445 L 103   C O N TRA-B ELANGE N voor Den HEERE DROSTE van TWENTHE o p De ZOGENAAMDE BELANGEN * voor de BURGEMEESTEREN en GEMEENSLIEDEN van ENSCHEDE, raakende De MAGISTRAATS BESTELLINGE tg ENSCHEDE. Te DEVENTER. By L. A. KA RvS ENBERGg, mdcglxxxvi,   Bladz. 3 CONTRA-BELANGEN ., voor Den Heers Droste van Tvjenthe-, OP DE ZOGENAAMDE BELANGEN Van „de Bur^emeesteren en Gemeensliëden van Enfchede. Edele Mogende- Heer en ! Mym Heer en i Ridderfchap en Steden | de Staat en van Overysfel ! Men beeft, om de onbedagtzaame j ooi?-, deellooze, en zelfs belpotlyke ftelliflgen, in hét Request van de Burgemeesterenj, en Gemeenslieden , van Enfchede voorkómende , te ontwikkelen, naeuwlyks meer nodig, dan hunne zogenaamde Belangen daar mede te vergelyken Uit deze vergelykinge zal blykeri, dat dé Re questr anten zig in hunne eigene netteri Verwarren ; zo zeer , dat hunne taal, eli pofitien , by de Belangens gebefigt, en iei heer gefield , de duidelykfte kenmerken dragen van wanhopige Pogingen. Men had by het Request gemeend , eene wonderbaare ontdekkinge gedaan te hebben jt hierin gelegen , dat men uit het Hof der Archiven van Enfchede eenen brief had opgedolven j door de Heeren van de Mag!» ftraat van Deventer gefchreveh aan de Ëèk A i k  t<4># fame Schepenen en Raede van Enfcheide 4 m 1585 ; waarby aan de laatstgemelde in vertrouwen word kennisfe gegeven , dat de toenmalige Heer Droste van Twent'he 0D intercesfie van de Heeren van Deventer zig had laten bewegen tot de belofte, gelvk die van Enfchede het gaarne zagen , om "in dat jaar $ op Petri , geene Elegie te doen , (eigelyk flaat aldaar , indien 't wel gelefen is, de duistere, en dubbelzinnige, uitdrukkmge : Scepenen f famen te kiefen) en dac zy daarop nu zig gerustelyk dienden te verlaaten ; vooral, .om dat de Heer Droste deze zyne belofte , op de nadere intercesfie van de Heeren van Deventer, fchriftelyk, en zelfs met eenige gemelykheid over het wantrouwen , 't geen in die nadere intercesfie_fcheen door te ftralen , vernieuwd had. ,Dit fchreeff men zekerlyk in vertrouwen; want de Schepenen van Enfchede , des tvds onder Spaanfche Heerfch'appye ftaande, hadden alle zorge te dragen , om deze correspondentie zeer bedekt te houden; eerfielyk, voor het belang van hun eigen zelve ; ' Want indien het ontdekt wierd , dat zv heul, hulpe, en troost, hadden gezogt bv eene Regeringe, waarmede hun Vorst: hun Koning; hun Souverain, en zyne Generaals; reeds in openbaare vyandlykheden gewikkeld waaren ; dan zouden zy bezwaarlvk van een Lrimen perduellionis vry te pleiten geweest Maar ook Pn tweden , eifchte het beians van de Heere Droste van Twenthe deze geheimhouding ; want hoe zeer hy ook alleen aan  #< 5 )® aan de pligten van vriendfchap, en gemeenzaamheid , die hy, als een Landsman , ea goede bekende van Leden deF Deventerfcbs Regeringe , met dezelve onderhouden bad , in dezen fcheen boe te vieren, zo zou nogtans de Spaanfche Generaliteit hem zulk eene correfpondentie met, en deference voor eene vyandlyke Regeeringe3 bezwaarlyk hebben kunnen vergeven. Terwyl , wat de Heeren van Deventer betroff , Dezelve , als reeds met de Spaanfchen gebroken hebbende, niet zonderling by de geheimhouding geinteresfeerd waren ; dan alleen , voor zo verre men, by zulke verre uit ziende Oorlogstroublen , wanneer men alle fpringveeren , en raderen , groot, en klein , tragt te doen werken, niet gaarne de minfte van zyne fecrete manoeuvres ontdekt mag zien. Wat gebruik maken nu de Requestranten van deezen by hun zo zeer uitgebazuinden ontdekten brief ? — Geen menfcheJyk geheugen meer ontmoetende, 't geen ook zeden verfcheide generatien niet meer aanwezig is geweest, welk hun zoude kunnen onderrigten , op welken tyd de tydlyke Drosten van Twenthe de magt, om Burgemeesteren van Enfchede aan te fteilen , hebben begonnen te oeffenen ! — Geene aanteken ningen , Regiftraturen , Repertoria, Adverfaria , daarvan vindende op hunne Secretarye, op hunne Archive ! hoewel zy 'er Chartres vinden van de middel Eeuw ! —x Geene Overysfelfche Gedenkftukken , daartoe betreklyk 3 te voorfchyn komende ! —> A 3 breiv  krengen zy zig in 't hoofd, eene eis fin*., hierin beftaande ; of dat geval van fffil* de voorfchreven gevondene misfive v£*Jj ziiec wel het eerlïe geval mn™ ,™ , » een Droste van aJEtaS&Sfc h*« d=r doordenken , t« den »™d ™ Z°°" waan ; En , indien de LS zó l ™ten WeggeHeept, im gMt ^ S *_Bgeloor, ,„ drervoegen, dat roeit bé" behoorde /fcSe'n .ïde^ewSr^ ? ren zoeken diets te maker ■ d r f'n - -eehtdt^n Enfchede te IfeVn ;°m Burge*^£eren van Nu moest, natuu'rlvker wmP j En het antwoord op deze vrage is van te jRequestranten : Dat n» 8 de m fcftta. te ltl, Tmhe daar- * T- ïf aetou? neren. — hnp 9 *.en toenmalig Densi- *™« t , noe * vol-  7 volgens 't eige verhaal van de Requestranten , openlyk voor den Koning van Spanje uitkwam , zoude een voornemen koesteren, iets te plegen , op eene plaatfe , onder Spaanfch Gebied , 't geen hy , naar ?t begrip der Requestranten, voor zyne eige Regeringe , te weten de Spaanfche , niet konde verantwoorden ? en hy zoude dat voornemen hebben laten vaaren , op den aandrang van de Heeren van de Magiftraat van Deventer ! Van de Regeringe eener Stad , waarmede Hy , als een aan zyn meester getrouwe Spaanfche Droste, zo min, als met de Staaten van Overysfel, te dier tyd niets te doen had , nog kon te doen hebben , en waarmede zyne Regeringe, zyn Vorst, zyn Koning , met desielfs Trouppes , in openbaaxe vyandlykheden was! Hy zou daarover met die Regeringe, die by hem volgens der Requestranten begrip niet anders , dan als eene vyandlyke , kon worden aangezien, in onbewimpelde correfpondentie getredea 2yn s Ja , Hy zou , zonder over zulk eene voor'penomene keuze by zyn eigene Regeringe0 beklaagt te worden , (gelyk «chter de Enïcheder in dat geval hadden behoren te doen) veel minder daarby om verfchoninge gevraagd te hebben , Hy zou , zegt men , gelyk de Requestranten zig elders uitdrukten (in hun gedrukt zogenaamd Nader Betoog van Burgemeester en van Enfchede over het yhn &c. pag. 23.) tegen die betichting by demied. Heog Achtb. Magiftraat van Deventer fals of hy daar te rechte moest ftaan) zich verschoond hebbent verfchoond hebA 4. ﻫn  ben in zulke bbligeante , hart inneemende termen; behelfende , Cgelyk aldaar nU jat hy nog zeer wel mdagtig ^, ^ ^ ** %ü bovendien Jtf allen: vlyt en ten allen tyden , hunZn iwfle , en te mik, wü zg>} „V TlJen m deeze maar ook in andere zaken, al was zyne vnendelyke belofte niet voorafgeL?' fSm had? h em ^iinge voorfra« tehpf°S ,' M d£r R^«estranten vooidragt , het beloop , en beleid zvn pp veest van die correfpondentie ; en Tien Sm kan5 Ameene" d3t * -o" tiragt kan ftrekken tot meerdere reputatie Van den toenmaligen Heere Droste Van £e en PlL 0 H6 Verded^e/S ^n een Hom. SI: , / ' dle' m de Vaderlandfche Ge» fchiedenisfen voorkomende, hunnen n«m dragt wel niet 'noodig oordeeIe;Non Be' fenforibus iftis Nomen eget [ Dan deze zelfde Drost moet , des nier traande, by de Reguestran en in hel Lot , t geen zy voor ahe Drosten van Skeenthbefend ' ™ S i bekend-> tegenwoordigen , gelvk nanrelyi; dat ^ dien ('aode*» . tann fthyn , dan eenigen anderen) betichten I iadde hy me® Van eene Remonftrantie , met de apoftille , daarop gevallen , van den 29. July 1592. : En zy brengen dit by , in dien ongelukkigen waan , als of het zelve tot hun voordeel zoude kunnen dienen in dit verfchil : zy befchouwen het als een kleinood-quantivis pretii , 't geen hunne Archyff by geluk , en by nader onderzoek, nog had opgeleverd , zy beyveren zig , om het zelve te doen aanzien, als de hoogfte prafumtie van waarheid met zig ten toon fpreidende. Wy willen hun die fpeelpop gaarne laten i maar wy zullen te gelyk daar uit ten duidelykften aantoonen , hoe zeer zy zig zeiven ook in dit ftrik verwarren ! Deze Supplicque is oogfchynlyk gerigt , en behelst klagten, tcgens den toenmalige» Droste Mulert. Deze klagten worden eerst generaliter voorgedragen ; in diervoegen, dat fig onderftond toe perturbérenn in oere olde hebbende Privilegienn, unnde gerechticheiten ; En zy verzoeken diensvolgens , dat zyne Genade .den gemeltenn Drostenn willen beleeven toe ordonneren , dat hi der Stad Enfchede niet bovenn oere hebbende gerechticheitenn en perturbere } funder , dat gemelter Droste hem by oere Pririlegienn moge latenn verbliven. De fpeciale. klagte is, dat die Burgemeifters van verledenn jaer van oere officie untfett find ; fonder , dat er op Petri nieuwe waren aangefteld, waarom zy verzoeken , dat Zyne Genade wolde gelieven by provifie eenenn anderen Raet te ftpllen. Dit Request praefenteren zy in july ï.592°. A <■ maar  des OorJogs , gedrukt npfj ? dampen cevoeliff 7vi n >L ^ C doof' "Won. de SpJ^J ' ^ondt «fiS^ST i«» Z , ' Z"" finten in vZl 2 he it , T d" zaA' «" fnnm ge. vat , joe hem daar toe heweperm iT as*—■ - r srft zeggen, met andere woorden- ii,V * woorderfT' Wmr°m h* ** Zoete woorden ! voorwaar ! zeer aefchïkt ^aar te paeyen, omtrent SJ^L^lZ tornaar van de fpeciale iclagt! fprïk?% Hy fpreekt daarvan niets: niet, om dit hy daaraan , Ulko , in°i om, ,dat ila «f ii 7 „ tfe "flïW > vuldoen teil lt i h Zl'lks wülms W geweest * ?an ontbreSe^o 06^*^2 verchenfte, dan die van Platheif • kI, l g^nge: Tvant, mdien dit des Stadhouders oog* I  Oogmerk waare geweest, dan zoude de doornepen Kastiljaan , wiens zaak , en toeleg , het was , om de goede Ingezetenen in hunne klagten , rakende hunne regten , en privilegiën , zo veel doenlyk, te gemoet te komen ; en zo veel het met het Spaanfche belang te plooyen was , genoegen te geven; wel degelyk van deze zyne ülico daad, of voornemen'^ gewag gemaakt hebben: Hy zoude zelfs by zyne apoftille , met zyne nationale graviteit daarvan eenen grooten opheft gemaakt hebben ; al was het maar , om hun te doen opmerken , dat de Spaanfche Regeringe niet ongezind ware , om de klagten der Landzaaten alhier , over den inbreuk in hunne Rechten , en Privilegiën, de Otigo mali hier te lande , de Bron des tyds . van zo veele onheilen , in deeze Gewesten! te doen ophóuden : . Maar neen : hy zwygt van dit fpeciale Gravamen! En, in der daad, het antwoord hierop was ook ftilfwygende in de apoftille begrepen : Hy wilde over dat point zo wel , als over anderen , den Droste zeiven hooren ; hy wilde van hem de redenen vernemen , waarom hy Droste volgens ouder gewoonte , op den jongften Petri 1592. , de Burgemeesteren te Enfchede niet gezet ^Voor 't overige moet men erkennen; dat die fpeciale klagte zeer gegrond was ; want, daar de tydlyke Droste van Twenthe in gebreke bleeff, om op-den gewonen Keurdag, nieuwe Burgemeesteren , terwyl die Vn '5 vorige jaar ontzet wierden , te ftel- len j  tig te vallen: B^ï^g** by ü jm. Mog?$ Sgen ^ 1-nlge SS Ja™e 7^ de Staat, f hy by de SpaanfcheTegerinte w^5*' hy, volgens het ze?een vÏÏ? ' Waa™an fn openbaar , eengg " ^ ^u^™ten3 daarvan plaufibJe redenen ImT* Was > genomen uit de toenmalig r ?eSeven i van tyden. c°enmabge Conj.unct.uren Sunïn'makL/lt g0ed -g,ebrilik heb^n er onder dfwetnTWt?? * We,ke ten jUft o^^^ heerfeh, twee faélien , twee aanhaS- ^ 3ai" tyen5 bevonden T waaraf pl tw?e i^" *er , of niet mindeTK TVg fter" de andere; Dat d^ juist tfr ' ^ ftelde , van 't seen n„ vLJ j het teSengeVan hem ve Jll h Jte beêeerde, geleden, te %S£ £t?8'c .** ^ *d, geene keufe van Sctónen' onï  dat die partye zelfs de intercesfie Van De. venter by hem verzogt had ; en aldus by zie zeiven het genoegen fmaaken ; dat hy eene vreemde Regeringe (gelyk die van Deventer , waaronder hy zo veele gemeenzaa* me kennisfen bad) des tyds had weeten aan zig te verpligten ; in eene zake , waarover hy zig by het Hoofd van zyne eigene , de Spaanfche , Regeringe meende te kunnen iuftificeren. , Eindelvk , Hy zal hebben bygebragt Ratfins i' Etat! Raifons ' de guerre ! gewigtig oenoeg, om den Gouverneur Generaal daarin te doen berusten'. -Trouwens van zulke Raifons wierd toen, zo wel s als altyd, gebruik gemaakt, zo wel aan de eene, als aan de andere zyde : Iliacos intro, fnuros > et extra! 't Was toen nog naauwlyks zes jaaren geleden , dat door Gcmagtigdens van de Algemeene Staaten, de Raad , en de Gezworene Gemeente , binnen de Stad Deventer , en zelfs buiten tyds , verandert was geworden , op den 30. 061. 1586. > Dan, hoe deze defenlie v en juftificatie, van de Droste ook moge zyn ingerigt geweest ; dit is zeker, en blykt uit dat gefchrift zelve, dat dezelve alleen hebbe kunnen gaan niet over over het doen der Keuzs door den Drost, maar over het verzuim , het nalaten van de Keuze ; 't geen baarblyklyk onderfteld , dat de tydlyke Droste niet alleen bevoegt , maar allefins verphgt was dezelve te verrigten. En nogtans , quod falfb rideas, wil partye dit fraeye Document , of het affchnft J van  van dien , doen dienen • ™ ju fcunne opgeraapte X/ue £ ™ede aan egter bet zelve zo recSfgens Welk? • .'-ig gewigc h,V%&&"&^ employ zyn Oude Chartre, / f een ffe», partydige, Handen ï ' 6mc^kun. zes Schepenen Enfrh J n 'Heer' om voorzien, Ceclvk hv ? de. te kiezen > gens het Handvest bad' llT "^T' vol! *el had milen K^C^SiW 1585 ge van Deventer , eerln #? e Kege™h zyne handen ITvan T? TT' O en overznlks des tvthf \ f Z0llde ^nden, Vraagt ^njn't^l^ geJam liunnen , mogen P„ 'n zoude «ebben antwoord Z^nyl^T d°en ? Het %?e, dat het zoX hlKïy Wege Van gis- om « het dan niet door Hem f£" Waar" msters, gefchied ? J. r>* ' °f zyne Mf2y , om dat Verdrso 7n T ' !ntw°onten mm, door de ZSgZZ; £zyneM' van dat jaar verhindJJ g hyg™peratien moet, natuurlyker wvzp \ 1 /mw°ord g -en het JngenSS Enfchede volgen , dar vJl 5 die van /^Vfe ,e fc,^ *" Schepen te End- Al ToVdafv"1" Van 00^ ontb fmps, m zyne openbare y pf  of geheime Lastbrieven , aan zynen Genera» lisfimus in Overysfd fpeciale ordre zou gegeven hebben tot het jaarlyks ftellen van zes Ingezetenen van .Enfchede tot zo veele Schepens aldaar! maar , het waare eens zo, dat deeze mïnvxie aan Phlippo, el Rey, niet ontfnapt waare , dan zouden evenwel nog geene Ministers van Verdugp hiertoe bevoegt zyn geweest; Want die konden het niet doen , dan op last van Verdugo ; en Verdugo was in allen gevalle niet de Heer , en kon alzoo geene opene brieven daartoe verleenen; op welke opene brieven van den Heer zelve, de Enfcheder zo zeer aandrin- Verdugo zelve, thans te Enfchede in perfoon zig bevindende , Verdugo , hoe zeer geperst door die van Enfchede, om nu eenmaal de keuze te doen, terwyl de Droste daarvan was gebleven in gebreke , zwygt op dat alles! Hy handelt als een Staatsman, na de regels van eene gezonde Staatkunde , difterende , dat geene Regeringe , ten minften niet , dan in den hoogften nood , de eenmaal vastgeftelde ordre van zaken moet veranderen. Ja , er was nog eene veel beflisiënder reede , om aan dit der Supphen verZoek , zo als het lag, in 't geheel geen gehoor te verleenen. Te weten de Supplianten verzoeken niet , dat Verdugo Schepenen mogte aanftellen , Dit begrepen zy wel dat niet van het Departement des Gouverneurs Generaals was ; immers dat hy niet by aÜe van autoriteit „de exercitie van dat regt aan Droste Mulert, al was het maar voor  #< KJ)®! Voor die' eene keer , zoude willen ontne, Maar zy verzoeken alleen , daar de Sche penen , of Burgemeesteren van 't jaar , van hunne officien ontzet, en Zv Z in den hunnen geen het minlte indïef zelfi m het beftier omtrent ''t policy-wefen had den f dat zyne Genade , om ZthZs # waaneer men genoodzaakt is , die te lee ■ Z£\'a£^ai0™ire d.b maint Kilianus in De Heer, de Domhns territoriale , de I u ioon , deze kiefinge van Schepenen wel nooit gedaan hebben ; althans daar is geen fpoor, of fchaduwe, van te vinden S ^ deed, gelyk andere Domini terrio^sl Seigneurs ,n den hunnen deden ; en gelvk doenlr1^"'3^^ d°en> n^èpff doen dit verngten dooreenen Mandataten' Offi ^Paakielyk door hunnen eërsG?lv? nr ' Cn JuftiC!'er van de Plaats icnap van Enfchede aan te halen , de Heer wÏÏrvt?ei'lykheid' Alméi° de Schennen waarvan hy de verkiefinge heeft t door 7v dTze^rb,'0?,"1^611711 > boe'wel°wyTn diezelve nabuurfchap een nog veel treffen .der gelykvormiger, meer f„ £™V >f tmninis terminantibi:s leggend voorbeeld ontmoeten; te Goor: D?o2te GoTVhT'^ Heer' en Graaff van u»Z n hCt voorbehoi,den recht , om twee Burgemeesteren in de Stad Goor aan te ftellen , gelyk Zyne Edele Bukmannen de twee anderen defpicieerden , en de Zr gers de overige twee van de zes verkoop Utreehr £J P, °°r °P den Bisfch°P van SS gdat dteer^ 2ynd£ * 20 was 'c dat dlt recbt van aanftellinge van twee Burgemeesteren dier Stad aan RpI daarna; aan Keyzer kJ? ™ £Zg Fi-  Filips, .fuccesfivelyk competeerde ; En 't is ontegenzeggelyk , dat dit zelve _ recht, zedert de afzweering van den Koning van Spanjen , aan de Heeren Staten van Overysfel toekomt. Maar door wien hebben alle die, Heeren , Graven , Bisfchoppen , Keyzers , Koningen , Staaten , dat recht van aanftellinge van twee Burgemeesteren te Goor doen uitvoeren ? Door wien anders , ooit of immermeer , dan door den eersten Jufticier , door den tydlyken Droste van Twenthe 1 En deeze is het , welke (zonder zulke kinderachtige cavillatien , en _ ongezoutene chicanes, te ontmoeten) die aanftellinge alnog jaarlyks te Goor verricht. Wanneer derhal\jen de Graaff van Solms, Heer van Enfchjdè , zyne Heerlykheid had overgedragen aaff'den Bisfchop t' Utrecht > Lands Heer van Overysfel , zo was het des gelyks natuurlyk , dat deze aanftellinge in haam van den nieuwen Domimis , off Seigneur van deze Seigneurie , geëxerceert wierd door den tydlyken Droste , als eerste Officier, en Jufticier , van Twenthe ; waaronder men Enfchede rekende te behooren. Wy zeggen , dat .deeze aanftellinge moet gefchieden in naam van den Dominus , van den Seigneur ; Want het woord Heer voorkomende in den Brief van Bisfchop' van Diest van 1325. word by de Requestranten weer zeer verkeerdelyk genomen voor Lands Heer : de Heer ftaat er , zal kie&en zes Schepenm , dat is te zeggen, dat de verkie-» B a ziQ»  zinge . zal gedaan worden door den Heer niet in qualitèii als Lands Heer , als Prïn ceps , als So iverain ! maar in qualiteic als 'pomints tertüorialis ' als Heer van 'deze Heerlykhe'd. Trouwens die geheele brief is zekerlvk voor t grootfte gedeelte niet anders, dan eene repetitie van die Concordaten , welke er tusfchen de vorige Heeren van Enfchede , en hunne Ingezetenen, hadden gefubfifteert : zulke Concordaten wierden by diergelyke brieven vervat, niet enkel ten dienite van die geene, welke dezelve'ontvingen , en ten hunnen faveure • maar voornaamlyk ook , om daaruit te doen blvken waarin de rechten van den Heer geleeed waren : 't Is der hal ven als of er ftönd dat wat de verkiezmge der Schepenen bi *W,* , lnê^etenen van Enfchede Seenë .macht - zouden hebben , (gelyk wel andere Steden, die dat recht by uitgebreider, en meer betekenende Privilegie^ , verkregen hadden) om zelve die te kuzen ; welke man zy by de voorige Heeren ook nooit gehad had. .fen ; maar dat dit recht ook nu verbleef aan haar en tegenwoordige Heen , en zyn opvolgers ■ om die verkiezmge te doen , of te la ten doen ; zonder dat die van Enfchede zil in eemgerhande manure hadden te bemoeien met de verkufinge van Schepenen ; ' en dat % kuiten dien zelfs geenen Raad zouden hebben. Hoe klaar ook zig dit alles voor een opmerkzaam oog opdoet, zo durven échter de Requestranten , losfelyk , en zonder den nunften grond ,. onderltellen (want hun geheel  21 heel raifonnement is niet anders » dan eens losfe onderftellinge) dat va» den jan 1325. «ƒ, tot 158.5., ja tot 159^ enz. de zaake 'dezer < vërkiezinge van Schepenen door den Lands Heer {Heere moet men zeggen) zeiven of iemand anders daartoe gecommitteerd te doen , in dien zeiven ftaat gebleven zynde, waarin dezdve in 132j. was , daaruit te benutten zou zyn , dat in al dien tyd de verkiezinge niet door Drosten gedaan zy. De eerfte ftellinge zou fteek houden., gelvk wy die ook zelve gemaakt hebben by onze Confideratien ; maar gelyk wy daaruit afgeleid hebben , t geen ook natuurlyker wyze daaruit voortvloeyd , dat men daaru t moest vast fteUen , dat in al dien tyd dit recht door de tydelyke Drosten was geexerceert, zo wringen de Requestranten daaruit eene gevolgtrekkïnge , welke diametralement tegens de onze is geoppofeert; Wy zouden nu reeds gerustelyk aan ieder onbevooroordeelde durven overlaten , te beflisfen , welke , van deze gevolgtrekkingen juister , en met der» aart der zake bete, ftrokende, zy ? Dan wy zullen de zaake nog in fterker hcht plaatzen ; en de verwarringe , waarin de Parthye zig bekneld vind , nog duidlyker ten toon fpreir deDe Requestranten , naamlyk zyn loos genoeg , om te merken , dat, daar zy met Sennen willen, dat ten tyde van de Hee ren van de Heerlykherd Enfchede , - van de Bisfchoppen van Utrecht, — van cie ^els5 -van de^hüipfen , - dea|n-  dan nog altyd deez" *Li £< ™ • te beantwoorde., , overig 'blê'ff '3Ste' gonnen ? WC/A- *e- reiPïLï7 Z''g onk'undl'g hielden, van 't geen ten dien opzigte van den jaare ,o2*grf5 1592., zynde een' tydftio van nlf , minder dan drie Eeuwen et veeI gevallen . 6^^™%** v?01" van verfchoninge orn da^hel hezen ! Maa , foe^ ialr M ^ onzen tyd , - ot L„ï ,men k«mt tot ren — ^ 2- • tyd onzei- Vaderen , — tot de Zeventiende EeuvvP , meer, dan »• «ir*9 " gen over inbr/ufeeerSf i„ d'e k,a- tydcn aangevangen o„k „' d'e "'«"'ere vegm van de Zeventiende Eeuwe deze nwflJ Imge beginnen te ufurperen 7dJï?tfi een kort vnnr 'P^en, ^ciat ]s te ze„ ë, 1 K01I: VOO] 5 of even na het iaar \ daar nogtans in het vooL^a 1 aar 1f00'0 redekaveling geen feZ g rTJtuta* van eenen grond te vin^h • fchadmve * * gevolgtrelkingVLudf  Ja maar, 't geen nog erger is , en 1 geen hur^e gantiche bypothefe eensklaps om verre floot, zy laten onmiddelyk daarop volgen i dat de toenmalige Heeren Gedeputeerden in hunne befoignes van February 1627 hebben aangetekend , dat de Drostb van twenthe stelt NB. NAAR OLDER GEWOONTE die geheele magistraat tot Enschede. Moet men niet befluiten , dat aan Lieden , die zulke (tellingen , waaruit zy zulke wanftaltige gevolgen trekken , die zulke baarblyklyke , 't gezond menfchen verftand kwetfende onger-ymdheden, in 't oog lopende tegenftrydigheden behelzen , in eenen adem voorbrengen , wel eene fterke gifte Helleborus behoorde toegediend te worden ?■ ~ De fpreekwyze, NAAR OLDER GEWOENTE, welke Hun Edele Mogende u> 362'. gebruiken, Ran geene andere betekenis, fe hebben , dan deze , dat de gewoonte s waarby de Droste bevoegt is-, de aanftelhnge van de geheele Magistraat te Enfchede te doen , zo oud is ; dat de menfchen 9 toen nog in leven zynde , de oudfte grysaards zelve , van het begin dezer gewoonte niets wisten te verklaren , niet alleen ; maar zelfs , dat hoewel men in rebus antimis wel gewoon is , en, behoord , aan te 'nemen verklaringen van Getuigen de audttu} in dit geval egter de oudfte Lieden niet wisten te zeggen , dat zy van hunne Vaders , en van hunne Grootvaders , immermeer gehoord hadden , dat de aanftet- Isa*  linge van de Enfcheder' Magistraat ooit an ders was behandelt geweest. Die gewoonte moest derhalven , zonder egenfprake, de Bisfchoplyke Tyden bere. ken : Want in dat jaar , fr^, , 7^ er" zo wel te Enfchede, als elderi , gZlgl lyk oude menfchen , waarvan niet al een de Grootvaders , want zo verre behoeft men ™ eens op te klimmen , maar zelf, £ Vaders , nog onder de Bisfchoplyke Regee! nnge geleeft hadden! * g De Requestranten zyn evenwel niet zo zw^ST be,'°0ft' °f Z>' rieken ze zwarigheid ; zy ontmoeten dezen knooD en zy vinden hem onoploslvk? Dan , zV mogen hem, als onontknoopbaar, befchou wen , zy agten hem echter niet ganSyk" ondoorkhefbaar. En zie hier , van welken aart hiertoe hunne zwakke pogingen zyn ■ zeggen: De aantekeninge van de Hee ren Gedeputeerden in hunne' Befoigne van Febr 1627 is abufyjf! Hunne Edele Mogenhe.' den hebben zig vergist? - Hoe ? ^ zou den de Heeren Gedeputeerden zig kunnen vergisfen omtrent den oorfpronk Kens be- tve ■ nLg ' ?a, d£r Re^estranten opgave , , nog naeuwlyks 27 jaaren in train was geweest ? ' J n tiain Eens bedryffs ! 't geen niet naar «o-dvraden gedaan, of gelaten, tonde ïotden£ geen met tusichen heggen en ZSn maar ftatelyk , op zekeren plegti.eTdag ' daartoe opzetlyk , als 't waare f gbehevll ' Wielde? Zouden die Hoeren, waatfiefS gee=.  geene was , of hem heugde ten minsten Öen tyd van 27 jaaren zo kortzigtig geweest zyn , dat ze niet ten minsten tot aan den jaare 1600 konden te rug zien ? Zoude zodane jllustre Vergaderinge , gecompofeerd uit Leden , die grys geworden waren in de Regeringe , eene langdurige Ervarenheid paarende met kundigheid ; die zig opzetlyk by dit Befoigne hadden ter neer gezet, om naarstig onderzoek te doen, en getrouwlyk op te tekenen , gelyk hec aan Mannen van probiteit past; 't geen zy met de Conftitutionele wetten des Lands, en met de oude welhergebragte rechten der Ingezetenen van dien , overeenkomstig vonden ? Zoude die, zegt men, zig kunnen vergisfen omtrent eene zaake , die zo jong en zelfs nog niet veel verder , dan in haare geboorte , was ? indien 't waar was , 'd geen de Requestranten willen , dat de origine daarvan naauwlyks , van 't jaar 1600. af aan , gezogt moest worden. Nog eens , indien er binnen de 27 jaaren ooit een Diploma, open brief of Comiriisforium , waarby 't een , of ander Lid , uit de Hooge , en Souveraine Vergaderinge van de Edele- Mogende Heeren Staten van Overysfel , gemagtigd was geworden , om zig in perzoon na Enfchede te begeven , en aldaar in Nomine Domini zes Schepenen te inftalleren, het groot zegel dezer Provincie gepasfeerd was , ('t geen egter de Requestranten van ter zyden inboefemen , waarfchynlyk te zyn); Zouden die bejaarde Heeren , Leeden van de Binnenlandfche B 5 De.  moesf zyn geweest 7?1 g geg3an hebben Loi^eHefen^ "** Ja, eindeJyk, zou de Heer Gedeoute^ „ 3 ze*erjyk een man van iaren k wanitaltige daarvan gevoelen ! voelen het , en zy merken te jreïvk öan hun zwaard veel ftömner if 1 * AIcxandrynfche , t wnitïl ,» dan he£ halven eenen tweeden 7 Zy waSen de^ ifiy'rf^T'f1^6 woordeiï> *>««  „en en moeten , zien , dat het eene ufur- mie was ! ja W §even duidlvk §en0,e§ ï/1" thans in fubftantie , te kennen , dat Haar Ed Mog. die hunne aantekeninge geboekt hebben , om de Droste te gratificeren, ten einde aan hem , én zyne fuccesfeuren in officio , voor altoos het jammerhartige vermaak te verfchaffen , om jaarlyks zes menfchen te Enfehede te kunnen verkiezen tot zes Schepenen aldaar! ^ Haar Ed. Mog. hebben zig , dit wil he„ verward raifonnement by hunne zogenaamde Belangens te kennen geven , zonder verder onderzoek laten welgevallen het verkeerd bericht van den toenmaligen Droste van Twenthe ; of van zulke die hem zogten te complaceren , om zodane aantekeninge, in het verbaal van hunne befoignes van Febr. 1627. te plaatzen. En zy merken dus de toenmalige Heeren Gedeputeerden van Ridderfchap en Steden * aan , als Complices van den toeleg , door den Drost van Twenthe gefmeed , om het Stedeken Enfchede in zyne Rechten te verkorten. Wie yst niet op deze gedachte ? Indien dit de zake ware geweest , wat lot zoude zulk eene- fünkfche aantekeninge , of vervanklyk rapport , by de volle Vergaderinge van de'Ed. Mog. Heeren Staten, dezer Provincie gehad hebben ? zoude dezelve daarin niet openlyk gecontradiceert zyn geworden ? ja zoude door de Regeringe der Stad Deventer waarby wegerts de byzondere betrekkinge , als hunne Appellations Heeren , de Enfcheders} gelyk zy zelve  #< 2S >^ vernaaien > over dit zelfde onderwerp hun ne klagten uitgeboezemt, en hulpe verkregen hadden, die aantekeninge , dat Ran geïordenf ^f^* gelogenftraft ; Do§ ■"men ftelle al eens, gelyk men het dus moet ftellen, wanneer Ven het ge. fchiedverhaal van de Requestranten eeniCns aanneemlyk wil vinden; dat alle de Leden van Staat, de Regeringe van De venter niet uitgezonderd , hierin ten einde" aan de Droste van Twenthe dat genoegen te geven, hadden willen berusten . wat zoude dan het geval te Enfchede geweest Het zoude dit geweest zyn : De iongeïin gen zouden al ftraks na., 't jaar 1627. op den w agu8uViaagd hebben aan hunne.Vaders: 'i Vrat, hebt S>T daar voor een Feest'1 ? En ae Paden zouden daarop tot onderrisc hunner .kinderen hebben geantwoord : , Dit s, js het Feest van Electie , 't geen de „ Droste van Twenthe zins het jaar 1600 eigenmagtig heeft ingevoerd ; ftrydig te* „ gens onze handvesten ! tegens onze rech„ ten ! tegens onze vryheden ! want , daar „ te voren de Utrechtfche Sisfchoppen , de „ Koomlche Keyzers , de Spaanfche Monarchen , verpligt waren , om zelve hier „ ter Stede de keur te komen doen > of „ een ander Perfooaadje daartoe te zenden » voorzjen me: eenen ftatelyken openen „ Brief! Zo komt nu de Droste van 'l\ven, „ the dit werk verrigten , geheel . en al m onvoorzien van aodanen brief ! Dog , 'J m gce^  geen no'g erger is , wy hebben met alle " onze klagten hiertegens niets kunnen uit* ' recht™ ! De Spaanfche Regeringe pleegt " ons nog te hooren ; Verdugo zelve gaff ons genadige apoftillen, op onze klagten, wegens Inbreuken , op onze Rechten ! " maar thans worden wy daarover .zo mm '! gehoord ; dat, in tegendeel > de Heeren Gedeputeerde Staten, met den Drost heulende , dit zyn doen hebben gewettigt ; " daar zy by hunne averrechtfche aanteke!! ninge , gehouden in hunne Befoigne van ' Febr. 1627. , voorgeven , zulks alles o, vereenkomstig te zyn met eene overoude , welhergebragte Couftume ! Dit is , o teder kroost ! het Keurfeest , 't geen men ons by aanhoudenheid doet vieren op den " dag van Petri Cathedra , dog t geen '1 men , nu het met zulk eenen gewigtigen " inbreuk verzeld gaat ! liever bad moeten ' verfchikken op den dag van Petri Vincula ; om ons teffens daarby te doen ge" denken aan de etoge banden , welke hier mede om onze Lenden gelegt zyn ; Datwe onze Schepenen moeten zien aanstellen , " zonder vertooninge van Openen Brieve' Hl " Op die wyze zouden zy , indien de voordragt der zaake van de Requestranten op waarheid fteunde , hebben gefproken ; En , op die wyze , zoude ten minsten het geheugen van den tyd , waarop die gewaande Inbreuk begonnen was , tot op den huldigen dag bewaard zyn gebleven ; En de Requestranten zouden niet nodig hebben, zig thans ten dien opzigte met angstvallige , hersien-  «< 30 ># fchimmige, gisfmgen, die geenen grond ter waareld hebben , op te hóuden. Men behoeft , tot ophéideringe hiervan geen voorbeeld yan verre, nog uit oude jaarboeken , te haaien 5 Het gebeurde wegens de aanftellinge van Gemeenslieden te Enfcnede leverr hiervan, zoo wel een plaatzelyk, als teffens treffend, bewys op • Dee ze Aanftellinge van Gemeenslieden , 'was in 174S , door den toenmaligen Heere Droste van Twenthe , voor de eerste keer , verrigt, Op welken grond znlks gedaan zy , ftaat aan de Ondergetekende niet te onder! zoeken ; _ dog waarfchynlyk is 't geweest op de eige inftantien van die van Enfchede : Dit is vervolgt door desfelts fuccesfeur in Officio , en de Ondergetekende , daarop gevolge zynde , heeft de zake behandeld, gelyk hyze gevonden had , zonder dat die van Enfchede zig inmiddels daarover bezwaarden ; Zy vinden echter goed , zig daarover te bezwaaren in 1783 j En de Ondergetekende heeft, gelyk U Ed.. Mog. weten, datelyk verklaard, zjg tegens hun verzoek geene Partye te willen ftellen • ' maar .gaarne te zullen zien, dat de Gemeenslieden aldaar gefteld wierden , als van ouds her de gewoonte had mede gebragt: Kind te Enfchede , 't geen pas zyne Moefchoot ontwasfen was , of 't wist by overlevennge te zeggen ; dat een van de vorige Drosten in 1748, had begonnen de Gemeenslieden aan te ftellen ; En nogtans was zes  m 31 sedert dat jaar toen reeds een tydperk van •5 je„s «edelyke Fwancien te bevoordeel o ' Inzonderheid is het met "bet gehemde om opgevend Lt'is* e* efs q ta^T" heC sv Ses rnr^ rr« ver te dóen; gelvk rnt-T hand °~ het onbedae'hS gebrt- "EL £°6 ^ hun maar defelve in pubCaU! * gCWeeSt 5 brengen : -En de^ffe^lEF £ ' voordeelige u twerkinge fat J e yf ^ zodane publycoue vering"f^LZe V * * W W ? ? g e d^ £  37 voteende aajaareo, meer uitloofden; zulks, ' dSvefeen v|rdee,™ i7i in Hie zes iaaren voor Stads Casia, ^^V^TL Requestranten niets; maar zy fpreken eerst van t aa En 't is ook waar , dat die zes jaaien , iu ï7n8o. on, zynde de Soo normeerde; koïdetorden gebene. & hul lyke Verpagtmge aan de meestweacuuc aangeraaden. dat hier. MTZel^orf lS en he't dus beter fcneen « zyn de molens provifioneel nog ^rnééne Sr,' voor dezelve, prys aan de- deit ib En de molenaars, wel- reSTefveg g«uigen by hunne depofitien, ESn;%?>nc'fch^rweKn te plooi- '"indien het nu waar zy , dat , gelyk .*> Jiesttanten *|»^Jf* f m ^CderdGud zouden hebben ge. he,d nog h0",f7,cWr de Ondergteken. dfnt ka'n we? en , dan blykt ook even de niet mi calcule, om- . Stln v3 rmoedèlyken meerderer, opbreng molen» zig niet verpst had; en dat^de "v 3  molenaar?, by eene Verpaetinee asn A* meestbiedende , zekerlyk eenf hfgere fom me zouden hebben uitgeloofd; wfnanders hadden zy , om nog maar dén jaar by de oude pagtpenningen te blyven , geene hnn derd Guldens t'zoek gemaakt • S ' joet, zulk eenen welmeenenden Raad bv aanhoudenheid in den wind te flaan • Ale deeze, en diergelyke, zaken, raaken S /ep"gt' het P°int in verfchil nie? maar de Requestranten meenen echter daar m te mogen afleiden , dat de Burgemees e ten door den tydelyken Droste jaSyks £ kooren wordende, offchoon zy hunnen eed lavlyks aan de Stad afleggen , nogtans evet daar door m verzoekinge komen , en z1? werkljk daar aan fchuldig maken ;' om z g ¥e onderworpelingen , Laage Geesten , W SJ T fDit Zyn de P^hêricque 1 preshen, door hun zeiven gebezigtn en dVr van deze laagheid, en Lypeïye] Joo/a blyk gegeven hadden in 1780 ? ' Deze gevolgtrekkinge 'kan 3 voorzeker b fk Z ' aICha"S *?• ^rgewJntl3. Sef zakl uil ^?°-rtvloeJJenJ «it den aart w^etnVS ezte^wS S waare , ' dan hadTui S'^zt $ in vroegere Eeuwen ontdekt. § Hef zal "Ir Mven een gebrek moeten zyn ; refiderend^ gfonnel.ement in de ^0^^ Sfifti ^mdm> eindelyk, die La-  #< 39 'M m zielen, die Kruipende geesten ? Het zyn volgens het Reqnest, en zogenaamde Belangen, vergeleken met de Bylagen , juist die Burgemeesters (met uitzondering egter van de longfte ï$ds na 1780. aangefteld) welke de Infteller daarvan de behendigheid heeft eehad , om dit zyn Gefchryff te doen ondertekenen. Hy, die ftraks by de Inleidinge aan zyne Cliënten ruimfchoots den weidfchen Loff toezwaayde , van eene onvermoeyde zorge, om alle flavernye af te wenden , doet hen op *t einde bekennen ; dat zv zig aan verfoeylyke Laagheden hebben fchuldie gemaakt l — volmondig belyden , dat zy zig , ó& Jlaaffche onderworpelingen , hebben gedragen! - eigenhandig onderfchryven , dat zy de geftalte van verachtelyke kruipelingen vertoond hebben ! Dit doet hy ; en hy fchynt maar een du lucidum intervalton in cleeze Manie zyner Cliënten te hebben waargenomen , om hun, bv het tekenen van de honendfte Inyeóh' yen van de groffte Injurien , eene foorte van force d'Efprit te doen vertoonen , die zv voorheen niet kenden! En, of dit nog niet genoeg waare, men kat dit alles in Druk uitgaan , om t gemeen daarvan te onderrechten! " In de daad, wanneer men dit befchouwd, zou men dan niet bykans in de verzoekinge eèbraet worden , om- te denken aan een Savoyard , die de Grimaces van zyne Mar«oKMlaat kyken ? - met dit merkwaardig onderfcheid dan nog; dat, daar die zyne ilarmottes ten Toneele voert , OP kosten C 4 van  4K 40 SL? gemee",; de anderen geproftitueerd worden, ten koste van hunne eigene fieur- irj£°r*nC. 0Jerise vermee"d de ondergetekende alle die verregaande , fchaamtelooie fmaadredenen ; indiferete uitvaaringen, en bytende infimulatien; voorgefteld in de abjettfte fpreekwyzen, en viJJainfte uitdrukkingen; waarmede het Request zo wel ' als de ichrifture , getituleerd Belangen:, op eene indigne wyze, doorzaeyd is; en welke alle den opwellenden boefem verraaden , waaruit zy voortvloeyen ; te zeer te mogen verachten, dan dat het'nodig zoude zyn * zig daaromtrent by dezen verder op te houden ; Wel verzekerd zynde , dat U Ed Mog., gelyk een ieder weldenkend menfch, dat alles zullen aanzien met die verontwaardigde , welke het meriteert. t* Hn?eD?0ge' Z°,men Wi!' Z]S daarby te binnen brengen , 't geen de vermaarde Mercier zegt : Les Fatum d'Avocats font ™? dmairement templis ff invecthes grosfieres On ve fait plus attention a ces gros fes injures Mee ju m fait que les injures iïAvocatsnt Jont pas des raifons , et ne prouvent rien. Tableau de Pari: , Tom. 2. Chap. n7< Alleen kan de ondergetekende niet voorby, hierby aan te merken; dat zy Lieden, die den mond vol hebben van Ufurtatie, die den ondergetekenden , op iedef bladzyde: beftempelen1 met den hatelyken naam van Wirpateur (NB in het verrichten eener zaa^e 3 die van Eeuwen herwaards door de Drosten van Twenthe verricht is geworden} ' " datj  dat, zegt men, zy Lieden,, zelve, zig in deeze zaake , als de geweïdadigfte Usurpaïeurs , betoond hebben; Terwyl zy , hangende 'dit verfchil , den ondergetekenden verhindert, belet, via jam geweerd , hebben , van op den tyd , en wyze , van ouds hergebracht, de verluezm