325 F Y ■< 399     D E LEYDSCHE WEEZEN A E N D E B U R G E R IJ DER STAD LEYDEN, OP DEN EERSTEN VAN LOUWMAAND DES JAARS M D C C L X X X I I I.   D E LEYDSCHE WEEZEN A E N DE B U R G E R IJ DER STAD LEYDEN. G dijk een felle gloed, die, rusteloos aen 't branden, Eerst al wat hem omringt in Huivende asch hervormt, Straks al zijn perken moede, en knagende aen de wanden, Zich ruimer doortocht baent en woedend luchtwaerts ftormt: Zoo voelen we ook een' gloed door de ad'ren rustloos zweven, Die drift en wensch verteert, de ziel dén neiging maekt, Door (tem en tranenvloed den boezem lucht wil geven — En, Leydens Burgerfchaer! voor u is 't dat. hij blaekt, - A 3 Go»  ( 6 ) Gewis, hij blaekt voor u — door 't heiligst vuur aen 't gloeien, Gevoelen we al den prijs der ed'le dankbaerbeid; Ons hart bezit geen' wensch, dan voor u uit te vloeien, Te juichen in het heil, ons door uw deugd bereid. En, zoudt ge ons dezen wensch, geliefde Leydenaren! Zoudt gij deaa' ed'len wensch ontzeggen aen ons hart? Zoudt gij, na zoo veel gunst, uw grootfte weldaed fparen, En, na ge ons 't leven fchonkt, ons doraplen in de fmart? Toen, door 't gebrek belaegd, de nare graf kolk, gapend', Ons kwijnend, uitgeteerd, reeds in te zwelgen dacht, Hebt ge ons gevoed, verkwikt, de vuist des doods ontwapend, En de allerdiepïïe wond door uwe zorg verzacht. En, zouden wij den prijs dier weldaêii niet gevoelen, Gevoelen, wat het zegt, den dood ontrukt te zijn? Zou 'theil, dat ons omringt, het teerst belef verkoelen, Wij dulden, dat ons hart, voor deugd onvatbaer, kwijn'? 't Is zoet, 't is eindloos zoet in zoo veel gunst te deelen, Den rampfpoed zwichten zien, en, uit het fdiaemle ftof Meelijdend opgebeurd, zich door 't geluk zien ftreelen — Wie, wie gevoelt dit niet, dien immer 't onheil trof! Maer  r ? ) Maer zoeter is 't, voor hun, wier weldaên wij erlangen, Met woorden, die 't gevoel, die dankbaerheid Hechts leert, Ons hart ontlast te zien, dier braven knién te omvangen, Met tranen te voldoen, 't geen nog de fpraek ontbeert! Dan ziet de'brooze mensch zijn heil ten toppunt' fteigren, Dan fmaekt hij al het zoet, de vreugd van d'Englenkring: En gij 5 g'J zoudt aen ons dit hoogst genoegen weigren, Gewis wij hoonden u door zulk een twijffeling. En, kunt ge onze offers ooit met meerder recht verwachten, Dan daer 't verwisfeld jaer hem, die zijn aeuzijn fmaekt, Zich zelf verliezen doet in plegtige gedachten, En al wat hem omringt hem heilig, dierbaer maekt. Of kunnen we uwe deugd ooit beter u herinneren, Uw grootheid, die fteeds groeit, het menschlijk zwak ten fpijt', Dan, nu 't heelal u leert, verheven deugd-beminnerenl Dat gij een enkel niet, verachtlijk ftof flechts zijt. Wij zullen u doen zien, hoe de Englen zelf u eeren, En, hoe gij met het beeld der hooge Godheid prijkt, Daer, waer 't verloop des tijds u op het fterkst kan leeren, Dat ge in verganklijkheid den naekten worm gelijkt. A 4 Nu,  ( 8 ; Nu, nu gij ziet, gevoelt, hoe fchoonheid, pracht en ftaten Juist zoo veel merken zijn der onbeftendigheid, Hoe rijkdom, eer, gezach, hoe ze allen ons verlaten, Als ons de fchoot des grafs ter rustplaets wordt bereid. Kent op dees ftond ons hart — in fpijt dier wisfelingen, Blijft dit ons hart flechts één — fchoon alles bukt voor 't lot „ De gloed der dankbaerheid laet door geen lot zich dwingen, En, met dien gloed bezield, verfchijnen we eens voor God! Ja, braven, kent ons hart— in d'eerften bloei der jaren Is nooit dit teeder hart gevoelloos voor de deugd; De oprechtheid kan misfehien die zwakheid evenaren, Die 't onheil vaak voltooit der onbedreven jeugd. De jeugd kan van haer drift 't rampzalig offer wezen, Maer nooit de ondankbaerheid ten vingen prooije zijn: Schoon door den tooverzang der dartelheid belezen 't Bedwelmd gevoel ontwaekt en 't gruwt van haer venijn. En wie, die flechts gevoelt, kan doof zijn voor 'tbefeflen, Wat hemelvreugd het zij; in eiken Stadgenoot Een' Vriend, een' ted'ren Vriend, een' Vader aen te treffen.,- Die ons den flag vergoedt van d' onverbidbren dood! Ver-  ( 9 -) Vergoedt ? — ja, 't zal uw fchim, uw zaelge fchim niet belgen, o Ouders, zoo geliefd! zoo ge, uit des hemels boog, De droefheid ziet verdoofd in 't hart van uwe telgen, En tranen blinken ziet, die hun de vreugde onttoog. Neen r— 't is geen laffe vreugd om 't wuft geftreel der zinnen, Die ons vermeesterd houdt, de droefheid ons ontvoert, Leest, leest vrij in ons hart en ziet, van 'shemels tinnen, Of ons dit oogenblik een vuige drift beroert, 't Geyoel van uw verlies vlucht nooit uit ons gewisfe, Maer o! zelf dit gevoel, zoo heilig aen ons hart, Verteêrt in ons 't befef der gloênde erkentenisfe, En, treft de vreugd ooit meer, dan na de felfte fmart? Of kan een fterveling verheevner vreugd ervaren, Dan die, waer op ons hart, ondanks zijn droefheid, roemt? Dan gunfteling te zijn van wakkre Leydenaren, Bewoners van een Vest, die elk met eerbied noemt? Ja, Leydens Burgrenftoet, zoo 't eindloos Opperwezen De Vaderlijke deugd nooit heerlijker beloont, Dan als 't het nageflacht, als uit hunne asch verrezen, Voor 'toog van 't weereldrond met edle deugden kroont; A | Dan  ( io ) pan is ook deze uw deugd, wier kracht de weeke tranen Van 't hulploos weesje droogt, hem hulp en redding geeft, De loon diens heldenmoeds, die eens, Kastieljes vanen Tot onuitwischbre fchand, dees vest verheerlijkt heeft, o Tijdftip, toen de vreugd weêrgalmde langs de ftraten, Nooit dan verrukkingvol door ons, door ons herdacht 1 Het Spaenfche beulenrot had fchans en Vest verlaten, En 't was een fchaemle Wees, die 't eerst die tijding bracht! Een Wees — o de eigen gloed blijft nog ons harte dringen, Die hem ontgloeien deed voor 't heil der Burgerij! Neen, brave Burgers, neen— gij kweekt geen Voedfterlingen, Wier ziel uw gunst onwaerd of laeg verbasterd zij. De zucht voor 't Vaderland blijft in deez' boezem gloren, Zoo lang een edler deel dit brooze ftof beftier': Kan immer Batoos kroost zoo fchoon een neiging fmoren? En is elk onzer niet een vrije Batavier? Nog eens, o Vaderland! zoudt gij de borst doen blaken Van hem, die hier bezit al wat zijn ziel bemint, En zou een fchaemle Wees voor u geen zuchten flaken, Die, ouderloos, in u zijn Oudren wedervindt.  ( « ) Ja, dierbaer Vaderland, wij voelen al uw fmarte, Uw vrijheid neigt ten val, uw welvaert is gevloón, D»n, magtloos tot uw hulp, lchetst deze zucht ons harte,' Maer o! die zelfde zucht Hijgt brandend voor Gods throön! Daer hoort de Algoedheid hem, ziet, met ontfermende oogea. Uw groen olijvenbosch in lichten vlamm' gezet, Het rookend oorlogszwaerd moorddadig uitgetogen, Haer Almagt geeft een wenk — en Neêrland is gered! Ja, God! flechts ééne wenk, één woord van uwe lippen, En 't kwijnend Vaderland is grooter dan weleer — Eaet, Vader, laet dien wenk, dat woord aen u ontglippen, Eer 't door verpestend vuur van nijd en twist verteer'! Deze ongeveinsde beê, dees vuurigfte aller zuchten, Dees traen is u gewijd, onfehatbaer Vaderland! En o! bij Neêrlands God, wien Neêrlands haters duchten, Is dikwerf eene traen de geurigfte offerand! Maer, werwaert ijlen wij? waer voert de drift ons henen? Verfchoont,verfchoont die drift... neen burgers, juicht haer toe! Wilt, wilt voor 't Vaderland met ons uw' zang verëenen, 't Eischt akoos, dat ons hart haer de eerfte hulde doe. Naest  ( ™ ) Naest haer heeft Leydens Wees zijn eerbied u gezworen, Wier ouderlijke zorg fteeds voor zijn welzijn waekt, i Wien 't zorglijkst huisbeftuur, u door uw deugd befchoren, Gehandhaefd door uw trouw, bij elk beminlijk maekt! Beminlijk — ja, 't is groot nooddruftigen te kleeden, In 't nijpende gebrek hun zuchten te voldoen — Maer grooter, voor hun hart zijn zorgen te hefteden, In hun getroffen ziel het zaed der deugd te voên! O Gij, die voor den flrik der fnoodheid ons beveiligt, Ons minlijk hebt doen treên op rozenpaén der deugd! Ziet, hoe ons gloeiend hart, vol eerbied u geheiligd, Door dankbaerheid bezield, zich baedt in de eêlfte vreugd. Ziet, edlen, hoe we om u de bron van zegen fmeken, Haer bidden, dat heur gunst uw legerftede omring', En, waer ons tael ontbreekt, uw eigen deugd doen fprekenj Die deugd pleit, meer dan wij, op 's Hemels zegening. Gelukkig door haer kracht, kan u geen onheil trefTen, Of 't is een wreede telg van 't wispelturig lot — In 't midden van dien ramp doe de Almagt u befeflen, Hoe 't hoogst geluk u wacht in 't bijzijn van uw' God! Gij»  ( 13 ) Gij, Leydfche Burgrenfchaer, wier weldoen ons omringen, 't Waer honend u op nieuw die weldaên afgefmeekt — De beeldnis des gebreks kan u tot weldoen dringen, Eer 't fmekende gefchrei der onmagt tot u fpreekt. Laet, braven, laet ons lang de onfchatbre vruchten plukken Dier deugd, die in ons hart voor u een eerzuil fticht, Dier deugd, die God bekoort, die de Englen kan verrukken» ü 't heerlijkst loon bereidt in 't eeuwig blinkend licht! Foor dt Weeztn, 1 II. VAN D E R. PALM  TE L E T D E ■ JV, bjj C. van HOOGEVEEN, junior. mdcclxxxii.