REGISTER gehouden by Meefter ADRIAEN van dér GOES, Advocaet van de Staten 's Lands van i HOLLANDT Van alle die Dachtiaerden by defelve Staten gehouden, mitsgaders die Refolutien, Propofitien, ende andere Gebefongneerden in de voirfz-. Dachuaerden gedaen* Beginnende den $. Februarii 1550., ftilo cuzia xHollandice. Ende eyndende dm 29. Decembris Anno 1554. ü E RV E DEEL;   VERGADERINGE, BY de GEDEPUTEERDEN van m STATEN tot M JU V $ S. M X * Gehouden den 5. Januarii i$S°- , T"rti • 'dén 5.Jan; PRESENTEN, Den Heef e van Oh- Mr. Floris van Hoog- dam, haerden, Üyt de nAêmvAnde Van Amsterdam, Edelen* Dirck Cornelifz, Bur- Pieter Jacobfz, germeefter, ende VanderGoüdê. Bartholomei, Omme té refolveefett Van Dordrecht* op eenige andere' Dirck Jan Beuckelfz, pointen* Van Delf. BY de voorfchreven Gedeputeerden aen Expeditie den PrEefident verzocht zynde expeditie epdeR* op de voorfchreve Requeften, heeft de f^. qaéffcv ve voor antwoordt gegeven, dat nopende ^ dafdéri de twee eerftepoinétende Keyferlijke Majes* imjsoft teyt hadde uyt laten gaen Placaten, inhou- van da dende dat van elcke Ame Rhijnfche Wijnsj v'yne" < ^ uyt Duytilant komende, daer vart de veer- f^cte tien maken een Roede Dordrechtfche Rit- worden linge, betaeldt fouden werden vijf ftuyvers, van den ende is naederhandt gelijck Appoincïement Ko;Jer * op hare Requefte geftelt. Op 't twee.de ^ra fiS' poinéi, roerende de voorfchreve moderatie, ^ fgydej dat de felve Requefte geftelt was ifi llh Dah A a bmndefl  ï550. densjan. ( 4 ) den 12 Jan. * BI. I. Beroerende, de veertien hondert vier en tagtigh ponden tien fchellingen, by een Ont fanger Coebel gp finan cie geJicht. handen van eenige Commisfarisfen, omme te overleggen, hoe men het Concept, aireede gemaockt zijnde, tot alle redelijckheydt noch het foude mogen modereren. Aengaende het laetfte poinfr van de voorfzThollenaers, feyde 't felve geftelt te zyn in handen van die van de Financie, omme te weten of 'er nu andere Ordonnantiën , roerende den Thol, gemaekt waren, dan voortydts plegen te wefen, omme, 't felve wetende, geordonneert te werden fulcks dat behooren foude. * Den 12 Januarii 1550. T~xOor onthtet van den Heere van BeveJL/ ren geweest hebbende met de Brieven van den Heere van Aflendelf, aen fyne E. gefchreven by myn Heere den Treforier, omme te weten wat de Majefteyt van deKoninginne wilde gedaen hebben nopende de veertien hondert vier cn tachtigh ponden thien fchellingen , by Coebel op financie gelicht, foo heeft den voorfchreven Heere van Beveren, volgende het advis van den Theforier, my gefeyt, dat hy daer Van met den eerften fpreken foude met de Majefteyt van de Koninginne, ende liet hem duncken oirbaer te wefen, dat men Raedt van Hoiïandt, ofte eenige van henluyden foude committe* ren, omme, Coebel ende de Steden fwarigheydt makende, voor hen te ontbieden ende te vereenigen, indien 't doenlyck ware, indien niet, haer advis aen de Koninginne over te fchrijven, omme alsdan verder gedifponcert te werden, want 'er geen hoop en was aen  ( 5 ) aen die van Voorne ende Putten te verhalen 't geene wes te kort quam, alfoo de Koninginne haer liet duncken , dat den Prince van henluyd'en oock behoorde een fchenck te hebben. ACht ofte negen dagen te vooren by my den voorfz. Stadthouder Requefte overgegeven hebbende, daer by verfoeckende dat den Raetsheer Snoeckaert fijn voorfchreve Commisfie, omme hem te informeren op het quaedt aenbrengen van de twee Thienden, hy den Rade van Hollandt foude belaften, hen op 't inhouden van de felve Requeste te informeren, heeft de felve Brie' ven geaccordeert, ende gefonden aen der Heere van Aflendelf. * Den 17 'Januarii 1550. DEn Advocaet t'huys gekomen zynde heeft den Heere van Aflendelf van alle 't geene wes voorfz is rapport gedaen, di.< hem feyde, dat nopende de Commisfie var Snoeckaert, ende achtervolgende het fchry ven van den Heere van Beveren, hy hadd< doen befchrijven alle de particuliere Ont fangers van de twee Thienden, ende alfoc niemandt van de andere Raden hengaernede fe faecke wilde onderwinden, foo hadde h} gecommitteert den Procureur Generael, om me de voorfchreve informatie te doen. A 3 * Den 1550den 12. Jan. Requede ovcrgege' ven, nopende de Commisfie vaa Snoeclsaert. den 17, Jan. * BI. 2. 1 Rapport : van den . Advocaet ' van 't ge1 paneerde • te IJove. »  den'eersv ten Febr, * BI. 2. informatie, by den Pror pureur Generaal gedaen, nopende deComniiflie van Snoeckaert. den 7. Febr. * BI. 2. Geen vifie ofte ExtraA gnpeckaert te geven van de Quoïiierenvan den tienden pen- ( 6 > . * Den eer ft en Februarii 1559.' TTTEeftden Advocaet geweest by den Pro= JLJ_ cureur Generaely hem vragende, of hy de voorfz informatie, nopende Snoeck-. aert, ten vollen gedaen hadden, ende nae hy den voorfz Advocaet verklaert hadde de felve voldaen te hebben, heeft den voorfz. Advocaet aen hem verfocht, achter in de informatie geinfcreert te hebben 't inhouden van de A&e , daer by de Majefteyt van de Koninginne gewilt heeft, dat de Quohieren van de' particuliere Ontfangers van de twee Thienden verborgen ende fecreet gehouden fouden werden; mitfgaders van de Acte, daer by blijkt, geordonneert tot het hooren van de Rekeningen van de twee Thienden voorfz, Eedt gedaen hebben , de felve fecreet te houden, fonder die yemandt te reveleren ofte communiceren , het welck den voorfz Procureur fulcks geaccordeert heeft, ende is den tweeden Februarii ter prasfentie van den Advocaet de voorfz informatie gedaen, * Den 7 Februarii 1550. BY Snoeckaert van den Advocaet verfocht zyndc vifie van eenige Quohieren van de particuliere Ontfangers van de twee Thienden, ende ook Extract van eenige van dien, ter prcEfentie van den Heere van Asfendelf, heeft den Advocaet verklaert, dat hy exprefle laft hadde geen vifie ofteExtraft van de voorfz Quohieren yemanden te doen, dan by hare ordonnantie , ende dat daerom-  c 7 5 . me hy 't felve aen henluyden moefte ver-J fbecken, was evenwel ter begeerte van den Heere van Affendelf den Advocaet te vreden, ter naefte Daghvaert de voorfchreve begeerte van Snoeckaert de Staten te vertoonen. BY den Advocaet verfocht zynde Copie van de Inftruélie, by den Hove van Hollandtgemaeckt zijnde, daer na den voorfz. Snoeckaert hem foude moeten reguleren in het volbrengen van fyne Commiffie, heeft den Heere van Affendelf, hier van gecommuniceert hebbende met die van den Rade, hem voor antwoordt gegeven, dat die van den Rade geen Copie van de felve Inftructie en hadden willen accorderen, maerdat evenwel den voorfz Snoeckaert belast was hem daer nae te reguleren , ende dat foo wanneer hy in 't werek foude treden, men alfdan Copie van hem der felver foude mogen eyfehen, die hy niet en foude mogen weygeren. * Den 12. Februarii 1550. PRESENTEN. Ar ent Cornelifz, Mr. Lamhrecht Ja- ende {obfz9 Mr. Willem Schoock, Van Haerlem, Van Dordrecht, Quirijn Aertfz, Gerrit Steffenfz, Bur- Dirck Duyft, Burger, germeefter, meefters, ende ende A 4 Mr :en 7. "ebr. Dat Snoeckaert hem reguleren foude navolgendede Inftructie,by den Hove gemaekt, den 12. Febr. * ÉL 3-  , 155* oen 12. ■Febr. Gecommitteerden , o:n te vervol gen hef jhoces, tegens Wouter van Beke. lleyn voor der Rade var Hollandt hangen te- Dagh, ( « ) Mr. Huych van Eynde, ende Van Delf. Mr. Floris van Hoog. Claes ddriaenfz, Bur- haerden, germeefter, Van Amsterdam. Gerrit Beuckslfz, Jan WilUmfz, Buiv ende germeefterj Mr. Jacob de Milde , ende Van Leyden. Jan Dirckfz 't Hoen, Joofi Buyck, Burger- Burgermeefter, meefter. Van Gouda. ALfoo dcfcn twaelfden Februarii de Daghvaert, die alfdoen befchreven was, niet werde gehouden , overmits de abfentie ende non-cumparitie van de Edelen, foo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden op 't aengeven van den Advocaet gecommitteerd, omme te vervolgen ende te inflrueren 't proces, hangende voor den Raden van Hollandt jegens Wouter van Bekefteyn, daer partyen by Appoin&ement interlocutoir gewefen zyn in feyten; te weten die van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam ende Gouda, den Advocaet ende de PenfjonariiTen van Delf ende Leyden; die van Delf hebben gecommitteert den Advocaet, de PenfionarifTen van Leyden ende Gouda; die van Leyden hebben gecommitteert den Advocaet, den Penfionaris van Dordrecht Bartholojrnei, ende Huych van Eynden.  C 9 ) Daghvaert, gehouden in den Hage;. * Den 13 Februarii 1550.. PRESENTEN. den 13. Febr. * BI. 3- Den Heere van Gou- driaen, Willem van Lookhorst, ende Otto van Egmont, Uyt den naem van d'Edelen. Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Bur- germeefter, Mr. Piet er van Foreeft, Burgermeefler , ende Mr. hambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Dirck Duyft, Burger- meefter, Mr. Huych van Eynde, ende Mr. Jacob van Eynde, Van Delf. Claes Adriaenfz, Gerrit Beukelfz, Burgermeefters,ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Joost Buyck, Burger-* meefter, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amsterdam. Jan Wïllemfz Muyl, Burgermeefter, ende Jan Dirckfz 'i Hoen. Van der Goude. Omme te adviferen middelen , by de welcke men foude mogen vinden de drie duyfent acht hondert twee en tachtig ponden tien fchellingcn negen deniers , by den Ontfanger Coebel door onthiet van de Koninginne op finantie geligt, de welcke , overmits faute van calculatie, te kort quamen. Noch de negen hondert acht A 5 gul-  «joden ij. Febr. guldens, die aen de penningen, geheven op de Margentalen, oock te kort quamen, volgende 't ftaetken, by den Ontfanger Coebel daer van gemaeckt. Noch de duyfent guld. ofte meer, daer vooren feeckere Landen ofte Gehuchten, gelegen onder fekere Parochiën, forterende onder de Schiltalen, ende in de Schiltalen noyt gecontribueert en hebben, ende nochtans by den Ont¬ fanger Coebel dae* voor geëxecuteert zyn geweest. Nog fulcke penningen, van de welcke den Ontfanger Coebel in 't accoord van 8000. guld, gedragen in den jare 1547., ende van 6000. guld, gedragen in den Jare 1548., tot toerustinge van Schepen van Oorloge tot defenfie van de Haringbuyfen, bydie van Leyden ende Gouda den voorfz ontfanger proces gemoveert werdt. Advis var de Edelen, oramete vinden fekereachterftalligepenningen , by den OntfangerCoebel op interest gelight. BY den Rade van Hollandt van de voorfz vier poinéten in 't lange vertooninge gedaen , ende aen henluyden verfocht zijnde, dat fyluyden onderlinge een bequaem middel fouden adviferen, waer by de felve refterende penningen opgebracht fouden mogen werden, omme te verhoeden verdere fchade ende verloop van Renten opi't voorfz Landt, foo hebben de Edelen, die maer drie in getale waren, op 't voorfz eerfte poinét voor Refolutie gefeydt, dat alfoo de kleyne Steden ende het platte Landt op de voorfz penningen, gevonden by de Schiltalen 3 voor  de gratiën van de groote Steden hadden op. gebracht veertien duyfent guldens, niet redelijck noch billijck en was, dat fy in het achterwefen van dien yet meer fouden contribuecrcn. Nopende het voorfz tweede poinéc., roerendenegen hondert acht guldens, die men ten achteren komt aen de penningen, ommegeflagen op de Margentalen, relol veerden de voorfz Edelen, dat alfoo ommeflaende het voorfz.achterwefen van nieuws op de Margentalen, geen duytken op elcke Marge en foude mogen beloopen, henluyden geraden dachte 't felve te vinden by de Schiltalen, Aengaende het derde poinól, roerende de penningen, daer van den Ontfanger queftie gemaeckt wierde by de voorfz UyttergoriTen, Gehuchten ende buytendijekfehe Landen, verklaerden de voorfz. Edelen, dat men wel behoorde verklaringe te hebben, hoe veel haeduyder portie foude bedragen, ende dat den Ontfanger van 't proces, by henluyden gemoveert, wel behoorde gegarandeert te werden. Aengaende de veerthien duyfent guldens, geaccordeert tot defenfie van de Haringbuyfen , feyden, dat by de kleyne Steden ende het platte Landt hare portie opgebracht was, ende ir gevalle yemandtdaerinne gebreckelijk gebleven was, mochten fien, dat fy hare porti? mede opbrachten, dan verklaerden, dat alfoo fy fbo kleyne in getale waren, alfnu niet en mochten refolveren eenige bequame middelen, omme het voorfz. achterwefen te vin den, maer dat tot dien eynde een andej Paghyaert behoorde geleydt te werden. Dej 1550» den-13. I  den 13. Feb, Verklarïnge van den Penfionarisvan Dordrecht, Verklafinge _ van dis vanHaer- Delf, Leyden enGouda. IS50. 13 Fcbr.j Verk-la- C ii ) Den Penfionaris van Dordrecht , die alleen ter Daghvaert was, verklaerde, dat alfoo die van Dordrecht alleen befchreven waren op het voorfchreve achterwefen van drie duyfent acht hondert vier en tachtigh ponden, &c. hy geen lafl en hadde yet anders te feggen, dan dat fy die in haere portie ten vollen opgebracht hadden, ende dies aengaende van henluyden niet meer en behoorde te eyffchen ; verfoeckende, nopende de andere pointen, ende hoe men al het achterwefen van dien foude mogen vinden, rapport; verklaerde evenwel, dat die van Dordrecht in meenige waren te repeteren 't geene wes fy van de penningen, gevonden by de Schiltalen, meer gegeven hadden dan na vermogen den text van 't confent. Die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda, aenmerckende dat de Edelen ende die van Dordrecht niet gereedt en waren omme te refolvercn eenigh bequaem middel, waer door alle het voorfz achterwefen gevonden foude mogen werden, daer toe nochtans de propofitie van myne Heeren van den Rade principael tendeerde, hebben eendrachtelijk mede op het felve rapport genomen, ende hebben allegader, mitfgaders die van Dordrecht, expreffelijck verklaert, dat na den inhouden ende teneur van het voorfz confent, fyluyden in de volle fes en twintigh duyfent twee hondert feftigh guldens behoorden te genieten fulcke gratie, als fy in de loopende ordinaris Beede genietende zijn. Die van Amfterdam. verklaerden, dat fy in de  C 13 ) de penningen , gevonden by de Schiltalen , hare Volle portie opgebracht hadden, fondef te genieten eenige gratie, ende daeromme vervremdeh, datfyop 't felve point befchreven waren geweeft; ende aengaende de twee andere pointen, feyden geen 1 aft te hebben; ende nopende het laetfte poinft, roerende de veertien duyfent guldens , geaccordecrt tot defenfie van de Buyfen, verfochten oock rapport in den haren. Dat alle de Gedeputeerden den Advocaet belaft hebben te feggen den Ontfanger Coebel , dat hy van alle het voorfz achterwefen foude maecken een pertinenten ftaet, omme op de naefte Daghvaert bequame Refolutie te mogen nemen, ende dat hy den Hove van Hollandt van het geene wes voorfz is rapport foude doen, ende verfoecken tot feeckeren bequamen dage ten fine voorfchreve weder Vergaderinge vande Staten geleydt te werden. Welck rapport by den Advocaet den Hove gedaen zynde, hebben de Staten dagh gegunt , om in de Herberge te wefen den eer Hen Maert; heeft oock den voorfchrever Ontfanger Coebel belooft, de voorfchrevf Staten te leveren den ftaet vooren verhaelt als hy oock naederhandt gelevert heeft. BY den voorfz Advocaet de voorfz Gede puteerden voorgehouden zynde, ho< dat de Gedeputeerden te Hove geweeft heb bende, omme na voorgaende Refolutie t mogen komen, dat Mr. Willem Snoeckaer belaft foude werden hem te verdragen va 1550. Den 13. Febr. ringe van die van Arnfterdam. Dat Coebel een ftaet maecke van alle't voorfchre ve achterwefen. By den Advocaet ' rapport [ gedaen ; aen den Hove van 1 Hollandt. [ Dat ' Snoec- - kacrthem 2 verdra- £ gen foude van fijne ^ Coirmiis-. - fis, no-  Den 13Febr. pende d'informatie op 't quaet aehbrengen van de twee Thienden. c 14 i fyne Commiffic, nopende de informatie op 't quaedt aenbrengen van de twee Thienden, verkregen hadden befioten Brieven aen den Rade van Hollandt van wegen den Stadthouder, by de welcke henluyden belaft wierde informatie te nemen op de Requcfte, by de Staten jegens den Voorfz Snoeckaert overgegeven , ende dat volgende dien den Procureur Generael gecommitteert wefende omme de felve informatie te doen, de felve gedaen hadde, hy Advocaet achter de felve informatie hadde doen ftellen twee Aólen, de eene daer by de Majefteyt van de Koninginne gewilt hadde, dat de Quohieren van de particuliere Ontfangers fecreet gehouden fouden werden, &c, Ende de andere, daer by de CommiirariiTen , gecommitteert ter auditie van de Rekeningen, Eedt gedaen hadden de felve fecreet te houden, &c. Dat oock hy verfocht hadde Copie van de Initructie, by den Hove Van Hollandt gemaeckt, daer na den voorfz Snoeckaert hem foude moeten reguleren, hem de felve geweygert was; dat infgelijcks Snoeckaert van hem verfocht hadde te hebben Extracten van eenige Quohieren van de twee Thienden, ende oock vifie van dien; daer op hy den felven Snoeckaert voor antwoordt gegeven hadde, dat hy exprelTe laft van de Staten hadde, niemandt eenige Extracten ofte viiie van de voorfz Quohieren te leveren dan by hare ordonnantie, mits wekken den voorfz Snoeckaert van den Advocaet begeerde, dat hy van fynent wegen 't felve aen de Staten foude begeerenmits wekken den voorfz Advocaet aen de YQtfrfiï  ( 15 } voorfz Staten verfocht hebbende, dat fy fouden willen adviferen, wat antwoordt men den voorfchreven Snoeckaert foude geven, Soo hebben de voorfz Gedeputeerden ge. jioegh eendrachtelijck gerefolveert, dat niet tegenftaende de voorfz weygeringe, men weder in den Rade ter naefter Daghvaert foude verfoecken Copie te hebben van de voorfz InftruóHe, ten eynde een yegelijck foude mogen weten, of den voorfchreven Snoec-> kaert in fijn befoigne hem oock daer nae reguleerde ; ende in gevalle 't felve henluyden geweygert wierde, dat 't felve verfoeck Staets-gewyfe aen de Keyferlijcke Majefteyt gedaen foude werden; ende in gevalle yemandt yet wifte te allegeren , ofte eenige poin&en, waer inne den voorfchreven Snoeckaert in 't executeren van fijn pretenfe Cominiffie hem ontgaen foude hebben, dat fy de felve fouden ftellen by gefchrifte, ende leveren in handen van den Advocaet, omme die mede in de informatie geinfereert, ende indien 't noodt ware, daer op gedaen te hebben; dat voorts den Advocaet Snoeckaert voor antwoordt foude feggen , dat hy patiëntie rnoefte hebben tot de naefte Daghvaert, omme te hebben eyntelijck befcheydt op fijn voorfz verfoeck, ende dat hy foo lange met fyne befoigne foude willen furcheren ; ende in gevalle hy weygerde het felve te doan, dat men aen den Hove van Hollandt verfoecken foude hem dat belaft te werden. BY den Advocaet de Staten vertoont zynde dat confent by har© Gedeputeerden ge- den 13, Febr* Beroerende hsT  den 13. Febr. confent van den Impoftop dewjinen voor vier jaren, ende het poinftvan DordrechtfcheRitfinge. 1 1 Requefte van Sybrandt 1 Ocko, om 1 fljn vaca- ■ ] tien by 't j Landtbe , taeldt te * hebben. J i C ió ) gedragen op de Propofitie van den Verfoch*ten Impoft op de Wynen, te weten dat van elcke Ame Rhijnfche Wyns Dordrechtfche Ritfinge geheven fouden werden viif ftuyvers, ende van alle Weirexfche Wijnen fulcken Impoft, als 't Billet, henluyden mede gegeven, vermelde, die geheven foude werden ter plaetfe daer de voorfz Wijnen arriveren fullen, fulcks by de Majefteyt van de Koninginne niet geaccepteert en was maer was by hare Majegeyt daer by gevoeght dat van elcke Ame Rhijnfche Wijns, daer van de veertien maken een roede Dordrechtkhe ritfinge, geheven fouden werden vijf Ituyvers, achtervolgende welcke de Placaten oock geexpedieert ende doen publiceren waren, mits wekken den Advocaet geen Afte daer van en hadde willen lichten; verfoecten wat henluyden geliefde hier inne gedaen :e hebben, foohebbenfyluyden hier op oock ■apport genomen. OP het verfoeck, by die van Amfterdam gedaen , ten eynde Sybrandt Ocko, die net Stratius gereyft was in Denemarcken firn racatiea by 't Landt betaeldt fouden werdens gefeydt, dat den Advocaet de voorgaende" lefolutien, defen aengaende genomen, uyt yn Regifter foude extraheren jegens de naete Daghvaert, .om, die gefien, verder daer Dne te mogen difponeren. * $W  C 17 ) Den 14. Februarii 1550. *59> Den 14= Febr. IS by eenige Gedeputeerden van de groote ende kleyne Steden geconcipieert fekcre Ordonnantie, die byden Hove van Hollandt gemaekt foude werden omme te remediëren jegens de fauten ende gebreken, die 'er cLgelijcks vallen op het Kennip-garen, tot welvaert ende praïfervatie van de Koopvaerdye eftde Viflcherye, daer van den Advocaet een dobbel gelevert is. * Den 19 Februarii 1550. PRESENTEN* FéHr. * bH 7. Joofl Buyck, ende Hooghaerden, Van Amsterdam. Jan Wülemfz Muyl, ende Jan Dirckfz 't Hoen, Van Gouda. Anfwnis Bezemer , Burgermeefler, Roelandt Gillifz 9 Penfionaris, Pieter Govertfz 9 ende Say Mathyfz, Van Rotterdam, Jan Kennip Adriaenfz9 Van Gorniciiem, Jan van CouwenLoyen9 Burgermeefler, ende Jacob HAy<, Bailliüw» Van Schoonhoven > Ant.ionis JVillemfz , Burgermeefler Van Sch'eoaMó Jan Vos Ja oh',, ende Hamen Wout erf?., Van Oudewatë'i» Lambrecht Dirckj~9 ende Gyshrecht Piet erf~^ 'Van Woerden* EL Deel, B Heaft Ordonnantieomme te rern'edierenop dü fauten van bet '{ennip Garen.  Den 14. FebR • Den Advocaetbelaft te Hove te reyfen, omme te vervolgen by den Heere van Beveren, dat Snoeckaert belaft foude werden hem van lijnen Commisfie te verdragen. 4 ■ C ï8 % HEeft den Heere van Affendelf my ge. feydt, dat Mr.WillemSnoeckaert daeghs te vooren hem gefeydt hadde , dat hy in meeninge was te Hove te reyfen , als by de Koninginne befehreven zijnde, ende alfoo hy hem liet duncken , dat den voorfz Snoeckaert uyt fijn eygen movement boven reyfde, omme het Water uyt te malen, ende over den Raedt ende de Staten te klagen, foo dachte hem oirbaer, dat men de informatie , die by den Procureur Generael jegens den voorfz Snoeckaert gedaen was, van ftonden aen aen den Heere van Beveren foude fchicken , ende dat den Advocaet, ofte yemand van 'sLands wegen, daer mede foude reyfen, omme achtervolgende de voorfz informatie te vervolgen pro vifie jegens den voorfz Snoeckaert, waeromme den Advocaet den voorfz Heere van Affendelf tot antwoordt gegeven heeft, dat de Staten noch in meeninge waren op eenige Articulen informatie te doen nemen; ende alfoo den voorfz Heere van Affendelf wel wifte, dat de voorfz Articulen principalijck aengegeven waren by die van Leyden, foo heeft hy den Advocaet, belaft, dat hy Mr. Jacob de Milde foude befchrijven, op 's anderen daeghs hier te komen, ende de voorfz Articulen mede tc hreagen , omme van ftonden aen de informatie daer op te doen, ende t' famen over te fenden ; dat achtervolgende het lchrij ven van 'den Advocaet, den voorfz Milde in den Hage gekomen zijnde , foo hebben fy t' lallen fekere Articulen by gefcbrjfïe geftelt de i . * ' Wl - I  C 19 > de weleke by hen op den twintighften Februarii met den voorfz Heere van Affendelf gecommuniceert zijnde, heeft hem gefeydt, dat fy by Requefte fouden verfoecken den Procureur Generael gecommitteert te hebben, omme op het inhouden van dien hem te informeren j ende dat 't felve de Staten geaccordeert foude werden; dat de voorfz Requefte ten voorfz dage geprefenteert zynde , is den Procureur Generael gecommitf teert om de voorfz informatie te doen; heeft voorts den voorfz Heere van Affendelf den voorfz Advocaet en Milde geac-; cordeert Copie van de InftruóHe , by dert Hove van Hollandt gemaeckt, nae de welcke den voorfz Snoeckaert in 't doen Van fyne befoigne hem föude reguleren; is mede den Advocaet doen leveren de informatie , by die van Leyden jegens dert voorfz Snoeckaert genomen , ende noch eenige andere ftucken; ende heeft voorts den Heere van Affendelf den Voorfchreven Advocaet belaft , dat hy, alle de voorfz Stucken hebben-de , * reyfen foude te Hove, omme te vervolgen dat den voorfz Snoeckaert, omme de redenen verhaelt in de Requefte, by mijn Heere van BeVeren den Voorfchreven Snoeckaert belaft foüde werden iiem van fyne Commilïïe té verdragen, ende dies niet meer te onderwinden, ofte dat ten minften hy in fijn befoigneren hem fulcks foude dragerij dat de Onderfaten van Hollandt jegens rechtende reden daer by niet befwaert en fouden zijn, Öeri Febr. * BL |j È $> Sm  15502Maert. Seecker ander befcheydtjegens den CommiffarisSnoeckaert. den 22. Febr. Ordonnantiedaer Snoeckaert hem nae foude reguleren den 25. Febr. Reyfe van den Advocaet ftaer het Hof. Dagh- C ao ) Den 20 Februarii 1550. HEeft den Advocaet, door Ordonnantie van den Hove, van den Griffier ontfangen fekere informatie, gedaen voor Schepenen van Leyden, roerende de voorfz faecke. Noch een Memorie voor den Heere van Affendelf. Noch een Copie van een HuyrCedulle, gemaeckt by de Abdiffe van der .Lec. Noch vijf Recepiffen aen een gehecht, onder de handt van A Benninck. Den 22 Februarii 1549. HEeft den Advocaet van den felven Griffiiér ontfangen fekere Ordonnantie van den Hove, daer na Snoeckaert, Commiffaris van de twee Thienden, in fijn befoigne hem foude reguleren. Den 23 Februarii 1550. IS den voorfz Advocaet nae Bruffel gereyft, om 't geene wes voorfz is aen de Majefleyt van de Koninginne te vervolgen.  ( 21 ) Daghvaert, gehouden in den Hage. Op den 2 Maert 1550. PRESENTEN, Den Heere van Gou- Mr. Jacob van Eynde i driaen, Den Heere van Mat- henes, Den Heere van Wyn- gaerden, Den Heere van Duven- v oir de 9 , Den Heere van Obdam, Willem van Lockhorft „ ende Jan van Noortwijck , Uyt den Naem van d'Edelen. Huych Coelf ende Mr. Willem Schoock. Van Dordrecht. Mr.LambrechtJacobfz-, Van Haerlem, Jan Sasbout, ende Den 2. Maert. Van Delf. Claes Adriaenfz, Gerrit Beuckelfz, Burgemeefters,ende Mr. Jacob de Milde , Van Leyden. Pieter Cantert, ende Dirck Hillebrandtfz, Van Amsterdam. Jan Dirck Coenfz, ende Dirck Cornelifz, Bur- germeefters, Van der Goude. Omme eyntelijk Re- folutie te nemen op de voorfz vier poin- ten. IS by de Edelen, roerende het eerfte poincT:', te weten 't achterwefen, en dat men te kort komt aen de penningen op de Schilta- Nopende len ommeflagen tot furniffement van't geene het schwes mijn Heere den Prince gcaccordeert is terwefen> tot fyne blijde inkomfte, bedragende in den ^om^dt eerften ter fomme van' drie duyfent achthon- aen de dart twee en tachtigh ponden elf fchellingen penninB 3 ne~ Sen °P de  den 5. Maert. Schiltalen pmgeflagen tot furniffcment van 't geene den Heere Prince geaccordeert is, &c, *B1.9- (' ü 1 negen deniers van veertigh grooten, en noch twee en vijftigh ponden thien fchéllingen, ter caufe dat eenige van de voorfz penningen opfmancie gelicht zijn, gerefolveert, dat alfoo de kleyne Steden , immers het meeftendeel van die-n, ende ook op hetplatte Landt, *haerluyder quoteende portie volkomentlijck opgebracht hadden, achtervolgende de fommatien henluyden gedaen, fyluyden niet gehouden en waren eenige verdere penningen op te brengen; ende nopende het tweede poincl:, beroerende de negen hondert acht ponden, die men te kort quam uyt faecke van den ommeflagh van twee ftuyvers, gedaen op de'Margen; verklaerden, dat fyluyden wel verftonden, dat men de voorfz. penningen behoorde te vinden, maer alfoo de fomme kleynder was, dan daeromme tot groote koften een ommeflagh over de Margentalen te maken, waren van advife, dat men de felve penningen foude vinden, gelijck men vindt 's gemeeneLands onkoften fonder gratie; ende aengaende het derde point, te weten de tien hondert guldens ofte meer, die men te kort quam aen den voorfz ommeflag van twee ftuyvers op de Marge , overmits den Rentmeester Coebel, buyten confent van de Staten, eenige niet contribuerende onder de Schiltalen geëxecuteert hadde, feyden te confenteren, dat men foo veel op de Schiltalen ommefiaen foude, dat genietende een iegelijck fyne gratie , als in de loopende ordinaris, dat daer foo veel fuyvers blyven foude als het voorfchreve achterwefen bedroegh; ende  c ^ y I5S9- den 2. Maert. de roerende 't vierde poinót, als van den Rentmeefter Coebel te garanderen van de procefïen, hemgemaeckt ende gemoveertby die van Leyden ende Gouda, beroerendede executie van fekere penningen, by hem over defelve gedaen, ter caufe van de penningen, by eenige van de voorfz Staten geconfenteert in den Jare vijftien hondert feven en veertigh ende acht en veertigh, tot toeruftinge van fekere Schepen van Oorloge tot defenfic van de Haringhvaert, verklaerden, dat fy den voorfz Rentmeefter jegens de voorfz van Leyden ende Gouda niet en wilden garanderen, als opgebracht hebbende haerluyder volle portie. Die van Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda hebben aengaende de voorfz drie eerfce poinftcn gerefolveert, dat men alle de voorfz drie reftante fommen ommeflaen fal volgende de principale A&e van confent, mits dat bevonden Averdt, dat de twee en vijftigh duyfent vijf hondert twintigh ponden, eerft ommegeflagcn, door quade calculatie, doen by eenige gemaeckt, niet en hebben mogen op de Schiltalen fuy« vers uytbrengen de veertigh duyfent der voorfz ponden, in de A£te begrepen, mits foo hoogen ommeflag makende, dat, genietende een yegelijck fulke gratie als de voorfz A&e van confent vermeit, de refterende fomme fuyver gevonden mach werden; verklarende voorts te wefen haer verftandt, dat fy de penningen, te kort komende aen den ommeflagh, op de Margentalen gedaen, confenteren by de Schiltalen gevonden te B 4 werg Lvraert. Vcrklaringe van die van Dordrecht,van die van Haerlem, Delf, Leyden enGouda- oi .13 *  den 2. JV^aert. Verklaringe van die van Amfterdam. •BK io C m 3 werden, omme te fchnwen de excefïlve kosten, die daer vallen fouden in het colligeren van fulcke kleyne fommen over den Margentalen, fonder nochtans dat fy begeeren te gaen buyten de Aóte van confent; ende foo verre zy geen gevolg en hebben, fulcks dat h: er confent daer toe ftrecken en mach, zijn wel te vreden, dat in fuiken gevalle de resterende penningen, in de tweede ende derde poinéten begrepen, ommegeflagen werden volgende de voorfz Aéïe op de Margentalen. Aengaende het voorfz vierde poinót, hebben de voorfchreve van Dordrecht , Haerlem ende Delf verklaert, dat fy by hacr confent niemant vervangen en hebben, dan hen fclven, ende mitfdien van geene mceninge en zijn den voorfz Coebel te garanderen, als fonder haer fpeciael bevel de voorfz executie gedaen hebbende. Die van Amfterdam hebben op het voorfz eerfte pöinét verklaert, dat fyluyden hare volle portie in de voorfz veertigh duyfent ponden opgebracht hebben, fonder te genieten eenige gratie, ende daeromme ongehouden zijnyet meer daer inne contribueren ; ende aengaende de voorfz tweede ende derde poinften, zijn te vreden, dat men die, volgende de Aéle van * confent, vindeop de Margentalen, ofte omme de koften te fchuwen, by den ommeflagh op de Schiltalen fonder gratie; ende aengaende het vierde poinét., maken hen conform met die van Dordrecht, Haerlem ende Delf; de voorfz vyf Steden hebben voorts verklaert, dat fyluyden wei te vreden zijn, dat die van Amiierdam in de voorfz  ( *5 ) voorfz veertigh duyfent ponden niet gehouden en zijn. ALfoo de voorfz Statenverflaen hebben, dat Coebel, als Rentmeefter van 's gemëene Landts ommeflagh, niet en heeft gelost de Renten, gekocht by die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda, ofte by hare Poorters ende Inwoonders, die hy nochtans tot Kerfmiffe laetfrlcden behoorde gelost te hebben, foo verklaerden fy jegens den fclvcn te protefteren, dat de voorfz Renten nae Kerfmiffe, ofte ten Janghften een maendt, niet daer na tot lafte van 't gemeene Landt loopen fullen, maer tot lafte van den voorfz Coebel, alfoo hy die behoort hadde teloffen, begeerende dat mijn Hceren van den Rade den voorfz Coebel hier van willen doen infinueren, ende hen daer van verleenen Aóte, om hen daer mede te behelpen in tyden ende wylen , des noodt zijnde. DAt den Advocaet te Hove gëcomen zynde, ende tot diveriïe ftonden de voorfz fake van Snoeckaert, foo aen den Heere van Praet, Beveren, Prffifidcnten d'Eftat ende Secreten, als aen den Treforier Claefz , Boifot, Longijn vervolght hebbende, foo heeft eyntelijck den voorfz Heere van Praet hem tot antwoordt gegeven, dat hem billijck ende redelijk dachte , dat een yegelijck behoorde te doen fijn diligentie ende neerftigheydt, ten eynde die geene, die eenige fraude in 't aenbrengen van de twee Tienden, gepleeght hadden, gecorrigeert moch- 1550- den 2. Maert. Proteftatie, by de Staten tcgens Coebel gedaen,aengaendehetlosfen van fekere Renten. Defaecke van Snoeckaert by den Advocaet te Hove aengedient.  «Jen 2. Maert. mochten werden , op dat de Keyferlijcke Majefteyt mochte genieten wes hem wellichtelijck ende liberalijckgeaccordeertwas, daer door oock 't felve confent meer foude uytbrengen, ende den Prince in tyden van noodt niet genoodtfaekt andere of foo groote Beeden tebegeeren, welckonderfoeckdevoorfz Staten fchijnden te willen beletten, mits den Voorfz Snoeckaert weygerende de Blaffaerden ende Quohieren van de tv/ee Thienden, fonder de welcke van de voorfz fraude niet en mochte blijken: Waer op den Advocaet gcantwoordt heeft, dat de Staten den voorfz Snoeckaert niet geweygert en hadden Extraéten van de Quohieren voorfz, ende oock vifie van de Principalen van dien, dienende ten fine voorfz, waer uyt alle de voorfz fraude genoeghfaem mogte blij eken , maer hem leverende alle de Blaffaerden ende Quohieren , foude het efFecl: van de A&e van de Koninginne, daer by hare Majefteyt gewilt heeft, dat de felve fecreet ende verborgen gehouden foude werden, fonder die yemandt te releveren ofte te communiceren, gantfeh te niet gedaen werden; feyde voorts, dat in allen gevalle den voorfz Snoeckaert niet en behoorde yemandt te conftringeren, hem felven by Eede te Accuferen, fulcks oock by den Rade van Hollandt hem belast was niet te doen: Waer op den voorfz Heer van Praet weder feyde, dat hy gelefen hadden de voorfz Ordonnantie van den Hove van Hollandt , maer dat hem daer inne niet en be. haeghde 't Articul , mentionerende dat Snoeckaert niet en foude mogen yemandt, fu-  C 27 ) lüfpc6r, wefende fraude in 't aenbrengen van de twee Thienden gedaen te hebben, by Eede mogen conftringeren de waerheydt van dien te verklaren: Waer op den Advocaet replicerende, feyde 't felve in rechten gefondeert te wefen, ende dat de Staten te dier caufe wel te vreden waren jegens den voorfz Snoeckaert proces te fuftineren voor die van den grooten Rade, foo verre hy 't Hof van Hollandt foude willen fufpeóteren; maer den Heere van Praet wilde dat alleen verftaen in caufis criminalibus; maer den * Advocaet feyde , dat 't felve oock te verftaen was, uh quis ex propria accufatione pojfet incurrere condemnationem pance quadrupli; ende aengaende de onbehoorlijcke manieren, die Snoeckaert in 't doen van fijn befoigne gepleeght foude hebben , feyden den Heere van Praet de in. formatien daer van zynde in handen gehadt maer noch niet gevifiteert te hebben, dal evenwel daer fulcks inne geordonneertfoud< werden, dat nietnandt daer by jegens rech ende reden befwaert foude zyn, ende dateei yegelijck reden foude hebben hem dies te be dancken, conform van de welcke tot diverffi ftonden oock den Advocaet verklaert hebbel den Prrefident d'Etat, Mr. Nicafuis Claef: ende Longijn. Ver- 1.552. den 2. Maert. ; * BI. re; » t 1 1 5  15SOden 9. Maert. C 28 y Vergaderinge, by de Gedeputeerden van de Staten van BruiTel gehouden. Den 9 Maert 1550. PRESENTEN. Den Heere van Wijn- gaerden, Uyt de naem van de Edelen. Ar ent Cornelifz, Huych Coel, Treforier, . ende Bartholomei, Van Dordrecht. Dirck Üuyst, Burgermeefler , .ende Huych van Eynde, Van Delf. Mr, Claes de Wilde, Burgermeefler, ende Mr. 'Jacob de Milde, Van Leyden. Joost Buyck, Burgermeefler,ende Mr. Floris van Hooghaerden,Van Amsterdam. Jan Wilhmfz Muyl, Burgermeefler, Van der Goude. Omme te hooren het rapport van het geene wes by den Advocaet, nopende de faecke van Snoeckaert,gedaen was. Den Advocaet te vervolgen finale expeditie in de faecke jegens Snoeckaert. BY den Advocaet henluyden voorgehouden zynde het inhouden van de Requcste ende Articulen jegens Snoeckaert overgegeven, ende fijn verder wedervaren, foo hebben de voorfz Gedeputeerden genoegh eendrachtelijk gerefolveert, dat op de voorfz faecke by den Advocaet expeditie finale vervol ght foude werden , ende dat het niet qüaedt en ware mijn Heere van Praet te ver- too-  c 29} £S toonen, dat niet meer yemandt gehouden en a r' is hem by Eede te accuferen ad poinam quadrupli, dat hy gecontravenieert mochte hebben t Placaet van de Munte, Lutherye ofte diergelijcke. NOpende hoe dat men d'Aére van confent Hoe men van den Impost van de Wynen uytge- de Acte ven foude , is gerefolveert by die van'Dor- J^t\°n' drecht, Delf en Leyden, dat men de felve jen im_ maken foude conform de antwoordt, deMa-postyan jefleyt van de Koninginne gedaen, uytlaten- deWynen de de woorden, Dordrechtfche Ritfinge , ten ^ytfgVen eynde de A&e van Confent gelijck foude °u wefen de A6te van acceptatie; dan die van Delf, Leyden ende Gouda feyde geen abfolute last te hebben omme daerinne eyntelijck te refolveren; ende is voorts by henluyden eendrachtelijck gerefolveert, dat uyt den naem van de Staten dies aengaende te vervolgen omme te fenden fijn advis, ende voorts te belaften die van Haerlem, ten fine voorfchreve yemandt van hare Gedeputeerden te te Hove te fchikken, welcke Miffive oock den Advocset aen den Heere van Affendelf gefonden heeft, daer vaa de Minute onder hem is. * Deri  .t550. C 30 ) den 12. * m». * Dcn §• mm mé* P R iE S E N T E N. Uyt de Edelen, Mr. CZaey ft j^ft, Den Heére -van Wijn- ende gaer&n, Mr. Jacob de Mitde , Ende van de Ste- Van Leyden. a ^DEN', Joost Buyck, Borger- Arent Lornelifzy meefter, Huych Coel, ende ende Mr. F/om van Hoop- Bartholömci, haerden, Van Dordrecht, Van Amsterdam Dirck Duyst, Borger- Wilkmfz Muyl' meefter, einde ende Comelifz, MK Huych van Eynde, Van Goud a, Van Delf. BY den Praaident Vigüus ende den Cafi* cchcr Nigri de Gedeputeerden van de Het ge. Staten van Hollandt, van Meehelen, Mid fchii,we- delburgh ende Ter-Gocs ontboden zynde, is fen de£' b? ïm dc *?%§ voorg^t>uden, dat de meeten van ni^?Van deKeyferIi!'ckeMajefteyt was, het Hollandt gelchil, wefende tuilchcn henluyden ende de ende Bra- Staten van Brabandt, by accorde ter neder te ve?l'°~J.egSen> ende daeromme fy eenige middelen faecke 1,ouden "ytflaen daer toe dienende; Waer op van de dc voorfz Gedeputeerden voor antwoordt gaGulde ven, det fyluyden niet en wiften eenige midPrivilegi- delen te proponeren, dan van hen CommiiTacet'd ne-C" rllFen eenige middelen hoorende, fouden daer derteieT.inne Clicks handelen als na reden, begeerende gen! b oock te weten, wat middelen die van Brabandt, die eerst gchoürt waren , voorgehouden  C 31 > den ofte by hen uytgeflagen waren; waer ep de voorfz Gedeputeerden tot antwoordt gegeven is, dat die van Brabandt voorgehouden was , dat fy behoorden te admitteren modificatie van hare Gulde Privilegiën, waer toe fy in geender manieren hadden willen verftaen, ten ware de voorfz Gedeputeerden oock fouden willen admitteren modificatie van hare Privilegiën, in 't particulier de voorfz van Brabandt merckelijck prcjudiciabel zynde; waer op by de voorfz Gedeputeerden gefeyJt is, dat 't felve geen apparentie en hadde , alfoo van haer Privilegie aldaer geen queftie inne en was, gelyck was van de voorfz Gulde Bulle; ende hebben voorts begeert hier van te mogen onderlinge communiceren, omme als dan op alles breeder antwoordt te mogen geven, het welck hen geoccordeert is. Den 13. Maert 1550. PR iE SENTEN. Alle de felve. IS by de voorfz Gedeputeerden op al't geene wes voorfz is gerefolveert voor antwoordt te feggen, fulcks dat by den Abvocaet by gcfchnfte gsfteltis,ende naederhandt by den Heere van Wijngaerden, Arent Cornelifz, Mr. Huych van Eynde, Milde, Hooghaerden, de Penfionarilfcn van Mechelcn en Mid-, den 12. Maert, den 13. Maert. Antwoordt tu doen-,fulcks die by den Advocae^ by gefchriftegeilek  155°.Den 16. Maert. * BI. 6. Antwoordtvan den Praefident op het geen wes by den Advocaet by gefchriftegefteldt was, nopende de faecke van de Gulde Bulle. C i* 3 Middelburggevifiteertis, wefende onder den 'voorfz Advocaet, n:-.^■ViS^.ioov iaar-I übv sib jsb «'ai nèv * Z)?w if5. Mz ende Pieter Jacobfz, Van Dordrecht. Dirck Duyft, Burgermeefter,ende Mr. Jacob van Eynde j Van Delf. Jooft Buyck, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, Van der Goude. Willem Janfz, Dirck Ottefz van Slin- gerlandt, Anthonis Jacobfz, Bar- germeefters, ende Pieter Simoiifz , Van Rotterdam. Cornelifz Jacobfz, Bur- germeefrer, Mr. Gerrit de Bruyn, ende Eelandt Arentfz, Van Schiedam. Jan Kennip Adriaenfz , Van Gornichem. Dirck Gerritfz, ende Gerrit Simonfz, Van Wormer. Anthonis Aerts, ende Gelain Thijmanfz, Van Vlaerdingen h Jan Govertfz, Jan Vos Jacobfz, ende Harmen Wouterfz, Van Oudewater, Willem Janfz, ende Meeus Janfz Cluyt, Van Schoonhoven* Jan Aertfz, ende Dirck Ottefz, Van Woerden* Danckaert Jacobfz, Van den Brielle, * Pieter Br fierfz, ende Jan Dirckfz Maeckal3 Vaiï  ( 47 > Van Hoorn. Simon Meeufz, Van Edam, Cornelis Claefz, Van Alckmaer, Simon Jacobfz, Van Monnickendam, Anthonis Willem Aertfz, ende Adriaen Pieter Har- menfz, Van Brouwershaven, Voor die van Middelburg , Veere, Vlisfingen, Weftcap- pel ende Soutelande.Dirck Wülemfz, Van Vlissingen., ende Pieter Matheufz, Van der Veere. Jan Tsbrandtfz, Van Enckhuysen. Omme te hebben fekere Ordonnantie op het Kennip-garen ende de Lijndraeyerye, ende dat by continuatie van voorgaende Daghvaerden. 1550, den 17, April, DE Gedeputeerden van Dordrecht ende Delf hebben verklaert te confenteren in 't inhouden van fekere Articulen , by die van Rotterdam ende Schiedam overgegeven den veertienden Februarii laeftleden, beginnende: Item, in den eerften en fal nimandt eenige Kennip, &c. dan leggen, dat Viffchers Garen ende Lijn-Garen, daer van in 't vijfde ende fefde der voorfz Articulen gementioneert werdt, een naem behoort te hebben, ende gewrocht te werden van den beften Zaetdrager, daer van de hondert vademen wegen fullen twee ponden een halve, ende dat men daer inne niet wercken en fal eenigh afflagh van Gellinck ofte Zaetdrager, ende dat 't felve binnen ende buytfR even grof ende goedt wefen fal. Dit Vèrklaringeraadie van Dordrechtende Delf, aengaende de Or* donnantie op hei Kennipgaren ende Lyndraeyerye.  150den 17. April.$ Verklaringe van die van Amiter dam. Verklaring van die van Gouda Verklaring var die van Rotterdam endt Schiedam. Verklaring van die van Vlaerdin gen, Ou dewater &C. Verkla- ringe.va die van Middel- burgh, &c. ( 48 ) Die van Amfterdam verklaerden te perfifteren by hare antwoordt , Keure ofte Ordonnantie van de Lijndraeyers, ende fekere verklaringe daer by gevoeght, dat de voorfz Ordonnantie goedt ende deughdelijck is oock by hen overgelevert. Die van der Gouda feyden van gclijcken te perfifteren by haer antwoordt ende additie mede overgelevert. Die van Rotterdam ende Schiedam verklaren oock te perfifteren, by haer voorfz Articulen , mitfgaders fekere additicn daer by gevoeght, ende debat gemaeckt op de ant; woordt van die van der Gouda oock overgelevert. Die van Vlaerdingen, Oudewater, Schoonhoven , Woerden , Wormer ende den Brielle verklaerden te perfifteren by de Re- • folutie van die van Rotterdam ende Schiedam , als oock deden die van Gornichem en 'Brouwershaven; dan feggen de voorfz van Gornichem 't gewicht van de Gaernen te wefen noodeloos, als de felve geen deught gevende; ende die van Brouwershaven feggen, dat men niet en behoort toe te laten, dat die geene, die Stick-garen, Gout-garen, Visfchers Garen ofte Lijn-garen maken, mede Karrel fouden mogen maken, ten ware van Gellinck ofte Zaetdrager, ofte oock eenige Netten fpinnen ofte doen fpinnen. Die van Middelburgh, Veere, Vlifïïngen , 1 Weftcappclende Soutelande verklaerden hen oock te maken conform met die van Rotterdam en Schiedam, mits dat het Hout, daer op het Garen gewonden werdt 3 wegen fal twacljf  ( 49 ) twaêlf pohdt, ende dat het felve gewicht afkortinge ftrecken fal in 't iiytlevereri van 't voorfz Garen, ende zijn te vreden, dat die van Amfter'dam genieten hare Keure. Die van Alckmaer refereren hen tot fekere gefchrifte, oock by hen overgegeven. * Die van Hoorn verklaerden oock te perfifteren by de Refolutie van die van Rotterdam ende Schiedam, foo verre als 't roert 't Garen ende Wand, dienende tot de Viffcherye, maer aengaende 't Wandt, dienende tot de Koopvaerdye, feyden te hebben fekere Keure als die van Amfterdam, die fy oock niet in meeninge en waren eenighfints te buyten te gaen; verklarende voorts te hebben bcfloten Brieven , als oock deden die van Purmercynde. Die van Edam, de welcke geen neeringe van Lijndraeycrye en exerceren, verklaren hen te refereren tot de Keure van die van Amfterdam ende Hoorn , als oock hen refereerden die van Monnickendam, feggende mede te hebben befloten Brieven. Jan Ysbrandtfz, Gedeputeerde van de Stede van Enckhuyfen, gekomen wefende by den Advocaet, nae het fcheyden Van de Daghvaert, verklaerde infgelijcks te perfisteren by de voorfz Articulen, additienende debat, daer by gevoeght by die van Rotterdam ende Schiedam , gemaeckt op de antwoordt van die van der Goude, foo verre toucheert het Wandt, dienende tot de Visfcherye, maer aengaende 't Wandt, dienende tot de Koopvaerdye, feyde te perfifterefj by de Keuren ende Ordonnantiën, en oock IU. Deel, D Pi> iSS'CJ. Den 17. April. Verklaring van die van AkKmaer. * BI. act. Verklaringe van' die van Hoorn. Verklaringe van die van Edam- Verkiaringe van den Gedeputeerde van Enckhuyfen.  IS5C Den 26. April. Het Verbael van 'tKennipGarenonderden Hove by den Advocaetgelevert. ( 50 ) Privilegiën der Stede van Enckhuyfen, daer van zijnde, verklarende oock te hebben befloten Brieven. Van alle welcke Refolutien den voorfz Advocaet ten voorfchreven dage gemaeckt heeft feker Verbael, 't welck hy met alle de voorfz ftucken onder den Hove gelevert heeft. Daghvaert, gehouden in den Hage. Den 26 April 1550. PRESENTEN, Ar ent Cornelifz, Schout, Pieter Jacobfz Mnys, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Mr Pieter van Foreejl, Burgemeefter, ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem. Jan 'Sasbout, Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Jacob van Eynde , Van Delf. Mr. Claes de Wilde, Burgermeefter, èhde Mr. Jacob de Milds , ' Van Leyden, Jooft Buyck, Dirck Hillebrandtfz, ende Mr. Floris van Hoog" haerden, Van Amsterdam^ Jan Dirckfz H Hoen, Burgermeefter, ende Gijsbrecht Thijmanfz , Van der Goude. Omme te refolveren een net ende bequaem middel, dienende tot makinge van een nieuwe Verpondinge, achtervolgende de voorgaende propofitie. By  £ 51 ,) B* Y den Advocaet de voorfz Gedeputeerden voorgehouden zynde de middelen van de voorfz Propofitie, mitfgadcrs van de antwoordt van de Edelen ,• den feftiendenApril te vooren gedaen, foo hebben de-voorfz van Dordrecht , Haerlem , Delf, Leyden, ende Amfterdam genoegh eendrachtelijck by maniere van communicatie gerefolveert, dat hen wel redelijck dachte een nieuwe Verpondinge in de equaliteyt ende gelijckheydt, achtervolgende de begeerte * van de Keyferlijcke Majefteyt , gemaeckt te wei-den, dan en koften niet verftaen , by wat middelen men de felve gevoeghlijck foude mogen effe&ueren , aenfehouw nemende dat 'er als nu niemandt van dc Staten nog oock Van den Rade en was, die over de laetfte Ver- Êondinge geweeft hadde , ofte wilt te fpreen, hoe ende in wat manieren aldaer gebefoigneert was , dat oock, overmits die flappigheydt van- de Negotiatie ende Neringe in dele Landen, die oock dagelijcks arr gerde, ende verminderde , als mochte blijeken by experientie van de Negotiatie in dc Steden van Dordrecht ende Amfterdam, van de Neeringe van Draperye in de Steden var Haerlem ende Leyden, van de Neeringe var Brouwerye in de Steden van Delf en Gou da, men de Steden van Hollandt, ende by fonder de groote, in de Schiltale niet er foude mogen foo hoogh fetten als fy nu fton den; dat oock ten tyde van de laetfte Ver pondinge 't Landt van Hollandt dagelijck Oorlogh hadde met de Gelderfchen, end< dickwils oock niet wel en ftonden met ' D a Land 1$~0. den 26, April. Beroerende het refolvereri van een bequaemmiddel tot maekinge van een nieuwe Verpondinge.* BI. 21. I t t  1550. ( 52 ) den 26. v J J Apul' Landt van Utrecht; dat oock die van Utrecht veel Landts leggende hebben onder die van Hollandt, ende die van Hollandt -wederom onder die van Utrecht, ende dat 't felve jegens den anderen apparentelijck vry gegaen heeft, ende dat alfdoen de Steden ende Landen , op de Frontieren leggende , merckelijck laegh gefet zijn geweeft, de welcke nu, ceiferende.den voorfz Oorlogh, fonder eenige faute merckelijck gebetert ende gemelioreert zijn; ende mitsdien in de Schiltale hooger geftelt fouden moeten werden, dan fy te vooren waren , ende dat men voor alle werck behoorde te weten, wie dat mede in de Schiltale gehouden foude wefen te contribueren, fonder welcke voorgaende verklaringe niet mogelijck en was eenigh bequaem middel te adviferen, dienende tot makinge van een nieuwe Verpondinge, mits dat 'er veel Steden, Dorpen , Vlecken ende Gehuchten waren, die fuftineerden geprivilegccrt, ende de Schiltale niet fubjeft te zijn, waer uyt, ende ceiferende de voorfz verklaringe, gefchapen ware veele ende diverlfe proceifen ende queftien te krijgen ende te rijfen, fulks oock 't anderen tyden by experientie bevonden was gerefen te zijn , uyt krachte van 't confent van de twee Thienden, by de voorfz Staten gedragen, ende dat men daer omme van dc Keyferlijcke Majefteyt foude verfoeken fekere Commiffarisfen, omme hen te informeren op de gelegentheydt van de voorlz pretenfe geprivilegeerden, omme, alle 't felve geilen, ende de voorfz Gedeputeerden daer jegens gehoort, als-  ( 53 ) . *«»• den 26. alsdan fulcke verklaringe gedaen te werden, Apnl' als men bevinden foude na reden te behooren; dat ook het maken van de nieuwe Verpondinge foo grooten haeft niet en hadde, mits dat de Beede ordinaris noch vijf Jaren, ende de Beede extraordinaris van den Impoft van de Wijnen noch vier Jaren cours ende loop hadden. Die 'van Dordrecht ende Amfterdam feyden foo veel meer, dat in de Steden, hen geneerende met de Negotiatie, geen bequame fettinge en mochte vallen, mits dat de Negotiatie 't een jaer de helft beter is dan 't ander jaer, en daeromme in 't ftellen geen gelijckheydt geobferveert en magh werden , fulcks verklaerden die van Amfterdam, dat fy in 't voorleden jaer over de veertig Schepen foo by Tempeest, Onweer als anderfints verlooren hadden. Die van Gouda maeckten hen genoegh conform met de voorfz Gedeputeerden, dan feyden wel redelijck ende billijck te wefen, dat 'er een nieuwe Verpondinge ende gelijckheydt ende equaliteyt gemaeckt foude werden , ende dat die geene , die verbetert ende gemelioreert waren, hooger geftelt, ende die verargert ende verachtert waren, lager geftelt fouden werden. De voorfz Gedeputeerden refolveerden eendrachtelijk, dat men de Heeren van den Rade anders nie't en foude voor antwoordt feggen, dan dat fy onderlinge op 't geene wes voorfz is communicatie gehouden hebben , bevonden die faecke van groote importantie , ende dat fy antwoordt diesaengaende t> 3 * by  , I5S^ C 54 > den 26. *PÈl!°22. * by gefchrifte fouden doen ftellen, ende mijn Heeren op Maendagh. leveren. Die van Welcke antwoordt by den Advocaet den dun Hove Hove gedaen zijnde, zijn nae voorgaende ke^datde communicatie daer mede te vreden geweeft, Staten "wel verftaende dat de voorfz Gedeputeerden nooh wat niet en fouden vertrecken, alfoo mijn voorin den fchreve Heeren de voorfz antwoordt ontlenWy. f"angen hebbende, henluyden nog wat hadden ven. te verklaren: Waer op den voorfz Advocaet wéder verklaerden, dat de voorfz Gedeputeerden hier blyven fouden, of ten minften op Maendagh nochtans weder wefen. PRESENTEN. Alle de felve van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam, ende Gouda , behalven Bartholomei. Ant- TT\At de voorfz antwoordt by den Advo- woordt caet gemaeckt zijnde, ende by eenige Staten*2 van de voor^z Gedeputeerden den feven en nopende twintighften April gevifiteert zijnde, heb- de nieu- ben verklaert, de felve goedt ende conform we ,Yer" te wefen de Refolutie daeghs te vooren gepondmge nomen> ende dat de fclve fulcks den Hove van Hollandt overgegeven foude werden ; hebben voorts den Advocaet belaft, noch een kleynder ende ftereker Kifte te doen maken met fes Sleutelen, omme 'sLandts Privilegiën inne te leggen, nae 't fatfoen van een Kifte, die Pieter Jacobfz hem vertoonen foude , ende dat de Kifte die nu gemaeckt  C 55 ; den 28. maeckt is, men foude mogen bewaren totApnl" andere Landts affairen. Den 28 April 1550. PRiESENTEN. Ar ent Cornelifz, . ' Van Leyden. Pieter Jacobfz Mays, Joost Buyck, Burger ende meefter, Bartholomei, Dirck Hillebrandtfz, Van Dordrecht. ende Jan Sasbout, Burger- Mr. Floris van Hoog- meefter, haer den, ende Van Amsterdam. Mr. Jacob van Eynde, Jan Dirckfz 't Hoen, Van Delf. Burgermeefter, Mr, Claes de Wilde, ende ende Gijsbrecht Thijmanfz , ' Mr. Jacob de Milde, Van Gouda. DE voorfz antwoordt wat gealtereert, Defelvc ende by de voorfz Gedeputeerden ge- Antviiiteert zynde , hebben eendrachtelijck ge- Zl^Llrefolveert, myne Heeren van den Rade de tereert. felve fulcks over te geven. OP het verfoeck, by die van Amfterdam Gecomden feftienden der felver maent ge- mitteerdaen, omme eenige van 'sLandts wegen ge- den,omcommitteert te hebben, die aen de Keyfer- ™0e,™" lijeke Majefteyt fouden vervolgen mitigatie mitfgatie op fekere Articulen van 't Placaet van de op feecNavigatie defenfive, wefende tot gróót, ach- kere Arterdeel van den Lande van Hollant, Is een- j™t D 4 drach-  Placaet drachteIiik mede gerefolveert, dat alfoo de van de voorf"z Articulen fchijnen genoegh te ten. Navigatie deren tot annihilatie van de Negotiatie in defeniïve, defe Landen, 't welk nochtans 't principael welvaren van de felve Landen is, ende dat daer door de Negotiatie getogen foude werden in andere Landen , dewelcke men dan niet lichtelijck weder en foude mogen krij. gen, men van 'sLandts wegen foude vervol, gen, om de voorfz mitigatie, ende zyn daer toe gecommitteert den Advocaet, Mrs. Huyg van Eynde ende Floris van Hooghaerden. * BI.23. Ordon- *r~JfYn den Advocaet geaccordeert twee Ornantie j jdonnantien, d'eene van vier en dertigh Advpcaet dagen > van fijn reyfe gedaen den twintighende van ^en December 1549., ende de andere van de ver- fyne reyfe, gedaen den drie en twintighften meerde- Februarii laetilleden , ende dat van feven de"felfsan en veertigh dagen, onderteykent by BartDagh- holomei; ende hebben voorts gerefolveert, gelden, dat overmits de groote dicrte ende koftlijckheydt van alle dingen, indien de Edelen ende die van Haerlem jegenwoordig geweeft waren, wel van advife fouden geweeft zyn, des Advocaten Dagh-gelden wat te vermeerderen, te weten tot twee guldens ofte feven fchellingen grooten daeghs, ende dat 't felve uytgeftelt foude werden tot alle de Staten by den anderen fouden wefen. Ordonnantie ys Mr. Claes Bartholomei gepalfeert OrdonGaesMr' JL nant*e van f°° veel dagen, als hy verBartriQjq- klaren fal gevaceert te- hebben in 't vifiteren «§i. ende  c 57 ) : 1559. den 28. ende corrigeren van de Replique van de Sta-ApnL ten van Hollandt in de fake van de Gulde Bulle jegens die van Brabandt, met den Advocaet ende Mr. Huych van Eynde. HEbben de voorfz Gedeputeerden onder- Te verlinge geadvifeert, groot oirbaer te we- volgen fen voor den Lande, te vervolgen, dat men Publicafoude mogen vervolgenpublicationem Teftium, xeftium. ende hebben elcks in den haren daer op rapport genomen, omme op de naefte Daghvaert daer inne finalijck te refolveren. DAt den voorfz Advocaet, als laft heb- °ie van bende van de Gedeputeerden van Haer- Ha"lem lem, die daeghs te vooren na Huys gereyft hTn conwaren, uyt haren naem met de voorfz Refo- form met lutien conform gemaeckt, ende heeft voorts de voorhenluyden gcfchreven, dat fy, nopende om- ^hre7s me te hebben publicationem Teftium, mede tien ter naefter Daghvaert fouden komen gerefolveert, DE voorfz antwoordt by den Advocaet Antmijn Heeren van den Raede in gefchrif- woordt te overgelevert, ende de voorfz Gedepu- ttnfe°vc teerden by henluyden ontboden zynde, heb- fchrifte ben nae voorgaende vifitatie . van de felve gelevert, antwoordt henluyden daer op gefeydt, dat nopende alfoo de voorfz antwoordt niet en was con- wee"verform de begeerte van de Propofitie, als niet pondinga mentionerende van eenigh nut ende bequaem middel, dienende tot een nieuwe Verpondinge en equaliteyt ende gelijckheydt in de Contributie, maer dat de felve alleen was D 5 ten-.  den 28. v J Ap"lp tenderende omme te hébben voor al verkla» ringe van alle die geene, die mede gehouden fouden wefen in de Schiltale te contribueren, ende dat tot dien eynde in den Lande van Hollandt Commiifariilén geordohneert fouden werden, fyluyden geen laft en hadden de voorfz antwoordt fulcks te accepteren, hoewel fy niet en twijffelden, of de geene, die van 'sKeyfers wegen gecommitteert fouden werden, omme te maken een nieuwe Verpondinge, en fouden voor alle werck verftaen tot de voorfz verklaringe , belaflende mitsdien de voorfz Gedeputeerden , met beter ende corresponderende antwoordt op de voorgaende Propofitie haer precifelijck te vinden den derden dagh van de toekomende maendt van Mey, ten welcken dage fy mede hadden doen befchrij-* ven eenige van de Edelen. Jj™ x' Den t, Mey 1550. Reyfe TjEn iek met de Staten nae Bruffel gevan den Jj reyft, omme het geene wes voorfz is Advocaet tc vei-voipren ende de voorfchreve antHof. woordt van wegen de Staten te doen, "en 7. Den 7. Mey 1550. Mey. ofverfi4-' TT\£ Staten by de Majefteyt ontboden zynteyt van JL/ de (den Advocaet nae Mechelen by deEdeien fynen Broeder gereyst wefende, overmits fesgroote ^n groote fieckte) * ende bevindende de Steden, antwoordt van de Edelen genoegh hare Manopende jefteyts intentie conform te zyn, maer dat de  ( 59 ) ,«gfc den 7, de Gedeputeerden van de Steden van ander Mey" advis v/aren, te weten, dat men eerst be-deg^jjihoort te hellichten de twiften, gefchillen ende proceflen, ecrtydts gerefen , uyt faecke van de exemptie, by diverfle Steden ende Gehuchten gepretendeert, ende dat men eerft en alvoorens maken foude een verklaringe van allen den geenen, die gehouden fouden weien in de Schiltalen te contribueren, omme, dat gedaen zynde, tot het vernieuwen van de Verpondinge geprocedeert te werden; Soo heeft hare Majefteyt, de felve breedcr gehoort hebbende, hare meeninge doen verklaren, ende daer na in 't particulier met hem op defe faecke doen communiceren. / Den 8. Mey 1550. ^ DEn Advocaet mynen Heere den Pranl- ^0Pe"de dent Viglius, ter prsfentie van Mrs. g^JJ Huych van Eynde, Floris van Hooghaerden nen'detot ende eenige andere Gedeputeerden van de mitigatie Water-Steden, verhaclt hebbende de midde-van'tPlalen , dienende tot mitigatie van den Placate, dfeqmdisponerende op de equipagie van de Sche- page van pen Ooft ende Welt varende, heeft daer op Schepen, voor antwoordt gefeydt, dat hy de voorfz ^r°e^.end® middelen , de welcke hem oock by den Ad- ren^e< v " vocaet by gefchrifte overgelevert wierden, foude doen vifiteren, omme te weten, of men daer inne foude mogen remediëren fonder verder informatie te nemen, ende indien niet, dat alsdan den Heere van Eecke ofte yemandt anders gecommitteert foude wer-  «se- c t° y Den o, N x Sley' werden op de voorfz middelen informatie te nemen, omme, 't felve gefien, alsdan geordonneert te werden, als men bevinden foude te behooren van de Negotiatie ende Zeevarende neeringe oirbaerlijckft te zyn. «Jen g. Den 9. Mey 1550. Mey. Beroe- JTPlEr prefentie als vooren gefproken hebrende de bende den Heere van Eecke van deahvlo16 felve faecke> heeft gefeydt, dat hy de felve ren. doorlien foude, ende alsdan antwoordt geven, ende dat men al doen foude wes bevonden foude werden redelij ck te wefen. «Jen I0- Den 10. Mey 1550. Mey. J JO Ant- TTEeft den Praefident Viglius door laft Manvis- -ü van de MaJ"efteyt van de Koninginne lius, no-°P de fake van de Verpondinge antwoordt pende de gegeven , fulks die henluyden by gefchrifte nieuwe gelevert is, daer van den Advocaet oock Se°n" C°Pie heeft* Jgy"' Den 12. Mey 1550. Hoe die ~T\En Advocaet den Heere van Beveren, van Hol- \ j ter prefentie van de Gedeputeerden drafen van Dordrecht, Delf ende Amfterdam, gefullen je- vraeght hebbende, hoe dat defe Landen ftongens die den ende hen reguleren fouden met die van ™n Schotlandt, heeft gefeydt daer van te witlandt1' len lPreken met de Majefteyt van de Koninginne, ende met hare Majefteyt daer van gefproken hebbende, heeft van hare Maje- fteyts  C 61 ) *55o* den 12. fteyts wegen den Advocaet verklaert , datMey" den AmbalTadeur van de Keyferlijcke Majefteyt , wefende in Vranckrijck, overgefchreven hadde , dat die van Schotlandt in meeninge waren door Vranckrijck hare Gedeputeerden te fchicken by de Keyferlijcke Majefteyt , omme met fyne Majefteyt te traéleren , ende dat fy^gevoeghlijcke midden van accorde in meeninge waren te proponeren , fulcks dat apparent was een Traótaet van accord daer uyt te volgen, dat evenwel binnen middelertydt een yegelijck foude toeften. Den 14. Mey 1550. den 14 Mey. HEeft den Advocaet den Praefident Vig- Nopende lius verklaert, grootelijcks van noden d? opete wefen , te hebben openinge ende publica- ni"^caer" tie van de getuygeniffen in de Landen vaiiVande Hollandt, ende tot dien eynde hem oock getuyge-" Requefte gelevert hebbende, heeft gefeydt, niffen i!1 op 's anderen daeghs daer van te fpreken * ^"va^ar'" de Majefteyt van de Koninginne, dan liet Hollandt hem duncken, dat men het "geene wes foo * „. lange geobferveert was, niet foo lichtelijck " 2*' en foude mogen veranderen, ende daeromme voor 't eerfte niet en foude mogen gekrijgen dan Brieven , omme te hebben advis van die van den Grooten Rade ende van Hollandt, * Den  den 20; Meyi'' Den 20 Mey 1550. Beroe- "]^T"Ae Mr. Jacob van Eynde my gefeydt rendede 'heeft, is nopende de faecke van de TanPda|d equipage van de Schepen, Ooft ende Welt Schepen zeylende, de voorfz Gedeputeerden van dé Ooft en Staten voor antwoordt gegeven, dat de Key-" Weftzey- ferlijcke Majefteyt, mits zyn vertreck, ende oock de Majefteyt Van de Koninginne,nu foo veel te doen hadden, dat henluyden niet mogelijck en was in de Voorfz faecke te difponeren, maer dat de difpofitie van dien gecommitteert was de Heeren van Bevelen r Arenberge ende Eecke , de welke terftondt nae het vertreck van fyne Majefteyt in Hollant komen fouden op de faecke van de Visfcherye in de Zuyder-Zee, die alfdan pari pajfu mede termineren fouden de voorfz faecke van de mitigatie. De publi- rVT^ie den voorfz Mr. Jacob den Advocaet cationc J_\j gefeydt heeft, fijn op de Requefte van Teftium.. de Staten, daer by publicatio Teftium verfocht was, Brieven aen den Grooten Rade ende van Hollandt geaccordeert, omme daer op te hebben haer advis, de welcke by Mr. Floris van Hoogaerden vervolgt fouden werden. den 6. ' Den 6 Junïi 1550, Junii. - - Rapport np-'Huys gekomen zijnde, hebbedenHeevan den JL rc van Affendelf van alles rapport geAdvo- daen, die my feyde laft te hebben van de caet. Koninginne, de Staten wat meer voor te houden dan de voorfz Propofitie vermelde. Dagh.  ( *3 ) Daghvaert, gehouden in denHage, Den il Junii 1550. p RiE S E N T EN, 155e.' den ir. Junii. Den Heere van Gou■ driaen, Den Heere vanDuven- Voir de, Den Heere van Obdam, Willem van Lookhor ft, Otto van Egmont, Arent van Hardincxvelt, ende Aelbrecht van TreJlong, Uyt den naem van d'Edelen. Arent Cornelifz, Schout, Huych Coel, Jacob Oom, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Burgermeefter , ende Mr.Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Hendrick Janfz, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Dirck van der Does, Burgermeefter, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amsterdam. Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, ende Witte van der Hoeve , Van der Goude. Omme, achtervolgende de begeerte van de Keyferlijke Majefteyt, onderlinge teadvifereneen nut ende bequaem middel , dienende tot vorderinge van een nieuwe Verpondinge , ende tot equaliteyt en gelijckheydt van dien. BY mijn Heeren van den Rade de voorfz Staten voorgehouden zynde het gee ne * BI. 26. Beroc-  ISSO. ( 64-)' den 11. Junu' ne wes de Gedeputeerden van dc Staten* op rende 't den thienden Mey bygefchrift mede gegeven vorderen was} ende henluyden by gefchrifte gelevert nieuwe zynde.de Inftru&ie, daer na de CommisfarisVerpon- fen in het maken van de Verpondinge in den dinge,en jare 1448. gereguleert hadden, ende by den de omme feiven Rade henluyden verklaringe gedaen totkgemen zijnde, dat, in gevalle de voorfz Staten met lijckheydt henluyden in commuhicatie te vreden waren van dien. te treden, fyluyden hen alle hulpe en afliftentie doen fouden hen mogelijck wefende, tot vorderinge van de voorfz Verpondinge; foo hebben de voorfz Gedeputeerden , te weten de Edelen, gerefolveert, dat, omme achtervolgende de begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt te vorderen de nieuwe Ver» pondinge, ende te komen tot gelijckheydt van dien, fy geen bequamer middel en weten, dan aen de Majefteyt te vervolgen, dat 'er geordonneert mogen werden Commisfarjsfen, de natuyre ende conditie van den Lande kennende, Luyden van eeren wefende, geen faveur oftegunfte tot yemandt dragende, die hen vinden fullen in de groote ende andere Steden, des vannooden zijnde, ende aldaer ontbieden de kleyne Steden ende Dorpen daer onder gelegen, omme hen op de qualité ende geftelteniffe van hare Goederen te mogen informeren , ende dat voorts een mandament geëxpedieertwerde,by de welcke alle die geene, die vrydom ende exemptie pretenderen, geroepen fullen werden, omme voor de voorfz Commilfariffen te compareren, ende aldaer van hare vrydom vertonen, op poene daer van verfteken te zyn. De  ( <*5 ) ' De Gedeputeerden van de fes groote Steden verklaerden, dat, omme te vorderen de voorfz Verpondinge , henluyden van nooden was te hebben Copie van de voorfz Inflructie, den Advocaet by den Rade gelevert, ende oock vifie van de informatie, in den jare vijftien gedaen, ende oock daer uyt Extract van fulcke Articulen, als fy bevinden fouden tot vorderinge van de voorfz Verpondinge van nooden te wefen, omme daer van elcks in den haren rapport te mogen doen , ende te adviferen eenen bequamen voet, daer op de voorfz Verpon. dinge gevoeglijck gemaeckt foude mogen werden, ende alsdan fulcken korten dagh te nemen , omme haer antwoordt in te brengen, als 't doenlijck wefen fal, ende dat gedaen zijnde, verftaen wel, dat 'er CommifTarifTen als vooren geordonneerd ende Mandamenten geëxpedieert fullen moeten werden , welcke antwoordt fy oock belaft hebben den Heere van Affendelf fulcks te doen. Naer - noem. PRESENTEN, . De felve, behalven Otto van Ëgmont, Ënde is 'ervan Dord- ende recht geweeft. Aelbrecht van Treflon- Mr. Willem Schoock* ge- UI, Deeh t Heb- *55°, Den ir. Junii. ■ Verklaringe van de fes groote Steden*  1550. den ii. Junii. Gecommitteerden, omme te vifiteren de informatien, no pende de verpon dingen. Mitigatie ▼an het Placaet van de equipage, enOrdonnantiedaer op te pasferen. * BI. 27. NOTA. Van Daghgelden,by den Advocaet te paneren. Ordonnantievoor Mr. Jacob de Milde' ( 66 ) HEbben de voorfz Gedeputeerden elcks een uyt den haren gecommitteert, omme met den Heere van Affendelf de voorfz informatien op de Rekenkamer te vifiteren, omme te weten wat Extracten hen van de felve van noden wefen fouden, ende hebben geconcludeert, daer van in het werckte treden op Vrydagh naeftkomende 's morgens ten feven uyren. TJ Y den Advocaet rapport gedaen zijnde , ^ nopende de antwoordt by de Koninginne gegeven op 't vervolgh , omme te hebben mitigatie van 't Placaet nopende de equipagie van de Schepen Ooft ende Weftzeylende, ende of hen geliefde dat 'er Ordonnantie gemaeckt foude werden by den Advocaet * op de Penlionariffen van Delf ende Amfterdam, als daer toe met den Advocaet gecommitteert zynde, Van foo veel Daghgelden, als fy ge vaceert hébben, ende by een van de Penfionariffen van foo veel Daghgelden , als den Advocaet gemaeckt heeft, hebben verklaert, dat men 't felve fulcks doen foude; refolverende voorts, dat foo wanneer yemandt gecommitteert werdt, omme in 's Landts faken te befoigneren, alsdan by den Advocaet de felve Ordonnantie van foo veél-Dagh-gelden , als hy gevaceert heeft, gemaeckt fal werden. TS by de voorfz Staten den Advocaet geordonneert, Ordonnantie te ^maken voor Mr. Jacob de Milde, van twee Dagh-gelden, uyt faecke dat hy door bevel van den Hee- re  C 67 ) re van Affendelf op den negentienden Fe brüarii vijftien hondert negen en veertigh, fi.Uo Curla, in den Hage gekomen is, om met den Advocaet te helpen maken fekere Articulen , daer op eenige Getuygen gehoort fouden werden, nopende de quade maniere van doen, by Snoeckaert gepleeght in 't executéren van fijn Commisfie, nopende 't quaet aenbrengen van den Thienden penningh. ^"Opende de Requefte van de Weduwe Vrancks van der Hoeven, verfoeckcnde in effeéte recompenfe, als fy tot diVerffe ftonden gedaen hadde; Is by de Edelen , die van Dordrecht ende Haerlem geperfifteert by de recompenfe van twee hondert guldens, ofte twee hondert vijftigh guld. fulcks als fy des gevoigh fouden hebben Van de anderen, als fy den veerthienden November 1548. geaccordeert hadden, maer die van Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda namen weder rapport in den haren tot de nacfte Daghvaert. TS nopende de Requefte van die van Hoorn, daer by fy verfoecken Ordonnantie gemaeckt te werden, dat alle vaten , halve vaten ende vierendeelen op feker gewicht gemaeckt fouden moeten werden , met een brantteycken gemercktendegeteyckent zijnde, omme te eviteren het groot bedrogh daer onder gebeurende, by de Edelen verklaert, dat alfoo dit een faecke is, die de Neeringe aengaet, die principalijck de SteJE 2 den 1550. den 11. Junii. van twee dagh-gelden. Nopende de Re quefte van dc weduwe Vranks van der Hoeven verfoecken de fekere recompenfe Die van Hoorn verfoecken , dat ai Ie Vaten met ten Brandtteykengemerkt mogen werden.  den ii. * j ^uan' den toucheert, fy te vreden zijn te avoyei ren wes by henluyden tot oirbaer van den Lande bevonden fal werden profijtelijck te wefen, ende de Gedeputeerden van de Steden namen hier op elcks in den haren rapport tot de naefte Dagvaert, ende die van Amfterdam begeerden Copie van de voorfz Requefte, die hen by den Advocaet doen leveren is. Vifie,van IV/fYnen Heere van Affendelf by den Adfckere m-1\± vocaet voorfz antwoordt nopende nopendl' de faecke van de Verpondinge gedaen zynde Ver de, foo heeft de voorfz Heere van Affenpundinge. jeif de Gedeputeerden geaccordeert vifie van de voorfz informatie, ende daer uyt fekere Extracten, als hen van noden wefen foude, ende voorts met henluyden op Vrydagh ochtent ten feven uyren te befoigneren op de Kamer van de Rekeningen. Wat pro- T-TEeft den Heere van Affendelf de Gevifiete ' -L A deputeerden, t' fynen Huyfe wefendoen te- de, verklaert, hoe dat dagelijcks uyt den gens de Lande van Hollandt groote meenighte van uytvoe. 'purf gevoert werdt, waer door 't Landt gederr Turf fchapen is heel van Turf ende Brandt gepriuyt de veert te werden , dat daeromme fyluyden Landen eicks jn den haren fouden adviiéren, wat i;"dHt>1 provifie daer tegens gedaen foude mogen werden, ende was tevreden, mijn Heer Suys t'huys gekomen zynde, onder wien de ftucken dies-aengaendc ruftende waren, henluvden by gefchrifte wat te ftellen., tot het •voorfchreve vcrvolgh dienende. * By  ( °9 ) i55o. den rr. *T>Y den Advocaet een Staet, hem ge-*1™]'.'28. geven by Mr. Arent Coebel, omme Staet,' te komen tot eenen nieuwen ommeflagh, omme te de vroorfz Gedeputeerden vertoont zijnde, komen hebben daer van elcks Copie begeert, dien°eUwen hen by den Advocaet gelevert is geweeft, ommeende hebben voorts den Advocaet belaft, flagh. den Ontfanger Coebel te feggen , dat hy fyne Rekeninge gereedt foude maken binnen twee ofte drie dagen , van de vijf en twintigh hondert guldens , by provifie ommegeflagen te Korsmiflé laetftleden, omme die te doen voor de voorfz Gedeputeerden van de Staten, omme te vifiteren de voorfchreve informatien , op 't ftuck van de Verpondinge gedaen in den Jare vijftien , omme, dat gedaen zijnde , ter naefter Daghvaert, die onlanghs gehouden fal werden, een 'nieuwen ommeflagh te maken, 't welck den Advocaet den voorfz Ontfanger fulcks gefeydt heeft, die hem daer op tot antwoordt gegeven heeft, dat hy te vreden was fijne Reeckeninge gereedt te maecken. Den 13 Junii 1550. deT 13. Junii. HEbben den Heere van Affendelf ende Lefture, Mr. Jacob de Jonge de Gedeputeer-de Staten den van de Staten lefture gedaen van de in- Sedaen > formatien, by de Commiffariflen in 't maken JJJ,m-C' van de nieuwe Verpondinge in den jare fbrmavijfthien gedaen van de qualiteyt ende ge- tieiJ. »oftelteniffe van de fes groote Steden , ende Pfnde de ook van eenige Dorpen, ende by de felve ïJJJd E 3 Ge-  I55<5den 13. Junii. den 14. Junii. Dagh , omme in den Hage in deHerberge te wefen, omme te refolveren op de voorfz Verpondinge. Te hod' ren Coe bels Rekeningevan 's gemeeneLandts Ommeflagh. ' ( 7° ) Gedeputeerden van de fes groote Steden ver, focht zijnde Copie van elcks fijn informatie, hebben de voorfz van Affendelf ende de Jonge, nae dat fy hier van gecommunir ceert hadden met die van den Rade ende Rekenkamer , elcks van de voorfz Steden Copie van haer informatie geaccordcert. Den 14 Junii 1550. "TXÊeft den Heere van Affendelf, ter be| I geerte van Bartholomei, Lambrecht Jacobfz , Jacob de Milde ende Floris van Hooghaerden , die alleen in den Hage gebleven waren, de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt dagh gegunt, omme weder in de Herberge te wefen den vijf en twintighften Junii, omme eyntelijck te re* folveren nopende de nieuwe Verpondinge, ende fal ten felven dage mede belaften den Heere van Goudriaen hier te zijn, den wekken de andere Edelen laft gegeven hebben, ende heeft den Advocaet uyt den naem van die van Delf ende van der Goude verklaert, als laft van hen hebbende, dat fy mede met den voorfz dagh te vreden waren. T-TEbben mede de voorfz Gedeputeerden ■ aengenomen , elcks een uyt den haren te committeren, om te hooren ten voorfz dage de Reeckeninge van Mr. Arent Coebel van 'sgemeene Landts ommeflagh. Heb.--  ( 7i ) TlTEbben den voorfz Bartholomei, L'ambrecht Jacobfz, de Milde ende Hooghaerden my geordonneert, op de Rekenkamer te betalen de voorfz fes informatien, roerende de Verpondinge, in den jare 1515. ende daer nae gedaen. TJTEbbe ick den voorfchreven de Milde ende Hooghaerden elcks gelevert ha. re voorfz Ordonnantiën , den voorfz elfden Junii by de Staten geaccordcert. E 4 Pagh= den 14. Junii. Betalinge op de Reekenkamer gedaen van fekere informatieop de verpondingen. Overleveringevan feec ■ kere Ordonnantiën.  155»den aö. Junii, C 7* ) Daghvaert, gehouden in den Hage Den 26. Junii 1550. PRESENTEN. Den Heere van Gou- driaen, Uyt den naem van d'Edelen, Arent Cornelifz, Pieter Jacobfz Muys, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Gerrit Steff.enfz, Burgermeefler , Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeester, Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem, Dirck Duyft, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Dirck van der Does, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden, Claes Gerritfz, Burgermeefter , ende Mr. Floris van Hoog-, haerden, Van Amsterdam. Jan Hey, Schout, Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, ende Witte van der Hoevej Van Gouda, Omme eyntelijck te refolveren, by wat middelen men ge vóeghlijck foude mogen komen tot. een nieuwe Ver, pondinge, ende tot equaliteyt ende ge, lijekheyt van dien. By wat T^En Advocaet de voorfz Staten vertoont middelen J^J hebbende de Refolutie, by hen den wen ge- eifdeI1 der felver maendt, nopende defe fa, ke,  C 73 ) ke, genomen , foo hebben de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden genoegh eendrachtelijck gerefolveert , geen bequamer middel te bevinden, omme tot een nieuwe Verpondinge ende equaliteyt ende gelijckheydt van dien te komen, dan mits aen de Majefteyt van de Koninginne verfoeckende, dat 'er eenige Commiffariffen geordonneert fouden werden, de natuyre ende conditie van den Lande van Hollandt kennende , neutrael wefende , geen faveur ofte gunfte tot yemandt dragende, de welcke hen vinden fullen in de groote ende andere Steden, daer 't van noden wefen fal, ende voor hen ontbieden de kleyne Steden ende Dorpen daer ondergelegen, omme fulcks bequamelijk te mogen nemen informatie van de Goederen van een yegelijck, ende dat voorts een Mandament geëxpedieert werde, by de welcke die geene, die vrydom ende cxemptie pretenderen , geroepen fullen werden voor de voorfz Commiffariffen, omme van hare voorfz vrydom aldaer te vertonen, op po3iie van daer van verfteken te zijn, ende dat voorts in 't doen van de voorfz informatie eenparigheydt geobferveert werde, ende dat de Verpondinge gemaeckt mach werden op de veertigh duyfent Schilden, dan de voorfz Edelen ende Gedeputeerden van Dordrecht ende Haerlem waren wel van advife, dat mijn Heere van Beveren, als Stadthoudervan Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, mede daer by ende over behoorde te wefen, voor foo veel als fyne Mog. E. affairen dat mogen verdragen, ende de voorfz GedepuE 5 teer, 155c den 2fJ. Junii. voeghlijck foude mogen komen tot een nieuwe Verpondingeen tot equaliteyten gelijckheyd van in.  ISSOden 25. Junii. ( 74 > teerden van Haerlem, Delf, Leyden ende * BI. 30 Of de Staten gerefolveertwaren te verftaen tot eenen nieuwen ommeflag. Of 'er rapport gedaen was op de Requefte van die van Hoorn, verfoecJcende remedie tegens de ijoudaioudenwel begeeren , dat by de voorfz Commilfariffen uyt elcke groote Stede een Gedeputeerde gevoeght mochte werden, omme de voorfchreve Commiffariffen alle hulpe ende byftandt te doen, ten eynde de voorfz equaliteyt en gelijkheydt over al geobferveert magh werden. * "DY den Advocaet de voorfz Staten ge. vraeght zijnde, of fy gedelibereert waren te verftaen tot eenen nieuwen ommeflagh , hebben verklaert, fulcks als t'anderen tyden gerefolveert was, daer toe niet te willen verftaen, voor dat Coebel fyne Rekeninge van de vijf en twintigh hondert guldens gedaen ifoude hebben, dat daeromme hy de felve gereedt foude maecken, omme nae de noen te doen, ende dat den Advocaet den Heere van Affendelf ende Mr. Jacob de Jonge foude vragen, of fy daer toe fouden mogen verftaen, 't welck fulcks by den Advocaet hen gevraeght zynde, waren te vreden de felve te hooren, "DY den Advocaet de voorfz Gedeputeerden gevraeght zijnde , of fy rapport gedaen hadden nopende de Requefte, by die van Hoorn te voren overgegeven, ommegeremedieert te hebben tegens de fauten, vallende in de vaten , halve vaten Boters ende vierendeelenvan dien, foo hebben de Edelen geperfifteert by de Refolutie , den elfden Junii te vooren genomen, ende de Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Leyden en»  ( 7S ) ende Gouda refolveerden, dat die van Delf ende Amfterdam, die meest met die Neerin^ ge ommegingen, wat fouden by gefchrifte ftellen, roerende 't gewichte van de vaten, ende wat voor de felve afgeflagen foude werden ende anders, omme,dat geilen, verder gedifponeert te werden , 't welck die van Delf en Amfterdam fulcks acngenomen. hebben te doen. T)E Gedeputeerden van Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda by den Advocaet gevraeght zijnde, of fy rapport gedaen hadden nopende de Requefte van de Weduwe Vrancks van der Hoeven , verfoeckende recompenfeals vooren, feyden die vanDelf, Amfterdam ende Gouda daer van geen rapport gedaen te hebben, maer dat fy jegens de naefte Daghvaert rapport doen fouden, ende die van Leyden waren gereedt, omme antwoordt dies-aengaende te geven, foo verre de andere gereedt geweest hadden, "DY den Advocaet, ter begeerte van die van Hoorn ende Enckhuyfen, de voorfz Staten verhaelt hebhende 't inhouden van fekere Requefte, by eenige Dorpen van Oyer-Yffel de Keijferlijcke Majefteyt overgegeven, daer by fy verfoecke geremedieertte hebben jegens fekere nieuwigheden, by den Droffaert van Vollenhove gepleeght in 't afnemen vanfekeren Impoft op elck laft Turfs, uyt den Lande van Over-Yflel varende , mitfgaders van andere Waren, ende van fekere Miffiye, by de Majefteyt aen den voor, fchre- 1550, Den 26V Junii. fauten. vallende in de Va* ten Beters. Of'er rapport gedaen was op da Requefte van de Weduwe Vranks van der Hoeven, Beroerende fekeren Impoft , by die van Ovcr-Ysfel op den Turf geftelt.  '1550- | den 26. Junii. * BI. 31. Voorfieninge te doen tegens de 'uytvoexing van den Turf uyt de Landen van Hollandt. ( 76 ) fchreven Droflaert gefchreven, mitfgaders wes by hem ende eenen Matheus Janfz aan Haerlem, als Gecommitteerde van de Staten in gelijcke faecke, wefende de Majefteyt van de Koninginne te Deventer, aldaer gedaen was; verfoeckende in effecte de voorfz van Hoorn ende Enckhuyfen, dat de Staten hen met de voorfz Dorpen van Over-Yffel fouden voegen, om de voorfz nieuwigheydt ende Impoft afgedaen te hebben; foo hebben de voorfz Edelen ende die van Dordrecht gerefolveert, dat het felve verfoek gedaen foude werden by den geenen, die daer profijt by mochten confequeren; ende de Gedeputeerden van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam ende Gouda waren van advife, dat die van Hoorn ende Enckhuyfen fouden vervolgen , omme te hebben de antwoordt van den Droflaert van Vollenhove, ende het befcheydt, uyt krachte van de welcke Jhy de voorfchreve nieuwigheydt plegende is, omme, dat gefien, alfdan verder gedifponeert te werden. * TLTEbben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dataengemerkt alle jaers groote meenighte van Turf uyt den Lande van Hollandt gevoert werdt, fulcks dat eyntelijckhet Landt van Hollandt gefchapen is van Brandt onvoorfien te blij. ven, grootelijcks tot profijte van den Lande weien foude, daer inne te voorfien, ende dat men daeromme Staets-gewijs aen de Majefteyt van de Koninginne foude vervolgen , geen Turf uyt den Lande van Hollandt te  ( 77 ) te mogen voeren, ter tydt toe Ordonnantie daer op gemaeckt foude wefen , die men foude mogen onderhouden ende obferveren. IS by de voorfz Staten Dirck van Voorn, Bode, die by Requefte verfochte feeckere gratuiteyt, van dat hy de Gedeputeerden vart de Staten gebracht hadde nieuwe maren van de Sententie in de fake van de Gulde Bulle, geobtineert jegens die van Brabandt, toegevoeght een gouden Angelot. f~\P de Requefte van Jan van Riel, Bode van 't Landt , verfoeekende jaerlijcks een ftuyver meer dan hy nu heeft, mitfgaders noch eenen nieuwen Rock, is by de Voorfz Staten belaft te ftellen nihil, ende dat voorts den Advocaet hem feggen foude, dat hy hem voortaen anders reguleren foude, dan hy tot noch toe gedaen hadde , ofte by gebreke van dien, dat hy fien foude nae een andere Bode ende Dienaer van ft Landt. X)Y die van Leyden de Staten vertoont zijnde de folutien van de felve Staten , als Eyffchers in conventie jegens Wouter van Bekefteyn, omme die te vifiteren, foo .zijn daer toe geordonneert de Penfionariffen van Dordrecht, Delf, Leyden ende den Advocaet. Naer - noene. "T^En Heere van Affendelf ende Mr. Jacob de Jonge hebben , ter prefentic van 1550. den 26.' Junii. Nopende de verfogte gratuiteytvanüirck van Voorn. Requefte van Jan van Riel, om een nieuwen Rock. Solutien in 't proces van Wouter vanBeeckefteyntegens de Staten. Hooringe van de Reecke-  den 26. Junii. keninge van den Rent meefter Coebel van de vijf en twintig hondert guldens. ( n ) van den Advocaet, Bartholomei , Gerrit Steffenfz, Burgermeefter, Mr. Lambrecht Jacobfz , Dirck Duyft, Burgermeefter, Mn Huych van Eynde , Dirck van der Does , Burgermeefter , Mr. Jacob de Milde , Mr; Floris van Hooghaerden ende Witte van der Hoeve , gehoort de Reeckeninge van Mr. Arent Coebel van de vijf en twintigh hondert guldens, ommegeflagen Kerfmiffe 1549., ende is ten voorfz tyde by de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, dat den Advocaet op de naefte Daghvaert, naer eenige reyfe by hem gedaen, hy van de felve reyfe van de Staten verfoeken fal Ordonnantie , die by een van de Penfionariffen ondertcyckent fal werden, fulcks als oock op de laetfte voor-* gaende Rekeninge geordonneert was, ende alfoo in 't fommeren van den uytgeef van de voorfz Rekeninge bevonden is 't geene wes den voorfz Rentmeefter foo by defe als by fijn voorgaende Rekeninge fchuldigh blijft, over een te komen met het geene wes hy in de felve Rekeninge voor fijn Salaris, ter caufe van de vijftigh duyfent Philips guldens, tot feven en twintigh'ftuyvers 't ftuck ; te weten van de veertigh duyfent ponden van veertigh grooten, gevonden by de Schiltalen , den tachtighften penningh, van de feven en twintigh duyfent ponden, gevonden op de Margentalen, den veertighften penningh, ende van de eenen twintigh duyfent ponden, gegeven in betalinge ende loflinge van feeckere Renten, by 'tLandt verkocht, den tnegentighften penningh; foo is de difpofitie van 't felve Salaris gereferveert tot op  < 79 ) op de naefte Rekeninge, mits dat de Stater alfnu procederen fullen tot een nieuwen ommeflagh, fonder regard te nemen op 't geene wes den voorfchreven Rentmeefter hen fchuldigh blijft. * A Lfoo den voorfz Rentmeefter verklaert heeft verlooren te hebben dc Acte, hem t'anderen tyden by den Advocaet gelevert, uyt krachte van de welcke geconfenteert was by de Staten , de voorfz vijf en twintigh hondert guldens omme te mogen flaen, heeft den voorfz Advocaet hem gelijcke Aóte weder gegeven. "P\En Advocaet heeft den Heere van Asfendelf gelevert fekere Brieven van de Majefteyt van de Koninginne aen die van den Rade van Hollandt, daer by hare Majefteyt henluyden belaft, haer advis over te feynden, roerende 't verfoeck by de Staten by Requefte gedaen, omme te hebben publicatie van de Getuygen, ende heeft den Heere van Affendelf den Advocaet belooft daer van aen expeditie te helpen. Den , 1550. den 2.6. Junii. * BI. 32. Coebel 1 nieuwe Acte gelevert van ' de voorfz ' vijf en twintigh hondert guldens. Nopende de openingeenpublica tie van Se getuygeniflen in den Luüde van Hollandi  den 27. Juriu.1 ( 80 ) Den 27 Jv.nü f550. P R iE S E N T E N. BartholoMei, Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Burgermeefter , Mr Pieter van Foreejl, Burgemeefter, ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem. Dirck Duyjl, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Dirck. van der Does, Burgermeefter, [ ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Flor is van Hoog-, haerden, Van Amsterdam. Jan Hey, Schout, Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, ende Witte van der Hoeve * Van Gouda. .Eyntelijcke antwoordtgerefolveert, no-. pende, de nieuwe ' Verpondinge en dc equaliteyt en gelij ckheyd van dien. DE Gedeputeerden van de fes groote Steden weder vergadert wefende, hebben, altererende hare voorgaende opinieir, eendragtelijk gerefolveert, dat men de antwoordt, roerende de nieuwe Verpondinge, maken foude by Articulen, ende eerft verfoecken de fake van den Thienden penningh afgedaen te hebben, daer nae de Verpondinge vermindert te hebben tot veertigh duyfent Schilt ofte daer omtrent; voorts dat de Steden exhiberen fullen voor de Commiffariffen, te ordonneren, de Rekeninge van de vier naefte jaren, den ftaet van haer inkomen ende uytgevcn, ende de felve by Eede affirmeren, dat de voorfz CommiiTariflen goedt regard nemen fullen op 't inkomen van de Ste-  ^ C si 3 bieden, 't welck voor inkomen behoort gerekent te zijn, op 't welvaren van dien, op de lallen van Accijnfen ende anders; dat de Neeringe, opgerecht op 't platte Landt, afgedaen foude werden, volgende 't Öctroy van de Keyf. Maj: daer van zijnde, van deri jare 153:1.'; dat, omme te komen tot gelijckheydt in elck Dorp, een yegelijk van de Communicanten geftelt foude werden op den Accijns van vier vaten Biers,••■elck rat-gerekent tot tien ftuyvers, het welck zy onderlinge onder henluyden nae haer qualiteyt fullen rriógen vinden met de g'eVoeghlïjckfte maniere, die fy fullen'adviferen , fonder yemandt , die buyten haren bedrijve gefeteri zijn, daer mede te belaften, ende dat nochtans regard genomen zy op 't welvaren van de Dorpen, omme dè voorfz vier tonnen të verhoogeli, fulcks als bevonden fal werden nae reden te behooren ; dat de voorfz Mandamenten geëxpedieert fullen werden jegens den geenen, die exemptie ende Vrydom pretenderen; dat de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem ende Delf wel fouden begeeren deri Heere van Beveren, als Stadthouder van* Hollandt, daer over te hebben; dat die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda wel fouden bëgëereft by de Commiffariffen gevoeght * te hebben èeri Gedeputeerde üyt elck Vart de fes groote Steden, al het felve breeder blijekende by de antwoordt, by den Advocaet gemaeckt , ende by gefchrifte geftelt ^ ©nder' hem wefende. ÏÏL Deel f êf Jen 27. Junii.  I55«den 27. Junii. Confent in een ommeflagh van een en twintigh hondert acht en veertigh ponden. Swarïgheden gereten in 't collecteren van de vijf: tigh duy.feut Philips guldens den Pr inee toegevoeght. Beroerende bet verfock van de Pontgaer«Sers van Delf, om ranbourfementvan haere verfchotcn penningen. C 82 ) T>Y de voorfz Gedeputeerden gevifiteert JL> zijnde den voorfz Staet van Coebel , omme te komen tot eenen nieuwen ommeflagh, hebben eenen ommeflagh geconfenteert van een en twintigh hondert acht en veertigh ponden van veertigh grooten, waer mede den Advocaet uyt den naem van mijn Heere van Goudriaen van wegen de Edelen, als daer toe laft hebbende, hem conform gemaeckt heeft. 15Y den Advocaet, ten verfoecke van de» Ontfanger Coebel, van de voorfz (Gedeputeerden begeert hebbende yemandt gecommitteert te hebben, omme aen de Majefteyt van de Koninginne te vervolgen, gedifponeert te werden op de Articulen ende fwarigheden, by den Rade van Hollandt, de Staten daer op gehoort zijnde, aen hare Majefteyt overgefonden, nopende de differenten , uyt het colleéterenvan de vijftigh duyfent Philips-guldens , mijn Heere denPrince geaccordeert, gerefen, hebben verklaert daer toe geordonneert te zijn de Penüonariffen van Dordregt ende Delf. "DY den Advocaet de voorfz Gcdeputeer*-* den verklaert zynde, hoe dat den vijftienden December 1549., nopende de fake van'de Pontgaerders van Delf, verfoeckende rembourfement van de penningen , by hen verfchoten, uyt fake datfy in gijfelinge op de Voorpoorte fes weken gelegen hadden , by de Edelen, die van Haerlem ende Leyden gerefolveert was, dat men hen foude  t's'so: Jen 27. funii. «Ie toevoegen hondert guldens, by die van Dordrecht ende Delf, dat men hen hare verfchoten penningen foude reftitueren, mits dat van gelijcken eenige Poorters Van Dordrecht j Uyt gelijcke faken feeckere koftan gehadt hebbende, daer van remboürfement foude gefchieden, ende dat die van Amfterdam ende Gouda alfdoen Verfochten rapport in den haf en, ende hen gevraeght zijnde, of fy 't felve rapport gedaen hadden, feyden 't felve niet gedaert te hebben , maer fouden dat alfnu doen jegens de naefte Daghvaert. Den' 28 Junii 1550. PRESENTEN, Den 28. Junii. Arent Cornelifz , ende Bartholomei, Van Dordrecht. Gerrit Steffenfz, Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefter ende Mr.Lambrecht Jacöbfz, Van Haerlem. Dirck Duyft , Burgermeefter , ende Huych van Eynde j Van Delf, Mr. Jacob de Milde , Van Leyden, Mr. FloriS van Hooghaerden , Vak Amsterdam. Jan Hey, Schout, ende Witte van der Hoeve, Van der Goüde. DE voorfz antwoordt by de vooffz Gedeputeerden gevifiteert ende wat gecorrigcert zijnde, alfoo in de felve eenige Articulen gecoucheert waren, daer toe de voorfz Gedeputeerden.niet gelaft en waren, hebben F % «en- Rapport genomen op de antwoörtvan de Vetpoa-  de. 28. Junii. dinge by gefchrifte geftelt. * BI. 34- den 29. Junii. Ordonnantie op den Bode Jan van Kiel, van dagen. den" 4 Junii. Ördsn. sarAie cp Ut, i 8* ) CTéfldrachtelijck gerefolveert, de felve ant* woordt elcks in den haren te rapporteren , ende weder irr den Hage in de Herberge te wefen den derden Ju-lii, ende dat den Advocaet 't felve den Heere van Affendelf foude feggen, * ende by den Advocaet, ter prefentie van de voorfz Gedeputeerden , den Heere van Affendelf 7t felve gefeydt zijnde', heeft voor antwoordt gegeven den Raedt daer van Rapport te doen, dat evenwel de Koninginne gefchreven hadde, dat men die fake in alle diligentie foude vorderen. Den 29 Junii 1550» TAn- van Riel, Bode, gelevert een Ordon^ I nantie, overmits hy door mijn onthiet vvan Bruffel gefonden is met befloten Brieven aen den Heere van Affendelf, roerende het maken van de Acle van den Impoft van de Wyneri, ende van daer gefonden is by den Heere van Affendelf aen die van Haerlem ende my tot Bruffel antwoordt gebracht heeft, ende dat van twintigh dagen, noch advis van twaelf dagen, van dat hy in 'tbeginffel van Mey my ie Hove gevolght is, ende t'hnys gekomen zijnde, doormyn onthiet met Brieven, roerende de Verpondinge, ende Copie van de laetfte Verpondinge , gereyft is aen die Van Amfterdam ende Haerlem. Den 4 Julïi l$$ö.- MR. Huych van Eynde gelevert een Ordonnantie , gepafleert den elfden Junii  C 85 ) nii te vooren, van drie en veertigh Dagh; gelden, uyt faecke van diverffe vacatiën enHe reyfen, gedaen tot vijf diverffe tyden. Daghvaert, gehouden in den Hage, Den 4 Julii 1550. PRiE SENTEN. den 4. Jüüï. Huych yan Eynüe, van drie en veertigh dagh- geiden. Den 4, Julii. Mr. Willem Schoock. Van Dordrecht. Gerrit Steifenfz; Bur» germeefter, ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem. Dirck Duyft , Burgermeefler,ende Mr. Huych van Eynde, . , Van Delf. Dirck van der Does, Burgermeefler, ende Mr. Jacob de Milde, Van LeydExV. Claes Gerritfz, Bur* germeefter, ende Mrr Floris van Hoog-* haerden, Van Amsterdam. Gijsbrecht Jan Aertfzs Burgermeefler, ende Witte van der Hoeve, Van der Goude, DEn Advocaet dc Gedeputeerden van de Staten de antwoordt voorgelefen hebbende, nae dat de felve by henluyden wat gecorrigeert is geweeft, is gerefolveert, dat men de felve fulcks Staets-gewijs de Majer fteyt van de Koninginne overgeven fcude, ende dat de Gedeputeerden van de Staten tot dien eynde hen vinden fouden totTurenhout, F2 by De anjwoortwat ge- 1 coni- ~< geer t zijnde, aen de Majefteyt aa dc Kö r_ ne over gevt.ï.  iSSe. den i. Julü. * BI. SS. Of'er rapport gedaen was op de Requefte van de Weduwe Vranks vta der Hoeven, ( 86 ) by hare Majefteyt den elfden van defemaendt Julii, ende dat men den Heere van Affendelf oock daer van Copie leveren foude, ende aen hem verfoecken, dat hy de felve de Majefteyt niet en foude overfenden, dan jegens den voorfz dagh 5 ende alfoo in 't vifiteren van de felve antwoordt by die van Haerlem, Delf ende Amfterdam fwarigheydt gemaeckt wierde, roerende 't Placaet van den Jare 1531., difponerende geen Neeringe op 't platte Landt te mogen ftellen, ende dat 't felve wel behoorde wat geëxtendeert te werden ; Soo is by de voorfz Gedeputeerden genoegh eendrachtelijck gerefolveert, dat het felve fóüi de gedaen werden by doleantie, ende zijn, omme de felve doleantie te maken, gecommitteert * Mrs, Huych van Eynde ende Ja. cob de Milde, als te vooren gecommitteert zijnde, omme te dirigeren de proceffen, jegens de Staten te dier caufe gerefen , tot de welcke fyluyden, overmits de importantie van de fake, noch gevoeght hebben Mr, Claes Bartholomei, ende dat men uyt den naem van de Edelen ende van alle de Steden foude verfoeken den Stadthouder te hebben over de Verpondinge, *T\E Gedeputeerden van Delf, Leyden, X Amfterdam ende Gouda by den Advocaet gevraeght zijnde, of zy rapport gedaen hadden nopende de verfochte recompenfe van de Weduwe Vraneks van der Hoeven, feyden di.c van Delf daer van geen rapport gedaen te hebben, ende die van Leyden, Am- fter-  ( 87 ) fterdam ende Gouda fouden gereedt geweeft hebben antwoort in te brengen, indien die van Delf daer toe gereedt hadden geweeft, ende mitfdien is defe faecke uytgeftelt tot de naefte Daghvaert. TTEbben de Gedeputeerden van Amfterdam ende Gouda in de voorfz fake van de Pontgaerdcrs, verfoeckende rembourfement van de penningen, by hen verfcheten, uyt fake dat fy in gijfelinge ter contemplatie van de Staten op de Voorpoorte van den Hage fes weken gelegen hadden, hen conform gemaeckt met die van Dordrecht ende Delf, tc weten, dat men hen hare verfchoten penningen foude reftitueren. BY die van der Goude verfocht zynde, dat volgende voorgaende Refolutie te Brusfel genomen, fy fouden willen accorderen , dat deproceffen, die by den Tollenaer van Antwerpen jegens eenige Poorters van Delf ende Gouda, ende de Regeerders aldaer, Goevoeghden, voor deThol-Schepenen van Antwerpen geinftitueert waren, roerende de nieuwigheden , by den voorfz Thollenaer jegens henluyden geplceght, tot koften van den Lande , mits dat het gemeene Landt aen, gaet, gevordert ende ten eynde gebracht fouden mogen werden; foo hebben de Gedepu, teerden van Dordrecht hier van begeert rap, port te doen, hopende wel laft te gekrijgen hen conform te maken met de opinien van anderen, ende de Gedeputeerden van de andere vijf groofe Steden accordeerden, dat de F 4 voorfi 1550. Den 4. Julii. De Pontgaerdersvan Delf i hare ver: fchoten pennin, gen te reititueren. : Rapport, ■ nopende de proeeffen . van die van Delf endeGouda jegens den Thol» lenaer ' van Antwerpen,by die van Dordrechtende de andere Stedu-n confent ' dat die vervolght | lullen  i-55«. .den 4. Julii. werden tot koften van 't Lant. Antwoordtvan de Verpondinge by den Advocaetden Heerevan As fendelf gelevert. Van den Pra? lident Viglius te vernemen , tot wat daghj ende , plaetfe ' men de \ *BL 35. dh < 3 voorfz Proceffen tot koften van den Lande beleydt fouden werden, mits dat die van Leyden feyden, dat foo wanneer hare *Poor7 ters gelijcke faken fouden hebben, hen oock van gelijcken foude gefchicdcn. "O Y den Advocaet den Heere van Affendelf de voorfz antwoordt, nopende de Verpondinge, gefeydt zijnde, is daer mede te vreden geweeft, ende foude de voorfz antwoordt niet Qverfenden a\an jegens den voorfz tydt, ende verfochte Copie van de felve antwoordt te hebben jegens 's anderen daeghs,' overmits den Raedt in de voorfz fake oock noch wat te doen ende te befoigneren hadde, welke antwoordt den Advocaet hem oock belooft heeft fulcks te leveren. PRESENTEN, Mr. Lambxecht Ja- Floris van Hooghaer- cobfz, den, Mr. Huyg van Eynde, Gijsbrecht Jan Aertfz, Jacob de Milde, ende Claes Gerritfz, ' Witte van der Hoeve. Dïe van Haerlem, Delf, Leyden, Anir fterdam ende Gouda ten Huyfe van den Advocaet gekomen zijnde , ende verftaen lebbende, dat de Majefteyt van de Koningin? ie onlanghs van Turenhout foude vertrecten, * hebben den Advocaet belaft, hem te Inden by den Heer.e van Affendelf, ende aen em te verfoecken, dat alfoo, fy verftaen had7 m van het voorfz vertreck van de Konin7 gin-  { 29 ) ^inne, hy aen den Prasfidcnt Viglius foude willen fchrijven, hoe dat de Staten met haer antwoordt, aengaende de fake van de Verpondinge, gereedt waren, ende in meeninge Svaren de -felve dè Majefteyt van de Koninginne Staets-gewijs inne te brengen, ende dat fy begeerden by fyne E. geadverteert te wefen, tot wat dagh ende plaetfe fy de felve antwoordt fouden mogen innebrengen, ende dat den Heere van Affendelf foude willen fuperfederen, onfe antwoordt de Majefteyt van de Koninginne over te fenden , ten voorfz dage toe; dat den Advocaet 't felve den Heere van Affendelf gefeydt hebbende , is te vreden geweeft al het felve te volkomen, ende antwoordt van den voorfz Prrcfident ontfangen hebbende , fal de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote'Steden van de voorfz antwoordt adverteren , ende den Advocaet heeft aengenomen hier van te adverteren den Penfionaris van Dordrecht, dieger reyft was, het welck hy oock fulcks byfyne Miffive gedaen heeft. Den 8 Julii 1550. j TLTEeft den Heere van Affendelf den Advo-1 _-LA caet gefeydt, Brieven ontfangen te^ hebben van den Preefident, dat de Staten den * thienden ofte ten langhflen den elfden hen 1 tot Turenhout fouden vinden , omme de^ voorfchreve antwoordt inne te brengen," dat hy daeromme op reyfe foude moeten flaen, ende dat hy hjer van de Heeren van Goudri' F 5 aen den 4Julii. antwoordtvan de Verpondinge aen de Maje» fteit van de Koninginne foude mogen jver le/eren. en g. ulii. )e voot- :hrevp tnt- ^oordtte 'urenoudt ine te rengen.  den 10. Julii. Nopende tie opepinge en publicatie van de getuygeüiffen in den Lande van Hollandt. ' (9* ) aen ende Obdam, mitfgaders de groote Ste den geadverteert hadde. Den 10 Julii 1550. DEn Advocaet oorlof aen den Praefident genomen hebbende omme nae Turenhout te reyfen, foo heeft den voorfz van Affendelf hem gefeyd, dat het Hof 's anderen daeghs foude expediëren haer advis op de Requefte van de Staten, verfoeckende publicationem Teftium, ende dathy het felve advis van ftonden aen foude fenden aen mijn Heeren van den Grooten Rade , ende dat den Raedt op huyden haer advis overgefonden hadde aen de Koninginne, nopende de fake van "de Verpondinge. PRiESENTEN. DenHeere van Obdam, Uyt de naem van de Edelen. Mr. Willem Schoock, Penfionaris, Van Dordrecht, Mr. Pieter vanForeefi, Burgermeefter, ende Mr.Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. 1 Hendrick Janfz, Burgermeefter, Jan Sasbout, Mr. Comelis Aertfz, ende Mr. Jamb van Eynde, Van Delf. Dirck van der Does, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Jan Willemfz, Van Amsterdam. Gijsbrecht Jan Aertfz 3 Burgermeefter, ende Witte van der Hoeve. Van Gouda. De  ( 91 ) 1550. Den io. DE Gedeputeerden van de Staten den elf- Julii' den Julii tot Turenhout by de Maje- Deantfteyt van de Koninginne gekomen zijnde, vande hebbeji den twaelfden der felver maendt de VerponMajefteyt van de Koninginne by den Advo- dinge aen caet de antwoordt in de faecke van de Ver- de Ko pondinge gedaen, in fulcker voegen als de "XT felve by gefchrifte geftelt is. S * BI. 37- * WAer °P de Majefteyt van de Koninginne Ant- ten fel ven dage na de noen by monde woordt van den Praefident Viglius heeft doen feggen, Konin dat fy de felve feer cfenckte van de goede ginne op neerftigheydt ende diligentie , by hen daer het ininne gedaen, en van de poinftcn, Articu- hieafn lenende middelen, by henluyden geadvifeert, g"te„ dienende tot intentie ende meeninge van de nopende Keyferlijcke Majefteyt, ende breeder als fy de Ver't felve de Gedeputeerden van de Staten by PondinSe' gefchrifte overgelevert heeft, ende boven 't geene wes in gefchrifte by hare Majefteyt de Staten'gelevert, dede op het verfochte poinót, omme geërFc&ueert te hebben 't Placaet, nopende dat men geen Neeringen op t platte Landt en foude mogen doen, voor antwoordt feggen, dat hare Majefteyt foude doen informatie nemen , waer door toequam, dat 't felve Placaet tot noch toe niet geëffectueert en was; ende alfoo hare Majefteyt by den Heere van Obdam geadverteert was, dat ter caufe van 't felve Placaet tufichen de Steden ende het platte Landt queftie ende proces hangende was, foude daer op oock informatie doen nemen, omme, al gefien, alfdan ge.ordonneert te werden als men. bevinden ïbu-  ^Ul"' foude oirbaerlijckft ende redelijckft te w«. fen; ende aengaende het verfochte poinft van die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda, dat by de voorfz Comraiffariflenuyt elcke van de groote Steden een gevoeght foude werden, dede hare Majefteyt feggen , dat de Keyferlijcke Majefteyt verftondt, authoriteyt te hebben in defen te ftellen Commiifariffen tot fyne geliefte, fonder dat de Staten daer inne eenigh feggen behoorden te hebben, foude evenwel de felve Commiffariffen belaften, dat in gevalle fyluyden, doende haer befoigne, bevonden van nooden te wefen, eenige van de Gedeputeerden van de groote Steden daer by ende over te hebben, de felve daer over fouden doen roepen, omme na haerluyder advis daer inne gedaer* ende geprocedeert te werden. èen ix. julii- Den ii Julii 1550. Rapport Hp'Huys gekomen zijnde , hebbe den Heere van den -•■ van Aifendelf van alles rapport gedaen , ca»t°" die my feyde de Staten befchreven. te wefea qp het Laft-geldt, Dagh-  < 93 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage. Den 19 Julii 1550. PRESENTEN. 1530, den 19. julii. * BI. 38- Den Heere van Duven- Voirde, Den Heere van Ma- thenes, Willem van Lockhorft, ende Otto van Egmont, Uyt de Naem van de Edelen. Arent Cornelifz, ende Mr. Willen Schooek, Penfionaris, Van Dordredht, Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefler, ende Mr.Lnmbr echt Jacobfz, Van Haerlem. Dirck Duyst, Burgermeefler, ende Mr. Huych vanÉynde, Van Delf. Dirck van der Does, Burgermeefler, ende Mr. Jacob dc Milde, Van Leyden, Claes Gerritfz, Burgermeefter , ende Mr. Floris van Hooghaerden, Van Amsterdam. Jan Willemfz Muyiy Burgermeefler, ende Witte van der Hoeve. Van Gouda. Jooft Janfz, Burgermeefler , ende Pieter Simonfz, Van Rotterdam, Cornelis Willemfz , Burgermeefler, Anthonis Willemfz, Mr. Gerrit de Bruyn, ende Belandt Adreaenfz, Van Schiedam. Danckert Janfz, ende Jan Gans, Secretaris, Van den Brielle. Willem Janfz, ende Dirc?.  1550den ig. Juüi. C 94 ) Dirck Aelbrechtfz, Van EnckhuysenAnthonis Aertfz,\ ende Cornelis Claefz, Van Vlaerdingen , Pieter Pieterfz Valck, ende Simon Meyndertfz, Van Grootëbroeck, öiVrt Gerritfz Gijp , ende Gerrit Simonfz, Van Wormer. Willem Danielfz, Van BoMMENe, Cornelis Mathijfz, Van Hem ende Veen- huysen. Omme antwoordt inne te brengen op de Propofitie, byden ' Raede van Hollandt henluyden door laft van den Heere van Beveren gedaen , ten eynde fyluyden fouden accorderen op elke laft Haringhs , dat defe teelt gevangen fou« de werden, dertigh ftuyvers , tot defenfie van de Haringhbuyfen, alfoo deSchepen vanOorloge,jegenwoordelijcktoegeruft, niet fterk genoegh en zijn jegens deforce enSchepen van oorlog van de Schotten , op Zee we* fende. Antwoordtop dePro pofitie van den Raede van Hollandt,omme te accorderen dertig ftuyvers op elcke laft Haringhs, HEbben de voorfz Staten ende Gedeputeerden genoegh eendragtelijck gerefolveert , dat men op de voorfz propofitie voor antwoordt foude feggen, hoe dat de Staten van Hollandt in de maendt van December laetftleden, ter begeerte van de Keyferlijcke Majefteyt, geaccordeert hadden fekeren Impoft op alle de Wijnen, die in defe Landen foo wel uyt Duytïlandt, Vranckrijck, Spaigne als van elders gebracht fouden werden , ende dat ten eynde met de lenningen, komende van den voorfz Impoft,  C 95 ) poft, nae vermogen de propofitie * ende Afte van confent, foo wel de Schepen Ooft ende Weft varende , ende de Vifichers als de Steden ende Vlecken, op Zee leggende, befchermt fouden werden, fulcks hadde oock mijn Heere van Eecke in de maend van October laetftleden als Commiffaris van de Keyferlijcke Majefteyt, omme den voorfz Impoft te vorderen ende ten effecte te brengen , de voorfz Staten van wegen fyne Majefteyt expreffelijck verklaert, dat fyne Majefteyt ten fine 'voorfz in meeninge was toe te ruften ende te equiperen vier en twintigh ofte vijf en twintigh Schepen van Oorloge , daer van alsnoch niet boven de acht toegeruft en zijn , nae de voorfz Staten ende Gedeputeerden verftaen, oock mede foo is by Placaten van de Keyferlijcke Majefteyt de Vifichers , hen geneerende met de Haringhvaert, belaft, haere Buyfen toe te rusten ende te equiperen met feker Gefchut ende Munitiën van Oorloge, 't welk oock fulcks by hen volbracht is, foo dat mitsdien de voorfz Vifichers niet en behooren met twee Roeden gefiagen te zijn; dat in 't eynde van de maent van Junius laetftleden eenige Buyfen gereedt wefende omme hen in Zee te geven, foo hadden eenige Steden, hen generende met de Viffcherye ende Haringhvaert, Brieven ontfangen van den Heere van Beveren, inhoudende advertifiement, dat de Buyfen niet en fouden op reyfe flaen voor den vijfden dagh van Julius doen nacftkomende, alfoo de Schepen van Oorloge , wefende tot haerluyder defenfie, niet eer r, I5SO. den 19, Julii. * BI. 3* die defe teelt gevangenfoude werden, tot dcfeafie van de Haringhbuyfen tegens de Schotten.  '*}a' gereedt en mochten vallen , welck bèvël oock by dc voorfz Wfibhers geachtervolgbt is; ende alfod het meerendeef van de Buyfen van Hollandt hen zedert in Zee gegeven hebben', foo laten hen de voorfz Staten ende Gedeputeerden onder correctie duncken , dat fyluyden , nae vermogen de Propofitie ende Atte van confent, wel behooren by de Schepen van Oorloge van de Keyferlijcke Majefteyt geconvoyeert ende gedefendeert te werden, ende zijn fulcks fri mceninge aen de Majefteyt van de Koninginne ende aen mijn Heere van Beveren in alle o'otmoet te verfoeckeh , dat 't effeft van de' voorfz acte van confent hen volgen mach, alfoo de arme Vifichers, die de naefte twee ofte drie jaren groote fchade geleden hebben , niet en behooren meer belaft te werden dan andere , tot defenfie van de welcke den voorfz Impoft geaccordeert is;. riXfty WEldce anttvoordt: by den Advocaet den den Rae- voorfz Rade gedaen zijnde, foo heeft dedeSta-den voorfz Raedt de voorfz Staten ende Geten ende deputeerden verklaert, uyt andere Brieven teerden" van den Heere van Beveren , dat alfoo van geaaen, den Impoft Van de Wijnen alsnoch feer weynopende nigh gekomen was, foo hadde de Majefteyt den lm- van de Koninginne gróote énde merkelijcke deWijnenfomme van penningen moeten verfchieten tot equipage van de Schepen van Oorloge, die aireede toegeruft waren, fulcks dat tot furniffement van 'de equipage van de reftefende Schepen van Oorloge van noden was ta accorderen 't voorfz laïlgeldt, daer inne niet;  ( 97 ) , den ig. ?net alleen die van Zeelandt, maer oock die van Juüi Vlaenderen , geaccordcert hadden; ende in gevalle die van Hollandt daer in niet prorrn> telijck ende op ftaende voet en confenteerden, foude henluyden de Haringhvaert geinterdiceert. werden, fulcks dat fyoock nacderhandt te vreden wefende 't voorfzLaft-geldt te betalen, tot de voorfzHaringh-vaert niet toegelaten en fouden werden; verklaerde voorts den voorfz Raedt, dat hen oirbaer dochte , van ftonden aen eenige Gedeputeerden by den Heere van Beveren te fchicken, omme. hem hetrgeene wes voorfchreven is te yertoonen. . : T/'Olgende wekken , foo hebben de voorfz Dep'utaStaten ende Gedeputeerden daer toe ge- tie van committeert den Advocaet, een van Delf, van Rotterdam ende van Schiedam, de welc- reyfen by ke oock den twintighften der felver maendt denStadtna mijn Heere van Beveren gereyft zijn. houder . ... , _ ' j; j-n-rr/ . . , .°P het * "T)At den voorfz Advocaet, Frederick de Nego- J->^ Ottefz van Delf, Jooft Janfz van Rot- tiatic. terdarri, Mr. Gerrit de Bruyh van Schiedam *B1.40. op den twee en twintighften Julii by den A Heere . van Beveren tot Veere gekomen zijn- boordt de, en hem de voorfz antwoordt gedaen heb- in de bende j foo heeft hy henluyden verklaert, ^oorhoe dat de Majefteyt van de Koninginne be- ^f™*** vonden hebbende, dat den Impoft van dé volgend* Wijnen alfnoch feer weynigh uytgebracht Articu-' hadde, fulcks dat niet mogelijck en was met'en, de penningen, daer van gekomen zijnde, te ^j"^^ onderhouden de Schepen van Oorloge, f°°Heer<» HL Deel Q had-  den 19. v y J val! Be hadde hare MaJcftey£' fuiminemeht vaii veren dede equipage van de voorfz Schepen van Oorvoor- loge, feeckere nierekelijèkefom'me van penfchreve ningen op financie moeten lichten, ende wateerden" ren de VOorfz SchcPen van Oorloge aengenogedaen. men tot dcn Zélfde dagh van de toekomende maendt van Augu'ftus, nae de expiratie van wekken tydt hare Majefteyt niet mogelijck en was de voorfz Schepen van Oorloge te onderhouden fonder fmlpe ende afliftentie van de Viifchers , waeromme hare Majëfteyts begeerte was, dat de VUfc/iers van Hollandt, hen geneerende met de HarJnghvaert, fouden willen accorderen op elck laft," dat defe tegenwoordige teelt gevangen foude werden, dertigh ftuyvers, fulcks als die van Vlaenderen ende -Zeelandt te vreden waren te accorderen , omme daer mede te mogen continueren de onderhoudenilTe van de voorfz Schepen van Oorloge, ofte by gebreke van dien, foo verducht hy, dat de Mafeftevt van Koninginne de Viifchers van Hollandt foude voor dit Jaer interdiceren de Haringhvaert, gemerekt byfonder, dat die van Zeelandt te vreden waren, liever dan de onderhoudenilTe van de voorfz Schepen van Oorloge achter foude blijven, merckelijck meer op elck laft te accorderen, als drie of vier guldens , mits dat fy alleen de Haringhvaert fouden mogen exerceren. , :' Ende indien de voorfz VilTchers bevonden de voorfz dertigh ftuyv. op 't laft te veelte wefen, dat fy alfdan ten minften fouden willen confenteren twintigh ofte achtien ftuyvers.- - — - : • Be  t 99 ) , tsso. den n. De voorfz Heeren van Beveren ende van ^ulii" Eecke verklaerden mede , dat 'er groote hoop was van Pais tulfchen de Keyferlijcke Majefteyt, ende die van Schotlandt, alfoo die Van Schotlandt aen de Keyferlijcke Majefteyt verfocht hadden faufconduit voor fekere hare Gedeputeerden, om met fyne Majefteyt te mogen tracteren* Ende in gevalle 't felve Tra&aet fijn voortgangh hadde , als wel apparent was, foo en foude van geenen noode wefen te onderhouden boven vijf ofte fes kleyne Schepen van Oorloge jegens de Piraten , op Zee wefende, de onderhoudeniffe van de welcke niet foo feer veel en foude koftcn. Dat daeromme de voorfz Gedeputeerden daer van favorabel rapport in den haren fouden willen doen, ende fyne Mo. E. haer antwoordt overfchicken binnen tien ofte twaelf dagen. DAt den voorfchreven Advocaet , den Rapport vier en twintighften Julii t'htiys ge ko- van den men zijnde, ende mijnen Heere van Aften-Adv°delf hier van rapport gedaen hebbende, mitf- caeL gaders oock dat den voorfz Heere van Beve- Befchnjren gefeydt hadde, dat niet van nooden en^in|eva!1 Was hier op te befchrijven , dan de Steden , ^11 met hen met de Haringhvaert gerieerende; foo de Haheeft den voorfz Heere van Affendelf denringvaert Advocaet gefeydt, dat hy de felve Stedenhen Sefoude befchrijven, in den Hage in de Her-j}ftr™^ berge te wefen den laetften defer maendt Julii, de'n cfer't welk by den Rade naederhandt verandert is, den Aute wefen in deHerberge den derden Augufti.SuftiG 3 Dagh-  1550. den 4. Augufti. * BI. 41. (_ 103 ~) Daghvaert, gehouden in den Hage, Ben 4 Augufti 1550. PRESENTEN. Dirck Buy ft, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Jooft Janfz, Burgermeefter , ende Pieter Simonfz, Van Rotterdam. Cornelis Willemfz,~B>m- germeefter, Anthonis Willemfz, ende Mr. Gerrit de Bruyn, Van Schiedam. Jan Gans, Secretaris, ende Pieter Pauw elfz Steur, Van den Brielle. Anthonis Aertfz, ende Gelain Thijmanfz, Van Vlaerdingen. Birck Aelbrechtfz , ende Volkert Frederickfz , Van Enckhuysen, Dirck Gerritfz, Van Wormer, Gerrit Simonfz, Van Jisp. Pieter Pieterfz Valck, ende Simon Meyndertfz, Van Grootebroeck. Cornelis Mathijfz, ende Hendrick Birckfz, Van Veenhuysen. Ouwe Neel, Van Schevelingen. Op de Propofitie, by myne Heere van den Rade door laft van de Heere van Beveren, alsStadthouder van Hollandt gedaen, ten eynde fyluyden tot defeniie van de Haringhbuyfen fouden willen accorderen fekere redelijke fomme van penningen op elke laft Haringhs,datdefe teelt gevangen foude werden. By  f IOI ) ' 1530. den 4. T% Y de voorfchreve Gedeputeerden elcks Auguftu J) in den haren gevifiteert zynde 't af- Beenr°ee"h É fcheydt ende verbael, by hare Gedeputeer- 0pbrenden ende de Gedeputeerden van de Staten gen van op den twee en twintighften Julii laetftleden een redegehouden met den voorfz Heere van Beve- ''jke fom" ren, ende onderlinge communicatie gehou-"g^*" den hebbende op de propofitie , by den gen op voorfz Hove van Hollandt henluyden door eik laft bevel als voren gedaen, dat alfoo die van baring Vlaenderen te vreden waren tot befcherme- t^t|£ niffe van de voorfz Haringbuyfentoe te tHsi vangen" ten vier Schepen van Oorloge, ende die van foude Zeelandt drie Schepen,fyluyden tot toeruftin- werden, ge van drie Schepen van Óorioge prompte- ^fva*^ lijck fouden willen accorderen op elck laft HaringhHaringhs, dat defe tegenwoordige teelt ge-buyfen. vangen foude werden, tien ftuyvers, mits dat fyne Mo. E, verhoopte, dat de felve toeruftinge met de voorfz tien ftuyvers op 't laft gefurneert foude mogen werden , ofte ten alderhooghften met vijftien ofte feftien ftuyvers, welck furplus in dien gevalle wel nae gevonden foude werden; hebben voor antwoordt doen feggen, dat alhoewel na ver^ mogen de propofitie , ende de a£le van confent van den Impoft op de Wijnen, met de penningen, komende van den felven Impoft , foo wel de Viffchers als de Schepen, Ooft ende Weft varende , behoorden befchermt te werden; dat oock de vertooninge van de gementioneerde grdote onkoften van de toeruftinge, nae dat de penningen van den Impoft al gelicht en geêmployeert zijn geweest, ende dit verfoek wel eer beG 3 hoor»  1550 den 4. Augufti C 102 ) hoorde sedaen te zün. alf™ \w/r»u.. j_ *BI.42. «J JTl s.**v^w * lUtlltl J lil den Lande van Hollandt in veel pointen van andere natuyre ende conditie zijn, dan de VilTchers van Vlaenderen en Zeelandt, * als de geene die hen wel een maendt ofte fes weken vroeger in Zee geven omme Haringh te vangen ; nochtans aenmerckende, dat volgens 't fchrijvens van den Heere van Beveren, die van Vlaenderen ende Zeelant bereydt zijn de faecke van de Viftchcrye te avanceren, foo fullen van gelijcken die van Hollandt voor defe reyfe te vreden zijn , tot de vordemilTe der voorfz faecke, by maniere van een gratuiteyt, ende op hoope van goede diligentie ende ordonnantie tot de Schepen van Oorloge, die de Keyferlijcke Majefteyt nae vermogen de voorfz Propofitie ende Acte van confent, daer op gevolght, belooft heeft te equiperen tot defenfie ende bcfchermenisfe van de Haringhbuyfen , dat van elcke laft Haringhs, dat voor de aenftaende teelt, ende by de Schepen, van nu voortaen afvarende, gevangen fal werden, geheven ende gelight fal werden tien ftuyvers, mitfgaders oock alle het overfchot van buyt, by de Schepen van Oorloge in de Jaren 1548. ende 1549. genomen, daer van alfnoch geen eyntelijcke Rekeninge gedaen en is; Wel verftaende, dat de voorfz VilTchers, mits gevende de voorfz thien ftuyvers van elcke last Haringhs, ende het voorfz overfchot, verder ongehouden ende ongemolefteert fullen wefen ende blijven, ende de Gedeputeerden van de Stede van Schiedam, verklaren dat fyluyden, overmits de groote fchade , die hare VilTchers de-  ( 103 ) , T55». den 4. defe naefte drie ofte vier jaren geleden heb- Au^uftlben, ende dat oock de voorfz. VilTchers nae vermogen de voorfz Acte van confent wel behoorden byde Schepen van Oorloge van de Keyferlijcke Majefteytbefchermt te werden, fonderlinge mede gemerekt, dat fy meest alle in Zee' geflagen zijn, door 't fchrijven van de G. Mo. E. van de Heer van Beveren, als Stadthouder , ende dat fy mede groote onkosten moeten dragen tot toeruftinge van hare Buyfen, na ordonnantie ende wille der Keyferlijcke Majefteyt, dacromme henluyden geen verder last en behoorde voorgclcydt te werden, \Y/rElcke antwoordt by den Advocaet op ^~rdt " ftaende voet den Raede van Hollandt by den gedaen zijnde, hebben de felve begeert te-Adv ocaet hebben by gefchrifte, de welcke oock ten den Raefelven dage den Advocaet den Heere van Af-.^J3™ fendelfby gefchrifte gelevert heeft, gdevert. Dm 9 Augufti 1550. gjjj* DEn Heere van Affendelf den Advocaet Miffive by hem ontboden hebbende, heeft hem Y3" den vertoont fekere MifïïVe van den Heere van v.^eveBeveren, inhoudende dat hy ontfangen had- ren,by de den Brief van den Heere van Affendelf, dentieere mitfgaders de Acte onderteyekentby den Ad- \'alwA,fi'en' vocaet, ende dat hy daer op niet en kofte Aedvoceanet letten, alfoo van de Steden, hen geneerende vertoont met de Viffcherye, geen gratuiteyt geëyfcht nopende en was, maer feker Laft-geldt, ende dat die het toevan Zeelandt op 't last geaccordcert hadden uuten G 4 twee  1553ock gelevert is, hebben belooft daer van nijnen Heere van Beveren te adverteren. LTEbben de voorfz Gedeputeerden by den LJ- Advocaet aen de voorfchreve twee leere van den Rade doen verfoecken, dat len gelieven wilde aen mijn Heere vanBeveen te fchrijven, dat, of gebeurde dat cte Ha*  ( I" ) Haringhbuyfen aen Landt gekomen zijnde, aldaer fekeren tydt door Tempeest ende Onweer moeiten blijven leggen, ende niet af en mochten varen, dat in dien gevalle mijn voorfz Heere van Beveren de Brouwers, die gewoonlijck zijn Scheeps Bier te brouwen, foude willen accorderen, de voorfz Haringhbuyfen te voorfien van foo veelBiers, als hen voor de aenftaende reyfen van nooden foude wefen, niet tegenftaende de Ordon^ nantie van de Keyferlijcke Majefteyt. Dagh- 1550. oen 29. Augufti. de 'tBier dienende, in de Haringhbuyfen.  den 3. Oftober. ( 112 % Daghvaert ,'^ehouden in den Hage. Op den 3 October 1550. PRESENTEN. Mr. Lanibr echt Jacobfz, Ende noch twee Van Haerlem. Vranck Pieterfz, Burgermeefter,ende Jacob Gerritfz, Van Delf. Mr. Claes de Wilde, Burgermeefter, Claes Adriaenfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Jooft Buyck, Burgermeefter, ende Dirck Ewouwtfz, Van Amsterdam^ Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, Van Gouda. Pieter Simonfz, Dirck Barentfz, ende Mr. Roelandt, Van Rotterdam. Pieter Dirckfz; 1 ende Herman Wiggertfz, Van Hoorn. Michiel Louifs, Cornelis Mus, ende Cornelis Aertfz, Van den Hage* Jan Thonifz, ende Gerrit Harmenfz, Van Naerden. Omme , achtervolgende 't fchrijven van mijne Heeren van den Rade van State, aen de Regeerders van Haerlem ende Leyden te adviferen eenige bequame middelen, daer by geremedieert fouden mogen werden de fauten, die de Staten van den Rijcke fuftineren te gebeuren in de Wolle Lakenen, * By  C "3 ) * T| Y de Heeren van den Rade, én oock 23 nae hy den Advocaet, de Gedeputeerden van de Steden, hen generende met de Drapperye, 't inhouden van de voorfz Miffive geproponeert ende voorgehouden zijnde, foo hebben de voorfz Gedeputeerden nae voorgaende communicatie voor antwoordt ende advis doen feggen ende verklaren , dat alle de Lakenen , die binnen den Lande van Hollandt gemaeckt werden, alle grove Lakenen zijn, behalven de Puycken, binnen Delf gemaeckt, die in feer kleynen getale gemaeckt, ende binnen Hollandt gefleten werden, ende zijn van kleynen prijfe, de welcke nochtans hoogen ende lagen nae de dierte van de Wolle ende Verwe; alle welke Hollandtfche Lakenen gevolt werden met de voet op fefthien ellen, ende op de Ramen gereckt tot twintigh ellen, daer fy op geweven zijn, op dat men door de felve Reckinge te bet foude mogen kennen de deught ofte gebreck van de felve, als van gefpin, maeckfel, dc ongelijckheydt vanDraet, haer verwe, ftapel ende diergelijcke, endenadat de felve by Waerdijns by klare Sonnefchijn. ende anders niet, geoordeelt werden op de Ramen, werden de felve na haer deught gezegelt ofte blijven ongczegelt, ende als die gekrompen ofte in 't Water geftoken werden, blijven op de voorfz lenghte vanfeftien ellen, foo dat by by de reckinge van de felve Lakenen op de Ramen üiemandt geprejudicieert en mach werden, ende oock niet daer van eenige klachten gekomen en zijn, ende moeten alfoo op de Ramen geflagenenIII. Deel, H de Den 3. Qctober. * BI. 46". AntwoordtVan de Gedeputeerdenvan de Steden, hen met de Drapperye generende , op 't fchrijven van de Heeren van den Raede van State, aengaende het remediërenvan de fauten, die de Staten van den Rijke fus tineren te gebeuren in de Wolle Laeckenen.  O&ober. , , de gereckt werden ï of de neeringe van de Drapperye foude daer door in den Lande van Hollant vergaen, ende de Koopman bedrogen werden , fulcks , foo wanneer eenige faute in de voorfz Lakenen bevonden werdt, foo en werden de voorfz Lakenen nietgezegelt, maer terftondt met 'er daedt gekrompen, ende niet uyt den Lande gevoert, ende dat ten eynde niemandtby de felve bedrogen en foude werden; ende alfoo geen van de voorfz Hollandtfche Lakenen, ofte feer weynigh, in Duytflandt gebracht en werden, behalven alleen eenige Amfterdamfche Lakenen , ende foo voorfz is, defelve al grove Lakenen zijn, de welcke die van de Staten van den Rijcke onder de Ordonnantie, by de Keyferlijcke Majefteyt gemaeckt, niet en begeeren gecomprchendeert te hebben, foo waer 'tnoodeloos, eenige Ordonnantiën, die oock feer divers zijn, daer van over te fenden; maer alfoo de fauten ende gebreken; daer de Staten van den Rijcke over klagen, meest vallen in de Engelfche Lakenen, die alleen op 't ooge van den Koopman gemaeckt werden, fonder dat de felve by eenige gefworen Waerdijns gewaerdeert werden, ende met Molens allegader gevolt werden, daer door groote ongelijckheydt in de felve Lakenen valt, ende het felve willende met recken op de Raem remediëren, ende mede defelve reckinge doen fonder eenige Ordonnantie, foo breedt ende foo lange als eenyegelijckwil, dunckt dc felve Gedeputeerden se wefen oorfaeckc van dc klachten van de voorfz Staten van den Rijcke, daer inne (onder  ( lis ) , tm den 3. der correcl:ie)nagoedtduncken van de voorfz Ocl0beT, Gedeputeerden, men foude mogen remediëren, mits interdicerende de Bereyders van de Lakenen, met Molens gevolt, defelve als die geverwt zijn niet te reeken Ofte te ftrecken op eenige Ramen; ende dat voorts die Van de Staten van den Rijcke fouden mogen maken Ordonnantiën ende Politien, dat geen Wanfhyer eenigh Laken foude mogen uytfnyen ofte VerkoOpen, tenware 't felve eerft in 't Water, geftoken ende gekrompen ware , gelijk in de Hollandtfche Lukenen gcobferveert werdt, welcke antwoordt by den Advocaet gedaen, endeden. Hove van Hollandt by gefchrifte overgele* Vert zijnde , hebben belaft, de felve dert Rade van Staté over te feynden. * Den 22. November iT^ö. ^Ten 0 00 Novem¬ ber. ■jV/TEt de Gedeputeerden Van Amfterdam * Bl. 47. ende van de andere Steden en Vlecken, Reyfe hen geneerende met de Viffcherye in de Zuy- \Xocaet der-Zee, gefeyft na Utrecht, om voor de^r" Commiffariffen , als den Heere van Beveren, utrecht Arenberge ende den Prsefident van Utrecht, ™tt de als Commiffarisfen, by de Keyferlijcke Ma-®eó*$? jefteyt geórdonneert op de faeke van de ^ eef.n!. voorfz Viffcherye de VilTchers van Hollandt ge Steden te asfifteren. en viejf- Jten. H 3 Den  1550. den 26. Novemb-, C w ) Den 26. November 1550. PRiES ENTEN. Pieter Cantert, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Willem Janfz, Luytgen Dirckfz, ende Aelbrecht Allertfz, ■ Van Enckhuysen,, Jan Maertenfz, ende Cornelis Jacobfz , Van Hoorn. Jan Poncen, ende Gijsbrecht Janfz, Van Muyden, Claes Coenfz, ende Claes Simonfz, Van Edam, Floris Florifz, Van Srarendam. De felve mede Brieven van Credentie van die van Haerlem brengende aen den Advocaet , omme hem in 't geene wes hy foude allegeren , geloof te geven. "lyjAe dat die van Over-Yffel by de Voorfz Beroe- faecke ±.^f ^ommiiianffcn eerft gehoort waren, van de foo heeft den Advocaet voorfz aldaer de felro i? de VC Commiffariffen by diverffe middelen verZuyder- *°°?*;> dat de Ne"en, daer mede de voorfz Zee. VilTchers in de Zuyder-Zee viflchen, niet en mogen naeuwer wefen , dan fy tegenwoordeiijck en zijn, ofte de vanghst van de Visch foude geheel in de Zuvder-Zee eefleren; dat oock door de naeuwte van de Netten , die de VilTchers aldaer ufcren, geen Visch verfmoort en werdt, uytgefondert de Spieringh, die feer teer van natuy- - ren i  ( 117 ) J v * den 26. ten is, immers dat de Visch, die in de Zuy- Novemb: der-Zee gevangen werdt, merckelijck in meerder getale verfmoort foude werden, indien de Mafen van dc Netten wijder waren ; dat oodk die van Over-YlTci geen eygendom in de Zuyder-Zee en mogen pretenderen onder haer Landt, genomen of oock een partye van de Zuyder-Zee voortydts al Landt geweest ware, ende het felve henluyder eygentlijck toebehoort hadde, ende dat by de middelen, by den Advocaet in 't lange verhaelt, ende oock naederhandt by gefchrifte overgelevert, daer van onder den voorfz Advocaet dubbelt is, DAt de voorfz Commiffariircn de voorfz Remon» Gedeputeerden van Hollandt ende OverYffel verklaert hebbende, dat fy last ende eoramisCommisfie hadden omme partyen te hooren fariffen ende te vereenigen, indien 't doenlijck wa-°P het re, fyluyden eenige middelen daeromme fou- de vl*0 den uytflaen, dienende ten accorde voorfz; fcherye foo hebben de voorfz Gedeputeerden vanindeZuyHollandt, hen willende gevocghlijck too- Sler'Zc?' nen, ende dat fy te vreden waren de voorfz pUteeer. faecke met minne te handelen , hebben die den hinc van Over-Yffel geprefentcert, mits uferende in de gehare Viffcherye met de drijvende Netten , daen> als fy tot noch toe gedaen hebben, dat fy te vreden fouden wefen, van Mey-dagh af tot St. Jacobs dage toe fouden abffineren hen te vinden omme te viifchen binnen de pretenfe Limiten van die van O ver-Yffel, ende dat fy voorts het geheele jaer door fouden blijven een half mijl van 't Landt H 3 van  den 26. \ 110 J Novemb. * 131.4.8. van Over-Yffe], te rekenen * van 't uvtterfte van den Oever van de Zee, aen'de zyde van 't Landt, te weten, quatenus hy, bernus fluctus mmimus excurrit, welcke prefehtatie , hoewel die meer dan volbodigh was, die van Over-Yiïcl gerefiiiecrt hebben. *Pnent'C" "\/JIts welken de voorfchreve Commiffaris^ van de fen by Appointement op den feven en voorfz twintighften November verklaert hebben, faS!' dat Partyen elks de middelen en redenen, dienende tot vorderinge van hare intentie, foude by gefchrifte ftellen, ende daer by voegen fulcke Brieven ende Munimenten , als hen goedt duncken foude , ende die onder henluyden leveren binnen derd'halven dagh , omme verder gedaen te werden als het behoren foude, Middelen en rede- VOlgende wekken, foo hebbende voorfz nen, by Gedeputeerden van Hollandt hare midputeer delen ende redenen by gefchrifte overgeleden van vert' verklarende niet te mogen eenige MuHollandt nimenten over leggen , mits dat fy geen van by ge- dien authenticq en hadden , ende hebben geftelt daeromme by de felve hare middelen ende nopende redenen verfocht bequamen tydt, omme de de vis- felve Munimenten authenticq te mogen verfcherye krijgen ende recouvreren, ende op de felve te-Zee'informatie gedaen, ende oock infpeótie oculair genomen te werden, ende breeder als by de conclufie van de felve middelen blijeken mach, onder den Advocaet wefende; Jiebben oock de voorfz Gedeputeerden vaq Hal- i  ( 119 ) ■ 155®- den 26. Hollandt de voorfz Commiffariffen by ma-Nüvembv niere van inftructie gelevert feecker concept , omme te remediëren, dat den Ael , Elbelijck genaemt, niet bequaem wefende omme te oirboiren, tot behoorlijcke grootte ende- perfeétie foude mogen komen; dat oock geen Visch, uytgefondert deSpieringh, by de netten van de Water-Schepen verfmoort en foude mogen werden, blijkende by 't voorfz concept, oock onder den Advocaet wefende. DAt ten voorfz tyde dc Gedeputeerden van De GedeEnckhuyfen, hoewel fy mede befchre- §^e"a' ven ende gekomen waren, omme tot• vor- E„nckhuy. deringe van de voorfz faecke affiftentie te fen gewedoen, hen van de andere Gedeputeerden ge- ken van fcheyden hebben, de Commiffariffen te ken- £™«e nen gevende, ende fuftinerende, dat de Net- teer(jen. ten voorfz wijder van Mafen moeften wefen , of dat anders de Visclj daer door foude moeten verfmoren. Den 5. December 1550. DEn Advocaet t'huys gekomen zijnde , Rapport heeft 's anderen daeghs den Heere van ™n de" Affendelf van alle de befoignes van de voorfz voc Gedeputeerden rapport gedaan. H 4 DagSt-  T55»> den 20. Decemb. Bi. 49. Waer men fqu mogen ( Ï2G ) * Daghvaert, gehouden in den Hage, Den 20 December 1550, PRESENTEN, Den Heere van Gou- driaen, Den Heere van Ob, dam, Willem van Lockhorft, Otto van Egmont, ende Arent van Hardincxyelt, Uyt de naem van de Edelen. Arent Cornelifz , Van Dordrecht. Jooft van HHlegom, Burgermeefler, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, ,Van Haerlem, Dirck Duyft, Burgermeefler,ende Mr. Huych van Eytude,Van Delf. Mr. Claes de Wilde, Burgemeefler, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Cantert, Burgermeefter , ende Dirck Hillebrandtfz, Van Amsterdam. Adriaen Claefz, Burgermeefler , ende Witte van der Hoeve. Van der Goude. Omme te refolveren, waer men foude mogen vinden dat achterwefen gerefen uyt den confente van vijftigh duyfent Philipsguldens, onfen Gehadigen Heere den Prince van Spaigne gedaen. IS by de voorfz Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat 't achter wefen, gefproo- ten  C 121 ) ï-ss». / den 20. ten uyt faecke van de quade calculatie van Decemb* de Margentalen, niet begrepen onder de ™lden Schiltalen, uyt fake van 't verloop van det^rwefen Renten, ongelost zijnde, by faute van hetgerefen ' te kort komen van de voorfz Margentalen, uyt den uyt faecke van de financie tot Antwerpen con^n^ betaeldt, volgende het bevel van de Ko-^^j ninginne , uyt faecke van het verloop van fent Phide Renten , genomen op de fes groote Ste- lips-gulden, die gelost ende gequeten zijn geweeft, pens'dcn uyt faecke van de portie van die van Delf, yènSra» bedragende al het felve achterwefen ter negedaen fomme van vier duyfent twee hondert vijf en feftigh ponden acht penningen, gegadert fal werden op de Schiltalen , fulcks als men 'sgemeene Landts onkoften gewoonlijck is te gaderen; maer aengaende 't achterwefen , gevallen by faute van betalinge van die van Haerlem, Delf, Leyden ende Gouda, foo aen verloopen Renten als andere Intereifen , ende dat die van Amfterdam hare portie opgebracht hadden fonder gratie, bedragende de voorfz partyen ter fomme van feven hondert acht ponden fes fchellingen, foo hebben die van Amfterdam verklaert, in de voorfz twee partyen opgehouden te zijn, alfoo fy haerluyder penningen ten vollen opgebracht hadden fonder gratie, fulcks dat by faute van henluyden geen intereffen en waren gevallen , ende hebben de voorfz Staten eyntelijck de voorfz faecke gefubmitteert in het minnelijck feggen ende arbitrament van den Hove, die daer van de uytfprake gedaen n$  Decemb. , f - daen hebben, waer toe , ende tot de acte van confent, by de Staten gepafTeert, ick, omme de kortheydts wille, my alsnu reie» rere. Finis Anni 1550, Dagh-  C 123 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage, Den 3 Augufti 1551, PRESENTEN. De Gedeputeerden , hen geneerende met de Haringh - vaert, te weten , Adriaen Claefz, Burgermeefter,Cornelis Doelman Michielfz, ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf, Pieter Simonfz, ende Mr. Roelandt, Van Rotterdam. Cornelis Willemfz , Burgermeefter, Eelandt Arentfz, ende Anthonis Willemfz, Van Schiedam. Cornelis Ewoutfz , ende Danckert Jacobfz, Van den Brielle» Anthonis Aertfz, ende Jfeyndrick Janfz, Van Vlaerdingen, Lucas Dirckfz, Van Enckhuysen. Dirck Gerritfz, ende Jan Gerritfz, Van Wormer. Mecke Tsbrantfz, ende Simon Meynaertfz ; Van Grootebroeck. Cornelis Mathijfz, Van Hem ende Veen*, huysen. Adriaen Dirckfz, ende Maerten Pieterfz , Van Wijck op Zee. Op het fchrijven van mijne Heeren van denRade, door onthiet van van den Heere van Beveren , &c. als Stadthouder van Hollandt , ende op de Propofitie , by de voorfz Heeren de felve Gedeputeerden den 3. Augufti. * BI. 1.  den 3, - ' Augufti ^ ^ adviferen, by daen , ten eynde fy- wat middelen, wat luyden , overmits Schepen, ende tot de advertiifemen- wiens koften men ten te Hove ge- de Haringhvaert, daen, van dat on- wefende notelijck fe Nacbuyrcn fou- tot welvaren van den groote mee- den Lande van Holnichte ende quan- landt , voor defe titeyt van Schepen teelt foude mogen van Oorloge ge- onderhouden en reedt hebben, on- Continueren, derlingefouden wil- Ant- woordt TpvE voorfchreve Gedeputeerden onderschrijven JL>J linge °P 't geene wes voorfchreven is van^ie11 communicatie gehouden hebbende, bevinvan den den de faecke wel fwaer, om daer inne eeRade, nighfints te adviferen, aengemerekt., dat in aengaen- gevaxie nieuwe maren, die over de veerreet heb- thien dagen hier geweest zijn ; te weten , ben van dat in Engelandt fouden gereedt leggen tacheen groo- tigb Schepen van Oorloge, ende oock een tev^Sche- merckelijck getal in Vranckrijck, de voorfz pen van VilTchers , immers 't gcheele Landt van Hoh Ooriüge landt, niet machtigh en fouden wefen eebydcNa- njge pro vifie van Schepen van Oorloge op en^advis.te ^brengen, daer door de voorfz Haringh by wat ' buyfen jegens fulke groote mach van Schemidde- pen van Oorloge fouden mogen gepraïferïende Ha- veert enc}e gedefendeert werden ; ende in vaert gevalle de voorfz quade nieuwe maren cesvoor de- feren , foo foude het voorfz advis nodeloos fe teelt te wefen, gemerekt defe Landen alsnu vafte houden ^evs met van Schotlandt hebbende, en- dfs  ( 12$ ) IS5I. den 3. de de Haringbuyfen uyt de Zee komende , AusuftL Van geen Vyanden ofte Schepen van Oorloge en weten te fpreken ; immers is by henluyden bevonden, dat foo wel de*Fran- * B1 %J eoifen als Engelfchcn mede dagelijcks visfchen, niet tegenftaende dat de Keyferlijcke Majefteyt fekere Schepen van Oorloge jegenwoordelijck op Zee heeft; fouden dacromme van U Mogende Heeren wel begeeren , te willen fchrijven aen mijn Heere den Stadthouder , ten eynde fyne Mo. E. de voorfz VilTchers foude willen adverteren, of de voorfz quade nieuwe maren van de voorfz Schepen van Oorloge noch continueren , ende in dien gevalle, ende dat 'er Oorloge oprefe, oock fijn advis over fenden, hoe men de voorfz Haringhbuyfen jegens de felve foude mogen prseferveren en befchermen , 't felve advis hebbende ende wetende, willen gaerne mede 't befte helpen adviferen ende raden ; ende in gevalle de voorfz quade nieuwe maren cefferen, foo dunckt hen (onder correctie) omme de redenen vooren verhaelt, geheel noodeloos, verder hier inne te adviferen , welke antwoordt by den voorfz Advocaet mijn voorfz Heeren van den Rade gedaen zijnde, hebben de felve begeert by gefchrifte, ende belooft den Heer van Beveren die over te fenden, de welcke by den Advocaet den Heere van AfTendelf ten felven dage by gefchrifte gelevert is. Dagh-  1551» den 7. Septcmb* ( 126" ) Daghvaert, gehouden in den Hagé* Op den 7. September 1551. PRESENTEN. Pieter van Beveren, ende Mr. Willem Schoock. Van Dordredht, Vranck Pieterfz, Burgermeefter , ende Dirck Duyst, Burgermeefter,Van Delf. Pieter Simonfz , ende Mr. Roelandt, Van Rotterüam. Cornelis Willemfz, Burgermeefter,, Antonis Willemfz, ende Thieleman Oom, Van Schiedam. Jan Tsbrandtfz, ende Frederick Volperts, Van Enckhuysen. Danckaert Jacobfz, ende Temandt Leenaertfz, Van den Brielle. Hendrick Janfz, ende Gelain TMjmans Soon, Van Vlaerdingen* Dirck Gerritfz, ende Jan Gerritfz, Van Wormer, Simon Leenaertfz, ende Jan Maihijfz, Van Grooteeroeck:. Hendrick Gijfz, ende Gerrit Ghifps, Van Wijck op Zee. Pieter Janfz, ende Anthonis Evertfz, Van TessEl., Ten eynde fyluyden confenteren fouden op elck laft, foo Wel van den Haringh gevangen, als noch van defe teelt te vangen, een Carolus gulden , om te wederftaen de Schepen van Oorlo-  den 7. loge van Vranck- ren de Haringbuy-Septemi* rijck, ende daer je- fen. gens te prafferve- HEeft den Heere van Affendelf, terj^ praefentie van Sasbout ende Nytzen ,guiden de voorlz Gedeputeerden voorgehouden , van elck hoe dat het Hof van Hollandt van den Hee- 'aft Hare van Beveren Brieven ontfangen hadde ,rin§hs> van dato den acht en twintighften der voor-„en 0ft8 lede maendt Augufti, inhoudende dat in noch te Vranckrijck toegeruft waren * fekere mee-vangen, nighte van Schepen van Oorloge, die ge-°™dertó fchapen waren hen te begeven in de Noordt-fl-aen cje Zee, ende de Buyfen defer Landen te be-Schepen fchadigen, ende dat in Vranckrijck den veer-van Ooitienden der felver maendt veel arreften ge-yfa^. daen waren op de Schepen ende Goederen ca defer Landen, daer jegens men foude moe- daer 'jeten voorfien by toeruftinge van Schepen ge«s te van Oorloge, waer van de Keyferlijcke Ma-^^™^ jefteyt de koften niet en foude mogen dra- rangen ende vervallen , ten ware fyne Maje- buyfen. fteyt geconfenteert wierde een Caroli gul- * Bl. 3, den op elck laft, foo wel van den gevangen Haringh , als noch van defe teelt te vangen, dat daeromme de voorfz Gedeputeerden tot 't felve Laftgeldt fouden willen confent dragen; ende want hangende dien tydt de Majefteyt van de Koninginne by hare Majefteyt* Misfive, van dato den laetften Augufti, aen den voorfz Hove gefchreven hadde, dat fy tot verfeeckertheydt van de Haringhvaert, boven de Schepen van Oorloge, althans gereedt zijnde, noch toe fuuden moeten rusten  den 7. «eptemb. ancjere iö nfèerdér getale , ende dat hare Majefteyt, tot vervallinge van de koften van dien, dm voorfchreven Hove beveelt, . realijck ende met 'er daedt te doen executeren eeh Carolus gulden op elck laft als voor-en; foo is 't felve de Voorfz Gedeputeerden in het lange geremönfteef t geweeft, ende verfogt van hare Majefteyts wegen, dat fy hen daer inne fouden bewilligen, dat 5t voorfz laft-gelt opgebracht mocht werden* fulcks dat Van geenen node èn foude wefen verder moeyte daerómme te doen. Ant- Op welcke Propofitie by de Voorfz Gedewoordt puteerden communicatie gehouden Zijnde , van de j^ben den voorfz Advocaet belaft te fegteeSn" ge", dat alfoo fyluyden by den Hove beop de fchreven waren, omme onderlinge te refolyoor- veren èenigh bequaem middel, dienende tot fchreve 0jrb0ir ende profijt van de Zeevarende nee^ petitie. ringe, ende dat daer onder foo wel de Koopvaerders als de Vifichers begrepen waren * ende dat alsnu van hen geëyfcht wierde van elcke laft Haringhs een Carolus gulden, foo en hadden fy geen laft, omme eyntelijck 'daer inne te refolveren, foo verfochten fy elcks in den haren rapport, ende dagh, weder in de Herberge te wefen Donderdagh naeftkomende; ende alfoo defe fake mede toucheerde de gemeene Koopvaerders ende het gemeene Landt, ten felven dage de Staten van den Lande, ende de Steden, hen geneerende met de Koopvaerdye, mede be-* fchreven fouden werden, ende dat binnen middelertyden hare Buyfen , in arreft geftelt zijnde, mits dat de Bootsgefellen tot groo-  ( 129 } srSb groote koften onderhouden moeften wefen> SepUmb" ontflagen fouden werden. Waer op de voorfz van den Rade, nae °a^? ^ Voorgaende communicatie, voor antwooidtputeer. gefeydt -hebben, dat hoewel fy geen laft en den gehadden omme henluyden eenigh verder dilay gunt.omende rapport te geven, nochtans, om de kort- ^berge heydts wille, confenteerden hen den voorfz te wefe|, i dagh, maer verklaerden , dat omme fekere ■ redenen fy geen laft en hadden de Staten ten voorfchreve fine mede te befchrijven, noch len vermochten oock niet de voorfchreve j Buyfen uyt den arrefte te ontflaen buyten i onthiet van de Majefteyt van de Koninginne. Bje van Ten voorfchreven dage zijn de voorfchre-Tesfela ive Gedeputeerden van Teffel by my geko- maecken men, hen verklarende , dat overmits de kort- hen conheydts wille van tydt, henluyden niet wel j°™ mogelijck en was ten voorfz dage weder te op^n. compareren, maer waren te vreden, dat den .Advocaet uyt haren naem hem conform. : maeckte met de meefte opinien, HL Deel l * Dagh-  den ii. ' . *pbT4. * Daghvaert, weder in den Hage gehouden. Op den 11 September 1551. PR iE SENTEN. Pieter van Beveren, ende Mr. Willem Schooek, Penfionaris, Van Dordrecht, Mr. Huych van Eynde, ende Mr. Jacob van Eynde , Van Delf. Anthonis Jacobfz , Pieter Simonfz, ende Mr. Roelandt, Van Rotterdam,. Cornelis Willemfz , Burgermeefter Thieleman Oom, Anthonis Willemfz , ende Jan Gerritfz , Van Schiedam. Lucas Dirckfz, ende Sywaert Gerritfz, Van Enckhuysen. Danckert Jacobfz, ende Temandt Lenaertfz , Van den Brielle. Hendrick Janfz , ende Gelain Thijmanfz , Van Vlaerdingen. Willem Danielfz in de Paeuw, Van Bommenc. Dirck Gerritfz, ende Jan Gerritfz, Van Wormer. Adriaen Gerritfz, Van Grootebroeck.Hendrick Gijfz, Gerrit Gijfz, ende Jacob Jorifz, Van Wyck op Zee, : Ten eynde fyluyden op elck laft Haringh fouden accorderen een Car. guld. als vooren. De  den ii. TpkE Heeren van den Rade van Hollandt septemb'' JL/ hebben de voorfchreve Gedeputeerden teBd10?' voorgehouden het inhouden van de Propoli- toeruften tie, by henluyden den fevenden September van ecnigedaen, daer van de voorfz Gedeputeerden Se Scheoock Copie gelevert was, ende noch daer en boven , hoe dat fy by Misiive van die van totdefenAmlterdam geadvertcert waren, dat by de (Ie van de Soon van den jongen Grave van Mansvelt Haringheen groot Schip van Oorloge binnen de buyfen Stede van Hamburgh toegemaeckt wierde, koop't welck althans genoegh gereedt was omme vaerders hem in 2ee te geven j ende dat fy verftaen tegens de hadden, dat 'er noch andere Schepen van jfran$oi' Oorloge toegemaeckt wierden, ende door cn' follicitatie ende vcrvolgh van fekere Gecommitteerden van den Koningh Van Vranckrijck aldaer , de welcke, als wel te vermoeden was, in meenige waren eenige invallen te doen op defe Landen; dat oock de Majefteyt vart de Koninginne zedert de laetfte Vergaderinge aen den voorfz Rade gefchreven hadde, dat hare Majefteyt geadverteert was, dat de Francoifen fekeren aenflagh te Water op defe Landen voor handen hadden, ende byfonder op 't quartier van Walcheren ; dat ook den Heere van Beveren den voorfz Rade geadverteert hadde, hoe dat de Majefteyt van de Koninginne, overmits 't voorfz advertilïement van den aenflagh, hem belast hadde, boven de Schepen van Oorloge, alsnu gereedt wefende, noch met "alle diligentie toe te ruften fes andere Schepen van Oorloge ende noch een Vaentgen Knechten aen te nemen, omme het voorfz I 2 quar-  JSeptemb. . quartier van Walcheren te befettén ende te bewaren , waer van fy de voorfz Gedeputeerden wel hadde willen adverteren, ten eynde fy te bet op de nootliickheydt van de faecke lettende, in 't voorfz Lalt-geit tot verfekertheydt van de Haringhbuyfen fouden accorderen. Commu * 0p welcke Propofitie by de voorfz Gedenicatie, Pierden onderlinge communicatie gehouby de Ge- den zijnde, hebben den Advocaet belast voor deputeer- antwoordt te feggen, dat in gevalle mijne j^n ge- Heeren verftonden, dat den Koningh van opUden Vranckrijck in meeninge was fijn gantfche voorfz macht jegens defe 'Landen te employeren, faecke de voorfchreve Schepen van Oorloge, nu Ha'rinïh §ereedt ziinde, ende de fes Schepen, nu vaert. gereedt te maecken, niet machtigh fouden wefen die te wederftaen , immers waren foo wel gefchapen de voorfchreve Schepen van Oorloge , als de Haringhbuyfen te pericliteren; ende in gevalle mijn voorfchreve Heeren hun laten duncken , dat de Haringhbuyfen by de voorfz Schepen van Oorloge, althans toegemaeckt, en noch toe te maken, verfekert fouden mogen wefen, foo en konnen de voorfz Gedeputeerden niet verftaen, eenige apparentie te hebben eenigh Laftgelt te accorderen op den Haringh, die alsnu gevangen is, gemerekt de felve by de Schepen van Oorloge niet gedefendeert te zijn, als de geene die geduyrende de Haringh-teelt in Zee niet geweeft te zijn , ende dat de felve Vifichers tot haren eygen perieul hadden moeten visfehen, dan waren te vreden, alfoo de Haringhvaert nootelijck gevordert en  C 133 ) . den 11. en geavanceert moet werden, te accorderen, SePtelub• dat van elck laft Haringh, dat gevangen fal werden, nae de Haringhbuyfen, die alsnu in arrest geftelt zijn , daer uyt werden ontflagen fullen wefen, ende geduyrende defe jegenwoordige teelt geheven ende gelicht werden twaelf ftuyvers ; Wel verftaende, dat fyluyden, mits opbrengende de voorfz twaelf ftuyvers, tot toeruftinge van noch fes Schepen van Oorloge, dienende tot defenfie van de voorfzHaringhbuyfen,verder ongehouden begeeren te wefen ende te blijven ; ende alfoo de voorfz van den Rade van den Oorloge van Vranckrijck geen andere fekerheydt oftetydinge en wiften te feggen, dan de voorfz Gedeputeerden gehoort en hadden, te weten van de neeminge van de voorfz Koopvaerders, ende het geene wes henluyden by den Rade voorgehouden was, ende dat de felve van den Rade feyden , dat men met twaelf ftuyvers op 't laft niet veel en mochte doen op fes Schepen van Oorloge toe te ruften, ende dat fy daeromme onderlinge in de faecke verder fouden treden , ende refolveren, dat van elck last Haringh twintigh ftuyvers geheven mochte werden. Content jCJEbben de voorfz Gedeputeerden, ander- y,a" de mael op de voorfz faecke gecommuni-^j^' ceert hebbende, den voorfz Advocaet belast inden opvoor antwoordt te feggen , dat alhoewel het' van • overleggende de groote koften, die de Ha- ?ene sul" ringhbuyfen moeten dragen, foo tot toe-^J^ ruftinge van dien, als tot equipage van den Haringh , Gefchutte ende andere Munitiën van Oorlo- datgevanI3 ge,Senfal  Septemb. , , . ge , daer van de felve, achtervolgende fe-, SSe kere Ordonnantie van de Keyferlijcke Ma-, gearres- 3e^eyt, voorfien moeten -wefen; dat oock teerde nae vermogen van 't confent, by de StaHaringh- ten van Hollandt in December 1549. gebuyfen dragen, nopende den Impoft van de Wynen, aryrce^n de Keyferlijcke Majefteyt de voorfz VilTchers ontflagen "we^ a^s de Koopvacrders belooft heeft fullen jegens alle invallen van Vyanden ende Piz'jn. raten te defenderen , henluyden niet wel draeghlijck is yet verder te accorderen, nog-, tans ter contrarie , regard nemende dat de Haringhvaert nootelijck ge vordert ende geavanceert moet worden , als wefende een van de principale middelen van 't welvaren van Hollandt, zijn te vreden , dat achtervolgende de voorfz Propofitie voor defe reyfe van elck laft Haringh, dat gevangen fal werden, nae de Haringhbuyfen, die althans in arreft geftelt zijn , daer uyt weder ontflagen fullen wefen , ende geduyrende defe jegenswoordige teelt voor uyt, geheven ende gelicht werde een Caroli gulden , tot twintigh gulden 'tftuck; Wel verftaende , dat fyluyden, mits opbrengende de voorfz ftuyvers , tot toeruftinge van andere fes Schepen van Oorloge, die noch toe*B1.6. gemaeckt fullen werden, dienende tot verfekertheydt * van de voorfz Haringhbuyfen, verder ongehouden ende ongemolefteert begeeren te blijven ende te wefen; verklarende voorts geen verdere last te hebben, ende indien mijn Heeren van den Rade daer mede niet te vreden en wilden wefen, fouden elck in den .haren verder rapport moeten hebr fcen,, Waer  C 135 ) 1551. Den 11. ■\WAer op de voorfz van den Rade, vcr~Septembrf " foeckende de voorfz laetfte antwoordt ^.rj!^ by gefchrifte, verklaerden, dat fy de Maje- de'an.t-' fleyt van de Koninginne ende mijn Heere woordt van Beveren de felve over fouden fenden, var. de ende indien de felve niet aengenaem cn ware, GedePufouden alsdan de voorfz Gedeputeerden ver- b'jpgeder rapport nemen, welke antwoordt oock fchrffte! by den Advocaet den Griffier gelevert is. TT\E Gedeputeerden van Dordrecht ver- verWaklaerden, dat defe faecke henluyden rmge van niet fonderlinge en toucheerde, dan voor ^ ^an foo veel als het gemeene profijt van den rc.°nj" Lande aengongh, ende dat fy hier inne niet ' en willen te opineren, dan in 't by wefen van de Staten van den Lande. *T\E voorfz Gedeputeerden hebben oock Requefte ten felven dage gerefolveert, dat je-vande§egens de naefte Vergadcringe van de Staten y^ners op haren naem een Requefte gemaeckt foude ten eynde werden, ende de voorfz Staten overgege- in toekoven, ten eynde inkomende tyden de voorfz mende Staten de faecke van de Viffcherye fouden Xjten de aennemen te defenderen ende te verantwoor- faecke den , op dat de Haringhvaert niet eyntelijck van de en vergae ende te niete en kome, ende heb- Visfcheben, omme de felve Requefte te concipie- ^ ren , gecommitteert een van Delf, een van nemcn te Rotterdam , ende een van Schiedam, met defendeden Advocaet van den Lande. ren- I 4 Ben  155*. ( 136 ) Jen 26. 'Sëptemh, _ x/m 20. September 1551. Advis T-^n Poort, Bode van den Hove, gegeven voor jan«l advis op een Ordonnantie van vier en Poort, op dertigh Dagh-gelden, uyt faecke dat hy ter een Or- begeerte van die van Amfterdam door mijn tie^van' ont^e^ gereyft is nae Bruffel, omme te revier en couvreren Copie van de Schriftuyre, over. ■dertigh gegeven hy die van Vriesland en Over-Yifel, Dagh- op en tegens de Steden en Vlecken , gele|e en. gen in de Zuyder - Zee, nopende 't viffchen in de felve Zuyder-Zee. • Dagh-  c w ) * Daghvaert, gehouden in den Hage. Den 9 Ottober 1551. P RiESENTEN. ISSI. den 9. Oétobetr. * BI. 7. Den Heere van Cruningen, Den Heere van Goudriaen , Den Heere van Mathenesj Den Heere van Wijngaerden, Den Heere van DuvenVoirde, Den Heere van Obdam. Willem van Lockhorft, Otto van Egmont, ende Arent van Hardincxvelt, Uyt de Naem van de Edelen. Willem Bouwenfz, Jacob Oom, ende Bartholomei, Van Dordrecht. Gerrit Stefenfz, Burgermeefter , ende Mr.LambrechtJacobfz, Van Haerlem. Vranck Pieterfz, Burgermeefter , Michiel Janfz, Mr. Huych van Eynde, ende Jan Dirck Herpertfz, Van Delf.Claes Alewijnfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde , Van Leyden. Jooft Buyck, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, Burgermeefter, ende Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, Van der Goude. Ten eynde by henluyden , tot verfekertheydt van defe Landen, aen de zyde 5 van  alen 9. \ o / Octeber. , „ van de Zee ende ende het Vlie, ofvan de Negotiatie, te by augmentatie eenige bequame van de Schepen van middelen geadvi- Oorloge, fulcks fy feert fouden wer- tot welvaren ende den , 't ware by defenfie van de felmaeckinge van ee- ve Landen bevinn'ige Fortreffen op den fouden oirbaerde Gaten van de Jijckst te wefen. Maze , Maersdiep Advis T) Y mijnen Heere den Stadthouder de voorvan de _|3 fchreve Gedeputeerden, foo by voornScnde ;§aende Miffive als by monde 't felve voorge- 'i leggen houden zijnde, foo hebben de felve, na van For-voorgaende communicatie, by den Advocaet treilen op voor haer advis doen verklaren , dat fy defe van d?nfake beenden van groöter importantie, als Maze, 'oorfprong genomen hebbende, ter caufevan Maers- de groote fchadelijcke invafien te Water gediep ende fchiedt, fonder dat eenigen Oorlogh geindiöfte augJ^& was\^ welck principalijck toucheert mentatie de Keyferlijcke Majefteyt ende alle fyne Mavan Schc- jefteyts Nederlanden in 't generael gefamentpen van lijck, als oock fyne Majefteyt, wefende in mcVcfl' voorIede tvden tuffchen fyne MajefteytsNekertheydt derlanden en die van Schotlandt Oorlogh, en defen- die faecke fulcks verftaen hebbende, van de fie van Staten'van alle defe Landen fckeren Impost aen Lan- op alle de Wijnen , tot verfckertheydt als vooren - geëyfcht heeft gchadt, de welcke oock fyne Majefteyt voor den tydt van vier 'jaren geaccordcert is geweest, omme daer mede eenige Schepen van Oorloge uytgerust temogen werden, daer door fyne Majefteyt voor  ( i39 > issi. ; den o. voor den voorfz tydt verifimeHjck hadde mo- Ocl:ober"' gen wefen Meefter van de Zee, ende de Negotiatie van defe Landen haren cours ende loop hebben, foo dat, om eyntelijck in defen te refolveren en te adviferen, de Staten hen (onder correctie) lieten duncken, van noden te wefen de convocatie van alle defe fyne Genadens Nederlanden, mits defen hen allen gelijckelijck toucheert, de welcke tot fekere plaetfe befchreven zijnde, fullen met henluyden* in defen adviferen't gunt fyluy- * B'- 8. den fullen beyinden te wefen oirbaerlijkfte, foo tot eere van fyne Keyferlijcke Majefteyt, als tot verfekertheydt van defe Landen , dan omme alsnu by maniere van advertiffement wat te feggen, bevinden noodelooste wefen eenige Fortificatiën te leggen in de Gaten van 't Vlie ende het Maersdiep , alfoo de Schepen aldaer foo verre van 't Landt gelegen zijn, dat men met geen Gefchut uyt de groote Schepen op 't Landt foude mogen . fchietcn ; ende in de Gaten van de Maze eenige Fortificatiën te leggen , 't felve en foude niet mogen gefchieden , dan tot feer groote ende exceffive koften , ende en fouden de voorfz Fortificatiën binnen een jaer tot geen defenfie mogen gebracht werden, ende fouden de felve foo wel in tyden van Pais als van Oorloge moeten bewaerdt werden, oock tot groofte koften, ende daeromme dunckt de voörfz Gedeputeerden, (onder correctie) profijtelij ck voor defe Landen te .wefen, in de voorfz convocatie te refolveren , met wat middelen de Keyferlijcke Majefteyt, tot verfekertheydt van fyne Genadens Landen, en- - de  den55;* C I4° ) O&ober. de te prascaveren dat gelijcke invafie apparentehjck niet meer en gebeurt, Meefter van de Zee foude mogen wefen ende blijven , ende wes Schepen van Oorloge men daer toe foude mogen behoeven ; want 't felve gerefolveert ende geëffeéïueert zynde, en fouden de Francoifen in 't Gat van de Maze niet veel quaedts mogen doen!, byfonder de Steden, aldaer leggende , met redelijck Garnifoen voorfien ende gefurneert wefende, verfoeckende 't felve haer advertilfement in 't goede te willen nemen ende verftaen. vïwe"' BYmijn voorfchreven Heere den Stadthougen de der van wegen den Marckgrave van BerMark- gen geproponeert zijnde, dat alfoo in voorgraef van lede tyden gedaen zijn, ende noch dagelijcks Sn mallen, klachten van de quaedtheydt en onnopend'e bequaemheydt van den opkomen ende afgaen de onbe- van t Hooft op den Nieuwenboflche, niet quaem- toegekomen by faute ofte negligentie van het Hooft den voorfchreven Marckgrave, ofte van fy. van den ne Voorfaten, als daer van geen last, gewin Nieu- ofte profijt oyt gehadt hebbende, ende dat wenbos- t'anderen tyde, eene geduyrende de dijckage de of de"van '^Gi>rS' §cIegen buyten den oudenDijck Staten Yan , nu defe Somer by den voorfz fouden Marckgrave bedijckt , genaemt Heerjans willen Landt, eenige communicatie gehouden isgeverftaen Weest met fommige van de Staten in 't partileggen ^uIier ' omme een nieuw Hooft te maken van een -biiyten den Dijk van de voorfz nieuwe Lannieuw den, omme aldaer recht aen te komen uyt de Hooft ai-Keene ende Moykene, tuflchen de Finaert ende t Sandt daer buyten, fonder te moeten de  C 141 ) , *55l' den 9. de Baerlake, den hoeck omme loopende van 0ftober' den Nieuwenboffche , op te moeten komen, alfoo 't felve foude komen tot groote commoditeyt ende verre minder koften van de Pasfanten, Beftiael, &c; maer alfoo het felve eenen grooten penningh foude moeten kosten, als by eftimatie achttien hondert ofte twee duyfent Caroli guldens, 't welck meest komen foude tot commoditeyt van de Koopluyden ende andere Paffanten, komende uyt Brabandt, ofte van daer nae Hollandt reyfende, dat daeromme de voorfz Gedeputeerden fouden willen adviferen ende refolveren, of fy daer ter naefter tydt een goedt vast Hooft geleydt fouden willen hebben , ende wat fy daer toe fouden willen contribueren, ende waer men de nootelijcke penningen vinden foude , ende oock middelen omme die met 'er tydt te rembourferen, ende boven dien 't felve werck loffelijck te onderhouden, alle het felve breeder blijckende by fekere Memorie , by de Gecommitteerden van den Marckgrave de voorfchreve Gedeputeerden gelevert, onder den Advocaet ruftende. * BI 9 COo hebben de voorfz Gedeputeerden ge^ noegh eendrachtelijck gerefolveert, dat^ej°e'utie alfoo fy van defe fake te vooren niet gehoort vooren hadden, ende *by die van Dordrecht ver- fchreve klaert wierde, dat de Swaluwe propicer en-> klachten, de bequamer wefen foude omme aen Hooft ™fe ee~ te leggen, alfoo men van Dordrecht aldaercofnmitaltoos met een half Getye mochte komen, teert, om ende op eenen dagh tot Breda, ende van daer infpeftw op eenen dagh tot Antwerpen, dat daerom-°ec^ren me  I55I- ( 142 ) den 9. V " me eenige gecommitteert fouden werden, dié waermen. iien vinden fouden ter plaetfe van de Swaluïeyfenaer we ende oock van Heer Jans Landt, by den Brabandt voorfz Marckgrave bedijckt, omme by inte Water fpeófcie oculair te mogen lien, waer men befoude quamelijkst een Hooft foude mogen maken , Sen nütfgaders oock de Binnen-wegen , Paffagien ende Caden, daer toe nootelijck zijnde, de Welcke het felve gevifiteert hebbende, de fes groote Steden by gefchrifte over te fenden, omme daer van te communiceren elcks in den haren, ende alfdan op fekere Daghvaert, te houden, eyntelijck te refolveren; feyde mede de felve vifitatie ende onderfoek van de bequaemheydt van de Wegen niet eer en foude mogen gefchieden dan na Lichtmis, alfoo de felve alfnu, overmits den grooten Regen, al onder Water leggen, ende hebben voorts daer toe gecommitteert een van Dordrecht ende een van der Goude, als naest gelegen zynde. Den Ad- "RY die van Amfterdam de Staten verklaert vocaet SJ> zijnde, hoe dat, geleden omtrent die Eert Jaren' de felve Staten geobtineert hadden omme te Sententie tot haren voordeele jegens den vervol- Procureur generael, nopende de materie van gen d'ex- Congie, daer van men alfnoch niet en hadde dTfemcn1 konnen gekrijgen de Sententie geëxtendeert, tieinma-wat vervolgh oock tot dien eynde gedaen terie van hadde geweest; dat daeromme by henluyden Congie. eenige gecommitteert fouden werden , omme de voorfz Sententie te vervolgen, foo hebben de voorfz Gedeputeerden daer toe den Advocaet gecommitteert, ende in gevalle hem  C 143 ) den 9. hem dies aengaende eenige fwarigheydt ge- oa°ber* maeckt wierde, dat hy daer van de Staten foude adverteren, omme alfdan verder gedaen te werden foo men bevinden foude te behooren. "DY den Advocaet de Gedeputeerden van Beroe- Delf, Leyden , Amfterdam ende Goudarende de gevraeght zijnde, of fy bereydt waren ant- J^^**? woort te geven op de verfochte recompenfe penfevan van de Weduwe Vrancks van der Hoeven, deWedudaer van dickwils henluyden vermaen gedaen we vanwas, feyden daer toe niet bereydt te zijn, ^^nf^r maer fouden daer van rapport doen, om op Hoeven, de naefte Daghvaert haer* antwoordt inne te mogen brengen. den 10. Den 10 OEtober 1551. O&ober. "DY den Advocaet de antwoordt, nopende De ant* de principale fake, daer op de Daghvaert ™°0Ti„ befchreven was, gemaeckt zynde, ende by staten den Heere van Goudriaen , die van Dor- aen den drecht, Delf, Amfterdam ende Gouda gevi- Heere fiteert, heeft de felve mijnen Heere van Be- vanBeve" veren (volgende fyne begeerte , daeghs te fthrirr*6" vooren gedaen) by gefchrifte onderteyekent gelevert. gelevert, in forme fbo die by hem ter prefentie van de voorfz Staten by monde gedaen was. Den 17 November i^i. ^S11 I?; ' JJ Novemb. SToffel Harmanfz , Bode, gegeven advis Advis op op een Ordonnantie van twee en twintigh een ör- dagh-  1551. ( 144 ) den 17. Novemb. ^^.g^en, uyt faecke dat hyop den vijfden donnan oétober te vooren, ter begeerte van die van denVBoo- Amfterdam, door mijn onthiet gereystisnae de Chris Bruffel, omme te recouvreren Copie van dc toffel ftucken ende Munimenten, daer toe die van Harmens, Over-Yffel, als Eylfchers, hen refereren in ITtS* feeckere hare Schriftuyren, ende by hen ontigh dag- der fekere Letteren geprocudeert zijn, ende gelden, voorts gebracht heeft de Regeerders van Amfterdam, ende dat boven de negen guldens ende acht ftuyvers, by hem gedebourfeert * BI. 10. voor de voorfchreve * Copien, wefende authenticq , ende tot een en twintigh toe in getale. Dagh-  { H5 3 . Daghvaert, gehouden in den Hagë, Den 41 December 1551. PR /E SENTEN. 15-si' den- 4. Deceinb» Bouwen Willemfz van Drenkwaert. ende Mr. Willem Schoóch Van Dordrecht, Mr.Lainbrecht Jacobfz, Van Haerlem. Dirck Duyst, Burger* meefter, ertdè Huych 'van Eynde j ' Van Delf. Jonge Dirck Janfz , Bur germeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, ende Pieter Cantart, Van Amsterdam, Jan Dirckfz "t Hoen , Burgermeefter, ende Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter, Van der Goüde. Op de vifiteringe van de antwoordt, by deiï Advocaet gemaeckt op de eysfchen van die van Vrieflandt , ende Over-Yffel , roerende 't -visfchen in de Zuyder-Zee, BY den Advocaet de gelegentheydt van de voorfz fake, ende de ProCeduren, in November 1550. by de Commiffariifen tot Utrecht gehouden, ende wat eyifchen by die van Vrieflandt en Over-Yffel geriomert Waren, Verhaelt zijnde, mitfgadersdat by Appointement van den Secreten Raedt geappointeert was, dat partyen aen alle zvden fouden hebIIL Deel, K ben Gfecomnitteerleri tot het vifiteten van Je antwoordt , by den Advocaet gemaeckt Op de eys-  den5!!* C 14* ) Decemb. 'chenvan e ende CoPie van des anderen Schrif ■ die van tuYren> ende dat de voorfz van Hollandt Vries- fouden mogen nemen conclufie contrarie enlandt en- de pertinente jegens de conclufie van de voorfz Yffel'van Vrieuandt, ende voorts elck in fijn reroerende §ard m°gen wederleggen ende debatteren elc'tviflehen kanders Gefchriften, daer by fy fullen moindeZuy- gen voegen fekere tiltren ende Munimenten, der - zee, rjs ]ien goedt duncken fal, &c., ende dat volgende dien den Advocaet de voorfz antwoordt gemaeckt hadde, begcerende daeromme, dat fyluyden eenige committeren fouden, die de voorfz antwoordt ende alle de andere ftucken vifitercn ende doorfien fouden; foo hebben de voorfz Gedeputeerden daer toe gecommit» teert den Advocaet, de Penfionariffen van Haerlem, Leyden ende noch een van Amfterdam, ende heeft den Penfionaris van Haerlem alle de voorfz ftucken nae hem genomen, om die te doorfien, ende alfdanmet de felve hem te vinden by den Penfionaris van Leyden, ende van daer by den Advocaet, omme by hen gelijckelijck alle de ftucken doorfien te werden, ende indien fy eenige fwarigheydt bevonden, op de naefte Daghvaert de Staten daer van rapport te doen. Placaten _v.r in den, Ti Y den Advocaet, ter begeerte van die van Lande Amfterdam de voorfz Gedeputeerden ïamgepu vertoont zijnde, hoe dat onlanghs in den bhceert, Lande van Hollandt gepubliceert waren twee 't eene Placaten , daer van het eene was in dato den verbie- negenden Ocïober , inhoudende verbot, van den uyt- §een Munitien van Oorloge uyt defe Landen te  c 147} £t te mogen voeren, onder welcka Munitiën ecCJ1 * van Oorloge gecomprehendecrt waren Peck, * Bl. n. Teer, Ruet, Leer, Maften ende Sprieten ; voer van ende het andere, in dato den negen entwin- Munitiën tighften der felver maent, Oétober, inhou-van °ordende gebot, dat men geen Goederen uyt de hef^ncfe^ Landen van * de Keyferlijcke Majefteyt van re> dat herwaerts over en foude mogen voeren, of- men geen te in de felve Landen brengen, dan mits be- Goedetalende den Twee-hondertften penningh van^t 1dsen dien; ende hoewel het voorfz laetfte Placaet, Landen ende oock de Inftruótie van de Gecommit- van herteerden tot den ontfangh van den voorfz waerdts Tweehondertften penningh, admitteerde de-°g"£^al fe Landen van herwaerts over malkande- dan betaren alle Koopmanfchappen mochten brengen lende den ende fenden, fonder gehouden te wefen den Tweevoorfz Impost te betalen , foo pooghden fl.°n nochtans de voorfz Gecommitteerden dage- mng Pvati lijcks te ontfangen den voorfz Tweehon- dien. dertften penningh van de Goederen ende Koopmanfchappen, by die van Gelderlandt, Vrieflandt, Over-Yffel ende Groningen in defe Landen gebracht, ende weder reciproquelij ck uyt den Lande van Hollandt in den voorfz Lande van Hollandt, ende dat onder deckfel van die van Gelderlandt, Vrieflandt, Over-Yffel ende Groeningen geen Erf-Landen, maer geconquefteerde Landen waren, hoewel 't voorfz Placaet houdt de claufule, uyt de Landen van herwaerts over , daer onder immers de voorfz Landen oock gecomprehendeert zyn; ende alfóo 't felve- was tenderende tot annihilatie van de Negotiatie emK * d»  denT C 148 ) de Koopmanfchap, vallende in den Lande yan Hollandt, ende tot verderfferiiffe van de felve Landen, de welcke op de Negotiatie pnncipalijck gefondeert is, foo hadden iy daer van feeckere doleantie op den naem van de Staten by gefchrifte doen ftellen omme aen de Keyferlijcke Majefteyt verfoecken daer inne geremedieert te werden begeerende dat fy de felve fouden willen doorfien, ende toelaten, dat de fel ve fulcks overgegeven mochte werden; Soo hebben de voorfz Gedeputeerden verklaert, dat gemerckt fy te vooren van defen niet geadverteert en waren, daer inne niet en mochten doen, maer begeerden Copie van dien, ende rapport in den haren te doen, omme op de naefte Daghvaert haere antwoordt inne te . mogen brengen, welcke Copie oock henluyden by den Advocaet gelevert is. K^lri' BY^de 9edePuteerden van Dordrecht ende deputeer-" Go"da' als Commiffie gehadt hebbende den ge- van de btaten, omme hen te informeren endaen, no- de mfpectie oculair te nemen, ende te reyfen pende de op de lage Swaluwe, ende voorts op de nieu- delïaSS6 DlJckaR van Gaftel' önlan§hs by mijn we ofte Heer den Marquis van Bergen doen leggen ©p de omme te weten, welck van de voorfz plaet S? ÉS fouden, wefen de bequaemfte ende profijfte voor de reyfende Man, in ofte uyt den voorfz Lande van Hollandt dagelijcks reyfende over den Oudenboffche, tot haren grooten kofte, ongerief ende difficulteyt, ende oock de felve getoont hebbende fekere Caertó te %  ( 149 ) , den 4. te, daer by vertoont werdt, dat het pro- Decembpijfte foude wefen, een Hooft te maken op de nieuwe Swaluwe, wefende maer twee mijlen Waters, maer dat 't felve met het fchieten ende wijden van feker Water, ende het maken van eenige Wegen, nootelijck zijnde, wel foude kollen vijf duyfent guldens , rapport gedaen, ende haer Verbael de voorfz Staten getoont zynde, foo hebben de voorfz Staten verklaert, niet te willen refolveren, dan in 't bywefen van de Edelen, als wefende een van de Edelen; ende hebben dagh genomen , omme weder in de Herberge te wefen den veertienden defer maendt December, ende den .Advocaet belast mijn Heere van Affendelf, die op morgen t'huys wefen fal, te feggen, dat hy jegens dien dage mede doe befchrijven de Edelen, alfoo mijn, Heere den Marquis van Bergen aen die van Dordrecht verfocht heeft, met den eerften van defe fake antwoordt te hebben. TLTEeftMr. Hendrick Dirckfz, Burgermees- Beroe. XA ter, den Advocaet gefeydt, dat Mr. rende de Floris van Hooghaerden t'huys gefchreven Viflchehadde, dat de Steden ende Vlecken, henge-T7ye i"de neerendemetde Viffcherye in de Zuyderzee, * zee nochuytftelgekregen hadden, ommeperemp- * R| toire van haer voorfz antwoordt ende andere ' 1% Munimenten te mogen dienen, tot trium Regum naestkomendc, jegens welcken tydt alle dingen gereedt gemaeckt moeten wefen. K 3 Den  den fi. v J J „ r, ..' Den 6. December iï^ï- Befchnj- J J dekten. PTEb ick den Heere van Affendelf door bex x geerte van de Staten gefeydt, dat hy jegens den voorfz veertienden December mede foude befchrijven de Edelen, 'twelckhymy belooft heeft fulcks te doen. Dagh-  C I5i ) Daghvaert, gehouden in den Hage. Den 15 December 1551. PRESENTEN. 1551. den 15. Decemb. Den Heere van Affendelf, Den Heere van Duven-V air de. Den Heere van Ma- thenes, Willem van Lockhorjl, ende Otto van Egmont, Uyt de naem van de Edelen. Willem Bouwenfz, ende Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht, Mr. Pieter van Foree/?,Burgermeefter.ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Dirck Duyft, Burgermeefter , ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Claes Reyerfz, Burgermeefter, K ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Dirck Hillebrandtfz, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amsterdam. Jan Dirckfz 'ï Hoen, Burgermeefter, ende Dirck Cornelifz, Van der Goude. Omme te refolveren op 't voorgaende rapport, gedaen by de Gecommitteerden van de Staten, dewelkegeweestwaren op de Swaluwe ende op 't nieuwe Landt van Gaftel, onlanghs bedijckt by den Heere van Bergen , ende infpectie oculair genomen hadden van beyde de voorfz plaetfen, omtewe4 tea  1551. Den 15. Decemb. C 152 ) ten waer men be- Man naer Brabandt quamelijkst tot ge- een Hooft foude rief van den Koop- mogen leggen, man ende reyfende Bcros- v rende het 13 ^ den Advocaet verhaclt zynde 't inhourapport Jfj den van 't verbael, by de voorfz Ge, Gecon0 cPmimtteerden op de voorfz pïaetfen gemisteer- maeckt, ende het inhouden van dien geveriden van fieert hebbende by dc Caerte daer toe diedeStaten. nende ,foo hebbende voorfz Gedeputeerden, der w£ke naedicn hen by den Advocaet oock verhaelt genomen was feker inhouden van Memorie van deBurhadden, germeeffcers ende Regeerders der Stede van waer men $t. Geertruydenberge, by de welcke de felbequame- ve verklaren, dat men binnen de voorfzStegerief 'Qt de tot allpn ty^11 vinden fal goedt Gereedtvan de fchap van Wagenen ende Paerdcn , omme aU reyfende le Perfonen terftondt te voeren nae AntwerManendepC11) Mechelen ende elders; Soo hebben de manPnaer voorfz Gedeputeerden, eerst afgeflagen hebBrabandt bende 't nieuwe Landt van Gaftel , omme een hooft daer een Hooft te doen maken, nae lange djsfoude putatie, waer 't bequaemfte, oirbacrlijckfte j^gfen en profijtelijckfte foude wefen voor den reysJ ' baren Man , fijn paffagie te hemen of over St. Geertruydenberge, of over de Swaluwe, eendrachteliiek gerefolveert, dat voor ende al eer eynteiijeke conclufie dies aengaende genomen foude werden, die geene die gecommitteert waren geweest, omme te belichti* BI. 13. gen * ende infpeclie oculair te nemen van de' voorfz twee plaetfen, te weten de Swaluwe ende 't nieuwe Landt van Gaflel, 't felve a^ckgedaen hadden, hen weder fouden vin-" 1 ' den  C 153 ) i55r. den 15. den op de Swaluwe, ende de felve ondervra-Decemb gen, wat provifie fy fouden in meeninge wefen te doen van Wagens en oock van Sweenhalfen , ofte andere Schepen, bequaem zynde omme den reysbaren Man tot allen tyden te gerieven, ende dan van daer voorts reyfen tot Breda by die van den Rade van mijn Heere den Prince van Orange, ende by de Regeerders van de Stadt aldaer, ende van hen te begeeren, of fy te vreden fouden wefen , de Wegen, gelegen tuffchen den Dorpe van der Heyden endede Swaluwe, niet rijdtbaer wefende, tot allen tyden toebehoorcnde mijn voorfz Heere den Prince, fulcks toe te doen maecken, dat men de felve tot allen tyden met de Wagens foude mogen gebruycken, ende fulcks oock altoos doen onderhouden ; dat fy oock die van St. Geertruydenberge fouden ondervragen, tot wat prijs ende loon fy fouden willen befchickcn een Wagen, foo op Antwerpen als oock opMechelen, voor twee drie ofte vier Perfonen van eeren, die een Wagen alleen fouden willen hebben; ten anderen, of fy hen fouden willen voorfien van drie ofte vier Sweenhalfen, tot gerief van den reyfenden Man ; ten derden, of fy oock haren Dijck, van de Stede af tot de Steenoven toe, fulcke fouden willen doen maken, dat de felve tot allen tyden van de Paerden fouden welen rijdtbaer ; ende ten vierden, of Schout, Burgermeefters, Schepenen ende Rade der felver Stede 't inhouden van de voorfz drie Articulen ende van hare principale Memorie, de Staten gelevert, fouden willen beloven, tot allen tyden te volK 5 bren-  den is. v J^ J brengen ende te doen onderhouden, fulcks dat daer in geen faute en foude vallen. ttevan' "RY den Advocaet de voorfz Staten verhaelt die van zynde 't inhouden van fekere doleantie , Amfter- by die van Amfterdam gedaen concipiëren, mem'eere"0!nme geremedieert te hebben eenige poinc■medieert .ten> geinfereert in feker Placaet, wefende tehebbenin dato den negenden Oftober 1551., inde eenige welcke onder Munitiën van Oorloge gecomvann|ec Prenendeert wierden fekere grove Koopmanker Pla fchappen, als Peck, Teer, Ruet, Leer, caet,in'tMaften, Sprieten ende andere, ende mits welke on-dien verboden werden uyt defe Landen te rienMvan voeren' de welcke fchijnenniet te behooren Oorloge daer onder gecomprehendeert te werden; ten gecom- anderen , omme ^afgedaen te hebben den prehen- Twee-honderften penningh, uytvarende enterden de inkomende in defe Landen, ende dat na fekere 'vermogen van feker Placaet, in dato dennegroove gen en twintighften der voorfz maendt, omWaren, me te weten, of de Staten te vreden waren, afeedaen dat 'C inhouden van de voorfz doleantie verte hebben volgt foude werden Staets-gewijs; Soo hebden ben de Edelen , die van Haerlem, Delf, Twee- Leyden, Amfterdam ende Gouda eendrachteften Sn-lijck gerefolveert, dat men 't felve Staetsninghvangewi,'s foude vervolgen, alfoo 't voorfz inkomen-laetfte Placaet, nopende de opfettinge van de ende den Twee-hondertften penningh, expreffe3?gST lijck is contrarie het Privilegie, by wylen deren, hooger Memorie Koningh Philips den Lan7 de van Hollandt gegeven, ende contrarie de Sententie, by mijne Heeren van den Groote Rade daer nae gevolght, ende hebben, om-  ( 155 ) ' den ij. omme 't felve te vervolgen, 't meerendeelDecemb' gecommitteert een van de Edelen, Haerlem, Leyden, Amfterdam ende den Advocaet; maer die van Dordrecht verklaerden, dat fy last hadden te verklaren, niet te willen eenigh vervolgh doen jegens de voorfz Placaten ende de beliefte van de Keyferlijcke Majefteyt, ende dat men daer omme haren naem foude royeren uyt de voorfz doleantie, 't welck hoorende alle de andere Gedeputeerden , hebben gefuftineert, dat fyluyden, als makende onderlinge een Corpus, hen van den anderen niet en behoorden te fepateren, als wefende van quader confequentie , dat daeromme de voorfz Gedeputeerden elcks in den haren fouden * willen favorabel rapport * BI. 14. doen, ten eynde fy by den anderen ende geunieert mochten blyven, ende byfonder in defe faecke, toucherende de Privilegiën van den Lande ende 't welvaren van dien , welck rapport de voorfz Gedeputeerden aengenomen hebben te doen. T>Y den Advocaet de Penfionariffen van De ant- Haerlem ende Leyden, die op de voor- woort gaende Daghvaert gecommitteert waren, om- l^v^es. me te vinteren de doleantie ende de ant- ]ancjt enwoordt , by den voorfz Advocaet gemaeckt de Overjegens de eyffchen van die van Vrieflandt en- Yffel,bede Over-Ylfelovergeleydt, of fy de felve ge- J,°e™s. vifiteert hadden , ende wat hen daer van dach- fcherye te; foo hebben de voorfchreve Penfionariffen in de Zuyverklaert, dat fyde felve feer goedt vonden, der-Zee. dan den Penfionaris van Leyden feyde, dat 'er wat behoorde gefeydt te werden op de alle-  den 15. Decemb. Beroerende de Recompenfe, by deWeduwe van Vrank van der Hoeven tot diversfe tijden verfocht. C 156 ) legatie van die van Over-Yffel, roerende fekere prefentatie, by de VilTchers van Hollandt t'anderen tyden gedaen, daer van hy een weynigh by Memorie geteyckent hadde, ende geleydt in de antwoordt jegens die van Over-Yffel gedaen maecken, mits welcken den voorfz Advocaet verfocht heeft , dat de voorfz Staten fouden willen yemandt committeren, om't voorfz Proces, hangende in den Secreten Rade,. te furneren, het welck gefchieden moefte nae volgende denAppoinctement voor trium Re gum naestkomende, mits welcken de voorfz Gecommitteerden daer toe gecommitteert hebben die geene, die de fake te vooren beleydt hadden, te weten die van Amfterdam ende den Advocaet. A Engaende de Recompenfe, by de Weduwe Vrancks van der Hoeven tot diversfe tyden verfocht, is by die van Dordrecht ende Haerlem verklaert , dat fy te vreden fouden wefen, omme proces te fchuwen, haer te accorderen ende toe te voegen twee hondert guldens, dan die van Dordrecht prbtefteerden, dat in gevalle van proces, fyvan geene mceninge en waren eenige koften te helpendragen; van gelijcken, omme de redenen voorfz, waren die van Leyden te vreden, de voorfz Weduwe toe te voegen hondert vijftigh guldens , ofte ten hoogften twee hondert guldens, fooverrefy fulcksgevolgh hadden van alle de andere, maer die van Delf, Amfterdam ende Gouda verklaerden ende lieten hen duncken, dat wylen Vranck van der Hoeven van fijn moeyte ende arbeydt ten vol-  ( 157 ) , iSSt* . den i3« vollen geeontenteert was, ende dat de voorfz Weduwe te dier caufe niet en behoorde toegeleydt te werden, en indien fyhaer pretenfe recompenfe met recht wilde vervolgen,fouden hare Majefteyts recht moeten defenderen. T> Y den Advocaet verhaelt zijnde, hoe dat, Erreur -L> achtervolgende feker verfoek f by de van te Weduwe Vranks van der Hoeve by Requefte ^i^1' gedaen, dat in wylen hare Mans generale Re- maeckP' keninge by erreur te veel ontfanghs gemaekt in de Rewas van de fomme van drie en dertigh pon- keni"ge den negen fchellingen , foo waren by de Sta-Var" k ten gecommitteert Mr. Cornelis Suys, Reyer vaTder van der Does en hy Advocaet, omme te door- Hoeven , fien de Articulen van de Rekeninge, dienen- ter fomde op de voorfz fwarigheydt, de welcke oock v*n de felve gevifiteert hebbende, hadden bevon- dertigh den, dat de voorfz Weduwe in haer Mans ponden eerfte ende laetfte generale Rekeninge van negen den Impost ende laetften Tienden? penning, fchellmfoliis 9. en 10., ontfangh gemaeckt heeft bygen' erreur foo wel van de drie fommen, die men de Ontfangers particulier tot Medenbück, Monnickendam en Muyden fchuldig gebleven is, by fiote van hare eerfte Rekeninge van den voorfz Impost, als van de fomme, die fyhet Landt van elcks fchuldigh gebleven zijn by flote van hare tweede Rekeninge, daer inne fy elcks geprofiteert hebben in uytgeven 't rest van de voorfz eerfte Rekeninge, ende dat daeromme gelijcke fomme weder komt te profiteren van 't Landt van Hollandt, * fy * Bj daeromme te vreden waren, dat de voorfz Weduwe gepafleert foude werden Ordonnantie  C55T. ( 158 ; den 15. * »ecemb. ^ Qp den Ontfanger van 't gemeene Landt tot de voorfz fomme , foo hebben de voorfz Gedeputeerden gerefolveert, dat fy niet en konden verftaen, fulcken erreur gebeurt te mogen zijn, nadien de voorfz Rekeningen over lange wel rijpelijck gefloten waren, ende daeromme gecommitteert hebben Mr. Huych van Eynde ende Jacob de Milde, omme de voorfz Rekeninge noch eens té doornen, hoewel de Gedeputeerden van Leyden verklaerden, dat fy wel te vreden fouden wefen met de verklaringe van de voorfz Gecommitteerden, als hen op 't ftuck van de Rekeninge wel verftaende. Requefte f\P 't verfoeck, by Coenraedt Janfz, Bode, van den ^ by Requefte gedaen, dat hy wel foude Bode willen bedienen 't QfHcie van Bode van 't raedt" Landt; mitsgaders op de Requeste van Reyer janfz, en Willemfz, daer by hy verfochte recompenfe vanReyer ofte gratuiteyt, van dat hy twee jaren en Willemfz drie maenden op de Voorpoorte in den Hage , ter contemplatie van de Staten , gevangen gelegen hadde, hebben de voorfz Gedeputeerden elcks in den haren genomen rapport tot op de naefte Daghvaert, Requefte T7"An gelijcken hebben fy oock rapport Vrank genomen op het verfoeck by Mr. Vranck Boot,om 5°ot gedaen, omme te hebben betalinge van te hebben fijn Salaris, in 's Landts faecken verdient, betalinge fonder te willen ofte te weten verklaringe Salaris!1 by fPecificatie te doen van het geene wes hy verdient hadde , als daer van geen Register gehouden hebbende, ende mitsdien Hellende 't  C 159 ) 1551. den 15. 't felve tot discretie van de Staten ? ende Decemb* dat op de naefte Daghvaert. ^Ynby de voorfz Gedeputeerden, ommegrc?0etefe3 ^ te vervolgen het proces, hangende voor Steden den Grooten Rade tulfchen die van Woer- geroegt den , ende de Staten met hen gevoeght,met die Eyifchers, jegens eenige Dorpen, Verweer- vvoerdea ders, roerende de Brouweryen op 't platte Landt, gecommitteert een van Leyden ende een van der Goude. "DY de Gedeputeerden van Dordrecht , Voor wat Gouda ende den Advocaet, achtervol- Iv0aonGdle gende hare voorfz Commiflie, de voorfz Ge- truydénT deputeerden van St. Geertruydenberge ge- berg hare vraeght zijnde, tot wat prijs ende loon fy Wagens fouden willen befchicken een Wagen, foo naer Ant" wel op Antwerpen als op Mechelen, voor^EieLuyden van eeren, die een Wagen alleen chelen fouden begeeren, hebben verklaert, dat fy fouden altoos de voorfz Perfonen, voor haer tweën, Wl!!en ,a" driën ofte vieren, reyfende na Antwerpen, "etTodi ofte van daer weder tot Bergen komende, andere een Wagen fullen doen hebben van Bamiffe poincten tot half Maert voor agt en dertigh ftuyvers, dgded Ogende van half Maert tot Bamis voor dertigh Arrlcu-'6 ftuyvers, ende op Mechelen oock gaende 1 en, hier ende komende, van Bamiffe af tot half Maert, nae volvoor vijftigh ftuyvers, ende van half Maert Seudetot Bamiffe voor veertigh ftuyvers, het zy of de felve Wagens twee ofte drie Paerden : inne gefpannen hebben. Ten anderen , gevraeght zynde, of fy hen ; fouden voorfien van drie of vier Sweenhal- fen,  den 15 Decemb. ^ _ tQt gerief van fe reyfende Man, hebben verklaert, dat fy fullen doen-maken drie kleyne plat-boomde Schepen, voor ende achter gewrongen by forme van Henden, die elcks merckelijck fullen mogen voeren: twintigh ofte vijf en twintigh perfonen. Ten derden , gevraeght zynde, of fy oock haren Dij ck, van de Stede af tot de Steenoven toe, fulcks fouden willen doen maken, dat de felve tot allen tyden van den jare rijdtbaer foude wefen, hebben verklaert, te vreden te wefen de felve fulcks te doen maken, ende tot allen tyden te onderhouden ,- * Bl. 16. '* Ten vierden, gevraeght zynde, of Schout, Burgermeefters en Schepenen ende Raedt der voorfz Stede 't inhouden van defen , ende van hare principale Memorie, de Staten gelevert, fouden willen beloven tot allen tyden te volbrengen ende te doen onderhouden , fulcks dat daer inne geen faute ert foude vallen; hebben, niet willende 't felve over nemen, begeert daer van in den haren rapport te doen, ende en twijffelden niet, of de voorfchreve Burgermeefters ende Regeerders en fouden met den x eerften den Advocaet van den Lande van haer wedervaren adverteren , ende oock ter naefter Daghvaert hen by de Staten in den Hage vinden. Ordon- TTEbben de voorfz Gedeputeerden den Ad- dertieVan vocaet'geaccordeert een Ordonnantie dag-gSel- van dertigh .Dagh-gelden, ter'caufe van de den voor reyfe , by Hém gedaen, eerft den tienden den Ad- julii 155-0, <%a Turnhout by de Majefteyt Yccaet, y^  ( iÖI ) , *55t den ig fetfi dë Koninginne. Ndch den twintigh-Decemb" ften der felver maëndt nae Ter Veere by i den Heere van Beveren, roerende de Hai ringhvaert. Noch den vier en twintighfteri November in 't felve Jaer na Utrecht, roerende de Viffcherye in de Züyder-Zee.- HEbben fy geaccordeert Frederick Ottefz Öfdo'fftot Delf, Joost Janfz, Burgermëelter ™™eFre. van Rotterdam, de Weduwe van Mr. Gerrit derich i de Brüyn, een Ordonnantie van elcks fes Otteiz, : dagen , van dat fy met den Advocaet den Cll& ; 20. Julii 1550. mede na Ter-Veere gereyil 2cc^'vaK Zijnd fes dagen. Deri 27 December ï$$ti DÏcemtfj TiEn ick gereyft met de Staten na Brugge', Reyfe omme te hooren de propofitie , daer op AdlocaeÉ | fy befchreven waren, ende te vervolgen dfi met de \ voorfz andere twee poincten.- Staten naer Brugge. Finis Anni ijji= in. Dëih 1 ftèr  J™. ♦VERG ADER INGE , GEHOUDEN by de GEDEPUTEERDEN van de STATEN tot BRUGGE. Den 3 Januarii, 1552. PRiESENTEN. De Heeren van Gou- driaen, ende Van Obdam, Van wegen d'EüE- len. Pieter van Beveren, ende Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreeft, Burgemeefter, ende Lambert Jacobfz, Van Haerlem, Mr. Jacob van Eynde, Van Delf. Mr. Jacob de Milde, Schout. Van Leyden. Dirck Hillebrandtfz, Burgermeefter, Symon Eeleboutfz, ende Hoegaerden, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 'tPioen, ende Dirck Cornelifz, Burgermeefter , Van Gouda. Omme te vifiteren de Remonftrantien, noopende de Impofien van Pasporten ofte Sanfconduiten ; ende den Twee - Hondertften Penningh, geftelt op alle Koopmanfchappen, uyt faecke van feeckere twee Placaten , uytgegeven in OÜober vijftien hondert een en vijftigh. Refokitic tot roycringe van rT^En voorfchreven dage by de Gedepu| teerden de voorfz Remonftrantie gere-  ( i6"3 ) J iSSa. den 3. femonftreert zijnde, hebben eendrachtelijck Januaml gerefolvreert dat men uyt de voorfz dole-""re antie foude royeren 't narré , dat men den "Ja„tfe Twee-Hondertften Penningh oock pooghde van den te eyffchen van de Goederen ende Koop - Tweemanschappen , komende buyten den Lande H°ndertvanGelderlandt, Vrieslandt, Over-Yffel en Groningen, ende dat ter contemplatie van deGoededic van Dordrecht, die verklaerden geen ren ende laft te hebben hun te voegen met de andere KooP" Staten, foo verre die voorfz claufule niet ^n, kogeroyeert en werdt; en dat men volgende mende defelve royeringe , die conclufie aldaer ge- van buynomen, foude altereren , en dat men voorts 'en ,den daer by foude voegen 't geene die van Ley- v™ Holden proponeerden , raeckende het ftuck van landt, de Drapperye ; ende die van Amfterdam, raeckende de koften die de Schepen, geladen met Koopmanfchappen , moften dragen, komende in 't Vlie en Marsdiep , uyt'faecke van de Lichten en Pilooten van de Schepen, vermits de ondiepten aldaer zijnde, alle 't felve breeder blijckende by de voorfz correctie : Ende d'antwoorde volgende 't geallegeerde van die van Leyden, men een andere Requefte daer by Voegen foude, inhoudende de middelen als in defelve Requefte. /~\Ock hebben de voorfz Gedeputeerden De voor^ aen den Heere van Beveren gedaen hare ^reve reverentie, ende hem 't inhouden van de fhantie" voorfz Remonftrantie doen verhalen, ver-aen den foeckende lij n affiftentie, ten eynde den voor- Heere fchreven Impost afgedaen mochten werden :van Be" L 2 't welck veren'  Januariï. . . .■■< t welck den voorfz Stadthouder * hoofefl* teert ~de' heeft begeerdt defelve by gefchrifte te verfoec hebben, omme die aen de Majefteyt van de kende fïjn Koninginne te reprefenteren, en verfocht affifteniic dat het felve fecretelijck mochte gefchieden, op dat het voorfz verfoeck tot kenniffe van de andere Staten niet en foude komen, dewelcke hem oock met den Requefte gelevert is. PRESENTEN, Alle de felve, behalven Beveren, ende Jacob van den Eynde, Mr.LambrechtJacobfz* De Re- ^T A monftran- JV -Aer noene de voorfz Requefte en gecortiein'tnet rigeerde Remonftrantie by de voorSC*Chendefchreve GedePuteerden gevifiteert zijnde, ovërgeie- 1S vel"klaerdt dat men dezelve in 't nette vert. foude doen Hellen , ende fulcks overgeven als gedaen is. PRESENTEN. Alle de voorfz Gedeputeerden. den ?• 7-. _ ^ Jasuarif. ' Den 5- Januam 1552, PrCoPeófie TS tef Pra2fentie van aIIe de Staten de getie , ge- nerale Propofitie gedaen, groot wefende daen in negcnthien bladeren , en voor 't doen van prefentie de felve vieldcr debat tuffchen die van BraStatel bant? °P 'È Yooïfjttea; ende naer fyluyden by  ( 165 ) . I552- v y den 7. by den Heere van Reux , den Praefident Jailuaruvan den Raede van Staten en Secreten Rade , ende den Hofmeefter de Harlaix gehoort , ende de Majefteyt van de Kon. rapport gedaen was, foo hebben die van Brabant het vooriitten geobtineert. Den fevende dito. den 7. J dito. BY de Gedeputeerden van Hollandt de par- Particuticuliere propofitie gedaen zijnde by Here promonde van den Praifident Viglius, en dat P°*jj^ naderhant de Majefteyt van de Koninginne fymonde 't inhouden van dien mede verhaelden, daer van den by voegende de groote moeyte, arbeyt en- Praefident de deligentie die fijne Keyferlijcke Majefteyt VlShus« en fy gedaen hadden omme defe Landen te defenderen, ende te prfeferveren jegens alle invallen van de Vyanden , heeft d'Advocaet in het doen van de antwoorde Sijne Keyferlijcke Majefteyt, en Hare Majefteyt daer van hooghlijck gedanckt, verfoeckende dat Hare Majefteyt gelieven wilde daer inne te continueren; ende verklaerden voorts dat fy van alles goedt ende getrouw rapport fouden doen; verfoeckende tot dien eynde copie foo wel van de generale als particuliere Propofitie; ende overmidts het jegenwoordige fayfoen en tijdt, ten minften dentijdt van een maendt, omme hare antwoorde we-, der inne te brengen , 't welck hun by de Majefteyt geaccordeert is. L 3 Den  , 1552- ( i66 ) den 8. k s Tanuarii, 7 ~ Ven achtjten dito. Staet van TTEeft den Stadthouder door lafte van de het inko- X x. Roninginne de voorfz Gedeputeerden 8itae£ey- doen lcl^en een #aet van aile dc inkomftcn ferlijcke van Sijn Keyferlijcke Majefteyt, foo wel Maie- van de Domeynen , Beeden , Impoften op de^a T de fijnen , Laft-geldt ende anders , raitslaft-n" 6 gaders van de laften die Sijne Majefteyt wedder te- der daer tegens te dragen hadde van Ruytegen, ren, Knechten, Garnifoenen, Munitiën van Oorloge, Fortificatiën, Toeruftingen van Schepen van Oorloge, ende anders; is bevonden dat 't uytgeven van den jare vijfthien hondert een en vijftigh ende de kosten meer dan 't inkomen belopen over de , . . guldens, M-twj 3' *0^ck nee^ de voorfchreve Stadthouder , by deSta" door bevel als vooren, haerluyden voorten te ad- gehouden, dat fy by maniere van communiviferen, catie fouden adviferen een yegelijck een égael omme cie middel, daer mede men de geëyfchte penninIede te Sen over a^e de Landen foude mogen vinvinden, den ; waer op de voorfz Gedeputeerden, benevens naer voorgaende communicatie , voor antde ant- woorde doen geven hebben, dat 't felve van01'de niet doenlijck was, overmits de natuyre van Gedepu- den Lande divers is, ende dat mogelijck oock teerden, haer advis by de Staten niet en foude gead voyeert werden , verklarende voorts dat van nooden was foo veel Schepen van Oorloge te equiperen, dat de Navigatie en Negotiatie haer loop ende cours mochte hebben i of anders foude mede cefferen de Drap- pe-  ( ï67 ) 1552. V den 8. perye ende alle andere Neringen , ende fou- Januamde mits dien de geëyfchte Petitie met opgebracht mogen werden; mede reguard nemende op de groote lasten van de Dyckinge; maer in gevalle de voorfz Beede wat mochte gemitigeert werden, fouden veel doen omme vruchtbare antwoorde inne te brengen, begeerende dat hy 't felve Sijne Majefteyt den Koningh foude willen aengeven, 't welck hy aengenomen heeft te doen. Den thienden dito, den 10. dito. GEvraeght zijnde by den Advocaet wat Geen . antwoorde de Majefteyt de Kon., op tigatie té het geene voorfchreve is , hadde doen ge- mogen ven, feyde dat fy tot geen mitigatie endoen» mochten verftaen, mits de groote nootfaec- °Y^* ^ ke ende lasten van den Oorloge, ende daer-g,o0te omme haer naerftigheydt, ende fulks rap-laft van port doen fouden, dat de geheele Petitie ,dc"0or" geaccordeert mochte werden: Ende aengacn- s de de Equipage van de Schepen van Oorloge, zeyde, dat overmits dj groote exceffive koften van dien, daer mede noch een feeckeren tijdt getoeft mofte werden. MEde is op dc voorfz Requefte ende Do- . leantie voor Appoinólement gefteidt: temen'"0"' De Kon. heeft hier op voorilen, foo op dc do de Supplianten vernemen fullen mogen leantie by de Copie van de Brieven, hier op geëxpedieert , dewelcke hun gecommuniL 4 ceert  A *«2- ( 168 ) pen 10. \ ✓ Januarii, ../.,, ceert fullen werden. A&um tot Brugge den thienden Januarii, 1552. Ende onderteeckent, Virreycken, fmS Tytn Advocaet den veerthienden t'huys Advocaet gekomen zijnde, heeft den Heere van aen den Affendelft van alle 't geene voorfz is rapfïeere pQrt gedaen, en hem gevraeght of hy je^ Kddff gens de" een en twintighften des felven " « ' ' Maendts de Edelen mede hadde doen befchrijven , 't welck hy feyde gedaen te hebben , ende dat ten voorfz vijfthienden dage Daghvaert dienen foude op 't vifiteren van de Caep en Vierhoet in 't gat van de Maze. w2n HEt inhouden van de Misüve voorfz, naem van, daer van 't Appoinétement vermeit , SijneKey-is dit • fohjske Omme feeckere faecken ende conlidefteyt' raden, ons daer toe moverende, hebben daer van" wv in den name, ende van wegen den het voor- Keyfer onfen Heere, geordonneert gefchreye neralijck af te doen in de Landen van Appomc- herwaerts over, het heffen van de helft menrfo- Vm den Honderdtften Penningh van de geert. prijs ende waerde van alle Koopmanfchappen , uyt dc Landen gaende, of daer inne komende, waer van wy u adverteren, uw ordonnerende, dat ghy uw voortaen verdraecht van meer te lichten de helft van den Hondertften Penningh, en voorts uw Sub.ftituyten beveelt van gelijcken te doen.  C 169 ) I552. den 10. doen, drefferende yoorts * de reeckenin- ^"ïj1'"* gen van uwen ontfangh tot den dage van ' 4 de receptie van defen, omme daer van te verantwoorden tot profijte van Sijne Majefteyt, volgens uw Commiffie, ende dat hier inne geen faute en zy: Ende is geféhreven aen den Ontfanger Grammay. L s Dagh-  IS52den 15. Januarii. C r/o ) Daghvaert, gehouden in den Hage. Den 15. Januarii 1552. By den Heeren Willebort Uyttenbroek., Van Dordrecht. Vranck Pieterfz, Burgermeefter,Symon Hendrickfz, ende Mr. Huych van Eynde, Van Delf. Adriaen Janfz, Van Leyden. Gerrit Jacobfz Koecke» hacker, ende Gerrit Huygenfz, Van Amsterdam. Jacob Foyen, Adriaen Jorifz, Leendert Adriaen Janfz, ende Mr. Roelandt, Penfionaris , Van Rotterdam. Elant Aertfz, Burgermeefter,Anthonis Willemfz, ende Jacob Danielfz, Van Schiedam. Dirck Gerritfz, ende Cornelis Gerritfz, Van Wormer. Willem Claefz, Van Jhisp. Michiel Willemfz, ende Dirck Jacobfz, Van Catwyck, Frederick Jacobfz, ende Engel Arentfz, Van Terheyde. Pieter Paulufz, ende Cornelis Ewoutfz, Van den Briele. Omme te refolveren tot wiens koften de Kaep en Vuyr-boet, ftaende by den Briele , voor 't gat van de Maze, die nootfaeckelijck verf et moet wefen, verfet foude werden. Op  ( 171 ) 1552- den 15. OP den voorfz dage is by de voorfz Ge- Januamdeputeerden, ter Daghvaert befchreven, naer voorgaende communicatie, genoeghfaem eendrachtelijck gerefolveert nootfaeckelijck te wefen, tot prasfervatie ende verfeeckertheyt van de Schepen, willende komen in 't gat van de Maze , de voorfz Kaep en Vuyrboet te verfetten, alfoo defelve als nu niet propicelijcken en ftaet: Maer alfoo de voorfz Gedeputeerden niet genen en hadden feecker Placaet en Ordonnantie, de welcke die van den Briele hebben, daer by fy gehouden zyn de voorfz Baecke ende Vuyrboete te maecken ende te onderhouden , foo hebben fy daer van begeert Copie , en elck in den haren rapport genomen , omme te refolveren tot wiens koften de voorfz Baecke en Vuyrboet verfet foude werden, en weder alhier in den Hage in de Herberge te wefen den vierden Februarii naeftkomende , waer van d'Advocaet mijn Heeren van den Raedt geadverteert hebbende, zijn daer mede te vreeden geweest, dan belasten den Heere van Affendelft den Advocaet , dat hy de voorfz Gedeputeerden foude feggen, dat men die van Gouda en Purmereynde niet meer en foude doen befchrijven, mits dat fy fonderlinge met de voorfz Baecke en Vuyrboet niet geprofiteert noch verbetert en waren, en altoos te vreeden waren te agnosceren 't geene by de andere Gedeputeerden gerefolveert foude werden , 't welck d'Advocaet gedaen heeft. * Dagh-  ïSS* den 12. Tanuarii. ■ * BI. 5- C tn ) * Daghvaert, van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage. Den 12 Januarii 1552. PRiES ENTEN. De Heeren van Eg- mont, Ajfendelft, Goudriaen, Duvenvoirde, Mathenes , Obdam, Lockhorft, ende Otto van Egmont, Van wegen d'EDE- len. Willem Bouwenfz, Pieter van Beveren, Heyman Adriaenfz, Mr. Claes Bartholomeufz , ende Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Vranck Pieterfz, Bur¬ germeefter, ende Huygh en Jacob van Eynde, VaN Delf. Gerri tBeuckelfz, Burgermeefter,ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Dirck Hillebrantfz , Burgermeefter, ende Mr. Floris van Hoegaerden, VAn Amsterdam. Jan Dirck 't Hoen , Burgermeefter ende Witte van der Henne, Van Gouda. Omme antwoorde te refolveren, die men geven foude op de Propofitie van twee hondert duyfent guldens, hy Sijne Majefteyt de.n  C 173 ) den fevenden Janua- en de andere helft rii gedaen; te bèta- St. fans Mijfe,bey- len ff eene helft in de de naeftkomende. maent van Maert, DEft voorfz twaelfden Januarii by Suys als CommiiTaris de voorfz Gedeputeerden verklaert zijnde, hoe dat hy hem hielde indachtigh van 't inhouden Van de generale en particuliere Propolitien, mitsgaders van 't geene dat de Majefteyt mondelingh daer by gevoeght heeft, dat daeromme fyluyden, om die redenen aldaer verhaelt, fulcks fouden willen refolveren, reguard nemende op de nootfaeckelijckheyt van de faecke, dat de verfochte Petitie geaccordeert mochte werden, foo hebben de Edelen eerft overgeleyt dat die voorfz Petitie foo exceffif is , en dat van die van Hollandt op de helft nae foo veel geëyfcht werdt als van die van Brabant, daer in voortijden fyluyden ten alderhooghften niet meer gewoon zijn op te brengen dan een derdepart van die van Brabant, hebbende noch töt haren hulpe die van Zeelandt, 't welck immers te feer exfeflif is , ende geen apparentie en heeft : Hebben mede overleyt de groote laften en koften die 't Landt jegenwoordigh moet dragen , overmidts den inbreuck en ontrampeneeringe van de Dijcken, al dewelcke men niet en fal mogen repareren , noch in den eerften ftaet brengen met de fomme van fes honderdt duyfent guldens: Hebben insgelijcks ter contrarie aenfehouw genome» op de groo- 155a den i?Januarii,  155* ( 174 $1 den 12 V y Januarii. . „. _ J groote toerufhngen van Oorlogh en aenlla* gen die den Koningh van Vranckrijck met fijn Geallieerde in meeninge is te doen op defe Landen, om defelve gantfchelijck te vernielen en te niet te brengen , en dat daeromme van nooden is geldt gevonden te werden, in fulcker voegen en quantiteyt, dat alle defelve befchermt fouden mogen * BI. 6. werden , en byfonder ter * Zee, op dat de Negotie en Navigatie haer cours en loop mach hebben, fonder dewelcke 't Landt van Hollandt de beeden en fubventien niet en fouden mogen furncrcn: Hebben oock overgeleyt ende verklaert datter zijn vier Middelen daer by men gewoonlijck is te vinden de Beeden in Hollandt, als by de Schiltale, by den Impost, by 't Margengelt, en by den Thienden Penningh , ende alfoo den Impost van de Wijnen en Bieren niet heel veel heeft uytgebracht, en dat 'er in de Colleftatie van dien veel exceffive kosten vallen, dat als nu, overmits den inbreuck van 't Mergengelt, niet en fouden mogen eyffchen, alfoo van die Landen , als nu innegebroocken, de naefte twee of driejaren geen Vruchten konnen nochte ontfangen en fullen werden, en dat men de Colleétatie by den Thienden Penningh behoorde te referveren tot een refugié en uytterfte noodt, foo hebben fyluyden gerefolveert en van advife geweest, des gevolgh hebbende van den anderen; dat reguard nemende dat die van Hollandt niet gewoonlijck en zijn meer op te brengen dan 't derdepart van die van Brabant, ende oock op de voorfz lasten die fy  / ( 175 ) ~ t55* den 12 fy dragen moeten, ter caufe van den voorfz Januari! inbreuck, men voor defe reyfe Sijne Majefteyt foude mogen accorderen de fomme van veertigh, vijftigh of feftigh duyfent guldens, te vinden hondert duyfent guldens op dc Schiltalen, en dat de Steden haer gratie in de voorfchreve fomme fouden vinden, elcks in den haren, by capitale Impofitie, ftellingen van Haertfteden, verhooginge van den Excijs of anders, als fy dat fouden konnen adviferen, en dat de refte gevonden foude werden by verkoopinge van Renten, wel verftaende dat men een partye van de voorfz refte , te weten van thien, twaelf of veerthien duyfent guldens, foude vinden by Leeninge van eenige Conventen, de macht j daer toe hebbende, te betalen d'eene helft in 't eynde van Maert, en d'andere helft in 't eynde van Julii, en dat defelve penningen geëmployeert fouden werden tot defenfie van defe Landen, ter Zee en anders : De Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem , Leyden en Amfterdam , verklaerden genoegh by de voorfz Middelen, dat haerluyden niet mogelijck en was , overmidts den voorfz inbreuck, de geheele geëyfchte fomme op te brengen ; te meer, alfoo de Negotiatie, Navigatie, Draperye en andere Neeringen , genoegh ceffeerden; die van Amfterdam verklaerden mede, dat in veele voorgaende jaren de voorfz Negotiatie feer vergaen was, foo wegens den Oorlogh tegens de Francoifen, die van Ooftlandt, die van Cleef, en die van Schotlandt, en dat ' die van Hollandt fedeat den Jare veertigh merc-  ffti. ( 175 ) den i2._ Januanu merckelijck getal van Schepen veflóöréü hadden, en geduyrende defen Oorlogh, meef dan dertigh groote Schepen, dan verklaren de voorfchreve vier Steden te vreden té wefen te accorderen de fomme van honderdt duyfendt guldens, die te Vinden by de gewoonelijcke Schiltalen, en daer van te betalen de eene helft ten eynde van April, ende de andere helft in 't eynde van Julio, mits dat elck van de Steden daer inne genieten foude fulcken gratie, als fy genieten in de Extraordinaris Beede, ende dat defelve Penningen betaelt fullen Werden loopens geldt, ende dat elck van henluyden beftaen fal, mits opbrengende lijn quote ende portie, fonder voor yemandt anders te betalen, ende dat defelve Penningen geëmployeert fullen werden tot defenfie van defe Landen; en foo verre noch eenig inbreuck gebeurde voor den verfchijndagh van den eerften termijn (dat Godt verhoede) dat fy ongehouden fullen wefen 't felve op te brengen, insgelijcks oock ten tweeden termijn, foo verre voor den Verfchijn-dagh van dien oock eenige inbreuke gefchiede: De Gedeputeerden van Delf verklaerden te perfifteren by haer Brieven van gratie en exemptie, hun ter oorfaecke van den grooten brant verleent, dan koften wel verftaen dat d'andere Steden haer portie niet en behoorden te dragen: De Gedeputeerden van Gouda * BI. 7. feyden , dat alfoo * by den Blixem hare Kerk afgebrandt was , en dat fy befigh waren omme middelen te vinden defelve weder op te doen timmeren, ten eynde de Gods  V • J dcm 22. \ fjöds-Dienft gedaen mochte werden, ende~-^luaru'J. veel andere lasten te dragen hadden , overmits den inbreuck van Dijckeil en anders, haerluyden niet doenlijck geweest én was omme op de voorfz Petitie eyndelijck Refolutie te nemen; dan hoopten flikken rapport te doen, dat- fy wel last fouden krijgen hun met- de anderen conform te maecken, welcke antwoorde by den voorfchreven Commisfaris Suys, en oock de Edelen gedaen zijnde, verklaerde de voorfz Suys dat defelve antwoorde in geender manieren die Maj. de Kon. aengenaem eri foude wefen , immers verdachte dat Hare Majefteyt met de voorfz antwoorde van de Edelen niet te vreden en foude wefen , en dat hy fulcks geen last en hadde omme de voorfz antwoorde te ontfangen, maer dat de Gedeputeerden haer antwoorde felve mochten inbrengen, mits v/elke" de voorfchreve Gedeputeerden van dc Steden nacr een wcynigh communicatie verfochten rapport iri den haren, omme breder last temogen krijgen, ende weder in de Hcrberge te wefen den acht en twintighften Januarii, 't welck haer by den Heere van Egmondt, Allen del ft en Suys geaccördecrt is geweeft ; hier na met den anderen Communicatie apart gehouden hebbende on wat voet en midde* fy rapport nemen foUden , hebben eyndelijck gerefolveert, dat fy rapport fouderi nemen omme confent te mögèn dragen ter fomme van i2oooo. guld., te betalen de eene helft in 't eynde van April, en dodere' helft in 'C eynt van Julio, beyde naeftköIII. Deeh M «nah-- I  *I5S-' C 178 ) «en 22 v y Januarii. , . , . mende, te vinden de feventig duyfent guld. by de Schiltalen, en de dertig of twe en dertig duyfendt, wefende der Steden gratie, in de hondert duyfent guldens, by verkoopinge van Renten, die weder gelost fouden werden by feeckeren Impost op de Wijnen en Bieren, en de achthien duyfendt guldens by Leeninge , indien 't doenlijck ware, en indien niet, oock by verkoopinge van Renten, en. voorts onder fulcke andere conditiën, als in haer voorgaende Refolutie hier vooren op de Petitie gedaen is, ende dat den voorfchreven Impost, foo wel vrye als andere, mede betalen fouden , fonder dat yemant eenige exemptie foude mogen pretenderen. * Dagh-  C Ï79 ) , 1552. den 29. 9 Daghvaert van de Staten van Hollandt, JanuariL gehouden in den Hage. * Bl. 8. Den 29. en 30. Januarii, 1552. PRESENTEN. De Heeren van Eg- ment, Bredenroode, Affendelf t, Goudriaen, Lookhorst, ende Aelbrecht van Treflon. 'g«i - Van wegen d'Edelen, Willem Bouwenfz, Pieter van Beveren, Mr. Claes Bartholomeufz, ende Mr. Willem Schoock, Van Dordreeht. Mr. Pieter vanForeeft, Burgermeefter, ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem* Michiel Janfz, ende Huyg van Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter, Jonge Dirck Janfz, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde , Van Leyden. Dirck Hillebrandtfz ,■ Burgermeefter, Pieter Cantert, Sybrandt Ocko, ende Mr. Floris van Hooghaerden , Van Amsterdam-, Jan Dirckfz 't Hoen, Burgermeefter, ende Witte van der Hoeve* Van Gouda. Omme antwoort te refolveren op de voorfz Petitie van twee hondert duyfent guldens, te betalen in twee termijnen. M 2 Den  Januarii. •t Con 1T\ voorfz ne?en e" twintigften by deil fent van -*-J Heere van Affendelft uyt den naem hondert van de Edelen weder verhaelt zijnde haerluyen vijftig der voorgaende opinie, foo hebben de Gedeguldern Putcerden van Dordrecht, Haerlem, Leyniet aen-den' Amfterdamen Gouda, naer voorgaengenomen de communicatie met den anderen gehouden, by de E- by d'Advocaet doen verklaren te vreden te delen en zjjn te accorderen hondert en vijftigh duyiuys- fent guldens, mits dat elck van haerluyden daer in foude mogen genieten fulcke gratiën als fy genieten in de ordinaris Beede; maer alfoo de felve Refolutie de Edelen nochteden Commiffaris Suys niet aengenaem en was, overmits 't felve confent niet uyt en mochte brengen hondert duyfent guldens fuy ver geldts , ende daeromme de Majefteyt de Kon. niet aengenaem en foude zijn. Soo hebben de voorfz Gedeputeerden op den dertighftan dito gefamentlijck doen verklaren by den Advocaet, naer andere communicatie gefamentlijck gehouden , dat fy hun bevonden in groote fwarigheyt ende perplexiteyt, te meer, dewijl in de geëyfehte Petitie gepleeght wierde groote nieuwigheyt, alfoo die van Hollandt van allen ouden tijden met die van Zeelandt ih alle generale Petitiën niet meer geëyfcht noch oock gecontribueert en hebben dan een derdendeel foo veel als die van Brabant: En alfoo die van Brabant niet meer geëyfcht en is geweest dan vier hondert duyfendt. guldens, foo behoorde men denfelven van Hollandt met die van Zeelant, dewelcke apart geëyfcht zijn geweest veertigh duyfent Caroli guldens, «iethoogergeëyfcht : " "te  C i§i ) «s**- den 29. ■te hebben dan een derdendeel, bedragende ^anuaru' voor die van Hollandt min dan hondert duyfent guldens; Doch geconfidereert de groote affectie en liefde, die fy altoos gehadt hebben, en als noch hebben tot Sijne Keyfer- - lijcke Majefteyt, haren natuurlijcken Prince ende Heere, die * fy altijdts gefubmitteert * B1> Q hebben naer haer uytterfte vermogen, verftaen dat fy in de voorfz Petitie niet geheel ledigh en behooren te ftaen, en daer by geconfidereert de groote, fware exceffi ve onkosten die fy te dragen hebben, door de tempeest die geweest is den twaelfden en derthienden defer maent, foo dat in veele Quartieren de Dijcken ingebroocken , weghgefpoelt, veel Huyfen verdreven, en alle hare Beeften, als Kalveren, Koeyen en Paerden verlooren zijn, die groote fommen van ' penningen fullen kollen weder te recouvreren; en dat de arme Landtluydeu, in fulcke Polders en Landen woonende , eensdeels verdroncken, en niet ter Werelt behouden en .hebben, alfoo oock haer Gewas mede vernielt en bedorven is, daer af fy eenige Contributie fouden mogen doen, en die Landen die niet geinundeert zijn geweest, fijn fulcksbc-' fcliadigt aen hare Dijcken, dat men die met fes hondert duyfent guldens niet en fal mogen repareren, foo die waren voor den tempeest: Nochtans doende foo veel in hun is, hebben tot profijte van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, geaccordeert de fomme van honderdt duyfent guldens, vry geldts, die ommegeflagen en gegadert fullen werden in manieren hier na verklaert; te weten, dat vier M 3 vm  don 29. v x Januarii. '' van de voorfchreve groote Steden, als Dordrecht , Haerlem, Leyden en Gouda daerinne genieten fulien aifulcke gratie als fy gewoon fijn te genieten in de ordinaris Beede, wanneer over Hoüandt ommegeflagen foude werden hondert en vijftigh duyfent guldens, niet tegenftaende dat dit confent hem niet en extendeert dan tot de voorfz hondert duyfent guldens , fuyver geit, en 't gunt dat als dan m de voorfz hondert duyfent guldens gebreecken fal, en by de Staten geëftimeert werdt te beloopen fefthien duyfent drie hondert derthien ponden achtien fchellingen vier grooten, van veertigh grooten 't pont, als die van Delf opbrengen fouden haer portie, fullen defelve apart tot furniffement van de voorfz hondert duyfendt guldens ommegeflagen werden over de kleyne Steden ende platte Landt, alleenlijck fonder de voorfz groote Steden daer af yet te mogen eyffchen; dan die van Gouda verklaerden goede reden te hebben, om hen van 'tvoorfz confent eensdeels te excuferen, mitsdien dat fyluyden niet alleen feer fober van Neeringe zijn , maer oock feer kleyne rijekdomme hebben onder hare Gemeente , uyt welcke Gemeente de penningen van haerluyder portie (gemerekt 't ordinaris inkomen dat niet dragenen magh) gecollecteert moeten werden , dat niet te min hare eenige verbrande Parochie-kercke nootfaeckelijck moeten weder optimmeren, ten eynde d'Ingefetenen niet en vervreemden van Godtsdienst, De Gedeputeerden yan Amfterdam hebben insgelijcks geconfen^ eeert in de voorfz hondert duyfent guldens, die,  C 183 ) 1552. den 29. die fy voor haer portie opbrengen fullen, Jjmuiu' fonder te genieten eenige gratie, metexpresfe proteftatie dat alle de voorfz Staten verftaen de een voor den anderen niet te willen gelden, als oock met expreüe proteftatie en conditie , dat de penningen van yder , voor foo veel als nootfaeckelijck is, eerst geëmployeert fullen werden tot defenfie en befcherminge van den Lande van Hollandt,foo wel te Lande als ter Zee, fonder dewelcke henlieden niet mogelijck en foude wefen te contribueren , te betalen de voorfz fomme voor de eene helft ten uytgaen van de Maent van April naestkomende , ende d'andere helft voor het uytgaen van de Maent van Julio, welverftaende , dat indien voor eenige van de verfchijn-dagen eenige verdere inundatie ofte last aen de Dijcken gebeurde , of datyemarut van haerluyden by de Vyanden merckelijck befchadight wierde , ofte dat eenige Knechten, Guarden , ofte andere, geleyt wierden op 't platte Landt, fy als dan ongehouden lullen wefen dit confent op te brengen, maer fullen in dien gevalle daer van vry en cxempt blijven, als niet geconfenteert zijnde, byfonderlijck, hoe dat de voorfz fes groote Steden elck haer portie in den haren fullen moeten vinden by verhooginge * van * BI. 10. lallen, impolitien, capitael, verkoopingc van Renten, ofte anders, fulcks als een yegelijck van haerluyden in den fijnen bevinden fal gcvoeghlijck te zijn, daer toe Hare Majefteyt de Koninginne haerlieden verleenen fal ' behoorlijck Octroy. De Gedeputeerden van Delft hebben hunluyden geëxcufeert met de vryheyt van de Beede, foo wel ordinaris als M 4 ex-  iÏ5S2; ( 184 > den 29. Januarii. ,. • extraordinans, by Hare Majefteyt de Koninginne haerluyden geaccordcert werde dcntijc van twintigh jaren, die fy feggen noch cours en loop te hebben, daer by voegende haer^ luyder armoede , en de groote- exceffive kosr ten die fy gedaen hebben, en noch dagelijcks moeten doen in 't folliciteren, door dien dat fy geen Vroetfchap en hebben , ende de electie van dien hen benomen is, en dat fyluyden geen vernieuwinge van Weth en hebben, en daer en boven door 't verlies dat defelve Stede fal moeten dragen by den ftaet en ordon, nantie haerluyden onlanghs t'huys gefonden. Den 29 Januarii, 1552. Den 29. T)En Heere van Alfcndelft heeft ter prefenJanuarii. tie van de Edelen d'Advocaet gelevert Protefta- feeckere fchriftelijcke Proteftatie , die hy tie van feyde dat hy in fijn Regifter teyekenen fouden Prin- de , luydendc van woorde te woorde aldus: ce van - % * - , ■ • payeren. Den Prince van Gaveren, Grave van Egmont, Banner-Heere van Bacr, &c. Verklaert dat hy in defe tegenwoordige Vergaderinge van de Staten 'sLands van Hollandt ende Vrieflandt, als daer toe verfocht zijnde, jegenwoordelijck mede compareert, omme foo veel jn hem is, als een goet en getrouw Valfel fchuldigh is en behoort te doen , de Petitie van wegen Hare Majefteyt, nu in Januario voorleden gedaen, naer fijn vermogen te helpen avanceren, behoudelijck, en met expreffe proteftatie , dat hy in 't o- * pineren en 't dragen van confent " niet en is in meeninge yet te doen in prsgju- di-  ( I§5 ) . 155». den 29. ditie van fijn recht, hem competerende Jam,arH' uyt kracht van feecker contraél, in den jare vijfthien hondert twee en twintigh tuffchen Sijne Majefteyt, en wijlen den Grave van Egmont fijn Heer en Vader gemaeckt, by den welcken den felven Grave van Egmont en fijne Erven en Nakomelingen, Graven ende Gravinnen van Egmondt, geconfenteert, geoclroyeert en geaccordcert is, omme van doen voortaen, en ten eeuwige dage te mogen heffen tot hare profijte, van de Steden en Dorpen , geannexeert aen 't Graeffchap van Egmont, de quote en portie van alle de Beeden die by de Staten van Hollandt en Vrieflant Sijne Majefteyt geaccordcert waren , ofte Sijne Majefteyten Succeffeiirs, Graven ende Gravinnen van Hollandt, fouden geaccordeert werden, mits by den Grave van Egmont voorfz , en fijne Succeffeurs, Graven cn Gravinnen , de Keyferlijcke Majefteyt en fijne Graeffelijcke Succeffeuren, jaerlijcks uytgereyckt te werden de fomme van acht hondert ponden, tot veertigh grooten 'tftuck; als oock uyt krachte van feeckere Interpretatie en Declaratie , daer na by Sijne Majefteyt in den jare vijfthien hondert een en dertigh, op den fefthienden Mey op 'tvoorgaende Contract gedaen, daer by verklarende fijne genadige wille en intentie te wefen , ende geweest te hebben, ende foo verre het noot was, uferende van lijn M 5 , fou*  ( i86 ) den 29. v ' Januarii: . ... x > iouverainiteyt, volle macht, authoriteyt en rechte wetenfchap, wel ende te recht van de faecke geinformeert wefende , wille als noch voor hem ende Sijne Majefteyten Succeffeurs, Graven en Gravinnen van Hollandt, Heeren en Vrouwen van Vrieflandt, dat den Gra• BI. 11.' ve van Egmont, doen wefende, *voor hem, fijne Erven ende Succeffeurs, ofte faecke hebbende, fouden mogen paifibelijcken ten eeuwige dage jouifferen en poffefferen van de voorfz Beden, fy waren ordinaris , extraordinaris, tot defenfie van den Lande, ofte van wat foorte of conditie die mochten wefen, fonder eenige te excepteren, emie dat in de Steden en Dorpen't voorfz Graeffchap van Egmont, ende de felve Beeden te mogen heffen tot haren profijte, fonder verder gehouden tc welen Sijne Majefteyt, ofte Sijne GraeffclijckeSucceffeuren , onder deckfel van eenige Beede, van wat natuyre die wefen mochte, die by de voorfz Staten Sijne Majefteyt geconfentcert fouden mogen werden , in toekomende tijden niet anders te betalen , ofte verder getravaillcert ofte' gemolefteert te mogen werden, maer dat hy Comparant in meeninge is f't confent gedragen zijnde) fijn goet recht voorfz, volgende 't voorfz Contract ,'Interpretatie, exprcffc wille ende beliefte van Sijne-Keyferlijcke Majefteyt daer op gevolght, in fijn voorlz Graeffchap van Egmont te gebruyken, daer  ( 187 ) Ï552- den 2y. daer af hy Comparant wederommc ex- Janudra" . prefl'clijck protefteert, omme dies aengaende in fijn geheel en goet regt vaft te mogen blijven, verfoeckende van defe proteftatie Acte, ende dat by den Advocaet, tot confervatie van fijn goedt recht, geteyekent en hem gelevert te werden , omme het te ftrecken in tijde» en wijlen, des ïioods zijnde, Dm 30. Januarii 1552, den 30. Januarii. ^pEr begeerte van Coebel de Staten by den Dat Coe- Advocaet verhaelt zijnde dat hem niet bel fijn mogelijck en was als nu fijn rceckeninge te doen van des Gemeene Lands Ommeflagen, j^^"1^ alfoo hy met eenen moet mede fijn reec- van aes keningc doen van dc vijftigh duyfent Phi- Gemene lips guldens, mijn Heere den Prince ge-Lands fehoncken tot fijner Genade blijde inkom- °™metga" fte, dewclcke niet ccr en foude mogen ge- begeerte reet vallen dan in de maendt van April, van de dat hem altoos belast is fijn reeckeninge te Staten, doen; ende alfoo daer als nu veel reyfen vallen fullen, foo van de Edelen als van den Advocaet, elck van de voorfz fes groote Steden op den toekomenden ommeflagh fouden willen opbrengen twee hondert Caroli guldens , foo hebben fylieden den Advocaet belast den voorfchreven Coebel te feggen , dat fy in geen maeninge en zijn eenige penningen op te brengen, ofte tot eenen nieuwen ommeflagh te verftaen, ten zy dat hy eerft van alles fijne reeckeninge doe, ende dat hy daeromme hem daer toe met den eerften  Januarii. Iten gereet fal maecken , 't welk den Advocaet den voorfz Coebel oock gefeyt heeft. MWdei«QOck hebben de voorfz Staten den Adte mogen vocaet belast in 't korte by gefchrifte confente- te ftellen de middelen en redenen, waer ren dan door hem als nu niet mogelijck en is op de van de Petltie 5reeder cn verder confent te dragen, Petitie. dan ter fomme van hondert duyfent guldens, fuyver geldt, fulcks oock den Advocaet gedaen heeft, en zyn defelve middelen onder hem, !eaevooarn N°oGh heeft den 0ntfanger Coebel de voorfz gaende ?taten gelevert een ftaetjen uyt alle voor- Omme- gaende reeckenmgen en ommeflagen, gevalflagen. len zedert den jare vijfthien hondert twee e,n veertigh, tot den jare vijftien hondert twee en vijftigh, 't welck oock onder den Advocaet is, bXeptN°^hoheeft den Heere van Bredenrode Heere , Staten gelevert feecker concept, dievan Bre- nende om Hollandt tegens de Vyanden te denrode,>bewaren, oock * wefende onder den AdvoSlevêrt" Caet' 'C Wdck by de Ge£leputeerden van de dienende' fes gJ?ote Steden gevifiteert zijnde, hebtot defen- ben die van Dordrecht en Leyden verklaert fle van dat fy 't felve goedt vonden, dan lieten hun Hollandt. de vijf Steden, als Delf, Haerlem, Leyden, ■ Amfterdam ende Goudagefamentlijckenduncken van nooden te wefen dat Hare Majefteyt de Koninginne foude doen toeruften en equiperen ten Oorloge thien a twaelf Schepen, en dat fy defelve foude houden varende cn zey-  " * y den 30 jgeylende aen defe fijde de Gaetkens., en dat ^ men in den Briele foude leggen een Vaendel Knechten, en 't felve hebbende, foude 't Landt van Hollandt genoegh jegens de Vyanden op de zyde van de Zee gepreferveert wefen $ cn foude daer door mede genoegh mogen gebruyeken de Negotiatie Ooftwaerts, ende en fouden de Franeoifen oock als dan niet lichtelijcken poogen te ftranden , ofte aen Landt te komen. OP de Requefte, de Staten overgegeven Requefte by de Gemeene Zee-varende Luyden, ]^^c' hun generende met den Haringh-vaert, daer Zeevaby fy verfoecken dat In 't confenteren van rende defe jegenwoordige Beede, Hare Majefteyt LuytkB, de Koninginne mede foude willen remonftre- ^e^et ren 't Proces, hunluyden by den Procureur den HaGenerael gemoveert; en alfoo 't felve een ringhkleyne faecke is voor Hare Majefteyt, en vaertdat oock altoos multitudine geparceert werdt; ende oock verfoecken dat Hare Majefteyt foude gelieven de voorfz Zeevarende Luyden voor defe reyfe van 't voorfz Proces te ontlasten , en den Procureur Generael te beveelen van 't vervolgh van dien hem te verdragen, fonder hunluyden ter caufe van dien verder te molefteren, ende daer van te verkrijgen Acte in behoorlycke forma, hebben de voorfz Gedeputeerden genoegh eendrachtelijck gerefolveert, dat alfoo 't verbodt of interdictie van niet ten Haringh te Varen, haerluyden door bevel van de Koninginne, alleen by beflooten Misfive van den Hove van Hollandt gedaen is,-en niet by  den 30 ^ ) Januarii. , ~, by opene Placaten, noch oock by eeliigen Deurwaerder gepübliceert, en dat oock beveelen , gedaen uyt krachte van beflooten Misfiven, niet en behoorden van lukken kracht te wefen, dat men defelve niet obedierende, behoort te corrigeren , daerom aen Hare Majefteyt Staetsgewijs behoordt te verfoecken, dat de voorfz Luyden, hun generende met den Haringh-vaert, achtervolgende haer begeerte van 't voorfz Proces ontlast mogen blyven, en dat gelijcke bevelen by beflooten Misfiven niet meer geëxpedieert noch toegelaten werden. Ordon- f~\Ock is my belast Ordonnantie te maecken mntieop y op Mr. Arent Coebel, dat hy betaelt Franck Mr" Vran,ck Boot, uyt faecke van fijn falaBoot. ris ■> verdient m 's Lands faecken vijf en twintigh gulden, tot veertigh grooten 't lliick. Appoinc-AJOch heb ick door beveb van de Staten, odTL t°P Rejïuefte van Reyer Willemfz queïe Van Le^n > daer by hy verfochte feeckere vanRe7er recompenfe van dat hy ter contemplatie van Willemfz oe Staten twe jaer in den Hage op de Voor vanLey- poorte: gevangen gelegen hadde, Ordonnanae«- tie geftelt op Coebel van achthien guldens, in de plaetfe van een Aelmoeffe, welcke Ordonnantie ick oock aen de Huysvrouwe van. den voorfchreven Reyer Willemfz eelevert hebbe. 6 SnSO^6 Req^ van Coenraet Janfz, ge«et janfz iwooren üoode van den Hove van Hol- landt,  den 36 landt, daer by hy verfoeckt geaccepteert te Januani* wefen tot 't Officie van Boode van 't Ge- Boode meene Landt, mits reyfende met de Staten, Hove van ofte den Advocaet van den Lande , daeghs Hollandt, genietende drie ftuyvers, heb ick door be- daer by vel als vooren voor Appoftille gefteldt: verfoeckt De Staten van Hollandt hebben den fee^te" Suppliant geaccepteert, en accepteren * wefen tot midts defen tot 't Officie van Boode van Boode 't Gemeene Landt, hem accorderende 'Ge" drie ftuyvers 's daeghs, foo wanneer hy Landt, met de Staten of den Advocaet reyfen * bi. '13, fal, en dat ter tydt ende wylen toe hy de ordinaris Weddens, die jegenwoordigh van Dirk van Loo ontfangen werden , genieten en ,profiteren fal, ende niet langer, r\P 't eerfte poincT; van de Memorie van Refolutie ^ Mr. Arent Coebel, by den Heere van op'teerfte Affendelf de Staten gelevert, inhoudende ft^f dat mijn Heeren van den Raede van Hollandt Memo-6 hem Arent Coebel geordonneert hebben te rje, by betalen feeckere Boode-loonen, ter c'aufe Coebel dat fy gereyfcht hebben over (geheel Hol- vac"f^ landt, omme te infinueren alle de Steden cn delft geDorpen , dat fy hare costuymen fouden over- levert brengen onder den voorfz Hove, of mijn Heeren de Staten verftaen dat fy die onkosten en Boode-loonen, bedragende ter fomme van vijftigh ponden, of daer omtrent, fullen dragen, hebbe ick voor Appoinftement gefteldt: De Staten verftaen, dat alfoo de infinuatien van over te brengen de cos- tuy-  . 1552- ( IC/2 ) den 30• v 7 ' Januariij „ . , ; j tuymen alhier gementioneert, by den Booden gedaen, tot haren verfoccke niet gefchiedt en zijn, daeromme de onkoften en Boode-looncn, ten dien caufe gevallen, by Sijne Keyferlijcke Majefteyt behooren betaelt te werdén , en dat den Ontfanger Coebel weder fal repeteren wes hy daer 'vooren gedebourfeert heeft; op6't uvee- OP tweede poinct., roerende d'on'kósten, de penna ^ gevallen uyt faecke, dat eenige onwilvaimiefel zijnde de twee ftuyvers op de Morgen rie raec- °H te brengen» tot {ourniffernent van de kende de vijftigh duyfent Philips guldens, mijn HeeÉweeftuy- re den Prince van Spaignen geaccordeert, vers per- by den Ontfanger Coebel uyt krachte van omtevöl- voorgaende Appoinctement provifioneel gedoen de gyfelt zijn, of de Staten de vöorfz ofikosvijftigh ten den voorfz Coebel niet en fullen remduyfent. bourfercn, hebbe ick voor Appoinétement gïïePns §eftelt: den Prin- De Staten zijn te vreeden, dat van de ce van voorfchreve kosten gefchiede rembour- Spaigrie fement, foo verre die niet en excederen leert°r de fomme van fefthien of achthien gul¬ dens. Bartholo- dTMilde r)0ck ?A]n Ecco^mitteQ^ by de GedepuGecom- w teerden van de fes groote Steden Bartmitteert holomeus en Jacob de Milde, omme te doorde va?8' fien de Calendrier> in 'É Proces van de Staden Ca. ten jegens Bckefteyn, die gerenuncieert heeft iandrier, van Productie, omme te fien wat productie tegensBe- de Staten van nooden is te doen, alfoo fy  C 193 ) 1552.' den 4. idaèf van verfteecken zijn felve te moge:q Febr' «doen tusfchen dit en ad primam in de Vastten. ÏJen 4. Februarii 1552. den 4. Februarii "TCk hebbe ter begeerte van de voorfz Zee-nefaecke varende Luyden, haer geneerende met de v«n de IHaringh-vaert, ter prefentie van den Heere Zeevaivan AÏTendelft, aen den Procureur Generael Luyden \verfocht, dat hy defe faecke foude willen aengaenfden tijdt van een maendt of drie weecken in de den jilaet te ftellen, fonder eyfch te doen, en tnaer Mrs. Adriaen Braffer, en Erasmus Han-vaerti rnemart op den vierden Februarii gedaen t Heeft. JÏI. Diel. JST * Dagh-  155?. den 6. Februarii, * bi. 14- ( i«4 ) Daghvaert, van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage. Den 6. Februarii 1552. PitiESENTEN. De Heeren van Be- - veren, Van Abbenbroeck, Affendelft, Alkemade, Van Goudriaen, Van Duvenvoirde , Van Mathenes, Van Egmont, Van Hardinghvelt, ende Van Treflonge, Van wegen d'EüE- len. Pieter van Beveren, Jacob Oom, Mr. Claes Bartholomeufz, ende Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht, Jooft van Hillegom, Burgermeefter, ende Mr .Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Adriaen Claefz, Burgermeefter , Michiel Janfz, ende Hitych van den Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter , Jonge Dirck Janfz, Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, Dirck Hillebrantfz, Burgermeefter , Jan Doenefz, ende Mr. Floris van Hoegaerden,Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen , Burgermeefter, Dirck Cornelifz, Burgermeefter , ende Dirck Cornelisfz Tollenaer,Van Gouda. Om,'  C 195 ) , Hs* den 6. Gröwe eyndelijck ant- van twee honden duy- I'ebruani woorde 'te refolveren fent guldens, op de voorfz Petitie TEn voorfz dage verklaerden de Edelen ^J^f' te vreeden te wefen, des gevolgh heb- de'voorbende, te perfifteren by haer Refolutie, ge- gaende nomen den twee en twintighften Januarii teRefolu vooren, en Hare Majefteyt de Koninginne te tie'a w Advocaet den Heere van Beveren ge-q0^^ daen zijnde, heeft daer op doen feggen, °itie,6aen dat die in geender manieren Hare Majefteyt denHeerc aengenaem foude zijn, ende dat hy defelve van'Beveniet en foude willen overfchrijven, temeer, jen ge" alfoo daer nu noch twee nieuwe Conditiën Vgeene" by gevoeght wierden , als van te betalen hyverder» loopens geldt, en omme geëquipeert te heb- daer °P ben noch thien of twaelf Schepen van Oor- ge(l2dc logh, hoewel hy hem laet duncken dat in 2ee ' de voorfz poinéten geen fwarigheydt vallen en foude , immers verduchte de voorfz StadtN 3 hou-  e 198 > den 0. v y J Febr* houder, dat Hare Majefteyt de Koninginne niet te vreeden en foude wefen met het voorfz confent van hondert en veertigh, » vijftigh of feftigh duyfent guldens; dat daeromme de voorfz Gedeputeerden, indien fy geen verdere laft en hadden, een kort rapport in den haren. nemen fouden , omme vruchtbariger antwoorde inne te mogen brengen , ten eynde fy mochten ontgaen de indignatie van den Keyfer en de Koninginne, dewelcke fy gefchapen waren te incurreren, geen ander confent inne brengende; dat de voorfz Gedeputeerden een weynigh communicatie metten • anderen gehouden hebbende, by den Advocaet hebben doen verklaren dat de voorfz nieuwigheden , laften van inundatie, en befchadinge aen de Dijcken, cesfatie van de Negotiatie , Zee-neeringe, Haringhvaert , Viffcheryen, andere Neeringen, en den jegenwoordigen dieren tijdt, oorfaecke geweest waren dat fy geen verdere lalt en confent en hadden konnen verkrijgen, dan waren te vreeden noch een kort rapport in den haren te nemen, omme te * BI. 16. fien of fy verdere * laft fouden konnen krijgen , dan die- van Leyden, Amfterdam en Gouda waren beducht, vermits de ceffatie van de voorfz Neeringen, geen verdere laft te fullen inbrengen. Welcke antwoorde van den Advocaet de voorfz Stadthouder verftaen hebbende, heeft doen verklaren dat hem mishaeghde , dat fylieden niet williger en bereyder en waren Hare Majeft. in hare begeerte te accorderen, ekm ten eynde blijeken mochte dat hy zijh uyt-  ( 199 ) 1552 den (J. ivytterfte neerftigheydt gedaen hadde omme Febr" haer tot verder confent te brengen , belaste haerluyden weder rapport favorabel .in den haren te doen, ten eynde hare antwoorde vruchtbaerder , 'ende fulks Hare Majefteyt de Koninginne eenighfmts aengenaem mochte wefen, ende weder in de Herberge te wefen-op Donderdagh nacftkomende den elfden defer maent. /^|Ock is eendrachtelijck by de voorfz Ge- Seeckere ^-^ deputeerden geaccordcert uvt de Acte-™Yeniige r r ° . , r J , , vanwoor- van confent te royeren defe woorden, ende den t de refte, naer adveriant van dien, van de d'Acievan felve honderdt yijftigh duyfendt guldens op confent. te brengen in füyver geldt, ende dat overmits de duyfterheyt en abfurditeyt van dien; ende zijn mede in de voorfz Acte gefteldt de voorfz twee claufulen., te weten, de geaccordeerde fomme te betalen loopens geldt, ende te doen equiperen tien a twaelf Schepen van Oorloge, en die te houden in de Noordt-Zee , cn aen defe zijde van de Hoofden, op dat de Negotie Öoftwaerts gebruyekt mag werden. DE Gedeputeerden van de fes groote Ste- ,f Verfetden hebben verklaerdt hoe dat de Gedeputeerden van de kleyne Steden, die af-opTgat hier vergadert waren op den vijfden defer van de maent, volgende 't voorgaende accord, om- Maze,en me te refolveren op 't verletten van de Kaep ^™ en Vuyrboet, op 't gat van de Maze, en tot kostenhet wiens koften 't felve foude gefchieden, mits felve fou^ dat niemandt van Dordrecht, Delf, Leyden dc eeN 4 en fchieden  den 6. k ; en Amfterdam gecommitteert en was, ofte compareerden, den voorfz dagh weder uytgeftelt hebben omme in de Herberge te wefen den eerften Sondagh in de Vaften, op dat fy als dan mede Hare Gedeputeerden alhier mogen fchicken. Verkla- "ÜOdem heb ick ter begeérte van Jooft JaSdvc- cobfz de Gedeputeerden voorfz verklaert, caet, we- hoe dat de Weduwe van Franck van der gens den Henne eyfch jegens haerluyden gedaen had-, eyfch van de , en dat hy hadde moeten nemen dagh om tfcvtnU"te ahtwoorden te veertien dagen, begeerenFranck de daer toe inftruótie , welcke faecke fy, van der overmits d'abferttie van de Edelen, uytge^ Henne. fielt hebben tot de toekomende Daghvaert. den 11. Den II, Februarii 155Z. Febr. XJEeft den Advocaet met Mrs. Franck Boot en Bartholomeus gevifiteert 't ProVifitatie ces en de Calendrier van de Staten, Eyffchers Proce. " *n reconventie i en Verweerders in conventen^ Be^*6' jegens Wouter van Bekefteyn , Ej^sfcefteyn. fcher en Verweerder respective, en dat in abfentie van Mr. Jacob de Milde, mede daer toe gecommitteert zijnde , die gefchreven hadde niet te mogen komen, omme te Hen wat productie van Getuygen dan van nooden fouden wefen te doen; ende is bevonden dat 'er productie gedaen moeite wefen fulcks ende op de Articulen in de Calendrier ge-, teeckent, * Dagh-  ( 201 ) 1552, den 12 * Daghvaert, van de Staten van Hollandt j^- . gehouden in den Hage. Den ia Februarii 1552, PRESENTEN, De Heeren van Beveren,Van Abbenbroeck, Affendelft, Van Goudriaen, Treflonge, ende Van Hardinghvelt, Van wegen d'EüE- len. De Schout, Pieter van Beveren, Mr. Claes Bartholomeufz, ende M^, Willem Schoock , Van Dordrecht. Jooft van Hillegom, Burgermeefter, ende $ff, Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Adriaen Claefz, Burgermeefter,Simon Aertfz, ende Huych van den Eynde, N Van Delf. GerritBeuckelfz, Burgermeefter , Jonge Dirck Janfz , Burgermeefter ende Mr, Jacob de Milde, Van Leyden. Mr.Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, Jan Doenefz , ende Mr. Floris van Hoegaerden , Van Amsterdam. Jan Dirck Hoen , Burgermeefter, Gijsbert Jan Aertfz, ende Dirck Cornelifz, Burgermeefter.Van Gouda. Omme-Refolutie te nemen van de antwoorde te doen op de voorfz Petitie van twee hondert duyfent guldens, 5 Ten  ( 202 ) een ïz TEn voorfchreve Dage by den Heere van Affendelft, door onthiet en fchrijven van Hare Majefteyt de Koninginne geremonftreert zijnde, hoe dat Hare Majefteyt geadverteert wefende by hem ende Suys, dat de Staten van Hollandt, niet tegenftaende de groote nootfaeckelijckheydt , geen verder confent en droegen dan ter fomme van hondert duyfent guldens, vry en fuyver geldt, was daer van feer vervreemt; ende aengaende 't poinét daer de voorfz principalen op perfifteerden, dat men van hem nu eyfchte de helft van dc geé'yfchte fomme van die van Brabant, daer men foude bevinden dat van alle oude tijden van haerluyden, en die*van Zeelant niet meer geëyfcht en was dan een derde-part van die van Brabandt, hadden tot wederlegginge van dien aen de Heeren van Beveren en Affendelft gefchreven, dat merr bevinden foude dat de Staten van Hollandt in den jare vijfthien honderdt veertigh voor hare ordinaris Beede geconfenteert hadden dc helft foo veel als- die van Brabandt, van gelijcken in den jare vijfthien hondert vijf en veertigh, ten welcken tijde van die van Brabant voor drie jaren geëyfcht waren negen hondert duyfent Caroli guldens, en van die van Hollandt voor vier jaren fes hondert duyfendt Caroli guldens , 't welck oock genoegh was dc helft; en van gelijcken oock iii den jare acht en veertigh, was mede genoegh van haerluyden de helft van die van' Brabant geëyfcht, en daeromme hem als nu niet en behoorden te vervreemden , en te weygeren de geëyfehte Petitie te accorderen, te  C 2°9 ) . T55* den ia te meer alfoo die van Vlaenderen, Arthois Febl* en Henegouwen , die dagelijcks de Vyanden in haer Landen, en mede groote fchade geleden hadden , aireede geconfenteert hadden , dat daeromme fyluyden, omme te ontgaen de indignatie van Sijn Keyferlijcke en van Hare Koninghlijcke Majefteyt, en ten eynde by Hare Majefteyt aen Sijne Keyferlykc Majefteyt goet rapport * mochte wer- * b! l8 den gedaen, fouden willen in de. geëyfehte Petitie accorderen. "T\E Gedeputeerden van de fes groote Ste- De State» den, na dat de Edelen verklaert had-Perfi^edente perfifteren by haer voorgaende Refo-hca"r y ■ lutie, hebben begeert met den anderen hier voorop te communiceren, en nae defelve com- gaende municatie, hebben de Gedeputeerden van°Pinie> Dordrecht, Haerlem, Leyden, Amfterdam-d^Beeen Gouda den Advocaet belast voor antwoor-.de van da de te feggen, dat noopende dat Hare Maje- voorfz fteyt de Koninginne poogde te wederleggen hondert de groote nieuwigheyt die in defe Petitie-^fdens gepleeght was, ende eerft by 't confent ge-by die van dragen in den jare veertigh, dat nooyt foo Hollandt grooten Beede van haerluyden geëyfcht en °P te was , dewelcke fyluyden , overmits Sijne brenSeBMajefteyts prefentie, vigerende de Negotiatie, Haringhvaert, Viffcherye, Drapperye, en alle andere Neeringen, en daer en boven wefende feer goeden tijdt, Sijne Majefteyt niet en hadden mogen weygeren, waer inne fy evenwel genooten hadden hare gewoonlijcke gratiën , fulcks men midts dien niet verftaen en mochte by haerluyden de helft van  den 12. ^ 2°4 ^ van dien van Brabant geaccordeert te zijn; en aengaende 't confent by haerluyden gedaen in den jare vijfthien hondert vijf en veertigh, bleeck genoegh by de allegatien van Hare Majefteyt, dat die van Hollandt in de felve Petitie nergens nae een derdepart van die van Brabant gegeven en hadden, mits dat die van Brabant voor drie jaren geaccordeert hadden negen hondert duyfent guldens, en die van Hollandt, hoewel hun geëyfcht was fes hondert duyfent guld. voor vier jaren, geen verder confent en hadden gedragen, dan die op te brengen binnen den tijdt van fes jaren , en noopende 't confent van den jare acht en veertigh, was conform 't voorgaende confent, als wefende continuatie van dien, ende en was de voorfchreve Staten jegenwoordelijck niet mogelijck verder confent te dragen , aenfchouw nemende op de groote koften en lasten die fy te dragen hadden, uyt faecke van de inundatie , inbreuck en ontramponeringe van de Dijcken, dewelcke genoegh over gehee,. Hollandt, alomme leggende onder Dijcken, gebeurt was, op de cefferinge van de Navigatie, Negotiatie, Haringhvaert, Visfcherye, Drapperye, en alle andere Neeringen , van dien condependent zijnde, ende op den jegenwoordigen bangen en dieren tijdt, fulcks dat fy verdachten dat fy genoegh te lyden fouden .hebben met ,haer eygen fngefetenen, ende en weten op defe tijdt niet by wat middelen fy eenigh verder confent fouden mogen opbrengen, alfoo die Accijnfen feer groot en exceffif zyn, de Moi%  ( 2o5 ) «*5* den 12, Morgetitalen , overmidts de inundatie en last Fe*n' van de Dijckagien, jegenwoordelijcken foo fwaer zijn belast, dat fy geen verder last en mogen dragen, 't welck oock militeert in den thienden Penningh , die oock 'tmeerendeel op de morgentalen gevonden moeten werden, fulcks dat uyt redenen voorfz, d'Inwoonders van Hollandt geheel moedeloos zijn, daer en boven behoort alhier confideratie genomen te werden, dat 't Landt van Hollandt nergens nae en mag geëftimeert werden de helft foo goet te zijn als 't Landt van Brabant, immers overleggende wat dat d'Accijnfen , 't Margen-gelt en den Thienden Penningh over Hollandt uytgebracht hebben , fal klaerlijck blij eken dat 't Land van Hollandt op 't vierde-part foo veel inkomen niet en heeft als 't Landt van Brabant , immers fal bevonden werden dat d'Accijnfen van de Stadt van Antwerpen beter zijn dan alle d'Accijnfen van Hollandt, en daerom foude de voorfz Gede- J„„ TT u ■.n, j. j-tt--. • • pun-ciucu cit-ii iicueiviajeiieyi ae rvouingimie wel willen fuppliceren en verfoecken, dat aenfchouw nemende op de gelegentheyt ende bcnaeuwtheyt van den jegenwoordigen tijdt, ende dat d'Ingefetenen geheel moedeloos zijn, overmits de inundatie en ceffatie van alle Neringen, en dat noch Winter is, als nu met 't voorfz confent van hondert duyfendt guldens, vrygeldt, onder de conditiën in den voorfz confente geëxpreffeert, * te vreeden fouden ziin. daer oock bv vnc * EL Ta. gende, dat de Pasporten en Saufconduiten, die  den 12. C 2-'<^ ) die fy in de Maent van Januario verfocht hebben, .afgcdaen zijn, als wefende notoire Impoften, die contrarie hare Privilegiën en Sententie van de Heeren van den Grooten Raede, daer op gevolght, opgeftelt zijn , af, en te niet gedaen mogen zijn, ten minHen van de Goederen die in Engelandt, Schotlandt, en andere vreemde en Neutrale Landen gevoert fullen werden, de voorfz Staten fullen in de toekomende Somer , foo wanneer de geinundeerde Landen weder beverfcht, en de Ingelanden weder wat moet gekregen hebben , en dat men op de voorfz Landen weder wat fal mogen ftellen, hare gewoonlijcke goedtwilligheyt toonen, en al doen dat haer mogelijck fal zijn, dan de voorfz Gedeputeerden van Gouda verklaerden dat boven de laften by haerluyden in de voorfz Vergaderinge , fy verftaen hadden dat by die van Vlaenderen, omme te vinden haerluyden confent, feeckere groote Imposten op alle Bieren, in Vlaenderen komende, opgeftelt waren, die ingaen fouden primo Mey naestkomende , daer door hare Bierftallen gantfchelijck bedorven fouden zijn, en mits dien fy haer voorfz geconfenteerde portie niet wel eri fagen op te brengen , te min verder confent te doen; de Gedeputeerden der Stede van Delf periifteerden by hare Brieven van gratie en exemptie van alle Beeden, die fy feyden noch cours en loop te hebben, en betrouden Hare Majefteyt de Koninginne, dat Hare Majefteyt haerluyden het effect van dien foude laten volgen, welcke antwoorde den Advocaet aen mijn Heere van  < 207 ) 1552den 12. Beveren en van Affendelft, ter prefentie van1 ebr' Suys ende de Edelen gedaen heeft. "WTAer op den voorfchreven Heere van As-W^" fendelft, noopende de gratiën by derden \roorfz Gedeputeerden geallegeert , die fy Heere fuftineren in 't voorfz confent van den jare van As_ vijfthien hondert veertigh genootcn te h^^bea Vnben, feyde dat fonder eenige faute die van debte we* Brabant oock gelijcke gratie genooten had-ten bf de den, en daeromme 't Argument van de Ko- Gedepuninginne daer by niet gefolveert en was j^^ju! twijffelende niet of 't voorfz confent foude steden Hare Majefteyt de Koninginne niet aenge-geen last naem wefen, dan begeerde van de voorfchre-en hebve Gedeputeerden van devijfStedentewetenb™d°r,n of niemandt van haerluyden eenigen verde- confent ren last hadden ; ende naer by den Advocaet te dra't felve haerluyden gevraecht was, foo heb-Scnben de Gedeputeerden van Haerlem, Ley- . den, Amfterdam en Gouda, by den Advocaet doen verklaren geen verderen last te hebben; en die van Dordrecht, dat, gemerekt d'andere geen verderen last en hadden , fy oock niet en koften verklaren eenigen verderen last te hebben; dan alfoo mits defen den Heere van Beveren ende Affendelft in meeninge waren de Gedeputeerden van de Staten boven by Hare # Majefteyt de Koninginne te fenden, foo hébben de Gedeputeerden van Dordrecht verklaert, dat fy, gevolgh hebbende van de andere, last fouden hebben boven de voorfz fomme van hondert duyfent guldens, noch te accorderen twaelf, fefthien, achttien of twintigh duyfent guldens ,  1552. aen 12» Febr. ( 208 ) deris, die te vinden by verkoopinge van1 Renten, en defelve weder te loffen by fulcke extraordinaris Middelen, als fy onderlinge fouden adviferen , fonder met defelve lofiïnge te belaften de Schiltalen , die niet meer dragen en mochten. Eenige Gedeputeerdenvan de Steden by de Heeren van Beveren en Affendelft apart gehoorr. * BI. 20. Mr. Huych, en een van Gou da gecommitteert om te comparerenvoor Commisftriffen, "WTElcke verklaringe by den Heere van Bew veren en Affendelft gehoort zynde , hebben alle de voörfz Gedeputeerden uyt de Steden daer na weder inne doen roepen, de Gedeputeerden van Haerlem, Leyden, Amfterdam en Gouda elck apart, en defelve gepooght te induceren, dat fymede fouden ac^ corderen de Voorfz twintigh duyfent guldens, om te fien of men Hare Majefteyt de Koninginne daer mede eenigfints foude konnen contenteren, mits dat fy hoopten en genoegh verklaerden foo veel te doen*dat de voorfz Pasporten af fouden zijn, en hebben tot dien eynde van haerluyden begeerdt, dat fy daer van fouden willen doen favorabel rapport , haerluyden daer toe gevende eenen tijdt var* twee of drie dagen. "|7 Odem by den Advocaet de voorfz Gedeputeerden van de fes groote Steden ver^ toont zijnde, dat Joost Jacobfz, Procureur van de Staten, dagh hadde genomen , omme op den eyfch en feeckere prefentatie van te compareren voor Commiffariffen van de Weduwe Francks van der Henne, te antwoorden, begeerende de voorfz Procureur wat hy op de voorfchreve eyfch en preefentatie fou de feggen , foo hebben de Gedeputeerden vas  den' 12. J van Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam en Febr" Gouda te yreeden geweest te comparerenover de voor den Heere van Affendelft, en te volko-faecke < men 't geene wes by hem dies aengaende ver- weduwe klaerdt foude werden, en hebben, omme van voor hem te compareren , gecommitteert Vranck Mr. Huych van den Eynde, en een van Gou- ^an der da, maer die van Dordrecht verklaerden dat ' J fy ten dien eynde geen koften en wouden dragen, alfoo fy de Weduwe twee honderdt guldens, ofte Philips guldens toegevocght ende geaccordeert hadden. T^At de voorfz Gedeputeerden van Haer-Haer,em> ^ lem, Leyden, Amfterdam en Gouda grn • op den veerthienden, vijfthienden en fes-dam en thienden weder in den Hage gekomen zijn- Gouda de, hebben mede onder feeckere conditie, hebbcn by gefchrifte geftelt, hun conform gemaeckt fo°nco"~ met die van Dordrecht, ter fomme van hon- faaeofct deft en twintigh duyfendt guldens; dan die met de van Gouda en confenteerden daer inne niet, anderen, dan overftemt wefende van de andere, en mits dat men de geheele fomme van hondert en twintigh duyfent guldens foude vinden over de groote en kleyne Steden en 't platte Landt, by capitale Impofitie , naer elcks xijckdomme. dIL Deel O Den  1552. ( 210 ) Den 23. Febr' Den 23. Februarii, 1552. PRESENTEN. Alle de geene die te voor en verklaert. Jlaen, lehal* ven die van Delf', ende h mede Mr. Willem fchoock prcefent geweest. ftSnti'r~rPEn voorfz dage heeft den Advocaet, by den J_ ter prefentie van de Geputeerden vanAdvocaet de Staten, geadverteert wefende, in de Raedtgedaen kamer de Regeerders van Antwerpen vervan Ant- klaert, hoe dat die van allen ouden herko • werpen, men, immers foo lange als memorie van menraecken fchen gedeneken mochte, de Schippers Van de de be- Hollandt, komende met hare Schepen leggen van voor Antwerpen, altoos vry geweest waren Bieren, van te betalen eenigen Accijns van de Bieby de ren, binnen Scheepsboort gedroncken werHollandt- aende; en hoewel fylieden als noch de voorfz Schip- v'rydomme behoorden te genieten, te meer, pers, die alfoo de Schippers van Antwerpen, komenvoorAnt-de in Hollandt, in alle Steden gelijcke vrywerpen domme hadden , foo hadden nochtans deRebifmen' geerders Van Antwerpen belieft te ordonneScheeps- ren in Augufto een en vijftigh, dat van alle boort ge- Bieren, binnen Scheepsboort gedroncken, eonfu- ^e voorfz Schippers Accijns fouden moeten betalen , ten ware fy binnen vier en twintigh dende, uyren van Antwerpen vertrocken; dat daeromme haerluyden foude gelieven de voorfz Schippers te ontlalten van den voorfz Ac- cijns^  ( 211 ) 155-2. den 23. cijns, op dat fy fouden mogen gebruycken Febr' haren gevvoonlijcken vrydomme. "W/"Aer op die van Antwerpen voorfz, naer * Bl 21 w voorgaende communicatie, voor ant- Ant>' woorde hebben doen feggen, hoe dat fy de woo£1e voorfchreve * ordonnantie hadden doen maze- 2° Antken, ten eynde fy fouden mogen weten hoe werpen, veel den voorfchreven Accijns voor een jaer de vooruyt mochte brengen, en dat ten eynde fy ter [chl?ve caufc van de voorfz Accijns fouden mogen JJS do conte'nteren den geenen die den Accijns van Bieren de Bieren binnen Antwerpen verpacht had- concerden s met den wekken fy anders niet en fou-^1^6" den mogen handelen - ende waren wel van advife aen de Staten goede', vruchtbare en aengename antwoorde te geven, dan overmits fy niet feer fterek en waren, en dat eenige van de Regeerders ten Hove waren, begeerden dat de voorfz Staten met de voorfchreve antwoorde fouden willen vertoeven tot hare wederkomfte van den Hove, ende en koften geen Interèst daer door pretenderen, alfoo naer date van de voorfz Ordonv nantie belast was den voorfz Accijns op te fchrijven, ter begeerte van eenige Schippers van Hollandt , en foude een yegelijck, 't felve verfoeckende, geaccordeert werdenjwaer mede de Staten voor defe reyfe te vreeden zijn geweest, O | Öagh-  1552den 26. Febr. De antwoordeby de .Staten ge vifiteert. ( 212 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage. Den 26 Februarii, 1552. PRESENTEN. Den Heeren van Gou- driaen, ende Obdam, Van wegen d'Edelen. Pieter van Beveren, Van Dordrecht. $oost Hillegom, Burgermeefter ,ende Mr .Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Adriaen Claefz, Burgermeefter , Miclnel Janfz, ende, Mr. Jacob, van den Eynde, Van Delf. Jacob van der' Gr aft, TEn ferVen dage by de Gedeputeerden? van de Staten de voorfz antwoorde ge.viüteertzijnde, ende naer voorgaendekleyne correctie gerefolveert dat men defelve fulcks doen foude als die by gefchrifte eeftelt was. 6 ende Mr. Jacob de Milde , Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz, Burgermeefter, Jan Doenefi, ende Mr. Floris vanHoegaerden, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen ,■ ende Gijsbert Jan Aertfz, Burgermeefter, Van Gouda. Omme te vifxteren het Antwoordt, te doen op de voorfz propofitü by den Advocaet g-emaeckt. Me-  C 213 ) a ïSit¬ sen 26, TV/TEde by den Advocaet feeckere MemorieFebr* "~ ■rv± gemaeckt zijnde , om te mogen dupliceren op de relique die apparentelijck by Hare Majefteyt gedaen foude werden, is defelve, den feven en twintidiften gevifiteert zijnde, gefeydt fulcks Hare Majefteyt te doen. den 27. Den 27. Februarii, 1552. Naer Npsne. Febr* * BI. 22. "XJAer, de Noene heeft den voorfz Advo- Artt caet, op de voorfz Propofitie voor Ant- woort by woorde gefeyt, hoe dat de voorfchreve Sta- ten Adten elcks in den* haren goet, getrouw rap- vocaet port gedaen , en diverfche communicatien Maieftevt gehouden hebbende, haer bevinden ingroo-gedaen, te fwarigheyt en perplcxiteyt, overmits inraecken't doen van de voorfz Petitie groote nieu- dc ^et wigheyt gepleegt wert, alfoo van die vanTotde"' Hollandt alleen jegenwoordelijck geëyfcht Beede werd de helft van de Petitie, die van Bra- va|i honbant gedaen, daer in men in alle voorgaende dcrt - n Beeden van haerluyden met die van Zeeland &S? niet meer en plach te eyffchen dan een derde- gufd.,onpart van die van Brabant, immers dickwils der connoch min, alfoo fy notoirlijck niet te com dilie van pareren en zijn met die van Brabant, in rijck- 'Lf^f domen welvaren; en hoewel fy redenen dc Pashadden, overmits de groote inundatie enlastPorteriei3 van Dijckagie, die meest over geheel Hol Saufco"landt op den twaelfden enderthienden Januani, en weder op den veerthienden en vijf- Goedethienden Februarii gebeurt is, waer door c&renin en voorfz Dijcken foodanigh ontramponeerteaTg*en" befchadigt zijn , dat men defelve niet en fal ' c' O 3 mo-  1552. den 27. Febr.. (. 214 j mogen brengen in fulcken fiate, als die waren voor date van den voorfz tcmpeefte, met de fomme van acht of thien hondert duyfent guldens , overmits oock de Navigatie Oost enWest,Zee-neeringe, Haringh-vaert, dagelijckfche Viffcherye, Drapperye, ende alle andere Neringen, daer van condependent zijnde, daer't Landt principalijck by onderhouden werdt, als nu cefferen, daer mede menigh duyfent menfchen gevoet werden, die nootfaeckelijk fullen moeten mendiceren, en by de Gemeente onderhouden werden, overmits oock denjegenwoordigen bangen ende dieren tijt, wel redenen hadden haer van de voorfz Petitie te excuferen: Nochtans , aenmcrckcnde dat de voorfchreve Petitie bekeert wierde tot defenfie ende befcherminge van den Lande van Hollant, foo wel te Lande als ter Zee, en overleggende de groote affedtie en liefde die fyaltijt tot Sijne Keyferlijcke Majefteyt, haren natuurlijcke Prince en Heere, gehad hebben, en noch hebben , die fij altijdt naer haer uytterfte vermogen gefubvenieert hebben , verftaen dat fy de voorfchreve Petitie niet geheel ledigh en behooren te laten flaen, en doende foo veel als in haerluyden is, foo hebben de Edelen en vier Steden, als Dordrecht, Haerlem, Leyden en Amfterdam gcfeyt, dat fy fouden last hebben, foo verre Uwe Majefteyt gelieven wilde af te ftellen de Impoften van de Pasporten en Saufconduiten van de Goederen, gaende uyt Hollant en WestVrieflant in Neutrale Landen , en van daer komende in de felve Landen , fon-  C 2T5 ) , 1552. r oen 27. fonder van gelijcken andere meer oplcbT' te ftellen , volgende haer Privilegie en Sententie van mijn Heeren van den Grooten Raede daer op gevolght, en niet anders., alfoo 't oöck wefen foude contrarie diverfche Traftaten en Receifen van wegen Sijne Keyferlijcke Majefteyt, met eenige Vorfteji en Steden van Ooften gemaeckt, te confenteren in de fomme van hondert en twintig duyfent guldens van veertigh grooten, daer van hondert duyfent guldens gegadert fullen werden by de Schiltalen, in der manieren hier na volgende, te weten, dat die van Dordrecht, Haerlem, Leyden en Gouda daer inne genieten fullen alfulcke gratiën als fy gewoon zijn te genieten in dc loopende ordinaris Beeden, in alle manieren, of over Hollandt omgeflagen fouden werden hondert vijftigh duyfent guldens, niet tegenftaende dat dit confent fich niet verder en extendeert dan tot de voorfz hondert duyfent guldens, en de refte die als dan aen de voorfz hondert duyfent guldens gebrcecken fal, de portie van die van Delf daer niet inne begrijpende, en fal defelve apart tot furniffement van dc voorfz hondert duyfent uioens werden ommegenagen over de kleyne teden en nlatte Landen, alleenliick elck voor fijn portie, fonder de voorfz groote Steden daer af yet te mogen eyffchen, in welcke hondert duyfent guldens die van Amfterdam voorfz haer portie opbrengen fullen , fonder te genieten eenige gratiën, en dat fonder prajjuditie van haer gewoonlijcko gratie; ende de refte, belopende twinO 4 ^gjh.  éeiï;: ■( ^ ) Febr. tigh duyfent guldens, fullen opgebracht wer* BI. 23. den by verkoopinge van haerluyden * Renten , mits dat 't Hooft-gelt in 't doen, de lofTinge van dien, ende de verfcheenenRenten, middeler tijt vallende, gevonden fullen werden met fulcke manieren en middelen, als de voorfz Staten onderlinge fullen ramen en adviferen ; des hebben de voorfchreve vier Steden geconditioneert, dat binnen haer Steden geen Koopers gedwongen ofte geconftringeert en fullen werden : De Gedeputeerden van Gouda hebben verklaert wel redenen te hebben omme haer oock van 't confent van hondert duyfent guldens, gedaen den dertighften Januarii laetstleden , eensdeels te excuferen, overmits dat fy niet alleen feer fober van Neeringe zijn, maer oock feer kleyne rijekdomme hebben onder hare Gemeente , uyt welcke de penningen van haerluyder portie, alfoo 't ordinaris inkomen dat niet dragen en magh , gevonden moet werden, die niet te min hare verbrande eenige Parochie Kerke nootfaeckelijcken weder moeten op-timmeren, nochtans daer by perfifterende, feyden dat fy, dragende 't voorfz confent van hondert duyfent guldens, meer gedaen hebben dan fy vermogen, alfoo fy niet te vergelijcken en zijn by eenige Steden, nochtans niet meer gevende , noeh hooger flaende dan fyluyden , niet te min toonende de goede affeétie die fy hebben tot Sijne Keyferlijcke Majefteyt, en dc defenfie van den Lande, gemerekt d'andere Staten in meerdere fomme confenteren, fouden in defelve verhooginge mede confenteren van hondert  .( 217 ) , 1552. den 27. dert en twintigh duyfent guldens, welvor-Febr* flaende dat de voorfz penningen, foo wel in dc twintigh duyfent guldens, als in de hondert duyfent guldens, gevonden fullen werden generael over Hollandt, fonder yemant te eximeren, by Capitale Irnpofitie, elck na fijn rijckdom, mits afgedaen wefende de Pasporten als vooren, met expreffe proteftatie verftaen, dat fy iu 't dragen van defe confentcn niet verder gehouden en lullen wefen dan elck voor fijn portie, fonder voor die van Delft, ofte yemant anders yet te betalen, met expreffe proteftatie en conditie, dat de penningen van dien, foo veel als nootfaeckelijck is, eerst fullen geëmployeert werden in de defenfie en befcherminge van den Lande van Hollant, foo wel te Landeals ter Zee, namenthjek omme te equiperen thien of twaelf Schepen van Oorloge, tot bewaringe van de Noort-zee, alfoo defelve toeruftinge haer toegefeyt en belooft is, in 't confent van den Impost op de Wijnen, ontrent twee jaren geleden, te betalen de voorfz geconfenteerde fomme, voor de eene helft ten uytgaen van de Maent van April, en d'andere helft voor 't uytgaen van de maent van Julii, beyde toekomende , en dat loopeng geldt; welverftaende, dat indien voor eenige van de verfchijn-dagen eenige verdere inundatie ofte last aen de Dijcken gebeurde, of dat yemant van haerluyden by de Vyanden merckelijck befchadight wierde, ofte dat eenige Knechten, gaende ofte oock geleydt werdende op de platte Landen , dat fy als dan ongehouden fullen wefen dit confent op O 5 te  M ( 218 ) «en 2*. Febr te brengen, maer fullen m gevalle als boven daer af vry gehouden werden, als niet geconfenteert zijnde; behoudelijck oock dat de voorfchreve Staten, elcks in den haren, haer portie van de hondert duyfent guldens fullen mogen vinden by verhooginge van Laften, Impofitien Capitael, verkpopinge van Renten, ofte anders, fulcks als een yegelijck van haerluyden in den fijnen bevinden fal gevoeghlijckst te wefen, daer toe hare Majefteyt de Koninginne haerluyden verleenen fal behoorlijcke Brieven van Oftroy, en gelijck Oétroy omme de twintigh duyfent guldens , met de Renten en 't verloop van dien te mogen vinden by fulcke manieren, als by hun geraemt fal werden. De Gedeputeerden der Stede van Delf hebben haerluyden geëxcufeert met de vryheyt en exemptie van de Beeden, foo wel ordinaris als extraordinaris, tot defenfie van den Lande, en anders , by Hare Majefteyt haerluyden geaccordeert , voor den tijt van twintig jaren , die fy feggen noch cours en loop te hebben, daer by * BI. 24. voegende haerluyden * armoede , en de 'groote exceffive koften die fy gedaen hebben, en rtoch dagelijcks moeten doen, in 't folliciteren dat fy geen Veertigen en hebben, en de electie van dien haer benomen is, en dat fy geen vernieuwinge van Wet en hebben, en daer en boven door 't verlies dat de felve Stede fal moeten dragen by den Staet en Ordonnantie, haerluyden onlanghs t'huys gefonden, biddende Hare Majefteyt hunluyden daer mede te willen hebben en houden voor geëxcufeert, biddende voorts de voorfz Staten  ( 219 ) I552' den 27. ten Uwe Majefteit't voorfz accord te houden *ebr" voor aengenaem. W/"Aer op hare Majefteyt de Koninginne op Replique " ftaende voet mondeling repliceerde,daer °P dat Haer vervreemde, niet alleen dat de voor- ^Jïiïnfchreve Petitie niet geheel geaccordeert engjnne„ wierde , maer oock overmits de menigte van de conditiën, niet ten propofte dienende, in de voorfz antwoorde geinfereert, byfonder, gemerekt alle d'andere Landen inde geheels Petitie geconfenteert hadden, foude evenwel daer op doen delibereren , en als dan Hare Majefteyte goede geliefte verklaren. t\ n r 1 •• den 28. Den 28. februarii, 1552. Febr> HEeft Hare Majefteyt, na voorgaendede- Appoftilliberatie, op de voorfchreve antwoor-len, by de doen feggen, en oock Appoftilleren, en^areMda* eerst op het poinft van de nieuwigheyt, datJ^0^. e Hare Majefteyt begeert dat die geene van de ginne Staten van Hollant, die den anderen van hun doen ftelhebben willen wijs maecken en perfuaderen , dat van haerluyden, met die van Zeelandt de van dé niet meer en plag geëyfcht te werden dan een staten, derdendeel van die van Brabant, fulcks be-bydeArtoone met verklaringe van de Beeden die al- J1™'6" '? foo geaccordeert zijn geweest, en in wattij-nac^a^ den, want Hare Majefteyt bevint dat zedert quenti. het jaer vijfthien hondert veertigh laetstleden, 't Lant van Hollant alleen, fonder Zeelandt, tot diverfche ftonden betaelt heeft de helft van Brabant, en dikwils meer dan min: Qock bevint Hare Majefteyt, dat in dc fet- tin-  den 28. v J tinge van de Beede, geëyfcht by wijlen Hertogh Carel van Bourgoigne, in 't jaer veerthien hondert twee en feftigh, achtervolgende welcke de Petitjen over alle defe Landen , plachte doen 't Landt van Hollant met Zeelant en West-Vrieflant gefet te wefen alfoo veel als 't Lant van Vlaenderen, en hooger dan 't Lant van Brabant, daer van die van Hollant de twee deelen, én die van Zeelandt 't derdendeel plegen te betalen. Aengaende de groote fchade van de inundatie en last van Dijckagien, dat andere Landen, die insgelijcks groote fchade geleden hadden, evenwel willighlijcken de voorfz fomme geaccordeert hebben , gclijck oock fedaen hebben de Landen, Roou-nd- :lt. .Je rontieren, niet tegenftaendc defelve aireede befchadight zijn geweest, en dagelijcks van de Vyanden overvallen, en Ééèi bcfchadigt te werden in forge ftaeii Nopende de celferinge van de Navigatie Oost en West, Zeeneringe, &c. dat gelijcke en meepder inconvenienten en verminderinge van de Neeringe en Negotie zijn in alle andere Landen van herwaerts over, fonderlinge die op de Drapperye van de Spaenfche Wolle gefondeert zijn, daer die van Hollandt 't meeftendeel Engelfche en Schotfe Wolle gebruyeken , en dat fy daer en boven de Öofterfche zeylinge vry gebruyeken mogen. Beroerende de Pasporten en Saufconduiten, dat defelve alleeiie geëyfcht werden van.  ( 2ZI ) 1552' den 2g. van! Goederen die uyt 's Vyands Lant komen, Febr" ofte uyt defe Landen aldaer gebracht werden of in eenigen quartiere daer omtrent gele- fen, * dan daer menfelichtelijck in Vyandts * 33L 25' -andt foude mogen vervoeren, fonder dat hare Majefteyts meeninge is van eenigh Pasport of Saufconduit geit te doen nemen van de Goederen die naer Oost-landt, DuytfJant of diergelijcke niet fufpe&e Landen gevoert werden, ofte daer van komen; en vervreemt hare Majefteyt, dat die van Hollandt zijn alleen die geene die hun daer van beklagen alfoo fulcks de andere Landen niet weyniger aengaet- en nochtans aenmerckendedatYulcks gefchiedt is om een beter, en ten eynde dat de Neeringen binnen defe Landen mochten blijven: Des wel te vreeden zijt. Aengaende dat geen Koopers bedwongen en fouden werden in de vier groote Steden dat de reden eyfcht, dat de rijekfte, gefchaeffte Burgers , woonende gemeenlijck in de groote Steden, foo wel als alle andere behooren bedwongen te werden omme renten te koopen. Noopende 't confent van die van Gouda, dat hare Majefteyt dat den meeftendcel behoort den minftendeel te comprehenderen; ende nochtans van nooden is omme tot de geëyfehte fomme te komen, dat men boven de Schiltale behoort andere Middelen te concipiëren.- Beroerende dat de Penningen, foo verre 't noot  den 28. v - t noot is, eerst geempioyeert fullen werden töt defenfie van den Lande van Hollandt; dat die Penningen , komende van alle de Beden en Petitiën van de Landen van herwaerts over, fullen by hare Majefteyt geempioyeert werden daer de noodt fulcks eerst en meest vereyffchen fal, ende fal hare Majefteyt op fde bewaerniffe van de Landen, op de Zee gelegen, fulcke provifie ftellen, als hare Majefteyt naer gelegentheytder faecken* fal bevinden te behooren: Ende aengaende' den Impost van de Wijnen, 't felve is principael geëyfcht omme jegens de Piraten en Zee-roovers te gebruyeken; ende hebben die' van Hollandt, by den Staet, hunluyden tot Brugge gecommuniceert , mogen bevinden hoe luttel geldts den voorfz Impost opgebracht heeft, ende de groote koften diemen tot onderhoudeniffe van de Schepen van Oor loge gedragen heeft. Aengaende dat men de Penningen foude" mogen vinden by verhooginge- van Lallen, yerkoopinge van Renten, &c. Dat hare Majefteyt fal bewilligen omme die penningen dies te geringer te vinden , dat fy die op Renten fullen mogen halen , behoüdelijck dat fy, gelijck alle de andere Staten van defelve Landen doen, van ftonden aen fulcke middelen voorflaen, dat men de voorfz Renten binnen korten tijde fal mogen loffen. Noopende die van Delft, gemerekt dat defe faecke concerneert de nootfaeckelijckc defenfie van den Lande, en dat alle Exempten ea  < 22-3 ) . IS$*> den 2 §, en Geprivilegeerden in andere Landen con-Febr' tribueren, foo is hare Majefteyten verftant en meeninge,. dat die van Delf hier inne insgelijcks als alle andere contribueren fullen^ niet tegenftaende hare exempte, gelijckerwijs fy in den laetften Oorloge betaelt hebben. Voor Conclufie. "üNde dewijle de nootj, omme de Landen Conc'ufi* -V van herwaerts over tegens de groote van fe magt van den Kon. van Vrankrijck te be-App'ot fchermen, foo notoir is, foo en kan hare tille. Majefteyt hunluyden geen diminutie accorderen , aengemerckt oock dat fy naer credit foude bewijfen tegens de andere Landen, dewelcke alommede geëyfchte Beede willighlijck geconfenteert hebben; ende verftaende de diminutie van die van Hollandt, hun dies fouden mogen * beklagen, hier omme foo per-... n. Afleert hare Majefteyt, dat die van Hollandt 2Cr' behooren te doen als andere, haer betrouwende dat fy op alles naeder en beter letten fullen, omme de geheele fomme te bewilligen , fonder daer inne te brengen fulcke onbehoorlijcke conditiën als fy gedaen hebben, geenfints gefondeert , en niet applicabel , ende dat fy ten. delen eynde fulke ramen en fluyten fullen mogen, als fy bevinden fullen mogen te behooren. Aéhim te Bruffel den vier en twintighften Februarii vijftien hondert twee en vijftigh. Onderteeckent, ( . Vgr/eycken. Dser  1552- „ * C 224 '} den-28. . J Febr. Tpv Aer na heeft hare Majefteyt de KoruiliDeEddê ginne de Gedeputeerden, van de Edelen Gedepu-0 en fes groote Steden elck apart gehoort, enteerden de de vorderinge van de gehecle Petitie gevan de recommandeert; en daer na den Advocaet sSden°te ontboden hebbende , heeft hem gefeyt dat der apavt de Staten fouden paffen dat de geheele Petigehoort. tie geaccordeert worde, of en foude die anders niet accepteren : Ende heeft de féfve Staten dagh beteeckent weder by hare Majefteyt te wefen den twintigften Maert', fonder eenig verder dilay te nemen. Noopen- Odem heeft den Advocaet, ter prefentie de het J_j van eenige van de voorfchreve Gedepu™ruyck teerden, den Praefident Viglius verhaelt de van de middelen daer by de Zeevarende Luyden, Zeeva- hun generende met den Haringhvaert, verl!ndden f"oeck-en hunluyden geremitteert te werden, hun géne' dat fY misbruyckt mogen hebben, uyt faecke rendemet dat contrarie de interdictie van hare Majeden Ha- fteyt de Koninginne», hun in Zee gegeven raeSt-~ hebben, ende dat fy ontlast mogen wefen va r' van 't Proces by den Procureur Generael van Hollandt ter dier caufe jegens hunluyden geinftitueert, en voorts hem defelve Requefte gelevert , dewelcke de Praefident belooft heeft te doen expediëren : Dat 's anderen daeghs den Advocaet weder by hem gekomen zijnde om te vervolgen expetitie van dien, heeft hem voor antwoorde gegeven niet geraden te wefen de voorfz expeditie als nu te vervolgen, maer dat fy daer mede fouden vertoeven tot dat de Staten weder ten Hove gingen ,• en confent gedragen fouden hebben,  C 225 ) 1552. den 28. 'ben, alfoo nu mogelijck hare Majefteyt de-Iebr" felve foude afflaen, ende alsdan feyden -wel middel te vinden dat haerluyden verfoeck geaccepteert foude werden, en dat van geenen noode was binnen middeler tijde den Procureur Generael met het voorfz Proces feer haefte. * Den 29. Den 29. Jbebruarn, 1552. Febr. HEbben de voorfz Staten gerefolveert in Da?h omden Hage in de Herberge te wefen den gjg fnn elfden Maert, om 's anderen daeghs op de de Hervoorfz Petitie te mogen befoigneren; en berge te voorts dat den Advocaet foude fpreecken we[^n » met de Gedeputeerden van Antwerpen , we- -"fblve5fende ten Hove , omme te weten of de Re- ren op de geerders aldaer haerluyden rapport gedaen Petitie, hadden van 't verfoeck by de Staten van Hollandt aen haer gedaen , noopende den Excijns geëyst van de Bieren binnen Scheeps van de Schippers van Hollandt, komende Voor Antwerpen ; 't welck den Advocaet haerluyden gevraegt hebbende, feyden maer een halven dagh t'huys geweest te hebben , en mitsdien daer van haerluyden geen rapport gedaen te zijn, maer fouden, achtervolgende de begeerte van den Advocaet, de faecke in den haren recommanderen, om ter wederkomfte van de Staten in Brabant, hunluyden goede en aengename antwoorde te mogen geven. UI. Deel f * Den  . 'SS*, r 226* ) den 29. v < * Dm 5. Maert, 1552. * BI. 27. Rappor; T")En Advocaet t'huys gekomen zijnde, van tien. heeft den Heere van Affendelft van alle caet.0 aen geene voorfz is rapport gedaen , die verden He©, klaerde niet te weten by wat middelen men re van die geheele Petitie foude mogen furneren en delft?" °Pbren§en- Daghvaert, gehouden in den Hage, öen 7. Op den 7. Maert, i ^2. PRiESENTEN. Den Heere Mr. Huyg Pieter Paulufz, van den Eynde, Van den Brielle. Van Delf. Dirck Gerritfz, Mr. Roelandtfz, ende Van Rotterdam. Willem Claefz, Antonis Willemfz, Van Wormer. Cornelis Matthijfz, Omme te refolveren tot ende wiens kofte de Kaep Jacob Danielfz, ende Vuyr-boetin t Van Schiedam. gat van de Maze verCornelis Ewoutfz, fet foude werden. ende TEn felven dage hebben alle de Gedeputeerden, bchalven die van den Briele, gerefolveert, dat alfoo de Ordonnantie by Sijne Keyferlijcke Majefteyt daer van gemaeckt, vermeldt, dat die van den Briele gehouden zijn te maecken en te onderhou-< den de Kaep en Vuyrboet, daer van fy jaer- lijcks  ( 227 ) , I552. iijcks ontfangen van alle de Schepen, de Ma- r,aext' ze uyt en in varende, een groote merckelijcke fomme van penningen, volgens de Ordonnantie van den Hove van Hollandt, van den jare veertien hondert achten tnegentigh, dat daeromme fy defelve Kaep en Vuyrboet tot haren koften behooren te verftellen, ofte verklaren te vreeden te wefen, midts oat> fangende defelve penningen , defelve te doen verfetten, ofte dat gelijckelijck defelve by haerluyden verfet foude werden, ende datter een Collecteur uyt haer alder naem gefteldt foude werden, omme de voorfchreve penningen te ontfangen; maer die van den Briele fuftinerende dat haerluyden competeerde d'onderwin van de voorfz Kaep , maer dat fy niet gehouden en waren die te verfetten tot haren koftc, maer dat elck Schip de Maze uytvarende ende inkomende, daer toe eenen feeckeren Penningh behooren te contribueren; maer alfoo fy niet fterek genoegh en waren , hebben fy die faecke uytgefteldt tot den een en twintighften Maert, jegens welcken dage alle d'andere defe faecke aengaende, by den Heere van Affendelft befchrevenzijn, om's avondts in de Herberge te wefen. P Z Dagh-  1.552tien 12 en 13. Maert. * BI. 28, ( 228 ) * Daghvaert, van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage. Den 12". otij. Maert 1552. PRESENTEN. De Heeren van Affendelft,Van Goudriaen, Van Mathenes, Van Obdam. Van Lockhorft, Otto van Egmont, Jasper van Trejhnge , ende Arent van Hardincxvelt, Van wegen d'EDE- LEN. Pieter van Beveren, Schout, Mr. Claes Bartholo- meufz, ende Mr. Willem Schovck r Van Dordrecht, Willem Harmenfz Ramp, Burgermeester , ende Mr .Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Hendrick Janfz, Burgermeefter , Michiel Janfz, Mr. Huych, ende Mr. Jacob van den Eynde, Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter,Jonge Dirck Janfz y Burgermeefter, ende Mr. Jacob de Milde,* Van Leyden. Mr. Hendrick Dirckfz-, Burgermeefter , Jan Doenefzr ende. Mr. Floris van Hoegaerden, Van Amsterdam.. Jan Dirckfz 't Hoen , Burgermeefter, Gijsbert Jan Aertfz , Burgermeefter, ende Witte van der Henne? Van Gouda. Omme eyndelijck antwoor-  r 229 ) 155*. v den 12 woorde te refolveeren van twee hondert duy- Maert. op de volle Petitie fent guldens. TEn voorfz dage hebben de Gedeputeer- verfoeck den eendrachtelijck gerefolveert dat aen die men aen de Heeren van den Raede foude van deri verfoecken, dat fy uyt haren naem aen hare ^eaeen' Majefteyt fouden willen fchrijven, hoe dat deKoninfy onderlinge gefocht hebben diverfche ex- ginne te traordinaris middelen, omme de geëyfchte adverteepenningen te mogen recouvreren ; maer l^lfoec-3 door den benaeuwden tijdt, inbreuck van de ken proLanden, fchaden van Dijcken, ceffatic van longatie Negotiatie, als noch geen bequaem middel tot den en hebben weten te vinden en voor te ftel- AEprj^nen len, daer het voorfz geit foude mogen afko- aen hare men , dat fylieden hare Majefteyt de Konin- Majefteyt ginne niet gaerne yet fouden toefeggen wil- "ppo" len, 't welck fy door armoede metten elfccte omteniet en fouden konnen volbrengen: Ende eyfchte" daeromme naer veele geproponeerde midde- Pepitie len, geen expedicnter en hadden weten te °? ter vinden, dan by verkoopinge van Renten te- b;cnger1, gens den penningh feftien, buyten 's Landts, voor foo veel 't felve doenlijck ende mogelij ck fal wefen te verkrijgen ; ende vermits fyluyden (respect en reguard nemende op den voorfz jegenwoordigen tijdt, en haerluyder groote benautheyt) bcduchtende zijn buyten 's Lands, in Vlaenderen en Brabant qualijckKoopers te vinden, immers tot fu leken fomme als fy wel fouden affecteren, en dat fy tot dien fine den Ontfanger van 'tGérneele Land last gegeven hebben in aller dili1 P- 3 g*s  , "52. r 23q a den 12 . \ o y Maert. gentie hem na Brabant, Vlaenderen en elders te tranfporteren , en aldaer Koopers te verfoecken, daer af fylieden foo lichtelijck geen befcheyt en fullen konnen krijgen , hoewel 't felve haer nootfakelijk is te weten voor 't dragen van eenigh.confent, daeromme hare Majefteyt de Koninginne hier van fouden zg- willen adverteren, ten eynde * hare Majefteyt gelieven foude, den dagh, haerluyden geprefigeert op den twintighften defer maent, te willen prolongeren en verlengen tot den eerften April naestkomende, om binnen middelertijdt eyndelijck met den anderen te refolveren, ende dat hare Majefteyt gelieven wille met den eerften hier op te willen laten befchrijven; midts in conformité van welcke, de voorfz van den Ende ook ten felven dage aen de Koninginne gefchreven hebbe, hebben oock de voorfz Staten, ofte den Heere van Affendelft uyt den haren, den voorfz Ontfanger van 't Gemeene Landt last gegeven om de voorfz Koopers in Brabant, Vlaenderen en elders te foecken. Midde- (^Ock hebben de voorfz Gedeputeerden, len omme ^ by maniere van communicatie , uytgeme'ene6" flagen en verk3ae~"dt, dat men de loopende Landts Re«ten foude vinden by Impost op de Wijloopendenen, cn op alderhande Bieren, waerdigh Rente wefende de tonne boven vier en twintigh {en ftuyvers; dan die van Amfterdam lieten haer duncken dat men defelve loopende Renten foude mogen vinden op de SijdeLaeckenen , -en andere koftelijcke Laeckenen, waerdigh we-  den 12. wefende d'elle van defelve Laeckenen bovenaiaert' de fes en dertigh ftuyvers, maer alfoo by den anderen gefeyt wierde dar 't felve niet foude uytbrengen, mits dat die geene die de SijdeLaeckenen, en andere koftelijckeLaeckenen fouden willen hebben , die buyten 's Landts fouden halen, foo fijn fy genoegh van haer opinie gefcheyden. Den 13. Maert, 1552. den 13. Maert. DE voorfz Staten weder vergadert zijnde Wat Hyop d'affcheyt van 's anderen daeghs, potheecq dat men foude refolveren wat hypoteecque e"n°dnt en onderpandt men aen de Koopers van de |ien de voorfz Rente foude ftellen, foo heeft den RcnteHeere van Affendelft, voor openinge van nieren fax dien , de Staten voorgehouden een ander ftcllcn' middel, daeghs te vooren by den Heere van den Ende uytgeflagen, dat men fonder koopinge van Renten de eene hondert duyfent guldens (die niet gegadert en fullen werden op de Schiltalen, volgens de conclufie daer af genomen), in 't geheel ofte ten deele fou-. den mogen vinden by feeckeren Impost die men foude mogen ftellen op de Haert-üeeden ofte Schoorfteenen daer roock uyt gaet, in alle groote en kleyne Steden ten platten Lande, overal, niemant daer van uytgefondert, dan alleenlij ck de vier biddende Oorden , Mannen en Vrouwen, Leproofcn en Gemeene Gasthuyfen; dat defe Haerttellingen in alle de beflooten Steden gedaen foude werden by de Burgermeefleren ende Re= P 4 geer»  den 13. geerders aldaer, ende dat by gefchrifte, nominerende van ftrate tot ftrate de Huyfen, met verklaringe by wien die bewoont werden, ende hoe veel Haert-fteden daer inne bevonden zijn: En ten platten Lande foude 't felve gefchieden by de Officieren elck in den lijnen; dat in alle beflooten Steden, groot ende klcyn, den Hage gereeckent voor een Stadt, de kleyne Huyskens, toebehoorende arme Luyden, waerdigh wefende in gereeden gelden hondert guldens en daer beneden, ongetaxeert fullen blijven, 't welck in elcke plaetfe gedaen foude werden tot tauxatie van de Weth aldaer, dat de betalinge fal gefchieden by den Eygenaer van den Huyfe, indien hy 't felve bewoondt, ende indien niet, half by den Huyrman, en half by den Eygenaer: Indien bevonden wierde eenige Huyfen belast te wefen met merekelijcke Renten, fal men een middel mogen vinden , dat die geene die fulcke Renten hebben, naer advenant fullen contribueren Dat op 't Landt alle Kloofteren , exempte Perfoonen , Begraef-huyfen, wie die oock tocbehooren, in defen naer advenant mede fullen contribueren als vooren ; dat menelcken Haertftede niet verder en foude belaften dan met drie ftuyvers of feven grooten, 't * Bl. 30. welk* een kleyne quetfe foude wefen; ende fouden de voorfz Contributien genoegh gelijck ende egael wefen, alfoo de Rijcke gemecnlijck groote Huyfen befitten met veel Haertfteden, ende de arme kleyne Huyskens met luttel Haertfteden: Defe Haerttellinge ge"  C 233 ) 155a' V J den 13, gedaen zijnde , foude men eerst adviferen Maert' höe veel dat elcke Haertflede foude mogen dragen, omme betaelt te werden op een of twee termijnen ; indien men bevonde dat die fettinge voorfz niet en mochte furneren de voorfz hondert duyfendt guldens , foo foude men een ftuyver op elck vat Bier mogen fetten , dat in Hollandt gebrouwen werdt, 't welck by de Brouwers genamptifeert foude werden , mits dat weder ontfangende van den geenen die haer Bieren fleeten, ende mitsdien foude defe contributie helpen dragen die Vrieflandt , Zeelandt , Voorn, en andere uytheemfche, ende mits dien kleyne quetfe, is te prefumeren dat fy daer inne fouden condefcenderen : Ende by den Heere van Affendelft de Gedeputeerden van de Steden verfocht zijnde hier op hare opinie, mits dat fy daer van niet gehoort en hadden, hebben in den haren elck daer op begeert rapport; ende voorts oock omme gerefolveert te komen, indien 't middel van de verkoopinge van Renten aengeroert werde, waer by men de Hooft-fomme in 't doen der loflinge, ende de verloopen Renten, middeler tijdt vallende, foude mogen vinden, ende wat Hypotheecque en verfeeckertheyt men de Koopers foude mogen ftel. len , dat evenwel den Ontfanger van 't Gemeene Landt fijne diligentie foude mogen doen, omme te onderftaen wat Koopers, en hoe veel men buyten 's Landts foude mogen krijgen; en hebben dagh genomen om weder in de Herberge te wefen den achttienden P 5 de-  I defer Maent Martii, jegens wekken dage den Heere van Affendelft mede aengenomen heeft te doen befchrijven de Edelen , behalven de Heeren van Goudriaen en Obdam, die mede alhier prefent waren den dertienden Maert, Dagh-  ( 235 ) *55«- den 19. * Daghvaert, van de Staten van Hollandt "31 gehouden in den Hage. Ben 19 Maert 1552. PRESENTEN. De Heeren van Affendelft,Van Goudriaen,] Van Matenis, Van Obdam, ende V%n Buvenvoirde, Van wegen d'EüE- len. Pieter van Beveren, Schout, Mr. Claes Bartholo- meufz, ende Willem Schoock , Van Dordrecht. Jooft van Hillegom, Willem Harmenfz Ramp, Burgermeester, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Hendrick Janfz, BlïEgermeefter, ende Mr. Huych van den Eynde , Van Delf. Jonge Birck Janfz van Leyden, Mr. Claes de Milde, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Mr .Hendrick Birckfz, Burgermeefter, ende Mr. Floris van Hoegaerden, Van Amsterdam. Jan Birckfz 't Hoen , ende Gijsbert Jan Aertfz, Burgermeefters, Van Gouda. Omme eyndelijck antwoorde te refolveren op de voorfz geheele Petitie van twee hondert duyfent guldens. By  C 236 ) 155* den 19. Maat. BY de» Heere van Affendelft de Gedeputeerden vertoont zijnde de Miffive van de Koninginne , die haerluyden ook by den Advocaet voorgelefen wierde, daer by bleecke, dat hare Maj. verftondt, dat, mitsdien by hunluyden verfoekende Koopers van Renten buyten 's Landts tegen den Penningh feftien, naer dien Sijne Keyferlijcke Majefteyt, ende oock eenige andere Landen verkoft hadden Renten tegens den penningh twaelf, niet en fcheen te wefen dan omme de faecke te treyneren, en dat hare. Majefteyt den dagh van den twintighften Maert niet en woude uytftellen tot den eerften April, maer confent begeerde te hebben van de geheele geëyfchte Petitie, foo heeft den voorfz Heere van Affendelft hunluyden gefeyt, dat fyluyden daeromme moften adviferen wat antwoorde hare Majefteyt de Koninginne gedaen foude werden , en by wat middelen men de andere hondert duyfent guldens foude mogen vinden, en of ly rapport genomen hadden op 't poinct, uytgeilagen by den Hove van Hollant, te weten, dat men defelve foude vinden by een Impost van drie ftuyvers of fe ven grooten, meer of min, op clcken Haertftede, foo hebben de Edelen en Gedeputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delft en Amfterdam gerefolveert dat mende ■voorfz hondert duyfent guldens foude vinden by een Impost van drie ftuyvers of feven grooten op elcken Haertftede , volgende de Memorie by den Heere van Affendelft hunluyden daer van gelevert; welverftaende dat alle  v °- J den vg. /. , n , ., Maert. alle Huyfen daer mne fouden contribueren, uytgefondert de vier biddende Ordren, Oude Mannen, Vrouwen, Leproofen, Gemeene Gasthuyfen , en andere miferable Perfoonen; des waren fy van advis, dat al mochte den voorfz Impost van de Haertfteden de geheele fomme van hondert duyfent guldens1 opbrengen , dat men nochtans * een partyc * BI. 32 van dien foude vinden by verkoopinge van Renten, op dat men niet en foude mogen feggen dat de voorfz Staten de voorfz geheele fomme van twee hondert duyfent guldens hadden weten te vinden in propriis, fonder eenige bekommeringe of last; dan die van Haerlem lieten hun duncken dat het meer uyt foude brengen de voorfz fomme te vinden by pen tienden penningh van de waerde van de huyren van de Huyfen, en dat het felve meerder gelijckheyt foude innebrengen, maeckende hun evenwel altoos conform met den anderen, als wefende 't meerendeel van hunluyden; ende ten eynde de Huyfen van de miferabele te recht en fonder fraude fouden mogen getauxeert werden, foo was 't advis van den Heere van Affendelft, en eenige andere, dat men de Wethouderen, die daer toe gecommitteert fouden v/erden, behoorlijcken Eedt fouden afnemen, dat fij finceerlijck daer inne fouden procederen, en dat men op 't platte Landt by de Officieren ofte Wet-houderen aldaer foude voegen eenige Deurwaerders, omme de tauxatie van de Huyfen van de miferable debite te doen, en breeder als d'Aéte daer van zijnde dat vermeit: De Gedeputeerden van  1552. C 238 ) den ig. van Leyden en Gouda verklaerden dat fy wel te vreeden zijn dat de voorfz laetfte hondert duyfent guldens gevonden werden by maniere als de Staten adviferen fullen, wel verflaende dat men fulcken manieren vinde, daer mede de Schamele niet te feer belast, en de Rijcke niet te feer ontlast en werden, byfonder die in de eerfte hondert duyfent j. -r doen. Den 4. April, 1552. den 4. TTEt voorfz antwoordt by den Advocaet Apnl' aen hare Majefteyt gedaen zijnde, en- Ant" de voorts by monde verfocht hebbende be- aen°rnare hoorlijcke provifie, tot defenfie van den Majefteyt Lande van Hollandt, en van de Noortzee, gedaen. volgende 't inhouden van feeckere Memorie, by den Advocaet naderhant hare Majefteyt overgelevert; foo heeft hare Majefteyt op ftaende voet 't voorfz confent mondelingh van wegen Sijn Keyferlijcke Majefteyt geaccepteert , en de voorfz Staten daer van bedanckt, en voorts verklaert dat hare Majefteyt de voorfz Memorie, en oock d'antwoorde foude doen vifiteren, om te zien of men de voorfz Gedeputeerden in hare differenten en conditiën foude mogen verge- , lijeken, omme als dan daer na haer. affcheyt te mogen verkrijgen. Hier na de Edelen met den Advocaet apart R^onby den Praefident Viglius en Commis Sy^en van Loo, als Gecommitteerde van hare Ma- Prsfident jefteyt, ontboden zijnde, foo hadde de Viglius voorfz Prjefident den voorfz Edelen gaarne ds Statei feinduceert, dat alfoo die van Delf hadden 0^,™' rivilegie niet te contribueren, oock in tij- emptie Q 3 de  , 1552. ' ( £46 1 den 4.. ApnL de van Oorloge, en tot haerluyder noof. van die faeckelijcke defenfie, daeromme ibuden wilover het ^en accl'deren, dat men foo veel als haer Gemeene portie foude bedragen boven de contributie Landt met drie duyfent-Schilt, volgende feecker ommege- haer Appoinftement pro vifioneel, mede omweren'te meAagen fouden werden op de kleyne Steden ende platte Landt, daer op de voorfz Edelen deden antwoorden, dat fylieden geconfenteert hebbende 't geene wes de groote Steden ten achteren en te kort quamen boven haer ordinaris gratie, op de kleyne Steden ende platte Landen ommegeflagen té werden, meer gedaen hadden dan fy wel vermochten , en geen last en hebben, nochte oock en mochten yet verder daer inne doen; ende gemerckt die van Delft zedert date van haer Oétroy altoos gratie genooten hadden, en beter geftelt was dan eenige andere Steden , daeromme , overmits de jegenwoordige noot, haer geheele portie wel behooren op te brengen. Ordo\ere l~TIer na miin Heer denPrafidentendeLoo nantie.by - a^e de Gedeputeerden weder by hem hare Ma- ontboden hebbende, foo heeft hy van wegen jefteytge- de Koninginne hunluyden verklaert op de eertCiPtot voor^"z Memorie hare Majefteyt gelevert, defenfie° noe dat hare Majeftefteyt aireede tot defenvan Hol- fie van den Lande van Holland had doen conlandt cipieren en by gefchrifte ftellen feeckere Ordonnantie, die aen den Hove van Hollandt gefonden was, en hadde voorts geconu mittjert den Heere van Abbenbroeck, omme in abientie van den Stadthouder die faecke  C 247 ) J den 4. ke te dirigeren, en tot dien eynde Inftrüétie Aprl1' gegeven, en was hare Majefteyt in meeninge, die plaetfen daer 't meest van nooden, en bequaemst wefen foude, metV.olck van Oorloge te voorfien; en hadde aireede tot dien eynde den voorfz Heere van Abbenbroeck last gegeven, en oock omme Knechten en Volck aen te nemen daer 't van nooden wefen foude; en foo verre de noot fulcks eyfchte, fouden niet alleen die penningen by andere Landen geconfenteert, tot haerluyder defenfie employeren, ende foo verre de noot oock eyfchte, in andere Landen breeder provifie te doen, fouden oock de penningen, by die van Hollandt geaccordeert , aldaer geêmployeerf moeten werden; en fouden (de Vyanden voor andere Landen * gefchut wefende) daer door * El 36. oock die van Hollandt gedefendeert zijn, en daeromme en vermocht oock hare Majefteyt niet in de acte van confent toe te laten de claufule, dat de geconfenteerde penningen alleen geëmployeert fouden werden tot defenfie van den Lande van Hollandt , en aengaende de laetfte hondert duyfent guldens, die de Staten in mceninge waren te vinden op Haertfteden, was hare Majefteyt van advife, dat 't gelijckfte en egaelfte foude wefen tot verlichtinge en foulagement van den Armen, dat men defelve foude vinden op de waerde van de Huyfen, of indien de voorfz Staten in meeningc waren te per, filteren by 't Haert-gelt, dat dan daer niet onder gecomprehendeert en fouden werden de Huyfen, nietwaerdig wefende eens hollen 4 dert  April * dert guldens: En alfoo hare Majefteyt de voorfz Staten, geen O&roy accorderen en woude omme de voorfz penningen te vin. den, fonder te hebben verklaringe en fpeei* ficatie van de Middelen, daer by fy defelve hondert duyfent guldens fouden willen vinden , en dat daeromme de voorfz Staten de voorfchreve Middelen behooren te verkla. ren en uyt te drucken. den s> Apnl ■ Den 5. April, 1552. woordt, T)E voorJ~z Staten , op 't geene voorfz is, op 't gee- ■ communicatie gehouden hebbende, foo ne de sta-hebben fy eendrachtelijck gerefolveert den 2ehou°r Pra3fident v°or antwoorde te geven, dat den was, hare meeninge noyt geweest en was dat haberoeren- re Majefteyt de Koning inne die geheele gede de confenteerde fomme foude employeren tot fchTeve defenfie van den Lande van Hollandt, tot Ordon- de Negotie Oostwaerts , Haringhvaert en Mutje. Visfcherye, maer dat men van de geconfen-. teerde fomme daer toe foo veel employeren foude, als hare Majefteyt foude bevinden nootfaeckelijckte wefen , en dat mendaerom in de plaetfe van de claufule, dies aengaende in de acte van confent geftelt, foude mogen furrogeren defe claufule: Oock met conditie , dat de Koninginne de Landen van Hollant en Voorne foodanigh van Schepen van Oorloge en Volck voorfien fal, dat de Kuften van de Zee bewaert mogen werden voor fubite invafien, ende de Negotiatie Oostwaerts, Haringhvaert en Vis- fche-  < > denT . , . . April. fcherye haer cours en voortgangh mogen hebben. ENde aengaende dat hare Majefteyt verkla- Woo"de ringe begeerde te hebben by wat midde- van defe! len men de laetfte hondert duyfent guldens ve, op foude willen vinden 5 omme dat wetende, ^edcekrer als dan de Staten daer toe Oclroy te accor- poindl, deren, foo hebben de Edelen en Gedepu-beroeren teerden van Dordrecht, Haerlem, Delft en de April. „ jL>°' Den 2. Maij, 1552. May.* BEn ick met Schoock, Gedeputeerde van ^jjjjij Dordrecht, Willem Aelbrechtfz , Ge- denlm. deputeerde van Leyden, Pieter Cantert en post van Sandclijn, Gedeputeerden van Amfterdam, twee ten gereyst naer Brusfel, omme afgedaen te heb- k°ndjrt ben den Impost van twee ten hondert van Gpoede_ de waerde van alle Goederen en Koopman- ren en fchappen , varende Westwaerts , en van Koopdaer weder in defe Landen komende, als wefende contrarie de Privilegie van Koningh We pf Philips, ende de Sententie van mijn Heeren waerts van den Grooten Raede daer op gevolght. varende. . -v den 7. en Den 7. en 8. Maij, 1552. 8. May. DEn Prjefident Viglius geremonftreert Repuefte hebbende 't' inhouden van de voorfz ™" 'c aat_ Requefte, tot dien eynde dienende , heeft v°^" vai1 ons voor antwoorde gegeven, dat hare Ma- fchreven jefteyt de Koninginne, en die van hare Ma- impost, jefteyts Raede verftonden den voorfz Impost niet  . C 2 54 ) den 7. en 8' May' niet te wefen contrarie noch preiudiciabe] 't voorfz Privilegie, al* geaccordeert zijn. de ter begeerte van de Gemeene Koopluyden, en tot defenfie van hare Schepen en Goederen, Westwaerts varende, en van daer weder in defe Landen komende, en dat die penningen, komende van den voorfz Impost, nietgeëmployeert en werden totprofijtc van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, gelijck den Twee-hondertften Penningh tot fijnen profijte gekomen en geëmployeert hadde geweest, welcke Twee-B ondertfte Penningh oock willende 't Privilegie van die van Hollandt voorftaen , hy, volgende fijnen Eedt hadde helpen afdoen; dat de voorfz Gemeene Koopluyde, niet wetende gereet op te brengen de penningen, van nooden wefende tot Equipagie van de Schepen van Oorloge, dienende tot defenfie als vooren, was fulcks met de Regeerders van Antwerpen gehandelt ; dat naer groote moeyte en veel arbeydtsdaeromme gedaen, fy eyndelijck geaccordeert hadden de voorfz penningen gereet op te brengen, mits dat fy hen weder fouden rembourferen mogen aen de penningen, komende van den voorfz Impost; ende alfoo de voorfz Impost, ter begeerte van de Gemeene Koopluyden, en tot defenfie van hare Goederen opgefteldt was, foo behoorden een yegelijck die fijne Goederen West-waerts woude doen voeren, mede daerinne te contribueren; ende en behoorde, omme de quaetivilligheyt van ee- * BI. 30. nige particuliere * Koopluyden van Hol* landt, de voorfchreve nootfaeckelijcke defen-  C 255 ) 1552. dén 7. en fentie niet achter te blijven, byfonder re- 8' Ma* guard nemende dat hare Majefteyt de Koninginne, uyt den name van Sijne Keyferlijcke Majeftey t te vreden was een derdendeel van de voorfz koften te dragen; en foo wie Westwaerts niet en begeerde te varen, foude van den voorfz Impost vry wefen; dan hare Majefteyt cn was niet te vreeden te accorderen, dat eenige Koopluyden uyt Hollandt of andere plaetfen Westwaerts fouden varen onder de conduite van de voorfz Schepen van Oorloge, en wie anders attenteerde te doen, foude merckelijck gecorrigeert werden ; en aengaende dat by de voorfz Gedeputeerden verfocht worde, dat men den voorfz Impost van de Onderfaten van Hollant foude willen doen eysfchen, wefende met hare Schepen en Goederen in Zeelandt; op dat defelve lichtinge niet en foude wefen picejudiciabel haer voorfz Privilegie, feyde den voorfz Praefident dat den voorfz Impost behoorde geëyfcht te werden ter plaetfe van de Ladinge , en dat anders doende, foude wefende tot groote koften en moeytcn van de Koopluyden van Hollandt. Den 10. Mat], 1552. May. *T\En Advocaet verfocht hebbende aen mijn DeextenHeere den Prfefident van den Grooten ^e van by hem aen-mijn Heere den Pra?dedeex-hdent van den Groote Raede gedaen, maer tenfie van en is by de Staten hier op geen Refolutie gede Sen- nomeii. tentie van Congie. ■ Rapport T?°dem by hem rapport gedaen zijnde, van den raeckende de voorfz Antwoorde van Excijs, Heer Dirck van derWerve, Burge;meefter bfnnen van Antwerpen , beroerende den Excijs, by Antwer- hunluyden van de Schippers van Hollandt pen op de geëyfcht van de Bieren binnen Scheepsboort Scbeeps gedroncken , hebben verklaert dat de GedeBieren. pUteerden , t'Antwerpen komende, alfoo de verfochte tijdt van een maent omme gekomen is, op haer voorfz verfoeck, tot diverfche ftonden gedaen , eyndelijcke en finale antwoorde fullen begeren. Aen de 'ftTOch is op 't verfoeck, by die van Rotsteden terdam, Schoonhoven, Hoorn, Enckgeaccor- huyfen, Edam, Monnickendam, en meer deert Co- andere gedaen, omme te hebben copie van pievande^e acte van den confente van de voorfz ranfenY"twee hondert duyfent guldens, mits dat fy van twee gefommeert waren haer portie van den terhondert mijn, die verfchijnen fal uytgaende Junii op duyfent te brengen, foo is by de voorfchreve Staten guldens. eendrachtelijck copie geaccordeert. cocaetAd" "R"^ don Advocaet aen de Staten vertoont ve"0 zijnde een ftaetjen, omme te komen tot eenen nieuwen ommeflagh, en dat Coebel te  v 0 y den 15. te vreeden was * reeckeninge te doen van i™1^ 42> den voorgaenden ommeflagh, maer nieten kofte gereet vallen omme fijn andere reecke- aen de ninge, die noch refteerde te doen, voor staten den tijdt van drie weeken , te mogen doen; ee ftaetende dat van nooden was geldt te hebben,&n van omme de enquefte in 't Proces van de Sta- l^aT^h , ten, tegens Wouter van Bekefteyn, daer dc en andere Staten van Productie verfteecken waren, en Èoincten, daeromme die faecke geen verder dilay en mochte lijden, mitsgaders oock omme te betalen de Weddens van den Advocaet fijne vacatiën ende reyfen, mitsgaders van de Edelen , foo hebben de voorfz Gedeputeerden, volgende diverfche voorgaende Refolutien eendrachtelijck gerefolveert tot geen ommeflagh te willen verftaen, voor dat Coebel alle fijne reeckeningen gedaen foude hebben, en dat men hem cxpresfelyk foude verklaren, dat hy foude pasfen alle fijne Reeckeningen te doen binnen den -tijdt van veertien dagen, of dat by gebreck van dien, hen niet en fullen laten hebben den ontfangh van 't Haertgelt, verfoeckende aen den Heere van Affendelft 't felve hem te willen feggen, die aangenomen heeft dat te doen, en de voorfz reeckeninge gedaen zijnde , waren te vreeden tot een nieuwen ommeflagh te verftaen, ofte fullen terftondt daer naer by eenige wegen geit vinden om de voorfz enquefte te mogen doen. R 4 De  Junii. i->vr c 11 I J voorfz Staten by Coebel geadverteert adve°r zijnde, dat de Haertfteden, leggende teert de ter Plaetfcn onder de Schiltalen niet beercStaten pen, niet en waren gedaen befchrijven, hebwegens ben eendrachtelijck gerefolveert dat men detrib-uie' felvemet alle diligentie foude doen befchrijvan'de ven' en van elcke Haertftede ontfangen fes Haertfte- ftuyvers, en dat naer vermogen d'acte; wedden, te-ke befchrijvinge den Heere van Asfendelft ftuyv aen§en°men heeft terftont te doen. junii.6' Dm l6- Junii, 1552. Acte van T}E voorfz acte van confent by gefchrifte Confent ±s gefteldt zijnde, en gevifiteert wefende fchrifte, ov de Gedeputeerden van Dordrecht, Haercndaernalem, Amfterdam en Gouda, en daer na by ïn^tneiteden Heere van Asfendelft, is naer voorgaengeftelt. de kleyne correctie den Advocaet belast die in 't nette te doen ftellen, gelijck hy oock gedaen heeft. T6"..17" Den 17. Junii, 1552. Protefta- Ti/f R. jacob de Milde in den Hage wefen- uml de' en de voorfz A6te g.elefen hebben- gedaen de •> heeft uyt den naem van die van Leyden uyt den geprotefteert, dat foo verre die van Amfternaem van dam fulcks wilden conditioneren, als d'eftiLevden" matie van de Huyfen tê doen naer de waery n' de van den tegenwoordigen jare, dat fy van gelijcken doen fullen, als daer toe hebbende apparenter redenen, en dat hunluyden in  ( 265 ) den 17. Junii. in toekomende tijden mede fal volgen con- * ditie.van gelijcke natuyre jegens gemeene conclufie, verfoeckende aen den Advocaet dat in fijn Regifter aen te teyekenen, foofy fulcks ten dage van de Vergaderinge verklaert hadden; welcke aanteeckeninge alhier volbracht is geworden. R $ Dagh-  , ï552oen 27. Junii. * BI. «. ( 266 ) * Daghvaert , gehouden in den Hage. Op den 27. Junii, 1552. PR iE- SENTEN. Pieter van Beveren, Pieter Jacobfz, ende Mr. Claes Barthojomeufz, Van Dordrecht. Adriaen Claefz, Burgermeefter , Frans Willemfz, ende Mr. Adriaen van Leyden , Van Delf. Pieter Simonfz, Burgermeefter , Cornelis Huygenfz, ende Mr. Roelandtfz, Van Rotterdam. Jacob Danielfz, ende Geelandt Dammenfz, Van Schiedam. Hendrick Janfz, Burgermeefter , Van Vlaerdingen. Willem Janfz, ende Jan Tsbrantfz, Van Enckhuvsen. Claes Eggefz, Van Wormer. Volckert Huyck, Van Groote- broeck, Cornelis Claefz, Van Jisp. Cornelis Matthijfz, Van Veenhuysen. Donus Arentfz, ende Leenaert Jacobfz, Van den Brielle. Omme te advifeeren eenigh bequaem middel, dienende tot vorderinge en avancement van den Haringvaert , het ware faufconduiten, ofte by toerustinge van Schepen van Oorloge. Ten  C 267 ) 1552.- den 27. rriEn voorfz dage by de Heeren van den J_ Raede, door monde van den Heere van Asfendelft, de Gedepnteerden van de Staten, hun generende met den Haringhvaert, voorgehouden zijnde, dat alfoo de Haringhvaert aenftaende was, en dat defelve noótfaeckelijck bevordert behoorde te werden , als wefende een van de prineipaelfte middelen van 't welvaren van Hollandt, foo hadde den Heere van Beveren den Raede van Hollandt gefchreven , dat 'er waren twee middelen om de Haringhvaert te vorderen, te weten, by faufconduiten, ofte by Schepen van Oorloge, en dat die van Zeelandt bevonden de bequaemfte, feeckerfte en gevoeghlijckfte middel den Haringhvaert te vorderen by faufconduiten, vermits de faufconduiten veel eer te krijgen zijn, dan men de Schepen van Oorloge foude mogen toerusten ; dat oock de voorfz faufconduiten merckelijck min fouden koften; dat oock de Haringhbuyfen by de faufconduiten beter dan by de Schepen van Oorloge verfeeckert fouden zijn; dat ter contrarie die van Vlaenderen fuftineerden bequamer en beter te wefen de Haringhbuyfen te verfeeckeren by Schepen van Oorloge, door dien, dat verkrij-gende faufconduiten, de Francoifcn, Vyanden van defe Landen, de welcke van Victualie merckelijck onvoorlien zijn, groffelijck gevictualieert fouden werden; dat oock uyt die oorfaecke den Haringh van kleynen prijfe foude werden, cn dat daer en boven te beduchten was, dat de Franfche, gevangen hebbende foo veel Haringh als hungoct dach- te,  C 26"8 ) te, de Onderfaten van defen Lande geen geloove en foude houden, en noch visfchende haren Haringh, af handigh fouden maecken; dat daeromme die van Vlaenderen voorfz te Vreeden waren toe te ruften fes fchepen van Oorloge, en * die van Zeelandt, foo verre de faufconduiten geen voortgangh en hadden, vier fchepen van Oorloge: Ende alfoo die van Hollandt merckelijck meer een Haringh reden dan die van Vlaenderen en Zeelandt, van nooden foude wefen by hun toegemaeckt te werden acht Schepen van Oorloge, en dat oock hare Majefteyt de'Koninginne aengenamer was 't middel van fchepen, van Oorloge te doen equiperen ; daeromme onderlinge fouden adviferen welck van beyde de voorfz middelen 'tnurfte en bequaemfte foude wefen tot verfeeckertheyt en vorderinge van den Haringhvaert. Soo hebben de voorfz Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, en naer voorgaende refolutie den Advocaet belast voor antwoorde te feggen, dat alfoo de voorfz twee middelen te vooren noyt voorgehouden en waren, geen lasten hadden omme antwoorde daer on te geven, fonder voorgaende rapport, elck in den haren ; dan by maniere van advife, bevonden tot verfeeckertheyt 't bequaemfte , feeckerfte en wel prineipaelfte middel te wefen de voorfz faufconduiten, en dat om de redenen boven verhaelt, daer by voegende, dat aenfchouw nemende op de menighte van Schepen van Oorloge, dewelcke den Koningh van Vranckrijck in Zee heeft, foo en fouden de Haringgbuyfen in geender . «SS*den 27. Junii. , * BI. 44.  Junii. geender manieren by de voorfz achttien fchepen van Oorloge mogen verfeeckert en gedefendeert wefen; dat oock het meerendeel van den Haringteelt verloopen foude zijn, eer de voorfz Équipagie en toeruftinge foude mogen gefchieden ,• dat men oock bevonden had dat de Haringhbuyfen in voortijden by de voorfz Schepen van Oorloge, die hun meest aen Landt, en in de Havenen gehouden hadden; feer weynigh befehermt en bewaert hadden geweest: Ende aengaende dat by die van Vlaenderen gefeyt was, dat, aenvaerdende en kiefende de faufconduiten, de Franfchen geviéhialieert, den Haringh tot kleynen Prijfe gebracht foude werden, en dat de Franfchen geen geloof en fouden houden, gevangen hebbende Haringh naer haren contentemente , fëyden, nopende 't Victualieren, dat dc Franfchen genoegh Viétualie weten te praftiferen uyt defe Landen, by andere faufconduiten, gelij ck oock defe Landen reciproche doen uyt Vranckrijck; en aengaende de kleyne prijfe, dat den Haringh altoos foo veel gelden fal, als die foude doen by verfeeckertheyt van Schepen van Oorloge; en aengaende'tgoede geloof van de Franfchen, feyden dat de faufconduiten Jiinc inde tot noch toe onderhouden zijn, en dat te prefumeren is, gelijtk men oock dagelijcks by experientie liet, dat Koningen, Prinzen en Vorften hunne Tractaten en Brieven krachte geven: Ende alfoo de Haringhvaertgrootciijeks importeert, foo perfifteeren fy by haer voorfz rapport, begeerende eenen korten dag om weder in de Her.  , 1552. ( 27o ) dert 27. / ml Herberge te wefen, en dat ten felven dage mede befehreven fouden werden de Staten van den Lande, omme rijpelijck in defen te mogen refolveren; welcke antwoorde oock by den Advocaet de Heeren van den Raede gedaen zijnde, foo hebben fyluyden na een kleyne voorgaende communicatie, alfoo de Haringhvaert dc Edelen niet en toucheerde, geaccordeert rapport in den haren, en dag om weder in de Herberge te wefen den derden Julii, jegens welcken dagh fy mede fouden doen befchrijven de fes groote Steden. den 30. -p, es. .. Junii. Dm 3°- junii, 1552. Confülta- TTEbben den Advocaet, de Penfionaris van S om- ÖorftetóU als mede Bartholomeufz , Je de YmPdlMl'; Jacob van den Eynde, van faecke Leyden Mr. Jacob de Milde, van Amfterdam van den Sandelijn, en Mr. Franck Eoot, onderlinl!T wee §e gf onfulteei-t hebbende op de faeke van ten hon- den Impost van twee ten hondert, hebben dert. eyndciijck gerefolveert , dat fy bevonden *BI x% den voorfchreven * Imposf te wefen contra, •ne, en in pf&juditie van de Privilegie , en de Sententie van den Grooten Raede da-r op gevolght, en dat men daerom foude vervolgen den felven Impost te doen ceïferen oock ter dier oorfiecke ontftmrcn te werden in Juftitie ; maer vermits dcn'jcoenwoor digen Oorlogh 't felve als nu geen pas geeft, dat men by de middel :n van de eerfte Requefte foude verfoecken acre van diligentie, ten eynde hunluyder filentie hun in toekomende tijden niet en foude prejudiciëren, welc-  c 271 ^ ke Requefte den Advocaet alfoo geraaeckt ^uhi' heeft. Den 1. Julii, 155a. T TEbbe ick feeckere Declaratie van Joqst peclaraL L Jacobfz, Procureur voor het Gemeene t,loe™[ Landt, door Ordonnantie van 't Hof van Cob&[. Hollant, getauxeertter fomme van veertigh guldens. Dagh-  , 1554oen 4. Julii. ( 272 ) Daghvaert, gehouden in denjHage; Op den 4. Julii, 1552. PRESENTEN. Pieter van Beveren, ende Pieter Jacobfz, Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreest, Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Adriaen Claefz , Burgermeefter, Frans Willemfz, ende Mr. Adriaen van Leyden, Van Delf. Gerrit Beukelfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantert, Burgermeefter , 1 ende * Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz H Hoen, Burgermeefter, Witte van der Henne, ende Jacob Franfz, Van Gouda. Pieter Simonfz, Bur¬germeefter , Cornelis Huygenfz, ende Mr. Roelandtfz, Van Rotterdam. Arent Arentfz, Jacob Danielfz, Anthonis Willmfz, ende Cornelis Willemfz, Van Schiedam. Lucas Dirckfz, Van Enckhuysen. Hendrick Janfz, Burgermeefter , ende Pieter Aertfz Pols, Van Vlaerdingen. Donus Arentfz, ende Leemert Jacobfz, Van  ( 273 ) Van den Briele. Claes Eggefz, Van Wormer. Aelbert Broerfz, Van Grootebroeck. Cornelis Claefz, Van Jhisp. Claes Janfz, Van Veenhuysen. Nadien hare Majefteyt de Koninginne af floegh het middel van de faufconduiten, en dat hunluyden voorgehouden wierde dat die van Vlaenderen te vreeden waren toe te ruften fes Schepen van Oorloze- en die van Zeelandt vier Sche* pen; en van hunluyden verfocht wierde toe te ruften acht Schepen, maeckende te famtn achttien Schepen, ofte te refolveren of fy de voorfchreve acht Schepen fouden willen toerusten tot haren laften, of dat defelve toegerust fouden werdenbyhare Majefteyt, mits betalende van elck last Haringh twee gulden. 1552den 4. Julii. TP>E voorfz Gedeputeerden ten voorfz JL/ dage onderlinge communicatie gehouden hebbende , foo veel op de propofitie, de Gedeputeerden van de Steden, hun generende met den Haringhvaert, gedaen op den feven en twintighften Junii, die hun geproponeert was, dat fy fouden adviferen of men het en gevoeghlijcken voor dit jaer de Haringhbuyfen fouden verfeeckeren by faufconduiten, of by Schepen van Oorloge , als oock op de voorfz Propofitie, foo hebben de voorfz Gedeputeerden van de Steden , hun generende met den Haringhvaert, eendrachtelijck gerefolveert, dat den Haringhvaert voor dit jegenwoordige jaer niet beichermt en kan werden dan met faufcondui///. Dnl. S ter. BI. 45.  ■ 1552. den 4. Julii. ( 274 ) ten, en dat omme diverfche redenen , want voor eerst, de Haringhbuyfen visfchende in Zee, van den anderen leggende 'zijn twintigh, dertig of veertigh mijlen, en daerom met Schepen van Oorloge niet konnen gedefendeert werden , te min alfoo den eenen Buys eer dan d'andere Haring gevangen heeft, en daer mede t'huys varende, geconvoyeert en befchermt moeten werden, en wederomme varénde, oock geftadelijck Convoy behoeven; en dat by fïorm en omveer de Schepen van Oorloge dan geen Zee houden en konnen, diverfche Havenen moeten kiefen, cn de Buyfen verlaten; hier by gevoegt 't groote getal en menigte van de Schepen van Oorloge van den Koningh van Vranckrijck , die dagelijcks by de Schippers en Onderfaten van Hollandt gefien werden, en hun onthoudende zijn in Engelandt en Schotlandt, als te Liet, te Hul, te Scharbourg , en meer andere Plaotfen, de welcke van daer binnen twee of drie uyren konnen komen onder de Haringh-buyfcn , die onder de Kuften van de voorfz Havenen visfehen moeten, en defelve nemen, overvallen en brengen in de voorfz Havenen, of elders daer 'thun belieft, daeromme foo lange de voorfz Franfchen de Havenen en Noort-kusten van Engelandt en Schotlandt gebruyeken mogen, by geen fchepen van Oorloge d'invafie van de Vyanden belet mag werden , gelijck de experientie in den voorleden jare Wel geleert heeft; waeromme de voorfz Gedeputeerden hun laten duncken dat de voorfz Haringhbuyfen gevoeghiijck ende feecker- Hjck 1  C 275 ) 1552.. den 4. lijck befchermt fouden werden by faufcon- ^uIu' duiten, by welcke faufconduiten oock eenige Onderfaten van Vranckrijck met diverfche Goederen en Koopmanfchappen in defe Landen gekomen zijn, en wederom eenige Onderfaten van Sijne Keyferlijcke Majefteyt hun begeven te zeylen naer Vranckrijck, gelij ck de voorfz Gedeputeerden verftaen ; en daeromme wel hoopen en betrouwen dat gelijcke faufconduiten , in fulcken faecke van importantie, hunluyden by goede middelen geaccordeert fuilen werden, aengemerekt den Haringhvaert d'eenige onderhout van defen tijt is, van den Lande van Hollandt, en waer door veele Menfchen onderhouden werden, ende dat cefferende, defelve gefchapen ftaen in groote armoede te vervallen , en overfulcks jde Beeden en fubventien niet wel opgebracht en konnen werden: Alle welcke middelen gecommuniceert en overgeleyt zijnde by de Gedeputeerden van de fes Groote Steden , hebben verklaerde geen beter middel tot verfeeckertheydt van den Haringvaert te weten, begeerende daeromme dat hare Majefteyt de Koninginne gelieve, tot vorderinge van den Haringhvaert, te verftaen tot 't voorfz middel van de faufconduiten, om welcke antwoorden in 't nette te ftellen, gecommitteert zijn den Advo» caet, Mr. Adriaen van Leyden, Mr. Adriaen Sandelijn, een van Rotterdam, een van Schiedam , en een van Enckhuyfen, of de Watejrfteden. S 2 Oock  1552. ( %76 ) . den 4. < OOck zijn gecommitteert om in Zeelandt' mftteerde te reyfen > en de voorfz antwóorde aen om by de den Heer van Beveren te doen, den AdvoHeer van caet, een van Delf, een van Rotterdam , Beveren een van Schiedam en een van Enckhuyfen, te reyfen. ^e beflooten hebben den fevenden defer tot Rotterdam te zijn. * BI. 47. Grammay * 'fc verfoeck van deA Advocaet, ter gecom- ^-^ begeerte van die van Haerlem, Lcyreitteert aen, Amfterdam, en die van Gouda gedaen, ontfan ten eyncïe by de Staten gerefolveert foude gen van werden wie dat hebben foude den ontfangh hetHaert-van het Haertgelt, foo hebben de voorfz ftede-gelt Gedeputeerden gerefolveert dat den AdvoGroote0 caet fPreeeken foude met Grammay, OntStedcn, fanger, omme te weten of hy den Ontfangh enCoeb'elvan de voorfz Haertfteden foude willen aenover de nemen fonder kofte van 't Landt, en by alSteden en ^en ny daer me<^e te vreeden was te doen, het platte en den Ontfanger Coebel niet, die oock daer Landt, af by eenige Gedeputeerden gefproocken foude werden, dat men als dan den voorfz Ontfanger Grammay, omme 't Landt van onnutte koften te verlicnten, den voorfz ontfangh behoorde te laten volgen , en dat men evenwel Coebel van fijne moeyte, tot noch toe gedaen, foude recompenferen, hoewel de Staten verklaerden niet te weten door wiens bevel hy de voorfz faecke onderwonden hadde ; en foo verre Grammay 't felve niet en foude willen doen fonder kofte van 't Landt, dat men als dan met Coebel van den voorfz ontfangh foude overkomen; dat den Advocaet hier van gefproocken hebbende  ( 277 ) . W. den 4. de met Grammay,heeft hem gefeyt wel te vreeden te wefen't voorfz Haertgelt te Ontfangen fonder kofte van 'tLandt,foo verre hy 't felve mochte doen met believen en wille van den Heere van Affendelft, en dat 't felve mochte gefchieden fonder praejuditie van Coebel, maer anders en wonde om die faecke niet hebben d'indignatie van denHeere van Asfendelft, Den vijfden Junii, naer dat de Gedeputeerden van de fes Groote Steden, enden Ontfanger Grammay, noopende defe faecke, geweest hadden by den Heere van Asfendelft, en veele woorden, noopende den voorfz ontfangh, onderlinge gehadt hadden, foo fijn de voorfz Gedeputeerden van de fes groote Steden eyndelijcken te vreeden geweest, nadien Coebel in den ontfangh van de HaertT fteden getreden was, dat hy defelve foude blijven ontfangen van de kleyne Steden en ten platten Lande, maer dat Grammay van de groete Steden het Haertgelt foude ontfangen, 't welck hy te vreeden was te doen, en 't felve by den Advocaet, denHeere van Affendelft en Coebelgerapporteertzijnde, waren beyde daer mede genoegh te vreden. Den 5. Julii, 1552. IS by de Gedeputeerden van de fes groote Steden eendrachtelijck gcconcludecrt, dat ^eP..5' fy voortaen niet en fullen fchcyden fonder '"",u* d'aéte of Antwoorde die gerefolveert is ge- d'Acten wees$ gemaeckt te worden, eiicollegïaliier tevifiteS o by ren voar  den.5. ^ulu' - by hun gevifiteert te zijn, en dat den Advode^ede" caet **ólK*e* defelve viiïtatie, die niet en fal vindz*1 uytgeven, en defe Refolutie op de eerfte Vergade- Vergaderinge de Edelen voor te houden, ringe. f~\Ock is by de voorfz Gedeputeerden, naer Requefte' / dat de voorfz Requefte, tenderende tot In" o« ar"docninge van den Impost van twee ten honvan twe© dert; en dat men, overmits defen jegenwoorten hon-digen Oorlogh, alleen foude verfoecken Acdert overtc van diligence, zijnde den Advocaet gecomderen0 fchrijven. October. Den 6. Julii, fjjf *P\E voorfz antwoorde, noopende den-Ha- Refolutie ringhvaert, by den Advocaet, ten by- °™ r 7i- ti . , J woorcltts 1 welen van Pieter van Beveren, mitsgaders geven aen JLambrecht Jacobfz, Adriaen van Leyden, den Heer Adriaen Sandelijn , Roelandt van Delft, Ja- van'Beve,cob Danielfz, Lucas Dirckfz, en eenige Ge-d(?' 1.deputeerden van de Waterlieden, cn fitócJ^Haringb* jïvan den Briele , by gefchrifte geftelt zijnde, vaert. ken naderhant by de Gedeputeerden van de ilfes groote Steden gevifiteert zijnde, hebben J verklaert het felve over te geven de Heeren ' van den Raede, en fulcks te rapporterenden Heeren van Beveren, |("\P de Requefte van de Weduwe Vrancks Refolutie van der Henne, daer by fy te kennen op tj,e Re~ ! gaf te veel ontfanghs by inadvertentie ge- 5!§ de : maeckt te hebben van drie en dertig ponden weduw* S 4: een  . een fchelling een denier, van veertigh groo.' van der ten' is §e,feyt dat de Staten verftaen, dat Henne. volgende d'Apoftille byde Gecommitteerden van de Staten op haer Requefte geftelt zy, de voorfz fomme van 't Landt behoort te profiteren, maer dat fy met de Ordonnantie van dien moet vertoeven tot dat by de Staten die reeckeninge oock daer op dienende, gefien en gevifiteert fullen wefen. ninïvan N0ch hebben de Gedeputeerden van de vijf' Meefter groote Steden , alfoo die van Leyden jacob de niet prasfent waren, gehoort een reeckeninMiide, ge van Mr. Jacob de Milde, van feeckere „3 penningen, by hem van de fes groote Steden penniTi- ontfangen, tot vervolgh van feeckere Progen by cesfen, die de felve Steden hangende hebben, hem van foo voor den Grooten Raede, als voor den de fes Raede van Hollandt, noopende de BrouweSteden ryen' geftelt ten platten Landen , en van ontfan- den uytgeef van dien ter contrarie gedaen, gen. by Hot van de welcke bevonden is den voorfz de Milde over te hebben twee gulden, welcke Reeckeninge den Advocaet, door bevel van de voorfz Gedeputeerden onderteeekent heeft. jSL7' 7- Julii, 1552. Hare Ma- TLJEeft den Heere van Affendelft den AdJifteytiLy vocaet geaccordeert, dat foo verre uyt Kequeue den naem yan de Gemgene vifichers, hun foecken generende met den Haringhvaert, Requefte faufeon- overgegeven werde aen hare Majefteyt de daitvoor Koninginne, ten eynde hare Majefteyt foude  den 7. de willen verftaen tot 't middel van faufcon- ^ulu' duit, dat defelve mede overgegeven foude d.e Ha' werden op de naem van de Gemeene Staten, n°s" als met hem gevoeght. * ^ f« den ra. * Den 10. Julii, 1552. Julii. * BI AO "DY den Advocaet , Cornelis Michielfz _ Doelman van Delf, Dirck Pel van Rot- Rre™£terdam, Jacob Danielz van Schiedam, en by den' Lucas Dirckfz van Enckhuyfen, die na quam, Advocaet den Heere van Beveren geremonftreert zijn-enfecckede 't inhouden van de voorfz antwoorde, JJJjjjT!' heeft daer op den felven weder geantwoort, dsn den dat hare Majefteyt de Koninginne in geender Heere maniere en woude verftaen tot eenige fauf- vanBeveconduiten, overmits fy den Koningh van daengebe. Vranckrijck in geender manieren en betrou- roerende" den, en genoegh feeckeriijck beduchte dat den Hahy geen geloof houdende, alle onfe Buyfen ri,3Shfoude overvallen en nemen, en daeromful- vacrt' len moeten kiefen 't middel van Schepen van Oorloge , tot verfeeckertheyt van den Haringhvaert, en dat fy met acht Schepen van Oorloge wel befchermt fouden wefen, alfoo hare Majefteyt de Koninginne, en fyluyden mede feeckere advertentie hadden, dat den Koningh van Vranckrijck maer twaelf Schepen Van Oorloge op Zee fbrek en was, en dat Capiteyn Paulijn weder te ruggenaer Marfeille was, met de refte van de Schepen van Oorloge; datter mogen wefen noch eenige Piraten, die tot haer eygen perieul eenige Schepen van Oorloge toegerust hadden, gelij cker oock wel van defe lij de waren, die S 5 van  . 1552. <; 282 ) aen 10. ^ulu' van gelijcken gedaen hadden ; dat daeromme, gemerckt den tijdt van de Haringhvaert je^ genwocydigh was, met alder diligentie fouden refolveren , of fy acht Schepen van Qorloge fouden willen toeruften, en ten Haringh varen , dan of fy fouden willen t'huys blijven, op dat die van Vlaenderen en Zeelandt, die te vreeden waren Schepen van Oorloge toe te ruften, hun daer na mochten reguleeren, en tot toeruftinge van meerder Schepen van Oorloge, hooger lastgeldt te ftellen, en dat fy daer van met den eerften, in aller diligentie begeerden geadvertoert te zijn. juef]"- Den 12A Julii., 1552. ^^jy? ^vocaet ^^ys gekomen zijnde, Advocaet neef t m ablentie van den Heere van Asvan Was- fendelft, den Heere van Wasfenhoven rapfenho- port gedaen, ende verfocht, dat ten fine vea- voorfz, de Gedeputeerden van de fes groote Steden, en de Gedeputeerden, hun generende met den Haringhvaert, befchreven fouden mogen werden, in de Herberge te wefen deri achttienden defer maent, 't welck den Heere van WafTenhovenaengenomen heeft te doen, ende oock den Advocaet 's anderen daeghs gefeydt heeft 't felve gedaen te hebben. Dagh-  .( tts ) * Dagvaert gehouden in tien Hage. Op den 19. Julii, 1559.. P R JE S E IN T E N. . 1552. den 19. Julii. * BI. 50. Pieter van Beveren, ende Mr. Claes Bartltolotneufz, Van Dordrecht. Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefter , ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter , Cornelis Michielfz , ende Mr. Adriaen van Leyden,Van Delf. Gerrit Bcuckelfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantert, Burgermeefter,ende Mr. Floris van Hoeg- aerden, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 'fc Pioen, Burgermeefter, , ende « " Witte rm der Plenne, . Van Gouda. Anthonis Jacobfz , Burgermeefter, Cornelis■ Huygenfz, ende Mr. Roelandtfz, Van Rotterdam. Eland Arentfz, Burgermeefter , Jacob Danielfz, Burgermeefter , Anthonis Willemfz, ende Jan Hendrickfz, Van Schiedam, Jan Gans, Donus Arentfz, ende Leenaert Arentfz, Van den Brielle. Pieter de Jonge AU laertfz, ende Lucas Dirckfz, Van Enckhuysen. Hen-  , i55t. f ( a$4 ) den 19. Julil' Hendrick Janfz, Bur- Cornelis Mathijfz , germeefter, Van Veenhuysen, ende Omme eyndelijck te re- Pieter Aertfz Pols, folveren , de midde. Van Vlaerdin- len, dienende tot ver* gen. feeckertheyt van den Willem Taetfz, Haringhvaert , en Van Wormer? dat by deGedeputeer- Pieter Pieterfz , den van de Stedenen* ende de Vlecken, hun ge- Shnon {Meyndertfz, nerende mei den Ha- Van Groote- ringhvaert, ende by broeck , de Gedeputeerden van Cornelis Claefz r de fes Groote Steden. Van Jisp. DE voorfz Gedeputeerden, htm generende met den Haringvaert, ten voorfz dage gehoort hebbende 't rapnort van de Gecommitteerden, die geweest Waren by den Heere van Beveren, en oock'gecommuniceert hebbende den inhoude van de Misfive van den Heere van Beveren, gefchrevenaen den Heere van Affendelft, in date den feventienden Julii, vijftien hondert twee en vijftigh, de welcke hunluyden getoont was, eendrachtelijck gerefolveert en verklaert, dat fy verftaen, en wel weten dat den Haringhvaert nootfaeckelijck behoort gevordert te werden, als wefende niet aileen het welvaren van den Lande van Hollandt, maer oock van alle andere Landen daer ontrent gelegen, en dat daer by groote menigte van arme Menfchen, als Bootsgefellen en dier- ge.  C 285 ) iyS2. deu 19. gelijcke, genot van hebben, en * onderhou- ^u!iiden moeten werden, byfonder in de aen- * Ei- 5*. ftaende Winter, hebben daeromme eenige gecommitteert, om naer de Koninginne te trecken , en by Requefte te verfoecken, door middelen van de antwoorde ofte Refolutie , genomen den vierden defer maent, te verfoecken dat hare Majefteyt gelieve te accorderen dat de voorfz Haringhvaert verfeeckert foude mogen werden by faufcon- 1 duiten, als wefende 't gevoeghlijckfte en feeckerfte middel, mits ontfangende van elck i hooft, met de voorfz Buyfen varende , dertigh ftuyvers, twee jongens altoos gereeckent I voor een hooft; en foo verre hare Majefteyt i daer toe niet en foude willen verftaen, dat hare Majefteyt dan foude gelieven toe te doen ruften, foo over Vlaenderen, Hollandt als Zeelandt, acht en twintigh Schepen van Oorloge, groot wefende tachtigh last of daer omtrent, en daer by noch vier Jachten , mits ontfangende van elck last Haring dat in defe teelt gevangen fal werden twee gulden; en dat mits dien de Reeders verders ongehouden fullen zijn , alfoo de voorfz 1 Gedeputeerden verftaen dat de Buyfen fon- , fer de voorfz Equipagie niet verfeeckert cn : fouden wefen , overmits dat defelve feer van den anderen, ende onder de Kuften van En- ; gelandt en Schotlant Visfchcn moeten, in welcke Havenen de Schepen van Oorloge uyt Vranckrijck hun dagelijcks onthouden, iende by gebreecke van accord van eenige van de voorfz twee Middelen, hebben de .1 voorfz  i5?2. ( 285 ) den ig. ■^ulu" voorfz Gedeputeerden verklaert genootfacckt te wefen haer Buyfen t'huys te houden , als geen hoop hebbende de voorfz Haringhvaert anders te mogen doen cn exerceren , met welcke opinie de Gedeputeerden van de fes groote Steden hun conform gemaeckt hebben; ende hebben om de voorfz reyfe te doen, gecommitteert een van Delft, Hoegaren van Amfterdam, een van Rotterdam, een van Schiedam, een van Enckhuyfen , met den Advocaet. De Gede- puteer- voorfz Gedeputeerden verftaen heb- dca kla- -*-^ bende datter eenige Knechten leggen in gen over gg Gaerden tot Stolwijck, Haeftrecht, BerghwVvarT Ambacnt> en andere Dorpen in Zuyt-fïoleenigé landt en ontrent Gouda, ende dat defelve Knech- groote fortzc en gewelt deden, niet willen^nde'66 te vreec*en zijniet dubbelt Bier, enge^ verfchèy- mccn- Huysmanskost, en dat fy voorts hun de Dor- vanteerden, en van haer lieten gaen dat fy pen in daer fouden blijven leggen tot dat fy tien h ff" ri vaendelen fterek fouden wefen, en dat oock ende^on eelliSe Hopluyden, in fommige Dorpen getrent legen hebbende, hun daer uyt lieten kooGouda, pen, mits ontfangende vijftigh, feftigh ofte hondert daelders, en dat fy daer van wel hoopten certificatie te verkrijgen, genoegh eendrachtelijck gerefolveert: Dat alfoo in 't accord van de laetfte extraordinaris Beede, genoegh onderfproocken was dat men geen Knechten en foude laten Guaerden op 'tplatte Landt, men aen den Raede foude verfoecken te willen fchrijven aen den Heere van Bre-  C 287 ) 155* den xy. Bredenroede, ofte aen hare Majefteyt de Kö- ^ula' ninginne, dat fy van de de voorfchreve Gaerdinge mochten ontflagen wefen, en de voorfz Knechten elders gelogeert. T^En Advocaet de voorfz antwoorde , en Ant- oock 't voorfz verfoeck aen de Heeren woordt . van den Raede gedaen hebbende, foo hebben Advocaet die van den Raede voorfz, na voorgaendegedaen, communicatie, eerst, noopende de voorfz raeckenrefolutie, aengaende de verfeeckertheyt van de de verden Harinckvaert, voor antwoorde gegeven, jjjjj^Jlj, dat fy omme redenen voorfz oock verfton- t>e Buyden dat den Haringhvaert nootfaeckelijcken fen. diende te werden gevordert, maer dat fy meenden by de Koninginne weynigh profijts te fullen doen, alfoo hare Majefteyt apparentelijck tot geen faufconduiten en foude willen verftaen , nochte oock omme foo veel Schepen als vooren toe te ruften, mits alleenlij ck van elck last ontfangende twee gulden, en dat fy veel tijdts fouden * verlieten, * B1- sa' mits dat de Haringhvaert jegemvoordigh was; dat fy evenwel mochtenlijden dat het voorfz vervolgh by hun gedaen wierde, en dat fy van de voorfz antwoorde den Heere van Beveren altoos fouden adverteren: Ende aengaende 't poinct van de Knechten, dat fy daer van oock wefende geadverteert, aireede aen den Heere van Bredenroede hadden gefchreven, ten eynde de voorfz Knechten mochten geëloigneert werden, maer hadden daer op geenantweorde ontfangen; fouden evenwel weder foo wel aen den Heere van Bre- den-  •*ulil* denroede, als aen de Koninginne fchrijven', hebbendé, certificatie dat de voorfz Knechten hun uyt feeckere Dorpen hadden laten uyt• koopen, als vooren, en dat men daeromme deiulvc certificatien met den eerften foude overfchicken. juni2*' Den 2*' 3ulii-> 1SSZ' S?5;.,, iy ''.'v:"caet bereyt wefende omme met de reyV r ?e, gedeputeerden na 't Hof te reyfen, na-tHcc. Jp° llcbben hem die van den Raede ontbovan de aen, en verklaert ontfangen te hebben van Gedepu- denHeere van Beveren, feeckere Miffive, van d6en ,cndc oock Ext™& van feeckere Miffive van Staten, nare Majefteyt de Koninginne, inhoudende t ielve Extraér. dat hare Majefteyt gantfeh aflloegh, en in geen manieren en woude verftaen tot 't middel van faufconduiten; dat oock hare Majefteyt de achtien Schepen van Oorloge tot haren lafte niet en wilde aennemen toe te ruften, mits ontfangende van elck last twee gulden, maer dat defelve toegerust fouden werden tot lafte en fortuyne van de Schippers, wel verftaende dat hare Majefteyt foude hebben d'autoriteyt om daer op te ftellen Hoofden en Capiteynen , cn te fenden Commiffaren omme te fien of de Eqinpagie fuffifant ware , ende indien niet, die te vermeerderen en altereren ; inhoudende de Miffive van den Heere van Beveren wel van nooden te wefen twintigh Schepen van Oorloge, en dat hy geadverteert was dat de Oorlogh-fchepen van de Fran- coi-  den 24. Julii. coifeiï op Zee "waren, en onfe Visfche'rs roofden en pilleerden, waeromme fy de voorfz Gedeputeerden, op 't geene voorfz is , befchreven hebben te wefen In de Herberge den fes en twintighften Julii, en den Advocaet gefeyt dat hem geraden dochte dat hy met'den anderen Gedeputeerden met fijne reyfe foo lange foude vertoeven, 't welck hy oock gedaen heeft. III. Deel T Dagh-  1552den 27. Julii. * BJ. H C 29° ) * Daghvaert, gehouden in den Hage. Op den 271 Julii, 1552. PRESENTEN, Pieter van Beveren, . ende , ... Pieter Jacobfz, Van 'Do?vDrecht. Mr. Pieter van Foreeft, Burgermeefler, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter, Cornelis JanBeukelfz, ende. Mr. Adriaen van Leyden, Van Delf. Gerrit Beukelfz, Burgermeefter,ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kant er t, Burgermeefter , ende Mr. Floris van Hoegaerden , Van Amsterdam. ^anJDifckfz 'f Hoen , Burgermeefter, ende Witte van der Henne, Van Gouda. Pieter Simonfz, Burgermeefter , ende Mr. Roelandtfz, Van Rotterdam, Eland Arentfz, Burgermeefter,Jacob Danielfz, Bur« germeefter, ende Jan Hendrickfz, Van Schiedam. Pieter Poülufz, Bur* germeefter, Jacob Cornelifz, ende Jan Gans, Van denBrielle. Willem Janfz, ende Tyaert Gerritfz, Van Enckhuysen. Hendrick Janfz, Burgermeefter , Pieter Aertfz Pols, end*  C 29i ) ende Anthonis Aertfz, Van Vlaerdingen. Willem Claefz, Van Wormer. Aelbert Broerfz, ' ende Megge Tsbrantfz, Van Grootebroeck.Cornelis Claefz, Van Jisp. Cornelis Mathijfz, Van Veenhuysen. Digman Hendrickfz, ende Willem janfz, Van Bommene'e. Omme weder te refolveren , noopende de vord:ringe en verfeeckertlieydt van den Haringhvaert, achtervolgende deninnehoucle van de voorfz Miffive van den Heere van Beveren, ende Extratl van de Miffive van hare Majefteyt de Koninginne. den 27. Julii- DE Gedeputeerden xran de Steden en Vlecken, hun generende met den Haringhvaert , hebben ten voorfz dage gerefolveert voor antwoorde te feggen, dat fy tot diverfche tijden by den Heere van de Ende befchreven zijnde, ende gehoort hebbende de Propofitie by hunluyden gedaen op den vijf en twintighften Junii, vierden en negentienden Julii, bevonden de vorderinge van den Haringhvaert feer divers te zijn, alfoo by de eerfte Propofitie hunluyden optie gegeven wierde, of fyde voorfz Haringhvaert fouden willen vorderen by faufconduiten, ofte by Schepen van Oorloge; By de tweede, alfoo by hare Majefteyt de Koninginne afgeflagen wierde de voorfz faufconduiten, of fy de voorfz Haringhvaert fouden willen ¥orderen met acht Schepen va» Oorloge tot Ta har-  ^ulu' haren lafte, ofte datfe felve * by hare MaB1- 44- jefteyt de Koninginne toegerust fouden werden, mits betalende van elcke last Haringh twee gulden ; by 't derde dat defelve toeruftinge gedaen foude werden tot lafte van de gemeene Reeders en VilTchers, welcke diverfie oock oorfaecke geweest is, dat fy niet foo lichtelijck en geringe Refolutie hebben mogen nemen, dan hebben op den negentienden Julii laestleden , confidererende dat hare Majefteyt de Koninginne onderlinge gefint was den Haringhvaert by achttien Schepen van Oorloge te verfeeckeren, daer Van acht tot lafte van die van Hollandt 'toegerust fouden werden, mits betalende van elcken last twee gulden; hier op genomen het advis van de "Reeders ende anderen', hun de Neeringe verftaende, en bevonden dat fy eendrachtelijck van fulcken verftandc tnmeeninge zijn,' dat voor defen tijdt niet wel mogelijck foude wefen den Haringh te vorderen en te verfeeckeren met achttien of twintigh Schepen van Oorloge, cn liever hadden tot haren grooten fchade en verdriet hare Buyfen t'huys te houden, en hare Neeringe te derven , dan met fuleke defenfie hun. in Zee te begeven, cn al haer goet en welvaren avontuyren, allegerende voorredenen , dat de Haringhbuyfen , viifchende in Zee, verre van den anderen moeten leggen , als tien, twintigh, dertigh , veertigh mijlen en verder; dat oock den eene Buys eer dan d'ander Haringh gevangen heeft, ende aen Landt moet wefen, en daer mede natr huys varende, nootfaeckelijck befchermt en ge-  C 293 ) den 27. . Julii. gcconvoyeert moet wefen , en wederom in Zee varende, gelijck Convoy geftadelijck behoeven; dat oock dc Buyfen , zeylendein en uyt Vlaenderen,* wel ander Convoy fouden behoeven dan de Holkndtfche Buyfen ; dat oock by ftorm en onweer de Schepen van Oorloge de Zee niet en mogen houden, en dickwils verfteecken werden in de Havenen , verre van de Buyfen gelegen, en de Buyfen verlaten, die geftadelijck haer in Zee houden; en mits dien de Vyanden fubjcót blijven, hier by gevoeght het groot getal en menighte van de Schepen van Oorloge I van den Koningh van Vranckrijck, die dagelijcks by de Schippers en Onderlaten van Hollandt gefien werden, en hun onthoudenj de zijn onder Engelandt en Schotlandt, als i te Lijdt, Hul, Scharbourgh en meer andere Plaetfen, de welcke van daer binnen twee : öf drie uyren mogen komen onder de Ha: ringh-buyfen, die onder de Kaften van de ■ voorfz Havenen nootfaeckclijck viffchcn : moeten, en defelve overvallen, nemen, en i brengen in de voorfz Havenen, en aldaer j verkoopen, ofte elders daer 't haer belieft, , en daeromme laten hun de voorfz Reeders i en Gedeputeerden duncken, dat foo lange j de voorfz Francoifen de Havenen en Noortkuften van Engeland en Schotlandt mogen gebruyeken, de voorfz Buyfen by 't getal van achttien of twintigh Schepen van Oorloge niet befchermt en mogen worden; en dewijlhare Majefteyt de Koninginne niet genegen en was tot het middel van faufcon> duiten , maer 't felve gantfchclijck affloegh, T 3 foa  1552den 27. Julii. * BI. 55 C 294 } föo hebben als doen naer voorgaende deliberatie de voorfz Gedeputeerden en Regeerders , confidererende dat de Haringhvaert het Gemeene Landt van'Hollandt feer nootfaeckelijck is, en dat fonder defelve in de voorfz Landen groote duyren tijdt, armoedt en andere inconvenienten gefchapen zijn te komen, behalven dat alle andere Neeringen daer van condependent zijnde, fullen cefferen , en dat fulcks hare Majefteyts Beeden en Subventienniet opgebracht en fullen mogen werden, dewelcke oock daer door groot verlies fal hebben in Sijne Majefteyts Tollen, van advife geweest, dat de voorfz Haringhbuyfen tegens d'invafie van de Vyanden niet en fouden mogen befchermt werden , ten ware by hare Majefteyt, foo over Vlaendercn, Hollandt en Zeelandt toegerust wierden acht en twintigh Schepen vaii Oorloge, groot wefende elck tachtigh last, en daer by noch vier Jachten, mits ontfangende van elcken last Haringh dat defe jegenwoordige teelt ontfangen fal werden, twee • gulden, * ende dat't geene de voorfzEquipagie meer foude beloopen, gcfupporteert foude werden uyt het inkomen van den Impost van de Wijnen, die by de Staten van Hollandt eensdeels tot dien eynde geaccordeert is; dat oock by 't laetfte confent van de twee hondert duyfent guldens, hare Majefteyt belooft heeft de Haringhvaert en Viffcherye, foo veel als 't doenlijck is te defenderen ; en alfoo nu weder by de Heeren van den Raede voor de vierde reyfe van hun verfocht is geweest, dat fy fouden willen ac-  ( 295 ) accorderen tot toeruftinge van twintigh Schepen van Oorloge , twee gulden en een half op elck last Haringh, en dat de Buyfen, by huys blijvende, na advenant van haer groote , foo wel daer inne contribueren fouden, als de geene die hun in Zee begeven om te viffchen, wefende mits dien 't voorfz verfoeck merckelijck meerder en excesiiver dan eenige van de voorfz Petitiën; en dat de voorfz Gedeputeerden, hun generende met den Haringvaert, als noch niet bevinden nochte verftaen en konnen , dat dc Haringhvaert welen bequamelijck foude mogen gevordert werden, dan met fulcken getal van Schepen van Oorloge, als in de laetfte Vergaderinge, gehouden op den negentienden defer maent, by den felven, en de fes groote Steden gerefolveert is geweest, te weten, met acht en twintigh Schepen van Oorloge, groot wefende ten minften tachtigh last, en vier Jachten; dat oock de Reeders en Visfchers geen verderen last en fouden mogen dragen dan twee Carolus guldens op 't last, gelijck ten voorfz tijden by de voorfz Gedeputeerden tot de Equipagie voorfz geaccordeert is, mits oock de groote fchadebv hun in haer Buyfen geleden, dooi 't ftooten van defelve aen de Dijcken, by den laetften grooten ftorm en onweer; dat oock feer fwaer en laftig foude vallen yemani te conftringeren fijn Buyfen uyt te reden. en ter Zee te brengen, ofte by foute van dien, hem af te nemen 't voorfz Lastgelt. nac de groote en quantiteyt van defelve, foc "hebben de voorfz Gedenuteerden, elck ir T 4 <*er 155*. den 27. Julii.' 1  IJ5rden 27. ' Julii- ' De Gedeputeerden verfoeckeuhulpe ende asfiftentievan de Staten, 3 tot verfeeckertheydt van den Ha- ■ ringh- . vaert. ( 296 ) den haren, hier op gecommuniceerthebbende , eendrachtelijck geperfiftcert by de voorfz Refolutie van den negentienden Julii, ende verklaert, dat, ten ware hun by de Majefteyt de Koninginne de Haringhvaert en de verfeeckertheyt van dien, met het voorfz getal van Schepen , en op de voorfz laften geaccordeert wierde , fyluyden genootfaeckt lullen wefen hare Buyfen t'huys te houden, en de Neeringe tot haren grooten achterdcele en leetwefen te moeten verlaten : Niet te min, foo verre hare Majefteyt de Koninginne eenigfints foude willen verftaen omme de voorfz Buyfen met faufconduiten te verfeeckeren, fouden te vreeden wefen dat elck hooft, op de voorfz Buyfen varende, geven fouden dertigh ftuyvers , twee jongens gereeckent altijt voor een hooft,- met welcke Refolutie de Gedeputeerden van de fes groote Steden, mede tot de voorfz daghvaert befchreven zijnde, hun conform gemaeckt hebben. QOck hebben de Gedeputeerden van de Steden, hun generende met den Haringhvaert, confidcrerende de groote laften, die achtervolgende 't voorfz confent, by de VilTchers fullen moeten gedragen werden ; sn beduchtende dat de voorfz Equipagie tot den Haringhvaert in 't voorfz last-gelt niet en fal mogen gefurneert werden, fulcks dat daer door gefchapen ware defelve ten mmften voor dit Jaer achter te blijven, to* groote fchade interest en verdriet, niet alLeene van de voorfz VilTchers en andere, hun  ( 297 ) hun generende met den Haringhvaert, maer oock tot groot nadeel van den Lande van Hollandt, ten ware fy in defen voor een deel, gefubvenieert werden by den Gemcenen Lande , ende Staten van Hollandt, foo hebben de voorfz Gedeputeerden, verftaende de voorfz faecke een en gemeen te wefen met hunluyden, tot bevorderinge als vooren, aen de voorfz Staten verfocht hulp en asfiftentie, tot feeckere redeHjcke fomme toe,fulcks *t'andercn tijden bydenfelven gedaen is, ende daer toe oock bcfchrijvingeVande voorfz Staten; waer op de Gedeputeerden van de fes Groote Steden verklaert hebben dat fy luttel hoope hadden van eenige asfiftentie geaccordeert te werden, overmits de groote en fwarc lasten die fy te dragen heb"ben, foo omme te furneren de Beede van twee hondert duyfent guldens, laestmaelgeconfenteert als andere, en dat die van Amfterdam verklaerden dat 'er vijf Schepen van Oorloge leggen voor 't Vlie , vijf onder Schagen, cn vijf onder Noorwegen, die dagelijcks de Schepen met Koorcn en andere Oosterfche Waren, komende naer defe Landen, nemen cn pikeren , welcke antwoorde oock by den Advocaet aen den Heere van den Eynde gedaen zijnde, hebben daer van begeert Copie, omme defelve aen den Heere van Beveren over te mogen fenden, dewelc ke oock by hem den Heere van Alfendelft gelevert is. T 5 Den den 27* Julii. * BI. &  1552'. den 28. Julii. Gedeputeerdenomme met de AntV/oordevan den Haringhvaert na't Hof te reyfen. den 29. Julii. Reyfe yan de Gedeputeerdenvan de Staten naer 't Hof. den 2. Auguft. Antwoordegereinon- c ftreert van den Haring- c vaert, aen \ denHeere j van Beve-' ren, en , d 1 ( 298 ) Den 28. Julii, 1552. TTEbben de Gedeputeerden van de vijf AA groote Steden, in abfentie van die van Delf, en de Gedeputeerden van eenige Steden , hun generende met den Haringhvaert, vifiterende de voorfz antwoorde , gecommitteert een van Delft, een van Rotterdam, een van Schieden, met den Advocaet, omme met de voorfz antwoorde te reyfen na hare Majefteyt de Koninginne, en 't inhouden van dien aldaer te verfoecken. Den 29. Julii, 1552. TS , volgende de voorfz Deputatie, na dat L den Heere van Affendelft, door raport van den Advocaet, hem daer van gedaen, iaer inne geconfenteert hadde, den voorfz Advocaet ten dien fine, met Pieter Sasbout van Delf, Dirck Pel van Rotterdam, en Ja:ob Danielfz van Schiedam, gereyst na hare Majefteyt de Koninginne. Den 2. Auguftus, 1552. r\E voorfz Gedeputeerden aen den Heere van Beveren, en oock aen den PïEefient Viglius den inhoudt van de voorfz antwoorde geremonftreert hebbende, foo heeft en Heere Preefident henluyden voor antwoorde gegeven, dat Sijne KeyferlijckcMaïfleyt, tot onderhoudeniffe van fijn Armee en defe zijde, daer onder waren wel honert festien Vaendelen, en meer dan tien duy-  ( 299 ) duyfent Paerden , alle maenden te kosten hadde fes hondert duyfent guldens, en daaromme als nu nieten vermochte te contribueren tot verfeeckertheydt van den Haringhvaert; ende aangaende yet te verwachten van 'tinkomen van den Impost, feyde dat men met den Impost, gekomen van de Wijnen, gedroncken in Hollandt, niet en foude mogen toerusten een Schip van Oorloge, ja geen Jacht, en dat die van Hollandt felver behoorden acht Schepen van Oorloge toe te rusten, en dat hy hem feeckerlijcken liet duncken dat defe Landen met achttien Schepen van Oorloge jegens de Francoifen wel fouden bewaert wefen ; als oock verklaerde en fustineerde den Heere van Beveren, mits dat tien van onfe Schepen alfoo goet waren als twintigh van die van Vranckrijck, en dat hy fijn eygen Perfoon op de voorfz acht. tien Schepen vanj Oorloge wel foude derven betrouwen ; feyde voorts den Heere van Beveren dat hy nooyt aen den Raede van Hollandt gefchreven en hadde, dat in 't lastgelt van twee en een halve gulden mede fouden contribueren de Buyfen, aen Landt blijvende , en dat 't felve geheel onredelijck foude zijn, blijckende by fijne Minute daer van zijnde; foude evenwel van de voorfz antwoorde rapport doen aen Hare Majefteyt de Koninginne. * Tj^Odem hebben de voorfz Heeren van Beveren, en den Praefident ons gefeyt, dat hare Majefteyt gevifiteert hebbende dt voorfz antwoorde, gantfchelijcken afgefla- gen 155Zden i. Auguftus. den Pra3- fident Viglius. * BI. 57. Weder antwoorde van de Ko-  den 2. Augufty. ninginne op de felve antwoorde. < 3°» ) gen heeft de faufconduiten , gelijck altoos by haer gedaen was geweest; dat oock hare Majefteyt niet en wilde aennemen de toerustinge van de Schepen van Oorloge, maer heeft defelve geheel gelaten tot dispofitie van dc Reedcrs en Visfchcrs, ende dat fy felver fullen mogen ftellen en éligeren Capiteynen tot haren gelicfte, welcke by hare Majefteyt geautorifeert fullen werden,midts referverende aen haer de ftellinge van Admirael en Vice-Admirael; dat hare Majefteyt over de gehcele Viffcherye te vreeden waste contribueren twaelf duyfent guldens , waer van tot profïjte van die van Hollandt geëmployeert fouden werden naer advenant 't getal van de Hoofden die op haer Schepen van Oorloge gefteldt fouden werden ; dat van de vier Schepen van Oorloge, leggende in Zeelant, hare Majefteyt toebehoorende, twee overgedaen fouden werden tot profïjte van die van Hollandt; dat oock by den Stadthouder en Raede van Hollant gefchreven foude werden aen die van Amfterdam, omme te hebben feecker Gefchut, gekomen met de Schepen uyt Oostlandt; ende indien van nooden ware verder bevel van de Koninginne, dat men daeromme foude fchrijven aen den Praefident, en foude van ftonden aen daer van expeditie doen hebben; dan den Heere van Beveren feyde 's anderen daeghs hare Majefteyt de Koninginne noch eens te willen: fpreecken , om te fien of hy hare Majefteyt foude konnen induceren, dat fy tot de toerustinge voorfz foude willen confenteren achttien duyfent guldens, en de-  ( 30i ) defelve in promptis gelicht fouden mogen werden. Den i. Auguftus, 1552. TAEn Heere van Beveren gefproocken hebbende hare Majefteyt de Koninginne, feyde dat hare Majefteyt verklaert hadde niet meer te mogen contribueren dan de voorfz twaelf duyfent guldens, en dat hare Majefteyt, eer fy eenigh geldt van dien woude laten uytreycken , fien woude wat de Gemeene Reeders in meeninge waren te doen, en dat daeromme wy die faecke met alder diligentie fouden avanceren, en haer met den eersten van de refolutie adverteren. Daghvaert van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage. Den 2. Auguftus, 1552. Omme te refolveren by ende H geene dat ren wat middelen men aen de vijftigh duy- foude mogen vinden fent guldens, die b% de vijftig duyfent 't Haertgeldt niet ter ■ guldens, die by ex- vollen gefurneert e? traordinaris wegen zijn, omme te hoo- gevonden moeten wer- ren de reeckeningt den, voor 'tuytgaen van Coebel, enomim van de maent van Oc- ' te verftaen tot eet tober naestkomende , nieuwen ommeflagh. Ten 1552. den 1. Augufty, den 1. Augufty. Twaelf duyfent guldens by de Koninginne te» ' betalen tot vordeiinge!van den • Haringvaert. den 2. Augufty r  den 2. Augufty. ? JBI. 58. i ] 1 ( ■v l ( 302 ) rjHEn voorfz dage hebbende voorfz Stagen X gerefolveert, dat by feeckere Gedeputeerden hare Majefteyt de Koninginne geremonftreert foude werden, dat door de onwilhgheyt van den geenen die pretenderen vry enexempt te zyn van de vyftigh duyfent guldens, die men op de Haert-fteden van de een hondert duyfent guldens foude opbrengen , niet gevonden en zijn, en dat het * felve niet meer uytgebracht heeft dan wat meer dan feven en dertig duyfent guldens, fulcks dat als noch aen de voorfz vijftigh duyfent guldens fouden resteren omtrent dertien duyfent guldens, hoe wel op elcke Haertstede gegadert is een Schellingh Vlaems; dat fonder contributie van de vry en en exempten, de Staten niet en weten de voorfz fomme op te brengen, en alfoo 't felve in 't confent van de Beede geconditioneert is, en by hare Majesteyt fulcks oock geaccepteert, foo fullen de voorfz Gedeputeerden oock verfoecken , dat hare Majesteyt gelieve de voorfz k>rye en exempten tot de voorfz contributie ;e constringeren, of dat hare portie aen 't ^andt kortinge fal ftrecken, de voorfz Geleputeerden fullen oock exhiberen decedulen van de pretenfe vryen, en de relatien wan de Deurwacrders demonstrerende, dat en merckelijcke fomme uytbrengen foude, 'oorfz constrin&ie gedaen zijnde , fullen •oorts verfoecken wes alsdan aen de voorfz •ijftigh duyfent guldens foude mogen gercecken op te brengen met den tweeden ermijn, welcken tweeden termijn fy oock Jet en weten op te brengen dan by verkoo- pin-  C 303 > pinge van Renten, op foodanigen maniere als fy die fullen konnen verkrijgen buyten 's Lants , want in Hollandt langer geen geldt te krijgen en is, toekomende door de excesfive fommen die zedert Oótober 1551. daer uyt gehaelt zijn, ofte gehaelt moeten wer. den, als eerst de Beede Ordinaris, verfcheenen te Kersmisfe en St. Jan, hondert duyfent guldens; de Beede extraordinaris die belooft is te betalen in twee termijnen, d'eene helft by de Schiltalen, en de andere helft by andere wegen; twee hondert duyfent guldens by Leeninge; opgebracht by estimatiegelijcke twee hondert duyfent guldens; by verkoopinge von Renten gelijcke twee hondert duyfent guldens, foo dat uyt Hollant geheven wert zedert den voorfz eersten October fevcn hondert duyfent guldens, behalven noch den Impost van de Wijnen, als mede de excesfive kosten van de Dijckagien, die meer dan fes hondert duyfent guldens bedragen, en moeten de Eygenaers de Pachten van degeinundeerdeLandcn ontbeeren,het welck te veel is voor foo kleynen Landt als Hollandt, daer door fy zijn geftelt ten eynde raedt, dat meest alle de Steden gepast hadden haer portie van de Beede extraordinaris te vinden by verkoopinge van Renten binnen haer Muyren, 't welck hunluyden gevailleert heeft door de voorfz Leeninge, daer haerluyder Burgers geldeloos mede geworden zijn, daer en boven is in den Lande Neeringe noch welvaert, maer grooten dieren tijdt, en cefferen van alle Negotien, door de onveyligheyt van de Zee, fulcks dat de Staten van fioodgnis van der. 1,-52. den 2. Augufty.  Augufty. deii eersten tcrm;jn c]cp, ^terminatie fc foeken, daer de reste kleyii af wefeifal, als de vrye fullen wefen geëxcufeert, fonder ver-' koopinge van Renten buyten 's Landts , efl is den tweeden termijn oock niet te vinden', ten ware dat hare Majefteyt beliefde de Leeninge ter concurrente* fomme te laten mo- • dereren , of dat hare Majefteyt beliefde de Staten van de penningen van dc Leeninge gekomen te accorderen te mogen lichten vijftigh duyfent guldens, mits dat fyluyden de lasten van de Renten lullen dragen, gevende Sijn Keyferlijcke Majesteyt dat eerste jaer Renten ; en foo verre 't geene voorfz is afgeflagen werde, fullen verfoecken Oélroy omme te mogen verkoopen Los-renten ende Lijf-renten buyten 's Landts, de Los-renten tegen den penningh festien, veertien of* twaelf, ende Lijf-renten tegen den penningh acht, met refervatie van losfinge, en by gebreecke van dien, binnen 'tLandts mitsconftrinctie binnen 's Lands, te mogen bedwingen de Koopers, foo wel van de Los-renten als Lijfrenten; de voorfz Gedeputeerden fullen voorts hare Majesteyt remonstreren t geene dat fyluyden in 't confereren bevinden fullen defe faecke, ende de gelegentheyt van defelve te 'vereyflehen. * BI. 59- 'tSelvetc* TpOdem, liebben om't felvete vervolgen, vervol- gecommitteert den Advocaet, met den cTcom-01 Penflonaris van öaprlem en Leyden, maer mitteerde vermidts den Penfionaris. van Haerlem van van de andere faecken geoccupeert was , foo hebStatcn. ben die -van Haerlem in fijn plactfe gecom- mit-  ( 3°5 ; , JS52. den 9. mitteert eenen Jan Konings, Schepen al-Ausufty' daer. Dm 9. Auguftus, 1552. 7Yn de voorfz Gecommitteerden gerevst 't Ver^ naer Brusfel, om 't geene voorfz is"tevolêh br vervolgen, ende aldaer gekomen zijnde, , hebben eerst by Requeste, volgens de ge- den gemeene InftruéHe , op den naem van de Ge-daen.volmeene Staten 't voorfz eerfte verfoeck van pns hare de Inftructie aen hare Majefteyt de Konin- [feftruc* ginne gedaen , waer Op fy 'by appoinftement niet anders en hebben weten te verkrijgen , dan de Koninginne gehoort hebbende"'t inhouden van defen Requefte , en kan omme de jegenwoordige noot den Suppliant haer verfoeck niet accorderen, maer verfocht aen hun niet te willen failleren op te brengen de penningen van de Beede by hun geaccordeert , op de termynen daer toe genomen; en aengaende die geene, die lpretenderen exemptie d'intentie van hare Majefteyt is , dat in conformité van 't accord en acceptatie van de Bede, defelve mede behooren gecomprehendeert te zijn, en dat men jegens hun behoordt te procederen by executie, naer ouder gewoonte, tot welcken eynde hunluyden gelevert fullen werden pertinente provifien, blijckende by de Appoinétementen daer van zijnde, in date den vier en twintighften Augufty vijftien hondert twee en vijftigh, onder den Advocaet Wefende. Hebben voorts de Gecommitteerden, be- m. v ducht  Auguily, , , ducht Wefende dat by eenige van de voorfz pretenfc vryen, de Staten ter eau fe van 't voorfz Haertgeldt Proces gemovcert foude mogen werden voor de Heeren van den Grooten Raede, by Requefte verfocht, dat in gevalle van eenigh Proces als vooren, den Procureur Generael aldaer belast en geordonneert foude werden 't felve Proces voor de Staten aen te nemen, fulcks hy in geliicke faecken gedaen hadde in den jaere vijftien hondert vier cn veertighen vijf en veertigh, waer opfy verkregen hebben beflooten Brieven aen den voorfchreven Procureur Generael, inhoudende bevel en ordonnantie als vooren, blijekende by de Cooie van de voorfz Misfive, wefende van date den feventienden Augufty vijftien hondert twee en vijftigh die onder den Advocaet is. Xequeft? ENdc aIfo° de voorfz Staten haer verfoeck, by de Ge- noopende de atterminatie van de refte deputeer- van den eerften termijn, tot den tweeden den over- termijn, en moderatie op de Leeninge by die onnneCntèVanHo]landt^edaen' tot concurrenter fomkomen me van den voorfz tweeden termijn ontzeyt tot baer wierde, foo hebben fyluyden by andere Revooifz quefte het tweede verfoeck van de voorfz veiioecK. inftruftic hare Majefteyt de Koninginne gedaen , daer op fy voor Appoinétement gekregen hebben: De Koninginne Regente, gehoort hebbende 't rapport van de voorfz Repiicfte, en om de redenen van dien, accordeert de Supplianten, dat fy tot iuiniiiement van de fomme van vijftig duy-  ( 3°7 ) . !S52- den 9. duyfent guldens aldaer gementioneert, AöSuftJ''' dewelcke fy fchuldigh zijn als refte van de Beede, laetstmaelgeaccordeert,fullen mogen verkoopen Los-renten ende Lijf-renten, foo wel buyten als binnen 's Landts , te weten, de Los-renten tegen den Penningh feftien, veertien of twaelf, en de Lijf-renten op eenlijf alleen tegen den penning acht, welverftaende dat fy gehouden fullen wefen te loffen de voorfz renten * of andere ou- * BI. 6$. der renten, foo als fy bevinden fullen best te wefen, en tot haren meeften oorbaer en profijt, binnen twee jaren naestkomende, by fulcke middelen als fy fullen adviferen, dewelcke fy gehouden fullen wefen hare Majefteyt over te fenden binnen drie maenden naer de verkoopinge , ordonnerende dat henluyden opene Brieven van-Octroy daer op geëxpedieert en bezegelt werden ; maer aengaende dat fy begeeren defelve te mogen bedwingen, nihil: Blijckende by de Copie van den voorfz Appoinótemente, van date als vooren, oock onder den Advocaet wefende. MAer alfoo de voorfz Gecommitteer-Appoincdenhun lieten duncken by den voorfz tementop Appoinélemente niet ge vordert te zijn, fooi6 de{,de hebben fyliedenop haer derde Requefte, op by de Stade naem van de Staten overgegeven, voor ten overAppoiöéleinente gekregea; gegeven. V 2 Qe  C 3°8 ) De Koninginne Regente gehoor! I hebbende 't rapport van defe Requefte, ende omme die redenen van dien, heeft geaccordeert, en accordeert de Suppli^ anten, dat tot furniffemente van de fomme van vijftigh duyfent guldens, hier gementioneert, die fy fchuldig zijn , als refte van de Beede laestmael geaccordeert, en daer van de betalinge vallen fal in de maent van O&ober naestkomende, mitsgaders van 't geene noch fal mogen refteren, uyt faecke van d'andere vijftigh duyfent guldens, die fy niet geheel hebben kunnen opbrengen by colteélatie van 't Margen-geldt, fyluyden fullen mogen verkoopen Losrenten en Lijf-renten, foo wel buyten als binnen 's Landts, foo fy bevinden fullen 't bequaemfte , te weten , d« Los-renten tegen den penningh feftien, veertien of twaelf, ende de Lijf renop een lijf alleen den penningh acht, welverftaende dat fy gehouden fullen wefen defelve renten te fullen lolfen , of andere ouder, fulcks fy bevinden voor 't befte , ende tot haer meefte profijt en oirboir, binnen twee jaren na de expiratie van den tegenwoordigen Oorlogh, by fulcke middelen als fy fullen adviferen, dewelcke fy gehouden fullen wefen hare Majefteyt over te brengen binnen drie maendennade ver. koopinge ; ordonnerende dat hunluyden opene Brieven van Oólroy daer opge- den 9. Augufty»  v ° ' # den 9. geë*xpedieert en bezegelt werden; maer Augufty' aengaende dat fy begeeren te mogen be* dwingen, nihil: Maer fal hare Majefteyt doen fchrijven aen den Heere van Asfendelft, ten eynde hy inducere de geene die welgeftelt en fuftifant zijn , dat fy willen defelve Renten koopen, een yegelijck nazijn faculteyten macht, blijckende by de Copie van den voorfz Appoin&emente, van date den twintighften Augufty, van gelijcken onder den Advocaet beruftende. Den 24. Augufty, 1552. HEeft den Advocaet, naer dat hy t'huys Rapport gekomen was, denHeere van Affendelft yj ï-552. den i r. Angufiy, van alles, uytgefondert van Vi&uaille. Item, noch twee andere matelijcke Schepen, d'een toebehoorende eenen Barent Lucafz, van Enckhuyfen, en d'anderejan Jacobfz Kortleven van Amfterdam: Die van Schiedam fullen oock toeruften twee Schepen van Oorloge, mits tot haren huipe ende asliftentie hebbende die van den Briele, Goederede, Bommenée , Vlaerdingen en andere Vlecken, haer generende met den Haringhvaert, daer omtrent leggende, te weten een Schip, toekomende Baftiaen Bollcman, van Schiedam, groot wefende ontrent hondert twintigh last; en is de meefte Buys die van daer valt groot tachrigh of tnegentig last of daer ontrent: Die van Enckhuyfen fullen mede twee ge« lijeke goede Schepen van Oorloge, van geen mindere fwaer te of last wefende, toeruften,' ende voorts onder meer andere conditiën, in twee Aften, daer van zijnde, geinfereert, blijekende by de Copie van dien, onder den Advocaet wefende, hem by Mr. Adriaen van Leyden gelevert. V4 Dagh-  C 312 ) Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage. den 28. Septemb. * BI. 62. Den 28. September , 1552. PRESENTEN. Den Heere van Affendelft,Van Duv en-V oir de. Van Obdam , ende Arent van Hardinghsvelt, Van wegen d'Edelen. Huijch Coel, Thefaurier, Pieter van Beveren, Mr. Jacob Muys, ende Mr. 1 Claes Bartholo- meufz, Van Dordrecht, Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter , Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Adriaen van Leijden, Van Delf. Gerrit Beukelfz, Burgermeefter , ende Adriaen Janfz, Van Leyden. Joost Buyck , Burgermeefter,ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, Burgermeefter, ende Mr. Gerrit de Gruter- Van Gouda. Omme te huren 'f rapport van de Gecommitteerden, ten Hove geweest hebbende , omme te hebben confirmatie van 't Haertgelt van de prcetenfe Vry en, &>c. Omme te hooren rapport van den Ontfanger Coebel, die 'in Brabant en  c 313 y J1552: den 28, en Vlaenderen ge- falaris van den voor- ^temb' weest ypas, omme te fchreven Coebels ontfoecken Koopers van fangh, en omme te Renten,. oock omme verftaen tot eenen te disponeeren op 'i nieuwen omjlagh. BY den Advocaet 't voorfz eerfte rapport als vooren gedaen zijnde, en voorts 't tweede rapport verhaelt hebbende , dat de voorfz Coebel niet meer Koopers cn hadde konnen krijgen, dan de fomme van achtiyg. duyfent en ontrent feven hondert guldens, den Omen dat de Koopers van geen geit en w ouden fanSer fcheyden, dan mits hebbende haer Brieven ff/JftZ. bezegelt, volgende den teneur van feeckere denHeere Copie van een Rente-brief, by den Advo- vanAjfencaet de Staten voorgelefen, foo is by deE- delft'de delen, volgens feeckere uytflagh , by denfrS„ Heere van Asfendelft gedaen , op 't believen terftont van de andere Gedeputeerden by maniere van te doen oopeninge gerefolveert, dat alfoo de Staten maecken van Hollandt Sijn Kevferlijcke Majefteyt efhezese; r-iij-i . c , • J, , „J z.•> len, en de fchuldigh zijn, uyt fake van de laetfte llcc-ptfnhi?en de extraordinaris , twee hondert duyfent ie ontfanguldens, daer af een hondert duyfent gul- £en' en. dens voor de helft vergadert zijn by de Schil- "l^fevetalen, en voor de andere helft by 't Haert- fenden' geit, van welck Haertgelt niet meer geko- Óntfanmen en is dan feven en dertigh duyfent gul- Rey' Gene~ deizs, foo dat 'er als noch refteren dertien mdGram' duyfent guldens, van welcke dertien duy- may' fent guldens de acht duyfent feven hondert guldens betaelt fullen werden van dc penningen die komen fullen van de voorfz verkoopinge van Renten buyten 's L«ndts, in V 5 Bra-  til C 3U 5 Sepiemb'Brabant, Vlaenderen en tot Mechelen ge. daen; ende de refte, bedragende vier duy. fent drie hondert guldens, fal willighlijcken komen van 't Haertgelt van de Steden en Dorpen, in de Schilttale niet begrepen, daer toe den Ontfanger Coebel op fijnen naem heffen fal executorien, en de onwillige bedwingen by Gyfelinge ende anders, ten uyteynde toe, en valt 'er oppofitie, * 't Ge- Ï-bi. 63-meene Landt betreffende, fal 't Gemeen© Landt die faecke aennemen en defenderen, ende indien de oppofitie concerneert den Keyfer, fal den Procureur Generael 't Proces aennemen, in welcken gevalle 't contingent van de Oppofmte overgelevert fal werden aen hare Majefteyt de Koninginne, in betalinge of afkortinge van de voorfz refte, en aengaende de vijftigh duyfent ponden te furneren by extraordinaris wegen, dewelke de Staten nochfchuldig bleven door't laetfte termijn, dat vallen fal ultimo October toekomende, fal noodigh wefen defelve te vinden binnen 's Landts, te weten, dat elck van de Steden, groot en kleyn, en oock van de Dorpen, by verkoopinge van Renten op 't Gemeene Landt fullen opbrengen haer contingent , na advenant van de Schiltalen, welcke portie en contingent elck van de voorfz Steden, groot en kleyn, fullen mogen vinden in den haren, op den geenen die tot geen Leeninge geconftringeert en zijn geweest, elck na haer faculteyt, dewelcke hunluyden ongelijck bestkennelijckisdan de Commifrariffen van de voorfz Leeninge, ofte fullen elcks den anderen uyt hare Steden ver-  C 315 ) verwilligen, en oock conftringeren, is 't noot, tot furnisfemente van haerluyder fomme; ende in de Dorpen fullen by advifevan den Gerichte twee of drie uytgekipt en gekooren mogen werden, om elck Dorps portie in de voorfz vijftigh duyfent guldens op te brengen, voor alle welcke opbrenginge eenen yegelijcken , foo wel in de Steden als Dorpen gefcten, op 't Gemeene Landt verzegelt fullen werden Brieven van Los-renten , den penningh feftien, veertien of twaelf, als elck in den lijnen best fal weten te verkrijgen, of indien 't den Staten belieft, fal geftelt werden feeckere taxe, als van feftien of anders, daer cenparigheyt inne geobferveert fal werden ; maer vermits apparentelijck niet wel practicabel en fal wefen by de voorfz wegen, voor den laetften October voorfz, te furneren de voorfz vijftigh duyfent guldens, en dat hare Majefteyt de Koninginne, overmits de noodt niet en fal willen langer vertoeven, foo foude men de voorfz fomme van vijftigh duyfent guldens tot Antwerpen op Financie mogen halen, betalende twaelf ten hondert, of min, waer 't doenlijck, 't welck by raminge loopen foude tet den dertienden Februarii naestkomende, feftien hondert vijf en twintigh guldens, 't welck fchijnt beter gedaen dan gelaten. Ende omme de voorfz fomme van feftien hondert vijf en twintigh guld. dat verloop van de jaerlijckfche Renten, ende oock de losfinge van dien te vinden in de fes Groote, en in de kleyne Steden , den Hage voor een Stadt 1552* den 28. Septemb.  ï552den 28Septemb * bi. 61 C 316 ) Stadt gereeckent, opfetten voor den tijdt van vier jaren den Impost van een braspen-, ningh op elck vat Bier , dat gedroncken foude werden; op elcke ame Dortfche rit; finge, feven ftuyvers en een ha] ven; opeen pointzoen Franfche Wijn fes ftuyvers, en op elck oxhooft vier ftuyvers en een halve, op een ame Spaenfche Wijn, of andere heete Wijnen, negen ftuyvers en een oortjen ; al, lc het welcke naer advenant van den geheven Impost in de jaren vier en veertigh, vijf en veertigh en fes en veertigh, by eftimatie jaerlijks bedragen foude negen duyfent en vijf hondert guldens als vooren, waer inne men, naervolgende d'Acte van confent, mede fouden contribueren alle de beflooten Steden , in de Schiltale niet begrepen, of haerluyder portie en contingent de Koninginne in betalinge overleveren, te meer, dat eenige van hunluyden in de voorfz jaren in gelijcken Impost oock gecontribueerthebben, van welcken Excijs niemant vry wefen en foude, Edel noch on-Edel, Officier, Geeftelijcke of Wercltlijcke, in den Hage ofte eenige van de Steden woonachtigh; en vermits feer difficil foude vallen gelijcken Impost te heffen op 't platte Landt, en dat het felve oock feer weynigh uyt foude brengen, foo foude men oock 't voorfz platte Landt voor gelijcke vier jaren, jaerlijcks van elcke .Haertftede foude doen *■ betalen drie ftuyvers, waer inne niet gereeckent en fouden werden Poorteren van Steden of andere Huyfen hebbende, die fy felfs gebruyeken, op 't platte Landt ftaende,-foo verre defelve me-  ( 3*7 ) mede contribueren in den voorfz Impost, welck Haertgelt, naer voorgaende reeckeninge, by estimatie jaerlijcks bedragen foude acht duyfent guldens, en hier op gereeckent de portie van de Dorpen, in de Schiltale niet begrepen, onfeecker, die de Staten mede te bate fullen komen , in welck Haertgelt mede contribueren fullen de Edelen, Pcerlaten en Prselatisfen, en alle Geestelijcke Perfoonen, die in den voorfz Impost niet en contribueren; en indien bevonden wierde de portie van 't platte Landt niet equipollent te wefen, de portie van de groote en kleyne Steden , met den Hage, afgetogen haerluyder ordinaris gratie, fal op 't felve platte Land als dan verhooginge gedaen mogen werden tot redelijckheyt, foo dat by de voorfz estimatie de voorfz twee Imposten jaerlijcks fullen uytbrengen meer dan feventien duyfent vijf hondert ponden ,maeckende in de voorfz vier jaren feventigh duyfent guldens, waer mede dat hooft-gelt, beloopende vijftig duyfent guldens, dat verloop van Renten, die altemet gelost fullen werden, geëstimeert tot negen duyfent guldens, en de voorfz feftien hondert vijf en twintigh guldens gequeten en betaelt zijnde, foude daer nochoverfchieten meer dan negen duyfent guldens, die dienen fouden tot loslinge van de Rente in Brabant in Vlaenderen verkoft. De Gedeputeerden van Dordrecht verklaerden genoegh te vreeden te wefen, hun mét de voorfz Edelen conform te maecken, maer niet gaerne en fouden komen aen de voorfz Finantie, eu oock hun laten, duncken dat by 'tvöorfae , 1552. den 28.' Septemb.  ien 28. Septemb. i i 3 j ( 3i8 ) 't voorfz middel van de loflinge groote ongelijckheyt en inegualité foude vallen , alfoo men veel Ambachts-luyden foude vinden binnen de Steden woonende, niet hebbende dan fy met haren fuyren arbeyt dagelijcks winnen , die by den voorfz Impost binnen drie jaren foo veel fouden opbrengen , als veele rijcke Landtluyden by 't Haertgelt voor een jaer, niet te min dat men als nu principalijck behoorde te refolveren op 't opbrengen van de penningen in promptis, en dat men naderhandt op de quijtinge van dien wel foude disponeren; en foo verre d'andefe Gedeputeerden daer op rapport namen, waren van meeninge oock in den haren rapport te begecren. De Gedeputeerden van Haerlem , Delf, Leyden, Amsterdam en Gouda, verklaerden, dat alfoo fy als nu eerst rapport van de Gedeputeerden , boven geweest hebbende, by monde van den Advocaet gehoort hadden, geen eyndelijcke Refolutie hadden konnen nemen, verfochtendfieropeen kort rapport, »nde den voorfz uytflagh by den Heere van Affendelft by gefchrifte, omme daer op in den haren te" mogen communiceren, dan de Gedeputeerden van Amsterdam hebhen noch ;en ander middel uytgeflagen, als dat elck van de Steden, platten Lande en Dorpen laer portie van de vijftigh duyfent ponden "ouden opbrengen naer advenant van de Schiltalen, die elcks in den lijnen by voor* gaende OcTroy foude mogen vinden by verSoopinge van Renten, Leeningen, Impofiaen, Capitttel ofte anders, ende foude elck ia  ( 3i9 ) 'in 't fijne de last van dien jaerlijcks dragen, mitsgaders oock de loslinge. /"\Ock is by de voorfz Gedeputeerden'een^ drachtelij ck gerefolveert, dat men Staetsgewijs aen hare Majefteyt de Koninginne foude vervolgen beflooten Brieven aen de Heeren van den Grooten Raede, daer by hun belast fal werden geen provifie te verleenen aen de pretenfe Vryen in 't Haertgelt, dan mitsnamptiferendeby provifie 't fel ve Haertgelt. Dit is afgeflagen, alfoo te vooren de Gedeputeerden, ten Hove geweest hebbende, geweygert hadde geweest. • "VTOch heeft den Heere van Asfendelft,' op 't verfoecken van wegen die van Delf en Schiedam gedaen, daer by fy be-; geerden vervolg gedaen te werden aen hare1 Majefteyt, omme afgedaen te hebben 't Pla-; caet, disponerende dat men van den Haringh,' die uyt defe Landen gevoert fal werden, ge-] houden te wefen te geven acht ten hondert,' en noch eenige andere poinclen, als cautie! •n certificatie, &c. ten achterdeel en belas-i tinge van de Visfchers, verklaert dat hytot dien eynde hare Majefteyt de Koninginne gefchreven hebbende, daer op antwoordt ontfangen hadde, dat hare Majefteyt te vree- < den was, dat den Haringh alomme inDuytslandt vrye getransporteert en gevoerdt foude mogen werden, maer niet in Engelandt; en dat 't Hof van Hollandt verftondt, dat onder die cfaufule Duytslandt en Qostlandt me- I5S2- den 28. Septemrft Geen provifie den Vryen te verleenen,loopende 't Haertjeldt. • BI. 65. Verbeek, om e vervol» ?en het ifdocn ran het 'lacaet, >m af te ioen da .cht ten ïondert ;an den laring iieuyt iefe Lanien ge/oert til eerden.  1552dér, 28. Sq ttmb. Rapport . van die van I. eyden en Gouda, omme hun conform te maecken in de drie duyfent guldens tot den Haringhvaert. De Edelen, die "van Dor-drecht en Delft refolverenop 't falaris van Coebel, over diverfcheOntfangen die hy hadde gehad. C 320 ) mede geeomprebcndecrt was, en dat 't Hof* fulcks aen den Officier van Amsterdam, ofte Ontfanger van dien gefchreven' hadde , dat fy den felven Haringh fouden laten pafferen. r\En Heere van Asfendelft heeft aen die ^ van Leyden en Gouda verfocht dat fy met den anderen hun fouden conform willen maecken in dc drie hondert duyfent guldens, tot hulpe en Vorderinge van den Haringhvaert geaccordeert, op dat 't Hof van Hollandt niet genootfaeckt en foude wefen breder daer van aen hare Majefteyt-de Koninginne te fchrijven, én dat fy ten dien eynde fouden doen rapport, 't welck fy aengenomen hebben te doen. f\P *i mms van Coebels ontfangh, is by ^ de Edelen, die van Dordrecht en Delf gerefolveert, dat alfoo hy diverfche ontfangen hadde gehadt, en dat in de fommige foo veel moeyte niet gelegen en was als in d'andere, men defelve foude mogen geven en toevoegen duyfent guldens, indien hy daer mede te vreeden was, en indien niet, elf hondert guldens , of dat fy te vreeden waren 't felve te blijven in 't feggen van den Hove van Hollandt; maer de Gedeputeerden van Haerlem, Leyden, Amsterdam en Gouda verklaerden geen verder last te hebben dan tot acht hondert guldens, en vermits Coebel, by hunluyden ontboden zijnde, verklaert hadde met de duyfent guldens niet te vreeden te willen wefen, maer dat hy foo veel behoorde te hebben als, zijn Voorfaten ge-  C 3>* .) gehad£ hadden, en evenwel de faecke te vreeden was te blijven aen den Hove van Hollandt , foo hebben de voorfchreve vier Gedeputeerden, noopende Vt voorfz blijven, rapport in den haren genomen. £X¥ 't verfoeck by deri , Advocaet gedaen, \z, omme te hebben Ordonnantie op feven fijner voorgaendc reyfen, en op diverfche andere reyfen by feeckere Gecommitteerden gedaen, is verklaert dat defelve gefteldt loude werden in handen van de Penfionarisfen van Dordrecht cn Delf, om defelve te tauxeren, en alsdan Ordonnantie gepaffeert te werden; 't verfoeck by den Advocaet, ter be^ gcertc van de Weduwe van den Audiencier , door verfoeck van den Praefident Viglius gedaen , omme te hebben twee hondert guldens voor de expeditien , by den voorfz Audiencier, zedert dert jare vijftien hondert vijf en veertigh voor 't Lant gedaen, cn de verfochte Mantel by Coenraet de Boode van 't Land, verklaert, dat van elcks een.Articul by den Advocaet in den ftaet van den toekomenden ommeflagh gefteh foude werden; mitsgaders oock van de expeditien van den Griffier van Hollandt; dat evenwel de Penfionarisfen van Dordregt er Delf doorfien fouden de Declaratie, by den voorfz Griffier overgegeven, omme te weten wat men hem behoorde toe te voegen, UI. &eeh Ê Of den i$. Scprcmbi Gecommitteerden op de vacatiën vail deri Advocaet. Verfochte expeditie yandd Weduwe van den Audiencier Vereyc« hen. I  . ï$5& den 28. Septemb. * BI. 66. Salaris van de Haertfte den voor Bailluven ende Schouten ten platten Lande. Die van Deïfen Gouda gecommitteertgeweest, zijnde ii de faecki van de Weduwe van Vranck van der Henne. ( 332 ) f~XP 't verfoeck van de Bailluwen e'ö ^ Schouten ten platten Lande , omme te hebben haer Salaris, ter caufe van de befchrijvinge van de Haertfteden, by hun helpen doen, is gerefolveert dat elcks in den zijnen, tot discretie geloont fal werden, in alder voegen als in de groote en kleyne Steden gedaen is; fonder dat 't felve tot lafte van den Lande behoordt te komen. TTVe van Delf en Gouda, hebben, als Ge* •f-* committeert geweest zijnde, t'anderen tijden by de Staten, in de faecke van de Weduwe Vrancks van der Henne, jegens de Staten van Hollandt verklaren te vreeden te zijn te compareren voor den Heere van Aflèn'delft, als Commiffaris, in de toekomende Weeck, naer dat die Daghvaert gehouden fal zijn, ende is den Heere van Affendelf oock te vreeden geweest als dan daer toe te verftaen, alwaer oock de Weduwe voorfz. van hare andere faeke, beroerende de drie en dertigh duyfent guldens, daer van te' veel ontfangh gemaeckt is, oock fal mogen vertoonen, omme 't felve by den Heere van Asfendelf gefien zijnde, in de reeckeninge gecorrigeert te mogen werden,  f 323 ) r?S2v !) : • derf 3, £ Daghvaert van dc Staten van Hollandt , october?" gehouden in den Hage Op den 3. 4. 5- cn 6 October , 1552, PRiES ENTEN. De Heeren van Affenj delft, Van Duyenvoirde, ^ara Obdam. Otto van Egmont, ende ^renï ra/* Hardincxvelt,-'Van wegen d'EüE- len. Huych Coelf Thefaurier, Mr. Claes Bartholomeufz, ehde Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht, Mr. Qjiirijn Dirkfz, Burgermeefter, ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem. Jan Sasbout Burgermeefter , Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Adriean van Leyien* Van Delf. • Gerrit Beuckelfz, Burgermeefler,Jooji Jacobfz, Bur-> germeefter, ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Jooft Buyck, Burger. meefter. Claes Gerrit Mat* theufz, ende Mr. Adriaen Sande* lijn, Van Amsterdam. Jan- Dirckfz't Hoen, Burgermeefter, ende Witte van der Henne, ■ Van Gouda. Omme ' te vinden de laetfte helft van de hondert duyfent guldens, die by extraordinaris wegen op~ gebracht moet en werjjjj den voor 'i uytgaen i 2 vm  ii& ■ .den 3', % 5, en 6. Oftobsr. den 3. .October, Openingevan 't eerfte joint. Vacatiën van de HooftOfficiersin deSte den. * BI. 61 Befegeiinge van de Rentebrieven. Ver fo chic Advan indemniteyt by Coebel, omme de pretenfe Vryen te ■coiiftringeren tot betalinge van het Haert- ( 3H > v'hti defe jegenwoor- fanger Coebel, endé dige maendt, omme op noch eenige ande- te difponeren op 'i" re poincten* falaris van den Ont- ' ' Ben 3 October, 1552. r^Yn eenige openingen gedaen, noopen J_jde 't voorfz eerfte poinft, maer en is geen eyndelijcke refolutie genomen. Ten felven dage is mede gerefolveert dat de Hooft - Officiers die de befchrij vingc van de Haertfteden hebben helpen doen , fullen- - van hare vacatiën Ordonnantiën verfoecken aen den Hove van Hollandt, * omme vol- . gende dien elck in de fijne betalinge gedaen "te werden. f~\Ock is gerefolveert dat de Rente-brie^ ven van de Kooperen buyten s'Lands bezegelt fullen werden by de fes groote Steden. IS'mede eendrachtelijck gerefolveert op 't verfoeck van Coebel, daer by hy begeerde Acre van indemniteyt van de Staten , mits dat hy te vreeden hadde geweeft, dat d'Executorien op fijnen naem, als Ontfanger van de Staten gemaeckt fouden werden■; omme de prajtenfe Vryen te conftringeren tot betalinge van 't Haertgelt, dat defelve Vryen by Coebel gegyfelt zijnde, hy default jegens hem fal doen nemen, endo een andere gyfelioge op meerder poenen; •c ^ - en-  C 325 ) ende daer na by faute van non -comparatie tweede default, cn uyt krachtc van dien toegelaten zijn intendit over te leggen, en een ander Mandament omme 't voorfz in ten-, dit te fien verifiëren, en dat men 't felve Default hare Majefteyt over fal leveren, in betalinge van de diligentie by de Staten gedaen, en fal 't Gemeene Landt de kollen van dien dragen, foo dat den Ontfanger niet van nooden en heeft eenige Acle van Indemniteyt, A Lfoo de Staten niet en koften accorde-, ^ ren in 't opbrengen van de laetfte vijftigh duyfent guldens, foo hebben de Ge-, deputeerden van Dordrecht, Haerlem, Delf en Gouda, aen den Heere van Affendelft verfocht, dat hy elck van dc Steden apart foude hooren, omme defelve tot een eyndelijck accord te mogen brengen ; maer die van Leyden en Amfterdam verklaerden dat -'t felve verlooren moeyte foude wefen, want niemant van dc Steden den anderen te bate foude willen komen; dan hebben hun cyndclijck met den anderen mede conform gemaeckt, mits welcken den Heere van .Affendelft te vreeden geweeft is elck apart . te hooren, t.ot fijnen hulpe genomen heb. .bende Suys. Den 4. October, 1552.. ^Yn de Heeren van Affendelft en Suys , ^ befich geweeft om de voorfchreve Gg..deputeerden tot Accord te brengen, X 3 Den deri 3. October , De Gedeputeerden zijn irermits haer dif:oort apart gehoortdoor den Heerevan Aftendelft en Suys. den 4. Qctober, Affendelft en Suys befigïi om de Gedeputeerde^te hooren.  Öen 5i v J October, , . Den 5. Ocïoier,dl552. vanC°de T-TEbben de voorfz Gedeputeerden, naet Gedepu- voorgaendc Inductie van de voorfz teerden twee Heeren, gefamentlijck geaccordeert, als voo- dat de voorfchreve laetfte hondert duyfent Vv'dc^* g^dens gevonden fouden werden by verkolaetfte pinge van Renten op 't Gemeene Landt , hondert en voorts breeder als de Acte daer van zijnduyfent de dat vermeit, die onder den Advocaet be- foudenS m&' dan van Haerlem en Amfterdam gevonden namen rapport, noopende de draginge vari werden, 't fraict. van de Penningen , die op Financie gelicht fouden moeten werden, overmits de minderinge van de portie van die van Delf, beroerende de vreemde Bieren, fo© wel fouden contribueren in den Impoft als de Binnenlantfche Bieren, en hoopten wel laft te krijgen hun met den anderen conform te maecken. S ?ngh teï'Xr^*1 *s ^e voor^z Gedeputeerden een» niinften drachtelijck , op 't aengeven van die van in Ooft- Amfterdam, gerefolveert dat men vervollandt te gen foude aen den Raede, ten eynde fyvoeren *°uc*en willen fchrijven aen de Koninginne, vo "' ' dat den Haringh ten minften in Ooftlandt gevoert foude mogen werden, fonder gehouden te wefen cautie te ftellen, naer in, 351. 68. jouden van 't Placaet, in * date £den ne-\ gen-den October vyftien hondert een en vijftigh, alfoo daer door gefchapen ware den Haringhvaert, de eerfte reyfe gedaen zijnde, achter te blijven, mits dat de uyt-Jxeenifche Koopluyden. fulcke cautie niet en ' we,  ( 327 1 . den 5- - weten te verkrijgen: Dat oock alle andere oaob51ï Koopluyden dickwijlen niet cn weten te verklaren waer fy haren Haringh beft fouden mogen vertieren , cn by tempefte en onweder, tot diverfche tijden in andere 1 >» Haverïen, dan by hunluyden gedeftineert, waren gedwongen geworden aen te komen, en daer van qualijck certificatie fouden verkrijgen , dan van haer eerfte Verklaringe: Dat^oock fulcke en gelijcke Certificatienin Ooften qualijck zijn te verkrijgen,' overmits de föbere Havenen aldaer zijnde, en dat 'er geen publique Perfoonen en waren, en daer en boven die van Ooftlandt niet gewoon en zijn, noch oock en fouden willen fulcke Certjficatien pafferen, dat oock in Ooftlandt meeft fulcken Haringh vertiert werdt, die men alhier en in Duytflandt niet en foude mogen flijten , nochte oock te venten brengen; dat oock 't felve vcrvolgh' gedaen foude werden aen de Koninginne, byfonder aenfchouw nemende op hare Majefteyts Miffive, in date den een en twintighften September laetftleden aen den Heere" van Affendelft gefchreven, in conformité van dien, niet tegenftaende hare Majefteyts Miffive ter contrarie van den Schout Van Amfterdam, gefchreven in date den fes en twintigftcn derfelver maent • en zijn om 't felve te vervolgen gecommitteert de Penfionaris van Dordrecht Schoock, en een van Delft met den Advocaet, en dat den voorfz Schoock van Dordrecht ten felven fine mede fal reyfen by den Stadthouder, en van . daer boven komen by de Koninginne j dat. X 4 ' • 't  ficn f. GcSobCT.' ,t voorrz VGrrGCCk by den Advocaet aen den Raede, of aen den Heere van Affendelft gedaen zijnde, heeft, naer- dien hy niet fijne mede - broeders gccommuniccert hadde , voor antwoorde gegeven, dat alfoo by den Raede eens, noopende defe faecke , tot faveur van dc Vifichers geadvifcert was, als blcèck by 't voorfz Extract van hare Majefteyts Miffive, hun luyden niet geraden Bil dochte weder van defe faecke te fchrijven, OefchH TPVle van Haerlem, Leyden, Amfterdam op <3oc- .*-f cn Gouda, rapport genomen hebbends £S op 't gcfchil van Coebels falaris of fy dat fouden willen blijven in 't feggen van den Hove i voor antwoorde te geven, geen laft te hebben die faecke aen den Hove. te blijven , omme de confequentie wille, en dat hem dochte dat Coebel met de acht hondert guldens hem in 't hooren van de reeckeningen tocgcleydt, wel behoorde te vreeden te zijn', niet te min, was hy met een hondert guldens meer of wat bet te contenteren, fouden daer inne lichtclijckcondefcendcren, dat men evenwel van zijn toekomende falaris, beroerende'dc hondert duyfent guldens van dc jegcnwoórdigeBccdc, met hem foude overkomen, dan'die van Haerlem verklaerden mede dat fy te vreeden fouden geweeft hebben by die faecke te blijven, foo verre fy van den anderen gevoigh hadden. By, provi- T*\E Staten, niet gereet wefende ophot 40 een JU? ftactken by Coebel henluyden gelevert  ( 329 ") .JWfi den 5. om een ommeflagh te maecken, hebben ge? öaqbC]riiccordeert als nu by provifie pmmellagen te ftuyver werden een ftuyver op elcke Schildt, daer °P elck5 inne die van Delf by provifie volftacn fullen, midts betalende achtervolgende haer e '\ Acte prpvifionecl. "ftJAer noen hebben de Penfionariffen van Caebeïs tiaeiiein ende Leyden, met den Advo- Salaris by ■caet, als gecommitteert zijnde van dc Sta- ^j8e ten, gehandelt met Coebel, noopende fijn teerden" falaris, dat hy te vreeden is geweeft met over een twaalf hondert guldens, daer van hy duy- gekomen, fent guldens promptelijck ontfangen fal, cn dc laetfte twee hondert guldens op 't Hot van den Impoft, die uyt krachte * van dat UI. 69. jegenwoordige confent gegadert fal werden , waer van by de voorfz Gecommitteerden de Staten rapport gedaen zijnde, jom te weten of fy in 't felve accord fouden willen accordccren, foo hebben die van Dordrecht cn Haerlem verklaerdt daer mede te vreeden te zijn; maer die van Delf, Leyden, Amfterdam en Gouda namen rapport, cn hoopten wel laft te krijgen hun met den anderen conform te maecken, .W[A dat de Penfionariffen van Dordrecht vifitatie, • cn Delf, als Gecommitteerden van de noopenStaten , omme te vifiteren de Ordonnan- d.e 'c falatien van feeckere Gedeputeerden van de Sta- J^n-A*: ten, en van den Advocaet, rapport doen- vocaetca de, hun lieten duncken, dat overmits de andere koftelijckheyt van tecren ende Wagcnhuyr, ^-j^1 xle Gedeputeerden, reyfende in 'sLandts X 5 faec-.  1552- ( 33° ^ den 5. October- f^^gjj: wcj behoorden een fchellingh daeghs meer te hebben , cn den Advocaet na advenant, foo hebben die van Dordrecht gerefolveert 't felve wel redelijck te wefen, maer die van Haerlem en andere feyden genoegh te wefen de verhooginge van vier ftuyvers, namen evenwel gcfamentlijcken daer op rapport, en begeerden de Ordonnantiën , de Gecommitteerden gelevert, felvér te fien , om te weten hoe veel dagen daer geftelt waren, en alsdan die te paffe ren. flecé. Den 6. October , 1552. Oftobcr. Refolutie TS, roerende 't drinckbier van de Brouvan 't 1 Wers, wat fv voor Excijns geven fouden, Drinck- nacrdiCn 't felve by die van Haerlem en' derBrou Délf ?cblevcn was aen den Raedt, is by wers,wat hunlieden verklaert, dat alfoo de voorfz fy voor Brouwers in de jaren vijftien hondert vier Excijns en vcertigh, vijf en veertigh en fes vecrfouden tigh van 't twee en veertighfte vat gegeven hadden twee ftuyvers, van gehj eken nu naer advenant geven fullen van 't twee en veertighfte vat" eene ftuyver, ehde is 't felve fulcks ter begeerte van de andere Gedeputeerden in de Afte van confent. Ordon- (~\Ock is den Advocaet belaft de voorfz nantie op w Ordonnantie dc Gedeputeerden; van de Gedepu- Staten te Pafferen» diG b^ hCm ge" teerden, maeckt waren. Die  < m > ■ . Oftober. Die van Haerlem en Gouda gecommitteert 'zijnde omme d'Advocatcn Ordonnan- Ordon* xie te palTcrcn, hebben hem voor de leven ^'n Ad-? reyfen , in de voorfz Ordonnantie gefteldt, VOCnct. toegeleyt hondert vier en veertigh dagen, tot fes eii dertigh ftuyvers 's daeghs- DEn Advocaet is belaft te appelleren van AppeMwj feeckcr Appoinctemcnt van den Ho- jj^ ycan ve, in date den feftienden O&ober vijftien dcn Aphondert twee en vijftigh, daer by verklaert poin£teis , dat de Staten van Hollandt die van den mente, Briele, ter oorfaecke van dc onkoften by fJf^JU. hunlieden gehadt, in 't weder oprechten deei van van de Houte Caep, die fy door Ordonnan- die van tiè van den Hove ncdergeleyt hadden, ge- denBncl, reftitucert foude werden hondert vijftigh guldens, alfoo 't felve nu eerft tot haerder kenniffe gekomen is, ende zijn gecommiteert Mrs. Jacob van den Eynde, ende Adriaen Sandclijn, om de ftucken van dien te doorfien, en de faecke te vervolgen, welc ■ ke appellatie oock by den Advocaet gedaen is, die daer Acl;e af genomen heeft. DE voorfz Gedeputeerden hebben een- Van pendrachtelijk verklaert geen penningen £"^"rte over te brengen in Coebels handen, totkoo- incoe-* pinge van de' Lofrenten tegen den penningh bels hantwaelf, tot fu-rnilfement van de vijftigh de», duyfent guldens, achtervolgende d'aéte van confent, dan naer den twintighften defer maent October,, Co.e*  1552' f rior "} den 6. V óói J Oftober. ^ ^tQebel heeft geëyfcht voor den ontfangh * Dl. 70. v_- van 't Haertgelt den vijftighften penEyfch byningh, mits dat hy alle de particuliere OntCoëbel fangers, buyten koften van't Landt, loovan&vèr-nen ^ van den Impoft den tachtighften, fche fijne van de verkoopinge van Renten den tnegenontfan- tighften, ende van de Finantie den hon£Q1- dertften penningh, waer op de voorfz Sta, ten rapport genomen hebben, mitsgaders op de Requefte van die van den Hage, op de augmentatie van de Daghgelden \ran de Gecommitteerden van de Staten, noch wie ontfangen fal de penningen , komende van de verkoopinge van Renten; noch of Coebel betalen fal alle vacatiën naer ordonnantie van den Hove, ofte van de Staten; of dc Gedeputeerden van de Steden , reyfende in s' Landts faecken, mede betaelt fullen werden tot 's Lands koften, gclijck de Ede-, len; cn hebben gerefolveert weder in de Hcrbcrge te wefen, omme hier op te concluderen , den veertienden defer maent, ende verfocht dat de Edelen mede befchre*vcn fouden werden , 't welck den Advocaet van den Heere van Affendelft begeert hebbende, heeft gcfeyt van geenen noode te wefen de Edelen te befchrijven, en dat hy henluyden hier inne foude vervangen, Dèn Ad- A Lfoo den Advocaet de Boode van 't vocact Landt daeghs een ftuyver meer geeft, voort aen -g gefCyt dat hy daeghs van fijn reyfen heb> S-rT ben fal feven en dertigh ftuyvers., tot anitüyvt ders fal wefen geqrdouneert. Den  ^ 000 J den 8- Qftober. Ben 8. October, 1552. IS den Advocaet, Mr. Willem Schoock eh ^% Jan Jooften, van Delft gereyft naerBruf- Gedepte fel by de Koninginne , om 't geene voorfz teeerden is te vervolgen. • naVc v . i • Hof. Ben 15. October, l$$2i Den 15. ÜÊtobef. • HEbben de voorfz Gecommitteerden, öp Appoincde Requefte, daer by fy verfochtcn dattemeni, hare Majefteyt de Koninginne gelieven wiL ^°"en"* de te accorderen, dat de Koopluyden haren uytvoegevangen Haringh vryelijck eri fonder be- ren van talinge van acht ten hondert, en ftëllihgë d5n Havan eeii nieuwe cautie in Ooftlartt en ande-™^,s re omleggende Landen, fouden mogen voe- Lands. ren, niet tegenftaende voorgaende interdictie, en dat den Officier en Tollenaer van. de Gecommitteerden, tot den ontfangh van den Impost van dc Koopmanfchappen, wierde belaft 't felVe te gehengen en gedoogen, anders niet voor Appoinélement mogen krijgen 1 dan dat de Koninginne, volgende de. Declaratie, voormaels gegeven, op 'tgeene daer toe defe Requefte tendeert, verftaet dat men van den Haringh en andere Koopmanfchappen , die men nae Ooftlandt te Lande fal willen brengen, geen cautie ofte recht vah congie en behoort te cylfchen, maer aengaende 't geene dat uytgaet ter Zee, onder de naem en couleur van Ooft-landt, moet cautie geftelt werden, volgende ?e Placaet* En-  I5S4. C 334 ) den 15. , ,« October, ^fe omme te refolveren op de middeleiï Solutie van onfe Requefte, fo heeft den Pr as flus m&' den$ Viglius- • gefeyt, dat de cautie van den ven, op Haringh , dié over Zee gebracht werdt, by demidde-'t Placaet geëyfcht wert, omteobviren 't len vanide bcdrog. dat dagelijcks gebeurt, welcke cauvan^den tie goede Koopluyden, niet willende uferen uytvoe- van eenige fraude, wel weten te verkrijgen, ringh van maer drie of vier Koopluyden van quaden den Ha- name , die onder 't dexel van haren Haringh rmgh. in Qoftlandt, te voeren , defelve in meeninge zijn in Engelandt of Vranckrijck tetranfporteren, defelve cautie niet weten te verkrijgen; cn dat fulcke Koopluyden van quaden name niet alleen gepooght en hadden Haringh in Vranckrijck te voeren, maer de. facto aldaer gebracht hadden Munitiën van * BI. 70. Oorloge * als Bufch-poeder, Salpeter, cn diergciijeke, 't welck by informatie praeccdente volkomentlijck genoegh gebleecken was, cn waren oock eenige ter dier caufe gecorrigeert, hoewel hare Majefteyt 't uytterfte inhoudt van de felve informatie niet te kennen gegeven was, overmits hare Majefteyt geen oorfaecke en foude hebben rj"~'> goüreufer Placaten te doen expediëren. dcna2i . Den 22. October, 1552- Oftober. ■ . . Oftroy T-TEbben de voorfz Gecommitteerden ver-voorde kregen Oclroy, daer by de fes groote fes groo- Steden geaccordeert is, om binnen hare le?,le„ ,ö Muyren, tot furniffemente van hare portie omme ie * . * r mogen tc mogen verkopen Lijf-renten tegen den.' verkoo- penning acht of daer omtrent, op een lijf  < 335 ) Jm. den 22. alleen,, dat fy weder gehouden fullen wefen OAobelfelck haer portie te employeren tot koopin- Pen ^en' ge van Los - renten op 't Gemeene Landt ^ n^r. tegens den penningh twaelf, en wederom- Muyren. me elck in den haren gerembourfeert zijnde van 't Gemeene Landt, van de Hooft-fomme die fy elck opgebracht fullen hebben by verkoopinge van Lijfrenten , gehouden fullen wefen die te employeren tot aflolïinge van de Los-renten, voor foo verre als defelve ftrecken mogen, ende foo fy beft bevinden fullen oorbaer te wefen , dan hebben uyt 't voorfz verfoeck , oock by advife van Sandelijn, geroyeert defe claufule : En dat fy daer toe fullen mogen conftringeren de Inwoonders, elck in den haren, foo verreet noot is; overmits de Praefident fuftineerde 't felve geheel onredelijck te wefen, en dat wy 't felve niet en behoorden te begeeren, op dat by den Prince niet genomen en foude werden in confequentie, immers feyde foo veel meer , dat al woudc hare Majefteyt de Koninginne tot de felve conftrainóte verftaen , hy volgende fijnen Eedt daer tegens foude moeten wefen, en 't felve beletten. TA En Advocaet den laetften Oaober 'tjg^g •f^ huys gekomen zijnde, heeft aen den Ad™ Heere van Affendelft, van 't geene voorfz caet, en is, rapport gedaen , cn voorts ter begeerte daJ cevan Coebel hem gefeyt dat hy op finantie ^|dgcee" geen geldt en weet te krijgen, oock den Finantte penningh feftien; maer dat hy van de acht- en wjfte thien duyfent guldens, by verkoopinge van teverkryLos -renten tegen den penning twaelf, ticn,§ej1, duy-  den 12. October, C 336 ) duyfent guldens gevonden hadde, ..en dsf. den Heere van Aften delft foo veel. foudé willen doen , dat de refterendeacht duyfent guldens,by verkoopinge als vooren, in Hollandt gevonden mochten werden; cn naer Mr. Adriaen van Leyden hem gefeyt had-' de , foo föude men defelve wel binnen Delf krijgen, en na den Rentmeefter van ZuytHo!landt hem gefcjrdt hadde, foo foude men in Zuyt-Hollandt wel twee duyfendt guldens krijgen; cn voorts ter begeerte van Schoock en dc Milde hem gefeydt, dat al-« foo de Finantie van de voorfz achttien duyfent guldens nu celferen, oorbaerlijckfchecn den impost die men foude opfteilen ^ voor de helft te minderen; waer op den Heere van Aifendolft voor antwoorde gaf, dat hy wel meende by verkoopinge van Renten noch te vinden vier duyfent guldens, en foadc fien wat men noch meer mochte krijgen ; cn aengaende de mindcringe van den Impoft, dat 't felve niet doenlijck was, Overmits de Brieven, tot dien eynde dienende, al uytgefondén waren , en dat kleyn lntercft was van een half jaer. den 13. Dec. Den 13. December, 1552; Ordon nantie op Pelj cum fuis, Den Elcvert aen Pel twee Ordonnantiën, ^ 1 d'eene fpreeekende op hem, Cornelis Michielfz Dolman, Jacob Danielfz tot Schiedam, en Lucas Dirckfz van Enckhuyfen; cn d'ander op hem; Pieter Sasbout,.ende den voorfz Jacob Dan iel lz  C 33? 3 * Den 18. December-, (T^ Ereyft ria Bruffel, door ordre van den Heere van Affendelft en dc Staten, omme Staetsgewijfe te deferideren de faeckè van die van Dordrecht, jegens die van Antwerpen , beroerende 't doleren van haren brant, en de herbrandinge op hare Haringh-tonnen, by die van Antwerpen geftelt.' Den 21. December, 1552. rpOt Bruffel gekomen zijnde ; hebben mijn A Heere den Praffideht gefeyt, hoe dat den Haringhvaert inden Lande van Hollandt hiet alleen merkclijck goet en dede totvermeerderinge van de Negotiatie, maer dat oock veele duyfenden van Menfchen daer mede haer Winter-koft wonnen, die anders nootfaeck'clijck fouden moeten mendiceren; ende hoewel in defelve Neringe niet en behoorde by yemant empefchement gedaen té werden te min , alfoo de Reeders dit jegenwobrdige jaer feer onprofijtelijck en ten achteren gevifcht hadden , en daer en boven defelve Reeders boven dat laft geldt, en de fes duyfent guldens, by huri van de. Koninginne, en de drie duyfent guldens by hun van 't Gemeene Landt ontfangen , aen dc toeruftinge van de Schepen Van Oorloge noch wel.ten achteren foudeii komen veertien duyfent guldens,.foo'hadden nochtans die van Antwerpen, bevindende binnen hare Stede feeckeren Haringh. HL Deel X mi flen 18. Dcc. * BI. 7*i Uytdoeningevalïden brant by die van Antwerpen. den 2i«* Dec. Rappor» van den j Prsfidenö wegens, de Haringh,vaert*  . 1552. uen 21. Dcc-, Q 'j I ] j t 1 X C 338 } hebbende die Brandt der Stede van Dordrecht defelve brantgedeleert, den felven Haringh" herpackt, haren Brandt daer op geftelt hebben, niet tegcnfcaende dat de Brandt van Dordrecht ouder en aütenticqtier is dan die van Antwerpen, dewelcke oock in Duytslandt, Vranckrijck en andere Landen bekent is, in meeninge oock 't felve te practiferen van de branden van die van Delf Rotterdam en Schiedam, en andere, tot groot achterdeel en bederf van den Haringyaert, dat daeromme 't felve hunluyden geinterdicecrt foude werden , het welck ge-' hoort hebbende den Prsefident liet hem duncken dat alfoo de Koninginne in memnga was de voorfz partye te accorderen , beter was hare Majefteyt niet te openen, dat het Land hem met die van Dordrecht voegt, waer mede die van Dordrecht oock te vre-i den waren, en hare Majefteyt van defe face. ke rapport gedaen hebbende, heeft ons gefeydt dat die van Antwerpen belaft was haren eyfch by gefchrifte over te leveren bW tien veertien dagen, dewelcke als dan die /an Dordrecht gecommuniceerdt foude werlen, omme daer op te antwoorden, en ala lan partyen te accorderen, indien 't doen, ïjck ware, en.datbinnen middeler tijde een -egelijck wachte d'eene d'andercns brandt te tcleren, waer van den Advocaet den acht n twintighften derfelver maent t'huys gc:omen zijnde, den Heere van Affendelft apport gedaen heeft. jDeii  t 339 3 ■ -> Den 10. Januarii, 1553. rj ' ' : '• TS den Advocaet gcreyft naer Mechelen , door onthiet van den 'Heere van Affèn- delf, om te vervolgen aen den Procureur I Generael van den Grooten Raede , dat hy n de Proceffen van de8Staten van Hollandt, : tegens den Prince van Orange, en den Gra\ ye van Hoorn, beroerende 't Haertgelt, 1 Voor hunluyden foude willen aennemen, ;mede genomen hebbende 't advis van die van iden Raede en Reeckeninge in Hollandt, en ■ CXtracT; van veele voorgaendereeckeningen, (daer by blijekt dat de voorfz Heeren of naer ! $teden, als Yffelfteyn , Leerdam en 't Lanc ivan Althcna forteren, en Litmaten zijn van IHollant, en fulcks tot veele cn diverfche :tijden met die van Hollandt gecontribueert hebben. Eynde van het Jaer 1552, Y i VER» ] IS?2. oen 10. Jan. By den Procureur van den Grooten Raede aen te riemen de Proceffen tegens Orange en Hoorn, s  .1553- den 27 . Januaiu* BI. I. ^VERGADERING, TE BRUSSEL, 'BY DE GEDEPUTEERDEN VAN DE STATEN, OP SEECKERE POINCTEN HIER NAER VERKLAERT. Ven 27 Januarii 15530- Ëeiangen-rT^En voorfz dage is gerefolveert dat de de-net J_ Requefte, by die van Amfterdam geZaér60 cóncipiccrt omme vervolght te werden, te ften. °S mogen Weftwaerdt zeylen, naervolgende feeckere Ordonnantie, ende toeruftinge uytgedruckt in feeckere Placaet van dcKcyzerlijekc Majefteyt in dato den negentienden- Januarii vijftien hondert negentien, ende onder Ordonnantie Van de felve Majefteyt , dat de Ondcrfaten van Hollandt niet uyt en fullen varen, dan ten minften in het getal ende compagnie van twintigh Schepen,daer van het minften groot fal wefen twee hondert Vaten, defelve naer voorgaende correótie den Koningh overgegeven foude' werden. Van derf Eoderri, by die van Amfterdam verfocht' impost wefende, dat, alfoo tot anderen tyden vervan twee voigh gedaen hadde geweeft, omme afge- dert '10n daen te hebben den Impost van twee ten 1 " hondert op alle Koopmanfchappen gefteldt, volgende voorgaende Refolutie van de Staten , als wefende contrarie van het Privile- < 34o )  ( 34' ) . . den 27 gie van wylen, hooghloffel memorie, Ko- JanuarS* : ningh Philips, ende feeckere Sententie van I den Grooten Raede , daer op gevolght, ende dat nu by andere Placaet, van dato den twaelf den defer maendt Januarii, den felven . Impoft weder vernieuwt was, men van den Koningh verfoecken foude den voorfz Inir : post af te hebben; foo is byhet meerendeel van de voornoemde Gedeputeerden gere■folveert, dat men de voorfz voorgaende Requefte ecrft overgeven, ende daer op Appoin&ement verwachten foude, ende dat men met de andere vertoeven foude tot de komfte van de Edelen, ende die van dep ji Gouda, ofte tot de naefte Daghvaert, Eodcm, by die van Delft verfocht zynde, Requefte dat men by de voorfchreve Requefte, of te tegens dè üeen andere Requefte foude verfoecken te-toek?" gcns de toekomende Teelt van de Haring- ™",tevan vaart te mogen, gebruyeken, ende extrahe-dc Haren hy ftilfaet ofte faufconduite, alfoo by ringvaert*' texperientie bevonden was, dat de Buyfen Jb.yde Schepen van Oorloghe niet gedefen"- • •• ben  c 343' ) ï5^- . > ó+ó i den 7. bende fulcks te wyfen; ende dat tot dien Januaneynde men foude befchryvcn den Rappor'iteur van de faedke, ende oock den Procu:reur Generael, en dat het felve foude geil fchieden foo geringe fy eenighünts daer toe : fouden mogen vaceren, -Eodem, heeft den voornoemden Advo-Bcflote» 1 caet de voorfchreve Gedeputeerden oock ^evd™ verklaert, dat op de Requefte van wegen de Pi-ocuen Staten overgegeven, ten eynde den Procu-reur Gereur Generael belaft foude werden de Pro- ueraei, celfen, by de Heeren den Prince van Oran- p"™^ ge , ende Grave van Hoorn , tegens de Sta- voorde" 1 ten van Hollandt, voor den Grooten Rae- staten de geinftitueert, voor henlieden aen te ne- aen te nemen ,• de Majefteyt hadde doen expediëren merK ! befloten Brieven aen den voornoemden Procureur Generael, omme van hem te verftaen 1 de redenen waer door hy fwarighcytmaeckte, de voorfz Proceffen aen te nemen, omme het felve gehoort, als dan breeder op de voorfz Requefte gedifponeert te werden* Den 7 Februarii I553» i den 7. Februarii IS op de voorfz Requefte, daer by ver- Appoincfocht was Weftwaerdts te mogen zeylen, tement i in 't gefelfchap ten minften van 20 Schepen, op deReérc. Voor Appoinment geftelt.' , ^e_01Ii ivaert» Dat hare Majefteyt de Supplianten mogen accordeert haer verfoeck, midts dat die zcykngeene, die fullen willen zeylen naer Spaignen , Portugael, ofte andere Y 4 Quar-  X 344 ) Quartieren van Weften, gehouden fullen wefen ten minften, te weten in het gefelfchap van twintigh Schepen , * te wefen in het gefelfchap van twintigh Schepen, ende ge-esquipeert conform de Ordonnantie van herwaerts over, ende da£ onder de last ende belëydt van den Admirael ende Vice-Adïnirael, en te obferveren de oude Costuraen, daer van men ufeert in tyden van Oorlogh, het welcke is te maecken onder henlieden een Societeyt ende Alliance , dat in gevalle eenige van hare Schepen hen defenderende tegens hare Vyanden quamen te vergaen ende te veriiefen , dat fulck verlies ende fchade als fy gheleden fullen hebben, henlieden betaelt, ende gerecompenfeert fullen werden hy' de andere van de felve Societeyt, onder conditiën oock ,' dat de' voorfchreve twintigh Schepen herwaerts over, niet en fullen mogen laden eenighe Koopmanfchappen, omme te voeren in dc voorfchreve Landen fonder expreffe wete ende oorlof van'hare Majefteyt, noch oock laeden meer Vióèuaille dan fy van nooden fullen hebben voor onderhoudeniffe van haer Volck , gheduyrende defelve Voyagej hier en boven, dat de voorfchreve Schepen voor" UL. fullen gevifitaert worden, naervolgende het Placaet; ende daer en ;boven , of het gebeurde, dat fylieden arriveerden in de voorfchreve Landen van Spaighen» ' Por. den 7. en 15. Tebr. S BI. |.  C 3 45 ) 1553. den 7. Portugael, &c. eerdat de vieren twin- ^r' tigh groote Schepen, gebracht by hare Majefteyt, aldaer hare volle vracht hadden, dat in dien ghevalle de voornoemde Supplianten niet en lullen mogen binnen het boort van hare Schepen ontfangen, dire&elijck nochte indire&elijck, eenighe Koopmanfchappen dan alleen Zout, fonder toelatinge van den Heere van Wackenc, foo verre hy niet van daer ghefcheyden en is omme henvaerdts ovcr te keeren, ende dat op de poene van twee hondertDucaten, en de verbeurniffe van de vracht, foo wel van den Koopman, als van den Meefter van den Schepc; ende dat fy oock gehouden fullen wefen, ingevalIe van arriveren in Spaignen, ofte ander Quartier als vooren, waer dat zy, > te obedieren den voornoemden Heere yan Wackene, foo lange fy by anderen eyefen fullen. Den 15. Februarii, 1553. i Fehn* TS op de voorfchreve Requefte, daer byt^^ •*- verfocht werdt dat den Procureur Gene- de Rerael de voorfz twee Proceffen foude aenne- quefte, men; voor Appoinment geftelt. ombyden Den Koningh , gehoordt hebbende fer°c£e het rapport van defe Requefte, endeneraeihet van de Stucken dacrby gevoeght, ende Proces van ghelijcken van de advifen daer op van de gehadt, concernerende het voornemen Staten gat dc Staten van het Landt van Hol-2eno* ' 3 Y 5 landt, werden  t 340*: J landt, Supplianten, verfoecken dat den Procureur Generael van den Keyzer aenncme voor henlieden in den Grooten Raede van fijne Majefteyt, tegens eenige henlieden gedragen hebbendeals' Appellanten , ende geoppofeert tegens dc Coileótatic van de Beede geaccordeert by de voornoemde Staten ; hare Majefteyt ordonneert den voorfz Procureur aen te nemen voor de voornoemde Staten de Proceffen , alhier gementioneert, mits dat die felve Supplianten blyvcn in de faecke, ende hen voegen met den voornoemden Procureur, omme te antwoorden op het poinél, gepretendeert by dc voornoemde Oppöfan-" ten , van niet te wefen van het voorfchreve Landt van Hollandt, maer dat haer Landen daer van gefepareert zijn ; ende hangende defen tot geheele voldoeninghe van de voorfz Beede, fullen dan voorts procederen inde plaetfedaer queftie tot de liquidatie, ende executie * van den Impost by henlieden geadvifcert, als in andere Quarticrcn van het. voorfz Landt van Hollandt; ende vin-' den fy" van noden, fullen mogen ten' dage dienende, ofte anderfints mogen verfoecken voor den voornoemden Grooten Raede, daer de voorfz Proceffen hangen, dat aengemerekt de voorfz Beede dient tot nootelijcke defenfie van den Lande, de voornoemde' Appellanten by provifie, cn fonder prsjuditie van een yegelijck fijn recht ge- I55Sden 15. Febr. * BI. 4.  C 347 ) . JS^f den 15; gehouden fullen wefen , hangende hetI cbr' voorfz Proces, te lyden, dat de voorfz liquidatie ende executie gedaen zy, ende fortere haer volle ende geheele effecl in dc voorfz Plaetfen, met conditie daralle het gene dat gecollecleert fal iverden, gereftitueert fal werden foo verre in het eynde van der faecke bevonden zy, dat de voornoemde Appellanten niet gehouden en zijn, ende dat alfoo behoort te gefchieden, Dagh*  155-1. den 6. en 7. Maer£;. C S48 > Daghvaert gehouden in den Hage. Op den 6. en 7. Maert, 1553. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Den Heeré van Beveren , Van Cruningen, Van Affendelft, Van Goudriacn, Van Obdam, Van Zuylen, Van Roon, Otto van Egmondt, Van Mynen, Adriaen Heelandt, Jacob van der Duyn, ende Joost van der Werve. Ende van de Steden. Arent Cornelifz , Schout, ende Mr. Cornelis van Ho gelande , Van Dordrecht. Willem Harmanfz Ram, Burgermeester, ende Mr. Lambrecht Jacobfz, Van Haerlem, Jan Sasbout, Burgermeefter , Michiel Janfz, ende Mr. Adriaen van Leyden , Van Delf. Jonge Dirck Janfz, ende Claes Adriaenfz, Burgermeefter, mitsgaders , Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantert, Burgermeefter,Mr. Hendrick Dirckfz, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, Burgermeefter, Witte van der Hoeve , ende Jan Gerritfz Hey, , Van der Gouda. Omme antwoorde te refolveren op de Petitiën by de Keyzer-  t 349 ) **?|* den 6. en' ierlijcke Majefteyt mynen, daer van de 7' Maert' gedaen den vijf- eene wefen foude thienden Februarii den eerften dagh te vooren , aen van Mey, ende drie hondert duy- d'andere den eers- fent guldens in ba- ten van Augufti , ren ende zuyveren beyde naestkomen- gelde , op te brcn- de. gen tot twee ter- TEn voorfz dage de Gedeputeerden van anfe, de Staten gehoort hebbende van den woorde Advocaet van den Lande rapport, foo wel°P.dePe" Van de generale als particuliere Propofitie; f^^L. foo hebben naer voorgaende communicatie fjrlijcke eerst de Edelen gerefolveert, dat fy hen Majefteyt vinden ff* groote fwarigheydt ende perplexi- gedaen. té, uyt oorfaecke van de groote exceslive fomme van penningen, die uyt Hollandt in den Voorleden Jare gehe ven zijn, als eerst hondert duyfent guldens van de Beede ordinaris, twee hondert duyfent guldens van de Beede extraordinarii, gclijcke twee hondert duyfent guldens by verkoopinge * van Ren- * bï. s; ten, tot proftyte' van de Keyzerlijcke Majefteyt, noch gelijcke twee hondert duyfent guldens by leeninge, maeckende te famen feven hondert duyfent guldens; als oock ter caufe van het groot verlies, dat de Vilfcheryc van den Haringh het voorleden Jaer gehadt heeft , door necminge van omtrent' vijftigh Buyfen, doorliet Last-gelt, ende dat de Reeders ende VilTchers merckelijck ten achteren 'gevifcht hebben, beloopende over een hondert duyfent guldens; nochtans - i ter  1553- f 350 ^ den 6. en \ j 7. Maert. ■ , v 1 ':, ter contrarie overleggende de tegenwoordige noot, ende geprefupponeert dat de Negotie cours cn loop hebben fal fonder con7 flrinftic, de Haringhvaert haer voortgangli .op ftiifaet ofte'faufconduit, fouden, foo verre fy gevolgh mochten krygen, gedelibcreert wefen dc Keyzerlijcke Majefteyt in de voorfz Petitie van twee hondert duyfent Caroli guldens te gelieven , die te. vinden Op den tienden penningh van alle onroerende Goederen, als Huyfen, Landen, Thienden, Duynen, Molens, Vijfêheryen, ende alle diergelijcke, daer pp de felve thiende penningen ghegadert zyn gheweest in den Jare 1543, de welcke fyeftimeren dat bedragen fal over dc hondert en veertigh ofte vijftigh duyfent guldens, foo verre de tauxatie van de Huyfen rechtvaerdelijck gedaen werde met Keldcr-huyr , Solder-huyr, ende huyr Van Spijckers, van Welcken tienden penningh fullen alleen exempt blyven Huyfen arme Luyden toebehoorendc, waerdig wefende in huyre een pont groot 's Jaers, ofte daer beneden , insgelijcks de Orderen van de Mcndicanten , ende alle andere die vrydom genoten hebben in den Jare vijfthien hondert vier en veertigh; fullen oock vry welen Stadthuyfen, Wagen, Hallen, Vondelinge-huyfen , ende diergelijcke, tot commoditeyt van de Steden ende Armen gemaeckt; ende de Huyfen ftaendc te Landewaerdt, fullen getauxcert werden met het Land daer toe behoorende, foo verre daer Landt aen behoort, ende indien niet, elcks apart op hen felven, van welcken thienden penningh de  C 351 ) 1553, v, . den. 6. ct» de drie dccien betaelt fullen werden by den r' Mam" Eygenaer, ende het vicrde-'deel by dcnBruycker, foo wel van Huyfen, als van Landen: lullen oock vry wefen alle Lijf-renten van twee ponden grooten Vlaems ofte daer onder ; maer Losrenten op den Keyzer op eenige Steden, daer af die hypotheecq van defen thienden penningh niet betalen en fal, ' fullen mede contribueren tot lafte van den Heffer, allcenlijckinsghelijcksfullen Thienden ende Erfpachten betaelt werden oock tot lafte van den Eygenaer alleen; dat Op de Schiltalen gevonden fal werden hondert duyfent guldens , daer inne de fes groote Steden fullen genieten alfulcke gratie, als fy gewoonlijck zijn te genieten in de ordinaris Beede; wel-verftaende, dat de voorfz .Steden elcks naer advenant van fijn gratie Koopers van Renten vinden fullen binnen hare Steden tot laste van het gemeehe Landt die gelost ende gequeten fullen werden ge' lijck andere verkochte Renten, fonder de Josfinge te fetten op de Schiltalen, ofte ful, len defelve gratiën, die omtrent vyftien duyfent guldens by eftimatie bedragen, geheven mogen Werden aen penningen, komende uyt den loopenden Impost; dat dé voorfz contributie van den tienden penningh geven fullen Geeftelijcke ende Wereltlijcke, Vrye ende Onvrye, onder de Limitcn van .Hollandt gezeten , ofte daer onder forteren•de; dat de Steden van Ysfelfteyn, Leerdam. Woudrichem, Scvenbergen, Heuckelomcn■de Asperen , oock ontfangen fullen feeckere tauxatie, in de plaetfe van de voorfz Schil-  . C 352 > den 6. en 7. Maert. t^eft^ w£g ^ gebreecken fal aèti de voorfz drie hondert duyfent guldens,fal buyten 's Landts,. is het krijghbaer, ende niet binnen 's Landts geheven werdert op Renten, daer in.de fes groote Steden gefupporteert fullen worden , vindende Koopers als boven; eride fal Oótroy verworven werden van de Keyzerlijcke Majefteyt de Koopers daer voor te mogen conftringeren , ende anders doende, verftaen de Edelen geen w B1- 6- middelen te accepteren, dat men de * Keyzerlijcke Majefteyt ootmoedelijck bidden ende fuppliceren fal, de geftelde termynen te willen prolongeren d'eene helft totSt. Jans Misfe , ende de andere helft tot Alderheyligen,, beyde naestkomende. ■ . De.Gedeputeerden, van Dordrecht allegerende gelijcke, ende meer andere fwarigiioden als vooren, te weten de groote mecnighte van hare fchamele Gemeente, ende die Landen in haer Quartier, ende in ZuydtHollandt veel al geinundeert zijn, fouden te vreeden zijn, des hebbende gc^volgh van de anderen de Keyzerlijcke Majefteyt te confenteren de fomme van twee hondert duyfent guldens, te betalen de eene helft voor den eerften dagh van Augufti, ende de andere helft voor den eerften dagh van Dcó'ember, beyde naestkomende, te vinden de voorfz fomme op den tienden penning van de Inkomften van alle onroerende Goederen,' onder Hollandt gelegen, Vrye en Onvrye, Geeftelijck of Wcreltlijck toebehoorende, geen uytgefondert; wel-vcrftaende, dat de •Éygenaers van de voorfchreve Goederen bèta-»  C 353 > , &s3-j den ö. cn talen fullen de twee derden deelcn, ende !' Mjw"" den Bruycker liet ander derdendeel; welverftaende dat die Ihiyfen, tocbehoorende Gasthuyfen, Mendicanten, ofte andere die van de Aelmoesfen leven, niet gehouden, maer daer van vry lullen wefen; van .gelijcken die Huyfen Goederen, tocbehoorende eenige bellotcn Steden, insge!ijcks diehuyre en fouden mogen gelden boven de fes Caroli guldens; dat oock alle Lijf-renten van twaelf Caroli guldens fuy vers , ende daer beneden vry fullen wefen, ende 't gunt den thienden penningh niet cn foude mogen uytbrengen, ghevonden foude werden by de Schiltalen; behoudelijck, de groote Steden hare gewoonlijckc gratie, ende dat die Ahjefteyt in recompenfe van 't voorfz confent "foude willen accorderen af te doen den Im post van twee ten hondert op de Koopmanfchappen ghcftcldt, en de voorfz gepr^efupponeert den voortgangh van de Negotiatie fonder reftrinftie, ende van de Harighvaèrt by ftilfaet of faufconduiten , als by de Edelen gefeyt is; ende dat voorts verfien werde dat het Landt van Hollandt niet befchadight en werde by eenige Ruyters ofte Knechten op guarde leggende ofte anders. Die van Haerlem allegerende de felve fwarigheden als vooren, ende geprefupponeert den voortgangh van dc Negotiatie,. fonder reftrinétie van twee ten hondert Impost, ofte andere laften, ende van de Haringhvaert ende Visfcherye, by faufconduit ofte ftilfaet, fouden, des gevolgh hebbende , hopen naer voorgaende rapport last te gekrygen , III. Deel. Z te  1553- ( r><± "V den 6. en V ó:>* J 7. Maert. ^ confenteren de voorfz twee hondert duyfent guldens, te betalen de eene helft den eerften Augufti, ende de andere helft Kersmisfe naestkomende, die te vinden by den thienden penningh op alle immeuble Goederen , Geeftelijcke ende Wereltlijcke, exempt ende niet exempt, onder de Schiltalen ofte daer buyten gelegen , mits daer van, uytgefondert alleenlijk de arme Gods-Huyfen, en andere Armen toebehoorende, ende foo wes daer aen gebreken foude by de Schiltalen, mits daer in genietende alfulcke gratie , als fy genieten in de ordinaris Beede. Dc Gedeputeerden van Delft hebben voor xaminge, ende een middel uytgefiagen, dat men omme die fwarigheydt van onkoften, ende oock ongelijckheydt van de andere gewoonlijcke wegen te fchouwen, ende dat de tegenwoordige laften gedragen fouden werden by rij eken , elcks na fijn faculteyt, fouden mogen deputeren in elcke Stadt, kleyn ende groot, en in elck QuartierLuyden van eere van de felve Plactfe, die by haer, ende ter prefentie van yemanden van buyten die daer by gevoeght fouden mogen werden, by henlieden ontbieden de Inghezetenen, de felve in het particulier henlieden daer op gehoort, fouden fetten feeckere Schot-ponden, de welcke men foude tauxeren op een, twee , ofte drie fchellingen '*UL 7. Vlaems, * naer eyfch van der faecke, fulcks 'als fy verftaen dat de Water-Steden, als Hoorn, Enckhuyfen, Edam, Monnickendam, ende andere , hare laften fonder quetünge a onkoften; ende met goede eendrachtig-  C 355 ) 1553den 6. en tigheydt ende vrede gewoonlijck zijn te vin- 7' Maeii* den, ende dat in de manieren naervolgende, ofte andere die men foude mogen adviferen. Eerftelijck die tot vijftigh ponden Vlaems vry Goedt rijck waren, foude men mogen ftellen op een half Schotpont. Van roo pond. Vlaems, tot 2oopond., op i Van 200, tot 400 ponden, op —— 2 Van 400, tot 600 ponden, op 3 Van 600, tot 800 ponden , op 4 Van 800, tot 1000 ponden, op 5 Van 1000, tot 1200 ponden, op 6 Van 1200,toti4ooponden, op 7 Van 1400, tot 1600 ponden, op 8 Van 1600, tot 1800 ponden, op 9 Van 1800,tot 2000ponden, op 10 Van 2000,tot 2500ponden, op 11 Van 2500,tot 3000 ponden, op « 12 Van 3000, tot 4000 ponden, °P H Z 2 Van  1553- ( qr<5 \ den 6. en v 05 J 1. Maert, Van 4000, tot 5000 ponden^ op 17 Van 5000, tot (Jöooponden, op — 18 Van 6000, tot 8000 ponden, op — 20 Van 8ooo,tot 12000 ponden, op 25 Ende vorder niet. De Gedeputeerden van ileyden hebben uytgeflaghen een ander Middel, omme te vinden de Beede by de Keyzerlijcke Majefteyt ge-eyfcht; dat men in den eerften foude confenteren den thienden penningh van alle inkomende Goederen, de twee-deelen tot lafte van den Eygenaer, ende het derden-deel tot lafte van den Bruycker,- midts conditie dat Lijfrenten van twee ponden Vlaems ende daer onder, niet geven en fouden, noch Huyfen niet meer geldende in huyr dan een pondt Vlaems, ende daer onder, dat alle arme Huyfen hier van exempt fouden wefen, ende alle Steden-Goederen; dat hier inne, ende alle het gunt daer het confent toe ftrecken fal,, Vrye ende Onvrye, Geestelijcke ende Wereltlijckc , gelegen in Plaetfen onder de Schiltalen begrepen,ofte daer buyten,, mede contribueren fullen; wel-verftaende, indien de Keyzerlijcke Majefteyt de Gccftelijckheydt begeert te fublev'ercn , overmits hare tf»7 r S d?ae'  C 357 ) a i553? den 6. en particuliere fubfidie, ofte yemandt an-7'Maertders uyt de Wereltlijckheydt , dat haerlieder volle portie in alle defe Beede , hoe men die vinden fal, de Staten aen fijne Majefteyts gcconfenteerde penningen kortinge ftrecken fal \ ende omme te vinden de resterende fomme die men confenteren fal, fouden de Steden 'betalen naer adr venant, als fy betalen in de loopende ordinaris Beede van hondert duyfent guldens, midts genietende hare gratie; wel-verftaende, dat indien men bevonde dat om eenige redenen daer eenige verhooginge toe diende, fulcks gefchieden foude tot discretie van yemanden, die de Staten daer toe nomineren fouden by haer confcientie, naer ghelegentheydt ende welvaren van elcke Stede; dat die Steden, niet gecomprehendeert onder de Schiltalen, naer advenant van haerlieder gelijckeStede,ghelegen in de Schiltalen, *'betalen fouden; aengaende he$ platte Landt fouden allegader, niemandt uytgefondert, in * BI. &, de refterende fomme betalen, daer goede Landen zijn, vier ftuyvers, middelbare Landen, drie ftuyvers ende een halve,, Hechte Landen drie ftuyvers op de Marge ; wel-verftaende , dat men fulcks niet ommeflaen en foude op de Margentalen, maer dat foo veel pennin, gen als de felve bedraghen, by de Dorpen ommegeflagen fouden werden in Z 3 den  ( 358 ) den haren naer elcks fijn rijckdom*, fonder daer inne te comprehenderen Perfoonen in de Steden woonachtig, ofte Edelluyden buyten gezeten; dat, indien eenige Luyden woonachtigh zijn buyten Hollandt, fulcks dat men hare Perfoonen niet ftellen en foude moghen, fal men als dan de Margentalen die fy in Hollandt gebruyeken, ftellen mogen voor Marge tot haren lafte als voorfz is; dat alle Dorpen, die ghewoon zijn Beeden omme te flaen op den eygendom, dc Eygenaers, woonende binnen de Steden, in defen ongemoeyt fullen laten, het geene wes van het platte Landt gefeydt is te vermeerderen, ende te verminderen naer het confent vallen, ende de refterende fomme bedragen fal. De Gedeputeerden van Amfterdam houdende voor verhaeldt, het geene wes by de andere Gedeputeerden vooren ghefeydt is van de celfatie van de Negotiatie ende Haringhvaert, fonder voortgangh van de welcke, de geheele welvaert van den Lande van Hollandt ftille ftaet, verklaren dat fy verhoopen bevel ende last te gekrygen omme te confenteren, voor foo veel die van Amfterdam aengaet, in de fomme van twee hondert duyfent guldens over het Landt van Hollandt, te betalen de eene helft den eerften Augufti, ende de andere helft den eerften December beyde naest- IS53den 6. en 7. Maert.  ( 359 ) 1553den 6. en 7. Maert naestkomende, loopents gelts op elcken verfchenen termijn , de voorfz fomme te vinden by den thienden penningh van alle Immeuble Goederen, Leen ofte Eygen, Visfcheryen, Vogeleryen, Wildernisfen, en andere op Losrenten ende oock Lijfrenten, excederende de fomme van twaelf Caroli guldens 's jaers, waer van de tweededen betaelt fullen werden by den Eygenaer, ende het derden-deel by den Bruycker, waer inne gecomprehendeert fullen wefen alle vrye en exemptePerfoonen , foo wel onder de Schiltalen, als daer buyten gezeten, Geeftelijcke ende Wereltlijcke, waer van de namen in de A6te van Confent uytgedruckt fullen werden; van de welcke de Keyzerlijcke Majefteyt die portie van de Onwilligen fal laten ftrecken in afkortinge, tot proffijte van het voorfchreve Landt, midts dat die Huyfen niet meer jaerlijcks geldende dan fes Caroli guld. in huyre, daer van vry fullen wefen : Ende alfoo binnen Amfterdam weynigh Huyfen zijn foo luttel geldende , ende dat nochtans veel Eygenaers aldaer niet meer, dan die de waerde van een pont Vlaems 's jaers, den penningh achtien gereeckent, aen hare Huyfen en hebben, ende de beterfchap van dienjop Renten houden, de felve mede niet gelden en fullen in den voorfz thienden penningh, uit faecke van haer eygendom ter fomme voornoemt; dat Z 4 me-  , M> C 36° ) den 6. en 7- Maert. fujlen gC.eximeert zijn die Goe¬ deren, de Steden Godtshuyfen, 'Gafthuyfen, ende Heylige-Gcefthuyfen toe. komende , ende _dc refte van de voorfz fomme te vinden op de Schiltalen, mits dat daar in de voorfchreve Vrye ende Exempten mede fullen gecomprehendeert werden, die hare portie opbrengen fullen , fulcks als by de Staten onderlinghe geaduifeert fal werden ,• ende dat dc fes groote Steden, in de voorfz fomme van de Schiltalen genieten fullen * BI. 9. hare * gratie , gelijck fy gewoonlijck zijn te genieten in dc ordinaris Beede, welcke gratiën weder genomen endegefuppleert fullen werden uyt den Impost tegenwoordigh loop hebbende. Den 6. Maert 1553. Voegin- ^0q hebben de Gedeputeerden van de fes itaten ^ groote Steden eendrachtelijck gherefolmet den veert, dat, volgende den Appoinftemente Procu van den Koning:, in dato den vijftienden TeurGe-Februarii .aCtstlcden • de Staten hen fullen fe'ens' voegen met den Procureur Generael van den den Ptin-Grooten Raede, in de Procesfen voor den ce van Grooten Raede hangende, tegens den Prin?nLn den ce van Orange, ende Grave van Hoorn, beGrave roerende het gecollecteerde Haertgelt, foo van verre fylicden, ende elcks van henluyden Hoorn, fyftinéren willen geen Lidtmaet te wefen van Hollandt, maer dat hare Landen ende Goederen van die van Hollant gefepareert zijn; maer niet in gevalle fy hen alleen be- hel-  V 0 J den 6. helpen met exempti'e, en mits dien fiiftine- ' ren wilden niet te wefen gehouden in de contributie van het voorfz Haertgelt als na expreffe verklaringe van den voorfz Appoin. temente. Eodem, hebbe ick Pieter Cantcrt, Bur- 0rJon" germeefter van Amfterdam,gelevert een 0r-^3%$. op donnantie van dato den fesden Oétober vijf- Kantart, thien hondert twee en vijftigh , van achtien$p C°dagh-gclden, op Mr. Willem Schoock,Pen-cusfionaris van Dordrecht; ende Willem Aeh•brechtfz, Schepen van Leyden, elcks van twintigh dagh-gelden, voor den voornoemden Cantart en Sandelijn, uyt faecke vaneen ïleyfe by henlieden ghedaen op den tweeden Mey vijftien hondert twee en vijftigh te Hove, om af gedaen te hebben den Impost van twee ten hondert, geftelt op alle Koopmanfchappen 'en Goederen, uyt defe Landen Westwaerts varende , en van daer weder hier komende. Dmy Maert 1553. fe COo hebben Hoogelande, Lambrecht Ja- Ordonwj cobfz, Jacob van den Eynde, Jacob denantie°p Milde, ende Adriaen Sandelijn, Jan Dirckfz Thoen, Burgermeefter van der Gouda, dc ^jj. Ordonnantie geaccordeert van drie daghgel- ciis. den, uyt faecke dat hy met eenige andere Gecommitteerden heeft helpen foecken ende extraheren uyt de oude Reeckcninghe van wylen GerritGeerlofz, van der Gouda, eenige Articulen dienende in den Proceffe • Z 5 te-  . 1553- ( 3^ ) den 7, v J ' Adert* gens Bekefteyn, ende dat hy voorts geweest is voor den Heere van Affendelft, als Commiffaris van de Staten wegen , in de faecke van de Weduwe Vrancxvan der Hoeve, ende dat op den feventhienden van Oétober Anno 1552. Ordon- Eodem, hebben de felvegepalTeertOrdonBarthoi°o-nanfc^e van v*er dagh-gelden, op Bartholomei, van mei, van dat hy op dendrie en twintighften vier dagh-Oétober geweest is voor Mr. Arent Sasgeldcn. bout ? jn de faecke van den Prince van Orange , ende den Grave van Hoorn, beroerende het ge-eyfehte Last-gelt; ende noch ter caufe van de felve faecke met den Advocaet van den Lande, voor den Heere van Affendelft, op den tweeden November daer aen; ende twee dagh-gelden voor Jacob van den Eynden, van mede gheweest te hebben ter 1 caufe voornoemt, op den drie en twintighften Oétober vijftien hondert twee en vijftigh als vooren, voor den voornoemden Sasbout als Commiffaris. Dagh-  ( 3^3 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage, Pp den 14, 15 ?H 16 Maert, 1553, PR2ESENTEN. ï5S3. den 14. Maert. * BI. ie. Uyt de Edelen, Den Heere van Beve- ren , Van Cruningen, Van Affendelft, Van Goudriaen, Van Obdam, ende Van Roon, Ende van de Steden. Arent Cornelifz , Schout, ende Mr. Cornelis van Hogelande , Van Dordrecht. Willem Harmanfz Ram, Burgermeester, ende Mr. Lambrecht "Jacobfz, Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter,QiLirijn Arentfz, Dirck Hendrickfsi Bag» ende Mr. Jacob van den Eynden, Van Delft. Jonge Dirck Janfz, ende Claes Adriaenfz, Burgermeefters , Gerrit Beuckelfz, mitsgaders , Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantert, Burgermeefter , Mr- Hendrick Dirckfz, ende Mr. Adriaen Sandelijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen , Burgermeefter, ende Jan Gerritfz Hey, Van der Gouda. Omme antwoorde te refolveren op de voorfz Petitie van 300000 guldens. Ten  i?53- ( 36*4 ) den 14. . T f" B'lEn voorfz dage foo hebben de Edelen dTdePe- J- gePcrfifteert by hare Refolutie, in dc titie van voorgaende weecke genomen, maer de Gedrie bon- deputeerden van de fes groote Steden, op den duy- de voorfchreve Petitie onderlinge communidens bycatie ghehouden hebbende, hebben genoegh - hare Ma- eendrachtelijck gerefolveert, dat afgedaen jefteytge zynde, ende af-blyvende den Impost van daen. twee ten hondert, ende alle andere befvvaringeii op de Koopmanfchappen , Oostende West varende, ende genietende den Haringvaart onder ftilfaet ofte faufconduit; ende dat 'er toegerust fullen werden fes Schepen van Oorloge tot bewaringe van de NpordtZee, uyt den Impost by henlieden op de Wynen geaccordeert'; in den Jare vijftien hondert negen en veertigh; ende dat -'er niemandt by de Keyzerlijcke Majefteyt belast en fal werden by verkopinge van Renten ofte Leeninghe , ende dat fyne Majefteyt de Staten van Hollandt wilde accorderen, dat 'er van nu voortacn niemandt eenigh Officie in Hollandt en fal mogen hëbhen, dangebooren wefende in den Lande van Hollandt, Zeelandt, ofte West-Vrieslandt, uytgefondert alleen den Staet van Stadthouder van Hollandt, daer fijne Majefteyt fijne vrye dispofitie af houden fal, dat fy te vreeden fouden wefen fijne Majefteyt te accorderen de fomme'van twee honderten vijftigh duyfent Caroli guldens, te betalen de eene helft voor den eerften Augufti, ende de andere helft voor den eerften dagh van December beyde naestkomende, ende 'dat loopents geldt jaerlijcks, als t'elcken termijn in Koopmans  ( 3^5 ) deu 14.. mans Burfe gaen fal, die te vinden by den- ^ " thienden penningh óp alle onroerende Goederen , Leen ofte Eygen, als Huyfen, Lan. den, Heerlijckheden, Tienden, Duynen, Molens, Visfcherye ende Vogelerye, ende op alle andere Immeubele Goederen, daer, den thienden penningh in den Jare vijfthien hondert drie en veertigh van betaelt is geweest , waer inne generalijcken contribueren fullen Geeftelijcke ende Wereltlijcke, Vrye ende Onvrye, onder de Schiltalen ofte daer buyten gelegen; wel-verftaende, indien de Keyzerlijcke Majefteyt eenige * van dcGecs-* BI. iu telijckheydt , overmidts hare particuliere Contributie, ofte oock eenige van de Wereldtlijcken wilden fuble veren, dat de felve' hare portie het gemeene Landt kortinge ftrecken fal, waer van de twee deelen fullen wefen tot lafte van den Eygenaer, ende dat derdendeel tot lafte van den Bruycker , foo wel van de Huyfen als van de Landen; van gelijcken alle Losrenten ende Lijfrente, ftaende op den Keyzer, Steden ofte Godshuyfen, fullen mede contribueren den voorfz thienden penningh tot lafte van den Heffer alleen; wel-verftaende , dat daer van fullen ge-eximeert werden alle Lijfrenten van twaelf Caroli guldens, ende daer onder; van gelijcken alle Huyfen, die jaerlijcks in huyre niet meer gelden en mogen dan fes Caroli guldens, ende oock alle Huyfen daer den Eyghcnacr maer hondert guldens op betaelt heeft, ende verklaren wil by Eede, fijne Goederen in alles niet meer waerdigh te zyn dan twee hondert Caroli guldens eens, ful.1 " len  1553- ( 36~6- > oen 14. Maert. . , , T . . len vry ende exempt blyven tot de voorfz fomme van fes guldens , maer de Cuftingen ofte Renten fullen komen in tauxatie ; ende voorts alle Gaschuyfen, Heylige Geesthuyfen, Godtshuyfen, Leprooshuyfen, ende de Ordres van de vier Mendicanten, fullen van alle hare Goederen vry wefen; ende van gelijcken alle Huyfen ende Goederen den Keyzer, en Steden toebehoorende, des fullen de Pachters het derdendeel van den thienden penningh van de voorfz Goederen, die fy gebruyckende zijn, betalen als vooren, ende fal voorts een deel van de voorfz geconfenteerde fomme gevonden werden op het platte Landt, gevende van elcke Marge vart het befte Landt vijf ftuyvers, van het middelbaer Landt vier ftuyvers, ende van fober Landt drie ftuyvers; wel-verftaende, dat de félve niet gegadert cn fullen werden op de Margentalen; maer foo veel als de felve Margentalen bedragen fullen by de Dorpen, elcks in den haren ommegeflagen werden, daer de Schiltalen plaets en hehben op de felve Schiltalen, ende daer geen Schiltalen plaets en hebben op de Inwoonders van de felve Dorpen, elcks naer fijn rijekdom, fonder in beyde de voorfz manieren van doen te comprehenderen de Edelen, ofte Inwoonders van eenige Steden, hoewel eenigeDorpen gewoonlijck zyn hare laften op den eygendom om te flaen, het welck fy in defen niet en fullen mogen doen; ende aengaende de Luyden die buyten Hollandt Avoonachtigh zyn , ende nochtans Landt, leggende onder Hollandt, gebruyeken, ende met de Dorpen  ( ) ï55^ den 14. pen niet gefet en werden, fullert betalen Maeït' Marge voor Marge als vooren; van gelijcken fullen oock betalen Polders, buyten ofte bn nens-dijcks gelegen , die met de Dorpen daer by, ofte onder fy gelegen zijn, nieten contribueren, waer tegens de beiloten Steden , Alckmaer ende den Haghe voor bcfïoten Steden gerekent, contribueren fullen , foo veel als fy contribueren in de loopende ordinaris Beede van hondert duyfent guldens, mits dat de fes groote Steden daer inne genieten fullen alfulcken gratie, alsfyin de felve Beede genietende zijn, midts dat oock alle de Steden ende dc Dorpen geoctroycert fal werden, tot haren lafte haer portie te mogen vinden by verkoopinghe van Los-renten ende Lijf-renten; ende de Steden ■niet gecomprehendeert onder de Schiltalen, fullen gefteldt werden op een redelijcketaux als andere Steden, onder de Schiltalen gelegen, van gelijcke qualiteyt ende rijekdom; des foo fullen die van Delft, fonder prarjuditie ven hare exemptie , te vreden zijn in defen op te brengen als eenige van de vier groote Steden; te weten , Dordrecht, Haerlem, ofte der Gouda, des foo hebben die van dat. hy fyne Domeynen niet en foude mogen belaften met . verkoopinge van Renten , ofte van yemanden eenige Leeninge verfoecken, naer dien fyne Majefteyts meeninge niet en was , yemandt daer toe te willen conftringeren; ende nopende de mindcringe Van de fomme , ende prolongatie van de termynen verklaerden, dat overmidts de tegenwoordige nootfaeckelijckheydt, ende dat meest alle de andere Landen, in de voilé ge-eyfehte fomme geconfenteert hadden, hare Majefteyt niet mogelijck was om de groo.te confequentie wille, ende dat daer door de. andere Landen in toekomende tyden oorfaecke.van grooter onwillighcydt gegeven foude werden., de Staten eenighe afflagh te doen, als oock en vermochte prolongatie van, termynen te verkenen, mits dat 'er tegen woordelij ck geen geldt op Finantie te gekrygen en was, ende nochtans Ruyteren ende Knechten betaelt moeiten werden, indien men van de felve eenigen dienst foude mogen hebben , dat dacrom fylieden onderlinge een andere antwoorde, indien fy last hadden , fouden willen refolveren. . Dat  O 373 ) , tien-16. * Dat de voornoemde Gedeputeerden van ■ de fes groote Steden, naer dat fy te vooren * B!- *4» : by den Heere van Beveren apart gehoordt zijn cou; waren geweest, 'by den Advocaet hebben ditien als I doen verklaren, dat fonder afgedaen te zijn vooren. j den Impost van twee ten hondert,1 fonder te hebben de Negotiatie vry, ende de Ha' ringhvaert byftilfaet ofte faufconduiten henlieden oock geconfentcerr hebbende, de voorfz fomme niet mogelijck cn foude wefen de felve op te'brengen, immers enfagenniet hoe dat fy hare fchamcle Gemeente, die daer van onderhouden ende gealimenteert moeten werden, fouden'mogen cöntenteren, ende van overlast befchermt Werden , ende dat fy als nu geen ander last hadden , maer gaerne wouden van het geene wes voorfchreve is, rapport doen ; begerende dafmijn Heere vair Beveren foude willen de Majefteyt van den Koningh , fchryven van de twee andere' poinóten, als van fes Schepen te hebben tot bewaernisfe van de Noord-zee , ende dat geen I Uytheemfche in Hollandt eenige Officie fouden mogen bedienen. Waer op den voornoemden Heere van Be- Antveren henlieden heeft doen verklaren, dat woorde hy by mijn Heere van den Rade de Majefteyt S™^01 van alles foude doen adverteren, ende' ac- vanBevCï corderen henlieden dagh van rapport, om ren. Weder in de Herberghe te wefen den' drie en twintighften defer Maendt. Eodem, de voornoemde Gedeputeerden Dr;e jUy, gevraeght zynde, of fy rapport gedaen had- fent g«U A a 3 den5  deniö, v 07 * J den , nopende de drie duyfent guldens by dens tot eenige van henlieden, als de Edelen, die van gevande Dordrecht' pnde Delft geaccordeert, ge? Haring- volgh hebbende van den anderen: Soo hebVaert, ben die van Haerlem ende Amfterdam verklaert rapport gedaen te hebben, ende anders geen last gekregen te hebben, danfyte vooren en hadden; te weten, dat fy in de voorfchreve drie duyfent guldens foudep confenteren, foo verre die alomme hadden mogen verteert werden, het welck nootelijck henlieden benomen was, ende daeromme de conditie niet gepurifkeert; die van Leyden ende der Gouda verklaerden last te hebben, te perfifteren by haer voorgaende pegatif, ende dat omme de redenen by henlieden den veerthienden Augufti vijfthien hondert twee en vijftigh , by gefchrifte overgelevert, ge^n'dë Eodem, gelevert die van Amfterdam de Ordon- voorfz Ordonnantie, fprekende op Pieter nantie Kantart en Sandelijn. tarterS' Eodem gelevert, de Boode van Delft, de deie. Ordonnantie voorfz, fprekende op Jacoh van den Eynden, Eodem Cornelis, Jan de Boode van der Gouda, gelevert de voorfz Ordonnantie, fprekende op Witte van der Hoeve. Den feftien den gelevert Jan Jooftcnfz de voorfz Ordonnantie , fprekende op den voorfz Mr. Willem Schoock en hem. . Extraa Den negentienden Reyer van der Does, Y?n de. Auditeur van de Reeckcn-kamer, van my be*  <3" > : begeert hebbende eenige Extraéten uyt déMaert' | Reeckeninge van Vranck van der Hoeve, en- Reecke>| de Aernout Coebel; ende oock Copie van y"^^30 I feeckere Obligatie van Mr. Cornelis de Jon- va"der | ge, beroerende de twee Thienden , hebben Hoeve, i daer van ter prefentie van den felven van i der Does, ghefproocken Mr. Cornelis Suys, 1 ende gemerckt het felve beroerende was den i tienden penningh, ende dat die tot proffyte» 1 van de Keyzerlijcke Majefteyt geconfenteert I was, hoewel de Quohieren ende VerificatiEi en onder het gemeene Landt waren, ende dat was omme te zuy veren de Reeckeningen, I die daer van tot proffijte van de Keyzerlijci ke Majefteyt gedaen waren, heeft den * voor- * BI. 15, 1 noemden Suys gheaccordeert den voorfz van 31 der Does de voorfchreve Gopien , die voliigende dien, den Advocaet hem oock ghe;i daen heeft. Den vier en twintighften Maert Mr. Cor-LeveHn nelis Hoogelande gelevert de Ordonnantie ge var de v van vier dagh-gelden , voor Mr. Claes Bar- Ordonutholomei, gepasfecrt op den voorfz fevenden nantie (October vijfthien hondert drie en vijftigh, \>i>Ulo Communie. . £nde van Eodem Coenracdt Janfz, Boode, gelevert CoeAifijn voorfz Ordonnantie van tien guldens, raeflt s tot makinge van een nieuwen Mantel. |J^'e de A a 4 Dagh-  Sen-24. Alastt, ■jgt'fta C 376 ) Daghvaert weder in den Hage gehouden s Den 24. Maert 1553. PRESENTEN. Uyt de Edelen. . De Heeren vanBeeve';ren. Van Cruningen. Van Affendelft., Van Goudriaen. - Van Duvenvoorden. Van 'Obdam. Van Roon. Van Lockhorft.. Van Egmondt. Van Paelgeejl, . enjle Van der Duyn. Ende van de Steden. Den Schout Arent Cor- : nelifz, ende Mr. Cornelis van Hoo- gelande $ , ■' Van Dordrecht. Willem Harmenfz Ram, Burgermeefter, . ende Mr. Lambrecht Ja. cobfz , Van Haerlem. Jan Sasbout, Burger- meefter, Dirck Hendrickfz Bag« ■ ge, i - ende ' Mr. Jacob van den Eynden, Van Delft. Jonge Dirck Janfz, ende Claes Adriaenfz, Burgermeefteren, mitsgadersMr. Jacob de Milde, Van Leyden. Pieter Kantart, Burgermeefter,Sybrandt Ockers , ende Mr. Adriaen Sande* lijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz Thoen # Burgermeefter, ; . ende Jan Hey Gerritfz, Van der Gouda. Omme eyndelijcke endt  ( 177 ) ,T"3. den 24 elfolule antwoordete voorfchreve' • PetitieMaen' refolveren, op .de van 300000 gulde?is. Ten voorfz dage, naer dat den Heere Nopende van Affendelft weder dc Staten ver- de ?e,t[th haëft hadde het inhouden van de Miffive Van Mondei* de Kon:, dato den veertienden defer maendt duyfent Maert , daer by hare Majefteyt wederleydt guldens, hadde de voorfz eerfte conditie by dé Sta- ' ten onderfproocken, mitfgadefs het inhouden van de Miffive van de Koning, als nu aen den Heere van Beveren ende hem ge-. fchreven,-' daer by hare Majefteyt wederleyde andere twee conditiën-, byjde Staten na. derhandt onderfproocken; als eerft, van te mogen hebben fes Schepen van Oorloge, tot bewaerniffe van de Noord-Zee, ende dat uyt den Impoft van de Wynen by henluyden geaccordeert in den Jare vyfthien hondert negen en veertigh; daer op hare Majefteyts antwoorde was het felve nodeloos te wefen, alfoo de Schepen OoftWaerts varende, ofte daer van komende in fulck getal, cn met fulcke efquipage zeylden, ofte ten minften behooren te doen, dat fy voor deFran^oifën en Piraten welbefchermt waren ; ende aengaende het tweede poinct by hem * verfocht, van geen Officieren in Hol-* BI. >;«. landt te hebben, dan geboren wefende uyt Hollandt, Zeelandt, ende Weft-Vrieflandt, fchreef voor antwoorde, dat, geduyrende defen Oorlogh, een onbequame tijdt was omme het felve vervolgh te 'doen,-ende dat daeromme fy defelve faeck uytftellen foude tot een bequamer tijdt, en foude A a 5 ha>  , 1552. ( 3f8 ï den 54, ^ Mavn' hare Maj: als dan tot het voorfz verfoeck haer gevoegiijck, en tot alle redenen geven, dat oock hare Maj: niet veel Uytheemfche Officien in Hollandt gegeven hadde, en die geene, die by hare Maj : geftelt waren , waren by hare Maj : geordonneert, mits dat hare Majefteyt die bequamer gevonden had, de, dan de Ingeboornen van Hollandt als doed naer de felve Officien folliciteerdcn; ende op het poinct, daer by verfocht was afgedaen te hebben den Impoft van twee ten hondert, fchrcef hare Majefteyt andermael , in conformité van 't gene wes te vooren gefchreven wes, dat defelve onlanghs af foude wefen, ende dat by de fraude van die van Hollandt toegekomen was, die niet getrouwelijck dc felve hadden doen heffen, dat die noch tegenwoordelijck loop hadde, ende dat van de Refolutie van de Staten hare Majefteyt niet en hadde willen adverteren dcjKeyzerlijcke Majefteyt, ten eynde de Staten van Hollandt niet en fouden incurreren fijne Majefteyts indignatie, dat daeromme fylie* den aflaende de voorfz conditie, de Keyzerlijcke Majefteyt fouden accorderen de voorfchreve fomme van drie hondert duyfent guldens, op hare Majefteyts belofteniife % dat fy de Negotiatie ende Haringhvaert ha. ren voortgangh^ foude doen hebben, ofte anders foude geriootfacckt welen van haer quactwilligheydt dc Keyzerlijcke Majefteyt te adverteren; Soo hebben de Edelen,naer voorgaende communitie ghenoegh geperliftcert by haer voorgaende opinie, ende by het inhouden van hare Memorie, de Gcde- pu«  < 379 ) , 'W*' v J den 24. puteerden van de fes groote Steden by ge-Mdêrt' fchrifte gelevert, daer by voegende dat fy, omme te ontgaen deindignatie van denKeyzer, te vreeden fouden wefen de voorfchreve fomme te confenteren, te betalen de eene helft half Julii, ende de andere helfthalf October naeftkomende, ende dat, mits betrouwende dat hare Majefteyt foo veel fal doen, dat de Negotiatie Ooft ende Welt, ende de Haringhvaert haren cours ende loop fullen hebben, fonder voortgangh van de welcke de voorfz fomme oock geconfenteert wefende , nietmogelijck cnis op te brengen; ende daer en boven foo en fullen fy die arv me fchamele Geneente die daer mede onderhouden moeten werden, niet ontflagen mogen wefen, immers is gefchapen by faute van gebreck uyt de voorfz fchamele Gemeente een oploop te ryfen, en meerder inconvenienten te komen, daer van fy hare Maj: wel hebben willen adverteren. De Gedeputeerpen van Dordrecht ende Delft hebben hen genoegh conform ghemaeckt met de Edelen, nopende de voorfz; conditiën, ende dat men de vorderinge ende Negotiatie van de Haringhvaert foude toe betrouwen de Keyferlijcke. Majefteyt als vooren, ofte het felve by fupplicatie ofte remonftrantie verfoecken, van gelijcken hebben oock conform ghemaeckt met de Edelen, in de dagen ende termynen van be-? talinge; maer nopende de middelen, omme de voorfz Petitie te vinden en op te brengen , hebben geperfifteert by de Refolutie pp de laetfte Daghvaert by ghefchrifte geftelt. De  De Gedeputeerden van H?erlem, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda hebben^ verklaert, geen last te hebben in de voorfchreve fomme te confenteren , tennvare de ; voorfchreve Negotiatie ende Haringhvaert^ harén vryen cours ende loop hadde, alfoo : het fonder defelve niet mogelijck en is die penningen óp te brengen, dewelcke uyt het winfel van de Koopmanfchap ende Haringhvaert gehaelt moeten werden, ende defelve hebbende louden wel laft hebben, ofte laft gekrygen, hen met die van Dordrecht en* BI. 17 de * Delft conform te'maecken, ende te per-; ftfteren van gelijcken by de Middelen, inde laétfte Daghvaert by gefchrifte geftelt, hen met die van Dordrecht ende Delft conform te maecken; die van der Gouda feyden , boveiï 't gene wes aldaer by gefchrifte geftelt' is, dat, - toucherende de Schiltalen , henlieden niet mogèlijck en is vets te confenteren, overmits fy te hoogh ende onge• lijck gefteldt zyn, ende dat fy liever hebben te laten over ftemmen, danyette confenteren , ten eynde men niet en foude mogen feggen dat haerlieder confent 'oorfaecke gheweeft ware van de bederffenifle van hare Stadt. • " ; ' Dat den Heere van Affendelft, gehoort hebbende by monde van deh Advocaet de dc antwoorde van de voornoemde Gedeputeerden van de fes groote Steden, heeft uyt den name van den Heere van Beveren" dé antwoorde van Dordrecht ende Delft geaccepteert, ende de felve bedanckt, maer verklaerden dat den Heere van Beveren geen  ( 3*i ) 5**& oen 24. geen laft en hadde omme te accepteren de antwoorde van die van Haerlem, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, datevenwel fy lieden t'huys komende lbo veel fouden doen, dat fy laft mochten krygen hen conform te maecken, ofte anders fouden fonder èenighe faute incurreren de indignatie van de Keyzerlijcke Majefteyt; ende heeft den Heere van Beveren de voornoemde Gedeputeerden dagh befcheyden, heri te vinden by de Majefteyt van de Kon, op den fesden van de toekomende maendt van April, de voornoemde van Haerlem, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, wel ernftelij eken andermael biddende, dat fy fouden beneerftigen te gekrygen conformité met de anderen , omme de voorfz indignatie te ontgaen, . en fouden hen mede te Hove vinden, om de Negotiatie en Haringvaert te helpen vorderen naer alle fijn vermogen. 1 Eodem by den Advocaet, den Heere ven Affendelft vermaent zynde, of hy metmyne Heeren de Edelen gecommuniccert hadde, nopende de Refolutie by de Gedeputeerden van de fes groote Steden, op den vijftthienden October genomen, hen by gefchrifte gelevert, daer by de voornoemde Gedeputeerden verfoecken dat voortaen twee van elcke Stede, reyfende in 'sLandts faecken, het ware buyten ofte binnen 'sLandts , mede betaelt fouden werden tot 'sLandts kosten , mits dat de Edelen, reyfende binnen 'sLandts, foo wel betaelt fouden werden, als reyfende buyten 'sLandts, heeft gefeydt een  Maert. . , een weymgh daer van met hem gecommiiniceert te hebben, maer dat hy daer op foo haest niet cn hadde mogen disponeren, maer dat hy op de faecke wat breeder foude letten, ende als dan met de Gedeputeerden van de Staten communieeren, om dies-aengaende een goede Refolutie, onderlinge te nemen* Jffi' *^en Voör^z da§e by den Advocae't, ter van de Prefcntie van mijn Heere van Beveren, enOedepu- de de Staten, van den Heere van Asfendelft teerden, verfocht hebben, dat hy foude by den Raede Advis willen doen expediëren het advis, beroerendf pubïi-de de, PubIicatie van de Getuygen, bydeSta- Cationem ten d'anderen tyden verfocht, feyde dat hem. teftium. dachte het felve niet fonderlinge en foude doen tot minderinge en abbreviatie van de Procesfcn, immers fnftineerde dat 'er foo veel Procesfen ofte enqueften fouden vallen in dien ghevalle op de reprochen ende falvatien als ten principale, feyde mede, dat hy meynde dat het felve advis over lange ge■expedieert, ende de Majefteyt van de Kon. gefonden was, ende dat den Advocaet aen den Griffier daer naer foude vernemen, het welcke den Advocaet fuloks ghedaen hebbende, heeft den Griffier hem gefeydt, dat het felve advis noch niet ge-expedieert, noehte oock overgefonden en was. * BI. 18. Poincten * Heeft voorts den voornoemden Heere van noo- van Asfendelft, de voorfz Staten voorgernedi? houd?n» dat 'er andere twee ofte drie Poincren, om-ten die 110°tfaeckelijck waren, omme ' Mcy' of Borgtochten, daer in te doen als in voorlede jaren wel geordonneert is. Mits oock dat niemandt geconftringeert, noch gehouden en fal welen te varen, of de Neeringe van Viffcheryen aen te grypen, dan die 't believen fal, en als fy te raede fullen wefen. Mits dat oock die van de zyde van het voorfz Laftgelt van den Crab - Haringh, die fy genoegh met Schuyten ende kleyne Schepen onder 't Landt vangen, niet meer en fullen betalen dan drie deelen, fulcks fy naer voorgaende accord in den voorleden Jare gedaen hebben; welcke antwoorde by den Advocaet de Heeren van Beveren, ende Asfendelft gedaen zynde, hebben die begeert te hebben by gefchrifte , om de Majefteyt die over te mogen fenden, dewelcke hem fulks gelevert is. Dagh.  ( 39i ) Daghvaert, gehouden in den Hage. Op den 14. junii 1553. PRiESE.NTEN. 1553den 14, Junii. Adriaen Claefz , Burgermeefler , Simon Hendrickfz, 9 ende Mr. Adriaen van Ley ■ den., Van Delf. Anthonis Jacobfz, Burgermeefter.Pieter Simonfz, Jacob Jacobfz, ende Mr Roelandt. Van Rotterdam. Jacob Danielfz, Bur germeefter, Sebafiiaen Thonifz, ende Anthonis Willemfz, Van Sciitdam. Pieter Poulufz, ende Thomas Adriaenfz , Van den Brielle, Lucas Dirckfz, Van Enckhuysn. jacob jacobfz. Mathijs Brantfz, ende Heertgen Willemfz, Van Grootebroeck.Cornelis Klaefz, ende Hendrick janfz, Van Vlaerdingen, Simon Pieterfz , ende jan Thaemfz, Van Wormer ende Gisp. Adriaen Willemfz, Van Goedereede. Door befchryvinge van den Stadhouder, tot verfeeckertheyt en vorderinge als verren. Ten voorfz dage, naer dat de voornoem- Befch de Gedeputeerden eerft van den flee- vjrige y' re van Beveren verfocht hadden , ofte de varTdes B b 4 Ma-  r I?S3. ( 392 ") den 14. V o> > JUI™' Majefteyt hadde afgeflagen 't middel van te der tot"1'vreden te wefen hen in Zee te geven tot haer vorderin eygen pericul, en hy .verklaert hadde hare ge van de Majefteyt gantfchelijck afgeflagen te hebben, Visfche- als fuftinerende dat de Visfcherye daer by Ive- niet' ën foude wefen 'bewaert ende verfeeckert; foo hebben fylieden naer voorgaende communicatie eendrachtelijck geperfifteert by de voorfz Refolutie, genomen op den voorfz laetften Mey, de welcke by den Advocaet den Heere van Beveren verhaelt zynde, heeft geantwoort de Majefteyt .daer van te willen adverteren; dan' feyden dat die van Zeelandt waren in meeninge te visfen, en te geven het voorfz Lastgelt, en foo verre yemandt van Hollant hen noch foude willen in Zee geven, hy gehouden foude wefen het felve fijne É. binnen acht dagen teverklaren , ofte anders en foude daer na niet mogen visfchen. Dagh.  r 393 ) * Daghvaert, gehouden in den Hage. Op den 10. Julii, 1553. PRESENTEN. 1553. den 10. Julii. * BI. 22. Uyt de Edelen. De Hee r en v an Afen- i Aiifty. ■Van Goudriaen , Van Egmondt, ende Vtoi der Duyn, ■ Ende van de Steden. Arent Cornelifz , ende Mr. Cornelis van IJoogelande,Van Dordrecht, jan Conincxfz, B'urgermefter,ende Mr.Lambrechtjacobfz, Van Haerlem. ■Cornelis Michielfz , Burgermeefter, ende Mr. Adriean van Leyden.Van Delft. Adriaen janfz , Burgermeefter,ende Mr. Jacob de Milde, Van Leyden. Klaes Doedefz, Burgermeefter , onde Mr. Adriaen Sande- - lijn, : - Van Amsterdam. Jan Dirckfz \t Hoen, Burgermeefter, ende Jan Hey Gerritfz, Van der Gouda. Op feeckere fwarigheden bevonden in het accord van drie hondert duyfent guldens , de Keyferlijcke Majefteyt in April te vooren geaccordeert. TEn voorfz dage by den Heere van As- gwarig* fendelftde Staten voorgehouden zijn- hedenbade, hoe dat noch veele van de groote Ste- vonden B b 5 den,  denTe!' C 394 ) Juüi. inh»tac ' portie op de Schiltalen 'ommegecord van^aSei*' noch niet opgebracht en hadden, 't drie hon- welck nochtans nootelijck was , alfoo de dert duy- faecke van den tienden penningh fulcks noch dens Sde niet bereydt en was, dat op den'eerften Keyfèr- ^ térmijh yet ghefchapen was daer op te kolijckeMa-men; dat oock ter caufe van het Haertgelt, jefteytge op den genen die exemptie ende vrydom deeit" pretenderen . noch refteerde de fomme van vier duyfent drie hondert vijf en tachtigh ponden ticnfchellingen, de welcke den Ontfanger Grammay belast werde te recbuvreren van het ghemeene Landt, dat daeromby den Ontfanger Coebel van nooden was te procederen by executie tot inninge van de voorfz refte ; foo hebben op het voorfz eerfte poinét, de voornoemde Gedeputeerden, te weten die van Dordrecht, verklaerdt, dat fy de refte van haer voorfchreve portie op fullen brengen binnen drie of vier dagen ; die van Haerlem ende Amfterdam , dat fy haer volle portie opgebracht hadden, die van Delft ende Leyden, dat fy binnen drie dagen haer portie opbrengen fouden; die van der Gouda feyden te verwachten Appoinólement van de Kon., hoe veel fy op de Schiltalen fouden moeten opbrengen, waer naer fy hen fouden reguleren, fouden evenwel haer diligentie doen, omme by provifie wat op te brengen; ende nopende het voorfz twee poinét, hebben de Staten eendrachtelijck gerefolveert, dat by den voornoemden Ontfanger Coebel, endeden Procureur Generael , by executie geprocedeert fal werden tot inninge van de voorfchreve reftante fom-  C 395 > v den 10. fomme van vier duyfent drie hondert ivijf ^ui' ■ en tachtigh ponden tienfchellingen, fulcks als oock onderlinge by den Procureur Generael, ende den voornoemden Coebel des daeghs te voren geaccordcert was. Eodem, is by de voornoemde Staten ge-fce"0pUJ© accordeert, dat op elcke Marge, foo WëfMarge van de Vrye als Onvrye, ommegheflagenfal omgeflavverden eene ftuyver, tot furniïfement van§ende veertien duyfent een hondert guldens by de Staten* geaccordeert, en dat den Ad- * BL 23_ vocaet daer van Aóte fal maken, fulcks ge- ' J' daen heeft. Eodem, is de Requefte van de Heer En-Reqve{te gel Willemfz, &c. Priefter, gevangen op van de de Voorpoorte , daer by hy verfochte hul- Heer Enpe ende affiftentie van de Staten , ten eyn- feemf^ * de hy, achtervolgende het privilie van den &c ' Lande, niet vervoert en foude werden uyt Hollant; foo hebben de voorfz Gedeputeerden hier op in den haren, alfoo het een faecke is van confequentie, toucherende de Privilegiën van den Lande, verfocht rapport omme in de naefte Vergaderinge rypelijck daer op temogen refolveren, dat evenwel den Advocaet, aen den Heere van Asfendelft, ofte die van den Raede verfoecken foude , dat fy met de overleveringe ofte vervocringe van den voorfz Gevangen fouden willen vertoeven , ter tijdt dat het voorfz rapport gedaen, ende de voorfz re folutie genomen foude zijn, welck verfoeck by den Advocaet by gefchrifte den Hove ge-  I5S3- ( $96 ) den 10. v oy y ■^ulu' gedaen zijnde, en daer van geannexeertheb,, bende de voorfz Requefte van Heer Engel, foo heeft den voorfz Advocaet, niet tegenftaende dat Dr. Sonnius zynde Fifcael gefonden hadde, om den voorfz Gevangen tot Utrecht te brengen, achtervolgende voorgaende fchryvers van den felven Hove , nochtans van het voorfchreve Hof verkregen befloten Brieven, daer by fy aen hem fchryven, dat fy, volgende haer voorgaende fchryven, hen den voornoemde Gevangen fouden hebben laten volgen; maer want den voornoemden Gevangen, de Staten wefende de hier vergadert, in de faecke van de Bccde van drie hondert duyfent guldens, feeckere Requefte geprefenteert hadde; ende dat by den Advocaet feecker verfoeck gedaen was, tot confervatie van het voorfchreve Privilegie, dat het Hof met de uytvoerige van den voornoemden Gevangen foo langhe foude vertoeven, ter tijdt het voorfchreve rapport gedaen ware , hy Sonnius foo lange patiëntie foude willen hebben, met welcke Misfive den voornoemden Fiscac-1 t'huys gereyst is, heeft daer en boven den voornoemden Advocaet-verfocht Copie van denRaedtvan 't Octroy, bydeKev. fcrlijcke Majefteyt den Bisfchop van Utrecht geaccordeert, beroerende de uytvoeringhe van de Geeftelijcke Pcrfoonen 'buyten den Lande van Hollandt; van gelijcken oock Copie van de Acte, daer by verklaert heeft, dat den voornoemden Heer Engel, wefende tot Utrecht, foo wel getracleert fal werden als wefende in den 'Hage , ende dat aldaer geen  ( 397 ) I5S3- den io.- gccn Sententie gepronuncieert, nochte ex-^uUl' ecutie gedaen en fal werden, welcke Copien den Adyocact geaccordeert zijn. Naer de noene. Hebben aiiï de felve prefent geweest, behalveu Asfendelft, Egmondt, Arent Cornelifz, en Cornelis Michielfz, T^Odem d prandio, is op het verfoeck by OpbrenJ2j den Heere van Asfendelft gedaen, datgftgevan by de Staten diligentie gedaen foude Wor- den eers" den, dat den eerften termijn van de Beede Sr/dé van drie hondert duyfent guldens ten be- drie honfproocken dage opghebracht mochte worden, dert duyalfoo de Majefteyt van de Kon. diverfche fent &al~ Misfiven aen hem tot dien eynde gefchreven dens" hadde, by henlieden ghefeydt, dat fy daer toe haer uytterfte diligentie doen fullen; maer want gefchapen is, de Haringhvaert voor defe Teelt te cesferen, ten ware de >meene Reeders ende Visfchers toeghelaten werde hen in Zee te geven tot haren pericul, hare Buyfen ge-esquipeert zynde met .Gefchut, Bouffnetten, ende andere Munitien van Oorloge ; ende hebbende fulcken Compagnie, als by hen overkomen is den laetftenMey, ende veerthienden Junii, wefende in den Hage vergadert, daeromme den Heere van Asfendelft * aen hare Majefteyt* bi 24. • foude willen fchryven, het felve te willen accorderen; mitsgaders oock dat afgeoaen wer.  . 1553- ( 398 ) den 10. v J werde den Impost van twee ten hondert, volgende den Appoinctemente , byhare Majefteyt geftelt op feeckere Requefte, by de Staten in April laetstleden overgegeven, ofte anders verduchten dat dc gecönfenteerdc Beede niet opgebracht en fal mogen werden , het [welck den Heere van Asfendelft aengenömen heeft fulcks te doen; hebben niet tè min de voorfz Staten voortaen gerefolveert, in gevalle hare Majefteyt by hare antwoorde het felve niet cn accordeerde, dat als dan by de Staten eenige gecommitteert fullen werden omme het felve te vervolgen. Gecom- Eodem, is ten verfoecke van die van Amdenman 1^crc'am eendrachtelijck gerefolveert, dat, den lm- a'foo de Gecommitteerden omme te ontfanpost van gen den Impost van twee ten hondert bin-» twee ten nen Amfterdam, niet wel en gehengen dat bfn^cn* de Koöpluydéri aldaer, hare Goederen van Amftcr- Amfterdam in Zeelandt, ende fulcks binnen dam. 's Landts vervoeren, fonder te betalen den - voorfz Impost, al is het foo dat de voornoemde Koopluyden noch niet in meeninge cn zijn hare voorfz Goederen buyten 'sLandts re voeren; dat oock van gelijcken denTholIcnaer, ofte Collecteur van den Impost voornocmtbinnen Armuydcnhebbende verftandt, ende collüdereride met den voornoemden Collecteur van Amfterdam, niet en wil gehengen dat de Koopluyden van Amfterdam met hare Goederen tot Armuyden ghekomen zijnde, de felve uyt den Lande voeren, mits prefen-terende aldaer twee ten hondert • /. ■ te  C 399 ) . «f» den iq. té' betalen, maer wel dat fy den felven Ira^u u' post gaen betalen den Collecteur van Amfterdam , ende daer van fchijnfel brengen, tot hare groote fchade ende verlichtinghc van de Koopmanfchap, den Hove van Hollandt Requefte overgegeven fal werden omme hier inne geremedieert te werden; ende in gevalle het Hof geeft voor Appoinétcment fermo Regince , dat als dan mede yemandt gecommitteert fal werden, om het felve aen de Majefteyt te vervolgen. Eodem, is mede gerefolveert, dat de de-Dedaraclaratie van de koften gedaen by Jan Jacobfz rie.van de Vries, van der Gouda, in het Proces hetkd°^nE" welck hy met die van der Gouda, Gevoegh-jan Jaden , hangende heeft voor den Raede vancobfz de Brabandt, op ende jegens denTollenaervanVriesAntwerpen, gelevert fal werden in handen van Mr. Adriaen van Leyden, een van der x Gouda, ende van den Advocaet, omme die te tauxeren ; ende dat voorts het felve Proces, mitsgaders het Proces van de Weduwe ende de Erfgenamen van wylen Dirck Jan Beuckelfz, ende die van Delft, Gevoeghden, jegens den voornoemden Thollenaer, in den Raede van Brabandt hangende, gefonden fal werden in handen van den Advocaet , ende Mr. Vranck boot, omme dat by henlieden gevifiteert te werden, ende alsdan by den Advocaet de Staten rapport gedaen te werden, of in de voorfchreve faecke rapport ghedaen is, dan niet. Eodem, is op het verfoeck by den Penfio- Nieuw* na-  *553- ' C 4Ö° ) den io. jutti. nru.js van Dcift gedaen ,' daer hy hem' te ken» Vaert of- nen gegeVen heeft, hoe dat 'er een nieuwe te Diepte Vaerfcupfte Diepte omtrent den Lande van ^"l^.Putten gekomen was, als *t fcheenveel comde van modicuièliickcr foude wefen voor de SchePutten, pen en reyfende Koopman, dan Barnis,overmits de ondiepte aldaer vallende, ende daeromme fouden willen adviferen, welck van de twee van dien men foude willen onderhouden, ende gebruyeken tot commodité van de Koopluyden, ende weivaren van den Lande ; by de voornoemde Gedeputeerden gerefolveert , dat foó wel van Wegen gen de Staten, als van den Raede, een be. * R1 „ hoorde gecommitteert te werden, * omme ' 5- infpeclie oculair van dc voorfchreve twee Vacrten te nemen, ende henlieden fommierlijek te informeren, welck van dien beeter foude dienen onderhouden, omme dat gegedaen , als dan breeder gedisponeert te werden. Requefte Eodem, is op de Requeflen van den Ontvan den fanger Grammay, daer by hy verfoeckt te rerGram- weten waer by hy van de Staten verdient may. heeft, dat fy hem ontrocken hebben den ontfangh van de hondert duyfent guldens, die by de Schiltalen opgebracht moeten werden; den Advocaet belast voor Appointement te ftellen. Zy défe Requefte geftelt in handen van den Ontfanger Coebel, omme daer op te feggen wes hem goetduncken fal, het welcke hy oock fulcks ghedaen heeft; verklaerden evenwel alle de Gede-  ( A01 ) 1553- " V ^ y den 10. ) deputeerden, dat niernandt Coebel last ^uUl' gegeven hadde hem te ingereren in den ontfangh van dc penningen , die by de Schiltalen opgebracht moeten werden, ten ware defelve opgebracht hadden moeten werden op deObligatien van de les groote oieueii, ucl ,wcil.kc ais nu niet gedaen en was; ende dat de felve antwoorde met de Requefte Weder foude ghelevert werden ui handen van den Advocaet, om die den voorfz Grammay te reftituereh» Eodem , hebben de voornoemde Staten ovei> Coebel belast te ïciiryven aen aue umciers, brengen dat fy binnen veerthien dagen de Quohieren van dc j ^i,:„„J„„ „,,;.,„t, r. ],.-. 1 Onohie- Van tien uimuuun pcuumgn iuuucu uicugcn in handen van de groote Steden, daer öh- ^thiender fy gelegen zijn , achtervolgende de den pen- ^niartieien aaer van gnemaecKc. nmgn. Den ii. Julii, 1553. PRiE SENTEN. den 1 r. Julii. Uyt de Edelen. Den Heere van Affen- delft, Van Goudriaen, Van Egmondt, ende Van der Duyn , Ende van de Steden. jan Konings, Lambrecht Jacobfz, UI, Deel, C Cornelis Michielfz, Mr. Adriaen van Leyden , Klaes Doedefz, MrT AdHaen Sandelijn , jan Dirckfz Tkoen, ende Jan Hey , Burger? meefters, q Eodeie;  1*53- r 402 > n U T^ödera , alfoo den Heere van Asfendelft rijfde de Staten verklaerde , dat hem onredeAfte van li.ick dachte dat in de Aéte, by den Advoeen ftuy- caet ontworpen, omme te mogen ommever opdefiaen op elcke Marge' eene ftuyver, tot furMarge. nisfement ajs vooren, geftelt foude werden defe claufule ende woorden, fonder de Steden onder de Schiltalen begrepen , ende de Inwoonders van dien te roeren, gemerckt de felve ftuyver, opgebracht moeite werden by den Bruycker; ende dat de Invvoonders van de Steden, gebruyckende Landt, mede behooren te contribueren, ende dat de voorfchreve penningen met alder diligentie opgebracht moeiten werden: Soo hebben de voornoemde Gedeputeerden verklaert te vreden te zijn, dat in de plaetfe van de voorfz woorden , fonder de Steden , &c. geftelt fullen werden defe woorden,, totlafte vandenBruyc" Ier, al naer volgende de, voorfz Alle, ende daC by believen van den Raede van Hollandt. Dagh-  X 4o3 ) Daghvaert in den.Hage gehouden , Op den 19. Julii, 1553. 1553. den 19. Julii. * BI. 26. P R JE S E oL-'iOOv/i(i»i 100V sh n.jv i'.'.A txóu()LJ ' ■ ■Cornelis Michielfz , Burgermeefter, ■Pieter Sasbout, Jan Jooftenfz, ende .Mr. Adriaen ,van-Leyden , Van Delft. . Gerrit Adriaenfz, Burgermeefter , Piet,er Simonfz, ende . Mr. Roelandt, Van Rotterdam. Cornelis Jacobfz, Burgermeefter,Cvrnelis Mathijfz, ende Arentfz, N T E N. ^Van Schiedam. Lucas Dirckfz, ende ^«ra Rynertfz, Van Enckhuysen. Meynaert Simonfz, ende Rutgert Michielfz, Van Grootebroeck. Gerrit Pieterfz, Van den Brielle. ^«ra Theunifz, ende Simon Pieterfz, Van Wormer en Gisp. Omme Refolutie te nemen op de vorderinge van de Haringvaert. FT". "Fr. im^-fr, Anna l,Tr rlon Rmro Tm 1-1 TJT„1 „.„- I landt, de Gedeputeerden ter Dagh- ringe. °P vaert befchreven, voorgehouden zynde, dat j? ^ Vls" de Majefteyt willende immers de Haringh- ende^Havaert, Ifoo verre in haer was , vorderen, ringhhadde gefchreven te vreden te zijn, dat de vae«felve aengegeven foude werden tot lafte enC c 2 de  1553den' 19. Julii. ( 4Ó4 ) de pericul van de gemeene Visfchers endé Reeders, mits dat.fy Jien fulcks fouden esquiperen ende toeruften, dat fy tegens de invafie van de Vyanden fouden mogen befchermt werden: Soo hebben de voorfz Gedeputeerden gerefolveert voor antwoorde te feggen, dat, alfoo het inhouden van de Misfive by den voorfz Hove, aen henlieden gefchreven, niet conform maer wat divers was met de voorfz Propofitie; gemerckt by de voorfchreve Misfive henlieden niet fimpelijcken toeghelaten en werde'de Haringhvaert tot haer eygen peficül aen te vaerden , maer alleen onder conditie, dat fy ghehouden fouden wefen toe te ruften vijf ofte fes kleyne Schepen van Oorloge,- tot defenfie van de Buyfen, die niet wel de macht en hadden hen behoorlijck te esquiperen, ende dat fy daer toe by provifie op elck last fouden accorderen twaelf ftuyvers, hen als nu niet welmogelyken was eyndelijckè refóju* fïê te nemen, maar begeerden elcks irt den haren rapport omme te concluderen , onder wat ordonnantie ende efquipage de Buyfen hen gehouden fouden wefen in Zee te geven, ende wat Convoy de felve uytvarende ende inkomende van n'ooden foude wefen, ende of fy toeruftende hare Buyfen met Gefchut, BoufFnetten , ende andere Munitiën , tegens de invafie van de Vyanden befchcrmt fouden mogen wefen, dan of van nooden foude wefen daer by te voegen eenighe kleyne Schepen van Oorloge; dan gemerckt dat eenige van henlieden in het feecker geadverteert '■warén , dat binnen Amfterdam interdictie ge-  ( 4°5 ) den 15. Julii. ' gedaen was, van geenen Haringh Oostwaerts J te mogen voeren, ende dat te vergeefs ware den Haringh te brengen, als men die vry ende vranck niet en foude mogen vertieren, foo en waren fy in geene meeninghe de Haringhvaert aen te grypen, ten ware die vry ende vranck foude mogen uytgevoert werden in alle Keyzerlijcke Majefteyts Landen ; ende andere, geen Vyanden wefende van fijne Majefteyt, fonder eenigh belet van twee ten hondert, Certificatien ofteBorghtochten daer inne te doen; ende dat alle interdiétien, contrarie van dien gerevoceert, ende te niete ghedaen fullen werden, ende dat de Kon. hem daer van fal doen hebben, behoorjijeke Aéte, en dat men aen den*Ho* * BI. 2 ve van Hollandt foude verfoecken, ten fine voornoemt te willen fchryven aen de Kon., ende waren te vreeden tot fulcken daghe als het voornoemde Hof op hare Misfive antwoorde meende te hebben, mede hare Refolutie , concept van Ordonnantie, ende hare Antwoorde inne te brengen; welcke Antwoorde mijne Heeren van den Raede by den Advocaet gedaen zynde, hebben aengeno, men de voorfchreve Misfive met alder diligentie aen de Kon. te fchicken, daer op fy hoopten antwoorde te hebben den fes en twintighften van defer Maendt, midts w-elcken de voornoemde Gedeputeerden te vreden gheweest zijn, ten voorfz dage alhier in de Herberge te wefen, om des anderen daeghs hare voorfz Refolutie en Antwoorde mede in te brengen. C c 3  1*5* £ 4^6 ) . den -25. jL''ü: Ben 25. JulH, *&3« Beroe- ploceshtï A En den Heere van Asfendelft verfocht genshet hebbende, dat, alfoo die van den Raede vervoe- niet en hadden aen Sonnio by hare Misfive ren van willen requireren, dat het Proces van Heer j^eïyi£" Engel Willemfz, gevangen alhier, by hem limfz. geinftrueert foude werden maer alleen de Requefte, by den Advocaet tot dien eynde den Hove geprefenteert,- hemovergefonden hadden; verfoeckende, dat hy op het inhouden van dien fulck reguard nemen foude, als naer redenen behooren foude: Dat daeromme oorbaer ware de Staten te befchryvcn, omme hier op eyndelijcke refolutie te geven tot confervatie van de Privilegie van den Lande, in gevalle den voornoemden Sonnius, niet tegenftaende de voorfchreve Misfive hem noch foude begeeren te vervoeren tot Utrecht: Soo heeft den voornoemden van Asfendelft gefeydt, van geenen noode te wefen de voornoemde Staten te befchryven, voor en al eer hy het voorfchreve verfoeck dede, ende dat hy my daer van altijdts in tijdts foude adverteren, endeden voornoemden Gevangen niet en foude laten uytvoeren, voor en al eer de Staten befchreven ende gehoordt fouden zijn, hier waren pre, fent, ende by die Bailliuw van Schielandt en fija Klerck. Dagh-  ( 4°/ ) • T553- aen 27. * Daghvaert weder in den Hage gehouden", Junu" 0 * BI. 2?. Op den 27 Julii 1553. PRiESENTEN. Cornelis Michielfz, Burgermeefter. Pieter Sasbout. Jan Jooftenfz, ende Mr. Adriaen van Leyden,Van Delft, Pieter Simonfz, ende Mr. Roelandt, Van Rotterdam. jecob Danielfz, Burgermeefter,Anthonis Willemfz, ende Eelandt Arentfz, Van Schiedam. jan'Gans, Van der Brielle- Lucas Dirckfz, ende Claes Lutenfz, Van Enckhuysen. Claes Pieterfz, 1 ende jacob janfz, Van Gootebroeck, Simon Pieterfz, ende jan Thaemfz, Van Wormer en Gis?. Omme te nemen eyndelijcke RefoluJe tot vorderinge ende avancement van de voorfz Viffchereys TEn voorfz dage de voornoemde Gede- Te rcfoI puteerden vergadert wefende in den veren tot Hage, omme te concipiëren feeckert Ordoa- vorderinnantie, daer inne de Buyfen, willende vis-g^nde fchen, gehouden fouden wefen hen te të-ryeenHa. guleren; ende verftaen hebbende van myne n'nghHeeren van den Raede van Hollandt, dSl vaert. C c 4 ftla»  i *S53. ( 408 ) den 27. N ' ■^unil' Majefteyt van de Kon : fwarigheydt foude maecken, by hare Miffive aen den voornoemden Raede gefchreven, van henlieden te accorderen dat'de VilTchers ende Reeders, haren ghevangen Haringh vry ende vranck fouden mogen brenghen ende voeren in alle de Keyzerlijcke Majefteyts Landen ende andere, geen Vyanden wefende van fijne Majefteyt, fonder henlieden eenigh belet, hinder , ofte befwaernilfe te doen. immers dat hare Majefteyt ln geene meeninghe en foude wefen, het felve te.accorderen , ten ware hare Majefteyt eerft ende alvoeren geadverteert ware van de meenichte ende het ghetal van de Buyfen, die-hen van dit tegenwoordige Jaer fouden willen in Zee bei geven, omme Haringh te, vangen, fonder welck confent, ende fonder daer van Acte te hebben van de Majefteyt, fy ghelijckelijck verklaerden geen laft te hebben omme te treden in vordere communicatie op het gunt voorfchreve is, nochte oock hoope en was tot een generale Haringvaert, die nochtans met de voorfchreve Ordonnantie grootelijks van nooden foude wefen; aengemerekt byfonder , dat de Majefteyt van de Kon : in de maenden van Afey, ende van Junii leftleden, wefende myn Heere van Beveren, als Stadthouder van Hollandt, in denHage, omme de voornoemde Haringhvaert met hen Gedeputeerden te helpen vorderen, ende verfoeckende dat fy op elck laft fouden accorderen drie Caroli guldens, mits dat de Majefteyt foude doen toeruften ende uytmaecken twintigh goede Schepen van Oor- lo-  ( 409 ) , 1533- den 27. loge , tot defenfie ende bewaernifie van. de ^nmi' Buyfen , hare Majefteyt ghenoegh verklaert hadde te vreeden te wefen alfulcken -Aóte te verkenen, hoewel verifimilijcken, overmits de befwaernifie van het voorfchreve Lasts geldt, in fulcken gevalle veel minder Buyfen ter Zee fouden gebracht hebben geweeft, ende midts dien veel minder Haringh gefchapen hadde gheweeft gevangen te werden dan nu, als een yegelijck op fijn eygen pericul, by believen van hare Majefteyt op de voorfchreve Ordonnantie fal mogen varen , ende daer omme henlieden, onder correctie ende onder reverentie, fpreeckende als nu met beter redenen, de voorfchreve Acte behoort geconfenteert te werden, dat oock aireede by raminge Haringh genoegh in het Landt is, foo in het voorleden, * als in * B1 den tegenwoordigen Jare gevangen , dat men ' 25' het Leger van de Majefteyt foude mogen fpyfen ende viótuailleren , immers met twee ofte drie Buyfen, ende den Haringh daer inne gevangen, het voorfchreve Leger van de Keyzerlijcke Majefteyt bequamelijcken voorfien fal moghenwerden, fulcks datdiesaengaende geen fwarigheydt en fal wefen, te min want 'er veel Haringh van het voorleden Jaer overgebleven is, ende aireede in groote quantiteyt gevangen is, ende noch gefchapen is gevangen te werden, voor die tijdt dat de Buyfen in het voorleden Jaer tot die Neeringe gaven, het welcke eerft was omtrent half September; ende aengaende het middel, dat die Majefteyt fwarigheydt foude maecken, henlieden de voorfchreve C c 5 . Ac-  ( 410 ) den 27; ^yiU' Aóte als noch te confenteren, voor ende al eer hare Majefteyt geadverteert, ende feeckerheydt foude hebben van demeenichte van de Buyfen die ter Neeringe toegerust fouden werden, ende de quantiteyt van den Haringh die by de felve foude gevangen werden, omme te weten of dc felve fouden fuffifant wefen omme het voorfchreve Leger van de Keyzerlijcke Majefteyt te viótuailleren , ende oock defe fijne Majefteyts Nederlanden; verklaerden de voornoemde Gedeputeerden, dat henlieden onmogelijck was te weten de meenichte van de Schepen die ter voorfchre-, ve Neeringe fouden uytvaren, ende mits dien veel min konden geweten wat, ende hoe veel Haringh Godt foude mogen verleenen , dat verhoopten veel ende meenden * feeckerlijcken, dat als nu hebbende de voor, fchreve Aóte, ongelijck meer Schepen toegerust fullen werden, ende midts dien oock meer Haringh gevangen dan daer toegerust fouden hebben gheweest, in gevalle het voorfchreve Last-gelt zijn voortgangh ge, hadt hadde, ende de voorfchreve Aóte by uwe Majefteyt henlieden niet verleent en wierde, want een yegelijck van henlieden verftact, dat te vergeefs ware den Haringh te vangen, ende daeromme groote koften te doen, als die niet vervoert, ende by de Koopluyden getrocken foude werden, want den Koopman geleert wefende door het verlies van liet voorleden Jaer, den Haring in fulcken gevalle niet en foude trecken, ten • ware hy feeckerlijck wifte de felve alomme lot fijnen wille foude mogen verkoopen, fulcks  ( 411 ) I5S3- ' den 27. fulcks dat indienden Haringh de Stierluyden ^unu' ende Reeders foude aen de handt bly ven, daer door veel Reeders hen ontfien fouden hare Buyfen in Zee te brengen, ende koften daeromme te doen; biddende daeromme, ende verfoeckende de voornoemde Gedeputeer- , den van wegen de gemeene Reeders, dat de Majefteyt bekenne henlieden als noch de voorfchreve AcTe te verkenen; hebben van gelijcken de voornoemde Gedeputeerden geconcipieert, ende by gefchrifte ghefteldt feeckere Ordonnantie , daer naer de Buyfen willende viffchen, gehouden fouden wefen hen te reguleren, blyckende by de Ordonnantie daer van zynde; welcke antwoorde by den Advocaet den voornoemden Raede verhaelt zynde, hebben de felve, mitsgaders het voorfz Concept verfocht te hebben by gefchrifte, omme de felve de Majefteyt van de Kon : over te willen fenden, ende hoopten fulcks die faecke byde Majefteyt te recommanderen dat de gemeene VilTchers en Reeders de voorfz A de 'Milde, Van Leyden. Pieter Kantart, Bur« Jermeefler, driaen Sandelijn, ende Mr. Reynier, Van Amsterdam. Jan Dirckfz Thoen , ende Jan Hey, Burgermeefleren, mitsgaders. Gijsbrecht Janfz Muyl, Van der Gouda. Omme eyndelijcke Refolutie te nemen op de antwoorde, te doen op de voorfz Propofitie, TEn voorfz dage foo hebben de voor-Honden noemde Staten eendrachtelijck, de duyfent, D d 5 ge-  ÏJ5J. ( \ï£ ) «en 2. Septemb. ^ eyfchte^fomme van hondert duyfent gulguldens ^ens van veertigh grooten Vlaems hetftuck, tem" te te betalen de eene helft den eerften Decem-. vinden by ber, endë de andere helft den eerften Feverkopin- bruarii beyde naeftkomende, ende dat looge van pellts geldt , fulcks als in Koopmans Beurfe Lijf Ten0 §aen ^' ^e voori"chi"eve fomme te vinden ten. by verkoopinge van Losrenten tegens den penningh festhien, veertien ofte twaelf, ofte by verkoopinge van Lijfrenten den penningh fes, met refervatie van loflinge, ofte den penningh acht fonder loflinge, ende dat buyten ofte binnen'sLandts, fulcks als men defelve gevoeghlijckft fal weten te gekrygen, welcke Renten de voornoemde Staten weder gehouden fullen wefen te los- * Bi o6 fen binnen fes Jaren, naer de expiratie * van * ' ° den tegenwoordigen Oorlogh, ende dat by fulcke wegen ende middelen, al de voornoemde Staten onderlinghe fullen ramen ende adviferen ,, fonder de-Schiltalen te roeren , waer tóe fyne Keyzerlijcke Majefteyt henlieden vcrleenen falbehoorlijcke Brieven van Oótroy; behoudelijck, dat in de loflinge van de voorfz Renten, ende in de loopende Renten generalijc'k contribueren fullen Geeftelijckeende Wereltlijcke, Vryeen Qnvrye, onder dc Schiltalen gezeten, ofte daer buyten van hare Goederen, gelegen onder de Limiten van Hollandt, ende daer onder forterende, ende die in den Jare van vijfthien hondert drie en veertigh ghecon1 tfibueert hebben in den thienden penningh, ende in den thienden pennigh betalen fullen, ende voorts breeder als in de Aóte daer van  ( 42? ) ïsss. den 2. zyndegementioneert is, dan hebben gere fol-Scptemb' veert, dat, foo verre eenighe van de andere Landen afflagh hebben gekregen van haer ge-eyfchte Petitie, dat fy naer advenant hare ge-eyfchte fomme fullen minderen en afflagh verfoecken. Eodem is gerefolveert, dat men in de Niét-te Aclevan confent niet en foude conditione-conc!itI°" ■111 j „ r _ j neren de ren, omme te hebben de extenfie van oeextenfie. Sententie van Congie, alfoo het felve foude van de hinderlijck wefen de andere twee poincten , Sententie in de Afte geftelt, daer by verfocht werdt van Con" afghedaen te hebben den Impoft van twee gieten hondert, ende te nicte gedaen het Placaet, interdicerende, geen proviandt als Boter ende Kaes uyt den Lande te mogen voeren, naer dat het felve beter fal vallen by Hequefte; dan die van Amfterdam pcV-fifteerden, dat fy wel fouden begeeren het felve in de Acle geconditioncert te hebben. Eodem is mede gerefolveert, dat men Niet te niet en behoorde te verfoecken, . ofte te conditioeonditioneren den Impoft, geftelt op de j^lpe0nft en Wynen , afg'edaen te hebben , alfoo den geftelt op felven Impoft opgeftelt is by confent van de deWjjStaten voor den tijdt .van vier Jaren alleen- t^^,e' lijck; ende ipfum tempus interpellat, het h^e^ felve verfoeck ofte conditie tot achterdeel van den Lande foude wefen. Eodem is mede gerefolveert, dat de De Godtshuyfen, by den Placate geeximeert j00^". zynde van den thienden penningh, ende luy 613 heb.  155* ( 428 ) den 2. Septemb. ijkende Renten op eenige Landen ofte ;cxempt Huyfen, by de Eygenaers kortinge van de zijnde, feiVe Renten gedaen fal werden voor den van hare *,1 , . °, r, , r renten tienden penningh, maer fal van den voorfz kortinge tienden penningh de voorfz Exempten weder gedaen te rembourfement gedaen werden by den Ontï$? fanger Coebel. Eygc- uaers, Eodem, by de Staten ghefien wefende maer na- feecker Staetken , by den Ontfanger Coebel i2r den overgegeven, inhoudende verklaringhe van Ontfan- de loopende verfcheenen Renten, ende die ger weder onlanghs verfchynen fullen, bedragende de lembouf- feive ter fomme van vijf duyfent twee honfe?-hie-te ^ert cn twee en tfeftighjguldens: isgerefol\fe^ Le~ veert, dat hy de felve verfcheenen Renten, ende die onlanghs verfchynen fullen, betaStaet van Ycn fai Uyt de penningen , komende van den pend°e°* thienden penningh, ende foo verre den felvcrfchee-veil thienden penningh foo veel niet uyt en nen Ren-brenght, dat daer mede den tweeden termijn teu- van de drie hondert duyfent guldens betaelt magh werden, dat de Staten als dan fullen disponeren weer de rest gevonden fal wer^ den. Dagh- Eodem is mede gefeydt, dat tegens de gelden naefte Daghvaert, by den Advocaet, den ***** W geaccordeert ren van dat den rleere van Asiendelft foude fchryven den Ha- aen de Majefteyt van de Kon., dat aen de riugh. voornoemde Thollenaers gefchreven foude worden, dat, volgende de felve Aae, fy den felven Haring vry en vranck fouden laten pasferen, gelijck aen andere Thollenaers en Fa&oors gefchreven is, en dat 't felve van gelijcken , alfoo het felve, van den Hove wefende in Arthois, loo geringe niet gedaen  C 439 ) , '553- den i2- daen en mngh worden aen de Calcelrye van SePtcmbGelderlandt gefchreven werden , dat den voorfz ïollenacr 't felve bevolen werde te gehengen cn te gedogen, mits aen den felven Rade overfendendc Copie van de voorfz Acte, 't welck den\Eieere van Asfendelft fuïcx aengenomen heeft te doen. E e 4 Dagh •  oaobci. * Bl. 41 Daghvaert, in den Hage gehouden. Op den 3. October, 1553. P R 7E S E N T E N. Uyt de Edelen. ende Den Heere van Aften- Mr. Jacob deMilde , delft, Van Leyden. Van Lockhorft, Pieter Kant art, Bur¬ ende germeefter, Van der Duyn. ende Ende van de Ste- Mr.Adriaen Sandelijnx den. Van Amsterdam. Arent Cornelifz, Gijsbrecht Jan Aertfz, Heymen Adriaenfz, Burgermeefter, ende ende Mr. Willem Schoock, Pieter Huybrechtfz; Van Dordrecht, Van der Gouda. Gerrit Stefenfz, Bur- Omme achtervolgengermeefter, de de begeerte en- ende de fchryven van de Mr.Lambr echt Jacobfz, Majefteyt der Kon:, Van Haerlem. abfolute antwoorde Jacob Gerritfz , Bur- inne te brengen op germeefter, de voorfz propofi- ende tie van hondert Mr. Jacob van den duyfent guldens, Eynden , fonder infertie van Van Delft. eenige conditiën, Dirck van Does, Bur- en oock op korte germeefter, dagen en termynen. 11 ^En voorfz dage by den Heere van AsI fendelft de voornoemde Staten voorghehouden zynde het inhouden van de Misfive van de Majefteyt van de Kon:, dienende  < 44i ) T553. den , Oaobcr. de tot dien eynde, die hem mede verklaerde, dat de Majefteyt van de Kon : hem Acte gefonden hadde , daer by hare Majefteyt te vreeden was , dat den Thollenaer van Nimmegen foude gefchreven werden, dat hy den Haringh vry ende vranck foude laten pafferen in Duytflandt, gelijck aen andere Tollenaers gefchreven was, foo verre fy de Keyzerlijcke Majefteyt fijn begeerte wilde believen, ende anders niet; ende oock by den Advocaet, ende andere Gedeputeerden ten Hove ghewceft hebbende, rapport gedaen zynde van haer' wedervaren, wefende genoegh conform het inhouden van de voorfchreve Miffive , ende aengefien dat niemandt van de Edelen gecompareert en was, dan Mr. Jacob van der Duyn , alfoo den Heere van Affendelft, als by de Kon: geadverteert zynde, ende oock gecommitteert, omme defe faecke te dirigeren , niet en vermochte te opineren: Soo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden gerefolveert, dat, alfoo het een faecke was van groote importantie, daer alle middelen ende conditiën , by henlieden geproponeert, afgeflagen wierden, ende dat defe faecke het platte Landt foo wel, als de Steden toucheerde , fy niet en vermochten refolutie te nemen , fonder het by wefen van de Edelen, ende haer opinie gehoort te hebben; dat daeromme den Heere van Affendelft gelieven wilde eenige van de Edelen; naeft gelegen, te doen befchryven tegens morgen, fy fouden alhier naer henluyden verwachten, het welck den Heere van Affendelft E e 5 hen-  den5?' C 442 J October. , ,. , henlieden geaccordeert heeft, ende heeft doen befchryven de Heeren van Obdam, Mathenes, Roon, Veenhuyfen ende Egmondt , omme aeniiens Briefs hen hier te vinden. * BI. 42. Beroe- * TT°dem zijn gecommitteert, omme te viiendede fitereh de Memorien van de Staten ,als koften ge-lm petranten, omme ontfangen te werden ^gg^ by als Appellanten , op ende jegens de Regeerden Brlel- ders van den Brielle, beroerende de dragin. Je. ge van de koften van 't oprechten van de Kaap , in het Gat van de Maze , de Penfio- narhTen, met den Advocaet. Te dooi- Van gelijcken zijn oock defelve gecomSuriïn mitteert > oinme te doorfien de Stucken van vaneen den Prince van Gaveren , als Grave van EgPrlnce mondt, Appellant van feeckere Conccffie van Gave-van Mandement Poenael, ende executie geGaavea'S decerneert °Y Raede van Hollandt, op van Eg ende JeSens feeckere Inwoonders van Warmondt. menhuyfen, Haringhkarpfel, ende Kar fpel gedaen, ende de Staten van' Hollandt voor haer intereft, gevoeght met hen, om van wegen de Staten Inftruéüe te mogen maecken. Nieuwig- Eodem, by den Advocaet de Staten voor* heden gelefen zynde feeckere Requefte, volgende van Ant- voorgaende Refolutie, op haren naem gewerpen, maeckt, omme over te geven de Keyzerinhetftei-lijcke Majefteyt, by de welcke verfocht eea™ werdt' dat de Keyzerlijcke ■ Majefteyt die van Antwerpen foude ordonneren af te doen de  C 443 > «Wfc de, 3 dc-nieuwigheydt by hen gepleeght, van te oaober, ftellen Waerden over de Vifch - koopers van Waert den Lande van Hollandt, maer de voornoem- vvfhde de Vifch-koopers tegedoogen, haren Vifch koopers, by hare Waerden verkocht te werden naer ouder gewoonte; is gefeydt dat defelve Requefte, fulcks de Keyzerlijcke Majefteyt overghegeven fal werden, midts alleenlijck daer by ftellende , behoudelijck deAfflagers van den Vifch haer Re^ht; ende dat den Advocaet reyfende boven, door Breda foude reyfen, ende fpreecken met Mr. Steven, omme te fien of mijn Heere den Prince van Orange', als medegeintereffeert zynde, hem met de Staten foude willen voegen. Eodem, by de voornoemde Statengefien/Deelarawefende de tanxatie , gedaen by de Gedepu- tie van de teerden van Delft, van der Gouda, ende Weduwe den Advocaet, op de declaratie van koften^iJ^F' ende verleyde penningen, overgegeven by VanDirck de Weduwe ende Erfgenamen van Dirck Jan Jan BeucBeuckelfz, van Delft, ende Jan de Vi 'ies, kelfz, envan der Gouda, in feecker Proces, die fyveJande uytftaende hebben in materie van Arreft, ' tegens den Thollenaer van Antwerpen, uyt faecke van feeckere Schepen Biers , by hem aengehaeldt met geweldt: Is eendrachtelijck gerefolveert, dat defelve Perfoonen Ordonnantie gelevert fal werden, volgende defelve tauxatie; dan die van Leyden, Amfterdam, ende der Gouda feyden te vreden te zijn, foo verre de voorfz Perfoonen gecommitteert waren de tauxatie te doen, Eodem, by den Advocaet de Staten ver-Te tauxc toont  oaober. toont zynde, hoe dat de Penfionarisfen van ien de de-Dordrecht ende Delft, als Gecommitteerclaratie den , omme te tauxeren de declaratie by den FVfeT Griffier van Hollandt, de Staten overgelevan Hol- vert' van diverfche expeditienby hem voor landt de het Landt gedaen, bedragende ter fomme van Staten o- fes hondert en tseftigh guldens,- bevonden vergele- hadden, dat den Griffier in de felve declavert' ratie veel expeditien ftelde die het Landt niet en roerden, nochttot haren lafte niet en behoorden te komen, bedragende de felve ter fomme van omtrent twee hondert guldens, dat daeromme fy niet en konden tot tauxatie van dien verftaen, fonder eerst te nebben advis van de Staten; dan waren wel van advis, dat men den voornoemden Griffier in recompenfe van fijne voorfz dienften en expeditien , voor een fchenckagie ende gratuiteyt, foude toevoegen drie hondert guldens; gehoordt welck advis, foo hebben de voornoemde Staten eendrachtelijck gere f BI. 43. folveert, * dat men den voornoemden Griffier,, ter caufe voornoemt, voor een fchenckagie ende gratuiteyt foude toevoegen drie hondert guldens, ende hem daer van Ordonnantie pasferen, foo verre hy daer mede te vreeden wil zijn, indien niet, dat alsdan de voornoemde Gedeputeerden met noch een, die de Staten daer by fullen voegen , procederen fullen tot tauxatie van de felve declaratie, van parthye tot parthye royeren alle 't geene dat het ghemeene Landt niet en roert; dat evenwel den Advocaet den Griffier fal feggen, dat hy voortaen in lijn declaratie geen  ( 445 ) r.«mi den 3. j geen parthyen en ftelle, dan die het Landt oa°bu; aengaen en toucheren. Aengaende 'het aengeven by Coebel ghe-^rAdvc-daen, dat Mr, Vranck Boot, ende Joost Ja-Caet inde i cobfz onwilligh waren het Landt te dienen, plaetfe | byfonder tegens den Prince van Orange, vran m*" den Grave van Hoorn , ende andere Perfon1 nagen , feggende geen Weddens van de Sta1 ten te hebben, verfoeckende een ander Advocaet ende Procureur geordonneert te werden ; foo hebben de voorfz Staten geaccordeert , dat den voornoemden Coebel een anj der Advocaet en Procureur fal mogen nemen , die tot koften van het Landt betaelt fullen worden; ende dat oock den Advocaet van ! het Landt, t'huys wefende, indien daer ce; nige Requeften te maecken zyn, verfocht j; zynde de lelve oock gaerne fal maecken. Eodem h prandio, foo hebben de voor- TeexeorI fchreve Gedeputeerden den Advocaet belast teren alle 1 Coebel te feggen, dat hy met alder-diligen-die e.xtie, ende fonder eenigen dagh over te laten aT1Ptie flrycken, in alles doen executeren alle die deren"" gene, die exemptie prajtenderen, nemende tegens henluyden vier defauten , ende dat hy verthoeve wat executie hy althans gedaen heeft; waer op de voornoemde Coebel, by den Advocaet gefproocken zynde, voor antwoorde ge: even heeft dat hy tegens hen1 lieden allegader met uytterfte diligentie doet procederen niet ordinarie maer extraordinarie, nemende tegens henlieden defaut voor een van mijn Heeren van den Rade; en indien ,s!  * dien fylieden gegyzelt wefende niet en betalen, doet hem gyzelen uyt krachte van voorgaende Appoinétement op de Voorp oor te» Rente- Eodem, door bevel als vooren, gevraeght Brieven zynde, hoe naer de Rente-Brieven van de Kooöeis KooPers gereet zijn j heeft den Advocaet p * voor antwoorde gegeven, dat fy al gereet zijn behalven die geene, die zedert Paeslchen verkocht zijn , endedatde felve gereet fullen wefen binnen acht ofte tien dagen, en dat hy houdt fchryvende vier Klercken. S™en' Eodem , door last als boven gevraeght Haringh- zynde, of de vijf Perfoonen van WarmenCarfpei, huyfen, Haringh-Karfpel, ende Öudt-Karcumfo- fpel gedaghvaert zynde in casd'Appel, by CI1S- den Grave van Egmondt, voor den Grooten Raede, tot furnisfement van de laetfte vijftigh duyfent guldens, in de Beede van twee hondert duyfent guldens in den Jare vijftien hondert twee en vijftigh geaccordeert , eenige Renten gekocht hadden; heeft den Advocaet tot antwoorde gegeven dat fy Renten gekocht hebhende, bedragende de Hooftfomme vijf hondert guldens, ende dat hy de felve Hooft-fomme lange ontfangen heeft, en dat fy in de koopinge geftelt waren , na advenant hare portie bedraegt in de Schiltalen. De Taecke tegens Eodem, begost hebbende te viiiteren te die van Memorien van de Staten, tegens de Regeer1 ders van denBrielle, hebben gefeydt niet te mo-  mogefi adviferen, fonder die faecke met de L Stucken te hebben; daeromme den Advocaet fchryven foude aen den Procureur Wouters, dat hy tegens hare komlte * boven die faecke * BI. 44, pasfen foude by hem te hebben; ende oock voort, dat hy fpreecken foude met den Procureur Generael, omme voor de Staten aen te nemen het Proces tegens den Grave van Egmondt, waer van den dagh dienen fal Vrydagh naestkomende, ende dat voigende voorgaende Appointement van de Kon., het welck den Advocaet by een propere Bode fulcks gedaen heeft. Den 4. October, 1553. Preefenten alhier van de Edelen, den Heere van Mathenes, Otto van Egmondt, en . de Jacob van der Duyn. TDEnige van de Edelen gekomen zijnde, foo i&terdfc» hebben de voornoemde Staten gerefol- tie van veert de antwoorde op de voorfchreve Pro- f^^s pofitie, ende hebben afgeflagen, volgende Boterende begeerte van de Kon., de conditie, daer de Kaes by fy te vooren begeert hadde afgedaen te uyt defe_ hebben de interdictie, van geen Viétuaille , Landcm » als Boter en Kaes, uyt den Lande te mogen voerend voeren , ende dat wes fy als nu bevonden de voorfchreve interdiólie nootelijck te wefen , overmidts de duyrte, gerefen op het felve Suyvel, ende dat de voorfz interdictie niet langer en duyrde dan ten uytgangh van de maent van November naestkomende; ende aengaende de conditie, daer by fy begeert had-  den 4. 1 hadde af te hebban den Impost van twéé tcfl hondert, hebben de felve gemo'dificeert, te' weten , dat de felve afgedaen foude werden , ende-expireren te Kersmisfe naestkomende, ofte dat ten minften te Kersmisfe naestkomende den voorfchreven Impost van tWee ten hondert opgefchreven fal werden, ter tijt toe de Reeckeninge van dien gehoort zijnde , bevonden fal werden Wat aen het rembourfement voor de esquipagie van de eerfte Vloot rèfteren fal, öm de voorfchreve Reeckeninge by de voornoemde Staten, ofte hare Gecommitteerden gevifiteert zijnde van de voorfz Goederen , by den voorfz Impost het reftant van 't felve rembourfement geheven te mogen werden tot goedt contentement van de Keyferlijcke Majefteyt^ ende aengaende de verfochte termijn, hebben verklaert, overmidts hare andere laften, de felve niet te mogen minderen, dan zijn te vreeden dat foo geringe den Ontfanger Coebel eenige merckelijcke fomme van penningen by verkoopinge van Renten verkregen fal hebben, dat de felve van ftonden aen de Majefteyt van de Kon. overghefondenfal werden, waer mede fy wel hoopten te mogen volftaen, ende breeder als in de Aóte van dien geinfereert ftaet; dan die van Haerlem verklaerden geen last te hebben te fcheyden van de conditie, dat den Impost van twee ten hondert te Kersmisfe naestkomende af fal wefen.  Prasfent alhier boven de andere Edelen, den Heere van Roon. EOdem a prandio,foo hebben de voornoem- Van de de Staten gerefolveert, dat men de voor- vindinge j fchreve ge-eyfchte fomme van een hondert Pg"itdee ; duyfent guldens eerst poogen fal te vinden j by verkoopinge van Losrenten tegens den penningh fefthien, veerthien ofte twaelf, j lbo wel binnen als buyten 's Landts, ende 'i dat byfonder tot furnisfement van den eerj ften termijn, en foo verre die by Losrenten ; niet gevonden en mogen werden, dat men : de felve vinden fal by Lijfrenten tegens ; den penningh fes, feven ofte acht, met reI fervatic van losiinge, indien het de Staten fulcks gelieft , ende regard te nemen wat fauten daer vallen fullen, omme vorder rei guard daer op te mogen nemen ende ordon: neren , ende dat alomme fullen Biljetten ge| fieldt * werden, tot dien eynde inhoudende,* Bj ,Si j verklaringe ende toefegginge, dat de felve. ] Renten met geene toekomende Beeden , Im: poften, ofte andere Laften, gheduyrende haren cours, befwaerdt fullen mogen wer. den. Eodem, by den Advocaet verfocht zynde Ordon! Ordonnantie, van de Reyfe by de voorfz de nantie Gecommitteerden tot Valenchijn ghedaen; ^"oi is gefeydt dat de felve onderlinge tot rede- caet, j lijekheydt van hare voorfz Reyfe Ordonnan- Schoock, tie fullen maken. en van den Eyn- Eodem, by den Advocaet de Staten rap- III. Deel. F f portDecIara-  den*? C 45Ö ) ÜAober. , .. , tie van p Sedaen 21Jnde, dat deri voornoemden den Grif- Gnffier voor fijn expeditien voor het Landt lier. gedaen , by hem by declaratie geftelt, niet te vreeden en wilde wefen met de drie hondert guldens, hem des daeghs te vooren toegevoeght, maer alleen te Vreeden was de felve op reeckeninghe te ontfangen: Soo hebben de voornoemde Gedeputeerden eendrachtelijck gerefolveert, dat den Advocaet hem foude feggen, dat hy alle de expeditien voor het Landt, tot defen dage toe gedaen, by declaratie foude ftellen , omme die by de voornoemde Penfionarisfen getauxeert te mogen werden; ende de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem, Delft, daer mede die van Amfterdam hen conform maeckten, hoewel fy feyden geen last te hebben, verklaerden dat by een toekomende Ommeflagh, in handen van den Advocaet geftelt fullen werden drie hondert guldens, omme daer van in toekomende tyden den Griffier van ftuck tot ftuck te betalen , waer van den Advocaet gehouden fal wefen reeckeninge te houden; die van Leyden ende der Gouda namen hier op rapport, ende hoopten wel last te gekrygen hen conform temaken. fJadf- Eodem hebben de Staten beflooten, den den deler twaelfden defer Maendt tot Dordrecht te Maent tot wefen, omme boven te reyfen met devoordrechttefchreve Antwoorde. wefen. Den  C 45r ) 1553. den s. Den 5. October, 1553. T~\E voorfz Antwoorde, by den Advocaet Antwoort gemaeckt, gevifiteert zynde , na een °^er te, weynigh adjeftie gefeydt, de felve fulcks de Majefteyt Maj. van de Kon. over te geven. van de Kón. Eodem, is Coebel belaft de voorfz Billet- Biljetten tenjalomme uyt te feynden, de gefchreven nvt te fenRcnte-brieven alommc te doen bezegelen den,ende terftont, ende andere te doen fchryven om- de.Renteme te bezegelen, ende met alder diligentiedoen'betecontinueren in de voorfz executieh tegens fegelen. depretenfe vryen. Eodem, isby de voornoemde Staten gere-Geen verfol veert, dat, indien van henlieden te Hove zegelinge wefende , verfocht werdt eenige verdere 'e doen penningen te verzegelen op het voorgaen- ™orby dc confent van drie hondert duyfent gul-gaende dens, ofte oock op het tegenwoordige con- Refolutie fent van hondert duyfent guldens, 't felve van de niet te accorderen dan na voorgaende be- Statenfchryvinge en Refolutie, die by de Staten in den Hage fal genomen werden. Eodem, ontfangen van den Heere van As- Drie de" fendelft drie dechargen van den Ontfanger ^l^!1 Generael Boulongne, inhoudende twee en gen^an veertigh duyfent achthondert vijf en taebtigh den Hee. ponden van xl. grooten, en noch van den re van felven Heere van Asfendelft twee gelijcke dechargen ontfangen, inhoudende 65400 ponden ten pryfe voorfz. F f 2 * Den  ï"553. ( 452 ) den 12. * Ben 12. October, r55q. * bi. 46. j Ryfenacr COo is den Advocaet met de Staten naer het Hof. ^ Brusfel gereyst, omme antwoorde inne te brengen op de voorfz Propofitie vanhoiï- dert duyfent guldens. den 17. Ben 17. October, 1553. Oftober. PRESENTEN. Den Heere van Ob- Jan van Heergen, dam, ende Uyt den naem van Mr. Jacob de Milde, de Edelen. Van Leyden. Arent Cornelifz , Klaes Boedefz, ende ende Mr. Cornelis van Hoo- Mr.Reynier, ■gelande, Van Amsterdam. Van Dordrecht. JanHey, Lambrecht Jacobfz, ende Van Haerlem. Mr. Jan Jacobfz, Jacob van denEynden, Van der Gouda. Van Delft. n CY' \IYn Hcerden Prsefident de Staten by hem roeVende' ontboden hebbende, heeft hem gefeydt, deir üra dat de Majefteyt van de Kon. haer lietduncve van beter te wefen de claufule , beroerende Egmondt dcn Qravc van Egmondt, uyt de Acte van ' Exennp-ie confent te laten, ende dat de Majefteyt henten, uyt lieden daer van de Acte apart foude verleede Afte nen .■ wacr mede de Gedeputeerden van de van con gtaten te vrceden geweest zijn, midts dat in fent te ia- - g Aftg gei:jcke daufule gener al ij eken ' • '■ - - te-  ( 453 } oi? tegens alle Exempten, als tegens den Grave 0 er' van Egmondt geftelt foude werden, uytgefondert alleen tegens die geene , die by Sententie bevonden fouden werden van Hollandt gefepareert te zijn , waer inne hoewel den Preefident fwarigheydt maeckte , mits daer van in de Aóte van confent niet gementioneert en was, foo is nochtans naderhandt de voorfz claufule de Staten geaccordeert, door dien dat by de Staten gefuftineert werde de refolutie fulcks genomen te zyn, ende dat de felve, overmidts fy met den Grave van Egmondt foo veel te doen hadden , geomitteert was uyt te dfucken, alle het felve breeder blijckende by de Aóte daer van , zijnde. . Den 18. Oftober, 1553. . Antwoor- COo heeft den Advocaet de antwoorde op voorfzdö *r de voorfz Propofitie van de hondert duy- Propofifent guldens, de Majefteyt van de Kon. ger tie van daen, daer uyt latende de voorfz claufule, fjoüdert beroerende den Grave van Egmondt, welc- „ufdens, ke antwoorde de Majefteyt geaccepteert de Majêheeft, ende de Staten daer van bcdanckt, fteyt va» heeft mede belooft de Staten expeditie te ^e Kondoen hebben op de voorfchreve twee Re- gc acn' queften, foo beroerende de nieuwigheydt, by die van Antwerpen gepleeght , in het ftellen van een Waerdt; als aengaende den Impost by die van Groeningen geftelt op de Waren ende Koopmanfchappen, aldaer uyt den Lande van Hollandt gebracht, &e contra, daer op den Advocaet expeditie verfochte , hare Majefteyt de felve Requeften leverende. F f 3 Eodem,  Eodem, foo heeft den Pradidentde voorVan de noemde Staten verhaelt, dat hy in het vifinin^evan teren van de Antwoorde, ofte Aft e van deiiW confent niet en hadde gelet op de claufule poft van aldaer geftelt, van de Reeckeninge van den twee ten impoft van twee ten hondert de Staten te de "staten ^veren. dat oock het felve geen apparente leve- tie en hadde, alfoo de Staten fouden fchryien. ven te willen weygeren, wes by * de * B] _ Reecken - Kamer van Brabandt , Finantie ' 4''ende anders , de Kon: gedaen was, ende dat oock wefen foude een wantrouwigheydt van de Staten tot hare Majefteyt; dat oock tot de vifitatie van de fêlve Reeckeninge veel tijdts foude nemen, overmidts de groote van dien welck de faecke verachteren foude, omme niet te mogen komen tot opfchryvinge, naer dat hare Majefteyt te vreeden was de Staten, ofte hare Gecommitteerden verthooninge te doen van de voorfz Reeckeninge, ende dat fulcks de claufule, by de Staten gealtereert foude werden, omme in 't difpofitif van de Aéte te ftellen. Antwoor- Waer op de voornoemde Gedeputeerden de van de naer voorgaende communicatie den negenStaten op benden gehouden, den voornoemde Praiistende' dent voor antwoorde gegeven hebben, dat Articulen.fy niet en vermochten te muteren de fubftantie van het confent, maer defelve in wefen blyvende die wel wat modificeren, fulcks fy gedaen hebben , verklaerde te vreeden te wefen, dat hen alleen vertoont foude werden de reeckeninge generael, omme hare Gecommitteerden daer van openinge, vi-  ( 455 ) 1553den i8üftober. vifle, ende leóture gedaen te werden, ende dat foo lange by de executie van den Impoft van twee ten hondert na Kermiffe gefuper• fedeert foude werden, volgende welcke de Aóte oock gecorrigeert is, verfochten mede by monde van den Advocaet aen den Prseli • dent, dat hy de Majefteyt foude willen remonftreren hoe dat men defe fake ftont, ende hoe na het rembourfement van de efquipagie van de eerfte Vloote gefurneert ware, omme van het felve rembourfement te mogen vertoonen de Schipperen ende Onderlaten van Hollandt, dat oock de Staten van Hollandt foo wel de voorfz Reeckeninge, als de Koopluyden van Antwerpen behoorden vertoont te werden, alfoo den Impoft van twee ten hondert, foo veel in den Lande van Hollandt uytbrachte als tot Antwerpen, waer op den voorfz Prjelident belooft heeft de Majefteyt. van de Kon: rapport te doen. Prsefenten alhier de felve, behalven die van Delft ende Leyden. TT\E Aóte van Acceptatie byde voornoem-Te vifitede Gedeputeerden, behalven die vanrendeAeLeyden, die gerey ft waren, gevifiteert zyn- te van Ac, de, hebben bevonden de felve conform te cePtat1^ wefen de voorgaende Refolutie, Den 24. Ottober 1553. den 2j. Qétober. F f 4 Pr 93-  I55SV' ( 4S6 ) den 24. Prsfenten alhier de felvej, behalven die van Leyden. Minute "C'Odem a prvndio, gevifiteert wefende de Miffiven minute van de Miffiven voornoemt, aen die die aen die van Antwerpen ende Groeninvan Ant- gen gefonden fouden werden, hebben bewerpen geert aen den Praefident te verfoecken , daer . inne geftelt te hebben de claufule, omme Groemn- , . c r ; ,, .. , , ' gen ge binnen leeckeren prashxen tijdt haer antfonden. woorde over te fchryven naer de receptie van defelve Miffiven , ofte dat by gebreecke van dien hare Majefteyt fulcke provifie verleenen foude als naer recht ende redenen, welck verfoeck by den Advocaet gedaen zynde antwoorde, dat het felve voor de eerfte een weyningh te rigoureus foude wefen , maer indien die van Antwerpen binnen veertien dagen, ende die van Groeningen binnen fekeren bequamen tijdt niet en antwoorden , foude als dan in de tweede Miffive de voorfz claufule geinfereert werden , waer mede de Gedeputeerden te vreden zyn geweeft- O&roy * Eodem, heeft de Majefteyt ons eeacvan dero- . . ~Z ~ J ^ ° ga cordeert üctroy van Derogatie tegens alle # R. die gene, die exemptie próetenderen op het * ' confent van drie hondert duyfent guldens, ende oock Oétroy van gelijke derogatie , omme Renten te mogen koopen op het confent van hondert duyfent* guldens. Den  ( 457 ) T55S- V J den 28. ^ « , - Oftober. Den 28 Ottober 1553. T^En Subftituyt van den Procureur Gene-^^11 J-^rael. Mrs. Chriftoffel Goudt, Cornelis th%Pfoi> van Hoogelande, Jacob van Eynde , ende meel te den Advocaet, cohfulterende tot Mechelen maken tein de faecke tegens den Grave van Egmondt, |ernasvedetl hebben bevonden ende gerefolveert geraden. van Eg„ dat de Staten hen maecken Parthye formeel mondt, tegens den voornoemden Grave, ende dat den Procureur Generael hem met henlieden voegen , omme te bet te mogen obtineren tegens den voornoemden Grave, ende dat uyt dien want de Keyzerlijcke Majefteyt hem principalijck behelpen moet met de Staten, alfoo het Privilegie gegeven is fonder haerlieder weten ende confent. Den 2 November 1553. NoVcmb. T"\Oor begeerte ende advis van de voor-N0P™d9 U noemde Confulenten, gefproocken heb-jg^^ bende den Praefident Viglius , omme te heb-den Graben Octroy van particuliere derogatie , te- ve van gcns het Privilegie by fijne Majefteyt, denESmond£' Grave van Egmondt gegeven, ende de confirmatie daer op gevolght, en dat foo wel op de confenten van twee hondert duyfent ende drie hondert duyfent guldens , als van de hondert duyfent guldens laetft mael geconfenteert; heeft my voor antwoorde gegeven, dat de Keyzerlijcke Majefteyt het felve nimmermeer en foude willen doen, fonder den voornoemden Grave daer op in het lange te hooren, dewelcke daer inne tot F f $ gee-  '£ÏL ( 458 } ' geenen tyden en foude willen confenteren, immers dat doende, foude de Majefteyt confelferen ongefondeerttezijn, tot omme in de voorfchreve Proceffen te mogen obtineren, fonder defelve particuliere derogatie, het welcke de meeninge van fijne Majefteyt niet en is, maer wil fuftineren, hebbende affiftentie van de Staten als vooren, endege fieralijck gederogeert hebbende alle Privilegiën, wefende contraire de defenfie ende befchermeniffe van den Lande, dat defelve niet en mogen fubfifteren ende van waerden wefen, door dien dat fijne Majefteyt die niet en heeft mogen geven fonder wille , wete, ende confent van de Staten, als daer by hen benomen wefende een parthye van hare defenfie; ende tot wederlegginge, daer den voornoemden Grave wil feggen , het voorfchreve Privilegie ende confirmatie verkre, gen te hebben titulo onerofo, als daer vooren jaerlijks belooft hebbende acht hondert guldens, feyde den voornoemden Praefident, dat defelve Titul even als in fraudem geftelt • was, omme het voorfchreve'Privilegie ofte Contract te beter tecorroboreren; dat oock de acht hondert guldens niet gekomen en waren tot proffijte van de Staten, ende daer* omme gelijcke intreft als vooren altoos gehadt hadden ; dat oock de Keyzerlijcke Majefteyt bevindende het voorfchreve Privilegie te wefen onredelijck ende ongefondeert, ende heeft noyt de voorfz acht hondert guldens willen ontfangen, maer Graef Jan van Egmondt, geduyrende fijn leven, geremitteert, zedert welcken tijdt hy oock noyt de  < 459 ) dé^3' .de voorfz acht hondert guldens en heeftNovemb* willen ontfangen; feyde voorts, dat de voornoemde Staten ln het deduceren van de voorfz faecke, onder behoorlijcke reverentie, uyt den monde wel fouden mogen fpreecken, want hy den Advocaet vraegde, * ende den Praefident feyde, dat de Key-* BI. 495 zerlijcke Majefteyt van gelijcken andere Parcelen van Landen foude mogen wech geven , ende de Staten onttrecken, wefende van meerder waerde ende importantie als andere goede Steden en Dorpen, waer door de macht ende faculteyt van den Lande van Hollandt merckelijck gemindert foude werden , ende fyne Majefteyt in tyde van Oorlogh genoodtfaeckt van de Staten van Hollandt veele en meerder Beeden te eyfichen tot hare groote en importable laften. Eodem; heeft den Ontfanger Goebelden Noch Advocaet verklaerde, den Raedts - Pleer Velt- ber°ewijek hem gefeydt te hebben, dat hoewel ^!Qd,°het de confirmatie van fyne Majefteyt fpreeckt pr^iiegie generale van alle Beeden, oock tot defenfie van den van den Lande ; foo en is fyne Majefteyts Grave meeninge noyt geweeft, dan te willen con- ™"n|[s" firmeren fijn voorgaende Privilegie van den 0 Jare vijftien hondert twee cn twintigh, het welck alleen fpreeckt van de Beeden, geconfenteert op de Schiltalen, by voorgaende Verpondinge gemaeckt, ende dat hoewel in defelve confirmatie ftaet, die gegeven zijn by het meerendeel van fijnen Raede, dat nochtans blycken fal defelve noyt daer over geroepen, nochte op gehoort te zijn; ver- klaer-  1553- ( 460 O den 2. «».• Novemb. j.jaercje mecje de voornoemde Veltwijck gefeydt te hebben, dat in het confenteren van alle Beeden op de Schiltalen die exemptie pretenderen, mede behoordt op feeckere Schiltalen te flaen , want anders fy in de felve confenten niet en contribueren, ende • ! • dat de Majefteyt ver ftaet dat de Exempten in alle Beeden, geconfentcert tot defenlie van den Lande , mede behooren te contribueren ende ge-executeert te werden. Daghvaert in den Hage gehouden. den 8. Op den 8. November, 1553. Novemb. Prafen- Door het fchryven hebben, alfoo hy ten van ende begeerte van wifte de felve goedt defe Coebel omme te re- koop te gekrygen, vaerten folveren, of fy fou- ende proffijtelijc- weet ick den willen eenige ker dan Renten , niet, al- penningen tot Ant- te verkoopen den foo ick werpen genomen te pennineh. met pre- * 0 r t> fent en _ _ . _ was. T I '^En felven dage, naer mijn eenige van Geen de Gedeputeerden gefeydt hebben, is lichtinge gerefolveert de voorfchreve lichtinge op Fivan pen-nantie niet te willen admitteren, overmits ringen op ]iet feive foude wefen van quader confefe'Ten. ^ntie. Dat den Eodem, is by de felve Gedeputeerden van Griffier de Staten geordonneert, den Griffier van èmédfir den H°V£ Van Hol]andt Jan van Dam > te been voor" talen de fonime van vier hondert Caroli guldens  dens tot veertigh grooten het ftuck, ende dat in recompenfe betalinge, ende voor een hetLandt» gratuiteyt van diverfche depechen ende ex. f^jg611 peditien by hem voor het Landt van Hollandt werden gedaen, zedert de maendt van Maert vijftien vier honhondertfesen veertigh, Stilo Curice Hollandics, dertCarotot dien dage toe, daer van ick oock t'huys Jjul" gekomen zynde, den voorfz Griffier hebbe gelevert Ordonnantie. den 4. Den 4. December, 1553. Decemb, TCk Jan van Riel, gcpasfeert Ordonnantie Ordon- van twaelf dagen, van dat hy aen de Ma- nantie op jefteyt van de Koninginne, ende door haer j^™11 fchryven van de Steden, hen generende met 1 de Haringhvaert, Brieven aen hare Majefteyt * gebracht heeft, inhoudende verklaringe hoS veel Haringh in elck van de ' s°* Steden. Den 23. December, 1753. Decemb. BEn ick ten vervolge van die van Dor- Te Vcrdrecht, en door onthiet van den Heere volgende van Asfendelft gereyst naerBrusfel, omme JJeG^n te vervolgen de uytvoeringe van den Haringh den. Haen andere Vifch, niettegenftaende contrarie ringh. interdictie te vooren gedaen. Den 28. December, 1553. den 28. Decemb. TE Brusfcl gekomen zynde, naer dat ick Van de by eenige Gedeputeerden van Dordrecht,felve.uyt"  I55S- ( 462 ) den 28. V Decemb. ^ ^ gekornen zynde, geadverteert was van de meenigte van den Haringh , wei en de tot Dordrecht; ende hebbe naer lange follicitatien op de Requeftcn tot daer toe by een overgegeven, anders niet konnen gekrygen dan dat den Secretaris Vlierden gecommitteert is geweest tc reyfen in Hollandt, omme hem ten Plaetfe , daer hy foude meenen feeckere quantiteyt van Haringh te vinden, hem te informeren op de meenichte van den Haringh, in elck van dc voorfz Plaetfe wefende, omme de felve gcfien, geordonncert te werden als behooren foude; is mede defelve weder gecommuniceert, op het verfoeck by andere Requeftcn gedaen , hem te informeren op de quantiteyt van den Visfche, op de Zee-ftranden gevangen , ende hoe veel men by raminge gewoon is jaerlijcks te vangen, fonder daer by fijne principale Commisfie te retarderen. Uytvoe- Ende naer de voorfz Vlierden de voorfz ringevan informatien genomen, ende fijn rapport daer Jee Inde °P §ec'aen hadde, en hebben anders nietkonyelenHa-nen gekrygen dan confent, omme uyt te lingh. mogen voeren dan wracke ende yelen Haringh , ende dat overmidts by den Commisfaris boven de helft van den Haringh niet gevonden en is geweest die aengegeven was. Andere Hebbe van gelijcken, te Hove wefende, Misfive vervolght ende verkregen de nadere Misfiaen die >ve aen die van Antwerpen, daer by hen be- wer en"1 laSt wercle af te doen de nieuwigheydt, by opdT henluyden gepleeght in hgt ftellen van een Waerdt,  ( 463 ) , 1553» v ^ J ' den 28. Waerdt, ofte binnenveertien dagende re- Uecemb' i denen ter contrarien over te fchryven, ofte "ieuwiSi dat dien tijdt verftreken zynde, men de Sta- hetftd-^ i ten van Hollandt fouden verleenen behoor- len van lijcke provifie. een Waert. Daghvaert inkten Hage gehouden. Op den 2e. December, 1553. den 29. Decemb. ! Omme te refolveren Landt verkocht, by wat wegen en- monterende ter de andere middelen fomme van negen betaelt foude mo- en twintigh duy. gen werden de loo- fent dertigh gulpende jaerlijckfche dens en elf ftuyRenten by het vers. TEn voorfz dage is eendrachtelijck by de voornoemde Gedeputeerden gerefol» veert, dat, ten fine voornoemt, binnen I den Lande van Hollandt in alle Steden , groot ende kleyn, onder de Schiltalen gelegen, ofte daer buyten (den Hage ende Me1 denblick voor befloten Steden gerekent%gecolligeertfal worden, beginnende den eers■ ten dagh van February * naestkomende, op * BI. 51. de Wynen ende Bieren, de helft van fulcken Impost, ende in fulcker voegen, als in de Jaren 1544, 1545 ende 1546. gegadertisgeweest, ende dat daer inne contribueren ful: len alle die geene, die in de voorfz Jaren j gecontribueert hebben, ofte gehouden wa.; ren te contribueren, ende daer de voornoemde  t 553* • ( 464 ) den 29. Decemb. . ... de Staten kortinge voor gedaeu is ghewecst; ende alle die geen», die volgende de Acte van confent van de twee hondert duyfent guldens, geaccordeert Anno vijftien hondert een en vijftigh, ende van de drie hondert duyfent, ende hondert duyfent guldens geaccordeert Anno vijfthien hondert twee en vijftigh, gehouden waren te contribueren; . ende fal de voorfz collectatie gedaen werden in de voorfz groote ende kleyne Steden, tot koften van elck in den fynen, fonder de Staten ofte het gemeene Landt tot eenige koflen , ter caufe van dien te brengen; dat oock de Regeerders van alle Steden, groote ende kleyne, gehouden fullen zijn te ftaen voor de voorfz Collecteurs, elcks in den fijnen , dat de Collecteurs voor den voorfz Impost Eedt fullen doen in handen van den Officier van elcke Stede, de voorfz collectatie getrouwelijck te doen, fonder fimulatie ofte disfimulatie; wel-verftaende, dat in elcke Stede daer geen Accijnfen betaelt en werden, men fal doen vergaderen den voorfz Impost, op fulcke ordonnantie als elcks van henlieden by' gefchrifte gegeven fal werden, beginnende ten voorfz dage , ofte by gebreecke van dien fullen de felve moeten opbrengen fulcken fomme van penningen , als henlieden in de plaetfe van den voorfz Impost by de Staten verklaert fal werden; ende van gelijcken oock de Steden, buyten de Schiltalen gelegen, die den voorfz Impost niet en foude willighlijcken doen colligeren ofte fwarigheydt daer van maken, fullen insgelijcks in de plaetfe van dien opbrengen fulcke fomme van  ( 4Ö5 ) , 1553. den 29. van penningen, als henlieden verklaert falDecemb* werden, te betalen alle vierendeel-jaers het vierendeel van dien; ende foo wel by de voorfz Steden , gelegen buyten de Schiltalen als oock by de Collecteurs van ?de andere Steden, ende zal voorts op de platte Landen in Hollandt gelegen , het zyonder de Schiltalen ofte daer buyten, begrepen in de voorfchreve Acte van confent, tot lafte van denBruycker gecolligeert werden op elcke Marge Landts twee grooten Vlaems , die menomrneflaen fal voor uytgaende Maert naestkomende, ende dat al voor den tijdt van een Jaer, en foo veel langer, tot by de Staten voornoemt anders gcordonneert fal zyn. Eodem, is feecke Ordonnantie geconcipi- Ordoneert, ende by gefchrifte geftelt, volgende nantie de welcke den voorfz Impost ghehevcn fal waer naer werden; van gelijcken zyn oock die van As- e0nst g™~ peren, Heuckclom, Leerdam, Ysfelfteyn heven fal ende Worcum, in gevalle van onwilligheydt werden, getauxcert, ende op een fomme van penningen gefteldt, volgende feecker Biljet daer van ghemaeckt. Eodem, is op den ftaet van ommeflagh van Refolutie des gemeene Landts onkoften, by den Ont- °P een fanger Coebel ge-exhibeert, gerefolveert op j^6^ elcke Schilt by provifie ommegeflagen te het gewerden twee grooten Vlaems, het welcke is meene geraemt te bedragen tot drie duyfent gul-Landt> dens; ende heeft den voornoemden Ontfanger aenghenomen de Reeckeningen van'alle fynen ontfangh te doen den derthienden Fe- III. Deel. G g brij-  , i563- r 4.66 ) aen 29. bruarii toekomende , welcken dagh nadefhandt uytgeftelt is tot den derden April oock toekomende, ten welcken dage de voornoemde Gedeputeerden, die komen fullen op het fluyten van de voorfchreve Reeckeninge, mede refolveren fullen, of men de Weduwe van den Audiencier Verreycken, daer van den voorfz ftaet vermeldt , toebrengen fal drie hondert ponden, aldaer betaelt, ofte hoe veel; ende ten eynde den voornoemden Ontfanger defelve Reeckenin* BI. 52. ge pertinentelijck doen magh , * fullen elcks van de groote Steden ten dage voornoemt overfeynden nare Quohieren, foo van het Haert-gelt als van den tienden penningh, dit tegenwoordige Jaer van de Buyfen gemaeckt. Vifle en Ten voorfz dage zyn gecommitteert Dorïefture drecht ende Amfterdam, om te ftaenover de van den openinge, vifie, ende leclure van den ImvlTdm Post van twee teri hondert , de welcke te Impost Kersmisfe laetstleden cesferen foude. van twee ten hon- Eodem, is Mr. Pieter Wouterfz, Procu dert. relir van dcn Grooten Raede, Procuratie Procura- gepasfeert, omme te bewaren de Procesfcn tie op van tie staten tegens den Prince van Orange, Wouters. prjnce van Gaveren, en Grave van Hoorn , queftic moverende op de contributie van het Haert-gelt ende den tienden penningh; ende zyn gecommitteert omme de voorfchreve Procesfcn te vervolgen en te inftrueren, Hoogelande, Jacob van den Eynden, Jacob de Milde, ende den Advocaet. Eodem,  ( 46> ) , 1553. den 29. Eodem, is Joost Jacobfz, als wefende Pro- Decembcureur van de Staten, tot fynen verfoecke, Grootenmidts hy den voornoemde Prince van Oran- g^°e^te ge, ende Gaveren in andere faecken dienen- mogen de is, dat hy de felve mede in de voorfchre- dienen ve Procesfen fal mogen dienen tegens de Sta- de!'J Prin* ten; ende hebben de voornoemde Gedepu- 55 van teerden in fijn plaetfe geconftitueert Vincent tegens d'e Franfz van Wieringen. Staten. Eodem, is mede geproponeert by eenige keure oGedeputeerdcn van de Steden , als Haerlem ver de ende der Gouda, omme over het geheele T}nne' Landt een generale keure te maecken over Wecken8 de Tinnegieters , die meer dan acht pondt Loots mengen onder hondert pondt Tin; waer op de voornoemde Gedeputeerden rapport genomen hebben , omme ter naefter Vergaderinge haer antwoorde inne te brengen. Eynde van het Jaer 1553. G g 2 Dagh  fft *DAGHVAERT, IN DEN HAGE GEHOUDEN BY DE STATEN 'sLANDTS VAN HOLLANDT, Den 5 Januarii. Commisfie op A lP\En Advocaet te Hove wefende, «heeft driaen JLydoor het fchryven van den Heere van £2eü[netAifi-nde]ft, ter begeerte van de Staten geAffen- olliciteert ende verkregen Commiffie op delft te Mr. Adriaen Stalpert, Reeckenmeefter, hooien 0mrae in de plaetfe van Mr. Jacob de Jonmeene ëe' met den voornoemden van Affendelft, Landts ende de Gedeputeerden Van de Staten te Reecke- verftaen , tot hooringe van des gemeene »i«ge, Lands Reeckeninge. Uen 2S- Den 25 Januarii 1 <54, Jan. u Rapport TV^n Advocaet t'huys gekomen zynde, by den J-/ heeft Van fijn voorfzbefoignes ende wegedlen?" dervaren rapport gedaen in de voorfz Maenden van December ende Januarii, beroerende het vervolgh omme den Haringh, en alderley Vifch uyt te mogen voeren, &c. den voorfz Heere van Affendelft volkomen rapport gedaen. . . Den  C 469 ) . x5?4. : . den 12. Dm 12 Februarii 1554. Fcbl' T TEbbe ick Cornelis Dirckfz , Boode v?n der Gouda, ter begeerte van de Bur- op germeeflers aldaer, Ordonnantie gepaffeert Cornelifz, van drie dagen , tot fes ftuyvers des daeghs, Boode van dat hy die van Schoonhoven, Oudewa-^^er . ter, Yffelftcyn, ende andere gefOinmeert OJ a* heeft, in alder diligentie hare Quohieren te brengen in handen van de Regeerders van der Gouda. Den 14 Februarii 1554. Den 14. Febr. T TEbbe ick Adriaen Huyhenfz, Goutfmit, Ordon- by confent van den Heere van Allen-r;ar,t.ie °P delft, gepaffeert Ordonnantie van acht da-^"aen gen, van feftien ftuyvers des daeghs' uytg-nfZ) faecke dat hy ten verlbecke van Coebel, en Goudttot fynen Huyfe tot veele ende diverfche "nadagen gewogen 'heeft het Silver het welcke opgebracht werde in den Jare vijfthien hondert drie en vijftigh, totkoopinge van Renten den penning twaelf, bedragende het felve Silver ter fomme van 14000 ponden van xl. grooten, alfoo het felve uyt diverfche Plaetfen en verfcheyde tyden gebracht wer- 1 den. Den 19 Februarii 1554. üen ^ Febr. T>En ick met de Staten gereyft naer Brus- Reyfe m fel, omme te hooren 1de Propofitien , BruHel, die van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt G g 3 ëe'  1554- ( 47° ) aen i. Maert, gecjaen fOUcje werden; ende hebbe oock, wefende te Bruffel, gefolliciteert, omme afgedaen te hebben de nieuwigheydt, by die van Antwerpen gepleeght, in het ftellen van een Waerdt, ofte provifie te hebben, maer en hebben niet konnen gekrygen. * B1 *» * Den i Maert 1554. TS ter prefentie van de Keyzerlijcke Majefteytde generale Propofitie gedaen, ende den tweeden, de particuliere van twee hondert duyfent guldens, te betalen d'eene helft half April, ended'andere helft St. Jans Miflïe, beyde naeftkomende, ende van de continuatie van den Impoft, voor den tijdt van vier Jaren. Dagh-  ( 471 ) Daghvaert, gehouden in den Hage. Op den 16. Maert. PRESENTEN. 1554den iö. Maert, Uyt de Edelen. Den Heere van Beveren.Van Affendelft, Van Duvenvoorden. Van Obdam, Van Mathenes. Van Lockhorjt, Van Hardincxvelt. Van Poelgeeft, ende Van der Duyn. Ende van de Steden. Arent Cornelifz , Heymen Adriaenfz, Pieter Jacobfz, ende Mr. Cornelis van PIoogelande.Van Dordrecht. Gerrit Stejfenfz , Burgermeefter,ende Mr. Lambrecht Ja > cobfz, Van Haerlem. Gerritfz Jacob , Burgermeefter, G Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Adriaen van Leyden , Van Delf. Klaes Adriaenfz, Burgermeefter.ende Dompfelaer, Van Leyden. Mr. Cornelis Dowefz, Burgermeefter. Plendrick Dirckfz, ende Mr. Adriaen Sandclijn, Van Amsterdam. Jan Dirckfz 't Hoen, ende Jan Hey , Burgermeefters , Van der Gouda Omme te refolverenaengename antwoorde op de gheeyfchte Petitie van twee hondert duyfent guldens ende 4 op  den 16. v V ' Maert. . op de continuatie voor vier toeko- van den Impoft mende Jaren. TEn voorfz dage foo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden, naer lange altercatie eendrachtelijck geaccordeert op de voorfz Petitie, bymanicrevan communicatie voor antwoorde te feggen, dat fy te vreeden zyn te accorderen de fomme van hondert en vijftigh duyfent guldens, te vinden de hondert duyfent guldens by verkoopinge van Losrenten' dén penningh twaelf, ende van Lijfrenten den penningh fes, met refervatie van loflinge; ende de vijftigh duyfent guldens by Margen-gelt, tot drie ftuyvers de Marge, de eene helft tot lafte van den Eygenaer , ende de anderö helft tot lafte van den Bruycker, midts dat in de loopende Renten, ende in de loffinghe van diengeneralijck contribueren fullen Geeftelijcke ende Wcrcltlijcke, Vrye ende Onvrye, niemandt uy tghefondert, fonder daer inne de Schiltalen te roeren, te betalen de helft St. Jans Mille, ende de andere helft Alderhcyiigen, beyde nacftkomende onder conditie dat hen volgen fal het effeétvan de A6te van acceptatie van vijftighduyfentguldens, in dato den achttienden Oftober vijftien' hondert drie cn vijftigh, beroerende de af* B1 _ docninge van den Impoft van twee ten hon' dert, * maer aenfchouw nemende op den Impoft by hen op de Wyncn geftelt, om te betalen dc loopende Renten xlaer het Landt mede belaft is, ende noch belaft fal moeten werden , henlieden als nu niet mogelijck cn is  C 473 ) . W den i6. is dc continuatie van den gc-cyfehten lm-Maert' poft op de Wynen te accorderen , dan hebben elcks in den haren rapport genomen, omme .breeder ende abfoluter antwoorde te refolveren, ende weder, in de Herberge tc wefen den twintighften defer maent Maert, met welcke Refolutie de Edelen hen genoegh conform gemaeckt hebben, hoewel fy hen lieten duncken dat 'er geen diminutie van dc ge-eyfchte fomme geaccordcert en foude werden, ende dat de continuatie van den voorfz Impoft foude moeten gefchieden , alfoo den Heere van Beveren verftaen hadde, dat de andere Landen in mecninge waren de felve te accorderen. Eodem , is by de voornoemde Gedepu- Geen geerden gerefolveert, te vervolgen dat van Uytheemnu voortaen in Hollandt niemandt eenigh f * Daghvaert in den Hage gehouden, Op den r/. Maert, 1554. PR ;E SENTEN. , 1554. aen 17. Maert. * BI. 4, Van de Steden cn Vlecken, hen generende met de Visfcherye 5 te weten, Gerrit Jacobfz, Burgermeefter , ?an Dirck Harpertfz, ieter Sasbout, ende Mr. Adriaen van Leijden,Van Delft. Gerrit Adriaenfz, Burgermeefter , Mr. Roelandt, Jan Bofch, ende Jacob Foy, Van Rotterdam. Jacob Danielfz, Burgermeefter , Anthonis Willemfz, ende Jan Hendrickfz, Van Schiedam. Pieter Pouwelfz, ende Cornelis Philipfz, Van den Briele. Pieter Jonge Allartfz, ende Pieter Jacobfz, Van Enckhuysen. Willem Janfz, Van Bommenede. Grijp Cornelifz, ende Adriaan Hendrickjz , Van Goedereede. Pieter Hendrickfz , ende Jan Dirckfz , Van Wormer en Gisp. Omme op eenige bequame middelen te refolveren , tot vordcringe en befchermenisfe van de Haringhvaert. Ten  1554- ( 476 ) den 17. ' JMaert. .. n _ . rinEn voorfz dage foo hebben de GedepuRaecken- _|_ teerden van Delft gefeydt ende gere- £Ège°r"folveert' dat al ePr men tot refolutie van van de dien wel foude mogen verftaen, men wel Heringh- behoorde te hebben confent van de Staten vaert. van drie duyfent guldens, henluyden tot anderen tyden genoegh toegefeydt, des niette min, ende dien onvermindert, waren van advife , dat 'er geen bequamer middel en was tot vorderinge als vooren, dan te achtervolgen de Ordonnantie het voorleden Jaer by henluyden gemaeckt, ende by gefchrifte geftelt; wel-verftaende, dat de felve by eenige, hen dies verftaende, gecorrigeert, gealtereert, vermeerdert, ende gemuteert foude worden, in het geene wes by experientiein het voorleden Jaer bevonden was fulcks te behooren; wel-verftaende oock , dat aen de Majefteyt van de Kon:, ofte de Staten verfoeck ghcdaen foude werden, omme toegerust te hebben vijf ofte'fes lichte Schepen van Oorloge, tot bewaernisfe van de Buyfen, wefende in het visfehen ende vangen van den Haring, uyt een redelijcke fomme van penningen, uyt de voorfz ge-eyfchte Beede van twee hondert duyfent guldens , ofte uyt den Impost van de Wynen, daer van oock continuatie verfocht is, alfoo de voorfz Buyfen, wefende in't visfehen, hen tot defenfie niet wel en mogen geven; maer de Gedeputeerden van alle de andere Steden, ter Daghvaert gekomen zynde, verklaerden eendrachtelijck geen last te hebben omme eenige middelen, nut en bequaem tot vorderinge van de Haringhvaert, te proponeren,  ( 477 ) den 17. ren, ten ware hen by de Staten geaccordeert ware de voorfchreve drie duyfent guldens, hen t'anderen tyden toegefeydt. Welcke antwoorde by den Advocaet, den Nopende Heere van Beveren, ende van Asfendelft de Hagcdaen, hebben gefeydt, dat fy moften ver-rinSva«k toeven met defe faecke tot den voorfz een en twintighften Maert, tot welcke de voornoemde Staten hier op rapport genomen / hebbende, haer antwoorde weder in fouden brengen, ende dat fy eenige fouden deputeren omme ten voorfz dage hen in den Hage te vinden, en haer voorfz antwoorde te vereysfchen, om de felve gehoört, als dan tot vorderinge van de Haringvaert gedaen te werden na behooren. * Dagh.  den 12. C 47°" ) Maert. * t> , • * bi. 5. Daghvaert, in den Hage gehouden. Op den 21. Maert, 1554. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Van Delft. DenHeere vanBeveren Jacob van der jGrafts Van Asfendelft, Burgermeefter, Van Obdam, ende ende Mr. Jacob de Milde\ Van Hardincxvelt, Van Leyden. Ende van de Ste- Mr. Cornelis Dowefz, den. Burgermeefter, Arent Cornelifz, ende Heyman Adriaenfz , Mr. Adriaen Sande- ende lijn, ,Mr. Cornelis van Hoo- Van- Amsterdam. gelange, Jan Dirckfz Thoen , Van Dordrecht. Burgermeefter, Jan Konincxfz, Bur- ende / germeefter,, Witte van der Hoeve, ende Van der Gouda. Mr. Lambrecht Ja- Omme te refolveren cobfz, eyndelijcke ant- Van Haerlem. woorde , op de Gerrit Jacobfz , Bur- voorfz Petitie van germeefter, 200000 guldens , ende ende de continua- Mr. Adriaen vanLey- tie van den Impost. den, TEn voorfz dage hebben de Edelen, ende Gedeputeerden van de fes groote SteopUdea den' °P de voorfchreve Petitie eendrachtePetitie Jyck gerefolveert voor antwoorde te feggen dat  C 479 ) «en 21. dat hoewel fy hen bevinden in grooteMaert' fwarigheydt foo overmits de benauwt- van twet heydt daer het voorfchreve Landt inne duyfent is, uyt faecke van cesiatie van alle Neerin- guldens, gen ende Negotiatie, als oock dat het voorfchreve Landt, door het opbrengen van de groote Steden , ende leening by hen gedaen, geheel van gelde ge-exhaurieert ende uytgeput is, ende niet en weten hoe fy die arme Luyden fullen mogen onderhouden; ende dat aenfchouw nemende, dat boven den Impost van vier en twintigh grooten Vlaems op de Rhijnfche Wynen, ende op andere Wynen naer advenant van dien tereeckenen, geftelt tot betalinge van de jaerlijckfche Renten daer het Landt mede belast is, noch genoegh van nooden fal wefen gelijcke vier en twintigh grooten te doen'lichtcn tot furnisfement van de helft van de voorfchreve Beede , die insgelijcks op Renten gehaelt fal moeten werden, tot aflosfinge van alle de voorfchreve loopende Renten , ende de Hooft-fomme van dien , henlieden als nu niet doenlijck en is de voorfchreve ge-eyfchte continuatie van den Impost te accorderen, dat aenmerekende de nootfaeckelijckheydt van der faecke, ende begeerende de Keyzerlijcke Majefteyt, haren natuyrlijcken Heere ende Prince te asfifteren, ende meer te doen dan fy wel vermogen; hebben de voornoemde Staten, midts afblyvende den voorfchreven Impost op de Wynen, ende de voornoemde Staten daer van onghemoeyt, ende midts genietende het effect van de Acte van acceptatie, van de laetfte hondert duyfent sul-  1554' ( 480 ) den 21. MjtU' guldens, 'in dato den achtiénden Oétober laetstleden, beroerende de afdoeningc van den Impost van twee ten hondert, dc felve fyne Keyzerlijcke Majefteyt geaccordeert de voorfchreve ge-eyfchte fomme van twee hondert duyfent guldens tot veertigh grooten het ftuck, de eene helft van de voorfchreve .fomme te vinden by verkopinge van Losrenten tegens den penning twaelf, ofte van Lijfrenten den penningh fes, met refervatie van losfmge , ende dat buyten ofte binnen 's Landts, fulcks men de felve gevocghlijck * BI. 6. fal weten * te gekrygen , waer tdf fijne Keyzerlijcke Majefteyt henlieden verleenen fal behoorlijcke Brieven van Oótroy ; ende die de helft van de andere hondert duyfent guldens by Margen-gelt, tot drie ftuyvers op dc Marge, de eene helft tot lafte van den Eygenaer, ende de andere helft tot lafte van den Bruycker , ende de andere helft by fulcke bequame ende gebruyckclijcke middelen, als hy de voornoemde Staten gheraemt en geadvifeert fal werden, fonder de Schiltalen te roeren; behoudelijck, dat in de losfinghe van de voorfchreve Renten , in de loopende Renten , in het voorfz Margen-geldt, ende in de voorfchreve middelen die als noch geraemt fullen werden, generalijck contribueren fullen Geeftelijcke ende Wereltlijcke , Vrye ende Onvrye, onder de Schiltalen ofte daer buyten gezeten, van hare Goederen ghelegen onder de Limitien van Hollandt, ende onder Hollandt forterende, ende dat niet tegenftaende eenighe Privilegiën, Exemptien ofte Vryheden, die fy lieden ofte eenige  ( 481 ) «54": den 21. ge van henlieden ter contrarie hebben ofte Maert' allegeren fullen mogen, hoe die oock geclaufuleert mogen zijn, ende dat overmidts de noodtfaeckelijckheydt van defen tegenwoordigen Oorlogh, ende dat de voorfchreve Beede geconfenteert wert totnootelijcke defenlie van den Lande , fyne Majefteyt believen wille alle het felve uyt fyne feeckere wetentheydt ende motu proprio te derogeren; behoudelijck oock, dat henlieden fulcke Acte aengaende die geene, die exemptieende vrydom pretenderen , geconfenteert fal werden als in de voorgaende confenten hen geaccordeert is, te betalen de eene helft van de voorfz fomme St. Jans Misfe , ende de andere helft Alderhcyligen, beyde naeftkomende, en dat loopentsgelts, fulcks als ten dage van de betalinge in Koopmans beurfe gaen fal. Eodem, is op het voorfchreve verfoeck Drieduy- van drie duyfent guldens tot vorderinge fent sul- van de Haringhvaert, daer in de vooreaen- den^;t0.c i , ° ö „ vorderin- de weeckerapport genomen was, geperlis- ge van de teert by de Refolutie daer van genomen, Haringop den vier en twintighften Augufti vijftien vaerthondert twee en vijftigh, ende waer van A6te gemaeckt is, en oock inden Jare 1553. mede by defelve geperfifteert was- Eodem, is op de voorfz Requefte van Mr. Requefte Gerrit Urbanus, Canoniek, daer oock als van de dan rapport op genomen was, gerefolveert Ht*rJ. dat de Gedeputeerden boven reyfende, ge- ?-e[rit fien hebbende den eyfch by den voorfz Mr. Us' UI. Deel H k  IS 54» ( 482 ) aen er. *laeit' Gerrit boven genomen, hen met de felve fullen voegen, of anders daer inne te doen, foo fy bevinden fullen te behooren. Weduwe Eodem-, hebben de voornoemde Gedept^ van der teerden aenghenomen in het hooren van dè Hdeve. Reeckeningen van Coebel, te refolveren op de drie hondert guld. of min, de Weduwe Van den Audiencier Verreycken toe te voe* gen , voor veele en diverfche expeditien by hem voor't gemeene Landt gedaen, volgende doorgaende Refolutie, by hen op den 29 December laetftleden genomen. den^Ad- Eodem is mede gerefolveert, dat Coebel rocaet den Advocaet alle fulcke Penningen uytgeldt uyt reycken fal, als hem van noode wefen fal te reyc- tot i0f£nge van diverfe Copien uyt de Griffie voor het Landt, volgende voorgaen-^ de Refolutie van den vierden Oftober oock laetftleden. Fi&ïicar- Eodem , is op het verfoeck by den Adtio tefti- vocaet gedaen, omme te vervolgen de puiim. blicatie van Getuygen, alfoo die van Bra* BL 7. bandt in meeninge zyn * het felve mede te doen, dat den Advocaet vervolgen fal het advis aen den Hove van Hollandt. Requefte Eodem', zijn gecommitteert die van Dor~tm drecht ende Delft, omme te vifiteren de Rejjjf^*" quelïe van Grammay 7 de Antwoorde van Coebel, ende deRepiijcque van den felven Grammay daer op dienende. Op  C 483 ) , 1554. den 2i. Op de Requefte van die vanOudt-Stryen, Mam' verfoeckende te mogen blyven ongemole-Reqü,efte* fleert in dc contributie van den thienden van Oude penningh; zijn gecommitteert eenighe Ge- stryen. deputeerden van der Gouda, omme hen op het inhouden van defelve Requefte, ende de Certificatie daer aen gehecht, te informeren ; ende fal den Ontfanger Coebel foo lange vertoeven met de executie, welcke Requefte en Certificatie den Advocaet oock ten felven tyde die van der Gouda gelevert heeft. Op de Remonftrantie van den Schout van RemonTèxel, omme te hebben twee Schepen van flrantie Oorloge , tot bewaerniffe van het Vlie en- van den de Maersdiep,• is gefeydt, dat, alfoo den|*°,pC ge-eyfehten Impoft op de Wynen afgeflagen xei! £" wert, men geen Refolutie daer op en kan nemen. Eodem, is op de Requefte van Jan Bado- Requefta let geaccordeert negen dagen, tot vier en ^a'"l \an twintigh ftuyvers des daeghs, uyt faecke a °eC* van negen gyfelingen , in de felve Requefte gementioneert , by hem ten verfoecke van Coebel voor het Landt gedaen, midts dat defelve Coebel voor memorie teyekenen fal , de felve weder te repeteren van den geenen , die by de decifie van den Proceffe bevonden fullen werden daer inne ghehouden te zijn. Alfoo den Heere van Affendelft de Sta- Delft en ten aengegeven hadde, dat mijn Heeren van AmfterH h 2 den  1554- c 484 ; den 21. • ïvlaert den Raedë, den Impoft by de Statert geacdam ge covtlcert te contribueren, gelijck in voor* wert'om. lede Jaren tegens hem gedaen is , ende nieC me die dan de opfchryvinge van dien admitteren; van den foo zijn ten felven dage die van Leyden ^cf cc te enc'e -"^e^t gecommitteert, omme de voorrenden noemde van den Raede te induceren tot de Impoft te contributie voornoemt, naer dat onderfoeck betalen, gedaen fal wefen, hoe dat die van den Raede van Brabandt, van den Grooten Raede, ende andere in de contributie van den voorfz Impoft, alle het inhouden van defe voorgaende Art: breeder blyckende by fekere Appoftillen, geftelt op fekere Memorie onder den Advocaet wefende. Beroeren- Eodem, by den Heere van Affendelft de de de uyt- gtatcn verthoont zynde; hoe dat de Maje- van de52 ^eVt VaIÏ *e : ' ^ tWeC diverfche Mi- Heer En- ffiven verfocht hadde aen den Hove van Holgel wil- landt, de uytvoeringe van de Heer Engel ïemfz. Willemfz gevangen, het felve Hof nieten hadde willen antwoorde fchryven, fonder de Staten het inhouden van de voorfchreve Miffiven gecommuniceert zynde, verfoeckende daeromme haer luyder advis; foo hebben de voornoemde Staten voor antwoorde belaft te feggen , dat den voornoemden Gevangeninden voorlede Somer verfocht zynde , bydenlnquiliteur tot Utrecht ghebracht,. ende het felve ghenoegh by den Hove geconfenteert zynde; foo hadden de Staten , wefende ten felven tyde ter Daghvaert, in den Hage foo veel gedaen, dat reguard nesrrende op het Privilegie van den Lande de 7ion  ( 485 ) , 1554- cien 21. mn evocando, die van den Raede, niet tegen- Macrtftaende haer voorgaende confent, aen den voornoemden Inquifiteur gefchreven hebben , dat hy met de uytvoeringc van den voornoemden Gevangen foude vertoeven, tot de Staten, die rapport daer op genomen hadden, gehoort fouden * zijn, waer + BJ inne den voornoemden Inquifiteur geconfenteert heeft gehadt , immers alfoo den voornoemden Gevangen te vreeden was, dat den Inquifiteur met fijne Affiftenten tot fynen kofte fijn Proces alhier tin den Hage fonde inftrueren; foo heeft den voornoemden Inquifiteur te vreeden gheweeft alhier te komen, blyckende by feeckere fijne Misfive aen den voornoemden Gevangen gefchreven , volgende welck confent, ende' aenfchouw nemende dat de Staten niet en hebben willen admitteren, dat den voorfz Gevangen gebracht foude werden tot Utrecht, wefende genoegh een Provincie met Hollandt, ende hebbende eenen Stadthouder, ende oock uferendedatdie uyt Hollandt ghebannen werden, mede nyt Utrecht geban. nen werdt, é? contra , als wefende contrarie hare Privilegie; foo behooren fy foo veel te min toe te laten, dat den voornoemden Gevangen in Brabant, wefende een geheel andere Provinciè, gebracht fal werden, te min alfo den Hage is locus infignis ubi eft jiu rispeirtorum copia, ende dat den Gevangen te vreeden is de koften voor het inftrueren van fijn Proces te dragen, verfoeckende de felve hare antwoorde de Majefteyt in 't beste over te willen fchryven. H h 3 Op  I5S4- ( 485 ) den 21. Ma Apiii. Eodem , de voornoemden Gecommitteer» ken va."0'^en gevruteert hebbende de Stucken by de de^Hee" Heer Gerrit Urbanus, Canoniek in den HaUrbanus ge, die verfocht hadde adjunétie van de Stagevifi- ten, waren van advife, dat, alfoo de faecteert. £e jn qUeftie geheel perfoneel was, ende dat niemandt, volgende het Privilegie van den Lande van Hollandt., ter eerfbtr inftantie uyt den Lande getrocken en behoorde te werden, ende dat tweede poinét van de* conclufie van Mr. Jan Sorirche de la Felijn, weder part van den voornoemden Heer Gerrit , genoegh contraheert het eerfte poinét van defelve fyne conclufie , en daeromme niet cohereren en magh , ende dat het voorfz tweede poinét by den voornoemden de la Felijn alleen fchynt geproponeert te wefen, omme eenighfints de Jurisdiétie van den Secreten Raede te funderen, dat daeromme de voornoemde Staten tot confervatie van het voorfz Privilegie, hen met den voornoemden Heer Gerrit behoren te voegen; waer van de voornoemde Gedeputeerden rapport gedaen zynde, waren genoegh daer mede conform, maer want die van Amfterdam fuflineerden, dat het Capittel hen mede behoorde te voegen, ende dat voor de wederkomfte van de Staten in de voorfz faecke geen termijn gehouden en foude werden, men metde felve adjunétie foude vertoeven, tot de Staten, daer van rapport gedaen fou^ de wefen. Eodem, is ter prefentie van de Gedeputeerden van de Staten, by den Advocaet de xMa-  C 491 ) , . 1554- den 9. Majefteyt van de Kon:, de antwoorde ghe- ApnI* daen op de voorfz Propofitie van twee hon- Antwoordert duyfent guldens van veertigh grooten, ende op den verfochten Impoft op de Wy-»ninginne, nen, ende is hare Majefteyt geaccordeert de opde voorfchreve twee hondert guldens, foo™°r§aen* verre de Staten ontllagen mochten wefen fltie'°P°" van den verfochten Impoft op de Wynen, breeder blyckendc by de Copie van de felve antwoorde daer van zynde ; ende heeft den Advocaet voorts van hare Majefteyt verfocht een favorabel Appoinétement op de voorfz Requefte, van dat nietnandt eenigh Officie in Hollandt en foude mogen bedienen, dan geboren Hollander ofte Zeelander, waer op hare Majefteyt voor antwoorde heeft doen feggen, dat fy van wegen de Keyzerlijcke Majefteyt accepteerde het confent van de twee hondert duyfent guldens, de Staten daer van bedanckende, ende dat de Maje- ■ fteyt hen foude accorderen Octroy', omme den eerften termijn by verkoopinge van Renten te mogen vinden; ende nopende den Impoft van de Wynen, alfoo meeft alle de andere Staten defelve bewillight hadden, ende niet en twyffelden, of de andere fouden van gelijcken doen, de voornoemde Staten van Hollandt, die meeft daer by gcproffiteert waren, daer inne geen fwarigheydt en behoorde te maecken , dat oock de termijnen van betalinge, by hen genomen, te feer lange waren, alfoo meeft alle de andere Landen den eerften termijn genomen hadden uytgaende Mey, ende den tweeden termijn uytgaende Augufti, dat daer-  1554' C 492 ") den 9. V J J Apii" daeromme fyliedcn retraite fouden nemen op den voorfchreven Impost, ghclijck de andere te bewilligen, ende in de dagen ende oock termynen hen conform te maecken met de andere; ende nopende den Impost van twee ten hondert, die de voornoemde Staten mede verfochten af te hebben, ofte ten minften de opfchryvinghe van dien, feyde hare Majefteyt dat de felve met de tegenwoordige Vloote af foude wefen, ende mits dien de opfchryvinge van dien van geenen noode en was; ende nopende het voorfz verfoeck, van geen Uytheemfche Officieren in Hollandt te hebben , foude hare Majefteyt rapport doen aen de Keyzerlijcke Majefteyt, om als dan daer op gcdisponeert te werden. * BI. ii. * j)at bicr 0p Dy de voornoemde GcdepnNoch an- teerden een weynigh communicatie gebouwoord?" den zynde' hebben by den Advocaet hare deKonin-Majefteyt doen feggen, dat de voorfchreve ginne twee hondert duyfent guldens niet en waren gedaen. bewillight", dan midts af wefende ende afblyvende de voorfchreve twee Impoften, ende daeromme de eene fonder de andere niet en vermochte geaccepteert te werden, begeerende de voornoemde . Gedeputeerden midts dien op alles rapport te doen; waer op hare Majefteyt verklaerde, dat men met de penningen niet lange en mochte vertoeven , alfoo de Ruyteren ende Knechten aireede te werek geftelt werden, omtewederftaenden Marck-Graef Aelbrecht, ende dat by faute van betalinge het min fte inconve- ftacn  ( 493 ) £M nient dat 'er foude mogen ghebeuren, we- Apul' fen foude dat men de felve Knechten eyndelijck foude moeten betalen, fonder dienst daer van te hebben, dat daeromme by de Staten diligentie gedaen mofte werden, datde geeyfchte penningen in tijdts opgebragt werden. Dat de voornoemde Gedeputeerden ge- NopÈncJe fproocken hebbende met den Praefident Vigli- den im. us, henlieden ghefeydt heeft, dat foo verre post van fy immer en begeerden den voorfz Impost de wy' opghefchreven te hebben, hy daer van de nen* Majefteyt fpreecken foude, ende wel hoopte dat hare Majefteyt het felve foude accorderen; feyde mede, dat hare Majefteyt hem geaccordeert hadde den tijdt van drie weecken omme weder te Hove te wefen, ende haer antwoorde inne te brengen; leverende voorts den Advocaet de verklaringe van Jacob Grammay , beroerende, dat den Impost van twee ten hondert onlangs af foude wefen , omme de felve Gedeputeerden te vertoonen. Heeft mede de voorfz Majefteyt na ernftigh aen Phïvervolg, de Staten geaccordeert beflotenüps BisBrieven aen Philips Bisfchop , Collecteur fchoP* van den Impost van twee ten hondert, daer by hem belast werdt den voorfz Impost op te fchryven. Den 14. April', 1554. den 14, April. "PYEn voorfz Advocaet t'huys gekomen zyn- Den ^ de, heeft van alle het felve wes voorfz Advocaet is rapport gedaen. rapp Dagh-geJa8n'  , 1554den 20. April. * El. 12. f 494 ) * Daghvaert, in den Hage gehouden. Op den zo. April, 1554. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Den Heere van Affendelft, Van Obdam, Man Mathenes, Van Poelgeest, ende Van der Duyn. Ende van de Steden. Arent Cornelifz, Pieter Jacobfz , ende Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht, Jan Conincxfz, Burgermeefter , ende Mr.Lambr echt Jacobfz, Van Haerlem, Adriaen Claefz, Burgermeefter, Michiel Janfz, ende Mr. Adriaen van Leyden,Van Delft. Den Schout, Jacob van der Graft, Burgermeefter, ende Dompfelaer, Van Leyden. Mr. Cornelis Dowefz, Burgermeefter, ende Mr. Reynier, Van Amsterdam. Jan Dirckfz Thoen, ende Jan Hey , Burger» meefters, Van der Gouda. Omme achtervolgende het voorfchreve affchey t van de Koninginne , te refolveren op de voorfz Petitie van twee hondert duyfent guldens, ende op den verfochten Impost van de Wynen. Ten  ( 495 ) . '554. den 20. TÈn vöorfz dage foo hebben de Gedepu- Mdert* teerden van de Staten gerefolveert, te Con^n£ accorderen de voorfchreve twee hondert duy- ge^yfch fent guldens onder de gewoonlijcke conditi- te twee en in de eerfte Acte, ende defe Acte begre- hondert pen, ende voorts den Impost op de Wynen, AuY^nt voor den tijdt van drie Jaren naeftkomende; pon eH" behoudelijcken, dat omme niet te verjagen, ende te diverteren den Uytheemfchen Koopman , den felven Impost geheven ende betaelt fal werden by den eerften Kooper, ende niet by den Verkooper ; wel-verftaende oock , dat van dc geconfenteerde twee hondert duyfent guldens , ende van de penninghen die komen fullen van den voorfz Impost, toegerust fullen werden thien Schepen van Oorloge, tot defenfie van de Koopvaerdye Oostwaerts van de Haringhvaert, ende van de Visfchêrye, die hen onthouden en gezeten zijn op de Zee-ftranden, breede? blyckende by de antwoorde daer van zynde. Eodem, is mede gerefolveert, dat men by UytvoeRequefte fal verfoecken de vry uytvoeringe denn8 jjaa.B yan den Haringh, gedroogden, en gezouten ring en Vifch, maer niet van andere Victuaille. andere Vifch. Eodem, zijn gecommitteert tot de vifita- nieuwiÉ. tie van de Antwoorde, by die van Antwer- heyt in pen overgegeven, beroerende de faecke van het (lelde nieuwigheydt by hen ghepleeght, in hetlcn vafl ftellen van een Waerdt aldaer, ende omme ^aerdt daer op Replique te maecken, de Penfiona- bydievan fisfen van Dordrecht^ Delft, met den Ad- Antwer•vocaet. Pen ge- Van PleeSht-  ',-1554- ( 490 ) den 20. Apn' Van gelijcken, omme te"helpen deferwleTegens ren met die van Dordrecht, tegens die van Aenntw^"e. Antwerpen, de faecke beroerende de uitrende de doeninge van den Brandt, van die van Holuytdoe- landt, in welcke faecke Parthyen befchreven ninge van Waren .te Hove te compareren den eerften Brandt, dagh van Mey, zijn gecommitteert de Gedeputeerden van de Staten, die als'dan te Hove wefen fullen. * BI IS* * Aengaende de faecke van Anthonis Carlier, Beroeren-Generael van de Munte, ende den Eedt die de de hy van de Officiers ende hare Dienaers bevan An- geert ghedaen te hebben; is gefeydt, dat den thones Advocaet aen hem fchryven fal, dat de StaCarlier, ten eerst ende alvoorens begeeren te hebben Generael yertooninge van fijn Commisfie die hy daer Munte. toe heeft, omme de felve gefien, als dan vorder geordonneert te werden , welcke Misfive oock den Advocaet hem fulcks met Jan Dompfelaer gefonden heeft. ^Geen Beroerende de faecke van geen Uytheemr h^rwT ^c''e Offic^ers 111 den Lande van Hollandt te cidfs te "hebben, is gefeydt dat men generael, ende admittc- geen altematif verfoeck doen fal, ende hen ren. fonderen op het Privilegie van Koning Philips , en tot dien eynde het felve recouvre• ren, en niet op 't Privilegie van Vrouwe Marie , alfoo het felve gerevoceert en te niete gedaen is. Biljetten Eodem is oock gerefolveert, dat den Ontte ftellen fanger Coebel in Brabandt, endealommeBilyan Los- jetten fal ftellen, dat de Staten willen ver- fc0Q«  Cl 499 • ) ', , v ■ ■ J den.20. koopen Losienèen den penning twaelf, en- Apf 'i de Lijfrenten dén penning fes, met fulcke ende Lvfverklaringe.als in de laetfte verkoopinge ge- ^koo-" daen'was, waer van den Advocaet hem een pen. Minute overgegeven heeft. Nopende de Dagh-gelden van dc Edelen ,'Dagrlj ende'Gedeputeerden van dc Steden, reyfen gelden de in 's Landts-•faecken, foo wel binnen als van de buyten 's Landts,." tot kollen van den Lan- ^ Q*ie. dc, ende dc verhooginge van dien, midts-puteer_ |aders van den Advocaet; is gefeydt, dat by den van de Gedeputeerden van de Steden, ofte ee-deSteden. uige van henlieden, wat by gefchrifte gefteldt fal werden , beroerende defelve dagh. gelden, ende de verhooginge van dien. Eodem ^ is by de voornoemde' Staten ge- Dagh om* refolvcert'te Hove te -wefen, om de voor- meteHo" fchreve antwoorde op de voorfz' Propofitie te we' inne te brengen , ende om de voorfz andere poificteri' te vervolgen den eerften dagh van Mey toekomende. den 2g -• -.■ . . ■ . . ' -. 'April. ".. Den 28. April. ' ■ T\Ë-n Advocaet'ende andefe Gedcputeer^J den zijn naer het Hof gci'c-yft, Omme e de voorfchreve antwoorde inne te bfengeiï, ende omme de voorfchreve andere poinclen te vervolgen den eerften dagh van Mey toekomende, IJL Deel. l i Ver-  den 28. April. ( 500 ) * Vcrgaderinge te Bruffel gehouden, hf Den Heere Van Obdam ende Arent van Hardincx- velt, Uyt de naem van de Edelen Ende van de Steden. Arent Cornelifz , ende Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht. Mr. Lambrecht, Van Haerlem. Jan Sasbout, Burgermeefter , ende Mr. Jacob van den Kif id en, Van Delft. Jan Dompfelaer, Van Leyden. Cogge Geerbrantfz , Burgermeefter. ende Mr. Reijnier, Van Amsterdam. Gijsbrecht Jan Aertfz, Burgermeefter. ende Pieter Gerritfz Prie* fter. Van der Gouda. Op feeckere fwarigheden by den Praifident van wegen de Kon: henlieden gemoveert. 111En voorfz dage, naer dat den Prarfij dent fwarigheydt gemaeckt hadde in de langheydt van termynen , als St. Jans Mille ende Alderheyligen, foo hebben de voornoemde Gedeputeerden hun laten duncken, dat dc Majefteyt van de Koninginne met de voorfz termynen wel behoorde te vreden te zijn, acngcfien "dat den Ontfanger Coebel opbrengen fal alle de penningen , die hy by verkoopinge van Renten, ofte anderfints fal weten te gekrygen; ende aengaende de verlbehte verzegelinge van den betten  C 501 ) 45.54den 28. April. ften termijn, hebben de voornoemde Staten' gefeydt, dat, overmits daer van geen verfoeck gedaen en is geweeft, fy geen laft en hadden daerinne yet te refolveren , dan verhoopten wel, midts hebbende daer van betalinge van een maendt, naer den verichyndagh, als fy te vooren gehadt hebben , en zynde de voorgaende Obligatien gequeten, dat fy doende rapport , daer toe wel laft fouden gekrygen; nopende den Impoft van twee ten hondert, datfy prsefupponeren ende voor feecker houden, dat defelve defacto af fal wefen, midts de komfte van de Wefterfche Vloote, ende het vertrecken van onfe Vloote naer Spaignen , volgende de toefegginge van den Praifident Viglius, henlieden laetftmael gedaen , ende daeromme oock fimpclijck dc vc or felve ve twee hondert duyfent guldens confenteren ; aengaende den Impoft op de Wynen , dat fy wel gsf* hoopt hadden by de middelen, by hem by gefchrifte gefteldt, dat fy volftaen fouden hebben met drie Jaren, ende dat defelve by den eerften Kooper betaelt foude werden; maer naer dien de Majefteyt daer mede niet en wil te vreden wefen, fullen dies-aengaende mede rapport doen; beroerende de geeyfchte toeruftinge van thien Schepen van Oorloge, naer dien hare Majefteyt verklaerde dat niet generael en was de voorfchreve toeruftinge te doen, overmidts de felve te feer groote fomme van penningen fouden koften , ende dat de Kej'zer tegenwoordelijck. te feer groote laften te dragen , hadde; foo hebben de voornoemde Gedeputeerden I i 2 tot  1554- ( 46$." 1 den 28. V • ' Apnl" tot toeruftinge van eenige Sclicpen van Oorloge ge-eyfcht, de fomme van Ichtien duyfent guldens , midts dat de ghemeene Ree ■ ders daer toe mede accorderen fouden feecker Laftgelt , welcke fomme fy hen lieten duncken, dat hen niet en behoorde geweygert te werden , gemerckt fy noyt van de Keyzerlijcke Majefteyt eenige hulpe gehad hadden, ende dat niet alleen de Viffcherye, tnaer oock de Koopvaerdye Ooftwaerts , de Zecftranden wyt ende zijdt leggende, gedefendeert moften wefen, daer nochtans die van Vlaenderen dertien duyfent op twee Jaren gchadt hadden, dewelcke alleen haer Viffcherye te defendcren hebben, ende hare Stranden kleyn zyn; welcke Refolutie by den Advocaet, den Heere van Affendelft ende Beveren overgegeven zynde, ende de voorfchreve middelen met de Requefte, van * BI. is.-geen Officieren in Hollandt te hebben * dan ingeboren, gelevert zynde, heeft aengenörnen dc Majefteyt van de Kon: daer van rapport te doen. Den 5. Mei] 1554. Van de COo heeft den Advocaet, endeden PenfiofejgiCj?' na"s van Haerlem, door aengeven van jgn e 3" den Praefident,. hen gevonden in het Comp*Weets, toir van den Ontfanger Generael van de Keyzerlijcke Majefteyt, omme te vernemen hoeveel Balen Weets, Melchior Schetz met ■fijn Complicen, uyt Vranckrij-ck by faufconduiten hadde verkregen; ende hebben bevonden dat hy gekregen hadde veertien l duy-  C 503. ) ,I5S+- x den ii. duyfent, ende dat fy voor de faufconduiten Mcy" van elcke Bale betaelt hadden dertigh ftuyvers , daer. van het derdendeel gereet betaelt was, ende de twee andere deelen foo wanneer die alhier gebracht werden , dat dc felve faufconduiten geaccordcert werden voor den tijdt van fes maenden, dat veele andere gelijcke faufconduiten voor feeckere quantiteyt Weets verfocht hebbende, hen dc felve geweygert zijn geweeft. Den 11 Mey 1554. T^E Gedeputeerden van de Staten ver- Uytree* ^ ftacn hebbende van mijn Heere van dingevan Beveren, ende den Praefident, de Majefteytschepef» van de Koninginne aengegeven te hebben, van Oordat de twee hondert duyfent guldens by loge tot henlieden fimpelijck geaccordeert fouden bev^di?' werden , ende niets mits daer uyt toegeruft Yiiïchs? hebbende thien Schepen van Oorloge, tot rye. defenfie van de Viffcherye , ende de JNegotiatie Ooftwaerts, hoewel nochtans anders by henlieden verklaert was geweest, niet willende aerfelen de woorden van mijn voorfchreve Heeren, waren als noch te vreeden dat het voorfchreve confent fulcks geaccordeert bleve, onder die termynen ende ghewoonlijcke conditiën in de Atte van dien begrepen ; maer aeilgaende den verfochten Impost op de Wynen, tot defenfie van de Viffcherye, Haringhvaert, en Koopvaerdye Ooftwaerts, ende van de verfochte verzegelinghe by hare Majefteyt •voor den laetften termijn van de voorfchreli 3 va'  J ISS4- ( 504 ) den 11. Mey' ve twee hondert duyfent guldens , naer dien haerlieder antwoorde dies-aengaende niet geaccepteert en werde, hebben verfocht rapport elcks in den haren; dan gemerckt by de Gedeputeerden van die van. 'Rotterdam ende Schiedam verklaert was, dat de ghemeene Reeders ende Stuyrliedcn eendrachtelijck gerefolveert hadden , dat fonder van de Majefteyt van de Koninginne, tot verfeeckerthcydt van de felve Haringhvaert te hebben thieri duyfent guldens , ende voort de vrye adminiftratie van ' Admirael, Vice-Admirael en Capiteyncn, ende de vrye uytvoeringe van den voorfz Haringh, henlieden niet mogelijck en foude wefen voor dit Jaer de Haringhvaert aen te grypen; ende dat fonder te hebben de voorfchreve Haringhvaert, de Staten niet mogelijck en foude wefen de voorfchreve twee hondert duyfent guldens te furneren: Soo hebben de voornoemde Gedeputeerden, van de voornoemde Heeren van Beveren, ende den Praefident begeert, dat fy by de Majefteyt van de Koninginne foo wel fouden doen, dat die fomme van acht duyfent guldens, by hare Majefteyt, tot defenfie als vooren geaccordeert , eenige duyfenden gehooght mochten werden, op dat by henlieden te beter rapport gedaen mochte werden; ende aenfchouw nemende op de Schepen van Oorloge, by de Fran^oifen, omtrent het Vlie en Maersdiep genomen; hebben voorts feeckere middelen by gefchrifte de Majefteyt van de Koninginne overgegeven, omme te verkrygen dat den  ( SOS ) , Ï5S4- v 0 J r den tl, den voorfz Impost van de Wynen , by den Mcy' eerften Kooper , en niet Verkooper, betaelt foude mogen werden. den j?< * Den 12 Mey 1554. Mey. DE Antwoorde by de voornoemde Ge de ' l6' puteerden op de voorfchreve Propofi Acceptatie gedaen zynde, heeft hare Majefteyt hec gee^™h; confent van de voorfchreve twee houder1 te Petitie duyfent guldens geaccepteert, ende de Sta-van twee ten daer van bedanckt; maer aengaende den hondert verfochten Impost op de Wynen, ende de ^Jd™s andere poinóten , heeft hare Majefteyt doen en ant.' verklaren, dat fy perfifteerde, dat fy hen woorde fouden conformeren met de andere Staten, °P ^jjj omme den voorfchreven Impost te accor- tvecnr °fml deren voor den tijdt van vier Jaren, ende poft 0p de het felve doende, fal hare Majefteyt te vree- Wynen den wefen tot verfeeckertheydt van de Vis* en andere, fcherye, ende omme eensdeels te vervallen poin cn' de koflen , van nooden wefende tot de Esquipagie van feeckere Schepen van Oorloge, tot defenfie van de Visfcherye ende Navigatie van Ooften, de Staten te laten volgen de fomme van thien duyfent guldens , uyt den eerften termijn van twee hondert duyfent guldens, by henlieden geaccordeert; behoudelijck, dat fy Hoofden ende Capiteynen fullen ftellen, by advis van haren Stadthouder, ende midts ftelJende cautie fulcks fy hebben geoffereert. Ende ten eynde die geene, die met de voorfchreve Visfcherye ommegacn, te beter daer toe fouden mogens verftaen, hare Gón'ftat Majefteyt fal henlieden oorlof geven te mo- van de li 4 genuytvot>  1554- < $06 ) den 12. ^ Mey' gen uytvoeren haren Haringh , in conforden^H- van de van 'let voorleden Jaer, ringh. -'■ ende onder die conditiën aldaer ghefteldt; te weten, dat in tijde van gebreck, ofte dat fijne Majefteyt de Armee in het Veldt hadde, fijne Majefteyt foude mogen revo ceren de voorfchreve provifie ende uytvoeringe , ofte in gevalle dat de Staten perfilteerden te hebben de voorfchreve oorlof fonder gelijcke conditiën, hare Majefteyt fal noch te vreeden wefen henlieden toe te laten , haren Haringh te mogen voeren ende brengen in alle de Landen, geen Vyandtfchap hebbende met fijne Majefteyt, ter tijdt toe dat het Laft van den Haringh, gepackt ende gebrandt als het behoordt, niet en fal pasferen den prijs van veerthien ponden Vlaems, maer pasferende de felve prijs, fal fijne Maj. tot het gemeene proffijt van den Lande, de felve oorlof mogen revoceren; maer is hare Maj. te vreden , te accorderen de vrye uytvoeringe van - alle andere gedroogde en gezouten Vifch. Ende aengaende de fwarigheydt by de heyd^'op Staten gemoveert, beroerende de CollectadeCollec- tic van den voorfchreven Impoft, hare Matatie van jefteyt hebbende het confent van dien, fal den lm- accorderen fulcken gratieufen tijdt van be^° * talinge, dat de Oefter-vcrkoper geen redenen en fal hebben hun uyt den Lande van Hollandt te diverteren, ^dacnby *^an a^en we^en de» Advocaet den een den Ad- en twintighften Mey t'huys gekomen zijnvocaet. de , den Heere van AiTeldelft rapport ge» daen heeft, Dagh-  ^ 0 1 ' den 28. * Daghvaert in den Hage gehouden, Mey* 5 * Bl. 17. Op den 28. Mey, 1554. F '.R 'ï 5 E Uyt de Edelen. Den Heere van Affendelft,Van Obdam, ende Van Egmondt. Ende van de Steden. Arent Cornelifz, Heyman Adriaenfz , ende Mr. Cornelis van Hoo~ gelande. Van Dordrecht. Gerrit Jacabfa , de Vries, Burgermeefter, ende Mr. .Lambrecht jacobfz, ' Van Haerlem. Gerrit Jacobfz , Bur- •germeefter, Mr. Jacob van den Eynden. Van Delft. N T E N. Den Scbout. Jacob van der Gr aft, Burgermeefter, ende Dompfelaer, Van Leyden. Cogge Geerbrantfz , Burgermeefter, ende Mr. Reynier ' Van Amsterdam. Gijsbrecht JanfzMeul, ende Jan Hey, Burgermeefters , Van der Gouda Omme te refolveren antwoorde op den voorfz Impoft van de Wynen, ende op de vcrfeeckertheydt van de Haringhvaert ende Koopvaerdye. TEn voorfz dage hebben de voornoem- A t oor de Staten dies-aengaende gerefolveert ^"bTdc I i de de Acte 'van den geenen , die vrydom, Nopende pretenderen, men volgen fal den teneur d'Aéte :van de laetfte Acte, in dato den achtien- van "den-October vijftien hondert vier en vijftigh  1554» ( JI2 > den 28. V ' Mey* ] tigh, ïn eböfbrraité van welcke A£te den gene, die Advocaet na lang vervolgh met grooten ar^etende- bcvdt gekregen heeft, ren. Den Ëodem is mede gerefolveert, dat den AdOntfan- vocaet, den Ontfanger Coebel te Hove weger Cae fendc , foude fchryven, dat, foo wes penbei pen- n[ngetl hy j^n gekrygen by verkoopinge gekrygen van Renten, defelve wefende een merckeby ver- lijcke fomme, overleveren fal in handen koopinge van den Ontfanger Generael, volgende de ten Rcn" Aóle van confent, midts innehoudende de fomme van tien duyfent guldens, by de Majefteyt van de Kon: geaccordeert, tot defenfie ende verfeeckertheydt van de Haringhvaert, kleyne Viffcherye , ende Navigatie Ooftwaerts, ende tot Efquipagie van acht Schepen van Oorloge, tot defenfie als vooren dienende. v^an^de Eodem is mede gerefolveert, dat een Gedepü- van elck van de fes groote Steden boven teerden fullen reyfen 3 omme de antwoorde van den naer het ge-eyfehten Impoft inne te brengen, ende Hof tot n ^Q verfeeckertheydt van de Harin?hvaert; ende dat van gelijcken die van Rotterdam ende Schiedam oock daer een fullen fchicken, overmidts de fwarigheydt die 'er valt, beroerende de ftellinge van de cautie van dd Capiteynen, ende dat 'er geen Schepen van Oorloge en werden toegeruft tot bewaerniffe van de Negotiatie Oofhvaerdts; ende hebben gerefolveert tot i3ruflèl te wefen in de Herberge, den vijfden dagh van de toekomende maendt van Junii, omme de voorfz antwoorde te doen. Ver-  C 513 > * Vergaderinge te Bruffel gehouden. Op den 9 April 1554. PRiESENTEN. den 11. Junii. * BI. Uyt de Edelen. Den Heere van Obdam , ■ ende Van Hardinxvelt. Ende van de Steden. Arent Cornelifz, < ende Mr. Cornelis v.t.n TTnn. gelande, Van Dordrecht. fan Konincxfz, Burgermeefter.ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Mr. Jacob van den Eijnden Van Delft. ' Jan Dompfelaer, Van Leyden. Mr. Reynier , Van Amsterdam. Jan Hey, Burgermeefters.Jan Dirckfz Thoen, ende Mr. Dirck Willemfz, Van der Gouda. Omme te viliteren feeckere Requefte ende andere Stucken, de Majefteyt van de Kon : over te geven. BY de voornoemde Gedeputeerden gevi- Afte van fiteert zynde de Aéte by den Advocaet die geene beworpen , beroerende de Aéte van diegee- dlJeexem' ne, die exemptie pretenderen; de Requefte, fendej^ beroerende die van Maeftricht; die van Mehelen, aengaende het herpacken van den Haringh; voorts nopende geen Uytheemfche tot eenige Officien in Hollandt te admitteren; de Replijcq van de Stagen tegens die van  J 1554- ( 514 ) den 11. Juni*' van Antwerpen, beroerende het ftellerrvan cen Waerdt aldaer; is naer een weyningh correctie gerefolveert, de felve de Majefteyt van de Kon: fulcks over te geven. Den n Junii, 1554. Antwoor- jg de Antwoorde van de Staten)., beroerende van de J_ de den impoft op de Wvnen, by den befoTren-Praefident Viglius van wegen de Majefteyt deden Van de Koninginne geaccepteert, onder impoft feeCkere limitatien dc. Staten by gefchrifte Wynen. overgegeven. Vande Fodem, by mijnen Heere den.StadthouSSc-der, de voornoemde Gedeputeerden aengecordeert ,geven zynde, dat de Majefteyt van de Kototdefen.°in„jnne te..vreeden was-., de gemeene ReeSevande derJende Stuvrlieden. te laten volgen uyt S den eerften termijn van de' geconfenteerde twee hondert duyfent Caroli guldens; welverftaende,.dat acht Schepen-van Oorlpge , die de voornoemde Vifichers hadden geoffereert toe te ruften, de vier groot wefende tachtigh Laft, fouden op.hebben hondert Hoofden; endede andere vier, groot wefende veertigh Laft, vijftigh Hoofden, zyn dies-aengaende feer vervreemt geweeft , aensémerekt dat dc Koninginne, denStadthcuder, ende oock den Praefident te vooren te vreeden waren geweeft met tachtigh Hoofden op de Schepen van tachtigh Laft, ende met veertigh Hoofden op de iSchepen van veertigh Laft; hadden, daeromme, naer dat fv hier van gefproocken hadden den Praefident  C 513 ) . den 11. dent Viglius , die fy bevonden by het fel- ^unu" Ve genoegh te perfifteren, naer voorgaende communicatie gerefolveert , dat Corftiaen Pieterfz, Gedeputeerde van Rotterdam, mede te Hove wefende, naer huys fonde reyfen, ende doen vergaderen die van Delft, Rotterdam, Schiedam, ende den Brielle, ten eynde fy fouden refolveren hoe veel Hoofden op de voorfz Schepen van nooden fouden wefen , of fy * oock te vreeden fou- * BI. 21, den wefen, te hebben een Vice-Admirael uyt Zeelandt, ende of fy oock te vreeden fouden wefen te ftellen cautie tot twaelf derthien, ofte veerthien duyfent guldens, tot verfeeckertheydt van haren Admirael en Capiteynen , fulcx oock van henlieden verfocht was, en|dat hyna de antwoorde van henlieden foude wachten. 7ï cv •• den 17. Den 17 Junti 1554- Junii. *T\En voornoemden Corftiaen Pieterfz, JL^ hier van met de voorfz Gedeputeer-^c"t^n)or den van de vier Steden gecommuniceert corftiaen hebbende, ende weder te Hove gekomen Pieterfz , zynde, heeft verklaerdt, dat de voornoem-GedePu" de Gedeputeerden van de vier Steden gere- teenjLt. folveerthadden, wel te willen hebben een terdam Vice - Admirael uyt Zeelandt, alfoo imtsberoenendien de Schepen van Oorloghe, uyt Zee-d.-e affi" landt hen te williger fpuden voegen by haréjee^a Schepen van Oorloghe, ende dat fy te fk^inevtêrt men wefende, de Vyanden het fouden mogen refifteren, dat fy oock te vrceden waren ee ftellen de voorfz cautie; ende dat JU. Deel K k fy  1554- C 514 ) den 17. ' junu. q Qoc^ bevonden wel van nooden te" we-1 fen op de Schepen van tachtigh Laft, te hebben hondert Hoofden, ende opdeSche-pen van veertig Laft, vijftig Hoofden, welck rapport by de voornoemde Gedeputeerden van de Staten gehoort zynde, is het felve henlieden we aengenaem gheweeft ende heeft den Advocaet door laft zan defelve Gedeputeerden , beroorende 't getal van voorfchreve Hoofden, den Praefident wel eyndelijck aengegeven , hem feggende , dat alhoewel de gemeene Reeders bevonden, dat op de Schepen van tachtigh Laft ghenomen waren tachtigh Hoofden, ende op de Schepen, van veertigh Laft, .veertigh Hoofden, tot defenfie van defelve Schepen ; nochtans aenmerckende , dat de Majefteyt van de Kon: ende Stadthouder, van nooden dachte meerder getal te hebben, fouden fulks met den Stadthouder , komende in Hollandt, befoigneren, dat fy hoopten onderlinghe wel eens te werden, met welcke antwoorde den voorfz Prcefident te vre- AdviL„ den geweeft is. van den 0 Raede van Hol- Eodem, den Advocaet verkregen hebbenlandt, be- de van die van den Raede van Hollandt, dTpTbn ende van den Grooten Raede het advis, be-cade van roerende de Publicatie van de Getuygen, deQetuy heeft het felve den Prcefident gelevert, ende &en- hem by veele ende diverfche middelen verthoönt, dat de ivoorfchreve Publicatie den Lande van Hollandt nootfaeckeiijck was, welcke middelen den voornoemden Prtelident begeert hebbende by gefchrifte, ommemyne Hee-  ( 515 J J 'W' den 17, Heeren van den' Secreten Raede te mogen ^U11I1> vertoonen; foo heeft den Advocaet hem de voorfchreve middelen gelevert, naer dat die by de Staten gevifiteert warén , ende gefeydt dat men defelve fulcks overleveren foude, dat den Advocaet gefolliciteert hebbende hierop te hebben expeditie , den Prcefident hem voor antwoorde gegeven heeft, dat hy daer mede wat vertoeven moefte tot het heetfte van den Oorloge foude ghedaen zyn; ende dat ghelijcke antwoorde die van Brabandt mede gefolliciteert hebbende, Publicationem Teftium gegevenwas, dat hy evenwel die faecke hadde voor wel gerecommandeerd * BI. 22, * Den 20 Junii 1554. den 20. PRESENTEN. Junü" • UytdeEdelen. Jan Dompfelaer, Den Heere van Har- Van Leyden. dincxvelt. Mr, Reijnier, Ende van de Steden. Van Amsterdam- Mr- Cornelis vanHoo- Jan Hey , Burger- gelande, meefters, Van Dordrecht. ende Mr. Jacob van den Jan Dirckfz Thocn, Eijnden. Van der Gouda. Van Delft- DE Minute van de Aóte acceptatie van Minute den Impoft op de Wynen, by den Au- v'uen-  155*. de 20. Junii. ( 516 ) foude gaen by den Prcefident, omme dc fulcks gepaffeert te hebben, het welcke den Praefident met feer grooten arbeydt naer veel bidden fulck van hem verkregen heeft, naer dat den Praefident de felve oock een weynigh hadde gealtereert. Den 10 Augufti 1554. PRESENTEN. In het hooren van de Propofitie. Uyt de Edelen. Den Heere van Obdam. Ende van de Steden. Den Schout , ende ■Mr. Cornelis van Hoogelande,. Van Dordrecht. Mr. Lambrecht Jacobfz,Van Haerlem. Jan Dirck Harpertfz, ende Mr. Cornelis Aertfz , Van Delft. Dirck van der Does 9 ende Jan Dompfelaer, Van Leyden. Jooft Buijck , Burger^ meefter. ende Adriaen Sandelijn , Van Amsterdam. Jan Klaefz Driet, Burgermeefter. . ende Mr Dirck Willemfz, Van der Gouda. pr0p0ri. TTTEeft de Majefteyt van de Koninginne , tie van de. jJjLdoor bevel van de Keyzerlijcke Majetweehon-£eyCi wefende in het Leger, feeckere Pror"' euï-' pohtie gedaen, ende van den Lande van Holjjensf landt ge-eyfchttwee hondert duyfent guldens , te. betalen de eene helft te Bamiffe, en-  < 5i7 ) . den ic, ènde de andere helft te Kersmifle, beyde A"suftl' naeftkom ende, breeder blyckende byde Propofitie onder den Advocaet wefende. Vergaderingc te Bruffel gehouden, Op Den ii Augufti 1554. By de felfde Gedepu- haeftelijck gérèyfl teerden van de Sta- waren op eenige ten , behalven die Poinéfcen. van Leyden, die TEn voorfz dage hebben de voornoem- n de Gedeputeerden gerefolveert, in den indcHer*Hage in de Herberge te wefen den feven berge te en twintighften der voorfz maendt Augufti, wefen, omme antwoorde te refolveren op de voorfz Propofitie , ende belaft den Advocaet dathy tegens den voorfz dage mede foude de Edelen doen befchryven, * Eodem, hebben de voornoemde? Gedepu- * Bl. 23. teerden, op het aengeven van die van Arfi- Rapport fterdam, dat den Schout aldaer, onlanghs genomen, geleden, hadde geappllecrt van een Von.- of.m.enin niffe crimineel, daer by den Dejinquant die 5ri^iinlj' hygecontendeert hadde ter torture te bren- iaUtiePbe-* gen, van den felven eyfch geabfolveert hoon te was , verfoeckende dat fy elck in den ha- admitteren rapport fouden doen,, om ter nacfterr™' daR Vergaderinge te refolveren, of oorbaer en- mCt* de 'sLandts proffijt is, fulcke ende diergelijke appellatien in criminalibus te admitteren, ende indien jae, of men niet an be, K k 3 hoor-  1554- ( 5ïS ) den 10. Augufti. boorde a|s jan te vervolgen, dat gelijckc appellatie toegelaten foude werden reo als aÜori cum debeat effe paritas judiciorum, welck rapport elcks in den fijnen genomen heeft tegens den voorfz 27 Augufti, daer van oock den Advocaet die van Leyden , die als doen gereyft waren, geadverteert heeft. Rapport Eodem , op het aengeven van die van omme te Dordrecht ? verfoeckende by den Advocaet depute- noch eenige gecommitteert te hebben, omge, die me te vervolgen de faecke tegens die van vervolgen Antwerpen , Mechelen ende Maeftricht, fouden de hebben oock de felve deputatie uytgeftelt ^ensdie tot f^en voor^"z feven en twintighften Auva^Ant^ gufti, verklarende dat men wel foude mopen, Me- gen vervolgen alternative Miffiven aen die cheienen-van Mechelen ende Maeftricht, naer dien flrieht12 ^v tocb toe §ecn antwoorc*e gefchreven en hadden , volgende welcken, den Advocaet alternative Miffiven aen die van Maeftricht vervolght ende verkregen heeft, de welcke oock daer op antwoorde gefchreven hebben, die hy ghelevert heeft die van Dordrecht, omme in den haren te communiceren , ende den Secretaris van Mechelen heeft belooft ^ binnen acht dagen te Hove hare antwoorde over te fchicken, Dagh-  ( 519 ) Daghvaert, in den Hage gehouden. Op 8. Augufti. PRESENTEN, , -»554den 28, A.ugulb', Uyt de Edelen, Den Heere van Beveren Van Affendelft. Van Duvenvoorden. Van Obdam. Van Roon. Van Lockhorjl. Van Egmondt, ende Van der Duyn, Ende van de Steden, Jacob Oom. rieter Jacobfz, ende Mr. Cornelis van Hoogelande,Van Dordrecht. Jooft van Hillegont, Bnrgermeefter, ende Mr, Lambrecht Jacobjz, Van Haerlem. Ewoudt Jacobfz, Burgermeefter. Jan Dirck Herperfz, ende Mr. Adriaen vanLey den, Van Delft. Jan Franfz . Burgermeefter , ende ■Jan Dompfelaer, Van Leyden. Jooft Buyck, Burger ■ meefter. Dirck Hillebr antfz, ende Mi". Adriaen Sandelijn ende Mr. Reijnier, Van Amsterdam. Jan Klaefz Diert, ende Jan Hey, Burger* meefters, Van der Gouda, Omme te refolveren antwoorde op de voorfz Propofitie van 2000q0 guk dens. Ten  1554- ( 520 ) den 28. . Augnfti. r voorfchreven dage, naer dat den X Advocaet rapport gedaen hadde van de voorfchreve Propofitie, foo hebben de Edelen voor haer opinie verklaert, dat fy hen vonden in groote fwarigheydt ende * BI. 24. perplcvité, * foo overmidts de groote ende exceffive Beeden, uyt faecke van de welcke het voorfchreve Landt belaft is met Renten, over de feven en veertigh duyfent guldens 's jaers , daer van de Hooft-fomme beloopt over dedrie hondert tachtigh duyfent guldens, ende dat voorts als nu in defe Landen de Negotiatie feer failleert ; als oock aen de andere zyde, overleggende de nootfaeckelijckheyt van de faecke, ende dat de Keyzerlijcke Majefteyt hem in Perfoonin het Veldt houdt, fouden daeromme te vreeden wefen, gevolgh hebbende van den anderen fijne Majefteyt te accorderen honderten vijftigh duyfent guldens, te betaien de eene helft den eerften December, ende de andere helft den eerften Mey, beyde naestkomende, de eene helft van dien te vinden by de gewoonlijcke Schiltalen , midts dat de fes groote Steden daer inne fullen ghenieten alfulcken gratie, als fy in de ordinaris Beede genieten , welcke gratie gevonden fal werden by Margengelt; weLverftaende, dat de Mar • gen van de Exempten noch eens foo hoogh gefteldt fullen werden als de Onvrye , ende dat overmidts fy in de contributie op de Schiltalen niet en geven, midts dèt de voorfchreve gratiën eerst ommegheflagen fullen werden op den tweeden termijn, ende de andere helft te vinden by verkoopinge van Los-  v 0 ' den 28. Losrenten, ende Lijfrenten den penninghAu6>ufti* twaelf ende fes, als in de voorgaende Beeden gedaen is; ende wes men buyten 's Landts niet en fal mogen gekrygen, dat het felve binnen 's Landts gevonden fal werden; de Gedeputeerden van. de fes groote Steden, gehoort hebbende de opinie van de Edelen, hebben verklaert, dat fy eerst ende alvooren begeerden te fien den ftaet van den Ontfanger van fijn voorgaende ontfangh , ende van den thienden penningh, ende dat voor al behoorde te refolveren, by wat middelen de vijftigh duyfent guldens, refterende op het voorgaende confent, genomen foude mogen werden, ende naer dat fy eenige middelen by manierc van communicatie geopent hadden, hebben eyndelijck rapport genomen tot op de naefte Daghvaert. Eodem a prandio, de Edelen gehoordt heb- Middelen bende de opinie van de fes groote Steden, ^ .de de welcke verklaerdt hadden van geen mee- ' tggfla. ningc te wefen, noch oock geen last te gen omhebben op defe Petitie yet te feggen, fonder me te te hebben den voorfz Staet van Coebel, en- vi_nd<* de te weten de middelen hoe men de voor- ^"vande fchreve vijftigh duyfent guldens foude vin- voorden als vooren; foo heeft den Stadthouder fchreve henlieden gefeydt, dat fy daeromme niet en gc-eyfehbehoorden te dilayeren, omme te refolve-te e ren op de voorfchreve Petitie, maer dat fy behoorden de een te doen, ende de andere niet en laten, ende op beyde de faecken rap port te nemen, maer want de voornoemde Gedeputeerden van de Steden perfifteerden, K k 5 mo  1554 ( 522 ) den 28. Augufti. omme te hebben van de Edelen eenige verklaringe, hoe men de voorfchreve vijftigh duyfent guldens foude mogen vinden , omme beter rapport te mogen doen: Soo hebben de voornoemde Edelen uytgeflagen, dat men op de voorfchreve conditiën foude mogen accorderen de fomme van twee hondert duyfent guldens, ende dat de eene vijftigh duyfent guldens fouden ge-employeert werden tot furniffement van de voorfchreve refterende vijftigh duyfent guldens, mits welcken de voorfz Gedeputeerden van de Steden daer op rapport genomen , en aengenomen hebben weder in de Herberge te wefen den tweeden van de toekomende maendt van September. dertienC Eodem, op het aengeven van den Heere hondert van Affendelft, dat mijn Heere den Stadtguidens houder, om te contenteren Jacob Marfeys, by den Uyt Schotlandt, ter caufe van de fchaden der ^e"" hem geleden , hem hadde moeten uyteyfcht. reycken drie en twintigh hondert guldens , welcke penningen fijne E. niet in meenin* BI. 25. ge * was daer inne te fchieten, hadde daeromme foo veel gedaen, dat de gemeene Reeders ende VilTchers hen toegefeydt hadden te reftitueren thien hondert van de fomme voornoemt, verfoeckende dat de Staten hen fouden willen doen hebben rembourfement van de refterende dertien hondert guldens, hebben de voorfz Gedeputeerden rapport genomen tot den voorfz derden September. Eodem,  den 28. Eodem , alfoo den Heere van Affendelft Ausuftihadde doen perfecuteren ende vervolgen Van de feeckere Francoifen, die met een Jacht b«*-{j^J*L Maersdiep inne gekomen zynde, binnen 0pbfeec* der Stede van der Gouda belopen, ende kereFranaldaer geapprehendeert waren, ende daer-9oifcn > omme van die van der Gouda verfocht had- ^ den dat fy toelaten fouden dat de felve in hetMaers den Hage gebracht fouden mogen worden; diep inne foo hebben die van der Gouda, al eer het gekomen, felve te willen toelaten, hier van begeertwarente communiceren met de Staten, fubftinerende de felve uytvoeringe te wefen pra?judiciabel het gemeene Landt, begerende hier van te hebben haerlieder advis, waer op de voorfz Staten mede rapport genomen hebben tot den voorfz derden September. Eodem, de voornoemde Gedeputeerden Uytvoe» by den Heere van Asfendelft aengegeven ""nTurf zynde, dat dagelijcks feer groote meenichte van Turf uyt den Lande gevoerdt werdt, ende dat omme te felve uytvoeringhe te beletten, oorbaer foude wefen een gracelijcken Impost van eene ftuyver op de hondert Tonnen, die uyt den Lande gevoert fouden werden, te ftellen, hebben daer op mede rapport genomen als vooren, Eodem, hebben de voornoemde Gedepu- Weder teerden weder rapport genomen, op het raPPort j- a n. j 1 eenomen aengeven van die van Amlterdam, beroe- %fmsn fH rende, of men in criminalibus behoort toe criminalite laten appellatie , ende indien jae, of men bus beniet  ö * niet en behoorde te vervolgen, dat'her appdle-6 felve fo° wel reo als a^ori toegcI^ten foude ien. ' werden , en dat den voorfz derden September. De ant- Eodem, naer dat dèn Advocaet de voorvale noernde Gedeputeerden verklacrdt hadde, van Mae- dat hy de antwoorde ontfangen hadde van ftricht by die van Maeftricht, op hare voorfz Requesden Ad- te? heeft de felve gelevert den Penfionagelevert ris van Dordrecht, Hoogelande, om die in die van den fynen te communiceren, en op de naeDord- fte Vergaderinge breeder daer op te refoliecht. veren. R^^°f Eodem , op het aengeven van die van der voedn'4 Gouda, daer by fy verklaerden, dat, alfoo van de de Granen nu redelijcks koops warén, hen Granen, oorbaer dachte te vervolgen de uytvoeringc van dien, niet tegenftaendc feker Placaet , ter contrarie fuftinerende en disponerende , hebben mede rapport genomen Rapport ais vooren. op deRt- van^rie Eodem, hebben de voornoemde GedepuPerfoo- teerden mede rapport als vooren genomen, nen van Gp het innehoudcn van de Requefte van o^uggé?1" feeckere dric Perfoonen van Nieuwenbrugverfoec- ge ■> verfoeckende quijtfcheldinge van dc kende koften daer inne fy by den Grooten Raequijt- de, tegens de fes groote Steden gecondemgevande neert waren,-ter caufe van de Brouweryen koften die °P het platte Landt hadden doen van'tPro-ftellen, contrarie feker Oftroy, ces. ^ \ E»-  C 525 ) 155*. den 28. Eodem, hebben de voornoemde Gedepu- ^f^?o*rt teerden van gelijcken rapport genomen op genomen de twee Memorien, by den Ontfanger Coe- van feecbel henlieden gelevert, de eene beroerende kere Mede reeckeninge die hy te doen heeft, ende m°e1beenlbï de andere, nopende feeckere fwarigheydt 0vergelein het collecteren van den thienden * pen-verf, ningh; en heeft Coebel dagh genomen, den * BI. 2tf. fcventhienden September des avonds in de Herberge, om fijne reeckeninge te doen. Rapport Eodem, hebben de voornoemde Gedepu- ^erhoepe,n" teerden mede rapport genomen op de ope- cae^varT ninge, by die van der Gouda gedaen, be-de *oorr roerende het Placaet van de Voorkoop. ioo». Dagh-  • 1554den 4. Septemb. ( 526 ) * Daghvaert, in den Hage gehouden.' Op den 4. September 1554. PRESENTEN. Uyt de Edelen. Den Heere vanBeveren Van Asfendelft, Van Duvenvoorden. Van Obdam, Van Roon. Van Lookhor ft, ende Van der Duyn. Ende van de Steden. Den Schout, ende Mr. Cornelis van Hoogelande, Van Dordrecht. Jooft van Hülegont, Burgermeefter, ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Van Haerlem. Ewoudt Jacobfz, Burgermeefter , Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Adriaen van Leyden,Van Delft. Jan Franfz, Burgermeefter , ende Jan Dompfelaer, Van Leyden. Jooft Buyck, Burgermeefter £ Pieter Kantart, ende Mr. Reynier, Van Amsterdam. Jan Klaefz Diert, ende Jan Pïey , Burgermeefters , Van der Gouda. Omme te refolveren antwoorde op de voorfz Propofitie van 20ooooguldens Opinien HPEn voorfchreven dage, de Gedeputeervan de E- _|_ den van de fes groote Steden, die rapdeien en-port genomen hadden, hebben naer voorde Ste- aaen4e communicatie eendiachtelijck gereden, op & fol-  ( $2? ) '1554. «en 4. fölveert geen laft te hebben, omme'op de Septeinfej voorfchreve Propofitie van twee hondert de petitie duyfent guldens eenigh confent te dragen, ^"j^6 ten ware den Impoft van twee ten hondert duyfent met 'er daedt, ende effèftivelijck af ware , ponden, oock fonder eenige opfchryvinge fulcks by de Majefteyt van de Koninginne over langen tijdt belooft ende toegefeydt is; dat ook voor al een bequaem middel behoorde geadvifeert te werden , hoe men de pretenfe Exempten foude conftringeren tot betalinge van den thienden penningh, ende by wat middel men de'fomme van 29000 guldens, refterende op het voorgaende confent, foude mogen vinden. Het felve gedaen ende volkomen zynde, verklaerden die van Dordrecht en Amfterdam , hen conform te maken met de voorfz opinie van de Edelen den 28 Augufti genomen. Die van Haerlem verklaerden laft te hebben, de voorfchreve hondert en vijftigh duyfent guldens te vinden by de Schiltalen, mits genietende fulcken gratie, als fy genieten in de ordinaris Beede, ende dat de felve gratie by de Margentalen gevonden foude werden, dat fcheenen dat fy wel laft fouden gekrygen, om hen conform te ma1 ken met de Edelen, die van Dordregt en Amfterdam. Die van Delft feyden, dat foo verre de andere Gedeputeerden daer toe wilden verftaen, het bequaemfte ende gelijckfte middel foude wefen, de hondert en vijftigh duyfent guldens te vinden by de Schotponden, pont  1554- ( 528 ) den 4. Septemb. p011t p0nts gelijck, ende indien de andere * BI. 27. ^aer toe niet cn wilden verftaen, dat * men de felve foude vinden by den tienden penningh , de welcke de voorfz fomme wel foude furneren, te recht, ende debité gerefolveert wefende de aenbrengen van dien, ende foo verre men yet foude willen vinden by de Schiltalen , verklaren te willen perfifteren by hare Brieven van exemptie, ten ware fy by den anderen overftemt werden , in welcken gevalle fy te vreden fouden zijn by de Schiltalen foo veel op te brengen, als een van de andere groote Steden , behalven Amfterdam. Die van Leyden feyden geen last te hebben , yet te confenteren op de Schiltalen , alfoo het hen onmogelijck is hare portie op te brengen, dan wetende de middelen waer mede men de voorfchreve refterende negen en twintigh duyfent guldens, ende de tegenwoordige hondert cn vijftigh duyfent guldens fouden mogen vinden, verklaerden laft te hebben om mede te refolveren, en fchenen wel van advife te wefen, om de ge-eyfchte fomme te vinden by den tienden penningh. Die van der Gouda verklaerden geen laft te hebben omme te confenteren op de Schiltalen, als te feer hoogh flaende naer haer qualiteyt ende rijekdom, dan gevolgh hebbende van de anderen fouden te vreden wefen , de felve te vinden by Schotponden als vooren, of by den twintighften penningh, de welcke wel en te rechte gecolleótecrt zynde, de ge-eyfchte fomme wel foude uytbrengen. Ten  C 529 7. a »«* oen 4. ■HpEn voorfchreven.dage, foo hebben die SePtemb; A van Dordrech t, Delft ende Amfterdam, Aen^°^ bo het voorfchreve verfochte rembourfe- VanDord* ment van de derèhien hondert guldens, by recht, d«n Stadthouder verfchoten ende betaeldt Delft erf penen Jacques Marzeyns uyt Schotlandt, A'^fteib'e, verklaert laft te hebben de voorfchreve der- ro^-ènde? tien hondert guldens te accorderen by ma - de voorniere van fchenckagie ende gratuiteyt, om- fchreve. me te ontgaen de confequentie voor het tsee^rfch" Landt, ende. dat de felve, als des gemeene thieahoiiLandts ónkoftert, ommegeflagen fouden wer dert gulden; .dan die van Amfterdam feyden, dat dens.by. men de felve foude vinden,- midts op de den StadSchiltalen ommefiaende een halve ftuyver, wa er" 'c welck uytbrengen foude 1500 guldens. Die van Haerlem verklaerden dat fy wel 3'enmercken, dat mijn Heere den Stadthou- fe[vè van der dc voorfz derthien hondert guld: niet die van en behoorde' te dragen ,- maer dat fy óm dé Haerlem. confequentie wille als nu ,geen laft en had den konnen gekrygen, om daer in te confenteren. . Die van Leyden feyden laft te hebben , Antwoor •by maniere van een fchenckagie te confen- devandie teren fes, feven, ,ofte ten hoogften acht™" ^6yhondert guldens, omme te ontgaen de cor,~ VOQren, fequentie. D ie van der Gouda verklaerden , dat, Antwoorbvermidts haer armoede , ende dat fy te de va die hoogh geftelt .zijn,-henlieden niet moge-van der lijck en ware in de voorfz dertien hondert ^°liaa III. Deel, hl e.HKut fupr*  den 21. MaeU' guldens hare quote ende portie op te brengen, dan waren te vreden daer inne een redelijckeU penning te contribueren. Rapport £)e voorfchreve Refolutie by den AdvobydeSta-eaet ^ prm(n0 de Edelen verhaelt zynde, men, om antwoorde den Heere van Affcldclft, dat me èon- het middel van de Schotponden over lange fent te Jaren , ende dickwils geproponeert was, dragen maer dat het felve omme veele redenen die voorfz hy allegeerde, niet en was practicabel, ende geheele in effeóte in hem floot een nieuwe VerponPetitie. dinge ; ende dat hy die van Dordrecht, Haerlem, Delft ende Amfterdam, bevonde ghenoegh conform met de Edelen, dat verklaerde dat dien dage den Stadthouder, ende hy elcks in het particulier van de Koning* BI. 28.inne Brieven ontfangen hadden, fonder * nochtans dat by henlieden aen de Majefteyt yets gefchreven was, innehoudende, dat hare Majefteyt niet te vreeden en foude wefen, fonder te hebben confent van de geheele fomme , aenfchouw nemende op de noodtfaeckelijckheydt van der faecke, ende dat daeromme den Stadthouder en hem geen oorbaer en dachte, met de tegenwoordige Refolutie boven te reyfen , maer dat fy weder een kort rapport in den haren fouden nemen, omme laft te gekrygen de gheheele ge-eyfchte fomme te accorderen , foo verre fy immers met de voorfchreve hondert en vijftigh duyfent guldens niet en fouden mogen volftaen; ende dat die van Leyden ende der Gouda, van het geene wes by den anderen gerefolveert was, oock rapport fou-  c 53i ) . m den 4 fouden doen, omme daer mede hen con-Scptemb' form te maecken , alfoo het niet en voeght dat de Staten difcorderen , ende oock geen oorbaer het Landt en is, midts welcken de voornoemde Gedeputeerden daar op genomen hebbende , gefloten zijn weder in de Herberge te wefen den thienden defer maendt September. Eodem, is op het aengeven! van die van - GerefbïAmfterdam, dat, alfoo het Koorn nu ten veert by redelikken pryfen is , goet waer te ver- dc Staten i J j • j- rl. jr om ver¬ volgen de vrye uytvoeringe van dien, londlr vo]n.h te dat men , achtervolgende het Placaet, ge-doen van houden foude wefen te ftellen cautie , van de uytbinnen feeckere tijdt te leveren Certificatie ^'j^8 Waer het voorfchreve Koorn gebracht ware, KrTorn" alfoo het felve is tot grooten lafte van den behalven Koopman: Soo hebben de Edelen, Dord- die van recht, Haerlem, Delft, Amfterdam, ende Leyden> der Gouda, geaccordcert het felve vervolgh te doen; maer die van Leyden feyden, dat hen het felve vervolg geen oorbaer en dachte, alfoo daer door gefchapen ware groote meenighte van Koorn uyt den Lande gevoerdt te werden, en ryfinge van dien te komen. Eodem, op het aengeven van die van BeroeAmfterdam, of men in criminalihus behoor- rende de de toe te laten appellatie, dan niet, daer appeiiatie op rapport genomen was; heeft den Heere J^™1" van Affendelft gefeydt, dat het Hof Brieven van de Koninginne ontfangen hadde, omme daer op haer advis over te fchryven, L1 2 hot  Ï554 d.'u 4. Septemb. ( sr- ) het welcke fy binnen een dagh ofte twee doen fouden , dat fy evenwel in geen meeninge en waren te adviferen , dat men in criminalibus in genere fouden admitteren appellatie, met welcke antwoorde die van Amfterdam en andere, hen hielden genoegh voor te vreden. Aengaen- Eodem aengaende, of men omme te ontvtoèrföge' Saen *e rneenichte van het uytvoeren van van den den Turf uyt den Lande, behoorde een ImTurf uyt poft van een ftuyver op elcke hondert den Lan Tonnen, die uyt den Lande gevoert fouden werden, te ftellen; heeft de Edelen, ende die van Haerlem goedt gedacht, den felven Impoft op te ftellen; maer die van Dordrecht, Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda refolvcerden ter contrarie, . overmidts den Turf den voorfz Impoft niet en mochte dragen , ende dat daer door dierte en ryfinge gefchapen ware te komen, dat oock die van Brabandt oorfaecke gegeven foude wefen, Impoft te ftellen op Hout, en andere Waren uyt Brabandt, in Hollandt komende. Van de e- xemptie Eodem, op het aengeven van die van der van dc Gouda, of alle Renten van twaelf guldens, «v"elf ofte dacr on-der, van den thienden pengufdens ningh vry ende exempt fullen wefen, ofte ende daer alleen een Rente van twaelf guldens op ender. een Perfoon, nebben de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem, ende Amfterdam gefeydt, dat alleen een Rente van twaelf guldens voor een Perfoon van den thienden pen-  C 533 ) . '5» den 12. penningh exempt fal wefen , ende die fy ScPtemb'oock fulcks in * den haren executeren; * Bi. 29. maer die van Delft, Leyden, ende der Gouda feyden, dat alle Renten van twaelf guldens exempt behooren te wefen, endé'dat het felve oock fulcks by henlieden ge-executeert was. Den 5. September, 1554. P R JE S E^N.T E N. / Uyt de Edelen.' Hoegelande. Den Heere van Af en- Lambrecht Jacobfz,. delft, A. van Leyden. . Van Roon. Dompfelaer, ende 'Pieter 'Kantert, Van der Duyn. ende Ende van de Ste- Jan Hey. den. SOo zijn ten Huyfe van den Heere van Swari Affendelft, volgende de Refolutie des heden foo" daeghs te voren genomen , veele ende di- van den' verfche fwarigheden gerefolveert, foo van tiend!-'n den thienden penning, als van den Impoft,ais""'"3 en van de executien van dien, welcke Re-den Jmfolutien by gefchrifte geftelt zijn by den poft ende Advocaet op diverfe Mcmoricn, onder hem executie|i beruftende, waer toe alhier relatie gedaen vandicn' wert. T^Odem, is op de Requefte van die van V*c va| Oudt Stryen , daer by fy verfoecken°udStr>- T , • en vryen- L 1 3 e*en*p.,dBww*K  1554 ( 534 ) den 5 Septemb. exemptie van den thienden penningh; voor triftSr APP°:n gelande. Joost van Hillegont. Lambrecht Jacobfz. Eeuwoudt Jacobfz. Jan Dirck Herperljz, Jacob van den Eijnden. Claes Adriaenfz. Dompfelaer. Joost Buijck. Sandelijn, ende Jan Heij. Swarighedes by den Advocaet in gefchrifte geftelt op feeckere Memorie. ZYnten Huyfe van den Heere van Affendelft, volgende de Refolutie des daeghs te voren genomen, diverfche fwarigheden ende oock eenige Appoinófementen, op Requeften van Parthyen gerefolveert, de welcke by den Advocaet by gefchrifte ge-* fielt zijn op feeckere Memorie onder hem wefende, daer toe relatie gedaen werdt. Eo- Eodem, hebben de andere Steden oock geaccordeert in de dertien hondert guldens, by den Heere van Beveren gedebourfeert , voor de fchaden van Jacques Marzeyn, uyt Schotlandt. Den 12 September 1554. PRESENTEN.  ( 539 ) *5S*' v 0,3y J den 12. - Eodem is mede gerefolveert, in het hoo-Septemb* ren van de Reeckeninge van Coebel, in het fa^mveann' refolveren op de augmentatie van de Dagh- de Dagh gelden van de Gecommitteerden reyfende in gelden. 'sLandts faecken, ende van den Advocaet. * Den 18 ende 19 September 1554. * bi. 32. PRESENTEN. Heyman Adriaenfz, Mr. Jacob de Milde , ende Van Leyden. Mr. Cornelis van Hoo- Joost Buijck, Burger" gelande, meefter. Van Dordrecht. ende Mr. Gerrit Hendrickfz, Mr. Reijnier Swijn, ende Van Amsterdam. Adriaen Klaefz, Adriaen Gerritfz,Bm- Van Haerlem. germeefter, Meuwoudt Jacobfz, Witte van der Hoeven,. Burgermeefter, 1 Van der Gouda. Jan Dirck Herpertfz, In het hooren van de ende Reeckeningen bo- Mr. Jacob van den ven de CommisfaEynden, risfen- ■ , ■ Van Delft. SOo hebben de Gedeputeerden gehoordt Hooringe de Reeckeninge van Coebel, beroeren- van de; de het Haertftede-geit, bedragende tusfchen reeckede 37 en 38000 ponden, ommegeflagen St. hetHaert" Jans Misfe vijftien hondert tweeën vijftigh, geu. ende van de acht en vijftigh duyfent acht hondert ponden, ghenomen op Renten den pen-  J ÏS34- (• 540 ) den 19. • ■ J Septemb. ^^kg^ twaelf, in het felve Jaer, M&$, gaders van de drie duyfent ponden in het felve Jaer'ommcgeflagcny tot betalinge van' des ghemeene Landts koften,' wolcke reeckeningen van de Haertfteden, i nd van dé acht en vijftigh acht hondert ponden ongeilotefi-"gebleven ;'" is" overmits eenige merckelijcke behoeften, en datyss-scnige Vlecken en Plaetfen vergeten waren in de reeckeninghe die Haertfteden te.ftellen ende. Ipecificeren, Den 19. Sepcemher 1554. iïe0opSnfTEbben de-voorn°emde Gedeputeerden Advocaet gecommitteert Coebel'ende den Advoen Coe- caet, omme van mync Heeren van den Rae*)eI- dé te begeeren, dat fy in cönformitë van de andere Provinciale Raede fouden 'willen verftaen tot betalinge varf den Impoft, bf de Staten opgeftelt tot betalinge van de jaerlijckfche loopende 'Renten , daer' het Landt' van Hollandt mede belaft is, heugt©? Eodem, hébben de voornoemde Gedepuwefênvan teerden den Advocaet belaft, van''Coebel 't gemee-te eysfehen den ftaet van het achterwefen ne Landt Varj \ gemeene Land, op de voorgaende kndt" confefttcn\ defe ftaet heeft den Advocaet van hem ontfangen, en elcks van de Steden Copie op den 25 der felver Maendt daer' van gelevert. Acte te- Eodem, hebben de voornoemde Gedepuroerende ' : teer-  ( 541 ) .«Ril den 19. teerden den Advocaet belaft te teyckenen Septemb" in Aéte, beroerende feecker falaris van den hetfalaris Ontfanger Coebel, by de Staten in fijn ab-*anfden fentie gepasfeert, op den fefthienden 0610-™^ ber vijfthien hondert twee en vijftigh, bel. waer' van den voornoemden Coebel hem een Minute in haerlieder prefentie gelevert heeft, onder de handt van den Klerck van den Heere van Affendelft, welcke teyekeninge den Advocaet oock fulcks gedaen heeft onder forme van Aéte. Dagh-  de 25Septemb. * BI. 33- ( 542 ) * Daghvaert in den Hage gehouden, Op den 25. Septembdr, 1554. PRESENTEN, Uyt de Edelen. Den Heere van Beveren, Ende van de Steden. Den Schout, ende Mr. Cornelis van Hoogelande,Van Dordrecht, Joost van Hillegont, Burgermeefter, ende Mr.Lambrecht Jacobfz, Van Haereem: Ëeuwout Jocobfz ,Burgermecfter, Jan Dirck Herpertfz, ende Mr. Jacob van den Eynden, Van Delet. Jan Franfz, Burgermeefter , ende Jan Dompfelaer, Van Leyden* Joost Buijck, Burgermeefter,Pieter Kant art, ende Mr. Reynier, Van Amsterdam. JanKlaefz Diert, ende Jan Hey , Burger* meefters, Van der Gouda. Omme het Confent te dragen , volgende het fchryven van de Majefteyt van de Kon., van de geheele ge-eyfchte fomme van 200000 guldens. TEn voorfz dage hebben de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem, Delft, ende Amfterdam geaccordeert de geheele ge-cyfchtè fomme van twee hondert duyfent guldens, te  C 543 ) .WW den 1%. te betalen de eene helft den eerften Decem- SePtemb« ber, ende de andere helft den eerften Maert, beyde naestkomende, de eene helft te vinden by de gewoonlijcke Schiltalen, ende de andere helft by verkoopinge van Renten, fulcks als op de voorgaende Daghvaerden by gefchrifte gefteldt is geweeft; wel-verftaende , dat de penningen die gecolleóteert fullen werden by de Schiltalen, fullen werden geinnet tot lafte vau fyne Majefteyt, by den Ontfanger van de Beeden over Hollandt , ende dat de fes groote Steden Oótroy geaccordeert fal werden hare portie van de Schiltalen te mogen vinden in den haren by verkoopinghe van Losrenten, den penningh feftien, veertien ofte twaelf, ofte by verkoopinge van Lijfrenten , den penningh acht, feven ofte fes, ende dat de voorfchreve renten exempt fullen wefen van alle laften, van thiende penningen en anders, als zynde Renten vaa het gemeene Landt; ende aengaende den Impoft van twee ten hondert, alfoo by twee Copien van hare Majefteyts Miffiven, gefcheven aen Gerard Grammay , Ontfanger Generael van den felvan Impoft, blijekt defelve af te zijn ; foo zijn de voornoemde Staten te vreden daer vrn hebbende Aéte, ende dat defelve, ende alle andere Impoften af blyven fullen , het felve inde Aóte niet te conditioneren, volgende de begeerte ende het fchryven van hare Majefteyt; van gelijcken oock, nopende de Üytheemfche Officieren, dat men het felve oock niet en fal conditioneren; wel verftaende, dat by Requefte het felve verfocht  mi ( sa ) aen 25. S6ptemb'fbcht r/erdcn , volgende de drie Requefte li hier na gcinfereert, en dat voör het dragen van confent. - Die van Leyden feyden,' dat, óvermitë hare armoede ende fobe're Neringe , henlie,7 den, niet mogelijck en is op.de. Schiltalen meer te adcorderen, dan dc helft vah hondert cn vijftigh duyfent guldens ; maer .indien de Edelen, ende de andere Gedeputeerden de ge-eyfchte twee hondert duyfent guldens geliefde te vinden by den tienden penningh , o-te by andere beqitame extraor-; dinaris wegen fouden te.vreden wefen hen conform te maecken tot de geheele ge-eyfchte fomme van 200000 guldens, Op de voorfz termynen en op de voorfz conditiën; I '. * Die van der Gouda verklaerden j by dra 3+' voorfz redenen hy hen te vooren geallegeert, geen macht te hebben te confenteren op de Schiltalen; maer vindende andere extraördinaris wegen , fouden haer mecie conform maken tot de voorfz fomme van 200000 guldens' ^Bruffel "ÜOdem hebben de voorfz Gedeputeerden te komen ^ gerefolveert, te Bruffel in dc Herberge om ant- te wefen den achtften October toekomende, tatebren- om hare antwoorde inne te brengen. gen. • • Eodem, alfoo by die van A rafter dam. vertie van klaertwerdt, dat Sandelijn, overmidtsfeecden Grif- kere redenen, niet en mochte vsrftaen tot fier. de tauxatie van de Griffiers declaratie , daer toe V>T mei den Penfionaris van Delft te voö-  ( S4S ') 7TS-V* oen 25» vooren gecommitteert |was, foo heeft den SePtem^ Heere van Aifcndelft gefeydt, dat eene van Delft ertde van Amfterdam; met den Advocaet, tot feeckeren dagehy hem fouden vinden , orrimë aldaer tot tauxatie Vari dien geprócédeert te werden. , Nopende de augmentatie van de Daghgeldeii vari de Gedeputeerden van de Sta- dc'zooTf* ten, ende deri Advocaet, is weder uytge- dkgh-geU ftelt tot de . naqfte Vergaderinge, overmits ders en foude admitteren tot eenige Officien in Hollandt ofte 'andere Landen, foo, lahge fy de andere excludeerden. " ■ Van het 1 afwefen Eodem , by de voornoemde Gedeputeerimpoft2" den ve^cht-zynde Acte, ofte eenighander van twee befcheyt te hebben, daer by blijcken mocht ten hou- te den Inpoft van twee ten. hondert af te, zijn; feyde vo.or antwoorde, dat, alfoo by, de Copien van de Miffiven by de Koninginne , aen Gerard Grammay gefchreven , de welcke den Heere van Affendelft qvergefonden waren, klaerlijck bleecke, dat den voorfz Impoft effeélivelijck'af was*, eemge Aéte ofte verder befcheyt te hebben, vërteont- Eodem, op het verfoeck by de voornoemfanjentot de Staten gedaen , dat, omme te beter te forti ïy niogen krygen Koopers, hare Majefteyt fouftayvers ' willen admitteren , .' dat men Silver foude mogen ontfangen de once tot twee ën derer*; het tigh ftuyVers ende het Gout tot een feecke^ntt/>c ren prylë ; feyde den PrEefideiit, dat hy daer - Tnè*n van f°ade fpreecken met de Majefteyt, ende m'eyhde wel da't fy het fèlv.é foude toelaten^' mits het felve leverende vijf of fes, weecken voor den verfchijn - dagh , alfoo hare Majefteyt dje van Vlaendereii het felve toegelaten hadde» Eo-v  C 5*3 ) V»*fl r ' den it Eodem gefproocken wefende, beroerende Ofl:obcr |iet voorfchreve verfoeck van de laccagie^51,^)61^ énde fpillinge van de Wynen, feyde dat men cagieeo* het felve by gefchrifte foude ftellen, lende fpillinge foude daer op als dan doen difponeren alsvan d& tia redenen. - - Wvnen- Eodem, aengaende het voorfchreve ver-^5rtvoe" foek, van niet té gehengen dat de voornoem- d^voorfe de drie Paftoren uyt den Lande van Hollandt drie Pagevoert fouden werden; feyde den voor-ftorenuvt noemden Praefident, dat, indien den voorfz;^"vari"1* Inquifiteur tot dien eynde eenigh verfoeck Hollandt quame te doen; hy hoorende hare redenen , öp de faecke wel foude letten; ende dat hem dachte dat men de felve uyt den Lande niet fonder merckelijcke redenen en behoorde te voeren ; f naer dien fy niet gecondem- * B1 neprt en waren haer vangeniffe buyten s'Landts te houden, ende dat hy die van den, Rade van, riollandt, ende de Staten daer van altoos foude adverteren. Eodem, aengaende de verfochte Execu-Beroerentonen tegens de Vryen, foo wel Geeftelijc- fo^^' ke als Wereltlijcke, die onwilligh waren den xecutori-" voorfz; Impost te betalen, was te vreeden de en tegens felve te accorderen, midts hebbende tot dien de Vryen, eynde Requefte, die hep by den Advocaet ^^van gelevent is; maer aengaende die van den devaiT' I^aede ende Reeckeninge van Hollandt, die Hollandt, oock onwilligh waren den voorfz Impost te onwillig betalen; feyde, dat, alfoo defelve waren ^yndeden 'JDienaers, ende genoegh Domeftijcq van de'^^J* Keyzerlijcke Majefteyt, als Grave van Hol' Mm 5 landt  *554 den ii Oftober. Renovatie van Placaat van de Notarisfen. C 554 ) landt, de felve wel behoorden' vryheydt te genieten, ende dat hem niet en foude voegen aen henlieden yet te fchryven, omme haer tot contributie van den voorfz Impost te induceren , ende dat de portie van henlieden niet veel en mochte bedragen ; ende dat de Staten de felve dickwylen van doen hadden, dat oock eenighe andere Landen de felve vry hielden, ende eenige niet, ende in gevalle de Staten begeerden, dat die van den Raede en Reeckeninge mede fouden contribueren het felve verfoeckende, en twyffelde niet of de Maj. en foude lichtelijck accorderen, dat fy evenwel hen beraden fouden wat hen oorbaer dachte gedaen. Eodem, nopende de renovatie van de publicatie Van het voorfchreve verfochte Placaet van de Notarisfen, ende dat men voorts by het felve interdiceren foude eenyegelijck het felve te exerceren, dan by advis van den Raede van Hollandt, naer voorgaende nominatie van die van den Gerechte van de Plaetfe van haer Relidentie; feyde, dat de Keyferlijcke Majefteyt niet en wilde fluyten fijn macht ende authoriteyt van Notarisfen te mogen creëren ende admitteren, dat evenwel fyne Majefteyt altoos reguard nemen foude, dat 'er bequame Notarisfen toeghelaten fouden werden, ende dat het Placaet, foo veel als het doenlijck was, foude werden onderhouden, dat men evenwel aen die van den Grooten Raede foude mogen verfoecken , dat fy hen fouden willen reguleren naer  ( 555 ) i5U. tien ii. naer vermogen van het felve Placaet, en hy O£toberen twyffelde niet, fy en fouden willigh wefen het felve te doen, en indien fy fwarigheydt maeckten, dat te kennen gevende, foude henlieden by befloten Brieven belaften het voorfz Piacaet te achtervolgen. Eodem, beroerende het verfoeck , omme Afdoenm af te hebben de ftellinge van de cautie, en- §e van de de leveringe van de certificatien , in 'ttran- QJjjJ fporteren van de Granen; feyde den Praefi- tie, ende dent, dat men het felve niet wel en ver- leveringe mochte te accorderen , als opgeftelt zynde, van .de omme te evitcren de dierte van de Granen ; ^fic^ maer indien yemandt op feeckere pregnante redenen , binnen den prefixen tijdt de voorfz beloofde certificatien niet en mochte exhiberen, foo was die van den Grooten Raede geaccordeert , van de felve verfuymenisfe relief te accorderen, fulcks als na recht en reden , daer mede fy behoorden te vreden te zijn. Eodem, den Advocaet gctalt hebbende in Antwoorden Secreten Raede, naer de antwoorde van de van die van Mechelen, op de Miffive van de Koninginne, daer by hen belaft was te de- feeckere porteren van het verpacken ende herbran- Miffive den van den Haringh van die van Hollandt van dc heeft bevonden de felve aldaer 'gelevert te K°nin" zijn, de welcke hy die van Dordrecht ge- glMC' levert heeft, omme van hem te hebben In» itruétie tot makingc van de Replique. Ee-  C 556 > den 11. O&ofeer» Eódent d prandio. PRESSENTEN. Aüe ^de voorfz, behalven Michiel Janfz5 dis. vertroef en jvvas^ dentop°dré C°° hebben de voornoemde Staten de voorfz k3 antwoorde op de voorfchreve PropofiPropofi- tie van twee hondert duyfent guldens, de tie van Majefteyt van de Koninginne gedaen., de Sdüy- wel(*e daer op heeft doen feggen , dat fy fent gul- daer van de Kej-zerlijcke Majefteyt rapport èens, de foude doen , ende de conditiën daer in bejviajefteyt grepen , doen vifiteren, ende hen Staten Kon in- f*^c^s ftffc^^yt géven, dat fy redenen four ginne ge-den hebben van contentement; maer want daen. die termynen van betalinge hare Majefteyt te lange dachten te wefen, behaorde die geconsenteerde'fomme te mogen doen lichten op de Obligatie van de Staten, en het geene dat noch reftcerde, de Koopluyden te betalen van de voorgaende confenten, dat fy het felve tot haren lafte Van de KóopJuyden fouden mogen doen lichten; overmidts daer gereet geit moefte wefen - Waer op by de Geduputeerden voor antwoorde gegeven is, dat fy geen laft en hadden daer inne confent te dragen, maer hóópten wel dat de Staten tot dien fine in den Hage befchreven zynde, daer inne geen fwarigheydt Vallen en foude. ' $tveF tc QOo heeft den Praefident de Staten geortfan- feydt, dat de Koninginne te vreden was ' ■ te  < 9» > <8% .* ■ ~ ,0., , . 1 Oftobér. te ontfangen t Silver tot twee en üertigh ftuyvers de once, van de nieuwe poinfon- ^et0^ ne; wel-verftaende, dat het felve fes weec- dertigh leen voor den verfchijn-dagh gelevert foude ftuyvers werden, de once« Ven 15 Oüober 1554. IZIL PRESENTEN. Uyt de Edelen, Mr. Lambrecht Ja* Den Heere van Brandt cobfz, wijck. Van Haerlem. ende Jan Dompfelaer , Van Lookhorst, Van Leyden. Ende van de Steden. Mr. licijnier Swijn „ jfWr. Cornelis van Hoo- Van Amsterdam. gelande, Alfoo de andere vef> ■ Van Dordrecht/ trocken waren» EOdem, heeft dc Koninginne by den Prn> Acce ta. lident doen accepteren het confent van tie van de twee hondert duyfent guldens, by dehet con Staten den elfden der felver Maendt gedaen, fent van ende ten felven dage de Minute van de Aóte jgrete^°n] van Acceptatie gevifiteert zynde, mitfga-fent guïders het Octroy, omme te mogen verkoo-dens. pen Los- ende Lijf-renten op het gemeene Landt, ende dat de fes groote Steden , elcks jn den haren fullen mogen verkopen foo veel Renten, als de portie van elks van henlieden in de Schiltalen beloopt, ende van de derogatie van de Privilegiën van de Exempten, wefende een Octroy, is gerefolveert het felve fulcks in 't nette te doen ite-llen. De?i  **54. den 16. Oftobeï. ( 558 ) Den 16 October 1554. Re juefte; de Requefte by de Staten overgegeven, om te heb omme te hebben particuliere Executorie cultoee1- tegens die van den Raede ende Reeckeninge xecutorie in Hollandt, daer" by fy geconftringeert tegens die fouden werden den opgeftelden Impoft te van den betalen, hebben fy verkregen befloten Brie• ven, by de welcke henlieden belaft - werdt dén Voorfz Impoft te betalen', ofte dat an* Bl. 40 .derfints * hare Majefteyt de voornoemde Staten de ge-eyfchte executorie niet en fouden konnen weygeren, de welcke fy als Adminiftrateurs ende Executeurs van de Juftitie felver -.behooren te vorderen, ende niet de felve verwachten, of om foo kleynen fake hen te laten executeren, des te min ïbo den voorfz Impoft tot befchermeniffe van den Lande opgeftelt is, ende alom- * me elders infgelijks betaelt wert. Adjunttie Eodem , by de voornoemde Staten Revan de quefte overgegeven zynde; omme hen te Staten niogen voegen tot confervatie van de Privan Edam vilegie • de non evocando, met die van Edam en Mon- ende Monnickendam , van de welcke by nicken- feeckere Geërfden van den Hondtsbofch verdam, tot foc]lt was> (jat fy fouden verklaren-de redeuenvanVa't ne« i by de welcke fy fuftineerden exempt Privilegie te wefen in de contributie van het felve de non Hondtsbofch , ende dat voor feecker Comevocando raiffaris van den Secreten Raede: Is daer op voor Appoinftement geftelt, dat de felve getoont foude werden de Sollicitcurs van dc voorfchreve Ge-erfden, wefende binnen Brus-  ( 559 ) i den 17, Biufiel; ende naer dien de infinrratie van oa°berdien henlieden gedaen was, hebben daer van begeert Copie, fonder te verklaren yet daer tegens te willen feggen, ende is fulcks de . voorfchreve Requefte met het Appoinétement, gefteldt in handen van den voornoemden CommilTaris Bruxelles, omme te voegen by fijn Verbael, omme in het wyderen van de faecke, reguard daer op genomen te werden, welcke voeginge den voorfz Commiffaris belooft heeft fulks te doen. Eodem , hebben de voornoemde Staten Afa tegekregen gelijcke Aéte tegens die geene, gens d^e die vrydom ende exemptie pretenderen, vrydom'0 als henlieden op de voorgaende confenten enexemp. geaccordeert was geweeft, de welcke oocktie P1-cbj die van de geverifieert is. tenderen. dan 17. Den 17. Ottober. Oftober UEbben de voornoende Staten op de Re- S^geni quefte , daer by verfocht wert Execu- de onwiltorie , de felve verkregen, fulcks by den >»ge den Praefident henlieden toegefeyt was tegens °PSell:eIdie gene, die onwilligh blyven den opge- ^ t"~ fteldcn Impoft te betalen. betalen. Den 19 Ottober 1554. de" }9- ' October T-TEbben de voornoemde Staten op de Re „ , A A Requefte , daer by verfocht wert dat be^èrendie van Antwerpen, de welcke voor drie ded'overmaenden dagh gehadt hadden, omme te du- leveringe pli- vande  den ig. Oftober. pjjcer-en jjj faeckeberoerende de hieti» ^V^e wigheydt by hen gepleeght, in het ftellen vanAnt- van een Waërdt tot Antwerpen, belaft foüwerpen.' de Werden haer Dublijcq over te leveren binnen acht dagen , op poene van verfteck; voor Appoinftement gekregen, dat fy dfe felve hare antwoorde foude overleveren bir£4 nen veertien dagen, en dat peremptoirlite* &en;  C 56i ) * Daghvaert in den Hage gehouden Op den 29 October 1554. PRiES .ENTEN. 1554' den 29. October. BI. 41. Uyt de Edelen. Den Heere van Affendelft. Van Duvenvoorde. Van Mathenes, Van Egmondt, ende Van Lookhorst. Ende van de Steden. Den Schout. ende Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht. Joost van Hülegont, Burgermeefter. ende Mr. Lambrecht Jacobfz , Gerrit Jacobfz , Burgermeefter , ende Mr. Adriaen van Leyden , Van Delft. Jan Franfz, Burger .' meefter. ende Jan Dompfelaer, Van Leyden. Joost Buijck, Burgermeefter , ende Mr. Reynier Swijn, Van Amsterdam. Adriaen Janfz, ende Jan Hey, Burgermeefters.Van der Gouda. Omme te verftaen tot verzegelinge vart de Beede van twee hondert duyfent guldens, by de Staten" den vijftienden der felver Maent geaccordeert. TEn voorfchreven dage, naer de Heer van Affendelft my gefeydt heeft, foo hebben de voornoemde Staten geaccordeert, N n mits  1554- ( 562 ) den 2f. Q£tober mits ^bende Brieven van Indemnité ende behoorlijcke dcfcharge, naer oudergewoonte haerlieder Obligatie te geven van den voorfchreven confente, ter fomme van hondert en tien duyfent. Caroli guldens, daer Arent Coebel, haerlieder Ontfanger, den ontfangh ende handejinge af hebben fal, te betalen de eene helft van de voorfchreve fomme den vyftiende Februarii, ende de andere helft den vyfthienden Mey, tot welcke twee dagen men gewoonlijck is tot Antwerpen gelijcke betalinge te doen, innehoudende twintigh duyfent der voorfchreve guldens , voor de gratie die foude mogen werden geimpeteert, ende voor de portie van de Vryen, die fy fonder moeyte niet wel en fullen weten te gekrygen; ende aengaende den ontfangh , naervolgende de Acte van confent, gedeftineert ontfanghen te werden by Jacob Grammay, op de Schiltalen , en fouden die niet gaeme verzegelen, noch hem daer vooren obligeren, ten ware de Keyzerlijcke Majefteyt henluyden accordeerde de felve penningen die afgetogen de gratie byeftimatie bedragen fullen omtrent drie en tfeventigh duyfent guldens, mede ontfangen te werden by den voornoemden Coebel, haren Rentmeefter, tot kaften van fyne Majefteyt, ende midts dg Staten daer af doende reeckeninghe , bewijs en reliqua, volgende welcken oock den Heere van Affendelft uyt den naem van de Staten, de Majefteyt van de Koninginne, antwoorde gegeven heeft. Pagh*  ( SD3 ) j 1554- den 29. Daghvaert in den Hage gehouden, Decemb- * BI. 42. Op Den 29 December 1554, PRESE NTEN. By de Steden ende Vlecken, hen geneende met de Yisfcherye ende Haring vaert; :te weten. Gerrit Jacobfz, Burgermeefter , ende Mr. Jacob van den Eijnden, Van Delft. Pieter Gerritfz, ende Mr. Roelandt, Van Rottrdam. Elandt Arentfz, BurgermeefterVan Schiedam. Met noch een van die van Enckhuyfen, Grootebroeck , Vormer ende Gifp. Omme te weten waer men foude vinden de duyfentguldens, by henlieden toegefeyt den Heere van Beveren, en. de by hem betaelt waren eenen Jaoques Marzeyn,uyt Schotlandt, als befchadight geweeft hebbende by de Onderzaten van Schotlandt, ende voorts omme te refolveren of oorbaer ware eenige van de Schepen van Oorloge te koopen tot defenfie van de tockomendeTeelt, ofte eenige nieuwe te doen maken, bet by de feyle wefende, ende hoeveel men van die foude behoeven te koopen. % n 2 Ter*  1554. C 5^4 > eten 29. Decemb. fTpEn voorfchreven dage foo hebben de B voornoemde Gedeputeerden, nopende het eerfte poinft, gerefolveert, datmen de voorfchreve duyfent guldens niet wel en foude mogen opbrengen, fonder eerft de Reeckeninge van het Laft - geit van de laetfte Teelt gehoort te zyn, hebben daeromme dagh genomen omme in den Hage in de ■Herberge te wefen , den twee en twintighften dagh van de toekomende maendt van januario , om op s'andere- daeghs tot hooringe van de felve Reeckeninghe te verftaen , ende hebben mede foo lange dagh genomen, omme te refolveren op het getal van de Schepen van Oorloge, die oorbaer fouden wefen gekocht te werden; hebben mede verfocht aen die van Enckhuyfen, datfy middelertijdt fouden willen ondervragen aen de Timmerluyden van fulcke Schepen , daer van de bequaemfte in haerluyder Quartier woonachtigh zijn , wat fy van het ftuck van fulcke Schepen van Oorloge, groot wefende hondert Laft , ofte daer omtrent, die op voordeel ende wel by de zeyle ghemaeckt moeiten zyn, fouden willen hebben , ende wat termynen ende dagen van betalinghe, omme ten voorfchreven dage daer van rapport te mogen, doen het welck oock die van Enckhuyfen fulks aengenomen hebben te doen. EYNDE van Ut Jaer i554-   1 A