KONING LEAR,
TREURSPEL
I N
FT F BEDR TVEK
GEVOLGT NAAR HET FRANSCH,
DOOR MEVROUWE
M. G. de CJMBON
GEBOOREN
FAN DER WERKEN.
In 'SG R A V E N H A G E
By H. H. van D R E C H
Boekdrukker en Boekverkoper in de Papeftraat. 1786.



VERTOONERS.
LEAR, geweezen Koning van Engeland.
REGANE, Dochter van Lear, gebuwt met den Hertog
van Cornwall. HELMOND E, Ongehuwde Dochter van Lear. DE HERTOG VAN ALBANIEN. Gebuwt aan Go».
nerille ouJJle docbier van Lear. DE HERTOG van CORNWALL, Gemaal van Re-
gane.
DE GRAAF VAN KÉNT, Engeljcb E.lelman. EDGARi-», Oudjle zoon van den Graaf van Kent. LENOX, tweede Zoon van den Graaf van Kent. NORCLETES , een behoeftige Gryzaard. OSW/VLD , etn Officier van den Hertog van CornusalL VOLMAR , ander Officier van den Hertog. STRUVIOR, ander Officier van den zelfden. EEN EER.STE SAAMGEZWOORNE , van de Party
van Edgard.
EEN KRYGSKNECHT , van den Hertog van Cornwall. EEN TWEEDE KRYGSKNECHT.
ZW? G E N D E.
Lyf - wachten van den Hertog van Albanïèn. Lyf wachten van den Hertog van Cornwall. Krygslieden van Cornwall, en faamgezwotrnenvanEdgard.
Met Sptl Jpttlt i» Engeland.



KONING LEAR
TREURSPEL
*******************
EERSTE' BED RTF.
Het Toneel verheeld een Kafleel of Sterkte van den Hertog van Cormvall.
EERSTE TONEEL
De Hertog van CO RN WALL, OSWALB.
O S W A L D.
X Iet is dan hier , mynheer ! in deez- geduchten wal, Die, door zyn flerktens, vaak al de aard verbaazen fait 'tls in het diepst van een bosfehaadje , en in deez' ftreekea, Dat ik den Hertog van Cornwalles weer mag fpreeken. Wat kan de reden zyn , dat gy, dus onverwacht, In ccn zoo aaküg oord, uw' hoflUat ov&rbragti
A a 9t



a KONING LEAR.
De Hertog van CO RN WA L L.
Cy zult het weeten, vriend.' -- Maar laas.' meg welk verlangen,
Hebbe ik gewenscht om u aan deezen boord te ontfangen ! Waar is Vorst Lear?
0 S W A L D.
Elk weet, dat hy zyn gryzen tyd, En zwakken ouderdora by Gonnerille (lyt. Maar 'k meende in zyn gezicht, en fombre weezenstrekken , De fpyt een's droeven Vorst, wicn alles belgt te ontdekken, Die, door de liefde voor den troon lleeds aangedaan , Al Sidrend weent om de eer, die hy heeft afgedaan. 'cBerouwt hem, dat, toen hy een kind , zyn lust en Ieeven. Heeft aan den Hertog van Albaniën gegeven . Dat, wen Regane aan u haar hand fchenk voor "t altaar, Hy 't Ryk van Engeland fchonk aan Gonnerille en haar': Ja, 'tis dit denkbeeld Heer, voor hem vol bitterheden, Waardoor hy meerder dan door zwakheid wordt bedreden Men zegt zelfs dat zyn oog foins , vol droefgeeftigheid, In'theimlyk vcorHelmonde een'vloed van traanen fchreif Dat hy die dochter, die hy doemde en kost verjaagen , Tering roept in zyn hart, in een geduurzaam klaagen. Hy denkt haar zonder fchuld , en wil, dat zy in 't kort. Weer trede in zynen Staat, en gerechtvaerdigt word' >Iietsfchynt thans meer 't berouw dat hv gevoelt te Itreelen ; Dan haar met luider in haar erfrecht te joen deelen .• Veel - ligt werpt hy door haarhet gantfche Ryk ter neêr • Op dat hy zely' noch voor een oogenblik regeer': — £en zwakke gryzaart , moé de kroon op't hoofc te draagen Staat menigwerf die af, om 't eens zich te beklaagen : Ik weet, dat k«m de glans des fcepters noch bekoort.



T R E U R S P E L.
*
De Hertrg van CornwaLL.
Zie daar de reden, die my trek naar deezen oordIk vreesde zyn berouw, my zoo dikwerf gebleken ; Ik vreesde , dat zich hier, in de ontoegangbre ftreeken , Een muiter- bende onthield, die listig , door verraad , Zyn' gryzen Koning mogt herftellen in zyn' Staat. Het Britfche Ryk vind fteeds in muitery den zegen; 'kWist, dat het faamgefpan Helmonde was genegen, En fpoeide in alleryl my naar deez woefteny: Myn krygsvolk trok by één, Oswald! en volgde my: Ja, 'kvind' myindcn fchyn van voor dit Ryk te waalcen, Waar 'tDeensch geweld welhaast de wallen zal doen blaaken, Ik vind my hier , op dat myn arm 't gehaat befluit Een's fnooden onderdaans in zyn b..ginsfel fluit': 'k Bevind my hier in 'teind om 't woefte volk te ilraffen. En , kost ik meer dan eens my zelve wraak verfchaffen : 'k^al thans niet minder de aard beverwen met het bloed Van muiters , wier verraad myn grootheid waglen doed.
Oswald.
En waant gy, Heer! dat noch Heimondeis in het leeven? Het eenigfte bericht, my van haar lot gegeeven, Is, dat zy omdwaalt in een'nacht van duifternis, Of, dat haar rampfpoed door den dood reeds geeindigtii Neen niets moet Gonnerille en uw Regane ftoorenHelmonde is voor altoos voor Koning Lear verlooren Zyn arm zou te vergeefs zich waapnen voor een recht, Dat door hem zelv' haar eens om 't misdryf werdt ontzegt Zou hy zyn feilen haat en zynen toorn verzaaken?
De Hertog van C o r n w a L L.
Leer u een beter fchets van zyne driften maakeu! Ijl alles onbetemt, kent hy noch perk noch maat. In goedheid noch in liefde; in gramlchap noch in haat, A ï Vo»r



KONING LEAR,
Voor dat Helmonde naar zyn'ondergang dorst trachte» Scheen hy, om haar, al zyn namaagfchap te verachten. Hy zach die doehter aan als een gefchenk der goön , Door elk gevleit geviert om haar aanbidlyk fchoon ; De vrucht zyn's ouderdoms weidt in haar aangebeden; Hy overlaadde haar met duizend tederheden; Cy weet wat ftraf ze in 't eind van zyne hand ontfing; Kent dorst haar byftand biên; Kent werdt een banneling: En dit was 't bloedloon voor een'dienst van veertig jaaren. Een Enkel oogenblik, zoo wy zyn' toorn verzwaaren, Is thans genoeg om hem in 'tharnas te doen treên; Ik fidder vooreen lot vol van afgrjsiykheén. Een heimlyk zielsgevoel van onöphoudlyk vreezen, Zegt my, van uur tot uur: Helmonde is noch in weezen. 't Is of ik aan 'tgerucht geftaag haar dood ontken — Ik beef voor een gevaar, waarvan 'k onkundig ben. Tracht onderwyl hier niet myn voorzorg te verletten; Een vonk wist menigwerf dit Ryk in vlam te zetten, Ik ken den aard des volks- — Welaan myn Oswald .' gjr Doorkruis deez' bosfehen met ons heïr van allen zy. Doorzoek het eenzaamst pad.' dring in de diepfte holen , Myne angftige argwaan blyft ten duurde u aanbevolen. Doorzoek gebergte en rots, en onderaards gedicht, En breng Helmonde, indien zy leeft, voor myn gezicht! Stel, Hel in myne hand dat hooft, dat my doet beeven; Men komt— Ga, ga , myn vriend ! wilu op weg begeven 'kBetroHWC aan «wen moed het welzyn van myn' Staat.
II T 0-



TREURSPEL. ff II TONEEL.
Dt Hertog van C O RN WALL, R EG A NÉ, Dt Hertog van ALB ANTEN, EDGAR D. LENOX.
Dt Hertog van A L b a n I ë i».
JVIyn pligtgebied me in 'teind, datik deez'plaatsverlaac
Ket perk is thans gedelt aan onzer beider rechten: Een onderling verdrag kost onzen twist beflechten; Wy ftrengelden te faam een hechten vrede-band; k Hebbe onzen boord geftelt in ftaat van tegenfla'nd. Om , met vereende magt elk vyand af te weeren; Thans moet ik naar myn Hof en Staaten wederkéeren; 'kHebb' myn vertrek beftemt, en haak, met ongeduld'. Naar 't weerzien van een vorst, wien "k alles ben verfchalcf. Dien milden vorst, die my zyn dochter heeft gegeevenj Die , wars van pracht en kroon , Hechts wenscht met haar te leeven.
Bemint te weezen, en te «erven voor haar oog;
Wien 'kdarik dat hem myn hof tot fchuilplaats ftrekken
mcog ,
Kon ik een grooter blyk van zyne gunst ontfangen ? R e G A n E.
Doe hem van onze trouw de oprechte hulde erlangen.
Voeg uwe liefde en die van myne zuster t' faam , En maak voor hem den last der Jaaren aangenaam! Maar wiltgy voor een ziel, zoo teder, "t leed verzachten; Dan wisch Helmonde, voor altoos, uit zyn gedachten; Die wreede dochter, laas! dis door haare euveldaan.
li-



KONING LEAR,
L i k o i,
Hoe euyeldaaden? — neen , zy kost die niet begaan. De Hertog van Coïnwall. Yermeet'Ie durft gy hier....
E d g a r d.
Myn broeder! De Hertog van C o r n \v a l l.
Zulke trekken
Wist zyn Heer vader in zyn' boezem te verwekken: Ja, 'tis het werk van Kent.
De Hertog van A l b a n i ë n.
Zeg liever de edele aard Der leevendige jeucht, die zich met drift verklaart *k Hebb* nooit een misdryf in Helmonde kunnen vinden, En was altyd bevreest daarvan't geheim te ontwinden; 'kBeval 'tden Hemel aan, die alles richten moet — Gy Heer, en gy Mevrouw ontfangt myn affcheids groet.' Gy zult, als de eer my roept, my ftraks hier weer aanfehouwen
De Hertog van Cornwall.
Blyf or.dertusfchen u op myne zorg betrouwen:
Myn heir, ten kryg bereid verwacht u aan deez' boord
Zoo haast de trotfche Deen den zachten vreè verlloort.
III. T 0



TREURSPEL ;.7
III TONEEL,
De Hertog van CO RN WALL, REGANE, EDGdRD, LENOX.
~Dt Hertog van C o R n w a l l, tegen EJgard en Lenox,
Gr. *. o fleunfels vanhet Hamhuis uwer vaderen i Wie 't oude helden-bloed noch vloeijen mag door de aderen 3 Tk dwing, fchoon elk zich fchaart by myne legervaan, Uniet, als zoors van Kent, met my ten ftryd te gaan: kHerriep zyn ballingfchap, en mogt zyn leed verzachten , Maar gy hangt van hem af; gy moet zyn'wil betrachten En wat myn wensch ook zy; hoe zeer 'k uw' moed waar^ deer;
kWil, dat hy van zyn zoons befchik naar zyn begeef,
IV TONEEL.
£ D G A R D , LENOX.
E D G A R n. Wat zegt myn broeder?
L E N 0 X'
't Is ons klaar genoeg gebleeken, Vi\ Deenejaarls wger 'tyuur des oQjJpg^gaatontJttftekon.



3 K O X I NG LEAR.
E D G A R D.
En'tfpyt de helden drift, die gein uw' boezem voed, Dat hier de werk'loosheid uw' arm beteug'len moet.
L E N O X.
Ja' tfpyt my : — maar, wiltgy aan mynen raad gclooven , Waarde'Edgard ltreefmetmy de zucht naar de eer te booven! Myn Vader wacht onSj kom laat ons, verëeentvan hart, Beneên zyn nedrig dak gaan deelen in zyn fmart; Daar de eenzaamheid den last der jaaren helpt vermceren , Kan hy het byzyn van zyn kinders niet ontbeeren : Hy zond my naar deez plaats: 'k bidd', dat gymy geleid j Smaak, in zyn" arm, met my, zyn lisfde en tederheid!
E D G A R D.
Ach, Gooa!
L E N O X.
Niets kan den wil een's Vaders wederftreeven: fit hebbe u dien verklaart.
E D G 4 R D.
[O pligt, die my doet beeven! £yn wil ïs heüig ja, hy was altoos de myn; — Het treft my dat ik hier niet kan gehoorzaam zyn.
L E N O X.
Mo», gy toad hem weerftaan ?
E D G A R D.
De een piigt doet d'ander zwygcn '.
■ Lr-



TREURSPEL.
L e n o x.
Bedenk dat ons zyn bloed het wêczen deed verkrygen; Dat hy reeds de uuren telt vol blaakeud ongeduld — En vrees , dat gy,hem hier welhaast aanfchouwen zuls.
Edga.rh.
Wat zegt gy, Lenox! Ach.'
L e n o x.
'kGaa dan een' broeder derven , Om mooglyk door verdriet een' vader te zien fterven -Heeft reeds de glans van 'tHof uw oogzoo zeer verblind ; Dat gy zyn nedrig huis niet meer verdraaglyk Vind, Daar onze vader, ficeds vervolgt door tegenfpoedcn, De fmart der baUingfchap zach door natuur vergoeden — Wat was het wanbedryf , waarom vorst Lear. dus wr-eed , Hem als een banneling het Ryk verlaaten deed? Was 't'omdat hy hem fmeekte een' fcepter te behouën Waarvan hem eens't verlies cn de affland moestberouwen; Dat hyhem fmeekte om te regeeren op een' troon, Die, methetücht, hem was gefchonken van de goón? — En het is gy, die hier aan 't Hof zoud willen blyven ! Zou een verdwaalde hoop in u die neiging ftyven? Welk een beguichling wekt in u dien ommekeer? Denkt ge aan die lesfen vol verhevenheid , niet meer; Die wyze blyken van de vaderlvke zorgen ! Hy maalde ons hoe 't bedrog zich houd aan 't Hofverborgsn: Der hovelingen trots, en kunftigzetfbelano. Wier magt alleen zich vest op 's vorften ondergang; Een ftoet van vleyende tirannen , die hem (Irealen . En die 't vertrouwen van hunn' meester t'faam verdeolenj Hy leerde ons , hoe de deugt door de ondeugt wordt vertreè'n H»t zish het weideen door den laster zie beftrêen. — S a Mtt



ier KONING LEAR,
-Met welk een tedre fmart, die zyne ziel doorwondde , Trof hem de wanhoop der onfchuldige Helmonde.' Helmonde, door vorst Lear, in een' ontzindden haat En voor de Goön gevloekt, verbannen uit zyn' Staat; Verftootende uit zyn' arm een dochter zoo zachtaardig, Als vader-moorderes, barbaarsch en doemenswaardig — Herdenk de traanen , die hem vloeiden, van 'tgezicht, Dat hy al fnikkende ten hemel hield gericht; —
Hy heeft haar dood befchreid Cy zucht? — wil
u vcrklaaren.'
E d g a r d.
Kon ik u een geheim zoo fchriklyk openbaaren.' — Mogt ik dien afgrond van verwarring u doen zien ; ■Jtzou uw verwondert oog een yslyk fchpuwfpel bien.
Lenox.
V«rvolg.'
E d e * x ï.
Helmonde
Lenox,
Spreek.'
E d g a r d.
Ik zach haar droevig ly den ~ De jeugdige Ulrich , die zyn hart aan haar mogt wyd«n, Bood haar, met zyne trouw zyn' fcepter en zyn kroon; En Lear verkoos hem, met vermaak tot zynen Zoon. De minnaar, moedig op een eerprys zoo verheeven, Doet daai.elyk bevel tot zynen aftogt geeven : Het Deenfche volk. dat hier zyn wcufchen alet vervult,
Ver



TREURSPEL. t.>
Verwacht de fchoone Bruid alree met ongeduld; — Maar Gonnerille, in toorn en wreeden haat ontfteeken , Dacfet door 'tweeritaan dier trouw haar' hoon te moeten wreeken.
„ Hoe (zegt ze tegen Lear) uw dochter trouwt een'Vorst;
Die niet dan eerzucht fchyntte koestren in zyn borst; „ Die 'tgantfche noorden voorzyn wetten wil doen beeven ; „ Die van zynjfneeuwgebergt, van fchorsfen ys omheeven.
Slechts, door een enkel woord, ons overftroomde veld „ Kan overromp'len door 't vernielend krygsgeweld — ,, Én wie , wie zal ons voor zyn oorlogswoede dekken, „ Wen hem dit Ryk, met ons moet tot een erfdeel (trekken ; „ En wen hy door die trouw een recht krygt op een kroon, „ Die hem als door 'tgeval zal worden aangeboón — „ Helmonde gaat ,'tis waar, daar door een'troon betreden; „ Maar waar zyn voor Regane en my uw tederheden? „.Wie zal ons voor de magt een's dwingelands behoen „ Hy zal ons hulpeloos , vernedert, fiddren doen. — „ 'tls tyd , myn heer , ^is t>d dit eiland te bewaaren
Voor woeste burgerkryg en dreigende gevaaren ! „ Vrees, vrees, dat het welhaast een ysfiyk bloedbad zy; „ En onderwerp het niet aan vreemde dwinglandy „ Help hier een wreede handhet krygsvuurnietontiler-kcn f „ Ik ben 't, het is uw huis, al 'tRyk dat u duift fmeekcn ! „ JCom 'tysfelj'k gevolg van die verbint'nis voor"! Een'sgryzaards hartiszwak -- vor;t Lear geefthaargehooj.
L B N O jf,
*tls dan om deeze reèn , dat TJlrich , aahgedreeven Door wraak om zulk een'hoon het Engelfch R\k doe*, beeven ?
Zoo fnood een fre-igering moest hem ter hart* gaan.
B 3 Ed-



tl
KONING LEAR,
E D G A r D.
Hy zw»er,toen hy vertrok, van naar die wraak te (laan. De Koning fiddert; maar zyn dochter, loos in vonden; Veinst dat haar zuster duur aan Ulrich is verbonden r Zy maalt hem haare fpyt haar hoogmoed haai verdriet En 't merk van hoon en fmaad. als zy haar' Vaderziet. Zy meld hem , om een' glimp aan ha .r bedrog te geeven ; Dat zy haar' minnaar noopte om naar dit Ryk te ftreeven. *t Gerucht, dat nooit een perk in zynen voortgang vind, Verbreid welhaast al-om dat zy verst Ulrich mind: Dat zy , te faam vereent, door fchuldig vuur aan 'tblaaken , Den moorddolk fmeedden , die hun wenfehen moest volmaaken ;
En, dat zy in het eind, door die verbooden trouw,
Aan Ulrichs oorlog»-magt dit Ryk ontduiten zou.
Gants Engeland , misleid , dorst haarten afgrond doemen,
En kost Helmonde, laas! misdaadig , flrafbaar noemen.
Het zinneloos gemeen zach haar met affchrik aan.
De valfche kreet was naaaw ten hemel opgegaan,
Als waar reeds aan het Ryk den ondergang befchooren
Of zulk een loogenflem klonk koning Lear in de ooren :
Dit, dit is 't oogenblik , dat Gonnerille wacht:
Haar dolle razerny werdt hier ten top gebragt;
Zy durft Helmonde met een euveldaad bevlekken ,
Een misdryf, dat natuur zelfs moet ten fchrik verftrekken;
Zy werpt op haar 't verraad, de fnoodfle ondankbaarheid,
Een doodelyk vergif door haare hand bereid,
I» 'tkort,een vader-moord.
Lenox.
Ik beev'.' E D G A R D.
Helaas, myn waardeï De laster wordt gelooft, dit is zyn recht op aarde :
Lear



TREURSPEL. r3
Lear door den fchynbren fchuld van zyn Helmonde ontitelt Ontfluit de deuren van de Hofzaal met geweld: ' „ Goön roept hy, neêrgeknielt/k bid, dat gy my verdedigt „ De hoon is algemeen , *tis u, die zy beledigt.' ' „ Dat ze in een woesteny verdwaalc in haare vlugtf „ Haar kreet verfmoore, eer hy u nadere in de lucht f „ Doe in een harde rots haar fchuldig bloed verltyven! „ Laat haave en zee voor haar altoos gefloten blyven! » En op dat ieders hart nier. voed' voor haar dan haat i, Zoo maal myn vloek in al haar trekken en gelaat;? ' „ Het wanbedryf, 'tvergif. den moordkelk al te gader „ Het aaklig beeltenis van een' zieltoogend vader " — Hier (Kat hy beevendop;- het volk , ontroert, verftoort Omcinjelt hem , en zwygt; maar fiddert op dat woord, -i Zoo fnood een wanbedryf doet ftraks den haatontbranden , Men fleept het offer weg , met meer dan duizend handent Ik zach. ....
Lenox. Het is genoeg!
E d g a r d.
Dat yflyk tydsgewrichi Gaart me op 't herdenken weer de traanen ja 'tgejicht,
L e H o x.
Wie zou niet fchreyê'n? ach!
E d o a r »; Helmonde! • deerniswaarde,
L z*



14 KONING LEAR.
Lenox.
Dus wordt de deugt helaas! een vlugteling op aarde, In de ondeugt leeft in vreê.
E d G A R d.
Vorst Lear , na zoo veel fmart, Vol ligtgeloovigheïd; maar niet min groot van hart, Deed met de Albaniër zyn oudue dochter P"™' En boeide zyn Regane aan Cornwall voor de altaa.en. Zyn Ryken , onder hun verdeelt door deezen band. (Pnjfangcn thans de wet alleen van hunne hand.
Lenox.
Dat zv reeeeren? zoo flechtt 't opperst medcdoogen , DfonUuMige Helmonde aan '«nrecht heeftonttogen: Zoo 's hemels magt, door haar.^aardigheidgeraak Haar van het moordftaal der tirannen heeft onttlaakt Mogt haar bekoorlyk oog het licht nog op zien dagen .
Edga.ro.
Wat zoud gy doen? Spreek op - gaa voort —
L i n o x.
Kunt gy zuïks vraagen? •k Zou meteen driftvol vuur haar trachten by te fiaan; My waapnen voor haar deugt; haar redden : of vergaan-
E d GARD.
LenoxI
Lenox. Edgard.' jr



TREURSPEL^ 15
E D gard. Myn vriend! Lenox.
O Hemel.' moetik vretzenS E d g a r d. Neen, — weet myn broeder, dat Helmonde . . . Lenox.
Ze is in weezeaS
E d g a r d.
7y leeft!
L e n o X.
Gerechte goon.'
E d g a r d.
Verban uw zorgen vry ; Zy vind een' wreeker, en dien wreeker vind ze ip rnyV
Lenox.
Myn bloed, zoo 'tnodigis , zal voorHeImondeltroom«n •-* H«e hebt gy haar gered?
E d g a r d.
'k Deed haar't gevaar ontkomen.' 'k Verborg haar voor elks oog , en , tot meer zekerheid! Hebbe Dt al-«m 't gerucht van haart dood varfpriid —
e »«



w KONING LEAR,
De Hemel bood my hulp — een diepte, rol afgryze», Van een verheoven rots , waarvoor uw ziel zou yzen , In 't holst der woesteny , bekend aan my alleen, Strekt haar tot een verblyfin haar fampfpoedigheên ; 't Is hier , dat zy gerust, in ftilte. en zonder zorgen , Zic/i met een' gryzaart voor de waereld houd verborgen! NorcJetesis zyn naam.
L Z N 0 X.
Kent ze,in haar ongeval,
Haar '«vaders lot?
■ SC A l li
Helaas! dit treft haar booven al, De fnode Gonnerille, ondankbaar en doemwaardig , In 'tafzyn haar's gemaals, te meerder onrechtvaardig, Eeftryd met hoon, en fmaad, en folt'ring, al tc wreed , Een' ouden vader in het midden van zyn leed. Zy juicht in zyn gezucht en dreelt zich door zyn klagen i Ja, zulk een vadermoord kan aan haar ziel behaagen! Zy durft vergeeten; in den rang, dien zy bekleed, Dat Lear haarvaderis ; dathy haarheerfchen deed — En.jom te meerder noch haar fnoodheid te bedekken Beticht zy hem van 't volk tot muitzucht op te wekken; De drift te waapenen van ieder onderdaan , Om 't recht hem weer te biën , dat hy heeft afgedaan : Het hofgezin, gehegt aan blinde pligtbetragting
Belaad den gryzen Lear methoon en met verachting
En ik, ik, gruwend van 't bedrog , beklaag alleen Een'vader, eenen vorst, verlaaten van elk een • Vergeeten door zyn bloed, door al wat leeft op aarde; Ik vas't, dieaan Helmonde een lot zoo wreed verklaarde : 'k verzachtte f'echts voor haar in 't aaklig fchildery De «waarde trekken der outmenfehte dwinglandy, '



TREURSPEL ,7
Zy «aarde op my, en fcheen haar' vader zelv' tehoorsn Zy wasbeweegen.oos, en had de fpraak verlooren • t Was of de Hemel-magt hier , in het hart der aard'
DiearoVts0rHt V"° " 'traenscM™ had bewaard.
^tu ,iIefombre rust- waarinde fchimmen woonentScheen alles voor myn oog iets heiligs « vertoonen Zelv tnedeng gewaad, dat haar tot dekking O-rekt Dat haar geboorte en rang , maar niet haar fchoon bèdekt Som, ziet men, by geval in 'midden van haar'lyden ' Een halfgedwongen lach van haare lippen glyden •
Haare oogen , vol getraan .'tgelaat, verbleekt, doo'r fma«, Doen ons de wanhoop zien van een zachtaardig hart Haar ongeneucht vermeert noch haar bekoorlykheden' Myn broeder! ach, wat heeft myn ziel om haar gelede* k Dreef haar tot wraakin f eind, niet vreezend voor gevaar' ^y Hemde, ik vloog ,en riep myn vrienden by elkaar •
y waakl?P1'*k 'lk } h°0rt! 'tV°e2t ons^°r « „ Een monrter , dat alle eer en pjigten durft verzaaken ,
" om rSedS ZW3ar- °m h°°g vo1 f"«odedwinglandy , „ Om ons te kluisfren in een laage flaverny'
" 7* V£" euveIdaèn bevIekt *yn fchuldig leeven • * Leven,' *°° *7 kUnt' ^ Zy" am deei „ De onzaalige Oswatd , die zyn boosheid ftreelt en voed „ Scherpt noch het moord-geweer; dat ons verdelgen moet„ Die fnoode vreemdeling , als uit het ftof verreezen „ Die. in zyn'laagenftand, niets hoopen kan noch vree'zen „ Danvanzyn'smeestershand;en , die geen toevlugtheeft ' „ Dan in het bloedig amptt dat hem die meester geeft. -„ Tot hier toe , als een flaaf voor hem terneer geboogén
" VerkoogenHy Lyn' *rQ1 V001 'tWintt verre «" „ Thans zal hy aan dit Hof welhaast verfchynen gaan, s, Met een gelaat, bevlekt door duizend euveldaan. ' sa De dood volgt op zyn fehreên; die tyger yol yerfohjikken: Ca Bir



t8 KONING LEAR,
Bedreigt ons reeds met zyne affchuwelyke blikken f Maar waarom buigen we ons voor moordzugt en geweld? Z Wie heeft den Brittin'tjuk der dwinglandy geknelt. ? -
Ik ftel hun verder voor om C.rnwall aan tc vallen : Den fnooden wreedaard te vervolgen in zyn wallen: Hem te verpletten , by 'tontrukken van de kroon; En Koning Lear op nieuw te Hellen op den Troon. -lik geeft zyn (tem : *k doe ftraks hen naar deez' bosfche*
trekken : ' TkVerdeel hen, om te meer hun aantal te bedekKen -Wy zullen hier te faam vergad'ren in deez" nacht; Op dat dit groot befluit ter uitvoer word' gebragt, JJs. ftel my aan hun hooft; 'k beloof my reeds den zeege*.
Lenox.
ïkrolge, Vtis gedaan :-'k vertrek -niets houd my tegen.
E D G 4. R D. Myn vader wacht ons — Laas, — bedenkt ge...
LENOX.
'k Wü als gy, ify vaap'nenj ftryden, met u Herren aan hun zy.
E D G A R D.
Ik her gerucht; men komt - Wat zie ik ? 't is myn va-
Verberghem" ons befluit; zyn moed, zyn drift te gader; Sou mooglyk hem met ons Helmonde by doen flaan i fa't voegt aan ens alleen om ia den dood te gaan.
Y. T00-



TREURSPEL. *9 V TONEEL.
De Graaf van KENT, EDG A RD , LENOX.
De Graaf.
""V^olgt my myn kinders komt—de proef van reële jaa^ ren.
Wist reeds te lang de fmart van 'tafzyn te verzwaaren: Ik vreesde , dat een last, door fnoodheid uitgedocht,. Voor altoos van myn huis de hoop verwyd'ren mogt Ikzoeke, ik vinde u hier; 'tis in uw tederheden, Dat'k rust wacht voor den druk, waardoor ik word beftreden:
Dees vaderlyke hand heeft, in myn nedrigheid ,
V voor de zeden van het Hof niet opgeleid —
Keert met my naar'tverblyf van vreede en kalmte weder:
Daar buigt zich de edde deugt niet voor den laster neder
Kom, gaan wy; Edgard!
E d g a r d.
(_ ter zyJen.~)
Ach? — myn vader! groote goon .'
De Graaf.
Wat fnoode bandverknochtuaan dees plaats; myn Zoen'.
Edgard.
Uw Edgard wenscht metu — voor u alleen'te leeven"— ïlaai hy meethier den wil een's vaders wederftreeven. 7 c W £) j



Sf> KONIRGLEAR.
De Graaf. Ondankb're! 'tis genoeg — Gy, Lenox! gaa metrny! Lenox.
ïk ken myn's Broeders wensch — en wyk niet vanzyn ey.
De Graai?. ( tegen Lenox.} [_ tegen Edgard. ]
Wathoor ik .'. . . Veins hier niet voor my wat is de reden?
Edgard-
iïytl vader
De Graaf.
Gaa.' ik wille in uw geheim niet treden — It'Verwonder my nietmeer om cene afweezenheid , Waardoor zoo !ang myn hoop gerekt werdt en gevleit. —
Myn hart riep hen te rug, met zuchten en verlangen ,
Om onder 'tnedrig dak hen in myn* arm te ontfangen. JHoe wreed is 'tlyden , Goon ! waar meê gy me overlaad; ïkzwerfde, in baüingfchap, als 'toffer van den haat: En, nu de last my drukt van 'tafgematte leeven , >Ju zyn 'tmyn eigen zoons, — rtiyn zoons.' die my begeeven.
Ik gaa dan fterven, ven'van u, door myne fmart; Is dit, o wreedaards ! 'tloon der zorgen van myn hart.' — Gy voed een flaauwe hoop , die gy niet durft ontdekken ; Waar laas! wii vreet of ze u niet zal ten val verftrekken i



TREURSPEZ. 2*
(tegen Lonox.')
Vrees niet, myn zoon! vertrouw Uw'vader, uwen vrind. Meld hem t ontwerp , waartoe uw broeder uw verbind— Indien 't u de eer gebied. . . .
Lenox.
Welaan. . . .
Edgard,
Hou op!
Di Graaf.
'k Wil 't weetea.
L e If o x.
Wat raad — o ^oon!
De Graaf. Vervolg.'
Edgard, tegtn Lenox, iem & Graaf wyztndt,
Aanfch.-i„«, i,„m- Wat 8aat gy n vermeten ?
Aanfchauw hem! - maalt hem niet tot onzen lotgenoot*
•» wil het ... . D " ° * A A F-
E d c a r ».
Wreede proef!



ié. KONING LEAR.
De Graaf.
'k Verzelle « in den dood, Edgard
Help my , myn broeder 't voegt ons hier hem te weérLaato« geen hooft zoo waard aan 'dotten besten geeven! De Graaf. Neen , — Neen, ik laat my niet bedriegen door diea
Een edï^daad vreest niet in 't licht geftelt te zyn Sraag aan uw-vad'ren, die al de a.rd' ten voorbeeld
Gf zv Sroèmin 't graf der duisterheid bedekten? Was in het open veld; dat hun bebloed geweer Be waare deugt befchermde, en 't onrecht ging te keer: Zv zochten 'toog des volks; en u , u doet zulks beevenMvn zoonS zyn niet gefchikt die heïrbaan op te ftrecvenBn wie, daargy myn rust verftoort, verzekert my: Bat uw bedekt befluit geen faamenzweenng zy ? ortniet uit trotfchen waan en fnoodhe.d wordtgebooren ? Of PV daar door niet zelv' het eerst zult gaan verloeren, Eri cf uw drift niet, door een fchandclyk beflaan , Een onuitwisbrenhoon op myne kruin zal Iaën.
Edgard.
In dit o hemel is de taal van mynen vader! Ze onteert uw' ed'len naam en mynen roem te gader; Maar'kvolge uw voorbeeld na : gy zythet, die my leert: Bateen onfchuldig harf alle achterdocht braveert; 'iVoed' geen geheim, waar voor uw dc"gt behoeft te bceven; Wllr



TREURSPEL. %
4faar 'tpast my niet, u deel in myn gevaar te geeven;
Gy zult zoo loff'Iyk my myn voorzaat volgen zien Dat my de nazaat, op myn beurt, zyn'roem zal biën-Wy zullen ons voor 't minst doen kennen , onder 't derven; Ons waardig maaken om uw loffpraak te verwerven; Terwyl gy zelfs , door diep verwonderen vervult, Ons mogelyk een dood zoo fchoon benyden zult — Wat zegge ik ? neen , myn wenfeh zal in zoo ver gelukken, Dat we in uw' arm de vrucht der glorie zullen plukken; Gelukkig met ons driën.
de Graaf.
Uw wenfeh doet my niet aan!-Deez arm, deez arm zal nooit voor uw eer openftaan. Omhelst my, wreedaards!
Lenox.
Ach ! die gunst doet my herleeven?
l
De Graaf.
Laas' is 'tin myne magt natuur te wederftreevei? ! -Dat u de hemel, die uw oogmerk ziet, bewaar'! *k Gaa beeven voor uw lot.
Edgard.
Ik ducht voor geen gevaar. Gaan wy, myn broeder! kom , help my myn' pUgt betrachten Volg my t daar ay myn eed, daar my de deugt verwachten.'
» VI. TQ,



ü4 KONING LEAR,
VI TONEEL. De Graaf van Kent , alleen.
Itf vlugten my — Helaas! — 'khad hun geheim gehoort ;
Had Edgard Lenox niet tot zwygen aangefpocrt;
Hoe fterk weerftond hy my ! nochtans ,'k zach in zyn reden,
'tls waar de liefde een's zoons en zyne tederheden :
Ja zy beminnen my — 'k beklaag hun reukloosheid:
'tls in die jaaren , dat de drift het hart misleid.
Wat kost -- wat kost die zorg aan'thart van eenen vader,
Die tytel is wel fchoon; maar zy baart fmart te gader.
Schoon hy zyn kinders ziet gebooren voor de deugt,
JJoch weegt die deugt op 'thart. terwyl zy hem verheugt,
VII. TONEEL.
De Graaf van KENT, de Hertog van ALBANIËN,
De Hertog.
J)e Koning Lear, Heer Graaf! naar meldig uit myn Staaten.
Heeft ylings Gonnerille , en haar Paleis verlaaten , 'kBegryp de reden niet; maar 'k ben voor ramp beducht Men zegt my niet naar welk een oord hy is gevlugtUw trouw voor zyn belang is my te wel gebleeken; föm u niet daad'lyk van dien ommekeer te fpreeken,
D e



TREURSPEL, as
De Graaf.
Wit tan het zyn, dat hem van zyne dochter fcheid?
De Hertog.
Men zegt, dat foms zyn geest verdwaalt in fpoorloosheid; De zwakheid van 'tverfland is menigwerf, by vlaagen , Het aakelig gevolg van afgeleefde dagen.
De Graaf.
Hy draagt, zints lang den last der jaaren op het haofê»
De Hertog. Zyn leeven zal misfchien welhaast zyn uitjedooft.
De Graaf. Hy zal gelukkig zyn.
De Hertog;
Laat ons, door pligt gedreeven ; Ik bidde u, waarde Craaf! dit oord nog niet begeeven. Wy deelen t'faam in 'tlot een's helds zoo wyd vermaart;.
De Graaf.
Wslaan, ik wacht hier; tot het nader zy verklaart»
Einde van bet Eerfte Bedryfi
ö a TWE&



z<J KONING LEAR,
*fa tffc ïj^ *fe ^f^ ^eV^
TWEEDE B E D R T F.
ÉÉRSTE TONEEL.
De Graaf van Kent, alleen.
Ho e ! Lear is dan het Hofvan Gonnerille ontweeken ! — Waarom is hy gevlugt — o hemei .' naar wat ftreeken! Wat kan hy hoopen van dit ysi'elyk beftaan ! Daar reeds zyn gryze kruin met zwakheid is belaan ? Goön, zóu hy, aan den voet des grafs reeds neergebogen, De kroon beweenen, die hy zelv'zich heeft onttogen Rampzaalig offer , ach.' zyn goedheid, zoo verblind, Bewerkte alleen den ramp, waar in hy zich bevind. — Maar—'tls een vader.' — ja zyn fmart— is dus de myne Hy woog de deugden van zyn kind'ren naar de zyne, Elendig vorst.' dat flechts de fnoode ondankbaarheid Dier kind'ren ugeen ftraf voor uwé gunst bereid''
II. TONEEL.
De Graaf van K E N T, V 0 L M A R.
Vol II A L
J^'en droeve gryzaard , die myn mély wïstte ontfteeken , Door vrees, en fchaamte, en fjnajt, en armoede als bezwctiken,
Ver



TREURSPEL. 2?
Verwachtend voor deez' muur den naderenden nacht, Smeekte om den fteun myn's arms : - ik hebb* hem hier gebragt.
Ik hoorde uw' naam, myn heer.' by 't klaagen om zyn lyden ,
Met een benaanwde zucht van zyne lippen glyden j En toen 'khem kundfchap gaf, dat hy u hier kon zien , Scheen hem de hoop op nieuw, het leeyen aan te biën. Hy witlicht uw onderhoud.
De Graaf.
Wie is hy ?
V o l m a r.
'k Dorst niets vraagen: Hy flaat zich op de borst en vult de lucht met klaagen: Dé Itre'nge Sn wreede kou, die hy verduuren moet, Verityft noch al de kracht van 'thalf geflremde bloed. *t Gefcheurt en arm gewaad, waarmeë hy is omtoogen; Verbergt een overfchot van rykdom en vermoogen. Men leest de zeg en 'tlecd in zyn verwart gezicht, Dat, byna uitgefchreid , zich naauw ontfluit voor'tlicht — O myne kinders.' roept hy uit, wyl in zyn weezen Niet dan de vaderliefde en goedheid is te leezen — 't Was of hy door dit woord, verneert door 't ongeluk, My fmeekte om byfland, tot verzachting van zyn' druk. In 'tkort hy is, geheel door zyne fmart bezweeken. Naar 'tfomberfle achtereind der gallery geweeken......
Hy nadert —
De Graaf. Ley hem hier.'
D 3 Vot.



aS KONING LEAR.
V o l m a r, in het heen gaan teven Lear, die op bet To ecl komt.
Jij gy kunt binnen trecn!
ÏÏI. TONEEL.
De Graaf van K E N T, L E A R.
De Graaf, ter zyden , Lear met opmerking befebouwende ,
2<yn °°Z ontdekt my niet, en dwaalt angtvallig heen.
C_by ivykt terug, beziet Koning Lear met verwondering en mede lyden, in een enbewccglyk JÜlzwygen.~)
L e a r, met een verwildert gelaat rond ziende.
'kZie Kent hier niet -- helaas! hoe zouhy my beklaagen ! Een vader.' goon! - hy zou myn rampen helpen draagen!
•k Hebb- fnoode monlters in myn' boezem opgevoedMyn dochter, door myn hand ten troon gevoert; my»
bloed ! . ,
De geest verdwaalt zich in die yflyke gedachten UblyftnietsoverLear! gy dorst uw kroon verachten'tBerouwtu ;maar te laat--in wat affchuwlyk licht Maalde een raropzaalige dedeufitToeruwge»isht!--
Met



TREURSPEL.} ^
Met welk een kunst'naary wistzy haar doel te treffen! 'JcHebb'd'onfchuld wreed gedoemt, om 'tmisdryf te verheffen.
Gy mindde my, Helmonde ! ik voel een dubbel vuur Dat myne aiel doorknaagt: de wroeging , en natuur.
( Met een verwart gezicht.) Kent is hier niet —
De Graaf, zicb aan de voeten van Lear werpende.
Myn vorst! myn meester! Lear.
..... 'k zie u weder!
Myn vriend! - Herkent gy my ? - 0 tydlHp a, K teder.
De Graaf?
Kent fcheid nooit weer van U.' Kent vreest voo- 'tft.— niet, "-^rven
Nu gy hem de eer vergunt, dat hy u byftand bied'.
Lear. Ach! gy verfcheurt myn hart!
De Graaf. Droog, droog die bittre traanen.
L e a e-



KONING LEAR, Lear.
Gy hebt het my voorzegt — *k verlichte uw wys vcrmaanen!
Ht Misprees uw tedre zorg — myn noodlot is vervult:
Dit gryze hooft, wei-eer met eene kroon gehuld,
Is thans bedekt met fchaamte en fchande, voor myn fnee-
ven; , Ik moet, ontbloot van magt,— van al tgenotvan tleeven , Dat de armfte gryzaard in zyn (tulpje noch geniet, My buigen voor den hoon en voor het zielsverdriet-Niets trof myn dochter't hart, myn weldae'ü , myne jaaren — — Goón wilt aan Gonnerille in 't eind uw'toorn verklaaren!— Terwyl haar trots paleis, waar in de hoogmoed blonk; Van 'tvrolyke gejuich der feesten wederklonk; Wyl onder'thooggewelf der prachtige faletten , •t Muziek de fmaak verhief der weidfche hofoanketten , At ik, befchaamt,verueert,in eenzaamheid het brood , Dat ik , al fchreyende van haare hand genoot — 'kMoest voor haar wreed gezicht die traanen noch bedekken ; Myn wanhoop fcheen haar ziel fiechts tot vermaak te ftrek. ken ;
Het monfler hield voor mytltoos 'tvergifgereed; Eedwelmend mynen geest, door 't voeden van mynlced: Die mybefpotten dorst werdt ryk door haar befchonken : Metzulk een kelk hebbe ik de wanhoop ingedronken, 'k Ontvlood dus haar paleis , zoo vol affchuwlykheid — Maar 'k zag welhaast voor my een z waarer llag bereid : 'kWas in ditaaklig bofch uaauw aan het licht onttogen ; Of, laas! de wroeging bragt Helmonde voor myne oogen : Ikzocht, in 'tnaare diep van ieder rotsgevaart', Of ook een godhaarin hetleeven had gefpaart : •kHerriep voormy haar deugt, haar zielsbekoorlykheden : Haar zachte traanen ; haar bevalligheid van zeden: Haared'lewanhoop , toen zy 'tfchrevende gezicht By'tysfelykwiart»f/.' op'tmynehield gericht — „ Myn vader.' fprakzy , o myn vader! moestikvreezen,
i) DaC



TREURSPEL. $
„ Dat'ik eens »n uw hart een vreemdeling kou weezen? En ik , ik doemde haar — ik hebb'haar wreed verjaagt— ïie daar — zie daar het vuur, dat myne ziel doorknaagt« Myn ongeluk is niets — Goón wik het wraakzwaart wetten! Ik dorst het moordgeweer op 't hart des onfchuldszetten ^ 'k Hebb' met myn weldaè'n {leeds myn vyanden gezochtEn 'k hebb'myn vrienden, door myn'haat ten valgebrocht— o Dood—o fmart — Myn vriend! kom help my loon verfchaffen ! —
Dwing, dwing den Hemel om myn wanbedryf te ftraffen ! Vcrbyfter mynen geest door wanhoop in dit ourl En wreek door mynen dood de goön en de natuur!
De Graaf.
De Hemel zelv' zal u voor 't geen gy wenscht bevryden — Maar 'kbidd' verzachtéënmaal datonweerllaanbaarlyden } De wanhoop , die mislchien uw' zwakken geest vervoegt...
Lear.
Verzacht dan in myn hart het leed, dat my ontroert!
En wisch een monfleruit myn ziel, vol onmedoogen
Elk is een Gonnerille in myn verbysterde oogen. Het fchynt, dat ik geilaag de ondankbaare, in mynfmarc My 'tbloedig moordgeweer voel dringen in het hart — Soms zie ik weer Helmonde , als door het licht omheeven, Helmonde, die my weer te rug roept in dit leeven — Ik nader — zy verdwynt — en vlugt op 'toogenblik , Terwyl ik bloos van fchaamte en fiddere van fchrik.
De Graaf.
Vrees noch voor haar gejacht, noch voor haar' haat, myn K«oing,'
E L ï A R,



«9 X O N ING LEAR.
Lear.
|k Kond haar zuster voor — zie daar dan myn belooning! Jt/egt Gonnerille een vloek op myne tederheid, Wat heeft Helmonde dan aan mynen haat bereid? — De ziel verbittert zich door ramp en tegenheden ; Jk hejbo' misfchien in haar de fchoone deugdt vertreden — O al te zwaare last voor 'tafgepynt gemoed! 'k Hebb"t weldoen dan vervolgt en 't wanbedryf gevoed.' De wroeging, fchaamte, enfmart, verblinden myne rede— Wilt gv , helaas .' dat ik myn lot voor u ontleede ? Myn vriend.' myn waarde Kent - zal ik 't u zeggen % hoor.'
Myn geest verdwaalt foms doorangstvalligheidvan 'tfpoor.
De Graaf. Keen, neen die ed'le geest, waarop ge u moogt verheffen.... L e a r, op zvn bart uyzonde.
*tls daar myn vriend, 't is daar, dat my myn wondere treffen !
Zy ayn onheelbaar; ik voorzie....
De Graaf.
Ontrust u niet.'
Lear.
|k etl 't gekrenkt verfland verliezen in 'tverdriel. De Graaf.
Bewaar een voorrecht , zoo geroemt in u voor deezen.' Beheortge, om dat jy lyd,dan zonder moed te weezen ?
■e



TREURSPËt. g£
De list der fnoodheid heeft ui» t verdriet geftorf Het lot een's Koning is, dat hy bedrogen wordt' Laat, laat den hemel, die elk vonnis uit moet fpreeken,
Vrken - dCUSt' 'eCht °m UWe" h00n te *rge' Uw kinders hebben u vervolgt tot op den troon ; Maarlunders zyn op aard 'tondankbaar zyn gewoon. Dorst gy u 0p hun liefde en tederheid betrouwen , En 'tvlugtige gevoel dier l/efde als heilig houwen? . Die door den mintten trek van voorfpoed en van druk. .i
Lear.
Hoe, waarde Kent! uw zoons verftoorden uw geluk! De Graaf.
Geluk? zou hier op aard geluk te vinden weezen? Laat hy die 't zoekt, voor 'tminst den naam' van vade? vreezen —
Ik had tweezoons,helaas: 'khebb'hen dees dag befchreidj •k Weet niet welk een befluit hen beiden heeft misleid — Ik moet voor alles , zelfs voor hunne deugden , beeven; Was flechts , in mvnen ramp hun moeder noch in't leeven'f Myn Koning geef de fmart nooitrechtopuwen moed ! De grootheid van den menfeh voegt best in tegenfpoed. Laat ons op 't (hikje lands van myn doorluchte vaderen. •tOndankba/r bvzyn vliën van listige verraderen: Dat fchuldeloos verblyf voegt aan een hart vol pvn : t Zal voor twee gryzaards meer dan al te vruchtbaar zyn. Daar heerscht geen valfch bedrog ; de milde en gunftlge aarde . . sa
Beloont 'er d'arbeid fteeds met fchatten vol van waarde, u % arm ' noeh k,l3ek en Rerk Zal die vermeerd ren doen: *y ureed wel-cer voor u; laat hy yoortaan u voënl
* * m



34 IC O KI KG LEAR,
Het erf myn's voorzaads, waar geen afgunst zich doet vreezen,
Zal, zoo gy 'er in Hemt, ons beider aandeel weezen. Lear.
Myn hart eelKardig vriend! verdiende uw offer niet. Indien liet aarz'len kon in 'tgeen me uw heuscheid bied, Maar ken dat hart! fchoon Gonnerille my durft vloeken, 'tWil in Regane hier, noch eene dochter zoeken. Ik -prees, 'tis waar, verbaast, door mynen eerftenvêl, Dat zy het voorbeeld van haar zuster volgen zal, En dit, hoe zeer 'k misfehien daar door haar deugt moog hoonen ,
Is de oorzaak, dat ik my voor haar niet durf verwonen ; Doch 'kvoel, dat myne ziel, en myn verwarde geest, 'tVerdenken gaat ten keer, dat mydus maakt bevreest. Ik breng Regane aan myn verbysterende zinnen Niet dan met een gelaat vol tederheid te binnen. My dacht 'kontdekte reeds in haare zwakfle jeucht De znivre trekken van gehoorzaamheid en deugt — Kuntgy, myn vriend! in my dat flreelend denkbeel* wraaken
'kZal all* myn kinders de natuur niet zien verzaaken. De Graat.
Myn Heer.'
Lear.
Ik weet, myn vriend! dat Lear rampfpoedig KJ Maar 't noodlot werkt op aard niet altyd droeffems — Schoon de eene dochter my dorst haaten enverdryven; 'tis recht, dat de andre my voor 't mins: moog' overblyven.
Vergeef, beminde Kent! die zwakheid aan myn fmart -™ 3 Ikzoe-



TREURSPEZ. 35
Ik ?oeke, o ja, ik zoek noch kinders voor myn hart. Hun byzyn is my waard, daar 'ktot myn fterven nader — 'k Wenfeh my in hun te zien; ik ben en blyf noch vader. Noch eens , verfchoon my , Graaf.'
de Graaf.
Wel-aan myn vorst! wel-aan! Maar 'k bidd' draag zorg voor 'tminst, dat gy niet word verraë'n i
Eeef, van , na *t fnood bedrog , waar aan ge u wist te onttrekken ,
Eene andre Gonnerille in dit Paleis te ontdekken ! 'k Weet niet waarom; maar, laas! myn hart voelt zich bezwaart;
Volg myne fchrceden niet; voor 'talles is verklaart -'kZal, is 'er hier Hechts één getrouwe noch te vinden, Zyn' vlyt doen fpreeken, en 't geheim voor u ontwinden — Vaarwel; myn vorst.' ik gaa j gy ziet welhaast my weer, Indien ik 'tonderpand verwerf, dat ik begeer'.
IV. TONEEL. Lear» allee».
een 't noodlot blyft niet meer myn wenfehen tegen-
ftreeven ,
DeWyl het my een' vriend zoo trouw heeft wcergegeeven —
Regané , door wier hart ik noch geëerbiedigt word', Heeft al haar zucht voor my haar ega ingeftort. De menfeh is goed van aard; en geen tiran g'ebooren; Natuur doe» zich in 'thart van ieder fterv'ling hooren — E 3 Me



36 KONING LEAR.
Met welk een vreucht zal ik, in de armen van myn kind, "tGeluk genieten van door haar te zyn bemint! Hoe meer, myn dochter.' dat me uw zuster heeft doen lyden,
Hoe meer me uw tederheid en liefde zal verblvden — Ca# ga. verbeel u niet. daar 'k tot u wederkeer', Batik den fcepter en de kroon terug begeer'; Dit zyn de fchatten niet, die aan myn ziel behaagen; —" Neen , ik zoek kinders ; maar geen'troon in myne dagen * 'kSchreidde in myn (Irenglte leed nooiteenen enkten traan, Om de eer, noch om den rang. die ikhadde afgedaan. Myn oog , Regane ! is blind voor (laat en magt te gader — Ik ben geen koning meer; maar ik blyve altyd vader. Die naam alleen. . . .
V. TONEEL.
LEAR, REG A N E, Be Hertog van CO RNWALL, Dr Hertog van ALBANIEN
Lyfaaebten van den Hertog van Cornuall. Lyfivacbten van den Hertog van AWanUn.
R E G A N ■ , legen Lear.
ij^yt gy 'tmyn heer, dien wy hier zien? Waarom hebt gy gevreest u aan ons oog te biè'n? Waarom tot Kent gckeert ? men kwam ons kundfchap
geeven — 'k Vloog in uw' arm. . . .]
L ■ 1 ft t



TREURSPEL. 37
Lear, baar omhelzende.
'k Ontfang in d'uwen een nieuw leeven. Myn Dochter! ftaa my toe, dat 'k op deez' blyden dag AI de verrukking dier omhelzing fmaaken mag - ' H0£ ken!""506 lk gewenscht u aan mvn borst te druk-
Di Hertog van Co r nvvall.
'k Deele in de vreugt myn heer , die wy thans zien zeiukken; *
Gekroont door uwe hand, met gunden overlaan.
Zal nooit de erkentenis uit myn geheugen gaan —
Myn bloed verdyve, eer 'k my onwaard maak aan dien zegen .'
L s a r , tegen den Hertog van A. l b a n i ë n.
Gy Hertog wees verheugt! gy hebt uw wenfeh verkregen, Gy zult niet meer; wen gy te rug keert naar uw' daat Een lastig gryzaart zien dien, gy vervolgt en haat. ' Uw fiere geraaalin , getrouw aan uw bevelen, Ontllaat u voor altoos om in myn taart te dee/en — Men heeft den last gevolgt van uwe dwinglandy; Geen echtgenoot werdtooitgehoorzaamtgelyk'gy.
De Hertog van Al i a n i ë n.
Wat fchrik ! — myn gemaalin vol woede en onmedoogen , Maakt my nog wreeder dan zy zelve is , in uwe oogen — Gy waant me ondankbaar! neen, 'tis in myn hof. myn heer , Dat ik haar zal doen zien , hoe hoog ik u waardeer'. "kZal, vallende u te voet, eerbiedigend uw wetten,
tenn-~eh00l"Za*lnheid haar' hoogmoed paaien zet-
Ver-



35 KONING LEAR.
Vergeet voorleeden hoon.' Mem toe haar weer te zien TtBidde uvoor haar genaê, geboogen opmynknien!
Lear, hem opheffende.
Hoe fchaarskentgy de fmaad, diezymy dorst bewonen■kZou denken de natuur op 't allerfelst te hoonen, Indien ik, overdekt met die belediging, In haar onwaardig hof myn kruin verned'ren ging;-Waar heeft de majesteit der goón , om zich te ontdekken, Zich zeiven afgebeeld met meer verheeven trekken , Dan in het vaderlyk gelaat, vol achtbaarheid ; Waarin hun magt, hun zorg , hun wysheid is vertbreid . Hun goedheid die 'k betrachtte , om my ten val te bren gen —
C Met een beginsel van zinneloosheid tegen Regane , die hy waant Gonnerille te wcezen.~)
Cy dorst dan 't valfch bedrog in uwe woede mengen ! -Onimenfchte uw hart had zelv myn ondergang gelmeea' Terwyl ge in fchyn , 'tbevel een's Ega fpreekcn deed .
Regane.
'kBen Gonnerille niet -- aanfchouw my daar 'k u nader , Aanfchouw Regane; zy eerbiedigt haaren vader.
De Hertog van Albaniën.
Qzacbt tegen Regëne.} Zyn zinnen zyn ontftelt
Regane, tegen Lear.
Helaas! ik ben het niet, Die u verjaagt leef van uw' troon en rykigebied^ ^ ^ ^



TREURSPEL; 3^ Lear.
Wit zegt gy? - hoe - verjaagt? kan de aarde raonfters,
draagen ,
Die 'tzich vermeeten om een' vader te verjaagen* Verjaagt! - o ja! gy hebt met al uw veinzery, Die gruweldaad volvoert, door haat en dwinglandy -Maar zeg me, ondankbre? wie, wie heeft u 'trykgegeeven *
Ik hebbe u veel te vroeg op mynen troon verheeven — Spreek op , wat was uw recht, en wat, had gy gedaan? Niets , dan door valfche deugt uw' vader te verraën; Den zuivren onfchuld van uw zuster te bevlekken Myn feilen haat voor haar by trappen op te wekken — Waar is die hoop , waarmee uw mond my heeft gevieit. Die eerbied , dat ontzach , die liefde en tederheid — Waar zyn die heilige Eén , die gy my hebt gezwooren ? — Gy flrafte my welhaast, om dat ik die dorst hooren: "kLeere uit myn lot, dat wen een vader alles geeft, Hy flechts tot last verllrekt als hy niets ovrig heeft — 'tGefchrei een's gryzaard, dien men duld uit mededoogery Bevochtigd dc aard ; maar 't heeft op kinders geen vermoogen.
(tegen den Hertog van Albamén.~) Laas, gy verwachtte niet, dat by dien loozen fchyn, De waarheid uit haar hart zoo haast gevlugt zou zyn 'kZie u met mêely aan ; — wat ftraf was u befchooren, 7'oen u de hemel tot myn' fchoonzoon heeft verkoorer.» Ik gaf, helaas.' toen ge u aan dat ferpent verbond, Uw huwlyksbed een pook, die uwe ziel doorwond.
C Op Regane wyzende. )
P.eedik. een dechter, zoo ontaard, het iieht aanfehouwenï
F R e-



4«. KONING LEAR.
Regane.
Zult ge uw Regane altoos voor Gonnerille houé'n. Herken uw dwaaüng- 'tis de werking van uw leed.
Lear, (»t zich zelve komende.
Vergeef my, zoo ik u zoo groot een onrecht deed! «kNoemde u een monfter daar al de aarde voor moctbeeven —
Gy ziet, gy ziet het; het verftand gaat my begeeve. —
(Jïyne band op zyn bar, leggtr.de. )
*tls daar, 'k gevoel het reeds,'tis daar, 'tis daar, vooral a Dat zich de ftorm verheft , die 't my ontrooven zal.
VI. TONEEL.
LEAR, REGANE, De Hertog van C O RNWALL, De Hertog van AL B A NI EN Dt Graaf van KENT, Lyfwaebten.
De Graaf van Kent,
(jy hebt geen dogter meer , 't heeft alles u verlaatcn ; —
Er zyn geen kinders hier voor u dan die u haaten! —
Regane is 'teevenbeeld eens' monfters die u hoont,
Gy zoekt de deugt,- en het is de ondeugt, die hier woont.
Pt



TREURSPEL. 4j
De Hertog van C o r n w a t l , tegen zyne Lyfwacbten, op den Graaf wyzende.
Neemt hem gevangen.
De Hertog van Albanië n;
; Neen ! — 'tvoegt my dien hoon tekeerens
Gy moest veel-eer zyn drift en zynen moed waardeereni KZal Lear verdedigen. —
Lear.
T, Neen. fpaar die ed'le vlytf
lft waag den (laat niet aan een binnenlandfchen ftryd -
C ff ge» den Graaf)
Myn vriend! 'k beklaage uw lot! en gy , die 'k my moet fchaamen ,
Komt voegt in myne hand uw fnoode handen t'faamen.
(Hy neemt de banden van Regane en Cornwall, en voegt die in één. )
Ik zoek door myne wraak op u geen zegepraal!
Ctegen den Hertog van Cornwall.") (tegen Regane.")
'kGeeve u een^emaalin — en'kgeeve u een' gemaal,
Regane, Wat hoore ik! — Coon ƒ



4» KONING LEAR.
Lear.
En gy, natuur! verhoor myn fmeeken , Rechtvaardige natuur ! hoor hier een' vader fpreeken! Indien uw goedheid ooit aan deez' gehaaten Echt *t Gefchenk der vruchtbaarheid op aard heeft toegelegt Indien dees trouw , waarin zich thans hun hart durft flreelen. Aan dees ontaarde een pand des huw'lyks mogt bedeelen . Geef dan aan haare hoop en wenfehengeen gehoor; En dat en vrucht en hoop zich in haar borst verfmoor*. Of liever, Iaat uw toorn aan haar voldoening geeven; Schenk aan ondankbren , gelyk zy , door haar hetleeveh, Doe haar door d'invloed van uw wraak tot haaren val, Een' zoon aanbidden , die haar eens vervloeken zal. Die lleeds met fchimp en hoon haar liefdezal verfmaaden: Den last haar's ouderdoms met ramp op ramp belaaden, Die dooreen Iangfaam leed haar fleepenzal naar 'tgraf; Op dat zy, afgepynt door wroeging tot haar ttraf, Haar traanen drinkende in fmart en tegenfpoeden , Gevoel, dat geen verdriet zoo hevig 'thart doet bloeden; Dan , dat men 'tleeven geeft aan kindren gants ontaard Wier fnoode ondankbaarheid ons niet dan affchrlk baart --
(tegen eten Graaf van Kent. )
tis uit, myn vriend! 'kbegeer geen Vader meer te weezen.
Regane.
Myn heer! ....
Lear.
Vertrek!
«* t J . j)t



TREURSPEL. ê-$
Be Hertog van A l ï a ni ë n. Myn heer. . . .
L e a r.
Vertrek!
Be Hertog van Albanië n.
Hy doet my vreezen.
De Hertog van C o r n vv a l l , tege* den Hertog van AlbanVcn.
Verzacht met my den toorn, die in zyn' boezem woed! Lear,
'k Vervloek u wreedaards ! ja , zie daar myn laatflegroet!
VIL TONEEL.
L E A R, De Graaf van KENT.
L e a r.
Steun re'y, myn vriend ."k voel, dat myn krachten my begeeven.
De Graaf. Dees laatfle flag gaat u berooven van het leeyeri.
E 3 Lear.



44 KONING LEAR.
Lear.
En gy beklaagt my ?
De Graaf.
Laas .' —
Lear.
Verberg me uw zielsverdriet! Een manlyk oog ontfluit zich voor de traanen niet— Hoort gy een zucht van my ?
VIII. TONEEL.
LEAR, De Graaf van KENT, VOL' MAR.
De Graaf.
komt gy ons ontdekken?
V o l II a r.
Myn traanen zullen u genoeg tot kur.dfrhap «rekken. De dwing'Iandy voltooit in 'teind het fnoodst verraad. Men eifcht, dat gy dit Hof op "toogenblik verlaat.
De Graaf.
,Cp 'toogenWüi? -- desnacbts?
Vol-



TREURSPEL. 4S
V o L m a r.
Een onweer, volafgryzen Waar voor het kloekfte hart moet fidderen en yzen Bewind alreê 't gewelf der halve waereldkloot — '
De Graaf.
Des nachts?
V o L m a r. Vertrek — en red den Koning uit den dood.' De Graaf. Myn vriend.' 'kverftaa u?
V O L M A R.
Vlugt, of alles is verlooren!
Lear; met een vrolyk docb veraart gelaat.
'kvoel, dat ik met vermaak den donder aan zal hooren,
(Mm ziet een weerlicht.) 'kzie 'tweerlicht! — laat ons gaan.'
(tegen den Graaf. ) Beminde ! volgt gy my?
De Graaf.
*iZal tot den Iaatflen fnik niet wyken van uw zy.
Einde van bet Tweede Etdryf.
DER-



'46 KONING LEAR,
ff*****************
DERDE B E D R T F.
Het Toneel verbeeld een Bosch , omringt van Rotfen. In het achtereinde ziet men een onderaardsch Hol, waar naast een zwaare eikenboom, "t Is in den nacht; 'er verheft zich langfaam een verfchrikkelyk onweder.
EERSTE TONEEL.
EDGARD, LENOX, EEN EERSTE DER SAAMGEZWOO RNEN, Een Troep faamgezvcoomen , en Sotdaaten. van Edgard.
Edgard. (Tegen de t' faamgefvooornen , op Lenox wyzende~)
Ja 'tis myn broeder, die , in oorlogsdrift ontfteeken , Verlangt naar bet geluk om 'tBritfche Ryk te wreeken , P«or de eer verknocht aan u, endoor het bloed aan my, Wenscht hy niet liever, dan te flrydcn aan uw zy.



TREURSPEL. 47
Gswald is reeds geland : men heeft my zulks doen hooren i Hy fprak zyn' meester naauwen heeftgeen'tyd verloorenj De dwingland gaf terflond hem een' geheime,, lastGefmeed door 'thelfch beraad, dat aan zyn fnoodheid
past — ' Maar dunkt het u nietvreemt; dat Cornwall zelr durft
w gen
Ons hier in 'tholste van dees bosfchen te belaagen \ Hy breekt door 'twoest gebergt' van rotfen op ons aan, —. Myn vrienden ! 'tis hoog tyd om hem ten keer te gaan. Wie zal geen lofbiën aan een'iever zoo verheeven? Wy redden 'tvaderland en doen een' dwing'land fneeven. Wy ftellen weer op nieuw een' Koning op den troon, Die door zyn kindren wordt vervolgt motfmaad en hoon.
Eerste Saamgezwoorene
Welk noodlot voor een' vorst.'watlyden voor een'vader E.
Edgard.
Ja , maar een ander leed treft zyne ziel vry nader.
Eerste Sa a m g ez wo o re ne,
Helmonde ziet haar hoon gewrooken.
Edgard.
Naar gy meent — Helmonde is de eerfle , die zyn ongeluk beweent ~ Maar het is tyd om hier voor u 't geheim te ontdekken -
•tT* .'i dl6-ln haai" ramp haar n,0gttot redder ftrekken. JtBeval haar in de zorg een's gryzen vreemd'ling aan
^l'tu"85^ ha3r" "aam en afkomst tr«ht te raënlk hebb tot luer toe n vaa haar niet willen fpreekeni



4« KONING LEAR.
De trouw voor 'tRyk alleen wist uwe drift te or.tftecken ; ÏWaar 'twaaren, ik bekent, haar traanen en haarleed, Waardoor ik een befluit zo edel hebb' g'efmeed — In 'tkort het is om haar , dat wy hier zyn verfcheenen, *t Viel my niet moeylyk ons te faamcn te verëenen • Wy zochten reeds elkaar: dees went'ling van 'tgeval Voorfpclt, dat onze hand een* dwingland treffen zal. Dit bosch , de nacht, die florm , die zich verheft in 't ronde ;
Hatuur gaat zelv ten ftryd voor Lear en voor Helmonde. Wie denkt niet in 'tgevaar, dat ons hier ftryden doet, Dat hy een' v3der of een zuster wreeken moet?| Vorst Lear Ilort in dit uur misfehien een' vloed van traanen —
Gy goden wreekt uw recht door ons het fpoor te baanen.' Ons hart is zonder fchuld ; onze arm isuwgewyd; Kiest dien als 'twerktuig daar ge uw' vyand meê beflryd.' Het is een'gryzaard , het is u, die men dorst belgen.' Bevryd een' koning, door zyn' dwingland te verdelgen; Laat onze vaders, zoo wy fneeven, voor al de aard Graveereh op ons graf dees afch ia onzer waard! '
Di Eerste Saamgezwoorns.
Myn vrienden volgt my na , in hem uw trouw te zweeren.'
Edgard.
Vertraagt dien eed; ik za! hier daadlyk wederkeeren • Een andre heeft daar op een hooger recht dan ik. Die andere is Helmonde-, ik zal, op 'toogenblik, Pie minzaarae princes met my doen herwaard treden.
II. TO-



TREURSPEL. A9
11. TONEEL.
LENOX. EERSTE S A A M G Er ZWO 0 RN E, eert Troep Saamgezwoorneu en Soldaaten van Edgard.
Lenox, Helmonde zitnde nader in.
.D eugt, o fchoonheid, waard een' rykstroon te be-
kleeden,
Ja, de aarde, en hemel gaan met ons voorhaarten firyé}
III. TONEEL.
LENOX een eerfii Saamgczzveorne, E DGARD, HELMONDE, Troep van Saamgezwoornen en Soldaaten van Edgard.
Edgard, gekidende Helmonde.
2jiet daar het voorwerp van onze oorl0g3 moed eo vlyt —
Zy flort, in 'thart dier rots, om Lear haar droeve klacht
ten ;
*S Sthynt thans de wil der goon haar onheil te verzachten.'
Ca Hslj



5' KONING ZEAPJ
Helmonde.
Groctmocdigen ' ik wensch , dat hier de gunst der goó»
Uw fier en groots befluit met de overwinning kroon'? Die goden weeten, of myne ziel, door druk verfiaagen, Zich oo t van de yflykheid myn's noodlots dorst beklaa.' gen —
Maar , iaas ! hoe zwaar treft ons het leed een's vaders niet! —
Een fnoodaard wordt tiran , als hy zich meester ziet. 'tLust u , als Britten, 'tfpoor der glorie op te flreeven —
Ik kan u flechts myn bede en myne traanen geeven
Herflelt myn' vader door uw waapéns op den troon ? Schenkt hem in plaats derfchand, den fcepteren dekroon.' Ontwind voor al, kan 't zyn, myn' onfchuld voor zyn oogen —
Ik had, zoo't godendom , met minder cnmedoogen , Unietverneerthadin hetjukder flaverny, Veelliever, ik bekent, van bloedvergieten vry
(wyzende op bet Hol.) jn dees verhooien rots, getroost in myneclenden, Hetylugtig leeven meteen'vader willen enden, Daarhy in mynen arm, door myne tederheid Al 'tleed yergeetenzou, dat hem op't harte leid;
Edgard,
HerkentHelmonde aan zulk eene ed'Ie taal, myn vrinden ! — Maar het is tyd, mevrouw .' dat we ons aan u verbinden !
(De band aan bet gevest van zyn degen Jlaande.)
•kZweerby ditftaal,voorugeknielt,uvoorte ftaan ƒ ( M«n ziet bet weerlicht tv boort den donder. )
Eer-



TREURSPEt. sf Eerste Sa amgezwoorne.
Wat Mag ! wat blixems.'- Goon! wat kondigt gy ons aan l Lenox.
Spelt ons die fchok geluk of ongeval in 'tftryden?
Edgard.
De Hemel waapent zich, om d'onfchuld te bevryden.
(Zyn degen uit de fcbc.'.e trekkende ) Komt zweeren wy vorst-Lear op nieuw de heerfchappy
( Op Helmond* wyztnde ) Voor haar te fneeven, of verwinnen, nevens my.
De Eerste Saam&ezwookne, insgelxks zyn' degentrekkendt, waarin by door dt overige gevolgt wordt.
Wy zweeren dit!
Edgard.
Dees nacht fpelt niet dan yilykheden • De zwarte hemel zend een vuur van wraak benedenDe fchorre donder fcheurt het zwerk van allen kant;' Maar 'khoude een'blixem niet miu fnel in myne hand
(Zyn degen wyzende.")
'tis dees - komt fpoeden we ons - maar laat in 'theïst
van 't woeden, Onze arm den Hertog van Albanién behoeden, ■«■erbieden wy zyn deugt'
G 3 Qt.



g2 KONING L E A A,
(tegen de Saamgezwoorncn op Lenox wyzende^
Myn vrienden volgt zyn fchreën. Gy gaat een hoogen post aan zyne zy bekleen. — ïk. voeg my ftraks , met u , by myn vergaarde benden, Om op des vyands magt den dood en 'tzwaardte zenden.
IV. TONEEL.
EDGARD, HELMONDE, Helmonde.
J2dgard verlaat my dan ?
Edgard.
Kan ik, met te veel vly:, My fpoënnaar'toorlogs-veld, dat my de glorie wyd?
Helmonde.
"'Gevaar is groot —
Edgard.
'tMoet de» te meer myn hart ontbrandec,
Helmonde.
Goon! welk een bloedstroom, ial 'er vloeyen langs dees
ftranden.' Uw Trienden. , . .
E 9.



TREURSPEL. » Edgard.
Elk van hun maaktzich zyn lot tot eer ïn acht hetfterven vooruwrechtgcen (terven meer— * Vorst Lear, gewrooken door hunn' moed op een'verreder , . . . Gerechte goon.' gy weent?
Helmonde.
Helaas.' myn zwakke vader, CTotin dees woesteny verfpreidzich dit gerucht.) Is , naar menzegt, het Hofvan Gonnerille ontvlugt.
Edgard.
C ter zyclen. (• hard> )
o hemel.' Zulk een maar moet geen geloof verwerven 1 Helmonde.
Wie weeun welk een oord die gryzaard thans gaat zwcr-
Of hy noch leefr, en of Regane , niet min wreed Hem mede als balling niet yan't Hofverjaagen deed ?
Cverheffing van Daader~) Wen ditzynlot is... goon [....„ donder! fpaar uw (lagen gen^e-VlU2t<:ndVOrS';' die reedste veelmoetdraa-
Vergeet,o goden niet, dat Koning Lear voorheen , Toen hy regeerde, nooit uw wetten heeft vertreën .' £end,zend uw' bhxem vuur, uw alverfchrikkend weder ^leicp trampfpoedig hooft een's zwakkengryzaardsneder.'
Ver-



t
54 KONING LEAR,
Verbied den wind, verbied uw rtormen groote goón ~ •k F ifch niet datey hem weer doctkli nmen op den troon ; Hy ceviT- dtt'agenoeg - doethen, Helmonde on^kken laat hem dees woesteny, met haar. totfehuilplaats ilrckkeft! Laatzyllechtséénmaal hem omhelzen in zyn leed; On dat hv twee ondankb're in haaren arm vergeet . Hetzfer. myn's vaders z»! van blydfehap my doenineeven.
(donder en weerlicht.')
Edgard.
Ach' 'tisofdeaardklootuit haar kringen wordt gedrcevenj Al de elementen gaan ten ftryd met de natuur !
Helmonde. Waarde Edgard.' blyf my by in dit ontzaglykuur.'
Edgard.
Gykunt hierin het hartder aarde veilig weezen En hebt, beneén 't gewelfdicr rotten . niets te vi eezeu . Verbergu hier, mevrouw. tot weerdeftorm bedaart: Dees diepte is voor de kracht van'tb'ixem vuur bewaart. Cy kunt, in kalmte en rust, daar myn tnumph verbeiden.
Helmonde. Bt beey' myn vriend !
Edgard.
Gedoog, dat ik a raoog geleiden.' Dat



TREURSPEL. 5$
i Dat vry de Blixera aard' noch hemel meer verfchoen'; i V\f hart is te edel om te fidd'ren voor de goon.
( zy gaan in de Rots.) V. TONEEL.
Lear, alleen.
Men ziet hem in bet verfebiet by de verheffingen tier weerlichten, tu fchen bet geboomte, alleen, verdwaalt, en in angst rond ziende.
' *k '7Kent niet meer — de nacht, de ftorm , de blixem ftraalen,
I Doen in dees woesteny my van het fpoor verdwaalen; I Ik zoek vergeefs, 't verwart gezicht ziet, waar't zig laat ! Niet dan een dreigend zwerk, dat myverpletren gaat.
( De donder verheft zich weder; de hagel valt op bet ontbloot e bcofd van Kening Lear.)
Ontwaak, o hemel.' al uw donders uil den hoogen.' i Stort al uw llormen op myn kruin; 'k eifch geen medoogen ;
I Verdelg een leeven , my tot last, waarvoor ik gruw! Lear heeft geen recht zich te beklaagen over u — Zend , zend uw vloek om hem te (haffen naar beneden! Slaa, tref dit zwakke hooft, deez afgematte leeden ! Dat gryze hooft, waar voor geen dekfel overfchiet, Daa 'tkleine lokje, dat wy de ouderdom noch bied,
H Zosï.



S$ KONING LEAR.
Zeek hier de plaats niet meer, die gy de kroon deed drasgen;
'kzal my, in myn elend Hechts van my zelv' bcklaagen: ja , 'k buig my metontzach voor uwrechtvaardigheè'n , Hier in dees woesteny verlaatenvan eikéén ; Geheel alleen op aard, van angst en zorg omheeven , Jleroofd van d'enk'len vriend die me over was gebleeven. Ken arme banneling, waar aan de ondankb're haat Van wreede kinders thans geen huisdak overlaat.
VI. TONEEL.
LEAR, Z>< Graaf v.m KENT. De Graat, uit bet gcboimtt ktmendi.
jVlyn verst?
Lear. Myn waarde Graaf!
De G r a a e.
•kZie n dan weer in 'tende? Lear. ]&« «as op ftieew vereent.
De Graaf. (zacbt.*)
Welk noodlot vol elende!
(bard.")



Ctgr40 ' ,.
IkRiep menigweif om u, toen ge in ontfteltenïs., ,. L I a r.
Goon ! welk een nacht voor hem ,die ongelukkig is J-Gy harten . zonder fchuld! fchoon't hemel vuur moog' blïa* ken,
Slaapt — veest gerust, yoor 't minst, beneên uw laage
daken —
Maar gy, ondankb're, die de hemelwet weerftreeft, Vreestin uw hoog paleis eenmagt,die> nooit vergeeft.' — Spreekt! hoortgydat gerucht! die groore hemelwonderen, Die boden van den dood , die op de boosheid donderen.' Voor my, 'k ben in dit uur, daar elk voor fidd'ren moet , Gerust, dat myr.e ziel nooit misdryf heeft gevoedMaar de afgunst deed myfoms het weldoen zelfs betreuren.
De Graaf.
-kEidd'laat ons trachten hier een fchuilplaats op tefpeurenj Gy zyt verftyft vau kaü.
Lear.
Natuur , gelyk gy ziet, Spaart zelfs in haaren toorn , myn vriend.' de vorften nje?.
De Graaf.
€y Sioogt daarvan , helaas ! te wreed getuignis draagenj»
Lear.
Jk leer, doer mynen ramp , den lydenden beklwgea —
U * S«3



SS KONING ZSJR,
Een koning, die het all'doet draaven naarzyn' wenfeh, Gevoelt het leed niet van zyn' raindren eevenmenfch •* Misfchien derft in dit uur een arme gryzaart 't leeven — Hoemeenigfterv'ling , door behoeftigheid gedreeven , Roept tot zyn' vorst en tot natuur van verre om brood — Ik zery' vergat misfehien den armoede in den nood.
De Graaf.
Uwvolk'renkendenooitden ramp byuw regecren! Lear.
Denkt gy, myn vriend! dat zy hunn'koning noch vaardeeren ?
De Graaf. Zy zyn u dankbaar!
Lear.
Laas! myn kinders waaren 'tnïet'
De Graaf.
Met noemen van dien naam vermeerdert uw verdriet* (_ Een wcerUcbt dtet aan den Graaf bet Hol omdekkiu.)
De Graaf.
Gaan wy--welk een geluk de ftorm , met ons bewoogon, Ontdekt by *t weerlicht hier een fchuilplaats aan sayne cogen.
Zietgy die holle rots?
L i j



TKEVRSPEZ. & Lear.
Aan welken kant? — o nee» De Graaf, bcm dt band biedtndt. Volg , volg , uitmêly voor ons beiden , myne treên.1 Lear
Gy wilt het?
De Graat. 'kBid tree toe Lear, fcbielyk Jliljlaandt.
Hou Mand .' hou ftand» De Graaf.
Kan 't weezenI Zaagt gy niet lang genoeg een zwerk dat my doet vreezen ? Welkeen vermaak fcheptgein deez aakligheën, myn vorst?
Lear.
Er "gaat een feller ftorm verryzen In myn borst.
De Graaf.
In 's Hemels naam , myn Heer,;myn koning laat u leiden!
Ligt zal u 't godendom een beter lot bereiden.
Bic my geen'wederftand.'deez bosfchen zyn vervult,
Met monfters , die ge eerlang niet meer ontwyken zult.
Zal 'taltoos wettig recht van uw geërfde Staaten
Aan u, aan u alleen, geen fchuilplaats overlaaten —
Dat ditgewenfcht verblyf uw dierbaar hooft bevry ?
H 3 Z»t%



öj KONING LEAÉ.,
Zoek hier uw Hof, uw'Staat, uw' ainders weer in myt Be wet van myn genacht is: uw getrouw te wetzen; Moetik myn iever in myn traanen u doen kezen? Wilt gy, dat ik geknielt, tot u myn beden wend'S
Lear. Laas gy doorfteekt my 'thart?
VIL TONEEL.
LEAR. DE GRAAF, N 0 RCLETES. Nor. cl et es, *'tt dt rots tredende.
W ie nadert hier D s Graaf.
Ik ben 't.
Wy wer.schtan , zoo 'tkon zyn , hier een verblyf te onsuekken.
NORClETBS.
Beez dille rots kan u tot eene fchuilplaats Orekken. Zoekt men uw leeven.
Lear.
Hoe', gy weet dan riet, myn vrind,.Dat men op aard niet dan endank'bse kinders vind?
Nor-



TREURSPEL.
NORCLETES. Hun wreedheid kostdikwerf der. ouderen hetlecven.'
Lear, met eene bedaarde verwarring. Hebt ge aan uw dochters ook dan alles weg gegeeven ?
NORCLETES. Myn ouderdom vind hiervoor "t minde een zachte wykj Lear.
Uw kinders maakten u geen balling van uw Ryk*
NORCLETES. De dood heeft zedert lang hen naar het graf gezonden. Lear.
Uw lot is zagt, dewyl ge een fchuilplaats hebt gevonden.
N orcletes, met een vriendelyk gelaat. Zyn toefland doet my aan.
Lear,
Bezeft ge . om welke reen, Deontdelde hemel thans zyn blixems zend beneèn? Waarom de wind de kruin van 'tlteil gebergtdoetbeeven?
NORCLETES.
fffyi
Lear.



-K Q N I 2?G L E A X.
Gy wykt te rug; rnet reent j
NORCLETES.
Wat was uw fchuldï
innertr.de. ~)
_ la ik eeheug het my zy was vol tederheden-
De Graat.
fjyn geest verdwaalt.
Norcletbs, tegen de Graaf.
Wat was haar noodlot hier beneden? D e Graaf. Helaas !wy weeten 'taict!
NORCLETES.'
Had zy een' Ege?



TREURSPE Cl
de graat.
Neen ƒ
Maar, gryzaard ! watbeduid een vraag, zoo ongemeen}
norcletes,
Weet, dat'er in dit Hol, waarikelks oog ontvliede,
Met my een fchoonheid leeft, wier deugden ik eerbieds*
De Graat.
Wie ? fpreek !
norcletes.
F.en maagt wier zorg, in mynen tegenfpOïd, My zonder fmart den last der jaaren draagen doet.
De Graaf.
Haare afkomst.'
norcletes.
Uit haar'aard , en zachte wys van 'leevenj Denk ik , dat haar op 'tland het aanzytt is gegeeven.
De Graaf.
Ontdekte uw vlyt nooit de geheimen van haar hartï
Nokcletes.
Dat hart befluit fteeds met geweld zyn leed en fmart — Soms roept ie al (nikkende uit: myn vader ! omynvadeaJ
I © *



(54 KONING LEAR;
De Graaf, tp Lear wyztfde:
Goon.' eindigt hier zyn' ramp.' — verklaart uw goedheid nader!
norcletes.) Wie heeft haar aan uw zorg betrouwt?
NORCLETES.
Een jongeling.
De Graaf.
Zyn naam ?
N0RCETES.
Edgard.
De Graaf, in verrukking:
Myn zoon.' — hy koom .' — wat zegening! (Norcletes vertrekt in fpoed.*)
De G r a a f , vervolgende, en Koning Lear by de band nemende.
(tegen Lear.~)
Ontwaak — Gy, goden .'fpaart myn'meester op myn beden.1 Dat hy zyn vrcucht verduur'.'
ym. to-



TREURSPEL. CS
Vin. toneel:
LEAR, Be Graaf van KENT, NORCLETES, HELMONBE, EB GA RB r
De Graaf.
Ik zie hen herwaards treden^
Helmonde.
y Wonder werk!
De Graaf.
Myn zoon!
Edgard.
Myn vader!
De Graaf.
Edgard, kom!
Kom nader — 'kzie met vreucht u in myn' arm' weerom.
C Op Helmonde vijzende.) Het was aan u dit hooft te hoën voor" een verrader
C Op Lear vijzende.) 2 e, goon pefluurden 't^eo.' — Zje daar uw' vorst!
I 2 - Hei?-



KONING LEAR Helmonde, knielende.
Myn vader.'
D * Graaf.
tfyn koning 'tis Helmonde! ik bid vergeet uw fmart/ Gevoel haaf arm, die hier uw kniën drukt aan haar hart,
Lear.
Wie meent gy ?
De Graaf.
Een van uw doorlugtigfte onderdaanen üw dochter, die u mint; die u benat met traanen; J)^e u beklaagt. . . .
Lear, Helmonde met afcryzeit weg Jitotende.
Helpt goon!
i Helmonde,
Laas, hy kent my niet meer! ^ Lear.
4rT«5*nt2ke - Welaan ?- 'kb^e u geen' tegenweer, ^eatgy myn' naam?
Helmonde,
Vorst Lear.
LBA*' Wat ben ik u?
H e l.



TREURSPEL 67 [Helmonde.
Myn vader.
Lear, buiten ziib zelve.
Jïen kluistre haar! — 'tis tyd! kom Gonnerille nader.'
(jtvaanendt Rc«one te zien.) Kom hier Regane —Ken uw' Vader tot uw ftraf.' Hem die u een' gemaal een kroon en 'tleeven gaf?
(tegen Helmonde die by denkt Gonnerille te zyn.) En gy, die myne ziel tot wraakzucht hebt bewoogen; (toe/chietende #1» baar aun te grypen.)
'tis tyd|
Helmonde,
Bedaar!
Lear.
Neen, — geen vergeeving meer.'
Helmonde.
Verfchoon.'
Lear, baar aanp-ypt Je.
*k Sleepe u, op myne beurt voor't hoog gsrecht der goon. Zietgy die vierfchaar.die den vadermoord moet wrceken?—
De G r a a f. Vergeet 't ondankbaar kroost, dat u naar 't hart dorstfteeken!
Lear



6f KONING LEAR.
L E A R.
Ik haar vergeeten! — Goón! rechtvaardigt my om hoog! Zy die 'k beticht ftaan hier al fid'rend voor uw oog — 'k Zweer by dit gryze hooft, gedrukt door zoo veel plaagen , Dat ik de wreede fteeds hebbe in myn hart gedraa^en — Geeft geeft aan monfters , zoo ondankbaar , zoo verwoed, Een" moordenaar tot kind, die me op haar wrecken moeti Volvoert uw ftraf; ik ben 't, dis zelveu aan durftfpooren' Vreest niet, dat zich de ftem van 'tbloed in my doe hooien : --
Stelt my den blixem in de vaderlyke iand;
'k Zal dien doen gloeyen op haar hooft van allen kant,
D b Graaf.
Men ziet de goden zelv' dikwerf hun toorn verzachten.
L e a r*, zyne traanen afdroogende. Ach ik was nooit gefchikt, om naar de wraak te trachten ,
HEt-MONDK, tegen den Graaf. Als ik hem fprecken dorst --
De Graaf.
Zyn wreed gefoltert hart Heeft traanen nodig tot vermind'ring van zyn fmart. Stuit, ftuit die niet, mevrouw!
Lear.
Ontaarde is u vergeeten. Dat gy myn kinderszyt, of hebt gy 'tnooitgeweeten?



TREURSPEL. 09
Kan 'tweezen, dat ik niets op uwe ziel vermogt, Door myn weldaadigheid, waardoor 'k uw liefde zocht? Hebtgy noch nooitbeproeft, myn dochters ! van wat waarde Degoedheidis van 't hart voorall' watleett op aarde ? — Het jonge tygerdier , dat elk met affchrik ziet, Dringt, in zyn hol, den tand in 'thart der moeder niet — En gy deed, in den nacht, my , uwen vader vlugten Een' balling, dieniets heeft dan d'armoede en zyn zuchten— Had ik een' troon , het was om u dien af te ftaan — 'kMindde u te veel, dit's al wat ik u hebb' misdaan.
De Graaf.
Gy fchreid ?
Lear.
o Ja ik fchreye 1 Ik voel myn wonden bloeden — Hier,dwaalend,zenderhoop , gedrukt door tegenfpoeden, Geen byftand!— geenverblyf.'—elendigvader! ach! — Ontrukt me o goon een hart, dat niet meer minnen mag.
C Xyn velaat eens/lags veranderende. ) *k Zal niet meer fchreien neen !
Helmonde.
Hy krygt een ander weezen.
De Graaf.
'kHebb' hem reeds voor die drift en ftorm van 'thart zien vreezen
En, laas! zyn ziel is verr'van noch bedaart te zyn.
Helmonde. Laat ons te faam vercent hem troosten in zyn pyn.
L e a2



7o KONING LEAR.
C tegen NonUtes.) Oegen den Graaf en tegen Edgard.-) Tree nader ede man ! en gy , fluit, ftuit hun woeden Wilt my , ik fmeek het u,voor haaren haat behoeden.
Helmonde. Hoe is,zyn ziel ontroert.'
De Graaf.
Welk een gevoel van fmart! Lear.
Rukt, rukt, myn vriei den.' rukt dee» monfters uit myn hart
Helpt,goden! ach! ik fterv'.'
Helmonde;
Kan hy dien fchok verdraagen! Lear.
Zv hebben weer den tand in myne wond geflaagen Zy drinken 'tlaauwe bloed, ik fchrik van dit vertoon..
H eluonde. En dceze monfters zyn uw kinders! - groote goon!
L e a r. Ondankb're! ondankb're!
Hel-



TREURSPEt. U
Hy bezwykt--'khebb'nietste hoopen Vereenigtons, o goön.'zet my myn grafïtee open'
Lear;
Wat hoor ik?
Helmonde. :
Mynen druk!
Lear, Hclmande iejciouvstndt'.
Wat zyn die trekken zacht.» 'tTs of myn ziel by u zich min rampfpoedig acht — Zy was zoo jong als gy.
Helmonde.
Wen 't 's Hemels wil mogt weeze» Dat hy ze u weder gaf ?
L e a r.
Zie daar't geen ik moet vreezea; k iou haar niet durven zien.
Helmonde.
.. , Zoud gy haar tegenfiaan.'
Als zy, verrukt, haar' arm om uwen hals wou flaan?
L e a k.
Zon ik het offer, dat ik doemde, en dorst verwyaen. a
K He*.



?a KONING LEAR
Helmond 2.
Bemint gy haar?
L e Ja r.
'kZou , na myn misdaad vol afgryzen, My daadlyk ftraffen door dit ftaal voor haar gezicht.
Helmonde, knielende voor baar' vader.
Maar wen zy, doorontzach, door haaren kinderplicht, Door liefde. . . .
Lear, baar opbeurende;
Hoor my aan ! Gy ziet myn tegenheden ; Myn geest wordt hier misfchien door zinneloosheid beftreeden :
Ik twyffel — 'k weet noch niet of ik gelooven moet Aan 'tvriendlyk voorgevoel, dat myne hoopen voed — 'tis of een blixem my verlicht en my doet vreezen — Myn hart zegt my, dat gy myn dochter wel kost weezen Maar mooglyk tracht gy hier myn fmart flechts hulp te biè'n ;
Uw edel medely bedriegt myn hoop misfchien.
zytgy
Helmonde.
Myn vader l Lear. Welk een fpoor zie'k, voor my baanen !
H e l-



TREURSPEL. 73 Helmonde.
I Helmonde is in uw' arm; aanfchoi'V, aanfchouw haar traanen!
Lear., zyn degen trekkende en zich wil' lende doarjteeken.
Wel-aan, dewyl gy 't zyt, zie daar, zie daar mynftraf!
Helmonde.
' Wat wilt gy! groote goon!
Lear;
u Wreeken.
Helmond e.
Neen , laat af!
Gy zyt myn vadernïet; 'k bedroog u.
Lear,
Om wat reedea
Misbruikt ge een' naam, die door de deugt wordt aangebeden ?
Ga, ga, mislet my niet — gavlugt uit myn gezicht-Helmonde leeft niet meer — en ik , ik zie het licht. Ik zie dien hemel, die myn fchuldig hooft wou fpaaren — Geboomte ontwortel u val op dees gryze hairen — Verdelg een'wreedaard, die door 'tonreehtfnood bezielt. De deugt dorst doemen, aan zyn voeten neergeknielt.
Ka Be



7,4 KONING LEAR
(De banden ten Hemel beffen ■'e.')
Myn dochter! hoor myn' kreet! — zie een* doemwaarde fchreyen
Maar zoo myn fmart myn leed uw tedere oogen v'ciën — "kBen door uw zuster reeds geftraft, gy zyt voldaan ; Hoor myne ftem voor 'tlaatstik roep u ftervende aan.' Wil aan een' gryzaard vol berouw zyn' fchuld vergeeven
C Hy vilt bcwecgenloos op een Jluk van eene rots.)
Zyn hart v/reekt u op hernat is hier, dat hy wiifneeven
Helmonde zicb op bet ligbaam haar's vader werpende.
Helaas.
Edgard, naar Helmonde gaande. Helmonde .'
De Graaf, met behulp van Norelites ?
baar opbeurende.
o Goon Haat mynen kaning by.
Helmonde.
Draag voor myn' vader zorg, Edgard.' en nïetvoor my— Myn vrienden .' 'k biedeu hulp.' —O mvn doorluchte vader! Ach' waarom derven wy het leeven niet te gaader! Weldoende hemel ! dat uw gunst dit hooft bewaar'! En dat uw medely zyn rampen eevenaar'.
(Zy brengen be' bewecgenloos ligbaam van Lear in de diepte van de rots, en verdwynen dus langfaam uit bet gezicht.
Einde van bet derde Be dryf.
VIER-



TREURSPEL n
VIERDE B E D R T F.
Het Toneel is het zelfde als in het votrige Bedryf.
EERSTE TONEEL.
Dc Graaf van KENT, EDGARD, De Graaf.
Ja Edgard. ik beken 't, een oogmerk zoo verheevsn Had recht om a met moed in 'tftrydperk te doen ftreeven ; 'kprys de grootmoedigheid, die uwe ziel vervult, Wy zyn de elendigcn all onzen vlyt verfchult — Maar wat doet Lenox thans ?
Edgard.
Hy helpt den moed ontfteeken Der braven, die Helmonde en haaren vader wreeken. Maar , laas! de tyd Is duur; ik ken dit woeste ftrand: Laat ons hen beiden zien te nellen in hun hand, 'k Vertrekke , en keer terltond met de uitgekooren benden , Waar meê 'k hen veilig naar myn legerolaats kanzenden , X 3 * Welk



76
KONING LEAR.
Welk een vermaak, wat vreucht, zal 't onze helden biè"n, Als ze onder hun banier hunn' koning mogen zien ' 'tSchynt alles aan myn' vlyt iets wenfchlyks te verkonden. Een bende, door de wet van de natuur verbonden: Een gryzaard , die den ramp der jaaren ileepen moet: )De majesteit der kroon ; verheeven tegenfpoed: o Ja , de goön, die goön die mynen moed ontfteeken , Belooven my reeds de eer van mynen vorst te wreeken ! Wanneer, wanneer is 'tuur, dat ik ten ftryd zal fpoên
De Graaf.
Maar hoe zult ge op dees dag vorst Lear u volgen doen? Hoe kan de ryks-kroon op zyn' fchedel zyn verheeven, Indien het redelicht zyn zinnen heeft begeeven? Wen hy een fcepter zwaait, waarop verachting leid, Als 'tvoorwerp van den hoon, en der medoogenhcid?
Edgard.
Ik bidde u , hoop met my .' een hart, zoo groot, zoo teder, lieert door een zwaaren proef foms tot derede weder; Een ftille rust heeft reeds zyn'geest, doordruk vermoeit, Door haare tovcrkrachtin fluimeringgeboeit. Die Haap , die aan den menfch alle onheil doet vergeeten , Behalven 'tflreng gevoel der wroeging van 't ge weeten ; Die flaap , zoo wenfchlyk voor een'lydcnd fterveling , Die flaap , die kalmte fchept uit ziels bekommering , Zal weer dat redelicht doen in zyn ziel ontbranden Dattwee ondankbaare vol wreeden haatverbandden: Geen last des ouderdoms , die hem naar't graf geleid , Geen zwakheid baart in hem die droeve zinloosheid , *t Is 't al te fireng gevoel van ramp en tegenfpoeden, Die 't vaderlyke hart geflaagop nieuw doen bloeden : *k Bedrieg my niet 'kzachin zyn oog , by al zyn'druk, Pe flaauwe ftraalen van den vrede en van 't geluk.
II. TO.



Treurspel. ft II. TONEEL.
Dt Graaf van K E N T. EDGARD, HELMONDE.
Helmonde.
ogt, waarde Graaf.' in 't eind de hemel weerbehaagen,
Na zoo veele yflykheèn, de ftormen teverjaagenDe blydc morgen-zon is weder opgegaan , En kondigt ons op nieuw de gunst der goden aan. Maar is 't voor ons alleen ? — o, neen, zy zal haar ftraalen In 'toog myn's vaders by 'tontwaaken neêr doen daaler». Ach , mog.dat oog ,byna door droefheid uitgefchreid, Zich door een' invloed , zoo verkwikkend zien gevleid .' Mogthem datlichtin ray Helmonde doen aanfehou-wen .' Eaas 'k durv' misfehien vergeefs my op myn hoop betrouwen. Maar, hoe't ook zy, myn heerl'kroep alle hulp te baat i En myn gefolterd hart bid u voor 't minne om raad,
Edgard.
Het is genoeg, mevrouw.' ik gaaNorcletes vinden..Myn rJjrt zaï tot uw heil al 'traaoglyke onderwindes.
III, T<5?



ff KONING L E A T.
III. TONEEL.
Be Graaf van KENT, HEL MO NB E. De Graaf.
Vergeef, dat zich myn zoon, met zoo veel drift en fpoed , Ey de eedger.ootcn voeg'! een uitgekeurden ftoet Van zyne vrienden zal welhaast u vergezellen , Om by u wreekers u in veiligheid te Hellen.
IV. TONEEL.
Be Graaf van KENT, H E L M 0 NDE, EDGARD, NO RC L ET E S.
( Edgard en Norcletcs brengen den flaapenden Lear op een terne rustbed, en plaat/en hem aan den ingang van de rots derwyze, dat de firaalen der spgaande zon op hem nederdaalen.
De Graaf, tegen Helmonde.
2jie daar uw' vader!
Helmonde.
Ach.'
E »•



TREURSPEL. n Edgard.
1 Tkbid, mevrouw! gedoog^
Dat 'k u een wyl verlaate en voor u llryden moog'! Gy kent ons groots befiuit.
(tegtn Norctetes. ~)
F.n gv, tracht zorg te draagefl,' Dat hier geen fnood verraad ons opzet moog b»laagertj 'fis alles my verdacht hier in deeze eenzaamheid; Doorgrond in ft'lte of ook ons iemand ftrikken leid! Laat u het minst gerucht dat gy ontdekt doen beeven , En kom daarvan terilonduw meesters kundfchap geeyenl
norcletes,
Hoe heuglyk is die pligt voor mynen v'yt, — myn heerj kVolge uw bevel en wachte u als verwinnaar weer.
V. TONEEL.
De Graaf tan KENT. LEAR, H E LM 0 N D E.
Helmonde.
Wat dunkt u, waarde Graaf! zie daar, ziedaar myn'
vader —
Vind gy zyn' geest bedaart? — Ik beev' terwyl 'k nader» Leest gy een'fiaauwen trek van hoop in zyn gelaat?
ft 9 *



TO KONING LEAR.
De Graaf.
'COntdekt my niets, mevrouw.' dat uwen wenfeh weerftaasi
Helmonde, zacbtelyk bet voorhoofd van den flaapenden Lear kusfende.
o Al te teder hart myn's vaders! durve ik waanen, Dat ge iets gevoelen kunt, door d'invloed van myn traanen.
Ach kosten zy de wond geneezen, ed'le vorst ! Die myner zustren hand doet bloeden in uw borst!
De G ra a f, ter zyden.
Welk een verheeven deugt! — o ziel vol tederheden/ Door welk een' laster heeft de boosheid u beureden ?
Helmonde, op baaren vader (laarende.
Al waaren zy, helaas u "tleeven niet verfchuld; Haar kunne is immers fleeds met medely vervult.' 'fcbrfijenie.)
Zaagt gy, mvn vader.''tlicht; om, voor 't geweld der
winden ,
Om voor het blixem-vuur geen fchuilplaats meer te vinden! Ik zach dat gryze hooft, o fmart!-ter neer gebukt , Terwyl 'tdoor vlaag op vlaag werdt ot> de borst gedrukt-Wat nacht: - wat nacht, vol van vêrfchrikking , groote goden !
'k Hadde aan den laagften flaaf een fchuilplaats aangeboden — ■ - ■ —
*n£y, myn vader.'gy,,. 2ie daar, zoo gy herleeft,
AU'



TREURSPEL. $2
All' wat de hemel my tot uwen bvftand geeft: Deez'arm, die u ontfing ? dat hol vol aakligheden; I Een doodfche rust naar al den hoon, door u geledenj I Dat ongemaklyk bed, door d'armoede u gewyd, i ' Waarop gy thans voor 't minst een uur te minder lyd, En, zoo u, door uw' ramp de rede heeft begeeven, Dan zal Helmonde alleen voor haaren vader leeven —
(te zen den Graaf.) Maaria'er geen herftel voor *t afgedwaalt verftand?
De Graaf,
i Natuar i« mild, mevrouw! zy fchenkt ons meenig plant, l Veele artfenygn , die de kunst leert faamen mengen . . Pm een' ontftelden geest weer tot zich zelv' te brengen.
H E L M O iï D E.
o Dierbre giften, door den hemel meègedeelt, Door d'adem van de goon voor 't menschdom vaortgeteelt ■ Kunt gy my hooren ? laat myn fmeeken u doen bloeijen , •kZai, daar ge uit de aarde fpruit, raettraanenu bcfproeijeni Groeit voor myn'vader ' — En gy, flaap die hem verlust, Geef. geef hem in uw' armeen zegenende rust.' Laat nooit uw invloed weer my ftreelen en vermaaken , Eer ik weer 'tredelichtzie in myn' vader blaaken / — r Zyn trekken, waarde Graaf! zyn minder aangedaan —
De Graaf. De Hemel zal een* wenfeh zoo teder niet weerftaan.
La li b i.



** KONING LEAR
Helmonde.
Ach mogt die nieuwe kalmte een blyde voorboö weezen , Dat zyn verwarde geest van dwaaling is geneezenl... Maar hy ontwaakt, myn heer 1
L e a r.
Laas ! welk een nieuw vertoon ! Waarom herroept gy me uit myn graf terug, ogoönlQ in verrukking op bet zien van de zonncfiraaien. ") o Al verkwikkend licht.' —waar benik— in watftreeken — Die dag-- dees legerfteè —dit lighaam — welk een teken — AU wat ik zie ontwykt; en waggelt voor myn oo^ — "k Betrouw myn handen niet, dic'kbeevend hefFe omhoog — 'jcHebb' meêly met my zelve in deeze onzekerheden.
Helmonde.
Herken haar, die u mint en fteeds heeft aangebeden l
Lear.
Ach, doe my geen verwyt!
(Hyutl zieb uandc voelen van Helmonde werpen.')
Helmonde, bem opbeurende.
Laat af. laat af, myn heer! TJtben het, die my zelv moet werpen voor u neer.'
Lear. Gy zist myn zwakheid.'
Hel-



TREURSPEL ^ Helmonde. Ach.' Lear.
'kVoel 'i einde van myn dagen. Dit hooft kan al den last der jaaren niet meer draagen — ~ Befcherm my.'
Helmonde.
Spreek ! — voor wie ? Lear.
Voor .... hoe gy weet dan niet, Dat haar ondankb're haat my uit myn hof verniet?
Helmonde.
Wie zyn uw haaters?
L F. A R.
Wacht .... 't Geheugen is me ontweeüenj 'k Herinner't my niet, meer.
Helmonde.
Men hoort met glorie fpreeken Van uw' doorluchten naam.
Lear.
Denkt gy't? — Ik hebb', voorheen, 'cis waar;, dikwerf den, lof gehegt aan myn tropheën.
L 3 Hel-



U KONING LEAR
Helmonde.
Wiens vaanen volgde gy ? — Ik bid, verklaar n nader! Waard ge ook een vorst?
L e a r.
Een vorst? ~ o neen -- maar ik was vader! Helmonde. Zen lydend vader wekt dan ligt uw medely?
Lear.
Ik flond altoos met drift een' lydend vader by. Een naam zoo heilig zal myn ziel altoos behaagen --
Helmonde.
Helaas! ik ken 'er een', wel waardig te beklaagen.
Lear.
Is 'cd'uwe?
H e l m o n d e. Groote goön ? Lear. Hoe gy ftort traanen? < Helmonde.
Jaa! L e a r;



TREURSPEL. f3 Lear.
Waarom, zoo gy hem mint, volgt gy zyn treên niet naa? Wat rukt hem uit uw' arm ? of ftierf hy lang yooraeeaen?
Helmonde.
Hy leeft.' —
Lear, Hoe is zyn naam ?
Helmonde.
Lear! Lear.
Lear ! — wie kan hy weezen ?
fs hy in dit gewest?
Helmonde.
Helaas! Lear;
Kent hy u?
Helmonde.
Neen!
Lear.
Waarom ?
Helmonde.
Zyn geest, verdwaalt door zyn weerwaardigheen..
Lear.



i$ KONING LEAR»
L e a r.
Hy had danveel verdriet? - en wie deed hem zulkslyden?
II e l m o n d e. Ontmenfcbte kinders, laas.' die hem door haat beftryden. Lear.
Hoe kinders! - j*a 'er zyn ondankbre hier op aard' Maar gv , gv draagt een nart. dat hus met eve.iaa.t. Gy eert gewis de goónj en gy bemint uw vader?
Helmonde.
En welk een hemel-gift treft hier den fterv'ling nader?
Lear.
Ach , fchonk die hemel my twee dochters gelylc gy ! Helaas l...
Helmonde.
Vervolg!
Lear.
Zyn toorn, aan 'tblaaken tegen my, Gaf my Wee monfters , die ... .
Helmonde.
Die ? — fpreek.'
Lear.



TREURSPEZ. V.
Lear, nut ten verwarde berïnnering',
My dunkt haar weezea
S^aat my noch voor —
Helmonde.
Gedenk aan 't geen gy leed voor deezenl Hetïnnert ge u niet meer den ramp dien gy beklaagt?
Lear. ■
Ja — uit een Hof — des nachts — ben ik, naar 'k meéis j verjaagt.
Helmonde. Gy weet de naamen noch dier monfters?
Lear.
Naar ik waane»
Was de eene Gonnerille
Helmond k.
In de andere? Lear.
Regane;
Helmonde, op den Graaf wyzeade.
Herroept ge u noch dien held ?
M 4» * A É



?« XO N ZNG ZE A X
Lear.
o Ja . hy is myn vriend! 'tTs Kent: hy heeft my trouw in mynen ramp gedient. Waar gy ?
Helmonde.
Ikwaargeen vreemde , als 'ku dorst oopning geeven, L E A X.
Zegt gy my niet, dat noch uw vader is in Ieevcn? Helmonde.
Ja.»
Lear.
Dat hy werdt vervolgt? — dat hy Zyn' flandbefchreid? Dat gy hem mindde ?
H e L m o n d X.
O Ja.
Lear.
Wat lof, vol aak'ligheid, Scheidde u dan van elkaar? , . . 'k breng me ietvan a te
binden. Hadgy twee zusters?
Helmonde.
Goön, laat u myn beê verwinnen! Zyn geest bedaart; volvoert, voelvoert uw gunst befluit /
L e a r.
Myn hart gevoelt iet yj-eemtSj het wil ton boezem uit -
67



TREURSPEL. %9
Gy had twee zus:ers,-- ja — ik gaf, naar 'k meen voor
deezcn , ' Aan haar myn kroon .... Myn geest fchynt gants bedwelmd te weezen — Myn zinnen zyn vervaart — Goon: keert diemyn'ring af Of Hort my leevend voor uwe oogen in het graf.. .
(tegen Helmonde.) Wat zeide ik u ? — fpreek op.' Ach wil my meerberichten t)e rede fchynt op nieuw myn zinnen te verlichten — Wie gy ook weezen moogt, ik bidd' verlaat my niet.' Help my uit medely!
Helmonde.
'k Zeide u... . o zielsverdriet.'
Lear.
Verklaar me uw traanen, die my hoopen doen en bceven ! Wie was uw vader? in wat land ontfing gy 'tleeven? Verilerk myn' zwakken geest, o goden van om hoog! Op dat ik myn geluk te recht gevoelen moog"!
(tegen den Graaf ) Ik fterv'van vreucht zoo'k myn verwachting zie gelukken, De Graaf, tegen Helmonde.
kVreez'voor de drift, waardoor zyn ziel zich voeltyer? rukken,
Helmonde.
'tis my niet mogelyk de myne te weerftaan-, 'Js Vlicge in zyn' arm.
Lear,. Myn hart ontroert ■*>
Ai 2 S c



ft KONING LEAE.
De Graaf, tegen Helmonde.
Wat gaat gy aan ? Helmonde. ifatnur gebied me —
Lear.
En my, het bloed en 'thart te gader. Helm on de, bem omhelzende. Helmonde omhelst u!
Lear.
o Myn dochter !
Helmonde.
o Myn vader! fie dasr ons weer vereent! vergeet uw ongeluk! 'jtWil voortaan detlcn in uwuoodlot, in uw' druk.
Lear.
«Traanen van myn kind , druipt op myn wonden neder.' Geeft 't recht van de natuur aan eenen vader weder ƒ Druipt, druipt in 'tbloeijend hart, datzvn gevoel betreurt, En door den tand van fnoode ondankbre wordt verfcheurt: •k Voel, dat die traanen , diemy vloeven langs de k.aakerï, Het 'eeven weer op nieuw voor my behaaglyk maaken j Och, blyf op myne borst* dit enkel oogenblik, Ze-a my betaalen voor een eeuw rsn angst en fchrik.
«y



TREURSPEL. 9i
Gy goön.' behoed haar • goón! doe my die gunft verwerven.' Patik van vreugt, om dat ik Vader ben moog' lterven.'
Helmonde.
Die goden leenden 'toor aan myne ziels gebeën 'k Wil leeven en vergaan vóór u, by u, alleen.
Lear.
Maar, laas! tot welk een' flandzieik myn kind verweczen!
Helmonde.
Beveel uw lot aan my! verban uw angftig vreezen f Dw dwing'ands zyn gehaat; uw wreekers zyn bereid, Edgard heeft in dit bosch hen heimelyk verfpreid — Hy keert (traks weer, om ons een fchuilplaats aan te toonen ;
Zie daar. zie daar het uur om een verra~r te onttroonen ! Men zal eerlang de kroon weer op uw' fchedel zien.
Lear.
'k Aanvaard ze alleen om haar myn dochter aan te biên. Waarde EdgardJ. Eed'le held.'
De Graaf.
Durf u op hem betrouwen! Lear.
Hy is uw zeoa» 'kraag my van hem. verzekert houëu.
M 3 hei*



*p KONING LEAR.
Helmonde.
Hy waakte voor ons heil, en troofte me in myn' druk.
Lear, tegen den Graaf.
Eh By, gy volgde my, my» vriend in "t ongeluk
Gy zult de wreeker» zyn van Lear en va i Helmonde.
VI. TONEE L.
De Graaf van K E NT, LEAR, HELM ON. DE, N 0 RCLETES.
NOXCLETES.
Mevrouw! ik hebb', wen ik ditbosch doorkruiste in'tronde poor een Soldaat; dien my 'tgeval deed zien , ontdekt ' Pat Cornwall met zyn heïr reeds Edgard tegen trekt. ' Hy zegt, Regane wist zyn gramfchap aan te ftooken: Eecs woefteny zal ftraks van bloed en zwavel rooken ƒ 'tCemeen. reeds woedende, en door wraakzucht aangedaan, Zal raar, men denkt, dees dag roch aan het muiten flaan'. Het was flechts in 't geheim dat Cornwal werdt beflrceden ° Om Koning Lear op nieuw den troon te doen betrecden :' Pees kundfchapdeed my Araks met iever herwaardsfpoèn, Om tot uw veiligheid daar van bericht tc doen , Te meer. wyl ik van ver alreê de woefte benden Pes Hertogs, op zyn' last zach naar dees rotfen wenden, Paar hun oplettend oog, tot in het hart der aard. By 'tiev'rig onderzoek, noch h»l noch diepte fpaart — 'Er is geen twyffel meer; men tracht u hier te ontdekken.
Hei monde, tegen Lear.
ïkfmeekjmynheer! wil aan hun woeden toch onttrekken;
U



TREURSPEL 93
ï'k vrees niet dan voor u : dit armelyk gewaad Zal niets ontwinden doen van mynen naam er. (laat: 'tis u , wien een tiran vervolgt, vol onmedogen. Vergun my, dat ik u verberge voor zyne oogen.'
Lear,
Ik my verbergen?
De Graaf, op Helmonde wy zendt.
Ach.' aanfchouw haar angftigheên! Lear, Helmonde volgende. Kom red myn leeven dan — 't behoort aan u alleen.
VIL TONEEL.
Dt Graaf van KENT, NORCLETES.
De Graaf.
Cy'hemel! door wiens hulp den lauër woi it verkre»»n Verneder een' tiran en gun aan Lear den zegen. " ' Gy weet waarom myn zoon zich wapende ten flryd — De legers trekken t'faam: fpreek 'tvonnis uit- 'ti-'tyj' Men weigert my hier de eer om 'tzwaartop zy'te fteeken;
ken ' datmyne Zoons den hoon hunn's meefters wree»k Beding voor hunnen moed de posten van 'taevaar En dat een felle ilryd h'un Itrygsdrift eevenaar;'~ ' Maar fpaart hun leeven, goön.' en doet hen zcgepraalen, WUt door hun g.or.e rny voor 'e aSfaft hun bloed betaalen ' Gyzult noch klagt, noch zucht zien rvzen uit myn borst' Wen 'taun gelukken moog te fterven voor hunn' vorst '
vin



rt4 KONING LEAR
VIII. TONEEL.
DE GRAAF, HELMONDE, NORCLETES.
Helmond b.
Lk adem. waarde Kent ' ik hebb', na veele zorgen, Mvh vader in dt groev' een's ouden Eiks verborgen; 'k Bewaar hem daar, tot hy in fchadaw van den nacht; Den arm ontvlugten kan , die naar zyn leeven tracht.
IX. TONEEL.
De Graaf van KENT, HELMONDE, NORCLETES OS WA L D, Soldaaten van Oswald.
0 S W A L D.
Wie woont hier?
NORCLETES.
mi
Q S W A L D. Uw naam ? NORCLETES. Norcletei
O s



TREURSPEL. $i
O s w a l d, op den Graaf wyzende'.
Kent gy deezan ?
NORCLETES.
Hy zocht, verhystert door een' ftorm, dien elk moe»», vreezen ,
Een nederig verblyf —'k bood hem met vreucht hetmya» Gastvryheid is een' pligt, dien we ieder fchuldig zyn.
OswaLd,op Helmonde u/yzend;.
En wie is zy?
NORCLETES,
Zy is myn dochter.
O S W A L D.
Wil me ontdekken Of hier een vlugteling zich wist aan 't hof te onttrekkeaj
NORCLETES.
Wie is die ylugt'ling?
O S W A L D.
Lear.
HhLMOND £.
Helaas ! zyn droeve elentj Bragt reeds' gev/is voer lang zyn' leeyensloop ten end,
N 0,*i



*$6 KONING LEAR
O s w a l d.
Wat geeft u, in dees plaats, het denkbeeld vanzyn fneeven ?
Helmonde.
j£en onverwacht gerucht — zyn fmart — zyn kwynend leeven.
O s w a l d , tegen de Soldaaten.
Gaat dringt deez rotfen door! voldoet met vlvt uw' pligt! 3oekt, tot in'thart der aard'by 't blaakend fakkellicht l
(_De Soldaaten ontfieektnhvnne toortfen aan een lamp, dien men in bet bol ziet branlen : Oswald daalt met bun ia bet zelve.
Helmonde, met een zachte en bevende Jiem tegen den Graaf.
Z&y gaan al het geheim van ons verblyf ontdekken:
De Graaf, met een zachte Jiem.
Tracht uwe ontöeltenis aan hun gezicht te onttrekken.
Helmonde,
• Hemel! 'k fmeek tot u !
norcletes.
Tk zelv gevoels, o fmart! Dat al de moed ontainjjt atn myn gefoiterü hart.
Os-



TREURSPEL. 97
O ! V * l 1', tegen de Soldaaten, die me;
tem weder te rug keeren.
(tegen Norcletes.") Hy is hier niet.' — Maar gy , o gryzaard ! wil my hooren ; ïndïen vorst Lear deez' nacht, in eenzaamheid verloorer. , Beangsten beevende a komt freeken door getraan , Hein in dit fchrik verblyf een fchuilplaats af te ftaan , Toon geen medoogenheidj en weiger hem zyn beden!
H e l M o n d e.
J Zyn zwervende ouderdom wordt dan wel wreed beltreedcH.
O S W A L D, Indien het lot hem ooit aan Cornwall wederbood .. •
Heli/IONDE,
Tot welk een ftraf zou hy hem doemen?
O S W A V D.
Tot den dood.
} (Helmonde vatt in onmagt in de armen van Norcletes,.)
O s w a l d , in verwondering.
■ I Haar fchrik baart me achterdocht — 'k moet daarvan d* oorzaak weeten. Men voer haar weg.
D e Gr a a f , zyn degen trehtiodt. Laat af.'
N 2 0 si



9< KONING LEAR.
O S w A L D, tegen den Graaf.
Wat wiltgy uvermeeten?
De Graaf.
fcZal haar befchermer zyn.
O S W A L D.
Uwpoging baat hier niet. Soldaaten fieept haar weg! - doet'tgeen ik u gebied'!
De Graaf.
Parft gy. . . .
O S w A L r> , tegen bet Krygsvolk.
Gehoorzaamt aan myn' last, of gy moogt beeyen!
De Graaf, zieb voor Helmonde fiellende.
Eer ik haar overgeev' moet gv my eerst doen fneeven. Jdynaim —myn beevende arm, geftrengeltomhaar heen.. .
X. T O N E E L.
TE AU uit bet hl des boomt komende. De Graaf van KENT, NORCLETES, OS JVALD en Kry ttièdtn L e A r , in droefheid en verfiagenbeid.
fj.er ben ik - het ij my, dien gy hier zoekt alleen — Herken me aan myn elend , en aan myn' druk te gader• tt was *w Koning - Ik bem Uar - ik ben haar vader!



TREURSPEL. pS
Die ed'le gryzaard, die uw woede wederftaat, Is Kent; hy mindde my — dit's_ al zyne euveldaad — Bri-r.g my ter dood .' maar wil myn kind cn hem vei'fchoonen !
Myn dochters zullen u voor mynen val beloonen , Tref' — brand, uit medely deez zilvren haïrlok af! "Verdelg dien Eik, wiens ftam ray noch een fchuilplaats gaf!
(tegen Helmonde. )
Het was ons niet vergunt om langer t'faam te fchreyen.
Helmonde.
Neen neen! de dood zalnooitons van elkander fcheieu
(Op de Soldaaten wyzende.~)
K.pm volgen wy hun treén,
O S W A l d.
Wel-aan, ik hebb' 't belooft-Men kluiatre hen terllond—de Hertog eischt hun hooft.
Eindt van bet Fierdt Bidryf.
n 3 v r f\



ie» KONING LEAR.
****************** * *
V r F D E B E D R T F.
Het Toneel is het zelfde als in het derde en vfcrde Bedryf.
EERSTE TONEEL.
De Hertog van CO RN WA LL, OS JVA L D. Lyfwacbten.
De Hertog, gecvevde een teken aan de Lyfwacbten om te vertrekken.
, wiens getrouwe vlyt my fteunt in myne woede Gy , die tot in myn ziel ontdekt wat zorg ik voede .' Cy, die terftond den arm op mynen last verheft. En meteen wisfen fiag myn tegenstanders treft.' Uw fiere moed is weer m>n' wenl'ch vooruit gevloogen, *k Zie door uw'vlytHclmonde en Learin myn vermoogen , — D t's dan dat yfiyk hol, alwaar in eenzaamheid, Door *tlistig faamgefpan, myn val werdt toebereid; Daar hem de duisternis v»or dringende gevaaren ...»
0 S W A L D.
Ik doe Helmonde , alleen , hier in dit bofch bewaaren — Zy is digt by deez plaats — vorst Lear, door fchrik, ontroert.'
Is weer door mymering v»n 't redefpoor vervoert,
Maar



TREURSPEL 101
Maar zoo hy weer bedaart,Haat ons misfchiente duchten, Dat hy haar' naam al-om doe hooven in zyn zuchten , Uw krygslièn zyn gereed, om in den ftryd te gaan — Maar Edgard vlugt naar 'tfchynt en vreectute weeritaan. Uw gemaalin , myn heer.' zal daadlyk herwaard ftreeven. Misfchien zal ze u van 'their een nadre kundfchap geeven.
De Hertog. Het is genoeg, myn vriend! zorg, zorg gereed te zyn f Tot het volvoeren van haar' last en van den myn ■ Het lot zal de uitkomst van myn krygsbeduit volmaaken : lk zal.... Laat ons alleen; 'k zie de vorftin genaaken.
II. TONEEL.
De HERTOG, en HERTOGIN van CO RN WALL De Hertog.
't"\'\^'as tyd, dat Oswatd, fteeds aan myn belang getrouw ,
Helmonde en Lear in 'teind Melde in myn magt, mevrouw. Een oogenblik te meer , had my voor hun doen bukken ; 'k Had hen , aan 'tho&ft van een' verraader aan zienrukken Die 't vuur der muitery , tot onzen val bereid , Dacht aan te ftoeken, door hun tegenwooi digheid, Doch deez' ziet thans , in fpyt van zyn arglistig poogen Door hunne kluistering, zich in zyn hoop bedrogen, Ik vrees niets meer.
Regane.
Terftond verlpreid zich het gerucht* Dat Edgards benden zich verbergen door de vlugt.
De Hertog.
Gy zult welhaast, mevrouw ! hen om genaa zien fmeeken, Kn 't eedgefpan , met een' yerrneetUrj »f ais» breeken —
Mjr*



g$k KONING LEAR
Myn trouwe krygsvolk waakt voor myn behoudenis'
Regane. Maar vrees niet min, dat Lear hier noch te duchten is!
De Hertog.
Wat durft een grvzaard . die zyn graf reeds ziet ontflooterij Die reeds verlaaten is van al zyne eedgenuoten, En op wiens veeg gelaat niet dan gevoelloosheid, Verbystcring , elende en zwakheid is verfpreid? — 1 o Neen.' 'tis niet voor hem , dat myne ziel moet duchten.
R t g a n e.
Vreest gy Helmonde ?
De Hertog.
Ja , haar traanen , haare zuchten , Bat recht, die tytels, die zy eifchen kan als gy-, J£en volk . dat haar bemint, en haat voed tegen my ; Haar fchoonheid ; haare deugt; haar edele aard ; haar lydenj 't Spant alles faamen om myn wenfehen te beftryden : Zy is het, om wie 'tRyk zyn* koning wreeken zal: Zy is 't, waardoor myn magt en grootheid neigt ten val j ö Ja, haar naam alleen ontrust me en doet my beeven.
Regane.
Weet gy geen middel, Heer ! om 't onheil te weerftreeven j
De Hertog.
Dit is het geen ik wensch , mevrouw !
Regane
Gy zaagt gewis, Dat de aanflag tegen ons op 'thoogst misdaadig is — ls 'tniet Helmonde. in 'tkort, die vol arglistigheden , Uw Volk aan't muiten bragt om zelv'ten troon te treden. Die, reeds voorlang belust naar onzen rang en ftait, Uw'fcepter voor het bloed des burgers koopen gaat--
Maai



TREUESPEÈ.
Maar 'k zwyge van den kryg — Gy moet haar listen keerenUw Hof is vol van hun , die haar getrouwheid zweeren: 't Gevaar dreigt van alom. — Met welk een kunstnary, Heeft zy de zoons van Kent getrokken aanhaar zy ! Ik noeme 'er u flechts twee; gy moet 'er duizend vreezen: Gy weet wat kunst het is om in het hart te leezen : Een vorftcn-vleyer heeft, ten fteuu Van zyn verraad, Zyn houding , zyne ftem , zyne oogen , zyn gelaat, Een enkeie ommekeer kan onzen val verwekken En uwe grootheid zelv' zou u tot ramp verftrekke'n. Helmonde leeft — begeer, eer gy haar vonnis velt Dat zy u al 'tgeheim van haaren aanüag meld'; Veroordeel haar ter ftraf, met een geveinst afgrvzen Verhef hetrecht, dat u verpligt haar te verwyzen , En vel dus voor elks oog, door 't bloedig moordgeweer"" Dat fchynbeeld van de deugt, voor uw belang terr.eêrf* Dit's al de hoop , myn vorst! die noch myn ziel kan. vleyèn.
De Hertog, tegen de Lyfwacbten , die op bet Toneel komen. Myft lyfwacht, gaa terftond Helmonde hier geleyen, Regane.
Er is noch eene zaak, die 'kgaarne Weeten zou; Waar is uw Oswald?
De Hertog
Hier dicht by deez plaats, mevrouw.' Ky wacht op myn bevel.
Regane.
Ik zie Helmonde komen — Xaat ons de aeyigheid van onzen toorn betoomen.'
o in. Ti-;



104 KONING LEAR
UI TONEEL.
De Hertog van C O RN WALL, REGANE, HELMONDE, Lyfwacbten.
De Hertog.
hart, daar ge ons genaakt, vol van ontroereni* ,
Begrypt hier zelv' , mevrouw ? hoe groot uw misdaad is. En zoo ge uw misdaad kent, weet ge ook wat gy moet vreezen.
Helmonde.
Gy voert hier de oppermagt — 'k moet onderdanig weezen. 3\laar, wat myn lot ook zy , ik hebb" myn pligt voldaan; Er is maar een verdriet, dat'k noch kan ondergaan — ïk voeie ten' kouden fchrik door m ne borst verfpreyën. Het is niet voor my zelv' dat thans myne oogen fchreyen. Bedenk, helaas! daar 'k my durve aan uw (lagen biën, Dat u een gryzaard fmeekt, geboogen op zyn kniën: Het vaderlj ke hooft buigt beevend voor u neder; Geef aan zyn'ooderdom een trouwe dochter weder, Zoo w. cht hy, reeds gevoert tot op den kant van 'tgraf,
In mvnen arm het eind van 'tllervend leeven af
Ik hoop voor my geenzins het zelfde mededoogen; Maar. kan de ftem van 'tbloed noch iet op u vermoogen Ontneem my ('tduurt niet lang)'taleen aantal dagen niet, Waar in 'k myn vader noch kan troosten in 'tverdriet — Doe, wen hy niet meer ia, als 't u behaagt my fneeven ; kZal zonder fmart. . . .
Regane.
'kBegeer, dat ge ons zult kundfehap geeyen. HêLMONDE.
Waaryan ?
Da



TREURSPEL; ÏQs De Hertog.
Om welke reên , door wiens verradeiy, Hebt gy den arm myn's volk gewaapent tegen my ?
Helmonde.
Helaas/
De Hertog.
Spreek op, mevrouw.
Regane.
_,. . , Is u die moed on'wfei«i
Die zich vermeeten durft een's vaders boon ie wreeken I Slaat hier het minst gevaar dat fiere hart ter neer?
Helmonde
Zoo 'k ooit' dien moed ve.loor, dan vinde ik dien hiewcer,
R f g a N e. 'tis meer dan één geheim , dat gy ons moet verklaaren En by zulke euveldaên... . '
Helmonde.
. 'k Durvealles openbaaretii
'kBemm myn' vader - ja ƒ - zyn lot werdt my bericht Ik voelde al zyne fmart; hem wreeken was myn pligt * Edgard , uw vo,k , het hof. elk had uw' val beflooten' f« - De hemel, en natuur, zie daar myne eedgenooten!
De Hertog.
Gy hebt uw' vader hier een fchuilplaats aangeboón. Wie heeft hem hiergebragt?
Helmohde.
De blixem — en de goön De Hertog. Wat geest fpo?rde Edgard aan;
o a H e l'



jso» KONING LEAR
Helmonde.
Myn rampen , die hem deeren.
De Hertog.
VÏW Biedeftanders?
Helmonde.
Al wie hunnevaders eeren.
De Hertog.
Hun naam?
Helmonde.
'kVerzwyge u dien.
De Hertog.
Hoe , wen ik 't u gebied' jf
Regane, toornig.
Be zwaarllc pyniging.
Helmonde.
Ik vrees voor 'trierven niet! 'kTart met vermaak een ftraf, die my tot roem zal (trekken , Een andre ontkent haar fchuld; ik durf den myn ontüekken— 'k Behoefde geen gezach op uwen onderdaan; Uw volk bood zich met drift tot mynen byftand aan ; Elk ging hier naar het fcheen zyn' eigen vader wreeken ; Be ftem van de natuur blyft in elk fchepfel fpreeken — Beeft, wreedaarts .' beeft, en weet, datzich myn arm bedient Van vaders , kinders, vrouw , en echtgenoot, en vriend —
( ttgtn den He-i-toz,. ) En gy, tiran.' gy blyft my borg vuor 's konings leeven ï Gy zult voor uwen vorst aan 't ryk voldoening geeven ! J8 , 87 zult ridderen ,wengy het moordgeweer....
( na een oogerblik f.ilzwygen ) Wat zegge ik? ach , vergeef, 'k val voor uw voeten neer ; Wat kunt gy vreezen?—Laat myn drift u niet verftooren :
Laat



TREURSPEL, jo/
Laat zich het medely in uwe borst doen hooren! Wees edelmoedig — ach , bedenk ten aller, tyd , Dat gy aan Lear uw gade cn kroon verfchuldigt zyt, En gy , myn zuster ! tracht zyn woede te verzachten , 'k Durfzulk een' invloed van uw huw'lyksmin verwachten. Vreest . y de gramfchap van de goden tot uw ftraf* Zie daar .' 'k wend d'arm om hoog en keer hun llaagen at»k Ver ban uw'haat, myn vlugt ,myn lyden! uit myn zinnen : Ja, k minne u noch, zoo gy myn'vader kunt beminnen.'
IV. T O N E E L.
De Hertog van C 0 RN WALL , RFGANE, HELMONDE, : EA R, De Graai van KENT. Soldaaten. Lear, agter de fckermen.
M
yn dochter.' hoor myn ftem!
Helmonde, tegen den Hertog.
Beklaag zyn ongeluk! Hy brengt, al ftervend my zy» laatst gevoel van druk — Gy hebt niet nodig meer een' vadermoord te pleegen 1
. L e a r, op het Toneel tomende in eene vreedz iame
verwarring , en met een teder gelaat. Myn lieve kinders! 'k zie u weer door 'shemels zegen.
(Stellende Regane in den arm van den Hertog.) Daar, waarde Hertog is myn bloed! 'kbood u dat aan ; En 'trouwt my niet, dat 'ku myn kroon hebbe afgedaan.
Helmonde. Zie daar den vyand dan , die uwe ziel doet vreezen .' Gy ziet hem aan met fmarr,hy fchynt beklaagt te weezen.
0 3 V. T O-



ïot KONING LEAR
V. TONEEL.
Be Hertog van C 0 RN W AL L, RE G ANE HELMONDE, LEAR, De Graaf nKEN T, De Hertog van ALBANIËR, Lyfwacbten van den Hertog van Albamièn, Lyfwacbten van den ' Hertog van Cornuall. -r-rj De Hertog van A L b a n i ë n.
HetYefr Zn pa : ?W 'k "ea'öm denfehrik:
Het he,r van Edgard groeit by ieder oogenblik-
k\ rees voor uw eigen bende in deeze onhandigheden •
Wen waapent zich voor Lear: Helmonde is aangebeden
*lk ademt met dan kryg, en wederwraak, en haat -
Keer ! keer der, feilen fag, die p te waehten ftaat '
Of^v «„^ ^ l 'hiêr1't»nr. de "'uitzuchtte betóome-.. Of gy zult dit gebergt wel haast van bloed zien ftroomen
5tef ftel HpTm nH1 'S hrel' 8£-en tyd Vln "«enweer : f':r"el He'mondf en Lear ln myne magt, myn heer.'
D. n u \ °nderPaild-- vergunt gymy dees bede,
fza' waLa « y b°Ig 2ewe"schten vrede,
t Zal Edgard Hemmen doen. .. . "
De Hertog van Co Rnvvall.
■m».^, „• . ïk, met mvn'onderdaan , t
Met muiters, die 'kregeer,naar vreè-verbonden ftaan*
vVrraadI/6616" W°ede' eer 'k fau!8 vooreen"
De Hertog van A L b a n i ë n. (Op Helmonde weende.) C 0p Le r mzenc,0
Zie daar uw zuster Heer! - zie daar uw'gryzen' vader '
L>, Hertog van Cokswau 1$ dan de naam van vorst niets waard voor u noch my ?
Ds



TREURSPEL l0g
De Hertog van Albanië n.
Het bloed cn de natuur is meer dan ik en gy —
Wat is uw antwoord ?~fpreek! - kanikhemve'rgezellen?
De Hertog van Cornwall. Neen , Heer !'k moet over hun hierzelv' het vonnis vellen Ik hou hen in myn magt.
De Hertog van Albanië n.
Zy zyn in veiligheid.
De Hertog van Cornwall.
Ik zelv' weet best wat my hier aan gelegen leid.
De Hertog van A l b a n i ë n.
lk,,h!bbrmyn'pli2C voHaan- ik moetterfijond vertrekken, Elk heeft zyn oogmerk Heer; _ 'k nebbe u niets meer":
ontdekken — w 'k Wacht 's Hemels uitfpraak af, dien 'kvoor myn rechter
kenn'.
. -- Maar 'k bidd' bedenk, dat ik niet meer uw broeder ben .' — Vaarwel.'
VI. TONEEL.
De Hertog van CORNWALL, REGANE HELMONDE, LEAR, De Graaf van ' KENT, Lyfwacbten.
De Hertog.
Hy bied ' vryhulp aan't vloekrot der verraderen / 'k Vrees zyn bedreiging niet -.
VII. TO.



koning lèar. VIL TONEEL.
De Hertog van C 0 RN WALL BEGANE. HELMONDE . De Graaf van KENT, STRUMOR.
S t r u m 0 r.
y zien reeds Edgard naderen. Hy velt, of hy verftrooit usv benden wyd en zyd — 't Vlugt alles voor zyn" moed — men zach noo't fellerftryd. Hy wend zich naar deez plaats indien 'them mogt geluk ken
De Hertog
Laat ons deez'muiteling de glorie gaan ontrukken! Reijane , hoor!
C -Wy fPretki zacht tegen Regane. J Regane. 'k Hebbe u weerllaan.
De Hertog.
Myn wacht draag zorg , ( Op Lenox en op Helmonde wyzende.) pat gy hen niet verlaat uw leeven is myn borg. (Hy vertrekt met Sirumcr van de eene zyde destoneels, en Regane van de andere.
ynt to-



TREURSPEL. Hl
VIII. TONEEL.
BALMOND E LF AR , D Graaf van KENT, Lsar, tegen Helmonde en tegen den Graetf.
(jTy mint my, gy ?
D f. Graaf.
Helaas '
Helmonde.
Hoe ' twyffelt gy ( myn vader/
Lear.
Neen f myne Dochter ' neen . gv Hemt mc t geen verraaderï Wat me ook gebeure ik leev' en fterv' meru alleen — Gy zult my troosten , ja '.
IX. T O N E E L.
HELMONDE, Lr AR, De Groef van RENT Lyfwucbter vn eten Heito- van Cort,wall , * OS WA LD en Krym-olk Oswald. t-gen Helmonde.
IVfevrouw! vo'g myne fchreén! Helmonde, op baaren vader wyzende. Wy belden meent gy.
Oswald
Neen , 'k moet u alleen geleiè'nj H ü L M n n d E. K°e! "fch'Jiën *eCn' ~ fchrik! "y VVX «U"1'vader hoort my, waarde Keut!
$ De



*T1 KONING LEAR
D ï Gr a a f , met traanen , die by traefa te wetrbouden. o Sm»rt.'
Helmonde, mei een zatbte Jiem, om i.oor Leat niet geboort te worden. Gy , die hem mint, Xeef, fluit nu zonder my het oog van uwen vrind! Steun ,fteun zyn'ouderdom! wyl hy m\n'arm moetderven.' Maar zeg hem niet.... het is genoeg ! vaarwel.' 'k ga fterven!
L ë a r , tegen den Graaf. Indien zy lang vertoeft! . . . .
Helmonde.
Vaarwel.' myn vader.'—ach. Q Otwald doet baar door Z)ne Soldaaten omcingelen en geleid baar u eg. )
X. TONEEL.
ZE A R, De Graaf van K EN T, Lyfwacbten van den Hertog vetn Cornwall. Lear.
al ik haar weerzien , Graaf?
De Graaf.
Wy mogten t'faamen weenen: De hemel zal welhaast ons met eikair verëenen!
Lear
Vereenen — om nooit weer te fcheiden, waarde vrind! Te faam te leeven , van eikanderen bemint: Welk een geluk op aarde in dees bedorven dagen ! J3e menfchen zullen 'er vo<jr 't rainfte ons niet belaagen —
(Den
I



7-/? EURSPBL.
313
( Dekkende Hel non d te zien ) Mvn dochten ba zvt gv t? verzachttter van myn fmart, Knm druk uw' va er aan het kinderJyke hart — Als ik u misfen moet, is alles my ontnoomen.
XL TONEEL.
LEAR, de Graaf van KENT, De Hertog van CORNWALL El GARD reboeit, een SOLDAAT v n bet L-gir van CO ff lf WALL tweede SOLD A AT .verdere Krygslieden yan den Hertog, Hit trfgiWH treiJ in triumpb op, me, vliegende vaam»: (De Df hertog, zyn'bebtoedden degen in de band houdende.
or
'kX^lebb' dan dees hand gedoopt in 't bloed, dat il
deed Ihoo -en: 'kVertoon my naauw of'kzie de glorie my bereid —
C te7cn Fd"ar 1, ) Verraader vrees de rtraf. die 'k u hebb' toegeleid !■ 'k Hebb' Lenox in myn magt.
E d Gard, met "verontwaardiging.
En waarvoor zoude ik beeven? 'kDoem na uw zegepraal, o ja, ik doom het leeven. Verhaast het oogenblik van myn gewenfehte dood t
De Hertog
Maar gy zult lyden voor eene euveldaad zoo fnoodj Ik zal nog 'tmedely noch de natuur meer hooren-
Lear
Cy, gryzaardi ik rerwyze u tot den dorik'ren Toorejl»
C tegen 'en Gr. af. ) 5n Cy, met hem geketid kunt fteiven met uw vorst.'
2 a Lu



*M KONING LEAR
Lear.
Myn dochter zal voor 't minst dan fchreiën op my» beril*
D k. Hertog. Uw dochter leeft niet meer!
Lear, met fchrik.
Myn dochter!
Edgard.
Goön I
De G k a a f.
Vloekwaarde!
Edgard.
ïedekt een monder zoo affchuwelyk noch de aarde i De Hertog
Ja! Oswald velde haar op mynen last ter neer! Myn wenfehen zyn voldaan — Ikvreeshaarwraaknietmeep, Lear.
Gy hebt, o tygerdier.' myn zinn'loosheid geneezen; Het is gedaan, ik mogt niet langer vader weezen.'
' y vit op een Jluk van een Rots in enmagt. ) Helmonde leeft niet meerv
De Hertog.
Myn lyfwacht (leep hem voortj De Graaf Gevloekte dwingeland volvoer uw' laatften moord! Reik my de hand myn vorst, en laat uw' druk bedaaren !
( Op Lear wyzen e ) Ziet daar een'vader! goön, - ziet aaar zyn moordenaaren. Hy fchonk zyn kindren . laas .' «n kroon en oppermagtj En 'tzvn zyn kinders zelv' waardoor hy wordt gedacht.
liocuD, in dm arm zyns vader: vliegende. Myn vader' ^ ^



TREURSPEL nS De Graaf.
Edgard i
De Hertog.
'tis genoeg — men doe hen fcheidea [ Soldaaten brengt hen weg.
Edgard, met fierheid en drift.
Wie du-ft gy weg doen leiden ï Wie geeft u recht, tyran t uw* Koning te gebien ? Of denkt uw vadermoord de ftraf der goön te ontvliè'n. Aanfchouw die helden, die uw glorie dorst verlaagen, Die zich de fchande van uw zegepraal beklaagen i Hel monde is dan ontzielt — haar fchuldlooze afcli, verfloort, Schreeuwt totde goön om wraak , en wordt welhaast ver; hoort.
Gy denkt door uwe magt al de aarde te b-aveeren — Maar kan uw arm die goon en de natuur verbeeren.' Natuur, die voor uw gruwt, en met afkeerigheid , Uw wee zen dat haar hoont, den naam van menfch ontzeid — Soldaaten bied my hulp 1
Een der Soldaaten, tot de zvefe van Edgard overgaande.
Ik, ik zal de eerfle weezen.
Ik dry voor uw belang !
Q Een deel der Sol iaatcn gaan tot Edgard over , doch bet grootjte aantal blyft "P de zv ie van den Hertog, gereed om te Jlryden.
DE Hertog, zieb aanban hoofd Jltllende, met den degen in de band eg/n de pirt\ van E.tgari. Verraders .' gy moogt vreezen! Edgard , de geduisterde banden ten hemel wendende.
Wreek, hejajel —
ï> 3 Hoe



»l«5 X- O N I NG LEAR
(tegen de Soldaat cn van den Hertog.)
Hoe, gy dient een monlier zoo verwoed f Een monfter dernatuur , bevlekt met zuster bloed' En laad dus np uw hoofd den vloek van een' verraader!
(, tegen en Hertog op Lt.ir ,vyz.nde ) Volvoer uw wanbedryf tyran! — ontziel uw'vader !
Lli a R , op bei aotrd van vader tot zich zelv» komm.'e, met eens foort van ilyd/cbaf dacb een ~. etui; verwildering. Bat ben ik.'-ja ! 6
De Hertog,
Wel nu
Een Tweede Soldaat, van den Hertog naar den Hertog hopende
Sterf!—
Edgard , bit gevaar van den Herto?. z-ende, teefcbletrn* de, te^en den Soldaat . du bimging doorfietken.
't Is uw vorst i — wilt gy .... ( Alle de Soldaaten gaan hierop ut de zyde van Edvard] •ver, en werpen zicb aan de toeten wan Koning Lear, zwaayènde hem de watpens en vaanen toe.
_ - De Hertog.
tlvat 'sdit? —
Edgard tegen de geknielde Sa'daaten.
Myn vrienden ! welk eene eer voor u en my ,
(tegen den H rttg. ")
Thans rrmet ge . ontwaapentvooruwlegerknechten beeven En ik, dooru geboeit, ben meester van uw leeven Erke«t ge een oprermagt, die hier de boosheid ftraftl Erkent gy welk een loon zv aan de deugt verfchaftV Zoek uu twee monfters u gelyk , of 'igt „och wree ,er„ Soldaaten voert hem weg i
XII. TO-



TREURSPEL 117 'tlll TONEEL.
LEAR, De Graaf van KR NT, E DG A RD, De Heritg van ALBANIË iV, HELMONDE, Lyfwacbten van den Hertog v.in Albaniën, Krygivalk..
De Hertog van AlüaNien, leidende Hetmtnde
Zjie daar uw dochter weder i ''Wis Oswald, dien ik vreesde : ik zach reeds dien barbaar Het Haal verheffen — 'k Mogt haar redden van 'tuevaar En deed zyn heilloos bloed welhaast langs de aarde firoometi; Maar myne onunenfchte gade , in 't heimiyk hier gekomen, Ontvlugtend myn gezicht, in haar vervloekt verraad Dreef noch haar zuster aan tot feller toorn en haat. Men heeftop 'toogenblik haar beiden 3. .rgegree^en: Hetweedendegemeen wil haar ten afgrond lleepcn Enhaarbedelvenin een'poel van duisternis, Die voorhet licht der zon gaots ontoeganglvk is; Op dateen (leepend leed . en een geduurzaam lyën De wreedheideevennaar'dierhelfche razernyën' Elk velt zyn vonnis op een raisdryf al te fnood — ja , maar uw naam myn vorst ontrukt haar aan den dood ' Men zegent uwe deugt: men volgt uw leger vaanen : Elk hart eerbiedigtu : eikoog verfmeltin traanen — Myn vader 1 leef! regeer!
Lear.
Hebt gy, o goön .' op aard, Myn zwakke dagen voor dien ommekeer gefpaart.
Helmonde.
Zy gaven al hun magt aan Edgard onder 'tftryden , OJB 'tkwaad te ftraffen en om d'onfchuld te bevryden.
Edgard.



til K O N I 2TG LEAR.
Edgard.
o Vader, alte teervoorkinderen zoo wreed .' 'kStreed dachtmy , voor die goön , toen 'k tot flw'by Hand ftreed.
Lear.
"k Prys hun rechtvaardigheid , en eer hun welbehaagen ! — E gard! Helmonde! — komt vertroos myne oude dagen! Ontfangt myn kinders.' door uwe echtvereeniging , Den frepter en de kroon, die 'k van uw hand ontfing — Wat prys was 'tvooruw deugt ten troon te zyn verheeven ! Neen 'kwil tot een gefchenk u aan elkander geeven .' (tegen den Hertog van Albani'cn.)
Gy . wien 'k haar aanzyn dank, zie uw weldaadigheid Betaalt door 'theil , dat ons uw grootc ziel bereid! Waarom hebbe ik , o held.' o loflykfle allerzoonen! Ceene andere Helmonde om uwe deugtte kroonen. C Edgard en Helmonde aan den Graaf van Kent biedende.") Zie daar nw kinders Graaf, waak voor hun heil op aard, En gy o goon, die my dees vrienden fchenkt, zoo waard. Laat ik, eer 'tgraf my aan dees waereld zal onttrekken, Van hunne tedre liefde een wyl getuigen ftrekken .' Gunt voor een korten tyd my deel in hun geluk! Een ooge.iblik van vreugt vergoed eene eeuw van druk! Ontvonkt het licht der rede in myn beroerde zinnen, — Of laat my voor het minfte een hartom hen te minnen.
(.Einde van bet Vyfde en laatfle Bedryf.)