REGISTER.
gehouden by meester.
ADRIAAN vander GOES ;
Advocat van de Staten 'S Lands van HOLLANDT,
Van alle die Dachuaerden by defelve Staten gehouden, mitsgaders die Refolutien, Propofitien, ende andere Gebefongneerden in de voirfz Dachuaerden gedaen.
Beginnende den 10. Janiiarii 1559., jïdo curice Hollandice. Ende eindende den 16. Decembris anno 1560.
VI. D E E L,






ANTWOORDE
Aen Syne Koninghlycke Majefteyt of den Hertogh, binnen de Stede van Brusfel by de Staten van Hollant gedaen , als by
Pag. i.
Den Heere van Roon, van wegen d'EDË-
len.
Mr. Cornelis van Hogelande,
Van Dordrecht. Mr. Cornelis van Alckemade,
en
Mr. Adriaen van Leyden,
Van Delf. Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Mr. Simon Maertenfz, en
Mr. Jan van Nieuwenburgh ,
Van Amsterdam. Job Franfz.
Van Gouda.
Op den 9. Januarii op de Propofitie by Syne Majefteyt aen de Generale Staten gedaen binnen de Stede van Atrecht, den 19. Augufti daer te vooren, beroerende den Hondertften en Vyftighften Penningh respeétivelyk, ofte in de plaetfe van dien feeckere fommen van Penningen, referve ofte Impoft op 't Sout, en continuatie van den Impoft op de Wynen, verdubbelt.
OP de Petitie de Staten van Onfe Lande van Hollandt by Syne Koninglycke MajefteytJ gedaen in Augufti laetftleden, binnen Atrecht, ten eynde dat fy Syne Majefteyt fouden accorA a de-
Antwoord^ ten Syne EWajefleyj of denHer* tcge, iwit



1559-
nendeSte de van Bruflel by de Staten vanHollani gedaen, o( depropofi liebySyne Majefteyt aen de Generale Sta' ten gedaen binnen Atrechr, beroerendeden Hondenden en Vyftighlten Penningh, ofte in plaetfe van dien feeckere fommen vanPenningen op den Impoft van 't Sout, en continuatie van de verdubbelingeop den Impoft van de j Wijnen.
pi ... -.5
(4)
deren den ftondertften en Vyftighften Penningh over de onroerende Goederen en Coopmanfchappen respectivelyck, ofte in de plaetfe van dien foo veel als by die van Hollandt t'allen tyden Syne Majefteyt foude wefen geaccordeert op den Impoft ofte referve van den 1 Soute, mitsgaders de continuatie van den Impoft op de Wynen en verdubbeleringe van dien, voor eenen anderen tydt van vier jaren, ende daer mede te vervallen de groote en exceffive onkoften en laften, die by Syne Majefteyt, geduyrende defen Oorlogh foude zyn gedaen geweeft, ende in tyde van Paife by Syne Majefteyt noch gedaen ende gedragen foiaden moeten werden, foo wel in ende aen de nootfaeckelycke reparatien, en Fortificatiën van de Steden ende Plaetfen op de Froh tieren gelegen, als tot onderhoudinge van de ordinaris Benden, ende van de Guarnifoenen van de voorfz Steden ende Plaetfen, regens d'invafien ïnde aenflagen van de Franeoifen: Bevinden :1e Edelen en fes groote Steden binnen den voorfchreven Lande van Hollandt, reprefenïerende de Staten van den felven Lande, dat le voorfz Middelen van den voorfz HondertJen en Vyftighften Penning, by Syne Majeleyt henlieden geproponeert over en in den Lande van Hollandt niet en zyn practicabel, lochte en fouden mogen werden geëffeétueert, Is t'anderen tyden op gelycke Petitie byhaeruyden in 't lange. Syne Majefteyt is vertoont nde geremonftreert geweeft: Niettemin, wel vctende dat in defe tegenwoordige noodlyckieyt van den Oorlogh niet en behoeven ledigb



(5)
te ftaen, om haren Prince ende natuurlycken Heere te affifteren na alle haer vermogen, gelyck fy t'allen tyden hebben gedaen, en dat nochtans alle gewoonlycke niiddelen , omme Penningen te vinden, foo dickwils gebruyckt zyn, dat die althans geheel zyn geconfumeert, foo verfoecken fy eerft te mogen hooren uyt de Refolutie van de Staten van de andere Landen , by wat middelen fy fulcks in den haren de verfochte alfiftentie fullen willen opbrengen, omme daer uyt te mogen colligeren eenige bequame Middelen, den Lande van Hollandt dragelyck zynde, om daer mede Syne Majefteyt te mogen believen en affifteren, metalfulckelommen van Penningen, als eenighfints den voorfz Lande van Hollandt naer den tegenwoordigen benaeuwden en fcherpen tydt doenlyck zyn te dragen: Ende overmerckende de groote inconvenienten die uyt de pra&ycke in de materie van hetSout, by Syne Majefteyt geproponeert, fouden vallen, bevinden de Staten defelve te wefen niet practicabel, dan tot geheele ruïne ende deftrudtie van den voorfz Lande van Hollandt, diverfie van de Negotiatie, Navigatie ende Viflcherye, groot en kleyn, met allen haren aenkleven, in andere Landen oock Syne Majefteyt niet fubjeét: Biddende daeromme dat Syne Majefteyt hem dies aengaende wil verdragen , om die van Hollandt ongemoeyt te laten Ende aengaende de verfochte continuatie vat den Impoft op de Wynen, ende van de ver dubbelinge van dien, is waerachtigh, dat o\ de Wynen die binnen 's Landts getapt ende gefleten werden , over lange feeckeren fwarei A 3 Ira
Pag. 2,



1 . j j
i i
i
g
i
i 1
r
v f
Verklaringe van den ^ Hertogeop de voor- j gaende , Antwoor» n ffe.
( O
Impoft by hunluyden gefteldt is geweeft, die oock als noch duyrt, en wel gefchapen is verdubbelt te moeten werden, om de betalinge van de loopende Renten, en de lolïïnge van dien eensdeels te mogen doen, in flikker voegen dat defelve oock lange jaren duyren, ende gecontmueert fal moeten werden, alwaer 't oock alfoo dat de Landen van herwaerts over oock m goeden Payfe waren : Soo dat de Staten feer laftigh vinden dat eenige verdere befwaerniffe daer op geftelt foude werden; boven dien dat den voorfz verfochten Impoft caufeert de diverfie van de Koopmanfchappen van de Wynen , in andere omleggende Landen, die overmdts den voorfz Impoft, haer Wynen halen iyt de Rivieren van den Yflel, die van te voo•en gewoon zyn geweeft die te halen uyt den ^oorfz Lande van Hollandt: Dat oock in den Lande van Hollandt binnen den tydt van acht aren dat den voorfz Impoft cours ende loop teeft gehadt, geene penningen daer uyt geë'miloyeert zyn tot defenfie van de VilTcherye root en kleyn, en de Negotiatie van Ooft en Veft_, waer toe den voorfz Impoft finalyck en nncipalyck den tydt voorfz geconfenteert is eweeft : Verfoeckende daeromme dat Syne lajefteyt believe die van Hollandt voorfz, uyt ;denen voorfz, te laten ongemoeyt van den erderen verfochten Impoft, byfonder in defen :er fcharpen en benauden tydt.
^TElcke voorfchreve antwoorde by de Staten van Hollandt den Hertoge van Savoyen geien zynde, heeft daer op den fel ven doen voor3Uden 't gunt hier na volght; Den



( 7 )
T)En Hertogh gehoordt hebbende bet antwoordt van de Staten van Hollandt, op de Propofitie by Syne Majefteyt gedaen in de maent van Augufti, binnen de Stede van Atrecht, hadde wel verhoopt meerder en vruchtbaerderantwoorde, ende tot meerder contentement van Syne Majefteyt te hebben ; ende aengaende dat defelve Staten verfoecken te hebben verklaringe van de Middelen by dewelcke d'antwoorde van de Staten van defen Lande, in de plaetfe van den geëyschten Hondertften en Vyftighften Penningh, fouden meenen tefurneeren ende op te brengen feeckere fommen van Penningen , gelyck t'anderen tyden by haerluyden gedaen 'is geweeft, heeft Syne Majefteyt doen verklaren dat de Middelen van de andere Landen divers zyn, en niet corresponderende noch bequaem zyn met die van Hollandt, ende dat hy defelve wel toebetrout dat fy fulcke middelen fullert vinden ende advife-
ren, uaei uy oyiic iviaitin-yl gi-mi.uvi»» "-
fen , ende redenen hebben van contentemente, ende aengaende 't poinel: van den Soute, heeft doen verklaren dat de Staten die faecke verftaen, ende ten vollen geinformeert wefende, fullen bevinden dat de pra&ijcque van dien in geender maniere« en fal wefen prtejudiciabel de Negotiatie, Navigatie ende Viffcherye; ende ten eynde die faecke te bat foude mogen verftaen werden , begeerdt Syne Hoogheydt, datter eenigeby de Staten van Hollandt jegens de naefteVereaderinge Gedeputeert werden, omme met A 4 de



Dsch om
E» de Herberge te wefen.
(3)
de Gecommitteerden van Syne Majefteyt, en de Gedeputeerden van de andere Staten van defe Landen, die de faecke principalyck toucheert ende aengaet die faecke te communiceren; verhoopende fijne Hoogheydt dat {bleke remonftrantie de felve Staten gegeven fal worden, dat fy redenen fullen hebben van contentemente : En aengaende de verfochte continuatie van den Impoft op de Wynen gedubleert, voor noch andere vier jaren, dat fijne Hoogheydt verhoopt dat de Staten van Hollandt geene fwarigheydt en fullen maecken t'accorderen de continuatie van den voorgaende enckelden Impoft , naedien dat veel van de andere Landen die felve continuatie aireede geordonneert hebben, hoewel dat fijne Hoogheyt wel verhoopt hadde dat fy in de verdubbeleringe van den felven Impoft geen fwarigheyt fouden gemaeckt hebben, heeft daeromme fijne Hoogheydt doen verklaren ■ dat hy van defe antwoorde in geen meeninge en was Syne Majefteyt rapport te doen wetende dat 't felve Syne Majefteyt niet aengenaem en foude wefen; dat daeromme defelve Gedeputeerden naer Huys fouden trecken, omme beter ende vruchtbaerder antwoorde in te brengen, totcontentement van Syne Majefteyt.
J)En thienden Januarii hebben de voorfz Gedeputeerden dagh genomen in den Hage in de Herberge te wefen den een en twintighften oer felver maent,
Dagh-



(9)
Daghvaert van de Staten van Hollandt,
gehouden in den Hage
Den 22, 23.' en 24. Januari* > 15 5 9-
22, 23. en 24. Jan.
Pag. 4.
P R M S E De Heeren van Goudriaen,ende Van Roon,
Ridders. Geuit van PoJgeeJi, Van wegen cTEde-
len.
Willem Blafms, Pieter Jacobfz Muys, ende
Mr. Willem Schoock , Van Dordrecht. Mr. Symon Dirckfz ,
ende Lambert Jacobfz,
Van Haerlem. JanDirckHerperfzBm-
germeefter, Mr. Jacob van Eynde, ende
'M.r.Adriaen vanLeyden,
N T E N\ Van Delf. Symon Janfz, Burgermeeftcr , ende
Mr. Cornelis van Veen,
VanLeyden. Jan Damifz, Burgermeeflcr , ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amsterdam. JanClaefzDiert, Burgermeefter,ende Symon Gerritfz, Van Gouda.
Omme eyndelyckte refolveren op de voorichreve Petitie, gedaen binnen Atrecht.
DEn voorfchreven twee en twintighften heeft den Advocaet rapport gedaen van de expeditie van 't geene hem voor antwoorde gegeven is geweeft, op de voorfz Poinclen, A 5 hem
Rapport van den Advocaet, van diverfctae expedkien ende



I5S9-
ar, S3. en z+.Jan.
Rapport van den Advocaet, op de Re quefte aen SyaeMajefteytgeprefenteert tegens de Fouckers ende Schets.
En-
wegen goedt duncken fal. Aengaende 'tfesde poincï van de Inftruclie, beroerende de vorderinge ende abbreviatie van de Juftitie, dat 't felve noch uytgefteldt is tot de wederkomfte van de Staten. Aengaende 't fevende poin&, beroerende de rigoureufe Executorien, dat de felve geordonneert waren, ende fy over lange den Ontfanger Coebel toegefonden hadden, in fulcken fchyn en forme als die in Regifter van de acle ende O&royen geinfereert is.
gY den Advocaet rapport gedaen zynde, hoe dat op de Requefte van wegen de Staten by de Gecommitteerden Syne Koninghlycke Majefteyt overgegeven, ten eynde dat Syne Majefteyt foude gelieven te handelen met de Fouckers ende Schets t'Antwerpen, dat fy te vreeden wilden wefen met loopens geldt, ofte dat Syne Majefteyt foude gelieven 't felve verlies te dragen, naer vermogen d'Aclre van indemniteyt, haerluyden geaceordeert, is voor Appoinctement geftelt:
J)E Remonftranten fullen overleggen de declaratie van de fpecien ende pryfen van de Penningen, daer de fwarigheydt by hen verklaert, op gemaeckt werdt, ende op wat tydt en dage fy de felve betalingen daer van geprefenteert hebben, om 't felvegefien zynde, daer op gedaen te werden naer behooren ; wefende 't felve Appoinetement van date den tweeden November, 1558.



03 )
UNde heeft voorts Syne Majefteyt doen fchryven aen Schets fulcks hier na volght:
rTsRes - cher Sleur £p fpecial ami. Nousvnus en voyons cy -jointe la Requefle pref ent é au Royy nojlre Sr. de la part des EJiats de Hollande, fcf vous requerons la voir & le contenu dlcelle communiquer au Facteur du Foucker, apres nous advertir quelle difficulté& fur quelles pieces, vous & ledit Foucker faictes de recepvoir Vargent courant attendu qu'il Yavez efchillé dijlribuê, efchillez & dijlribuez au .mefine pris, pour le tout veu y eflre ordonné comme feza trouvê convenir. A tant Tres-cher Steur efpecial amy nojlre Sr.foit guarde de vous de Bruxelle la feconde de November, 1558.
T) An heeft naderhandt door inductie van den ^ Advocaet de voorfz Jasper Schetz verklaert te vreden te wefen te ontfangen Philips Daelders tot vyf en dertig ftuyv., Goude Realen tot drie gulden thien ftuy ver, Gout - guldens tot twee en dertigh ftuyvers, en ander Goudt naer •advenant, maer fcheen geen andere Daelders te willen ontfangen, ende maeckte hem fterk dat de Fouckers 't felve fulcks mede fouden ontfangen ; 't welck ick Coebel op den thienden November, 1558. by Baftiaen de Boodegeadverteert hebbe.
BY den Advocaet rapport gedaen zynde, hoe dat op de Requefte by de felve Gecommitteerden van wegen de Staten geprefenteert, ten
eyn-
IS59* 2ï, 23. en 24. jan,
Miflïvevan SyneMajefteyt aen ie voorfz Schts ende Fouckers.
i
Pag. 6.
Confent van Schetz, omme te ontfangen eeniger. bande geldt.
Rapport van den Advocaetji op de Requefte by



3
I5S9S2, 23. en 24.
de Staten Syn KoninghlyckeMajefteyt overgegeven tegens den Capiteyn van Nieupoort.
Milïïve van Syne Majefteyt aen den Raedt van Vlaenderen, beroerendede voorfz faecke.
( 14)
eynde den Capiteyn van Nieupoort, Gillis van Courteville, met fijn Conforten, op feeckere groote poenen tegens Syne Majefteyt te verbeuren , geinterdiceert foude werden van d'Ingefetenen van Hollandt, met hare Schepen ende Goederen tot Nieupoort arriverende, yet te eyffchen ofte exigeren boven den gewoonlycken Tol en Heere-geldt, ende te reftitueren 't geene wes fy indebité van defelve Ingefetenen ontfangen hadden, &c. waer op voor Apoftille geflelt was:
gO/Y envoyé a ceulx du Confeil en Flandres, afin de appeller le Capitaine de Nieupoort, & Foyer fur les charges icy defignées & renvoyer leur befoigne avec leur advis, pour le tout veu appointer a la raifon.
Volgens welck Appoinclrement feeckere MisSve gedepecheert is aen den Raede van Vlaenieren , fulcks als hier na volght:
^Res-Chers £? Feaulx. Nous vous anvoyons avec cette certaine Requefle prefentée en nojlre Privé Confeil de la part des Nobles &f fix Grojfes Villes de nojlre Païs & Comté d'Hollande , reprefentans les Ejlats d'icellui Païs: Vous ordonnant (apres Vavoir veu & vifitée ) appelier & faire venir devers vous Gilles de Courteville, Capitaine de nojlre Ville de Nieupoort, y denommée &f ïayant ouy fur les charges defignées en ladite Requefle, nous renvoyer ladite Requejle avec vojlre befoigne & advis fur ce que lef dit s Suppliants requerent,-,
m



C i5 )
eu a nos Tres-Chers £ƒ Feauïx les CUef-Prefident, $ gens de nojlre dit Privé Confeil. Pour apres en appo.nbter ordonner a la raifoin. A tant Chers Feaulx nojlre 'Sr. vous ait en i+arde, de Bruxelle de 14. de Novemtere, 1558.
TS mede gerefolveert dat men met deneerften aen Sijne Koninglycke Majefteyt fal vervolgen Commiffie op Mrs. Cornelis Suys en Arnoult Sasbout, Raden ordinaris van den Hove van Hollandt, die beft van hunbeyden vaceren fal mogen, om als CommhTariifen te vaceren ter audiëntie van de reeckeningen van den Rentmeefter van de Staten, in plaetfe van S. M. den Heere van Affendelft.
T")En voorfchreven drie en twintighften Januarii is op de voorfz Petitie vanSijne Majefteyt gerefolveert voor antwoort te feggen den Grave van Boffu, en Mr. Philibert Bruxelïis, 't geene hier na volght:
T")E Edelen ende Gedeputeerden van dei fes groote Steden van Hollandt, repre-1 fenterende de Staten van den fel ven Lande,1 gehoort hebbende van hare Gedeputeerden de Antwoorde van den Heere Hertoge van vSavoyen, &c. Gouverneur en Capiteyn Generael van alle defe Nederlanden, gegeven den thienden dag defer Maent Januarii, ende oock als noch verftaen hebbende 't gunt uwe Groot Mogende Edelheyt belieft heeft hunluyden te proponeren ende voor-
hou-
1559.
22, 23. en 24. Jan.
Aen Syne
Majefteyt te vervolgen comtniiïïe op Suys en Sasbout, om in de plaetfe van MTendeift te verftaen toe auditie van de Tekeningenvan Coebef.
Antwoort van de Staten den Grave van 3o(Tu en Vtr.PhiliertBruxe!is gegeven, )p de toette Petitie.
3ag. 7*



ï.55922, 23. en 34. Jan.
i
c & i
houden, in conformité van de Propofitie haerluyden met de andere Generale Staten van alle defe Landen van herwaerts over by Sijne Koninghlycke Majefteyt gedaen den negenthienden Augufty Iaetftleden, binnen de Stede van Atrecht; bevindende de voorfz Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden, dat de Landen van Hollandt door defe feer zware en langhduyrenden Oorlogh feer zwaer belaft zyn metlmpoften, Thienden Penningh, Morgen - en andere Ongelden, gefprooten uyt veele en fware Beden en fubventien, foo wel den Koningh, als wylen hoogl. mem., Syne Keyferlycke Majefteyt in defen Oorlogh promptelyck geaccordeert, boven noch de laetfte Beede in den voorleden Jare vyfthienhondertachten vyftigh, hunluyden geconfenteert voor eenen tydt van negen Jaren aen een geduyrende, over alle oude ende andere nieuwe geëxcogiteerde middelen ende wegen, daer by men eenige Penningen heeft mogen vinden, geheel zyn geconfumeert; behalven oock de lafte vande fomme van thien honderdt duyfendt gulden, in gereedegelde opgebracht , by verkoopinge van Renten tegen den penningh twaelf, alle welcke penningen op Renten gehaelt zyn, omme daer mede Syne Majefteyt promtelyck te mogen dienen, op hoope dat de felve Renten ende andere Laften, in tyde van Peyfe te mogen quyten, foo wanneer de Negotie haer oude en gewoonlycke liberteyt, cours en vrydomme weder foude hebben, dewelcke
on-



C 17 )
ontwyffelyck is 't eenigh onderhoudt van den Lande van Hollandt, ende d'Inwoonders van dien, waer uyt gefurneertmoeten werden alle Beden en fubventien die de voorfchreve Staten haren Heere en Prince mo, gen accorderen: Maer alfoo de Staten onder andere bevinden in de voorfz Propofitie by Sijne Koninghlijcke Majefte'yt'verfocht te werden feeckeren Impoft ofte referve op 't Sout, waer inne confifteert de welvaert van de geheele Negotiatie , foo van de Rederye als van de Viffcherye groot 'ende kleyn, midtsgaders oock andere diverfche Neeringen, daer van competerende, die alle door de voorfz referve fouden verloopen eridé te niete gaen, waer door de voorfz Staten niet alleenlyck fouden despereren Syne Majefteyt in toekomende tyden te mogen affifteren , als fy tot noch toe ten allen tyden gedaen hebben, maer en fouden oock niet weten hoe en in wat manier fy fouden konnen of mogen komen tot quytinge ende afioffinge van de voorfchreve Renten en Hooft - fomme van dien, en mits dien veele oock fouden weten te vinden eenige middelen, waer by fy eenige penningen fouden weten recouvreren om Sijn Majefteyt in de voorfz na geëyschte Beede te mogen believen,gemerckt dat veel duyfenden van Menfchen-hun generen met allerhande Neringe , Negotiatie ende Navigatie, ende anders-geen onderhoudt hebbende, fouden moeten verloopen uyt den voorfz Lande van Hollandt, die tegenwoordelyck 't voorfz VI. Deel. B Landi
1559» 22, 23. en 24. Jan.



7.
82) 23. en na,. Jan.
Pag. 8.
( i8 )
Landt frequenteren uyt faecke voorfz: Dat oock de communicatie van de andere Landen, by den Heere Hertoge van Savoyen geproponeert , niet vallen en mag , door dien 't voorfz Lant van Hollandt divers ende van anderen nature is dan de andere defe Nederlanden, byfonder in de Negotie van 't Sout, dat fy veel al niet verder en doen dan tot hun eygen nootdruft, elck in den fijnen, ende dat die van Hollandt by het voorfz Sout onderhouden haer Negotiatie van den felven Soute, op de Landen van Duytflandt ende Öoftlandt, daer 't voorfz Sout gekregen werdt, ende in andere omleggende Landen vallen foude, daer de voorfz referve ofte Impoft geen plaetfe hebben en foude, behalven noch al het Sout . dat tot vorderinge van den Haringhvaert ende kleyne Vifl'cherye nootfaeckelijck is, ende verbefight werdt in feer groote enexceffive menighte: Sal oock bevonden werdat die van Hollandt in de voorfz verfochte referve ofte Impoft fouden betalen meer dan den derden penningh, tegens de andere Landen, boven dien dat den felven Impoft ofte referve foude gedragen werden by fchamele en arme Luyden, hun met de groote en kleyne Viflcherye generende, ende in't . fvveet huns aenfchyns, met haren fuyren en fwaren arbeyt, voor haer, hare fchamele ende arme Huysvrouwen en Kinderen haer Broot winnende, dewelcke immers geenfints 't felve dragelijck is, ende mitsdien nootfaeckelijck cauferen foude de ruïne van den
fel-



felven Lande, alfoode voorfz fchamele Luyden, om de voorfz ondraeghlyckheyt, nootfaeckelyck uyt denLandevan Hollandt fouden moeten vertrecken , ende foude confecutivelyck de voorfz Rederye ende VilTcherye groote ende kleyne, in den voorfz Lande van Hollandt moeten faillieren: Uyt alle welcke redenen wel te verftaen is, dat de voorfz Staten in de voorfz communicatie Sijne Majefteyt geenen dienft fouden mogen doen : Defen geconfidereert, verfoecken de voorfz Staten in alle ootmoet, dat de voorfz Heeren Commiffariffen gelieven die faecke aen Sijne Koninghlycke Majefteyt aen te dienen en recommanderen, ten eynde Sijne Majefteyt gelieve Sijne fchamele ende getrouwe Onderfaten van Hollandt te verdragen van de voorfz verfochte referve of Impoft, op dat fyluyden, behoudende de vrye Negotiatie, Navigatie en VilTcherye groot ende kleyn, by Sijne Majefteyts Voorfaten met veele diverfche ende fchoone Privilegiën gedoteert, oock; by Sententien geconfirmeert, Sijn Majefteyt voortaen mogen dienen nae alle haer vermogen, fulcks fy tot noch toe Syne Majefteyt, en Syne Majefteyts Voor-vaders gedaen, en desverfocht zynde, getrouwelyck hebben gealïïfteert, ende als noch verhoopen ende bereyt zyn te doen na haer uytterfte vermogen.
B 2 Is
1559.
22 , 23. en 24. jan.



7'
I55S>. i, 2. en t; Febr.
Pag. ic
( 22 )
U-luyden met de andere Generale Staten defer Onfer voorfchreve Nederlanden den negenthienden dag van Augufti laetftleden, in Onfe Stadt Atrecht gedaen en voorgehouden, ende U-luyden nu by den voorfz Grave van BolTu, ende Mr. Philipert van Brnxellis wederomme vernieuwt: Ende nadien Wy op de voorfz uwe Antwoorde wel hebben gelet, de felve feer vremt bevonden , als daer by alleenlijck proponerende de fwarighedën die ghylieden feght te bevinden, aengaende den Impofte ofte referve van den Soute, 't derde poind van de voorfz generale Propofitie, fonder pertinentelyck te antwoorden op de twee eerfte poinélen, maer defelve voorby gegaen, ende gantsch rouvvelijckbeantwoort, daer mede fluytende; waeromme Wy defelve fulke uwe antwoorde niet genoegh kunnen verwonderen , als verre een ander verwacht en ons vertrout hebben, byfonder nadien gylieden wel hebbende konnen ende behooren te bedencken den grooten noot, Ons gedrongen hebbende U-luyden met de andere Staten te doen aenfoecken om defe tegenwoordige hulp, foolangen tydt hebt vertoogen uwe antwoorde , tot onfe onuytfpreeckelycke koft en la ft van de andere Onfe arme Onderlaten, ende byfonder van die op de Frontieren , dewelcke meeftendeel, niet tegenftaende dat fy door defen Krygh en Veldt- Leger feer en veel anders befchadight zyn geweeft dan ghylieden, foo wydt van de Frontieren, en buyten den wegh
des



(*ï)
des tochts van het Kryghsvolck gefeten, nochtans niet en hebben gelieven promptelyck ende werckelyck te toonen en bewyfen haerluyder goeden wille en genegentheyt, om Ons in defen Onfen ende defer Landen grooten noot by te ftaen, foo dat merckelycke fommen van penningen, by haerluyden geaccordeert, aireede gelicht zyn.
Waeromme niet konnende van de voorfz uwe antwoorde eenig genoegen, maer groot mishagen hebben; foo hebben Wy wel willen fchryven, en uw feer ernftelycken bevelen , dat ghy terftondt, en fonder langer vertreck, U-luyden anders beden ckt en refolveert op 't ftuck van de twee eerfte poin&en van de voorfz Propofitie, te weten, van den Hondertften en Vyftighften Penningh, en van den Impoft op de Wynen, en Onfe CommiffarhTen daer op foodanigen antwoort geeft, dat Wy oorfaecke mogen hebben daer van een goet behagen te fcheppen, en als ghy wel verftaet in defen tijden tot defe Onfe Landen en uw eygen welvaert te dienen, hier inne te vorderen, in fulcker voegen bewijfende dat andere Staten het beft aireede, foo gefeydt is, gedaen hebbende, en noch dagelijcks zijn doende, niet bevoeght noch veroorfaeckt en werden hun uwes vertrecks te beklagen, als henluyden meer opgeleydt te werden dan U-lieden.
Ende foo veel aengaet den Articul van den Impoft ofte referve vandenSoute, nae dien Wy wel bevroeden dat ghy U - lieden B 4 dien
4
'559. 1, 2. en$.
Febr.



>559t, 2. en 3.
Febr.
Pag. 11.
C 24)
dien aengaende befwaerlyck kont refolveren, voor dat ghy die gelegentheydt ende alle circunftantien defer faecke ten vollen bericht zijt , foo is verder Onfe ernftige meeninge dat ghy oock terftondt hier fendt uyt elcke Stadt twee of drie van den geenen die de materie van den Soute beft geinformeert zijn ende verftaen, haerluyden mede gevende volkomene laft ende Inftructie van alle 't geene daer op mag vallen te feggen, ten eynde fyluyden mogen communiceren , en die faecke debatteren met den geenen die van Onfen 't wegen daer toe fullen geaccordeert werden , ende aenhooren de folutien, vallende op de fwarigheden, die men, foude mogen proponeren van allen zijden, op dat daer naer, de faecke beter verftaen zijnde, gelijck Wy verhoopen dat fy wel verftaen fal weiden, hier inne fulcke Refolutie genomen mag werden , alsmen tot vorderinge Onfes dienfts, en 't welvaren Onfer Landen bevinden fal te behooren ; het welcke Wy verftaen dat ghy niet en behoort af te flaen noch weygeren , alfoo defe faecke wel ende lange verftaen is, uw daeromme nochmaels belaftende in alle 't geene voorfz is alle mogelycke diligentie, gelijck ghy wel verftaet van grooten noodt te zijn. Lieve ende Getrouwe 9 Onfe Heere Godt zy met U-luyden Gefchreven tot Bruffel den negenen twintighften dagh Januarii, yyfthien hondert negen en vijftigh.
" Onderteeckent, PHILIPS.
Ende wat neder, Berti. Vol-



(*5 )
\701gens welck fchryven van Sijne Majefteyt, * hebben de voorfz Staten feeckere Refolutig genomen, gelyck hier na volght:
/~\P den eerften Febrnarii laetftleden, de ^ Edelen en Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt, reprefenteerende de Staten van den felven Lande, Vergadert zynde omme Sijne Koninghlijcke Majefteyt, te mogen believen in de Beede, by Sijne Majefteyt henlieden met de andere Generale Staten van alle defe Sijne Majefteyts Nederlanden , in Augufto laetftleden binnen de Stadt Atrecht gedaen,.hebben by forme van communicatie genoemt en geadvifeert feeckere Middelen , omme by defelve Syne Majefteyt te mogen fecourere-n met eene merckelijcke fomme, in defe fijne Majefteyts nootfaeckelyckheyt van den Oorlogh, verhoopende dat Sijne Majefteyt haerluyden fpude verdragen van de verfochte referve ofte Impoft van het Sout, uyt redenen breder by gefchrifte geftelt, ende den Grave van Boflu overgelevert: Ende alfoo alle oude* Middelen meer dan zyn geconfumeert, overmits den langen gedurenden Oorlogh, ende groote fomrnen en menighvuldige fubventien , by hunluyden daer toe gedaen, ende dat die voorfz geproponeerde Middelen niet fuffifant en werden gevonden tot haerluyder intentie, ende believen van Sijne Majefteyt, ende dat de voorfz Gedeputeerden de voorfz Middelen oock over haer iiiet en foude mogen nemen, als daer toe B 5 nieti
1559»
l, 2. en 3, Ftbr.
Antwoort van de Staten op de voorgaende Miffive,



C'26 )
»559« t, i. enz.
Febr.
niet gelaft zynde, hebben nootfaeckelyck in den haren daer op moeten nemen rapport , om alfulcks elck in den haren te remonftreren, 't geene Sijne Majefteyt belieft by gefchiïfte te beantwoorden op 't voorfz haerluyder verfoeck, den Grave van Boflu fchriftelyck overgelevert; ende op Woensdagh toekomende, als op den achtften defer Maendt February weder in den Hage te wefen, omme 's anderen daeghs oriderlinge op de voorfz Middelen de antwoorde van Sijne Majefteyt verder te communiceren, en te refolveren naer behooren.
Ende alfoo de Staten by de voorfz Misfive van Sijne Majefteyt hunluyden overgefonden, niet en bevinden eenige antwoorde, beroerende de fomme van hondertduyfent gulden, by haerluyden verfegelt, waer van den dagh expireren fal den vyfthienden defer Maent Februarii, foo verfoecken fy anderwerf den voorfz G. M. E. Heere ende Grave van Bolfu, dat hy Sijne Majefteyt die faecke believen aen te dienen, dat de Staten voorfz geen moeyte van dien aengedaen en werde.
Insgelijcks, alfoo de Verwers, Witwerckers en andere, hun dagelijcks feer beklagen, dat fy tot hare nootdruft niet kunnen krijgen denAlluyn, hunbenoodighttot hunne Neeringe, die ook ftil ftaen en feer vermindert worden , foo verfoecken de voorfchreve Staten andermael, dat de G. M. E. van mijnen Heere den Grave van Boffu, van gelycken believen de handt daer aen te houden, en te doen effectueren dat
Sij-



C %7 )
Sijne Majefteyt fulcke ordre doe ftellen op 't feyt van den Alluyn , dat de voorfz Verwers, Witmaeckers en andere, hun met den voorfz Alluyn behelpende, tot haren gerieve, ende om eenen redelijcken prijs den voorfz Alluyn mogen genieten, ten eynde de Drapperye van Hollandt, wefende een groot onderhout van de fchamele Ingefetenen van den felven Lande, nocheenighfintsonderhouden mag werden.
Ende nae 't gunt voorfz is, beroerende de voorfz beeden en fubventien , by de voorfz G. M. E. Heere en Grave van Boflu gefien ende gevifiteert zijnde, omme te verklaren wat fomme van Penninge fy by de voorfz by hun uytgeilagen Middelen, die Majefteyt foude believen te accorderen, en op wat termijnen, ende oock daer van geven hare Obligatien , den geenen met den wekken Sijne B'lajefteyt foude believen te contracteren , feggende mitsdien dat fyt'allen tijden geaccouftumeert zijn geweeft, eerft ende alvooren te foecken alle bcquame en fufKfante Middelen, waer by fylieden eenige fomme accorderen, waer mede de voorfz Staten haer altijts wel hebben gevonpen, ende 't felve Sijne Majefteyt oock aengenaem geweeft is , maer alfoo de voorfz geconcipieerde Middelen byfonder uyt de voorfz redenen niet fufiïfarït en werden gevonden om Sijne Majefteyt in fijne voorfz Becde en Petitie te bewilligen nae haerluyder goetwilligheyt, ende dat fyluydenoock niet en weten of de felve Middelen by hare Meefters bequaem fullen gevonden werden,
of-
•559. 1, 2. en 3.
Febr. L*ag. 12.



C*3 )
»5S9.
I , B. ff» 3.
Febr.
ofte dat daer andere bygevoeght fullen moeten werden : En hebben de voorfz Edelen en Gedeputeerden geen fomme altoos uytgeilagen ofte geadvifeert, waeromme fy oock de verfochte verfegelinge niet en fouden mogen doen, en wel van eenige termynen weten te verklaren, maer fullen op alles goedt rapport doen, en die faecke miancheren met alle behoorlycke diligentie.
QP den voorfz. tweeden en derden Februarii hebben de voorfz Staten gerefolveert ende geftelt diverfche Apoftiilen op feeckere Memorie van den Ontfanger Coebel, foo als defelve hier na geinfereert ftaet.
Memorie voor de Staten van Hollandt.
Memorie van Coebel, met diverfcheAppoftillen,by de Staten daer op geftelt.
JN den eerften hebben Appojlille.
de Staten bedongen Defe negenthien duyte mogen ontfangen fendt negen en veertigh van Sijne Koninghlijc- ponden fullen genoke Majefteyt voor de men werden in mindeportie van de drie Per- ringe van de drie honfonagien , en die van dert duyfendt ponden , Wijck , in de laetfte ende fal Goebelfo veel Beede van drie hondert min renten verkopen, duyfent ponden, geconfenteert in de jaren acht en vijftigh, negenthien duyfendt negen en veertigh ponden , van veertigh grooten, die byLevinWouterfz, Ont-



•Op >
Ontfanger Generael , geftelt zijn in handen ■van den Ontfanger Coebel, hier op te willen refolveren of d'Ontfanger de voorfz fomme fal ontfangen in minderinge van de drie honderdt duyfent ponden , en foo veel min verkuopen als die fomme bedraéght, of niet. ■ :
: siï la Noch heeft den Ontfanger Coebel vyf en twintigh duyfent ponden of daer omtrent aen gereede penningen , of hy die terftont fal fenden na Antwerpen, omme te loffen een deel van de Obligatien van de vyf en -ïeventigh duyfent ponden , foo verre die ftrecken, of die voornoemde Obligatien ongelost laten, tot de fes Maenden geëxpireert zijn, te weten tot den vijfthienden Mey negen en vijftigh.
'SS9Febr.
HH tiö %stumr. - o. nsv
ïïfVv fï "J ^ hviüj
i-dsd £ft tl-guCli'.io dw fi9}B# üfa 'io rtp fn3d
Appofiille. Coebel fal nietalleeri defe vijf en twintigh duyfent ponden j maer Pag. alle de penningen die hy gereet mag hebben terftondt fenden naer Antwerpen , omme d'Obligatien aldaer t® loffen.
13*
Hoe



C 30 3
r55915 2. e;/ 3 Febr.
UOe de Staten fullen hefoigneren, beroerende de continuatie van den Hondertften Penningh, daer voor fy verfegelt. hebben, en verfchijnen fullen den vijfthienden Februarii toekomende.
Hoe de Staten ver- Appojlille. ftaen van de Beeden Hier op te fien't Revan Kersmiffe, en Sint gifter van den Advo? JansMüTe,opdeSchil- caet van den Lande, talen, en wie den fel- daer inne de Refolutie ven ontfangh fal heb- ftaet, defe Articulen ben, en of de Staten aengaende, mitsgaders profijt is den penning de commiffie van Mr. fefthien te lollen, en Jacob B.ol. hem felven weder met den penningh twaelf te belaften, met defelve loflinge , en of fulcks by de Staten geflooten is, want hier mede komen de Staten in groot Interest, lonende den Penningh fefthien, en die converterende in den penningh twaelf, ende is al wetens de meefte last gefocbt , daer de Staten defelve Renten mogen continueren , nemende die t'haren lafte, in haer Comptoir uyt 's Koninghs Comptoir.
Dat Jp.



c
Dat van nooden fal wefen terftont te wijderen ende te eynden 't recolleraent van den Thienden Penningh van den jare vijfthien hondert drie en vijf-, tigh, met eenige Gedeputeerden met alle de fwarigheden.
Item dat men fal moeten de Quohieren van den ThiendenPenningh van den Jare vijfthien honderdt feven envijftigh terftondt doen vifiteren by eenige die des verftaen, en gehandelt hebben, als denSecretaris Mr. Jacob de Milde, ende andere, op dat de felve Quohieren gevifiteert en geprobeert met die fommatien, men fal mogen de reeckeninge van de drie hondert en twintigh duyfent ponden mede furneren.
Dat
3i )
Appojlille. Hier toe zijn gecommitteert Mrs. Gerrit Hendrickfz , Burgemeefter van Haerlem , Adriaen van Leyden, Penfionaris van Delft, en Adriaen Sandeleyn, Penfionaris van Amfterdam, die ter eerftcr Daghvaert fullen in 't werck treden.
Appoftille. . Den Rentmeefter fal fijn reeckeninge doen op de fommatien van de Quohieren, fulcks die van een yegehjk in den fijnen zijn gefommeert, en foo verre bevonden werdt verdere probatie ende correctie van dienbenoodight, fal 't felve namaels by Ordonnantie van de Staten gedaen mogen werden, ende daer af particuliere reeckeninge gehouden werden.
Ap-
1, 2. en 3, Febr.



C 3£ )
1> i. en Pag. 14,
, Dat men eènige van 5* dg Staten fal mogen committeren om alle de Requefle te vifitei'én,dewelcke noch onder den Advocaet, onder den Heer van Sprange , ende onder den Ohtfanger leggen, als nu geprefenteert zijn, *t welek nootfaeckelyck is gedaen op de volgende^ reeckeningen die te doen ftaen, waer af de felveRequefteu oock vermelden, alfoo die van divèrfche natuyre zijn.
Insgelycks dat men fal moeten wyderen den ftaet, beroerende de drie Perfonagien , die eens gemaeckt is den Jaren fes en vyftig, falvo jnjie cakulo, op dat die eens magvolmaeckt zyn, daer uyt men fal vinden wat eh hoeveel de Staten uyt alle de voorgaeride extraordinaris Beeden ten achteren komen , en oock mede ver-
Appofiiïle. Hier toe zyn gecomitteert die geene die tot den recollemente van den Thieriden Pcn-^ ningh in 't vyfde Articul zyn gecommitteert„
Appojïille. ■ Den Rentmeefter fal met die van Delf met den eerflen reyfen tot Leyden, aen ende by Mr. Jacob de Milde, ende aldaer onderlinge wyderen den ftaet in dit Articul geroert.
Ap-



c 33;
verftaen of de negenthien duyfent negen en veertig ponden juyst uytbrengen de portie van de drie Perfonagien, met Wijck, in de drie hondert duyfent ponden.
Den OntfangerCoebel foude gaerne loffen eenige Rente-brieven, tot de fomme die hy ontfangen heeft uyt de thien duyfent ponden voor de Haringhvaert, daer - vooren de Staten verfegelt hebben , of hy die Brieven fal casferen, mits ftellende op den rugge op wat tyt die weder beginnen te loopen tot'sLands laste , of fimpelijck de kopers haer geldt weder geven , omme haren vryen wille daer mede te doen, en de reden is, want men anders nieuwe Brieven fal moeten maecken , en ftaen in dangier of men de acht duyfent ponden fal moeten ontbeeren, VI. Deel. C al-
1559. 1,2. ««3.
Febr.
Appojlille. Coebel fal met de Partyen fpreecken, of fy te vreeden zyn dat men op de rugge teyckenen dat 't Landt van' Hollandt de Renten fal aen hem nemen, ende' den datum wanneer die loopen fal tot lafte van het Landt, ende indien yemandt onwilligh ware , dat men die fal geven nieuwe befegelde Brieven.
4"



(34;
1559Ij 2. e«3, Febr.
Pag. 15.
Dat de Staten gelieven een Cornmiiïaris uyt den Raedt te doen by den Koningh ftellen , ende Commiflie verwerven om's Lands Reeckeningen te hooren , die den Ontfanger fal doen van de converfie van de Lijf-renten ; item , van den Impoft van den jare vijftien hondert feven en vijftig.
Item, van 't Tracjtement van den Thienden Penningh, indien "t felve ware gefuyvert.
De reeckeningen van tk drie hondert en twin-
Appojïille. Dit is gedaen ende is den Advocaet daer Acte afgelevert, ter relatie vanSchook, Penfionaris van Dordrecht; maer alfoo den Advocaet fieck is, dat d'eerfte die boven reyst 't felve fal folliciteren op Suys en Sasbout, Raden ordinaris, die best fal mogen vaceren.
Jppoftille. Hier toe zijn gecommitteert Mr. Gerrit Hendrickfz , Burgemeefter van Haerlem, ende Jan Dirck Herperfz , Burgemeefter van Delf, by den Ontfanger Coebel op morgen te gaen, ende te vragen wat hem hier van gebreeckt.
Appojlille. Den Ontfanger fal, hem
alfoo de Staten nootfaeckelijck penningen foecken.



< 35 )
hem in defen reguleren naer den inhout der ' Appoftille op *l fesde voorgaende Articul geftelt, •
twintigh duyfendt ponden , daer inne den Thienden Penning gecomprehendeert is $ daer moeten de Quohieren gefommeert en geprobeert wefen , eer men die gereedt kan maken , anders foude die mede mogen gereet wefen, al tegens Paeflchen ten langhften.
THE vermanen van het donatif van den Hertogh van Savoyen, als de Gecommitteerden van BrulTel belooft hebben rapport ter naefter Daghvaert.
Daer is een Heer in 't Landt by Breemen, die begeert te leggen op de Staten twintigh duyfendtGout- guldens in fpecie, maer wilde de lolfinge weder be* dingen in fpecie.
dppoftnic.,
Sy hier op gehoort den Rentmeefter , of hy gekregen heeft antwoordt op fijne Milfive, den Heere in defen gefpecificeert overgefchreven * dat hy ter laetfter Daghvaert verklaerde gefchreven en gefonden te hebben.
T^At de Staten gelieven te ordonneren deft geenen die na boven fullen reyfen, datfe defe laetfte Executorie, die verkregen is in NoC <?, veto-
i 2. en $\
Fel/r,



1559I, 2. en% Febr.
Voorts dat in de felveExecutorie magh geinfereert werden de claufule dat van alle extraordinaris Beden , Impoften , Morgengeldt, Thienden Penningh , ende andere Middelen die nu loopen , of namaels noch opgeftelt mogen werden , fpruytende uyt de voorgaende extraordinaris Beeden.
Jppojlille. Op de twee voorgaende Articulen fal den Rentmeefter de voorgaende Executorien in fulcker voegen concipiëren als hemde felve goet duncken en begeeren lal , omme gepailèert te werden, ende alle 't felve leveren de Gedeputeerden , die ter eerfter Daghvaert boven fullen reyfen, om al 't felve te vervolgen na behooren.
TT)En Rentmeefter fal gehouden zijn van nu, voortaen van fijne Deurwaerders te nemen alfulcke fuffifante cautie, als den Deurwaerder van den Hove van Hollandt nu ter tijdtgehouden is te ftellen , of fal by gebreècke als voo-. ren gehouden zijn felfs voor fijne Deurwaerders te responderen en te verantwoorden.
Der*
< )
vember vijfthien hondert acht en feftigh doen corrigeren, en maecken op de Deurwaerders van den Hove van Hollandt, en van 't Comptoir van 't Gemeene Landt, alfoo men anders die niet en kan te werck leggen, dan met een Deurwaerder van boven.



(3? )
En derden Februarii is by de Staten op Coebel Ordonnantie gepaffeert van vier duyfent. vier hondert feventigh ponden, tot profijt van den Haiinghvaert, in minderinge van de thien duyfent ponden, haerluyden by Sijne Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert. '
Daghvaert van de Staten van Hollandt ge- ' houden in den Hage i
Den 10. en n.Februarii, 1559.
PRESENTEN,
De Heeren van Gou- ende
Ariaen, Mr. Jacob van Evnde.
VanLockhorjl, Van Delf.
ende Symon Janfz, Burger-
Van Koon, meefter,
Ridders. Dirck vander Does ,
Den Heere van War- 1 ende
mont , Mr. Cornelis van Veen,
Van wegen d'ede- VanLeyden.
len. Joojl Buyck, Burger-
Boudewijn van Drenck- meefter,
waert, Sybrant Occo,
Wouter Barthout/Zf ende
ende Mr. Adriaen Sandelyn ,
Mr. Willem Schoock, Van Amsterdam.
Van Dordrecht. Jan Claefz Dien, Bur-
Mï. Gerrit Hendrickfz} germeefter,
ende Van Gouda. Lambert Jacobfz,
Van Haerlem. Omme eyndelijck te
Huygh de Groot, refolveren op de
C 3 . voor¬
as?.
1, 2. en 3.
Febr. Pag. 16. Drdannanie op Coe>el, tot 1470 gullen , voor ien Haingh^aerrt.
10 en 11.
Febr.
hóooD'.ifX -nsq «Hs 1*1 nsjtniu igiulJbo
ii-jb n?*>ei



ï<59ic. en 11. Mr,
Gratuiteyt voor den Hertog van Savqyen, van thien duyfendt ponden,
ïtotCoebel alle penningen fal ontfangen op Renten tejien den penningh twaelf.
voorfchreve Propo- Au°uftus laetftleden fitie, by Syne Ko- binnen de Stadt van ninghlycke Maje- Atrecht gedaen. fteyt in de maent van
IN den eerften, dat men den Hertogh van Sa* voyen, &c. voor een donatif fa] believen met de fomme van thien duyfendt guldens, te vinden by verkoopinge van Renten, onder de Maffe van 't gunt men Syne Majefteyt op de laetfte geë'yschte, en als noch niet geaccordeerde Beede fal confenteren , dan die van Haerlem en Delft hebben hier op genomen rapport ter naefter Daghvaert.
TPEn anderen, dat den Rentmeefter Coebel "*■ fal alle alfülcke penningen als 'er tot lafte van de Staten tot noch toe aengefchreven zyn , boven de fomme van drie hondert duyfent gulden , laten aengeteeckent, fonder nochtans de voorfz penningen te ontfangen, maer die laten in handen van den geenen die de voorfz aenfchryvingen hebben doen doen, tot lafte van den Lande ,• ende dat voorts dén voorfz Rentmeefter hy verdere aenfchryvingen fal ontfangen alle die geene die eenige Renten op de voorfz Staten den penningh twaelf fullen believen te koopen , fonder yemandt te ontfeggen , en fonder nochtans van haerluyden eenige penningen te heffen en te ontfangen, ende dit al t-er tydt en wylen hem anders by de voorfz Stagen gelaft ende geordonneert fal zyn.
Sa}



f 39)
g Al van gelycken den voorfz Rentmeefter Coebel naer hem nemen Syne overgeleyde Reeckeningen van den Impost, en daer by voeger lijnen uytgeef ofte betalinge, fulcks hy vinden fal te behooren , omme al 't felve gedaen , ende weder overgeleyt zynde, als dan daer inne voorts geprocedeert ende gedaen te werden nae behooren.
J£Nde aengaende de Beede van Syne Majefteyt, foo verre hetraecktden Hondertilen en Vyftighften Penningh, &c. hebben de Edelen , Dort en Delft geadvifecrt dat men Syne Majefteyt in de plaetfe van den voorfz Hondertilen en Vyftighften Penningh foude believen met de fomme van twee hondert duyfent guldens, te betalen op twee jaren hondert duyfendt guldens , te vinden by verkoopinge van Los-renten tegens den penningh twaelf, ende de jaerlyckfche Renten van dien te vinden by Impost op alle den Turf die in den Lande van Hollandt gedolven, ende uyt den Lande gevoert fullen werden, op elcke Tonne een duyt, ende voorts by verhooginge van den Impost op de Wynen, Bieren, en de feven grooten op de Morgen, voor een gerecht vierdepart, midts daer af hebbende behoorlyck Octroy, fonder nochtans in 't felve Octroy gefteldt te werden het voorfz vierdepart, ende den duyt op den voorfz Turf, dan alleen dat de voorfz Staten de voorfz jaerlyckfche Renten fullen vinden by Impoft op den voorfz Turf, en.de verhooginge van den Impost op de Wynen, Bieren, eade de feven grooten op de Morgen, welveren 4 ftaen-
"559-
10. en 1 i,
Febr. Pag. 17. Coebel fijne reeckeninge tere* ftitueren.
Refolutie op de laetfte Petitie,



1559. 10. en II Febf.
Beroerer de de coi rinuatie van denIa poft op c Wynen.
ftaende dat Syne Majefteyt hem fal deporteren van den verfochten Impoft ofte referve van het Sout: Haerlem feyde geen last te hebben noch tot de voorfz fomme, noch tot de voorfz middelen , ten ware eerst en alvooren de voorfz verfochte referve van de Staten afgedaen ware, in wekken gevalle fyluyden verhoopten last te fullen verkrygen, om hem alle 't gunt voorfz is met den anderen te mogen conform maecken: Leyden conformeerden hem in de voorfz fomme en verhooginge van den voorfz Impost, verfoeckende rapport foo verre het raekt om eenigen Impost geftelt te werden op den Turf: Amfterdam conformeerde hem met de Edelen, Dordrecht en Delft, uytgefondert alleen dat den voorfz Impost ofte referve van den Soute eerst ende alvooren afgedaen foude zyn , fonder dewelcke fyluyden als noch niet fouden konnen of mogen yet accorderen, daer mede die van Gouda hun maeckten conrform.
."ÜNde aengaende de verfochte continuatie van den Impost op de Wynen voor den tytvan vier jaren, &c. zyn de Edelen te vreeden de
g felve te accorderen voorden voorfchreven tydt, en dat fimpelyck; wel nochtans verftaende dat den felven Impost eerst coers en loop fal hebben ten dage van den confente, dat defelve gedragen fal werden : Dordrecht foude vanadvife zyn den voorfz Impost af te ftaen, hebbende gevolgh van de andere Staten; indien niet, fouden defelve accorderen voor twee jaren, ende dat fimpelyck , ende voorts als by de Edelen, welverftaende dat den Lande van Hollandt by Syne Ma-



( 4i")
jefteyt verleent foudé werden Acte, daer by den voorfz Impost,t'eynde de expiratie van de voorfz twee jaren geheel doodt of te niet te foude zyn, er dat Syne Majefteyt die van Hollandt niet meel en foude verfoecken om eenige verdere continuatie te doen : Haerlem foude hem conformerer met de Edelen, foo verre.men den voorfz verfochten Impost niet en fouden mogen afllaen i mits nochtans hebbende Acte, dat de pennim gen die daer van jaerlycks fouden komen, geëmployeert fouden werden daer toe die aldereerst zyn verfocht en geconfenteert geweest Delf by faute dat men den felven Impost nie foude mogen wederleggen, fouden haer con formeren met die van Dordrecht en Haerlem foo verre raeckt het employement van de pen ningen die van den voorfz Impost fouden ko men of ten minften daer af jaerlycks genietendi de fomme van veertien ofvyfthien duyfent gul dens : Leyden als Haerlem: Amfterdam laet hen duncken dat den voorfz Impost geheelyck be hoort af te zyn: En die van Gouda conforme ren haer met die van Haerlem.
/~)P den elfden Februarü, is op de Requefh . van Boudewyn van Drenkwaert, als Dydo grave van Beyerlandt, daer by hy verfochte dal de voorfz Staten, tot confirmatie van haer Pri legie, van dat men in geen materie van Dycka gie' en fal mogen verleenen de claufule van in hibitie, hen fouden willen voegen in feeckei Proces, dat hy als Appellant voorden Grooter Raede hangende heeft tegens de Weduwe var den Heere van Monfcheau, beroerende de ma C 5 -te,
•559io. en 11.
Febr,
: M*l .8: t
iPag. i». t
: Requefle vanBoudewyn van Drenck-
' waert.
[



f 40
»559Ic en 11 Febr.
terie van Dyckagie: By de Staten gerefolveert •voor Appoinéternent te Hellen, die van Delft boven reyfende, fullen tot Mechelen vifiteren het Proces bier geraentioneert, met den Advocaet en Procureur van den Suppliant , en als dan de Staten rapport te doen, omme al 't felve gehoort, geordonneert te werden naer behooren.
Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage
i», 19, ae, Si. en 22.
Febr.
Den 18, 19, 20, 21, en 22. Februarii, 1559.
PRESENTEN,
Den Heere van Gort- Mx.JacobvanEynde,
driaen, ende
Ridder. Mr. Adriaen van Lef-
De Heer Jacob vander den ,
Düyn, Van Delf.
Van wegen d'ede- Dirck van derDoes^Bux-
len. germeefter,
Willem Barthoutfz, ende
Mr. Cornelis van Hoge- Mr. Cornelis van Veen ,
lande, VanLeyden.
ende DirckHillebrantfZy^m-
Mr. Willem Schoock, germeefter,
Van Dordrecht. Mr. Adriaen Sandelyn,
Mr. Lambert Jacobfz, ende
Van Haerlem. Mr. Jan van Nieuwen-
Huych de Groot, Bur- burgh ,
germeefter, Van Amsterdam.
Jm



C 43 )
Jan Claefz Diert, Bur- abfolute antwoorde germeefter, te geven op de voor-
Van Gouda. ichreve laetfte Pe¬
titie van Sijne MajeOmme te refolveren fteyt.
TEn voorfz Dage is by de voorfz Staten gerefolveert op de voorfz Petitie voor antwoort te feggen, 't geen by haerluyden by fonne van Acte in gefchrifte geftelt is, fulcks ■als hier na volght:
/~\P de Petitie de Staten van den Lande van Hollandt by Syne Koninghlycke Majefteyt in Augufto laetftleden gedaen binnen Syne Majefteyts Steden van Atregt, ten eynde fylieden Syne Majefteyt fouden accorderen een Hondenden Penningh van de Onroerende Goederen, ende den Vyftighften Penningh van de Koopmanfchappen, ofte in de plaetfe van dien foo veel fyluyden t'anderen tijden Syne Majefteyt fouden geaccordeert hebben , den Impost ofte referve van den Soute, en de continuatie van den Impost op de Wynen, ende verdubbelinge van dien , voor den tydt van vier Jaren, omme daer mede eensdeels te vervallen de groote exceffive onkoften en laften die by Syne Majefteyt in defen langen geduyrenden Oorlog fouden zyn gedaen geweest, ende in tyde van peyfe noch gedaen fouden moeten werden ende gedragen, foo wel m ende aen de nootfaeckelycke reparatien ende Fortificatiën van de Steden en
Plaet-
'55918,19,20,21. en 22»
Febr.
Antwoort van de Staten op de laetfte Petie.
Pag. 15.



C 44)
1559-
|8»j$» go, 21. èn 22. Febr.
■j. owwA f;
•b qo n ;j y, -a'i sAttti £
°! s:
i:
Plaetfen op de Frontieren gelegen, als tot verder onderhout van de ordinaris Benden
■ en Guarnübenen, en om te vervallen de andere i ware extraordinaris lallen , daer Sijne Majefteyt tegenwoordig mede belast ende befwaert foude wefen: De Edelen en fes groote Steden van den voorfz Lande van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, naer diverfche rapporten en communicatien daer opgehouden, en diverfche wegen en manieren gefocht, omme als getrouwe Onderfaten Syne Majefteyt te believen , foo veel als doenlyck ware, bevinden hun in grooter perplexiteyt, meer dan fy tot eenigen tyde hebben gedaen, overmits de groote armoede, miferie ende calamiteyt daer 't voorfz Landt van Hollandt inne gekomen is, uyt faeke van ceffatie van alle Neringen , diverfie van Koopmanfchappen in andere omleggende Landen, grooten fwaer verlies van Schepen, 1'obere Viifcherye van de Haringhvaert , belaftinge van Dyckagie , jaerlycks fwaerder en laftiger
'vallende, als uyt faecke van de groote en fware laftcn , daer inne 't voorfz Landt van Hollandt, overmits den continuelen Oorlogh acht jaren geduyrt, ende noch niet gedaen zynde, gekomen is, als belast zynde met groote en merckelycke fommen van Renten, bedragende de Hooft-fomme van dien over de thien hondert duyfent gulden, den Impoft over Wijnen en Bieren, Mergengel-
. den, tot furniiTement van de felve Renten opgeftelt, en die noch merckelyck befwaert
en



(45)
en verhooght moeten werden, en dat omme de voorfz Renten te loffen, de voorfz Staten hun als noch feekere lange jaren met bmmellagen fullen moeten belaften, alwaer 't oock alfoo dat middeler tydt geen Oorlog!) op en quame, en dat fylieden boven aller defen noch belast zyn voor den tydt van negen jaren, met een fomme van hondert duyfent gulden 's jaers, Syne Majefteyt in May laetstleden geaccordeert; en hoewel omredenen voorfz, oock dat uyt faecke van den langh geduyrenden Oorlogh, alle oude en nieuwe geëxcogiteerde middelen, daer by men in den Lande van Hollant eenige penningen foude mogen vinden, geheel zyn geconfumeert; de voorfz Staten wel genecesliteert fouden wefen hun van de voorfz geheele geëyschte Beede en Petitie te excuferen; nochtans ter contrarie overleggende de andere periculen, die 'er gefchapen fouden zyn te komen by faulte van betalinge, van 't gunt Syne Majefteyt de Ruyteren en Knechten fchuldigh mag zyn, ende begeerende haren natuurlycken Heere ende Prince te affifteren, gelyck fy tot noch toe in alle voorgaende Beeden en fubventien gedaen hebben, en oock noch te doen meer dan fy wel vermogen, fouden te vreden zyn Syne Majefteyt te believen, in de plaetfe van den Hondertften en Vyftighften Penningh respeétive, haerluyden geëyscht van de onroerende Goederen en Koopmanfchappen, met de fomme van twee hondert duyfent guldens,,tot twintigh ftuy vers 'tftuck,
!.»> 10, IO 2\en as., Febr.



r 40
■559j8,19,20,
21. ftt 22.
/«Ar. Pag. so.
te betalen op vier halve Jaren, elck half Jaer tot vyftigh duyfent guldens, lopens geit, fulcks als ten dage van de betalinge op elcken termyn in Koopmans Beurfegaen fal, ende de geheele fomme te vinden by verkoopinge van Los-renten, tegen den penningh twaelf, ofte meer, en dat binnen of buyten 's Lants foo men defelve gevoeghlyk fal weten te krygen, fonder nochtans eenige van de Steden van Hollandt, ofte Inwoonden van dien, tot eenige koopinge te conftringeren, waer inne gehouden fullen wefen te contribueren Geeftelyké en Wereltlycke , vrye ende onvrye, niemant uytgefondert, en het jaerlyks verloop van de voorfz Renten te vinden by Impost van een duyt, of meer op elcke tonne Turf, die in den Lande van Hollandt gedolven en geflagen, en buyten den Lande van Hollandt ge voert en gebragt fal werden; en voorts by augmentatie van den Impost op de Wynen en Bieren, by de voorfz Staten opgeftelt op allen den geenen die binnen of buyten de Steden zyn gefeten, en oock op de Morgentalen, alles naer vermogen van de Ordonnantie by henlieden op den voorfz Impost en Morgentalen respectivelyck gemaeckt, ofte noch te maecken, fulcks als fyluyden bevinden fullen van nooden te zyn, behoudelyckdatin de loffinge en jaerlyckfche betalinge van alle de Renten, die tot fournillemente van de voorfz twee hondert duyfent guldens, ten pryfe voorfz by verkoopinge van Renten opgebracht fullen werden, generalyck con-
tri-



(4?;
tribueren fullen Geeftelycke en Wereltlycke, Vrye en onvrye, onder de Schiltalen of daer buyten gefeten , van hare Goederen gelegen onder den Lande van Hollandt, ofte die onder Hollandt forteren, en nergens anders en contribueren, fonder in allen defen de Schiltaelen te roeren, ende dat niet tegenftaende eenige Privilegiën , Exemptien ende Vryheden, die de voorfz pretenfe vryen, ofte eenige van hen ter contrarie hebben ofte allegeren fouden mogen, hoe die oock geclaufuleert mogen wefen, het zy of defelve in befchreven Rechten, Geeftelycke of Wereldlycke geinfereert zyn, of niet; en dat overmits de nootfaeckelyckheyt van defe faecke, Syne Majefteyt gelieve alle 't felve uyt fijne rechte wetenfchap ende motuproprio te derogeren, ende dat de voorfz Staten, fulcke A&e aengaende, die geene die exemptie en vrydomme pretenderen, geaccordeert fal werden, als haerlieden in de laetfte voorgaende Beede geaccordeert is, van date den feven en twintighften December, vyfthien hondert vyf en vyftigh; inhoudende voorts defe claufule, dat ingevalle in toekomende tyden by eenige van de voorfz pretenfe exempten, uyt faecke voorfz de voornoemde Staten Proces gemoveert werd, 't zy voor den Hove van Hollandt, ofte voor jdie van den Groote Raede, de Procureurs Generael, foo wel van den Hove van Hollandt , als van den Grooten Raede voorfz, de felve Proceflen voor de voornoemde Staten fullen aennemcn, midts dat de Staten altydts
te
18,19,20, II. cn 22. Febr.



( 48 )
'559lï, i9>'-*°» 31. en 2 i.
Febr.
Pag. 21.
te vreeden zyn hun met den Procureur Generael te voegen, ende die faecke ten eynde te helpen defenderen : Ende foo verré Syne Majefteyt foude willen eximeren den Prince van Orangien, ende Graven van Egmont en Hoorn, mitsgaders haer Onderfaten, en die van Wyk op Sant, dat 't felve niet gefchieden en fal dan met believen van de voorfz Staten, in 't geheel van hare gerechtigheydt, en dat fulcks de portie van de drie Perfonagien, ende van Wyck, haerlieden betalinge haer als geldt ftrecken fal, voor foo veel als 't felve by die van de Financie genomen is, volgende den ftaet van liquidatie , by die van de Reecken - kamer van Hollandt , en by de voorfz Finantie geilooten, beloopende faivo jufto cakulo ter fomme van
Ende aengaende de verfochte continuatie ende augmentatie van den Impost op de Wynen , voor den tydt van vier Jaren, fouden de voorfz Staten mede Syne Majefteyt believen den felven Impost iimpelyck te'accorderen voor eenen tydt van vier Jaren, fulcks die de laetfte vier jaren by Syne'Majefteyt geheven is geweest, en verder niet; welverftaende dat den felven Impost eerst cours en loop fal beginnen te hebben ten dage van defen contente, ende dat dié by de ■ Koopluyden niet en fal werden betaelt dan nae vier maenden dat fyluyden haer Wynen fullen hebben gekeldert, en dat de felve Koopluyden voor haer fpillinge van de voorfz Wynen lullen korten vyf ten hondert,



C49 )
dèrt , behoudelyck oock dat de Wynen dèrl Rynftroom afkomende, en die door Hollandt naer Amfterdam gefcheept fullen werden j om van daer Oostwaert gevoerdt te werden, van den Impost vry fullen wefen ; ende alfoo den voorfz Impost caufeert diverfie van de Koopmanfchappen s, in andere omleggende Landen, daer die niet geheven of betaelt en werdt, dat Syne Majefteyt de voorfz Staten verleenen falbehoorlycke Acte; dat naer d'expiratie van de voorfz vier jaren den felven Impost als dan doodt, ofte te niet fa] zyn, fonder als dan die van Hollandt in eenige manieren verder den voorfz Impost ofte continuatie van dien te verfoecken of doeri verfoecken : Ende dat voorts tot verfeeckertheyt van de Vilfcherye en Haringhvaert. en omme eensdeels te mogen furneren de koften , nootfaeckelyck wefende tot de toerustinge van thien Schepen van Oorlogh, tot defen fie van de voorfz Viffcherye ende Haringvaert; Syne Majefteyt de Collecteurs ofte Pachters die den voorfz Impost binnen de voorfz vier jaren binnen den Lande van Hollandt fullen Collecteren ofte in Pachte nemen , fal belaften en ordonneren die van de Viffcherye voorfz, tot furniffement als vooren, jaerlyks uyt te reycken de fomme van vyfthien duyfent guldens, tot defenfie van • 't gunt voorfz is, by Syne Majefteyts Heer Vader j Hoogl. Memorie ^ die. by Syne Majefteyt verfocht, en de voorfz Staten geaccordeert is: Ende dat voorts de Reders eiï Stuyrluyden fullen hebben de vrye adminiyi. Deel. D ftra-
iB, 10, 20j' 21. en 22o
Febr.



I55>«
IR, IC, 20, 21. en 22. Febr.
C 5o )
ftratie van de voorfz Schepen, van Admirael, Vice - Admirael, Capiteynen, Hoofden en Kryghs-luyden, byadvife, Commiffie ende Bcftel-BrievenvandenStadthouder van Hollandt, ende onder cautie van veerthien duyfent guldens, van niet te befchadigen de Vrye en Geallieerden van Syne Majefteyt, en dit al onder expreffe conditiën , en mits dat eerst en alvooren Syne Majefteyt hun deportere van den verfochten Impost, ofte referve van den Soute, ende die van Hollandt voorfz daer van verder laten ongemoey t, gemerckt foo verre den voorfz verfochten Impost ofte referve op 't Sout fynen voortgangh foude hebben, fonder de geheele Negotiatie van de Viffcherye groot ende kleyn, mitsgaders oock andere diverfche Neeringen, als van den voorfz Soute dependerende, alle door de voorfz referve ofte Impost verloopen ende te niete gedaen, waer door de voorfz Staten niet alleen fouden dcspereren Syne Majefteyt in toekomende tyden te mogen dienen, als fy tot noch toe t'allen tyden hebben gedaen , maer en fouden oock niet weten hoe en in wat manieren fy fouden konnen of mogen komen tot quytinge en aflolfinge van hare voorfz Renten ende Hooft-fomme van dien, ende mits dien veel min fouden weten te vinden eenige middelen, waer by zyluyden eenige Penningen fouden weten te recouvreren, omme Syne Majefteyt in die voorfz na geè'yschte Beede te mogen believen, gemerckt dat veel duyfenden van Menfchen hun gene-



C 5i )
neren rnet allerhande Neeringe e Negotiatie en Navigatie, ende anders geen onderhoudt hebbende ; fouden moeten verloopen uyt den voorfz Lande van Hollandt, die tegenwoordigh het felve Landt frequenteren uyt faecke voorfz, fouden mede die van Hollant verliefen hare Negotiatie van den voorfz Soute , op de Landen van Duytflandt ende Ooftlandt; daer 't voorfz Sout getogen werdt $ waer uyt by nootfaeckelycke confequentie volgen foude niet alleen de diminutie vaii alle Tollen van Hollandt, maer oock de geheele deftruetie van dien, ende by verdere confequentie de ruïne ende defolatie van den voorfz Lande van Hollandt, alleen ende gantfchelyck dependerende van de Negotiatie , Viifcherye, en Zeylagie Ooft ende Weft, fonder anders eenigh onderhoudt hebbende j waeromme die voorfz Staten geen confent eenighfints foude kunnen ofmogen dragen, noch van den voorfz verfochten Impost op de Wynen, ofte de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens in de plaetfe van den voorfz Hondertften en Vyftighften Penningh , ten ware de Staten eerst ende alvooren de faélo waren gedeporteef t van de ver' foecken van den voorfz referve ofte Impost op het Sout; verfoeckende de voorfz Staten dat defen geconfidereert, ende aenfchouw nemende op alle de groote, fware en langh geduyrende Beeden, Subventien, lallen ende armoede van den Lande van Hollandt, Syne Majefteyt gelieve het voorfz confent Da te
i8, 19, aoj ai. en 22»
Febr. Pag. aa.



C 54 )
1S59-
l8? ip, 20.
31. en se.
Die van Delft zyn gecommïtteert *t Proces 't welck den Dyckgraef van Beyerlandt heeft hangende als Appelant tegens de Weduwe en Erfgenaem van den Heere van Moncheau, te vifiteren tot Mechelen.
Tot Mechelen te folliciteren aen die van den Grooten Raede, om by haeiluyden genomineert te werden eenige bequame Heeren, gebooren in den Lande van Hollandt, om van die een bequaem geëligeert te werden tot den Staet van Raedtsheerfchap aldaer, in de plaetfe van wylen M^ Jan Baert.
Den Hertoge van Savoyen te recommanderen de faecken van den Lande van Hollandt , en dat fijne Hoogheydt felver de handt daer aen fal houden, dat Syne Majefteyt gegelieve die van Hollandt te laten origemoeyt van den geëyschten Impost ofte referve van den Soute, ende fijne voorfz Hoogheyt te begiftigen met de fomme van thien duyfent guldens, in gereeden gelde te vinden by de verkoopinge van Los-renten, die by de Staten gedaen fal werden tot furnüTement van 't guntfy-lieden SyneMajefteyt fullen accorderen , in de plaetfe van den geëyfchten Hondertften en Vyftigften Penningh respeftive over de onroerende Goederen ende Koopmanfchappen,en datSyneMajefteyt de voorfz Staten daer toe fal verkenen ende geven behoprlyck O&roy,



( 55 )
Van gelycken tot Bruflel ten fine voorfz te verfoecken den Prince van Orange ende Gaveren , den Grave van Arenberge, Hoorn. Lingen, als Heere van WalTenaer, Brederoode met den Grave van BolTu.
De Gedeputeerden boven zynde, en fullen niet treden in eenige communicatie, aengaende de voorfz referve ofte Impoft op 'l Sout, noch met de Gecommitteerden var Syne Majefteyt, noch van de andere Staten , dan foo verre die van haerluyden werdt ver focht, dan fullen alleen mogen hooren 'i gundt de voorfz Gecommitteerden fullen ge> lieven te proponeren, en op alles rappor nemen , en oock copie van 't gunt fal moger werden geproponeert.
Item, foo verre Syne Majefteyt eyndelycl foude perfifteren om te hebben den voorf; Impoft ofte referve van 'tSout, als dan mo gen feggen , dat, foo verre Syne Majeftey foude believen hem te deporteren van dei voorfz verfochten Impoft ofte referve, fou den hoop hebben laft te krygen omme Sy ne Majefteyt op te brengen by finantie, bin nen twee Maenden hondert duyfent gul dens, ende daer en boven te nemen tot ha ren lafte de hondert duyfent guldens by hae verfegelt,
Van gelycken te vervolgen dat het Syn Majefteyt gelieve te doen hebben de Vei wers, Witmaeckers, en andere diefe van doe D 4 het
I 8, 10, 20, ai. en 22. Febr.
t
t
iPag. 24. r
i
1



C 5* }
18,19,20. 21. en 22»
'Febro
hebben, den Alluyn (diefa tegenwoordelyck voor haer geldt niet krygen en kunnen, voor eenen redelycken prys, ten eynde fy hare Nceringe mogen doen , ende de Neeringe van deDrapperye, daer van dependerenBe , mede magh gedaen werden, navolgende de doleahtien den Grave van Bofiu tot defen eynde overgegeven.
Vergaderinge van de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt, gehouden tot Bruffel.
Maeru Den . . . Maert, 1559.
PRESENTEN.
Den Heere vanRoon. Mr. Cornelis van Veen ,
Van wegen d'EüE- Van Leyden.
len. DirckHillebrantfZfBut-
JVillem Blafius, germeefter,
Van Dordrecht. ende
Claes vander Laen, Mr. Jan van Nieuwen-
ende burgh, Mr. Cornelis van Alcke- Van Amsterdam. made, Jan Claefz Diert, BuiVan Haerlem. " germeefter, Huygh de Groot , Bur- ende germeefter, Job Franfz.
ende Van Gouda.
Mr. Huych van Eynde, Omme te refolveren de
Van Delf. inbrenginge van den
pirck vanderDoes, Bur- voorfz Antwoorde
gemeefter, aen Syne Hoogheyt
ende denHertoge. '
Ten



C 5? )
TEn voorfz dage hebben de Gedeputeerden gerefolveert de voorfz antwoorde inne te brengen, fulcks die geflooten, ende te vooren by gefchrifte gedaen Hellen was, welcke antwoorde oock ten felven dage fijne Hoogheyt in gebracht is.
Den achtften Maert heeft Syn Majefteyt op de felve antwoorde doen feggen ende proponeren , 't geene hier naer geinfereert ftaet:
T")En Koningh verftaen hebbende den inhoude van 't rapport van de Gedeputeerden van Hollandt, gedaen uyt den name van de Staten defl'elven Landts, op de Petitie by Syne Majefteyt laetftleden gedaen in de Stadt van Atrecht, verfoeckt dat de felve Staten hun conformeren met den accorde van Syne Majefteyts ahdei e Landen, hebbende expreffelyck geconditioneert en befprooken by hunnen accoorde, dat de andere Staten van defe Landen hun voegen ende reguleren fouden in hun confent van defe tegenwoordige Beede, nae advenant van 't geene des fy geaccordeert en geconfenteert hebben, dewelcke veel meer last van den Oorlogh gedragen hebben dan die van Hollandt voorfz, fyne voorfz Majefteyt fouden willen accorderen in de plaetfe van twee hondert duyfent ponden, van veertigh grooten 't pondt, de fomme van twee hondert en vyftigh duyfent ponden, te betalen hondert duyfendt ponden te Pincxter, in'tjaervyfihien hondert negen en vyftigh naeftkomenD 5 4e „
1559. .. Maert i
Debat van Syne Majeleyt, op intwoorde yande Staten.
Pag. 25,



(ss;
Maert,
de, de andere hondert duyfent ponden te Pincxteren in 't jaer feftigh daer aen volgende , en de vyftigh duyfent refterende de ponden te BamiiTe in 't voorfchreve jaer feftigh , ende alfoo van nooden is gereede penningen op te brengen en te furneren, dat fy fouden willen geven hare Obligatien, omme daer mede promptelyck te lichten de hondert duyfent ponden, ende fal Syne Majefteyt te vreeden wefen dat de voorfz Staten hun fullen mogen ontlaften op de voorfz fomme van twee honderten vyftig duyfentgelykeponden van hare Obligatien, die fy hier voormaels voor Syne Majefteyt gegeven hebben,
Noopende de conditiën, begrepen in hun voorfz rapport, aengaende de voorfz principale fomme, begeert Syne Majefteyt dat fy in de plaetfe van te mogen lichten't verloop van de Renten, mits Hellende een duyt op elke ton Turf, die binnen Hollantgemaeckt, en daer uyt gevoert fullen werden, een ander gevoeghlyck middel willen adviferen , om by defelve Impofitie de Onderfaten van de andere Landen van Syne Majefteytgeen occafie of reden te geven om hun te beklagen , alfoo de felve de laften van haren conlente in haer particulier dragende zyn, fonder andere daer mede te belaften, of dat ten minllen 't voorfz middel foodanighgemodereert zy, dat 't felve gevonden werde op den Turf die gefleeten en gedillribueert werdt binnen den felven Lande; ende dat
a.1-



( 59 )
alfoo de Onderfaten van den voorfz Lande van Hollant de voorfz lallen van den lm- ■ poft felfs dragen, foo 't felve hun eygen laft en accoord aengaet, ende in allen gevalle dat 't felve ten minften gemodereert werde, dat fy fulcks alfoo wel dragen als die van fijne Majefteyts andere Landen, die haer met den Turf fouden mogen behelpen, ende dat mits dien den felven Impost over al gelyck ende generael zy.
Beroerende de continuatie ende augmentatie van den Impost op de Wynen, Syne Majefteyt fal hem te vreeden houden met de fimpele continuatie, verfoeckende dat 't felve ftant grype naer de expiratie van de voorgaende continuatie, gemerckt dat de andere Staten fulcks geaccordeert hebben, ende dat omme gelyckelyck daer inne te wefen, ofte dat ten minften 't felve beginne loop te hebben den eerften dagh van April naellkomende.
Ende noopende de conditiën daer toe geftelt , begeert Syne Majefteyt dat de voorfz Staten daer inne uferen van de moderatien hier na volgende, te weten, als van de betalinge van den voorfz Impost, nae de vier maenden dat 't felve zynae de twee maenden dat die gekeldert fullen zyn, endeaengaen-. de lackagie dat 't felve zy van drie ten hondert , of gelyck de royeringe of ritfinge van de Wynen bedragen, fal tengoedtduncken van de fchuldenaren, foo gefeydt is by de
1559.
... Maerk



C 60)
»5.<9Maert.
P»g. 26,
Acte ende Ordonnantie van den Jare vyfthien hondert vieren vyftigh,aengaende den voorfz Impost, ende dat beroerende de exemptie van de Wynen , den Rhynftroom af-komende, en die door Hollandt na Amfterdam gefcheept fullen werden, omme van daer Ooftwaerts gevoert te werden, dat't felve oock gefchieden fal na uytwyfen van de moderatie in de voorfz Acte en Ordonnantie begrepen.
Ende foo verre aengaet de vyfthien duyfent gulden, by de voornoemde Staten verfocht tot verfeeckertheyt van de ViiTcherye en Haringhvaert, Syne Majefteyt is te vreden hun te gunnen ende pafferen alle jaren tien duyfent gulden, geduyrende den tydt van Oorloge, ende in tyde van peyfe fulcken fomme als men dan inde redelyckheyt bevinden fal te behooren.
Op 't geene dat de voornoemde Staten verfoecken , dat na de expiratie van de vier jaren geene verdere continuatie van den voorfz Impost op de Wynen en foude geëyscht werden, Syne Majefteyt begeert ende verftaet dat de voorfz Staten hun fullen verdragen van defe conditie, hun betrouwende dat ceiTerende de nootfaeckelyckheydt, Syne voorfz Majefteyt Syne Landen ende Onderfaten niet meer en fal willen belaften, dan in de redelyckheyt behooren fal; ende in gevalle Syne Majefteyt defelve continuatie van nieuws verfochte, fullen als dan defelve Staten in haer geheel blyven te mogen verthoonen 't geene als hun goet duncken fal. Ete-



(6i )
Belangende de conditie by de voorfz Staten befproocken, dat Syne Majefteyt hun verdragen foude van de Petitie van den Impoft ofte referve van den Soute, ende dat de voorfz Staten daer mede ongemoeyt foude bly ven, ende dat fy fonder 't felve niet en fouden mogen confenteren hare gepretendeerde fomme, noch den Impoft voorfz; Syne Majefteyt bevint defe conditie heel vreemt, fulcks dat hy daer van feer verwondert is geweest, ende oock fulcks dat fyde felve niet en wil of denckt te admitteren, verfoeckende daeromme dat die van Hollandt voorfz hun daer inne willen reguleren als de andere Staten van defe SijnenLanden, fonder deshal ven SyneMajefteyt meer te willen dwingen dan alle andere, ende volgens dien, eerft ende alvooren te deputeren hare Gecommitteerden , omme te communiceren met de Officiers van SyneMajefteyt, hebbende gehandelt over 't voorfz ftuck van den Soute, ten eynde dat fy verftaen mogen de ordre die men geconcipieert heeft op 't onderhout van de Viffcherye ,„ ende daer nae hun vinden by de Gecommitteerden van de Staten van de andere Landen van herwaerts over, ommèfamentlyck oock te communiceren en refolveren op 't geene dat hun deshalven van Syne Majefteyts wegen geproponeert ende geëyscht is geweest; verhoopende Syne Majefteyt , dat die faecke wel verftaen zynde, men defelve niet bevinden en fal van fulcken prejuditie als men foude mogen vermeenen of pretenderen: Begeerende voorts dat
,.. Maert*



1559Maert.
Pag. 27.
Requefte van de Staten ,Synen Majelteyt overgegeven , om Suys en Sasbout in de plaetfe van AlTendelft tot Gecommitteerdevan 'sLants teeckeningen gecommitteert te hebben.
i
C 6*)
fy wel willen overwegen, dat in allen gevalle grootelyck van nooden is by het voorfz; middel van het Sout, of tenminften by eenige andere, te vinden diemaniereomdengemeenen Staet van den Lande, ende de Politie van dien, te mogen hanthóuden ende maintineren, fonderlinge gemerckt dat geduyrende defen Oorlog, de Domeynenvan Syne voorfz Majefteyt, tot befchermeniffe ende defenfie van defe Landen van herwaerts over, ende de goede Onderfaten van dien „ foo grootelycks belast en verpant zyn, dat men geene middelen en kan vinden om tot de voorfz Lallen voortaen te mogen fourneren. Aldus gedaen ende geproponeert in prefentie van Syne Majefteyt tot Bruffel den achtften Maert, 1558.
r^En derden Maert is op de Requefte van dé Staten, daer by fy verfochten in de plaetfe van wylen S. M.' den Heere van Aifendelft, gecommitteert te hebben Suys en Sasbout, omme te verftaen tot auditie en lluytinge van des Gemeene Lands Reeckeningen, is voor Appo(lille geftelt:
Soit joint e la première CommiJJlon pour oui'r ces comptes, pour icelle veu appointer a la ralJon.
££Odem hebben de voorfz Gedeputeerden dé Aéle van confirmatie op de twee Articulen by de Staten geftelt achter 't Placaet van den Thienden Penningh van Syne Majefteyt geobtileert. Dagh-



Daghvaert van de Staten van Hollandt) gehouden in den Hage
Den 20. f» 21. Maert, 1559.
1559. 20. en at* Maert*
P R JE S E
De Heeren van JJJen-
delft, VanRoon,
ende
Hendrick Kroefingh , van wegen d'EDE-
len.
Mr. Willem Schoock,
Van Dordrecht. Mr. Jan Jacobfz.
Van Haerlem. Mr. Jacob van Eynde,
Van Delf. Dirck vanderDoes, Burgermeefter,ende
Mr. Cornelis van Veen ,
Van Leyden. DirckHillebrantfz,BuTgemeeller,
N T E N ,
ende
Mr. Jan van Nieuw enburgh ,
Van Amsterdam. Jan Claefz Diert, Burgermeefter,ende Job Thomifz.
Van Gouda.
Omme te refolveren op de voorfz poinften en articulen, betreffende de voorfz Propolitie, hare Gedeputeerden by Syne Majefteyt mede gegeven.
TPXEn twintighften Maert is op de Requefte JL/ van Jan van Dam, Reecken-meefter, verfoeckende een gracieufe en betamelycke fomme voor fijne dienften en geëxbourfeerdePenningen, by hem gedaen ten tyde dat hy Griffier was: Is gerefolveert voor Apointement te ftellen :
Requeffé manjan van Dam.



t 64 )
1559.
po. en 2li Maert-,
Pag. 28. By deStaten rapport genomen op diverfche poincten, hierna volgende.
Zf defe Requefte, mitsgaders de declaratie in defen gementioneert, geftelt in handen van den geenen die by de Staten gecommitteert zyn, omme te viliteren dé Declaratie van des Suppliants Vacatiën , om defelve te viliteren, en daer van rapport te doen , en 't felve gehoort, als dan by de Staten gedisponeert té werden na behooren.
HTEn felven dage hebben de Staten rapport genomen op feeckere Poin&en en Articülen , by haerluyden geconcipieert, omme daer op haer antwoort inne te brengen den negen en twintighften der felver maendt s, 's avondts in dé Herberge, welcke poincien hier na geinfereert zyn:
T\ E Edelen ende Gedeputeerden vanDordrecht, Delf, Leyden, Amfterdam en Gouda, hebben by maniere van communicatie geadvifeert 't infifteren in de fomme van twee hondert duyfendt guldens, by haerluyden in de maent van Februario laëtft leden geaccordeert, in de plaetfe van de geè'yschte Hondertfte ende Vyftigfte Penningen respeélive, d'eene helft van dien te betalen te Bamiffe naeftkomende, in den Jare vyfthien hondert negen en vyftigh, end'andere helft te Bamiffe daer aen volgende, in den Jare vyfthien hondert feftigh, ende alfoo van noode is gereede penningen op te brengen , te geven hare Obligatien, omme" promptelyck te mogen lichten hondert duyfent guldens, en dat defelve Obligatien overga.



(
gefonden fullen werden iri handen van eenige van de Steden, om de felve over te leveren in handen van Syne Majefteyts Gecommitteerden , mits weder overnemende van Syne Majefteytd'Adte vanindemniteyt, ende de defchargie daer opdienende, omme die by haerluyden tot profijte van *x Gemeene Landt aldaer bewaerdt te werden , mits dat volgende de propolïtie van Syne Majefteyt , de felve Staten haer fullen mogen ontlaften op de andere hondert duyfent guldens , daer van fy voortyts haer Obligatien Syne Majefteyt gegeven hebben , wel verftaende dat Syne Majefteyt tot Synen lafte fal dragen 't kort van de voorfz verfegelde hondert duyfent guldens totten voorfz laetften termyn toe.
Dat van gelycken de voorfz Staten behooren te infifteren by de conditie by haerluyden in haer voorgaende Antwoorde onderfproken, dat men 't verloop van de Renten, die geconftitueert moeten werden tot farnilfement van de voorfz twee hondert duyfendt guld. fouden vinden, mits opftellende een duyt op elcken tonne Turf, die binnen den Lande van Hollandt gemaeckt, en daer uyt gevoert fal werden , en dat overmits by de felve uytvoeringe van de uytheemfche, de voorfz Landen niet alleen ontgront en werden, maer die van Hollandt oock belet eenig Morgen - geit, Thienden Penning, ofte andere ongelden op de felve uytgedolve Landen te mogen ftellen; immers dat meer is, dat d'andere omleggende „VI. Deel. E Lan-
1559.
20. en 21, Maert.



( SS)
155910. en 31. Maert.
Pag. 2P.
Landen door 't Water dat in defelve uytgedolven Landen komt, merckelyke groote fchade lyden, en dat oock fulcks niet ver. ftaen en magh werden eenigen Impoft geftelt te werden op de Vruchten en Goederen, komende binnen den felven Lande, ende dat mitsdien d'andere Landen geen reden en hebben hun dies te beklagen, ofte eenigen Impoft op hare Goederen en Vruchten te ftellen, die in den Lande van Hollandt aengevoert fouden mogen werden.
Dan de Gedeputeerden van Haerlem verklaerden geen laft te hebben haer met de andere Gedeputeerden conform te maecken, ten ware Syne Majefteyt te vreeden ware hem te verdragen van den verfochte referve ofte Impoft van den Soute, alfoo defelve voortgangh hebbende, foude wefen de geheele ruïne ende deftruclie van de negotiatie en Viffcherye van Hollandt, ende voorts van alle andere Neringen daer van dependerende.
Hebben voorts eenige van de voorfz Gedeputeerden vertoont gehadt, hoe dat in de voorgaende weecke de Dycken in ZuydtHollandt, in 't Landt van Althena ende andere omleggende Landen, door tempeeft en onweder foo ontramponeert en befchadight zyn, dat op veel plaetfen de Dycken op vyf voet na gebroocken en afgefpoelt zyn, ende in gevalle defelve raecktendoor tebreecken by continuatie van den felven tempeefte ('t welck God verhoeden wil) daeromme fouden willen mede letten en adviferen
by



(*7 )
by wat middelen men in fulcken gevalle Morgen-geit ,. Thienden Penningh, en andere ongelden, geftelt op de Morgen- talen, tot furniifement van de jaerlyckfche Renten fouden mogen betalen.
Ende aengaende de continuatie van den Impoft, hebben de voorfz Gedeputeerden, by maniere van communicatie als vooren, de continuatie van den fimpelen Impoft geaccordeert voor den tydt van andere vier jaren, en dat volgende de begeerte van Syne Majefteyt, defelve fal beginnen cours te hebben den eerften dagh van April naeftkomende.
Ende aengaende de betalinge van dien, dat defelve Staten behooren te infifteren, dat defelve eerft behoorde gedaen te werden naer de vier maenden dat defelve Wynen gekeldert fullen wefen, omme door dien de Koopluyden williger te maecken om hare Wynen in den Lande van Hollandt te brengen, dewelcke qualyck den voorfz Impost mogen betalen, aleer fy de felve Wynen weder verkocht weten, en daer van de beloofde penningen ontfangen hebben, ende en kan Syne Majefteyt by't felve dilaygeen intereft pretenderen, alfoo hy van den Impost van de Wynen altoos verfeeckert is.
Dat oock voor de leckagie van de felve Wijnen, den Verkooper behoort toegeleyt te werden vier ten hondert, foo verre het felve by Syne Majefteyt verfocht werdt.
Dat van gelycken de voorfz Staten behooren te infifteren, datinreguardvandegrooE 2 te
20. en al, Maert.



C 63 )
1559.
20. en ar. , Maert.
te fchade die de Viffcherye ende Harirïghvaert, geduyrende defen Oorlogh geleden heeft, uyt den voorfz Impoft jaerlycks, in tyden van Oorloge, tot defenfie van de voorfchreve Viffcherye en Haringvaert, behoordt toegeleydt te werden de geëyschte vyftien duyfent guldens, ende den tyde van Peys ten minften de helft van defelve fomme ,< omme daer mede eensdeels te wederftaen de invalie die by eenige Piraten henlieden gedaen foude mogen werden.
Dat insgelycks de voorfz Staten behooren te infifteren omme van Syne Majefteyt te verkrygen Acte, dat na de expiratie van . de voorfz vier jaren, Syne Majefteyt geen n verdere continuatie van haerluyden verfoecken en fal, gemerckt dat die van Utrecht, nae fy verftaen, op de laetfte continuatie gelden Aéle geaccordeert is, ofte de felve claufule by andere middelen te mitigeren, en foo verre het felve niet fal wefen impetrabel, dat alsdan de voorfz Staten blyven in haer geheel, omme haerluyden te behelpen met de Privilegie, by wijlen hoogl. mem. Koningh Philips haerluyden in den jare veerthien hondert vyf en tnegentigh geaccordeert.
Ende beroerende de verfochte referve ofte Impofte van den Soute, hebben de voorfz Staten, by communicatie als vooren, verklaert dat fy wel konnen conlidereren, dat 't felve voortgangh hebbende , foude wefen de geheele ruïne ende deftruftie van den Lande van Hollandt, ende dat fyluyden in
dien



(&9)
dien gevalle niet alleen en fouden mogen furneren ende opbrengen de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens, noch admitteren de voorfz continuatie van den Impost, maer oock niet en fouden mogen furneren haer voorgaende laften, die fy jaerlycks dragen moeten : Nochtans en konnen fy niet bemercken in eenige verdere gefondeert te zyn Syne Majefteyt te willen weygeren de verfochte communicatie met Syne Officiers, noopen 't ftuck van den voorfz Soüte, te meer, alfoo fy in de maent van Mey laetftleden aen Syne Majefteyt verfocht hebben: Dat noopende de voorfz faecke van den Soute, Syne Majfefteytniet en foude willen disponeren, voor ende aleer fyluyden ten vollen gehoort en gemonftreert fouden hebben wat grief, fchade en intereft door 't efFeétueren van den voorfz referve of Impoft, den Lande van Hollandt foude lyden, blyckehde by A&e daer van zynde, 't welck aen de Gedeputeerden , ten Hove geweeft hebbende, van wegen Syne Majefteyt geobjicieert is : En fouden de voorfz Staten wel begeeren , dat voor 't dragen van den confente van de voorfz twee eerfte poincien, op 't ftuck van den voorfchreven Soute gedisponeert werde ; maer alfoo daer inne infifteerde, Syne Majefteyt niet veel meer geaccordeert en foude werden , dan by de laetfte Antwoorde hem geaccordeert was, 't welck Syne Majefteyt met veel bittere woorden afgetlagen heeft: Soo en konnen de voorfz Gedeputeerden E 3 niet
so. en 2] Maert.
Pag. 30.



1559. do. en 21. Maert.
Rapport op de acceptatievan de Soon van den Advocaet, tot Advocaet van de Staten,totMechelen.
Dagh-
C ?o )
niet verftaen dat fy de voorfz communicanicatie, foo wel met Syne Majefteyts Gecommitteerden , als met de Staten van Brabant, Vlaenderen en Zeelandt fullen mogen ontgaen, en oock ledigh ftaen te accorderen de voorfz fomme, ende de continuatie van den Impoft.
De voorfzGedeputeerden laten hun voorts duncken, dat de voorfz Staten fullen doen verklaren dat fy te vreden zyn eenige te committeren , om in tyde en wylen te komen in communicatie, foo met de Gecommitteerden van Syne Majefteyt, als met de Gedeputeerden van de andere Landen.
Noch hebben de voorfz Staten mede aengenomen te vermanen van de faecke van den Grave van Hoorn, die begeert met den eerften de queftie die hy, noopende de contributien van Syne Landen van Althena, tegens de Staten heeft, met recht ofte genoegen ter neder geleyt te werden.
ÜOdem hebben defelve aengenomen te rapporteren omme den Soon van den Advocaet van den Lande , woonende tot Mechelen, geadmitteert te hebben voor Advocaet van de Staten voor den Grooten Raede, in de plaetfe van Mr. Chriftoffel Gout.



C 7* )
Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage
Den 30. en 31. Maert, en 1. April, 1559,
30. en 31. Maert, en
1. April. Pag. 3i«
V R JE S E De Heeren ya« 4/7^-
delft, Van Warmont, Van Poelgeejl, ende Van Roon, Van wegen d'EDE-
len.
Wouter Barthoutfz. ende
Mr. Cornelis van Hogelande,
Van Dordrecht. Mr. Lambert Jacobfz, ende
Mr. Cornelis van Alckemade,
Van Haerlem. Cornelis Janfz Couyfer, Burgemeefter, ; ende M.v.AdriaenvanLeyden,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter,
N T E N.
ende-
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. jDirckHillebrantfz,Buïgermeefter,ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh,
Van Amsterdam.
Jan Dirckfz 'f Hoen, Burgermeefter, ende
Symon Gerritfz, Van Gouda,
Omme eyndelyck te refolveren antwoorde op de Petitie by Syne Majefteyt binnen Atrecht gedaen, en op de Poinclen de felve Petitie betreffende, by Syne Majefteyt de Gedepu^ teerden mede gegeven.
E 4
Ten



I55930. en 31. Maert, en 1. April.
A&e van Confent op de Petitie binnen Atrecht gedaen.
TEn voorfz dage hebben de Staten grefolveert Syne Majefteyt voor Antwoorde te geven, 't geene hier nae volght, in veele poineten gealtereert zynde van de Antwoorde eerst by de Gedeputeerden Syne Majefteyt inne gebracht.
QP de Petitie de Staten van den Lande van Hollandt by Syne Koninghlycke Majefteyt in Augufto laetftleden gedaen binnen Syne Majefteyts Stede van Atregt, ten eynde fylieden Syne Majefteyt fouden accorderen den Hondertften Penningh van de onroerende Goederen, en den Vyftighften Penningh van de Koopmanfchappen, ofte in de plaetfe van dien foo veel fyluyden t'anderen tyden Syne Majefteyt geaccordeert hebben den Impoft ofte referve van den Soute, ende de continuatie van den Impoft op de Wynen , en de verdubbelinge van dien, voor eenen tydt van vier jaren , omme daer mede eensdeels te vervallen de groote excelfive koften ende lallen, die by Syne Majefteyt in defe langhduyrende Oorlog fouden zyn gedaen geweest, ende in tyde van Peyfe noch gedaen fouden moeten werden en gedragen, foo wel in en aeri de nootfaeckelycke reparatien ende Fortificatiën van de Steden en Plaetfen op de Frontieren gelegen , als tot verdere ondeihoudinge van de ordinaris Benden en Guarnifoenen, ende omme te vervallen de andere fware extraordinaris laften daer Syne Majefteyt tegenwoordighlyck mede belast en befwaert 1 fou-



( 73 )
foude wefen; de Edelen en fes groote Steden van den voorfz Lande van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, na diverfche rapporten en communicaticn daer op gehouden, en diverfche wegen en manieren gefocht, omme als getrouwe Onderfaten Syne Majefteyt te believen foo veel als doenlyck ware , bevinden haer in groote fwangheyt en perplexiteyt, meer dan fy toteenigen tyden hebben gedaen, overmits de groote armoede, miferie en calamiteyt daer 't voorfz Landt van Hollandt in gekomen is, uyt faecke van de ceffatie van alle Neringen, diverfie vanKoopmanfchappen in andere omleggende Landen , groot en fwaer verlies van Schepen, fobere Viffcherye , quaden Haringhvaert, belastinge van Dyckagie , jaerlycks fwaerder en laftiger vallende, dewelcke ook binnen een maent herwaerts foo feer ontramponeert befchadigt en afgefpoelt zyn, als fy binnen de naefte vyftigh jaren ooyt geweest zyn, daer van de reparatie en weder opmaeckinge kosten fal een feer groote en exceffive fomme van Penningen, als uyt faecke van de groote en fware laften, daer inne 't voorfz Landt van Hollandt, overmits den.continuelen Oorlogh, acht jaren geduyrt hebbende , gekomen is, als belast zynde met groote merckelycke fommen van Renten, bedragende de Hooft-fomme van dien over de thien hondert duyfent ponden, Impost op de Wynen en Bieren, Morgen-geit tot furniffement van de felve Renten opgeileldt, E 5 en
1559.
?o. en 31. Maert, e» I .April.
Pag. 34.



(74)
15593©. en 3i. Maert, en 1. April.
en die noch merckelyck befwaert en verhooght moeten werden, en dat om de voorfz Renten te loffen, de voorfz Staten hun als noch feeckere lange jaren met ommeflagen fullen moeten belasten, alwaer 't oock alfoo dat binnen middeler tyt geen Oorloge op en quame , en dat fylieden boven allen defen noch belast zyn voor den tydt van negen jaren met de fomme van hondert duyfent guldens 'sjaers, Syne Majefteyt in May laetstleden geaccordeert: Ende hoewel om redenen voorfz, oock dat uyt faecke van de langhduyrigen Oorlogh, alle oude en nieuwe geëxcogiteerde Middelen , daer by men in den Lande van Hollandt eenige penningen foude mogen vinden, geheel zyn geconfumeert, de voorfz Staten wel geoorfaeckt fouden wefen hun van de voorfz geheele geëyschte Beede en Petitie te excuferen; nochtans ter contrarie overleggende d'evidente periculen die 'er gefchapen fouden zyn te komen, by faute van betalinge van 't gunt Syne Majefteyt de Ruyteren en Knechten fchuldig mag zyn, en begeerende haren natuurlycken Heer ende Prince te affifteren, gelyck zy tot noch toe in alle voorgaende Beeden en Subventien gedaen hebben, ende oock meer te doen dan Vy vermogen, fouden te vreeden zyn, Syne Majefteyt te believen in de plaetfe van den voorfz Hondertffen en Vyftighften Penningh respe&ive, haerluyden geëyscht van de onroerende Goederen en Koopmanfchappen, met de fomme van twee hondert duyfent
gul-



C 75 )
guldens, tot twintig ftuyv. 't ftuck, ende alfoo Syne Majefteyt van nooden is promptelyck te hebben penningen, omme de Ruyteren en Knechten, geweest hebbende in Syne Majefteyts dienst, met den eerften te mogen afdancken, foude de voorfz Statên te vreeden zyn de eerfte hondert duyfent gulden in gereede penningen binnen een maent op te brengen, daer van afgetogen de portie van de drie Perfonagien, te weten van den Prince van Orangien, de Graven van Egmont en Hornes/en van die vanWyck . op Sant, beloopende in de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens, twaelf duyfent guldens, mitsgaders de portie van den geenen die van armoede en anders niet mogen furneren, beloopende over de vyf duyfent guldens, of by gebreecke van dien fouden te vreeden wefen dat Syne Majefteyt de felve penningen doe lichten op't fraicï, tot lafte van de Staten, ende dat loopens geldts, fulcks als ten dage van de betalinge in Koopmans beurfe gaen fal, en d'andere helft op te brengen te Pincxteren Anno vijfthien hondert festigh, mits dat volgende de prefentatie van Syne Majefteyt, de felve Staten hun fullen mogen ontlaften op de voorfchreve laetfte hondert duyfent guldens, haer Obligatien die fy voortijts voor Sijne Majefteyt gegeven hebben, ende dat Sijne Majefteyt fal dragen tot fijnen lafte 't fraicT: van de voorfz verzegelde penningen, tot den voorfz laetften termijn toe, de voorfz heele fomme te vinden by verkoopinge van Los-renten, tegen
1559-
30. en 31. Maert, en 1. April.
Pag. 33.



r ?6)
*S1930. en 31. filaert, en i.April.
ê
gen den penningh twaelf, of meer, en dat binnen of buyten 's Landts, foo men defelve geheel gevoeghlyck fal weten te verkrijgen,fon.der nochtans eenige van de voorfchreve Steden vanHollandt,ofte delnwooners van dien, tot eenige koopinge te conftringeren ofte te dwingen, waer inne gehouden fullen wefen te contribueren Geeftelycke en Wereltlycke Perfoonen , vrye en onvrye, niemant uytgefondert; en omme te obvieren tegens demenighvuldige ontgrondinge van denLande, die by de Uytheemfche wegens de uytvoeringe van den Turf gefchiedt, fouden van advife wefen het jaerlijcks verloop van de voorfz Renten te vinden by Impost van een duyt op elcken tonne Turf, die in den Lande van Hollandt gedolven, gellagen, en buyten den Lande van Hollandt gevoert en gebracht fullen werden, en voorts by augmentatie van den Impost op de Wynen en Bieren, by de voorfz Staten opgeftelt, op allen den geenen die binnen of buyten de Steden zyn gefeten, en oock op de Morgentalen, al naer vermogen van de Ordonnantie by haerluyden op den voorfz Impoft ende Morgentalen respectivelyck, of noch te maecken, fulcks als fyluyden bevinden fullen van nooden te zijn, behoudelyck, dat in de loffinge en jaerlyckfche betalinge van alle de Renten, die tot furniffement van de voorfz twee hondert duyfent guldens, ten pryfe voorfz, by verkoopinge van Renten opgebracht fullen werden, generalijck contribueren fullen Geeftelycke en Werejtlyc-
ke,



Re, Vrye en Onvrye, onder de Schiltalen ofte daer buyten gefeten , van hare Goederen gelegen- onder den Lande van Hollant, ofte" die onder Hollandt ibrteren , en nergens anders en contribueren, fonder in allen defen de Schiltalen te roeren, ende dit niet tegenftaende eenige Privilegiën , exemptien ende Vryheden, die de voorfz pretenfe vryen> ofte eenige van haerluyden ter contrarie hebben of allegeren fouden mogen, hoe die oock geclaufuleert mogen wefen, het zy of defelve in befchreven Rechten, Geeftelijcke ofte Wereldlijckegeinfereertzyn, dan niet, énde dat overmits de nootfaeckelijckheyt van defe faecke, Sijne Majefteyt gelieve alle 't felve uyt Sijne rechte wetenheyt, en niotu proprio te derogeren, en dat de voorfz Staten, fulke Acte aengaende, die geene die exemptie en vrydommepretenderen, geaccordeert fal werden, als haerluyden inde laetfte voorgaende Beeden geaccordeert is, van date den feven en twintighften December, vijfthien hondert vijf en vijftigh, inhoudende voorts defe Claufule, dat in gevalle in toekomende tijden by eenige van de voorfz pretenfe exempten,uyt faecke voorfz, de voornoemde Staten Proces gemoveert werdt, het zy voor den Hove van Hollandt, of voor den Grooten Raede voorfz, de felve Procelfen voor de voornoemde Staten fullen aennemen , mits dat de voorfz Staten altijds te vreeden zyn hun metde Procureur Generael te voegen, en die faecke ten eynde te helpen defenderen, en foo verre Sijne Ma-
30. en 31* Maert, en i .April.



C?8 )
155930. en 31. Maert > e«
\. April. Pag. 34»
jefteyt foude willen eximëren den Princévan Orangien,endeGravenvanEgmontenHoorn, mitsgaders haer Onderfaten, en die vanWijck óp Sant, dat 't felve niet gefchieden en fal, dan mits blyvende de voorfz Staten in 't geheel van hare gerechtigheyt, ende dat alfulcks de portie van de voorfz drie Perfonagien, ende van Wyck , haerluyden betalinge en als Geldt ftrecken fal, voor foo veel als 't felve by die van de Financie genomen is, volgende den ftaet van liquidatie, by die van de Reeckenkamer gemaeckt, en by die van de voorfz Finantie geilooten, beloopende falvo jufto calcalo ter fomme van negenthien duyfent negen en veertigh ponden.
Ende aengaende de verfochte continuatie en augmentatie van den Impost op de Wynen , voor den tydt van vier jaren, zyn de Staten mede te vreeden Syne Majefteyt te believen, en den felven Impost te accorderen voor den tydt van vier jaren; ende dut voorts volgende de begeerte van Sijne Majefteyt , defelve cours te hebben ende ingaen fal den eerften dagh van April laetstleden, ende dat den felven Impost by den eerften Verkooper niet betaelt en fal werden dan naer vier maenden dat defelve Wynen by den Koopman aen de Kraen gebracht, en aldaer opgevult fullen wefen; ende dat defelve Koopluyden voor haer leckagie en fpillinge van de voorfz Wynen, fullen korten vier ten hondert, en nae dat de voorfz Wynen opgeleydr. en gekeldert lullen wefen: Dat voorts de Wynen, den Rijn-ftroomaf-
ko-



(79)
komende, van Dordrechtafgefcheeptfullen werden, omme Oostwaerts gevoert te werden , van den voorfz Impost vry fullen wefen , 't zy of de felve door Amfterdam, of door andere wegen nae Oostlandt gevoert werden; ende alfoo den voorfz Impost voortijdts principalijck geaccordeert is geweest, dat daer uyt de Viffcherye en Haringhvaert gedefendeert foude werden ; dat tot defenfie van defelve Viffcherye en Haringhvaert, in tijde van Oorloge, Sijne Majefteyt fal laten volgen de fomme van twaelf duyfent guldens, ende in tijde van Peyfe de helft van dien; ende dat fulcks de Pachters en Collecteurs , die den voorfz Impost voor den voorfz tijdt van vier jaren Collecteren ofte in Pachte nemen fullen, belast ende geordonneert fal werden de voorfz fomme respectivelijk jaerlijcks uyt te reyeken, foo omme te wederftaen in tijde van Oorloge d'invafie van de Vyanden, ende in tijde van Peyfe van eenige Piraten, als oock omme daerby te mogen afquijten voor een partye die lasten daer de felve van de Viffcherye, geduyrende defen Oorlogh hun raede befwaert hebben, omme defelve in effe te mogen houden ; ende dat voorts de Reders ende Stuurluyden fullen hebben de vrye adminiftratie van de Schepen , die by haerluyden in tijde van Oorlogh of Pais toegerust fullen moeten werden, van Admirael, Vice-Admirael, Capiteynen, Hoofden en Kryghfluyden, by advife, commiffie en beftel van den Stadthouder van Hollandt, ende onder cautie van
veer-
1559-
30. en 31. Maert, en 1. April.



r 8ö)
1559.
30. en 31. Maert, en ï.April.
r
Pag« 35-
P R 'JE-
veerthien duyfent guldens, van niet te befchadigen de Vrienden ende Geallieerden van Sijne Majefteyt, welverftaende altoos dat na de expiratie van de voorfz vier jaren , de voorfz Staten ongehouden fullen wefen eenige verderen Impost te accorderen of op te brengen.
Beroerende de communicatie by Sijne Majefteyt verfocht op 't ftuck van de Soute , zijn de voorfz Staten te vreeden eenige te committeren, fich die voorfz faecke verftaende, omme met Sijne Majefteyts Gecommitteerden , ende de Gedeputeerden van de Staten van de andere Landen in communicatie te treden $ ende te aenhoren 't geene dien aengaende by de Gecommitteerden van Sijne Majefteyt haerluyden voorgehouden fal werden, ende oock te wederleggen foo veel als hun doenlijck wefen fal, 't geene fy bevinden fullen prajudiciabel te wefen de welvaert van den Lande van Hollandt, en de Negotiatie en Viffcherye van dien; welverftaende , dat by defelve Gedeputeerden niet gehandelt noch gedaen fal werden dan op rapport en believen van de voorfz Staten, verhoopende en feeckerlyck Sijne Majefteyt toevertrouwende, dat die faecke verftaen zijnde, Sijne Majefteyt niet en fal willen disponeren ofte toelaten 't welck eenighfints foude mogen tenderen tot prajuditie, fchade en verderffeniffe van den felven Lande.



C si ;
PRESENTEN Alle de felve, behalven Den Heere van Warmond
DEn een en dertighften Maert hebben de voorfz Staten gcpaffeert Ordonnantie op Dirck Gerritfz, Boode van den Hove van Hollandt, fes Caroli guldens, voor Boonbroodt,1 van dat hy feeckere tydinge gebracht heeft van de Pays.
i
HPEn felven dage heeft den Ontfanger verklaert onder hem te hebben tüffchen de vyf en twintigh en dertigh duyfent guldens, ende by opfchrijvinge, naer hy geadverteert is, over de een en tnegentig duyfent guld. dan meent,dat alfoo dagelijcks meer en meer opgefchreven werdt, als nu wel hondert duyfent gulden opgefchreven zijn; ende hebben dienvolgende den voorfz Ontfanger belast dat hy over al by lijne Miffive fijne gecommitteerden fal adverteren, dat fy geen op teeckeningen meéT en fullen admitteren, beroerende de koopinge vanRenten op 'tGerneeneLandt, ende dat fy voorts hem met den eerften adverteren wat opteeckeningeby haerluyden gedaen is, boven de geene die onlanghs geleden den Ontfanger overgefonden is, 't welck den voorfz Ontfanger hebbende, fal op de naefte Vergaderinge de voorfz Staten daer van verklaringe doen.
VI. Deel. V
■ Oock
1559.
)o. en 31. Maert, en I. April.
Ordonnantie op Dirck Geritfz.
DatCoebel aen fijne Gecommitteerdenfal fchryven geene opteeckening en meer te admitteren.



I5?9- .
30. en 3:.. Maart,' ei
l.Apiil.
ftagti orb me te hco' ren Coebels reeckeninge.
ByCoebels Gecommitteerdenvan de opgeteyekende penningen tedoen betalen de verfcheefien Renten.
Jasper Scheiz Renten geconltitueert voer de thien ■ duyfendt guldens, by bemaen den Herto-1 ge voor de< Staienge* debourfec.t.
Pag. 36. 3
/"")Ock hebben de voorfz Staten, volgendede begeerte van Coebel, dagh genomen 's avonds alhier in den Hage in de Herberge te weien den achttien dagh van Mey naëstkomende, omme 's anderen dacghs te verftaen tot hooringe van de R.eeckeningen van den Ontfanger van 't gemcene Landt, aengaende de converfie van de Lyf - renten in Los - renten, midtsgaders de Reeckeningen van den Impost en 't Morgen geldt van den Jare feven en vyftigh , ende voorts oock de Reeckeningen van 'trecollement van den Thienden Penningh van den jare acht en vijftigh.
TVrOch hebben de voorfz Staten den voorfz Ontfanger geordonneert van de voorfz opgeteeckende Penningen in elcke Steden te doen betalen de Renten die althans'verfcheenen zyn en betaelt moeten werden, om te ontgaen de koften en perictile die door 't overbrengen van ie Penningen gedaen fouden moeten werden.
OOdem, hebben de Staten gerefolveert; alfoo Jasper Schetz, Heere van Grobbendonck, ien Hertoge van Savoyen betaelt heeft de fomme van thien duyfent guldens, dewelcke de Sta:en fijne Hoogheydt voor een propijne en graaüteyt gefchoncken hebben, den voorfz Ontvanger den voorfz Jasper1 Schetz geven fal fijne Dbligatie van de confiitutie van de Renten voor lefelve gedebourfeerde fomme, die innegaen ?al den eerften April naeftkomende , en dat in bleker voegen als hy alle d'andere Kopers hunïe Obligatien gewoonlyck is te geven.



C 83 )
PRESENTEN,
Alle defelve, behalven
De Heeren van Warmont,
ende ; Poelgeejl.
/
DEn eerften April is by de Staten gerefolveert dat den Rentmeefter van de Vroonen buyten Alckmaer, fal ontfangen den Thienden Penning van de groote parthyen van de Vroonen, toebehoorende Sijne Majefteyt, en niet verkocht en zijn, omme te fien wat't felve uytbrenght, en als dan te disponeren wat men doen lal met de andere kleyne parthyen van de felve Vroonen,. by Sijne Majefteyt verkocht, ende dat den Ontfanger Coebel 't felve hun fal overfchryven.
/"*\Ock is by . Staten rapport genomen tot de naefte Daghvaert, op feeckerePoinctenen Articulen hier na volgende:
TN den eerften, beroerende 'tverfoeckby den Gommis Loo, van wegen Sijne Majeftey t gedaen, ten eynde de Staten fouden willen accorderen, dat vandehondertduyfent gulden, die by de Staten jaerlycks opgebracht moeten werden den tijdt van negen jaren, tot onderhout van twee duyfent Paerden, omme in tijde, van Payfe te wederftaen alle fubite invafien die by de Francoifen of andere vyanden op defe Landen geF 2 daen
155930. en 31. Maert, en 1.April.
Den Rent-
mee lier van deVrooi en fa! opteyckenen den Thienden Penningh van de groote parthyen van de Vroo-« nen.
Rapport
op diverfchepo^noten hier naer volgende.



( U)
1559.
30. en 31. Maert, én i. April.
Noch
daen fouden mogen werden, betaelt foude werden het Guarnifoen binnen Utrecht, geduyrende den felven tijdt, 't welck jaerlycks beloopen fouden tuiTchen de vyf en fes duyfent guldens: Hebben de Edelen, die van Dordrecht en Delf verklaert te vreden te wefen dat uyt de voorfz fomme de betalinge van de voorfchreve Garnifoenen gefchiede Voor een jaer, omme middeler tytvan Syne Majefteyt te verkrygen de geprefenteerde Acte van haerluyder Gedeputeerden, en 't felve betalinge te doen ftrecken tegens de andere Staten, omme defelve gefien, alfoo op den toekomenden jare gedisponeert te mogen werden, maer de Gedeputeerden van de andere vier Steden hebben hier op rapport genomen tegens de naefte Vergaderinge.
Eodem hebben de voorfz Gedeputeerden mede rapport genomen omme te refolveren op de geconcipieerde Ordonnantie, beroeïende het Slacbturven.-
Van gelijcken omme te disponeren op de Verpachtinge van den Impoft die voor den eerften dagh van Mey gedaen moet werden.
Van gelycken op de Requefte van die van Hoogeveen en Benthoven, verfoeckende te mogen volftaen, midts betalende een vieren deel van alle Beeden, foo ordinaris als exteaordinaris.



C 85 }
Noch van gelijcken op de Requefte van die van Santvoort, verfoeckende, overmits 't groot verlies dat fy gehadt hebben van hare Schepen, quytfcheldinge van hare portie in de Beeden, of ten minften atterminatie van betalinge.,
Eodem is op de Requefte van die van Wyck op Zee, dewelcke, overmits den grooten brant die aldaer geweest is, verfoecken quytfcheldinge van hare portie in de Beeden voor den tydt van fefthien jaren: Is by de Edelen, die van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam en Gouda gefeyt voor Appoinétement te ftellen, dat den Ontfanger Coebel met de betalinge van haerluyderportieinde Beeden patiëntie fal hebben den tijdt van twaelf jaren: Dan die van Delf en Leyden namen rapport, hoopendelast te krygenhun, met de andere conform te maecken,
Oock hebben de voorfz Staten mede rapport genomen op de Requefte van die van Berckhout, verfoeckende by diverfche middelen te mogen volftaen, midts betalende in de plaetfe van de feven groot twee ftuy vers i ende geen Morgentalen.
Dat de voorfz Staten oock fullen gelieven tegens de voorfz dag te bedencken, of 't gebeurde dat den Impost van een duyt op elcke tonne Turf, te ftellen tot betalinge van de loopende Renten, om te furneren de twee hondert duyfent guldens, afgeflagen F 3 wiev-
1559-
;o. en 31, Maert, en 1. April.
Pag. 37*



1559.
30. en 3r, Maert, en 1.April.
Vyfbequame Perfoonen by de Staten gecommitteert tot Communicatie van den Soute.
Dat den Advocaet ■aen Viglius fal fchrijven dat de Staten den io. en 11. April te fa men fullen wefen.
Oock
C 36 )
wierde, of men .defelve last foude geven om te mogen accorderen, dat, de voorfchreve geheele loopende Renten gevonden fouden werden by augmentatie van den Impost ende' 't Morgengelt.
Van gelijcken te willen rapport doen, omme den Soon van den Advocaet van den Lande te willen accorderen tot Advocaet van de Staten voor den Grooten Raet.
'T'En felven dage hebben de Staten gerefolveert vyf bequame Perfoonen te. committeren, omme met de Officiers van Syne Majefteyt, ende de Gedeputeerden van de andere Landen, in communicatie te treden' op het ftuck van den Soute, daer van een by die van Dordrecht befchickt fal werden, twee by die van Delf, en twee by die van Amfterdam, die haer vinden nullen tot Dordrecht denachtften van defe maent, Dmme met de Gedeputeerden van deStaten voorts ten -Hove te reyfen.
JtfOch is gerefolveert dat den Advocaet aen den Heere Praffident fal fchrijven dat de Gedeputeerden t overmits eenige fwarigheden dis fy noch uyt te wercken hebben, niet ten Hove mogen komen voor den thienden, of ten langhften den elfden defer maent, ende dat fijn E. gelieve 't felve den Hertogh te adverteren, ;nde by fijne Hoogheyt haerluyder excufatie te doen.



( «JO
r\ Ock hebben de Staten gerefolveert den Gra• ve van Hoorn, op fijn verfoeck, dat hy j begeert de queftie die hy heeft, noopende deJ Contributie over fijne Landen van Althena, tegens de Staten, met den eerften met genoegen, < ofte met recht ter neder geleydt te mogen wer-1 den, voor antwoort te feggen, dat alfoo noo-1 pende defe faecke Proces hangende is voor den, Grooten Raede, tuflchen Syne Koninghlyckes Majefteyt ende Syne Excellentie, beroerende of 't Landt van Althena een Leen is, 't welck te Leen gehouden werdt van Sijne Majefteyt, of den Hertoge van Kleef, niet wel doenlyck en is, noch dat men in eenig accord treden .en magh, voor en aleer 't felve Proces gewydert fal zyn, ende dat 't felve komende tot Mechelen , men na den Staet van den felven Proceffe fal vragen.
"EfOdem heeft Mr. Adriaen* van Leyden aengenomen tot Mechelen Inftru&ie te fenden in 't°Proces 't welck de Staten als Gevoeghden met Mr. JacobBol, Advocaetgeinftitueerthebben in cas d'Appel, op ende jegens HeerLambert Jacobfz, daer van den dagh omme eysch te doen, dienen fal den tweeden dagh naer Paes-' fchen.
jpEvifiteert zijnde de Requefte van Floris van Dam, verfoeckende ongemolefteert te wefen van de Contributie van den ïhienden Penning van fijn Schout-Ambacht van den Hage; Is gefeyt, dat alfoo op gelycke Requefte hem nihil gefet is, men hem als nu anders niet weder foude weten te geven. F 4 Is
1559.
i<5. en 31. Waert, en 1. April. Beroerenle de faec:e tuflchen len Grave an Hoorn nde de Haten.
Pag. 38. Mr. A-
driaen van Leyden fal inftruétie aver fenden in de "ake van Mr.J.Bol, en de Heer Larabert Jacobfz.
Requefte van F. van Dam.



C 88 )
30. en 31.
Maert, en ï. April. Requefte vande Ambachts-Bewaerdersvan Etfelyckerwoude.
Requefte van de Tauxateur; van den Tienden Penning binnen Maeflandt.
Ordonnantie voorSy mon Gerritfz.
Ordonnantie op Coer,voo een nieuwe Mantel
TS mede gerefolveert op de Requefte van de Ambachts-bewaerders van Etfelycker Woude, voor Appointement te ftellen, dat fyluyden fullen procederen tegens die geene die onwilligh blijven den Thienden Penningh op te brengen , naervolgende de correctie haerlieden by gefchrifte mede gegeven, by fulcke executie als de Placaten van den Thienden Penning dat verklaren.
TS gefeyt dat de Requefte van de Tauxateurs . van den Thienden Penningh over Maeflandt, geftelt foude werden in handen van Coebel, om tegens de naefte Vergaderinge daer op te feggen zijn advis.
QOck is Symon Gerritfz van Gouda gepasfeert Ordonnantie van twintigh dagen, uyt • faecke van diverfche vacatiën ende reyfen by hem gedaen, foo tot Gent, Nieupoort, Dordrecht, Rotterdam en elders, in de faecke beroerende de executie by den Capiteyn van Nieupoort gepleeght tegens de Schippers ende Onderfaten van Hollandt; ende noch van elf gulden fes ftuy vers, uyt faecke van gedebourfeer* de Penningen in de felve faecke.
UOdem is Coen Janfz, Boode van 't Landt, , Ordonnantie gepafleert van thien gulden j
tot het maecken van een nieuwe Mantel, midts . daer op ftellende den Hollandtfchen Tuyn.



C 89 D
DEn vierden April heeft den Advocaet by handen van Mr. Dominicus gelicht uyt den Sterf-huyfe van faligr. mem. den Heere van Asfendelft, onder des Advocaets recepiiïe, feeckere twee dechargien , d'eene inhoudende de fomme van negen en veertigh duyfent fes en feventigh ponden thien fchellingen, van veertigh grooten 't pont, in date den laetften December , vijfthien honderdt fes en vijftigh: d'Andere inhoudende de fomme van fes en vyftigh duyfent vier hondert drie en twintigh ponden thien fchellingen, wefende van gelycken datum.
Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage
Den 7. 8. en 9. April, 1559.
PRESENTEN,
De Heeren van Affeu- Mr. Adriaen van Ley-
- delft, den ,
ende Van Delf.
VanRoon, Gerrit Beuckelfz, Bur-
' van wegen d'EDE- germeefter j
len. ende
Wouter BarthoutfZy Mr. Cornelis van Veen,
ende Van Leyden. Mr. Cornelis van Hoge- Pieter Kanten, Burgertere , meefter, Van Dordrecht. ende Mr. Lambert Jacobfz, Mr. Jan van NieuwenVan Haerlem. burgh,
Van Amsterdam.
F 3 >
30. en 31,
Maert, en
i. April. Deo Advocaet heeft uyt het Sterfhuys van den tleet van Afiendelfc doen lich* ten twee byfondere? dechargien.
Pag. 39.
7. 8. en 9. April.



( 90 )
Ï5597» S. en 9.
April.
De Guarni' foenenbin nenütrechi betaelc te werden uyi de bonden duyfent ponden by de Staten geaccordeert vooi negen jaren.
"Ordonnantie voor Mr. Adriaen van Leyden.
De Aéte van Confent in 't nette te doen ftellen, foo defelve ge concipietn is.
JanDirckfz'tHoen)Buï- woordt te refolvegermeefter, ren op de voorfz
Van Gouda. geëyschte Petitie
binnen de Stadt van Omme eyndelyck ant- Atrcgt gedaen.
Tf^VEn fevenden April hebben de voorfz StaL/ ten verklaert te vreden te zyn dat uyt de hondert duyfent gulden, voor den tijt van negen jaren Syne Majefteyt geaccordeert, betaelt werde de Guarnifoenen van Utrecht, voorden voorfz tijt, mits hebbende Acte van confent van de andere Staten, dat 't felve tegens haerluy? den betalinge ftrecken fal, dan die van Dordrecht en Haerlem namen hier op rapport, hoopende ten Hove toekomende reyfehunmetden anderen conform te maecken.
17 Odem, hebben de voorfz Staten gepaffeert Ordonnantie voor Mr. Adriaen van Leyden , van feeckere vacatiën by hem voor 't Gemeene 't Landt gedaen, ende van eenige penningen by hem voor 't voorfz Landt gedebourfeert, beloopende ter fomme van fefthien guldens, ende dat de felve „by Jacqb- vander Duyn en d'Advocaet onderteyckent fal werden.
FJE voorfz Staten gevifiteert hebbende d'Aéte van Confent, hebben naer eenige correctien by hun gedaen, gerefolveert defelve in 't nette te doen ftellen, en Syne Majefteyt over te geven.
Oock



C9i )
/~)Ock hebben de voorfz Staten gerefolveert dat de twee Heemraeden van Rhynlandt eh van Schielandt, die voortijts gebefoigneert hebben op feeckere Articulen, geconcipieert op 't Slachturven, en dat twee Gedeputeerden van Delf, twee van Leyden, en twee van Gouda, haer op Woensdagh 's avondts naeftkomende vinden fullen alhier in den Hage in de Herberge., omme 's anderen daeghs de felve Articulen weder te viliteren ende te veranderen, fulcks fy bevinden fullen oorbaerlyck te welen, tot kofte van 't Gemeene Landt, en dat fy van haer befoigne de Staten rapport fullen doen op de naefte Vergaderinge.
^"Och hebben de voorfz Staten gerefolveert, dat de Collecteurs van den Impost geftelt op de Wynen en Bieren, by hare Milfive met een feeckeren Boode aen de,Paftoors, Edelluyden en andere leege Luyden, geen Landtneringe doende, buyten de Steden ende op 't platte: Lant, woonachtigh, fullen verfoecken Verklaringe en Atteftatie onder haren Eedt, hoe veel Wynen en Bieren fyluyden binnen 's jaers gedroncken hebben, en dat binnen den tijdt van acht dagen, tot kofte van 't gemeene Landt: Ende foo verre defelve binnen den voorfz tijt de voorfz Verklaringe onder haren Eedt als boven niet en doen, fullen den felven den Ontfanger van 't Gemeene Landt overleveren, omme by hun naer vermogen, executorialen daer van zijnde, geëxecuteert te werden.
Me-
I5S97. 8. e» f.
April. Commiffariflen omme te vifiteren d'Articulen, beroerendehet Slachturven.
De Pa-
ftoors, Edelluyden,en andere lege Luyden op het )latte Lant ivoonagtig, te doen setalenden impost. Pag. 40.



( 9* )
J5$9> 7, 8. *»o.
April. Gecommitteerdenomme met Syne KoDinglyckeMajefteyts Commiffariflen te treden in communicatie, op't fluck van den referve van den Soute.
Dat de Grofliers van deWynen,binnenDordrecht huyshondeDde, behooren den Impoft te betalen.
JU[Ede hebben de voorfz Staten gecommitteert, ende committeeren mits defen N. ende N., omme op den verfochten Impost ofte referve van den Soute,„in communicatie te treden met Syne Majefteyts Gecommitteerden, ende Gedeputeerden van de Staten van de andere Landen, en te aenhooren 't geene fy by defelve Gecommitteerden van Sijne Majefteyt , haerluyden voorgehouden fullen werden, ende oock te debatteren ende te wederleggen, foo veel als doenlyck wefen fal, 't geene fy bevinden fullen de welvaert van den Lande van Hollandt, de Negotiatie en Viücherye van dien prajjedicabel te wefen; welverftaende dat by de felve Gede-. puteerden niet gedaen noch gehandelt en fal werden dan'op rapport en believen van de voorfzStar ten.
NB. Syon te ftellen onder Delft.
Hondsholredyck ende 't Capittel van Naeltwyck, onder den Hage.
T~}En achtften April is by de Staten gerefolveert, dat alfoo de Edelen, die van Haerlem , Delf, Leyden, Amfterdam en Gouda, niet verftaen en kunnen, uyt oorfaecke dat de Wyn-verkoopers, Grolfiers of Faoloors, huys houdende binnen de Stede van Dordrecht, Impoft betaelt wert, als oock in alle andere Steden van Hollandt gedaen werdt, eenige diverfie van de Koopmanfchappen van de Wynen foude mogen komen, dat oock het naeftlaetfte Articul van de Ordonnantie, daer van fpreec-
ken,-



r 93;
kende, generael behoort te zyn; foo hebbende voorfz Edelen en Vyf groote Steden verklaert, dar die van Dordrecht daer inne geen exemptie meer en behooren te genieten dan alle d'andere Steden, en dat daeromme foo wel de Groffiers en Facteurs van de Wynverkoopers, als deWynVerkoopers felve , binnen Dordrecht huys houdende , mede behooren den Impost te betalen, alfoo daer inne geen reden van diverfite yt bevonden en werdt, 't zy of defelve Burgers zyn of niet.
XTOch hebben de Edelen en vyf groote Steden, behalven die van Dordrecht, in defen niet begeerende te opineren, gerefolveert, dat in gevalle by eenige van de Steden fwarigheyt gemaekt wierde om de verpachtinge van den Impost te admitteren, uyt oorfaecke dat fy fouden willen fuftineren by eenige Articulen van de Ordonnantie befwaert te zyn, of anderfints dat de Gecommitteerden van de Staten tot defelve Verpachtinge, den felven met alle gevoeghlycke Middelen fullen induceren, omme hun van 't felve belet te willen verdragen, mits dat de voorfz Staten te vreden fullen wefen in 't particulier haerluyder befwaerniffe en grief te aenhooren, ende daer op te disponeren naer reden, ende foo verre defelve perfifteren in haer onwilligheyt, fullen als dan tegen haerluyden protefteren van fchade ende InterelTen, die 't Landt daer van foude mogen lyden, omme defelve aen haerluyden te verhalen, en dat de voorfz Gecommitteerden van 't felve belet de Staten met den eerften fullen adverteren,
om-
1559-
7, B.eufi Aprik
Dat de St&s den van Hollandt, rwarigheyc makende omme den Impostbinnen hare Steden te doen collecteren,men met Tevoeghlyke middelen daer toe fal in» ducerea»



15597, 8. en a April.
Pag. 41.
Gerrit Ha gen by Coebel te doen beta lenhet vet loop van fijne Renten.
Requelb by den lm poft-meefte? van Delft aen de Staten overgegeven, beroe rende feec kere Paftoorff, oti willigh wé fende den Import te betalen.
C 94 )
omme by de Staten daer tegens te mogen doen. ■ remediëren.
Odem is mede gerefolveert dat den Ontfan" ger Coebel Gerrit Hagen fal betalen vier ponden drie fchellingen vier deniers van veertigh grooten, ter caufe van thiendagen verloo"pen Renten van hondert vyftig gelyke ponden 's jaers, by Mr. Cornelis van Amsvoort, Medicyn van den Koningh van Denemarcken, gekocht op de Staten van Hollandt, den wekken hem by de Staten zyn doen opfeggen, overmits by faute van betalinge, de Onderlaten van Hollandt, komende in Oostlandt, geen moeyte van arrefte gedaen en foude werden.
!/~\Ock hebben de Impost - meefters van Delf • de Staten van Hollandt geprefenteert feeckere Requefte, gelyck; hier na volght:
/TEven ootmoedighlyck te kennen uwe onderdanige Dienaren Jacob vander Bergh Doenfz, en Hendrick Maertenfz, als Pachters van den Impost van de Wynen en Bieren binnen Delf, hoe dat fylieden tot geene betalinge en kunnen geraecken van de Paftoren, gefeten onder de Stede van Delf, als van de Commanderye vanMaeflant, dePaftoor van Schipluy, de Paftoren van de Liere, Pynaeckel, en Berckel hoewel, ende niet tegen ftaende fy dickmaels daer toe vermaent zyn geweest voor den jare fes en vyftigh: Item, dat fy Supplianten, alsPachters van den Impost binnen de Jurisdictie van Rotterdam,
tot



(95 )
tot geene- betalinge en kunnen geraecken van de Paftoren, onder de felve Stadt refi' derende, als van den Paftoor totRoon, myn Heere van Roonfelfs, den Paftoor van BÏcyswyck, Cralingen en Cappelle opd'Ysfel, voor den jare vyfthien hondert feven en vyftigh; verfoeckende daeromme botmoedelyck aen uw myn Heeren, reprefenterende de Staten van Hollandt, haerlieden hier inne te willen behulpigh wefen, omme tot hare betalinge te mogen geraecken, adverterende mede myn Heeren, in de qualiteyt als vooren, hun felven te verfien in de verhuyriuge van den Impost, op'tXXVII. Articul van de Ordonnantie , mentionerende dat men goedt tydts afpeylen fal alle Conventen , van haer Bieren die noch vol leggen, 't welck tot defen tydt toe niet onderhouden en is, overmits de fwarigheyt daer inne gelegen, te weten, dat men te veel meer tijdt foude moeten vaceren in't oramegraven, enalfulcks Conventen, Capittelen, &c. te vèreylfchén ende te beweren, foo fylieden verre van de Stadt gelegen en gefeten zyn ; omme welcke faecke wille fy Supplianten in 't eerfte van'de Verpachtinge myn Heeren" laten volgen hebben, tot profijte van de Gemeene Staten, alle de Wynen en Bieren, die leggende waren in de felve Conventen en Capittelen haer Huyfen, verfoecken noch te mogen verkrygen Ordonnantie op de Wyntappers, als dat fylieden gehouden fullen weien te komen by de Impost -meefters, binnen den tyt van veertien
da-
i
1559. 7, 8. en 9* April* '



Ï559* 7» 8. en $. April,
t
Pag. 42.
< 96-)
dagen na de eerfte drie maenden, overmits den Impostmeefter ten eerften zyn betalinge doen moet, ten eynde den voorfz tijdt; biddende fy Supplianten myne Heeren haerluyden te willen fubvenieren en behulpelijck te wefen in't geene voorfz is, ende 't voorfz AdvertiiTement hem ten eynde ten beften te willen afnemen, 't welck doende, &c. Verfoeckende fy Supplianten noch in de voorfz qualiteyt, behoorlycke quytfcheldinge van de Verpachtinge van den Impost van het Capittel van Naeldtwyck , alfoo defelve plaetfe eens betaelt is in handen van Mr. Pieter Bonyrifz, Pachter van den Impost in den Hage.
Op welcke Requefle by de Staten geappo* jlilleert is:
#~\P 't eerfte verfoeck, de Supplianten fullen defe onwillige overfenden den Ontfanger van 't Gemeene Landt, omme defelve by hunluyden geëxecuteert te werden, ende als dan de Penningen daer afkomende , haerluyden te leveren. Op 't tweede verfoeck is geappoincteert: De Supplianten fullen met defe Perfoonen doen als vooren. Op 't derde verfoeck: De Supplianten fullen hen defen aengaende reguleren naer den inhoude van het derthiende Articul van de Ordonnantie van den Impost. Op 't vierde verfoeck: Mits exhiberende beyde de parceelen van Delf en den Hage, dat 't Capittel van Naeltwyck in beyde deCe-
dul-



(97;
dullen geinfereert ftaet, fal den Suppliant reftitutie gedaen werden by den Ontfanger van 't Gemeene Landt, van foo veel Penningen als Mr. Paulus Bonyrifz, Pachter van den Impoft in den Hage, van 't Capittel van Naeltwyck ontfangen heeft.
"T\En negende April hebben de Staten gecommitteert Gerard van Poelgeest, omme met de Gecommitteerden van Haerlem en Amfterdam aldaer ende inde omleggende Steden te ver-; pachten den Impost van de Wynen en Bieren,: en dat by den Hove hem belast foude werden omme den 16. April 's avondts binnen Haerlem te wefen, omme 's anderen daeghs te befoigneren.
T_ïEndrick Croefingh is gecommitteert binnen Dordrecht en Gouda, en foude hun belaft werden den feventhienden April ten felve fine tot Dordrecht te wefen.
üNde Heere Willem van Lockhorst, Ridder, ende den Heere van Warmont zyn gecommitteert binnen Delf en Leyden, en foude hun belaft werden den feventhienden April 'savonts ten felven fine tot Leyden te wefen.
'T,En felven dage is op de Requefte van die van Santvoort gerefolveert dat Coebel haerlieder portie fal houden in Surcheantie den tydt van drie jaren.
VI. Deel. G
Als
15597, 8. en 9. April.
Gecomnitteerden:ot deVersachtinge^an denim3oft,Poel;eeft over Haerlem ;n Amfterdam.
Croefingh aver Dort ?n Gouda.
Lockhorlt en Warmont over Delf en Leyden.
Requefte van die van Santvoort;



r9s;
1559.
7, 8. en 9. April. Requefte van die van Hoogeveen en Benthoven.
Requefte van die van Berckhout,
Pag. 43.
Eo-
A Ls mede isop de Requefte van die van Hoogeveen en Benthoven gerefolveert dat fy met den eerften aen Syne Majefteyt fullen mogen vervolgen fulcke gratie als'hun goetduncken fal, daer toe de Staten hun by Syne Majefteyt alle addreiTe doen fullen, hun mogelyck wefende, ende hebben den Ontfanger Coebel gecommitteert omme defelve by hun te ontbieden , ende hun te helpen drelTeren een Requefte aen Syne Majefteyt, tot dien eynde dienende.
A Engaende de Requefte van die van Berckhout , cum fociis, en die van Texel, te kennen gevende, dat, overmits in de Ordonnantie van de feven grooten geftelt is, dat defelve gecollecteert fal werden op de voet van de Schiltalen, zyn bevindende dat fy merckelyck te hoogh geftelt zyn, foo oock uyt de felve redenen bevonden wierde eenige andere Dorpen gefteldt te zyn, en dat 'er wederom eenige andere Dorpen zyn, die by de vindinge van de feven grooten op de Schiltalen merckelyck verlicht zyn, foo hebben de voorfz Staten gerefolveert dat die geene die gecommitteert zyn geweeft omme te concipiëren de voorfz Ordonnantie van de feven grooten, hen tot feeckeren dage in den Hage fullen vinden, omme gefamentlyck te adviferen hoe men defelve ongere-, geltheyt tot eenparigheyt fouden mogen reduceren.



( 99 )
ÜOdem hebben de voorfz'Sfatenverklaerthoe dat by voorgaende informatie by hunluyden genomen, op den inhoude van feeckere Requefte by de Schepenen van den Dorpe van Wyck op Zee, foo uyt den naem van hun felven, als uyt de naem van de gemeene Inwoonderen aldaer, t'anderen tyde by Syne Koninghlycke Majefteyt geprefenteert, bevonden hebben dat het voorfz Dorp van Wyck op Zee by een onlesbaer vuyr geheel verbrant is, uytgefondert alleen tfeventigh kleyne Huyskens of Hutkens, daer men Schollen inne drooght, en de Netten conferveert en bewaerdt, verklarende voorts, dat in gevalle het felve Dorp, 't welck in de Verpondinge ftaet op vier en feventigh Schilden, by Syne Koninglycke Majefteyt geen quydtfcheldinge gedaen en werde voor feeckeren tydt van jaren , van alle Beeden ordinaris en extraordinaris, 't voorfz Dorp geheel te nietgaenfal, en de voorfz Schiltalen verlooren blyven fullen, ende dat daeromme de voorfz Schepenen van Wyck op Zee aen Syne Majefteyt fullen mogen vervolgen fulcke gracie als haerluyden goetduncken lal, en dat de voorfz Staten hun by Syne Majefteyt alle addreffe doen, hunmogelyck wefende.
T^Och hebben de voorfz Staten aengenomen voor haren Advocaet van den Grooten Raede , Mr. Aernout van der Gocs, ende den felven gepaffeert Acte, foo hier na volght:
; So rtss Jfdsfi 'Sfvj&j&j'': v. •> yri ifio *7U
G 2, De
7, S- en 9, April. Requefte vnn die van Wyck op Zeê.
•
Mr. Aernout vander Goes, Advocaec van de Staren voor den Grooten Raede.



( ioo )
7, 8. en 9.
April. Coramifïïe op den voorfz Mr. Arnout.
T"\E Edelen ende Gedeputeerden van de fes Groote Steden van Hollandt, reprefenterende famen de Staten van den Lande voorfz, gehoort hebbende 't goedt rapport , haerluyden gedaen van Wegen Mr. Arent vander Goes, Advocaet in den Grooten Rade van Syne Koninglycke Majefteyt tot Mechelen, hebben hem aengenomen en gecommitteert, aennemen en committeren mits defen voor' haerluyder Raedten Advoin alle faecken ende Proceffen die fyluyden . voor den voorfz Grooten Raede voortaen te doen ende te bevorderen fullen hebben, ende dat tot alfulcken profijte en vervallen als wylen Mr. Chriftolfel Goudt gehadten genooten heeft. Actum in den Hage den negenden dagh van April, vyfthien hondert negen en vyftigh naer Paeffchcn. In kenniffe van my,
By abfentie van den Advocaet van den Lande van Hollandt,
Onderteeckent, C. Hoogelande.
VTOch is gepaffeert Ordonnantie voor Coenraet Janfz Boode, van acht dagen, tot twaelf ftuy vers daeghs, uyt faecke dat hy met feeckere Milïïve van den Advocaet op den tweeden April laetftleden gereyst is naer Brulfel, waer by den Heer Pranldent Viglius geadverteertwertdatde Staten binnen thien dagen boven fouden wefen : Ende noch vier Caroli guld. voor Boonbroot, uyt faecke dat hy eerst gebracht heeft aen de Staten copie van de Publicatie van den Peyfe.
Ordonnan tie voor Coenraet Janfz.
Den



"FlEn negende April heeft d'Advocaetden Ont^ fanger Coebel onder fijne RecepiiTe gelevert twee Defchargien, d'eene inhoudende de fomme van fes en vyftigh duyfent vier hondert drie en twintig ponden thien fchellingen, en d'andere de fomme van negen en veertig duyfent fes en feventig ponden tien fchellingen , al van veertigh grooten 't pont, beyde van date den laetften December, vyfthien hondert fes en vyftigh.
Vergaderinge van de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt, gehouden tot BruiTel.
Den 16. April, 1559.
Naer Paelfchen.
PRESENTEN,
Den Heere van Roon, Dirck vanderDoes, Bur-
Van wegen d'EDE- germeefter,
len. Van Leyden. Mr. Willem Schoock,
Van Dordrecht. Dirck Hillebrantfz,
Mr. Cornelis van Alck- ende
made, Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Haerlem. Van Amsterdam. Cornelis Janfz Kruyfer,
ende Symon Gerritfz.
Mr. Jacob van Eynde, Van Gouda. Van Delf.
G 3
Ten
1559.
7, 8. en o.
April. By denAdvocaetCoebel gelevert twee dechargien.
Pag. 44.
16. April.



C 102 )
1559..
16V April
Uyt^Aétc van coufent te laten declaii' fule beroerende de. Articulen van de portie van de geene die overmits armoede, brant ende pefte haer aenpart niet en fouden kunnen furne ren.
Gecom mitte erden omme te befoigneren op de referve van den Soute
Gecom milteerden omme ten Hove tebefoignerenmet de Ge
TEn voorfz by haerluyden gevifiteert zynde d'Acte van confent ofte antwoorde, hebben gerefolveert datmen uyt defelve foude laten te Hellen de claufule, aengaende de kortinge van de fes duyfent guldens, in de eerfte hondert duyfendt guldens, voor de geene die overmits armoede , pefte , brant en anders , haer aenpart niet en fouden mogen furneren uyt dien dat de felve kortinge niet vallen en magh , mits dat de geheele fomme van twee hondert duyfent guldens geaccordeert zyn opgebracht te werden by verkoopinge van Renten, daer inne geen , Contributie en valt, van yemandt die niet machtigh en foude wefen haer aenpart op te brengen , maer datmen dies aengaende verdacht fal moeten wefen foo wanneer queftie vallen fal van de lolïïnge ende jaerlyckfche betalinge van de Renten, die tot furniffement van de voorfz hondert duyfent guldens ommegeflagen fullen werden.
r~}Ock hebben defelve gerefolveert te maecken de Commiffie op de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt, ten Höve wefende, omme te befoigneren met de Gecommitteerden van Syne Majefteyt, en de Gedeputeerden van de andere Staten, foo die by gefchrifte geftelt is.
£)E Staten hebben gecommitteert en committeren mits defen hare Gedeputeerden, die ten Hove reyfen fullen, omme op den Impost of referve van den Soute, by Syne Majefteyt verfocht, in communicatie te treden, foo met
Sy-



C 103 )
Syne Majefteyts Gecommitteerden, als oock met de Gedeputeerden van de Staten van de andere Landen, om te aenhooren 't geene by de felve Gecommitteerde van Syne Majefteyt haerluyden voorgehouden fal werden, en voorts te debatteren en te wederleggen , foo veel als doenlyck wefen fal, 't geene fy bevinden fullen de welvaert van den Lande van Hollant, de Negotiatie en Viffcherye van dien prcejudiciabel te wefen, nemende tot haerluyder affiftentie eenige die de voorfz faecke van den Soute verftaen, mits dat by defelve Gedeputeerden in de voorfz faecke niet gedaen nochgehandelt en fal werden, dan op 't rapport en believen van de felve Staten.
J£Odem hebben de voorfz Gedeputeerden haer antwoorde gedaen aen den Heere Hertogh van Savoyen, iülcks die gecorrigeert zynde, als vooren by gefchrifte geftelt was; dewelcke fijn Hoogheyt gehoort hebbende, heeft daer van verfocht Copie, omme die te mogen vifi-, teren, en Syne Majefteyt te communiceren, welcke copie fijne Hoogheydt den felven dagh by den Advocaet gegeven is,
T)En achtthienden foo hebben die van de Financie de voorfz Gedeputeerden voorge-i houden, dat fy last hadden van wegen den Her-< toge, om haerluyden te vragen of fy geen or-' dre en hadden eenigh verder confent te dragen ,f dan tot de fomme van twee hondert duyfent gul-v dens, en of fylieden niet en fouden mogen over e nemen, niet tegenftaende de voorfchreve fom-c G 4 me
icT. April, :ommitteerdenvanSyneMajefteyt over den Impoft en referve i-an den Soute.
Pag. 45«
Antwoorle denHer» oge van ' >avoyen jedaen.
3y die van Ie Finantie Ie Staten 'oorgeouden of f «een erder laft n hebben an tot vte hon.



C 104 )
»55916. April.
dert duyfent guldens.
Antwoordt van den Hertog op den confente van de Staten.
me by Syne Majefteyt mogelyck niet geaccordeert en wierde: Dat Syne Majefteyt van de felve geconfenteerde fomme foude mogen ontfangen feventigh of tachtigh duyfent guldens , of foo veel meer als ten Comptoire van den Ontfanger gekomen mochtezyn ; waer op de voorfz Gedeputeerden voor antwoort hebben gegeven geene verder laft te hebben dan tot de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens, ende dat fy oock niet gelaft en waren omme te accorderen eenige Penningen in promptis gelicht te werden, ten ware haerluyden confent, gelyck 't felve by haerluyden gedragen was , geaccepteert wierde, in wekken gevalle fy wel verhoopten daer toe laft te verkrygen, waer op haerluyden gefeyt wierde dat den Hertoge van de felve hare antwoorde Syne Majefteyt rapport foude doen, omme te verftaen Syne Majefteyts geliefte.
J^En negenthienden de voorfz Gedeputeerden by Syne Majefteyt ontboden zynde, heeft haerluyden op hare antwoorde doen feggen het geene hier na geinfereert ftaet:
|")En Koningh, onfen aldergenadighften Heere , verftaen hebbende 't rapport van de Gedeputeerden van Hollant, gedaen uyt den naem van de Staten des felven Landts, op de Petitie by Syne Majefteyt laetftmael gedaen in de Stadt van Atrecht, verfoeckt als noch, ende anderwerf, mits de redenen op 't laetfte voorgaende rapport van Syne Majefteyts wegen verklaert, dat
de:



C 105 )
defelve Staten Syne Majefteyt fonder verdere fvvarigheyt wilden accorderen in de plaetfe van twee hondert duyfent ponden van veertigh grooten 't pondt, by hun geprefenteert, de fomme van twee honderdt en vyftigh duyfent gelycke ponden , alfoo Syne Majefteyt., mits de redenen voorfz*, en fonder feer groot en merckelycke achterdeel en praijuditie, de voorfz Staten met de voorfz fomme van twee hondert duyfent ponden niet en kan laten beftaen, noch 't voorfchreve Accord, alfoo fy anderfints, om de felve Staten en Onderfaten van Hollandt foo veel mogelyck zyn foude te verlichten , gaerne foude accepteren.
Ende mitsdien grootelycks van nooden is gereede penningen op te brengen, verfoeckt defelve Syne Majefteyt , dat. de voorfz Staten , byfonder aengemerckt 't voorfz Rapport, meerder fomme uytbrengende is, dat fy Syne Majefteyt, niet tegenftaende dat het felve noch niet geaccepteert en is, op goede reeckeninge, ende in minderinge promptelyck en fonder langer vertreck, furneren en laten volgen willen de fomme van tachtigh duyfent ponden, of foo veel als fy tot voldoeninge van de eerfte hondert duyfent ponden , in hun laetfte rapport geroert, mogen gereet hebben.
Noopende de conditiën van te mogen] lichten 't verloop van de Renten, mitsftellende een duyt op de tonne Turf, &c. indien de Staten voorfz goedt dunckt in defelve Middelen te periifteren, uiet tegenG 5 ftaen-
155916. April.
'ag. 46"»



»559li. April.
Insr
C xo6 )
ftaende de redenen te vooren defen aengaende ter contrarie vertoont, wekken aengaen* de fy oock mogen bevroeden dat die Nabuyren of andere, den Turf gebruyckende, hun die grootelycks fullen beklagen, ende oock fulcke gelycke laften ten achterdeele en belaftinge van de Ingefetenen van Hollandt op te brengen , waeromme gevoeghlycker en billycker wefen foude hem des te verdragen, fal Syne Majefteyt te vreden zyn dat 't felve Middel ftant grype, in dien verftande nochtans , alfoo 't voorfz rapport defen aengaende doncker is, dat 't felve alleenlyck gelicht fal werden voor den tydt van vier jaren.
Op 't poinct van de continuatie van den Impoft op de Wynen en Bieren, foo veele als aengaet de twaelf duyfent guldens, verfocht tot verfeeckertheyt van de Viffcherye en Haringhvaert , fal Syne Majefteyt de voorfz Staten laten volgen de fomme van twaelf duyfent guldens in tyde van Oorloge , achtervolgende haer begeerte; ende in tyde van Peyfe alfukken fomme alsmen in redelyckheyt bevinden fal te behooren; wefende niet te min te vreeden dat defelveStaten voor den eerften jare, ten eynde by hem verfocht, volge de fomme van fes duyfent guldens eens. Aldus gedaen ende gepetitioneert in prefentie van Syne Majefteyt den negenthienden April, vyfthien hondert negen en vyftigh, naer Paefichen.



( I°?)
TNsgelycks heeft Syne Majefteyt van haerluyden op nieuws geëyscht een Beede van hondert en vyf en twintig duyfent ponden, omme daer mede de Rujteren en Knechten, wefende noch onbetaeldt, met den eerften voor een partye te mogen afdancken , gelyck hier na volght:
IV/TYn Heere de Koningh, onfen overften Heere ende natuurlycken Prince, heeft my bevoolen, U, alhier vergadert wefende, van Synen 't wegen voor te houden, dat overmidts de groote begeerte die Syne Majefteyt altydts gehadt heeft omme tot eenen goeden Peys te geraecken, foo wel tot den gemeenen welvaren van 't geheele Chriftenryck, als tot verlichtinge van Syne Landen en Onderfaten, dewelcke groote armoede en elendigheyt geleden hebben, uyt, faecke van den Oorlogh, in defe Landen van hervvaerts over foo veele en lange jaren geregeert hebbende, Syne Majefteyt te vreeden is geweeft diverfche communicatien tot verfcheyde Plaetfen te laten houden, federt de maent van Augufty vyfthien hondert acht en vyftigh, tot het beginfel van defe tegenwoordige maent van April; waer uyt, ter eeren van God Almachtigh, 't welbehagen van de twee Koningen, rufte ende verfeeckertheyt van hare Landen en Onderfaten , Peys ende Vreede naegevolght ende gefloten is geweeft.
Ende op dat den felven Peys eeuwighen geduyrigh foude wefen, heeft Syne Majefteyt
'559. 16. April.
Andere Propofitie van Syne Majefteyt aen de Staten gedaen, van een Beede van hondert en vyf en twing duyfent ponden. <



C iö8 )
155916. April.
Pag. 47.
fteyt oock te vreeden geweeft te treden in Huwelyck met de oudfte Dochter van den Koningh van Vranckryck.
Ende hoewel dat gedurende de voorfz communicatie en handelinge Syne voorfz Majefteyt Syn Leger opgebroocken heeftin de maent van November, in 't voorfchreve jaer acht en vyftigh, oock laetftleden, ende met de penningen, uyt Spaignen gekomen , betaelt ende afgedankt merckelyck getal van buytenlandtfche Krygsluyden, lbo te Voet als te Paert, en oock eenige van Syne Onderfaten, om de groote koften te minderen, in meeninge wefende als noch meer andere te betalen en af te dancken: Des'nochtans niet tegenftaénde, gemerckt de voorfz Penningen van Spaignen failleerden , en de Beede by Syne Majefteyt in de Stadt van Atrecht in de voorfz maent van Augufti acht en vyftigh geëyscht, niet in tyts geaccordeert en is geweest, fonderlingh aengefien dat de felve Beede als noch tot tot haren geheelen effecte niet gekomen en is, en heeft Syne Majefteyt niet mogelyck geweest Syne goede meeninge te volbrengen , midts welcken van nooden is geweest 'twee duyfendt Paerden, en fes Regimenten vreemde Voet - knechten , met oock een goedt getal van Oorloghs - volck van Syne voorfz Majefteyts Onderfaten, foo van defe Landen, als van den Koninghrijcke van Spaignen, in dienfte en befoldinge te onderhouden , dewelcke tot befcherminge van defe Landen gedient hebben ; ep.de alfoo
door



door middel van Syne Excellencie, Syne Majefteyt gereet is geweest een nieuw Leger op te rechten omme te offenferen, is de felve communicatie ende handelinge foo veel te beter gefuccedeert, hoewel dat het onderhouden van de felve Kryghiluyden tot groote en uytneménde koften zyn geweest, en noch zyn.
Ende alfoo jegenwoordigh den felven Peys gellooten zynde, die men verhoopt vaft en feecker fal wefen, van hooden is hem van de voorfz vreemde Kryghiluyden quyt te maecken, oock hun fchult te liquideren, dewelcke men hout meer te bedragen dan fefthien hondert duyfent ponden, en die te betalen of te vreden te ftellen, ten eynde dat de fomme niet en vermeerdere, ende de fchade en overlaft die fy dagelycks in defe voorfz Landen doende zyn, te eer cefferen ende ophouden mag.
Ende dat oock van nooden fal wefen een goet getal van de voorfz Onderfaten te doen afdancken, doende defelve eenige betalinge, ende insgelycks.de Guarnifoenen, om de felve te helpen leven, en hen te onderhouden.
Begeert daeromme Syne Majefteyt, dat aenfchouw nemende op 't geene des voorfz is, ghy defelve wilt accorderen en confenteren de fomme van hondert en vyf en twintigh duyfendt ponden, van veertigh grooten 't pondt, te betalen in gereede penningen , by capitale ommeftellinge, indien ghy fulcks bequaem ende geraden bevint, ofte
by
1559.
16. April.



1559. • 16. Apu.
Pag. 48.
by Leeninge, die ghy fult mogen rembourfement op feeckere termynen als ghy fult adviferen gevoeghlyck te zyn; begerende insgelyks, indien ghy bevindt dat ghy by de voorfz twee middelen foo geringe aen de voorfz fomme niet en foud konnen geraecken , foo wilt ten minften gereedt opbrengen en furneren de vyf en twintigh duyfent ponden , en geven uwe Obligatien voor de hondert duyfent ponden munte voorfz, te betalen te Bamiffe, ofte te Alderheyligen dage naeftkomende, beyde voorfz, ofte fulcke andere middelen als ghy bequaem vinden fult, om te befien ende adviferen of men met defelve Obligatien, ende eenige gereede Penningen foude mogen handelen en over een komen met den voorfz Oorloghsvolcke.
Ende om u foo veel te meer te bewilligen tot den accorde van de voorfz geëyschte Beede ende Obligatien, boven gementioneert , Syne Majefteyt heeft wel willen doen voorhouden, dat een groot deel-van de fomme die U in Augufto laetftleden geëyscht is geweeft, geëmployeert lullen werden tot quyting'e vap de Obligatien, die ghy hier voortyts gegeven hebt voor Syne Majefteyt, ende in de fretten daer uyt volgende, ende de refte tot betalinge van den voorfchreven Oorloghs-volcke.
Ende alfoo defe faecke niet lange vertrocken en uytgeftelt magh werden, maer terftont behoort volbracht te zyn, om meerder inconvenientie of intereften te fchouwen,
be-



begeert en verfoeckt Syne Majefteyt feei ernftelyck, dat ghy defelve faecke wilt beneerftigen en vorderen , ende gemerckt defelve foo billick is, en oock uw eygen welvaert aengaet, dat ghy uw fulcks quyten en willigh betoonen wilt, foo ghy altoos tot noch toe gedaen hebt, en Syne Majefteyt uw fulcks gantfchelyck toebetrouwt, volgende uw gewoonlyck devoir en goetwilligheyt.
TJEeft daer en boven aen hunluyden verfocht, dat voor foo veel als 't hunluyden aengaet, fouden willen accorderen, dat 't overfchot van de vier en twintigh hondert duyfent guldens, by de Generale Staten in den voorleden jare tot onderhout van de Ruyteren ende Knechten , te Velde, in Syne Majefteyts dienst geweest hebbende , geconfenteert, by Syne Majefteyt gelicht fouden mogen werden, mits dat hunluyden daer van rembourfement gedaen foude werden van de eerfte penningen die uyt Spangien fouden komen, of dat fyluyden haer felven foude mogen rembourferen uyt de voorfz nieuwe Petitie, foo als hier na volght:
jyiYn Heeren. By de Propofitie die uw tegenwoordelyck gedaen is geweeft, hebben Wy onder andere verftaen, waer aen dat gehouden heeft, dat Syne Majefteyt, laetstmael opbreeckende Syn Leger, niet en heeft, om te vermideren de koften, en verlichten Syne Onderfaten, kunnen afdancken fulck getal van Kryghsvolck te
Paer-
«559* 16. April,
Andere
Propofitie van Syne Majefteyt, omme te mogen ligten van vaa Stralen hondert en acht en vyftigh duyfent ponden.



( )
t559>
Paerde en te Voet, als hy wel begeerdt foude hebben; ende oock de goede meyninge die Syne Majefteyt heeft, den Peys nu geflooten zynde, die te doen afdancken ende betalen, en hun te ontlaften van den geenen die men niet meer behoeven en fal, alles met den eerften, foo 't felve gevoeghlyck doenlyck is, to't verlichtinge van den Lande, ende de Onderfaten van herwaerdts over.
Ende begeerende Syne Majefteyt te effectueren en volkomen het geene des voorfz 'is, heeft voorgenomen ende is gedelibereert te beginnen aen de twee duyfent fwarte Ruyteren, wefende onder 't Regiment en bevel van de Heeren Graven van Mans velt ende van Swartfenburgh, die de voorleden Somer tot lafte van de Staten van herwaerts over geweest zyn, gemerckt dat hun befoldinge de meefte en lafHghfte is, en dat fy oock om hare Paerden te onderhouden, de meefte fchade en overlalt in den Lande doen.
Ende omme defelve te doen afdancken foo geringe als 't mogelyk is, heeft Syne Majefteyt verftaen dat van de fomme van vier en twintigh hondert duyfendt guldens, by de Generale Staten van de voorfz Landen in den voorleden jare geaccordeerdt, als noch refteert, ende in handen van hare Commifen en Thefauriers beruftende is , onder den laft van den Heer Anthonius vander Stralen, haren Commiffaris Generael, feeckere fomme van penningen, die gede-
fti-



f iti)
ïtirieert éii gefchickt Waren bni te betalen fommige Krygsluyden, die de voorfz Staten tot haren lafté genomen hadden als de Benden van de lichte Paerden van herwaerts ovet, de feftë maent, bedragende omtrent een en vyftigh duyfendt guldens ; insgelycks van eenige Vendelen Voetknechten 5 die in Henegouwen Garnifoen gehouden hebben; in de plaetfe van 't geene dat Syne Majefteyt den Grave van Megen heeft doen betalen voor twee maenden omtrent dertigh duyfent guldens, noch voor fes Vendelen in Luxemburgh, onder 't Regiment en bevel van den Grave van Mansvelt, voor twee maenden, omtrent feventhien duyfendt guldens; en Voorts om te betalen twee duyfent Paerden van herwaerts over, voor de maenden November, December en Januario laetftleden feftigh duyfent guldens 4 bedragende in alles hondert en acht en vyftigh duyfendt guldens, daer inne begrepen is alle 't geettè dat Syne Majefteyt tot haren lafté genomen en belooft heeft te furneren , by provifle , voor het Leger ,- in de plaetfe van eenige van den voorfz Lahde , die niet gefurneert en hebben de geheele fonime die hen geëyst is geweest voor hare quote ende portie van de voorfz vier en twintigh hondert duyfent guldens.
Begeert ende verfoeckt mede wel eriiftelycki dat omme de voorfz twee duyfent fwarte Ruyteren te eer ende geringer te mogen eefferen ende afdancken^ om haer befoldinge te vernietigen j mitsgaders ööck VI. Deel, H <H
(6. Jp'rü,



( H4 )
i6> ApiiU
«
de overïaften en fchaden die fy ten platten Lande doende zyn, ghy wilt confenteren foo verre uw aengaet,. dat de voorfz fomme van hondert en acht en vyftigh duyfent guldens, gefchickt voor de betalinge van de Kryghsluyden , boven gementioneert , en oock 't geene dat goet gekomen is, foo wel op de monfteringe, als uyt faecke van dien, dat de Paerden die boven de andere van te vooren gelicht, van nieuws herwaerts over aengenomen zyn geweest, luttel meer dan vier maenden gedient hebben, geëmployeert mogen werden eerft en alvooren, om de Voorfz twee duyfent fwarte Ruyteren af te dancken, ende de refte omme eenige vreemde Knechten en voetvolck oock af te dancken , foo verre de felve fullen mogen reycken om de befoldinge te verminderen, ende de overlaft te doen cefleren, foo voorfz
Beloovende Syne Majefteyt, dat de voorfz fomme van hondert en acht en vyftigh duyfent guldens gerembourfeert fal werden van de aldereerfte penningen die uyt Spangien komen fullen , of van de Beeden die Syne Majefteyt aen. uw jegenwoordelyck heeft doen eyffchen en verfoecken, ende dat de felve fomme by Ordonnantie van den voornoemden van Stralen de voorfz Kryghsluyden gefurneert en betaelt fal werden 3 foo den felven gedeitineert is als vooren.
Endè alfoo de faecke haeft vereyscht, heeft Syne Majefteyt geadvifeert uw 't felve te doen voorhouden , mitsgaders die van
Br



Brabant en Vlaenderen, alïeenïy'ck ohi ftjö te beter en korter expeditie te hebben $ als omme te verhoeden en fchöuwen de kófteü die de andere Staten ten defen eynde fouden moeten dragen om aihier te komen j wel wetende dat fy de felve uwe refolutie navolgen fullen, begeerende dat ghy daer inne wik confenterën op de voorfchrevebe^ lofre.
Ende indien ghy daer toe geen genöëghfame lalt en hebt, dat ghy van Honden aert met alle vlyt en diligentie die vau uw Collegie daer van berichten wilt, ende de handt daer aen houden, dat Syne Majefteyt Inerluyder confent binnen acht dagen hebberi mag j op welke hoope, en oock om tyt te winnen, fijne Majefteyt doet voeren en leyden de voorfz Paerden op de Frontieren van den Lande, op dat die te eerder buyteri den voorfz Lande fouden wefeii;
jQEn twintighften April hebben de voorfz Ge-' deputeerden op 't aengeven van die van Amfterdam verfoeckende dat by Requefte) Staetsgewyfen aen Syne Majefteyt gerequireert a foude werden, dat die van Over-Yffel^ opfeec-t kere groote pcenen tegens Syne Majefteyt té1 Verbeuren * bevoolen foude werden niet ter ex-r, ccutié té leggen de Sententien provifioneel,c gegeven tuflchen die van Over- Yflel i Eyflchers;C en de Steden en Vlecken gelegen op de Zuydër-Zee, huil generende met de Viffcherye iri de felve Zuyder - Zee, Vervvèerders; dan niet feennifle van faecken, en naer voorgaende Von= H s Tltifo
i
til Aprih
V. SOo
Retjueffe y die van ï.rofterdsia en de Sta:n verjont ) bs~ jerendede ueflievsri ie van',



C n« )
«559' iöi April,
Eenige ex pedkien by den Advo caet tot BrufTel te vervolgen.
niite van de competente Rechters in den Lan> de Van Over-Yffel, dat fyluyden defelve Sententie ptovifioneel gecontra-venieert fouden hebben , ende in cas van oppofitie, de poenen bevelen Stadthoudende van niet te procederen tot executie, dagh voor die van Syne Majefteyts1 Secreten R.aede, daer de felve Voiinilfen provilioiieel gegeven zyn geweeft,ofte voor die van Syne MajefteytsGrootenRaede, &c. gerefolveert geen öorbaef te wefen 't voorfz verfoeck te doen, mits dien dat de felve Rechters daer vooren fy begeerden de kenniiTe van de faecke te hebben, genoeg partye in de faecke, en mitsdienfuspecteRechters waren, die oock daerom apparentelyck al tot achterdeel van de VhTchers, als zynde Onderdanen van Hollandt, altoos vonnilïe fouden geven, ende dat 't felve verfoeck mede foude mogen cauferen de uyttinge van de voorfz faecke , hangende in den Secreten Raede, ende ten principale wefende in llate van wyfen, maer dat geraden was dat men in alle diligentie d'uyttinge van de felve faecke foude vervolgen , dewelcke foude wefen de decifie van de difficulteyten gevallen, ofte die 'er foude mogen vallen op de executie van de Sententie proviüoneel.
"MOch hebben de felve mede gerefolveert dat by den Advocaet vervolght foude werden de expeditie op d'opmaeckinge van de Acte particulier van den voorgaenden confente, gedragen in May vyfthien hondert acht en vyftigh, de Commiifie op Suys en Sasbout, omme te verftaen tot hooringe van des Gemeene Landts reeckeninge, ende voorts d'Executorie foo die by den Ontfanger Coebel verfocht is geweeft,
de-



C Hf )
dewelcke den meeften haeft hadde, ennietlanger gedilayeerdt en mochten werden; en datmen met het vervolgh van de expeditie op de andere poincten foude mogen vertoeven tot de wederkomfte van de felve Gedeputeerden,
C°\ Ock hebben de voorfz Staten van den Advocaet begeert dat hy aen die van Brabant, Vlaenderen, Valencyn en Mechelen foude vernemen of haerluyden gelycke propofitie gedaen waren als die van Hollandt, en hoe defelve hun fmaeckten , en wat fy apparentelyck lieten dun eken wat by hare Meefters gedaen foude mogen werden,
A Ls mede hebben de voorfz Gedeputeerden dagh genomen 's favonds in den Hage in de Herberge te wefen den acht en twintighften van defe maent April, omme 's anderen daeghs op de voorfz drie Petitiën te communiceren en Refolutie te nemen, en dat d'Advocaet aen den Heere van Waifenhoven foude fchryven, dat hy tegens den felven dage mede foude doen befchryven de Edelen, 't welck by hem ten felven dage gedaen is , dewelcke oock fijne voorfz Miflive gelevert heeft Cornelis Janfz Kruyfer, Burgemeefter van Delft, die aengenomenheeft defelve feeckerlyck te beftellen,
TJEn fes en twintigften April heeft den Com^ mis van Loo den Advocaet en die van Wyck op Zee gefeydt dat de Heeren van de Financie gerefolveert hebben op haerluyder Requefte aen den Hertogh van Savoyen, of aen Syne MaH 3 je-
1559. ij, April,
Dat d'Ad. vocaet van Brabant, Vlaenderen en Valencyn fouden vernemen ofhaerluyden gelycke propofitienalsHollandt gedaen wa» ren,
Dagh om« me in den Hage inde Herberge te wefen.
Gratie aen die van Wyck op Zee verleent.l'»g, 51-



( ïi8 )
15*9April
jefteyt, voor Appoinétement te ftellen , dat mits by de Staten van Hollandt die van Wyck voorfz gratie doende voor haer portie die fy jaerlycks fullen moeten uytreycken in de Beede nonennale, by haerluyden geaccordeert, daer toe Syne Majefteyt de Staten authoriferen fals< Syne Majefteyt te vreeden wefen fal de felve van Wyck op Zee gratie te doen in alle Beeden extraordinaris, voor den. tydt. van twaelf jaren; ende naer de expiratie van de voorfz Beede nonennale, oock in alle Beeden ordinaris die by de Staten geaccordeert fouden werden , en dat voor den tydt van drie Jaren; dan en hebben 't felve Appoinétement op haerluyder Requefte niet mogen ftellen, overmits d'abfentie van beyde de Hoofden, by een van den, wekken 't felve Appoinétement onderteeckent moet wefen; ende alfoo pnfeeker is wanneereen van de voorfz Hoofden weder t'huys fa} •^vefen t heeft den voorfz van Wyck op Zee geraden 9 dat fy yemandt fouden committeren omme 't voorfz Appoinétement te vervolgen 3 als een van de voorfz Hoofden t'huys gekomen foude zyn, en dat onnodigh was dat fy daer n^e fouden wachten.



Daghvaert van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage
1559.
Den 5. en 6. Mey , 1559.
PRESENTEN.
De Heeren van AJfen- ende
delft, Mr. Cornelis van Veen, Van Goudriaen, Van Leyden. Van Lockhorfl, Pieter Kanten , Burende germeefter, VanRoon, ende
Ridders. Mr. Adriaen Sandelyn 9
Otto van Egmont, Van Amsterdam.
Jacob vanden Duyn, Jan Dirckfz, Hoen,
ende Burgermeefter,
Jlendrick van Benthuy- ende
fen, • JobFr.anfz.
"Van wegen d'ede- Van Gouda, len.
Wouter Barthoutfz , Omme te refolveren
Schout , antwoort op de drie
ende Petitie, by Syne Ko-
Mr. Willem Schoock, ninghlycke Maje-
Van Dordrecht. fteyt den negen-
Mr. Damhert Jacobfz, thienden April te
Van Haerlem. vooren binnen Brus-
Gerrit Jacob Hoenefz3 fel gedaen ; en 't
Burgemeefter, geene dien aengaen-
ende de by den Grave
Mr. Adriaen van Lcy- van Boffu en Bruxel-
den, lis ten felven dage is
Van Delf. gedaen, Gerrit Beuckelfz, Bur-
; germeefter, ' H 4 Den



f &9 )
?559r
Rapport Van den ^dyocaet y§n ?t aengeven van BofTu ende Bruxellif, pp de voor. jjphreve driePropp: ihien,
m> '5h
'Aappori yanSchöoli vanfeecke reApp.oltil jen, by van Stralen op de Artscu> Jen van de Staten gejle!t? rie ven$ feecker ge-' i^hrïfte vat
DEn voorfz vyfden April hebben de Staten gehoordt het rapport van den Advocaet, beroerende de voorfz drie Propofitien , ende oock 't geene by den Grave van Boflu en Bruxellis haerluyden verklaert wierde, te weten, dat fy by Syne Majefteyt aldaer gefchickt waren omme te helpen vorderen 't confent op de nieuwe Petitie van honderdt en vyf en twintigh duyfent guldens, ende oock aengaende de Petitie van 't over'fchot van hondert en acht ert vyftigh duyfent guldens, wefende onder den Heere van Stralen, en Gerard Grammay, Gommis en Thefaurier Generael van de Generale Staten van den Lande van herwaerts over, hebben begonnen op de drie Propofitien in com-? munrcatie te treden; dan overmits de komfte van den voorfz S.fhoock , die uyt krachte van voorgaende Commiifie ten Hove geweest was, omme hem te informeren op feeckere Articulen , by gefchrifte aen de Staten mede gegeven, is de Rei'olutie van dé voorfz Petitie opgehouden tot den voorfz Schpock fijn rapport gedaen foude hebben.
HPEn felven dage heeft den voorfz Schoock . fijn rapport gedaen naer. inhoudt van de Appoftillen op de voorfz Articulen, by de voorfchreve van Stralen geftelt, ende 't gefchrift hem by den voorfz Grammay mede gegeven, én oock geëxhibeert copie van de Antwoorde by de Staten van Brabant, op de Petitie van't yoorfz overfehot gedaen , dewelcke hier na geinfereert werden.



(. 121 )
I. Appojlilïe. F%E Gedeputeerde - Hondert en acht en ^ van de Staten van vyftig duyfent ponden, Hollandt fal aen Heer die by Syne Majefteyt Anthonius van Stra- begeert werden hun gelen , en Gerrit Gram- levert te werden , om may vereylfchen wat de redenen in de Propennjngen dat onder politie verhaelt, daer haer beruften, de ge- inne begrepen de twee meene Staten van alle en feftigh duyfendt de Landen toekomen- ponden, die Sijne Ma-\ de, jefteyt moet betalen. ]
I L Appoftille. Item, wat betalinge 't Selve fal men bedatter gedaen is aen de vinden by reeckenin-r Officiers van de Staten, ge van den Thefauals Commiffariffen , rier. Monfter - meefters , Ontfangers en andere , gecommitteert van de Staten, uyt de negen en feventigh duyfendt guldens, die by de Staten gerefereert waren in 't confent van den jare vyfthien honderdt acht en vyftigh, en watter noch refteert,
III.
Jtem, den felven te yerthoonen 't geene dat de Staten voorfz by gefchrifte mede gegeven |s» aengaende de deftinatie van de betalinge h, 5 yan
ISS9$.en6.Mey.Grammay ü
d'antwoordevan die van Brabanr,op de Petitie van het Dverfchot,
De voorfz Articulen net de Aplofiijlen,
By'tcon-
entvan die ?anBrabant werdt ge?



( Ï22 )
Ï559$.en6.Mey.conditioneert waer mede men de Partyen in de Propofitie verhaelt, betalen fal, en fullen insgelycks de Staten vanHQlr latfat't'fëlve mogen befpreecken.
van deRuyteren ende het Voetvolck, in 't voorfz gefchrifte gementioneert, en wie uyt de felve betaeldt foude werden,foo verre defe deftinatie faillere, ende dat foo verre de penningen betaelt fouden werden,, foo verrè defe deftinatie failleren, of de Staten daer en boven gemaent fouden mogen werden van den geenen die in 't confent van de Staten van den jare acht en vyftig ge* mentioneert zyn.
Pag* 53.
I V.
En of men daer van de Staten in 't generael of elcks in 't particulier foude mogen manen, gemerckt die van Holland hare geheele portie op thien duyfent guldens na opgebracht hebben.
V,
Waeromme die van Holland oock behooren te weten of de voorfchreve Ruyteren oock geaffigneert zyn , fpecialyck op de betalinge van die van Hollandt gedaen , ofte noch te doen, dan of die alleenlyck zyn geaffigneert op den Commilfaris Generael, of
'Non.
Jppofiille. Zyn geaffigneert op den Commilfaris, ende fal den Commilfaris do voorfz betalinge doen doen met de Penningen die hem fullen gerembourfeert werden by Syne Majefteyt,



( 123 )
de Generale Staten.
V I. Appoflille. Item, foo verre de De betalinge aen den voorfz penningen van geeaen daer toe defe hondert acht en vyf- penningen voorfz getigh duyfent guldens deftineert werden, geSyne Majefteyt moch- fchorst voor twee ten werden geaffi- maenden, gneert, hoe lange dat de - betalinge die 't Landt van Hollandt fchuldigh is, of oock de geheele Staten gefurcheert fal mogen werden.
Gefchrifte van den Thefaurier Generael, voor foo veel ah 't aengaet dat myne Heeren de Staten van Hollandt begeeren te weten, op de Petitie by Syne Majefteyt gedaen op de Petitie van 158000. guld.
CTaet te noteeren dat defelve hondert en acht ^ en vyftig duyfendt ponden noch zyn gebleven in handen van den Thefaurier van de Staten , door dien noch niet betaelt en zyn overde fes maenden de Benden van de Ordonnantie , de lichte Paerden onderden Grave van Egmont3 en meer andere3 en begeert SyneMajefteyt defelve Penningen geëmployeert te mogen werden tot afdanckinge van de fwarte Ruyte-
ren s
1550.:
),eti6.Mey<



5,en6.Mey
C 134 5
ren, omme te fchuwen de uytteringe, ende fd» foo defe Landen te verlichten, gemerckt d'an» dere noch wel wat patiëntie fullen nemen.
Hoewel dat het foude fchynen dat defelve hondert en acht en vyftig duyfent guldens in des Thefauriers handen foo lange ftille gelegen fouden hebben, ftaet te noteren dat die van Vlaenderen eerft haer laetfte fefte maendt feer onlanghs hebben gefurn eert door Heer Anthonio van Stralen, die de felve op Interest heeft opgenomen, gemerckt fy wilden fuftineren de felve inne te houden tegens de befchadigheyt hun by de Frangoifen gedaen, en beliep tachtigh duyfent ponden, daer by gevoeght twee en feftigh duyfent ponden die Syne Majefteyt fchuldigh is voor eenige Landen, niet hebbende geconfenteert de volle Beede hun geëyscht t en de refte was comptant. . Staet oock te weten dat Syne Majefteyt van de geheele hondert en acht en vyftigh duyfent ponden de Staten heeft belooft te recompenferen, ende voldoeninge van de penningen te procreeren van de eerfte geëyschte Beede.
Antwoort van die van Brabandt, op de Petitie van het overfchot.
A Lfoo den Koningh onfen aldergenadighften Heere de Staten van Synen Lande en Hertoghdomme van Brabant onlanghs heeft doen vertoonep en voorhouden by den Heere Anthonius van der Stralen, Ridder, Commilfaris Generael van de Staten van herwaerts over, d4t Syne Majeft. hebbende doen overfien't gee-?
ne



{ &5 )
iié van wegen de Generale Staten van herwaerts over aen de Ruyteren en Knechten (daer af de betalinge ftaet ten lafte van de felve Staten , achtervolgende het confent daer op in den Jaré vyfthien hondert acht en vyftigh gegeven) bevonden heeft als noch fchuldigh en ten achteren te zyn eerft de Benden van de Ordonnantie de fesde maent die gedeftineert was dat 't Volck van Oorloge te Velde foude leggen, beloopende de fomme van vier en dertigh duyfendt ponden Artois, en dat mèn voor de lichte Paerden ten achteren was Voorde fesde maent feventien duyfent ponden Artois j ende daer en boven fes Vaendelen Nederlantfche Knechten of Walen, onder 't bevel van den Grave van Mansveldt, wefende nu ter tydt in Luxembürgh, twee maenden befoldinge, beloopende feventhien duyfent ponden Artois , insgelycks het Guarnifoen van Artois eii Henegouwen $ die gefurrogeert zyn in plaetfe van 't Regiment van den Grave van Megen, oock voor twee maenden de fomme van dertig duyfent ponden Artois; ende voorts noch feftigh duyfent ponden Artrois, gedeftineert tot de betalinge van twee duyfent Paerden van herwaerts over, na dien men uyt den Velde gekomen foude wefen voor de Maenden van November; December en Januarii, beloopende tTamen hondert en acht en vyftig duyfent ponden, begeerende Syne Majefteyt , dat omme de felve Landert te verlichten van de groote overlaft en loopende befoldinge van de uytlantfche Ruyteren en Knechten , en namentlyck van de twee duyfent fwarte Ruyteren, wefende onder 't bevel en Regiment
1559.. ,
Pagi 54»



( mé )
1559.
ment van de Graven van Mansveit en Swaft•fenburgh, ende de felve foo geringe als 't mögelyck is te doen afdancken, de voornoemde Staten fouden willen' confenteren en accorderen „ foo verre hem aengaen mag, dat dé voornoemde van Stralen de voorfz fomme Van höndert en acht en vyftigh duyfent ponden Artois eens, mitsgaders 't geene dat goet gekomen is foo wel op de Monfteringe, als uyt faecke van dien, dat de Paerden die boven d'anderen te vooren gelicht, van nieuws herwaerts over aengenomen zyn geweeft, luttel meer dan vier maenden gédient hebben, fouden mogen employeren tot betalinge en afdanckinge van dé voorfz uytlandtfche Ruyteren en Knechten $ onder gelofte dat Syne Majefteyt de Voorfz fomme van hondert en acht en vyftigh duyfent ponden foude doen rembourferen van dealdereerfte penningen die uyt Spangien komen lullen, ofte van de Beeden by Syne Majefteyt geëyscht, ofte als noch'te eyffchen^ geaccordeert foude werden 3 om defelve penningen als dan by den voorfz van Stralen te doen believen , daer en alfoo 't felve naervolgende fijnë Inftructie behooren fal: Ende het zy dat de Prelaten , Edelen en Gedeputeerden van dè Steden Van Brabaut, reprefenterende de Staten van den felven Lande, na rype deliberatie en communicatie, t'famentlyck genomen op 't geene voorfz is, ende op alle inconvenienten en verdere lallen van Syne Majefteyt j en van den Lande van herwaerts over, te verhoeden, hebben geaccordeert en geconfenteert (voor foo veel als in hen is) dat den voorfz Commiffaris
Ge-



C Hf )
Gerierael Van Stralen de voorfz fomme van hondert en acht en vyftigh duyfent guldens Artois eens, beruftende onder hare Commifen en Thefauriers, fal mogen doen en laten employeren tot betalinge en afdanckinge van de voorfz uytlandtfche Ruyteren ende Knechten, behoudelyck dat Syne Majefteyt insgelycks daer toe fal doen converteren en employeren de fomme van twee en feftigh duyfendt guldens Artois, die defelve Syne Majefteyt noch fchuldigh is voor de volle betalinge van 't geene defelve Syne Majefteyt tot Synen lafte genomen heeft, te betalen voor eenige Staten, niet hebbende hare geheele quote ende portie kunnen opbrengen; ende dat Syne Majefteyt eerst en alvooren de voorfz drie Staten fal leveren en doen leveren Acte van gelofte van de voorfz fomme van hondert en acht en vyftigh duyfent ponden Artois, de voorfchreve Generale Staten te rembourferen of doen rembourferen, ende weder keeren binnen fes weecken, ofte ten-langhften binnen twee maende naeftkomende, en dat om "t voorfz rembourfement binnen den voorfz tyt te doen, de voorfz Commifiaris hem van Syne Majefteyt wel en behoorlyck fal doen verfeeckeren, omme defelve penningen alsdan, en fonder langer vertreck by den felven Commilfaris Generael bekeert te mogen werden, daer en foo dat naVolgende fijne Inftructie behooren fal, ten eyn-' de dat het geloove ende credit van de Staten onderhouden magh werden , fonder dat de Voorfz Staten daeromme met eenige andere Beeden fchade of interenen daer door, of oock by eebreecke van voldoeninge van de voorfz be-
lof.
15S0; Pag. 55'



»559~5.en6.Mey
C 128)
ïofte belast fullen werden; welverftaende dai Syne Majefteyt de voorfz uytlandtfche Ruyteren ende Knechten, by middel van eenige Heëre van de Ordre van defen Lande, ofte andere goéde Perfonagién van authoriteyt, alfóo fal doen vertrecken uyt dén Lande van herwaerts over, en fonderlinge van Brabant (daer fy nu grooten overlaft en gewelt doen } dat den felven Lande van Brabant géén verdere uytteringe gedaert en werde; hebbende haer de Gedeputeerden der Stadt van Antwerpen j fonder eenigh onderfpreecken, verklaert dat 't voorfz rembourfemeut gevonden fal werden uyt de penningen die eerft uyt Spangien komen fullen, of van de geëyschte Beede, ende dat dé voorfz Commilfaris hem by de felve Middelén fal verfeeckeren, of met fulcke andere penningen, dat de voorfz Staten mögen befwaert zyn: Syne voorfz Koninghlycke Majefteyt gehoofdt hebbende \ rapport van 't geene des voorfz is , en willende procederen ter goeder trouwe met de voorfzStatén VanBrabant, heeft belooft, ende belooft by defen op Syri Koninglilyck en Princelyck woordt, dat de voorfz fomme van hortdert en acht ert vyftigh duyfent pondén Artois, in de welcke, en in andere vier en vyftig duyfent ponden, die de voorfz van Stralen gelaft is te betalen voor aftocht van overlandtfche Knechten , mitsgaders 't geene dat gekomen is, foo voorfz is, is begrepen de voorfz fommë van twee en feftigh duyfent guldëns, die Syne Majefteyt fchuldigh is als vooren, den voornoemden Commilfaris Generael gereftitueért en wederleyt fal ïverden van de aldereërfte penningen



C 129 >
gen die uyt Spangien komen fullen, ofte van de Beeden die aireede van de Staten van Vlaenderen en Hollandt geëyscht zyn , ende als noch van de andere Staten van herwaerts over geëyscht , en by hen geaccordeert fullen werden, ende dat binnen twee maenden naeftkomende, op alfulck Volck als defelve Staten eenigh confent gedragen hebben op de Petitiën voorfz: en voorts dat defelve fomme by Ordonnantie van den voorfz Commilfaris Generael gefurneeri en betaelt fal werden den Krijghfluyden die defelve gedeftineert en toegefeyt is geweeft, fonder eenige fwarigheyt of wederfeggen. Aldm gedaen by Sijne voorfz KoninghlijckeMajefteyi den eerften Mey vijfthien hondert negen en vijf tigh.
Onderteeckent, Philips.
Onder ftondt gefchreven,
Ter Ordonnantie vanSyneMajeJleyê Ende geteeckent,
d'Overlope
DY Mr. Schoock rapport gedaen zynde, heb ben de voorfz Staten op 't aengevenvand Heeren van Bolfu en Bruxellis voor antwoor gerefolveert 't geene hier na volght:
"T\E Edelen en fes groote Steden van Ho!
landt, reprefenterende de Staten va den felven Lande, gehoorthebbende'trat port van hare Gedeputeerden, ten Hov geweest zijnde, mitsgaders 't geene byde feer MogendenHooghgebooren Heere de VI. Deel. I Gr;
t
e n n



1559.
S.etió.Mey. Pag. 56.
Grave van Boflu, &c. ende Mr. Philibert de Kruxellis, Raedt en Mr. Ordinaris van de Requeften in den fecreten Raede, hunluyden voorgehouden is geweest, beroerende de Petitie van hondert en vijf en twintigh duyfent ponden, van veertigh grooten Vlaenis 't pont, by Sijne Majefteyt henlüyden gedaen, omme daer mede te mogen afdancken twee duyfent Paerden, en fes Regimenten vremde Voetknechten, noch wefende in Sijne Majefteyts dienst onbetaelt, bevinden hun in groote benautheyt, foo overmits de groote miferie, armoede en calamiteyt daer 't voorfz Landt in gekomen is, en 't groot verlies dat fy in de Zeevarende Neeringe, Viffcherye en Dijckagie gehadt en geleden hebben, gedurende defen Oorlogh van meer dan acht jaren langh, binnen wekken tijdt fy het voorfz Landt belaft hebben met de fomme van thien hondert duyfent ponden, op renten gehaelt, fonder nochtans als noch te weten eenigh middel om de felve te mogen loffen, boven alle andere penningen by diverfche andere middelen, als by groote fware Leningen, ThiendenPenningh,&c. dickwils gebruyckt, en noch te gebruycken , wefende al capitale Impofitien, opgebracht omme SyneMajefteyt na alle haren machte te mogen alfifteren, en Sijnen Vyandt te helpen wederftaen : Omme wekke jaerlijckfche Renten te betalen, fy noch tot haren lafte opgeftelt hebben een Impoft op de Wijnen en Bieren, en oock Morgen-geit, bedragende over de
vier



( i3i )
vier en tachtigh duyfent ponden *s jaers, dewelcke oock merckelijck befwaert en verhooght fullen moeten werden, boven alle het welcke fylieden noch belaft zijn voor den tijt van acht jaren met een fomme van hondert duyfent gelijcke ponden 's jaers, Sijne Majefteyt in May vijfthien hondert acht en vijftigh geaccordeert, behalven noch de hooftfomme van drie hondert duyfent ponden, jn den voorfz jare acht en vijftigh oock geaccordeert, ende de jaerlijckfche Renten van dien, ende dat omme die redenen voorfchreven, en omme de menighvuldige Beeden , geduyrende den voorfz Oorloge geaccordeert, alle geëxcogiteerde middelen, daerby men in den Lande van Hollant eenige penningen fouden mogen vinden, geheelijck zijn geconfumeert, fulcks dat de voorfz Staten oock als noch niet en weten hoe dat fy fullen mogen uytterlijck furneren de twee hondert duyfent guldens, by haer geaccordeert in de Maent van April laetftleden, op de Petitie hunluyden by Sijne Majefteyt gedaen in de maent van Augufto vijfthien hondert acht en vijftigh, binnen de Stede van Atrecht, byfonder aengemerckt, dat hoewel de voorfz fomme van twee hondert duyfent guldens geaccordeert zijn gevonden te werden by verkoopinge van Los-renten, nochtans d'een helft van dien als noch niet gefurneert noch gevonden en is, overmits de Verkoopers van de Renten niet te bekomen noch te krijgen en zijn, eensdeels door dien dat de d'Acte particulier van den con. I a fen-
1559.
ï



T559-
Pag. 57*
fènten, gedaen in May in den voorfz, jare acht en vijftigh, aen de voorfz Staten als noch niet gclevert en is j en daeromme den felven Koopers geen behoorlijcke Brieven gelevert en mogen werden, noch oock't fel- \ ve confent ter executie geleyt, alfoo de Staten daer toe vanSijneMajefteyt als noch geen Octroy en hebben, en dat mitsdien andere die tot verkoopinge van Renten fouden willen verftaen, beduchtende zijn dat fy oock tot geen Brieven en fouden mogen komen, feer qualijck te krijgen zijn, nochtans de de voorfz Staten hebbende de voorfz Acte particulier in fulcker voegen als 't confent by hunluyden in May acht en vijftig gedragen is, fouden hoopen 't voorfz confent van twee hondert duyfent guldens te furneren , foo verre Sijne Majefteyt 't felve geliefde te accepteren op fulcke conditiën als by haerluyden gedragen is, en 't felve alfoo by Sijne Majefteyt geaccepteert zijnde, foude defelve Sijne Majefteyt terftontin gereden gelde ontfangen de fomme van hondert duyfent ponden, die tegenwoordiglijck tot lafte en 't fraict. van de Staten loopen, ende by Sijne Majefteyt, in gevalle als vooren , tot betalinge van de voorfz.Ruyteren en Knechten promptelijck geëmployeert fouden mogen werden, waerom de voorfz Staten niet doenlijek noch practicabel en is, om redenen voorfz, te verftaen tot eenige verdere augmentatie op 't voorfz confent, foo is te min in haerluyder macht eenighfints te accorderen de voorfchreve nieuwe
ge-



(i33;
geè'yfchte Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfent ponden, bidden en verfoecken daeromme, dat, aenfchouw nemende op alle 't geene voorfz is, en in haer voorgaende Antwoorde, Sijne Majefteyt in 't lange gedaen, verhaelt is, defelve Sijne. Majefteyt gelieve 't voorfz haer voorgaende confent, fulcks als dat gedragen is, te accepteren , ende voor defen fayfoen ende benaeuden tijt haerluyden te deporteren en verdragen van de voorfz hondert en vijf en twintigh duyfent ponden, van nieuws in de Maent van April geëyfcht, verfoeckende voorts aen de vporfz Heeren den Grave van Boifu, en Mr. Philibert de Bruxellis, dat fyluyden defelve hare Antwoorde Sijne Majefteyt foo favorabel willen aendienen, ofte overfchrijven, dat Sijne Majefteyt hem des te vreeden houden wil, in regarde en confideratie van alle de groote lallen in den voorleden tijt van Oorloge by haerluyden boven hare macht gedragen ; offererende 1 Sijne Majefteyt, foo wanneer fy door defen jegenwoordigen Peys tot beter Neringe en Welvaert gekomen fullen wefen, Sijne Majefteyt in alles te dienen na haer vermogen, gelijck fy tot noch toe altoos gedaen hebben.
T?Nde aengaende 't verfoeck by Sijne Majefteyt gedaen, omme te mogen lichten alfulcke hondert en acht en vijftigh duyfent pon-: den, als onder den Commilfaris Heer Anthonius vander Stralen, en den Thefaurier Gerard, { 3 Gram7
1559.



TS5°. $*n6.Mey,
Pag. 58.
C 134 )
Grammy beruften fouden, de Generale Staten, van al de Landen van herwaerts over toekomen-^ de, omme eenige van dien geëmployeert te werden tot betalinge van eenige Ruyteren en Knechten , breder gementioneert in de Propofitie by Sijne Majefteyt ten voorfz tijde dies aengaende gedaen; zijn de voorfz Staten ten dien eynde te vreeden, voor foo verre als 't in hun is, en fonder eenige praïjuditie van de Staten van de andere Landen van herwaerts over, om alle verdere inconvenienten verder te fchuwen , dat de voorfz Commilfaris Generael van der Stralen , de voorfz fomme van hondert en acht en vijftigh duyfent guldens eens, wefende tot laste van den voorfz Commilfaris en Thefaurier fal mogen doen en laten employeren tot betalinge van de voorfz uytheemfche Ruyteren en Knegten, voor foo verre die ftrecken mogen; behoudelijck dat Sijne Majefteyt insgelijks daer toe fal employeren alfiücke onbetaelde portie, als Sijne Majefteyt voor andere Landen aengenomen heeft te betalen, en dat Sijne Majefteyt eerft ende alvooren de voorfz Staten van Hollandt fal leveren ofte doen leveren Acte van gelofte van'de voorfz fomme van hondert cn acht en ^ vijftigh duyfent ponden, de voorfz Generale Staten te rembourferen binnen den tydt van twee maenden naeftkomende, en daeromme 't felve rembourfement binnen den voorfz tydt te doen , Syn Majefteyt fal den voorfchreven Commiffaris Generael en Thefaurier wel en behoorlijck verfeeckeren, foo dat fy des te vreeden fullen zijn omme defelve penningen als dan by den felven Commilfaris geëmployeert te mogen werden



C 135 )
den daer en fulcks dat behooren fal ; en dat defelve Staten met eenige andere Beeden, fchaden en interelfen, die daer door, ofte by gebreecke van de voorfz belofte belaft, efte eenige penningen tot hare fchade gehaelt fullen mogen werden.
f~\En Advocaet rapport gedaen hebbende, hoe dat hy gerecouvreert hadde Commiiïïe op Suys en Sasbout, omme te verftaen tot hooringe van des Gemeene Landts Reeckeningen met de Gecommitteerden van de Staten, hebben den Advocaet belaft defelve Commiiïïe onder hem te houden, en na dat defelve getoondt foude wefen den voorfz Suys en Sasbout, te leveren Copie den geenen diefe van hun beyden fouden begeren,
HY den felven Advocaet rapport gedaen zynde, aengaende de opmaeckinge van den Acte particulier, fonder infertie van de Articulen, dat de nieuwe gratiën van eenige Steden en Vlecken by de Staten van Hollandt gedragen fouden werden, ende defelve vertoont zijnde het ontwerp van de Acte die men de Staten dies aengaende apart foude geven, hebben gerefolveert dat voor 't dragen van eenigh verder confent, fy behooren te hebben de voorfz Acte particulier, in fulcker voegen als 't confent by haerluyden gedragen is geweest, en foo verre de Vlecken van Sijne Majefteyt verkregen hebben nieuwe gratiën, willen fuftineren dat defelve by de Staten gedragen, en tot hare lafte behooren te komen, dat 't felve by Syue MajeI 4 fteyt
1559$.en6.Mejt
Beroerende deCommilïïe van Suys en Sasbout, omme te hooren des Gemeene Lands reekeningen.
Rapport van den Advocaet, beroerende deopmaeckinge van ,de Afte particulier.



1559.
$.en6.Mey.
Rapport van den Advocaet, pp 't advjs'van de abbreviatie van de Juftitie,
Rapport vandenAdvocaet, beroerendede rigoureufe Executorien.
Rapport vandenAdvocaet, beroerendehet advis van den Rade van Viaenderen, tegens den Capi-^
fteyt ofte hunluyden by Juftitie fal mogen vervolght werden, omme daer op fommierlijck gedisponeert te werden, foo'bevonden falwer-' den naer recht en reden te behooren.
TS by den Advocaet rapport gedaen hoe dat. *■ die van den Secreten Raede de Staten belooft hebben met den eerften, en tegens haer wederkomfte, expeditie te dóen hebben op 't advis, beroerende'd'abbrevatie en vorderinge van de Juftitie.
TVTOch by den Advocaet rapport gedaen zynde , dat op 't verfoeck van de nieuwe Executorien, die den Ontfanger Goebel begeerdt geamplieert té hebben, ende dat defelve fouden mogen ter Executie geleyt werden, foo wel by de Deurwaerders van den Hove van Hollandt, als by de Deurwaerders van fijn Comptoir geaccordeert waren Brieven óm te hebben advis van den Raede van Hollandt, hebben begeert dat 't felve Advis by den Advocaet vervolght foude werden, omme dat hebbende, tot expeditie van de felve executoiïe te mogen komen.
f"\Ock heeft den Advocaet mede rapport ge• daen dat die van den Secreten Raede hun belooft hebben expeditie met den eerften té doen, hebben op 't advis van den Rade vanVlaenderen , beroerende d'E'xecutien by den Capiteyn van Nieupoort gepleegt tegens de Onderfaten van Hollant, met hare Schepen eri Goederen tot Nieuwpoort arriverende, en dat
de-



( 137 )
defelve van den Secreten Raede hem toegefeyt hebben, dat fy gelycke faecke, die den Capiteyn heeft tegens de Stadt van Nieuwpoort, pari pajfu determineren fullen metde faecke van Hollandt.
"p)En fesden Mey is by de Staten van Hol* landt gerefolveert dat den Ontfanger Coebel . aengaende den Thienden Penningh van alle Officien, hem reguleren fal naer den' inhout van de Placaten daer van zynde, en dien naervolgende fijn Executien derigeren.
Odem hebben de voorfz Staten den Ontfan- ger Coebel geordonneert te executeren den Thienden Penningh van de Vilfcheryen, den Heere Prince vanOrangientoebehoerende,foo wel van de Jaren drie en vijftigh als acht en vyftigh, naer vermogen de Placaten daer van zynde, gelyck als alle andere voor den Thienden Penningh van hare Vilfcheryen geëxecuteert werden.
OE Staten van Hollandt hebben verfocht aen Willem van Berendrecht, dat hy wildoorfien of de Vilfcheryen, gefteldt in.'t Billietby wijlen den Heere van Aflendelft gemaeckt, oock geftelt zyn in 't Quohier van de Dorpen daer fy naeft gelegen zyn, ende die hy bevinden fal den Tienden Penningh niet betaelt te hebben \ fullen by hem den Ontfanger van 't Gemeene Landt overgelevert werden, omme by den felven Ontfanger geëxamineert te mogen werden,
I 5 Oock
'559* S.enó.Mej.
:eyn van Nieupoort»
Pag, 59» Coebel fal executeren, den Thienden Penningh van de VilTche* rye van den Prince van Oranten.
Dat Beren.
drecht fal opteyckenen die den Thienden Penningh niet betaelt en hebben.



r 138;
Ï559S.enó.Mey,Te vervolgen attaché op de fententie tuflchen de Viffcherye in de Zuyder Zee,tegens die van Over-Yffel
Jg. Mey.
de Viffche-
/~\Ock hebben de voorfz Staten den Advocaet belaft te doen maecken attaché op de datums van de Sententien van den Grooten Raede , beroerende de Viffchers in de Zuyder Zee, tegens die van Over-Ylfel, welcke attaché by den Advocaet vervolght zynde, hem geaccordeert is.
Daghvaert van de Staten van Hollandt ge- r houden in den Hage
Den 13. Mey, 1559.
P R JE S E De Heeren van Affen-
delft, VanGoudriaen, ende VanRoon,
Ridders. Hendrick van Benthuyfen,
van wegen d'EDE-
len.
Wouter Barthoutfz , Schout , ende
Mr. Willem Schoock,
Van Dordrecht. Dirck Jacobfz deVriefe, Burgermeefter, ende
Mr. Damhert Jacobfz, Van Haerlem.
N T E' N ,
Gerrit Jacob Hoenefz,
Burgermeefter, Mr. Jacob van Eynde, ende
Mr. Adriaen van Leyden ,
Van Delf. Gerrit Beuckelfz, Burgermeefter,ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Mr. Jan vanNieuwenburgh,
Van Amsterdam. Mr. Dirck Hillebrantfz, Van Gouda.
Omme te refolveren op de voorfz nieuwe Pe-



( 139 )
Petitiën, en te aen- hunluyden voorgehooren 't geene by fchreven foude werBoifu en Bruxellis den.
DEn twaelfden Mey heeft den voorfz Grave van Bolfu, en den Heere van Bruxellis de Staten verklaerdt hoe dat fy haer voorfz Antwoorde hem den feiten der voorfz Maent Mey by gefchrifte gelevert, aen Sijne Majefteyt overgefonden heeft; dat hy daer op vooi antwoorde van den Hertog van Savoyen ontfangen hadde ; dat fijne Hoogheyt het felve Antwoort gevifiteert hebbende, defelve fulcks bevonden hadde dat hy de felve niet en had derven noch willen Sijne Majefteyt communiceren , verdachtende dat Syne Majefteyt, der inhoude van dien verftaen hebbende , gealte reert foude mogen werden, en geniciteert toi eenige gramfchap; dat fyluyden daeromme nader en vruchtbaerder Antwoorde; volgens Syne Majefteyts verfoeck ende begeerte fouder willen refolveren ; mits welcke de Staten gere folveert hebben d'Acte hier nae volgende, de welcke fylieden Syne Majefteyt by monden ge remonftreert, en oock by gefchrifte gelever; hebben, als hier na volght:
1~)E Edelen en Gedeputeerden van de fe;
groote Steden, reprefenterende de Sta ten van den Lande van Hollandt, gehoord hebbende d'antwoorde van den Hercogh vai Savoyen, hunluyden op heden gedaen b] den Edelen ende Hoogh-gebooren Heen den Grave van Boftu, ende Mr, Philiber
vai
'559. , \l.Mej.
Te refolveren op de voorfchreve nieuwe Petitiën, ende te aenhooren 't geene by Boffu ende Bruxellis voorgefchrevenfoude werden.Pag. 60.
l l
t
t 1



( ?4P )
1559.
van Bruxellis, Raedt en Mr. van de Regueften in den' Secreten Rade van Syne Koninghlycke Majefteyt , op 't geene fijne Genade in de voorgaende weecke by gefchrifte gelevert is, verklarende dat hy, aengaende de augmentatie van 't laetfte confent van twee hondert duyfent guldens ? geen hoop en hebben eenigen verderen laft pe vèrkrij-
fen, dan fy in haer voorgaende fchriftelyce Antwoorde verklaert hebben, omme redenen aldaer in 'tlange verhaelt: Endeaengaende de nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfent ponden , dat fy, mits hebbende'haer Acte particulier van haer confent , in de maent van May in den jare vyfthien hondert acht en vijftigh, fulcks die gedragen is, ende d'acte van confent varj twee hondert duyfent guldens, by henluyden in April laetftleden gedragen, fonder dewelcke defelve te hebben, fy feer beduchtende zijn dat fy geen verdere Verkoopers van Renten en fullen konnen krygen, óm te furneren 't laetfte termyn van de voorfz twee fiondert duyfent guldens, overmidts de groote klachten die dagelycks aen de Staten gedaen werden by haren Ontfanger ? mits dien defelve Koopers geen Brieven gelevert en mogen werden, dat oock't verder iphouden van de felve Atte, fonder die te ■ hebben, niet en magh geëifeetueert werden, elck in den haren rapport fullen doen, om te fien of fy eenigh bequaem middel fouden mogen adviferen ende vinden, omme Syne Majefteyt in 't geheel of ten deeïe te gelie-
' ven.



(ui;
ven in fijne voorfz nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfent ponden; dan die van Gouda verklaren te wefen fingulier in haer opinie, foo verre als'traeckt de nieuwe gratiën*
T")En felven dagh naer noen tuflchen vyf en fes uyren, den voorfchreven Grave van Boflu, en Mr. Bruxellis, de voorfz Antwoorde gevifiteert, en met den Raede van Hollant gecommuniceert hebbende, hebben in prefentie van den felven Raede, de voorfz Staten aenge■ geven dat fy de felve antwoorde feer vreemt bevonden, en min vruchtbaer, en verder van de intentie van Syne Majefteyt, dan haer voorgaende Antwoorde die fy Syne Majefteyt overgefonden hadden: Dat fy oock bevonden de felve Antwoorde te wefen impertinent, mits dien dat defelve mede mentioneerde van de Petitie by Syne Majefteyt aen de Staten van Hollandt in de maent van Augufto in den jare vyfthien hondert acht en vyftig binnen Atrecht gedaen, van welcke Propofitie, als in de voorgaende weecke fylieden de Staten van Hollandt vertoont hadden geen laft van Syne Majefteyt te hebben, omme hunluyden yets dies aengaende te proponeren, ofte defelve te helpen vorderen ; dat daeromme fyluyden haer Antwoorde alleen fouden willen doen op de twee Propofitien haerluyden geproponeert, of ten minften op de voorfz nieuwe Petitie van hondert p en vijf en twintigh duyfendt guldens, alfoo den Hertogh, noopende de Petitie van 'toverfchot van hondert en acht en vyftigh duyfent
gul-
13.il/or. ig. 61.



»559-
i
C 14a )
guldens, genoegh te vreeden was met hare Antwoorde , die fylieden Syne Hoogheyt overgefchreven hadden.
"VlTAer op de voorfz Staten, naer een weynigh voorgaende evicatie, ten felven tijde by monde van den Advocaet den'voorfz Grave van Bolfu, Bruxellis en den Raede van Hollandt voor Antwoorde hebben doen feggen, hoe dat haerlieden gedaen wefende de voorfz Propofitie binnen de Stede van Atrecht, van twee hondert en vijftigh duyfent guldens, te betalen op feeckere dagen en termynen, na veeIe en diverfche communicatien, en bevindende die faecke heel perplex, niet wel wetende middelen te vinden om defelve Petitie bequamelyck te mogen furneren ende opbrengen , hadden nochtans, omme Syne Majefteyt te gelieven en te helpen aen gereede Penningen, tot afdanckinge van een partye van de Ruyteren en Knechten , wefende in Syne Majefteyts dienfte, defelve Syne Majefteyt in April laetftleden geaccordeert de fomme van twee honderdt duyfent Caroli guldens, te betalen de eene helft in gereeden gelde , en de andere helft te Pinxteren in den jare vyfthien hondert feftigh, onder fidele conditiën en limitatien als d'Antwoort daer -van zynde dat breeder vermeit; maerdewyl Syne Majefteyt defelve haer Antwoorde niet accept noch aengenaem en was, foo hadden defelve Syne Majefteyt, in Sijne Majefteyts prefentie, op den negenthienden der felver maent van April de Staten doen voorhouden drie emeride propofitien, daer van d'eerfte was omme
de



f 143 )
de twee hondert duyfent geaccordeerde guldens gefuppleert en geaugmenteert te hebben, volgende d'eerfte propofitie tot Atrecht gedaen, ter fomme van noch by de thien duyfent guldens , de andere ommine te hebben een nieuwe Beede van hondert en vyf en twintigh duyfent guldens, ende de derde om dat fyluyden fouden accorderen, foo veel als in hun was, dat Sijne Majefteyt uyt handen van haren Commis en Thefaurier Generael fouden mogen lichten 't voorfz overfchot van hondert en acht en vijftigh duyfent guldens , mits welcke oock de voorfz Staten genootfaeckt waren , op Sijne Majefteyts begeeren de voorfz drie Petitiën te beantwoorden, en alfoo fy geen hoop en hadden eenige laft te mogen verkrijgen, omme te komen tot eenige augmentatie, op de voorfz eerfte Petitie, lbo hadden fy 't felve oock Sijne Majefteyt foo by monde gefeyt, als by gefchrifte overgelevert ; ende alfoo, noopende de derde Petitie, beroerende 't voorfz overfchot , de voorfz Sijne Majefteyt, genoegh, volgende haerluyder Verklaringe, • te vreeden was, lbo hadden fy gedefifteert dies aengaende in de- felve Antwoorde eenige mentie te maecken; en alfoo haerluyden onmogelijck was te verftaen tot de voorfz tweede Petitie van hondert.en vyf en twintig duyfent ponden, fonder eerft en alvoorens te hebben haer Acte particulier van den confente by haerluyden gedragen, in de maent van Mey vijfthien hondert acht en vijftigh, fulcks 't felve confent gedaen was, en oock fouden hebben 't accex van 't voorfz •Confent van twee honderdt duyfent guldens,
by
'559* 13.Afe>



C 144 )
Pag. 62
by haerluyden' in April laetftleden geaccordeert, vèrfnits dat fylieden grootelijcks beduchtende waren dat by faute van te hebben de voorfz twee acten van Confenten, fylieden geen Koopers en fouden konnen verkrijgen, om te furneren 't laetfte termyn van de geaccordeerde tWee hondert duyfent guldens, die by verkoopinge van Renten naer vermogen haer antwoorde opgebracht moeten werden, overmits de groote klachten die dagelijcks aen haerluyden gedaen worden, by haren Ontfanger en andere, uyt faecke dat de Koopers, die in den voorleden jare Renten verkoft hebben, tot furnilfement van een partye van de Beede, byhaerluy. den geaccordeert in May vijfthien hondert acht en vijtigh, daer van de Renten aireede verfcheenen zyn; ende dat oock de Koopers van Renten, tot furnilfement van den eerften termyn van de twee hondert duyfent guldens , van gelijcken geen Brieven gelevert mogen werden , en dat oock den verderen inhout van defelve Acte particulier van den jare acht en vyftigh, fonder defelve Adte en behoorlyck Octroy daer op te hebben, niet en mach geëffectueert werden , foo hadden de voorfz Staten met goede redenen in haer voorfz antwoorde te doen ftellen , dat mits hebbende d'Aete van de voorfz twee confenten, fulcks die by haerluyden gedragen waren \ fyluyden te vreeden fouden zyn rapport in den haren te doen, omme te overleggen of fy eenigh bequaem middel fouden mogen vinden , waer door Sijne Majefteyt eenighfmts foude mogen in't geheel of ten deele gelieft -werden inSijne voorfz nieuwePetitie van hondert
en



C 145 )
en vijf en twintigh duyfent guldens, alfoo de natuyre van de faecke, ende de reden fulcks was, dat men behoorde voor al te hebben d'Acten van den voorgaende confente, eermen foudé mogen verftaen tot draginge van eenigh nieuw confent; en dat door de weygerin ge van de felve Acte , Sijne Majefteyt genoegh oorfaeck was, en beletfel dede omme te mogen vinden bequame middelen, dienende tot furnilfement van de voorfz nieuwe Petitie; ende en koften de Staten niet gebeteren dat hare Hoogheydt geen laft en hadde omme haerluyden voor te houden en te helpen bevorderen de voorfz eerfte Petitie, waren nochtans des niet te min gehouden defelve met de twee andere Petitiën te verantwoorden , nae dien by Syne Majefteyt, foo wel die als d'andere twee Petien gefamentlijck geproponeert waren.
/~\P welcke Antwoorde de Grave van Bolfu en Bruxellis gehoort, ende met die van den Raede gecommuniceert hebbende, hebben de Staten voor antwoorde gegeven, dat nadien fylieden immers by haer voorfz antwoorde perfifteerden, fyluyden van defelve hare antwöor-* de in alle diligentie Sijne Majefteyt fouden adverteeren , begeerènde dat fy haerlieden fouden gereet houden om ten Hove te feyfen, indien by Sijne Majefteyt belaft worde haer daer te vinden.
. V
/"*\Ock is op 't rapport van den Advocaet, beroerende de Declaratie van Jan van Dam, .en op fijn verdere recompenfe, gerefolveert dat ' VI. Deel, K men
15591.
.rait
ito .u J>
:.s:bvl;ï eb rt"'*
Declaratie vanJan van Dam.



1559.
Declaratie van den te genwoordigen Gril fier.
Requeft van die va Enckhuyfen en Grootenbroeck.
Requefte van de Klerckeu van de Griffie. Pag. 63.
Requefte van Wille «n van Yffelfteyn,
men hem fijn Declaratie weder fal geven om die te augmenteren, van 't geene hy, beroerende de Lyndrayerye ende Houte Caep te Vierboet, en anders, wil fuftineren hem recompenfe van 't Landt toe te komen, omme als dan gefamentlyck getauxeert te mogen wer^ den.
ü Odem zyn gecommitteert omme te tauxeren . de Declaratien van den tegenwoordigen Griffier Mr. Jacob vander Duyn, Lambert Ja•cobfz en den Advocaet, voor defe reyfe, ende dat 't felve gedaen zynde, men hem fal leveren de voorgaende Acte, daer by verklaert is dat men den Griffier voortaen niet en fal betalen dan van 't geene by den Advocaet van 't Landt, ofte de Staten aen hem verfocht werdt, en hem 't felve fulcks te feggen.
OOck is gerefolveert op de Requefte van die van Enckhuyfen en Grootenbroeck, dat men de felve haerluyder Advocaet fal leveren, omme die wat bet te extenderen, ende als dan copie daer van te maecken, omme daer op rapport te mogen doen.
^Och is op de Requefte van de Klercken in 1 de Griffie rapport genomen tot de naefte. Daghvaert.
TS mede op de Requefte van Willem van YffelL fteyn, Rentmeefter van den Heere van Sevenbergen, gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat de Staten den Suppliantontflaen
uyt



c 147;
uyt de gyfeling den tyt van een maent, omme binnen den felven tydt op te brengen den Thienden Penningh van de jaren Vyfthien hondert drie en vyftigh, en acht en vyftigh, van de Goederen van myn Heere van Sevenbergen, daer vooren hy. by den Ontfanger van 't Gemeene Landt gegyfelt is; en dat onder handttaftinge van den Hove van Hollandt, van weder in gyfelinge te komen , den voorfz tydt van een maent geëxpireert zynde, indien hy den voorfz Thienden Penningh middeler tydt niet op en brenght.
■"MOch by den Advocaet rapport gedaen zynde van de geconcipieerde Acte, beroerende de correctie van de verfuymenilfe, gepleeght in de Acte van confent van den feven en twintiglten December vyfthien hondert vyf en vyftigh , hebben de voorfz Staten Copie van de voorfz Acte begeert, en genomen rapport.
J^En twaelfden Mey hebben de Staten van Hollandt gefien de Copie van feeckere Quitantie van den Hertoge van Savoyen, beroerende feeckere fomme van thien duyfent guldens , by haerluyden fijne Hoogheyt gedaen, verklarende dat den Ontfanger van 't Gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, niet en behoort d'originele Quitantie van den Advocaet te ont-' fangen, overmits defelve inhoudende is de claufule op afkortinge van meerder fomme, maer dat hy behoort te hebben abfolute Quitantie, alfoo by haerluyden fijne Hoogheyt niet meer K 2 dan
15^9.
Rentmeefter van den Heer van Sevenbergen.
Rapport van 'r antwoort , beroerendede correcte van de; /erruymeniffe , ge-* plec'Hbi in 't confent van denjae vyf en iryfiig.
R aeckende de Quitantie van "en Hertog /an Sa'oyen.



C H8 )
1559.
iZ.Mey.-
B9l
Qrlonnantie voor de Gecommïtteerden op 't ftuck van den Soute.
Noch gelycke Ordonnantievoor Willem Janfz. &c.
Thien duyfent guldens aen den Hertog van Sa- ; voyen geaccordeert.
.-.Jaerlycks té o'tufangen den Thienden Penningh van 'de VroonLanden.
dan "de voorfz fomme van thien duyfent guldens voor 'een propinie geaccordeert en is.
T)En veerthieriden dito is gepaffeért Ordonnantie voor Pieter Piferfz Sasbout , Dirck Jorifz de Bye, en Matthys Janfz, elck van veertien pondén tot twee gulden feven fchellingen , van dat fy de' Staten tot Bruffel gealïïfteert hebben in de communicatie van den Soutb1. ,r'7" • v • j a**P™ ' ' j^q^jl:
TVTOch gelycke Ordonnantie voor Willem Janfz ende Pieter Jonge Allaertfz yanEnckhuyfen , elck van veerthien dagen van gelycke
réyfëi'J '■' ■ "
iA^icpf. r t,'ïh:i3rnybrno'< : - •• >' 16
A Ls mede hebben de voorfz Staten gerefolveert dat men van Syne Majefteyt fal bevorderen en conditioneren, dat de thien duyfent guldens, den Hertbge van Savoyen geaccordeert, geinfereert mogen werden in 't confent 'van twee lióndert duyfent ponden, by haerluyden in April'laetftleden geaccordeert.
"T\E Staten van Hollandt hebben mede geor^ donneert jaeriijcks door ïiexma , Rentméeftèr van de Vroonen van Syne Koninghlycke Majefteyt, gelegen ontrent Alckmaer, te ontfangen het • derdendeel van den Thienden Penningh , van 1 de Pachters van de voorfz Vroonlanden, tot profijte van 't G-emeene Landt, en dat onder fulcken falaris als hem by myn Heeren van de Reeeken-kamer van Hollandt toegevöëght fal werden.
Oock



( 149 )
/"*\Ock is de faecke, beroerende d'opfegginge van de Penningen, opgefchreven bóven de hondert duyfent guldens, ende de porcie van de drie Perfonagien noch uytgeftelt den tydt van acht of veerthien dagen.
J^Och is op de Requefte van 't Convent van 's Gravefande gerefolveert voor Appoinétement te ftellen: Advis van den geenen die gecommitteert zyn tot de correctie van den Thienden Penningh, ende dat defelve reguard fullen nemen of de vyf Margen, en de Boomgaerden daer inne leggende, daer haer Convent op ftaet, in 't getal van hare Morgentalen gecomprehendeert zyn of niet.
ia . . bflO rr:;b joj naisrTrtob'lO riool
T"70dem is den dagh óm te hooren de reeckeninge van den Ontlanger Coebel, die geleyt was op den fefthiendendefermaendtMey, uytgeftelt tot den eerften Junii naeftkomende, 's avondts in de Herberge, ert dat hy dien dagh houden fal, en terftont leveren de Reeckeningen in handen van Rennoy, 't welck hem in de volle Vergaderinge aengedient wefende, den Advocaet heeft belooft van ftonden aen de Reeckeninge te leveren in handen van den voorfz Rennoy, ende dat hy den voorfz eerften- dag fonder foute houden fal.
j"£Odem is op de Requefte van deKerck-meefters en Heylige Geeftmeefters van Haferswoude, gerefolveert voor Appoictement te ftellen : Advis van de Gecommitteerden, tot correctie van den Thienden Penningh.
K 3 Eo-
ï5<o13.M7.De opfegginge van't jpfchryven uytgefteldr. noch acht of veertien dagen. Pag. 64. !
Requefte van '1 Conventvan's Gravefande,
Dagh om te hooren Coebels reeckeningen.
Requefte van KerckmeeftersendeHeyÜge Geeltin ee fiers vanHazars. woude.



i z.Mey.
Beroeren de de ttel linge van eenen Om fanger tot de nieuw toekomen de Beede.
( 150 )
"P Odetri is by een van de Gedeputeerden *^ de Staten aengegeven, alfoo overmits de "menighvuldige groote ende exceffive Beeden, " d'een op d'andere, in den voorleden jare by -de Staten van Hollandt, Syn Keyferlycke ende Syn Koninghlycke Majefteyt, omdenOor:logh tegens den Koningh van Vranckryck ge" confenteert, Mr. Aernout Coebel, Ontfanger van 't Gemeene Landt van Hollandt, niet en heeft mogen maken noch doen fijn reeckeninge , die veel zyn, fulcks dat d'Edelen en fes groote Steden, die over fijn reeckeningen komen , niet en mogen weten den ftaet van fijn Comptoir, foo waer 't goedt ende nootfaeckelyck, dat men een goet bequaem ander Perfoon ordonneren tot den ontfangh van de Beede van de tweede hondert duyfent guldens, in April laetftleden geconfenteert , die verfchynen fal Mey Anno vyfthien hondert feftigh, ofte van de eerfte toekomende Beede, niet dat men wil den voorfz Coebel ftellen van fijn Ontfangerfchap, maer dat den voornoemde Coebel middeler tydt fal gereedt maecken , ende oock doen alle fijne reeckeningen, die hy behoort en fchuldigh is te doen, op dat men mag weten den ftaet van fijn Comptoir, omme te verhoeden de fchaden, achter wefen en intereften, daer 't Landt van Hollandt, ende oock den felven Coebel, by 't verloop van dien foude mogen innekomen, navolgende diverfche vermaningen by hoogloffelycker memorie Vrouwe Marie, Koninginne douariere van Hongaryen en Bohemen, &c., Gouvernante, myn Heere den Prajfident Viglius, ende andere de Staten van Hollandt gedaen. Eo-



C 151 )
"OOdem Coebel gelevert de voorfz Acte, beroerende d'executie van den Thienden Penningh van de Viffcherye van den Prince van Orangien.
Den felven Coebel gelevert d'Acte, beroerende d'executie van alle Officien.
Noch d'Acte beroerende de Quitantien gepasfeert by den Hertogh van Savoyen.
Noch d'Acte beroerende dat den Ontfanger van de Vroonen buyten Alckmaer, tot profijte van 't Gemeene Landt ontfangen fal den Thienden Penningh van de felve Vroonlanden.
Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage
Den 1,1. en 3. Junii, 1559.
PRESENTEN.
Den Heere van Affen- Willem Blafius, delft, ende
ende Mr. Willem Schoock, Van Lockhorjl, Van Dordrecht.
Ridders. Mr. Lambert Jacobfz, Gerrit van Poelgeejl, Van Haerlem.
Otto van Egmondt, Gerrit Jacob Hoenefz, Jacob vander Duyn, Burgermeefter,
ende Dirck Jorifz de Bye, Hendrick van Benthuy- ende
fen. Mr. Jacob van Leyden, Van wegen d'EDE- Van Delf.
len. Dirck van der-Does,BurAdriaen Adr. Bleyen- germeefter, burgh, Schout,
K 4 en
1559.
13.M0*. Overleveringe van diverfche Afteaen Coebel gedaen.
Pag. 6*5.
I, 2. enz. Junii.



C )
i, 2. en%. Junii.
Omme te refolverert op de voorfz augmentatie van vyftigh duyfent guldens , boven de geconfenteerde twee hondert duyfent guldens , en op de nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfendt guldens.
Defen eer ften Junii zyn prefen geweeft alle devoórfj Heeren, be halven Asfendelft,Lokhorll enDuyn, roerende het meerder afnemen van Tollen by de Bisfchoppenvan Ceuler enMunfler
DEn eerften Junii by de voorfz Gedeputeerden van Dordrecht de Staten aengegeven zynde hoe dat by de Biffchoppen van
Ueulen en Muniter leecker meerder Tollen van de Koopmanfchappen, pafferende den Rhyn ende de Lippe, tegenwoordelyck afgenomen wierde, dan men van ouds plag te doen; te weten, daer men van de Wynen, nederkomende den Rhyn, hier voorens niet meer plagh te nemen dan een ftuy ver Brabands, eerft hadden genomen een halven Daelder, en daer na een heelen Daelder; en daer men van vyf of iès Houten, pafferende de Lippe, eerft hadde genomen een halve ftuyver of vyf duyten , hadden oock genomen eerft een halven Daelder,,
en daer na eenen heelen Daelder; en alfoo 't felve tenderende was tot verderffénilfe van de voorfz Negotiatie, foo hadden die van Wefel, Aernhem, Zutphen en Nimmegen een dagh befcheyden binnen de Stede van Nimmegen, daer
me¬
ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Pieter Canter, Burgermeefter,Cornelis Jacobfz, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh,
Van Amsterdam. JanDirckfz'tHoenfimgermeefter,Van Gouda.



C 153 )
mede geconvoceert waren geweeft die van Deventer, Bommel en Tiel, en die van Dordrecht voorfchreven, die meeft de voorfz Koopmanfchappen hanteren, om eyndelijck te adviferen wat oorbaer gedaen behoorde te werden, om tegens de voorfchreve nieuwe exactie te remediëren, dewelcke oock mede gepleeght werden by eenige particuliere Heeren, hebbende mede recht van Tollen op de felve Rivieren, alwaer eyndelyck Voor Refolutie genomen was, dat men aen de voorfz twee Biflchoppen en andere , geufeert hebbende van defelve exactien, by Miffiven, uyt den naem van de voorfz Steden, fouden verfoeken de voorfz nieuwe exactien afgedaen te hebben, of datfe haerluyden fouden overfchryven de redenen waeromme defelve by haerluyden gepleeght en opgeftelt waren , verfoeckende die van Dordrecht voorfchreve , dat alfoo in voortyden feeckere Tractaten en Receffen tuffchen Syne Koninglycke Majefteyt, ende de Vorllen, hebbende recht van de Tollen op de voorfz Riviere gemaeckt was, daer by expreifelyck geconvenieert was, dat men defelve Tollen niet en foude augmenteren, en dat defelve exactien waren tenderende tot bederffenilfe van de Negotiatie, de voorfz Goederen en Koopmanfchappen, en midts dien 't Gemeene Landt toucheerde, de Staten defelve faecke daerom fouden willen aennemen, en adviferen by wat middelen men bequamelyck de felve exactie foude mogen afdoen ende te niet brengen, of dat ten minften 't felve vervolgh by die van Dordrecht voorfz gedaen foude werden by Advis, Rade, en tot befte van K 5 't
1559.
1, 1, en 3. Junii.
Pag. 66.



( i54 )
I, 2. en 3, Junii.
Beroeren de de voorige antwoorde.
't Gemeene Landt, foo hebben de voorfz Staten gefamentlyck gerefolveert, dat die van Dordrecht voorfz, gerecouvreert hebbende antwoorde van de Biffchoppen van Keulen ende Munfter , de Staten daer van Copie fouden overfchicken , ende dat middeler tydt oock vervolgh aen de Raedts-Heer Suys gedaen foude werden , omme te verkrygen Copie van de voorfz Receffen, ende alle 't felve gedaen zynde, bequamelyck te mogen adviferen wat in de faecke verder geraden foude wefen te doen.
."tTlEn tweeden Junii in deliberatie geftelt zynde of men foude infifteren omme te hebben d'Acte particulier van den confente, by de Staten gedaen op den twaelfden Mey, fulcks die by haerluyden gedragen was, dan of men voor defe reyfe foude te vreeden wefen te accepteren de Acte, in fulcker voegen als die van wegen Syne Majefteyt gecoucheert was, daer by Syne Majefteyt de nienwe gratiën, eenige Steden en Vlecken gegundt, zedert het dragen van den laetften confente van de Beeden ordinaris, in meeningen is te brengen tot lafte van de Staten : Soo hebben de Edelen en die van Delft, overleggende dat niet apparent en was uyt het geene wes haerluyden by den Heere van Boflu en Bruxellis aengegeven is geweeft, dat Syne Majefteyt defelve Acte anders foude willen leveren, dan fulcks defelve by Syne Majefteyt was gedaen coucheren, ende mits dat defelve nieuwe gratiën by de Staten gedragen fouden werden, ende dat nochtans vooralle werck nootfaeckelyck was de felve Acte te hebben,
om-



(i55;
omme te mogen leveren die geene die tot furnilfement van een party van de felve Renten, haer behoorlycke conftitutie - brieven, en dat men dan oock foude mogen verder refolveren op de twee Petitiën, daer die tegenwoordige Daghvaert toe dient, voor Refolutie verklaert dat men voor defe reyfe defelve gracien foude mogen vinden voor den tydt dat die Beede ordinaris cours ende loop gehadt foude hebben, te weten tot Kermiife anno vyfthien hondert feftig, mits ommeilaende over 't breede van de Schiltale, foo veel als de felve nieuwe gratiën bedragen, fonder dat daer inne yemandt genieten foude eenige gratie, en dat fulcks d'Acte particulier gemaeckt foude werden, volgende 't concept van Syne Majefteyt, en mits hebbende Acte van 't Appoinétement, de Staten geaccordeert in de maent April laetftleden, inhoudende onder anderen dat fyluyden, noopende de felve faecke, in Juftitie ontfangen fouden werden, ende dat haerluyden fommierlyck recht gedaen foude werden, als men bevinden foude na goede Juftitie te behooren : Die van Dordrecht hebben hier op genomen rapport: Die van Haerlem, Leyden en Amfterdam hebben verklaert, dat alfoo 't van quader confequentie foude wefen d'Acte t'admitteren, anders geconcipieert dan naer vermogen 't confent, men daeromme behoort te infifteren omme defelve Acte gemaeckt te hebben, ih conformité van 't gedragen confent; welke opinie gehoort hebbende die van Delft, refilierende van haer voorgaende opinie, hebben haer met die van Haerlem, Leyden en Amfterdam voorfz conform
ge-
1559', a. enz, JuniL



C *5ó )
1-559I, 2. en 3. JuniL
Pag. 67.
Remonftrantie by den Grave van BofTu, endenHeerevanBruxellis de Staten van Hollandt gedaen.
gemaeckt: Die van Gouda en zyn niet in de voorfz Refolutie prefent geweeft , overmits dat fy in de voorfz faecke zyn partyè formeel. , -
I , > ;:, t <; i ', | . ' ■ | r.»
]^"Och is by den Grave van BofTu, en Mr.
Philibert de Bruxellis, ter prefentie van den Rade van Hollandt, voorgehouden zynde hoe dat by haerluyden den Hertogh van Savoyen overgefonden zynde haerluyder Antwoorde , by gefchrifte op de laetfte Vergaderinge haer Ed. overgelevert, foo hadde fijne Hoogheyt daer op defelve haerEd. voor antwoorde gefchreven, dat Syne Majefteyt welverwondert was, dat deStaten van Hollandt difïiculteyt en fwarigheydt maeckten de voorfz augmentatie en nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfent guldens te accorderen, nadien die van Vlaenderen, Artoys en Henegouwen, dewelcke niet alleen , geduyrende defen Oorlogh, grootelycks befchuldigt waren, maer oock groote laft en fchade geleden hadden van de Ruyteren en Knechten, geweeft hébbende in Syne Majefteyts. dienft, tot de voorfz twee Petitiën confent gedragen was, mitsgaders oock by die van Ryffel, Douay, Artoys , ïournay, Tournefis, en uytterlyck nu oock by die van Zeelandt, byfonder aenfchouw nemende, dat fy van de ■felve Vyanden, ende oock Ruyteren ende Knechten bevryt waren geweeft ; ende aengaende de fwarigheyt van de leveringe van de Acte particulier, dat Syne Majefteyt van geene meeninge en was haerluyden andere Acte te leveren, dan gelyck die van Synen 't wegen
was



(W)
was by gefchrifte doen ftellen, en onder fulcke andere Acte als vooren verhaelt is, ende dat overmits 't felve haet'confent in geen andere Voege by Syne Majefteyt geaccepteert en was; ende aengaende de Acte by de Staten verfocht van de twee hondert duyfent guldens, by haerluyden den negenthienden April laetftleden geaccordeert , dat Syne Majefteyt defelve haerluyden niet en mochte geven, mits dien 't felve . cohfent foodanigh niet geaccepteert en was, immers ten felven tyde verfocht hadde, en tegenwoordig verfoeckende was augmentatie van noch vyffig duyfent gulden, dat daeromme fy , overleggende de groote'riootfaeckelyckheyt van de faecke, en d'overlaft die de voorfz Ruyteren en Knechten, wefende nochonbetaelt, en tot Syne Majefteyts lafte, d'Ünderfaten van defe Landen doende waren , fouden willen accorderen dé voorfz augmentatie , ende oock de voorfz nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintig duyfent guldens, op dat Syne Majefteyt niet'genootfaeckt foude werden, door oorfaecke dat defelve by weygeringe van confent niet afgedanckt en mochten werden, in dele Landen gebracht werden, omme degeene ore aireede Syne Majefteyts Petitie bewillight hadden, daer van te mogen ontlaften; foo hebben de voorfz Staten , naer 'voorgaende communicatie, in 't lange hier op gehouden , op den derden derfelver Maendt gerefolveert voor antwoorde op de Petitie, foo beroerende d'augmentatie van vyftigh- duyfent guldens, op de twee hondert duvfent guldens, en de nieuwe Petitie van de hönderdt vyf en twintigh duyfendt
1559. |
I, %.en 3. Juni?.



1559J, 2. en 3. Junii.
Pag. 68. j
1
(158;
fendt guldens, te feggen dat de Staten te vreeden fouden wefen, combinerende de felve twee Petitiën, Syne Majefteyt te believen met de fomme van drie hondert duyfent Caroli guldens, van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, te betalen d'eene helft in gereeden gelde, ende d'andere helft te Pincxteren Anno vyfthien hondert feftigh, mits dat defelve fomme gevonden foude werden by verkoopinge van Los-renten tegen den penningh twaelf, en dat het fraict en verloop van defelve Renten foude gevonden werden by de voorgaende geconfenteerden Impoft op den Turf, en by 't overfchot van den Impoft van de Wynen, Bieren enMargengelt, naer advenant den voet die tot noch toe daer inne geobferveert is, dan zyn eenige van de Gedeputeerden, als die van Dordrecht en Gou3a, van advife geweeft, datmen den Impoft op de Inlandtfche Bieren, wefende van meerder pryfe dan tot dertigh ftuyvers 't vat, wat foude verhoogen, te weten, de Bieren wefende van :wee gulden en daer beneden, boven nochtans ien prys van dertigh ftuyvers op 't vat tot een ^rootjen, ende de Bieren van twee gulden en ;en halven op 't vat tot een ftuy ver, ende van irie gulden en daer en boven op 't vat tot drie grooten , ende alle andere uytheemfche Bieren raer advenant, des hebben 't meerendeel van ie voorfz Staten onderfproocken 't felve cement niet t'accorderen, dan mits hebbende haer f\cte particulier van den twaelfden Mey vyf:hien hondert acht en vyftigh, fulcks die geiragen is in haer handen, maer de Edelen, jeduchtende dat men tot defelve Acte, in fulc-
ker



( 159 )
ker voegen niet wel en foude konnen komen, en dat nochtans defelve van nooden is te hebben , omme de Koopers van de Renten te mogen doen hebben haer behoorlycke conftitutiebrieven, en oock daer by niet te retarderen den voortgang van defen tegenwoordigen confente , alfoo ncotl'aeckelyck is, ten eynde by de voortgangh van dien, 't verder verloop, en nader inconvenient verhoedt mach werden, fouden. yoor defe reyfe, en fonder 't felve te trecken, in confequentie, te vreeden wefen de voorfz Acte te accepteren, gelijck die van wegen Syne Majefteyt gecoucheert is, en dat dienvolgende de nieuwe gratiën van eenige Steden en Vlecken, op de voet van de Schiltalen gevonden fouden werden, fonder dat yemant hier inne foude genieten eenige gratie, en dat voor den tydt dat die ordinaris Beede laetftmael geconfeiiteert was, en loop gehadt foude hebben , als te vooren tot Kersmiife Anno feftigh; dan die van Gouda, als wefende partye formeel, en hebben in de communicatie, noopende de voorfz Acte particulier, niet geweeft, op welcke Refolutie eenige van de Steden rapport genomen hebben, omme haer antwoorde weder inne te brengen op Maendagh 's morgens, tusfchen acht en negen uyren.
TS mede gerefolveert te vervolgen aen Syne' Majefteyt, de vorderinge en abbreviatie van f de Juftitie. '
11
Noch
1559.
U 2. en 3. Junii.
rrl '-i!> ïoov
-) -D nab
'e vervolen de vorleringeandeju. itie.



'1559ï, 2. en 3.
Junii. Nominatie voor die in den Grooten Raede.
Beroerende de Leen. mannen.
Refolutie in 't Kloofter genomen.
DatCoebel in reeckeninge fal brengen
( 160 )
]VOch datter twee, gebooren uyt Hollandt, in den Grooten Rade geordonneerdt werden , en daeromme drie Hollanders genomilieert werden , tot defelve twee aldaer fullen wefen. ' ■ '. f
T\JOch dat de Leenmannen van Hollandt, eenige delicten g'eperpetreert hebbende, daer uyt confiscatie van de Goederen foude mogen vallen, niet meer en fouden verbeuren dan festigh pondt, van veertig grooten, fulcks alle die groote Steden, en eenige kleyne Steden van Hollandt, ende oock de Leenmannen van Brabandt, ende van andere Landen geaccordeert is.
T_£Odem is mede gerefolveert den Ontfanger Coebel te vragen, het hoemenighfte deel Adriaen Fyck, Pachter van den Impoft van de Stede Delft, over 't Jaer vyfthien hondert feven en vyftigh, van den felven Pacht, uyt faecke van de Pefte, als doen aldaer geweeft hebbende, quyt gefchólden is, om dien achtervolgende Appoinétement te ftellen op de Requefte van den Pachter van den Impoft van Heusden.
"VTOch hoe veel uytgebrocht heeft de Verpachtinge van den 'impoft van den jare vyfthien hondert negen en vyftigh.
TS mede gerefolveert den Ontfanger Coebel te feggen, dat hy in fijne reeckeninge fal brengen in ontfangh den Thienden Penningh van
de



de Vilfcheryen, toebehoorende de Prince van Orangkn, midts dat men hem acte fal geven li 2." en.^ defelve hem weder te korten, foo verre dende„ ""' voorfz Thienden Penningh by executie niet op- penning gebracht en gefommeert en werdt. vandeVis-
ö ■ fcheryen
T?Odem is Frans van Ee, Pachter van den lm-par"ncdee"an
poft binnen de Stede van Heusden, voorlange, den jare vyfthien hondert acht en vyftigh i'ag. 69, overmits de Pefte, die als doen daer vier maen- Fransvaa den gevigeert heeft, op fijn Requefte quyt-J^,^ fcheldinge geaccordeert van veertigh ponden,p0ftbinnen van veertigh grooten Vlaems, op fijne Pacht,Heusden,' 't welck is een negende deel van fijne Pacht, al- voor den foo gelyck deel, omme de voorfz faecke wille , 3are 'j*5 * den Pachter van den Impoft binnen Delf, A- fthoiden driaen Fyck geaccordeert ware. 40. p,
T"\En fesden Junii vijfthien hondert negen en Te fuperfevyftigh, is by de Staten van Hollandt ge- j|r|^ °" refolveert, dat men fchry ven fal aen die van £ e^dm den Raede van den Prince van Oran gien , dat Thienden fy, volgende fijn begeerte, in furcheantie ful- Penningh len houden de Executie van den Thienden Pen-van de Vis* ningh van fijne Vilfcheryen, tot fijne Hoog-^er^n heyts wederkomfte uyt Vranckryck, midts dat prince vatl Syne Hoogheyt by gefchrifte overfenden fal Orange,tot hoe veel dat die Vilfcheryen Anno drie en vyf- fijn weder* tigh , en feven en vyftigh uytgebracht heb- ^°™ft uyc ben, omme daer uyt te mogen weten hoe veel et es den Thienden Penningh van defelve Vilfcheryen bedraeght.
VL Deel, L Eq*



1559i, 2. en 3. Junii,
DatCoehel
niet en fal
treden in
nieuwen
ontfangh,
voordaihy
fijn oude
reeckening
gedaen
heeft.
VerklaringevanCoe»bel, van de reeckeningen die hy doen lal.
Alle deRequeften de Staten geprefenteert, te ftellen in handen van Gecommicteerd.
Te loffen Georgio Doven een Lyf-rente van duyfent guldens.
ÜOdem hebben de Staten van Hollandt den Ontfanger Coebel geinterdiceert te treden in den ontfangh van de hondert en vyftigh duyfendt ponden, die geconfenteert fullen werden om te Pincxteren Anno feftigh opgebracht te werden, hem lallende met den eerften te doen fijn reeckeninge', omme daer by te mogen weten den ftaet van fijnen ontfangh ende adminiftratie, omme alsdan vorder in defe faecke gedisponeert te werden foo men bevinden fal na redenen te behooren.
OOck heeft den Ontfanger voorfchreven verklaert, dat hy nu achter een fal doen vier reeckeningen, te weten van de Converfie van de Lyf-Renten in Los-Renten, van den Impoft van den jare feven en vyftig, van 't recolletnent van den Thienden Penningh, ende van den confente van den Impoft van den jare acht en vyftigh, ende foo verre hy 't felve niet en doet, is te vreeden dat men hem deportere van fijn Officie.
KrOch is mede gerefolveert, dat men alle de Requeften die zyn geprefenteert, fal ftellen in handen van de Gedeputeerden, op Coebels Reeckeninge, omme by hunluyden daer op gedisponeert te werden.
"P\En achtften Junii vyfthien hondert en ne*-J gen en vyftigh, hebben de Gecommitteerden op de Reeckeningen, den Ontfanger belaft te lofien aen Georgio Doven, een Lyf - Rente van duyfent ponden 's jaers, daer van de Hooft-
fom-



fomme beloopt fes duyfent guldens, ende foo wanneer de Brieven van Renten, en 't acquit van de lolïïnge fullen wefen gerecouvreert, fal men in de reeckeninge infereren 't verloop van defelve Renten.
*P\En thienden Junii is gerefolveert, datCoebel op de Miffive by die van den Secreten Raede aen hem gefchreven , beroerende de verfochte exemptie van die van der Schellingh, voor antwoorde fal fchryven, foo ais hier nae i by hem gedaen is.
Refolutien op 't Hof in den Hage genomen.
T\En vyfden Junii vyfthien hondert negen en vyftigh is by de Staten van Hollandt gerefolveert d'Acte van confent, beroerende de Petitiën van den Hondertften en Vyftighften Penningh respectivelyck gedaen, ofte in de plaetfe van dien, foo veel t'anderen tyden geaccordeert is, de nieuwe .Petitie van hondert en vyf en twintigh duyfent guldens, en de verfochte continuatie van den Impoft, en de verdubbelinge van dien, voor den tydt van vier jaren over te leveren, fulcks die by gefchrifte gefteldt is, uytgefondert dat die van Dordrecht verklaerden geen laft te hebben, dat het verloop van de Renten, verkoft tot furnilfement van de laetfte hondert duyfent guldens , by verhooginge van den Impoft op de Wynen gevonden foude werden.
L 2- Oock
1559-
1, 2. en 3. Junii.
DatCoebel lie vander >chellingh al ant.voorde'chryven.
Beroerende d'antivoorde op ie laetfte Petitie. Pag. 70.



1559.
1, 2. en 3. Junii.
*
V\Ook hebben de Edelen, Dordrecht, Haerlem, Delf en Amfterdam gerefolveert, dat aenmerckende, dat men niet en foude mogen komen tot verkryginge van den Acte particulier van den confente, gedragen den twaelfden May vyfthien hondert acht en vyftigh, in fulcker voegen als defelve gedragen is, en dat nochtans van nooden is defelve Acte met den eerften te hebben,. om de Koopers van Renten te mogen doen hebben haer behoorlycke Conftitutiebrieven, ende oock omme daer by niet te retarderen den voortgang van defe tegenwoordigen confente, alfoo nootfakelyck is omme daer door te verhoeden meerder incönvenienten , voor defe reyfe te accepteren de voorfz Acte particulier , foo die van wegen Syne Majefteyt gedaen is coucheren, beroerende 't poinct van de nieuwe gratiën, eenige Steden ende Vlecken, federt 't laetfte Confent van de Beede Ordinaris, by Syne Majefteyt geaccordeert, ende dat oock defelve nieuwe gratiën, beloopende jaerlycks ter fomme van negenthien hondert ponden feventhien fchellingen negen deniers, van veertigh grooten, over 't bree op de Schiltalen gevonden foude werden, mits dat een yegelyck daer inne fal genieten haer oude gewoonlycke gracien, en datter foo veel te meer fal ommegeflagen werden, en dat na de expiratie van den felven tydt de voorfz Staten van defelve gratiën ontlast fullen blyven, en dat haerluyden daer van by Syne Majefteyt gelevert fal werden behoorlycke Acte, dan die van Leyden verklaerden geen laft te hebben eenigh confent te dragen, dan mits hebbende de voorfz
Ac-



Acte particulier, in fulcker voegen als 't confent als dan gedragen was : Die van Gouda, als wefende in defen partye formeel, en héboen noopende defe faecke niet willen opineren, feggende dat fy na de expiratie van de Beede ordinaris apparentelyck niet bet gequalificeert en fullen wefen dan fy tegenwoordelyck zyn, en mitsdien die gratiën niet en fullen mogen ontberen.
JJEbben voorts de voorfz Staten exprelfelyck verklaert dat men voortaen ten Hove wefende , ende by de Staten eenigh confent gedragen zynde, de Gedeputeerden van de Staten van daer niet en fullen vertrecken, voor en aleer fy in haer handen hebben d'Acte van confent, foo als die gedragen fullen werden; dat oock 't inhouden van de Aften niet gefurneert, volbracht, ofte uytkrachte van dien eenige penningen opgebracht fullen werden, fonder defelve gelyck 't confent gedragen is, eerst en alvooren ontfangen hebben.
■"QEn fesden Junii hebben de Gedeputeerden, boven reyfende, last gegeven, foo verre men met het voorfz confent niet en foude te vreden wefen te verklaren geen hoop te hebben van eenige verdere laft te verkrygen, ten ware de Gedeputeerden, boven komende, verklaerden andere laft te hebben.
QOck hebben de Staten gerefolveert, dat, noopende ordre van de Juftitie, dat Leenmannen niet meer en fouden mogen verbeuren, L 3 daer
'55P-
I, ai en 3. Junii.
Van boven niet tereyfen, voor dat fy d'Acte van confent in handen hebben.
Soo verre
fijn Majefteyt met het confent niet te vreden is, te verklaren geen verdere laft te hebben. Dordrechr, Delft ende den AJvocaet-laft gegeven, om-



I
1559i, 2. en 3.
Junii. me naer 't vertreck van de Gecommitteerden,terjHove diverfchePoinéten te vervolgen.
Pag. 71.
Of men in de laetfte Acte van confent foude infereren d'afkortingevan vyf duyfent gl. voor de ar moede > peft en brant, &c Refolutie: beroerendi hetl'lacaei op 't visfchen van Wit en Vroon -
C 166- )
daer confiscatie valt van Goederen, dan feftigh ponden van veertigh grooten; en noopende dat 'er altoos twee in den Grooten Raede, uyt Hollandt gebooren, voor Raeden geordonneert fouden werden, de felve Poincten Staets-gewys ten Hove vervolght fullen werden, foo lange de Gedeputeerden aldaer wefen fullen, en na haer vertreck hebben gecommitteert een van de Edelen, die beft vaceren magh, de Penfionariflen van Dordrecht en Delf, benevens den Advocaet, en hoopten, boven komende, wel laft te verkrygen, dat de felve Gecommitteerden fouden mogen toefegginge doen van gratuiteyt, en dat men by verfoeck achter 't confent, ofte by nieuwe, in reguard van de groote menighvuldige dienften , fal verfoeken met den eerften expeditie van de drie poincten te hebben.
TJ Ebben van gelycken rapport genomen, omme boven komende, antwoort inne te brengen , of men in d'Acte van Confent fal mede ftellen, dat men aen de laetfte vyftigh duyfendt gulden foude aftrecken of inhouden vyf duyfent guldens, voor den geenen die vermits ar. moede, brant, peft, of anders, haer portie niet en fullen mogen opbrengen.
■ "T)En fevenden Junii by die van Dordrecht de . Staten aengegeven zynde hoe dat fy verkregen hebben feeckere Placaet, daer by geinterdiceert werdt niet te mogen vilfchen met Witvisch of Vroonvisch , in den Lande van Zuyt-Hollandt en daer omtrent gelegen, met
naeu-
»



C 16? >
naeuwe Netten, genaemt Diefs-netten en Scharnetten, met feer kleyne mafen, daer men niet dan 't voortfte Lit van eenen kleynen vinger door fteecken foude mogen, lang wefende twee of drie duyfent vademen, ofte meer, met noch Dryf - netten met pouren , 't welck zyn lange Touwen, hebbende veel kleyne Toukens ofKoordekens met haecken of hoecken, en diergelycke, breder gementioneert in 't felve Placaet, omme 't felve aldaer gepubliceert te werden , hadden de Publicatie van dien gehouden in furcheantie, ter tydt en wylen fy al 't felve de voorfz Staten aengedient fouden hebben, als wefende prjejudiciabel den Lande van Hollandt, en de gemeene fchamele Ingefetenen van dien, die meelt al by den kleynen Wit-visch werden onderhouden en gealimenteert, ende by de interdictie van den voorfz Placate, daer van gepriveert fouden wefen; verfoeckende daeromme , hoe en in wat manieren men hier inne foude remediëren, en of men de Publicatie van dien foude toelaten of niet; ende ingevalle de voorfz Staten fouden verftaen dat men de voorfz Publicatie niet en fouden mogen beletten, dat fyluyden als dan tot prohjte van den Gemeenen Lande van Hollandt, de handt daer aen fouden willen houden, dat het voorfz Placaet by Syne Majefteyt, uyt redenen voorfz, te niet' gedaen foude werden, of dat in allen gevalle, van gelycken over alle de Landen van Hollandt dat Viffchen met de voorfz naeuwe Netten, en byfonder 't vhfchen met de Stalen behoorde afgedaen te werden , alfoo by de voorfz Stalen merckelyck meer kleyne Visch en Grom L 4 ver-
1559.
h t. en 3.
jur.ii. Visch , in Zayc-Hollandt.
MM13 S' 'na A . i"j 'Y I il



C i«8 )
*559> ti 2. en '■ Junii.
P9g. 78.
Memor voor Co bel,om ar woorde aen den S creten Raedt te fchryven beroerem depreten (ie van d vander Schelling
verfmoort werden, dan by de voorfz naeuwe •ende andere Netten, foo hebben de voorfchreve Edelen en Gedeputeerden van de fes groote Steden verklaert, dat alfoo 't niet geraden en ware de Publicatie van de voorfz Placate te beletten , dat daeromme die van Dordrecht voorfchreven de Publicatie van dien fouden admitteren , onder fulcke proteftatie als fy meenen fouden haerluyden en 't Gemeene Landt van Hollandt profijtelyckft te wefen -x ende dat fy voorts Copie van den felven Placate fouden leveren die van Haerlem en Amfterdam, omme 't felve in den haren te communiceren, met den geenen die haer op de Vilfcherye verftaen, omme ten Hove komende, befcheyt te mogen inbrengen , of 't felve het Gemeene Landt pra> judiciabel foude wefen of niet, om 't felve gehoordt, als dan eyndelyck by de voorfz Staten gedeculfeert te werden, of 't felve foude wefen tot prcejuditie van 't Gemeene Landt, en fulcks vervolgh gedaen werden aen Sijne Majefteyt, omme 't felve Placaet af en te niet te niet gedaen te hebben, of dat ten minften 't felve behoort te wefen Generael, en te disponeren over e geheel Hollandt, en dat fulcks mede die Stalen behooren afgedaen te werden.
t-
T"\En negenden Junii hebben de Staten van e' Hollandt den Ontfanger Coebel gelevert
feeckere Memorie, omme antwoorde te fchry, ven aen die van den Secreten Raede, beroerenle de die van der Schellingh, gelyk als hier na .evolght:
1. Dar



( i*9 )
Dat de Staten van Hollandt in alle extraordinaris Confenten, by haerluyden Syn Keyferlycke en Koninghlycke Majefteyt, gedurende defen Oorloge gedragen, altydt onderfproocken en geordonneert hebben, dat daer inne contribueren fouden Geeftelycke en Wereldlycke, Vrye en Onvrye, onder de Schiltalen of daer buyten gefeten , van hare Goederen, gelegen onder de Landen van Hollandt, ofte die onder Hollandt forteren, ende nergens anders contribueren, ofte gecontribueert en hebben, met expreifelycke derogatie van alle Privilegiën , Vryheden en exemptien , die de voorfz Vryen en Exempten ter contrarie hebben, of allegueren fouden mogen, hoe die oock geclaufuleert fouden mogen zyn , volgende welcke, alfoo de voorfz vander Schellingh notoirlyck onder Hollandt gelegen zyn, altoos haer portie opgebracht hebben, en dat naer vermogen van feeckeraccord, by haerluyden tot haer eygen begeerte met de Staten van Hollandt gemaeckt, by den wekken haerluyden oock by de felve Staten groot voordeel gedaen is, genomen hebbende drie Morgentalen voor een, fulcks dat het geen apparentie en heeft dat fy als nu van haer voorfz pretenfie vrydom fouden genieten, naerdien fy in alle alfulcke Beeden extraordinaris, naer vermogen van 't voorfz Accord, altoos betaelt hebben ; niet te min, indien die van der Schellingh voorfz fouden willen fuftineren by 't voorfz accord en de contributien, uyt krachL 5 te
1, 2. en 3; Junii.



C 170 )
ï» 2. en 3. Junii.
Requefte van Gerard Rannoy, Heere van Spyck,met het Appoinétement daer op dienende.
Pag. 73.
te van dien gedaen, befwaert te zyn, fullen haer dies aengaende mogen behelpen met de wegh van Juftitie, jegens de voorfz Staten , navolgende den Appoinétemente by mynen Heeren van de Financie aen haerluyden gegeven , wefende in dato den derthienden May laetftleden, welverftaende dat in gevalle die van der Schelling voorfz, de voorfz Staten, uyt faecke voorfz, proces moveren, fy in meeninge zyn, te buyten gaende 't voorfz Accord, in haer geheel te blyven, omme van hunluyden te confequeren haer portie en aenpart in alle voorgaende contributien, naer 't volle getal van haerluyder Morgentalen , ende anders naermen bevinden fal naer rechten te behooren.
F")En elfde Junii is by de Gedeputeerden, op Coebels Reeckeninge, op de Requefte van Gerard van Rannoy, Heer van Spyck, voor Appoinétement te ftellen:
De Staten van Hollandt gefien hebbende dele Requefte, en het Quohier van den Thienden Penningh van den jare vier en vyftigh, van 't neder-eynde van 't Spyck, al waer bevonden werdt dat de Thienden van 'tboven-eyndevan 1 Spyck, onder Buyren, den Suppliant competerende , mede in 't Quohier van 't nedereynde aengebragt werden , beloopende famen twee honderdt en feventigh Caroli guldens, oock mede infpectie gehadt hebbende van de reeckeningen



C 171 )
gen particulier van den felven Suppliant, daer bevonden werdt dat hy onder'tnedereynde niet meer en heeft dan drie blocken Thienden, die in den jare vyfthien hondert drie en vyftigh gegouden hebben hondert vyf en veertigh ponden fes fchellingen, foo ordonneren fyluyden den Ontfanger Aert Coebel mitsdien, dat hy den voornoemden Suppliant reftituere twaelf ponden negen fchellingen twee deniers, voor den Thienden Penningh, van honderdt vier en twintigh ponden veerthien fchellingen twee deniers , van veertigh grooten, van de Thienden die onder 't nedereynde aengebracht zyn, en mits overbrengende defe, en behoorlyck acquit, alfoo fy bevinden by de voorfz particuliere Reeckeningen, dat defelve Thienden in 't nedereynde meer gegouden hebben dan die aengebracht zyn, een en veertigh ponden acht fchellingen acht deniers, waer af den Thienden Penningh bedraeght vier ponden twee fchellingen drie deniers, en fullen 't felve verhaelen in den ftaet met Syn Koninghlycke Majefteyt gemaeckt in de portie van den Grave van Buyren, van den Thienden Penningh van den jare vyfthien hondert drie en vyftigh.
Ver-
1559.
ï,a.en 3. Junii.



( 17* )
1559*7- J«nii.
P R JES E De Heeren OttovanEgtnont,
ende
Geraert van Poelgeeji, Van wegen d'EüE-
len.
Pieter Jacobfz Muys , Schout, ende
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Meyndert vanHeuJJen, ende
Mr. Cornelis van Alckmade ,
Van Haerlem. Gerrit Jacob Hoenefz, ende
Mr. Jacob van Eynde.
Van Delf. Dirck vander Does ,
N T E N,
ende
Mr. Cornelis van Veen r
Van Leyden. Joofl Buyck, ende
Mr. Adriaen Sandelyn , Van Amsterdam.
Mr. Dirck Willemfz. ende
Symon Gerritfz. Van Gouda.
Omme Antwoorde in te brengen op de Petitiën, dewelcke binnen Atrecht in Augufto laetftleden is gedaen , als op de nieuwe Petitie van hondert vyf en twintigh duyfent guldens.
d'A&e van confent te laten fonder infertie van de vyf duyfent guldens.
Vergaderinge van de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt.,, gehouden tot Brulfel.
Den 17. Junii, 1559.
TEn felven dage is gerefolveert d'Acte van confent te laten fonder infertie van d'afkortinge van de vyf duyfent guldens; dan die van Leyden feyden, dat hebbende gevolgh, fouden dat eerst begeeren, foo verre dat oor-
baer



( i73 )
baer ware, indien niet, dan de voorfz claufille uyt de Acte te laten.
/"""") Ock hebben die van Leyden mede te vree^ den geweeft dat d'Acte particulier van den voorgaende confente, beroerende de gratiën van die van Gouda, gepalfeert werdende, volgende de voorgaende Refolutie in den Hage genomen.
- TV"Och hebben de voorfz Gecommitteerden mede verklaert, dat indien Syne Majefteyt niet te vreden en foude wefen met de driehonderdt duyfent ponden, dat men fal feggen datter geen hoop en is verdere laft te verkrygen, dat een yegelyck in 't particulier daer by fal.perfifteren, fonder daer af te wycken.
T*\At men de vorderinge van Juftitie fal verfoecken achter d'Acte van confent.
TY/TEde by de Requefte te verfoecken dat Leenmannen en Vafallen in delicten, daer confiscatie \ alt, niet meer en fouden verbeuren dan feftig ponden van veertigh grooten, gelyck die van Noordt-Hollandt, Zuydt-Hollandt, Utrt;cht, en alle de Groote Steden , en oock veel van de Kleyne Steden van Hollandt geaccordeert is , dan die van Haerlem verklaerden hier van in den haren geen rapport gedaen te zyn.
Den
1559;
Pag- 74Gratiënvan die van Gouda.
Datter geen hoop van meer* ier confent. en is.
Vorderinge van Juftitie te verfoecken.
Requefle beroerende de Leenmannen en Vafallen.



*5WÏ7. Junii. Uc föpra.
cav s;b fisv .abuoO
sbnvtsoiv
-HDOJ tit
CS n^nrw
Voorhoi dinge van Dordrech beroerend het Placae van deNe ten tot de Viflchery
c ;
DEn achtthienden is, beroerende 't verfoeck van de Leenmannen, omme eenige delicten geperpeteert hebbende, temogen ontgaen confiscatie van Goederen, mits alleen betalende feftig ponden van veertig grooten; is by de Staten gerefolveert, dat nadien de Edelen verftonden alleen van de confiscatie te ontlaften de Leen - Goederen, ende dat na Rechten geen confiscatie van dien en valt, dat oock die van Zuyt-Hollandt en Noordt-Hollandt, by Privilegie van Keyferinne Margeriete, van confiscatie van alle Leen-goederen geëximeert zyn , en dat men niet en weet of in de andere Quartieren van Hollandt, naer rechte en couftume van den Lande, de Leen - Goederen confiscabel zyn, dat men daeromme daer na foude vernemen , en indien 't contrarie ware, of men oock bevinden foude dat defelve in judicio contradictorio geapprobeert ware , ende alfoo 't felve is een faecke van importantie, dat men van alle 't felve onderrecht zynde, als dan in de naefte Vergaderinge in den Hage, die apparentelyck onlanghs wefen fal, eyndelycken foude refolveren wat oorbaer ware by Requefte verfocht te werden.
"FiEn negenthienden dito hebben de voorfz ■L' Staten gerefolveert, noopende 't Placaet
êvan de Netten, daer van by die van Dordrecht
t'geproponeert.was, dat alfoo 't felve is een faecke van importancie, daer wel op gelet behoort te wefen, omme te weten wat Netten men fou-
?*de begeeren geinterdiceert te hebben, dat men daeromme met de Refolutie van dien foude
fur-



c m y
furcheren tot de naefte Vergaderinge in den Hage : Ende hebben elck van de Steden verfocht Copie van den voorfz Placate, mitsgaders van d'Articulen, beginnende op den drie en twintighften der voorfz maent Febr. en andere navolgende Articulen, tot den eynde van de informatie , genomen by den Heere van Airendelft, en Mr. Pieter de SancTx», dewelcke by die van Amfterdam geexhibeert werden.
^"Och hebben de Staten, voorgelefen zynde de Minute van de Acte, beroerende de correctie en verfuymeniffe, gepleeght in de Acte van den Jare vyfthien hondert vyf en vyftigh : Is gefeydt dat men defelven in 't nette foude doen ftellen, ende Hontfoch leveren, omme dien achtervolgende d'Acte van Declaratie van Syne Majefteyt opgemaeck.t te mogen werden.
Ty En twintighften Junii gevifiteert wefende de correctie van de Acte by den Advocaet ge-! daen, beroerende de. nieuwe gratie, is gefeyt de felve correctie apart te ftellen, ende 't inhouden van dien den Prtefident te verhalen, en oock by gefchrifte te leveren, ten eynde de voorfz Acte daer naer gemaeckt mochte werden.
f~\Ock heeft den Advocaet in 't bywefen van* de Gedeputeerden van de Staten Syne Kor' ninghlyke Majefteyt d'antwoorde gedaen op de \ Propofitie van den Hondertften Penningh van: 4e onroerende Goederen, ende den Vyftigh-'
ften
1559." 17. Juniif
Beroerende de correctie van deAfte van ien Jare '555-
P«g- 75.
Beroeren, ie denieuve graiien.
"Jonfent by Ien Advo:aet geiaen aen 'yneMajé* teyt,



C 17*)
155917. Junii
Den PrfeC dent vertoont de correctie van deAtf van den j te'J 5 58.
Toefeggi ge van e: fieditie c de vorde ringe vat de Juftiti
Beroere de de no minatiev drie gebc reri Holl: ders tot Raedt ï den Gr< ten Radi
ften Penningh van de Koopmanfchappen, ende van de continuatie en verdubbelinge van den Impoft op de Wynen, voor den tydt van vier jaren, en op de nieuwe Petitie van hondert en vyf en twintig-duyfendt guldens, gelyck defelve in gefchrifte geftelt is, waer op SyneMajefteyt by monde van Thysnack heeft doen feggen, dat hy defelve begeerde by gefchrifte, omme te doen viliteren, ende als dan te feggen en doen verklaren fijn geliefte.
- F)En een en twintighften Junii den Prajfident vertoont zynde de voorfz correctie van de acte particulier van den jare acht en vyftigh, heeft de Staten voor antwoorde gegeven, dat
L-'t reden was dat fy te bate quamen den geenen die 't van noodenhadden, ende dat hy de voorfz correctie foude vifiteren , en d'Acte daer na doen drefieren.
f-IEeft voorts belooft ons te doen hebben ex: peditie, beroerende de abbreviatie en vorpderinge van de Juftitie, dan feyden, dat noopende de vermeerderinge van den Raede, men 3#fpreecken mofte met Syne Majefteyt, omme te " fien waer uyt hare Weddens betaelt fouden werden.
"'tTEeft voorts ten felven dage ons belooft, dat iri hy die van den Grooten Raede foude beo-laften te nomineren drie geboorne uyt Hollandt, § om aldaer een by Syne Majefteyt geëligeert te j werden tot Raedt aldaer, ende dat ter tydt toe ,o-twee Raeden, zynde Hollanders, aldaer we(. fen



K'*77 D
fen fouden; dan alfoo die van Artois als nu niemant aldaer uyt haer Landt en hadden, eh feer vervolghden om een te hebben, en fonderlingh van nooden was yeraant uyt den felven' Graeffchap te hebben; laet" hun duncken dat' die Koninghlycke Majefteyt met een van de twee vacerende Staten een'Arthoilin foude voorfien. 'J nsv ajjns! rq ■ , nl- >, siafcnc-;
F)En acht en twintighftërt' Junii gevifiteert zynde de'Aéte particulier van den jare acht en vyftigh: Is gerefolveert dat die claufulen, beroerende de nieuwe gratiën van eenige Steden en Vlecken, mede behoort in 't dispoli-' tif geftelt te werden, ende dat'irt fulcker voegen als die by den Advocaet by gefchrifte §eT ftelt is. . osb
tttoaq -.'j'i ü^nmmH. ndld^iÏYV i» rraïrnsbnoH F) En negen en twintighft'en Junii is gerefolveert, dat indien by die van Brabant, of-; te by eenige van de andere Staten verfocht: werdt dat d'antwoorde óp de propofitie, by Syne Majefteyt noch te doen tot welvaren van' defe Landen, by de Generale Staten gerefol-j veert behoort te werden, ende dat- fulcks d'asliftende' van de Staten van Hollandt ten diem eynde begeert werdt, dat d'Advocaet fal leg?' gen dat de Gedeputeerden alhier wefende, daer van gaerne in'den haren rapport fullen doen, omme op de naefte Vergaderinge, die Syne Ma* jefteyt of d'andere Staten fullen ordonneren , haren laft daer op inne te brengen. ' -mi naiouT^ nwai no iï jqmh*t*o -pa <v.>< y>. tiöfiri nsbiaw oUior jfoJlag c 32böfiffl''j$ '#»}£.•>It- /iftsq VI. Deel, , M Ul-
155* 17. JuniL
De claufue van de ïieuwe ?ratien in 't iispofitif ran de Acte *an den jae 1S58. te lellen. ■ohmS
Rapport te nemen op depropoficie by Syne Majefteyt ;e doen.
Pag. 76,



1559.
17. Junii. Propofitie Generael.
Propofitie Particulier
Acceptatie van 't Concept van de Staten.
T TLtimo Junii is ter prefentie van Syne Ko*^ ninghlycke Majefteyt by Bruxellis de Generale Propofitie in de Walfche Tale gedaen, fulcks die by gefchrifte gefteldt is, en hier nae over 't derde Articul geinfereert werdt.
T>Rimo Julii is die van Hollandt, en oock de *^ andere Steden, ter prefentie van de Wet, by de voorfz Bruxellis gedaen de particuliere Propofitie, genoegh fommarie, en daer na defelve by den Audiencier gelefen, foo als die by gefchrifte gelevert is, en hier na geinfereert werdt.
UEeft oock ten felven tyde Syne Majefteyt n geaccepteert de antwoorde vé de Staten , den twintighften Junii op de Propofitie van den Hondertften en Vyftighften Penningh respect** velyck geëyscht, en op de Propofitie van.de hondert en vyf en twintigh duyfent guldens, in April laetftleden geëyscht, gelyck 't felve breeder blyckt by de Acte van acceptatie, daer van zynde , dan alfoo Syne Majefteyt verklaerde geen Octroy te willen verleenen op de Ordonnantie van den Impoft, en feven grooten by de Staten eerft te maecken, fonder die eerft gefien en gevifiteert te hebben, foo hebben de voorfz Staten, naer lange communicatie en alteratie daer op gehouden, eyndelycken te vreeden geweeft die claufule noch te maecken, uyt die Acte te laten , mits dat in de plaetfe van de Claufule naer vermogen d'Ordonnantiën by haerluyden op den Impoft en feven grooten respectivelycken gemaeckt, geftelt foude werden



C m )
de claufule op de voet van de Ordonnantiën, omme min te reftringeren en te benemen de Staten die macht van naer exigentie van der faecke , te mogen ordonneren, noopende den Impoft en feven grooten, maer want die van Dordrecht daer in niet en willen confenteren, als feggende daer toe geen laft te hebben, eyndelycken op dat fy fouden mogen tot opmaeckinge van haer Acte komen, gelyckelycken geconfenteert dat de voorfz twee Claufulen naer vermogen, en op den voet famen gevoegt fouden werden.
PROPOSITIE GENERAEL.
MYn Heeren , Syne Majefteyt heeft uw tot diverfche tyden doen vertoonen, en byfonder binnen de Stadt van Atrecht generalycken, en oock onlanghs aen elck van de Staten in 't particulier, de groote laften en onkoften die men heeft moeten dragen, foo wel in 't eynde van den Oorlogh , als na den Peys by der gratie Godts verkregen, fonderlinge tot onderhoudenifle van de vreemde Ruyteren en Knechten te Paerde en te Voet, dewelcke men heeft moeten onderhouden , foo wel geduyrende den Oorlogh, federt dat defe Landen Syne Majefteyt in handen overgelevert zyn geweeft, als naer fijn laetfte vertreck uyt het Leger, alsmen handelde om eenigh middel van Peys en Accord te vinden, geduyrende wekken tydt men noodtshalven mofte blyven by grooten getalle van Oorloghsvokk, foo tot verfeeckertheyt van de Landen, M 2 en
155917. Junii,



155917. Junii
?*g. 77'
•f
l
en omme, in gevalle- des van nooden geweeft hadde, te geringe bereydt te zyn, alles omme te negotiëren met meerder eer ende reputatie, en omme beter accord te verkrygen , federt welcken Accord by der gratie Gods verkregen zynde, by gebreecke dat men terftont geen gerede Penningen en heeft kunnen vinden, om ?t voorfz Oorloghs-volck af te dancken, waer van men fich oock ten eerften niet en mochte ontbloten , niet mogelyck geweeft en is hem van de felve foo geringe te ontlaften, als Syne Majefteyt 't felve wel begeert foude hebben.
Mits welcken, ende want men foo haeft 't voorfz Oorloghs-volck niet en heeft kunnen afdancken zedert 't accord van den Payfe geiloqten zynde, fonderlinge uyt faeke dat men de geconfenteerde Penningen niet foo geringe en heeft kunnen .verkrygen, en dat men oock foo haeft niet en heeft konnen komen tot confente van 't geene dat. van uw geëyscht en verfocht is gèweeft, hebbende foo lange geretardeert de Refolutie van eenige, op het geene binnen Atrecht geëyscht is geweeft, dé onkoften dagelycks aengewalfen zyn, in fulcker voegen, dat men hem grootelycks heeft bevonden misreeckent, aengaende de lommen daer mede men verhoopt hadde het voorfz Oorloghs-volck te mogen afdancken , boven dien dat de fwarte Ruyteren, aenfiende dat men 't eynde van den Oorlogh was, hehbeu getocht op de afdanckinge al \ geene dat hun mogelyck geweeft is tot haren voordeele v hebbende diverfche onredelycke eyffchen gedaen, daer inne-men eensdeels
ge-



C 181 )
geconfenteert, heeft om betere wille, ende om daer van te, eer ontlaft te zyn, en te verhoeden 't groot Intereft van de continuatie van haer befoldinge , waer door gefchiet is , dat, foo men daer inne meerdere fomme heeft moeten bekeren en employeren dan men gedacht hadde in de redelyckheyt van nooden te zyn, men te kort gekomen is in 't geene dat men heeft behoeft , om de overlantfche Voetknechten af te dancken; en infonderheyt en heeft men uyt dien op veel na niet genoegfaem gevonden die fomme daer mede Syne voorfz Majefteyt vermeynde de voorfz afdanckinge te mogen doen j welcke fomme Syne voorfz Majefteyt alleenlyck gefchickt hadde tot 't geene des haer nootelycken dochte , met respeéte ende aenfchouw i dat Syne voorfz Majefteytaltydtsgehadtheeft, en als noch doet, om uw niet te belaften, ende begeerende u te verlichten en foulageren * als Syne goede Onderfaten, foo veel als 't hem mogelyck is.
Ènde aenfiende Syne voorfz Majefteyt defe misreeckeninge, om daer inne na zyn vermogen te voorlien ende te fpareu foo lange hare Majefteyt mogelyck is, foo heeft defelve genomen van de eygen Penningen, die fy van Hare Koninghrycken van Spaignen hadde doen komen, om de onkoften van haren Huyfe, en de Gagien van haren Hove, dewelcke fy in foo lange tyde niet betaeldt en hadde, mits dat fy die Penningen daer toe gefchickt en gedeftineert, altydts bekeerdt hadde, in faecken tot uwer befchermeniffe ende defenlie van nooden wefende, ende van 't geene dat Syne voorfz M 3 Ma-
155917. Junii.



( i8a;
15*917. Junii
Pag. 78.
Majefteyt gefonden was om de toeruftinge en equipagie van de Oorlogh-fchepen, en betalinge van de lichte Paerden, ende de Spaenfche ïnfanterye ofte Voetknechten , tot de fomme van vyf hondert duyfendt guldens, die tot afdancken van een partye Overlandtfche Voetknechten geëmployeert zyn geweeft.
Maer en heeft al 't felve niet konnen helpen om hem voorts te ontlaften van alle Duytfche Regimenten, van welcke men noch met eenige belaft blyft, tot grooten overlaft van den Lande ; en begeerende Syne Majefteyt te doen al 't geene des Sy voorts vermag, foo heeft Sy eenige dagen getravailleert, om tebefien ofSy uw vorder foude mogen ontlaften, en eyndelycken hebbende middel gevonden om als noch Syne Koninghrycken van Spaignen te belaften, hoewel 't felve zy tot ongelooffelycken fchade van dien, foo heeft Syne Majefteyt foo veel gedaen , dat Sy genomen heeft fes hondert duyfent guldens, diefe licht by Wilfel-brieven op Spaignen, om van haren 't wegen als noch te helpen tot afdanckinge van de voorfz Regimenten ; ende indien fy in eeniger manieren meer hadde kunnen krygen, foude 't geerne gedaen hebben, om u te meer te fupporteren en verlichten , maer en liet S. M. geen middel om daer van ontlaft te werden, fonder u te travailieren met verfoeck van nieuwe byftandt en affiftentie.
Ende hoewel Syne Majefteyt wel verftaet dat de laften die ghy tot nu toe gedragen hebt, feer groot geweeft zyn, des niet te min betrouwt haer ten anderen, dat, aengefien de goedede-
vo-



x i8s;
votie die ghy hier voormaels altydts getoont hebt, ghy als noch tegenwoordigh alle uytterfte devoir doen fult om defelve te helpen en affifteren , fonderlinge om de welvaerdt van den Lande , ende ten eynde als vooren, ende foo veel te meer, dat Wy als nu door de gratie Gods zyn in tyde van Peyfe, den welcken men verhoopt geduyrende wefen fal, mits welcken van nu voortaen niet van nooden wefen fal foo dickwils te begeeren uw hulpe en affiftentie, noch van foo groote fommen van penningen.
Ende verfoeckt Syne voorfz Majefteyt, dat ghy wüt bemercken hoe veel daer aen gelegen is, dat men hem mach ontlaften van 't geene daer aen refteert van 't vreemt Oorloghs-volck. foo wel om te verhoeden alle ongeregeltheyi ende overlaft, als om verlicht te werden var de onverdraeghlycke koften, dewelcke dagelycfc foo feer vermeerderen, overmidts 't onderhow van dien, en om daer inne te voorfien, endt oock tot de andere onkoften die men nootshal ven moet dragen, in dit beginfel van den Pey fe, en die men hem niet excuferen enkan, ei daer inne oock geen uytftel ofte vertreck wefei en mag, foo verfoeckt uw Syne voorfz Maje fteyt ten defen eynde haer te willen accorderei 't geene des uw particulierlyck geëyscht fal wer den, en dat by de middelen die u fpecialycl voorgehouden fal werden.
Ten anderen, alfoo op de Provifie by u-lie den generalyck geadvifeerdt in 't accord van d Beede van negen jaren, voor de Steden e: Sterckten van de Frontieren, mits'tonderhon den (naer de expiratie van de fes maenden M 4 dae
15*9. 17. Junii*
1 9
r



i i84 >
I?. Junii
daer af als doen queftie was) van twee duyfendt: Paerden in aétuelen dienlt, en fes duyfent and dere, om in gevalle van verdei'é noot, gereedü te wefen, gevende een yegelyck twintig gulden voor 't Paert; Syne voorfcbreve Majefteyt hebbende 't felve wel overwogen, uw hadde doen vertoonen binnen de voorfz Stadt van Atrecht, dat fy de voorfz provilïe niet genoeghfaem en konde uytvinden , noch oock fonderlinge in tyde van Peyfe, noch fulcke die men gevoeghlyck foude konnen te werck ftellen, en dat men voorts niet voorfien en hadde van eenigh Voetvolck, om de ordinaris Guarnifoenen van de voorfz Steden en Plaetfen op de Frontieren gelegen, noch tot de nootfaeckelycke Fortificatiën en reparatien van dien, en dat 'er boven dien geen middel en was om te vervallen de andere ordinarifche laften van de Staet en Policie der Gemeene Landen van herwaerts over, uyt faecke dat 't inkomen van de Domeynen foo belaft is, ende die oude Beeden te niet zyn, foo ghy by de voorfz Propofitie verftaen hebt, ende dat omme daer inne te voorfien, men voorgehouden hadde het middel op 't ftuck van den Soute, waer op tot noch toe geene Refolutie genomen en is, niet tegenftaende dat diverfche van de Staten, foo veel hun aengaet, daer inne genoegh geconfenteert, en andere begeert hebben eerft en alvooren daer op met malkanderen te mogen concurreren, verfoeckt-Syne voorfz Majefteyt, dat defe communicatie fonder verder vertreck geëffectueert ende volbracht mach werden, en dat de Gedeputeerden van dengeenen die begeert hebben te verftaen tot de voorfz
com-



(m)
communicatie, hun by een voegen, om daer op te befoigneren , op dat men in defe faecke een eyndelycke Refolutie hebben mach, en wil Syne voorfz. Majefteyt uw als noch van nieuws wel vermanen, .dat geheel van nooden is by dit expediënt ende ander promptelyck middel te vinden, om de minfte van de affaire te hanthouden en maintineren, verhoopende en betrouwende Syne Majefteyt , dat overmits de Peys, men voortaen met der tydt fal mogen voorfien tot 't geene des als noch refteert gedaen te werden, aengaende denootfaeckelyckheyt daer den Oorlogh Syne Majefteyt ende Syne Financie gebracht heeft, ende dat alle faecken fucceffivelyck in beter ftaet geftelt fullen mogen werden.
Ende alfoo ghy by het voorfz Accord en Propofitie uw felven belaft hebt ordinaris te onderhouden twee duyfent Paerden, en te houden fes duyfent gereedt als vooren, en voor d'een en d'andere alle jaren te fourneren drie hondert duyfendt guldens,. Syne voorfz Majefteytaenmerckende, dat, mits reducerende de voorfz twee duyfent Paerden, onder vier Benden , alleenlijck met' het ïractement van de Hopluyden, Capiteynen en andere, die daer af den laft moeten hebben, fulcks als daer op ghy den voet genomen hebt, men niemandt van behoorlycke qualiteyt en foude konnen vinden,die voor 't felve Traclement den laft daer van foude willen nemen, en dat onderhoudende foo luttel benden, men anderen dienft daer af hebben foude konnen , alfoo 't veel gevoeghlycker en gemakkelyker is voor eenPerfonagie te regeeren een redelyk M 5 £e-
1550.
17. Junii, Pag. 7p,



( ï86-;
155917. Junii,
v
getal, dan een te groot wefende, en dat 't getal van twee duyfent Paerden niet en foude mogen helpen, om aen alle zijden by te ftaen en affifteren tot verfeeckertheyt van de Frontieren, en om voor te komen de haeftige beroeringen en oploopen, dewelcke fouden mogen toe komen , ende fonderlinge tot garden en vergaderingen , die omtrent 't Quartier van Duytflandt fouden mogen gefchieden, waer tegen de ordinaris Benden een fonderlinge remedie zyn, en daer en boven alle faecken wel overwogen en gedebatteert wefende, Sijne Majefteyt niet en bevindt, datmen, mits gereedt houdende de voorfz twee duyfendt Paerden , op fulcken voet als daer toe genomen is, hem fal mogen behelpen; verfoeckt uw oock dat ghy wilt accorderen dat de voorfz drie hondert duyfent guldens, tot onderhoudinge van drie duyfendt Paerden of daer omtrent, in veerthien ordinarifche Benden, bekeert mogen werden, volgende den Staet die daer op gemaeckt is geweeft, op dat ghy daer van te beter verftandt foudt mogen hebben.
PROPOSITIE PARTICULIER.
MYn Heeren. Ghy hebt verftaen by de Generale Propofitie , die uw van wegen Sijne Majefteyt gedaen is geweeft, de reeden en nootfaeckelijckheden die Sijne Majefteyt benoodight hebben, UL. te doen verfoecken om nieuwe byftandt en afliftentie, en hoe dat uwe voorfz afiiftentie van nooden is, foo wel omme hun quijt te maken
van



C 187 )
van de refterende Overlantfche Voet-knechten, die noch in drie Regimenten beftaen, wekker befoldingen dagelyks vermeerderen, fonder dienft daer af te trecken, ende oock tot ontlaftinge van den Lande , als mede omme te verfien tot andere onkoften, die men nootshalven moet dragen, en geen uy titel of vertreck lijden en konnen, en dat gedaen hebbende, Syne Majefteyt by Reeckeninge daer van gedaen gevonden dat men boven 't geene des Sy geformeert heeft, en in den jegenwoordigen furneert van den haren, hen niet en mag lijden fonder goede en merckelijcke fomme, endeaenfchouwnemende , op dat die provilie van de Penningen, die men fubitelijcken behoeft, met minder befwaringe en intereft gevonden mogen werden , ende begeerende uw altijdt te verlichten foo verre als 't mogelijck is, begeert ende verfoeckt omme van ftonden aen te mogen opbrengen en furneren die Penningen, nootfaeckelijck wefende tot 't geene des voorfz is; ghy willet van uwen 't wegen verkoopen, of gedoogen op uw verkoght te werden jaerlyckfche Renten, tot vijfthien duyfent ponden toe, tegen den Penningh twaelf, ende te loffen by uw binnen drie jaren, te weten, ten eynde van ekken jare een derdendeel, ende mits dien fal Syne Majefteyt, om uw te meer te ontlaften, te vreeden wefen tot haren lafte te nemen de betalinge van de cours en loop der felver Renten, en fal de felve doen betalen den geenen die ghy daer toe committeren fult, om de Koopers te voldoen ten termyne als ghy die fchuldigh wefen fult, en dat tot afloffmge toe, met de Renten van 't geene
dat
155917. Junii*
Pag. U,.



ifi Junii.
BySijm Majefteyt verfogt da die van Hol lant ha re Gedepu teerde fou den fchicken op 't ftuck van den Soute
( 188 )
dat 'er blyven fal, mits doeade de felve loffinge binnen drie jaren, by gelijck portie foo als voorfz is; ende tot verfeeckertheydt van den loop der voorfz Renten als boven, fal Syne Majefteyt Haren Factoor van Spaignen, Jan Lopez Gallo doen verbinden en obligeren, 'ende fal alle redelycke verfeeckertheyt geven die men foude mogen begeren, ende voorts, alfoo' die faecke foo geringe, en haeftige provilie vereylfchende is, infonderheyt om de voorfz Voet"knechten te mogen afdancken, begeert Sijne voorfz Majefteyt, dat ghy daer inne alle behooiiijcke vlijt en naerftigheyt doen wilt, aenfchouw nemende dat 't felve foo grootelijcks het Gemeene welvaert van den Lande, ende d'Onderfaten aengaet, datmen ontlaft mag werden foo geringe als 't mogelijck is, van 't geene dat 'er van de voorfchreve Regimenten als noch refteert, uw recommanderende andermael Sijne voorfz Majefteyt wel ernftelijck, devorderinge en expeditie van de faecke, verfoeckende dat ghy wel bemercken wilt 't geene dat Sijne Majefteyt van haren 't wegen uytterlyck doet, des Haer mogelijck is, en dat indien fy middel hadde meer te doen, en foude daer inne geenlints in gebreecken willen zyn.
. '"FEn felven tyde heeft van gelycken Syne MaA jefteyt aen de Staten van Hollandt doen -verfoecken, dat fy fouden fchicken hare Gedeputeerden , omme met de Gecommitteerden "van Sijne Majefteyt, en de Gedeputeerden van de andere Staten, te treden in communicatie, op de Requefte van den Impost op het Sout.
Al



( *8o )
AL 't welck by de Gedeputeerden van dc Staten gehoor-t zynde, foo hebben fy den Ad-1 vocaet belast voor antwoorde te geven, dat'fy, wel verftaen hadden 't geene haer by Sijne Ma-, jefteyt was doen proponeren , en dat fy van al-: les fouden doen goet en getrouw rapport, ende' dat fy tot dien eynde begeerden'Copie, fqo^ wel van de Generale als van de Particuliere Pro-, politien, en dat fy Sijne Majefteyt hooghlyck danckten van den 'arbeyt en diligéntie by Haer gedaen, omme afgedanckt te hebben diverfche Ruyteren en Knechten, geweest hebbende in Syne Majefteyts dienst , en Syn Onderfaten daer van verlicht, voor foo veel als 't doenlyck ware, en dat fy Gedeputeerden begeeren tydt en plaetfe gepïefcribeert te hebben, om haer Gedeputeerden te fchicken op "t ftuck van den Soute.
■VTfrAer op Syne Majefteyt haerluyden weder heeft doen feggen, dat Hy haerluyden feer danckte van 't devoir tot noch toe-'gedaen, en dat fy op 't ftuck van den Soute, hun binnen acht dagen vinden fouden tot Gent, ende binnen' drie weecken ter félver plaetfe, omme op de voorfz Propofitie haer antwoorde inne te brengen.
jVfAer alfoo den dagh van acht dagen haerluy' den feer kort docht, omme hare Gedeputeerden te mogen fchicken op 't ftuck van der Soute, foo hebben dies aengaende daer var gedoleert by den Prrefident Viglius, Theyfnacl èn de Bruxellis, waer op den Prtefident end( s ' ' ' ' Theys;
1559.
7- Jonih Antwoort andenAdocaet aen iyneMajeteyt ge- ■ laen,op de oorgaenle Propofiie.
'tGeene by SyneMajelteyt daer op weder geantwoort is.
Prolongar tie van den dagh om ten Hove te komen.



C 190 )
ïf. Junii. Pag. *i.
2. Julii.
Beroerende d'altera tie van 't Octroy op de Ordon Bande van den Impof en de fevei grooten.
Daghomir. den Hage in dt lierberge te wefen.
' Te (tellet een poene pp die geenedie vooi de verkry-
Theyfnack hun voor antwoorde gegeven hebben , dat fy haer uytterfte dingende*" doen fouden, omme met den eerften op 't ftuck van de Soute te compareren, feggende de voorfz Prajlident foo veel meer, dat indien fy 't. felve foo geringe niet doen en konden, fyluyden daer van die van de Finantie met den eerften fouden adverteren.
Den 2. Julii, 1559.
DEn Prjefident gelevert zyn de door den Advocaet de voorfz Alteratie, beroerende 't üctroy op de Ordonnantie van den Impost, en feven grooten, heeft daer by willen hebben op de Ordonnantie te vooren gemaeckt,'t welck den Advocaet by advife van de Penfionariffen van Dordrecht, Haerlem, Leyden en Amfterdam daer by geftelt heeft, alfoo den Penfionaris van Delft als doen niet te bekomen en was, maer heeft 's anderen daeghs daer inne mede geconfenteert.
T)En derden Julii hebben de Edelen, Dordrecht, Haerlem, Delft en Leyden, alfoo Amfterdam en Gouda gereyst waren, dagh genomen in den Hage in de Herberge te wefen den derthienden Julii, jegens welcken dage de Edelen befchreven moften wefen.
£)Ock hebben defelve gerefolveert, dat, al^ foo die van Amfterdam nae Huys gereyst waren, voor en aleer de Gedeputeerden haer Acte hadden, contrarie voorgaende Refolutie,
dat



dat d'Advocaet op de eerfte Vergadermge foude vermanen, dat by de Staten, op de Gedeputeerden , vertreckende eer fy de Acte van confent in handen hadden, een feeckere poene geftelt foude werden.
NOch gevifiteert zijnde de Requefte van de Leenmannen en Vafallen , is gefeyt dk fulcks te prefenteren, en waren te vreeden i felve te helpen vervolgen, dan naderhandtder Heere van Kenenburgh nader geinduceert zynde , heeft daer mede willen vertoeven tot de wederkomfte der Edelen.
Refolutie in V Kloojler genomen.)
DEn elfden Julii is by de Gecommitteerden; op Coebels reeckeninge, gepaffeert aer Mr. Pieter Bruynifz, in minderinge van fijm Pacht, voor't Convent vanWateringendrieer twintigh gulden twee ftuyvers, en voor't Convent van Ryswyck fes gulden achtien ftuyvers} famen makende dertigh gulden, en dat voor der Impost van Wynen en Bieren, vandeneerfter May vyfthien hondert fes en vijftigh, tot der laetften April, vyfthien hondert feven en vijf tigh, en dat in de plaetfe van de vijftig guld die hem dus lange in furcheantie gehouder zyn.
EOdem hebben de voorfz Gecommitteerder mede te vreeden geweest te vertoeven mei de Penningen, hem van die van Scheveninger competerende, tot Lichtmiffe naeftkomende.
'gen.
15592. Julii. ginge van de Acte nae huys reyfen.
Requefte van de Leenmannes.
1 Pieter l Bruynifz is igepaiTeert
23. p. 2.f.
voor'tConventvanWateringen, enfj.p. 18.f. voor't ' Convent 'van Ryswyck.
l
Te vertoeven met de penningen van die van Schevenin-



C 192 >
Ï559p. Julii,
Pag. 82.
34. en 15 Julii.
jjpv jfrs
foo verre Mr. Pieter Bruyriifz te vreedenisaen die van Schevemngen té geven , en hem felven te verfien van behoorlycke cantie, maer dien tydt verftreecken zynde, fullen de Staten hem doen executeren voor de fomme 'van twee hondert drie en twintig gulden drie fchellingen drie deniers, die hy voor de portie van die van Scheveningen inne gehouden heeft, en hemby gratie toegelaten was, waer in de voorfz Mr. Pieter Bruynifz geconfenteeit heeft.
Daghvaert' van' de Staten van Hollandt gehouden in'dén Hage
Den 14. en 15. "julii; 1559.
P R Ai S E N T E N.
De Heeren vah'JJfen- Van'Dordrecht.
delft, Ravensbergen,
VanLockliorJl, ' ende
OttovanEginondt, ' Mi..Cornelis van Alckt': Gerritvan Poelgeejï,' made ,.
Jacob vander Duyn, Van Haerlem.
ende' GerritJacobfz,
Hendrick van Benthuy? ende fen. Mr. jacob van Eynde ,
Van wegen d'EDE- Van Delf.
len. Dirck van derDoes,¥>m-
JVouter Barthoutfz , germeefter, Schout , ende
ende Mr. Cornelis van Veen,
Mr. Cornelis y'an Hoge- Van Leyden. hnde , Pieter1 Cantert , Bur-
Gedeputeerden 1 germeefter,
en?



C i93 )
ende
Mr. Jan van Nieuwen-
burgh,
Van Amsterdam. Mr. Dirck Willemfz. ende
Jan Dirckfz 't Hom, Burgermeefter, Van Gouda.
Omme te refolvercn. op de Petitiën, by Syne Majefteyt gedaen op den laetften Junii, en primo Julii laetftleden. .
BEroerende die van Polsbroeck, onder Arenberge, daer furcheantie is tot d'expiratie van den Oorlogh, of men die voort executeren fal.
Alfoo de furcheantie, den Heere van A. renberge gegünt, gcëxpirecrt is, foo fal den Ontfanger die van Polsbroeck onder A* renberge doen executeren.
/~\Mme te refolveren op de felle die de Stadt van Amfterdam noch fchuldigh is van den Thienden Penningh van den jare 53: Item, van de Huyfen die in het een Quohier ftonden , en in de tweede niet, en van de Huyfen daei relt voor Itondt, die daerom mede nietgeinnet en zyn , ende nochtans boven de fes gulden getauxeert of verhuirt waren.
De Staten verklaren dat die van Amfterdam hun behooren te reguleren hi het brengen van den Thienden Penningh, in fconformité van de andere Steden, en dat £y daerom geen difiiculteyt behooren te maee VI. Deel. N ken"
1550.
14. en 15,
Polsbroek onder Arenbersnte executeren.
Amlterdam fal betalen den Thienden Penningh, volgens d'Ordonnantie,
l



C IP4 )
ken, omme te furneren, en in handen van den Ontfanger te leveren het relt dat fy ter caufe van dien noch fchuldigh zyn, en dat fy voorts hun behooren te deporteren van eenige Deductie te doen van de reparatie van de Huyfen.
Seven groenen omme te flaen in AprilenOctober.
14. en 15.
'Julii.
Pag. 83.
De Huyfen van de Cafleleynenfullen vry wefen.
O Mme te refól veren op 't poincï dat de Ren^ teniers betaelt werden, en dat 'er altydt Penningen te vooren mogen zyn in 't Comptoir van den Ontfanger, foo den Impost niet opgebracht en werdt op fijn termyn, en de feven grooten tot twee termynen ommegellagen werden , of men die op een termijn foude mogen ommeflaen.
Den Ontfanger fal de feven grooten voortaen ommeflaen in April en Oclober, mits dat hy niet en fal rigoureufelijck procederen tegens den geenen die haer penningen foo geringe niet en mogen opbrengen.
TgEroerende de Huyfen van Heeren daer Cafteleynen of Conchergen woonen, binnen de Steden en den Hage, die geen huyr en geven , of die in den Thienden Penningh fullen gefet zyn, als in den Hage 't Huys van Wasfenaer, Arenberge, ende van den Hertoge van Brunswyck;
Defe Huyfen fullen voor den jare vyfthien hondert feven en vijftigh, ende voortaen, van den Thienden Penningh vry wefen.
Be-



(195;
BEroerende Heenvliet, of men 't felve mede in Hollandt fal doen contribueren, gemerkt fy tot noch toe gefuftineert hebben te wefen onder 't Landt van Voorne, daer fy nochtans niet en contribueren , ofte niet lange gecontribueert en hebben, gemerckt Abbenbroeck van een natuyre wefende, geëxecuteert is, en betaelt heeft.
Men fal die van Heenvliet executeren, alsmen doet die van Abbenbroeck, in alle ommellagen, gevallen federt het jaer vyfthien hondert twee en vijftigh incluys , alfoo de felve van eene natuyre zyn.
BEroerende 't ontfangen in de nieuwe opfchryvinge van de nieuwe verkoopingen var Renten, of men alleen gevalueert geldt of permis fie-aeldt ontfangen fal, en foo 'er van ouds tachtig duyfent guldens in 't Comptoir zijn, waermen die employeren fal, en hoe men die tol Rente-brieven maecken fal, als mede met wa geit men die loffen fal, alfoo van den Thienden Penningh die men Anno vijfthien honder feftigh ommeflaen fal, te beduchten is dat nie veel gevalueert geldt, ofte permiffie-geldt ont fangen fal werden.
Den ontfanger fal ontfangen gevalueer geldt, van den geenen die 't felve fal wil len geven, mits doende de loflinge met ge valueert geldt, en oock permiffie-geldt mits doende de loflinge met permiffie-geldt en die geen gevalueert geldt, of permiffie N i gek
}09f 14. en 15.
Julii. Heenvliet fal men Executeren.
Gevalueert geldt te ontfangen, 'en daer mede te losfen ; permiffie-geldt, te ontfan' gen , en ' daer mede t te loffen.
j
> t



I5<9I4. en 15.
Julii.
Coebel te accorderen met Boden en Deurwaerders,eer fy uytreyfen.
Pag. 84.
Den Ontfanger fal befchryven alle willige] Dagvaerden.
C Ï9* )
geldt fullen willen geven, fal hy 't frafct betalen van den datum van de opfchryvinge.
T~)At men behoort te palferen Acte, dat den *™ Ontfanger van 't Gemeene Landt voortaen accord fal maecken met Boode-loonen, eer die buyten varen, desgelycks.de Deurwaerders dié buyten varen fullen tot lafte van 't Gemeene Landt j alfoo de Boden en Deurwaerders, als met haerluyden te vooren niet geaccordeert is, expreffelyck loon eyffchen, of hen feer beklagen.
De Staten ordonneren den Ontfanger van 'f Gemeene LandtMr.Aernout Coebel, dat hy voortaen geen Deurwaerder ofte Booden om 's Lands faecken uytfenden fal, fonder eerft ende alvooren met haerluyden geaccordeert' te hebben ter caufe van hare vacatiën en falaris.
[Tem, dat den Ontfanger fal mogen befchry*■ ven alle Dagh-vaerden, die vry willigh by de Staten gefchieden, als mede het hooren van éeckeningen en diergelycke.
De Staten hebben gerefolveert en verklaerdt dat den voorfchreven Ontfanger van 't Gemeene Landt fal mogen doen befchryven alle Daghvaerden die willigh by de Staten geleyt werden; als mede omme te hooren des Gemeene Lands Reeckeningen, en diergelycke.



C 19? )
T^E refolveren op eenige poincten die men bevindt in 't hooren van des Ontfangers Reeckeningen die hy doet, te weten , van 's Lands penningen te halen en te brengen tot fijnen lasten en kofte binnen 's Landts, en mede van de koften om Renten te betalen binnen 's Lands, by Dirck van Teylingen, ofte anders van de koften die de Renten opfchryven,
Soo hebben de Staten van Hollandt gerefolveert en verklaerdt, dat den Ontfanger van 't Gemeene Landt gepaifeert fullen werden alle de onkoften die by hem binnen 's Lands tot noch toe zyn gedaen in 't halen van de penningen, tot koopinge van de Renten, mitsgaders alle koften en periculen die noch te doen zyn in 't halen van gelijcke penningen, die als nu opgefchrever - zyn; maer wert den voorfz Ontfanger belaft van nu voortaen geen penningen meer op te laten fchrijven, dan onder exprelfe verklaringe, dat de geene die defelve opfchrijvinge begeeren, gehouden fullen wei fen haer penningen ten Comptoire te brengen ; ende aengaende de koften gedaen binnen 's Landts , om die Renten te betalen, ende de opfchrijvinge van dien te doen, alfoo by voorgaende Acten daer op rypelycken gedisponeert is, foo perfifterendeStar. ten by defelve Acte, te weten, dat den voorfz Ontfanger de felve koften behoort te dragen.
N 3 Den
«559. 14- en 15.
Julii. Be'oerende de kosten byCoebeUedaen,tot inninge van des Landts Penningen,



r 198)
1559.
14. en 15,
Julii. DatCoebel fal ommeflaen de ref van de hondert duyfent guldens, by den Ontfanger Mr, Jacob Bol begonnen.
Ontflaginge van die yau Beverwyck,endeandereSup plianten, wefende van gelycke natuyre,
T~)En vyfthienden Julii hebben de Staten ge*-* refolveert en verklaert, dat den Ontfanger van 't Gemeene LahdtMr. Aernout Coebel fal doen ommeflaen de refte van de hondert duyfent gulden, by den Ontfanger Mr. Jacob ■Bol begonnen, en dat den eerften October naeftkoraende, foo voor de tweede helft, van den geenen die de eerfte helft betaeldt hebben, als voor 't geheel van den geenen die als noch niet betaelt en hebben : Ende fal voorts den voorschreven Bol fulcken fomme van penningen kenen, als hem van nooden zyn omme te betalen die Renten, aireede op 't Gemeene Landt verfcheenen , ende voor den toekomende tydt, ende van 't geene dat defe negen jaren op de Schiltalen ommegeflagen fal werden , fal den voorfz Ontfanger van 't Gemeene Landt die ommeflagen doen in de maenden van April en October , mits dat hy niet rigoureufelijck en fal executeren den geenen die haer penningen foo geringe niet en mogen opbrengen.
QOck hebben de voorfchreve Staten ontflagen, en ontflaen mits defen dievanBeverwyck, ende andere Supplianten, wefende van gelycke natuyren, dolerende te hooge geftelt te zyn, tot de naefte Daghvaert, die wefen fal den fes en twintighften Julii naeftkomende, en hebben gecommitteert de Gedeputeerden op des Gemeene Lands Reeckeningen, omme te viliteren haerluyder Requeften, ende de faecke ten principalen te prepareren , ende tegens den voorfz fes en twintighften Julii daer van rapport doen, omme als dan op haer principael
ver-



C 199 )
verfoeck gedisponeert te werden naer behooren.
Vf O opende de faecke en contributie van die ^ van Sevenbergen, omme te weten of oor-1 baerder is, dat fy op de Schiltalen, beloopende defelve drie hondertenfeftigSchiltalen,dan op de Margentalen, groot wefende twee duyfendt drie hondert vyf en dertig Margen geftelt werden; rapport op de naefte Daghvaert.
ALfoo beroerende de Thollen en Officien van Syne Koninglycke Majefteyt niet uytgedruckt en zyn in den Placate van den Jare vyfthien hondert drie en vyftigh, foo hebben de Staten rapport genomen tot de nafte Vergaderinge, omme te weten of de Tollenaers en Officiers den Tienden Penning fullen betalen van defelve jaren of niet.
DEn feventhienden Julii de Gedeputeerder van de Staten, gecommitteert tot hooringe van 't Gemeene Landts Reeckeningen, ver klaren dat alle Renten, die fpecialycken gehy pothequeert zyn op de Thollen van Geervliet Gornichem en Schoonhoven, engeneralyckoj de Domeynen van Zuyt-Hollandt, gehoudei fullen wefen in Hollandt te contribueren dei Thienden Penningh,
TT)E Gedeputeerden van de Staten, gecommit ^ teert tot hooringe van des Gemeene Land Reeckeningen, verklaren, dat omme de Sup plianten te verdragen van de koften van de mee N 4 tic
1559-
4. en 15.
'ag. 85. Noopende ie Contrinuie van Jevenber;en.
Rappor* op decon-
traventien van deTolIen en Officien van Sijne MajeLtei]c.
R.enten ge-
hijpoie-
queertop
'de Thollen
■van Geer-
,vlier, &c.
dullen gehoudenzijn te con-
'tiibueren den tien. den Pen-
.ning.
s



( 200 >
Ï55914- cn 15. Julii.
Requefte van de Vrouwe , Bursermeefterenen Raede van Heuke.-
tnige alhier-gem?Mioneert, dat fy te vreeden■fullen zyn dat fy fullen betalen in alfe 's Lands ommeilagen, voor feven en feventigh margen en-een halve, daer van afgetogen tvveemargen. die uytgedolven zyn, en die by mectinge, gedaen in den jare vyfthien hondert fes en veertig en feven en veertig, boven de elf hondert margen meer bevonden zyn, en noch van de feven en veertigh margen en een half van de Uytterwaerden, beloopende twee hondert drie en twintigh margen, en dat van de felfde margentalen verhael gedaen fal werden in alle voorgaende reeckeningen federt den jare-vyfthienhondert twee en vyftigh incluys.
jS mede op de Requefte van de Vrouwe, Burgermeelters en Raedtvan Ileuckelum, gerefolveert voor Appoinétement te Hellen :
De Gecommitteerde van de Staten, tot hooringe van des Gemeene Lands Reecke■ ningen , gefieri hebbende de Schot- en Moolen-boecken van de Supplianten, gehoort haerluyder affirmatie, 'verklaren voor -defen tijdt te vreeden te zyn defelve te verdragen van eenige nieuwe metinge van hare Landen te doen, mits dat fy boven haer elf hondert margen die fy te kort aengebracht hebben , en noch van leven en veertigh en een half margen uytter waerden, maeckende twee hondert drie en twintig . margen, en dat van alle ommeilagen, gevallen zedert het Jaer van twee en vyftigh incluys, ende van de ommeilagen die noch gedaen fullen werden,
Derj



C 201 )
T"\En veerthienden de voorfz Staten by maniere van communicatie gerefolveert, dat alfoo fyluyden in 't dragen van 't laetfte confent van drie hondert duyfent gulden al gedaen hcbi ben, foo als hun uytterlijck mogelijck en verdraeghlijck is, en dat fy als noch niet en weten hoe fy de helft van de voorfz drie hondert duyfent guldens, die opgebracht moeten worden te Pincxter Anno feftigh fullen mogen furneren , foo en hebben fy als nu niet konnen uytllaen ofte geven eenigh bequaem middel, omme Syne Majefteyt te gelieven in de Petitie, daer by Sijne; Majefteyt verfoeckt, dat fy fouden willen verkoopen ofte gedoogen op hun verkocht te werden vyfthien duyfent guldens, en dat fy defelve weder fouden lollen binnen drie jaren, t'elcken jare een derdendeel van dien , ende dat overmits de fobere Negotiatie en Visfcherye , die geduyrende defen Oorlogh geweeft is, en 't groot verlies dat fy binnen middeler tijde daer inne gehadt hebben, mitsgaders , overmits de groote laften daer 't voorfz Landt:, geduyrende defen Oorlogh mede befwaert is, niet te min, gemerckt niet redeïyek wefen en foude terftont Syne Majefteyt gantfchelijcken dc voorfz Petitie af te llaen, en negatif om. me te brengen, foo hebben de-voorfz Staten gerefolveert op de voorfz Petitie fich wat nader te bedencken , en te overleggen of meii eenigh bequaem middel foude mogen vinden en adviferen, omme Syne Majefteyt in 't geheel of deel te gelieven , ende hebben tot dien eynde fulcks in den haren rapport genomen 3 en dagh om 's avondts in de Herberge te N 5 weT
[4. en 15.
Julii. RefoSutie i>p de Penlingen van ïe verkoopinge van ileiuen toe /ijfiien i 11 y re ut juMens^ 's Jaers.
Pag. «6.
'öTïb j1 qo
. bniwi ue r.">ov'»
tttjai ma



C 202 )
155914- en 15. Julii.
Refolutie op't andere poinét, raeiende de defenfie van den Lande, en om te wederftaen de inv'afie der Vyanden.
Refolutie op't derde poinét, be roerende de commu nicatie var den Soute
wefen den feven en twintighften deefer maent.
QOck hebben de voorfz Staten op 't andere poinét, daer by Sijne Majefteyt verfoeckt dat in de plaetfe van de twee duyfent paerden, die by de Generale Staten geaccordeert zyn onderhouden te werden tot defenfie van den Lande , en omme te wederftaen de fubite invafien die by de Vyanden gedaen fouden mogen werden , dewelcke gedeeldt fouden werden in vier benden, fyluyden noch willen accorderen de onderhoudeniife van drie duyfent Paerden of daer omtrent, en dat defelve in veerthien Benden fouden gedeelt werden, alfoo dat eerfte getal niet genoegh en is omme defelve defenfie te doen, ende dat by de middelen in de voorfz Petitie breder verhaelt: Is voor Refolutie gefeyt, dat alfoo d'Ordonnantie van 't onderhout van de voorfz twee duyfent Ruyteren gemaeckt is by de Generaliteyt van de Staten, daeromme niet eyndelijck gedaen en mag werden dan by Refolutie van de Gemeene Staten, ende dat men daer op voor al behoort te verftaen d'intentie van de Staten op.de Frontieren gelegen , die beft weten wat provifie ter defenfie van de Landen en Frontieren noodigh is.
f\P 't derde poinét, beroerende de communiv^ catie van den Soute, hebben de voorfz Staten gecommitteert de Gedeputeerden van de Staten, die tegens den laetften Julii ten Hove moeten wefen, naer vermogen van de Miflive van Sijne Majefteyt, van date den fevenden Julii,



C 203 )
ïii, haerluyden by den Heere van Waffenhoven geprefenteert, omme te treden in communicatie met de Gedeputeerden van de andere Staten, en oock met de Gecommitteerden van Sijne Majefteyt, en dat nae vermogen van de Procuratie hunluyden gegeven op dén fevenden April laetftleden , dewelcke met haer nemen fullen vyf Gecommitteerden, hun de faecke van den Soute grondelyck verftaende, te weten, uyt 't Quartier van Waterlandt twee, uyt'i Quartier van Delflandt en Rotterdam twee , er een van Dordrecht, dewelcke tot dispofitie er discretie van de voorfz Gedeputeerden hun vinden fullen in de voorfz communicatie of niet, na dat by de voorfz Gedeputeerden bevonder fal werden van nooden te wefen, maer fullet altoos de voorfchreve vyf Perfoonen de voor fchreve Gedeputeerden alle hulp en addrefll doen, 't zy of defelve verfocht werden in d( communicatie te komen, of niet, ende laten hui duncken dat te vergeefs foude wefen eenige Ge deputeerden voor den voorfz dagh ten Hov te fchicken, alfoo men niet en weet of eenig van de andere Gedeputeerden daer mede bege ren in communicatie te treden voor dien dagh dat fy hun ten Hove vinden fullen, en appa rentie is van niet eer te komen, dan eer te kc men, maer gemerckt dat by Sijne Majefteyt ae: die van Hollandt alleen dagh gegeven is de tydt van acht dagen, en dat den Prudent V; fdius en Tyfnack de voorfz Gedeputeerde vei klaert hebben , dat indien fy den voorfchreve dagh niet houden en mochten , dat fy een Brie yan excufe fouden overfchrijven, foo hebbe
<3
1559-
14. en i5i
pm
: 1
I
1
1
1
fPag. 87,
n
e



f 294;
1559.
H> en 15. Julii.
Voorlèfmge van de twee laetfte Oc troyen van den confente aende Staten gedaen.
Hoe men fal executeren den Duyt op elcken tou-' neTurf. :
1 i
7 ) ]
de voorfchreve Staten gerefolveert dat men aen den Prcefident foude fchr.yven, dat men den geenen die van nooden is mede te brengen, niet wel .en fal konnen bewilligen, noch oock defelve haer konnen gereedt maecken dan tegens den voorfz laetften Julii, dat daeromme fijn Ed. gelieven fal haerluyder excufatie, 'indien 'tvan nooden,is, by Sijne Majefteyt te doen.
j^Och heeft den Advocaet de Staten voorgelefen fijn twee Oftroyen, wefende twee Aften van Confent, daer van d'eene van date den achtthienden May vijfthien hondert acht en vyftigh, en d'andere van date den eerften Julii vyfthien hondert negen en vyftigh, hebben de felve verklaert fulcks goedt te wefen, dan hebben den Advocaet belaft niet den eerften ten Hove te komen, en te vervolgen 't Mandament geverifieert, beroerende de twaelf en fes duyfent guldens, die van den Haringhvaert uyt den ïmpoft van de Wynen, voor den tydt van vier aren respeftivelycken geaccordeert.
POdem by den Advocaet geproponeert zynde hoe men den duyt, geaccordeert om gegeven te werden op elcke tonne Turf, die uyt ien Lande van Hollandt gevoert fal werden, 'oude mogen executeren, lbo hebben de voorfz Staten verfocht aen die van Gouda,datfy fouten willen laten -pafferen door Rotterdam, naer le Ordonnantie, dewelcke die van Rotterdam lebben, omme te eyffchen den- vierendertighten Penningh van alle den Turf aldaer pafle■ende ? en daer van Copie begeeren, dat fy
voorts



C aó5 )
voorts aen den Thollenaer van Gouda fouden begeeren verklaringe, tot wat plaetfen de Schepen , geladen met Turf, al Tol betalen, ende dat van gelycken die van Dordrecht 't felve vernemen aen den Tollenaer alhier, om 't felve hebbende en wetende, als dan een Ordonnantie te mogen maecken, dienende tot inninge en executie van den voorfz duyt, 't welck die van Dordrecht en Gouda aengenomen hebben te doen.
Daghvaert van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage
Den 27". Julii , 1559.
P R JE S E Den Heere van Affendelft,Lockhorjl,
ende
Geraert van Poelgeefl,
Ridders. Vander Duyn , ende Benth'uyfen, Van wegen d'EDE-
len.
Wouter Bartlwutfz, ende
Mr. Cornelis van Hogelande,
Gedeputeerden Van Dordrecht.
NT E N ,
Meyndert van Heuffen, ende
Mr. Cornelis van Alckemade,
Van Haerlem. Gerrit Jacobfz. ende
Mr. Jacob van Eynde.
Van Delf. Dirck vander Does , .ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Pieter Cantert, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh,
.Van
1559.
14. en 15;
Julii.
Pag. 8g. 27. Julii.



( 206 5
is59-
if. Julii.
Ontflaghv ge van Bon aventure.
d'Qnderfa ten vandei Grave vai Egmont t executere in de gratuiteyt va den Herto van Savoyen.
Eo
Van Amsterdam. refolveren op de GeMr. Dirck JVtllemfz. nerale en Particulie-
Van Gouda. re Propofitien , by
Sijne Majefteyt Omme te antwoorde te laetftmael gedaen*
DE Staten hebben ten felven dage den Ontfanger Coebel belaft te ontilaen die van Bonavontura uyt de Gyfelinge, mits dat fy binnen den tydt van een maendt in handen van den voorfz Ontfanger behoorlycke certificatie leveren, foo van den Waersman, als van den Rentmeefter van Z.vyt - Hollandt, van de onkoften die fy gehadt hebben voor de nootfaeckelycke reparatien van den jare vijfthien honderdt feven en vijftigh, mitsgaders behoorlycke atteftatie, dat fy. alfulcken fomme als de felve reparatien bedragen, niet genooten en hebben, gegeven den voorfchreven Ontfanger.
• A Ls mede hebben de Staten van Hollandt geJ ordonneert den Ontfanger van 't Gemeene .Landt, dat hy voor de gratuiteytvandenHeri tog van Savoyen, by de Staten gedaen, mede fal executeren de Onderfaten van den Grave ^van Egmont, onder de Schiltalen gelegen, en' de die van Wyck buyten Heusden, als hy defelve voor de gratuiteyt van den Stadthouder geëxecuteert heeft, als wefende van eenderlye natuyre, mits infererende in de fommatie de redenen geinfereert in de Acte van liquidatie, daer toe dienende.



EOdem hebben de Staten den Ontfanger van 't Gemeene Landt geaccordeert om te betalen de helft van de drie hondert duyfent guldens , by de Staten geaccordeert opgebracht te werden in gereede Penningen, binnen een maent naer dat d'Acte van den confente overgelevert foude wefen, en dat hy fulcks defelve penningen met den eerften fal leveren aen den geenen die by Syne Majefteyt, ofte die van Sijne Majefteyts Finantie daer toe geordonneert fal werden te ontfangen.
XT Och hebben de voorfz Staten mede verklaerdt te vreeden te wefen dat den Ontfanger van 't Gemeene Landt de negen eh dertig duyfent guldens, die hy onder hem heeft, of foo veel meer of min als 't felve bedraeght, employeren fal tot betalinge ende af-kortinge van de helft van de drie hondert duyfent gulden, hy haerluyden in Junio laetftleden Syne Koninghlycke Majefteyt geaccordeert, ende alfoo den voorfz Ontfanger verklaert heeft de refte van de voorfz Penningen, tot Antwerpen te mogen betalen met Philippus Daelders , en Goude Realen: Zyn van gelycken te vreeden dat hy in 't verkoopen van Renten tot de voorfz refte toe, fal vermogen te ontfangen de voorfz Daelders, en Goude Realen, en dat hy den Kooper e venwel fal mogen toeleggen de lolfmge van dien te doen met gevalueert geldt, en fulcks haer Brieven drelferen; des fal den voorfz Ontfanger fijn befte doen omme te krygen gevalueert geldt of permiffie-geldt, ^an den geenen die 't felve fullen willen geven.
De
I55f. 27. JuliiAccordvan de Staten, dat Coebel betaeldt de helft vaa drie hondert duyfent gulden binnen een maendt naer receptie van d» Acte.
Pag. 89. By Coebel te employerende negen en dertigh duyfent guldens,tot afkortinge van de helft van drie honderdt duijfent guldens, in Junio laetftleden geaccordeert.



( ao8 )
. 1559.
27. Julii. Ordonnan tie van de Staten , dat •Coebel geve hón tienen twintig gulden, in betalinge van de helft van't rapportgeldt, in de faecke van de Viffcherye.
; Defcharge aen Coebel gelevert.
Gecommitteerden om te vervolgen de liquidatie op de Appcftillebij die van de Tinantie gefteldt.
Gecommitteerde omme te vifiteren het Proces van de nieuwe Vaert, of de faecke
"P\E voorfz Staten hebben oock geordonneert ^ den Ontftnger Coebel te geven den Griffier van den Grooten Raede de fomme van hon3'ert en twintigh guldens van veertigh grooten Vlaems 't ftuck, "in betalinge van de helft van 't Rapport - geit van twee Proceifen, dewelcke de Steden ende Vlecken, gelegen op de Zuyder Zee, hun generende met de Viffcherye in ae felve Zuyder Zee , als Verweerders, gehad hebben, op en tegens die van Over-Ylfel, voor de Heeren van den voorfz Grooten Raede.
IVIEde heeft den Ontfanger Coebel gelevert feeckere Defcharge, van date den feven 2n twintighften April vyfthien hondert acht en vyftigh, naer Paelïchen, innehoude.nde de fomme van twaelf ponden.
PJEn acht en twintighften Julii hebben de Staten gecommitteert Mr. Adriaen van Leyden , Jacob de Milde, en Aernout Coebel, omme te vervolgen aen de Heeren van de Reecken-kamer, de liquidatie van feeckere Appoftille, by die van de Finantie gefteldt op 't fesde Articul van feeckere Memorie , by de Staten die van de Finantie overgegeven den fesden November vyfthien hondert fes en vijftigh.
FJEn felven dito hebben de Staten verklaert, dat het Proces tuffchen den Grave van Arenbergh, tegens die van Dordrecht, Haerlem ende Gouda, beroerende de nieuwe Vaert, geviliteert fal werden by Jacob van der Duyn, Heere van Sprange, en twee Advocaten, neu-
trael



f 209;
trael wefende, dewelcke overleggen fullen of de voorfz faecke toucheert den oirbaer van 't Ge-> meene Landt, de Generalité van dien, en of 'er in de faeck fondament is, en als dan de Staten daer van rapport doen, omme1 daer op alsdan gedisponeert te werden foo na reden behooren fal»
"VTOch is mede gerefolveert op de Requefte van die van Befoyen voor Appoinétement te ftellen, dat die van Befoyen geftelt fullen werden, op 't behagen van de Staten, op de helft van hare portie in de contributie van de Schiltalen van de hondert duyfent guldens, die ortlmegefiagen fullen werden Anno negen en vijftigh en feftigh, ende in de ommeilagen van de feven Grooten, die men op de Schiltale ommeflaen fal voor den tijdt van fes jaren; maer aengaende den Thienden Penningh, uytgefondert van hare Huyfen en noch feven en dertigh duyfent vyf honderdt ponden van de nonennale Beede, fullen haer volle portie opbrengen, wel verftaende, dat aengaende de Petitie van Syne Koninghlycke Majefteyt van de drie hondert duyfendt guldens onlanghs geconfenteert, dat fy begeeren fullen aen Syne Koninghlycke Majefteyt gratie in de Hooft - fomme, en voorts van de toekomende Beeden of anders, en fouden haer de Staten daer inne geen gratie begeeren te doen, noch die tot haren lafte nemen.
VI. Deel, O Ver-
1559.
V Julii. to ucbeert hetGemeene Lande.
Appoindtementop de Requefte van die van Befoyen, racckende de portie in hare Contributien.
Pag. 9©.



( AIO )
1559.
Den 7. Augujly, 1559.
PRESENTEN,
De Heeren Geraerd van Pieter Canter,
Poelgeejl, ende
ende Mr. Jan van Nieuwen-
Otto van Egmont, burgh ,
Van wegen d'ede- Van Amsterdam.
len.
Pieter Jacobfz Muys , Van Gouda. ende
Mr. Willem Schoock, Omme antwoorde inne
Van Dordrecht. te brengen op de
Mr. Cornelis van Alck- voorgaende Beede ,
made, ende te aenhooren't
Van Haerlem. geene door Syne
Mr. Jacob vanden Eyn- Majefteyt aen haer-
de, luyden gepropo-
Van Delf. neert foude werden.
Mr. Cornelis van Veen, Van Leyden.
Propofitie door den Audiencie van weget Syne Koninghlyck»Majefteyt aen de Ge nerale Sra tea gedaen
Vergaderinge van de Gedeputeerden van de Staten van Hollandt, gehouden tot Gent.
/^VP den fevenden Augufto vyfthien hondert negen en vyftigh heeft Syne Koninghlycke Majefteyt voor de Generale Staten de Propofitie by den Audiencier doen lefen, en daer :mede Oorlof genomen, ende gecommitteert de Hertoginne van Parma, tot Gouvernante van • defe Nederlanden; ende voorts aen den felven ^gerecommandeert de Religie ende Juftitie, gelyck hier na volght: Myn



C au )
MYn Heeren, Reprefenterendede Generale Staten van de Landen van herwaerts over:
Den Koningh onfen overften Heere ende Prince heeft uw al t'famen alhier doen vergaderen in goeden en merckelycken getalle, om uw te verklaren hoe dat Syne Majefteyt, tot haren grooten leetwefen ,gedetermineert heeft jegenwoordelijck te vertrecken uyt de Landen van herwaerts over, ende na Syne Koninghrycken van Spaignen te reyfen, hoewel, dat indien 't Syne Majefteyt eenighfints mogelyck ware, in defe Landen langer te blyven, 't felve wel gaerne doen foude, om de groote liefde, en als Vaderlycke affectie die Syne voorfz Majefteyt uw-lieden is toedragende, en generalyck allen Synen goeden Onderfaten van alle Syne voorfchreve Landen van herwaerts over , by dewelcke, indien 't eenigfints mogelyck ware, Syne voorfchreve Majefteyt wel foude begeeren Syne refidentie te continueren tot den eynde van fijn leven.
Maer alfoo uw welkennelijckis,dat wylen hooghloffelycker gedachtenifle , den Keyfer Syn Heere ende Vader, tot bewaernilfe, byftand ende befcherminge van de Landen van herwaerts over , ende Syne goede Onderfaten aldaer, ende om defelve te verhoeden en preferveren van de groote periculen en inconvenienten die hem by der Oorloge naeckende waren, in den jare vyfthien hondert drie en veertigh, uyt SpaigO i . nen
1559» Pag. pi.



(ftlfi)
*55*
nen herwaerts over gekomen is, om die te befchutten en tebefchermen,en't devoir vaneenen goeden Prince te doen, hebbende daer inne fijn eygenPerfoon niet gefpaert, en foo langen tyt grooten arbeyt en moeyte geleden , ende daer door diverfche faecken te boven gekomen , foo grootelycks , aengaende de welvaert van de voorfz Landen van herwaerts over, en aen defelve wederomme gebracht ende geunieertmerckelycke Partyen, die foo langen tydt daer van vertrocken en gediftraheert hadden geweeft; ende mits federt dien tijdt de faecken niet ten beften verfeeckert en waren , foo heeft Syne voorfz Keyferlycke Majefteyt van dien tijdt af haer continuelijck gehouden in defe voorfz Landen van herwaerts over of daer omtrent, niet willende defelve in der noot verlaten, fonder binnen al dien tydt in hare voorfchreve Koninghrycken van Spaignen weder te keeren tot in den jare vyf en vyftigh; dat als doen, nae dien Sy de gantfche refignatie en opdracht van allen Haren Köninghrycken en Landen, tot behoef van Syne voorfz Kon. Majeft. gedaen hadde, defelve de gehele adminiftratie van dien overlatende, alfoo defelve Haer te laftigh viel daer toe langer te kunnen verftaen, mits haerder ouderdom en continuele indispofitie ende ongefteltenilfe, oock omme Godt "te dienen, en haer gefontheyt te bewaren, heeft Haer vertrocken naer de voorfz Koninghrycken van Spaignen, aldaer fy tot Haren overlyden gebleven, fonder



C ai3 )
der haer te onderwinden eenige affairen van de voorfz Koninghrycken, niet vermogende daer toe verftaen , overmits hare continue- , le deblitatie, toegekomen door diverfche hare fieckten.
Ende, na 't vertreck van Syne Keyferlycke Majefteyt, hoe wel dat den voorfz Kr> ningh, onfen overften Heere ende Prince, om eenen wegh te maecken tot de gemeene rufte ende welvaert, ende fonderlinge om uw te verlichten van 't groote quaet, ongerief ende groote fchade, die defe voorfchreve Landen by den Oorlogh continueel gedragen hebben, geconfenteert hadde in 't Beftandt van vijf jaren, gedurende welcken tyd men foude middel gefocht hebben om alle gefchillen te Hechten en neder te leggen, die men met Vranckryck hadde, aenmerckende nochtans hoe de faecken als doen geftelt waren, dat men weynigh verfeeckertheden mochte hebben, dat overmits het voorfz Beftant, men foude mogen hoope hebben, dat de Landen van herwaerts over verfeeckerde ruft hadden mogen verkrygen, hoe wel, foo ghy felfs bemerken kunt, door foo lange afweten van Sijne Keyferlijcke Majefteyt, uyt'de voorfz Koninghrycken van Spaignen, defelve grootelijcks Syne prefentie en tegenwoordigheyt van doen hadden ; des niet te min, om uw niet te verlaten, ter tydt dat gefchapen was dat ghy Sijne hulpe en alfiftentie van nooden foudn mogen hebben, achterftellende alle andere confideratien die hem moveerden derwaerts te trecken, heeft gerefolO 3 veert



C 214 )
*55P. Pag. 99,
veert by uw te blyven, en korts daer nae heeft men bevonden hoe veel defe deliberatie den voorfz Lande te palfe gekomen is, gemerckt, dat nadien de Francoifen het felve Beftant gebroocken hadden, Syne voorfz Majefteyt als noch herwaerts over zynde ,
■ middel gehadt heeft om tebeterengevoeghlycker te verftaen tot de protectie en befcherminge van Sijne voorfchreve Landen , daer inne Syne Majefteyt federt met groote for-
■ ge en naerftigheyt getravailleert heeft, niet fparende fijn eygen Perfoon, en onderhoudende groote Armeen, foo door middel van de Beeden en Alfiftentie die ghy daer inne gedaen hebt, daer van Syne Majefteyt uw feer ernftelyck bedanckt, als oock daer inne employerende dz penningen die Sy heeft konnen trecken uyt Hare andere Koninghrycken en Landen, bedragende veel millioenen boven de geene die Syne voorfz Keyferlycke Majefteyt daer uyt getrocken en bekeert hadde tot befchermenilfe van defe voorfz Landen, en fonderlinge federt den Oorlogh heeft begonnen in het jaer een en vyftigh
Ende heeft den voortgangh van den Oorlogh onder Syne voorfz Koninghlycke Majefteyt , zeden het inbreecken van het voorfz Beftand, foodanigh geweeft als ghy verftaen hebt, en zyn de faken, door de gratie Gods, foo verre gebracht, dat men tot eenen Peys gekomen is, op fulcke conditiën als ghy weten mooght, ende daer van men van defe fijde met goede redenen onfe Heere God wel bedancken rnagh. En-



(ais;
Ende gemerckt dat Syne voorfz Majefteyt trw niet en heeft willen verlaten, geduyrende den noodt en necefliteyt, foomooghtghy wel dencken dat defelve grootelycks begeerende foude zyn Syne refidentie alhier te mogen continueren in defen goeden tijdt, geduyrende den welcken Syne Majefteyt verhoopt dat die faecken van herwaerts over in een beteren ftaet gebracht fullen mogen werden, ende foude Sijne Majefteyt alhier hebben mogen rufte genieten, nae dat Sy zedert hare aenkomfte foo continuelyck getravailleert heeft; maer foo door 't langh afweten van Syne voorfz Keyferlycke Majefteyt, uyt Synen voorfz Koninghrijcke van Spaignen, ende zedert van Syne voorfz Koninghlycke Majefteyt de faken der felver Koninghrycken grootelycks te lyden gehadt, ende groote remedie van doen hebben, 't welck geenfints vertrocken noch uytgeftelt en mag wefen, noch oock daer inne voorfien werden, fonder de tegenwoordigheydt van Syne voorfchreve Majefteyt, foo is defelve gedwongen van ftonden aen ^derwaerts te vertrecken.
En al is 't dat Syne voorfz Majefteyt voor Haer verwecken Haer uytterfte devoirende neerftigheydt gedaen heeft, om uw van den Oorloghs-volcke, niet van nooden wefende, te ontlaften, en fonderlinge van de Duytfche of Overlandtfche, hebbende daer inne befteet en geëmployeert al 't geene dat ghy tot nu toe daer toe gegeven ende gecontribueerthebt, ende dat bovenalle de fommen O 4 van
1559.



1559'
93,'
van haren 't wegen daer inne bekeert, dewelcke fy, foo voorfchreven is , uyt Haren anderen Koninghrycken getrocken heeft, bedragende veel.Millioenen, en hoe wel dat fy onlanghs federt twee maenden herwaerts gefourneert, en opgebracht heeft meer dan elf hondert duyfent guldens, gelicht by middel van Wiffel-Brieven op Hare Koninghrycken van Spaignen, op hoope dat fy aldaer komende, boven de lallen die Sy aireede op de felve gcafligncert heeft, eenigen middel Vinden fal, hoe wel dat het felve niet welen en fal fonder groote moeyte en pyne, 't welck -in haerder abfentie niet en foude konnen gefchieden, om daer toe te mogen ko7 men, en heeft nochtans Syne 'voorfz Majefteyt , wat de bvoir Sy daer inne gedaen heeft, de faecke foo verre niet kunnen brengen, Sy en is bedwongen geweest als noch herwaeits over té laten een Regiment Ovcriandtfche Knechten , die men groote fommen van Penningen fchuldigh en ten achteren is, alfoo fy langen tydt gediendt hebben, en van nooden is eenige raiddel van den Staet van herwaerts over, om defelve' te onderhouden j 't welck- de redenen en oorfaeckis, dat Syne Majefteyt heeft doen eyffchen de Beede, die ghy particulierlyck verftaen hebt, waer op Syne Majefteyt Haer betrouwt fulcke antwoorde gegeven fal werden als Sy behoordt te venyachten van foo goede Vafallen en Onderlaten, en van 't devoir dat fy tot noch toe gedaen hebben, verhoopende dat ghy aenmercken en coniidereren fult, niet alleep-



C 2I? 3
ïeenlyck dat al 't felve bekeert en geëmployeert werdt tot uwe welvaert, ende om te verhoeden te bederffeniffe en inconvenienten van den Lande, mitsgaders oock de Reeckeningen die uw foo fpecialyck en foo dickwils gegeven is geweeft, hoe dat de Penningen profijtelyckft geëmployeert zyn geweeft, ende fonder eenen penningh in andere faecken te belleden, dan tot uwer eygener bewaernilfe ende befcherminge maer ook dat Syne voorfchreve Majefteyt foo liberalyck ten felven eynde geëmployeert heeft al 't geene des Sy van elders heeft kunnen treeken , in foo verre dat Syne Majefteyt, en die van Synen Huyfe in nooden geweeft hebben om 't felve te beter te mogen opbrengen en furneren, ende dat'ghy oock daer en boven oock bemereken fult 't geene Sy uw ten diverfche Honden heeft doen vérthoonen, hoe leet dat het 'Haer geweeft is, dat Sy uw heeft moeten eylfchen de Beeden die Sy van uw begeert heeft, daer toe bedwongen wefende, overmits de groote nootfaeckelyckheyt, in de plaetfe dat Sy veel liever gehadt hadde uw in allen faecken te mogen ontlaften en verlichten.
Ende verhoopt oock Syne voorfchreve Majefteyt, komende in Syne Koninghrycken van Spaignen fulcken ordre in de felve te ftellen, dat Sy (indien 't God belieft) van daer met eenige fommen van penningen fal mogen helpen, om daer mede, met 't geene ghy van uwe zyde daer toe doen fult, defe yoprfz Landen te beter te mogen onderhouO 5 den,
155*



( 2i8 )
»559-, ft* P4-
den, daer van Sy in Haer afwefen geen minder toelicht en forge vermeyndt te dragen dan in Hare tegenwoordigheyt, dan wil met defelve fulcke correspondentie continuelyck houden, als fy van eenen goeden Prince, tot den felven foo genegen en geaffectioneert zynde, als hy is, fouden mogen verwachten , wefende oock gedelibereert alle uytterfte neerftigheydt te doen, omme te eer bereydt te zyn herwaerts over te komen, tot allen tyden en Honden, als den ftaet, dispofitie en gelegentheyt van de faecken en ■ affairen, Sijne tegenwoordigheyt alhier vereylfchen fal, ende voorts SynPerfoon, en al 't geene Hy in de Werelt heeft, altydts te employeren voor defe Landen.
Ende mitsdien door middel van den Peyfe mijn Heere den Hertoge van Savoyen wederomme gefteldt werdt in de poifeflie en gebruyck van Syne Landen en Staten, en mitsdien hem benoodight is te verdragen van den laft die hy herwaertsover gehadt heeft, daer inne hy hem foo loffelycken gequeten heeft, om 't devoir dat hy fijne eygen Landen fchuldigh is te doen, de felve te ontfangen en ordre te ftellen, te geven en adminiftreren; en alfoo Syne voorfz Majefteyt voor Syn vertreck van hier niet en heeft heeft herwaerts over doen komen Haren Soone myn Heere onfen Prince, gelyck fy wel begeerdt hadde, om hem alhier in Haer plaetfe te laten, 't welck niet gevoeghlyck en heeft konnen gefchieden, om feeckere merckelyeke redenen en confideratien, ter tydt toe dat
Sy-



( 219 )
Syne voorfchreve Majefteyt in Hare voorfz Koninghrijcken van Spaignen gekomen fal zyn, ende van nooden wefende dat in 't afwefen van Syne voorfz Majefteyt de Landen van herwaerts over verfien werden van een generael Gouvernement, nadien Syne Majefteyt realycken gelet hadde op 't geene defelve Landen meest van nooden ware , ende beduchtende op de qualiteyt van dePerfonagien, daer mede Sy haer in defen foude mogen behelpen, heeft ten laetftengerefolveert en beflooten te kielen Syne eygen Suster Me-Vrouwe de Hertoginne vanParma, hier tegenwoordigh, mits dat defelve Syne Majefteyt foo nae beftaet, en van bloede is , ende door lange experientie gekent heeft de liefde en finguliere affectie die fy altydt met feer groote gehoorfaemheyt en obediëntie de voorfz wylen Keyferlycke Majefteyt gedragen heeft, hebbende ter dier oorfaecke verdragen diverfche fware faecken, daerbygevoeght het respect, eer en reverentie diefy tot Syne Koninghlycke Majefteyt altyt gedragen heeft, hebbende altydts gefocht, achterftellende alle andere refpeeten', 't geene des fy bevonden heeft te behooren, tendienfte van Syne voorfz Majefteyt, ende de finguliere affectie die fy altydts den Lande van herwaerts over betoont heeft, als daer gebooren en opgevoetzynde, endefpreeckende de Tale der felve, in fulcker voegen dat Syne voorfz Majefteyt, als de felve wel kennende, haer gantfchelyck betrouwt en hout yoor geheel verfeeckert, dat fy haer m



(iio y
*SS9>
defen last foodanigh quyten fal, dat ghy oorfaecke fult hebben uw daer van grootelycks te belooven, ende te vreeden te houden, en dat Syne voorfz Majefteyt geheel fatisfactie en contentement daer van hebben fal, ende heeft Syne voorfz Majefteyt den felven gegeven , en geeft jegenwoordelycken alfulcke macht en authoriteyt, als gehadt heeft wylen de Koninginne Douariere van Hongaryen Me-Vrouwe Maria, Syne Majefteyts Moeye feer loffelycke gedachtenilfe gehadt heeft, ende Syne Majefteyt daer nae aen den voorfz Heere Hertoge van Savoyen, Syne Neve gegeven heeft; verhoopende, dat wefende defelve de Sufter van Syn Majefteyt , ende een ingebooren van dele Landen , oock dat kennelyck is hare liefde ende devotie die fy tot defelve Landen dragende is, fy foo veel te meer toelicht nemen fal om de welvaert en prosperiteyt van dien te vervorderen, uw ordonnerende en bevelende daeromme Syne voorfz Majefteyt defelve te eeren en onderdanigh te wefen, ende haer fulck respect, toe te dragen als gy aen de eygen Perfoon van Syne voorfz Majefteyt foud mogen doen.
Ende alfoo diverfche, publique en omlegende Landen grootelycks getravailleert werden by diverfche nieuwe en gereprobeerde Seclen, dewelcke als komende van den Vyandt, en van alle tweedrachtigheyt en dilfentie, houdende de voorfz Landen in groote troublen, dewelcke God Almachtigh feer vertoornt en yergramt, begeerende Syne



( 221 )
«e voorfz Majefteyt met alle Syne macht fulck groot quaet uyt alle Syne Landen te weeren, foo 't devoir dat fy Onfen Heere God fchuldigh is, en de Obligatie die fy heeft tot defe voorfchreve Landen vereysfchende is, om defelve, foo verre God aengaet, niet te verliefen, gemerckt dat fy van den felven hem reeckeninge doen moet, en om te verhoeden de defolatie in den welcken de voorfz Landen fouden mogen vallen , indien tegens de voorfchreve Seeten niet voorfien en werde, ende dat boven het geene den Gods - dienst aengaet, de experientie van de voorfz faecken genoegh betoont dat de veranderinge van de Religie niet en gefchiet fonder insgelycks veranderinge te brengen in de Republique ende gemeenen Staet van den Lande, ende dat dickwils de arme Luyden, Leeggangers en Vagebonden onder fulcken couleur rooven ende fteelen 't goedt van den Rycken ;begeerende Syne voorfchreve Majefteyt, boven Hare natuirlycke genegentheyt ende affectie die Sy daer toe altydts gehadt heeft, om te volgen de voetftappen van wylen den Keyfer Synen voornoemden Heer en Vader, tot onderhoudeniffe en confervatie van Onfen Heyligen Geloove en Catholique Religie, hebbende altydt in fyne memorie en gedachteniffe 't geene des Hare Keyferlycke Majefteyt by Hare Teftamente, en 't geene des fy hen voorhielt in uwe tegenwoordigheyt, op fyn laetfte vertreck uyt defe Landen van .herwaerts over, ende foo expreffe-
lyck
i55£ Pag. 95*



1559-
( asa )
lyck gerecommandeert heeft, om de voorfz inconvenienten en periculen die uyt de voorfz Secten fpruyten, te mogen fchouwen en voorkomen, heeft fijne Majefteyt boven al de Hertoginne van Parma, iijnder i Sulfer Regente, belaft alle devoir en officie j te doen, 't welck fy bevinden fal te behooren, om de Staten van herwaerts over te hanthouden in de Catholique Unie en eendrachtigheyt, in de welcke fy by der Gra- j tie Godts tot nu toe bewaert zyn geweeft, j en neerftelycken te doen execute?én de Pla- \ caten en Edicten by wylen fijne voorfz Key- I ferlycke Majefteit vernieuwt, omdieextirjpatie van de Secten en Dwalingen , en heeft oock Sijne voorfchreve Majefteyt exprelfe- j lycken gerecommandeert de particuliere j Gouverneurs, Hoofden en andere Perfoo- 1 nen van Syne Raden, hier in te doen alle I behoorlycke diligentie, hun daer inne voegende en employerende, dat Syne voorfz ] Majefteyt daer van genoegfame fatisfaetie j hebben magh, verhoopende dat fy, dien navolgende, hun daer inne quyten fullen in fulcker voegen dat God gedient, en Syne ) voorfz Majefteyt ontfchuldight fal blyven; i uw recommanderende insgelycks, foo in 't generael als in 't parttculier, uw te willen employen in alle 't geene des ghy van noo- \ den bevinden fult, tot onderhoudenilfevan j Onfen voorfz Heyligen Geloove en Reli- j gie, ende extirpatie van de voorfz Secten en Dwalingen; verhoopende dat mits defen Onfe Heere Godt, by Synder gratie, de-
fe



C 223 )
fe Landen helpen fal, om defelve in voorfpoet te conferveren en bewaren, mits de continuele forge en toeficht die SyneMajefteyt derhalven dragen fal, en de naerftigheyt en diligentie die de voorfz Hertoginne van Parma Syn Sufter, mitsgaders de particuliere Gouverneurs ende andere Officieeieren en Dienaers van Syne voorfchreve Majefteyt daer inne doen fullen.
Ënde alfoo nae dat het ftuck van de Religie in goede ftate is, Syne voorfz Majefteyt wel weet geen faecke te wefen om beter te conferveren de Staten en Landen ? hoedanigh die zyn , dan de goede adminiftratie van de Juftitie, fonder dewelcke een Republicq en Gemeynte een doodt Lichaem fonder Ziel is, ende dat daer defelve onderhouden werdt foo 't behoort, en gelyckelycken geadminiftreert, foo wel den Kleynen als den Grooten, de Koninghrycken en Landen prospereren, en heeft Syne Majefteyt niet willen onderlaten de voorfz Hertoginnne, ende den geenen die onder haer de adminiftratie fullen hebben, voor Syn vertreck belaft de handt daer aan te houden , dat de voorfz Juftitie haren rechten voortgang hebbe, fonder dat door gunft, faveur of andere redenen en respect eenigen Perfoon ongelyck gedaen werde, ende dat in defelve foo wel de Kleyne als de Groote gelyckelycken aengefien en gerefpecteert werden , recommanderende oock particulierlyck elck van uw defelve Juftitie gehoorfaem te zyn, en die te refpeeïeren
eeren
155* Pag. 9<



1559>
Aflcheyt T van den ■!
Koning, en Hercogh « van Sa- G voyen.
C 2*4')
eeren ende reverentie te doen na behooren.
Ende ten laetften, alfoo Syne voorfz Majefteyt wel kennelycken is hoe loffelyck en . getrouwelyck ghy ende uwe Voorfaten uw altydts tegens uwen Prince en natuurlycken Heere, de Voorfaten van Synder voorfz Majefteyt, hooghloffelycker memorie, altyt gequefen hebt, ende in memorie hebbende de groote dienften die ghy altydts tot hun bewefen hebt als goede, getrouwe en geaffectioneerde Onderfaten, daer van Sy uw feer hertelyck bedanckt, verhoopt oock dat ghy tot fijnder tydt 't felve respect in fijn afwefen dragen fult, en fal oock van Haren 't wegen met alle affectie met uw corresponderen , uw belovende ende verfeeckerende, dat Sy t'allen tyden en ftonden, als de noodt 't felve vereyifchen fal, uw met Haren Perfoon by ftaen fal, ende fal oock gaerne employeren al het geene des Onfe Heere Godt Syne voorfchreve Majefteyt verleendt heeft, tot uwer welvaert, rufte en verfeeckertheyt, implorerende ten dien eynde de Gratie Godts, in dewelcke Syne voorfz Majefteyt in Syn jegenwoordigh vertreck uw feer affeclueufelyck recommandeert.
JEeft oock Syne Majefteyt ende den Hertogh van Savoyen mondelingh oorlof genomen, ide de Hertoginne van Parma 't voorfchreve ouvernement geaccepteert.
Heb-



C tasy
IJ Ebben voorts de voorfz Staten in *t Generael Syne Majefteyt geprefenteert feeckere Requefte, daer by verfoeckende dat de Stefckten en Frontieren van defe Landen bewaert fouden werden by Perfonagien van defe Landen, ende niet by Uytheemfche : Ende dat de Hertoginne tot haren Raedt ende Alfiftentie foude geftelt werden eenige Perfonagien van defe Landen , en geep Uytheemfche : Waer op Sijne Majefteyt den negenden der felver maent, 's avonds ten acht uyren, een Antwoort heeft doen leien by Tyfnack, wel groot wefende, als by 't inhouden van dien blycken magh, en hier na beyde geinfereert wérden :
AU R O Y.
gIRË,
La bonne devotion éj? Tres-grande affec^ tion que les Efiats Generaux de vos Paysde pardecha portent a Vofire Majefté , conime leur naturel Souverain Seigneur, leurs jont efmeu de remonftrer a icelle Vofire Majefté en la grande humilitè £f révérence que faire le peuvent mefnes en acquit de Ieurfemeni? que pour la tranquillité & Pacïfication devor J>ays de pardecha efi a correttion befoing que Vojlre Majefté fafjé garder les Frcntieres fc? les Fortz , par fubjecïs de voflhs Pays de pardecha non par Ejlrangers , comme fa de tres-haulte memoire FEmpereur vofire Pe. re Ês? aultres vos Nobies Predeccjjcurs , ont , VI. Deel. P «W*
ïS59-
De Stater! Generael geven aen SyneMaje* (leyt een fleqnefte van twee byfondere confidera* tien,



1559Pag. 97-
*
X m6 )
tousjous faitï au grand cohtentéfnSnt de vos fubjecïs de -pardecha , non feulement a caufe que les natifs du Pays font plus inclinés a faire leur debvoir pour garder leur Pays, Femmes & Enfans & leurs Parens c2? Amis , que aidtr: s Eftrangers que n'ont y ne perdre: Mats aujjï a c ïufe des grande s foulIes , pilleries èj? opprefjïons a vos pauvrer. fubjecïs que ceulx dudit Pays, lefquels aufji en cas 'd'afiüs font mieux chajiier amiables, que les Efirangèrs, ce que dejia efitropeyident-& notoire, antendu que lefdits Eftrangers non objlant que 'Vofire Majefté foit prefent ufent de telle rudejje fur vos pauvres fubjecïs, que les Bourgeois qui par les Franchois ont'eflé .chaffè de Tliionville, n'y of ent rentrer en ladite Ville & mefmes fe retirent les Villageois de fa entour en grand nombre, comme aufji font ceulx qui ont demeure en. vofire Ville de Marienbourg, &f Villages la entour es aultres Pays non fubjecïs a Vofire Majefté , aimants mieulx d"'abandonner leurs • Hens & Domiciles que d'attendre joumellement les foulles .ö* opprefjïons defdits Guarnifons EJlrangers, joinSt que Vojire Majefté tient a prefent a fes fouldées plufieurs gcns de Guerre Eftrangers cjf en a cajfe plufieurs natifs des ces Pays gens vaillants &ïdoines tant pour fpavoir les entrées qué 'iffues en Pais d'embas, quaultrement bien experimentés en faicl d'Armes, qui ont per du pour la querelle de Vofire Majefté, fi? defence du Païs tous leurs biens ou la plus grande partie d'iftulx , qui m trouveront moyen de foufienir



küT pduvre vie tCefi qulls foyent retenus 011 remis a fouldêe, dont ne trouvant fervice dê pardecha, feront occaftonnèes de killer chercher hors du Païs , de forte que cy_ aprei pourroient fervir des efpées a ceux qui vouldroient & prendre fur cedit Païs , dont Ü faut a craindre que aucuns inconveniént pourroient fourdre , non facilement remediables, £f qui tourneroient non point feulement a re<?ret & des honneurs des remonfirants', 8* Mltres vos loyaulx & affeclionnés fubjecïs * mais auffi au defplaifir^ de Vofire Majefié , confiderè mefmes que non obfiant la prefence de Vofire Majefté pour lefdits foulles & oultrages le peuple de pardecha non pouvant fouffrir tels oultrages & fervitudes mefmes des Anus , qui les devroient defendre & qui ont efté au partie falariez & nourris de leur propre, ont efté efneu en diverfes Villes & Places contre lefdits Eftrangers , cc que vray femblablement adviendra plus facilement en abfence. de Vofire Majefié , fupplient poürtant lefdits remonfirants treshumblement que le plaifir de Vofire Majefiéfojt, pour eviter plufieurs inconvenients, dont Fapparence efi tres - grande de foulaiger icelluy Païs éf ce faifant faire pourvoir devantfon fartement que fa gens d'armerie Eftrangers foit caffèe ou employée aultre part , & de garder les Frontteres & Forts decefdits Païs par gens de Guerre, efiants fubjecïs cjf naturels des Païs de pardecha, £? de faire adtninifirer leurs affaires efdits Païs par adv:s & Confeil des Sieurs de pardecha, csmme les
■SSf-



( 223 )
1559Psg. 9«»
tres-nobles AnceStres de Vofire Majefié ont ■ fait de tont temps, lef que Is ont-trouvé leurs fervices fors bons & aggreables, comme aufji Vojlre Majefié peut avoir trouvé 'par experience 8 trouvera tonsjours, 8 ferez bi.n, \ ayants lefdits remonfirans pour leur defcharger Hen voulu advertir a Vofire Majejlè de tont ce que dit efi , afin que fi mal en advienne Vofire Majefié n'aye raifon ou occafion d'imputer .aufdits remonfirants, qui vraye femblablement ne pourroient donner ordres.
Propofé aux Deputés des Eftats Generaux, en prefence de Sa Majefté & Madame la Duchesfe de Parme , Gouvernante , &c. le 9. d'Aougft, 1559.
4 Majefié a veu la Remonflrance que l3 luy' a ejlé donnée par efcript par les EJiats Generaux, lefquels feront efté finijlrement 8 cotitre verité informés du premier poinët , comme ils cognoijteront par le choix que Sa Maj. a fait de Madame fa propre Sosur, née 8 nourrie pardecha, pour-Gouvernante , 8 des minijlres qu'elles a choifi pour hy affifler a' l'exercice 'de fa charge , que foit tels, que en ces mefmes cognoijlront ils la paternelle affection qu'elle leur porie; efi au regard du fecond pointï qiiefl de l'Infanterie Efpagnole , ce que mouvoit fa dite Majefié de la delaiffer par decha, efioit befoing qu'elle a de leur ajfeuter contre tout accident que leur pouroit furvenir, jufques a ce que
ïon



( 22? )
Fon voye quel chemin prendront ks chofes a tous coufielz , efians enyjronnez les Païs' de pardecha de fi div.rs voifins , ayant regard que retirant cefte, Infanterie au nombre de trois mille avec ceux que Ion a du Pats, ja tant aggueriz , quils feroyent a la main au befoing & la ^ommodité qu'en tous cas l'o.n pourroit avoir 'le quelcunes Allemens, foni fe trouveroit pourveu pour ïaffeurance jufques fadite Maf , en cas de plus grand bejoing, peut venir en perfonne , coming elle leur a offert, pour les fecourir & d'avantage aconfidere fadite Majefié conbien il convenoit foulager les Et ais, ja tant foullés par les aydes quils ont''contribué pour leur defence b quejlant a fadite Majefié necejfaire entrctenir lefdits Efpagnols, pour les employer ath ■ leurs, les devant payer, d hy avott femble quil efioit mieulx qui:s fiffént quelque choje & employaffent a la garde d: cejle Fronttere pour quelque temps, & lui femblat aujfique ce n efioit pas „petit fupport que 'Sa Majejte 'faifoit aufdits Efiats, de les decharger de la fouldée de trois mille pietons , pendant que lefdits Efpagnols feroient icy ; n ayant aufji e/lé fon intention de cajfer 'tous ceux de l infanterie de 'pardecha, car elle avoir en charge ff en cntretenir 1200. pour les confidcra' tions contenues dans leur efcript, 8 pour Ja fouldée d'icieux & pour autres chofes necejfaires , avott elle fait demandcr ce que lejdits Efiats auront vai par les propofitwnsparticulieres, que dernierement leur jurent j-aictes a Bruxelles, & pour eviter la foulle w P 3 lej
155*



fH< 99'
lefdits Efpagnols euffcnt peut faire, laquelle ejt inevitable, quelle que puiffe ejire la Nation des gens de Guerre, que Fon veult efitretenir, s'il n'y apayement pour fatisfaire aleur foulde, elle avott pourveu de fort e que la d'ite foulde efioit affeurce pour les payer tous les mois de deniers d'Efpagne, avec la correfpondence du Fatteur Gaillo, quil laiffe icy, pour 01c il fut efté ayfe les tenir en regie 8 difciplifie, cif mefmes qiCelle avoit choyfi Srs. de pardecha pour leur chiefs, auxdits quels elle laiffoit toute autorité fur eulx pour les faire vivre comme ilconvient, & avec ce eonfioit Sadite Majefié que les Païs n'en euffent en quelconque foulle non plus que des naturels des Païs de pardecha', aufji avoit fadite Majefié tenu cette confideration, que fi venant en Effaigne elle trouve apportunité de tofl pouvoir envoyer pard'cha Monfr. nojlre dit Prince fon Fils, fans fouller lefdits Efiats ny les charger de la fouldée des gens de Guerre, neceffaires pour ajfeurer fon paffage Pon eut peu meclre lefdits Efpagnols fur les bafleaux que ie fuffent allé querir, mais voyant le defirdefdits Efiats, taufquels elle procurera tousjours de donner contentement en ce quelle verra qu'ils requeront avec fondament de raifon, elle euji Hen defirè que plujlofl elle fut efté advertie ds cefluy leur defir p'usque de la moderée demande, que dernierement leur a efté faite , ils pouvoyent voir que fadite Majefté les vouloit foulager par ce moyens de la fouldée dfunepartie des gens de Guerre, neceffaires a la garde 4e ft grande extendue des frontieres de Mer • &



C £3i )
de Terre, que environnent ces Pais; car fi plufiofi elle ïeuft fgeu, elle euft reguardé de preparer les chofes de forte, quelle euft menê avec foy lefdits efpagnols & s*en fufi fervit pour fon paffage en Efpagne, ce quelle ne pourroit faire maintenant fans retarder avec dangier f ndit paffage, gj> veult fadite Majefté bien affeurer lefdits Efiats, que fon int en* tion n'eftoit pas de les entretenir pardecha plus de fix ou-fept maïs , que l rs peuteftreferont ils de befoing ailleurs, felon que Vaccafion fe pourroit adonner & que ce quelle des laiffoit icy eftoit pour les caufes cy - dejfus deciarées & penfant faire ce bien aufdits Efiats que de les décharges pour toute temps d'aultant de foulde, & ne les pouvant Sadite Majefté fi promptement embarquer, fi fait elle fon compte de le faire & de les tirer hors de ces Païs dans trois ou quatre mois au plus tard, & ce en efperant que fur la propofition que leur a efté faite lefdits Eftats refpondront de forte , quils donneront moyen de pouvoir foutenir les gens de Guerre, que au li ai defdits Efpagnols (que Sa Majefté entretiendra autre ■part, fans faire fervice jufques a Voccafion) feront neceffakes pour affeurer a tous coftez la Frontier e, &f cependant fera vivre lefdits Efpagnols de forte par Vordre qu'elle y donnera, les enchargeant ct Srs. de pardecha que fon les gardera defdits foulles & quils ne donneront raifonnable occafion de plainte, fcf menftrera tousjours en toute chofe fadite Majefté la finguliere affeclion, qu'elle porte auxd ts Eftats foübs fiance quils feront auffi a ïendrdt 9 ■ P 4 d'*-
155*



( 232 )
lSS9i
ü'icelle ce qu'ils daivent comme fes bons fectionés fubjecïs,
J£Odem is. van wegen Syne Majefteyt aen de Generale Staten gelevert feeckere Gefchrifte , beroerende de faecke van den'Soute, daer op by henluyden rapport genomen is, en hier na yolght;
J^Effieurs, La Ducheffe Regent^ £f Gouvernante ayant entendu ce que Üepuisn'y aguerres, par fes Commïffaires a efté negotie avec vous a lendroict de 1'affaire du Sel, fignamerJ luy efi ans rapportés les refponce par vous baillées fur l'ouverture, que iceulx Commiffaires vous ont fait, afin d'effecluer lacomvmnication que aucuns des Efiats de ces Païs, avoient demandé a Vendroit de cefie mattere, & que a cejle effecl fe joïngeaffent les Deputés de ceux qui vouldroyent entendre a icelle commmication pour y befoigner avec lefdits Commïffaires a toute diligence, & fans aucun delay, affin de la pouvoir abfouldre fiaucunewent faire fe pouvoit en cefi'é pref ent e conjuncture, a la quelle les Efiats de tous les Païs . fe trouvoient notablemcnt affemblez,, trouvant Sou Altefjc icelles lefponfés, lefquelles avcz dcclarê avoir fait conformement ace, que chacun de vous a Vendroict foy fe trouvoit chargé, tont autres qiielle nattendo.it, de tout dehoirs non feulement de fan intention , niais auffi celle de Sa Majefié , felon que icelle vous, ait efiè declaré par la dernier e Propofitiojifait a Bruxellcs en, fa prejent, ;e la dernier
"4e



c 233;
! de Juin dernierement paffe , par laqucïle vous aves affes peu apprendre le grand defir,' que Sa Majefté avoit que cette communie ation., a la quelle vous avoit receu &admis, s'effeclua
par fit des alors, afin que quelque refohttion fe puiffe prendre en ceft affaire , demandant ■icelle ace e Ier ation, comme de la première Remonftrance ou embouchement-, que vous ah fait .de cejte matiere en la Ville, d'Arras, il y a un dn , ou environ, vous a par plufieurs fois efté declaré & donnè a cognoiftre, vous ait eufaiSt bien voulu faire affémbler encores cefte fois en ce lieii, avant vous donner la retraite , pour vous donner a cognoiftre plus a plain ïintention' de Sa Majefté, Jignament a l'endroict de cefte communie ation, direcT;ion&conduite d'icelle a ce que fe d'aventure, a comme d'aucunes Negotiations particulier es, quepourroient ejire entrevcnues vers .aulcunes de vous en particulier, tandis que la generale, pour ■ les empefchements d'aultres Negoces, ah efté difcontinuée, il y eut aulcun erreur en chofe mal entendue d'un d'oftelou d'aultre , ft Ion que aulcuns de vous pour couvrir ce que ne font fouffiffamment chargés, fe Jont voulu funder fur aulcuns partïcularitès, entrevenues en leur endroiSt, le mefme fe puiffe raddreffèr pour la yoye de cejle rencharge, £f? vous en generale chacun en particulier felon icelle venir char-gez a la première ouprochaine affemblée, dom yous fera par cy aprez declaré lejour.
A quoy afin de vous incliner a"avantagepou) faire bon debvoir envers ceulx avec lefqueh aurez a communiquer cejle matiere, pour obte; P 5 nu
1559.
Pag. 100.



C 234)
*5S9>
nir ladite charge, fadite Alteffe vous a bien voulu refrechir de nouveau ce que par prlujitur fois vous alt eflé remonflré en cejle par Tant en general, que particulier, la grande neceffitéy que prejfoit Sa Majefté d\ntendre a quelquj moyen ■ e refereer £f augmenter fes Finances, non feulement pour furnir aux defpens de la Guerre, a la quelle fe retrouvoit alors,mais auffi oultre foujtenir la maffe des affaires de la Republique de par dela.
Et a cejt eftfeê luy ayant efté faicl mverture de plufieurs moyens ou expediens par ceulx, qui valoient d'invention, lui a femblè enfin afres long difcours prefter oreille a celle qui concernoit le Sel, a Fendroit du quel luy ayant e[lé fait s plufieurs ojfres pref ent ations, afin de furnir promptement deniers, parmy octroyant a ceux, qui furneroyent iceux deniers, la referve dudit Sel fous les moyens, £f conditions par eulx propofées, Sa Majefté n'en voulu refoiüdre aucune chofe , quepremïerement la matiere ne fuft p'us avantenfoncèe&'fignament Information prinfe fur l'interefl & prejudice, que vrayfemblablement pourroit eftrecaufè aux Païs d'Hollande cï? Ze lande, ou que principalement 'Fon contraSle tant l'amener, euyre bouiller duement le Sel, comme aufji la vente &f revente £ff toute aultre contraêation & trafique du mefme Sel.
Que pour mieux & plus ajfeurement dreffer icelle information Sa Majefté y ait commïs le feu Marquis de la Veere, comme Lieutenant & Gouverneur dudit Païs, & aultres Perfonpages de qualité , ff avoir , & experience ,
bien



Hen imbus des affaires NegoeesJ'iceux
Païx. , , . „ . ^
Que iceu'x ayans trouve le mis en avant <jr pied prins , pour ceulx qui avoyent faits lefdits offrés' de toitt dommageable audit Pais, tram de Nègoces, & hantez &'frequentes eniceulx , ent advifé Sa Majefié d\n aultre pied par lequel nulluy ne pourroit pretendre aucun dom■ma-re prejudice ou interefi, mais que im.chacun demeureroit en fon biens, fiil & train accouflumé, exceptez tant feullement les Roboulleurs ou Rafineurs dudit Sel, avec lefquels en lieu de la revente du Sel blancq , que par moyen de ladite referve leur viendroit efire ofte, fon pourroit traicler de raifonnabU recompenfe.
Sont encorres que Sa Majefié fe eult, quant au non prejudice, peu repofer fur ledit advis, veu fcnament la qualitè de ceulx qui l'avoyent donné , au regard de laquelle, 6? aulwement auffi l'Obligation, que a caufe de leur charge ' ils avoyent au bien & incolumité defdits Pais, ils ne'pouvoyent'tomber en aucune fufpeStionou apinion finifire vers iceux, fi efiéce que avant Sa Majefté par fes Commiffaires fout dreffer un Traitté & Capitulation avec lefdits Rajineurs, par lequel ont efté furrogé en leur keu quant.au droit de leur Ketes ou Salines, & lue ceulx qui avoient mis en avant le dit party eftoient prefts & volontaires de y defcendrt au dit pied B Concept advifepar lefdits Sieurs} Sa Maj. ce non obftant na voulu poffer d outre aucune chofe, ne de y trait ferme ou aultre , ne auffi difpofer en aucune fachon &di\
1559»
Pag. ioi«



C 236 ) .
\
%
Sel, ne fuft , que de tout' euft donné part aux Eftats de ces Païs , pour entendre c? affentïr d'icelüx, fi en cefte matire pourroit efire confiderable aucun prejudice ou lntereft, dont lefdits fes Commïjfaïres ne s'euffeni donné garde, & d'entendre aufji s'il y auroit autre moyen apparent, pour au.moïndre grief des Païs, & fubjecïs fubvenir a ïoccurente neceffité que celle qui fe prendront fur le dit Sel.
Et d'avantage combien que la Negotiation de la referve-efioit fort avant menè, tellement quil n^yr efioit que conclure avec les Marchans, qui Tavoïent demandé en ferme, fi a Sa Majefié avec icelle moyen de referve auffi bienvou■ lu propofer. & faire ouverture aufdits Efiats du moyen de F Impoft par lequelfembloit n'efire de befoïng diminuer aucune chofe, demeurant Hen chacun en fa première liberté, fiil & train accoufiunré & que en tant fembloit efire de plus facile conduite c? direclion.
A quoy Sa Majefié en Joing dit alors aufdits' Efiats que leur retour & première Affemblè parmy la refponce, qui feroyent fur les aaltres points de la Propofition, ils rapporteroyent fembïabiement leur advis fur le poïncl du Sel, du moyen & .expediënt, qui leur fambleroit de moindrë grief & lefion, & laplus convenable pour encheminer, & y duire cejle affaire a un bon fin conformem'ent a fon intention.
Et combien que par cefte ouverture, faite par ladite Propofition & Fefcript y joinct, difcourrüntfur l'un fi? Vautre moyen, la matiere fembloit affez difpo/é a pouvoir faire la deliberation, que leur avoit efté enjoincle pour, ad-
yi-



C 237 >
vifer fadi'e Majefié du moyen, que leur fembleroit le plus expediënt & convenabls, c'efice que aucun defdits Efiats , anfquelsfemble Vaffaire du Sel concerne principalement, ont a\ leur retour en lieu de refponce par forme de qucerïtur propofè aucuns doubtes & difficultès , lufquelles encores qu efioit fatisfaict in effect par lefdits efcript, fi les a fa Majefié Jaijt yoir en fon Confeil & y fait dreffer defifus quelque refponce, ou folution par laqueile venoient efire efclaris des mefmes boubtes ou difficultès. r Et comme ce fait il fembloit n y avoir cauje ,que tant eulx que aulires defdits Efiats3 ne ' deuffent avoir rapporté leur advis fur lefdits^ moyens, iïaultant plus que de ce avoyent efte requis & admonefiez par plufieurs fois , sj efi il entretenue que comme aucunes fe laifferent entendre d'aucunes difficultès, qui trouvoient en Fung & Vautre moyen, comme efians a un ffcux dommageables , comme pretendoyent , a la Nayigation, train de Negoces, & Peffcherie & avec ce tendant a grand grief charge c? foulle du Peuple, ou communauté, fans en aU leguer ou deduire aucune raifon ne fondament, fans auffi meftre en avant aucun aultre moyen , par lequel fon pouvoit fubvenir aux neceffuez publiques, leur efiants fi notoires, Sa Majefié leur a fait faire aucune ouverture de ce que d'aaltres avoit efiè requis, que pour mieux cnf ondier le tout, ils deputaf}"ent aucuns d entreux pour fur ce venir en communication & debütre le tout avec les Commïffaires de Sa Maiedén qui leur donnoyent UI raifon fur le pre*J ten-
1559*
Pag. 10



1559-
( 233 }
tendu grief, dommage & intereft, figttamment a Tendroit de la Navigation, train de Negoses , & Peffcherye, que le tout -viendroit acejferou eftre de Ji peu, que nul luy rien devroit recuier le feryice ne prendre fondament d'aulcune oppofition ou contradiëïon, veu mefmes 'la pref ente neceffité, vous ayant efté declarê par tant 6? fi diverfes fois, & que d'aultre. part jufques ores, ne cefte prefente aultre moyen pour furvenir a ladite neceffité, & fouftenir la maffe des affaires , & befoings de cefte Republique,
Ores Meffrs. vous ayant par tant de fois efté propofée la fincere & benig'ne intentiön de Sa Majefi é, ayant efté toüsjours de fi bonne zele, que de ne laiffer charger des Païs «5? fubjecïs oultre ce que la neceffité porte, ou les fublever & foulager en tout ce que luy ait efté poffible, que avez aufji peu cognoiftre avec qu'elle integrite, refpetl cj? confideration a voulu ver/er & proceder en cefte matiere, fon Alteffe yeut bien efperé de vous, fignament de ceulx lefquels elle tient mieux informez de cefte affaire , qu'ils fuffent biehs aultremens ckargez, <S? rendu autre refponfe mefmes en chofe nullement prejudiciable, comme eft la communïcation, que celle quils ont declaré de n''avoir charge que d'ouyr, & entendre les moyens quel'on leur propoferoit de la part de Sa Majefté, que ne l'un ne 1'autre moyen, tant de referve que ïimpoft, infereroit aucun dommage, perte ou prejudice a la Navigation ne trainde Negoces, ne au fait de la peffcherye, & importeroit aucune charge au Peuple, ou la commune v c?
qus



C 239 )
que ce leur eftant propofê , ou declalrè ils eftoyent contents fur ce entendre a la cotfimunication avec les, aaltres des Eftats, & non pas les Mini/tres & Commïffaires de Sa Majefté , pourveu que les aaltres fuffent charge» au femblable.
Et comme n'attendoit aujji fi.dite Altéffe, que les autres & la plus part de vous, comme fi la matiere fuft encores toute crue, auroyent declaré neftre chargés, que d'ouyr & rapporter, demandans a icelle fin leur eftre communiqués les particularités, paffez en leur abfence, comme des doubt es propofés par lesdits d'Hollande, e? refponce fur ce donnée par les Commïffaires d-e Sa Majefté.
Et que aaltres qui fdmbloyent n'eftre aucunement informez du derneure de cefte affaire, yoire aufji n'avoir veu la propofition ne efcrlpt, difcourrant fur ces affaires s'eftoient remis a la communication, que fon tiendroit avec les autres, fans toute fois vouloir advouer ce, q ie par les autres feroit fait & traiclé en icelle endroitt, difcordans & diftrepans auffi les voys des aultres, c? eftans oultre cc de tout hors de ïintentïon de fadite Majefté.
Laquelle difcrepance defdites charges tanl efioignée de fa fin a laquelle Fon pretend, fa dite Alteffe a trouvé tant de moins convenablt a temoignê que ne les própofitions, que voiv. ont efté fait es tout du long de l'Annèe tant ei general que particulier, encores que aucuns •} ont volu prendre fondament, ne auffi les rej ponfes ne remonftrances qui pourroïent dvol ejtéfaites a aucunes Sfentrt vous enpatticulie.
Pag. 103,
t 1



( 24° i
1559.
/
■ • ne eontiennent chofe aucune, qui pourroit 4ftrè corefpondent a aucune de vosditss charges.
Par ou que confiderdnt fadite Alteffe quil ne convient Sa Majefté. ej'tre plus longement fruftiée de fon attente & expetlation , afin Idunejoit pouvoir prendre rtfolution en cefte matiere , edle vous requiert. tant affeclueufeinent ,. qu'elle peut, que a vofire prochain retour & . première Ajfé?nblée vous affeurer chacun des Eftats que eftes icy prefens a fon l'endroit dyez arappurter voftre advis fur lefdits moyens , lequel des deux femblera a vous & a ceulx , .auxque Is avez a communiquer cefte matiere, leplus convenable expediënt, pour eftreeffeclue &* mis en pratiques , conformement a la propofition . faite en Arras & efcript, y joint, & que vous a depuis efté rafrechy par ladite Propofition du dertiier de juing, & que fi d'avanture fembleroit a aucuns ne Fung ne F autre eftre pr actie able fans grand grief' pref ent e & dommage des Païs & Subjecls, fignement diminutio'n du: train de Navigation, Trafique ou Marchandife iceulx, en ce cas viennent. infiruits des caufes & raifons, que a ce vouldront alleguer & deduire pour le tout efplucher, 6? debatre a ladite communication, entre vos Deputés & les Commïffaires 6? Minifires de Sa Majefté, afin , de y pouvoir une fois prendre Rcfolution, 6? que a Fendroicl de ce venez deuement &fouffiffaiment chargés pour pouvoir entendre a la mefme communication, tant avec lefdits Commiffaires de Sa Majefté, que entre vous, laquelle communication fon Alteffe entend tenir en la File de Bruxelles, le i'ó.jour du mois



( 24i )
de Septembre prochain, vous requirant n'y vou. . hir failler & vous employer de faire office de ion fubjecïs.
"Tl En elfden Augufti hebben de Staten van Hollandt, op de Petitie van Syne Majefteyt , den laetften Julii te vooren gedaen, hare antwoorde innegebracht, fop als die by gefchrifte gefteldt is; waer op hare Hoogheydt by monde van Tyfnack heeft doen feggen, dat fy verftaen hebbende defelve antwoorde die fy begeeren te hebben in gefchrifte, omme die te doen communiceren, ende als dan haregeliefte te doen verklaren; ende dat haer Hoogheyt wel verhoopt van 't voorige antwoordt, op de Propofitie aen de Staten van Hollandt in 't particulier gedaen, fouden evenwel het felve mede doen vifiteren, ende dan op alles antwoorde doen geven. .
"tl Ier nae volght geinfereert d'antwoorde die van wegen de Staten aen de Hertoginne van Parma is gedaen, op den elfden Augufti vyftien hondert negen en vyftigh,
"T\E Edelen en fes groote Steden van Hol^ landt, reprefenterende de Staten vanden felven Lande, gehoordt hebbende 't inhouden van de Propofitie, by Sijne Majefteyt aen de Generale Staten van den Lande van herwaerts over, op den laetften Junii laetftleden gedaen, daer by Syne voorfz Majefteyt verfoeckt, dat in de plaetfe van twee duyfent Paerden, die by de voorfz GeneVI. Deel. q »-
i55*
Antwoorde van de Staten van Hollandt op de Petititie vanSyoe Majefteyt.
Antwoorde van de Staten aen de Hertoginne van .*arma gedaen.^
Pag. 1114,



( 242 )
rale Staten geaccordeert waren om onderhouden te werden tot defenfie van defe Landen , en omme te wederflaen alle fubitie invallen die by de Vyanden op de felve Landen gedaen fouden mogen werden, dewelcke gedeftineert waren gedeyldt te werden in vier benden, de voorfz Generale Staten fouden willen accorderen de onderhoudenilfe van drie duyfent Paerden, of daer omtrent , en dat defelve in veerthien Benden gedeeldt fouden mogen werden, mits dat het ander getal van Ruyteren Syne Majefteyt niet genoeg dachte tot de voorfz defenfie , omme redenen in de voorfz Propofitie breder verhaeit , feggende en verklarende de voorfz Staten, dat alfoo 't concept en accord van de onderhoudinge van de voorfz twee duyfent Ruyteren, met 't geene daer aen dependeert, gedaen en gemaeckt is by de generalité van de Staten, de veranderinge van dien by henlieden oock behoort te gefchieden, ende dat fylieden bereyt zyn hun tot dien eynde te vinden by de andere Staten, om daer op met hunluyden te communiceren.
Ende aengaende 't tweede poinct van de voorfz Generale Propofitie, daer by Syne Majefteyt begeert dat die communicatie op het ftuck van den Soute jmet den eerften haer voortgangh foude mogen hebben, ende dat 't geene die defelve communicatie begeerdthebben, hun by den anderen fouden voegen , omme daer op te befoigneren ,
ver-



verklaren de .voorfz ;Staten, dat fy begerende te volkomen de. goede gebefte van Syne Majefteyt, gecommitteert hebben feeckere Gedeputeerden van de andere Staten, en oock met de Gecommitteerden van Syne Majefteyt.
Ende beroerende de Petitie by Syne Majefteyt de Staten van Hollandt in 't particulier gedaen , ten eynde fy fouden willen verkoopen, ofte gedogen op hun verkocht te werden jaerlyckfche Renten, tot vyfthien duyfent ponden toe , te loffen met den penningh twaelf, en dat fy defelve weder losfen fouden binnen drie jaren, t'elcken jare een derdendeel van dien, foo omme daer mede eensdeels te mogen afdancken de resterende Overlandtfche Voetknechten , als omme te verlien tot andere koften die men nootfakelyck dragen moet, en geen uytftel dragen en mogen, bevindende hun de voorfchreve Staten in feer groote perplexiteyt, overmits de groote miferie, armoede ende calamiteyt, daer 't Landt van Hollandtinne gekomen is, en 't groot verlies dat fy in de Zeevarende Neringe, Viffcherye ende Dyckagie gehadt ende geleden hebben, geduyrende delen langen Oorlog, binnen welcken tydt fy 't voorfchreve Landt oock belaft hebben met de fomme van omtrent veerthien hondert duyfendt guldens, op Renten gehaelt, fonder als noch te weten eenigh middel omme defelve te mogen loffen,boven noch alle andere penningen, by diverfche Middelen, als Schoorfteen-gelden, Morgen-gelden, Q a Sehü-
1559-



( 244 )
Pag. 105.
Schiltalen, Leeningen en Thienden Penningh opgebracht , omme welcke voorfz jaerlyckfche Renten te betalen ', fy noch tot haren lafte opgefteldt hebhen groote fware Impoften op Wynen, Bieren: en Margentalen, die oock noch merckelyck befwaert en vérhoóght llüleh moeten 1 werden, boven allen I welcken fyluyden noch belaft zyn voor den tydt van acht jaren, met-de fomme van hondert duyfent guldens 'sjaers, SyneMajefteyt in 't jaer vyfthien hondert acht en ■ vyftigh geaccordeert, dewelcke foo by de Schiltale , Thienden Penningh , als oock Margen-gelt .opgebracht fullen moeten werden ,. fulcks daeromme de redenen voorfz, ende de menighvuldige Beeden., die gedurende defen Oorloge zyn opgebracht, alle geëxcogiteerde middelen, daer by men in den Lande van Hollandt eenige penningen foude mogen vinden, eensdeelsgantfchelycken zyn geconfumeert, en eensdeels fooda- ê nigh befwaerdt voor veel toekomende jaren, dat men defelve in langen tydt niet weder en fal mogen verwinnen, en als noch niet weten hoe fy de helft van de drie hondert duyfent guldens , by hunluyden in de maent van Junio laetftledenjgeaccordeert, die opgebracht moeten werden Pincxteren Anno feftigh, fullen mogen furneren , en veelmin hoe fy fullen mogen komen tot loflinge van de Renten, by haerluyden tot diverfche tyden verkocht, omme te komen totfurniflemente van diverfche voorgaende Beeden, tot welcke loflinge de voorfz Staten nochtans



C 245 )
tans gehouden zyn, naer vermogen d'Aften van diverfche confenten daer -van zynde, ende wetende oock niet hoe fy fullen mogen geraecken tot alloffinge van den voorfz Impoft op de Wynen, Bieren en 't Margen: geldt, by hunluyden tot betalinge van de ' voorfz jaerlyckfche Renten opgefteldt, daer mede de arme fchamele Onderfaten belaft zyn geweeft,' ende noch langen tydt belaft fullen moeten blyven\ ende gemerckt de vooifz Staten in 't dragen van de voorfz laetfte confenten van drie hondert duyfent guldens, al gedaen hebben dat hun uytterlyck mogelyck en doenlyck is,en als noch niet en weten hoe fy de helft van dien, die vallen fal in den jare feftigh, fullen mogen furneren, en daeromme hunluyden niet mogelyck en is Syne voorfz Majefteyt te believen , foo bidden en verfoecken de voorfz Staten in alder ootmoet, dat defelve Syne Majefteyt gelieve hunluyden te houden voor geëxcufeert, en van de voorfz twee Petitiën te verdragen.
T"|En twaelfden September heeft de Hertogin■L' ne van Panna, Regente, ter prefentie van j de Heeren van Atrecht, van Barlemont, ende van Glayon, by monde van myn Heere Tyfnack, op de voorfz antwoorde doen feggen, dat haer Hoogheyt wel geadverteert was, en verftaen hadde de groote laften daer 't Landt van Hollandt mede geinvolveert was, by hunluyden in haer voorfz antwoorde in 't lange verhaelt, dan dat fyluyden, niet tegenftaende Q 3 dien,
1
1559'
Antwoor3e van de lertoginne /an Panna.



Dagh-
dien, behoorden te aenmercken de groote ne» ceffiteyt daer Syne Majefteyt en de Landen inne waren, overmits noch eenige Regimenten van Voetknechten onbetaelt waren, dewelcke fonder betalinge niet afgedanckt en mochte werden, ende grooten overlaft de Onderfaten doende waren, en dat by gebreck van de felve betalinge, gefchapen waren noch meerder inconvenienten, fyluyden daeromme fulck rapport elck in den haren fouden doen, dat Syne Majefteyt de verfochte verkoopinge van vyfthien duyfent guldens 's jaers bewillight mochte werden : Waer op de voorfz Gedeputeei% den hare Hoogheyt weder hebben doen feggen , datfe van alle 't geene voorfz is, goet en getrouw rapport fouden doen, en haer ant» woorde weder innebrengen op den achtthienden September , haerluyden ten felven dage by hare Hoogheyt, by aengeven van de CommiiTarilfen op 't ftuck van den Soute gepreiigeert,



( *47 )
Daghvaert van de Staten van Hollandt gehouden in den Hage
6.erv7.Sept, Pag. iof.
Den 6. en 7. September 1559. PRESSENTEN.
De Heeren van Kenenbitrgh,.
ende
Geraerd van Poelgeeji,
Ridders. IVarmont,
ende Hardinghsvelt, Van wegen cTEde-
len.
Mr. Willem Schoock, Van Dordrecht. Wouter van Bekejtein, Burgemeefter, ende
Mr. Cornelis van Alckmade,
Van Haerlem. Cornelis Janfz Kruisfer, Burgermeefter, ende
Mr. Jacob van Eynde, Van Delf.
Mr. Jacob de Milde, ende
Mr. Cornelis van Veen,
Van Leyden. Jooft Buyck, Burgermeefter ,
ende
Mr. Adriaen Sandelyn,
Van Amsterdam. Jan Dirckfz 'f Hoen, Burgemeefter, ende Job Franfz.
Van Gouda.
Omme te hooren het rapport van de Gedeputeerden van de Staten , ten Hove geweeft hebbende , en daer op te refolveren.
DE Staten van Hollandt hebben ten felven dage gerefolveert den Ontfanger Bol te leveren Acte, beroerende de loifinge van feecQ 4 ke-
Beroerende de Penningen by Gerrit van Loo onder Bol gearrefteert.



( 248;
€.en}.Sèpt,
kere twee Renten, ftaende op 't Gemeene Landt, gelyck hier na volght:
A Lfoo feeckere twee Renten, ftaende op 't Gemeene Landt van Hollandt, daer van de eene is van achttien gulden vyfthien ftuyvers, van 'veertigh grooten het ftuck', gekomen van 't. Convent van Galieen buyten Monnickendam, ende gekocht is in Maert Anno vyftien houderdt feven en twintigh, ftilo curix; en d'andere van twaelf gulden tien ftuyvers, gekomen van jonge Hendrick Jooftenfz, ende gekoft is in Odtober vyftien hondert acht en twintich , feeckeren tydt geleden by Gerrit van Loo , als doen wefende Rentmeefter Generael van Vrieslandt, onder den Ontfanger Mr. Jacob Bol gedaen zyn Arreften; ende dat, de Prooft van de Abdye "van Middelburgh, fuftinerende Actie en Transport te hebben van defelve Renten, overmits 'tVoorfzArreftniet en kan komen tot betalinge van de jaerlyckfche yerfchynende Renten, ende mitsdien een Onderfaet van Hollant, komende binnen Middelburgh, van gelycken doet arresteren,'om daer door te verkrygen betalinge van dien , foo'hebben de Staten gerefolveert, dat, omme te ontgacn de Arreften en contra Arreften, die ter caufe van dien gedaen werden, den voorfz Ontfanger Bol die voorfz Renten fal loffen, hebbende re-
. ftitupe van de voorfz twee Rente-brieven, ende dat hy de Hooft - fomme, met het ver-
. loop van defelve Renten fal. confignereii
on-



( *49 )
onder den Hove van Hollandt, ende dathy beyde de voorfz Partyen fal adverteren van' de voorfz loflinge en confignatie, die alsdan voor den felven Hove lullen mogen disputeren op de preferentie van de voorfz geconfigneerde penningen.
r\V de Requefte van den Prior en gemeene Conventualen van Roomburgh, is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat alfoo by metingen bevonden is , dat onder de hondert en derthien Margen , toebehoorende den Convente van Roodens, begrepen is die plaetfe daer de Kerck en'tHuys op ftaet, groot fes Margen en tachtigh Roeden , mitsgaders oock haer Bleyckvelt, groot een Margen twee hondert acht en feventigh Roeden , ende dat f\ in den jare vyfthien hondert drie en vyftig genooten hebben exemptie van den Thienden Penningh, van dewelcke feven Margen drie hondert acht en feventigh Roeden, dat daeromme de Supplianten van gelycken exemptie fullen genieten van den Tienden Penning vai den jare vyfthien hondert feven en vyftigh, van de feven Margen drie hondert acht en fe ventigh Roeden, ordonnerende den Ontfangei van 't Gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, haerluyden ten dier caufe te laten ongemole fleert, dan die van Dordrecht namen hier oj rapport.
U Odem hebben op 't verfoeck van Corneli Janfz de Man, verfoeckende afliltentie vai de Staten , gerefolveert d'Edelen, Delft ei Q 5 Gou
'552-
uenj.Sept.'
Pag. 107.
Requefle van den Prior ende Conventualen van Roomburg.
I
; Cornelis l Janfz de Man ver1 foeckt afli-ftentie van



f 250)
1559. ê.ettj.Sept.
de Staten van Hollandt.
Requefte van die van Enekhuyfen en Grootenbroeck.
Requefte van die van Benthoorn en Hoogeveen,
Waer men de Penningen die onder Coebel beruften, employeren fal.
Gouda, wel van advife te wefen, dat men 't verfoeck, foo als by de Gedeputeerden, wefende te Gent, geconcipieert is, Syne Majefteyt van wegen de Staten foude prefenteren, dan die van Dordrecht, Haerlem, Leyden en Amfterdam zyn van contrarie advis; en dat 't felve niet en foude mogen gefchieden, behoudens de eere van de Staten.
r^En fesden September is op de Requefte van die van Enckhuyfen en Grootenbroeck, gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, dat de Steden tegens de, naefte Daghvaert fullen recouvreren behoorlycke Certificatie, dat fy, volgende 't inhouden van 't narré, gewoonlyk zyn te pafferen Tolvry in de Tollen van Zeelandt, tot Antwerpen.
gEroerende de faecke van die van Benthoorn en Hogeveen, hebben de Staten hun conform gemaeckt met 't advis van den geenen die i'informatie genomen hebben, en Coebel te feggen dat hy furcheren fal tot de naefte Vergaderinge, dat men hem als dan een Acte fal verleenen, dan die VBn Dordrecht hebben rapport genomen.
^Engaende de Penningen die onder Coebel beruftende zyn , hebben gerefolveert de Edelen, Delft en Leyden, dat men die fal by ld vis van Coebel employeren tot loflinge van reeckere Renten, alsmen bevinden fal oorbaerlyckft geloft te werden, dan die van Dordrecht,
Haer-



C 251 )
Haerlem, Amfterdam en Gouda nemen rapport tot de naefte Daghvaert.
AEngaende de nieuwigheyt, gepleeght by de Tollenaer van Rupelmonde, op de Onderfaten aldaer pafferende: Is gefeyt dat 'er provifie verfocht fal werden op den naem van de Staten, met particularifatie van den geenen die de nieuwigheyt gebeurt is, en voorts aen hechten aen defelve Requefte de voorgaende provifien, by de Staten op eenige van de Steden verkregen.
•jVTOopende 't Proces van die van Heenvliet, en die van Voorne met haer gevoeght, is ieeens den Ontfanger of Deurwaerder gefeyt, dat men geen verder inftantien in defe faecke en mag geven; dan d'Advocaet en Procureui hebben voor en aleer daer exhibitie gedaen fa zyn van de munimenten, daer die van Heenvhei haer op fonderen.
EOdem hebben de Staten geconcipieert feecke: concept, beroerende d'executie van den duy op elcken tonne Turf; Waer opby haerluydei rapport genomen.
DEn fevende heeft den Heere Prince van Oran ge, Stadthouder van Hollandt, by mond van den Heere van Waffenhoven, de Staten door bevel van Syne Majefteyt, en Hare Hoog heyt deHertoginne, doen proponeren drie pomc ten: Eerft, dat fy in de plaetfe van de twee duy
fen
J559S.enj.Sept.
Refolutie over eenige nieuwigheden , gepleeght bydenTollenaervanRupelmonde,
Refolutie beroerende de fake van Heenvliet,
Pag. 108,
: Beroerende den duyt 'op de ton1 ne Turf.
.Poffeflïeby > den Prince ' vanOrange » genomen, ■ en 't geene - door hem _ de Staten 1 voorgehouden js,



1559é.eny.Sept.
raeckende de onderhoudingevan 3000. Ruyteren.
Ten tweeden , om met de Gecommitteerden va: de andere Staten te communiceren op'i ftuck van den Soute.
Ten derden , om 15000. ponden op Renten te nemen, to betalinge der Over"landtfcheKnechten.
f 252 ;
fend Paerden, by de Generale Staten geaccordeert tot defenfie van den Lande, fouden willen accorderen de onderhoudinge van drie duyfent Paerden, en dat defelve' in veerthien benden fouden mogen gediftribueert werden, alfoo eenige van de andere Staten daer inne aireede geconfenteert hadden,en dat fyluyden haer met defelve fouden willen conformeren.
Ten anderen, dat fy tegens den achtthienden van defe maendt fouden willen ten Hove fchicken , volgens 't affcheyt van Hare Hoogheydt,; hare Gedeputeerden , omme in communicatie te treden, foo met de Gedeputeerden van de andere Staten, als met de Gecommitteerden van Syne Majefteyt, op 't ftuck van den Soute, teneynde 't felve ter intentie van Sijne Majefteyt geëffectueert foude mogen werden.
Ten derden, dat fy, volgende de voorgaende Petitie van Sijne Majefteyt,. fouden willen accorderen dat 'er gekocht fouden werden vyfthien duyfent guldens jaerlyckfche Renten , mits, dat defelve binnen drie jaren weder geloft fouden werden, t'elcken jaer een derdendeel van dien, omme daer mede te mogen afdancken de refterende overlandtfche Knechten , &c. ten eynde by defelve geen overlaft gedaen en werde op dê Onderfaten van defe Landen, als om-me te voorfien tot andere nootfaeckelyck kosten , die geen verder dilay lyden en mochten; begeerehde, dat alfoo dit was fijn eerfte verfoeck, fyheden Sijne Genade fouden willen doen hebben een vruchtbare antwoorde.
Waer



r 253;
WAer op de voorfz Staten , naer voorgaende . communicatie, Syne Genade voor antwoorde hebben doen feggen, dat alfoo 't accord van de onderhoudeniife van twee duyfent Paerden, by de Generaliteyt van de Staten gedaen was, de veranderinge van dien niet en mochte gefchieden dan by communicatie van de Generale Staten, en dat fy fulcks op den elfden Augufty 't" felve voor antwoorde aen hare Hoogheyt de Hertoginne Gouvernante gegeven hadden, dewelcke daer mede fcheen te vreeden te wefen, alfoo fy op den voorfz feventhienden Augufti daer tegens niet en hadde bv den voorfz Tyfnack doen feggen; niet te min, aengemerckt dat by 't geene 't welck Syne Genade haerluyden voorgehouden hadde, om dat hare Hoogheyt defelve verklarmge niet aengenaem en was, waren te vreeden daer van rapport te nemen, omme op de naefte Vergadering , die wefen foude den vyfthienden defer maent, haer laft die haer mede gegeven foude werden, inne te mogen brengen.
Ende voorts op 't tweede poinct, dat alfoc de faecke van den Soute was een faecke du grootelycks importeerde't welvaren ofte deftruc tie van den Lande van herwaerts over, fyluy den 't geene den voorfz vyfthienden Septembe: eenige van de Waterlieden, hun op 't ftuck vai den Soute verftaende, hadden doen befchry ven te weten, die van Hoorn, Enckhuyfen Edam, Monnickendam, Rotterdam, Schiedan en den Briele, omme met de, Staten over di voorfz faecke in communicatie te treden, enti
ove
1559' S.eny.Sept.
Antwoordt van de Staten van Hollandt, raeckende het voorgaende eerde poinét.
Antwoord: : op het . tweede
poinft. .Pag. 109, l
»



15596.er>7.Sept
' Antwoor op het derde poinét.
Replique van den Prince van ©range.
C 254 >
overleggen 't geen in defen gedaen behoorde te ' werden , en dat fy hoopten als dan daer bp fulcke refolutie te nemen, dat fy tegens den voorfz achtthienden September, of ten minften binnen drie of vier dagen daer nae, hun ten Hove fouden mogen vinden.
Ende op 't voorfz derde poinét, dat fy tot diverfche tyden by antwoorde geweeft waren omme eenige middelen te adviferen, waer by fyluyden fijne Majefteyt in Syne voorfz begeerte in 't geheel of ten deele fouden mogen gelieven, gelyck fy oock tegenwoordelyck twee dagen daer mede befigh geweeft waren, maer en hadden als noch geen middel konnen vinden noch uy tftaen, tot dien eynde dienende ofte bequaem wefende, en dat by de redenen in 't lange verhack in haer voorfz antwoorde, in 't voorfz derde poinct van Syne Majefteyts Propofitie , Welcke redenen oock in 't lange by den Advocaet Syne Genade by monde vertoont zyn geweeft ; niet te min, aengemerckt dit is Synder Genade eerfte verfoeck, waren de Staten te vreden van gelycken te vreden tot Synder contemplatie hier van rapport te doen, omme te fien "of fy als noch eenige bequame middelen, dienende tot intentie en meninge van Syne Majefteyt fouden mogen vinden en adviferen , hoewel fyluyden weynigh hoop daer toe hadden.
- ■
TyElcke antwoorde by Syne Genade gehoort zynde, heeft hun doen feggen, dat alfoo hy genootfaeckt was als Oftagier naer Vranck-
ryck



( 255 )
ryck te reyfen, alwaer hy gefommeert was te wefen den feventhienden defer maent, en dat hy 61 mitsdien niet en mochte wefen by de Staten ten voorfchreven gepraïfigeerden vyftienden defer maent, fyluyden tot Synder begeerte en contemplatie fulcke krachtige antwoorde fouden willen refolveren , dat hare Hoogheyt foude mogen verftaen , dat overmits Synder Genadens prefentie byhaerluyden niet en was, en dat defelve geopereert hadde tot meeninge en intentie van Syne Majefteyt.
DEn fevenden September hebben de Staten rapport genomen omme antwoorde inne tec brengen of men Jan van Dam fal toevoegen eeni-' ge gratuiteyt, voor 't geene hy feyt hem by eeni- < ge voorgaende tauxatie te luttel toegevoeght te > zyn , en voor 't geene waer van hy vergeten heeft Regifter of Notule te houden, en of men hem betalinge doen fal van 't geene daer van hy van nieuws de Staten Declaratie gegeven heeft.
TXEn Heere van Roon is by de Staten gepaffeert Ordonnantie van een en feftigh dagen, tot drie gulden 's daeghs, in betalinge van drie reyfen , by hem gedaen in Januario, Maert en April laetftleden.
^Och is mede Ordonnantie gepafleert voor den Heer van Kenenburg, van fes en twintigh dagh-gelden tot drie gulden 's daeghs, voor de reyfe by hem in Augufto laetftleden binnen Gent gedaen.
Noch
1559.
enj.Sept*
Rappor? p de Delaratievan■an den jriffier Jan an Dam.
Drdonnanie voor üen Heer nn Roon?
Ordonnan* tie voor den Heet vanKenen* burg.



1559* ^.ewj.Sepf Item vooi den Heer van Poelgeeft.Item vooi die van Rotterdam en Schiedam.
Pag. I lo.
Ordonnanrje voor die van Enckluylen.
Refolutie raeckende die van Benthoorn en Hogeveen; wegens de contributie van hate ■ Schiltalen.
r 256)
^Och .gelycke Ordonnantie van gelycke reyfe voor den Heere van Poelgeeft.
"MOch gelycke Örnonnantie gepaffeert voor Chriftiaen Pieterfz, Burgermeefter vanRotterdam, ende Anthonis Willemfz van Schiedam, elck van fes en twintig dagen, tot twee gulden 's daeghs, by haerluyden in Augufto laetftleden tot Gent gedaen, omme te communiceren op 't ftuck van de Soute.
"JVJOch gelycke Ordonnantie gepalfeert voor Jan Ysbrantfz, cum füis, elck van twee en dertigh dagen, tot twee gulden's daeghs, voor gelycke reyfe.
A Lfoo by informatie gebleeckenis dat die van Hoogeveen, gelegen by Benthoorn, van allen ouden tyden altydt gecontribueert hebben in de Schiltalen met die van Benthoorn, en alfulcks met defelve mede verpond zyn, foo fullen die van de Hoogeveen voortaen mede met defelve blyven contribueren in de ommeilagen die men op de Schiltalen van 's Lands wegen smmeflaen fal, ofte op de voet van de Schiltalen, maer alfoo daer weynigh Volck woont, ;n federt de Verpondinge al veel vertrocken syn, foo fullen fy in de toekomende ommeilagen , geduyrende den tydt van tien jaren gelicten gratie van de twee deelen, en alleen be:alen een derdendeel van haer Schiltalen, en defelve gratie fullen die van Benthoorn alleen geneten in 't geen fy van de voorgaende Beeden ïoch fchuldigh zyn op de Schiltalen, ommege-
11a-



C a57 )
ilagen van 's- Lands wegen,; ende die van Hoogeveen fullen'volftaen met het geen fy gegeven* hebben, maer en fullen voortaen niet meer geftelt werden als buyten de Schiltalen gelegen, als eenigen tydt geinfereert is geweeft, dan in 't gunt in de plaetfe van feven grooten ommegellagen wert op de voet van de Schiltalen,en fullen die van. de Hoogeveen en Ber.thooni o-een gratie genieten, maer fullen daer inne hun helpen contribueren al die aldaer Landt gebruycken,' uytgefondert Conventen, Ëdelluyden? en die binnen eenige Steden ofte den Hage ■woonachtigh zyn , maer indien .fulcke Perfoonen haer Landt verhuyren , fullen dé Bruyckers mede contribueren.
Daghvaert' van de Staten van Hollandt, gehouden in den Hage.
Den i6~, 17, iS. en ly.Septemher, 1559- '
IjrSfè den feventhienden September hebben de \y Staten by monde van den Advocaet, de kleyne Steden befchreven' zynde , fommaïre doen verthoonen den inhoude van de Propofitie , by Sijne Majefteyt hunluyden den negert thienden Augufti vyfthien hondert.achten vyftigh binnen Atrecht gedaen, beroerendede verfochte referve ofte Impoft van dén Soute, ten eynde fy foo in 't generael als particulier, op de middelen van defelve Propofitie op feeckere quajritur, dies aengaende Syne Majefteyt namaels geproponeert, ende d'Apoftillen daer op VI. Deel. R Se"
»559.
•enq.Sepn
-Mi .-<ji.!J.
16,17,18a
! i> 'O ü;-\>
-L'Oihsbno
-V...' 1'
rtrfc ^nsh
-sa



(258 )
«559- . 16,17 > i8. «»i9.Sept.
\ i
1
i i
Pag. ui.1 Geen confent te ge- 1 ven tot de< onderhou- , dingevan ! twee en drie duyfent Paerden, dan ; met ge- \ meen confent van de Generale Staten.
i
ïeftelt, ende henluyden by gefchrifte gelevert, fonder onderlinge communicatie houden ende leduceren 't intereft dat't Landt van Hollandt, ;n generalyck alle de Landen van herwaerts sver fouden lyden, ingevalle een van beyde ie voorfz middelen geëffec'tueert werden , ende lefelve by gefchrifte ftellen, om op 's anderen laeghs by de Staten ende haerluyden dies lengaende , van poinét tot poinét pertinen:e Inftruétie te mogen maken, hebbende hunuyden mede gegeven by gefchrifte feeckere Renonftrantie dien aengaende, tot wederlegginge mi den voorfz Impoft, eensdeels door haerluyler Inftruétie hier voortyds gemaeckt, ten eynle fylieden mede fouden overleggen of fy daer Dp yets meer wiften by te voegen.
f\P 't poinét, beroerende de commutatievan de twee duyfent Paerden, en onderhoulinge van de drie duyfent Paerden, dat die foulen gedeelt werden in veerthien Benden, hebjeperfifteert by de voorgaende Refolutie, te sveten, dat alfoo de onderhoudinge van de twee duyfent Paerden, by de Generale Staten geaccordeert was, dewelcke oock daer van de adrciniftratie hebben, en de betalinge doen foulen, niet en mochte gefchieden dan by communicatie van de Generale Staten, alfoo'tniet billick noch eerlyck wefen en foude, in 't particulier , by hunluyden, buyten by wefen van le Gemeene Staten , yet te accorderen, dan lie van Leyden feyden foo veel te meer, datnen niet lichtelyck en behoorde de voorgaende



( 259 )
le Gemeen
de Refolutie van de Gemeene Staten te altere^ ren. <
ENde aengaende 't poinét van dat fy fouden 1 verkoopen of gedogen over hun verkocht: te werden 15000. guldens 's jaers, hebben dej voorfchreve Staten mede geperfifteert by de, voorgaende Refolutie, te weten, dat fy als noch, geen middel en willen, of hadden konnen ad-i viferen, om 't felve te effectueren, byfonder' aenfchouw nemende, dat fy als noch geen raedt en wiften omme te furneren de helft van de drie hondert duyfent gulden, by hunluyden in de maent van Junio Syne Majefteyt geaccordeert, die opgebracht moeten werden te Pincxteren Anno feftigh, ende dat by de Middelen van 't antwoort de Hertoginne den elfden Augufty «redaen, ende by gefchrifte overgelevert, en den fevenden deler maendt den Stadthouderby monde van den Advocaet in 't lange verhaelt, dan hebben gefeyt te fuperfederen met de Refolutie of men 't felve negatif nu boven Komen fal. inne te brengen , dan daer .op noch een Daghvaert houden en dilayeren, tot dat d inftruétie op 't ftuck van den Soute by heniuy den gemaeckt ende by gefchrifte gefteldt fa zyn.
IS mede gerefolveert op de faecke van die var Polsbroeck, onder Arenberge gelegen, da de Steden, boven komende, fullen met goed< maniere den Grave van Arenberge remonftre ren, hoe dat in haer niet en is fijn Ed. te exi R 2 me
1559. 6,17,18. n tp.Sept.
lefolutie, iengaende iat poincr, ran ver;oopinge'an vyfhien duy-, ent gullens jaerycks.
. Beroerentde die van , Polsbroek, ' onder Aren' bergh gele-gen, we.gens de



C 160 )
1559-
ï6; 17, l8.
en 'ig.Sept.
Contributien bydie van Hollant gedaen.
De Staten voegen fich met den Schout van Leyden , tot confervatié van hun Privilegie de non cvocando.
Concept van de inftruétie op den Impoft van'tSout.
meren van de contributien by die van Hollandt gedaen , naer dien, volgende haer Acte van confent, daer onder gecomprehendeert zyn Edele en On-Edele, Vrye en Onvrye, niemant uytgefondert, en fouden van gelycken executeren den Prince van Orangien, ende den Grave van Hoorn , ende fulcks hebben fy oock Proces jegens hunluyden voor den Grooten Raede gefuftineert, ten ware Syne Majefteyt de voorfz Procelfen te niete gedaen, en hun: geëximeert hadde, die oock voor haerluyden Quote defelve Staten refpondeert.
A Engaende de faecke van de Schout van Ley■ den, hebben de Edelen, Leyden, Amfterdam en Gouda gerefolveert, dat, in gevalle die van de Univerfiteyt van Leuven, tot confervatié van hare Privilegiën , 't Proces voor Parthyen als Anna van der Brugge aennemen , dat de Staten van gelycken 't felve Proces aennemen voor de Stadt van Leyden , tot kofte van 't Landt, en confervatié van 't Privilegie de non eyocando , ende d'Indult van den Paus Leo, dan die van Dordrecht, Haerlem en Delft namen rapport, en fouden haer antwoorde den Advocaet overfchryven.
I""\En feventhienden hebben de Gedeputeerden -van de Staten gevifiteert 't geene by de Gedeputeerden van de kleyne Steden, ter Daghvaert befchreven zynde, by gefchrifte gefteldt was, hebbende gecommitteert den Advocaet en len Penfionaris, omme daer uyt, en 't geene wes fy fullen weten te voegen, te maecken een
In-



'( &6l )
Inftruétie, dienende tot debat foo wel van den referve als van den Impoft, omme met de Gedeputeerden van de andere Staten 't felve te mogen communiceren, fulcks fy ten felven dage en 's anderen daeghs voor de noene oock gedaen , en dat in gefchrifte geftelt hebben; ende hebben voorts gerefolveert , dat, aengaende de Petitie van de vyfthien duyfent guldens jaerlyckfche Renten te verkoopen, fy als noch geen middelen en hebben weten of konnen adviferen, overmits de redenen by haerluyden , in haer voorgaende antwoorde geallegeert, en dat fy daer op noch breeder fullen communiceren.
ffC-dern hebben de Staten gepalfeert Ordon,Ci' nantie voor Jacob de Milde, en Jan Dirckfz 't Hoen, elck van twee Dagh-gelden, uyt faecke dat fy op den vier en twintighften Julii vyfthien hondert negen en vyftig gereyft zyn op de Hoogeveen en Benthooren, omme hun te informeren van de gekgentheyt en qualiteyt van defelve plaetfe , omme hun daer na te doen contribueren in des Gemeene Lands Bede.
f\En achtthienden is by de Staten gerefoL ^ veert, noopende de twee Rente-brieven, daer van de verfcheenen Renten by den Prooll van de Abdye van Middelburgh, onder Bol gedaen zyn Arreften , den voorfz Bol Aéte te leveren , met infertie van de claufule, dat Coebel hem leveren fal die Penningen, van nooden wefende tot de loffinge van de twee Ren R 3 te
1559.
16,17>l8m i9.Sept, l'ag. 'na.
Ordonnantie voor Jacob de Milde, ende Jan Ditckfz 't Hoen.
Refolutie, noopende
!de twee Rente*
'brieven, van de . Proolt van de Abdye van Mid-
' delburgh,.



( 2Ó2 }
1559i6,17, 18. en i$.Sept.
Requefte van die vau Hoorn , Enckhuijfen, Edam enMunnickendam.
Accord van de Sta. ten, in de vernieuwinge van de Obligatien tot
te-brieven, in queftie zynde, endehy, volgende den inhoude van defelve Acte, de losfinge van de felve Rente van ftonden aen doen fal.
££Odem, is mede op de Requefte van de Burgermeefters van Hoorn, Enckhuyfen, Edam en Munnickendam , gerefolveert aen de Hertoginne van Parma re verfoecken een beilooten Miffive aen den Bailliuw van de Wateren , by den welcken hem bevoolen zy te delifteren, ende hem te verdragen van de verdere viiitatie en monfteringe van deSuppliants groote Schepen te doen, en dat hem mede bevolen fal zyn te reftitueren 't geene hy federt d'expiratie van den Oorlogh, en publicatie van den Paix, uyt faecke van de voorfz vifitatie, indebite van eenige Schipperen en Onderfaten van Hollandt ontfangen heeft.
£\Ock hebben de Staten gerefolveert dat den Ontfanger Mr. Aernout Coebel, de twintigh duyfent gulden, ofte foo veel penningen als hy tot Middelburgh fal krygen, employeren fal tot lolfinge van de Obligatien van de Staten , mits dat het felve fecretelyck en behendelyck gefchiede.
JJEbben mede gerefolveert, dat, aengaende de vernieuwinge van de Obligatien, inhoudende hondert duyfent guldens, by den Ontfanger Coebel, ter begeerte van de Finantie, gedaen, dewelcke de Staten tot haren lafte ge-
no-



C 263;
nomen hebben, omme die te betalen St. Jans Miffe vyfthien hondert feftigh, dewelcke ver-] hooght zyn ter fomme van negenthien duyfent twee hondert en twintigh gulden, voor hetintereft van hondert duyfent guldens, tot de Pincxtermarckt, 't welck de Staten ftrecken fal tot betalinge op den tweeden termyn, voor welckenlntereft hunluyden in handen gelevert is decharge, hoe wel 't felve by den Ontfanger de Staten niet aengegeven, nochte openingedaer van gedaen en is geweeft, hebben 't felve voor defe reyfe gepaifeert, alfoo de verzegelinge aireede by die van Dordrecht en Gouda gedaen was, & quod res non efi integra, maer hebben den voorfz Ontfanger belaft gelycke verzegelinge niet meer te doen, fonder 't felve eerft te leggen in communicatie van de Staten.
TS mede gerefolveert op de Requefte van die A van Benthoorn en Hoogeveen voor Appoinétement te ftellen: d'Ontfanger van 't Ge. meene Landt Mr. Aernout Coebel, fal mei de Executie van de Acte, beroerende de Contributie van de Supplianten, in date den fesden defer maent September, hier vooren ge infereert, furcheren den tydt van fes weec keru
En negenthienden hebben de Staten gere ^ folveert dat Coebel den Advocaet fal le veren een ftaetjen, omme te remonftreren Ge rard Grammay , op fijn verfoeck , omme t hebben furniffement van de refte van de Pen R 4 mr
15596,17, 18. n ip.SepU
ïondert Juyfent ponden.
Pag. 113. Refolutie op de Requefte van die van Benthoorn
.en Hooge»
.veen.
- DatCoebel
- den Adv. . een flaet-
a jen levere, " omme te
- remonftre-ren Gerard



1559-
\6,17,18. «n ig.Sept Grammij, omme te helpen aer, de refte-, hem competerendevan die van Hollandt.
Datmen de Grieven tegens Heenvliet binnen behoorlijkentijde fal overleggen.
De Heemraden endé Steden , geweeft zynde op het maken van de Artic. jegens de ongere-' geltheyt van 't flagt- \ turven, defelve Artic., «yndelyk te doen op 1 naken.
( 264 ;
ningen, hem competerende van die van Hollandt. • ■•'/■■ < • .
p^Och is mede gefeydt, dat men 'noopende die van -Heenvlier, binnen behoorlyckeri tyde de Grieven fal-overleggen , en dat men tot verificatie fal recouvreren Extract uyt de Reeckeninge van Kerkwerve, wefende'op de Reecken-kamer, daer by blycken fal'dat die van Heenvliet noyt met die van Voorn gecontribueert en hebben , gedurende den tydt dat Kerckwerven Rentmeefter geweeft is, dat men oock fal recouvreren Attellatie van den Rentmeefter Voorfz, dat fv noyt.met dievan Voorn gecontribueert • en hebben ,- door 't fchryven van die van de Reken-kamer, ende dat volgende de Memorie, die-Coebel die van de Rekeningen daer van aengenomen heeft te leveren, ende dat voorts den Advocaet alle verdere inftruétie ende andere -behoeften gelevert fullen werden, dienende tot roakinge van dé felve Aéte.
JS mede gerefolveert \ dat de 'Heemraden ende Steden, die geweeft zyn op het maecken van de Articulen- jegens dé onp-eregeltheydt van 't llaghtturven, weder by den anderen fullen komen , ende de dilïïculteyten, iie by eenige "gemoveert zyn^ doornen fuller werden, ende alsdan op het maken van di Placaten eyntelyck refolveren , énde zyn è staten te vreden , dat hare Refolutie alsdan ïjn voortgangh fal hebben, fonder eenige lere vifitatie van de Staten.
ïs



C ^5 )
TS by de Staten gerefolveert, in de Ordonnantie van den Tienden Penningh , voor den toekomende tydt te maecken , te vermanen , dat de Collecteurs van den Tienden penning ten platte Lande de colleclatie doen fullen tot koften van de Ingezetenen' van dé Dorpen, fonder daer inne te brengen deEygenaers , Geeftelycke ofte Wereltlycke ,' gelyck de Steden tót colleclatie van den Thienden penningh alleen tot haren lafte dragen.
TS gerefolveert, dat alfoo Mr. Cornelis Suys, ■ llaedt ordinaris in den Hove van Hollandt jegenwoordelyck van Huys is, die by de Staten gecommitteert was geweeft af te nemen Mr. Laurens van Alckmaer, Lantmeeter , den Eedt, omme te meeten het Landt van Tesfel, foo hebben de voorfz Staten in fijn plaetfe gecommitteert Gerardt van Rennoy, Heere Van Spyk , eerfte Meefter van de Rekeningen in Hollandt, den voorfz Mr. Laurens den voorfz Eedt af te nemen.
"IS gerefolveert te fenden alle de Requeften in handen van Meefter Jacob Verduyn, die gecommitteert is met eenige van de Staten, die hy daer by nemen fal, die te expediëren , ende indien fy daer inne eenige fwarigheydt bevinden fullen, de Staten op de naefte Vergaderinge daer van rapport doen.
R 5
Ben
155916, 17,18. m ig.Sept.
In de Ordonnantievan den tienden penning voortaen te infereren, dat de Colectetirs van den tienden penning ten platten Lande de collectatie tot koften van deingezetennendoen fullen.
Rennoy in abfentie van Suys gecommitteert Mr. Laurens den Eedt af te nemen.
Duijn te leveren alle ïlequeften, de Siaten overgegeven.



( 266 )
1559-
23. Dec. Pag. 114.
Ordonnantie voorjan Coenfz Boode.
Ordonnantie voor Jan Joachimfz, Boode.
s6. Qtitoh.
Dat Voorn, Putten en de Strijen fullen ge-
coraprehendeertzijn ondei Hollandt.
Den 22. December 1556.
IS Jan Janfz, Bode, gepaffeert Ordonnantie van drie Dagh-gelden, tot fes ftuyvers 's daeghs, uyt faecke dat hy gereyft was aen Poelgeeft.
Noch Ordonnantie voor Jan Joachimfz van twee Dagh-gelden, van gereyft te hebben aen Kenenburghu
Daghvaert, gehouden in den Hage den 26. Oclober 1559.
PRESENTEN,
De Heeren van Affen- Mr. Adriaen van Ley-
delft, den,
Van Goudriaen, Van Delf.
ende Mr. Jacob de Milde,
Sprange , Van Leyden.
Uyt den naem van Mr. Adriaen Sandelyn, d'Edelen. Van Amfterdam.
Mr. Cornelis van Hoge- Mr. Dirck tVillemfz, lande, Vander Goude.
Van Dordrecht. Mr. Cornelis van Alckemade.Van Haerlem.
TEn felven dage hebben de Staten van Hollandt gerefolveert, datfylayden verftaen, dat het Landt van Voorn, Putten ende Stryen zyn gecomprehendeertinde Ordon-
nan-



(^7 )
nantie, by henluyden gemaeckt op den Impoft van een Duytgen op elcke ïonne Turfs, die uyt Hollandt gevoert fal werden.
DE Staten hebben rapport genomen, of men die van Wyck op 't Sant fal voorts executeren voor hare portie van den confent van het
Taer van 1553 incluys tot defe dagetoe' f°° de aften van den. confente fterker geclaufuleert zyn, dan de aften van den voorgaenden confente , ende foude thien mael importeren foo van den voorleden Jarentothet Jaer 1553incluys omtrent fes hondert guldens, ende het andere Jaer omtrent veertien duyfent guldens. .
DE voorfz Staten hebben gecommitteert Mr. Tacob de Milde onder goet ende behoorlyck Salaris te affifteren den Advocaet van den Lande, Mr. Adriaen vander Goes, in alle Procellen, die de Staten van Hollandt jegenwoordelyck hebben, foo jegens die van Wyck op 't Sant in den Lande van Heusden voor deri Grooten Rade, als alle andere, foo voor i Hof van Hollandt of voor den Grooten Rade. des fal Mr. Adriaen van Leyden insgelyck; onder behoorlyk Salaris by wylen een Proce of d'andere vifiteren, als 't hem by den Advo caet of by Milde overgefonden of aengefchre ven fal werden.
DE voorfz Staten hebben in prefentie va den Advocaet, Mr. Cornelis Prince end den Procureur Joolt Jacobfz, accord gemaeck
me
1559.
16. OSiob,
Rapport, of men Wijck op 't Sandt fal doen contribueren.
Milde ende a Leyden onder behoorlyckeSalaris gecommitteerr,ommedes Landts faecken en:de proces! fen te hel, pen dreiTe-
' ren. >
1 Accordt, 3 gemaeckt " met dievan *- Sevenbertgen.



( 263 )
Ï55Q.
s6. Oftöb
<:•'•>' qstn i i' qo ,::.;;V I»-} )•■«•
P«g. 115
3. Q&>£.
den derden Oéiober 1559.
P R J£ S E N T E N.
De Heeren Otto vanEg- Mr. Cornelis van Veen ,
mont, Van Leyden.
ende . Mr. Jan van, Nyen-,
Gerrit van Poelgeefi, burgh,
Ridderen. Van Amfterdam.
Mr.Willem Schoort, , ende
i Van Dordrecht, SimonGerritfz,
Mr. Lambert Jacobfz, Vander Goude.
Van Haerlem. '
Frans Duyft, Omme antwoordt in-
Van Delf, ne te brengen op diverffepetitiën, by dè
met die van Sevenbergen, Gegyfelden, alsdat ■ fyluyden - fullen renuchieren 't Appoinétement van den Hove van Hollandt,, daer by fyluyT. den Gegyfelden ontllagen zyn by den felven Hové den tydt -van een maendt, ende de Sta? ten fullen renunchieren de appellatie, byden Ontfanger- Coebel van het voorfz Appoiétement geinterjeéteert, 'ende fullen partyen hinc .in de binnen, een Maendt nae datum van defen fchryven , ende dienen van Memorien, ende'nu onder den Hove van Hollandt produceren elcks fijn goed recht , des fullen de voorfz Gegyfelden t'eynde de maendt weder komen in gyfelinge , ende op defen accorde foude condemnatie van den voorfz Hove op morgen by partyen verfocht werden.
Vergaderinge , tot Bruflel gehouden op



C *M )
■ dcMaiefteythenluy- | ginne - van _ Parma den o-edaen, ende henluyden voorgete aenhooren het houden. iouderwergunt by de Herto- : den.
By den Advocaet voorgehouden zynde de Gedeputeerden van de Staten de Memorie hem overgefonden by de Staten, beroerende de fwarigheden, by henluyden bevonden in den ftaet aen hem by Stralen overgefonden-.; hébben gerefolveert, dat den Advocaet defelve foude communiceren met. den voorfz Stralen , ende daer op dan verfoecken van den voorfchreven Stralen verklaringe, omme, defelve hebbende, breeder dajj op te communi.teren. «a toa sip] ï q na tG • m - I
BY henluyden gevi-fiteert zynde de Inftruétie; diende tot • wede'rlegginge van de reierve van den Soute; Is gerefolveert, .volgendedier in communicatie te treden met de Gedeputeerden van alle de Staten, te Hove geweeft hebbende,,ende'van gelycken gevifiteer.t zynde dt Inftruétie1, orn te wederleggen, den-Import var den Soute, is gefeydt,tnae vermeiden van de felve ook te.befoigiicren metdeG.cdeputeerderi van de andere .Statep.véH dat men achter tyeertishite Articul--va^.detjEe:iye;:IBftr-uctie foude mfereren een Articiü in de Minute doorgehaelt . beroerende die van Snibden, overmits anders dit Concept niet-en .foude cohereren; dat men voorts in 't wederleggen van de voorfz referve ofte Impoft'foo wel fal inhereren in terminis ge neralibiu als doenlyck' wefen fal, indien de an r de
1559^ 3, Oaoif
Verklaringe vanSttalen te vervolgen op fijne Memorie.
>,. .,,<» -il) \i yd
-JlflTfli.'»
Alteratie van tl'Inftruétie op de referve van'tSout,
bbqcn?^. snik), 'sl
.<.7tiT



C 270 )
'5593. Oüob.
Pag. 116.
AIterati< by de Gecommitteerden te BruiTel ge daen in d« Ordonnantie van de colleftarie van'tDuytken op elc ke tonne Turfs.
dere Staten het felve fulcks mede goedtdunckt; dat insgelycks de Gedeputeerden van Hollant fullen verklaren, dat fy niet en verftaen, nochte van meeninge en zyn, by de andere Staten ofte het meerendeel van dien vervangen te werden , ende dat men niet en fal treden in eenige communicatie met de Gecommitteerden van fyne Majefteyt, dan nae voorgaende communicatie , gehouden met de Gedeputeerden van de andere Staten, ende in 't bywefen van henluyden , ende dat volgende voorgaende Refolutie, by de Staten van Hollandt genomen.
TRY henluyden gevifiteert zynde de Ordonnantie, dienende tot collectatie van den Impoft van een Duytken op elcke tonne Turfs, die uyt den Lande van Hollandt gevoert foude ■werden, hebben gerefolveert, dat alfoo veele diverffe ende groote difficulteyten vallen fullen in het recouvreren van de Certificatien ten platten Lande, ende dat de Tonfters zyn fchamele Luyden ende lichtvaerdigh Volck, daer niet aen te verhalen en is; dat oock de Schepen met Turf, uyt den Lande van Hollandt varende, by veele ende diverffe Tonfters uyt veele ende diverffe kleyne Ponten, Aelmans ende andere Schepen geladen werden, ende mitsdien van noden foude wefen veele en diverffe Certificatien te recouvreren, pirbaerlyck foude wefen , in de plaetfe van den Eedt van de Tonfters ende haerluyder Atteftatien, te belaften de Schippers, by Eede de Collecteurs te verklaren, hoe veel tonnen, ende wat foorte van Turffy geladen hebben, &c., volgende de veranderin-



( 67* )
ge van de Articulen van defelve Ordonnantie, daer van by gefchrifte geftelt, ende dat men Copie van de eerfte Ordonnantie foude fenden foo aen de Heeren van Alfendelf ende van Sprange , ende aen elck van de groote Steden , met de redenen van het vertoef van de Gedeputeerden alhier wefende, om te weten op wat Ordonnantie fy fouden begeeren Placaet geè'xpedieert te hebben.
TS gerefolveert, volgende 't inhouden van de * Requefte van die van Hoorn, Enckhuyfen, Edatn ende Monnickendam, Staets-gewys te verfoecken beflotene Miffive aen den Bailliuw van den Watere, daer by hem belaft zy, voortaen , ende nu in tyde van Paife te fuperfederen, eenige verdere vifitatie te doen, ende hem belaft te reftitueren 't geene wes hy van de felve uyt faecke voorfz na de expiratie van den Oorlogh ende publicatie van den Pais indebite ontfangen heeft.
TS oock gefeydt, de Requefte van die van Hoorn ende Enckhuyfen over te geven tegens den Tollenaer van Zeelandt, refiderende tot Antwerpen, beroerende denieuwigheydt die hy pleeght, van te willen hebben certificatie van de Koopluyden, waer fy hare Goederen geladen hebben, contrarie de oude ufantie ende maniere van dien, ende dat men aen de Requeft fal hangen de Certificatien daer toe dienende.
Den
1559. Z.O&oh
Beflotea vlillive te vervolgen egen den Bailliuw ran den Watere.
Requefle 'f overgegeven tegens den Tollenaervan den ZeeuwIchenToItotAntwer* pen.



( 2?* )
Ï5S94, mèbi
Remori' ftrantie vat de Staten de Princec van Orangf enGaverei gedaen de Hertogium te willen aendienen, dat de referve van den Soute ware de be derfFenis van den Lande,
e SI ''
-!oT tah Van Verlui verfocnt expeditie op de R emonlrrantie van dei vorderinge van de Juftitie.Pag. .117
Den 4. October 1559.
Tp\E Gedeputeerden hebben de Princen van Orange ende van Gaveren geprefenteert ende gerenjohftreert, dat ten. effecte brengende de referve"ofte Impoft op den Soute, foude weien de geheele ruine ende- deftruétie van defe Landen, van de Negotiatie, Viffcherye en'de^alle andere Neringen daer van depencierende, dat daeromme haerder G. foude gelieven , de handt daer aen te houden, dat 't felve achter-rugge geftelt foude mogen werden, endede Landen daer van gedeporteert ; waer Op de voorfz Perfonagien begeert hebben wat.verklaringe te hebben van de fchaden ende mtereffén, dat. uyt.'t effectueren van 't felvefoude komen., omme dat de II o. van de Hertogihne te mogen 'vertooncn , feggende, dat noch. de meeninr . Van de Majefteyt noch van hare Hob. niet en Was, yet' te willen voorftellen, dat. tot ruiné ofte bederffeniffe van den Lande, Negotiatie of Viffcherye foude tenderen', waer van de voorfz twee Heeren in het korten feeckere verklaringe gedaen is, omme het felve hare Hoogheydt te mogen aendienen.
TT) E voorfz Gedeputeerden hebben verfocht aen den Prafident Viglius expeditie op de Remonftrantie , by henluyden overgegeven , beroerende de vorderinge ende abbreviatie van de Juftitie ; waer op hy,voor antwoordt gegeven heeft, dat de Majefteyt, boven de Raden ordinaris, jegenwoordigh zynde, noch twee .geaccordeert hadde, als Drogendyk en Weyt-
fen,



C 273 )
fen, ende dat 'er wefen fouden noch twee Raden extraordinaris, en noch drie Commiffansfen, omme te doen enqueften buyten de Vacantien, ende dat op 't verder inhouden van de felve Remonftrantie geappoftilleert was, ende dat hy foude vernemen, onder wat Secretaris de felve Remonftrantie ende Appoftille waren.
Den 8. Oclober 15^ !
DE Gedeputeerden hebben gerefolveert, 1 dat de Memorie, de welke de Staten ge- fonden hadden aen den Advocaet, omme Stra- < len te vertoonen op den ftaet van fyne Reke-t ninge, ende by hem gévifiteert wefende, geappoftilleert was, den Ontfanger Coebel ende! Mr. Adriaen van Leyden overgefonden foude werden; ende alfoo den voorfz Strale verklaert hadde den Advocaet , dat de Gedeputeerden van de andere Staten dagh geprsefigeert was den twaelfden Oftober, omme te hooren fijne ende Grammays Rekeninge , ende dat den voorfz Coebel ende Leyden jegens den voorfz twaelfden October alhier niet en mochten wefen, aen hem gefchreven foude werden, dat fy als Gedeputeerden van de Staten, hen alhier ten fine voorfz vinden fouden twee dagen na den voorfz twaelfden October, breeder blyckende by de Minute daer van zynde, welcke Miflive ten voorfz dage oock by Coenraedt den Bode aen henluyden gefonden is geweeft.
. VI. Deel. S D<
!. GSloh.
:oebeI énIe a Leylen geommiteert,ommee helpen ïooren de ^.eeckelinge van Stralen en Giammay.



1559' 8. O&eb. Verlof ,by de Gecommitteerdenaen den Stadthouder en Pra> fident verfocht, omme nae Huys te mogen reyfen.
10. OQob.
Den Stadthouder fal de Hertoginne fpre-; ken aengaende het voorfchreve verlof.
Den
T"])E Gedeputeerden verftaen hebbende van eenige Gedeputeerden van Viaenderen te Hove, dat hare Gedeputeerden binnen veertien dagen noch niet en fouden gereedt wefen, omme te compareren op het ftuck van den Soute , hebben gerefolveert, aen den Stadthouder ende den Prsefident Viglius te verfoecken , dat fy verlof fouden mogen hebben van den tydt van drie weken ofte een maendt, ende dat men haerluyden ende de andere Staten foude eenen prefixen dagh ftellen, omme precife ende fonder eenige faute op 't ftuck van den Soute hen te Hove te vinden , om daer door te mogen ontgaen onnutte koften.
Den io. Oïïoberr 1559.
"TT Et felve denStadthouderende denPrajfident JLJ. vertoont zynde, heeft den Stadthouder jefeydt, dat hy daer van foude fpreken met de Hfertoginne, ende ons alsdan antwoordt geven, foo oock feyde den Pra2lident,daerby voegenie, dat aen die van Vlaenderen ende oock anlere Staten gefchreven was, dat fy in alle diigentie hun hier fouden vinden op de voorfz naterie, ende dat hy hem fekerlyck liet duncien, dat fy binnen fes of feven dagen ten langbeen alhier fouden wefen, ende daerom oirbaerlyk ware foo lange alhier te vertoeven.



( *75 )
Den ii. Oclober 1559.
MYn Heere den Stadthouder de Staten by hem ontboden hebbende, heeft by Suys doen verklaren, dat de Hertoginne hem belaft hadde, de Gedeputeerden te verklaren, dat alfoo fy fekerlyck meende, dat die van Vlaenderen ende andere Gedeputeerden , befchreven zynde, binnen fes ofte feven dagen hier wefen fouden , fyluyden hare komfte moeiten verwachten , ofte mochten met den geenen die preefent waren, op 't ftuk van den Soute in communicatie treden ; ofte indien 't haer goedt dachte, fouden mogen by gefchrifte ftellen de redenen ende middelen , waer by fy wilden fuftineren, dat de referve ofte Impoft van der Soute foude wefen de bederffeniffe van defe Landen, om 't felve de Gecommitteerden vai: hare Maj. te mogen communiceren.
"YXTAer op de voorfz Gedeputeerden van Hol * landt, naer een kleyne voorgaende com municatie, den Stadthouder by den Advocae voor antwoordt hebben doen feggen, dat f geen laft en hadden in eenige communicatie « treden op de voorfz fake, dan in 't by wefei van de andere Staten, ende byfonder vanallei den geenen die laetftmael te Hove geweeft wa ren, ende dat fy veel min laft.hadden, omm alsnoch yets de Gecommitteerden van hareHoog heydt by gefchrifte te leveren; ende alfoo f genoegh fekerlyck henluyden lieten duncken dat die van Vlaenderen binnen veertien dage alhier niet en fouden mogen wefen, dat fyn S 2 Gi
15*9.
li. OSioh
Weyserintie van het "oorfz verlof.
Pag. 118.
• Ander ver. foeck van r de Gecommitteerdenrora verlof.
I 1
f 9 1 e



11. OElob.
12. oeiob.
Weygeringe van het voorfz verlof.
14. Oêïob,
Iterattve Miflïven aenCoebel omtne te hooren Coebels endeGram maysReeC' keninge.
Genade foude gelieven noch eens aen hare" Hoogheydt te verfoecken verlof, ende eenen anderen prefixen dagh, omme weder alhier te compareren, 't welck fyne Genade fulcks aengenomen heeft te doen.
Den 11. Oiïober 1559.
SYne Genade heeft den Advocaet verklaert dat alfoo hare Hoogheydt verwachte fekerlyck die van Vlaenderen binnen fes ofte feven dagen, dat wy daeromme nae haerluyder komfte fouden wachten.
Den 14. Oiïober 1559.
DE Gedeputeerden Ontfangen hebbende antwoordt van Coebel op hare voorgaende Miffive, die hem excufeerde van niet temogen komen op de Rekeninge van Stralen ende Grammay, hebben bevonden fijn excufatie niet fuffifant en gerechtight, iterativelyck aen hem ende Mr. Adriaen van Leyden te fchryven, dat fy niet laten en fouden, aengefiens Briefs hen hier te vinden, breeder blyckende by de Minute van de voorfz Milfive; hebben oock belaft te fchryven aen Affendelf ende Duyn, dat fy het felve fulcks Coebel fouden belaften; dat men voorts foude fchryven aen Poelgeeft en Bol, dat fy binnen acht dagen hen hier mede fouden willen vinden, omme hare Reeckeninge te doen, oock breeder blyckende by de Minuten daer van zynde, welcke Miffiven oock by Coen de Bode den vyfthienden October
aen



( *77 )
aen henluyden in alder diligentie gefondenzyn eeweeft.
Den 25. Ocïober 1559.
DE Hertoginne by haer ontboden hebbende de Staten, heeft de felve by monde van Bruxelles doen feggen, hoe dat fy dagelycks verwachte die van Vlaenderen, ende dat fy de felve belaft hadde, dat fy in alle diligentie hare reyfe fouden vorderen, dan in gevalle de voorfchreve Staten geliefden, verwachtende haerluyder komfte tot befoigne van den Soute te treden, 't felve foude hare Hoogheydt wel aengenaem wefen, ende foude 't felve van henluyden wel begeereri.
Waer op de voorfz Staten by monde var Wellemans deden feggen, dat fyluyden niet belaft en waren in eenige communicatie te treden. dan in het by wefen van die van Vlaenderer ende de andere Staten, byfonder de geene die tol Gent gecompareert waren, ende dat daeromme fyluyden de komfte van die van Vlaenderer ende de andere Staten fouden verwachten.
Waer op hare Hoogheydt weder feyde, we wacht dan haerluyder komfte.
Den 31. Oiïober 1559.
DEn Advocaet ontfangen hebbende van di Staten de Ordonnantie , beroerende di executie van een Duytken op elcke tonne Turfs gaende uyt den Lande van Hollandt, de welc Se is in effect, de eerfte Ordonnantie, alleen i S 3 ee
25. Ollob.
Vertooninge by de Hertoginne de Staten gedaen, van dat fy die van Vlaenderen dagelycks verwachte, en dat de andere daer nae vertoeven fouden.
i {
31. Oêtob.
; Te vcrvol, gen Ottroy ' op de Or'donnantie,-beroerende ■\ de executie van'r,
i5<o. 14. oaa.



1559.
31. Oltob. duyiken op elcke tonne Turfs. Pag. 1 ip
5. Nov.
Gerard Grammav Commiiïïe gelevert, beroerende fijnTreforierfchapvan Oorlo ge te Lande.
een Articul was gealtereert, ende de Gedeputeerden voorgelefen wefende fekere haerluyder Miffive, daer by verfoecken, dat op de felve Ordonnantie Ocfcroy vervolght foude werden, hebben gerefcribeert, nadien fyluyden infifteren om het felve Octroy te willen hebben, niet tegenftaende contrarie redenen en middelen, henluyden overgefonden, dat men by Requefte het felve Octroy fal vervolgen, daer by voegende, dat de Staten nae exigentie van de fake de felve Ordonnantie lullen mogen altereren, foo verre het aengaet de executie ende collectatie van het voorfchreve Duytken op elcke tonne Turfs,. die uyt den Lande van Hollandt gevoert ende gebracht fal werden.
Den 5. November 1559.
DE Gedeputeerden van de Staten, tot Brusfel wefendè , hebben gerefolveert, dat men Gerard Grammay, die henluyden verfocht hadde Commiffie, beroerende fyne adminiftratie als Treforier van den Oorlogh te Lande van de generale Staten van herwaerts over , de voorfz Commilfie foude pafferen op den datum van den veertienden Mey 1558., fulcks alshy alsdoen by de Gedeputeerden van de Staten van Hollant, by de andere Staten vergadert zynde, gecommitteert is geweeft, ende fulcks den felven Grammay by die van Namen ende Arthois gecommitteert is geweeft, ende naer inhóuden haerluyder Commilfie, in dewelcke relatie gedaen tot de Commiffie van die van Brabandt , ende dat de felve Commiffie in
Duytsch



C 279 )
Dnytsch gepaffeert fal werden, ende by den Advocaet uyt haren naem onderteyckent, als breeder blycken mach by het inhouden of dubbelt van de felve Commiffie.
DE voorfz Gedeputeerden hebbe gerefolveert , dat den Thollenaer van Brabandt1 onlanghs van de Onderfaten van Hollandt van een Bale Weets voor 't recht van den Thol afgenomen heeft drie grooten Vlaems, daer men van ouden herkomen niet meer en placht te geven dan een groot, dat men daeromme by Requefte foude verfoecken, dat hem belaft foude werden, niet meer te eylfchen van elcke Bale Weets, dan een groot, nae ouder gewoonte , breeder blyckende by de Minute, van de felve Requefte.
Den 13. November 1559.
DE Gedeputeerden van de Staten van Hollandt hebben gecommitteert, ende committeren mits defen Mrs. Aernout Coebel, Ontfanger van 't gemeene Landt, Willem Schoock. Penfionaris der Stede van Dordregt, ende Frans Duyft, Schepen der Stede van Delf, omme te hooren ende te lluyten de Rekeninge van Gerardt van Poelgeeft, Heer van Homade, &c. Ridder, ende Mr. Jacob Bol, Treforier van de Equipage van de'Schepen van Oorloge,var de adminiftratie ende handelinge, diefygehadi hebben van de felve Equipagie voor den Jare vyfthien hondert acht en vyftigh,
S 4
1559.
Evequefte » >vergegeiren aen de (Ienoginne tegens ien Tollelaer van lkabandt.
13.^»,
Commiiïïe op Coebel, Schook en Frans
Duyft, omme te hooren endete fluyten de Reeckeninge van Poelgeeft ende Bol,



C*8q >
I5SP14. IVov.
Propofitie van deHertoginnevan Panna aen de generale Staten , beroe. rende de referve van den Soute»
Den 14. November 1559.
DE Hertoginne van Parma heeft de genenerale Staten feeckere Propofitie gedaen, als volgt.
Pag. 12e.
Myn Heeren.
C1Y zyt wel indachtigh, hoe dat de Koninghlycke Majefteyt, om eenighfints te vervallen de lallen van defe Landen, gerefen uyt faecke van den voorleden Oorlogh , ende de onkoften ende fretten, die men ter caufe van dien heeft moeten dragen ende. fupporteren , zedert fekeren tydt herwaerts U in 't generael heeft doen voorhouden en proponeren de referve of Impoft op 't Sout, als wefende 't gevoeghlyckft ende minft fchadelyckft middel, en oock in diverffe andere Landen ende Republiquen g-eufeert; ende op dat 't felve te lichter foude mogen vallen, ende tot Uwenmeesten genoegen, hadde fyne Majefteyt geadvifeert een generale communicatie daer op te houden met Uwe Gedeputeerden ende eenige fyner Majefteyts Gecommitteerden, om. in gevalle daer inne inconvenienten of periculen bevonden werden, t'famentlyck daer op te adviferen.
Tot welcke communicatie alle de Staten in 't generael feeckeren dagh geftelt ende geaffigneert is geweeft, maer alfoo eenige, ende namentlyck die van Vlaenderen» nu eerft gekomen zyn, ende verklaert hebben
gee-



(a3i ;
geenen laft jegenwoordigh te hebben om in de voorfz communicatie te treden, foo heeft hare Furftelycke Genade ende Hoogheydt benodight geweeft defe fake te houden in fchorffmge ende furcheantie tot eenen anderen tydt, om U alhier niet langer te laten verwachten, mits het renvoy ofte wederfenden van de voorfz Gedeputeerden van Vlaenderen, ende om middeler - tydt fyne Majefteyt te mogen berichten ende adverteren van de fwarigheden, die men in defe negotiatie bevint, ende te weten ende verftaen 't geene fyne voorfz Majefteyt believen fal hier inne gedaen te werden, 't zy 't felve geheel te verlaten, of by communicatie op een andere tydt hen alsnoch te doen voorhoude de faciliteyt van de middelen , die men daer inne foude mogen bevinden.
Daer van hare Furftelycke Genade ende Hoogheydt U wel heeft willen adverteren, om U daer na te voegen ende reguleren, U feer gunftelyck bedanckende van den goeden wille, die Gy daer in betoont hebt, ende van de patiëntie, die Gy in het vertoeven genomen hebt, daer van fy oock fyne voorfz Majefteyt adverteren fal, U altydts recommanderende de welvaert ende vorderinge van defe Landen, daer toe fyne. voorfz Majefteyt een fonderlinge gunfte ende affectie dragende is, foo Gy wel fien ende bemercken kundt.
S 5 Of
1559.
1



1559.
i~)Ue les Deputez des Efiats , eflans icy prefens, in ont donné charge de re/pondre a vofire Alteffe, qu'ils ont prins la parience d'avotr longnement attendu , comme bons £f loy aulx Subjets font tenus de faire pour le fervice de fa Majefié leur Seigneur & Prince , & fes regleront felon le bon plaifir de vofire Alteffe , quant ils feront remandez, & leur deplaifi fort, que le fait du Sel, touchant la communication rïa eu meilleur fucces, comme ils auroient Men Fefpoir, que eufi eu, requerants neantmoins Copie de ce , quil a pleu a vofire Alteffe faire propofer par Monfieur le Confeiller Bruxella, pour fes excufer vers ceulx , qui les ont envoye, a quoy ledit Bruxella adit, que fa Alteffe leur accordoit Copie de ladite Propofition.
Den 16. November 1559.
DE Hertoginne heeft de Staten van Hollandt gedaen alleen de particuliere Propofitie, fulcks hier na volght.
Antwoordt: van de generale Staten op de propofitie van deHertoginnevanParma.
%6. Nov.
Myn
C 282 )
f\P welke voorfz Propofitie de generale Staten op ftaende voet by monde van den Griffier van Brabant hare F. G- voor antwoort hebben doen feggen 't geene nier na volght.



(283;
Myn Heeren.
HOewel" dat den Koningh onfen natuyr-P lycken Heere ende Prince, voor fyn r vertrecken naer Spaigne de Hertoginne Re-" o-ente wel emftelyck gerecommandeert had- £ de de follicitatie van den effecte van'tgee-„ ne des fyne Majefteyt U hadde doen voor-», houden op de petitie van te verkoopen of ti permuteren op Uof het Landt van Hollandt 1 verkocht te werden tot vyfthien duyfent guldens 's jaers , te loffen den penningh twaelf, om hem daer mede te helpen tot betalinge ende afdancken van de Kryghsluyden ende Oorloghs-volcke, ende voorts te accorderen, dat de drie hondert duyfent guldens 's jaers, die gedeftineert waren om ordinairlyck te onderhouden twee duyfent Paerden , ende hem verfekert te' houden van andere fes duyfent Paerden, fouden mogen geconverteert werden tot onderhout en befoldinge van drie duyfent Paerden in veertien ordinaris Benden, ende oock de communicatie op 't ftuck van den Soute ; ende dat hare Hoogheydt wel verhoopt hadde , dat Gy ten gepraifigeerden dage U gequeten foudt hebben op alle de voorfz drie poincten, des nogtans niet tegenftaende, naedien hare Hoogheydt t'Uwer komfte haer geinformeert heeft van Uwen lafte, heeft de felve verftaen, dat gy, omitterende ende pafferende de twee eerfte poincten, alleenlyck by de Staten van Hollandt gedeputeert zyt, om te verftaen tot de commuv ni-
1559\6.Nov.
>ag. 121. Particuüee Propofiie van de riertoginle, gedaen ien de Staten van Hollandt,
i t



i6.Nov.
( 224;
nicatie op 't voorfz ftuck van den Soute met de Gedeputeerden van alle de andere Staten, fonder anderfmts daer op te verklaren hare meyninge of fwarigheden, die fy daer inne gevonden fouden mogen hebben , op de welcke men eenigh antwoorde ofte folutie hadde mogen geven, waer by gekomen is, dat nadien men de Gedeputeerden van eenige Staten verbeydt heeft, ende dat die ( foo U 't felve gifteren verklaert is geweeft) gekomen zynde, niet genoeghfaem belaft en zyn bevonden, om tot de voorfz communicatie te verftaen, hare Hoogheydt benodight is geweeft, om U alhier niet langer te laten verbeyden, de voorfz fake alfnoch m furcheantie te houden , ende fyne Majefteyt te adverteren van het geene dat den voortgangh ende effect, van dien belet heeft, dan alfoo men alsnoch belaft blyft met den Oorloghs - volcke, ende fonderlinge met de vremde, die men by gebreke van betalinge niet afdancken en kan , 't welck komt tot groote verdruckinge ende overlaft van de arme Onderfaten, aldaer fy gelogeert zyn, ende uytnemende vermeerderingh van hare fchulden, fonder van hen eenigen dienft te treeken, ende want men oock niet en mach volbrengen de belofte, die gedaen is geweeft den geenen, die men op hope van Uwen confente ende accorde geinduceert heeft, die penningen op te brengen, met dewelke men aireede een goedt deel van den voorfchreven Oorloghs - volcke afgedanckt
heeft,



r )
heeft, en kan hare Hoogheydt niet onderlaten U te doen vermanen ende ververfchen de groote nootelyckheydt, mits welcken men langhs foo meer gedrongen werdt aen U te begeeren ende infifteren, dat gy aengaende de voorfz petitie van verkoopinge van Renten, boven geroert, U wilt quyten, gemerckt dat aireede veele van de Staten hen daer inne willigh betoont ende gequeten hebben, ende dat de andere hen aireede foo verre verklaert hebben, dat men korts verhoopte een goede ende eyntelycke antwoordt daer van te verkrygen, begeerende daeromme hare Hoogheydt, dat, foo defe faecke geen verder vertreck lyden en kan, ende dat gy onder het dekfel van de voorfz communicatie op 't ftuck van den Soute, tegens de hoope endemeyninge van fyne voorfz Majefteyt, verachtert hebt de Refolutie op de poincten voorfz, gy willet met alle vlyt ende neerftigheydt verhalen het verlies van den verloopen tydt, ende exempel nemende aen andere goede Onderfaten , ende volgende de goede devotie ende affectie, die gy in voorleden tydt tot fyne Majefteyts dienft , ende der gemeene welvaert van fyne Landen, altydts bewefen ende getoont hebt, ende om de felve te helpen verlichten van de laften van den Oorloghs-volcke, die hem alsnoch op den hals blyft; gy willet oock t'Uwer wederkomfte elck in 't fyne goede relatie doen van de faken voorfz den geenen die U gedeputeert hebben, ende de handt houden,
dat,
155916.N0V.
Pag. Isa.



( 2%6 )
1550.
Den
dat, mits foo geringe vergaderende als het mogelyck werdt, men daer op een goede ende vruchtbarige Refolutie nemen wille, ende fulcks als fyne Majefteyt van foo goede Onderfaten verwachtende is , doende daer inne fulcke diligentie ende devoir, dat gy binnen een maendt naeftkomende , of vyf weken ten alderlanghften moget wederkomen , ende antwoordt overbrengen, ende voorts willen wy wel verklaren, dat be-' roerende de veranderinge, die fyne Majefteyt verfocht heeft aengaende de provifie van de Ruyteren ende Paerden, die men geadvifeert hadde tot bewaernilfe ende verfekerthede van defe Landen in tyde van Peyfe, veele ende diverffe van de voornoemde Staten fimpelyck geaccordeert hebben de voorfz veranderinge, ende de andere hebben hen geconformeert met 't geene dat by de Generaliteyt gerefolveert foude werden ; ende wetende myn Heere den Prince van Orange, Uwen Gouverneur ende Stadthouder generael van Hollant , &c., dat fyne voorfz Koninghlycke Majefteyt foo expreffelyk gerecommandeert heeft te volbrengen ende effect van het geene des voorfz is, heeft gedeputeert feer korts nae Hollandt te reyfen, om aldaer te helpen handelen ende vorderen de voorfz petitie, op dat de felve te korter ende beter effect mag komen, 't welck hare Hoogheydt U andermaal recommandeert met fonderlinge affectie.



C 287 )
Den 22. Oiïober 1559.
IS op de Requefte, by de Staten van Hollandt de Hertoginne van Parma overgegeven, verfoeckende dat den Thollenaer van Zeelandt , refiderende tot Antwerpen, belaft foude werden, de Onderfaten van Hollandt te admitteren , den voorfz Thol met hare Goederer ende Koopmanfchappen te mogenpafferen jende aldaer vrydom van Thol genieten na vermogen haerluyder Privilegie ende haer yoorf2 oude maniere ende ufantie, te weten, mits exhiberende haer voorfz oude gewoonlycke Tolbrief, ende mits doende behoorlycke verklaringe, dat die Goederen, die fy geladen hebben. haer eygen Goederen zyn, by de Hertoginnt verleent Miffive aen den felven Thollenaer . fulcks hier na volght.
T Es CMefs, Treforier General cif commh d?s Finances du Roy, nojlre Seigneur, tres-cher & fpecial Amy, nous vous envoyons avec cefies la Requefte & Pieces 3 joiniïes , prejentée a fon Alteffe de la pan de ceulx des Eftats de Hollande , &f vom requ&rons , £f de par fa Majefté ordonnon: la veoir, &P meiïre par efcrït, continent 01 Va par cy devant ufé endroiiï Texhibition dei Certifications , pour l'ajfranchijfernent de: Thoulieux, en ladite Requefte mentionez, Ö fe par le aucuns abus ont efté commis, auffi des raifons , par quoy au regard defditi Certifications vous en ufez prefentement autrement que du pajfè-, & le tout envoyei
ayei
1559. 22. OBob»
Requefte, by de Sta. ten de Majefteytovergegeven tegens» den Tollenaer van Zeelandt, refiderende : tot Ant, werpen.
Miffïveaea den voorfz Tollenaer,



f 388 )
avec vofire advis a ceulx dés Comptes en Hollande , aux quels femblement requerons le tout veoir y joindre aujfi leur advis, ei? le nous renvoyer , pour apres en ordonner comm' il appartiendra. A tant tres-chier & efpecial Amy, nojlre Seigneur vous ait en garde. De Bruxelles au Bureau des Finances le 2,1. jour d'OÜobre 1559.
Onder ftondt gefchreven,
Au ColleEteur du grand Tholieupar eaue en Zeelande.
tfEbben daer nae de voorfz Staten verkregen van de Hertoginne een tweede Miffive aen den voorfz Thollenaer, fulcks die hier na geinfereert ftaet.
T Es Chiefs, Treforier General ei? Gommis des Finances du Roy, tres-chier & efpecial Amy , nous avohs veu ei? vifité vos Lettres de refcription ei? advis a nojlre ordonnance fur ce , donnés fur la Requefle , prefentée ,a la Duchejfe de Parme , Regente & Gouvernante des Païs de pardega , tendant entre aultres , afin que les Habitans "1 dudit Païs puffent par devant le Toulieu de J Zeelande paffer libres & exempts dudit Tou- \ lieu, en rapportans les Certifications accou- i fiumées, <5? declarant, que les Biens 6? Mar- te chandifes, par eux chargées, leur appartien- \ nent & comme entendons que la difficulté p s'efi faite fur ladite exemption, pour obvier \ aux obus, qui fe pourroient commettre, quant jj lefdits de Hollande c? autresPrivilegiezhan- p
tent
m
1559' S2. OM.
Pag. 123.
Tweede Mifïïveaen den felven Thollenaer.



tent avec Marchans d'Efpagne & aultres franches, vous requerons &? de par fa Majefié ordonnans, que auxdits Marchands priyilegiez, auxquels aucunes Marchandifes fe' ront envoyées dudit Efpagne , Angleterre , France ou d'ailleurs , & lefquels ils voudroient receyoir & ejfranchier, comme a eulx appartenans , vous ferez exhiber attejlations ou certifications des Villes ou Lieux, oulesdites Marchandifes' auront efté chargées ,contenant que icelles ont efié envoyées a leurs perils &-fortunes ou des Maifires de Thoulieux ou coufiumes defdits Lieux, que le droit de Thoulieu y a efié payé fur le nom defdits Marchans, & que a faulte efdits certifications vous leur fait es payer & namp.ifer ledit droicl de Thoulieu, fuivant ÏOrdonnance. A tant, tres-chier cjf efpecial Atnay, nojlre Seigneur vous ait en garde , & efcrïpt au Buraeu des Finances a Bruxellcs le 28. de Novembre 1559.
Den 20. Otlober 1559.
IS op de Requefte van de Staten van Hollandt, de Hertoginne overgegeven, daei by fy verfochten, dat hare Hoogheydt geliefde den Thollenaers van Rupelmondeende Wyei te belaften, dat fy de Onderfaten ende Schipperen van Hollandt, pafferende met hare Schepen voorby de felve Thollen , geladen met Bier, Vlas, Tras, Kalck, Steen ende andere gelycke Waren ende Koopmanfchappen, later pafferen ende volftaen, mits betalende der VI. Deel. T voorfi
1559.
12. 08oè.
20. O80&.
Requefte by de Staten overgegeven aen de Majefteyt tegens de Thollenaers van Repelmonde ende L Wijel.



C 290 )
1550.
40. Oftob.
Mifliveaen de felve Tollenaers,
Pag. «4.
"TJE Hoofden, Treforier Generael ende Gecommitteerden vandeFinancie,Byfondere goede Vrundt. Wy hebben ontfangen fekere fupplicatie, fyne Majefteyt overgegeven ende geprefenteert van wegen de Edelen ende fes groote Steden 's Lants van Hollandt, reprefenterende de Staten vin den felven Lande , tenderende onder anderen in effeéte, ten eynde dat de Ingezetenen ende Poorteren van de Steden aldaer, ende haerluyder Schipperen, Vouden mogen geltaen , mits betalende den ouden gewoonlyken Roer-Thol ende rechten van dien, van de Schepen, geladen met Bier, Vlas, Tras, Kalck, Steen ende alle andere gelycke Waren ende Koopmanfchappen, die voor de laetfte Ordonnantie, in den Jare 1557. gemaeckt , op den voorfz Tol vry ende exempt zyn geweeft, fonder te hoeven betalen 't Pont-geit, tweeblancken op elck pont Vlaems, by U geëyscht, ende voorts te hebben reftitutie van het geene des by U, ter caufe van de voorfz Koopmanfchappen, boven den voorfz gewoonlycken Roer-Thol ontfangen ende genoten is geweeft; ende alfoo wy gefchreven hebben aen den Procureur Generael van Vlaenderen, eenfamentlyck den Ontfanger Generael van Ooft - Vlaenderen, met oock
aen
voorfz ouden gewoonlycken Roer-Tol, &c. By de Hertogitme verleent befloten Mifïive aen de felve Thollenaers , fulcks hier naer volgt.



i
(«91 J
aen die van de Kamere van de Rekeningen te Ryflel, omme op gelycke faken te hebben haer advis, 't welck noch ter tydt ons niet en is overgefonden; foo verloecken wy U ende van wegen fyne Majefteyt ordonneren , dat gy van allulcke Schepen, voor by den Thol van Rupelmonde ofte Wyel aldaer beneffens pafferende , geladen met Bier, Vlas, Tras, Kalck, Steen ende alle diergelycke, toebehoiende delnwooners ende Ingezetenen van Hollandt voorfz, gy de felve laet geftaen, mits betalende den gewoonlycken Roer-Thol ende Rechten van dien, fonder hen te molefteren ter caufe van 't Pont-geit, hier boven geroert, ende dat ter tydt anderfmts geordonneert fa worden, doende niet te min by goede de claratie ende fpecificatie opfchryven endi houden Regifter van de voorfz Goederen voorby den Thol gepaffeert, ende te pas feren , omme fyne Majefteyts Recht be waert te werden, ende fullen ten dieneyn de de voorfz Supplianten ende Ingezetene daer vooren gehouden zyn te ftellen goed ende behoorlycke cautie, foo dat behoort ende dit en laet niet, Byfonder goede Vr undi onfe Heere Godt zy met U. Gefchreve uyt Bruffel den twintighften Oétober vy: tien hondert negen en vyftigh.
Onder ftondt gefch.even,
Aen den Thollenaer van Ri pelmonde.
T 2
J«9. 20. QBoh,
[
1
9
'9 tl
1-



( 294 )
ES59. *o. Dec.
Rapport van den
Ad focaet Van de generale ende particuliere Propofitie.
Placaet van een Duytken op elcke tonne Turf te doen publiceren.
Gecommitteerden, omme te ftellen Collecteurs van het voofz Duytken. Pag. 126.
Mr. Cornelis van Alcke- Mr. Jacob de Milde, made, Van Leyden.
Van Haerlem, Jan Dirckfz t Hoen, Frans Duyft, ende
ende Simon Gerritfz, Dirck Jorifz de Bye, Vander Goude.
Van Delf.
Den 29. December 1559.
TS by den Advocaet rapport gedaen van de Propofitie generael, by de Hertoginne vanParma den veertienden November gedaen, ende van de particuliere, de Staten van Hollandt alleen den feftienden November gedaen, mitsgaders yan de andere poincten, by de Gedeputeerden vervolght, volgens de Memorie daer van zynde.
T"\E Staten hebben gerefolveert, dat het Pla^ caet, by hare Gedeputeerden verkregen, omme te mogen collecteren een Duytken van elcke Tonne Turfs, die uyt den Lande van Hollandt gevoert fal werden, met den eerften fal gedaen werden publiceren, ter plaetfe daer men is gewoonlyck publicatie te doen.
A Lfoo by de Koninghlycke Majefteyt de Sta■ ten van Hollant geaccordeert is, van elcke Tonne Turfs, die uyt den Lande van Hollant gevoert fal werden, temogen lichten een Duytken, foo hebben de voorfz Staten, omme te mogen komen tot executie van dien, gecommitteert, en committeren mits defen de Burgermee-



c 295;
meefters ende Regeerders der Stede van Dordrecht, omme te ftellen Collecteurs, wefende Luyden van eere binnen hare Stede, ende oock op de lage Swaluwe; de Burgermeefters ende Regeerders der Stede van Delf, omme te ftellen gelycke Collecteurs tot Ouwerfchie, al waer alle den Turf, willende weien tot Schiedam en Belfshaven pafferen moet, of tot Schiedam ende Delfshaven, daer fy bevinden fullen het felve bequaemfte te wefen ; de Burgermeefters ende Regeerders van der Goude, omme te ftellen gelycke Collecteurs binnen hare Stede, en de Stede van Rotterdam, omme de colleetatie van 't voorfz Duytken getrouwelyck te doen, nae vermogen het Placaet, by de voorfz Koninghlycke Majefteyt de voorfz Staten daer van verleent, daer van fyluyden elks van de voorfz Colledeurs Copie authenticq fullen doen hebben, ende dat alleenlyck voor den tydt var een jaer, ende onder fulcken redelycken loor ende Salaris, als fyluyden den naellenendeto meefte oirbaer ende profijt van 't gemeene Land met henluyden fullen konnen overkomen; ne mende voorts van de felve Collecteurs den be hoorlycken Eedt van defelve colleetatie wel en de getrouwelyck te doen, ende oock onder be hoorlycke cautie van haren ontfangh.
Den 30. December 1559.
IS by de Staten Commilfie gepaifeert op Clae van Dam, omme hem te vinden bydieya: Sevenbergen, ende te doen meeten hare niet we bedyckte Landen, ende oock haer Uytte: T 4 §01'5
1559' 29. Dee.
30. Dec.
S Commiflto j op Claes
van Dam, ' omme te ■"doen me«« sten de



ï559« 30. Dec. nieuwe bedyckteLanden tol Sevenbergen.
Requefte van die vat Teffel, verfoeckendequijtfcheldinge.
Requefte van Jeronimus üoedefz.
Dat den Ontfanger niemant voor den
C 296 )
gors, of dat by gebreke van dien hy de felve fal doen meeten tot haren kollen, ende datmen voorts van den Hove van Hollandt fal verwerven Acte van authorifatie op den voorfz van Dam, omme de voorfz Meetinge te mogen doen.
,QP de Requefle van die van Teffel, verfoecV kende quytfcheldinge, hebben de Edelen verklaert, dat fy van advife fouden wefen haerluyden te gunnen atterminatie van betalinge voor gelycken tydt , van 't geene wes fy voorde inundatie fchuldigh waren, ende aengaende de verfochte quytfcheldinge van alle Beeden voor fes toekomende Jaren, hebbende gevolg, fouden van advife wefen, quytfcheldinge te doen van drie Jaren, dan de Steden hebben rapport genomen tot de naefte Daghvaert, ende hebben geord©nneert, dat die van Teffel binnen middeler-tydt certificatie brengen fullen van Dirck van Teylingen tot haren kofte, dat 't inhouden van hare Requefte waerachtigh is.
QyP de Requefte van Jeronimus Doedefz, Is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen , dat den Suppliant niet verder betalen en fal den Tienden penningh , dan pro rato temporis , ende naer advenant hy de Wage van de Koninghlycke Majefteyt binnen de Stede van Hoorn in Pachte gehadt heeft.
£}E Staten hebben gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel niemandt fal executeren voor den Tienden penningh van eenige Oflicien ,
Wa-



Wagen ofte diergelycke, die defelve in Pachte genomen hebben , dan prorato , ende nae, advenant fy de felve in Pachte gehadt heb-j ben. i
i
TS mede gerefolveert, dat den Ontfanger voor-' taen willende executeren de fes Dorpen , die gratie genieten in de nonennale Bede, fommeren fal voor haer portie, daer af treckende hare gratiën, fulcks fyluyden die by tyde van Bol in de ordinaris Beede genoten hebben, dan fal in 't hooft van fyne eerfte Reeckeninge ftellen, hoe veel de gratie van-elks van henluyden beloopt.
TJY de Staten gediftingueert wefende vier JJ Quartieren, als Zuydt - Hollandt, Weft Vrieilandt, Rhynlandt, Delflandt ende Schielandt te famen, Amfterlandt ende Kemerlandt, oock t'famen; foo hebben de Gedeputeerden van de fes groote Steden rapport genomen, omme te committeren, te weten voor elck Quartier een, omme te viliteren de Quohieren van den Thienden penningh van de felve Quartieren tot de naefte Daghvaert, mits dat 'er gemaeckt fal werden een Inftruétie, waer nae de voorfz Gecommitteerden opeen voet fullen mogen befoigneren.
*T\E Staten hebben den Ontfanger Coebel dagt gegeven, omme lijn Rekeninge te doen der vyfden Februarii, 's avondts in de Herberge foo van den Impoft van den Jare 1558., al: van de hondert en vyftigh duyfent guldens T 5 we
1559.
30. Dec. rhienden >enning ran eenige )fficien, Vagen, kc.fal ex:cuteren,3an pro raio tempois.
DatCoebel de fes Dorpen fal laten genieten hare gratie in de nonennale bede. Pag. 127.
Gecommitteerdenomme te vifiterende Quohieren van den Thienden Penningh.
Dagh, omI meCoebels
Reecke[ ninge te ' doen. >



r 29B;
30. Dec.
Rapport, by Coebel te doen, van deSwaligheden,by de generale Staten bevon» den in de Reekeningen van Stralen, Grammay ende Bol.
Aengeven, by Coebe: gedaen omme te hebben tweeAdvo caten van 't gemeene Landt.
Die
wefende de helft van de drie hondert duyfent guldens, de Majefteyt geaccordeert.
T~\En voorfz Ontfanger heeft aengenomen , rapport te doen van de fwarigheden, by de generale Staten genomen in 't hooren van de Rekeningen van Heer Anthonis van Stralen, Gerard Grammay ende Mr. Jacob Bol, op de naelle Daghvaert, die geleydt is in de Herberge te wefen den 15. Januarii naellkomende.
ALfoo den Ontfanger Coebel, overmits de meenighvuldige Proceffen, van de Staten verfocht heeft, d« 'er voortaen twee Advocaten van het gemeene Landt geordonneert fouden werden, ende dat de felve, ofte ten minften een van henluyden, fekere Weddens toegevoeght fouden werden, foo hebben de Edelen geëligeert ende genomineert twee Advocaten , als Mr. Claes Diert ende Adriaen Wenfz, ende fouden te vreden wefen, den voorfz Diert eenige Weddens jaerlijcks toe te voegen; dat oock te vreden waren die van Dordrecht, de voorfz twee Advocaten te accepteren voor Advocaet van 't gemeene Landt, ende elcks van henluyden eenige Weddens toe te voegen, dan de Gedeputeerden van de vyf andere Steden, overmits fy van defe faecke niet gehoort en hadden, ende queftie was van Weddens te geven, namen hier op rapport tot de voorfchreve naefte Daghvaert.



' < 299 )
Die van Dordrecht, Delf ende Gouda hebben aengenomen haer Taxateurs over te fenden jegens de naefte Daghvaert, omme, die wetende, alsdan de publicatie van het Placaet te mogen doen tot Leyden, Gouda Woerden üudewater, Schoonhoven, Dell, Rotterdam, Schiedam, Dordrecht, Geertruydenbergh.
OP het verfoeck van die van Dordrecht,begeerende dat fekere Miffive van de Hartosinne, by eenen Willem Janfz, Poorter der Stede van Dordrecht, ende die van Dordrecht met hem gevoeght, geimpetreert, omme afgedaen te hebben fekere reprefahen, by den Admirael van Engelant jegens den voorfz Willem Tanfz ende fyne Goederen ter executie geley tot koften van 't gemeene Landt m Engeland) cefonden foude werden; hebben de Edelen ende vyf Steden gerefolveert, dat alfoo alhier geen queftie en is, dan omme de voorfz Miffive in Engelandt te fenden, de koften van dier by den Suppliant of by die van Dordrecht behooren gedragen te werden, ende met by cfc gemeene Staten. -
a Engaende de faecke van de Staten jegen: die van Dordrecht, beroerende de Verpachtinge van den Impoft, Is gefeydt,datmenvo gende voorgaende Refolutie boven fal vervol Ien expeditie van de fake, fonder alsnutever foecken geftandt van die van Dordrecht van a. onverbonden woorden by Schonck tot Brulfe gefproken. q
i559.
30. Dec.
Dordregr, Delf ende Gouda hebben aengenomen hare Taxateurs over te fenden tegena de naefte Daühvaerr.
Verfoeck van Dordrecht , om de Miflïve, by henluyden van de Maj. verkregen , omme afgedaen te hebben fe« kere Reprefalien,by den Admirael van , Engelandt 'gedaen, tot koften van'tLandt ; in Enge. landt te fenden. 'Pag. 128. ■ Beroerei> - de de faec> ke van de ï Staten jegens die van Dordp recht.



155930. Dcc. Requefte vanBoude wyn van Drenckwaert.
Ordonnan • tie voor Pieter Coenfz, Landtmeeter.
Rapport beroerend het pafleren van de Zeeuwfchen To
Ordonnat tie voor twee Heemraden van Rynlandt ende twe Gedeputeerden va Leyden.
C 300 )
C\V de Requefte van Boudewyn van Drenckwaert, Is gerefolveert, dat hy fal volkomen het voorgaende Appointement van dato den '9. Augufti 1553., fulcks dat luydt.
r\E Staten hebben gerefolveert, datdenOnt_ fanger Pieter Coenfz , Lantmeeter , uyt "faecke dat hy door haer bevel heeft gemeten fekere Margens, gelegen omtrent Weesp, bevonden groot te wefen vyf hondert drie Margens, na uytwyfen fekere Caerte, by hem daer van gemaeckt, betalen fal voor elcke Marge drie ftuyvers, ende dat hy voorts, volgende de felve meetinge, de voorfz Landen fal doen executeren voor hare portie in de Beden, by de Staten van Hollandt de Majefteyt geaccordeert.
, TS gerefolveert, dat alfoo op 't verfoeck van eA de Staten, te Hove gedaen, omme dat de Onderfaten van Hollandt foude mogen Thol vry "pafferen in den ZeeuwfchenThol, mitsexhibe!.rende haer gewoonlycke Certificatie, genoegh by Miffive nihil verkregen, daer van oock rapport te doen.
TS Ordonnantie gepafleert op twee Heemraden van Rhynlandt ende twee Gedeputeerden van Leyden, van vier dagen gebefoigneert te hebben op de fake van 't flachturven, tot twee diverffe tyden.
e
IS by de Staten gerefolveert Miffive te fchry11 ven aen den Hr. van Stralen, als volgt.
Ede-



C 3°i )
Edele, Wyfe, feer Voorfienige , Difcreten Heere.
WY gebieden ons wel affeétueufelyk tot Uwer E., ende hebben ontfangen twee | Uwer E. Miffiven, de eene van dato den, fesden, ende de andere van dato den drie en twintighften defer maendt December , ende voor antwoordt op de voorfz Uwe eerfte Miffive laten wy U weten, dat in de nonennale van acht hondert duyfent guldens voor dat eerfte Jaer als 1559., de portie van die van Hollandt, wefende 't achtfte part van dien, beloopt hondert duyfent guldens, van welcke acht hondert duyfent guldens voor 't eerfte Jaer voorfz geëmployeert moeten werden twee hondert duyfent guldens tot betalinge van de jaerlyckfche Renten van 't felve eerfte Jaer, daer van de portie van die van Hollandt beloopt vyf en twintigh duyfent guldens , fulcks dat 'er goedt komt voor het eerfte jaer van de voorfz Beede, tot ontlaftinge van een deel van de Beede ordinaris, de fomme van fes hondert duyfent guldens, daer inne de portie van die van Hollandt voor een achtfte part beloopt vyf en tfeventigh duyfent guldens, dewelcke by henluyden geaccordeert zyn geëmployeert tf werden tot de jaerlyckfche betalinge van de Renten, monterende de voorfz twee partyen ter fomme van hondert duyfent guldens, fonder dat men bevindt, dat van de voorfz acht hondert duyfent guldens vooi
155930. Dec,
Miffive larStralen, leroerende ie portie /an de Staen van Holland in 3eno«enlale Bede.



1559» 30. Dec.
Pag. 129.
( 302 )
't voorfz eerfte Jaer eenige penningen gedeftineert zyn tot betalinge van de twee duyfent Paerden, wefende in continuelen dienft, ende fes duyfent op Waertgeldt of jaerlyckfche Penfie, als wel gedeftineert is tot betalinge van defelve Ruyteren voorde navolgende Jaren, blyckende by Extract. 'van 't beginfel van de calculatie op 't geene wes voorfz is, by de generale Staten gemaeckt , daer van wy Uwer E. jegenwoordelyck Copie overfenden, alfoo wy nieten twyffelen, of Uwer E. en heeft Copie van de voorfz geheele calculatie, fulcks foo en verftaen wy niet, yet gehouden te wefen op te brengen tot onderhoudeniife van de voorfz Ruyteren voor 't voorfz jaer van 1559., maer wel voor 'tjaer 1560., naer uytwyfen van de voorfz calculatie, immers, anders doende, fouden meer opbrengen dan by ons geconfenteert is geweeft, alfoo de hondert duyfent guldens van den Jare 1559. by ons ten vollen opgebracht zyn, niet te min, indien de andere Staten van meeninge fouden wefen voor 't voorfz jaer van 1560. yet op te brengen by anticipatie, daer van geadverteert zynde, fouden hopen , naer voorgaende Vergaderinge van de generale Staten, hen daer inne mede te quyten; ende voor antwoordt op Uwer E. voorfchreve tweede Miffive, ende byfonder op 't tweede poinct van de Memorie, by de felve Uwe Miffive gevoeght, te weten, of wy fouden te vreden wefen te accorderen de verandering van twee duyfent Paerden,
en-



( 303 )
ende fes duyfent op Waert - geldt, in drie duyfent Paerden, wefende in continuelen dienft, te diftribueren in veertien Benden, laten ons duncken, onder correctie, dat alfoo het Concept ende Accord van de onderhoudeniife van de voorfz twee duyfent Paerden , met 't geene wes daer aen dependeert, gemaekt is by de Generalité van de Staten, niet billyck noch redelyck foude wefen, omme de confequentie wille eenige veranderinge van dien te doen in 't particulier, fonder voorgaende Refolutie ende accord van de Generale Staten, ende daer toebefchreven wefende, fullen onfe Gedeputeerden by de andere Staten fchicken, waer van wy Uwer E. gaerne hebben willen adverteren , omme haer daer nae te mogen reguleren , biddende Godt Almachtigh, de felve lange te willen fparen in goede zalige gefondtheydt.
Den 31. December 1559.
ALfoo by de Staten van Hollandt Mr. Jacob Bol, Ontfanger, belaft is, wettelyck te doen infinueren Broeder Lambrechi Schellinck, Prooft van de Abdye van Middelhurgh, dat hy kome lichten de fomme van vy: hondert negen en twintigh ponden dertien fchell fes deniers van veertigh grooten Vlaems, bi den voorfz Bol in de Griffie van den Hove vai Hollandt geconfigneert door onthiet van de fel ve Staten, tot betalinge van een jaer verfch: nen Renten van een en dertigh ponden vy
fchell
1559-
30.
31. l>ec*
Ordonnantie opCoe.bel, dathy den Prooft ^van Mid'delburg fal .fuppleren't , relt, dat te kort ko' men fal van - de pennin. gen, in de f Griffie geconfigneert" tot beta-



C 304 )•
I559%l.Dec.linge van fijne verfchenenrenten.
JJEer Griffier van den Hove van Hollandt, de Staten van den felven Lande ordonneren U, van de penningen, in de Griffie geconfigneert by Mr. Jacob Bol, Ontfanger, door. haerluyder bevel te leveren Mr. Cornelis van Alckemade, Penfionaris der Stede van Haerlem , de fomme van een en dertigh ponden vyf fchell. van veertigh grooten Vlaems 't póndt, Broeder Lambrecht Schellinck, Prooft van de Abdye van Middelburgh , by eenen Pieter Janfz, Schipper ende Inwoonder der Stede van Haerlem, na vermogen fekere Sententie van die van den Gerechte van Middel-
Pag. 130. Ordonnantie van de Staten op den Griffier, dat hy de penningen, byde Staten onder hem gearrefteert fal laten lichten fonder cautie.
fchell. van veertigh grooten Vlaems 't pondt, die den voorfz Prooil op de vyf grooten Steden van Hollandt fpreeckende heeft, ende voots tot loflinge van de felve Renten, foo ordonneren de voorfz Staten Mr. Aernout Coebel, Ontfanger van 't gemeene Landt, dat foo wanneer de voorfz lichtinge van penningen by den voorfz Prooft verfocht fal werden , hy den voorfz Bol ofte den voorfz Griffier aen fal tellen ende fuppleren 't geene wes ter caufe van de verfchenen onbetaelde Renten, de confignatie van de voorfz penningen ofte anderfints eenighfints te kort foude mogen komen; ende overbrengende defen met behoorlyck acquit van het voorfz fupplement, by U als vooren gedaen, fal 't felve U in Rekeninge gepaifeert werden.
IS Ordonnantie gepaifeert op den Griffier van



( 3°5 )
deiburg, gegeven, in betalinge1 van fekere verfchenen Renten van gelycke fomme , die den voorfz Broeder Lambrecht op de vyf groote Steden van Hollandt hebbende is 4 ende dat omme ontflagcn te wefen van feker arreft, by den voorfz Prooft uyt faecke voorfz op hem gedaen, mits overnemende van den voorfz Mr. Cornelis de Quitantie , die den voorfz Broeder Lambrecht daer van den voorfz Pieter Janfz gegeven heeft , van dato den thienden November 1559., ende overleverende de voorfz Staten de felve Quitantie, fal het felve U af* kortinge ftrecken aen de voorfchreve geconfigneerde penningen.
ALfoo Broeder Lambrecht Schellinck, Prooft ■"■ van de Abdye van Middelburgh, gefom-; den hebbende fekere fyne Gecommitteerden ( aen den Griffier van den Hove van Hollandt,^ omme te lichten de fomme van vyf hondert ne-( gen en twintigh ponden dertien fchellingen fes j deniers van veertigh grooten Vlaems, by den ; Ontfanger Mr. Jacob Bol in de felve Griffie [ geconfigneert door onthiet van de Staten vanj Hollandt, tot betalinge van een jaer verfche- { nen Renten van een en dertigh ponden vyfj fchellingen van veertigh grooten Vlaems t( pondt, die den voorfz Prooft op de vyf groote Steden van Hollandt fprekende heeft, ende tot alloffinge van de felve Renten, ende dat onder behoorlyck acquit ende overleveringe van de Rente - Brieven, die de voorfz Gecommitteerden prefenteerden te doen, ende dat der* VI. Deel, V voorfz
1550*
$i.D.eb,
Dat Bol ien Prooft nn Midlelburs fal i/etielyck loen infimeren, dat ly depeulingen, in le Griffie; ;ecotifi* neerc, nach lichen fondes: :auiie«



» 559. Si.Dt'c.
Deliberatie gehouden in de fake van de Staten jegens die van Wyk op het Sant, beroerende haerluyder portie in de Beeden en coiuributien.
( 3°ö;
voorfz Griffier de voorfz Gecommitteerden geweygert heeft de voorfz penningen te leveren , ten ware hy daer vooren ftelde cautie fuffifant, hoewel nochtans op de felve penningen geen arrelt by yemandt gedaen en was, ende dat den vóorfz Griffier daer toe van de Staten geen lalt en hadde, foo fal den voorfz Jacob Bol den voorfz Prooft weder van nieuws wettelyck ende ter prefentie van Notaris ende Getuygen, van wegen de Koninghlycke Majefteyt ende oock de Staten van Hollandt doen infinueren, dat hy de voorfz geconiigneerde penningen kome lichten, foo in betalinge van de onbetaelde verfchenen Renten, als ter loffinge van de felve Renten, ende dat ter caufe van de felve lichtinge van hem geen cautie geëyscht en fal werden , den felven voorts wel expreifelyck denunchierende, dat foo verre hy in gebreke blyft de voorfz penningen te lichten, de Koninghlycke Majefteyt ende oock de voorfz Staten verftaen, ongehouden te wefen tot verder betalinge van de felve Renten, daer van uyt den naem van den felven wel expreifelyck protefterende.
TN deliberatie geftelt zynde, nadien alsnoch A proces ongedecideert hangende was tulfchen de Staten van Hollandt, Appellanten, ende die van Wyck op 't Sandt, voor den Grooten Rade , beroerende haerluyder portie in de Beeden endeContributien, gevallen voor den Jare 1553., beloopende tulfchen de twee ende drie hondert guldens, men des niettegenftaendede felve foude doen executeren voor haerluyder portie van
de



( %ó7 )
de Beeden gevallen zedert den Jare i$54.j die beloopen foude twaelf duyfent guldens, ende voorts de Proceffen, die fouden ryfen op de voorfz executie, mede in ftate van wyfen foude brengen, ende pari pajjii met de voorgaende proceffen doen termineren 5 foo hebben de voorfz Staten, overmits de diverfiteyt van de opinien, ende omme te fchuwen onnutte kosten van het gemeene Landt, gerefolveert, dat den Advocaet ende den Penfionaris van Leyden op defe fake foude confuleren met twee Advo* caten, omme te weten of't Landt van Hollandt bv de voorfz executie eenigh profijt foude mogen confequeren, midts dat de effeduele executie niet volkomen foude mogen werden, dan na de pronunciatie van de voorfz Proceffen, ende dat de triumphe in de eerfte Proceffen foude de deciffie wefen van de navolgende Jaren, hoewel de proceffen, die geinftitueert fouden werden ter caufe van de Contributie, gevallen na 't Taer 1552., het fouden fchynen gefundeert te wefen, overmits de aften van confente zedert 't felve jaer breeder ende fterckerclaufulen comprehendeerde.
y %
Dagh-
31. Dec, >ag. 131.



I Januar. Pag. i.
Den i Januarii 1560.
Befoigne gehouden met Diert en Cock, omme te hebben haerluyder advis, nopende de voorfz fake tegens die van Wyck.
j < t i J 1 1
]
j
C 308 )
Daghvaert in den Hage gehouden by de Staten 's Landts van Hollandt,
BY den Advocaet van den Lande, en Mr. Jacob de Milde, op het gene wes voorfz is, confultatie gehouden zynde met Diert ende Cock, hebben van advife geweelt, dat, alfoo de decifie van de Proceffen, wefende tulfchen ie Staten ende die van Wyck, als nu ongedecideert hangende voor den Grooten Raede, op ie Contributie van haerluyder portie in de Beeicn, geaccordeert voor den Jare vyfthien honiert twee en vyftigh, mogelyck niet en foude ^xtenderen tot de Contributien van de navoljende faecken, overmidts de confenten gedragen voor den Jare vyfthien hondert drie en /yftigh, ofte eenige van dien niet foo fterek *eclaufuleert en zyn, als de navolgende conenten van de claufulen van derogatie ende anlers, men daeromme die van Wyck mede fal loen executeren voor hare portie in de Beelen, gevallen zedert den voorfz Jare vyftien ïondert drie en vyftigh incluys tot nu toe, enIe dat men de felve pari pajfii fal doen termiïeren, te meer, alfoo de portie van de voorfz /an Wyck in de Beeden gevallen, zedert den [are vyftien hondert drie en vyftigh voorïoemt, beloopt twaelf duyfent guldens, ende n de voorgaende Jaren, voor foo veel als fy ls doen ge-executeert zyn, niet veel meer dan
tus-



( 309 >
tuflchen de drie of vier hondert guldens, en dat fy in allen gevalle fuccumberende de Maje-1 fleyt voor haerluyder portie moetrefpondefen; ende dat, alwaer het dat wy fuccumbeerden in de Proceifen als nu geinftitueert zyn, nochtans fouden mogen triumpheren, ende andere die noch te inilitueren zyn, overmits die ftercker claufulen van derogatie aldaer geinfereert, en daeromme die Majefteyt foo voor de voorfz Jaren voor hen niet en foude willen refponderen, maer foude fultineren dat wy behoorden tegens hem te procederen, als beter aldaer dan in de voorgaende Proceifen gefundeert zynde, dat oock de Staten proffitelyck is te hebben de contributie van die van Wyck, dan de refponfie van de Majefteyt voor henluyden, overmits de geconfenteerde Beeden meer ftrecken ende uytbrengen, en daer de Majefteyt oorfake gegeven wert , om niet foo groote , foo oock willen, en meer Beeden van de Staten te eylfchen.
V 3
Dagh-
15(50. Janua



f 310)
1560.
17, 18 en 19, Jan.
Vtg. 2,
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Denï?, 18 era 19. Januariii$6o. Stilo Curies.
PRESENTEN,
Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Lockhorft,ende Vander Duyn.
Ende van de Steden.
Dirck van Nuyfenburgh, ende
Mr. Cornelis van Hoogelande, van Dordrecht.
Mrs. Gerrit Hendrickfz, ende
Cornelis van Alkemade , van Haerlem.
Frans Duyft , van
Delft.
Mrs.FransAdriaenfz, ende
Jacob de Milde, van Leyden.
Joolt Buyck, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh, van Amfterdam.
Simon Gerritfz, ende
Jan Hey , vander Gouda.
Omme te refolveren op de Petitiën van de Koninglycke Majefteyt.
Propofitie by de Har. toginne gedaen , aen< gaende de veranderiü' ge in deMi' luie,
DEn voorfz feventhienden hebben de voornoemde Staten, nopende de Propofitie by"de Hartoginne gedaen, den fefthienden November, nopende de verkoopinge van de vyftien duyfent guldens, geperfifteert by hare voorgaende negatif, ende dat by de middelen aldaer verhaelt, ende dat fy omme de redenen aldaer verhack,, geen middelen weten omme de Renten



fSn ;
ten te mogen loffen; ende aengaende de veranderino-e van de twee duyfent Paerden, in drie duyfent Paerden, hebbben oock geperfifteert by de voorfz eerfte Refolutie, te weten dat de veranderinge niet en behoordt te gefclneden, dan by de Generalité van de Staten.
Eodem hebben die van Delft verklaerdt, ge-1 ftelt te hebben een Collecteur tot Schiedam, van het duytken op elcke tonne Turf, eenen genaemt Pieter Adriaenfz; ende tot Delfstoven, eenen genaemt Gillis Gysbrechtfz; ende die van ter Gouda, een ter Gouda genaemt Pieter Harinckfz, hebben met hem over een gekomen met den tfeventighften penningh j ende tot Rotterdam, genaemt Wouter Franfz, ende zyn met hem over een ghekomen met den vyf en veertighften penningh; die van Dordrecht en hebben noch geen Collecteur gefteldt, dan fullen die ftellen, ende hebben geordcmneert dat 'er een Huysken gefteldt fal worden aen de Laege Swaluwe, ende dat 'er een belleek ghemaeckt fal worden, fulcks men hel felve Huys fal willen maecken, het welck bj die van Dordrecht gedaen fal worden, als daei toe by de Staten gecommitteert zynde ,• ende fal Coebel, volgende het felve befteck, di( van Dordrecht geldt leveren, ende fal eerft daeghs de publicatie gedaen worden, dat de lel ve Collectatie innegaen fal den tweeden Fe bruary naeftkomende.
V 4 Zyn
1560.
7, 18 en ïo. Jan.
Secommiteerden:>mme te ;ollecteeen het luytken op slcke tonne Turf.



1560. 17, 18 f« tg. Jan. C? 'coramit teen omme te vifueren de Quohieren van den thienden pennjugh.
DatCoebel die van ( Wyck op 't Sant fal ex-1 ecuteren 1 van hare 1 portie in al-, Ie Beeden, j gevallen zedert 't < Jaer vyf- \ tien hon- ^ dert twee ^ en vyftigh.
t 1 I
e %
t Zyn mede gecommitteert omme te viliteren de Quohieren van den thienden penningh, den Heere van Sprange, in het Quartier van ZuydtHollandt, omme defe vifitatie te doen, met alfiftentie van Klaes Dam, Deurwaerder, Dirck van Teylingeu, in het Quartier van Weit - Vrieslandt, Mr. Jacob de Milde, in het Quartier van Rhynlandt, Delflandt ende Schielandt, Meynardt van Heusden, in het Quartier van Kennetnerlandt ende Amllerlandt; ende lullen ghefainentlyck een Inftruétie maecken daer naer fy befoigneren fullen, ende fullen een dagh ramen , naer Dirck van Teylingen uyt Brabandt gekomen fal zyn, tot welcken dagh den Advopaet, die anders Gecommitteerden fal befchry/en,
De Staten gehoort hebbende het rapport van len Penfionaris van Leyden, ende den Advo:aet, hebben gerefolveert dat men met alder liligentie fal foecken naer de Stucken, dienenIe tot juftificatie van de Proceifen, als nu te>-eii de Staten en die van Wyck op 'tSant, langende ongedecideert voor den Grooten Raele, ende de felve hebbende, fal men den Ont'anger belaften de voornoemde van Wyck te ex:cuteren voor hare portie in alle Beeden, getallen zedert den Jare vyfthien hondert twee ;n vyftigh, ende dat men het Proces dat daer >p fal ryfen, pari pajju fal doen termineren met iet voorfchreve ander Proces, te fien naer de Leeckeninge van de Jaren vyfthien hondert twee n veertigh ende vyfthien hondert drie en veergh, van, den thienden penningh , omme te
fien



C 313 )
fien of die van Wyck daer inne gecontribueert hebben van de feven duyfent en acht duyfent guldens, tot behoef van de Haringhvaert, van de 40000 guldens, de Koninghlycke Majeftey t geaccordeert, en te fien na de Rekeninge van Ryswyck.
Is op de Requefte van myn Vrouwe van Roon gefeydt, dat fy haer vinden fal by den Ontfanger Coebel, die haer toonen fal feeckere Appoftille, by de Staten op fijn Reeckeninge geftelt, waer na fy de betalinge van haei Margentalen behoort te doen,
Zyn de voornoemde Staten mede te vreeden, hen te voegen met de Burgermeefters ende Wethouders van Haerlem, ende met de Getuygen die Procuratie gepaifeert hebben ad lites, ende te proponeren exceptie vanrenvoy, tot confervatié van haerjuyder Privilegie de non evocando; maer aengaende de andere Parthyen, behooren te fien 't exploiét., om als dan van de adjunctie met Parthyen te difponeren.
Beroerende het verfoeck by de Staten ghedaen, omme dat de Onderfaten van Hollandt in den Zeeuwfchen Thol fouden mogen palieren Thol - vry, midts exhiberende haerluydei gewoonlycke Certificatien, daer op fy by Miffive genoegh nihil verkregen hebben; hebber de Staten begeert Copie van de Requefte de Hartoginne geaccordeert, en van de Miffive daer op ge-expedieert, en rapport genomen to de naefte Daghvaert.
V $ Zyi
1560.
17, »8 en 19. Jon.
Pag. 3.
Requefte van myn Vrouwe van Roon.
Voeginge van de Staten met die van Haerlem, tot confervatié van hare Privilegie de non evocando.
Beroerende bet pasferen van denZeeuvvfchen Tol.
I l



C 314)
1560. tj, i8<«
19. Jan.
Requefle van Mr. Pieter Bruynfz.
Gecommit teerden om Inttru&ie te geven in het Poces tegens Oudt- Ma thenes.
Alsmeds in het Proces, tegen; Welt- ende OoftCamp, &c
Commiffie op Mrs. Adriaen Wenfz en de Nicolaes Diert, als Advocaten van het gemee De Landt.
Zyn mede gecommitteert omme te difponeren op de Requefte van Mr. Pieter Bruynfz, ende de gene die gecommitteert zyn , omme te hooren den Ontfanger en die van de Rekeninge , ende fal den Ontfanger furcheren met de executie, ter fomme van hondert guldens , tot by de felve daer op gedifponeert fal zyn.
Eodem, zyn gecommitteert Mrs. Aert Coebel , Jacob de Milde , ende. den Advocaet , om inftruétie te geven in het Proces van de Staten, tegens die van Oude Mathenes.
De felve zyn mede gecommitteert omme Inftruétie te geven , in het Proces tegens de Ambachtsbewaerders van Weftkamp en Ooftkamp, omtrent Eyckenduynen.
' T S mede op het aengeven van. Coebel, omme voortaen te hebben twee Advocaten van
het gemeene Landt, Aéte gepaifeert op twee
■ Advocaten, fulcx hier na volght.
Op den feventhienden January vyfthien hondert negen en vyftigh, Stilo curiceHoU landice; foo hebben de Edelen, ende Gedeputeerden van de fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, geaccepteert endeaengenotnen, accepteren ende aennemen mits defen tot haerluyder Advocaten, voor den tydt yan thien Jaren , Mrs. Adriaen Wentfz ende Nicolaes Diert, Advocaten Poftulanten voor den Hove van Hollandt»
om-



C 315 )
omme te bewaren ende te dienen in alle Prnreffen die de voornoemde Staten , ot-
ton Ontfanger M, Arent Coebel voor den felven Hove jegenwoordelyck hangende, hebben, ofte noch krygen luilen mogen hangende den voorfz tydt var tien Taren, ende dat elcks met de Wed dens van achtien Caroli guldens van veertigh grooten Vlaems het ftuck s jaers. die innegaen fullen van den laetften dag van December laetftleden, ende betaelt ful len worden uyt de penningen , komend* van den Impoft van de Wynen ende Bie ren, ende van het Margen - geldt, onde welcke Weddens begrepen fullen wefe, alle hare Confultatien; des fullen de voot noemde Advocaten ghehouden welen u alle Proceifen . het gemeene Landt tou cherende , gefamentlyck Confultatien t houden , ende malkanderen in het plai doyeren van de faecken te affifteren, de va? nooden zynde; ende fullen attent* vïs vicibus in de voorfz Proceffen van d Staten befoigneren en fchryven, en elcl fijn Proces ten eynde toe volfchryven.
TS mede op het aengeven van Coebel , omrr ■l Tooft lacobfz Weddens te doen hebben, t by de Staten Afte gepaifeert, als hier naer volgende ^ fcventhienden Jannuary vy thien hondert negen en vyftigh., btilo U rice Hellandie; foo hebben de Edelen, ei de Gedeputeerden van de fes groote m
i$6o. 17, 18 «
I
f
lPag. 4' 1
3 S
e s
e Acte voor „ Joolt Ja■J cobfz de lsBye, Procureur vais & de Wedl_ dens van
twaelf poogden-~ Vlaems :n 's jaers.



i5«o. 17, 18 en ih>. Jan.
Dat die van Texel hare Jj, quytfchel- v dinge fullen verfoe-0! ken aen de S Majetteyt. gf
W
hi v di d te fi ti v fi
C 316 )
den van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande geaccordeert, ende accorderen mits defen Jool! Jacobfz de Bye, haerluyder Procureur, de Weddens van twaelf Caroli guldens van veertigh grooten Vlaems het ftuck 's jaers, ende dat den tydt van thien Jaren, die innegaen fullen van den laetften dagh van December laetftleden , ende betaelt worden uyt de penningen , komende van de Importen van de Wynen ende Bieren, ende van het Margengeldt , onder welcke Weddens begrepen fullen wefen alle fyne Confultatien, des fal hy ghehouden wefen de twee Advocaten van het gemeene Landt in alle Confultatien te affifteren , des by henluyden verfocht zynde.
Den achtienden January de Staten gefien ïbbende de informatie , genomen by Dirck m Teylingen, op het inhouden Van de Rejefte van die van Texel, verklaren dat de jpplianten fulcke quytfcheldinge, als fy beieren, verfoecken fullen aen de Majefteyt, efende de Staten te Hove, waer toe fyluyden :n alle addreife doen fullen; ende accorderen Dorts de voornoemde Supplianten, dat voor ;n tydt van twee Jaren in furcheantie ghehouïn fal worden de executie van 't geene wes fy r caufe van hare portie in de Beede als nu huldigh zyn , ofte geduyrende den felven 'dt, fchuldigh fullen worden; des fullen de Dornoemde Supplianten gehouden wefen, tus:hen dit en Meydagh naeftkomende, de Staten



c si.;
goede verklaringe doenby wien de elf hondert feftien margens, die fy baptiferen vrye Landen te wefen, in de Jaren vyftien hondert drie en vvfti£h, ende vyftien hondert feven en vyftigh gebruyckt zyn, ende wat de felve in de voorfz twee Jaren gegolden hebben , ofte by gebreecke fy het felve binnen den voorfz tydt niet en doen, fullen de felve doen executeren voor al 't gene, wes fy ter caufe van hare portie in de Beeden fchuldigh zyn.
Is mede gerefolveert, dat ten dage dienende van de provifie van arreft, by Gerard van Loo geimpetreert, op de penningen by de Staten in de Griffie van den Hove van Hollandt geconfigneert, fal van wegen de Staten conclufie genomen worden tegens Loo, dat foo verre de Staten door fijn arreft in eenige koften ofte fchade komen, hy gecondemneert fal worden de felve de Staten te refunderen ofte te gehengen, dat de geconfigneerde penningen gelicht worden.
Is mede by de Staten op fekere declaratie vat Pieter Janfz , Schipper -, Poorter der Stede van Haerlem, van feeckere koften, fcb.aden, ende intereifen by hem gehadt ende geleden, ter caufe van feecker arreft op fijn Schip, binnen der Stede van Middelburgh gedaen by den Prooil van de Abdye aldaer, overmits hy aen geen betalinge en konde geraecken van feeckere Rente, die hy op het Landt fpreeckendeheeft,by die' van Dordrecht ende Amfterdam, als Gecommitteerden van de Staten, getauxeert zyn-
di
t
1560. 17, 18 en ».jo. Jan.
Beroerende het arreft by Gerard van Loo, gedaen op de penningen in deGriffie bij de Staten gecorsfigneert.
Declaratie van Pieter Janfz Schipper, Poorter der Stede van Haerlem, Pag. 5.



C 318 )
ï56o. 17, 18 et 19. Jan.
Duyn, der Advocaet, ende de Milde gecoramitteett, om ti taxeren d( declaratie van den Griffier.
Den Advo caet ommt te hooren desOntfan gers Reec ieninge.
Rappon by Coebel gedaen vat de fwarig heden bevonden in Stralen, Grammay ende Bols Reeckeaingen.
de ter fomrne van fes en twintigh guldens van veertigh grooten Vlaems het ftuck, Ordonnantie gepaifeert op den Ontfanger Coebel, omme den voornoemden Pieter Janfz, de voorfz fomme te betalen.
Zyn mede gecommitteert omme te tauxeren de declaratie van den Griffier, Mr. Jacob van der Duyn , den Advocaet, met Mr. Jacob ; de Milde, in de plaetfe van Mr. Lambrecht.
Hebben mede de Staten den dagh, omme te hooren des Ontfangers Reeckeninge, die genomen was den vyfden February naeftkomende, omme des avondts in de Herberge te wefen , uytgeftelt tot den eerften Maendagh in de \ Vaften, overmits den Ontfanger Coebel nootelyck geoccupeert moet wefen in eenige affaires van den Prince van Orange , midts dat Ravensbergen ende de Milde, Vrydaeghs te vooren alhier fullen komen, omme de faecke te proponeren.
De Staten gehoort hebbende het rapport van den Ontfanger Coebel, beroerende de fwarig. heden die by de Gedeputeerden van de Generale Staten gevonden zyn in het hooren ende fluyten van Stralen , Grammay , ende Bols Reeckeningen ; hebben begeerdt van elcks een ' ftaetken, by den Ontfanger voornoemt ghemaeckt te worden, omme pertinent rapport te mogen doen tegens de naefte Daghvaert, het welcke Coebel hem toegefeydt heeft te doen hebben.
By



(;
By den Advocaet de Staten aengégeven zynde , hoe die van den Raede van Hollandt hem verklaerdt hadden, dat gevifiteert hebbende de Requeften, Stucken, ende Advifen beroerende , omme geremedieert te hebben tegens het recken van de Laeckenen, fy bevonden de felve divers, ende oock de Requefte te mentioneren van de Engelfche Laeckenen, ende wat duyfter te wefen, dat hy daeromme de felve Advifen fouden viliteren, ende de Requefte wat veranderen, ende anders baptiferen, op dat de Placaten pertinentelyck gemaeckt fouden worden ; foo hebben fy gerefolveert de felve Stucken te leveren in handen van die van Dordrecht en Amfterdam, om te fien wat diverfité in de voorfz Advifen, en faute in de voorfz Requefte foude mogen wefen, en daer op moiger rapport te doen.
Den negenthienden January in gerefolveert, in de extraordinaris Ordonnantie te ftellen, ir wat reeckeninge den Ontfanger de geconfenteerde fomme gepaifeert fal worden.
Beroerende de faecke van den Ontfangei Bol, dat Coebel, Mr. Gerrit Hendrickfz, ende Mr. Jacob de Milde, met den felven Bol negotiëren fullen, en als dan de Staten rappor doen.
Zyn gecommitteert omme te vifiteren d< Reeckeningen, ende te fien of de Majeftey tei achteren komt, ofte het ghemeyne Landt, Ra versbergen, en Mr. Jacob de Milde, de wek
ki
/
IS*». 17, 18 en
19. Jan.
Beroerende het recken van de Lakenen.
In alle extraordinaris Ordonnantiën te ftellen in wat Rekeningen de geconfenteerde fomme, &c.
Coebel, ' Ravens, bergen, ende de Mil. de, fullen
■ metBol negotiëren.
Uijc deRe-
■ keninge te l fien of fij. ne Maje«
(teijt ten " achteren : blijft, &c



(320 ;
i5fTo. 17, 18 er, i$>. Jan.
Pag. 6.
Teconfuleren met de nieuws Advocaten beroerende de Tollen ende Officien, &c.
Verkoopinge van Los-renten den pen- • ningh festien.
i ] ]
Beroerende de faecke van de J Edelen en-1 de vijf gro-r te Steden,i tegens dte van Dor- c drechc,aen-\ gaendede ^ Verpach- c tinge van den Impoft aldaer. G
ke als dan de Staten rapport fullen doen op de naefte Daghvaert.
Is mede gerefolveert dat men , beroerende de Thollen ende alle Officien van den Jare vyfthien hondert drie en vyftigh, die verpacht worden , ofte in reeckeninghe bedient worden, of die fullen ge-executeert worden voor den tienden penningh, te confuleren met de nieuwe Advocaten van 't Landt, en als dan rapport te doen.
Is by de Staten mede geordonneert , dat len Ontfanger alomme fal doen affigerèn Biletten, dat de Staten willen verkoopen Los•enten tegens den penningh fefthien, ende dat iy ontfangen hebbende een merckelycke fomne van penningen , die fal employeren tot losInge van de Obligatien van de Staten , indien ïy daer toe kan geraecken, indien niet, tot offinge van de andere Renten, verkocht den jenning twaelf.
Aengaende de faecke, wefende tulfchen de ïdelen ende vyf groote Steden van Hollandt, egens die van Dordrecht, beroerende de Verlachtinge van den Impoft aldaer, de welcke >y confent van Parthyen gefubmitteert is aen len Secreten Raede ; hebben de vyf Steden 'oornoemt, omme de voorfz faecke te vervolen, gecommitteert die vauDelft ende der Goua, die te vooren gecommitteert waren, ene dat die faecke alhier geinftrueert fal woren, en gefloten boven overgefonden, dan die
van



( 321 )
van Dordrecht namen hier op rapport, om vaü harent wegen oock yemandt te committeren tot inftruétie van de faecke.
Hebben mede gerefolveert, dat de Gecommitteerden op de toekomende Reeckeninge belaft 'fullen komen, om te maecken Ordonnantie op de toekomende Verpachtinge van den, Impoft.
- Óp de Requefte van die van Soeterwoude : Is gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Staten ordonneren den Ontfanger Coebel, ten verfoecke van die van Soeterwoude ende Stompwyck, te executeren de .Landen van de buyten Huyiluyden, leggende onder haren bedryve, voor de feven grooten, in den Jare vyfthien hondert fes en vyftigh ommegeflagen , ende dat na inhoudt van 't negende Art. van de Ordonnantie, ofte Placaet van de feven grooten, ende de felve daer van tembourfement te doen.
Op de Requefte van de Tauxateurs van dk van Moordrecht, verfoeckende dat de Stater hare declaratie fouden advoyeren, ende behoor lyck loon toevoegen , ende een voet geven ■ omme de Onwilligen te doen betalen den tien den penningh : Is gerefolveert voor Appoinéte ment te ftellen.
VI. Deel. X De
1560. 7, iH en 10. Jan.
Gecom•niueerden3111 te maten Ordonïantie op ie toekonende versagtingeam den. Impoft.
Requefte /an die van Soeterwoude.
Requefte van deTauxateurs van Moordrecht &c.



( 322 ;
17, 18 en \9.J*n.
Pag. 7.
Requefte£ü van Job Daemfz, VI «Om fuis. g€
Te vifiteren de Requefte van die van Maeflandt.
Declaratie voor , Mr. Jacob. de Milde. 1
De Staten van Hollandt verklaren, dat die van den Dorpe van Moordrecht de Supplianten tot redelyckheydt betalinghe doen fullen van de vacatiën ende gedebourfeerde penningen in defen, ende in de declaratie daer aen gehecht, geroerdt, ofte by gebreecke van dien fullen de Supplianten hem doen roepen voor den Hove van Hollandt, omme de voorfchreve betalinge te gekrygen , in welck Proces de Staten voornoemt hen met de Supplianten fullen voegen.
Op de Requefte van Job Daemfz , cum is, verfoeckende dat de Staten hen fouden yen van den pretenfen Tol van Heusden; refolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten fullen de Stuckenvande Proceifen alhier geroerdt, leveren in handen van den Advocaet van 't gemeene Landt, omme die te doorfien, ende de Staten rapport te doen, omme het felvegehoort, als dan by de Staten geordonneert te worden naer behooren.
Die van Haerlem en Leyden zyn gecommit:eert, om te vifiteren de Requefte van die van Maeflandt. -
Is mede by Mr. Cornelis van Hoogelande, :nde den Advocaet, als daer toe ghecommiteert zynde Mr. Jacob de Mildes declaratie ge-
taux-



( 3^3 )
tauxeert tot twaelf pond. veertien fchell. van xl. grooten.
Op de Requefle van den Prior van den Convente van Wateringen, dat de Staten den Ontfanger Coebel fouden belaften , dat hy des Suppliants Verklaringe, ende van fijn Pradecesfeur ontfangen , van de Wynen ende Bieren gedroncken binnen haren Convente, ende mede des Suppliants Verklaringe in verbis facerdotum geloove, ende dat den felven Rentmeefter geordonneert zy, den Suppliant 'niet vorder te molefteren; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, fiat ut petitur.
Op de Requefte van Convent van Roodenburgh, verfoeckende dat fyluyden ongemoeyt fouden mogen blyven van den thienden penning , maer dat men haer portie foude verhalen aen die van Soeterwoude ; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen, nihil.
Op de Requefte van de Vrouwe van Heuckelom, cum fuis, verfoeckende feeckere taux op hare Margentalen geftelt te hebben, waer na fy haerluyden fouden mogen reguleren; gerefolveert voor Apponctement te ftellen.
De Supplianten fullen hen reguleren naer vermogen der Placaten , Aclen van confent, ende de Sommatien henluyden geordonneert.
1560.
7, '8 en 19. Jan.
Requefle rar> den Prior van /an de Convenualen tot A'aterin;en.
Requefte van die van het Convent van Rodeuburgh.
Requefte van de Vrouwe van Heuckelom.



C 3^4 )
1550. 17, 18 en 19. jan. Ravensbergen ende de Milde, gecommitteertomme te negotiëren met Jacob BoT.
Pag. 8. Ordonnantie voor Jan Michielfz, Boode.
Eo-
Eodem, hebben de voornoemde Staten gecommitteert , ende committeren mits defen Mr. Gerrit Hendrickfz.van Ravensbergen, Burgemeefter der Stede van Haerlem , Jacob de Milde, Secretaris der Stede van Leyden, ende Aernout Coebel, Ontfanger van het gemeene Landt, omme te negotiëren met Mr. Jacob Bol, omme te weten hoe veel geldts hy behoeven fat tot betalinge van de Renten, ftaende op de vyf Steden, voor de Jaren vyfthien hondert acht en vyftigh, ende vyfthien hondert negen en vyftigh, ende hoe veel hy fal moeten employeren tot lolfinghe van de felve Renten, achtervolgende de beloften van de Majefteyt daer van gedaen; ende voorts omme te viliteren des voornoemden Mr. Aernout Coebels Reeckeninghe van de voorgaende Beeden, ten eynde men feeckerlyck foude mogen weten, of de Koninghlycke Majefteyt, ofte de Staten ten achteren komen, omme als dan van alles op de naefte Vergaderinghe, de Staten rapport te mogen doen.
Eodem, is gepaifeert Ordonnantie voor Jan Michielfz, Boode, van tien dagen, tot thien ftuyvers des daeghs, van een Reyfe by hem ghedaen den tienden October laeftleden , tot Bruifel met Brieven van Coebel , aen de Gedeputeerden van de Staten, innehoudende antwoorde op feecker debat van den Heere van Strar len, ende noch twintigh ftuyvers van extraordinaris onkoften.



C 325 )
Eodem, is den felven Ordonnantie gepaifeert van twaelf ghelycke dagen, van een Reyfe by hem ghedaen tot Brulfel, aen de Gedeputeerden van de Staten, met Brieven van de felve Staten, daer by gevoeght was een Ordonnantie, om te executeren een duytken op elcke tonne Turf, ende noch achtien ftuyvers van extraordinaris onkoften.
Den negen en twintighften January, is Ordonnantie gepaifeert voor Blalius Sebaftiaenfz j van vyfthien dagen, tot fes ftuyvers des daeghs. uyt faecke dat hy op den elfden January laetftleden , door laft van de Staten, met feeckere Brieven van Bol, gereyft is tot Middel burgh aen den Prooft van de Abdye aldaer. innehoudende dat hy de penningen in de Griffie, gerefigneert tot betalinge van fyne verfcb eenen Renten, foude konnen lichten fonder cautie,
X 3 Reec-
\$6o. 17, 18 en 19. Jan. Ordonnantie voor den felven.
Ordonnantie voor Blafius Se» baltiaenfz.



ï*6o. S. Maert.
Pag. g.
Den 5 M<
Ter prefentie van
Mr. Cornelis Suys, Prajfident van den Hove van Hollandt, ende
GerardRenoy, Pra> fident van de Kamer van Reeckeninge.
DenHeere vanLockhorft, ende
Vander Duyn, uyt den naem van de Edelen.
Wouter Barthoutfz, van Dordrecht.
Mr. Gerrit Hendrickfz , van Haerlem.
Dirck Jorifz de Bye, van Delft.
Mr. Jacob de Milde, van Leyden.
Mr. Jan vanderNyenburgh, vanAmfterdam,
rtii 1560.
de Commiffariffen. (
. ' \
ende
Simon Gerritfz, van der Gouda, van wegen de Steden.
Van de Reeckeningen van den Impoft van de Wynen en Bieren , in de Steden ende Plaetfen, voor Steden gereeckent , gedroncken, van den eerften Mey vyftien hondert acht en vyftigh, tot den laetften April vyfthien hondert negen en vyftigh , van de een en veertig duyfent ponden . genomen by de Schiltalen, van de feven grooten op de Margentalen , gelegen buyten de Schiltalen.
pen
c ;
Reeckeningen by Mr. Arent Coebel , Ontfanger van het gemeene, Landt van Jiollandt , begoft te doen



C 327 )
DEn vyfden Maert heeft den Advocaet, den Ontfanger Coebel gelevert feeckere Requefte van Cornelis Janfz, Timmerman tot Dordrecht, met feeckere cautie van hondert guldens, in franchyne daer aen gehecht, ter caufe van de verpachtinge van den Impoft van de Wynen ende Bieren binnen Dordrecht, by hem gedaen , ingaende prima Mey vyfthien hondert feven en vyftigh , ende eyndigende ultima April vyfthien hondert acht en vyftigh,
"P\En fesden Maert hebben de voornoemde ^ Gecommitteerden den Advocaet geordónneert, te leveren Jan de Heuter, feeckere Commiiïïe op hem gepaifeert, van den twee en twintighften July vyftien hondert negen en vyftigh, omme te meten de Uytterlanden buyten Stryen, fulcks hier naer volght.
Op den vierden July vyftien hondert negen en vyftigh, de Gecommitteerden van de Staten, op de Reeckeninge van het gemeene Land, verftaen hebbende, dat 'er by Stryen ende Bonaventura veel Uytterlanden gelegen zyn, die op de contributie van de feven grooten noyt bevonden zyn, ende dat men de grootte van dien niet feeckerlyck en weet; foo hebben de felve verfocht ende gecommitteert, verfoecken, ende committeren mits defen Jan de Heuter, Dyck - Grave van Stryen , omme alle de Uytterlanden, daer omtrent gelegen,. te doen meeten by een gefwooren LandtmeeX 4 ter.
1S60. 5. Maert.
Requefte van Cornelis Jorifz, Timmerman toe Dordrecht.
Commiiïïe op Jan de Heuter, omme te doen meten de Uyt» terlanden buyten Stryen,



i5^o. 5- Maert,
Pas. 10.
Commiffie op Klaes Adriaenfz van Dam.
e 323)
ter, ende voorts een Kaerte te doen maecken van alle de Uytterlanden, Gorffen AenwalTen ende Rietvelden, gelegen voor Stryen, Bonaventura, ofte daer omtrent, het zy hoé dat die genaemt, en wie dat fy toebehooren , met diiïinétie van de vruchtbare ende onvruchtbare Landen, ende dit al tot lafte van het gemeene Landt, ende midts hem contenterende naer redelyckheydt.
Welcke voorfz Commiffie den Advocaet gelevert heeft Dirck Jorifz de Bye , om den voorfz Heuter te leveren.
J^Odem, hebben defelve Gecommitteerden Commiffie gepaifeert op Klaes van Dam, fulcks hier na volght.
Op den dertighften December vyfthien hondert negen en vyftigh, hebben de Edelen ende Gedeputeerden van de fes groote Steden, reprefenterende de Staten van den Lande van Hollandt, gecommitteert, en • committeren mits defen Klaes Adriaenfz van Dam, Deurwaerder extraordinaris van den Grooten Raede, omme hem te voegen by de Regeerders ende Wethouders van Seven■ bergen, ende de felve te ordonneren, dat hy met vrundfehap hem doe hebben de meenighte en quantiteyt van de Margen talen van haer onbedyekte Landen, ende dat fy voorts doen meten hare nieuwe bedyekte Landen, midtsgaders hare Uyttergoifen, ende in gevalle de voornoemde van Sevenbergen het



C 329 )
felve niet doen en willen; foo committeren de voornoemde Staten den voorfz Klaes van Dam, de voorfchreve meetinge hy den gefwooren Landtmeeter te doen doen, tot kosten van de voorfz vanSevenbergen.
Welcke Commiffie den Advocaet, den voorfz Klaes van Dam gelevert heeft.
Eodem, hebben de voornoemde Gecommitteerden , gefien hebbende de Requefte van Mr. Pieter Bruynfz, den Suppliant geremitteert vooi het gene hy fuftineert hem te competeren van de Conventen, Huyfen, ende Peribonen alhiei gementioneert, de fomme van hondert guldens van veertigh grooten Vlaems het pondt, behoudens de Staten haer actie tegens de voorf: Conventen, Huyfen ende Perfoonen, ommf het felve aen henluyden weder te verhalen.
Den fevenden Maert hebben de voornoemde Gecommitteerden gherefolveert, dat den Ontfanger Coebel, die van Loosduynen fal execu teren voor den Impoft van de Wynen end( Bieren, van de Jaren, gevallen zedert den tyd dat fy het Proces tegens de Staten geinftitueer hebben.
Eodem hebben mede gerefolveert, dat dei Ontfanger Coebel fal executeren de Landen , gelegen buyten Weefp , genaemt de Ruge broecken ende de Flingerbroecken, van dei Jare vyfthien hondert twee en vyftigh tot m toe, vry van alle de Beeden tot nu toe geval len $ ende fal Mr. Jan van Nyenburgh hem in X $ ■ foi
i$6o. 5. Maert,
Requefte van Mr. Pieter Bruynfz,
: Die van Loosduynen te executeren' voor den : Impoft van : de Wynen.
lTe executeren de Landen buyten
1 Weefp.
I



156"©. 5. Maert
Commiffie voor Klaes van Dam.
Op huyden den fevenden Maert Anno vyfthien hondert negen en vyftigh, Stils Curies, hebben de Gecommitteerden van het gemeene Landts Reeckeninge gecommitteert, ende committeren mits defen, Klaes van Dam, Deurwaerder, &c. omme te doen meeten de Uyttergorifen, beginnende van 's Gravefande, tot der Gouda toe, en fal mogen de felve Landen laten meten , by eenen Landmeter die het hem believen fal.
Welcke CommiiTie den Advocaet den voornoemden van Dam gelevert heeft.
Pag. it.
DatCoebe Teylingen befchryve om fyne reeckeninge van de feven groo ten van de VroonLanden te doen,
( 33° )
formeren, ende vernemen na de Bruyckers ofte Eygenaers van de felve Landen, ende de felve den Ontfanger Coebel overfehden, om hem daer na te reguleren.
Eodem, hebben de voorfchreve Gecommitteerden Commilfie gepaifeert op Klaes van Dam, fulcks hier na volght.
Den achtften hebben de voornoemde Gecommitteerden gerefolveert, dat den Ontfanger Coebel fal befchryven Dirck van Teylingen, omme te doen fyne reeckeninge van de feven grooten van de Vroon - Landen, gelegen buyten de Schiltalen, ende van den thienden penningh van de Jaren vyftien hondert twee en vyftigh, en vyftien hondert feven en vyftigh, ende dat voor myn Heere den Prreiident, Mr. Jacob vander Duyn, Coebel, ende den Ad-* vocaet, ofte voor drie of twee van henluyden, die t'huys fullen \yefen. Eo-



(33i;
Eodem, hebben de voornoemde Staten mede gecommitteert Dirck van Teylingen, omme te -ontfanghen de feven grooten van de Vroon Landen, ende van den thienden penningh van de Jaren vyfthien hondert drie en vyftigh, en de vyftien hondert feven en vyftigh, ofte by yemandt anders daer hy voor refponderen fal tot fulcken falaris, als naer redenen behooren fal.
Eodem, alfoo Dirck Jooftfz by Requefte de voornoemdeGecommitteerden aenghegeven hadde feeckere Secrete faecken , beroerende de Verpachtinghe van den Impofl in den Hage; hebben gecommitteert Ravensbergen ende de Milde, omme /net hem te handelen, de welcke den voornoemden Dirck Jooftfz voor antwoorde gegeven heeft, het geene hier naei volght.
Dirck Jooften , tegenwoordige Pachtei van den Impoft binnen den Hage, foude wel begeeren op het believen van de Staten, den voorfchreven Impoft nocht in pach te te hebben voor den tydt van driejaren, ende offereert jaerlycks dan voort te betalen de fomme van feven en dertigh honder guldens van veertig grooten Vlaems het iluck onder conditiën, dat in gevalle binnen dei Hage het meerendeel van de Huyfen ver brandt, ofte uyt eenighe merckelycke oor faecken het Hof vertrock in een anden Plaetfe, het welck Godt verhoeden moet hem by de Staten daer van verfet gedaei
fi
5. Maert.
Teylinge gecommitteert om te on'fangen cle feven grooten ett tienden penning van de Vroon Lauden.
Requefte van Dirck Jooftfz T
Seeckere verklaringe by Dirck Jooften de Staten gedaen,,
> 1
l
l i



C 332 )
156a. 5. Moert.
Requefte. van Jan q Hendrickfz . Timmerman tot E Dordrecht.
fal worden naer redenen ; dat oock tot fynen profijt fal komen den Impoft van de Wynen en Bieren, by die van Loosduynen dit tegenwoordige Jaer gedroncken , foo verre by Sententie van den Grooten Rade verklaert wert, dat de felve van Loosduynen genegen zyn den voorfz Impoft te betalen ; ende dat van gelycken, in gevallen als vooren, hy genieten fal den Impoft van de voornoemde van Loosduynen, voor de voorfz drie Jaren, ende dat hy voorts fal hebben in fijn pacht het Convent van Syon buyten Delft; ende voorts de Huyfen ftaende tot Walfenaer, foo van de Paftorie als andere, die voortydtsgecomprehendeertgeweeft hebben, onder de verpachtinge van den Impoft van den Hage., fonder dat hy eenigh ander verfet van de Staten fal mogen eyifchen, ofte van dit tegenwoordige loopende Jaer eenige vordere querellen maecken, dan de Gecommitteerden elcks in den haren rapport gedaen hebbende, en hebben daer toe geen laft konnen gekrygen,
Eodem, hebben de voornoemde Staten, op e Requefte van Jan Hendrickfz, Timmerman ot Dordrecht; gerefolveert voor Appoinéleient te ftellen.
Dat de Staten in reguard van diverfche confideratien te vreden zyn, dat den Suppliant uyt faecke van fyne verhooginghe van den Impoft binnen der Stede van Dordrecht



( 333 )
recht gedaen, op den vyf en twintighften April vyftien hondert acht en vyftigh, alhier gementioneert, fal volftaen, mits overbrengende ende betalende in handen van den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, de fomme van 50 ponden van xl. grooten 't pont.
Den negenden Maert hebben mede geordonneert, dat den Ontfanger Coebel de Quohieren van de Landen, gelegen onder den bedryve van de Steden, elcks in den fynen weder over fal fenden om die te corrigeren , met een Formulier hoe fy hare Atteftatien voortaen maken fullen.
Eodem, is op de Requefte van dievanAlckmaer, verfoeckende dat fy van de Landen , die eertyds Vilfcheryen geweeft zyn, vry fouden wefen van de feven grooten; gerefolveert voor Appoin&ement te ftellen.
Alfoo de Margentalen, in hare Requefte gementioneert, gelegen zyn buyten de Schiltalen , ende de Supplianten daer mede niet verpont zyn, foo fullen fy daer van betalen de feven grooten, na vermogen het vyfde Articul van het Placaet van de voorfchreve feven grooten.
Eodem, op het verfoeck van de Staten gedaen aen den Ontfanger, ten eynde hy foude reeckeninge doen van het frait van de penningen, by hem by anticipatie opgebracht totjos-
fin-
1560. ;. Maert.
Pag. 12.
DatCoebel ïlck van de Steden fal sverfenden riaerluyder ^uohierea ren omme die te corrigeren.
Requefte van die van Aickmaer.
Beroerende het frait van de penningen by Coebel, by anticipatie



( 334 )
5. Maert
opgebrach 10c lofliugi van de Obligatien van de Staten.
1
Jacob van der Duyn ende den Advocaet gecommitteert, om Ordonnan tie te geven voor Jan Hen-
finge van feeckere Obligatien van-de Staten, wefende onder de Koopluyden van Antwerpen, heeft voor antwoorde gerefolveert, dat hy van ;de feftien hondert guldens, in de veertigh guldens die hy ontfangen heeft, wel te vreeden is reeckeninge te doen, ende dat hy ten achteren komt aen de gratuiteyten gedaen Viglius, Bruxelles, ende den Commis Loo; maer aengaende noch drie duyfent guldens, by hem, uyt'faecke voornoemt ontfangen, en kan geen reeckeninge doen, overmidts de infolventheydt van Pieter Bafan, daer mede hy ghehandelt hadde, dan hadde naer de doodt van den voornoemden Bafan, met fyne Weduwe fulcks ghehandelt, dat hy haer Obligatie ghekregen, daer by fy in haer privé naem hem belooft heeft de voorfchreve penningen te betalen, maer want diverfche Crediteurs merckelyck meeder fomme ten achteren waren, foo is de voorfz Weduwe geroepen by de voorfz Crediteurs, voor den Gerechte van Antwerpen , daer hy Coebel mede Oppofant is, en vervolght in aller diligentie' executie van het Proces, ende feydt zyn Advocaet te wefen Mr. Carel Apfafeel, refus wefende.
■ Den derthienden Maert vyfthien hondert negen en vyftigh, StiloCuriee, hebben de Gecommitteerden van des gemeene Landts Reeckeninge, gecommitteert Mr. Jacob vander Duyn, Heere van Sprange, ende den Advocaet, omme Ordonnantie te geven aen Jan Hendrickfz van fijn declaratie, die eerft daer op fullen hooren Werckluyden, hen die faecke verftaende,
dan



C 335 )
dan hebben afgeflagen de recompenfe by hem verfocht, immers fouden reden hebben verfet te eyiTchen, dat hy naer fijn befteck niet gewrocht en heeft.
Den elfden Maert hebben de Gecommitteerden gerefolveert, dat men de Gedeputeerden van Dordrecht feeckere Memorie foude leveren , fulcks hier na volght.
Alfoo uyt krachte van de naeftlaetfte Artic. van de geconcipieerde Ordonnantie van den Impoft van de Wynen ende Bieren, eerft executie gedaen fal worden t'eynden 's jaers; die van Dordrecht te vreden fouden welen, middelertydt te doen expediëren haer different, wefende tulfchen henluyden ende de Staten, ende foo verre verklaert werdt, dat de Wynverkopers, Grosfiers ende Factoors, gehouden zyn Impoft te betalen, fy de felve fullen opbrengen, mits dat de Staten te vreeden zyn , indien anders verklaert werde, henluyden ongemoeyt te laten, ende den voorfz Pachter daer vooren te refponderen.
Dat in ghevalle die van Dordrecht niet en willen verftaen tot verpachtinge van den Impoft, foo verre als het aengaet het naeftlaetfte Articul, beroerende de Facf oors van de Wynen, dat de andere twee Gecommitteerden evenwel fullen procederen tot verpachtinghe van dien; ende foo verre die van Dordrecht het felve niet en fullen willen
156e. 5. Maert*
drickfz, Timmerman , op fijn declaratie.
Memorie voor die van Dordrecht, of fyluyden te vreden fouden zyn dat den Impoft van de Wynen eerft geexecuteertfouden werden t'eyndéB 's jaers.
Pag, 13.



C 336" )
$. Maert,
Kenenburg h'gecommicteert tót de verpachtinge van tien Impof in Kenne. merlandt en Amfter landt.
Poelgeel in Rhynlandt end( Delflandt.
Vander Duyn in ZuijdtHollandc
■ Dat dei Ontfanger Coebel elt van de Steden en der Advocaet fal leverer ftaet van fijne reeckeninge.
Beroeren dedediflributievan de Sleutels van't gemeeneLandt.
len gehengen, tegens hem fullen pro-telleren-van fchaden ende intereifen.
Eodem, hebben gecommitteert den Heere van Kenenburgh tot verpachtinge van den Impoft in Kenncmerlandt ende Amlterlandt, ende dat hy fal paffen te wefen tot beloocken Paeffchen goedt tydts tot Haerlem, omme op 's anderen daegs alhier te beginnen te befoigneren, en dat men het felve aen den Heere van Kenenburgh fchryven foude.
fc Van gelycken den Heere van Poelgeeft, gecommitteert omme te helpen verpachten in Rh'ynlandt en Delflandt.
Mr. Jacob vander Duyn , omme te helpen verpachten in Zuydt-Hollandt.
1 Eodem, hebben mede geordonneert, dat den Ontfanger Coebel voortaen elck van de fes groote Steden, ende den Advocaet, een ftaet fal maecken van fyne reeckeninghe, op dat de felve ftaetkens voortaen niet en komen in yemandt anders handen, dan van de felfde Steden ofte den Advocaet.
. Eodem, hebben noch geordonneert, dat een van de Sleutelen van de deure van des gemeene Landts Kamer, ftaende in het Kloofter, altoos wefên fal in handen van den Heere van Sprange, ende de andere in handen van den Advocaet -van den Lande, ende foo wanneer een van hun beyden uytgereyft fal zyn, fal fijn
Sleu-



C 33? 3
Sleutel laten in handen van den Heere van Asfendelft, ofte in fijn abfentie, in handen van den Ontfanger Coebel; dat noch gelycke twee Sleutelen van de voorfz deure gemaeckt fullen worden, daer van de eene ruften fal onder die van Delft, ende de andere onder die van Leyden , omme in gevalle een van de voorfz twee Sleutelen, wefende onderden Heer van Sprange, ende den Advocaet verloren waren, de felve aldaer weder te mogen recouvreren.
Eodem, hebben noch ghecommitteert vander Duyn, Coebel, ende den Advocaet, omniede Reeckeningen ende Papieren, wefende in de Kiften, ftaende in het Kloofter, ende andere Privilegiën ende Stucken van het ghemeene Landt, in order te leggen in de groote Kaffe , ftaende in des ghemeene Landts Kamer, ende daer van behoorlycken Inventaris te maken.
Eodem, hebben mede gherefolveert een Ghntinge te maecken van Hout, in de gangh voor de Kamer, ten eynde de felve fecreter foude mogen wefen.
Eodem, is den Ontfanger Coebel Acte ghelevert, fulcks hier naer volght. i
Op huyden den elfden Maert Anno vyftien hondert negen en vyftigh, foo hebben de Gecommitteerden op des'gemeene Lands Reeckeninge geordonneert den Ontfanger van het ghemeene Landt , Mr. Aernout Coebel, dat hy niet en fal uytfenden eeniVI. Deel. Y ge
1*6».
> Maert,
De Reeckeningen»n Papieren van hetgemeeneLandt te !chicken in de groote KalTe in de» jemeene Landts Ka¬
mer.
E-;n Glinte te maken voor de de felveKamer.
Pag. 14. Dat dea
Ontfanger Coebèl geen Sommanen en fal uytgeven voor den feven of acht en twimigften Apiil .nekomende.



f 338)
1560. 5. Maert.
Dat den Ontfanger Bol fijne reeckeninge aengenomenheeft te doen.
Lichten ran penningen in Erabandt ende Zeelandt.
ge Somtnatien, tot furniiTement van den toekomende termyn van de nonennale Beden , midtsgaders van een en veertigh duyfent guldens over de Schiltalen, ommegeflagen ten platten Lande, in de plaetfe van den Impoft van de Wynen ende Bieren, dan op den feven ofte acht en twintighften April naeftkomende, ten eynde dat de penningen , daer van de Sommatie gedaen fal worden, eerft ten Comptoir gebracht mogen worden in de maendt van Mey, oock toekomende, omme geen verlies te nebben by affettinge van het geit, de welck naer vermogen het Placaet gedaen fal worden in 't beginfel van de maendt van Mey, dat oock den voorfz Ontfanger, om de felve redenen geen penningen op renten fal nemen voor de voorfz maendt van Mey, dari wefende gevalueert geit als vooren.
Eodem, heeft den Ontfanger Bol mede aengenomen fyne reeckeninge te doen van de betalinge van de Renten van anderhalf jaer, in ie maendt van Mey naeftkomende, ende fal fyne reeckeninghe furneren in een Quohier,midts Hellende diftinete het half jaer voor, ende het gheheele jaer nae. ■
Eodem, hebben mede geordonneert den Ontfanger van het gemeene Land, in Brabandtende in Zeelandt te lichten op Renten den penningh feftien , gevalueert geit, alle alfulcke penningen als hy fal weten te gekrygen, om
daer



( 339 )
daer mede te loflen de Renten, by het voorfz Landt verkocht tegens den penningh twaelf.
Eodem, hebben de voorfz Gecommitteerden' Commilfie gepaifeert op Simon Gerritfz, Bur-', gemeeiter der Stede Gouda, en Frans van Vale-, kelleyn, fulex hier na volgt. ^
De Gedeputeerden van de Staten, gecom-' mitteert tot hooringe van des gemeene Landts Reeckeninge, hebben op huyden gecommitteert ende committeren mits defen Simon Gerritfz, Burgermeefter der Stede van der Gouda, ende Frans van Valckefteyn, Se-! cretaris van den Hove van Hollandt, reyfende naer Zeelandt, ende aldaer met de penningen, wefende onder den voornoemden Ontfanger, foo wel gevalueert geit, als ongevalueert, te loflen de Renten by diverfche Perfoonen gekocht op het gemeene Landt, ende de felve te induceren, te converteren de Renten den penningh twaelf, in Renten den penningh fefthien ; ende hebben de Gedeputeerden van de Staten geauthorifeert, ende authoriferen midts defen den voornoemden Simon Gerritfz , ende Fransch van Valckefteyn, op de Brieven van den genen die tot de Converfie verftaen wil te teyekenen, de felve Converfie beloovende goedt, vast, ende van waerden te houden, wes by den felven Simon Gerritfz , ende Frans van Valckefteyn, dies aengaende gedaen fal worden, ende volgende dien de Renten te betalen, ende te losY a fen.
MaerU
romm ffie ■p Simon ïerrulz, nde Frans 'anValc^eteyn , om e con vereren Los•emen den jenningh waelf, in ien penlingh fesien,



C 340 >
5. Maert.
*ag. 15.
f Inftruétie voorSimon, Gerritfz, ende Frans vanValckeiteyn.
fen, ende dat defe Commiffie by den Advocaet van den Lande van Holland geregiftreert fal worden, tot verfeeckertheydt van de Rentiers, in het Regifter van des ghemeene Landts faecken gedaen.
UEbben de voorfz Gecommitteerden mede geconcipieert fekere Inftruétie voor de fel/e Simon Gerritfz, ende Frans van Valckefteyn, iilcx hier na volgt.
Inftruétie voor Simon Gerritfz, Burgemeefter, ende Frans van Valckefteyn, Secretaris van den Hove van Hollandt, by de Staten gecommitteert tot afloffinge van de Renten den penning twaelf, ofte de converfie van dien in Renten den penningh festhien.
DE voornoemde Gecommitteerden fullen met den eerften reyfen naer Zeelandt, met hen nemende twintigh duyfent guldens, ongevalueert geit, omme met de felve penningen te loffen de Renten van de geene, die de voorfz Renten gekocht hebben loopens gelts, en waer van henluydé noch geen Brieven gelevert en zyn.
Sullen oock loffen de thien duyfent guldens , den Hartogh van Savoyen voor een gratuiteyt gegeven, die mede op renten ghehaelt zyn.
Ende foo wes penningen van het voorfz
on-



f 341)
ongevalueert geldt, bevonden fal worden over te blyven, de voorfz lolfinge ofte converfie gedaen zynde, fullen de voornoemde Gecommitteerden employeren tot lolfinge van de Obligatien van de Staten, rustende onder de Koopluyden tot Antwerpen, aldaer fouden fy oock fonderlinge geen frait van de voorfz lolfinge genieten, ende dat omme te ontgaen het verlies dat de Staten by de affettinge van het geldt, die als fchynt ghedaen fal worden te Mey naeftkomende, foude mogen lyden.
De voornoemde Gecommitteerden fullen noch met hen nemen andere thien düyfenl guldens gevalueert geldt, oock wefende onder den voornoemden Ontfanger, ende daei mede loffen de Renten van de gene, die met gevalueert geldt geloft moeten worden, na vermogen haerluyder Brieven.
De voornoemde Gecommitteerden fuller alle uytterfte neerftigheydt doen, omme dt voornoemde Rentiers te induceren de Renten , gekocht den penningh twaelf, te con verteren in Renten den penning fefthien ende dat de felve reductie eerft loop heb ben fal, ofte beginnen te loopen den eer ften toekomende verfchyn-dagh van de fel ve Renten, ten ware die Luyden te vre den waren van het voorleden termijn af di converfie te laten gefchieden, ende dathe felve fulcks geteyckent fal worden op dei rugge van haerluyder Rente-Brief, en da fy de felve inductie principalyck doen ful len aen de Koopers van de Renten, wefen Y 3 - d
5. Maert.
t
t l
t
9 ■



( 342 ;
5. Maert.
Verificariei van den Collecteur van denim poft van Afperen,
Pag 16.
Requefte van die var Grootebroeck.
de Rentiers, alfoo die fonderlinge geen ander ofte meerder profijt met hare penningen en weten te doen, als wel doen de Koopluyden.
De voornoemde Gecommitteerden fullen voorts een Quohier maecken van de gene „ die te vreden fullen zyn de voorfz converfie te doen, ende oock van de gene die de felve niet en fullen willen doen, om daer uyt te mogen weten hoe veel gevalueert geldt men fal behoeven tot afloffinge van de felve Renten.
>J£Odem is gerefolveert, dat den Ontfanger fal fien de verificatien van den Collecteur van den Impoft van Afperen, ende foo verre fy niet betaelt en hebben, fal hen doen executeren.
Eodeniy is op de Requefte van die van Grootebroeck, gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
Alfoo het verfoeck van den Suppliant contrarieert de Acte van confent, ende het Placaet daer op gevolght, by de Staten verkregen, foo dunckt henluyden het felve onredelijck fal wefen, ende foo verre den Suppliant contrarie van dien yetgegunt werde, fouden de Staten hen daer tegens met Juftitie opppferen,



C 343 )
Den dertienden Maert heeft Mr. Jacob vander Duyn gelevert Dirck Jorifz de Bye, Schepen der Stede van Delft, d'eene van de Sleutelen van des ghemeene Landts Kamer, ende d'andere Sleutel Mr. Jacob de Milde, Secretaris der Stede van Leyden, om gelevert te werden in handen van de Burgemeefters van elck van de voorfz Steden.
Eodem, hebben de voornoemde Gecommitteerden mede gerefolveert, dat den Ontfangei Bol fyne reeckeninge fal doen voor de voorfz van de Reeckeninge, ende fyne Weddens ende Vacatiën in uytgeven ftellen , in minderinge van hondert vyftigh duyfent guldens , ende wes hem daer van gepaifeert werdt Ordonnantie , by de Staten hem toeghefeydt is , fullen de Staten hun fuppleren ende opleggen ; ende wes hem mede by de voorfz reeckeninge toegeleydt werdt, fal komen tot fynen proffijte, des fal hy fyne voorfz reeckeninge gedaen hebbende , de felve de Staten vertoonen, en haei daer van Copie leveren , indien fy 't begeren
Eodem , hebben de voorfz Gecommitteer den gemaeckt feeckere Memorie van he geene, wes men achter op de Rente - Brievei ftellen fal, fulcks hier naer volght.
Defe jaerlijckfche Rente van N., in 'i blanco van defen gementioneert, gekochi den«'penningh twaelf, is gereduceert tol den penning feftien , maeckende jaerlyck; een fomme van de welcke inne
Y 4 gaen
1560.
5. Maert. Overleve» ringe by vander Duyn, die van Delf en Leyden gedaen van de Sleutelen van 's gemeeneLands Ka» mer.
Dat den Ontfanger. Bol fijne reeckeninge fal doen voor die van deRekeninge.
. Memorie ■ omme te " ftellen op 'denrugge van deRen» te-brieven die gecon[ verteert lullen worden.
•



f 344 )
1560. 5. Maert,
Ordonnantie vanDirk Jorifzde Bye.
Ordonnantie voor Simon Gerritfz.
Uytrtellinge van de recompenfe van ue Klereken vanCoebel.
gaen, ende cours hebben fal van den blyvende de voorfz Rente - Brief in alle poincten in fijn vigeur, het welcke wy Simon Gerritfz , ende Frans van Valckefteyn , uyt krachte van onfe Commiffie beloven, dat de Staten geftant doen , vaft , en van waerden houden fullen.
Den twaelfden is Dirck Jorifz de Bye Ordonnantie gepaifeert van twee en twintigh daghgelden , tot twee guldens daeghs, voor de befoignes hy hem gedaen, in 't doen maken van 's gemeene Landts Kamer, ftaende in 't Kloofter; ende noch fes gelijcke dagh-gelden door diverfche andere befoignes by hem gedaen, in 't maken van des gemeene Lands Kamer.
Noch Ordonnantie gepaifeert voor Simon Gerritfz, Burgemeefter van der Gouda, van vier dagh-gelden, tot twee guldens daeghs, uyt faecke dat hy tweemael tot Rotterdam gereyft is, de eene reys omme te ftellen een Collecleur /an het duytken op elcke tonne Turfs, ende 3e andere reys omme den Cólleaeur den Eedt af te nemen; noch eene ftuyver voor de AAe van den Eedt , noch twintigh ftuyvers den Boode van der Gouda gegeven, die van der Gouda aen Mr. Jacob vander Duyn gereyst is, :>m te weten de limiten tulfchen Holland en Zeelandt.
Eodem, is de verfochte recompenfe yan de Evlercken van Coebel, uytgeftelt tot de naefte Vergaderinge.
Eedem,



( 345 )
Eodem, is op de Requefte van Gerard Grebber, Deurwaerder van den Hove van Hollandt, ende van den Comptoire van den Ontfanger Coebel, verfoeckende recompenfe van diverfche Sommatie by hem gedaen, voor Appointement geftelt nihil hic.
Eo 'em, is op de Requefte van de ghemeene Dienaers van Allert de Smit, Adriaen Egbertfz de Smit, ende Jan Hendrickfz Smit, Hackeboort, Schrijnwercker, haerluyder Knechts, verfoeckende recompenfe van de Staten, vooi Appoinétement geftelt nihil.
Eodem, is op de Requefte van Adriaen Egbertfz Smit, verfoeckende mede recompenfe var de Staten, voor Appoinétement geftelt. Alfoc defe Gordinge den Suppliant niet belaft en is u maken. ergo nihil.
Eodem, is op de Memorie van Jan Arentfz Timmerman, verfoeckende recompenfe, gerefolveert voor Appoinétement te ftellen nihil Ende alfoo defe Jan Arentfz, fijn Belleek nie voldaen en heeft; foo referverende Statenhae: aétie tegens hem.
UOdem, hebben de voornoemde Gecommitteerden ghemaecfet feeckere Ordonnantie op de verpachtinge van den Impoft, fulcks hier naer yolght.
Y 5 Or-
1560.
5. Maert.
Requefte van Gerard Grebber. Pag. 17.
Requefte van de gemeene Die» naers van Allert de Smit.
Requefte vanAdriaen Egbertfz Smit.
1 Memorie van Jan Arentfz Tim-
.mermau.
Ordonnantie beroerende de vetpaptinge van den Impoft.



c 346-;
Ordonnantie daer op dat men verpachten fal den Impoft van de Wynen ende Bieren, by de Staten van Hollandt opgeftelt, binnen alle de befloten Steden en eenige opene Vlecken voor Steden gereeckent, innegaende den eerften dagh van Mey vyfthien hondert tfeftigh.
IN den eerften, fal de voorfz verpachtinghe van den Impoft innegaen van den eerften dagh van Mey eerftkomende Anno vyfthien hondert tfeftigh, des morgensmet der Sonnen opgangh, ende wederomme uytgaende den eerften dagh van Mey Anno vyfthien hondert een en tfeftigh, 's morgens opgaende Sonne.
Ende fal den Impoft geheven worden over alle de Ingezetenen van de Steden van Hollandt, het zy of fyluyden zyn Geeftelycke ofte Wereldtlycke, Edelen ende Onedelen, niemandt uytgefondert, mede over alle de befloten Huyfen ofte Kloofteren, mitsgaders over alle de Conventen binnen de feilde gelegen, uytgefondert alleen de onbiddende Ordren, ofte eenige die gewoon zyn te bidden voor de gemeene Luyden deuren, midtsgaders Gafthuyfen , Heylige Geefthuyfen, Leprooshuyfen, ende andere Arme Huyfen die van de Aelmoeflen leven, en door dien tot noch toe vrydom genoten hebben»
Item 3
1560. 5. Maert.



( 347 )
Item , van alle Abdyen , Conventen , Commanderyen, Capittelen, Paftoryen, ■ haer eygen Cure bedienende, Edelluyden , ende andere, hen voor geen Huyfluyden dragende buyten de voorfz Steden woonende, ende die van ouden tyden in de Schiltalen niet gecontribueert en hebben, noch nu ter tydt niet en contribueren, leggende in de Dorpen ofte Ambachten hier na volgende, als
Onder Dordrecht. Duffen, Werckendam, Slydrecht, Alblas, Alblafferdam, Bleskensgrave, Molenaersgrave, Nieuwleckerlandt, Gyffendam, Gyffen - Ouderkerck, Brandtwyck ende Gybelandt, Streefkerck, Papendrecht, Wyngaerden, Hardincxvelt, Gyifen-Nieuwerkerck, Otterlandt, Goudriaen, LaeghBlocklandt, LeckerkerckmetZuydt-broeck, Crimpen op de Leek, Pietershoeck, Maesdam , Meynsheerenlandt, Heynenoort, Heeriansdam, de Linde, Heer-OudelantsAmbacht, Schobbelants - Ambacht, Kijfhoek , Henrikyden-Ambacht, Ryderkerck, Yffelmonde, Barendrecht en Stryen.
Sevenbergen fonder Dorpen.
Onder der Gouda. Ouderkerck, Berckou, Stolwyck, Nieuwerkeck, Moordrecht, Waddincxveen, Sevenhuyfen, Haeftrecht, Reewyck, Slypick, Boskoop en Middelburgh.
15^0. Maert
Pag. 18.



( 343 )
5. Maert.
Onder Gornichem. Het Overeynde van Spyck, Arckel, Schaluynen, Hoornaer,Nieuwelandt,Leebroeck, Middelkoop, Hoogh-Blocklandt, Oofterwyck met Kedighem.
Onder Schoonhoven. Bergh-Ambacht met Ammelshof, Ammersgravelandt, Nieupoort in Hollandt en Noordeloos.
Onder St. Geertruydenberge. Drimmelen, de Swaluwe, Raemsdonck, 's Gravemoer , Wafpyck, Capelle, Bezoyen en Sprange.
Onder Heuckelom. Het Huys te Heuckelom.
Onder Heufden. Oudt-Heusden, Herpt, Hedickhuyfen, Hesbeen, Vlymen, Engelen, Baertwyck, Douveren, Geveren, Drongelen, Aelburgh, Babilonienbroeck, Veen, Ethen, Meeuwen en Wyck.
Onder Atnjlerdam. Slooten, Diemen, Amfterveen, met Leckmeer, Ouderkerck, Loenen onder Hollandt, Calllagen, Cuydelllaert, Sloterdyck en Sevenhoven.
Onder Hoorn. Ouden Dyck , Groothuyfen , Swaeg , Hauwaert, Scharwoude, A venhoorn,Berckhoudt, Nubicxwoude,Beetsch, Schaerdam, Woggenom, Watweyde , Schellinckhoudt, Spanbroeck, Obdam, Hensbroeck, Opmeer, Hooghwoude, Eertswoude, Qftenblocker ende Welienblocker.
On-



( 349 )
Onder Muyden. Muyderbergh.
Onder Medenblick. Geheel Texel, geheel Wieringen, der Schellingh, Ooftwoude, Opperdael, 't Wervertshouve, Sybekerfpel, Bennenbroeck, Abbekerck, Lemberfchagen en Twischniewou.
Onder Enckhuyfen. Grootebroeck, Bouvekerlpel, Luttekebroeck, Hooghkerlpel, Beeck , Hem, Venhuyfen, Weïïwoude en Binnewyfen. Onder Weefp. Waverenveen.
Onder Haerlem. Beverwyck , Wyck op Zee, Velfen, Heemskerck , Caftricom, Nieuwerkerck, Ryerwyck, Aelsmaer, Sparwoude, Hillegom . Ooftzanen , Weftzanen , Crommenye," Aflendelft, Worms, Gifp, Hemslede, Berckenrode, Schoten, 't O verveen, Albersberge, Santvoort, Sparendam. Onder Naerden. Loosdrecht in Hollandt, Huilen, Laoom , Blaoicum, Hilverfom en Builen. Onder Alckmaer. d'Abdye van Egmont, Limmen, Heyloo, Bergem, Schoorl, Groede ende Camp, Koedyck, St. Pancras, Oudtdorp, Otterleek , Graft met Ry, Schermer, Urfem, Noort- Schervvoude , Zuyt- Scherwoude, Broeck , Schagen , Berlingerhorn , Oudt Nierop, Nieuw Nierop, Winkel, St. Maer-
ten,
j. Maert. Pag. 19'



( ï5° )
1560.
$* Maert.
ten, Enigenburgh, Thoogen , Veenhuyfen, Uytgeefl en Ackerfloot.
Onder Edam. Oofthuyfen, Eterlïen, Quadyck, Midlye en Wardel.
Onder Monnickendam. Lantsmaer, Syderwoude, Sunderdorp, Schellinckwoude, Broeck, Raerdorp, Marcken, Holenfloot en Catwoude. Onder Delft en Delfshaven. Ketel , Schipluyden , Twout, Liere, Maeflandt, Pynaker, Berckel, Nootdorp en Schoonderloo.
Oudewater fonder Dorpen.
Ondèr Schiedam. Ouderfchie en Roon.
Onder Woerden. Bodegraven , Waerder, Swammerdam 5 Nieuwekoop, Noorden en Terkop. Onder Rotterdam. Hillegersbergh, Cralingen, Cappelleop den YfTel ende Bleyswyck.
Onder den Haegh en Éaeg-Ambacht, ende de Tappers van Sclievtlingen.
Voorburgh, Ryswyck, Monfter, "Wateringen , 's Gravezande, Naeltwyck, Wasfenaer, Schevelingen, ende het Capittel tot Naeltwyck.
Onder Leyden. Noortwyck, Voorhout, LhTe, SafTem, Warmont, Oeflgeeft, Valckenburgh, Cat-
wyck



( 35i )
wyck op den Rhyn, Catwyck op Zee, Voorfchoten, Leyderdorp, Soeterwoude, Soetermeer, Benthuyfen, Hazerswoude Alphen, Coudekerck, Hooghtmade, HeerJacobswoude, Reynzaterwoude, Leymuyden, Aire, Aerlanderveen en Reynsburgh. Vlaerdingen fonder Dorpen.
Afperen fonder Dorpen.
Item ,c alle de Collegien, Vegaderingeti, ende Perfoonen, begrepen in het derde Articul voornoemt, fullen betalen de Pachters ofte Collecteurs, den Impoft van de Wynen ende Bieren, in wiens tyde de felve innegeleydt fullen wefen, fonder eenighe peylinghe te doen.
Ende alfoo de Staten bevinden, dat volgende de Acte van confent een yegelyck, vry ende onvry, Geellelyck ende Wereltlyck, niemandt uytgefondert, gehouden is den Impoft te betalen, foo fullen de Schiptimmerluyden mede den Impoft betalen, en by executie daer toe geconftringeert worden indien het noot is.
Van gelycken fullen de Bierfteeckers oock Impoft betalen, te weten daer fy Accyns betaelt hebben, ende noch betalen fullen naer advenant van elck Vat twee ftuyvers, ende daer men geen Accyns en betaelt,ofte daer de Bierfteeckers by compofitie in het geheel ofte in deel vry zyn fullen, fjl Impoft betalen, fulck fy met den Pachtei van den Impoft fullen mogen overkomen.
r«-
1560.
5. Maerti P*g. 20,



i$6o. 5. Maert.
( 352 )
reguard nemende op de meenighte van hard Familie, ende indien iy niet en konnen accorderen , fullen hen draghen tot discretie van den naeften Commilfaris van der pachtinge, ten ware de Bierfteeckers tapten, de welcke als dan ghehouden fullen zyn Boeck' ofte Regifter te houden van haer uytgeilagen ende uytgeleverde Bieren, omme daer uyt. gevonden te mogen worden wat Bieren fy uytgetapt hebben, daer van fy verfocht zynde by den Pachter ofte Collecteur , gehouden fullen zyn te doen verklaringe by Eede.
Item , de Bieren die binnen Scheepsboort gedroncken fullen worden, fullen van den Impoft vry wefen, foo verre daer van geen Accyns in het geheel nochte in deel betaelt en werdt; maer indien daer van eenigh Accyns betaelt werdt, fal mede daer van geenen Impoft betaelt worden , maer en fullen geen gelagen mogen houden , op pcene van drie pondt t'elcken reyfé te verbeuren , te appliceren als andere navolgen'de pcenen.
Dat die gene, die binnen de Steden woonachtigh Zyn, ende fomwylen op hare Huyfen, buyten de Steden gelegen , gaen fpelen, van de Wynen en Bieren die fy op hare voorfz Huyfen fullen drincken, mede Impoft fullen betalen.
Dat de Regeerders van de Steden, uyt den naem van de voorfz Steden niet en fullen mogen pachten, nochte oock doen pachten den Impoft, directelijck noch indirecte-



C 853 )
teïyck, in eeniger manieren, ende fal deil Pachter ghehouden wefen by Eede te verklaren , dat de Steden voorfz geen pacht daer aen en hebben, nochte by fijn toedoen hebben en fullen.
Item, fal den Pachter gehouden wefen voor de gheele pacht verfekertheydt te doen, ende cautie fuffifant te ftellen, die de Commilfariifen tot de verpachtinge, by de voornoemde Staten gecommitteert, ende de Wethouders van de Steden voor goedt ende fuffifant fullen kennen,ende dat binnen 's daeghs Sonnefchyn, ofte by gebreecke van dien fal men de felve des anderen daeghs weder ophangen, ende foo wes den voorfz Impoft als dan min geit , fal den voorfz eerften Pachter gehouden wefen op te leggen, ende te betalen met de koften daeromme gedaen, ende foo Verre den felven Pachter binnen den felven tydt geen Borge en ftelde, fal terftont mogen worden geapprehendeert ende fal het felve dat den voorfz Impoft min gelden fal, verhaelt worden aen fyne Goederen, foo verre hy eenige heeft, ende indien niet, fal de felve geftraft ende gecorrigeert worden aen fijn Lyf, tot arbitrage van de Wethouders daer het felve gebeuren fal. ,
Ende foo verre, in gevallen als boven „ den Impoft foo veel niet gelden en foude mogen, dat de Commiffariffen dachte die oorbaer verpacht te worden, fal men die dan Collecteren, ende fullen de Goederen van den voornoemden Pachter in arreft geVI. Deel. Z fteldt
MaetU



C 354 3
156e.
5. Maert. Pag. 21.
fieldt worden, ende zynde Perfoonen in hechteniffe, ter tydt en wylen toe hy cautie geftelt fal hebben, omme op te brengen 't gene wes den voorfz Impoft t'eynden binnen 's jaers aen zuyver geit min uytghebracht fal hebben dan hy daer vooren belooft hadde.
Item, fal den Pachter in de grooten Steden , ende den Hage, gehouden wefen alle vierendeel-jaers te betalen ten Comptoire van den Ontfanger van de Staten, Mr. Aernout Coebel, ofte die in der tydt wefen fal, een gerecht vierendeel van fynen pacht, ofte binnen een maendt daer na onbegrepen ; maer in de kleynen Steden, fal den Pachter betalen van half jaer tot half jaer, of binnen een maendt daer naer mede onbegrepen , fonder die langer te mogen innehouden onder eenigh dexel van quade voorwaerden of andere pretexten.
Ende foo verre den Pachter het felve niet. en dede, fal men als dan den verfchenen pacht mogen executeren aen den voornoemden Pachter, ofte fyne Borgen als Principael, ende aen hare Goederen ten believe van de Staten , fonder henluyden by de de electie eenighfints te prejudiceren in haer actie, ende met heerlycke ende reale executie met der daet fonder eenige vördere fommatie, niet tegenftaende eenige appellatie ofte provocatie, ende onvermindert dienvolgende de executorialen van de Staten, daer van by de Koninglycke Majefteyt verleent, ofte noch te verleenen, fonder
eenigh-



c 355;
eenighfints 'te letten op het beneficie vaii excuffie ofte divifie, ende dit al tot koften van de Gebrekelycke, alfoo wel van de executie , als het gundt daer aen kleeft.
Des fal den voornoemden Pachter gelyck recht hebben tegens den geenen, die de betalinghe. van den felven Impoft fullen willen betrecken ofte dilayeren, ende tot dien eynde fal men hem leveren Copie authentycq van de Executoriale n, de Staten by de Koninghlycke Majefteyt verleent, ofte te verleenen, midtsgaders van de Ordonnantie van de verpachtinge, fonder hare koften, ofte met fulcke executie, als de Pachters van de Steden - Accynfen mogen gebruycken tot inninge van de Accynfen.
Ende of het gebeurde dat den Pachtei eenige oppofitie gekrege van eenigh Geeftelyck ofte Wereltlyck, binnen ofte buyten de Steden gezeten, mede die gehouden zyn den voorfz Impoft te betalen, lullen in fulcken ghevalle de Staten den voorfz Pachtei doen hebben parate executie tegens de Oppofanten, ofte fullen de felve onwillige der Ontfanger van 't gemeene Landt overleveren, omme de felve executie by hem gedaer te worden.
Item, fal den Pachter (des verfocht zynde) gehouden wefen te betalen alle vieren deel - jaers de Rentiers hare verfchenen Ren ten, die fy op de Staten van Hollandt heb ben gekocht, zedert dat Jaer vyfthienhon dert een en vyftigh laetftleden, ende binnei een van de groote ofte kleyne Steden woon Z a ach
1560. 5. Maert*
,''\
I



(35^;
1560.
5. Maert. Pag. 22.
achtigh zyn, ende daer omtrent, ofte anders en fal den Impoftmeefter geenbetalinghe ftrecken, midts den voornoemden Pachter leverende behoorlycke Quitantie , die hem by den Ontfanger van het ghemeene Landt betalinge fal ftrecken; wel - verftaende, dat den Ontfanger Generael niet gehouden en fal zyn eenige Quitantie te ontfangen , die niet verfcheenen en zyn in het eerfte vierendeel ofte half-jaer refpeélivelijck , dat hem refteert te ontfangen; des en falniemandt van de voorfchreve Rentiers, den voornoemden Ontfanger eenige renten ofte betalinge van dien mogen eylïchen, ten zy fyluyden den felven Ontfanger eerft fullen hebben ghebrachtbehoorlijcke Atteftatie onder de handt van den Pachter, dat hy de geëyfchte renten de Rentiers niet en heeft betaelt, welcke Atteftatie de Pachters (des verfocht zynde) de voorfz Rentiers gehouden fullen wefen te geven.
Item, fal den Pachter ontfangen van elcke Ame Rhynfche Wynen , die met de Ame , halve Ame, meer ofte min, voor Drinckwyn, ofte Sleet-wyn innegeleydt fal worden by de Tappers, ofte by eenige Geeftelycke ofte Wereltlycke Perfoonen, binnen de voorfz Steden, ofte buyten de vryheyt van dien (den Hage voor een Stede gereeckent) en woonachtigh, die gehouden zyn den Impoft te betalen, van elcke AmeDordrechtfche ritfinge, de fomme van vier en twintigh ftuyvers.
Van



C 357 )
Van elcke Pointgoen Franfche Wyn, vier en twintigh ftuyvers.
Van elck Oxhooft Franfche Wyn, achtien ftuyvers.
Van alle Romenye, ende andere heete ende Spaenfche Wynen , midtsgaders van de Brandewynen, van de Ame fes en dertigh ftuyvers.
Van elck Vat Biers, het zy dubbelt ofte enckelt, van het een en veertighfte Vat van alle brouwten, het zy of de Brouwers binnen ofte buyten de Steden Woonachtigh zyn, foo verre fy nochtans onder de vryheydt der felver Steden zyn gezeten, ende den Impoft fchuldigh zyn, te contribueren twee ftuyvers.
Ende van het Half-vat , Kinnekens , Vierendeelen, ofte halve Kinnekens, naei advenant van het geheele Vat, tenware den Pachter te vreeden ware hem te reguleren naer de Couftumen van de Plaetfe.
Ende van een Vat Jopen - Biers, drie ende een halve ftuyver.
Item dat alle de gene, die eenigh Bier felver brouwen voor haer en hare Familie, mede gehouden fullen zyn te betalen van elcke Ame twee ftuyvers.
Dat de Brouwers ofte Brouwfters ghehouden fullen zyn alle weecken, tot ver maninge van den Collecteur ofte Pachtei van den Impoft, tot haren Huyfe aen te ge ven hoe veel Tonnen Biers fy die weeck ge vaet, ofte doen vaten hebben.
Item, fal den Pachter den voorfchrevet Z 3 eer
Maert,
\
l



5'. Maert. 9ig, 93.
C 353 ;
eerften dagh van Mey goet tydts voor de middagh doen peylen alle de Wynen, by de Wyntappers innegeleydt, ende anders geen, tot dat men die weder den eerften dagh van Mey Anno 1561. voor de middagh , afghepeylt fal hebben.
Item , fal niemandt binnen de Steden, ende andere Plaetfen daer men den Impoft collecteert , gezeten, eenige Wynen in mogen doen, hy en hebbe eerft Biljet van den Pachter ofte fynen Gecommitteerde, op pcene van thien ponden van veertigh grooten Vlaems het pondt, op elck ftuck Wyns, het zy groot ofte kleyn,te verbeuren,foomeenigen reys als den voornoemden Pachter bevinden fal ter contrarie van dien ghedaen te zyn, een derdendeel van dien te appliceren tot proffyte van den Officier van der Plecken * ende twee deelen tot prolfyte van den Pachter ofte Collecteur, ofte by ghebreecke van den Officier, fal denlmpoftmeefter ofte fynen Gecommitteerden, die boeten met een Deurwaerder mogen executeren tot fynen prolfyte.
Item, en fal men geene Wynen te Lande mogen affteecken ofte uytfteecken, omme geen Impoft daer van te betalen, ter Plaetfe daer die inneghedaen zyn, het zy Wyntappers ,, ofte andere die Wijn in het gros verkoopen, fonder eerft ende alvoren den Pachter ofte Collecteur daer af te adverteren , ende hem te feggen wie die Wijn fal hebben, ende een,fchynfel van hem te nemen , ofte indien fy anders doen, en fuL len den Impoftmeefter het felve niet mogen korten, |tem



C 359 )
Item , fullen de Wyntappers met den Impoftmeefter alle vierendeel-jaers reeckenen, ende den felven contenteren van de Wynen die fy getapt hebben , ende niet buyten uytgefet en hebben; wel-verftaende, dat de Wyntappers ende andere, Wynen in 't gros verkoopende, cautie gehouden fullen zyn te ftellen voor een geheel Jaer van den Impoft, te betalen foohaaft fy des van den Impoftmeefter of Collecteur verfocht worden.
Ende de Bieren van de Tappers voor den eerften dagh van Mey ontfteken zynde , fullen komen in handen van den Pachter ofte Impoftmeefter van den voorleden Jare , maer die noch vol leggen , fullen komen tot prolfyte van den nieuwen Pachter of Collecteur, daer van fyluyden van gelycken onderlinge malkanderen refponderen fullen als vooren, hier van zyn uytgefondert andere particuliere Perfoonen , wekkers Bieren fullen alleen komen in handen van den voornoemden Pachter van den voorleden Jare, het zy of die ontfteken dan niet.
Van gelycken en fullen geen Brouwers ofte Bierftekers, eenighe Bieren in de Steden uyt mogen leveren, voor dat hen blycke by een Teycken van den Pachter, dat het recht van den Impoft betaelt is, noch niemandt het felve inneleggen ofte ontfangen, op de boete van vyf ponden óp elck Vat, te appliceren als vooren.
Dat alle Collegien, ende Perfoonen buyZ 4 ten
1560» ;. Maert,



C 360;
5, Maert,
ten de Steden gezeten, die gehouden zyn «den Impoft te betalen van half jaer tot half jaer, gehouden fullen zyn onder haren Eedt te leveren behoorlycke verklaringe van de Wynen ende Bieren, die fy in het felve Jaer gedroncken hebben , volgens 't Formulier den Pachter by de Commilfarilfen gelevert, en daer van als dan betalinge doen.
Den Pachter fal gehouden wefen tot fynen Huyfe, ofte andere bequame plaetfen daghelycks te fitten, ofte yemandt te committeren , omme een yegelyck te gerieven, omme fyne Biljetten te geven foo lange als den Pachter ofte Collecteur van de Accynfen dagelycks ghehouden zyn te fitten, ende daer geen Accyns en werdt betaeldt , fal den Pachter gehouden wefen alle dagen te fitten twee uyren; te weten, een uyre voor de middagh, ende een uyre naer de middagh.
Item, of het gebeurde dat yemandt buyten den voorfz tydt eenige Wynen, ofte vreemde Bieren van buyten komende fal willen indoen, fal gehouden zyn eerft en alvoren den voorfz Pachter ofte Collecteur daer af te adverteren, en te contenteren, op pcene te appliceren als voren.
Item , alle Wynverkoopers, Grolfiers, Fa&oors, huys houdende, het zy Burgers ofte geene, fullen van Rhynfche ofte Westerfche Wynen betalen voor haer Impoft van de Wynen, die fy drincken voor haer Familie ende Gaften voor een geheel Jaer 3
te



( 36-1 )
te weten , de Verkoopers van de Rhynfche Wynen , den Impoft van vyf Amen Rhynfche Wyns; ende de Verkoopers van de Wefterfche Wynen , den Impoft van drie Amen , ofte foo veel meer of min, als elcks van hen by Eede verklaren fal willen min gedroncken te hebben, ofte dat fy met den Impoftmeefter ofte Colleéteur fullen accorderen dat hy te vreden zy.
Ten laetften, dat men den Pachter geen afllagh en fal doen van eenige faecken de welcke daer op foude mogen komen, het zy Sterfte, Brandt, of andere faecken , maer fal fijn volle pacht evenwel moeten opbrengen.
EOdem, hebben de voornoemde Gedeputeerden mede gemaeckt feecker Inftruétie voor de Commilfariffen, tot de voorfz Verpachtinge, fulcx hier na volght.
Inftruétie voor myne Heeren de Commilfariffen, by de Staten geordonneert ende gecommitteert tot Verpachtinge van den Impoft.
D'
^E Verpachtinge van den voorfz Im) nnft fal bv de Commilfariffen, daer
toe gecommitteert, ghedaen worden voorden eerften dagh Van Mey eerftkomende, ende dat in prefentie en by wefen van den Officier ende twee Schepenen, met den Secretaris, daer van den Officier fal hebben Z 5 twaelf
1560-
5. MaerU
Pag. 24.
Inftruétie voor de Commiffariffen op de voorfz Verpachtinge.



r 362;
1500.
5. Maert.
twaelf ftuyvers, den Schepenen en Secretaris elcks acht ftuyvers, des fal den Secretaris voor het fchryven ende teyckenen van de Acte noch acht ftuyvers hebben; ende voorts den Booden, Conchergen en Uytroupers, die by de Commilfariffen te wercke gefteldt fullen worden, fullen hebben half geldt, te weten elcks vier ftuyvers.
Ende aengaende de onkoften van het veylen, ende dat daer aen hanght, fal betaelt worden tot difcretie van de Commiffarisfen.
Dat de voornoemde Commiffariffen den felven Impoft van de Wynen ende Bieren, fullen gehouden wefen te verpachten voor een geheel Jaer, ingaende en eyndigende als in 't eerfte Articul van de Ordonnantie.
Item, fullen de voornoemde Commiffariffen den voorfz Impoft verpachten, ende niet ophouden noch laten collecteren, omme te fchouwen de koften van de Collectatie van de Reeckeningen te hooren, Quohieren te verifiëren van fijn Vacatiën, om fijn reeckeninge te doen, ende anders, ten ware den voorfz Impoft merckelyck min foude mogen gelden, dan fy in voorgaende Jaren gedaen heeft, in welcken gevalle fy de felve fullen mogen ophouden, ende doen collecteren tot koften van der Stede daer ' die Collectatie ghefchieden fal , op fulcke weddens als de Commiffariffen fullen ordonneren; ende de penningen daer van komende, brengen ten Comptoire van den
Ont-



(363;
Ontfanger tot koften van de felve Steden, maer het hooren van de Reeckeninge fal komen tot koften van het gemeene Landt, midts dat de Commilfariffen van den felven Collecteur nemen fullen den behoorlycken Eedt , van wel en getrouwelyck te collecteren , en niemandt quytfcheldinge te doen, en cautie fuffifant.
Ende fullen voorts de voornoemde Commiffariffen in het verpachten van den voorfchreven Impoft, hen reguleren naer de gewoonte van de Plaetfe daer de voorfz verpachtinge gefchieden fal, ende tot meeften prolfyte van 't gemeene Landt.
Dat de Commiffariffen fullen eerft den Impoft opveylen, met al dusdanighe claufulen oplefende, tot aen het eynde van de Ordonnantie.
Ten laetften, dat men den Pachter geer afllagh en fal doen van eenige faken-de welcke daer op fouden mogen komen, het zy Sterfte, Brandt, ofte eenige andere faecken, maer fal fijn volle part evenwel moeten opbrengen, ten ware de Staten met eenige Pachters geaccordeert waren.
Ende in gevalle de Commiffariffen bevinden , dat de Luyden hen aen de voorfz claufule feer ftootén ende fwarigheydt maken : fulcks dat om dier faecke wel apparentif foude zyn, den Impoft veel minder fomme uyt te brenghen dan het in voorlede Ja ren ghedaen heeft, fullen in dien gevall den Impoft mogen weder veylenmet de clau
m' Te,
Ï560.
5. Maer/. Pag. 25.



r 364;
5. Maert.
Ten laetften, indien binnen 's jaers binnen eenighe van de Steden van Hollandt oprefe, ofte opquame eenighe merckelycken Brandt ofte Sterfte, fullen de Staten om die faecke wille ende anders geen, hoe die oock fouden mogen wefen genaemt, fulcks reguard daer op nemen, als naer recht ende redenen behooren fal, omme eenighe quytfcheldinghe te doen, fonder dat nochtans den Pachter te dier oorfaecke fijn verfehenen pacht, ofte een portie van dien fal mogen inhouden.
Dat de Commiffariffen in alle Steden, den voorfchreven Impoft fullen veylen voor een Jaer, ende foo verre de felfde niet foo veel gelden en magh als in voorlede Jaren , foo fullen de voornoemde Commiffariffen den felven Impoft mogen veylen voor den tydt van drie Jaren, onvermindert altoos het eerfte gebodt tot difcretie van de Commiffariflen, of fy het voor een Jaer verpachten willen dan voor drie Jaren , reguard ghenomen dat men verpachtende de felve voor drie Jaren in alle Steden, dar mede verfparen foude alle jaren de koften van feven of acht hondert guldens.
Dat foo verre een van de Commiffariffen eenigh belet krege, ofte onwilligh waren te procederen tot verpachtinge van den voorfz Impoft, foo fullen de twee andere Commiffariffen evenwel mogen procederen tot de felve verpachtinge.
Item, fullen de ConimhTarifren gehouden wefen de Ordonnantie, daer den Impoft op
ver,



C 365 )
verpacht ofte gecolle&eert werdt, te teyckenen»
Item, dat de Commiffariffen, foo geringe die verpachtinge ghedaen is, den Pachter den Eedt fullen afnemen dat die Stede, ofte yemandt uyt de Stede naem, daer inne geen part of deel aen en heeft na vermogen de Ordonnantie.
Daghvaert in den'Hage gehouden , op
Den 31 Maert, eerfien ende tweeden April 1560.
P R JE S E Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Lockhorft.
Van Poelgeeft.
Van Warmont.
Van Wyngaerden , ende
Jacob vander Duyn.
Ende van de Steden.
Wouter Barthoutfz, ende
Mr. Cornelis van Hoogelande, van Dordrecht.
Mr.QuirynDirckfz, ende
JanCommerfz, Bur-
N T E N germeefteren, mitsgaders.
Mr. Cornelis van Alckemade, van Haerlem.
Cornelis JanfzKruyffer, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob van den Eynden, van Delft.
Mr.FransAdriaenfz, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob de Milde, van Leyden.
Pieter Canter, Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen Sandelyn , van Amfterdam.
Jan
1560.
5. Maert.
Pag. at» Zi.Matrt,



I56*o. 31, Maert.
Verkoopinge van een jaerlykfche Rente, tot be» talinge van deOverlandtfcheVoetknechten.
( 360
Jan Dirckfz Thoen, fteyt , foo beroeren-
Burgemeefter, ende de de verkoopinge van
Jan Hey, van der vyfthien duyfent gul-
Gouda. dens'sjaers, alsdecon-
Omme te refolveren verfie van de 2000
op de Petitiën van de Paerden. in 3000. Koninghlycke Maje-
EOdem den laetften Maert, hebben de Staten gerefolveert op de voorfz eerfte Petitie, eerft by de Koninghlycke Majefteyt, ende daer na by de Hartoginne van Parma, &c. Regente ende Gouvernante van defe Nederlanden, de Edelen ende fes groote Steden van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande , gedaen, ende by den Doorluchtigen ende Hoogh-geboren Heere, myn Heere den Prince van Orange, den Stadthouder van Hollandt, Zeelandt ende Vriellandt, door bevel van de voornoemde Regente, als nu ververscht ende vernieuwt, ten eynde fy fouden willen verkoopen, ofte gedogen op hen verkocht te worden een jaerlyckfche Rente van vyftien duyfent ponden van veeertigh grooten Vlaems het ftuck, te loffen den penningh twaelf, ende dat fy de felve weder fouden loffen binnen drie Jaren, t'elcken Jare een derdendeel van dien, foo omme daer mede eensdeels te mogen afdancken de refterende Overlandtfche Voet - knechten, als omme te voorfien tot andere koften die men nootelyck dragen moet, ende geen vertreck ly3en mogen, voor antwoorde te feggen; dat tiaer diverfche communicatien by henluyden hier op gehouden, fyluyden aen d'eene zyde
we



( 3*7 )
wel overleydt hebben de groote nootelyckheydt, omme te furneren de befoldinge van de voorfz Overlandtfche Knechten, op dat de felve afgedanckt, ende de Onderfaten van defe Landen daer van ontlaft foude mogen, dan ter contrarie aenmerckende de groote laften daer het voorfz Landt, geduyrende defen grooten langen Oorlogh, mede befwaert is; als eerft , met de fomme van over de veerthien hondert duyfent guldens by henluyden op Renten gehaeldt, fonder als noch te weten eenigh middel omme de felve te mogen loffen boven noch alle andere penningen, by diverfche Middelen, als Schoorfteen-gelt, Margengelt, Thienden penningh, Schiltalen, ende Leeningen gereet opgebracht; ten tweeden, met groote iware Impoften by henluyden op Wynen, Bieren, ende Margentalen geftelt, omme daer mede te betalen de voorfz jaerlyckfche Renten , de welcke oock noch merckelyck befwaerdt ende verhooght fullen moeten worden; ten derden, noch met de fomme van hondert duyfent guld. 's jaers, voor den tydt van acht Jaren, by henluyden de Koninghlycke Majefteyt in den Jare vyfthien hondert achten vyftigh geaccordeert, de welcke foo by de Schiltalen, Thienden penningh, als oock Margen-geldt, opgebracht fullen moeten worden; ten vierden, met de helft van de fomme van drie hondert duyfent guldens, by henluyden in de maendt van Juny laetftleden geaccordeert, de welcke fyluyden te Pincxter naeftkomende fullen moeten furneren , fonder oock als noch te weten bequame middelen, dienende tot furniffement van dien,
en-
i$6o: 51. Maert
Pag.



(368;
$1. Maert
ende hebbende tot noch toe geene bequamer* 'middel konnen bedencken nochte vinden omme de voorfz lallen af te leggen, ende het Landt daer van te quyten, fonderlinge gemerckt dat foo voorfz is, de Impollen op de Wynen ende Bieren, ende de Ommeilagen die jaerlycks op de Margentalen ghedaen ende gecollecteert worden» nieten mogen furneren de jaerlykfche betalinge van de Renten als nu verkocht tot voldoeninge van fyne Majefteyts Beeden, het welcke nochtans voor alle werck behoort gedaen te zyn, op dat fyluyden in tyde van noodt de Koninghlycke Majefteyt, haren natuyrlycken Heere , weder fouden mogen affifteren ende dienft doen naer haer oude ende gewoonlycke affec, tie; ende alfoo de Staten voornoemt tot noch toe hen naer haer vermogen, ende tot contentement van de Majefteyt gequeten hebben, in het confenteren van de Beeden van hen geeyfcht; foo dunckthen, dat indien andere Landen van gelycken hen naer advenant gequeten hadden, de onkoften, ende befoldinge van de voorfz Overlandtfche Ruyteren merckelyck verhoedt geweeft fouden hebben, omme alle welcke redenen ende lallen boven verhaeldt werdt klaerlyck bevonden de Staten niet doenlyck noch dragelyck te wefen, de verkoopinge van Renten van de voorfz 15000 guldens te accorderen»
Ende aengaende de verfochte converfie van de twee duyfent Paerden, die by de Generale Staten geordonneert waren te wefen in continuelen dienft, in drie duyfent gelycke Paerden ; feggen de voornoemde Staten voor antwoorde,



C 369 )
de, dat dd veranderinge van dien niet gevoeghlyck en foude mogen ghefchieden, dan by de • Generalité van de Staten, by de welcke de voor' gaende Ordonnantie eendrachtelyck geadvileert is geweeft, ende dat fyluyden gelyckelyckmet de andere Staten, daer toe befchireven zynde, hen voegen fullen naer alle redenen ende billyckheydt; biddende ende verfoeckende daeromme de voornoemde Staten, dat de Koninghlycke Majefteyt henluyden voor dele reyfe wil houden voor ge-excufeert, ende van de felve Petitiën verdragen; ende dat Uwe Gen: gelieve hier van te doen aen de Hartoginne Regente en Gouvernante , goet en favorabel rapport, y
Eodem, hebben de voornoemde Staten gecommitteert , ende committeren mits defen Heer Willem van Bockhorft, Ridder, ende Jacob van der Duyn, Heere van Sprange, als Edelen , ende de Gedeputeerden der Steden van Delft, Leyden, ende der Gouda, omme de antwoorde van wegen de Staten gemaeckt, op dc doleantie by eenige Perfonnagien ende Dorper overgegeven, tegens eenige voorgaende Articulen van de felve Staten, dienende tot remedie van de ongheregeltheydt van het Slaghturven weder te doornen, ende die wat te veran deren ende te modereren, totcontentementvar beyde de Parthyen, foo verre het doenlyck is, fonder eenighfints te treden op de kennilfe vai de Jurifdiétie ; ende zyn te vreden dat de felv< fulcks by henluyden gealtereert, ende ghemaeck zynde mynen Heere den Commilfaris, Mr. Aei VI. Deel. Aa nou
1560. \x.Matrt.
Gecommitteerdenomme te veranderen de antwoordevan de Staten , op d'Articulen van de Ingelanden, beroerende de ongeregeltheydtvanihet Slaghtturven.
l t t



!56o. 3i. Maert
Pag. 28.
By Dordrecht en andere feeckere Articulen gemaekt achter het Placaet,op de Collectatie van een duytken op elcke tonne Turf.
Verfoeck aen den Raedt van Hollandt, om de voorfz Articulen gepubliceertte hebben.
nout Sasbout, Raedt Ordinaris van den Hove van Hollandt, overgelevert worden, fonder eenige vordere vifitatie van de felve Staten.
Eodem, hoewel die van Dordrecht, Delft, Leyden, ende der Gouda, gecommitteert waren omme naer vermogen van het Placaet, de Staten geaccordeert, beroerende den Impoft van een duytken op elcke tonne Turfs, noch een Articul te maecken, ende te doen publiceren foo hebben nochtans die van Dordrecht, ende den Advocaet aengenomen het voorfchreve Articul te maecken, midtsgaders feecker verfoeck aen den Raedt van Hollandt, omme het felve te mogen doen publiceren , fulcks hier naer volght.
Alfoo de Staten van Hollandt by feecker Placaet, van de Koninglycke Majefteyt, van dato den feventhienden November vyfthien hondert negen en vyftigh, difponerende van de betalinge van feeckeren Impoft , van een duytken op elcke tonne Turfs, gaende uyt den Lande'van Hollandt, geconfenteert ende geaccordeert is de Ordonnantie daer op gemaeckt, naer gelegentheydt ende exigentie van der faecken te mogen altereren , foo verre het aengaet de Colleéia. tie van den voorfchreven duyt, ende het felve gealtereerde te mogen doen publiceren, ter plaetfe daer men ghewoonlyck is publicatie te doen, ende daer gelycke publicatie van nooden fal wefen ghedaen te worden:
Soo



(37i ;
Soo begeeren de Staten voornoemt, dat myne Heeren gelieven het Articul, hier aen gehecht, te doen publiceren ter plaetfe daer de Staten het felve fullen begeeren gepubliceert te worden.
Het voorfz Articul.
Dat alle Turfluyden, willende haren Turf in Hollandt gedolven ofte gellagen voeren uyt den felven Lande, gehouden fullen wefen een Teycken te nemen van den Collecteur van der Plaetfe, voor-by de welcke fyluyden met haren Turf fulleu willen palferen, dat fyluyden den felven behoorlycke Atteftatie van de gefwore Tonfters vertoont hebben van de meenichte van den Turf by henluyden geladen, ende dat fy dien, achtervolgende den Impoft, van den voorfz duyt op den fwarten Turf, ende eene penningh op den witten Turf ofte Vincken betaelt hebben.
EOdem , hebben defelve Gecommitteerde! gemaeckt feeckere Inftructie, voor de lm poftgaerders van het voorfchreve duytken fulcks hier naer volght.
Aa a
In-
1560. 51. Maert.
ïuuruciic
voordelnv poftgaerders van
Inflruct'e voordelnv poftgaer'ders van het duytken op de tonneTurS.



C 372 )
Inftruétie om de Impoftgaerders , van het duytken op de tonne Turfs gevoert , ofte die men voeren fal uyt den Lande van Hollandt, naer vermogen den Placate , daer van de Staten 's Landts van Hollandt, by de Koninghlycke Majefteyt verleent den feventhienden November 1559.
DË voornoemde Impoftgaerders fullen elcks in fyn Quartier beforgen, dat 'er gefworen Tonfters van den Turf geftelt worden in de Dorpen en Vlecken daer geen Tonfters en zyn, ende dat by de Wethouders van der Plecke, foo verre die daer toe fullen willen verftaen, anders fullen de felve_ Tonfters doen ftellen by den Hooft-Officier van der Plecke, naer vermogen van het voorfchreve Placaet.
De voorfz nieuwe gefielde Tonfters fullen gehouden wefen Éedt te doen in handen van de Hooft-Officiers, foo van trouwelyck te tonnen, als van den Collecteur, daer onder fy gezeten zyn, de quantiteyt ofte grootheydt van den Turf die fy getoont hebben aen te brengen, al eer in ander werck fullen mogen treden, op de pcene in den ' voorfz Placate begrepen.'
De voornoemde Impoftgaerders fullen de Schippers van den Turf, betaelt hebbende den voorfz Impoft een Teycken geven, dat fy den felven behoorlycke Atteftatie ge-
thoont
Pag. 39.
31. Maert.



( 373 )
thoont hebben van de meenichte van den Turf by hen geladen, ende dat dien achtervolgende den Impoft van eën duyt, ofte een penningh refpectivelyck betaelt hebben, om daer mede hen te mogen excuferen voor andere Impoftgaerders, daer fy noch voorby fullen moeten varen, ende oock voor de Officiers die haer fouden willen aenhaelen, ende de boeten in het Placaet begrepen afnemen.
Dat elck Impoftgaerder fal den Schipper, Turf geladen hebbende, doen aenleggen om den Impoft te betalen , ten ware hykonde verthoonen met een Teycken als boven, elders den Turf verimpoft te hebben , want des niet vertoonende, fal hy fchuldigh zyn den Impoft te betalen, ofte ten minften de penningen te configneren, ende onder den Impoftgaerder te laten, tot dat hy van de geallegeerde betalinge bewefen en vertoont fal hebben.
Ende in gevalle den voornoemden Schipper niet en wilde aenleggen ofte obedieren , fal den Impoftgaerder het Schip met den Turf mogen aenhalen ende houden in arreft, ter tydt toe den Schipper den Impoft betaeldt fal hebben met de koften daeromme ghedaen, nemende tot fijnder alfiftentie de Dienaers van den Hooft-Officier.
Welcken Hooft-Officier fal gehouden wefen de felve alfiftentie te doen, naervolgende de Commiffie by den Hove van Hollandt, hen daer toe verleent, ende fal ghenieten voor fyne moeyten alfulcke confifcatie enAa 3 ■ d?
1560.
51. Maert.



C 374 )
1560. $1, Maert.
Dat den ' Ontfanger . Coebel . met de J penningen 1 onder hem ] wefende,
de proffyten, als hem by den voorfz Placate toegevoeght is.
In gevalle yemandt van de voornoemde Impoftgaerders oorbaer dunckt, het voorfz Placaet elders onder fijn bedryf gepubliceert te worden, dan daer het gepubliceert is, fal het felve de Regeerders van de Hooft-Stadt, daer onder fy gezeten is, te kennen geven, om gedaen te werden na behooren.
Ende aengaende de Schippers ofte Turfvoerders, die zedert den eerften February laetftleden, dat den voorfz Impoft innegegaen is, voor-by eenige Wachten, het'zy op de Laeghe Swaluwe ofte elders, met Turf ghevaren zyn, fonder den voorfz Impoft betaelt te hebben, daer van fullen de Impoftgaerders, elcks in fijn Quartier, hen informeren (by alfiftentie van den voornoemden Officier) van de namen van de Turfvoerders , midtsgaders van de quantiteyt ofte groote van den Turf die uytgevoerdtis, ende alle het felve de Staten overfchryven, omme daer inne geremedieert te worden, ende de felve Onwilligen te doen betalen ' en corrigeren naer exigentie van der faecke, het zy by de voorfz Officiers, ofbyden Hove van Hollandt, al na vermogen van 't voorfz Placaet.
gOdem, hebben de Staten gerefolveert, dat den Ontfanger van het ghemeene Landt, Vlr, Aernout Coebel, de penningen onder hem vefende fal leveren in handen van Jasper Schetz, ieere van Grobbendonck, om daer mede te
los-



C 375 3
loflen de Obligatien van de Staten, bedragende ter fomme van omtrent hondert duyfent guldens , onder fulcken redelyck frait, als hy met Mr. Jan van Nieuwenburgh, Penfionaris van Amfterdam, met hem fal mogen overkomen, nemende fulcke verfeeckertheydt van den voornoemden Jafper Schetz, voor de Hooft-fomme van de voorfz Obligatien, als fy beft fuller konnen krygen; ende hebben fulcks gecommitteert den voornoemden Ontfanger, ende den voornoemden Jan van Nieuwenburgh, omme met den voorfz Jafper Schetz in de voorfz faecke te negotiëren ten meeften oorbaer van he felve Landt; ende foo verre den voornoemder Schetz de felve penningen niet en fouden wil len ontfangen onder redelyck frait , fullen d< voorfz Gedeputeerden , voorts befoigneren fulcks fy bevinden fullen ^naar gelegentheyd: van de faecke oorbaerlyckft te wefen, lolfendf twee Renten, ftaende op het gemeene Landt daer van de eene toekomt de Erfgenamen var wylen Arent van Dalo, ende de andere Gerarc Sterck, of anderfints in alles doen denoorbae: na behooren.
Den i April 1560.
BY de Staten gevifiteert zynde de Articu len, met de Appoftillen daer op gefteldt beroerende de vorderinghe ende abbreviatie vai de Juftitie, hebben de Refolutie van te ver volgen het innehouden van de felve Articulen overmidts de diverfité van de opinien noch uyt
Aa 4 D
156°. 31. Maert.
Pende fal loflen de Obligatien van de Staten.
Pag. 30.
I
»
l
I. April.
. Beroeren» de deArti»culen op 1de vorde-ringe van (de Juftitie.
5



I5°o.
X %7§ )
DE APP°ftillen op de vierde, vyfde, fesde, fevende, en achtfte Art. zyn geadvoyeert. Op het negende Articul hebben gerefolveert j dat alfoo-het innehouden van dien foo grootelycks foude doen tot vorderinge van de faecken van Parthyen, de welcke metkenniffe van faecken de Requeften Civil fouden verleent worden , ende dat daer door de traineringe van de Proceifen verhoet foude wefen, men fal infifteren omme het verfoeck, ende het innehouden van dien te verkrygen, te meer, alfoo de Majefteyt daer by geen verlies en fal hebben, midts dat hy van de felve Requeften Civil, die by den Hove van Hollandt gegeven fouden worden , foo veel fal mogen nemen, als hy doet yan 't Zegel van" die van dep Grooten Raede.
Eodem is gerefolveert, dat alfoo by de Appoftille op het thiende ende elfde Art. blyckt, dat het thiende Articul geaccordeert is, ende dat de reftrinétie aldaer geftelt, hen alleen fchynt te extenderen op het elfde Articul, ende dat de felve fchynt alleen geftelt te.zyn, overmits het advis van die van den Grooten Raede ende van Hollandt, die geerne per 'indireéïum de publicatie van de getuygenis fouden beletten, en dat geen minder redenen dient te hebben de publicatie van de enqueften, vallende op de poincten van Officie dan yan andere enqueften, men daeromme fal infifteren omme fimpelyck tehebben_ geaccordeert het inhouden van de voorfz Articulen, ende dat men voorts fal vervolgen ifgedaen te hebben feeckere Articulen, geftelt n feeckere Ordonnantie, gemaeckt by die van
den



( B7? )
den Grooten Raede, daer by fchynt geftatueert te wefen, dat Parthyen aldaer geen opemnghe van enqueften en fouden hebben dan naer voorgaende verfoeck en ordonnantie van den felven Grooten Raede, alfoo het felve is direételyck contrarie den Oétroye van de Staten , alfoo het felve Oétroy houdt, dat de Staten in alle faecTfen fullen ppeninge hebben, daer na Rechten publicatie toegelaten werdt.
De Appoftille op het twaelfde ende dertiende Art. hebben de Staten geadvoyeert.
Op het laetfte Articul is gefeydt te inlifteren, ofte ten minften te vervolgen dat de Officiers, ofte Procureur Generael geinterdiceert foude worden te appelleren, ofte te reformeren in Criminele faecken, ter tydt toe op het felve Articul gedifponeert fal worden, ofte dat Parthyen appellerende in gelycke Criminele faecken , by provifie hare appellatie gerefereert fal worden.
EOdem is gefeydt, dat by den Advocaet ende die gene, die over het maken van de voorfz eerfte Art. geweeft zyn, feeckere Inftruétie gemaeckt fal worden, inhoudende expreffe verklaringhe van deredenen, waeromme de voorfz Art. behooren geaccordeert te worden, en dal het felve by de Staten boven komende ; '1 welck apparentelyck onlanghs gefchieden fal, in alder düigentie yervolght fal worden.
EOdem is gerefolveert, dat omme te beletter de verfochte publicatie van feeckere Placaten . geimpetreert by diverfche Tapichiers vat Aa 5 Bra
156».
I. April,
Pag. 31.
Requefle van de Staten tegens de Tapichiers van [Brabandc .en Vlaenderen.



( 3?8 )
156"°. .April.
1
Brabandt ende Vlaenderen, men fal overgeven de Requefte hier naer geinfereert.
U Mogende Heeren van den Raede.
^JEven in alder ootmoet te kennen de Edelen, ende fes groote Steden van Hollandt , reprefenterende de Staten van den felven Lande, hoe dat diverfche Tapichiers van Brabandt ende Vlaenderen in den jare vyfthien hondert een en. vyftigh, van de Keyzerlycke Majefteyt geimpetreert hebbende feecker Placaet ofte Oétroy, op het ftuck van de Neeringe ende het maecken van de Tapicheryen , hebben onlanghs geleden geobtineert van de Hartoginne van Parma, Regente, ende Gouvernante van defe Nederlanden feeckere Brieven, addrelferende aen den Schout van Leyden, daer by hen bevolen wert het'felve Placaet ofte Oétroy, binnen de voorfz Stede van Leyden te doen publiceren; ende alfoo apparent is, dat de voornoernde Tapichiers van Brabandt ende Vlaenderen de voorfz publicatie mede fullen begeren gedaen te worden in andere Steden van Hollandt, Vrieflandt ende Utrecht, daer de Neeringe van de Tapicheryen te maecken gepleeght werdt, ende dat het felve hen gedacht heeft geheel onredelyck te wefen, ende dat men in den Lande van Hollandt geen Placaten en magh publiceren dan by een Deurwaerder, ende met Brie ven van Attaché van defen Hove, foo heeft den voornoemden Schout geweygert de felve
pu-



( 379 )
publicatie te laten doen , en het felve de Supplianten vertoont ende te kennen doen geven, omme daer tegens voorfien ende ge-* remedieert te worden; ende alfoo de Supplianten bevinden geen apparentie te wefen, dat men fulcken ofte gelijcke .Placaet geimpetreert by die van Brabandt, henluyden ongehoort alhier in Hollant foude doen publiceren, byfonder aenfchouw nemende , dat het voorfz Articul bevonden wert gantfchelyck onredelijk te zyn op alle Neeringe fulcke Ordonnantie te mogen maecken, als fy bevinden fouden oorbaerlyk ende proffytelycklt te weien, daer toe oock hebbende van de Voorfaten van de Koninghlycke Majefteyt exprelfe Privilegiën ; biddende ende verfoecken daeromme dat U myn Heere gelieve , geen Brieven van Attaché te verkenen op het voorfchreve Placaet, fonder eerft ende alvooren de voornoemde Staten daer op te hooren.
Den 2 April 1560.
HEbben de Staten gherefolveert, dat fyluyden boven komende , fullen vervolgen allignatie voor de achtien duyfent guldens, daei vooren de vyf'groote Steden, ende die van Amfterdam apart verzegelt hebben, welcke allignatie die Majefteyt gehouden is, en oock beloof heeft fulcks te doen.
Eo-
1560.
I April.
i, April.
Te vervolgen allignatie voor de achthien duyfent guldens. ■ Pag. 32-



1560. 2. April. DatCoebe fijn onkos ten vervol gen fal aer de Majefteyt.
Advoyifleroent van de Staten van den ftaet van J3oJ,
Dordrecht enHaerlem gecommitteert ? omme hen te informerer op het recken van de Laeckenen.
Acte die van Dordrecht, gelevert , beroerende deFaótoors van de Wynen aldaer.
( 38o )
Eodem is gerefolveert dat Coebeï, nopende [iyne vacatiën ende alle onkoften die hy aen de Koninghlycke Majefteyt ten achterenis, fal -vervolgen aen de Majefteyt fonder die te korten aen de penningen van de Staten, dan ful-
tedoen ^ vxeden W^Sn 00Shluyckinge
Eodem, hebben den Staten, den ftaet van den Ontfanger Bol, fulcks die gemaeckt is, geadvoyeert, ende dancken de Gecommitteerden van hare befoignes.
Eodem, zyn die van Dordrecht ende Haerlem gecommitteert, omme hen te informeren op het inhouden van de Requefte van de Staten, beroerende het recken van de Laeckenen , ende byfonder van de Engelfche Laeckenen; ende liebben de Requefte gelevert die van Haerlem, de welcke gebefoigneert hebbende, lullen die overlenden die van Dordrecht, om op de naefte Vergadennge daer van.rapport te doen.
Eodem, is die van Dordrecht feeckere Adte geleyert, fulcks hier naer volght.
Alfoo feeckere qureftie ende gefchjllen tulfchen de Edelen, ende vyf groote Steden van Hollandt, op ende jegens die van Dordrecht, beroerende of Groffiers ofte Factoors van de Wynen aldaer, geen Poorters wefende , betalen fullen den Impoft dan met, foo fouden de voornoemde Edelen ende de vyf Steden te vreden wefen, dat
yoor



c 381;
voor dit Jaer den Impoft binnen de voorfz Stede van Dordrecht, foo verre als'het aengaet de voornoemde Groffiers ende Factoors van de Wynen verpacht fal worden, als da felve in het voorleden Jaer verpacht is, onvermindert ende fonder prjejuditie als voren, van het recht van de voornoemde Edelen ende vyf Steden, ende mits referverende aen henluyden voor dit felfde Jaer , den Impoft van de felve Groffiers ende Factoors, geen Poorters wefende, ende dat het felve geinfereert fal worden in de Ordonnantie van de toekomende Verpachtinge, begeerende de voornoemde Edelen ende vyf Steden, dat de Gedeputeerden van Dordrecht tegens de naefte Vergaderinghe hare.Meefters rapport willen doen, of fy met de felve prsfentatie te vreden zyn dan niet.
Eodem, hebbende Staten mede gerefolveert, dat in de Ordonnantie van den Impoft van den toekomende Jare vyftien hondert tfeftigh, in de plaetfe van het naefte laetfte Articul, ghefteldt fal worden het Articul hier naer volgende.
Dat alle Wynverkoopers, Groffiers ende Factoors, huyshoudende Burgers ofte Poorters wefende, van Rhynfche ofte Wefterfe Wynen, betalen fullen voor haer Impoft var de Wynen die fy drincken voor haer Familie ende Gaften voor een geheel Jaer; te weten, de Verkoopers van Rhynfche Wynen, den Impoft van vyf Amen Rhynfche
Wy-
1560.
z.ApriU
Dat men ia
de plaetfe van het naeft laetfte Articul van de Ordonnantievan den Impoft, fal ftellen het naervol: gende Arti-
[Clll.



3. April.
A
Pag. 33-
Rapport van de Staten op de Propofitie van den S'adthou» der.
Dagh-
f
(382;
. Wynen; ende de Verkoopers van de Westerfche Wynen, den Impoft van drie Amen, ofte foo veel meer ofte min, als elck van henluyden by Eede verklaren fal willen minder gedroncke te hebben, of dat fy met den Impoftmeefter ofte Collecteur fullen accorderen dat hy te vreeden zy; ende referveren de Staten aen henluyden voor dit tegenwoordige Jaer den Impoft van de voorfz Wynverkoopers , Groffiers en Factoors , geen Poorters wefende.
Eodem, is by de voornoemde Staten de voorfz antwoorde op de voorfz twee Poinéten myn Heere den Stadthouder gedaen, de welcke gehoort hebbende, was van geender meeninge de felve fulcks te accepteren, ofte de Hartoginne daer van rapport te doen, ende heeft fulcks verfocht dat fy weder daer van elcks in den haren rapport fouden doen omme vruchtbaer antwoordt, en tot contentement van de Majefteyt inne te mogen brengen, ende heeft de Staten dagh befcheyden weder in de Herberge te wefen den achtften defer maendt April.
Heeft voorts de felve van nieuws gedaen feeckere Propofitie, ende de felve belaft ten voorfz dage daer op mede antwoort inne te brengen.



( 383 )
Daghvaert in den Hage gehouden, op Den 9. ende 10. April 1560.
9. ende 10. ApriU
P R M S E
Lfyf <fc Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Lockhorft.
Van Kenenburgh.
Van Poelgeeft.
Van Warmont.
Van Wyngaerden , ende
Jacob vander Duyn. Ende van de Steden.
' Wouter Barthoutfz, ende
Mr. Cornelis van Hoogelande.vanDordrecht.
Wouter van Beeckefteyn , Burgemeefter , ende .
Mr. Cornelis van Alckemade, van Haerlem.
Cornelifz Janfz^ Kruysfer, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob van den Eynden, van Delft.
N T E N,
Mr.FransAdriaenfz, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob de Milde, van Leyden.
Pieter Canter, Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen Sandelyn van Amfterdam.
Jan Dirckfz Thoen, ende
Jan Klaefz Diert , Burgemeefters van der Gouda.
Omme eyndelyck fe refolv'eren op de Peti* tien van de KoninglyckeMajefteyt, te weten eerft de converfie van de 2000 Paerden, die gedeftineert waren in continuelen dienft te wefen, ende fes duyfent op Gagien, in drie duyfent gelycke Paerden in geftadigen dienft; de verkoopinge van de vyfthien duyfent guldens'sjaers, tegens den penningh twaelf ;



(m)
1560.
f. ende 10. April.
Beroerende debefoldingevan de Voetknechten,ende de veranderinge van de Paerden.
1
I
Pag. 34.
!
1 <
twaelf; ende dat voorts dinghe van drie duyfyluyden fouden wil- fent twee hondert len accorderen de fom- Hoofden , die in de me van feven en der- plaetfe van de Spaentigh duyfent vyf hon- fche Voet-knechten, in dert guldens 's jaers, de Sterckten van de voor den tijdt van drie Frontieren geleydt Jaren, omme daer me- fouden worden, de te betalen de befol-
TTEbben gerefolveert, dat alfoo debefcherJTjL menilfe van de felve Frontieren, by de Generalité van de Staten van alle de Landen van herwaerdts over aengenomen is by believen van fyne Majefteyt, als blycken magh by de Aéïe daer van zynde, in dato den twintighften dagh van Mey vyfthien hondert acht en Vyftigh, dat de verfochte befoldinge van de Voet-knechten , ende de veranderinge van de Paerden, wefende van eene natuyre, ende van malkanderen dependerende, niet en kan noch en behoort te gefchieden dan by de felve Generale Staten, met de welcke die van Hollandt, beroerende 3e defenfie van de Frontieren, getreden zyn in gemeene obligatie ende verbant; dat daeromtie, foo wanneer fy met de Generale Staten /an herwaerts over, tot dien eynde ontboden [uilen worden, hen daer in dragen fullen na jehooren.
Ende beroerende het, verfoeck van de verkoopinge van de vyftien duyfent guldens s jaers, te halen op renten den penningh twaelf, )y lijnder Gen: ten felven dage vernieuwt, enIe werden geproponeert; feggen de voornoemde



c 385;
de Staten dat fy niet en twyffelen, of fyne Majefteyt heeft tot meermalen , geduyrende dele laetft voorgaende Oorlogh wel verftaen de goetwillieheydt van de Onderfaten van fyne Majefteyts Landen van Hollandt, de welcke fyne Majefteyt naer alle haer vermogen bygeftaen hebben, en veele ende diverfche fommen van penningen gereet opgebracht, als by wegen van Thiende penningen, tot meermalen gelicht by Schoorfteen-geldt, Margen-geldt, Schiltalen, ende andere extraordinaris Middelen, naerexigentie van de nootfaeckelyckheydt gevonden , behalven de groote leeninghe, tottweemaelby de Onderfaten van Hollandt ghedaen, by de welcke een groote exceffive fomme van penningen uyt den Lande van Hollandt gehchtis, ende meer, naer advenant dan van eenige van de andere Landen van herwaerts over, elck op den fynen reguard genomen zynde, boven noch alle de groote, fware, ende extraordinaris lasten van de Dyckagien, binnen den voorfz tydt van Oorloge in Hollandt genoten, ende het verlies van de Haringhvaert, mitsgaders het verlies van over de fes hondert groote Schepen, met de Waren en Koopmanfchappen daer inne geladen, door het welcke de Onderfaten van Hollandt nietalleenlyck gefruftreerten zyn van de proffyten ende beuyten van de Negotiatie, Zeyiageende Koopmanfchappen, daer de andere Onderfaten, op de Frontier gezeten, alleenlyck de vruchten van hare Landen voor een wyie tydts ontbeert hebben ghehadt; maer hebben die van Hollandt hare Hoefftal ofte Capitael, midtsgaders alle de Vruchten tot onverwmneVI. Deel. Bb 7*
1560.
. ende IQ\ ApriU,



C 336-)
1560.
e, ende ic April.
lycke fchade verloren, ende fulcks uyt hare ■ Goederen geworpen geweest, dat fy weynigh hoops hebben tot verhael te komen; ende boven alle de voorfz folventien in gereeden gelde als vooren opgebracht, ende de voorfz meenighvuldige fchade oock geleden, zyn die van Hollandt noch tegenwoordelyck verbonden in de fchulden van omtrent veerthien hondert duyfent guldens, waer van fy die Majefteyt de Hooft-penningen opgebracht, ende daer mede naer haer vermogen, geduyrende den voorfz Oorlogh, geftaen hebben , maer zyn fy «als noch fchuldigh de felve te reltitueren, ofte te betalen den genen, daer van fy de felve op renten den penningh twaelf genomen hebben , omme welcke reltitutie te doen, fy als noch geen middel vinden en konnen, alfoo door die Beede van negen Jaren, in Mey vyfthien hondert acht en vyftigh geconfenteert, alle middelen van eenige penningen te vinden geconfommeert zyn, die oock omme de voorfchreve Beede van negen Jaren op te brengen, tot meer ftonden gebeficht fullen moeten worden, ende nochtans grootelijcks van nooden wefen fal, de voorfz reltitutie ende afloffinge te doen, ten eynde het voorfz Landt in toekomende tyden, ende in gevalle van eenige veranderinge (die Godt Almachtigh verhoeden wil) hen felven helpen, ende fynen Prince ende natuyrlycken Heere, naer gewoonlycke affeétie foude mogen affifteren; boven defe moeten de Staten noch getrooit zyn, een jaerlyckfchen Impoll over Wynen, Bieren, ende Margentalen te dragen foo lange, tot hen den tydt fulcks begeven fal
heb-



C 387 p
hebben, dat de voorfz Hooft-fomme ende jaerlyckfche Renten ghemindert, ende met der tydt afgequeren fullen worden; op welcke mmderinge ofte lolfinge van de Renten voornoemt, oock geen vaften regel ofte ordonnantie genomen en magh worden, overmidts de pnfèeckerheydt van de Negotiatie daer op Hollandt gantfchelyck gefondeert is, de welcke hchtelycken door eene kleyne veranderinghe van de Landen, omtrent Hollandt leggende, ende op de welcke fy Negotiëren, verminderen ofte diverteren magh , welcke veranderinge de andere Landen, op de Frontieren van Vranckryckleggende, niet fubjea en zyn, alfoo hare Goederen ende Proffyten in vafte Landen geleger zyn, de welcke fy in tyden van Vrede ruftelycken vermogen gebruycken , daer ter contrarie de Goederen van de Onderfaten van Hollandt, wiens Handelinge wydt ende zydtftreckt, alle fubite mutatien van de omleggende Lander fubjeét zyn; ende aengaende de Inkomften var de Landen, binnen Hollandt gelegen, het fel ve is foo fober, dat boven de lallen als nu dae. op ftaende, daer uyt niet alleen niet genoegl en magh worden de afloffinghe ofte afquytmg van de voorfz Hooft-fomme, maer oock nie en foude konnen opgebracht worden de jaer lyckfche Renten, daer het voorfz Landt med belaft is, behalven dat de felve Landen door d ftormen ende inundatien (die fy fubjea zyn fulcks overvallen moeten worden , dat dae dor eenige Landen ende Luy den verloorei fouden worden, die als nu de lallen van de Lande mede voor een groot deel helpen dragen Bb a iulcK
pt ende 10. ApriL
Pag. 85^
[
l
t
) t 1 1
»
S



C 388 )
1560.
9. ende 10 April.
1
1
- 3 1
']
5
fulcks als by experientie van den Eylande vSti Texel, ende andere Landen ( Godt betert) in defen laetft voorleden Winter, ende dit tegenwoordige Jaer bevonden is, de welcke overmits hare gelede fchaden, aireede verlichtinghe van hare contributie ende quote in de voorfz laften verfocht hebben; ende dunckt de Staten ( onder correctie) indien andere Landen hen fulcks, naer advenant in het opbrenghen van hare penningen , defe naefte voorlede Jaren, tot de generale defenfie van den Lande van herwaerdrs over, by de Majefteyt verfocht, gequeten hadden als die van Hollandt hopen gedaen te hebben, dat de onkoflen ende achterwefen van den Oorlogh, tot furniffement van de welcke de voorfz Beede ge - eyscht wert merckelyck verhoedt foude hebben geweeft; hierbyghevoeght 3at die van Hollandt, by den Impoft op de Wynen , tegenwoordelyck belast zyn voor den tydt van vier Jaren, daer fy nochtans verfeeckert zyn dat die van Utrecht , en eenige andere Landen daer van niet en betalen, waer door dat 3-rootelijcks gecaufeert fal worden de diverfie yan de Koopmanfchappen van de Wynen, in len Lande daer den felven Impost niet betaelt :n werdt, daer nochtans het verfoeck van den voorfz Impost generalyck over de Landen van ïerwaerdts over een is geweest, ende dat geen .-eden en is dat die van Hollandt, daer mede neer dan alle de andêre befwaerdt fullen worien, byfonderlyck reguard genomen zynde op le intentie van het confent in den voorfz Imsost by hen ghedragen, als dat de felve gene■alyck over allede Landen van herwaerdts over,
ge-



C 389 )
gelyckelyck gedragen fouden worden , ende dat fy meer redenen van excufe hadden dan de andere, als daer door vallende in diverfie van de Negotiatie van de Wynen meer dan andere Landen; omme alle welcke redenen, ende byfonder in Confideratie van de groote goedtwilligheydt, geduyrende defen voorgaenden laetften Oorlogh, by die van Hollandt fyne Majefteyt bewefen 5 verfoecken de Staten in alder ootmoedigheydt, dat de Majefteyt believe henluyden van de voorfz ge-eyfchte Petitie van vyftien duyfent guldens 's jaers te verdragen ; biddende voorts mynen voorfz Heere den Stadthouder, dit in der beller voegen de Hoogheydt van de Hartoginne, uyt den naem van de Majefteyt aen te dienen.
Eodem, is by de Staten gerefolveert, dat mer de eerfte Requefte by de Staten overgegeven, tegens den Thollenaer van den Zeeuwfcher Thol, weder fal overgeven, ende de Majeftey prefenteren, omme te mogen blyven by haei oude poffelïïe,
Eodem, is op dé" Requefte van Cornelis A driaenfz Turfiloot,' van Dordrecht, verloec kende reparatie van den intereft, gheleden doo het arreft van den Prooft van Middelburgh die van Delft en Leyden gecommitteert om fy np declaratie te taxeren,
Eodem zyn gecommitteert, omme te dooi fien den ftaet ende calculatie van de onderhol deniÜê van de twee duyfent paerden, die va Eb 3 Hae:
1560.
9. ende 10. April.
De eerfte Requefte overgegeven tegens :den Tolle'naer van den Zeeuw fchenTol, deMaj.we" der te pre- tenteren, r. Requefte . van Corne'lts Adri-aenlzTurffloot.
-Pag. 3<?. Staet ea calculatie ^ van de on'-derhoudia-



c 390;
15*0'
0. ende 10
April. ge van de ordinaris Benden.
Beroeren de bet ree ken vand Laeckenen.
Datdeaug mentatie van de twee duy fect Paerden behoort te g« fehieden by de Generale Sta ten.
Te vervol gen de. ex peditie o de ongere ggltheydt van het $lagturvej:
Haerlem, Delft, ende den Advocaet , met ■ den Ontfanger Coebel, t'huys gekomen zynde,
Eodem, die van Dordrecht ende Haerlem rapport gedaen hebbende, beroerende het recken "van de Laeckenen , hebben gerefolveert een ' Requefle over te geven aen de gene, omme Placaet te verkrygen als verfocht wert, achterlatende nochtans het Articul ofPoinct, dat men de Laeckenen foude droogen , opronden ofte perffen,
. Den tienden hebben de Edelen , Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda gefeydt s dat de converfie van de Paerden ende befol-
' dinge van de Voetknechten , behoort te gefchieden by de Generalité van de Staten, al-
-foo de defenfie van de Frontieren byhenaengenomen is , dan vernemen in communicatie dat men op de voorfz Poincten niet en fal
' concluderen, fonder eerft rapport te doen aen de Staten , en als dan te concluderen fulcks men bevinden fal de faecke te eyffchen, met welcke opinie die van Dordrecht en Haerlem , hen daer mede conform gemaeckt hebben,
• Eodem, hebben de Staten gecommitteert Mr, \ Jacob de Milde, omme foo wanneer den Commilfaris Sasbout fijn rapport gedaen foude hebben op de fake van de ongeregeltheydt van het Slaghturven , te vervolgen de expe' ditie van de felve faecke 3 die met hem fal



( 3S>0
mogen nemen yemandt, hen op 't ftuck van de Veenen verftaende.
Eodem is gerefolveert , die van Dordrecht mede te geven het gunt hier naer volght.
Alfoo feeckere quaeftie ende gefchü is tulfchen de Edelen, ende vyf groote Steden van Hollandt, op ende jegens die van Dordrecht, beroerende, of de Groiüers en Faftoors van de Wynen , aldaer geer Poorters wefende , ende huyshoudende . betalen fullen den Impoft dan niet ; loc fouden de voornoemde Edelen, ende vy Steden te vreden wefen, dat voor dit Jae vyfthien hondert tfeftigh, den Impoftbin nen der voorfz Stede van Dordrecht, fo verre als het aengaet de voorfz Groliiei ' ende Faftoors van de Wynen , verpact fal worden, als de felve in voorleden Jat verpacht is, onvermindert en fonder pr? iuditie altoos van 't recht van de voor: Edelen ende vyf Steden , ende van d van Dordrecht, ende van de Faftoors e de Groffiers; ende mits referverende a< henluyden voor dit felfde Jaer den li poft van de felve Groffiers ende Faftooi geen Poorters wefende , ende nochta huyshoudende, ende dat het felve gem reert fal worden in de Ordonnantie v de toekomende verpachtinge , ofte full de Edelen ende vyf Steden noch te vr< den zyn, de claufule van referve uyt verpachtinge te laten , midts dat de J F Bb 4 S£
1560.
). ende 10. April.
Aéte die van Dordrecht mede gegeven, beroerende deGroflïers enFactoors van de Wynen.
F
r
s t
:r
ie > :n
BS,
ns 'eanen :edeleer-



c 392 y
l$6o. p. ende 10. April.
Pag. 37'
17. April.
geerders van Dordrecht ftaen fullen voor den Impoft van de felve Faftoors voor defen Jare, ende dat fy aen beyde zyden hen fullen reguleren naer het Appoinftement van de Hoogheydt van de Hartpginne, ende van myn Heeren van den Secreten Raede : Begeerende de voornoemde Edelen ende vyf Steden , dat de Gedeputeerden van Dordrecht tegens de naefte Vergaderinge haer rapport willen doen, of fy met de felve prefentatie te vreden zyn dan niet, of anders fullen de Staten genootfaeckt moeten wefen, die van Dordrecht te ftellen op een tauxe, als van andere Steden onwilligh wefende, gepleeght is.
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Den 17. April 1560.
P R JE S E Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.Van Lockhorft. Van Poelgeeft, ende Jacob vander Duyn.
Ende van de Steden.
CornelisHendrickfz, Schout, ende
Mr. Cornelis van Hoogclande,vanDordïecht.
N T E N,
Mrs. Dirck Ramp, Burgemeefter, ende
Lambrecht Jacobfz, yan Haerlem.
Cornelis Franfz Kruylfer, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob van den Eynden, van Delft.
Mr.FransAdriaenfz, Burgemeefter, ende
. Jacob.deMilde,van Leyc|en<



( 393 )
PieterCantert,Bur- Burgemeefter vander
gemeefter. Gouda.
Mrs. Adriaen San- Omme eyndelyck te
delyn, ende refolveren op de voorjan van Nieuwen- gaende drie diverfche
burgh , van Amfter- Propofitien , by de
dam. Hartoginne van Par-
Jan Dirck Thoen, ma de Staten van Hol-
ende landt gedaen. Jan Klaefz Diert,
TEn voorfz dage gehoort hebbende het rapport van den Ontfanger Coebel, ende Mr. Jan van Nieuwenburgh, hebben de voornoemde Staten geperfifteert by haer voorgaende antwoorde, negative myn Heere den Stadthouder laetftmael ghedaen, op de voorfchreve drie diverfche Petitiën.
Eodem, zyn die van der Gouda gecommitteert , tot Gent in Vlaenderen te vernemen wat confent die van Vlaenderen gedragen hebben in de gelycke drie voorfz Propofitien, henluyden naer advenant gedaen, ende omme noch eenige andere Poincten te vernemen, volgende de Memorie henluyden mede gegeven.
Eodem, hebben die van Dordrecht gerefufeert de prefentatie henluyden op de naefte voorgaende Daghvaert, beroerende de Faftoors en GröföerS van de Wynen, aldaer huys houdende.
Bb 5 £ö-
1560.
[7. April.
Te perfide? ren by de antwoorde negative op drie diverfche Petitiën.
Gouda gecommitteert omme te vernemen na eenigePoiucten in Vlaenderen.
Die vaq Dordrecht refuferen de prefer^ ' taiien.



ïSfto. \j. April.
Vry dom van Impofl voor de Hartoginne van Parma, &c.
Concept op het krimpen van de Laeckenen.
Converfie van deRenten den penningh rwaelf, in den penningh festien.
Pag. 38-
Inftruétie voor de Collecteurs, dienende tot executie van't duytken op de tonneTutf.
In-
(394;
Eodem is gerefolveert, in de toekomende verpachtinghe van den Impoft, te doen in den Hage, te eximeren de Hartoginne van Parma, ende den Stadhouder, indien fy binnen dat Jaer hier komen.
Eodem is gerefolveert, de Requefte by de Staten geconcipieert, op het krimpen van de Laeckenen, by der ellen uyt te fnyden, den Raedt van Hollandt over te leveren, om het Placaet te doen maecken.
Eodem, zyn gecommitteert Simon Gerritfz, Burgemeefter van der Gouda, ende Frans van Valckefteyn, Secretaris, omme te trecken in Brabandt, ende te doen converfie van de Renten den penningh twaelf, in den penningh festien, ofte te loffen met gevalueert geldt, gelyck fyluyden in Zeelandt gedaen heeft.
J£Odem, de Staten gevifiteert hebbende feeckere twee Inftruétien, ghemaeckt by den Advocaet van den Lande, ende den Penfionaris van Dordrecht, merckelyck verandert en geaugmenteert zynde boven de voorgaende Inftruétie , dienende tot executie van het duytken op elcke tonne Turf, gaende uyt den Landen van Hollandt, de eene voor de Collecteurs van het felve duytken, ende de andere voor de Officiers van de Plaetfen daer de felve Colleétatie gefchiedt; hebben gerefolveert van elck van de voorfz Inftruétien, elcken Collecteur en Officier een over te fenden.



C 395 >
Inftruétie gemaeckt by de Staten van Hollandt, voor de Collecteurs van den Impoft van een duytken op elke tonne Turf gevoert, ofte die men voeren fal uyt den Lande van Hollandt , naer vermogen der Placaten , daer van de Staten 's Landts van Hollandt, by de Koninghlijke Majefteyt verleent den feventienden November vyftien hondert negen er vyftigh.
DE voornoemde Collefteurs fullen elcks in haer Quartier beforgen , dat de gefvvoren Tonfters van den Turf gefteldt worden in de Dorpen, ^nde Vlecken daer geer Tonfters en zyn, ende dat by de Wethouders van der Plecke, foo verre die daer toe fullen willen verftaen, of anders fullen d< voorfz Collefteurs defelve Tonfters doei ftellen by den Hooft - Officier van de Plee ke , naer vermogen van het vooriz Pia
CaDe voorfz gefielde Tonfters fullen ghe houden wefen Eedt te doen in handen vai de Hooft-Officiers, van getrouwelyck t tonnen , ende de Tonfters wonende te Plaetfe van derefidentievandeColleéteurs fullen ghehouden zyn de quantiteyt oft meenichte van den Turf die fy getont het ben, den Colleéteur aen te brengen al ee fv in een ander werek fullen mogen tre *} der
17. April,
1
r >
r
'8



t56o. \J. April.
(396;
den, op depcene in den voorfz Placate begrepen.
De voornoemde Collecteurs en fullen niemandt van de Turfvoerders laten palieren voorby haer Wacht, ten zy dat defelve vertoonen by certificatie van de voorfz Tonfters, hoe veel tonne Turfs dat fy gheladen hebben, ofte dat die Tonfters tonnende binnen de Plaetfe van hare refidentie, den Collecteur aldaer by Eede verklaert hebben, hoe veel tonnen Turfs in 't Schip geladen zyn.
De voornoemde Collecteurs fullen de Schippers van den Turf, betaelt hebbende den voorfz Impoft , een Teycken geven van de betalinge, onder haer handt van den naem van de Schippers, ende van den dagh ende tydt dat fy den Impoft betaelt heb- > ben , omme daer mede hen te mogen excuferen voor andere Collecteurs, daer fy noch voor-by fullen moeten varen, ende oock voor de Officiers die haer fouden willen aenhaleif, ende de boeten in het Placaet begrepen afnemen.
Dat elcke Colleéteur fal de Schippers, Turf geladen hebbende , doen aenleggen omme den Impoft te betalen, ten ware hy konde verthoonen met een Teycken als boven , elders den Turf verimpoft te hebben, want des niet verthoonende, fal hy fchuldigh zyn den Impoft te betalen, ofte ten minften de penningen te configneren, en onder den Colleéteur te laten, tot dat hy . van de geallegeerde betalinge bewefen en vertoont fal hebben. En-



<f 397")
Ende in gevalle den voornoemden Schipper niet en wilde aenleggen ofte obedieren fal den Collecteur het Schip met den Turf mogen aenhalen, ende houden in arrest, ter tydt toe den Schipper den Impoft betaelt fal hebben, met de koften daeromme ghedaen, nemende tot fyne alfiftentie de Dienaers van den Hooft-Officier, foo verre
het noot zy. ,
Welcken Hooft - Officier fal gehouden wefen de felve affiftentie tot allen tyden te doen, ende fal genieten voor fijn moeyte en affiftentie alfulcke confiscatien en proffyten, als hem by den voorfz Placate toegevoeght zyn,
In gevalle yemandt van de voornoemde Colleaeurs oorbaer dunckt het voorfz Placaet elders- onder fynen bedryve gepubliceert te werden, dan-daer het gepubliceert is fal het felve de Regeerders van de HooftStadt, daer onder hy gezeten is, te kennen geven , om gedaen te worden na behooren. r Ende aengaende de Schippers ofteTurfvoerders, die zedert den eerften Februaiy laetftleden, dat den voorfz Impoft ïnnegegaen is de voorgaende publicatie van het voorfz Placaet voorby eenige Wachten , het zy op Laege Swaluwe, ofte elders me Turf gevaren zyn, fonder den voorfz lm poft betaelt te hebben, daer van lullen de Colledeurs, elcks in fijn Quartier, hen informeren (by affiftentie van den voornoem den Officier) van de namen van de Turf
voer
1560.
ij\ April. Pag. 39-



C 398)
1560.
7. April,
Daghvaert in den Hage gehouden , op
*6. endeij; April.
Ben 26. ende 27. April 1560.
P R JE S E Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Lockhorft, ende
Van Wyngaerden.
Ende van de Steden.
Pieter JacobfzMuys.
Dirck van Nuyfenburgh, ende
Mr. Cornelis van Hoogelande, van Dordrecht.
Mr. QuirynDirckfz, ende
N T E N
Lambrecht Jacobfz , van Haerlem.
Cornelis Janfz Kruylfer, Burgemeefter, ende
Mr. Jacob vanden Eynden, van Delft.
Mr.FransAdriaenfz, Burgemeefter, ende
Jacob de Milde, van Leyden.
Jan Klaefz Hoppe, Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen Sandelyn, van Amfterdam.
JanDirckThoen,ende Job
voerders, mitsgaders van de quantiteyt ofte meenichte van den Turf die uytgevoert is, ende al het felve de Staten overfchryven, omme de felve Onwilligen te doen betalen en corrigeren naer vermogen van 't voorfz Placaet.
Hebben mede de voornoemde Staten gelycke Inftruétie gemaeckt voor de Officiers, daer onder eenige Colleéteurs van den Impoft van het duytken gezeten zyn , mits daer uyt latende het tweede en achtfte Art.



( 399 )
Tob Franfz, vander laetfte Propofitie, by Gouda den Prince van Oran-
Omme eyndelycken ge, den tweeden April te refolveren op de laetftleden gedaen.
TEn voorfz dage hebben de voorfz Staten gerefolveert antwoorde negative, fulcks hier na volght.
OP het verfoeck ende aengeven by den Doorluchtigen, Hooghgebooren , ende feer vermogende Heere , myn Heere den Prince van Orange, &c. Stadthouder Generael van Hollandt, Zeelandt en Vrieslandt, de Edelen ende fes groote Stedet van Hollandt, reprefenterende de Statei van den felven Lande, gedaen op den twee den April vyfthien hondert tfeftigh vooi Paeffchen, ende andere naervolgende da gen, ten eynde fy fyne Majefteyt foudei willen accorderen de converfie vandetwe duyfent Paerden, die gedeftineert waren t< wefen in den continuelen dienft, ende fe duyfent op Gagien, in drie duyfent gelyc ke Paerden in geftadigen dienft; ende da voorts fyluyden fouden willen accordere: de fomme van feven en dertigh duyfent v> hondert guldens 's jaers, voor den tydt va drie Jaren, omme daer mede te betalen d befoldinghe van drie duyfent twee honde: Hoofden Voet - knechten, die in de plae fe van de Spaenfche Voetknechten , m c Sterckten van de Frontieren geleydt foi den worden tot nootelycke defenfie ent
b
I5f)0. \6.ende17: April.
Antwoorde negative.
Pag. 40.
I
l
l
5
t 1 f
1
e t ce1ie



( 400 )
i56o. i.6.endei7. April.
bewaerniffe van de felve Frontieren; feggen de Edelen, ende Gedeputeerden van de vyf groote Steden van Hollandt, alfoo de befchermeniffe van de felve Frontieren by de Generalité van de Staten van alle de Landen van herwaerdts over, aenghenojnen is by believen van fyne Majefteyt, als blycken magh by 'de Acte daer van zynde , , in dato den twintighften dagh van Mey vyftien hondert acht en vyftigh, ende dat de verfochte befoldinghe van de Voet-knechten , ende van de veranderinge van de Paerden, wefende van eender natuyre , ende van malkanderen dependerende , niet en kan noch en behoort te gefchieden dan by de felve Generale Staten, met de welcke die van Hollandt, beroerende de defenfie van de Frontieren, getreden zyn in gemeene obligatie ende verbandt, dat daeromme foo wanneer fy met de Generale Staten van herwaerts over tot dien eynde ontboden fullen worden, hen daer inne dragen fullen naer behooren; niet te min, foo verre fy by believen ende goede gratie van de Staten van alle de Landen van herwaerdts over, gelibereert mochten worden van de Obligatie, ende verbandt voor acht Jaren, tot onderhoudeniffe van de Guarnifoenen, met de Generale Staten van herwaerts over gemaeckt , ende geftelt in haer geheel, ende daer toe hebbende fulHfante alfignatie van de jaerlyckfche Renten, by der Steden voornoemt verzegelt, tot de fomme toe van omtrent achtien duyfent gulden 's jaers,
die ,



( 4oi )
die uyt de laetfte Beedé van fesi Jareni%en- ^ de de andere voorgaende Beeden betaelt ; zvn geweeft, ende waer van die Majefteyt bv d! Afte van den Jaren vyftien hondert achren vyftig van nonennale Beede belooft heeft de Staten voornoemt te ontheffen, en affignatie te doen , fouden fy hopen elcks in den haren alfulcken rapport defen aengaende te doen, dat fy verhopen fouden dat 'er eenighe vruchtbare antwoordt gegeven foude mogen worden, waer mede iy voor hare portie en contingent die Majeftey t fouden mogen believen tot defenfie van den Lande, voor den tydt van wee of acht Jaren, als fy in voorleden tyde gewoonlyck zvn geweeft te doen; de Gedeputeerden van Dordrecht hebben voor antwoort gefevdt, dat beroerende de converfie van de voorfz Paerden, fy hen maecken conform met de Edelen, ende Gedeputeerden van de vyf groote Steden, ende op het verfoeck van feven en dertigh duyfent vyf hondert <rnldens zvn fv te vreden voor loo veel Sen aen'ga J? ende mits hebbende genoegh van de Edelen, ende vyf Steden voornoemt, fvne Majefteyt voor den tydt van drie Jai ren eerftkomende, te affifteren met de fom' me van vier en twintigh duyfent guldens *s jaers; wel verftaende, dat eerft ende alvooren afgedaen fal wefen den Impoft die op de Wynen, voor den tydt.van vier Jaren opgeftelt is, ende mits hebbende de asfignatie van de voorfchreve aehtien duyfent guldens , te vinden, de voorfz fomme VL Deel* Ce vw
endeij* ■iprii,
't>i£. 4u
i



C 402 )
156°.
&6.ende2j. April.
van 24000 guldens by verkopinge van Renten ofte op de Schiltalen, fulcks als ten minften quetlinge Van den Lande fal dienen,.
Ende bèroerende het verfoeck van de verkoopinge van de vyftien duyfent guldens 's jaers, te halen op renten den penningh twaelf, by fijnder Gen: oock ten felven dage vernieuwt, ende weder geproponeert; feggen de voornoemde Staten dat fy niet en twyffelen, of fyne Majefteyt heeft tot meermalen, geduyrende defe laetft voorgaenden Oorlogh wel verftaen de goetwilligheydt van de Onderfaten van fyne Majefteyts Landen van Hollandt, de welcke fyne Majefteyt naer alle haer vermogen bygeftaen hebben, en veele ende diverfche lommen van penningen gereet opgebracht, als by wegen van Thiende penningen, tot meermalen gelicht, by Schoorfteen- geit, Margen-gelden , Schiltalen, ende andere extraordinaris Middelen , naer exigentie van de nootfaeckelyckheydt gevonden, behalven de groote leeninghe, tot tweemaeï by de Onderfaten van Hollandt ghedaen, by de welcke een groote excelfive fomme van penninghen uyt den Lande van Hollandt gelicht is, ende meer, naer advenant dan van eenige van de andere Landen van herwaerdts over, elck op den fynen reguard genomen zynde, boven noch alle de groote, fware, ende extraordinaris laften van de Dyckagien, binnen den voorfz tydt van Oorloge in Hollandt genoten, ende het verlies



C 403 )
Hes van de Haringhvaert, mitsgaders het verlies van over de fes hondert groote Schepen, met de Waren en Koopmanfchappen daer inne geladen, door het welcke de Onderfaten van Hollandt niet alleenlyck gefruftreert en zyn van de proffyten ende Vruchten van de Negotiatie, Zeylageèndé Koopmanfchappen, daer de andere Onderfaten, op de Frontieren gezeten, alleenlyck de vruchten van hare Landen voor eerl wyle tydts ontbeert hebben ghehadt 5 maei hebben die van Hollandt hare Hoefftal ofte Capitael, midtsgaders alle de Vruchten tot onverwinnelycke fchade verloren, ende fulcks uyt hare Goederen gheworpen ghe weeft, dat fy weynigh hoops hebben to verhael te komen; ende boven alle de voorfj fubventien in gereeden gelde als vooren op ghebracht, ende de voorfz meenighvuldigi fchade oock geleden, zyn die van Holland noch tegenwoordelyck verbonden in d fchulden van omtrent veerthien honder duyfent guldens, waer van fy die Majeftey de Hooft-penningen opgebracht, ende dae mede naer haer vermogen, geduyrende de voorfz Oorlogh, geftaen hebben, maer Zy fy als noch fchuldigh de felve te reftitue ren, ofte te betalen den genen, daer va fy de felve op renten den penningh twae. ghenomen hebben, omme welcke reftituti te doen, fy als noch geen middel vinde en konnen, alfoo door die Beede van n< gen Jaren, in Mey vyftien hondert acht e Vyftigh geconfenteert, alle middelen va Cc a §eJ
April:
t t
t t
r 1
1
ti f e ii
rt rt i*



I56oa6.endeij.April.
Ptg. 42.
( 404 )
eenige penningen te vinden geconfommeert zyn, die oock omme de voorfchreve Beede van negen Jaren op te brenghen, tot meer Honden gebeficht fullen moeten worden, ende nochtans grootelycks van nooden wefen fal, de voorfz reftitutie ende allolïinge te doen, ten eynde het voorfz Landt in toekomende tyden, ende ingevalle van eenige veranderinghe ( die Godt Almachtigh verhoeden wil) hen felven helpen, ende haren Prince ende natuyrlycken Heere, naerghewoonlycke affectie weder foude mogen affifteren; boven defe moeten de Staten noch getrooft zyn, een jaerlyckfchen Impoft over Wynen, Bieren, ende Margentalen te dragen foo lange, tot hen den tydt fulcks begeven fal hebben, dat de voorfz Hooftfomme ende jaerlyckfche Renten ghemindert, ende met der tydt afgequeten fullen worden ; op welcke minderinghe ofte losftnge van de Renten voornoemt, oock geen vallen regel ofte ordonnantie genomen en magh worden, overmidts de onfeeckerheydt van de Negotiatie daer op Hollandt gantfchelyck gefondeert is, de welcke lichtelycken door eene kleyne veranderinghe van ' de Landen, omtrent Hollandt leggende, ende op de welcke fy Negotiëren, verminderen ofte diverteren magh, welcke veranderinge de andere Landen , op de Frontieren van Vranckryck leggende, niet fubjecT: en zyn, alfoo hare Goederen ende Koopmanfchappen in vafte Landen gelegen zyn, de welcke fy in tyden van Vrede ruftelycken
ver-



( 4°5 )
vermogen gebruycken, daer ter contrarie de Goederen van de Onderfaten van Hollandt, wiens Handelinge wydt ende zydt ftreckt, alle fubite mutatien van de omleggende Landen fubjeet zyn; ende aengaende de Inkomften van de Landen, binnen Hollandt gelegen, het felve is foo fober, dat boven de lallen als nu daer op ftaende, daer uyt niet alleen niet genoegh en magh worden de aflolïinghe ofte afquytinge van de voorfz Hooft-fomme , maer oock niet en foude konnen opgebracht worden de jaerlyckfche Renten, daer het voorfz Landt mede belaft is, behalven dat de felve Landen door de ftormen ende inundatien (die fy fubjeet. zyn) fulcks overvallen mogen worden, dat daei door eenig Landen ende Luyden verloren mogen worden, die als nu de lallen van den Lande mede voor een groot deel helpen dragen, fulcks als by experientie van der Eylande van Texel, ende andere Lander (Godt betert) in defen laetft voorleden Winter , ende dit tegenwoordige Jaer bcvonder is, de welcke overmits hare gelede fchaden, aireede verlichtinghe van hare contributie ende quote in de voorfz lallen verfocht hebben; ende dunckt de Staten (on der correctie) indien andere Landen hei fulcks, naer advenant in het opbrengen vai hare penningen , defe naefte voorlede Ja ren, tot de generale defenfie van den Lan de van herwaerts over, by de Majeftey verfocht, gequeten hadden als die van Hol landt hopen gedaen te hebben, dat de on Cc 3 ko;
i6.endei April.
L
| L
t



April. Pag- 4>
f4eO
koften ende achterwefen van den Oorlogh, tot furniffement van de welcke dé voorfz Beede ge-eyscht werdt, merckelyck verhoedt foude hebben geweeft; hier by ghevoeght dat die van Hollandt, by den voorfz Impoft op de "Wynen, tegenwoordelyck belaft zyn voor den tydt van vier Jaren, daer fy nochtans verfeeckert zyn dat die van Utrecht, en eenige andere Landen daer van niet en betalen, waer door dat grootelycks gecaufeert fal worden de diverfie van de Koopmanfchappen van de Wynen, in den Lande daer den felven Impoft niet betaelt en werdt, daer nochtans het verfoeck van den voorfz Impoft generalyck over de Landen van herwaerts over gedaen is gheweefl, ende dat geen reden en is dat die van Hollandt, daer mede meer dan eenige andere befwaerdt fullen worden , byfonder reguard genomen zynde op de intentie van het confent in den voorfz Impoft by hen ghedragen, als dat defelve generalyck over alle de Landen van herwaerdts over, gelyckelyck gedragen fouden worden, ende dat fy meer redenen van excufe hadden dan de andere , als daer door vallende in diverfie van de Negotiatie van de Wynen meer dan andere Landen; omme alle welcke redenen, ende byfonder in confideratie van de groote goedtwilligheydt, gheduyrende defen voorgaende laetften Oorlogh, by die van Hollandt fyne Majefteyt bewefen; verfoecken de Staten inalderootmoedigheydt,dat de Majefteyt believe henluyden van de
YQorf?



( 407 >
voorfz ge-eyfchte Petitie van vyftien duyfent guld: 's jaers te verdragen.
OP de Requefte van den Heere van Sevenbergen, verfoeckende overmits de inundatie ende armoede, ende dat fy niet dan DuynLanden ende feeckere Landt en hebben, quytfcheldinge van de Beeden tot defen dage gevallen ende onbetaelt, ende die noch dit Jaer fouden mogen verfchynen ende geaccordeert worden ; gerefolveert voor Appoinftement te ftellen , gefien 't narré van defe Requefte habeat fatiehtiatri.
Eodem , is mede gerefolveert een Miffive te fchryven aen den Heere van Stralen, volgende fyn voorgaende verfoeck, dat de Staten defej en dertigh duyfent vyf hondert guldens eerfl verftaen op te brenghen St. Jans Miffe naeftkomende , ende dat hy foo lange gelieve patiëntie te hebben.
Den feven en twintighften April hebben de Staten geaccordeert Mr. Cornelis Suys, Praefident, de fomme van vyf en twintigh gulden; vier ftuyvers, uyt faecke dat hy, achtervolgende het fchryven van de Koninghlycke Mafteyt, ter Gouda gerecouvreert heeft de Kaerten van fyne Majefteyt, ende genomen heef Copie authentycq van feeckere Privilegiën ende Receffen, gemaeckt met de Duytfche Vorften, by Keyzer Carolus de V., van geen nieuwee Tollen op den Rhyn te mogen leggen.
Cc 4 nocl
April.
Requefte van den Heere van Sevenbetgen.
Miffive aen den Heere van Stralen gefchreyen.
Ordonnantie voor Mr. Cornelis Suys.
I



;6. ende 27,
i8« 10. fa
18,19. f«<fe 20. ik% 1560,
P R m S E tfyj de Heeren Edelen.
Den Heere Otto van Egmondt , Ridder % ende
Van Warmondt.
Ende van de Steden.
Wouter Barthoutfz, ende -
Mr. Cornelis van Hoogelande, van Dordrecht.
Mr. Dirck Ramp, Burgemeefter yan Haerlem.
Michiel Janfz, ende
N T E N.
Mr. Jacob van den Eynden, van Delft.
Mr. Cornelis van; Veen, van Leyden,,
Mr. Simon Hendrickfz , Burgemeefter, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh, van Amfterdam.
Jan Klaefz Diert , van der Gouda,
Omme antwoorde inne te brengen op de voorgaende drie Propolitien.
Amwoori ien de Harroginnevan Parma,
noch de oude Thollen te verhoogen , welcke Stucken hy gelevert heeft in handen van den Advocaet van dep Lande,
Vergaderinge by de Gedeputeerden van de Staten tot Antwerpen gehouden , op
l~^\En achtienden Mpv.
DEn achtienden Mey, by den Advocaet van den Lande de voorfz antwoorde gedaen zynde in prefentie van de Hartoginne van Parma, Gouvernante, heeft de felve by gefchrifte begeert, om daer op te communice-i ££&
Peil



( 4°9 )
DEn negentienden Mey, alfoo die van Texel Requefte overgegeven hebbende aen de de Majefteyt, omme te genieten exemptie, is het felve henluyden geweygert geweeft, maer, zyn gerenvoyeert aen de Staten van Hollandt.
Maer alfoo de Gedeputeerden van de Staten alhier wefende, geen laft en hebben omme die van Texel eenige quytfcheldinge te accorderen, foo fullen die van Texel op de naefte Vergadeiïnge van de Staten, het Appoinétement by hen van fyne Majefteyt verkregen, van dato den feventienden Mey Anno 1560, defelve Staten mogen vertoonen, en aen de felve fulck verfoeck doen als hen goetduncken fal.
Sullen oock de voorfz van Texel paffen, tegens de voorfz Vergaderinge te volkomen het voorgaende Appoinétement van de Staten, in dato den achtienden January vyftien hondert tfeftigh , naer Style van den Hove van Hollandt, ofte by ghebreecke van dien fullen de Staten de felve doen executeren, voor alle het geene wes fy ter caufe van haerluyder portie in de geconfenteerde Beede fchuldigh zyn.
DEn twintighften Mey, is by de Hartoginne van Parma op de voorfchreve antwoorde, voor antwoorde doen feggen het gunt hier naei volght,
TUi Yn Heeren, Myn genadige Vrou ■ A we de Hartoginne, gehoordt ende ver ftaen hebbende de antwoorde by U gedaei op eergifteren, op de Eyffchen ende Peti tien van fijnder Majefteyt gedaen, haddi Cc 5 we
1560.
[8, 19- « ao. Mey. Beroeren-
le de ex-
;mptie van
die van
Texel.
Pag. 44.
Antwoor» de van de Hartoginne van Paroif, op de voorfz ant, woorde.
t
i



( 4io )
18, 19. en se. Mey.
4
wel verwacht ende gehoopt dat de felve beter en vruchtbariger foude geweeft hebben, ende meer ter intentie van fijnder Majefteyt, gemerckt de remonftrantien ende verthooningen UL. ghedaen, foo wel by fijnder Majefteyt al over langh verversqht by den Prince van Orange, boven andere devoiren ende officien, gedaen by Brieven , te meer reguard nemende, dat gy U altyts getoont goede en wel-geaffeftioneerde Onderfaten, en oock confedererende het rechtveerdigh, eerlijck, ende nootfaeckelyck fondament , daer op de felve eyfïchen ghedaen zyn, tenderende tot beneficie ende proffyt particulier vanUL.,ende van alle deGemeenten van defe Landen; ende byfonder dat in de felve Petitie veel andere Staten meer, dan ghy befchadight by den Oorlogh, niet tegenftaende haerluyder indigentie ende neceffiteyt, hen accommoderende, geaccordeert hebben; en bevindt hare Hoogheydt, UL. Accynfen niet redelycken noch fuffifant, ende omme te repliceren op de felve antwoorde, aengaende dat de Edelen ende vyf Steden feggen' op de twee eerfte Poincten ; te weten eerft, dat de penningen geconfenteert by de Beede nonennale tot onderhoudt van fes duyfent Paerden in Waertgelde, foo men bevonden heeft het felve niet oorbaerlyckft te wefen by experientie van gelycke faecken, fouden geconverteert ende verandert worden tot onderhoudt van duyfent Paerden, met de andere twee duyfent geaccordeert by der fel ver Beede,
maec-



C 411 )
maeckende te famen drie duyfent, foo minder getal niet bequaem ofte fuffifant wefen en foude, omme de redenen pertinentelyck gededuceert by de Propofitien; ende ten tweeden, de feven en dertigh duyfent vyl hondert, onlanghs ghe-eyscht voor uwe quote, omme het voorfzmetdeandere Staten te helpen tot betalinghe van de Voetknechten , die van nooden fullen wefen tot bewaernilfe ende defentie van de Frontieren , ende omme de felve in Guarnifoen te leggen in de plaetfen van de Spaenfche Knechten, die 'er tegenwoordelyck zyn: daer op ghy gefeydt hebt, dat defe twee Poincten zyn van eender natuyre, endedai fy daerom behooren gefamentlyck getrao teert te worden met de andere Staten, al: beyde wefende faecken, dienende tot de fenfie van de Frontieren, welcke defenfn by de ghemeene Staten aengenomen is, en de dat daeromme van nooden foude wefen dat ghy met confent van defelve Staten ge abfolveert waert van de Obligatie ende Ver bandt voor acht Jaren, ende noch ontlai by alfignatie van de achtien duyfent gulden 's Jaers, hoopende, des ghedaen zynde fulcken rapport te doen, dat 'er vruchtba righe antwoorde foude mogen gegeven wor den, ende fijnder Majefteyt believen to defenfie van den Lande, voor den tydt va feven ofte acht Jaren; hare Hoogheydt doe U geven voor antwoorde, dat fy niet vei ftaen en heeft, dat de defenlie ende gene wie bewaernifle van de Frontieren, gelate
zy
i$6». 18, 19- « ao. Mey.
- Pag. 45.
t
s
>
t 1
t
n



C 412 )
1560.
18, f9- <» to.JHeJ.
zyn tot behagen ofte difcretie van de Staten , noch dat fy die behoeven t'hunwaerts te nemen, maer wel daer toe helpen conformelyck als ghy verfocht zyt geweeft ende geaccordeert; noch en meent hare Hoogheydt niet, dat by weten van fyne Majefteyt de Staten verbandt ofte confederatie nonennale gemaeckt hebben, wel hebben gefamentlyck getracleert op de Beede nonennale, dat elcks gegeven ende gedeelt is geweeft fijn portie daer inne te contribueren , conformelyck den accorde, maer niet dat fy verbonden fouden wefen de eene fonder de andere niet te mogen veranderen, ofte accorderen eenige Beeden daer toe verfocht wefende , tot welvaren van den Lande; mits welcken en bedunckt hare Hoogheydt niet, dat tot de converfie van de penningen, geadvifeert tot de Paerden in Waerdtgelde, in onderhoudt van drie duyfent Paerden , ordinaris nieuwe vergaderinghe van nooden zy , byfonder ghemerckt dat andere Staten voor hare portie daer inne geconfenteert hebben, ende omme diftinctelyck te befoigneerden, alleguerende de Prelaten ende Edelen van Brabandt haerluyder opinie, de welcke by de Steden werdt tegenwoordelyckghetraéteert, fonder te verbeyden generale Vergaderin-
fhe van de andere Staten, ende veel te min ehoorden in defe negotiatie te pretenderen , als concernerende de befoldinghe van de Guarnifoenen, in plaetfe van de Spanjaerdqn, mits dat defen eysch gemaeckt is
ge-



r 413 3
geweeft naer den accorde van de Beede nonennale, ende particulierlyck aen een yegelyck van de Staten, om kortelyck en beter te bewilligen, het gundt dat de Staten foo inftantelyck verfocht hebben , te weten het vertreck van de Spanjaerden, ende dat men hen behelpen foude tot bewaerniife van de Frontieren met Luyden van defe Landen, de welcke fyne Majefteyt geconfenteert heeft, maer en konnen de Spanjaerden niet vertrecken, ten zy dat men verfeeckert zy van de befoldinge van die van defe Landen , als ghy by de Propofitie particulier U gedaen hebt mogen verftaen , ende te begeeren Vergaderinge van alle de Staten in dit, 't welck niet connex en is met de Beede nonennale.
Daghvaert in den Hage gehouden, op Den 6 Junii 1560. PRyESENTEN,
Uyt de Heeren Ede- Ende van de Steden,
len. Dirck van, Nufen
Deri Heere van As- burgh,ende
fendelft. Mr. Cornelis vai
Van Goudriaen. Hoogelande, van Dor
Van Lockhorft. drecht.
Van Kenenburgh. Mr. Cornelis var
Van Wyngaerden, Alckemade, van Haer
ande lem.
Jacob vander Duyn. CornelisJanfzKruyf
fer
1560.
18, 19. en 2<3.MeJ,
Pag. 46,
6. Jur.ü.
I
l
»



ï56o. €. Junii.
Poindten ende Arcïculen by de Staten geconcipieert, daet op by henluydenrapport genomen is.
( 4h;
fer, Burgemeefter, en- Jan Klaefz Diert,
de Burgemeefter,, ende
Mr. Jacob van den Simon Gerritfz, van
Eynde, van Delft. der Gouda.
Mrs. Jacob de Milde , ende ( Omme te refolveren
Cornelis van Veen, op de drie Petitiën by
van Leyden. de Majefteyt vanhen-
Mr. Adriaen Sande- luyden ge-eyfcht. lyn, van Amfterdam.
TEn felven dage hebben de voornoemde Staten, omme eyndelyck te refolveren op de voorfchreve drie Petitiën geconcipieert feeckere Pointen en Articulen, om daer van elcks in den haren rapport te doen, fulcks hier na volght.
TT) At men aen de Majefteyt foude mogen verfoecken van deghe-eyschtePetitie, van de verkoopinge van vyfthien duyfent gulden 's jaers, gedeporteert te wefen, alfoo de Staten daer toe geen middelen en weten, by de redenen by henluyden in haer voorgaende antwoorde geallegeert.
En beroerende de converfie van de fes duyfent Paerden op Waertgeldt, in een duyfent Paerden, midtsgaders de befoldinge van drie duyfent Voet-knechten; hebben de Staten geadvifeert, dat men de Majefteyt foude mogen aandienen , dat by de Generale Staten de twee duyfent Paerden in geftadigen dienft op de Frontieren leggende , fuffifant genoegh bevonden zyn in
ty-



C 415 )
tyden van Pays, tot bewaerniiTe van defelve Frontieren, ende dat men daeromme de penningen, gedeftineert tot de voorfchreve fes duyfent Paerden, foude mogen employeren tot onderhoudt van de voorfz drie duyfent Voet-knechten , foo verre die ftrecken fullen tot difcretie van fyne Majefteyt,- ende mits dien fouden de feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, wefende de quote van die van Hollandt, in de onderhoudeniife van de Guarnifoenen voor een derdendeel vermindert, endege-employeert mogen worden tot onderhoudt van de verfocht 3000 Voet-knechten.
Of men foude de Majefteyt in de plaetfe van feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens mogen confenteren een Beede van hondert duyfent guldens op de Schiltalen , midts ghenietende elcks fijn gratie, omme die by de Majefteyt ge-employeert te worden tot defenfie van den Lande, mits daer van latende de feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, ofte ten minften de twee deelen van dien, in handen van de Staten van Hollandt, mits dat de Majefteyt van het felve derdendeel henluyden vryen willen tegens de ghemeene Staten, ende noch henluyden latende achthien duyfent guldens voor de Renten, daer het Landt van Hollandt voor verbonden is, immers ter tydt toe de Majefteyt daer vooren andere fuffifante alfignatie ghedaen fal hebben, en dat de Majefteyt alle de Interelfen fal mogen employeren tot defenfie van den Lande tot fynen beliefte. En,
6.J»nih Pag. 47.



(4i6)
i.JuniL
Dat den Ontfanger de penningen onder hem wefende , fa employeren in de betalinge
Ende fal een yegelyck wel letten in hét doen van fijn rapport, dat niet geraden ert fchynt fimpelyck te coniferen de veranderinge van fes duyfent Paerden op Wat regelt , in een duyfent Paerden in geltadigen dienft, alfoo daer uyt foude volgen, dat omme te betalen de verfochte Voet-knechten, ongelyck meer foude moeten opgebracht worden tot defenfie van den Lande, dan men oyt te vooren gegeven heeft, alfoo de verfochte betalinge van de Voet - knechten met de Ruyteren te famen foude bedragen voor de portie van die van Hollandt, ter fomme van vyf en tfeventigh duyfent guldens fuyver geldt, daer men te vooren in tyden van Pays plagh te volllaen met de fomme van omtrent feven en tfeftigh duyguldens gereet geldt 's jaers, komende van de Beede van hondert duyfent guldens, daer uyt mede noch betaelt worden de voorfz Renten, ftaende op het gemeene Landt, ende waer te beforgen, dat tredende in defenfie van den Lande, en de felve met meerder fortrefie, ofte anderfints augmenterende, de portie van Hollandt merckelyck vermeerdert foude worden*
"üOdem is gerefolveert dat den Ontfanger,de ■^ penningen onder hem wefende, ende die hy noch onlanghs fal mogen recouvreren, on^ gevalueert geit zynde, fal employeren in betalinge van het gemeen, wes de Staten tegenwoordelyck uyt faecke van de geconfenteerde Beede fchuldigh zyn, ofte onlanghs fchuldigh
flik



I
fullen worden, ende foo wes hem ten dien fine ontbraek, fal het felve halen op Renten den penningh feftien , met permiiïiegelt van den Ja-« re vvftien hondert acht en veertigh, mits dat& de loffingen van de felve Renten met geen permilfieo-elt gedaen fullen worden, ende dat de Rente-brieven dien achtervolgende gemaeckt fullen worden, ende fal den Ontfanger het gevalueert geit, onder hem wefende , employeren tot lolfinge van de Renten den penningh twaelf, ófte tot converfie van dien , in Renten den penningh feftien, ende dat tot fulcke Plaetfen, daer oorbaerlyckft fal wefen de lolfinge eerft te doen*
ben f. Junii 1560; '!
IS op de Requefte van die van Weefp, gere-^ folveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten fullen tegens de naefte Daghvaert, die wefen fal den fes en twintighften defer tegenwoordige Maendt, de Staten certificatie overbrengen > dat onder haren bedryve, ende in den Lande van Goylandt acht hondt maecken eene marge, ende voorts van de groote van haerluyder Voeten ende duymen , tegens welcken dage die van Ouderkerck befchreven lullen worden , omme te verantwoorden de hondert ert tien Margen > die die van Weefp feggen te leggen onder de jurisdictie van die van Ouderkerck, ende met haerluyden niet gemeens en fouden hebben ; ende ontllaen de VI* Deel. Dd Sup-
. JuniL
n de ;eden>
Ci
junii.
Requefte 'an die vai Veefp.



15*0.
7.junii,
Ordonnai tie voor Frans Simonfz, Bi de van Haerlem. Pag. 48.
Dat de Advocaet met de .Deurwaer ders van laerSalari fal overkc men.
Gecom mitteerder omme te vuideren de Reque ilen.
Dagh om me in de Herberge te wefen.
DatCoebel de Glafen den Prasfi dent g£fchoncken,fal betalen,
£0-
Supplianten tot dien dage toe uyt der gyzelinge ofte gevangeniife daer fy jegenwoordelyck inne zyn.
1- Eodem, is Frans Simonfz, Boode van Haerlem , gepaifeert Ordonnantie van acht guldens
,_drie ftuyvers, uyt faecke van diverfche Steden van Kennemerlandt, te infinueren van den dagh van de verpachtinge van den Impoft aldaer.
1 Eodem, is mede gerefolveert,' dat den Advocaet voortaen met de Deurwaerders van haer
. Salaris fal over een komen, ende foo veel hy de felve toevoegt, fal by de Staten gepaifeert
sworden.
Eodem zyn ghecommitteert, omme diverfche Requeften te expediëren, Jacob van der Duyn, Jacob van den Eynden, ende den Advocaet.
' Eodem hebben de Staten dagh genomen, des avondts in de Herberge te wefen den fes en twintigften Junii 1560, omme eyndelyck te refolveren op de drie verfochte Petitiën.
Eodem is by de Staten geaccordeert, dat de Glafen, den Prjefident by de. Staten gefchoncken , by de Staten betaeldt fullen worden , ende daer op gemaeckt een Ordonnantie op Coebel, midts reftituerende den Advocaet het geit dat hy van de Steden ontfangen heeft.



C 4*9 )
Eodem, is Ordonnantie gepafleert voor myn Heer van Sprange, ende Jan Klaefz Diert,( elck van fefthien dagen van verpacht te hebben t den Impoft in het Quartier van Zuydt-Hollandt,, ende Mr. Cornelis van Hogelande, twee dagen, • van dat hy den felven heeft helpen verpachten ] binnen Dordrecht. ]
Is mede Ordonnantie gepafleert voor myn Heer van Kenenburgh, van twintigh dagen, ende voor myn Heere van Warmont, van een en twintigh dagen, van met de Gedeputeerden van de Staten ghereyft te hebben tot Antwerpen , omme antwoorde inne te brenghen, op de drie ge-eyfchte Petitiën.
Eodem is gepafleert Ordonnantiën óp myn Heere van Lockhorft, van vijf dagen; ende voor Tacob vander Does, van vyftien daghgelden tot diverfche tyden in den Hage gebefoigneert te hebben op de ongeregeltheydt van liet Slaghturven.
Eodem, is Mr, jacob de Milde, gepaifeert Ordonnantie van drie dagh-gelden, van met van den Éynden, ende den Advocaetgevifiteertte hebben de additien van de Staten, tegens die van Wyck buyten Heusden, die boven gebonden moften worden.
Eodem, by de Hove Van Hollandt verfocht zynde advis van de Staten, op de Requefte van de gemeene Dorpen vande Langeftraet, hebben geadvifeert 't gunt hier na volght*
Dd s Om-
\
7<6o; 7.JuniL )rdonnanie voor nyn Heere -an Spran'fii Jan Claefz )ierr, en Cornelis ?an Hoge-5 ande*
Ordonnari;ie voor Kenenburg ;n Warmom»
Ordonnantie voor Lockhorftj endeJacob van der Doesi
Ordonnans' tie voor ja^ cob deMil*
de* .
Advis vatl de Staten op de Requefte Vati de gemeene Dorpetl van deLön> geftraet?



C 420 )
1560.
7. Junii. Tig. 49'
Omme, achtervolgende Uwer Mogende Heeren Appoinctement, van dato den naeftlaetften Mey vyftien hondert tfeftigh te adviferen, op het verfoeck van defe Supplianten; foo feggen de Staten van Hollandt, dat, alfoo fyluyden van de Konninghlycke Majefteyt Oétroy hebben, fpruytende. uyt feeckere Acte van confent van drie hondert duyfent guldens , omme van elcke tonne fwarte Turf die in den Lande van Hollandt gedolven, geflagen, ende daer uyt gebracht en gevoerdt fal worden, te mogen heffen een duyt, ende van elcke tonne witten Turf ofte Vincken, een penningh; ende dat tot furniffement van een parthye van de voorfchreve Beede van drie hondert duyfent guldens, ende dat omme den felven duyt ende penningh refpeftivelijck te executeren , fyluyden van fyne Majefteyt verkreghen hebben feeckere Brieven van Placaet , in dato den feventhienden November vyftien hondert negen en vyftigh, ende dat den voorfz Impoft van een duyt ende penningh refpeétive, fyne Koninghlijcke Majefteyts penningen, ende fulcks geprivileergeerde penningen,daerommehet felvePlacaet generalijck behoordt ge-executeert te wor-, den over alle de gene, die in der manieren als vooren Turf uyt den Lande van Hollandt voerende zyn , hoewel de Supplianten de felve executie daghelijcks met 'er daedt poogen te beletten, ende dat voorts omme de redenen voornoemt, ghy mijn Heeren (onder corre&ie) behoort te adviferen,
dat



C 421 )
dat de voornoemde Supplianten haer ver- 1 foeck behoordt ontfeydt te zijn, ten minften 7' foo verre als het roerdt, van te furcheren van alle verdere executien, ende foo verre de voornoemde Supplianten hun laten duncken by het voorfchreve Oétroy ende Placaet befwaert te zijn, mogen hun tegens de voorfz Staten behelpen met Juftitie.
Eodem, alfoo den Bailliuw van Zuydt-Hollandt, de Staten Van Hollandt te kennen gege- Bi ven heeft, dat veele ende diverfche SchippersJJ onwilligh zyn, de Colleéfeurs van den Impofth( te betalen den Impoft van een duyt op elcke m. tonne Turfs, gaende uyt Hollandt, ende oock de het fchijnfel te thoonen dat fy den voorfz lm-™ poft betaelt hebben, des by hen verfocht zyn-pe de, immers dat fy met geweldtgaenzeylenen-ai de palferen fonder aen te willen leggen, foo hebben de voornoemde Staten den voorfz Bailliuw geaccordeert, dat hy om de felve te bedwingen tot het gene voorfz is, tot fyne affiftentie fal mogen nemen een ofte twee Uytleggers, daer op nemende fulck getal van Volck, dat hy machtigh zy alle de felve te mogen aenhalen, ofte ten minfte eenige van henluyden, ende de felve verwinnen, en tegens hen procederen na vermogen het Placaet daer van zynde.
Eodem, is den Ontfanger Coebel geordonneert, te geven Mr. Jacob Bol, Ontfanger, de fomme van fes duyfent drie hondert vyf en vyftigh ponden tien fchellingen fes deniers van Dd 3 veer-
5*0.
Junii.
Dat den
illiuw n Zuydtjllandtm fterck iecke,om
Schepen et Turf ilferende
mogen inhalen.
koebel gejrdonneertlen Ontfanger Bol te geven fes duyfent



■/•Junii, drie hondert vyf gn vyftigh • pond. thien fchell. fes deniers,om te betalen *le Renten ftaende op H gemeene £andt.
Memorie aen den Prafidenr, pmme te pelphrijven flie vanOti; {ierkerck tegens de naefte Paghvaert,
(
f 42* )
veertigh grooten Vlaems het pondt, om daer mede te betalen de Renten, ftaende op de vyf Steden van Hollandt, verfchenen zedert Kersmilfe Anno 1559. daer van hy den Ontfanger feeckeren ftaet fal leveren,
Eodem, hebben de voorfz fekere Memorie gemaeckt voor mijn Heere den Prwfident, fulcks hier na volght.
Alfoo op feeckere Requefte by die van Weefp de Staten van Hollandt geprefen* teert, by Appoinétement van de felve Staten henluyden belaft is tegens de naefte Daghvaert, die wefen fal den fes en twintighften dagh defer tegenwoordige maendt Juny, certificatie over te brengen, dat onder den bedryve van Weefp, ende in den Lande van Goylandt acht hondt maecken eene margen, ende voorts van de groote van hare roeden, voeten ende duymen, dat myne Heeren gelieve tegens de voorfz dage te befchryven die van Ouderkerck, omme te verantwoorden hondert en tien Margen, leggende omtrent Weefp, die de voornoemde van Weefp by hare voorfz Requefte fuftineren te leggen onder de Jurisdictie van de voornoemde van Ouderkerck, en met henluyden van Weefp niet gemeens en foutlen hebben, ende dat fy mede overbrengen cerficatie , hoe veel hondt een margen maeckt, in de voorfz hondert en tien Margen , en oock van de groote van hare roe$en ? voeten en duymen ^ om alles gefien,



r 423;
als dan op alles gedilponeert te worden na behooren.
Eodem, is gerefolveert op de Requefte van de Schippers en Aflayers voor Appomaement v te ftellen. e
De Staten committeren Gerrit Florifz de è Jonge, de welcke by die van der Gouda daer toe fal ge-eedt worden , omme de Schippers tot Schoonhoven afkomende , Biljet ende Atteftatie te geven, dat den Turf gekomen is uyt de Gelderfche ofte Stichfche Veenen, midts van elcke Atteftatie genietende een oort ftuyvers.
HEbben de voorfz Staten fekere Miffiven gefchreven aen de Colleaeurs vandenvooriz; Impoft, fulcks hier na volght.
EErfame, &c. Alfoo de Staten van Hollandt gecommitteert hebben Gerrit Florifz de Jonge, omme de Schippers tot Schoonhoven, afvarende met Turf, te geven een Biljet ofte Atteftatie, dat den lelven Turf ghekomen is uyt de Gelderfche ofte Stichtfche Veenen, midts van elcke Atteftatie ghenietende een oort ftuyvers; foo hebben de voornoemde Staten mybelaft aen U te fchryven, dat ghy niet en foudi laten de voorfz Atteftatien, gepaifeert onder de handt van den voornoemden Gerrit Florifz, geloof te geven, ende de voorfz Dd 4 Schip-
1560.
7. Junii.
Requefte 111 de chippers ideAf yers van en Turf.
Miffiven ien deCol* ecteurs /an de Imjoft van het duytiten.



junii.
Dat der Ontfanger Cqehel den Bailliuw van Zuydt-Ho! landt fal ge ven 200 guldens, pm daer mede te vervallen de onkosten van 't aen halen van de Schepen met Turf geladen.
Rerabourfementbydie van Amlterdam verfocht yan twaelf hondert guldens by hen voor het gemeene Land verfchoten.
Qrdonnantie vpor Mr. jacob van dei^ $ynden.
C 424 )
Schippers daer op laten pafferen, fonderdaer van in gebreecke te blyven. Eerfame, &c.
Eodem, is den Ontfanger Coebel geordonneert , te geven den Bailliuw van Zuydt - Hollandt de fomme van twee hondert guldens van veertigh grooten Vlaems het ftuck, omme daer■mede te vervallen de koften die hy fal moeten doen, in het aenhalen van de gene die onwilligh zyn te betalen den Impolt yan een duyt ofte penning refpeétivelijck van elcke tonne Turf, gaende uyt den Lande van Hollandt, midts dat hy ghehouden werdt daer van de voornoemde Staten reeckeninge, bewijs, ende re-: liqua te doen, des verfocht zynde.
Eodem, is op het verfoeck by die van Am-, fterdam de Staten van Hollandt gedaen, omme te hebben betalinge van de twaelf hondert guldens, mitsgaders het verloop van dien, by henluyden voor het gemeene Landt verfchoten, henluyden de Staten verklaerdt, dat fy wel verftaen dat henluyden daer van behoordtrembourfement ghedaen te worden, dan moeten hier op eerft gehoordt wefen de Ontfangers, Mrs. Aernout Coebel, en Jacob Bol, om te weten waer uyt het felve rembourfemeatkomen fal.
Eodem, is Jacob van den Eynden Ordonnantie gepaifeert van thien dagh-gelden , uyt faecke van diverfche befoignes ende vacatiën, by hem in des gemeene Landts faecken gedaen,
en.-



C 4*5 )
ende noch achtien guldens uyt faecke van fekere confultatie by hem gemaeckt, in de faecke van die van Wyck buyten Heufden, tegens de Staten,
Eodem zijn gecommitteert van den Eynden ende den Advocaet, omme te viliteren de Stuc-1 ken van die van Heenvliet. ,
Eodem, zijn gepaifeert Cornelis Wielandt,' ende Pieter Huybrechtfz, Deurwaerders van den Hove van Hollandt, te famen veertien dagh-gelden , tot acht ftuyvers daeghs, uyt faecke van gepubliceert te hebben feecker Placaet , van den Impoft van een duytken op elcke tonne Turfs, gaende uyt den Lande van Hollandt, tot Delft, Rotterdam, Schiedam, Dordrecht, St. Geertruydenbergh, ende Huygh Gijsbrechtfz twaelf dagen , van het felve Placaet gepubliceert te hebben tot Leyden , ter Gouda, Woerden, Schoonhoven en Oudewater.
Eodem, is Coenraedt Janfz, Boode van de Staten van Hollandt, geaccordeert tien guldens tot een nieuwen Mantel, mits daer op Hellende den Hollantfchen Thuyn na ouder gewoonte.
Eodem , de Staten voorgehouden zynde de onkoften, gevallen op het ftuck van het recken van de Laeckenen; hebben gerefolveert3 dat men dit Placaet fal doen publiceren ter plaetfe daer men gewoonlijck is publicatie te doen^ Pd § en-
15f5o. 7. fmUi*
Gecom-
riitteerden )m te villeren de Stuckeu ?an Heen/liet.
Pag. 5'. Drdonnanie voor oornelis Wielandt, :nde Pie:er Huyjrechifz,
Ordonnantie voor Coenraedt [anfz, van een nieuwen Man» :el.
Te doen publiceren het Placaet op het recken van de. Laecke-; nen,



?. Junii.
Ordonnantie voorüavid Maer-, tenfz.
Requefte van de Gaerders van de feven grooten op de Margen ialen binnen Stryen.
Requefte vanNicolaes van Mathenes.
Eo-
( 42O
ende dat gedaen, fal men van alles Ordonnantie palieren.
Eodem, is David Maertenfz, Deurwaerder, Ordonnantie gepaifeert van vyftien dagen, uyt faecke dat hy gepubliceert heeft het Placaet van een duyt, ende d'Articul by maniere van Placaet, by den Hove van Hollandt daer op geexpedieert, op de Laege Swaluwe, tot Dordrecht , tot Geertruydenbergh , en in de Langeftraet.
Eodem, is op de. Requefte van de Gaerders van de feven grooten op de Margen binnen den Dorpe van Stryen, verfoeckende reltitutie van Margengelt by henluyden betaelt van 't Eylandeken van den Broeck; gerefolveert voor Appoinétement te Hellen.
Den Ontfanger fal de Supplianten reftitueren het gene wes hy ter caufe van't Margen-geldt van henluyden ontfangen beeft, zedert den Jare vyftien hondert feven en vyftigh incluys , ende fal den felven ter caufe van 't Margengelt ongemolefteert laten, tot den Jare 1562. oock incluys.
Eodem, is op de Requefte van Nicolaes van Mathenes, Schiltknaep, verfoeckende vry te zyn van feeckere thien Margen, onder hem gelegen ,• gerefolveert voor Appoinétement te ftellen ', advis aen den Ontfanger Coebel.



Eodem, is op de Requefte van de Molenmeefters, ende gemeene Ingelanden van feecker Polderken, genaemt de Achtermeer, gelegen onder de Jurifdiétie van Alckmaer, ver-1 foeckende onghemolefteert te blyven van alle' Ommeilagen; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen. Advis van den Ontfanger Coebel, uyt wat faecke de Ommeilagen alhier gementioneert, gefchiet zyn, en of de voorfz Margentalen binnen of buyten de Schiltalen gelegen zyn.
Eodem, is op de Requefte van de Conventualen van Leliendael tot Schiedam, verfoeckende ontflaghen te zyn van den Impoft; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten fullen hen reguleren na den inhoudt van het tweede Art. van de Ordonnantie van de verpachtinge.
Eodem, is op de Requefte van Juffr. Baertje Spycks, verfoeckende reltitutie van den Impoft by haer betaelt, gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
Alfoo de Supplianten niet en doet blycken dat fy mede contribueert in de Schiltalen als andere Huyfluyden, foo fal fy haer reguleren naer inhoudt van het derde Articul van de Ordonnantie van de verpachting?-
7. junii, Requefte /an de Moenmeefters)uyten Mkmaer.
Requefte van de Conventualen van Leliendael,
Pa?. 52.
Requefte van juffr. Baertje Spycks.



t-junii.
Requefle Van deAmbachtsbewaerdersvan Oudt Mathenes.
Ordonnan tie voor Maerten Janfz.
Ordonnantie voorjo' han Purtyck.'
C 428 )
Eodem, is op de Requefte van de Ambachtsbewaerders van Oudt Mathenes, verfoeckende fublevatie van haer portie in de 42000 ponden ; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten en zyn niet gefondeert in haer verfoeck, ende nopende de Burgers van Schiedam, alle in den Ban van Oudt Mathenes Landt bruyckende, verftaen de Staten de felfde ge-eximeert by het Placaet van de feven grooten ge-expedieert; maer nopende die van Ouderfchie, binnen Mathenes voorfz Landt bruyckende, fullen de Supplianten hen reguleren volgende het achtfte Artic. van den felven Placate.
Eodem, is op de Ordonnantie van Maerten Janfz, by de Staten verfocht advis van den Ontfanger Coebel,
Eodem, is Ordonnantie gepaifeert op Johan Purtyck, Secretaris van den Hove van Hollandt, van thien dagh-gelden, tot twee gulden 's daeghs, in betalinge van de vacatiën ende gedebourfeerde penningen, by hem gedaen in 't doen van feeckere verklaringe , ende infinuatie binnen der Stede van Dordrecht, beroerende de verkoopinghe van den Impoft van de Wynen aldaer,



C 429 )
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Den 27. ende s>8. Junii 1560.
1560».
zj.etideit. Junii.
P R JE S E Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Lockhorft.
Van Kenenburgh.
Van Warmont, ende
VanWijngaerden.
Ende yan de Steden.
Mr. Cornelis van Hoogelande, ende
Mr.WillemSchoock, van Dordrecht.
Gerrit Jacobfz de Friefe, ende
Mr. Cornelis van Alckemade, van Haerlem.
Cornelis JanfzKruysfer, Burgemeefter, ende
N T EN,
Mr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde , ende
Cornelis van Veen, van Leyden.
Simon Maertenfz , ende
Mr. Adriaen Sandelyn , van Amfterdam.
Jan Klaefz Diert , Burgemeefter, ende
Simon Gerritfz, van der Gouda.
Ommme eyndelyck te refolveren op de drie Petitiën van fyne Majefteyt.
TEn voorfz dage is gerefolveert, dat men aen de Majefteyt fal verfoecken van de ge-eyschte Petitie van de verkoopinge van vyftien duyfent gulden 's jaers, verdragen en gedeporteert te mogen wefen, alfoo fyluyden om
de
Petitie van ie verkoopinge van /yfthien Juyfenc guldens.



C -430 )
XS60.
%y.endei% Junii.
P»g' 53.
Hf < i i •'
de felve te vinden, geen middel en weten, by 'de redenen by haer, in haer voorgaende antwoorde geallegeert.
Ende aengaende de verfochte converfie van fes duyfent Paerden op Waertgeldt , in een duyfent"Paeideti' iit continuelen dienst, ende de verfochte 'pefoldinge van drie duyfent Voetknechten , daer toe van wegen fyne Maje l yl ge-eyscht'zy.u geweeft ley^nentiertighduy'int vyf honde'rt gulden % jaers, voorden tijiv--»» drie jaren; hebben de Edelen', ende d . : . • puteerden.van Delft,Leyden. endeAmi! udain, by maniere van communicatie als voren g'eadvifeert, niet geraden te wefen fimpelijck te accorderen 'de veranderinge van de voorfz fes duyfent Paerden op Waertgelt, in een duyfent Paerden in geftadigen dienft, alfoo daer uyt foude volgen dat men ongelijck meer foude moeten opbrengen tot defenfie "van den Lande, dan men oytte vooren gedaen heeft, aenfchouw nemende dat de verfochte betalinghe van de Voetknechten , mitsgaders van de Ruyteren voornoemt,- foude bedragen voor de portie van die van Hollandt, ter-fomme van vyf en tfeventigh duyfent.gulden 's jaers,' zuyver komende van de Beede .van hondert duyfent guldens, daer uyt mede noch betaelt wórden de Reuten ftaende op het gemeene Landt, en fulcks waer te beduchten, dat tredende in de defenfie van den Lande, ende de felve by meerder fortreffe of anderfints augmenterende, de portie van die van Hollandt noch merckelijck vermeerdert foude worden.
Ende fouden mits dien , omme het geene
voorfz



c 431;
tiomfa is te ontgaen, hebbende gheyolgh van < anderen , te vreeden wefen fyne Majefteyt .•orderen voor den tijdt van drie Jaren een Baedö van hondert duyfent gulden 's jaers, de felve.te vinden op de gewoonlijcke Schiltalen, mits dat een yegelijck daer inne foude genieten fijn oude ghewooniijcke gratie, ende midts dat de Staten daer van onder hen fouden mogen houden de feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, wefende haer jaerlijckfche portie in de nonennale Beedeofte ten minften de twee dcelen van dien, ende dat de Majefteyt y-oor het refterende derdedeel henluyden fal vryen tegens de ghemeene Staten, ende dat fy oock daer van onder hen fullen houden achtien duyfent guldens ofte daer omtrent voor de Renten, ftaende op het gemeene Landt, daer voor fy verbonden' zynv ten minften ter'tijdt toe dat fyne Majefteyt hem daer vooren andere fuffifante affignatie gedaen fal hebben , ende dat fy oock jaerlijcks daer van acht duyfent guldens fullen mogen employeren tot Joffinge van een partye van de voorfz Renten, de voorfz fomme jaerlijcks op te brengen te Lichtmilfe, ofte te -Paelfchen, daer van Lichtmilfe ofte Paelfchen naeftkomende de eerfte verfchijn - dagh welen fal.
Met welcke opinie die van der Gouda te vreden fouden wefen. hun conform te maecken, foo verre fy daer inne fouden mogen ghenieten alfulcken gratie, als fy in de laetfte ordinaris Beede genoten hebben, fonder de welcke hen niet mogelijck en is yet op de Schiltalen te con^
fenteren. ■ Hj
De
Junii.
0 311»
• ■. v,' '■,
M ' !«■
"■ 1 ;»
HM) ncv



*5«. i^.endeai. Junii,
s8. Junii
Antwoor de by de Staten aer den Prino van Otang gedaen.
P«g- 54-
X 43* )
De Gedeputeerden van Dordrecht endé Haerlem geen laft hebbende , om het geene wes voorfchreve is, te accorderen, hebben het felve verfocht by ghefchrifte, omme daer van elck in den haren rapport te mogen doen.
Den 28; Junii 1560.
IS by de Staten gerefolveert, myrten Heeré den Prince van Orange voor antwoorde te jfeggen, hoe dat Gedeputeerden van de Staten :onderlinghe communicatie ghehouden hebbende , omme te refolveren op de drie Petitiën, by fijnder Gen: van wegen fyne Majefteyt hen voorgehouden , hadden onderlinge geconcipieert feeckere Articulen, dienende tot een vruchtbarige antwoorde, ende waer mede fy hoopten fyne Majefteyt, en oock fyne Gen: tecontenteren, maer want eenige van de voornoemde Gedeputeerden geen laft en hebben de felve te accepteren, foo verfochten fy daer van rapport te mogen doen, ende dagh omme weder in de Herberge te wefen den derden Julii naeftko^ mende. -
Welcke antwoorde, haer dat by den Advocaet van wegen de Staten fijnder Gen: de reverentie gedaen was, ende wellekom geheeten uyt de monde van den felven Advocaet verftaen hebbende , heeft by den Preefident Suys daér op voor antwoordt doen feggen; dat, hoewel fy tot meermael op de Refolutie van de antwoorde op de voorfz Propofitien vergadert geweeft waren, fonder als noch niet vruchtbaerlijckft by hem gerefolveert; ende dat fijnder
Ge-



( 433 )
Genade uyt de felve verklaringhe niet en foude konnen weten wat het felve Concept mne hieldt, nochtans was noodigh voor defe reyfe te vreden hem den voorfz tydt, omme rapport te doen- te gunnen; wel-verflaende, datiy op alle de drie Printten vruchtbarige antwoorde fouden inbrengen. . ... ,. ,
Seyde voorts fijnder Genade, dat hy geadverteert zynde by Brieven van den voornoemden Prafident, dat de Staten den feven en twintighften Junii, op 't geene wes voorfz is, fouden vergaderen, hadde niet willen laten hen by henluyden te vinden , omme de faecke tc helpen vorderen tot meeninge ende intentie vat fyne Majefteyt; verfoeckende wel inftantelijcl voor defe reyfe, dat tot fijnder contemplatu zy, de faecke fulcks in den haren wdlen rap porteren, dat op alle de drie propofitien vrucht barighe antwoorde inneghebracht mochte wor den, ende tot contentement van fyne Majefteyt reguard nemende op de noodtfaeckelijckheyd van der faecke, ende dat aireede veel van d andere Landen in het geheel, ende eenige voo een groot deel geconfenteert hadden.
Eodem, hebben de voornoemde Staten g£ ordonneert , dat die van Weefp fullen va *s Landts wegen doen weten Jacob van Beuf gem , Rentmeefter 's Landts van Utrecht Machtelt Stansdochter, van Amfterdam, end Eygenaers, gelandt in Weefper - Carfpel, ot der de beleeninghe van Splinter van Nieuwei roode, dat fy betalen haer portie ende contii gent van de Beede van Hollandt, 'volgende < VI. Deel. Ee me
I5<<0.
28. Junii.
l' l
5 t
r
- Beroeren» 3 de die van .Weefp.
»
e 111-
le



( 434 )
156b. 28. Junii.
Uytftel die van Ouderkerck gegunt.
i
meetinge laetft gedaen by den gefwooren Landtmeeter, ofte indien fy willen fuftineren dat fy foo veel Margentalen niet en hebben, maer alleen het getal dat fy willen allegeren, dat de Staten in dien ghevalle te vreeden zyn, op koften van ongelijck, andermael het felve Landt te doen meeten, ende indien bevonden werdt dat fy meer Margentalen hebben dan fy fuftineren, dat fy de koften van de meetinge betalen fullen, ende indien fy niet meer en hebben dan fy fegghen, dat het Landt van Hollandt die koften draghen fal, maer indien het meer is dan fy fuftineren , ende minder dan de meetinge bedraeght, by den Landtmeeter, ten verfoecke van de Staten ghedaen, dat de koften van ie meetinge gedraghen fullen worden half ende half, ende tot defen eynde fullen fy gehouden zyn te verklaren onder haer handt, of anderfints authentiquelijck, hoe veel Margentalen dat fy fuftineren te hebben, omme daer naer yeprocedeert te worden naer behooren; ende !s by de Staten gecontinueert de ontflaginge jyt de gyzelinge ofte gevangenilfe van de voorfz van Weefp.
Eodem is gerefolveert, dat Jan Gerritfz van ran Ouderkerck, Oudt Waersman, van den Jare vyfthien hondert acht en vyftigh, fal hebben uytftel van fes weecken omme den Landtmeeter te ontbieden, ende henluyden te ver:hoonen wat hy onder de hondert en thien Marden , leggende in hae'r bedrijf, gemeten heeft, ;nde dat geweten, verklaringe doen wie die Landen gebruyckt hebben , byfonder Annis
vyf-



( 435 )
vyftien hondert twee en vyftigh en vyfthien hondert feven en vyftigh, ende noch tegenwoordelijck bruycken, om daer inne gedaen te worden foo 't behooren fal.
EOdem is by de Staten verklaerdt, dat Jacob Bol fal volftaen, midts fulcke Quitantien den Ontfanger Coebel overleverende, als hier na geinfereert ftaen.
ICk Jacob Bol, Ontfanger van 's Koninghs Beeden over Hollandt, bekenne by defen ontfangen te hebben van Mr. Aernout Coebel, Ontfanger Generael van het gemeene Landt van Hollandt, de fomme van twee en dertigh duyfent acht en tfeventig ponden vyf fchellingen tien deniers van veertigh grooten Vlaems het pondt, over het gnndt dat die van Hollandt van de honderden vyftigh duyfent ponden j ten pryfe als vooren by henluyden de Koninghlijcke Majefteyt geaccordeert, in Mey vyfthieri hondert acht en vyftigh, fchuldigh warer op te brenghen binnen het voörfz Jaer vyf thien hondert acht en vyftigh, volgende feeckeren ftaet by henluyden daer van ghemaeckt met myne Heeren van de Finantie des Koninghs, ende dit in penningen bj mijn ontfangen van de ordinaris Beede ende termijn verfchenen en ommegeflaget St. Kersmiile vyfthien hondert acht en vyf tigh voornoemt, daer van ick de Stedei ende Dorpen daer inne gecontribueert heb bende een yegelijck in het particulier va Ee 2 haej
28. JuniL
Pag. 55Dat den Ontfanger Bol fal volftaen met fulcke Quitantien als hy Coebel gelevert heeft.
Quitantie.
r 1
1
l
t
1



(436)
i5f>o. s8. Junii.
Quitantie.
haerluyder portie myn Quitantie gegeven hebbe, ende bekenne daer van ghehouden te wefen reeckeninge te doen. Des ten oirkonde mijn gewoonlijck Handtteycken hier onder gefteldt, op den feven en twintighften Junii 1560.
TCk Jacob Bol, Ontfanger Generael van A 's Koninghs Beeden over Hollandt, bekenne by defen ontfanghen te hebben van Mr. Aernout Coebel, Ontfanger Generael van het gemeene Landt van Hollandt, de fomme van acht en twintigh duyfent drie hondert acht en tfeventigh ponden drie fchellingen van xl. grooten Vlaems het pondt, in minderinge van vijf en tfeventigh duyfent gelijcke ponden, over het geen dat die van Hollandt van de honderten vijftigh duyfent ponden , by henluyden de Koninghlycke Majefteyt geaccordeert, in Mey vijfthien hondert acht en vijftigh, fchuldigh waren op te brengen in den Jare vijftien hondert negen en vijftigh, volgende feeckere ftaet by henluyden daer van met mijn Heeren van de Finantie ghemaeckt, ende dit in penningen by mijn ontfangen op reeckeninge van den ommeilagh by mijn ghedaen van de ordinaris Beeden, ende termijn van Kersmiffe vijftien hondert acht en vijftigh , niet tegenftaende dat de felfde ordinaris Beede geaifopieert ende te niete was, daer van ick de Steden ende Dorpen , daer inne gecontribueert hebbende, een yegelijck in 't particulier myne Quitantie ghege-
ven



( 437 )
ven hebbe, ende beke'nne daer van gehouden te wefen reeckeninge te doen. Des2 ten oirkonde mijn gewoonlijck Handt-teecken hier onder geftelt, op den 27. Junii 1560.
TTOdem is gherefolveert, dat men uyt de vijf'.
Quohieren Cnde Certificatien, die van Texelc fal doen extraheren by fpecificatie alle de par-1 thyen van de Landen, de Majefteyt toebehoo- rende.
Eodem, is mede gerefolveert dat van alle Vacatiën, beroerende den tienden Penningh, i het Margengelt\ den Impoft op de Wynen en-' de Bieren, of het duytken op elcke tonne Turf \ gaende uyt Hollandt, Ordonnantie gepaifeert, fal worden op de penninghen van den Impoft, ende de Vacatiën van andere faken, daer geen rekeninge afgehouden en werd, fal gepafleert worden op de penningen van 's gemeene Lands onkoften,
Eodem, is op de Declaratie van koften van 't Ambacht van Durp, gerefolveert, zy op defe Declaratie gehoordt die geene die onwilligh zijn te betalen.
Eodem, zijn Leyden en Amfterdam, om te hooren die van Weefp ende Ouderkerck, mitsgaders die van Texel, Coebel en Bol te accorderen , ende de Requefte te expediëren.
Ee 3 Ea-
1560. 8. junii.
'e fpecift-
eren de .anden an die van ,'exel.
Uyt wat lenningen le Ordonlaniien beaeh fullen verden.
Pag. 56. Declaratie van 't Ambacht van Durp.
Leyden en Amfterdam gecommitteert omme te vifi» reren de Requeften,



(433;
1560. 28. Junii.
Gecommitteerdenom te refolveren uyt watBeedet de Ordonnantiën gepaifeertfullen worden.
Requefte van Pieter Pieterfz Sasbout, cum focus.
Requefte van Jan Aerntfz, Timmerman,
Requefti vauAdriae: Florifz vao Kuyl.
Eodem, zyn mede gecommitteert Lockhorft, Delft, ende der Gouda, omme te refolveren uyt wat Beeden de Ordonnantiën ghepaifeert fullen worden.
Eodem,, is op de Requefte van Pieter Pieterfz Sasbout, cum fociis, verfoecken , alfoo fy lm-, poft betalen van 't Margengelt, ongemoeyt te blyven; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Staten ordonneren den Ontfanger Coebel, dat hy defe Supplianten niet en fommeert noch executeert, noch doet fommeren of executeren, ter oorfaecke in de Requefte gementioneert, tot anders by de Staten geordonneert fal zijn.
Eodem, is op de Requefte van Jan Aerntfz, Timmerman, verfoeckende recompenfe van hondert en twintigh guldens, dat hy het Belleek van de Kamer van de Staten in het Kloofter, fwaerder ghemaeckt heeft dan hy aengenomen hadde; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
Zy gefteldt in handen van den Heere van Sprange, ende Dirck Jorifz de Bye, omme haer advis de Staten beflooten over te feynden, om dat gelien, voorts gedaen te worden naer behoren.
> Eodem, is op de Requefte van Adriaen FJo1 rifz van Kuyl, Impoftmeefter binnen Schoonhoven , voor den Jare vyfthien hondert negen
en



( 439 )
en vyftigh, verfoeckende qnijtfcheldinge van hondert guldens voor de Tappers, woonende op den Opfiagh, onder de Jurisdictie van BerghAmbacht; gerefolveert voor Appoin&ement te ftellen.
Den Suppliant fal exhiberen de voorwaerden, daer by hy fuftineert dat hem den Impoft op verhuyrt is, om als dan voorts gedaen te werden als 't behoort.
Eodem, is op de Requefte van Nicolaes van Mathenes, Schiltknaep, verfoeckende onghemoeyt te blyven van feeckere feventhien Margen Landts van alle ongelden; gherefolveert voor Appoinétement te ftellen.
Zy geftelt in handen van Mr. Gerrit Hendrickfz van Ravensbergen, omme hem te informeren tot koften van de Supplianten: op het inhouden van defe Requefte, ende fijn befoigne ende advis de Staten over te feynden befloten by gefchrifte, om als dan gedaen te worden na behooren.
Eodem, is op de Requefte van Burgemeefter; ende Regeerders van Schiedam, verfoeckendf reltitutie van de feven grooten, by henluydei betaeldt van een Landeken, genaemt het Vranc kelandt en Kortelandt; gerefolveert voor Ap poinétement te ftellen.
De Supplianten fullen doen verklaringb van die geene, die hun uyt oorfaecke ii Ee 4 di
1560. 28. Junii.
Requefte van Nicolaes van Mathenes.
;Pag. 57: Requefte ! van Burge-
meefters en ' Regeer'ders van
Schiedam.
I



l§6o.
38. Junii,
Requefle van BurgemeeftersenThefaurier vanRocterdam.
Ordonnantie voor Cornelis JanfzCruyfer.
Ordonnart» tfe voor Jacob de Milde.
c 440;
de Requefte gementioneert, moïefteren , om dat gefien, voorts gedaen te worden na behooren.
Eodem, is op de Requefte van de Burgemeefters en Thefaurier van Rotterdam, verfoeckende reftitutie van de penningen bv hen t'over betaelt van feeckere Uytterlandt, leggende onder Rotterdam; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten fullen by defe Requefte voegen de geallegueerde Meetinge ende Kaerte, ende als dan alle leveren in handen van den pntfanger Coebel, om den felven Coebel daer op gehoordt, voqrts gedaen te worden als 't behooren fal.
Eodem, is Ordonnantie gepaifeert voor Cornelis Janfz Cruyllèr, ende Mr. Adriaen van Leyden, elck van drie dagh - gelden , tot twee guldens 's daeghs, uyt faecke dat fy gebefoigneert hebben op'de materie van't Slaghturven.
Eodem, is Ordonnantie gepaifeert voor Mr. Jacob de Milde, van drie dagh-gelden, tot twee guldens 's daeghs, uyt faecke dat hymet den Advocaet, van den Eynden ende Diert, ;eviliteert heeft de Additien, ende andere Stucken van de Staten, tegens die van Wijck; loch drie guldens twaelf ftuyvers voor het naecken van acht Copien, van de Ordonnan;|e yan den Impoft voor den Jare yyftien honden



( 44i )
dert tfeftigh, te betalen uyt de penningen van den Impoft.
Eodem, is Ordonnantie ghepaifeert mede voor ( Mr. Jacob de Milde, van acht guldens feven * ftuyvers, voor het maecken van een Antwoor-| de, voor de Staten, groot feventien bladen, in de faecke van het Slagturven, tegens fekere doleantie, overgegeven by fekere Veen - Dorpen , te betalen uyt de penningen van 's gemeene Landts onkoften.
Eodem, is Ordonnantie gepaifeert voor Mr.. Adriaen Wenfz, Advocaet van de Staten, van1 de fomme van fes guldens feftien ftuyvers, by] hem gedebourfeert in het loffen van feeckerei Miffiven, Advifen , ende andere Munimenten , omme van den Hove te gekrygen Placaet, het welcke disponeren foude tegens het recken ende ftrecken van de Laeckenen, enalsaenBoodeloon; noch vyftien gelijcke guldens ende acht ftuyvers, voor d'expeditie, rapport, en Zegel-geit, te betalen uyt de penninge van's gei. meene Lands onkoften.
Eodem, is Ordonnantie gepafleert voor Pieter Bruyfelaer , Deurwacrder , van vier en' twintigh guldens, uyt faecke van alomme ge-' publiceert te hebben het voorfz Placaet van 't recken van de Laeckenen; noch elf ftuy v. voor de Executorie en Copie van het felve Placaet, te betalen uyt de penningen1 van des gemeene Lands onkoften.
Ee 5 Dagh-
1500.
,8'. JuniL
)rdonnan* ie voor acob de vlilde,
Ordonnan* ie voor Mr. A-
iriaen Wenfz,
Ordonnantie voor Pieter Bruyfelaer.
.1 4 t%



( 442 )
ï56b.
Julii. Pag. 58.
Daghvaert in den Hage gehouden , op Den 4, 5. ende 6. Julii 1560. PR/ESENTEN,
Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Kenenburgh.
Van Warmont, ende
Van Wijngaerden.
Ende van de Steden.
Dirck van Nuyfenburgh, ende
Mr.WillemSchoock, Penfionaris van Dordrecht.
Mr. Jan vanZuyren, ende
Mr. Cornelis van Alckemade, van Haerlem;
Cornelis Janfz Kruylfer , Burgemeefter, ende
Mr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde, ende
Cornelis van Veen, van Leyden.
Simon Maertenfz, Burgemeefter, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh, van Amfterdam.
Jan Dirckfz Thoen, ende
Simon Gerritfz, van der Gouda.
Omme eyndelijckte refolveren op de drie Petitiën van fyne Majefteyt.
Antwoorde van de Staten aen de Hartoginne van Parma.
TEn voorfz dage hebben de voorfz Staten gerefolveert, de Hartoginne van Parma op de voorfz drie Petitiën voor antwoorde te geven , 't gunt hier na volght.
Alfoo de Edelen, ende fes groote Steden 's Landts van Hollandt, reprefenterende de
Sta-



( 443 )
Staten van den felven Lande, onlanghs wefende tot Antwerpen, by de Hoogheydt van de Hartoginne van Panna, Gouvernante over fyne fconinghlijcke Majefteyts Nederlanden van herwaerts over, belast is, dat fy hen fouden vertrecken, ende hare Hoogheydt vruchtbarige antwoorde fouden innebrengen , dan fy ghedaen hadden, beroerende feeckere drie Petitiën by de Koninghlycke Majefteyt, ofte van fijne Maje* fteyts wegen den voorfz Lande ghedaen. beroerende de felve drie Petitiën; te weten, van de Hooft-fomme van vijfthien duyfeni Caroli guldens 's jaers, de felve te lolfer binnen drie Jaren, daer van fijne Majefteyi lange foude het frait dragen; ende noch vai de converfie van fes duyfent Paerden, die men op Waerdtgelt foude onderhouden, ii duvfent Ruvteren, die continuelijck-fouden dienen op de Frontieren, tot defenfie van den Lande; ende noch omme te heb ben jaerlijcks van den Lande van Holland feven en dertigh duyfent vyf hondert Caro li- guldens , tot onderhoudt van feecken Voet-knechten ende Guarnifoenen , omiw de felve te onderhouden, en leggen op d Frontieren en Fortreffen aldaer, tot defen fie als vooren..
Hebben de Edelen ende vijf groote Ste den , als Haerlem, Delft, Leyden, An fterdam, ende der Gouda, naer verfcheyd communicatien op het gundt voorfz is ge houden, eyndelijck hare Hoogheyt geae cordeert voor antwoort te geven ; eerft
b(
1569.
Julii.
1
5



i56o.
4,5.e»<sfefj, Julii.
Pag. $9>
C 444 )
beroerende de voorfz Petitie van vijfthien duyfent Caroli guldens, dat fy omme redenen in het lange in haer voorgaende antwoorde, hare Hoogheyt by gefchrifte overgelevert, ende de Koninglijcke Maj. daer inne voor defe tijdt niet en fouden konnen ofte mogen believen, verfoeckende daeromme feer ootmoedelijck, daer van gedeporteert ende verdragen te worden.
Ende beroerende de andere twee Petitiën, mede vooren verhaelt, fouden de voornoemde Edelen, ende vijf groote Steden, fyne Koninghlijcke Majefteyt tot defenfie van den Lande, ende in plaetfe van de feven en dertigh duyfent vijf hondert Caroli guldens eertijdts gheconfenteert, accorderen hondert duyfent Caroli guldens's jaers, drie Jaren geduyrende, te betalen de eene helft prima Maert, ende de andere helft prima September daer aen volgende, beginnende Anno vyfthien hondert een en tfeftigh toekomende, naer gemeen fchryven, te vinden op de Schiltalen, midts een yegelijck daer inne genietende fyne gratie, onder die maniere ende conditiën by eenige hier na in 't particulier verhaeldt,» midts oock de Staten vap de voorfz fomme, die de gratiën afgetogen zuyvers blyven fal, fullen mogen innehouden alfulcken fomme, als van nooden fal wefen tot onderhoudt van de twee duyfent Ruyteren, die men in continuele exercitie op de Frontieren houdenfal, daer mede fy verbonden ftaen met de ghemeene Staten van de Landen van herwaerdts over,
midts



( 445 )
midts oock de voornoemde Staten fullen van de felve fomme onderhouden alfulcke achthien duyfent Caroli guldens, daer vooren de fes groote Steden verbonden en Verzegelt hebben, die men gewoonlijck is geweest te betalen uyt de ordinaris Beede, ten minften ter tijdt ende wylen fyne Majefteyt de Staten voornoemt, anderebehoorlijcke affignatie van de felve Renten ghedaen fal hebben, ende noch fullen mogen jaerlijcks innehouden vyf duyfent Caroli guldens, ende de felve employeren tot aflotïinge van een parthye van de voorfz achtien duyfenl Caroli guldens; verfoeckende feer ootmoedelijck, dat hare Hoogheydt daer mede te vreden houde, foo henluyden niet mogelijck noch draghelijck foude wefen meerdere fomme voor defe tijdt, tot defenfie van den Lande vorder te accorderen ende op te brengen, foo de Staten voornoemt met gelijcke fomme daer toe oock voor den Oorlogh, als fy foo feer niet en waren ge-ex haurieert, geaffoulleert, nochte belaft, vol ftaen hebben, dragende nochtans fyne Majefteyt op ghelijcke fomme jaerlijcks drie et twintigh duyfent drie hondert Caroli guldens , die daer uyt aen Renten betaelt zyr geweeft, daer van nu die fes duyfent dri< hondert gelijcke guldens afgeloft zyn, oft< noch dit loopende Jaer geloft fullen worder tot fyne Majefteyts ontlaftinge, fulcks dai fy als nu doende, en foo veel contribuerende tot de defenfie van den Landen ah voren, meer fullen doen dan fy wel vermogen, Dm
4,5.ende6» Julii.



( 44-6 )
4,5.ende6. Julii.
Pag. 60.
Die van Haerlem verftaen, ende hebben het voorfchreve confent gedragen onder conditie ,< dat fy in de voorfz Beede fullen mogen volftaen, mits opbrengende foo veel aen Jaer-gelt, als hare Gebuyr- Steden, met de welcke fy in genoegh van eender qualiteyt ende conditie zyn,alsnamentlijckLeyden ofte der Gouda; ende die van Leyden feggen haer gratie feer fober te zyn, ende fonder meerder gratie te hebben, te laftigh vallen fal hare portie op te brenghen, foo fy foo veel betalen als die van Dordrecht, niet te min voor defe drie Jaren, ende op hoope men haer in toekomende tyden vorder gratie doen fal , hebben fy hen met den anderen voor defe tijdt geconformeert.
Ende aengaende die van Dordrecht, conformeren hen met mijn Heeren Edelen, ende de andere vyf Steden, foo verre het roerdt de voorfchreve ge-eyfchte Beede van vyfthien duyfent ponden 's jaers.
Ende aengaende de verfochte converfie van het Waerdt - geldt van de fes duyfent Paerden, in een duyfent Paerden, in geftadigen dienft, fouden te vreden zyn fyne Majefteyt met het felfde Waerdt - geldt te laten geworden, foo fyne Majefteytbevinde het felve tot defenfie van den gemeenen Lande prolfytelijckft te zyn , ende dat alfoo verre alle de andere Landen van herwaerts over, daer mede fouden hen conformeren , ofte anders daer inne confenteren, ende vorder niet.
Ende beroerende de nieuwe ge-eyfchte
Bee-



c 44?;
Beede van feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, voor eenen tijdt van drie Jaren, tot onderhoudenilfe van drie duyfent twee hondert Voet-knechten in Guarnifoen, fouden fyne Majefteyt, onder ghevolgh van de andere van de Staten, te vreden zyn te believen in de fomme van acht en twintigh duyfent guldens 's jaers, voor de voorfz drie Jaren, te vinden by alle alfulcke wegen ende voegen, als de Staten ramen ende bevinden fullen ten minfte quetfe van den Lande van Hollandt, conformerende henluyden met de Edelen, ende de vyf groote Steden, foo verre het roerdi het innehouden van de voorfz achtien duyfent en vyf hondert Caroli guldens, omme die ten fine voornoemt ge - employeert te worden, gheduyrende de voorfz drie Jaren , dat oock de voorfz acht en twintigh duyfent Caroli guldens, die die van Dordrecht fouden te vreeden wefen te confenteren als boven, eerft cours ende loop lullen hebben op den eerften dagh van Maert ëerftkomende; ende dat vöorts, volgende het accord van de Staten, defe geconfenteerde Beede ontfangen fal worden by den Ontfanger van het ghemeene Landt , Mr. Aernout Coebel , tot koften ende lafte van fyne Majefteyt.
OP welcke antwoorde by den Advocaet mijn Heere den Prince van Orange by monde gedaen zijnde, ende oock hem gelevert by gefchrifte , na dat de felve by hem gevifiteert
was,
156b.
4,5.ende6. Julii.
Antwoorde by den Piuce van Orange gedaen , op de Am-



C 448 )
4, $.ende6.
Julii. woorde van de Staten.
I"}E Gedeputeerden van de Staten fouden op rapport van hare Meefters te vreeden wefen, in de plaetfe van de verfochte converfie, ende van de befoldinge van de Voet-knechten, fyne Majefteyt te accorderen de fomme van hondert duyfent guldens , te vinden by de Schiltalen, midts dat
een
Concept by de Staten gemaeckt op het believen van hare Meefters, op de voorfchrevePetitien.
was, heeft de Staten voor antwoorde doen geven , dat hy de felfde bevondt feer vreemt, ende niet veel beter dan gantfchelijck negatijf uyt dien, dat aftreckende het geene wes fy begeerden af te trecken, volgende fijn calculatie, de Majefteyt in handen niet en foude krygen boven de twee duyfent guldens, ende dat hy feecker was dat de felve antwoorde de Hoogheydt van de Hartoginne niet aenghenaem en foude wefen, ende dat de Gedeputeerden met grooter ondanck wederomme gerenvoyeert fouden worden ; dat oock fyne Genade van geender meeninghe en was hem te Hove te vinden , omme de Gedeputeerden, willende doen fulcke onvruchtbarige antwoorde te, alfifteren, dat daeromme fy op de faecke wat beter fouden willen letten, ende andere refolutie nemen, indien het fulcks doenlijck ware, om de voorfz ondanck te ontgaen, ende geen verlooren reyfe ende koften te doen.
Midts welcken de voorfz Gedeputeerden weder lange communicatie op de voorfchreve Petitie ghehouden hebbende, hebben eyndelijck by gefchrifte doen ftellen feecker Concept op het believen van hare Meefters, fulcx als hier na volght.



( )
<*en yegelijck daer inne fal ghenieten fijn gratie, ende dat voor den tijdt van drie Taren, ende op twee termynen, daer van d'eerfte termijn verfchynen foude te Kersmifle naeftkomende; wel-verftaende, dat de eene helft van de eerfte termijn genomen fal •worden by de Schiltalen als vooren, ende de andere helft by fulcke wegen, als de voornoemde Staten onderlinge fullen adviferen , onder conditie dat de Majefteyt. volgende fyne belofteniife, henluyden fa doen hebben behoorlijcke affignatie voor de achtien duyfent gulden 's jaers, ftaende ot het ghemeene Landt, tot fijn behoorhjckei verfchijn-dagh, als beginnende Anno vyf thien hondert een en tfeftigh, ofte dat b; gebreecke vart dien de Staten als dan d felve achthien duyfent guldens fullen mo gen innehouden, ende dat altijdts op elc ken termijn van de verfchijn - dagen de poi tie van die van Hollandt, tot onderhoude niife van de twee duyfent Paerden, afge togen fal worden , om die te brengen 1 handen van den Commis Generael, pft daer hyfe affigneren fal, beloopende voc elck half jaer 11500 guldens. _
Anders fal de Majefteyt Kersmiffe toekc inende genieten alles wes zuyvers fal kome van de vyftigh duyfent guldens, belooper de een en dertigh duyfent guldens oli meer, omme daer mede vpor.de.portie va die van Hollandt de Ruyteren ende Knecl ten te betalen.
Ende als die twee duyfent Paerden loi VI. Deel. Ff4 d<
1560.
JuW Pag. 6U
1
T,
1
e r
ti « e, n 1-
i



( 450 ;
4. julii,
Dapli om in de Her- ^ei berge te _„r weien. *er dei
ge
iy,
dae
Be¬
den onderhouden wefen, daer men voor de portie van die van Hollandt voor een half jaer behoeft elf duyfent vyf hondert guldens , ofte daer omtrent, foude de Majefteyt noch houden negentien duyfent vyf hondert guldens voor dat half jaer, ende andere naervolgende termyne ghelycke fomme , mits voldoende fyne beloften, beroerende de allignatie voor de andere termynen die vallen fullen naer Kersmiife.
Item , alfoo tot twee duyfent Ruyteren, die men foude houden in continuelen dienft, de portie van die van Holland voor een Jaer niet meer en bedraeght dan vier en twintigh duyfent guldens, ofte daer omtrent , ende dat de Staten nu confenteren vyf en twintigh duyfent guldens, boven de feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, foo foude de Majefteyt moghen employeren tot onderhoudeniffe van de Voet-knechten ofte anders, negen en twintigh duyfent vyf hondert guldens , mits voldoende op zyn tydt fyne beloften voorfz.
fVelck Concept by den Advocaet op den fes1 Julii, den Prince van Orange by monde gedient zynde, heeft henluyden befchey1 dagh om alhier in den Hage in de Herberte wefen, den twaelfden defer maendt Juom daer op Refolutie te nemen , ende van r voorts te reyfen naer de Hartoginne.



( 45ï )
beroerende voorts, dat fy mede fouden willen rapport doen, omme te fien of men niet en foude mogen fyne Majefteyt, boven de vyf en twintigh duyfent guldens, die fyne Maje-1 fteyt zuyver foude ontfangen,noch toevoegen' 5000 guldens* 1
Den 5 Julii 1560. 1
HEbben de voorfz Staten Commiffie gepas-' feert op die van Dordrecht en der Gouda , fulcks hier na volght* i
Alfoo tegenwoordelyck by die van 's Gravenmoer , Wafpyck en Capelle , in de Langeftraet, de Staten van Hollandt Proces gemoveert is voor den Secreten Raede , ende midts dien niet gheraden en ware, als nu eenigh Hooft te maecken voor de Lage Swaluwe, of de Schippers met Turf geladen, aldaer pafferendej eenighfints te indemneren van de fchuldt, die fy door het felfde Hooft fouden mogen lyden; hebben de voornoemde Staten gecommitteert een van Dordrecht, ende een van der Gouda , omme hen te informeren of men niet en foude mogen eenige bequame plaetfe vinden in de Langeftraet, omme aldaer den Impoft van een duyt van elcke tonne Turf, gaende uyt den Lande van Hollandt, te collecteren, ende dat fy voorts een bequaem Perfoon willen foecken, omme de felve Calleétatie ter voorfz plaetfe te doen, den felven toevoegende eenen F f 9, fcfö
isÉB.
4. Jukt.
By den ?tince van' Drange 'erfochc lat de Stagen tot dc ryf en wintig luy len t loch vyf iuyfenc ;uldes foUlen accor» Serën.
Cörrimifïïe op die vztï" Dordrechc ïnde der Gouda, om een jequame plaetfe in de Langeftraet te foecken tot colle& atïe va'ö het duytken op elc^ ke tonne rurf.
Pag. Ö2j



( 452 )
5- Julii.
f Comiiïie op die van der Gouda, omme een ander Collecteur van het duytken ter Gouda te ftellen.
' Delft en Gouda gecommitteert om te viliteren de Duplique van het Slaghturven.
Verfoeck van de Stuyrluyden, van dat fyluyden onbefchadightfouden mo pen blyven van de En gulfche.
feeckeren penningh van fynen ontfangh , foo fy naeft met hem fullen mogen overkomen.
\7"An gelycken is by de voorfz Staten Commime gepasfeert op die van der Goude, fulcks hier na volght.
Alfoo den tegemvoordighen Collecteur van den Impoft van een duyt ghefteldt op elcke tonne Turf, gaende uyt den Lande van Hollandt, binnen der Stede van der Gouda hem niet wel en quyt in fijn Officie; foo hebben de Staten van Hollandt die van der Gouda ghecommitteert, omme een andere in fyne plaetfe te ftellen, midts den voorgaende Colleéteur contenterende naer loop des tydts , ende midts by hem doende reeckeninghe van fyne voorgaende adminiftratie.
TJ^Odem zyn gecommitteert, om te vifiteren de Duplique van het Slagbturven, die van Delft ende der Gouda.
Eodem, hebben de Staten mede den Prince van Orange aengegeven, ter begeerte van de Burgemeefters ende Regeerders van Delft, Rotterdam ende Schiedam, uyt den naem van de Reeders ende Stuyrluyden, hen generende met de Vilfcherye ende Haringhvaert, hoe dat de Engelfche daghelycks de Viffchers in Zee wefende overvallen ende fpolieerden van alle het gunt Godt hen verleent heeft, niet anders met
hen*



(453;
henluyden handelende dan of Vyanden waren van de Koninghlycke Majefteyt, uytgefondert dat fy de Schepen ende Bootsgezellen niet mede en nemen, ende hebben verfocht dat fijne Gen. aen de Hoogheydt van de Hartoginne foude willen fchryven, ten eynde daer in geremedieert mochte worden , ende fulcks te fchryven aen den Koning van Engelandt, ende aen den Ambalïadeur van onfe Koninghlycke Majefteyt: aldaer wefende, dat by den Koningh van Engelandt daer inne behoorlycke orr dre ende remedie geftelt werde, 't welck fijne Gen. gelieft heeft fulcks te doen, ende dat hy tot dien eynde wel favorabelyck fal fchryven aen de Hartoginne.
Eodem , is ghecommitteert Mr. Jacob de Milde, omme te vifiteren de Requefte en Smeken van die van Texel, ende als dan de Staten daer van rapport te doen, en dat men hen als dan A&q fal geven, dat de Staten haer houden voor diligent.
Ff 3
Dagh-.
I56b5. Julii.
Te vifiteren de Requefte enStuckenvan die van Texel,



( 454 )
1560.
ende 16Ju~
l'if Pag. 63.
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Den 13 , 14, 15 ende 16 Julii 1560.
PRESENTEN.
Dirck van Nuyfenburgh, ende
Mr.WillemSchoock, van Dordrecht.
Jan vanZuyren,van Haerlem.
Cornelis JanfzKruyfer, ende
Jacob van den Eynden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde , ende
Cornelis van Veen, yan Leyden.
Simon Maerten fz,
Burgemeefter, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh , van Amfterdam.
Jan Dirck Hoenfz, ende
Mr. Pieter van Asperen , van der Gour da.
Omme eyndelyckte refolveren op de Petitiën van de Majefteyt, ende op het Concept by henluyden gemaekt.
Petitie! van fyne Majefteyt gedaen , Wjtgeftejt.
Verfoecl yan wegei fyne Maje. fteyt gedaen ? beboerendeP> Zype.
DEn dertienden Julii, is, overmidts de abfentie van de Edelen, die eyndelycke Refolutie van de drie Petitiën van wegen fyne Majefteyt ghedaen , uytgeftelt tot Maendagh naeftkomende , tegens welcken dage plek befchreven foude ivorden.
1 J£Odem heeft den Commis Loo, ter prefentie van den Prajfident van wegen de Hartoginne de Staten geproponeert, het geene hier naer volght.
Al-



( 455 )
Alfoo het oorbaer ende proffytelyck is voor het ghemeene Landt, dat het felve vermeerdert werdt met winnende Landen, ende befet ende bewoont werdt met Volck ende Onderfaten, omme de felve Landen te bearbeyden ende beteelen tot voetfel van het voorfchreve Landt yan Hollandt, het welck den Koningh, onfen aldergenadigften Heere, van fijnder zydegaernebegeert te vorderen, ende naer dien fyne Majefteyt aenghegeven zyn gheweeft diverfche middelen , waer van in waerden gebracht fouden worden die Landen, onlanghs bedyckt binnen der Zypen, fulcks dat die fouden mogen worden gehabiteert, ende tot vruchtbaerheydt ende teelte gebracht, is fyne Majefteyt voorgehouden de felve Landen ende Inwoonders van dien te confenteren, ende gunnen vrydom ende exemptie van alle alïulcke Beeden ende Subventien, als van fyne Majefteyt ende fyne Naekomelingen wegen , over het felve Landt verfocht ende geconfenteert fouden mogen worden, waei toe fyne Majefteyt wel gefint foude wefen. omme het felve te accorderen voor feeckere langhe Jaren, dan beduchtende dat hei fyne Majefteyt naermaels foude mogen pra;judiceren tegens de Staten van Hollandt, die het felve fouden verftaen te ftellen to fyne Majefteyts lafte, in minderinghe vai haer confent; foo is my van de Majefteyt: wegen belaft dat myn Heeren, als repre fenterende de Staten van den felven Lan de , het gundt voorfz is voor te houden Ff 4 en
4. 'Julii.
I s



14: Julii.
Pag. 64.
Te doen befchryven deEdekn regens morgen avondr.
Excufe voor de Staten aen den Stadhouder.
- Noch
t 456 )
ende verfoecken tot vorderniife van het gunt voorfz is te confenteren , dat fyne Majefteyt gunne ende accordere den Lande ende Inghezetenen van de Zype, vrydom ende exemptie van alle Beeden ende Subventien die fyne Majefteyt, ofte fyne Majefteyts Naerkomelingen geaccordeert , ende op het Landt van Hollandt gegeven fullen mogen worden, het zy by maniere van Verpondinge op de Schiltalen, Margen-gelt, Thienden penningh, ofte anders, in wat manieren , het voor eenen tydt van tfeftigh Jaren, fonder dat de Staten fyne voornoemde Majefteyt ende Naerkomers, of die van de Zype, daer yet van fullen te lafte leggen, en verleenen daer van Acte onder de Handt-teecken van haren Advocaet. •■
"ÜOdem is gherefolveert, te doen befchryven de Edelen tegens morgen avondtin de Herberge , met fulcken communicatie als Suys ordonneren fal.
Eodem hebben mede gerefolveert, dat den Prafident fchryven fal aen den Stadthouder de excufe van de Staten, te weten dat fy den dagh die fy geraemt hadden boven te wefen, niet houden en mogen, overmidts de Edelen niet gecompareert en zyn , nochtans befchreven wefende, dat fy evenwel alle diligentie doen fullen omme met den eerften te Hove te koment ■ • • ; " ■ ■ '



( 457 )
Noch is gerefolveert den Commis Loo te leggen, dat de Staten haer antwoorde op het verfoeck by hem gedaen, nopende de faecke van de Zype, innebrengen fullen, te Hove komende.
Ende aengaende het rapport dat van de grieven ge-eyscht werdt, is gherefolveert te verfoecken Copie van de Ordonnantie, uyt krachte van de welcke het voorfz rapport ge-eyscht werdt indien men die krygen kan, indien niet, boven by Requefte fe verfoecken dat het felve rapport af magh gedaen worden, ofte dat Parthyen haer appel lullen mogen vervolgen, fonder overleveringhe van grieven, ende altydts te vernemen hoe defen aengaende in den Raede van .Brabandt geufeert werdt; dan die van Dordrecht feggen geen confent te willen dragen , ten zy dat het felve rapport af zy.
Eodem zyn gecommitteert, omme te viliteren de Articulen, beroerende dé vorderinge van de Juftitie, Eynde, Milde, ende den Advocaet , die het felve gedaen hebben.
Eodem zyn gecommitteert, omme te befoigncren iri de faecke tegens die van Heenvliet, Eynden, den Advocaet, ende Milde, die het felve gedaen hebben.
Eodem zyn gecommitteert, omme naer de. expiratie van de Vacantien boven te vervolgen expeditie van het Proces, tegens die van Wyck en Loosduynen, de Milde., ende den Advocaet. Ff 5 Eo-
I$6b. 14. Julii. Antwoort nopende de faecke van de Zy* pe.
Beroerende het rapport dat van de grie« ven geeyschtwerdt.
Gecommitteerdenomme te vifiteren de Articulen van de Juftiiie. Befoigne* in de faecke van Heenvliet.
Te vervolgen expeditie van het Proeeif tegens die tan Wijcfc.



(* 458 )
j$6o.
14. Julii Te refurne renhetPro ces tegen; die van Heenvlier.
Of men beven de ordinaris vacatiën, Wa genhuyr ei Scbuythuyr fal pafleren. Pag. 65. Ordonnati tie voor Si mon Gerritfz, en Francois van Vale ki fteyn.
Requefi van die va Woerden,
Requef van deBu gemeeftei van Gom chem.
Eodem zyn mede gecommitteert, omme te refumeren het Proces van de Staten tegens die van Heenvliet, Eynden, Milde, Wenfz en Diert, die 't felve aireede gedaen heeft.
Eodem, is mede by de Steden gefeydt, de ■Edelen prefent wefende, te vernemen of men boven de ordinaris vacatiën buyten 's Landts, .de Gedeputeerden Wagen-huyr en Schuyt-huyr , paiferen fal.
Eodem, is gepaifeert Ordonnantie voor Simon Gerritfz, ende Francois van Valckefteyn, elck .van negen'en tachtigh dagen, tot twee gulden ■ 's daeghs, daer inne gereeckent haer extraordinaris onkoften ; dan hebben de Staten wel expreifelyck gherefolveert, dat men voortaen . niemandt yet meer en fal toevoegen dan deordinaris dagh-gelden , ten ware de felve dagh gelden omme redenen by de Staten generalyck vermeerdert wierden, te betalen uyt de penningen van den Impoft.
e Eodem, is op de Requefte van die van Woern den by den Raede aen den Advocaet gefonden, om de Staten te communiceren, de expeditie van dien uytgeftelt tot de komfte van de? Edelen.
e Eodem, is op de Requefte van de Burgemee'fters van Gornichem, gerefolveert voor Apl poinétement te ftellen.
De Staten hebben begeert Copie van de Requefte, ende van de Certificatie daerby
ge*



C 459 )
gevoeght, en daer op rapport tot de naefte Daghvaert,
Den 15. Julii 1560.
ZYn die van Delft ende Leyden j met den Advocaet gecommitteert, om de Antwoorde te maken, fulcks hier na volght.
A Lfoo de Edelen, ende fes groote Steden 's Landts van Hollandt, reprefenterende de Staten van den felven Lande, onlanghs wefende tot Antwerpen, by de Hoogheydt van de Hartoginne van Parma, &c. Gouvernante over de Koninghlycke Majefteyts Nederlanden van herwaerdts over belaft is, dat fy hen fouden vertrecken, ende hare Hoogheydt vruchtbariger antwoorde fouden innebrengen, dan fy gedaen hadden, beroerende feeckere Petitiën by de Koninghlycke Majefteyt, ofte van fyne Majefteyts wegen den voornoemden Lande gedaen ; te weten van de Hooft fomme van vyfthien duyfent Caroli guldeiu 's jaers, de helfte te loffen binnen drie Jaren , daer van fyne Majefteyt foo langhe foude het frait draghen; ende noch van de converfie van fes duyfent Paerden, die mer pp Waerdtgelt foude onderhouden in duyfent Ruyteren, die continuelyck fouder dienen op de Frontieren, tot defenfie var den Lande ; ende noch omme te hebber jaerlycks van den Lande van Hollandt feyen en dertigh duyfent vyf hondert gul
dens j
1560.
14. Julii.
15. Juli''
Gecom* muteerden tot maeckinge van antwoorde op de drie Pititienvan de Koninglijke Majefteyt.



IS- Wit. Pag. 65.
( 4<?0)
dens, tot onderhoudt van feeckere Voetknechten ende Guarnifoenen, omme de felve te onderhouden ende leggen op de Fron, tieren ende Fortreffe aldaer, tot defenfie als voren, den tydt van drie Jaren; ende naderhandt noch verftaen verfcheyde Remonftrantien van de Excellencie van den Prince van Orange, &c. Stadhouder van Hollandt, &c.
Hebben de Edelen, ende fes groote Steden van Hollandt, naer verfcheyde communicatien op het gunt voorfz is gehouden , eyndelyck geaccordeert; eerft, beroerende de voorfz Petitie van vyfthien duyfent Caroli guldens, dat fy omme goede redenen in het langhe in hare voorgaende antwoorde hare Hoogheydt by gefchrifte overgelevert de Koninghlycke Majefteyt, daer.in voor defe tydt niet en fouden konnen ofte mogen believen , verfoeckende daeromme feer ootmoedelyck daer van gedeporteert ende verdraghen te worden.
Ende beroerende de andere twee Petitiën , mede hier vooren verhaeldt, de Staten van Hollandt conlideratie genomen hebbende , dat in den Jare vyfthien hondert acht en vyftigh , by de Generale Staten yan alle de Landen van herwaerts over, rypelyck by believen van de Koninghlycke Majefteyt gheraemt is, dat tot defenlie van de Frontieren in tyde van Pays ghenoegh foude zyn twee duyfent Paerden in continuelen dienft wefende, die men ten hooghften betalen foude mogen, naer cal-



C 461 )
culatie van de Majefteyt felver, niet hondert negen en tachtigh duyfent guldens; confidererende mede , dat de Staten van Hollandt voor den laetften Oorlogh niet gecontribueert en hebben tot defenfie van den Landen dan hondert duyfent guldens jaerlycks, mits genietende hare gratie, daer op de Majefteyt heeft moeten draghen drie en twintigh duyfent drie hondert negen en veertigh ponden jaerlyckfche Renten, tot fyne Majefteyts Voorfaten verfoeck byhet Landt verzegelt, ende dat wel te gelooven is, dat het Landt van Hollandt nu na den Oorlogh, door de groote exorbitante ende exceifive Petitiën , die f5 den Oorlogh gheduyrende geconfenteert hebben , ende noch groote merckelycke fommen van penninghen refteren te betalen op P-enten gehaelt, niet rycker en zyn dan fy waren voor den Oorlogh, ende dal henluyden by Acte ende Confent van de nonennale Beede hoope gegeven is ghe weeft, dat fy jaerlycks fouden volftaen midts alleen contribuerende tot defenfie vai den Lande, de fomme van feven en der tigh duyfent vyf hondert guldens, noch tans overgeleydt hebbende de middelen vai de Propofitien henluyden van weghen d< Koninghlycke Majefteyt , de Hoogheyd van de Hartoginne van Parma, ende nocl by de Excellencie van myne Heere dei Prince van Orange, Stadthouder van Hol landt, gedaen, hebben in de plaetfe van d feven en dertigh duyfent vyf hondert gul
den
156O'
t



156*. 15. Julii,
dens van veertigh grooten, eertydts in den Jare vyfthien hondert acht en Vyftigh, ende het gunt henluyden oock vorder geeyfcht werdt, geconfenteert, ende confenteren by defen de Koninghlycke Majefteyt , haren aldergenadighften Heere, tot defenfie van den Lande voor den tydt van drie Jaren, innegaende St. Jans Mille Anno vyfthien hondert tfeftigh laetftleden, de fomme van hondert duyfent guldens 's jaers, te vinden op de gewoonlycke Schiltalen tot twee termynen, als Kersmilfe Anno vyfthien hondert tfeftigh, ende St. Jans Miife Anno vyfthien hondert een en tfeftigh, voor het eerfte Jaer, ende foo voorts de andere twee Jaren geduyrende, midts dat een yegelyck van de Steden ende Dorpen daer inne genieten fullen alfulcken gratie , als fy ghenoten hebben in de laetfte gealfopieerde ordinaris Beeden , ende dat elck volftaen fal met fijn portie, fonder voor yemandt anders te betalen; behoudelyck, alfoo het voorfz Landt van Hollandt, dit tegenwoordige Jaer van vyfthien hondert tfeftigh, uyt krachte van de nonennale Beede maer vinden hondert duyfent guld. op de Schiltalen, dat fy de vyftigh duyfent guldens , die fy dit eerfte Jaer daer en boven fullen moeten ommeflaen $ de eene helft fullen mogen vinden op de Schiltalen, ende de andere helft by eenige extraordinaris wegen, als fy gevoeghlyck t'famen adviferen fullen, om de Schiltalen voor defen halven Jare alleen niet te feer te belaften,
foo



C 4^3 )
foo die noch meer andere Men te dragen hebben, met conditiën, dat de Hoogheydt van de Hartoginne van Parma, van wegen de Koninghlycke Majefteyt confenteren fal, dat de Staten van Hollandt van de te furneren hare portie , in de betalinghe van de voornoemde twee duyfent Paerden , foo veel penninghen fullen mogen innehouden omme te brengen in handen van den Commis Generael, als daer toe noodigh wefen fullen, employerende hare Hoogheydt de refte tot onderhoudt van de Ruyteren ende Knechten, midts henluyden indemnerende tegens de Generale Staten, of dat de voornoemde Staten fullen innehouden , ende brengen in handen van den voornoemden Commis Generael de voorfchreve fomme van feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, tot defenfie van den Landen in tyden van Pays gedeftineert, ofte foo veel als het onderhoudt, ende de betalinge van de Paerden, die by gemeene advife tot defenfie van den Lande onderhouden, ende by den voornoemden Commis betaelt fal worden, fal bedragen, indien hare Hoogheydt fulcks liever begeert, ende dat hare Hoogheydt uyt den naeme van fyne Majefteyt, voorts de refte immers blyvende van de 'voorfchreve hondert duyfent guldens fal mogen mede bewenden tot defenfie van den Lande, als hare Hoogheyt het felve oorbaerlyckft bevinden fal, het zy tot onderhoudinghe van Paerden ofte Voet - knechten , midts nochtans voldoende voor den
1560.
15. Julii*
Pag. 67.



(464;
Jare vyfthien hondert een en tfeftigh, ende andere Jaren alfulcke beloften, als de Majefteyt de Staten van Hollandt gedaen heeft, by de Acte van de nonennale Beede van haerluyder affignatie te doen, om jaerlycks te fenden de achtien duyfent guldens Renten, die tot verfoecke van fyn Majefteyts Voorfaten op het Landt van Hollandt verzegelt zyn, ofte dat fy foo veel penningen fullen mogen innehouden , omme daer vooren* niet gearrefteert noch bekommert te worden, gemerckt dat de Majefteyt op gelyck confent, vyf duyfent drie hondert negen en veertigh guldens jaerlycks meer gewoon is geweeft te betalen, danby henluyden onlanghs tot ontlaftinge van fyne Majefteyt afgedaen zyn, ofte dit loopende Jaer afgedaen fullen worden; des verklaren de Staten dat fy hun houden verbonden, omme de voorfz drie Jaren ge-expireert zynde, noch geduyrende de Acté van de nonennale Beede, op te brengen feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens jaerlycks tot defenfie van den Lande; ende dat voorts defe geconfenteerde Beede ontfangen fal worden by den Ontfanger van 't gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, tot kofte en lafte van fyne Majefteyt.
Die van Haerlem verftaen, ende hebben het voorfchreve confent gedragen onder conditie, dat fy in de voorfz Beede fullen mogen volftaen, mits opbrengende foo veel aen zuyver geldt, als hare Gebuyr-Steden, met de welcke fy genoegh van eenderqua-
li-



( ¥s)
litevt ende conditie zyn, als namentlyck Leyden ofte der Gouda; ende die van Leyden feggen hare gratie te fober te zyn , ende fonder meerder gratie te hebben , telaltigh vallen fal hare portie op te brenghen, ioo fy foo veel betalen als die van Dordrecht, niet te min defe voorfz drie Jaren , ende op hope men haer in toekomende tyden vorder gratie doen fal, hebben fy hun met de andere voor defe tydt geconformeert, mits hebbende continuatie van hare Brieven van
Staet. }m
Verfoeckende feer ootmoedelyck de voor' noemde Staten, dat hare Hoogheydt gelieve dit confent voor aggreabel te willen nemen , ende hare Hoogheydt daer mede t< vreden te houden , lbo henluyden nietmoge lyck noch dragelyck en fouden wefen, meer der fomme tot defenfie van denLanden te con fenteren, ende indien andere Landen van ge lycken doen willen , fal deMajefteyt meer ge nieten , dan de Majefteyt voor den Oorlog gedaen heeft; verfoeckende voorts dat har Hoogheydt gelieve , in 't gunt de Staten b' hare'Requefte, hier by gevóéght, requirt rende zyn te gelieven.
EOdem is noch gerefolveert, de Majefteyt j prefenteren de Remonftrantie, beroerenc de abbreviatie van de Juftitie by de Staten gb maeckt, daer by voegende Copie vandevoo gaeride Art., ende een kleyne Requefte,
VL Deel, Gg *
1560. 15.
1
f
:ei>ag. 6$. '
le De Maj. te
x. prefenteren de Retnortr
L" ftrantie be« roerende de abbreviatie van
■fl_de Juftitie,



15- JuliiGecommitteerdenora te door. fien de Ordonnantievan den Grooten Raede.
Gecommitteerdenom te maken de Memorien en Add'tien in de fake tegens Heenvliet.
D»t den eerden termyn genomen fal mogen worden by de .Schiltalen.
16. Julii.
Gecommitteerdenomtedoorfien hetbef<vf*ne, van de Jonge.
Procur*aiie re paiieien opMr.DipnysWillon.
Eodem zijn gecommitteert, omme de voorfchreve Ordonnantie van den Grooten Raede weder te dooriien, ende wat by gefchrifte te ftellen , omme te brengen by de voorgaende Remonftrantie van de Juftitie, Schoock, Nieuwenburgh , ende den Advocaet, die het felve ghedaen hebben.
Eodem, zijn gecommitteert van Leyden, Jacob de Milde, omme te maecken de Memoden ende Additien, ende het Proces tefurneren tegens die van Heenvliet, die met hen fullen nemen Adriaen Wentfz ende Diert.
Eode?n, hebben de Gedeputeerden gerefolveert , dat, indien de Gedeputeerden boven komende , niet en mogen obtineren de eene helft van den eerften termyn van de Beeden by hen te confenteren, te vinden by fulcke Middelen als i'y fullen adviferen; foo zyn de Staten te vreeden, dat fy accorderen dat het felve geheel termyn gevoeght werde by de Schiltalen, als alle de andere termynen.
Den 16 Julii 1560.
■ i^ Odem , zijn gecommitteert vander Duyn ende van Leyden , omme te doorfien wat by de Jonge geauthentiieert is, omme hem als lan te contentcren.
Eodem, is noch gerefolveert dat by de Gedeputeerden , tot Bruffel procuratie gepaifeert fal worden op Mr. Dionys Willon , Procureur yoor den Secreten Raede. Eo-



( 467 )
Eodem, is op de Ordonnantie van Maerten Tanfz, by Alckemade, ende Jan Dirck Hoenfz, als Gecommitteerden van de Staten , gelien het advis van Coebel, voor Appoinétement geftelt.
De Staten ordonneren den Ontfanger, den Suppliant, achtervolgende fijn verfoeck , te betalen uyt de penningen en inkomen van den Impoft, de fomme van acht ponden van veertigh grooten het pondt.
Eodem, is op de Requefte van johan ende Arent van Dorp, verfoeckende adjunétie van de Staten; gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
De Supplianten fullen doen blycken waei wylen Jooft van Dorp te fijnder overlyder Domicilium gehouden heeft, en waer he: Sterfhuys gevallen is, om dat gefien, al: dan gedifponeert te worden na behooren.
Eodem, is gherefolveert de Acte over te ge ven, fulcks die gepaifeert is, midts daer b? ftellende de Articulen van die van Haerlem en de Leyden.
Eodem is gerefolveert, dat de Klercken va den Ontfanger Coebel, fullen hare fomme va vier hondert guldens, by haerluyden ge-eyfcht verminderen, ofte declaratie overgeven van geene wes fy voor het Landt ghedaen hebben want men bevindt dat t'anderen tyden den Gri Gg 2 fi<
15601
16. Julii. Ordonnan* tie voor Maerten Janfz.
Requefle van Johan en Arent van Dorp*
i
. De Acte p over te geven fuicks " die gepasfeert is.
1 Pag. f59.
1 Dat de Klercken
' van Coebel
thare ge-
, eyfchte fomme fullen verminderen.



16. Julii.
Beroeren de de meelinge van de Lander van die var Sevenbergen.
Gecom' mineerden orarae te vifueren den Staet van liquidatie.
Vergunninge van gratie tivtgeftelt tot de naefte Daghvaert.
Requefle van de Am.
baohts-be-
wat rcUTS
van Wateringen.
( 463 ;
fier vóór den felven tydt niet meer voör fijri befoigne van de Staten toegevoegt en is.
■ Eodem, is gerefolveert ende belaft den Ontfanger Coebel, te feggen Jan de Heuter, en Klaes van Dam, dat fy de meetinge van de Landen van Sevenbergen doen binnen drie weecken, of by gebreecke van dien dat de Staten yemandt anders daer toe fullen committeren.
Eodem, zijn gecommitteert van Leyden ende de Milde, omme met Coebel voorts te vifiteren de Staten van liquidatie, omme dat gefien, als dan eyndelijck te mogen befoigneren met die van de Finantie, en met henluyden de felve te fluyten.
Eodem is gerefolveert , dat aengaende die *eene, die gratie gegunt is, ofte die de felve pretenderen , de Staten op de naefte Daghvaert fullen difponeren, als van die van Texel, Sprange, ende andere van ghelijcke natuyre.
Eodem, is op de Requefte van de Ambachtsbewaerders van Wateringen, verfoeckende te weten of fy de feven grooten, of Impoft betalen fullen; voor Appoinétement te ftellen.
Defe Supplianten fullen moeten betalen op de Landen by haerluyder lnwoonders ^ in de Jurifdiétie van den Hage gebruyekt, de feven grooten op elcke Margen, achtervolgende het derde Articul van de Ordonnantie , ende fullen de Huylluyden van an-
de-



(4%;
dere Dorpen, die geen Impoft en betalen, ende in den Dorpe van Wateringen Landt gebruycken, mogen hooren, op een redelijcke portie ftellen, naer vermogen het inhouden van het achtfte Articul yan de voorfz Ordonnantie.
Eodem, is op de Requefte van de Convenïualen tot 's Gravefande, verfoeckende ongemoeyt te blyven van den Impoft ,• gerefolveert voor Appoinétement te ftellen.
Nihil ut petltur, ten ware de Supplianten doceerden dat hare Landen onder de Schiltalen gelegen waren.
Eodem, is op de Requefte van Dirck Jooftenfz, verfoeckende het Convent van Loosduynen ende Wateringen, met het Iiuys to Honielaerdyck , te mogen executeren vooi den Impoft; gerefolveert voor Appoinétemem te ftellen.
Den Suppliant fal het Convent van Loos duynen doen executeren voor den Impol van de Wynen ende Bieren by henluyden geduyrende fynen Pachte , gedroncken lichtende tot dien eynde Executorie vai den Ontfanger, Mr. Aernout Coebel, en de fullen de Staten, die executie debite ge daen zynde , tot haren kofte fuftineren ende aengaende dat Convent van Ryswyck ende de Caftcleynen van Honfelaerdijck alfoo die alle beyden betalen in de Schüu Gg 3 len
16. 'Julii.
r Requefle van de Conventualen van *s Guvefande.
Requefle van Dirc'i . Jooftenfz j
;&c.
> 1
7 f
y
3



C 470 )
1560. IÖ. Juli,
Pag. 704
Requefli van AdriaenMaertenfz. Pachter van den Impoft bin nendenHa ge.
Datmen die van Wyck, buyten Heufden, fal executeren.
Wat antwoordeden Ont fangerCoebel fchry-
len, met de Landtluyden, foo fal den Suppliant, brengende behoorlycke Atteftatie, dat de felve aen Wyn ende Bier hebben gedroncken binnen den tijdt van fynen Pachte, by de Staten reftoir gedaen werden, als oock fal van de Wynen en Bieren, by mynHeeredenStadhouder binnen den voorfz tijdt gedroncken, daer van brengende gelijcke Atteftatie.
> Eodem, is op de Requefte van Adriaen Maertenfz, Pachter van den Impoft binnen den Hage , verfoeckende dat de ghemeene Inwoonders van Schevelingen mede Impoft foüde betalen; gerefolveert voor Appoinctemen te ftellen.
Dat den Suppliant fal mogen den Impoft eyffchen van den Paftoor ende Tappers van Schevelingen, ende niet van de Inwoonders , en dat naer inhouden van de Ordonnantie daer op den Impoft verpacht is.
Eodem, foo hebben de Staten weder verklaerdt, dat men die van Wyck buyten Heusden fal executeren voor hare portie in alle Beeden., ghevallen zedert den Jare vyfthien hondert twee en vyftigh, gelyck fy oock van ghelijcken verklaerdt hadden op den feventhienden January daer te vooren.
Eodem,hebben deStaten gerefolveert,dat,alfoo fy ghehouden zyn ter ordonnantie van de Heer Anthonis van derStralen, als Commis Generael van de gemeene Staten van deLanden van herwaerdts
over,



( 4?i ;
over, te furneren jaerlycks de fomme van feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, omme daer mede te betalen de twee duyfen Ruyteren, wefende ten lafte van de felve gemeene Staten, als wefende hare quote tot on derhoudenifle van de voornoemde Ruyteren verfcheenen St. Jans Miffe vyfthien houder tfeftigh, den voornoemden Ontfanger fchryvei fal aen den voorfz Heere van Stralen, dat d voorfchreve penningen gereet zyn, ende h; Ontfanger defelve beflellen fal, foo warmee de voornoemde Ruyteren gereet fullen wefei op te fitten, ende te monfteren ter plaetfe dae den voornoemden Stralen hen defigneren fal fonder dat de Staten verftaen dat van noodei is de voorfchreve penningen by eenige ander Thefaurier uytgereyckt te worden.
Den voornoemden Ontfanger fal evemvf doen vernemen , hoe dat de andere Staten i het doen van de voorfchreve betalingen hen dra gen, ende of fy oock inmeeninghe zyn, eeni ghe penningen te betalen voor de fes duyfen Paerden , die gedeitineert waren gehouden t worden op Waert - geldt, alfoo men verflae de felve in rerum natura niet geweeft te zyn en fal hem in alles reguleren na de voorfz ar dere Staten.
De Gedeputeerden boven reyfende, fulle van gelycken de voorfz Staten 't gene wc voorfz is verklaren, en oock vernemen hoe b de andere Staten in defe faecke gehandelt werd
Gg4 Ver*
1560.
ió\ Julii. ;ven fal aen Stralen, beroerende 'de penniuigen die :hem ko» itnen.
\
r 1
r
5
1
1 Dat den } Ontfanger
fal verne" men hoe "de andere t Staten hen gdragen in jhet opbren*
gen van ha»re pennia' l-gen,
n
s y



A4. Julii. Pag. 71,
( 47% )
Vergaderhige tot Bruffel gehouden, op Den 24 Julii 15 do. P R IE S E N T E N.
tfyf de Heeren Edelen.
Den Heere Otto van Egmondt, Ridder, ende
Van Warm ont.
Ende van de Steden. Dirck van Nuyfenburgh, ende
Mr.WillemSchoock, Penfionaris van Dordrecht.
Dirck Ramp, Burgemeefter , ende
Mr. Cornelis van Alckmade, van Haerlem.
Jacob van den Eynden, van Delft.
Cornelis van Veen, van Leyden.
Simop Maertenfz , Burgemeefter, ende
Mr. Jan van Nieuwenburgh , van Amfterdam.
Job Franfz, van der Gouda.
Omme antwoorde inne te brengen op de drie voorgaende Petitiën van fyne Majeftcyt. J
Antwoorde van de Staten aen de Hartoginne.
T^En voorfz vier en twintighften July hebl_J ben de Staten de Hartoginne hare Antwoorde by monde van den Advocaet ghedaen. de welcke by hare Hoogheydt gehoort zynde,' heeft de felve begeert by gefchrifte, overmits de veelheyt van de .poincten, om daer op te feggen 't gene hare Hoogheydt in rade bevinden foude.
Eo*



C 473 )
Eodem, hebben de voornoemde Staten geaccordeert de adjuétie van henluyden met die yan Dordrecht, geweeft hebbende op de Daghvaert, gehouden tot omme by Requefte aen de Hartoginne van Parma te verfoecken bellooten Brieven aen den Biifchop van Keulen, daer by hem bevolen foude worden te willen afdoen feeckeren exceliiven Thol, van veerthien ftuyvers by hem gefteldt op elck Hout aldaer panerende, daer men te vooren niet meer van plagh te geven dan eene ftuyver.
Den fes en twintighften hebben de Stater feeckere claufule, geftelt in onfe antwoorde. obfcuyr wefende, gealtereert, foo die by gefchrifte gefteldt is, en in de voorgaende antwoorde geinfereert is.
Hebben voorts gerefolveert voor antwoorde te feggen die van Vlaenderen, dat beroerende den Impoft geftelt op elcke tonne Turf, gaende uyt den Lande van Hollandt, dat fy met kenniife van faecken het felve van de Majefteyt verworven. omme te vinden de meenighvuldige ontgrondinge van hare Landen, de welcke door de voorfchreve uytmoeringe gefchiedt. niet dan tot water ende moeren gebracht er werdt, ende dat fy wel te vreeden zyn dat mer haren Turf laet, ende dat die van Vlaenderer ende Brabandt felver moeren genoegh hebber omme daer uyt Turf te delven tot harer behoefte ; dat oock groote meenichte van Turj jjyt den Lande van 't Sücht door Hollandt, it Gg 5 Bra
i$6o. 24. Julii, Adjuncbe van de Staten met die van Dordrecht, omme te verfoeckenbefloten Brieven aen den Bisichop van Keulen.
Seeckere claufule by de Staten in haer antwoorde geftelt.
Beroerende den Impoft van het duytken op elcke tonne Turf.
I



1$6e. #4. Julii
Tig. 72.
Gratie bi Stralen di van de Zij pe gegunt den tijdt van tfeftig' Jaren.
( 474 )
Brabandt ende Vlaenderen gebracht werdt, •daer van den voorfchreven Impoft niet geeyfcht werdt, dat evenwel fyluyden geen Impoft en hebben willen ftellen op de Waren ende Koopmanfchappen die uyt Hollandt ghehaeldt worden, de welcke nochtans veel ende meenighvuldigh zyn, als Boter, Kaes, Visch, Paerden, Olfen, Lindewaet, ende veele Oofterfche Waren.
UOdem, is op het verfoeck by myn Heer, [ Mr. Aelbrecht van Loo, Raedt ende Com[mis van fyne Majefteyts Domeynen ende Finantien, van wegen fyne Majefteyt de Staten van den Lande van Hollandt, op den derthien'den July laetftleden gedaen, ten eynde fyluyden fouden willen confenteren omme in waerden te mogen brengen de Landen, onlanghs bedyckt binnen der Zypen, fulcks dat de felve gehabiteert ende tot vrugtbarigheydt gebracht fouden mogen worden, dat fyne Majefteyt gunne ende accordere de voorfz Landen ende de Ingezetene van de Zype, vrydom ende exemptie van alle Beeden ende Subventien die fyne Majefteyt, ofte fyne Majefteyts Nakomers geaccordeert fullen worden, het zybymaniere van Verpondinghe, op Schiltalen, Margengelt, Thienden penningh,ofte anders,in wat manieren het zy, voor eenen tijdt van tfeftigh Jaren, fonder dat fyluyden fyne Majefteyt ende Nakomers , ofte die van de Zype daer yet van fullen te lafte leggen; hebben de voornoemde Staten naer voorgaende rapport ende communicatie hier op gehouden , verklaerdt, ende
ver?



(475;
verklaren midts defen, dat aenfchouw genomen op de foberheydt van de felve Landen, ende' dat tot noch toe daer niet af ghekomen is, ende oock apparentelijck gefchapen is , dat in veele toekomende Jaren feer weynigh daer af komen fal, fylieden te vreeden zijn, volgende de begeerte van fijne Majefteyt, dat de felve fijne Majefteyt de Landen, ende de Ingezetenen van de Zijpe accordere vrydom ende exemptie van alle Beeden ende Subventien, die fijne Majefteyt, ofte fijne Majefteyts Naerkomers, in der manieren ende voege als vooren, geaccordeert fullen worden, ende dat voor den tijdt van de voorfz tfeftigh Jaren, en voor defe reyfe alleenlijck, midts dat het felve confent niet getogen en fal worden in confequentie , tot andere Landen, die men in toekomende tyden mede foude willen bedycken , tot prcejuditie ende achterdeel van het gemeene Landt van Hollandt; behoudelijck oock, dat het voorfz Landt van Hollandt vruchtbaer gemaeckt zynde naer de expiratie van den voorfz tijdt, mede met die van Hollandt in alle Beeden fullen contribueren, ende fulcks alle hare latten helpen dragen, fonder dat fijne Majefteyt, ofte fijne Majefteyts Naerkomers, het voorfz Landt van de Zype nimmermeer van die van Hollandt fal mogen fepareren.
Eodem, hebben mede Procuratie gepaifeert op Mr. Dionijs Willon , ad lites tegens 's Gravemoer , Capelle ende Wafpyck , en tegens een yegelijck ; ende hebben gecommitteert van den Eynden , ende den Advocaet,
1560. 04. Julii.
Procuratie gapafleert opMr.DionijsWillon.



C 476 )
1560. £4. Julii.
Seeckere Remonftrantie by Bruxelles eenige va» de Gecommitteerdengedaen, beroerende de Petitiën van de Majefteyt.
Pag- 73Antwoande van de Gedepu Teerden.
caet, omme op haren eyfch een antwoorde te maecken.
Den een en dertighlten July, Bruxelles den Advocaet, ende van den Eynde by hem ontboden hebbende, heeft henlieden door lalt van die van den Raede van hare Hoogheydt geproponeert, hoe dat fy niet en konden v.erltaen, dat de Staten van Hollandt van de feven en dertigh duyfent vijf hondert guldens, over lange geconfenteert met de Generale Staten, tot defenfie van den Lande fouden willen genieten eenige gratie, foo die zuyver geconfenteert en opghebracht mochten worden, van die van de voornoemde Staten nochtans wilden gratie ghenieten , midts dat fylieden van de geheele hondert duyfent guldens by ons geconfenteert, gratie begeerden te genieten, daer onder de voorfchreve feven en dertigh duyfent vijf hondert guldens mede gecomprehendeert waren , dat daeromme fylieden de felve feven en dertigh duyfent vijf hondert guldens fouden aftrecken van de voorfchreve fomme, ende als dan inde relte ghenieten gratie, het welcke apparentie ende redenen hadde.
"VJS"rAer op fylieden voor antwoorde gaven, ' ™ dat fylieden voor den laetften Oorlogh niet meer gewoon en waren te contribueren tot defenfie van den Lande dan de voorfz hondert duyfent guldens, midts genietende een yegelijck gratie, ende dat fylieden als by den Oorlogh geaffoulleert ende foo feer van gelde geexhaurjeert zynde, confenterende foo veel als



I 477 )
fylieden wefende in haer geheel gewoon waren te doen, men immers van henlieden niet meèr en behoorde te eyifchen, ende dat wy niet en begeerden gratie te genieten in de voorfchreve feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens „ maer te vreeden waren dat men de felve van de hondert duyfent guldens zuyvers aftogen , ende dat fyne Majefteyt het geene wes als dan boven de gratiën over bleef tot defenfie van den Lande, naer fijn believen fouden mogen employeren, het welck zuyvers beloopen foude fes en twintigh duyfent guldens ofte meer , ende dat defe Beeden ghevonden werden op de Schiltalen, daer geen Vrye ende Exempten inne contribueren, de welcke fulcks belaft was met noch loopende andere confenten, dat de felve niet meer draghen en mochten; dat fylieden evenwel van 't geene wes voorfz is, de Gedeputeerden alhier wefende wel wouden rapport doen, maer genoegh feecker waren dat fy geen andere laft en hadden.
Dat hier van de voornoemde Gedeputeerden ten felven dage by ons rapport ghedaen zynde, hebben gelyckelyck verklaerdt anders geen laft te hebben, ende oock geen hoop te hebben andere laft te gekrygen, ende dat den Advocaet felver fulcks Bruxelles voor antwoorde gaf, het welck hy oock ten felven dage fulcks gedaen heeft, die daerop feyde, dat men hare Hoogheydt daer van foude adverteren, om te weten hare goede geliefte,
Ten
1560.
14. Julii,
%



l$6o. «4. Julii. Beroerende het hooren van de Rekeningen van Stralen, Grammay en Bol.
a. Augufli
Antwoord van de Sta ten tegen; die van Wafpyck, &c.
3. Augufli
Debat va: de Hartoginne van Parma, 0; de ant-
C 47» )
rpEn felven dage henlieden verthoont hebbende, dat Stralen my gefeydt hadde gereet te wefen de reeckeninge van fyne adminiftratie te doen, en dat die van Hollandt, wefende de voorfte gefeten, daer toe eenen dagh fouden ramen, voor welcken dage fy twee of drie dagen te vooren fouden moeten compareren, omme te hooren naer de refterende reeckeninge particulier, foo van Grammay als van Bol, die voor gehoordt moeiten wefen, ende dat evenwel fy fouden mogen toeven met de neeminge van den voorfz dagh, tot fy haer affcheydt fouden hebben van de Hartoginne, nopende hare principale faecke, foo hebben de voorfz Staten de Refolutie van defen foo lange uytgeftelt.
Den 1 Augufti 1560.
■jT~^ Evifiteert zynde de antwoorde by den Ad" VJ vocaetghemaeckt tegens die van Wafpyck, cum luis, hebben de felve goedtgevonden, mits dat by die van Dordrecht daer bygepofeert fouden worden, hoe de voorfchreve moeren uytgedolven zijn, ende datdaerinlange Jaren geen proffyt af en komt, en dat men de felve als dan foude overgeven.
Den 3 Augufti 1560*
1T TEeft de Hoogheydt van de Hartoginne JljL van Parma de Staten van Hollandt op haer voorgaende antwoorde doen feggen by forme
'van debat ? 't gunt hier na geinfereet ftaet.
De



C 479 )
DE Hartoginne Regente hebbende verftaen , het gundt dat by de Staten van Hollandt is voor antwoorde gegeven op de drie Petitiën ende Eyifchen, hen van wegen fyne Majefteyt gedaen; te weten, dat fy fouden willen verkoopen, ofte confenteren op hen verkocht te worden vyfthien duyfent gulden 's jaers, op conditie ende modificatie daer by ghevoeght, ende dat fy fouden accorderen de converfie van fes duyfent Paerden in Waerdtgeldt, in duyfent dienende aétuelijck; ten derden, dat fy fouden accorderen de fomme van feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens voor drie Jaren, omme te betalen de Guarnifoenen, te ftellen in de plaetfe van de Spanjaerden, &c. ende hebbende de felve Antwoorde geconcipieert met die van den Raede, ende bevinden de felve niet conform de intentien van fyne Majefteyt noch fulcks, dat fy gemerckt de gelegenheydt van der faecken en affairen defelve foude konnen of mogen accepteren.
Want in den eerften , aengaende de voorfchreve vyfthien duyfent guldens Renten aldaer, de felve Staten perfifteren in haerluyder voorgaende refus, gemerckt de redenen in de Propofitie ende Thefen van dien begrepen, ende de nootlycke oorfake waerom die begeert zijn geweeft, en kan hare Hoogheyt daer van geenfints afftaen.
Te meer, want fy geen nieuwe redenen by en brengen, dan alleenlyck eenige generale te vooren wel gefolveert,
En,
156*0. 2. Augufti, woorde van de Staten.
Pag. 74.



( 43o )
1560. l'Augufli.
Ende dat aireede andere Staten in fiaerluyder reguard gelijcke Petitie gemoveert hebben, ende haer accord geconditioneert, foo verre dat andere Staten haerluyder portie ende contingent oock accorderen, te meer, dat gelijcke fomme gelicht is geweeft om Ruyteren ende Knechten te betalen, ende defe van dien daer af te ontlallen, ende wederomme de penningen gealïïgneert ; fulcks dat men de felve affignatie niet retraéteren magh fondër notable difreputatie, ende oock intereft van fyne Majefteyt , midtfgaders groote verachteringe en confufie van de gemeene affairen van Hollandt.
Boven defen, foo hebben de Staten vari Hollandt billick te confidereren de groote neerftigheydt die fyne Majefteyt gedaen heeft, bm te procureren een Pays, tusfchen de Engelfchen , Schotten en Francoifen , daer af het principale proffijt ende vorderinghe rcdonderen fal op het Landt ■van Hollandt.; fulcks dat fyne Majefteyt hier inne geen redenen hebben en foude met de Staten van Hollandt, de felve in hare finguliere weygeringe periifterende te Vreeden te wefen.
Verfoeckt midts dien hare Hoogheydt, dat de Staten op dit poinét beter willen letten, ende dat defe Gedeputeerden willen fulcke antwoorde hier inne van de Staten folliciteren, dat fy hen met de andere Landen met den eerften conform maecken, ende geen oorfaecke wefen, daer door het refus van defe gantfche Beede ommegeftoten •werden, Teri



( 481 )
Ten anderen, aengaende de voorfchreve converfie van fes duyfent Paerden inWaerdtgeldt, in duyfent Paerden gereet, met de andere twee duyfent, te vooren geaccordeert, dunCkt hare Hoogheydt dat defelve Staten geen genoeghfame redenen en hebben , noch oock en allegueren om de félve converfie te refuferen, gemerckt dat fy daer by in geenen meerderen laft ofte kofte en konnen komert, noch ter occafie van dien Van hen yet meer wert ge-eyfcht, dan fy te voren in 't generael met de andere Staten geconfenteert hebben.
Te meer, behooren hen de voornoemde Staten hier inne te voegen, midts dat fyne Majefteyt by generale refolutie, ghenomen met de Heeren van de Ordre, Capiteynen, ende andere principale Heeren van den Lande , hen des ende gelycke faecken verftaende, bevonden is , dat de voorfchreve converfie tot confervatié ende verfeeckertheydt van dele Landen heel nut ende van nooden is, ende dat de Frontieren met mindel getal dan drie duyfent Paerden, dienende actuelyck, niet bewaert en zyli.
Verfoeckt daeromme hare Hoogheydt anderwerven, dat fy de felve converfie willer accorderen, gelyck het haer ten meeftendeel van de Staten de felve geaccordeert hebben, ende geen oorfaecke en wefen hiei inne eenighe desordre ofte inconvenient er ghefchiede.
Nopende de derde Petitie, op dewelcke by mutatie ende mangelinge van de voorfï VL Deel, Hh fe;
I5fjö. S.Augufiit
Pagi ?$<



1560. Augufti.
fes duyfent Paerden in Waerdt - geldt, die fy pretenderen niet van nooden te wefen, de voornoemde Staten prajfenteren de fomme van hondert duyfent guldens voor drie Jaren.
Hare Hoogheydt bemerckende de fomme die fy begeeren te defalqueren, ende afgetrocken te worden als de gratie, die fy in de Beede fexannale gebruyckt hebben, ende het gunt dat fy met de andere Staten in het generael, volgende het confent van de nonnenale fchuldigh zyn te contribueren, dan bevindt niet dat fyne Majefteyt goedt komen foude boven de vyf en twintigh duyfent guldens, in plaetfe van de feven en veertigh duyfent guldens haerluyden geeyfcht, ende noch min aftrecken de Renten by haerluyden verkocht, ter begeerte van lijnder Majefteyt, ende daer vooren fy verfoecken alïignatie, ofte inne te mogen houden foo veel penningen, als de felve Renten jaerlijcks beloopen.
Midts welcken verfoeckt hare Hoogheydt, dat fy byfonder haerluyder confent ende antwoorde willen geven op de voorfz feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens hen ge-eyfcht, fonder het felve te mangelen met de voorfz converfie, ofte het gene daer fy in refpecte van dien met de andere Staten gehandelt hebben, ofte verobligeert zyn, latende de Beede nonennale met de penningen aldaer geconfenteert op haer beloop , behalven de naeckte converfie, fulcks als hier voren gefeydt is.
En-



Ende in dier voegen foude hare voornoemde Hoogheydt te vreeden wefen te accepteren de feven en dertigh duyfent vyf hondert guldens, by haer in den naem van lijnder Majefteyt ten fine voorfz ge-eyfcht, en by hem in de fomme van hondert duyfent guldens geconfenteert.
Ofte immers verfoeckt hare Hoogheydt, dat fy haer confent, ende de voorfz fomme van vijf en twintigh duyfent guldens, willen hoogen met acht a tien duyfent ponden , in conformité van de Staten van de andere Landen.
Ende fullen de Staten confidereren de importantie van de faecken, daerom dat defe Petitie gedaen wert.
Ende fulcks doende, foude hare Hoogheydt te vreeden zyn, dat fy de voorfz fomme fullen mogen vinden by fulcke middelen , als fy nut en bequaemft vinden fullen.
Ende aengaende de Renten, daer inne fy voor fyne Majefteyt verobligeert zyn, fal men hem ten competenten daghe fulcke alfignatie doen, dat fy des-aengaende redenen' fullen hebben van contentement, fulcks als hen hier voormaels by de Majefteyt oock vaftelijck belooft is geweeft, ofbygebreecke van dien fal fijne Majefteyt te vreeden wefen, dat fy penningen na advenant innehouden.
Ende nopende de particuliere conditie van die van Dordrecht, fal oock hare Hoogheydt het felve bevelen die van den SecreHh a tes
1560. 5. Auguflu



C 484 )
Pag. 76.
Antwoorde van de Gedeputeerden op het voorfz debat.
ten Raede, als wefende een poinétconcernerende het fait van de Juftitie, ten eynde dat daer inne werde fulcks, dat fy geen redelijcke oorfaecke van klachten hebben en fullen.
Ende aengaende die van Haerlem, hare Hoogheydt naer gelegentheydt van der faecken , en bevindt niet dat men op dit pas daer inne noch magh yet accorderen, maer in 't maken van de nieuwe Verpondinge, fal goedt reguard doen nemen op de redenen by haerluyden geallegeert.
Ende aengaende de doleantie by de Staten overgegeven, gemerckt het felve concerneert het fait van de Juftitie, heeft daer op doen voorfien by die van den Secreten Raede.
|~\Atby de Gedeputeerden van de Staten het voorfz debat gehoon zynde, hebben by den Advocaet daer op doen feggen, datfe wel verftaen hadden het geene wes by hare Hoogheydt henlieden waren doen vertoonen, ende dat fylieden tot diverfche tyden op voorgaende drie Petitiën gecommitteert hebbende , haer uytterfte neerftigheydt gedaen hadden, omme fijne Majefteyt in de voorfz drie Petitiën foo veel als doenlijck was te gelieven; dan naer dien door de gratie meenighvuldige Beede by henlieden gheduyrende de voorgaende Oorlogen geconfenteert, ende opgebracht, alle Micl delen, daer by men eenige penningen foude mogen vinden, geconfumeert waren, foo en was henlieden niet mogelijck geweeft fijne Maje-



C485;
jefteyt vorder confent te dragen, dan fy tegen woordelijck gedaen hadden; niet te min, naer dien hare Hoogheydt begeerden, dat fy van het geene, by haer geproponeer, rapport fouden doen, waren te vreden het felve rapport wel ende getrouwelijck te doen, hoewel fy verduchten dat het felve luttel vruchten doen foude tot meeninge en intentie van fijne Majefteyt.
Het welck hare Hoogheydt gehoort hebbende, heeft van haerlieden verfocht, dat, naer dien fylieden tot noch toe hen altoos als goede ende getrouwe Onderfaten gedragen haddden, elcks in den fijnen fulck rapport fouden willen doen, dat fyne Majefteyt beter ende vruchtbariger antwoorde mochte gekrijgen, op dat hare Hoogheydt, de antwoorde niet vruchtbariger wefende, niet genootfaeckt en foude wefen fijne Majefteyt daer af te adverteren, het welck haer verdrieten en wel leet wefen fal: dat voorts mijn Heere den Stadthouder mei ons breeder van de faecke foude verklaren, er dagh beteyckenen om in den Hage te vergade ren,
Eodem , mijn Heere den Stadthouder d< voornoemde Gedeputeerden by hem ontbodei hebbende, heeft de felve voorgehouden, ho< dat fylieden op de verkoopinge van vijftiei duyfent guldens 's jaers eenige vruchtbarig* antwoorde fouden willen refolveren, ten min ften van twaelf duyfent guldens 's jaers, oft daer omtrent , en foude fijne Majefteyt ofti Hh 3 ha
I56».
3. AuguftL
Replijque van deHartoginne op de voorfz , Antwoorde.
1
! Remost tiran tie by : den Prince (van Oranga bde Staten 'gedaen.



ï56o. 3. Augufti
Pag. 77.
Dag om t hooren Stralen s, Grammay ende Jaco Bols Ree< keringen.
C486)
hare Hoogheydt te vreeden wefen , dat de loflinge van de felve Renten , die gefchieden foude t'elcken Jare vooreen derdendeel, eerft gefchieden foude t'eynden de geheele drie Jaren, ende dat fijne Majefteyt foo lange het frait van dien foude dragen; dat oock fylieden haerluyder confent van vijf en twintigh ofte fes en twintigh duyfent guld., op de ge -eyfchte Petitie van feven en dertigh duyfent vijf hondert guld. , tot befoldinge van feeckere Voet-knechten , fouden willen verhoogen met de fomme van noch vijf ofte fes duyfent guldens , op dat by de weygeringe van haerluyden, de confenten van de andere Staten, die meeft conditioneel waren, foo verre de andere Staten daer inne van gelijcken confenteren , niet verachtert en belet foude werden; ende heeft de voornoemde Gedeputeerden dagh geprefigeert in den Hage , in de Herberge te wefen den twintighften der felver maendt Augufti , om op 't gene wes voorfz is betere Refolutie te nemen.
e Eodem , hebben de voornoemde Staten , volgende het voorfchreve verfoeck by de Heer Anthonis van der Stralen gedaen , dagh gegnomen tot Bruifel te wefen den vijfthienden :-van de toekomende maendt van September, omme te hooren de pertinente Reeckeningen van Gerard Grammay ende Jacob Bol, ende daer na te procederen tot hooringe van de generale Reeckeninge van den voornoemden Stralen; ende hebben gecommitteert omme



( 4«r)
me de felve Reeckeningen te hooren, die te vooren gecommitteert waren; te weten,Mrs.' Aernout Coebel, Willem Schoock, ende Francois Duyft van Voorhoudt.
Van welcken dagh den voornoemden Heere van Stralen, by den Advocaet ten feeckeren dage geadverteert zijnde , heeft de felve goedt en bequaem bevonden, ende aengenomen alle de andere Staten tegens den felven dage tot Bruifel te befchryven.
Hh 4
Dagh-
, AuguJIfc



C 433 )
ÏO.endez i. Jttgujli.
Vtg. 78,
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Den 20 ende 11 Augufti 1560.
P R JE S E Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
Van Goudriaen.
Van Lockhorft.
Van Kenenburgh.
Van Poelgeeft, Ridderen.
Van Warmont,
Van Wijngaerden.
Vander Duyn, ende
Van Benthuyfen.
Ende van de Steden.
Dirck van Nuyfenburgh,
Mr. Cornelis van Hoogelande, en
Mr.WillemSchoock, Penfionaris van Dordrecht.
Mr. Cornelis van Alckemade, van Haerlem.
N T E N,
Jan Jan Aperfz , Burgemeefter, en
BÏr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde , ende
Cornelis van Veen, van Leyden.
Jooft Buyck , ende
Mr. Adriaen Sandelyn , van Amfterdam.
Jan Dirck Hoenfz, ende
Jan Hey, van der Gouda.
Omme vruchtbarige antwoorde te refolveren op de voorfchreve drie Petitiën.
Rapport van het debat by de Hertoginne
DEn voorfz twintighften by den Advocaet rapport gedaen zijnde van het debat, bij de Hartoginne gedaen doen op haer laetfte ant-
WOor5



( 489 )
woorde , ende van 't gene wes mijne Heere den Prince van Orange de Gedeputeerden aengegeven hadde, hebben naer voorgaende communicatie genoegh geperfifteert by hare voorgaende antwoorde, dan ten eynde niet en foude fchynen in defe faecke prrecipitanter geprocedeert te zyn, ende op hoope of by yemanden van haerlieden eenigh middel gevonden foude mogen worden, omme fyne Majefteyt eensdeels te believen, hebben de eyndelijcke Refolutie uytgefteldt tot Maendagh naeftkomende en acht dagen, ten welcken dage fy hen weder alhier in de Herberge fullen vinden,
UOdem, is by den Advocaet rapport gedaen •C' van den daghby de Gedeputeerden geleydt, omme te hooren Grammay, Bol, ende Stralens Rekeningen, en van de felve die daer toe gecommitteert zyn, fulcks als boven in 't lange verhaelt ftaet.
Eodem, is oock by den Advocaet rapport ghedaen van de andere Brieven, omme te hebben advis aen den Hove van Hollandt, beroerende het ftuck van de Abbreviatie, en vorderinge van de Juftitie,
Eodem, is Ordonnantie geaccordeert voor den Bailliuw van Zuydt-Hollandt, van drie hondert guldens, daer inne begrepen hondert en vyftigh guldens, by hem te vooren den negenden der felver Maendt van Coebel ontfangen,
Hh 5 Eo-
1500.
ao.endeiu Jugu/ii. gedaen doen op hare laetfte antwoorde»*
Dagh omme te hooren Stralens, Grammays, ende Bols Reeckeningen.
Advis beroerendede Abbreviatie ende Juftitie.
Ordonnantie voor den Bailliu van ZuydtHollandt.



c 490;
1560.
•lO.endeiX. Augufti. Gecommitteerdenomme te 1 hooren den voorfzBailliuwsReeckeninge.Pag. 79Collecteursvan het , duytken op. de tonne Turf, te ] ftellen tot Geertruydenberghen tot Wafpijck.Coramifïïe ] opMr.Cornelis van Hoogelandeende jan Dirckfz Tboen,omsie te ftellen nieuwe Collecteurs totdenontfang van het dnytken op de lonneTurf.
Eodem, zyn Mrs. Adriaen van Leyden, en3e Jan Dirck Hoenfz gecommitteert, omme te 100'ren de Reeckeninge van den voornoemden Bailliuw, beroerende fijn adminillratie, ende le penningen by hem van wegen de Staten ontfangen.
Eodem is gerefolveert, dat men de Collecteurs van den duyt, gefteldt op elcke tonne rurfs, ftellen fouden binnen of buyten de Stele van St. Geertruydenberge voor den Turf, comende van 's Gravemoer, ende een tot Wafjijck, voor den Turf aldaer ghedolven, ende iie van het Dorp van Capelle komt.
Eodem, is gepaifeert Commiffie op Mr. Correlis van Hoogelande, ende Jan Dirckfz Thoen, lopende de voorfz faecken, fulcks hier naer i/olght.
De Staten van Hollandt, gehoort hebbendé het rapport van Mr. Cornelis van Hoogelande , Penfionaris der Stede van Dordrecht, ende Jan Dirckfz Thoen, Burgemeefter der Stede van der Gouda, die gecommitteert zijn geweeft omme hun te informeren , of men niet een bequame Plaetfe foude mogen vinden in de Langeftraet, om aldaer den Impoft van elcke tonne Turf, gedolven ofte gellaghen in den Lande van Hollandt, ende gaende uyt den felven Lande, te collecteren; hebben gerefolveert, dat 'er een Collecteur gefteldt foude worden binnen der Steden van St. Geertruy-
den-



C 491 )
denberge, ofte daer buyten, foo men het felve bevinden fal bequaemlt te wefen , en-' de men gevoegelijckft yemanden fal weten te gekryghen , omme te collecteren den voorfz Impoft van een duyt van elcke tonne Turf, komende van 's Gravemoer ;ende dat van gelijcken oock een Colleéteur gefteldt fal worden tot Wafpijck, omme te collecteren den voorfz Impoft van een duyt van den Turf, komende van de Capelle, ende van het voorfchreve Dorp van Wafpijck ; committerende midts defen den voornoemden Hoogelande , ende Jan Dirckfz Thoen, omme te vernemen naer twee bequame Perfoonen, omme ter voorfz Plaetfe de voorfz colleétatie te mogen doen, den felven toevoegende fulcke fomme van penningen voor haren voorfz ontfangh,als ly ten meeften oorbaer en prolfyte van het gemeene Landt , fullen mogen over een komen met henlieden, ende foo verre die geene, die by hen verwillight fal worden tot de colleétatie van den voorfchreven Impoft in den Dorpe van Wafpijck, den voorfz laft niet en fal willen aennemen, ten ware te voren by een ander de voorfchreve colleétatie den tijdt van een maent ofte fes weecken gedaen ware', foo fullen den voornoemden Hoogelande ende Jan Dirckfz Thoen, yemanden bequaem wefende tot de voorfchreve colleétatie, voor den voorfz tijdt van een maendt ofte fes weecken committeren , ende den felven by voegen drie ftercke ende vroome Perfoonen , omme
den
1
\o.endeiL Augufti,



C 492 )
den felven te affifteren , indien yemandt bevonden werde onwilligh te wefen den voorfz Impoft te betalen, ende foo wanneer fy de voornoemde Collecteurs gekregen fullen hebben, ende dat de felve fullen wefen in de adminiftratie ende ontfangh van den voorfz Impoft, fullen fy den tegenwoordigen Collecteur van den Impoft, refiderende op de Swaluwe, midtfgaders den Uytlegger , licentieren en oorlof geven, ende voorts in 't gene wes voorfz te doen, wat fy bevinden fullen tot prolfyte van den Lande oorbaerlijck te wefen.
Ontflaginge uyi de hecntenifle van den "Bailliuw van Heen▼lier, ondei Cautie.
Pag. 80.
ao.endez r. Augufti.
Den
Eodem, foo hebben de Staten van Hollandt, ter ernftiger begeerte van mijn Juffrouw van Cruningen ontflagen, ende ontflaen mits defen uyt de gevanckeniffe den Bailliuw van Heenvliet , den tijdt van thien dagen, ende dat onder cautie van twee duyfent Caroli guldens van veertigh grooten Vlaems het ftuck, omme naer de expiratie van den voorfz tijdt weder in hechteniffe te komen, daer hy nu is, ende dat by gebreecke van dien, de voorfchreve twee duyfent guldens verbeurt fullen wefen tot proffyte van de Staten.



C 493 )
Den 21 Jugujli 156*0. PRESENTEN,
Uyt de Heeren Ede- Vander Duyn. ■
len. Ende alle de ande-
Den Heere'vanGou- re Gedeputeerden van driaen. de Steden , behalven
Van Kenenburgh. Jan Jan Aperfz.
Van Warmont, ende
IS op de Requefte van Johan ende Arent van Dorp, gerefolveert voor het tweede Appoinétement te ftellen, 't gene hier naer volght.
A Lfoo de Staten van Hollandt by feeckere Certificatie van de Schepenen van den Hage, in dato den veerthienden defer maent Augufti gebleecken is, dat wylen Jooft van Dorp, tot fijnder overlyden Domicilium gehouden heeft binnen Heenvliet, ende dat het Sterfhuys aldaer gevallen is, foo zyn de voornoemde Staten te vreeden tot confervatié van hare Privilegie, de non evocando hem te voegen met de voornoemde Supplianten in het Proces, het welcke fy als Impetranten van Appoinétement Pcenael, voor defen Hove hangende ;hebben opende jegens de Weduwe van wylen Jooft vanDorp. ende dat tot koften van hem Suppliant; ordonnerende Jooft Jacobfz van der Bye, haren Procureur, de voorfz adjunéfie uyt haren naem te doen,
Eo
Requefis van Johan en Arent van Dorp.



c 494;
*56o. il.Jugu/1.
Of meti Wagen huyr en Schuythuyr buyten fal pas< feren.
Weddens verfocht by Mr.Dionijs Willem.
Of men 'i Veer fal leggen op de Laege Swaluwe.
Requefte van die van Gornichem.
Swarigheden bevonden in Grammays en Bols Reeckeninge.
Beroeren^ de deampliatie en limitatie van de Ordonnantievan den Grooten Rade.
Eodem, alfoo vermidts de groote duyrte van Wagenhuyr endé Schuythuyr, by eenige verfocht is gheweeft, dat de Gedeputeerden buyten 's Landts reyfende, de Wagenhuyr ende Schuythuyr ghepaffeert foude worden boven haer dagh - gelden, foo is by henlieden oock rapport genomen tegens den voorfz dage.
Van gelijcken is oock rapport genomen op de Weddens, verfocht by Mr. Dionijs Willem.
Van gelijcken oock, of men op de Laege Swaluwe fal een Hooft maecken, omme aldaer te mogen palferen, daer van een Verbael ghemaeckt is.
Van ghelijcken hebben de voornoemde Staten rapport genomen op de Requefle van die van Gornichem, verfoeckende alteratie van 't Placaet, gemaeckt tegens het recken van de Laeckenen.
Van gelijcken, omme te refolveren op de fvvarigheden, bevonden in de Reeckeninge van Jacques Grammay ende Jacob Bol,
Van gelijcken, omme geamplieert te hebben het inhouden van het elfde Articul, ende gelimiteert te hebben het innehouden van het derthiende Articul van de nieuwe Ordonnantie van die van den Grooten Raede, onder die rubrijcq van de Requeften, ende provifie van Juftitie.
Van



C 495 )
Van gelijcken hebben rapport ghenomen, oi men- de Ingezetenen van AIckemade, Reynzaterwoude, Leemuyden, ende Vryfekoop fal toelaten haer verfoeck , dat fy fullen mogen volftaen, midts uytleverende haren Turf met Manden, geyckt ende gebrandt met het Teycken van den Bailliuw van Rhynlandt, ofte fynen Subflituyt, ende mits betalende van de drie Manden Turfs foo veel Impoft, als van de twee Tonnen; ende hebben die van der Gouda aengenomen te vernemen, of de voorfchreve drie Manden minder Turfs laden dan twee Tonnen, midts welcken de Staten proffijt fouden conlequeren , hebbende foo veel Impolt van drie Manden, als van de twee Tonnen.
Alfoo den Bilfchop van Keulen als nu van elck Wezels Hout, den Lip neder komende, voor Thol hebben wil vijfthien ftuyvers, dat men te vooren maér eene fluyver plagh te geven \ foo hebben diverfche Steden uyt Gelderlandt , uyt den Lande van Cleef, ende oock die van Dordrecht, hen daer tegens geoppofeert, ende verfocht Brieven van de Hartoginne , daer by hare.Hoogheydt aen den Bilfchop van Keulen foude willen verfoecken, hem van den voorfz exceffiven Thol te willen deporteren , ende want het felve voortgangh hebbende , foude tenderen tot groote fchade en intereft van de Onderfaten van Hollandt, ende dat midts dien die van Dordrecht verfocht hebben, dat de koften die te dier caufe gedaen zyn, en noch gedaen fullen worden, by het ghemeene Landt betaelt fouden worden; foo hebben de
voorfz
' 5#o, ■zi.Augu'iï. Pag. 81. Requefte van die vat» AIckemade, Reynzaterwoude, Leemuyden enVry ie- .' koop*
Beroerende de verli o oginge van den Thol by den Biste hop van Keulen gepleegt.



t$6o. iuAugufl.
Gecommit teerden omme te vifueren de S^rievenvan «lie van Wyck.
3. ende 4. Sept.
Uyt de Heeren Edelen.
Den Heere van Asfen delft.
Van Poelgeeft.
Van Kenenburgh.
Van Warmont, ende
Van Sprange.
Ende van de Steden.
Mr. Cornelis van Hoogelande, en
Mr. Willem Schoock, Penfionaris van Dordrecht.
Claes vander Laan, ende
Mr. Cornelis van
AIckemade, van Haerlem.
Frans Duyft, ende
Mr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde, ende
Cornelis van Veen, van Leyden.
Sybrandt Ockerfz, ende
Mr. jan van Nieuwenburgh , van Amfterdam.
Jan Dirckfz Hoenfz, ende
Jan Hey, van der Gouda.
Eer-
voorfz Gedeputeerden daer op mede rapport genomen.
■ Eodem zijn gecommitteert, omme te viliteren de grieven van die van Wijck op het Sant, Mr. Adriaen van Leyden, ende Mr. Tacob de Milde.
Daghvaert in den Hage gehouden , op
Dén 3. ende 4. September 1560.
PRESENTEN.



C 497 r
EErftelijk op de vordere ende finale Refolutie van de Majefteyts Petitiën, als van de verzegelinge van de vyfthien duyfent ponden Renten, de converfie van fes duyfent Paerden, i op Waerdt-geldt dienende, in duyfent Paerden in aftilden dienft, ende de fes en dertigh duyfent vyf hondert ponden, tot betalinge van, de Soldaten, die geleydt fouden worden inde, plaetfe van de Infanterye van Spaignen, &c. hebben geperfifteert by de voorgaende Refolutie , daer op genomen den twintigften des voorleden maendts Augufti; committerende den Heere van Poelgeeft, den Ontfanger van het gemeene Landt, Mr. Aernout Coebel, Mr. Willem Schoock, ende Frans Duyft, Gecommitteerden ter Audiëntie van de generale Reeckeninge van den Heere Anthonis van Stralen, die tot Bruifel ghedaen fal worden den feventhienden defer maendt September, omme de voorfchreve antwoorde de Hartoginne van Parma, Regente, &c. den feventhienden dage inne te brengen, midts dat by de antwoorde ghevoeght fal worden deMillïvevande Staten aen de voornoemde Regente, innehoudende haerlieder excufe , dat fylieden Staetsgewyfe niet over en komen, om de voorfz antwoorde te doen, en zyn gecommitteert geweeft die voorfz antwoorde en Miffive by gefchrifte te ftellen, de Gedeputeerden van Haerlem, Delft en Leyden.
Overmits de groote duyrte van Wagenhuyi ende Schuythuyr * is gerefolveert, dat de Gedeputeerden van de Staten, buyten 's Landts reyfende, boven hare gewoonhjcke dagh - gel
VI. Deel. li ten
i56"ö. 3. ende 4.
Sept.
Petitiën in verte^elinge,nitsgaders iet verleggen van de juarnifoeien.
Pag. Sc;
'Dagh-gelden van de Gecommitteerden in ' des Landts > faken,



I56e.
3. ende 4 Sept.
Wedden bvMr.Dio nijs Willen verfocht.
De Vaeri over de LaegeSwa luwe te verleggen.
Doleantie tegenshet Pacaet op h2t krimpen en recken van de kaeckeuen
( 4S>8 )
den, noch ontfangen fullen twee dagh-gelden; ■te weten, als daer zyn twee of drie Gedeputeerden , maer als men Staets-gewyfe fal reyfen, fullen geobferveert werden de gewoonlijcke dagh-gelden.
1 Mr. Dionijs Willem, dienende de Staten in 'den Secreten Raede, in het Proces henluyden gemoveert by de Veenluyden van deLangeftraet, omme afgedaen te zyn den Impoft van het duyt-» ken op elcke tonne Turf, in Zuydt - Hollandt gedolven ofte gellagen, en uyt den Lande van Hollandt gevoert, fal patiëntie hebben op de verfochte Weddens , ter tijdt toe het voorfz Proces getermineert fal zijn.
Den voornoemden Ontfanger Mr. Aernout Coebel, de Gedeputeerden van Dordrecht ende der Gouda, zyn gecommitteert hen te informeren op de gelegentheydt van de Vaert van den Ouden-bolfche, te verleggen op de Laege Swaluwe, en wat koften foude een Hooft aldaer aen de Uyttergorfien te flaen, de Wegen rybaer te maken, en te koopen den deurvaert van de Hofftede van S. g. Gerrit Tack.
De Gedeputeerden van Dordrecht, Delft, Leyden, ende der Gouda, zyn ghecommitteert omme te beantwoorden de Requefte van die van Gornichem, hen dolerende van den Placate, difponerende op het krimpen ofte recken van ■de Waertfche, Oofterfche, ende andere kleyne Laeckenen, en antwoorde inne te brenpben alhier in den Hage, den thienden defer maendt
Sep-



( 499 )
September, des avondts in de Herberge; zijn mede gecommitteert de voornoemde Gedeputeerden, omme te vereylTchen in de Griffie van den Hove van Hollandt naer eenige advifen de voorfz materie aengaende, by de Staten 's Landts van Hollandt gegeven , drie of vier Jaren geleden , tot verfoeck van de Staten des Keyzerrijcks.
De Refolutie van de fwarigheden bevonden in de ftaten van Gerard Grammay, Ontfanger Generael van de Armée te Lande, Anno vijfthien hondert acht en vijftigh , ende Mr. Jacob Bol, Ontfanger Generael van de Efquipagie, van den felven Jare, zyn by Appoftillen ghefteldt op de voorfchreve ftaten.
De Staten gehoordt hebbende het rapport van Mr. Cornelis van Hoogelande, ende van Jan Dirckfz Thoen, Burgemeefter der Stede van der Gouda, die onlanghs gecommitteert zyn geweeft omme hen te informeren, of men niet en foude mogen eene bequame plaetfe vinden in de Langeftraet, tot de Collectatie van den Impoft van een duyt op elcke tonne Turfs, aldaer gedolven ofte gellagen, ende gaende uyt den Lande, ende voorts omme te vereyffchen, naer eenige bequame Perfoonen tot de Colleétatie van den voorfz Impoft; ende van henluyden verftaen hebbende, dat fy gevonden hadden eenen Joachim Gyfelinghs, onlanghs geweeft hebbende Subftituyt van den Bailliuw van Znydt-Hollandt, ende dat fyluyden met den felven getraéteert hadden , nopende de li 2 yoorfi
1560;
3. ende 4; Sept.
Swarighe» den op dé generale Reeckeninge van is eTquipa>ie van den [are 1558.
Commiiïïe om tot een Colleéteur van denltnpoft van een duyc van elcke tonneTurf, aen te nemen Joachim Gyfelings.
Pag. 83.



15<i?.
3. ende 4 Sept.
Executoriale op hei confèntvar drie hondert duyft'tn ponden.
Appoincte ro?nt op dt Requefle van de Ingezetenenvan Aldie made, Reynzater
( 500 )
voorfz Colleclatie, onder feeckere voorwaerden de voornoemde Staten in het lange verhaelt ; foo hebben de voornoemde Staten den voorfz Mr. Cornelis, ende Jan Dirckfz Thoen, gecommitteert, en committeren mits defen, omme haerluyder voorgaende befoignes te effectueren, ende met den voornoemden Joachim Gyfelings te overkomen, hem tot een Collecteur van den Impoft van het voorfz duytken aen te nemen , onder de voorfchreve onderfproocken voorwaerden, ende ( onder correctie ) voor den tijdt van vier maenden, ende altoos tot fulcken tijdt te mogen fcheyden, en voorts alles te doen dat defer materie aengaende is, ofte daer van dependeren magh, van den felven te ontfangen denbehoorlijckenEedt van getrouwelijck te dienen, fuffifante cautie ter fomme van 600 ponden van ad. grooten Vlaems het pont.
De Gedeputeerden boven reyfende, ter Auditie van de Reeckeninghe van de Heer Anthonis van Stralen, fullen folliciteren executoriale op de Acte van confent van drie hondert duyfent ponden , laetltmael geconfenteert.
. Gehoordt het rapport van den Gecommitteerde der Stede van der Gouda, die ghecommit* teert was om hem te informeren op het inhouden van de Requefte de Staten overgegeven^ by de Ingezetenen van AIckemade, Reynzaterwoude, Leenmuyden ende Vrifekop, verfoeckende te mogen volflaen, midts uytleve-
ren-



( 5oi )
ïetide haren Turf met Manden, geyckt ende gebrandt met het Teycken van den Bailliuw van Rhynlandt; ende midts betalende foo veel Impoft van de drie Manden, als van de twee Tonnen; ende bevonden hebbende het innehouden van dé voorfchreve Requefte waerachtigh, hebben geconfenteert in haerluyder verfoeck, fonderlinge alfoo men gewoonlijck is in de voorfz Dorpen den Turf met de Manden uyt te leveren, ende niet by Tonnen,
De voornoemde Staten hebben overgedragen , ende geconfenteert tot des Landts koften te dragen de onkoften die gedaen zijn, ende noch gedaen fullen werden, omme te refifteren, ende te Hove te folliciteren remedie tegens de nieuwe Tholle, die den Aerdts-Bilfchop van Keulen hem vervordert te cxigerenvanden Wezelfchen Houte , de Riviere van de Lip neder komende naer Hollandt, en fal men de felve onkoften, foo verre de portie van Hollandt fal mogen aengaen, vinden niet op de Schiltalen, maer uyt den Impoft van Wijn, Bier eq Margengelt.
Beroerende de ampliatie van het elfde Articul der Ordonnantie van den Grooten Raede , die onder de rubricque van de Requeften, em de provifie van Juftitie is, te Hove te folliciteren, dat men in den Grooten Raede geen provifie van Appel, ofte reformatie mejt furcheantie , nochte oock Mandamenten, peyner] ftadthoudende, verleenen en fal tegens Privilegiën van eenige Steden ofte Gemeenten, ende li 3 voorts
;. ende 4. Sept.
ivoude , :um fuis, jeroerende de Turfmate- i(-
Thollen by den Aerts» BilTchop van Keulen van nieuws geftelt op de Lippe, af te doen-
Twee Articulen van de Ordon* nantie van den Grooten Rade te doen alléneren,



t<6o. 3, ende 4. Sept.
Pag. 84.
Verlaten in den Leydtfen Dam. gefteldt, by den Grave ▼art Arenberge.
Beladingen van nieuws geftelt op de Velien en Engclfcje Wolle.
Is
(m.)
voom te vervolgen de iimiiatie van het der* thiende Articul der voorfchreve Ordonnantie, van niet te mogen appelleren van interlocutoir re Sententiën, dan naer vermoghen befchreven civile Rechten, ten ware in faecken in het voorfchreve elfde Articul , ende hier boven verhaeldt, ende dat Sententie gegeven werde tegens ende contrarie de voorfz faecken, en dat men in dien.gevalle foude mogen confénteren provifie van Appel, ofte reformatie met furcheantie , is rapport genomen tot de naefte Daghvaert, die ghehouden fal worden den elfden deler maendt September 1560.
Is mede rapport genomen omme ten voorfz dage te refolveren op het aengeven van eenige Gedeputeerden , van by de gemeene Staten te .dragen alle onkoften van den Procefle, ende nieuwigheydt by den Grave van Arenberge or= derftaen, conteiiderende te ftellen Verlaten iii den Leydtfeu. Dam, pnejudiciabel het gemeen welvaren van den Lande.
Is mede rapport ghenomen op het aengeven van die van van Haerlem, Delft ende Leyden, omme te remediëren tegens de nieuwigheydt by aen Komngh vair Engelandt ghefteïdt op de Vellen ende Engelfche Wolle., uyt Engelandt herwaerdts over ghebracht, als exigerende in de ftede van fes ponden fterlings, twaelf gelijcke ponden op elcke Seerpelier, contrarie den Tracftate d'entrecours, onderlinge met den inderen gemaeckt.



C 503 )
Is mede rapport genomen op het aengeven van de Gedeputeerden van Amfterdam, om by de Staten te dragen de onkoften gedaen, tegens die van Over-Yffel, beroerende de Viffcherye, naer datum van de Sententie in de voorfz faecke gegeven.
Ten felven dage fullen de voornoemde Staten mede refolveren op het different, gerefen op de gyzelinghe tuflchen de Pachters van den Impoft binnen Delft, eyffchende van de Wijntappers ofte Wijnkoopers de Water-maet, als van elf ftoopen, den Impoft van een ftoop, ende zijn de Wijnkoopers uyt de gyzelinge gegaen, met confent van den voorfz Collecteur ofte Impoftmeefter,
11 4 öagfrj
1560.
3. ende 4,
Sept. Kollen van het Proces tegens die van Overhel, be■o eren de le Viffcherye,
De mate van den Wyn aengaende.en»ie betalinge van d«l [mpoft.



Sept,
( 504 )
Daghvaert gehouden in den Hage, op
Den 11, ende 12. September ' ' ; 1 5 6" o.
PRESENT EN.
Commiffie om de ant woorde it te brengei op de Peti' tie van fijne Majefteyt.
Uyt de Heeren E- Jacob van den Eyn-
dekn. den, van Delft.
Nicolaes van Allen- Mrs. Jaxob deMilde,
delft. ende
Van Wijngaerden, Cornelis van Veen,
eude van Leyden.
Vander Duyn. Simon Maertenfz ,
Ende van de Steden. , Burgemeefter, ende Mr. Cornelis van Mr, Jan van Nieu,
Hoogelande, en wenburgh , van Am-
' Mr.WillemSchoock, fterdam.
van Dordrecht. Jan Dirckfz Thoen,
Mr. Cornelis van van der Gouda.
AIckemade, van Haerlem.
DE Staten des Landts van Hollandt, hebben gecommitteert den Heere Gerard van poelgeeft, Heere van AIckemade, Aernout .Coebel, Ontfanger des gemeene Landts voornoemt, midtfgaders Frans Duyft van der Burgh Schepen ende Raedt der Stede van Delft,omme de Hartoginne van Parma, Regente, &c. met den gefwooren Boode van den Lande, te doen prefenteren de Miffive by de Staten, aen hare Hoogheydt gefchreven den twaelfden September , irmehoudende de antwoorde van de
voor-



( 5°5 )
voornoemde Staten, op de Petitie by de Koninghlijcke Majefteyt, onfengenadighftenHeere , de voorfz Staten in den Jare vyftien hondert negen en vyftigh, ende den tweeden April laetftleden gedaen, hen vorder refererende in gevalle van vordere difputen, tot der voornoemde Staten antwoorde, de voorfchreve Regente aengedient.
De voornoemde Gecommitteerden zyn voorts gedeputeert, hen te vinden by den Doorluchtigen, Hoogh-gebooren Heere den Prince van Orange, Stadthouder van Hollandt, ende fyne Excellencie te appaiferen, ende mondelinghe te doen excufatie van de voornoemde Staten, op den innehouden van de Miffive, by fyne Excellencie gefchreven aen den Prasfident des Hofs van Hollandt, den Heere van Rijswijck, naervolgende de Inftruétie tot dien fine by de yöornoemde Staten henluyden Gedeputeerden voornoemt ghelevert.
De Staten ordonneren den voornoemden Ontfanger Coebel, te betalen Mr. Jacob Bol, Ontfanger van de affopieerde Beede fexannale, de fomme van drie duyfent feven hondert fes en vyftigh ponden elf fchellingen van veertigh grooten, omme daer mede te betalen de Renten , ftaende op de vyf groote Steden van Hollandt , tot lafte van de Koninghlijcke Majefteyt, verfchenen prima Junii en St. Jans, Mifle laetftleden.
li 5 Mrs,
1560;
11. ende ta.
Sept. Pag. 85.
Ordonntn. tie omme den Ontfanger van ieBeeden9 facob Bol :e leveren rekere fomme tot betalinge van de Renten op de ordinaris Bee« 3e.



C 500-)
I56"<?. il.cndeiz
Sept. Commiiïïe om de Proceflen,han.gende tot Mechelen. te vorderen ende eenige gratuiteyt te doen.
Bïrs. Jacob de Milde, ende Willem Schoock, zijn gecommitteert aen den Grooten Raedt, te vervolgen de expeditie in den Procefle in .cas d'Appel , hangende tuflchen de voornoemde Staten, Appellanten, op ende jegens de Ambachtsbewaerders van Wijck op 't Sant, Geinthimeerden; ende noch ghelijck Proces mede aldaer in cas d'Appel, hangende. tuflchen de voornoemde Staten, Appellanten, contra die van Heenvliet; ende omme' alle. dienften by eenige goede Heeren van den voorfz Grooten Raede , de voornoemde Staten gedaen , en noch te doen, fullen de felve een gratieufe propyne ofte prefent doen van vyf of fes Amen Rijnfche Wijn, Dordrechtfche ritfinge, ofte andere meer, tot haer difcretie.
Inftruotie voor den Ontfanger van het Landt van Hollandt, Mr. Arent Coebel, omme te vertoonen de Excellencie vanmyne genadigen Heere, den Prince van Orange, Stadhouder van Hollandt, &c.
fjVErft, dat de Staten van Hollandt in voqJ-' rige Jaren niet gewoonlijcken en zijn gheweeft meer te betalen tot defenfie van den Lande, dan omtrent 60000 guldens van xl. grooten, alle metmerckelijckegratiën 's jaers.
Welcke defenfie feeckeren tijdt daer na verhooght is geweeft met 80000 guldens, met gratiën als boven,
En«



C 50? )
Ende in den Jare 1515. de Keyzerlijcke Majefteyt ghekomen.wefende inden Hage, is de faecke foo beleydt geweeft, dat mits genietende de Steden groote gratiën geconfenteert zyn geweeft , tot defenfie van den Lande hondert duyfent guldens voor fes toekomende Jaren.
De welcke zedert noyt gepooght en zyn geweeft verhooght te werden tot defen dage toe.
Soo bevonden fal werden , dat by die van Hollandt foo veel betalende, fy wel foo veel en meer betalen na advenant, en meer dan andere Landen, die de defenfie principalijcken genieten als op de Frontieren leg gende.
Ende gemerckt die van Hollandt, nu naer den Oorlogh, dat gefeydt was dat de ordinaris Beede cefferen foude, mits by hem alleenlijcken betalende feven en dertigh duyfent vyf hondert ponden, nochtans ter contemplatie van myne genadigen Heere den Stadthouder, geconfenteert hebben gelijcke fomme tot defenfie van den Lande, als fy gedaen hebben voor den Oorlogh, dunckt hem dat fy hen wel gequeten 'hebben.
Soo fy niet gelooven en konnen, dat alle andere Landen meer geconfenteert hebben , ofte confenteren fullen, dan fy ghedaen hebben voor den oorlogh, -tot ordinaris defenfie van den Lande.
Waeromme die van Hollandt bedunckt {onder correctie) dat myne genadigen
Hee<
1560»
ll.endevu Sept.
Psg. 85.



( 508 ;
1560;
il,etideia, Sept.
Heere den Stadthouder, niet en behoordfc qualijcken te nemen, dat fy fwarigheydt maecken meer te contribueren tot de ordinaris defenfie van den Lande, naer den grooten fwaren Oorlogh, daer door fy gekomen zyn is foo groote exceflive lallen, noch loop hebbende, ende noch lange Jaren loop moeten hebben, dan oyt Hollandt gecontribueert heeft.
Soo fy wel konnen bemercken ende overleggen , dat indien fy eenighlints excedeerden hare gewöonlijcke contributie, dat het felve tot geene tyden vermindert en foude werden , als fy by experientie bevinden, maer dat men als dan altijdts arbeyden foude om henluyden oock in tyde van Payfe hooger te brengen.
Begeerende dat myne genadigen Heere den Stadthouder, fyne Excellencie niet en wil letten op vyfthien duyfent ofte achtien duyfent guldens, dat het beloopen foude in de drie Jaren , dat men alleen fchijnt meer te begeeren, maer op de groote confequentie die daer uyt reyfen foude, foo men hondert en tien duyfent guldens omme foude moeten ilaen op de Schiltalen met gratie, om die zuyvers te vinden.
Ende midts de Beede die zedert het Jaer 1540, gheweelt is hondert duyfent guldens tot defenfie van den Lande, foude nu heeten, ende wefen hondert thien duyfent, ofte vyftien duyfent guldens, ende naer advenant van dien, foude men die van Hollandt in alle extraordinaris Beeden willen
taxe-



{ 509 )
taxeren, 't welck den Lande van Hollandt niet dragelyck en foude wefen.
Begeerende ootmoedelijcken aen de Excellencie van mijn Heere den Stadthouder, dat fyne Genade hem niet stn wille laten . dundken, dat die van Hollandt fyne Gen. laten te wille te zyn, reguard nemende op vyfthien duyfent guldens , maer dat het felve gelaten werdt om de groote confequentie , daer uyt gefchapen te volgen, tot irreparable prsjuditie van den Lande; feeckerlijcken verhoopende, indien fyne Excellencie die faecke grondelijcken verftaet, de Staten van Hollandt des geen ondanck weten en fal, of van henluyden yetquaets betrouwen, maer felfs helpen de faecke dirigeren, dat fy voor de eerfte reyfe in tylle fyner Gen: adminiftratie niet befwaert en fullen werden boven haer gewoonlycke tauxe.
DE Staten van Hollandt, gehoort het rapport henluyden gedaen by den Heere van Sprange, eertydts gecommitteert omme hem te informeren op de groote van de bedyckte Landen van Sevenbergen, ten fine omme de felve te brengen in de contributie van de Schiltalen; hebben geadvifeert Klaes van Dam, Deurwaerder ( eertijdts gecommitteert omme den voorfz Lande te doen meten) te doen attefteren, dat fulck Quohier als hy van die van Sevenbergen heeft van de groote van de voorfz Landen, dat hen het felve by die van Sevenbergen gelevert is gheweeft; ende hebben voorts gecommitteert
die
lï.endciil
Die van Sevenbergen:e brengen onder contributie,;nde Com* miflïe daer toe dienende.
Pag. 87;



(si© y
1560.
U.endei2, Sept.
is; Sept,
Ratificatie van de Commiffie van Joachim Gyfelings, Collecteur var den Impoll op den Turf.
De
die van Dordrecht ende Delft, ten fine voor» noemt Requefle te maecken aen de Majefteyt te mogen verfoecken Commiffariffen, een uyt den Raede van Hollandt, ende een uyt de Kamer van de Reeckeninge, omme Pathyen ghehoort, &c. ende belaft den Procureur Generael van defen Hove, hem te voegen voor des Majefteyts intereft, ende voorts omme ïnftructie te maecken, innehouden de middelen daer toe dienende, ende recouvreren alle Stucken ende Munimenten tot dien fine behoeftigh, ende oock henluyden te informeren op de waerde van de voorfz Landen, en voorts alles'tedoea dat tot defe materie dienende is.
Tien 12. September 1560.
HEbben de Staten geapprobeert het befoigne van Mr. Cornelis van Hoogelande, ende Jan Dirckfz Thoen, op het ftellen van een Collecteur van het duytken op de tonne Turfs, in de Dorpen van Zuyd-Hollandt, gelegen aen de Moerkant , als 's Gravemoer ,• Wafpyck, Capelle en andere; behoudelyck, dat de twee Subftituten die den voornoemden Collecteur Joachim Gyfelings gefteldt heeft, den eenen tot Wafpijck, ende den anderen tot Capelle, Eedt doen fullen in handen van den voornoemden van Hoogelande,vanghetrouwelyck de Staten te dienen tot Colleétatie van den voorfz Impoft.



( 5« )
De Staten hebben geadvifeert op het verfoeck van die van Amfterdam, beroerende de onkoften van de executie der Sententie, geobtineert by de Staten, tegens die van Over-Ysfel, beroerende de Viifchery in de Zuyder Zee, te dragen tot des ghemeene Landts kosten, ende dat uie van Amfterdam de voorfz koften by pertinente verklaringe fullen doen ftellen, om die gefien, gedifponeert te worden na behooren.
Aengaende te dragen tot des gemeene Landts koften, de koften gedaen by die van Dordrecht, Haerlem, ende der Gouda, in het Proces te Hove hangende, tulfchen den Grave van Arenberge, Suppliant, omme te mogen ftellen Verlaten aen den Leydtfchen Dam, ende de voorfz: drie Steden Oppofanten; hebben de Edelen, de voornoemde van Dordrecht, Haerlem, Amfterdam , ende der Gouda geconfenteert de voorfz koften te dragen, als de faecke toucherende de bederffeniife van eenige Lidtmaten van de Staten, ende van den Lande van Hollandt, dan Delft en Leyden hebben het felve by eenige middelen ontfeydt.
Op het verfoeck van die van Haerlem endej van Leyden, van tot des ghemeene Landts kos-i ten te vervolgen aen de Regente, remedie te-{ gens de nieuwigheydt by de Koninginne van[ Engelandt onderftaen te doen, doende van dej Vellen ende Wollen uyt Engelandt, in defev Nederlanden gebracht, betalen dubbelden Thol, als van elck Scerpelier twaelf ponden fterlings,
daer
II.ende ia.
Sept. Koften van het Proces tegens die van OverYflel.
Koften van
hetProces,
beroerende
le Verlaten
n den
Leytfchea
)am.
[often om» ie af te oen de ieuwe las» en op de ingelfche /olie.



( 5ia )
U.Sept. jPag. 88.
Dagh-
daer men maer fes ponden van plagh te betalen; hebben de Edelen, Delft, ende Amfterdam gheconfenteert in het voorfz verfoeck , Dordrecht verklaerde geen laft te hebben confent te geven, ten ware dat Staets-gewys confent gedragen werde, die van Dordrecht op te rechten ende te rembourferen de koften by henluyden ghedaen, omme af te doen de Brieven van Reprefaillien, in den voorfz Jare vyfthien hondert negen en vyftigh, by eenighe Officiers van de Koninginne van Engeland geconfenteert , ofte verleent tegens eenige Poorters van Dordrecht, ende haerluyder Goederen ; die van der Gouda verklaerden geen laft te hebben, te confenteren in het voorfz verfoeck van die van Haerlem ende Leyden, ten ware dat men Staets - gewyfe confenteerde tot des gemeene Lands koften te vervolgen het voorfchreve Proces tegens den Heere van Arenberge , beroerende het ftellen van de voorfz Verlaten in den Leydtfchen Dam.



( 513 )
Daghvaert gehouden in den Hage, orj
Den 12. Oiïober 1560;
in prefentie van den Prince van Orange* Stadt houder Generael des Koninglycke Majejefteyts over Hollandt, &e. die de voornoemde Staten hadden doen befchryven, omme te hooren, &c;
PRESEN TEN.
i<;6"o. 12. Oèto
Uyt de Heeren Edélen.
Nicolaes van Alfendelft.Van Lockhorlb Van Kenenburgh. Van Poelgeeft, ende Van Sprange.
Ende van de Steden.
BoudewijnWillemfz Van Drenckwaert.
Mn Cornelis van Hoogelande, ert
Mr.WillemSchoock, van Dordrecht.
Mr. Jan van Zuyren, ende
Mr. Cornelis vari Alckmade, van Haerlem;
DirckCornelifz, ende
Jacob van den Eynden, van Delft.
Klaes Alewijnfz, ende
Mr. Cornelis vaft Veen, van Leyden.
Simon Maertenfz.
Simon Kops, ende
Mr, Adriaen Sandelyn, van Amfterdam.
Jan Dirckfz Thoen 5 ende
JobFranfz, van der Gouda.
Vï. DeêI.
Kk
Gé*



( 5H )
I5f512. Oclob
Vtmieuwin ge vai: de Petitiën vsn fijne Majefteyt gedaen by den Stadthouder.
Salaris van denCoIlecteur van den Impoft op den Turf ter Gouda.
De Inftrudlie op de Colleétatie van den voorfz Jmpoft geamplieert. .
Provifie van den Hove van • Hollandt te verfoecken voor ToachiraGyfelingi ,CoI-( leéteur in , de Lange- ' ltiaet.
GEhoordt hebbende de Propofitie by den felven Stadthouder, by monde van den Prtelident vernieuwt, beroerende de verzegelinge van vyftien duyfent ponden Renten, tegens den penningh twaelf, te loffen by gelijcke portie in drie Jaren, ende te verhoogen de geprefenteerde hondert duyfent ponden, met feven duyfent ponden, drie Jaren geduyrende , hebben de Propofitie by gefchrifte geobtineert, ende dagh van deliberatie tot den negentienden der felver Maendt, des avondts in de Heiberge.
Hebben ten voorfz dagede voornoemde Edelen , ende Gedeputeerden toegevoeghtden voornoemde Job Franfz, Ontfanger van den Impoft op den Turf, over het Quartier van der Gouda, den veertighften penningh van fynen ontfangh ; ende is de Inltructie gemaeckt op de Colleétatie van den voorfchreven Impoft, gelugmenteert met dat laetfte Articul daer aen gefteldt by Hoogelande voornoemt, den twee :n twintighften October luydende, den Impoft >y de Uytvoerders van den Turf te moeten lamptiferen.
Rapport gedaen zynde by den voornoemden Hoogelande ende Debburgh, van het gheweldt )y die van Wafpijck ghedaen aen den Perfoon /an Joachim Gyfelinghs, Colleéteur van den Empoit voornoemt in de Langeftraet, midtsjaders van Elias Tack; hebben de voornoemle Staten gerefolveert, het felve den Hove van -lollandt aen te geven, ende verfoecken den
Pro-



C 5i5 )
Procureur Generael belaft te worden, hem op het voorfz geweidt te informeren, en te bewaren het recht van de Koninglijcke Majefteyt, committeren den voornoemden Hoogelande, omme de Requefte tenderende ten fine voorfz te maken, en expeditie te vervolgen.
Gehoort infgelijcks het rapport der voornoemde Hoogelande ende Sebburgh* midtfgaders van Boudewyn van Drenckwaert, DyckGrave van Beyerlandt, die hen geinformeert hadden aen de Laege Swaluwe, óf die Plaetfe niet propice en was om die Vaert naër Brabandt te leggen, is de faecke verleydt tot de naefte Vergaderinge, die wefen fal den twintighften Oétober voorfz, alfoo de Kaerte var de gelegentheydt van de voorfz Vaert noch nie gemaeckt of gereet en was;
Kk a Dagh-
)
1560,
12. Öiiob'. Pag. 8p.
Vaert op de Laege Swaluwe te verleggen.



15**ö. 20. Oiïob,
( 516 )
Daghvaert gehouden in den Hage, op Den 20. Oiïober 1560. PRESENTEN,
Uyt de Heeren Ede- Mr. Cornelis van len. AIckemade, van HaerNicolaes van Aften- lem. delft. DirckCornelifz, enVan Lockhorft. de Van Kenenburgh. Jacob van den EynVan Poelgeeft. den, van Delft. Van Warmont, en- Klaes Alewynfz, ende de
VanSprange. Mr. Cornelis van
Ende van de Steden. Veen, van Leyden. BoudewynWillemfz Simon Maertenfz. van Drenckwaert. Simon Kops , ende
Mr. Cornelis van Mr. Adriaen Sande-
Hoogelande, en lyn, van Amfterdam.
Mr. WillemSchoock, Jan Dirckfz Thoen,
van Dordrecht. ende
Claes vander Laan, Adriaen Gerritfz ,
ende van der Gouda.
Commiffie om te recouvrerenCopien van eenige Chartren Èet gemeene Landt dienende.
ren-
HEbben eerft gecommitteert den voornoemden Heere van Sprange, uyt de Edelen , ende uyt de Gedeputeerden van Delft eene, omme met den Prafident, alsRegiftermeefter, &c. te trecken ter Gouda, ende te viliteren de Chartren ende Regifteren aldaer beruftende, ende te vereyifchen of 'er yet foude mogen zyn de Staten, ofte des Landts affairen concerne-



c si?;
rende, aengaende Privilegiën, Receffen, Sententien ofte anders; ende van 't gunt fylieden bevinden fullen de Staten te dienen, te doen maken Copie authentique.
Sandelijn is gecommitteert te vereyffcben in der Staten Secrete Kamer na de Aften van Indemniteyt, by de Koninglijcke Majefteyt de Staten gepaifeert, om te weten wat Renten de Staten de Majefteyt moeten goet doen, en iyne Maj. daer van indemneren.
De Staten hebben procuratie in de Griffie yaii Hollandt (accepterende den Secretaris Willen van Berendrecht) gepaifeert op Arent Coebel. haerluyder Ontfanger te Hove zijnde, omme te bewaren des Landts faecken ende affairen tegens die van Wyck op 't Sant, ende allean dere, met ratificatie van alle het gundt tot de fen dage toe by hem ghedaen ende genegotieer is,
Aengaende de voorfchreve gerenoveerde Pe titien, is gerefolveert te perfilteren by den cor fente , laetftmael de Regente over-gebracht aengaende de verhooginge van de hondert du} fent ponden op de Schiltalen, met noch feve duyfent ponden, ende in de ftede vandevoo fchreve verzegelinghe fouden confenteren tie tigh duyfent ponden, te betalen de eene helf te Lichtmilfe , ende de andere helft te Me^ dagh, beyde naeftkomende, onder voorwae den by gefchrifte geredigeert; Dordrecht da bv voegende de caflatie van het derthiende A
J & Kt er 1
1560.
to. O£lob.
I
Afte van Indemniteyt de Staten gepasfeert.
Commiffie
op den
Ontfanger
Coebel, ; omme des , Landts fa. kenenPro_ cefTen te "follicite» «ren.
- Pag. 90. . Refolutie op de ver'nieuwde" Petitiën, n
t :e 1r:r1H i-



(sis;
1560.
|0. OStol
Ket Vee vandenüi denbosch telosgen op ueLae ge Swaluwe,
t-'ommiüle op Orenekwaert, omme te elïec tueren het Veer voornoemt.
ticul van dc Ordonnantie, gegeven die van den •Grooten Rade, dickvvils verfocht; ende is de Staten dagh geaffigneert by den voornoemden Heere den Stadthouder, de voorfchreve haerluyder antwoorde inne te brengen de voornoemde Regente , den fevende des toekomenden maents November.
r Het voorfchreve befoigne van Hoogelande -Sebburgh ende Drenckwaert, daer van in de voorgaende Daghvaert befchreven ftaet, be.roerende het Veer van den Oudenboffche, te leggen op de Laege Swaluwe, is den een en twintighften O&obergeapprobeert, ende by de Staten verklaert, dat het behoordt voortgangh te hebben; behoudelyck, dat de Regeerders der Stede van Dordrecht fouden toelaten, dat een yegelyck foude in het voorfchreve Veer mogen Schipper ofte Schuytenaer zyn , die dat gelieven foude, hy ware Poorter van Dordrecht ofte niet, daer vaqde Gedeputeerden van Dordrecht namen rapport.
Die van Dordrecht het gundt voorfz is geaccordeert hebbende, lbo is de voornoemde van Drenckwaert, Dijck-Grave van Beyerlandt, by de voornoemde Staten gecommitteert, omme het voorfchreve Concept te effectueren ende te wercke te leggen, ende onder behoorlyck Salaris de Wercken, daer toe dienende \ te belleden by openbare Kerck - gheboden, ofte andere gewoonlycke publicatie, ende óp Voorwaerden ende Beftecken in het voorfz Verbael gementioneert, ende de penningen tot het voorfz
Werck



Werck benoodight, fal den Rentmeefter ofte Ontfanger Coebel, op Renten den penningh 1 twaelf, dertien of feftien ( foo die beft vindelijck fullen zyn) recouvreren ter fomme toe van
Ende is den voornoemden van Sebburgh, den voorfz twee cn twintigften in October ge- \ committeert, te trecken tot Breda aen myne genadigen Heere den Prince van Orange, Stadthouder van Hollandt, omme met fijnder Gen: te communiceren, ende te willen voldoen 't gunt fijnder Gen: Anno vyfthien hondert een en vyftig in Novemb. voornoemt, 't voorfz Concept aengaende, geprefenteert heeft gehadt , en oock de Staten tot vorderinge van het voorfz werck te laten volgen omtrent drie Bunderen Landts in het voorfz Verbael verklaert.
Is voorts geadvifeert, dat de Gedeputeerden den fevenden der toekomende maendt November , te Hove reyfende met de antwoorde van de Staten voornoemt, op de voorfchreve twee Petitiën, fullen aen de Hartoginne folliciteren Oétroy, omme het Landt ende Huyfen dat benoodight is omme de voorfz Vaert te maecken, de Proprietariffen mogen afhandigh maecken, mits het felve betalende tot fchattinge ende priferinge van den Schout en Gefworens van der Plecke daer dat onder ghelegen is; ende oock om te mogen opftellen een Impoft van een oort ftuyvers op elck Hooft ofte Perfoon, die het felve Veer fal willen gebruyeken, het zy uyt Kk 4 Bra-
1560.
:o.. 08oh,
Ad idem, >n andere Commiffie jock daer oe dienenie.
Ad idem, soek te irerfoeckea Octroy amme de Beedenvan deEygenaers te gekrygen tot fchattinge enlm-? poli: van het Veer.



( 520 )
!56o. io.Oéloie
Pag. pi.
IletProce tegens de Bailliuw van Njei poort.
Beadvifer beroerend de Articulen van de Ordonnan tie van dei Grooten kade.
Advis op de RequeItê van die van Woerden, dat repréfentatie foude plaets hebben in fucseffie. '*
Brabandt naer Hollandt, ofte uyt Hollandt naer '•Brabandt varende; ende op elcke Wagen met Volck geladen, te moghen heffen eene ftuy ver, voor elcke reyfe'te betalen by den Wagenman, foo wanneer hy een jaer het voorfz Veer beva^ ren fal hebben, en niet eer.
i De voornoemde Gedeputeerden te Hove reyi fende, zyn mede gecommitteert te vervolgen _aen den Secreten Raede des Koninghlycke Ma'jefteyts, het Proces aldaer by de Staten geintenteert , tegens den Bailliuw van Nieuwpoort.
, De Gedeputeerden van Dordrecht zyn ten 'voorfz twee en twintighften dage in O&ober gecommitteert te vervolgen tot des ghemeene Landts koften de drie advifen aen den Hove van i Hollandt by den Secreten Rade, ende Groor ten Raede des Koninghs verfocht, fonderlinga het afdoen van 't derthiende Art. van de Ordonnantie, gegeven by die van den Grooten Raede, verbiedende reliëf d'Appel te verleenen van de Sententien Interlocutoiren, dan na befchreyen Rechten, &c.
Op de Requefte der Stede van Woerden, de Koninglycke Majefteyt overgegeven, ende daer op om advis by de Majefteyt gefchreyen is aen den Raede van Hollandt, ende weder by den Raede van Hollandt aen de Staten gefonden om advis; fal men mogen voor antwoorde geven , dat de voornoemde Staten niet en bevinden het verfoeck van de Supplianten yemandt prajjudiciabel te zyn, en dat uyt dien de Maj.
3®



( 521 )
£e Supplianten haer verfoeck foude mogen confenteren, te weten dat in faecken van fe* Sffifx^re&tatie, plaetfe hebben foude als na Rechten.
Op de Requefte van den Tollenaer van Schoonhoven, Mr. Dirck Adriaenfz; is ver-J klaert te AppoftiUeren, habeatjatiennam zl-v So den tegenwoordigen Colleéter van de Cer-p tificatien der Turfvoerders uyt den Geli chte ,! Seffdw wel bediende was fonder eenige klach-S ten, &c.
Op de Requefte van die van Schiedami\ verklaerdt te AppoftiUeren. s
Dat fy fullen doen pertinente verklaringe , wat Perfoonen by den Ontfanger Coebel gemolefteert werden, of die Poorters zvn of Buytenluyden, om het felve wetende, gedifponeert te mogen werden na behooren. Actum den twee en twmtigften Oftober vyftien hondert vyftigh,
Od de Requeften van die van Does, Oofteynder-Ambacht, ende die van Naeltwyck; is gerefolveert te AppoftiUeren, advis van den voorfz Ontfanger Arent Coebel.
De Staten gevifiteert hebbende het fchrifteIvck aengeven des Heeren van Waffenhoven, verwonende van de groote ni^wgheydt, onderftaen by den Griffier van Hollandt, Barte Ernftfz, daer by de Inwoonders van Holland Kk 5 vrïe
J$6o. .Oüoèet.
Requefta m den ollecteur in denlmDitop de» utf tot choonhoen.
Requefte an die van chiedam.
Requefte pan die van Does,Oofteyn derAmbachten Naeltwyck.
Nieuwig» heydt gepleeght by den Griffier van Hollandt,



( 522 )
Beroerende het Placaet van de Landt-Neringe, &c.
Pag. 02.
Dagh¬
es Proces fuftinerende) befwaert fouden wor, den; hebben geordonneert het felve gefchrifte de poftulerende Advocaten van de Staten gelevert te worden, om Requefte den Hove van Hollandt over te geven, ten fine daer tegens geremedieert fal mogen worden.
Den voorfz twee en twintighften October, den Prrefident van Hollandt, den Heere van Ryswyck, in den naem van den voornoemden Stadthouder, vragende of de fes Steden gerefolveert waren de quaïftie tegens de Edelen en Ambachts - Heeren, beroerende het Placaet van ie Landt - Neeringe, fouden willen fubmitteren aen den voornoemden myne genadigen Heere den Stadthouder; hebben Haerlem, Delft, Leyden ende Amfterdam, met de Gedeputeerden van der Gouda, verklaerdtdefubmiifiehen, liet te behagen.



C 523 )
Daghvaert in den Hage gehouden, op Den 11. November 1560. PRiE SENTEN,
1560, u.ZVw,
Mr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob deMilde, ende
Cornelis van Veen, van Leyden.
Sybrandt Ockerfz, ende
Mr. Adriaen Sandelyn, van Amfterdam.
Jan Dirck Thoenfz van Sebburgh , van der Gouda.
Omme te refolveren op de aenneminge van eenen nieuwen Advocaet van den Lande, op de voorwaerden hier na volgende.
Uyt de Heeren Ede~ len.
Den Heere van Lockhorft, Ridder.
Van Poelgeeft.
Van Kenenburgh.
Van Sprange, ende
Van Benthuyfen. Ende van de Steden.
Mr. Cornelis van Hoogelande, en
Mr.WillemSchoock, Penfionaris van Dordrecht.
Mr. Gerrit Hendrickfz , van Haerlem.
DirckCornelifz, ende
DAt foo wanneer eenige quteftie ofte different vallen fal tuflchen de ghemeene Staten, ofte Lidtmaten van dien, den Advocaet fal hem felven neutrael houden, fonder de eene ofte de andere ten dienfte te ftaen,
m
Conditiën van den Advocaet van des gemeene Landts Commiflïej, dat hy hem fal neutrael houden.



15°°.
I Ij, NOV,
Ad idem Van Rigis ter te hou den van de Requeften
Ad idem. Regifter te houden var alleProces fen, ende daer van rapport te doen.
Ad idem,
Copie te ?ev«ren var alle faecken ende Refolutien,
C 5H )
Sal gehouden zyn pertinent Regifter te maecken van alle de Refolutien van de' Staten, ; Appoinftementen op de Requeften de Staten .geprefenteert, met fommier verhael van de verfoecken , ende oock van alle andere Aften van ■ Confenten, en in de marge van dien te ftellen het fommier van dien, mitfgaders de Prajfenten ter Daghvaert geweeft hebbende.
Item, fal ghehouden wefen pertinent Regifter te houden van alle de Proceifen van de Staten, ende daer van de Staten rapport doen van den ftaet van de felve alle vierendeel-jaers, als t'elcker Lichtmilfe, Mey-dagh, Petri ad Vincula, ende Alderheyligen, ofte ten minften ter eerfter Daghvaert, die naer elcke van de voorfz dagen gehouden fal worden, ten ware dat 'er eenighe Proceifen waren^ die haeft hadden, want van dien fal hy rapport doen tot allen tyden als 't van nooden welen fal.
Item., fal de Staten t'elcker Daghvaert refereren alle de faecken, die in voorgaende Daghyaerden fullen in advjs gehouden wefen.
Den Advocaet fal ghehouden wefen tot kosten van het Landt, eenen yegelijck. van de Staten te leveren; Copie onder fijn handt, van alle de Refolutien in de Daghvaert genomen; ende oock Copie van alle de Aften van Confenten , mits dat fynen Klerck fal nemen Rer cepiffen van de Stucken, elcks van de Staten gelevert.
M



Sal eenige van de Edelen naeft by der handt, of in den Hage refiderende, leveren enaendienen, ten minften twee dagen voor de Daghvaert, 't gunt daer op den Daghvaert fal die-a nen. „
Item, fal gehouden zyn alleDaghvaerdente^ bewaren, foo beneden als boven en oock alle, Proceifen van de Staten, ende de felve vorde-t ren als het behoort. ,
Sal hebben tot Wedden vier honder ponden van veertigh grooten het pondt, te betalen by den Ontfanger van des gemeene Landts onkosten van halven jare tot halven jare; ende reyfende, het zy binnen ofte buyten 's Landts van Hollandt, twee gelijcke ponden des daeghs, ende den Boode van het gemeene Landt, niet hem reyfende en dienende, twaelf ftuyvers des daeghs.
Den Advocaet fal fecreet houden, ende niemandt, direftelyck noch indiretfelyck, de Refolutien van de Staten, noch oock de opmier die by een yegelyck van dien gegeven fal wefen, het zy of de felve accorderen of niet, er daer op onder anderen fynen Eedt doen.
Item fal den Advoeaet hem moeten reguleren naervolgende de Ordonnantiën die naer maels gemaeckt fullen mogen worden, beroerende de exercitie van fijn Officie, te weten dat hy vorder gehouden fal wefen te doen dai voorfz is, fonder daer vooren verdere Wed
den
I56'ó. n.iVtfo.' ag. 93* «T Edelen in te die» en'tgandc s refolva;n ftaet. die Dagh' aerden te ewaren nde Pre» effen te rorderen.
Van de» \dvoeaet jjn Wediens.
De Ref». lutien fecreet te houden»
t
Hoe hy . hem voort* fal rnoeteü ' reguleren. >
»



i5°oii.Nov.
Reciproc* wederfegginge van de voorfz Commiffie
Uyt ftellmge van de Electie var een nieuwen AdvO' «aer.
Continuatie van |oachim GyfelingsCommiffie.
Te recouvreren alle deStucken van den overleden Advocaet,
C 5aÓ
den, of eenigh extraordinaris Salaris te mogeri eyflchen.
Item* fal aengenomen wöfden totwederfeggen van de Staten, ofte het meerendee! van dien , en oock van hem felven, altydts een half .jaer te voren hlnc inde de een den anderen waerfchouwende.
Naer communicatie op' de voorfchreve Voorwaerden, ende Electie van een nieuwen Advocaet van het gemeene Landt, is die faecke uytgefteldt tot den achtienden der Voorfz Maendt, des avondts in de Herberge, omme als dan daer van eyndelyck te refolveren, het ware op den Ontfanger Coebel, ofte op den voornoemden Sandelyn , ofte beyde , of by gebreecke van dien op Mr. Jacob van den Eynden, gevende elcks Wedden van vier hondert pond. van xl; grooten, ofte meer, eer dat achterblyven foude by faute van fuffifant Salaris.
De affiftentie by de Staten toegefeydt Joachim Gyfelinghs, Colleéteur van den Impoft op den Turf, over het Quartier van de Langeftraet , voor den tijdt van twee maenden, geexpireert den twaelfden defer maendt November vyfthien hondert tfeftigh, is hem gecontinueert voor den tydt van noch een maendt.
Den voornoemden Heere vanSprange,- ende den Ontfanger van het ghemeene Landt, Mr.' Aernout Coebel, zyn ten voorfz dage gecommitteert van de Erfgenamen des voornoemden
over



C 5*7 )
overleden Advocaets te recouvreren alle deStucken, Boecken, RegifterSj ende Papieren des voorfz gemeene Landts faecken betreffende, m het Sterf-huys bevonden»
Den voornoemden Burgemeefter van der Gouda Tan Dirck Thoenfz van Sebburgh, rapport gedaen hebbende van fijn wedervaren met myn Heere den Prince van Orange, Stadthouder van Hollandt, beroerende het verleggen van de Brabandtfche Vaert, van den Oudenbofch tot op de Laege Swaluwe, hebben de voornoemde Edelen, ende Gedeputeerden van Haerlem, Delft, Leyden, Amfterdam, ende der Gouda, tot het voorfchreve verleggen genoegh geconfenteert, hoewel het maecken van de Wegen groote fomme van penningenkoften foude, dan en fouden daer toe niet confenteren, ten ware die van Dordrecht confenteerden dat een yegelyck Schipper ofte Schuytenaei van waer hy quame, het ware van der Gouda, Rotterdam, Schoonhoven, ofte van elders met vracht van Menfchen fouden voorby Dordrecht naer de Laege Swaluwe mogen doorvaren , fonder te Dordrecht te moeten aenleggen ofte' verfchepen; daer op de voornoemde Gedeputeerden van Dordrecht rapport ghenomen heeft, ende antwoorde inne te brengen den voorfz 18. in November 1560.
Dagfi-
1560. 11.N014
Nopende', verleggen van de Dra. bantfe Vaert op de Swaluwe.
Pag. S><H



ip.ende so.
Novemb*
Daghvaert in den Hage gehouden, op
Den IQ* ende 20. November 1 5 6 o.
PRESENTEN*
tfyf dt Heeren Edelen.
Den Heere van Asfendelft.
VanLockhorft> ende
Van Sprange. Ende van de Steden. Wouter Barthoutfz, ende
Mr. Cornelis van Hoogelande, van Dordrecht.
Klaes vanderLaen, van Haerlem.
Cornelis Janfz KruyfTert, ende
Mr. Adriaen van Leyden, van Delft.
Mrs. Jacob de Milde, ende
Cornelis van Veen* van Leyden.
Simon Maertenfz * ende
Mr. Adriaen Sandelyn , van Amfter-» dam.
Jan Dirck Thoenfz$ van Sebburgh, ende
Jan Gerritfz Hey^ van der Gouda,
Acceptatie vanMr.Ja cob van den Eynden, voo Advocaet van 't gemeeneLandt.
HEbben de voornoemde Staten geconclüdeert, omme in de plaetfe van den oveM leden Advocaet Mr. Adriaen van der Goes, za.liger gedachteniffe, voor Advocaet van den Lande van Hollandt, te accepteren, eerft voor principael, ende houdende den naem van defi Advocaet Mr. Jacob van den Eynden, Penfionaris van Delft, onder Gagies ende Conditiën, by gefchrifte geredigeert, ende voor den twee-*
den



C 5^9 )
den Advocaet, die geenen naem van Advocaet en foude hebben, maer de Staten ten dienfte ' ftaen in alle faecken, des hy verfocht fal worden ende onder Wedden ende Voorwaerden, medebygefchriftegeredigeert,hebben verklaert den Ontfanger Coebel te willen accepteren, bekende de ordinaris Wedden van den AdvoÏÏfSyTde gewoonlycke Schiltalen, endede Sft uyt den Impoft op de Wynen ende Bieren, &c. Aclum den 19. November.
De Erfgenamen van den overleden Advocaet zyn toeghtvoeghde Gagies tot Lichtmifie naeftkomende, ende den Ontfanger voornoemt belaft die te betalen ten felven tyde.
Den felven Ontfanger is mede geordonneert te betalen Mr. Jacob Bol, de fomme van twee duvfent twee hondert feven en tnegentig ponden vyf fchell. tien deniers van veertigh grooten , om daer mede te betalen Renten in Vlaenderen, en elders ftaende tot lafte van de Koninglycke Majefteyt, en verkocht Anno vyftien hondert feven en twintig, en verfchener na St. Jans miffe laetftleden.
Op het verfoeck van den Griffier van Hol landt, Barthout Ernftfz, verfoeckende voo: fijn dienft en moeyten van Daghvaerts-Brieven ende anders, omme de Staten te befchryven een jaerlycks Penfioen ofte Gagie; is verklaerdt dat den Suppliant fal alle vierendeeljaers by goe de fchriftelycke fpecificatie den Ontfanger va het ghemeene Landt Aernout Coebel, overh VI. Deel. LI v<
1560.
p.ettdeto.
Gagier» oegevoeght de ïrfgenanen van den overleden Advocjet.
Ordonnantie om te betalen de renten in Vlaenderea en elders.
•Pag. 95. Verklaringe op hee » verfoeck 9 van den , Griffier van . Hollandt, n beroerende fijn Salaris,



C 530 )
to.endeao. Nwtmb-.
Remonftrantie van den Bailüu van ZuytHollandt.
Van Vonniflen gegeven in pra;juditie van denlrapoft,te conftkuerenReformant tor koften van 't Landt.
Proces voor de Confiftorie van Leuven by de Stattn aengenomen.
Rapport op de vier Poincten, omme de Vaert te
veren fyne vacatiën ende gefchrifte, ende van dien by den voornoemden Ontfanger betaeldt werden, midts hem gevende by den Griffier Recepiffe van de betalinge.
- Gehoort by de voornoemde Staten de Remonftrantie haerluyden ghedaen van wegen van Jo-! ris van der Linde Bailliuw van Zuydt - Hollandt, ende gefien het Vonniffeby Mannen van de Hooge Vierfchaer van Zuydt-Hollandt,gegeven den fesden der voorfz Maendt November, tot voordeel van eenen Jan Boeyenfzvan Wafpyck , die geabfolveert is van de boeten daer inne hy vervallen was, als het Placaet van den Impoft gecontravenieert hebbende, midts by hem doende Eedt, &c. hebben geconcludeert dat den Bailliuw van het felfde gewysde, ende alle anderen die van gelycken gewefen fullen worden, hem conftitueren fal Reformant ien den Hove van Hollandt, ende de Staten fullen het Proces voor hem aennemen.
• Hebben de voornoemde Staten voorts verklaert, tot 's Landts koften aen te nemen voor Geertruyt Dircks, Weduwe van Mr. Gerrit Hugenfz, Appothequer tot Delft, het Proces haer gemoveert voor de ConfiftoriedesUniVerfiteyts van Leuven , by Jacques Garet, en fijn Soon Goedefroy Garet, Student tot Leuven.
De voornoemde Gedeputeerden van de fes Steden, hebben tegens den felven dage rapport genomen op de vier Poincten, ende Ap-
P°-



C 531 )
poftillen daer óp geftelt by mynen Heere den Prince van Orange, Stadhouder van Hollandt, beroerende het verleggen, ende oock maken vanv de Vaert op de Swaluwe; ende verfochten datc die van Dordrecht middelertydt fouden conci-i pieren Ordonnantie, omme ordre ende regel te ftellen tegéos de oTfgeregeltheydt van de Schippers , die in het voorfchreve Veer over ende weder over varen fouden.
Op de Requefte van Adriaen Florifz vam Kuyl, Impoftmeefter van Schoonhoven * de Anno vyfthien hondert negen en vyftigh, verfoeckende quytfcheldinge van hondert ponden van veertigh grooten ; is geconcludeert dat de Staten , omme redenen in de Requefte gefteldt; ende gehoort het rapport van den Burgemeefter van der Gouda, Jan Dirck Thoenfz, verklarende het aengeven van den Suppliant waer te zyn, hem quy tichelden de van de voorfz hondert ponden, de fomme van vyf en twintigh ponden, Ordonnerende den Ontfanger Aernout Coebel, hem Suppliant die te laten pafleren in reeckeninghe > ende betalinghe van iynen beloofden pachte.
Op de Requefte van die van Absrecht, verfoeckende dat eenige Poorters van Delft, gebrüyckende Wooningen ende Landen buyten de Stede gelegen, mede fouden contribüerer in de gemeene Ommeilagen van Absrecht, ofte dat hem Suppliant quytfcheldinge gedaen foude worden ter fomme van is verklaert km
beat patientiam tot de nieuwe Verpondinge.
LI 2 Dagh
1500.
g.endeiOt Novemb. erlèggèn p deSwaïwe.
Juytfcheliinge geiaen den [mpoftmeeltervanSchoonhoven.
Requeft» van die van Absrechu



lp. Dec. de Staten fijne Majefteyrgeprefent^erc.
Refolutie om weder andere Requefte aen de Finantie over te geven tegens de felve.
Pag. fr.
Refolutie om te verkrygenm'euweEx-1 ecutorialen.
]
Laft aen den Ont- ^ fanger Aer- ( nout Coebel gegp- ■ ven om dec Acte van £ Commiiti- t mus te leveren den e Prajljdent t
( 534 }
hoeren de Staten ende die van Sevenbergen, omme op eenige taux geftelt te worden in de Schiltalen , gemerckt fy beducht waren naer .uytwyfen der Brieven daer van zynde, op welcke Requefte Appoinétement gefteldt was luttel tot contentement van de Staten: Soo hebben de voornoemde Gedeputeerden gerefolveert, dat den Advocaet van het Landt fal gelycke Requefte , weder eerft boven reyfende , prefenteren aen de Hoofden, Thefaurier, ende Commiien van de Finantie van de Majefteyt, gemerckt defe faecke van fettinge op feeckere Schiltalen, verhooginge ende verlichtinge van gratiën , by die van de Finantie gemeenlyck eeiaen wert. b
Is insgeïycks ten felven dage gherefolveert, lat den Advocaet fal overgeven Requefte, omne te verkrygen nieuweExecutorialen, volgende ie Minute daer van gemaeckt; ende dat overmts de Deurwaerders van den Comptoire van t Landt, en eenige nieuw Ommeilagen in de aetfte executie niet genoegh uytgedruckt en cyn, - -
Ten felven dage is mede gelaft den Ontfan;er Aernout Coebel, dat hy fal leveren in hanlen van den Prajfident van Hollandt feeckere \&e van Committimus van de Majefteyt, in lat0 den by de Staten verkre-
en, ende tot noch toe onder den Advocaet,. verleden, ftil gelegen, by de welcke den Raedt eauthorifeert werdt, omme voor henluyden i doen roepen alle de geene, die eenige ex-
emp-



( 535 ;
eruptie ofte privilegie willen allegeren in eeni*re Ommeilagen over Hollandt gedaen, ende ( noch te doen, ende de Staten daer op hooren-( de, omme te fchouwen de meenighvuldigheyt, van de Proceifen die dagelycks meer oprylen-1 de zyn, met denominatie van alle de gene die vryheydt ofte exemptie pretenderen, uyt de Reeckeningen ge-extraheert.
Den ii. December 1560.
IS by de Staten gerefolveert dat Pieter Harry, geweeft hebbende Colleaeur van den Impoft op den Turf over het Quartier vander Gouda, zedert Lichtmilfe laetftleden, tot omtrent Bamiffe Anno vyfthien hondert tfeftigh, fal fyne reeckeninghe van den ontfangen Impoft doen ter nacfter Daghvaert voor den Heere van Sprange, ende een van de Gedeputeerden van der Gouda, die de voornoemde Staten daer toe ten dage voornoemt gecommitteert hebben.
Den 12. December 1560.
ZYn de voornoemde Gedeputeerden van dei Gouda gecommitteert by de voorfchreve Staten, te doen by eenige bequame Perfoonen bewaren en waernemen dat 'er geenen lurf. in Hollandt ghedolven ofte geflagen, gevoer en werde door Goe - Jan - Verwellenfluys, ghe legen in Heeckendorp, (tulfchen der Gouds ende Oudewater) uyt Hollandt, fonder te betalen Impoft van het duytken ofte penning! refpedtive, met Oftroy ende Confent van^dt LI 4 Ko
1560.
\o.Dec.
imme te loen roejen de Eximpten.
11. Dcc.
Commis[ie om te hooren de reeckeninge van den Collecteur van den" Turf ter Gouda.
12. Dec.
Commis-
fie op die van der Gouda, om dc-nTuifte ; doen waer» .nemen.



r 53*;
TjTfJO.
a. Dee.
J3« Z>"'
Defroyement en Schenckagie gedaen aen denCapiteyn van de SpaenfcheKnechten.
ïag. 98. "
Laft aen^ Coebel ge. geven, om vandenCa-j teyn te recouvreren ' <te Ordon-
Koninghlycke Majefteyt, by de voornoemde Staten op den voorfz Turf geftelt; wel - verftaende, indien de Turfvoerders konnen bewyfen den Turf in Hollandt gelevert te hebben , dat hen haerluyder geit gereftitueert fal worden.
Den 13. December 1560.
IS gerefolveert den voornoemden JuliaenRomero, Capiteyn van de voorfchreve Spaenfche Knechten, leggende in den Briele, Geervliet, &c. te defroyeren in de Herberge ten Huyfe van Marie Volfen, ende hem te doen convoyeren buyten den Hage, by Jan vander Merffche en Adriaen Ozierfz, Deurwaerder; te weten, Jan vander Merffche tot de Maeslandtfche-Sluys toe, ende Adriaen Ozierfz tot den Brielle, Sommersdyck ende elders, daer den Capiteyn voornoemt hem fal ghelieven te vinden, omme te vereyfïchen wat gebreck van Vieluaille allomme welen magh, ende hem Capiteyn voornoemt van ftonden aen prefent te doen by den Ontfanger Mr. Aernout Coebel, i/an vyftigh Goude Kroonen, ende voorts hem aeloven te volkomen de beloften van de fchenc-, cage van een Gouden Kettingh, te leveren foo vanneer de voorfz Knechten ge-embarqueert ouden zyn om na Zeelandt, en confequenteyck naer Spaingnen te reyfen.
Den voornoemden Ontfanger Aernout Coe>el foude van den voorfz Capiteyn recouvreen Copie van de Ordonnantie, op het verkoo-;
pen



( 537 )
pen van de Viétuaillien, by den Hove ghernaeckt, ten fine de Soetelaers fouden mogen te bet verwillight worden, omme Vi&uaillen ten voorfz Plaetfen aen te brengen.
Den 14. December 1560.
HEeft den Ontfanger Aernout Coebel verklaert, de voorfchreve vyftigh Goude Kroonen den voorfz Capiteyn aengetelt en gegeven te hebben.
Zyn mede den voorfz Capiteyn toegefchickt voor den voorfz Kettingh hondert Goude Kroonen ende den voorfz Coebel belaft hem die met den eerften ( overmits het vertreck van de voorfz vier Vaendelen uyt Hollandt) tebeftellen.
Den 15. December 1560.
ZYn Mrs. Aernout Sasbout, ende Cornelis van Nieuwenburgh, Raeden ordinaris vooi den Hove van Hollandt, gecommitteert, omme te aenhooren de rapporten van de Correcteurs van de Quohieren op den thienden penningh Anno vyfthien hondert feven en vyftigh. ende die gene, die op de correftie geweeft zyi van den tienden penningh, de Anno yyftiei hondert drie en vyftigh, als Mr. Jacob de Milde , Mr. Adriaen Sandelyn, Mr. Adriaen var Leyden, ende Ravensberge zyn mede gecom mitteert, omme te befoigneren met de voor noemde Commiifariifen uyt elck Quartier dae LI 5 o;
1560.
13. Dec. nantie op het verkoopen van de Viétuaillen.
14. Dec.
Verklariti- . ge van Coebel van de voorfz . fchenckagie.
Andere fchenckagie den felven Capiteyn toegefchickt.
15. Dec.
Commiflle
. op Aernout Sasbout en Cornelis van Nieuwenburgh , omme te aenhooren de rappor-
1 ren van de Correc-
l teurs van den lopen-
"ning.
r
p



538 )
t&tio. Dec.
Dat deCoL ïetfenrs van den Turfalle drie maenden hare penningen lullen over brengen.
Rekeninge van Pieter Harry en Eiias Tack te booren.
Beloften gedaen Dirck Coebei, om te lïrygen alle de Registers en Smeken onder hem ruftende.
Hoe men
deGagiens van den nieuwen Advocaet fal vinden.
op fy befoigneren fullen mogen, ontbieden tot des Landts koften een, twee, ofte drie Per-, foonen die hen duncken van de materie beft te weten, en ter naefter Daghvaert fullen de Staten eenen dagh ramen, om te beginnen te befoigneren op de voorfz correctie.
Is mede gerefolveert dat de Collecteurs van den Impoft op den Turf, fouden hare penningen brenghen in handen van den Ontfanger Aernout Coebel, van drie maenden tot drie maenden; ende den Heere van Sprange, ende die van der Gouda zyn ghecommitteert, omme te hooren de Reeckeninghe van Pieter Harry en Eiias Tack ter naefter Vergaderinge; ende de andere Impoftmeefters fullen reeckeninghe doen op den tydt henluyden by de Inftruétie geftelt.
Dirck Coebel van der Loo is toegevoeght een Wambais van Satyn, ofte twaelf ponden daer voor, midts dat hy de Staten leveren fal alle de Regifteren ofte Memorialen, by fyn Vader Mr. Frans Coebel, zaliger gedachteniffe, in fynen tydt Advocaet van den Lande, midtsgaders alle andere Sucken de Staten toekomende onder hem ruftende.
De Edelen, Haerlem, Delft, Leyden ende Amfterdam, hebben gerefolveert de Gagiens van den toekomenden Advocaet te vinden, te weten de vier hondert ponden op de gewoonlycke Schiltalen, ende de reft by maniere van Penfioen op extraordinaris Middelen, als op den:
lm-



(539;
Impoft van Wyn, Bier, Margentalen ende andere ; Dordrecht verklaerde, dat men foo wel het furplus als de ordinaris Weddens van vier I hondert ponden, vinden foude op de Schiltalen, nemende rapport; Gouda verklaerde de gheheele fomme te vinden op de Schiltalen, mits genietende gratie, ofte op de extraordinaris middelen; ende die van Leyden verklaerden daer en boven, dat, of het gebeurde dat de extraordinaris middelen celfeerden , dat men als nu eenen yegelycken or/een redelycke quote foude ftellen, nemende niet te min rapport op het laetfte Art. van Alsmeren, behoudende die van Dordrecht ende der Gouda haerluyder rapport.
Aengaende de Electie van een Advocaet, in de plaetfe van zaliger gedachteniifeMr. Adriaen van der Goes; hebben de Edelen , Haerlem,( Delft, Leyden ende Amfterdam, geconfenteert in den Perfoon van Mr. Jacob van den Eynden, hem toevoegende voor Gagies de fomme van acht hondert ponden van veertigh grooten het pondt, ende voor dagh-gelden als hy in 's Lands faecken vaceren lal, drie gelycke ponden , ende voorts onder conditiën hem voorgehouden : Ende aengaende den Ontfanger Coebel, midts hem regulerende naervolgende de voorwaerden hem vertoont, zyn veraccordeert hem te laten volgen van fynen ontfangh, daer hy voortaen reeckeninge van doen fal naer datum van defen den hondertften penningh van fynen ontfangh; Dordrecht heeft op alles rapport genomen, ende belooft antwoorde over
te
156b.
iS.Dee. >ag. 99.
Electie van len Advo' :aet Mr.Jarob van ien Eyn3en,envanIjnGagien.
Van Coebels Gagien.



X 540 )
1.560. T5. Dec.
Continus» tie van JoachimGyfelings dienf van de col. lecïatie vat den Impol op den Turf.
16. Dec.
Executoriale den voorfzColleéteur te doen hebben.
te feynden voor Kersmiffe naeftkomende, in handen van den Heere van Sprange ; Amfterdam heeft, beroerende den Ontfanger Coebel, rapport ghenomen ende belooft antwoorde over te feynden voor Kersmiffe; Gouda heeft mede rapport genomen op de Gagies van den Eynden, en van Coebel geconfenteert, ende de antwoorde over te feynden als boven, anders conformeren hen alle de voorfz rapport begeert hebbende met de voorfz opinien van de Edelen , en andere Steden voornoemt.
Joachim Gyfelings, Collecteur van den Impoft op den Turf, in 't Quartier van de Langeftraet, is ghecontinueert in fynen dienft den tydt van acht maenden, onder alle voorfproocken woorden, binnen St. Geertruydenberge tby der Staten Gecommitteerden, ter eenre zyde, ende Joachim Gyfelinghs, ter andere zyde, gemaeckt in Augufti laetftleden ; behoudelyck, dat hem in reeckeninghe gepaifeert fal worden voor de Mondt-koften van de vier Gefellen, hem tot 's Lands koften voor affiftentie toegevoeght vier ftuyvers des daeghs, ende dat hy de voorfz Gefellen van ftonden aen oorlof geven fal tot den nieuwen tydt toe, tot difcretie van Mr. Cornelis van Hoogelande.
Den 16. December 1560.
IS verklaerdt den Collecteur voornoemt te doen hebben van den Hove van Hollandt Executoriale op de Letteren van attaché, by de Staten verworven op het Placaet, hem by
de



C 54i )
de Majefteyt geconfenteert en verleent, in November 1559'
Is voorts gefloten, dat den Advocaet fal boven te Hove vervolgen, dat 'er in de plaetfe van den Heere van Waterdyck, ofte eerft vacerende Staet van Raedt, fal geftelt worden eenen geboren uyt Hollandt, volgende den inhouden van feeckere Miffive, byde Majefteyt den feven en twintighften April 1555. aen die van den Grooten Raedt gefchreven, die de nominatie van dien hebben.
Om des overleden Advocaets Dienaer, Coenraedt van den Gerechter , te doen copieren eenige Regifteren by den voorfz Advocaet van de Staten affairen gehouden , ende by fyne handt gefchreven; is gecommitteert den voorfz Ontfanger Coebel met hem te negotiëren, ende overkomen van den arbeytsloon.
Hebben eyndelyck geconcludeert des daeghs naer Derthien - dagh, als den fevende January toekomende vyftien hondert een en tfeftigh. des avondts weder in de Herberge te compareren , om voorts te refolveren des anderen daegh op de vordere des Majefteyts Petitiën, en ande re ongerefolveerde affairen. Aéhim den feftien ften December vyftien hondert tfeftigh.
Eynde van het VI. Deel,
16. Dec;
re vervol ;en, om ;ene uyt Hollandt jeboren geftelt te worden in de plaetfe van den Heere van Waterdyk in den Grooten Raede.
Pag. 100. Regifteren vanMr.Ad» vocaet vaa der Goes te copieren.
Dagh om weder te vergaderen.