O 62 5221









D , 12






IRENE,
TREURSPEL.
GEVOLGD NAAR HET FRANSCHE van den heere
A. DE VOLTAIRE.
Qtia delcStant admoneantque mei.
O vidius.
Te AMSTELDAM, Ey J. L; van LAAR MAHUET. Boekverkoper.
ï 7 8 4.



Van dit Treurfpel zyn niet meer ah twintig Exem-
plaaren gedrukt op groot papier voor de Lief hebbers.,
en ten blyke van echtheid aldus getekest. v "V _ //



TQ E~W T ZN G
aan
DE HEEREN LEDEN,
van het
TOONEELMINNEND GENOOTSCHAP
onder de zinspreuk:
UTILE ET AMUSANT,
Gevtstigt binnen Amfteldam,
t Gy!
die fteeds getrouw een nutte kunst helpt fchragen, En door uw vlyt alöm vermeêrt. Gy die Tooneelkunde al uw zorg hebt opgedragen;
Wier Kunstroem men zo hoog waardeert, ó Mannen wyd vermaart!- Apollo's voedsterzoonen!
Die aan het; kunsten kwekend y.! Uw' noesten arbeid ftaag met Lauwren zaagt bekroonen,
Duld, dat ik U dit Treurspel wy'J Schenk, Schenk het 't fierzel uwer gaven. ■
Schoon zwak in Pcëzy en taal: Uw heuschheid zal 't weldra verbetren en befchaven.
Ts Hoop op uw vriendelyk onthaal.
Aa Eü:



En wen IRENE door uw lchitterend kunst vermogen s
Verfchynen mag op uw Tooneel; En perst zy uit elks oog een traan van mededogen.
Dan valt my loons genoeg ten deel. Myn wensch is, dat gy fteeds in kunstroem aan moogt groeijen;
't Vermaak met Nut te zaam gepaart, Doen uw genoodfchap fteeds in vollen luister bloeijen!
Geen ramp ftoor' ooit uw vreugd op aard!
W. I,



VOORBERICHT,
Thans neemt ik de vryheid, deze geringe vrucht van mynen Dichtkundigcn ar bad, myne Kunstlievende Landgenoten aantebiedene; als heteerfle, het
•welk in dit vak, van my het licht ziet. Verfcho-
ning te verzoeken voor een aantal mis.'agen, welke, ondanks myne aangewende vlyt, 'er zekerlyk zullen tn* geflopen zyn ; is billyk; — Doch weldenkende Kunstrechters is het niet onbewust, aan welke flruikelingen, een aankomeling onderhevig is, die nog niet dan met fwakke fchreden, het i. etterfpoor betreed, te meer daar de fmaak voor het fraai je en kunst rykey hedendaags tot zulk eene hoogte geflegen is.
Doch, is het niet als de grootfle rukeloosheid in my aantemerken , dat ik myne zwakke vermogens aan zulk een Meesterfluk van voltaire toet zen durf? — dit bekenns ik ; doch dit bemoedigt my tevens, dat hierdoor myne begaane feilen misfehien des te ligter verfchooning zullen vinden.
Alle ongegronde en onheufche berispingen, welke zommi ge waanwyze en dikwerf niet min onkundige lieden ,zelf tegen de grootfle Dichters durven uiten, verachte ik.
Terwylin tegendeel de Ullyke aanmerkingen van waare kunstkenners my fleeds aangenaam zyn zullen. Deze zal ik met leerzucht ontvaagen ; deze zal ik in 't toekoomend tragtcn optevolgen. Want hun te voldoen is tnyn wensch.
A 3 VER-



VERTOONERS.
NicéPHoRus, Keizer van Conjlantinopelen. i r e n e , Ecbtgenoote van den Keizer. alexis Comnénus, een Griekscb Prins. lïöntius, Vader van Irene. m e m n o n , Boezemvriend van Alexis. zo'é, Vertrouwde van Irene.
Z JV T G E N D É.
lyf wachten.
1enige saam geswo o rn e n, met bütt gtVOlg.
Het Toonesl verbeeldeene Zaal, in het oude Paleis van Keizer cqnstantinus.
1 R E»



IRENE;
T R E U R S P E L.
EERSTE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
irene, zo ëi irene,
j\ch Zoë! waarom of de vorst toch voor ons fwicht? Hy, en zyn* Hofftoetwykt op 't wreedst uit myn gezicht. Welk een' verandering! wy zien van alle kanten, Ons op het ftrengst omringt van vreemde lyftrawanten. ]fc fta hier van verbaast; — Ja 'c Hof fchynt heden my Verandert, in een' naare en dorre woesteny.
zoë.
Wy zien in dit Paleis de allerfchoonfte dagen, Niet zelden opgevolgt van woeste onweervlagen. Ja dikwerf wordt men hier, in 't ftreelenfte geluk, Op 't onverwachts, geftoort door felle ramp en druk. , Dit is het lot van hen , die fteeds dit hof bewonen. : Dus wankelend is 't vermaak van vorftelyke tronen. Bedriegelyk voor het oog , verleidend' voor het hart, 1 Bezuren wy dikwerf, hun' vreugd' met bittere fmart. Zou dit dereden ook van 'sKeizers kwelling wezen?. Zou enig ongeval hem heimlyk ook doen vrezen? —
Zy die geftelt zyn tot verbetering van den ftaat; •
Of wel de wreede Turk; of Schyt die 't al verflaat.
Een' vyand die misfchien in ftilte hem doet duchten, Is de oorzaak, dat hy thans uw byzyn wil ontvluchten.
A 4 irene;



» IRENE, Irebb,
Neen Zoè'! ■ ik ken te wel de bronnen van zyn taart;
Zyn innerlyk verdriet, doorboort myn angftig hart. Ik weet, wat hy vermoed: — moest hy my aldus honen! Is dit 't gevolg dier min, die hy me kwam betonen ? ö Wreede achterdocht! gevloekte minnenyd! Die in zyn bange ziel haar heldre vlamme fpryd. Waarom moest hy het oor aan vuige vleijers lenen ? Dielogentaal en fchimp, op 't fchandelykst, verè'enen Tot ondergang der deugd; terwyl zyn achterdoe.it Geloof flaat aan hun' reên, op 't listigst uitgewrocht. Hoe moet dien wreede waan den Keizer nu niet drukken, Ik beklaag en hem, en my in onze ongelukken,
Waar van hy de oorzaak is. Waar' ik Leöntius
Myn' vader, naar ge volgt, zo had ik nimmer dus My bloodgeflelt gezien voor deeze wreede rampen , Waarmee myn droeve ziel nu dagelyks moet kampen., Ik hadt in 't ftreng verblyf, waarin hy zich begaf Na mynen echt, myn troost gevonden , en myn graf. Daar leeft hy, voor altoos, het ftaatsgewocl ontweken. Daar zal geen ydele hoop of zorg, zyn rulle breken. Waarom verfoeide ik dien rampzaalge grootheid niet! — 'k Beklom den troon Hechts tot myn ongeluk en verdriet. Gekroont voor 't oog des volks, voor hen met pracht verfcheenen;
Gelyk een offer! ach myn Zoë! ik moet weenen,
En tranen ftorten om 't noodlottig ongeval:
Dat my dus wreed vervolgt Maar bovenal,
Zie ik myn fmert vernieuwt,door 't droevige herdenken. Tan eene drift, op 'c zeerst bekwaam, myn plicht te krenken.
En waarvan myne ziel niet wil ontflagen zyn. — Helaas! de lucht van 't hof, is voor my als venyn. zoë.
Tot nog toe heeft de Vorst, naar't fchynt, niet durven wagen,
Zich van zyn minnenyd in 't openlyk te beklagen. Des maak' ik ftaat hierin op zyn befcheidenheid j.
Hoe



Treurspel. $
Hoe fterk zyn' drift ook is, dat hy ze niet verbieid.
IRENE.
Schoon hy uit trotsheid veinst, en zyn uitzinnig woeden In 't heimelyk verbergt „ zo kan dit nier vergoeden, Het onheil dat ik fmaak in dit rampzalig hof. —■ Wat baart een hoge rang niet menigmaal al ftof Tot klagen voor onz'kunn', nadien de nyd, verbolgen Om ons geluk, niet toeft, ons dadelyk te vervolgen. Hoe duur betaalen wy het fchoon van ons gelaat! Geloof my, dat geen dag, geen ftond voorby en gaat Of 'k voel my op 't wreedst door dezen Dwingland kwellen* Gy weet het Zoë'! ach! wie kan de kecren tellen ? In welke men ontmenscht, my naar het leven Aond, Door opgevat vermoên, ontbloot van Ichyn of grond. Nog moet ik dagelyks hier, vertoevend voor zyn'oogen,
Zyn woeste fmaad en hoon zagtmoediglyk gedogen.
Waar wil dit eindeyk heen! Myn Zoë! kon 't gefchien; Ach mocht ik voor altoos dit naar paleis ontvliên! z oë.
Ik beklaag u zeer Mevrouw! uw onfchuld zonder fmetten, Uw deugd die zal weldra zyn heete toorn verzetten ; 't Is hem onmoogelyk aan beiden te weêrftaan.
Stil dan uw' boezemfmert; ik bid' u laat u raên l
De kans die zal weldra tot uw geluk verkeren, En Nicéphorus zal u als te voren eeren. Waar vreest gy eindelyk voor? — wat baart u zulk een fmart ?
IRENE.
Ach voor den Hemel, en Alexis. en myn hart!
zoë.
Alexis volgt zyn' pligt; en ftreeft in Tauris velden Vol moeds naar roem en eer; op 't fpoor der dappere HeiHy dient den vorsten u ; en poogt tot uwe rust (den. Zyn' eed getrouw te zyn; en fmoort zyn minnelust.
IRENE.
't Is waar; hy fireeft naar roem, in alles te verwinnen, En dit, dit doet hem meêr dan ooit, van my bsminnen.
zoë.



tb I R E N E,
zoë.
Wy zien door zynen moed dit ryk, door oorlogslust. Reeds zedert lang beroert, thans in gewenschte rust.
IRENE.
Misfchien bewondere ik te fterk zyne edele deugden, En wekken zyne daên my tot te groote vreugde. Dan acr/ myn' Zoë, u is de oorzaak onbekendr.
Waarom zyn beeltenis dus is in myn zin geprent.
Weet, dat wy beiden zyn van vorftelyke loten, En uit het oud gedacht der Keizers voortgefproten. De Hemel die my voor dien Prins het daglicht fchonk, Wilde ook de trouwe min, die in ons beiden blonk, Reeds van onze eérfte jeugd, door d' echten trouw verëenen.
Doch naauwlyks was dien tyd, dien blyden ftond verfchenen.
Wanneer Alexis zich op eens verdoken zag.
Van myne hand en trouw: nadien het woest gezag
Van myne moeder en van redelooze vrinden ,
Die zich uit ftaatsbelang, en eerzucht lieten blinden,
My uit zyn' armen fcheurde; ik wierd der hovaardy
Myns moeders toegewyd, men hoopte dat men my'
Weldra zou overreên den Keizer te beminnen ,
En dat de glans der kroon Alexis zou verwinnen.
Helaas! het was vergeefs: geen keizerlyk fieraat,
Geen pragt van 't weelderig hof, die 't zoet te boven' gaat,
Het geen een waare trouw, en zuivere min doet fmaken. Doch 't is vergeefs voor my , naar dit geluk te baken. Ontrukt aan mynen Priris, poogt thans myn angftig hart,'
In liille tranen, zich te ontlaften van zyn fmart.
De Godsdienst in fret eind, door myn gezucht bewogen, Die droogde voor een tyd, de tranen van myn' ogen. Ja üocr zyn' gloed bezielt verviel ik tot een eed, Die me eeuwig rouwen zal: zo fchromelyk als xvreed. Ik fwoer den Hemel toe, van nimmermeer myn zinr.en Te (lellen op den echt; ja, nooit meêr te beminnen. Hoe fpeet my zulks daarna, maar ach! het was 'er uit; En 't volgen van dien eed , dit is myn vast befluit.
Bezef



TREURSPEL. li Bezef de grootheid nu, van 't geen wat ik moet lyden. Daar ik geen kans zie van my immer te bevryden. Myn Zoë ach! gy ziet hoe 'k daaglyks verkwyn. Zeg; kan 'er wel een lot, zo wreed als 't myne zyn ? Myn Vader de oorzaak meê van alle deeze plagen , Heeft ondertusfchen zich van myn gezicht ontllagen: Verwyderd zich van 't hof: — Waarom begeeft hy my? En waaröm Maat hy door zyn deugd me nu niet. by? Hy die my heeft ten prooi van 's Waerelds woen gegeven, Zou door zyn voorbeeld my thans leren; hoe televen. Doch wat ik klaag of fchrei, helaas 't is al om niet Hy Hoort zich aan geen fmert en laat me in 't verdriet! Aan u alleen Vriendin, durf ik 't in ftilte wagen Myn hartsgeheim, myn fmert zo wreed als groot, te klagen.
Dit is voor my op aard , thans de aangenaamfte (lof. ■ 'k Zie Memnon nadert ons uit 't keizerlyke hof.
TWEEDE TOONEEL.
IRENE, ZOë, MEMNON. IRENE.
Is 't my geöorlooft van den Keizer thans te ontmoeten? En kan ik heden, nevens anderen, hem begroeten ? — Spreek Memnon! — wat zal ik ?
MEMNON.
De Keizer wil Mevrouw! 't Verdriet van zyne ziel, en zyn beklemde rouw Zo veel het doenlyk is, voor uw gezicht, verbergen. Des zal 't onmooglyk zyn, van heden zulks te vergen. — Doch fchoon ik weinig by den hofftoet ben getelt, En men geen zaken, my in 't minften heeft gemelt. Te ongeacht om in 't geheim van onzen vorst te delen ; Nu ik een' Meester dien, die thans helaas! van velen Op't fnoodfte wordt benyd; is't my nochtans bewust, Dat wy Alexis, ras gelande zien aan de«a' kust.
Nadbn



12 I fc. ë N Ej
Nadien hy overlang, de oevers heeft verlaten
"Van den Boristhenes, met 't puik van zyn zoïdateh. —
De Keizer bevende en ontroerd door dit geval,
Bef] uit nu met zyn' raad , wat hy beginnen zal
irene.
Alexis zegt gy ? hoe zal dit myn fmert vermeêren i
m e m n o n.
Hy zal Mevrouw! langs den Bosphoor te ruggekeren.
irene.
En dit zonder verlof? het heeft al vry wat fchyn.
Dat zulk een' daad den vorst niet aangenaam zal zyn.
me m n on.
Men zegt het nogthans zo, en 't kan wel waarheid wezen. Het hof, alöm verdeelt, doet heden niet dan vrezen Elk is op 't flerkst beducht voor de aankomst van dien held. Dit is my nog onlangs in 't heimelyk gemeld. Men hoopt en vreest, men fpant van alle kanten zamen, En noopt de burgers reeds vooraf, tot een' bekwamen En fpoedgen opftant aan — 'k Weet Wat ik kiezen moet En wie ik heden zal befchermen met myn bloed. Niets ftutt' my in dien drift, geen heimelyk belangen' Verbind my ergens aan: ik fchroom hen aan te hangen, Die daar hun magt en rang zich aiöm vrezen doen. Ik fteek my in geen party, ondanks al hun vermoên. 'k Heb myn bezondere magt; en fteun op myn' zoldatcn; En weet, zy zyn bereid, hun lyf voor my te laten. Alexis die my tot deez' rang bevordert heeft, Alexis is 't alleen, voor wien dat Memnon leeft. Ik min hem al te zeer, ja, zal hem altoos eren , En uwen rang en itam tot 't einde toe verweren. —**» Comnenus reeds bewust van uw' angstvalligheid, Ontvlamde in edele toorn om 't lot uw' toebereid. Hy fpoed zich herwaarts heen, en zal hier daadlyk komen. 3k zeg milTchien te veel.... ach! mogt ik zonder fchromen Ontdekken!.... 6 Vorfiin!.... welaan weet voor gewis, Dat Prins Alexis in deez' ftad gekomen is. En reeds niet verre van 'tHof.... 't zy u genoeg gebleken. Vaarwel Mevrouw!,, ik ga; myn tyd die is verlïreken.
Mis-



TREURSPEL. 13 Misduit myn' yver niet: ik ben van myn' pligt bewust, En ftelle het al in 't werk tot vordering van uw' rust.
DERDE TOONEEL.
IRENE, ZOë. IRENE.
H
elaas! hoe klonken my zyn reden in de oren. Ik voel door nieuwe vrees myn droeve ziel doorboren; Daar 't al my duchten doet. — Wat droeve maar bragt hy! De Keizer nog ontroerd. Helaas! die weigert my Te zien. — Alexis is alreeds tot aan dit Hof genadert; En Memnon is zyn' vriend. — de Staten zaêm vergadert Beroeren deeze ftad , door onderling gefchil. Waarin de Burger deelt,elk volgt zyn' eigen wil, En opgehist door wraak, ilaat alles ftraks aan 'c muiten.
Wat zal ik in dien ramp zo algemeen, befluiten ?
'k Ben doof voor *t woest geweld van een oproerge fchaar; Myn' Echtgenoot getrouw in 't nypen van 't gevaar, Zal ik myn boezem fmert, zo veel ik kan betomen. Ik heb alleen myn hart, 'r aandoenlyk hart te fchroomeri, Dit hart, dat heimelyk fwoegt, by 't denkbeeld van 'c
gevaar,
Waar in myn Prins zich lïeekt. — Helaas wat zie ik daar!
Moest ik Alexis nog op deezen ftond ontmoeten! VIERDE TOONEEL.
IRENE, ALEXIS, ZOë. ALEXIS.
(jedoog Mevrouw! dat ik U kortelyks koom' begroeten.
Verban vry alle vrees; 't is voor een' korten tyd,
En



14 I R N E,
En deeze dient vooral geen klagten toegewyd.
Den troon, die uw gemaal ten onrecht komt betreden»
Moest ik naar myn geboorte in zyne plaats bekleden.
En wen ik 't zeggen mag , myn' waarde Irene ! gy,
Gy waart myn deel geweest en heerfchte nevens my.
Zo niet het noodlot, my rampzalig, had verftoten.
Ik zag my van Irene en van de Kroon ontbloten.
De roem , door my behaalt in 't oofterfch oorlogsveld,
Hadt mogelyk my weldra in dit bezit herfte'd,
Zo niet Nicéphorus w as op den troon verheven.
Ik hadt nog niets verrigt om my een' naam te geven.
Dus dat ik flechts den roem der ouderen bezat.
Alöm hadt men alreeds de wapens opgevat.
Dus toog ikftraks in 'c velt: — het eerst wasTrebifonde,
Het geen ik onderwierp. de Scyten, deeze konden
Aan 't gloeijend oorlogsvuur, onmogelyk wederftaan. ]k dreef hen op de vlugt, toen fteeg ik moedig aan, Èn heb ook Artaxaat doen voor myn wapens vlugten , In 't einde al *t woeste volk voor mynen naam doen duchten.
De roem van Comnénus is wyd en zyd verfpreit. • Dit hoope ik Mevrouw! zal myn' vermetelheid By u verfchonen; ach! aanfchouw my voor uw'voeten: Aanfchouw een bloedverwant die gy hier koomt te ontmoeten.
ÏIoos niet Irene! neeji; het is dit aangenaam woord, let geen, ondanks myn fmert, nog myne ziel bekoort.
IRENE.
Helaas myn waarde Prins! wat hebt gy thans begonnen ? Waarom niet voor een wyl nog uwe drift verwonnen. Aanfchouw en tyd en plaats, aanfchouw deez' tranenvloed, Welk uw' rampzaalge komst, op nieuw ontfpringendoet. Gy kent myn' narenftand, zo fmerteJyk voor ons beiden. Gy weet wat banden my voor altoos van u fcheiden. Het is, en pligt en eed , het is een ftale wet. Die, my te aanfehouwen, u op 't aüerftrengst belet, Én om den Keizer niets onbiJlyks te doen dugten,
Moest



TREURSPEL u Moest gy, hoe fmertelyk ook, myn byzyn fteeds ontvlugten.
Gy weet met wat gy waagt; myn Prins! geloof me vry; Ontwyk thans deeze plaats, uw val die is na by.
ALEXIS.
Hoe, zal myn vrees voor u, my tot een misdaat ftrekken? Én zal ik door myn'komst, des Keizers argwaan wekken; Hoe kan zulks mogelykzyn? - ben'kin Byzantié'n wel ? Ik zie u bevende, fteeds vreezen voor 'c bevel, Eens nydgen Qpperheers door yverzucht gedreven.
Hoe, wil men in dit Land op 't Afiatifeh leven?
Zyt gy dan een flivin , door eenig vorst gekogt, Èn uit een vreemd gewest naar deeze (treek gebrogt ? Of onder wachts geftelt, zyt gy niet te betrouwen, Of mag u niemarit als uw' dwingeland aanfchouwen ? Ach fpreek myn waarde Irene! zeg, wat naargeestf;heid,
Heeft thans den Keizer tot deez' ftrengheid opgeleidt ?
IRENE.
Zints 't ogenblik dat ik heb zyne hand ontvangen , Ben ik geen mcefteres, in 't minst van myn verlangen. Nu 't al verandert is voor my in bittere fmart.
ALEXIS.
Ach zonder hier van uit myn al te teder hart! (ken, Een hart my van de Goón, voor u, myn lief, gefchonEn 'tgeen zich nimmer liet door vreemde min ontvonken, Een hart'dat 't al braveert, Ja zelfs des Keizers macht, Hoe groot en uitgeftrekt, op 't fpytigfte veracht. Zou, daar't geöorlooft is, aan alle onderdaanen, Zich hier aan 't Hof een weg tot hun' Vorstin te banen ; Nicéphorus aan my, zulks weigeren kunnen ? neen ; Want zo hy zulks beftond, 't was buiten alle reen. Waarom ben ik alléén dan fchuldig in zyn oogen ? Waarom wil hy myn komst aan 'tHof, dan niet gedogen?
Is zulks uit yverzucht? gewis dit heeft geen ichyn. —
Welaan! voor zulk een hoon, zal ik misdadig zyn. 'k Wil tonen wat de min, als ze eenmaal is aan't blaken Öp eenig hart vermag, ——Ikzal myn' plicht verzaken»
En



16 IRENE, En ongehoorzaam zyn; Ja ... .
IRENE.
Ik fmeeke U laat af! Gy loopt, eer gy zulks weet, in uw geregte ftraf. Helaas Alexis! Ach ik bid u wil gedenken, Dat ik geenzints de eer van myn gemaal kan krenken, 'k Moet onderdanig zyn: — Ach wees toch flechts bedaart!
ALEXIS.
Hoe onderdanig zyn? die eer is hy niet waard! Hy die zich onderftond om my een fchat te ontrukken. Die hy het minst •verdient; zou die u fnood verdrukken ? Weêrftaat hem vry; Mevrouw! die uit denzelfden (lam Uit 't zelfde Vorftelyk huis als ik uw oorfprong nam.
Koom, voeg u nevens my! ontruk u zyn bevelen.
Zal dan Irene in 't Lot van een ilavinne delen ? Dat hy thans vry regeere! (dit baart my geen verdriet.) Het droevig overfchot van het romeinsch gebied, 't Geen Konftantyn welcêr in Tracie's oorlogsvelden, Met roem gebruikte als hy naar Trebifonde fnelden. 't Zyn volken, min voor hem, dan wel voor u gefpaart— Dit zy zo; 'k vind me in't minst hier over niet befwaart. Maar 't is dien flaverny waarin ik u zie leven; En dit, dit zal myn moed hem nimmer niet vergeven. Doch gy Mevrouw! verbergt in 't heimelyk uw verdriet;
Dees overweldiger is die uw' Dwingeland niet?
Ach! zo de Hemel 't al met wysheid wil gedenken ; Moest hy dit ryk een' min onwaarden meefterfchenken!
I RENE.
Staak vry uw ydele klagt; het is vergeefs gepleit. Uw reden winnen niets op myn gehoorzaamheid, Slavin van 't woord het geen ik heb den vorst gegeven; Zo voegt het my voor hem, en niet voor u, te leven.
ALEXIS.
Herinner u Mevrouw! 't begin van onze min. Was toen Alexis niet geprent in uwe zin ?
IRENE.
Dat's waar; doch ftaat 't me vry van deeze min te fpreken, Waarvan ik 't denkbeeld reeds, my tot een misdaad reken ?
Helaas



TREURSPEL, 17
Helaas myn Prins! ik kweek wel wenfchen in myn har:
Voor u ; maar 't is tot des te meerder imart.
Doch welk gerucht, — wat 's dit, waartoe zal dit gefchieden?
Een lvfvvacht met drift binnen tredend.tegen'Aivxis. De Vorst, Myn Heer! Laat u op 'c ogenblik ontbieden.
ALEXIS.
Zeer wel; 'k volg u terftond. — vertrekken wy; welaan! 'k Treê moedig naar hem toe, zal hem ten antwoord
liaan. ,
Dat dees ontmoeting niet in 't minst uw rust mag bree-
ken! r . Myn dierbre Irene! ik weet genoeg wat ik moet Iprclcen ; Wat ik verfchuldig ben aan 't oud en vordlyk bloed, Waar uit dat hy ontfproot. —'t is tyd: welaan ik moet, Hoe zeer 't my fmert, myn tweede ziel verlaten. Hou op myn fchoone! uw Alexis meêr te haten. —— Ducht voor geen ongeval: gy fchreit, helaas bedaar?
Vaarwel Mevrouw? ik ga; fchroom geen het minst gevaar.
VYFDE TOONEEL.
IRENE, ZOC IRENE.
H
oe voel ik thans myn hart, door naare angstva.-» hgheden,
Als woede dormen op het onverwagts bedreden , ]k wordt elk ogenblik door nieuwe fchrik vervoerd, Zo zeer heeft my de Prins door zyne reên ontroerd. De wanhoop op het klaarst uit zyn gezicht te lezen, zyn woestheid van geiaat doen my niet te onrecht vrezen \ Wat of zyn oogmerk is ? Helaas myn Zoë! ga. Men zoeke in 't heimelyk dit Hof nauwkeurig na. Dit Hof, dit akelig Hof, alwaar een reeks van Helden, B Zich



n 1 R Ê N Ê,
Zich door het wars fortuin op 't fmaadykst zag verge% den.
Alwaar de glorizon van zo veel dappre daên. Ten fpyt van ieder een, dus vroeg moest ondergaan; En doet my ftraks verflag van 't geen gy hebt vernomen^ Gy ziet de tranen langs dit droe-'ig wezen ftroomen, En kent den naaren ftaat, waarin ik my bevind'! zoë.
Gy weet Mevrouw! hoe zeer dat Zoë, u bemint, 'k Volg u bevelen op en zal terftond vertrekken, Om als het moglyk is tot naricht iets te ontdekken. Ik beef nogthans om u: de Vorst vol minnenyd. Die viert milTchien den toom aan zyne woefte fpyt; En gaat tot uw verderf een wreede ftraf bereiden. Hehas milTchien ter dood, ofwel hy bant u beiden. —-Waartoe befluit gy thans in deez' omftandighcên ?
IR ENE.
Ach Zoë! 'k zal myn vlyt, zo 't mogelyk is, befteên, Om mynen echten trouw voor inbreuk te bewaren. My zelve hoeden in den drang van die gevaren, En wen ook in myn hart, eertyds op't wreedts gewond. Die zelve liefde vlam, weêr voor den Prins ontftond, Zal ik met alle kragt, die op het felst verdrukken, En die gehaate drift uit mynen boezem rukken. En overwinneu zelv' zo verre het mogelyk zy: 't Is aan myn pligt en Lot, dat 'k al myn' poging wy'! .Ik zal myn' deugden door geen euveldaên bevlekken, En noch myn leven, noch myn dood met ichand bedekken.
Einde van hei eerjle Bedryf.
TWÉÉ-



TREURSPEL. 19
TWEEDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
ALEXIS, MEMNON. MEMNON.
Tk hoor', Myn Heer! dat men u ftraks ontboden heeft» De Vorst befluiteloos , zit in den raad en beeft, Steeds onder het gedrang van valfche Hovelingen, D:e uit baatzuchtigheid, hem dag en nacht omringen. Uw' wederkomst alhier, heeft hen, op 't felst ontroerd.— Wie weet wat men befluit, thans door den fchrik vervoerd.
lntulTchen kunt gy my, in veiligheid, hier hooren ; En zonder fchroom dat men ons onderhoud zal ftooren. Ik voer alhier 't bevel; en deeze gaandery Leid naar de kamers van den Vorst; dus zyn wy vry. —• Heb geen de minften zorg voor uwe eedgenooten. Ik fprak hen dadelyk toe, zy hebben zaam befloten; Als dat de fterkfte troep, zich van de groote poort. Die tot den buiten w-1 van dit Paleis behoort, Zo dra het doen'lyk is, terftond zal meefter maken. De anderen, die niet min in edele yver blaken, Die hebben zich aiöm door dit paleis verfpreit. Gekleed op vreedes wys, tot meerder zekerheid. De Keizer midlerwyl, die laat niet af te vrezen; Hy waant als dat uw' komst hem zal nadelig wezen; Dan hy betrouwt op my ; berust in myne zorg (borg, Dit ftelt voor d'uitkomst, u Myn Heer! een' goeden
ALEXIS.
Zal Ruftan. Polemon, Arbas en d'andere benden Met Phedor, op myn wil, zich aanftonds herwaards wenden ?
MEMNON.
Ja Prins! hun volk vol moeds alreê te zaam vergaêrt,
B 2 Baant



20 IRENE, Baant u den doortogt met het opgcheeven fwaard. Terwyl hun vnendlchap u, in deeze naare ftonden, Met geenen groteren moed en yver dienen konden. ■ Dus zal geen Dwingland zich, in d' alge'meenen nood, Door een gehuurde arm, gered zien van den dood.
ALEXIS.
Ik weet, ik fta in gunft by de algemeene ftaten; Doch wat denkt thans het volk, kan ik me 'er op verlaten ?
MEMNON.
Dit op het flerkst bekoort, door uwe heldendaên; Zweert, u met goed en bloed trouwhertig by te liaan. Ja elk bemint u zeer om uwe hoedaijgheden , En wenfcht dat gy eerlang nog moogt den troon bekle-^ den. ———
Doch 't onbeftendig volk is geen betrouwen waart; JJu barst het uit in wocn, dan is het weer bedaart, 'k Doe midlerwyl myn best, hun yver te vermeêren; Op dat ik u weldra als Ryksvorst zie regeeren. "Weestliier verzekert van. Toon u aan hun gezicht, Zo volgt een elk terftond den infpraak van zyn pligt. Dit hof dikwerf vervult van naare treurtooneelen. Is thans niet ongewoon, aan 't woên der Staatskrakelen.
De Heilige yverzucht eens Priesters tot den Staad; Of 't kiygs gefchreeuw van den oproerigen Zoldaat, Deed menigmaal een ryk.het onderstboven keeren; Dus zag men dikwerf een verandering in 't regeeren, Zo onverwagts, zo ras, geiyk een donderfkg, Die hevig uitbarst, op den allerfchoonften dag. Wy hebben Keizers in hun' voller} roem zien blinken, Neêrftorten van den troon, en jamtnerlyk verzinken In de alierdiepften kolk , van de vergetelheid. Dat thans een ander lot Byzantien word' bereid 't Is tyd dat we eenmaal nog een' groten Held aanfchocwen ,
Op wiens beleit en kragt, men veilig mag betrouwen. Thans vol verlangen, bied men 't hoog gezag, u aan. Hoe veel verkreegen dit, Hechts door 'er naar te ftaan.



TREURSPEL. 21 ïn 't Vorftelyk gewaat, de fpelen by te wonen, Deed hen, door 't wufte volk, wel ras tot Keizer kronen. En men op 't ogenblik hen aiöm tempels wyd'! Daar't volk boog voor hun neer; bun naam klonk wyd en zyd. (den Deez'hadden minder recht, min deugden en min vrinDan gy; en waarom toeft gy nog, zu'ks te onderwinden?
Daar 't u gelukken zal; ftel u voor 't volk tentoon!
Zo ziet ge u , dezen dag verheven op den troon.
ALEXIS.
Ik neem dan myn befluit; welaan ! het zal gefchieden. Zo zal 'k Irene, en myn hart en kroon aanbieden, ïk haat den Vorst te zeer, door een ftaatkundge nyd , Die thans myn geeft en hart op 't kragtigfte beftryd. Van alle driften die nogthans myn ziel beroeren , Kan my de liefde voor Irene 't meest vervoeren. Zy wekt myn' yver op in al myn' oorlogsdaên. Ik zou om narent wille een' misdaad zeive begaan. —Doch kan 't een misdaad zyn een Dwingeland te ftraffen, En myn getergden moed , geregte wraak te fchaften ? Voor 't geen hy my ontnam, voor al zyn finaad en hoon?
'k Herneem wat my behoort; — Irene en de kroon,
MEMNON.
De Keizer wil Myn Heer! u hier in ftüte fpreken, Gy ftemt zulks toe ?
ALEXIS.
O! ja; 't is my alreê gebleken Wat hy bevelen zal. Doch 't antwoord is gereet.
M E M N O N.
Ik zie des Keizers wacht, die alreeds herwaarts treed. Ik ben 'er Hoofdman van, hy dorst ze my betrouwen. Dus kan de Vorst hier niets nadeelig voor u brouwen. Of 'k ben 'er van bewust; nadien het al, door my Wordt uitgevoert. —• dat dit in uw' gedagte zy. —
«3 TWEE-



32 R E N E,
TWEEDE TOONEEL.
NICEPHORUS, ALEXIS, MEMNON.
(jGevoig van Lyfwachten, die terftond vertrekken)
NICEPHORUS.
G(ken? y baart hier door uw komst, een algemeen verdenWat noopte u 6 Prins ! aldus uw' plicht te krenken, 't Is waar, aan den Euxinus hebt gy met moed geftreên, En trouw uw Vorst gedient, men roemt uw' dapperheên.
Dit gaf u geen verlof om thans te rug te keeren. Myn wil, was u een wet, en deeze moet gy eeren; Steeds onderworpen aan myn onbepaalt gezag. Men flaat alöm het oog op uw verkeert gedrag. Dit voorbeeld zal geenzints myn' onderdanen ftigten, Myn fchriftelyk bevel zou u hierin verligten, En zonder dit, moest gy hier nooit verlchenen zyn.
ALEXIS.
Zulks was my onbekent; en ook niet zonder fchyn. Veel Staten van dit Ryk, zyn door de verheid zelden» Bewust, van al het geen wat uwe wetten melden. Des heb ik my gefchikt naar een vergadering Die fteeds geè'erbiedt wierdt; en trouw van u ontving.
NICEPHORUS.
Wen die vergadering my wil gehoorzaam wezen , Zo lang werd haar door my, en huideen trouw bewezen Duag echter zorg , dat gy haar niet te veel en hoort. Veel minder volgt; hoe zeer ook door haar'reên bekoort. Zy deed ondanks myn wil, u thans te rug ontbieden ; En myn gebod is, dat gy ftraks dit Hof zult vlieden. Verlaat dan deeze Stad; doe wat uw Vorst u meldt, Nadien voor u in 't minst hier geen verfchoning geldt. W mt zo gy weer de Zon ziet aan deez' oevers dagen, Zo vrees weêrlpannige! dat gy 't u zult beklagen,
Gy



TREURSPEL' 23
Gy' waart geenzints myn vriend; 'k merkte u a's muitüng aan'
Die waardig was myn haat en ttraf te ondergaan.
Zie hier wat u de Vorst op 't ftrengfte moet bevelen , Zagy niet wilt 6 Prins! in myne gramfchap delen.
. ALEXIS.
Zy, door wier magt dat gy thans in dit Ryk regeert, Alwaar men nevens u, my op het hoogst vereertDie weten middel om uw' woeste wraak te tomen. Dus nebbe ik geen reên, in 't minst voor u te (chromen.—■ IVIyn' dienften zyn nog versch in hunne zin geprent. Ook, en myn rang en naam, zyn hier niet onbekent. Gy zelfs 6 Vorst! gy zoudt 't verdiende recht my geven, En laten me ongeftoort in deeze muuren leven , Wier veiligheid en rust, my heeft myn bloed gekost.
Daar thans myn' arm, u heeft uit 's vyands woen verlost.
|a! nimmer zult ge me een onfehendbaar recht benemen , Waarvan men maar alleen den fchuld'gen kan ontvreemen.
NI CEPHORUS.
Alexis ! 'k zie uw trots fteigt al te zeer in top.
Hoe, koomt toch zulk een waan en denkbeeld in u op ?
ALEXIS.
Het voegt u niet, om my. myn hoogmoed teverwyten. Zou dan een burger voor zyn recht niet mogen plyten? ]a moeten, inden nood? — wie lochend zulks? — gewis; Denk dat eens burgers recht, 't recht van Alexis is.
NICEPHORUS.
Gy hoont my door uw fpyt; wil voor myn wraakzucht
beven!
ALEXIS.
't Zy ver van daar: een held gewoon als ik te leven,
Vreest niets, 6 Vorst! 'k trotzeer uw ydel dreigement. ]k zie dat gy myn hart en inborst nog niet kent, Nog eens; myn moed en myn bewezen Heldendaden , En myn geboorte, doen my' viy uw' magt verfraaden.
Daar ik my veilig zie voor ramp en ongeval.
Ik fweer' ondanks uw' magt, dat 'k niet vertrekken zal.
NICEPHORUS.
ft Is wel; 'k weet reeds genoeg, en zal my aanu wreken. * * 34 Denk



24 IRENE,
Denk geenzints dat uw' Vorst het by dien hoon Iaat fteken.
{Aan mem non, een papier overhandigende.} Gy Memnon! fteeds verpligt aan my en aan het r)k: Dat in 't volvoeren van deez' last uw trouwheid blyk i
DERDE TOONEEL.
Alexis, memnon.
Hmemnon. oe fchoon word hy misleid; hy valt in onzeftrikken. Hoe waant hy door dit biad Alexis te verlchrikken!
alexis.
't Papier 't geen hy u gaf, is mooglyk van belang
memion. {Het blad overgeevendel) Alweer een nieuwe proef van zinnelooze dwang, — Daar Prins! aanfchouw dit blad; gy moogt het zelve lezen; En oordeel of het u in 't minfte kan doen vrezen
alexis, {Het zelve geleezen hebbende?}
Myn Lot is dan bepaalt, myn vonnis reeds gevelt; .
Ik had dit wreed befluit, reeds by my zelv' voorfpelt. — Ach ja myn vriend! hy wil Alexis thans doen hieven; Hy waant als Opperheer te dingen naar myn leven. Wreedaartige achterdocht! door haar is 't dat hy woed En dat hy heden dingt naar myn onfchuldig bloed.
mem non.
Hy ging hier door het zyn, en niet uw vonnis, vellen, Wili'keurig in den raad, zo dorst zichniemant ftelien ,
Tegen zyn wil of wet: door vleijers meest omringt
Zo waanr hy, dat hy elk tot zyn belangen dwingt. — Hy meende in my dus ook een fnoode Ziel te ontdekken; Dan deez verblinde waan, zal hem ten val verftrekken.
a lex is.
Ach! is de Vorftdan meêr misdaadig dan ik dagt!
Myn waarde Irene! — Ach hoe wreed wordt gy veracht £
Thans een' gevangene. — 6 Smert! en dit op heden!
mem non.
Het graf der groten, is zomwyi maar weinig fchreden
. Van



TREURSPEL. 25 Van de gevangnis af. dit leert het voorbeeld fteeds.
alexis.
Maar weet Irene van deez' onderneming reeds ? ——
MEMSON.
My dunkt zy zal zeer wel in deez' gefteltenisfen ,
Den oorzaak en 't gevolg van deezen aanflag gisfen. ——
Van 't ovrig denke ik, zal zy nog onkundig zyn.
alexis.
Ach! geven wy geen reên aan haar, van nieuwe pyn. Vooral myn waarde vriend! moet ik u heden vergen; Wil toch voor haar 't gevaar, waarin zy is verbergen, 'k Wil dat men d' aanflag aan geen menfch te kennen geev'. Voor 't eind van al; het zy ik overwin of fneev'.
memnon.
Hoor hoe het muitend volk, zich reeds alom doet horen! alexis.
Mu zal ras blyken, welk een lot my is befchoren. Beef vry ó Dwingeland! nu ziet gy thans door my Een eind gefteld aan uw zo wreede heerfchappy, Ja Memnon! gy zult my gelyk een Held zien fterven, Of wel nog in dit uur den rykskroon zien verwerven.
{Tegen dehoofdcn derzaamgezwoornen en hun gevolg?)
Daar zyn zy alle reeds; welaan! zyt gy bereid ? Myn' vrinden! thans door 't lot my gunftig toegeleidt. Koomt maaken wy thans fpoet; wy moeten zonder dralen,
Een onregtvaardig Vorst zyn' wreedheid doen betaaKoomt volgt! len. -3
VIERDE TOONEEL.
irene, alexis, (gevolg van zaamgezmornen.)
irene.
^^lexis toef! — Helaas! waar wild gy heen?
B 5 Wat



76 IRENE, Wat wilt zy doen? 6 wreede! ach ! hoor naar myn gebeên! En zie de' tranen die uit deeze oogen ftromen. Ik zoek alleen uw Ichande en misdryf voor te komen. Het volk is op de been; de Keizer als verwoed. Doet ftromen Jings en rechts 't onfchuldig burger bloed; Ik zelve durf my naauw der droefheid overgeeven, Die myne Ziel beheerfcht; 't gevaar dat doet my beven. Myn Vader aangezet, door 't geen hem is gemelt; Spoed yiings her waards heên, van oud en jong verzeld. En de Opperpriefter dreigt het volk met zyne Goden, Wier wraak gewapent is, tot ondergang der fnoMen zoekt u overal, in 't naare ogenblik, (den. Het welk eens ieders hart vervult met angst en fchnk.— Toef nog een weinig tyds; ach wil hen beiden fpreken!
ALEXIS.
Hier toe is nu geen tyd. - Irene! ik moet my wreken. Ook was zulks te vergeefs; 't is van te veel gewigt Dan dat hun' ydele klagt in 't minst hier iets verricht. Vaar we! Mevrouw! - lk ga; - 'k Zal hen daarna begroeAls ik myn Zegepraal koom ftellen aan uw voeten, (ten ;
QBy vertrekt, gevolgt door de Hoofden der ZaamgezviOjmen en hun gevolg.
VYFDE TOONEEL.
IRENE.
\^elk aklig Lot myn Ziel thans ducht!
Heiaas! nu dat hy my ontvlugt. Voel ik myn boezem Imert zich weer op nieuw verhef.
Het woedend' Oorlogzwaard dat zal, ten. Weldra myn Echtgenoot, of wel myn' Minnaar treffen ;
Wat naare ramp! wat ongeval!
6 Hemel! die het al beftraalt. Wiens wysheid heeft myn Lot bepaalt; Pie my thans in den Vorst een' meefter hebt gegeeven.



TREURSPEL. 27
Bellier myn' wankelende fchreên. Op dat ik u getrouw, geen fchande na mag dreven, Zomwyl vervoert door 'c zwak der reên.
Verlos myn al te angftig hart.
Van deez* te felle boezem fmart. Ja doe het ryk en my een' zagte vreede fmaken.
Behoê den Keizer myn gemaal; En doe myn hart voor hem in nieuwe liefde blaken;
Ondanks zyn duurs en wreed onthaal.
Dat heden uw alwyze hand,
In deeze naare en droeven (land, Zo aklig voor dit ryk, toch mag den Vorst bewaren!
Doch fchoon myn' bede voor hem plyt, Zo hoort nogthans deez' zucht en wil Alexis fparen;
Indien zulks met myn' pligt niet dryd.
ZESDE TOONEEL.
IRENE, ZOë.
zoë.
H(gemeen: elaas! Mevrouw wat ramp! —— zy zyn reeds handIk fmeeke u op 't derkst; laat ons weêr binnen treên:
IRENE.
Hoe draagt myn vader zich ? ■ waar is ? ——- wat doet
hy heden?
zo ë.
Door de openbaaren nood, op 't allerfelst bedreeden. Is hy alreeds naby. — 't Gefchrei is algemeen; En oud en jong vervult de lucht door hun geween. Degrysarts, vrouwen met hun Zuigelingen , kermen, Bedrukt ter hemel, op dat deez' hen zou befchermen. En de Opperp-ieder brengt het nodige vad aan, En poogt, offehoon vergeefs, gekwetden by te (laan, Want 'r, fchromelyk woeden van bloeddordi^e Barbaren
Die



28 i R E N E,
Die Overwinnaars zyn , die weigert hen te fparen. ■—-» Ach! ftel u toch geenzints aan hunne wreedheid blood. Ik weet hoe zeer gy deelt in de algemeenen nood. Doch ftaat het in onz' magt Byzantiën te verweren» Nu wy wel dra dit ryk zien 't onderst boven keeren —— Draag zorg dan voor u zelv', tot dat we ons zien verlicht. Van d' uitflag des gevechts, door 't allernaauwst bericht.
IRENE.
De Hemel wil, dat ik zal met dit ryk omkomen! Ach Zoë! moet ik dus 't onfchuldig bloed zien ftromen Van zo veele duizenden ? en ik helaas! ik zou Nog leven willen by deez' openbaare rouw ? ——Hoe zou ik dus in deez' ter neergeworpen muren, Waar van ik de oorzaak was; in vreede kunnen duren ? Schoon ik onfchuldig ben, bezwykt nogthans myn hart, By 't akelig denkbeeld zo Zielgrievende en vol fmart. Ik ben het, die Helaas! wreedaartig hen doe iyden; Jk floot hen in het graf; — die voor myn welzyn ftryden.
Einde van het Tweede Bedryf.
DER.



TREURSPEL. 29 DERDE BEDRYF. EERSTE TOGNEEL.
IRENE, ZOë.
zoë.
Jj^Jelaus Mevrouw! wacht met geduld ons vonnis af; 't Geen 't noodlot ons bereid; hoe bitter ook en (Iraf. «* Nooit zag men in den kryg een Scvt 't gevaar ontvlugten: Veel eer zogt hy den dood: - hun woeden doet my duchten. In woeste llreken en in wreedheid opgevoed, Zyn zy, ftaag onvertzaagt in 't (lonen van hun bloed. Natuur heeft ons Mevrouw ! een andre wet gegeeven j En 'tis des Hemele wil, te zorgen, voor ons leven. Betrouwen wy op hem; hy die onz' tranen (luit,
Wïl geenzints dat ons hart onnutte klagten uit!
Men hoopt thans van den Prins, geruste en blydedagen: Ja ; nimmer zal het volk van zyn verheffing kiagen. Dus diep is hy geprent in ieders hart en zin. Men roept vrymoedig uit: dat thans den Prins verwin'! Ja; met dien zelfde arm waarmee hy *t Ryk verdedigt. Wreekt hy zich van den hoon, waardoor men htm beleEn 't Volk, afkerig van een al te vry gezag; (digk Mint even zeer den Held, by ieder in 't beklag. Geloof my ,.nu hy zich ziet dus van 't volk beminnen. Zo zal hy zekerlyk, in deeze llryd, verwinuen.
IRENE.
Wat baat zulks Zoë! ach daar 't tot ons ongluk (Irekt,
Wanneer men wordt bemint, en elk tot achting wekt?
Ja ik durf naauwlyks in my zelve na te fporen,
Of ik den Prins bemin ; en ik hem kan bekoren.
Ik vrees dat 'k de uitkomst van dit wreed gevegt verfta ;
Wiens bloed 'er is geftort. — Wie gaat mynonglukna! —
Nu ik my oorzaak zie, van zo veel euveldaden.
Zoë.



ao IRENE, zoë.
Gy wilt dan, tot myn imart, thans alle troost verfniaden? —
Gy voed uw kwelling door 't onbiliyk zelfverwyt:
Dat gy van dezen ramp, alleen de oorzaak zyt:
Uw vader heeft om u zyn waard' verblyf begeven:
Om u keert hy te rug', om andermaal te leven
By menfchen, woest van aart; wier by zyn hy ontweek*
Om in een zagte rust, in eene heiige ftreek,
En aan de voeten, van de Godts gewyde Altaaren ,
Altoos te zyn gedekt voor woedende gevaren
En ftaats orcanen; Ja, reeds voor de waereld dood.
Verreist hy weer, op nieuw, in deezen ftrengen nood.
Hy koomt zich weêr, om u, in dit paleis vertonen
Alwaar zyn' vadren zig met luister zagen kronen. —
Ach! dat zyn' komst alhier, uw afgekwynt gemoet
Verfterke, en u beziel' met nieuwe yver gloed!
Ik bid, ik fmeeke u; wilt dien met vrucht ontvangen. En werp u in zyn' arm, vol kinderlyk verlangen. —
IRENE.
Indien hy my zyn gunst, zyn min nog waardig agt; Helaas 'k verdien zulks niet; wie had dit ooit verwagt! Om my wordt hy door angst, door ziels verdriet bedreden.
Om my gaat hy deez''grond, zo vol gevaars, betreden. En is 't, dat hy ons thans met zyn gezicht vereert,
Ja alle listen van dit booze Hof braveert.
Wat zie ik! Hemel ach !— daar koomt hy ons genaken. Hoe voel ik thans myn hart in tedere liefde blaken.
TWEEDE TOONEEL.
IRENE, LEONTIOS, Z O ë'. IRENE.
M yn vader! welk een vreugd; nu ik u thans ont» moet!
Nadien



TREURSPEL. 3ï Nadien gy door uw komst me een blydfchap voelen doet > Wier waarde ik nimmer fmaakte als in u te omarmen. Ach wil my heden in deez' droeven ftaat befcharmen. Helaas! is 't niet om my dat ge u verbiyf verlaat? Wat toch ontdekt gy niet in deez' verwoesten ftaat; 't Verbiyf der boosheid?
LEONTIUS.
Ach my dunkt dat in deez'muuren, Waar Conftantyn weleer zyn Glorie mogt verduren, Het al verandert is: Ja het gelykt weleer Een fhgveld, als't verbiyf van Rome'.s Opperheer, 't Strekr my nogthans tot troost, dat 'k mag onkundig wezen,
Waaruit dit ftaats orcaan, zo vreeslyk, is gerezen. Wie tot deez' burger kryg het eerfte oorzaak gaf. Waar door verdienden wy , 6 Hemel'. deeze ftraf. — Men zegt als dat den Prins is met zyn voik a.m 't muiten. Dat hy zyn Vorst beftryd, en niets zyn drift kan ftuiten. Daar by verzekert men, dat hy 't verdiende loon, Alreeds ontvangen heeft voor deez' vermeet'le hoon. Doch andere meiden dat den Vorst heeft moeten vlugren. Ta, reeds gewond zou zyn. — Ach weike bange zugten! Loost myn benaauwde ziel, om 't geen ik heb verftaan. Het wanbedryf, de dood, en 't oproer groeit vast aan. En heerfchen in dit Hof. Welaan dan myn' Irene! Om u ben ik hier op dit moordtooneel verfchenen. Verlaat thans dit verbiyf. — Of fchoon gy uwen rang Uw' echtgenoot verliest; uw' deugd is buiten dwang. Deez' blyft u nogthans by en zal u nooit begeven; Maar u voortaan in kalmte en zagte rust doen leven.—— Hoe velen zag ik niet van deezen troon gerukt, En beurtlings door het lot, op 't allerwreedst verdrukt. Onthef u dan, myn kind! van zoortgelyk' gevaren. En wil op 's hemels troon, alleen met aandagt ftaren. Dees is onwankelbaar; wat ftaatftorm zich verheft, Niets is 'er 't geen aldaar in 't minst uw ruste treft.
IRENE.
Infteê dat myn verdriet zou door uw komst' verdwynen,
Ver.



32 IRENE,
Vermeerdert zulks weldra; nu 'k Memnon zie verfchvnen. De tyding die hy brengt vermindert lig: myn' rouw"; Of wel zy fteigt in top. —
DERDE TOONEEL.
IRENE, LEONTIUS, MEMNON, Z O è'. MEMNON.
I Iet is gedaan Mevrouw! De Dwingeland leeft niet meêr. Ik heb hem ftraks zien fterven.
Door 't muitend Volk ontzield, mogt hy zyn loon ver. Alexis, die zyn wraak volkomen meester was, (werven. Zogt hem te fparen, doch vergeefs; want ras, (men, Deed 't woedend graauw, wier wraak niet was te toVan alle kanten 't bloed van Nicéphorus ftromen. « De Prins, die thans regeert, word van een iedereen Op 't ftrelenst aangehaalt door wenfchen en geoeên. Elk fmeekt den Hemel, dat hy mag in rust regeeren. Dus zag men in één' ftond het lot des ryks verkeren. Nu de overwinning dus alom de vreê herftelt, De troon bevestigt is; de Tweedracht ligt gevelt, En 't buldrend ftaats orcaan gebragt is tot bedaren. Zo zend, de Keizer my, om u zulks te openbaren. Getuigen van de vreugd , die zich alom verfpryd Verfchoon den Vorst, Mevrouw! nadien de weinge tyd Hem thans belet, u, zelfs deez' blyde maar te brengen. Dit aklig krygsgevaar, kan hy geenzins gehengen. Dus bluscht hy, door zyn moed , het verdere oorlogsvier,, "Want zonder dit Mevrouw! zaagt gy hem alreê hier, Om zyne Lauweren te offeren aan uw' voeten; En u ais Ryksvorftin op 't plechtigst te begroeten. — 'k Viieg nu, naar 't Renperk toe; en het gewyd gebouw Van Sophia, alwaar de raad vergadert is, Mevrouw'.
Om



TREURSPEL. 33 Om daar den grootften Held, waar rome op mag roemen Thans met den heilgen naam van Keizer te benoemen.
VIERDE TOONEEL.
IRENE, LEONTIUS, ZOë. IRENE.
w
at moet ik ? Hemel ach! —
LEONTIUS.
Verlaten deeze fteê. Aan my gehoorzaam zyn , en volgen myne beê. Wat gy befluit of niet; gy kunt niet langer leven In dit Paleis alwaar men uw' gemaal deed fneven. Alom met bloed bemorst; 't waar' fchande voooruw'eer. Nieéphorus, 'tis waar; beminde u niet teêr. Onvatbaar voor uw' deugd en al te ftreng van zeden, Hebt gy genoeg van zyne dwinglandy geleden. Doch echter met dit al, was hy uw' echtgenoot, En moet u waardig zyn, Ja zelfs, nog na zyn' dood. Ik dwing u daarom niet, om bloed met bloed te wreken, (reken'. Dit's eenonmenfchlyk recht.'t geen 'k voor een misdaad En 't welk men veeltyds vind, op loutere fchyn gegrond. Doch vlied den Moordenaar, waar dat gy immer kond. Wyl 't onverfchoonbaar 'is, met dezen te verkeren: Gy zoudt, door dit beflaan , weldra u zelve ontëeren. Befchouw dan eens in 't rond; zo ziet ge aan enen kant, Een rukeloos Jongeling, die 't (taal in 't harte plant Van zynen Opperheer ; en ftout, dingt naar zyn leven. Op dat zyn' wreev'ie trots, zich ziet ten troon verheven. ——
En aan de andere zyd' den Godsdienst, eere en deugd. U , alle even waard, ja zelfs de Hemelvreugd! Een' Vader die u mind, die op u durft betrouwen: En hoopt, dat gy uw eed, nu zult onwrikbaar houên. — Nu Dochter! leen gehoor aan d' infpraak van uw hart.
C IHFj



34
IRENE,
irene.
Ik billyk uwen raad, hoe zeer, my zulks ook fmart< 't Is een aloud gebruik, deez' waereld te ontvlugten, Wanneer men Weduwe is; op dat wy zouden zuchten.
's Mans zaalgen fchim ter eere in ftille eenzaamheid.
Zie daar het aklig lot, my heden toebereid.
Welaan myn vader! thans in uw' gewyde ftreken, Daar hoope ik, voor altoos, dit Hofgewoel ontweken; Op nieuw een waare ruft en eene zuivre vreê Te vinden; welke ik nooit in deez' gehaate fttê Gefmaakt heb: ja; ik moet, my zelve overwinnen. Een waereld vlugten die 'k niet ophouw te beminnen. Dat haar beguicheling; dat haar verleijende fchyn, 'Voor my, zulks is mynwenfch: in rook en damp verdwyn! ——
Leo n ti ös.
Koom dietbre en eenige troost van deeze gryze hairen! Ontvlugt in mynen arm de woedende gevaren Die u omringen; en vergeet met my een ftaat, Die gy , Hechts tot uw heil en waar geluk verlaat. Volg', "volg uw' Vader naar; zoek troost voor uw geweten, JD'ie daar te vinden is Gy moet dit Hof vergeten. Ü wordt een ander lot, by my in de eenzaamheid , TDoor weduwlyken plicht en kindermin bereid. Uw' afgeftreede Ziel, zal daar dien troost erlangen, Al hier, vergeefs gezogt. Voldoe aan myn verlangen! En volg my heden naar, in 'tGodgewyde oort, Dsar wordt gy nimmer in uw zoete rust geftoort. Ik zelfs, zal thans met vreugd, terftonduderwaards leiEn al het nodigen hiertoe, doen toe bereiden. (den
Welaan dan myne Irene! fweer, fweer dien Oppermagr, Die ons thans gadeflaat; die me herwaarts heeft gebragt» Dat gv gereed zyt om in ftiite uw droeve pligten , Als Weduw van uw' Vorst; met blydfchap te verrigten.
irene.
'k Erken' deez'pligten; die, hoe moeijelyk ook en fwaat», Aan my hoogstnodig zyn. — Vrees dus geen 't minst gevaar.
L e-
1



TREURSPEL. $5
LEONTIUS.
Verban Alexis dan, voor altoos, uit uw zinnen.
IRENE.
Ach! zo gy wilt, dat ik hem niet meêr zal beminnen, Waarom noemt gy hem dan? gy meerdert Hechts myn (mart.
LEONTIUS.
Uw droefheid myne Irene verteedért thans myn hart. Daar de kloekmoedigheid, die gy my koomt betoonen, My gantfch verbaast; ik moet uw zelfs ftryd verfchoonen. Ach', vrees geenzints, dat ik, door't vaderlyk gezag U dwingen wil: ó neen; uw naar en droef geklag, Doordringt te zeer myn Ziel. |a, wil my vrygelövetf. En twyfel 'er niet aan, of d* Almacht zal van boven Neêrftorten in uw' Ziel, een' ryken overvloed Van waare troost, tot heul voor uw beangst gemoet. De driften die ontdaan wel eens in 's menfehen zinnen , Doch 't afzyn en de tyd, doen ze ons wel dra verwinden.
Als ze eens verdreeven zyn, fmaaktmen een nieuwen lusr, En de herftelde Ziel geniet een eeuwgen rust.
IRENE.
Hoe verr', het nog mag zyn voor my die vree te fmaken. Zo moet ik zelve naar deez' zagte kluifters haken Die gy my aanbied. Ja; wy moeten thans mynheer! 't, Gevaar ontvlugten van dit f'chadelyk onweer, 't Geen me onöphoudlyk dreigt, en 't al metu vergeten, Ik beminde fchaars dit hof, toen men my gkikb'g heetefi Door't ftrelenfte vermaakt, by beurte opgewekt, Doch nu, nu 't rondom is, door 't dierbaarst bloed be« vlekt.
Verfoeije ik 't niet alleen, maar zelfs ik moet het haten. En waarom zou ik dan dit hof nu niet verlaten : Nadien 't de Hemel door uw' achtbren mond beveelt? Ik zal, hoe weinig zulks ook met myn' neiging ftreelt, Aan hem en u voldoen. — 'k Gehoorzaam u te gader. ■ ■ ■ Dit is thans myn befluit, dus fpreekt myn hart ó vader! Terwyl ik deezen eed hier plechtig voor u doe:
C a 'Je



36 IRENE, 'k Treê moedig van den troon, ftraks naar het autaar toé'. Leontius.
Vaar wel, myn waarde Kind! wi! aan uw' eed gedenken. Die onherroepelyk is, en niet vermoogt te krenken.
VYFDE TOONEEL.
IRENE,' ZOë.
zoë.
j^S^ch! welk een' vreeslyk Juk legt u, uw Vader op 4 In deezen droeven dag; uw ongeluk deigt in top.
IRENE.
3k blyf nogthans getrouw en zal myn drift bedryden, Om my voor eeuwig aan, de altaaren toe te wyden. 't Is flechts verwisling van gevangnis en van ftraf. jVIaargy myn Zoë! ftaat gy meê deez' Waereld af? — Daar ge altoos zyt geweest getuige van myn fmarte, En al de foltering van myn geflingert harte. Bemint gy my zo fterk, dat gy my niet verlaat, Maar my vrywillig volgt in den rampzaalgen ftaat Van myn' verkiezing ? waar, dat ik myn droeve dagen Zo veel het mooglyk zy, met lydzaamheid zal dragen, zoë.
Gy weet Mevrouw! ik heb me aan uwe dienst gewyd, Want wanneer zyn wy toch voor flaverny bevryd. Hier voor is onze kunn', naar dat het fchynt, geboren. Dit prangend Juk was u, zelf op den troon befchoren; De fchoonfte dagen van uw leven vol geluk, Vond men aan ééngehegt door rampfpoed en door druk. Slechts Keizerin in naam, moest gy den Keizer eeren,
Gelyk uw' meester, nu, nu gaat de kans verkeren;
Gy zyt van hem verlost, en heete weder vry; En ge ondergaat aanftonds een nieuwe flaverny. Verdrukt op 't allerwreedst door wederwaardigheden, In rampen, zonder eind', moet gy uw Jeugd bededen. Nu is 't gewoonte en pligt, die u dit prangend Juk
Opdril*.



TREURSPEL. 37 Opdringen; waar Helaas! is 't eind' nog van uw druk ?
irene.
Ik troost me in 'tLot, het geen de Hemel my vvii fchenker, 't Is my niet toegedaan meêr aan den Prins te denken: Ja zelfs in dit Paleis te woonen, ftaat niet vry. Dat hy in de ogen, van een ander, dierbaar zy'. Als redder van dit ryk; 'en hen als Keizer huldig'! Zulks deert my niet; by my, by my is hy te fchuldig: Op 't gruvylyks bevlekt met 't bloed van myn gemaal, Verdient hy, in myn hart, het allerwreedst onthaal. Ja; 'k ben verplicht, zelfs zyn'gedachtnis te verbannen,
Te doemen als het hooft, van alle Aartstyrannen.
Ach zo 'k in de eenzaamheid , dewelke ik verkoor,
My ooit het beeltnis van Alexis ftel' te voor'.
Zo 'k aan zyn minlykheid en Heldenmoed wil denken,
Helaas! hoe fwaar beftond ik dan, myn' pligt te kren-
Ga des myn Zoë! ga; verhaast het ogenblik (ken f ___
"Van ons vertrek: datgy het nodige befchik'.
'k Begeef met vreugd dit hof, 't geen ik altoos zal haten.
Ja ; 'k vreeze reeds dat ik het zal te fpaé verlaten. ——
Ik fpoore myn' Vader en den Opperprielter na;
Wyl 'k in 't vooruit voor me iets gunftigts gadefla.
(.Alexis gewaar ■wordende.') O Hemel!
ZESDE TOONEEL.
Irene, alexis.
QEenige Lyfwagten Jlellen een zegeteken voor Irene; waar na zy weder binnen gaan.)
alexis.
Cjedoog Mevrouw dat ik u mag ont« In dit noodlottig uur, en ftellen aan uw voeten (moeten, Wat 'k u verfchuldigd ben, myn hart en 't Keizerryk, h Geen ik om u verwon; myn zuivre min ten blyk.
C 3 De



38 IRENE,
De Hemel die ontwrong 't onwaarde Opperheeren , Alleen, om dat gy hier, in vreede zoud regeeren. Heerfch dan, terwyl ik heerfch; en dat thans ons geluk. Na zo veel foltering en uirgeftaane druk, Teiflond een' aanvang neeme in deeze blyde dagen?
IRENE.
Ach welk een wreed geluk! ê Prins! hoe durft gy 't
wagen ?
Hebt gy niet door uw' hand, myn' Echtgenoot gevelt? —
ALEXIS.
Ach zulk een wreed onthaal, had ik my reeds voorfpelt. Moest dus uw wreed verwyt, myn droeve ziè! doorboren? En kan myn Zegepraal zo min uw hart bekoren? De Hemel tuige zulks; Ja 'k zweer' dat 'k in den ftryd, Zo veel het mooglyk waar, den Keizer heb vermyd. Dan Ach! hy zogt my zelfs , hy dwong my hem te treffen. Dus kunt gy ligtelyk, deez' droeven ramp bezeffen. Straf my des niet, Mevrouw! nadien ik niet voor my Dit ryk verwon, maar Hechts voor u ; op dat gy, Een beter lot, en rust en zoete vreê zoud fmaken. Ik lant nogthans niet af, naar uw bezit te haken. Daar k alles deed, op dat ik Hechts zou zeker zyn Van uwe min, J;i; dat thans zynen naam verdwyn'! In 't midden van den glans van myn roemrugte daden! Dat vry het roomfche ryk, nu zyn geluk verfmade! Zyns we zyns onbewust, en zyner Heerfchappy ! Ja; 'k Weet dat Griek'and en 't verwondert Afia , Inden beginne altoos, tot gramfchap kon verwekken. Men kan zyn haters en berispers dra ontdekken. Men wordt in 't einde aan zyn' nieuwen vorst gewoon, En buigt zich bevende voor zyn geduchte troon, Als dan regeert men, en vergeet al het voorleden'. Welaan Mevrouw! dat wy nu eens gezint, op heden, Tot 's ryks behoud en luk, met alle yver fpoên,
De gulle overvloed en rust herryzen doen. ■
Dat Burger twist en nyd thans op haar gronden beeven! De ichoonite dagen van Augustus doen herleeven!
IRE-



TREURSPEL. 39
IRENE.
Ziet toe Alexis! dat we ons zelve heden niet Misleyden door den fchyn; en (torten in 't verdriet. Het misdryfen de dood, die volgen uwe (chreden: |a ; het geftorte bloed van myn Gemaal, roept heden Öm u , op 't fterkst om wraak , als zynen Moordenaar,Ben ik ook (chuldig aan zyn droeven dood ? Barbaar!
ALEXIS.
't (s u bewust, dat ik onmooglyk hem kon fparen. Door 't (tonen van zvn bloed,moest ik het uw'bewaren. Hoe een wilkeurige (leeds (Ireng en wcest van aart Is enkel om den naam van echtgenoot, u waard'? En ik, die u verlos, ben fchuldig in uwe oogen ? 'k Ben een weêrfpange? ach, hoe zeer ben ik bedrogen Wen ik u befchermde voor des Dwinglands wreevel woên Had ik de ondankbaarheid van u, kunnen ver-moên?
IRENE.
Ach neen ; myn Heer! ik kan geenzints ondankbaar wezen.
Nog nooit, is in myn hart dit monster opgereezea. Eerlang wordgy gewaar, myn felle boezem ftryd, En 't geen myn teder hart, uit liefde, voor u lyd. Getuige van myn fmart, zult gy een' vrouw beklagen , Die fteeds de zoete hoop heeft in haar hart gedragen , Reeds van haar tedre Jeugd , om onder het gezag Van zulk een' eedlen Held, kloekmoedig van gedrag, Den grootften van zyn tyd, met vreugd haar levensdagen Te flyten; naar de wil en ouderen welbehagen. Dan zult ge ookduidelyk zien, hoe veel't my heeft gekost, Eer dat ik heb myn hart, van deeze hoop verlost. Hoenoode ik u verlaat; hoe'k met myn drift moet ftryden, Om 't heil myns levens aan myn pligten toe te wyden.
ALEXIS-
Gy weent Irene ? ach! gy wilt my niet meer zien.
IRENE.
Wy zyn verpligt elkaêr, voor altoos, te ontv lin.
ALEXIS
Hoe! wie verpligt daar toe? 't zyn ingebeelde wetten .
C 4 Waar



40 IRENE,
Waar tegen niemand zich met aandrang durft verzetten. Een dwaas gebruik een belacheJyke eerbied. Waarvan gy geenzints het onvoegelyke ziet. Slechts door't gemeen gevolgd, 't geen wy ze fteeds be. lachten,
En de overwinnaar en de Vorften fier verachten.
IRENE.
No^ fteeds verbonden aan den vorst; zo is 't zyn dood , Meer dan zyn leven, die ons van elkaêr ontbloot
ALEXIS.
Ach waarde Irene! gy, gy kunt myn Lot befchikken. Gy wreekende den Vorst; maakt in deez' ogenblikken My fteeds rampzalig.
IRENE.
Neen, leef vry myn Heer! ach leef Tot heil uws volk met vreugd; dat thans Irene fneev'. Zulks is des Hemels wil.
ALEXIS.
Gy fpreekt u zeiven tegen. Kan dan de liefde voor my heil u nog bewegen ! Gy zoudt my in de daad niets ergers door uw haat Aanbieden kunnen, in myn droev' en naren ftaat.
Hoe kunt gy dus elk ftond , u zelve onglyk wezen ?
Helaas! 'k bemerk het reeds; uw vader doet u vrezen. Hy dwingt ii; onderfteunt uwe hartnekkigheid, En noopr/u myteontvlien : hoe zeer myn recht thans pleit, Wien anders zoudt gy zulk een' wreeden plicht beloven?
IRENE.
Ach! aan myn zelve.—
ALEXIS.
ö Neen; zu.ks ftreeft myn' geest te boven. Gy zoekt zulk een' beklaaglyke overwinning niet. Noch vult de bronnen van ons onhei; en verdriet. Hoe zoude uw'dwaaze keuze ons ongluk vergrooten? Verzaak geenzints het bloed, waaruit gy zyt gefprooten. Wordt dan de blyde wensch van 't volk aldus beloont? Thans daar ge u ziet bemint, geacht, geëert, gekroon., Van alle aardsch geluk en voorfpoet als omheven,



TREURSPEL. $r
Ontvlugt gy die Paleis om in 't geheim te leven. In 't akelig verbiyf der Godtsdienst toegewyd, Als een gevangnis; ach! gy wordt op 't fnoodstmislyd. Door uwen Vader; die, door valfche fchyn beftreden En zelfs begocheling, u ook wil overreden, Dat gy hem volgen zult, in zyn' rampzaalgen ftaat. Wees zo dweepzugtig niet, dat gy dit Hof verlaat: Thans kunt ge in hem een' nieuwen Dwingland aanfehouwen
Die u verdrukken wil; hoe zal u zulks berouwen Indien gy naar hem hoort; is hy dan niet te vreè Dat hy zich zeiven offert? waaröm fleept hy u meê? Vlood hy de menfehen dus, op dat hy hen zou kwellen? Herleeft hy flechts om zich tegen ons geluk te ftellen? Wil hy dan ftrenger als den Keizer zeiven zyn ? TJ die hy teêr bemint doen fl.igten door den fchyn ? —— lk fpoed my naar hem toe, want nooit zal ik gedogen, Dat door zyn' ftrengheid,gy wordt aan myn min onttogen. — Indien hy 't hof veracht, zo hy van hier wil gaan , Wat dan beveelt hy nog als of hy meester was? - welaan! Ik zeg nog eers;ge hebt niets voor zyn dwang te vrezen Hoe hoog, zyn bitter woèn is tegen ons gerezen.
(zoë, binnen komende tegen Irene.) Men ontbied u thans Mevrouw! Leöntiusis fteeds By den Opperpriester verwagt u aldaar reeds, Op dat men u van hier in veiligheid zou leiden Naar het verbiyf, het geen, geu zelfs hebt doen bereiden.
IRENE.
Het is gedaan 6 vorst! nadien ik uw verlaat,
ALEXIS.
Ik zal nog voor u zyn: neen' 'k wil niet dat gy gaat. Ach biyf Mevrouw! gy bebt niet 't minsten hier te fchromen.
Ik moet de moetwil dier ondankbre gaan betoomen; En tonen, dat ik thans , geen dwinglandy gedoog, My meester maken van myn prys ; Ja, toonen voor hun bog Ja dat, van 't gantsch heelal, hoe zeer 'k u koom te minnen.— 'k Moet andetmaal, deez' dag myn haters overwinnen.
C 5 ZE.



4* IRENE,
ZEVENDE TOONEEL.
IRENE.
"j^Ja zo veel foltering, waar lande ik nog aan ? Hoe zal ik de afgrond welk' ik voor my zie vermeiden ?
Hoe kan myn liefde thans met mynen pligt beftaan. Daar'k me ongevoelig , door myn zwak, ter val zie leiden.
Myn minnaar doodt den Vorst als ook myn'echtgenoot. En zyn' befmeurde hand, in 't midden van zyn woeden
Ón tfteekt den huwlyk ftoors; wyl hy onz' echt befloot. Straks voor 't Altaar: 6 ramp! hoe zal 'k my nog behoeden ?
]a, 'k minde hem 't is waar ; de Hemel is 't bekent; En'k voel dit doodiyk gift als nog, myn' ziel befmetten —
Wat eischt gy thans 6 prins! dus in myn hart geprent ■
'k Verlaat u en gy kunt geenzints deez' daad beletten,
Zoude ik misdadig zyn? ach! zogy zulks nog wilt, Zoud ge erger Dwingland als den Keizer voor my wezen.
Het is gedaan; vergeefs wordt zo veel klagts gefpilt—o Hemel! fta my by : voor 't geen ik heb te vrezen.
Einde van het derde Eedryfi
VIER-



TREURSPEL. 43 VIERDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL. irene, zoë. zoë.
Tk zie met welk een' angst, dat gy 't gefprek ontvlugt Van uwen Vaderen uw' Minnaar; Ach! ik ducht, Ja, kan 't uit uw gelaat maar al te klaar ontdekken, Dat gy, niet dan met fpyt, zult uit dit hof vertrekken.
irene.
Hoe Zoë!
zoë.
De moed verfwakt dikwerf in 't zelfde ogenblik; Waarin 't gevaar ons naakt; het geen men buiten fchrik En vrees aanfchouwden, ja, te voren ftout braveerden. Natuur deinst dan te rug, hoe zeer we ons ook verweerden. En onz' geheimfte wentch, toont dan een fterker magt. Dan alle pogingen, door menfchen uitgedagt.
Irene.
Neen ; Zoë! geloof me vry: 'k zal fteeds dezelfde wezen; Hoe seer myn onmagt en myn' fwakheid mydoen vrezen, 'k Hoope op een' Vader, hoogftzorgvuldig, die my mint, En gaarne troost verfchaft voor zyn rampzalig Kind 't Is waar ik konde hen ; helaas wy fwakfce Vrouwen! In 't laatfte ogenblik, niet dan met fchrik aanfchouwen. Natuur die ziddeide, helaas voor hun gezicht! —• De fpraak begaf me en beevende verdween het licht Van myn verduiftert oog ; myn bloed ftremde indeadren; Ja,, magteloos en koud, voelde ik den dood reeds nadren.— Moet ik hen dankbaar zyn, voor hunnen onderftand, Dat zy me 't leven redde ? Helaas welk een verband! Zie ik Leöntius, ik voel mynen tranen vloeijen: En zo'k den Vorst befchouw, op nieuw de ontroering groeijen
Van



44 I R N E,
Van myn be3ngfte Ziel ach! konde ik myn (mart Verbergen voor het oog, van elks gevoelig hart! —-r Myn Zoë i waar is de Vorst ? — zoë.
Ach! deeze wil op heden ^ Als Keizer zyne macht ten uwen dienst hefteden. En bied zyn {hart en kroon, u ftraks, voor 't Altaar aan. Hy doet uw Vader op het ftrengst, zyn wil verftaan. Dus den Opperpriefter ook; ja; wil nu vry regeeren. Daar niemant is in ftaat zyn woeden af te keren. —— Nooit zal hy dulden dat, het gaat ook hoe het gaat; Gy zelve u Lot befchikt en dit Paleis verlaat.
IRENE.
Gy Hemel! kent myn hart; en de oorfprong myner plichten:
Duld nooit, dat 'k fchuldig word', aan 't geen hy gaat verrigten!
zoë.
Aan welk een zelfsftryd, zo grievende en naar
Geeft hy u over! ach hoe bitter ook en fwaar
Is niet u Lot! ——
IRENE.
Konde ik zulks! —— zoë.
'k Zie uw pogen. •Om 't vuur te blusten, 't geen uws ondanks, u verteert
IRENE.
Ach! mooglyk dat hier door, te fterk dien vlam vermeert.
Wier woeden, my in 't eind, nog doet rampzalig fneven. Welk een gedagtenis! ——
zoë.
Alexis wil niet leven Noch heerfchen op den troon , ten zy gy met uw' hand Zyn min beloont.
IRENE.
Wat zegt ge ? ach welk een fchand'! Hoe! hy myn' echtgenoot ? neen; zulks zal nooit gefchieden
zoë.



TREURSPEL. 4$ zoë.
Welaan! indien de Griek fche zeden zulks verbieden. En zo een wreed gebruik 't geen alom ftrydig is Met der Romeinen wet; u den gevangenis Oplegt als eenen plicht, dieu moet dierbaar wezen. Wie heeft 't gewettigt? zeg! 't voordeel doet u vrezen. Wie ftelde 't in , en gaf 't deez landen tot een wet?
IRENE.
Gy weet het Zoë! wien de Hemel my belet Te minnen.
zoë.
Ga Irene u aan dien wet verflaven! Ga, ver van dit Paleis u levendig begraven. Ontvlugt het oog van elk.
I R É N E.
Helaas! ik weet het niet. Waar ik myn' fchreede wende en 't eind vind 't van verdriet
Het geen ik lyden moet. — O fwakke ftervelingen!' Hoe durft gy op deez' aard' naar luk en welzyn dingen? Is 't noodlot in onz' hand?
TWEEDE TOONEEL.
IRENE, ZOë, MEMNON. M E M N O N.
M evrouw!. het gantfche ryk Verlangt en wensch' naar u; op dat onze achting blyk! Her voik hoopt op deez' dag, met zo veel heils, verfchenen.
't Geachte nakroost van uw voorzaat te verëenen, Door den heilgen huwlyks band. Ach vestig toch 'i geluk,
't Geen ons de Hemel fchonk! herilel onz' ramp en druk! Wil der begeerte van het volk, u overgeven.
Doe



4* IRENE,
Doe door uw (Irengheid, toch geenzints den Keizer (heven. Men fineekc u op het (terkst, nadien, doormy, de raad De (raten en het heir u thans verzoeken laat, Dit heilryk huwlyk zelfs nog heden te voltrekken. Eik (lelt zyn roem hierin: wil u dan vry ontdekken. Verzeker thans ons lot: en fchenk ons uit uw bloed Zo roemryk, Keizers, die bezielt met heldenmoed. Tot fchragen zyn van 't ryk, men wagt uw antwoord heden.
Zulks moet beflisfend zyn. Ach! voeg u naar onz'bederï Dat geen vooroordeel u weêrhoude, door den fchyn.Maar 't al, den Dwingland zelv' vooru in niet verdwyn.!
(Hy vertrekt.)
IRENE.
Wat dunkt u Zoë! van zo veel rampzaligheden?
Dit ydel ontwerp, ach! na 'k zo veel heb geleden Vermeerdert nog myn fmart. ó My elendig menfch! — ft Js my onmooglyk te voldoen aan hunnen wenfch.
DERDE TGÖNEEL.
IRENE, LEONTIUS, ZOë. LE ONTIUS.
K
oom aan myn Dochter! Laat ons dit Paleis begeeven: Ontvliên wy 't voor altoos, waar de onfchuld (leeds moet beven;
Vrees, nu ik u befcherm, voor geen het minst gevaar. Ik ducht geenzints het woên, van dezen fnoó Barbaar. Een woord uit 's Hemelsnaam is als zo veel Blixems fchïchten
"Waar voor dat alle rang en tytels moeten fwichten. Dc Godsdienst, die hen leid, dwingt met een' heilgen toom
Hen knielende; en verheft zich aldus buiten fchroom. Dit kleed, het geen ik draag, dat voriten (leeds verfmaden.
Dit



TREURSPEL. 47
bit overtreft hun goud en purpre praalgewaden. _ 't Geluk uws levens, 't geen gy veilig by my ziet; Ontheft u 't wankelbaare ; en 't ondermaanfch verdriet. Geen uiterlyke glans zal u als dan omgeven, Doch ge hebt geleert, die met verachting, na te (trevem fa; eindlyk verre is 't van den troon, dat gy regeert.
irene.
Gy weetik fchik my, naar het geen, wat gy begeert.
Nu 'k gaarn dit hof verlaat. > Maar 'k zie den Keizer
komen.
'k Ontvlucht hem; wantik moet met reên zyn byzyn fchromen
(Zy vertrekt met Zos)
leontius.
En ik, ik volge u, en zal niet van u gaan.
VIERDE TOONEEL.
alexis, leontius.
alexis, (Leöntins wederhoudende.')
H
ou Mand! dit gaat te verre; hoor my nog eenmaal aan OnbiHyk Vader! hoor voort laast uw' Keizer fmeken : Een bloedverwant vol moeds, die u heeft mogen wreken, TJit 's Dwinglands woên verloste en fwakkeryk gefchraagt Heeft; ja , zyn bloed heeft voor u kind gewaagt,. De Opperpriester wil my heden fnood verdrukken, En fpant met u te zaam, om my Irene te ontrukken , Daar ik, u allen en het ryk, heb dienst betoont, Zo wierd door haar, het best, myn heldenmoed geloonr. Zy was het eenigst doel, van 't geen 'k heb ondernomen. Zie daar myn hart voor u geöpent, zonder fchromen Gy weet en kent myn min ; ondanks dit al, berooft Ge my aan haar aan wien 'k van kindsbeen was verlooft. Wanneer gy, door uw' hand, op 't zien, hoe we ons beminden
Den bant te zamen vlogt, die ons daarna zou binden
h



48 IRENE,
In ryper leeftyd. — Nu, ja nu ben ik haar waard'} En gy ontrukt ze my, gantsch woedende en ontaart: Ja ; dwingt haar zelve nog, om haaren eed te fchenden, En haar gedachten, voor altoos, van me af te wenden. Weet, wie ge Irene ontrukt! myn liefde en vriendfchap Vefligde altoos op deez' verbintenis en (lap Haar' hoop; dewelke ik niet afliet, aan te kweken. Hierom ben 'k menigmaal van mynen plicht geweken, 't Is u bekent dat ik niet van haar afzien kan. Duld, dat, myn hulp ten loon, ik aan haar huw'— verban Uw haat; of vrees.dat'k haar zal met geweld ontrukken. Koom'. wil myals uw'Zoon, thans in uwe armen drukken. Dat ik u, Vader noem! zoniet; ducht dan met recht, Dat ik my wreken zal om de eisch , aan my ontzegt. — Uw Zoon, of — uw Tyran!....
LEONTIUS.
Wil 't een noch 't andere wezen. TVIaar fteeds rechtvaardig; zo hebtgy niet't minst te vrezen. Gy zyt dus onverwachts geklommen op den troon Des voegt u zulks waardig zyt. Ik kan geen Keizer vleijen, Veel min als de inbreuk op onze heiige wetten lyê'n. Ock vrees ik hen het minst, hoor Vorst !'k heb myngewyd Verbiyf geenzints begeven, om dat 'k in myn ouden .yd Aan aardfche zorgen, rry alhier zou overgeven. Hoor naar des Hemels Item, en deez' moetu doen beven, Het is een' waarheid die ze in ieders harte prent, En wie den Hemel dient is dien niet onbekent. 't Verkondige u uit zyn naam en die van uweftaten, Dat gy de Weduw van uw' Vorst, thans moet verlaten, Gy loopt in uw verderf; fchuw dan in tyds 't gevaar Waarin gy u begeeft zo dodelyk en naar. Vind men ooit een volk op aard, hoe woest het ook mag wezen,
Die niet voor 't Godendom en 's Hemels wraakfwaard vrezen ?
Die 't Altaar ooit met zulk eene offerhande als gy Bezoedelde? 6 neen; ach! hoor dan thans naar my. Het roept u alles toe: „ gy die uw' Vorst deed fneven,
» Zo



TREURSPEL. 49 „ Zo gy zyn' Weduw' trouwt, moogt gy met reden,
beven! "
Maar zo gy doof zyt voor dien ftem, de wet verlmaad : Myn Dochter my ontrukt ondanks uw fchuldgen ftaat; En met 't bloed bevlekt van haar Gemaal en Vader, Haar nog behagen wilt, zie daar!.. ftoot toe Verrader! Daar is myn borst!....
ALEXIS.
Tj doön ! myn wraak die pord myaan,
Doch dit gevoelig hart, is fterkst met u begaan. Gy, ongevoelige! gy weigert me uw vertrouwen? Èn kunt in my, alleen een fchuldige aanfchouwen, Daar 'k uw' verlosfer ben? hoor zoë Leöntius! 't Is ieder wel bekend hoe wreed Nicéphorus, Uw' Dochter handelde, myn' moed mogt haar befchermen, Ik rukte hem van den troon, en haar, uit zyne armen. Het was zyn woede alleen, waar door hy lagen leed
Tot mynen ondergang, die hem thans vallen deed.
Koom waarde Vader van Irene' laat ik heden U noemen met dien naam zo dierbaar ; wordt verbeden! En wyd uw Dochter niet, aan 't heerfchend bygeloof. Dat ge u tot wet ftelt! ach! wees voor geen klagten doof. Gebruik dit bygloof niet, om 't onheil te vergrooteni Gelyk een dolk, gereed om my in 't hart te ftoten Dit hart, dat u fteeds eerd, 't zou onnatuurlyk zyn. Ondek 't vooroordeel toch; onthef u van den fchyn , Die u benevelt! ach!, ..
LEONTIUS.
Hoe dwalen uwe zinnen! Is de ftem van 't algemeen een fchyn, die 'k koom te minnen ?
ALEXIS.
Gy redentwist; terwyl dat ik aandoenlyk ben. Leöntius!
LEONTIUS.
'k Ben zulks niet min dan gy; 'k beken De Hemel is alleen onwrikbaar in 't befluiten....
D A L E»



50 IRENE,
ALEXIS.
Terwyl gy tot my fpreekt, fluit dan 'den Hemel buiten; "Vergeefs noemt gy zyn naam: gy ziet het geen ik Jyd
En zyt de oorzaak dat, ik hem en u beftryd
Zoek, daar 't u mooglyk is, dit onheil voor te komen Gy zult thans, door Irene nog meerder bloeds doen ftromen, Dan Rome's Heerzucht ooit, in enig kryg vergoot, Deeze arm heeft u belcherrnt, doch, dreigt u met den dood,
Ik zal my wreken aan die geen, die my dorst honen; Noch tempel, noch altaar hoe zeer geëerbied, verfchonen. 'k Veibreizele het al; het duurde alreeds te lang IVIet dit geheiligt recht, Hechts tot der Vorften dwang Cehandhaaft; 't is af het fcliemheihge regeeren Waar door men *t volk bedriegt, om fchatten te vermeêren.-i En gy ondankbre! zult tot loon dier overmoed Op de omgeworpen puin , by 't ftromend Priefteren bloed,
Den Huwlyklïoors, vergeefs geblufcht, weer zien onf
fteken —
Zie daar hartnekkige hoe ik me op een elk zal wreken.
LEONTIUS.
Dus ziet men door rt gevolg, hoe 't Opperde gebied, 't Geen fteeds wilkeurig is; den ftaat ftort in 't verdriet, 'k Beklaag u Vorst, datgy thans zult den troon bekleden.
ALEXIS.
'k Voel dat myn gramfchap my vervoerd, door uwe reden. Uw ftrengheid, zo gerust is hier de oorzaak van. Gy hoont my en myn min; — vertrek! wyl 'k niet meër Het is nog tyd. — (kan....
LEONTIUS.
'k Wacht, tot ik my aan voel fporen Door billykheid, ach mogt zy ook uw hart bekoren l
ALEXIS.
8 Neen ! gy moet terftond; ik wil niet dat gy toeft.
Beflis op 't ogenblik, eer gy myn wraak beproeft.
't Zy ik my wreek of fterf, ik iaat my geenzints tergen?
ji e o rf~



TREURSPEL. ai
LEONTIUS.
Zie andermaal myn borst; mag ik u heden vergen , Stoot toe!.. gy deinst?., 't is wel: doe hulde aan myn eer! Die thans veel edler als de uwe is, Myn Heer!
VYFDE TOONEEL.
ALEXIS.
\\/at is Leöntius gelukkig! thans gezeten
In zagte kalmte op het ftrand; Befchouwd hy 't onweêr, met een vry gerust geweten,
Waar van 'k my heden zie beftormt van alle kant. Zyn fchoone Dochter zo rampzalig , trof my 't harte;
Zy is de oorzaak van deez' tegenheênHaar fwakheid offert my, Helaas! tot myne fmarte!
Aan 't blind vooroordeel van haar Vader en 't Gemeen, Zy, die voor heên myn troost in alle rampen waren,
Weêrftreven my , ondanks myn macht. Ik bemin ; 'k ben Keizer: en, nu ik mykoom verklagen, Word ik, hoe hoont my zulks! op 't fpytigfte veracht.
Hoe! ik kan zonder fchaamt, myn vyanden doen
bukken
En wandlen op hun lyken heên! Haare vrouwen, in 't gezicht der Goden zelfs verdrukken.
Voor 't oog der Priesters; en men juicht om myn trofeên ?
Nogthans zo dwingen my op 't iïrengst myn onderzaten
De Weduwe van hun Dwingeland, Die hen verdrukte; niet te minnen, maar te haten. Veel min, den Huwlykftoors te ontlleken tot hun fehand,—
Da Dit



s2 i R E N E,
Dit gaat te ver; ik zal als Vorst zulks nooitj gedogen:
Gy die Irene fnood verdrukt. Alleen uit haat! laat af; vergeefs is al uw pogen ; Nooit word de hoop op haar bezit, me uit 't hart gerukt.
Hoe zeer uw dwepery of wangunst 't ook mag wraken; 'k Zal nu voor altoos myn heil beftendig maken.
Einde van het Vierde Bedryf.
VYF-



TREURSPEL. 53 VYFDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL.
ALEXIS, ZOë. ALEXIS.
w at tyding brengt gy thans? doe my haar Lot verdaan. Zeg Zoë!
zoë.
Wacht u wel, in haar vertrek te gaan» Zy wordt op 't hevigst door Leöntius bedreden , En de Opperpriester, die, door zyn fchynheilge reden Haar onöphoudelyk door nieuwe vrees optroerd, Befweken in myn' arm, en door den fchrik vervoerd, Zo heeft myn zorg haar naauw in 't leven kunnen fparen. Wie zal in 't midden van dit woeden, haar bewaren! — Zy haasten beiden zich om dit Paleis te ontvliên. Irene gaat met hen ; gy zult haar niet meêr zien. Een Klooster is haar deel, en in deez' zombre muren Zal zy vol wroeginge den wreedden dwang verduren. Zie daar het lot eens Keizers weduw' toebereid Dus word den dwaazen mensen door ydle waan misleid. Intusfcben zo gy u hier tegen wilt verzetten. En dit gebruik, als onbehoorelyk beletten ; Men fchreeuwde zulks alöm voor heiligfchenrïs uit. En fchoon gv Keizer zyt, en nogthans het befluit Der Goón als ongereimd en dwaas zoud durven doemen, Men zoude u wel dra een' Qodverzaker noemen. — Des fmeekt de Keizerin dat gy uw gramfchap Stilt; 't noodlot en haar plicht, die eifchen dezen dap. Hgt is des Hemels wil haar plechtig voorgehouën, Door Meeders; wien men deeds onfehendbaar mag vertronwen.
ALEXIS.
Hoe Meesters! daar ik thans alléén hier meester ben ?
D 3 'k Wil



54 ï R E N E,
'k Wil dat men buiten my, geen' meesters hier erken'. (Tegen zyn ly ft/acht en ; welke, nevens Memnon op hei Tooneel verfchynen.) Zulks dulde ik nooit —- Gy wacht laat! niemant thans vertrekken
Git dit Paleis ; alvorens my zulks te ontdekken. Dat elk gewapent zy ; bewaak den Poort vooral. Vertrek! — wy zullen zien wie hier gebieden zal! Wiens magt het meesten geit, en wie zal Keizer wezen.— Ga Zoë! zeg Irene, dat zy niets heeft te vrezen. En niet vergeten moet wat zy haar rang en ftaat. Verfchuldig is.
TWEEDE TOONEEL.
ALEXIS, MEMNON. ALEXIS.
Cjp u is 't dat ik my verlaat. Thans, door uw magt gefterkt, vcrni ig ik haar ik reken. De wreede Ketenen der dwinglandy te breken. Nicéphorus is niet meêr; dat wy de andren meê. Die heerfchen op onz' geest; verdryven uit deez fteê — Dat men Leöntius, in dit Paleis bewaare! Behandel hem als my; dat men geen eerbied fpaare
Dit is myn wil: dat hem zyn' Dochter met genaak ;
Noch dat hy, door zyn reên, het volk oproerig maak', Menzett', den Opperpriester, die my tegenitreeft gevangen : . , 'k Koos reeds een andren, die voldoet aan myn verlangen Gehoorzamer als hy, hoe Theodofius En Conftantinus, meer misdadig, lieten dus Door de Opperpriester, nooit hun wenfchen overkraaijen! Zy deden hen weldra, op hunne wenken draaijen. Zy wierden niet als ik in hunne hoop yerfmaên; De liefde was geenzints de dryfveêr van hun daên.
M E M«'



TREURSPEL. SS
memnon.
'k Haat even zeer als gy, dien ftuurfchen onhandelbaren Die fteeds onwrikbaar op hun eigen voordeel ftaran. Die vyanden des ftaats, der liefde onbewust: Die in 't trots regeren, Hechts voldoen aan hunnen lust.
alexis.
Ik heb over deez bediening myn gedachten Reeds laten gaan ; gy weet ik zal dien nooit verachten Hoe zeer de Opperpriester my gehoont heeft en gezard Zulks kwam nooit in my op , hierin kend gy myn hart. 'k Heb reeds een voorwerp deez bediening waard' gevonden ,
Zo yverig en getrouw als wy ooit wenfehen konden. Een die en trotsheid en vervolgzucht fteeds verfoeit; En wiens Godsdienstig hart van waare liefde gloeit Voor zynen medemensch. Een dienaar der Altaren Aldus gefteld, kan 't best, by elk zyn roem bewaren. Steeds minzaam en oprecht wars, van geveinsde macht,
Wordt hy van groot en klein geëerbied en geacht.
m e m n o n.
Uw deugden 'zullen fteeds, myn Vorst dit ryk doen bloeijèn;
Terwyl uw groote naam in zeegning aan zal groeijen. Denk dat Leöntius, Irene's Vader js. Dat zy hem teêr bemint; hoe fmert haar zulks gewis ! Hy is haar grootfte troost, zy kan hem niet verlaten. Schoon hy haar dwingen wil, om u myn Vorst! te haten, 'k Smeek dat gy heden myn vrymoedigheid verfchoont: 'k Ducht dat deez' handelwys te zeer Irene hoont. Ach! wil uw ftreugheid tegen haar een weinig ftaken, In fteê haar te overreên, gaat ge haar wanhopig maken.
alexis.
Gy zegt de waarheid : doch, is zy niet in de macht Van hem die my benyd, myn grootheid fier veracht: Die my hartnekkig, haar te minnen, durft verbieden, Ja, die haar dwingen wil dat zy me zal ontvlieden. "Die 't zuiverst hart befmet door onverzoenbren haat En wilt gy nog, dat ik haar, in zyne armen laat ? — D 4 Neen;



56 IRENE,
Neen; 'k wil over haar zo wel al over 't ryk bevelen; Zy moet in mynen roem en in myn grootheid delen. Die trotze Meester, die alhier my wetten fteld; Eerbiedige zyn Kind, en buige voor 't geweld!
(Memnon vertrekt.)
DERDE TOONEEL.
ALEXIS, ZOë.
zoë.
M
yn Heer! Irene vind zich op 't fterkst gehoont, Dat gy ondanks haar beê, u dus geftreng betoont. En haaren Vader thans ontrekt aan haar gezicht.
ALEXIS.
Men zal op myn bevel dien 'gryzaart volgens plicht Met achting, voor zyn ftaat op 't deftigfte onthalen. Ik zal zyn ftuurschheid dus met vriendlykheid betalen Als 'k haar gelproken heb zal zy hem wederzien. Gy weet myn oogmerk Zoë! en wat hier zal gefchien Gy kend myn hoope en weet; dat 'k nooit heb doen bereiden
't Hatelyk feest, het geen zy heden wil vermeiden.
't Vooroordeel van het volk, 't welk zy eert, is het doel
Nooit van myn hoon; 'k zai verre van 'c gewoel
En elks nieuwsgierig oog den blyden echt gaan fluiten.
"Waaröp ik hoop; gv kent het ourer 't welk daar buiten
Door onze otidren in 't geheim is opgericht:
"Waar de onderlinge trouw, in ftilte word verricht
Slechts in getuigen van den Hemel en twee vrinden
Daar zal ik tonen hoe 'k Irene fteeds beminden, Enfchenken haar myn hand; doch ben ik zulks onwaard, En is zy voor myn hand en deeze trouw vervaart? Spreek Zoë! of zou haar deeze offerhand' doen vrezen. Beledigt haar myn min? zou zy afkerig wezen Van 't Vorstelyk gebied ?
zoc



TREÜRSPEL. S7
zoë.
Dit 's niet ontbloot van fchyn, Ja deezen morgen fcheen zy heel bedrukt te zyn: By 't horen van uw' naam liet zy haar tranen ftromen. Haar Vader die terftond haar was te hulp gekomen, Verliet haar naauwiyks of zy was geheel bedaart. Thans met een doodsch gelaat gantsch angftig en bezwaart. Ziet zy ons fpraakloos aan, zy laat geen traan meer vioeiGevoelelooze fmert fchynt haare tong te boeijen. (jen Zy loost geen zuchten meêr; een ontwerp grootsch en ftout.
Schynt dat haar gantfche ziel en aandacht beezig houd. Vergeefs is onze hulp ; en met verwilderde oogen En een bedrukt gelaat beantwoord zy ons pogen. Zy fchynt als neergedrukt door zo veel zelfs bedwang— 6 GoönJ... daar koomt zy zelfs, langs een' geheimen gang
ALEXIS.
Zy js het waarlyk; ach 1
zoë.
Zy zal ons nader komen. En fchynt al meer en meer op ons gezicht te fchromen. Zy flaat haar oog niet op, noch ziet u naauwiyks aan.... Ach! hoe benaauwt is zy: ik ben met haar begaan
VIERDE TOONEEL.
ALEXIS, IRENE, ZOë.
(Gevolg van Lyfwachten.
ALEXIS.
2jyt gy 't Irene!.. Ach gy fwygt! myn tweede leven
Ziekuw Alexis aan
irene. (Zich nederzettende.")
Ik voel myn leden beven. ~ (Tegen dt Lyjwacht.) D 5 Myn



58 IRENE, Myn kracht befvvyk. — Gy wacht! vertoef hier in dit oort}
(Tegen Alexis.') Tot dat ik wederkeer* — Ik verzoek dat gy me hoort — Ik zalu thans Myn Heer! hier geen verfchoning vragen, Voor deezen ftouten flap. 6 neen; ik durfde 't wagen Hier by u in te treên en ook men word wel ras Gewaar, hoe ons gefprek alhier noodzakelyk was. Ik zal myn gramfchap, fchoon zy billyk is, thans fmoren En hoe gy my ook hoont, u geen verwyt doen horen — Thans met het bloed bevlekt van mynen Echtgenoot, Ontrukt gy me een Vader, en gy zelve ftelt u blood Voor muitzucht en verraat, en oproer te verwekken, 'k Zie u met deernis aan, en pooge u te ontrekken, Zo 't mooglyk was aan zulk een poel van ergernis, 'k Beklaag uw' blindheid die thans ongëneeslyk is. Eén middel is 'er nog: - Ga; wil myn Vader halen, En in zyn byzyn zal ik dan ons lot bepalen. Verwerf vergifnis van het geen gy hebt verricht; En denk dat vriendfchap, eer, dat reden en myn plicht De ftem van 't bloed die zich thans in myn ziel laat horen Ons ras veréénen zal, dien Hond is nu geboren. Eén ogenblik alleen, befliot al ons gefchil. Ga: breng Leöntius thans by zyn Kind: ik wil Dat hy ons lot bepaal'. - Kan ik me hierop verlaten?
ALEXIS.
6 Ja; Irene! ik ben wel verre van zulks te wraken. Ach! zo ik eindlyk nog vergiffenis verwierf, 'k Geloof dat ik van vreugd wis aan uw* voeten ftierf. Ik vlieg waar gy n>e zend, en zal met yver pogen, Dat ik het al herftell' ja; wisfe van uwe oogen Deez tranen zo vol fmerts; dat g' u hier op verlaat, 't Geluk waarna ik haake is 't welzyn van den Staat En ftrekt tot roem van 't ryk ik wil geen voordeel trekken
Van de algemeene wensch die 't volk ons koomt te ontdekken.
't Welk al naar u verlangt; ik wil myn heil alleen



TREURSPEL. 59 TJ zelv' verfchuldigt zyn; ach ftel u dan te vreên! Myn leven is gefchikt om alle verdere plagen Èn rampen van deez' dag voor altoos te verjagen. Uw Vader dus verzoent, vind ray geheel bedaart, En een ootmoedgen Zoon altoos zyn achting waard', En heb ik dezen dag, om u, veel bloeds doen lïromen Ik weet door gunsten, weêr 't misnoegen voor te komen. Hoonde ik Leöntius, verachte lk zyn gezag, Dien vlek zy uitgewischt, door 't volgende gedrag,
Myn tederheid wil dat gy beiden zult regeeren.
'k Zal als uw' Echtgenoot, en zyn Zoon, wederkeeren.
(Hy ■vertrekt.)
IRENE.
Ga Zoë! volg hem na: — gy die my dierbaar waart, Zult zulks ook altoos zyn, zo lang ik leef op aard.
VYFDE TOONEEL.
irene. (Opftaande.)
w el nu, wat zal ik doen?.... 'k zal hem niet meer aanfehouwen!.... Myn hart dat vloog hem als het waare te gemoet. 't Volgt u Alexis!... ach! 'k durf naauw my zelv betrouwen,
Na zo veel tederheid en zulk een liefde gloed
Zo nieuwe eeden ooit myn fwakheid weer beftreden,
ö Wreede! ondanks myn plicht; waart gy myn* Echtgenoot...
Helaas!., wat zeg ik daar?... waar wenden zich myi fchreden !...
'k Befchouw een' afgrond my veel erger dan den dood. 'k Sta op den oever van een poel vol gruweldaden ....
Ach welk een naar tafreel ondekt 't verward gezicht Hoe word myn angstig hart door wroeging overladen! —
6 Godsdienst! eer en trouw, 6 duur gefchonde plicht., 'k Zie mya' Gemaal ontzielt, myn minnaar die hem griefde;
Door



IRENE,
Door wraakzucht opgeruit en hatelyk zelfs bedrog, 6 Beeid des Hemels en het offer van de liefde! —
Hoe wreed gy immer waart, gy waart myn Meester toch.
Ik zie zyn' Moordnaar, die na 't fchandelyk overwinnen, In myne armen vliegt nog op den zelfden ftond....
En wreede Irene gy, gy durft hem nog beminnen!
Noch gy verbergt niet eens dien fcbandelyken wond?
En op deez naren dag, wanneer men gaat voltrekken Den droeven lykplicht, van uw' fnood vermoord Gemaal
Zo gaat gy in 't geheim, hem uwe min ontdekken.
Die nog meer wortel fchiet door 'tvriendlyk onthaal. Ja ; zyn befmeurde hand, zal met uw hand verbinden.—
ó Hemel met welk bloed ? — dat van uw'Echtgenoot! Hoe gruwt myn angftig hart!— 't roept uit: laat af ontzinde!
Want al wat gy ontmoet verwyt u zynen dood.
Want zo uw Vader zich alhier bevond, op heden.
Wien uw' trouwloosheid op het allerfelfte drukt. Gy zoud zulks is gewis op 't bevend Lichaam treeden.
En vliên tot hem, wien zyn geftrengheid, u ontrukt,
(Eenige treeden voorwaards doende.) Natuur, en eer en piich: ö Godsdienst duur gefchonden !
Gy fpreekt nog in myn Ziel en myn verbystert hart, Dit wankelt op u ftem; aan u te fterk verbonden.
Terwyl 't befluiteloos in zyn verkiezing mart. Zo weer myn minnaar zich vertoont voor myne ogen Ben 'k doof voor uwe ftem, 'k befvvyke voor 't geweld. (pogen! Gy Hemel! die ik min, doch hoon'... Aanfchouw myn Ach! waarom ben ik voor dit woeden bioodgefield? (Zy gaat weder zitten. Ach! ondanks myn berouw, ondanks uwe heiige wetten,
Myn Minnaar die behoud, op u , den overhand Ik kan den invloed van zyn liefde niet beletten;....
Hy



TRÈURSPÊL. 5ï Hy zegepraalt op u, Helaas! rot mynen fchand. (PFeder opjlaande.) Welaan! aanfchouw dit hart 't geen 'k hem beftond te geven!... (intop!...
Daar leeft Alexis in Myn wanhoop fteigt
(Een verborgen pook trekkende.-) Nu ik niet af kan zien van hem dan door te (hevea,
Zie daar '...Zo wreeke ik u.. .en offere hem u op ! ....
( Zy door/leekt zich en valt neder tn aen Leunt'gfioel.) ZESDE TOONEEL.
irene, alexis, leontius, memnon. alexis.
2jienuuw' Vader hier, van wien ik koom verwachten, Dat zyn geftrengheid my zal min misdadig achten ;
Ja, dat hy in het eind in ons genoegen deel'
Gerechte Hemel!.... Ach! wat akelig Treurtooneel! Irene!
leontius.
6 Dierbaar Kind!... verkort gy dus uw leven l ■
alexis.
Welk een verwoedheid heeft u hier toe aangedreeven ?
myn Wdarde Irene! ach!
irene, C Tegen Ale xis.) Tegen Leöntius.)
Myn liefde; — en uw' eer, 'tWas u niet onbewust, ik minde Alexis teér;
En heb my zelv' geftraft!
(Alexis wil zich doorfteeken, doch word door Memnon wederhoudend
leontius.
Ach kon ik zulks vermoeden! Helaas! 'k Was al te ftreng, te driftig in myn woeden
Irene (.Stervende, Leöntius en Alexis haare handen toerykende.)
Be-



$2 IRENE, Beklaag myn akelig Lot;... gedenk aan mynen nood... Ach Hemel!... Spaar den Vorst... vergeef my... mynen dood. ... alexis (Aan hadre zydë nedergeknielt en tè. derlyk haare hand drukkende.) Ach myne Irene! — dat het zelfde Haal my griefde... Jk ïmaak met u den dood....
leöntius (Aan de andere zyde geknielt?)
6 Offer van de Liefde....
irene.
Ach goede Hemel!... Schenk!.... Schenk my!... vergiffenis.
Vergeef het my.... Indien.... myn dood een.., misdaad.... isi
EINDE.