfie als de onze, , dat zy zich in ftaat bevinde, om van naby tt kunnen beoordeelen, of de eerfte voor verden Verbetering en de laatfte voor meerder menag :vatbaar zyn. Dan hier toe moesten de rekeningen van all die Comptabelen worden onderzogt, en van de ftaat hunner Comptoiren balancejf geformeerd ten dien effecle , dat daar uit 'Iconde geken 'worden den aart van derzelver Inkomften, c Lasten daar op geaffecteerd, en uit vergelykin van het een en ander opgemaakt, hoe veel ii der van die Comptoiren moet gerekend worde jaarlyks aan de Generaliteits Kas te kunnen 0] brengen. Po s H s Gra- /enha- 'SE. Rapport ','erCommisfietotde Quota's en Financie der Generaliteit. b 1 » d e g n j- it  j82 NIEUWE NEDERLANDSCHK 'sGra-. Het kon niet anders zyn of zodanig onderzoek venha- moest natuurlyk aanleiding geeven tot menigvulge. &ge Confideratien, en dus veel tyd en moeite kosten. Rapport derCom- Het ftrekte ons daarom tot geen gering genoe- I mis/ie tol gen by de Heeren Gecommitteerden uit den Raad j dcQuo- van Staate en Generaliteits Rekenkamer te ont. ta's en moeten alle mogelyke bereidvaardigheid , om ons Finan- door het fuppediteeren der nodige Elucidatien en cie der Informatien in onze nafpooringen te fubleveeren, Genera? en tot eene plenaire kennis van zaaken te doen liteit. geraken. En wy erkennen volvaardig, dat deze informa? tien zeer veel hebben gecontribuëerd, om onze kencis van des Generaliteits Financie T Weezen, door eige onderzoek reeds verkregen, merkelyk te vermeerderen , en de behandeling dézer ftoffe te veraangenamen. Wy getroosten ons dan ook gaarne al den tyd, die wy in dit werk hebben doorgebragt, en vcrblyden ons van agteren eenen weg te hebben inger ftagen, langs welken wy niet alleen hebben verkreegen een compleet begrip van de intrinficque gefteldheid van de Generaliteits-Kas, maar ook de volledigfte overtuiging van den bloeienden Staat, waarin het Financie-Wéezen van de Generaliteit zich bevind , en van de voordeelige uitzigten, welke zich boven dien voor het toekomende opdoen , by continuatie van de fpaarzaame directie en goede adminiftratie door den Raad van Staate daar in gehouden, zo door het bevorderen van de bebouwing der inculte gronden in de Generaliteits Lan„den, als door het verbeteren van des Generaliteits Inkom ften, zo dat wy U Hoog Mog. gerustelyk kunnen verzekeren, dat vooral zedert den jaare *I$3r* en de iuterieure ftaat van die Diftriclen ver-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 583 verbeterd, en de Inkomften der Generaliteit aanmcrkelyk geaccresceerd zyn; waarom wy dan ook ons verzekerd houden, dat de Bondgenooten daar over ten hoogden zullen voldaan zyn. Het zoude weinig moeite in zich heb'Yordee; ben, alhier te laaten volgen, eene gede-{j^^dê tailleerde ftaat van des Generaliteits In-ceneraü. komften en Lasten, en U Hoog Mog. teitsiiasj in als met een opflag van het oog te doen zien, ^| »f welk eene aanzienlyke fom de Generaliteits ^eSin de Kas jaarlyks overhoudt, dan, daar wy met Jaarem7r/ reden bedugt zyn, dat zulks zoude gce-en >754» ven eene al te groote publiciteit aan de*-"8^"011 Financien van de Generaliteit, daar ook ftaat der de Refolutie van. 4 Mey 1785 eene zo- Capitaaien danige opening niet van ons vordert; zullen',^d^5"e wy liever het een en ander hier nog by-iöopende. voegen , waar uit ten klaarfte zal blyken, dat de ordinaris Generaliteits Inkomften door het wys beftier van den Raad van Staate aanmerkelyk zyn yermeerd, en dat daar door de Kas van de Generaliteit tegens het einde van het jaar 1780 was geraakt in een voordeeliger ftaat, dan waar in zy zich geduurende deze Eeuw had bevonden. Laaten wy tot dat einde ons oog vestigen op de Generaliteits Kas, zo als die was, ten tyde der | Extraordinaris Vergadering van U Hoog Mogende, voorts befchouwen de gebeurtenisfen der volgende ! tyden tot den jaare 1754, en eindelyk het een en ander met de jongstverloopen jaaren vergelyken. Wy hebben hier boven gezien, dat de Generaliteits Rekenkamer voor de extraordinaris Vergadering had geformeerd en aan dezelve gezonden een ftaat van het ordinaris Inkomen van de Generaliteit en van de Lasten daar en tegen. Deze ftaat word gevonden onder de Bylagen tot de Raio¬ 's Gra- V. NHAGE. Rapport derCommisftetotde Qfhta's cn ■ Financie der Generalil cit. ■  jS4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- folutien van die Vergadering behoorende, en bet venha- lydc geen twyiFel of de opgave van de grootte der ge. Inkomften en van de Lasten daar by gedaan, is met alle mogelyke naauwkeurighcid bereekend. Rapport derCom- Men zoude zich nogthmds merkelyk bedriegen, .misfietot door die opgave te befchouwen, als een toereikend de^Quo- middel om de gcfteldheid der Kas geduurende dat ta's en tydperk te leeren kennen; aangezien onder de Las^ Finan- ten niet zyn gebragt de Interesfen der Capitaaien, cie der waar mede de Generaliteit destyds was bezwaard, Genera- en welke tot eene zo aanmerkeiyke hoogte gefteeliteit. gen waren , dat de Interesfen ter naauwer nood uit de Ordinaris jaarlykfche Inkomften konden gevonden worden. Het is dus volftrekt noodzakelyk te weten, boe veel die Capitaaien te zamen beliepen, wil men over den ftaat der Kas, zo als die toen was, naar behooren kunnen oordeolen, en dit is te meer nodig , dewvl men- zonder het regt verftand van den aart der Capitaaien ten laste van de Unie loopende, nimmer tot eene compleete kennis van het Comptoir Gcneraal 'geraken kan. Dan om daar in wel te flaagen, zal men de zaak van wat hoger moeten opnaaien. In den beginne der Republiek, waren de Provinciën gewoon, aan de Generaliteit de benodigde Penningen tot ftuur van den Oorlog naar eene gemaakte repartitie op te brengen, of wel voor dezelve te negotieeren; dan gelyk in het laatfte geval voor de alzo genegotieerde Penningen alleen verbonden waren de Inkomften van die Provincie , welke zich buiten ftaat bevond, om haar aandeel uit haare eigene middelen te vinden, zo was daar van het gevolg, dat zommige Provinciën zich dikwyls in ue onmogelykheid zagen om de nodige gelden te bekomen, vooral dan, wanneer derzelver Cre.  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 585 ! Credit door deze of geene bykomende omftandigheden eenigzints was vermindert, en deze vermin\ dering van Credit was meest al het gevolg van de zwaare Oorlogen, welke de Staat geduurende 1 de voorige Eeuw by aanhoudenheid verplicht was te voeren. Het is dus niet te verwonderen, dat men tegens het einde van dezelve , eenigermaate r van deze maxime afging, en aan de Generaliteit , ei-overliet, het negotieeren van Penningen voor re, kening van die Provinciën, welke buiten ftaat wa• ren, orn ze op haar eigen Credit te verkrygen , men bekwam daar door met meerder faciliteit het ■q 'benodigde, dewyl voor zodanige Negotiatien alle de Generaliteits Inkomften verbonden waren, en dus de geheele Republiek om zo te fpreeken voor de voldoening van .Capitaal en Interesfen aanfpra1".. kelyk was. <*) .IS ■ By het fluiten der Vrede van Ryswyk, in den jaaru 1697 , bedroegen de in dier voegen genego, i deerde Capitaaien reeds eene aanmerkelyke lom, •sa dan dezelve komt niet in vergelyking by die, welke geduurende de volgende jaaren tot aan de Vrede van Utrecht moeften worden opgenomen. Naauwlyks doch had de tegenwoordige Eeuw haar i! aanvang genomen, of de Staat raakte gewikkeld in de Onlusten over de Spaanfche fuccesüe. De Provinciën nog gevoelende de fmertelyke naweeën deitwee jongfte Oorlogen, die 's Lands Geldnfddelen hadden uitgeput, en den Staat met zwaare fchulden belast, waren minder dan ooit in gelegenheid, om de Lasten van den Oorlog uit haare eigene opkomften te vinden. Men. was derhalven al ras verplicht : tot Negotiatien den toevlugt te neemen, en daar men in de voorige troubles zich zeer wel bevonden had, met de Generaliteit daar voor te laaten zorgen» Zie Generaale Petitie voor ï)et jaar 17-6, fol. 16. 's Gra- VENHAr» GE. Rapport ■ derCommisfie toS de Quota's en financie der Genera* lileit.  535 NIEUWE NEDERLANDSCHE \Gka- gen is het ligt te begrypen , dat de Provinciën. .> welker Pmancie Weezen nu altbands in geen beter fituatie was, het voetfpoor der laatfte tyden volgden: de gevolgen van deze herhaalde Negotiatien m waren echter zeer nadeelig voor de GenfraiSt .-want daar de Provinciën,bop welker verzoek ... ' tot voor wier reekening dezelve gedaan waren dik -- wyls in gebreken bleven, haare ContSemèn tot %nZ d^ci^ Intere^tenComPtoirÏGSeraa l.man- dei Urne te furneeren, niet tegenftaande zv daar gJZ TwvfHPl rht Wa,ien-' eD 2ich vrtSïïï Sd^ Qfinfra. dewyl de Generaliteit haar Credit met geen ander laat. oogmerk interponeerde, dan alleen om defc en geevondT renUIt,haarC Ye^egendheid te reddenfzo l?£Lt G™c,'a,Jteit z'ch meermaalen in de verplichting zodamge Interesfen tebetaalen, uitFondfeni tot geheel andere eindens gefchikt en wanneer in denjaare i7ijookdeze FondS egonnen tlonS breek*, zag men zich eindelvk in de Snaangename, ton Geneualder Unie voor eenwyletyds te fluiten. Offchoon nu deze Negotiatien eigentlyk gefchieden ten Comptoire Generaal der Unie zo k fn mm van de Generaliteits Kas; de Inkomften van de Generahteu wai-en daar voor wel is waar verbonden, en de Obligatien aan de Geldfchieters afe"e- welke r^n?e?-inh0ud' als all dfovtgf, welke de Generaliteit voor haar eigen Rekenin» hadt opgenomen; dan met dat al behield de (££ £ 3* T/eCTht V3Dr aaDfPraak' zo voor het S. Ki ™ Jnteresfen °P die Provinciën, voor welke zy dezelve had genegotieerd. den^wl-fn6? W3S hf %ek&a met de fchulden, welke niet voor rekening van de Provinciën tCf 'T, van/e Generaliteit war2i ge! negotieerd, of wel door de Provinciën tot laste van de  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 587 de Generaliteits Kas gelaaten, zo als onder anderen een fom van byna vyf Millioenen, genegoneerd 00 de post, voormaals op den Staat van;i Oorlog gebragt, voor de Onkosten van de Fortificatiën buiten de Hemmende Provinciën: van deze laatstgenoemde moeiten de Interesten uit de Ordinaris Inkomften 'van de Generaliteit worden voldaan; en daar dezelven , by elkander genomen, eene aanzienlyke fom uitmaakten, lieten z\ met na, de Kas van de Generaliteit te drukken. Eindelyk was 'er nog eene derde foort van fehulden, beftaandcin Capitaaien geduurende den laatften Oorlog gcaegotiecrd, op de Contnbutien, en na het eindigen van dczelven overgebragt op het fubfidie, dat door het Huis van Ooftenryx, ingevolge van het 19 artikel van het Iractaat van Barrière, van den jaare 1715,en de Conventie m den iaare 1718 daar op gevolgd, aan den Staat moest worden betaald., dan welk fubfidie in den jaare 1744 geheel zynde opgehouden, de Capitaaien daar op geaffecteerd, zyn gekomen voor rekening der Provinciën, zo als hierna breder zal worden gezien. Wy zouden thands knnnen overgaan, om aan U Hoog Mog. het quantum van alle die fchulden op te geeven, en de wyze, op welke dezelve over de Provinciën, het Landfchap Drenthe, de Generaliteits Kas, en het fubfidie der Barrière waren verdeeld; dan wy moeten nog opmerken, dat aUt deze genegotieerde Capitaaien geenzints waren var denzclfden aart en natuur , aangezien voor zommige waren afgegeeven Ordinaris Obligatien, vooi andere twintigjarige Renten , die naderhand ir tweeëndertigjaarige wierden veranderd, terwyl eer derde gedeelte beftond uit Lyfrenten: de beidt laatfte moeften derhalven door deu tyd allengsken verminderen, zo dat als dan ook de tweeëndertig jaarige Renten reeds voor lange zyn afbetaald 'sGra- venha-, ge. Rapport ilcr Commisfie tot de Quo'a's en Financie der Generaliteit. 1 t i  528 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Rapport derCommisfie tot do Quota's en Financie der Generaliteit. ] i j i doch de eerde waren een aanhoudende last , ten I ware dezelve wierden afgelost, gelyk naderhand I gedeeltelyk is gefchied. Grootte Om aan deze materie het noodige licht:! [ ta"ea1a' bv te zetten > is nier nevens gevoegd eenhet jaar Staat, waar uit aan U Hoog Mog. niet. 171? ■ se alleen het quantum dezer verfchillende Ca-3; het Pitaalen envan de jaarlykfche Interesfen s: Comptoir zal blyken, maar ook de verdeeling der.. Generaal zeiven over de Provinciën, Drenthe, de in dien tyd. Generaliteit en het fubfidie van de Barrière. By het inzien van deze Staat zullen U Hoog 1 Mog. kunnen bemerken, dat de Schulden die tenq j :yde van de Extaordinaris Vergadering ten laste vani iet Comptoir Generaal der Unie liepen, daar onder ■ i nede begreepen de Schulden op het fubfidie van de ! Barrière geaffecteerd, te zamen bedroegen de.jl mpqrtante fomme van /'583Q0697 : 12 : 5, waar.ji /an jaarlyks aan Interesfen moesten worden betaald c 2102280 : o : 9, boven en behalven een fom van ƒ 564038 : 7 : o 'sjaars aan Lyfrente-n, web. ,«. renten op een Lyf. ren op twee Lyven. taaien te zameu. van die Capitaaien. j en 6 miUioenen daar Renten. pitaalen, r mder begreepen. ^ Gelderland . . ; . ƒ 3358260 16 ƒ 233f;54 o 0/3592214 1 6/ 123649 6 o |f ƒ 161187 01 o ƒ 91602 o of 252789 o o/ 20383! o ® - 5$ I Holland 12563784 12 5 3°77o33 o o 15640817 12 5 621480 4 o k 1674606 o o 1087263 o 0 2761869 o o 320621 o 9 Zeeland , . 2408622 2 3 457335 0 o 2B65957 2 3 112438 ir o M 263730 o' o 125774 o 0 389513 o o 31615J o 0 Utrecht 2095750 4 2 192248 o o 2287998 4 2 ^167 7 0 % 1674.70 o 0 70866 o 0 247336 o o 20074 0 © Vriesland , . . . . 4513001 o o 615383 o o 5128384 0 o 130183 0 0 j| 334Soo o o 159715 o o 491624 o o 41048 o o Overyssel 1719622 18 6 188437 o ol 1908059 18 6 67111 9 o H 102550 o o 60583 oio 1Ö9133 o o 13566 o o Stad en Lande . ; . . 1826988 5 0 321116 o 0 3048104 5 o 73508 0 o u 167470 o o 108734 o o 376204 o o 22153 o o Drenthe ...... 241110 16 1 52771, o o 293881 16 1 11850 17 0 m &f*& 0 0 18645 o o 47365 o o 3800 0 o Dus te zaamen voor de Provinciën en Drenthe ; .ƒ28727139 19 n ƒ5038277 o 0/33,76541619 11/1283388 14 0 g f 2900651 0 0 /1738182 o 0 ƒ 4638833 o 0 / 373260 o 0 Op de Contributien, naderhand geaf- ff [ ' fecleerd op het Subfldie, bedongen f M by het Tra ftaat van Barrière . . 4995682 610 215834814° 7*54031 o io 297434 o o || 1785073 5 o 653742 17 5 3438816 2 5 150773 70 Capitaaien ongerepartitieerd en tot I $f laste van &ï Generaliteit gelaaten . ~" "~ x738l249 81 53*437 6 9 $ ■ ••—— — — - - » ƒ33722822 6j 9 / 7196625114 01/58300697 is 5 / 3103280' c 9 * ƒ4685724 5) 0/3391934117! 5/7077645)' 2 5 ƒ 5640^ 71 o .   JAARBOEKEN, Mei, 1790. jSft. aal ras bemerken de bekrompene gefteldheid van het 's GttAFinancie - Weezen van dien tyd, aangezien de In- venhajÉamftennaauwlyks tegens de Lasten konden op wee--ge. gen ; vooral wanneer men confidercerd , dat de eerstgemelde weinige jaaren naderhand nog aanmer- Rapport. kelyk wierden verminderd, eensdeels door het ac- ilerComcordeeren van een per cent aan de Corpora In de misfieyp Generaliteits Landen, tot aftasting hunner fchulden, Q>joen het continueerender remisfien aan deze en gcene tas en plaatfen , anderdeels door de affchafhng van de Fiuantiende verhooging van de gemeene Middelen en cie der van den aorten penning op de fuccesfien en den Genera4often penning op de aiiënatien van vaste Goede- litekï ren; waar toe men zich genoodzaakt zag van wegens den bezwaarden ftaat, waar in het Diftricl van de Generaliteit zich toenmaals bevond, en welke bezwaarde ftaat ons niet zal verwonderen, wanneer wy in aanfehouw neemen, dat de laatfte Oorlog in deszelfs begin was gevoerd op den bodem van den Staat, en Czo als de Raad zich by de Petitie voor den jaare 1715 uitdrukt J in het gezigt van ftemmende Provinciën; een Oorlog derhalven, in welkers rampen het resfort van de Generaliteit boven al had moesten deden, en die de meeste Plaatfen met zwaare fchulden had bekaden. Wanneer men nu by d"t alles reflèftéerd, dat de Provinciën nalaatig waren, voor de rigtige voldoening hunner contingenten in de jaarlykfche renten en Interesfen te zorgen, behoeven wy dan wel te vraagen, welke de reden zy, waarom het Comptoir Generaal, gelyk reeds gezegd is, in den jaare 17 5 moest worden gefloten? en moeten wy niet veel eer bewonderen de goede directie, waar door men zulke groote zwarigheden heeft weeten uit den weg te ruimen en te boven te komen. 'Er verliepen echter veele jaaren, alvorens men Qq ia  5S>o NIEUWE NEDERLANDSCHÉ •s Gra- "v'enhace. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. in de mogelykheid kwam aan eene vermindering def Schulden te denken , waar toe de aanhoudendetraagheid der Provinciën in het furneeren der gelden tot voldoening der Interesfen benodigd, wel het meeste contribueerde , dewyl de Raad van State daar door zich genoodzaakt zag die betaaling te doen, gedeeltelyk uit Furnisfementen, zo door de Provincie van Holland, als anderen tot differente eindens gedaan, en gedeeltelyk uit haare eigene Fondfen, welke laatfte anderzints tot affosfing van des Generaliteits particuliere Schulden hadden kunnen dienen, om zo doende voor te komen, dat het Comptoir Generaal niet andermaal wierd geflooten, zo als dit ten klaarfte is getoond door Gecommitteerdenvan de Raad van State en Generaliteits Reekenkamer, by het Prsadvys uitgebragtin de Conferentie met H. H. Gedeputeerden van U Hoog Mog. gehouden, omtrent het geeven van opening van de Generaliteits Kas, te vinden onder de fecreete Refolutien van U Hoog Mog. van' ij December 1784, waar toe wy ons alhier refereeren. In dezen ftaat bleeven de zaaken tot aan het jaar 1740, wanneer de Republiek wederom in Oorlog geraakte, waar door het Comptoir Generaal, het welk ter naauwernood tot verademing gekomen was, op nieuw tot eene onvoorbeeldige laagte verviel , zo dat de Ontfanger Generaal by het flot van zyne reekening over het jaar 1748, weinig meer dan een honderd duizend gulden fchuldig bleèv, terwyl ("volgens dat zelfde Prasadvys) het beloop der onafgehaalde Interesfen te dier tyd meer bedroeg. Desniettegenftaandehad de Generaliteitgeduurende den Oorlog nog genoegzaam credit behouden om ten behoeve van de Provincie van Friesland drie aanzienIyke Negotiatien te doen; waar van bet montant hier na zal worden opgegeeven: mitsende™ eenigq Negotiatien voor Stad en Lande, waar van het beloop door die Provincie reeds is afgelost; om niet te"  JAARBOEKEN, Md, 1700. j§r te gewaagen van de Geldligting in den jaare 1749, voor reekening van de Provinciën gedaan, doch naderhand meerendeels afgeiost; dan daar de Provinciën op de Renten en Intererfen op nieuw importante lommen waren ten agteren geraakt, had dit ten gevolge, dat het Comptoir met het begin van, het jaar 1754 niet kon worden geopend. } Geduurende dit tydperk waren de Schulden van de Provinciën en het Landfchap Drenthe aan de Generaliteit , wel is waar, eenigermaate verminderd door het cesfeeren der twee en dertigjaarige Renten en het verderf der Lyfrenten: ook had het Kwartier van Veluwe zedert het jaar 1732 tot 1736 zevenmaal honderd duizend guldens in mindering van haar aandeel afgelost; dan die Schulden wierden daar tegen wederom vermeerderd met de Capitaaien en Lyfrenten voormaals op de Contributien genegotieerd , en naderhand op het fubfidie van de Barrière geaffecteerd, welke fubfidie met de eerfte jaaren van dezen Oorlog cesfeerde: het montant derzelven was echter zedert het jaar 1717 deels door aflosfing , deels door het verfterf der Lyfrenten, zo verre verminderd dat een fom van ƒ 202406 : 19 : 3 genoegzaam gereekend wierd tot betaaling der Interesfen en Renten , welke dan ook van het jaar 174.4 at? aan en vervolgens tot op heden door de Provinciën en Drenthe jaarlyks Quotes wyze ten Comptoire Generaal is gefurneerd geworden. Van deze fom wierd ƒ 90630 : o : o vercischt voor de jaarlykfche Interesfen van de nog resteerende onafgeloste Obligatien, en het overige ter fomma van ƒ 111776 : 19 : 3 tot voldoening der Lyfrenten. *£r zal in het vervolg gelegendheid zyn van deze Qq 2 .aat- 'sGea- VENHA- GE. ■ Rapport icrComnisfie tot ie Qao■a's en Financie der jenera'■iteit*  592 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GrA- laatfte fom nog nader te fpreeken by de behandeling venha- van de materie der Lyfrenten. ge. Wy keeren thands weder tot het Comptoir GeRapportneraal der Unie, hetgeen wy in de groocfte ongederCom- fegeridheid gelaaten hebben, dan het welk wy ras misfie. tot v/ederom zullen zien "niet alleen geopend, maar zelfs dfJQtJo- gebragt tot een grooter trap van bloei en welvaart, ta's cn dan het immer te vooren bereikte. Fïnah-' ! N • cie der De Raad van State namelyk gefeconde'erd door Genera- het vermogend appui van Haare Koninglyke Hoogliteit. heid, Glorieuzer Gedagtenis, had geduurende de agc maanden , die het Comptoir Generaal geflooten bleev i, gclegendheid gehad om met alle de Provinciën over de rigtige betaaling van derzelver Quotes in de verfchuldigde Renten cn Interesfen, en de inpalming der agterftallen, voldoende fchikkingen toe genoegen van dezelve te kunnen maaken, eö zag zich door deze fchikkingen en door de exacte naarkooming van dien, eerlang in ftaat gefield,met vrugt te kunnen bedagt zyn op de aftasting van die Schulden, waarmede de Ordinaris Inkomften zedert den jaare 1717 tot op dien tyd waren bezwaard gebleeven en die in dien tyd meer dan 17 Millioenen bedraagende, tot het jaar 1754 naauwlyks met zes tonnen Gouds waren verminderd, zo dat de Generaliteits Kas by het einde van dit laatstgenoemd de jaar nog belast was met de jaarlykfche Interesfen van ruim zestien en een halve Millioen Gefield Ook leed het niet lang , of men befpeurde dé 'hefcnmp V001'dee!'gfte gevolgen uit de maatregulen door den toir Gïne Raad Va'i Staate tot dit einde in het werk gefield ± raat van aaa- her jaar J786.'0' (*) Zie het bovengemelde Prasadvys en de aldaar aangehaalde Mlsfive van de Raad aan H." H. M. van 5 Au-' gustus 1754.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 593 aangezien dezelve reeds binnen de vier volgende jaaren eene aanvang maakte met het aflosien dezer Schulden, uit haare eigene Inkomften, en in dit ( ' werk met zo veel yver voortging, dat zy met het einde van den jaarei78ótoteenfom van '3651068:7:6 na geheel waren afgelegd, ja zelfs dat ook dit laat- • fte Capitaal zoude zyn afgelost,- en dus de Gene- [ raliteits Kas van de-last van alle deeude Capitaaien ' bevryd, by aldien'dè Staat was gcbleeven buiten de onlusten zederd het jaar i78oontftaan,eerst met de Kroon van Groot-Brittann'ien , en daar na met wy- 't le Zyne Roomsch Keizer] yke Majefteit, en zo de Raad daar door niet was verhinderd haar voorgefteld Plan geheel ter uitvoer te brengen , waar toe zy anderzims zeer wel in ftaat zoude. geweest zyn van wegens den grooten voorraad van contante Penningen in de Generaliteits Kas voor handen, dan welke geduurende deze onlusten ras tot geheel andere ■eindens wierden geëmployeerd. Men kan zich éenigzints een ■ denkbeeld vormen van de grootte dor Kas op dat tydftip, wanneer men acht geeft, dat daar uit. aan de O. I. Compagnie in den jaare i 784 ter leen wierd ver [trekt een fom van vier Mülioenen ; dat de P-ovincie van friesland haar contingent in de Renten en Interesfen ter fomma van ƒ ,330006 : o : o 'sjaars met 1781 terug hield, en nog daarenboven bp het einde van 1783 een aanzienlyk deel van de Miltkie by den Staat van Oorlog ten .haaren laste, gebragt, weigerde te betaalen; waar van de Soldyen 'sjaars meer dan ƒ 300,000 : o : o bedroegen, en dat die Soldyen, "conform Uwer Hoog Mogende Refolutien , tot dat einde genoomen, zo wel als de Interesfen en Renten uit de Generaliteits Kas zyn betaald, — dat de Raad van State al verder geduurende de troubles met het Huis van Oostenryk, no' tabeie verfchotten uit de Kas heeft moeten doen, tot? Qq 3 vcr- sGra- /ENHA3E. Rapport icrüomnisfie tot ie Q110■a's en Financie der Genera* 'i'teit. '  594 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- "venhace. Rappor ■ derCom misfie to de Qiiota's en Financie der Genera1 liicit. Grootte der Capitaaien in het jaar 1786; En vermindeling der zeiven ze> «iert het jaar xjif. verbetering der Fortificatiën, aanvulling der Magazynen, voop Aanritsgelden en Soldyen van nieuw aangeworven Manfchappen, Legerlasten en verdere onkosten van den Oorlog, dewyl de Furnisfementen -der Provinciën op de Petitiën daar toe gedaan, zeer - traaglyk inkwaamen, en de betaaling van fommige fposten geheel wierd geweigerd door anderen ; op voorgceven van in dezelve niet te hebben geconfenteerd, en eindelyk dat de Generaliteits Kas al mede heeft moeten voldoen, en nog bezwaard blyft met de gevolgen dezer troubles, als daar zyn der uitkoopen geaccordeerd aan de Officieren, behoord hebbende tot de Corpfen,in de jaaren 1785 en 178S gcliccntieerd, cn de Interesfen van de Capitaaien, tot welkers Negotiatie de Raad van Staate door U Hoog Mog. is geauthorifeerd, om te ftrekken in voldoening van het geftipuleerde aan den Keizer, by het Tracfaat van Fontaiaebleau, hoe zeer beide volgens Uwer Hoog Mog. Refolutien reeds gedeeltelyk by de laatst geformeerde Extraordinaris Staat, van Oorlog over de Provinciën en Drenthe gerepartitieerd zyn. Alle welke verfchotten, die te zamen genoomen eenige Millioenen bedraagen, gevoegd by het beloop van degedaane losfingen, geduurende de laatfte 30 jaaren,overtuigend bevestigen,het geen hier boven gezegd is van den voordeeligen ftaat der Generaliteits Kas, met het einde van het jaar 1780. En gelyk dit narré, voornamelyk isingerigtom U Hoog Mogende in ftaat te ftellen, eene naauwkeurige vergelyking te kunnen maaken tusfehen het vemogen van de Generaliteits Kas in het jaar 1717 en dat van het jaar 178Ö, zo vertrouwen wy, dat het aan U Hoog Mogende niet onaangenaam zal zyn hier nevens te vinden twee Staaten, waar uit de tegenwoordige grootte der fchulden zo van het resfort der  Pag. 594: Staaten aantoonende de vermindering ,losfing en tegenwoordige grootte der Capitaaien, mitsgaders van de Lyfrenten, loopende ten Comptoire Generaal van de Unie, zedert het jaar 1717 tot het jaar 1786. No. r; m No. 2. ORDINARIS CAPITAALEN. LYFRENT EN. Beloop, van de Capi* Vermindering van de. Beloop van de Capi- Beloop van de Interes- M Beloop van de jaar-j Beloop der Lyfrenten, Beloop van de jaarlyktaaien, zo ordinaris als zeivan door losfing, en taaien nog onafgelost in fen van die Capitaaien. lykfche Lyfrenten vol- als aigeftorven ten fche Lyfrent. alsnog ten ^ïjaarige Renten in bet hetcesfeeren vaa de 3a het jaar i?86. p gensderzelreroorfpron- Comptoire Generaalbe* Comptoire Gener.opeti» jaari/if. jarige Renten. g gelyke belegging, kend. ftaandeinhetjaari786. Gelderland ƒ3592214 1 6 ƒ3111142 9 6| /' 481071111 ln§ / 14432 2 11 $ ƒ 20383 o of 17511 3 4/ 2871 ió 8 Holland 1*640817 13 5 11577033 o o 4063784 13 5 121913 16 3 «s 220621 o o 190193 0 4 30427 19 8 Zeeland ...... 2865957 2 3 457335 ° o 2408622 2 3 72258 iï o « 31615 o o 37182 11 10 4432 8 2 Utrecht 2287998 4 2 1692248 o o 59575Q 4| 3 . 17872 13 o M. '30074 o o 17260 11 11 2813 8 1 Vriesland 5128384 o o 615383 o o 45-300- 0 0 13539° 0 0 É 41048 o o 34517 ,i7 6 6530 2 6 Uveryssel . . . , . 1908059)18 6 1908059 18 6 0.00 oco m 13566 o o 1*647 2 4 1918 17 8 r\T™ ËN Lande • ■ • • 2048104 5 o 1335779 10 7 716324 14 5 21489 15 o & 22153 o o 19020 8 9 3132 11 3 uren the ...... 203881 16 i 15277I o o i41ho l6 i 4232 l8 4 Wl 3800 o o 32ÓI 14 9 538 5 3 Dus te zameti voor de Provinciën en ————- — —. jj| — OpTêo'ntributien; naderhand geaf. /337Ó54x6U9 ** ^084575, 18 71^919665 1 3% / 387589 «6 6 | ƒ 373^o o 0/3-59410 9/ 53665 9 3 fefteerd op het Subfidie, bedongen by het Tractaat van Barrière . . . 7jgApp o 10 4133031 o 10 3021000 o o 90630 o o M 190778 7 o 169279 13 u 21498 13 t KB. Deeze Interesten en Renten zyn ' J « zedert het jaar 1744 en vervol- ! M gens door_ de Provinic n en het M Landfchap Drenthe , Quotes M wyze betaald, met een fom van H ƒ202406:19:3'sjaars , van welke w een fom van/90630: o t cTmoèSt dienen v.xor de ordinaris Interes- jtó fen, terwyl het overige ter fom- f£ ma van/111779; 19: 3 was ge- W fchikt tot voldoening van de (j$ jaarlykfche Lyfrenten , dan van M deeze laatlle zullen de Provin TdS cien cn het Landfchap Drenthe M voordaan, in gevolge het ne- - M 1 - venftaande Rapport worden be- M vryd. || Capitaaien ongerepartltieerd en tot ' f| laste van de Generaliteit gelaaten . 17381249 11 8 13739381 4 6 3651968 7 2 #9559 3 8 $3 000 000 O o .\i 'jen als nog ter Secretarye van den Raad van Staa 5 a Je voor handen , en eindelyk op de Ouverture x Ü door de H. H. Gecommitteerden uit den Raad va'i : i 1 Staate aan ons gegeeven, die met alle de voorfz n I 'Staaten zo wel als met de rekening van den Ont ;11 faager Generaal der Unie, en de jaarlykfche Staa ,:i ||envan emploi aan de Provinciën' yan Zeeland Frjcs r S GlU3E. Rapport derComnisfie tot de Quota's en Financie der' Genera,- • I , \ 1 »  »sGra- venhace. Rapport derCommisfie tut de Qiwta's en Financie der Generaliteit. 5g3 NIEUWE NEDËRLANDSCHE Friesland en Stad en Lande gezonden wordende, de naauwkeurigfte overeenkomst hebben, en dat derhalven deze materie met fiducie kan gezegd worden daar door te zyn gebragt tot eene volledige demonftratie. Dan, hoe belangryk dit alles voor de Bondgenooten en U Hoog Mog. ook wezen mag, de gevolgen , daar uit af te leiden, zyn niet minder gewigtig. Gevolgen Immers blykt daar uit ten klaarfte, dat daar uit af- fchulden, waarmede het resfort van de 8 ' Generaliteit was bezwaard , binnen den tyd van dertig jaaren, met meer dan dertien Millioenen Guldens zyn verminderd, uit de Ordinaris Inkomften van die zelfde Kas, welke in den jaare 1717, ja zelfs nog in 1753 ter naauwer nood fufficient was voor de jaarlykfche Lasten daarop ftaande; wy mogen derhalven hier uit billyk beft uiten: Voor eerst, dat geduurende deze tyd haare Inkomften moeten zyn vermeerderd en de Uitgaven wysfelyk geregeld; in een woord, dat de Finantien van de Generaliteit in die jaaren met zo veel fpaarzaamheid en overleg zyn beftierd, dat het te wen-, fchen ware, dat in de Registers van Staat geene blyken gevonden wierden van eenige nadeelige denkbeelden, zo over de adminiftratie als het emploi van deze Kas. Ten anderen, dat de vaste Inkomften der Kas, tegenwoordig merkelyk meer moeten bedraagen dau de"Lasten, dewyl de eerfte fteeds toereikende zyn geweest tot hoeding der laatfte, en boven diert geftrekt hebben , tot kwyting van zulke immenfé fchulden ; bygevolg dat de Kas van de Genera* liteit thands ontheven van den last der Interesfen van een zo aanzienlyk Capitaal, jaarlyks eene aanmerkelyke fom kan overhouden. — En dat zy der-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 590 . derhalven als zynde pro indivifo het eigendom van alle de Bondgenooten , op welker gezamentlyke kosten de Generaliteits Landen zyn geconquestecrd, en onder de Souverainiteit van welken zy behooren, de Provinciën niet alleen efficacieufelyk kan maar ook kulword te fubleveeren , in het dragen der Lasten van de Unie. Verre is het 'ernogthands van daan, dat wy zouden advifeeren het jaarlyks voordeelig overfchot der ,Kas, geheel te doen komen tot ibulaas der Provinciën. Zulks verbied de voorzigtigheid , en de ondervinding van vroeger dagen. Onze gedachten gaan in tegendeel daar hecnen, en dit is De derde Aanmerking, die wyuit het verhandelde kunnen trekken ; dat, zal het de Republiek wel gaan, ook voor het vervolg in de Generaliteits Kas eene maatige lom jaarlyks behoord over te blyven, tot aflosfing van de nog overig zynde fchulden en tot een resiöurce in tyd van nood. En dit is zo noodzaakelyk, dat men gerustelyk zeggen kan, dat da^r mede het Credit van het Comptoir der Unie genoegzaam moet ftaan of vallen , ja zelfs dat zonder deze nodige voorziening het Comptoir Generaal wel ras wederom zoude geraaken tot die laagte, waar in het zich in de jaaren 1717 en 1753 bevond. Het verwondere derhalven U Hoog Mog. niet, datwy by dit Poinct een weinig ftilftaande nog het een en ander tot ftaaving van ons gevoelen tragten by te brengen. Wy verzoeken tot dat einde U Hoog Mog. nogmaals het oog te flaan op den ftaat der Schulden, Rr die 's Graven ha- Rapport derCom•nisfietotde Quota's en Financie der Generaliteit.  600 NIEUWË NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. ' Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. \ m < i 3 "i 1 ] 1 1 t ^ c t 2 j die tot op heden voor reekening der Provinciën, tot lasten van de Generaliteit loopen , waar van de Interesfen uit de Furnisfementen door de Provinciën te doen , jaarlyks ten Comptoire Gene. raai der Unie betaald worden,-— en vervolgens te overweegen zo wanneer de eene of andere Provincie door ongelukkige omftandigheden onverhooptelyk buiten Itaat geraakte , haar Contingent in deze Interesfen op te brengen , of daar in eenige maanden agterlyk bleef, het geen by de eene Provincie meer, de andereminder, maar al te zeer plaats heeft, waar uit als dan Je betaaling van die Renten en Interesfen zal gevonden worden. Immers niet uit de Kas van ie Generaliteit, zo als tot hier toe plagt te geschieden ; aangezien haar geheel overfchot als: lan tot foulaas der Bondgenooten bepaald, niet anger zal kunnen ftrekken om agterblyvende provinciën voor te fchieten; en zo deze daar toe liet kan byfpringen, hoedanig zal men ala dan net de voldoening der Interesfen moeten handeen? zal de Generaliteit kunnen volftaan een geleelte derzelven onbetaald te laaten, op fundanent, dat eene Provincie haar aandeel niet heeft refurneerd? zo ja, zal men daar toe kunnen af. sonderen de zodanige, welke behooren aan Inge» :eetenen van de nalaatige Provincie ? dit zoude roorzeker de gereed fte weg zyn, om eene diergeyke Provincie wederom tot betaaling te brengen. )an ook dit middel is niet vry van zwarigheden, laar dien alle de Obligatien , van waar ook de lenten en Interesfen moeten komen , van eeue eneur zyn , en geen ander onderpand of Fonds an betaaling hebben dan de Generaliteits Midden en Inkomften , waar uit derhalven fchynt 2 volgen, dat van dezelven niet dan zeer bewaarlyk eene fchifting kan worden gemaakt , a dat het niet anders kan weezen, of alle de Ibligatien en Rentebrieven moeten egaalyk worden  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 601 \ den gedrukt, wanneer niet alle zonder onder->vr»i fcheid kunnen betaald worden f*). ' * J VENHA- Ondertusfchen hangt van de prompte betaaling CE' der Interesten af hetgeheele Credit van het Comp-£fl)M)ort toir Generaal der Unie , moetende het zelve by de -Cnm manquement van dien notoir geraaken in disor- Sè tot dre, en alle Óbhgatien in discredit, Het zoude /n 'o dus moeielyk zyn ctn gedeelte derzelven Wbë^aTen taald te laaten. V?J cU tman- Maar hoedanig zal het gefield zyn, wanneerGeneraeenige onlusten te vreezen zyn, of de Republicq ii cit 111 het geval geraakt van zich in postuur van tegenweer te moeten fielten, daar de ondervindin°van vroeger en later tyden ons Jeerd , dat in zulkS omftandigheden verieheide Provinciën aanfronds nalatig worden in het opbrengen van hun aandeel m de vóorfz. Renten? hier komt by, dat in cas van Oorlog de Provinciën door onvermogen buiten ftaat zouden kunnen geraken om te furneeren al het geen tot de nodige tegenweer word vereischt; 'er moet dus'een Fonds zyn, waar uit als dan eenige avances kunnen gedaan worden; dit Fonds was volgens de Maxime der-Voorouders in het laatst der vorige en 't begin van deze Eeuw de Generaliteits Kas, waar by men zich altyd wel heeft bevonden, en waar van men de nuttigheid in de jongfte troubles met wyle Zyne Keizerlyke Majefteit gezien heeft; maar hoe zal de Generaliteit tot het doen van die avances in ftaat zyn, wanneer zy vooraf in tyd van Vrede geen voldoende vooraad van Penningen kan by een brengen? Eiu. (*) Zie het Secreet Advis van den Raad van Staate' ter Generaliteit uitgebragt, 27 April 1715. llr 2  602 NIEUWE NEDERLANDSCHE ?sGrA» Eindclyk, zo dit alles niet genoeg; ware tot bevenha- wys van onze gezegdens, gelieven U Hoog Mog. ce. nog in liet oog te houden, dat het inkomen van de Generaliteit zeer onzeker en aan vele wisfelü^/>/)o«valligheden onderhevig is. — Dat de gemene MidderCom-Aden van Confuintie , voor zo verre die Verpagt misfie tot worden, jaarlyks niet even veel opbrengen, — de Qjjo- dat van gelyke het rendement van verfcheide Letds cn den der Domeyncn in de Meyerye van 's Bosch en Finan- de Landen van Overmaze, als mede dat der Tien* cic der den van de Gecstelyke Comptoire in het eene jaar Genera- merkelyk minder kan zyn, dan in een voorig. — titeit. Dat ook de Lasten op ieder Comptoir geasiigneerd, jaarlyks niet even hoog loopen , maar fom tyd» aanmerkelyfc verfcm'llen — ten laatfte dat de Generaliteits Landen thands uitmakende de cenige Voormuur van de Republieq, in cas van rupture tot haar behoud voor een groot gedeelte dadclykgeïnundeerd moeten worden; en dat dus de Generaliteits Inkomften, niet alleen gedurende de inUndatien , maar zelfs jaren naderhand door deremisfien, die aan de Eigenaars der geïnundeerde Landen, na dat ze weder droog gemaakt zyn , moeten worden verleend, merkelyk zouden verminderen. Wy vleijen ons, opgrond van deze redenen ,dat U Hoog Mog. met ons zullen inftemmei:, dat aan de Generaliteits Kas voor het vervolg jaarlyks zo veel moet worden gelaten als nodig is tot het formeeren van een toereikend Fonds iu tyd van tegenfpoeden; en dat U Hoog Mog. al verder toet ons zullen convenieeren van de noodzaakclykheid om een depofitum, het geen door de enorme uitgaven uit de Kas in de Laatfte troubles gedaan , merkelyk is afgenomen, eerlang weder te brengen tot die hoogte, wedke het belang van het Land yorderd. Dit  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 603 Dit vooraf gepraïmitteerd, en zo kort Employ doenlyk was aangetoond hebbende, datvf''d1.K,c de Generaliteits Kas jaarlyks eene nan- lot fpu'iaas zienlyke ibm van haare Inkomften over--der Bondhoud , en de Bondgenooten niet al- genootcn. leen kan,maar ook behoord efficacieufelyk tefoulageeren in het dragen der Lasten van de Unie, zo zal het nodig zyn , dat wy aan U Hoog Mog opgeven, waar in dit fonlaas naar onze gedacht.', zal moeten beftaan; immers hier op komt neder de vraag by Uwer Hoog Mog. Refolutie van 4 Mev 1785 aan ons ter beantwoording voorgefteld. Algemeen genomen is het ons voorgekomen, dat deze vra-g gemakkelyk kan worden beantwoord, wanneer men het eens is over de fom die de Generaliteits Kas ten nutte van het Bond! genootfehap zal moeten opbrengen — deze fom. doch eenmaal begroot zynde, zo fchiet 'er niets over dan te bepalen de wyze op welke , of de eirvdens waar toe die fom zal worden geëm« ployeerd» De Generaliteits Kas namelyk zonde op tweederlei wyze de Provinciën in het dragen der Lasten van de Unie kunnen te gemoet komen., het zy door op zich te neemen eenige pos'eti van den Staat van Oorlog tot zo veel foms. als men begrypt dat de Kas gevoeglyk kan opbrengen, het zy door het betalen van eene zekere Quote in de Lasten van het Bondgenootfchap, geëvenredigd naar haar vermogen. In het eerfte geval zou dit foulaas voor de Provinciën eene vermindering van Lasten te weeg brengen, doch geen invloed hebben of verandering maken in de Quotes van iedere Provincie, fey aldien namelyk dit laatfte om andere redenen; R-r 3 niet 's Gra- VENHA- GE. Rapport derCommisfieto»ie Quota's en Finande der Genera* liteiu  j C94. NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Rappor, -derCom' misfie to\ de Quota's en Financie der Generaliteit. niet noodzakelyk was— doch in het laatfte geval zouden de Quotes merkelyk worden veranderd, hoe zeer de vermindering van Lasten voor de Provinciën even groot blyft. Om dit met een voorbeeld op te helderen , Helle men voor een oogenblik de Lasten der Unie op tien millioenen, en dat de Generaliteits Kas jaarlyks met f 300000 de Provinciën kan yerligten ; verkiest men nu op de Generaliteit te brengen eenige posten van den Staat vau Oorlog, te zamen tot een lom van / 300000: o: o zo zullen de Lasten der Unie met die f 300000: o: o worden verminderd , en op ƒ 9/00000 :ó: o gebragt, welke de Provinciën te zamen moeten opbrengen , zonder dat daarom hare Quotes behoeven -veranderd te worden. Maar wil men liever de Generaliteit aanflaati met eene Quote, zo zal die, om geproportioneerd te zyn aan haar vermogen, moeten bepaald worden qp drie ten honderd , het welk wederom in de tien millioenen ƒ 300000:0:0 bedraagt, doch in dat geval word eene verfchikking in de Quotes der Provêncien noodzakelyk, dewyl ze onder malkander maar 97 per cent moeten uitmaken. . De zaak uit dit oogpunt befchouwd zynde, zou het onverfchillig wezen, welke van die beide wegen men geheide te amplectereu, 'indien namelyk de Lasten der Unie aan geene vermeerdering onderhevig waren; dan gelyk dit laatfte af. hangt van omftandigheden, die vooraf niet kunnen beoordeeld worden, zo zoude veel ligt door -de Generaliteit op eene Quote te ftellen, daar uit deze zwarigheid kunnen ontftaan, dat de Kas by eene verhoging van Lasten merkelyk meerder wie/d gechargeerd, dan het belan* van de Bondgenooten toelaat; terwyl zy door 'het overnemen van eenige vaste posten aan eendiergelyk bezwaar ■niet .zoude zyn geëxponeerd. , . Dan  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 605 Dan deze zwarigheid kan ligt worden wegge■ nomen, indien de Bondgenooten de Generaliteit , alleen gelieven te Hellen op eene Quote in de ordinaris Lasten der Unie, zo als die by de Siaaten van Oorlog zullen worden begroot, doch • tefrens bepalen , dat ze boven dien nimmer in ee nige meerdere Lasten, wanneer daar toe in het vervolg mogt worden befloten, nog ook iu Peti tien ietwes zal behoeven te helpen dragen. In fuppofitie, dat de Bondgenooten zich hier mede zullen conformeeren, zouden wy hoogstdezelvcn wel Ttunnen aanraden te amplecfeeren den Voorflag door Zyne Hoogheid gedaan, om de Generaliteits Kas in de beide Staaten van Oorlog aan te (laan met eene Quote van ƒ4:8:2 in 't honderd,uitmakende in het geheele beloop van de ordinaris en extraordinaris Staaten van Oorlog, het welk niet meer zal mogen bedragen dan dertien en een halve millioen , een fom van ƒ595125 'sj ars. (*) Behalven deze fom, zouden wy van gedachten zyn, dat de Generaliteit nog voor hare rekening behoord te nemen alle de nog overig zynde Lyfrenten, zo die bevorens op het Subüdie der Barrière geaffecteerd waren, als die voor rekening der Provinciën genegotieerd zyn, en zulks legens het profyt, (lat gevallen is op de Lyfrenten, die hoe vel afgeftorven , echter als zodanig niet zyn opgegeven; zynde alle deze Lyfrenten door de Provinciën tot hiertoe betaald, dan van welke' betalinge zy doer deze fchikking zullen worden; ontlast; mitsgaders eenige kleine posten van den Staat van Oorlog van weinig belang, welke by de behandeling van dat gedeelte., van ons rapport7 (*; Zie boven pag. 32 en 41* B-J.4 sGra- venhage. Rapport icrOomnisfic totde Quota's en Finan-:ie der Generaliteit.  ■606 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage. Rapport derComvihfie tot de Oitota> en Financie der Generaliteit. Overgang tot de Middelen van verbetering van des Generaliteits Financien. port zullen worden opgegeeven; dewyl wy ver- f zekerd zyn , dat deze lommen jaarlyks uit de Ge- I neraliteits Kas zullen kunnen gevonden wordén , I en boven dien vermeenen (zo' wanneer namelyk \\ door de Bondgenooten worden gearrelteerd de 1 voorfingen door ons te doen tot verbetering der f Inkomlten en befparing der Uitgaven,) ons te mogen vleijen , dat de Generaliteit, na afbetaling vau dezelve, nog een zekere fom zal overhouden . om tegens onvoorzieue toevallen te kunnen belland zyn. Wy vertrouwen hier mede, Hoog Mogende ; Heerenï de aan ons voorgemelde vraag beaut- I woord, en aan Ulloog Mog. opengelegd te hebben de wyze, op welke wy gemeend hebben ons onderzoek naar den ftaat van dé Generaliteits Kas fe moeten inrigten. Verre is het 'er echter van f daan , dat wy zouden denken hier mede ouze ij taak geheel te hebben afgedaan , daar den aart 3 der zaak ons verpligt op te geven Of? en zo f fa, door welke middelen een Kas van zo veel aanbe- 1 'lang voor de Republieq nog al me'cr zoude worden I gebenifceerd? Met dit inzigt reeds van den beginne werkzaam, hebben wy niet nagelaten van tyd tot tyd onze £ gedachten daar over te laten gaan, verfchillende 's conhderatien daar toe kunnende (trekken , by een fi gezameld, en boven dien de Heeren Gecommitteerden uit de Generaliteits Rekenkamer , in onze 3 befoimes tegenwoordig verzogt, aan ons op te geven de nodige onvenures van de middelen tot . verbetering van de Kas van de Generaliteit en het uitvinden van eenige poincten van menage. Aan f welk verzoek de Generaliteits Rekenkamer zelve heeft voldaan, dooreene ampele en wel uitgewerk- 1 te Meworie van Copfder a tien en Eiueidalien no- \ pens de poin&en van menage tot verligting van het Comp. I  JAARBOEKEN, Md, 1790. «07 Comptoir Generaal van de Unie, door de Generaliteits Rekenkamer by Misfivc van den 2 Maart 1717 aan de Extraordinaris Vergadering, en nader van den 26 April 1754 aan de Ordinaris Vergadering van O. Hoog Mog. voorgedragen, ■welke Memorie hier nevens word overgelegd onder de Bylagcn lub Litt. A. Wy kunnen onze conilderatien cn de vdorfla gen by die Memoire gedaan tot verbetering van de Kas van de Generaliteit, gevoeglyk verdeelen in drieërlei Clasfe, naar de onderfcheide oogmerken daar mede bedoeld, offchoon alle op het benificeeren der Kas neërkomende: 1.) Het eerfte zoort dezer remarques of propoütieii bevat de zodanige, waar door de Generaliteit op eenmaal zoude worden voorzien van eene notabele ibmme gelds. a.) Het tweede de middelen tot vermeerdering van des Generaliteits jaarlykfche Inkomlten. 3.) Fn het derde eenige poincten vau menaga, die zonder ondienst van de Lande kminau worden geïntroduceerd. Om aan de Generalitqits Kas op eenmaal te bezorgen eene notabele fomme gelds , zoude in de eer/ie plaats en wel voornamentlyk kunnen (trekken eene afDetaling der agterftallen, die de Generaliteit van deze en geene Provinciën te vorderen heeft, en die te zamen eenige millioenen belopen : moetende door deze agterftallen worden verltaan, eensdeels al het geen, dat zedert eenige jaren uit de Generaliteits Kas, het zy by leening of op eenige andere wyze voor deze of geene Provincie is voorgefchoten en b^etajUJU- anderli r 5 deels 's Gra- venhaGE. Rapport derConïmisfietopde Quota's en Financie der Generaliteit. ruvoxde.' ring van agteritail^ ge Renten en Interesfen ver-, ' fchuldigJ; 1 door  6o$ NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- deels eenige oude prtetcnfieu ten laste van fomvenhA- hiige Provinciën. ge. • Het is niet nodig, om deze prrctenfien, van Rapport welke de eerstgèibernde volgens den voorflag derCom-vm Zyne Hoogheid aan die Provinciën zouden misfie tot worden geremitteerd , alle en detail alhier op te ■ de (mio- geven; ouder dezelve zyn 'er alleen drie, welke ta's en méér.' byzonder verdienen de attentie van U Hoog Finan- Mog. en van de gezamentlyke Bondgenooten cic der beftaande in agterftallige Renten en interesfen Genera- doonde Provinciën van Zeeland Vriesland en Stad ïiteit. en Lande van tyd tot tyd onbetaald gelaten. . , De eerfte bedraagt een fomma van ƒ 15500-0, Oeftwin-die de Provincie van Zeeland nog fchuldig Isnd. 1S van ]iaar aandeel in de jaarlvkfclie Renten en Interesfen, welker oorfprorig wy kortlyk dienen te melden. Te weeten het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland zich in den jaare 1686 hebben, de gefield in de posfesiie van het zogenaamd Hollands half Licent, waar van de Ilollandfche Collegien tot dien tyd toe hadden gejouisfeerd, en waar toe dezelve van ouds waren geregtigd ge veest — en dit Collegie zich in die posfesiie hebbende gemaintineerd' tot den jaare ^53, wanneer het zelve by uitfpraak van Haare Koninglyke Hoogheid, in dato 21 September 1752, daartoe onbevoegd zynde verklaard, eindelyk gerefolveert heeft, het voorfchreeve half Licent wederom aan die Collegien over te laten, had zedert het jaar j6S6 tot den jaare 1749, volgens eene exade Lyst daar van geformeerd, van dit Licent genooten eene fomma van ƒ 926242: 5: o, en voorts nog liet provenue van de jaaren 1750, 51 en 52, moetende echter deze fom worden verminderd met hetmontant der Tradementen, welke het Collegie in Zeeland aan de Bedienden van het Collegie te Amfterdam, die in Zeeland hebben blyven aan. te«  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 609 l tekening houden van het voorfchreeve half Li- >s Graicens, over alle de voorfchreeve jaaren daar uit venha] heeft betaald. GE> ) . Daar en tegen had het Collegie te Amfterdam Rapport \ by retorfie ingehouden zeker fublidie van j 50000 derCotn\ 's jaars, die het zelve Collegie ingevolge eene misfie tot Luitfpraak van wyle Zyne Koninglyke Majefteit de "Qaor \ Willem de 7//,in aato 6 December 16S7, jaarlyks tas en \ aan het Collegie in Zeeland moest betalen, voor PinanI een dedomagement uit hoofde van eene verande-«e der \ ring, die in het middel van de inkomende en uit Genera* gaande Granen in 1781 was gemaakt, belopende///^ ; zulks in 31 jaaren, gedurende dewelke deze inhouding is gefchied .eene fomma van ƒ 1550000 en dus aamnerkelyk meerder dan het Collegie in Zeeland uit het half Licent genooten had, zo als uit eene vergelykiug dier beide fommen1 blykt. — Dit meerdere heeft het Collegie te Am• fterdam echter nooit gcreftitueerd aan dat itr Zeeland; maar bezit het zelve thands nog, hoe-.I wel ualio jure. Het Collegie in Zeeland miste nogthands niets door deeze verfehillen, dewyl de Provincie vauZeeland zich zelve daar van dedommageerde; dan . het Comptoir Generaal der Unie, het welk metdeze zaak niets te doen had, was de lydende -Parthye, door diende Provincie van Zeeland op haar Contingent in, de Renten en Interesfen zo veelmaal ƒ 50000:0:0 heeft ingehouden, alsde Admiraliteit te Amfterdam zulks aan dat in Zeeland . ingehouden had , en het is deze fom van 31 maai . ƒ 50000: o: o, of/1550000: o: o welke de Provincie van Zeeland als nog aan de Generaliteit fchal* dig is. . » t Hier voor, heeft de Provincie wel is waar, geoifereerd Asfignatien op het Collegie. ter Ad» rai-  frio NIEUWE NEDERLANDSCKË ?sGra- niiraliteit: te Amfterdam, doch onverzettelvk ffëvenha- iustmeerd en blyven fustinecren, niet verder ge ce. houden te zyn, zo dat zelfs in den -jaare thl by het beramen van arrangementen met hooggèmelde Rapport Provincie over hare toekomftire betaling op de derCom- Renten en Interesfen, en over "de inpalmin»- vau mügtot-wxe agterftallen, de voorfz. fom van /1550000 ■de^Qtio- heeft moeten worden aan een zyde srezet , terta'sen vvyl dc nadere arrangementen, die Volgends de I Finan- bovengemelde uitfpraak van hare Koninklyke IIoo»cie der heid zouden moeten beraamd worden nopens dV Genera- voldoening der agterftallen , zo wegens het "een Vleit, by het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland,0 uit I hoofde van het yoorfz. half Licent was ontvangen , als van de voorfz. jaarlykfche f 50000 : o : o waar van de betaling zedert verfchdde jaaren I door hét Collegie te Amfterdam was ingehouden; nimmer gemaakt zyil. Daar nu geen de minfte bedenking kan vallen 1 op de deugdelykheid dezer Pratenfie 'ten laste t van de Provincie van Zeeland, zouden wy van f gedachten zyn, dat U Hoog Mog. aan de H. Hl Staaten van die Provincie op nieuw zouden behoren voor te Hellen, hoe ongegrond het is om de betaling vau hun aandeel in de Renten eti Interesfen • van Capitalen , ten laste van de Bondgenooten genegotieerd , te asfigneeren. op eene Pratende, die-niet zv zelve, maar het Collegie ter Admiraliteit in hunne Provincie heeft ten laste van een ander, te weeten het Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam; enha3e. Rapport derCom'/iis/ie tot de Qtiota's en Financie der Generaliteit. t f -  6i (*)Zie Refolutie Staaten Generaal 30 December jóu.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 623 belast , wordende de fom van ƒ 300® : o : o, waar mede Steenbergen in dezelve is uitgetrokken, alleen door het Land maar niet door de Stad van Steenbergen opgebragt. Dan de Generaliteits Rekenkamer toont te recht aan by de cerfte § van deszelfs Memorie van pag. 8. tot pag, 12 ingefloten, om welke redenen de Steden Breda en Bergen op den Zoom hier toe nimmer hebben gecontribueerd. En 'er zyn aan ons geene redenen voorgekomen , op grond van welken deze beide Steden nu althands met deze last zouden worden bezwaard. Wy zouden daarom van gedachten zyn, dat dezelven daar van by continuatie bevryd behooren te blyven. Van de grootc en kleine Beden in de Stad en Meyerye van 'sBosch valt niet anders te zeg- fen, dan dat dezelven zomtvds aan een of ander )orp worden geremitteerd, het welk echter zelden gebeurt. Meerder opmerking verdienen de Verpondingen na het fluiten der Munfterfche Vrede in StaatsBraband ingevoerd, (om daar uit, als mede uit het rendement der Gemeene Middelen te vergoeden, het geen men door de gemaakte Vrede kwam te misien, namelyk de voordeden der Contributien , die geduurende den Oorlog waren gehevenj dewyl dezelve niet gaaf kunnen opgebragt worden van wegens de remisfien, die U Hoog Mogende op advis van den Raad aah veele Plaatzen in de Meyerye wegens derzelver onvermogen verplicht zyn te accordeeren. Men zal de volftrekte noodzankelvkheid van deze remisfien gemakkelyk begrypen, wanneer men onder het oog houdt, dat de Verpondingen in vroeger tyd zyn verdeeld over de vier Kwartieren van de Meyerye van den Bosch, en in de laatstgenoemde wederom over ieder Piaats, óf Dorp, en dat deze verdeding als nog word gevolgd; de fom door Ss 5 ie- 'sGra- VENHAGE. Rapport derCommisfie tot de Q110ta's en Financie der Genera'iteit. Verpondingen.;  624 NIEUWE NEDERLANDSCHE '« Gra- VENHAGE. Rappor, derCummisfie. lol de Oiiola's en Financie der ■ Generaliteit. « I i « 1 I « e < ieder Diftrict en door ieder Dorp op te brengen, wierd buiten twyfel by bet opmaaken dezer verdeeling geregeld naar de toenmaalige inferieure gefteldheid van dezelven; dan daar deze door den tvd aan veele veranderingen onderhevig was, is het niet te verwonderen , dat fommige Plaatfen merkelyk in welvaart zyn verminderd en daar door buiten "ftaat gebragt op den voet van haaren ouden aanllag te blyven furneeren, terwyl andere daar en tegen zo zeer in bloei zyn toegenomen , dat ze gemakkelyk in ftaat zouden weezen, boven hun tax te bethalen dat geen, het welk thands aan de minvermogenden moet worden geremitteerd. Het is dus geezints een generaal onvermogen ,' bet welk deze last bezwaarlyk maakt , maar waarfchynlyk de verdeeling, volgens welke dezelve word Opgebragt, en gelyk het eenig middel om dit bezwaar weg te neemen, de remisfien te doen ophouden, en alzo 'sLands Inkomften, zonderjdrukkingdcr [ngezcetenen te vergrooten, zoude beftaan in het ioen formeeren van eene nadere repartitie der Verjondingen over de vier Kwartieren, of (zo dit in ie executie al te bezwaarlyk rnogt worden gevonten en de aanflag van elk Kwartier uit dien hoofde soude moeten blyven,) ten minften tusfehen iedere Plaats en Dorp in elk Kwartier, zo veel mogelyk jeproportioneerd naar derzelver actueel vermogen, :o verblyden wy ons U Hoog Mog. te kunnen inbrmeeren , dat overeenkomftig deze reflectien , loor den Raad van Staate gemaakt, by Hoogstde;elve bereids deliberatien aangelegd zyri, om te beiroeven of men langs dezen weg dit gewenschte oei zal kunnen bereiken. Dan 'er is behalven de reeds opgegeevene nog ene andere reden voor het formeeren van nieuwe )uobieren van de Yetpondingen, daar in beftaan- de.  JAARBOEKEN, Md, 1700. . 625 de, dat een groot gedeelte Lands voorheen onbebouwd zedert veele jaaren ter culture gebragt en in de Verpondingen aangeflagen is, waar van evenwel het Gemeene Land niets heeft geprofiteerd, maar wel het Dorp of de Plaats, waar onder de alzo ter culture gebragte Landen geleegen zyn, dewyl ieder Kwartier van de Meyerye en ieder Dorp op een vaste fom in de Verpondingen aangeflagen zynde, verplicht is voor de betaaling dier fom te zorgen, zonder dat dezelve aan eenige verhooging onderhevig is. Het is echter de Meyerye van 's Bosch niet alleen , waar in het Gemeene Land niets trekt van de Verpondingen der nieuw bebouwde Landen; maar het zelfde heeft mede plaats in de overige Diftric'ten van Staats-Braband en voor al in de Baronnie van Breda, alwaar merkelyk veel Landen ter culture gebragt, doch in de Verpondingen niet zyn aangell sagen, hetgeen daar door veroorzaakt "is, dat de Verpondingen aan de Baronnie van Breda in ieder Diitrict. in dezelve al mede tot vaste fommen zyn aangefchreven, waar onder de destyds ongecultiveerde zo wel, als de reeds bebouwde Landen waren begreepen. Verder verdient het onze opmerking , dat, hoe zeer de Verpondingen genoegzaam in alle de Landen van de Generaliteit en byzonder door geheel Staats - Braband gevonden worden : — dezelven echter binnen de Stad Breda niet worden geheeven; wy vinden de oorfprong van deze vrydom, en de gronden of argumenten daar voor dienende indeecrlte Paragraaph der Memorie van de Generaliteits Reekenkamer van pag. 13 tot 15 gedetailleerd. De voornaamfte is het beding door de Stad gemaakt by het zesde Articul der Capitulatie, waar op 's Gra- i'ENHAGE. Rapport IcrCommisfie totde Qjtola's en Financie der Generaliteit. Vrydom iran deze!. t?e binnen :1e Stad Breda.  626 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- op ze in den jaare 1637 onder de magt van den venha- Staat is overgegaan, zynde van dezen inhoud: (*) ge. ,, De Stad van Breda endede Ingezeetenen Rapport van dien, zullen blyven by alle hunne PrivilederCom- gien en Vrydommen, en aldaar zullen geene misfie tot meerdere lasten mogen gefield worden, dan altót- Quo- daar gefield en zyn geweest vanden jaare 1590 ta's en tot den jaare 1625 , terwyl dezelve onder de Finan- Regeeringe van de vereenigde Nederlanden is cie der geweest &c." Generaliteit. Maar nu kan het niet worden ontkend, dat geduurende dit tydperk van 1590 tot 1625 binnen Breda geene andere belastingen zyn geheeven dan de Generaale Middelen, en voor al, dat geduurende dien tyd geene Verpondingen aldaar zyn bekend geweest, als zynde dezelven eerst na de Munfterïche Vrede in Staats - Braband geïntroduceerd, zo als bcvoorens reeds is opgemerkt, en derhalven fchynt de Stad Breda op grond van dit Artikel tot hier toe van deze last bevryd te zyn gebleeven. Wy erkennen gaarne, dat deze fustenue geen- I zints kan gezegd worden van alle fundament ontbloot te zyn, by aldien dit zesde Artikel volgens den letterlyken inhoud moet worden opgevat, en in diervoegen geëxpliceerd, dat al moesten andere Ledematen van de Republiek, door opkomende calamiteiten of verloop van tyden tot ftuur der gemeene zaak, zwaare lasten opbrengen, de belastingen echter binnen Breda in train, terj nutte van het algemeen, niet zouden mogen verhoogd, noch ook andere aldaar geïntroduceerd worden, dan die binnen de meergemelde Stad van den jaare 1590 tot ï(52j zyn bekend geweest. Wy (*) Groot Plaeaatboek2de Deel, Col. 632. bovenaan.  JAARBOEKEN, Md, 1750. 627 Wy twyfelen echter, of eene diergelyke uitleg-'sGuaging van het aangehaalde zesde Artikel der Capitu- venhaJatie in dat geval niet zoude aanloopen tegens de ver- ge. plichting , welke op ieder Lid der Maatfchappye rust, om tegens het genot der voordeden, daar uit Rapport vloeiende, mede te helpen draagen die meerdereckrCom. Lasten, welke door verandering van tyden nood- misfie m zakelyk geworden zyn, en zonder welken de eerfte de Ouo:1 . alras zouden verminderen, zo niet geheel ophpu-joj en. den. Financie der Zeker is 't, dat door deze fustenue, by aldienGeneras de wettigheid van dien al eens mogt worden gesd-liteii. i/l voueerd", de Raad van State niet word verhinderd . met ernst bedagt te zyn on het beneficeeren der Gemeene Middelen, die in deze Stad geheeven worden, dewyl dezelven reeds voor het jaar 1625- al! daar bekend waren. Wy zullen daar toe eenige voorflagen aan U Hoog Mog. fuppediteeren, doch het is noodig voor / . af iets te melden van de generaale refiectien door ons gemaakt op De Gemeene Middelen; en de wyze, zo als die in Gemeene , Staats Braband worden geheeven. Middelen. In geene belasting heeft veel ligt meerder ongelykheid plaats dan in deze, want in de Stad van 's Bosch worden de gemeene Middelen volgens de oude Huda.idfclie, doch in de andere Steden en Diftriclen van Staats-Braband naar deBrabandfche Lyst opgebragt; binnen de Steden en over een groot deel van het platte Land worden ze by verpagting ingevorderd, terwyl ze in de Meyerye tot vaste lommen aan de Kwartieren en Dorpen zyn aangefchreeven: in welke diverfiteit zo met betrekking tot de zwaarte als de heffing dezer Middelen, eene groo-  6-28 NIEUWE NEDERLANDSOffl 'sGra- groote onbillykheid voor de Ingezetenen, en een venha- merkelyk nadeel voor den Lande gelegen is ge. Onbillykheid voor de Ingezetenen, om dat in eene Rat™» ™elSeo'"dende Regeering dé rechtvaardigheid vorJtappon derc, jat Onderzaaten van een en denzelfden Sou- iltie?n7umü ?P eenfr\y Wyze beh^deld, den een niet. 2 Jo °n b°Vren deQ andel' bezwaard' maar alle Schattingen ae, $suo- en Lasten met eenpaange fchouders gedragen wor- Fintï de?' l?rWll het n.adeeI? dac het Land daar door clTZr Y S aUVedei' °ntftaat Ult de CODt''nueele Remisfien Genera frt , en ™- de ongelyke heffing der Genera* Middelen waar door het rendemeat van dezelven men. mmder bedraagt. Het is dus volftrekt nodig, dat deze ongelykheid • weggenomen, en tegens dit nadeel voorzien worde; waar toe by ons in confideratie is gekomen of met de heffing dezer Middelen in het resfort van de Generaliteit, immers binnen de beflooten Steden zoude kunnen gefchieden by Collecfe, die in zommigc Provinciën tot merkelyk voordeel van derzelver Financien, in plaats van de Verpagtin«en is geïntroduceerd; waar door deze last op eene meer egaale wyze zoude worden gedragen, terwyl de Ingezetenen teffens zouden ontheven zyn van de vexes der Pagters, waar aan zy niet zelden zvn blootgefield. J Ten anderen zoude eene herziening der Ordonnantiën met betrekking tot die Steden, als waar de Bi-abandfche voet nog gevolgd word , veel kunnen contnbueeren tot het daarftellen van eene genoegzaame evenredigheid tusfehen de Ingezetenen van dezelven en die van 's Bosch in het dragen van dezen last. Eindelyk fchynt het ons toe, dat eene nadere repartitie der gemeene Middelen over de Meyerye en  JAARBOEKEN, Md, 1790. 020. en het aanfchryven derzelven aan de Regenten »sqra, ; van de Dorpen , in het overige gedeelte van vENHA. ' : Staats .Braband, niet zonder vrucht zoude kun- GE> nen worden getenteerd , wyl het zeker is, dat dezelven aldaar niet volgens de Ordonnantiën in- Rapport : gevorderd worden, maar dat de Pagters verplicht derCompyn daar over niet de Ingezetenen te compoiee-^^ w ren, tot voorkoming der fraudes, die in dezsde'OuoDiitricTien door de nabyheid van vreemde Terri. ta'Ten ijtoiren met meerder faciliteit dan elders kunnen Finan- " «gepleegd worden. c;e %r Genera- \ Wy willen echter voor U Hoog Mog. niet///-;/, verbergen, het geen de Generaliteits Rekenka- imer zegt by de 23 paragraaph der Memorie, te weeten, dat ingeval van aanfehryving. de Ordonnantiën geheel in onbruik en vergetelheid ge- ; raaken ; dat in het vervolg van tyd geene Pag- 1 ters zullen gevonden worden — en dat de doorpasfeerende Vreemdelingen uiets in de Middelen dr.iagen. Dan hier op kan men billyk antwoorden, dat her onverfchillig is, of de Ordonnantiën in onbruik geraaken, en of'er Pagters gevonden wor: den, als de verantwoording der Middelen toch jliet gefchieden kan volgens de Ordonnantiën , gelyk tegenwoordig ten platten Lande het geval is , en dat, om ook de Vreemdelingen in deze Middelen te doen draagen, Herbergiers en Janderen hooger kunnen worden aangeflagen, —— jen wy zouden daarom van advife zyn, dat U poog Mog. den Raad van State behooren te Verzoeken, in de deliberatien daar over bereids aangelegd te continueeren en die verbeteringen wtc inuoduceeren., welke zy zal nodig oordeelt n. De  630 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VEKHAGE. Rapport derCommisfie tot de Qiiota's en F'mancie der Genera'-* liteit. (*) Zie d& Memorie van de Generaliteits Rekenkamer, %. i. in fine. 2ofte,4ofte De verdere belastingen, die in Staats- Pennin" en, Braband WOrden geilden, zyil liet Mjl cn vrydom del van den co Hen Penning, op dc Sucvan dezel- cesilen in adjieudenti & tollaterali li. dTstldMn nea' cn dat van den 4often Penning op B.rcda, en alle Verkoopingen eri Verbanden van den Fyn- vaste Goederen — geene derzelven wor-w. den echter in de Stad Breda noch ook In het District van den Fynaart geheven. De reden, waarom de Stad Breda tot hier toe ook van deze vrydom heeft gejouisfeerd, fchynt dezelfde te zyn, als waarom zy pretendeert tot het betaalen der Verpondingen ongehouden te weezen. — Dan met betrekking tot die vau den Fynaart js het cenigzints anders gelegen, dewyl die fuftineeren van de belasting op het Collateraal bevryd te zyn gebleeven , uit hoofde van het Tractaat tusfehen Prins Maurils 'van Nas/au en de Ingelanden van den Eilandc van de Willem» ftad, waar onder de Fynaart zoude gehooren, in den jaare 1585 geflooteii, van welk Traftaat of liever Accord, naderhand gelegenheid zal zyn uitvoerig te fpreeken. Thands merken wy alleen maar aan, dat het argument daar uit door dje van den Fynaart voor haare gepretendeerde vrydom gehaald, ons niet tocfchynt van dat gewigt, om uit dien hoofde dit Diftrict boven andereu te favorifeeren "Wanneer wy nu 0112e gedachten over de introductie van die beide Middelen, zo binnen dc Stad Breda, als in het voorfchreeve Diftricf. aan U Hoog Mog. zullen voordraagena willen wy niet ontveinzen, dat deze middelen op zich  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 63' :. 14.) dan hier van worden ook in dit Quartier notabele renïlsfieh verleend; doch deze ipruiten nt «ene geheel andere oorzaak als in Staats-Braband ,  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 6y. band, want in het laatstgenoemde Quartier is het de ongelyke repartitie der Verpondingen, die tot de remisiien aanleiding geevt, maar in Vlaanderen zyn dezelven toe te fchryven, eensdeels aan de kostbaare Zeewerken, met welkers onderhoud de Jnselanden zyn bezwaard, en waar in zy door deze remisiien worden gefubleveerd, anderdeels aan de lnundatien, die de Polders tot beveiliging van den Lande, in tyden gan Oorlog moeten ondergaan, waar door zy jaaren agtereen niet kunnen bebouwd worden, of vruchten voortbrengen; dan deze vrydommen van Verponding zouden meerder reflexie verdienen , by aldien de vette Kleilanden in Vlaanderen niet merkelyk lager in de Verpondingen waren aangeflagen uit confidentie van de zwaare Dyklasten, dan de magere Heilanden in de Meyerye van 'sBosch. Ook duuren dezelven maar voor een bepaald getal van jaaren, na expiratie van welke de gepolderde Landen wederom als voorheen de Verpondingen contribueeren. (*) Op de gemeene Middelen binnen de beflooten Steden ïs vau applicatie de remarque , die met betrekking tót dezelven onder Staats - Braband gemaakt is, te wceten, dat de heffing van dien by Collecte boven de Verpagting te verkiezen is, dan wy twyfelen of de aanfchryving deiMiddelen aan de Regenten ten platte Lande in Staats-Vlaanderen wel mogelyk zy,*van wegens de plaatfelyke gefteldheid van dit Diflrict; in allen gevalle zoude het rendement dezer Middelen, merkelyk worden gebenificeerd door eene toereikende verbetering der Ordonnantiën, en de naauwkeurige obl'ervatie van dezelven. In (*) Zie de Advizen van den Raad aan Hun Hoog Mog. van 12 January ito* en 29 Junv 16^7. Tt 2 's Gra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Gemeene SUdelén.  'sGra- venhaOE. Rappor der Com misfie to, de Qtto ta's en Financie der Generaliteit. 634 NIEUWE NEDERLANDSCHE SStt van Óvermaaze, zynde! neraiiteit *?et derde de« van de Generaliteits Lanin de Lan. den heft de Generaliteit geene andere I /o^L,£d£fedan eene Bede ^ U Hol S c egj ReSIementen van den 15 October ■ 1663 gefixeerd op een fom van / 50000 : 0 TM sjaars. — Voorts geniet de Generaliteit de Ver-i ■pondingen van hetGraaffchapvanden VroenhoveJ en de Protectie of Contributiepenningen der Dor. pen van Redemptie. ö : Deze Bede wierd zederd de introductie van dl voorfchreeve Reglementen opgebragt door de La 1 den van Valkenburg, Daalhem en 's HcrtogenflJ dc, doch dezelve is thands verminderd met ee»J lom van ƒ 8000 : o : o 'sjaars, door de Ceshe' yan het Land van Daalhem aan het Huis vanOos4 tenryk bedongen by het 18 Articul van hel Tractaatvan Fontamebleau, en rendeert derhalvert t nu maar ƒ42000 : o : o Wy zyn evenwel' geïnformeerd dat dit verlies gedee/tc/yk kanwor-h den vergoed door de Diftricten , die by het 10 Art van het zo evengenoemd Tractaat aan U H002 1 Mog. zyn gecedeerd , en misfehien wel gèheM ioor eene kleine verhooging van den aanflag va» : Valkenburg en 'sHertogenrade. (*) Met dat al komt het ons voor, dat dit Diurice 1 niet is belast 111 genoegzaame evenredigheid van 5 de overige Generaliteits Landen , dewyf behalven t deze Bede geene andere Lasten door de Imrezee- I tenen ten behoeven van de Generaliteit worden: opgebragt, waar toe U Hoog Mog. voorfchreeve' Keglementen fchynen aanleiding te hebben gegH ven want by het 3 Art. derzelven word Ü \ zegd: s, dat men uit confideratie van de groote M on- 1 Scftqq216 deZClVe Gr00t PJaCaatb' 2de Deel» COl. Sö*jfl  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 6$f ^ öngelegendheden, daar toe d'Ingefeetenen en' „ de Ingelanden vau de voorfz. Quartieren t'fe- ^ ,-, derd eenige jaaren hervvaards vervallen zyn, c 9 voor eerst en by provifie voor den tyd van „ agt jaaren geenerhande belastingen ten behoe- j f, ven van het Gemeen over de voorfz. Quartie- < ren, het zy Ordinaris of Extraordinaris en zal? ,, omllaan, als eens vooral van jaar tot jaar de t 5, fomma van ƒ31200 : o : o over het Land/ ,, van Valkenburg , ƒ 8000 : o : o over het, Land van Daalhem en ƒ 10800 : o : o over* het Land van 'sHertogenrade, te verdeelen ( ,, ende te heffen op den voet gelyk den ophef/ „ van de ordinarisfe Beden in de voorfz. Landen ,, is gepractifeerd geweest." Het is zeer waarfchynlyk, dat na verloop van deze agt jaaren, de ongelegendheden der Ingezetenen door den zvvaarcu Oorlog vart den jaare 167a nog dezelfden waren, en dat om die reden , welke ook in deze Eeuw bleef voortduuren aan geene introductie van nieuwe Lasten kon worden gedagt; dan wy begrypen niet, waarom men thands voor dit Dittrict die zelfde confideratie zoude behooren te hebben, als in den jaare 1663, daar het zeker is , dat deze Landen van de langduurige Vrede hebben geprofiteerd, hunne fchulden in den jaare 1748 gecontracteerd, afgelegd; en zich dus niet meer bevinden in de ongelegendheden by het aangehaald Reglement bedoeld en die de gevolgen waren van voorgaande Oorlogen. Wy zullen echter niet beflisfen, welke van de Middelen in Staats-Braband en Vlaanderen bekkend, alhier met vrucht kunnen geïntroduceerd worden, maar laaten de beoordeeling daar van gereedelyk over aan den Raad van State, die beter dan iemand kan weeten, welke lasten in Tt 3 dit sGra- eisha- ;e. lapport 'erComïisjie tot fa Ouoa's en 7inan~ ie der renera-i iteit.  'sGrA- VENHA' CE. Rappor der C om misfie to de Quota's en Financie der Generaliteit.Wedde en Westwoldmgerland, Middelen binnen de zeive en emploi van dien. i i 4 9 C t& NIEUWE NEDERLANDSCHE dit Diftria zouden convenieeren , en die danook door U Hoog Mog. behoord te worden verzogt, om te overwegen, welke Lasten het zyvan fidtte , 4ofte en Softe Penningen of anderen, t boven de Bede die reeds gevorderd word, bin-nen de Lande van Overmaaze nog zouden kuntnen geheeven worden, en de zodanige vervolgens in dat Quartier te introdueeeren. Het vierde deel is de Heerlykheid Wedde en I IVestvoldmgerland, binnen welke dezelfde J as ten geheeven worden als in Staats-Braband" en in Staats-Vlaanderen, te weeten Verpondingen Gemeene Middelen en den aofa, 4ollen en Bofte» Penning. Van de eerfte tyden der Republicq af aan tot aan, het midden van deze Eeuw wierden de Gemeene Middelen in dit Quartier door den Raad van State verpagt, volgens de Ordonnantiën daar pp van tyd tot tyd geëmaneerd. Edoch daar m dezelven veele notabele misbruiken wierden gevonden, trachtede de Raad daar tegen» te voorzien door middel van eene nieuwe Ordonnantie den 15 February i759 gearrefteerd. De introductie van dezelve ontmoetede echter veele zwaarigheden, zo by de Ingezeetenen van Wedde en Westwoldingerland , welke zich desivegens by Requeste addresfeerden aan U Hoog Mog als_ by de Burgemeesters en Raad der >tad Groningen, die als Leen-Mannen deezer Ieerlykheid het verzoek der ingezeetenen aan J Hoog Mog. gedaan by eene Mislive, den 28 Uigustus deszelven jaars gefchreeven , nader androngen. j Niettegenftaande deze oppoGtie (waar van de ngegrondheid door den Raad van State wierd aan-;  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 63$ aangetoond by eene notabele Misfive aan U Hoog j Mog. van den 14 November 1759,) wierd de verpagting nogthands volgens de nieuwe Ordonnantie door den Raad getenteerd, doch deze een en andermaal vruchteloos afgeloopen zynde, zag zy zich genoodzaakt de Gemeene Middelen aan de Voimagten der Heerlykheid aan te |! fchryven ; het welk zederd by continuatie is gefchied. Waarfchynlyk zouden dezelven meerder aan )| -den Lande opbrengen, wanneer ze op den voet I der aangehaalde Ordonnantie wierden ingevorderd; ook zouden de Verpondingen, voor welke reeds zederd de vorige Eeuw eene geringe ; fom by redemtie aan den" Lande is betaald, en de fom, die door de Pekel - A mede by redemtie in plaats van lasten word opgebragt, meer1 der kunnen bedraagen. Wy zouden daarom 1 'van advife zyn, dat U Hoog Mog. den Raad f van State behooren te verzoeken om te over/ wegen , welke verbeteringen met betrekking tot 'ii de heffing der Gemeene Middelen, en de volïi doening der Verpondinge in dit Quartier zoui den kunnen gemaakt worden, en dezelven verI volgens metter daad te introduceeren. Wat betreft het emploi der Inkom Ren van 1 dit Quartier, dezelven zyn voor een groot gedeelte gefchikt tot onderhoud der Schansfen en Fortificatiën van dit Difiricl, het geen voor de helft door de Generaliteit, vooreen derde door de Provincie van Vriesland ,• en voor een zesde door de Provincie van Stad en Lande word bekostigd — deze proportie tusfehen de Generaliteit en die beide Provinciën komt allereerst voor in den jaare 1657 en dezelve is zederd het jaar 1660 conltant gevolgd, zo dat 'er na dien tyd geene voorbeelden van eene andere verdeeling "te vinden zyn. ït 4 Het 'sGra- venhaoe. Rapport derCommisfte tot de Quota's en Fiuan-. cie der Genera», liteit. ■ < 5»  *s Gra- ve.nhace. Rapport der Commisfie tol de 'Q/totas en Financie der Generaliteit. C3S NIEUWE NEDERLANDSCHE' Inkomften Het Overhvarticr van Gelderland t uk het ; Zynde het vyfde óf laatfte deel,dat aan de t?erC1vinar' Generaliteit toebehoord , is eerst by het Gelder- Tractaat van Barrière van den jaare 1715* land. en dus veel laater dan de anderen, gebragt onder het gebied van den Staat; het behoort echter maar voor een gedeelte aan de Republiek, terwyl het overige door het Huis van Oostenryk en Zyne Ko« ninglyke Majefteit van Pruisfen word bezeeten. Dit is waarfchynlyk de reden, dat U Hoog Mog. te wel bewust, hoe onverfchillig het is, onder wat naam de Middelen worden ingevorderd, in het Staats gedeelte gecontinueerd hebben de form van Lasten , waar aan de Ingezetenen van ouds gewoon waren , en door die van het Oostenryksch en Pruisfiscb Gelderland als nog worden opgebragt, te weeten, die van Subfdien, zonder dat eenige belastingen die in het resfort van de Generaliteit geheeven worden, alhier zyn ingevoerd. Deze Subfidien kunnen echter door alle de Plaatfen , waar over ze verdeeld zyn, niet gaaf worden opgebragt, maar van dezelven moeten van tyd to^ tyd remisfien verleend worden om te gemoet te komen aan de defecten van de oude Matricul. (*) Boven dien contribueert het Land jaarlyks een fom van ƒ 5117 : 17 : o zederd de fchikking in den jaare 1755 geïntroduceerd, om Venlo en de verdere Plaatfen van dit Kwartier door fuccesfive losfingen te ontlasten van de Capitaaien, waar mede zy bezwaard zyn, bedraagende de voorfz. fom van ƒ5117 : 17 : het een per cent van deze Capitaaien , ten Comptoire van den Landrentmeefter van het Overkwartier geregiftreerd, en welke Ca- pi- (*) Zie Advis van den Raad van State aan U Hoog Mog, van den 26 Maart, en Uwer Hoog Mog. Refolutie daar op gevolgd van den 30 derzel?er Maand 1787.  jAARBÖEKÊN, Mei, 1700. 630 pitaalen door de reeds gedaane losfingen wel verminderd, doch niet eerder dan in het jaar 1802 geheel zullen zyn afgelegd. Het (chynt dus onmogelyk om voor dien tyd aan de introductie van eenige nieuwe Middelen te denken , te meer om dat boven deze Last van de Subfidien , die door dc Generaliteit gepercipieerd worden , de Ingezetenen nog bezwaard zyn met de jaarlykfche Huislasten, beloopende ten miniten een fom van /'5134 : 7 ; ö en met een fom van/'i2jc:o:c 'sjaars, om te dienen voor een Fonds tot vergoe' ding van extraordinaris Calamiteiten , zederd he' jaar 1761 opgebragt onder de benaming van remh Jióhs penningen, naar het voorbeeld van het geel in het Pruisfisch gedeelte van het Overkwartier ii gebruik was, zynde deze fom van ƒ 1250 : o : c zederd het jaar 1787 met nog ƒ 10 : o : o' ver hoogd, dewyl de fleerlykheden Obicht en Papen hoven,by hetTraftaat van Fontainebleau aan dei Staat gecedeerd zynde, tot dit Fonds mede bc hoorden te contrïbueeren, en derzelver aandeel o] de bovengenoemde fom door den Raad van Stat bepaald is; door de acquifitie van welke Heerlyt heden ook verhoogd zyn de Inkomften van de Ge neraliteit uit dit Kwartier. Wanneer echter de hier bovengenoemde fchuldt eenmaal zullen afgelost en de remisfien daar do< min noodzaakelyk geworden zyn, zouden misfchit de Inkomften van dit Kwartier kunnen vermeerdei worden door de introductie vanden 2often of4ofte en 8cften Penning, weshalven wy U Hoog Moj in bedenken geeven, den Raad van State te ve zoeken, om nader te overweegen, of en in h< verre die Middelen, of een van beide, in het ve volg alhier zouden kunnen geïntroduceerd worde Offchoon nu de Generaliteit in dit Kwartier ge Be middelen heeft dan de fubiidien, zo verfch; 'sGrA- VEN8A* CE. Rapport. derCotnnüsjie top de Quota's en Financie der Genera* ■ liteit. ■ \ 1 > > n >r n d a r. r>er1* Cr Tol te h-  r?4o NIEUWE NEDERLANDSCHE sGsa- vemhage. JLappor. derCom misfie to, de Qjiotas en Financie der Generaliteit. * i ••■ l i ] < i 3 t d n t f( V echter derzelver bezit aan baar nog eenige andere voordeden, hoe wei van weinig belang. Het rnoesc natuurlyk aanleiding geeven tot reflectie, daar onder te vinden het rendement van den Tol van Groot :Lith, daar deze Tol, als zynde eene dominicale ■Geregtigheid van den Hertog van Braband, op het Dorp Lith aan de Maaze te huis hoort, en ook voormaals aldaar wierd geheeven, maar nu te Venlo gecollecteerd word; wy hebben daarom gemeend de reden van de verplaatziag dezer Tol naar Venlo, te moeten onderzoeken, van welk onderzoek wy den uitflag zo wel als onze gedachten daar over aan U Hoog Mogende kortelyk zullen voordraagen. Oorfprongelyk wierd deze Tol door den Hertog van Braband geheeven op het Dorp Groot Lith aan de Maaze, van welke zy haar naam fchynt ontleend :e hebben , maar zodra was de Stad van 's Herto'enbosch in de Spaanfche Troubles niet geraakt onler de magt van U Hoog Mog., of de toenmaalige Hertog van Braband, wierd door de Wapenen van len Staat belet den voorfz. Tol te Lith te heften, fly fuftineerde echter, dat de Meyerye van den Bosch als nog was gebleeven onder zyne dominatie, :n rekende zich op dien grond bevoegd om dezen rol overtebrengen naar Venlo, alwaar ze zederd »y continuatie is gepercipieerd, ook zélfs na de tfunfterfche Vrede, (offchoon de Meyerye van iBosch, waar onder het Dorp Lith behoorde, daar y wierd gecedeerd aan de Republiek,) eerst door en Koning van Spagne,en naderhand door de Geerahteit, wanneer namelyk deze Stad aan de zyde an den Staat gebragt, en aan dezelve bv het Traclat van Barrière in vollen eigendom afgeftaan is. Dan geheel anders wierd deze zaak aan de Staatje zyde befchouwd,en wel verre van de fustenue an den Hertog van Braband over de Meyerye of b wettigheid der verplaatsing van deze 'Tol, waar van  JAARBOEKEN, Md, 1790. 641 van men het praecife moment niet weet, te advoueeren, hieldt men het in tegendeel daar voor, dat dezelve Jure lieili op den Koning van Spagne was geacquireerd , — men ging daarom voort met dezen Tol te herren op het Dorp Lith, edoch niet ten behoeven van het Gemeene Land, maar van de Heeren Princen van Orange,om reden dat de Goe-; der en van welgenoemde Princen onder het resfort van hooggedagten Koning geleegen, geannoteerd en geconfisqueerd zynde, van wegens den Staat gelyke annotatie en confiscatie was gedaan van dc Goe-, deren, toebehoorende aan den Koning en deszclfs Valallen, en de Inkomften van dien geduurende den Oorlog toegeftaan aan hooggemelde Heeren Princen van Örange tot een dedommagement. Doch deze confiscatien by het Traftaat van Mnnfter zynde afgedaan , heeft het Land in den jaare 1652 de Inkomften van dezen Tol aan zich getrokken , en die blyven genieten tot den jaare 16,6 of 1677, wanneer Zyne Hoogheid Prins Willem de ///, onder beneficie der gronden, in het brcede gedetailleerd by een Request van deszelfs Domeinraad op den 23 September 1676 aan U Hoog Mog. gepriefenteerd, dezen Tol wederom gereclameerd en zich in de posfesiie van dien gefield heeft, welke de Heeren princen van Orange vervolgens tot op heden hebben behouden , terwyl U Hoog Mog. eerst by Refolutie van den 23 December 1676 en nader by Refolutie van den 28 January 1677, den Raad van State verzogten met het herJ fen dezer Tol te fuperfedeeren, tot tyd en wyle toe, dat by U Hoog Mog, dienaangaande nader zoude zyn gedisponeerd, hoedanige nadere dispoli de nogthands niet is gevolgd, niet tegenftaande de Raad van Staate deze zaak op nieuw levendig maakte in de jaaren 1703 en 1704., en het recht van het Gemeene Land op den meergemeldeo Tol trachtte te vindiceeren. Wan sGra- /liNHA" Rapport 'IcrCotllnisfielotie Qiib'a's en Financie der Genera-'iteit, ■  'sGra ve.n'ha ce. JLappoi derCon mis/ie ic de Qr/o ia's en Financie der GeneraUteit. Verdere Inkomften van de Generaljteir. Klein Ze- i fd. \ i \ t ( I Q 042 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wanneer men dit genarreerde nader overweegt - zo zal daar uit voldoende blyken, aan de eene lyde, dat de H. H. Princen van Orange nu meer dan honderd jaaren agter den anderen onafgebrooken zyn •t geweest in de posfesiie van bet rendement van dezen rol te genieten, en aan den anderen kant, dat t de prascife tyd wanneer welgemelde H. H Princen ■ in het genot yan dien allereerst zyn gekoomen, zq min als de titu ,op welke, met genoegzaame zekerheid kan worden opgegeeven, terwyl aan ons uit de Notulen niet is gebleeken, op welke gronden de Keiolutien , waar op de tegenwoordige posfesiie fchynt te rusten, door U Hoog Mog. zyn genoomen. Intusfchen word deze Tol, door de continuatie van dien te Lith, thands tweemaal op het zelfde Grondgeoied ingevorderd, hetgeen ons toefchyne onredelyk te zyn en bezwaarend voor de Commercie; en het is vervolgens uit confideratie van dit een en ander, en van het geringe rendement van denzelven Tol te Venlo, dat wy U Hoog Mog proponeeren, om den meergemelden Tol van groot Lith thands te Venlo gecollccf eerd wordende on te heffen. v De verdere Inkomften van de Generaliteit, waar over nog het een en ander te zeggen valt, zyn het rendement van het Generaliteits Klein Zegel, en het profyt van de Loterye. Het zuiver beloop van het klein Zegel bedraagt aarlyks niet meer dan eene fomme van / 24000 • o • os Ie redenen van dit. gering rendement worden'opge;eeven door de Generaliteits Reekenkamer in de jde 1 der Memorie over de Poincten van menage en u het geen aldaar gezegd word, en door den /ommisfaris van het Zegel by deszelfs Verbaal en apport op den 18 April 1771 aan U Hoog Mog rergeleverd, en ten zeiven dage met den Raad van,  JAARBOEKEN, Me\, 1790. 643 van Staate commisforiaal gemaakt , uitvoerig is voorgefteld , blykt ten klaarften , dat dit middel voer veele en merklyke verbeeteringen vatbaar is. Boven dien word dit middel tot dus verre niet gc heeven, binnen de Landen van Overmaaze , noch ;ook in het Overkwartier van- Gelderland; en wanneer hetzelve by eene nadere Ordonnantie van den ;2i Mey 1665 met een derde was verhoogd, is deize verhooging binnen de Stad Breda niet ingevoerd, dewyl ze zich daar tegens verzettede, fustineerende, dat zulks aanliep tegens het zesde Artikel der : Capitulatie hierboven te meermaalen genoemd, en om dat U Hoog Mog. by Refolutie van 22 Mey 11666" de Stad provifioneel van de introductie dezer 1 verhooging eximeerden, hetgeen te meer opmer• king verdiend, om dat het Klein Zegel bevoorens op iterative Refolutien van U Hoog Mog. binnen [Breda was geïntroduceerd, en ook nog, hoe wel met een derde minder, geheeven word. (*) Wy allegeeren echter deze exemtien alleenlyk maar om U Hoog Mog. te overtuigen, dat dit middel niet alleen kan verbeterd, maar ook geëxten;deerd worden; om het welk te bereiken wy verimeenen, dat de deliberatien daar over in den jaare 11771 door U Hoog Mog. met den Raad van Staate aangelegd, behooren te worden hervat, eene nieuwe l Ordonnantie op het Klein Zegel geformeerd, en by ,die gelegendheid teffens overwoogen, of men het ; zelve niet in alle de Dillricfen van de Generaliteit, ; geene uitgezonderd , op eenen egaalen voet zou i kunnen invoeren. Van meerder importantie voor de Kas van de Ge1 neraliteit is het profyt van de Generaliteits I.oterye, 1 die in den jaare 1726 ten gemeenen nutte en profyt is O) Zie de ille § der Memorie van de Rekenkamer, ! pag, 15 in fine. 'sGra- /enha3e. Rapport lerCoin•nis/ie tot de Qrtota's "t'n Financie- der G-ciiert% Uiet't. Profyt v»n deLoterye.  'sGra- venha CE. Rappor derCon misfie ti de Quo ta's en .Financie der Genera liteit. ©44 NIEUWE NEDERLANDSCHE is opgerigt,by Uwer Hoog Mog. Refolutie van den . 8 January 1726; de fom, welke de Generaliteit daar van tot op heden heeft genooten, is aanmerkclyk, en opgegeeven in het Secreet Prasadvis van / Gecommitteerden uit den Raad van Staate en Genei- raliteits Reekenkamer aan U Hoog Mog. hier bo* /ven aangehaald. (*) Wy zullen de attentie van U Hoog Mog. niet bezig houden met een narré van het geen over deze Loterye van tyd tot tyd is voorgevallen, noch ■ ook van de middelen door U Hoog Mog en den Raad van Staate met ongelyken uitflag in het werk gefield, tegens de oprigting van Provinciaale en andere Loteryen, als aanloopende tegens den letter van Uwer Hoog Mog. voorfz. Refolutie van 8 January 17 26, volgens welke dezelven moesten cesfeeren. Het zy genoeg te hebben aangemerkt, dat het profyt van de twee eerfle Loteryen in den beginne is gebruikt voor Fortificatiën en Magazynen , en dat het provenue van de volgende waarfchynlyk tot het zelfde einde by continuatie zoude zyn gecmployeerd geweest, zo niet de Raad van Staate, door de wanbetaaling der Provinciën van haar aandeel in de Renten en Interesfen, genoodzaakt was geworden, van dit Plan af te gaan , en het provenue van dien te befteeden tot voldoening van de meergemelde Renten en Interesfen, en alzo te doen llrekken tot verfterking van de Ordinaris Kas, dewyl de gewoone Inkomften van de Generaliteit niet beftand waren tot hoeding van alle de Lasten; —■ In later tyd, wanneer met de meefte Provinciën over de voldoening der Interesfen fchikkingen zyn gemaakt, is het profyt der Loterye gebruikt tot betaaling van zodanige zaaken, waar toe geene bepaalde Fondfen voor handen waren , in het by- zon- (*) Zie Secret. Refolutie van Hun Hoog Mogende van SS December 1784, 9  JAARBOEKEN, Mei', 1790. 645 l fconder voor Fortificatiën en Magazynen, en dus'sGnA-1 | in effecle tot foulaas der Provinciën , die deze venha* i kosten anderzints zouden hebben moeten dragen. GE. Uit dit geavanceerde blykt derhalven , dat de Rapport Loterye van den begin af aan is geweest van_ een derComwezendlyk nut voor de gezamentlyke Provinciën, misfie tot en dat baar nu niet minder dan voorheen, aan de de Qjioinftandhouding der Loterye gelegen ligt, nadien bstta's en nrofyt van dezelve thands zal moeten dienen om l< wande Kas van de Generaliteit te ftyven en in ftaat te cie der houden, om by continuatie op den voet door ons Genera* geproponeerd, de Provinciën te foulageer«n in het Uteit. draagen der lasten van de Unie; wy vertrouwen dan ookf dat U Hoog Mog. overtuigd van de aangelegenheid van een middel, het welk vrywillig en voor meer dan de helft gefurneerd wordende door Buitenlanders, geen wezendlyke last is voor Inge. zetenen, maar in tegendeel veel levendigheid in de Negotie, genoegzaam beftaan voor veele perioonen en eene groote circulatie van geld te weeg brengt by dc Heeren Staaten van die Provinciën , binnen welke Provinciaale Loteryen gevonden worden wel zullen gelieven te herhaalen de inftantien door' U Hoog Mog. by circulaire Misfives op den „ Aprii 1753 aan de Heeren Staaten van de refneftive Provinciën tegens de oprigting van particuliere Loteryen gedaan, dewyl niet kan worden ontkend, dat de zodanïgen nadeelig kunnen zyn aan die van de Generaliteit, en vervolgens Hooggemelde H- H. Staaten trachten te permoveeren, om deze Provinciaale Loteryen te laatad vaaren. , Voor het overige kunnen wy hier nog by voe/gen, dat, by gelegenheid der jongde vacatuui e van het Ampt van Ontfanger-Generaal der Unie, effect heeft geforteert des Raads Refolutie van den 20 Februarv 1787, by weike was verftaan, dat aan een iW 111 1 yv nieuw  'sGra- venhace. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Posten in de rekening van den" Ontfanger Ge.; neraal al- . leen by ' Memorie ' gebragt. j < C 1 c a ti o ( d r 646 NIEUWE NEDERLANDSCHE nieuw aankomend Ontfanger zoude worden toegelegd een kalf pér Cent, in plaats Vaneen per Cent,i zo als by Refolutie van den 18 Februarv 1772 be.. paald was, voor Collecte. Loon der; Loterye, den Ontfang, Uitgaaf en verantwoording van de Pen- f ningen,daar onder begrepen deMakèlaardyen, Cof-i respondentien, het overmaken of overbrengen derf Penningen, het rifico voor zyne rekening, en voort* f alles wat daar aan vast is, bedagt of onbedagtvi nietwes uitgezonderd, door het opvolgen van» welke Refolutie de Generaliteits Kas op iedere Lo4 terye eene aanzienlyke fom meerder profiteert darff te voren, terwyl het half per Cent aan den Ont»| Fanger-Generaal toegelegd, nog eene genoegzame! selooning opleverd voor de moeite en rifico daarl Jan verknogt. Aldus afgehandeld hebbende, al hetgeen tot ver-1 meerdering en verbetering van de jaarlykfche Inkom- £ [ten van de Generaliteits Kas zal kunnen ftrekken, f rauden wy moeten overgaan tot het opgeeven der 1 wroeten van menage, of van de middelen, die moe- 1 en dienen tot vermindering van des Generaliteit* É aarlykfche Uitgaven. Edoch, daar wy in het doorzoeken der Rekenirü I ;en, zo van den Ontfanger - Generaal der Unie, als | ■an de verdere comptabelen in het resfort van dé f Generaliteit, hebben ontdekt, dat in dezelven on- f er den Ontfang eenige Posten alleen by Memorie f rarden gebragt,' als by voorbeeld, deih'idddeu\di& ï nder het Committimus geheven worden, de Mid~ f den van de IVillcmftad en eene jctarlykfcite Con- I •ibutie van de Heerijkheid van Tsfelftein, dat \% pk in vroegere Rekeningen van den Ontfanger- I »eneraal by Memorie gebragt, doch naderhand uit I ;zelve geligt is de Contributie van Leerdam, Bu- I cn en Cuileiiborg. Wy- 1  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 6tf Wyders daar ons is gebleken, dat in de vorige ■ Eeuw ferieufelyk is gedagt, aan de Introductie van , een fimpgeld, te betaalen door de Amptenaaren, in de Generaliteits Landen, — en eindelyk dat de Generaliteit overal trekt dc Inkomften van de Gees-1 telyke Goederen; en daar uit vindt het onderhoud, van den Geestelyken Stand, doch dat zulks geen, plaats heeft in de Baronnie van Breda, hoe zeer, het Land met de Traktementen van eenige Predi- j kanten aldaar is bezwaard; zo hebben wy ons ver-, plicht gerekend, de redenen op te fpooren, waarom < de Generaliteit zommige dcrzelven niet meer per- < cipieerd, anderenimmer genooten heeft, en of'er, ook mogelykheid zoude zyn, om dezelven of eenige van dien weder te doen komen iu de Kas van de Generaliteit, en de Amptgelden, hoe wel op eene andere voet als in de voorgaande Eeuw, op nieuw te introduceeren ; welke redenen wy gemeend hebben met alle mogelyke en gepaste befcheidenheid, maar teffens met die openhartigheid en klem, die het gevoel van plicht ons inboezemt en van ons vordert, te moeten brengen onder het oog van U Hoog Mogende, op dat eenmaal worden uitgemaakt, wat men van dezelven te denken hebbe. De Middelen vallende in de Steden, Forteö ea Landen begrepen onder het Committimus, worden beftierd door, en genooten by de Heeren Staaten van Zeeland; niet tegen (taande dezelven in StaatsVlaanderen zyn gelegen, en onder de Generaliteits Landen gehooren. Dit beftier is gegrond op eene Acte van de Raad van Staate van den 13 Augustus 1588, waar van de echtheid voorheen meermaalen is in twyffel getrokken , dewyl ze in de Secretarie van den Raad van Staate niet voor handen is, hoe zeer uit de Notulen van den Raad blykt, dat op den 13 AugusVv a ws sGslA- 'ENHA;E. . lapport ierCom'lis/ie tot ie Qjiocis en vi?ian■ie der xenereit 'itsit. Middelen jroveriee■ende uit ie Landen «elegen ■ndcr het "ommit' timuK  's Gïu- venha ge. Rappoi derCön misfie tc de Qui tas en Financie der Generaliteit. i 643 NIEUWE NEDERLANDSCHE cheplS8 Sfefolveerd was zodanige Acte te depe• cneeien, als daar by is uitgedrukt, noch ook aan de zyde van Zeeland immer was geproduceerd ,UV l6?1 aan Gecommitteerde Raadden van Zeeland aanlchreeven , dat ze de voorfzl tAtte door de Heeren Gedeputeerden van dezelve -Provincie ter Vergadering van U Hoog Mogende vilden vertoonen, of aan dezelve Copie amhen- gi£Ö en naderl^d by Refolutie van de Groote Vergadering van 12 Augustus 1651, meergemelde Provincie was verzogtl zb haal do™nïy\ ter Vergadering van U Hoog Mogende te villen doen inbrengen haare bewyzen en befbhciden tot adfiruclie van het recht, dat dezelve tftuuerde haar te competeeren in het gezag en voorzorge over eenige Plaatzen en Forten gefegeh Provinciën, onder hé resfort van de Generaliteit. „ Purn de?e bedenkelykheid , die zo lange beeft &felt dl efltheid en exiftcntie van d! oe He^ rS gS?ee^ We^enoraeD> door dien yLu^f Gedeputeerden van de Provincie van C V001'fz- me m oriSinaIi hebben gep>-oeS rC -a-n onsvertoond, van dewelke eene Rap?ortCfïblSitf.eTSd °Dder dC ByIageD V3D di£ A£ie„C te rain uis door het produceeren van deze Afte geenzmts betoogd het recht van de Provincie M?dd?fpn ^ t0t,het B*™ der v«orfz. Gemeene AcSwS? Zyl Un de- W°0te Leüwe van die Acte blykt, dat zulks nimmer aan die Provincie fs gegeeven, maar wel dat Gecommitteerde Raaien van de Staaten van Zeeland, als naast gezeten =ynde, by deze Aftc by provifie en tot vlde^gel syn gecommitteerd en geauthorifeerd tot den beeule ende directie der voorfz. Middelen, Domeynen ende  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 649 ende andere geannoteerde partyen van Goederen, ende tol kennisfe en ciecijie van qua/Hen en gefchillen op dezelve, om by hen daar in gedaan te worden, zo zy naar rechten en uitwyzens de Ordonnantiën cn Infiructien daar op gemaakt, in rs goede confeientie zouden vinden te behooren, ■— 3 terwyl door den Raad van Staate wierd voorbeI': gouden, dat de geenen, die zich by de Appoincten. menten van gemelde Gecommitteerde Raaden bes zwaard zouden vinden, daar van aan den Raad a. mogten appelleeren, en de Ontfangers en andere 1 Officieren van de voorfz. Gemeene Middelen, Doq meynen en geannoteerde Goederen by Haar ge» 9 field zouden worden. Het is derhalven alleen het beftier over de Middelen , het geen by die Acte aan Gecommitteerde I Raaden van Zeeland by provifie en tot wederzeg% gen toe wierd opgedraagen. Desnicttegenftaande r| heeft die Provincie zich ook het genot dier Middelen aangematigd en geduurende twee Eeuwen bezeten , welke posfesiie echter niet geweest is ongefioord, maar verfcheide maaien door den Raad van Staate gecontefteerd, terwyl U Hoog Mogende en genoemde Raad het recht van de Generaliteit op dezelven meer dan eens hebben gededuceerd. Dan het is onnodig in eenig detail te treden van al i het geen daar omtrent is gepasfeerd: wy voegen 'er alleen nog by, dat de Provincie van Zeeland, 1 in allen geval tegens het genot dezer middelen zoude hebben behooren te dragen de kósten, die tot ] defenfie van het meergemelde Diltrict moeiten worden aangewend ; dan dat het 'er zo verre af is, dat de Provincie zich daar van heeft gekweeten, dat in tegendeel, wanneer eenige extraordinaris kosten daar toe hebben moeten worden belteed, de Raad van Staate doorgaans is verplicht geweest, dezelven uit de Generaliteits Middelen te vinden, Vv 3 ge- 's Gra- venhage. Rapport dcrCommisfie tot de Qjtota's en Financier der Generaliteit.  NIEUWE NEDERLANDSCHE venh!"- |ehad.Z'jlkS C°g V°°r Wdnig J"aaren he^ Pkafs ge. Het belang van de Unie zoude derhalven vorRapport deren, dat niet alleen het genot der Middelen maar dcrèom-m het beftier over dit Diftrict weHeSe inden misfie/«boezem van de Generaliteit; dan wy vrezen dat deQuo- de Provincie van Zeeland bezwaarS zal te eng£ tas en geeren zyn, om zich te ontdoen van het beftier Finan- over het CommUtmas; — 00k fcffi het teSS- C dC>' driïïSF gUHffig ™ daar op aa^te Genera, dingen, by aldien het waar is, (waar aan wv niet htm, twyffeleri ) het geen de Gedeputeerdens van^ée- ! dar nnrlPdeH. T t,gnCJ °Pent1^ Verklaard hebbe*» dat onder de Inkomften van hanne Provincie aan ) Zyne Doorluchtige Hoogheid opgegeeven, en-waar ?L?dy^?enreekenen der Q^^Svan Zeeland /. guard zal zyn genomen, ookgebragt zyn die, welke uit de Landen, onder hetzogéST^c/ZfM umus gelegd,gepercipieerd worden. Om alle wei-I ke redenen wy vermeenen, dat dc zaaken by pro- ^ ^Zp3aDgdein der^gebereetendeQPuo. te door de Provincie van Zeeland zal worderTbetaald/zouden kunnen blyven in den LltlTJln zytegen woord g zyn; des dat vooral U Hoog Mogende en de Raad van Staate zich behoorente maintineeren in al dat recht, het geen zvto?nu toe hebben bewaard, - en'dat dflrdSdcS vah i Zeeland zich met behoort te onttrekken van tegens het genot der Inkomften ook te dragen de kos- ■ te On jkt SCen t0t defc?fie van hettoVenaam- i de Utnmhttmus, en in het byzonder van de Stad en Lande van Axel, tegen eenen vyandelyken aanval ,n het vervolg zal nodig geoordeeld Crden en zich dus niet blotelyk te vergenoegen, met te' zorgen v0orhet ordinaris onderhoud & tie*Werken, maar ook in evenredigheid van het overfchot dier Inkomften te bekostigen (7l he t geen de  JAARBOEKEN, Md, 1750. 651 de Raad van Staate met overleg van de Heeren Staa-' ten van Zeeland tot verbetering der defenfie van dat Frontier nodig zal vinden , zullende de Pro-, vincie van Zeeland, ingevalle het zelve verder mogt Aftrekken, tot meerder verzekering van het overig gedeelte van Staats-Vlaanderen in die kosten zo-, danig aandeel moeten dragen, als met gemeen overleg zal geoordeeld worden redelyk en billyk te zyn. De Middelen in de Stad en Eiland MWdeten van de Willemftad worden zedert bet ™ade^ jaar 15S7 gepercipieerd door de Heeren het Eiund Printen van Orange, wanneer de Regeering van dewuen gemeene Ingezetenen van de Willem-,emltadRad en van den Fynaart en Ruygenhil, by eene Conventie den 30 Juny 1587 geteekend, in handen van den Heere Prinfe Maurits van Ora cn ■Nasfau, glorieufer gedagtenisfe, hebben gefield de Middelen en Contributien, die aldaar geheven wierden, en uit welke volgens Uwer Hoog Mogende Refolutie van 28 April deszei ven jaars mocfien worden betaald denodelyke kosten van de Fortificttien ende andere kosten van den Oorloge aldaar vallende, vaar voor dezelve Contributien zouden verbonden blyven. Offchoou nu deze Middelen uit haar natuur indisputabel toekwamen aan de gemeene zaak, gelyk overal in Braband, resfort van dezen Staat, en de Regeering of gemeene Ingezetenen van de WillemRad geen het minfte recht of geene de minlte bevoegdheid hadden, om zonder bewilliging van den Souverain, waar onder zy gehooren, te disponeeren over het provenue der middelen, ten behoeve va een derde, behielden nogthands Prins Maurits en de volgende Prinfea van Orange , geduurende 120 jikren daar van het ongeifoord genot, emaneerden van tyd tot tyd Ordonnantiën op dezelve, Vv 4 deo s Gra- ,'enhaïë. Rapport ierComnisjietot•le Quota's en Financie der G:ieraiiteit.  's Gra- venhaGE, Rappor. derCom misfie #0, de Quota's en Financie der Generaliteit. 652 NIEUWE NEDERLANDSCHE dceden de Middelen op hun naam verpagten, zelfs met kenmsfe en gedogen van de Staaten, en wierden in de posfesiie van dien meer dan eens erkend door U Hoog Mogende en den Raad van Staate, te weten in den jaare 1626., door de gemaakte fchikkingen over het geen zo zyn Excellentie als het Land zoude onderhouden eh leveren: in den jaare 1663, door de Conferentien met die van den Raade en Rekeningen van Zyne Hoogheid gehouden om ordre te ftellen, dat de FortificatieWerken in de Willemftad, in het toekomende in beter ordre werden gebragt, doch welke Conferentien binten effect of vervolg zyn gelaaten. Voorts door de Refolutie van U Hoog Mogende van den 1 Augustus 1684, en die van den Raad van 4 Mey 1686 , waar by de vredige posfesfie wordt geadvoueerd. r 6 Doch, wanneer ZyneKoningTyke Majefteit van Groot-Enttannien Willem de lil, glorieufer gedagtenijfe, in het begin dezer Eeuw was overleden, ichreef de Raad van Staate by Misfive van den 7 Augustus 1702 aan U Hoog Mogende: „dat in „ de Registers niet was te vinden, wat Titul de' „ Heeren Pnnfen! van Orange gehad hebben tot „ het genot der Verpondingen en Gemeene Mid„ delen te Willemftad, geevende daarom in beden„ ken, of de voorfz. Middelen op de aanftaande „ verpagtmg niet behoorden verpagt te worden „ van'sLands wegen, voorbehoudens het recht, „ het welk iemand zouden kunnen aanwyzen daar „ toe te hebben , en dat zo U Hoog Mogende „ voor dien tyd van de voorfz. Titul geliefden „ te wezen geïnformeerd, of de Raaden en Reken„ meefters der nagelaaten Goederen van Zyne Ma-„ jefteitvan Groot - Brittannien, glorieufer gedag„ tenisfe,daar toe niet behoorden te worden gelast, „ en aat ten allereerften, om dat voor de Verpak „ oog eq het afzenden der JSillietteo, daar op eene  JAARBOEKEN, Afe', 1790. 653 „ Refolutie fcheen genomen te moeten worden, ,, om geen prasjuditie te geeven aan het Gemeene „ Land, door de Adminiftrateurs der nagelaaten „ Goederen van hooggedagte Zyne Majefteit te laa,, ten plegen /leien pos/es/oir om trend Middelen, „ waar toe ligtelyk de Heeren Prinfen van Orange ,, zouden bevonden worden geene andere Titul ,, gehad te hebben , als de perfoneelc Confidera„ tie, welke den Staat met veel reden voor haar „ gehad had, maar welke Titul tot geene Erfge„ naamen overgaat, noch grond geeft tot pras,, ïcriptie, vooral niet omtrent Gemeene Lands ,, Middelen, waar omtrent het notoir en refo„ lut is, dat tegen den Souverain geene pra> „ ïcriptie valt." Op deze Misfive van den Raad volgde reeds op den 15 derzelver maand eene Memorie van de Vrouwe Furftinne Douariere van Nasfau, als Moeder en Voogdesfe van haaren minderjaarigen Zoon Johau Willem Frijb, Prinfe van Nasfau, Erfgenaam Univerfeel ex Testamento van den toen laatsl overleden Koning van Groot-Brittannien, om-te dienen tot betoog van het recht, dat het Huis var Orange en Nasfau op de Middelen van de Willemftad vermeende te hebben, en eenige dagen daas na, te weeten op den 22, nog eene nadere Memorie , ftrekkende tot het zelfde einde. Deeze zaak vervolgens by U Hoog Mogende ir ernftige deliberatie genomen zynde, wierd de Raac van Staate by Refolutie 30 July 1704, „ van wege „ U Hoog Mogende, als Souveraincn van dat ge „ deelte van Braband, in het welk Willemftad ge „ legen is, en te gelyk als Executeurs van het Tes „ tament van hooggedagte Zyne Majefteit var „ Groot - Brittannien, en in die qualiteit doendf „ Adminiftreeren de Goederen tot de voorfz. nala j, tenfehap fpecteerende," verzogt by provifie t< Vv j doet 's Gra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Qjiota's en Financie der Genera* li: uit. . 1 1  654 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- venhage. Rappor ■derCom misfie to •de Quota 's en Financie der Generaliteit, doen aanbefteeden en maaken de Fortificatie-Werken aldaar, en de Raaden, geauthorifeerd tot de provifioneeleadminifiratie van de meergemelde nala ■ tenfehap, door U Hoog Mog. in quaüteit als Execuf teurs gelast uit de Penningen, geprovenieerd uit de. - middelen van de Willemftad, de voorfz. Fortiftca■ tie-Werken op Asfignatien van den Raad van Staate te doen betaalen; terwyl eindelyk by die Refolutie den Raad van Staate'nog wierdt verzogt in gefchrifte te vervatten de gronden , waar op dezelve fuftineerde, dat het Gemeene Land tot de meergemelde Middelen gerechtigd zoude wezen, en het zelve aan U Hoog Mogende te laaten toekomen^ omme de voorfz. deductie gezien en geapprobeerd' zynde, als dan het different daar over gerenvoyeerd te worden aan den Raad van Braband, om binnen een bepaalden tyd gei'nftrueerd, cn door voornoemden Raad gedecideerd te worden. Aan deze Refolutie heeft den Raad van Staate •wel voldaan, en by Misfive van 3 Oktober 1704 het recht van den Lande nader gededuceerd, doch zonder eenig gevolg; tot dat deze quasftie in den jaare 1733 wederom op nieuw in aanmerking kwam, by gelegendheid van de extraditie van de Goederen en Domeinen tot de nalatenfchap van Koning WilUat» behoorende , wanneer by Refolutie van U Hoog Mogende van den 28 November 1733 wierd verftaan, dat die in conformiteit der Refolutie van 30 July 1704 zouden worden gebragt ter decifie van den Raad van Braband , tenjf waare den Raad van Staate, onder approbatie!van U Hoog Mogende, binnen den tyd van 6 maanden na deze Refolutie op de extraditie der Goederen genomen, in der minne daar over met den Heere Prinfe van Orange mogte convenieeren, welke tyd naderhand by Refolutie van 1 April 1734 wierd" verlengd tot 6maanden, na dat de extraditie van de nalatenfchap zoude zyn gefchied. Het  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 655 Het gevolg van dit alles was, dat na eeriigeminnelyke conferentien tusfehen Gecommitteerden uit den Raad van Staate, en die van den Raade en Rekeninge van Zyne Hoogheid, eindelyk door den laatstgemelde wierd overgegeeven een project accoord, genoegzaam overeenkomende met het geen door Gecommitteerden van den Raad was ontworpen , volgens welk accoord de Gemeene Middelen van de Willemftad, den Fynaart en Ruygenhil en verdere onderhoorige Polders, reëele, perfoneele, gecollecteerde en verpagte, en generaalyk alle de Gemeene Middelen, met alle de gevolgen en aankleeven van dien, door Zyne Hoogheid den Heere Prinfe van Orange, zouden worden gelaaten aan U Hoog Mogende, tegens de uitkeeriug van een fom van 100,000 Ryksdaalders eens, — dan ook dit accoord had geen ander lot, dan alle de voorige handelingen over deze materie; want door den Raad van Staate, by Misfive 5 Maart 1737, tei kennisfe van U Hoog Mogende gebragt zynde, wierdt het zelve den 6 daar aan volgende commisforiaal gemaakt, en de zaak bleef zedert onaangeroerd , waar toe waarfchynlyk heeft gecontii bueerd: 1. ) Dat tegens de onzekere winst der Middeler door het Gemeene Land beloofd wierd, een fom van 100,000 Ryksdaalders eens, en daar en boven afgezien van het Collateraal, verfchuldigd wegens dc nalatenfchaj van Zyne Koninglyke Majefteit van Groot Brittannien , waar over geduurende veel< jaaren verfchil was. 2. ) Dat de kosten van de Fortificatiën en ander Werken de inkomften der Middelen zoudel kunnen overtreffen. 3-3 sGra- 3e. RappofP icrCommisfic tot de Qttotas cn Financie der Generaliteit, > l  *s Gra- VENHAGE. Rapport derCommisfietotde Quota's en Financie der Generaliteit. i > ï t f l c r g t: W F k fc ui d< R v( P« bi 555 NïEÜWE NEDERLANDSCHE 3. ) Dat het rendement der jaarlykfche Pagten zeer kan ontfchieten. 4. ) Dat die onzekerheid grooter word, om dat de protectie van een Pagter veel dependeert van de goede of kvvaade gene. gendheid van de Magifïraat, En dat men ten 5. ) Zal hebben gehanteerd over de kracht van eene centenaire posfesfie, en of die geen prafcriptie geeft ook zelfs tegen den Souverain. Oudertusfchen is het onvcrvolgd laaten van ieze qujestie de oorzaak, dat de H. H. Princen ■an Orange thands meer dan 200 jaaren deze Middelen onafgebrooken hebben genooten, en aar onder deu tyd van 120 jaaren zonder eeni;e de minfte conteftatie, en het is vervolgens it hoofde van deze centenaire posfesiie , die eduurende dien tyd noch in rechten noch daar uiten is tegengefprooken, dat de H. H. Prinen van Orange naar onze gedachten een wettig :cht op de voorfz. Middelen hebben verkree-. en, en in bet bezit van dezelven by continuae behooren te worden gelaaten, des dat daar it gelyk van ouds moeten gevondeu worden de ortificatien en de andere kosten van den Oorge aldaar vallende , welke Fortificatiën mishien nooit beter onderhouden , en waar aan mmer meerder kosten hefteed zyn , dan ze:rd eenige jaaren, terwyl de fuftenue door den lad van Staate in de jaaren 1702 en 170J eë>erd, namelyk dat tegen den Souverain geen ffilcnptie valt, aan ons niet is voorgekomen uten tegenfpraak te zyn, en dezelve in allen ge.-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 657 I gevalle, niet wel kau plaats hebben in zaaken,: 1 daar met den Souverain gehandeld, of die han1 deling door den Souverain is gehomologeerd geworden. De Heerlykheid van Tsfeljlein heeft Coiitrjbuzederd het jaar 1585 en vervolgens tot den jaare 1749 ingeflooten, aan de Generaliteits Kas betaald eene Contributie van ƒ 3000 : o : o 'sjaars , echter met intermisfie van eenige jaaren hier na op te geeven „ doch heeft daar mede naderhand opgehouden, wordende dezelve in de rekening van den Ontfanger-Generaal der Unie, thands alleen by Memorie gebragt. Tot betaling van deze jaarlykfche Contributie verbondt zich de Heerlykheid by een verdrag tusfehen Graaf Maurits van Nasfau en den Raad van State ter eenre, en den Drosfaard en Volmagten van Ysfelltein, Benfchop en Polsbroek, uitmakende het Corpus der voorfz. Heerlykheid , ter andere zyde, ("zynde Prins Philip Willem van Orange, Zoon van Prins lil Hem de I, op wien de Barrormie was gedevoU'eerd, des tyds gevangen in Spagne,) op den 15 Oftober 1585 gellooten en wederzyds getekend, en voldeedt dezelve Itiptelyk aan de Generaliteit vau dat jaar af aan en vervolgens tot over den jaare 1669 toe; doch na het jaar 1671, in het. welk dc Contributie over 166$ en 1669 door haai betaald was, overheerd zynde door de Wapenen van den Koning van Vrankryk, wierd zy voói het eerst nalatig in het opbrengen van deze jaarlykfche fom, en trachtede zelfs eenigen tyc daar na, wanneer door den Ontfanger Generaal der Unie tot betaling was geïnterpelleerd, zich van deze verplichting geheel te ontüaan dooi eer s Gra- i'ENHA- Rapport ierComnisfic tot ie Q_?io'a's en Financie der Generaliteit, l  6*8 NIEUWE NEDERLANDSCHE' 'sGra- een Adres aan den Raad van State, met vér* venha- zoek, dat de voornoemde Contributie naar hei? ge. exempel van die van Cuylenburg uit de Re3 zelve na het houden van eene confer nt e rnt S". P Hier tegen wierd ter Generaliteit op den tS April deszelvcn jaars wel uit gebragt een zeer ampel rapport, onvte ftrekken totdebat der fustcnuc van den Domeinraad, en om te doen zien, dai Ysfelftein van de betaaling der ƒ 3000 ; o : c 'sjaars niet kon worden vry gekend, doch mer kwam tot geen finaal bed uit; want daar de Pro vineie van Holland zich alleen voegde met hc Rapport, en de Gedeputeerden der overige Pro vincien, dc fustenue van Ysfelftein met een mees gunltig oog befchouwende, uitvoerig detailleer den de gronden, op welke zy de Heerlykheid var deze jaarlykfche Contributie vry verklaarden werd de zaak op nieuw commisforiaal gemaakt ei blce 'sGrA' VENiJACE. Rappen dcrL ommis jie / .! advifeeren, om de conferentie by U Hoog Mogi ÏRefdlutie van i.S April 1757 reeds gedecerneerd; I hoe eerder boe beter als nog te houden ; eri deze : zaak op de eene of andere wyze ten voordeele j van het Gemeene Land af te doen , of by aldieri lU Hoog Mog. zouden mogen vallen in een be! grip, dat tegen den'Heer B-.ron van Ysfelftein, ; als ïuft'inèe'reE'dë té weezen eene Souverainiteifc li óp zich zelve , geene pnefcriptie plaats heeft i ; zulks dari ook ih andere Potnctcn, en in liet by: Zonder omtrend de Middelen van de Willemftad [ te fouteneeren, en ih de afdoening van dien irt het oog te houden.  662 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- Comrihu. De Graaffchappen Buren, Cuylcnbur* venha- h6" van en Leerdam hebben van en 'met het ce. cuylen- jaar 1585, en dus korfna de erectie van burg en de Republiek, eenige Contributien aan Rapport Leerdam. y de voorfz. opgave zyn begroot, terwyl in de conferentien daar over met den Raad van Staate te houden, door ofte van wegens denzelven Raad zullen kunnen worden opgegeeven de Tractementen van de Amptenaaren, die by denzdven worden aangetteld. De laatfte refleétie door ons gemaakt, betrof de Gccstclyke Goederen binnen de Barronme van Breda,'waar van het Gemeene Land geen genot heeft, hoe zeer het belast is met het onderhoud van een aantal Predikanten, zo binnen de Stad als op het platte Land van de Baronnie. Het inkomen of rendement dezer Goederen trekt de Heer of Baron van Breda, door wien dezelven in vroeger tyden zyn aangeflagen, waar tegens nogthands de Generaliteit in het begin der vorige Eeuw zich met iever verzettede, fuftineerende dat die Goederen ten voordeele van het Gemeesie Land moesten bekeerd worden, immers dienen tot betaaling van Predikanten en Schoolmeesters van den Gereformeerden Godsdienst, in zo verre zelfs , dat men in den jaare iöiz een Ontfanger van de Geestelyke en aan her. Land vervallen Goederen binnen en omtrent de Stad Breda aanftelde, cn denzelven, mettegenftaande de klagten tegens deze aanltelhng door Zyne Hoogheid den Heer Prins van Orange den s Oétober van het zelve jaar by O Hoog Mog. ingebragt, in die post trachtte te mainti«eeren, ten welken einde de Raad van Staate, Ss 'aivis op de klagten van Zyne Hoogheid Xx 4 ftOUi 's Gra- venhaGE. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Genera-' liteit. Geestelyke Goederen in de Baronnie via Breda,  ss Graven i ia- P fppgri d- Coiu- m ifeetot Mog. genoomen, zal zyn overgelaaten , om uit het Sehyfloon door het Land betaald wordende, te falaneeren de Clercquen, die hy daaf toe gebruikt, op zodanige wyze als hy convenabel oordeelt, en dat by vervolg van tyd het zelfde oötï zal zyn ingevoerd met opzigt tot het geen gefchreepen is in de Comptoiren van den Commis en vad den voornoemden eerde Ciercq : althands tegenwoordig word van dit Schryfloon alleen de helft lan de Clercquengoedgedaan, terwyl de wederhelft word genooten by den Heer Griffie, die daar uit ïcbter gehouden is te falarieeren' zyne twee expeiieerende Clercquen voor zodanig werk, waar voor' Vj geen Sehryfloon kunnen declareeren, mitsgaders :>y den Commis en den eerften Ciercq, doch deze? syn met verplicht om uit hunne helft eenige kosteö ?an belang te vinden, ten ware de Schryfbehoef• :ens ,die volgens het Reglement vaniööi niet door' iet Land geleeverd worden, door hun en niet doorIe Clercquen mogten worden bekostigd. Intusfchen is de helft, die de Clercquen van hef -ehryfloon ontfangen, voor hun eene zo ruime beaouing, dat een Ordinaris Clerq, gelyk overbe'end is, zyn werk aan een Onder-Ciercq voor min"erkan aanbefteeden, en voor zich zei ven nog waÊ verhouden, hetgeen U Hoog Mog. niet zal verdonderen, wanneer gelieven te reflecf eeren, dat vorens de Informatien van den Heer Grifier bevonen is, dat op eene zyde van twee en dertig regels;r heeler blad, en zq en-dertig & veertig letters p eene regel zo als in de Griffie doorgaans g<£ ihreeven word, gebragt kunnen worden vyf bidden  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 6-77 'den van vyf en twintig regels op ieder zyde, vrMr voor volgens het Reglement van den jaare ïóöi drie ftuivers ten laste van den Lande kunnen worden gedeclareerd : waar uit volgt, dat actueel voor het fchryven van zodanig vel, betaald worden drie guldens. Indien nu aan den Ciercq , die tot het fchryven gebruikt word, de helft word uitgekeerd, geniet deze voor ieder vel dertig jl'alvers, het geen hy gevoeglyk voor tweederde aan een Onder-Ciercq kan aanbefteeden, wanneer voor zich zal behouden tien ftuivers van ieder vel, en die het gefchreeven heeft, daar voor zal genieten eène\g\i\dsa, het welk een convenabel middel van beftaan kan uitleveren. Het zoude te veel moeite kosten om na te gaan, doch,uit de fuccesfive Declaratien ter Generaliteits Reekenkamer berustende, veelligt te ontdekken zyn 3 of van het jaar 1661 af aan, het geen ter Griffie van U Hoog Mog. gefchreeven is, altoos op den voorfchreeven voet bereekend is; naar alle waarfchynlykheid zal daar in wel eenige verandering hebben plaats gehad : dan hoe h t hier mede ook moge geleegen zyn, dit is zeker , dat die bcreekening noch door den Heer Griffier, noch door den Gommis , noch zelfs door een van de expedieerende Clercquen word gedaan, maar door den geeneu, die een Stuk gefchreeven heeft, het welk ongetwyffeld de reden is, waarom alle Ordinaris Clercquen van den Heere Griffier en van den Commis, en alle de Onder - Clercquen, welke door den eerften Ciercq, die de directie heeft om gedrukte Stukken te zenden aan de Ministers, buiten 'sLandsrefideerende, gebruikt worden , onderteekenen de Verklaaring , die onder de Declaratien van bet geen in die Comptoiren word gefchreeven, gefield word. Waar uit derhalven moet volgen,, dat de verandering in de bereekening der bladen fuccesfive!yk gemaakt, zeer wel kan zyn ingevoerd buiten kennis van de Heeren Griffiers'ia der tyd, als mede dat Y y lig- 'sGrA- venha" ge. Rapport derCommisfie tot dc Quo' tets en Financie der Genera* liteit.  m NIEUWE NEDERUNDSCHS 'sGra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie. der Generaliteit. i ligtelyk onder zo veele Clercquen de een of ander kan zyn, die zyn fchnfc op eer.e vcrfcv.illende wyze bereekend: eindelyk, indien bet mogeiyk was, dat onder de voorfz. Clercquen, welke/geta! vry groot' is, één gevonden wierd, die toe vermeerdering vart zyn voordeel, zich in het bereekenen van heldoor hem gefchreevene, naar de voorfz. voet niet gedroeg , dat zodanig een niet zoude zyn uit te vinden. Wat nu betreft de redenen, die voor de vermeerdering der Schryfloonen, door den Heer Griffier, den Commis en den meergenoemden Ciercq worden bygebragt, zo kunnen wy niet ontveinzen daar onder zommige te hebben gevonden, die nieuwe motiven opjeveren, om in de refpecfive Comptoiren eenige voorziening te doen. Van dien aai t is onder anderen het deswegens geallegueerde doorden Commis, dat namelyk tot deze vermeerdering niet weinig zoude contribueeren het fesfie hebben van Heden in de Vergadering van U'Hoog Mogenie, de zich bekwaam willende maken in 'sLands zaaken, Copyen van het een of ander Stuk requiperen ; en van den genoemde Ciercq, dat'het Fchryven der Stukken op zyn Comptoir na het jaar 1747 is vermeerderd , om dat zedert dien tyd meer Leden uit de Vergadering van U Hoog Mogende, tot buiteiilandfche Commisfien gcëmployeerd zyn, en daar ouder veele, die boven dien andere posten, tot de Generaliteit behoorende, bekleedden, die zy leffens behielden, en daarom by hun vertrek verengden, om geduurende hunne abfentien geïnformeerd te worden van al het geen met relatie tot diePosten ter Generaliteit mogt inkomen, op dat by iun retour au fait zouden wezen van het geen laar omtrent in dien tusfehentyd mogt zyn voordetellen ; en dat al mede voor U Hoog Mogende Geleputeerden in binnenlandfche Commisfien zedert :emge jaaren veel apart is gefchreeven, om dat degel-  JAARBOEKEN, Md, 1790. G79 Selven maar een zeer korten tyd duuren en men met bet drukken der Notulen niet alleen eenige maanden , maar zelfs in de laatfte troubles en drukke tyden wel anderhalf jaar ten agteren was, waar door veroorzaakt wierd, dat de Heeren Gedeputeerden gemeenlyk terug kwamen , zonder iets te Weeten van het geen geduurende hunne abfentie ter > Generaliteit was voorgevallen. Want hoe prysfelyk ook wezen moge de yver. der Leden van Uwer Hoog Mogende Vergadering, < om zich in'sLands zaaken bekwaam te maaken,i komt het ons echter voor als eene zaak van verre , uitzigten en gevolgen, dat dezelven ten dien einde op kosten en tot zo metkelyk een bezwaar van den Lande, voor hun particulier Copyen van deze of geene Stukken zouden kunnen requireeren. Ook kunnen wy het niet anders, dan als een misbruik befchouwe'n., dat ten Comptoire van den voornoemden Ciercq vöor zodanige buitenlandfehe Mihïfters van den Staat, die eenige andere Bediening behouden hebben, welker getal echter zeer klein is, gefchreven worden Copyen van Brieven, Refolutien enMemorien tot die Bedieningen betrekkelyk, en dus tot zo merkelyk bezwaar van den Lande worden au fait gcftefd, van hetgeen met opzigt tot die Posten ter Generaliteit voorvalt; gelyk mede dat voor Uwer Hoog Mogende Gedeputeerden in binnenlandfche Commisfien veel gefchreeven word, op dat dezelven by hun retour niet onkundig zouden wezen, van het geen in hunne abfentie ter Generaliteit is voorgekomen, terwyl zo deze als geenen by hun aanweezen alhier, misfehien van alle die ftukken geene aanteekening zouden houden, veel min Copyen maaken of op hunne kosten laaten maaken. Voor het overige is aan onze attentie niet ontgaan, het geen in de Memorie van denzei ven Ciercq. Yy 2 'word VEftHAJ 3E. Rapport !t.rl',i/innisfielotie Qtioa's en '"in au» ie der denera* 'iteit\  680 NIÉUWE NEDERLANDSCHE : 'sGra- word gezegd van de onophoudelyke werkzaamheid venha- die verknogt is aan het Departement van expedieege. rende Ciercq ter Griffie van U Hoog Mogende, en » , Va" de d,reftie °vcr het geen gedrukt en gefchreeRapportven moet worden voor, en gezonden aan de MijferCflïB-niflers van den Staat buiten 'sLands, doch ook mtsfietotüat omtrent mogen wy niet nalaaten te remarde &io. queeren dat gemelde Ciercq 'daar en "boven door ta s en U Hoog Mogende voor weinige jaaren is aangefteld Fman- tot Ontfanger van het Recht der Turkfche Pafoorcie der ten, en zich verder nog gechargeerd heeft met de Genera- waarneeming van de particuliere zaaken en belanhtctt. gens van alle de Minifters van den Staat buiten s Lands, en van zeer veele zo niet de meefte Confuls, hoe zeer zulks nooit door een perfoon , en onder anderen tot voor dertig jaaren , door den Commisfaris van de Uitbeemlche Depêches alhier in den Hage is waargenomen, - en dat de tweede expedieerende Ciercq in de Griffie, in den jaare i/87 , tot de zo eyengemelde Bediening van Commisfaris van de Uitheemfcbe Depechts is aangeleid, terwyl 'er meer dan eene reden kan geaNegueerd worden waarom deze Bedieningeven weinig als de byzondere belangens van de buitenlandfche Minifcrs en Confuls van den Staat, door eenig bediende m de Griffie zouden behooren te worden waargenomen. . ULU Behalven deze redenen, die tot de verhoov dat de geheimen van aat beter zullen worden bewaard , en de Mitters buiten 'sLands in Raat gefield, om de zaa:n, welke betrekking hebben tot de Hoven, almr zy reOdeeren , met minder ichroom aan U oog Mogende over te fchryven. Dat  JAARBOEKEN^ Mei, 1750. 685 Dat voor de Heeren Gedeputeerden geene Copyen van Refolutien, Brieven en andere Stukken zullen mogen gefchreven worden , dan voor zo verre zy die in particuliere Conferentien en Extraordinaris Commisfien of anders zullen nodig hebben, en dat niemand alleen tot zyn particulier nut, ol om zich in 'sLands zaaken bekwaam te maaken, : eenige Refolutien, Brieven of andere Stukken, ter kosten van den Lande , in eene der Comptoirer van de Griffie zal mogen doen fchryven. Dat in het vervolg niet meer zullen gefchreeven worden de Ordinaris en Extraordinaris Staaten var Oorlog, de generaale en particuliere petitiën, de Biddags Brieven, en alle generaale aanfehryvingen, die geen groot en haast vereisfehen, mitsgaders alle Brieven tot geleide van Placaaten, Publicatien er andere aanfehryvingen dienende, maar dat die allen zullen worden gedrukt, en alzo verzonden, gelyk zulks niet alleen in de Provincie van Holland, maar ook by den Raad van Staate gcbruikelyk is. Eindelyk, dat in de Declaratien zal moeten worden uitgedrukt, of de gefchreven Brieven , Reft> lutien en. andere Stukken tot de fecreete of andere Notulen behooren, en op den rand der Declaratien aangeteekend, voor welke Gecommitteerderis of Collegien dezelven gefchreven zyn , gelyk dit by U Hoog Mogende Refolutie van 15 September .j66i is verltaan , en ook eenigen tyd in gebruik geweest is: hetgeen te minder bedenking kan onderhevig zyn, als men in aanfehouw neemt, dat aan de expedieerende Clercquen op derzelver byzondere Declaratien alle drie maanden worden betaald ƒ 50 : o : o voor liet aameekenen en houden van 'Notitie vau Stuiken en Papieren , en aan welke ■Heeren gezonden zyn, en van liet geen daar zy van fpreekeu, welke toeleg aanvankelyk mét de vierde drie maanden van het jaar 1661 aan hun is ijjoed gedaan j ongetwylfeld, om dat by het RegieYyj ment. 'sGra- , VENHAGE. . Kap pon 'der Comrftfsjtetotde Qt/o-' ta's en Fiuan cie dei Generaliteit. .  686 NIEUWE NEDERLANDSCHE •VËNHAGE. Rappor derCom êfüsfte to de Qjio tas e/i Financie der Generaütêit. ment,het welk den 15 September irjöi gearrefteerd is, en met den 1 Odtober daar aan volgende in gebruik gebragt, was verdaan, dat de Domeftïcque of andere ordinaire Clercquen van den Griffier, in 1 hunne Declaratien zouden moeten Rellen, voor wel-ke Gecommitteerden of Collegien, en op welken ; dag zy gefchreeven hebben de Stukken, waar over . zy declareererh Dat voor het overige voor den Ontfanger-Generaal van de Unie, geene andere Refolutien zullen worden gefchreven, dan die aan denzelven moeten worden geëxpedieerd, maar dat aan hem ten kosten van den Lande zal worden geleverd een gedrukt Exemplaar van de OrdinarisNotulen vanUHoogMog. Dat van gelyken voor de Magiftraat der Stad Maaftricht, als mede voor Commisfarisfen Inftrucieurs aldaar geene Refolutien zullen worden gefchreven, maar dat de zodanige,als tot nu toe voor dezelven zyn gefchreven,zullen gedrukt en aan gemelde Magiftraat en Commisfarisfen. verzorgt worden. Dat met opzigt tot het geen gefchreven word voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands, U Hoog Mogende Refolutie van den 24 October 1669 zal worden vernieuwd, en dien conform even als in het jaar 1717, en eenige volgende jaarenis in gebruik geweest, voor dezelven, van welken rang 2e ook zyn,geene Refolutien of andere Stukken gefchreven zullen mogen worden, maar dat zodanigeRefblutien, Memdrien en Rapporten, van dewelken men 2al oordeelen, dat aan dezelven in qualiteit van Minifters van den Staat, communicatie dient te worden gegeeven , zullen moeten gedrukt worden, inet uitzondering nogthands van de zodanige, die op ordre van U Hoog Mogende of van den Heer Griffier op denzelfden dag als ingekomen zyn, aan de een of ander Miaüter gezonden moeten worden. ' Dat  JAARBOEKENj Mei,, ijgo. 6"87 Dat'insgelyks voor Heeren Gedeputeerden van U Hoog Mogende, zo in ordinaire als extraordinaire Commisfien of bezendingen geene Refolutien, Brieven of andere Stukken zulien n:ogen gefchreven worden, maar aan dezelven alleen gezonden een Exemplaar van de Blieven, Refolutien enz. die voor de Minifters van den Staat buiten 'sLands gedrukt worden. Dat, in het byzonder aan geen Minifter van den Staat buiten 's Lands zullen mogen verzorgd wor den, het zy gedrukte het zy gefchreven Brieven, Refolutien of Memorien, die betrekking hebben op zodanige Bediening, als dezelve niet tegengaande zyne afwezigheid zoude mogen hebben behouden, ^ en dat van gelyken voor Gedeputeerden van U Hoog Mogende, in Binnenlandfche Commisficn niets zal mogen worden gedrukt, veel min gefchreven, ;>lleen op dat dezelven niet onkundig zouden zyn van het geen geduurende hunne abfentie ter Generaliteit is voorgekomen. — Dat voorts in gevalle voor eenige Collegien ter Admiraliteit, of anderen uit de Griffie worden verzorgd zogenaamde Nou velles, voor die Collegien al mede niet zullen mogen gefchreeven worden zodanige Brieven, Refolutien, enz. die gedrukt worden, maar dat een Exemplaar van die Stukken aan dezelven zal worden gezonden. En in het generaal, dat in de refpedtive Comptoiren van de Griffie geene Stukken zullen mogen gecopieerd worden , dan die ter Vergadering van U Hoog Mogende ingekomen zyn of tot dezelve behooren, immers dat voor het copieerefl van andere Stukken, geen Schryfloon ten laste' van den Lande zal mogen gebragt worden. Ten laatflen, dat de Clercquen onder hunne refpedtive Declaratien, op den voet van des Raads Refolutie van den 26 Juny 1Ó04, zullen moeten ftel- 's GRAVENHAGEN Rapport derCom. misfie tot de Q110ta's en Financie de'r Generaliteit.  *s Gra- venhace. Rappor derCotn misfie i'o de Quota's cn Financie der Generaliteit. \ • 1 i .1 i t, I i l ê 1 e . c h hi Ti Translaateo. 01 & •688 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ , Rellen de Concept-Verklaaring hier ageer gevoegd fub Litt. F. ' Eindelyk, Hoog Mogende Heeren.' hebben wv ?nog overwogen, op wat voet behooren betaald te -worden het maaken en fchryven van indices het 'nazien en aan teekenen van retroacto en andere diergelyke vacatiën, waarvoor (zo als den He-r Griffier by Zyne Memorie zich uitdrukt,) thands berekend .word naar den tyd, die' daar aan befleed word, weetende ieder Ciercq, hoeveel hy in een uur kan fchryven; dan wy kunnen ons geen denkbeeld maaken, op wat wyze zulks gerekend word terwyl daar en boven op dien voet ieder Ciercq zyn ïigen werk taxeert, het geen niet nalaat aan bedenkingen onderhevig te zyn; en om die reden zouden wy U Hoog Mogende aanraden , om tot het .-oorfz. werk een byzonder Ciercq aan te Reien , op een Traclement van twee duizend gullens 'sjaars, waar voor hy zich met dit werk al-' een zou moéten bezig houden, zonder tot het cbryven van eenige andere Stukken te worden gemployeerd. b Byaldien alle deze fchikkingen door de hoo^e tondgenooten mogten worden geapprobeerd, entn ene Refolutie geconverteerd, kunnen wy U Hoog logende gerustelyk verzekeren, dat zonder eenie ver agt er mg van 'sLands dienst, de ingefiopen nsbrmken zullen zyn weggenomen, en daardoor en wezendlyk voordeel aangebragt aan de Finanenvan de Generaliteit; en wy vertrouwen derslven, dat U Hoog Mogende daar omtrent door :t amplecteeren van onze gedaane voorflag, gedelyk zullen trachten te voorzien. Het werk der Cyfers en Translaatsn , die op dre van den Heer Griffier van U Hoog Mogende daan worden, heeft zo veel relatie tot dat der Scnryf>  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 62a Schryfloonen , dat de Generaliteits Rekenkamer, geoordeeld heeft daar van dadel yk te moeten fpreken, na dat zy de materie der Schryfloonen had . afgehandeld. (*_) Wy volgen dit voorbeeld, en zullen op het voet.fpoor van gemelde Kamer, aan U Hoog Mogende commuijicceren, ue redresfen, welke daar in naar onze gedichten kunnen en behooren gomaakt te worden. Om echter ook in deze materie met alle omzigtigheid te werk te gaan, zo hebben wy den Heer Griffier van U Hoog Mogende verzogt, ons vooraf te willen informeeren , of niet met opzigt tot dit werk eenige, én zo ja, welke menage of ;verbetering geïntroduceerd zoude kunnen worden; en daar op vervolgens van geraelden Heere Griffier ontfangen de Memorie hier agter gevoegd fub Litt. G. Wanneer wy deze Memorie en de aangehaalde 15 § der Memorie van de Rekenkamer hebben onderzogt, zo hebben wy daar uit gezien, dat volgens Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 6 Maart 1660 , voor Translaaten uit de Hoogduitfche Taai worden goed gedaan een dubbel, en voor de daar van in het net te makene Copie, enkel en gewoon Schryfloon, en dat op gelykxn voet worden betaald de Translaaten uit de Engelfche Spaanfche, rortugeefche en Italiaanfche Taaien; welke laat Re echter van weinig belang zyn en in de Declaratie van den Heer Griffier worden gebragt. Dat derhalven, overeenkomflig het berigt door den Heer Griffier aan ons gegeeven nopens de Schryfloonen, die in de Griffie van U Hoog Mog. worden (*; Zie de 15 5 der Memorie van de Generaliteits -Rekenkamer. 's Grazen haje. Rapport ierCoin■nisjietotie Qaoa's en Finan~ie der. rJr&nerOr litctt.  *s Gra- VSNHAGE. Rappon '^dcrCo-fimisfie tot de Quo' ta's cn Financie der Generaliteit. i ■< t 2 t t ï h d di tE d< rn ds te op t/ii 600 NIEUWE NEDERLANDSCHE den verdiend ; voor een Translaat uit de zemelde" Taaien, heflaande eene bladz'yde. van 32 "regels en 36 a 40 letters op een regel, aan den Translaten word betaald dertigftilivets', en voorde Copie, die daar van in het net gemaakt word; nog vyftien ftuivers, en dus voor eene bladzyde, zö als die overgegeeven word , twee guldens en vyfftuivers, het welk voor een geheel vel beloopt negen guldens. Wy kunnen voor U Hoog Mog. niet Verbergen , dat deze voet van betaaling ons zeer hoog voorkomt, en wy meenen daarom buiten alle bedenken te mogen Rellen, dat, indien de Schryfloonen, die in de Griffie door de Clercquen verdiend worden, 211 tot hier toe genooten zyn, overeenkom (lig den toet door ons voorgeflaagen met een derde moeien worden verminderd, op denzelven voet voor iet toekomende zal kunnen en behooren te worden verminderd, het geen tegenwoordig voor het transateeren uit de bovengemelde Taaien word betaald ranneer voor een vel aan den Ciercq, die het geranflateerd, en in het net gefchreeven heeft, nog uilen worden goedgedaan zes Guldens, mits echïr dat dit vei in alles gefchreeven zy naar het voorin ft boven opgegeeven, voor de Griffie van U loog Mog. Doch, op dat de Generaliteits Reekenkamer by ït examineeren en liquideeren der Declaratien van :n Tranflateur uit de Hoogduitfche Taal, de noge gerustheid moge hebben, dat alle de Translaan , waar over gedeclareerd word, op ordre van :n Heer Griffier en dus niet buiten noodzaak geaakt zyn , zouden wy van gédachten weezen t gemelde Heer onder die Declaratien behoorde verklaaren, dat alle de Stukken daar in gemeld ■zyn ordre getranflateerd zyn, en getranflateerd >esten worden. Aan-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. tfot Aanbelangende den Tranflateur in de Franfche ■ i en Latynfche Taaien, die zederd het jaar 1748 een • Traöement geniet van /' icoo : o : o 'sjaars, < moet men erkennen, dat deze Post zeer ruim word beloond; voornjmelyk als men iet eensdeels op het j geen daar voor h betaald voor het jaar 1717, wan- < neer ongerwyfeld in de voorfchreeve Taaien niet, minder zal zyn getranflateerd dan naderhand ; en, I; aan de andere zyde, dat by Uwer Hoog Mog. Re-1 i folutie van den 22 July 1717 is verdaan, dat in ge-, j valle de Declaratien van den Tranflateur te dier< i tyd in functie zynde, in een rond jaar geen < | f 600 : o : o bedroegen , het geen daaraan den*- ( l deerde, tot die fom toe gefuppleèi e zoude worden, i zonder dat gevonden word ooit geklaagd te zyn, 1 dat meerder zoude zyn verdiend, indien voor' de ; gemaakte Tranflaaten op den ordinaris voet gede1 clareerd wierd : waar by nog komt , dat zederd ] eenigen tyd dienflig is geoordeeld om de antwoor1 den aan buitenlandfche Mogendheden gegeeven wordende, aandonds te coucheeren in de Franfche. I Taal, waar door dus het werk van den Tranflateur f merkelyk moet verminderen. Wy zouden om die reden van begrip weezen, dat bet Traftement van den Tranflateur in de ge: melde twee Taaien, by de eerde vacature wederom : zal behooren gebragt te worden op de fom van . / 600 : o ; o 'sjaars, waar op het tot den jaare 174^ geweest is, by aldien naamelyk deszelfs Declaratien, in een rond jaar niet meerder bedraagec. Eindelyk meenen wy met betrekking tot het Traétement van den Ciercq der Cyffers, ("zynde de Post van den Ciercq der Patenten onlangs by Uwer Hoog Mog. Refolutie van den 12 January 178$» gemortificeerd, zonder nogthands de Inkom den van < dit Amt eenigzints te verminderen,) U Hoog Mog. i ie moeten advifeeren, om het zelve by vacature sGrjs- 'ENHÜr» ;e. Zapport let Commisfie tot Je Quoa's en Onanie der reneraitcit*  'sGra- venhace. Rappor, derCo/u misfie to, de Qiio ta's en Financie der Generaliteit. . Onclcrlioiit der Vertrekken , behoorende tot de Vergadering van Hun Horig Mogende. 6P2 NIEUWE NEDERLANDSCHE wederom te brengen op f 600 : o : o en aan den Succesfeur van den tegenvvoordigen Ciercq niet lan-" ger te continueeren den toeleg van /'400 • o • o in den jaare 1748 aan den laatst overïeederi Cl'crca toegelegd, dewyl gemelde Ciercq bovendien declareert voor het vervaardigen van ieder Cyfrbr 00 denzelfden voet, als de Schryfloonen in de Griffie worden goedgedaan ; Voor het overige komt het ons met de Generaliteits Rcekenkamer om meer dan eene reden niet ondienflig voor, om in het vervolg tot het tranflateerenm de Latynfche en Franfche Taaien, en tot het werk der Cyffers te employeeren een Ciercq uit de Griffie van U Hoog Mog.; en wy geeven daarom U Hoog Mog. m bedenken, om zulks by de eerfte gclegendheid m te voeren. De kosten vallende op het onderhoud der Vertrekken en Gebouwen tot de Vergadering van U Hoog Mog. behoorende, bedraagen jaarlyks eene aanmerkelykefom, en furpasfeeren ver de geenen die tot de Vertrekken van den Raad en Reekenkamer te zamen geïnpendeerd worden , niettegenflaande de Vertrekken en Gebouwen tot Uwer Hoog Mog. Vergadering behoorende, weinig meerder zyn, dan die van de beide Collegien. De Reekenkamer, die dit verfchil in de •ufre S van haare Memorie refletïeert, en door den Staat lub JNo. ij agter dezelve gevoegd, aantoont, proponeert daarom, in navolging van het geen zy in den jaare 1754 had voorgeflagen , het aanftellen van een Opzigrer over die Gebouwen , en geeft verder eenige middelen aan de band om deze Uitgaven te doen verminderen, het geen ons te meer noodzaakelyk voorkomt, dewyl deze kosten in vocnge jaaren en bepaaldelyk van 1740 tot 1770 ingeflootea , veel minder beliepen, zo als U Hoog Mogt  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 693 Mog. kunnen zien uit den Staat, daar van gefcr-'sGRAmeerd en hier agter gevoegd fub, Litt. H. . venha- GE. Offchoon wy nu niet zullen onderzoeken, waarom deze kosten na het jaar 1753 zo zeer zYn ge-Rapport klommen, kunnen en moeten wy echter zulks, be- der'Comhalven aan meer andere oorzaaken, gedeeltelyk toe-misfie tot fchryven aan hetemploy, dat, volgens de Memo-^£«»rie van de Reekenkamer , door den Deurwaarder tas en van de Griffie genoegzaam het geheele jaar door Finanword gemaakt van Werklieden, tot eindens waar- etc der toe derzelver dienst veel te kostbaar en geenzintsGeneragefchiktis, en het is hier om voornaamelyk, d&tliteit* wy ons verplicht reekenen aan U Hoog Mog. te proponeeren, om op het voetfpoor van den Raad en Reekenkamer aan te Rellen een Opzigter over alle de Gebouwen en Vertrekken, tot Uwer Hoog Mog. Vergadering behoorende, op een Tratlement van vier honderd guldens 'sjaars, en aan dezelve te geeven eene Inftructie, gefchoeid naar die, welke door de Generaliteits Reekenkamer voor haaren Opzigter is gefield en onder de Bylagen der Memorie van gemelde Kamer gevonden word. Voorts om by die Inftrudlie aan dezen Opzigter in het by zonder aan te beveelen, behoorlyke zorge te draagen, dat in de Huizen en Vertrekken, door 'sLands Bediendens bewoond,geenerhande Meubelen ten kosten van den Lande gemaakt of geleeverd worden, noch ook eenig Arbeider, onder welke beraaming zulks ook zoude weezen, aan den Deurwaarder tot deszelfs dienst gegeeven. De verdere menage, die wy met opzigt tot Uwer Hoog Mog. Vergadering en het geen daar toe behoort , nóodig oordeelen voor te liaan , betreft eenige weinige Bediendens , en wel bepaaldelyk den Hofmeefter en de vier Trompetters van Staat, en de' jaarlykfche fom, die uit de Kas van de Zz- Ce-  ^Gra- VENHACE. 'Kappan dcrCompusfietot(ie'Quota s en Financie der ^ en. ra- Hofniee- j %Qt* van hm- ' ( ] t i < 694 NIEUWE NEDERLANDSCHE Generaliteit word betaald, aan zeven van deClerc, qiten, the tn de Griffie van U Hoog Mog. fchryven ae ètuknen, welke de refpegtivc Provinciën concerneeren , te wecten aan een van iedere Provincie. Volgens Uwer Hoog Mog. Refolutie van derj 24 frebruary 1738, aangehaald door dc Reekenkamer by de 32 § van haare Memoire, fchynt men destyds het Ampt van Hofmeefter van den Staat reeds befchouwd te hebben als onnodig , hoe wel de dehberatien, daar over als toen aangelegd, zyn gelaaten buiten vervolg; en zeker, wanneer men conhdercert, dat geene publieke intreden van Ambasladeurs , en vervolgens ook geene defroiiementen van de/e ven meer plaats hebben, dat dus het voornaamfte deel der functie van den Hofmeefter is vervallen en hy nu alleen geëmployeerd word om af te haaien de Ministers van den Keizer van Marocco in verdere Mogendheden op de Kust van Africa, nag men met reden twyftlen, of daar toe wel een irzondeiïvk Amptenaar vereisoht word; wy geeven laarom U Hoog Mog. in confideratie, om dezen 1 ost by de eerfte vacature te mortifteeeren, en in Jlaats van dien by voorvallende bezendingen der «wrfe. Mogendheden, dc een of ander Bediende iran, de Generaliteit ad illwn aêttin te gebruiken ' waar door naar onze gedachten eenige menage be;ragt zoude wordeq. b De Tractementen van de vier Trmnpetters van Sr aai ftaan op den Staat van Oorlogen worden oor de Provinciën betaald, doch de Livryen Jaanderollerj en Vaandels, worden uit de Kas van e Generaliteit bekostigd. Dezelve bedraagen als nog eene noemwaardig» om - niet tegenftaande de menage daaromtrent door len Raad van State geïntroduceerd en door de Re;cnkaracr m de 21 § van haare Memorie vermeld; daar  JAARBOEKEN* Mei, 1799. SojT $aar nu het oogmerk, waar toe zy in dienst fchynen genoomen te zyn, geheel cesfeert, immers daar zy niet meer worden gebruikt tot zodanige eindens als in vroeger tyden, eh hun dienst gemakkelyk kan worden gemist, meenen wy U Hoog Mog. de mor tificatie dezer Bedieningen te moeten aanraadert , waar door de Provinciën van de betaaling derzelver Tractementen, en de Generaliteits Kas van deii last der Livryeh, Baanderollen en Vaandels, zal worderi ontheven* En iri gevalle Ü Hoog Mog. daal4 toe mogteri jtefolveereri, zal het diendig weezen , dat tefïêns werde verdaan, dat het geen aaö dezelven door deze en geene Amptenaaren by hunne aanltelling word verdrekt , zal moeten cesfeeren, zonder dat, hec geen andere Bediendens van de voorfz. Amptenaaren genieten , daar mede zal mogen worden verhoogd. Van de Provinciale Clercquen genietén 'er ze ven, te weeten van iedere Provincie een, uit dé Generaliteits Kas een fom van j 42 : 17 : o *sjaars, waar van de Reekenkamer in de 33 % van haare Memorie zegt, dat zy de eerde oorfprong hiet heeft kunnen ontdekken , maar dat dezelve reeds in den jaare töio als ordinaire Tractementen zyn betaald* Dan, welke ook de f eden rriógè geweest zyn, waarom men in de oudde tyden der Republiek een zodanig Tractement van Generaliteits wege aan Provinciale Clercquen nebbe toegelegd, zd is hét nögthands te verwonderen , dat men daar mede heeft gecontinueerd na het heemen van desRaads Refblutie val jden 26 Augustus 1670, waar by wierd begreepen, dat deze Traffementen zouden kunnen génienas», etd worden, uit hoofdé dat voorfz. Provinciale Clercquen aangedeld en gesalarieerd worden by de ProZz 8 vid" 's Gu/U VÉS'hAGE. Rftpj>ort derCommisfie toé dc Qjto:d's en financie der Genera* litciti jaariykrctig t it'icg aan /.even PiovinciaaleClerajuejl*  Cos NIEUWE NEDËRLANDSCHE sGra- venhace; Rappor, derCommisfie toi de Qiiota's cn Financie der Generaliteit. i ; ] Jaarlykfche Commisfien uit den Raad van Susite, ] ( J .vincicn refpectivelyk , en geen dienst doen dan aan de Provinciën; want of wel by Uwer Hoog' Mog. Refolutie van den 31 December van dat zelfde jaar wierd verdaan, dat de Provinciale Ciercq , wiens Provincie ■ pr^fuléerde , wanneer eenige particuliere Vergaderingen , het zy voorof namiddag wierden belegd, gehouden zoude zyn zich tègens dien tyd in de Griffie of Wel in de Kamer van den Agent te laaten Vinden , tot de eindens door de Reekenkanrer opgegeeven , en het zich dus liet aanzien., .als,of'door deze Refolutie de Provinciale Clcrcqen tot eenige Generaliteits dienst voortaan zouden wórden ge» cmployeerd, zo heeft echter de voorfz. Refolutie geen effecT: geforteerd, en is door de Provinciale Clercquen nimmer eenige dienst gedaan aan de Generaliteit, maar alleen voor hunne provinciën. 'Er is dus geene de minRe reden, om deze jaarlykfche toeleg, van hoe weinig belang ze ook weezen mag, by continuatie aan hun goed' te doeii, en U Hoog Mog. behooren derhalven naar onze gedachten te refolveeren, dat dezelve by het, overlyden van de Actueel in dienst zynde zal cesfeeren , en niet meer by hunne Süc-" cesfeuren geiiooten worden. Ten aanzien van den Raad-van 5taatè heeft le Rekenkamer in de jaaren 1717 en 1754 al nede eenige. voortijgen tot menage gedaan, . wel*' te wy ieder afzonderlyk zullen overwegen., De eerde in de Misfive vau het jaar 1717' voorkomende, handelt over dc Cornmisfien, die' aaryks door den Raad worden g aceri iet verpagten der Middelèü én Tl&Mh, en het' j ipneemen der Fortificatieft' er. ffl\ff-f;'.;r>. Dezelven worden ahyd' door twéé' Tieerd kleed i  JAARBOEKEN, Md, tjgis., taf Ueed ; en de tyd die de voorfz. Commisfiert mogen duinen, is, zo al niet by expresfe Refolutien , ten minften doof een beltendig gebruik bepaald. De menage^ die de Raad daar omwend zederd het jaar 1717 heeft, ingevoerd en door de Rekenkamer in de 10 § van,haare Memorie word opgegeeven, is van zo veel belang, dat men naauvvlyks eenige gepaste middelen tot verdere befpaaring in deze kan aan de haild geeVeri* vooral, wanneer men zulks niet wil zoeken in de affchafling van fommige Commisfien of het zenden van anderen alleen om de twee jaaren j Zó als wy daar in zwaarigheid zouden maaken; eensdeels om dat de Commisfie tot de verpagting der Tienden (dia onder de eerstgemeldeh bedoeld word) niet kan worden afgefehaft, dewyl dezelve bovendien gefchikt is tot het examineeten van de Staateil der Lasten vau de vier Quar-> tieren der Meyerye i, als mede vdn de Verbaaleri. der Kerkelyke Vilitatien, en om op de poinéten daar in voorkomende, voor zo verre die daar toe gefchikt zyn te disponeeren ; anderdeels, om dat wy met de Kamer van oordeel zyn 3 dat het niet alleen nuttig, maar zelfs noodzakelyk is, dat de Fortificatiën en Magazynen in dó Frohtieffteden en Forten door Gecommitteerden uit den Raad Van Staate Werden gevifiteerd, eri deze vifitatien 't gevoeglykst alle jaar geleideden; al het geen derhalven, dat wy over dezé materie aan U Hoog Mog. kunnen voorbaan * komt hier op neder, om aan den Raad van Staate, die reeds zo veel cecononiie in deze Commisfien bctfagt heeft, verder over te laaten, by' aanhoudenheid toe te zien, dat daar omtrent alle mogelyke menage worde in agt gendmen, . De tweede remarque doof de Rekenkamer by het plan van menage van den jaare 1754 aan U jÜoog Mog. voorgedraagen, betreft d'e vermeerZ z ;} de- 's GU' VENHAGÈ. Rapporb derCommisfietoide Qua* ta's en Financie der ' Generd* litdtï Tradlci me .11 vari deri Heef THebUfkf Óóntnxh.  'sGra- venhace. Rapport derCommisfie tot de Qjtota's en Financie der Generaliteit. ï 4 ] 3 i t j Ti Coturaifen terThefaurie en Secreiarie ê van den p Raad van p Staate enz. ^ dt dc m °S>8 NIEUWE NEDERLANDSCHE dering van het Traftement van den Heere Thefauner Generaal rer fomma van twee dubend en vyfhouderJ guldens, die te J fc&ïlS g-norn'en voor M ïtnairing de Kamer in het aar 1754 advifeerde raa/tri TjS*^- " GeZ Frede fn door den les aldaJ^ ^naakt, verminderd zynde, al- "ebr!it ZSrar }Tre°l4nicï *oude kunnen gebragt verden op den ouden voet. De Kamer rchynt echter tegenwoordig zo ffe k rdet te n &E?ffi t ****** ' ne op te geeven0^?31" ver^oegt zich alleen wet up te geeven de trapswyzc verhoo«rinjr vin iet Iractement van dien hoogen AmZS ffe ianroei*elyK is , doch evenwel aan ons nirr r* iare 1785 ,s bekleed, en op welken her Lk-L aar ons mzien behoort gelaafen te worden! [") Zie de 35 § der Memorie. 18  JAARBOEKEN, Mei, 1700. r50O In den jaare 1754 advifeerde de Kamer voor een vermindering van de Tractementen van den eerden Commis ter Secretarie en den Chartermeester, en boven dien voor het mortificeeren van de nieuw gecreëerde Conimifen, zo in het Comptoir van de Thefaurie als van de Secretarie van den Raad, doch hier van is zy thands in zo Verre terug gekomen, dat zy by de 36de § van haare Memorie, alleen proponeert eene vermin» dering der Tractementen van de drie voorfz, ■Gommifen en van den Chartermeester , maar I voor het overige begrypt, dat ook de nieuw ge-1 creëerde Commisplaatfen by continuatie behoo-, ren te blyven. Wy erkennen gereedelyk , dat die redenen door de Kamer by die % bygebragt alzints voldoende zyn , om van haar vorig advis af te gaan, — terwyl wy ons verder wel kunnen voegen met de voorflagen daar by gedaan, en mits« dien aan U Hoog Mog. in bedenken geeven, den Raad van Staate te verzoeken, om de Inkomften van de voorfz. Amptenaaren op den voet door de Rekenkamer aan de hand gegeeven, voor het toekomende te regelen, met dien verftande nogthans, dat deze fchikkingen overeenkomftig het geadvifeerde van de Kamer niet zullen mogen verftrekken ten nadeele van den jongften Commis ter Thefaurie , en van de beide Commifen en Chartermeester ter Secretarie, dewelke die Bedieningen tegenwoordig waarneemen, hoe zeer in de Tractementen tot dezelven gefchikt, en de verdere voordeelen daar toe tegenwoordig behoorende, op alle dewelken zy aangefteld zyn , nog niet zyn ingevallen, maar dat dezelven eerst zullen ftand grypen in opzigtvan die geenen, welke na het arrefteeren van deze Propofitie zullen worden aangedeld. Zz 4 Oygx 'S GgA' VENHA» 3E. Rapport ierComnisfie tot ie QitQ' ■ a's en Financie der denera* 'iteit.  ?oo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAfSE. Rapport derComtnisfee tot tk Qttoïa's en Financie der Generaliteit. Coqrinjjfen Over de Ordinaire Commifen van de Neraïlu'i's' Generaliteits Financie , die vier in ge-, Financie. tal zyn , hebben wy op den 2 Mey'. 1788 een voorlopig Rapport aan U Hoog Mog. gedaan, (hier agter gevoegd onder de Bylaagen fub Litt. I.) by gelegentheid van eene vacature ouder dezelven, en daar by voorgedragen om het getal van deze Commifen voor' het vervolg te reduceeren op twee; Wy hebben destyds breedvoerig aangetoond de redenen, dié ons permoveerden tot het doen van dezen voorflag, en zullen derhalven nu niet herhaalen, het. geen U Hoog Mog. zo in dat Rapport als inde 37fte § der Memorie'van de Rekenkamer daaif voor kunnen geallegeefd vinden. Alleenlyk moeten wy Ü Hoog Mog. herinne-' ren, dat men volgens het voorfz. Rapport, irt cas de bovenltaande Propolitie effect mogt forteeren , nog zal behooren te overvveegen , welkö' verminderingen dienen gemaakt te worden in dei emolumenten, die deze Commifen van particulieren genieten; dewyl wy met de Rekenkamer' overtuigd zyn, dat de betaaling derzelven van belang is. ' Voor het overige zal de Generaliteits Kas door het mortilicecren van deze Commisplaatlèïi p'rofiteeren de Tractementen ter fomma van f 1200 : 0:0, en de ordinaire emolumenten zo van Huishuur, Konynengeld als andcrfints, en alles by elkander genomen een fom van ruim" f 3000 : o : o 'sjaars. De verdere Collegien van de Generaliteit inden Hage refideerende, zyn de Rekenkamer eij de Raad van Braband, by geene van welken eenige noemenswaardige menage kan worden geïntro-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. %&L 'dnceerd: Integendeel zalmen veel eerder dienen 'sGrabeda^t te zyn, om de Inkomften der Secreta-Venhar risfèn en Clercquen van de Kamer en der Leden ck. ivan den Raad van Braband eeniger maate te 1 verbeteren. Rapport. . * , der C om» ' Dan, eer wy ons daar over verder uitlaaten , misfie tot i moeten wy iets zeggen van het Kus/en-Geld, de Qua, dat alle drie jaaren aan de Leden, die in de maand ta s en IMev in de Rekenkamer fesfie hebben, of 10 d*frFinat* i kar neemen, en aan beide de Secretansfen, die in cie der functie zyn, tot zes en dertig gulaens, in plaats Genera» I van een Kusfen, voor ieder word verftrekt, het litett, 1 welk op zich zelve een fubjeft is van weinig be- Kusfcngd* Üang, dan waar omtrend dit inconvement plaats,voorde \ heeft, dat de Leden die voor meer dan drie jaa- ^nenve_a ren worden gecommitteerd, of met de expiratie „ïiteitsRe.; I van de eerlte drie jaaren gecontinueerd, en in-kramer. , zonderheid die Leden, welke wegens de Proil viücie van Zeeland, zo al niet voor hun leeven, I ten minlten voor verfcheide jaaren in de kamer : fesfie hebben, als mede de Secretansfen, dit kus- fenaeld meer dan eens erlangen, het welk naar f de opinie van de Kamer zelve tegen den aart der zaake fchynt aan te loopen. (*) Dan dit inconvenient zal gemakkelyk kunnen 0 ceredresfeerd worden, by aldien door de Re: tenkaraer (conform den voorflag door haar by , aangehaalde § gedaan,) in de fchikking van de» = hare 1680 over het geeven van Kusfens aan de ' Leden en de Secretarisfen van de Kamer gear, « refteerd, die verandering wierd gemaakt, dat aan niemand meer dan één Kusfen zoude worden £egeeven,of het Kusfengeld meer dan eens be? taakl, ten zy het gebeurde, dat een Heer, die in de Kamer fesfie had gehad, eenigen tyd daar i*) Zie de 3j#e £der Memon* van de Rekenkamer.  ?öa NIEUWE NEDERLANDSCHE JsGftA- na op nieuws in dezelve wierd gecommitteerd 1 ■vknha- wanneer aan hem* ingeval hy fesfie had in heÉ ge. jaar; -.in het Welk het Kusfen - Geld geffeevert wierd; hetzelve wederom zoude behooren betaald Rapport te worden; tot het maaken van welke verandering der Corn- de Rekenkamer onzSs oordeels door U HuopMoe* '' misfiè tot zou kunnen verzogt worden. de Quo- tas en Wat nu betreft het Inkomen der Secfetarisferj- Finan- van de Kamer, het welk volgens de 4o(te «der I cie dei- Memorie niet meer dan ruim vier duizend {mlGenera- dens bedraagt, en van de Clercquen ter SecW I Uteit. tarie , zo kan niet worden ontkend, dat het Secretaris werk van de ecrstgeiioemden zeer omflagtig is fin en en geenhnts beloond word in evenredigheid van 3*3? fp ™e"e daae aan vf knogt, en da? van IS «rievan de.Amptenaaren aan de drie Generaliteits Col- I de Kamer, legien, geene minder gefalarieerd worden dan da I Clercquen van de Rekenkamer. * Wy_ zouden om die reden, hoe zeer onze; Commishe anderzints niet is gefchikt tot het doen van voorflagen , waar uit een bezwaar voor de Financiën van de Generaliteit refulteeren kan, wel inchneeren eenige verandering te maa* ken in den voet, waar op de voornoemde Secretanslen en Clercquen tot hier zyn betaald. Edoch daar de Kamer vermeent, dat de Secretansfen behalven eene verbetering in hunne inkomlten, boven dien in hunne werkzame Posten verligt dienen te worden, en dit laatfte door een verhoogmg van hunne Tractementen alleen met kan worden geëffectueerd, zo hebben wv onderzogt ot en in hoe vene dit oogmerk zonder merkelyk bezwaar van den Lande zou kunnen bereikt worden; waar toe naar onze eeda»ten zoude ftrekken, by aldien U Hoog Mog? «ehefdeu te refolyeeren, tot het aanftellen van . j een  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 703 \jten derde Secretaris op een vast Tra&ernent ivan twee duizend guldens 'sjaars zonder meer, en zonder in de Profyten by de twee oudlte ;Secretansfen thands genooten wordende, te dee ftn, met dien verftande nogthands, dat de bewening van een der twee oudfte Secretarisfen -openvallende , de derde Secretaris zoude inoe:;.ten opklimmen , eo het meerder Traftement daar toe ftaande als dan mede genieten. Verder zyn wy van advis, dat het Trafteiment van den oudften Secretaris behoort veri|.meerderd te worden met een duizend guldens f 'sjaars, terwyl dat van den tweeden zou kuu1 nen blyven op den* tegenwoordigen voet, zo \ echter dat de tweede het genoemde jurplus vaii {den eerften, in cas van vacature zal moeten h profiteeren. Eindelyk geeven wy U Hoog Mog, nog irj I bedenken , om de twee oudfte Clercquen tei I Secretarie van de Rekenkamer, boven het geen I zy actueel genieten, toe te legden een fom van * ƒ coo : o :"o 'sjaars, en dt everige een der twee '.oudfte wordende, van dit douceur als dan me' de te doen jouisfeeren. De Leden van den Rard van Braband genieten jaarlyks van de Generaliteit een TrajEtè s ment van vyftien honderd guldens, doch hiel van moeten zy aan de Provincie van Hollanc ■ wegens den icnften en 2ooften Penning, dri< I honderd guldens betaalen , en houden dus maa •, twaalfhonderd guldens over, het geen gevoegt by eenige weinige emolumenten, eene geringi belooning uitmaakt voor de Post, welke zy be ; kleeden. Meermalen heeft de Raad van Braband ziel des s Gra- venha' ge. Rapport der Commisfie tot de 'Quota's en Financie der Generaliteit, ■ Traktementenvan de Raaden irr hetKof van ! Braband , • extraordl1 naris Raa^ den e der' ftdminiftreeren van den honderden Penning op al- Gcne'rd* le Obligatien en Rentebrieven, enby Uwer Hoog Utejt> Mog. Refolutie van den 6 February 1725 gecon- tinueerd,in confideratie van.de vermindering, die de Ontfanger-Generaal in de Inkomften van zyn Arapt had geleeden, met de eerfte vacature "van het voorfz. Ampt zoude behooren op té houden , en aan den Opvolger van den tegenwoordigen Ontfanger-Generaal, immers zolang de jaarlykfche Loteryen zullen blyven ftand gry« pen,, niet worden goed fcedaan.} eensdeels ota dat de adminiltratie van den honderdften Penning op de Obligatien tegenwoordig van weinig omfiag is*. Vooral in vergelyking van het geen Voor het jaar 171Ö ftand greep: want toen was de adraihillratie van debel.sting, die toen op de Obligatien plaats bad* ten vdbrdeele van Ibmmige Provinciën, aan deWelken het beloop derzei ve moest worden uitgekeerd , waarom ook daar van afzohderïykd Rekeningen zyn gedaan; anderdeels om dat dé Vermindering van het Inkomen van dén Ontfanger - Generaal rykelyk is vergoed, door het géért dezelve profiteert uit het Collecte.loon vaii de Loteryen, die jaarlyks Worden üitgefchreeven* waar van de Kamer vertrouwt, dat een aanzien* lyk voordeel overfchiet , niertegenftaande het zelve by des Raads Refolutie van 18 February 4772 op een per cent is verminderd, en daar Mi Aaa ,ys  'S GüA VENHA GE. Rappoi derCon misfie n dé Quo tas en Financie der Generaliteit. 708 NIEUWE NEDERLANDSCHE . alle de kosten op de Loteryen vallende, uitgeno. men die -van de directie cn trekking, moeten gevonden worden. * Den Ontfanger - Generaal approbeerde echter i-deze voorflag van de Kamer niet, maar was van /oordeel, dat, zo het Inkomen van den Ofttfau. ger-Generaal der Unie eenigcrmaate zoude repondeeren aan de moeite, zorge en rifico, welke aan deze Bediening verknogt zyn, het zelve geene vermindering behoorde te ondergaan; voor eerst van wegens de groote kosten by gemis van een vast Comptoir , door elk nieuw aankomend Ontfanger tot aanbouw of acquifitie van het zelve te impendceren, welke kosten gepaard met een zwaar Amptgeld , door hem begroot wierden op een Fom van ten minftcn zeventig duizend guldens ; cn ten anderen , uit hoofde van de reductie van het Collecte-loon der Loteryen op een half per Cent, nu onlangs by den Raad gearresteerd om by de eerfte vacature van dit Ampt ftand te grypen, met welke: ichikking van den Raad van Staate dc Ontfanger-Generaal betuigde , niet te kunnen infte-Vnmerf, uit confideratie van het groote rifico, dat' byzonder omtrent de adminiftratie der Loteryen plaats heeft. Offchoon nu deze redenen, door den Ontfanger-Generaal tegens eene vermindering der Inkomften van zyn Ampt opgegeeven , in den eerften opflag wel eenige reflectie fchynen te verdienen , zyn dezelven nogthans by nader inzien ons niet voorgekomen van genoegzaam gewikt, om te kunnen opwegen tegens de argumenten door de .Rekenkamer voor haar gevoelen bygebragt, dewyl het bezwaar, dat in het gemis van een vast Comptoir voor een nieuw aangeftelden Ontfanger - Generaal geleegen is, zoude zyn weg / te 1  JAARBOEK EN, Mei, ijgo. ?Ca te neemen, door het nankoopen van eeil penna iient Comptoir op kosten van de Unie, zo als ten aanzien van het Comptoir Generaal van Holland is gefchied. En met betrekking tot de reductie van het Collecte loon, om dat het half per Cent, waar op het zelve volgens des Raads Refolutie zoude worden gebragt, nog eene genoegzame beloning aan den Ontfanger-Generaal kan opleveren; aangezien dit half per Cent Collecte-loon naar het montant der Loteryen in de jaaren 1787 en 1788 gearresteerd, van iedere Loterye zoude hebben bedragen /'13680:0:0, Welke fom in elk jaar nog met een derde moet worden verhoogt, en dus zal belopen f 18240: o: o, nadien volgens eene calculatie daar van over de laatfte 20 jaaren geformeerd , binnen drie ja tr'erj ten minden vier Loteryen worden getrokken, moetende echter van deze fom van ƒ 18240:0:0. Worden afgetrokken het falaris van f 4000: o: o , het welk de Ontfanger - Generaal uit zyn privé beurs, zo men wel onderrigt is, alle jaar betaalt aan den Commis op het Loterye Comptoir, om daar uit deze en geene kosten goed te maaken; na welke aftrek het jaarlyks zuiver profyt van den Ontfanger-Generaal aal bedragen / 14000: o : o„ waar by gevoegd wordende, deszelfs 'traétemenÊ k ƒ 5000 : o : o, nevens f 600 : o : o vuof Schryfloon en Brievcporten ; ƒ 1500 : o : o Voor onderhoud vau de Comptoiren , vaisch geld &c., en /' 300 : o : o voor Huishuur, zd blykt. dat de revenuen van de post van Ontfanger-Generaal, behalVen de bovengemelde extraordinaris toeleg van / 2400 : o : o , voor Welkers intrekking by vacature de Rekenkamer ödvifeert, zich als dan nog zullen bedraageu, zonder de Leggelden en de profyten ia" caa van Negotiatien als .auderfints , een jaarlykfche fom van ruim twintig duizend guldens, waar mede de moeite en oïnllag aan dit Ampt Aaa a ver- 's ÖrA« VEïïHA* ge. Rapport derCorn' mis/ie tot * Qiw* ta's en Financie der Generd* litctfy  7io NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Rappor, derCom mis/ie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. verknogt op eene voldoende wyze zal zyn beloond. Wy hebben dan ook geene de minde zwaarig1 heid gevonden ons te conformecren met den ■voorflag door de Rekenkamer gedaan, en daar van onder de hand kennis te doen geeven aan den eerften Heer van het Befogne, door U Hoog Mog. den 25 January 1790 gedecerneerd, om tc overwegen, op welken voet het Ampt van Ontfanger - Generaal der Unie, clestyds vaceerende, zoude behooren begeeven te worden; bet! welk ten gevolg heeft gehad , dat U Hoog Mog. by Refolutie van den 29 der zei ver maand hebben verdaan, dat de voorfz. toeleg van vier en twintig honderd guldens aan den Opvo'ger van den laatstoverleeden Ontfanger, immers zo lang de jaarlykfche Loteryen zullen blyven ftand grypen, niet meer zal worden goedgedaan, door welke Refolutie derhalven dit Poinc~t reeds zyn beflag heeft gekreegen. Wyders geeven wy U Hoog Mog. in bedenken, om uit hoofde van de inconvenienten, die in het gemis van een vast en permanent Comptoir voor nieuw aankomende Ontfangers geleegen zyn, aan den Pvaad van Staate de verzorging van het zelve te recommandeeren, wanneer zy oordeeldt dat zulks gevoeglyk zal kunnen gefchieden; en om als dan mede te overleggen, welke vermindering in dat geval zal behooren plaats te hebben, omtrent het Inkomen van den Ontfanger-Generaal, dewyl hy als dan zal zyn ontheeven van het maaken der kosten tot het acquirecren van een convenabel Comptoir benodigd, en die door zyne Prasdecesfeurs hebben moeten worden gedragen. Kunnende eindelyk de reflectie van de Re« ken-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. kenkamer op de drie dubbelde Leggelden, die de Ontfanger - Generaal geniet, als zynde van weinig belang, worden gepasfeerd, of zo U Hoog' Mog. uit mogten prsefereeren, aan de be. fchikking van den Raad van Staate overgelaal ten. Aanbelangende de Bedienden van het Commircn I Comptoir-Generaal, vau welken het getal zederd het jaar 1707 merkelyk is ver- het Comp. meerderd, en om de redenen door de tok. Kamer bygebragt met twee Commifen en Clercquen zoude kunnen verminderd worden, zo was gemelde Ontfanger - Generaal mede van een tegeno-efteld gevoelen; alleenlyk advifeerende om den Commis en Ciercq belast met de betaaling der Lyfrenten, wanneer dezelven nog wat meer zullen verminderd zyn, te doen uitfterven, waar door het Land zoude profitceren ƒ 1800 : o : o 'sjaars , cu nog ƒ 300 : o : o by aflyvigheid I van den Deurwaarder van het Comptoir, die I zeer zelden gebruikt word, en daarom door hem wierd geoordeeld wel te kunnen gemist ■ worden. Dan het is ons voorgekomen, dat de afichafIj finff van den voornoemden Commis en Ciercq niet behoeft te wagten naar de meerdere afneeminii. Rappor, flèpCofti piïsjii tOt ffc 'Quopa'fenFip'tihr (ie der Generaliteit, gqhryfhe'boïftens. onbegeevcn zouden blyven, wanneer namelyk dé Raad derzelver wedervervulling uic hoofde van andere nieuw opgekomene bezigheden wegens Negotiatien , niet volftrekt noodzaakelyk zal oordeelt verdere De overige Poincten van Menage al^'mena- hici' in dcn HaSc re introducceren, begeoptie treffende de &hr\flehoeftens, de Alma\ nekken en Coura,Hengelden, de Kaar/en, de Post- en Boodenlootten- ehde Bediendens van hel Generaliteits Klein Zigel, In plaats van Schryfbclioeftens word zederd veele jaaren een zekere fomme gelds betaald aan de Leden van Uwer Hoog Mog» Vergadering , van den Raad van Staate en Generaliteits Reekenkamer , mitsgaders aan de Amptenaaren en Bediendens , met uitzondering; van eenige weinige door de Reekenkamer in de 13de § van haare Memorie opgenoemd ; en het zelve heeft mede plaats met de Jlmt.nakken en Couranten', doch pan de twee expedieerende Clercquen, den Deurwaarder van de Griffie , en de Kamerbewaarders van U Hoog Mog. , mitsgaders aan die van den Raad cn Reekenkamer, worden de Schryf. en Comptoirbehoeftens in natura geleeverd. Op beide kan eenige menage vallen,, en we! Voor eerst, ten aanzien van de fom van negentig gulden 'sjaars , die de Ordinaris Gedeputeerden jn Uwer Hoog Mog. Vergadering genieten voor gchryfbehoeftens. Almanakken en Couranten, en welke aan ieder van de 18 Gedeputeerden uit de Provincie van Gelderland betaald word; want hoewel de reden, om welke de Generaliteits Reckenkamcr in den iaare 1754 by het Plan van menage vermeende, dat alleen aan zes Heeren namens' 4is Provincie het voorfz douceur van negentig gul-  JAARBOEKEN, Md, 1790. 7*3 betaalde, voor ofvoldoende moet c IJL«X™Hen terwyl het alleen dc Quartiefft£ tten ^we zyn. d* deputeerden van elk Qua tier ^ ™ Sïnente^ Provincie van Geldeuanu g4,ccv<_ „ ^ , • „« prhrpr Peen reden, waarom U Hoog Mog. ( j±rS JSE55 ïfct anders |*Sf^^ï^S^S dSelven zo veele traftementen goed te doen, Xzy nïdig keurt; zonder dat onderin» zoude kunnen maaken in het getal der Pordènt dte van Generaliteits wege voor SchryfbeSèns &c. tot hier toe zyn goedgedaan. Wv vermeenen derhalven op de conclufie van Sis Gedeputeerden in U Hoog Mog. Veigadering zenden. ■ En ten tweede met ^rekking tot■■■'ggj^ aan de expedieerende Clercquen, den Deurwaarder Gra- ENHA- e. . . lapport 'er C omlis fee tot 'e Quo■i's en "manie der deneraiteit.  'g GRAVEN HA- R-.fpor ficrCom fnisfieto, éi QitoJu's en F:ncmfic der {ieiicraIjitii, 714 NIEUWE NEDERLANDSCHE yan de Griffie eD de Kamerbewaarders van U Hoos Mog. naardien de quantiteit der Schrvf- en Comnh toirbehoeftens, die aan dezelven zederd eenige jaaren geleeverd zyn, zeer aanzieojyk is, en van jaar • tot jaar fcnynt te vermeerderen ,' zo als uit eene ■opgave daar van aan ons gefuppediteerd, en onder de Bylaage-D fub L.tt L. i, 2,3 en 4 te vinden, ten duidelykften blykt, zynde de Bylaag L. 4 * bevattende de gedaane leverantie aan de Kamerbewaarders van oen Raad, met geen ander oogmerk daar nevens gevoegd, dan alleen om U Hoog Mog. ta doen zien welk eene importante menage* op da Schryfbchoeftens voor Uwer Hoog Mog Bediendens kan worden geïntroduceerd, wanneer namelvk geheven te volgen het voorbeeld van den Raad van «tate, die uit conüderatie van het groot import derzelver, ,n de laatfte jaaren by het J?de Artikel van de Inftrutbe jn den jaare i7n7 aan haare Kamerbewaarders gegeeven , heeft goedgevonden , dat voor Schryfbehoeftens aan ieder van de twee Kamerbewaarders alle drie maanden op eene fchriftelyke Merrione door hun in te dienen , geparapheerd door den Heer Pnefideerende en geteekend door den Secretaris, zullen worden geleeverd, Twee Riemen Ordinair Schryfpapier Twaalf Boeken verguld Quarto, wit en zwart Postpapier. v Veertig boslén Schagten. Een en een half pond rood Lak. Een dito zwart. Een pakje Zcgelgaaren. Zes ftukken rood band, Zes doozen Ouwels, Voorts, wanneer zulks benodigd mogten hebben, sen Schaar, Pennemes, Priem en Vouwbeen, als pede een tinne Intkoker en een Blaker voor Waseh-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 715 En dat zy uit deze Schryf behoeftens zullen moe- »s Graten bedienen de Tafels, van de Raadkamer, Be- venhafbgnekamer, die van den Heer Thefaurier Gene- GE. raai, en van den Secretaris. Rapport Dewyl nu door deze fchikking van den Raad eene dcrComI: merkelyke vermindering in de Leverancie van Schryf- misfie tot i: behoeftens voor haare Kamerbewaarders , en dus de QjtoJeene aanzienlyke befparing zal worden uitgewerkt, ia'} en at vermecnen wy U Hoog Mog. te moeten verzoeken finania om te exarnineeren, of in de leverantie aan de ex- cie der è pedieerende Clercquen, den Deurwaarder van de Genera■i Griffie, en de Kamerbewaarders van U Hoog Mog. Utsit. sgedaan wordende, eene diergelyke verandering of Jbepaaling, als by den Raad van Staate gemaakt is, lij niet zoude kunnen geïntroduceerd werden. Voor het overige fcnynt het ons toe, dat in den ra toeleg, in plaats van Schryfoehoeftens zo aan de ij Leden van den Raad en Rcekenkamer, als aan de tl Ministers en verdere Amptenaaren en Bediendens, Idoor de Reekenka^er opgenoemd, jaarlyks betaald I wordende , geene verandering behoort plaats te heb)ö ben , maar dat dezelve op den tegenwoordigen voet ia dient gelaaten te worden. Omtrent de Kaar feu, die geleeverd worden aan Kaarsfen. de Kamerbewaarders en voor de Griffie van U Hoog Mogende,' want met betrek! mg tot de geenen, die de Bediendens van den Raad en Reekenkamer krygen, en waar van de Kamer in de ióde § der Memorie fpreekt, zyn geene verdere bepaalingen nodig , zodra de ichikkmgen dien aangaande by den Raad en Reekenkamer gemaakt, effecl zul- \ len hebben geforteerd,, zouden waarfchynelyk deze en geene misbruiken voorgekomen, en dus eer.ige 3 menage kunnen betragt worden, 'wanneer de Leverancier der Kaarfen voor de Griffie of eenig ander Comptpir benodigd, aan niemand mogt leveren dan Aaa j aan'  *s Gra- venhace. Rappor, derCorn misfie ta Ge Quota's en Financie der Generaliteit. I Post- en Bodenloo- • oen. 1 ( i J i i \ Ti z k c I 71Ö NIEUWE NEDERLANDSCÖE aan den Kamerbewaarder van de Griffie, en de laatstgemélde verpligt was om te zorgen, dat die' Kaarfen nergens elders wierden: geconfumeerd en verbrand, dan op de Kamer van den Agent, de' ' Griffie, en in de Benedenkamers en Comptoiren, daar de eerfte en andere Clercquen fchryven, zo als dit by Uwer Hoog Mog. Refolutie van 13 December 1670 is verftaan, datgefchieden zoudè;(zie: de 16de § der Memorie van de Reekenkamer,) dan welke Relolutie niet meer gevolgd word. Wy geeven daarom U Hoog Mog. in confideratie, om de voorfz. Refolutie weder in train te brengen , en dien conform te refolveeren, dat voor het' vervolg de Leverancier alleen aan de Kamerbewaarder der Griffie de benoodigde Kaarfen zal mogen leveren, en dat de laatstgenoemde niet alleen verpligt zal zyn te zorgen, dat deze Kaarfen werkelyk worden gebruikt overeenkomftig de voorfz. Refolutie van 13 December 1670 , maar öök tel- , kens onder de Reekening van den Leverancier op zyn Eed aan den Lande gedaan, zal moeten verilaaren, dat de gekeverde Kaarfen nergens elders ian op en in de voorfz. plaatfen zyn geconfumeerd ',n verbrand. De Post- en Dodcnloonen bedraagen jaarlyks eene mportante fom voor de Kas van de Generaliteit, :n om daar van overtuigd te zyn, behoeft men alleen n te zien de Staaten door de Reekenkamer fub ^0. 2. en 3. agter haare Memorie gevoegd, wanleer men zal bevinden, dat in het jaar 1785 voor e Bodenreizcn door het Land is betaald een forti' an ƒ 42864 : 10 : o en voor Postreizeu, zo ordiaire als extraordinaire ƒ 21853 : 6 : o en dus te imcn f 64717 : 16 : o. In tusfehen is aan deze □sten niet geëvenreedigd de dienst, die het Land « aar voor geniet, en de Reekenkamer is derhalven iet alleen in de jaaren 1717 en 1754, maar ook nu' met  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 717 met reden bedagt geweest, om daar in eenige me- 's Granage voor te flaan. ,Zy behandelt deze materie uit- venhavoerig in de nde § van haare Memorie, en uit GE. het geen daar by is voorgedraagen, mogen wy billyk bed uiten, dat de reden, waarom de Post- en Bo- Rapport denloonen zo hoog loopen, voornamelyk is té zoe- clerComken: Poor eerst, in het employ , dat van de Bo- misfie tot dens tot allerley foort van reizen, het zy dezelve de Qitoinet of zonder haast moeten gefchieden, gemaakt ta's en word, het geen in den beginne (wanneer alleen ge- Finanbruikt wierden tot reizen zonder haast, dat is decie der zodanige, waar toe zig bedienen van de ordinaire Genera' Schuiten en Schepen, of daar geene vaaren, van Htcii. de ordinaire Rytuigen,) voornaamelyk i'chynt gefchied te zyn, om aan hun een convenabel bettaan te bezorgen, dewyl hunne Tractementen en Emolumenten zeer gering zy n. Ten tweeden, in de zwnpre kosten, die op fommige réizen vallen, zo jijt niet zelden gebeurt, dat voor het overbrengen \ijn eene enkele Bnef meer dan honderd guldens moet worden betaald , niet tegenftaande daarvoor, wanneer met de Post verzonden was, flegts weinige 'ftiiivers zouden betaald zyn: en dit verdient temeer reflectie, om dat allé de depêches, die uit de Griffie van U Hoog Mog. aan de Heeren Staaten van de r'efpecfive Provinciën en van het Landfchap Drenthe , aan derzelver Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden , aan de Collegien ter Admiraliteit, aan de Magiftraten van Steden en in het generaal aan alle Collegien , (het zy met of zonder haast) moeten overgebragt worden, welvoeglykheidshalve met Bodens worden verzonden. Ten derden, dat door hst gebruiken van Bodens tot reizen met haast fomtyds twee Boden) worden geëmployeerd tot het overbrengen van depêches, ■ die gemakkelyk door een Bode zouden kunnen ver-  718 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. Rappor 'derCorn misfie to de Qiio fa's en Financie der Generaliteit. 1 i I ] t C t t ï verzorgd worden, zo als dit door de Reekenkamer in de aangehaalde § pag. 53, op hét einde word be weezen. - Ten vierden , in de meerdere kosten voor het • Land, wanneer Bodens in plaats van Postillons tot '■ reizen met haast gebruikt worden, gelyk te zien is uit eene vergelyking der beide Staaten fub No. 4. cn 5. agter de Memorie van de Reekenkamer te vinden. Ten vyfdcn , in de wyze, op welke de Steden, werwaards depêches met Postillons worden afgezonden , by Uwer Hoog Mog. Reglement van 14 Odtober ióji zyn gecombineerd, en welke combinatiën zodanig zyn ingerigt, dat dikwyls op een dag twee Reisbilletten voor differente Postillons worden afgegeeven, en de Postmeefter voor twee Postillons betaald, offcfioon de depêches, waar mede zy belast zyn , gq\oegIyk door een Postillon kouden en ook metter dj&ad maar door een tn detizelyen. Postillon overge^ragt worden, waar van echter niet het Land maar de Postmeefter het voordeel geniet. En Ten zesden , in het misbruik, dat maar al te teel plaats heeft, om aan Postillons Brieven in etour mede te geeven, wanneer voor hunne terug eis evenveel als voor de uitreis, en in fommige evallen de helft word goed gedaan, offchoon die Jrieven geen antwoorden zyn op de overgebrage depêches, maar van geheel andere Perfoonen , an die, aan welken dezelven waren geaddresfeerd. I Doch deze en verdere nadeelen, die de Geneiliteits Kas ondervindt door het emploi, het welk ïands van de Bodens en Postillons gemaakt word, uilen veel verminderen , zo niet geheel worden weg-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 719 ' weggenoomen, by aldien U Hoog Mog. gelieven «s Gra* 1 te refolveeren: venha- ge. Dat voor het vervolg geen Eodens zullen mo* \ gen gebruikt worden tot het doen van eenige rei- Rapport \ zen zelfs niet tot reizen zonder haast, waar xanderCotna de kosten wel is waar gering zyn, dan door viel-misfie tot \ ken aan de Bodens te laaten behouden langzaa- de Quoiq merhand wederom zoude kunnen influipen het ge- ta's en ■ id bruik van Bodens tot reizen met haan; en dus al Finani mede niet tot het" overbrengen van Placaaten, Pa-cie der - > [J blicatien , Waarfchouwingen en andere Pakken, Genera» 1 die om derzelver grootte niet wel met de ordinai- Uteit. ■ }| re Post kunnen verzonden worden , gelyk mede 1 niet om te doen affigeeren Billetten van Verpag\ tinken, dewyl volgens informatien aan ons gefup\ péditeerd, de Bodens de'affixie zelve niet doen, \ maar zulks in de Steden en Plaatfen, alwaar eeni1 ge Billetten-moeten worden geaffigeerd, overlaa1 ten aan de geenen, die daar toe gefchikt zyn. Dat. alle Brieven , die geen haast veréisfchen, zelfs die aan de Heeren Staaten van de refpecfive Provinciën , derzelver Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden, het Landfchap Drenthe, Collegien ter Admiraliteit, Magiftraaten van Steden , en'aan alle andere Collegien gefchreeven zyn, niet uitgezonderd, zullen verzonden worden met de ordinaire Post, zo als in de Secretarie van den Raad van Staate en van Zyne Hoogheid veelal gebruikelyk is; en dat tot het overbrengen van Placaaten , Publicatien , Waarfchouwingen, Billetten van Verpagtingen en van alle Pakken en Brieven, die om derzelver grootte of andere redenen, offchoon geen haast vereifchende, met de ordinaire Post niet konnen gezonden worden , mitsgaders van alle Brieven en Depêches , die haast vereis.fchen, zullen worden gebruikt Postillons van de Generaliteit. Wy-  *sGra VENHi «E. Rappo derCot misfie t de Üjil tas en Financie da Generen litcit. I n° NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ Wyders indien eenige het zy buiten , het zy - Binnenlandfche reizen met haas: door Postillons zullen worden afgelegd, dat zulks op het Reisbiljet zal worden aangeteekend, met uitdrukking van het n uur, op welk zy afgezonden zyn, en dat in het ■;-Recepis, dat op het Reisbillet word gefteld doof «den geene, die de depêches ontfangt, mede zal wor-den uitgedrukt, op wat dag en uur dezelven aan hem ter hand gefteld zyn. Dat omtrent het combineeren der reizen zonder • haait by continuatie zal worden gevolgd Uwer Hoog Mogende Reglement van 14 Oftober 1651 en de Generaliteits Reekenkamer verzon om te overweegen, of de Postillons daar voor niet' zouden kunnen betaald worden op gelyken voet als tot hier toe met betrekking tot de reizen der Bodem zonder haast, volgens de Lyst in den jaare 1727 by de Kamer gemaakt, is geobferveerd. Doch dat dc reizen met haast niet zullen gecombineerd worden op den voet van Uwer Hoog Mo<*. voorfz. Reglement, maar gefchikt naar de routes, waar op de Plaatfen leggen. Dat daarenboven de Postmeefter van de Genera Jiteit op requifme van de Reekenkamer, en zo dikwyls als dezelve dit zal, nodig oordeelen, op den Led aan den Lande gedaan, zal moeten opgeeven door hoe veel Postillons de aan hem by verfcheide Reisbiljetten aanbevolen depêches zyn overge- [ Dat al verder de Brieven, die aan een Postillon m retour worden mede gegeeven , zullen moeten geaddresfeerd zyn aan de hooge Collegien, of derzelver Leden en Ministers, of aan Zvne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince , of aan Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Princesfe van Oran*  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 7« Orange, voorts van dien aart weezen, dat tot het 'sGraoverbrengen van dezelven' anderzints een expresfe venhazoude moeten gebruikt zyn; en ten einde de Ree- CE. • kenkamer daar van de nodige verzekering hebbe, dat de geen, dis zodanige Brief in retour mede geeft, Rapport verplat zal zyn op het Reis-Billet aan te teekenen, derComidat hy om de noodzaakelyke fpöed den Postillon misfie tot i'géordonnecrt heeft extra 'Post te gebruiken, zul- de Ouo: lende by manquement van dien, alleen eeu maatig tas en \ douceur aan den Postillon worden goedgedaan. Financie der 1 :Dat voor het overige de Posteryen by continua- Genera\ tie zullen betaald worden cp den tegenwoordi- liteit. : gen voet, met överlaating aan de Rekenkamer. ï aan wien de befchikking daar over tot hier toe ': heeft gecompeteerd , om daar in zodanig te hanI delen als zy zal nodig oordeelen, en dat het geI tal zo van Paarden als Postillons, door U Hoog IMogende, met overleg van den Raad van Staate en Generaliteits Rekenkamer, zal worden geregeld , gelyk tot dus verre gebruikelyk ge1 weest is. En eindelyk, daar het niet buiten bedenken is, Jdat dé Poflillons particuliere Bediendens van den aPostmeefter en niet in 'sLands dienst'zyn, dat dezelven , die volgens Refolutien van ü Hoog 1 Mogende worden aangehouden, blyvende Bedien1 dèas vdn 'den Postmee/Ier , als mede alle vaste | Noothulpen , wannéér aangenomen -of voor het ij éérst gebruikt worden, in handen- van den Heer ] in den Raad van Staate prsefidecrende, zullen moejj ten 'bëlooven , dar zy de Brieven en Depêches, \ welke zy gelast worden over te brengen, met jj afie zorgvuldigheid 'zullen bewaaren en behoor1] lyk bezorgen, volgens de ordres, die zy daar toe \ zullen ontfangen , én zich voorts' nugter en be- kv«; ,.rn en als een goed en getrouw Poftillon beI boord, gedragen. Dan,  723 NIEUWE NEDERLANDSCHfi 's Gr a- Dan * gelyk door deze voorflag, wanneer U Hodtfvenha- Mogende uezelve mogcen aggregeren, de Bodens!' ce. zullen ontzec worden van de voordeelen, die zvs tot hier toe genoten hebben van de reizen dewvi Rapport zy tot het doen derzelven niet meer zouden wor-ii rf«-Co//;-dengecmploycerd, endaar de billykbeid vordert I misfie tot dac zy des wegens naar behooren worden gededomÜ de,Ouo- mageerd, zo moeten wy U Hoog Mogende nog M ta s en conüaeratie geeven, om aan ieder Bode van de Ge I ïmcm- nerahteic, boven zyn jaarlyks Traftement, en tori etc der een dedommagement, voor het gemis van de voor-1 Genera, deelen oer reizen, toe te leggen een fom. van driA Men. houde ra yyfug gulden 'sjaars; wanneer zy boven t de nieuwe jaaren van de refpeclive Provinciën en het Landfchap Drenthe, als mede van verfcheide I zo niet aile de Admiraliteits Collegien, en de dou- I ceurs voor het-adfifteeren van Extraordinaris en Or- I dmans jaarlykfche Commisfien, uit de Vergaderins 1 van U Hoog Mog. en den Raad van Staate bet I waarneemen der Loterye; het doen van Eed van I nieuw aangjlelde Amptenaaren, byzonder van Ge- 1 neraals PeTToonen, en andere voordeelen van het I Land, zullen genieten, ieder "1 Een jaarlyks Traftement van ƒ 250 : o • o Het dedommagemerit voor het gemis der reizen . . . . ^.j0 . Q . , - Nieuwe Jaar van U Hoog Mo* g£"de • 75 : o : o —1 de Raad van ? Staate . 75 4 o • o 1— de Rekcnka- mer • • • J ?J : o > o Dus te zamen ƒ 825 : o : o En boven dien hun aandeel in de drie honderd guldens voor het oppasfen aan de Banken in de Kloofter Kerk. Eia-l  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 723 Eindelyk, en daar mede zullen wy van deze zaak I aftrappen, zouden door het arrefteeren der voorfz. Propofltie eenige Bodens ontbeerd en detzelver | getal gevoeglyk op zestien gereduceerd en bepaald 1, kunnen worden; welk getal van zestien men daari om verkiest, dewyl 'er dagelyks elf Bodens nodig ] zyn tot het bedienen der Vergadering van U Hoog ] Mogende, van den Raad van Staate, de Rekenka ; mer en de Comptoiren daar van dependeerende, en dat daar en boven des Zomers, tot de Commis: fien van U Hoog Mogende en den Raad van Staate, dikwyls twee a drie Bodens vereischt ! worden , terwyl doorgaans een of twee Bodens, 1 door ziekte of ouderdom buiten ftaat zyn om te j dienen. Wy verwagten derhalven , dat U Hoog Mogende de voorgeflagene fchikkingen adopteerende, ! het meergenoemde dedommagement van drie hon: derd en vyftig guldens voor ieder Bode zullen acj cordeeren , en teffens verftaan, dat derzelver ge] tal tot op zestien zal uitftèrveh en voordaan bej paald blyven. Met betrekking tot de adminiftratie vah het klein ( [■Zegel van dc Generaliteit, en van de Bediendens* die tot het teekenen en kloppen der Zegels wor- \ Jden gebruikt, zoude naar de gedachten van de Re- h ikenkamer, al mede eenige menage kunnen aange- 2 iiwend worden. I Wy kunnen ons gevoeglyk conformeereh met de ivoorflagen, welke zy tot dat, einde doet by de 5 |§. van haare Memorie, en proponeeren derhalven laan U Hoog Mogende, om aan de Opvolgers van pen tegenwoordigen Commisfaris niet langer goed ïte doen de fom van ƒ 200 : o : o 'sjaars, die |hy geniet wegens verfchot der Materiaalen om de fubftantie te maaken, waar mede het papier wordt Bbb ge- 'sGftA- VENHAGE. Rapport ■ derComnisjie tot ie Qtio'a's en Financie der 'jenera'iteiti kHrimisfa. sfen en edienens \*n ct Kli ta eg-1.  'sGra- venhage. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. 724 NIEUWE NEDERLANDSCHE geplakt, waar op het Zegel word geflagenr, mits. gaders voor brand en licht, eensdeels om dat de fom van ƒ 1600 : o : o, zynde het montant der Inkomften van den Gommisfaris, eene ruime beloor Ding fchynt te zyn, in vergelyking van den Ontfang; anderdeels, om dat tot hetflaan van het Ze- I gel geen pap meer gebruikt wordt, dan alleen by de Francynen. Wyders om het getal van de vier Zegelklopper* n by vacature te reduceeren op twee, (hebbende U | Hoog Mogende by Refolutie van den 6 December § 1785 reeds gerefolveerd, dat by overlyden van een È derzelven, de vacante plaats niet weder vervuld,. ,\ maar voor gemortificeerd zal worden gehouden,) en 1 de fom van zes en zestig guldens ten behoeven van I gemelde Kloppers, jaarlyks geleden voor leverantie i van Papier, dienende tot uitflag van de Zegels, of I zo als in vroegere Rekeningen gevonden word, tot i de ruiten, daar het klein Zegel op geflagen word x 1 om redenen door de Kamer aldaar geallegeerd, ge- 1 heel te doen ophouden, en laatftelyk om de Post 1 van Teekenaar en Diftributeur van het Zegel alhier I in den Hage, by zyn overlyden te mortificeeren, | en deszelfs werk aan den Tekenaar van het klein- f Zegel te demandeeren. Buiten den Hage komt in confidentie. Het affichafcn of menageeren van eenige Huishuuren der Huizen, dié jaarlyks door Commisfie^ zo van U Hoog Mogende als van den Raad van 1 Staate gebruikt te worden , te 'sHertogenbosch,,, Breda en elders. Het verminderen der Tractementen en Emolunemen van eenige Comptabelen, en het Combi- '■ 'iceren van- deze en geene Comptoiren van da/ï Ont. >  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 7*5 Ontfangers en Rentmeefters in de Generaliteits Landen. PLfenv-ï Wiar'^-jd \ SKÜK > tfj ■' j M ^«.^1 En eindelyk hel mortificeeren van de Post van Opzigter' over de Fortificatiën te Maaftricht. . Uit de 25 §. der Memorie van de Rekenkamer kan men zien, welke fchikkingen tot Logement van de Heeren Gedeputeerden van U Hoog Mogenden en Gecommitteerden van den Raad in de Steden en Plaatfen, waar over derzelver Commisfien gaan, gemaakt zyn, en hoe veel het Land verpligt is deswegens jaarlyks te betaalen. — Het is waarfchynlyk uit conlideratie van den korten tyd, die de Commisfien in zommige Plaatfen doorbreDgen, en de voor haar gehuurde Huizen betrekken, als mede van de kostbaarheid der huuren, het onderhouden der Meubelen en diergelyke, dat Gedeputeerden van U Hoog Mogende, by derzelver Rapport op den 19 Juny 1717 aan de Extraordinaris Vergadering, de affchaffing derzei ven in bedenken gaven; althands zyn deze de redenen, waarom wy in ferieufe overweeging hebbe-n genomen , of van de Huishuuren door de Rekenkamer opgegeeven, zo niet alle, ten minften eenige kunnen gemenageerd worden. Wy hebben echter in dit onderzoek niet uit het oog verboren , dat eeöe al te groote menage in deze veelligt aanleiding zou kunnen geeven, dat de jaarlykfche Commisfien niet wierden bekleed met yereischte decentie, en overeenkomftig de digniteit" van den Staat, en daarom eerst en vooral onderzogt, of de kosten der Huishuuren verre furpasfeeren het geen de Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden tot een dedommagement voor het gemis derzelven zouden behooren te genieten; dewyl , zo wanneer daar in geene merkelyke befpaa-r Êbb a ring YGrA- VÈNHAge. Rapport dcrCommisfie tot de Quo•a's en Financie der J-enera'ileit. i dingen , in het Marquifaat van Bergen op den I Zoom en de Heerlykheid Princeland, en om hem Rapport tl daar voor mede te doen ontfangen de ïonmen,derComA waar mede dezelve Verpondingen in het zelvemisfie tot A Marquifaat en Princeland zyn verhoogd, na dat^e Ouo\\ de voorfchreeve Tractementen gefixeerd waren, reiden 14 of in het vervolg nog verhoogd zouden mogen Finanworden- cic cicr GeneraVerder om aan den Ontfanger der Gemeenelud}. Middelen over Sas vau Geul ,PhiUppeue en onderhoorige Polders, voor het overbrengen van zyne rekening, het vervolgen en zuiveren van het Slot van dezelve, in plaats van een honderd, alleen vijftig, guldens, en aan ieder van de Ontfangers der Verpondingen in het Oost-Kwartier van Vlaanderen, van de Kerkclyke Goederen te Aardenburgen Oostburg, van 'sLands Gemeene Middelen , over de Stad Grave en den Lande van Guyk, en van de Geefielyke Goederen in liet Kwartier van Peelland, mede voor het overbrengen van hunne Reekeningen, en het vervolgen cn zuiveren van het Slot derzelven, alleen vyftig guldens eens, en aan den laatstgenoemden Diets meer voor een Solliciteur goed te doen. Laatltelyk proponeeren wy nog aan U Hoog Mogende, de Generaliteits Rekenkamer te verzoeken , om aan zodanige Ontfangers en Rentmeelters, I aan welken voor Schryfioon van derzelver RekcninI gen, tegenwoordig een bepaalde fom voor uitkoop i> word geleden, daar voor te laaten valideeren vier i! ftuivers en een half per blad , de dubbele daar :ionder gereckend; doch teffens wel toe te zien, dat I van deze verandering, door het al te zeer extenI deeren of fchryven der Rekeningen , door de reBbb 4 fpee-  ?s Gra- venha CE. • Rappoi derCou misfie tc de Quota's en Financie der Genera liteit. Combinatiën der Comptoiren. 730 NIEUWE NEDERLANDSCHE fpeftive Ontfangers en Rentmeefters geen mis- ■ bruik gemaakt worde, en zulks ontdekkende, als dan de fom voor het fchryven derzelven zodanig te bepaalen, als zy overeenkomflig de groot- -deelen1" RekeDia?eQ dienftiS ea nodiI zal oort Alle deze veranderingen en verminderingen zouden echter niet eerder tot ftand behooren te komen, dan m cas van vacature, en dus niet prsjud.cieeren aan de genen , die tegenwoordig % ■ voorfz. Ampten beklceden. ö Wat nu betreft het Combineeren van deze en geene Comptoiren, zo zal het moeyelyk zyn, eenige verdere Combinatiën vast te Rellen, dan die door de Reekenkamer in de 6 § van haare Memorie worden yoorgeftaagen, om dat (zo als de Kamer zegt) het niet wet mogelyk is de Borgtoglen zodanig te reguleeren , dat zy in evenredigheid zoude zyn met de fiommen, die verantwoord moeten worden of zy zouden zo hoog moeten qenoomeu . worden, dat het zeer bezwaarlyk zouden zyn de» zeiven gefield te krygen. J Wy advifeeren derhalven alleenlyk conform de propofitie van de Reekenkamer, om de Comptoiren der Gemeene Middelen over Peelland en Kempeland, by deeerfte vacature van eendier beiden, door een Perfoon, en dat der Verpondingen over die beide Kwartieren, in gelyk geval, mede door een Perfoon te doen bekleeden, en de Tractemen- ' ten van die beide Comptabelen , mitsgaders derzelver Borgtogten , als dan te reguleeren op den zeiven voet, als by de Refolutien van den Raad van Staate van den 24 April 1721 en 21 November 1732 zyn bepaald geworden. Zynde wy niet te rmr1 van gedachten, dat de Raad van Staate door U Hoog Mog. zoude kunnen verzogt worden, om ■ by '  JAARBOEKEN, Mei, i7co. 731 by aldien zy in het vervolg van tyd mogte bevinden, 's Gradat nog eenige andere Combinatiën zonder ondienst venhavan den Lande konden plaats hebben, dezelven als ge. dan op den voet der aangehaalde Refolutien te willen introduceeren, Rapport derCom- Het oogmerk van den Raad van Staate opzigters- misj-te tot jn het óp nieuw aanftellen van een Opzig-]^tsn(^t de Q110ter over de Fortificatiën te Maaftricht opte mofufi»tas en den 9 January 1750 , offchoon voor hëtweren. Ftnanaffchaffen van dezen Post in het jaar 1717 geadvi- cie der feeid, en dezelve by des Raads Refolutie van 9 GeneraMaart. 1718 werkelyk gemortificeerd was, fchynt'//fejV; alleen geweest te zyn, om daar door aan den Perfoon tot die Post benoemd te geeven eene belooning voor de byzondere diensten, welke hy in het jongde beleg had gedaan. (*) Evenwel is by zyn overlyden een ander Opzigter aangefteld, waar voor wy geen reden weeten te vinden; dewyl het getal der Ingenieurs, diebinpen Maaftricht doorgaans in Guarnifoen zyp, groot genoeg is. om ovèr de Fortificatiën het nodig opzigt te houden , wy zouden daarom U Hoog Mog.. aanraaden den Raad te verzoeken om deze Post, die echter van weinig belang is, by deeerfte vacature te mortificeeren. Behalven de opgenoemden zyn door de Reeken- verlies van kamer geene verdere Poincten van weezendlyke me- de Generanage opgegeeven; ook hebben wy geduurende den ^'.„wlfchc loop van ons onderzoek geene andere objecten ont- rtyksdaai. dekt, op welken eenige befpaaring kan vallen , danders. die bereids zyn aangeroerd. Wy zouden dus gevoeglyk een einde kunnen maaken (*) 2te Memorie Generaliteits Reekenkamer, % 8. Bbb 5  'sGra- venha ge. Rappot misfie tc (Je Qjio tas en Financie der Generaliteit.' M , ' ,j """" \\ I 1 e n v f 732 NIEUWE NEDERLANDSCHE ken van deze verhandeling over de middelen tot . verbetering der Financien van de Generaliteit zo met eene zaak nog was overgebleeven, welke Uwer Hoog Mog. voorziening vordert, en die wy derhal■t yen nog moeten brengen ter kennisfe van U Hoog - M°S-» aivoorens dit tweede deel van ons Rapport /te befluiten. — Te weeten het verlies, dat de Generaliteits Kas Jydt, doordien' de Provincie van Zeeland by continuatie alle betaalingen doet ih Zeeutafche Ryksdaalders van drie en vyftig ftuivers het ftuk, tot welkers vergoeding men tot hier toè die Provincie zo min heeft kunnen'beweesen als om af te gaan van haare maatregelen op het'ftuk der Munten zederd veele jaaren gevolgd, hoezeer de nandehyyv/* door haar irj dezen gehouden met recht mag bdcnoüwd worden als onregelmatig. en ftrydig me't'deklaars enduidclyke Jetter der Unie, by welkers 12de Artikel de Pvovleien over het muntweczen m?.: den anderen fceboen verdraaien, en hetzelve onderelkandcrcn gem.-cn gemaakt: waar door teffens iedere Provincie VÓQf haar particulier voor altoos heeft afgezien om buiten kennis en bewilliging van de overige eenige verandering in de Gours van het geld te maaken. t Da,ar nu de Provincie van Zeeland des niette^en[taande, en ■zonder agt te geeven op dc nadrukke'. yke repralentatien en debortatien, door de Bondgenooten daar tegens gedaan , de Cours van den ;hoogen, en tc maaken dat dezelve ir;eer geproportioneerd zy aan de waarde van het Zilver materiaal, het zy door cenen nieuwen Standpenning op dien i voet te munten, waar voor zo zeer geen raden «zoude zyn, om tc vreezen dat met voordeel geIfmolten of uitgevoerd kan worden, ofte op zodanij ge andere wyze , als dezelve Raaden en Generaalimeelters van de Munten meest nuttig en dienlbg limogen oordeelen. I» . / Wy hebben nu aan U Hoog Mog. opengelegd de (*) Memorie Generaliteits Reekenkamer, § 43. 's Gru- venha- ce'. Rapport derCommisfie tot de Quota's cn Finan;ie der Generaliteit. Befluit vs» deze Af-  's Gra- venhace. Rappor derCon. misfie to de Oiio ta's en Financie der Generaliteit. 734 NIEUWE NE DER LANDS CHE de wyze, op welke ter voldoening aan Uwer Hoo» « Mog. Refolutie van 4 Mei 1785 de actueelen ihat I van de Generaliteits Kas door ons is onderzogt; wy \ hebben vervolgens aan U Hoog Mog. voorgedraa- p t gen, hoedanig die Kas tegenwoordig is gefield in ver- h -gelykmg van vroeger tyden, en welk gebruik daar ïi t van tot foulaasder Bondgenooten met betrekking tot k . de generale defenfie van den Lande kan worden ge- I maakt. — Wy hebben al verder gezien , dat de »i Inkomften dezer Kas, hoe goed ook befticrd nog i voor verbeteringen, de Uitgaaven voor merkelyke | befpaanng of vermindering fufceptibel zyn, en daar' I toe het een en ander middel aan de hand gegeeven. § Dan, Hoog Mogende Heeren! waar toe zou de*» uitvoerige voordragt van dit alles dienen , indien i: hetzelve geen ander effect had, dan dat de Bondge- § nooten, zich vergenoegende met het foulaas by dit f Rapport bepaald, alleen onze voorflag over het em-1 ploi dezer Kas ampleóteerden, zonder teffens te i befluiten tot het introduceeren der middelen tot ver- k betering en menage door ons geproponeerd ? im- I mers tot niets anders, dan om te zyn eene nuttelo- I ze en kostbaare verzameling van de meeste propo- h fitien door den Raad van Staate en Generaliteits 1 Reekenkamer op onderfcheide tyden tot hetzelfde I einde aan U Hoog Mog. gedaan. Wy kunnen is noch mogen derhalven dit ons verflag over den ac- p tueelen ftaat van de Generaliteits Kas°niet eindigen, :$ zonder U Hoog Mog. nogmaals voor oogen te hou- p den de noodzaakelykheid óm deze Kas, die meer è dan eens de fteun en toevlugt van onvermogende jfc Provinciën was, en in tyden van gevaar zo veel voordeel aanbragt aan de gemeene zaak, lleeds te houden in zodanigen Raat, dat zy ook in vervolg |l van tyd aan het Bondgenootfchap kan praftecren die dienflen , welke men daar van in voorige jaarea heeft ondervonden. ■ Wy zouden tot dat einde aan U Hoog Mog. in i het |s  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 735 het breede- kunnen ontvouweDhoe deze Kas reeds 1 iby de opkomst van de Republiek onder anderen, I heeft gediend om de Provinciën te ontheffen van, Iden last van zodanige Capi taaien, als op order van U f "Hoog Mog. door den Ontfanger Generaal der Unie,. i ten nutte van het Bondgenootfchap van tyd tot tyd, ' waren genegotieerd, waar'van de Interesfen nim-* ; mer over de Provinciën gerepartitieerd, maar uit K-des Generaliteits fubalterne Comptoiren geyon-, iiden zyn, en welke Capitaaien na het fluiten !:'der Munfterfche Vrede bedroegen een fom van, K 9201885 : 8 :4. (*) Wy zouden bovendien kunnen aantoonen, dat j de Bondgenooten op het laatst der voorige, en in i het begin van deze Eeuw een diergelyk foulaas uit 1 de Kas van de Generaliteit hebben genooten, wani neer namelyk door hen tot laste van dezelven wierI den gelaaten een Capitaal van ƒ 4868306 : 13 : 4 1 nog onafgelost van de fommen, genegotieerd in en i na het jaar 1698, op de post voor de Fortificatiën I buiten de Provinciën; als mede een Capitaal van } f 3071000 : o : o nog overgebleeven van de Capi: taaien , op expresfe Refolutien van de gezamentl lyke Bondgenooten geligt op de Contributien, 1 een Fonds dat met den Vrede van Utrecht cesij leerde. Het zoude al verder niet moeielyk vallen te ■ doen zien, dat des Generaliteits Inkomften mecrn maaien en in verfchillende Tydperken hebben geil ftrekt en geëmployeerd zyn tot ontlasting der ProI vincien. Dan wy behoeven zo ver niet te gaan, om U Hoog (*) Zie de Generaale Petitie voor het jaar 1649 ir i dfcto 8 December 1648, vergeleken met die voor hei i jaar 1661 en 1662. sGra. ïe. lapport ferCoftinisfie toe •itz Qito'a's en Financie der deneraUteit,  iys NIEUWE NEDERLANDSCHE 5sGra- TENHA€E. Rapport derCommisfie tot dc Q/tota's cn Financie der Generaliteit. I J 1 < < '2 s li d d v is v Di 1 di Hoog Mogende van de aangelegendheid der Kas varj de Generaliteit te overtuigen, dewyl de gebeurtenisfen in de laatüe Jaaren de waarheid onzer gèzegdens ten kfaarften aan den dag leggen; wy hebben daar van reeds op pag. 55 en jö het een eri ander opgeteekend, het geen wy nu niet zullen her-s haaien, ons vergenoegende rhet U Hoog Mogende > te vragen, by aldien de imménfe lommen, zederd I het jaar 1780, en vervolgens uit deze Kas betaald I en aldaar aangewezen, daar uit niet hadden kunnertl gevonden worden, door wien als dan zouden voldaan zyn de Interesfen by de Provincie van Fries- ifc land ingehouden, cn de Soldyen van de Militie' jb Joor de zo evengenoemde Provincie en die van 1 Zeeland afgeweezen, en tot heden toe onbetaald I relaaten ? — Door wien de betaalingen, geduu- L< •ende de troubles met wylen Zyne Roomsch Kei- i; ïerlyke Majefteit en daarna, gedaan ? door wien I ■indelyk de deugdelyke pratenfien van zo veele 1I1 lanneemers van Fortificatie-Werken,die zich door 0 Ie wanbetaalmg van eene Provincie, waar van men I :ulks het minfte kon verwagten, in de grootfte I mgelegendheid bevonden , en waarfchynlyk reeds | Ouden geruïneerd zyn, by aldien zy doo'r middel'3 an de Generaliteits Kas uit dezen nood niet waren I ered 'i Men zegge niet door de Provinciën, waar vaö I et meerderdeel nog aanzienlyke fommen, uit hoof- \ e van deze verfchotten aan de Generaliteit, fchul- | ig is: Of zouden de overige, die zich in dit ge- I al niet bevinden, welker getal nogthands zeer klein tj , te beweegen geweest zyn , deze betaalingen 3or. haare Bondgenooten te doen ? Ook dit kun- I :n wy niet denken. — Zy zouden dus alle onvol- \ ian gebleeven zyn. ■— Dan welk een nadeel zou- •> : daar uit niet zyn ontftaan, voor een notabel deel I in 's Lands Ingezetenen ? en hoedanig zoude hot 11 ver» ]  JAARBOEKEN, Md, 1790. 735 vervolgens gefield zyn geweest roet 'sLandsMilitie, met het publiek Credit, kortom met het geheel Bondgenootfchap? Wy fchroomen, Hoog Mogende Heeren j deze Vraagen te beantwoorden, maar meenen genoeg gezegd te hebben tot betoog, dat zonder de Kas van de Generaliteit onmogelyk konden zyn voorgekomen de noodlottige gevolgen, welke het onbetaald laaten dezer fchulden , noodwendig moest te weeg brengén, en by gevolg dat het belang van de Republiek vordert, deze Kas in goeden Raat te houden. Doch wy mogen voor ü Hoog Mogende niet verbergen , dat zulks met geen mogelykheid gefchieden kan, ten zy de middelen tot verbetering der Inkomften en befpaaring der Uitgaven voorgedragen door U Hoog Mogende, met 'er daad geïntroduceerd worden, het geen te meer nodig is, om dat de fom, door de Generaliteit jaarlyks tot foulaas der Bondgenooten op te brengen, door ons wel is begroot op eene Quote van ƒ 4 : 8 : 2 in het honderd , uitmaakende in het geheele beloop van de Ordinaris en Extraordinaris Staaten van Oorlog een fom van vyfmaal honderd vyf en negentig duizend een honderd vyf en twintig guldens 'sjaars. doch alleen in de veronderftelling , dat de Inkomften van de Generaliteit zullen verbeterd , de Uitgaven verminderd worden; terwyl het voorfz. foulaas zeer zeker zö hoog niet zoude genomen , maar op eene veel mindere fom moeten gereekend zyn, by aldien men vooraf konde voorzien, dat de voorflagen, tot dat einde by het Rapport gedaan, niet zouden gevolgd of geaggreëerd worden; vooral daar de voordeelen, welke men zich van dezelven belooft, zoaanmerkelykzyn, waarvan onder anderen tot bewys kan diepen, dat alleen op de Post van de Schryf, honen, ten minften vyftig duizend , op die der Bd1 denloonen ruim dertig duizend guldens, en op het QTl- 's Gra- VENHAGE. Rappor: derCommisfie tot de Qiwta's en Financie der Generaliteit.  738 NIEUWE NEDERLANDSGHE 'sGra- venhace. Rapport derCommisfie tot de Qjttola's en < Financie der \ Genera- 1 litcit. < i I c a v d a h k h DERDE AFDEELING. Staat van Oorlog. 3de Afd.v "T)aar wy in de eerfte Afdeeling van dit RapporÊ Staat van *-J hebben gezien, naar welke proportie voordaan Oorlog, Lasten van [jet: Bcmdgenootfchap, ingevolge den Voorflag van Zyne Hoogheid, zullen gedragen worden onderhouden der Vertrekken en Gebouwen tol de Vergadering van U Hoog Mogende behoorende, meer dandebelfc zonder eenige veragtering van 's Lfndt dienst jaarlyks kunnen worden gemenageerd , en dat daar en tegen het rendement van het klein Zegel, actueel maar ƒ 24000 : o : o 'sjaars bedraagende, door het arrefteeren van eene nieuwe Ordonnantie, ende gelyke heffing van dit Middel jver het geheele resfort van de Generaliteit verïoogd , en de Inkomften van de Kas, door het 'enot van de ioofte en 2oofte Penningen, die de jeneraliteits Amptenaaren tot nog toe aan Holland :n de andere Provinciën betaalen, aanzienlyk verneerderd zullen worden. Wy kunnen derhalven niet genoeg by U Hoog «logende aandringen op de dadelyke vastftelling van eze poincten van menage en de verdere Propofitien an verbetering in dit Rapport vervat; terwyl wy 1 verder verplicht zyn tot decharge van ons zet- I th hier nog by te voegen, dat daar door en ook iar door cilleeu de Kas van de Generaliteit by connuatie aan de Bondgenooten het voorgeftefde jaarkfche foulaas zal kunnen furneeren, en bovendien tyden van gevaar blyven , het geen wy gezien :bben, dat ze voormaals was.  JAARBOEKEN, Md, 1790. 73c den door de gezamentlyke Provinciën, het Landfchap Drenthe, en het resfort van de Generaliteit: en daar wy in de volgende afdeeling hebben aangetoond , dat de Generaliteits Kas genoegzaam in ftaat is om in de gewoone Lasten der Unie te betaalen de Quote, door Zyne Hoogheid voorgeflagen. — Zo zal het nodig zyn om in dit gedeelte van ons Rapi port te overwegen, waar in die Lasten behooren te beftaan, en hoe veel dezelven preecife bedragen, op dat de Bondgenooten weeten, hoe veel ieder van hun naar die verdeeling jaarlyksch in tyd van Vrcede tot de generaale defenfie van de Republiek,) zo te Water als te Land, zal moeten con-, tribueeren. Hadden wy in alles kunnen voidoen aan het voorfchrift door U Hoog Mogende, aan ons gegeeven by Refolutie van den 4 Mey 1785, zo zouden de middelen, tot de generaale defenfie benodigd, zyn gefchikt naar de Financieele vermogens van het Bondgenootfchap in het generaal, en van ieder der \ Bondgenooten in het byzonder; en het onderzoek 1 van deze Financieele Poincfen, zoude hebben opge- < I leeverd den grondflag en het rigtfnoer, waar op en waar naar alle fchikkingen omtrent het Militaire\ Weezen, zo te Water als te Lande moesten gebouwd en ingerigt worden; dan daar wy reeds by 1 den aanvang van onze deliberatien, zo als bevoo] rens in de eerfte Afdeeling is aangeweezen, onti moeteden verfcheidene zwarigheden in het naarfpeu1 ren der Financieele vermoogens van ieder der Bond* [ genooten, en het bepaalen van derzelver tegenwoor» 1 dige grootte, naderhand geheel ondoenlyk was ge1 worden, door de geopperde bedenkingen tegens Ihet openleggen van den Staat der Provinciaale Fit nancien aan deze Commisfie; Waren wy al ras in :de onmogelykheid gebragt, de voorfz. Refolutie naar den letter te volgen, en den Staat van Oorlog ;overeenkomftig de Bondgenootfchappelyke vermoo;gea$ te regelen. - Ccc Men 's Gra- VENHAGE. Rapport dcrConimisfie tot dc Qiior-a's en Fiuan- , "Je de r Qenera» 'iteit, Rcdeifttt, jm welke ie Staat 7an OüN og niet is ;eregeld , ngevoige Ie Refolriie van dan May 17 85.  740 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha- «3e. Rapport derCommiïfie tot de- Qitota's en Financie der Generaliteit. i < l i ( j Men verbeelde zich nogthands niet , zo al deze zvvaarigheid niet had geëxteerd, en mengeneralyk bereid was geweest tot eene openlessin» I van den Staat der Provinciaale Financiën', dat daar mede alles zoude zyn uit den weg geruimd het welk konde beletten aan den inhoud van Uwer Hoog Mog. Refolutie, voor zo verre dit poincl: aanbelangt , punctueelyk te voldoen. Immers word daar by veronderfteld , dat de Financieele vermogens van het Bondsenootfchap in hei generaal, en van ieder der Bondgenooten in het byzonder, met eikanderen toereikende zouden bevonden worden tot hoeding der middelen tot de generale defenfie benodigd; dan wy meenen met reden te mogen twyffelen, of deze veronderftelling wei berust op zodanige zekere gronden, dat men het tegenovergeftelde van dien voor onmoogelyk zoude kunnen houden; zo wy doch door de Financieele vermogens moeten verffaan die masfa van geld, welke de gezanentlyke Bondgenooten van hunne tegenwoordige Inkomften, na aftrek der Huishoudelyke Lasten , jaarlyksch overhouden , en dus tot ftuur iran de gemeene zaak kunnen opbrengen, zoude tiet immers kunnen gebeuren, dat die hoofdlbm minder bedroeg, dan 'er tot de generale defenfie ïo te Water als te Land vereischt word? en zo tit eens, by een naauwkeurig onderzoek van den icfcueeleö Staat der Provinciaale Financien, in liervoegen was bevonden, hoedanig zoude men tls dan den Staat van Oorlog hebben moeten inichten ? zoude dezelve in dat geval moeten verninderd en geregeld zyn ovcreenkomftig het geen le Provinciën te zamen konde te berde brengen , offchoon ze daar door mogten gebrast worlen tot eene grootere laagte, dan beftaanbaar rvas met de handhaving van de Eer en Onaf- han»  jAARËÖEKÈN, Md, ï#& I f4t hangelykheid van den Staat? öf zoude men zonder op dit algemeen overfchot reguard te nee • men, den Sta-.t van Oorlog hebben behooren te bepaalen naar gelang van de natuurlyke en poii ticque gelteldheid der Republiek? Het eerde kunrieri wy niet. dénken , dat de intentie van U Hoog Mog» of van de hooge Bondgenooten geweest is, dewyl langs, deezen weg de middelen , tot befcherming en Veiligheid van den Lande vereischt wordende , zö hiet geheel verwaarloosd, ten minden dndergefchikt zouden worden gemaakt aan de temporalre gelteldheid der Provinciaale Firiancién, en alzo ten gevolge hebben eene ?,fvvyking van den zo bekenden als algemeen aangenomen Staatkundi» j gen regel, te weeten,'dat ren verdandig Souverain zyne Uitgaven moet regelen , niet gelyk een ' particulier Burger naar zyne Inkomden', maai? omgekeerd, dat is , dat hy moet beginhert met naar te gaan en te berekenen al het geeii tot onderhoud en verdediging van dê'fi Staat tfoldfekt tiödig is, en die berekening gemaakt hebbende, Vervolgens zyne Inkomlten zodanig trachten iri te richten of te verhoogen , dat daar uit rykelyk de vootaf bepaalde Uitgaven kunnen gevonden Worden. Het zoude derhalven iri dit éefdé gevai öti* moogelyk zyn geweest , de Lasten der Unie" naaf het Overfchot dér Provinciën te bepaalen; en wanneer dit geen plaats konde hebben, zoude men wel genoodzaakt zyn geworden tot het tweede over te gaan, en eene begrooting der Losten te formeeren, zonder op dit Overfchot reguard te neemen ; dan ook in dit geval zoude' de'Refolutie van U Hoog Mog. niet zyn gévolgdt Ceea T* 'sÖrA» " vF.-NfiA« ■ OÈ. Rtip-pwl derConimisfie tót de,'Qtwta's en Financie der Genera1' ïiteiH -  74* NIEUWE NEDERLANDSCHK 'sGra- . Tegens dit geavanceerde doet zig nogthand* venha- in den eerften opflag eene bedenking op, waar CE. door dezelve geheel fchynt te vervallen, byaldien namelyk door de Financieele vermogens, waar Rapport naar het werk van de generale defenfie moest <&r6'tf«-worden gefchikt, in de meergemelde Refolutie misjietot niet word bedoeld het zaamgevoegd zuiver Overste Quo- fchot der Provinciaale Inkomlten, gelyk die op tas en dit tydftip zouden bevonden worden, maar zo Finan- als dezelve elfecfive kunnen bedraagen, aangezien cie der men het met grond daar voor mag houden, dat Genera- de laatstgemelden als dan tot betaaling van de liteit. gemeene Lasten der Unie toereikende zouden geweest zyn. Edoch deze bedenking verdwynt, wanneer men confidereert,. dat eene zodanige uitlegging aan de woorden van Uwer Hoog Mog. voorfzRefolutie met kan gcgeeven worden, ten zy men terlens in U Hoog Mog. veronderftelle een voorneemen, om de Republiek thands met infpanning van alle haare krachten in de hoogstmogelyke ftaat van tegenweer te ftellen., het geen al weder het oogmerk van U Hoog Mog. niet kan geweest zyn, dewyl zulks dan alleen zoude te pasfe komen, wanneer de Staat met eenen vyandelyken aanval van buiten bedreigd wierd; doch geen,zmts in V'-edenstyd, waar in men zich meestal bepaalt tot het geen behoudens de noodzakelyke defenfie van het Land niet kan ontbeerd wordeu, en zelden of nooit gewoon is tot zodanige mterftens te komen , voor hoedanigen tyd van Vrede nogthands de tegenwoordige, middelen van de generale defenfie alleen moeten dienen en gefchikt zyn. & In welker voegen men derhalven de voorfchreeve Refolutie van U Hoog Mog. ook hebfee op te vatten, de moeielykheid om den Staat van,  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 743 "wan. Oorlog te regelen, overeenkotnftig de Financieele vermogens der Bondgenooten, was en bleef altyd even groot, en 'er fchoot dus niets anders overig, dan in het opmaaken van dezelve zjch te bepalen tot het geen de noodzakelyke defenfie van •het .Land vordert. Dan ook hier in deed zich voor onze Commisfie wederom eene nieuwe zwaarigheid op , dewyl %J Hoog Mog- by de meermaal aangehaalde Refolutie aan ons niet zo zeer hebben gedemandeerd bet formeeren of ontwerpen van een nieuwen Staat van Oorlog, als wel eene herziening en, onderzoek van de Financieele reflectien door iommige Provinciën van tyd tot tyd op dezelve gemaakt, zo dat wy door het ramen van een nieuwen Staat van Oorlog, en het brengen van nieuwe Posten op dezelve, eenigermaate zouden fchynen te buiten te gaan den last ons opgelegd, .en welke zich, alleen bepaalt tot het Financieele. Edoch daar het oogmerk, door de hooge Bondgenooten ,in het decetneeren van de beide Perfoneele Con> misfien bedoeld, flegts ten halve zoude zyn bereikt, wanneer by deze gelegendheid de middelen der generale defenfie van de Republiek in Vredenstyd niet wierden geconftateerd eii vastgefteld; hebben wy ter voldoening aan dit oogmerk en jtelfens tot wegneeming van de zwaarigheid zo even geopperd, geen ander noch beter middel weeten uit te denken, dan door Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate te verzoen ken , om te formeeren , en aan ons te fuppediteeren een project Schema van een nieuwe Ordinaris en Extraordinaris Staat van Oorlog, gezuiverd van alle zodanige Posten, als ingevolge onze deliberatien over de Financieele reflectien door de Provinciën gemaakt, of om andere red»* nen zouden kunnen afvallen, aan weltc verzoek welgemelde Heeren Gecommitteerden, met overCccj kg 's Gra« venha3E. Rapport ierCoinnisfietotde Quo■a's en Financie der j-enera'iieit.  "VKNHAPS. ' Rappor "derCorn •-fnlsfieto 'de Q//o: fa's 'en Finanfie der 'Generar ■ h 1 i Rerfrc «I- «rnjeen 1 gebrek. I r Poode , posten, jj C B $ ?44 NIEUWE NEDERLANDSCHE leg van Zyne Doorluchtige Hoogheid hebben «rol. daan, zo als hier na zal blyken, ; $ze:r MDan /er *yc,it s^ v00r u H00g van den re- Mogende nader ontwikkelen , moeten • genwoordi- wy vooraf iets zeggen van de voornaamfJfnMaat, fte gebreken, die tot hier toe in den Staat van Oorlog hebben plaats gehad, en 'waar tegens wy vertrouwen, dat door het amplefteeren der middelen hier na op te geeven . voor het vervolg genoegzaam zal zyn Voorzien. Wy zeggen de voornaamfte of hoofdgebreeken • want van d1C geenen, welke bepaaldelyk in fom' öifge Capittels van den Staat voorkomen, zal aft zonde.lsk gefprooken worden, wanneer wv tot die Capittels zullen gekomen zyn, terwvl eeene pene meer generale betrekking hebbende op den geheelen Staat, onvoegzaam met de overigen kunnen vermengd worden : tot meerder klaarheid zullen wy dezelven ftukswyze aan U Hoog Mog. voordraagen, voorts opgeeven de porzaaken , waar uit deze gebreken haar oorprong hebben, en eindelyk aanwyzen de meest gepaste middelen, waar door ze kunnen worden yeggenomen, /7 Het eerfte gebrek , het welk wy by het onIer zoeken van den Staat van Oorlog ontdeken beltpat in een groot aantal Ponen, welke iet worden betaald, maar by de Provinciën gerofiteerd en daarom ouder den naam van doode csten bekend. Dezelven worden gevonden in byna alle de 225? Va" êej van 0orI°g' doch voor, mm ontler de IVagtmeesters en Majors, de tendens van Artillerie, Viyres en Magazy#1 « Officieren van di$u,titic, de Logysgcl- den.  • JAARBOEKEN, Mei, 1700. 745 den, de Lyf penfioenen, en het Capittel bevat 'sGratende de andere onkosten van den Oorlog. venha- Clï. s De oorzaak van dit gebrek hebben wy daar in te zoeken, dat de Provinciën zederd langen Rapport tyd zyn afgegaan van de gewoonte, die voor-derComheen plaats had, namelyk om geene bctatiYmgsn misfie tot te doen van Tractementen en andere Posten op de Quoden Staat van Ooi log Itaande, dan op Actes ta's en van verzoek door den Raad van Staate te \tx-Finanleeuen. Zo lang deze gewoonte plaats had, kon cie der den Raad ten naasten by naargaan,. of de Posten, Generali op dezelve uitgetrokken, werkelyk waren ver liteit. I ,vuld; doch na dat het vraagen dezer Actes is n verminderd, en van tyd tot tyd in onbruik ger raakt, heeft zulks ten gevolge gehad, dat fomi mige bedieningen buiten weeten van den Raad >j onvervuld gebleeven, en allengskens veranderd i zyn in Posten van profyt voor die Provinciën, ï op welkers repartitie zy geplaatst zyn, waaruit ■ een tweederlei nadeel gelprooten is, naamelyk I eene onevenredigheid in het draagen vandeLasi ten der Unie , dewyl deze Posten van Profyt : zeer ongelyk over de Provinciën zyn verdeeld, zo dat de eene Provincie daar door aanzienlij lyk boven de andere is bevoordeeld; en ten { tweeden, dat onder de Posten welke onvervuld . zyn, fommige gevonden worden die tor merkeI lyke veragtering van het gemeen belang verftorven of te niet gegaan zyn, en die ten min! Ren voor een gedeelte behooren te herleeveu, I of door andere nieuwe Posten te worden geremplaceerd, c*.) Offchoon nu dit gebrek, zo als gezegd ia, voornamelyk voortfpruit uit het ingefloopen misbruik by de Provinciën, om betaalingen te doen op (*) Zie Generale Petitie voor den jaare 1755 p. 3« Ccc 4  'sGra- venhage. Rappor, derCorn misfie toi de Qjiota's en Financie der Generalit£it.. 70 NIEUWE NEDERLANDSOHE •op Posten van den Staat van OorJog , zonder, voorafge vraagde Actes van verz02k, en wv om die reden vau oordeel zyn, dat vooraan als een generaalen regel behoort vast te (laan, dat geene betalingen door de Provinciën gedaan, ofte aan ■Provinciën door de Generaliteit'in uitgave op de Ordinaris en Extraordinaris Staaten van Oorlog gevalideerd zullen worden , dan op Actes van verzoek door den Raad van Staate te verkenen (met uitzondering echter van eenige Posten hier na op. te geeven O zo zoude nogthands dit ge-1 brek'maar ten halve zyn weggenomen, by aldien men daar tegens geene andere voorziening deed dan het weder algemeen in train brengen van de Actes van verzoek; want daar in vorige jaaren fommige Posten van Wagtmeesters, Commifen, en diergelyke meer, by vacature onbegeven zyn gelaaten, buiten kennis van den Raad en alzo veranderd in Posten van profyt, zoude het ook in het vervolg kunnen gebeuren, dat' door de eene of andere Provincie, deze en geene Majors en Commisplaatzen, of andere Bedieningen op haare repartitie llaande, wierden beIchouwd als min noodzaakelyk, en daarom bv vacature niet meer begeeven, zonder dat zulks ' zoude komen ter kennisfe van den Raad 'dewvl de Actes van verzoek tot bëtaaling van Tracte ' menten met alle jaar, maar alleen by de aauftelhng gevraagd worden, terwyl de Raad van het al of met aanftellen dezer Bediendens, Wattneer zulks met door haar gefchiedt, onkundig blyft: waar door dus de doode Posten, van welken cie Staat van Oorlog thands met zo veel kiUu'ipeif2"^61''118' wederora alle"gkens zouden. Edoch deze zwarigheid kan gemakkelyk worden weggenomen, en alzo dit gebrek geheel verholpen , by aldien U Hoog Mog. boven djen - ' ge-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 747 gelieven te refolveeren, dat alle de Officierenen Bediendens, welker Traélementen op den Staat van Oorlog gevonden worden, en hier van niet fpeciaal zyn uitgezonderd, verpligt zullen zyn, om op gelyke. wyze als ten aanzien van gepen'fioneerde Officieren plaats heeft, jaarlyks voor den 15 November aan den Raad van Staate behoorlyke Atteftatien de yita over te zenden, het welk zal kunnen ftrekken, om den Raad te doen zien, of ook eenige derzelven onbegeeven worden'-gelaaten, en haar telfens in ftaat ftellen wanneer zy mogt bevinden, dat daar door de dienst van het Land niet word veragterd, dezelven als dan uit den Staat van Oorlog te ligten, edoch -in het tegengeftelde geval de wedervervulling'van dien te bevorderen. De onnodige Posten, in zeer veele Capittels. hier boven reeds Opgenoemd , voorkomende,zyn eert tweede hoofdgebrek van den Staat van Oorlog, naardien ze tot niets anders ftrekken, dan om het beloop van den Staat-te vergrooten, en de Provinciën buiten eenige uoodzaak té bezwaren, terwyl het Land geen de rninfte hut trekt van dezelven. Het getal dezer Posten is aanmerkelyk, in vergelyking van de grootte der Capittels, tot welken ze behooren, waar1 over U Hoog Mogende zich niet zullen verwonderen , wanneer gelieven te refleéleeren , dat de meeste beftaan ïn Traélementen van Wagtmeesters en Majors, Commifen van Magazynen en Provoosten binnen zodanige Steden en Forten , die wel eer dienden tot ftuiting van eenen Vyandlyken aanval, en uit dien hoofden van min of meer belang waren in tydvannood; dan welke, daar de Linie van verdediging zederd veele jaaren zo zeer is veranderd, thands ophouden tc behooren onder de-Plaatzen van defenfie; iyaar uit moet volgen , dat deze Bedieningen' Ccc 5 zan- 's Gra«' VENHA» GE. Rapport der'Com* misfie tot de Quota's en Financie der Genera'■iteit: rweede algemeen gebrek. Onnodige Posten.  'sGra- venhage. Rappor derCojn misjie lo dc Otio ta'sTn Financie der Generaliteit. i ] 1 ] < 748 NIEUWE NEDERLANDSCHE .zonder ondienst van den Lande, reeds voor lang konden gemortificeerd, en de Tractementen daar toe ftaaude, by vacature gemenageerd ge- ■ weest zyn. É^apó ',-;ev n^sitóc tui r'""' - -Tm Hier toe zyn ook wel van tyd tot tyd door I :den Kaad van Staate voorflagen gedaan, onder ' anderen by Misfive van 25 Maart 1717 aan de : Extraordinaris Vergadering van U Hoog Mog. gefchreeven, waar agter gevoegd is een Lyst van. Fractementen , die by vacature van den Staat van Oorlog zouden kunnengeligt worden; en tot het zelfde einde tendeerde mede het Rap- j port op den ro Mey 1721 aan U Hoog Mogende gedaan , doch geene derzelven zyn gpvolgd, terwyl de Traélementen, zo door den Raad by de aangehaalde Misfive, als door Heeren Gedeputeerden van U Hoog Mog. fub No. 4. van de Bylaagen tot het voorfchreeven Rapport behoorende opgegeeven , als nog, immers voor het grootfte gedeelte, op den Staat van Oorlog aanweezig zyn. Dewyl nu de Financieele reficctien van de Provinciën voornamelyk daar heenen gaan, om iep-Staat van Oorlog van alle onnodige Posten :e ontlasten, en men zich by het formeeren van :en nieuwen Staat alleen heeft bepaald tot het f rolllrekt nodige , zo is het ons voorgekomen, lat ook dit gebrek thands behoordt gcredreseerd te worden; ten welken einde alle zodanige 1 'osten, als behoudens de noodzakelyke defenfie l /an het Land kunnen gemist worden, van den >taat vau Oorlog behooren geligt, op den Ex- I raordinans Staat, geduurende het leeven van de >erfoonen , welke ze tegenwoordig bekleeden, li ivergebragt, en vervolgens by derzelver overly- I len gemortificeerd te worden. Als  JAARBOEKEN, Md, 1790. , 749 Als een derde gebrek in den Staat van Derde alOorlog merken wy aan,:-da.t op dezel- f™^n . ve verfcheide Posten gevonden worden , ^ f j ■ waar van men by liet formeeren van 0ngc|y|.e i den Staat niet konde bepaalen , h oe Ueiafingop 1 veel ptcecije zouden nodig zyn , cn dief'mi»'ge daarom alleen by raaming zyn uugetrok- f,°7/6"' keu , doch dat daar: op door eenige Provinciën i :in het geheel niets, door anderen flegts een ge\ deelte, en door anderen wederom merkelyk meerder word betaald, dan de .fora men bedraagen, • (.welke daar van op. ieders repartitie zyn gebragt. 1 1. : Vcrfchillende zyn dc oorzaaken vnn dit gej; brek , : het welk een merkelyk grooter nadeel a-te weeg brengt dan de -voorgaande , ;,en ;waar over wy ons dan ook wat breedér moeten-: uitlaaien. rj I- ■ ■ -? ■ ■ ■ V . ■ : hii bift?ix333 abis .: Onder dezelven rekenen wy in de eerde plaats, 1 dat foramige Posten Quotes wyze .zyn/gerepartirI tiperd % offchoon de lasten, waar toe. ze dienen l niet Quotes wyze gedraagen. worden; 20 is by 'voorbeeld de post voor de Fortificatiën binnen i de Provinciën oorfprongelyk Quotes wyze vcr:deeld, niettegenftaande in de Provinciën van i Zeeland en Vriesland weinig Fortificatiën'ge1 vonden worden, en dat uit de Quote van Uitrecht niet anders word betaald, dan het orderhoud vm de Werken aan de Grebbe, en de ■zogenaamde Grebfche Linie, waarvan de kosten merkelyk minder zyn, dan, de fom terrepartie van (Utrecht uitgetrokken. (*) Ten tweeden, dat de Provinciën, die van de 'Posten op haare repartitie overhouden, niet te :beweegen zyn, om dit overfchot te doen ftrekken (*; Zie Generale Petitie voor het jaar 1754 p. 2% 'sGra«- venhacè. Rapport ■JerLom- ■nisfieiot de Quo. 'a's en Fiudnde der leuera~ 'iteii.  7J NIEUWE NEDERUANDSCHE ?s Gra- ken tot fuppletie vau het geen daar aan op ancie venha- re te kort komt. Hier dooris het, dat de Raatf CE. ■ van Staate zomwylen in de noodzakelykhe-d\ lo. bragt word , Provinciën , welkers aandeel nf! Rapport lufficient is tot betaling van het geen daar uir derCorn- moet gevonden worden, boven haare Ouote te1 ««/«o* bezwaren, ofwel de Uitgaven nauwer te bener l dc Quo. ken, dan de dienst van het Land toelaat; kunnen." ! tas en de tot opheldering hier van wederom dienen L Finan. zo evengenoemde Post van de Fortificatiën binnen etc der de Provinciën, waar in de Quotes van Gelderland Genera- en Overysfel op verre na niet toereikende waren Utcit. tot voldoening der onkosten, vallende op het onderhoud der Fortificatiën binnen dezelven Me gen , zo dat de Raad .zonder de fuccesfive *wL hogmgen van deze Post verpligt zoude zyn ™. ■weest , om die Fortificatiën gedeeltelyk buïttn onderhoud te laaten, terwyl deze zwartheidfcfefc «zoude geexteerd hebben en de verhogingen onnodig geweest zyn, by aldien de Raad, tot f,m■pletie van het te kort op de Quotes van de genui. ,de Provinciën, met fucces had kunnen dieponee"n»™h« indeel van anderen, die op deze Post hebben geprofiteerd, of haare Quotes tot andere eindens gebruikt. V taa W? Tl^^i daf öok °P deze Posten plaats Jieeft, het geen hier boven met betrekking tot de Traéfementen reeds is opgemerkt, namelyk dat de Provinciën op dezelven betalingen doen zon. *r Aftes van verzoek, waar door de S buiten ftaat is om te kunnen bepalen, hoe veel door de Provinciën daar op betaald 'word en Vlly^d' CindenS dC fenni"gen worden geëS Wy twyffelen geenzïnts of U Hoog Motr zullen met ons inftemmen , dat'een dierS gebrek zo in de verdeeling der Posten, als iS he?  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 751 ' het emploi van dien tot eindens, waar toe dezelven in geenen deele gefchikt zyn, ten hoogften nadelig is, en voor alle andere redres vordert. Naar mate doch van het meerder profyt, het welk fommige Provinciën op deze Posten j genieten, word de ongelykheid in de verdeeling ! der Lasten grooter, welker ongelykheid te meer is af te keuren, om dat de Ordinaris Staat van 1 Oorlog een uiterlyk vertoon maakt, van eene zo ' verregaande Arithrnetifche naauwkeurigheid, dat niemand der Bondgenooten met eene enkele ftui■ ver boven zyne Quote fchynt bezwaard, terwyl li dezelve nogthands vol is van inwendige oneveni heden, wanneer men op deze Posten let. Een gereed middel tot wegneming zo van deze 1 kwaal zelve, als van de nadeelige gevolgen, die I daar uit .voortvloeien , zoude daar in gelegen '|zyn, dat Posten van Natuur als deze, voordaan I over de Provinciën wierden verdeeld, zo na rl mogelyk in evenredigheid van de jaarlykfche be)j nodigheden in elke Provincie, en dus niet langer d Quotes wyze : vervolgens dat aan den Raad 3 van Staate wierd gegeeven de bevoegtheid, om, ijhet te kort op de eene' of andere Post in eene 4 Provincie te fuppleeren uit een gelykfoortige Post % ter repartitie van eene andere , welke over dat :j jaar, waar in het te kort plaats had, niet zoude I geabforbeercl worden : eindelyk dat geene Provincie zoude mogen weigeren betaling op Actes ■'van verzoek, in diervoegen door den Raad ver.1 leend. — Edoch dit middel , offchoon men Ireeds verre zoude gevorderd zyn, by aldien het : zelve door de Bondgenooten wierd geamplecteerd, ij is alleen niet voldoende om de kwaal geheel te doen II ophouden, naardien de onevenheid in het dragen ider lasten tusfehen de Bondgenooten des nietitegenftaande by aanhoudendheid, hoewel in een li minderen graad als tegenwoordig', zoude voort- duii- 'sGra» venhage. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Financie der Genera» liteit.  'sGrA- VÉ'NHA CE. Rappoi derCou. misfie to de 'Quota's en Financie der Generaliteit. i ffl NIEUWE NEDERLANDSÖHE dutiren, dewyl'de benodigh'eden voor een jaaf nimmer zo naauwkeurig voor afkunnen berekend worden , dat op fommige Posten over alle dé Provinciën te zamen niets zoude overfchieten cn *op anderen wederom niets te kort komen: boven-' -dien is dit middel alleen en op zich zelfs get nomen onderhevig aan zwarigheden in de executie ; want onder de Posten, by raming op den Staat van Oorlog uitgetrokken, zyn-'er ter repartitie' van lommige Provinciën, dieniet ftaan onder de* de beheenng noch betaald worden op AcW van verzoek van den Raad van Staate, bv voorbeeld de Post van de Fortificatiën op Holland , Zeeland , Vriesland en Stad en Lande "l waar van zy derhalven de jaarlykfche Uitgaven niet weet, noch ook kan beoordeelen, of daar op iets overig is, om te fuppleeren het te kort op dezelven ter repartitie van anderen, waarover het beftier aan den Raad is toevertrouwd * er 2-4I dus bchalven het voorgeflaagen. het welk1 eerst cn vooral behoort gearrefteerd te worden, noch een ander hulpmiddel nodig zyn, om dit gebrek radicaal te geneezen. ende verdere on*' gelykneid weg te neemen. (") Dit Hulpmiddel zó lang gewenscht, waar tÓM van het begin vau de Regeering van tyd tot tyd' zo 'veele deyoiren zyn aangewend, cn waar dooAï ■ilk jalr.ujkn zouden 'weggenomen zyn, en de Generaliteit contentement kunnen worden gedaan zoude bertaan in eene jaarlykfche liquidatie'van'' ïlle de Posten op den Staat van Oorlog gebragt ' lie niet effeétivelyk zyn uitgegeeven, of be' :aald, en wel tot die bepaalde eindens, waaf :oe dezelven eigentlyk moeten dienen , waarvan aarlyks aan den Raad van Staate door het overzenden van behoorlyke declaratien, door de Ge- -• * - -.o- . als 1 . «E«K.| (*) Zie Generale Petitie voor het jaar 1755. p. 2,  J AA RB O EK EN, Mei, 1790. " 753 neraliteits Rekenkamer op te nemen en te fluiten, (als zynde daar toe onder anderen ingeiteld uitwyzens haare Inftructie van den 5 November1607,) zal moeten blyken, zullende langs dezen weg hei voornaarnfce gebrek van den Staat van Oorlog zyn voorgekomen. (*) Wy onthouden ons echter voor als nog om te fpreeken over de wyze, waar op deze liquidatie, welke niet alleen over den Staat van OorJog , maar oök over extraordinaris Cont'enten dient te gaan, zal behooren te gcfchieden: ons tegenwoordig oogfnerk is alleen de middelen aan te wyzen tot wegneming van eeu kwaal; dewelke byna zo oud is als de Unie, terwyl wy voor het overige over deze materie breedvoeriger zuilen handelen, na dat alle-de gebreeken van den Staat van Oorlog, zo byzonder als ge» nerale, door ons zullen zyn voorgedragen. Het vierde algemeen gebrek is, dat de Staat van Oorlog door de Provinciën niet meer word befchouwd voor eene repartitie der geconienteerde Lasten, zo als voor het jaar 1648 pleeg te gefehieden, maar voor eene Petitie, waar op van jaar tot jaar moet worden gedelibereerd, en waar uit eene onbepaalde vryheid van Confentcn, fomtyds is geïnfereerd geworden. „ Eene illatie, ,, dewelke (zo als de Raad zich uitdrukt in de ,, generaale Petitie voor het jaar 1755,) fchynt te „ volgen uit gronden, die niet direftelyk zyn „ tegen te fpreeken , te weeten, dat de Staat van „ Oorlog van ouds gehouden is voor eene 'voor-L, naame Petitie, voor een van' de grootfie én- „ no- (*) Zie Misfive van de Generaliteits Réekenkamer ivan 23 December, ter Generaliteit ingekomen 27 dito7 11641, aangehaald in de generale Petirie van den Raad iyan Staate voor het jaar 1754, pag. 13 en 14, sGra- ' r-MWUWV 3E. Rapport derCornmisfie tot de Quota's en Financie (Ier GeneraIttciti. Vierde ai> gemeen gebrek- Vryheid /an jaarykl'cheConfemes.  754 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- VENHAGE. Rapport derCornmisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. (*) Zie Misfive van den Raad aan de Extraordinaris Vergadering van 14 December 1716. (t) Zie Refolutie Staaten Generaal van den 16 December 1644. „ notabelfie Ingrediënten van de Petitiën, voor' ( het notabelst Ingrediënt van de generaale Pro- ,-i „ pofitie, en dat eene Petitie fupponeert de vry- ji ,, heid van te Confenteeren of niet; doch telfens I „ eene illatie, die de Republiek eensklaps buiten I postuur zoude kunnen Rellen en in de uiterfte • 22 October 1662 zich bereid toonde den Staat van Oorlog, voor zo veel de Militie betrofv voor een permanenten Staat aan te neemen. Zederd dien tyd tot aan het jaar 1754 is ons niet gebleeken, dat de Raad van Staate of iemand der Bondgenooten wederom heeft gedagc aan* het arrefteeren van een permanenten Staat in tyd van Vrede ; want offchoon in de advifeh van den Raad van Stante aan de Extraordinaris Vergadering van U Hoog Mog. gefchreeven , wel gevonden worden notabele pasfages, waar uit men kan opieaken , dat de Raad het jaarlyks formeeren van en Confenteeren in den Staat van Oorlog befchouwde als een gebrek en afwyking van de oude practycq in de eerite tyden van de Republiek geobferveerd'; zo heeft zy echter als toen geenen direclen voorflag gedaan tot het formeeren van eenen permanenten Staat, tot dat Haare Koninglyke Hoogheid en de Raad van Staate (wy bedienen ons wederom van de woorden door den Raad zelve gebezigd by de generaale Petitie voor het jaar 1758,} „ ter gelegendheid, dat zy by de generaale Petitiën voor de jaaren 1754 en 1755 aan U ' Hoog Moogende voordroegen de noodzaake" lykheid van het introdüceeren van eene gene" raale Liquidatie voor het-toekomende , en " van het redresfecren der gebreeken en onevenheden van den Staat van Oorlog , dit Ruk " op nieuws in overweging hebben genomen' " en aan de Bondgenooten in confideratie ge» *' geeven, of het niet zoude zyn van wezend" lyk nut voor den dienst van het Land, dat zy gedisponeerd mogten worden om te „ fixeer  JAARBOEKEN, Mei, 1700. „ fixeeren, welke zouden zyn de vaste en ge , zette Lasten, die voortaan conltantelyk zou3l den behooren gcdraagen, en als zodanige gerepaititieerd te worden op een Ordinaris ,„ Staat, dewelke eens aangenomen zynde, zou„ de blyven Itaud grypen, zo Lang 'er met ge„ meen goedvinden geen andere geformeert ende .,, aangenomen zoude zyu," Daar nu in de zo even aangehaalde Petitiën de noodzaakelykheid van eenen permanenten Staat van Oorlog zo duidelyk is aaugeweezen, en eene jaarlykfche onbepaalde vryheid van Coufenteti, gelyk wel eens gefustineerd is, niet dan nadeelig wcezenkan voor de defenfie van het Land; is het te wenfchen,datde Bondgenooten eindelyk zullen bevvoogen worden aan deze billyke voorlfagen ges hoor te geeven, waar mede wy vermeehen ons «u meer dan ooit te kunnen en te mogen vleyen, daar U Hoog Mog. by derzelver Refolutie van 4 Mey 1785 zich bereid hebben getoond om de .middelen, tot de generaale defenfie van de Republiek m Vredenstyd .benodigd, thands op eenen, beftendigen voet te reguleeren en vast te Rellen, waarin wy vertrouwen, dat U Hoog Mog. door de gezamentlykeBondgenoten zullen gevolgd worden. By de reeds opgenoemde gebreeken komt nog een vyfde, daar in beftaande, dat de Raad van Staate telkens, al is het dat 'er maar een geringe Post is afgelforven, een nieuwen Ordinaris Sra.it moet formeeren, fchoon hy niets nieuws contineert en alleen eene mindere fomme bedraagt dan de voorgaande, waar vaa de reden is , dat dc Ordinaris Staat van Oorlog zo wel uiffeiyerulc als beftendige Lasten in.:.- bevat. De Raad heeft daarom by de generaale Petitie ■v&or den jaare 17^5 reekis gezegd: „ da 1 het naDdd « „ tuur- > 's Gra- venha».' ge. Rapport derCommisfee tot de Quota's en Financie der Generaliteit,. Vyfde *I- ] gemeen gebrek. ; ('tderveniJe Posten ij,» den Otli: aris  758 NIEUWE NEDERLANDSCHE VGra- VENHAGE. Rapport derCommisfie tot de Quota's en 'Financie der Generaliteit. „ tuurlyker was... dat altoos eene tweederlei re,, parritie wierde gemaakt, de eene van Ordina„ ris, de andere van Extraordinaris lasten, de „ eene voor een tyd van-Vrede, de andere voor ,, liet furplus van den Oorlog, het zy tevree'zen, „ het zy aétueelyk te voeren, cn voor de óver„ blyvende doch uitftervende Lasten van dien." En zekerlyk wanneer de Bondgenooten elkander konden verftaan over eenen permanenten Staat van Oorlog, zoude het veel gevoeglyker weezen, dat op den Ordinaris Scaat geene andere dan beftendige Lasten, welke aan verandering of vermindering niet onderhevig zyn , maar elfeétive worden betaald , gevonden wierden , en daar en tegens op een Extraordinaris Staat de uitftervende en by raaming bereekende Posten, waar van mende praecife Uitgaaven niet kan bepaalen. Deze zyn, Hoog Mogende Heeren! de Generaale of Hoofdgebreeken van den tegenwoordigen Staat van Oorlog, en de gefchiktltc middelen om dezelven voor het vervolg weg te neemeh; verre is het 'er nogthans van daan, flat wy de Reflectien , daar over door ons gemaakt, zouden willen doen voorkomen, als zo veele nieuwe denkbeelden over eene materie , welke reeds lange voor ons door twee der grootfte Staatsmannen, die zich immer aan heHioofd der Finantien van de Generaliteit bevonden, onderzogt, en uitvoerig behandeld is; de Brieven, door den Raad van Staate daar over aan de Extraordinaris Vergadering van U Hoog Mog. gefchreeven , de generaale Petitiën over de jaaren 1754 en ï755^ zyn 'er de bewyzen van, enwy, zyn te wel overtuigd, dat door het opvolgen der middelen destyds voorgedraagen,. de ingefloopene abuizen zullen kunnen geredresfeerd worden, dan dat wy konden nalaatén ons van die Stukken te bedienen , gelyk wy dan ook gaar-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 759 gaarne opentlyk erkennen het gebruik, het welk'$Grawy van dezelven reeds gemaakt hebben, ennogvENHAmeerrnaalen verplicht zullen zyn te doen, hetGE. zelve befchouwende als eene hulde aan de naeedagtenis van die edele vernuften verfchuldigd. Rapport ° ■ derüomDan , om weder te keeren tot den Staat van misfie tot Oorlog, 'er zyn behalven deze algemeene ge-de Quofcreeken, waar aan dezelve laboreert, nog ver-tas en verfcheide andere, die in de byzondere Capit- Finan•tels voorkomen: wy gaan thands over, om ook cie der deze aan U Hoog Mogende open te leggen, ewGeneraopgelykewyze,als by de voorgaande, op te gee-hteit. ■ven de middelen van redres, in alles volgende Byzondere den rang der Capittels, zo als die geplaatst zyn gebreken ter repartitie van de Provincie van Holland, op '^cvaaa welke dc meeste Capittels van den Staat yan Oor- den Staat log gevonden worden. ya" 0or" Het eerfte Capittel, bevattende de Militie van Eerfte Caden Staat, de Switzers daar onder begreepen,^1'levert ons al aanftonds ftoffe op tot het maaken um yan eenige Financieele remarques, waar van de eerfte is', dat in het dragen van deze last eene Korting aanmerkelyke onevenheid plaats heeft tusfehen van 4 en 5 de refpeciive Provinciën en Drenthe, welke ver-per .oorzaakt word, doordien van iedere Compagnie gnie/ Gavallerie, Dragonders, Nationaale Duitfche en Walfche Infanterie en Mineurs vier Hoofden, «n van iedere Compagnie Artillerie vyf Hoofden minder worden aangehouden en betaald, daij jdie Compagnien op den Staat yan Oorlog zyn ^uitgetrokken. Deze mindere aanhouding gefchied uit krag. te van het 9de en het 14de Artykel van het Plaa van reforme van den 2 Maart 1752, waar by d* Troupes van den Staat zyn gebragt op een meer ioiden en min kostelyken voet, dan voorheen ' Ddd 3 plaats  ?6-o NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GrA- plaats had, en was destyds cn vervolgens noodvenhA" zaakelyk om te dienen tot de eindens by de ge. eerstgenoemde Paragraaph in het breede Voorgedragen ; dan daar dezelven thands zo niet Rapport in alle, immers in de meeste Provinciën zyn bederCom- reikt, zien wy geen reden.,, waarom die minmisfietot dere aanhouding zoude blyven voortduuren, de Qi&r vooral daar dezelve, gelyk reeds gezegd is, eeta's en ne onevenhcid tusfehen de Provinciën en DrenFinan' the te weeg brengt, dewyl 'de Militie by den cie der Staai van Oorlog niet is verdeeld, noch verGenera- deeldjkan worden naar dc juiste Quotes, waar fiteit. uit volgt, dat die Provinciën , welke boven haare Quotes in de Militie zyn aangeflagen, daar door worden bevoordeeld, en andere daar en tegen, op welke minder Militie, dan haare Quot-es bedragen, is gerepartitieerd, benadeeld. Wy zouden daarom van -oordeel zyn, da? deze korting of mindere aanhouding van Manfehappen voordaan behoort te cesfeeren, zo als. trouwens van zelfs zal plaats hebben, wanneer de Bondgenooten gelieven te amplecleeren het Plan, door Zyne Doorluchtige Hoogheid den 17 Maart 1789 tot verbetering van de Armée aan U Hoog Mogende voorgedragen, volgens wélk Plan deze korting moet ophouden. Nadien echter het Quartier van Nymegen^ volgens eene opgave door de Gedeputeerdens . vau de Provincie van Gelderland aan ons gedaan, en te zien in de Bylagen onder Letter M. uit het rendement der korting van 4 Man per Compagnie, en 2 per-Cent van de Sol.dye Ordonnantiën nog niet ten vollen heeft kunnen aflosfcn de fommen , door het zelve , ingevolge het Plan van reforme 'van het jaar 1752, genegotieerd tot betaling van veragterde Soldyen en Hoofd - ïraftern#nten, en welke ?e-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 701 I negotieerde fommen te zamen hebben bedragen »g Graƒ 222254 : o : 10 ; maar dat van die gelden venhaI zederd het jaar 1753 tot 1786 alleen was afge-GE legd een fom van /' 168124 : 8 ; 14, en dus in 1 het jaar 1786 nog een Capitaal van ƒ 541:29: n : 12 Rapport 1 moest worden gelost, het welk echter zederdderCom\ 25 Maart 17S6 tot 25 Maart 1790, door de los- misfie tot 1 fing van ruim ƒ 33000 : o : o, waarfcbyulyk de fw. { tot een fom van ƒ 20000 : o ; o, zal zyn ver- ta'Ten minderd, waar mede het Quartier van Nyme- Fincmgen thands nog is belast — en dat ook AzzeCieder i fom uit het rendement van de gemelde korting, Qenera» en mindere aanhouding binnen den tyd van twee utl>it, j a drie jaaren geheel kan zyn afgelegd; zo zou! den wy van gedachten zyn, dat het meergenoemd ] Quartier met de korting van vier Man perCom» ; pagnie en twee per Cent van de Soldye QrdorjI nantien tot dien tyd toe zoude kunnen en be1 hooren te continueeren, en dat op gelyke wy3j ze diend gehandeld te worden met zodanige an-r 1 dere Provinciën , die door de vereischte opgave zullen doen blyken, dat zy zich in het I zelfde geval als het Quartier van Nymegcn bevinden. In de tweede plaats rcmarqueeren wy, dat , Andere I daar de Militie van den Staat buiten eenige Con- Kwi»! teltatie zyn Troupes van de Geseraliteit, als wor- 8en* ij dende de betaaling van dien door de Provinciën . gecenfeerd te gefchiedcn ten Comptoire-GeneI raai van de Unie, dezelve uit dien hoofde op ij eenen egaalen voet behoorde betaald, en zo min mogelyk bezwaard te worden, vooral in ecu tydftip, waar in men met reden bedagt is, om I den voet van betaaling der- Militie te verbeteren; dan dat het tegengeftelde van dien maar al te zeer plaats heeft ^ waar toe aanleiding geeven 1 dc verfchillende wyzen van korting der Manschappen, die aan de Compagnien ontbreeken, Udd4 dc  7<ï3 NIEUWE NEDERLANDSCHE *«G*a- GE. Kappan der Cojiimisjie tot de Qjtota's én Financie der Generaliteit. Korting van «lef}cieerendeManfchap. pén. I i 1 \ 1 £ X C n i f v w de verdere kortingen, welke onder differente benaamingen door alle de Provinciën van de Soldye Ordonnantiën en Militaire Tractementen geheeven worden, mitsgaders de gewoonte byiommigen plaat$ hebbende, om eenige maanden in de betaaling agterlyk te blyven, en eindelyk de 'jura of Leges; die in de onderfcheide Comptoiren en Secretarien, zo van de Generaliteit, als van de refpeclive Provinciën en van Zyne Doorluchtige Hoogheid gevorderd worden, voor het bekomen van Commisfien of Actens en het registreeren van dien, welke wer gens derzelver grootte en verdubbeling de Officier ren merkelyk bezwaaren. Wy bepaalen ons echter voor het tegenwoordige alleen' by de korting der deficieerende Manfchappen , om dat die in geen ander Capittel voorkomt, :erwyl de overige kortingen veel verder gaan, en cich extendeeren tot alle de Tractementen en Pennoenen op den Staat van Oorlog ftaande, waarom wy hebben voorgenoomen van deze laatstgenoemde eerst te fpreeken na den afloop van onze refieclien 3ver de onderfcheide Capittels, in welk Posten geranden worden, die aan deze kortingen fubjecf zyn', jm daar door, zo veelmogelyk, noodelooze her? malingen te vermyden. Wat dan betreft de wyze op welke de ontbree:ende Manfchappen gekort worden, zo kunnen wy liet voorby op te merken, dat deze korting is van. enen geheel anderen aart dan die, welke in vroeer tyd plaats had, en een notabel misbruik was, ranneer namelyk de Provinciën gewoon waren, de lompagnienop haare repartitie te houden verre be;den het bepaald getal van Manfchappen, zo dat it niet vreemd was Compagnien van zommiga rovincien te vinden, die maar 20 of 23 , in plaat? Hl 34 Koofden in ryen en gelederen fïerk waren, ordende de Soldyen van deze ontbreekende Man- fchap-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 7ff3 fchappen, als toen by zodanige Provinciën geprofiteerd { tot merkelyk nadeel van de overigen, die haare Compagnien voltallig hielden, en daar door in proportie meerder betaalden. Edoch dit misbruik is zedert gecesfeerd, en worden de Compagnien. thands alle gehouden op het getal by den Staat van Oorlog betaald, na aftrek van de vier en vyf Hoofden bovengemeld-: dewyl het echter aan de Ritmeefters en Kapteinen, vermits de meer en meer toeneemende bezwaarlykheid der Recruteering, onmogelyk is om in plaats van de Manfchappen , die van tyd tot tyd aan hunne Compagnien komen te ontbreeken, terftond nieuwe aan te werven , zo zyn de Provinciën gewoon de Soldyen' van de deficieerende te korten, doch deze korting gefchjedt overal juist niet op denzelfden voet, hoe zeer de dienst van het Land zoude vorderen, dat ten dien opzigte eene egaale pracfyk plaats had by alle de Bondgenooten en het Landfchap Drenthe, dewyl onder de Troupen, die dezelfde Mogend? heid dienen, geen onderfcheid behoort gemaakt te worden, en bet eene corps niet gunftiger dan het ander behandeld. Het is dus buiten allen twyifel, dat; hier tegen op de eene of andere wyze zal dienen voorzien te worden; waar toe wy gemeend hebben vooraf te moeten inneemendp Confideratien vanZyrje Doorl. Hoogheid, overeenkomftig dewelken w'y vervolgens zyn gevallen in het begrip, dat *er onderfcheid dient gemaakt te worden tusfehen een tyd van Vrede, en een tyd van Oorlog, dewyl in het laatstgemelde geval de mankeerende Manfchappen en Paarden, zo fpoedig mogelyk moeten aangefchaft worden, waar toe dan ook de Ritmeefters cn Kapteinen , door Extraordinaris douceurs worden in ftaat gefteld, het welk geen plaats heeft in tyd van Vrede, geduurende dewelke derhalven aan de Ritmeefters en Kapteinen behoort gepermitteerd te worden, om de Manfchappen, die zy door den dood, defertie, of het geeven van Paspoort zou- ,dcn 's Gra- ve^hA-.. ce. Rapport derCommisjie lot de Quota's en Financie der Generaliteit.  754 NIEUWE NEDERLANDSCHE "sGravënha- cë. ' Rapport dérCotnmisfie tot de Qjiota's cn Financie der Getierdliteit. - • i i < 1 I i I I t i c i a d ë k £ den mogen verliezen, een convcnabelen tyd ongeremplaceerd te laaten, ten einde door de Leeningen, welke zy inmiddels zouden profiteeren, in Raat gefteld te worden om andere Manfchappen aan te fchaffen, waar omtrent men nogthands zich behoort voor te Rellen zo wel den dienst van het Land, die vordert, dat in dienst zynde Manfchappen, die betaald worden, als de belangens van Ritmeefters en Kapteinen, aan dewelke de nodige tyd en middelen moeten gegeeven worden, om zich te kunnen completeeren. (*_) Op deze gronden zyn wy van gedachten, dat in tyd van Vrede alle de Compagnien, Cavallerie sn Dragonders, als mede alle de Compagnien Nadonaale, Duitfche en' Walfche Infanterie , het [brps Artilleristen en de Mineurs daar onder begreepen , jaarlyks op den i April compleet zoulen behooren te zyn; en de Onder - Officieren , rrompetters, Corporaals, Tambours, Pypers en 3emeenen, die als dan mankeeren, zouden moeen gekort worden, tot den dag op welken ze weler zouden zyn aangefchaft; al ware het dat de titmeefters en Kapteinen van die mankeerende Manfchappen, niet hadden genoten de vier en twinig Leenirigen, waar van zo aanftonds zal worden efproken, uitgezonderd alleen die Manfchappen, ie na den ij Maart geftorven en gedeferteerd zyn, Is mede die, welke met verlof vertrokken zynde »terblyven, en voor Deferteurs worden verklaard, ewelken in voegen voorfz. eerst zoude behooren ïkort te worden, indien op den i july mankeeren, Dat voorts de Manfchappen, die na den i April , [ :duurende den verderen loop van het jaar' zouden )meri te mankeeren, uiterlyk vier en twintig weesn daarna zouden moeten zyn geremplaceerd, en : geenen, die als dan. niet zouden zyn afgefchaft, da~ I (*) Zie de genefale Petitie voor het jaar 17260 pag. 7.  JAARBOEKEN* Mei, 1700. tf* dadelyk gekort, zodanig nogthands , dat alle de! Compagnien op den 1 April van ieder jaar voltallig zouden moeten zyn, zo als ftraks is voorgedra-, gen, en dat, ten einde zulks zal kunnen worden geëxecuteerd, voordaan, na het eindigen van ieder Heeremaand , door den Collonel - Comman-, dant of commandeerende Officier van ieder Re-; giment aan de Provincie of Landfchap, op wel-< ker repartitie het zelve flaat, zouden moetent gezonden worden Betaalings- Lysten, opgemaakt 1 volgens het Model hier agter gevoegd, fubLitt.N.r ( ■ Met opzigt tot de Paarden, die by de Cavalle-/ rie en Dragonders mankeeren , zal meer toegevendheid behooren geoeffend te worden, uit hoofde dat dezelven, hoe zeer gemakkelyker te bekomen , duurder komen te Raan, en over zulks zoude dienen te worden vastgelteld, dat de Paarden van Onder - Officieren , Trompetters of Tambours , Corporaals en Gemeenen onder de Cavallerie en Dragonders, die op den 1 April zullen mankeeren, dadelyk zullen worden gekort; uitgezonderd alleen die Paarden, welke na den 15 Maart zullen zyn geflorven, of door Deferteurs medegenomen, welken niet voor den 1 Ocfober zouden behoeven te wezen geremplaceerd, doch alsdan mankeerende, gekort; in het een en ander geval tot den dag, op welken dezelven weder zullen zyn geremplaceerd, waar van zoude moeten blyken door eene Atteftatie geteekend door den Ritmeefter, Kaptein, of commandeerende Officier van de Compagnie en den Auditeur van het Guarnizoen of Regiment, welke met de eersvolgende Betaalings-Lyst aan de Betaals - Heeren zoude moeten worden gezonden; terwyl voor het overige geene korting van Paarden, die op andere tyden van het jaar zullen mankeeren, zoude behooren gedaan te worden;. des dat onder 1 de voorfz. fchikking niet zullen begreepen zyn Paariden van Officieren, aangezien dezelven ten eerften be- sGra- fENHA- Rapport icrCornnis/ie toe ie Quo(i's en ?in(tti» te der renera'teit.  *sGra- VENHACE. Rapport derCommisfie lot de Qiiota's en Financie der Generaliteit. v t I v v t n C c 7<5Ö- NIEUWE NEDERLANDSCHE behooren te worden aangefchaft, en uiterlyk niét langer dan drie maanden, na dat ze mankeeren, goedgedaan. I Wat betreft de fomma van Penningen, die voor een mankeerend Paard van een Officier, OnderOfficier, Trompetter of Tambour, Corporaal en Gemeene onder de Cavallerie en Dragonders, als mede voor een mankeerend Onder - Officier, Trompetter of Tambour, Corporaal en Gemeene zelve, zo onder de Cavallerie en Dragonders, als onder de Infanterie zoude behooren te worden gekort zo lebben wy geconfidereerd aan de eene zyde, dat lie korting niet kan beftaan in het geen het Land tóor Soldye van die Manfchappen goed doet, dewyl in dat geval de Ritmeefter of Kaptein uit zyn >eurs zoude moeten betaalen de loopende paaien er Monteering, doch teffens aan de andere zyde, lat de Ritmeefter of Kaptein by het mankeeren van vlanfchappen geen voordeel behoort te genisten iet geen zoude plaats hebben , indien minder dan le Leening, en zelfs indien alleen de Leening ge:ort wierd, nadien als dan een Ritmeefter of Kapem zoude behouden, al het geen hy op de Soldye an zyne onderhoorige Manfchappen profiteert, en een hetminfte gevaar loopen, van door defertie, ood of anderzints eenig verlies te lyden, terwyl len reden heeft van te vertrouwen, dat de Loonragten, die voor mankeerende Manfchappen moein worden betaald, immers by de Cavallerie en dragonders, gevonden kunnen worden uit het geen an de Soldye door de Ritmeefters en Kapteïnen wd ingehouden. Edoch, daar wy geïnformeerd zyn, dat tot mi >e met opzicht tot de Cavallerie en Dragonders iTerAsJ^paa,d> hoe veel voor Leening aan dé >nder-Officieren, Trompetters of Tambours, orporaals en Gemeenen betaald moet worden * waar  JAARBOEKEN, Mei, 1790 7*§ t waar van het gevolg is, dat by, alle Regimenten [ niet evenveel betaald word; maar dat Zyne Hoogifheid van intentie is, om eene Commisfie van Ge meraals en Collonels te benoemen, ten einde een i| Oeconomie-Reglement voor de Cavallerie en Drali gonders te concipieeren, waar by zal worden bepaald , hoe hoog de Leening en de Leonwagten I moeten zyn , op welke wyze de aan te fchaffen II paarden zullen moeten worden betaald, en welke jizaaken aan de Ruiters en Dragonders als fchuld II op het boek zullen mogen worden aangefchreven, fop dat zulks niet willekeurig zy, en daar door zo Idoenlyk voorgekomen werde, dat de fchulden der I Ruiters en Dragonders niet zofterk accresceeren als I tot nu toe heeft plaats gehad. — En vermits wy. | al verder hebben vernomen , dat van het geen idoor het Land voor de Soldye van een Ruiter en I Dragonder word betaald , niet alleen een zekere ] fom word ingehouden voor de Monteering, het I geen by zommige Regimenten op drie guldens is be1 paald, maar nog daar en boven eene andere fom fby dezelfde Regimenten, ook drie guldens bedraIBende, voor Extraordinaris onkosten, zonder daar I van aan de Ruiters of Dragonders rekening te doen; 1 zo is het niet mogelyk, zo lang geen Oeconomie; Reglement voor de Cavallerie en Dragonders zal I zyn geconcipieerd, te bepaalen, hoe veel foms < voor mankeerende Manfchappen en Paarden zal < behooren gekort te worden. Wy zouden echter van gedachten zyn, dat in | het generaal zoude kunnen en behooren te worden v vastgefield, dat voor een mankeerend Man onder i de Cavallerie en Dragonders zal worden gekort, f hetgeen by ieder Regiment voor Leening betaald 5 Word, en in het vervolg betaald zal worden, als \: meede de helft van het geen ingehouden word, en \ in het vervolg ingehouden zal worden voor Extraordinaris Onkosten: en dat voor een mankeerend On- der- 'sGra- venhaCE. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Finan cie der Generaliteit.  'sGra- venhagé. Rapport derCornmisfie. tot de Quota's en Financie der Generaliteit. I \ i t l e h ?o"8 NIEUWE NEDERLANDS CHE der-Officier, Trompetter of Tambour en Corpo* raai, niet meer zoude behooren ingehouden te worden, dan voor een Gemeene. Aanbelangende de korting van mankeerende paar-i den, zo is het zeker, dat by aldien daar voor niet1! meer wierd ingehouden, dan het geen van de Sol4 dye, die het Lahd goed doet, na aftrek van dei Leenmg en het geen zo voor de Monteering alsd Extraordinaris Onkosten word ingehouden , voorÈ onderhoud van het Paard overfchiet, de Ritmee- f fters of Kaptein daar by voordeel zoude hebben,! aangezien gefuftmeerd word, dat een Paard voor' dat overfchot niet kan worden onderhouden- hetê fcnynt ons derhalven toe, dat voor een mankeerend Paard van een Onder-Officier, Trompetter of l«mbour, Corporaal en Gemeene by de Cavallerie | ;n Dragonders behoort gekort te worden, niet al- [ een het geen van de Soldye voor het onderhoud [ vaa het Paard overfchiet, maar ook de helft van i iet geen voor Extraordinaris kosten word ingehou- I len, en dat voor het overige voor een mankee- I end Paard van een Officier in de 42 da»en I lient ingehouden te worden, zo veel als het Land I laar voor goed doet , te weten by de Cavalle- f ie ƒ 25 : o : o, by de Dragonders, zo lang ze op I len tegenwoordigen voet zyn ƒ17:0:0 en in- < lien ze op den voet van Cavallerie gebragt wor- * len / 25: o: 0. • 0 j By de Infanterie is de Leening van een Soldaat in t e week bepaald op ƒ 1 : 8 : o, maakende in de I es weeken/ 8 : 8 : o, die voor de Grenadiers is ï wee ftuivers hoger, en bedraagt dus ƒ 1 : ï0 • o I et geen in de zes weeken uitmaakt ƒ0:0:0" * . Wyders ^is by het Reglement van Zyne Koïng yke Majefteit van Groot - Brittannien, Prins dllem den Derden, van het jaar 1701, vastge- fteld,  JAARBOEKEN, Ma, tftjo. 7$$ fteid, dat ieder Kaptein tot verval van de Onkosten der Kleeding, aan ieder Leening van een Soldaat , die dus gereekend is op ƒ i : 14 : o, zal kunnen korten vier ftuivers, en nog twee ftuivers voor een paar Schoenen, het geen in de zes weeken bedraagt f t : 16:0, zo dat 'er van de Soldye, die het Land goed doet, nog overig blyft ƒ' 2 : 1 : o* In hét Regiment Guardes te voet bedraagt de Leening van een Musquettier weekelyks . . . . ƒ I : 13 : o En daar en boven uit de 23 Man gratificatie nog 4 . . < 0:2:0 En dus te zariieri ƒ 1:15:0 Het welk ih de 42 dagen uitmaakt . . 4 . ; . . i . ƒ 10 ; 10 : d Doch een Grenadier geniet daar en boven nog twee ftuivers, en dus iö hét geheel t «• ■ <• i ■ f ƒ t. X ij t ê En dus irt de 42 dagen t 1 . f 11 : 2 : O Het is niet wel te bepaalen, hoe veel merl voof de Kleeding moet rekened, doch wy meenen te mo» gen vastftellen , dat van de Soldye, die het Land goed doet, niet minder overig is, dan by eene ordinaris Compagnie Infanterie 5 dat is ƒ 2 : 1 : ot By aldien men hu voor de mankeerende Manfchap* pen by het Regiment Guardes te voet,- de Natioriaalé, Duitfche en Walfche Regimenten niet meef zoude korten, dan de Leeningen , die aan de Manfchappen effectief betaald worden , zo zouden de' Kapteinen behouden al het geen zy op de Soldye) van dezelven profiteefen, en dus by de mankeerende Manfchappen voordeel hebben, vermirs zy ©p dezelven geen verliezen door fterfte, défertie 'sGlü/M vênha* 3E. Rapport ierCom» •nisfie tof ie Qjiö* a's en Finan:iü der 3-enerd* 'itcitt  77o NIEÜWE NEDERLANDSCHK 'sGra- of anderzints te vrezen hebben; het komt ons orn venha- die reden voor, dat voor ieder Man die hv Z CE* de?r n>Corpfen zoude ,^eB ™fenfcdcyoï der-Odicieren, even als by de Cavallerie en Dra i!^ E°,nders' mede V0OT Gemeenen gereekend ) zoude" üerLum- behooren te worden gekort de PpS^Ï « e betaald word, el ÏÏFS&gIé hSft^an ' £&/o- het geen na aftrek van het eepn vnrr w« i Ü -r " «. gereekend, overig is van d? Soldye «JSfffJ f^geföi eD da£ -er zulks u&e'^woïï 5 Gehcra- litcit. Dat voor een mankeerend Onder- Officier Tam I bour, Pyper en Gemeene van een Comp gn e Gre" nadiers m het Regiment Guardes te voeten de 42 dagen volgens den tegenwoordigeu voet van Betaaling zal worden gekort . i #1 . 9 ?a° Vooreen Onder.Officier, Tam- /''■° bour, Pyper en Gemeene van een Compagnie Musquettiers . . lt . Tn . n Vooreen Onder Officier, Tam-' ' " bour en Gemeene van een Compagnie Grenadiers by de Nationaale, Duitfche en Walfche Infanterie .... , 10 Vooreen Onder-Officier',Tam- : 0 : ° bour en Gemeene van een Compagnie Musquettiers ... 0 • 8 r> Ingeval het Plan tot verbetering van de Armée voorgeflagen, mogt worden gearrefteerd, zal zulks geene andere verandering tl weeg brengen, dart ' dat de Leenmg van een Corporaal, Tambour, Pyper en Gemeene by het Regiment Guardes en van een Corporaal, Tambour en Gemeene bv de Nanonaale Duitfche en Walfche RegiSmlnfantene zal verhoogd, en dat dus voor Sn mankeerend Corporaal, Tambour, Pyper en Gemeene zes ftuivers 's weeks of zes en dertig ftuivei s in de 1 twee en veertig dagen meer zoude behooren gekort - te A  JAARBOEKEN, Mei, ij$é. te worden, dan zo even is voorgedragen« terwy het ons toefchynt, dat de elf ftuivers, die om d< Kapteinen te gemoet te komen in de kosten vat de recruteering voor ieder Sergeant, Corporaal Tarnbour, Pyper en Gemeene, volgens dat Plan zullen worden goed gedaan ; aan geene korting onderhevig kunnen of behooren gemaakt tt worden. Zullende mitsdien vastgefteld behooreö te worden , dat na het arrefteeren van het gemelde Plan zal worden gekort of ingehouden voor een mankeerend Corporaal, Tambour, Pvper en Gemeene > Van een Compagnie Grenadiers 'in het Regiment Guardes té voet /' 13 : Ï8 : o Voor een 'mankeerend Corpo: raai, Tambour, Pyper en Gemee. fie van een Compagnie Musquettiers 13: 6 : e Voor een mankeerend Corporaal, i Tambour enGemeene van een Com: pagnie Grenadiers by de Nationaals Ie, Duitfche en Walfche Infanterie ii j 16 ié Voor een mankeerend Corporaal, t Tambour enGemeene vaneenCom!j pagnie Musquettiers 4 . . . . 11 i 4 « # Met opzicht tot het Corps Artilleristen en hec Regiment Mineurs en Sappeurs , vermits even weinig , als hier boven omtrend de Cavallerie en Dra* 1 ponders is geremarqueerd, bepaald is, hoe veel aaö > de Bombardiers, Canonniers , Corporaals van dg Timmerlieden , en Timmerlieden in het eerstge* noemde Corps, en aan de Onder - Officieren en Ge^ meenen van het Regiment Mineurs voor Leening rhoet worden goed gedaan, en dat over zulks, zo1 lang daar omtrent geene voorziening zal zyn gedaan, pfiiet zal kunnen bepaald worden, hoe veel Penningen voor een mankeerend man zoude behooren ge* ■fKort te worden, zo zouden wy van gedachten zyn, I I 's ÖftA» 1 GE. Rapport dc rCo<»tmisfielotde Quota's en Firtan^ cie def' ' Genera* iit-eiti  772 NIEUWE NEDERLANDSCHE ssGra- venhage. Rappor derCorn misfie to de Qjto la's en Financie der Generaliteit. dat ten aanzien van beide die Corpfen zoude kunnen en behooren te worden vastgefteld, dat voor een mankeerend Canonnier en voor een gemeen Mineur en Sappeur zal worden gekort, het geen voor i : Leening betaald word, of in het vervolg betaald ■zal worden, en daar en boven de helft,van net fgeen overig is van de Soldye,: die bet Land goed ■doet, na aftrek van het'geen voor de Kleeding word gehouden, en dat gelyk by de Cavallerie en Infanterie geen onderfcheid is gemaakt tusfehen, de I korting, die voor mankeerendc pnder - Officieren , en die voor mankeerende Gemeenen zoude behooren gedaan te worden, eveneens voor mankeerende Bombardiers, Corporaals van de Timmerlieden en Timmerman, dezelfde korting, in het Corps Artilleristen , mitsgaders voor een Ónder-Officier in het Regiment Mineurs en Sappeurs, als voor een mankeerend Canonnier en Mineur of Sappeur refpeclivelyk zal worden gedaan. Voor het overige moeten wy hier nog byvoe- . gen, dat alle deze fchikkingen edleeu haare betrekking kunnen hebben tot de Nationale, Duitfche en Waalfche Troupes in dienst van den Staat j terwyl het van zelfs fpreekt, dat omtrend de Zwitfers en Grifons behoord te worden verbleven by het geen in de Capitulatien is bepaald. De derde Financieele reflectie op dit Capittel,;, betreft het Corps Artillerie, het welk volgens de verfchttlende Plans daar van ontworpen, (die door < den Raad van State by Misfive van den 27 April 1786, onder het oog van U Hoog Mog. gebragt, en door U Hoog Mog- by Refolutie van, den 28 'i derzelver maand , in onze handen geliefd zyn,.), voor veel verbetering*en menage vatbaar is, ge-,' lyk door de Commisfie tot het Defenfie-Weezen j mede is aangetoond by een provifioneel óf voor-> Soopig Rapport, daar over op den 13 April 1787- ter'"  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 773 ter Vergadering van U Hoog Mog. gedaan en ' door dezelve by haar generaal Rapport geinhaeSi en nader aangedrongen. Wy bedoelen nog-, Sands met deze remarque niets anders dankte wezentlvke daarftelling van het voordeel, het welk wor ' Gnds Financien uit eene andere inrichting dit Corps kan genooten worden , en zeer a*nïenlyk is terwyl wy de beoordeeling over de Plans daar toe {trekkende , als buiten ons bef ek ïinde aan U Hoog Mog. over laaten; alleenlyk ifhvnt'hetons toe, dat de Artillerie, het zy dan dat dit Corps verandering mogt ondergaan of or den e-enwoordigen voet blyven, op gelyke vvy. ï als de Cavaherie en de Nationaale Duitfcht S Waalfehe Infanterie voor het vervolg zoud kunnen betaald worden, dat is, ten 42 dagen, e alzood den Staat van Oorlog uitgetrokken 11 nlaats van ten%2 dagen, gelyk tot hier toe plaat Kid en dat de3betaalin| van de Mineurs en Sap peur's Tnsgdyks op dien voet behoort te gefchie den. (*) Het tweede Capittel van den Staat van Oorlo bevat de Militie ten behoeve van de geoclroyea dclVellndifche Compagnie, of kever een fot van agt en dertig duizend zes honderd guldens zo veel bereekend is te bedraagen het onderhou van twee honderd Mannen van Oorlog, waar mi de U Hoog Mog. by het 39 Artikel van h Oclroi van den to September 1674, hebben b loofd de voorfchreeve Compagnie te hulp te k men welke Post zederd dien tyd tot op hedei op den Staat van Oorlog gebragt is, ujtgezonde d?e over 1685 en 1686, vermits het Octrooi ck (.) Generaal Rapport van aePer^ètomrjHi van het Defenf eweezeri van den 28 Oétober 1, fol. 88 en 89. (Zie N. Ned. Jaarb. van Octob. 178 •Ece 3 s Gra* /enha3e. Rapport derCommisftetotde Quota's en financie der Generaliteit' t 1 1 , Tweede * Capittel. i n Militie West-In. ? dilche a Compa:• gnie.. ;t d>, rd :S- ds iie ■ 19. W  774 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGra- tyds geëxpireerd en in de continuatie van het zei. vüfïHA- ve nog met geconfenteerd was CE. Ratton ?TV dit,CaPitteI hebben wy aan U Hoog Mog. &fffS# VOOr,te draa§en> ^n alleen dat S^;dB/ïïS d3ar m jouende, voor het vervolg deJr\, 'f behc°°ren te worden op den extraor- Z-M"-dmans Staat, *) dewyl het Octrooi waar by deFinan ont!a,ftand *™ de Compagnie door U Hoog ff' 'i ' „eerlanS zal expireeren , zul* r™ ^de 3iS d3n "aar alle ^arfchynlykheid eene na^ «^-dere vooraening omtrent haare zaafcen en dus ook tft»f. met betrekking tot dezen Post nodig zyn, welke tegenwoordig niet meer beftand is voor het onderhoud van twee honderd Mannen, waar toe U Hoog Mog.'zich nogthands hebben verbondenvoor het ovenge kunnen wy ons gevoeglyk dispenfeeren -óeWmaterie dieper in te treeden, dewyl niet lange geiceden een gedetailleerd Rapport daar over aan U Hoog Mog. is gedaan , en de gelteldheid van de West-Jndifche Compagnie, mitsgadors haar onvermoogen, om zonder een, toereikend fubfidie de zaaken gaande te houden, zo wel als de aangelegcndncid der Colonicn, en de daar uit vloeiende verplidring voor den Staat om de Compagnie te ondertteunen , by dat 'Rapport ten klaarfi.cn is aangetoond, (f) B? C3\, BlT S0RSIDfE ten Moe»™ van de ColoniE i" van Surijïaamrn ; vervat in het derde Capittel van Subniie den Staat van Oorlog, bedraagt een fom van zes en voor de dertig duizend guldens jaarlyksch: het zelve word w-s1;! fh.rer niet volkomen betaald aan de Sociëteit van mafte» öunnaamen, maar zyn de Povincie van Friesland en d£Ic!>L%S** 'm hCi Gr°0t PJacaatboek. 3de en(^iapP°" Va" ,dC Hc,C,ien f™ W1n> Lmbrechtfen s^'wVwf" va» de  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 77j en het Landfchap Drenthe gewoon haare Quotes's Gradaar in te profiteeren, het welk mag befchouwdvENHAworden als een byzondcr gebrek van dit Capittel,ge. | en daarom by een nieuwen Staat zaldienen te worden geredresfeerd. , Rapport derCom- Dit gebrek, zo als men uit de 8fte Paragraaph van het Plan van reforme van den jaare 1752 ziende Quo| kan, is zyn oorfprong verfchuldigd aan en moestta'se'% j dienen tot wegneeming van een ander defect, het Finanwelk voor het jaar 1752 plaats had,daar in bettaan-eie der de, dat over de geheele Infanterie van den StaK9 Generabehalven de Z wicfers en eenige nieuwe Regimenten, liteits 1 zederd omtrent zeventig jaaren , mankeerde een j Man per Compagnie, onder de naam van de Mem ■ voor Surinaamen, of voor zo veel de repartitie van Friesland aangaat, onder den naam van de Mem voor het Land, van welk laatfte gebrek wy ver-, plicht zyn de origine op te geeven, dewyl daar in I legt opgefloten de reden, om welke Friesland en Drenthe ingevolge de zo evengemelde 8fte Para- II graaph van het Plan van reforme , haare Quotes in i deze Post profiteeten. Te weeten , de Provincjen | van Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht, O verI ysfel en Stad en Lande, hadden in den jaare 1682, ieder by afzpnderlyke Ódtroyen aan de West-IndiI fche Compagnie tot maintien van de Colonie van I Surinaamen, toen ter tyd by haar van de Heeren Staaten van Zeeland overgenomen , verleend hec f recht om by wege van fubfidie voor een Man te [ participeeren in alle Ordonnantiën ten behoeven van I 'sLands Kapteinen te voet, maandclyks gefiiagen wordende voor de repartitie van ieder der gen.elde Provinciën, te weeten tien guldens van iedere Ordonnantie, zonderonderfcheid van de korte maand, en bedraagende dus negentig guldens in het jaar. Offchoon nu de Provincie van Friesland in het verI ieenen van een diergelyk Ocfroi aan de West IndiEec 4 fche  ?74 NIEUWE NEDERLANDSCHE H Gra fche Compagnie had gedifficulteerd by Refolutie vat» V8nha- den 17 February 1697 , vondt zy echter goed, dat ™' Z?^ S°m W,e Infanterie v-an haare repartitL ook Man zoude mankeeren, profiteerende daar Rappon door voor haar zelve f » • Vo : o ter lange ^/■Coot- maand , waar van daan hy gekreeecn heeft den tnisficiot naam vanw A« w^ voorbeeld fr &uo. door het Landfchap Drenthe, het welk roX gS fa's en Oclroi gegeeven had, wierd gevolgd. S Finan- ' cie der- Deze korting , die een weezentlyk gebrek ten Genera- «toawn van de Militie ppleeverde, vorderde te recht ffm eenige voorziening, en het wgs rpet dit oogmerk, dat by de voorfchreeve 8Re Pangraaph wierd voor? gedrnagcn de voorfz. korting af "te fchaffen, en in plaats var> dien ren behoeven van de Colonje op den i ƒ 3öopo To;o. tC brCn§qi dC f3™** va° 1 Dan daar de Provincie van Friesland, zo als reeds is opgemerkt, d.t Subfidie in het jaar 1607 finaal geweigerd , en het Landfchap Drenthe een dierge' jyk Oclroi niet gegeeven had, en men waarfcnynlvk ■ bevreesd was, dat uitdien hoofde zwarigheidzoude gemaakt worden tegens het admitteeren van dl pen Post van / 36000 : o : o op den Staar vin l Oorlog, wierdbyliie Paragraaph afvSrSfSS fcfff8?* om,Priesland en Drenthe haare Quo. Het fpreekt van zelfs, dat de onevenheid, wel- SsfSn"",0^133.',' vov het vervolg behoort te i cesleeren , dewyl alle de Provinciën eenpaarig in- r dit Sfill?? fG LaSte" dT Unie' waarLde.Sook QJt fcuoljdie behoort, voordaan met gelyke fchou- É  JAARBOEKEN, Md, 1790. 777 deren moeten gedraagen worden , en wy houden ons dan ook verzekerd, dat de Heeren Staaten van Friesland hier van overtuigd , niet langer zullen aarfelen in het zelve te confenteeren, maar begrypen dat een diergelyk gebrek door de in te voeren Liquidatie van zelfs moet ophouden, waar door tenens zullen vervallen de difficulteiten door de Provincie van Utrecht by haare Confenten in de Staaten van Oorlog over de jaaren 1752 , 1754 en vervolgens tegens dezen Post gemaakt. Het Capittel van Militaire Tractementen, zynde het vierde van den Staat van Oorlog , bevat verfcheide Posten, en wel voor eerst het Tractement van Zyne Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nasfau , als Kaptein Generaal ter fomma van honderd en twintig duizend guldens 'sjaars, geplaatst ter repartitie van Holland, mitsgaders de Militaire Tracfementen van Hoogstdezelven, tot vier en twintig duizend guldens 'sjaars, op dc Provincie van Friesland , en van twaalf duizend guldens op de Provincie van Stad en Lande gerepartitieerd. Het eerstgenoemde geniet Zyne Hoogheid als Kaptein Generaal der Provinciën van Gelderland, Holland, Zeeland, Utrecht en Overysfel, en komt allereerst voor op den Staat van Oorlog, van het jaar 1609. In vroegere Staaten van Oorlog, zelfs reeds op die voor 1595,vinden wy den toenmaaügenKaptein Generaal van die vyf Provinciën met een Ordinaris en Extraordinaris Tracfement, hoewel niet ondet dien Titul, maar naar de gewoonte van dien tyd eenvouwigmet den naam van Graaff Maurits van Nassau, gelyk op den Staat van Oorlog ovei of Qpk Zyne Excellentie van Nassac Eee j AL! 'sGra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Vierde Capittel. Militaire Tra&emencen. Tractement van Zyne Hoogheid als Capitcin (icne« raai.  77$ NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- als Veldoverste , en onder het Capittel van venha- Extraordinaris Tractementen geduurende het LeeèE> ger Zyn Excellentie, zq als op die voor het jaar 1608; dan dit laatfte Tradtement by het fluiRapport ten van het twaalfjaarig beftand ophoudende, hebderCom- ben U Hoog Mog. by Acte van den 2j September 'misfie tot 1009 alle Tractementen en voordcelen dependeede Quo- rende van de Kapteinfchappen Generaal van Zyne ia'T'en Excellentie, Ordinaris en Extraordinaris, te Velde Finan- en daar buiten, mitsgaders het geene Zyne Excelcie der lentie uit eenige donatien van de geconfisqueerde Genera- ofte geannoteerde Goederen en Rechten, Beden, Uteit. Domainen, Geestelyke Goederen ofre andere Beneficiën tot nog toe had genooten, die by het Tractaat van het beftand weder aan U Hoog Mogende gekomen waren , begroot op honderd twintig duizend Ponden tot veertig Grooten 't Pond 'sjaars, geduurende het voorfchreeve beftand ofte Vrede, zynde deze fom vervolgens op den Staat van Oorlog over het jaar 1609 gebragt. De andere tot vier en twintig duizend guldens 'sjaars op Friesland, en van twaalfduizend op Stad en Lande, zyn de Militaire Tractementen van Zyne Hoogheid als Kaptein Generaal van die beide Provinciën, waar omtrent in vroeger tyd het zelfde heeft plaats gehad, als met betrekking tot het voorgaande , (zie de Acte van 26 September 1609,) hebbende de Kapteinen Generaal van deze Provinden, voor den Trêves insgelyks genooten een Ordinaris en Extraordinaris Traöement, die beide op de Staaten van Oorlog van 1595 en volgende tot < die van 1608 toe voorkomen, dan welke Ordinaris: Traclementen in het jaar 1609 om gelyke redenen zyn verhoogd , en tot vier en twintig en twaalf duizend guldens op gemelde Provinciën gebragt. De laatstgenoemden zyn dus zo wel als het eerfte Mi-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 779 WjUaire Traktementen, en behooren op den Staat's Ghavan Oorlog, gelyk door de Provincie van Hollandvenhareeds in den jaare 1649 wierd erkend. Het geen ge. wy daarom nodig oordeelen op te merken, dewyl dezelven wel eens befchouwd zyn als politicjue Rapport Trarftementen, en dus mère Provinciaal, hoedani- derComge op den Staat van Oorlog nimmer gebragt zyn, misfietot offchoon daartoe voorheen inftantien zyn gedaan, de Quoonder anderen door de Provincie van Gelderland.,^" en by onderfcheide Confenten in den Staat van Ooï-Finanlog, als van 10 Mey 1616, 22 Maart if5i.7, zqcieaer Maart 1618, en 27 Mey 1619, dan welke poo- Generagingen geen effect gehad- hebben, zynde de poli- liieit. ticqae Tracfementen van de Heeren Princen van Orange en Nasfau, als Stadhouders altyd gcbleeven ten particulieren laste van de Provinciën, gelyk dan ook door Friesland cn Stad en Lande een diergelyk politicq Tractement, boven dit Militair van / 24000 : o : o, en ƒ 12000 : o : o, 'sjaarlyks betaald word. (*) Op de Charge van den Heer Kaptein Generaal, Veldvolgt die van Veldmaarfchalk tot twintig duizend guldens 'sjaars, zynde thands onbegceven. Indien het eenige nuttigheid konde hebben, of beftaanbaar was met het oogmerk van dit Rapport, telkens te "doen een hiftorifche befchryving van ieder Post op den Staat van Oorlog voorkomende, zo zouden wy uit de Registers van U Hoog Mogende, en die van den Raad van State kunnen opgeeven, de veranderingen met betrekking tot dit Ampt van tyd tot tyd gemaakt, waar uit zou blyken, dat het zelvo (*) Provifioneel Provinciaal advis van de Heeren Staaten van Holland, in den nieuw geconcipieerden Staat van Oorlog, ter Generaliteit ingebragt 19 en geJeezen zo October Kfyy, gercsiftreerd in het Register der ingekomen Brieven ter Griffie berustende^  780 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's.Gra- fomwylen is befchouwd als eenblootc naam en Eervenha- iJtel zonder eenige esfcutieele Realiteiten, en meer ge. dan eens verfcheide jaaren agter elkander heeft ge.., jfc vaceerd, en dat genoegzaam by iedere aanfielling Rapport van eenen Veldmaarfchalk , deszelfs Tractement: derCorn- verhoogd of ook verminderd is; dan wy zien niet misfietot waar toe eene diergelyke opgave zoude kunnen ftrekde Otw- ken, dan alleen om de weetgierigheid te voldoen tas en waar toe dit Rapport niet gefchikt is. Wy merken Finan- derhalven alleen maar aan, dat dit Ampt tegen woorcie der dig is onbegeeven , dat voor het zelve geen TradteGenera- ment kan gebragt worden op den nieuwen Ürdinaliteit. ris Staat van Oorlog, welke geen Posten in zich zal bevatten, dan die permanent zyn en metterdaad betaald worden, waar mede wy echter niet willen te kennen geeven, dat dit Ampt voor altoos zou behooren te worden gemortificeerd, dewyl wy niet kunnen beoordeelen, in hoe verre het zelve behoudens den dienst van den Lande onvervuld kan blyven; zullende het Tractement daar toe ftaande provifioneel op den Ordinaris Staat, by Memorie en wanneer U Hoog Mogende de wederaanftelling'van een Veld - Maarfchalk binnen den tyd, voor welken de Ordinaris Staat van Oorlog zal worden gearrcfteerd, nodig mogten oordeelen , als dan op den Extraordinaris Staat moeten geplaatst, en na expiratie van dien tyd op den Ordinaris overgebragt worden. ° ö Generaais. Het getal der Tractementen van de Generaals Lieutenant-Generaals,cn Generaals-Major van dê Cavallerie en Infanterie van den Staat, voorkomende in dit Capittel, is na den Vrede van Utrecht en dus op een tyd, waar in de Finantien van dl refpective Provinciën, zo niet meerder, ten minften niet minder bezwaard waren, dan dezelven zich tegenwoordig bevinden, by Refolutie van 20 Mey i?l7> "oor de Extraordinaris Vergadering van U Hoog  JAARBOEKEN, Mei, 1790. - 78! Hoog Mogende genomen, gereguleerd op een Ge-»sGhaneraal, twee Lieucenant Generaals, en twee Ge- vENHAoieraals-Majors van de Cavallerie, en een Gene-GE> raai vier Lieutcnant- Generaals , en vier Genei-a--h'- Majors van de Infanterie. Volgens dien voet Rapport xvord nog heden een gelyk getal Tracfementen op derCorn'den Ordinaris Staat van Oorlog gevonden, welkemisfictót d-rr op by aanhoudenheid zouden kunnen blyven; de Qjiodan boven het voorfchreeven getal worden aftueel ta's en naa betaald een Lieutenant-Generaals Traclement Fïnansan den Generaal cl' £nvle,en een Generaals Trac-«ö ^er t^mentvan tien duizend, mitsgaders een Extraor- Qeneradinaris Tractement van vyf duizend guldens, zs^Uuii. den Generaal Grave de Maillebois, waar van het eerfte na het jaar 174S j wanneer de Generaal 'd'Énde in dienst van den Staat is overgegaan , on den Staat van Oorlog gebragt is, zullende die van den Grave de Maillebois, op den eerst te formeeren Staat moeten geplaatst worden ; edoch niet langer op den Ordinaris of permamenten Staat, dewyl men de Tracteménten van deze beide Generaals moet confidereeren als Extraordinaire, waar om zy dan ook tot derzelver overlyden of afftand, of tot dat kunnen betaald worden uit Tractementen op den permanenten Staat vacant gevallen, behooren gebragt te worden op den Extraordinaris Staat van Oorlog. Het Traclement van den Quartiermeester-Gene- Quarth£ raal van het Leger, vindt men reeds op den Staat Genetail, van Oorlog voor den jaare 1595 (de oudfte van de geenen, die thands nog voor handen zyn,) en dat van den Ouartiermecster-Gehcraal van de Cavallerie op den Staat van het jaar 1607, doch de Post van Ö lartiermeester - Generaal van de Infanterie is van veel laater tyd, en voor het eerst op den Staat van Oorlo»- voor het jaar 1750 gebragt, by gelegenheid, dat de Collonel Sóucqaeï, geduurende de Irou-  ?8fc NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGüa- bles met den Vrede van Aken geërn !i«-d alt vf-wha- Quartiermeester-Generaal gefungeerd nebbendecè. ra den jaare 1748 tot Quartiermeester-Generaal yan de fufanteric wierd aangeftcld. Het hut dat Rapport in cas van nood getrokken word van een bederCorn- kwaam Quartiermeester - Generaal van het Lehisilbtol m, en de onmogciykheid om de kundigheden de gup- daar toe vereischt wordende, binnen korten tvd tas en te verkrygen, maken deszelfs Post, mitsgaders Fman- die van Quartiermeester-Generaal van de Caval cje der lerie, welke als een voorbercidzel tot de eerstee" Genera- melde kan befchouwd worden, zeer noodzaafe Hteit: -lyk; dan wy zien niet waarom men tegenwoor" dig by continuatie zou moeten in dienst houden een Quartiermeester-Generaal van de Infanterie die voorheen in tyd van Vrede niet alleen onbe! kend was, maar vim wien men zich ook zelft toen heeft kunnen pasfeeren, wanneer het Le ger van den Staat alom gevreesd, de oeffenfchool was van de grootfte Generaals, en zouden om die reden ovcreenkomftig het aan ons medegedeeld hoog wys Advis van Zyne Doorluchtige Hoog. heul van gedachten zyn, dat deze Post geduurende het leven van den tegenwoordigen Ouar tiermeester - Generaal van de Infanterie op den Extraordinaris Staat van Oorlog gebragt dnfh by zyn overlyden ofafflandgemortificeert behoort te Worden. *uwu" !££* A,°P .c,f Tnctementen der Gouverneurs van Maaftricht, 'sBosch, Breda, Bergen op Zoom Sluis 111 Vlaanderen cn de Willemftad zvn bv ons geene reflectien gevallen. Dan dé Heeren Gedeputeerden namens de Provincie van Gelderland m onze Bcfognes praefent, by geleden, heid van onze dehberatien over dit Capittel we. derom verlevendigd hebbende de inftantien door de Heeren Staaten hunne Pincipaalen in het jaar  JAARBOEKEN, Md, 1700.' 783 - cn volgende gedaan, ren einde de Trqcïe--sQRAm meuten van Gouverneurs der Steden Nymegen en venhaArnhem, en van dc Cmmandeurs in de Sleden GE Zutphcn en Doesburg, ("door Zyne Doorlnchtige Hoogheid aangefteld , en door de refpective Rapport Quartieren van Gelderland, en de'gemelde Ste- derComden tot nu toe uit haare eigene ■Inkomften be. misfietot taald,) als zynde frontier-Steden van den Staat, de Ouovoor het vervolg met hunne Tractementen zou- tas en. den gebragt worden op den Staat van Oorlog; Finartzo kunnen, wy niet nalaaten op dien voorflag de der met de woorden van den Raad van Staate, Genera» voorkomende in de Generaale Petitie voor den Uteit jaare 1754, te antwoorden ; eerficlyk , dat 'er geen Commandeurs Tractementen in het geheel op den Staat van Oorlog gevonden worden, en ten anderen, dat de Gouverneurs van de bovengenoemde Steden in Gelderland, niet zyn de eenige Gouverneurs van Frontier-Plaatfen, welke geen Traclement van het Gemeene Land trekken, als zynde de Gouverneurs van Heusden en Coeverden in het zelfde geval; met welk antwoord wy vertrouwen, dat de Heeren Staaten van Gelderland even, als de Heeren hooestderzelver Gedeputeerden, zich zullen te vreeden houden, cn mitsdien dit Poinct, eens vooral laaten vaaren. De verdere Posten onder dit Capittel op den staves. Staat van Oorlog (taande, zyn de Tractementen der Adjudanten van den Heer Capjtein Generaal, de Staven van de Regimenten Cavallerie Infanterie en Zwitzers, en de Tractementen van drie Predikanten dergeweezene Schotfe Regimen- 1 ten, welke laatfte ingevolge des Raads Refolutie van 23 December 1782 moeten uitfterven, en daarom op den Extraordinaris Stsat overgebragt worden, terwyl de Staven voordaan zullen  7U Nieuwe nederlandschê 'sGra- Jen berekend worden op den voet van het Plan" venha- den J7 Maart 1709, tot verbetering vari de'Arce. rnée door Zyne Hoogheid voorgedragen, wanneer het zelve door de Bondgenooten zal wor- Rapfiprt den geaggreëerj. derCom- ■misfwm .'Er blyft dus met betrekking tot dit Capittel I de Oèo} "iet anders overig, dan de Tractementen der1 I ta's en Adjudanten van den Heer Capitein Generaal, Finart- van welken het eerfte tot drie honderd guldens I cie der 'smaauds, zederd het jaar 1673 tot 1702 in 't h Genera- welk zyne Koninglyke Majefteit Van Groot- » Hteit. Brittannien overleed, op den Staat Van Oorlog I heeft geftaan-, doch in het jaar 1703 daar af ge- \ üdjudan laaten zynde, is het zelve ingevolge des Raads e teeÏKat" ^efoLutie van den 9 Juny 1747 wederom op t tein-Gt;- den Ordinaris 'Staat voor 1748 gebragt; vervol- ' ceraal. geus is by des Raads Refolutie van den 9 Sep- I tember deszelven jaars het getal der Adjudan* ï ten Generaal van Zyne Hoogheid by provijie I gefixeert op agt, te weeten vier van de eerfte, I en vier van dc tweede Clasfis, en aan de eerst- ' gemelden voor vast Tractement toegelegd eert lom v.m vyf en twintig honderd guldens'sjaars, uitgenomen de eerfte Adjudant - Generaal iri die Clasfis , voor Welke geaffecteerd bleef het Traclement van ƒ 300 : o ^ ö 's maands , of* ƒ 3600 : o : o 'sjaars, op den Staat van Oorlog over 1748 gebragt, terwyl het Traclement def Adjudanten van de tweede Clasfis by die Refolutie wierd bepaald op vyftien honderd guldens,' oui by provifie betaald te worden uit de Legerlasten. Dan dit Fonds daar toe op den duur niet gefchikt zynde, zyn deze zeven Tractementen allereerst op den Staat van Oorlog over het jaar i?5° gebragt, en zedert op deuzelve, even als dat  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 785 dat van den eerften Adjudant op heden géblee- > ■-ven, bedragende met elkander een fom van ze-1 veutien duizend een" honderd.gulden jaarlyks, en < dus dertien duizend vyf honderd guldens meerder , dan daar voor op vroegere Staaten van 1 Oorlog is gefield. c Iti Wy kunnen noch mogen voor U Hoog Mo- c : gen de niet verbergen, dat hier op reeds by den t aanvang van onze deliberatien over den Staat i van Oorlog reflectie is gemaakt, en dienvolgen- c de begreepen, dat op deze Tractementen wel ee- ( nige menage kan worden betragt, waar over wy l vervolgens gemeend hebben te moeten verzoeken -en inneemen dc Confideratien en het hoog vvys Advis van Zyne Doorluchtige Hoogheid, het geen wy de eer zullen hebben alhier te laaten volgen, en waar mede wy vermeenen, dat U Hoog Mog, zich zouden kunnen conformeeren. Het zelve komt hier op neder: „dat de meerge„ melde Tractementen zo als thands op den Staat van Oorlog voorkomen, behooren te blyven voor die Adjudanten, welke ze tegen•,, woordig trekken, als mede voor de reeds aangefielde Supernumerairen by fuccesfie of in„ valling,doch dat dezelve voor het vervolg zo,, danig zouden kunnen gereguleerd worden, dat ,, de eerfte zoude genieten f 3600 : o : o de twee volgende ieder ƒ 2500 : o : o, en de ■,, vyf overige ieder ƒ 1000 : o : o, des dat in ,, tyd van Oorlog , die van de vyf laa^stge-„ noemden, voorzo verre dezelven Zyne Hoog,, heid te Velde zouden vergezellen, gelyk ge,, field worden met Adjudanten van particuliere „ Generaals; wyders, by aldien een der AdjuL,: dutten in het vervolg als Minister buiten . •„ 'sLands mugt worden geëmployeerd, dat zoIdanig een van het Traclement van Adjudant 1niet langer zoude behooren te jouisfeeren, Fff „ maar É sGra- 'ENHA- !E.. iapport 'erComzisfectot'e Qiioa's en ?inanie der lener a'uit.  ?85 NIEUWE NEDERLANDSCÖE 's Gra- j» maar dat het zelve zouden moeten ophouden venha- 9) niet den dag, op welken deszelfs Tractement ge.. „ als Minister zoude ingaan, dewyl die als dan „ in het geheel geen dienst als Adjudant zoude Rapport,, doen , des dat zulks niet zoude behooren derCorn-,, plaats te hebben omtrent die geenen van misfietot „ Hoogstdeszelfs Adjudanten, die reeds tot de Quo- „ Ministers by Buitenlandfche Mogendheden beta'sen „ noemd, en in Functien zyn, zonder dat het Finan- ,, nodig zoude zyn het zelfde mede vast te cie der „ Hellen omtrent Adjudanten, die met GouverGenera- ,, nementen, Commandementen of Majoriteiten liteit. zyn gebeneficeerd, aangezien zy daar door ,, niet worden belet, om eenigen tyd van het „ jaar den. dienst van Adjudant waar te neemen." Vyfde ca. Het Capittel van Gedeputeerden buiten de pittei. Provinciën in ordre volgende op de Militaire „ Tractementen, is het vyfde ter Repartitie van lecrdTn" Holland, op welke Provincie dit Capittel byna buiten geheel is geplaatst, wordende alleen ter Repar'sLands. titie van Vriesland gevonden het Tractement van den Minifter te Keulen. De groote veranderingen van tyd tot tyd gemaakt in den voet, op welken deze Gedeputeerden of Minifters buiten 'sLands betaald worden, en deBydagcnaan fommigen derzelven boven hunne Tractementen geaccordeerd, doch meerendeels uit de Post der Defroyementeu betaald, veroorzaaken in dit Capittel veele onvolkomenheden, die by het formeeren van eenen nieuwen Staat dienen verbeterd te wordeu. Zo vindt men by voorbeeld den Extraordinaris Envoyé te Weenen uitgetrokken op ƒ ijooo : o : o, en eene Refident by den Koning van Pruisfen op ƒ 6000 : o : o .'sjaars, offchoon aan die beide Hoven thands gezonden zyn Extraordinaris Envoyés op ƒ 60: o: o .daags, den Ambasfadeur te Conltantinopolen op ■ ƒ 7500 : o : o,  788 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGRA- „ worden, en het Traclement of daggeld, dat venha- » aan dezelven behoort te worden toegelegd, ge. »> niet fusceptibel is voor vaste bepaalingen ' „ maar dat zulks altoos zal en moet afhangen Rapport» van de omftandigheden der tyden , in welderCom-,, ke, en van de meer of minder kostbaarheid misfietot,, van het Hof, aan het welk een Minifter de Qiio-» ftaat gezonden te worden, en zelfs van het ta'sen „ gebruik van andere Mogendheden op dien Fmd». „ tyd." cie der Genera- Het. kan derhalven ligtelyk gebeuren, dat Itteit. fommige van de voorflaagen door ons over dit Capittel te doen, in vervolg van tyd verande. ring behooren te ondergaau, edoch daar die verandering naar alle waarfchynlykheid nooit in vermindering maar wel in vermeerdering der Tractementen zal beftaan, dewyl dezelven door ons zo laag zyn gefield als het verfchillend Characier der Ministers en de meerdere of mindere kostbaarheid der Hoven, by weiken zy geaccrediteerd zyn, konde toelaaten, zo zal zuiks geen invloed behoeven te hebben op den ordinaris Staat van Oorlog , waar op dit Capittel dient te blyven, dewyl de vermeerderingen, welke naderhand mogten worden geaccordeerd gevonden zullen moeten worden uit de Post van de Defroyementen op den Ordinaris Staat van Oorlog. Vervolgens overgaande tot de onderfcheide Posten tot dit Capittel behoorende, zo zouden wy van gedachten zyn, dat by continuatie behoort te blyven aan het Hof van Vrankryk een ordinaris Ambasfadeur, op een Traclement vau dertig duizend guldens 'sjaars, mitsgaders twee Predikanten om de Capel te Parys, alwaar een groot aantal Gereformeerden gevonden worden te bedienen, ieder op een Tractement van twaalf -.' . ' hon-  J'AARBOEKEN, Mei, 1750. 789 honderd guldens, en twee honderd vyf en zeven- 's Guitig guldens voor Mondkost en Wisfelgeld, even zo vënhaals zulks tegenwoordig aan hun word goedge-6e. daan. Rapport Aan het Hof van Spagne een Ambasfadeur, op rierComeen Traclement van twintig duizend guldens, en misfietot een Predikant op zes honderd guldens Traclement de Q110en twee honderd vyf en zeventig guldens voor ta's en Mondkost en Wisfelgeld, zullende echter deze FinanPost, vermits thands vacant is, op den ordinaris cie der Staat alleen by Memorie, en vervuld wordende, Generaop den extraordinaris Staat van Oorlog dienen liieit. gebragt te worden. By de Ottomannifche Porte een Ambasfadeur, als meest overeenkomflig met de Oosterfche grootsheid, op een Traclement van twaalf dui-. zend vyf honderd guldens 'sjaars, zeven honderd en vyftig guldens voor Wisfelgeld en twaalf honderd en vyftig guldens voor den Truchman te Conflantinopolen , te zamen uitmaakende een fom van veertien duizend en vyf honderd guldens, kunnende de vermeerdering van vyf duizend guldens, die de tegenwoordige Ambasfadeur geniet uit de Defroyementen, maar nu op den Staat van Oorlog te brengen, niet wel wor-. den afgefchaft, nit hoofde dat de particuliere voordeelen, die deze bezendig voormaais zo begeerlyk maakten , merkelyk zyn verminderd, terwyl het Characler van den Staat aldaar by aanhoudenheid gediftingueerd behoort te blyven, waar toe het voorfchreeven Traclement van twaalf duizend vyf honderd guldens op verre na niet fufficient zoude weezen, indien hy' boven dien uit de Kas van den Levantfchen Handel niet genoot eene jaarlykfche fom van zeventien duizend en vyf honderd guldens, en dus met de zeven honderd en vyftig guldens Fff 3 voor  7SO NIEUWE NEDERLANDSCHE '«{ju, voor Wisfelgeld en twaalfhonderd en ~>L_- *B deze Ambasfadeur in het geheel Zt' Genera- tiim. Aan het Hof yan Weenen een Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris, op een daggeld van zestig guldens of een en twintig duizen? negeï honderd guldens -sjaars, zynde het TracteSï 5°n :,o:a° sJaars> th*"te op den Staat van Oorlog ftaande, ontoereikende nm aan dit Hof het^Charaéter ïan den Staa? mft decentie te kunnen fouteneeren. Voorts Ten Predikant op gelyk Tractement en voordeelen als in Spagne, het welk echter, vermits 1™ cature en zo lang dezelve zal voo tduuren alleen by Memorie op den Ordinaris Staat kan worden uitgetrokken. Kan Aan het Hof yan Petersburg een Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris, op een daggeld van f 60 : 0:0, bedragende in het jaar een* en twin" tig duizend en negen honderd guldens • zo w MeS'teTCn.''" S™ 5**$ Aan het Hof van Groot-Brittannie een Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris, op een dïg geld van zestig guldens, bedragende i,i het tïr een en twintig duizend negen honderd guldens. (*) Refolutie Staaten Generaal, 20 Maart ^ geleeken met de Refolutie van s^April 1775.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 791 Aan het Hof van Berlyn een Extraordinaris Envoyé" en Plenipotentiaris, op een Tractement yan vyffien duizend guldens, in plaats van het Tractement of Daggeld van zestig guldens, aan den tegenwoordigen Envoyé" betaald wordende, het welk ons is voorgekomen eene al te ruime belooning te zyn, om dat een Minifter aldaar" niet genoodzaakt is tot het maken van groote depenfes. Aan het Hof van Portugal een Extraordinaris Envoyé, op een Traftement van tien duizend guldens 'sjaars, en dus een duizend guldens meer dan de Minifter te Lisfabon reftdeerende, tegenwoordig geniet, uit hoofde van de groote duurte en kostbaare levenswyze aldaar plaats hebbende; wyders een Predikant op zes honderd guldens -Tractement en twee honderd en vyf en zeventig guldens voor Mondkost en Wisfelgeld, vermits de vacature, by Memorie op den ordinaris Staat brengen. Aan het Hof van Deenemarken een Extraordinaris Envoyé , op een Tractement van tien duizend guldens, mitsgaders een Predikant op gelyken voet als de voorgaande. Aan het Hof van Zweeden een Extraordinaris Envoyé , op een Tractement van tien duizend guldens en een Predikant met zes honderd guldens Tractement, en twee honderd vyf en zeventig guldens voor Mondkost en Wisfelgeld. By den Neder-Saxifchen Kreirz een Minifter, op een Tractement van vyf duizend guldens 'sjaars, in plaats van zes duizend, zo als dezelve «hands geniet. Fff 4 By 's Gra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Quota's en Finan» de der Genera'iteit.  79? NIEUWE NEDERLANDSCHE *» Gra- vf.nHAGE. Rapport derCommiifie tot de Qttota's en Financie der Generaliteit. By den Keurvorst en Magiftraat van Keulen en den Westphaalfchen Kreitz, een Minifter, die telfens by voorvallende gelegenheden te Ment? zoude kunnen gecmployeerd worden, op een.Tractement van zes duizend guldens , waar door jaarlyks een fom van twee duizend guldens, die aan de Minifters aldaar nog boven dien zyn geaccorr deerd, zal worden geprofiteert. By den Prins-Bisfehop van Luik een Minifter, op het tegenwoordig Traclement van vyf duizend guldens. By de vereenigde Staaten in America een Refident, op een Traclement van tien duizend guldens. By het Gouvernement der Oostenrykfche Nederlanden een Minifter, op een Traclement van agt duizend guldens in plaats van tien duizend guldens 's jaars, zo als aan den Minifter aldaar thands word goedgedaan , voorts een Predikant, op gelyke Traclement en voordeelen als by de Minifters van den Staat te Madrid, Weenen en Lisfabon. Voorts te Dantzig een Commisfaris, op een Traclement van vyftien honderd, en te Mfeneur mede een Commisfaris met twee honderd guldens 'sjaars. Eindelyk het Traclement van een dnizend guldens 'sjaars voor den Commisfaris van de Uitheemfche Depêches. Zullende echter de meerdere voordeelen, welke de Minifters te Berlyn, Brusfel, Hamburg en Keulen, thands genieten, zo lang op den tegenwoordigen voet aldaar refideeren, op den extra- or-  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 793. ordinaris Staat gebragt ,edoch by derzelver overly- >s C \den of remplacement daar uit geligt moeten worden, venha- ge. Wat nu betreft de Tractementen van den tegenwoordigen Minifter by den Ryksdag te Re-Rapport "ensburg tot agtien guldens daags, of zes dui-^-Gootzend vyf honderd en" zeventig guldens *S]iais,;misJfciM en deszclis FrecuKanr. mei agt. numiau vyi cu ae wozeventig guldens, van den Minifter by den tas etK Keurvorst van den Paltz tot zes duizend gul-p" gemaakt wierden, waar 'toe de Generaliteits Ree:;kenkamerby het Plan van menage van het jaar 1754 libereids een voorflag gedaan heeft,, die, hoe zeer :; dezelve over 't geheel genoomen, tegenwoordig niet rjkan gevolgd worden, echter in veelen opzichten verij diendt by deze gelegendheid nader gebragt te iiworden onder het oog van U Hoog Mogende, ofschoon wy anderzints moeten erkennen , dat het li voorfz. Reglement zodanig is ingerigt, dat het zeer "moeyelyk zoude zyn, 'er iets aan te verbeteren, '[of op eene gevoeglyke wyze meerder menage daar Iby te introduceeren, buiten de Poincfen hierna op ;te geeven, te minder wanneer men de duurte,der tyden in het oog houdt, waarom ons dan ook niets Sanders overig blyft dan de flipte obfervantie van het Izelve, als noodzaakelyk en nuttig voor 's Lands Fi- , taanden, ten fterkften aan te beveelen. De eerfte remarque op het meergemelde Reglciment betreft de extraordinaris Ambasfadeurs, aan | welken by het 2 Artikel voor de kosten van uitrus- Itingen &c. js toegelegd een fom vanj i8coo:q:o, of  796 NIEUWE NEDERLANDSCHE *sGra- of van ƒ14000 o : o volgens Artikel 3 , by alvenha- dieD hy zyn train van het begin af in den Rouw ce. moet kleeden, en voorts een Daggeld by het 5 Artikel op ƒ 125 : o : o bepaald, welke toeleg niet Rapport te hoog genomen was in een tyd, dat de extraor-; derCorn- dinaris bezendingen gemeenlyk waren van korten, misfie tot duur, en daarom ruimer behoorden'^ gefalarieerd te de'fhio- worden, dan die van een ordinaris Ambasfadeur,/ ■ tas en die door een langer verblyf aan het Hof, waar aan Finan- hy gezonden word, kan inpalmen de meerdere de-> cie der penfes, die in den beginne moeten gedragen wor-i Generd- den, waar by nog komt de meer kostbaare voet,i liteit. op welken een extraordinaris Ambasfadeur wel eensE verpligt kan zyn zich te Rellen, en de grooterei: train, welke hy volgens het ifte Artikel moet voeren ; edoch daar de buitengewoone bezendingen te-'S) genwoordig veel langer duuren , dan die by het] Reglement bedoeld, en ter naauwernood voor cx-k traordinaris kunnen gehouden worden; daar ook i de train by het ifte Artikel bepaald, thands zeker-1 Iyk zo niet word gevoerd, en daar men met reden p denkt, dat, gehk 'er geen twee Pages meer gehou-ti den worden, de verdere train proportioneel zal zyn g verminderd; zo zullen de kosten van uitrusting en p het Daggeld insgelyks kunnen verminderd worden, |n en mitsdien vastgefteld, dat een extraordinaris Ambasfadeur in het vervolg geen hooger Daggeld zal genieten, dan de fom van ƒ 100 : o : o en voor zyne uitrusting in plaats van ƒ 18000 : o : o een fom van ƒ 15000 : o : o, of by aldien hy zyn train van den begin af in den Rouw moet kleeden een fom van ƒ 12c00 : o : o in plaats van ƒ 14000 : o : o, zo als thands gefchied, en in 't geval van het afleggen der Rouwen het vernieuwen i; van Kpetzen en Li vryen een by Rag van ƒ4000: o: o in de plaats van de ƒ 6000: o : o, die volgens het 4 Artikel word goedgedaan, en zulks boven de fom van ƒ 2g00 : o : o, die voordaan zoude behooren betaald te worden voor het vernieuwen der Livryen 1  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 797 In plaats van ƒ 3000 : o : o, daar voor by het 'sGra10 Artikel bepaald, en welke laatfte fom derhalven venhamet ƒ 1000 : o : o zal worden verminderd; dat ge. • wydersdetyd voor de vernieuwing der Livryen, i in plaats van op agt maanden zal worden verlengd Rapport Kp een jaar. derQomt-. , „ ., „ misfietot Dat de Huishuur van ƒ 500 : o : o 'smaands^ QuaI by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 12 July tas en : 1728 op Artikel 6 bepaald, geconfidereerd de ver- Finan\ mindering van train, voordaan gebragt zal worden de der 1 op / 400 : o : o 's maands. GeneraDat voorts finaal zal worden afgefchaft het deiclareeren voor eene eerfte Minifterieele Maaltyd , of het brengen van een fom van f 750 : o : o, zo wel door ordinaris als extraordinaris Ambasfadeurs in hunne Reekeningen, volgens U Hoog Mogende Refolutie van den 11 November 1719, ten zy hy eene publieke in treede gedaan, en by die gelegendheid eene Minifterieele Maaltyd heeft gegeeven. En eindelyk dat by aldien de Ambasfade uit meer dan een Perfoon beftaat, als dan de toeleg Art. 8 en 9 bepaald in proportie als vooren zal verminderd worden. By deze eerfte remarque kunnen wy nog voegen eene tweede, met betrekking tot de FquipagiegclIden, waar mede nogthands geene verandering, imaar alleen eene betere naarkooming van het ReJlglement word bedoeld. Volgens het 14 Artikel geIniet een ordinaris Ambasfadeur daar voor de lom jvan ƒ öcoo : o : o , een extraordinaris Envoyé f 5000 : o : o (Artikel 26) en een extraordinaris i| Gedeputeerde zonder Characfer ƒ 2000 : o : o f1 (Artikel 29) terwyl aan een Envoyé, welke op een s iminder voet gehandeld word, fchoon met den titel i van extraordinaris Envoyé vereerd,ingevolge Uwer Hoog  7P8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- Hoog Mogende Refolutie van den 6 Mey m? venha- de lom van ƒ 2000 : o : o , en aan Refidencèn (welk de titul van de Minister buiten Ambasfadeurs s n^rren ext':aordinans Envoyés is) een fom van fi 000: o: o derCorn- V°°r ^uipagegeld word goedgedaan. %$OunA Doch deze Y.°et is niet altyd gevolgd, want aan| Z-fTn' denf.egenwoordigen Ambasfadeur te ConftantinopoFnan ^ 13 des^gens toegelegd ƒ 15000 : o : o aan 5?T; de extraordinaris Gedeputeerden, in bet jaar 1785 Genera ^wfstHD^n^, Weenen, / 5000 : o : o, en Utei ^l^AUfx^} Plenipotentiaris, laatst gerendeerd men. hebbende by de vereenigde Staaten in America ƒ 10000 : 0:0; en van de aangehaalde Uwer Hoog! Mogende Refolutie van den 6 Mey 1757 is zoi dikwyls afgeweeken, dat de Generaliteits Reeken-; kamer-by Misfive van den i<5 April 17-4 aan U Hoog Mogende heeft voorgedraagen, de bovenge-: noemde Refolutie te vernieuwen, of eenen naderen Cb vasten voet voor Ministers te beraamen, doch dit voorftel met den Raad van Staate en Generali trits Reekenkamer by Refolutie van den 20 derzei- j ver maand commisforiaal gemaakt zynde, is tot dus verre onafgedaan. Wy zouden daarom U Hoog Mogende in beden- ! ken geeven om deze Equipagegelden wederom te ReUen op den voet by het Reglement en de voor- I fchreeve Refolutie bepaald, en teffens te verftaan 11 dat dezelven voordaan zo veel mogelyk zullen wor- ' den gevolgd. In de derde plaats zouden wy kunnen opmerken dat voor een Amanuenfis aan een Minister tegpn-woordig worden goedgedaan / 300 : o : o, Óflchoon by het 32 Artikel daar voor maar is bepaald een fom van / 150 : o : o, dan wel verre van deze geringe afwyking van het Reglement af te keuren, zouden wy veel eer vermeenen, dat UHoog Mog. mee  JAARBOEKEN, Mei, 179?. 799 met ernst behoorden bedagt te zyn, op eene betere 's Grabelooning der Amanuenfes of liever op het aanftellen venha* van eenige Sccretarisfen d'Ambasfade of Legations- GE> Secretarisfen op een convenabel Tractement, het welk zoude fubintreeren in plaats van het geen ac- Rapport tueel voor het'onderhoud van Secretarisfen aan de der Gomrefpective Ministers word betaald, ten einde langs misfietot dezen weg kundige Ministers aan te kweeken, zyn-^e Qm„ de de voet, op welken de tegenwoordige Secretaris- teistert fen van de Ministers van den Staat buiten 's Lands Finanbehandeld worden, daar toe niet zeer gefchikt; enc/c der zoude de aanltelling van dezelven niet langer, ge-Genera* lyk thands plaats heeft, behooren te gefchieden//te;-f. door den Minister, by wien zy zouden worden geplaatst , maar direct door U Hoog Mog.; terwyl tot meerdere aanmoediging in Cas van vacature eener Refidents-plaats, en alvoorens daar over te disponeeren door U Hoog Mog. aan de Heeren Ambasfadeurs, en Extraordinaris Envoyées en Plenipotentiarisfen, zoude kunnen worden aangefchreeven , om dc qualiteiten als mede den tyd van dienst van den Secretaris by hun fungeerende op te geeven, om daar uit de beste keuze te kunnen doen ter vervulling dezer vacature, wanneer mogelyk wederom een der Secretarisfen van de Reüdenten, de vacante plaats by den Ambasfadeur of Extraordinaris Envoyé op deszelfs voordragt zoude kunnen vervullen. En hier mede kunnen wy het Capittel van Gedeputeerden buiten 'sLands houden voor afgedaan; want over de Post van vyftig duizend guldens'sjaars in het zelve voorkomende, en ffrekkende tot betaaling der jaarlykfche Declaratien van de Ministers buiten 's I ands voor onkosten by hem gedaan, concerneerende hun dienst &c. zal gefprooken worden , wanneer wy zullen gekomen zyn aan het Capittel bevattende de andere onkosten yan den Oorlog  8oo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- log en in het zelve tot de Post voor de Defroyè- venha- mcnten, ge. „ ■ l\»t\ Ca' Het zesde Capittel van den Staat van Rapport Plttu- Oorlog bevat de Tractementen van de derCorn- Wagtmee. Wagtmeesters en Majors; het zelve is een misfietot aas en van die geenen, waar in niet alleen verde Quo- Majors, fcheide doode Posten voorkomen , maar ta's en ook fbntmige die onnodig zyn, dat is , die zonder Finan- ondienst van den Lande kunnen uitfterven, en metcie der ter tyd gemortificeerd worden; wy zullen die beide Genera- foorten alhier opnoemen, doch remarqueeren voorliteit. af, dat wy om te bepaalen, in hoe verre in de een of andere plaats een Wagtmeester of Major al of piet nodig is, hebben gemeend voor een generaa. len regul te mogen aanneemen, dat de Majors van Steden en Forten behoorende tot de Linie van defenfie , en van de Plaatfen, binnen welken de Souverain refideert, voor zo verre dezelve bereids op den Staat van Oorlog ftaan, aldaar dienen te blyven en by continuatie op den Staat van Oorlog betaald, doch dat de Majors van alle andere plaatfen, onder de reeds genoemde niet behoorende, van denzelven moeten geligt en by va;ature gemortificeerd worden. Volgens dezen regul dan dit Capittel onderzogt hebbende, befchouwen wy als onnndige Posten, die kunnen uitfterven. en geduurende het Ieeven vari de thands in dienst zynde op den Extraordinaris Staat behooren overgebragt te worden de Majors te Thiel, Bommel, St. Andries, in deClundert, de Major en Commis op het Fort Ifabella, de Majors te Tholen , Vlisfingen en Veere, de Majors' en Commifen op de Forten Pinfen en Moermont, de Majors te Lillo, Lief kenshoek, in de Kruisfchans, de Moerfchans, het Fort St. Anthony, de Juffrouwfchans, en te Harlingen, voorts de Boom fluiter en Havenmeefter te Geertruidenberg, de Boomfluiter te Delfzyl en Coeverden, de Conducteur van 's Lands  JAARBOEKEN, Mei, i79o. 801 'sLands Militie door Drenthe, en de vier Trom-'s(];RA. i petters van Staat; naardien de Post van Major en venha'. Commis op de Forten Pinfen en Moermont, metGjj. ; die van Major en Commis op het Fort Roveren, en de Major van de Juffrouwfchans, met die van' Rapport Ysfendyke zoude kunnen gecombineerd worden, en derCom- I 'er in de Steden Thiel, Bommel, Tholen, Vlis- misfie tot fingen, Veere en Harlingen , en de Forten in de de Ouo- I Glundert, Ifabelle, de Moerfchans, en het Fortta'slin I St. Anthouy, als niet meer behoorende tot de Li- Firidnnie van defenfie, en in Lillo, Liefkenshoek ende der de Kruisfchans, als reeds geraakt buiten de magt Generavan den Staat, geene Majors nodig zyn, terwyl metUteit betrekking tot de verdere Posten , te weten de Boomfiuiter te Geertruidenberg, Delfzyl en Coeverden, den Condutteur van 'sLands Militie door Drenthe, ende vier Trompetters van Staat, het ons is toegefcheenen, dat dezelven behooren uit te fterven, om dat geene andere diergelyke Bedienin. gen op den Staat van Oorlog gevonden , en de laatstgenoemde om redenen hier boven pag. 117 reeds opgegeeven voor het vervolg kunnen gemist ■worden. De doode Posten in dit Capittel voorkomende, j zyn de Wagtmeefters en Majors te Noordbos by | Geertruidenberg, op het Fort Hollandia , Neder[ Hemert, de Forten by Steenbergen, de Noordli dam, het Zuid-Fort by de Glundert, te Delft, ï Ncufen, op de Sandberg, het Fort Moerfpuy, St. ' Anne, St. Donaas, Cadïant, Ysfendyke, Ambagt II en Schoondyke, de Kapiein van de Timmerlieden, ;; de Major te Swartfluis , de Commis te Blokzyl, fde Boomfluiter aldaar, de Opziender van de Ko- ii terfchans, en de Boomfluiter van het Méppeler 1 Diep , welke als niet meer betaald wordende , I geheel kunnen geligt worden uit den Staat van li Oorlog. Daar en tegen behooren op den Ordinaris Slaat Ggg ge-  8o2 NIEUWE NEDERLANDS CHE 's Gra- gebragt te worden den Major in de Bourtange tot: vënha- /' 300 : o : o, die tot hier toe betaald is uit de I ge. Kas van de Generaliteit, dewyl 'er geen reden té I vinden is, waarom dezelve minder op den Staat Rapport van Oorlog zoude worden geplaatst, dan de Ma- k dcrCom- jors in de twee andere Forten van Westwoldinger- 3 misfie lot land, die met gelyk traclement op denzelven gevon- fa de Qjto- den worden; mitsgaders een Major en Commis op I ta's en het Fort Geldersoort, en het Fort aan de Batze- p Fitian- kade, ieder met een Traclement van ƒ 360 : o : ö f cic der 'sjaars, zo dra men namelyk nodig zal obrdeelen op' \ Cenera- die Forten een Major en Commis aan te nellen, I Uteit. zullende de verdere Majors op den Staat van Oor-1 log ftaande, en hier boven niet genoemd, op den-1 zeiven behooren te blyven, naardien zy zich bevin- p den in plaatzen, alwaar de Souverain vergadert, zo j>; als in 'sHage, te Utrecht en te Leeuwarden, of c die behooren tot de generaale linie van defenfie, ; het zy dan van de Republiek in 't generaal of van |i de Provincie van Holland in 't byzonder. cfittd In het v0,Send Capittel, bevattende de Tracle- p aplte" menten der Bediendens van de Artillerie, Vivres p Bedien- en Magazynen, ontdekt men dezelfde gebreken als I «lens van ui-het voorgaande, te weeten, veele onnodige én I Artillerie, doode Posten, met betrekking tot de eerstgenoem- g vivres en de, van welken wy wederom hebben gevolgd den- jti BerfaZÏ" zelfden regel, als onder het Capittel van Wagt- V meefters en Maiors is opgegeeven, echter mét dat j onderfcheid, dat behalven de Commifen van Ma- fazynen, in plaatzen van defenfie, ook die van de 1 'rovinciaale Stapel - Magazyncn, welke in tyd van \ nood ten algemeenen nutte verftrekken , gelyk | vanouds op den'Staat van Oorloggelaaten, maar 'f alle andere ■ Commifen , van denzelven geligt, pp een Extraordinaris Staat overgebragt, en by de eerfte vacature gemortificeerd behooren te i worden. En i  JAARBOEKEN, 'Mei, 17510» 803 En liet is vervolgens op dezen grond, dat naar 'sGra. onze gedachten dienen uit te fterven de Commifen venhai te Thiel, Bommel, het Fort St. Andries, te Am-ge. fterdam en in het Noorder - Kwartier, de Conduc: teur van 'sLands Militie door de Provincie van Rapport j Gelderland pasfeerende , de Ammunitie -Meefker derCorn* I te Utrecht, de Commis op het Fort Haack , en misfie tot I die te Lillo en Liefkenshoek , dewyl de tweede OuoI laatstgenoemde by het Tradtaat van Fontame-.w'.; en I bieau, aan wylen Zyne Roomsch Keizerlyke Ma- FinanMefteit zyn gecedeerd, en de overige niet kun- cie der % nen befchouwd worden , als plaatzen van de- Genera- Ifenfie. ut6iu Terwyl als doode Posten, die niet meer worden betaald, van den Staat van Oorlog kunnen gelaaten worden, de Commis op het Fort Moerfpuy en St. Mark, de Commis te Cadfand, de post voor het onderhoud van een Wagen, tot vervoering van Ammunitien , Turf &c. de Commifen van de Servifien te Sluis en Sas van Gent, en de Post voor huur van het Huis | toebehoorende St. Anna Gasthuis te Sluis in Vlaan- I5 deren. Dewyl echter over het onbetaald laaten van X dezen laatstgenoemden post door de Provincie van .'Zeeland, de Regeering der Stad Sluis zich in het ijaar 1788 aan Ü Hoog Mogende heeft geaddresIfeerd , by gelegenheid , dat Regenten van het iivoorfz. Gasthuis, aan haar by Requeste hadden te akennen gegeeven, dat zy deswegens van de voorfz. flProvincie van en met 1 January 1662 tot ultimo ;i December 1787 , en dus over den tyd van een I honderd zes en twintig jaaren nog hadden te vorderen een fomma van ƒ 25200 : o : o, en vermits U II Hoog Mogende by'Refolutie van den 6 Mey 1788 f het voorfz. Requeste aan ons hebben gezonden, ten siE einde by het examineeren van den Staat van Oor- Ggg 2 log  So4 NIEUWE NEDERLANDS CHE "s GrA' log daar op zodanige reflectie te nemen , als wy vknha- zouden bevinden te behooren, zo kunnen wy niet ge. nalaaten aan U Hoog Mogende dienaangaande voor te dragen: Rapport Dat, hoe zeer het waar is, dat de huur van het derCorn- gemelde Huis zederd honderd zes en twintig jaaren misjie tot niet is betaald, echter volgens de nadere informade Qiw- tien van de Regeering van Sluis en Regenten van ta's en het gemelde Gasthuis gerequireerd, en aan ons meFinan- degedeeld, niet heeft kunnen ontdekt worden, dat cie der immer eenige reprtefentatien over de wanbetaaling Genera- van de huur van gemelde Huizinge zyn gedaan, dan litelt. alleenlyk, datby marginale Apoftille, op de reekening van 1687, waar in als onbetaald pro Memorie wierd gebragt, eerflelyk de fomma van vier en twintig honderd ponden,, over twaalf jaaren huur van 1669 tot 1680 , waar van twee onderfcheide Actes van verzoek door den Raad van Staate waren verleend, als eerst óver drie jaaren huur van 1669 tot 1671, en de tweede van negen jaa-. ren, van 167^ tot 1680 incluis,doch waar op gee-; ne Ordonnantiën by de Staaten-van Zeeland hadden kunnen geobtineerd worden, welke beide Actes in orginali in het voorfz. Gasthuis zyn berustende ,y mitsgaders nog als onbetaald insgelyks pro Memorie vermeld wierden. zes jaaren huur van 1681 tot 1680": „ is geordonneerd, dat devoir zoude gedaan worden tot recouyre van de Actes van verzoek,' „ mitsgaders van de verdere jaaren huur, en dat van wegens de Magiftraat zoude gefchreven wor„ den aan Hun Edele Mogende de Heeren Raaden „ van Staate, om de agterftallige huur, mitsgay, ders prefentacie gedaan worden aan dezelve Hun „ Edele Mogende tot het koopen van het voorfz. „ Huis," zonder dat men heeft kunnen ontdekken, wanneer zulks is gefchied, of welke Refolutie daar . op by den Raad is genomen; En dat, hoe zeer deze Huizing een geruirnen tyd door Regenten van het Gasthuis fchynt te zyn on. / der-  JAARBOEKEN, Md, 1750. 805 'derhouden, dewyl in twee onderfcheide Requesten ' door voornoemde Regenten aan de Staaten van \ Zeeland geprefenteerd, de datis 5 February en 21 < ■December 1656, tot recouvre van zeven jaaren huur, vervallen 1 January 1651 tot den jaare'iójö" ; N incluis, tot een grondflag van hun verzoek word ge-1 zegd, ,, dat zy ten dienfte van den Lande en de ;, „ Juftitie, tot haare discomodatie, te njaare 1628 een < ' gedeelte van het Gasthuis hebben gedaan appro- t ' % prieeren tot een Gevangenhuis van Militairen , ï : ' „ niet een Logement voor den Provoost ofte Ge- c „ weldiger , waar voor zy fuccesfivelyk hebben ( 'genooten jaarlyks tweehonderd guldens;" nog-/, thands met geen zekerheid kan worden opgemaakt, hoe lang het Gasthuis heeft gezorgd voor de reparatie van dit Provoosthuis, het welk thands en zederd veele jaaren door het gemeene Land word onderhouden. . Daar nu uit deze informatien blykt aan de eene ' zyde, dat de twee Actes van verzoek, die als nog ' voor handen zyn, en te zamen bedragen een fom van vier en twintig honderd guldens, door de Provincie van Zeeland tot hier toe niet zyn betaald, maar dat die Provincie dezelve thands nog fchuldig is, en aan den anderen kant dat geduurende den tyd van honderd jaaren , geene inftantien door de Regeering van Sluis of de Regenten van het Gasthuis zyn gedaan , om betaaling van' de voorfz. [ 'huur te erlangen, en dat bovendien het onderhoud van het zelve Provoosthuis zederd langen tyd door het Gemeene Land is bekostigd; zo zouden wy van gedachten zyn , dat de twee gemelde Actes a'an voorn. Regenten zouden behooren betaald te worden ' door de Provincie van Zeeland, tot het doen van ■ welke bgtaaling de Staaten van die Provincie door U \ Hoog Mogende dienen verzogt te worden; en dat yoor het overige, dewyl het gebouw zederd lange Ggg 3 on- s Gra- 'i NHA- ;£. Rapport 'erüomüsfee tot 'e Quoa's en ?inanie der \enera* 'uit.  8or5 NIEUWE NEDE RLANDSCHE 'sCra- onderhouden is en word VENHAGE. Rappor derCorn mis/ie to de Quo la's cn Financie der Generaliteit. Tegen deze uitftervende of doode Pnsrpn i ?nL ;Ign onder dit Capittel op de Ordinaris Staat dienen! -gebragt te worden , de Opzichter van 'sLands| Magazynen alhier in den Hage, met een traclement ft: van ƒ 4jo : o : o, dewyl aan denzelven boven def) ƒ 50 : o : o, waar mede op den Staat van Oorlog | ftaat, nog ƒ 400:0:0, uit de Ordinaris Kasti -van de Generaliteit zyn betaald, omdat het trac-| .tement van /'50 : o : o te gering was, zullende| het zelve dus met f 400 : o : o worden verhoogd en de Commifen in de Bourtange cn 1 Bellingwolderfcbans, ieder met ƒ 400 : o : o,p naardien 'er geen reden te vinden is, om welke de gemelde twee Commifen, die tot dus verre uit de Kas \ van de Generaliteit zyn betaald , niet even zeer 1 Op den Staat van Oorlog zouden worden gebragt, \ als de Commis in het derde Fort van Wcstwoldin-1 ger- de prastenne van net Gasthuis, daar mede zoude kunnen gereekend worden te zyn afgedaan , en \ deze post voordaan van den Staat van Oorlog ' gelaaten. ■ Eindelyk kan dit Capittel nog verminderd worden met de post van een honderd guldens 'sjaars,! ten behoeven van de Ammunitiemeefter te Sluis in s Vlaanderen, voor het waarneemen, doen opvoeren! en uitdeelen van de Turf en Kaarsfen, welke postf wel nipt behoort onder dc uitftervende of doodel Posten, dan die echter kan geligt worden, vermits! -de bezorging van het Vuur en Licht voordeMili-| tie, in het vervolg zal behooren te komen tot laste i van den territoriaalen Souverain, gelyk hier na zal s gezien worden.  JAARBOEKEN, Md, 1790. 807 : gerland, die met gelyk traktement op denzelven gei vonden word. Voor het overige moeten wy hier nog byvoerEen, dat het Tractement van den Commis te Zwol, thands bedraagende een fom van j 432: o: o by de ; eerfte vacature op ƒ 300 : o : o , en dat van den Proviant- en Ammumtiemeeftei te i Delfzyl , groot ƒ 800 : o : o, in gelyk geval op I 4 reids opgegeeven, niet zullen jouisfeeren; zullende de fom, die de Provincie of Provinciën, op welken zy zullen gepartitieerd worden, daar door geduurende derzelver leeven minder uitgeeven, op den ex-  812 NIEUWE NEDERLANDSCHH Gra- extraordinaris Staat, by wyze van liquidatie kunnen venha- vereffend worden. ge. Ten tweeden, komt hier omtrent in aanmerking, Rapport dat by het arrefteeren van het meergemelde Plan derCorn- niet'alle de Kaptein - Lieutenants, welker rang voor misfie tot het vervolg by het Corps niet langer zal exteeren de Ojw- terftond konden invallen als effective Kapteins, maar tas en dat nog eenige Kaptein - Lieutenants zyn overgebleFinan- ven , op het Traclement van negen honderd gulcie der dens, welke de billykheid verbood, eene vermindeGenera- ringvan rang of Traclement te doen ondergaan, hoe liuit. zeer zy volgens het nieuwe Plan zouden behooren onder de Lieutenants, op een Traclement van zeven honderd guldens, zynde twee honderd minder, dan zy thands genieten , en dat derhalven deze fom van ƒ 200 : o : o 'sjaars, zo lang zy niet zullen :zyn ingevallen als effective Kapteins, op den extraordinaris Staat van Oorlog zal moeten <*efteld worden. Ten derden, dat behalven de voorfchreeve Kaptein - Lieutenants Ingenieurs op den extraordinaris Staat van Oorlog nog moeten gebragt worden, een Lieutenant-Ingenieur,-en een extraordinair Ingenieur, die door Zyne Hoogheid in het jaar 1785 met 's Lands Schip de 1 lector zyn gezonden naar de Colonien van den Staat, zo aan de Kusten van Africa, als in de West-Indiën. Onder anderen op conditie, dat by hun retour zouden worden aangefteld , de eerstgenoemde tot Kaptein • Ingenieur effèclif, op een Traclement van f 1600 : o : c en de tweede tot Lieutenant - Ingenieur effèclif op eea Traclement van ƒ 700 : 9 : o 'sjaars. Aan welke Conditie alleen in zo verre is voldaan , <'at Zyne Hoogheid by Uwer Hoog Mogende 'Refolutie van den 26 February 1788 is verzogt om  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 8:3 •m dezelven, ingevolge het gemaakte beding aan te-sGraftellen tot eiréótive Kaptein en Lieutenant Inge- venh anieurs en daar toe de nodige Actes aan hun te ge. verkenen, alles buiten prejudicie van de m rang nnecedeerende Lieutenant Ingenieurs, wanneer die Rapport tot Kapteinen Ingenieurs, en van de m rang prae- derUmaedeerendc extraordinaris Ingenieurs, wanneer diemisfietot rnt effedtive Lieutenants mogten worden aangefteld; de Quoterwvl de Gedeputeerden van de refpedtive Pro- ta s en vincien den voorflag ten zeiven dage gedaan om Finandie beide Officieren te doen genieten de 1 radtemen cie der ten aan hun toegezegd, en dezelven tot dat einde Genera. te brengen op den extraordinaris Staat van Oorlog, ItUfU conielvk hebben overgenomen , om in den haare hreeder gecommuniceerd te worden, waar op echter geene van de Provinciën zich tot dus verre heeft verklaard. . Het zal derhalven nodig zyn , dat de eerstgenoemde , die reeds op den Staat van Oorlog bekend is met een Tractement van zeven honderd guldens boven dien op den extraordinaris Staat gebragt worde met een fom van negen honderd guldens 'siaars, en de tweede met hetgewoone Lieutenants Traftement van zeven honderd guldens, beide tot dat dezelven in de Traktementen van ordinaris Kaptein en Lieutenant zullen zyn ingevallen. En laatltelyk ten vierden , daar door Zyne Hoogheid ter voldoening aan Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 4 December 1786 tegens het einde van het jaar i7«8, of in het begin van j78o naar de Oost-Indien al mede gezonden zyn een Lieutenant en een extraordinaris Ingenieur, onder toezegging even als aan die geenen welke naar de West-Indien geweest zyn, was gedaan , van eene promotie tot Kaptein en Lieutenaat Ingenieur refpedtive met de Tracte- men-  814 NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- menten daar toe (Taande, en dus fuppletie voor GE. Ingenieur, en voor den tweeden een TraftS van Lieutenant Ingenieur, tot dat zy in de ïr Rapport tementen van Kapteins en Lieutenaïts Wnï? *r&* zullen invallen, dat derhalven S«e ffiof mispetot ficieren na hun retour op gelvke wv™ »i« T dcQuo- gaande en zolang^tSESïÏÏ^'S Genera- Sfenfte w^rde^ * ^ W Negende Het laatfte Capittel der MilfrnJ™ rp«, t. capi,.. ten bevat die LoA^I'fe Officieren S'ScX'tïi* *»*Sfö van de *en gevonden worden, welke zederd landen tvd Juftid* onbetaald zyn, en uit den Staat van Oorio" 5? hgt dienen tc worden, en nog andere fflLf" nen uitfterven. ë 'Inaere> die kun- Tot de eerstgenoemde behooren de Fiscaal van het Krygsvolk in de Provincie van c>Eland de Provoosten in de Polder vTn Namen n het Retranchement van Cadfandria en in het lort Moerlpuy, en de Scherprechter te Sluis Sas en Gend en andere Plaatfen, we ke Z» van alle worden betaald. S * Terwyl onder de onnodige 'Ponen welfrP t»w nen gemortificeerd worden Sn , i worden de Gerichts - öehr^Sh'efÖ lchap Zutphen, de Provoosten te Thfpl i> mei en S, Andries, fcffi^ndS'lcSS Krygsraad, de Provoost Generaal met zynCoros de Provoost te Woudrichem, de Kscaal ™' 7eeiin7srLiffisgerule in *e ; Zeeland, de Griffier van . den Krygsraad aldaar, de  JAARBOEKEN, Mei, 1790. Sij ae Auditeur van de Stad en Provincie van Utrecht, bevoorens op den Staat van Oorlog bekend onder den naam van Gcrichts-Schryver van den Krygsraad, de Provoost te Lillo, de Leden en Bediendens van het geweezeu Krygsgericht in Vriesland en Stad en Lande , en de Provoost te Lieroort, waar van fommige, zo als de Griffier van den hoogen Krygsraad, de Provoost Generaal en de Leden van het Krygsgericht iri Vriesland en Stad en Lande , kunnen ontbeerd worden van wegens de affchafling van den genoemden Krygsraad en Ge richt; andere wederom, gelyk die te Lillo en Lieroort, om dat die plaatfen niet meer zyn onder het gebied van den Staat, waarom dan ook by des Raads Rdblütie van den iS November 1744 reeds is verfraan , dat de laatstgenoemde by vacature van den Staat van Oorlog zoude geligt worden; terwyl een derde foort beftaatf uit zodanige, welke reeds in de jaaren 1717 ett 1721 als onnodig wierden befchouwd, en met 'er daad, wanneer vacant worden, zonder eenige veragtering van 'sLands dienst onvervuld kunnen 'blyven, weshalven zy dan ook op den exLraordinaris Staat,-geduurende het leven vau de thands in dienst zynde, behooren overgebragt te worden, daar onder* mede begreepen de Tractementen voormaals genooten door de Leden van het Krygsgericht in Vriesland, offehoon die reeds alle zyn afgeflorven, dewyl de Heeren Staaten van die Provincie by de affchaffing van dat Gericht, aan drie Bediendens van het zelve penfioenen hebben toegelegd, die byria geheel uit deze post konden gevonden worden, Waar mede de Provincie van Vriesland ongaarne zoude zyn bezwaard. Naardien echter deze penfioenen .iets meer bedragen, dan het ïiiontant van de post daar vöor op dert Staat /var 'sGra- vf.kha- ge. - ' Rapport der Commisfie tot ie Qitotei's en Financie der Generaliteit ï 1  8i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA- van Oorlog tot dus verre gebragt, zullen devenha- zeiven niet ten volle noch ook op den vorken CE. voet op den extraordinaris Staat kunnen gefteïd maar op eene andere wyze moeten geëmendeerd' Rapport worden; het geen naar onze gedachten zoude derCorn-kunnen gelchieden in dezer voegen: (*) misfietot ' de Quo- „ De Provincie van Vriesland op den Staat l tas e» „ van Oorlog gehad hebbende de Gerichte* Finan- .» Scholtes, twee Asfesforen, een Secretaris ' cieder ,» een Wybel of Bode, Lieutenant Geweidigi ! Genera- » en twee Helbaardiers , alle gehoord hebbende 1 hteit. » tot het afgefchafte Krygsgericht in die Pro- ] » vincie, en te zaamen genooten hebbende ter „ lopende maand ƒ 125 : o. V d of in het jaar >, J isoo : o : o zo word dezelve fom alhier I „ gebragt, om daar uit te vinden, zo verre -, ftrekket, kan de penfioenen by eenige perfoo,, nen wordende genooten, die tot het voor„ ichreeve Krygsgerichte hebben gehoord,'als ,, tot het peufioen van ƒ 1200 : o • c> van 1 ,, van Lennip, geweezen Kaptein Geweldige" „ toegelegd /ƒ I0„ . ".^ Het penfioen van Tresling, „ Lieutenant Geweldige . . ƒ 320 : 0 ; o ,, J. B. Hofman , Helbaar- .. dier" .... f . „ . ' •**••••ƒ 125 : o : o ƒ 1500 : o : o Welverlteande dat de voorfchreeve fom bv atlterysn of remplacement van een of meer van de drie voornoemde perfoonen zal moeten verminderd worden met het penfioen door*den afgeltorven of geremplaceerden genooten, en ein- de- (*) Misfive Raad van Staate aan de extraordinaris Vergadenng 25 Maart 1717. Bylage tot het Gene a iÏÏ* Kappoit io Mey 1721. No. 4. *"B  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 817 fielyk geheel geligt worden; wanneer alle drie zul- 'sGra-' len zyn overleeden of geremplaceerd. venha- ge. Het uitligten van de doode Posten en het overbrengen der onnodige van den Ordinaris op den Rapport Extraordinaris Staat van Oorlog, zyn echter dederComeenige veranderingen niet, welke dit Capittel mis/ie tot behoort te ondergaan ; 'er komen boven d ien de Ouonog andere Posten in voor, die op den ordim- ta'se^h ris Staat moeten blyven, waar omtrent eenige Finan- voorziemug nocug is. Cle der GeneraDe eerfte is de Provooost te Nymegen , thands Uteit. genietende een Tractement van ƒ 25 : o : o 's maands, of ƒ 300 : o : o 'sjaars , het welk tot ƒ' 600 : o : o diendt verhoogd en aizo gelyk gelteld te worden met dat van den Provoost in het Graaffchap Zutphen , dewyl door het uititerven van Pro voos tplaatfen te'i'hiel, Bommel en St. Andries, de functie van den Provoost te Nymegen, zo min als van die te Zutphen tot de Stad alleen zal zyn bepaald, maar over het geheele Quartier zich uitftrekkeu. De tweede vindt men ter repartitie van Holland , bedragende een jaarlykfche fom van ƒ T50 : o : o , ten behoeven van de Scherprechter te 's Bosch voor het onderhouden van een Knegt, welke post reeds voorkomt op den Staat van Oorlog over het jaar 1649, doch niet betaald word; wy advifeeren echter niet voor het weglaatert van dezelve, maar zouden vermeenen, dat ze met /'100 : o : o verhoogd behoort te wordeu , en vervolgens dienen voor een Tractement van den Scherprechter zeiven , het geen tol hier toe wel is betaald uit de Kas van de Generaliteit, doch voordaan, zo als ooit het Tractement van den Scherprechter te Ber* H h h gen  sGra- venhage. Rappor. derCorn misfie toi dc Quo ta's en Financie der Generaliteit. B18 NIEUWE NEDERLANDSCHE gen op Zoom tot ƒ 260 : o : o 'sjaars onder dit Capittel op den Staat van Oorlog behooren geplaatst te worden, aangezien 'er geen reden is, waarom die twee Tractementen niet even ïzeer op den Staat van Oorlog zonden worden • gebragt, als de Tractementen vau de andere i i Scherprechters, die op denzelven gevonden». ■ worden. De derde komt mede voor ter repartitie vanf Holland, zynde het Traktement van de Pro-) voost in 'sHage, bedragende een fom vanfc ƒ 240 : o : o 'sjaars, en mitsdien 60 guldens minder dan dat van andere Provoosten, op denj Staat van Oorlog voorkomende, waar over die{! Provoost, gelyk wy geïnformeerd zyn, zich" meermaalen heeft beklaagd, op fundament, datf de toeneemeride duurte der levensmiddelen zich in deze plaats meer dan elders doet gevoelen I en dat ook zedert verfcheide jaaren 't Guarni!it foen aldaar merkelyk is geaugmenteerd, terwyl \ een meerder getal van gedetineerdens, wel ver-f meerdering van werk maar niet van voordeel I by de tegenwoordige duure tyden veroorzaakt' I om welke redenen het ons is voorgekomen, datfe dit Traktement tot ƒ 300 : o : o verhoogd, en I alzo met de Traktementen van de meeste Pro-I voosten dient gelyk gefteld te worden. Wyders zullen de Traktementen van den Pro- I voost te Vlisfingen tot ƒ 50 : o : o 's maands f of / 600 : o : o 'sjaars, en van die te Veere I tot ƒ 240 : o : o 's jaars kunnen verminderd 1 worden, het eerfte op/ 86 : 18 : o en het an- $ der op ƒ 100 : o : © 'sjaars, dewyl de Provin- | cie van Zeeland., volgens opgave door Heeren 1 bredeputeerden van hooggemelde Provincie, daar I van aan ons gedaan,niet gewoon is aan die beide \ Pro-i  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 819 Provoosten iets meerder te betaalen , kunnende over zulks deze verminderde Traktementen voor eene voldoende belooning gerekend wor-, den. De vierde Post , welke voorziening vordert, en reeds bekend op den Staar van Oorlog van 1595, is die van den Geweldigen Provoost m Vriesland en deszelfs Bediendens , te weeten twee Stokkeknegts en een Scherprechter bedragende tezamen ƒ 71 : o : o ter lopende maand, of f 852 : o : o in het jaar , dan welke post op ƒ 63 : o : o ter lopende maand kan verminderd worden, dewyl volgens informatien dien aangaande bekomen aktuecl maar een ftokkeknegt \verd aangehouden. Voor het overige moeten wy tot flot op dit Capittel hier nog hy voegen , dat, hoe zeer het Fort aan de Batfekade waarfchynlyk alleen door een klein Detachement van eenige weinige Manfchappen zal worden bezet, en het mitsdien niet denkelykis, dat aldaar, een geweldige Provoostno. dig zoude weezen , echter wanneer zulks t'eeniger tyd tegens verwagting anders mogt begreepen, en een Provoost aldaar aangelteld worden, dezelve als dan met een Traktement van f 300 loco 'sjaars onder dit Capittel op den Ordinaris Staat van Oorlog zal behooren gebragt te worden. Op het Capittel van de Officieren van de Juftitie, v'lgcr.s dc Traktementen der Minifters en Schooltneeflers, ter repartitie van Holland onbekend De meeste deraelven zyn al vroeg op den Staa li...' nebragt, zo vindt men reeds op dit , ;i ]- • t en wél tl r repartitie vau de Provin de wan Vriesland, de Predikant en Schoolmees Hhh 2 te sGra- /enha5e. Rapport ierüomnisfie tot ■Je Quota's en Financie der Generaliteit- Tiende , Capittel. , Minifters • en School: meefters. r  R2Ó NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGka- ter te Delfzyl, op die van het jaar 1609, de venha- Predikanten en Schoolmeefters van St. Andries €e, en Coevorden, en op die van 1617, de Predikant te Yzendyke, om niet te fpreeken van de Rapport overige Predikanten en Schoolmeefters^ voor een derCorn- groot gedeelte met het jaar 1649, op den Staat misfietot van Oorlog geplaatst, en tot hier toe gebleedc^Oiia- ven. Deze zyn echter niet de eenige, welke tas en op de oude Staaten voorkomen; want de PreFman- dikant van 'S Gravenwe'erd word gevonden op cieder den Staat van Oorlog over 1595, de Predikant Genera,, en Schoomieefter op de Voorn, een Schans geliteit, legen in de Bomnieler Waard, doch in de vorige Eeuw geflegt, .op den Staat van het jaar 1607, waar van de eerfte is gerepartitieerd geweest op het Overquartier van Gelderland, en die van de Voorn op het Quartier van Nymegen ("want in dien tyd tot het jaar 1608 ingeflooten, was men gewoon, het aandeel van de Provincie van Gelderland in delasten der Unie, by den Staat van Oorlog over alle de Quartieren te verdcelen , en op ieder Quartier de Posten aldaar uitgedrukt, te asfigueeren, hebbende de Provincie haar Confent destyds ook Quartiers en niet Provincieswyze ingebragt; doch deze gewoonte is met het jaar 1609 opgehouden , wordende op den Staat van het jaar 1607 nog alle vier de Quartieren, en op die van 1608 , de Quartieren van Nymegen, Veluwe en Zutphen voor het laatfte genoemd,) de 1 Schoolmeefter te Lillo op den Staat van 1609, de Predikanten te Aardenburg en Sluis op die van 1610 en andere meer , die zedert van tyd tot tyd uit den Staat van Oorlog zyn geligt, en om goede redenen gelaaten tot lasten van den territonaalen Souverain. Ha onderhoud doch der Bediendens van den Gereformeerden Godsdienst, op dat wy ons bedienen, even als door Uwer Hoog Mog. Gedeputeerden in de By*  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 821 Bylage van hun Rapport van den 10 Mey 1721 ,< fub No. 4 is gedaan, van de woorden door den, Raad van Staate gebezigd in eene Memorie ge-( voegd achter haare Misüve den 25 Maart 1717 aan de Extraordinaris Vergadering van U Hoog, Mogende gefchreeven, is een last, die vast is aanL hei Territoir: en het was deze regel, op grond? van welke de Raad in het jaar 1717» en Uwer, Hoog Mogende Gedeputeerden in het jaar 1721; van gedachten waren, dat de nog overig zynde. Predikantenen Schoolmeefters, op den Staat van. Oorlog over alle de Provinciën (Holland eii( Utrecht uitgezonderd) gerepartitieerd, van den-, zeiven behoorden geligt en tot lasten van den territoriaalen Souverain gelaateu te worden; dan dit advis destyds niet zynde gevolgd , kunnen wy niet naarlaaten hetzelve by deze gelegenheid op nieuw voor te'draagen, en mitsdien U Hoog Mog. in confideratie te geeven, om alle de Minifters en Schoolmeefters van den Ordinaris Staat van Oorlog te ligten , en geduurende het leven van de thands in dienst zynde op den Extraordinaris Staat over te brengen, ten einde in cas van vacature de Territoriaale Overheden, ofte de geenen, die daar in anderfints belang ftellen, des goedvindende ten hunnen kosten daar omtrent kunnen voorzien , zullende nogthands hier van zyn uitgezonderd de post van Claslicaale kosten ter repartitie van Gelderland, ende Tractementen van den Predikant en Koster in de Ommerfchans ter repartitie van Vriesland , die niet worden betaald en daarom behooren geroyeerd te worden; de Predikant te Yfendyke, dc Franfche en Nederduitfche Predikanten onder het Kruis en de Predikant en Schoolmeelter van Delfzyl, die voortaan behooren betaald te worden uit de kas van de Generaliteit, en dus niet behoeven te komen op den Extraordinaris Staat, Hhh 3 om sGra- renha- ;e. Rapport lerComlisfie tot le Quoa's en Onanie der denera'Heit.  822 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- om reden dat de Generaliteit is de Territoriaale aenha- Overheid van Yfendyke , de meeste betrekking ge. heeft op de Predikanten onder het Kruis , die onder geen Territoriaale Overheid/ zich bevinRapport den, en voor het Traktement vau den PrediderCom- kant en Schoolmeefter te Delfzyl behoordt te misfie tot zorgen , wanneer zy derzelver dienst voor de de Qjio- Militie aldaar guarnifoen houdende nodig oorta's en deelt. (*) Financie der Het Capittel van DoStoren en Ghirurgym beGenera- vat twee posten, te weeten die van Lyf-Meliteih dicus van Zyne Hoogheid den Heere ErfftadEiWe Ca- houder met een Traclement van duizend guldens pittel. 'sjaars, en honderd guldens voor zyn dienaar ter nofioren £epa,rtitie van Holland, en van den tweeden Lyfcn Chirur. Medicus met een Traclement van ƒ 150 : o ; o gyn$., sjaars, en honderd guldens voor zyn knegt ter repartitie van Vriesland. Deze laatfte post, zynde oorfprongelyk het Traclement van den Lyf-Medicus van den Heer Stadhouder,van Vriesland, word allereerst gevonden op den Staat van Oorlog over het jaar 164O, en is op volgende Staaten van Oorlog tot op die van het jaar 1747, als zodanig gebragt; doch de andere was reeds lang tevooren , namelyk op den Staat van Oorlog over 1595, bekend, en moet niet verwisfeld worden met den Doctor vaa het Leger, die op denzelfden Staat al mede gevonden word, dan welke post geheel onderfcheiden is yan die van Lyf-Medicus, en in bet gemelde jaardoor twee onderfcheide perfoonen wierd bekleed. Naardien echter in laater tyd, te weeten in het jaar 1703 de twee Lyf Medici van Zyne (*) Petitie-Boek Raad van Staate, over het jaar 160a tot 1607. fol, 6op veria.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. §23 ne Koninglyke Majefteit van Groot - Brittannien,» tusfehen welke het Traclement was verdeeld,, genietende ieder ƒ 550 : o : o 's jaars , door ( den Raad- van Staate in de Generaale Petitie voor dat jaar uitdrükkdyk gezegt worden, „ aangefteld te zyn voor het Leger en nooit eenige functie ( ,, te hebben gedaan by of omtrent den Perfoon, van Zyne Majefteit, die andere Medicyns tót-, deszelfs particulieren last heeft gehad, terwyl t deze altoos in het Leger en by de Troupes van ,4eii Staat waren, en als nog wierden geëm-, „ ployeert, daar by ook van eene notabele ne-, ,, cesiiteit waren," en de Raad om die reden op den Staat vau Oorlog voor het jaar 1703 eene verandering heeft gemaakt in de extenfie van deezen post, dezelve noemende Doötores van het Leger, daar zy op de vorige Staaten Doctores van Zyne Koninglyke Majejieit vau Groot - Brittannien genoemd worden; zo zal het niet ondienftig zyn alhier op te tekenen, het geen ons met betrekking tot deze post uit de Registers van U Hoog Mog. is voorgekomen. Dezelven is geïreëerd in het jaar 1594 , ter gelegendheid dat Zyne Excellentiezich prepareerde om te Velde te gaan, niettegenltaande hy als nog laboreerde aan de Ojiartaine, waar over Mevrouwe dePrineesfe van Orange en eenige Raaden van Zyn Excellentie, bedugt zynde, dat hem iets ergers daar door zoude overkomen , op den 2 February 1594, zich aan U Hoog Mog. addresfeerden in bedenken geevende, „ of „ de Heeren Staaten niet en zouden genegen „ zyn tot last van het Land zyne Excellentie ,, te bezorgen met eenen experten Medicyn, die hem in het Leger en voorts elders, daar zyne Excellentie zoude mogen gaan en relideeren , zoude volgen en byblyven , en op Hhh 4 „ zy sGra- 'ENHA!E. Rapport lerComnisfietotle Quoa's en Fihan:ie der jenera'itcit.  S$4 NIEUWE NEDERLANDSCHE « Ge.a- venhace- Rapport derCommisfie tot .de Oitota's en Financie deiGenera- i kieit. : De Heer Advocaat van Holland rapporteert, dat hy den zevenden dezes, volgens den last hem gegeeven , gehandeld heeft met Doctor Gvnelis Buzemus , als dat dezelve zal weezen gegageert Doftor Medicina van Zyne Excellentie, Mevrouwe Princesfe, en alle de Kinderen van Zyne Princelyke Excellentie hoogl. Mem. haar refidentie' in den Hage houdende, dat hy dezelve zal ten dienfte ftaan , zouder iet van. Confultatien , Ordonnantiën ofte Vifitatien ende andere befoignes , van dezelve ïe doen en te mogen eislchen; Item dat hy des „ zyne gezondheid agt geeven, verklarende dafi „ huns bedunkens daar toe geïnduceerd zou-! „ de mogen worden Doctor Buzemus vans j, Delft, op dewelke zyne Excellentie was ge-£ „ zind." Welke voorflag by U Hoog Mogende billykrl en redclyk gevonden eu deze Refolutie aan zy-is ne Excellentie door den Heer Advocaat vaal Holland gecommuniceerd zynde , zo werd de-i) jeive na gehoord Rapport, als, „ dat zyne Ex-| , cellentie de Heeren Staaten voor haarluiderl , goede zorge, ende affectie eerst bedankt ende ( , daar na DoEtorem Buzemus gekozen had," byp lefolutie van 5 February nader geauthorifeerd.b' >m met den getnelden Doctor te handelen overfs len voet, op welke U Hoog Mog. genegen wa- b en, hem in 'sLands dienst aan te neemen,! vaar aan door den Heer Advocaat terftondri vierd voldaan, zo als men kan zien uit Uwer I loog Mogende Refolutie van den 11 daar aan | rolgende, welke wy alhier in zyn geheel plaat-jï ien, als wel der moeite waardig om geleezea I e worden.  JAARBOEKEN, "Met, 1790. 82J den Perfoon van zyne Excellentie zo wel *s Grate Velde, als in alle andere plaatfen, zovenhAbinnen als buiten Holland, als Doktor Me-ce. dicina; zal volgen ende byweezen , ende hem voorzien zoude van een goed dienaar, Rapport s hem het ftuk van den apotheek wel ver- der ComItaande, met alle droogen ende medicamen- misfie tot ten voor Zyne Excellentie nodig wezende de Qtiotot zyne kosten, waar van hy jaarlyks be- tas en taald zal worden tot een ordinaris gage, Finanvoor hem agt honderd ponden, ende totcie der vervullinge van een gedeelte vau de kosten Generaende lasten van zynen dienaar honderd liteit. ponden, ende telken maand, die hy^mct zyn dienaar buiten den Hage met Zyne Excellentie zo te velde als in andere plaatzen binnen en buiten Holland vaceeren zal, honderd gelyke ponden: welk Rapport gehoord, ende daar op geadvifeerd wezende, hebben de Heeren Staaten het zelve geratificeerd , ende den voorfchreeven Doctorem Euzemum op het voorfchreeven Tractement en Conditiën in dienst aangenoomen. Doch dit Tractement wierd drie jaaren daav na by Uwer Hoog Mogende Refolutie van 26 July 1597, om byzondere rejleelien en conjidcraticn geaugmenteerd tot f 1000 : o : o boven de ƒ 100 : o : o voor zyn Dienaar, en daar 'benevens aan hem geaccordeert ƒ 100 : o : o eens voor een Tente te velde, en vervolgensin diervoegen gebragt op den Staat van Oorlog voor het jaar 1598, hoewel niet in allen deèle conform aan die Refolutie, want daar hem op den 11 February 1594 was toegelegd honderd ponden 'smaands boven zyn Traclement ende honderd ponden voor zyn dienaar, wanneer hy y  825 NIEUWE NEDERLANDSCHE "s GravjenhA- CE. Rapport derCommisfie lot dc jota's cn Financie der Generaliteit. X Zyne Excellentie in het Leger of elders zonde volgen, word op de Staaten van Oorlog van 1598 en volgende, daar voor maar vyftig ponden ter lopende maand gefield, waarfchynlyk om hem gelyk te ftellen met den DocTor .van het Leger , die in dat geval insgelyks vyftig ponden 'smaands boven zyn gage genoot. Dat nu de volgende Heeren Princen van Orange , daar onder ook Zyne Koninglyke Majefteit van Groot-Brittannien, en dus alle de Heeren Stadhouders even als Prins Maurits altyd LyfMedici hebben gehad , en dat daar voor een Traclement op den Staat van Oorlog is geplaatst geweest, blykt ten duidelykften uit de aanftelling van Christiaau Rumpf, by Uwer Hoog Mogende Refolutie van 23 February 1644, opgelyke conditiën, daar voor Jacob Falen tius9 f zynde geweest de laatfte Doctor van Prins Maurits, daartoe aangefteld by Commisfie van U Hoog Mogende van 22 July 1624; want alle de Medici van dien Vorst , die fuccesfive op den Staat van Oorlog voorkomen, op te noe« men, is onnódig,) inde voorfchreeven qualiteit geduurende zyn leven had gediend, uit die van Willem van der St raaien, by Refolutie van den 6 January 1646, en eindelyk uit de aanftelling van Petrus Augustinus Rumpf, by Refolutie van 23 January 1673 ■> ™ wiens plaats in het jaar 16S0 door Zyne Koninglyke Majefteit van GrootBrittannien, wierd benoemd Jolian Bruineflein, ix\ ia het jaar 1692, na de dood van Bruineflein, Fredertk Schaman, die destyds reeds als DocTor «Ui het Leger, zedert verfcheide jaaren had gefungeerd, het welk vervolgens aanleiding fchynt regeeven te hebben, dat de twee Doctoren, die Schaman ui het jaar 1696 zyn opgevolgd, en te gelykertyd Doctores van het Leger waren, door den  JAARBOEKEN, Md, 1750. 827 den Raad alken wierden befchouwd als Boiïórcs 'sGlti/ *«« /ic* offchoon zy te gelykertyd ook wa- Venha- "ren Lyf-Medici van Zyne Majefteit, zo als danGE. ook alle de Doctoren hier boven gemeld op de Staaten van Oorlog over de jaaren, geduurende dewel- Rapport ke zy in functie zyn geweest, voorkomen en Lyf- dertomMedici van Zyne Hoogheid, of van Zyne Koning- misfie tot lyke Majefteit van Groot-Brittannien genoemd wor- dc (Juoden. rtnan- Het lydt derhalven geen twyftel, of deze post cie der is van ouds alleen gefchikt geweest voor den Perfoon Generavan den Heere Kaptein Generaal in der tyd, en Huis. behoort als zodanig by continuatie op den Staat van Oorlog te blyven. Voorts dient nog tot opheldering van het Hoofd, of Opfchrift van dit Capittel, dat in vroeger tyden en zelfs reeds in het jaar 1595 de Armée van den. Staat van een of meer Chirurgyns was voorzien,. welker Tractementen onder dit Capittel mede behooren , zo als daar onder ook pleeg gevonden te worden het tractement van den Dotter van het Leger , dan deze post by des Raads Refolutie van den 11 Maart 1740 gemortificeerd zynde , is met het jaar 1741 van den Staat van Oorlog gelaaten, zynde het Tractement van Chirurgyn Generaal reeds in 1737, vermits het overlyden van HalberfchmidJ, daar uit geligt. De verdere Capittels van den Staat van Oorlog TwaalfJc zyn de Appoinctés, oude, impotente en vermiuKted.fiv.tl, Sotdaateu, de Loongelden, de andere onkosten van den Oorlog, de Losrenten, Lyf-Penjioenen, Officieren yan de Munt,, .kosten ter zoelte van het - [iiljlaan of fluiten der Ryksmunten en de gereformeerde Officieren , waar van de drie eerfte aan zeer veele en voornaame gebreeken onderheevig, en om die  828 NIEUWE NEDERLANDSCHE '«Gra- die reden door den Raad van Staate, metpreterivenha- tie van andere van minder belang, uitvoerig behan6e. deld zyn by de generale Petitie voor het jaar 1755. Rapport Het eerfte dei-zei ven zynde dat van dc Appoindtds% dsrCom- beftaat uit maar eene post ter fomma van driemaal misfietot honderd en zeventig duizend guldens, en is verdeeld de Quo- over alle de Provinciën en het Landfchap Drenthe. tas en Volgens de Staaten van Oorlog over het jaar 1505 Finan- tot 1607 ingeflooten, wierden de geappoincfeerden,' cie der die men betaalde ten 48 of 32 dagen, gelaaten teQenera- gens het minder getal van de Compagnien niet comliteit. pleet zynde, en daarom onder het Capittel, bevatAppoinc- tende dc Militie, gefteld by Memorie. Het fchynt lés. echter • dat men al vroeg by de Provinciën geïnfteerd heeft, om aan de Generaliteit over te zenden pertinente Staaten van de Geappoincteerdens, die door hun betaald wierden; want op den Staat van het jaar 1598 word gezegd, dat de Geappoincteerdens worden gelaaten tegens het minder getal van de Compagnien niet compleet zynde, a/zode .Provinciën des vermaand zynde als nog gt "pertinenten Staat overgeleverd hebben, en deze periode word nog gevonden op den Staat over het jaar 1607; doch zederd dien tyd zyn 'er waarfchynelvk opgaven gedaan van de Geappoincteerdens, dewyl op den Staat van het jaar 1609 , reeds een post voorkomt, ten behoeven van de Geappoincleerdens 'die buiten de Compagnien wiedden betaald , offchoon die opgaven niet meer voor handen zyn , maar wel een Lyst van de Geappoincteerdens die door de Provinciën (Gelderland uitgezonderd) over het jaar ïöio betaald zyn, waar onder zich veele weduwen en kinderen van Officieren bevonden, en welke gevoegd is achter den Staat van Oorlog over dat jaar, moetende het overzenden van deze Lyst befchouwd worden, als een effecï van des Raads Refolutie van den 30 Mei 1009, waar by was ver- ftaan,  JAARBOEKEN, Mei, 1700. S2fl I jteaii, dat gefchreeven zoude worden, „ aan alle 's Gra, „ en elk der Provinciën, dat zy terftond overzen-vKNHA, „ den volkomen Lyste van alle Geappoincteerdens, GE. ! „ die by haar betaald wierden, het zy dezelve op i „ den Staat van Oorlog bekend waren of niet, of Rapport „ dat zy zouden verdagt zyn, dat de betaallnge^Cowj, derzelver van wegende Generaliteit niet en zou-misfietot „ de mogen goedgedaan worden." (*) de 'Qjio- t a'sen Wat 'er naderhand van deze post is geworden ,Finantoont ons de Raad in de boven aangehaalde Petitie,cie der waar in gezegd word: „ van het jaar 1650 tot i6T2.Qener& ,, incluis, heeft men voor bafis genomen deze pro-/^ey „ portie, dat het getal der Appoinclés gereekend j, wierd naaradvenant van 8 op ieder 100 hoofden, „ en elk derzelve indifferentelyk gereekend op ia ,, guldens ter 42 dagen, zulks dat ieder Provincie „ daar mede wierd aangeflagen naar rato van het „ getal der Militie door haar betaald wordende, die „ aanflag wierd geduurende de jaaren 1673 en l674 „ verhoogd met twee honderd vyftig duizend gul„ deus over de vier Provinciën, Holland,Zeeland, „ Friesland en Stad en Lande, (de overige toen „ onder de roagt van Frankryk zynde,) en geduu„ rende de volgende Oorlogs jaaren is het montant „ van de geheelefom over alle de Provinciën en hec „ Landfchap Drenthe, geraamd geweest op vyfmaal honderd duizend guldens, doch na de ge,, maakte Vrede met 1679 gereduceerd op twee3, maal honderd duizend, op welke voet de post ,, gebleeven is tot het jaar 1696" incluis; alswan„ neer ze, uit conlideratie dat men eens zo veel Volk in dienst had als te vooren , over het jaar 1697 , met vyftig duizend guldens wierd ver- „ hoogd (*) Zie de Staat van Oorlog over I5c5 ter repartitie van Holland, fok 4; van Zeeland, fol, li. verfb e» t»P meer andere plaatzen.  S3o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhaGE. Rappori derCommïsfie tot de Qiiotd's en Financie der Generaliteit. i 3 9 J » > i » 5 pi. „ hoogd en de Provinciën verzogt om dezelve niet „ langer in te houden of tot andere gebruiken te di„ verteeren. Zederd is gemelde post, ingevolge „ Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 6 Octo„ ber 1699, nog verhoogd met twintig duizend guldens, wederom ingevolge Uwer Hoog Mo„ gende Refolutie van den 9 October 1700, met „ vyftig duizend, en laatftejyk ingevolge gelyke „ Refolutie van den 13 Oktober 1708, nogmaals „ met vyftig duizend, waar door ze geklommen is „ tot driemaal honderd enzeventig duizend guldens „ in het jaar, en tot den tegenwoordigen tyd zo: „ gebleeven , niettegenftaande de tusfchenkomst „ van een dertig jaarige Vrede, en de importante „ verminderingen van "de Militie, dewelke in het „ begin derzei ve en zederd wederom na het eindigenvan de laatfte troubles zyn gemaaktwaar 3p de Raad voorts laat volgen; Mogt men zich flatteeren, dat alle de P, ovin, cien het montant van haar aanflag thands reëlyk , employeerden tot het gebruik, waar toe de Post , is gedestineerd, men zoude bedenken mogen, j , draagen of dezelve wel zoude behooren vermin1 derd te worden, want hoe meerder gagernenten , men geeft , in zo beter ftaat worden de Trou» Pes gehouden, de lust om dienst te neemen wak1 kert, en de Soldaat word als het 'er op aan j , komt, geëncourageerd door het vooruitzigt. dat , hy in zyn verminkten ftaat niet genoodzaakt zal zyn te beedelen ; maar de Experientie van voo, rigé tyden en het gering getal Militie, het welk , de Republiek thands op de been heeft, geeven reden van te denken, dat 'er op deze post word overgehouden; in wat proportie dit profyt genooten word, ignoreert de Raad; de liquidatie zoude het vereffenen. Maar was het niet beter, dat alvoorens eene telle quelle proportie tusfehen het » go  JAARBOEKEN, Md, 1790* 831 I, getal van de Militie en dat der AppoinéTés op\sGRA* nieuw wierd vastgefteld , en dat dienvolgcnde venha1, het getal van Hoofden, op iedere repartitie aan-GE„ wees de grootheid van tie fora, dewelke voor de », Appoincfés aldaar moest worden uitgetrokken ; Rapport ,, immers dat men bedagt was, om zo veel doenlyk eierCom,, op de een of andere wyze buiten de liquidatie misfie tot m voor te komen , dat 'er geen groot profyt of de Qj/ofchade op deze post kon vallen, en dat men al- ta's en „ leenlyk de vereffening van dat gering profyt of Finan* 5, fchade voor de liquidatie overliet." eie der Genera- Zodanig dagt en fcbreef de Raad over deze PostUuit» rn het jaar 1755, en het tegenwoordig onderzoek naar de gefteldheid van dien Post door orts gedaan , ftrekt tot niets anders, dan om het zelve nog nader te bevestigen en te verfterken , naardien uit eene opgave door de Gedeputeerdens der refpedtive Provinciën aan deze Commisfie gedaan, van het geen geduurende tien jaaren aan Geappoincteerdens door de onderfcheide Provinciën is betaald, ten duidelykften blykt, dat op deze post eene aanzienelyke fom jaarlyks overfchiet, en dat dit profyt door de Provinciën op eene zeer origelyke wyze word genooteri s hebbende de Provincie van Zeeland daar op het eene jaar door het andere, ten minften dertig duizend, en de Provincie van Stad en Lande ruim tien duizend guldens geprofiteerd, terwyl de overige Provinciën genoegzaam bun geheel aandeel , of weinig, minder betaald hebben, waar uit mcU billyk mag befluiten, dat de fom van driemaal honderd en zeventig duizend guldens thands op den Staat varj ' Oorlog ftaande, wel eenige vermindering kan ondergaan , en dat naar alle waarfchynelykheid een pon van driemaal honderd duizend guldens in het vervolg toereikende zal weezen, te meer, daar de gedachten van Zyne Doorluchtige Hoogheid en van Heeren Gecommitteerden uit den Raad' van Staats  's Gravenka- ge. Rappor. derÖpm misfie to. de Quota's en Financie der Generaliteit. 832 NIEUWE NEDERLANDSCHE daar heenen gaan, dat voordaan op den Staat van Oorlog zoude behooren gefteld te worden een zekere fom, om daar uit te penüoneeren zodanige Officie- 1 ren, als door ouderdom of Ligchaams gebreeken : buiten ftaat mogten geraaken, den Lande langer te . dienen, waar over hier na breeder zai worden ge: fprooken. Het komt 'er dus maar op aan, dat voor het ver-1 volg genoegzaam worde voorzien tegens het mis-! bruik,°het welk van deze Post zoude kunnen ge-; maakt worden, het geen wy vermeenen, dat be-: reikt zaLworden, door dezelve op den Staat van Oorlog tover de Provinciën te verdeden in proportie 1 van het getal der Militie ter repartitie van elke Pro-: vincie ftaande, naar advenant van een evenredig getal op ieder honderd Hoofden, zo als wy gezien hebben dJt in vroeger tvd het gebruik was, voorts: door de Gecommitteerde' Raaden of Gedeputeerde. Staaten van de refueclive Provinciën en het Land-1 fchap Drenthe , aan welke de uitdeeling van de Appoinftementcn gelyk voorheen behoort te ver- blyven, te verplichten, om jaarlyks aan den Raad van Staate over te zenden eene fpecifique Notitie van alle de by hun geappoincteerde Onder-Officieren enGemeenen, van derzelver naamen, ouderdom, tyd van dienst, en de naamen van bet Regiment en Compagnie, waar in de voorfchreeve dienst is ge-: praefteerd ; met bygevoegde bewyzen dat geene 1 Appoin&ementen zyn geaccordeerd of betaald ge-, worden, dan aan Wagtmeefters, Sergeanten , Corpo-: raals, Trompetters, Tambours Major, Tambourst en Gemeenen; en dat geene Gemeenen geappomc-: teerdzyn, dan die alvoorens dertig jaaren hebben: gediend, of anderzints door Ligchaams gebreeken' Hl 'sLandsdienst bekomen,onbekwaam zyn gewor-i den om te dienen, terwvl ten aanzien van de Onder-Officieren zal moeten blyken, dat zy geduurende  JAARBOEKEN, Md, 1790. 833 de vier jaaren hebben gediend in die qualiteit, waar in zy gepenfioneerd worden* Zullende daar en boven dienen bepaald te wör!den, dat de Raad geene andere begeevingen van Appoinétemcnten van waarde zal moogen houden, dan die invoegen voorfchreeven gedaan worden aan ; oude en impotente Onder • Officieren en Gemeenen , en verplicht zyn te roijeeren alle die geenen, ■ W.elke gegeeven worden aan anderen, als mede dat op deze post geene overbeta'aling zal geleedeh noch jn liquidatie gebragt kunnen worden * zodanig nog! thands, dat in cas van minder betaaling liquidatie izal plaats hebben; en eindelyk dat deGeappoinc: teerden zo van de Cavallerie en Infanterie, de Zwitjzers daar onder gereekend, als van de Artillerie^ ivoordaan by alle de Provinciën zullen behandeld Worden op eenen egaalen voet, en tot dat einde : gevolgd de wyze van' betaaling in de Provincie van i Holland gebruikelyk, door welke jaarlyks word beitaald aan een Wagtmeefter , Pauker , Sergeant i Tambour-Major en Bombardier, ieder ƒ 120:0:0; laan een Trompetter, Corporaal, gemeen Ruiter of ;Soldaat, Canonnier en Corporaal van de Tinjmers lieden en Timmerman, ieder ƒ 84 : o : o, met dat ! onderfcheid nogthands , dat aan een Trompetter j dient tc worden toegelegd even zo veel, als dooreen i Wagtmeefter en Pauker word genooten, en dat de ! Sergeanten en Gemeenen in het Regiment Mineurs len Sappeurs op den zelfden voet als de Sergeanten len Gemeenen van andere Regimenten behooren gejgagecrd te worden, terwyl de perfoonen,die thands 1 reeds gegageerd zyn,'hun leeven lang geduurende , zullen blyven trekken, het geen aan hun actueel bes taald word. In het Capittel van de Logisgc/tfen koomeü Voor de Logisgèiden binnen , en builen de Provin* i eten, waar van de eerfte op den Staat van Oorlog ïii a ovey 'sGfiA- VENHAGÉ. Rapport derCommisfic tot de Quota's en Financie der Generaliteit.  834 NIEUWE NEDERL ANDSCHE *$ Gra- venhage. Rapport derCornmisfie tot de Oitota's en Financie der Generaliteit. 1 « over het jaar iCog en de andere op die van het jaar 16 9 allereerst gebragt zyn. Hec Logisgeld wierd van ouds door de Steden betaald en fchynt een privative last van dezelve geweest te zyn; waarotn zy dan ook gewoon waren, in den haare eene belasting te heffen tot verval der Servicien, in fornmige Steden, zo als te Utrecht, onder de benaaming van Logisgeld bekend geweest; doch by het 7de Artikel der Unie wierd vastgefteld, dat aan de Burgers en Inwoonders van de Frontier en andere Steden, die, als het de nood vereischte, ten allen tyde gehouden waren te ontfnngen al zulke Guarnifoenen, als de geünieerde Provinciën goedvonden , door de Generaliteit Logisgeld verftrekt zoude worden, het geen ook metterdaad door dezelven van Generaliteits weege is genooten, gelyk onder apderen daar uit kan blyken, dat op den Staat van Oorlog over het jaar 1609 de Servicien van de Guarnifoenen in de Frontieren opgenoemd worden onder die lasten, welke tol die tyd toe waren betaald uit de Contributien van Braband, Gelderland cn Vlaanderen; mitsgaders uit de post van Logisgèiden in den Briel tot ƒ 1500 :' o : o, die van Bommel tot ƒ 300': o : o, gelteld tot laste van Holland by afte van den Grave Fan Leicester, en van <' 2700 : o : o Calle ter loopende maand) tot Vlisüngen en Rammekes voor de Engelfche Guarlifoenen , die reeds op den St r te meer reden was, om dat de Guarnifoenen ifs toen verftrekten tot een merkelyk bezwaar van le Ingezetenen, en wel verre van befchouwd te worden als een voordeel, gelyk tegenswoordig, in egendeel nadeelig gereekend wierden, waarom het lan ook niet mangelt aan voorbeelden, dat fommi ;e Steden de verplichting tot het inneemen van Guar-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 835 GuarmToenen trachteden te ontduiken; het zoude ; dus van hardigheid niet zyn vry te fpreken geweest, indien men de Bergers en Inwooners der Fron tieren : door Losdsgeld niet was te gemoet gekomen, daar :de Militie in die Plaatfen Wierd gelegd tot nut van met algemeen. Echter wierd dit Logisgeld niet ten volle betaald door de Generaliteit, gelyk blykt uit Uwer Hoog I Mogende Refolutie van den 1 Augustus 1595, ge : noomen op de Requeste van de Gedeputeerde der . Frontier • Steden van Braband, Gelderland, FriesHand, Zurphen en Overvsfel, verzoekende onderI ftand cor verlichtingc ofie Logisgelden voor de GuarJjifoenen in dezelve Steden leggende, onder zekere i prajfentatie, by henlieden van wegens die Fröntierfteden gedaan, by vvelke Refolutie wierd bepaald to geaccordeerd, dat de Compagnien zo Ruiteren als Voetknegten, die Pe? van, den Staa.t en de Guarnifoenen binnen de „ Pro*  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 837 L Provinciën van tyd tot tyd merkelyk hebben ver-' , „ fchild in fterkte. Men heeft wel doorgaans by • de repartitie meer in het oog gehouden de pro-, ,„ portie der Guarnifoenen als diender CnjoteS,maar L dit heeft niet beier., dat deze of geene Provincie. ,,, fomtyds is overbezwaard, en andere bevoordeeld , zyn geweest, Precifelyk gefprooken, zoude de |„ fom, die tot verval van deze las; in alle de Pro-, , vincien en in ieder derzei ve noodig is, moeten, ? worden opgemaakt uit de fterkte der Guarnifoel , nèn en uit de Lyst, die het quantum van het " Logisgeld voor ieder Officier, Onder Officier, ,, Ruiter of Soldaat ter weck of ter maand bepaald, ,, en op die wyze fchynen de Voorouders het werk „ te hebben begreepen; want niet alleen is 'eraltoos geweest een vaste voet, waar op de Logisgelden „ waren gereguleerd, zo als uit de ordre van den „ Raad van State van den 18 Nove/mber 1595, „ en uit de Lyst van den jaare 1650, by welke „ laatfte ze op de helft verminderd wierden, ken,, lyk is, maar de Staaten van Oorlog van lóio af „ tot 1672 bewyzen, dat 'er geene ronde totaale „ fomme tot Logisgelden over alle de Provinciën „ indien tyd is gefixeert geweest: het fchynt zelfs, „ dat men by bet formeeren van den Staat heeft uitgereekend, hoe veel dezelve in iedere Provin„ cie bedroegen naar de fterkte der Guarnifoenen , „ zo als die dan waren. Immers de extenfie van „ de Post in de Staaten van Oorlog van ióio af ,, tot 1658 incluis luidt in dezer voegen, de hogisgelden voor de Guarnifoenen in de Froniie„ ren van Gelderland, Holland, &c. bekopen „ ter maand naar de tegenwoordige bezetting et „ naar de jongfte bezetting de fomma van &c. , , Zodanige accuratesfe heeft, zedert dat men eene ! „ ronde fomme voor de Logisgelden heeft geasfi, „ gneert, geen plaatsgehad noch kunnen hebben. Maar dit gebrek is het voornaamfte niet, waas „ aan deze Post laboreert: de Provincie van Stat lii 4 =» eï sGra- /enhaje. Rapport ierComnisfie tot le Quoa's en Finan:ie der jenei'Or 'itcit.  *s Gra VENHAGE. Ranport derComfhisfietotdc Qj/ota's cn Financie der O : Uteit, * \ i I 838 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ en Lande betaalt in het geheel geen Logisgelden „ aan haare Guarnifoenen en profiteert derhalven „ jaarlyks naar aanflag in deze post van omtrent »' V!jr enn tw,mtjg duizend guldens tot nadeel van „ haare Bondgenooten en van de Militie." Dus verre de Raad van State, waar bv wv nog kunnen voegen, dat de Provincie van Stad en Lande, hoe zeer dezelve geen logisgelden aan de Militie betaalt, echter is belast met bet onderhoud der BarakKen in Delfzyl, en dat die Provincie ook niet de eenige is, die op deze post aanmerkelvk profiteert, want volgens eene daar van aan ons" gedaane opgave heeft de Provincie van Holland op deze post over de negen duizend guldens 'sjaars eernenageird. en de Provincie van Zeeland jaarlyks voor de Logisgelden maar betaald een fom van ruim zes duizend guldens, en dus meer dan zeventien duizend guldens alle jaar overgehouden, terwyl het profvt door de Provincie van Utrecht genooten ruim zeven duizend en dar van Overysfel byna zes duizend guldens sjaars bedraagt: al het welk ten klaarften doet- zien , dat uit profyt zeer ongelyk over de Provinciën is verdeeld. (*) Met de Logisgelden buiten de Provinciën is het niet beter geleegen , dan ten aanzien van de voorgaande naardien de posten op Holland, Zeeland BO Stad en Lande, volgens de aangehaalde Petitie sedert een meemgte van jaaren zyn geweest nos:en van profyt uitgezonderd, dat die van Zeeland omwylen aan de Onder-Officieren en Gemeenen /an de Guarnifoenen in Staats - Vlaanderen hebben loen betaalen Logisgeld tegens drie ftuivers ter week. doch waar mede deze Provincie zedert lan\ te betaalen, in plaats van eigentlyke Logisgelden, 1 den inkoop en reparatie van Fournitures, die ver1 eischt worden in de Bellingwolder en Langakker Schansfen en binnen Coevorden , dan welke betaalingea op verre naa niet bedraagen, het geen daar voor ter repartitie van die beiden is uitgetrokken, wordende dit meerdere dus door hun geprofiteerd. Daar nu deze last door de Provinciën op eenen zo ongelyken voet gedraagen, en de Militie van den Swat ook in dezen opzigten naar maate van de Guar.uitbenen zo ongelyk behandeld word, vordert de billykheid, dat tegen het een en ander naar behooren worde voorzien. Hier toe is by ons in de eerfte plaats in confideratie gekomen de voorflag door den. Raad van Staate reeds in het jaar 1717 gedaan, name yk, om de Logisgelden zo binnen als buiten de Provinciën geheel en al te ligten uit den Staaf van Oorlog, welke propofitie , by aldien ze dooi geene groote zwarigheden wierd gedrukt, en dus konde gevolgd worden, zoude uitwerken het tweeledig oogmerk, dat men zich in deze materie dieni voor te ftellen, te weeten het doen ophouden var de onevenredigheid tusfehen de Provinciën in hei draagen van dezen last, mitsgaders eene egaale behandeling van de geheele Militie zonder onilerfcheid van Guarnifoen. Edoch tegens het amplecfeererj van dezelve doet zich deze zwarigheid op, dat 'ei verfcheide Guarnifoenen zyn , binnen welken de Soldaat niet kan beftaan, ten zy by Logisgeld ge niet of in de Barakken gelogeerd word, waar in men dus verplicht zoude zyn by continuatie aan de Militie Logisgeld goed te doen. of Barakken te on derhouden, en dezelven van de nodige Fourni tures te voorzien, welk een of ander zoude moeter gedragen worden door de Staaten van de Provinciën , en in het resfort van de Generaliteit door de Steden zelve (dewyl de Kas van de Gssneraliteii r 'sGra-' venhage. Rapport derCommis/ie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. 1 t  és Gra- venhace. Jiappori der Commisfie tot de Qjiota's en Financie der Generaliteit. 840 NIECWE NEDERLANDSCHE na dat dezelve met eene zo aanzienlyke Quote in de beide Staaten van Oorlog zal zyn aangeflagen , daar mede onmogelyk kan worden bezwaard,) en alzo ten gevolge hebben, dat het Logisgeld in de eene plaats in het geheel niet, en in andere wederom op een verfchillende voet wierd betaald. Hier komt by, dat het van die Steden niet wel te vergen zoude zyn, deze last geheel op zich te neemen, dewyl van de eerfte tyden van de Republiek af begrepen is, dat het Logisgeld van Gene- , raliteits wege moest worden betaald, en het zelve ook metter daad, geduurende veele jaaren betaald is, het welk ten gevolge gehad heeft , dat daar over met verfcheide Steden Contracten zyn aangegaan. Dat ook als nog meer dan eene post tot dat einde op den Staat van Oorlog gevonden word, door welkers wanbetaaling niet word weggenomen het regt, dat die Steden hebben verkregen op hec genot der Logisgelden. Eu eindelyk dat de Financien van verfcheide Steden in zy!lk een flegten ftaat zyn, dat het onmogelyk zoude wezen dezelven met dien last te bezwaaren. Ondertusfchen zoude het niet anders dan vreemd kunnen voorkomen, dat dezelfde Troupen, indien in de Provinciën Guarnifoen hielden, zo al niet in alle ten mmften in de meeste, by continuatie Servisgeld zouden genieten, en daar en tegen in zeer veele plaatzen van de Generaliteit hunne Quartieren , of, 'daar ze al in de Barakken gelogeerd worden , de nodige Fournitures zeer duur zouden moeten betaalen, terwyl nog veele van die plaatzen ongunftiger Guarnifoenen uitleveren dan in de mee- fte  JAARBOEKEN, Md, 1790. 84r i ft'e Provinciën. Deze zwarigheid nu kan door het famplecleeren van den voorflag boven opgegeeven 1 niet verholpen worden, en 'er is dus geen ander middel overig, om de onegaale behandeling der Militie in dezen opzigte weg te ncemen, dan dat voordaan in alle de Guarnifoenen , zonder | eenige uitzondering, op eenen egaalen voet LoI; gisgeld worde betaald , en ten dien einde een toereikende post op den Staat van Oorlog ge. laaten. Wat nu betreft de wyze, op welke dit Logis. geld in het vervolg zal behooren betaald te worden, en de fom, welke de Officieren , OnderOfficieren en Gemeenen daar voor dienen te genieten , zo hebben wy onderzogt, hoedanig daar 1 over in vroeger tyden is gedagt, en welke bepaa»lingen deswegens by de Generaliteit van tyd tot j tyd zyn gemaakt, het geen wy niet ondienftig reekenen alhier in te voegen, alvorens ons te bej paaien over den voet voor het toekomende vast i te Rellen. De eerfte ordre, welke door den Raad van Staate op de logeering van het Krygsvolk en de betaaling van de Logisgelden in de Frontieren gefield wierd , is van den 18 November 1595, by welke wierd bepaald, hoe veel veor Logisgeld in de maand van 32 dagen aan de Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen van een Compagnie Ruiters eö Voetkncgten zoude worden betaald, doch deze toeleg wierd in het jaar 1650, ingevolge den voorflag door den Raad van Staate den ij July van dat jaar' gedaan, en den 18 Augustus daar aan volgende door U Hoog Mogende geamp'ecteerd, verminderd op de helft, op welken voet ze meerendeels alsnog word betaald, niet tegenftaande door eene en andere Provincie, wel eens is gepro- po¬ 's Gra 5 venhage. Rapport derComtnisfie tot de Otiota's en Financie der Generaliteit,  84* NIEUWE NEDERLANDSCHE cs GfiA- YENHACE. Rapport der Commisfie tol de Qiiota's en Financie der Generatiteit. / poneerd , om ze weder te brengen op den ouden voet. In de eerfte tyden en zelfs nog na het jaar 1650, is geen Servisgeld betaald , dan aan de Officieren, Onder• Officieren en Gemeenen, uitmaakende de Compagnien Ruiters en Voetknegten. Naderhand is by Refolutie van den Raad van den den ij October i6<5j verfhan , dat de Mariniers ten reguarde van de Servicien zullen worden getraceerd als de andere Soldaaten, onder de refpedtive Compagnien militeerende. Volgens eene Acte van wylen Zyne Hoogheid Prins (Villem den Derden, hoogloffelyker gedagtenisfe, van den 12 February 1679, is ook Serviesgeld betaald aan de refpedtive Kapteinen en de Officieren, mitsgaders Canonniers van de Compagnien Artillerie; en by Refolutie van den Raad van den 5 juny 1084 bepaald, dat de Canonniers zouden worden getracteerd op den voet van Ruiters, het welk is geconfirmeerd by Refolutie van den Raad van den j November 1690, 'by dewelke verder is vastgefteld, dat aan de Officieren van de Artillerie gelyk Servis zal worden veritrekt als aan die van de Regimenten te voet, zynde voorts by Refolutie van den 7 Maart 1702 bepaald, dat de Bombardiers zullen genieten gelyk Servis met de Canonniers, de Corporaals van de Timmer, ieden en Handlangers, als de Corporaals van ie Compagnien te voet , en de gemeene Timmerlieden en Handlangers als de gemeene Soliaaten. r; By Refolutie van den 24 February 1702 is verïlaan, dat de Mineurs omtrent de betaaling yan het  JAARBOEKEN, Md, 1790. g4; het Servis zullen worden getracteerd op gelyker voet als de Compagnien van de Artillerie. By Refolutie van den 14 February 1702 is, na dat reeds by Refolutie van den 19 Juny 1693, de nodige voorziening was gedaan, dat aan de nieuw ; geworven Zwitfers en Grifons, het Servis op behoorlyk geteekende rollen zoude worden betaald, 1 goedgevonden, dat voor Servis van eene ComI pagnie Zwitfers en Grifóns , zedert den tyd dat t dezelven zyn gecompofeerd geweest, en zo lang 1 dezelven gecompofeerd zullen wezen, op den voet, | waar op toen waren , zal worden goed gedaan ter i maand van 32 dagen: Voor een Kaptein ƒ 3 : o -. o Een Kaptein-Lieutenant 2 : 0:0 Een Onder - Lieutenant 2 : 0:0 Een Vaandrig met het Vaandel 2 : 10 : o Agt Sergeanten ieder o : 17 : o Twaalf Corporaals ieder o : 15 : o En voor alle de verdere Koppen in- diftindtelyk ieder o : 12 : o By Refolutie van den 8 Mey 1706 is verftaan, ;dat het Servis aan de Dragonders zal worden betaald , op den voet van de Ruitery, voor zo ver 1 dè Dragonders van paarden zyn voorzien geweest, Hen dezelven geftald hebben op gehuurde ftallin|gen, doch voor zo veel aangaat ue e,edemonteer;de Dragonders , en die , welker paarden geftaan ïhebben'in 'sLands Stallingen, op den voet van het iVoetvolk. By Refolutie van den 26 July 1742 is bepaald, Idat vooreen Sous-Lieutenant van de Cavalierie •zal worden goed gedaan gelyk Servis, als vóór een [Cornet. Ver- 'sGra- venha» ge. Rapport derCornmis/ie tot de Quota's en Financie der Genera* litcit.  «44 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- VENHAGE. Rappor, derCom misfie to, de Quota's en Financie der Generaliteit. i Verder heeft den Raad (uitwyzens de Refolutfe vau den 24February 1699,) begreepen, dat wanneer gereformeerde Officieren geaffecteerd blyven aan zekere Regimenten en Compagnien en daar by dienst doen, dezelve Servisgeld behooren te trekken in de qualiteic, waar in zy gediend hebben voor hunne reforme, en nog dienen als gereformeerde Officieren. Eindelyk na dat by verfcheide Refolutien van de voorige Eeuw was verklaard, dat men niet gewoon is eenig Servis aan Officieren te betaalen, dan aan Kapteinen, Lieutenants en Vaandrigs van' de Compagnien te voet en te paard, mitsgaders Ruiters en Soldaaten, en dus niet aan Adjudanten, Regiments-Quartiermeefters , Chirurgyns, Provoosten , en diergelykn mindere Officieren, die ook op de Lysten van het Servis niet bekend zyn, zo is de Raad op herhaalde voorftellen daar toe door de Regeeringen van verfcheide Steden in Gelderland en Overysfel gedaan , daar van in het jaar 1749 afgegaan, èn heeft niet onvoeglyk geoordeeld, dat de Adjudanten gehandeld wierden, als de Cornets en Vaandrigs refpeftivelyk, en de Oir- I rurgyns ais Wagtvnecfters en .Sergeanten, het geen dan ook zedert dien tyd is in gebruik geraakt. Daar en boven is zedert veele jaaren , hoe 1 zeer by de zo even gemelde Refolutie is begreepen , dat aan Regiments Quartiermeefters, die' j in tyd van vrede by het Land niet betaald worden , geen Servisgeld behoort te worden goed gedaan, aan een Quartiermeefter by de Cavallerie en Dragonders als aan een Cornet, en by de Infanterie als aan een Vaandrig, Servisscld betaald. * Ook  JAARBOEKEN, Md, 1790. 845 Ook is in gebruik geraakt, dat aan een Piqueur «s Graby de Cavallerie en Dragonders Servis word be- venhAtaald als aan een Cornet. ge. Terwyl aan een Pauker en Tambour - Major Rapport geen Servisgeld word verftrekt. derCom* misfie tot Eindelyk word voor den Priefter in het Regi- de rOuoment Walen als voor êen Vaandrig Servisgeld ta'sen goed gedaan. Financie der Voor het overige word nog tegenwoordig, gelyk GeneraHer boven reeds is genoteerd, voor een Compa- facit, gnie Cavallerie en Infanterie goed gedaan de helft van het Servisgeld, dat op den 18 November 1595 is bepaald , uitgenomen dat voor Corporaals niet meer word geleden dan voor een Gemeene, (daar by gemelde ordre voor een Corporaal hy de Infanterie is gefixeerd vyftien ftuivers,) en dat daar en tegen voor den Sollicite'ur by de Infanterie zo veel word gebragt en geleden,, als voor een Gemeene. Voor een Compagnie Zwitfers of Grifons, Artillerie - Bedienden en Mineurs, word zo veel goed gedaan als by de refpective Refolutien van den 14 en 24 February en 7 Maart 1702 is gefixeerd, in zo verre zelfs , dat voor een Corporaal ven de Timmerlieden in de Compagnien artillerie worden geleden vyftien ftuivers, waar op het Servisgeld voor de Corporaals by de Infanterie den 18 November 1595 is gereguleerd , terwyl by alle ook voor de Solliciteur per Compagnie Servisgeld als voor een Gemeene word geleden; Alleen is met opzigt tot de Compagnien Zwitfers en Grifons omtrent de Corporaals van de gemelde Refolutie van den 14 February 1702 afge- wee-  84r5 NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- weeken, wordende voor dezelven tegenwoordig vènha- geen hooger Servisgeld dan voor een Gemeene goed ge. gedaan, zo als omtrent alle andere Compagnien in dienst van den Staat in gebruik is. Rapport derCotn- misjie tot Verder hebben wy met opzigt tot de wyze van de Quo- betaaling bevonden , dat reeds in de eerfte ordre tas en van het jaar 1595 is verftaan , dat de betaaling Finan- der Logisgelden zal worden gedaan alleenlyk vod cie der die geenen , die oprechte Soldaaten en in vasten Genera- dienst van den Lande zyn , tocht en wa.it doenUteit. de en geene andere, en dat ook geene Logisgelden zullen genieten , die een maand abfent zyn ten ware om byzondere redenen en confide' raden. Dat naderhand by Refolutie van den 20 Juny 1670 verftaan is, dat de Mariniers geen Servis zullen trekken, geduurende dat te fcheep of in zee zyn. Dat volgens de bovengemelde Acte van Prins Wijtem den Derden , aan de Kapteinen , Officieren en Canonniers van de Compagnien Artillerie Servis zoude worden betaald , voor den tyd dat dezelven in hunne 'Guarnifoenen prefent zyn. Dat by Refolutie'van den 21 Mey 1689 , ordre is gefteld , dat de uitheemfche Troupen exact, zullen worden gemonfterd, ten einde op behoorlyk geteekende monfterrollen de billetteering gedaan , en het Servisgeld hoofd voor hoofd -betaarA worde. Dat  JAARBOEKEN, Md, 1790. 847 Dat by Refolutie van den 9 December 1702 is I verftaan , dat het Servisgeld te 'sBosch niet arjifc ders zal worden betaald , dan hoofd voor hoofd | aan de prefente manfchap, en dat de Hoofd • Of•I ficieren en Kapteinen gehouden zullen zyn niet al-. I leen iaan de Magiftraat, zo wanneer die het zal, | requireeren , te leveren lysten ven de fterkte van: t haare onderhebbende manfchap, geteekend op hune nen Eed , maar ook ter requifitie van de Magi-, I ftraat dezelve te laaten monfteren door den Com-. q misfaris van de monftering, waar in by Refolutie, a van den 19 February 1733 °'e verandering is ge-1 1 maakt, dat in plaats van het monfteren der Mili-, I tie, wanneer de Magiftraat het requireert, het Ser? i visgeld door de Soldaaten in perfoon zal moeten a worden opgehaald, en dat boven dien de Au1 diteur Militair aan de Magiftraat, des requiI reerende , ten allen tyde zal geeven vifie of ex1 tracf uit deszelfs boek van de verloven der SolI daaten. . Eindelyk is by Refolutie van den 20 O&ober 1749 verklaard, dat de retroacfa op het ftuk der Servisgelden zynde nagezien, niet gevonden is, dat hier tc Lande aan titulaire Officieren ooit eenige Servisgelden zyn goed gedaan in hunne titulaire qualitei" ten, maar alleen in die, waar in dezelve tracteaient zyn trekkende. l; Uit de voorfz. ordres en gedeclareerde begrippen > volgt niet alleen, dat geen Servisgeld behoort te wolsden goed gedaan voor Officieren> die van dienst . z-.r .-.li ;>cnf; d gelyk mede niet voor Sollicit 'rs cv ■ _or zv . ..och tocht en wr *t dos j:--' jk Jat • .niemand in meer _.n tii eene c laiicü: jervisgcla behoort te wordta be: taald. * Kkk V«r- 'sGra- i'ENHA3e. Rapport' ïertom' visfie tot leQuQ. a's enFtnari•■ie der Irenera* 'itcit.  .848 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGxa- VENHACE. Rappori derCommhfictoide Qjiota's en Financie der Generaliieit. . En dewyl zedert het jaar 1749 Servisgeld word •goed gedaan voor een Adjudant cn Chirurgyn. Ma.jor, zien wy geen reden, waarom ook het zelve voor qen Piqueur, Pauker en Tambour - Major die dadelyk traélement trekken, niét zoude worden goed gedaan. Gelyk mede aan de Predikanten, die bv eeni«e Regimenten zyn, zo wel Servisgeld zoude behooren te worden verltrekt, als aan den Priefter by het Regiment Walen gegeeven word. Daar en tegen begrypen wy niet, waarom by continuatie aan een Bombardier en Canonnier op den voet van de Ruiterye agttien ftuivers zouden wor- Verder remarqueeren wy, dat aan de Cornets en Vaandrigs tien ftuivers meer word betaald dan aan de Lieutenants, waarfchynelyk om dat in voo* rigfe tyden, de Cornet en Vaandrig zyn gechargeerd geweest met de bewaaring van de Standaart en hec Vaandel, gelyk af te nemen is uit de bovengemelRefolutie van den 14 February 1702, waar by bepaald wordende het Servisgeld, dat aan de Compagnien' Zwitfers en Grifons zoude worden, betaald, vastgefteld is, dat voor een P'endrig mei het Vaandel zouden worden goed gedaan twee guldens en tien ftuivers; dat ondertusichen de Cornets en Vaandrigs, niet meer zyn gechargeerd met de bewaaring van den Standaart en het Vaandel, en .-over zulks aan dezelven, als mede aan de Sous-Lieutenants , die op den Zelfden voet als de Cornets en Vaandrigs worden getraceerd, geen hooger Servis^ geld dan aan de Lieutenants, zoude behooren te worden vcrftrekt.  JAARBOEKEN, Md, 1790. worden goed gedaan, dewyl aan een Ruiter meer 'sGiU* Word becaald dan aan een lbldaat, om dat hy van venha een paard voorzien is, het geen by de Artilleristen OP geen plaats heefL Rapport . , derCom* Als mede dat aan een Corporaal van de Tim- m/,de tot merkeden meer zoude worden goed gedaan dan de O na* aan een Timmerman , daar zederd lange by alle ta'Pen andere Corpfen voor een Corporaal , niet meer Fïnm. dan voor een Gemeene word gerekend- Wy zou- de d«r den daarom beter oordeelen, dat aan een Bombar- Genera» dier wierde toegekend zo veel, als aan een Ser- Utm. geant by de Infanterie, en aan een Canonnier en Corporaal van de Timmerlieden Diet meer dan aan een Soldaat. Wyders zouden wy van. gedachten zyn, dat geen Servisgeld behoort te worden betaald, voor Officieren van den dienst gedispenfeerd, noch ook in eene andere dualiteit dan in welke tractement genooten word, dat niemand in meer dan eene qualiteit Servisgeld behoort te trekken , en aan SousLieutenants, Cornets en Vaandrigs geen hoogef Servisgeld betaald te worden, dan aan een Lieutenant; en eindelyk dat aan Solliciceurs geen Servisgeld zal worden voldaan. Wat nu belangt het quantum voor .Logisgeld goed te doen, zo zyn wy in den beginne wel gedweest in het begri;., dat daar .omtrent, onder ivoorfchreeven geringe veranderingen , zoude kun* nen gevolgd worden de voet tot dus ver geobferveerd ; doch wanneer wy vervolgens hebben berekend , hoe veel als dan zoude bedraagcn de pose daar voor op den Staat van Oorlog uit te trekiken, zo hebben wy bevonden, dat dezelve Kkk a eentf  8jo NIEUWE NEDERLANDSCHE •s Gra- eene aanmerkelyke verhooging van voorfz. Staat |, venhA- zoude moeten uitleveren, en zyn daarom bedagt j ge. geweest, op welke wyze daar aan zoude kun-1 nen worden te gemoet gekomen, waai tóe ver- I Rapport volgens in overweeging is genomen, of de h derCom- voorfz. voet niet zoude kunnen verminderd wor-ï misfie tot den met een derde, ten opzichte van de Nationaa • | de Qtio- le, Duitfche en Walfche Infanterie, voor zover- l ta's en re namelyk betreft de Servisgelden voor die Offi- u Finan- eieren en Gemeenen, welker Soldyen, ingevolge I cie der het Plan tot verbetering van de Armée voorgedraa- i Genera- gen, zullen verhoogd worden, daar ouder dus I liieit, niet begreepen het Servisgeld voor de Kapteins \ en Sergeanten , dewyl dezelven geen verhooging | van foldye gullen, geodeten. Het geen ons zo g aannemelyk is voorgekomen , dat wy ons bepaald I hebben, om zulks aan U Hoog Mogende voor te I liaan, en zyn derhalven van gedachten, dat in I de declaratie van betaalde Servisgelden zal worden goedgedaan, voor een Compagnie Infanterie zo Grenadiers als Musquettiers; tem^adag..] ten 42 dag. Aan een Kaptein ƒ3, o o. ; ƒ 3 18 Aan een KapteinComman- dant , daar 'ër een ge- f vonden word ... a 00 2*26 Aan een Lieutenant x 6 8 1 15 o — Sous-Lieutenant i{ 6 8 1 15 o Vaandrig ï| 6 8 1)15 o — Sergeant 0170' 12 3 Kaptein des Ar- i mes ...... o 11 4 014105 Tambour 080 o 10 6 En aan een Corporaal of Grenadier of Musquet- " :  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 8ji Fn dat voor het overige voor de Cavall&rie,'s-GraDraeonders en verdere Troupes het Servisgeld venhazal worden betaald op de volgende wyze: ce. , Rapport ten 32 dag, ten 4? dag. derCom- Ten behoeven van een Rit- : 1 S*o£! meester of Kaptem ƒ 3 8 o ƒ+ 9 3 Van een Lieutenant s 8 o 3 AQiasen Corn. ofVaandr. 280 3 3°W Wagtmeeftcr 100 1 6 3 «e der , Tromp, of Tam- ) ^fef^ En van een Corporaal or gemeene Ruiter of Dra- ■■ ■ f gonder 1 o i8| o 1 37 \&or een Compagnie Zwitfers en Grifons. ten 32 darr. ten 42 dag., TenbehoeyenvaneenKap- y ^ o o ƒ" 3 18 9 Vaï een Kaptein Lieuten. 200 2126 , Lieutenant 200 2 12 ° . Sous-Lieutenant 200 2126 Vaandrig 200 2 12 6 1 , Sergeant 0170 123 . Trabant 0120 o 15 9 • Chirurgyn o 12 o o 15 9 . Secretaris , o 12 o o 15 9 Tambour o 12 o o 15 9 . Provoost of Pyp. o 12 o> o 15 9 _ En een Corporaal of Ge- meene Ui- 1 , *f Kkk 3 Voor  *3* NIEUWE NEDERLANDSCHE YGra- Voor een Compagnie Artilleristen Vf.nha- ge- ten 32 d*g. ten4i dag. Ten behoeven van eenKap- | ~ i P Rapport rein f - 0 _ , JJ 'J-'n/0/ Mr Vuurvv«-k. a, 0 o dcQiw- onder Lieuten. 200 aki6 tas en Bonibardier o!i7 0 1 a° Fmm, canonnier ■ 0!i2 0 OI<9 m der Corporaal van de k 59 Gemra- Timmerlieden • o ia o 0159 Wtm En van een Timmerman. 012J q! 0159 Voor een Compagnie Mineurs en.Sappeurs. ten 32 dag. I ten 42dag. Ten behoeven van eenKap- " '—r* vtein /3 ° o ƒ 3 J9 Van een Kaptein Lieuten. 200 2126 ■ Onder Lieuten. 2 o oi « 6 Sergeant 9 17 o la,* ~ Tambour o 12 o' o 1519 En van een Corporaal of f Gemeene .... 0 12 o' o i5\9 Dat voor een Adjudant by de Cavallerie en Dragonders als voor een Cornet, en by deTnfanterie, de Zwitfers daar onder begreepen, als voor een Vaandrig Servisgeld zal worden goedgedaan, indien namelyk een acte van Officier Mebben, en anderzints als voor een Waetmeesrer of Sergeant. •* — Voor een Chirurgyn Major by de Cavallerie en Dragonders als Vobr'eeh Wrfgtmeefter, en by de Infanterie, de Zwitfers als boven daar onder begreepen, als voor een Sergeant. Voor  JAARBOEKEN, Md, 1700. 853 Voor een Piqueur als voor een Cornet, indien eene acte van Officier heeft, en anderzints als voor een Wagtmeefter. Voor een Pauker by ieder Regiment Cavallerie, en een Tambour-Major by ieder Regiment Dragonders als voor een Wagtmeefter. Voor een Tambour -Major by ieder Regiment Infanterie de Zwitfers daar onder mede begreepen, als voor een Sergeant. En voor een Predikant of Priester by de Regimenten,die ervan voorzien zyn, als voor een Vaandrig. Aanbelangende de wyze op welke het Logisgeld zal worden betaald, zo komt het ons buiten bedenken voor, dat geen Servis behoort te worden betaald aan Officieren, en Gemeenen , die in barakken of andere publicque gebouwen zullen zyn gelogeerd, en dat ingeva^de paarden van de Cavallerie of Dragonders buiten kosten van de Officiereu en Gemeenen worden geitald, aan de Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen "een hooger Servisgeld zal worden betaald, dan aan die van de Infanterie op den voet van het jaar 1650 tot hier toe betaald is; ook zoude volgens de aangehaalde Refolutie van den Raad geen Servisgeld behooren te worden goedaedaan, dan aan de Officieren, Onder-Officieren en Gemeenen, die dadelyk in het Guarnifoen prafent zyn, hoofd voor hoofd. Doch, dewyl wy geïnformeerd zyn, dat die Refolutien juist niet overal zyn gevolgd en dus het introduceeren van dien voet aan veele moefelvkheden en omfiag zoude onderhevig zyn, zo kooit het ons verkieslyker voor, dat de betaaling voordaan gefchiede van zes tot zes weeken Kkk 4 naar 's Gra- venhaGE. Rapport derCo?n* misfie tot de Qjuta's en Financie der Generaliteit.  854 NIEUWE NEDERLANDSCH E 'sGra- naar het getal van Manfchappen, die op dien: venha» tyd praafent zullen weezen , en dat ten dieu ge. einde niet alleen zo dra eenig Regiment, Ex-; quadrort, Bataillon, of Compagnie in eene plaats .Rapport zal zyn aangekomen aan de Magiftraat of aan i ifèrÓom- Aen geenen,.die door dezelve met het werk der misfietot inquartiering of betaaling der Servisgelden zou- . da Quo- de mogen zyn gechargeerd , maar vervolgens ta'l en ook alle zes weeken zullen moeten overgeleverd Finan- worden pertinente Lysten van het effective gecic der tal Manfchappen, die ingemarcheerd zullen zyn i Ge-ncra- of zich by het formeeren van de zes weckelykiiteit, fche Lysten in het Guarnifoen praffent zullen i bevinden, volgens het model hier agter gevoegd, '<: fub. Litt. O. ten einde de betsaling over de'afgelopen zes weeken naar de voorfz, Lyst zoude 'kunnen gedaan worden, Eindelyk dat de rekeningen van betaalde Servisgelden voordaan zodanig zullen moeten worden ingerigt, dat uit dezelven zal kunnen worden gezien, of en in hoe ver de voorfz. ordres i nagekomen worden, en dat ten dien einde nevens dezelven zullen moeten worden gevoeo-d de nodige befcheiden, waar uit in het byzonder zal moeten blyken , dat de fom.men in uitgaaf gebragt, dadelyk en zonder eenige korting "be"taaW zyn, zo als zyn uitgetrokken. Met dien verftande nogthands, dat ten behoeve van de Steden of van de Scrvismeefters •enige korting zal mogen gedaan worden , in dier voege, dat men zal kunnen volftaan met te betaalen voor een Compagnie Cavallerie en lPragonders: Ten  JAARBOEKEN, Mei, 1790, 855 ten 32 dag. 1 ten 42 da?. 'sGra-' Ten behoeven van een Rit- i 1 venha- meefler of Kaptein ƒ3 o o ƒ318 9 ge. Van een Lieutenant 2 a o 2 15 2 ———Corn. of Vaaudr. 220 215 % Rapport -—1 Wagtmeefter o 18 o 1 3 10 derCom- < Tromp, of Tam- misfie tot bour 0150 0198 deQtio- En van een Corporaal of 1 ta's en gemeene Ruiter of Dra- ' Finan- gonder . . , . . 0150] o 19 8der GeneraVoor een Compagnie Infanterie zo Grenadiers liteit. . als Musquetiers, ten 33 dag, ten 42 dag, Ten behoeven van eenKap tein ...... f 1 13 o ƒ3 9' 9 Van een KapteinComman- 1 dant, daar 'er een gevonden word 1 15 o 2 15 11 ■ Van een Lieutenant 134 1 10 6 Sous-Lieuten. 134 1 10 6 Vaandrig 1 3 4 1 10 6 - ■ Sergeant 015 o| o 19 8 ■ Tambour 6 8 088 En van een Corporaal of Grenadier en Musquet- I tier ...... o .6 8 o[ 8 8 Van een Compagnie Zwitfers en Grifons. ten 32 dag, tten 4.2 dag^ Ten behoeven van eenKap- tein . . • ƒ213 0 ƒ3 9 9 Van een Kaptein Lieute- 1 nant 1 1 15 o 2 5 n Lieutenant I 115 o 2 5 \\ —>— Sous Lieutenant I 1 15 o j 511 Kkk5 Van  ■ «J6 NIEUWE NEDERLANDSCHE '*GrA- ten 32 dag, j ten 42 dag. 1 vi:NllA. Van een yaandrïg. I ƒ ^ ' 77^71 Sergeant 015 o o'iol 8 » . • 1—- Trabant o 10 o 6 '1 - 2 Rapport Cferdfgya c I0 o o' 3' t dttUm Secretaris . c 10 o o # f f Tambour c 10 0 o K ■ Provoost of Pyp. o 10 o o iq 2 - ** 1 cn Corporaal of G e- f * ' ' 6 " I-man- niecuc j Q q i sGra5' tot betaaling van allerlei Scheepsvragten, voor-vEHHA. 'I maals gedepêcheerd , en U Hoog Mogende cE. '* hebbeu by diverfe Refolutien de Collegien ter Admiraliteit, die zich van tyd tot tyd daar te-Rapport " gensoppofeerden, aangefchreeven ,dat zy tederCom" contrarie orders by haar aan de Ontfangers tetmtsfietot " Convoyen en Licenten gegeeven, zouden m-deQuo" trekken-doch, als wanneer in het einde van het Mi en " iaar 1677 door de Heeren Gedeputeerden van Finan" Gelderland klagten aan U Hoog Mogende wier- de der " den gedaan, dat den Ontfanger der Convoyen Genera^ " en Licenten te Zutphen, weigerde te betaalen , " de Schippers, die hy zelf geprest had orn een Regiment volgens ordre van Zyne Hoogheid te " tranfporteeren van Zutphen naar de Koterfchans, " hebben U Hoog Mogende op den 26 January A 'x 1678 eenomen eene Refolutie, waar by jn het " Generaal is verftaan: Eerflelyk dat de onkosten "tot het voeren van 'sLands Militie naar het " Leger of Rendez-vous, en van daar terugnaar " haare Guarnifoenen gevonden moeten worden " uit de penningen tot de Legeslastengedeftnieercf: *' ten anderen, dat de onkosten tot het brengen " van 'sLands Militie naar de Vloot of op de Oor" loefcheepen betaald moeten wordenby de Col" leliën ter Admiraliteit, mits daar tegen ge" nietende de, quote van de Landfchap Drenthe " in de Ëquipagien: tenderden dat de kosten van " het verleggen van eenige Militie in de Provm" cie daar die Guarnifoen'houdt, moeten wor" den' gefupporteerd by de Heeren Staate van de" zelve Provincie en gevonden uit de post, dien " aangaande t'haaren lasten op den Staat vanOor" lo» gebragt, en faatftetyk dat de kosten tot het " brengen van eenige Militie uit Gelderland, U'** trecht en Overysfel in eenige Provinciën, 01 " ook in het resfort van de Generaliteit, om.al** daar Gftarnifoeu te gaan houden, moeten wor" » d«a  88b NffiUVVE NEDËRLANuscHa * 'sGRA- „ dén betaald by-de Collc-p-;Pn flJ • .,. . vhhja- „ eri betaald op CE. - „ Staate rfdéA SffiKft VW „ en Licenten ifi het SS *" de Convoyea pen, kan-en of^Si^ Jfcg*** m?t relatie tot de onkosten van /ïl r Dan i 'lebben U Ilbt^Sdfetó .„ gebde ingekomen den l£L &S Mo; g kunnen eindelyk worcï SSSlSS^ , dat de Chippers, die tot ïuIkf^r^rtS „ zen van het een Comptoir naar het anderen iftSsSSB ^ krygen, het welk die mënfchen ,3 met reden balorig maakt." "'enicnen het^^eS ffl ^ over de MSV„ffii e^n dat  JAARBOEKEN, IM) 175*5. Sfft te beneemen de moeite vim niet telkens te moeten inzien eene Petitie, waar by de gebreeken van deze en andere Posten van den Staat van Oorlog te wel zyn voorgedragen , dan dat men daar iu-iets zoude kunnen verbeteren, kan men nog voegen, dat by Uwer Hoog Mog. aangehaalde .Refolutie van cö -January 1678 al medé niet vvap bepaald,, op, wat voet zouden worden gevonden de kosten van 'Tranfport van Militie uit de Provincie van Holland, Zeeland, Vriesland en Stad en Lande, in eenige Provincie of in het reslbrt van de Generaliteit, hoe zeer de Cunvoijen en Licenten in.die Provinciën, en in liet resfort van de Generaliteit van geen anderen aart zyn, als. die in de overige Provinciën, ea de Scheepsvragten, in zaaken de Generaliteit aangaande „ in. de eene Provincie geene meerdere relatie hebben tot de Convoijen en Licenten dan in de anderen ; waar uit fehynt te volgen* dat gefteld zynde , dat de Scheepsvragten in de Provinciën Gelderland , Utrecht en Overysfel uit de Convoijei'i ch Licenten betaald moeten worden, dezelve alomme daar uit zouden moeten worden gevonden ; terwyl onder de menigte van Refolutien, die U Hoog Mogende voorde gemelde Refoltnie van 1678 van tyd. tot tyd op dit Ruk genomen hebben, geene is,..die de-betaaling der Scheepsvragten uit de Convoijen en Licenten bepaald ..binnen dc voorfchreeven drie Provinciën, geene die aanleiding" geeft om te denken, dat Ü Hoog Mogende het minfte onderfeheid van Provinciën' of Plaatzen gemaakt hebben, en in tegendeel verfcheide Refolutien fpreeken van gevallen , dewelke tot de drie voor. noemde Provinciën niet getrokken kunnen worden. Offchoon nu by de aangehaalde Refolutie de drie voornoemde gevallen ■ongedccideerd waren gebleevcn, zo heeft-'nogthandjs de pra&yk met op- 'sGra-. venhase. Rapport iertovi'iiisfie tot ia Quota's en Financie der Generaliteit'.  B6z NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- opzigt tot dezelven ingevoerd, dat de kostenvaa. vénha- het tranfporteeren der troupes uit het resfort vaa CÈ. de Generaliteit na de Provinciën zyn betaald uit de Convoyen en Licenten. — Die van hettran- . ^^fporteeren der Troupes van de eene plaats* na de >■ derCom- andere in het voorfz. resfort uit de Inkomlten fjmm> Generaliteit - en dat L koJttn, van h £^-he£ transport van de Militie uit de Provinciën i tas ^ van Ho land, Zeeland, Vriesland en Stad en i Fman- Lande doorgaans zyn gevonden uit de post van i etc der Scheepsvragten op den Staat van Oirlo? (taan- \ Genera- de, alhoewel zedert deftig of veertig jaar'en wei- ■ hteu. mge van de eerstgenoemde tranfportkos'en op. de Convoyen en Licenten, door den Raad van Miate zyn geasfigneerd, uit hoofde van de dif- ^Iteiten duar tegens door de Collegien ter Admiraliteit van tyd tot, tyd gemaakt, terwyl de Provisie van Holland zich we! heeft willen belasten , imt de betaling der fchippers in haare Provin. - tc huis boerende, 'om het even of door - - löre uit„HoiiMd-of uic ee^ a«d^ J^W naar elders waren getransponeerd; dan z- $ -»eft ten gevolge gehad, dat andera tliT - " >'e',mS Scheepsvragten hebben betaaici, ... ciat oe provincie yan Honand door. gaans beloon van de post op haare Repartitie. . «mtWem :s te boven gegaan, hetgeen n het vorvolg , * de Staat vau Oorlog vau al. LL°f Cn' dlü d'i1or de Pr°vincien niet worden : betaald, gezuiverd word, van de Provincie van Kolland niet meer zal zyn te vergen. A.\ïyr^oaden daarom van gedachten zyn, dat de Refolutie van 26 January 1678 wederom be- j hoorde gevolgd, doch de Collegien ter Admiraiiteit voordaan geëximeerd te worden van de betaling der Scheepsvragten, van wegens de vermndenng der Inkomften, ende vermeerdering lZen$^ der ColkSien> rullende de betaa? bngen bevorens gedaan uit de Convoyen enLi- cen-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 803 centen in" liet vervolg kunnen gevonden worden »sGrauit de post daar voor op den Staat van Oorlog VENHA« te brengen, wanneer dezelve zo uit dien hoofde, GE als uit aanmerking van de groote uitgaven daar op zedert de laatfte tien jaaren gedaan, volgers Rapport de Lysten daar van door de Gedeputeerdens derComder refpedtive Provinciën aan ons geproduceerd misfietot tot een fom van dertig duizend guldens 'sjaars de Qaoverhoogd, en niet meer vermengd dienen te wor ta'sen den met andere posten, zo als tegenwoordig terEinanrepartitie vim Gelderland. Overysfel en Sud en^ der Lande plaats heeft, maar alleen verftiekken voor GeneraScheeps- en Wagen- y ragt en tot vervoering van foeit. Krygsvolk en Ammuniticn van Oorlog. Eindelyk, dat de Heeren Staaten van Utrecht (welke Provincie fuftineert in de posfesiie te zyn, van niet alleen alle de kosten voor Scheepsvrag. ten, maar ook die van Wagens en Karren met al wat daar toe relatie heeft „ uit de Convoyen en Licenten aldaar vallende, direét te doen betaalen, en zulks zo wel voor de Troupes, die door dezelve pasfeeren, als van die geenen, die uit de voorfchreeve Provincie na elders worden vervoerd, hoe zeer alleen de laatfte, volgens de Refolutie van 16 January 1678 , op Ordonnantiën van den Raad van Staate uit de Convoyen en Licenten zouden betaald, en de Karren en Wagens volgens het Marsch - Reglement door de Ingezetenen bezorgd, moeten worden ,) door U Hoog Mogende behooren te worden verzogt, om daar uit geene verdere betaalingen wegens Scheepsof Wagenvragten te laaten doen, aangezien 'er geen reden is uittedenken , waarom gemelde Provincie boven haare mede Bondgenooten een diergelyk genot van de voorfchreeven Inkomften zoude trekken. De post van Vacatiën en Reiskosten yan de Vacatiën OJicieren, ten dien ft e van de Generaliteit ttitrei-^^\'m LH ' zen- Officieren.  8ö4 NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- venhage. Rapport derCommisfie tot d. Quota's cn Financie der Generaliteit. zende, is ter repartitie van Gelderland, Utrecht,) Uverysfel, Stad en Lande en Drenthe vermengd met de voorgaande, doch op Holland, Zeeland en Vriesland worden dezelven afzonderlyk gebragt. Reeds bekend op den Staat van Oorlog voor heti ^VJ95 heeft dezelve» zo verre men zulks uitj de Acte Boeken, ter Thefaurie van den Raad van Staate berustende, heeft kunnen ontdekken,van; ouds gediend, om daar uit onder anderen te betaalen de Reiskosten der Commisfarisfen van) de Monftering, de Traftementen en Reiskosten! van den Fiscaal en Secretaris van 'sLands Vloot,! en deszelfs Clercqen; en in laater tyd totbetaa-J hng van de Auditeurs-Militair voor het mon-i fleren van Troupes, fpeciaal de Zwitzers, vani Officieren geëmployeerd tot het infpefteeren der; Guarnifoenen, van de Vacatiën, Reiskosten en' Schryfloonen van den Chef van de Artillerie en van zodanige verdere Officieren, als vau tyd; tot tyd Commisfien in 'sLands dienst waarnee-j men; en zal daar toe by continuatie moeten die-I' nen. Echter is de fom, welke daar voor toti; hier toe op den Staat van Oorlog geftaan heeft,P veel te groot, aks bedragende ter repartitie van i Holland / 26099:2: o, van Zeeland ƒ 2130:12:0,!' en van Vriesland ƒ 1620 : o : o , dus te zamen: f 29849 : 14 : o, om niet te fpreeken van het 1 aandeel van de overige Provinciën, en het Landfchap Drenthe; het geen op derzelver repartitie met andere posten is vermengd, en waar uity even als uit de post op Zeeland en Vriesland' zedert veele jaaren, zeer weinige of genoegzaam geene Actes door den Raad van Staate zyn getaagen, of betaaling gedaan, ("waarom dan ook' loor den Raad van Staate in het jaar 1717, en Uwer Hoog Mogende Gedeputeerdens in het jaar: [721, het aflaatenofroijeeren van dezepostop die-j aeide Provinciën, aan U Hoog Mogende is aan-1 jeraaden,) hebbende de Provincie van Holland by- > m  JAARBOEKEN, Md, 1790. %6$ na. alle de Reiskosten en Vacatiën van de Officieren in dienst van de Generaliteit gebruikt , geduurende de laatfte jaaren betaald. . Dan' ook deze betaalirigen door de laatstgenoemde Provincie gedaan, bedraagen veel minder dart de fom op, haare repartitie gebragt. Waarfchynelyk zou deze post, wanneer ze conform het advis van den Raad van Staate . vervat by haare Misfive van 25 Maart 171.7 aar de Extraordinaris Vergadering gefchreeven, wierc verminderd op tien duizend guldens 'sjaars. toereikende zyn voor de eindens, waar toe dezelve eigentlyk is gefchikt, en wy vermeener derhalven, dat voor deze Reiskosten en Vaca tien -van Officieren ten dienjle van den Landt idlrelzende op den nieuw te formeeren Extra ordinaris Staat van Oorlog, niet meer behoor: gebragt te worden , dan de gemelde fom var tien duizend guldens 'sjaars. Onder de post van Scheeps- en Wagenvrag ten ter repakitie van Gelderland zyn al verdei begreepen de ftbs-ieri cn mi/én va/l de Muil-air, Ju.iuie, ier repartitie van Holland vermengc onder de post van dagdyks voorvallende zaaken wordende echter boven dien op de gemelde Pro vincie nog gevonden een afzonderlyke post voo: mlfen van Militaire Juftltie , vallende in d, Frontieren van 's Herlogenbosch, Grave en haar, omleggende Forten in Braband; het is uit hoof de van deze vermenging van de eene post me de andere byna onmogelyk, eene juiste calcula tie te maaken op het beloop van deze kosten Konde men zich vleijen, dat door de Proviu cien op deze post geene andere betaalingen wa ren gedaan , dan op Aétes van verzoek doq den Raad van Staate gedepecheerd, de zaal LH 2 wa 'sGrA- venhaGE. Rapport derCommhpe tot de Quota's en Financie der Generaliteit. - Kosten va» ■ Militaire j Juftiiie. 1 ■i | 5  m NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Rapport derCotnmisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit i ( i < ] j 1 r s Alle andere voor- t vallende saaken. was ras gevonden; want men behoefde dan uit de Acte Boeken ter Thefaurie bewaard wordende alleen te extrabeeren, hoe veel wegens kosten va»; Militaire Juftitie geduurende de laatfte tien of r twintig jaaaren was geflaagen , om daar uit het belóóp van een ordinair jaar te vinden : dan daar de Provinciën naar alle waarfchynelykheid ook zon-1 der Actes van verzoek op deze post zullen betaald ( hebben, en dus meerder dan by den Raad van Staaie bekend is, zo zoude men door de Register? van den Raad te volgen, de fom daar voort op den Staat van Oorlog te ftellen, ligtelyk al t te laag kunnen ueemen, het welk den Raad tei: meer zoude embarasfeeren, dewyl uit deze post yoordaan mede zullen moeten gevonden worden t de kosten wegens de geconfineerde Deferteurs ,, die op zich zelfs gecalculeerd worden op een fom i van ƒ 8, a ƒ iooco : o : o "sjaars, en tot het jaar 1780" ingeftooten betaald zyn uit de post j roormaals geftaan hebbende op den Staat van Oorög voor den geweezen hoogen Krygsraad, doch I 3a dien tyd by Acte van verzoek op de post van j Militaire Juftitie, over alle de Provinciën zo veel noogelyk naar de juiste quotes zyn verdeeld. Niettegenftaande deze onzekerheid vertrouwen : fvy echter, dat een fom van zestien duizend gullens 's jaars genoegzaam zal zyn tot hoeding ran alle de kosten en mi/en der Militaire Jullilie \ n het vervolg te betaalen, zo in het resforc van Ie Generaliteit * als binnen de Pro vinden , over jl velke fom in allen gevalle even als over andere 1 >osten zal moeten geliquideert worden, zo dat de i: Bondgenooten ook met het excedent dezer calcuitie (by aldien dezelve tegen verwagting te hoog logt gefteld zyn,) boven de effective uitgiften niet uilen worden bezwaard. De laatfte Post onder de voorgaande ter repartie van Gelderland begreepen, is bekend onder den' naam  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 867 naam van alle andere voorvallende zaaken van den 's GraOorlog, of gelyk ze op andere Provinciën voor-v£nhakomt, verdagte cn onverdagte zaaken van den ge. Oorlog, door de Voorouders op den Staat van Oorlo» geplaatst, om te dienen gelyk het OpfchriftRapport fchynt aan te duiden, tot betaaliog van alle zodani- derOomae zaaken, welke tot geen bepaalde posten kon-misfietot den gebragt of daar onder begreepen, en evenwel f& Quovan Generaliteits wegen moeften betaald worden, tas en Op alle de Provinciën is deze post met andere geme- tinanleerd waar door wy buiten ftaat zyn, om aan U ote der Hoog Mogende op te geeven het geen daar uit in Generavroeger tyd is betaald: alleenlyk kan men zeggen, htett. dat uit dezelve, voor zo verte betreft die, welke op Holland geplaatst is, zyn gevonden de kosten vau het Magazyn alhier in den Hage, en verfcheide necesfiteiten van U Hoog Mogende ; mitsgaders het leveren van Flambouwen en Kaarsfen, alles ingevolge des Raads Refolutie van den 10 December .1650, op verzoek van Heeren Gecommitteerde Eaaden van Holland genomen, en dewyl de laatstgenoemde by continuatie uit deze post behooren betaald te worden , en men niet kan ontkennen, dat 'er zaaken kunnen voorkomen, voor welke geene fpeciaale post op den Staat van Oorlog gefteld is, zo fpreekt het van zelfs, dat ook op den nieuw te'formeeren Staat eene diergelyke post zal dienen gebragt te worden, edoch niet vermengd, zo als voorheen met andere posten, maar afzonderlyk onder de benaaming van alle andere voorvallende zaaken bedagt of onbedagt, hier voor en niet genoemd, tot een fom van vyf en twintig duizend guldens 'sjaars. De vier opgenoemde posten, te weten: de kosten van Militaire Juflitie, de Reiskosten en Vacatiën, de Scheeps- en IVagenvragten tot vervoering van Krygsvolk en Ammunitie, en alle andere voorvallende zaaken van den Oorlog, aldus van til 3 eI-  858 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■s Gra- elkander gefepareerd, en voor elk derzelve de op» venha- gegeeven foramen op den Staat van Oorlog gege. bragt zynde, zouden fubintreeren in plaatze yan de post. Rapport derCom- Voor Scheepsvrachten, Vacatiën, misfie tot Reiskosten, Mifen van Militaire df Qiio- Tuftitie en alle andere voorvalta's en lende zaaken, op den Ordinaris j Finan- Staat ter repartitie van Gelderse der landftaande, ter fomma van ƒ 4742 : 1 ; o Genera- Hteitm Voor Scheepsvragten tot'vervoering van het Krygsvolk, mitsgaders Ammunitie buiten de Provincie . 12000 : 0:0 Voor Reiskosten en Vacatiën van Officieren ten dienfte van de Generaliteit uitreizende . . 2609a : 2 : © 1 'Voor dagelyks voorvallende zaaken, daar onder begreepen de ; kosten van de Militaire Juftitie, en kosten van de Magazynen alhier in den Haag, verfcheide necesfiteiten van Hun Hoog Mogende, mitsgaders het leveren van Flambouwen en Kaarsfen 6000 : 0:0 _Voor mifen van Militaire Juftitie vallende in'de Fróntieren van 's Bosch &c • 4500 : © : o alle op Holland ftaande. .Voor Reiskosten en Vacatiën van Officieren ten dienfte van de Generaliteit uitreizende . . . 2130 : 12 : o Voor  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 809 Voor Scheepsvragten tot ordinaris »s Gra- vervoering van het Krygsvolk venhabuiten de Provincie ... ƒ 3774 : 16 : o GE> Voor Boodeloonen, mifen van Mi- Rapport litaire Juftitie, verdagte en on- derConi- verdagte zaaken 3600 : o : ómttfetot de Qi/o- Op Zeeland ftaande. tas en. Finan- Voor Boodeloonen , Reiskosten, c-lc der fecreete dienften, kosten van Mi- Generalitaire Juftitie, en andere voor- utdt. vallende zaaken 2309 : 18 : o Op Utrecht ftaande. Voor Vacatiën en Reiskosten van Officieren ten dienfte van den Lande uitreizende .... 1620 : 0:0 Voor Scheeps- en Wagenvragten tot ordinaris vervoering van het Krygsvolk buiten de Provincie en anderzints 2400 : 0:0 Voor Spie- en Bodenloonen en kosten van Militaire Juftitie, verdagte en onverdagte zaaken van Oorlog ...... 3000 : 0:0 Op Friesland ftaande. Voor Scheeps- en Wagenvragten, voorziening van Turf en Kaarsfen in de Frontieren . . . 12co : o : o Voor Vacatiën en onkosten voor de Militaire Juftitie, fecreete Lil 4 diea-  8?o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- dienden , verdagte en onver- vemha- dagte zaaken ƒ 2000 : o : • ce. = 'J. Op Overysfel ftaande. Rapport derCom- Voor vervoering van Soldaaten en misfietot diergelyke Vacatiën en Reiskos- de Dito- ten, raakende des Generaliteits ta'Ten fecreete dienften, Militaire Ju- Fman- ftitie en anderzints .... 7847 : 17 : o cie der Genera- Op Stad en Lande ftaande. tmit. Voor voorvallende onkosten van Vacatiën, Boodeloonen en onverdagte zaaken van den Oorlog 1224 : 0:0 Op Drenthe ftaande. Alle welke posten door de vier hier boven gemeld vervangen zynde, voor het vervolg van den Staat van Oorlog kunnen gelaaten worden. Naardien echter in fommige van deze te roijeeren pos* ten mentie word gemaakt van Spie- en Boodeloonen , zo als op Zeeland, . Utrecht, Friesland, Overysfel en Drenthe ; van fecreete dienften op Utrecht, Overysfel en Stad en Lande; van voorziening van Turf en Kaarsfen op Overysfel, en deze drie posten op den nieuw te formeeren Staat van Oorlog niet zullen gebragt, noch door andere geremplaceerd worden , kunnen wy niet naarlaaten kortelyk op te merken^ spie- en Foor eerst, dat de Spie- en Boodeloonen, welp.iojeloo- ke tot hier toe op den Staat van Oorlog hebben pch. geftaan, van eenen ?,aotsch anderen aart zyn dan de Reisloonen van Posten of Bodens van de Generaliteit , of van de Boodens der particuliere Pro, vincien in Generaliteits dienst gebruikt, boedani- ge  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 871 [ge nimmer uit aeze post zyn Detaaia, en waar-suRA» > voor m vroeger tya twee arzonaenyse posten, venhainu reeds voor lange geligt, op den Staat van Oor-ge. j log gevonden wierden , te weeten een van duizend 1 ter maand, of twaalf duizend guldens in het jaar Rapport ■ voor Booden en Posten, gelyk op de Staaten van derComOorlog over 1595, en volgende tot 1621, of voor misfietot Boodeloonen van de Booden van Holland, gebruikt de Quonordcnde in des Generaliteits zaaken, zo als op ta's en i-de Staaten van Oorlog over 1650 tot 1655 , mFlnanwelk Jaar deze post niet meer voorkomt, en eencie der andere van dertig duizend guldens 'sjaars voor de GeneraRcisloonen van des Generaliteits Booden, allereerst Welt» gebragt op den Staat van het jaar 1653, onder deze benaaming: Boodenloonen van de Posten, en de Booden ten ellen ft e van de Generaliteit uitgezonden , die uit des Generaliteits Comptoiren niet langer kunnen gevonden morden, te betaalen op Acte van den Raad van Staate. Dan ook deze post is met het jaar 1655 van den Staat van Oorlog gelaaten, ingevolge des Kaads Keioiutie van aen 27 uecemoer iojj , waar by verfcheide notabele posten, en daar onder ook deze, voor rekening van de Generaliteit i; genomen wierden , om zo doende de Provinciën te verligten, zynde de financiën van ae Generaliteit, als toen in eenen zeer {roeden ftaat, gelyk uit de aangehaalde Refolutie kan blyken. Naar alle waarfchynelykheid word door de Spieen Boodeloonen, en fecreete dienften, welke laatfte echter onderfcheiden zyn van de post voor fecreete Correspondentie op Holland , waar over hier na afzonderlyk zal gehandeld worden, een en dezelfde post bedoeld, immers dezelven zyn op de meeste Provinciën reeds van ouds in een post begreepen, en hebben tot het zelfde einde gediend, r Lil j dat  8.7» NIEUWE NEDER7LANDSCHE •sGra- dac is om daar uit aan de Go uverneurs en comraan-i venha- deereDde Officieren van de Frontier-Steden te rem-1 CK> bourfeeren de penningen doc/r hun verfchooten voor i Gidfen en andere Perfoonejn, fecretelyk op kond-) Rapport fchap en onderrichtingen van des vyands mouve-ï VtrCö/w-mcnten in tyd van Oorlog uitgezonden; zo vindttj misfie tot dat op den 12 Maart inj7 door den Raad 3 de Qjto- van Staate is verleend t:en acte van verzoek, op ij ta'Ten de Provincie van Utre cht aan den toenmaaligen li 'Finan- Gouverneur der Stad Maaftricht, voor vcrfchooten § cie der onkosten van Spie- en ihodeloonen ten dienfte van i Genera-den Lande gedaan, uit de Post van Boodeloonen] litèït. en Secreete dienften; tusfehen de jaaren 1672 tot i 1696 verfcheide Actes op de Provincie van Zeeland f aan den Gouverneur van Bergen op Zoom, en de S commandeerende Officieren van Aardenburg, Sas I van Gendt en Philip pine tot voldoening van door \ hun gedaane betaalingen aan perfoonen op kond- f fchap, en tot ontdek king van des vyands beweegin- f gen geduurende den Oorlog uitgezonden, betaald [ uit de post van Sédreete dienften; en op den 28 \ Juny 1678 een Aele op Friesland aan den Com- \ mandeur te Lieroort over verfchoote penningen in het onderhouden va,n kondfehappen, en NB. Secreete dienften uit de Dost van Spie- en Boodeloonen. Doch deze kosten zyninlaater tyd, vooral geduurende den Oorlog in het begin dezer Eeuw gevoerd, en in die, welke met de Vrede van Aken eindigde, uit andere fondfen.gevonden, te weeten uit de Petitiën tot de Leg.erlasten, en zouden daar uit in cas van nood wederom betaald worden; waar door deze post op derj Staat van Oorlog onnodig word; waar by nog komt,dat diergelyke uitgaven, aflssuit deze post voormaals betaald zyn, weinig of liever in het geheel geen plaats gehad hebben in tyd van Vrede, zo dat men dezelven als dan gemakkelyk kan ontbeeren, terwyl io tyd van Oorlog, altyd in 1 de :  J AARBOEKEN, Mei, 1790. 8:3 de eene of andere Petitie eene toereikende fom tot 's Grabetaaling van Verfpieders en Secreete dienften kan venha» begreepen worden. ge. In de twede plaats remarqueeren wy, Turf en Rapport dat door de Frontieren, welke met Turf ^Zv7^derComm 1 en Kaarsfen moesten voorzien worden , tieren op misfietot ter repartitie van Overysfel voorkoomende, overysfci. de Quoaiet te verftaan zyn de Steden Deventer, Campen^'.? en en Zwoll, die in zekeren opzigte wel als Frontieren Finanmoeten befchouwd worden, even als de Steden vsncle der Nymegen, Zutphen en Arnhem, dan welke Fron-Generatieren door de Generaliteit nooit zyn voorzien van litc.lt. 1 Turf en Kaarsfen, veel min dat daar voor eenige } póst op den Staat van Oorlog zoude gebragt zyn: maar dat door dit woord Frontieren word gezien op Blokzyl, Swartfluis, Steenwyk, en andere wel eer verfterkte plaatzen in deze Provincie, binnen •welke zo lang ze verfterkt of voor Frontieren te ' houden waren , door de Generaliteit de Turf en 1 Kaarsfen zyn bekostigd. Dit blykt voor eerst uit de extenfie van deze post op oude Staaten van Oorlog, wordende óp die van 1608, 1609 en 1610 gevonden een post van ƒ 3000 : o : o 's maands voor Scheepsvragten ' voorziening van brand en ligt en, in de Foi zouden worden geëmployeerd tot onderhoud en, v fustentatie van de toen nog resteerende Officie» » ren en andere Perfoonen, die zich om de vervolging tegen die van de Religie herwaards hadden ,5 getranfporteerd." Doch dit laatstgemelde einde is gecesfeerd, behalven dat na het jaar i6pi op nieuws eenige Penfioenen by U Hoog Mogende uic deze post zyn toegelegd aan fommige afftamroclingen van zogenaamde refugiés , welke thands niet meer dan vyf in getal zyn, en waar van de penfioenen te zamen genoomen, bedraagen een fom van veertien honderd guldens 'sjaars. Het geen de post van de Defroijementen byzonder heeft boven anderen op den Staat van Oorlog gevonden wordende, is, dat eerst de helft gebragt word op de repartitie van de Provincie van Holland alleen, en de wederhelft quotes wyze over alle de Provinciën, Holland da» onder begreepen; welke wyze vau verdeeling bevonden word reeds geïntroduceert te zyn op den Staat van Oorlog voor den jaare 1613, Voor dien tyd en wel in 't jaar 1609, wanneer allereerst een fom van honderd duizend guldens op derf Staar van Oorlog wierd gebragt voor de Defroijementen, die voor het begin van deT» Trêves waren betaald uit de Gon.tribur.ien van Braband, Gelderlajd en Vlaanderen» sGra- 'enha- 'ÜL Rapport ferCpm-* nisfie tot de Qtio'a's en Flnan:le der "Jenera*'iiett.  875 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHACE. Rappori derCotnmisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. i ï € r £ t i i c f! e d ja ren, was dezelve over alle de Provinciën, na genoeg quotes wyze verdeeld, en zulks had in hec jaar 1610 mede plaats, hoewel het aandeel van Holland over dit laatstgemelde jaar een weinig hooger genoomen is, dan in het jaar iöoq. -t-2 om welke reden men naderhand en wel bepaaldelyk met hec jaar 1613 van deze wyze van verdeling is afgjgaan, is ons niet volkomen gebleeken. Misfchjen heeft daar toe aanleiding gegeeven , dar de andere Provinciën al vroeg nalaatig wierden om hun aandeel aan handen van den Ontfanger Generaal te betaalen, zo als zy verplicht waren alle maand te doen, volgens den Staat van Oorlog; De oude .ordre doch vau het Land brengt mede, datde refpeciiye Quotes wierden opgebragt in geld tenComptoire Generaal van de Unie, "én daar van daan is het, dat nog hedendaags, niet by Actelan verzoek maar by Ordonnantie word gedispozeerd'van deze post. (*} ■ Ondertusfchen word de helft van deze post vee! I door de Provinciën geprofiteerd, naardien het ■elden gebeurt, dat daarop betaalingen gedaan woren door eene andere Provincie, dan door Holland relks aandeel nogthands ter fomma van tweemaal onderd zeven en dertig duizend vier honderd vier n zestig guldens 'sjaars, immers in gewoone tyden iet ten volle word geabforbeerd; want uit de reeeningen van den Ontfanger Generaal der Unie lykt, dat van het jaar 1770, toten met het jaar 784, en dus geduurende den tyd van vyftien jaavn door Holland op deze post, hec zy by contra )rdonnantie of ook in contant geld, is betaald een mi van twee millioen zeven maal honderd zeven 1 vyftig duizend drie honderd agc en negenti» gulüns en eene ftuiver,bedraagende voor een ordinair ar een fom van ƒ 183826 ; 10 • 8' Het (*) Zie de Generaale Petitie over 1755.  JAARBOEKEN', Mei, 1700. 877 Het welk'afgetrokken van de 'sGrafom ter repartitie van Holland vknhaftaandetoc ƒ,237464: o: oGE. Zo volgt, dat die 'Provincie Rapport jaarlyks minder heeft betaald derComdan haar aandeel ..... 53637 : 9 : n^misfietotde QllQ- Dewyl nu de fom, welke het eene jaar door h&x.ta'.$ en ander genomen op de Defroyementen is betaald,Fwan' bedraagt ƒ 1838.06 : jo : 8|, zo zal deze post^ der aanmerkelyk verminderd en op een lagere fom kun- y£nera* nen gefteld worden; in het bepaalen van welke men^"** nogthands dient 'in het oog te houden, aan de eene zyde dat behalven deopgemelde fom van ;./.•, ƒ 183826 : 10 : %\ door de Pro vincie van Holland het eene jaar door het ander nog is betaald op het refpect van Minifters buiten 'sLands de-, clareerende (welke post tot dus verre geftaan hebbende in het Capittel van Gedeputeerden buiten 's Lands, voortaan onder de Defroyementen in eene post zoude kunnen begreepen worden,) een fomma van . . . 47041 : 11 : « dat over zulks het reëel betaalde zo op de post van Defroyementen, als op het voorfchreven refpect van Minifters buiten 'sLands, bedraagt eene jaarlykfche fomma van . . . 230868 : I : 8f en aan den anderen kant, dat  8J8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGrA- onder de voorfchreeven fom van venha- /'230868 : 1 : 8| is begrepen «e. een ïom van ...... 101625 : ö : © Rapport ,. M . derCom-. dietat d«s verre uit de De- misfiefroyeinenteu zyn betaald, doch de Quo- ^aar mede bet Capittel op den fa's en Scaat van °°rIog van Gedepu-" Finan- teerden buiten 's Lands, vol- cie der §ens onze gedachten hier boven Genera- °Pgegeven zou dienen verhoogd, hteit. en de Post voor de Defroyementen verminderd te worden, als zullende de betaaling van die fom uit de zo evengenoemde post in het vervolg cesfeeren, - zo als te zien is uit de Lyst daar van geformeerd, en hier agter gevoegd fub Liet. P. En dat derhalven het betaalde op de Defroyementen en het refoect. van Minifters buiten 's Lands &c. in een ordinair jaar maar zal bedragen een fom van ƒx20243 : 1 : 8\ Ingevolge van deze bereekening, die berust op het beloop van de betaalingen, geduurende vyftien jaaren gedaan vermeenen wy, dat in plaats zo van de post van / 50000 : o : o, voor het refpect van Minifters buiten 'sLands declareerende, als van die voor de Defroyementen tot ƒ 300000 : o • o op den nieuw te formeeren Staat zoude behooren gebragt te worden een fom van eenmaal hondertl en dertig duizend guldens 'sjaars. -ü'.* ' th.-'-iuen asb fes :■) '\ Voor  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 879 Voor het onderhoud der Fortificatiën zo Fonifica* >s QR&m binnen ah buiten de Provinciën worden tien' venhAtwee posten op den Staat van Oorlog gevonden, waar ge van de laatfte zedert veele jaaren tot een ander einde heeft gediend, zo als op zyn tyd zal gezien worden. Rapport Alvorens echter onze gedachten te uiten over elk aerComdier posten afzonderlyk, zal het nodig zyn vooraf misfietot het een en ander op te teekenen, over het onder- de Ovohoud der Fortificatiën in het algemeen, en wel be-1a's en ■ paaldelys geduurende den Oorlog roet Spagne tot Finanop de Munfterfche Vreede, dewyl het onderfcheid cie der van twee posten, zo als thands op den Staat van GencraOorlog voorkomen , eerst is ingevoerd op den liteit. Staat van Oorlog van het jaar i6jo. Het is bekend, dat de Bondgenooten by het 4 artikel der Unie, met elkander waren over een gekomen en verdraagen, „ dat de Frontierfteden en „ ook andere, daar men des van nooden zoude „ vinden, om het even van welke Provinciën die „ waren, by advis ende ter ordonnantie van de „ geünieerde Provinciën zouden vastgemaakt ende „ gefterkt worden tot kosten van de Steden en de „ Provineen , daarinne die gelegen waren , mits „ hebbende daar toe adfiftentie van de Generali„ teit voor de eene helft, ende dat voor zo verre j, by de voorfz. Provinciën raadzaam mogt wor„ den bevonden eenige nieuwe Forten ofte Sterk„ ten in eenige van die Provinciën te leggen, of„ te die 'er lagen te veranderen of af te wer„ pen, de kosten daar toe nodig by alle de Pro„ vincien in het generaal gedraagen zouden worden." Edoch welke deze Frontierfteden waren, en tot wiens lasten de kosten tot het onderhoud van de in diervoegen gemaakte werken benodigd moeften komen , word noch by dit noch by eenig ander artikel der Unie bepaald, en is daarom moeijelyk te beflisfen. Mmm Het  88o NIEUWE NEDERLANDSCHE ?sGra- VENHAPJE. Rappor, 'Jer Commisfie toi de Qiwta's én Financie der Generaliteit. Het aangehaald artikel fpreekt in het generaal van allerlei Frontierfteden, om het even nT welke Provinciedie lagen; het is dus buiten aljen twyffel, dat hier onder begreepen waren zq wel de Steden binnen de vier Provinciën , van ouds de coutribueerende genoemd, als daar buiten; des niet tegenftaande heeft men van de vroegfte tyden af ftpgts een eenig voorbeeld gevonden, dat door de Generaliteit de nodige gelden zyn verftrekt tot de Fortificatiën van eene Stad binnen de vier cootribueerende Provinciën geleegen, te weten de Stad van Amersfoort, aan welke door de Generaliteit in het jaar ijqj en volgende', een fom van tien duizend guldens is betaald tot reparatie van haare Poorten, Muuren en Fortificatiën, blykens de Reekeningen vap den Ontfanger-Generaal der Unie over het jaar 159JI, 1596 en volgende, pffchoon het zeker is, dat ook in de overige en byzonder in de Prpvincien van Holland en Zeeland, plaatzen gelegen zyn, die ten minften in de eerfte tyden van de Republiek konden gezegt worden te zyn Frontiereo van den Staat, dan welke zo ver men weet, door de Generaliteit nimmer zyn bekostigd. AlIeenlyk vindt men pp den Staat van Oorlog over de 'aaren ijcj en 1597, een post van honderd en vyftig guldens ter maand voor de Fortificatiën, reparatipn 'van het Gefchu't, en de andere onkosten te ylisfingen , (Joch deze is reeds op den Staat van 1598 ujtgelaaten , veelligt oni te voldoen aan de remarqiie paast dezelve op de twee voorgaande Staalen gefteld in deze bewoordingen, te lenen, of deze Fortificatiën meitc verhooginge by die van Zeeland duar by gevoegd, behooren te komen tot laste van de Generaliteit: uit al het welk fchynt te vollen - dat men al vroeg de Fortificatiën van de Steden binnen de contribueerende Provinciën gelegen, hieeft befchouwd als een particuliere last van die Provinciën, en door Frontierfieden in het vierde 'ar-  J AARBOEKEN, Mei, 1790. 881 artikel voornamelyk bedoeld de. Steden van Gelder- 's CU* lartd en Overysfel, waar by naderhand die van Bra- venhAband en Vlaanderen gekomen zyn. Immers dat dit ge. de waare meening van dit artikel is, bewyzen onSerideren de differente betaalingen van tyd ^Rapport S gedaan tot den aanleg of reparatie der Forofi derComcatie-Werken van meest alle die Steden het zy misfie tot. by wyze van fubfidie aan de Magiftraaten dier Ste- de Quoten zelvè, of direct aan de aannemers door wien ta s en de Werken waren opgeleverd Zo vindt men on- Fmander anderen, dat aan de Stad Nymegen in het jaar etc der ?598 is betaald een fom van drie duizend guldens, Generain mindering van twaalfduizend tot de Fortificatie- htetU Werken derzelver Stad geaccordeerd, mitsgaders fide drie duizend aan de Stad toegelegd tot een lubr ventie van het zesde gedeelte , dat zy gehouden was te dragen tot het opmaaken der nieuwe BolWerken.- Aan Bommel' in het jaar ijq/ een fubfidie vari twee duizend , en aan Thiel in het jaar 162O een fom van zes duizend , in mindering van twee en twintig duizend guldens, als een fubfidie voör de Fortificatie-Werken dier beide Steden geaccordeerd. Aan de Stad Arnhem in het jaar 1598' eén font; van drie duizend guldens, tot het maaken van de Fortificatie-Werken aldaar, kort te yooren by Zyne Excellentie geordonneerd , en in het jaar 1620 een fom van tien duizend , in mmde» Jing van zestig duizend guldens, aan de Magiftraat dier Stad, van wegen de Generaliteit voor z"s jaaren geaccordeerd , tot fubfidie vart haafe Fortificatiën volgens accoörd met Zyne Pnncé}yke Excellentie eö gemelde Magiftraat daar van> gemaakt. Mntm tt  882 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAf CE. Rappor der C om misfie to, dc Qjiotds en Financie der ■ Genera: liteit. Aan de Stad Zutphen in. het jaar 1595 een fubliaie van zes duizend guldens. Aan Deventer in het jaar 1596, een fom van :vier duizend guldens, om geërnployeerd tc worden .ioi, en m het jaar 1598, een fom van zes dui: zend guldens, om te volmaaken het eerde werk vau de Fortificatiën, mitsgaders in het jaar 1509 een fom van tien duizend, in mindering van dertig duizend guldens, volgens Uwer Hoog'Mogende Relolutie van den 6 Mey 1599, tot een kclyk einde betaald. Aan de Stad Campen in het jaar 1615 een fom van vyf duizend, over de laatfte parten, in mindering van twintig duizend guldens aan de Magiftraat toegelegd, tot verval der Fortificatiën van haare Stad, volgens contraóï met Zyn*Excellentie daar van gemaakt, mitsgaders nog een fom van één duizend guldens, volgens Refolutie van den Raad van Staate, van den 7 Maart 1614, geaccordeerd tot Subfidie van de gemelde. Fortificatiën over het jaar 161 j , en" zulks boven de fom van twintig duizend guldens reeds genooten. En aan de Stad Zwol, in het jaar 1612 een fom van drie duizend guldens, met het zelfde oogmerk als de voorgaande, tot laste van de Generaliteit genomen. Om niet te gewagen van de verdere Subfidien, zo aan de reeds genoemde als aan andere Steden van de Provinciën van Gelderland en Overysfel voor het aanleggen van nieuwe of het repareeren der oude £ ortificatie - Werken geaccordeerd, waar van de reekeningen van den Ontfanger-Generaal over genoegzaam alle de jaaren, die de oorlog  JAARBOEKEN, Md, 1790. 883 log met Spagne geduurd heeft, menigvuldige voor 'sGkA* bèelden aan de hand geeven ; waar by men nog ve hazoude kunnen voegen verfcheide oetaalirigeh di ge. reet door de Generaliteit aan parrieuhere a3nnee mers gedaan, en in de reekeningen van dien tyd al JJggJJ mede gebragt, zo wy niet vertrouwden, dat f™??" opgenoemde voorbeelden voldoende te kennen ga ^öZ ven, welke Steden door de Voorouders gehouden * JÖJ zyn voor Frontieren, waar van het vierde aftikel/^ der Unie fpreekt;. het welk nog dutdetyket te ziert■ l™a.n is uit Uwer Hoog Mogende Refolutie van den July ,590, genomen by geleedheid van het ver G«£* fchil tusfehen de Provinciën vatt FHesl nd, Overysfel', Stad en Lande en het Landfchap Drenthe gerezen, over het verfterken van Coevei den, by welke U Hoo* Mogende verklairen; . , tot dien . te van den Lande en handhouding van de eemgheid on, der de t'famentlyke Provinciën, conform de Unie " voor het best en geraadzaamst te vinden, dat de " Fortificatiën van het voorfchreeve Vlek en Fort ; van Coeverden , beneffens de Fortificatiën van ' verfcheide andere Steden en Forten, op de Fron. tieren van Braband, Geld-rland, Vlaanderen, t 'Ovenfél en omliggende Quartieren, huitéö de Z Provinciën van Holland , Zeelan I , U^echt, „Friesland, Stad en Ommelanden' van Gmmngen gelegen , zouden gefchieden en be/, rge * worden yan wegen en tol lan van de Genera„ liteit.'* Waar uit wy derhalven mogen beffuften, ctat dé Generaliteit de Fortificatiën van de Steden in Gelderland en Overvsfel als F'rontieren van den Staaf reeds van ouds niet alleen heeft bekostigd maar ook beftierd, en dar daar en resen de Fortificatiën in de overige of zogenaamde contribueerende Provinciën zyn webleven, tot last van elk derzelver m het particulier moetende nogthands hier van worden uitgezonderd de Provincie van Stad en' Lande , wartc & Mmm 3: 6*-  's Gra- venhace. Rappor, derCommis/ie toi de Quota's en Financie der Generaliteit. I i 1 884 NIEUWE NEDERLANDSCHE offehoon die Provincie by de aangehaalde Refolutie , in het ftuk der Fortificatiën word gelyk gelyk gefteld rnetde Provinciën van Holland, Zeeland, Utrecht en Friesland; hebben echter U Hoo" Mogende eenige jaaren daar na, uit aanmerking, dat de Stad Groningen ts een van de important/Ie Prontlerplaatfcn van den Lande, als namelyk van 1'nes land, Overysfelen Drenthe, en om meer andere goede confideratien aan dezelve Stad van tyd tot tyd geaccordeerd een Subfidie van twaalf duizend guldens 'sjaars, tot reparatie van haare Fortificatiën . gelyk te zien is uit Uwer Hoog Mogende Refolutien van den 21 February 1607, t April irjio 23 April 1614, en 9 Maart iöi8. Dit Subfidie is naderhand by Refolutie van den ->y Mey 166Ö, voor altoos gebragt op eene jaarlykfche fom van zes duizend guldens, en zedert betaald uit de quote van de Provincie van Stad en Lande, in de post van de Fortificatiën binnen, en deze fom geniet de Stad als nog, niet tegenftaande de Fortificatiën in die Provincie by continuatie zyn gebleven buiten het beftier van de Generaliteit, met uitzondering alleen van de werken in later tyd aangele^e op de hoogte van Helpen, waar voor eene afzonderlyke post op den Staat van Oorlog is gebral ingevolge Uwer Hoog Mog Refolutie van dea^' November 1729, zo als wy ftraks zien zullen. Wy gaan nu over om aan U Hoog Mogende op te geeven de Fondfcn, uic welke de opgenoemde Subfidien en verdere betaalingen, tot aan het einde van den Oorlog met Spagne zyn gevonden want soe zeer geduurende al dien tyd de Fortirïcatiewerken van de Gelderfche en Overysfelfche Steden sven als die van Braband en Vlaanderen, ten Coirn? roire Generaal van de Unie wierden betaald moet Tien zich echter niet verbeelden, dat de Generaliteit die die werken zoude hebben bekostigd uit haare ■particuliere inkomften, want deze wateü vooral^ ' hét  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 885; het begin van den Oorlog zeer gerirg,beftoodenvoor' de Munfterfche Vreede meerendeels in contribu-, tien, en wierden geconfumeerd in de Fortificatiën« van de Steden buiten de Provinden gelegen, volgens de aanteekeningen te vinden achter de Staaten van Oorlog,over de jaaren 1597 en volgende tot 1643, ingeflooten. < Doch de Fortificatiën birifien de Provinciën van' Gelderlaud en Overysfel, en het jaarlyksch fubfidie aan de Stad Groningen, mitsgaders de kosten benodigd tot het verlterken der Steden buiten de Provinciën geleegen, voor zo verre die niet konden gevonden worden uit de middelen aldaar vallende,' wierden betaald door de gezamentlyke Bondgenooten , gedeeltelyk uit de posten daar voor reeds in het jaar 1595 op den Staat van Oorlog gefteld, en gedeeltelyk uit de jaarlykfche extraordinaris furnisfementen, tot zodanige fommen als de Raad varf Staate naar gelang der omftandigheden, het zy by de generale propofitie, het zy by afzonderlyke petitiën gewoon was te vorderen. De posten op den Staat van Oorlog waren van het jaar 1595 tot het jaar tf!o8 twee in getal, (daar onder niet begreepen die van honderd en vyftig guldens ter maand voor de Fortificatiën, reparatien van het Gefchut, ende andere onkosten te Vüsfingen , alleen gebragt over 1595 en 1597 , doch in 1598 reeds afgelaaten, om redenen hier boven opgegeeven,) te weeten een van vyftien honderd guldens 'smaands ter repartitie van Holland voor reparatie van de Forten vallende buiten de contribueer endeProvitmien ,en een van negen honderd guldens 'smaands, in het jaar 1608 op agt honderd gefteld , ter repartitie van Zeeland, voor de reparatie van de Fortificatiën lot Lii/o, Liefkenshoek; Axel, NeuJ'e, Biervliet ende elders boven de nHd~ delen aldaar vallende , moetende deze reparatier gefchieden ter ordonnantie van de Staaten Gene Mmm 4 raai sGra- 'enha- ;e. Rapport ierComnisfietoeie Q110ta's en Finan- zie der r}enera'iteit.  885 NIEUWE NEDERLANDS CUE 'sGra- VENHACE. Rappor, derCom misfie toi de Qjiota's en Financie. der Generaliteit. raai en den Raad van Staate, terwyl de beide Provinciën verplicht waren alle drie maanden over te leeveren een Scaat van de betaalingen, en telken jaare daar van te doen eene aparte reekeninge. Dan deze beide posten zyn in het jaar 1609 van den Staat van .Oorlog gelaaten, op welken als toen voor het eerst wierd gebragt een post voor de Fortifteedien van dc Fronticrplaaifen in dat en het volgend jaar op eene ongelyken voet, maar by den Staat van Oorlog voor het jaar 1613 over alle de Provinciën quotcswyze verdeeld tot een ibm van "honderd eh vyftig duizend guldens 's jaars, waar in, zo lang den Oorlog duurde, geene verandering wierd ge-> maakt, d3n alleen in het jaar 1617 , uit hoofde vande verfchikking in de Quotes, die het jaar te voolen plaats had. ..... "ISBH 3B UT, iKtRtfiio v RJJ c -r.Sj ' Deze Quoteswyzeverdeeling bragt echter geduurende al dien tyd niet te weeg dat nadeel het welk men daar vaa zederd'het jaar I6j tot op heden ondervindt dewyl de penningen door de Provinciën maandclyks moesten gefurneerd worden aan handen van den Ontfanger-Generaal der Unie, om gevoegd met de gelden, die de Provinciën op de extraordinaris confenten jaarlyks opbragren, te verftrékken tot betaaling yan alle zodanige Fortificatiën, als ten gemeene koste der Unie gemaakt en onderhouden wierden. - Dit blykt onder anderen uit de Aibriek van het Ca- f)ittel,waar onder dce post op den Staat van Oorog voorkomc, rjpksgaöers uit de betaalimr. van het fubfidie aan de StaJ Groningen, hetwelk volgens de. Refolutien boven opgenoemd moest gefchieden uit de Firificaticp.nmt/gen by de Provincie van Stad Gronin.ie/2 cn Ommelanden al j'eededngcvcilligt, ende ypjria.au noch ten zelveti fine van jaar )ot jaar tot behoef van de Generaliteit tc confentce' ren ,  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 887 ren, doch altyd gedaan is ten Comptoire Generaal der Unie op ordonnantie van den Raad van Staate, ten bewyze dat de penningen door de Provincie aan. den Ontfanger Generaal der Unie wierden betaald en daar na dienen tot voldoening van het fubfidie door de Generaliteit aan de Stad van Groningen geaccordeerd. Edoch dit gebruik .om alle de penningen voor de Fortificatiën van de Frontieren benodigd, te furneeren in het Comptoir Generaal, cesfeerde gehee met het einde vaa den Oorlog, wordende als toer geïntroduceert de gewoonte, om de Fortificatier van de Frontierplaatfen te doen betaalen op adte; van verzoek door den Raad Van Staate te depêchce ren; (blykens de extenfie van deze post op den Staa van Oorlog voor het jaar 1649,) ook wierd de pos van ƒ 150000 : o : o, die daar voor tot dien tyt toe op den Staat van Oorlog geflaanhad, op di< van het jaar 1649 verminderd tot honderd duizenc guldens, welke fom even als te vooren quoteswyzt verdeeld bleef; terwyl voorliet onderhoud der For tificatien van de Plaatfen buiten de Provinciën ge legen, als' Weezei, Emmerik, Rees, Ryuberk: en anderen, om dat men aldaar geen Comptoirei had, afzouderlyke posten op'denzelven Staat wier den uitgetrokken ; en de verdere Fortificatiën ii Braband en Vlaanderen gelaaten tot laste van A Generaliteit; dan met deze Jaatffe, als' behooren'd tot de Fortificatiën buicen de Provinciën, behoeve wy ons thands niet op te houden. Het zoude van belang zyn, en veel licht verfprc den over deze materie , by aldien men konde opgi ven de redenen, waar door men in het jaar 164 wierd bewoogen af te gaan van de gewoonte tc die C) Zie de Staaten van'Oorlog over de jaaren i6rc i6ÏO, 1613, 1617» ió2- l643- 'sGRAsVËNHA-.GE. ' Rapport der Com~ mis/ie tot de Quota's en Fjinande der . Genera» Ute'tf.' I I l I X 9 it 9  m NIÉUWE NEDERLANDSCHE 4s Gra- dien tyd toe plaats gehad hebbende, om de pennirt-t venha- gen voor de Fortificatiën te furneeren ten Corapgé. toire - Generaal der Unie; dan deze worden niet vermeld in de Memorie , vervattende de redenen en Rapport mouvea by Zyne Hoogheid, Zyne Excellentie StadderLom- houder, en den Raad van Staate in zonderlinge cbnvüsfietot fideratie genomen op de befogne van menage gearrede Oiw- fteerd den 2 December 1648, en geïnfe>-eerd voor" ta s en den Staat van Oorlog van het jaar 1649, zvnde Finan- daar by alleen opgegeeven dé gronden, op welken etc der men vermeende de post tot de Fortificatiën tot hönGenera- derd duizend guldens te kunnen verminderen' MoUieii. gen wy echter gisfen, zo heeft waarfchynlyk tot het invoeren van deze nieuwe wyze van betaaling 1 aanleiding gegeeven de achterlykheid en traagheid der Provinciën in het opbrengen van de verfcliuldbde penningen, waar over de Raad dikwyls , ja zelfs ra het heevigfte van den Oorlog moest klaagen zo als üit de generaale Propoiitien voor de j?arèn 1623 1637, 1638 en 1643, e" des Raads Misfive aan* de Provinciën van den 22 December 1628, kan gezien worden ; gaande de nalaatigheid der Provinciën" destyds zo ver, dat de aanneemers de aan hun verleende ordonnantiën naauwlyks met verlies van vvf en twintig per cent konden verkoopefi, waaï over zy zich met reden beklaagden aan den Raad die nogthands buiten ftaat was hunne bezwaren'weg te faeemen, en zich geen fucces kunnende belóoven van haare reprefentacicn, die geduurende den Oorlog weinig ingang gevonden en met het fluicen der Vrede al haar kracht verlooren hadden, veellis Grafolutie van den 15 Mey 1666, met een lom van venhanog eenmaal honderd duizend guldens verhoogd , GE. en dus op tweemaal honderd duizend guldens gebragt is, zynde boven dien het aandeel van Gel- Rapport derlandin het jaar i723metde fom van/6775: 0:0 dcrComen in het jaar 1755 met de fom van ƒ 9000 : o : o misfie lot en dat van Overysfel op dezelfde tyd eerst met de Quof 4858 : 7 : o en naderhand in het jaar 1752 met tas en nog f 2000 : o : o vermeerderd geworden, ter- Finanwyl voor het onderhoud en reparatie der Werken"^ der buiten Groningen aangelegd en onder de directie Genera» van den Raad van Staate (taande, ingevolge Uwerliteii. Hoog Mogende Refolutie van den 23 November 1729, op den Staat van Oorlog is gebragt een fom van ƒ 2500 : o : o 'sjaars, bedraagende overzulks de geheele post voor de Fortificatiën binnen de Provinciën tegenswoordig een fom van ƒ225133 17:0 'sjaars. By al het geen tot hier toe over deze post is aangevoerd, kunnen wy nog voegen, het geen de Raad van Staate daar van zegt in de generaale Petitie voor het jaar 1755, in deze bewoordingen. „ Die tot onderhoud van de Fortificatiën bin„ nen wierd in 1650 uitgetrokken tot honderd „ duizend guldens in het jaar, op welke lom ze „ gebleeven is, tot dat U Hoog Mogende by Re„ folutie van 15 Mey 1666 goedgevonden heb„ ben, dat ze verhoogd zoude worden tot twee- maal honderd duizend guldens , en deze Refo,, lutie heeft tot nu toe (land gehouden, uitge- zonderd alleenlyk, dat men over het jaar 1079 deze post van den Staat van Oorlog heeft afge. ,, laaten, en in de plaats van die over dat jaarge,, daan eene Petitie van vyf en zeventig duizend guldens tot onderhoud van de Fortificatiën zon-  £s Gra- venhage. Rappor, derCom misfie to, de Qiiota's cn . Financie der Generaliteit, S92 NIEUWE NEDERLANDSCHE ,, zonder diftinctie vau welke. Indien 'er in „ iedere Provincie Fortificatiën gevonden wier„ den zoude het gebrek, het welk zich in de »» voorfchreeven post opdoet, voor eerst daar ; „ in beftaan , dat het onderhoud derzelven , ■,, zonder onderfcheid of ze aan de Republiek :in het gemeen , immers pan eenige van de „ voornaamfte Provinciën tot voormuur ftrekken, i, of niet, en zonder onderfcheid of het opzigt „ daar over van Generaliteits. weegen gehouden i» word, of niet , genomen word tot laste van »» het gAntfche Bondgenootfchap, en ten ande» ren , dat de post quotes wyze word uitgej} trokken , even als of de last van het onder»» hpud dier Fortificatiën in de eene Provincie tot 33 die in de andere geproportioneerd was , als >, haare refpeflive Quotes. Maar de voorfz. oni, derftelling is verre van de waarheid , de Pro. 93 vincien van Zeeland en Vriesland hebben gee93 ne Fortificatiën. DeProvincie van Utrecht bej. taalt uit haare Quotes niet anders als het ou5» derhoud van het werk aan de Grebbe Sluis >> en aarde Linie aldaar, het welk volgens de » laatfte befteding maar bedraagt eene fomme 33 van elfhonderd en veertig guldens in het jaar. ,, IJoe veel de Provinciën van Holland en Stad en Lande aan haare Fortificatiën jaarlyks im„ pendeeren, is aan den Raad van Staate onbe- kend. Dit is zeker, dat daar de Fortificatiën „ de meefte zyn , te weeten in Gelderland en ,> Overysfel , de Quotes minst kunnen tcerci,3 ken, en dat men daar door genoodzaakt is ge,, worden dezelve te augmenteeren met additio- neele fommen, het welk reeds tweemaal is ge,> fchied, met opzigt tot de quote van Overysfel, 5, en voor de tweedemaal gefchieden moet met „ opzigt tot die van Gelderland, vermits geen >, beter remedie tot nog toe heeft kunnen worden geobtineerd. Het ongeluk dat de Bondgenoo- »» lefl  JAARBOEKEN* Mei, 1790. 893 ten eikanderen in deezen aandoen, is notoir, maar het gemeen belang lydt 'er by dit prajju,, dicié, dat men niettegenftaahde de voortchree,. ve verhoogingen relatief tot Gelderland en }J Overysfel telkens verlecgeri ftaat, hoe men de nodige penningen vinden zal, wanneer 'er ee,, nige extraordinaris reparatie of vernieuwing, van het geen door calamiteit of veroudering befchadigd of vervallen is, gedaan moet worden." Deze zyn, Hoog Mogende Heeren! de' gebreeken van de post voor het onderhoud der Fortificatiën, binnen de Provinciën dezelve zouden op' eenmaal cesfeeren , by a'dien de Bondgenooten te beweegen waren, het geheele werk van de Fortificatiën l om het even waar ook geleegen, over te laaten aan de directie van den Raad van Staate en de penningen daar toe benodigd wedero 11 te furneeren ten Comptoire Generaal van de Unie; dan daar die Provinciën welke rot nog toe haare eigene Fortificatiën hebben beftuurd, niet gemakkelyk te beweegen zouden zyn, daar van af te zien, of om dezelven opnieuw te neemen tot haar particulieren laste, gelyk voor het jaar 1Ö48, zo zal men op andere middelen van redres dienen bedagt te zyn. De Raad van Staate proponeerde tot dat einde aan de h xtraordinaris Vergadering van u Hoog Mogende by Misfive van den 25 Maart' 1717, om het aandeel van Gelderland en Overysfel te verhoogen , en daar en tegén die van Zeeland, Utrecht en' Friesland te verlaagen eii hier toe fcheeu ook de Extraordinaris Vergadering te inclineeren, dan hier tegens verzettederï zich de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeeland op den 20 Mey op' fundament, „ dat het eene abfolute noodzaakelykheid was ,, de Steden en Foftresfen binnen Zeeland gey, legen in ftaat van defenfie te brengen, cieNnn „ w'yï 's Graitenha- gè. Rapport ierComntSfie tot ie Quo■a's en Flnan:iê der Genera* lïltiti  394 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gka- VENtlAGE. Rapport derCom-, mispel' t de Qft'jtas en Financie aer Generaliteit. wyl voor als nog geene de minfte ftaat tos ,, het bekomen van de bedongen limiten in ,? Vlaanderen te maaken was, en de Fortifica- tien '?an Bergen op Zoom onopgemaakt blee-, ven." Offchoon nu deze reden door de Heeren van Zeeland in bet jaar 1717, bygebrngt tegens het plan door den Raad voorgefteld, thands geheel is vervallen, dewyl Bergen op Zoom zo wél als de Frontieren in Staats Vlaanderen in een goeden Raar gebragt en de Steden binnen de Provincie Zeeland niet gefortifkeerd zyn, en 'er ook tegens eene vermindering vau de Post op Utrecht geene bedenkingen zouden kunnen gemaakt worden, zo men maar zorgdroeg, dat het overfchot groot genoeg bleef voor het onderhoud van de werken aan de Greb en de Grebfche Linie, de eenigfte Fortificatie in deze Provncie; en hoewel ook deze post op Vriesland zoude kunnen worden ontbeerd, by aldien het waar is, het geen wy nogthands niet beflisfen, dat in dezelve geene eigentlyk gezegde Fortificatie-werken gevonden worden ; zo, zouden wy echter niet alïeen zyn vau te denken, dat deze post, die zedert 1610 quotes wyze verdeeld is geweest, in diervoegen by continuatie verdeeld kan blyven , zo de Provinciën Hechts gelieven te geeven die verzekering aan elkander, dat zy niet zullen weigeren te betaalen de actes van verzoek, door den Raad van Staate ten haaren laste gedepêcheerd, tot fuppletie van het te kort op deze post ter repartitie van eene andere Provincie. (*) Op deze grond zyn wy vervoTgens van gedachten, dat blyvendc het quantum van de-post tot onderhoud van de Fortificatiën binnen de Provinciën en derzelver Frontieren, mitsgaders de f *) Zie Refolutie Extraordinaris Vergadering van 14 Mei 1717.  JAARBOEKEN, Mei, 179Ó. $95 éê beheering van dezelve op' den ouden voet, de oorfprongelyke post van tweemaal honderd duizend guldens, wederom behoort gerepartitieerd te worden naar de quotes,zo als die zullen worden geëtablisfeerd, doch de aanflag van öe Provinciën van Gelderland eii Overysfel verhoogd met die fommert, waar mede derzelver Vorige aandeden vau tyd tot tyd zyn verhoogd geworden, en daar ên boven de post van /' 2500 : o : o voor het onderhoud en reparatie der werken op de hoogte van Helpen by continuatie op den Staat van Oorlog gebragt, zo als tot dus verre heelt plaats gehad. Dat Wyders over deze po'st, zo als over alle diergelyke posten op den Staat van Oorlog ftaande, jaarlyks zal worden geliquideerd, des dat die Provinciën , dewelke de directie over haare eigene Fortificatiën behouden , zullen kunnen volfbian,met jaarlyks aan den Raad van Staate over te zen den eene fpecil-icatie van debctaaiing, die zy tot Onderhoud van effective Fortificatiewerken zullen hebben gedaan , en dat, ingeval daar uit zoude mogen blyken ,< dat zy haare volle quotes daar toe niet hebben befteed, de Raad van Staate van het overfchot zal kunnen gebruik maaken t'ot betaaling' der kostén vau het onderhoud def Fortificatiën in.die Provinciën , iri dewelken de behcering daar over aan haar is gelaaten, by aldien namenttyk de quota van zodanige Provincie daar' toe niet toereikende zoude mogen zyn. De tweede Post voor het ondernoüd' der Fo'W ïificaticri, en wel van die geenenwelke buiten' de Provinciën zyn geleegen , op den: Staat vartf Oorlog voorkomende ,- bedraagt een fom van ƒ 334638 : o : o 's jaars, waar van ƒ300000 :o:oy zy'nde de oorfprongelyke post, gereparritieerd is op Zeeland en het overige op Vriesland. Van deNn-n * zeJ- 's G*#* 3E. Rapport ierCofft* nisfie tot ie Quota's en Finan:ie der j-enerd'iteit.  8j>6 NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- venhage. Rappor, derCommisfie t01 de Oitota's en Financie der Generaliteit. zelve zoude niet minder kunnen gezegd wordes dan van de voorgaande; dan daar wy van adviie zyn, dat deze post voordaan geheel behoort te blyven van den Staat van Oorlog, dewyl de Fortificatiën buiten de Provinciën zedera lang worden onderhouden uit de Kas van de Generaliteit, en deze post door de verfchikking in de quotes niet meer behoeft te verftrckken tot het einde, waar toe zy geduurende de laatfte twintig jaaren heeft gediend; zo zullen wy ons vergenoegen om uit de generaale Petitie, voor het jaar 1755 over te neemen, het geen daar by word voorgedraagen ten aanzien van het gebeurde relatief deze post van het jaar 1650 af tot op dien tyd toe, met byvoeging van het geen daar omtrend na het jaar 1755 is voorgevallen. „ De post tot onderhoud van de Fortificatiën buiten de Provinciën , (zegt de Raad) is in t, bet jaar 1650 uitgetrokken geworden op twee„ maal honderd duizend guldens. Naderhand „ heeft de fomme gevarieerd, doch van het jaar 1673 af tot nu toe, is ze gefixeerd gebleeven op driemaal honderd duizend, behalven dat ze alleenlyk over het jaar 1679 in het geheel van ïr den Staat van Oorlog is afgelaaten, cn in de „ plaats van dien over dat jaar gedaan geworden eene Petitie van viermaal honderd vyf en twintig duizend guldens tot verbetering vandeFortificatien en het maaken van eenige nieuwe. „ Maar in den jaare 1688 is ten opzigte van het emploi van de voorfchreeve post gevallen die notabele verandering, dat U Hoog Mogende „ by Refolutie van den 15 July van dat jaar „ njet meer als veertig duizend guldens uit .de driemaal honderefduizend guldens tot het 011„ derhoud der Fortificatiën buiten de Provinciën „ hebben gelaaten, en wyders goedgevonden op de overige tweemaal honderd en zestig duizend »5 SUl*  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 897 guldens met nog tweemaal honderd duizend M uit de Ordinaris of Extiaordinaris middelen van de Generaliteit, jaarlyks daar by te voegen, te doen negotieeren een fom van vier Millioenen " tot verbetering van de Fortificatiën van diverle " plaatfen by die Refolutie genoemd, en zulks ' onder de fterkfte precautien, die bedagtkonden worden, om de Provinciën te verphgten tot, " een exaét furnisfement by quartaalen van de, " voorfchreeve fom van drie honderd duizend v guldens in het jaar; de furnisfementen zyn ook ' geduurende de eerstvolgende jaaren zo ngtig geweest, dat de voorfchreeve vier Millioenen ',' met het jaar 1700 reeds zyn afgelost geweest. Dit engageerde U HoogMogende om van nieuws „ op het-zelfde Fonds, en onder dezelve verbin- tenisfen, verfcheide importante Capitaaien te doenligten, maar geenzints met hetzelve luc. ces van losfing: want de Furnisfementen van de Provinciën zyn van tyd tot tyd zo irregulier ' en defectueus geworden, dat uit de Staaten, " welke de Raad in het jaa 1717 heeft opgemaakt ' van ieders agterltal zederd den 1 January 1700 " tot den laatlten December 1716, en by Misfive • van den 11 Augustus 1717 aan de Provinciën " toegezonden, komt te blyken, dat de Provin. " cien en Landfchap Drenthe met den anderen '\ waren ten agteren geraakt eene fom van een ' millioen, agtmaal honderd tweeën dertigduizend zeven honderd vyf en vyftig guldens, ' dertien ftuivers , en dat uitwyzens dezelve Misüve. de onafgeloste Capitaaien nog bedroegen een fom van vier millioenen, agtmaalhonV derd agt en zestig duizend drie honderd en ■- zes guldens: de furnisfementen die na het jaar " 1716 op de voorfchreeve post of liever op de " buiten affeclatie gelaatene veertig duizend guldens door eenige weinige Provinciën zyn gedaan .. geworden, zyn niet noemenswaardig, en na * 6 Nnn 3 »» h« s Gra- i?ENHA3E. R.apport ierComnisfie tot ie Qj*Q' a's en Finan:ie der aeuerOr 'iteit.  Pb Rappor der C ar, misfie to 'de Duo fa's cn 'Financie der 'Genera jileii. 898 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ het jaar 1743 is «iets meer gefurneerd. Uit ai „shet welk is op te maaken , dat geen fataler flag „ aan des Generaliteits Finantieri heeft kunnen „ worden tocgebragt als deze , want ze treft f„ ciubbeld Lerfteiyk hebben de Fortificatiën .„ buiten de ,Provinciën zederd uit des Generalit*» teits Inkomften alleen moeten worden onder,, houden; en ten arderen heeft de Generaliteit „ alleen moeten blyven draagen en draagt nog de „ Jntereslen van het voorfchreeven nog onafgelost „ Capitaal van vier Millioenen agtmaal honderd . „ agt en zestig duizend drie honderd en zes gul„ dens: omniette zeggen, dat ingevolge U Hoog „ Mogende Refolutie vau 8 September 1708, nog „ voor rekening van alle de Provinciën en Land. „ ichap Drenthe, uitgezonderd Utrecht, tot bet' "nl'nS viln Werkbaazen en L< veranciers aan „ de Fortificatiën gearbeid en geleverd hebbende, Si zyn genegotieerd derzelver refpeclive Quotes „ in een half Millioen, bedragende viermaal hon„ derd een en zeventigduizend een honderd twee en dertig guldens, waar op geene der Provincien ooit eenige, veel min dubbele Interesfen, „ zo als de Refolutie medebragt, heeft betaald „ en dus is ook wederom dat Capitaal ten laste „ van de Generaliteits Inkomften gebleeven het welk met het vorige uitmaakt een totaal mon„ tant van vyf Millioenen driemaal honderd ne„ gen en dertig duizend yier honderd agt en „ dertig guldens, boven de verdere importante „ Capitaaien, waar mede de Generaliteit in vroer „ gere en laatere tyden was bezwaard geworden, „ Maar dit is het nog niet al. De post tot on?, derhoud van de Fortificatiën' buiten de Pro" Iinuien' diende voormaals niet alleen tot onderhoud van die in het resfort van de Geperahteit, ma r daar en boven gebruikte men ,? die post om te fuppleeren, het geen aan de ?s post tót onderhoud van de Fortificatiën bin- nen  JAARBOEKEN, Md, 1790. 899 nen de Provinciën te kort kwam. Men ge- \sGrAbruikt ze om by voorkomende gelegendheid venha" aan deze of geene Stad te geeven een fubfi- ge. ^ie tot extraordinaris reparatie en onderhoud van het een of ander werk, .waar over tus- Rapport " fchen den Raad en zodanige Stad differelrt. derCom'■* was of het Rond tot laste van het gemeene misfietot " Land of van die Stad. En eindelyk zyn 'er de.Quo"ook van tyd tot tyd uit gemaakt wzuwata s en werken , voomamentlyk zedert men op de- Ftnanze post heeft genegotieerd de importante Ca-«é der pitaalen, waar van zo even is gemeld, torG^m**' het maaken yan nieuwe Fortificatie - VVer- lueit. keu." Het geen de Raad verder laat volgen, Rrekt zo zeer niet tot opheldering van deze post, als wel om .aan te toonen de hooge aoodzaakelykheid die 'er is om de Frontieren te verlteriten en nieuwe werken van defenfie aan te leggen in tyd van Vrede, waar toe zy aaulei djng ha 1 gekrcegen door te melden, dat deze post ook tot dat einde in vroeger tyden wel eens had gediend: edoch, daar wy van dit point iets moeten zeggen by de behandeling vau hei Schema van den nieuwen Staat van Oorlog, zullen wy deze periode alhier onaangeroerd Jatcn, en liever by die gelegendheid van dezelve gebruik maaken, in verwagting dat ze thands een beter eftea zal doen by de Bondgenooten, dan in het jaar 1755; want U Hoog Mogende zullen zich gemakkelyk herinneren de weimge_ ingang, welke de generaale Petkie voor dat jaar maakte by de Provinciën, zynde genoegzaam alle de posten daar in behandeld , en onder dezelve ook deze post tot heden toe gelaaten op dien zeiven gebrekkigen voet als te voorea. Nnn 4 Dc  9CO NIEUWE NEDERLANDSCHE ?s Gravenha- GE. Rappor derCom misfie 10 de Quota's en Financie der Generaliteit. De eenige verandering, welke na dien tyd met betrekking tot deze post gemaakt wierd heeft daar in bëftaan, dat ingevolge Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 30 December 17Ó7 fop het advis vau Zyne Doorluchtige Hoogheid -pii den Raad van Staate van den 18 September idaar bevorens, en ingevolge de Confeuten van de refpeclive Bondgenooten, op den Staat van Oorlog over de jaaren 1768 en 1769 ter repartitie van Zeeland is gebragt een fom van twee. maal honderd duizend guldens, en dus twee derde deelen van den geheelen post, tot 011derlchraaging der Financien van die Provincie welk loulaas hy Uwer Hoog Mog. Refolutien van den 3 November 1769 en 14 December 1770 telkens voor een jaar is gecontinueerd , tot dat zyne Doorluchtige Hoogheid uit krachte der deiatie van U Hoog Mogende, vervat ïn de Refolutie van den 23 Mey 1771 heeft goedgevonden op den 30 October daar aan volgende by weege Van uitfpraak te verklaaren. Dat de Provincie van Zeeland, provifioneel „ voor* den tyd van zeyen eerstkomende jaaren „ aanvang nemende met het jaar 1772, en zul. lende expireeren met het einde van het jaar i778 ,byde verdere Bondgenooten in het dra„ gen der lasten van de Unie zoude woiden „ gefoulageerd en te gemoed gekomen, door „ middel van het profyt van de voile post voor „ de Fortificatiën, ter fomma van driemaal honderd duizend guldens op de ordinaris Staat 3, van Oorlog voorkomende, met dien verftan„ de, dat de Provincie van Vriesland, ter zaa„ ke van de min voordeelige toeftand haarer 3, Financien , van de reëele Contributie in het „ opgemeide foulaas zoude blyven geëximeerd en by continuatie haar aandeel in de vooi> fchreeve post ter fomme van vier en dertig „ dui.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 901 „ duizend zes honderd agt en dertig guldens »s (-;RA„ profiteeren; en dat dienvolgende hy het for- venha- ' ,, mceren van de Staaten van Oorlog voor hetGE toen aanftaande jaar 1772, en. voor de ande„ re jaaren, waar in de Provincie van Zeeland Rapport 5, dit foulaas zonde genieten, de gemelde post derCom- voor de Fortificatiën buiten de Provinciën tot misfie tot „ de fom van ƒ 334638 : o : o zoude worden de Ouo,, verhoogd, en van deze alzo verhoogde postta'T^en ,, eene fomma van driemaal honderd duizend Pinan„ guldens op de Provincie van Zeeland, en hetcie der „ overige tot vieren dertig duizend zes honderd'Genera.„ agt en dertig guldens op de Provincie van Uteit. Vriesland gerepartitieerd." Aan deze uitfpraak, die in zyn geheel te Ieezen is in Uwer Hoog Mogende Secreete Refolutie van den 30 October 1771, is op de volgende Staaten van Oorlog tot op heden voldaan, als zynde ook dit foulaas door U Hoog Mogende by Refolutie van den 28 December 1778 , op nieuw gecontinueerd. Dan deze continuatie thands niet meer nodig zynde, uit hoofde van de redenen hier boven gemeld , zo zal deztV post niet langer behoeven te dienen tot foulaas van de twee genoemde Provinciën, en mitsdien van den Staat van Oorlog kunnen afgelaaten worden. Met de post van het onderhoud der Fortificatiën Magazy heeft de naauwfte overeenkomst die yan de Ma- nen* gazynen» want, gelyk de Raad zich uitdrukt in de generaale Petitie voor het jaar 1755: „ daat ^aLam°a Fortificatiën van nooden zyn, fpreekt het van * zelfs, dat wel voorziene iYlagazynen moeten „ weezen. De Magazyns Goederen en Munitiën „ vau Oorlog moeten worden gehavend, fchoon en in ordre gehouden. Die, welke van tyd „ tot tyd geconfumeerd worden , verouderen „ en vergaan, moeten worden geremplaceerd." Nnn 5 Hier  'sGra- VENHACE. Rappor derCom misjie to de Qjiota's en Financie der Generaliteit. j 902 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hier van daan is het, dat men reeds op de oud-1 Me Staaten van Oorlog een post vindt gebragt I voor onkosten vallende in de Magazynen, vol- j gens de Staaten van Oorlog van 1595 en 1597, , t ter repartitie van Holland, of voor de Amunitien . - van Oorlog, blykens die zelfde Staaten ter repart titie van Zeeland, Utrecht, Vrieslanden Stad en j Lande. Op den Staat van het jaar 1598 is ter [ repartitie van Holland by raammg gefteld een \ post van vyf honderd guldens ter maand voor de onkosten vallende in het Magazyn te Delft, \ alwaar het Kruit, Lonten, Loot t Wapenen, en \ alle Inftrumenten van Oorloge bewaard worden, \ en op die van 1609 word het Magazyn te Dord- li recht 'er by gevoegd, zonder dat daarom de post \ wierd verhoogd, het geen eerst verfcheiden jaaren t daar na gefehjgdde, Geduurende de Troubles met Spagne is op den | Staat van Oorlog geen post uitgetrokken, ter re- I partitie van een eenige Provincie bepaalrle/yk voor fi de onkosten vallende in de Provinciaale Magazy- E nen, zynde dit eerst ingevoerd met het jaar 1650; [ zo als men onder anderen kan zien uit het Rap- | port aan den Raad van Staate gedaan den 22 De- i cember iöfo door de Heeren Gecommitteerdens §1 tot het redres van den Staat van Oorlog, waar I medezich de Raad ten zeiven dage conformeerde, Wordende daar by gezegd, met betrekking tot de dagelykfche onkosten vallende in de Magazynen, dat zy Heeren Gecommitteerden daar van eene ,, Lyste uit de Declaratien in de Generaliteits „ Rekenkamer hadden bekomen , maar eenige , yan oude jaaren in den Oorlog, ende ook niet , van alle Provinciën; dan dat naar beste over. , leg van zaaken een Lyst naar de jegensvvoordi, ge gelegendheid, tyd en zaaken hadden gefor, meerd, die geleezen is , van de Magazynen , binnen elke Provincie om dezelve te brengen in „ een  JAARBOEKEN, Md, 1790. 903 L, e.en post op dezelve Provincie, als mede van> >? de Magazynen in de Frontierei buiten de Pro-, vineien gekegen , ende van de verdeelinge, zo , als meenden dat dezelve bekwaamelyk'op de „ naastgeleegen Provinciën zouden verdeeld ende., :„ gebragt worden, dewyl de Generaliteits Comp., „ ton en geen inkomen meer hadden , daar uir de, kosten konden gevonden worden, dezelve ook, te Hellen in eene post ende op aften van ver-, zoek van den Raad de betaalinge te doen, des, „ dat de Commifen onder deze dagelykfche kos-< ,, ten geene andere van werken of repajatien Van ( „ Fortificatien of desgeiyks zouden moifen bven-i ,, gen, of daaronder vermengen, daar "op goede .,, ordre zoude moeten gefield ende onderhouden „ worden." Ingevolge deze Refolutie wierd op den Staat voor het jaar 1650 ter repartitie van iedere Provincie gebragt eeuTom voor de onkosten, dagelyks vallende in de Magazynen van de bezette plaatzeu binnen dezelven gelegen, welke fom ter repartitie van Zeeland, Utrecht, Vriesland en Stad .en l ande thands nog eyen groot is als iu den jaare 1650; doch die op Gelderland , Holland en Overysiel is zedert verhoogd, als mede eenige posten voor de Magazynen buiten de Provinciën , waar van 'er tegenwoordig nog vier overig zyn,. te vinden op de repartitie van Holland, Zeeland, Vriesland, Stad eu Lande en Drenthe. By aldien het geoorloofd was op deze Refolutie eene remarqije te maaken, zoude dezelve voor eerst daar in beftasn, dat door deze fchikkmg voor rekening van de gezamentlyke Bondgenooten wierden genomen de onkosten in alle de Magazynen, zonder onderfcheid te maaken, of dezelven al of niet zyn ouder het beftier van sGra'enha;e. Rapport lerCom? nisfie top ie Qiiot ei s en uncinie der renerek iteit,  9o4 NIEUWE NEDERLANDSCHE ssGra- venhace. Rapport derCommisfee tol de Qjiota's en Financie der Genera- • liteit. I i ] < 1 i < l i I 1 < ] t I van de Generaliteit; en ten anderen, dat zo 'ei al eens, ten tyde van het neemen dezer Refolutie ï binnen alle de Provinciën Magazynen gevonden! wierden , zulks nogthands niet altyd heeft plaat* gehad, en dat derhalven door het aanhoudend! arengen van een zekere fom voor deze onkosten* lan die Provinciën, waar in geen Magazynen zyn, is toegevoegd een post van profyt , ten zy raer» lanneeme, dat de intentie van de Bondgenoot ten of liever van den Raad van Staate in derf jaare iöjo geweest is , deze post te verminderenj jf wel geheel af te laaten van de repartitie vanjv iie Provincie, binnen welke de gemelde onkosteojli n het vervolg minder zouden bedraagen, of ten :enemaal cesfeeren, door het affchaffen der Magazynen , het geen wy niet aH'een zyn van te den» een} en gemakkelyk had kunnen gelchieden , ingeval de Commifen niet waren gebleeven in gebreeken ?an tyd tot tyd hunne Declaratien aan de Genera, iteit over te zenden, om daar op van den Raad :an Staate te bekoomen de nodige adten van ver:oek, zo als volgens de aangehaalde Refolutie van len Raad, en de extenfie van deze post op den 5taat van Oorlog behoorde plaats te hebben. Im« ners zoude de Raad zich daar door in ftaat hebben beronden om te beoordeelen, of de fom in het jaar iójo >pden Staat van Oorlog voor de Magazynen gebragt, ot dat einde by continuatie nodig was; dan deze ;ewoonte om declaratien over te zenden js thand* en eenemaale in onbruik, dewyl behalven de Comnifen in Gelderland en Overysfel, welkers Maga;ynen direct zyn onder het beftier van den Raad :ven als de Fortificatiën aldaar, waar van de eerst;enoemde de fequele zyn, geen Commifen uit de ndere Provinciën op actes van verzoek beïaaldl vorden, dan alleen de Commis van het Hollandsen* Magazyn te Delft, wiens declaratien jaarlyks verren e boven gaan de Post op den Staat van Oorlog ter» epartitie van Holland ftaande ; de Raad propa-jc oesr-f  JAARBOEKEN, Mei, 1790. $05 1 neerde daarom reeds in het jaar 1717 aan de Extrali ordinaris Vergadering van U Hoeg Mogende by IMisfive van den 25 Maart van dat jaar, om deze loost te verhoogen tot op / 300CO : o : : o 'sjaars, 1 dewyl de dagelykfche onkosten m de Magazynen I van de bezette plaatfen in de Provincie van HolI' land, het Magazyn van Delft daar onder begreeI pen,' de laatfte twintig jaaren door een geflaagen, 1 jaarlyks hadden bedraagen een fom vany 27147:0:0, ' volgens de geliquideerde Declaratien ter Generaliteits Reekenkamer berustende, waar op zy voorts laat volgen. „ Het moet niet vreemd dunken aan U Hoog Mogende, dat de dagelykfche koster , in een Provinciaal Magazyn koomen ten laste " van de gezamentlyke Bondgenooten; de Voorouders, welke dat zodanig hebben goedgevon, den, hebben wvsfelyk geconfidereerd , dat de ' dienst, welle d; Provincie van Holland doel u! aan de Gen> raliteit , door eene confiderabek " quantiteit van Artillerie, en van allerhande Oor' „ logsbehoeftens,in gereedheid te houden ten dien„ fte van het gemeen, zonder Interest te trekker t, van een zo zwaar Capitaal, als daar aan te kos te gelegd word, wel verdiende, dat het tracte '\ ment van den Commis en van deszelfs Conduc ', teur , mitsgaders de dagelykfche onkosten , ii ), dat Magazyn vallende, bekostigd wierden by d '„ gezamentlyke Provinciën, en vervolgens gebrag ,. op den Staat van Oorlog," en met deze voor Ibg conformeerden zich Uwer Hoog Mogende Ge deputeerdens by het Generaliteits Rapport van dei 10 Mei 1721, zonder dat ze is gevolgd, zynd de fom tegenswoordig nog dezelfde als in het jaa 1721. Behalven de opgenoemde Posten voor de onkoj ten zo in de Generaliteits als Provinciaale Magazj nen, vindt men nog op den Staat van Oorlog een andere, welke tot aanvulling der Magazynen zot f 's Gra; venha" GE. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. r B :1  ttó6 NIEUWE NEDERLANDS CHE 9sGkA- de kunnen dienen, zynde die van Kruid, Lood en VEnha- Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld -i ge. en door ander moet worden gerempl icecrd on dé Provinciën van-Holland, Zeeland, Utrecht, Fries'Rapport wad, Stad en Lande en Drenthe, te zamen bcderCom- draagende de fom van een en zeventig duizend twéé misfietot honderd acht en veertig guldens in het jaar - een de Quo- Post zo nodig als eenige,- dewyl het Pulver'door! ta's en de dagelykfcne confumtie verminderd, en door deni Finan- tyd veroudert;.,doch niet te min zedert lan^e voon cie der de meefte zo niet alle de opgenoemde Provinciën! Genera- een post van merkelyk profyt. Uteiti Dc Raad van Staate zegt 'er vari in de Petitie •voor het jaar 1755. „ Men zoude zich bedriegen,„ indien men meende,dat deze post in haar origine ■9» allec0 was gedestineerd geweest ,• om in het Voorjaar eenige tonnen Polver tot exercitie van 9, de Militie uitte leevferen. De importantie van „ de fomme refuteert zodanige opinie en dienvolj, gende moet men hooger op te rug zien. Men' j, plagt namelyk in oude tyden alle acht en veertigs, dagen welk getal een Heeremaand maakte!, voor dat die tot twee en veertig dagen gebragt t, wierd J polver, loot en lonten aan de Militie uit ,> te deelen, zo als uit de Inftruclie voor de Com,, mifen van de Magazynen van den 15 July. 1605-■ it en deszelfs ampliaie van den 18 Maart 103» * „ béide in het Groot Placaatböek te vinden, bl\k- baar is.- Hier van daan draagt dat Polver in de' „ oude Staaten van Oorlog en elders den naam van è* ne£. -daandkruit ,. en uil die Staaten ziet meri! s, tetfens, dat de Provincie van Holland verpikt » was uit baaren aanflag in deze post, welke toen hoger, was als tegenwoordig, meer ais dertig. . y, Steden en Sterkten in GeLertond , Holland ~ ,,. Overysfel en het resfort van de Generaliteit <*e»,-legen, van kruit, lonten, loot, wapenen en anst dere inftr urnen ten van Oorlog te voorzien, dc' „ wat- -  JAARBOEKEN, Mei, 1790.. $0? uitleevering van het voorfchreeve maandkruit \\ wierd naderhand by een ordre van den Raad van „ Staate van den 15 Mei 1637, met goedvinden\ „ van Zyne Hoogheid , afgefchaft, en goedgevon„ den, dat alleenlyk voor eene reize aan de Mus-, ,, quettiers, in Guarnifoen komende, kruit zoude\ „ uitgeleeverd worden; doch eenigen tyd daar na? fcnynt de uitleevering zeldzaam en niet dan op; „ fpeciaale ordre van den Raad van Staate gefchied 1 „ te zyn. Zederd heeft de post gediend , om 3 „ daar uit aften van verzoek op de Provinciën,diet „ 'er mede aangeflagen waren, te depêcheeren tot( „ het leeveren van Polver, lontenen kogels, fom-/ „ tyds ook van'andere munitiën van Oorlog in des Generaliteits ftapel en andere Magazynen. Hier van getuigen de Registers van diergelyke aften, ,, ter Thefaurie van den Raad van Staate berusten„ de, maar ze getuigen met een, dat deze four„ ce, waar uit te.n minften eenige behoeften van „ tyd tot tyd in de Magazynen gefuppleerd konden „ worden, in het eind van de voorgaande eeuvr ,, en het begin van de tegenswoordige is uitge-' „ droogd." Vervolgens voegt 'er de Raad nog het een en ander by om te doen zien, hoe noodzaakelyk het was deze post wederom in zyn geheel te doen herleeven , en te doen dienen tot een jaarlykfche aanvulling der Magazynen, waar van wy echter voor het tegenwoordige geen gebruik zullen maaken, dewyl, ons oogmerk is daar toe een ander fonds aan U Hoog" Mogende voor te flaan by de behandeling van het Schema der beide Staaten van Oorlog. Wy fpoeden ons thands om aan U Hoog Mog. voor te draagen onze gedachten over de posten, die in het vervolg op den Staat van Oorlog dienen gebragt te worden, eensdeels voor de dagelykfche oa- 'sGsa- ^enhaje. lapport lerComnisfietotle Ouoa's en 7inanie der ienera' iteit*  sas» nieuwe nederlandsche VGra- venhage. Rappor derCom misjie lo, dc Quota's en Financie deiGeneralitsit. onkosten in de Magazynen, zo in het resfort van de Generaliteit en in de Provinciën van Gelderland! en Overysfel , als in de Magazynen van de vyf! overige Provinciën; anderdeels voor het kruit, het t Welk jaarlyks tot de exercitie van de Militie benoo■ digd is; in de begrooting en verdeeling van welke' laatfte wy hebben regtiard genomen op de tegenwoordige fterkte der Guarnifoenen, en het qdüni* tum van het kruit bereekend op den voet van de : Refolutie, door den Raad van Staate geuoomen den 23 April 1709, waar by is bepaald , hoe veel ponden aan ieder Esquadron Cavallerie, en Battaillon' Infanterie tot het doen van de jaarlykfche exercitiën'" geleeverd zouden worden, terwyl wy met betrekking tot de eerfte hebben gemeend een onderfcheid' te moeten maaken tusfehen de ftapel Magazynen" van de Generaliteit; als mede» die in dé Frontieren' van den Staat, zo in de Provinciën van Gelderland en Overysfel. ais in het resfort van de Generaliteit," en de Magazynen in de Provinciën van Holland,' Zeeland, Utrecht, Friesland en Stad en Lande, welke laatfte niet ftaan onder het beftier van de Generaliteit, maar zuiver Provinciaal zyn, en daarom' I naar ons inzien Hechts voor een gedeelte behoorèrTI te komen tot laste van het Bondgenoot!!;hap, of als een fubfidie, het welk aan die Provinciën van Generaliteitswcge word goedgedaan, om haar in het dragen van deze last te verlig ten. Wat nu betreft de onkosten, dagelvks vallende:" in de Stapel Magazynen van de Generaliteit, als' mede in de Magazynen in' de Fiontieren van den Staat, zo in de Provinciën van Gelderland en Overysfel, als in het resfort van de Generaliteit j mits-'' gaders de kosten van het Pulver, dat aan de Militie binnen die twee Provinciën en het voorfchreeve resfort in Guarnifoen, tot hunne jaarb'kfche' exer-' citien moet uitgeleeverd wordeu; Ü Hoog Mogen-; de  JAARBOEK ÈN, Ma, 1790. * 509 de weeten, dat voor de onkosten in de gemelde Magazynen op den Staat vart Oorlog thands gefteld zyn verfcheide posten, die te zamen bedraagen een fom van vyf en vyftig duiiend twee honderd drié en veertig guldens: onder dezelven zyn 'er echter fommige, waar op doör dé>:e en geene Provincie iets is geprofiteerd, wa3r mede de voorfchreeven fom dus zonde behooren verminderd te worden , by voorbeeld door Gelderland op de post van de Magazynen van 'S Gravenweerd en St. Andries, door Zeeland op die van de Magazyhén in Vlaanderen , door Friesland en Stad en Lande op de Magazynen van Coeverden en de Forten in Westwoluingerland; daar en tegen is tot kiste van Holland, zederd veele jaaren, voor dé Stapel Magazynen te Delft en Dordrecht merkelyk meer geaêpecheerd, dan de post bedraagt, die daar voor op den Staat van Oorlog is gefield; Wanneer men nu'hier by in confidemie neemt»' dat beha] ven deze onkosten in de gemelde Magazynen nog moet betaald worden het Pulver tot de jaarlykfche exercitiën van de Militie, binnen'de Provinciën van Gelderland en Overysièl en het gantfche? resfort van de Generaliteit Guarnifoen houdende,ea de fterkte van alle die Guarnifoenen met elkany der ftelt op de helft, of liever op twee derde gedeeltens van de geheele Armée van den Staat, het geen niet te hoog genomen is, zo zal een fom van ten minften tagtig duizend guldens 'sjaars vtreischt worden om de Generaliteit in ftaat te ftellen . allé die kosten te kunnen goedmaakeu. Wy zotideïï daarom van advilé zyn, dat de gemelde fom tót dot einde op den nieuw te formeeren Staat behoort gebragt te worden. Ten aanzien van het pul ver jaarlyks uit te levéréfj ; aan de Militie, binnen de Provinciën van Hofland :Zeeland, Utrecht , Friesland en Stad en Lande iri' O 00 GtöuP 's Öéïi yEITHA» GE. Rapport derCom3 misfietot de Quota's cn Financie der Genera-lïteiti  9io Nieuwe nederlandsche 'sGra- C'-arni/oen, tot het doen van hunne exercitiën. venha- komt het ons voor, dat op den Staat van Oorlog ge. dient uitgetrokken te worden een post van a»t en twintig duizend agc honderd en vyftig guldens om over de gemelde Provinciën, naar tet maf van derCom-te Troupen in dezelve Gtiarnizoen houdende, jaarinsfic m yks te worden verdeeld; des dat die Provinciën zul deöuo- len verplicht zyn alle jaar aan den Raad van Staate %{% ?ver Cf geeve? ueene ^cificatie van het geen zy Fman- ter zaake voorfchreven zullen hebben gefurneerd en CrÏL b|k0?c,|d' tc7V' «ver het geen dezelve meerder Genua- of minder dan haare quote zullen hebben verftrekr Men. even als over andere posten, op de gevoegelykftè wyze zal worden geliquideerd; en by aldien in het vervolg eenige meerdere of mindere Troupen in de gemelde Provinciën mogten Guarnizoen houden, dan er tegenwoordig zyn , dat als dan de vooricbreevcforn van/28850 : o : o, daar na in evenredigheid van derzelver getal zal verhoogd of verminderd worden. Eindelyk zouden wy nog van gedachten zyn, dat voor de onkosten, vallende in de Magazynen in de Provincie van Holland, het Magazyn te Delft daar onder begreepen, wederom op den Staat van Oorlog benoort gebragt te worden een fom van vyf duizend zes honderd guldens. . Voor de onkosten vallende in de Magazynen in de bezette Plaatzen in Zeeland , mitsgaders Axel, een fom van twee duizend twee honderd guldens. Voor de onkosten vallende in de Magazynen \xs de bezette Plaatfen van de Provincie van Utrecht twaalf honderd guldens. Voor de onkosten vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfcn vaa de Provincie van Fries-  JAARBOEKEN, Mcï'i ï$&8** oir Friesland, een fom van' vier en twintig honderd guldens. En voor de onkosten vallende in de Magazynen in de bezette Plöattfofl van de Provincie van Stad en La; de, met Delfzyl , de fomma van vyftien honderd guldens. Zullende de voorfchreeveö vyf Provinciën voor daan kunnen volilaan, met jaarlyks aan den Raad van "Staare over te zenden eene fpecificatie van de betaaling door haar gedaan ,- tot dé eindens waar toe deze posten zyn gebragt , en in ge val daar uit mogt blyken ,- dat zy haare voile quotes daar toe niet hebben betteed dat als dan den Raad van Staate van het overfchot zal kunnen gebruik maaken tot het onderhoud van de Magazynen in die Provinciën , in' dewelken de beheering daar over aan dezelve is gelaaten , zo wanneer nam&lyk de quote vah zodanige Provincie daar toe niet toereikende zouden mogen zyn. De opgenoemde posten van tagtig duizend , eü agt en twintig duizend agt honderd en vyftig guldens, in voegen voorfchreeven' op den' Staat van Oorlog gebragt zynde, zullen fubintreeren in plaats Van de vólgende' posten té ■weten: Ter repartitie van Gelderland.- Voor onkosten vallende in de Magazynen van de bezette Plaatfen van Gelderland ... ƒ 5500 i 0:6 Voor onkosten vallende in de bezette Plaatfen van 'sGravenweerd en St. Andries . . . 1400 : o : ó O 0 0 2 Ter 's Gra- VENHAGE. Rapport derCcrnmisfic tot de Gjiota?'-) cn Financie der Ge 11 era'iteit; .  »iè NIEUWE NEDERLANDS CBE 'sGra- Ter repartitie van Holland. Vi'nha- ce. Voor de onkosten dagelyks vallende in de Magazynen van de be Rapport zette Plaatfen in de Provincie ƒ 5Ö00 : o : é] derCom- misfie tot Voor de kosten vallende in de de'Qiie- Magazynen t» Dordrecht en ta's en Delft, en voor het onderhoud Finan- van 's Lands ponten cn aken en cie der diergelyke 14400 : o : » Genera- 1 liteii. Voor kruit, loot en lonten, het welk aan de Militie moet worden uitgedeeld 28066 : 11 : 0 Voor de kosten vallende in de Magazynen van 's Bosch, Breda, Willemftad, Steenbergen, de Kruisfcbans, Bergen op den Zoom met de Forten, njitsgadersde Huishuu en van de Commifen te 's Bosch , Breda en Bergen op den Zoom . . . 12500 : o ; » I Ter repartitie van Zeeland. Voor kosten vallende in de Magazynen van de bezette Plaatfen binnen Zeeland, mitsgaders Axel 2200 : o : © 1 , Voor kruit, loot en Ionten, het welk aan de Militie word uitgedeeld 15011 : 0:9 1 Voor de kosten vallende in de Magazynen van Hulst met de Eorten, liet Fort St. Anne, d« Po> .  JAARBOEKEN, Mei, 1790. ' 9*3 Polder van Namen , het Sas 'sGra- van Gend, Moerfpuy, Philip- venhA- pine, Yfendyke, Sluis, Aar- ge. Senburg en Oostburg < . ƒ10400: 0:0^^ Ter repartitie van Utrecht. derCom- Voor onkosten dagelyks vallende deQio- ïn de Magazynen van de be- '*.J e" zette Plaatfen binnen Utrecht 1200 : o : o tman- cie der Voor kruit, loot en lonten, het Genera-. welk aan de Militie word uitge- /«#*J deeld • • • Ic8<5(S : *3 : 0 Ter repartitie van Friesland. Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen van de bezette Plaatfen binnen Friesland 2400 : o : o Voor ammunitie en andere inlf.rumenten van den Oorlog buiten de Provinciën: Item Ommerfchans, Coeverden , Bourtange, BellingwolderenLangakker Schansfen 4^oo : 0:0 Voor kruit, loot en lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld :3S8 Voor de kosten in de Magazynen van de bezette Plaatfen, als de Bourtange, Bellingwolder en • Langakker - Schansfen buiten de Provincie gelegen . • . . noo : 0:9 ■ Ter repartitie van Overysfel. Voor onkosten dagelvk? vallende Ooo 3 *  914 MEUWE NEDERLANDS CHE % Gra- in de Magazynen van de bezet- yF.^ha- te Plaatfen binnen de Provincie ƒ3200 ■ o : o Ter repartitie van Stad en Rapport Lande. derCom- mjsjïeioi Voor onkosten vallende in de Mafle> Qjio- gazynen van de bezette Plaatfen ta s en binnen de Provincie ... t kqq • o • r> Jcinati- ' ■ r ■ * r cie der y00r kruit, loot en lonten, het Genera- ' welk aan de Militie word uitgeeft deeld , ....... 9J0Ö : 8 : o Voor ammunitien, mitsgaders ma. teriaalen van Oorlog binnen Coevorden , Bellingwolder en Langakker Schansfen en de Bourtai ^e ...... . 280 : o : o Ter repartitie van Drenthe. Voor kruit, loot en lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld ........ 1253 : 2 : o Voor het havenen, fchoon en in ordre houden van de goederen en A rimunitie van Oorlog te -Coeverden .-.'*• . . . . 1000 : o : o Alle welke posten voordaan van den Staat van Oorlog kunnen gelaaten worden. Scheeps- De laatfte post onder dit Capittel, welke over c tff' alle de Provinciën en het Landfchap Drenthe is geyan°lynt repartitieerd, is dié van Scheeps- en IFagenvragffóoglieid. ten Van "Zyne 'hoogheid den Hcere Erfffadhouder en Kaptein - Generaal, of voor de geenen, die by. ■ I ' ec-'  JAARBOEKEN, Md, 1750. 915 aecafie zouden mogen worden gednployeerd in £ Oorlog , op den bekwaamiten voet met een f,E. „ post voor de reeds gemelde Scheeps- en Wa„ genvragten tq augmenteeren en te vergrooten.'' Rapport derCom- Edoch, daar de Staat van Oorlog voor het jaar misfietot iöjo om bekende redenen veel laater morst gefik fïiio- formeerd worden dan naar gewoonte , en Zyne tassen. Hoogheid intusfchen was overleden, wierd op den Fii/an- 10 December nSjo op het rapport van Heeren Gecie der committeerden , gebefoigneerd hebbende op de Gciiera. »aaken dienende tot redres van den Staat van Oor(ileit, log, door den Raad van Staate gerefoiveerd, in plaats van de fom van veertig duizend guldens, welke door voornoemde Heeren Gecommitteerden voor deze post was voorgel! agen te verdeden gelyk de post voor de defroyementen , als nu vermits het overlyden van Zyne Hoogheid, conform het nader geadvifeerde van Heeren Gecommitteerden , te Rellen dertig duizend guldens voor Scheeps-en Wagenvragten van den Heer Stadhouder of Rap/eiu -Generaal, te verdeden pro quota over alle de Provinciën; welke fom dan ook conform de voorfchreeve Refolutie op de Staaten over 1650 en 1651 is gebragt Maar over de volgende jaaren vindt men deze post verminderd op oen duizend guldens , gerepartitieerd over alle de Provinciën, en geëxtendeerd in dezelfde bewoordingen , als tegenwoordig , alles ingevolge des Raads advis aan U Hoog Mogende den 8 December i6ji, vervattende eenige voorflagen tot menage van zomfnige Posten van den Staat van Oorlog. In dezer voegen komt ze voor tot het jaar 1702 ingefloten, doch zedert wierd dezelve ter voldoening aan des Raads Refolutie van den 7 November van dat jaar , en vermits het ontydig afftervcn van Zyne Koninglyke Majefteit van Groot - Brittannien, uit den Staat van Oorlog geligt, en tot het jaar 1748 toe afgelaaten • in welk jaar deze  JAARBOEKEN, Mei', 1790. 9i7 ?e post op nieuw is gebragt, en over de Pro-»sGRAvincien en het Landfchap Drenthe •quoteswyze vjenhAyerdeeld. ge. Verdere byzonderheden zyn ons met betrekking Rapport tot deze post niet voorgekomen, wy hebben der derComhalven by dit geavanceerde niets anders te voegen, misfie top dan dat dezelve naar ons aanzien by continuatie oode Quqden Staat van Oorlog behoort te blyven, des dat ta's en daar op geene andere betaalingen door den Raad Finanvan Staate aan de Provinciën zullen mogen gevalt- cie der deerd worden, dan die effective zyn beltced tot Generahet einde, waar toe deze post volgens de rubricq Uteit. is gefchikt. Behalven de reeds gemelde posten, welke de Provinciën in het gemeen raaken , zyn 'er nog eenige andere in dit Capittel , die alleen behooren tot deze en geene Provincie in het byzonder. De eerfte derzei ven bedraagt een fom van ne-Turf en gen honderd guldens 'sjaars, voor Turf en Kaars-*£™™£ feu ten bclweven van de IVagten in de Frontie- waart) en ren van 'sGravemvaard en St. An dries, ftaande st. Aster repartitie van Gelderland , een post, niet tedties* ontbeéren, zo lang de twee genoemde Plaatfen moeiten gereekend worden onder de Frontieren van den Staat; dan die voordaan, zonder ondienst van den Lande geheel kan geligt worden uit den Staat van Oorlog , dewyl- het Fort te 's Gravenwaard reeds veele jaaren is verlaaten, cn dat van St. Andries naar de gedachten van deskundigen kan ge(iegt , en als "dan niet langer zal bezet worden : waarom dan ook reeds hier boven is voorgeflagen cm de posten van Major, Commis en Provoost aldaar te doen uitlterven, kunnende inmiddels, en zo lang het laatstgenoemde Fort nog van Guarnifoen zal zyn voorzien, de kosten van Turf en Qoo 5 Kaars-  f 'sGra- venha ge. Rappor derCom misfie to, de Qjte la's en F in atlete der Generaliteit. 9 8 2 918 NIEUWE NEDERLANDSCHE Kaarsfen door den Commis in zyne Declaratie gebragt worden. Tnrf en Van gelyken aart als de voorgaande is : Botnmcï.tC^e Post van Tll,'J cn $MPfeg lcn behoeven vaa de IVagten te Bommel, groot dui- ■ zend guldens 'sjaars, van welke post het genoeg zal zyn de origine te melden, om U Hoog Mogende re overtuigen, dat dezelve thands niet meer nodig is. Te weten de Stad Bommel in het najaar van het jaar 1673 > door de Franfchen geëvacueerd, en wederom door 'sLands Militie jn'bezit genomen zynde, wierd den Raad van Staate door U Hoog Mogende, by Refolutie van den 18 November deszejven j3ars verzogt, „ zonder eenig tydverlies zoda>* mge ordre te Rellen, dat de Fortificatiën van de „. voorfchreve Stad wederom opgemaakt, dc Mai, gazynen voorzien, en alles, dat tot fecuriteit en „ behoudenis van de voorfchreeve plaats konde die„ nen, verzorgt mogt worden, mitsgaders om door ,j eenige Heeren. by gemelden Raad daar toe te , cora niaeeren, te verftaan en te vernecmen, wat > ge ncene Middelen ordinaris of extraordinaris bin, nen de voorfz. Stad en plaatzen daar aan gelegen, , war'-n geheven, zo wel voor, als nadat dezel, ve Stad by de voorfchreeve Vyand was geoccu, peerd geweest, en wat middelen aldaar tegen, wooruig geheeven zouden kunnen en behooren , te worden, refcribeerende aan U Hoog Mog. , aanftonds bericht aangaande de voorfchreeve mid, delen, om het zelve gehoord, voorts gedispo, neerd te worden." De gevolgen van deze Refolutie, en de daar op. evolgde Misfive door den Raad van Staate op den 7 November aan U Hoog Mogende gefchreven, raren met betrekking tot de heffing der Gemeene Mid-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 919 Middelen , dat den Raad kort daar na by Uwer : Hoog Mogende Refolutie van den 1 December des-1 zeiven jaars wierd verzogt , om by provifie voor , den tyd van een half jaar de voorfchreeve middelen tot Bommel, en de Dorpen daar onder gchoo . rende te doen verpagten, op den voet van de O.' < donnantie en taux, hier bev orens by de Heeren Staa-/ ten van de Provincie Gelderland geëmaneerd, tot dat anders by U Hoog Mogende zoude wezen ge-, disponeerde Terwyl ten aanzien van het eerfte point door den > Raad van Staate zonder eenig verwyl alles in het, werk wierd gefteld, wat in haar vermogen was, om de meergemelde Stad in ftaat van tegenweer te brengen, zo als kan blyken uit des Raads Misfives aan ü Hoog Mogende van den 24 November en 2 December, meerendeels geïnfereerd in Uwcr Hoog Mogende Refolutien van den 27 November en 4 December 1673, waar uit men kan zien an de eene zyde,van'welk eene aangele^endheid men des* tyds de Stad van Bommel oordeelde te wezen, dezelve befchouwende als eene Frontierplaats ; en aan den anderen kant, dat den Raad van Staate, uit oorzaak daar by breder vermeld , onmagtig zynde om de Stad van de nodige vereischtens van Ammunitie als anderzints uit des Generaliteits Magazynen te voorzien, by Gecommitteerde Raaden van de Provincie van Holland aanhieldt, om haar daar in, van wegens den toenmaaligen hoogen nood en volgens de ordres van het Land, de behulpzaame hand te bieden, onder verzekering, dat het geen zy deswegens zoude furneeren , -aan de Provincie van Generaliteits wege zoude worden gevalideerd , in welk aanzoek zy door U Hoog Mogende in de aangehaalde Refolutien wierd gefecondeerd. Onder anderen yindt men ook, dat den Raad op den sGra?enha;e. 'iaj , vt ierCom- d de rot tc Qug. a's en Fiuau:iè\ der jenera'itcit.  os© NIEUWE NEDERLANDSCHE rs Gra- VENHACli. Rapport derCommhjte tot de Qjiota's cn. Financie der 1 Genera- i fiteit. ] i e d RyswcrUen va, ',Gr:i. • venwaaid. J den ii December 1673 twee Heeren committeerde, om van voornoemde Heeren Gecommitteerde Raaden voor contanten over te nemen een goede quantiteic Turf voor het Magazyn: welk verzoek tanlciding fchynt gegeeven te hebben, (want een precifè Refolutie word *er niet van gevonden, ten minden is dezelve aan ons niet voorgekomen,) dat ie Provincie van Holland, de voorziening van de Wagten binnen deze Stad met Turf en Kaarsfen roor haare rekening heeft genomen , en dat daar /oor, ter repartitie van de gemelde Provincie, reeds )p den Staat van Oorlog over het jaar 16-4 een xist van een duizend guldens is gebragt geworden: ip welke Provincie ze geduurende den Oorlog tot, iet jaar 1677 incluis is gebleven; men had ze met iet einde van dezelve behooren te Iigten uit den ifaat van Oorlog, en niet te brengen ter repartiie van Gelderland, zo als aanvankelyk met het jaar .679 en vervolgens jaarlyks gefchied is, dewyl de Republiek door de Vrede van Nymegen weder geaakt zynde in het gerust bezit van alle de Steden :n Landen, die voor den Oorlog aan haar hadden oebehoord, de Stad Bommel cesfeerde te zyn een onHerplaats van den .Staat. Ook is ze daar na ijet meer gerekend onder des Generaliteits Fronieren ; en den Raad advifeerde daarom by haar dns van den 25 Maart 1717 aan de Extraorlinaris Vergadering van U Hoog Mogende , om leze post niet langer te brengen op den Staat van )orlog ; dan dit advis destyds niet gevolgd zyn[e, kunnen wy niet nalaateh, de inftanticn tot dat inde door den Raad destyds gedaan, op nieuw te rengen onder het oog van U Hoog Mogende, n op de roijeering van dezelve andermaal aan te ringen. De derde post, bedragende een fom van tien uizend guldens 'sjaars, is gerepartitieerd over de toyincien van Celderland, Utrecht en Overysfel ' in»  JAARBOEKEN, Mei, 1790. gaf ingevolge Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 21 Odfober 1710 , en diende voormaais tot reparatie en onderhoud van de Werken te 's Gravenwaard en den Ysfelftroom. Van dezelve zoude zeer veel kunnen gezegd worden, indien 'er eeni ge nuttigheid in gelegen was alhier op te geeven,, het geen daar van in de Registers van U Hoog, Mogende en den Raad van Staate gevonden word;, dan daar deze post naar ons inzien en om redenen, ftraks te melden, voor het vervolg niet meer behoort te komen tot lasten van de Generaliteit, ver-, genoegen wy ons met kortelyk aan te merken, dati reeds van de vroegfte tyden der Republiek af de, Bondgenooten zyn bezorgd geweest, om den Rhyn, en de daar uit vloeijende Rivieren van Waal en Ysfel, als de voornaamfte bronaders der binnenlandfche Commercie, en de natuurlyke fterkte van den Lande in tyd van Oorlog, fteeds te doen zyn in goeden ftaat, beftaaade deze zorg voornamelyk in het brengen en houden van eene zekere evenredigheid in de quantiteit van water op die drie Rivieren , en het weeren van de beletzelen, welke daar aan door verzandingen of verloop der Rivieren konden hinderlyk zyn. Om hier van overtuigd te wezen behoeft men: flechts in te zien de Misfive door U Hoog Mogende den 12 Mey i6oj, gefchreven aan de Heeren Staaten der Provincie van Holland , gei'nfereerd in de Notulen van Hun Edele Groot Mogende van den 1 Juny 1605, folio ,490, zynde van den volgenden inhoud: Wy hebben Uwer E. by dezen willen adverteeren, dat wy den 2 Juny naastkomende fiïlo novo , met gemeen ad vis beftemd hebben , om volgende verfcheide voorgaande Refolutien wederom by der hand te neemen en vervolgen de vificatie van de diepten en on- dlep- 'sGra* /ENHA* JE. Rapport ierCom* nisftè tot ie Qjjo* 'a's en. Financie der Hencra-i 'itéit.-  922 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- diepten der ftroomen van den Rbyn, Waal en venha- Y.sfel, en daar in zulks te handelen en proceCE» . decren , dat de Stroomen refpective haaren gewooniyken cours behouden', en niet gediverKapport teer(j en worden,en dat den eenen Stroom niet denham- te veei^ en den anderen niet te luttel water en misjictot behoude : verzoekende en begeerende zulks (Mm- vriendelyk, dat Uwe E. gelieven ordre te geetas en ver)) jar cjie geene, die hier toe van wegen finan- (je Provincie van Holland mede zyn of zullen ae der worden gecommitteerd, hen ten voorfchreeven L-c-iera- dage precife, tot koste van dezelve Provincie' wstf* tot Arnhem mogen laaten vinden ,■ zonder des te blyven in gebreken, op dat de voorfchreeve noodzakelyke befoignes langer niet en werden geretardeert. Voorts de Petitie door den Raad van Staate gedaan den 23 July 1625, by gelegenheid, dat den Ysfel door den zwaaren Ysgang van den voorgaanden Winter zodanig was verondiep en verzandt,dat 'er geen Schepen, de mond van die Rivier konden pasfeeren, ,, waar door dezelve ('gelyk den „ Raad zich uitdrukt,) te eenemaal verftopt en „ onbruikbaar zoude worden, indien daar inne met „ goede zorge' ende neerRigheid niet wierd voor„ zien , niet alleen tot geheel verderf van de Ste„ den en (Quartieren aan dezelve gelegen, die in „ nood van beieegeringe, en andere vóorkoomen„ de zwarigheden niet en zouden Kunnen van be„ neden gefecoureerd worden, noch van nodige „ behoeften voorzien; maar ook tot groot nadeel „ en; ongerief van alle dc andere Provinciën gewoon „ zynde de voorfchreven Rivier te bevaaren, en haare traficquc daar over te doen; invoegen dat „ tot behoudenisfe van zo eene groote commoditeic „ voor' de gemeene Landen, mede niet weiniger „ dienende tot belet van des Vyands pasfage op de' „ Veluwe, het welk wy altzaamen weten, hoe ü hoog-  JAARBOEKEN, Md, 1750. 923 ,;, hoóglyk voor deze Landen is importeerende," »sGra* (geen wonder, want men had 'er maar weinig venhamaanden te vooren de mogelykheid van gezien door GEi den inval van den Vyand in de Veluwe onder Graaf Hendrik van dat het eene jaar door het andere genoomen de ordinaris onkosten van de Werken te 4, 's Gravenweerd circum circa uit deze post kun' nen vervallen, en gevonden worden, maar dat ' ongetwyffeld de Heeren Gedeputeerden van Gel" Ppp „ der- 's Gra- venhage. Rapport derComrn/s/ie tot dc Qiiota's en Financie der Genera* liteit.  926 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venha' ge. Rappoi derCon, misfie tc de Qiic ta's en Financie deiGeneraliteit. Doch ,, derlarid by de voorfchreeve propofitie zoudeö: . ,, hebben gereflecteerd op haar Extraordinaris, het „ welk omtrent het Canaal van 's Gravenweerd tot „ benefk'eering van de Rivieren de Neder-Rhyn ets t„ den Ysfel nu eenige jaaren herwaards albereids -„ was gedaan , ende nog gedaan zoude moeten tf, worden, om de voorfchreeve Rivieren van be-„ hoorlyk water te voorzien, en dat daar toe Ex,, traordinaris middelen zouden moeten gevonden ,, worden , daar toe de voorfchreeve Post van „ tien duizend guldens 'sjaars (Tchoon niet anders ,, daar uit te vervallen was) in geenen deele fuffifant is," wordende by die brief wyders in bedenken gegeeven, ,, dewyl aan dat werk voor de ,, fecuriteit van den Staat zo hooglyk geleegen was, en dat de voorfchreeve Rivieren aan de aller,, periculeufte zyde van het Land, aan de Stedenvan de Provinciën, ende de Frontieren van den Staat als voorgragten dienen ende dezelve dekken ,, moeten," daar toe eene Extraordinaris Petitie te doen, gelyk in deze en diergelyke zaaken van grooter importantie voor dezen meermaalen is gedaan geweest. Het duurde echter tot het jaar 1666,eer 'er door den Raad eene Petitie gedaan wierd tot beneficeering van den Rhyö en Ysfel, waar toe veelligt aanleiding zal hebben gegeeven, dat de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Utrecht op den xo April i6ó"y , ,, uit fpeciaale last van de Heeren hunne Principaalen met redenen daar toe dienen„ de, hadden geürgeerd , ten einde dat, door U s, Hoog Mogende autoriteit, de Kribwerken aan Schenkenfchans tot beneficeeringe van den Ne- der-Rhyn en den Ysfel, ten fpoediglten gepers, fecfeerd mogten worden, ende tot betaaling van „ dezelve werken alle nodige en prompte ordre „ gefteld."  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 927 Doch de post van tien duizend guldens voor het 'onderhond der werken te 's Gravenwaard wierd niet verhoogd, cn wierd zelfs, na dat ze in het noodlottig jaar van 1673 van den Staat van Oorlog gelaaten was, naderhand tot het jaar 1683 alleen in blanco uitgetrokken, tot dat by des Raads Refolutie van den 24 September 1083 in achting genoomen zynde, dat de werken omtrent Schenkeofchans tot het bencficcercn van den Neder Rhyn en Ysfel meerendeels waren geperfectioneerd, en de restccrendc in het kort tot haare perfectie Ronden gebragt te worden, en dat tot onderhoud der voorfchreeve werken een particuliere post op den Staat van Oorlog was uitgetrokken geweest, wierd goedgevonden , dat het gunt voorfchreeven zoude worden voortgebragt óp het formeeren van den Staat ttaÉ Oorlog, over het toen aanftaandc jaar van 1684, op welke Raat wederom een post van tien duizend guldens gebragt wierd, niet gelyk voorheen allecf, ter repartitie van Gelderland, maar op drie Proviu cicn,en tot gclykc fommen als dezelve thands no£ is uitgetrokken. Trouwens de Provincie van Utrecht had reed; lange getoond, een byzohder deel te neemen in dii werk, en op de Provincie van Overysfel was tot het jaar 1677 ingeflooten, gebragt geweest een post van drie duizend guldens voor het onderhoud vat de Kribben en Ryswerken te Ysfeloort; ook ree kende men destyds de belangens van die drie Provin cien op het naauwfte aan elkander verbonden me opzigt tot dit Point, gelyk onder anderen te ziet is uit Uwer Hoog Mogende Refolutie van 14 Jul; ió8i, waar by overeenkomRig het Advis van Zym Hoogheid wierd verftaan, dat de Gedeputeerden van Gelderland, Utrecht en Overysfel niet lange zouden worden gefecludeerd uit de befognes ofci gehouden van de deliberatien, die omtrent de ver beetering en verdieping van den Ysfel cn Neder Ppp 2 Rhy 's GrA- venhace. Rapport derCoiuaiis/ietotde Qj.'ota's en Financie der Generaliteit. i 1 ■ I 1  's Gra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Qiwta's en Financie der Generaliteit.- i l ] ( c 5 I t I c a t ! k 'a v d; B 028 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rhyn zouden koomen voor te vallen, des dat der hooggemelde Provinciën niet en zouden hebben een concludeerende maar alleen een advifeerende Item, en niet en zouden mogen weeren, tegengaan of ophouden diredtelyk of indire&elyk in eeniger manieren iets, zelfs het minfte van het gunt bv de Provinciën van Holland , Zeeland , Friesland en Stad en Lande, ofte een van hooggemelde vier Provinciën m het byzonder, ofte ook by den Raad van btaate geordonneerd zoude mogen worden tot ver- NTe5ingnier beide Rivieren van den Ysfel en den Neder-Rhyn: het was dus niet te verwonderen, dat ie post van tien duizend guldens voordaan over die Provinciën wierd verdeeld. Doch het geen meerdere opmerking verdient, betaat voor eerst daar in , dat de drie Provinciën', nettegenftaande de aangehaalde Refolutie van TJ Joog Mogende, eenige jaaren daar na nalaatig wierlen m het furneeren van de nodige penningen tot onfervatie van Schenkenfchans en de Boterdyk . ;o dat de Raad van Staate ziende,dat alle haaredeoiren vruchteloos waren, en dat boven dien de gefielde Provinciën geheel en al fcheenen opgegeeven t j t?Ü hoop van den ouden mond van den bieder-Rhyn te cönferveeren en verbeeteren, maar e doorfnyding by Pannerden metterdaad toonden an te zien voor het eenig middel om meerder wa;r te geeven aan den Neder-Rhyn en Ysfel, zich. enoodzaakt vondt de hand te nekken van de voorrhreeve Schans en Boterdyk. En dewyl daar door cesfeerde de reden, om wel; voor deze een fom van tien duizend guldens jaars op den Staat van Oorlog was gebragt, refol:erde de Raad in het jaar 1708, om dezelve voorlan af te laaten, geevende daar van kennis aan de □ndgenooten by de generaale Petitie voor het jaar '09. Echter duurde sulks niet langer dan tot hec jaar  JAARBOEKEN, Md, 1790. ^920 "jaar 1711, wanneer ze ingevolge Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 2i Oclober 1710 wederom wierd gebragt op den Staat van Oorlog, waarop ze vervolgens gebleeven is, offchoon ze niet meer verftrekt tot onderhoud der werken van Schenkenfchans, welke thands geheel is verlaaten. Tot het neemen van deze laatstgenoemde Refolutie gaf aanleiding de propofitie en inltantien door de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Overysfel op den » Oclober 1710 ter Generaliteit gedaan ; en veelligt zyn U Hoog Mogende daar toe te eerder bewoogen uit hoofde van de refleclien door de Heeren Staaten van Gelderland, Utrecht en Overysfel gemaakt op het weglaaten van deze post by derzelver Confentenin de Staaten van Oorlog voor het jaar 1709 en 1710 , waar over kunnen nagezien worden de Notulen van U Hoog Mogende van den 27 Maart, 12 Juny en 30 October 1709, en die van 3 January, 31 Maart en 4 April 1710. En ten anderen, dat de Generaliteit, zedert het einde der voorafgaande of het begin van deze Eeuw, door de wanbetalinag der Provinciën verplicht zynde de hand te trekken van het onderhoud van Schenkenfchans , en door de non ConJ'enten van anderen hebbende moeten afzien van, en doen ftaaken het graaven van een Canaal, en het leggen van een retranchement in de Heerlykheid Pannerden, de behandeling van dit geheele werk daar door is geworden Provinciaal, in zo verre zelfs, dat de uoorfnydingen, die in laater tyd ondernoomen zyn tot beneficeering van den Neder-Rhyn en Ysfel, mitsgaders het onderhoud der werken tot het zelfde einde aangelegd, niet gelyk voorheen zyn bekostigd door de gezaamentlyke Provinciën, maar alleen door Gelderland, Utrecht en Overysfel, of door «Gelderland en Holland, en ook fomwylen door de Ppp 3 vier 's Gra- V N HAGE. Rapport der Commisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit.  930 NIEUWE NEDERLAND5CHE 'sGra- venhaCli. Rappor, derCommis/ie toi dc Quota's en Financie eter Generaliteit Sccrcrte Coïtus p»ndenlie. vier Provinciën te zamen, hoewel zeldzaam dewyl de Provincie van Overvsfel veelal het onderhoud der werken heeft gelaaten tot laste van Gelderland en Holland, en geduurende de laatfte twintig jaaren daar toe niets betaald, zelfs niet tot het graaven van den nieuwen mond van den Ysfel iri het jaar 1771, waar in zy niet minder dan eene van de drie andere Provinciën geïnteresfeerd was, zvnde dc kosten, tot dat werk geïmpendeerd, betaald? door de Provinciën van Gelderland en Holland. ' Daar nu uit dit geavanceerde genoegzaam blykt,dat df post van tien duizend guldens'ter repartitie van Gelderland Utrecht cn Ovcrysfjl niet mecr: geëmployeerd word voor de Ryswerken te Gravenwaard, en dat dc betaalingen, die door de opoenoemde Provinciën thands'jasrlyks gedaan worden aan de Ryswerken van Neder-Rhyn en Ysfel zuiver Provinciaal op de balance van dén Staat der Provinciaale Financien aan Zyne Doorluchtige Hoog* heid overgeleverd, naar alle waarfchynelykbeid onder de Huislasten bereekend, en aan de Provinciën, goedgedaan zyn, en alzo' door deze post op den Staat van ( orlog te laaten, tweemaal aan haar gevalideerd zou len worden, waar by nog komt, dat in dat geval ook andere Provinciën even zeer zouden kunnen fustiheeren, dat ihsgelyks op haar repartitie behoorde gebragt te worden een post voor Rys- of Zeewerken binnen dezelve gelegen , zyn wy van advis, dat deeze post niet langer op den Staat van Oorlog behoort gebragt te worden. " De post voor Correspondentie ter repartitie van Holland bedraagt een fom van vier en zeventig duizend guldens 'sjaars. Op de oudfte. Staaten van Oorlog, zelfs reeds op die van 1595 tot 1621 toe, word deze post in dezer voegen gebtagt, de Secreete dien/ten lot directie van Zyne 'D:'-cellen tic of tot directie yan Zyne Hoogheid, zo,  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 93* sjoalsep den Staat van 1649- Op die van iojo,'sGravindt men voo* de fecreete dienften ende corres-vvm\\pondenlien ten dienfte van den Staat te doen , ge. jooo dC -ter maand, zynde deze extenfie gearrefteerdby des Raads Refolutie van den 10 Decem- Rapport ber 1650, doch op den Staat van 1656 word ge-dertombraot twee duizend guldens 'smaands voor de fe-misfie tot crecte dienften en ■■correspondent-ten, Spie-, Boden-de Otiohonen &c. ten diende van den Lande te doen, vsata s en welke verandering de reden te zien is uit des Raads Finan■Refolutie van den 19 January 1656, waar in ge? cie der.segd word , „ dat door eenige Heeren van U Generai Hoo" Mogende en van Holland was verzogt, ktett. Z dat de post op Holland ftaande tot fecreete „ dienften , mogte vermeerderd worden, alzo gezegd word daar mede niet toe te kunnen ko1 men , zo als ook by memorie uit de Financie £ van Holland was getoond, dat in het voorgaande jaar zeer veel was geëxcedeert, wordende ' daar by voorts uit confideratie, dat op Holland 7 had geftaan een post van duizend guldens ter ', maand voor Boden van die Provincie, ten dien' fte van de Generaliteit gebruikt wordende, " welk gebruik niet meer zo en was zederd de ", dood Van Zyne Hoogheid , gerefolveerd dien * post uit den Staat van Oorlog te laaten, ende in plaatfe de post tot fecreete dienften te ver" tocgen met die zelve fom en te extendeeren *■ in dier voegen als reeds is opgegeeven." De grootte van de post was voor het jaar 1656 niet altyd dezelfde geweest; dan eens had ze bedraagen twee duizend guldens ter maand, gelyk ;op de Staaten van Oorlog van de jaaren, 1595, ic07, 1598, 1599 en 1607; dan eens duizend guldens ter maand, zo als in 160a; ook wel agt honderd guldens 'smaands, gelyk in het jaar 1609 en den geleden tyd van het beftand; - en dan wederom twee duizend guldens, gelyk in het jaar 162 ten volgende: Ppp 4 üocn  'sGra- venhace. Rappon derCom misfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. 932 NIEUWE NEDERLANDSCHE doch met het einde van den Oorlog wierd ze «t, bragt op duizend guldens 'smaands, en bleef abo tot het jaar 165Ó.. wanneer'er dc verhëbging by kwam zo even gemeld: men ,kan ligt begrvpeu, dat zo er redenen waren in het jaar 1Ö56 voorde^ vermeerdering, dezelven niet minder wierden in den zwaaren Oorlog van het jaar i6t* en volgende. U Hoog Mogende vonden daarom goed by Refolutie van den 31 December 1673 den Raad van Staate te verzoeken, „ om in de Petitie, " o d°f" °T de Vicr en twintiS Compagnien it Paarden die nog extraordinaris zouden wor, „ den onderhouden, ook te willen brengen een „ post van vyftig duizend guldens, tot verval „ van ,de onkosten der fecreete dienften en eor,, respondentien." En het was vervolgeus uit kracht van deze Relolutie, en om dat men waarfchynelyk zal begreepen hebben geduurende den Oorlog jaarlyks meer geld te zullen nodig hebben , aan de post voor fecreete dienften op den Staat yan Oorlog bedroeg, dat op den Staat voor het jaar 1675, boven de gewoone post van fo000: 0:0 s mamds door den Raad van Staate, nog wierd éebragteene maandelykfche fomme van/ 4166-i „ misien, aanvanklyk ufet L'.t jaar 1649 dez ,, verzorging had gebragt op'den Staat vai „ Oorlog tot laste van de Provincie van Floi land." Voor de derde of laatfte wierd eerst in het jaar 1677 een fom uitgetrokken van twee honderd negen en veertig guldens en veertien ftuivers, welke echter op den volgenden Staai tot drie honderd guldens *s jaars wierd verhoogd , ingevolge des Raads Refolutie van den 20 Oótober .1677. Van het eerlte begin af is deze post gerepartitieerd geweest op de Provincie van Vriesland, offchoon de Omnierfchacs in de Provincie van Overysfel geleegen is ; waarfchynelyk om dat' de Schans voornaamelyk is aangelegd en moet dienen tot beveiliging vau de eerstgemelde Provincie, die dus meer dan eenige andere in dit Fort is geïnteres. feerd, te zamen met de Provincie van Stad en Lande het aanleggen van deze Schans in het jaar 1628 bevorderd , en fteeds de nodige behoeften aldaar verzorgt heeft, waar voor op haa- 's Gravenha- ge. Rapport der Commisfie tot de (Juota's en Finun■ cie der • Genera: liteit. I Turf en Kaarsfen in de Omraerfclianso  936 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- venhage. Rapport derCon^ misfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit s i i i i I t c ! l i I l ét haare repartitie insgelyks een post is gebrarrt geweest. (*) . Dewyl nu nit de twee eerstgenoemde posten alleen betaald word het vuur en licht binnen de bezette Plaatfen in het resfort van de Generaliteit geleegen, en de kosten van de Turf en Kaarsfen in de Ommerfchans, als zynde van weini"-belang, gevoeglyk kunnen worden gebragt in de declaratien van den Commis, wegens de kosten in het Magazyn aldaar vallende; zo zouden wy van gedachten zyn, dat alle deze posten voor het vervolg van den Staat van Oorlog zouden kunnen blyven, en de bezorging van deze benodigdïeden in de Forten, Steden en Plaatfen in YTaauleren en Braband, alwaar dezelven nog te°-en voorfchreeve Gierbruggen niet meer by de Ge ne 's Gra- venhage. Rapport derCommisfie tot de Qitota's en Financie der Generaliteit. t  Ö4ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHAGE. Rapport derCommisfie tot de Quota's en 'Financie der • Generaliteit. neraliteit gehouden, de voorfchreeve post vari twee duizend agt honderd guldens zoude wordert verhoogd met negentien honderd twee en zestig gnldens, en dus te zamen uitmaaken de fom van vier duizend zeven honderd twee en zestig guldeus in het jaar. De bemalingen Uit dezè post gedaan voor het overzetten van 'sLands Militie, waar van inde aangehaalde Refolutie gefprooken word, zyn altyd zeer gering geweest, want bebalven de Pagter van het Veer te Grave vindt men genoegzaam geene voorbeelden, dat diergelyke onkosten daar uit zouden zyn gevonden; zelfs is die te Grave voor het jaaf 1736 uit een ander fonds beta;i'ld, en zoude even als die te Nymegen en op andere Veeren wederom kunnen voldaan worden uit de post van Scheepsvragten tot vervoering van het Krygsvolk, in welk geval de post voor de Gierbruggen alleen zoude dienen, om te betaalen de gages van de Compagnie Pontonniers, die tegenwoordig maar hedraagen een löm vaa vier duizend een honderd en zes guldens'sjaars, cn dus tot op die fom kunnen verminderd worden; dan daar het getal der manfchappen deze Compagnie uitmakende , om redenen door de Commisfie tot het Defenfie-Weezen by haar rap* port pagina 86 en volgende opgegeven, behoort vermeerderd en voordaan ingerigt te worden op den voet, aldaar voorgedraagen , zouden wy van gedachten zyn , by aldien dit plan door de Bondgenooten mogt worden geiimpledteerd , dat als dan de kosten daar op zullende vallen tot tien :luizend vier honderd en dertien guldens, zestien ftuivers en vier deniers 'sjaars, op den Staat van Oorlog behooren gebragt, en daar teren deze post uit dezelve geligt te worden; ed^ch 20 de Bondgenooten het voorfchreeven plan niet nogten gouteeren en liever verkiezen de Com-, pa-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 941 pagnie te laaten , gelyk ze tegenwoordig is, zal 's GrAde meergenoemde pos,t op den Staat vau Oorlog venha-» dienen te biyven. , ge. Voor de huur yan het Huis, waar in van, Rapport de Ambasfadeurs in vroeger jaaren ge-pj."ns derCotnwoon waren in te trekken en gedefroyeerd Msurits. misfie iot te worden, mitsgaders voor de Meube- de O110- len en reparatien , extraordinaris onkosten van^'j^» . het veranderen der Meubelen, en diergelyken, Finanword zederd het jaar 1650 gebragt een Tom van c-te der ■vyf duizend zes honderd guldens 'sjaars. Qenera- Voorheen was men gewoon voor de uitneemfche Ambasfadeurs alhier reüdeerende, de Huis» huuren te betaalen, en de post daar voor op den Staat van Oorlog ter rapartitie van Holland uitgetrokken , bedroeg een fom van agt duizend vyf honderd èri vyftig guldens ; dan vermits U Hoog Mogende die Huishuuren hadden afgefchait, wierd de voorfchreeve post by des Raads Refolutie van den 10 December 1650 . 'verminderd op agt duizend-guldens 'sjaars, waar i van echter twee duizend vier honderd guldens moest dienen tot betaaling der huur van het 'Huis van de Koninginhe Van Boheemen; blyvende over zulks overig de fom van vyf duizend zes honderd voor de huur yan het Huis", gefchikt om de Ambasfadeurs in té defroyeeren. 9 Nogthands word deze fom niet ten volle betaald aan de eigenaars van dit Huis, maaralleen 'drie duizend vyf honderd twee en zestig-guldens en tien ftuivers, terwyl de Provincie van Holland het reftant profiteert , en zelfs deze ƒ 3562 : 10 : o zyn niet geheel gefchikt voor de huur, ma:r daar onder is nog'begreepen een fom van vyftien honderd twee en zestig guldens Qq.q- éta  'sGra- tenhace. Rapport derCommis/ie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Mifen van de Juftitie voor den Raad van Vlamde- 'rMU 942 NIEUWE NEDERLANDSCHE en tien ftuivers, voor de Interest van een Capitaal van vyf en twintig duizend guldens, waar 1 op gefchat zyn de Meubelen,waarmede het Huis misfchien voormaals was voorzien , dan welke t tegenwoordig niet meer voorhanden zyn, zo« dat men zich by den aanvang van onze be-i fognes in de noodznakelyk heeft bevonden , het daar toe vereischte aan te koopen, en mee-i rendeels te betaalen uit de Kas van de Gene-» raliteit. Men had deze post al voor langen tyd kun-S nen menageeren, dewyl de Ambasfadeurs thandst niet meer worden gedéfroyeerd; ook hebben UI Hoog Mogende Gedeputeerden reeds op denf 14 Oétober 1716 en de Raad van Staate by« Misfive van den 25 Maart 1717, U Hoog Mo-| gende geadvifeerd, om de huur van dit Huisj op te zeggen. Edoch die beide voorflagen totc dus verre geen [effect- gehad hebbende, kunnen: wy niet naarlaaten, om dezelven by deze ge-) legendheid nader aan te dringen, en tot de affchaffing van deze post op nieuw te advi-' feeren. De verdere posten, te vinden onder het Ca-s pittel, bevattende de andere onkosten van dens Oorlog, welke alleen op de repartitie van dezes of geene Provincie voorkomen, zyn de post vaas duizend guldens 'sjaars voor mifen van de Ju-i ftitie voor den Raad van Vlaanderen, ter repartitie van Zeeland, en die van honderd en vyf-;: tig guldens 'sjaars voor een Apothecar te Coeverden, ter repartitie van Drenthe, beide zederd het jaar 1653 op den Staat van Oorlog ge-i; bragt. Offchoon ons geene precïfe Refolutie bekerrdlt is, uit kracht van welke de eerstgenoemde op) den Staat van Oorlog is gefteld , fchynt het i  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 943 nn. ec.hter toe, dat daar toe aanleiding gegee-'sgraheeft hS verzoek.door den Raad vanVlaan- venha£™den 06 Tuny 1652 aan U Hoog Mogende ge. d „™ iaarlvkste mogen trekken uit ieder flet vafal e d? bedykte Landen in Vlaande- Rappen fen totverv 1 van de* kosten ende mifen van derComTuftitie ende tot confcrvatie van de Hoogheid, misfietot échten ende Domainen, de hooge Overigheidl dc ; ö«oin Vlaanderen competeerende;'waar op door Utas en Hoog Mogenden den 14 Maart 1653 wierd ge-FmanrpfnWperd dat de Raad van Vlaanderen by ?w cie der v üe zoudl ontfangen vyf honderd ponden groo Genera. ten Vfaams van den Heer Ontfanger - Generaal htett. Doubleth, omme daar mede by provifie de voorfchrVeve mifen van Juftitie, vacatiën en andere voorval^de onkosten te betaalen ; dan waar tesens de Raad van Staate den 25 derzelver maand Sn U Hoog Mogende te kennen gaf, dal 'er ter? Comptoire-Generaal der Unie overgroot* fchaarsheid van geld, en over zulks de gerequireerde fom van penningen met te vinder, was; waar uit men derhalven fcnynt te moeten befluiten, dat de Raad van Staate ten einde zich te redden uit de verlegendheid, die destyds «innU had best seöordeelt heeft een post voor 5e kosten der JuRitie voorden Raad van Vlaanderen vallende, te brengen op den Staat van Oorlog, en die te plaatfen ter repartitie van zïïand, binnen welke Provincie de Raad van Vlaanderen refideert. Edoch, daar de Provincie van Zeeland, in den' beginne niet te beweegen was, de aétes van vefzoek door den Raad van Staate op deze Post ten haaren laste gedepêcheerd te betaalen; wierd in de maand Mey van het jaar 1669, tusfehen Heeren Gedeputeerden van de Provincie lan Zeeland en Heeren Gecommitteerdens van den Raad van Staate geconvenieerd, dat voor Qqq 2 «ei  9U NIEUWE NEDERLANDSCHE *,Gra- I>er- toekomende over het gebruik van het Huis venha- en Kamers, mitsgaders Leverantie van Turf'en ce. Kaarsfen ten diende van den Raad van Vlaanderen by Gecommitteerde Raaden van Zeeland Rapport van de gemelde fom van duizend guldens, zouderCom-Ae. ingehouden worden dc fom van vyf honderd misfie tot guldens, en dat de restecrende vyf honderd aan de Qtio- den Raad van Vlaanderen zouden volgen tot tets en veryal van de verhaalde onkosten en mifen van Finan- Juftitie, als mede dat voornoemde Heeren Ge» cie der committeerde Raaden zouden helpen bezorgen Genera- dat de vier grooten op ieder gemet jaarlyks op liteit. de Landen in dc Quartieren van het Committimus geleegen, zouden worden geheven, en de penningen daar van provenieerende ten Comptoire-Generaal van de Unie gefurneerd, ingevolge Uwer Hoog Mogende Refolutie van 15 October 1661; en dat daar en tegen aan meergemelde Raad van Vlaanderen, boven de vyf honderd guldens by haar E. van de Heeren Staaten yan Zeeland, uit kragten als vooren te genieten, in het toekomende zouden gevolgd «^geaccordeerd worden nog gelyke vyf honderd guldens uit den ophef van vier grooten op het gemet over dc Landen in Vlaanderen , tot betaaling der Tractementen en andere onkosten van Juftitie dagelyks voorvallende. (*) Deze overeenkomst op den 20 Juiy 1669 I door de Heeren Staaten van Zeeland geapprobeerd zynde, is daar aan zederd door den R.aad ■ van Staate tot op heden voldaan, genietende de: Raad van Vlaanderen jaarlyks de fom van vyf'hon- l derd guldens, (aan haar uit de vier grooten per ge-i; met toegezegd,) by ordonnantie op den Ontfanger .4 Generaal der Unie, en zulks niettegenftaandè dei Provincie van Zeeland van haare zyde in ge l bree-i {*) Zie des Raads Refolutie van 20 Mei 1609.  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 94J breeken is gebleeven, om te bezorgen, gelyk zy'sGRAzich geëngageerd had, dat de vier grooten op venhakder gemet jaarlyks op de Landen in de quar-cfc. tieren van het Committimus geleegen, zouden worden geheeven , en de penningen daar van Rapport provenieerende, ten Comptoire - Generaal vmde derCotnünie gefurneerd. Wat nu betreft de post van duizend guldens op ra's en den Staat van Oorlog ftaande, zo komt het ons Finanvoor , dat ze op dezelve by continuatie zou cie der kunnen blyven, met uitlaating nochthans van Generahet wooïd Militaire, dewyl ze alleen dient tot liteit. goedmaaking der kosten van de Ordinaris Ju/hüe voor den Raad van Vlaanderen vallende. " De laatfte post onder dit Capittel bedragende Apo,he« een fom van honderd en vyftig guldens sjaars »£oew voor den Apothecar te Coevcrden, is op den Staat van Oorlog gebragt ingevolge des Pvaads Refolutie van den 6 Juny 1653, by gelegenheid, dat door zekere Warnaar ten Broeke, Burgemeefter en Apothecar te Coeverden, aan den Raad bv Requeste was voorgedraagen, dat hy aldaar «ver de agt en dertig jaaren had gewoond ende voorraad van alle Medicamenten gehouden tot c-erief van het Guarnizoen, waarvoor hy (volSens zvne opgave , want zulks is aaii ons met gebleeken,) eerst had getrokken honderd en vyftig, en daar na twee honderd guldens 'sjaars, verzoekende, dat voorde continuatie van het zelve zorge mogt worden gedraagen. Wv zien echter geen reden, waarom men deze post op den Staat van Oorlog zoude behooren ™ lairen te meer daar 111 andere Forten en bezette Plaatzen geen Apothecar van Generaliteits weege word betaald, en zouden daarom van ge-  P4« NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- dachten zyn, dat deze fom by de vernieuwing venha- van den Staat kan geligt worden, CE, c£dC J UeJ volSende of i5de Capittel van Rapport ^v"™- den Staat van Oorlog bevat vier LosrenderCom- Losrenten, ten, te weeten: mhfie tot de Qiw- Een van vyfen twintigduizend guldens's jaars , ta's en ftaande ten naame yan Zyne Koninglyke MajeFinan- fteit van Groot-Brittannien, hooglorfelyker Meeie der morie; Genera- Een van negen duizend guldens voor den Grave liieit, van Hohenlohe: Een van zes duizend guldens voor de Vrouwen Dochteren van Prins Willem van Orange, glorieufer Memorie, geprocreëerd by Vrouwe Char» lotte vaji Bourbon; en Een van twee duizetid guldens 's jaars voor Vrouwe Louifa van Nasfau, Cheurfurftinne van de Palts, Van welke Losrenten fommigen reeds zyn afgelost, offchoon niet door de Generaliteit, maar door de Provincie van Holland , op welke ze meerendeels zyn gercpartitieerd; dan alvorens het quantum dezer losfingen op te geven, zullen wy U Hoog Mogende kortelyk voordraagen de oorfprong dezer Losrenten voor zo verre wy die hebben kunnen ontdekken. Losrente De eerfte derzelven bedraagt een fom van vyf MauritT8 jn ^"tfg duizend guldens 'sjaars, even zo als UiiNMfau, de dne anderen losbaar tegens den penning twintig. Van de eerfte tyden af is ze op de Provincie van Holland, Zeeland en Utrecht gefteld, doch door welk toeval deze rente op den Staat van Oorlog is uitgetrokken, ten behoeven van Zyne Ko. ninglyke Majefteit van Groot-Brittannien, waar door waarfchynelyk verftaan word Zyne Hoog. heid  JAARBOEKEN, Mei, 1750. 047 heid Prins Willem den Derden van Orange, kunnen wy niet bepaalén; zeker is het dat hoogst-, dezelve nimmer eenig genot daar van heeft gehad, noch ook konde hebben, als zynde door U Hoog Mogende gecreëerd in her jaar 1609, ten behoeven van Zyne Excellentie Grave Maurits yan Nasfau en deszelfs descendenten, by Refolutie van den 19 Augustus deszelven jaars, om.daar door te faciliteeren de verdeeling der Nalaatcnfchap van Willem den Eerften, Prince van Orange, Hooglolfelyker Memorie. Men had reeds eenige maanden te vooren deze rente toegezegd , tot behoef yan Zyne Excellentie hem begeevcncle tot een aangenaam Huwelyk naar deszelfs cpialiteit; dan daar Hoogstdezelve op geen andere voet in de partage had bewilligd, dan onder expresfe voorwaarde, dat de meergemelde rente hem zoude mogen gegeeven ende geaccordeerd worden pure er, zonder eenige Conditie voor hem, zyne Erven en Nakomelingen, en dat de Gezanten vanVrankryk en Engeland den 27 Juny 1609 uitdrukkelyk verklaarden , dat het e/Ject van de partage f door htm directie voleindigd) alleen berustte op de voorgedaan vyf en twintig duizend guldens, terwyl Zyne'Excellentie teffens had geconditioneerd zekert tyd, binnen dewelke het voorfchreeve Confent alfo lutelyk zoude moeten weezen gedraagen, of dat an ders het verdrag en de partage nul zoude zyn vonden U Hoog Mogende goed op den 19 Augus tus van het reeds gemelde jaar 1609 te confentee ren, ,, dat tot behoef van Zyne Excellentie zovd worden verzekerd een rente yan vyf en twintig " duizend ponden'sjaars, erfelykpurelyk zonde „ eenige Conditiën te losfen tegens den penniri „ twintig." De tweede rente is van negen duizend gulden 'sjaars, voor den Grave van Hohenlohe gecreëer in het jaar 1605, by Refolutie van den 24 Augustt Qqq 4 des sGra- /enha» 3e. Rapport Ier Commisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit-, ? T i r T S Losrente (J van den . Graavevan ' Hohenlohe.  948 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- venha" ge. Rappor derCom misfie toi dc Quota's en Financie der Generaliteit. i 3 3 I 'i \ < 3 » 1 1 t \ V deszelfden jaars, allereerst op den Staat van Oorlog gebragt in het jaar 1609. Naardien het echter in den eerllen opflag vreemd 'moet voorkomen, dat eene rente door de Staaten van eene Provincie geaccordeerd, gebragt word onder de lasten van het Bondgonootfchap, kunnen wy niet voorby uit de Notulen van Holland op te tekenen, het geen tot het conflitueeren van de voorfchreeve rente aanleiding gegeeven heeft, waar uit teffens zal blyken, dat ze te recht is gebragt op den Staat Oorlog. De Graaf van Hohenlohe namelyk op den 16 Maart 1605 door eenige van zyne Raaden aan de Heeren Staaten van Holland, zo by monde als fchriftelyk, hebbende doen verzoeken: „ om.te mot, gen hebben eenige Gecommitteerden, die met „ zyne Genade mogten komen in liquidatie van „ het agterweezen zyuer dienden den Lande ge„ daan," en door welgemelde Heeren Staaten ten Keiven dage tot dat einde eenige Heeren benoemd zynde, wierd op den 24Augustus 1605, nadat loor de laatstgenoemden ter Vergadering was geapporteerd , dat de agterftallen , fchulden, efl iretenfien van den gemelden Graaf zedert het aar 1574 tot der Landen dienst in verfcheide quaiteitcn gedaan, begroot wierden op vier honderd luizend ponden, en daar benevens geëxhibeerd varen acr.cn van gemelde Heeren Staaten inhous. lende: „ Dat Zy luiden het agterweezen van den , welgedagten Heere zouden betaalen j, zonder , denzelven aan de Heeren Staaten Generaal of , den Raade van Staate te wyzen ."door gemelde leeren Staaten van Holland gerefolveerd, de zaak ever by accoord af te handelen, dan in liquida:c en rekening te treeden, waar toe de Raaden an gemelden Grave ook fcheenen te inclineeren, 'ordende Heeren Gecommitteerde Raaden ten zei-  JAARBOEKEN, Mei, 179?. 949 zeiven dage geaufhorifeerd eerst eenen^ voorflag, s Graals uit hen zeiven op het behaagen van haare Prin- venhacipaalen te doen, en na dat het zelve gedaan en ge. daar op de intentie van. den Grave yan Hohenlohe verftaan, en by dezelve Heeren Gecommitteerden Rapport daar van andermaal rapport gedaan was, emdeWk der Comgerefolveerd ende geaccordeerd , ,, den weige-mis/ie tot „ dachten Heer Grave yan Hohenlohe voor alle de Qi1 t> • I „ te overlyden, mede ten volle zoude worden betaald, en nog twee jaaren daar flia aan den ,, geenen, als zyne Genade ordonneeren zoude, „ en dat na de expiratie van dezelve twee jaaren aan zyne Genade Erfgenaamen of a&ie van ,, dezelve hebbende , betaald zoude worden de font van tien duizend ponden van veertig grooten het ftuk 's jaars Losrenten , van al „ het welke behoorlyke brieven in forma on- der 'sLands groot Zegel zouden worden ge. „ pasfeerd." Korten tyd na het neemen dezer Refolutie, fchyiit 'er tusfehen de Heeren Gecommitteerde Haaden van Holland een nader accoord getrofèn te zyn met den gemelden Heer Grave van Hohenlohe over de losftng dezer renten van tien luizend guldens 'sjaars, want uit de Refolutien ran de Heeren Staaten van Holland genomen in ïoogstderzelver Vergadering, gehouden van den ,i November tot den 5 December 1606, folio 100 blykt: „ dat op het fchryven van de Hoog , gebooren Princesfe Maria van Orange, Gra, vinne van Nasfau Hohenlohe &c. Douariere, , is verftaan, dat de Gecommitteerde Raaden , zouden ordre ftellen, omme te doen betaalen , zestien duizend ponden over den eerften tien, den termyn, daarop met Zyne G. L. M. op t het behaagen der Heeren Staaten geaccordeerd , was, tot kwytinge van de adfiftentie van tien , duizend ponden," en uit de Notulen van den 1 December deszelven jaars fol. 1118 , dat,, ge» leezen zynde zekere Misfive van de Vrouwe Gravinne van Hohenlohe &c. om te hebben , betaaling van dezestien duizend ponden, over de eerfte tiende paye zyne Genade van gemelde Mevrouwe in voldoening van alle pretenfien geaccordeerd, na deliberatie was verftaan, dat inen ordre tot de betaaling van de voorfchreeven „ zes-  JAARBOEKEN, Mei, 175G. 9S^ zestien duizend ponden zoude geven, en daar'sGra- ! mede het accoord )muden_ voor getroffen van venhA- , de honderd en zestig uuixeuu ^uuu. » UJS. ! taaien in tien jaaren, in plaatze van de eerst treaccordeerde tien duizend ponden sjaars erf- Rapport " telvke renten." Terwyl onder de Notulen van derComden U derzelver maand, folio 1124 gelezen misfie tot ord ^e Oi*0" W°r Volgens de Refolutie van de Heeren Staaten ta's en van Holland en West - Friesland, hier vooren Finanv op den 21 December genomen is geappoine- cie der " teerd. ' Genera* " C van Mierop Ontfanger-Generaal, dat hy/;.'««. 'op de ernftige inltantie. en brieven van de " HooRBeboorenPrincesfeMarw, gebooren Pnn1! cesfe van Orange , Gravinne van Nasfau, ook Gravinne Douariere van Hohenlohe, den laai» V ften November betaale in handen van Mr. Erk , Dimmer, Raad van denzelven haare Excellen1 tie de fomma van zestien duizend ponden van " * • uar nnr,A nwr flnde in betaalinff veenig gromen »<-<■ - — --- .=> yan den eerften tienden termyn, van de fomma . van honderd en zestig duizend ponden munte ' voorfz., daar op met den Welgebooren Heere Grave Philips, Grave van Hohenlohe, Vrye " heer van Zangenburg &c. Hoogtoffelyker Memorie, getranfineerd ende geaccordeerd is, "in plaatze van de Losrente van tien duizend guldens 'sjaars, voor alle zyne Genade actiën, V fchulden en pretenfien, geene uitgezonderd, on« der belofte van ovérleveringe van «tulen, mu" nimenten, brieven, aften en afrekeningen met 'i behoorlyke verlydenisfe en cesfie tot ontlas- tinee ende verzekerheid, verfchynende den" zeiven termyn in de lopende maand van Dell cember, als breeder by dezelve Ordonnar>» tie."  'sGra- 'venha- ge. Rappor. derCom misfie toi de 'Qriota's en Financie der Generaliteit. Losrente van de Vrouwen Dochtercn van Prins '■■ Willem van Orange. . •ï • < "i t -j ■ï % c /' 95* NIEUWE NEDERLANDSCHE Uit alle welke Refolutien men mag befluiten dat het oogmerk van dc Heeren Staaten van Holland in het jaar 1606 geweest is, om deze rente 111 tien termynea, ieder van zestien duizend guldens, af te losten; en dat «kar over een accoord ■ met .den Grave van Hohcnlo is aangegaan • terwyl men daar uit terTens kan zien de reden om welke dezelve is gebragt op den Staat van Oorlog , en dus. van Generaliteits wegen betaald. Zulks gefchiedde voor het eerst in het iaar 1609 , en op die , mitsgaders op de volgende Staaten van Oorlog, is de post uitgetrokken op negen duizend guldens 'sjaars, doch op den Staat voor het jaar 1650, leest men Grave van Hohenlo S & s^fJ>daar yan afgelost in den jaare 1 f r yft "°rch naar de Jcgemvoordhe re¬ ductie vyf duizend zes honderd ponden, compt ter lopende maand iiijc lxvij xnj Jj mj $. . De derde rente is van zes duizend guldens sjaars, ten behoeven van de Vrouwen Ihchierm van Prins Willem, yan Orange, Glorieujbr Meniupe, geprocreeerd by Vrouwe Charlotta van Bourbon, toegelegd by Uwer Hoog Mogende Reolutien van den 25 September en 14 October :6ö9, voor derzelver Vrouwen Vaderlyke Goede* •en, ende Erve, en tot eene erkentenisfe van de jooie dienften ende verlies van goed en bloed voor ■e Iryaeid der Nederlanden van HoosMehkcr redagtenis des Heeren Prince van Oranten en fp dat daar door gefaciliseerd zoude mwen wor:en de partage tusjbhen de Vrouwe Prince'.sfe, die ■ieeren Princen Zoenen, ende de Vrouwen Dosteen van meer hoog gedane Heere Prince van Oranten, toe conlM-yuiie van kiftte van den Huize nde onderlinge eenigheid, liefde ende afeëtie til ■hen de Leden van dien. Van  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 953 Van de vierde of lajtfte rente, groot Losreme >s GrAtwee duizend guldens ten behoeven van weL;uifa venhaVrouwe, Louifa van Nasfau , Keurvor VanNasfau. ge. ftinne van de'Paltz is ons' de oorfprong onbekend: Ongetwyfeld is deze Louifa van Rappor? Nasfau geweest de oudfte Dochter van Zy-dertomne Hoogheid den Heere Prince van Orange, misfietot o-eprocreëerd by Charlotta Vorftinne van Bour- de Q110bon en welke Louifa yan Nasfau m het \vsxtasen xWis getrouwd met Frederik, Keurvorst vznFinande Paltz aan welke Princesfe de Heeren Staaten cie der van Holland by Hoogstderzelver Refolutie van Generaden 19 Maart 1593 (alwaar ze genoemd word liteit., •luffrouw Louifa yan Nasfau Botirbonf) hebben toeVlegd eene jaarlykfche rente van twee duizend ponden voor h'dar en de Defcendcnten yan haaren lyve, en boven dien een fom van twintig duizend ponden eens voor de kosten gerequlreerd tol vordering van de voorfchreeve alliantie, uit .confidentie eensdeels van de meriten van zyne voorfchreeve Princelyke Excellentie, Hoogloffelyker Gedagtenisfe, eensdeels, dat in de meefte bcnaduwdhëid dezer Landen de voorfchreeve Jonky rouwe in dezelve gebooren, en nooit (gelyk andere Kinderen van Zyne princelyke Excellentie, geduurende den Oorlog gebboreuf) in het generaeil ff particulier gebeneficeerd was, daar benevens de toenmaalige gcfialtenisfe van den voorfchreeven Sterf'huize, en zonderling de voorfchreeve loffelyke hooge alliantie. Men vindt echter niet,dat deze ren'e door de Generaliteit in het vervolg zoude zyn genomen tot laste van alle de Provinciën , zo min als die van twee duizend vyf honderd guldens door de Heerèn Staaten van Holland by Refolutie van den a February 1595, geaccordeerd aan Philips Grave yan Hohenlo by-gelegendheid van Hoogstdes- zeus  054 NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- zelfs Huwelyk met Maria, geboorcn Princesfe venha- van Orange, GraVinne van Buren. ge. Alleenlyk ziet men uit Uwer Hoog Mogende Rapport Refolutie van den 9 October 1609, dat meer°etiertom- melde Princesfe Louifa destyds Keurvorfiinne van mis/ie tot de Paltz door haar Gezant by U Hoog Mogend* de Quo- deed aanhouden, om eene nadere Refolutie op de ta's en Propofitie door hem gedaan, waar van de inhoud Finan- in het Registervan U Hoog Mogende wel niet gecie der vonden word, doch echter gemakkelyk is op te Genera- maaken uit de Refolutie zelve, welke wy daarom liteit. in zyn geheel zullen plaatzen. „ Is gecompareerd de Heer Paul, Gefante vaa „ de Vrouwe Palts Gravinne, Churfurftinne , „ mitsgaders van de Vrouwen haare Churfurfte„ lyke Hoogheids Sufleren, heeft gevoerdert om „ naardere Refolutie op zynerE. gedaane propo,, fitie, bedankende niette min d'Heeren Staaten „ Generaal van het aanneefflen der rente van zes „ duizend guldens'sjaars, tot last van de Ge„ nerahteit. Is na deliberatie gerefolveerd dat „ men den voorfchreeven Gefante by monde zal „ aanzeggen, dat d'Heeren Staaten hun deze zaas, ke voerders niet en kunnen bemoeijen, als haar ,, Ho. Mo. gedaan en hebben, achtende (nade„ maal dat alle de Leden van het Sterfhuis vart „ Zyne Princelyke Excellentie, H. L. Memorie van haare pretenfien hebben gequitteerd, omme „ het Huis in eeren ende vruntfehap te houden ) „ dat Haare Churfurftelyke Hoogheid ende de'r„ zei ver Sufleren haar insgelyks behooren te con- tenteeren, diewyl oick, dat ter egheen appa„ reutieenis, dat d'Heeren Staaten daar tegen yet vruchtbaarlyk zullen weeten te verrich,, ten." Offchoon men nu niet heeft kunnen ontdekken, uit  jAARBOÈKENi Af«, 1790. 95$ bit krachte van welke Refolutie deze rente allereerst is gebragt op den Staat van Oorlog, is liet echter meer dan waarfchynlyk, dat eene diergelyke Refolutie voor handen is, dewyl men met kan önderftelleh, dat de Provinciën deze post anderzints zouden hebben geadmitteerd op den Staat van Oorlog, op welken ze allereerst voorkomt in , liet jaar 1649. Be vier gemelde renten bedfaagén te zamen een fom van agt en dertig duizend en zes honderd guldens 'sjaars, alle losbaar tegen den penning twintig , en dus met een Capitaal van zevenmaal honderd twee en zeventig duizend guldens. Sommige derzelven zyn reeds geheel of gedeeltelyk afgelost door de Provincie van Holland * te weeten van de renté ten behoeven van de^Erven van Prins Maurits van Nasfau is gélóst een fom van twee duizend vier honderd guldens 'sjaars 4 met eën Capitaal van agt en veertig duizend guldens. — Die van den Grave van Hohento tot vyf duizend zeS honderd guldens 'sjaars is geheel afgelegd; zo ook dc rente van zes duizend ten behoeveri Van dé Vrouwen Dochters van Prins Willem van Orange, de eerfte met een Capitaal fnaar rato van den penning twintig) van honderd en twaalf duizend, en de tweede van honderd en twintig duizend guldens, doch het overig' gedeelte der rente van Prins Maurits tér repartitie vaii Holland, Zeeland en Utrecht ftaande, en de rënte van twee duizend guldens voor Mevröuwe Louifa van Nasfau, Keurvorltinne van de Paltz? zyn nog onafgélost, en worden alle jaar prompte™ lyk betaald. Naardien echter dé voorfchreeve losfingen niet zyn gedaan Van Generaliteits wecge, of door dë Rrr Ga* sGrA- v'RNHA" 3E. Rapport iet'L'omnlsfie tot ie Qtto* 'a's en Financie der Getierd' liteiu . (  9J6- NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- Generaliteit gereffitueerd aan de Provincie vanHo!venha- tand, gelyk had behooren te gefchieden, dèwyl alle ce. de voorlchreeve renten loopen ten lasten van het j? ^ gehele Bondgenootfchap; maar dat in tegendeel Rapporten welgemelde Provincie des wegens nog compe- £iT;teeri e£!nfom Van .tw<*maa' "onderd en tachtig duimjfiemtm guldens, zo is men tot dus verre in de ohmo^ ^«tf-gelykheid geweest, om den Staat van Oorlog'met ml? hec ™"cantde; afgeloste, renten te verminderen, ttfian- en de Provinciën te ontheffen van de verplichctc der ting , om te betaalen een zo hoogen Interest1, als Sr"lteldezyn? & ^ W WMr °P Enostno ^unav^s ns :w; ;.r-h:;c:! lur.::::vyji Het zoude derhalven te wenfchen zyn, dat de Bondgenooten konden befluiten om deze fchuld geheel af te leggen; waar toe zo als reeds gezegd is, met meer vereiscbt word, dan een fom van zevenmaal honderd twee en zeventig duizend, daar-onder mede begrepen de fom van tweemaal honderd en tachtigduizend guldens, die aan de Provincie van Holland moet worden gereffitueerd, in welk geval dit Capittel konde geligt worden, uit:den Staat van Oorlog, en het montant van dezelve verminderd met een fom van agt en dertig duizend en zes honderd guldens 'sjaars. Wy geeven daarom U Hoog Mogende in bedenken , om de Heeren Staaten der refpeclive Provinciën te verzoeken, de voorfchreeve fom van zevenmaal honderd en twee en zeventig' duizend guldens , te furneeren ten Comptoire Generaal der Unie, om te dienen tot aflosfing van de nog' refteerende renten, en tot reffitutie aan de Provincie van Holland van het geen deswegens door haar is betaald, zullende inmiddels, en zo lang de Bondgenooten daar in niet hebben bewilligd, dit geheele Capittel behooren te blyven op den Staat van Oorlog. Ket  JAARBOEKE:N, Mei, 1790. 957 . Het Capittel der Lrfpenfioenen bevat ; even als de voorgaande Capittels eenige ' ' posten , die kunnen geligt worden , te Lvfpen, weten: i . . , \m lioraen' • Het penfioen van zes duizend guldens 's jaars voor'Mevrouw 'de ^MesC&rdlha van Oran-; ge en Nasfau. ' ' . Het.Penfioen-van Jacob van Bergen, tot vyf en zeventig guldens 'sjaars.. r En dat van Maria . Dolllers, Weduwe wylen den Predikant Bruüsfon, tot zes honderd guldens 's jaars > ter repartitie van Holland ftaande. Dat van Maria van Vel]en, tot vyf en twintig guldens , van fan Robbert, tot agt honderd, cn Ann 1 R-decr, Dochter van 'jühannes Ru lel r, tot zes honderd guldens 'sjaars, ter repartitie van Zeeland. _ Van Zyne Koninglyke Majefteit van Rruisr feh, tot vier duizend guldens, en van 4tma FJiJdbclh Vul Lering, tot agt honderd guldens Sjaars, ter repartitie van Utrecht. Van Heurieaa Aimdia, geboren Princesfe van Orange, Furftinne van Anhalt, tot agt duizend guldens 'sjaars, ter repartitie van Friesland. , „ Van Arcnt Piettr Waas, een van de hatrepeneurs van Blokzyl, tot honderd, en var ' 'Adam }lateihout, genaamd Siokkum, tot viei honderd guldens 'sjaars, ter repartitie van Overysfel, en Van Walther Warner, van Embden,. ter re^uarde van den dienst, in het hernemen var Coeverden, tot drie honderd guldens, ter repartitie van Stad en Lande. Vermits alle de Perfoonen, ten wiens behoevet Rrr 2 de s Gra~ k'ENHA- Rapport ■ hröomnisjle lot ■Je Oijor,a's cn Financie der Generaliteit.  958 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- deze penfioenen geaccordeerd waren, reeds zyn venha- overleden. ce. De verdere penfioenen in dit Capittel ftaande, Rapport behooren op den Staat van Oorlog te blyven, derCom-zo lang de perfoonen , die dezelven trekken, in mi's/ie tot leven zyn. de Qito- ia's en Doch ten aanzien van de post van tien duizend Finan- guldens 's jaars, onder dit Capittel mede voorkocie der mende, die volgens Uwer Hoog Mogende RefoluGenera- tie van den 19 September 1690, moest dienen voor liteit. onderhoud van eenige Franfche Vrouwen van Conditie , om de Religie herwaards gevlugt, zal eenige voorziening nodig zyn Deze post namelyk was wel eer een penfioen van de Hertoginne Van Zimmeren, gebooren Princesfe van Orange, geduurende haar leven en WeduwIyken ftaat, geaccordeerd by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 20 Mey j 681, en als toen gerepartitieerd op de Provincie van Friesland, doch na het overlyden van deze Vorftinne , wierd den Raad van Staate door U Hoog Mogende verzogt by Refolutie van den 16 November 1688, om de voorfchreeve fom te repartitieeren over alle de Provinciën , op dat daar uit aan Franfche gerefugieerde Vrouwen van Conditie, eenige fubfiftentie toegelegd zoude kunnen worden ; dan hier in maakte den Raad zwarigheid, begrypende dat dit Lyfpenfioen door den dood van voornoemde Prinfes vervallen zynde, volgens de ordre en gronden van Regeering niet vermogt te worden gecontinueerd op den Staat van Oorlog, inzonderheid met eene zekere affectatie buiten voorgaand Confent van de gezamentlyke Bondgenooten,- tot-dat op de Petitie voor onderhoud dezer ongelukkige Vluchtelingen, bevorens gedaan, by de Heeren Staaten van de re- fpec.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 9J9 fnPftive Provinciën, dienthalven zoude zyn gedra-'S Grafpective ^r°;iU^'c"r' d ch deze zwarigheid ver- venha- Waarfchvnelvk heeft de post tot dit oogmerk Genera. welkers onderhoud ze oorfprongelyk gefchikt was, rover lang zyn uitgeltorven, zo worden deze gelden tl andfnL meer geëmploieertot^hetvoorfchreven einde, en men zoude dus deze post ge heel kunnen lieten uit den Staat van Oorlog, zo mei niet wasgeïnformeerd , dat daar uit nog werg?k a£ zommige Nederlandfche[ Vrouwen een zetp/iaarlvks Denüoen word betaald , het geen ge duu ende haL leven dient gecontinueerd te worden, maar met derzelver overlyden behoort op te houden. Vermits echter by de Generaliteit niet bekend is, welke perfoonen met deze penfioenen zyn begunS noch ook hoe veel dezelven thans bedragen , en mèn verzekerd dient te zyn, dat de vacant valknKiet meer aan anderen zullen worden begeeSn zo zouden wy van gedachten zyn, dat voorTaan geene betaalingen van diergelyke penfioenen zullen gedaan worden, dan aan zodanige Vrouwen? & dezelve attueel trekken, en door het overTenden van jaarlykfche atteftatien van haar leven, aan den Raad van Staaten zullen doen blyken1 Srwyl de Heeren Staaten van. de Provincie van bolland , ter welkers repartitie deze post geSla is, door ü Hoog Mogende zouden behooRrr 3 reu  55o NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravënha GE. Rappot dcrCon, misfie li dc O/.'l ta's, cn Financie der Genera liteit. Zeventien deCapittel Officieren van dc Munt. ren verzogt te worden , om aan den Raad 'vaa • Staate op te geeven de naamen van alle deze Perfoonen en het quantum der penfioenen, waar mede zy ter Financie van welgemelde-Provincie be't kond zyn. 'i. Het volgend Capittel bevattende de traélemen-ten der' Officieren van de Munt, behoeft ^eene verandering te ondergaan , en feal dus*3 op i den nieuwen Staat van Oorlog behooren gebragt te worden , op gelyken voet als op den voorgaanden. Wy remarqueeren alleen tot opheldering van de •posten in hetzelve voorkomende, dat volgens Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 30 Mey 1587, het getal der Raaden en Generaal meefiers van de Munt is gefteld op drie , 'ten aanzien van oude tyden met meer als drie Generaals van de Munten in alle de Nederlanden en zyn gehouden, het welk nader is bevestigd by Uwer Hoog Mogepde Refolutie van den 12 Ottober 1617, genomen op de Rcqüeste van ft' :c ju.es Nhfen , ,, hebbende > ,, van U Hoog Mogende in den jaare 1610 ver„ kreegen expeclatif van het Generaalmeefterfchap „ vim de Munte, naden dood van zynen Vader, „ ten einde tot de bediening van het voorfchreeve „ Ampt zoude worden gedepecheerd Commisfie in ,, gewoonlyke forme op zyn Suppliants Perfoon."Welk verzoek door U Hoog Mogende wel wjerd geaccordeerd, doch teffens eenparig gerefolveerd, dat men alleen drie Generaalmeefters van de Mün-r te in den dienst van de Generaliteit zoude onderhouden. En deze bepaaling van het getal der Muntmeefters - Generaal, is op nieuw gemaakt by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 5 September JS37, waar by onder anderen is verftaan, „ dat „ men  JAARBOEKEN, Mei, 1790. p6i men het voorfz. getal van drie hier na niet zal " mogen vermeerderen, ook niet onder pretext van " halve gage, ofte alleen op vacatiën , en zelfs \ niet om zonder gage , wedden of vacatiën tc dienen ; ende op dat het zelve Ampt onver" brekelyk op het zelve getal mogte ih het toe" komende mede blyven, dat geene vergrootinge op wat pretext het zoude mogen zyn, van dit ' getal van drie zal mogen gedaan worden, en zo " wanneer het zelve fubrebtivelyk zoude mogen " getendeerd worden, dat zulks met eene ftemme alleen zal mogen belet worden." Derzelver traclement bedroeg voorheen veel minder , doch is door U Hoog Mogende op den 27 Mey deszelven jaars gebragt op twaalf honderd guldens; terwyl de fom van zes honderd guldens 'sjaars aan ieder van dezelven toegelegd voor Reiskosten , is geaccordeerd by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 3 February 1Ó45 > waar teSen! zy de Schuits- en Wagenvragten in conformiten van de prefentatie den ) Juny 1630 gedaan, moe #en nemen tot hun laste. Uit krachte van U Hoog Mogende Refolutie vat den 27' Mey 1637, zo even aangenaaId> genoo: de Esfayeur - Generaal voormaals een tracfemen van elf honderd guldens, doch zulks is zedert ver minderd tot op zeven honderd guldens 'sjaars, waa mede hy voorkomt op den Staat van Oorlog voc het jaar 1649: boven dien is hem by des Raad Refolutie van den 27 September 1667 nog toegf voegdeen fom van twee honderd guldens 'sjaars voor de onkosten van lackagie, kooien, fterk' w; ter, capelle, zilverglaazen en andere nodige Esfir Inftrumenten, waar voor hy bevorens en zedert h< jaar 1649 , twee honderd vyftig guldens 'sjaa had genooten , en welke fom van twee hondei guldens (hoewel ten onregt) op den Staat van Oc Rrr 4 k 's Gra- iENHA- 'JE. Rapport derCotnmisjie tot de Qrtota's en Financie der Generaliteit. \ r' r s » 2 | x 's d r- %  sta NIEUWE NEDERLANDSCHE Gra- log ftaat uitgetrokken vopr reiskoste tot Efayen aan vpNHA- te wenden. J J " GE. Wat betreft het traclement van den Secretaris Rctppn yan dedvlunt, het zelve is door U Hoog Mogende de^orn- den 8 Juny i<573 , van de fom van negen ffierd T&qtSVÉ 3311 dCn ?eTg van * Genêaalmeefters fetea- der Munten toegelegd , by Refolutie van den 2 fa) en July 1633, voor het vervolg gereduceerd od zes tinan. honderd'guldens, edoch wanneer en by welke Recte der folude de Kamerbewaarder van de Munt heeft verGencra. kreegen een fom van honderd en vyftig guldens facit, 'sjaars, ispns niet gebleeken ; alleenlyk kan men zien uit de Notulen van U Hoog Mogende van den 29 November 1628, dat dit traclement als toen reeds de genoemde fom yaq honderd en vvftig sulden? bedroeg. 3 ö & Aaiende 'VoOT het fluiten of ftilftaan der Ryks-Munten W«* ^ord zcdcrt het jaar 1695 , in een afzonderlvk ca' 8r, P'"f ^"«f ter repartitie van Gelderland, OverWswun- ysfel en Stad en Lafide , en ten behoeven van de ^ Steden Nymegen, Zutphen, Deventer, Campen Zwol en Groningen, een fom van vier duizend guldens . bedragende te zamen voor dï zes genoemde Steden vier en twintig duizend guldens 'sjaars, volgens eene Conventie deswegens met dezelven aangegaan. Dewyl echter by deze Conventie flegts voor een bepaald getal jaaren de ftilftand der Ryks-Munten was bedongen, blykens Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 16 April 1094, zo hebben U Hoog Mogende by Refolutie van den 22 Oclober 170? Verftaan dat de Magiftraaten van de Steden, daar de voorfchreeve Munten zyn,zouden worden verzogt, onder de vporfchreve recognitie van vier duizend guldens 'sjaars, haare Munten wederom voor ÖflS pf meerder jaaren te laaten ftilftaan; en het is vei;-  JAARBOEKEN, Md, 1790. 963 vervolgens uit krachte van deze Refolutie, dat by • aanhoudentheid de meergemelde recognitie jaarlyks, op den Staat van Oorlog is gebragt. < Het is niet nodig ons in te laaten in veele oud* ] heidkundige naarfpooringen, over den oorfprong en, bet recht dezer Munten, daar het toch zeker is, ( dat U Hoog Mogende al vroeg hebben erkend het rechc van de meergemelde Steden om te mogen mun-, ten, en over den flilfland van derzelver Muntflag fchikkingen gemaakt hebben. Zo vindt men dat reeds in het jaar 1595 by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den j January aan jeder van de Steden Nymegen, Deventer, Campen en Zwol is geaccordeerd een fom van drie duizend guldens tot behoef van de Fortificatiën derzelver Steden, en ten einde daar voor haar luider Ryksmunt voor den tyd van een jaar naastkomende jn ftijftand te houden. En uit Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 20 Maart i6qö blykt, dat als toen met elk van de Steden, geregtigd om te munten, daar onder mede begrypende de Stad Zutphen, by zo verre als dezelve zoude doen blyken, dat zy insgelyks, gepriviligeerd was Mun te te flaan, is verdragen, om aan haar voor den ftilftand van het Muntwerk, den tyd van drie jaaren te doen verftrekken de fom van zes duizend guldens eens, omme die te employeeren aan haar lieder Fortificatiën, met referve aan de zyde van U Hoog Mogende, na verloop van die drie jaaren den bepaalden tyd te mogen prolongeeren, of het voorfchreeven accoord te verlaaten; dan vermits hier uit fcheen te volgen, dat U Hoog Mogende hadden verkregen de bevoegdheid om de gemelde optie in iufinitum te continueeren, verklaarden U Hoog Mogende op den 8 Mey 1606, tot wegneeming van alle twyffelagtigheid, en toi Rrr 5 voor sGra- 'enha>b. Rapport lerComnisfie tot le Quo~ a's en Finan'4e der jenera'iteit.  fSGRAVENHA- CE. • Rappor, derCom misfie to, de Qjioia's en Financie der Generaliteit, j 1 J i ï ] \ c % 964 NIEUWE NEDERLANJQSCHf voorkoming van. misverftand by de voorfchreeve handeling, geene verdere optie aan zich te hebben behouden, dan daC de eerfte drie jaaren geëxpireérd wezende, dezelve voor nog andere drie jaaren zou: den mogen gecontinueerd worden; gelyk zedert gefchiedde byÜwer Hoog Mogende Refolutie van den 10 September 1609. Deze fommen wiérden vervolgens gebragt op den Staat van Oorlog, en komen op dezelve voor tot het jaar 1655, wanneer ze ingevolge des Raads Refolutie van den 28 December 1655 geligt wierden, dewyl men bevond_, dat ze eertyds maar voor eenige jaaren, zints lange verftrccken, varen gaccordeerd, en ook dat de yoorjchreeyen Munten niet gefloten bleven. ■ Doch dit weglaaten of ligten van deze posten gaf aanleiding tot verfcheidene remonttrantien aan U Hoog Mogende, door de Magiftraaten van de daar by belang hebbende Steden, en men was daarom al ras verplicht wederom %p nieuw ten behoeven van de Steden Nymegen, Zutphen, Deventer en Groningen, voor het ftilftaan van haare Munten, Ie voorfchreven fom van twee duizend guldens 'e arengen op den Staat van Oorlog, "terwyl aan de Steden Campen en Zwol wierd geaccordeerd een bm van vier honderd guldens 'sjaars, terzake zy ïaare Munte hadden onderworpen aan de ordre /an de Generaliteit, alles ingevolge Uwer Hoog nogende Refolutie van den 21 en 23 Augus? us 1059. Dewyl men echter bemerkte, dat daar door nog liet genoegzaam was gezorgd voor het ftilftaan der Munten, en die van Zwol en Campen nalatig bleen, haare Munten te fchikken naar de ordre van e Generaliteit, wierd eindelyk by Uwer Hoog Moende Refolutie van den 16 April 1694., de fom ten be-  JAARBOEKEN, Md, 1790. - 065 behoeven van ieder der Steden voor het ftilftaan van 's Grahaare Munten .gebragt, en is zedert gebleven op venha^ vier duizend guldens 'sjaars. ge. Konde men zich belooven, dat de Steden, zo Rapport, in Gelderland als elders, daar Ryksmunten zyn, derCom" zich in het toekomende beter zouden honden,mtfieiot. " aan de ordres van de Generaliteit als yoor deze, deQuo" het leedt geen bedenken, of het was beter yoorta ? en " den Staat! aan elke van die Steden te betaalen. Ftnari" vier honderd guldens 'sjaars, voor dat zy haare ne der Ryksmunten onderwerpen aan de ordres Genera'Generaliteit, als vier duizend voor het Ruiten „ van dezelven. Maar dezelve reden, die U Hoog : Mogende bewogen heeft in het jaar 1694, om a den Staat te belasten met de laatfte fom, liever „ als de Ryksmunten langer te laaten gaan , be, hoort onzes oordeels U Hoog Mogende te be„ weeeen, om die belasting te continueeren, lie„ ver 'als de Ryksmunten niet geflooten te hou„ den." Deze waren de redenen, waarom den Raad van Staate by haare Misfive van den 25 Maart 1717 aan de Extraordinaris Vergadering van U HoogMo,gende advifeerde voor de continuatie van deze posten op den Staat van Oorlog , waar rnede wy ons geredelyk voegen , eensdeels uit confideratie van den langen tyd, geduurende welke de gemekte Steden nu reeds gewoon zyn deze jaarlykfche byüag te trekken, anderdeels, om dat dezelve, wanneer dit faveur wierd ingetrokken, naar alle waarlcüynelykheid zouden aangezet worden, haare munten wederom aan den gang te helpen, waar uit met anders dan confufie zoude kunnen ontftaan, weshalven wy van oordeel zyn, dat de meergemelde fommen van zesmaal vier duizend guldens, op dezelfde conditiën en onder gelyke reftuctien, als tot  P55 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Rappon derCommis/ie (01 de Qtiota's en Financie der Generaliteit. i J 1 hier toe heeft plaats gehad, by continuatie op den Staat van Oorlog behooren te blyven. Nesemien. Het laatfte Capittel van den ordinaris pi" Staat van Oorlog bevat de gereformeerGerefor- de Officieren. Met betrekking tot demeerde" ze Post > hadden wel eer veele abuifen officieren plaats, en den Raad van Staate zegt 'er van in de generale Petitie voor het jaar 1720, dat dezelve notoirlyk was ingevoerd en ten laste van de refpedtive Provinciën gebragt, ten einde daar uit oude of impotente Officieren een ftuk brood tot haare fubfiftentie voor haare refteerende levenstyd zouden mogen vinden; doch dat de praclyk verre van daar was; en ter contrarie het beloop van die post voor het meerendeel wierd toegelegd, zo wel aan jonge Vrouwen, als aan Weduwen, of onbegeven gelaaten, of als een post van profyt gehouden , en den Raad was daarom van oordeel, dat een van beide behoorde te worden vastgefteld; of dat die penfioenen, naar maate dat ze zouden komen te vaceeren, zouden worden geligt uit den Staat van Oorlog, gelyk gefchied was in reguarde van alle andere gepenfioneerde Officieren; of dat geene andere begeeving van die penfioenen zoude mogen worden gehouden van waarde, als die gedaan zoude zyn aan oude of impotente Officieren, en dat die geene, die aan anderen wierden gegeeven , zouden worden geroyeerd. Het eerfte gedeelte van dezen voorflag is eenige iaaren daar na gevolgd; want by Uwer Hoog Mogende Refolutie van den 1 October 1753 is ver" Üaan, dat deze penfioenen zullen uitfterven, en laar mate dat zy vaceeren, geligt worden uit den Jtaat van Oorlog, aan welke Refolutie des te genakkelyker kan worden voldaan, dewyl zedert dien :yd deze Officieren verpligt zyn jaarlyks atteftatien van  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 9G7 van haar leven over te zenden aan den Raad van ■ Staate en in cas van nalatigheid terftond geligt worden , zo dat ten aanzien van dit Capittel geene, verdere voorziening nodig is. Behalvendeze Capittelen vindt men nog f™'™;. agter den ordinaris Staat van Oorlog een pi[aalen hst van de Capitaaien'genegotieerd tcri&c. Comptoire Generaal van de Unie , zederd anno 1690, voor reekening en ten lasten vaivde zeven Provinciën en het Landfchap Drenthe, zo op dubbelde cn drie dubbelde Interesfen, als op twintigfaarige Renten cn Lyfrenten , by vege van Loterye , zonder daar onder te begrypen de Capitaaien op de post van de Fortificatiën bulten d$ Provinciën. Over den aart dezer Capitaaien en het quantum van dien, is afzonderlyk en uitvoerig gefproken in de voorgaande afdeeling van ons Rapport, en men heeft als toen getragt U Hoog Mogende aan te toonen hoedanig het actueel geleegen is met de fchulden van het Bondgenootfchap; wy behoeven ons derhalven over de Capitaaien zelve, die in deze lyst opgenoemd worden, niet op nieuw uit te laaten. Alleenlyk kunnen wy niet voorby op te merken, dat het oogmerk, waar toe dezelve telkens agter den Staat van Oorlog word gevoegd, voornamelyk daar in beftaat, om alle jaar aan de Bondgenooten te doen zien, voor hoe veel iedere Provincie en het Landfchap Drenthe nog in dezelven hseredeert, of haar aandeel door iosfingen heeft vermindert, dan dat zulks gevoegelyker en beter zoude bereikt worden , by aldien'door den Raad van Staate jaarlyks, wanneer de Staat van Oorlog word overgezonden, door eene Misfive aan ieder der Bondgenooten wierd gedaan eene fpecificque opgave vaa het quantum b der sGra- /enha3e. Rapport icrComnlsfie tos de Qttota's en Financie der Generaliteit.  968 NIEUWE NEDERLANDS CHE 's Gra- VENHAGE. Rappor ■ derCom misjieto, ■de Qjtota's cn Financie der Generaliteit. . Ëxtraordi.' naris Staat van Oor., log. der: Capi taaien, loopende tot laste van het Bondgenootschap in het generaal, of van de eene of andere Provincie in het byzonder, en ten Comptoire Generaal van de Unie bekend, als mede van het beloop : der losfingen , die door de refpedtive Provinciën . zedertden laatften Staat mogten zyn gedaan, mitsi gaders van de agterftallige Interesfen, by aldien dezelven niet richtig mogten betaald worden; waar door de Staaten van de" refpedtive Provinciën, gelyk wy ons verzekerd houden, zulten kunnen verkrygen een beter begrip van den ftaat der fchulden, cn tcffens afgefchaft worden de gewoonte om daar van een lyst te voegen agter den Staat van Oorlog. Hier medé afgehandeld hebbende alle de Capittelen van den ordinaris Staat van Oorlog, zo fchiet 'er niets anders over, dan nog kortelyk iets te zeggen van de posten, waar uit de extraordinaris Staat is zaauigefteld. ' " -J " at'ttSSC [ • r j,w>,-.H», rHV,. j Dezelven zyn in zeker opzicht alle van gelyken aart, als zynde al te maal uitftervende lasten, met uitzondering alleen van die geenen, welke in de vier laatfte Capittelen van den extraordinaris Staat over het jaar 1787 voorkomen, en permanente posten zyn, waar van 'er drie, te weeten het 16, 17 en 18 , bevattende de verhooging der tractementen van de Ingenieurs, de Soldyen van het vierde Bataillon Artillerie en het tr'adtement van den Major van het voorfz. Bataillon flegts hy provilie op den extraordinaris Staaf waren geplaatst, dewyl 'er na het jaar 1785. geen ordinaris Staat is geformeerd , doch welke voordaan op den nieuw te formeeren ordinaris Staat van Oorlog zullen gebragt worden, onder de Capittels, tot welken dezelven aehooren , terwyl het vierde of laatfte Capittel, bevattende de Interesfen van een Capitaal van f 1250000 : o : o, door den Raad vaa Staate gene-  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 9^9 ne^otieerd, om te ftrekken'! in voldoening van het: eeftipulcerde aan wyle Zyhe Roomsch Keizerlyke Majefteit by het Traclaat van Fontainebleau, en 1 welk Capittel federt nog is vermeerderd met de interesfen'van een Capitaal van f 275000a : o : o,. ten zei ven einde in het jaar 1787 genegotieerd, by . continuatie op den extraordinaris Staat behoort te blyven,','tot dat die' Capitaaien door de Bondgenooten zullen zyn afgelost. Op de overige Capittels ," die den extraordinaris Staat van 1:87 hebben uitgemaakt, zyn by ons geene refieftien gevallen, want,.offchoon daar onder wel gevonden worden fommige penfioenen, in welkers betaaling eenige Provinciën tot dus verre hebben 'gediffic'ulteerd, zo behoeven wy ons echter daar over niet verder te bekommeren, zederd Zyne Hoogheid niet onduidelyk aan ons heeft doen te kennen geeven, dat de voorflag tot verandering der Quotes van de Provinciën door Hoogstdenzelven ingedaan in de veronderftelling, dat het beloop dezer penfioenen, en van de verdere posten, welke een gevolg zyn van de onlusten, die met wyle Zyne Roomsch Keizerlyke Majeftef hebben gefubfifteerd ,'door alle de. Bondgenooten gezamentlyk zouden worden betaald, waar door men de voldoening dezer posten kan befchouwen als. eene verplichting uit het aanneemen der Quotes voortvloeiende, waaraan wy niet kunnen denken,dat een der Bondgenooten. zich na dit alles zoude kunnen of willer onttrekken. ' t V.. .,i<\ !. ïodb S&^^djp Wy achten het om die reden dan ook onnoodij ons daarover breeder uit te laaten, maar fpoedei ons, omJnog het een en ander hier by te voegei over Kortingen., welke de Provinciën gewoon zyi ieder in den "haare onder verfchillende benaamingei te heffen van de Soldyeordorjnantien, van de.Mjli taire traktementen en pennoenen, op derzelver re pat sGra-> /ENH&- Rapport lerCom- ■ niijietot ■ie Qtio;a's en Finan' cie der GeneraUteit* [Kortingen ( op de Soi» dye- Or- dornancien 1 en Militcij re Tracte_ menten.  'sGra- v en hace. Rapport derComtnisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. ] » 970 NIEUWE NEDERLANDSCHf partitie hy de ordinaris en extraordinaris Staateu van Oorlog gebragt; mitsgaders van de gewoonte * by fommigen plaats hebbende, om eenige maanden agter te blyven in de betaaling, en eindelyk van de jura of leges die in de onderfcheide Comptoiren- en Secretarien, zo van de Generaliteit als van de refpedtive Provinciën cn van Zyne Doorluchtige Hoogheid gevorderd worden voor het bekomen van Commisfien of actes eh het regiftreeren van dien* alle welken door derzelver grootte en verdubbeling de Officieren merkelyk bezwaaren. Wy hebben op pag. 157 van dit rapport réedsi opgemerkt, dat de Militie van den Staat buiten eenige conteftatiö, zyn Troupes van de Generaliteit , en dat de betaaling van dien door de Provinciën , gecesfeerd word te gefchieden ten Comptoire Generaal van de Unie, — dat derhalven deze betaaling behoorde gedaan te worden op eenen egalen roet, en de Militie zo min mogelyk bezwaard, voor ü in een tydftip, waar in men met reden bedagt is jm het beftaan van dezelve door verhooging van de Soldyen te verbeeteren — en het zyn deze rede* len, die naar ons inzien geen bewvs nodig hebben j )p grond van welken .wy hebben gemeend by dit apport niet ongemerkt te moeten pasfeeren, een :o notabel misbruik, te meer om dat het profyt daar rit fpruitende , door de Provinciën zeer cngelyk word genooten. Kofideü wy ons belooven, dat de Bondgenooten :ouden te beweegen zyn tot het amplecfeereh van len voorflag door de tweede Commisfie gedaan >m namelyk de Militie van den Staat wederom te loen betaalen direct door de Generaliteit, en tot lat einde hunne penningen te furneeren ten Compoire Generaal van de Unie, zo als in het begin der Republiek plaats had , het leedt geen twyffel of laar door zouden op eenmaal en voor altoos wordefj  JAARBOEKEN, lïcl, 1790. 071 den weggenomen alle ongelykheden in de betaaling 's Grader Militie; dan, daar wy ons niet durven v.leijenvünhamet het goed 'fticces yan dezen voorflag, maar veel ge. eerdenken, dat dezelve wel mag gereekend worden te behooren onder die geenen, welke eerder te Rapport wenfehen dan te verwagten zvn, zo zouden \fy,derÜomdoor ons eenvoüwig met dat voordel te voegen , miste tot. weinig of niets hebben toegebragt tot eene meer de Qjeoaelyke en .betere behandeling van de. Militie. (*) tas cn ö 1 p'inauHct is derhalven nodig, dat 'er een ander middel cie der worde ui tgedagt, waar door dit oogmerk kan wor- Generaden bereikt, by aldien namelyk de voorflag van de Utettt tweede Commisfie. getn ingang mogt vinden by de Staaten van de refpeclive Provinciën: dit middel zoude moeten befhan in eene gelyke voet van kortin» door alle de Provinciën.;..-dan. daar,het :onmogelykNvas een diergelyken egalen voet voor te dragen, z'o lang men onkundig was van de kortingen en belastingen, waar aan dé Militie tegenwoordig onderhevig is: zo hebben wy begonnen met na te gaan, cn aan ons'te doen opgceven de kortingen , .die thands in gebruik zyn , en voegen die .opgaven hier agter onder de Bylaagen fub Litt. Q. No. 1, 2 en 3, ten einde U.-Hoog Mogende te doen zien, hoe zeer de Militie-daar door word bezwaard en op welk eenen ongelyken voet dezelve tot hier toe is behandeld; Het zoude ons nogthands te ver afleiden, by aldien wy de oorfprong van alle deze kortingen \ van welken fommigen zeer oud en reeds op den Staat van Oorlog van 1595 bekend zyn , zo als by voorbeeld de korting van den ïeoften penning en de gewoonte om de loopende maand te reekenen tegen %2 dagen, afzonderlyk wilden naargaan, en zullen J 0 ons ■ (*) Rapport van de tweede Commisfie pag. icq i i i. Sss  $7* NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Grave nha- ge. Rapport derCommisfie 101 de Quota's en Financie der Generaliteit. Dat ons daarom vergenoegen met U Hoog Mogende kortelyk voor te draagen de veranderingen, welke daar in naar onze gedachten zouden behooren plaatste hebben. Wy vermeenen dan, dat in het generaal van aF le de foldye Ordonnantiën door alle de Provinciën , ten haaren behoeven niet meer dient gekort te worden dan een honderdfte en twee honderdfte pen* ning. Dat de foldyen, die de Provinciën van Holland en Utrecht, (te weete-n de eerfte vier, en de an> dere de loopende Heerc maand,.) ten agteren zyn,. behooren te worden aan betaald, waar toe de Staten van die beide Provinciën door U Hoog Mog. zouden kunnen verzogt worden. Dat yan de tractementen der Subalterne Officieren , die in de foldye Ordonnantiën zyn begreepen , geene andere korting dient te gefchieden dan die geene, welke omtrent de volle Ordonnantie plaats heeft. Dat van de overige tractementen van Generaals af tot Ritmeefters en Kapteins tractementen incluis , in den tyd van de eerfte vier jaaren van hunne aanftelling een geheel jaar tractement kan gekort worden, zoals by de Provinciën van Holfond, Zeeland en Utrecht gebruikelyk is, dan dat ie equivalenten, welken men gewoon is in de Provinciën van Friesland en Stad en Lande door die Officieren te doen betaalen , daar na behooren ge* modereerd, en de Staaten van die beide Provin2ien daar toe door U Hoog Mogende verzogt te worden, en aan die van Gelderland, Overysfel en~ Drenthe vry gelaaten, om deze belasting al mede in den haare te introduceererj.  JAARBOEKEN, Md, 1790. 973 Dat echter deze korting, voor zo verre dezelve's Grareeds betaald mogt zyn , geen plaats moet heb-venha~ ben , wanneer een Officier op eene andere repar- ge. titie word overgebragt. Rapport En eindelyk, dat zouden behooren vefzogt tederComworden de Staaten van de Provincie van Utrecht,;misfietot om van de Subalterne Officieren niet meer te vor-^fe Onderen, het geen thands door dezelven by hunne ia's en aanftelling word betaald , en de Staaten van dcFinanProvincien van Zeeland, Utrecht, Friesland en cie der Stad en Lande, om alle andere kortingen op óeGeneratrarftementen af te fchaffen* litdt. Wat betreft de verdere belastingen , zo komt het ons voor, dat omtrent de kosten der Zegels niet wel eene verandering kan worden gemaakt, dewyl dezelven niet gemakkelyk op eenen eenparigen voet in de Provinciën te brengen zyn, uit hoofde van het merkelvk verfchil, het welk ten aanzien van het Zegel ra de refpetlive Provinciën plaats heeft: wy merken alleen maar aan, dat die Provinciën, binnen welken geen Zegels betaald worden , eene andere belasting in plaats van derzelver montant behooren te kunnen invoeren. Terwyl wy voorts van gedachten zyn, Dat van iedere Soldye Ordonnantie niet meer dan drie ftuivers van het honderd van derzelver" beloop behoort te worden gekort,omgeëmployeerd te worden tot jura, zo voor de Provinciaale Secretarien, Comptoiren van de Financien als anderzints, en daar en boven jaarlyks aan de Secretarisfen of Griffiers tot een douceur betaald van een Compagnie Cavallerie / 5 : 5 : 0 Van een Compagnie Zwitfers en Artillerie 6 '• 6 : ° Van een Compagnie Infanterie 3 : 3 : 0 Sss 2 Voorts  9H NIEUWE NEDERLANDSCKE 'sGra- venhage. Rappor derCom misfie to de Quota's en Financie der Generaliteit. Voorts van alle de Militaire traclementen, die niet onder de Soldye Ordonnantie zyn begreepen een half per cent 'sjaars, en voor de regiftratie van de Commisfien eenmaal een en een half per tcent van het jaarlyks beloop der tractementen zon- -der meer. Dat Ofeieren titulaire Actes bekomende, daar onder me e begreepen Generaals, Lieutenant-Generaals en Generaais-Major behooren verplicht te zyn , hunne Commisfien te vertoonen in de Secretarien van de refpeftive Provinciën, op welken of zy zei ven, of de Regimenten , in welken zy dienen , gerepartitieerd zyn, om gratis te worden geregiftreerd , - dat van penfioenen geen jura dienen gevorderd te worden, en dat al het zelve' behoort plaats- te hebben niet alleen omtrent de ISfationaale, maar in het generaal omtrend alle deTroupes in dienst van den Staat zynds. Het fpreekt van zelfs, dat in die Provinciën , binnen .welken de jura worden verminderd, de Ministers dienen gededommageerd te worden , en dat het aan de Staaten van zodanige Provinciën, alwaar voorheen geen jura wierden betaald, behoort yry teftaan, om de belasting, die zy op de Militie in plaats van jura zouden willen leggen , te brengen in de Provinciaale Kas of daaromtrent naar goedvinden te disponeeren. Eindelyk vermeenen wy met opzicht tot de Leges, die zo in de Secretarie van Zyne Hoogheid, als in de Comptoiren en aan de verdere Amptenaaren van de Generaliteit worden betaald, dat door U Hoog Mogende zoude behooren gemodereerd en bepaald te worden, het geen derzelver Kamerbewaarders, die van de Griffie, de Trompetters,(zo hing deze niet zullen zyn uïtgeftorven,) Bodens, Postknegt en Dienders gewoon zyn te ontfangen van.  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 07? ■van de Generaals, Lieutenant-Generaals en Generaais-Major, cn door den Raad van Staate van gelvké gemodereerd en bepaald, het geen derzelver Kamerbewaarders genieten, en in het generaal die voorziening gedaan , dat het geen ter Secretarie en Thefaurie word betaald , als mede het geen de Bodens Postknegt en Dienders thands trekken van zodanige Militaire Officieren, die by den Raad.van Commisfien worden voorzien , buiten kennis van den Raad niet worde verhoogd, terwyl het best zal zyn de overige Leges te laaten blyven op den ouden voet. Deze zyn, Hoog Mogende Heeren! onze coafideratien over de generale en byzondere gebreeken van de Ordinaris en Extraordinaris Staaten van Oorlo": wy gaan nu over om nader te overweegen het Schema van die beide Staaten, door de Heeren Gecommitteerden van den Raad, met overleg van Zyne Doorluchtige Hoogheid. ontworpen , en mei eenige geringe veranderingen overlegd onder de Bylaagen van dit Rapport, fub Litt. R. 1, 2 en 3, Was het doelwit der Bondgenooten, in het doer nagaan van de Financieele refleftien door de Pn> vinden van tyd tot tyd op de Staaten van Oorlog gemaakt, dat dezelven door middel van dit onderzoek zouden gezuiverd worden van de gebreken, daar in gevonden wordende, en hebben wy om die reden getragt die gebreken te ontdekken , en de middelen van redres aan te wyzen , dit Schema moet dienen, om overeenkomftig de middelen dooi ons aan de hand gegeeven tegens die gebreken te voorzien. Hetzelve bevat in zich een geheel nieuw ontwerp sa van den Ordinaris als van den Extraordinarii Staat van Oorlog, en beftaat derhalven uit twee deelen, welke daar .in van elkander onderfcheider Sss3 zyn. 'sGrA- VjENHAGE. Rapport derCommisfie tot de Qitgta's en Financie der Generaliteit. Overgang tot bet Schema der beide Staaten van Oorlog.  ?7ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 3sGra- vfnhace. Rapport derCommis/ie tot de Q/iota's en Financie der Generaliteit. zyn, dat op de eerfte, te weeten de Ordinaris Stant, geene andere posten gevonden worden, dan zodanige, die aan eene jaarlykfche vermeerdering of vermindering niet onderheevig zyn , waar van men dus het precife montant a priori kan bepaalen, en welke daarom met recht permanente Ponen kunnen genoemd worden. Hoedanige zyn de Militie, de Militaire tractementen , die der Gedeputeerdens buiten 'sLands , Wagtmeefters en Majors, Bediendens van Artillerie, Vivres en Magazynen , Directeurs en Ingenieurs, Officieren van de Juftitie, Doctoren en Chirurgyns, Officieren van de Munt en de onkosten tér zaake van het fluiten der Ryksmunten. En dat daar en tegen op den Extraordinaris Staat zyn gefteld alle de uitftervende lasten, mitsgaders die posten, van welken de jaarlykfche uitgaven onzeker zyn, en waar over derhalven eene jaarlykfche liquidatie nodig is. Wat nu aangaat de wyze, op welke de verfcbjllende posten 'vet de opgenoemde Capittels van den Ordinaris Staat voorkomende gebragt zyn, de berekening daar van is gedaan ten aanzien van de Militie, overeenkomftig het Plan door Zyne Doorluchtige Hoogheid den 17 April 1789 aan U Hoog Mog. tot verbetering van de Armée voorgedragen, en door de Gedeputeerden van de refpective Provinciën ter kennisfe van hunne Hooge Committenten gebragt, naamelyk voor zo veel betreft de Cavallerie, Dragonders, Husfaren , de Nationaale, Duitfche en Waalfche Infanterie, de Staven van alle die Regimenten en het Corps Mariniers; want de verdere Corpfen bydat Plan onaangeroerd gelaaten , zyn op dit Schema uitgetrokken op denzelfden voet, als tot hier toe op den Staat van Oorlog geftaan hebben, echter met die geringe verandering, dat de beide Regimenten Zwitfers van bet Canton van Zu- rich ,  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 977 rfich seleid wordende door den Generaal - Major > fnAel,en van de drie Cantona van Schafhauzen, Gïaris en Appenzel, geleid wordende door der. Ce-1 Sölge Uwer Hoog Mogende Refolutie van den , 7 Maan 178S, en dat van elke .Compagnie Artille-, Se ivf, én dat van elke Compagnie Mineurs vier, Hoofden zyn afgetrokken, die tot hier toe minder .wieden aangehouden, dan welke korting voordaan jzal behooren op te houden. Belangende het Corps Pontcmniers, op dit Schema al mede gebragt, hetzelve is gefchied m de verSeHelling, dat de Bondgenooten zullen aggreeeren den voorflag door de tweede perfoneele Commisfie tot vermeerdering en verbetering van dit Corps aan ü Hoog Mog. gedaan, Let welk als zeer nuttig zynde voor den dienst van 't Land, wy S kunnen nalaaten by deze geleegenheid aan U Sao» Mog. tenfterkften aan te pry:zen, terwyl wy, "v aldien dit voorftel on verhooptel yk geen ingang mogt vinden by de Staaten van de refpeftive Pro vinoen, alhier moeten herhaalen, het geen boven Z266 door ons gezegd is van de post van v,e. duizend zeven honderd twee en zestig gulden; Ss voor het onderhoud der Gierbruggen op dj vomigen Staaten van Oorlog geftaan hebbende, er waar uit de foldyen van de Compagnie Pontonnier Zcontinuatie zyn betaald, namelyk dat de geme SI oost in dac geval niet zal kunnen ontbeerd wortvlmaar op den Staat van Oorlog behoorea u i>lyven. (*) De veranderingen in de verdere Capittels van dei Staat van Oorlog gemaakt, en door Gecomrmtteei (*) Rapport van de Commisfie tot het Defcnfij-Wo» zen p. 86 cn 87. Sss 4 >Gra- 'en1iaIE. lapport lerComnisfie tot ie Qjto',a's en Financie der Generaliteit. t i  'sGra venha ce. ■Rappo. der Co?, misfie ii de Quo tet's en Financie der Genera liteit. 9;8 NIEUWE NEDERLANDSCHE •■ den uit den Raad agter elk Capittel van dit Schema - opgetcekend, berusten op de confideratien door ons bereids voorgedragen, by de behandeling van den thands nog loopenden Staat van Oorlog, zo als uit /eene vergelyking van het een en ander aan U Hoe* -Mog zalblyken. Zo zyn by voorbeeld in hetS 'ipi tel van Militaire tractementen niet gebrast de ■ traaementen van den Kwartiermeelrer - Generaal van de Infanterie, en van drie Predikanten bv de geweezene Schotfche Regimenten , noch ook de fommen, met welken de traétementen der Adjudan- ■ ten van Zyne Hoogheid behooren verminderd te worden, nadien het ons met Zyne Hoogheid toefcheen dat de post van KwartiermeefW- Generaal van de Infanterie konde gemortificeerd, en de tractementen der voornoemde Adjudanten voor het vervolg bepaald worden, overeenkomftig de Propofitie daar toe p. 171 en iJ2 gedaan , terwvl de traftementen van de drie Predikanten by de Schotfche Regimenten, ingevolge Uwer Hoog Mo.". Refoiut.e van den 23 December 1782 by de èlrftë vacature van den Staat van Oorlog moeten gelaaten worden; waa: door dus deze posten ophouden te behooren tot de permanente lasten, uit welk<* de Or dinans Staat alleen is zamen gefield. Van gelyke zyn onder deze Capittels niet gebragt die die posten van. den voorigen Staat, welke als ■dooae ofxkclpostcn bekend zyn;. en daarom geroyeerd dienen te worden. — Daar en tegen is het Corps van de Genie thands by dit Schema uitgetrokken op den voet by Uwer Hoog Mogende Re fblutie van den ij Mei i78d gearrefteerd? en dus met de verhoogmg der traclementen als toen geacvoof he?ia^cfeden,PP den £™™-dinaris Staat ppgegeeven! 7 7 geplaatst> om reden™ p. 187 m de Capittelea van dit Schema, die tot dus ver-  JAARBOEKEN. Md, i7öo. 979 verre zyn opgenoemd , bevatten derhalven geene • andere posten, dan de zodanige welke naar ons x inzien behoudens de noodzaakelyke defenfie van ( den Lande niet kunnen ontbeerd of onvervuld gelaaten en daarom als permanente posten moeten j befchouwd worden; dan 'er zyn behalven de reeds f opgenoemden nog twee andere posten op dit Scfae-1 ma van den Ordinaris Staat geplaatst, te weeten die 1 van de Defroyementen ter fomma van / 130000:0:0, 1 en die van dé Sccreete Correfpondentie ter fomma van /'40000 : o : o'sjaars, welke eigentlyk met, kunnen gezegd worden permanent te zyn, dewyl 1 bet montant der uitgaven, die daar uit gedaan worden in het eene jaar merkelyk kan verfchillen yan die in een ander, al waarom zy eerder op den Extraordinaris dan op den Ordinaris Staat van Oorlog fchynen te behooren. Wy kunnen derhalven niet nalaatcn aan U Hoog Mo*, voor te draagen de redenen, orn welken wy hebben vermeend deze beide posten des met tegengaande te moeten brengen op den Ordinaris Staat : dezelven zyn deze, dat, wanneer de post van.de Defroyementen wierd gebragt op den Extraordinaris Staat, en over die post even als over alle andere waar van de uitaaven onzeker zyn, tusfehen de'Provincien geliquideerd, het zeer.moeijelyk zoude weezen, om aan eenig Minister van den Staat buiten 'sLands een byflag te bezorgen,; dewyl alle de Provinciën als dan een gelyk belang hebbende, om op dezen post te profiteeren; bezwaarlyk zouden te beweegen zyn, in zodanig een byflag hoe nood. zaakelyk ook op zich zelve eenpaarig te bewilligen. het geen vervolgens aanleiding zoude kunnen geeven tot veele moejelykheden, die vermeid zul er worden, wanneer deze post op een vaste lom be naald en op den Ordinaris Staat van Oorlog gebrag; zvnde, de betaaling word gelaaten op den ouder voet, zonder daar over een liquidatie te doen plaat J Sss 7 heb iGRA- enhae. lapport 'erComlisfie tot Ie Quo+ a's en dnan:ie der 'ienera-. 'itept, i  9So NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Rappor^ derCommis/ie toi de Quota's en Financie der Generaliteit, i < i i I i i I ] t 1« i 1 t hebben ; — en ten tweeden, dat in cas van een* Extraordinaris bezending buiten'sLands te doen de difficulteiten niet minder zouden weezen, naardien het zelden gebeurd, dat alle de Provinciën eenpaarig met elkander inftemmen, ten aanzien van den voet, op welken zodanige bezendingen te doen, dan waar omtrent men al wederom meerder faciliteit kan verwagten, wanneer over deze post niet word geliquideerd. Wat betreft de post voor de fecreete Correfpondentie, ter fomma van ƒ40000 : o : o, waar van de jaarlykfche uitgaven al mede verfcbillende zyn, dezelve is minder dan eenige andere post gefchikt voor eene jaarlykfche liquidatie, eensdeels om dat daar door telkens zoude bekend worden, hoe veel in ieder jaar tot dat einde was hefteed, anderdeels om dat de aart en natuur van de post verbiedt, daar over eene gelyke verantwoording te doen als van anderen; dan ook deze inconvenienten wordtn weggenomen, wanneer voor deze post een vaste [öm op den ordinaris Staat van Oorlog wordt gebragt. Veellicht zal men echter hier tegens refieclceren, lat, door deze beide posten van de jaarlykfche liquidatie uit te zonderen, aanleiding word gegeevea ;ot eene nieuwe onevenheid tusfehen de Eondgelooten in het dragen der lasten, dewyl het kan gebeuren, dat op dezelven in het een jaar meer, n het ander minder, eenig profyt plaats heeft, het velk dus zoude genooten worden alleen door die 'rovincie of Provinciën, op dewelken dezelven [oor den Raad van Staate zullen worden gereparitieerd; edoch wy kunnen niet denken, dat dit 'oordeel ooit kan worden van zo veel belang, dat lodig zoude wezen om het zelve door middel van iquidatie te vereffenen , dewyl het montant van je beide posten is genomen in evenredigheid van het  JAARBOEKEN, Md, 1790. 981 hrt eeen daarop geduurende veele jaaren is betaald, 'sGra- kunnen opweegen, 01jcrgu liquidatie over Quo- poinftés, het Capittel van andere onkosten en meer ta s en anderen; dan zulks gaf aanleiding, dat telkens al Finan- was 'er maar een geringe post afgeftorven, een gecie der heel nieuwe Ordinaris Staat moest geformeerd worGenera- den. Het was dus nodig, om ook dit gebrek by Men, deze gelegendheid te verhelpen. Tot dat einde zyn door Gecommitteerden van den Raad alle de uitftervende en by raaming bereekende posten, die tot dus verre op den Ordinaris Staat van Oorlo* geftaan hadden, daar uit geligt en op den Extraordinaris Staat overbragt, en alzo voldaan aan d^ reflectien deswegens door ons gemaakt. Voor het overige is de inrigting van deze Extraordinaris Staat wederom in alles overeenkomftig aan onze reeds opgegeevene confideratien, en zyn de verfchillende posten, op denzelven gebragt, tot zodanigefommen uitgetrokken, als wy hadden cemeend daar voor te moeten ftellen, of voor zo verre betreft de uitftervende lasten, tot de fommen we ke dezelven gereekend worden thans effecüve te bedragen. Nieuwe Naardien echter , onder de alzo gebragte posten tatschS* sommigen gevonden worden, die voorheen op den van Oorlog niet zyn bekend geweest, en komende, daar onder eenigen , welke geheel nieuwe posten zyn, zo zal het nodig wezen over elk derzelven nog het een en ander tot opheldering hier by te voegen. J Dezelven zyn vyf in getal, te weten: i. de jaar- lyk-  JAARBOEKEN, Md, 1750.. 083 Ivkfchèfubfidieö aan den Furst van Waldeck en den 'sGhav KvoSt^ Keulen; *. de post voor Officie-venharen door ouderdom of anderzints buiten ftaat ge- ge. raakt om den Lande langer te dienen; 3- dc post veorC iaarlyks doen campeerea van een gedeelte .Rapport Troupen lan den Staat; 4. de post tot verbe- derComtering van de defenfie der Frontieren en om deMa^wj&ft* Svnen van het nodige Gefchut, en verdere voor- de OuoS3 « kunnen voorzien; .en ten 5. de kosten van. ■:sen de Marine. de def „.., , . Getier aHet fubfidie aan den Furst van Waldeck be-^.^ draagt een fom van ƒ 38500 : o : o sjaars,. aan Hoogstdenzelven toegezegd by het 9 artikel van de dm Conventie den 9 December »v%pföa*^Ö£ het onderhouden van nog een ^ ^'^fe^* fanterie, ten diehfte van de Republiek. Het zelve word echter niet betaald, wanneer het voornoemue Staillon zich hier te Lande bevindt,en is tot hier toe nkgebragt op den Staat van Oorlog, maar zedr-rtTet vert.4 van het BattaillonnaarDuitschland in het iaar 1785 door de Provincie van Holland voldaan , onder belofte, dat hetgeen deswegens zoude zyn voorgefchooten.by den eerstyolgenden Staat aan baar zoude worden gevalideerd, waarom dan ook dit fubfidie van dien tyd af aan op den eerst te formeeren Extraordinaris Staat van Oorlog behoord gebragt te worden. Volgens de Conventie den 3° Oclober ^4,^ aangegaan met den Keurvorst van Keu.en, rnoest,,,curvorst tin Hoogstdenzelven geduurende tien jaaren betaald ^kwIm. worden een jaarlyks fubfidie van ƒ 180000:0:0» voor het onderhouden van drie Regimenten lnranteie ten dienfte van den Staat. Dan vermits de Provincie van Zeeland in dit fubfidie met had bewiligdTen dat om die reden by de reeds gemelde  og4 NIEUWE NÉDERLANDSGHË 'sGra venha ce. Rappe, derüot, misfie ti de Qui ta's en Financie der Genera liteit. Penfioenen voor Ofiï eieren bui. ten ftaat geraakt te dienen. jaarlykfche Voor het doen campeeren van een gedeelte der Campe- JyJiinenten. • Conventie was bedongen, dat van de voorfchreveri ■ fom zoude worden afgetrokken de quote van eene Provincie, ter fomma van ƒ 16530 : o : o; zo is deswegens jaarlyks door de zes overige Provinciën '* maar betaald een fom van ƒ 163470 : o : o, welke ?- vervolgens op dit Schema is uitgetrokken, en waar '*in voordaan alle Provinciën behooren te draagen; - terwyl het niet redelyk zoude weezen, dat de Provincie van Zeeland ten dien opzigte langer boven haare Mede ■ Bondgenooten wierd bevoordeeld* Dit laatfte is derhalven geen nieuwe last voor de Bondgenooten, en zal even als het fubfidie aan den Furst van Waldeck toegedaan, ophouden, wanneer de tyd, voor welken die Conventien zyn aangegaan, zal zyn geëxpireerd, en vervolgens van den Staat van Oorlog moeten geligt worden, ten waare de Bondgenooten als dan de continuatie van het zelve nodig keurden, en uit dien hoofde met gemeene bewilliging tot eene prolongatie van dat fubfidie mogten befluiten. Ten aanzien van de post van ƒ 150000 : o : o voor Officieren, door ouderdom of anderzints buiten ftaat geraakt om den Lande langer te dienen, zo remarqueeren wy, dat dezelve op dit Schema is gebragt in de veronderftelling ,'dat de Bondgenooten zullen ampleéteeren de voorflag daar toe gedaan , by het Plan door Zyne Hoogheid den 17 Maart 1789 tot verbetering van de Armée aan U Hoog Mogende voorgedragen, het geen bereids uitmaakt een object der deliberatien van de Staaten der refpedtive Provinciën, al waarom wy dan ook ons gevoeglyk kunnen dispenfeeren van dezelve alhier breder te fpreken.  JAARBOEKEN, Mei, 1700. 985 Militie van den Staat, heeft men gemeend op dit Schema te moeten Rellen een post van vyftig duizend guldens 'sjaars; de noodzaattlykheid om de Troupes, te verzamelen, en tot de groote Manteuvreste exereeeren , wil men eene Armée hebben, die in ftaat i% om neeyens anderen te werden geëmployeerd met hoop yanfucces, is oorzaak dat deze post niet kan ontbeerd worden, en deze noodzaakelykheid is zo evident, dat 'er byna geen redenen nodig zyn o?n ze te adjlruëeren; ook kan zulks door niemand worden in twyfel getrokken, dit weet, dat noch Officieren noch Soldaaten in de groote Manceuyres kunnen geoefend worden , zo men niet jaarlyks een gedeelte yan de Armée kan doen verzamelen. Het is dus geheel onnodig de nuttigheid van een diergelyke post nader te betoogen;en wy vergenoegen ons dan ook met alleen aan te merken, dat de fom, waar op ze is begroot, eer te laag dan te hoog <*enoomen is van wegens de zwaare kosten , die daar toe vereischt worden , en dat dezelve veel roiger zou moeten genoomen zyn, by aldien men niet verplicht was geweest eenig reguard te flaan op de tegenwoordige gefteldheid van het Financieweezen der Provinciën. (*) De post van driemaal honderd duizend guldens *s jaars, tot verbetering van de defenfie dei Frontieren , en om de Magazynen van het nodig Gefchut en verdere voorraad te kunnen voorz;en is even als de voorgaande een geheel nieuwe post; en gefchikt om te fubintreeren in de plaats van Extraordinaris Petitiën , welke met anderzints verplicht is tot de opgenoemde ein dens te doen, by gebrek van andere toereikende Fondfen. T. Dar (*) Zie de derde voorflag van Zyne Hoogheid ,*>va bet werk der Quotes. sG*«- PENHA» 3E. Rapport ierCommyfie tot ■ie Q110',ds en Financie der Generaliteit. Verbetering van t?4Frontierenen Magazynen. (  9§ö NIEUWE NEDERLANDSCHE ssGravenhA- ce. Rapport derCommisfie lot dc Qiiota's cn Financie der Generaliteit. Dan ook van deze post kan zo min als van die voor de jaarlykfche Campementen de noodzaakelykheid worden tegengefprooken, en het zal genoeg zyn tot betoog van dien alhier in te voegen de volgende notabele periode, voorkomende in de generaale Petitie voor het jaar 1755. „ De Raad doet wel Petitiën tot de Fortificatiën, „ maar ziet ze zelden tot conclufie gebragt, „ als by opkomende of prefente nood, "wanneer het de tyd" niet is om de Frontieren met nieuwe „ werken te dekken, maar om die 'er zyn wel ,, te defendeeren. De tyd van Vrede is de tyd „ van fortificeeren. Men doet het dan met ry„ per overleg, men maakt beter werk, en men „ heeft het beter koop, in de plaats dat men in „ tyd van nood dikwils groote fommen uitgeeft, „ om met haast gebrekkige, tempbraire werken te „ maaken, die daar na ras vervallen; wat zoude „ 'er geduurende eenedertigjaarige Vrede niet tot vertterking en verbetering der Frontieren heb-' „ ben knnnen gedaan worden, indien der eene Portabele jaarLykfche fomme tot dat einde ge,, destineerd, en met 'er daad.opgebragt was gé*. „ weest? de Bondgenooten gelieven dit Stuk als ,, eön zaak vau de tiiterfle importantie ter harte „ te neemeu,. en zich te houden voor gewaar„ fchouwd; De Republiek heeft magtige Nabu,, ren en■ wyd^uitgeftrekte Frontieren. Had men „ eene vaste jaarlykfche fomme, ervarene Forti,, ficatie-Meesters zouden de gahtfche Ringmuur „ van den-Staat in aanlchouw kunnen,neemen, „ en overwegen, welke de meest geëxponeerde „ en minst fterke Plaatfen waren., en hoedanige „ verbetering 'er naar de moderne wyze van attac„ queeren en defendeeren aan te maaken was. „ Men zoude de eene Plaats voor en de andere na „ acheveeren / om het met 'er tyd, indien het „ den  JAARBOEKEN, Mei, 1790. 987 „ den Al-Beftierder behaagen mogt de Vrede van duur te doen zyn, daar toe te brengen, dat ,, men voor die Plaatzen min te vreezen had, en „ dat men in tyd van nood meer Troupes zoude kunnen mislèn tot bewaaring van een overbly,, vend zwak Frontier, daar de kunst van forti,, ficeeren zoude mogen te kort fchieten." Wat nu betreft de fom , die 'er vereischt word om de Frontieren in ftand te brengen, en de Magazynen van genoègzaame voorraad te voorzien, dezelve is onmogelyk voor af te bepaalen, hoe zeer men in het algemeen wel kan zeggen , dat daar toe volgens het oordeel van deskundigen eenige Millioenen zullen nodig zyn, en dtfs veel meerder, dan de gelteldheid der Financiën toelaat op eenmaal te befteeden. (*) Wy hebben derhalven begreepen, dat het beter was llegts een maatige jaarlykfche fom daar voor te ftellen op den Staat van Oorlog , ten einde aan de eene zyde den Raad te bezorgen een toereikend fonds, om langzamerhand de Frontieren en Magazynen van den Staat in ordre te brengen , en van her nodige Gefchut te voorzien, en aan den anderen kant de Bondgenooten niet af te fchrikken aan dit noodzaakelytt werk de hand te houden. De vyfde of laatfte nieuwe post op dit Schema gebragt, cn welke op vorige Staaten van Oorlog niet voorkomt, is die van de Marine, begroot op een millioen 'sjaars. Wy .agten het geheel onnodig, na al hetgeen daar (*) Zie het Rapport van de Commisfie tot het DefenfieWezen: in de N. Neo. Jaakb. 1789,01. 1157 en volgg. 's Gra- venhage. Rapport derüommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit. Marine.  J 'sGsa- venhage. Rapport derCommisftetotde Quota's en Financie der Generaliteit. m NIEUWE NEDERLANDSCHE daar over door de Commisfie tot het DefenfieWeezen by haar Rapport aan U Hoog Mogen* de is voorgedragen, thands iets te zeggen tot betoog van de noodzaakelykheid dezer 1 post, voor welken wy geoordeeld hebben een hooger fom te moeten Rellen, dan by het voorfz. Rapport is geproponeerd, dewyl het quantum daar by bepaald dan alleen kan toereikende zyn, wanneer de verdere voorflagen tot verbetering in het beftier der Marine en vermeerdering der Inkomften der Admiraliteit in dat Rapport vervat, baar volle beflag zullen bekomen hebben, doch waar mede veelligt nog een geruimen tyd zal verlopen, geduurende welke op eene voldoende wyze behoort gezorgd te worden voor deinftandhouding van de Marine, die met zulke immenfe; kosten en tot zo merkelyk bezwaar van den Lande ter naauwernood is getrokken uit den diep vervallen ftaat, waar in zy zich zederd veele jaaren had bevonden, Wy kunnen echter niet nalaaten by deze gelegendheid nader aan- te dringen de inftantien door de Commisfie vanher Defenfie - Weezen by haar Rapport gedaan, tot een fpoedig en vruchtbaar redres in het geheel beftuur der Marine, het zy dan op den voet daar by voorgedraagen , of op zodanige andere wyze als de Bondgenooren, met 'sLands bclangens meest overeenkomftig zullen ooideelen, aangezien het zctker is, dar zonder een diergelyk fpoedig redres^ de Marine nimmer zal kunnen gebragt of op den duur gehouden worden* in dien ftaat, waar in zy behoort te weezen. Voorts moeten wy hier nog byvoegen, dat,, daar het een per cent, het welk het Landfchap Drenthe gewoon is te draagen boven het honderd in de extraordinaris Petitiën, tot dus verre geftrekt heeft als een fonds, waar uft aait het Collegie' ter Admiraliteit in Vriesland, uit krach-  JAARBOEKEN, Md, 1750. 989 te Van Uwer Hoog Mogende Refolutie van den ■ïi November 1726 is gegeeven een jaarlyks fubfidie van vyf duizend guldens, en daar 'er nu een vaste post van een millioen onder .anderen tot equipage van de Schepen op den Staat van Oorlog gebragt ftaat te worden, waar in de quote van Drenthe in de honderd zal zyn begreepen , het gevolg daar van zal kunnen weezen, dat, wanneer de quote van het Landfchap in de bevorens gedaane Petitiën tot equipage zal zyn geabforbeerd, het voornoemde Collegie dit fubfidie op de tot hier toe gebruikelyke wy.ze niet meer zal kunnen genieten. Eindelyk kunnen wy niet voorby te remar. queeren, dat, hoezeer het montant der beick Staaten van Oorlog thands in het geheel bedraagt/13548414:19:2f en dus ƒ48414:19! 2J hooger, dan dertien en een halve millioen, boven Welke de beide Staaten, ingevolgen de voorflag van Zyne Hoogheid niet mogen gaan, deze forr echter merkelyk verminderd en beneden de dertien en een halve millioen gebragt zal worden, eensdeels door de veranderingen, welke zyne Hoogheid aan ons heeft doen te kennen geeven, dal voorneemens was te maaken in het plan , dooi Hoogsrdenzelven tot oprichting van een Corps Mariniers aan U Hoog Mogende Voorgedraagen t en anderdeels doof de mindere uitgaven op de post van de Logisgelden, die over de geheele Armée van den Staat zyn berekend, doch Welke alleen aan de prefeme manfchappen zullen betaald worden. Offchoon nu door de Wyze , op welke hei Schema der beide Staaten van Oorlog is ïnge rigt, in veelerlei opzigte zullen worden wegge nomen de twee algemeene gebreeken, die daar ïr Ttt 2 to 'sGrA- venhage. Rapport dcrCommisfie tot de Quota's en Financie der Generaliteit, i Vcrdeté . Poinéten als nu-te ar» ' refteeren. i ;