NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, of VERVOLG der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, DIB VOORGEVALLEN ZYNIN DB VEREENIGDE PROVINCIËN, B ■ G E N E R A L I T E I T S LANDEN, E N DE VOLKPLANTINGEN van den STAAT. ZE VEN-EN-T WINTI GSTE DEELS TWEEDE STUK. mdccxcii. Te LEIDEN, By P. van der EYK en D. VYGH. Te AMSTELDAM, By J. van der BURGH en ZOON.   NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, J u h y. MDCCXCIL HOLLAND. Haarlem. Zy, die het beftier hebben over die in 'ïHaarjaar 1781 bygebragte fommen gelds,i.em. . welken beftemd zyn om tot 's Lands Zeedienst aan te moedigen, gaan voort, in die gelden tot zulken einde te befteeden: waar • Yy om-  6jS KIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. '8 G R A V E N H A O JE. De (laat en omftandigheden van Europa en der Volkeren, welken dit waerelddeel bewoonen, worden door de gebeurtenisfeu van dezen tyd, vooral door die van Frankryk, meer en meer bedenkelyk. De raad, plegingen in de Staatskabinetten , en het overbrengen van de belangens der Hoven, door postbodeos, is menigvuldig. Het is dan omtrend wederom eene bekendmaaking is gedaan. Dusdanige bekendmaakingen hebben ook dat nut , dat zy die edelmoediglieid geduurig herinneren , en de lust tot 'sLands Zeedienst daardoor by voortgang blyven opwakkeren, In deze maand las men dan ook. wederom in eenige Nieuwsbladen dit berigt: ^omnrisfarisfen over het Vaderlandfche Fonds, v' ter aanmoediging van'sLands Zeedienst, opgerigt in denjaare 1781 , zullen op Maandag deu 30 July 1792, 's morgens ten io uuren, in hetSt. Pieters Gasthuis te Amiterdam, en op Saturdag den 4. Augustus , ten 12 uuren ten huize van den Makelaar Dirk Wynands te Haarlem, betaaling doen van de toegelegde Gratificatiën aan de Weduwen van de Zeelieden, in dienst van den Lande gefneuveld of verongelukt; als mede aan de verminkte Zeelieden, die in het gemelde Fonds zyn aangenomen.  JAARBOEKEN, Julj, 1792. 659 dan ook niet te verwonderen, daar alle de verfchillende Volkeren van Europa in meerdere of mindere betrekking tot elkai;dere!i ftaan, dat ook de raadplegingen ttvfchen de Leden der Regeering, Staatsvergaderingen en Hooge Amtenaaren, in deze plaats, thans menigvuldig zyn. Ook zyn in 't begin dezer maand de Prins. Erfïtadhouder, en de oudrte Erfprins des zelfs Zoon, die Generaal en Gouverneur van Breda is, naar dien kant onzer grenzen vertrokken; alwaar ook de geheele Familie van Oranje en Nasfau zig thans ophoudt. De Heeren Algemeens Staaten, aan welken van tyd tot tyd verfcheiden bedenklyk heden zyn voorgekomen, over den waaren zin en meening van het tweede artikel van het Echt-Reglement over de (leden en ten platten lande, in de heerlykheden en dorpen , Maande onder de Generaliteit, van den 18 Maart 1656, met opzigte tot de infchryving der geboden van perfoonen , welke nog geen jaar en zes weken gewoond hebben of gezeten zyn geweest, ter plaatle, alwaar zy zich ter infchryving aanbieden, vooral , wanneer zodanige perfoonen op onderfcheiden plaatfen woonagtig zyn, daar ih willende voorzien, hebben by eene Publicatie, gedagteekend den 2 July 1792, daar omtrend eene algemeene bepaaling, voor de geheele .uitgeftrektheid van de Generaliteit, vastgefteld. Zie'hier die Publicatie zelve: Vy 2 tte 's Gra« VEiSHA-1 as.  <5<5o NIEUWE NEDERLANDS CHE 'sGra- venhage. Public, nopens de infchryv.de?- Geboden , cn nopens 2de Art van 'f EchtReglcrn. r\e Staaten Generaal der vereenigde Nederlan*^ den Allen den geenen die deezeo zullen zien, of hoeren leezen, Salut! doen te weeten; Naar* dien aan Ons van tyd tot tyd verfcheiden bedenkelykheeden zyn voorgekomen, over den waren zin en meening van het tweede Articul van het EchtReglement over de Steden en ten platten Lande, in de Heerlykheden en Dorpen, ftaande onder de Generaliteit, by Ons op den 18 Maart 1656 gearrefteerd, met opzigte tot de infehryving der Geboden van Perfoonen, welke nog geen jaar en zes weeken gewoond of gerefïdeerd hebben ter plaatfe, alwaar zy zig ter Infchry ving praefenteeren, vooral , wanneer zodaDige Perfoonen op onderfcheiden Plaatfen zyn woonagtig; waar in Wy willende voorzien, en ten dien opzigte eene algemeene bepaaling maaken, voor het geheel Diftrift van de Generaliteit; ZO IS 'T, dat Wy alveorens gehad hebbende het Advis van Onze Lieve Getrouwe de eerde Praefideerende ende andere Raaden van Braband en Vlaanderen , hebben goedgevonden by alteratie, elucidatie en ampliatie van het zelve tweede Articul van het voorfz. Echt. Reglement, en verders, voor zo veel nodig van andere Articulen, daar toe betrekkelyk, te ordonneeren en ftatueeren, gel^k Wy ordonneeren en ftatueeren by deezen. Eerftclyk, dat van nu voortaan de HuwelyksAanteekening of Infehryving der Geboden zal worden gedaan by de Magiftraaten, Commisfarisfen van de Huwelykszaaken, of Kerkenraaden, zo wel in de Steden, als ten platten Lande, ter plaatfe, daar de aanftaande Bruid ter dier tyd haare vaste Woonplaats en Refidentie is houdende, en zulks wel, ter dier Plaatfe alleen; het zy de aanftaande Bruidegom daar mede relideere dan niet, gelyk mede zonder onderfcheid, of de aanftaande Bruid aldaar reeds één jaar en zes weeken offlegts een korten tyd heeft gewoond. 1 Ten  JAARBOEKEN, July, 1792. 66i Ten tweeden, dat echter de gewoone drie Huwelyks-Proclamacien zullen moeten worden gedaan of de Geboden gaan, niet alleen ter plaatfe, daar de Bruidegom en Bruid te dier ryd refideeren, en dus, indien zulks niet is, eea en dezelfde Plaats, op beiden die plaatfen, maar ook daar en boven zo Wei ten opzigte van den Bruidegom, als van de Bruid, indien dezelven beide, of een van beiden, in hunne tegenswoordige refidentie nog geen jaar en zes weeken hebben gewoond, in die Plaats of Plaatfen, alwaar een ieder van hun laatftelyk den gemelden tyd van één jaar en zes weeken heeft gewoond, en dat in gevallen, dat de Bruidegom en Bruid of een van beiden, na dat zy de laatfte Plaats hunner refidentie, alwaar zy jaar en dag gewoond hebben, verlaaten hadden , op meer dan eene Plaats hadden gerefideerd, de Geboden zullen moeten gaan niet alleen in de Plaats der tegenwoordige refidentie, en in die, alwaar laatftelyk jaar en dag gewoond hebben, maar ook op die Plaats of Plaatfen alwaar nog tusfchen beiden korter dan jaar en dag hebben gewoond. Ten derden, dat, ten einde behoorlyk zoude kunnen blyken, op welke Plaatfen de Bruid en Bruidegom , in de zo even uitgedrukte gevallen, alzo fuccesfivelyk korter dan jaar en dag mogten hebben gewoond, en op welke Plaatfen mitsdien dezelve Geboden zullen moeten gaan, Zylieden gehouden cn verpligt zyn zullen, om daar van aan den Magiftraat, het Gerecht, den Kerkenraad, of den Pradikant, welke de infehryving der Geboden doen zal, exacte en getrouwe opgaaf te doen, en dac van die gedaane opgaaf, nevens de Infehryving zelve,naauwkeurige aanteekening zal moeten worden gehouden, en daar van, zo wel als van de Infehryving zelve, indien de Bruidegom of Bruid zulks kwamen te vorderen, behoorlyk bewys zal moeten worden uitgegeeven. Yy 3 Ter, *s GrA- venhA* ge. Public, nopctls de infchryv.der Geboden , en nopens 2 dt Jrt, van 't EchtReglem*  662 NIEUWE NEDERLANDSCHB 's Gra- venhage. Public, nopens de infcliryv.der Geboden,en nopens arle Art. van 'e EchtRegiem. i < j < | Ten vierden, dat de Inzeegening van het Huwelyk zelve, her Zy die zoude gefchieden ter Plaatfe, daar de Infehryving gefchied is, het zy elders, geen plaats zal mogen hebben, ten zy alvorens nan den Magiftraat , het Gerecht of den Predikant , welke tot het doen der Ingezeegening zal zyn verzogt, by exhibitie van behoonykc Atteftatien of Declaratoiren van de Magiftraaten of Predikanten van de refpeclive Plaatfen, alwaar de gemelde Geboden in de hier vooren bepaalde gevallen hebben moeten gaan, en by vergelyking van dezelve mee het Boek , in het welke de infehryving dier Gebo • den ftaat genoteerd, indien het Huwetyk word In. gezeegend ter Plaatfe daar de Huwelyks- Aanteekening of Infehryving der Geboden gedaan is, of anderfints, wanneer de Inzeegening'elders zoude gefchieden, met bet aan de Bruid of Bruidegom :er hand gefielde bewys van de gedaane Infehryving en daar in vermelde fuccesfive Woonplaatferf van de Bruid en Bruidegom, en welk bewys y.yliejen aan denzclven Magiftraat, Gerecht, of Prsediedragen; mitsgaders aan alle Predikanten en platten lande , welke minder genoten ebben dan 750 guldens in Zuid - Holland , n 700 Guldens in Noord-Holland (vaste oordeelen, of byflagen onder de gemelde )mrae begrepen,) toe te leggen een Jaarfkfehe byllig van ƒ 50, Voorts aan alle de Predikanten, zo in de teden als ten platten Lande (die der Wal:he, Engelfche en Schotfche. Kerken, on;r de bepaling als hier boven, daar onder 'be-  JAARBOEKEN, July, 1792. 667 begrepen,) mitsgaders aan derzelver Weduwen, en ingeval van ouderloosheid aan de Voogden ten behoeve der Weezen, een Kindergeld van ƒ 30 voor ieder kind; voorts ƒ c,o voor Schoolgeld, op den voet zo als tot hiertoe gebruikelyk is geweest j wyders voor Academiegeld f'60, en in het geval dat de Kinderen op de Godgeleerdheid zig toeleggen, ƒ150, geduurende den tyd van zes Jaaren, mits dat zy daarvan vier Jaaren , zig op de Hooge School van Hun Edele Groot Mogende te Leyden zullen moeten ophouden; wyders ƒ 150 wanneer dezelve als Proponenten zullen zyn sangenomen, en eindelyk nog eens ƒ 1503 wanneer dezelve binnen deze Provincie tot Predikanten zullen zyn beroepen en bevestigd. Zie hier dat befluit zelve: EXTRACT uit de RESOLUTIEN van de Heeren STATEN : van HOLLAND en WEST FRIESLAND , in Hun Edele Groot Mogende Vergadering ge• -nomen op Vrydag den Ij Jttr.y 1792. "D y refumptie gedelibereerd zynde, op het Rap port, den 21 January 1791, ter Vergadering ingebragt door de Heeren Gedeputeerden der Stac Leyden en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot de Kerkelyke zaaken, op dt re 'sGra venha- ge.  668 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHA GE. Re/blut. over 4 KerLeU pointen en vermeerdering dei Jaarweddevan Predikanten enz. remondrantie der Zuid-en Noordhollandfche Synoden , en op de Requeste der Walfehe Predikanten van cenige Sleden over vier daar by gedetailleerde pointen. Is goedgevonden en verdaan, met opzigt tot het eerde point, betreffende den Doop en de Godsdienllige opvoeding der Kinderen uit ongelyke, dat is, uit Huwelyken van Gereformeerden met Roomsgezinden gebooren, dat de deliberatien over eene materie van zo veel delicatesfe en confequentie nog niet tot die maturiteit zynde gebragt, dat daaromtrent eene finaale Refolutie kan worden genomen , dezelve zullen werden aangehouden, en die over het Rapport den 4 Oclober 1769 , op het Advis van den Hove, en een daar by gevoegd Concept Placaat ter Vergadering ingebragt en door de Leden overgenomen, zullen worden hervat , en dit te meer, daar Hun Edele Groot Mogende op den 18 Maart 1790 hebben gerequireerd het Advis van den Hove Provinciaal op de vraage, of, en op welke wyze, het Placaat van den 24 January 1755 eenige verandering zoude kunnen en behooren te ondergaan ? en welk Advis ook al den 23 December 1791, ter Vergadering van Hun Edele Groot Mogende is ingekomen. Dat, met opzigt tot het tweede point, namelyk het houden van dubbele Trouw - en Doopboeken, niet alleen door de Hervormde Kerkenraaden, maar algemeen, door alle Gezindheden, zodanige dubbele Trouw en Doopboeken voortaan zullen moeten worden gehouden, buiten kosten van de Ingezetenen , en pp .onderfcheide Plaatfen bewaard; dat in de Doopboeken ook zal moeten worden anngeteekend de dag en Plaats van de geboorte der Kinderen, wanneer dezelve door de Ouders of Getuigen word opgegeeven, en als dan daar bygevoegd: volgètis, opgave der Gitder s of Getuigen ge- fe» te . . . . ; en WOf-  JAARBOEKEN, July, X792. 669 worden de Burgemeeeteren en Regeerders der Steden , en Gecommitteerde Raaden der beide Quartieren met opzigt tot het platte Land, verzogt en geauthorifeerd, om dies aangaande zodanige ordres te Rellen , waar door aan de intentie van Hur Edele Groot Mogende op de convenabelfte en volledigde wyze zal worden voldaan. Dat, met opzigt tot het derde point, de affchaf fing namelyk van Bevestigings • Maaltyden, hei geeven van Fooyen, by het inhaalen van Predikan ten en Schoolmeesters, en de baldadigheden by di< gelegenheid gepleegd, nader van de beiden Syno' den word gerequireerd een Projedt tot affchaffinf van zodanige Maaltyden en Fooyen, als medt een opgave van die ongeregeldheden, waar to< foortgelyke gelegenheden aanleiding geeven. Dat, met betrekking tot de vermeerdering vat de Tractementen der Predikanten, aan alle Pre dikanten in de Steden, zo wel de Stemmendi als kleine Steden dezer Provincie (die der Wal fche, Engelfche en Schotfche Kerken, voor z< verre dezelve door het Land, of het Geestelyl Comptoir, betaald worden , daar onder bcgree pen,) en welker Traktementen met de vaste Ëmo lumenten of Byilagen minder bedraagen dan dui zend guldens 'sjaarlyks, mitsgaders aan alle Pre dikanten ten platten Lande, welke minder Tiac tement (vaste Emolumenten of Byflagen daar on der gereekend, ten zy zodanige Byflagen wierdei gegeéven voor extraordinaire Predikbeurten of we genscombinatien,) hebben, dan zeven honderd vyf tig guldens in Zuidholland, en zeven honderd gul dens in Noordholland, zal worden gegeeven vyf tig guldens, jaarlyks te betaalen, met opzigt to Noordholland uit 'sLands Kas, en inZuidhollan uit het Geestelyke Comptoir, van welke verhc ging de Emeriti niet züllen jouïsfeeren. Dat aan alle Predikanten, zo in de Steden al te 's Gra- v'enhage. Refolun •over 4 Kerkel. pointen :en ver- ■ meerdei ring dei ■Jaar- ;wedde ■ van Pre • dikanten enz 1 i 1 t 1 e 1  6jo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'S C-RAVKNHAGE. Refoliu. over 4 Kerkel. pointen cn vermeerdering der Jaarweddevan Predikanten enz. I i i ten platten Lande (die der Walfche, Engelfche en Schort? Kerken, onder de reftriftie als hier boven daar onder begrepen,) ais mede aan derzelver Weduwen, en de beide Ouders overleden zynde, aan de Voogden ten behoeven der Weeze.5j, gelyk ook aan dezulken, welke fedvo homre & llipendio uit den dienst ontllagen zyn, zal werden gegeven Kindergeld ter fomme van dertig guldens.voor elk Kind, van het eerfte Kindaf, en vervolgens, en zulks tot derzei ver Kinderen meerderjaarigheid of eerder gevestigden ftaat; dat ook aan alle dezelve zal worden gegeven dertig guldens v00r Schoolgeld, gelyk zulks tot hier toe gebruikclyk is geweest; dat verder aan de gemelde Predikanten, derzelver Weduwen en Emeriti , voor die Kinderen, welke tot de Academifeho Studiën bevorderd zyn, zal worden betaald zestig guldens voor ieder Kind; dog dat die Douceur voor zodanige Kinderen, welke in de Heilige Theologie ftudeeren, zal worden vermeerderd tot honderd vyftig ggldens, en zulks gedurende den tyd van zes jaaren, mits dezelve hunne Studiën binnen deze Provincie op 'sLands Univerflteit voortzetten en voleindigen, zonder dezelve egrer te willen verhinderen, om, voor een a twee jaaren, andere. Academiën binnen deze Republiek te bezoeken ; met dien verftande nogthans, dat by aidien zodanige Jongelingen de .Studie der H. Godgeleerdheid laaten vaaren, als dan het .geen door dezelve bóven de gewoone .zestig guldens genoten, is, door derzelver Ouders zal moeten ge■ef.ndeorci .worden, ten zy zulks gefebied was, m hoofde van blyvende ügchaams-ongefteldbeid , ■f andere wettige oorzaaken, met kennis en goed;euring van de Gecommitteerde Raaden. Dat al verder, geduurendo den tyd van zes aaren, aan Jongelingen, op 'sLands Üniverfiteit jeltudeerd hebbende , zonder dezelve als voren  JAARBOEKEN, Jldy, I?02. 67i gemeld te verbieden voor éón a twee janren, ook andere Acndemien binnen deze Kep.iblic-q te bezoeken , na dat dezelve tot Proponenten zyn aangenomen, zal worden gegeeven een Douceur van bonderd vyftig guldens, en by hun beroepen bevestiging binnen deze Provincie, wanneer zy namelyk als Proponenten binnen deze Provincie beroepen en bevestigd zyn, wederom een Douceur van honderd vyftig guldens, tot gedeeltelykegoedmaking der onkosten, tot het oprigten van een Huishouding nodig; en dat aan zodanige Proponenten , welke op andere Academiën gedudeerd hebbende, op een der Dorpen van d ze Provincie beroepen en bevestigd zyn, een Douceur van honderd vyftig guldens zal worden toegedaan ; en zullen deze vermeerdering van Tradtement en andera hier bovengemelde Gratificatiën gereekend worden ingegaan te zyn met den eerden january 1792. £n op dat eens een einde gemaakt worde aan de enorme Clasficaale onkosten, welke by gelegenheid der beroepingen van Proponenten, en verplaatfingen van Predikanten, plegen afgevorderd te worden , is verder goedgevonden en verdaan, dat van wegen elke Clasfe op de eerstkomende Synode (na dat daar van aan de Gedeputeerden der Synoden kennis zal gegeeven zyn,) van Zuid- en Noord-Holland een naauwkeurig berigt zal gegeeven worden , %o van de onkosten by voorfz. gelegenheden voorheen gevorderd, als van de verminderingen daar omtrent gemaakt; welverdaande egter, dat deze vermindering van onkosten zig niet zal uitdrekkeii tot zodanige gelden , die enkel gefchikt zyn tot inftandbouding der Clasficaale Weduwen-Beurfcn, als by welker geduurzaamheid alle de Leden, wel* ke daar in vrywillig deel necmen, voor zig en de hunnen een byzonder belang hebben. En dat, ten einde de falutaire intentie van Hun Edele Groot Mogende in deae volkomen cfredt Z z fnr- 'sGra- VF.nhage. Refolut. over 4 Kerke/, pointen en vermeerderins, det "Jaarweddevan Pre* dikanten e/rj.  672 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra* venhac2. Refolut. i ever 4 Kerkcl. pointen 1 en ver- 1 meerde- I ófcr j Jaarwedde j ytf« Pre- 1 dikan- \ ten enz. '< ( ] I < t ( c c a 1 I ( e c S ( d d d v I brteere , de bovengemelde vermeerdering vao Traktement en andere Gratificatiën wel gerekend worden ingegaan te zyn met den eerilen January 1792, nogthans onder deze referve, dat, indien Ie refpettive Clasfen niet dadelyk met den eerften fanuary 1794 de voornoemde Clasficaale onkosten :en genoege van Hun Edele Groot Mogende of ierzelver Gecommitteerde Raaden hebben verminlerd, en daar van op de Comptoiren, alwaar de jetaling dezer Trac~r.cmenr.en en Gratificatiën moec ;efchieden, zal gebleken zyn , dezelve ipfo fadto /oor de Predikanten onder'die Clasfen, welke in ;ebrek< n gebleven zyn, zullen gehouden worden 'oor ingetrokken. Dat, met opzigt tot het maaken van eenige verndering in het Staaten Collegie, en het vermeerleren van de Alumni in het zelve, Extract van hè? tapport van den sr January 1791, zo veel dit oint aangaat, zal worden gefield in handen van3urateuren van 'sLand&Univerfiteit, om het zelve e examineeren, en Hun Edele Groot Mogende [aar op te dienen van hunne confideratien en advis. En zal Extract dezer Refolutie gezonden woren aan de Heeren Gecommitteerde Kaaden in en Hage en te Hoorn refideerende, als mede an den Ontfanger Generaal van Hun Edele Groot, logende Kerkelyke Goederen en Inkom ften re )elft, en aan den Ontfanger van het Geestelyk ïoraptoir in den Briel, mitsgaders aan de Zuid- 1 Noordholrandfche Synoden binnen deze Provinie^toc derzelver narigt, en om door de gemelde ynoden de in dce gemelde kennisgeeving van d* llasfen onder hun reforteerende, te kunnen wor. en gevorderd; zo als mede betrekkelyk het twee- 2 point aan voornoemde Heeren GeCommittcer2 Raaden, en aan Burgemecsteren en Regeerders an de refpeétive Steden; en betrekkelyk het laate point aan Curateuren van 'sLands Univerfiteit. Accordeert met voorfz, Register. Zy-  JAARBOEKEN, Juty, 170a» 6/3 Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer* Prins Erfttadhouder, heeft op den 25 Julyv in de Staatsvergaderingen zo van Hunne t Hoog Mogenden en den Raad van Staaten, fils vervolgens in die van Hunne Edele Groot Mogenden,aan Hoogstdezelven, kennis geg*even: „ Dat Haare Koninglyke Hoogheid 5, Mevrouw de Prinfes, Gemalin van den j, Doorluchtigen Heer Erfprins van Oran», ge en Nasfau, zich in een gezegende» Raat bevind." Voor welke kennisgeeving Zyne Doorluchtige Hoogheid bedankt, en wegens deze heügchelyke gebeurtenis geluk gewenscht is. Ook wierdt vervolgens befloten, aanfchryving te doen, dat in alle de Kerken der Provinciën zal gebeden worden , dat het God Almagtig genadiglyk behage, Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Gemalin van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins van Orange en Nasfau, in derzelver gezegenden ftaat, in eene gewenschte gezondheid te bewaalen, gelukkig te doen voortgaan, en ter zyner tyd eene voorfpoedige Verlosfing te fchenken, ten beste van Land en Kerk4 en van het Doorluchtig Huis van Zyne Hoogheid. Zie hier die aanfchryvinge zelve: EERZAAME, VROOME , DISCREETE, LIEVE, GETROUWE 1 "p\oor Zyne Hoogheid den Heer Prinfe van *•* Oranje en Nagfau, Erfltadhouder, Kapitein Za a e» ;Gtu» eptha* E.  674 NIEUWE NEDERLANDSCHE ?sGra- vewhage. Bevel tot gebeden voor de zwangerheidder Prinsesje* en Admiraal Generaal van deze Provincie, san ons kennis zynde gegeven, dat Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouwe de Gemalinne van den Heere Erfprins van Oranje en Nasfau, door Gods goedheid zig in een gezegende rtaat bevind, voor welke heuchlyke kennisgeving wy Zyne Hbogheid bedankt, onze blydichap betuigd en onze hartgrondige wenfchingen voor den verderen gelukkigen voordgang en verlosünge op zyn tydgewetiscbt hebbende, hebben wy goedgevonden Ulieden aan tefchryven, ten einde Ulieden zorge dngen, dat in de Gebeden, die aan God Almachtig gedaan zullen worden, door de Bedienaars des Godlyken Woords, in de publyke Kerken znl worden gebeden; dat het God Almachtig genadalyk bebage, Haare Koninglyke Hoogheid in derzelver gezegenden ftaat in eene gewe'nschte gezondheid te bewaren , gelukkig te doen voordgaan , en ter zyner tyd eene voorfpoedige verlosfmge te geeven , ten beste van Land err Kerk, en van het Doorluchtig Huis van Zyne Hoogheid. Wy begeeren vervolgens, dat Ulieden deze Onze ordre, zo ras doenlyk, van de Predikftoelem zullen doen pubüceereu , doende hier van mede advertentie aan de Walfche en Engelfche Kerken, die binnen Olieden Stede zouden mogen z-vn. Waarop Ons verlatend?, bevelen Wy Ulieden! in de befchernring Gods. Gefchreven in den Hagc den 25 Jnly 1792. ScHEVENINGEN. De vooroordee'en omtrend het begraven der Lyken, beginnen meer en meer voor het  jaarboeken, jaj, 170a. 675 het gezond ver/tand te buigen. Niet alleen worden reeds op verfcheidene plaatfen, in naarvolging van her geen hier het allereerst is aangevangen, begraafplaatfen buiten de Steden aangelegd, maar ook onze begraafplaats hier in de Duinen moet merkelyk uitgezet, en met 72 nieuwe Grafkelders vermeerderd worden; waar aan reeds gearbeid wordt. A m s t e l d a m. Wat 'er ook moge zyn van de twisten by de verdeelde Lutherfche Gemeente in deze Stad,van welke een gedeelte zig heeft afgezonderd, en zig de Herfletde LutLerjche Gemeente noemt, en ook wel in de wandeling die van het Oude Licht genaamd wordt; zeker is het, dat dusdanige twisten en fcheuringen de zaak der Christenheid weinig bevorderen en weinig ftigten. Onderwyl heeft zulks deze Stad wederom met een fraai gebouw vercierd. De afgezonderde Lutherfche Gemeente heeft het Siads gebouw gekogt, het welk op de K.'oveniers Burgwal naast het Oost Indisch Huis ftondt, en, ter bewaaring van krankzinnigen gebouwd zynde, daarom onder den naam van Krankzinnighuis, en nog meer onder dien van 't Dolhuis bekend was, en in welk huis Wagenaar 'JJefckryving va>> Amflerdum , Zz 3 VJJI. 5CHEV-ES1NGEN.  676 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- 6'1 eldam. eene VIII. D. bl 432 aantekent, dat in het zelve het allereerst wegens krankzinnigheid geplaatst is zekere Priefteri?^/-* Huik, die ten tyde der hervorming tegen deLuterfchen en andere Ketters vinnig gewoed hadt. Ook zyn de twee dichtregels,die boven de poort in fteen waren uitgehouwen, en aan Joost van Vondel worden toegefchreven, zeer bekend: Die met krankzinnigheid zyn begaaft, Die worden bier ge/pyst en gelaaft. Daar is namenlyk onder de Geleerden getwist, of het byvoegzel begaafd wel in eenen kwaaden zin, door den grooten Dichter, mogt genomen worden. Dog dit in 't voorby gaan. De Her/lelde Lutherfche Gemeente heeft dit gebouw doen Hegten, en is voornemens op deszelfs grond een fraai Kerkgebouw te doen optrekken, aan het welk den 4 dezer maand July den eerften Reen, zo als doorgaans gebruikelyk is, aan de Oostzyde van den Erf, in tegenwoordigheid van Heeren Directeuren, Predikanten en andere daar toe genodigden, is gelegd geworden door Anthony EbeUng, zynde een Zoontje van den Heer Wtlkm Ebsling, en drie jaaren cud. De arbeidslieden ontvingen by deze gelegenheid een deftig gefchenk. 't Gezeli'chap-van 't Erf op de Binnenplaats terug gekeerd zynde, deedt den Wel Eerwaarde Heer Scholten  JAARBOEKEN, July, 1702. 677 eene toepaslyke Aanfpraak en Zegenwensch, op den verderen voorfpoed van het onder nomen Bouwwerk. Met voorkennisfe van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Priufe Lrflïadhou der als Admiraal Generaal , zyn by het Edel Mogende Collegie ter Admiraliteit alhier, in dienst gefteld 'sLands Fregat van Oorlog de Waakzaamheid, onder bevel van den Kaptein Meurer; de Valk, on< der bevel van den Kaptein Tullek: n; en 't Schip^ Prinfes Low.fa^ onder bevel van den Kaptein P. J.. Gervais* By eene Ordonnantie des Konings van Deenemarken, wordt de vrye vaart door het nieuwe Sleewyk Holfteinfche Canaal, voor eenen onbepaalden tyd, ten diende van alle Volkeren, opengezet, onder betaling van de daarop gefielde of nog te Rellen tollen, zonder egter door het verkenen dezer vryheid gehouden te kunnen worden, als verpligt, om naderhand hier omtrend geene zodanige fchikkingen te maaken als gemelde Komng zoude goedvinden. Wy hebben meermaakn, en laatftelyk in onze Jaarboeken van dit Jaar 1792, bl. 210 en volgg. gefproken, en de egte Stukken medegedeeld, wegens de klagten, welke een aanzienlyk aantalKooplieden van de Beurfedezer Stad, en by de Verkoop der Goederen der Zz 4 Oost- Am- st elda 51.  678 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* STELLAM., EXTRACT uit de RESOLUTIEN van de Heeren STAATEN van HOLLAND én WEST-FRIESLAND, in Hun Edele Groot Mogende Vcrgaderinge genomen oj) Donderdag den 26 jfuly 1792. T\e Raad - Penfionaris heeft ter Vergadering gerapporteerd, dat de Heeren van de Ridderfchap en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot het groot Befogne, met de Heeren Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden lot de zaaken der Oost-Indifche Compagnie, ingevolge en ter voldoening van Hun Edele Groot Mogende Refolutie Commisfbriaal van. den 16 December 1791, hadden geëxamineerd het Advis van de laatstgemelde Heeren Gecommitteerden van den gemelden 16 December, uit kragt der Refolutie van den soOctober te voren, op de'Requ*ste aan Hun Hoog Mogende gepra> fenteerd door- IVillem van Brienen en Zoonen, jan Willink, Hendrik Gildemecster, Jan van /llftée en van Bergen, Kooplieden te Am fterdam, en byzonderlyk geïnteresfeerd in de Commercie van U'ist-Indifche Goederen en Koopmanfchappen, .welke hier te Lande gedreeven word, zo voor Oost-Indifche Maatfchappy byzonder belang hebbende, by Requeste ter tafel van de Algemeene Staaten heeft gebragt. Die klagten toen commisforiaal gemaakt zynde, is vervolgens op den 26 July 179a deswege by de Algemeene Staaten aldus belloten:  JAARBOEKEN, July, 1792. 670 voor zich zeiven, als mede uit naam en van wegens een zeer aanzienlyk getal hunner MedeIngezeetenen, alie insgelyks by dezelve Commercie op verfchillende wyze geïnteresfeerd, houdende bezvvaaren over de Conditiën, waar op de beide jongite Veilingen van 'sCompagnies retour waren aangeboden, zynde daar nevens gevoegd het Bericht van de Vergadering van Zeventienen daar op aan Hun Hoog Mogende ingeleverd, ' hoofdzakelyk (trekkende om te wederleggen de gronden waar op de gemelde bezwaaren berusten, en tot Jultificatie van het gedrag van Bewindhebberen by het houden van dezelve Verkoopingen; mitsgaders alle de verdere (tukken daar toe relatief. Dat uit de examinatie van alle deze (lukken de Heeren Gecommitteerden bevonden hebben den Raat des gefchils hier op neder te koomen, dat van de zyde der Requestranten wordt gefustineerd, dat de verkoopingen van de Oost-Indifche Compagnie altoos plagten gehouden te worden een maal 'sjaars, met advertentie, dat de opgehouden en 011 verkugte Goederen niet zoude -worden verkogt, of andere ibortgelyke niet aangelhgen, dan na verloop van zekeren tyd; maar . dat deze llililand tegenwoordig illulbir word gemaakt door relerves, voor eerst, van niet alleen geheele Scheepsladingen , die verwngt worden, maar daar en boven mede de opgehouden Goederen, ten allen tyden te verkoopen: en ten tweeden, door het Verkoopen van Goederen niet by publicque opveiling maar uit de hand. Dat deze fuflenuen in de Requesten en Memorie van de gequalificeerde Kooplieden hier bovengemeld, in het breede zyn gededuceerd; doch waar en tegen van de zyde van Bewindhebberen der Oost-Indifche Compagnie ook verfcheiden redenen zyn geallcgeerd, om aan tc Zz 5 too- Am- STELD/1M. Refol. omtrend de Verkoopingen der O. lnd. Comp,  68o NIEUWE NEDERLANDSCHE Am* stelj3am. Refol. omtrent, de Verkoop ingen der O. Jnd: Camp. toonen de onbegaanbaarheid der gemelde fustenuen met het belang van de Compagnie, waar ftit Bewindhebberen geconcludeerd hebben, te vertrouwen, dat Hun Hoog Mogende aan Hun, by voortduuring zullen overlaaten de wyze ora ' de Retouren van de Compagnie, naar goedvinden , te verkoopen. Dat de Heeren Gecommitteerden kortheidshzlvp.a niet zuüende treeden in éen appreciatie der wederzy Is gebruikte Argumenten, nogthans niet voorby kunnen den aandagt van Hun Edele Groot Mogende te bepaalen op twee po/itiven, voorkomende in het Bericht van de Vergadering van Zeventienen , ter Generaliteit ingebragt den 5 December 1791, welke de deükwyzen van Bewindhebberen omtrent de poincleu in gefchil kort en klaar voordraagen. Bewindhebberen namelyk, geprasmitteerd hebbende hunne compleete overtuiging, dat de belangen van de Oost-Indifche Compagnie, en di« van de algemeene Commercie zo naauw zyn verbonden, dat tot bloei en welvaart, de een den ander by mogelykheid, niet kan misfen, zeggen verder: „datzywel wenschten nooit in de nood„ zaakelykheid gebragt te zyn om maatregulen „ te moeten neemen, welke zy by het neemen „ van dezelve met zekerheid weeten, dat aan de „ Commercieerende Ingezeetenen minder voor„ deelig,en daar door minder aangenaam moe„ ten zyn, als de belangen voor het wylzyn van „ de Maatfchappy zelve, het zouden vorderen: „ en dat van dezen aart zyn alle uitfehryvingen „ van Veilingen, waarby Bewind hebberen zig „ referveeren de Faculteit, om> ladingen van Schip of Scheepen te kunnen Verkoopen, wel„ ke niet zyn binnen gevallen op den tyd, dat het „ uitfehryven der Veilingen niet langer kan uit„ gefteld worden enz." En  JAARBOEKEN, >//, 1792. 68r En ten opzichte van het bezwaar tegen het Verkoopen der opgeveilde Goederen uit de hand, zeggen de voornoemde Bewindhebberen, opge. geeven hebbende de exempelen van foortgelyke manier van het afzetten der Retouren. „ Dat zy nogihans verre zyn van te vermee,, nen,dat het Verkoopen uit de hand van het be,, lang der Compagnie zoude zyn, maar dat zy ,, in tegendeel in het begrip ftaan, dat de geval„ len niet dan zeer zeldzaam kunnen exteeren, ,, dat haar voordeel zodanige Verkoopen kan vorderen, en daarom te vermeenen, dat men „ daar toe niet dan zeer fpaarzaam, en met de alleruiterlte omzigtigbeid behoord te handelen? Dat het aan Heeren Gecommitteerden voorkomt uit dit voorttel reeds te blyken, dat de wederzydfche luiten uen niét zo zeer in den grond der zaak yerfchillen, als wel in de applicatie, dewyl men van beide kanten daar in overeen. Remt, dat het verkoopen met een ftilftand ea het Publiek verkoopen, in het generaal pi zeferabel is boven de mefures, die Bewindhebberen, uit hoofde van particuliere plaats grypende omftandigheden hebben moeten neemen, maar dat j voor zo veel de applicatie dier principes aan. gaat, zy gecommiiteeiden gemeend hebben, aan Hun Edele Groot Mogende eenige Confideratien te moeten voordraagen, waar uit van zelfs zal voortvloeien het advis, het welk zy de eer nullen hebben aan het Oordeel van Hun Edele Groot Mogende te fubmitteeren. Dat, indien het een nnwederfpreekelyke waar. beid is, dat de Oost - Indifche Compagnie dezei Landen aan de bdangens der algemeene Commercie moet bevorderiyk zyn, hier uit voor eersi volgt, dat het Bewind nooit een groote quanti teit van Goederen moet annflaan om te verkoo pen,(immers niet van zodanige Goederen, welk groo Amsi eldam. Refol. onitrenA de Verkoopin*gen der O. Ind. Comp,  682 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM» Refoh omtrent de Verknopingen der O. Ind. Cqmp>. f I j i groeten objecten van den algemeenen handel zyn,') dan zo veel den eiseneer Conmeicie, voorliet? buiten- en binnenlands Vertier geduurenrende een te bepaalen itilftand, requiree;-t, ten einde aan de Commercie gelegenheid te geeven om 'de gekogte Goederen ondertusfehen af te zetten, cn i laats voor nieuwe behoeften te niaaken. Ten tweeden, dat zulk een te bepaalen Itilftand gepaard moet gaan met de verzekering , dat geduurende dien tyd geen anderen Goederen van dat foort boven de uitgefchreeven cjitautiteii op eenigerhande vvyze door de Compagnie zullen verkogt en geveild worden; dewyl het van zelfs fpreekt , dat zonder zodanige verzekering, de beloofde Itilftand een woord zonder beteekenis zoude zyn. ■ Ten derden , dat het Bewind in het benamen van de qnantiteit, die aangeflagen zal worden, behoort te rade te gaan met Luiden, in het Ruk -der Commercie, en in ieder vak van Oost - Indifche waaren, kundig, ten einde van dezelve in te neemen de informatien van het geene tot Buitenen Binnelands vertier fchynt vereischt te worden • dewyl met al de kundigheid, die men gaarne aart het Bewind wil toekennen, het egter van het zeize noch te vergen, noch te verwachten is, dat zy door eigen kennis alleen Compleet onderrigt zullen zyn van al wat in de Commercieerende Waere.ld met opzicht tot ieder tak van Handel der In(Ifchc Goederen omgaat. Ten vierden: dat de hoogde Prys voor de Compagnie te bedingen niet altoos de voordeeligfte Conditie is, maar dat ie Pryzen van die Goederen op zulk eene hoogte lehooren gedeld te worden , dat aan de Koopers gelegenheid worde gegeeven om de ingekogte vaaren , met een goed voordeel af te zetten, en :ig de Commisfien van buiten te confervetren, tet welk niet gefchieden kan, indien de pryzen tot een  JAARBOEKEN, Jaly, 1792. 683 een willekeurige hoogte boven die van de algemeene markt van Europa wierden opgedreeven. Dat wyders, zo onwederf'preeklyk het is, dat de Oost - Indifche Compagnie dezer Landen , het belang der algemeene Commercie moet bevorde ren, het niet minder zeker is, dat om tot die bevordering op den duur werkzaam te zyn, de Compagnie moet in ftaat gehouden, uit haar verval opgebeurd, en onderlteund worden, en devvyl dat lighaam daar toe geen andere middelen bezit , "dan het te gelde maaken van de Jaarlykfche Retouren, hier uit ook volgen moet dat het bewind de Faculteit behoort te hebben om zo veel van die Retouren te verkoopen, als maar eenigzints mogelyk ts. Dst derhalven, wanneer de Schepen van het Retour van het loopend Jaar, ten tyde van de ■uitfchryving der Verkooping nog niet zyn binnen gevallen, en bet Bewind egter, na alvorens ingenoomen te hebben de Coniïderatien van kundige Lieden uit de Commercie, nodig oordeelt, die Goederen by haar arrivement, in de Circulatie te prjefenteeren, zulks door niemand behoort gecontefteerdte worden,mits dat dcCargaas of Ladingen van die goederen (zo veel mogelyk) by de uitfehryving worden bekend gemaakt , te gelyk met den tyd, wanneer zy zulle* worden geveild. Dat zulks zonder prejudicie van de Commer cie kan gefchieden, om dat, indien Bewindhebberen annonceeren de gantfche mnsfu. van Goede' ren welke zy zich voordellen geduurende eer gantsch Jaar te verkoopen, de Commercie di< aangeilagen quantiteit kan leggen voor de Bafis. waar op zy ha#re fpeculatieu en inkoopeu kan in risten, verzekerd zynde, dat 'er wel minder maar niet meerder geduurende dat Jaar, in eir calaüe kon gebragt worden, en dat zelfs het be Ianj Am-' ' iTELDAM. Refol. ömtrtti d de Verkoopingen der O. Ind. Comp.  Am* STF.LDAM. Refol. omtrend de Verkoopin.gen der O. fnd. Comj). i 1 1 i 1 7. ê 2 «84 NIEÜWE NEDERLANDSCHE lang van de Commercie nog meerder zekerheid zou verkrygen, wanneer bepaald wierd, dat Bewindhebberen die Faculteit niet zullen moogen exerceeren ren allen tyde, maar alleen hy gelegenheid van de ordinaire Voorjaars. of NajaarsVerkoopingen; dewyl, hoeconltant de gewoonte rok moge geweest zyn , van met een bepaalden Itilftand te verkoopen, het egter nooit aan het Bewind ts gecontejteerd geworden, den Termyn vart dien Itilftand te bepaalen, voor zo lang of zo kort, als de omftandigheden het fcheenen te verèifchen. Dat, belangende het diffsrent, omtrent h-t uit de hand verkoopen van Goederen, die publiek geveild en opgehouden zyn, Bewindhebberen advoueeren, dat die Operatie maar zeldzaam met het Intrest van de Compagnie kan overeenkoomen; dat nogthans, hoe zeldzaam dat geval ook moge plaats hebben, Heeren Gecommitteerden i/ermeenen , dat Bewindhebberen daar toe volkomen vryheid hebben , zo om dat het by een Dftrooy noch Refolutie aan hun verboden is, én de argumenten , door de Requestranten uit Hun Hoog Mogende Refolutie van denjaare 1622 en i6é3 aangevoerd geen Reek kunnen houden; ils ook om dat het een groote hardigheid voor tea handeldryvend Lighaam zoude zyn zodanig ifhankelyk van de Koopers gemaakt te worden lat het of deii geftelden prys der Koopers zou noeten volgen, of in het geheel niet mogen veroopen. Dat het geheel iets anders zoude zyn de Comiagrlie te authorifeeren om haare Retouren naaf oedvinden, publicq of uit de hand te verkooen ; maar dat hier alleen gefprooken word van ulke Goederen, die reeds publicq opgeveild zyn eweest, en onverkogt gebleeven, omdatdepryen waaren geoordeeld beneeden de taux van dea  JAARBOEKEN, 1799. C8j den handel te zyn; dat boven dkn de Commercie altoos het middel in handen heelt, om deze private Verkoopingen voor te koomen, door het ontlasten van de Compagnie by de publicque Veiling, van alles wat aangeflagen is; en eindelyk, dat die prsejudicie van de Commercie geheel fcbynt te verdwynen, wanneer het Bewind van de Compagnie wierdt verpligt, om ia cas eenige Verkooping uit de hand met het belang van de Compagnie overeenkomftig wordt geoordeeld, dan te gelyk ook in agt te neemen het belang van de algemeene Commercie, en vooral om geene Goederen uit de hand af te zetten voor een minderen prys, dan waar voor dezelve op de laatfte publicque VeiliDg verkoopbaar zyn geweest. Dat op deze gronden de Heeren Gecommitteerden van Advis zoude zyn, dat de zaak ter Generaliteit daar heenen behoord gedirigeerd te worden, dat Bewindhebberen, van de Prxfidièale Kamer van de Oost-Indifche Compagnie te Midderburg, worden aangefchreeven en gelast, omtrent de Verkoopingen van de Retour-Goederen der Oost-Indifche Compagnie in agt te neemen de navolgende Poincten: 1. Dat Èewir.dhebberen zullen verplicht zyn by continuatie hunne gewooiie Voorjaars- "en Nafaars-Verkoopingen uit te fchryven met een ftilftand van tien of twaalf Maanden, onder Con. ditie, dat geduurende dien ftilftand geen andereu Goederen van dezelve foort buiten de aangelegen Goederen zullen worden geveild of verkogt. 2. Dat ten aanzien van d,e quantiteit van Goederen, die Bewindhebberen werkelyk zuilen aanflaan, zy in het oog zullen moeten blyven houden het vooruitzigt der behoeften, zo van de Inland* iche Confumtie als Bukenlandfehe Commercie, tea Amsi bi-dam. Refol. omtrend de Verkoopingen der O Ind, Camp*  686 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel* DAM* Refol. omtrend de Ver. koopins>en der /j, 1752. CSo De menigvuldigheid van honden baart Ëoimyds de heklaaglykfte ongelukken, voor al indien zy in de heete Zomerdagen, gelyk zeer dikwyls gebeurd, dol worden Dit Vereischt dan (de zorg , oplettendheid en toeverzigt van de Regeering. Waarom dan ook alhier in deze maand de navolgende afkondiging gefchied is: Cchout, Burgemeester en Schepenen der Stad ^ Rotterdam, zo veel in hun vermogen is, willende voorzien tegen ongelukken, welke veroorzaakt zoude kunnen worden door het losloopen Van honden, gedurende de grootlïe hitte van het zomerfaifoen ; hebben goedgevonden te verbieden, dat van aanftaande maandagi den 23 dezer maand, tot den 23 Augustus aanftaande,niemand, Ondel' wat voorgeven het zoutie mogen zyn, eehige honden buiten zyn huis of erf zal vermogen te laten loopen, zonder dezelve aan een halsband met een koort of leidlel vast te houden of te doen houden, op een boete van zes guldens, by den eigenaar of houder te verbeuren, ten behoeven van den geenen, die de bekeuring zal doen, waar toe by dezen een ieder, zonder onder» fcheid , word gemagtigdj gelyk de dienaars der Juftitie en Stads Hdbardiers boven dien uitdruklyk worden gelast, om alle honden, die binnen den voorlchreven tyd, op de ftraten of wegen dezer Stad of onder de Jurisdictie van dien, zouden nr'gen losloopen, dood te Haan, en te werpen in de .graften der buitenftad, of de rivier de JVlaze, terwyl de eigenaars of houders van honden des niet te min gehouden blyven tot vergoeding Van alle fchaden en ongemakken , die door hunne honden zouden mogen worden veroorzaakt. Aaa 2 Èrt Roï- i'ER'-  éoo NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam Public., tegen 't loslopen van hon den. ZEELAND. .Middelburg. Het Last- en Veilgeld by befluit van de Hoog Mogende Heeren Algemeene Staaten verhoogd zynde , heeft de ZeeRaad alhier zuiks by Publicatie van den 9 July aldus bekend gemaakt: "t\e Raad ter Admiraliteit in Zeeland maakt mits dezen bekend, aan de Commercieerende Ingezetenen en allen den geenen, die zulks zoude mogen aangaan, dat, ingevolge Hun Hoog Mogende Refolutie van den 22juny laatstleden, tot fty- ving En word voorts ook by dezen herinnert, dat ingevolge de keuren dezer ftad, niemand, die door diaconen of armbezorgers, van wat gezindheid ook, bedeeld word, eenige hond of honden mag hebben nog houden, op poene van zonder de minde oogluiking van zyne bedeeling te zullen worden verlteken. Heeren Rurgemeefteren dezer Stad, hebben in 't begin dezer maand uitfpraak gedaan, omtrend het beroepen van eenen Predikant der Lutherfche Gemeente alhier, en ter beroeping aan den Eerwaarden Kerkenraad opgegeven, den Wel Eerwaarden Heer C. P. Sanders, thans Predikant in de Lutherfche Gemeente te Groningen.  JAARBOEKEN, July, 1792. 691 ving en fterking van het Fonds van 't Last- en Veilgeld, het Veilgeld ook zal worden geheven van alle die Goederen, welke by eene verdubbeling van dit middel, aan de heffing van die verdubbeling worden onderworpen, en dien volgende van alle Goederen , over Zee of langs de Wadden inkomendeen uitgaande, van of naar alle de oorden, daar onder begrepen, zo wel het geen uit Afrika, als uit Noord- Amerika, word aangebragt, en generalyk mede de Goederen, waar van geen convooy maar recognitie aan de Heeren Hun Hoog Mogenden Gedeputeerden, tot de interims directie over de West-Indifche Koloniën , gehoord hebbende oneer het Octrooy van de gewezene West-Indifche Compagnie, eu ver volgens aan den op te rigten Raad dei Koloniën word betaald, uitgezonderd nogtans de Producten van de Koloniën van Suriname, de Berbice , Esfequebo en Demerary. Wordende een iegèlyk aangemaand, om, tot voorkoming der poenalireiten, bepaald by Hun Hoog Mogende Plakaateu van den 6 Juny 170a en den 31 July 1725, hunne Goederen naar de ftrikte waarde derzelve aan te geven en de rechten daar van te voldoen. Aftum in den Raad ter Admiraliteit in Zeeland, te Middelburg, den 9 July 1792. Van wege de Oost-Indifche Maatfchappy, en wel van de Kamer Zeeland, is dit navolgende bekend gemaakt: De Wel Edele Heeren Bewindhebberen van de Oost - Indifche Comp. ter Kamer Zeeland, adverteeren by dezen, dat zy voormiddags tusfehea io en ia uuren, in het DeparteAaa 3 ment Middelburg» Public, nopens Last- en Veilgeld.  Middelburq. VT HECHT, 692 NIEUWE NEDERLANDSCHE ment van dc Equipagie zullen vacceeren tot liet ontlangen van de Biljetten der Infchryvinee om voor Rekening yan Particulieren op het Schip Delft Kapt. Joh. van der PlaSy naar Cabo de Goede Hoop en Batavia te verzenden eeni»e Lasten diverie Goederen en Koopmanfchappen ingevolge de Conditiën en Biljetten tot de in-' teekening, dewelke aan het Comptoir van den Equipagemeester op's Compagnies Timmerwerf zyn te bekomen: Zullende de Biljetten van heden at aangenomen worden tot den 10 July 1792. Vlissingen, Den 5 July kwamen twee Franfche Oorlogsbrikken , ieder met drie Rukken gefchut gewapend, op deze Rheede ten anker: terRond verfpreidde zig alom het gerugt, dat er Franlche Oorlogichepen voor deze Stad en Rheede gezien waren. Men vernam egter vervolgens, dat die twee Frikken 'c zy door tegenwind hier binnen gelopen het zy met opzet om de vaart, de Schelde op te beproeven, van den Zee-Kaptein bubw, die over 'sLands Fregat de Castor bc el voert aanzegging hebben ontvangen dat zy de Schelde niet konden opvaaren! sis zynde voor alle Zcefchepen gefloten.  JAARBOEKEN, July, 1792. 693 UTRECHT. Utrecht. Met de vernietiging van de West Indifche Maatfchappy was een nieuw beHier voor de West-Indifche Volkplantin. gen van den Staat, welke onder geen byronder beftunr, zo als Suriname en de Berbice, ftaan, nodig. Daar is dan eene Raad opgeregt, welke in 'sHage zyne vergade. ring en zitting houdende, van wege de Algemeene Staaten, de West• Indifche Co lonien zal bellieren, en uit Leden, dooide Provinciën benoemd , beftaan , en de Raad der Colonkn zal genaamd worden. De Heeren Staaten dezer Provincie hebben op den 4 July den Heer Mr. M. J BeeldJ'nyder Matroos, aangefteld en in eed genomen , om van wege deze Provincie, als Raad zitting te neemen in voornoemd Collegie , ter bellier der West-Indifche Colonien. STAD EN LANDEN. Groningen. Niets is wettiger en regtvaardiger, dan dat de boosdoeners, die de MaatAaa 4 fciiap- ü- TClECHT.  604 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gro- \ j i 1 < ( ( i r ( v c c t d P fchappy ontrusten en eens anders leven, eer en goederen belaagen, geftraft, en ook, naar omftandigheden, in de gevangenhui&en opgefloten worden. Maar niets is ook natuurlyker, dan dat zy , die binnen de tnuuren opgefloten worden gehouden, hoe zeer zy ook die opfluiting verdienen, egter zoeken te ontkomen, en de vrye lucht we. dertragtente herwinnen. Het tegendeel, na« menlyk het kunnen ontkomen, en zulks egter niet te doen, is iets, het welk niet wel kan gevergd worden. Wy zouden het daarom met die Rechtsgeleerden eens zyn , die de regtma:igheid der ge vangenisfen, om misdaden enz. irast Hellende, aan den Magiftraat dan ook loodzakelyk het recht toekennen, van alle nogelyke zorg en toeverzigt aan te wenlen, teneinde den gevangenen het ontkonen te beletten; maar die aan de Regeering reenzints het recht toefchryven, om hen, lie kans ziende te ontkomen de ftemme Ier natuur gehoor geeven en ontfnappen, leswege te ftraffep. Dog indien de gevan;enen ontkomen zyn , is het natuurlyk , oodzakelyk en regtmaatig , dat alle de no[ige middelen worden aangewend, om die /ederom onder gehoorzaamheid , en bewang te brengen. En tot zodanig einde is en 29 der afgelopene maand Juny van wee de Edele Mogende Heeren Gedeputeers Staaten dezer Provincie de volgende Ubiicatie gedaan ; Al-  JAARBOEKEN, July, 1792. 695 Alzo verfcheidene misdadigers, ten Provinciaale Tuchthuizen gebannen, met name: PieterCorticlis, oud 4c Jaren; Harm Jan Doornbos, oud 39 Jaaren; Claas Clafen, oud 38 Jaaren; Geert ilarms, oud 35 Jaaren; Dale Hindriks, oud 65 Jaaren; Einie 'johannes Pyl, oud 61 Jaaren; Andries Thiesfen, oud 28 Jaaren; Ritje Sybrands, oud 38 Jaaren; Qoenraad Bos, oud 26 Jaaren; Ailt Derks, oud 24 Jaaren; Harbert Meyer, oud 25 Jaaren; Jan Pieters, oud 36 Jaaren; Roelf Reers, oud 33 Jaaren, Dirk Sunderman, oud 42 Jaaren, Rce/A Nieland, oud 31 Jaaren; Mesken, oud 31 Jaaren; Hindrik üosterveld, oud 54 Jaaren; Gerrits Rippcma, oud 19 Jaaren, Teunis Hindriks, oud 26 Jaaren; -Po/nte Hindriks, oud 47 Jaaren; •£//■/ Volk daar na toe fpoedende, namen zy direct de vlucht, nalatende hunne Coürjaaren en vier yzerc Potten, en terwyl de nagr op handen was wierdi men genoodzaakt op dat Eiland te campeeren. Dea Paramaribo. Krygs. verrig* tingen tegen de BoschNegers,  Paramaribo Krygp. yerrigtingentegen de BoschNegers. i l Verders wordt nog gemeld, dat te SatU namen, zedert omtrend zes weeken, aanhou- deö- ?öo NIEUWE NEDERLANDSCHE Den 3 Maart vroeg van daar vertrokken zynde. wierd men een Courjaar gewaar, eenig voik aad land Happende,komt haar een Negerin te gemoet, zynde genaamd D'ma, moeder van Apollo, met haare twee Kinderen genaamd FUida eö Manutl zynde haar Man. een Neger van het Land ge' naamd Bien Payé, het ontvlugt. Het commando is vervolgens doorgevaaren tot onder de laatfte val. leggende beneden de Nieuwe Dorpen en KostGronden, van de Bosch Negers onder Coyo Corman tin, en hebben akLar zonder vuuren gecampeerd. Den 4 is het commando in den vroegen morgefl met veel moeite over de vallen geraakten alle dispofitien tot overrompeling van de Dorpen gemaakt zynde, na boven gevaaren; twee gehugten, bewoond door Pa/a yan la Paix, en den Bosch - Neger Capitein Lakeye vonden zy leeg, en den voo* rigen dag verhaten, den Conducteur Hofman een Kostgrond ziende, gaat aan de wal en vindt een Hut, een Neger en twee Meiden, die het op de vlucht zetten; een Meid genaamd Clara,.beboerende tot de Plantagie Perou, wierdt door eene Blesure in den arm genoodzaakt zich over te geeven ;n de Neger agterhaald zynde, bevond men te* tyn genaamd .Qjtapie, en behoorende aan de Planagie Deaumond. Ondertusichen vondt men in het £oom verborgen de Neger - Kinderen genaamd .aura , Quamie eü Qiiacoe, Kinderen van de eeds gevangene Meid Clara, van de Plantage \rou, benevens een Meisje genaamd faba, een dnd van het Opperhoofd Cormantin Coyo, vertrekt by de Negerin Bergère, van de Plantagie jllejlein Nova.  JAARBOEKEN, July, 1792. 701 dende zware regens zyn gevallen, die veel nadeel toegebragt hebben; de Koffy en Ka toen napluk is byna geheel verdorven: verfcheidene Plantagien in de Bovenlanden niet kunnende loozen, hebben dagen achter een blank onder water geftaan, en daar men thans aan de voorpluk bezig is, moet witte en zwarte bast op de drogeryen opgehoopt blyven liggen, vermits die roet geen mogelykheid droog kan worden, en op de Zolders gebragt. — Het Suikerriet moet mede zeer veel lyden, terwyl vooreerst zeer weinig vrugt oplevert, door dien te veel water in zig heeft, en ook reeds begint in het Veld te verrotten ; zo dat dit al weder een zeer ongelukkig Jaar voor de Planters zal wezen, zynde ook daar door het vooruit' zicht voor 't volgend Jaar gantsch niei gunftig. KORT AANHANGZEL VAN EENIGE BUITENLANDSCHE Z AA KEN. DuiTSCHLAND. Te Frankfort is alles in beweeging en werkzaamheid voor den toeftel tot bes ver- Paramaribo.  702 NIEUWE NEDERLANDSCHE verkiezen van den jongen Koning van Hort* garyen en Bohemen tot Keizer van het Duitfche Ryk. Den 2 July leidde de Burgery van Frankfort, als mede de Rand vart het Krygsvolk den gewoonen eed op den Romer af. Omtrend de grondwet en i verdrag of Capitulatie , waarop men gewoon is eenen Keizer te verkiezen, hier* omtrend is geen bedenking, dewyl zulks geheel en al zal zyn op den voet van de voorige verkiezing van Leopold in 't Jaa* 179° En deze verkiezing wierdt dan ook fpoedig, op den 5 July 1792, met de ge* bruikelyke plegtigheden volbragt. Het Keurvorftelyk Collegie begaf zig des morgens ten 9 uuren te paard naar de Kerk; door eene talryke en pragtige Roet gevolgd. Van daar terug gekomen, wierdt door de Keurvorften de Koning van Hongarye en Bohème, tot die hooge waardigheid van Roomsch Keizer , onder den naam van Franchcus den II. benoemd. Op den middag wierdt zulks, onder het gedonder van 300 Kanonnen, op onze Wallen , en het luiden van alle dc Klokken,aan het Duitfche Volk bekendgemaakt. Den 11 July des avonds kwam de nieuw verkoren Keizer met zyne Gemalin en den Aarts-Hertog Jofepb te Frankfort, en beëedigden den 12 July de Capitulatie. Den dag van den 14 July voor de Krooning beftemd zynde, wierdeh 's morgens ten 6 uureri de klokken geluid; en oogenblikkelyk was de Burgery in de wapenen. De Geellelyke Keur*  JAARBOEKEN, July, 1792. 703 •Kéürvorften vergaderden ten 9 uuren in de Domkerk , werwaards ook de Ryks Cieraadjen gebragt wierden; en de VetkiezingsGezanten begaven zig in ftaatfie naar den Römer, om den Keizer aftehaalen. Van daar begon de trein in de gewoone plechtigheid naar de Kerk, alwaar de Krooning gefchiedde, die tot één uur duurde. Ten 2 uuren keerde dezelve naar den Römer terug, alwaar toen de Erfampten verricht werden. Na de tafel keerde de Keizer naar Eyn verblyf terug, en des avonds was de geheele Stad verligt. FranKryr. Het fchynt nu tot eene onvefmyddyke oorlog tusfchen Frankryk en het Huis van Ooftenryk te zullen komen : maar het is der moeite waardig om de beweegredenen, van beide zyden in overweeging te neemen. Het Hof van Weeiien verklaarde zig, met opzigt tot Frankryk, by een Gefchrift van 3 July 1792, in dezer voege: T\e uitkomst bevestigt het geen het Hof "van ^ Weenen voorzien en voorzegd hadt, dat de geenen, welken thans Frankryk regeeren, de Natie eerst willende aanzetten tot Wapeningen, en vervolgens tot een Vredebreuk met wylen den Kei* zer, na de Verzamelingen in de Trierfche Staaten gebruikt te hebben tul voorwen dj els voor de eerstgemelden, voorwendzels van Oorlog zogten te verkregen uit de antwoorden , welke zy zyne Keizertyke Majefleit af drongen. Te verB b b geef*  704 NIEUWE NEDERLANDSCHE Verklaring v ai Ooftenr tegen Frank» ryk. geefs heeft het Hof vaD Weenen de uitwerkfei len hunner vyandlyke oogmerken zoeken af te wen. den , met door herhaalde ophelderingen der onrechtvaardigheid van alle deze betichtingen, welke fuccesfivelyk de eene de andere opvolgden, naar mate men het bedrog 'er van ontdekte, te ontmaskeren. Deze zelfde voorwendfels, deze zelfde poogingen van het Hof van Weenen om de Vredebreuk re voorkomen , worden aangevoerd als beweegredenen van den Oorlog, welke uit naam van den Allerchristlykften Koning en der Franfche Nare aan den Koning van iloc-garve en Bohème verkfaard wordt. De eerfte dezer beweegredenen is de openbaars befcherming, aan de Franfchen Emigranten vergund. Toen men deze befcherming bybragt, om aan de toerustingen van Frankryk in de Maand December laatstleden een fchyn te geeven. was het maar in zoverre, als zy zich in fommige'Staaten des Ryks tot de gewapende Vergaderingen der Emigranten uitftrekte; en wel verre, dat deze grief hechtte op het Hof van Weenen, zo hadt deszelfs gedrag, ten deezen opzichte openbaare dankbetuigingen van wegens de Franfche Regeering verworven. De tegenwoordige omkeering van eene oorzaak van Dankzegging in eene beweegreden van Aanval, biedteen zo fterk contrast aan, dat zulks van de moeite ontflaat, o;n eenige verdere aanmerking te rnaaken. Het Hof van Weenea was 'er zelfs met irver en goed gevolg over uit, om de andere Duitfche Vorften, Nabuuren van Frankryk, een dergdyk gedrag te doen aanneemen. Het zelve hadt daar door de fchynbaare reden zyner dreigende toerustingen doen verdwynen. Om dezelven te kunnen voortzetten, werdt "er derhalven een nieuw voorwendfel van bekommering en verwyt vereischt. Het werdt ook greetiglyk aangegreepen in het be- ftaan  JAARBOEKEN, July, 179S. 70$ Raan -van een Concert, tusfchen wylen den Keizer en verfcheidene andere Mogendheden, tot handhaving van ae openbaar e run en eer der Ktoonen* De ware omftandigheden van dat Concert waren a;m geheel Europa volmaakt bekend. Niemand was onkundig, dat het zeive veroorzaakt was.geweest door de geweldenaryen, tegen den Allerchristlykften Konmg geoeffend, en door de gevangenis van dien Monarch gevolgd; dat op de eerfte hoop, dathy den wezenlyken trap van Vryheid, zekerheid en gezag, die noodzaakiyk is om het Zegel van wettigheid op de Conftitutioneelü Wetten van eeneri Monarchaden ftaat te drukken, bekome!» hadt, het gemelde Concert van actief, zo als het was . op het voorftel van het Hof van Weenen , in een paffief Concert veranderd wérd, welk niet langerdoor algemeene maatregels totdaadlykheid moest gebragt worden , ten zy Frankryk op nieuw in den zelfdën ftaat van wanorde en yolksgewefdémry verviel, welke vólgens de begrippen van alle tyden den ftaat, van Regeeringloosheid kenfehetstê De gemaatigdh-'id der Mogendheden, die dit Con. eert maaken, was dus gelyk aan de billyKheid baarer grondbeginfelen. De eenvöuwigfte ideën der Monarchaale Regeering wettigden haar, om zich te vercenigen ten einde den wettigen Koning van Frankryk by te ftaan , en aldaar eene Regeeringsvorm, welker grondfl-gen, door de nieuwe Con* ftiiuie zelve, als onfehendbaaren, erkend en bevestigd , zonder dat het geval van een openbaa* ren opftand plaats greep, niet Ronden gekwetst worden, vo'">r den gantscblyken ondergang te be\ gen. Van den anderen kant werden^dezc Mogendheden door hunne eigen veiligheid genoodzaakt, zich tegen de invoering van eenSyftema van Volksregeeringloosheid te verzetten , waar van mèn doorde gevaarlykfte middelen,de fchadelyke grondBbb a Verkta» '•ing van Ooftenr. legen Frank" ryk. 1  7oö NIEUWE NEDERLANDSCHE Verklaring van Ooftenr. tegen Frankryk. beginfels in alle de Staaten van Europa poogde voort te planten. Eindelyk vereischte de handhaa- ' ving der openbaare rust, haare eventueele vereeniging, in gevalle de eene of andere onder haar moge aangetast worden. En het was byzonder met oogmerk op deze laatfte beweegreden van het Concert der Mogendheden, dat het Mof van Weenen, op de Franfche Krygstoerustingen en dreigingen van invai,met recht zeer oplettende, het nodig oordeelde, aan Frankryk het befiaan daar van te erinneren , ten einde het ie vermaanen, om alle de fouvereine Buttenlandfche Vorften, door daadlykheden tegen den eenen of den anderen van hun, niet te tergen. Niets is dcrbalven duidlyker, dan de onrechtvaardigheid van het verwyt, dat men de onafbanglykheid en veiligheid der Franfche Natie aantaste, waar door men dit Concert der aanzienlyklle Mogendheden van Europa durfde lasteren, en weïk men niet ichroomt, nog heden weder ten vooifchyn te brengen, of fchoon alle fchaduw van verdenking, van misverRaud, en dwaaling over den aart van dit Concert door de verklaartngen van hec Hof van Weenen verdreven is. Het zelve bragc daarin de eigen termen der voor Hellingen, welke de daadlykc opening daar van op de Maand fuly I7QI , en de eventueele opfehorting op de Maand November daar aan volgende beflemden. Daar uic bleek het op de ovcrtuigendile wvze, dat het alleen'yk maar van hun, die thans Frankryk beheer[chen, afnjp'g, het zelve Concert terrtond te doen ophouden, door de rust en de rechten der andere Mogendheden te eerbiedigen, en de weezenlyke grondflagen der Morïarcbaale Franfche Regeeringsvorm tegen de inbreuken van geweld en regeeringloosheid te guarandeeren. Alle oorzaak van onderlinge ongerustheid hieldt op, indien zodanige geneigdheden in Frankryk de overhand hadden gekregen;  JAARBOEKEN, i7ö2. 707 gen ; en het geheele gedrag van het Hof van Weenen, wel verre van verdenkingen over zyne oog merken te wettigen, bewees 'er de oprechtheid en gemaatigheid van. Op de uitnodiging van het Franfche Ministerie, bad het zelve in zyne gemelde Verklaringen de eifchen der Duitfchen, in den Elfas Goederen bezittende Vorften, gantsch en al afgetrokken. En zo de overleden Souverein van Oostenryk zich niet had kunnen onttrekken om zyne plichten als Keizer ten dezen opzichten te vervullen, toonde niets aan, dat hy hinderlyk zoude zyn aan den weg van eene bevrediging, welke inderdaad genoegzaam en overeenkomftig was met de Conftitutie des Ryks, over voorwerpen , in welke Oostenryk zelve nimmer direct belang heeft gehad, en waaruit het by gevolg zo veel te onbillyker is om heden eene byzondere beweegreden van Oorlog t gen haar te haaien, daar derzelver tegen woord igen Souverein 'er geen meer deel aan heeft dan de andere Leden van het Duitfche Corps. Aan de andere zyde gaf het Weener Hof de duidelykfte proef van de goede trouw zyner dispol]tien, door zich te onthouden van zyne Verklaaringen te doen verzeid gaan van Wapeningen, geëvenreedigd aan de aanzienlykheid van die geenen, waar mede Frankryk deszdfs vraagen verzelde. Terwyl die laatfle Mogendheid 150,000 Man op de Grenzen der Nederlanden en Duitsland by een bragt, zond het Weener - Hof geen Bataillon meer aan zyne Belgifche Troepen, welker renforten federt 1790 over het algemeen geen 3 a 4000 Man uitgemaakt hebben. Alk zyne maatregulen bepaalden zicb om zyne Voor- Oostenrykfphe Troepen met 4000 Man te vermeerderen, welke door dat renfort tot 10,000 Man gebragt wierden; en het was niet dan na den 14 üpril, dat de f'chikkiBgen tot het verder zeDden van Troepen, genomen B b b 3 wiet- Verklaring van Ooflenr. tegen Frankryk.  ?oS NIEUWE NEDERLANDSCHE Verklaring van Ooftenr. tegen Frankryk. wierden , wanneer de beledigende ontmoeting, welke de welgemeende Verklaaringen van het Weener Hof ontvingen, en de gebeurtenisfen, die kort daarop in Frankryk volgden, geen twyffel meer overlieten van de aanitaande uitbarlting van ' eenen aanval. Het voorftel van eene wederzydfche ontwapening , den 11 Maart door den Franfchen Ambasfadeur te Weenen overgegeevenop een tyd wanneer Frankryk alleen zich ten Oorlog gewapend had, gepaard met den eisch om het Concert der Mogendheden te verlaaten , op een oogenblik, waar in de gefteldheid van dat Ryk, van dag' tot dag meer ongerustheid verwekte, kon dus onder alle onzichten niet aangezien worden, dan als een laatfte voorwendfeL om de Franfche Natie mede te fleepen tot dezen aanval, tot welken alle da voorgaande Happen geleid hadden, en waar van de uitvoering byna op het tydftip zelve, wanneer de Ambasfadeur de declaratie van Oorlog overgaf, gebeurde. Er is dus geen eene der grieven, zonder een woord van bewys in de Franfche Oorlogsverklaring op een geftapeld, welke eënigen ï'cbyn van gegrondheid en goede trouw heeft, waar van de nietigheid niet zelfs reeds te vooren beweezen was; met uitzondering echter van de nieuwe grief, welke men tot overmaat van onrechtvaardigheid 'er heeft bygevoegr, met aan het Hof van Weenen te verwyten de hoop, welke het zelve behouden had, op de reden , de eer en de billykheid van het gezun -'er en meerder deel der Natie, en de moeite, welke her zelve zich had gegeeven, om de lasterende vooro. r'ee'en , welke men aan haar over den aart van het Concert zogt in te boezemen, te verdry ven. Niet dleen léveren de onderwerpen der grieven, tegen het Hof yan Weenen bygebragt, geen de im'nUe febynbaare reden tot aanval op, maar het  JAARBOEKEN, July. 1792. 709 is allerklaarst blykende, dat het zo veel onderwer pen van uitdaging en grieven zyn van de zyde van die geenen, die in Frankryk heerfchen. Zy durven aan het Hof van Weenen de befcherniing verwyren, welke het zelve tot zynent heeft geweigerd, en elders heeft doen weigeren, aan de onderneemingen en de zaak der Franlchen uitgeweekenen; zy, die de famenfpanningen tot rebellie in de Oostenrykfche Nederlanden befchermden en koefterden. Hunnebekentenisfen en publyke maat. regulen zedert den aanval bewyzen, dat de hoop op fucces in die verraderlyke bedryven en praktyken van den zelfden aart, ttrekkende tot verleiding der getrouwe Oostenrykfche Troepen, hun voornaamfte vertrouwen vestigde. Zy zyn het, die een twist Rookten tusfchen Frankryk en het Duitfche Ryk, door verfcheiden Duitfche Vorften feitelyk te berooven van rechten en genietingen, verzekerd door een bezitting van anderhalve eeuw, gevestigd op plechtige Traftaaten. Hunne uitvlugt tegens de verbindende kracht dezer Traclaaten , afgeleid uit eene voorgewende onbeftaanbaarheid, met laatere en vrywillige Wetten van eene der contrafteerende partyen, rust op een beginfel, dat alleTraótaar.en omverwerpt. En d;t Decreet van 14 January, waar door de Nationaale Vergadering, zich te gelyk als rechter en party opwerpende, zich heeft aangemaatigd om eenzydige uitfpraak te doen over de wyze en genoegzaamheid van eene fchikking, welke tusfchen onafhanglyke Staaten vry moet zyn, is niet dan een attentaat te meer tegens het publyke recht der Volkeren. Zy, die zich federt zes Maanden hebben bezig gehouden, om op de -Frontieren van de 0~>srenrykfche Nederlanden en van üuitschland alle toeRel van Oorlog en aanval te maaken, khagen over de minde voorzorg van het Hof van Weenen rot Bbb 4 be- Verkin. rins van Ooftenr. tegen Frankryk.  7ïo NIEUWE NEDERLANDSCHE Vcrkla* ring vat Oo fleur trgen Frankryk i i ( 1 j beveiliging van Provinciën, die op den afftand i van twee honderd mylen van het middenpunt zv. oer Staaten gelegen zyn. Zy wenden voor, dat de Souvereiniteit der tranfche Natie gefchondcn is door de oprechting van een Concert, welks eerfte oogmerk geweest is, den eenigen wettigen Souverein van Frankryk te vcrlosfen; terwyl zy alle de Souvereinen van Europa, daaglyks i door de ligtvaardigfte aanrandingen en haatlykfte lasteringen uittarten en aanvallen. Eindelyk betwisten zy hun de belangneeming en het recht om zich over de gevolgen hun* ner nieuwe Conftitutie te bekommeren, terwyl zy zo veel in hun is alle Regeeringen zoeken om te keeren, door het vergif van verleiding en opftand over geheel Europa te verfpreiden. De Koning van Hongaryen en lïohemen heeft dus recht,om, in eene zaak, die de eer en veiligheid der Regeeringen berreft, de verontwaardiging en onderfteuning van geheel Europa in te roepen; en hy fielt de opftokers van eenen zo onrechtvaardigen en zo haatlyken aanval, voor de vidrfchaar van het geheelal en van de nakomelingfchap, aanrpraaklyk wegens alle de rampen, die de onveraiydlyke gevolgen des Oorlogs zyn. Weenen den 5 July 179a. Inmiddels deeden deFranfchen door hunicn Gezant te Londen, den Heer Cbauve. 'in, nog eene pooging by de Regeering van 3root-lirittannie, ten einde zy haare goeie dienften aanwendde om de zaamv^rbonlene Mogendheden , Ooftenryk en Pruisfen, e beweegen , om van hun ontwerp, om rrankryk aan te vallen , af te zien. Dit Uk  JAARBOEKEN , July, 1792. 711 ftuk verdient eene opmerkende aandagt. Het zelve is reeds den 18 Juny 179a aan de Engelfche Regeering ingeleverd, en van dezen inhoud; "T\e Ondergetekende Gevolmagtigde Minister van 1 Zyne Majefteit de Koning der Franfchen, 1 heeft aan Zyne Majefteit de officieele Nota doen toekomen, welken Lord GremilM hem den 24< May laatstleeden geadresfeerd had, in antwoord) op die geenen, welke hy de eer gehad heeft aan hem ter hand te ftellen, op den ij van dezelve maand, te gelyk met de Koninglyke proclamatie, ten dien einde algemeen gemaakt. Hy heeft order ontfangen om aan Zyne Groot-Brittannifche Maje Reit de gevoeligheid van den Koning te betuigen, wegens de blyken van vriendfchap, en de denkbeelden van mensenlievendheid, rechtvaardigheid en vrede, zo dadrukkelyk in dit antwoord vervat. De Koning der Franfchen heeft zorgvuldig alle de uitdrukkingen van het zelve in aanmerking genomen; en in gevolge van dien geeft hy op nieuw aan Zyne Groot-Brittannifche Majefteit de plegtige verzekering: ,, dar alles wat van eenig be,, lang is voor de rechten van Zyne Groot Brit„ tannifcheMajefteit, geduurig het onderwerp zal „, blyven van zyne byzondere en naauwkeurigfte „ aandacht." Hy fpoedt zich ter zeiver tyd om hem te verklaren, in gevolge de begeerte in dit antwoord uitgedrukt: „ dat de rechten van alle „ de Bondgenooten van Groot - Brittanje, welke „ niet medegewerkt hadden tegen Frankryk door „ vyandelyke demarches, niet minder heilig door hem zullen geëerbiedigd worden.'' By het ontwerpen, of veeleer by het vernieuwen van deze verklaring, geniet de Koning der Franfchen de dubbelde voldoening, om de wensch Bbbj van Ycrzoei. ran Trankr. inn En» ;eland.  ?I3 NIEUWE NEDERLANDSCHE Verzoek van Frankr. aan Enland. w -' A i i i i < j i i ï < < i 2 2 1 I r c c ( van een volk uit te drukken, in de oogen van iet welk allen Oorlog, welke niet noodzakeyk gemaakt is, door de zorg van eene rechtvaardige verdediging , wezentlyk onrechtvaardig wordt; en om zich in het byzonder te veretnigea net de fcbikkingen van Zyne Groot -Brittannifche Vlajefteit voor de rust van geheel Europa, welke rimmer zou verbroken worden, wanneer Frankryk :n Engeland zig vereenigden, oanlegelve te handia ven. Maar deze verklaring des Konings, en de chikkingen van Zyne Groot.Brittannifche Majeleit geven hem recht om te hopen, dat zy zich net ernst zullen uittrekken, om zyne goede dienden aan te wenden by de*e zelfde Bondgenooten, )m hen te doen afzien van middelbaar of onmidlelbaar eenigen byftand aan de vyanden van Frank'yk te verleenen , en om hun, betrekkelyk de echten, dat is, betrekkelyk de onafhangelykheid 'an dit ryk, in te drukken, de zorg, welke Frankyk gereed is in alle gelegenheden te doen blyken 'oor de rechten van zodanige Mogenheden, wellen omtrend hen eene naauwkeurige onzydigheid lullen blyven bewaaren. De moeite , welke het Cabinet van Weenen :ich gegeven heeft by de verfchilJende magten, m wel byzonder by de Bondgenooten van Zyne jroot-Brittannifche Majefteit, om hen in een gechil te wikkelen, het welk ten eenemaal hunne ;aak niet is, is door geheel Europa bekend. Zelfs panneer men het algemeen gerucht kan geloven, ;al deszelfs welgellaagde poging by het Hof van lerlin nog een andere Bondgenoot van Zyne Groot;ri:tanni!'che Majefteit in dit gefchil wikkelen, naïentlyk de Republiek der Vereenigde Nederlan!en. De bedreigingen, aan de verfchillende Leen van het Duitfche Ryk gedaan, om hen van ene onzydigheid af te wekken, welke zo dierbaar  JAARBOEKEN, July, 1702. 713 baar is voor hunne politike omftandigheden en voor hunne belangen; de maarregelen, met verfcheiden Vorften van Italië genomen, om hen te doen befluiten van vyandeiyk tegen Frankryk te ageeren; en eindelyk de intrigues, welken Rusland tegen de Staatsgeftelt: nis van Polen gewapend hebben , — alles draagt nieuwe bewyzen van eene uitgeftrekte zamenzweeiing tegen de vrye Senaten, welke Europa in eenen algemeenen Oorlog fchynt te willen nederftorïen. De gevolgen van eene zodanige zamenzweering, gevormd door de vereeniging van Mogendheden, zo langen tyd de mededingers van elkanderen, zal zeer ligt door zyne Groot-Brittannifche Majefteit worden ingezien. Het evenwigt van Europa, de onafhangelykhcid der verfchillende Staaten, de algemeene vrede, alles wat ten allen tyde de aandacht van het Engelsch Gouvernement gevestigd heeft, wordt ten eenemaal in gevaar gebragt et gedreigd. De Koning der Franfchen legt deze zwaarwig tige en belangryke overweegingen aan de welrnee' nèndheid en vriendfchap van'Zyne Groot - Brittan nifchè Majefteit open. Levendig doordrongen dooi de blykeu van belang en achting, welken hy var hem ontfangen heeft, nodigt hy hem om in zyct w/sheid, en door zynen invloed, middelen te zoeken, overeenkom (tig met de onafhangelykheid dei Franfche Natie,,, om, terwyl he: nog tyd i», „ den voortgang van deze ligue te fluiten , welke „ tevens den vrede, de Vryheid, het geluk van Europa bedreigt ; en boven alles die geenec ,, zyner Bondgenooten van eenige toetreding tol „ dit ontwerp te doen te rug keeren, welken men „ daarin zoude kunnen trekken, of zelfs die gee,, nen, welken men reeds daarin getrokken heeft, ii door de vrees, door misleiding, en verfchiüen ,> d( Verzoek van Frankr. aan En» land. [  7H NIEUWE NEDERLANDSCHE ,, de voorwendfels van eene ten uiterften valfche ,, en ten uiterften hatelyke ftaatkunde. (JVas gctcekcnd") De Gevolmagtigde Minister vao Frankryk, CHAUVELIN. Op dit Vertoog wierdt, na verloop van drie weeken , en dus op den }j July, dit antwoord gegevens T)e Ondergetekende, Staats-Secretaris des Konmgs, heeft de eer gehad van onder het oog van Zyne Majefteit te brengen, de Nota, welke den Heer üiautèlin, hem den 18 [uny geadresteerd heeft. Dd Koning ontfangt altoos met dezelfde gevoelens, van de zyde van Zyne Allerchnstelykfte Majefteit, de verzekeringen van zyne vnendfchap en van zyne fchikkingen, voor het behoud van die gelukkige overeenftemming, welke tusfchen de twee Ryken beftaat, Zyne Majefteit zal nimmer weigeren om het zyne toe te dragen tot hec behoud of de herftelling van den vrede m Europa, door gepaste middelen, die deze herftelling zouden kunnen te weeg brengen, en overecnkomftig zyn met de waardigheid en de grondbegmfden, welken zyn gedrag bellieren. Maar dezelfde gevoelens, welken Zyne Majefteit hebben doen befbiten, om zich niet te mengen in de Bmnenlandfche zaken van Frankryk, noodzaken hem ook om de rechten en de onafhangelykheid der andere oppermagten te eerbiedigen, en voornamentiyk die zyner Bondgenoten; en Zyne Majefteit gelooft,  JAARBOEKEN, July, 1792. 715 looft, dat in de tegenswoordige omftandigheden van den reeds begonnen Oorlog, de tusfchenkomsc van zyne raadgevingen, of van zyne goede dienften, niet nuttig zouden kunnen zyn, ten zy dezelve begeerd wierden door alle de belanghebbende partyen. Den Ondergetekenden blyft dan niets anders overig , dan den Heer Chauvelin de verzekering der wenfchen te herhalen, welken Zyne Majefteit vormt voorde herftelling der algemeene rust, voor het belang , het welk zy altoos nemen zal in het geluk van Zyne Allerchristelykfte Majefteit, en van de prys, welke zy ftelt op de vriendfchap en op het vertrouwen , het welk Zyne Allerehristelyklte Majefteic haar betuigd heeft. (JFas geteekend") GRENVILLE. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Dordrecht Door den Edele Groot Achtbaare Oud - Raad dezer Stad, is tot Stads Vroed» meester alhier beroepen den Heer Petrus Ka/Is, Vroedmeester en Cbirurgyn te Amfteldam, welke ook deze beroeping heeft aangenomen. In den Ouderdom van ruim 63 Jaaren , is alhier overleeden den Heer Hendrik 'Waljm Tboiuasz., in den Achten dezer Stad. 's Gravenhage. Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins van Orange en Nasfau heeft aangefteld tot gewoone Raaden en Rekenmeesteren van deszelfs Domeinen, de Heeren Mrs. Paulinus P'iilipput Henricus deDompierre de 'Jonquieres en Jacob Anman, dewelke beiden den behoorlyken Eed hebbea afgelegd. /hi tv. van Engeland. aan Frankr.  7i(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran- PPRWG onder de hüo' ge en lage Amte- naars, enz. < I i ( ■ 'i { Den Heer Joost Jacob van Aller, heeft ter Hoog. gemelde Vergadering den Eed afgelegd als Comraistaris van Hun Hoog Mogende de Algemeene Staaten dezer Landen, te Elfeneur. Leyden. Den 5 July zyn, ingevolge de verkiezinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Meer Prins Erf-Stadhouder, tof Scheepenen dezer Stad aangetteld, de Edele Achtbaar'e Leeren Mr. Nu , 'a j Hartjngh, Heer van de Hooge en Laage Boekhorst; Mr. IVilhc.n .;,ii li RoocsZeeuwsenlnl. n a I3 n by 't Last. BOEKWEIT Op 156 g 3 ^ Mout Inlands 16 a i8ioè HAvRaZ.erlnl.BrouwiA a 15^ j— dito Voer i2jai4oe ■Vr.enGron.Brouwi6ai8ec — duo Voer i3ii4iflC f Rotterdam den 16 Juh. Paaïoebooken 21 a 220? doiveboohw 22 a 23 koolzaad Zeeuws en VI. 4.1 Mouiwy» ei de de 30 VV. by den SteeD. Allerbest 46 a So ft. Best 36 a 45 (|# Middelfoort 31 a 35 ft. Gemeen 26 a 30 ft. —— Allergemeenst 24 a 25 (!,  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, Augustus. M D C C X C I I. HOLLAND. Haarlem. Den 12 dezer maand Augustus, vrrde^**^ de Wel Eerw. zeer Geleerde HeerLEM' C. O. H. van dbr Aa , oudfte Leeraar in de Evangehfehe Lutherfche Gemeente ahier, de gedachtenis van zyne kom-i iut C c c die  7so NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem* die Gemeente , op dien dag vyftig jaaren geleden. Hy hieldt tot dat einde eene Leerrede, naar aanleiding der woorden van den Apostel Petrus , Br. II. Cap. I. vers 12, 13 en het eerfte gedeelte van het 14. Deze Gedachtenisviering wierdt plegtiger gemaakt , door een voortreflyk Muziek , doar een aanzienlyk aantal van Liefhebbers dier Kunst, gegeeven. De toevloed der menfchenvan allerlei rang, was groot, en het-Kerkgebouw te klein. Niettegenftaande die groote menigte, heerschte 'er eene volkomene ftilte, zo dra de oude waardige Man zynen mond opende, en die ftilte bleef tot het einde toe voortduureu. Op dezen zei ven dag heeft ook de Wel Eerw. zeer Geleerden Heer G. de Brouwer , door eene Leerrede over Pfalm LXXI; vs. 17 en 18 , de verjaaring van zynen vyfen-twintig jaarigén dienst in de Gereformeerde Gemeente dezer Stad gevierd. By de Holfandfche Maatfchappy der Wetenfchappen te Haarlem is gebleken, dat de Schryver van het Antwoord over de Scheprad-Molens^ onder de Zinfpreuk: Eft quodam prodire tenus, enz., met het Accesfit van een zilveren médaille bekroond , was den Heer J. D. Huichelbos van Liender, te Rotterdam; en die 0 :der de Zinfpreuk fnet Lust, voor deszelfs aangewende rooeiB" te  JAARBOEKEN, Augustus, ï-jgi. 72! te met een zilveren medaille bekroond, was den Heer Jan Marcus Vcrkuyl, te Zaandyk» 's G n a v e n li a r. E. De Heer Bosfet is aangefteld tot En* voyé van Meckienburg Sttelitz, en heeft id die betrekking zyne Geloofsbrieven overhandigd. Niets trekt thans de aandagt meerder tot zig, dan de ftaat der zaaken en gebeurte* nisfen in Frankryk, vooral zedert bet geen op den 10 dezer maand Augustus is voorgevallen , wanneer zig de allergedugtlte toneelen vertoonden. De Tbuilleries, het verblyf van den Koning, Koningin en het Koninglyk gezin, wierdt door eene tallooze menigte met geweld aangetast; de Koning, Koningin en verdere Familie vlugtten , in den nagt in de Nationaale Vergadering, en vertoefden daar dien geheelen nagt, tot dat zy op bevel der Nationale Vergadering wel onder de befcherming der wet wierdea ge(teld,maar vervolgens naar den toren van 'den Tempel gevangelyk overgebragt, verzeld door de Heeren Peticn } Manutl en den Voorzitter der Gemeente van Parys, en door eene fterke wagt van Nationale Guardes geleid. Na dien berugten nagt, welke eenige duizende menfehen het leven gekost Ccc -j heeftj, Haarlem»  /sa NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGravenhA- heeft, is ook door de Nationale Vergad^ ring de uitvoerende magt, en dus het Koninglyk gezag, opgefchort geworden. Van dien tyd af Relde de Generaal La Faystte. die reeds eene vrugteloze reis naar Parys gedaan hadt, alle poogingen in 't werk, om zyn Krygsleger tot zyne gevoelens en medewerking over te haaien* doch al zyne aandrang en zyne verzoeken vonden weinig ingang by zyne Soldaaten. Woensdag den 15 dezer maand, hadt hy het geheele Camp, dat in de vlakte van Sedan lag, in de wapenen doen komen, en zyne algemeene ordres- van Parys doen voorlezen , en het ontwerp- van een verzoek van 't Krygsleger aan hem-voorgefteld, waarin bet verklaaren zou. de Nationaale Vergadering als de Conititutie vernietigd hebbende, niet meer te erkennen. en gereed te zyn te volgen, alwaar hy hen geleiden zoude, om den Ko* Jiing te verlosfen. Doch by geen gedeelte van het Krygsvolk gelukte dit; veel eer wierdt hy overal met üilzwygen ontvangen , en nadat hy zyn Krygsvolk den eedvan den 14 July had laaten herhaalên, befpeurde hy de gevoelens derzelver uit een ai.emeeii geroep van Vivat de Nationaale \t»gad ring Niet beter Daagde het henr by oe nabuurige Departementen, waarvan onder andtre dat van ÏAw.e, op zyne uitBodiging om met hem mede te werken, een ftrrse*jp b<.Uuit heeft genomen. Men oiuierRtii, dat zyn voornemen was geweest, indien  jAARBÖEKÈN, Augustus, 1792. 723 dien hy gedaagd was, alsdan het Krygsleger naar U'ocroy te doen optrekken, om van daar op Parys af te gaan. In dezen toeftand hebben hy eri de OffL eieren, welke in zyne gevoelens ftonden, geen beteren weg geweeten, dan om 't leger te verlaaten, het geen op den avond van den 19 de2er maand heimelyk gefchied is. Hy heeft een brief aan de Municipaliteït van Sedan achtergelaaten , waarin hy zyn voornemen aankondigt , éh zegt te weenen over het lot van zyn Vaderland. Na het bekend worden van zyn vertrek, hebben de overgebleeven Officieren, in eeri Krygsraad, het bevel by voorraad opgedragen aan Mr. Dangest, Marechal de; Camp* Den aö zyn de Commisfarisfen te Sedan, welke op uitdrukkelyk bevel van La Fayefte gevangen genomen waren , ontflagen; de zen hebben zeiven de Municipaliteit uit dien hoofde verontfchuldigd. Doch de Na tionaale Vergadering, welke in dit tydftir. gantsch niet tot zagte middelen overhelt, heeft de Leden van het Departement dei Atdennes, waarin Sed:.n ligt, niettegenftaan de eene fchuldbekentenis, niet willen ont flaan om voor de balie te verfchynen. Den Heer d'Averhoült, uitgeweken Hol lander, en gewezen Gedeputeerden der Na tionaale Vergadering, tegen wien, als me deftander van La Fayette, eene befchuldi ging was ingebragt, heeft ook van Sedai €ce 3' he sG*a« vENHfi" 3E- 1 f i  'sGra venha ce. 1H NIEUWE NEDERLANDSCHE het Ryk willen vefWër, maar is door de boeren tegenpeh uden, welke hem om zyn paspoort vroegen, en daar op geen volledig befcneid krygende, de paarden vasthielden. Zyn bediende wierdt doodgeflagen; hy zelve ontkwam; om, geen half uur van de grenzen wierdt hy ten tweedenmaal door een noop grasmaayers omringd , en geen kans ziende om te ontkomen, heeft hy zich toen mee een piftool voor 'i hoofd gefchoottn. De Commisfarisfen naar het Zuidelyke Leger zyn door den Generaal Moatesgaiotn niet de uiterfte ftaatfie en het gantfche Krygsvolk onder de wapenen ontvangen. Zy hebben allen den Eed gedaan, op eenige Officieren na, welker plaatzen vervuld zyn. De ontkoming van den Generaal LaFayette op den ïo,'Augustus des avonds ten tien uuren by de voorposten van Rocheforr, op ■Luiksen Grondgebied, is aan den Hertog van houtbon aangekondigd, door dit bengt van den Graaf d Harnovcourt, Kaptein en Bevelhebber over de Limburgfche Vrywiliigers, die voornoemden Generaal met zyne Officieren in bewaring hadt genomen: Tk heb de eer Uwe Hoogheid te berigten, dat gister avonc ten i uuren,denagenoemden ?ig aan myne voorposten vertoonden, atwaa'r zy aangehouden werden; zy en laai volk hadden de Nationaal*  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 725 nasle Cocarde op, en omtrent jo Paarden by zig;'s en gaven naderhand te kennen, dat zy zig naarvi Hollana wilden begeven: ik vraagde dengeenen,ci du1 by my gebragt werd, waarom hy zig niet hy liet Leger van hunne Prinfen voegde ? hy antwoor G de my, dat van gevoelen verfchillende, hy niet v< verzekerde, dat hy 'er zig binnen eenige wecken F by zou voegen : daar hy my van 55 of 18 Officieren en even zo veele of meer domeftiquen fprak, cn var over de 40 Paarden, verklaarde ik hem, geen ander order te hebben, dan om hunne vereeniging met het Leger van Uwe Hrogheid te begunRigen, het welk hy andermaal weigerde in dit geval verklaarde ik hem , dat zy myne Krygsgevangenen zouden zyn; onderwylen had ik een Detachement van 50 man gezonden, om deze zogenoemde Emigranten her waard te geleiden , en deed hen in eene Herberg afftappen, alwaar ik hun arrest herhaalde, en zy gaven my hun woord van eer, hK welk my niet belette, hun eene goede wagt te geven, en ook in hunne Hallen. Ik verzogt hen , my hunne naamen op te geeven; e- n van hun ram dit op zig, en kwam een half uur daar na weer by n>y, en berigte my van den goeden buit, dien ik gemaakt had. Lyst der gearrejle'erde Franfchen. De Generaal la Fayette. La Tuur Maubourg. f Alexander Lameth. S Generaal Majoors. De Launoir. \ Viclor Maubourg, Coüonel der Jager1. Charles Mauhourg, Officiei der Jagers. La Combo, Adjudant Generaal. Masfon, Kaptein • Adjudant. Soubeyran. Gouvion, jongfte broeder van den gefneuvelden. Ccc 4 Pi- Gra- HHA" -,vang. in La jyeue*  72<5 NIEÜWE NEDERLANDSCHE VEKHACE. Gevang, van La 'Fayette. i i i Pi lette, Krygs- Kommisfaris. De twee gebroeders Romeuf. Kapteins der D&» gonders. Cadignan, Lieatenant • Collonel. Curemaire, Kaptein. Bureau de Pttzy, Kaptein der Genie. Misfchien zyn 'er nog meer, doch van geen byzonderen rang. De nagt en confufie beletten my, een naauwkeurig rapport te doen. Den Heer de Harnoncourt, welke den Generaal La Fayette en zyne Officieren als ftrygsgevangen heeft aangehouden, wilde in "t geheel met luifteren naar de dringende betoogcn dier Heeren, welken tegen zyne handelwyze, het recht der Volken aanvoerden , „ het welk niet veroorlooft als Krygsi, gevangen aan te merken, Mannen, dié zonder vyandelyk oogmerk waren geko„ men, de wapens neergelegd, en enkel „ den doortogt verzogt hadden, om bloot „ als Particulieren in een vriendfchaplyk of „ onzydig Land de wyk te nemen." Den Heer Alexander Lameth, die, beaalven deze vertoogen , zich nog daar op' jrondde, dat men hen op Luiks Grondgebied hadt aangehouden, zerde deswegens te üullert lchrvven aan dén Graaf de Mercy * loch den Heer van Har nov.com t antwoordle llegts, mets op zich te kunnen neemen. leedt de Heeren bewaaren, gedeehelyk op» *ct Kalieel van Rochefoxt, en verder in eeae-  JAARBOEKEN, Augustus, rtfjS. "i? «ene herberg , van waar zy des anderendaags naar Naaien gevo rd Wierden , en ver volgens den Heef la Fayette op het Kas teel van Antwerpen is gebragt. Het geval, en de naamen van de Lotgenoten van den Heer La Fayette. zyn in de Dagichriften aidas opgegeven: De Generaal la Fayette,, tegen welken genoegzaam zyn geheel Leger opgeftaan was, en wiens leeven in gevaar was, vergezeld van de Heeren Alexander Lameth, en Heitor Maubovrg, JVlarfchalken de Camp, Maubourg, de oudfté, Collonel, Uonville, Majoor, Charles Maubourg, Majoor, La Colombe, Adjudant■ Generaal, Mas> jon, en Suubregand. Kapteins, Pillet Oorlogf Commisfaris, de twee Gebroeders Remand, _ Dragonder Kapteins, Calieau, of < adignan ,■ Lieu?e< tant Collonel , Curemaire, Kaptein, Gouvion . Broeder des GefneuveldeO, en Hüreaü de Puzy. beide Aides de Carap van den Generaal, dus geïioegzaam zyn geheele Staf, het Leger en hun Vaderland willende verlaaten, en zich naar Maftrichl begeevf:n, waren van Sedan naar Bouillon vertrok ken, onder voorwendzel van de Vyandlyke Voor posten te gaim opneemen : te Rocliefort, eet plaatsje op Luiks Grondgebied, doch alwaar eeni ge Liraburger Vrywüligers leggen, ongewapcnc met hunne Domcfticken. aankomende, zeide di échildwagt, dat zy zich by den Commandan moeiten aangeeven; deze zeide, dat hy hen ntet koi laaten pasfeeren , maar dat zy naar Namen i;ioe Üen gaan, 't ganfcbe gezelfchap gaf hun woon van eer daar op, doch wierdeu egter door eene E( cörte van Volontairen begeleid, terwyl de Hec Bureau ds Puzy vooruit naar Namen reed. Ds sGra- fENHA- f f f ï \ t  'sGra- VEiNHA «£. i i 1 ( i > »! 5! ƒ38 NIEUWE NEDERLANDSCHE Dat het ondertusfchen hoog tyd was voor ' den Generaal La Fayette, om zyn behoud in het verlaten van Frankryk te zoeken, blykt uit het befluit, het welk de Nationale Vergadering te Parys, reeds te voren omtrend hem genomen hadt, te weten : „ dac de gewezen Generaal La Fayette is ver» „ klaard ineen ftaat van befchuldiaing te zyn; s> dat, indien hy zich aan dit decreet niet „ onderwerpt, aan alle de burgers order zal „ gegeven worden, om zich, door allemö„ gelyke middelen , van zyn perfoon meester „ te maken,en aan alle en een iedtr verboden wordt om hem eenigen byltand te ver* „ leenen, op poene van als zyn medeplig„ tigen geflraft te zullen worden." Bovengemelde Generaal, is wel ongewapend, en als reiziger aangehouden; doeniet te min heeft men hem, ais krygsgevangen befchouwt, en onder een Rerk ge. feide van Krygsvolk, eerst naar Ni velles Dvergebragt, en vervolgens naar het Kafteel te Antwerpen gevoerd. Dog den Heer La Fayette heeft met zyne Mede Officieren, by leszelfs gevangenneeming,eene Verklaring jeteekend, welke volmaakt de befchuldiging ran Verraders van bun Vaderland te zyn, !oor geheime Verstandhouding met de Emigranten, wederfpreekt, en dus luidt:' „ De Ondergeteekende Franfche Burgers, , ontrukt, door eenen gebiedenden famenloop van buitengewoone omdandigheden, aan het geluk om, even als zy met heb- » ben  JAARBOEKEN, Augustus, 179e. 1*9 „ ben nagelaateo, de Vryheid van hun Land ., te dienen,zich niet langer hebbende kun„ nen verzetten tegen de verweldigingen der „ Conftitutie, welke de Nationaale wü daar „ in gevestigd heeft, verklaaren: „ „dat zy „ niet kunnen worden aangemerkt als 9 ., vyandelyke Militairen, vermits zy van „ hunne posten in het Franfche Legei ', „ hebben afgeRaan, en minder nog als ", „ dat gedeelte hunner Land^enooten (dt „ Emigranten,) welker belangens , ge. , „ voelens, of meeningen, vohtrekt ftry„ d-ig met de hunnen, hen gebragt hebben, om zich te verbinden met Mogendhe „ „ den, die met Frankryk in Oorlog zyn: „ maar als Vreemdelingen, welken eeher „ „ vryen doortogt vorderen, die het rech , „ der Volken hun verzekert, en waa: „ van zy gebruik maaken zullen om ziel , „ fpoeoig op een Grondgebied te be geeven , dat niet werkelyk met hui v „ Vaderland in Raat van Oorlog is." ? Rochefort den 19 Augustus. • 'Was ge teekend) LA FAYETTE. LA TOUR-MAUBOURG. ALEXANDEH. LAMETH. LAUMOY • Dü RÖüR'El A. MASSON. SÏCARD. BUREAU PUZY. ; ttt,^ ViCTOR LA TOUR • MAUBOURG. sGra- venha-. ge. I l i i 1  "sGra- VENÜ4- ez. ' \ ï ï 1 tl ö tt O BI Dl Cl c vt 2] G zi le f3» NIEUWE NEDERLANDSCHE * CTOR GOUVION. LANGLOIS SIONVILLE. ALEX. ROMEUF. PHIL C. D'AGR/HN* LOUIS ROMEUF. CURMER PILL2T. LA A OM BE. V1CTOR ROMEUF. ApArtLno-LA TOURMAUBOURG; AL. l) ^RBlAY. SOUBf AN. CH. CADIGNAN. Ondertusfchen hebben de gebeur ten isfen 'an den to Augustus, en het gevangen ie"men des Konings van Frank \ k, veel ruiruk by de andere Mogendheden ver» /eki. Men vernam welhaast, dat Lord 'ower, Ambasfadeur van Zyne Groot Brit* manche Majefteit te Parys, bevel ontving n die Stad te verlaten en naar Engeland rug te keeren, welke last eenvoudig daar 3 gegrond was, dat de Uitvoerende Magt tn Zyne AlierchristeJykfte Majefteit ont)men zynde , de brieven van geloof of edentie , uit hoofde van welke IViylord ower geregtigd was te handelen, van zelfs r ielen. Gemelde Ambasfadeur gaf voor 'n vertrek te gelyk te kennen, dïtt Zyne root-Brittannifche Majefteit beflocen hadt, :!i ftrikr te houden aan de grondbeginzei van onzydigheid, ten opzichte van de ukkingen, die betrekking hebben toi de  JAARBOEKEN, Augustus, ï^i. 731 binnenlandfche beftiering van Frankryk, dog dat de Koning hadt vermeend , door alle de middelen in zyn vermogen, aan den dag te moeten leggen, deszelfs bezorgdheid voor den perfoon van Zyne Allerchtistlykfte Majefteit en deszelfs Koninglyke Familie, en zyne vuurige verlangens, dat hunne perfoonen ten minden mogen beveiligd zyn, voor alle daden van geweld, welken niet mlsfen konnen om een éénftemmig en algemeen gevoelen van verontwaardiging in alle landen van Europa te verwekken. De Algemeene Staaten dezer Republiek, hebben dan ook, zich grondende op dezelfde beweegredenen, bevel gezonden aan derzelver Gezant by Zyne Allerchristelykfte Majefteit, den -Heer Leftevenon van Berkenrood*, om Parys en Frankryk te verlaten, egter niet dan na alvorens verklaard te hebben, dat de Republiek vasclyk befloten hadt, zich ftrikt te houden aan de grondbeginzelen van onzydigheid, en hoegenaamd gaen deel te nemen o( zich te willen mengen in de binnenlandfche zaken van Ftankryk; doch dat Hun Hoog Mogenden niet kunnen nalaten , de vurig fte wenfchen te doen, voor al het geen kaï: toebrengen tot de perfoneele veiligheid var. Zyne Allerchristelykfte Majefteit en des zelfs Koninglyke Familie. Ingevolge van deze zelfde grondbeginze len, hebben de Regeerders van Groot Urittannien, en van deze Republiek, geduu sGra- ,'enba" i  732 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra ve.nha- i | 4 ) 1 I l 1 rende de tegenwoordige opfchorting van het gezag van Zyne Allerchristelvkfte Maiefteit, alle Sraatsgemeenfchap met de Genanten van Frankryk „ tegenwoordig nog te Londen en in den Jjfaag vertoevende, afgebroken, alzo dezelven hi? ne Vobnagten of Credentialen van den Koning van Frankryk alleen ontfangen hebben. Eenige VVaarfchouwingen, Ordonnantiën en andere publieke Hukken, konden door ons, in de voorgaande maand niet geplaatst worden; waarom wy dezelven nu thans zullen laten volgen. Onder dezelve is deze Waarfchouwing van de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden, rankende het Veer van Hellevoetfluis op Ovcrfkcquée, Goederede en VVestvoorne, van den 25 April, laatstleden. T~)e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van • Holland en West-Friesland, doen te weeten, dat het Veer van Hellevoetfluis,. op Overflacquce, Goederedeen Westvoorne, ftrekkende vandeZuid-' andfe Sluis tot de Quack toe, even als tot den aare 1770 incluis heeft plaats gehad, weder van wegens het gemeene Land is Verpagt, en dat toe ichippers zyn aangefteld L\rm 'tsjuop en • arend UoJ> .beidewoonende re Hellevoetfluis, op zodanig ïeglement als des wegens is gelormeerd " en by /oornocrnde Schippers, mitsgaders by den Comnisfaris Jan Kramer, mede te Hellevoetfluis is >erustende„ En worden over zulks alle en een ie[elyk by dezen gewaarfchouwd en verboden „ h\wien de Limiten van het voorlz. Veer, eemgé Per- fQ9»  J AA R BOEK EN, Augustus > i?o2. . 733 foonen of Goederen te haaleö, of van daar re vervoeren , voor zo verre zulks by het voorfz. Regie ment niet fpeciaal is geëxcipieerd en vrygelaaten ge* worden, zo als méde in het generaal verboden word , om eenige daad als Veerfchipper te plegen, of de aangeftelde Schippers in hun Officie te benadeelen, op poene van voor de eerfte reize te zullen verbeuren' dertig ftuivers, en voor de tweede en verdere reizen telkens zes Guldens, behalven de Vragtloonen daar toe ftaande, alle welke gelden zullen genooten worden voor een derdepart by voorgemelde Commisfaris, voor een derdepart by de Veerfchippers, en voor een derdepart by den Aanbrenger; zullende de Bekeuringen ten kosten van de Overtreeders gefchieden, cn Zylieden geëxecuteerd worden met zodanig kort recht, als men gewoon is, by de Domeinen te gebruiken. En op dat van het geene voorfz. is, geene ignorantie zcude kunnen worden geprsetemieerd, zal deze worden gepubliceerd en geaffigeerd te Helvoetfluis, en daar zulks verder nodig geoordeeld Kal worden. Gedaan in den Hage, den 25 April 1792» (finder Jlond) Ter Ordonnantie van de Gecom* mitteerde Raaden. {JVas geteekend) G. B. EMANTS» Ook hebben voorfz. Heeren Gecornitik* teerde Raaden op den 30 April 179*, eene Ddd Waaï- 's GfiA. VENHASE. Waar» Cehouwt wegens 'l Veer van Hel* levoeifl»,  *s Gra- VKNHAGE. i. Dat door niemand, wie bet ook zoude mogen 734 NIEUWE NEDERLANDSCHE Waarfchouwing gedaan tegen het planten van boomen, fchaarhout, heggen en bosfchen enz. in de nabyheid en onder het kanon der Steden, en Vestingen, behoorende tot de groote en kleine Hollandfche Sterktens. Zy luidt aldus : ]T)e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Y Holland en West - Friesland, Alledeeeenen die deezen zullen zien ofte hooren leezen, Safut: doen te weeten, dat ter onzer kennisfe gekomen zynde, dat fommige Perfoonen zig niet ontzien on m de nabyheid en onder het Kanon der Steden Vestingen of Fortresfen, behoorende tot de grootè en- kleine HoLandfcne Fortificatiën, allerhande foorten van Boomen, Schaarhout, Heggen ja zelfs tot hosfchen te planten, aan te leg en'zogenaamde WaHen, of Hoogtens op te werpen en deafgegrave ot afgezande,en op het Pyl vanlnundatje zig bevindende of gebragte Landen op te hogen, en nieuwe Plaatfen, Huizen, Schuuren Getimmertens, Hooibergen, en wat meer is aantè legden; alles ftrekkende tot aanmerkelyke verzwakking, en de nadeeligfte gevolgen by cas van onverhoopte Defenfie. Zo is 't, dat wy, tot handhaaving der by voorige door ons daar tegens genoomen Refolutie van den 31 Maart 1774, als bet nadere met voorkennitfe van Zyne Hoogheid den Heere Prince van Orange gerefolveerde by onze Refolutie van 16 Maart 179.J en om daar in verder op de efficacieufte wyze te voorzien, hebben goedgevonden te ordonneeren , ftatueeren en verbieden, zoals wv ordonneeren, ftatueeren en by dezen wel expresfelyk verbieden; *  JAARBOEKEN, Augustus, I792. 735 gen weezen, in qualiteit van Eigenaar, Rentmeester; Huurder of Bruiker, het zy voor rcekening fen op ordre van Particulieren , of van wegens DykCollegien , Waterfchappen of andere Corpora, hoe ook genaamd, eenige nieuwe Plaatfen, HuiZen, Coupels. Schuuren, Getirrtmertehs, Schub., tcnhuizen, Hooibergen, Varkenshokken fteene. Muuren, houte Heyr.ingen. of anaere beletfelen^ meef, het teggëö van Hooifchelven alleen uifgczon- < dert, zullen u-ogen bouwen \ aanleggen, Hellen, en ( Wallen opwerpen , onder het Kanon der gefortifi-/ ceerde Steden, Vest ngen, Forten of Bui tenposten, binnen de diftantie van honderd roeden in den Omtrek; te reekenen uit den Boord van de CntreFch rpen der Liuicengragten, en van de open Posten , (aan de agterzydej uit de Keelen der Fordfi. catiewerken. 2. Dat de Eigenaars öfté anderen4 dewel' e Buitenplaatfen of Huizen, Schuuren, en het verdere hier vooren gehoemd. binnen die diftantie onder1 het Kanon bezitten, deze Getimmertens niet meer; zullen vermogen te vergrooten, van nieuws opbouwen, verpiaatfeb, vermeerderen, verzwaarert of verhoogeh, zonder onze bekoomene praealablö petmisfie 3. Dat niemand in qualiteit, als in het voorfz* Articul gemeld j voorraan eenige opgaande Boomen , Heggen of Houtgewas, onder welke benaatr„ng ook, binnen de honderd roeden zullen vermogen te planten of fteeken , zynde daar van alleed uitgezonderd de beflooten I'üitenplaatfen, en Tuinen met de Werven van de Boerewooningen , dewelke voor het neemen der vrorfz. Reiolutien» binnen deze diftantie zig bevinden en gelegen zyn. 4. Dat niemand in het open Veld binnen de Hef Ddd a vodf 'sGrA- venha* 3e. Taarchoüw» tgen 't klanten nzi na 1 1 3 r f  'sGra- VENHA" CE. Rsfoh omtrend Attefia tien van gepen/'. Officie. ren. i J i f % ft ei aJ d< de O ge V! ?4ó- NIEUWE NEDERLANDSCHE klaard, dat dezelve Officieren zig doorgaans irrimers het grootfte gedeelte van het jaïSfrudï geeven^ ' **" f ? Certiöcatien ^llen zyn ge. En dat ten einde de geene, die «odafifee Certifigriet.zullen geeven, daar toe in Raat mSg^zvn, de Officieren aan dezelve zullen moeten produ eeÏÏm* §eloofwaardiSe P,ïrfoo^> die ffi■ vel Eindelyk dat zodanige Officieren, die zig met Dehooilyk verlof buiten 'sLands bevinden, ,n " nlerv(?ntleD',d,e ^ ^ b™ ^ * ^ nleverrp zu'!en moeten verklaren niet alleen , da? sy met zyn gereroplaceert, maar ook dat zv noa «nnen de Republiek nog buiun ^lSs IS mdere Bediening bekomen hebben, no*TMh rLands tn'ecnTg* MliUtren dienst g%treedè% ün zal deze Refolutie worden gedrukt en ee* ;eeyen aan de Sollicitet:rs Milita»> en and'rc IE enige gepenfioneerde Officieren bedienend om te trekken tot derzelver narigt Mitsgaders een Exemplaar van dezelve worden ezonden aan oen Gouverneur en by-deszelfs ab* mtie aan den Commandeur der Stad Maftricht . aan den Auditeur Militair Van het Guarnizoert daar, om te dienen tot derzelver informatie. Accordeert met voorfz. Register. Wy zagen hier te voren, bl. p"?3 dat aart - Gollegien van regeering was kennis geven van de zwangerheid van Mevrouw Pnnfes Gemalin van den Lrfprins vari ame en Nasfiu. Hier op namen de Alrneene Staaten den 26 July i79*, dit nalgende beilmt: EX-  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 747 EXTRACT uit het Redster der'sGnARefb-lutien van de HOOG MO-VEKhA« GEN DE HEEREN STAA-ge. TEN GENERAAL der VEREENIGDENEDERLANDEN. jovis den 26 July 1792. Is gehoord het rapport van de Heeren Torck van Rfiojendaal en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de maaken van de Placaaten en Reglementen, bbbende ingevolge en tot voldoening van derzelver Refolutie commisforiaal van gisteren , geëxamineerd en overlegd, welke ordres in gevolge de heuglvke tyding door Zyne Hoogheid aan Hun Hoog Mogende gegeeven van den geze- tenden ftaat, waar in Haare Koninglyke Hocgheid Mevrouw de Erfprinces zig bevind, zullen behooren te worden gefield. Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verdaan, dat in conforrmteit van het geen in den jaare 1768 by gelegendheid van de communicatie door Zyne lioogheid gedaan van den gezegenden ftaat, waar in Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Pr 179$- ~U fpannëh* aan ieder Barrière të betalen ^o.q^ ' °Enevoor ieder Paard boven gemelde een : Paard een Duit of °-0-2 deD, V^ z>'n van «et Barrière. Geld, mits de Misfie uit derzelver Stallen, en de Graanen van eigen Akker zynde. ^n7>yragtKarr^n'JRe,aden hebbende beneeden de agt- honderd ponden, en waar van al- r,°h,neCrrngH, ïm- Gde!-de aan & B'abandIchen Landtol met verfchuld is, zullen aan edere Barrière moeten betaalen, twee Am' Vragtkarren boven de agt honderd porf-0^^ len , tot twaalf honderd ponden gelaaden ebbende en alzoenkeid geleide verfehuld Jtuiter Z" 3 tWee cn eeD halve Vragtkarren boven de twaalf honderd pon-0''25 * len dog beneeden de twee duizend ponden gaden hebbende, zullen betalen vier Stui- Vragtkarren , twee duizend ponden en0'"41* laar en boven gelaaden hebbende, zullen letaalen vyf en een halve Stuiver o • f • * Alles met dien verftaode, dat de voorfz. .arren met meer als met een Paard befpanen zullen mogen zyn, en dat voor ieder aard, het geene dezelve meerder gebruien, als nog zullen moeten betaalen een en en halve Stuiver . De Voerluiden aan de Barrière, komende °zuHen edenPdfLrahD d1 *?™> Bdaaden hebbendé£ eden de agc honderd en twaalf honderd ponden ïfpedbve, tot bewys dat haare Lading niet meer- ll UiC'eeVe'd' moeten ve8rtöoenenehet ol Buliet, het geene zy op het eerfte Comptoir vaa  jaarboeken, Augustus, 1702. 751 van den Land - Tol hebben geligt, om op den Voet' als hier voor, het Barrière - geld te betaalen. Dog ten reguarde van de Vragtkarren, welke, meerder gewigt gelaaden hebben als twaalfhonderd ponden , zullen de Voerluiden, naar haar beste kennis en weetenfchap het gewigt aan de Barrières moeten verklaaren, en dan mede op den voet als hier voor het Barrière - geld betaalen; en zal het \ voorfz. gewigt niet alleen gereekend worden van de Goederen en Waaren, maar ook van de Emballage , dan niet van de Perfoonen en Pasfagiers, die mede op de Karren zitten. In gevalle de Voerman de aangevinge niet opregtelyk doed, en na dato daar van kon overtuigd worden, zo zal hy verbeuren een boete van vyfen twintig guldens, een derde ten behoeve van den Iloogfchout, een derde ten behoeve van den Collecteur, en een derde voor den Aanbrenger; zo nogthans, dat de minder aangeevinge, geen honderd pond uitleverende, den Voerman daar over niet zal mogen worden agterhaald, of deswegens Boeten zal hebben verbeurd. En zal het in geene van de bovenltaande gevallen, aan den Collecteur van het Barrière-geld gepermitteerd weezen, de Karren te doen ontlaadea ofte laaten weegen. 8. Alle zwaare Vragtkarren , ordinair meer laadende als duizend ponden, ledig pasfeerende, zul en betaalen voor de Kar- en Stelpaard aan ieder Barrière één ftuiver. o:i:« En voor ieder Paard, waar mede dezelve Kar boven het Stelpaard befpannen is, een halve Stuiver. 0:0:8 9. Alle Koets - Karren, Chaifen en verdere Voitures,op twee Wielen, geen PostChaifen zynde, met één Paard befpannen, Eee 2 zul- ;e. tcgl. op tStraat' %cld iaar> sBosclh  's GaA- VENHACE. Regl. of ''t Sc raatgeldnaar 'i Bosch. 752 NIEUWE NEDERLANDSCEÈ zullen zonder onderfcheid, of dezelve Ieg uzy u of PasfaSiers of andere Perfoonen op hebben, moeten betaalen aan ieder Barrière Lén ftuiver. o*I'o En met meer als een Paard befpannen zynde, voor ieder Paard daar en boven nog één halve Stuiver. o;o: 8 10. DeMaftricbtfePost-Chaife, Koetien, en Berlynen, het zy die met twee of meer Paarden befpinnen zyn, zullen moe. ten betaalen aan ieder Barrière twee Stuivers' 0:2:0 Alle andere Post Chaifen buiten de Maftnchtfe Posterye aan ieder Barrière twee Stuivers. o;2iO 12. Alle Voitures op vier Wielen, befpannen met een of twee Paarden, aan ieder Barrière drie Stuivers o: <ï: o Voor ieder Paard, boven de voorfz. twee Paarden één halve Stuiver. 0:0:8 13. Een Man te Paard zal aan ieder Barrière betaalen één halve ftuiver, o: o- 8 Dog waar van worden uitgezonderd de Huisluiden , welke haare Paarden na de Weide, tot het bouwen van den Akker of anuere noodzakelyk gebruik verbrengen. 14. Een Pakpaard gelaaden met Bagage of Koopmanfchap, zal aan ieder Barrière betalen één halve Stuiver of ƒ O'o*8 Dog zal den Dry ver voor zyn pasfeeren wy zyn. 15. Eenige Voerluiden of andere, tegens wil en  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 753 en dank van de Collecteur de Barrières pasfeerende, zonder dezelve van hunne geregtigheid te hebben voldaan , zullen daar over niet alleen van de Collecteurs mogen worden agterhaald en aangehouden , maar daar en boven verbeuren, een boete van tien guldens, te verdeelen als Art. 7. 16. Zo bevonden word, dat 'er meer als de juifte geregtigheid is gevorderd of ontfangen, zal den Collecteur zulks gedaan hebbende;, verbeuren eeD boete van honderd guldens, de eene hüft voor den Hoogfchout van 's Hertogenbosch, en de andere helft voor den Aanbrenger. 17. De Collecteurs van het Barrière - Geld zullen niemand daar van vry mogen laaten, op een boete van twintig Guldens by den Collecteur te verbeuren, te verdeelen, als in den voorgaanden^iö Articul; uitgenoomen nogthans alle de Heeren Uecommitteerdens van Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West Friesland, en fpeciaal de Heeren CecoJimittetrdens van vooi tz. Hun Edele Groot Mogende tof de Executie der nieuwe Straatweg van de Luikfche .Grenzen tot Best, met de verdere Gequakficeerde-ns tot het voorfz. Werk; voorts de Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende , en vat} Hun Edele Mogende de Heeren Raaden van Staaten , mits«aders van de refpeétive Collegien ter ^miralM teit, en de Commifen Generaal; als ook de Militie met haare Bagages op behoorlyk Patent marcheerende, wyders Vivres, Artillerie en Amunitie van Oorlog. . , Item de Karren en Wagens pasfeerende met Materialen, zo tot het leggen van den Straatweg, of tot het repareeren van de Steenltraaten, Bruggen en Barrière-huizen nodig- Eee 3 18. Hel 'sGra- veivha3e. Rcghop iStr.aatt gold 'naar 's tksohi  's Gra- VKNHAGE. Regl, 01 't Straat geld naar 'f Bosch, < I i t < I i i x 1 754 NIEUWE NEDERLANDSCHE V- £ ulks °P verheurte van een boete van le"eai?°An VTn'^f up ue vooriz. Zanddyken door den Aannpmpr » Bruggen, Me.ia&rit. fe.^ijfï «re of ,a„ «ft ^ ™< zdvefom- iinA rif dS zodan'ge boven de vergoe. ^X^v,r-na J!£' A"? difffel\eDten> u't hoofde van dit ReekSi' STt' 20 fraudes, a s an£ si. Laat..  JAARBOEKEN, Augustus, 1791. 755 ai. Laatftelyk zal deze gedrukte Lyst en Reglement , gehangen moeten worden aan of in de Huizen van ieder der Barrières, en de Pagters of Collecteurs gehouden zyn, de Voerlieden en andere zulks requireerende, de voorfz. Lyst en Reglement te vertoonen , op poene van anderzints wegens het Loon tot de heffing van het BarrièreGeld te zullen zyn verftooken. Aldüs gedaan en gearrefteerd in 'sHage,den 26 July 1792. (Was geteekend") j. vak TEYLINGEN. A. j. ROYER. De Raad van Staate heeft, omtrend het verkorten van 's Lands Gemeene Middelen in de Generaliteits Landen, den ai dezer maand Augustus, deze Publicatie beraamd en verzonden: T"\e Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden, Allen den geenen, die deze zullen zien of booren lezen, falut: doen te weten; Alzo de ondervinding doet zien, dat dagelyks hoe langs hoe meer worden begaan verfcheide fraudes van 's Lands gemeene Middelen , en dat dezelven veel al worden gecommitteerd door fchamele en armoedige lieden, het zy dan voor hun eige voordeel, of wel ten profyte van meer vermogende , door wien zy tot het plegen derzelven worden gebruikt en omgekogt, ten einde langs dezen weg te ontduiken de boeten en ftraffen op diergelyke overtreedingen van 'sLands Placaten gefield, dewyl zodanige armoedige lieden zelden of nooit m ftaat zyn de gefielde boetens te kunnen beta« Eee 4 len, 'sG*A' VEN HAGE. Regl. of 't Straaf geld naar 's Bosch*  'sGra- venhaCE. Puil. tegen 't fraudeeren vat. 's Laads Qemeent Middelen- ( i j i yjtf NIEUWE NEDERLANDSCHE len, en dus zonder fchroom de fraudes kunnen plegen, te meer om dat zy agterhaald en door de l agters; in Gyzehng gebragt wordende daar door dikwerf voor een tyd van betere conditie worden, dan zy gewoonlyk zyn, en ten koste van de Rasters van het nodig levensondethoud worden voorzien, het geen zy anderzints veelal met bedelen ot arbeiden zouden moeten zoeken Dat de Pagters dus buiten Raat zyn diergelyke fraudes naar behooren tegen te gaan, en doop de groote kosten daar op in cas van Calange vallende, worden afgefchrikt om tegens zodanige overtreeders te entameeren eenige Procedures, dio tog altoos, immers meest al, geen ander gevolg hebben, dan dat de Gecalangeerden en Gegyzel den na verloop van eenigen tyd, en na het impendeeren van groote kosten door de Pagters Wederom moeten ontllagen worden. En dewyl diergelyke kwaade praótycquen direct- aanloopen tegens de Ordonnantiën, waarop de gemeene Middelen worden verpast, en mits dien ten hooglte zyn af te keuren; Zo is 't, dat wy daar tegens efficatieufelyk gillende voorzien, hebben goedgevonden en VerItaan, gelyk wy goedvinden en verftaan by deze; Dat alle de genen, die eenige van 'sLanda rechten zuilen hebben gefraudeerd, of aan eeni|e van s Lands p.acateu of Ordres op de invordering der gemeene Middelen gecontravenieerd , n welken manieren zulks ook zou Je mogen weten, en die buiten Haat, weigerig of nalatig zyn le boetcns daar op geRatucerd, en wfarin zy mllen warden gecondemneerd, te betaalen ,arbiralyk aan den lyve, het zy met Geesfeling, Coninemeat, of Baunislement zullen worden geUait naar. exig'entie van zaaken. Dat ook alle de geenen , die eenige lieden heb£U omgekogt,, cn die zig hebben Jasten omkoo, pen.  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 757 pen of zich hebben ingelaaten om hunne Pcrzoonen, Huizen, Schuuren, Schuiten, Wa eens, Karren, of Sleden tot het fraudeeren van des gemeene Lands Rechten te laaten gebruiken, of de Fraudateurs op eenige andere wyze daar 111 behulpzaam te zyn, zuilen worden gehouden voor medepligtigen, en in geval zy zyn Schippers, Schuitenvoerders, Wagenaars, Karrehe. den, Slepers, of eenige qualiteit of bediening hebben, in welke zy tot het verwerken van Waaren eenige van 'sLands Rechten fubject., worden gebruikt, niet alleen van hunne Bedieningen afgezet, maar ook geftraft met Bannislement ot openbare Geesfeling naar exigentie vau zaaken, en in geval zy perzbonen zyn, die geen qualiteit of bediening hebben, als dan met dezelide itrat als de Fraudateurs aullen worden geftraft: en dat ook alle de geenen, die bevonden zullen worden hunne gewoonte te maaken, of meermaals gepraéfizeerd tc hebben, om in plaatze van op eene eerlyke wyze de kost te winnen, zich te laaten gebruiken tot het fraudeeren van des gemeene Lands Rechten, zullen wordtnGcgeesfelc en Gebannen, of Gegeesfeld en Gecorfineerd in een- Tugthuis, om met hunner handen arbeid d< kost te winnen, ten minlten voor den tyd van een jaar. En op dat 'er geen twyfeling ontfta nopens at manier, op welke men in de executie dezes za behoren te werk- te gaan, zo willen wy : Voor eerst, dat van nu voortaan enjn aÜ£ Procedures, waar in de Pachters, en dtföfficieret met hen gevoegd, tegens eenige Fraudateurs, Contraventeurs en in het generaal tegens alle dt geenen, die zig aan overtreeding der Wetten er Ordonnantiën op de invordering van des gemeene Lands Rechten hebben fchuidig.gemaakt, eiscl: gullen doen en concb>de?ren tot de geldboetee: E e e j bj 's Ga*. VENHAGE. Public, legen 't fraudce* ren van 's Landt Genu ens Aliddc' !cn.  'sGra- venha- ge. Public, tegen 't fraudeeren van 's Lands Gemeene Middelen. i j 1 ( 1 < I I t < I 1 f 2. a r r S v b le Vi 758 NIEUWE NEDERLANDSCHE alitZ°°TZe r6 ƒ,acaaten en Ordonnantiën ge. fta e d \ zy '"den tevens zullen concludeeren, „ dat by de condemna-ie tot betaaling mede door „ den Rechter worde bepaald den tvd binn™ i welken dé voorzeide bfu.lin^&et™"™ „ fchieden En dar in gevalle de Gedaagde bin„ nen den bepaalden tyd de voorfz. geldboetens " ? hebb?l betaald, dezelve zaï worden " Sr, nmTrd 'I ZJ°da.ni?e 'yf of andere arbi„ traire ftraffe , als de Rechter naar exigentie „ van zaaken zal oordeelen te behooren ' . Ie» tweeden, dat alle Rechters, aan wien de ludicature 0Ver zaaken van gemeene Middelen is ïedelegueerd, gehouden en verpligt zullen zyn >m op de voorzeide Eisfchen en Êondu&n re« :e doen, ten dien effecte, dat zy de Gedaagdens chuld.g bevmdende, en hen lieden tot eenige eldboetens, volgens de Wetten willende con. lemneeren, zy heden tevens by hei Vonnis zulen moeten bepalen, binnen weiken tyd de geconlemneerdens «ie geldboetens zullen moeten opiggen en betaalen, waar toe de tyd van twee baanden zal behooren te worden g<4eeven met 'yvoegmg dat voor zo verre de GecondemneerIe m gebreeke zal blyven, om de geordonneerde eldboete binnen de bepaalden tyd te voldoen, y gecondenseerd word tot deze of geene Ivf! traffe welke ftraffe de Rechter gehouden lil yn te fpecificeeren en te arbitreeren, zodanig Is hier boven is voorgefchreeven en geordoneerd; onverimnderd echter zodanige uitzondengen als hier na by Artikel 8 zullen worden emtroduceerd en bepaald Ten derden dat in geval iemand in voege oorfz. gecondernneerd in gebreken blyft, om TD ;f tyd by het Vonnis bepaald de ópge. gde geldboetens te voldoen, het zy uit hoofde in onvermogen, onwilligheid of nalatigheid, de  JAARBOEKEN, Augustus, 1752. 1$9 öt Pachter en de Officier met hem gevoegd, ge-: houden zullen zyn, om by remonftrantie daar van aan den Rechter behoorlyke kennis te geeven, en executie op den verderen inhoud van het Vonnis te verzoeken: Wel verftaande, dat de tyd van betaaling, by het Vonnis bepaald, zal moeten bereekend worden , van de dag der pronuntiatie, voor zo verre de Gecondemneerde in Gevangenis of Gyzeling is , eri het Vonnis dus ter zyner prefentie is geleezen; edoch ten reguar de van zodanige gecondemneerdens, die by de pronuntiatie niet prefent geweest zyn, van den dag wanneer bet zelve aan hun op een legale wyze zal zyn geïnfinueerd geworden, tot welke infinuafie de Pachter en de Officier nevens hem gevoegd, binnen drie dagen na de pronuntiatie va» het Vonnis of uiterlyk na bekoming van Copie authenticq van het zelve, zullen verpligt wezen , gelyk dezelven daar toe verpligt en gelast worden mits dezen. Ten vierden, dat de Rechters na het inleveren van gezegde remonftrantie gehouden zullen zyn, om den Gecondemneerde, in gevalle hy geapprehendeerd of in Gyzeling is, voor zich te doen compareeren, of zo hy niet geapprehendeerd of gegyzeld is, denzeiven terftond te doen appre. hendeeren, en by fummier verhoor af te vraagen, of en om welke reden de geapprehendeerde of gegyzelde aan de opgelegde geldboete niet heefl voldaan. En dat, voor zoverre de Rechter zoude mogen oordeelen, dat de gecondemneerde eene wettige reden van excufatie had, waarom hy binnen den geltelden tyd de opgelegde geldboetens niet had kunnen voldoen, het denzeiven in dat geval zal vryftaan, om als nog aan den gecondemneerde, mits blyvende intusfehen in Gevangenis, een uitftel van veertien dagen te accordeeren om te kun- nci sGrA- /enha3e. Public» tegen 't fraudeeren van 's Lands Gemeene Middslen.  'sGravenha- ce. Public, tegen 't fraudeeren van 's Lands Gemeene Middelen. i i 1 i i £ 1 75o NIEUWE NEDERLANDSCHE nen betaalen; dan dat, indien de gecondemneerde geene zodanige valabele excufatie konde bybrengen, ofte wel in gevalle het nader verleend uitftel zal wezen geëxpireerd, als dan aan den geconaemneerden buiten eenig verder figuur van proces, zullen worden geëxecuteerd zodanige poenen , als waar toe hy by Vonnisfe verwezen zal zyn. Ten vyfden , dat geduurende den tyd, welke by het Vonnis of by de voorzeide nadere dispofi. tie van den Rechter, aan den gecondemneerde tot voldoening der geldboetens invoege voorfz. word geaccordeerd, aan hem, voor zo verre hy ge apprehendeerd of gegyzeld is, tevens zal moeten worden verleend vry acces en reces van alle zodanige perzoonen, welken de gecondemneerde by zich zal vville'n'requireeren, of welke verzoeken zullen, om by hem te worden toegelaaten. 'Ten zesden, dat voor zo verre iemand in maniere als boven gecondernncerd, fugitif of lanterende mogte zyn, in dien gevalle door den Pachter en den Officier nevens hem gevoegd, op zyne goederen zal worden geprocedeerd, zodanig als in materie van executie gevvoonlyk is. En dat voor zo verre hy geene of geen genoegzame goederen heeft, als dan tegens hem zal worden geprocedeerd zodanig, als in cas cöntumacieel geivoonlykis, Ten zevenden ';datejobter met de voorzeide exe:utie met zal worden voortgegaan, indien de gecondemneerde binnen den tyd by het 20 Articel der gencraale Ordonnantie van den iaare 1716 >epaald, gebruik maakt van zyn recht van provocatie hem volgens de Wetten cbmpeteerende, iullende iu dat geval moeten worden gewagt, ot dat het.appel of de reformatie defert geloopen :y, of tot dat de zaak by u'terlyk gewysde ge. :ecideerd, en- dè Appellant gecondenseerd geworden zy. Ten  JAARBOEKEN, Augustus, 1752. ?6t Ten achttien, dat* echter de voorzeide fubordi-' liate eisch tot lyfftraffe by ontftentenis van debe-, taaling der boetens by Artikel 1 vermeld , noch , ook de daar op flaande condemnatie van de Rechter. Artikel 2 orofchreeven, geen plaats zullen mogen hebben,zo wanneer een geactioneerde ge-, noegzame goederen onder de Jurisdictie van de^ Generaliteit geleegen bezit, of wél anderzints, notoir folvent is, waar van de beoordeeling aan de befcheidenheid van den Rechter en den Pagter 1 met den Officier gevoegd, in hunne refpeétive. qualiteicen van Hechter en van Eisfcher , word overgelaaten; of zo wanneer een geactioneerde , het zy door namtisfement van de geëischte boetens , het zy door het ftellen van genoegzame borgtogt, het zy ook door het oft'ereeren en praefteeren van de cautie juratoir, (indien de Rechter oordeelt, dat dezelve daar mede kan voldaan,) genoegzame zekerheid voor de betaaling der boetens , waar in hy zoude mogen worden gecondemneerd, kan en wil geeven. Ten negenden, dat, zo wanneer het geval exteert, dat iemand onvermogend of onwillig is, om de geldboetens, waar in hy by Sententie, gecondemneerd is te betaalen, en mits dien de fubordinatelyk gedecerneerde lyfllraflè, aan hem moet worden geëxecuteerd, de kosten van de executie, het zy van Geesfeling, Confinement, Bannisfement, met uitleiding uit de plaats, correctie met water en brood, en diergelyke corporeek en arbitraire ftraffen, door den Officier op d. zelfde wyze als alle andere crimineele executie» zulten moeten worden gedragen en betaald , wel verfltaande, dat alle de overige kosten , op het arre'leeren, calamïeeren, alimenteeren en procedeert vallende, als van ouds zullen blyven ten laste van den Pagter.; die de aanhaaling gedaan heeft , en op wiens naam de Procedures gevoerd zyn. s Gsa- JE. °'ublic. egen 't raudee-en van s Lands 'iemeenc Midde. [ 'en.  'sGra- venhace. Public, tegen 't fraudeeren van 's Lands Gemeene Middelen. ] i 1 < < i 2 t C t r li ei k h P z C S c ï z 162 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wyders verklaaren wy, dat, wanneer door een Pagter of iemand van zynentwege de een of ander word gevonden met Waaren of Goederen, welke op fufpicie van fraude zouden kunnen wor! den aangehouden, en dat de geene, die dezelve droeg of vervoerde , de vlugt had genomen, en dus dezelve Goederen of Waaren en de Wagens Karren of Vaartuigen, waar in dezelven zich beï vonden, verlaaten, zonder dat mits dien geweten ionden worden, aan vvien dezelve Goederen, Waaren, Wagens, Karren of Vaartuigen toebelooren of wie zich aan bet pleegen van de rooriz. fraude zoude hebben fchuldig gemaakt • n zodanig geval dezelve agtergelatene Goederen! Jaaren, Wagens, Karren of Vaartuigen ten be. loeven van den Pagter zullen zyn verbeurd jonder dat daar toe eenige rechtelyke verklaaring loor den Pagter zal behoeven gevraagd of ver.reegen te worden; behoudens nogthans, dat lie geen, die dezelve Goederen, Waaren, Waens, Karren, of Vaartuigen zoude willen relameeren, of daar op eenig Recht fuftineeren, ulks zal vermogen te doen , dog niet laater dan minen den tyd van zes weeken, en dat,wanneer e Pagter als dan zal worden verklaard gehouden e zyn die te reftitüeeren, en hy dezelve niet leer in natura onder zig mogt hebben, hy zal onnen voldaan met daar voor terug te geeven e bepaalde waarde , of het geen hy zal veriaaren daar van gemaakt en geprofiteerd te ibben. En op dat niemand hier van eenige ignorantie retendeere, zo willen en beveelen wy, dat deüzal worden gezonden aan de Hoofd, of andere 'Iticieren, mitsgaders aan de Regeeringe van de te len en Dorpen onder de Jurisdictie van de reneraliteu restorteerende, met last om dezelve om te doen publiceeren en afligeeren daar en ) het behoord en gebruikeiyk is. Al-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 753 Aldus gedaan en gearrefteerd in 1 en Raau van Staate, den ai Augustus 170a. (Was geparapheert,) JAN JAGER Vt. {Onder ftond") Ter Ordonnantie van den Raad van Staate. (Was geteeketid,') J. H. MOLLERUS. Omtrend de peilingen van Wynen, fterken Dranken of Bieren, is ook by den Raad van Staate op den ai de2er maand aldus voorzien: T\e Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden, alle de geene, die deze zullen zien, of hooren leezen, Salut: doen te weeten; Naardemaal zederd eenige tyd door de Pagters van 's Lands Gemeene Middelen binnen deStad'sHertogenbosch aan ons klagten zyn gedaan, over de moeielykbeden,die zy telkens ondervinden by het doen van gewoone en buitengewoone Peilingen . en over de bedenkingen, die dikwyls ge. maakt worden op de wyze, waar op de Peilingen gewoonlyk gefchieden, als mede dat Lieden Peil fulvecl zynde en aanwyzing doende van hunni Wynen, Sterke Dranken of Bieren, en de Pagters met zodanige aanwyzing zig vergenoegende, zomwyle naderhand word gefuftineerd, dat di Pag' '*GrA- venha«? SE.  7ö4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GaA- VENHACE. Public, omtrend peilingen van flerke Dranken enz. ] j 1 i i t : i I 4 Pagters door den 'sLands Peilder hadden moeter! doen onderzoeken, of' de aangewezene Vaten % Kruiken of Flesfen effecBvelyk gevuld zyn met die Drank, waar voor dezelven aangegeeven zyn: En dewyl dit een en ander aanleiding geeft tot Veejerlei fraudes, dij. moeielyk te ontdekken zyn, den Pagter veel nadeel toebrengen, en eindelyk door het minder rendement der Imposten merkelyke fchade aan den Lande zouden kunnen veroorzaaken; ! is 't, dat wy daar tegens willende voorzien , hebben goedgevonden, voor zo veel de Stad.'s Hertogenbosch betreft, te ordonneeren, gelyk Wy ordonneeren by deze: F,>.rjtrijt, dat ingeval de Brouwers, Bierffeters, Bierbefchoiers, Tappers en Herbergiers met relatie tot de Bieren, de Wynkopers, Wyn:appers en Herbergiers met betrekking tot de Wynen, de Brandewynftookers, Grosfiers, Srandewynverkopers, Slyters, Tappers en Herbergiers met opzigt tot de Brandevvynen en au* iere Gedistilleerde Wateren, en in het generaal dien, welke aan de Peil onderhevig zyn, of ,vei die geenen, welke van hunnentwege by het loen der Peilingen adlifteeren, by het doen van enige Peiling, het zy ordinair of extraordinair /erkiezen , om in prajfentie van den 'sLands Peilder en een der Deurwaarders van de Gemeene Middelen, aangavc te doen van hunne Bieren, Wynen, Brandewynen of andere Gedistilleerde Dranken, en zulks in plaats van aanwyzing van :lezelven, waar toe zy volgens de Ordonnantie aleen gehouden zyn;, en in geval de Pagter verklaart daar mede genoegen te willenöeemen, het ils dan voortaan niet nodig zal zyn, dat de aan* [■egéevene Vaten , Kruiken , Flesfen &c. door den sLands Peilder' Worden gevifiteerd, geëxamiföerü', gepeild óf gerooid j maar dat in'dien geval-  JAARBOEKEN, Aügüstm, 179a. f6j Vuile de aangegeevene Vaten, eu de aangegeeven qiiahtiteii van Drank, welke in de Vaten , Kruiken, Flesfen &c. befloten is, door den DeurWaarder exaftelyk zal moeten worden opgetekend in het Vondboek, en dat die Aanteekeningen van den Aangeever moeten worden voorgeleezen, cn door denzeiven, mitsgaders door den Deurwaarder worden onderteekend, waar nazodanige' Aanteekeningen voor eene wettige en authenricque Peil zullen worden gehouden, en ten allen" tyde in rechten volkomen geloof zullen verdienen. Ten tweeden, dat iemand aan de Peil fubjeeT! zynde , of die van wegens denzeiven by de Peiling adfitteert, by het doeh van eenige Peiling, het zy ordinair, het zy extraordinair, aanwyzing of aangeeving doende van zyne Wynen, Bieren, Brandewynen , Gedistilleerde Wateren daar onder begreepen, de Pagter niet gehouden of verpligt zal zyn, om-, indien hy zulks niet nodig oordeelt, de aangeweezene of aangegeevene Vaten, Kruiken, Flesfen. &c te onderzoeken of zig te verzeekeren, dat in dezelven Bieren, Wynen of Brandewynen &c- zyn; maar dat hy zal kunnen voldaan, met aan de Peil fublecte Perzoonen, of aan de geenen, die van hunnentwege daar by adfifteeren , door den Deurwaarder te doen afvraagen, of alle aangeweezene of aangegeeven Vaten, Kruiken, Flesfen, &c. wtzentlykinhouden die Drank, waar voor dezelven aangeweezen of aangegeeven worden , des echter dat die Vraag met ja beantwoord en door den Deurwaarder op* geteekend zynde, die aanteeking aan den geene, die de aangeeving of aanwyzing zal doen, zal moeten worden voorgeleezen , eu door hem, mitsgaders door den Deurwaarder moeten worden onderteekend; waar na al het geen in de Vaten , Kruiken of Flesfen bevat is, zal worden Fff &S- 'sGrAvënhA- de. Public omtrend beilin* gen van lerke Drein- 'ten enz.  ?6Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE "sGra- VENHAGE. Public, omtrend peilingen van flerke Dranken enz» I 1 I gehouden te weezen die Drank, waar voor dezelve aangegeeven of aangeweezen is. Ten derden, dat de Peilingen ten aanzien van ontgonne Vaten, zo als van ouds door het kloppen op den Bodem zullen kunnen en mogen gefchieden, en wel op dien voet, dat Aaraen of minder Vaten naar advenant, waar op drie quart of meerder zal worden bevonden, zullen worden opgeteekend voor vol; Vaten op welken de helft of meerder zal bevonden worden, voor drie quart vol; Vaten op welken een quart of meerder word bevonden, voor half vol; Vaten waar op een agtlïe of meerder word bevonden, voor een quart vol; en Vaten, waar op minder dan sen agtfte word bevonden , voor een Start. Dat ie Peilder hier omtrent met alle mogelyke zorgvuldigheid en oplettendheid zal moeten te werk saan. Des dat deze wyze van Peiling en bereebng der Vaten niet anders zal plaats hebben, Jan voor zo verre de geen, by wien de Peiling gedaan word, of die van zynentwege daar by idfiftcert, verklaart daar mede genoegen te willen ne?men; terwyl in cas van weigering of dis:onfent de Peiling met de Stok zal moéten gefchieden , zonder dat de Pagter gehouden zal syn , om bet nadeel, het welk daar door aan de ilzo gepeilde Dranken zouae kunnen zyn toejebragt, te vergoeden. En Ten vierden, dat wanneer by het doen van eenige Peiling, het zy ordinaire of'extraordinaire :en Tapper of Herbergier zal bevonden worden joven Peil te zyn, de zodanige zal aangemerkt vorden a's Fraudateur van 'sLands Gerecht^»eid , en dien volgende vervallen in een boete m vyftig Guldens, met verbeurte van hetgeen boven Peil word bevonden , mitsgaders in zoda-  JAARBOEKEN, Augustus, 1702» 707 danige andere boetens en poenaliteiten, als by de refpeftive Ordonnantiën en het generaal Placaat geltatueerd zyn tegens die geenen , welke eenige Bieren, Wynen of Brandewyneft in doet, of doet in doen , zonder dezelven alvoorens aangegeeven of daar van 'sLands Gerechtigheid betaald te hebben , en dat ook tegens dezelve, uit kragte van zodanige Articulen, waar by zulks is geïnterdiceerd, zal kunnen en mogen geprocedeerd worden. En op dat van deze onze intentie niemand, die daar by is geïnteresfeerd, zoude onkundig blyven , zal deze Publicatie worden gedrukt, en binnen de Stad 's flertogenbosch gepubliceerd eu geaffigeerd , ter plaatze daar men gewoon is, Publicatie en Affixien te doen. Aldus gedaan en gearrefteerd in den Raad van Staate, den 21 Augustus 1792. (Was geparapheert,) JAN JAGER, Vt. (Onder ftond) Ter Ordonnantie van de Raad van Staate. (Was geteekend,) J. H. MOLLE RUS. Nopens de kleine Fortificatiën of verfterkingen, byzonder omtrend het meerder volmaaken der Waterlinie, is den 31 dezer Fff 2 maand 's GrA" Public, imtrend veilingen van lerke Dranken en%>  7öS NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GrA- venhage. EXTRACT uit het REGISTER der RESOLUTIE van de EDELE MOGENDE HEEREN GECOMMITTEERDE RAADE J van 'ie STAATEN van HOLLAND en WESTFRIESLAND y genomen op Den 31 Augusttts 1792. T3y refumptie gedelibereert zvndc, op het geene *3 door den Contrarnileur-Generaal de Bock, by deszelfs R:ipport van de geda ne voor vifintie in het Departement der kleine Fortificatiën, aan Hun Edele Mogende is voorgedragen, ten opzigte v-n het .perfefteeren der Waterlinie , (trekkende tot dekking en defenfie dezer Provincie; en voorts in agting genomen wezende, dat voor zo verre hier toe de concirrentie van de Provincie van Utrecht wordt vereischt, door de Heeren Gedeputeerde Staaten dezer Provincie, aan Hun Edele fvlog nöc by Misfive van den 13 September -790 is kennis gegeeven, dat zy door de Herren Staaten dier zelve Provincie waren gëauchorifeert, tot het vereischte ter executie, van het geene tusfchen de Gecommitteerden van Hun Edele Mog nde en hunne Ge ommitteerden, nopens de gemeenfchappelyke defenfie der beide Provinciën, öp den 23 April 1790 is geconvenieerd, en dat zy vervolgens, by hunne Refolutie van gemelde 13 September daar aan volgende, de Heeren Pan Wo[. phaars- maand Augustus by Gecommitteerde Raaden van Holland en West-Friesland dit befluit genomen:  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 769 fhaarsth.\9 Van Luncnburg , en Van Sterken '■ burg, hadden verzogt en gecommitteerd, om met de Heeren Hun Edele Mogende Gecommitteer < den, alle zodanige fchikkingen te beraamen, als tot executie van het voorfz. geconvenieerde, met opzigt tot de gemelde gemeenfchappelyke defenfie der beide Provinciën , nodig zoude worden gevonden ; Is goedgevonden en verftaan, de Heeren Mos. fel en Verboom, mitsgaders zodanige andere Heeren , als in der tyd tot het Departement van 'sLands kleine Fortificatiën in • erzelver Plaatfen zullen worden gecommiiteert, by deze te verzoeken en authoriieeren, om de voorfz. Waterlinie, voor zo veel de tydsomftandigheden en de conltitutie van 'sLands Kasfe zullen toelaaten , onder dir clie van den gemelde Con-rarolleur-Generaal, te doen perfeéteeren, en daar toe voor eerst de Kade, gelegen ten Westen de Kamerykfche Wetering van den Rhyn aan het Fort de Kruypin , en de Graverflootfe Kade tot aan de Grecht, te laaten verzwaaren en opboogen ; mitsgaders daar over, met welgemelde Heeren Stichtfche Gecommitteerden, voor zo veel de Provincie van Utrecht hier in uit hoofde van het Territoir is geconcerneerd, de nodige arrangementen te beramen en vast te Rellen; en voorts tot bekoming van de Specie, welke tot de voorfz. verzwaaring en ophooging zal worden vereischt , het nodige Land op gewoone taxatie aan te koopen en doen employeeren; als mede op naam van Hun Edele Mogende aan de Schouten en Gerechten, zo in de te doene verhoogingenverzwaaringen r als a'.dërzints geconcerneert , de nodige Aanfchryvir-gen te doen. Wordende welgemelde Heeren Commisfarisfen, nu en in der tyd, nog by < eze verzogt en geauthorifeerd , om by voorkomende andere geleFff 3 gend- sGra- ;e. Rejbt. mitrend le IVaerlinie.  'sGra- venha* ge. Rejbl. omtrend de Waterlinie. 770 NIEUWE NEDERLANDSCHE gendheden, degemeenfchappelyke defenfie der Provinciën Holland en Utrecht betreffende, met welgemelde Heeren Gecommitteerden van laatstgemelde Provincie de vereischte correspondentie te houden, en fchikkingen te maaken, alles met verder verzoek, om aan Hun Edele Mogende van tyd tot tyd Rapport te willen doen, van het geene door hun Heeren Commisfarisfen tot het perfecteerender voorfz. Waterlinie, nu en in het vervolg, zal worden verrigt, en het geene voorts tot de voorfz. gemeenfchappelyke defenfie der beide Provinciën, met concurrentie van welgemelde Heeren Stichtfcbe Gecommitteerden zal worden bepaald en vastgefteld. En zal Extract, dezer aan welgemelde Heeren, nu en m der tyd, worden ter hand gefteld. om te ftrekken tot derzelver narigt, en voorts aan den Contrarolleur-Generaal de bock, en den Ingenieur Dalhnf, zo tot narigt, als om zig daar na te reguleeren. Accordeert met voorfz. Register. HetDichtlievend Genootfchap alhier, on« der de fpreuk, Kunstliefde /paart geen vlyt, hielde deszelfs algemeene Vergadering, den 28 van deze maand, op den Huize van Prins Mauritz van Nasfau. De Voor* Zitter Mr. Thomas van Limburgs heeft de gemelde Vergadering geopend met eenen Lierzang, getyteld: MOSES, en voords de zaaken, betreffende het Genootfchap, voorgïuragen m eene redevoering in Dichtmaat , waarby aan de Jongelingen, H van Heogftraaten, G. Ou thuis, C' van Epen, in éd. Pierfon, ter aanraoediginge van derzei-  JAARBOEKEN, Augustus, iroa. 7?l gelver betoonden kunstyver, aanzienlyle boekgefchenken zyn ter hand gefield, welke daarvoor afzonderlyk , mede in dicht-' maat, hunne dankerkentemsfen openlyk betuigd hebben. Ook is aan de tegenwoordig zynde Leden, bet eerfte Beek tweede Stuk der Dicbtftukken van het zelve Genootfchap overhandigd, enz. Amsteldam. De Hoofdbron van welvaart dezer Lauden is de Koophandel, en deszelfs voorname fteun het Zeewezen. Men vernam dan met veel genoegen, dat het lang gemaakt ontwerp, eindelyk is tot Rand gekomen, waarby een beltendig Krygsvolk voor den Zeedienst is bepaald, en alle de Zee - Officieren vaste jaarwedde bekomen. Volgens het zelve plan zal een vast Corps Zee Artilleristen opgeiigt worden, het welk beRaan zal in zes Compagnien , onder bevel van Zee-Kapteinen en Officieren; deze zes Compagnien zullen in drie, deelen verdeeld, en by ieder divifie een Vlag • Officier geplaatst worden; ieder Compagnie zal beitaan uit 140 koppen, waaronder gerekend 15 Adelborften , by ieder Compagnie. Ook is het plan van Zyne Doorluchtige Hoogheid tot een traclement voor 36 Schippers en 36 Opper-stuurlieden bepMld- Fff 4 By sGrA'ENha-  Amstel- DAM. Notific. nopens Last. en Veilgeld. " y Jk i < J 1 < 1 I \ \ k J a. C n 77* NIEUWE NEDERLANDSCHE _ By den Raad ter Admiraliteit in deze Stad is vastgefteld en ter beurle aangeplakt^ze Bekendmaaking: r £)e Raad ter Admiraliteit te Amfterdam, maakt Y ™.ts dezen bekend, aan de commercieerende Ingezetenen en allen den geenen, die zulks zoïïe £nfVarnfaDl daC^ iD«evoIge H"n Hoog Mogende Refolutie van den 22 Juny laatstleden tot ftyv^en fterking van het Fonds" van > L5 ?„ Sïfitó Ve,,8eId«* «1 worden geheven vaS f d eH£?ederen ^We,,k^by eenc ^dubbeling van dit middel aan de heffing van die verdubbeld worden onderworpen , en dienvolgende van allS Goederen, over zee of langs de waadden inkomen! e en uitgaande, van of naar alle de oorden, daar ïnder begrepen, zo wel het geen uit Afrika, als uk Noord-Amerika, wordt aaogebragt, en gene aAk nede de Goederen, waar van geen convov maar «cognitie, aan de Heeren HuS Hoog Mogenden ^deputeerden tot de interims direélie overIe iVest-Indifcbe Colonien, gehoord hebbende onder" iet Oftroy van de gewezene West - Indifche Compagnie, en vervolgens aan den op te rigten Raad er Colonien, word betaald,uitgezonderd noftaS e Produften van de Colonien van Sarinamf fs Jerlace, Esféèfiiebo en Denier ary ' En dat wyders het Placaat van Hun Hoo* Mo ende den 6 Juny i7o2, omtrend de beoïïfe- fa bedgelden gearrefteerd, met opzigt tot hetreS' an de benaderingen, t welke ingevolge het io arM e agter k Generaal Placaat en Lyst van den ly i725 a tyd gefchieden moet,; voortaan n?e leen zal worden gemaintineerd, maar dat 's Lands ffic.eren door Hun Hoog Mogende by bovengc elde Refolutie zyn gerecommandeerd, daarin n fterkften te vigileeren, 5 p Ac-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 773 Aclum ter Vergadering van welgemelde Heeren Raaden, op den 8 Augustus 1792. R. J. L E W E', V. M. Ter Ordonnantie van den Raad C. B A C K E R, Cs. Myne Heeren van den Gerechte dezer Stad, hebben omtrend den Scheepvaart op den Rhyn, den 21 Augustus dit navolgende vastgefteld: TY/fyne Heeren van den Gerechte der Stad AmRerdam, in ervaring gekomen zynde, dat de Scheepvaart op den Rhyn, uit hoofde der plaat! gegrepen hebbende differenten tusfchen Zyne Keurvorftelyke Doorluchtigheid van Keulen en de Magiftraat dier Stad, over de aldaar opgerichte Vrachtwaag, thans aan aanmerkelyke inconvenienten, ten prasjuditie van de Commercie, onderhevig is, en daarin willende voorzien, hebben nodig ge' oordeelt, dat de Goederen en Koopmanfchappen, welke voortaan in de Schepen van hier op Keulen gelaaden worden, vooraf op een behoorlyke wyze zullen worden gewogen, ten welken einde Hun Edele Groot Achtbaarc de Heeren Burgemeefteren dezer Stad, C mimisfarisfen van de Vaart op den Rhyn hebben geauthorifeert tot het doen op> richten der daartoe benodigde Vrachtwaag. En hebben Myne Heeren van den Gerechte voornoemd , daaromtrend goedgevonden te arrefteeren en te ordonneeren , gelyk Hun Edele Achtbaare doen by dezen: Dat van nu af aan geene Goederen of Koopmanfchappen , van dewelke de Vrachten naar hel Gewicht moeten worden betaald , in de Schepen, Fff 5 vac Amsteloam.  774 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. VoorzU ning op de Scheepvaartop den Rhyn, I < I van hierop Keulen, zullen mogen worden geladen, ten zy dezelve alvorens aan de opgerichte Waag (of aan de daar toe intusfchen opgerichte bekwaame Werktuigen,) zullen zyn gewogen, ;-zo dat geen der Schippers zal vermogen eenige weegbare Goederen over te neemen, ten zy aan denzeiven daar by wordt geproduceerd een bcwys, door de daar toe gequalificeerde Boekhouder, of Weegers uirgegeeven, dat dezelve Goederen de voornoemde Waag zyn gepasfeerd, op eene boete van ƒ25 : o : o Hollands Courant Geld, telken reize te verbeuren, dat dezelve eenige ongewogene Goederen binnen boord van hun Schip zouden mogen hebben overgenomen. En naardien, zo tot de oprichting der bovengemelde Waag, als tot het onderhoud van dezelve en het geen verder daar toe vereischt wordt, eeni. ge onkosten onvermydelyk zyn , hebben Myne Heeren van den Gerechte voornoemt, goedgevonden, dat tot goedmaking van dezelve, door den Inhderendoor den Schipper, ieder refpedtivelyk zal worden betaald, naar rato van 4 duiten per ieder 100 ponden bruto, die aan de voornoemde Waag (of Werktuigen) zullen worden gewogen. (Wyders is nog by deze gelegenheid by Myne Heeren van den Gerechte goedgevonden, in de door Hun Edele Achibaare, op den 11 Mey 1791 ?earrefteerde Vracht-Lyst van de Goederen van bier op Keulen, te maaken deze alteratie: dat voorra n van Aardewerk, in korven en vaten, zal worden betaald twee Daalders per 120$ Keuls ;Hoo■ens de 1000 ftuks 4 Daalders; iViarmere Blok:en de Cubic voet Rhynlandfche Maat -è Daallers; en dat de gedroogde Huiden niet zullen worlen gewogen, masr daarvan betaald per 100 ftuks !? Daalders tot 64 Albus, blyvende de Vrachtyst voor het overige in zyn geheel. Eindelyk dat in de Vracht-Brieven zal moeten wor-  JAARBOEKEN, Augustus% 1792. 775 •worden gefield, dat de reduén'e van Hollandsen tot Keulse!) gewigt zal moeten gefchieden, naar evenredigheid van 6 perCent. Gelasten een ieder, die zulks mag aangaan, zich daar na te reguleeren. Aldus gearrefteert den 21 Augustus 1792, prasfentibus den Wel Edelen Geflrengen Heer Mr.- Davici Willem Eltas, Hoofd-Officier; alle de Heeren Burgemeefteren en alle de Heeren Scheepenen. En gepubliceert ten zelve dage, prasfentibus den Wel Edelen Geflrengen Heer Mr, Da. vid Willem Elias, Ho. fd - Officier ; den Heet Mr. Pieter Cornelis Hasfelaer, Heer van beide de Eemnesfen, &c. Burgemeefler; er de Heeren Paulus Andries van Eys en Mr. Gerlach Cornelis Joh. van Reetien, Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, P. S. D E D E L. 1/an wege de Heeren Beftierders en Op zigters van den Oofterfchen Handel en Ree deryen in deze Stad, is in 't begin dezei maand, het navolgende bekend gemaakt: Diredteuren van den Oofterfchen Handel en Re deryen te Amfterdam, notificeeren alle Koop lieden, Cargadoors , Schippers, en wien zulki verder eenigzints aangaat, dat ingevolge van Huu ner Hoog Mogende Refolutie in dato 19 ■> " het vervolg van tyd vyf Commisfarisfen in he Ryk van Deenemarken en Noorwegen zullen be ftaan. te weeten: twee in het Ryk vao Deenemar ken Am- st eldam. Voorzie- Hing op de Sclh eim vaart op den Rhyn. 1  776" NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Notific. van Di recl. vat den Oos terjchen Handel, ken, en dne in het Ryk van Noorwegen, als mede dat tot Comir.isfaris te Koppenhagen is aangefteld den Heer Jaóbb 'Fredrtk van Deürs, om de belangens van de Commercie en Navigatie der Ingezetenen van den Staat waar te nemen, langs de Deenfche Kust van Taarbeek af, tot aan de ■punt van Dragoe, de Saitholtn en Bmnholm daar onder begreepen, en aan de Zweedfche Kust van Barfebak en Viscarioy, tot voorby Falften. Dat op gelyke wyze tot Commisfaris te Elzeneur is aangebeld den Heer Jacob Joon van Aller, wiens Departement zich uitftrekt van Elze. neuréoov het Kat te gat, de Zweed/cl ie Kust van Landskroon tot de Grensfcheiding van Noorwegen en Zweeaen, en aan de Ueenfche Kust, de Bogt van Niva inclufive tot Schagen. Dat aan den Conful den Heer Hendrik Jan Fasmer, te Bergen, den titel van Commisfaris is toegevoegd; als mede dat deszeifs functie gaat van Liet van Bergen, langs de Kust van Noorwegen tot aan den Noordhoek. Dat vervolgens thans vacant zyn de twee volgende Commisfaris - Plaatzen , als: een te Christiaanzand, wiens Departement zal zyn van Friedrichsftadt tot aan Liet van. Bergen; en een te Drontheim , om van de Noordhoek af verder Noordwaards op te fungeeren Wy hebben hier te voren in onze Nieuwe Nederl. Jaarb i^qo, bl. 209+ en volgg. gefproken van de zaak van eenen Robert Charnock, Burger en Koopman van Vlisfingen, rakende zyne reis met zyn Schip ïAntoinetta, zyne ontmoetingen, en verzoek by Requeste, dat de Vaart en Koophandelt door hemondernome1 .mogt verklaard worden niet zyn firydende met het regt, aan ds  JAARBOEKEN, Aïigustus, 1792- 777 de generaa'e Oost- Indifche Compagnie dezer > Landen , uit kragte van rerjcheidene Oc- * troyen, door Hun Hoog Mogende aan haar verleend, toek .mende; en dat deze Vaart en Handt l aan Robut Charnock en aan zyn huis van IMegotle zyn gepermitteerd. Wy hebben deniuhoud van eene Memorie, met welke (harnock dit zyn verzoek ftaafde , medegedeeld. De Oost Indifche Maatfchappy heeft hier op een berigt ingeleverd, hetwelk wy ook in onze Nieuwe Neherl. Jaauij. 1792, bl 257 en volgg. geplaatst hebben. Men weet, hoe langzaam ons Staatswerktuig bewogen wordt, en hoe langen tyd 'erdus verloopt,eer eene zaak eene beflisïing bekome. Charnock vondt zig dan verpligt om zig nu en dan nog eens tot de Algemeene Staten te wenden, en vernomen hebbende , dat het Berigt van de OostIndifche Maatfchappy eindelyk in 't laatst van 't jaar 11791 was ingekomen, meende hy verlcheidene ophelderingen onder 't oog van Hun Hoog Mogende te moeten brengen by eene Ampliatie- Memorie, welke hy by een Verzoekfchnft ter tafel van de Algemeene Staten bragt. Het Verzoekfchrift luidt aldus: Aan de HOOG MOGENDE Heeren STAATEN GENERA AL der VE K EEN 1GDE NEDERLANDEN, Zweeft met verfchuldigde eerbied te kennen Rolert Voute, woonende te Amfterdam, als lasi \m- tel* dam.  7?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel* dam. Request van R. Char- de Staa ten Generaal. ] j 1 i last en procuratie hebbende van Robert Charnock, Burger van Vlisfingen, zo voor zich zeiven, als voor zyn Huis van Negotie, cameerende en gaande onder de firma van Robert Charnock, en Compagnie. Dat de Suppliant in de maand Juny van den Jaare 1790 aan Uw Hoog Mogende, in zyne i voornoemde qualiteit, heeft geprefenteerteen Requeste, by het welke, na allegatie van eenige middelen en pofitiven, door hem in zyn voorn, qualiteit is verzogt, dat Uw Hoog Mogenden gelieven te verklaaren, dat de vaan en Koophandel, zo als die door gemelden Robert Charnock, met het Schip de Antoinetta zyn ondernomen, niet zyn jlrydende met het recht aan deGeneraaleOostIndifche Compagnie dezer 'Landen, uit kracht e van de fucces/iye Octrooyen, door Uw Hoog Mogende aan haar verleend, competeerende; en dat deze vaart en handel aan Robert Charnoclj ',n aan zyn Huis van Negotie zyn gepermitteerd. Dat de Suppliant de vryheid heeft gebruikt, om by het zelve Request te voegen een Memorie, om te dienen tot apui van het zelve verzoek; vervattende over zulks een vertoog der gronden , )p welken de Suppliant vermeende het zelve te tunnen juffificeeren. Dat Uw Hoog Mogende het zelve Request en Memorie by Uwer Hoog Mogende Refolutie van ien 10 Juny 1790, gelteld hebbende in handen 'an de Gcneraale Geo&royeerde Oost-Indifche Compagnie dezer Landen, om Uw Hoog Mo;ende daar op te dienen van bericht, en het zeize Bericht eindelyk, in het laatst van den jongst verloopene Jaare 1791, by Uw Hoog Mogende synde ingekomen, aan den Suppliant inmiddels, 50 voor als na dien tyd , zyn voorgekomen vercheide en verfchillende Critiques , welken op en egen den inhoud van zyn voorgemeen Request en  JAARBOEKEN , Augustus, 179*. 7?f en Memorie gemaakt wierden; en die hy geoordeeld heeft niet te kunnen laaten, zonder de no dige elucidatien deswege onder het oog van Uw Hoog Mogende te brengen, en tellens de gronden,' op welken hy vermeend heeft, het opgemeld verzoek, door hem in zyne voorfz qualiteit gedaan , gejuftificeerd te hebben , nader te developeeren, en daar mede de gefundeerdheid van het zelve verzoek breder te betoogen. Dat de Suppliant, daar toe hebbende gedaan inftellen eene Memorie tot Ampliatie van zyne hier vooren gementioneerden Memorie, de vry. beid neemt dezelve Ampliatie - Memorie ter ta fel van Uw Hoog Mogende te brengen, met oot moedige bede , dat liet Uw Hoog Mogende be haagen moge, dezelve aan te neemen en te agre eeren tot nader apui van het voorfz. verzoek door den Suppliant, in zyne voorfz. qualiteit, tei deze gedaan. 't Welk doende &c. (JVas geteekend,) ELIAS LUZAC. J. W. van ALPHEN. In de Ampliatie-Memorie,in dit Reques vermeld, herhaalt de fteller de vier pur ten, welken den grondflag en ftuffe van zj ne eerfte Memorie hebben uitgemaakt. Zi onze N. Nedeul. Jaarb. 1790, ter bo vengemelde plaatfe. En onderneemt vervolgens den taak, oe te tóónen, dat het verzoek, door hem Supp] qq. gedaan, (waar over hy zig beklaagt dat zeer lugtig en vlugtig door zommige werd Amstel*dam. Request van R. Charnock ian ae ^tdU' ten Ueneraal. 1 t 1 » 1 t  Am- S TEL" dam. i 1 -4 i { ] c I 1 r \ f i d d ?8ó NIEUWE NEDERLANDSCHE wordt geredekaveld en dat de gronden van dit zyn verzoek, met louter gefnap, als genoeg afdoende, worden afgezet,)hoe zeer het zelve ock zonder voorbeeld moge zyn, niet is ongerymd, nog befpotlyk, maar rustende op de zuiver (ie en algemeen erkende en geadopteerde principes van rechten. Om dus de tegenbedenkingen der OostIndifche Compagnie, tegen zyne füftenue aangevoerd, te wederleggen, bevlytigt zig die fteller dezer Ampliatie-Memorie , om de tegenbedenkingen tot eenige duidelykneid en klaarheid te brengen, eu meent, lat dezelven zakelyk zouden neder komen jp de vier volgende (tellingen. i. ,, Dat Privilegiën, door den Souve■ein gegeven, voor het beloop van zekeren yd,geduurende dien tyd, convenabel zyn, tand en werking behouden." &, „ Dat een Geociroyeerde in de poseslie en in het vol genot van zyn Octroy Ayk , zo lang het zelve niet is gerevoeerd, of de tyd der vergunning afgeloenj dus ook het Octroy aan de Oost-Indicie Compagnie verleend, niet zynde geëvoceerd, of de tyd der vergunning daar an afgelopen, de Oost-Indifche Companie gebleven is, en nog is in de Pósfesie, en in 't genot van het zelve, met alle e gevolgen daaruit proflueerende; en dat e Oost-Indifche Compagnie, ingevolge daar  JAARBOEKEN, Augustus, 179*. 781 daar van het recht van confiscatie tegen het Schip, de Antoinetta, heeft kunnen gebruiken , en als nog de Vaart beooiten de Kaap en door den'Straat van MageUaan, aan alle de Ingezetenen dezer Republiek kan beletten." 3. „ Dat, in allen gevalle, de Suppliant, alvorens zulk eene expeditie te ondernemen ,daar toe aan den Souverein moest verzogt hebben permislie of authorifatie." 4. „ Dat eene Vryheid voor alle, de Ingezeetenen dezer Republiek,om op vreemde Posfesfien in Indien te vaaren, voor de Oost-Indifche Compagnie fchadelyk en voor de Republiek ondienltig zoude zyn." Met het wederleggen.' dan van deze vier punten, meent de geleerde fteller dezer Memorie van Ampliatie, het verzoek van R. Charnock nader te hebben geftaafd, en van alle tegenbedenkingen te hebben gezuiverd. Om dan de vier voorfz. punten volledig te kunnen behandelen, gaat de rechtskundige fteller na: A. „ Wat het Recht dicteert , dat ten aanzien van Privilegiën in agt genomen moet worden, om van derzelver verftand, kragt, werking en applicatie te kunnen oordeelen." B. „ Hoe verre de Rechtsdoctrine toeGgg pas- Am- STEL3BAM.  732 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- 8tei«" PAM, pasfelyk is op de Oétroyen der Oost-Indl-* fche Compagnie dezer Landen, om daar uit de drie eerfte gealjegueerde Hellingen te out. zenuwen." C „ Dat dus het verzoek van den Suppliant qq. overeenkomt met het belang van de Republiek, en zelfs tegen dat van de Oost-Indifche Compagnie niet aanloopt.'* Omtrend het eerfte punt, het geen het Recht omtrend privilegiën , aan de hand geeft, hier toe worden veele onderfcheidene foorten van Privilegiën opgeteld, om dat het niet. genoeg is, zegt de fteller, van privilegiën en derzelver applicatie invago gewag te maaken, en zig te bepalen by het aenkbeeia van een privilegie, over *t algemeen befchouwd, — maar dat men ' behoort yoora* tn te zien, van wat aart en natuur een Privilegie is , om vervolgens daar ui* op te maaken , welke gevolgen uit, bet zelve proftueeren , welke rechten het geeft, en welke verpligttngen het oplegt: 't welk vervolgens . p het Octroy der Oost-Indifche zullende worden toegepast, zo wil de fteller zyn voordragt brengen tot eenige bepaalde ftellingen, en dringt dus aan, dat de Rechtsdoctoren uit eenen mond leeren, r. Dat om van den zin , de natuur, kragt, werking en applicatie van een ■Privilegie te oordeelen, dezelfde regels moeten gevolgd worden, welke ten aanzien van Wet-  jaarboeken, Aagmus, t#*. Wetten, Traclateh, én Contraaen, daar toe plaats hebben." 't Geen met het gezag van Voet, De Groot, en andere SchryVeren wordt geftaafd. ö. „ Dat, wanneet een Privilegie tegen het algemeen recht der Ingezeetenen aanloopt , hetzelve alierftriktst moet worden geïnterpreteerd en opgevat," 't welk wederom bevestigd wordt door Tiraqued- lus, CovARRUVISS , VoET, NOODT, DE Groot enz. 3. „ Dat het een algemeene Doctrine is. dat een Privilegie nimmer kan opgevat er gebruikt worden zodanig, dat 'er een on gerymdheid uit volge" Eveuhapdus i Pufendorffics, Grotius, Noodt. 4. „ Dat een Privilegie moet opgeva1 en gebruikt worden , overeenkomftig me het oogmerk en doeleinde, waarmede he gefchonken is." Cickro, Pufendorffius Heineccius, Noodt. g. „ Dat een Privilegie komt te verval len, wanneer het effeét of gebruik van hei zelve tegen den oorfprongelyken wil var den Souverein komt aan te loopen." Pt* fendorff, De Grootj Curicke. ft. „ Dat, wanneer de oeffening van eer Privilegie in voorvallende gelegenheden te gen het oogmerk en doeleinde, waar mede Ggg 3 hei Amstel- dam< 1 i l 1  7*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- st-el- het gefchonken is, zoude komen aan te Ie* pen, zodanige Privilegie daardoor met betrekking tot die voorvallende gelegenheden, vervalt." De Groot, Noodt. 7. „ Dat, wanneer de beweegredenen, waaromen waartoe een Privilegie gefchoirxen is, niet meer plaats hebben, het Privilegie vervalt, ten minden voor zo veeï die tot de byzondere bedoelde voorwerpen relatief zyn.5' Pupendorff, De Groot „ van der muelen. 3. „ Dat, wanneer een Privilegie, door verandering van omfiandigheden en tyden, in deszelfs gebruik niet voldoet, of kan' voldoen, of ophoudt te voldoen aan het oogmerk en doeleinde, waar mede en waar toe het gegeven is, en deszelfs gebruik eerder tegen dat doeleinde en oogmerk komt uit te vallen, zodanig Privilegie te gelyk daar door vervalt." Modestjnus, Gro,tius, Pufendorffius, Otto, Cooren-, curicke. 9. „ Dat, wanneer een Geprivilegieerde buiten Raat raakt , om een Privilegie te kunnen gebruiken, en anderen belang hebben, dat het of gebruikt worde, ofdatzy zelve voor hunne noodwendigheden zorgen, ten dien opzigte al mede een Geprivilegieerde van zyn privileg e voor zo verre komt te vervallen , als hy buiten Raat is het  JAARBOEKEN, Augüuüs, 1792. 783 •het te gebruiken; het welk des te fterker {preekt, wanneer Geprivilegieerden, door het Privilegie belast worden, of zig belasten met zaaken van dien aart uit te voeren, dat het den Lande en den Ingezetenen aan gelegen is, dat zy uitgevoerd worden, en waar toe de Ingezeetenen alleen een gemeen recht hebben, en van het gebruik van dit recht alleen verftooten zyn, in deverwagting en ten einde dat aan de nooddruft van allen en aan het belang van ftaat beter Zoudi kunnen voldaan worden; het welk het geval is van privilegiën, door welken eene Monopolie vergund wordt." Sneidewi^ nüs, Grotius, Cooren, 10. „ Dat een Privilegie komt te vervallen , wanneer een Geprivilegieerde van het zelve een gebruik maakte, ftrydig met de intentie van den Souverein, of daar van misbruik maakt." Voet, Zoesius. En laatftelyk : 11. „ Dat, wanneer een Privilegie hindei toebrengt aan het recht,'t welk alle Ingezeetenen , volgens het "jus commune, hebben, var onderneen ingen tot hun beroep , beftaan welvaart en voorfpoed nodig of dienftig, tl doen, en dat dit recht door de Ingezeetene! geoeffend kan worden, zonder dat aan een Ge privilegieerden daar door eenige fchade o merkelyk nadeel worde toegebragt, als dai het gebruik van dit recht aan die Ingezee lenen niet mag betwist of geweigerd wor Ggg % èsn STELDAM* l i t t i  AMSTERDAM- i NIEUWE NEDERLANDSCHE den; vooral wanneer een Geprivilegieerde niet verhinderen kan, en over zulks dulden moet, dat Vreemden doen, het geen hv meent tegen zyn Privilegie aan te lopen/' PüFENDORFF, De GROOT, HeïNECCIUS. ' neIf regelen de fteller vervolgens op het Octroy van de Oost-Indifche Compagnie toepast, en daaruit zyne Helling en verzoek tragt te ftaaven, en de ftelling der Compagnie te ontzenuwen; ten welken einde Hy de fpreuken , caussa en ratione eejjante cejjht efeclus, welken hy erkent aan duifterheid en dubbelzinnigheid onderheven te zyn, nog ontwikkelt , en veel voordraagt omtrend de caujja impulfiva en de caujfa ftnalis. Dit al raakt nu het onderwerp A, of de Rechts D(6irinc , ten aanzien der Privilegiën in agt -te neemen ; waarna de fteller dezer Ampliatie Memorie overgaat tot het onderwerp B, en onderzoekt, hoe verre die Rechts DoStrme op de C&royen der Oost-bidiJche Compagnie loepasjelyk is, en tragt dus doormiddel van gemelde elf regelen, de Hellingen der Oost-Indifche Compagnie te wedejjegg-en - en dringt voornamelyk aan ,dat die Octroyender Oost-Indifche Compagnie behooren tot die foort van Privilegiën, welken met uit loutere milddadigheid, niet over het eigen recht van den Vergunner, niet tot beloning Joor dienften nog by wyze van verbintenis gefchonken zyn, nog alleen het nut van den  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 787 den Geprivilegieerden, maar het algemeen nut en oorbaar van den Lande, ten doeleinde hebben, en dus dit hatfte doeleinde ophoudende, ook zeiven daar door kunnen vervallen, waar door dan de algemeene ftelling der Compagnie een genc'ti oyeerde blyft in 't vol genot van zyn Oclroy, zo lang bet zelve niet door den bepaalden tyd, of herroeping geëindigd is, zon worden om ver geworpen. En om dit een en ander te bewyzen, wordt vooral de Inleiding van het Octroy van 1602 ingeroepen, als ook het XXXIV. Art. en daar uit, en uit andere blyken,het voorfz, oogmerk van het Octroy, namenlyk dewelftand aer geünieerde Provinciën , en bet eenzamelyk profyt van alle lngezeetenen, bewezen, en op die gronden beweerd, dat het Cclroy als aanlopende tegen bet algemeen recht der Ingezetenen, aller ftriktst moet worden opgevat,en by verdere afleiding, dat de ex tenJive applicatie, welke de Ooit-Indifche Compagnie aan haare Oclroyen geeft, naar rechten onbefiaanbaar is, het welk al door nadere ontwikkeling van de motiven of beweegredenen van het toeftaan van't Octroy bekragtigd wordt. En zo wordt verders de toepasfing van de bovengemelde elf regelen van Rechts Doctrine op het geval thans in gelchil, dat is op de Octroyeri der Oost-Indifche Compagnie, aangetoond en verklaard. VVaaromtrend de Steller niet ontkent nog ontvynst, dat de woorden van 't Octroy zo ais die liggen , een algemeen recht der Compagnie en geGgg 4 hee; Am-- BaM.  Amsteldam. f 8« NIEUWE NEDERLANDSCHE heele uitfluiting van alle anderen,in alle gevallen, te kennen geeven;maar het is, even om die algemeenheid der woorden, dat de Steller oordeelt, dat het noodzakelyk is, van elders den waaren wil en meening vaiï den Wetgeever na te vorsfchen , door middel van de zuivere uitlegkunde, byzonderlyk m het geval van een Privilegie, tegen het gemeen recht der Ingezeetenen verleend; welken allerjlrihst moeten worden opgevat, en zo, dat 'er geen ongerymdheid öit volge; maar dat het vergunde overeenkome met het oogmerk. namelyk den wel/land tan den Staat en van alle Ingezeetenen f (waar tegen de bybrenging en tegenwerping van de zyde der Oost-Indifche Compagnie van eene mogelyke winstdervingendien eens van die Vaart op Bengalen enz* door de Ingezeetenen wierde misbruik gemaakt, nietkunnen worden aangevoerd nog aangeroerd, nog iets vermogen,) met den oorjprongelyken wil van den Souverain, zonder welk het Privilegie noodzakeiyk en van regtswege vervalt; dus ook door byzondere gelegenheden, en verandering van omftanaigbedcn, die by de vergunning niet voorzien zyn, en die het Privilegie nu doet ftryden tegen de oogmerken en bepaalden wil van den Souverain; byzonderlyk als die verandering van omftandigheden den Geïri* vilegieerden buiten ftaat fielt, om zyn privilegie te gebruiken, en anderen belang hebhn, dat bet gebruikt wordt, welke veranda.  JAARBOEKEN, Augustus, 179a. 7^ dering en onvermogen der Oost-Indifche Compagnie met verfcheidene plaatfen en gezegdens van Bewindhebberen zeiven , uit Verfcheidene van haare Adresfen , Memoïien en Rukken wordt gedaald en bevestigd, ook met de eigenfchap van een Monopolist, met welke Profesfor Voêt de Compagnie vergelykt. En dit nog meer , wanneer een Geprivilegieerde zyn privilegie gebruikt, ftrydig met het oogmerk van der Souverain, of daar van zelfs misbruik maakt; en vooral, wanneer dat Privilegie hindei toebrengt aan het gemeen recht der Inge zeetenen , welk gebruik van hun gemeer recht, den Geprivilegieerden niet benadeelt En dit al oordeelt de Steller, te moetei gelden en vastftaan , ook indien nog he Orïroy van 1602 en 'c Placaat van 1606 dat niemand buiten de Oost - Indifchi Compagnie beooften de Kaap de Coedi Hoop en door de Straat van Magellaan za vermogen te vaaren, Rand greepen i doj veel meer nog, wanneer in de continuatie! van 't Ofcroy, in plaats van voorfz. woor den, andere gefteld zyn, namelyk binne. de Limiten van 't O&roy: welke woordei de Bewindhebberen wel van de zelfde be teekenis agten als de voorgaande, maar he welk van de zyde van Charnock wordt onl kend, die in tegendeel ftaande houdt, da de eerfte bepaling door de laatfte vervsri gen is, en de Oost-Indifche Compagnie du zedert bet expireeren van 'c eerite Octroy - gee Amsi e tv* dam. f i \ t 'l T > 1 t l t e 5 1  7po NIEUWE NEDERLANDSCHE* Amstel- dam. geen bevoegdheid meer heeft gehad, een uitfluitend recht van alleen beooften de Kaap de Goede Hoop of door de Straat van Magellaan te vaar en, zig aan te matigen. Zeer geeftig is eene beantwoording van de zyde van Charnock tegen eenige uitroepingen van zyne tegenpany. Het is eene gewoonte, maar eene kwade gewoonte, in gebruik te brengen, en in gefchillen zig te bedienen van woorden, die in zig zeiven geen misdaad aanduiden, even als of die waarlyk misdaaden beteekenden. Dusdanige woorden verrasfen niet zelden de onbehoedzamen. Het is niet ongepast, dat dusdanige misbruiken eens worden tegengegaan. Van de zyde der Oost Indifche Compagnie hadt men dan de daad van Charnock betyteld met de benaming van eene Verftouting, eene nieuwigheid, voorbeeldeloos, ongehoord enz. waar op in tegendeel de Verdediger van de zaak van Charnock, aldus antwoord^ „ Maar ,, wat zeggen die woorden ?Zyn alle zaken, „ de heilzaamfte noogingen, 'in haren eer„ Ren oorfprong, niet geweest nieuwigbe„ den zonder voorbeeld? — Moet alle aan., vang niet nieuw en voorbeeldeloos wezen ? ,, Het eerlle bootje of vaartuigje heeft dat „ niet moeten zyn zonder voorbeeldt —• „ Waar op komt dan zulk een galm van „ voorbeeldeloosheid uit? enz. Ook hadt nen het gedrag van Charnock toegefchre/en aan Heb- en Winzucht, aan temporeel voordeel, aan Morsch- en Smokkelhandel; waai-  JAARBOEKEN, Augustus, 179a. 191 waarop van de zyde van Charnock aldus wordt geantwoord: „ Wel nu, ja; het is ,, zo; waar uit en waar toe is de Compa^ „ gnie werkzaam? Is het niet winzucht f „ hebzucbt?Ishet haar alleen veroorloofd. „ door dit beweegmiddel gaande te zyn \ „ mag het een ander ook niet weezen „ rust de Koophandel niet op de kans vai „ Winst? Maakt dit niet den grond vai „ alle bedryven van Koophandel? Is he niet een veroorloofd en loflyk beweegmid del? Was de Compagnie met verftam „ winzuchtig geweest, zy zoude, om d „ taal van den Gemeenen Man eens te ge „ bruiken, in. een goed doen zitten. Slas „ men geloof, aan het geen de Schryve „ van zekere Confideratien van een Hooft participant der Generaale Oost-Indifcl: „ Compagnie, wegens het huishoudelyk b „ flier van de Compagnie vertelt, is 'er d£ „ wel een flegter huishouden te begrypen „ moet haar onmacht dan verwonderen ? £ „ moet zy dan niet aangezien worden voi „ eene grondelooze put, daar alles wat 'i „ ingaat, terftond zinkt? zal de Comp „ gnie in zodanige fituatie zich nog kunn< , praïvaleeren van een Privilegie en van O '„ troyen, die eene geheele andere fituat „ veronderftellen , en het Land beroovi , van zulke principaale Kooplieden, Lu \\ hebbers van de Navigatie, Handelinge > s, Commercie enz.'" Eertyds Ronden de zaaken zo, dat m Amstel*dam. t ? L 1 t 1 t r fi e n ? n >r :r 1:n> ie :n i m in te  AM; STEL- DAM» 792 NIEUWE NEDERLANDSCHE te regt oordeelde , dat eene compagnie; dat vereenigde compagnien beter in ftaat waren , de overhand boven de vreemden te krygen. Om deze rede is, volgens het betoog van den fteller dezer AmpliatieMemorie, het Octroy van \6oi vergund. Maar thans is het der Compagnie volftrekt onmogelyk aan dat inzicht te voldoen, en de voorwerpen van handel en vaart in Indien , op welke de Ingezetenen tegen de vreemden in concurrentie komen, zyn zo veelvuldig , dat de Compagnie niet meer m ftaat is , de concurrentie der vreemden te Ruiten , en dat zy geen nadeel , maar voordeel heeft, dat die concurrentie door de Particuliere Ingezeetenen geftuit wordt, en dat dan het inroepen van quafi den dutdelyken zin en letter van 't Octroy, en deszelfs continuatien, niets kan afdoen : welke inroep nog met veele redeneeringen wordt tegengegaan, ook daar door dat ten tyde van het Octroy H. H. Mog. het oog niet konden hebben op havens door vreemde Mogendheden opengefteld; dat H. H. Mog. hebben wdlen beletten bet zenden en ontvangen van goederen en koopman/chappen na en uit Oost Indien op halve, meer of mindere'win' li en, doorzommige baatzugtige menjchen, en dus verhinderen de practyken, om deel te neemen aan de vaart en' handel op Neerlands Indien ; zo dat in 't verbod van te vaaren op Oost-Indien, directelyk of indirectelyk, door Oost-Indiën niet gamch Indien zou  fAARBOEKEN, Augustus, 1792. 793 zou kunnen worden verftaan, het welk nader wordt aangedrongen, en daaruit beweerd , dat gemelde Octroy en Placaten op het geval van het fchip Antoinetta niet toepssfelyk zyn, als hebbende gevaren, nog op de bezittingen der O os f Indifche Compagnie in Indiën, nog onder de begunfiiging van Freemden , ter fterking van vreemde Compagnien ,maar integendeel om te concurreeren in eene nieuwlings opgekomen vaart en handel, van welken vreemden gebruik maaken tot nadeel van den Staat, en zelfs van de Oost-Indifche Compagnie. En, op dat het verval van het OcTroy dooreen tegenovergefteld gebruik, of veranderde orartandigheden niet vreemd fchy» ne, beroept zig de fteller op de woorden van 't Placaat: ,, dat niemand der Ingeze„ tenen van den Staat eenige Inlage zal ver„ mogen te doen in eenige buitenlandfche „ Oost-Indifche Compagnie;" terwyl het bekend is, dat de rykfte particulieren dezer Provinciën in de Oost'indifche Compagnien van Engeland enz. deel hebben , waar tegen nog de Oost-Indifche Compa gnie dezer Landen, nog de Graaflykheidsofficieren zig ooit verzet hebben : namelyk , het liep te zeer tegen het algemeen techt der Ingezeetenen aan , hen te beletten hunne gelden te plaatfen , waar zy meenden zulks met het meeste voordeel en zekerheid te kunnen doen. Dergelyke vaart, als waar over verfchil is, Amstel- dam.  Am- STEJ> £>&m. i t I 1 794 NIEUWE NEDERLANDSCHE is, is voorheen niet ondernomen, niet omdat men er geen recht toe hadt, maar de gelegenheid ontbrak, omdat geene vaart op vreemde bezittingen was opengefteld. Dit openftellen is nu een nieuwlings opkomend geval, op welke het Octroy niet heeft kunnen zien. Verders wordt het gezach van een Engelsen. Rechtsgeleerde verworpen , en den grond van zyn advys doorgeflreken, en ook het bybrengen van de L. iz D. giii & a quib. manum. wederlegd. Van de zyde der Compagnie wordt Charnock befchuldigd van eigener authoriteit,eene extenfive interpretatie aan het Oélroy te hebben gegeeven; dat Hy dan van den Sou. verein vooraf interpretatie hadt moeten vraagen ; hier op worden van de zyde van Charnock, door den fteller der AmpliatieMemorie, fchoone redeneeringen, ten opzigte der uitlegging van wetten, bygebragr, en het aangenomen onderfcheid van de Interpretatio Ufualis, Doclrinalis en Authentica te berde gebragt, en daar uit afgeleid, dat een adres aan den wetgever hier niet te ftade konde komen; dat ook Charnock zig niet bevindt in 't geval van Interpretatie, maar van eene applicatie van de vet of 't Oétroy op zyn geval, op zyne ogt met het fchip d''Antoinetta; van een /erzoek,niet om interpretatie van eene duisere wet, maar om eene verklaaring, dat 3e vaart en handel, zo als die door hem net het fghip d'Antoinetta is ondernomen, niet  JAARBOEKEN, Augustus, iftfl. ?9S Biet ïtrydt tegen het recht der Oost-Indifche Compagnie deezer Landen, als fteunende ; op het gemeen recht het welk hem bevoegd maakte om deel te neemen in den vrysn vaart en handel, in de Engelfche bezittingen opengefteld, en daar door ivaren geworden een res communis, waar de ingezetenen dezer Landen even zo na toe ftonden, als alle yolken, enz. Waarop het aanvoeren van de zyde der Oost]-Indifche Compagnie, van nimmer van hun uitüuitend recht afftand gedaan te hebben, 't welk zy door twee gevallen poogt te ftaaven, wordt beantwoord. Men hadt ook Charnock befchuidigd, als of hy de waare beftemming van zyn fchip had verzwegen , het welk dan wederlegd wordt, en het tegendeel uit de Rukken zeiven aangetoond, en verders aangedrongen , dat niet Charnock , zo als hy van de Zyde der Oost-Indifche Compagnie wordt befchuldigd, maar de Oost-Indilche Compagnie zelve eene willekeurige interpretatie aan haar Octroy geeft, met te beweeren,dat de woorden,binnen de Limiten, kostheidshalve zouden gelteld zyn, voor b-oosten de Kaap enz., en met de Rappen, tegen voorfz. fchip Antoinetta gedaan, als uit niets anders dan eene willekeurige interpretatie voortgevloeid; dat dus de Oost-Indifche Compagnie geene bevoegdheid hadt, nog heeft kunnen erlangen, om eenen Engelfchen Gouverneur over te haaien, van een j'cbip m.t eene Hollandfcbe vlag, in de vryt r ' Hhh M >TEI.'  70Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEL- haven van een Engelfche Posfesfie gekomen ; te doen vertrekken ; gewapende vaartuigen aftezen den; om op dat [chip by zyn vertrek te loeren, het zelve te onderjcheppen, geweldig aan te vallen,. te verweren, wegt&uoeren, en aus den vlag van den Staat inden hoog ft en graad te fchendsn. enz. De Compagnie moet dan, beweert de Steller, of de ingeroepene gronden en regels van rechten geheel verwerpen, en dan.is het met alle onderzoek van recht en onrecht gedaan; of zy moet toonen , dat de regels op 't geval van 't i'chip ^d'Antoinetta niet toepasfelyk zyn; of dit niet kunnende toonen 3 moet zy haar ongelyk erkennen. Op alle deze gronden beweert dan de Steller, dat I. De tegenredeneeringen der Oost - Indifche Compagnie van alle gronden, en haare* tegenfpraak van alle wettigheid ontbloot is. II. Dat R. Charnock het Octroy van 1602 niet is tegengaan, maar in tegendeel overeen komftig aan het zelve heeft gehandeld. ■Mityëtr 90 tob' tut itH fvs^moov • rnrt Hier na gaat de Steller over tot eene be? denking, die op zyne eerfte Memorie gemaakt is, en de Oost• Indifche Compagnie ook heelt ingeroepen, namelyk, dat alle de redeneeringen aan de zyde van Charnock dan  JAARBOEKEN, Augustus, 17&2. dan eerst alleen konden te pas komen, indien een recht of wet nu eerst moet worden gemaakt en vastgefteld; maar niet, daar de Vraag valt over een wet of recht voorheen reeds&geraaakt. voorheen reeds vastgefteld; namelvk, dit ts? naar het oordeel van den Steller geheeld verkeerd aangedrongen, de • wvl Charnock niet bedoeld heeft aan te toonen, wat gunst of recht de Oost • Indifche Compagnie behoorde te hebben, maar wat zy weztnlyk en dadelyk hadt, en dus, daar de ftelling hier op t'huis komt: Charnock zou naar rechten kunnen bevoegd zyn tot zodanige expeditie, n aar hem zouae daar in het belang van den Staat het algemeen nuttkunnen obfleeren; zo agtte de Steiler net nodig, nog eenigzins over dit belang van den Staat en algemeen nüt der Oost-Indifche Compagnie uit te weiden * en aan te merken, 1. dat de Republiek voor de Com. pagnie beftaan heeft; 2, dat zy belang heeft niet by 't beftaan der Compagnie, maar van Vaart en Handel op Oost Indien. 3. Hel nadeel, uit den val der Compagnie, zou mogelyk, door eene goede fchikking, rykelvk kunnen vergoed worden. 4. He Compagnie moet niet ftaande worden gehouden door die middelen, die meer nadeel aan de Republiek toebrengen, dan het voordeel is der Compagnie. 5; De Republiek heeft niet minder belang by de Visfcheryen, babrieken enz., maar volgt daaruit, datjuist alle middelen tot behoudenis dier takken Hbb a £«ëd Am- ?tei « dam.  ?S8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- strlDAflfr goed zyn, ook ten nadeele van alle andere takken, van alle andere Vaart en Handel, of van de Ingezeetenen? Men dringt aan van de zyde der Compagnie , dat de Ingezeetenen van eenen Vaart op vreemde Kusten in Indien zouden Kunnen misbruik maaken; dog men antwoordt, dat de OostIndifche Compagnie ook wel misbruik van haar Octroy kan maaken, en dadelyk maakt, daar de Souverein wel uitdrukkelyk het Octroy aan de Compagnie heeft verleend tot vervordering van de Navigatie, Commercie en welvaart dezer Landen en derzelver Ingezeetenen. Dus eenige winstderving van de Compagnie uit de vryheid van vaart der Ingezeetenen,kan niet van genoegzaam gewigt zyn, om de Ingezeetenen van die Vrye Vaart te ontzetten. En ook , dat nadeel zelve, het welk de Compagnie tot een grond van tegenfpraak Relt, is niet gelegen in de Vaart en Handel van ■particuliere Ingezeetenen dezer Landen op Vrye Havens van vreemde Mogendheden in Indiè'n, maar in haar onmacht om in de concurrentie tegens vreemde Natiën het veld te "winnen. In deze onmacht, welke de Compagnie erkent, is het beter, dat particuliere ingezeetenen doen, het geen de Compagnie telve niet kan doen, dan dat men alles aan /reemde Natiën overlaat (*). En de OostIndifche Compagnie heeft in de laatfte jaaren (*) Verge'.yk Nieuwb Nederj., Jaaeb. 1791, bladz; 1320 en volg.  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 7«S> ten binnen haare havens en bezittingen Vreemden toegelaten, welke de voortbrengzeis van haareh eigen grond in Europa hebben overgebragt, van welken dus de Ingezetenen zig elders moeften gaan voorzien , terwyl de Compagnie verpligt was haar die te bezorgen In deze omftandigheden, in dit onvermogen der Compagnie, om de concurrentie van Vreemden te weeren, is het beter de Ingezeetenen daar in te doen participeeren, dan, door die uit te fluiten, alles aan de Vreemdelingen over te laaten; ja, dan door die uitfluiting de Ingezeetenen te noodzaaken, om deel te nemen in de vaan en handel van Vreemden op de Oost-indien, en alzo die concurrentie der Vreemden te fterken en te ftyven , ten nadeele der Compagnie. Immers, zyn 'er onder de Bewindhebberen onzer Compagnie zeiven, die deel hebben in de fondfen van de OostIndifche Compagnie van Engeland, en andere uitlandfche Compagnien, en dezelven daar fterken en ftyven tegen onze eigene Compagnie. In tegendeel is ae Concurrentie der "ingezeetenen tot de Vaart en Handel op de bezittingen van vreemde Mogendheden in de Om-lnaiën bet eemgst en zekerst middel, om de Vaart en Handel aan de Vreemden te doen ontvallen, alzo dezelven de onderfieuning van 't vermogen der Prye Nederlanden misfende , geen kragts genoeg hebben, om hunne Jpecula'ien gaande teh'Mden tegen de meerdere bedrevenheid en werk11 hh 3 zaam- Amsterdam.  Am- 8ïel- PAM. 800 NIEUWE NEDERLANDSCHE zaamheid onzer Landslieden. En , wat men van de zyde der Compagnie omtrend het herftelbaare van den Handel op Bengalen voor onze Compagnie voorgeeft, dit wordt van de zyde van Charnock wederlegd , en de onwaarfchynlykheid,zoniet de onmogelykheid, daar van aangetoond, en daar uit afgeleid, dat het eene verkeerden y ver is, van eene Vaart en Handel, welke de Compagnie zelve niet kan doen, en in welke de vreemde Natiën deelen, onze eigene Landslieden, welker deelgenootfchap, de concurrentie der Vreemden zou verzwakken, te willen uitfluiten. Verders worden de gevolgen overwogen, welken plaats zouden hebb;n , indien al eens de Compagnie wierdt ontbonden, en welken hier niet zo akelig voorkomen, als de Compagnie zelve die wel fchetst. En waf zou 'er niet al by kunnen komen, zegt de Steller, indien de Oost-Indifche Compagnie in plaats van de deur tot aie takken der welvaart en macht van dezen vryen Staat gesloten te hoüden, gebruik wilde maaken van veele andere MlDDELEN, Welke zy aan de hand beeft om haar hoofd nog vry hooger op te deuren , dan zy die immer heeft opgefiocken'i Verders wordt aangetoond, dat de Oost-Indifche Compagnie zelve , dat alle Compagnien haaren oorfprong verfchuldigd zyn aan de byzondere poogingen van vernuft en de werkzaamheid der particuliere Ingezeetenen, wier lief-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 801 Mefhelbery voor Navigatie en Commercie Amthans teiï onrechte voor winzucht, fchraap-*1^' zucht en eigenbaat wordt uitgekreten. De DAM* Groenlandfehe Vbfchery, uit Rederyen geboren, wierdt gebragt tot eene geprivilegieerde Compagnie, die wederom verviel, om dat zy aan de verwagting niet voldeedt: dus wordt de \7isfchery wederom door Redery^n geoefend: zo zal het ook uit de natuur der zake gaan met de Oost-Indifche Comoagnie , ten opzigte van die takken van haar bedryf, welke haar tot last zyn geworden. Hier op worden met levendige trekken, de opkomst en aanwas van Scheepvaart en Koophandel, en derzelver eerfte oorzaken gefchetst, en uit de veranderingen dier eerfte oorzaken de verminderingen,'t verval van die zelfde bronnen van wejvaard aangewezen, en dus aangetoond, dat'er eene nieuwe tak van Vaart en Koophandel op de bezittingen van andere Mogendheden in Oost-Indien ztg voor alle Natiën opdoet; dat het belang van den Staat vordert, niet dat onze Vaderlandfche Ingezeetenen, door eene kwalyk verftaane en verkeerde nayver der Oost-indifche Compagnie, van d'ien nieuwen tak worden uitgefloten, maar in tegendeel, dat de gelegenheid greetig aanvaard worden, om onze verminderde Zeevaart en Koophandel wederom eenigzinrs op te beuren, en aan derzelver kwynende ftaat een nieuw leven te geven. Immers welke gegronde redenen kunnen 'er zyn, om in een oogenblik, in Hhh 4 't welk  Am- 6TELDAM. 8os NIEUWE NEDERLANDSCHE 't welk men op alle middelen van behoud van Vaart en Handel bedagt moet zyn, onze eigene Ingezeetenen , ten aanzien van Vaart en Handel op de Engelfehe Bezittingen, agter de Vreemden te Rellen? Verders wordt op het overtuigendlle aangetoond, dat niet de rykdom van goederen, maar rykheid van vinding, van geest, van induftrie, van kundigheden, den Iteun uit. maaken van een Staatsgebouw, en dat even zo, niet een zwaar omlopend capitaal, maar kunde en beleid, en vrugtbaare hersfenen, de kragt van een Huis van Negotie , en den voorfpoed van eene Compagnie voortbrengt, zonder welke zy een zwaar gevaarte is , dat inwendig vergaat, of een voos lichaam, dat verflenst. Vervolgens wordt het voordeel voor eenen Staat, in het lokken en begunstigen van vernuftige en in Koophandel bekwame Vreemdelingen , met bewyzen, uit de ondervinding ontleend, blykbaar beweezen, en ten opzigte van het gedrag tegen Charnock gehouden, aangetoond, dat nog de Republiek , nog de Compagnie 'er iets by gewonnen hebben, dat die zelfde Vaart en Handel nu, in plaats van uit Vlisfingen , uit Oliënde geïchied, en vervolgd worde: dat het ook aan onzen Staat onverfchillig is,of een Compagnie , dan of Particulieren de Vaart en Handel op Oost-Indien oeflènen, mids die Handel en Vaart in weezen en in den boezem der Republiek blyven, en niet verhuizen naar  JAARBOEKEN, Augustus,1792. 803 Tiaar vreemde oorden ; mids die gevoerd worden buiten bezwaar van den Lande, en tot deszelfs nut gedye. 't Is ook verkeerdelyk door de Compagnie voorgegeeven, dat Particulieren door de vrye Vaart en Handel op Indien eikanderen in den grond zouden vaaren, en den Indifchen Handel hier bederven. De dadelyke Vaart en Handel van Particulieren op de West-Indien, op de kusten van Afrika, de Middelandfche Zee, Turkyen enz. wederleggen dit voor geven ten eenenmaale, maar de concur rentie van Vreemden bederft veele tak. ken van handel hier te Lande, vooral heefi de concurrentie van Ooftenrykfche particu lieren, den Indifchen Handel der Compa gnie hier te Lande benadeeld. De Com pagnie moest dus zo veel te meer Charnod en anderen, tegen die Ooaenrykfche en an dere Vreemde Particulieren laaten kampen om zo veel meer de concurrentie dier Vreem den te fnuiken: en indien hy zig, zo als de Compagnie voorgeeft, in den grond zoi vaaren, wel nu , (zegt riïen van de zyd van Charnock ,) dan zal hy immers de Com pagnie geen nadeel toebrengen , en dus 1 het nodeloos, zig zo zeer tegen zvne on derneemirigen aan te kanten. En wat 00 van het misbruik en deszelfs nadeel word voorgegeeven, daar de Compagnie de Vaai van Vreemden niet kan beletten,en van di Vreemden het zelfde misbruik is te vree zen, zo zyn al;e klagten , zo wei als alj Hhh 5 P0( Amstel- DAM, 1 l i | e c e e  Amstel- dam. i 804 NIEUWE NEDERLANDSCHE poogingen daar tegen nut- en nodeloos; in tegendeel het kragtigfte middel tegen dat misbruik, zou zyn, om de Landsgenoten mede in 't fpel te brengen , en daardoor de concurrentie der Vreemden te verzwakken , en voor te komen, dat de Europeefche markten niet vervuld waren met waaren, die de Compagnie vooral de Republiek, belang heeft, privativelyk aan zig te houden, die de medeconcurrentie van Vaderlandfche Liefhebbers, van die Europeefche markten zoude kunnen aftrekken, en in den fchoot van 't Vaderland uitftorten. Charnock neemt ook het zeggen van de Compagnie, ata; in ds merfchelyke zaken, en inzonderheid in de Commercie, dagelyks veranderingen voorvallen, tot zyn voordeel, en trekt 'er dit gevolg uk, dat men dan-ook niet altyd den ouden loop kan houden. Wierdt 'er f vraagt hy) een pasfage door het NoordWesten vat; Amerika gevonden, zvctt zou dan het verbod van het vaaren beooften de kaap de Goede Hoop en door de Straat van Magellaan beduiden, enz. Vervolgens wordt uit de Lands gefchiedenisfen aangetoond, dat de opkomst en bloei van onze Vaart en Handel aan den yver en liefhebbery van Particulieren te danken is, en daar uit by amkeering afgeleid, hoe nadeelig het is die yver, lust en liefhebbery van Particulieren iit te blusfchen. Waarna nog, hetgeen de Compagnie aan-nngt,namenlyk,dat zy by Refolutie van 29 Maart  JAARBOEKEN, Augustus; 1792. 805 Maart en 23 April 1791, onder zekere voorwaarde de vrye Vaart voor particulieren beeft opengezet, onderzogt, en, wat het uitwerkzel betreft, wederlegd wordt, aangezien die voorwaarden een bedwang inbonden, welke een verbod evenaart,enz. Maar het is van het grootfte belang, deze gewigtige Memorie , door den Advocaat Mr. i£. Luzac opgefteld, zelve te lezen. AMPLIATIE - MEMORIE gedaan maken , en overgeeven aan Hunne Hoos, Mogenden de STATEN GENERAAL der VER-EENIGDE NEDERLANDEN, door ofte, vanwege ROBERT VOUTE, wonende te Amfterdam, ais Last en Procucuratie hebbende van RObERT CHARNOCK, Burger van F lisfingen, zo voor zich zeiven als voor zyn Huis van Negotie, canteerendc en gaande onder de firma van ROBERT CHARNOCK en Comp., om te die tien tot nader appui van liet verzoek door voornoemden ROBERT VOUTE, in zynevoorjz. qualiteit by Requesie aan Hunne Hoog Mogenden gedaan, ten einde Hunne Hoog Mogenden gelieven te verklaaren s dat de Vaart en Koophandel, zó als die door gemeldén ROBERT CHARNOCK en Comp., met lm &ntp DM, ANTOINETTA zyn Amsterdam.  8o5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. zyn ondernomen, niet zyn flrydende met het recht aan de generaale OOST-INDISCHE COMPAGNIE dezer Landen , uit kragte van de fuccesfive OCTROYEN, door Hun Hoog Mogenden aan haar verleend, competeerende, en dat deze Vaart en Plandel aan ROBERT CHARNOCK en aan zyn Huis van Negotie zyn gepermitteerd. HOOG MOGENDE HEEREN! "Waanneer Robert Voute, als last en procuratie hebbende van Robert Charnock, Burger van Vlisfingen, zo voor zich zeiven, als voor zyn huis van Negotie, canteerende en gaande onder de firma van Robert Charnock 6? Comp, de vryheid heeft genomen, om by het Request, aan Uw Hoog Mogendegeprefenteerd, met verzoek, dat Uw Hoog Mogende gelieven te verklaaren,,, dat de Vaart ,, en Koophandel, zo als die door Robert Char„ nock, met het Schip de. Antoinetta zyn onder„ nomen, niet zvn ftrydende met het recht, aan „ de Generaale Oost < Indifche Compagnie dezer „ Landen, uit kragte van de fuccesfive Octroyen, „ door Uw Hoog Mogende aan haar verleend, „ compereerende, en dat deze Vaart en Handel aan Robert Charnock, en aan zyn Huis van „ Negotie zyn gepermitteerd, " een Memorie, tot appui van het zelve verzoek, te voegen, zo heeft hy, om dit verzoek te justificeeren, kortelyk de gronden voorgedragen, op welken dit zyn verzoek was rustende, daarinne beftaande: i. Dat hier te Lande, in 't algemeen, en inzonderheid mede door Uw Hoog Mogende zeiven ,  JAARBOEKEN» Augustus, 1752. So? ven, altyd ftandvastig is begreepen en geoordeeld, dat het vry gebruik van de Zee, en het dry ven van Koophandel met andere volken, volgens het natuur- en volks-recht, aan elk een vry ftaan, en aan niemand betwist kunnen worden; en gevolglyk, dat- naar die rechten, elk Ingezeeten van dezen Staat de bevoegdheid heeft, om de Zee te gebruiken en Koophandel te dTyven roet vreemde JNatien, wie of waar zy mogen zyn. 2. Dat, offcboon Uw Hoog Mogende deze natuurlyke algemeene vryheid van de Ingezeetenen dezer Landen, om te mogen vaaren en handelen op de Oost-Indiën, m zekere op. zichten, met betrekking tot ieder in t byzonder , hebben gefteld onder zeker bedwang, die ontneemende voor een tyd aan de Ingezeetenen , ieder in 't byzonder , en overbrengende aan eene enkele Maatfchappye van dezel. ve, door het verleenen van een daar toe die nend Otfroy aan de Geodtroyeerde Oost-In difche Compagnie der Vereenigde Nederlan den; Uw Hoog Mogende nochthans dit me gedaan hebben, om de Ingezetenen te privee ren van een recht en voordeel, hun uit d natuur couipeteerende; maar alleen met da heilzaam oogmeik, om hen van dat recht ei dat voordeel een veiliger, beter, en meerde genot te doen erlangen* •j, D?it dezelfde beweegoorzaken en doelein den, welke te vooren, by de oprichting de Oost-Indifche Compagrie, geftrekt hebbe tot grond , om dezeb e të begunfbgen me een Oftroy, door weik aan haar het recht 1 geaccordeert, van privativelyk te vaaren e te handelen naar en op de Oost. Indiën, e Amsteldam. Ampliatte • Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. : : 1 r 1 t s ï Q t  Am- stel" dam. Ampliatie- Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. j zat de: nie 808 NIEUWE NEDERLANDSCHE teLZdv! t?ftr0y. vaD ^ tot tyd te vernieuwen, of thans niet meer fubfifteeren, of hee beftaan van dat Oflroy, in eüen extehfivm IZ' Zdk° 330 £etTzdve» door een algemeen bedwang vcor alle Ingezeetenen, van niet te mogen vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door den Straat van Mage/aan, gegeeven word, tegenwoordig moeten doen afkeuren en verwerpen, daar het zelve Oftroy in dien ex* tenfiven ztn, als het opgevat word, tegenwoordig, en by vervolg moetende bivven werken, niet alleen niet kan beantwoorden, aan de beweegoorzaken en eindoogmerken welke het hebben doen verleenen, maar met dezelve gantsch ftrydig is. 4. Dat de Vaart beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door den Straat de Magellaan, voor alle Ingezetenen dezer .'.anden vrygefteld zynde, die vryheid met den Koophandel, welke dezelve Ingezetenen op en in Indien zouden mogen dry ven, op plaatzen, havens, en bezit* tingen van vreemde Mogendheden, of op zulke plaatzen, alwaar de Oost-Indifche Compagnie geen handel of flegts een concurrente handel met anderen Natiën is dryvende, aan de Oost-Indifche Compagnie dezer Landen geen prajudiciezoude toebrengen, noch kunnen toebrengen , en voor den Staat, ja zelfs, voor de Compagnie, van aanmerkelyk voordeel kan zyn. 3e Suppliant vermeende, dat hy, me* deze nden flegts aan te roeren, zyn verzoek genoeem korde houden voor gejuftificeerd 5 en heeft elven daarom, vooral wat he; jundique be'reft : zeer breedvoerig gedevelopeerd. * , Edocb,  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. • 8öQ " Edoch , Hoog Mogende Heeren ! nauwlyks, was het adres , door den Suppl qq. aan Uw Hoog Mogende gemaakt, bekend geworden, of hy heeft op zyn verzoek, en op de middelen tot justificatie van bet zelve voorgedraagen, zodanige reflexicn. hooren maaken , dar. hy wel dra overtuigd is geworden , dat zyne taak niet was afgeloopen; niet, Hoog Mogende Heeren! om het gewicht en de kracht der rederen, hem voorgekomen, maar om den glimp en de tournures, met welke zy te berde gebragt wierden. Zyn verzoek is door zommigen terflond uitgekreeten,niet alleen voor ongefundeerd, maar voorabfurd, temerair, ongehoord, voorbeeldeloos, befpotteiyk, en welke meer epithetes op het zelve zyn afaelaaden. De letter van het Odtroy van den jaare 1602, was klaar; het verbod van 1606', niet minder: de Oost Indifche Compagnie was geprivilegieerd, o/u alleen uit deze Landen beoosten de Kaaü de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan te vaaren: aan allen anderen was het verboden. Dit recht en dit verbod fubfifleerden nog in volle krag: en werking. Ingevolge van dien was het onderfcheppen en de confectie van 'f Schip / Antoinetta wettig, wel en te recht gedaan. Alle zulke en diergelyke vague asfertien, mei meer andere nog losfer en ongedetermineerder, zyn 'er onder verfchillende formen van bellisfende uitfpraaken, op eenen n.eesterachtigen toon, als '1 ware, uitgegalmd, zontler dat 'er 'nogthans het ge ringde toi^ rescontre van de gronden en middelei van des Supphants Memorie, veel min ter weder legging van dezelve, is aangevoerd geworden Men heeft zich aan de zyde der geenen, die dt zaak der Oost Indifche Compagnie tegen de Suppliant qq , meer of min guntïig voor dezelve in zagen, gecontenteerd . om cavalièremenr over d< middelen van adiirudtic, door den Suppliant qq. • tol \m- D.\M. A.njdia■ie-Memorie\>an R. Voute, jq. tegen de O. I. Co?np.; - 1  *io NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Amplia tie - Ah morie van R Voute qq.tege ée O. t Comp, tot justificatie van zyn verzoek gebezigd, heen te loopen, en (zo 't fchynrj gemeend/met eeni* ge fchimpfchooten en kwinkflagen genoeg af te doen. Eene handelwyze, die den Suppliant niet ■ vreemd heeft kunnen voorkomen in een tydge-wricht, in welk de grondbeginfels der aangebooren rechten en verpligtingen fchynen miskend te worden; de fchadelykfte begrippen allerwege zich , verfpreiden , en wortel fchieten; gantsch Europa «doorkruipen cn befmetten; in een tydgewricht» r.in welk men de Rechtskunde dartelyk behandelt, en voor de onkunde doet knielen; in welk men een Jean Jacques Kousfeau verhemelt, en een Hugo de Groot van zyne flandplaats ter neder fleept; in een tydgewricht, daar de prul fchriften het voorwerp van genoegzaam de eenige lectuur uitmaaken, en daar men zelfs, om niet befpot te worden, zich zorgvuldig moet wagten v an eenigzints te doen blyken, dat men zyne kunde in ouder bronnen heeft leeren fcheppen. In zulk een tyd, kan het den Suppliant, noch niemand, die gezond oordeel heeft, vreemd voorkomen, dat 'er over eene zaak, zo gewigtig als het opgemeld verzoek van den Suppliant qq. is, ook zeer luchtig en vluchtig door zommigen word geredenkaveld , en de gronden en middelen door hem gebruikt met louter gefnap, als genoeg afdoende, worden afgezet. Dan, Hoog Mogende Heeren 1 hoe fterk en algemeen die overheerfchende, en als men 't zeggen mag, epidemique fmaak zommige geesten mogen behaagen en aandryven , het zy den Suppliant niet te min vergunt, om in eene zaak, zo gewichtig als die, met welke hy in deze gechargeerd is, eenen gantsch anderen weg te volgen; eenen weg die hem, door de behandeling van rechts-, zaaken ten tyde dat Hugo de Groot leefde, word aan-  JAARBOEKEN, Augustus, i7g9. 811 ,n fW hv hiec vreeze de gronden aangreWchten n de au hSitei? Van voornaame Ge-1 °°ïï «och befpotlyk, maar rustende op de zuj tócÉ^S%^« ea geadopteerde prm:cipes van rechten» Vnnr 7b veel de Suppliant het uit den zameni n van^lle bedenkingeh op den inhoud van zyne \ IX-elS MtTrie levalL heeft kunnen na: gaan en oprhaakeb, komen j duidlykheid en klaarheid georagt, z«Wjk ntu oE i de volgende ftellingen: t Dat Privilegiën, door eeh Soüveraih gegec S" ?el voor het beloop, van «cjj^^vg duurende dien tyd, irrevoeabel zyn, ftanc i en werkinge behouden. » t^r een Geoftroyeerde in de posfesfie en « * St vol genoc vaJ! een Odrby blyft, *M Ee zelve niet is gerevoceerd, of de tyd dj ve Sü afgeloopeh; dus ook het Ottroo; ïau de Oost-Indifche Compagnie verleend riet zynde gerevoceerd, of de tyd der ver " unS daar van afgeloöpen, de Oost - Jtjffl Se Compagnie gebleeven is, en nog is i rpSee6 in het genot van het zelve met Se de gevolgen daar uit profilerende Si da de Oost- Indifche Compagnie, mg, Tolge daar van, het recht van cönfiscaue t< een het Schip de Auioïiuna heeft kunne lebruiken , en als nog de Vaart beoosten c ËKS door den ftraat van Magélla n « alle de Ingezetenen dezer Republiek kan bj ktteQ* lü 3-Da! \m- ITELoam*. Am platte • Memorievan R. Voute, qq. tegen de O. /» Comp. 1 l r r > ï ♦ 5 !4 ft e n »  Amsterdam. Amplialie.Mcmor ie van R, Voute, qq.tegen de 0. I. Comp. 312 NIEUWE NEDERLANDSCHE 3- Dat, in allen gevalle, de Suppliant, alvoorens zulk een expeditie tè onderneemt, daar toe aan den Souverain moest verzogt hebben permisfie, of authorifatie, 4. Dat eene Vryheid voor alle de Ingezetenen dezer Republiek, om op vreemde Posfesfien in Indien te vaaren, voor de Oost-Indifche Compagnie ichadelyk en voor de Republiek ondienftig zoude zyn. Met deze korte voorftellingen meent de Sunpliant den zin van alle de ongedetermineerde asfertien en argumentatren, tegen zyn verzoek voorgeworpen, ten allerklaarfte, ten allerduidelykfte en tevens in volle kragte by een te hebben vervat en uitgedrukt: en het zyn dan ook deze vier voortellingen , die hy tot eenen richtfnoer zal neemen, om een bepaalde orde en gang aan deze zyne AmP katte-Memorie te geeven, ten einde aan Uw Hoog Mogende nader te doen blyken, waarom de Suppliant aan de redenen van tegenfpraak, door de Oost - Indifche Compasmie te berde ge' bragt, die waarde noch kracht kan toekennen, welke aan de zyde der Oost - Indifche Compagnie daar aan gegeeven fchynt te worden; en dus ook nader, met de meeste evidentie, de gepastheid van zyn verzoek, en de ongepastheid van de tegculpraak aan de zyde van de Oost-Indifche Compagnie, tegen het zelve gedaan, te betoogen. Het valle Uw Hoog Mogende niet lastig noch onaangenaam, dat de Suppliant om aan dit bellek volledig te kunnen voldoen, en het onderwerp van zyn betoog met te meerder blykbaarheid voor den dag te doen treeden, de vryheid gebruike, daar m op te klimmen tot de eerfte juridicque gronden, op welken een gefenonken Privilegie geagt kan worden  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 813 den zyne kragt, 't zy meer 't zy min, te behouden of te verliezen ; (laan te blyven, of te vervallen, en mits dien in orde na te gaan A. Wat het recht dióïeert, dat ten aanzien van Privilegiën , zo in 'c algemeen als naar derzelver byzonderheden befchouwd, en dus mede toepasfelyk op de Oftroyen , aan de generale geoctroyeerde Oost-Indifche Compagnie dezer Landen, door Uw Moog Mogende verleend, in acht genomen moet worden, om van derzelver verftand, kracht en werking, mitsgaders van derzelver applicatie op voorkomende gevallen, te kunnen oordeelen en iet zekers te bepaalen. B. Vervolgens, hoe verre die rechts doctrine, iu het byzonder, toepasfelyk is op de gemelde Octroyen van de Oost-Indifche Compagnie dezer Landen ; en voorts daar uit te demonftreeren, dat de drie eerde geallegeerde ftellingen, hier boven gemeld , wel verre Van naar rechten gefundeerd te zyn, in geencn deele met dezelve overeen gebragc kunnen worden. C. Dat het verzoek, ten deze door den Suppliant qq. gedaan, overeen komt met bet belang van de Republiek, en zelfs tegen dat van de Oost-Indifche Compagnie niet aanloopt Wat dan, in de eerfte plaats, betreft de dispofitie van het recht omtrent Privilegiën, zy het den Suppliant veroorlooft vooraf op te merken, da» 'er, volgens dezelve, tusfchen Privilegiën en Privilegiën, tusfchen Oftroyen en OcTxayen, cn an. dere fouveraine vergunningen van die natuur, grool onderfcheid gelegen en te maken is: men vind, onder anderen, dat 'er zyn Privilegiën en Oc traven, die door den Souverain gegeeven worden : J Iii 2 1. Be Amsterdam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de 0. U Compi  314 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Amplia» tie - Memorievem R. Voute, qq. tegen de O. L Comp* B 7J j£ ei. z k Prof. 1. Betrekkelyk tot deszelfs eigen rechten of eigendommen. 2. Betrekkelyk tot de rechten en bezittingen zyner Onderdaanen. 3. Uit loutere mildadigheid. 4. Tot belooning van gedaane dienften. j. By wyze van verbindtenis. 6. Zonder verbintenis, en enkel uit de volheid van zyn opperde macht. 7. Enkel en alleen om aan eenen gepriviligeerden of geodtroyeerden eenig voerdeel toe te brengen. 8. Of om daar door het algemeen nut en ooirbaar van den Lande te bevorderen. 9. Betrekkelyk tot perzoonen. 10. Betrekkelyk tot zaaken. 11. Betrekkelyk tot enkele perzoonen. 12. Betrekkelyk tot genootschappen, 13. Betrekkelyk tot zekere ordens, ftaat, of waardigheden van Perfoonen. 14. Zodanigen, welke verordeningen van beftier mede brengen. ij. Zodanigen , in welken eene meer of min vermenging van deze opgetelde zoorten voorkomen. 16. Met vrylaating, om dezelve al of niet te gebruiken. 17. Met de Faculteit om die weder aan anderen te kunnen overdoen. Eenige \?an deze verfchillendheden zyn door einold Cnrike, Secretaris van Gend, aangewee:n in een boekje, door hem uitgegeeven, in den are 1652, alwaar hy in het derde Hoofdftuk dc vifione Priyi.lcs.iornm handelt, p. 30. en meest ch bedient van het Romeinfche Recht, cn van de ere eeoiger voornaame Rechtsdoctoren.  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 815 Prof. Noodt in zyne Com. ad. t. ff. de Jeg. p.. o. zegt: mahr metus ejl a privilegus, adunum< hominem perünentibus: cum fint privae leges. Sed; interefi, uirum in aliquem, an pro aiiquo, out de aiiquo, feraiur privilegium: alterum ju m bonamparcem' forte ft praemium datur, aut poena re- i miltitur; alterum in malam; ut, fi nova pemturi poena, aut vetus gravatur. Mud non vetmt Le.v duodecim. Tab. & exiaut e.xempla.hocyciuii: — Met een woord fpreekende van Privilegiën in t al-1 gemeen, ad t. //. de Jufl. & far. p. 7 zege hy: Podremo tenendam; quod quaedam prtvi egut per{oms, alia caufis, dantur, quorum different ui in h 68. & l. 196. D. de reg.juris De woorden van de eerfte dezer twee wetten luiden aldus: In omnibus eau/is id obfervatur: ut, vbi perfonae conditie locum'facit beneficia, ibi deficiënte ea, beneficium quoque deficiat; ubi vero genus acttonis td %fider at, ibi, ad quemvis perfecutio ejus devenerit non deficiat ratio auxilii: de twede behelst deze woorden: Privilegia quaedam c/iu/ae juut, aucedam perfonae: & ideo quaedam ad haeredem transmilluniur, quae caufae funt: quae perfonae fuut, ad haeredem non tranfeunt. Andere Rechtsgeleerden maaken daar toe nog gebruik van de L actui cm 3. §. I. /. forma^quamauam <\. f. de cenjibus. I. immuniteit. 4. jj. de jure VnZl exeeptiones 7. pr. §■ I* ff de except. I daf musque 19. §■ I. #• "ejeb. auctor. Jud. poffel l ex plurib. 42. //• de adminijl. Aperte, tutor. %. fuerat 29. Inftif* de cètion. h un. C. de prmkgio dotis. Prof. Voet, ad. t. f. de Confl. Princ.%. li. laat zich breeder uit over de verfchillende foorteu van Privilegiën: leerende, dat de Souverain, by het verkenen van Vrydommen en Privilegiën, eerjs In 3 an-' \m- TEL- 3 AM» impliaic-Me'lorieHin R. ^7oute, 'q.tegen ie O. I. Zomp.  Am- fiTELOAM. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegen de 0. I. Camp, I i • ! ! I ï 8itf NIEUWE NEDERLANDSCHE anders recht doorgaande niet verkort. Om dit te bewyaen , maakt hy eene drieledige verdeeling van zulke Privilegiën, welken niet enkelvk den Souverain raaken, en daarom zouden kunnen fchvnen een ganders recht te verkorten. De eerften doethy beftaan in Vrydommen, die hem zeiven of zyn fchatkist raaken, als by voorbeeld, Vrv:'ommen van asten, tollen enz. De tweede zoort fielt hy in zulten, waar by aan dezen of geenen vergund word alleen zekere konst, neering, koophan- oldryf'te 0effenen i en tot die zóort brengt hv de Odtroyen aan de Oost- en West-Indifche Maatfebappyen door Uw Hoog Mogende verleend, Ir n i ^ ^ Z°°rC breD8thy z»!ken, door welken het recht van een ander onmiddelyk verkort of aan dezelven afgenomen word, By het eerft lbort Czegt hy) word niemand ongelyk gedaan, om dat de Souverain flegts over zyn eigen recht befchikt. By het tweede foort word ook niemands reet verkort, maar aan anderen flegts eene zekerheid ge. geeven , om in hunne hoop of vcrwaetine van winst met te leur gefteld te worden. Bv het derde loort wordt het kwetfen van een 's anders recht wel vooronderfteld, egter niet zodanig, 0f f,et kan , om byzondere redenen , voor eeoorioofd aoorgaan, D.c Rechtsgeleerde 'erkent niet te mm, Ja gunften van dien aart dooreen Souverain nie aehooren verleend te worden; teiï-zy rttattZirootftc noodzakelykhcid en nuttigheid: • £r°f' Txic! .,rPrcekt ook vervolgens van bet vercnil van Privilegiën, voor zo verre die betrekM :yn of tot Perzoonen, of tot zaaken 8. i2 wl Iers met betrekking tot enkele Perzoonen of oorten van Perzoonen, en tot gemeenlcWpen :enootfchappen of burgerfchappen, 8 bSHSLl »Y gewag makende van de vtWchillendeiTri ,ien, door de Graven aan de Stede* gelchoS, Uit  ï jJAARBOEKEN, Augustus, 1792. 817 uit hoofde van de dienden aan hun door dezelve gedaan, en van welken Hügo de Groot ook^melding maakt, in zyne Inleiding tot de HolU Rcgtsgel. L, 1. C. 2. nmn. 20. 21. De Suppliant heeft gedagt deze korte fchets van de verfchillendheid der Privilegiën te mogen bybrengen, om dat daar uit terftond blykt, dat, wanneer men van het gebruik van zekere bepaalde Privilegiën, van derzelver applicatie op voorkomende gevallen, en het al of niet ftaan blyven of vervallen van dezelven, 't zy geheel 't zy gedeeltelyk, fpreekt, het dan niet genoeg is, daar van in vago gewag te maaken, en zich te bepaalen by het denkbeeld van een Privilegie over 't algemeen befchouwd; en dat het over zulks ook niet genoeg is, van de expeditie van F Antoinetta fpraekende , dezelve te taxeeren van opzettclyk het Octroy door Uw Hoog Mogende aan de Oost Indifche Compagnie vergund, te violeeren:— hei vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, te ver. klaaren direct, en tegens en binnen de limieten var het Odfroy der Oost-Indifche Compagnie aan tt loopen: — in vago te zeggen, dat_ daar toe maa: alleen ten bewyze nodig is, het inzien van he OcTroy van 1602: — de fuftenue van den Sup pliant te „noemen eene onbekende ftelling; eeni eigendunkelyk interpretatie , en wat al meer vai dat alooi word geopperd; maar dat men een Pri vilegie , over 't welk men handelt, byzonderlyl behoort te examineeren, en vooraf in te zien vai wat aart en natuur het zelve is; vervolgens dsa uit optemaaken, welke gevolgen uit het zelve pro flueereh, welken rechten het geeft, en welke vei pligtingen het oplegt. Dit vooraf in opmerking genomen zynde, z; de Suppliant nu toetreeden tot eene nafporinge va Iii 4 hs Am- sTEL* dam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq. tegen de O. ƒ. Comp. 1 1 r 1 n :t  Am.- sterdam. Ampliaiic-Memorievan R. Voute, qq.tegen de Q I. Qomp, i / ) i 4 Bot 818 NIEUWE NEDERLANDSCHE het geen wat het recht, ten aanzien van Privilegiën , zo in 't algemeen als naar derzelver om Handigheden befchotiwd , en dus mede tpepasfeiyk op de Odtroyen door Uw Hoog Mogende aan de Post-Indifche Compagnie fuccesfievelyk verleend, dicteert, dat in acht genomen zal worden, om van derzelver verdand, kragt en werking, mitsgaders van derzelver applicatie op voorkomende gevallen , te kunnen oordeelen, en iet zekers te bepaalen : hy zal , om daar in met te meerder klaarheid voort te gaan , en aan dit gewichtig onderwerp zo veel moogtyk het helderst licht toe te brengen, ten einde die van de Oost-Indifche Compagnie van hunne misvatting te overtuigen, in eenige digreflie treeden, en zyn gevoelen ftaaven zo door het gezag der meest geaccrediteerde Schrvyers als door de dispofitie van het recht zelf: eïqdelyk, om niets te verzuimen van het reen in 't behandelen van deze zaak, de evidentie kan derKen, zal de Suppliant, onder welncemen van Uw Hoog Mogende, zyn voordragt brengen tot eenige pepaalde Propoütien, • • fa Het is dan zulks, Hoog Mogende Heeren' dat le Rechts - Dodtoren uit eenen mond keren. I. Dat, om van den zin, de nattrür, kracht werking en applicatie van een Privilegie re «'.ordeeten, dezelve regels moeten gevolgd worden, welke ten aanzien van Wetten, Traótaaten, en Contradten, daar roeplaats hebben. Intcrpretationem privilcgiomm quod auinet, G Ultiem deip/b verbornmfcnlu hae/itatio Pt, ea 1xe,quae detegun interpnuminnediaajmc ■uoqttetrahendajhnt.- Voet adt. f. de Qwli 'riné. n, 16. ' J  JAARBOEKEN, Augustus, tyjtf. S:o Het geen ProfF. Voet hier zegt, met betrekking tot de bedenkelykheden, over den zin der woorden , oorvallende, word niet alleen door alicd^DD. seleerd, maar ook geextendeerd tot alle zooi ttn fan bedenkelykheden, die 'er omtrent dekracj werkins verftand, en applicatie van Piivilegien ,.ir nliatzen hunner fchnften, daar zy over ut, rezels vaSpreteeren handelen; hunne bewyzen Set Sende'uit de regels, die omtrent het uitleggen van wetten aangenomen zyn, en d wel met soede reden, vooral ten aanzien van Privilegiën, K dé Hoore Overheid verleend of gefchonken ; alzodez-ïc dadelyk zyn wetten, als behelzende eene uitdrukking van hJren wil, iggj^g Ingezeeten fa houden is zich te gedraagen. waarorr So m Groot i. B. 2. di van zyne Inleidt^ tot 1 HM, Rechtsgeleerdheid har.deerjde van 'onderfchdd en verhing der liet ten, daar mme Sg maakt van de kragt der handvesten. rW ■ eunque igitur Imperator per cffolain fff"? Hot cm tUtiiit, vel coguojecus decrevtt V t de pM nointerloanns el!, vél ediflo praeceptt legem f con/lat U d. %. * Mnftit' 'Prtnctp. Hier uit volgt, dat de regels, naar welkend zin de natuur, kragt en werking der wetten mot ten'onderzogt worden, ook tot dchtfnoet-moett ftrekken, om die van Privilegiën, en mitsdien ins pelyks die van de Oftroyen der Oost-lndifch Compagnie te bepaalen. Dat, wanneer een privilegie tegen bet/aft* meen recht der Ingezetenen aanloopt, het ze ve dllerjlrihsi moet worden geinterpreteert en opgevat. Ouod efl contra jus commune 'jlrt&e efl inic ~ Tii 5 F \mrti- )am- Ampliet' tic-Memorievdh R. Voute, qq.legen de O. /. Comp. i 1 I-  .Amstel*dam. Slmplia* tiet- Me tnorie van R. Voute, qq. teget üe O. ƒ, Comp. 820 NIEUWE NEDERLANDSCHE prctandum, zegt Tiraouellus in pracf.ad Retr. n. 01 ci 03. Etpraeterea, privilegia, cum ex hh aïteri é •praejuchciwn, reftringenda funt ad huncfaneino■dam, ut attent is &> mat ure perpcnfis verbis , & menie concedentis, in eo accipiantur fenfu, oui minüs alteri noceat. covarruvias £. I.C, xvit p. 95> «• 13. in fin. Plane, quant urn ad ipfas perfonas aut caufas. ?uas pnvtlegio comprehenfas e[fe in aperto efl, inJpiaendtauvidetur, an priviïegio indulto contineantur ca, quae Juri communi repuguant, aut y riLiTATi publicae; vel Jus tertio quaesitum (popis terminis habilibus') adimunt, aii ex advem /o mtllius aut solius concedentis jura diminuant • 0 enimjun publico vel alteri quaefito quid detrahi appareat, strictissimam merito interpretationem acllubueris, ut quam minimum Juri communi de rogetur , mibusque tertio quaeptis ekcedat. Voft ad IJ. de Lonjl. Princip. n. 17. Tot bevestiging van die algemeene docfrine kunnen neg in verfchillende opzichten van applicatie gemaakt worden dc f. 2. ff. neqtud m loco publico, en vooral de woorden van de /. 4. C. de cmancipat libcr. nee in cunisquam injuriain beneficia tribucre moriseftnofiri. Het is dan zo, Hoog Mogende He°ren! dat wanneer een Privilegie aanloopt tegen het algemeen recht,het zelve allerftrihst moet worden geïnterpreteerd. Maar wat hier door jus commune al•remcen of hever gemeenfchaplyk recht te verdaan s" dit fchynt den Suppliant toe eenige opheldering aan zyne zyde te vereifchen, ten einde allen woordenüryd cn alle twyffel over zyne meening voorgekomen, en weggenomen worde; en hy verneem z;ch daar toe niets beters te kunnen voordragen, dan t geen 'er Prof. Noodt van geleerd heeft, in  JAARBOEKEN, Augustus, 1702, 82I 5n zyne Probabilia jurls L. 1. C. vn. p 12. Dus} fpreekt die voortreffelyke Rechtsgeleerde; s Pari fenfu accepcrunt \Vetcres\ communia e? purlica j'tre tiaturalt: ttixeruntque Ulo jurc publica, Jive communia, omnia quorum innoxius j est usus; aique adee non tantum aerem, aqitam projluentem, mare, & littnra maris quae enttmerantur in §. I. Infi. de rer dmf., fedea qw ane,quae in feqaentibus ibi %%. de Jlummtbus, porlubus ripis, adduntnr: utique, quaunus in- hoxiam habent uhlitatemi nam llUC dllCUnt O* l 24'. £>. de damno infecto. I. JO. de adqutrcndc rerum dominio fi? /. 3- §• D- nc in loco p"~ b' .. Hoe amplius, Veter es etiam caeter a privA • TA BONA, cum habent ulilitatem domino non gravem, nee damnofam, communium neming e> jure complexi fuut* Door gcmeenfchappelyk recht, of jus communi moet over zulks verftaan worden, het recht tot hei gebruiken van alle goederen, door welk aan eei •ander geen fchade word toegebragt. Prof Naoü dringt dit nog verder aan intJ.vin. Dus luiden zy ne woorden: Ex his, quae ditla Junt iiipcnor. capite, palam eiï, hoe ejfe naturae jas, ut in pte rUquey quae habent commodum concedenti neqtt ' noxium neque molefium, Jive ca nullius in bom jint, five in alicujus dominium concesjerint, que dammodo prijllna fervetur communio. De Suppliant zal niet beflisfen, of Prof. Noodt die door zyne fchriften een onfterffelyken naar verworven heeft, en behouden zal, zo lang al de Regtsgeleerdheid in eenige waarde zal blyven dat jus commune niet wat al te ver heeft uitgebreic hy zal zich enkelyk veroorlooven daar by alleen 0 te merken, dat, hoe het daar-mede ook gelegc lM- 1 EL" )AM. dmpliaie - Mt' morie \'an R. Voute , qq,tessen de O, I* Comp, 1 s \ s p n >  Amsterdam. Amplia tic Mc, mar ie van R. Voute, qq.tegen de 0. 1. Comp, i i i i t 2 f 0 J a g d ft L nt. zt 822 NIEUWE NEDERLANDSCHE moge zyn, dit nochtans zeker is, en door niemand eene Zt ^ h^ ^ vmren cn handeien van « ■ vtn een n sL'f f0*18» e" Van ^Ingezetenen van eenen Staat toe en op andere Landen be- menfchappelyk reelu, word geheeten. naJunrlv'ï °,Ï-?P d.f0 ,gronden van hèt BlgemeeQ natuuilyk reent, dat Grotius zich heeft bedient van de redenen, welke de Suppliant, in zVneme! rnorie bladz. o. aan Uw Hoog Meende voorre delTar^f' te? ^ dat d™t eThaï daarSrHP1-°P InC"Cn W3S cen ™ ïn nïn? ^gezetenen, voor het verkenen van ^oe was. de Groot betoogt het ook in 't « AOtóe, B. II, II. 2. » bPïl/nf/15^' dan is !lct eene zekcre waarheid, a de Ocrroyen aan de Oost-Indifche Compagnie door Uw Hoog Mogende verleend , derogerende aan hatjb, ««■««. en wel aan hetV Z£*?ve>j ArCcht Tan alle de ingezetenen doer Republiek, diens volgende ten aUerjiriknïe geKerpreteere moeten worden. ë Imkers, Hoog Mogende Heeren.' kan het niet thp daar zynde, cn dezen Vorst affezwooren, «n olie Ingezetenen dezer-Landen een gelyk recht :booren wierd tot de vaart en handel op de ll en. dat die.vaart en handel wierden ïes com. wies, gemeenfehappelyke goederen voor alk de andzaaten; dat daar uit fproot een jus commu. ■ , een gemccnfchappelyk recht voor allen delven en ieder in 't byzonder; cn dat elk .een, wie  JAARBOEKEN, Jtigusi4ii\ 1792- Ss3 wie 'er lust toe had, daar ^J^^SÉv Bfi eÖ£ , ^ S^eS,;c zy af-, SlyCTzy by genootfchappen^rnovne • Uw Hoog Mogende Me/rfjf/ ïïEÏ n'Syzoïdef JeThf foor'de Generale OostSfchfCompagnie, gelyk de Suppliant by zyne voorSmeS beeft voorgedragen bladz 9. Pn vol?' weshalven het voor indisputabel moet gehoSn worden, dat, ^«fffi'JgS Het ,-«i ««/«««e aanloopende, allerjlnkst moean worden opgevat en geïnterpreteerd, dan ook d vS de Ctofc-Indifcht Compagnie tmallerfirtkiju moeten worden opgevan. In de derde plaats is het een algemeene doclri ne dat. een privilegie nimmer kan opgeval en gebruikt worden zodanig, dat er een on gerymdheid uit volge. Uunqwm auiem fzegt EverhARDüs in loco e ■ rhl'urdo') ca interpreuitto alicujus contract us fl\ PriÏilegu fumenda efl, ex qua fequeretur at ij-S Deze decifie ftéunt op den algemeene re«l voor het uitleggen van wetten, contraftec f-rTaile zoorten van verbintcnisfen; naamlyk, u, Sen uitlegging van woorden, hoe algemeen e onbepaald dezelve ook liggen, mag aangenomen S een zin aan dezelve gegeeven worden w ke eene ongerymdheid na zich fleept. Verba g vendu: fuut reflringenda, in quantnm alias a jïtrditas inde er at emerfura, Pufendokff de O rEt- iAM. impliaie - Menorie>an R. v'oute, >q.tegen ie O. ƒ. e n * it n » l- i- h.  Au- vSTELDAM. Am/dia He. Memorievan. R. Voute, qq. ie gen (Ie U. /. Conti. j t i t 2 V c z II rn b< ec vc 224 NiEüWE NEDERLANDSCHE è z;*; f'rVIt 5> £■&J ir- G«o"os * # I^8* "«ff^ «^Pamnumiïs%°e\ ■ t etor. Lx conirano, Verba etiam IfrMus auam SS *?i ö* ^rt» wqaitatcm* vel ab/urditaten ■ "■al 'nVr re/lrm°»e> MMe»dul/lrSZ a,Ct;J/.,nos ter 111 mos proprietatis nift rirV,,™r, 'ja* aüad fuadeanl 2Stattuo'r^f^tZ rejringuntur, quoties inde refultaret ab&Sdn- telleStus vAsqmu* Controv. Wuft. Lib.TcJtV!r' iSoneJi asjerendu,n, dieenduin vel},YcLdumt' m fumendus Me intellect us, ex quo jequ pot ft ver har dus , /. ah abfurdo. — Sane. zmr n™> Noodt ad t.fi. de //. te* an eftyenfimtle, legis autUrem in re gravitf ena jolmsfejtulte atque abfurdc loauï? ne puta ta ïd T/ m0d° 6/13 Ut SAr- iitai. td Peteres dtligenter obfervarunt, ij fytit ompJura cxcmpla: fedconteniusero indicaïfe duo j'piani 1. 3. yj. de do;mt% -n & Lrouwens de gevoeglykheid van dien regel is zó astbaar, dat het niet te verwonderen sf dat de eive geen tegenfpraak vind; weshalven met reden poronderfte d mag worden, dat de Oost It dffche brnpagme die ook niet za! tegenfpreeken, en óvS !ks toegeeven dat de Octroyen van de Oos?- n" f n ' °P8eVat * ™ gebruikt iEWnr? ^' ciec «b-ndtf dan de Wgen by de DU. aangenomen, te wecten: Du  * JA ARBQEKÈN, Augustus, 1792. 825 Dat een privilegie moet opgevat en gebruikt worden overeenkomftig met het oogmerk en doeleinde waar mede het gefchonken is. Dit volgt uit de natuur van de zaak. Word 'er aan iemand iet gegeeven of gegund om 'er mede naar welgevallen en eigendunkelykheid te handelen, zo ftaat het hem vry om 'er gebruik, geen gebruik, of zodanig gebruik van te maaken, als hy verkiest, mits daar mede geen morcele, of civile wetten overtreedende, noch eens anders recht verkortende; wordende deze bepaalingen altyd ftilzwygende in fchenkagien en vergunningen vooronderfteld. Word 'er in tegendeel aan iemand eenige gifi gedaan of iet vergund tot een zeker bepaald einde, en met een zeker bepaald oogmerk, dan kan he gegeevene of het vergunde niet anders gebruik worden, dan overeenkomftig met dat zelfde oog merk, en tot dat zelfde doeleinde; het zy dit dii gifte of die vergunning gefchiede ten voordeele al leen van dien geen , aan wien die gefchied; het z' dat die ook ten voordeele van anderen, 't zy hoofd zaaklyk, 't zy gemeenfchappelyk, 'tzy gedeelte lyk, gedaan worde: de reden daar van ligt in de eenvoudigen regel, dat wie een gunst ontfangt e aanneemt, gebonden is aan de voorwaarden, 0 welken dezelve hem gefchonken is, en hy die aar neemt: zynde dit ook het fundament, waarom d interpretatie van Privilegiën (om dit nog in 't voc* by gaan aan te merken,) aan de zelfde regels a die der wetten , en onderlinge verbindtenisfen door de DL), word onderworpen, en gebonden; c wel, om dat, in alle die handelingen , alleen mo< acht gegeeven worden op den wil van den Souve ain, als geevende zyn wil de kracht aan een beve gefchenk of vergunning, gelyk in den onderlin; verbintenisfen de wil der contractanten de kragt a£ c Amstel*dam. Ampliatie- Me- morie van R. Voute, qq.tcgcn de O. I. Comp, ! 1 1 5 I- e s n :t , ;e n ie  Amstel* dam. Ampliatie--Memorievan R. Voute', qq.tegen de O. I. Comp. 1 i / t : t i t 1 t h l S26 NIEUWE NEDERLANDSCHE de verbintenisfen geeft, zynde de woorden of daa«> den welken gebruikt worden , om den wil uit de u-ukken, blootlyk kenmerken en aanwyzers van den wil; 't welk Cicero heeft doen zeggen, ■— met betrekking tot de duisterheden , welke in eefie reden kunnen voorkomen, in pde quid feu/erts , non ejuid dixeris, cenfencium: waarom dan ook de meening, de wil van den Souverain, de eeniglte richtfnoer kan weezen, naar welken Begunltigden zich in *t gebruik Van Privilegien te gedraageiï hebben. Plurimum quoqtte prodefi ad verum fenjhm invefiigandum, in legt* bus cum primls, infpicere raiionem legis feu cauram c? refpcclum Mum, qui adlegem ferendam ld. torem moverit Pufendorf /. c. %. 8. Met korte woorden geeft Hewecgius te kennen, hoe men Jen zin van eene wet moet nagaan; quaudoquideut ■ero interpres men tem legiflatoris ex ejus verbis, 'diisque fignis, deftincte reprcfentat, confequens ft:_ ut & ad proprium £? tranflatam verborum 'gniftcationem & adeorumdem a-uva

fv Ceunexum urn iis qiiae antecedunt vel coufequuntür, & ad p/ius veram naturam acqne indolent, & denique 'el maxime ad legislatoris finem ac rationem }uae illum ad ferendam legem implllit, atendeudum fit; adeoque Mi & fapia/u omnino & 8 ,"rn faciant, & joye fudicent acquo, qui ratonêm legis, ejusdem animam esse profiten:ur. Heinecciüs Jur. N. &r G. Lib. 1. %. 102. Noodt ad t. (f. de 11. laat 'er zich dus over uit: mie omnid igitür ,cum explicanda lex cJlyOporiec nfpici ejus verba, & qtiidem uuiverfa, mentém l' foli'lo indicalura. — ambiguitas non J'emper aeret cired verba: aliquando penei rat ad menvn, qïtodft efl: placet hoe Pauk l. 19. D. adextb. non opo iet jus civile calumniari, nequevcra captarc: fed qua me'nte quid dicatur ani- MAd-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 827 MAÓvkrtere. Ita non fit recedendum a legis vér bis, ejus menti congruentibus: interim fcire leges non efl, verba earum tenere, fied vim ac potestA tem, /. I7. Z). li. t. id efi mentem &? voluntatem: qua una lex cenfielur, verbis magis adhanc defignandam cortiparatis. optime fic CiCKRO, pro Caecina c. 18 Qj'id? Vérbis fatis hoe caütum erat ? minime qua res igitur yaluit ? voluntas., Quae fi tacitis nobis intclligi pojfet; verbis omhino non uteremur: quia nou potefi; . verba reperta funt, non quae impedireni, fied quae inditdretit voluntatem s p. li. col* 2, 1 Volgende uit deze aangehaalde doctrine, dat de O&royen van de Oost-Indifche Compagnie mede opgevat en gebruikt moeten worden, niet Hechts naar de bloote woorden, zó als men aan de zydé van de Oost - Indifche Compagnie het gedaan wil hebben, en doet; maar wel degelyk en voornaamlyk oveteenkornftig met het oogmerk ca doeleinde, waar mede zy gefchonken zyn; dat is, met den wil, welken de Souverain, in het fchenken derzelver, gehad heeft. Voorts, Hoog Mogende Heeren! moet, zo de Suppliant zich eerbiediglyk verbeeld, ten vyfde in aanmerking komen, Dat een Privilegie komt te vervallen, wanneer het effect of gebruik van het zelve tegen den oorfpronglyken wil van den Souverain komt aan te loopen. Te vooren is alreeds een pasfage van Pufenjdorf de of. In &c aangehaald, waar in deze Geleerde het ontbreeken van den oorfpronkelyken wil neemt tot grond, om de woorden van eene wet tot eene aaauwer betekenis te brengen: de reden is nog fterKkk ker, Am* steldam. Amplia* tie - Mtmorievan R, Voute, iq.tcgen ie O. /. Zomp.  Am- steldam. Amplia tie-Me tnorie van R, Voute, qq.tegei de O. I Comp. 828 NIEUWE NEDERLANDSCHE ker, wanneer, uit de toepasfing van eene wet, met Hechts deze of geene ongelegenheid zoude volgen, of in dit of dat geval iet zoude voortvloeiien, • au"^?^ zyne °°^Pi-onkeIyken wil niet zoude hebben bedoeld of begeerd, maar iet, dat tegen den oorfpronkelyken wil van den Souverain zoude korcen te ftryden. De Suppliant heeft bladz. yg. van zyne voorgemelde Memorie dit eenigermaate aangeduid, en daartoe aangehaald een plaats uit dclnl.totdelloll. Rechtsgeleerdheid van Huco de Groot, alwaar deze voortreffelyke Rechtsgeleerde (1. B. 2D D pliant,) niet voor een bewys van het bekende axioma: cesfante caufa cesfat ejfetïus, öf cesfante ra| tione legis, cesfat effectus, welk axioma de leere van Hugo de Groot in zich bevat, en daar uit afgeleid kan worden: kunnende daar toe ook dienen, dat refcripta, indulta, feu Privilegia, by den Princen verleend, naar rechten verftaan worden praetcr intentionem Principis te zyrt Vergund , en dat dezelven geen effect kunnen fortceren, wanneer dezelven bevonden worden te ftryden met eenige voorgaande ftatuten, rechten, of ' ordonnantiën, ita ut co caftt deficiat ejus volun£ tas ö* non poteftas, zo als de Gecommitteerde! > Uit den Hoogen en Provinciaalen Raade zich uit ) gedrukt hebben, in hunne deliberatien by der i Raadsheer Cooren, Cas xxvii. voorgedraagen. Dit zo zynde met betrekking tot voorgaand! ] ftatuten , rechten , of ordonnantiën , zo moe' zulks ex eodem fontc, ook gelden met betrekking ■; tot de Refcripta,- Indulta, jeu Privilegia, wan neer die Refcripta, Indulta, feu privilegia, to Zaaken getrokken worden, op welken de Souve rain niét heeft gedagt, nog kunnen denken; et ' dienshalven nog te meer, wanneer dezelve Re "' fcripta, Indulta, feu Privilegia, in hun gebruil zouden komen te ftryden met den gemanifesteer 1 den wil van den Souverain; in welk geval zy daad » lyk ophouden, om dat het niet geoorloofd is eei Privilegie tegen den wil van den Souverain te ge bruiken: de text daar van zynde in /. 6. C. j i contra jus vel utilitatem public.am: waar uit da ook proflueeren moet, dat de Oclroyen, door U\ Kkk a Hoo AMSTEL™DAM* Amplia* lie- Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. Is Comp* i 1 f. * I { 3 t  830 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stelpam. A~mpli& tic-Mt mor ie van R. Voute: qq.tege de 0. i Comp. Hoog Mogende aan de Oost-Indifche Compagnie verleend, voor vervallen gehouden moeten worden, wanneer het effect of het gebruik van dezelven tegen den oorfpronkelyken wil van Uw Hoog - Mogende, in het verkenen van dezelven bedoeld, ■ komt aan tc loopen. Ouamvis privilegia manere non mint/s, qimm pleniftma interpretatione extendi dcbeant, (zegt 'i CüRlCKE 1. c. p 45.) id tarnen cum grano falis in . tantum intelligi necejfe eft, ne ultra faam propriam nattiram ad ca extendantur, ad quae neutiquam prima fua origine funt direela, alioquin etiam ad incognita, contra intentionem dam'is , extendi pos/ent, id quod atitem in pure abjurdum efl. Immers, Hoog Mogende Heeren! zal men niet van roekeloosheid befchuldigd kunnen worden, wanneer men alt iet zekers Relt, dat de wil van Uw Hoog Mogende nimmer kan geweest zyn, dat, de Handel op Indiën afneemende, om dat de Oost-Indifche Compagnie buiten ftaat raakt aan haare oprichting te voldoen, die handel echter aldus zoude moeten ftaan blyven, en de Particulieren uitgeflooten om 'er eenig gevoeglyk deel aan te neemen. Nog, Hoog Mogende Heeren! meent de Suppliant, met behoorlyke reverentie, hier ten zesde in confideratie te moeten komen deze regel van rechten: Dat, wanneer de oeffening van een Privilegie in voorvallende gelegenheeden tegen het oogmerk en doekinde, waar mede het gefchonken is, zoude komen aan te loopen, zodanige Privilegie daar door, met betrekking tot die voorvallende gelegenheden, vervalt. De-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. fijl Deze propofitie zoude als een gevolg van de even voorgaande kunnen gehouden worden, alss in dezelve befloocen zynde: de Suppliant heeft; nochtans begreepen, dat het dienftig ware dezelve afzonderlyk onder het oog van Uw fioog Mogende te brengen. Hugo de Groet, in de zo even aangetoogen plaats daar van gefprooken hebbende, brengt hy er dit voorbeeld van by: de wet verbied alle ,, burgers by nacht op den wal te komen: een „ burger woonende by den wal, hoort by nacht „ dat de vyand den wal beklimt. Jndien hy als „ dan t'huis bleef en niet zyn best dede, om den „ vyand aftekeeren, hy zoude wel doen, na de ,, woorden van de wet, maar niet naar den zin „ van den wetgever, die vooral betragt moet „ worden." Noodt ad *, ff. d. II. p. 1%. col. 2. in fine. Igitur huc paulatim devenitur, ut non magis oporleat quem facere adverfus legis mentent quam adverfus ejus verba; quia hoe modo facit contra legem; Ulo facit legi fraudeml utram atttem fiat, in fumma quid refert. I. 29 30. D. h. t. Waar uit volgt, dat, wanneer het gebruik of het opvolgen van eene wet in zekere omftandigheeden of gelegenheden tegen den wil van den wetgever, 't zy geheel, 't zy gedeeltelyk, zoude aanloopen, de wet voor 't geheel of voor het gedeelte vervalt; of, gelyk de Groot zegt, noch uiterlyk noch innerlyk verkind; het welk op Privilegiën toegepast wordende, medebrengt , dat in zodanige voorvallende gelegenheden, dexelven geen kracht noch werking hebben, en dat Geoótroyeerden geen recht hebben, om te beletten dat geene, het welk niet zoude ftryden met de meening van de wet, dat is met den wil van den Souverain, die de Privilegiën gefchonken heeft. Wyders vermeent de Suppliant in de zevende Kkk 5 plaats Am- tkljam. dmplia'ie-Me*norie \>an R. Voute, W.tegen ie O. /, Comp,  AMsterdam. Amplhu tic - Memorievan R, Voute, qq. tegen de O. /. CoKp. i 1 i ] j c I i £ f i / J f 832 NIEUWE NEDERLANDSCHE plaats hier te kuonen brengen dezen grondrege. van rechten: & ö 7. Dat, wanneer de beweegredenen, waarom en waar toe een Privilegie gefchonken is, met meer plaats hebben, het Privilegie vervalt, ten minfte voor zo veel die tot de by zondere bedoelde voorwerpen relatief zyn. ■ pefame ratione legis unica &> adaequata cesfat tpfa lex; zegt Püfendorf, de of, hom. L. \ C. xvii. §. 8 In de aangehaalde plaats uit de Inl. tot de Holl. Aeehtsg. van llugo de Groot, leert deze uitmuntende Geleerde hetzelfde. De Suppliant zal de yryheid neemen, zyne meening, dooreen voorbeeld op te helderen : Gefield, dat een Souverain aan zekere lieden iet uitfluitend Privilegie gunne, om alleen de iagt m een boscn teoeffenen, om dat bosch beter en zekerer van wild te zuiveren; of dat een Soele.nde ftryd,, of *aa dezelven mee S, en ook  JAARBOEKEN, Augustus, 179S. 835 *ok even daar door vervalt. Het welk nog fterker fpreekc, wanneer zodanig een Privilegie in deszelfs cebruik en uitwerkzelen, door verloop van tyd en veranderingen van omftandigheden, ftrydig zoude worden mee de oorfprongkelyke beweegredenen en doeleinden, door welken en tot welken het gegeeven is; vermits in zodanig geval, het uitwerklel van het Privilegie niet alleen niet heeft geweest een voorwerp van den wil van den Souverain, maar tegen deszelfs wil word ingevoerd; en dat men niet, zonder de uiterfte ongerymdheid, kan Rellen, dai de Souverain, iets geftatueerd of vergund hebbende, ten einde daar door een algemeen nut te be werken, de werking daar van zoude willen of be aeeren wanneer het zoude ftrekken tot eenen al temeenen ondienst of onheil, welke ongerymdheic door Modestinus zeer krachtig is voorgefteld, me deze woorden: nulla juris ratio, aut aquttqtis kt ntemids paiitur, ut quae falubritcr pro utiluat hominum introducuntur, ea nos durtore interprt tatione , contra ipfiorum commodum producamt ad Jeveritatem. Puffendorf over dit onderwei' handelende, en Grotius genoegzaam woordelyk n; yolgende, drukt zyn gevoelen aldus uit: Ut autem verba, generaliterpo/ua, fint rejlri, senda.ctntingitaut ex dejeiïu voluntatis ongiu riae, aut ex cafius emergenlis cwn voluntate r puenantia. Quod aliquis ab initto quid noluis prlfumatur , intelligitUf I, W abjurdo, qu, alias inde fequeretur; id quod nemo /anus volu /e judicaiur. 2. Ex de/e£tu rat ion ts, qu* urn ipfius voluntatem movit. 3. Ex defectu materu de qua femper is, qui hquitur%cogitasje cenjelu Püfendorff, I. c.$.ll. De plaats van Grottu welke mee de even aangehaalde van Pujendo over een komt, ftaat in zyn J. B. ac P. L. i C. xvi. §.22. waar by nog de beende & zwygen Kkk j «Va AMstelo am. Amplialic-Alcmor ie van R. Voute, qq. tegen de O. I. Comp. e "S p l- Il- 5- % gen onveranderTyk in alle orden en op alle tyden, ftandvastig blyven, ca et gekrenkt nog weggenomen kunnen worden an aan zyn evenmensen het onfchuldig gebruik an een gemeene zaak te betwisten; vooral waneer men zelve, door eenen byzonderen guns het mt daar van bekomen heeft: eene bftwsting e nog te onrechtmatiger fchynt te weezen wan' :er die gefchied door kde-AgeStSetof lanï nooten jegens eikanderen. 'eteDeD> ot Dff^f^fervU CJeezenwe by Fufendor. ï 1"°dWs ^htatemquandam feite & vel at ra fuum detrimemum, moledi. ^efL ^/T^^^i^ non enter m alios dtfpenfare veile, detEstandA ILIGNITAS ET ïnhumanitas habetur. Quae vo- 1/ TrrCl innoxiaae **iU*nis* feu qTae accin i proftnt praeftantem non gravant: mi ttf non prolnbere aquam profluentem, patiubi. ignem capcre, cönfilium fidele deliberanti da, erranti comiter monflrare viam. ~ Sic f dus sekt Grotius) &> terrac & flumina ft qui s mans m proprietatem populi alicufits veuit, ere debet lus, qui tranfitu opus habent ad eau' Jas  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 841 fas juflas; puta quia fttis finibus expulfiquaerum. terras vacuas, aut qjüia commerciüm expetunt i CüM cente seposita , aut etiam quia quod fuum eft: jufio bello petunt. Ratio hic eadem efl quaefupra, quia dominium introduci pot uit cum receptione ta-. lis ufits, qui prodefl hts,,illis non nocet, ideoque. dominii auBores id potius cenfendi punt voluife. Neque veroperfonis tantum, fed mercibus tranfitus debetur: nam, quominus gens quaeque cum quavis gente fepoflta commerciüm colat, impedienDi nemini jus est: id enim permitti intereft focietatis humanae, nee cuiquam damno id eft: nam etiam fl cui lu'crum fperatumfcd non debhum de- cedat , id damni vice reputari non debet. GRotiüs de J. B. ac. P. L. 11. C. 11. §, 13. u. Weshalven dan ook vast moet ftaan, dat eer Privilegie, waar by de feclufieve pofesfie of ge bruik van een zaak aan dezen of geenen, met fe clufie van alle anderen, word vergund, boe gene raai de woorden van een Privilegie mogen liggen, nimmer verftaan kan worden, dat de Souveraii het onfchadelyk gebruik van die zaak heeft willei wegnecmen, en allen zyne onderdaanen, ten ge valle van eenen of eenigen, heeft willen ontzette van een recht, het welk door het natuurlyk rech altyd aan ieder voorbehouden is gebleeven; e by gevolg veel minder, dat de Souverain, hc met zodanige kracht zoude gedaan hebben, &< hy , zyne eigen onderdaanen daar van verfteeke zoude willen gehouden hebben, op een tyd d; alle Vreemden het gebruik daar van ten nadeel van zynen Staat oeffenen, zonder eenige tegei fpraak, en zelfs ten nadeele van de Geprivüegiee den: eene zodanige blykbaare abfurditeit, dat 1 bloote enunciatie genoeg is, om dezelve als m de hand te tasten. W Omsteljam. dmpliaie. Memoriefan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. I I 1 t 1 t c n tt e 1- r- le et ïl  Am- &telDAM. Ampliatie. Memorievan R. Voute, f'j.teqen de O. I. Comp. i < I c c d d n d ei di d< C V£ de Ui Su zei Cc NIRüWE NEDERLANDSCHE omzich fgheid aan te neerner? h. ul u mec ker volbrenging de beoordeeling toekomt ÏÏn dï geenen alleen, die 'er het sebrlrkIfn■ ,«f. Het is merV w^- a - i &eoru,K van toelaatea. wee is meao waar, dat doortocht van menOh™ ien daar m te benadeelen door eene fchadelvï roncurrentie ; zo als het HeineccTm \£3 ï :yne Grotii alleg. Ool is dTsun •fadac zeer verre van het onfchadelyk gebruik fn lea «tgebreiden zin op te vatten : hy neemt h'5 e betekenis met verder, dan voor zo veelE Sude?T r,zendlykue fchade ^ngt en " V?°fbet rCCht' waar «ntrent betS oen is, is juns communis, eene zaak tot welke «uur yk of burgerlyk ieder even na toe is - in ' volgg gefprooken; en in dien zin meent hv en regel ook toepasfclyk te zyn op de gSovS »or Uw Hoog Mogende aan de Oost - IndTfche ampagnie verleend. «°»cne £ bCt >f-^ da-n' wac de Suppliant tot dus rre de vryheid heeft genomen uit het recht en doftnne van de beroemdfte Rechtsdoftooren aaS ?DlSSnï508endeK^- Vert°°gen' oordeek de ?P'ant, (ODder eerbiedige correftie) voor bewei te kunnen houden, dat de Oost-Indifche mpagnie zich meikelyk abufeert, wanneer zei-  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 843 zelve voor een algemeenen regel Relt, dat Privilegiën door een Souverein gegeeven, voor het beloop van zekeren tyd, geduurende dien tyd, hoe de zaaken ook mogen loopen, en veranderen, irrevocabel zyn, Rand en werking behouden; en zich niet minder abufeert, wanneer zy daar uit infereert, dat het Oftroy of de fuccesfive Octroyen,door Uw Hoog Mogende aan haar verleend, niet zynde gerevoceerd, of de tyd daar van afgeloopen, zy gebleeven is in de posfesfie en in het genot van het zelve, met alle de gevolgen daar uit proflueerende. De Suppliant vertrouwt het abufieve van die algemeene ftelling, en dus ook van de conclufie aan de zyde der Oost - Indifche Compagnie daar uit getrokken, genoegzaam aangetoond te hebben. Edoch , Hoog Mogende Heeren! dewyl de twee fpreuken, caufa cesfante, cesfat cffectus, en ratione cesfante, cesfat ejfcBus, aan duifterbeid en dubbelzinnigheid onderhevig zyn , kan de Suppliant niet nalaaten van daar een oogenblik by ftil te ftaan, ten einde alle twyffeling over zyne redeneeringen voor te komen of weg te neemen. Hy ftelt zich gerust, dat Uw Hoog Mogende deze kleine uitwying niet zullen aanzien voor een kwalyk geplaatfte uitpluizing; want, Hoog Mogende Heeren! zal de Suppliant een gevoeglyke en wisfe toepasfing maaken van de gronden van rechten op het geval, in welk Robert Charnock zich met de Oost-Indifche Compagnie, ten aanzien van de interpretatie haarer Octroyen, bevind 5 dan moeten vooral de denkbeelden over de krach! cn werking van Gunstbrieven gezuiverd zyn van alle misvatting van den zin der woorden, die daar omtrent de denkbeelden uitdrukken. De woorden caufa en ratio, die in de voorgenoemde fpreuken, cesfante caufa, cesfante ratione gebezigd worden, LH wor Am- steldam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp.  Am» 8TRLdam. Ampüa tic - Mc mor ie van R, Voute i qq.teget de 0. I Qtfnp, 844 NIEUWE NEDERLANDSCHE worden niet alleen in verfchülcnde betekenisfen opgevat, maar ook gebruikt, veeltvds door de Goleerden zei ven, met geen genoegzaam onderfcheid, en niet zelden beiden door eikanderen , in denzelf■den zin verwandeld. Tiraquellus, in zyne Verhandeling , caufa cesfante, cesfat effcaus, laat 'er zich num 8. van de Inleiding, aldus over uit % „ Ei hanc quoque confufionem videbis apud noftros ft/ris interpretes n'tiric caufam, nunc ralionem, ' rem unam appellantes"; voegende daar by: quod >nos ideo dicere voluimus, quod in hoe ipfo tfactaiu , qui de caufa cesfante eft, aliquando etiam Coufu. firn 6? promifcue poft alios traclabimus de cesfante ratione. num. li. cesftnte irritur caufa feu ratione (ut utrumque wpulemus & ad noftrum princ/p >lc inftituturn redeamus) cesfat efeeïus, vulgaii/ftma apud noftros fementia. — fa ter ca quae fV Ipco conjundta funt, vim praecipua/n habet ratio legis, quam CUM MENTe multi confundunt, mm itnum fit ex indiciis, quibus mentem yenamur/leest men by Hugo Grotids de J. B. ac P f.n. C. xvR §• 8. blykende verders uit het geen die Rechtsgeleerde §. 20 & 25. leeraart, hoe weinig zeker de betekenis van 't woord ratio kan opgevat worden. En dus is het ook met het woord caufa geleden. Plurimum quoque prodeft, leest men by PufenKORFF de of. h. &e.L.i. C.xv i. §. 8 adverum fenfum inve/ligandum , in legibüs cumprimiï, infpicere rationem legis, feu cavsam & refpecium iUunti qui ad legem fereudam litorem m-jvetit : de zin van het woord ratio, by dien Schryver in de aangehaalde plaats, voorts § io,n. gebezigd, word door anderen door hec woord caufa aangeduid: zo dat het veelal onzeker blyft, 'in welken bepaalden zin die woorden zyn gebezigd, en opgevat moeten worden: waar nog by komt, dat de woorden, rnpu/'iva, principaus, finalis, en meer ande;en. die 'er by gevoegd worden, de duisterheid  Jaarboeken, ■Afiaut; 1752. 345 heid der betekenis niet zelden veméerderen in plaats Van te verminderen; want als men by ItroqucUuh | c s u leest :nam, Ji in htsce gratits, &friWJk cesfante caufa impulfiva cesfat ejjeétus lequc, ac cesfante caufa finali, nihil eft quod mmirendum fit, an caufa fit, Jive praefumatur fiWis, an impuljiva: zo kan men we! vermoeden wat aldaar door impulfiva met onderfcheid van finalts te verftaan zy, doch dan word herzeggen van Tiraquellus duister, om dat het een groot onderfcheid geeft an caufa impuljiva, ftve finalts cesfet. " Bv den aanvang der Limitaüin, welke Tiraquellus op het verhandelen van den regel, cesfante caufa cesfat effe&us, laat volgen , leest men num. i. Limita igitur primo hanc regulam procedere m caufa finali, jive ratïocinativa non etiam in 'impuljiva...... en voorts in num. 9. de woof- den van Baldus; nam ceiuja impuljiva non eft JubPantialis, ideo non dependet ab ea efeèlus nee alf. Lid operatur, nift ad bene efe... wyders num 5. Huiu.tauttm limitationis caujam ajjerunt noftri , auoniam caufa ea proprie dicitur quae finalts ep 1 impulfiva autcm caufa, abufivaë'impropria eft .. appellatione caufae utramque vcmre, &'finatcm S impulfivam,;.. n. ö. caufa finalts eft fats faa* farum. t. jubftantia appellatur.. 1 cauja finalts efi trimani principium intentionis: lictt fit ultimum ■ executionis...... caufam impulfivam non propru èaufam efe, fed quoddam motivum ad disponendun vel contrahendum: vervolgens n. 7. Ex alu. autcm Philofophis Timaeus Locrenfb, Pythagorv cus caufam finalem apud Sapientes optimum ar bitratur habendam. Proelus quoque in comnïcm tariisin Alcibiadcm Platonis, hanc primam, prae cipuamque caufarwn, atque potentijjiinam efe dl tilt hups enimgratia, & ejficicntes factunt > ja Lil 2 cim Om- 3am. dmplia■ie - Memorie■tan R. Voute, -/q.tege/t je O. h Comp.  Amstel- dam. Amplia He-Me ntorie van R. Voute, qq* tegei de 0. I Comp. i I 4 < 846- NIEUWE NEDERLANDSCHE %ulÉU£rfChmUr: MfTe ^norantiamcaufat Zf verl^ZdTge%™mes> fmiliter isnoren. Hel vel ev e d fimk te™">»t«teft argumentum eiia vel extetijio, non etiam ex impulfiva- en nog daarop n. 9 Et id nuncupaïim de argument t impulfiva, fed finali tantum wyders n. 10, , Et l ac quoque proxime aeeedit, quodid, quod lt pra diximus, in cesfante ratione legis n ui. 127 feit efS^illudoorrfequens, JrreSa ralioll legis legem quoque ipfam correStam denferi, pro. pulfivt .ati0m*y:6 ca»f«fi™», non cdatnlUl Op dien trant uiten zich de Doétooren naar tinzien van den Suppliant, niet klaar genoeg om dat het hier meest aan komt om duidelyk te we?jen, wat door impulfiva, wat door toverhaan moet worden. Wil men hunne geXhtei* rot eene eenvoudige en klaare bevattïgSS dan zal het geheel, zo de Suppliant vertrouw* hoofdzaaklyk mtloopen op deze natuu lyïe bedu dmg: dat door caufa impuljiva, of beweegreden, verftaan moet worden die aanritfing van de ziel, of van de geest, waar door de wil word opgewekt : die aanritling kan uit verfch£ 1 oorzaken ontdaan: de Souverain kin een =1 bewyzen louter om iemand te beweldadlgen of blootlyk om iemand iet in te willigen of'uit vooruitzicht om iemand aan zich ^verbinden >f in de verwachting van 'er eenig voordeel uit e haaien: uit eene algemeene zucht voor liet a gemeen welzyn, voor eenigen tak van het zelve f voor iet hedzaams: en dat door caufdfi„all' loor de bedoeling, doeleinde of oogmerk "tri ftaan  JAARBOEKEN, Augustus, 1795». fiaan zal móeten worden, het onderwerp of voorWerp j, waar toe de gunst verleend word; het welk ofieindig verfchillende kan zyn, gelyk blykbaar is uit het geen te vooren omtrent de verfchillende Privilegiën is aangetekend; Wanneer dé caufa impulfiva, de beweegoorzaak, enkel en alleen beftaat in eene zinnigheid, om iemand iet in te willigen , of uit vooruitzicht öm iemand aan zich te verbinden, of om 'er eenig voordeel uit té haaien j of eenige diergelyke reden , dan kan de regel cesfante caufa, tesfiat effectusi geen applicatie hebben 4 om dat die beweegredenen niets voorwaardeiyk behelzen; by voorbeeld , iemand het vry jaageri te vergunnen, alleen om hem daar van 't vermaak te doen genieten; maar wanneer de' caufa impulfiva, of beweeg - ootzaak voortfpruit uit eenige gemoeds' neiging, om 'er het algemeen welzynj ofeenigf tak van het zelve, door te bevorderen , of dier gelyk andere voorwerpen, dan komt ^ wanneei dit doeleinde niet bereikt zoude worden $ en noj té meer $ wanneer de vergunning daar tegen zou de uitloopen^ de regel te pas, quod cesfant caufa cesfat e feelus, als méde de masime: qaod ac tus agentium non operantur ultra eorum intentie neniy & quod refcripta vires fumant ab intentie 11e refcribentis. Zodanig is het geval, Van vrell Hugo de Groot met betrekking tot het nakomei Van wetten , zegt, ,, over zulks alle wetten al ;j leén op Oorlog gegrond, houden op in tyi ,, van vrede, ook zonder wederroepingé, alz ^, de Oorlog de beweegreden, de c:iufa impulfiv van den wil des wetgevers is geweest; " ot dat de Oorlog aanleiding heeft gegeeven tot de wil, welken de Souverain in zyne wet geoper baart beeft. Maar ten aanzien van de caujae firn lts, naamlyk de voorwerpen, welken de Souvi LU 9 rss Am- S i el* dam. Ampliatie • Mei mor ie van R. Voute, qq.tegen, de O. h Comp. , l i i i 1 1- u  Am- stelöam. Amplia. tie-Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. I i I i i i 848 NIEUWE NEDERLANDSCHE rairi in het verkenen van gunden of Privilegie^ bedoeld heeft, moet de regel cesfante caufa, ces* jat ejfecïus ahyd gelden, bet welk in het werkje van Luricke, hier vooren aangehaald, pag. 390, met verfcheide voorbeelden word opgehelderd; en onder anderen door het vervallen der Privilegiën van minderjaarigen , wanneer die meerderjarig geworden zyn; Privilegiën aan armen gegunt, wanneer die tot rykdom zyn gekomen; voegende daarby t& quod pro necefjitate temporis Jtatutum eft, cesfante necefjitate, debet cesfare pa. nier , quod urgebat.... Similiter privilegium concesfttm favore religionis cesfat, cesfante religione; .... & privilegia Clericorum Ces/ant, ji'ipji rite of cio Juo fungi cesfaverint Monafle- rium quoque tam diu debet honoris pracrogativa gaudere , quamdiu ibi viguerit obfervantia rcgularum, & idoneae in Ulo inveniuntur perfonae, alio* qum cesfante caufa, proptcr quam datum fuit * privilegium extinguitur & definit..... Nee minus Geometrae beneficio exetijdtionis a tutela gandent, quamdiu Prineeps curam alicujus rei Wis junxit, hac vero cesfante, cesj'at privilegium mi* iesmtlitare dejinens, privilegia militum amtttii. De juridicque gronden , op welken de Sup. aliant oordeek zyn verzoek te kunnen wettigen, ius nader en ampeler, dan by zyn Memorie tot jpui van het zelve ter tafel van Uw Hoog Molenden gebragt, is gedaan, gedevelopeerd bebbenie, zal de Supphanc, onder gunftig welneemen /an Uw Hoog Mogenden , nu overgaan tot het ;een hy 10 de tweede plaats (hier vooren aangewezen met de Letter B. biadz. <5.) tot een opeet van deze zyne Ampliatie - Memorie gefteld leeft: naamlyk hoe verre die Recht sdoöir in e, in iet byzonder, toepasfdyk is op de gemelde Oelroyen 'an de Oost-Indijche Compagnie dezer Landen, tea  JAARBOEKEN, Augünm, i?p4. 849 de gronden van rechten vervat ra d ^] ficien, zich tegen- welke de Oost I™fgtr^SVt de meergev/oordig bevind, jet becreAin^ melde aan haar vergunde Ut roy , g ^ dat de weeeeraen b voaen ^ Indjfche ■ aangeweezen ftefong n , door ^ Compagnie &eayaficeeta ,11e betrekking <^;ffiotf ^^f «yn, en dat Sd? Pp^de'concluüe door haar daar uit afgeleid, vicieus is. gemerkt heeft.) r> ► P,;viWien. door een Souverain gegeevei i; Dor hè ffi , ie-Memorievan R. Voute , qq.iegen de O. /. Comp. ». 1 ir y ri- le :n ?e et 0» en or  Am- Sï ELDAM. Ampliatie- Memorievan Ré Voute, qq-tegen de 0. I. Comp. < 1 ( l 2 h ï e | o w et P fit 2( Ie ai tn ke hc 8>oi NIEUWE NEDERLANDSCHE door den Straat van Mawl/aan u i, kt**» dezer S^ffiÏÏ.'S,* * dat Privile2ien wn, „^u • en' Men waant. :yd voor denwelken zl oTuZ «eduure^e deri ;cbeel en a! onverm^ Zy"; ea Ook ïeelen, ^l^kS^r ^T m, aiIe huntó' 'allen of gebeuren fru/chentyd moge voor- en IVfqa,. ~~ r . s 0K "genomen te wee<* by aaohoXh-idI hK ^ on™^"S levert lts kracht, onderzoek eedaan wnrH . "de  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. §J< de tot de Oftroyen, door Uw Hoog Mogende aan de Oost-Indifche Compagnie van tyd tot tyd verleend, zo moet het buiten allen tegenfpraak zyn , dat, om te kunnen oordeelen van de gefundeerdheid van de fuftanuen of Hellingen door de OostIndifche Compagnie in deze gevoerd en geadlumeerd, voor af ingezien moet worden, van welken aart en natuur dezelven Oflroyen zyn, welke rechten zy aan de Oost-Indifche Compagnie vergund, en welken verpligtingen zy op haar gelegd hebben. Dit op 't oog houdende, en inziende op wal wyze Uw Hoog Mogenden zich in de Octroyen op verfchillende tyden aan de Oost - Indifche Com pagnie verleend, en op de beveelen tot dezclver betrekkelyk geëmaneerd, uitgedrukt hebben; zon het klaar te zien, en 't moet buiten alle contefta tie zyn, dat dezelven niet behoorden tot de zever eerfte foorten van Privilegiën, hier voreti bladz. 6 opgegeeven, maar alleen tot het agtfte; want hoe zeer bet waar is, dat die Oftroyen te gelyl bedoeld hebben het belang en voordeel der geeneii die het gevaar van de Vaart en Handel op Oost Indiën over zich namen, zo is het niet minde waar, dat dit byzonder belang en voordeel va eenige Particulieren niet in confideratie is gekc men, als het voornaamjle voorwerp of' hoofdeir de, waar toe de Oclroyen verleend wierden, e als'uit eene enkele byzondere gunftigheid voord Particulieren gefchied. In tegendeel, het fta; ten allerklaarfte en allerfterkfte in die Oaroye uitgedrukt, dat dezelven gegund wierden, hooft zakelyk om die gunftigheid te doen ftrekken tt algemeen nut, gelyk dit by de Memorie y&n dc Suppliant ten genoegqn van Uw Hoog. 'v'iogei den (zo hy eerbiediglyk vertrouwd) is betoog geworden ; en dat by dit algemeen belang tt b; km- >TEl> DAM. Amplidtie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. 1. Comp. 1 ! r * t 1 i 3 e ;t n V it n id r-  Am' STELDAM. Ampliatie . AU mor ie van R. Vo ite, qq.tegen de O. I. Comp. ] t ( < r \ 2 t P Sja NIEUWE NEDERLANDSCHE byzonder belang der Geodlroyeerden alleen in cor:fideratie is gekomen, als een ge vol-, welk Sr uit natuurlyk ftond te proflueeren. > Dit dan alzo zynde, naamlyk, dat de Odlroven aan de Oost-Jnd/Tcbe Compagnie ve^end/to ? ,n w«k aJ*emeeD nut eo ™rbaai- van den h£ be,vordereD' 20 moet daar uit volgen, dat, om te kunnen oordeelen of de asfumtie aan de zyde van de Oost-Indifche Compagnie? ten rSwornln11 dc Oar,0yen aan h™ -rlèend" orrPen,'-°5 gronden van centen rust, en dus admisfibel ,s dan niet, ingezien moet worden, met ,n het afgetrokkene,ofeen geo&roj-eerde Idy/t tn de posesjie en tn het vol genot van een Üelroy, zo lang het zelve niet is gerevoceerd of de tyd der vergunning af ge loopen, en of 'er Privilegiën van dien aart zyn? maar, in Jfccie, of die algemeene ftelhng rzodie al eens'op zékere PnX gien admisfibel was,) van applicatie kan cemaakt worden op de Ocïroyen , aan de Oost -ÏÏfche gkTerfeend?00' ^ H°°g U^^^ .li?atieSa oï3,"' h R]rT de van die a^ róverfr"ip?aliS' hy ruftineert' dac dezelven Ocroven net alleen zyn revocabel, maar zelfs zoner .vederroeping kunnen vervallen; voor een gel.e te vervallen, of op het geval,'in welk Cliarlock verleert van geen applicatie zyn. Gelykt k nu niet anders kan nagefpoord worden, dan Mt de wyze , op welke die vergunde Octroyen ?nH.ndnen ïfuVerftaan z?n eo opgevat moeten /orden, zo behoort dan ook een wettig onder- SilV'r ud? een;s(te "chtfnoer te zyn,naar eiken het gefchil tusfchen de Oost-Indifche Comagoie en den Suppliant gediscutieerd moet worw den:'  JAARBOEKEN, Augustus, 170a. 853 ,pn. en vermits dit wettig onderzoek moet rus- opgegeeven Propofitien, over te gaan. Betreffende de eerfte propofitie, dezelve feit en het is beioogd: Dat om van den zin , de natuur . kracht ei D 1'pUcatie van een Privilegie te oordeckn de ïïven regels moeten geve, gd worden, »d ken ten aanzien van Wetten , 1 racuaceu en Contracten daar toe plaats hebben. Deze regels nu Rellen, dat , om den zin, d mS of het verftand van eene wet, en di den wï'van den Wetgeever te weeten en ml aipn ook de rechten en verphcntingen , die er u ïïden eeboren, voornamelyk gelet moet *ord< od de beweegredenen , die de wet hebben do maaken en het doeleinde waartoe sV genwa T Derhnlven moet hier in de eerfie plaats^ zien worden, welke beweegredenen üw H Eenden Renoont hebben, om de vermelde C uolen vangde Oost-Indifche Compagnie te y, guS, en tot wat doeleinde zy vergund zyn Hetblykt terftond uit de bloote lefture vanc zeiven: j. Dat de Octroyen, door de Oost-Indif ' Compagnie gereclameerd, niet zyn gelen ken uit loutere mildadigheid. ^ Am- stel- dam. Aivpliatic-Mc*morïe van R. Voute, qq. tegen de O. I. i Comp. X > e s it :n :n it e- $ c- :r- e- :he jn- )at  Amsterdam. AmpUi*, tie . Memorievan R, Voute, qq.tegcn de O. I. Comp, V. ff tc ff v< er vc % Pr kei ma ter Pr Pr, m 3j+ NIEUWE NEDERLANDSCHE 2' Seeven'ivn ft? U* H°°g MoSen^ niet gegeeven zyn, alsdisponeerende over Hoogst, derzelver eigen goederen of rechten, rnaar u hoofde van eene fouveraine dispose over 't algemeene best. 5 3. Dat zy ook niet gefchonken zyn uit beloo, mng voor ontvange dienen, nog ook by w£ ze van verbintenis. ' y' 4- Dat Zy almede niet gefchonken zyn enkel en alleen om de Oost-Indifche Compagnie voordeel toe te brengen, met vryraatinggQm maar dat zy gegeeven zyn , om daar door het algemeen nut en oirbaar van den Lande en m 't byzonder deszelfs Navigatie en CoS mercie te bevorderen; en voor al ook, om te- beftaïd0 te™'^11 VyMd Va° 'C Vaderland De Suppliant acht dit in deszelfs Memorie, die- -daan hffi VM ^ ZVn r«£«te ™T' ) n I3UCD V?'^- ten nllerklaarfte ver. ogJ tc hebben. Hy zal 'er hier enkelyk byvoenJr.t vV,60 V0,Sensde regels, welken het recht rSrH hnS V3D een Wetgeverzich te kunnen £b Xden? en3voigT de al8emeene opi! der Rechtsgeleerden , de introductie of het ■oemtum van eene Wet, en dus ook van een wiegje, de motiven en bedoelingen het allerzesc doen kennen. Prooemium JemmJZt caufam ;vam legis: Bald. in l. 1. §. quibus fpcciali. tn verb. praefat. C. dc Vov. Vod. £ Ev wemto collighur ratio fiualis Jlatuti vel IcgÊ 'oemium enim declarat mcnlem Legis feu Le%>nss zyn zo vecle waarheden , to: welken de Ge-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 855 Gecommitteerden Raaden uit den Hooge en Provinciaale Raaden van Holland, Zeeland en Friesland, zich, onder anderen , gerefereerd hebben, hy derzelver examinatie van het O&oy, aan % de Carpentier, ende Scrvaas Hellniex, door Uw Hoog Mogende tot het maaken van goude en zilvere Borduur- werkeryen, verleend: zo als te zien js in Cooren, ÜbJ. Caf. xxvii. p. 156. Het Proöemium nu (om tot eene applicatie van deze voorgenoemde Rechtsgronden op de Oclroyec van de Oost-Indifche Compagnie te komen,) van het Oftroy in den jaare 1602 , door Uw Hoog Mogende aan de Oost-Indifche Compagnie verreend, toont dat de beweegredenen van Uw Hoog Mo gende,zo w?l als Hoogstderzelver doeleinde, by '1 verkenen van dat Octroy zyn geweest, de ver. vordering van den wel/land der Fcreenigde Landen , eenzamentlyk het profyt van alle Ingezecte nen derzelver, Het zyn de eigen woorden vat Uw Hoog Mogende, waar mede de caufa impulf'y en caufa finalis zo duidelyk uitgedrukt ftaan. Dezelve bewyzen ook te gelyk, dat dat Oflro; riet is vergund alleen ten baate en voordeele vai die, welke geodlroyeerd wierden; en veel minde om aan eenige uit de Ingezeetenen een voordeel t geeven privativelyk boven anderen, en ten nadeel van anderen; ,maar om uit een algemeen nut voo, uilen, by een genomen, een byzonder voordeel to te brengen aan die geenen, welken 'er dcelgenoc tenvan.wilden worden; gelyk dan ook in het xxxiv Art. van st Oftroy, gezegd word; tot welftan der geünieerde Provinciën; confervalie en augmei. tatie der neeringe, mitsgaders tot profytc van a Compagnie. Het blykt verders uit de Inleiding van dat Oc~f.ro ■iet minder, als uit den aart van het zelve, en u; hc Am- 5teldam. /Jmpliatic ~Me, mor ie van R. Voute, qq.tegcn de O. L Comp, 1 } f 1 I? I / 'e f t t  850 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Ampliatie' Memorievan'R.. Voute, qq.tegen de 0. I. Comp. i 1 i i é i i i t i 1 t [ i t I t | het Geoftroyeerde daar in vervat, dat het Octroy niet kan gebragt worden tot zulken , welke naar welgevallen der Geo&royeerden, of al of niet, gebruikt kunnen worden: verre van daar : de afzonderlyken Compagnien wierden geoclroyeerd, om, by eikanderen tot een Jigchaam gemaakt, dat geene te volbrengen, 't welke anders door ieder afzonderlyk ondernomen zoude kunnen geweest zyn; en de intentie van de Hooge Overheid was vast niet, om alle de Ingezeetenen de handen te binden, en aan eenigen hunner de gunst te bewyzen van dezelven naar welgevallen en eigenwilligicid tc roeren, of niet te roeren; te handelen, of niet te handelen; te vaaren, of niet te vaaren; ien Spanjaard en Portugees afbreuk te doen, of liet tc doen; den gemeenen vyand te bevechten of liet te bevechten, zo als het de Geocfroyeerden :e raade of niet te raade zouden worden: in tegendeel, de reden waarom het Octroy gefchonken wierd was blykbaar deze: dat de Oost-Indifche Compagnie dadelyk dat geenen zoude verrigten , iet welk door de vergunning van het zelve beloeld wierd, namelyk den wel/land der Veree. tigde Nederlanden, eenzamelyk het profyt van ille Ingezeetenen derzelver te vervorderen ; ea iet blykt even zo fterk uit het Prooèmium] dat Jw Hoog Mogende by en met die vergunning, ii het vast vertrouwen waren, dat de Oost-Inlifche Compagnie willens was en genoegzame vernogens zoude hebben, om, begunftigd met een sclufief recht, dat geenen te volvoeren , waar oe het Octroy gegeeven wierdt: waar omtrend og ftaat aan te merken, dat de byzondere gunten en rechten aan de Oost-Indifche Compagnie efchonken, als het privatief vaaren beoosten de "aap de Goede Hoop, het maaken van Tra&aa;n met Indiaanfche Vorften, het aanleggen van itplaatfea, en welke voorrechten meer aan de- zel-  JAARBOEKEN, Augustus, 179^ 8j? zelve réfchonk-erj zyö, aan haar gegund zyn ah middikn, zoom het hoofdeinde te bereiken, als om aan de byzondere oogmerken te voldoen, tot en met welken het Oftroy verleend was. De Suppliant oordeelt derhalven in alle eerbiedigheid, conform dö waarheid gefproken te hebben, wanneer hy b'adz. £3 van zyne voorgemelde Memorie zich aldus heeft geuit: „ Dit alles dan, Hoog Mogende Heeren! gade gefhgen en onder een oogpunt gebragt, zo ontwaart men uit den teneur van_ net eerite OcTxov en uit de prolongatieö van dezelve, alJ' l-rblykbaarst, dat het noofdeinde van het verleenen van het zelve is geweest en gebleven het bevorderen van den wAftand tbr Ingezetee''■ tenen dezer Landen, door een vermeerdering van Vaart cn Koophandel , te oefFenen en te " dryven door Ingezeetenen dezer Gewesten, tot !' eengeneraale Compagniefchap geformeerd;, ert de Snppliant vermeent niet redenloos, noc!» buiten betamelykheid te fprecken, wanneer hy V als een onwederleggelvke waarheid daar uit atleidt, dat Uw Hoog Mogenden nooit aan het " Oclroy zyne krachten werking zouden gegeeven ?' noch gelaaten, maar veel eer, of het zelve niet gegeeven of naderhand ingetrokken hebben j in. *' dien Uw Hoog Mogeoden, zich hadden verbeeld of overtuigd waren geworden , dat het " zelve in plaats van tot welltand der Ingezeeï' tenen te ftrékken, integendeel tot hun nadeel of kwalyk vaaren zoude hebben komen un te !! loopen; en wanneer hy Suppliant wyjers daar uit afleidt dit gevolg, dat zodanige dtspofitien ' van het Oftroy, welke ( hoe no dg en hei zaarn ' in vroeger tyden) tegenwoordig de welvaart ' van de ingezeetenen niet bevorderen maar ver' achteren zonden, aangezien moeten woraena.i 11 door Uw Hoog Mogende geaboleerd." I " Mmm We, Am- STEr.* DAM. Atnplia* tie • Memorievan R. Voute , qq.tegeii 'de O. U Comp.  AMSTELDAM. Ampliatie-Miviorievan R. Voute, qq. teget Je O . L Comp. 858 NIEUWE NEDERLANDSCHE ni£et ^ge|D d« Suppliant aldaar in de eerfte plaats heeft gefield, namelyk, dat het hoofdeinde van het verkenen van het Octroy is gewees en gebleven het bevorderen van den we/d!nTder j„. gezeeteueu dezer Landen, blykt uit de gtmanifefteerde intentie van Uw Hoog Mogende ^enhec gevolg daar uit getrokken is 'er onmiddclyk mede verbonden, gelyk een uitwerkfel aan zyn oorzaak Want zo de caufa impuljiva en fitStts derver gunning » geweest de bevordering van den lel /tand van den Lande, dan is het zeker, dat die oorzaak met zoude gemoveerd hebben tót de ver! gunning van de Oftroyen , wanneer Uw fW Mogenden ach hadden verbeeld of overtuig? ren geworden, dat het zelve, in nlaats vanTnr den welüand der Im^^&^^l gendeel tot hun nadeel of kwalyk vaaren zoude hebben kunnen of moeten uitloopen. Inmiddels acbt de Suppliant, in allen eerbied, met de weinige reflexen, hier kortelyk voorgedragen, opzichteiykop de eerfte voorgemeldePronofitie, genoeg gezegd te hebben, tot bctoo- dat bet voornaamfte motief zo wel 'als l et voofnaam fte doeleinde van Uw Hoog Mogende byT vSeenen van de fuccesfive Oclroyen aan de Oos Indifche Compagnie, aan welke alle andere motiven en doeleinden ondergefcbikt zyn , zakelyk s deze: Salus Populi, fuprema lexefto. Dit algemeen doeleinde hebben Uw Hoo* Mn. ?ende nader doen blyken in de byzondere redeneT melken Uw Hoog Mogende, in de meergemelde O&oyen, aan de Ingezeetenen bekend hebben en welken den Suppliant by zyn voorgemelde Memorie bladz. ai en 23 & vrvheS le. Domen heeft in 't kort aldus voor te dJagS. § 1. Het bevorderen van den welftand der Veree^ nigr  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 859 n>de Nederlanden . voor zo vee! als die gerekend kan worden te beftaan in de Navigatie cn Commercie, en inzonderheid mede op Gewesten die verder van deze Landen in Eu> ropa, AÜa, en Afrika, gelegen zyn» 2 De Vaart en Handel op Indien byzonderlyk ' daar toe te begunftigen, tot vervordering van den welftand der Vereenigde Nederlanden, eenzamentlyk het profyt van alle de Ingezeetenen derzelver. >\ De moeiten en kosten, bereids genomen en gemaakt, door die geenen, welke die Cotipagniefchap aanvaarden, en in ftand zouden brengen, vergolden cn beloond te krygen; het welk inzonderheid uitgedrukt ftaat in het verbod , aan alle Ingezeetenen gedaan , om op Indien te vaaren en te handelen, zynde van den eerften July 1606. 4. De confervatie en het maintien van 't publiek geloof. 5. De Contracten aangegaan met veele en diverfe Natiën , Ryken en Landen in de Oost-Indien. 6 De behoudenis van de plaatzen, met exces' five adQftentie ende groote voorzorg van dezen Staat verkregen. 1. De groote ondienst, die tot nadeel van alle ' Ingezeetenen uit de disfolutie van de Compagnie zoude volgen. Alle welke motiven (zo de Suppliant in alle eerbiedigheid vermeend,) op 't oog moeten gehouden worden , om den zin , meening, vertland, kracht en werking der gemelde O&royen te bepaalen, en inzonderheid om van de deugdlykheid of ondeugdJykheid van 't verzoek door Charnock in deze gedaan , te oordeelen. Dit ten aanzien van de applicatie der eerfte ProMm m 2 po - Am* st.eldaji. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq. legert de O. I, Comp,  8öo NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STEL" DAM. Amplia* tie - Me morie van R. V^ute, qq.leger, fle O. ƒ, 'Comp. politie op de Octroyen, door Uw Hoog Mogende aan de Oost-Indifche Compagnie dezer Landen verleend, gepr,a?;r.icteerd hebbende, zal de Sup. püanc nu tot de applicatie van de verdere hier voorgemelde Propofitien toetreeden. De tweede is vervat in deze woorden: Dat, wanneer een Privilegie tegen het alge. ,, meen recht der Ingezeetenen aanloopt, het 1 zelve allerftriktst moet worden geïnterpre- », teert, en opgevat." En op dien grond beweerd hv, dat de extenfiVe applicatie, welke de Oost - Indifche Compagnie aan haar Oitroyeu geeft, naar rechten onbeftaanbaar is. Niemand tog zal ontkennen, dat de bevoegdheid van op Indien te vaaren en te handelen was een gemeenfchaplyk recht, oo'fpronglyk, en uit de natuur, of hoedanig tet Grotius uitdrukt (jare dcntium pri.nario) aan alle Natiën en Volken toebehoorende; en dus ook aan alle Ingezeetenen dezer Landen. De evengenoemde Rechtsgeleerde heeft het in zyn mare librum zo bondig en baarblykelyk getoond, dat *er zelfs geen fchyn van reden tegen geopperd kan worden. Uw Hoog Mogende hebben ('t welk de Suppliant de vryheid genomen heeft ook in zyne voornoemde Memorie op te merken,) van den beginne van de Vaderlandfche Republiek af, blyken gegeeven van te zyn in dat zelfde verfiand: en wie zal ook niet geredelyk erkennen , dat alle Ingezeetenen dezer Landen even na ftonden tot het vaaren en handelen op de Indiën, voor dat de Octroyen aan de OostIndifche Compagnie verleend waren? wie zal niet volkomen to geeven, dat in den Jaare 1602, tydg van het verkenen van het eerlle Oólroy, niemand beeft gedagt en voorzien, dat 'er een tyd zoude komen, in welken eene vreemde Mogendheid, bezittingen in indien hebbende, aldaar eene vrye haven of vrye havens vooralle Natiën zoude openzet-  JAARBOEKEN, Augustus, 1793. C61 zetten; dat daar uit wederom zoude geboren worden een res communis en een jus commune , zo wel voor de Ingezeetenen van dezen Staat, als voor alle vreemde Natiën ? Wie zal dan, Hoog Mogende Heeren! overzulks ook niet moeten toeitaan , dat de Oost-Indifche Compagnie de vaart en handel der Europeefche Mogendheden op die havens niet kunnende beletten , het vaaren beoosten de de K^ap en door de Straat van Magellaan, in de vreemden moetende dulden; ja zelfs derzelver aanlanding op de Kaap niet kunnende verhinderen, het eene volflagen hardigheid voor de Ingezeetenen dezer Landen zoude zyn, van daar van alleen uitgefloten te moeten blyven? wie zal met rondelyk beaamen, dat zulks tegen het algemeen recht van alle de Ingezeetenen zoude aanloopen ? en wie zal mitsdien niet geredelyk toeftemmen, dat Privilegiën , in zodanig geval, allerjlriktst moetende worden opgevat, de Oost-Indifche Compagnie aan haar Oclxoy van den Jaare 1602, niet kan geeven die extenfive betekenis en kracht, dat zy zig van dezelve zoude kunnen prevaleeren, om particuliere Ingezeetenen te beletten, van op die vreemde havens , nevens andere Natiën, te vaaren ? zal ieder rondborftig mensch niet verder moeten avoueeren, dat de vryheid aller Ingezeetenen dezer Landen tot die res communis, moet verftaan worden door Uw Hoog Mogende gelaten te zyn onverkort, ongefchonden, en in volle kracht, met tegenftaande de algemeene uitdrukking van 't Octroy. De gezonde reden, de natuurlyke billykheid, hot onveranderlyk recht heeft door den mond van Modefiinus gefproken , wanneer hy in /. 13. §. 2- dt excuf. zegt: Et Ji maxime verba kgis dunt conficiant intelle£tum, tarnen mens legijlatorts aliud vult. De Suppliant heeft daar tegen hooren opwerpen eene redeneering, welke doet zien met hoe weinig kunde of oplettenheid zyne voorgemelde Memorie Mmm 3 « Am- oam- Anplia'ie ■ Memorievan R. Voute, fa.tegen de O. I. Com ju  STELJ)&M. Jimplia tie ■Memorie,van R. Voute, qq. teget. de O. ƒ Cuirp, Ui NIEUWE NEDERLANDSCHE is gelezen door zulken, die zich vermeeten hebben 'er een meesterachtige verwerping over uit te ipreeken. Om (zeggen zyy zype ongenoorde fu. itenu goed te maaken, en 'er een glimp aan te ■ geeven, heeft Charnock beweert , dat evenwel het mare librwn, het recht der vrye Zee, niet toeliet zulk een geëxtendeerden zin , als door de Maatfcfoappy word gefuftinecrd, aan haar Octio.y tc geeven, als ftrydig met het recht der Volkeren ; en voegen daarby, dat het tegendeel te meermaalen en inzonderheid door de Heeren IVtsterveen en Barbeirac is aangetoond. — In deze berisping van 't geen in de Memorie van dm Suppliant deswege bladzyde 9, en elders voorkomt, liggen genoegzaam zo vcele misvattingen als woorden. De Suppliant heeft 1. niet gelprooken van het reent der volkeren, zo als die uitdrukking m den gemeenen zin gebruikt word; maar hy heeft doen zien, hoe Grotrus het gebruik van de Zee afleid uic den wil van den Schepper. Deus hoe ipfe per naturam Icquitur &c. en Grotius Relt de vryheid van vaart en handel onder de rechten, welken voortvloeien, niet uit het evengemeld recht der volken, maar ex jure Vuim^io-gèritium, 't welk door den Suppliant vertaald is door vol/lrekt volks, recht, en 'tgeen ook genaamd word jus commune, cis blykt uit <3e hier boven aangehaalde pasfagien van Prof. 'Noodt. 2. De Verhandelingen van de Heeren [Fes terveen en Harbeirac hebben tot geen doelwit gehad om te bewy. cn, hoe een wet of Octroy opgevat moet worden, ('t welk hier het poinct van gefchïl tusfchen de Oost-Indifche Compagnie en d-n Suppliant uitmakt,) maar of het vry gebruik der Zee door Tractsaten konde worden benoT.cn; 't welk niets gemeens heeft met het geen tusfchen den Suppliant cn de Oost-Indifche Compagnie in gefchil Haat, 3. De Suppliant erkent hy zyne voorgemelde Memorie bladz. 11, dat de Hooge Overheid bevoegd is Oftroyen te vtrleenen, waarby de vryheid van het gebruik der Zee,  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 863 Zee, en van handel op zekere wyzen bepaald, en aan fbmmigen der Ingezeetenen overgelaaten word; zo dat ten dien opzichte de aangehaalde redeneering van zyne berispers geheel buiten propoost loopt; maar de Suppliant zegt en beweert, dat, wanneer 'er een wettig Oclroy is, 't welk aanloopt tegen het jus commune, tegen die rechten welken Grotius 'ftelt te vloeien ex jurc gcnitum primario, zodanig Octroy als dan moet ftrekker, fot bevordering van 't algemeen nut, cn m den ensfien zin opgevat worden. Dit zegt hy met alleen, maar, om het by geen bloot zeggen te laa. ten heeft hy de gronden van rechten en het ge zach der DD. tot bewys hier voren aangebragt; vertrouwende, dat dezelven by Uw Hoog Mo< eeude van meerder gewicht zullen bevonden worden, dan eene onberedeneerde of kwalyk beredeneerde allegatie. De Suppliant zal tot verilerking van zyne hiei voren gemelden conclufie, namelyk, dat hoe al gemeen de Odroyen aan de Oost-Indifche Com pagnie verleend,mogen liggen,de vryheid aller In gefeetenen dezer Landen tot. die res commune. moet verftaan worden door Uw Hoog Mogend< eelaaten te zyn onverkort, ongefchonden, en u volle kracht, de vrypostigheid nemen daar by nos te refleaeeren; dat, ingevalle inden Jaare 1602 eene vrye haven van den eene of andere Mogend heid in Indiën geèxteerd had. en dat 'er dadelyl Europeefche Natiën op die havens gevaaren en ge handeld hadden, Uw Hoog Mogenden de Inge zeetenen dezer Landen daar met van zouuEn ge fecludeerd hebben, door een verbod van beooftei de Kaap de Goede Hoop, of door de Straat vai Magellaan te vaaren; eerftelyk, omdat Uw iiooi Mogende niet kunnen vooronderfteld worden dei Ingezeetenen te zullen hebben willen priveeren vai Mmm 4 ee AMSTERDAM. Ampliatie-Memor ie van R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. 1 1 l r 1 1 1  8Ó4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- pam. tie Memorievan R. Voute, qq.iegen de O. I. (JatJifi, I S . I I | I c 2 c r< b d \ * een recht, daar a!Ie Natiën van konden jouisfee* ren; ten tweeden, om dat deze privatie alken konde ftrekken, om de vreemden te ontlasten van een concurrentie , welke zy van de werkzaame nyverhe.d dezes Landaarts het meest te dugten hadden. Trouwens de teneur der verleende Oclr yen aan de Oost-Indifche Compagnie wettigen ten vollen deze conjeöure van den Suppliant, alzo de uitgedrukte reden van vergunning der Oclroyen ten duidelyklle doet zien, dat Uw Hoog Mogende dezelve verleend hebben tot meerder bevordering van Navigatie cn Commercie dezer Landen, en geenzints van die van andere Ryken en Staaten : waar uit volgt, dat het verbod van beoosten de Kaap de Goede Hoop en door de Straat van Mai>eHaan te vaaren, in den allerengften zin , dat is tot de inzichten, welke ten tyde van het verlee. 3en der Oclroyen plaats hadden, moet opgevat, ;n niet geëxtendeerd kan worden tot zodanige getallen , als waar in Robert Charnock thans vereert ; zynde het ten overvloede kennelyk, dat iet privatief vaaren beoosten de Kaap de Goede rloop, en door de Straat van Magellaan, en het verbod deswegen aan alle anderen Ingezeetenen deler Lande gedaan, geen ander doeleinde heeft gelad, dan om voor te komen, dat de Oost-Indiche Compagnie in haare onderneemingen niet zoule getraverfèerd worden onder deze of geene iretexten, aangezien in die tyd, die vaart, door ngezectenen dezer Republiek, niet konde gezogt f begeerd worden, dan tot het uitvoeren van die elfde verrichtingen, en het bejaagen van die zelfe voordeden, welken eigentlyk de objecten wa:n, om welken aan de Oost-Indifche Compagnie it privativelyk vaaren beoosten de Kaap de Goee Hoop, en door de Straat van Magellaan, was ergund. Zeker is het althans , dat Uw Hoog logende, die by berhaaling , telkens verklaard  JAARBOEKEN, Augustus, 1792, 865 hebben, de Oost-Indifche Compagnie alzo te Prï-. Sieeren en te Odtroyeeren , ter bevordering, L Neeringen, Commercie en Navigatie dezer Republiek, niet kunnen gebad hebben, noch te ook dadelyk niet hebben gehad, nochte almede niet gemanifesteerd hebben den w.1, dat de Vaa t, beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan , gefloten zoude gehouden worden, anders, dan om daar door te beletten, dat de Oost-Indifche Compagnie in haare ondcrncemingen gecontramineerd en ondergraafd zoude worden; geenzints om de Ingezeetenen jut te fluiTen van een Vaart en Commercie , je tot zulke einden niet zouden ftrekken, terwyl de Vreemden daar van zouden jouisfeeren , en du, aan de Vreemdem te faciliteeren den weg , om de Oost Jnuifche Vaart en Koophandel van deze Landen naar anderen Landen te doen verhuizen. Hef is den Suppliant niet onbekend, dat tegen deze redeneeringen geallegueerd worden, de uudrukkelyke woorden van het Oftroy van den Jaare 1602, en van het daar opgevolgd verbod van den laare 1606: hy heeft meer dan eens hooren zegge.i: men behoeft hel Oólrcy van 1602 mdafm te zien, om van de ongegrondheid van het verzoet van Charnock overtuigd te vezen; maar bet is even om die reden, dat 'er die woorden zo algemeen Raan, dat hier het geval plaats heeft, omtrend welk alle Rechtsgeleerden leeren, dat er onderzoek moe: gedaan werden naar den m van den door andere middelen dan door de lef terlyke betekenis der woorden; en ojt by de uit drukking, door woorden gedaan , die qho ■ opaYtt frat- moeten gevoegd en overwogen worden, welken de Rechtsgeleerden voor zodanige gevallet opTeeven, om dien eigendyken wil . des Wctgcc ?erf naar te vorfchen; en inzonderheid om te oorMmm 5 ace' iTF.L3AM. dmflia'te- Me•norievan R. Voute, qq.teg,i, de O. I Comp.  Amstel- dam, Ampliam. - Memorievan R. Voute, qq.tegen de 0. I. Comp. I 1 i i < j) € n g c q u m v d< a: 865 NIEUWE NEDERLANDSCHE deelen , of de dispofitie dier algemeene uitdrukking ook ftryd met het jus commune. Dit nu zynde de algemeene doctrine der Rechts- Doclooren, even zo wel als de dispofitie van het Recht zelf, gelyk hier voren is aangetoond; ende voorts bewezen hebbende, dat de woorden, naar den lecter opgevat wordende, daar door een atteinte aan het jus commune aller Ingezeetenen zoude werden toegebragt; voorts dat dit nimmer met betrekking tot de voorgemelde Oftroyen van de Oost-Indïiche Compagnie heeft kunnen zyn de wil van den Souverain; zo moet het ook voor beweezen gehouden worden, dat het contrarie moet prevaleeren; en dus ook de fuftenu van den Suppliant boi-en die van de Oost - Indifche Compignie: teweLen, dat het privatief vaaren beoosten de Kaap 3e Goede Hoop, en door de Straat van Magelaan, aan de Oost-Indifche Compagnie verleend, 'ereltringeerd moet worden tot die objecten, waar :oe het moest dienen, en geenzints tot die, welke n t vervolg mogten opkomen, en daar mede geen :onnexie hadden noch konden hebben; zynde dit le grond, op welke de Suppliant zich heeft be 'oegd geagt, aan Uw Hoog Mogende te kunnen oordragen die reflexien, welken hy bladz. 17 en olgg. van zyne voorfz. Memorie geëmployeerd n hier voren met anderen geRerkt heeft, waar bv ien nog dit krachtig zeggen van Cicero kan voesn: Lex vtdetur in fententia, non in verbis mjiLerc: cr1 Judex is videtur legi obtemperarc, '11 fententiam ejus, non qui feripturam fcquiir. De lnvcnt. Lib. II. Cup. 48. De zelfde redenen, welke de Suppliant zo onïddelyk de vryheid heeft genomen op den extenfim zin van het Octroy in den Jaare 1602 aan ; generaale Oost-Indifche Compagnie verleend, geleid uit deszelfs tegenftrydigheid met het jus com-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 867 commune, aan de goedgunftige attentie van Uw | Hoog Mogende t rappe Heeren , zullen ook, zo hy i vertrouwd, juftificecrcn de applicatie van de derde der voorgeftelde Propofipen, natnelyk: D u een Privilegie nimmer kan opgevat en gegebruikt worden, zouanig, dat 'er een ongerymdheid uit volge. Tot bewys van de juistheid dier applicatie be hoeft hy, zo hy allereerbiedigst vermeent, aan Uw Hoog Mogende alleen in bedenking te geeven, of 'er ooit een grooter ongerymdbeid gevonden kan worden, dan de interpretatie van een Privüagie, waar door dat geene aan de Ingezeetenen de1 zer Landen benomen zoude worden, 't welk Uw Hoog Mogende aan dezelven b; eft willen toebren gen, en waar toe het Octroy van 1602 is vergunt geworden ? de woorden van bet O&roy fprecket deswegen niet duister, en openbaaren den wil ci begeerte van Uw Hoog Mogende ten klaarften: na rnelyk de vervordering van eten wel/tand'der Fe ree uigde Landenj eenzamenttyk liet proft vc:i all Ingezeetenen; den nelftand der geünieerde Pre vinden, confervatie en augmentatie der Neer';'!, ge, mitsgaders liet profyt van de Compagnie, 7j 'dit doeleinde bereikt en niet veel eer te leur gc fteld worden, wanneer de Vreemden naar de vry havens in Oost-Indiën vaaren, aldaar koophand< dryvende ,ingekogre of op eenige andere wyze ve; kreegen goederen, in hunne Lauden overbrén£en Europa en andere deelen vsn de waereld daar mi de vervullen; en dat de Ingezetenen dezer Lai den, op dien zeiven tyd, buiten eene concurrent tegen die ond'.'rneemingt,n gefloten , geweerd i e gehouden warden, om^dnt het hun quBfl emgepe mitteerd zoude zyn, beoosten de Kuip de Goet Hoop en door dc Straat van Magellaan te vaarer Am- stev d.*>m. Ampliatie. Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. I. Comp, l 1 1 \ e , 1- e a e » 15  Amstel- dam* Amplia. tie-Memorieva$ R. Voute, qq.te^ün de 0. ƒ. Comp. i J c f r i i z \\ 8öS NIEUWE NEDERLANDSCHE orn dat Diemand dezer Landen dan de Oost-Indilche Compagnie die vaart zoude mogen gebruiken ? Js bet niet de grootfte ongerymdheid, zulk eene helling te admitteeren, die wezendlyk zoude uit loopen op een gunst voor Vreemden, ten preiudice van den Ingezeetenen dezes Staats, wier weivaaren U'.v Hoog Mogende ten allen tyde, en bv alle gelegenheden, getoond hebben, zo fterk ter harte te neemen , en te willen vervorderen ? dit expresfelyk by den inhoud der verleende Oclroyen verklaard, en zo kragtig door de Traclaaten mee het Huis van Oostenryk gemanifefteerd hebben ? iJe Suppliant vermeent derhalven, dat door deze deroe Propofitie de onbeftaanbaarheid van de fu. itenue, in deze door de Oost-Indifche Compagnie gevoerd, en de gefundeerdheid van de zvno insgelyks bewezen is; als mede dac het geen blaüz. 38, 30 en 40. van zyne vorige Memorie is voorkomende, ten vollen, als getrokken uit den regel ex abjurdo, gejuftificeerq zal bevonden worden. De Suppliant heeft in de vierde plaats vooree* iraagen en betoogd: Dat een Privilegie moet opgevat en gebruikt worden overeenkomftig met het oogmerk en doeleinde, waar mede het gefchonken is. Deze Propofitie word wel algemeen beaamd; naar dikwerf voorby gezien, en zelden opgevolgd o»r die geenen, die met een Privilegie begiml"d zvn '■> deze verliezen die uit het oog, waneer zy er hun byzonder belang niet naar kunnen :hikken; zy vervallen al zeer ligt en niet zelden 1 de waan dat, het Privilegie hun gegeeven r I-a al,ecutothun byzonder nut en voordeel 1 gelcnied ; en dat zy, in het genot van het zei. ve.  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 85> 1 ve alleen hun byzonder nut, en voordeel op 't oog kunnen houden, zonder aanfchouw te net meli op het nadeel, het welk anderen , otzelts 1 het gemeene best daarbykomt te leiden. DeOost' Indifche Compagnie fchynt aan dit euvel at vry fterk te hinken. Wanneer zy gewag maakt van de Oftroven, aan haar verleend, is het als ot dezelven alleen tot haar privatief nut, voordeel, en profyte waren verleend; en als of de geheele Republiek in de verpligting Hond, van haar m het renot van dat nut, voordeel en profyte te maintineeren, hoe zeer de Republiek door die handhaving aan alle anderen Ingezetenen meerder ondienst, fchade en nadeel zoude toebrengen, dan daaruit aan den Lande goed doen. Om deze dwaaling, welke de Suppliant befpeurd beeft vry a'vremeen by die van de Compagnie te heerlchen, tegen te gaan, is het hem voorgekomen deze vierde°Propofuie te kunnen bezigen. De Inleiding van het Odroy toont ten aller, klaarften , (de Suppliant meent het h?er te moetei herhaalen ,) dat Uw Hoog Mogende geconfedereerd hebbende, „ dat de welft and der VerecmgA „ Nederlanden principaalyk is beftaande tn ƒ Navigatie, Handel en Commercie, die uit de " zelfde Landen van alle oude tyden gedreeven " en van tyd, tot tyd lofelyk vermeerderd waren niet alleen met'de Nagebuuren, Konwgrykej , en Landfchappen, maar ook met de geenen, dt ' verder van deze Landen in Europa , Afta, ei „ Africa geleegen zyn; en dat beneffens dezelv „ in de naaste tien jaaren herwaarts by eenig ' principaale Kooplieden der 'Voorfu Landen ' „ eenige liefliebbers van de Navigatie, HanMtt, gen en Commercie op vreemde Landen, inCom pasmie binnen de Stad Amfterdam opgeregt met sroote kosten. moeiten, en periculeu by a *? 0 „ hdn ÜM- iTEL' DAM. Amplia. tie - Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O: I. Comp. 1 l f » t d  -Amsterdam. Amplia. tic Memorieva/:. R. Voute, qq. tegen eic O. I, Comp. i i s 3 5 J » >: »: »> 33 3J 55 3) 3, 3, 35 55 55 55 '5 , 55 5) 8/o NIEUWE NEDERLANDSCHE „ hand genomen is die zeer lofchke Navist!, „ Mfehngc en Trxföcque np^dl SostZnd^' 5, daar van de apparentic goeden groot loonden „ zynde i waren onlangs• daarne.i , Z ver! J r. andere Kooplieden, i*zj^l°£%* „ ^nd.med^keCémpagnien opgericht èn% " hl ? H°0g MoSende geconfldereerd en ryne„ lyk overwogen weezende, fo* ^23/1 : t£ ta^LeR f ^ ^ezetcLrJL NavigatT ÈRfif^8 *"« ^ , navigatie, Handelingen en Commfrpiv , onder een goede generaals oïmi lTpa , ucie, CORRESPONDENTIE en gemeenschap . BELEID, OHDI-HHOPDEK EN VERMEEUn^' ' riwDE^haddeD ^vonden daar toe gwS * SSd*? Hr[Z' ComP^ voor Uw Hóóg , Mogende te befchryven, en aan dezelve te Dro- ' £S^fn; dat Cerlyk' ^"enftelyk, en pi oVy °2 , Oiet alleen voor de Vereenigde LandenP S ^Ll°KalIf^eD geene,die deze loffeTytehSdehng by de hand genomen hadden, en daar "n waren part.cpeerende, zoude wezen dat dézelve Compagnien vereenigd, en dezelven on «teling en onder een vaste ««SÏSHS" gecirceven en vermeerderd worden, het welk bv de gedeputeerden derzelver C^pZnTe, nicitn ' 2nrfUlhm ™rfche^nZj:t Wftten, dehberauen, indu&ien, en rapor. ten tot vereemging gebragt zynde , hebben Uw Hoog Mogende na rypeWadflagingen, daa? ^gehouden , tot vervorderinge LFden ™ud der vereenigde Landen, cenzamenthk profyt van alte Ingezetenen derzëZr ï 'oorfz. vereemginggeagreëerd, enz." * De  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 871 De motiven van die agreatie zyn overzulks, 1. j dat de weljland der vereenigde Landen principa- s lyk is bejiaande in de Navigatie, Handelingen en 1 Commercie. — 2. Dat de Navigatie, Handelen de Commercie op de Oost - Indien gefchaapen fton-. den, de algemeene Navigatie, Handelingen, en 1 Commercie te vermeerderen, vermits daar van de 1 apparentie goed en groot bevonden was. — 3. Dat • het eerlyk, dienjlelyk en profytig, niet alleen voor ' de vereenigde Landen, maar ook voor allen den, geenen, die deze Handelinge by de hand genomen hadelen , en daar inne waren participeerende, zoude weezen, dieCompagtnen te brengen onder EEN GOEDE CENERAALE ORDRE, PoLICIE, CORRESPONDENTIE , EN GEMEENSCHAP , BELEID , enz. — 4. Dat de vervordering van den wel/land der' Vereenigde Nederlanden, eenzamentlyk het profyt van alle Ingezetenen der verfchillende Compagnien , de voorfz. vereeniging hebben doen agr eiser en. Gevolglyk is de hoofdbedoeling van de vereeniging der voorgemelde Compagnien, en de agrea« tie van dezelve baarblykelyk deze: dat de welvaart van de vereenigde Landen vervorderd en vermeerd zouden worden. Gefchied dit, wanneer de Ingezetenen der Vereenigde Nederlanden verhinderd worden, om wegens de vaart en handel op vrye havens van Oost-Indien in concurrentie te treeden mei Vreemden? en dat daar door de Vreemden worden in ftaat gefield een groot gedeelte van die Na vigatie, Handelinge en Commercie, aan zich t« trekken, by hen te vestigen, en de Oost-Indifche Compagnie by publieke verkoopingen var verfchillende goederen naar de kroon te lteeken' Het antwoord moet zekerlyk zyn neen: want d< My iMIEL- iam. : Impliaie - Me'lorie'an R. Voute, iq.tegcn ie O. I. Comp,  8,2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Au- STELDAM. Ampliatie - Af morie van R. Voute, qq. tegei, de O. I. Comp. blyken, door den Suppliant by zyne gemelde Memorie gevoegd, zyn zo fpreekende, dat ieder een geredelyk erkennen moet, dat deze onderneemingen van Vreemden Zeer veel afnöemen van den wellland dezer Vereenigde Nederlanden, ere van dien hunner Ingezetenen, om dat die wellland der Verenigde Nederlanden is bellaande in de ' Navigatie , Handelingen en Commercie, eiï dat het de Vereenigde Landen, zo wel als hunne Ingezetenen, zeer voordeelig zoude zyn . indien deze niet belet wierden tn concurrentie tegen die Vreemden te kunnen komen. Dit zoude, zegt men, te kort doen aan het belang van de Oost-Indifche Compagnie. De Suppliant zal deze allegatie in 't vervolg opzettelyk ter toetfe brengen : ondertusfeheri het ware eens zo; dan vraagt de Suppliant of de weljland van den Staat niet het eerst hier in aspect moet komen ? of de welftand van alle de Ingezetenen , dan ook niet in de tweede plaats in aspect moet komen ? of ook de wellland of het belang van de Oost-Indifche Compagnie niet eerst daarna in aanfehouw moet gebragt Worden? of het byzonder belang van de Compagnie niet in allen gevallen moet wyken voor het algemeen belang van den Staat? of (om een voorbeeld te Hellen) de vrees voor eene winstderving van een Tonne fchats aan de zyde van de Compagnie, moet prevaleeren boven een winstderving van eenige Millioenen aan- de zyde van den Staat? want daar op komt het eindelyk néér. De Ingezetenen , die de concurrentie tegen de Vreemden Rullen onderneemen, zullen door hunne particuliere Navigatie op de vrye Havens voordeel doen; m-iar dit niet alleen: zy zullen ook daar mede aan den Staat, en aan hunne Mede-Ingezetenen , een confiderabel voordeel toebrengen.  'jA'ARBOÈKEN, Augustus, 17$. flfë ■Sèk Men geeve 'eens toe, dat zy, aan eenen fenderen kant, teffens daar door aan de Compagnie een vrees Zullen 'aanjaagen, van in hunne winften eenige vermindering te l'yden'; wel nü, •wat moet hier het zwaarfte weegen ? volgens het begrip Van de Oost-Itidifche Compagnie de vrees van de Compagnie van in haare winften vermindering te tydén, of', zó men wil, eene daadlyke Vermindering van winst te ondergaan: volgens het begrip van den Suppliant, gegrond op de motiven van *ï verleenen der Oclroyen door Uw Hoog 'Mogende, het voordeel van den Staat en van deszelfs ingezetenen. Hy roert dit alleen hier aan, om te doen zien, 1. dat de Óóst-Indifche Compagnie de hoofdeinden van 't verlee. hen der Oclroyen, "met welken zy door Uw Hoog Mogende begunftigd is, uit het oog fchynt verlöoren te hebbefr; ft. dat zy, zo uit haar handel wyze als uit haare woorden, doet zieh, dat z} haare Octroyén niet opgevat tn gebruikt wil heb ben, pvereeiikomftig met het oogmerk eh doelein de, waar mede zy gefchonken zyn; 3.'dat mits dien haare fuftenu, uit die errone'ufe opvattinj en uit dat verkeerd gebruik gehaald , tegen dl van den Suppliant 'niets kan öpereeren; 4. da haare fuftenu aanloopt tegen den régel, dat eei Privilegie móet opgevat en 'gebruikt worden overeenkomftig met de motiven en het doeleinde waar mede het gefchonken isi Het zelfde zal ook blyken uit de vyfde Pro'pc fitie, behelzende: Dat , .Wannéér het effect of gebruik van ee Privilegie tegen den oorfprongelykeh w van den Souverain komt aan te loopen, zc danig Privilegie daat door vervalt. Nnn E AMSTERDAM'. Amplia* (iemofievan R, Vdute, qq.tegen de O. h Comp. \ t » 1  Am- stel" dam. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. i 1 i i i r i * g i I 874 NIEUWE NEDERLANDSCHE De redenen, tot applicatie van de voorige vierde Propofitie bygeoragt, zyn door den Suppliant ten dien opzigte gebruikt, wegens het niet voldoen aan het oogmerk en doeleinde der Oclroyen- hy gaat nu een (lap verder, en zegt, dat de fuftenue van de Oost-Indifche Compagnie aanloopt tegen den oorfprongkelyken wil van den Souverain : ten bewyze daar van behoeft hy alleen te doen remarqueeren, dat de privative Navigatie en Commercie van de Oost-Indifche Compagnie op Indien , fecludeerende de Ingezetenen van dezen Staat uit alle onderneemiiigen op die Navigatie en Commercie, niet alleen zedert veele jaaren, wel verre van geftrekt te hebben tot vermeerdering van de Navigatie en Commercie dezer Republiek, dezelve vry meer verminderd heeft; ie Vreemden dus ontlastende van de concurrenig, welken zy anderzints van de zyde der Ingeïetenen dezer Republiek ontmoet zouden hebjen; en tegen de Vreemden alleen'Rellende de nets beduidende concurrentie van de Oost-Indiehe Compagnie; waar uit is geproflueerd, dat e Vreemden geheele takken van handel, en verIer een groot deel van de Navigatie en Commer:ie op lndièn, aan zich hebben getrokken, welk leel door de vigüantie en induRrie der Jngeaeteleu in den boezem van den Staat zoude hebben ;unneni gebragt worden; de aleeroeene Commer:ie en Navigatie van de Republiek daar door be'orderd, en dus eigentlyk voldaan aan de gemaïielteerde intentie van Uw Hoog Mogende /elke is geweest, en gebleeven, de vervorderiiw an den weljland der Vereenigde Nederlanden , inzaamcnlyk het profyt van alle de Ingezetenen erzelver. • De Suppliant heeft, by zyne meergemelde Meïone , eenige aamerkingen over den Staat der Zee-  ] X AR B O EK E N, Augustus, 1792. 8fc Zeevaart en Koophandel , die door de Vreemden op Indien gedreeven worden, voorgedraagen. Uit dezelven blykt, rot wat hoogte dezelve geklommen zyn: de dagelykfche nieuws-tydmgen 'toonen het by aanhoudendheid; en met een geringe reflexie zal ieder zich kunnen overtuigen, dat&, indien de Oost-Indifche Compagnie zo iterk niet hckroopen was geweest met den ongelukki'gen vver, om haare Landgenooten geheel geflooten te houden buiten de vaart en handel op en 111 Indien - indien zy niet liever de Vreemden dan hunne medeburgers daar in deelgenooten hadden willen zien worden; en indien zy alleen aan deze laatften een'concurrentie tegen de Vreemden had willen toelaaten omtrent dat geene, het weik zy of niet wilde of niet konde handhaven, onveranderlyk by haar eens opgevat fyfthema blyvende, de Navigatie en "Commercie der Vreemden op en ïn Indien, tot die kracht en hoogte niet zouden aan°-ewasfen zyn, daar dezelven zich thans in bevinden: en dat die van de Republiek merkelyk Feiïyfd, gefterkt, en vermeerderd zoude zyn geworden. Het tegendeel gekeurd zynde, is het effect en gebruik van de Oclroyen , aan baar verleend, komen aan te loopen tegen het oogmerk en doeleinde van dezelven; en zouden mits dien uit dien hoofde en in dit opzichte naar de grondert van rechten hier vooren aangeroerd, voorverVallen moeten gehouden worden. De zesde Propofitie: naamlyk, Dat, wanneer de oeffening van een Privilegie in voorvallende gelegenheden, tegen het oog. merk en doeleinde, waar mede het gefchonken is, zoude komen aan te loopen, zodanig Privilegie daar door met betrekking tot die voorvallende gelegenheden vervalt, Nnn 2 Am- STfcLDAM. Amplia' tie • Mé" morie van R. Voute , qq,tegen de O. ï\ Comp.  Am- STELDAM. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegcn de 0. I. Comp. 8?6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Is juist het geval, in welk Charnock en zyn huis van Negotie verfeeren. Daar is een voor. vallende gelegenheid gebooren : de Engelfche» zetten Havens in Bengalen open, en verkenen aan alle Volken de vrye Vaart en Commercie op die Havens. Charnock en Comp. zich binnen deze Landen geftabileerd hebbende, en daar door Ingezetenen dezer Republiek geworden zynde, krygt lust om van die voorvallende gelegenheid gebruik te maaken. Hy onderneemt het, en de Oost-Indifche Compagnie valt hem op 't lyf, als een fchender van haare verkreegen voorrechten Wat is daar van het gevolg? Dat het beletten der expeditien, zo als door Charnock met het Schip 1'Antoinetta is ondernomen, juist de weg is, om die tak van Vaart en Negotie uit onze Republiek te weeren; die te fixeeren by Vreemden, en onze Ingezetenen te doen zoeken by Vreemden, het geen, wat hun hier belet word mttevoeren; andere Inwoonders dezer Landen te verfteeken van die voordeden, welken zy en bet publiek door eene inlandfche uitrusting had. ien kunnen profiteeren ? Zedert het voorgevallene met het Schip l'Antoinetta in Indiën, is 'er ien Schip, gelykelyk toegerust, onder o'ostenrykfche, Keizerlyke, of Toskaan fche Vlas, van Dostende naar Vüsfingen afgezakt ; heeft 'er /eertien dagen gelegen; het "Scheepsvolk heef: he Stad dagelyksch gefrequenteerd; het Schip is :ven als f Antoinetta van daar naar Bengalen geseild ; zal dit Schip aan de Compagnie dezer ^anden het pretens nadeel niet toebrengen 't velk zy van l'Antoinetta zegt te hebben moe'ten Teezen, of moet men niet liever erkennen dat :odanige expeditien uit onze Republiek te willen veeren , een uitwerkfel is van mitsverRand over Ie middelen, die de welvaart vaneenCommercieeende Republiek kunnen en moeten doen floree- rera  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 877 ren of verdorren? zodanige belemmeringen zyn zekerlyk niet bedoeld geworden door Uw Hoog Mogende, wanneer Hoogstdezelven de Oclroyen aan de Oost-Indifche Compagnie verkend hebhen. De Suppliant meent zelfs volkomen recht te hebben om die belemmeringen aan te zien als ftrydig met de Oclroyen, hoe zeer de woorden van niet beoosten de Kaap of door de Straat van Magellaan te vaaren, tot het aanwenden van die belemmeringen voet kunnen geeven. Hy meen! met fiducie te kunnen zeggen, dat, zo 00't hel Octroy van 1602 in dien extenfiven zin, als dc Compagnie fuftineert 'er gebruik van te kunner maaken, heeft kunnen worden opgevat, het zelve nochtans ten reguarde van dit poinét, nu vooi vervallen moet worden gehouden; om dat zoda> ni'w gebruik tegen het oogmerk en doeleinde var óe°vergunning komt uit te loopen: quia concelfl torent praeter intentionem Principis : en mit! dien tacite worden gerevoceerd; om dat de Sou verain verftaan moet worden implicite&uno adti te revoceeren al het geen, wat uit een vergunninj tcp-en zyn intentie zoude kunnen worden beftaan of getrokken,. De zevende Propofitie, welke de Suppliant ui het recht heeft ontkend, is deze,: Dat, wanneer de beweegredenen, waarom ei waartoe een Privilegie gefchonken is, nie meer plaats hebben, het Privilegie vervalt ten minfte voor zo veel die tot de byzonder bedoeide voorwerpen relatief" zyn. Het oogmerk en het doeleinde, waarom ei waartoe het Octroy- in den Jaare 1602 is ver kend, en naderhand geprolongeerd, waren, (z« als de Suppliant de vryheid heeft genomen he Nnn s b« Amstel»dam. Ampliatie- Memorie ' van R. Voute , qq.tegen de O. L Comp. 1 i > t y c  Omsteldam. Ampliatie - Memorievan R, Voute, qq.tegen 'de Ö. I. Comp. ] i ] < 1 t 8?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE bereids een en andermaal in aanmerking te bren*, gen, j om door eene veréeniging van de Compagnien , die er waren , en het Privatief Oclroyee. ren van de algemeene Compagnie, daar uit geformeerd , m ltnat te ftellen / om de Navigatie ea Commercie op Oost-Indien met meerder vermogens meerder kragt, en dus met meerder nut en voordeel voor de generaale Navigatie cn Commercie dezer Landen voorttezetten, en tegen den vyand, dien men overal te bellryden vond , betond te zyn: die voorwerpen, en dus de caufa pnaltt Legumfive PrivilegiórUm, exiiteeren niet meer; derhalven is hier van applicatie de reflexie van Hugo de Groot, dat prohibitive wetten" ter oorzaake van Oorlog gemaakt, en gepromulgcerd, met het ophouden van den Oorlog , zonder we' derroeping, komen te vervallen. De Suppliant heelt, by zyne meergemelde Memorie, bladz. -7. en volgg. in opmerking gebragt, dat veele van de voorwerpen, tot welken cn om welken het Octroy van 1602, en de fucceffive prolongatien zyn verleend, niet meerder exteeren , en dat die ioor anderen vervangen zyn; in 't byzonder jladz. 31, dat de Oost-Indifche Comoa^nie een Navigatie en Commercie op (tost-indien gesxeerd, er bezittingen geacquireerd, etablisfenenten geformeerd, relatien gecóntraéieeid heeft waar uit zy tot een ftand en een exiftentie is gecomen, zeer verfchillende van dien, in welke :y was, toen zy pas geformeerd en geoctroveerd' vierd: die vereeniging van Compagnien kan dan net meer relatief gemakt worden enkel en b'ootyk tot het vaaren en handelen op Indien, ter ugmentatie van de algemeene vaatt en koophanleldezer Landen; maar moet, aan de eene zyde .eextendeerd. worden tot confervatie van dien taat in welken zy.zich thans bevind, iiï alle zyne «rekkingen, ten dien e^eftej dat de veryorde-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. **» W««r van den wel/land der Vereenigde Landen- „„• daar uit voortvloeien; doch "fleniM aan de andere zvde, ingefchrankt worden ten aanzien v n de voor verpen, die opgehouden hebben te ^eenn en over zulks geen motiet kunnen uitleveren om de Oclroyen op gelyken voet en met Sè kracht te doen werken, als of die voo ~ |e?^n en bedoelingen nog even zo meerden als voorheen by haare primitive oprichting. Wanneer men wyders gadeflut, dat_ de vereentain* der Compagnie is gefchied, en derzelveónder eene algemeene ConW zyn gj; brapt om daar door eene gemeene werking voor te Ken, en alle concurrentie van de overig. llgézeS tot het zelfde, doelwit weg te ne men ten einde den Spanjaard eu Portugees beter' te kunnen wederftaan, Traftuten met Vei ften te maaken, bezittingen aan te leggen, e. wat al verder onder de voorwerpen vai die ve eeniging begreepen was, en door den Suppluu is deszelfs voorgemelde Memorie bladz. i» e volgg angeroerd is, dan zal men volkome overtuigd zyn, dat die beweegredenen en betto linzen thans niet meer te pas komen, om dat hj obfecl niet meer exteert. De vaart beoosten c San en door de Straat van Magellaan behoe niet meer geflooten gehouden te worden voor c particulieren uit vrees, dat zy de Compagn Sen ftoor'en in eene Navigatie, handeling_ Commercie, die zy privatief en met uitiluitn van alle anderen zoude willen onderueemen: c objecten zyn 'er niet meer: de Compagnie is Set privatief bezit van 't geen zy gezogt heel m-ivativelyk te acquireeren : de Compagnie^ hoeft thans niet bedugt te-zyn dat particu u ingezetenen dezer Landen haar de takken van 1 " Nnn 4 t Omsteldam. Amplia' tie - Memorievan RVoute,qq.tegen de O. I. Comp. 1 t n u :t e ft e ie )f 'g ie in '« eree- ;o-  Am- 5tel' dam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. • J I i i i 'i i i < j t c ■c f 2 h fi d I v 6*o NIEUWE NEDERLANDSCHE §feg& afhM.dig maa^ welken zy bezit, of rraftaaten maaken met Indifche Vorften enz ' deOost.Ind fcheCompagnie heeft alle waar toe haare vereemging i« gelchied. Thans kunnen de Oftroyen geen ander doelwit, hebben dan decon! fervatie van 't geen, waar van zyin bezkis; ge ' vo glyk moet het verbod van beoosten de Kalpde Goede Hoop en door de Straat van Mazellaan te vaaren, zo die ^^im-bl^jy^iSST^ neen , voor vervallen gehouden worden, om de zelfde reden,om welke Hugo de Groot leert dat wetten zonder wederroeping vervallen: waar toe tty tot voorbeeld bybrengt die, welken in Oor. ogstyden gegeven en met de vrede niet wederroepen worden, maar zonder wederroeping vervalfehuT gen* ^ maXirae'. "ê?* ^ cTfat, rPrw W3S \" de" 0or,0? te?en SPanJ'e, dat het. rerbod va„ beoosten de Kaap en door ae Straat «m Magellaan te vaaren, door Uw Hoog Mo jende nod.g ,s geoordeeld en gedaan emanferen le het voeren van dien Oorlog met meeïder racht, zekerheid en hoop van fofc£fci Sn net is geweest heteenigst vooruitzicht, wTarom' tJl ,In^zetenen Jdezer Repubtófc de vaart be?' oste* de Kaap en door de Straat-van Mngellaan >: geinterdiceerd geworden; zo dit vooruitzicht iet is aangezien ais het eemglte etècacieus midel, om de nodige operatien tot het vestigen van e Navigatie en Commercie in Indien, eenen gun.igen uitflag te doen erlangen, en dus in dit op. igt heeft uitgemaakt de reden van die interdictie m minfte is zy wel daarvan een der .voornaam-*en geweest. Men heeft tog meer dan eens onsrvonden dar particuliere Ingezetenen deze* anden, onder voprwendfel van eene algemeene ryheid van Negotie, zig be voegd geacht hebben, om.'  JAARBOEKEN, Augustus, i?oa. 881 om aan Vyanden van den Staat leverantien van allerlei llach van goederen te doen, zelfs van zulken welken die Vyanden, in hunne opesatien, kracht en macht byzetteden. Het was te voor. zien, dat, ingevalle hun de weg daar toe met 'wierd afgefneeden, zy ook niet zouden zyn gebleeven in gebreke, om haar winzucht op diewy. ze inactiviteit te brengen, waar toe eene jalouzy tegen de Compagnie hen vermoedelyk ook zoude hebben aangezet. Die pas moest hun worden afgefneeden; daarom de vaart beoosten de Kaap en door. de Straat van Magellaan geflooten worden. Men behoeft (zo de Suppliant zich eerbiediglyk verbeeld) de inleiding van het verbod, geëmaweerd by Uw Hoog Mogende Placaat van den 9 September 16.06 maar in te zien, om overtuigd te zyn, dat de Suppliant hier niets hgtvaardig fielt, of hazardeert. De Woorden van dezelven zyn dezen: De Staaten Generaal der Vereenigde Neder Vanden, allen den geenen, die deze zullen ziej M ofte hooren leezen, Salut: Doen te weeten Alzo wy zekerlyk verftaan, dat deur toedoe '-' van eenige ongeruste menfchen, den welftan " de' Vereenigde Landen benydende, getracli " word , jegens het Oclroy by ons gegund end " geaccordeerd aan de generaale Oost-Inaifch " Compagnie in de vereenigde Landen, dei ' onze ernftige inftantie ten dienfte der Landen e ", de goede Ingezetenen,na veele moeiten, voo *-, den tyd van een - ên - twintig Jaaren opgerechl * by indirecte wegen, te contraminecren of l ondergraven 't voorfz.. Oét.rooy, om .ons c ' den goede Ingezetenen dezer Landen (die mi " verlies van volk, groote kosten, moeiten e periculen, loiïelyk de Handelingen, Alhant en de Vriendfchap in de Oost-Indien nebbe ¥. Nnn 5 ve Am- >tei> dam- Amplia-. üe-Me=. mor ie van R. Voute, qq. tegen, de O. I. Comp. i 1> t e. et n r , e u :t n ie. 11 r-  AMSTELDAM. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. t i t 1 i i v c i\ t h »S h M j) Vv SS2 NIEUWS NEDERLANDSCHE „ verkregen,) die vruchten te beletten, pogende „ tot dien einde, zo in de Vereenigde Landen „ als in andere Koningryken ende Landen, tot „ hen te trekken, eenige Ingezetenen en de In„ woonderen dezer Landen om by andere we. „ gen , als deur de directie en beleidingen van de " V0°J kSeneraaIe Oost-Indifche Compagnie, „ na de Oost-Indien om de Cape de Bon-Efpe„ rance, of deur de Straaten van Msgellanes, „ uit deze of andere Koningryken ofte Landen „ te vaaren ofte te handelen. Ende aangemerkt „ daar jegens, als (trekkende tot dienfte ende „ verlterkinge van onze vyanden, disfolutie van „ de vooriz. Compagnie, Interest van de ge„ meene welvaart dezer Landen, ende üitnee„ mende groote fchaade van zeer veelc goede In„ gezetenen derzelver, daar uit de voorfz. gene„ rale Compagnie is geformeert , dient ver, zien, enz." Het verbod van beotsten de Kaap de Goede PIcop n aoor de Straat van Magellaan te vaaren, chynt dan in dien tyd aangezien geweest te zyn Is het beste, zo niet het eenigfte hulpmiddel egen het contramineeren en ondersraaven van et verleende Octroy, waarom dan ook dit midel is geamployeerd en daadlyk in 't werk ge. :eld. Dan, vermits de reden , die in het voorfz. erbod aanleiding gegeeven- had , is komen te :sleeren , of na de Munfterfche Vrede geces:erd is, zo zoude daar door ook te gelyk het teel van dezelve vervallen zyn geweest, indien st zelve op dien tyd nog geëxteerd had; naamk het verbod van beoosten de Kaap de Goede op en door de Straat van Magellaan te vaaren. /eshalven de Oost-Indifche Compagnie het :lve thans niet zoude kunnen reclameeren,' al as het, dat dat verbod niet was bepaald geworden  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 883 rie V !U R. Voute, qq.legen de O. /. Comp.  Amsterdam. Ampliatie-Mcmorie van R. Voute, qq.tegen de 0\ I. Comp. 1 S8S NIEUWE NEDÈRLANDSCHÈ „ Het derhalven Iaatende by het geen deswé„ gens door ons nu laatst is gezegt, zullen wy 'er „ ter dezer plaatze nog eeniglyk by voegen, daè alle de onderfcheidene winstdervingen en nadee„ Jen, zo dié, welke buiten de Compagnie, als by j, dezelve t buis hooren, waar van wy zo even ae„ fprooken hebben, niet meer louter zyn denk„ beeldig, niet meer zig eeniglyk op doen als in „ het verlchiet en in het toekomende, maar in te„ gendeel als daadlyk aanweezig; want óm niet te „ herhaalen, het geen hier boven aan Uw Hoos „ Mogende door ons voorgedraagen is, wegens „ de oorzaaken die reeds zo flerk gewerkt hebben , „ en nog verder zullen werken tot verminderin« „ en nadeel van Compagnies aclivcn en pas/ivc% „ handel hier te Lande, en in Indien, en zonder té „ treeden in een vertoog van de fchadelyke gevoli, gen, welke uit de vermindering van den alget, meenen handel der Maatfchappy reeds buiten i, het lichaam Derzelve niet dan maar al te , veel hebben moeten ondervonden worden, zal % het genoeg zyn hier aan Uw Hoog Mogende , kennis te geeven, dat de hooge en andere van , 's Compagnies Regeeringen in Indien, reeds meer, maaien verpligt zyn geweest, ter erlanging van , de nodige pennmgen aldaar, aan vreemde , Natiën af te staan zodanige vrugten , van het Land , welke de Maatschappy , anders zelve naar de indische of euro, pische Markten ter verkoop doet bren, pen ; maar dit als nu ten aanzien van die koop, waren niet gefchied zynde ^ hébben, en de , Maatfchappy, en met dezelve een aanzienlyk , getal van luiden, welke Compagnies omflagtige , handel doet leeven, vele zeer wezendlyke voor, deelen daar door gemist: wy zwygen van de , fchade, die zulks aan het zelve onmidlyk toege, bragt heeft." Mei  JAARBOEKEN, Augustus, i?$a. 68* Mét dat al fchyfit de Oost - Indifche Compagnie,. »ftiet teaenftaande zodanig aveut en zodanige verkSiS;als in dit adres^oorkornen.tegenwoordig ' ST tl toonen, dat zy haar onvermogen met aan ;SS als M Sh fleepende het vervallen van. haar Privifegie , maar al? eene omftandigheid welke C récht zonde geeven, om aan de Ingezetenen deier Landen het gebruik van hun oorfpronglyk rrXi toe te ftaan, oP zodanige conditiën * als zy Oos - Indifche Compagnie het voor haar■ voordee. 'iVX nnrdeelt: dus wederom toonende fa&o, dat ■ ïiVïSïïde Oftroyen aanziet als gegund, met ' ter ZrVordering van den weljland van den Staat de zelfs In&etetenen, maarllechts alleen tot nut entoordeel van de Compagnie. De:SupPham Set gefoepen zynde, óm te onderzoeken of, en d hSv? rede Oost-Indifche Compagme, uit kraChtc y?a de Oótroyen aan haar verleend, bevoegd is, of verftaan kan Worden bevoegd te zyn, zodanige «kingen te maaken, als zy onlangs heeft geattïoncSdTzal zich ten deze alleen maar borneeret SSfVaak welke hv de vryheid neemt aan Uw ^M^aoTgA nadenken voor te flelled Hy is zeer verfé van aan de Oost - Indifche Cörd Manie een onwilligheid toe te fchryven. Hy ï Een om in haar eenen wel gedisponeerden w te vooronderftellen: hy is met minder atkeerig val haar tl befchuldigen met opzettelyk verkeerde we gen intaare adminiftratie in te ^an; maar de P* lerfte wil. en de deugdzaamfte bedoelingen, f de uitgebreide kundigheden omtrent zekere zaa ken de doordringendfte vermogens van verftand geeven nïh de vereischte hoedanigheden, nocl STSdïaWyke kunde, om eene zaak uit te voe ren, tot welke dien Biet is opgeleid, en tot welk men n et vooraf, in 't byzonder, de nodigekenn en ondervinding gekregen heeft, door kcrbegmze Oo© m tot- DAM* Amplid" tie-Memorievan Rd Voute, qq,tegen de O. U Compt 'l t i > ■ f I  Am- steldam. Ampliatie^ Memorievan R. Voute , qq.tegen de 0. /. Comp. 3 J l 1 890 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ien en oefeningen1 tot die zaak inzonderheid betrekkelyk. üe doorfleependfte bedreevenheid van eenen Koopman, maakt hem niet tot eenen Staatkundigen; en het diepfte doorzicht van eenen Staatsman baart op zich zelf geen kennis van Commercie. Ook ftaat hier met te onderzoeken uit wat hoofde en door welke toevallen de Oost-Indifche Compagnie is buiten vermogen om aan het doeleinde van haar Oftroy te voldoen. Het is genoeg, dat het blyke, dat het in 'faSto waar, en/« confcsfo zv om er uit te kunnen concludeeren, dat haar Öc-1 troy, naar de boven aangehaalde gronden (metalle reverentie gezegd; gehouden mag. en moet worden voor daadlyk vernietigd, en de Ingezetenen wederom herfteld m hun natuurlyk burger-recht voor zo veel immers-als de objeften betreffen, diè buiten het bereik van de Compagaié zyn. Deze conclufien fchynen te meer kracht te moeten hebben , als men daar by gadeflaat, dat het ftaan blyven van 't 0<3rov in den extenfiven zin die 'er door die van de 'Oost-Indifche Compagnie aan gehegtword, niet alleen by aangehoudenheid te kort doet aan 't jus commune aller Landzaten , maar te gelyk aanloopt tegen het doeleinde van de verleende Oclroyen, zoras als de ObstLndilcne Compagnie buiten, vermogen raakt daar lan te voldoen. Immers, Hoog Mogende Hee* ren! beweezen zynde, dat, wanneer een Geprivilegieerde buiten ftaat raakt, om een Privilegie :e kunnen gebruiken; en anderen belang hebben, Jat het gebruikt worde, of dat zy. zelve voor hunie noodwem igheden zorgen, ten dien opzichte H meoe een Geprivilegieerde van zodanig Privies'e , voor zo verre komt te vervallen, als hv )u.ten ftaat is het te gebru ken; dat deze regel e fterker fpreekt wanneer Geprivilegieerden door iet Privilegie belast worden, of zelve zich belast heb-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 891 hebben, met zaaken van dien aart uit te voeren, dar, het den Lande en den Ingezetenen aan gelegen is , dat zy uitgevoerd worden, en waar toe de Ingezetenen allen een gemeen recht hebben; en van het gebruik van dit recht alleen verftóoten zyn* in de verwachting, en ten einde aan de nooddruft van allen en aan het belang van den Staat beter zoude kunnen voldaan worden, zo moet dit ook voor beWèezen gehouden wórden inzonderheid ten aanzien van de Oost-Indifche Compagnie, als doof de Öctroyen begunftigd zynde met de privative vaart en handel op de Indiën, ten einde daar na toe tebrengen goederen uit deze Landen, en herwaarts daar van daan goederen over te brengen, Waarom Profj Voet de Oftroyen van de Oost • Indifche Compagnie Helt onder de gunden, door welken een Monopolie word ingevoerd. Nu is het uit den aart en natuur van Monopoliën zeker, dat een Monopolist zorg moet draagen van aan de nooddruft té kunnen voldoen; en dat hy daar van, 't zy door onvermogen, 't zy door andere oorzaakeh, in gébreken blyvende, van zyn recht vervalt, en ieder een tot het jus commune te rug geroepen wórd* het welk door gerechtelyk gewysden zoude kunnen geftaafd worden. Het is althans in de Boek-negotie een aangenomen regel, dat een Boekhandelaar het recht vari Privilegie op eeri boek verliest, wanneer hy betboek Iaat meiihjueeren, (zo als men in ftyl van Boek- negotie fpreekt,) dat is te zeggen buiteö flaat raakt om 'er exemplaaren van te leveren; en zo de Suppliant het wel heeft, is het ook in judicio conti adiSiorio aldus by den Hove van Hollafid begreepen. Doorgaans word die regel geïlluftreerd door de privilegiën en beneficiën aan Geestlyken gegeeven , wanneer dezen niet voldoen aan de oogmerken, tot welken zy gegeeven zyn. PrivileOoo 2 gif3 Au- STELDAM. Ampliatie - Mc* morie van Ri Voute i .iq.tcgeti de O. Ii Cotnjpi  Am- j3am. tie-Memorievntt R. Voute, qq* tegen de 0. I, Comp, l i i 1 l j 3 j »*2 NIEUWE NEDERLANDSCHE gia, quae centemplatione religionis indulta funf, Catholicae tantum legis obfervatoribus prodesfe oportet, is het Refeript van Constant inus» Conflantius & Confians, I. i. C. de heer et. In diervoege fpreekt ook Justiniamis, f. 52. C. itive wetten tot handhaaving van dezelven geëmaleerd, het recht hebben, om zich door andere wegen dan door die van de Compagnie te voorzien, tan het geen zy niet kunnen ofwülen misfen. Het is nu notoir, het is in confesfo, dat de Oost* ndifche Compagnie onvermogend of buiten ftaat s, om am de Ingezetenen dezer Landen tefourleerec her geen dezelven aan goederen uit Indien, q veele opzichten, nodig hebben; het is ook in de  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 893 de voorgemelde Memorie van den Suppliant beweezen, dat de Oost-Indifche Compagnie onmachtigis, om dat geene te prefteeren, waar mede zy , uit krachte der Qflroyen, gechargeerd is- zy erkent zelve in haar voorgemeld Adres de verplichting, van welke hier gefprooken word, en het gevolg,welk deswegens nit haare onmacht voortfpruit, wanneer zy met een dringende taa , zegt, e» verfchtiden der Indifche of Uunaajche ManufaStuuren en Producten, die de Nederlandfche Maatfchappy voorheen aanbragt, en welke de Ingezetenen van dit Land niet kunnkn of nist begeeren te missen, het zy geheel oj ten deelen buitün hkt zelve moeten gekopt worden; derhalven is het wettig gevolg van deze uitdrukkelyke betuiging dan ook, onder anderen dit, dat de Oost-Indifche Compagnie door haai onmacht vervallen is van haar Monopolie; ten minfte voor die gedeelten , aan welken zy mei voldoen kan; en vervolgens ook, dat ieder, zonder wederroeping van die Oclroyen, te rug is geroepen tot het jus commune, uit welk hy gelecludeerd was geworden. Het zy, Hoog Mogende Heeren! den Sup oliant gepermitteerd, uit deze algemeene condu fce, te trekken, met relatie tot de expeditie vai het Schip l' Antoinetta, welke hier het object vai gefchil uitmaakt, deze fpeciaale conclufie: cal de Oost - Indifche Compagnie in 't onvermogen zyn de om tegen de concurrentie der Vreemden, d< vaart en handel op vreemde havens in Oost .-In dien, en byzonder op die van Bengaaien te fou teneeren, het ten aanzien van die branchas vai algemeene vaart en koophandel op Indien, vas moet ftaan, dat haar privatief recht, ovn alle In Bezetenen dezes S.raats uit die concurrentie te flui ten, czo het zelve ooit in de Octroyen ha r ver leend, mogt begreepen zyn geweest,; door baa * Ooo 3 01 Amsterdam. Ampliatie - Mc~ morie van R, Voute, qq. tegen de O. ƒ. Comp* 1 i t r  Am- STKLDAM. Amplia tie. Me «torie van R. Voute, qq. lege, de 0. 1 Compt $S>i NIEUWE NEDERLANDSCHE onvermogen komt te vervallen, en alle de Inge» zetenen dezer Landen wederom doet te rug keeren tot hunne, zo oorfprongkelyke, burgerlyke, als natuurlyke bevoegdheid, om die concurrentie op . te vatten; op gelyke motiven en gronden, als de ■ eerfte aanleggers en onderneemers uit de Ingezetenen dezer manden het gedaan hebben, voor en aleer de vereeniging van derzelver Compagnien, en het oprichten van eene algemeenen Compagnie is ?gefchied; vermits het onvermoogen, om een ge, meenfchappelyk goed privativelyk te gebruiken tot een bepaald einde, dat goed wederom doet keeren tot zyn eerfte fource, naamlyk de communie-. Het word daadlyk wederom een res communis, Rek? tieDde Propofltie heeft de Suppliant geDat een Privilegie komt te vervallen, wanneer een Geprivilegieerde van het zelve een gebruik maakt, ftrydig met de intentie van den Souverain, of daar van misbruik maakt. De Suppliant heeft hier vooren bereids aange. perkt, dat de Oost-Indifche Compagnie uit het pog fchynt verlooren te hebben, dat het Privilegie gegeeven is als een middel tot vervordering van den wel/land dezer Landen , en van de Ingezete. tien derzelver, m dat zy het confidereert als haar tqt haar privatief of prjvé nut gegund: zy handelt pok op dien voet; en welk nadeel aan den Staat en deszelfs Ingezetenen daar door moge toegebragt worden, zy blyft'er op ftaan, en begeert 'er geen Rroo breed van af te wyken: dit hlykt niet alleen Uit de contestatien, die zy nu onlangs met eenige particulieren Hmaen van Negotie gehad, en de redenen, die zy by die gelegenheid geavanceerd heeft, gis mede uit haar gedrag jegens Robert Ckaritock en.  JAARBOEKEN, Augustus, 179a. 895 en deszelfs Huis van Negotie; maar het zelve blykt nog daar uit, dat zy gedwongen zynde, om tot maintien van haaren ftaat toevlucht te neemen tot de vermogens der particulieren Ingezetenen dezer Landen, om van hun nooddruft, zo hier te Lande alsinlndiën voorzien te worden, en deze've tot het geeven van die hulp te inviteeren, die invitatie echter op zodanige wyze doet, dat het blykbaar te zien is, dat zy daar mede enkelyk bedoelt en betracht het byzonder belang en profyte van de Oost-Indifche Compagnie, en geenzins die van den Staat en deszelfs Ingezetenen: waar uit dan, naar rechten getrokken kan worden, dat zy van haar Privilegie vervallen moet gehouden worden: falvis praemisfis falva conclufio. Eindelyk heefc de Suppliant, by de voorgaande Propolitien nog in de elfde plaats gevoegd deze: Dat, wanneer een Privilegie hinder toebrengi aan het recht, 't welk alle Ingezetenen, vol gens het jus commune, hebben van ondernee mingen tot hun beroep, beftaan, welvaart, en voorfpoed nodig of dien (tig, te doen, er dat dit recht door die Ingezetenen geoeffenc kan worden ,',zonder dat aan de Geprivilegieer den daar door eenige fchade of merkelyk na deel worden toegebragt, als dan het gebruil van dit recht aan de Ingezetenen niet maj betwist of geweigerd worden; vooral, wan neer een Geprivilegieerde niet verhinderen kan en over zulks dulden moet, dat Vreemde: doen, het geen hy meent tégen zyn Privilegi aan te loopen. Deze Propofitie heeft hy geftaaft door het ge zach der voornaamfte Rechtsgeleerden, en h haalt 'er met betrekking tot de Oost-Indifcb Ooo 4 Con Am- steldam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq tegende O. /. Comp» » 1 y e l-  Am- STEtP4M. Amplia. tie-Me. morie van R. Voute, ^ tegen de O. /. Qomp. I 1 « < 1 t I e I i I I 4 M fa 8oö NIEUWE NEDERLANDSCHE Compagnie deze confequentie uit- dar ai »« bet eens zo, des nocbthans neendat naar Pri! Vlieg* mogte worden opgevat zodanig ^daHv^ genwgordig nog aangezien moest worden als d£ fedeerende het recht, om uit deswTïïet nrSvï velyk met uitfluiting van alk^ anderen , 5 fproot uit êen'e Uw Hoo^S m^fr,lfe derzeIver^zo^gebruikt moeten worden , en niet anders .-maar uit een zuiver en wettig verkreegen eigendom- dit allï zegt de Suppliant, eens gefteldS"dafdan ahi en; ZQ zoude ook de Oost - inriifpk» rJL? ■' pric «Bit, en boven die no? anHpr™- u ?Srir ' v^and-^^catel v^nïeen te vl verlof ^f^^ T Diet' SrVe ' egen verlor, te komen in havens en posfesfien KI Compagnie; van niet te varen^pLaS de°4  JAARBOEKEN , Augustus, 1792. 897 den, in welke de Compagnie privativelyk is geadmitteerd, of een feclufief recht van Negotie bezit; en welke diergelyke behoedmiddelen meer haar tegen fchade zouden kunnen verzekeren. Een meerder of grooter recht tegen mede-Ingezetenen te fustineeren omtrent een doortocht, dat Uw Hoog Mogende zeiven tegen Vreemden met , dan uit krachte van Tractaaten, kunnen bezitten, noch ook voorgegeeven hebben te bezitten, is zo ftrvdig met alle gezonde begrippen van billykneiü en recht, dat de Suppliant niet als met verwondering kan ziea, dat hec zelve nochthanr door dc Oost - Indifche Compagnie gefoveerd word. D< Suppliant zoude hier gelokt worden om eenige pas fagien uit de werken van G. Noodt, eertyds Hoog leeraar aan de üniverüteit van Lyden, af te fchry ven vreesde hy niet de paaien van deze Amr ha tie-Memorie te overfchrseden. Eene en anden reflexien zy bet hem echter vergunt van dien üe leerden hier te mogen overneemen. Deze uitmuntende Rechtkundige, die door zyn uitaegeeven Schriften eenen algemeenen, ennooi uttftervenden roem verworven heeft, handelt op zettelyk en met eene naauwkeurigheid, aan hem al leen eigen, in bet vu. en vni. Hoofddeel van eerfte boek zyner Probahiüa Juris Ciy. over nc gebruik der bewoordingen Res Jure Naiurae cott, munes, & res Jure Naturae pubhcae, wannet in het romeinfebe recht over de verdeeling, of h( onderfcheid der goederen 'de divifime return) g« fprooken word: hy doet het, ten einde te toonen dat de Ouden door beide die uitdrukkingen, he zelfde verdaan en aangeduid hebben; en hy dcx te gelyk daar by zien, dat de Ouden, door di beide uitdrukkingen, fiechts een en dezelfde zaa te kennen hebben gegeeven; te weeten alles, wa; van het gebruik onfchadelyk is, of memand deert Ooo 5 *» Am- stel- dam. Ampliatie-Memor ie yauR. Voute, qq.tegen de O. ƒ. Comp, t t t r t » t t e t r »  Am- stelbam. Amplia. tie- Me. morie van R. Voute, qq. legen de O . I. Comp. i ] ] 2 d d \ 898 NIEUWE NEDERLANDSCHE omnia, quorum innbxius eft u/us. Hv toont teffi>no dat de Ouden niet alleen de zaakenu weTken fn S zelfs, welke m byzonderen eigendom van deze of geene waren, wanneer het |ebrufc van den! utthtatem domino non gravem, nee damnof*m. Vervolgens eenige pasfagien van beramde Schryvers aangehaald hebbende^ al mede ten Svfe, hoe by de Oudeo de verplichting van het toelaaten van een onfchadig gebruik aan^n t geworden, en gefteld 0^^%^^ betrachten van m.ldadigheid worden vr^Shreven; m d.ervoege, dat de Oorlog, doordTShten aangevangen tegen de Amoriten, om reden dat deze den onfchadelyken doortocht aan de kin deren Israël, geweigerd hadden, daarom voor rechtvaardig is gehouden; zo laat 'er onze vernuftige Hoogleeraar deze woorden opvolgen: „ Dus fpraken de Ouden Wysgeeren: wat nu „ wy Bedienaars of Priesters der gerechtigheid ? ' *fe» naar het zeggen van UlPfaw,饣£. , nis van 't goede en billyke betrachten en geen , valfche, maar een ware Wysbegeerte ter bar , te neemen en aankondigen, zullen wy ook niet , zeggen dat al e die zaaken gemeen z]nnaar% , naiuuriyk recluP' daarop, door verfcheiden ;oorbeelden, uit het Romeins'recht dSbSS iat bezitters van eigendommen gedwongen kun- S«T"nn\0™ 5CD onfchade,yk gebruik toe te laten, op t einde zyner befpiegeling, het 21 loofdftuk van Deutronomium tot bevestiging vaiï yne overweegingeo, aanhaalende. ntnffi^V* hetLvoJgende Hoofddeel naer zullende aandnngen, begint hy het zelve met eze aanmerking, naamlyk: dat Uit het geen hy be*  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 895) beredeneerd had, blykbaar was, dat het recht der j natuur zodanig is, dat in meest alle zaaken , die < een gemeen gebruik hebben, en waar van het ge-1 bruik aan den vergunner geen fchade of ongelegenheid toebrengt, altyd de eer/ie of oorfpruuge-. lyke gemeenfchappelykheid behouden is gsblecven;, 't zy dat dezelven in iemands eigendom zyn, dan, niet; offchoon wel boven allen, het gebruik van lucht, zee, aarde, ftroomen, ftranden, in aanmerking komt. Ingevolge van, en overeenkomftig met de gevoelens en leere van eenen der voortreffelykfte Rechtsgeleerden, die in Leyden den Profesforaalen Tabbert gedraagen en aan dezelven meer eer toegebragt hebben, dan zy 'er van ontfangen hebben , verbeeld zich de Suppliant derhalven niets ongerymds te zullen ftellen,'wanneer hy beweert, dat het vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van. Magellaan, is een res communis; dat die nimmer opgehouden heeft een res communis te weezen; dat het gebruik van dezelve aan alle de Ingezetenen dezer Landen zo wel toebehoort dan aan alle menfchen; dat dit recht voortvloeit ex jure gent turn , naamlyk uit het recht van dien algemeenen burgerftaat, daar de opperfte Wysheid het hoofd van is; en welk Prof. Noodt ter dezer Materie zo fterk inroept, dat het recht van vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan, nimmer aan de Ingezetenen der Republiek heeft kunnen worden benomen, maar alleen uit motiven van noodzaaklykheid in de exercitie opgefchort, zo lang als het gebruik daar van aan den Staat fchadelyk konde zyn, en diensvolgende wederom moet herleeven wanneer die fchadelykheid ophoud, en wanneer in tegendeel het niet gebruiken van dat recht aan den Staat nadeelig word. Het is waar, Hoog Mogende TEL>AM. impliaie - Menorie'an R. Voute, ff.tegen ie O. I. Comp.  Am* stel? dam, Amplia tie ■ Mc mirte van R, Voute, qq.tegcn de 0. I. Comp. i i i i 5.00 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Heeren.' dat deze befchouwingen wat afwykea van een. dagelykfcbe «n gewoone behandeling van rechts -gefcbillen, in welken het inroepen van eea jus gent tam primarium vreemd klinkt in de ooren ■ van zuken, welken de hunnen aan het hooren van • diergelyketaal nimmer gekeerd, veel minder gewend hebben, en gefcaaapen Raat in deze dalen eerder ecu verfmaadende grimlach., dan eenigle•hoor of beaaming te verwekken; maar, aan een anderen kant, is het ook waar, dat by Uw Hoog Mogende, altyd zo ftandvastig blyvende by de waart:, deugdige, en heilzaame gronden van een geluKkig ScaatsbeRier, een alfcgaüe van zodanigen aart niet buitenfpporig zal geagt worden, en dat Uw Hoog Mogende, geconvinceert zullen zvn. dat de twee voorgemelde Rellingen, door de OostIndifche Compagnie geavanceerd, en hier vooren bladz. 4 en j. uitgedrukt, niet alleen zyn abu'ücf, in het algemeen befchouwd, maar in het byzonder vicieus en erroneus opzichtelyk op haare Oclroyen. De Suppliant heeft zyn werk.gemaakt, om dit met flecht te doen zien door algen eene argumenten, uit het recht ontleend; maar hy heeft het. zo hy vertrouwt, tot een volledige demonftratie gebragt, op gronden van rechten, regelmatig voorgedragen , en welke ieder op zich zelf het abufie«: der fustenueu van de Oost-Indifche Compagnie Joen blyken, en gecombineerd met eikanderen, aog een zo veel completer bewys uitleeveren. Het zal Uw Hoog Mogende niet zyn geëchaseerd, dat de Suppliant in het geen hy tot dus ver:e aan Uw Hoog Mogende heeft voorgedragen, 'eelal geredeneerd heeft in de fuppofltie, dat het -erbod vaa vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, n door de Straat van Magellaan nog werkelyk ubfi(teerde, zo als het zelve in den Jaare 1606 is  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. pot 5s geëmaneerd; by heeft gemeend dien weg te kun-, sen en te moeten inflaan, om dat.de Oost-mdi ! fche Compagnie het gedrag van haare Bedienden te: Chinofura, die zich van het Octroy van 16C2, en van het verbod van beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan te vaaren , geprevaleerd hebben, ten aanzien van het Schip l'Antoinetta , niet enkel verfchoond, en als goed en deugdig geapprobeerd hebben, maar ook als wettig gefchied, handhaaven; en om dus de Oost - Indifche Compagnie te overtuigen, dat zelfs in de vooronderRelling, dat het Oftfoy van 1602-, en het Placaat van 1606 nog konden gereclameerd worden, als inhoudende het privatief ïecht voor haar, en een verbod voor alle anderen, om te vaa. ren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan, des neen, nochihans niet te min, uit krachte van de middelen van rechten , hier vooren gededuceerd, de conclufien daar tegen getrokken, altoos blyven gelden. Hy zal 'er nu by opmerken, dat, na de expiratie van het Octroy van 1602, in de Prolongatien geen woord is gerept van het vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan; dat bet verbod daarvau ook nimmer is herhaald, en gevolgelyk, dat die onbevoegdheid der Ingezeetenen van te vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan , met de expiratie van den tyd van 't eerfte Oftroy, en van 't opgevolgd Placaat is komen te cesfeeren, en dat die vaart mitsdien wederom onbelemmerd is geworden als een res communis, daar alle Ingezeetenen, en ieder in 't byzonder, even aa toe waren. De woorden beoosten de Kaan dé Goede Hoop, en TKL- drnplla* ',u-Mcnotie••■an R. Voute, iq tegen ie O. I. Cofnp.  Am- STELDAM. Ampliatie . Memorievan R. Voute i qq.tegen de O. I. Comp. 4 J '. 1 1 Cl t e t « oo2 NIEÜWE NEDERLANDSCHE «« Joor de Straat van Magellaan zyn vervangen' door die var» de Limit en van de Oost-Indifche Compagnie. In de eerfte Prolongatie, zynde vari den 22 December 1622 ftaat, ende dat op de Limiten in t voorfz. O&roy, en in het contradb met Hoogstgedaclue Zyne Koninglyke Majefteit van Groot-Brittannien aangegaan, uitgedrukt. In de tweede continuatie, zynde van den Jaare i647 ltaat, en dat volgens en binnen de Limiten als tn het jongfle Octroy In die van den 17 February 1655 ftaat, en dat op dc Limiten m het voorjz. Octroy uitgedrukt. In de vierde continuatie, zynde van den j Maart 169e ftaat 5« dat op de Limiten in 't voorfz. Octroy uiigefrukt. De Promulgatie en Publicatie van deze continuatie, zynde van den 11 Augustus 1698, segt: dat niemand anders als die van dé gemelde Dost ■ Indifche Compagnie, geduurende den tyd ian-het voorfz. Oêroy, binnen de Limiten van t zelve uit deze Landen zal mogen vaaren of tandelen. Het Placaat van den 21 September' 1717, zegt insgelyks, van niet tc mogen vaaren f Itandelen binnen de Limiten. \n dé Publicatie van den 19 September 1748 ftaat, binnen de Amuenyan het zelve: dus ftaat 'er ook in de 'ublicatie van den 12 December 1776, Waaruit dan volgt, dat het verbod van beoos* en de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat an Magellaan te vaaren, na het expireeren an het eerfte Octroy niet zynde gerenoveerd en ervangen geworden door het niet vaaren binnen e Limiten van het Octroy, de allegatie van niet : mogen vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop ,• n door de Straat van Magellaan, thans niet meer' y pas gebragt zoude kunnen worden, geen recht f actie aan de Oost-Indifche Compagnie kan gee-  JAARBOEKEN., Augustus, 1792. 903 geeven, en dat 'er nu alleen te confidereeren kan j ftaan, of 'er binnen de Limiten der Oost-lndi-v fche Compagnie gevaaren, getrafiqueerd, en ge-i negocieerd zoude zyn, of mogen worden. Die van de Oost-Indifche Compagnie, adfu \ meeren ("voor zo veel het aan de kennis van den Suppliant is gekomen,) het vaaren beoosten de Kaap de Goede hoop, als een Vaart binnen de Limiten van het Octroy. geschiedende: zy befchuldigen Charnock van met het Schip l'Antoinetta, beoosten de Kaap de Goede tloop, en dus direêt tegens , en binnen de Limiten van pet OStrcy geva» ren te hebben. Edoch, op Wat grond rust de confequentie, door het woordje dus uitgedrukt V Waar ftaat 'er, dat het vaaren ueoosten de Kaap de Goede Hoop, is vaaren binnen de Limiten van het O&roy? Daar is (gelyk zo even is opgemerkt,) niets vaD te vinden, noch in de Oóbroyen, noch in de Prolongatien, noch in de Publicatien, noch in de Placaaten , door Uw Hoog Mogende gedaan emaneeren, hét welk voet tot zulk eene illative confequentie kan geeven. In 't hoofd van de Continuatie van het Octroy van den Jaare 1613, fde Suppliant neemt de vryheid van het te herhaalen,) leest men binnen de Limiten van het zelve OcJroy : verders by het Reglement : en dat op de Limiten in het voorfz. Octroy, en in liet contraöt met de Hooggemclde Koninglyke Majefteit van Groot.Brittannien aangegaan, uitgedrukt; in de Continuatie van den Jaare 1647 ftaat, en dat volgens de Limiten als in het jong/Ie Octroy aan de voorfz. Compagnie gegeeven. In dat van l66j leest men, en dat op de Limiten in het voorfz, Octroy uitgedrukt; dezelfde woorden in dat van 1696; als mede in dat van 31 December 1742, binnen de Limiten van het zelve. Het zelfde in dat van 1748, insgelyks in dat van den Jaare 177P- De TELïAM. dmplia-. ie - Mc. norie tan R. Voute, \q, tegen ie Q. I. Comp.  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel* dam» Amplia tic Mc morie van R. Voute, qq.teget de 0. I, Comp. n De bloote ïflfpeco'e van de aangehaalde Continu* tienenProlongatien toonen,(zodeSuppliantzich in alle eerbiedigheid verbeeld,) dat de dellgnatie van Limiten, een geheel andere aanwyzing is van de - plaatfen , welken door de Compagnie alleen en ■ door geen adderen zouden mogeb bevaared worden, dan die van beoosten de Kaap de Goede Hoop. en door de Straat van Magellaan; ed dat de laatRe defignatie door de eerfte vervangen is, in diervoege, dat 'er tusfchen de Oost-Indifche Compagnie en de iDgezeeteoen dezer Ladden geen questie meer kan vallen, of deze beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door de Straat van Magellaan vaaren; maar Hechts of zy het binnen de Limiten, door het Octroy bepaald, doen. De Suppliant heeft tegen deze bedenking wel booren opperen, dat niemand van een gezond oor. deel, door de woorden de limiten van het Octroy iets anders kan ver [laan , dan de vaart beoosten de Kaap de Goede Hoop, en de Straat van Magellaan, en dat men deze in plaats van geenen , flechts kortheidshalve heeft gebezigd', doch hy vermeent, dat zulk eene uitvlucht, meerzweemende naar eene ongeoorloofde fpotterny dan naar éene ernftige overdenking, haare wederleg^in» uit zich zelve medeorengt, terwyl de kortheid ttöven dien hier zelve tegen de waarheid word ingeroepen , als te zien is uic het hier boven aangehaalde van het Reglement van den jaare 1623. De Suppliant heeft zich veel werks en moeite gegeeven, om tot een juiste kennis van de bepaaling der Limiten te kooien; doch is 'er niet in geHaagt; hy heeft die, welke tn het Contract, met de Koning^xt Majefleh van Groot-Brittannien aangegaan , ts vinden moeten zyn. nergens in fpecie uitgetirjKt gevonden. Doch, hoe het met deKtven gejegeo moge weezen, dit zal altyd vast ftaan,  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 905 ftaan dat Uw Hoog Mogende Limiten gedefknee'rd, en daar mede het verbod van vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop en door de Straat van Ma&llaan gemortificeerd hebben; derhalven daar mede ook aan de Oost-Indifche Compagnie ontnomen alle aftien tegen de Ingezeetenen dezer Landen ter zaake van het vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop , cn door de Straat van Magellaan. De Suppliant behoeft zich dan hier niet verder te elar^eeren, ten betooge, dat de prohibitive wetten niet alleen ten allerengfte moeten opgevat worden maar ook, dat, wanneer in de renovatie van eene'prohibitive wet iet uitgelaaten, en door iet anders vervangen word, als dan het uitgelaatene niet mag verftaan worden daar in, als nog begrepen te weezen, al eindigd de wet met deze of dierselvke woorden: en voorts, als in de voorfz. Placaten is gefiatueerd; of, met betrekking tot de Oclroyen aan de Oost-Indifche Compagnie verleend,'^ voorts op alle de verdere PomScn, en irticulen daar inne bcgreepen, enz., vermits, volgens de algemeene gronden van rechten, zodanige extenfie alleen zyne betrekking kan hebben op alle zulke poinden en articulec, omtrend welken aeen verandering is gefchied, noch alteratie » toeeebragt. Men behoeft om daar van overtuigd te wezen,enkel in aanmerking te nemen, die, welke betrekking hebben op de gemeenfchappelyke goederen op de res communes , welke in communione aan het gantfche menschdom blyven , en uit dezelven niet konnen worden getrokken, noch gebracht tot een byzonderen eigendom van dezen of geenen; dan zal het niet zwaar vallen de motiven te penetreeren, welken Uw Hoog Mogende hebben kunnen en moeten aanzetten, om het verbod van beoosten de Kaap de Goede Hoop , en door Ppp de Am- strl' Dtiil. Ampliatie -Me. mor ie van R, Voute, qq.itgm de O. 1. Comp,  *>:« NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel* pAM. Amplia. tie-Me. morie van R. Voute, qq.tegen 'de 0. I. Co/op. 1 1 ( j I 1 de Straat van Magellaan te vaaren, niet te laaten fubfifteeren, maar te verwisfelen in een verbod van niet te vaaren binnen de Limiten van de Oost - Indifche Compagnie. Dan wat 'er ook zy van deze motiven, (in het onderzoek van welken de Suppliant vermeent niet verder te mogen dringen,) de verandering in de wet daar zynde, en het verbod van te vaaren beoosten de Kaap de Goede üoop, en door de Straat van Magellaan niet meerder daar in fubfifteerende, zo kan het ook, Hoog Mogende Heeren! ondereerbiedig welneemen van Uw Hoog Mogende, ge?n twyffel meer onderhevig zyn, dat de OostIndifche Compagnie, zedert het expireeren van het eerfte Oftroy, geen recht gehad en thans ook geen rechtheeft, om zich ten aanzien haarer Land»enooten een privatief recht van vaaren beoosten *de. Kaap de Goede Hóóp , en door den Straat van Magellaan toe te eigenen en insgelyks niet het vermogen om aan dezelven die vaart te betwisten sf te belerten, veel minder van by wege van Feiten zodanig te handelen, als zy met betrekking :ot het Schip l'. Antoinetta heeft gedaan. Het is niet genoeg om zulk een beftaan te juftificeeren , dat men zich uitlaate in declamatien, lie maar al te veel de glinftering van eene ingebeelde fuperioriieit doen gewaar worden. Die jan de 'Oost-Indifche Compagnie fpreeken van deden die zich vèrftout hebben, van een daad te >leegen daar geen voorbeeld van op te leveren is; 'an een ong< h .ordverzoek; van nieuwigheid; van ingeboorde fuftenuen; van een voorbeeldeloos betaan; en welke ydele woordenklanken meer door lie, welken zich tot handhavers van 's Compagnies tèlangens opwerpen, of haare verdediging tegen iet verzoek, in deze door Robert Charnock aan Jw Koog Mogenden gedaan , opgevat hebben, aan-  JAXRBÖËKÈjS, ^ügüstiïl tjy>.< '§07 aangeheven worden, o'm hier en daar eeriigen indruk te maaken. Maar wat zeggen die woorden ? Zyn alle zaaken, de heilzaamfte poogingen,' in haaren eerften oorfprong, niet geweest nieuwigheden zonder voorbeeld? Móet 'er niet een begin aan alles zyn? moet alle aanvang niet nieuw en voorbed, ddoos wezen? beteerde bootje of vaartuigje beeft dat niet moeten zyn, zonder voorbeeld? moet men de verdedigers van de Compagnie leeren, dat het Woord voorbeeldeloos, in dien zin gebruikt, als zy het hier gebruiken, alleen gebezigd wordt om den graad van eene misdaad te toonen, die uit zich zelve reeds moreel kwaad is? Is het vaaren beoosten tie Kaap de Goede 'Joop, en door de Straat van Magellaan moreel kwaad? konde 'er een voorbeeld Van het vaaren naar een vrye haven in de Engelfchen Posfesfien exteeren, zo lang 'et geen vrye haven was, en moest de eerfte, die het aanvong , het niet doen zonder voorbeeld? Was het dan niet volftrekt uit den aart der zaake nodig, dat Char^ nock een ongehoord verzoek deed, daar geen voor" beeld van konde zyn, en daar de Registers van Uw Hoog Mogende geen voorbeeld van zullen kunnen opleveren ? Waarop komt dan zulk een galm' van voorbeeldeloosheid uit ? De verdedigers vari 's Compagnies gedrag tegen Gharnót k, wryven hem en die geenen, welken met hem wierden geweerd en gedwarsboomd, en welken aan de Republiek: vry meer nut en dienst zouden doen, dan de Compagnie in ftaat is om aan dezelven te kunnen toebrengen , den lak ' aan , vart door heb- en winzucht gedreeven te worden ; van een emporeel voordeel te bejaagen; van morsen- ea fthokkdhandel té dry ven. en wat al meer het onverftand oplevert, omzulken, wier goede inzichten en vlytige werkzaamheid hun in de oogen lchynen te fteeken , eeri verachtelyk kleed om te hangen. De nyverheid van eenen Charnook, en van zulke huizen van Negotie, als het zyne is, is te gevoelig Ppp a vererf kW stee" dam. Amplia^ tic -Mes morie, ven R„' Voute, iq.tegeH 'ie O. I, Comp.  908 NIEUWE NEDERLANDSCHE Aw- 8tel- ium. Ampliatie* oculos verfari praefumitur; adeoque femper l eandem fententiam verborum attendendum. ' Wie zal tog durven zeggen, dat, ten tvde dat w Hoog Mogende bet Oélroy, en deszelfs conti-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 91$., ■ tinuatien en prolongatien verleend hebben, 1 Uw I Hoog Mogende op 't oog gehad hebben, of kun20 [ nen hebben, eene vaart en handel naar Indiën, •:' op eene haven of havens door vreemde Mogetid> j heden opengefield? de Suppliant heeft het alreeds !ï' 1 opgemerkt: in dien tyd waren 'er zulke havens • niec: men was zeer verre van te denken, dat die 'er ooit zouden komen. Men zou zelfs, zonder ongerymdheid, zodanig geval hebben kunnen Rellen onder de onwaarfebynelyke fictien. Althans de Suppliant meent, zonder ongerymdheid, voor a waar te kunnen houden, dat Uw Hoog Mogende i[ zodanig een geval niet bedoeld hebben, wanneer '» Hoogstdezelve , aan de generaale Oost-Indifche Compagnie, als vervangende alle de Ingezeetenen '1 dezer Landen, Hoogstderzelver gunstbrieven heb| ben verleend; en derhaiven te kunnen concludeeren, dat deze haare allegatie daar mede corrueert. Ten derden: het geen de Suppliant daar onmid 'e deiyk aan Uw Hoos Mogende goedgunltige at5 ten tie lieeft voorgedragen, blykt uit den teneur zei: ve van het verbod. Daar uit confteert, wat de fubllrata materia van 't verbod uitmaakt: Urn Hoog Mogende geeven dezelve op met dez« woorden: „ Ende alzo by ervarenheid ondervonden werd. „ dat zommige baatzuchtige menfehen de gemeld< j, Oost-Indifche Compagnie trachten te benadee „ len, door indirecte wegen en middelen, met he zenden en ontfangen van goederen en Koop „ manfehappen na en uit Oosc - Indien op halve „ meerder en minder winRen; dat ook de Placaa „ ten, by ons, voor dezen, in verfcheiden jaa ,, ren geëmaneerd, als namentlyk den 1 July ei ,, 9 September zestien honderd zes, 8 Decernbe „' zestien honderd zestien, 14 December zestiei „ hoe Am- STFXD-'.M. Amplia-\ tie-Memorievan R. Voute, -jq.tegen de O. h Comp,, t r l  Omsteldam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. I., Comp. i i 9 y 3 i ?: 9! ,5 ï; 5> j> »5 5» 5, •» 5> >5 >» »i en S>i4 NIEUWE NEDERLANDSCHE " t^ietiT?ntktt' 4 Me* 2estien tondel "vw L 'k™?* 14 AuSustus ze^en honderd f SS T™^" 8 ^zestien h°^erd „ ^chtig, tegens die geene, die haar onderwin- " TdfnrnTH0nderdaaDen of I^ooners dezer „ Landen te d.sponeeren of te huuren tot eenige „vreemde dienst naar Oost - Indien , en tegens " Ènf^' dle ?'8 in zodatlige vreemden „ dienst vjrhuuren of begeven, niet na behoo- " rZ^°rlm *&f*™=*> en'dat ook fomtyds , ondernomen werden zaaken met het Oftrov err , geëmaneerde Placaaten ftrydig, die iömmigen, Perfoonen abufivelyk verm/nendaar by KJ , weezen verboden; zo is 't, dat wy verders! , tot elucidatie van het voorfz. Oftroy , en in' i htereerende de hier voorgemelde onze Placaa. ten, goedgevonden hebben te ordonneeren en ' dezen UeereD ' °rdonneerea en Aatueeren by „ Eerftelyk , dat geene Ingezeetenen ofte In* woonders dezer Landen zullen vermogen geduurende den tyd van het voorfz. gesrolongeeV ' de Octroy dat is tot den jaire 1740 incluis, te vaaren of te handelen op Oost - Indiün di reftelyk of indireclelyk, enPzeIver medé niet t zenden, of aan anderen daar na toegaande, het zy^bediende van de Compagnie of anderen ■ mede te geeven eenige goederen of koopman! Ichappen, op halve of meerdere of minderewmiten, of ook eenige goederen of koopmanichappen vandaar herwaards te laaten komenop de- poenen in het Oftroy begrepen, en daarenboven dat het geene by de contra venteurs, enz. m Daar uitblykt, dat Uw Hoog Mogende by betaneeren van dat Placaat, met opzicht op 2 Com-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 913 Commercie, hebben voor oogen gehad, en-willen weeren het beftaan van fommige baatzuchtige men. feiten welke de gemelde Oost - Indifche Compagnie trachten te benadeelen, door indirecte wegen en middelen, met het zenden en ontfangenvangce. 'deren err koopmanfehappen na en uit Oost-Indien op halve, meer of minder win/Jen, — en dat, om zulks tegen te gaan, Uw Hoog Mogende geordonneerd en geftatueerd hebben, dat geene Ingezeetenen ofte Inwoonders dezer Landen zullen vermogen, geduurende den tyd van het voorfz geprolongeerde Oftroy, dat is, tot den jaare zeventien honderd en veertig incluis, te vaaren of te handelen op Oost - Indien, direcïelyk, en zeiver mede niet te zenden, of aan anderen , daar na toe gaande, het zy bedienden van de Compagnie, of anderen, mede te geeven eenige goederen of koopmanfehappen, op halve of meerdere of mindere winflen, of ook eenige goederen of koopmanfehappen van daar herwaards te laaten kdqmen. Uw Hoog Mogende fpecificeeren daar eenige van de gevallen, welke het diftinftief caraóter, van 't geen Uw Hoog Mogende geweerd wilden hebben, dragen. Veele practyken wierden namelyk in 't werk gefteld door particuliere Ingezeetenen om deel te neemen aan de vaart en commercie op Neêrlandsch Indien. Zy gaven goederen mede aan Schippers, Stuurlieden, en andere bedienden van de Compagnie, om die, of fimpelyk over tt voeren op eenige beloonicg, of om dezelve in In dien te verkoopen, van dezelve verkogte goederen rekening en verantwoording te doeD, en daar vooi te genieten de halve of meerdere of mindere winften: zy gebruikten de Bedienden van de Compa< gnie, om goederen aan hunne Correspondenten in Indien te laaten toekomen, met van dezelve ge permitteerde kisten te koopen: hunne Correspon denten gebruikten ook diergelyke wegen om retou- re? Amsterdam. Ampliet' tic - Me* mor ie van Rf Voute, qq.tegcn ae O. I. Comp. i 4  Amstel- dam. Amplk tie-Mt moric van Ri Voute, qq.tege de 0. i Comp. i I I \ i ti \ I t 9i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE ren te zenden, en daar door ontftond 'er eene Comrnerae van de particuliere Ingezeetenen op Néérlandsch Indien: dit is het eigentlyke, wat bv het verbodvanvaaren afhandelen lp Oostlldiln - dtrejtelyk of inelireBelyk aangeduid word en ver- - ttaan moet worden, volgens de reeds eeallegeerde gronden van rechten; mede brengende , da? £ verftand van eene wet moet afgenomen worden uit den teneur.van de gantfche wet, uit de inleiding wpf de-,wet' -Ddiceerende de oorzaaken van de ' H eeD.e ^gelyking van die wetten met el- S l%UIt,deDf°ndivan rechten' medebrengende, datgeneraale woorden gereftringeerd moeten waden overeenkomftig aan het geen, wat de SeveSS8eeft> ^ aaDleid^t0t dezelve En uit dezelve gronden van rechten volgt, dat de woorden Om-Indien , in het voornoemde Pla- beïeSt0^fde, T ,°Pgevat fcuMen word^ ?V « IV0/ Illdtcn > m™ alleen tot Neerlandsch Indien; alzo de beclryven bv het Plasaat verme d, en tegen welke het verbod word gedaan enkel yk plaats hadden en konden hebben met Ö f ^'-lands Indien, en geenzims op S lmhcn> De Ingezeetenen dezer Lande? ronden geen vaart en handel dryven op Posfesfien r^frrtf ndiI°den- daar uit wafen Zy eveS '.o wel gefec udeerd, als de Vreemden het waren g d«e van de Oost-Indifche Compagnie; deral ven kon het verbod zodanige vaart en handel e bedoelen, en heeft het dadelvk niet bedoeld let was buiten dat den Ingezeetenen dezer Lan en door üw Hoog Mogende verboden, om deel LmHeMin eCDlgeT Vaarc en Commercie van eemde Natun op Indien. Het zelve word lol CCHal 10 Sl zelfde P,acaat verboden, wanneef w HooS bogende zeggen: „ ten anderen, dat » gèe-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 917 geene Ingezeetenen of Inwoonders dezer Landen, ende fpecialyk geene zeevaarcnde luiden ' haar zullen mogen te begeeven in dienst van eenige Koningen, Princen , of buitenlandfche „ Oost-Indifche Compagnien, of ook wel van an„ dere particuliere Uitreders of Handelaars ie „ vreemde Ryken of Landen, om met derzelver „ Schepen naar Oost-Indien te vaaren of daar te „ handelen, enz." Gevolgelyk kunnen de verbiedende woorden van te vaaren of te handelen oj Oost-Indien direStelyk of indirectelyk niet anden verdaan, noch opgevat worden, dan relatief toi de foort van praftyken by het Placaat aangewe zen; en het verbod van op Indien te vaaren geen zints geëxtendeerd worden tot zulke expeditien als door het Schip 1' Antoinetta is ondernomen welke al mede niet getrokken kan worden tot zul ken, als in de tweede plaats door Uw Hoog Mo gende zyn opgenoemd ; vermits de expeditie va i'Antoinetta niet is gefchied in dienst van vreen de Mogendheid, of buitenlandfche Oost-Indifel Compagnie of van eenige vreemde Uitreders, t Handelaars, in vreemde Ryken of Landen , 0; met derzelver Schepen, naar Oost - Indien te vat ren, of daar te handelen, maar ondernomen bil nen deze Provinciën , door iemand binnen de2 Provinciën gedomicilieerd , en Burger van eet Stad; niet om te vaaren en te handelen op po fes/ien van de Nederlandfche Oost - Indifche Co/ pagnie, noch op plaatfen of havens ah aar zy et privatief recht van vaaren en handelen heeft; ni om onder de begunfliging van Vreemden te va ren en te handelen, tot praejudicie van de I\ derlandfche Oost-Indifche Compagnie, en ten voo deele, mitsgaders verflerking van vreemde Comp gnien , waar tegen het tweede lid van het verbc èigenlyk is ingericht; maar om te concurreeren een Vaart en Commercie nieuwlings opgekomen, 1 van welken Vreemden, ten praejudice van dez Staa Amsterdam. Ampliatie - Me* mor ie van R. Voute, ' qq.tegcn de O. h i Comp, 3 e f a t1ee f'i*•■» et v'e- r- ?« d in ;n :n -»  Amsterdam. Amplia' tie - Memorievan R. Voute, qq. tegen de O. I. Comp. I i 5 3 3 3 3 > 3 9 9 3: 9. 9'. 3'. *' 9i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Staat, en zelfs van de Oost-Indifche Compagnie een voordeclig gebruik maakten en nog maakenweshalven dit Piacaat van geen de minfte applicatie kan zyn op het geval, in welk Robert Charnock verfeert. De Suppliant moet 'er nog by aanmerken, dat het dringen der Oost-Indifche Compagnie op de geextendeerde interpretatie van haare Octroven, in het geval van 't Schip VAntoinetta, te * anflootelyker is, nademaal zy dezelve gunstbrieven nimmer heeft kunnen noch durven handhaaven, ia gevallen , m welken haar belang allerfterkst is gecontramineerd en ondergraafd door particuliere In. Sezeetenen dezer Landen; en in welken haare Odtroyen zonder wederroeping vervallen zvn en voor vervallen gehouden worden, offchoon daar :oe de regels cesfante ratione , cesfat cffectus, loch ex abfurdo, geallegeerd kunnen worden. Uw Hoog Mogende hebben immers bv hetzelve Jlacaat geordonneerd en geftatucerd, ,, dat nie, mand van de Onderdaanen of Ingezeetenen van , den Staat eenige inlagen zal vermogen te doen , te participeeren, of zig in eeniger manieren te ' "lt5rrefeeren 9 in eenige buitenlandfche Oost, Indiiche Compagnie, of haar in te laaten in , eenigen vaart en handel, dewelke door deze en , geenen particulieren Uitreders of Handelaars uit , de andere Ryken of Landen na Oost-Indiën , zouden mogen worden ondernomen, op ncene , dat de contraventeurs van dien zullen verbeu , ren viermaal de waarde van de Inlage of van de Portie , waar voor zy zullen hebben gepartici1 geïnteresfeerd in eenige bui- tenlandfche Oost-Indifche Compagnie, of in eenige vaarten of handel, dewelke door deze of geene particuliere Uitreders of Handelaars uit aa-  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. oig andere Ryken en Landen naar Oosolndiën zul„ Ien wezen ondernomen , zo menigmaal zy de ,1 Inlaage gedaan , of portie of aandeel in de ,, voorfz. buitenlandfche Compagnien, vaarten of ,, handel genomen zullen hebben , of gecalangeert zynde, daarinne zullen be>ben gecontinueert, te appliceeren een derde voor den aanbrenger, ,, een derde voor den Officier, die de calange zal doen, en een derde voor den armen." Niet tegenftaande het geftatueerde, by dit Placaat gemeld, zo is daar tegen zodanig gehandeld, dat de rykfte Particulieren dezer Provinciën, geïnteresfeerd zyn in vreemde Compagnien, zo van Engeland, Frankryk, als anderen: daar is en daar word zodanig tegen gehandeld, dat 'er daaglyks, opentlyk, by publyke verkoopingen, actiën, exprimeerende het aandeel, 't welk de Particulieren in vreemde Oost-Indifche Compagnien hebben, verkoft worden; en dat die actiën zyn geworden een groot object van Koophandel, vooral binnen deze Provinciën Zodanige deelneemingen van particuliere Ingezetenen dezer Landen in vreemds Commercien en Navigatien op Indiën, hebben Uw Hoog Mogende meer dan eens, en om billyke redenen verboden; vermits dit deelneemen de vreemde Compagnien niet alleen kracht byzettede, maar wezentlyk in ftaat Helde, om ook op Indien zodanige vaart en handel aan te leggen, als door de Necïerlandfche Compagnie was gedaan; en om deze, daar door, natuurlyk afbreuk te doen Evenwel is daar tegen geen weerltand gedaan: de OostIndifche Compagnie heeft 'er zich niet tegen verzet: de Graaflykfche Officieren hebben 'er geen actiën om gemoveerd; de deelneemcrs in die vreemde Oost-Indifche Compagnien zyn by executie van hun aandeel niet berooft gewórden; en zóntier wederroeping zyn de pcenaale wetten daarop Qqq be- Ató- ST ELDAM. Ampliet* tie - /!ƒ£* morie van R, Voute, qq.tegeri de O. U Comp*  Am- stel* dam. Ampliatie' Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. I. Cjinp. : 920 NIEUWÈ NEDERLANDSCHE betrekkelyk vervallen. Daar word by aanhoudendheid Dog dagelyksch tegen dezelven gehandeld i de Oost-Indifche Compagnie komt 'er met haare Oótroyen niet tegen op, offchoon dezelven daar op zyn van een directe applicatie. Waarom is 'er in vroeger tyd de Oost-Indifche Compagnie met tegen opgekomen, en waarom doet zy t nog met^ om dat zy geen kans gezien beeft, of ziet, om het met haare extenfive interpretatie boven te haaien ; om dat zy gevreesd heeft en no<* vreest, daar in tc kort te fchieten; zy beeft dit°deelneemen, hoe pernicieus voor haar, gedoogd; en zy is by ondervinding overtuigd geworden van een waarheid, welke de Suppliant in zyne meergemelde Memorie heeft aangevoerd: te weeten, dat inen geen wetten moet maaken tegen of op heE geen men niet verlcrygen kan; en dat Privilegiën, van dien aart zynde, krachteloos zyn, en zonder wederroeping vervallen. Haare Oóh-oyen zyn ten aanzien van de gemelde deelneemingen zonder wederroeping vervallen, en worden gehouden voor vervallen: waarom ? om dat de omftandighedeD van tyden en zaaken veranderd zyn: om dat het tegen het jus commune aanloopt, gegoede Ingezetenen te beletten hunDe gelden te plaatfen, daar zy meenen het met het meeste voordeel en zekerheid te kunnen doen. Terwyl de Oost-Indifche Compagnie dit gedeelte van haar vermeend recht laat vaaren en zelve voor vervallen aanziet, zo blyft zy niet te min ftaan op de handhaaviug en voortduuring van een ander gedeelte haarer vermeende rechten, het welk of nimmer een obecr. van haare Oaroven is geweest, of, daar van al eens, des neen, geweest zynde, om nog gewichtiger redenen, dan die voor de vryheid om deel te neemen in vreemde Compagnien militee■erj, voor vervallen moet gehouden worden, gelyk te vooren is beweezen. Geen  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 021 Geen der Ingezetenen dezer Landen heeft (werpt trien tegen) te vooren het gewaagd, om ftaande de Oclroyen beoosten de Kaap de Goede Hoop, tri door de Straat van Magellaan te vaaren ; en daar uit haalt men aan de zyde van de Compagnieeen aanhoudende algemeene erkentenis van het voorduurend recht der Compagnie, in het Octroy van den jaare 1602 deswegens vervat. Het factum is waar, maar het gevolg, daar uit getrokken, niet. Nicmant heefc in vroeger tyden ondernomen, om beoosten de Kaap de Goede Hoop; of' door de Straat van Magellaan te vaaren: waarom ? niet om dat men *er aan de zyde der Ingezetenen na het jaar 1622 geen recht toe hadt, maar om dat 'er geen oceafie toe was De particuliere Ingezetenen dezer Landen konden die vaart niet onderneemen, om dat zy nergens geadmitteerd, en overal gerepelleerd zouden zyn geweest; om dat zy niet mogten komen binnen de limiten , noch van de Nederlandfchenoch vati eenige andere Oost-Indifche Maatfchappyen. De aanleidende oorzaak exideerde niet, en heeft haare geboorte alleen gekreegen door het openjlellen van Engelfche havens in Bengaeden. Dit is de novus cafus'emergens, tot welken het vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop , en door den Straat van Magellaan niet getrokken kan worden, al was het (des nochthans neen,; dat het zelve in de laatfte Prolongatie gerepeteerd was geweest: en everi zo weinig kan het verbod van vaaren en handelen op Oost-Indien, direct noch indireci tot dien novui cafus emergens getrokken worden. Dat een Engelsen Rechtsgeleerde, in Oost-Indien woonachtig, onverlicht genoeg kan weezen» om van nieuwigheid te fpreeken, daar hy weeten moest, dat het open/lellen van eene vrye vaart in Indien ook eene nieuwigheid was, en dat de eerfte Qqq 2 ttó- Am- stel11a4j. Am p Ka* tie Memorievan R. Voute, 00,legert de O. U Comp.  932 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegcn de 0. I. Comp. dezer twee nieuwigheden uit de tweede haaren oorfprong nam ; voorts dat die voorname Rechtsgeleerde, op dien voet over het recht der OostIndifche Compagnie heeft kunnen berigten, als hy gedaan heeft, is niet te verwonderen; maar te verwonderen is het, dat men aan de zyde van de OostIndifche Compagnie zich op zulk een gezach durft beroepen; zulk een man met de benaaming van voornaam te vereeren, is al mede te verwonderen; en het is nog meer te verwonderen, dat die van de Oost-Indifche Compagnie uit het Corpus Juris Romani de /. li* ff. qui & a quib. manum. en wel met betrekking tot de woorden quod quidem perquam durwn eft, fed ita lex fcripta eft, hebben gaan opzoeken, om daar mede te bewyzen, dat, al was het eene hardigheid voor de Ingezetenen dezer Landen van niet beoosten de Kaap de Goede Hoop en door den Straat van Magellaan, of naar Indien te mogen vaaren, zy dit zich zouden moeten getroosteu, om dat de Oclroyen en de prohibitive wetten het bevelen, en aan hun alleen in dat geval de obfervantie en gehoorzaamheid van dien is overgelaaten: vermits in de eerfte pl iats abufivclyk geadfumeerd word, dat in dit geval de wet alzo zoude leggen; het tegendeel daar van is in 't breede hier vooren aangetoond: en in de tweede plaats het tegen alle regels van rechten aanloopt, eene byzondere wet, nopens een byzondere zaak, tot eene algemeene wet voor alle zaaken te maaken. Ging die maxime /20c qaidem perquam durum eft, fed ita kx fcripta eji algemeen door, waar heen dan met alle de wetten en de fcereder DD. hier vooren bygebragt; en inzonderheid met de krachtige taal van Modcstinus en Cicero, te vortn ^pgegeeven ? Die van de Oost - Indifche Compagnie fchynen zeiven begreepen te hebben, dat zy aan haar actie  JAARBOEKEN, Augustus, 1792, 923 tie en het Schip V Antoinetta, weinig klem of couleur zouden kunnen geeven, indien zy het vaaren binnen de limiten tot grond daar van namen, gelyk zy het hadtien behooren te doen, als zedert den jaare 1623; de eenigfte tytel zynde, op welke zy bevoegt zouden kunnen geagt worden, om een Schip aan te houden en tegen het zelve, als tegen haare rechten aangegaan hebbende, te procedeeren. Die overtuiging heeft haar het vaaren beoosten de Kaap de Goede Hoop, cn den Straat van Magellaan tot grond doen neemen; en om dien grond te juflificeeren, interpreteeren zy de woorden binnen de limiten, als quafe kortheidshalveu gefteld , in plaats van beoosten de Kaap de Goede Hoop, en door den Straat van Magellaan ; en op die woorden appliceeren zy vervolgens het zeggen raakende eene byzondere romeinfche dispofitie, nopens eene byzondere zaak. Wat te oordeelen , als 'er zulke argumentatien tot defenfie van een geweldadigheid, voor den dag gebragt worden! Tegen het gedrag van Charnock is eene byzondere en fpecieufer reflexie gemaakt, door den Suppliant in de derde plaats, (bladz. 5. hier vooren). opgegeeven, met deze woorden: dat in allen gevalle, Chirnock, alvoorens zulk een expeditie tc onder neemen, daar toe aan den Souverain moest verzogt hebben permisfie of authorifatie. Daar word aan de zyde van de Compagnie beweerd.dat, zo lang Uw Hoog Mogende niet verklaart hebben, dat de zin van het Oëiroy aan de Maatfchappy gesteeven, zodanig is, als ten dezen door Robert Charnock word gefujlineerd, niemand, buiten Uw Hoog Mogende, bevoegd is, aan dezelve eigener authoriteit zulk een interpretatie te geeven, die althans nog in den letter van het generaale verbod, van niet op Oost - Indien, liet zy beoosten de C-qq 3 Kaap Am- sterdam. Amplia' He-Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. I. Comp.  924 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stelpam. Amplia. tic - Memorievan R, Voute, qq. tegel tie O.1 Camp. Kaap de Goede Hoop, het zy door den Straat van Magellaan te mogen vaaren, ligt gejlooten, noch gegrond is op het gebruik., het geen men zedert zo vcele jaaren daar van heeft gemaakt. Dus ingewikkeld Charnock befchuldigende, van eigener authoriteit aan het Octroy, door Uw Hoog Mogende aan de generaale Oóst« Indifche Compagnie verleend, eene interpretatie tc hebben gegeeven, die althans noch in den letter van het generaale ! verbod..... legt bcjlootcn: noch gegrond is op het . gebruik , enz. Deze ingewikkelde imputatie en fubreptivc redeneering heeft zckerlyk, oppervlakkig befchouwd, iet eblouïsfants; niet te min is 'er maar weinig zuiver lichts nodig, om dien glans te yerdooven. Het is Uw Hoog Mogende bekend, dat 'er twee tegenftrydige gevoelens, omtrent die geenen, aan wkn het interpreteeren van wetten ftaat, ond-r de Uitleggers van het Romeinfche Recht plaats gegreepen hebben : zommigen wilden, dat de interpretatie van wetten alleen door den Wetgeever zeiven konde gefchieden, en grondden hun gevoelen op de 11. 1,9- & H. C. de legg. I. 2 §. 2t. C dc vet. jur. enud. Anderen daar tegen hielden ftaande, dat 'er nimmer tot den Souverain toevlucht genomen moest worden, om interpretatie van eene wet te hebben; maar dat die aan de Rechters'moest overgelaaten worden; hun gevoelen haaiende en bouwende uit en op de Nov. iaj. Cap. i Andere Rechtsgeleerden , die verfchillende gevoelens wat riaauwkeuriger overdenkende, hebben beide dezelven, algemeen gefteld, aan zwarigheden onderhevig bevonden. Het fcheen naamlyk ongcrymd te zyn, den Wetgeever zeiven over alle bèdenlykheden, welken over den zin en verftand van eene wet konde opkoomen , te moeten aanfpreeken. alzo dezelve dan onophoudelyk lastig konde gevallen  ] A A R B O EKEN, Augustus, 1792. 925 len worden met verzoeken van interpretatie. Zommia-en meenden zelfs, dat het aan den Wetgeever, n veele gevallen niet voegde, een uitlegger van zyne wetten te zyn, om dat hy, na verloop van tvd , met betrekking tot het een of t ander geval, daar toe aangefprooken zynde, 'er een zin aan konde geeven , meer gefcbikt naar nieuw opgevatte denkbeelden en gunftige genegenheden, voor dezen of geenen, dan naar het begrip, in 'c welk hy by 't maaken van de wet geftaan had; te weeten, naar die voluntas originarta, door PufendorjJ aangeweezen. Op deze gronden meenden zy, dat de uitlening niet aan eene willekeurige verelaariDg van eten Wetgeever moest gefteld, maar naar vaste en bepaalde6regels, uit de wet zelve, opgemaakt worden; ook dagt men, dat het by opkomende Pevallen , niet te doen was met het geen wat de Wet-eever gevild, maar welken vil hy te kennen Televen had; dat de Onderzaaten zich naar hel laatfte moesten gedraagen, en dat dit niet uit eene nadere verklaaring van den Wetgeever, maar uil de wet volgens dc regels van uitlegging moest naeevorscht worden. Aan de andere zyde wierd hei nier minder ongeremd gevonden, dat de Wetgee ver welke vooronderfteld word het beste den zir en verlland van de wet tc kunnen bepaalen, daar toe niet zoude kunnen of moeten aangefproker worden. Deze bedenklykheden hebben natuurlyl aanleiding moeten geeven om onderfcheid te maa Sn tusfchen de duifterheden en twyffelachngbeden die 'er over de meening, den zin, en t verftan, van eene wet zich kunnen opdoen, en over zulk opheldering nodig zouden fchynen te heboen: ïelk wederom een onderfcheid heeft gebaard om trent zulken, van welken de interpretatie van de Wetgeever gevraagd moet worden, cn zulken, we ken die toevlucht niet behoeven; en dan nog tui fchen wetten, die wel gepromulgeerd, doch no Qqq 4 1111 Amstel- dam. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp» i 1 | s t n 8:t  AMSTELDAM. Amplia tie ■ Alt mor ie van R. Voute, qq.tege: de 0. 1 Comp. 9=6 NIEUWE NEDERLANDSCHE niet in gebruik gebragt zyn, en zulken, welken alreeds in vigueur zyn. Omtrent de eerfte fteit men vast dat, wanneer eene wet, gepromulgeerd, S reffk ZebraZc is< «W dubbel. - zinnigheid of duifterheid fchynt te behelzen de in-terpretatie alleen by den Souverain gezogt cn door denzeiven gegeeven kan worden; maar ten aanzien van de anderen, dat de interpretatie gefchieden moet uit de teneur van de wet zelve, volgens de ^regels in t recht bekend; en dat 'er niet als in zon• derlmge gevallen, tot eene interpretatie by den Souverain kan aangeklopt worden. Uit dez* overdenkingen is geboren de drieledige verdeeling nopens het interpreteeren der Wetten, welken by de Rechtsgeleerden bekend zyn onder de benaamingen van tnterpretatio ufiialis, doürinalis, R autlien. tica. Y Httgo de Groot In zyn werk over het Recht van Oorlog en Vrede, het interpreteeren van Contracten tot een voorwerp van zyne befpiegelingen eenomen hebbende, heeft daar by de grondregels aangeduid, naar welken de wetten en andere bevelen van de opperfte macht, opgevat, endaar zich bedenkelykheid opdeed, uitgelegd moesten worden Hy is er in nagevolgt door Pdfendoif\ die wederom zyn opvolger in Thomafius heeft Gevonden ; naar welken tyd dit eedeelte der Jurisprudentie m een vry helder daglicht is gefield, te yooren als verftrooid liggende in de verfchil'ende Romeinfche wetten, en meest gerenomeerde Schryvers. Van dezen voortgang der Rechtskunde fchyrrt men aan de zyde van de Oost Indifche Compagnie geen volledige kennis te hebben; ten minffen mag de Suppliant het vooronderftellen , wanneer hy van haaren kant algemeen hoort beweeren, dat  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 927 dat 'er geen andere interpretatie wegens de Octroyeti aan haar verleend, zoude mogen gebezigd worden, dan die, welke door Uw Hoog Mogende gegeeven zoude zyn. Ging die (telling algemeen door, naamlyk, dat'er geen interpretatie!! gelden , dan die, welken van den Souverain afkomftig zouden zyn; dan zou 'er nooit, op eenige andere wys, eenige interpretatie aangenomen mogen worden; dan waren alle de regels over het interpreteeren van wetten, hier vooren aangebragt, nodeloos, en geheel ongepast door de Rechtsgeleerden voorgedraagen ; dan zoude de leere van tlugo de Groot door een voorbeeld opgehelderd , en door den Suppliant hier vooren vermeld, eene loutere en ydele fpeeling van gedachten zyn. Inmiddels echter, dat zulk eene vreemde Helling wat beter en meerder gezags hebben verkreegen, dan uit een bloot zeggen van die van de Oost-Indifche Compagnie kan opwel len , zal 'er de Suppliant op sa-imerken , dat hei tegenwoordig by de Rechtsgeleerden algemeei fchynt aangenomen te weezen, dat van den Sou verain geen interpretatie kan en moet gevraagt worden, dan van duisterheden of bedenklykhe den , welke niet door de regels van interpretatie nagevorscht kunnen worden. By voorbeeld wanneer in eene wet woorden gebruikt worden die in verfchillende, of in een ruimer of enger bt tekenis opgevat kunnen worden: de woorden ol eters, by voorbeeld, of daar onder te verftaa zyn, grootvader en grootmoeder? kinderen, c daar onder begreepen worden , klein - kinderen onechte kinderen? huisgenooten, bedienden, g, broode dienaars, geftadigen dienst doende; of zc danige andere uitdrukkingen , aan welken ee meerder of minder verfchillende of uitgebreid betekenis gegeeven kan worden ? In zulke geva len oordeelt met het nodig, dat van den zin de; Qqq 5 ™ Amsterdam. Amplia' tie- Memorievan R, Voute, qqjegen de O. /. Comp. t l 1 f , e l'  Am- steldam. Amplia tic-Mc moric van R. Voute, qq. tcgci de 0. I "Comp, | < ©28 NIEUWE NEDERLANDSCHE zeiven aan den Souverain interpretatie gevraagd worde, om dat die bewoordingen door het dageJyksch gebruik niet juist genoeg bepaald zynde, or m een verfchillenden zin kunnende worden opgevat, het den Wetgeever alleen is, die zeggen ■ kan , in welken zin hy die woorden in zyne wet geplaatst heeft; en de imerpretatio auchentica dus alleen m aanmerking kan komen; zynde daar van veele voorbeelden te vinden in de intèrpreta. tien, welken omtrent zaaken, roerende he: heften van de gemeene middelen inzonderheid gegeeven zyn: en dan nog vervalt de bevoegtheid en noodzaaklykheid om de interpretatie van den Souverain in te roepen, wanneer de wyze, oo welke de wet gebruikt is, den zin van die woorden heeft doen kennen. Doch, zo nodig als het is de interpretatie van diergelyke duisterheden. onzekemeden, en bedenklykheden , van den Wetgeever alleen te verzoeken; zo onnodig, ja ongepast is het denzeiven te ad'ieeren, wanneer bet aankomt op een interpretatie, die door en volgens de regels van interpretatie uit de wet zei. ve kan gehaald worden: dan is zodanige aanfnraak tot den Wetgeever zelfs verboden, gelyk door Prot. Schuinug erkend word, in Diff. pro Rclc, impcratorum Hom. §3. Wanneer men op de Hooge School de gronden jegint te leggen van eene goede Rechtskunde, ian leert men reeds, dat, zo 'er een wet was eerbiedende van zich des avonds naar tien, elf' )f twaalf uuren, op ftraat te bevinden, onder Lodanige verbod niet begreepen moet worden het jaan van een geneesheer,of wondheeler, tot een [ieken of gekwetften; of het toevloeien van menchen om een brand te blusfehen; of ander onge'al tegen te gaan: men leert dan alreeds, dat 'er :en interpretatie van wetten is, die aan ieder mensch,  JAARBOEKEN, Augustus, 1792, 929 mensch, aan ieder Ingezecten toekomt; en dat ''eder Ingezceten, blykbaar ziende uit de wet, wat de Wil van den Wetgeever is geweest, het recht heeft om alle daaden te pleegen, welken tegen dien wil niet aanloopen of met denzeiven ftrydig zyn: 't welk juist het geval is, in welk Charnock ten deze verleert; en van welk Hugo de Groot een voorbeeld geeft. Cicero geeft 'er een, gehaald uit het beftaan van een Burger, die in weerwil van een verbod van by nagt de poorten te openen, de poorten echter geopend zoude heb ben voor bondgenooten en hulpbenden, die daar buiten geflooten zynde gebleeven, in de pan gehakt zouden zyn geweestl Deze aanmerkingen worden echter hier by gebragt, enkel en aheer om te doen zien, dat die van de Oost- Iudifehi Compagnie zich merklyk vergisfen, wanneer z\ tot een algemeenen regel Hellen, dat 'er nooit van eene wet afgeweekën kan worden, zonde alvoorens van den Wetgeever interpretatie ver zogt en geobtineerd te hebben. Dewyl nu uit de demonltratien, door den Sup pliant hier vooren aangevoerd, volkomen blykt dat hier geen recurfin ad principem te p;is kont komen, om een interpretatie van den Souverai wegens lipt doen van eene expeditie naar Bengai len te obtineerea , en enkel en alleen in confidi falie kwam, oï Charnock, naar de gronden vs het recht, die konde doen; zo is daar mede c allegatie, dat Charnock onbevoegd was die expditie te onderneemen , zonder alvoorens interpr tatie nopens het Octroy aan de Oost-Indilcl Compagnie verleend, verzogt en geobtineerd hebben , én het zelve dus dadelyk- viafecii te 1 terpreteeren, geheel onzenuwd. Bv dit alles (laat nog aan te merken, dat m • - a Am- steldam. Amplia? tie - Me. mor ie van R. Voute, qq.tegert de O. ƒ, Comp. . \ i 0 I n e c :e n- :n in  Am- steïj- da;,i. Ampliatic-Memorievan R. Voute, qq.tegei de O. I. Comp. i < i T F \ \ h d g ir ii o ê 93° NIEUWE NEDERLANDSCHE aan de zyde van de Oost-Indifche Compagnie met haare zoo even gerefuteerde allegatie doet zien, dat zy geen onderfcheid maakt tusfchen het maaken van applicatie, en het geeven van een interpretatie. In het geval van 't Schip l' Antoinetta komt in 't geheel geen interpretatie te pas: de wil van den Wetgeever is in de meergemelde Oclroyen allerklaarst uitgedrukt : de zaak is alleen, of' de Oclroyen, applicabel kunnen gemaakt worden op de expeditie van 't Schip f Antoinetta', en of de Oost-Indifche Compagnie , uit krachte van haare Oclroyen, zodanig heeft kunnen handelen, als zy met betrekking tot het Schip l'Antoinetta gedaan heeft ? en of de Suppliant in zyne qualiteit bevoegd is, om het verzoek te doen het welk hy aan Uw Hoog Mog. gedaan heeft ? Dit verzoek tendeert in geenen deelen tot eene interpretatie: het zelve vraagt geen interpretatie van de Oclroyen, noch van eenige bewoordingen, ;n uitdrukkingen in dezelven voorkomende: het celve Rrekt alleen om te hebben eene verklaaring, lat de vaart en handel, zo als die met het Schip 'Antoinetta is ondernomen, niet zyn ftrydende iet bet recht van de generaale Oost-Indifche Comagnie dezer Landen, uit krachte van de fuceesfiee Oclroyen door Uw Hoog Mogende aan haar erleend, competeerende; en dat deze vaart en andel aan Robert Charnock, en aan zyn huis van legotie zyn gepermitteerd: en tot grond/lag van t verzoek is aan de zyde van den Suppliant niet :oomen de eene of de andere duisternis, welken de voorn. Oclroyen qua/i zouden refideereu; aar het zelve is alleen gedaan op den grond van ;t gemeen recht, het welk hem bevoegd maakte n deel te neemen in de vrye vaart en handel, in t Engelfchen Indifchen Posfesfien opengetfeld; en  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 931 en daar door waren geworden een res communis, i daar de Ingezetenen dezer Landen even zo naa toe s ftonden, als alle Volken; en uit welk g> meenfchap- 1 Jvk gebruik, zy door de O&oyen aan de Oost- Indifche Compagnie verleend, met vertoan konden, worden ooit uitgeflooten geweest te zyn, of nog 1 te weezen: en "dit is dan ook de reden , waarom? de Suppliant gemeend heeft geen interpretatie te: behoeven, te kunnen of te moeten vraagen; maar te kunnen handelen conform de rechts doctrine,, .welke hem de expeditie van 't Schip i'Anioina-, ta als onwederfpreekelyk gepermitteerd deed be-1 fchouwen. Hier tegen kan niet obfteeren het voorgeeven, dat het appliceeren van eene wet dadelyk mede brengt een interpretatie van de wet; en dat uerhalven het onderfcheid tusfchen het maaken van applicatie en hec geeeven van een interpretatie , op een Rryd van woorden zouden uitloopen : als mede dat Charnock , met te oordeelen , dat de Odtroyen op zyn geval niet applicabel zyn, daar door dezelven ingewikkeld geïnterpreteerd zoude hebben. Want, aldus redeneerende, zoude men al wederom van 't verftand der wetten en de algemeene leere der DD. afwyken. Dezelven toonen , dat het verklaaren, dat een wet applicabel of niet applicabel is tot dit of dat geval, niet is een interpretatie; en dat door het woord interpretatie alleen beteekend word declaratie mentis dubt ^e Legislatoris: een onderfcheid, het welk Qf zich zeff wederom aantoont, dat Charnock geet interpretatie, maar alleen dat geen , gevraagc heeft, 't welk hy konde vraagen. Voor 't overige, zyn ook de regels van rechter door den Suppliant in deze Ampliatie - Memoru voorgedragen, door hem niet aangebragt als voo zi LM* rELn >AM. impliaie - Mewrie■an R. foute, ,q.tegen le O. I. Jomp* 1 1 1 >  SïIiLDAM. Amplia tie-Mc mor ie van R. Voute, qq tegen de O. f Comp. 1 ^ l 1 I r £ i 11 * v n n n 932 NIEUWE NEDERLANDSCHE zo verre die aantoonen, hoe Privilegiën opgevat eri uitgelegd moeten worden , om te kunnen oordeëlen of dezelven in deze of geene gevallen van applicatie kunnen zyn; en voorts om te doen zien ■ dat de Oost - Indifche Compagnie haar Octroy van' •den jaare 1602, en wat zy 'er verder by heeft aangehaald, verkeerdelyk van applicatie heeft gemaakt op de voorgemelde expeditie van 't Schip l Antoinetta: de eenigfte interpretatie, welke men zoude kunnen zeggen door den Suppliant gebruikt te wezen , is die , waar by by het vaaren en hand,, ten op iNDiENjreftringeert tot het vaaren en handelen op iSeêrlandsch Indien. Van geen meerder kragt is de allegatie door die vsn de Oost • Indifche Compagnie uit het gebruik gehaald. Twee gevallen brengen zy by, om te bewyzen, dat zy nimmer gerenuncieerd heeft van het recht om fchepen, vaarende beoouen de Kaap de Goede Hoop eu door den Straat van Magellaan lan te houden, te neemen en te confisqueeren ; *en in den jaare 1616, en een in 1722, cn dus n den tyd van by de twee eeuwen, zedett het j'erleenen van 't eerfte Odtroy in het jaar 1602. h het jaar 1Ö16 liep dit Oótroy nog, en derhal 'en kon de Oost-Indifche Compagnie het doen ;elden; nrnr hoe zy in 1722 zich daar toe heeft :uunen bevoegd rekenen, daar van kan de Suphant niets zeggen , zo min als van de defenfie, die ien voorgeeft door de West-Indifche Compagnie edaan te zyn. De Suppliant zoude daar toe de tukken moeten hebben eu kunnen inzien: waar:hynlyk vond hy andere redenen, dan het vaaren '.oosten de Kaap de Goede Hoop en den Straat an Magellaan: een fchip , dat blootelyk, uit ood, die ftreek zoude gehouden hebben, te neeen en te confhqieeren, zoude al vry flerk zweeen naar het zich toeëigenen van geftrande bodems-  JAAkxJOEKEN, Augustus, 1792. 933 dems en goederen. Dan het zy mee die twee gevallen zo als het wil, zullen dezelve, zo ongedetailleerd en verminkt te berde gebragt, bewyzen, dat de Oost-Indifche Compagnie in den jaare 1788, het recht gehad heeft, om een fchip, beoosten de Kaap de Goeds Hoop en den Straat van Magellaan gevaaren, voorts in een Engelfche vrye haven geland, en aldaar ontfangen, op zulk eene finiftre wys in de macht haarer Bedienden te doen vallen, en tegen hetzelve op zodanige wyze verdar te procedeeren, als 'er gedaan is? Want dit is eigentlyk, het geen door de Oost-Indifche Com pagnie hier bewezen moest worden. Charnock is geweest in de goede trouw. Het '■""i cpsntiyk rheeden en uitrusten van het fchip, wel * > Verre 'van te verdienen een reproche, als of hy !:; 1 de veneratie, aan het opperfte vermogen van de Oost-Indifche Compagnie verfchuldigd , gekwetst '■> zoude hebben, draagt van die goede trouw de !» doorflaandfte blyken: die heimelyk handelt,word verdagt; maar niet die geen, die ten aanzien vaQ ieder een de eene of andere onderneeming verrigt. In hts, quae palam publicequefiunt, cej/dt mala füf fpieio, is een maxime van rechten, gefundeerd op de /. 54' f. de adm. & peric. lutor. I. 40. ƒ. de jure ftfe. Zoude Charnock zelfs zich niet bek'laagen kunnen, dat,daar hy opentlyk handelde, en zyne geprojecteerde expeditie niet onbekend was, ja zelfs niet onbekend konde zyn of geweest is aan die van de Oost-Indifche Compagnie, of aan veelen van dezelve, hy van wege de Oost-Indifche Compagnie niet geadverteerd is geworden, dat hy iet belfond, het welk zy aanzag als ftrydig met haare rechten? Neen: zullën die van de Oost-Indifche Compagnie mogelyk zeggen , dat behoefde zy niet te doen. Charnock moest weeten wat hy ■ mogt Amstel- DêM. Amplia, tie - Memorievan R. Voute, qq.tegeri (Ie O. I. ■ Comp.  934 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stelVAM. Ampliatie - Memorievan R. Voute, ■qq.tegcn de Q. I. Comp. i ) 1 I < < c c c ] I S 2 £ ó I mogt doen , of laaten moest. Een zodanig antwoord zoude gewis noch een Hug&de Groot noch een Noodt geeven: zulke Rechtsgeleerden zouden zeggen , te zien en te zwygen, wanneer men fpreken kan, en dient te fpreken, brengt eene lhlzwygende toeftemming mede, volgens den regel qui tacet coijent:re videtur:de officia humamiatis zvn hier ten minfle gefchonden. Dan , wat van dit alles moge zyn, dit vertrouwt de Suppliant op dit poinéf. tot de defenfie van Cliaruuek te mogen Rellen buiten alle geronde tcgenfpraak te zyn , dat Ch.aruock in deze niet in *ers heeft kunnen doen, dan te recurreeren tot Je onderrichting van deskundigen, en zich by deidvc ie informeeren, of hem ook eenige wetten af de voornoemde Oclroyen van de Oost ^ indifche Compagnie wegens zyn voornemen obfteerJen; en deswege verzekerd zynde geworden van leen , daar door gerechtigd is geworden van in zyie onderneeming voort te gaan; niet om (zo als iet abufivelyk aan de zyde van de Compagnie hem Seïmpoteerd word) als ter fluik willende handelen; :n ten einde een mors- en fmokkelhandel -te dryzen, de waare deftinatie van zyn fchip verzwy;ende, een expeditie te doen, die hy qua li zoule gewceten hebben ongepermitteerd te zyn, of iaar mede te verfeeren in re illicita; maar om en proef te nenv n van het geen hy in de conurrentie tegen Vreemden zoude kunnen uitvoeren, iet is geheel abufief, dat in de Brieven ad omnes opulos van Burgemees teren van Vlisfingen gei'metreerd, de waare deftinatie van hec fchip, dooi' ■liarnock en zyn huis van Negotie , verzwegen oude zyn; en alleen verklaard, dat hetzelve naar ladera was gedefinieerd, gelyk aan de zyde van e Oost-Indifche Compagnie word voorgegeeven, »aar word in die brieven in 't geheel niet van de de-  JAARBOEKEN, AttgüUw, 1702. f-35 dellinatie van her. fchip gefproken, en 't woord, Madem is 'er ook niet in te vinden. In de aan-, ichrvving of aanbeveeling, aan Schipper btorgc Hole, door den Raad en Advocaat - Fiscaal by h Edel Mogend Collegie ter Admiraliteit te AralVrdam mede gegeeven, Raat wel üitdrukkelyic , na de Posfesfien van de Kroon de Oost-Indteli: ën dewyl deze beide Rukken onder de Bvlaageh, agter de Memorie van den bup pliant bladz, 5 en 6. voorkomen, en diensvolgende vooronderfteld moeten worden, door die van de (Dost-Indifche Compagnie geieezen geweest te zyn, valt het onbegrypélyk, dat men het gedrag van 'Charnock op zulk eene ligtvaardige wyze zoekt te denifreeren. Meer andere refkxien op zyn gegedrag gemaakt, en allen aan denzelfden (tempel kenne!yk,laat de Suppliant onaangeroerd ; achtende, dat de eerbied, aan Uw Hoog Mogende verfchuldied, niet gedoogt, dat hy zich verder be, eeeve in eene ennuieufe wederlegging van alles, wat hem van deeze en geenen zyde te voren is eekomen. Hy acht genoeg gedaan te hebben, met hier ter plaatfe getoond te hebben , dat aan de zyde van de Oost-Indifche Compagnie verkeerdelyk tegen Charnock word opgeworpen, dat hy interpretatie verzogt móest hebben , en niet dadelyk zich eene interpretatie aangematigd : hy zal de vryheid nemen 'er enkelyk op dit lubjett nog by te voegen, eerltelyk : dat de imputatie aan Charnock deswege gedaan, eigentlyk op die van de Oost - Indifche Compagnie t'hüis hoort, ert dat die van de Oost-Indifche Compagnie arbitrairlyk de Oclroyen aan haar verleend ftfP!6' treerea, Wanneer zy zeggen, dat de uitdrukking binnen de Limiten, kortheidshalve (.qua/O gelteld js in de plaats van beoosten de Kaap de Uit de Hoop en door den Straat van Magellaan: tert tweeden, dat een fchip, op zodanige wyze te mRrr wra >TKt,- OAM. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tcgeii de O. h Comp. '  Am- STELDAM. Hé* Memorievan R. Voute. qq.tegcn de 0. L Comp. 93Q" NIEUWE NEDERLANDSCHE tercepteeren, zo als 'er met 1'Antoinetta is ge* daan, een onwettige daad is , van welke de bevoeglheid alleen uit een willekeurige en erroneufe interpretatie van de Octroven is afgeleid, en haaren oorfprong neemt; terwyl in tusfchen de OostIndifche Compagnie moest wceten, dat zulke violente bcdryven geenzints naar rechten kunnen goed gemaakt worden. Prof. Voet zegt, onder anderen: Cacterum; ubi quis privilegie 'mürtiiiis (Jive privatu$, jive collegium, mitnicipium, aut civitas) in ejusdem turbatur aut impeditur exercitie; non eft quod aut fadorum violent ia, aut armis, de jure flip coniendat, etiam fi civitas a 'civitate privilegii vioïqtionem taiiatur '• maxime fi non in ipjius civitatis privilegiatae territoria, fed alibi privilegio itnpedinienta fiant. Van waar, en van wien heeft doch de OostIndifche Compagnie het byzonder voorrecht gekregen , om zich van zulke verplichtingen, en die 'er Prof. Voet verder by brengt, ontfiagen te kunnen achten ? Van waar, en van wien heeft zy de bevoegdheid kunnen krygm , om een Engelfchen Gouvern- ur over te h:alen, van een fchip met een Hollandfche Vlag in de vrye haven van een Engelfchen Posfés'fie gekomen , te doen vertrekken. gewapende Vaartuigen af te zenden , om op dat fchip, by zyn vertrek, te loeren, te onderfcheppen, geweldig aan te vallen, te veroveren, weg te voeren , en dus den Vlag van den Staat in den hoogRen graad te fchenden P en is het dan niet opentlyk met de gezonde reden, en de goede trouw, den fpot gedreven, wanneer men zegt, Schipper Ho m konde zich re Chinofura vervoegd hebben, om aldaar zyn recht te verdedigen : dit niet gedaan hebbende, heeft hy het zich zelve te wyten, indien zyn fchip ten onrechte is geconfifqueert? Waren dan de behandelingen van die van Chino* fa-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 037 fara tegen hem niet Rerk genoeg, om te begry. pen, wat hem te wagten Rond van prctenfe Rechters' die te gelyk zyn parthy waren, en bereids met infidieuie en violente middelen begonnen en getoond hadden, wat 'er van hunne neutraliteit te wagten Rond? Voorts, Hoog Mogende Heeren! zy het den Suppliant veroorloofd , tot completer juRificatie van de bevoegdheid, welke Caariw-k gehad heeft, om, ingevalle al eens de Oost-Indifche Compagn'e voorheen in het recht ware geweest, om zodanige expeditie, als hy Charnock ondernomen heeft, tegen te gaan, dezelve daar van voor ver vallen te houden, zonder dat dit recht door Uw Hoog Mogende fpeciaal wederroepen zoude zyn: hier nog eerbiediglyk aan Uw Hoog Mogende tc mogen herinneren: dat'er niet alleen van de com ceslien , aan de Oost - Indifche Compagnie by haa re eerfle in Relling vergund, en de pcenaale prohi bitien van deel te neemen in vreemde Compagniet faftis, zonder wederroeping, opentlyk, ncminc con iradicente, isafgeweeken en nog afgeweeken wordt. maar dat van zodanige dadelyke afwykingen en de rogaticn, zonder eenige wederroeping, verfcheidi andere voorbeelden te vinden zyn; onder weikei het verbod van Negotiatien van penningen voo vreemde Poten taaten te doen , al mede kan ge teld worden ; en dat het dus geene nieuwighei< is hier te Lande prohibitive wetten te houden voo vervallen, offchoon dezelven niet wederroepen zyn en offchoon dezelven in algememe bewoordinge: worden ingeroepen; alzo daarop altyd van appli catie zullen zyn de waarheden iü de 2. 4. 5. 6 7. 8. 9. 11. der hier voren gededuceerde propoli , tien te voren aangeweezen. De Suppliant kan dan aan die van de Oost-In Rrr 2 d Am- - stel* dam. Ampliatie - Memor ie van R.' Voute, qq.tegcn de O. I. Comp. l l 1 f >  938 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Amplia. tie-Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. \ t 1 ) < ( ■\ t i 1 difcbe Compagnie overlaaten, om zich met haare begrippen zo fierk te ftreelen en te verheugendals het hun zal gelusten, doch teffens tot Rot van deze juridicque discusfle Reilen, dat zy de gronden en regels van rechten hier voren gedetailleerd moeten aannemen of verwerpen : dat zo zy tot het laatfle overgaan, 'er met hun niet te redetwisten is: dat zy, de bovengemelde gronden en regels van rechten aannemende, dan moeten toonen, dat de Suppliant die verkeerdelyk op het geval van c fchip V Antoinetta van applicatie heeft gemaakt; en dat zy dit niet doende, erkennen moeten verkeerdelyk tegen dat Schip geprocedeerd, en 2ven zo verkeerdelyk zich tegen het verzoek van Ien Suppliant geoppofeerd te hebben. Genoeg, Hoog Mogende Heeren.' en méér dan :e veel,heeft de Suppliant zich misfcbien opgehoulen by het nafpooren en wederleggen van redenee. •ingen, die, meestallen vruchten van een hedenlaagfche vageerende populaire jurisprudentie, laauwlyks de moeite waardig zouden zyn geweest lat 'er het oog op gevallen was. Hy zoude, Hoog vlogende Heeren 1 zich ook in dien verveelenden irbeid niet begeeven, noch denzeiven aan de altyd e refpeüeeren attentie van Uw Hoog Mogende geragt hebben, had hy niet befpeurd, boe in de:en, gelyk m meer andere zaaken, het helderst ea :uiverst licht, zo hetzelve niet van naby en van ale kanten aan de objecten word gebragt, dikwerf :o veel kracht niet oeffent, dan eene flikkering velke het begrip verrast. Aan de zyde van dê )ost-Indifche Compagnie ziet men het oordeel reelal geplooid naar de fchynbaarheid van oppervlakkige denkbeelden; zy fchynt zich de gronden ïin rechten, als of die buiten tel waren, weinig e bekreunen; zy matigt zich boven dien eenen toon 'an fmaad jegens Charnock en de zynen aan , die aar waarlyk, vooral in de fituatie ,in welke zy zich be-'  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 939 bevind, weinig voegt. Deze byzondere omftandigheden, en de verplichting om het ongelyk van de Oost-Indifche Compagnie jegens Robert Charnock, van alle kanten te doen befpeuren, zyn t, die den Suppliant tot een omflaehtigheid overgehaald hebben, welke hy in eene andere politie zich \ niet gepermitteerd zoude hebben, en welke hy hoopt, dat Uw Hoog Mogende met goedgunftigheid zullen gelieven op te vatten. Hy vleid zich ten allerklaarften aangetoond te hebben: 1 Dat niet alleen de algemeene gronden , op ' welken de Oost-Indifche Compagnie haaren tegenfpraak, tegen het verzoek door den Suppliant gedaan , heeft gebouwd , en die hier voren bladzyde 4 en 5. zyn aangewezen, maar ook alle haare andere redenen van tegenfpraak, naar rechten niets kunnen opereeren; en dat mitsdien haar tegenfpraak van alle wettigheid ontbloot is. 2 Dat Robert Charnock, wel verre van de dis' poütien van Uw Hoog Mogende zedert den faare 1602, ten faveure van de Oost-Indifche Compagnie geëmaneerd, door de voorgemelde expeditie van 't fchip l'Antoinetta tegen te zyn gegaan; integendeel, veel eerder overeenkomftig met dezelve gehandeld heeft, vermits dezelve met geen fchyn van recht of reden befchuldigd kan worden aan te loopen tegen de motiven, welke Uw Hoog Mogende bewogen hebben om het eerfte Octroy van de generaale Oost Indifche Compagnie in den jaare 1602 verleend, te prolongeeren, en te continueeren, namentlyk tegen «.) Het bevorderen van den weljland der Vercetiigde Nederlanden. Rrr 3 *0 AMSTELDAM. dmpliaie - Mettorietan R. Voute, tq.tegen ie O. I. ?emp.  < Am- stel" dam. Amplia. tie. Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Ccmp, t 1 i i < • t f l 40 NIEUWE NEDERLANDSCHE b.) Het begunftigen van de vaart en kniel op Indien, tot vervordering van den weljland der Vereenigde Nederlanden, eenzamentlyk het profyt van alle Ingezeetenen derzelver. c) Het vergolden en beloond krygen van dc moeiten en kosten , bereids genomen en gemaakt , door die geenen , welken die Compagniefchap aanvaarden en in ftand zouden brengen. dO De confervatie en het maintien van 't publiek geloof. r «0 De Contracten, aangegaan met veele en diverfe Natiën, Ryken en Landen, in de Oost-Indien. f ) De behoudenis van de plaatfen met exceslive adfiftentie cn de groote voorzorg v n dezen Staat veikreegen. . g.j De noodzakelykbeid, om de Oost - Indifcl-c Compagnie niet te disfolvecrcn. ; ' Alzo uit de bloote befchouwing van de natuur lier voorgemelde expeditie, het tegendeel van dien lierblykbaarst, te zien is, cn ook door des Sun.' )!iants hier voorgemelde Memorie in veele opzich en is aangeweezen; zo dat de Suppliant vertrouwd :ynetwee eerfte onder de letters A. en B, hier e voren voorgedragen voorwerpen van onderzo-k pgehelderd , en daar mede zyn gedaan verzoek :oiTjpleetelyk , op gronden van rechten gejuftjiceerd , en van allen bedenkelykheden omtrend e rechtmatigheid v«n het zelve , gcliberéerd te ebb^n.  JAARBOEKEN, Auguttus ,hj&2. 041 , Hy zoude hst, Hoog Mogende Heeren! by dit jurldicq vertoog van deszelfs wettigheid laaten, wierd hy niet aangenoopt, om deze zaak nog onder een ander oogpunt aan Uw Hoog Mogende voor te draagen, en de waarheid van het geen hy onder de letter C (hier voren bladz. 6.) gefield heeft, te betoogen De Suppliant heeft, by zyne vorige Memorie, volkomen erkent, dat een Souverain, uit beweegredenen van algemeen Staatsbeleid , tot algemeen nut, fchikkingen kan maaken, waar door het by zonder recht der Ingezeetenen, ieder afzonderlyk befchouwd, eeniü;zints beperkt en ingefchrankt word; en hy wil ook niet ontkennen, dat, hoe zeer Charnock , naar dc gronden van het na. tuurhk- en Burger recht, gerechtigd mogt geagt worden tot zodanige expeditien, als hy met het fchip l' Antoinetta heeft ondernomen, zyn verzoek nochtans eene wettige tegenfpraak zoude kunnen ontmoeten, indien het zelve tegen het belang van Staat dezer Republiek aanliep- Het ii om die reden en om die reden alleen, dat deSup' pliant by zyne Me.norie tot apui van zyn verzoek aan Uw Hoog Mogende overgegeeven, getreder is in eene digresfie over de natuur en tegenwoordigen ftaat van de vaart en handel op de Oost Indien, en over het nadeel, het welk tegenwoor dig het Systhema van de Oost Indifche Compagnii aan deze Landen en derzelver Ingezeetenen toe brengt, ten einde daar door aan de gunftige at tentie en penetratie van Uw H og Mogende di reflexien en die faiten te brengen, welken hy ver meende gepast te zyn om te toonen, dat hy, et kennende , dat een Souverain uit beweegredene van algemeen Staatsbeleid, tot algemeen nut,fchik kingen kunnende maaken, waar door het by zonde recht der Ingezeetenen, ieder afzonderlyk be Rrr 4 fchouwd Am- iTEL3AM. Amplia' tie-Mc» morie van R* Voute, qq tegen de Ö. I. Comp. 1 r ,  AMSTERDAM. Amplia tic - Memorievan R. Voute, %$>tegen de 0. I Comp. i i I 942 NIEDVVE NEDERLANDSCHE fchouwd, eenigzints beperkt en ingefchrankt word, evenwel van begrip was, dat dezelven fcbikkingen, (het zy met allen eerbied gezegd 0 geen plaats behooren te hebben, of voor vervallen gehouden te • wprden, wanneer die tot algemeen rudeel komen te redundeeren. Daar toe heeft hy gefield en zo hy meent ten blykbaarffe bewezen , de vier rropofitieo welken hy tot een grond van zyn vertoog, in zyne voorgemelde Memorie (bl. 7 en 8.) voorkomende, gelegd, en voorts gededuceerd heeft. Zyne redeneeringen bevatten waarheden, die hy nu m deze Ampliatie-Memorie uitvoeriger betoogd beeft; vindende,het geen hy in zyne voorgemelde Memorie bl. 9. heeft voorgedragen, zyne bevestiging in t gcdemonftreerde hier voren op de tweede Propofitie (bladz 10 en 11. mitsgaders 22 en 230; het geen bladz. i2. van dezelfde Memoiie Voorkomt, m 'tgedemonflrcerde op de hier voren zevende Propofitie, (bladz. 17 cn 18.); hetgeen" bladz. 15. van dezelfde Memorie isvertoogd, in het hier voren gedemonftreerde op dq agtfte ProPu»"e, (biadz. 18O; het geen bladz 16. van 'dezelfde Memorie is aangevoerd, in 't gedemonftrccr. de op de hier voren vierde Propofitie, (bladz i-ï en volg.;; bet geen bladz. 17, 18, 19 en ao; u voorgefteld , in 't gedemonftreerde op de zevenJe cn agtfte Propoiitien , hier voren (bladz. 14. sn voIggO; mitsgaders in het geen de Suppliant 3y applicatie hier voren op het gedemonftreerde m die Propofitien heeft aangetogen ; wordende n 't byzonder het geen de Suppliant bladz. 19 en 10 van zyne gemelde Memorie aangebragt heeft >evestigd door het gedemonftreerde 'op de dtrdc 'ropofitie, (hier voren bj. 12.j Na deze ophelderingen . vermeent de Suppliant :yne voorgemelde digresfie over de natuur en te;epwoordigén ftaat van de Navigatie en Commercie  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 943 cie op Oost-Indiën, mitsgaders over de midde Jen om die vruchtbaarer voor de Republiek te maaken, volkomen van alle critiques daar op gem^akt, en die nog gemaakt zouden kun; eu wor den, ontheeven en gelibereerd te hebben; en dat hy zich mitshen niet behoeft aan te trekken de bitsheid, met welke dezelve bejegend word door die van de Oost-Indifche Compagnie, wanneer die van dezelve fpreeken, als, „van in allen geval , le maar zynde fraaye raifonnementen van voor' gewende nuttigheid en voordeel, welke, met 9, hoe veel opfchik ook na de begrippen van den 9, Suppliant over den tegenwoordigen en toekom„ ftigen loop der Commercie voorgefteld, dan eerst zouden te pas komen , wanneer de deli„ beratien van Uw Hoog Mogende gingen over „ het al of niet verleenen van zulk een exclufief „ Oclroy aan de Oost-Indifche Compagnie; ,, maar dat dezelven (quaft) niet kunnen operee'„ ren tegens de klaare en deugdelyke letter van „ een Óftroy, nu circa twee eeuwen door de „ Maatfchappy bezeeten, zo lang het zelve nog „ in weezen is: " met zodanige uitdrukkingen toonende, dat zy den grond der argumenten van den Suppliant in dit opzicht niet gevat, of kwaalyk begreepen hebben. De grond, op welke de discuslie van den Suppliant ten aanzien van dit gedeelte zyner meergemelde Memorie is gebouwd, is eenvoudig deze: Charnock zoude naar rechten bevoegd kunnen zyn tot zodanige expeditie als hy met het Schip /' Antoinetta heeft ondernomen; maar hem zoude daar in het belang van Staat, het algemeen nut, kunnen óbfteeren. Dit laatfte moet dan zo wel als het eerfte onderj5ögt worden. Dit is de eeuigfte reden van die digresfie; en ook de eenigfte reden, waarom het hem tegenwoordig wederom noodzaaklyk voorkomt, dat hy, tot een volflagen juftificatie van Rrr s zya ku- iTELJAM. '.ie-Memorievan R. Voute, jq.tegen ie O* I, Comp.  Amstel- dam. Amplia. tic- Memorievan R. Voute, qq. tegen de O. I. Comp. Pe Oost-Indifche Compagnie heeft beweerd, by 944 NIEUWE NEDERLANDSCHE zyn verzoek, het zelve ook, in dit opzichte * nog verder van alle bedenkelykheid zuivere en daar mede eene reflexie we? neemen, welke op zyn voorgemelde Memorie "is gemaakt: namentlyk, dat dezelve meerder zoude afdoen, indien het hier aankwam de jure conftituendo, en niet zo zeer de jure eoufiüuto. Die reflexie, eenigzins overeenkomende met de zo even aangero-rde doch echter in andere opzichten daar Vin verfchillende, is mede een motief geweest waarom de Suppliant aan het juridiecq poincl, op welk zyn verzoek is rustende, in deze Ampliatie-Memorie, eene wydloopige extenfie heeft gegeeven, ten einde overtuigende te doen zien dat hy in zyne voorgemelde Memorie niet bedoeld heeft aan te toonen, wat gunst of recht de Oost- Indifche Compagnie behoorde te hebben masr wel degelyk wat gunst of recht zy weezendly'k en daadlyk had; en wanneer hy nu overgaat tot de befchouwing van het geen hy meent tot het Staatsbelang te behooren, zal het niet zyn Hoog Mogende Heeren! in die verwaande inbeelding, als of hy den Souverain in deszelfs doorzicht en beleid wilde vooruitloopen, en, als 't ware, de middelen voorfchryven, welken door Hoogstdezelven by der hand zouden moeten genoomen worden; gantschlyk nie:: zo verre ftrekt noch zyn yver, noch zyne bedoeling; hy vermeent alleen , zonder eenigermaatö den eerbied aan Uw Hoog_Mogei:de verlchuldigd, te krenken, de influentie der retleneeringen te kunnen tegen gaan, door welken ann de zyde van de Oost-Indifche Compagnie beflendig geyverd word, om alle vaart en handel van particuliere Ingezetenen deeer Landen op Indien te weeren. Hy bepaalt zich tot die taak alleen.  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 945. by herhaaling beweerd, en beweerd als nog, dat het beftaan van de Republiek van haar bellaar. af-, hangt, en dat, zy vallende, de Republiek te gronde moet gaan. Uit die ftelling haalt de Compaguie vervolgens, dat zy door alle mpgelyke middelen ftaande gehouden moet worden, en mitsdien ook geweerd alles wat haar benadcelen of deeren kan; verders , dat, uit dien hoofde , ook alle particuliere vaart en handel uit deze Landen naar en op Indiën belet en geweerd moeten worden; en over zulks ook zodanige expeditien , als die van 't Schip l'Antoinetta. Dus loopt zaaklyk en beknopt de redeneering van die van de Oost-Indifche Compagnie, zo als die gelegen ' is en opgemaakt kan worden uit de verfcheiJene Misfiven, Memorien, en andere publyke en private gefchriften van hun afgekomen. De redeneering komt neer op een argumentatie, in de Logica bekend onder de benaaming van Sorites, en beeft 'er ai het fubreptive van. Foor eerst, wat belang de Republiek ook moge hebben byhet ftaan blyven van de Oost-Indifche Compagnie, zo volgt uit dit belang niet, dat haai val de Republiek onvermydelyk te gronde zoude doen gaan: de waarfchynlykheid is 'er niet van en ging men 't wat naauw uitpluizen, misfchiei zou men vinden, dat die asfertie op een yde voorgeeven uitloopt. De Republiek, of de Pro vintien, die de Republiek thans uitmaaken, heb ben beftaan, en zelfs gebloeid, voor dat 'er eei vaart en handel op Indiën plaats had. Politieke» die wat meerder kunde, oeffening, en ondervin ding, in hunne fchriften of andere vruchten hun ner befpiegelingen getoond hebben , dan die va: de Oost-Indifche Compagnie thans doen blyken hebben al meer dan eens in bedenking gegeeven of zodanige Compagnien, als onze Oost-Imüfcu Com MM. Amplia' Me- Memorievan 11. Voute, qq.tegtn dc O. I. Comp, L l l > 1 >  Am- STELDAM. Ampliatie»Memorie van R. Voute, qq.tegcn de 0. I. Comp. j J i 1 i ( f c Y d o n b 94« NIEUWE NEDERLANDSCHE Compagnie is, niet meer nadeel tot den Staat tot wien zy behoorden, toebragten, dan voor! deJ? Ten tweeden: Het is niet eigentlyk by het beftaan van de Oost-Indifche Compagnie, daar de Republiek belang by heeft, maar het is by het ftaan blyven van de vaart en handel op Oost-InZ'-'Üa n wef"d'yk onderfcheid word door die van de Oost-Indifche Compagnie voorby gezien. Ien derden: Wanneer men fpreekt van het nadeel , het welk de Republiek by den val van de Uost-lndilche Compagnie zoude komen te lyden dan is natuurlyk de vraag, of die val niet vrv wel en ruim vergoed zoude kunnen worden, door een fchikking, waarby de vaart en koop! handel van de Republiek op Indiën vry beter gebandhaald zoude kunnen worden, dan het nu door de Oost-Indifche Compagnie gefchied ? Ten vierden: Het is te veel gezegd, wanneer de Uost-indi che Compagnie beweert, dat zy door ille mogelyke middelen (taande gehouden moet worden, en gevolglyk geweerd alles wat haar beladeelen endeeren kan; want dit moet ten minfleii rehmiteerd worden tot zodanige middelen , weite den Vereenigden Staat geen meer nadeel zouien toebrengen, dan het voordeel zoude zyu, 't velk dezelve van de Compagnie trekt; endaar mder niet begreepen zaaken van die natuur, dat iet geen haar benadeelen en deeren zoude kuilen , niet is eerftelyk van weinig gewin voor de .omp.igme , en ten tweeden , van groot gewicht oor de Republiek. Ten vyfdén: liet argument, ehaald uit het belang, 't welk de Republiek by e confervatie van de Oost-Indifche Compagnie eeft, word te ver getrokken, en behoord onder at l ach van argumentatien, die niets bevvyzen, m dat zy te veel bewyzen. Immers kan meu et geen mindere reden zeggen, dat de Republiek :lang heelt by de confervatie van de Visfche- ryen3  JAARBOEKEN, Augustus', 1792. 947 ryen, van de Fabrieken, en allerley neeringen; en dat met het ftaan of vallen van dezelven, de Republiek moet ftaan of te gronden gaan. Maat zal daar Hit volgen, dat de Republiek alle belangens moet opofferen om te voldoen asn een van dezelven? alleen aan dat van de Oost-Indifche Compagnie? dus fchynen het die van de OostIndifche Compagnie te begrypen: maar het Staatsbeleid fpreekt even zo weinig op dien toon , als het recht. Die van de Oost-Indi fche Compagnie behoorden onderricht te zyn, dat het gedeelte van het algemeen recht, 't welk jus diftrikutivum genoemd word , voorfchryfi en beveelt, dat een Hooge Overheid zyne waak zaamheid, bezorging, en befcherming, gelyk lyk over alle deelen van 't bewind moet uitfprei den; de eene niet minder of meerder dan de an deren belastende, of begunftigende: en nade maal de teneur van het Oétroy aan de Oost-In difche Compagnie in den jaare 1602, zo we als de nadere ibuveraine dispofitien van Uw Hoof Mogende doen zien, dat de vervorderiug vai de Navigatie en Commercie het voornaamfte doel einde vaii denzeiven is geweest, zo volgt daa uit, dat het belang het welk de Republiek ii die vervordering heeft, niet minder fierk tei dezen opzichte fpreekt, dan derzelver belani in de confervatie van de Oost-Indifche Compa gnie; dat zy, in het laatften maar even zo vee belang heeft, als 'er aan het eerfte door voldaai word; en derhalven, dat het laatfte moet wykci voor het eerfte, daar zy eikanderen mogten tt genftaan; en dien volgende, dat zodanige expe ditien, als door Charnock met het Schip /' An toinetta is ondernomen, als ftrekkende tot vei vordering der Navigatie en Commercie deze Landen , en dus van het alleruiterfte belaii voor de Republiek zynde, naar de gronden va ht Amstel- dam. Ampliatie-Memorievan'~ R. Voute, qq. tegen de O. I, Comp. t f 1 1 1 t 1 r t  048 NIEUWE NEDERLANDSCHE AmsteL- ' dam. A-npli'rille. Memo rie van R. Voute, qtj.iegen (ie 0. I. Comp. Het gebrekkige van de voornaamfie en algemeene redeneering, wejke aan de zyde van de Oost-Indifche Compagnie gelegd word tot een grond van contradictie tegen het verzoek van Robert Charnock en zyn huis van Negotie gedaan, beknoptelyk aangeweezcn hebbende, vereischt het gewicht der zaake, en de taak , welke de Suppliant op zich genomen heeft, dat in 't byzonder nog de fpeciaate argumenten, var. welken die van de Oost-Indifche Compagnie zich bedienen, ten blyke quaji, Dat eene vryheid voor alle de Ingezetenen dezer Republiek, om op vreemde posfesfien in Indiën te vaaren , voor de Oost-Indifche Compagnie prejudiciabel zoude zyn , en dus ook voor den Staat, wat nader en wat naauwkeuriger voorgedraagen en onderzogt worden, ten einde boven allen twyf- het Staatsbeleid, zo wel als van het jus diflribniivum, de protectie van Uw Hoos'Mogende niet minder dan de Oost-Indifche Compagnie waardig zyn. De voorige Memorie heeft een fchets van de voordeden, welke zodanige expeditien aan de Republiek kunnen toebrengen gegeeven; het vertoog daar van heeft, zo veel de Suppliant weet, geen grondige tegenfpraak ontmoet; vermits hy daar toe niet kan brengen een voorgeeven, dat de onderneemers van dezelve een misbruik kunnen maaken. De Oost-Indifche Compagnie konde het in den janre 163:2, en vervolgens ook van de verleende gunstbrieven doen: echter zyn hun die verleend: zy zyn 'er van gcblecven in posfesfie, niet tegenhaande zy 'er misbruik van kunnen maaken/en daadelyk maaken.  JAARBOEKEN, AUgUsiüs', 1792. 949 twylfel tc (lellen, dat de vryheid van vaarten', koophandel, welke hier het objecl van disciis^e.maakt, geenzins is ftrydende met het belanu van 1 Staat dezer Vereenigde I-edcrlarden, maar volkomen met het zelve overeenkumt. De Suppliant heeft volledig (zo hy zich verbeeld") in 'zyne voorgemelde Memorie (bladz 35. en volgg en bladz. 42. en volgg.) aangetoond, dat zodanige expeditien, als die van 't Schip I''Antoinetta, peen prejudicie nan de.Oost - Indifche Compagnie kunnen toebrengen. Edoch gefield, dat de Oost Indifche Compagnie daar door eenig nadeel kvvame te lyden , oan is de vraag hier. wederom , gelyk zo even door den Suppliant is opgemerkt, of 'het voor- en nadeel van de Compagnie het eenigfle is, waar op te letten itaat, wanneer men overweegt, wat het algemeen belang van de Republiek vordert, en hier moet uiimaaken dc ratio determinant van den Souverain? dus word het door de ^ost In, ifche Compagnie voorgehouden ; maar de Suppliant heeft het alm live van dit gevoelen bereids opgemerkt, en heeft in zyn faveur de herhaalde uitdrukkelyk gemanifesteerde!! wil van Uw H>og Mogende , mede brengende, dat d-i Oclroyen moeten (trekken tot vervordering van de Naviga tie, Commercie eu welvaart dezer Landen en derzeiver Ingezetenen; zo dat niet alleen, uit krachte van den algemeenen regel, dat het algemeen nut zwaarer moet we.:gen dan het byzonder nut van eenigen; ai aar ook, uit krachte van den byzonderen wil van Uw Hoog Mogende, met betrekking tot het bdban van de Compagnie, ingezien moet worden , of het veihou van naar Indien tt vaaren cn te bandelen na vrye Havens in Indiën, niet meer nadeel toebrengt aan den vryen Staat'. en ■i EL- ■)&m. Amplia» '4C- Mi' oi'.rie R. Voute, ■iq. tegen dc O I. Comp.  Amsteldam. Amplia' tie-Ma. tnorie van R. Voute, qq.tegcn de O. I, Comp. ] i i i i 1 t l c 4 i 950 NIEUWE NEDERLANDSCHE en deszelfs Ingezetenen, dan de vryheid daar van" nadeel aan de Oost-Indifche Compagnie zoude toebrengen. Dien vraag meent de Suppliant bv zyne voorgemelde Memorie afgehandeld en voorts met ae (lukken beweezen te hebben dat het voorfz. verbod allergrootst nadeel aan de Re-pubhek toebrengt, en dat de voorgemelde vrvBéid geen nadeel aan de Oost-Indifche Combi gnie zoude toebrengen. p Hier vooren heeft de Suppliant ook nog öpgemenct , dat , wanneer men fpreekt van her nadeel , t welk door Zekere daad aan'iemand toepebragt word, als recht gevende van te begeeren. dat die daad verhinderd of tegen gegaan worde, er dan in overweeging moet genomen worden van wat aart dit nadeel zoude zyn, en van wat gewigt. Indien de vryheid van op Vrye havens ifi Indien te vaaren en te handelen, daadlyk het gevolg zoude hebben, van den ondergang van de Oost-Indilche Compagnie na zich te fleepen. Jan zoude de Suppliant wel willen toegeeven 3at die vryheid, of niet vergund, of niet gedoogt soude moeten worden; maar wanneer die vrvïeid alleen tot gevolg zoude hebben van de Oostndilche Compagnie te doen ontvallen eé'iige exïeclances van winst of mearder winst, dan houd le Suppliant met alle fiducie het tegendeel (tóanie; en zal met Grotius zeggen, dat winstderving )f het misfen van expedances van winst, in zolanige gevallen, niet voor nadeel kunnen gereend worden, en vooral niet kunnen op weegen egen de winstdervingen en het misfen van expecances van voordeel aan de zyde van den Staat eri esze fs Ingezetenen militeerende: kunnende de' uppliant, zo hy eerbieaiglyk vertrouwt, hier oor gerepeteerd houden, het geen hy uit het 'erk van Hugo de Groot over het vry gebruik Viti  JAARBOEKEN, Augustus, 1732. o;i van de Zee, in zyn meergemelde Memorie bladz 434 en 44. te berde heeft gebragt, ten bewyze . van de ongefundeerdheid der allegatie door de Oost-Indifche Compagnie gehaald uit het nadeel, 't welk zy. quaji door die vryheid zoude lyden , en het geen hy bladz. 47. en volgg. van dezelfde , Memorie heeft vertoogt, ten bewyze van het na-j deel, 't welk den Staar en deszelfs Ingezeetenen ly ■ den, als het gebruik van die vryheid aan de Inge- ' zetenen ontzegd en benomen blyft. , Die van de Oost-Indifche Compagnie zouden ( het allenthalve hier niet kunn3n laaten by eene loutere galm van nadeel te zullen lyden * en een geroep, dat de Compagnie door dit nadeel ten ondergang zoude gebragt worden, hoedanig het met bloot zeggen word voorgegeeven en by herhaaling opgeworpen; maar zy zouden in fpecie moeten toonen, waar in dit nadeel zoude beftaan; zy zouden moeten doen zien, dat het zelve niet zoude kunnen gekeerd of voorgekomen worden; en dat dit nadeel noodzaakiyk die uitwerking zoude doen , welke zy 'er aan toefchryven. Daar vstn blyven die van de Oost Indifche Compagnie in gebreken, en geen wonder, zy zyn buiten ftaat zulk een noodzaakiyk blyk van hun voorgeeven op te brengen» Hier by moet nog in overweging komen, dat de winstderving, of het nadeel, het welk dé Oost-Indilche Compagnie vreest, of voorgeeft over haar hoofd te hangen , als een zwaar onwe* der, 't welk op haar nederltortende, haar zoude verpletteren, niet te zoeken noch te vinden is itt de vaart en handel van particuliere Ingezetenen dezer Landen, op vrye havens van vreemae Mogendheden in Indiën, maar in haar onmacht, «m in de concurrentie tegens vreemde Natiën Jiet Sss veld Am- dam. dmpliaie-Mé*nor ie 'an R. Zoute, ïfitegeti h O. h lomp.  952 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Ampliatie - Memorievan R, Voute, qq,tegen tie O. I. Comp. veld te winnen. De Suppliant heeft het bereids aangemerkt in zyne Memorie bladz 47 en volgg 54 en volgg., en daar by getoond, dat de voorgemelde vaart uit dien hoofde, de Compagnie niet konde benadeelen, en aan haar eerder voordan nadeel zoude toebrengen. De gefchiedenisfen van de Oost-Indifche Compagnie doorloopende, dan zal men bevinden, dat zy in de onvermydelyke noodzaaklykheid is gebragt, om, uit hoofde van haar onmacht, veele takken van vaart en koophandel te abandonneeren, en inzonderheid van die van Bengalen gro. tendeels af te zien; waar toe de evenementen, ten tyde dat Milord Clive over het Bengaalfche het bewind voerde, voorgevallen, niet weinig toegebragt hebben. Die van de Oost-Indifche Compagnie erkennen deze revolutie rakende hun vaart cn koophandel op den Indostan; zy erkennen zeiven, wat meer is, dat de Oost-Indifche Compagnie zeer weinig voordeels uit den lynwaadhandel trekt; en echter willen zy 'er de particuliere Ingezetenen van uitgeflooten hebben , uit hoofde quafi, dat zy in het geheel dien handel niet heeft geabandonneert; en ook niet als nog uit het oog verboren heeft, om dien tak van handel, in gevalle de beletfelen kwamen te cesfeeren, met meerder vigueur voort te zetten. Maar wat beduidt tog het niet abandonneeren, het niet uit ha oog verliezen, wanneer men onmachtig is om iet te behouden, wanneer men uit machte, loosheid het moet laaten vaaren, en dulden, dat Vreemden 'er mede heenen gaan? geniet het be. lang van de Republiek uit dit niet abandonneeren , en niet uit het oog verliezen, eenig voerdeel? Lyd zy geen wezendlyk en merkelyk na. deel, dat haare Ingezetenen verhinderd worden om dat geen op te vatten, 't welk de Oost-In. di-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 953 difche Compagnie niet kan uitvoeren of behouden. Wat ftrookt met het belang van Staat, het begrip en 't gedrag van de Oost-Indifche Compagnie of die van Giarnockl No» meer: de Oost-Indifche Compagnie heeft niet aHeen verklaard, en verklaard als nog buiten ftaat te zyn verfcheide takken van haare vaart en koophandel ftaande te houden; maar zy toont het nog met de daaden. Zyn 'er niet in de laatfte jaaren binnen de haavens en bezittingen van de OostIndifche Compagnie, Vreemden toegelaaten? hebben 'er die geen handel gedreeven met de Oost ■ Indifche Compagnie zelve, die 'er alleen toe geprivilegieerd was ? de natuurlyke producten van haar eigen grond in Europa overgebragt? en heeft die noodzaaklyke infchiklvkheid voor Vreemden aan de Ingezetenen dezer Landen geen aanleiding gegeeven , om zich elders te voorzien van 't geen 't welk de Oost • Indifche Compagnie hun moest bezorgd hebben ? Word het bel ng van de Republiek door zulke omwegen bevorderd ? Die van de Oost - Indifche Compagnie erkennen zeiven dd onmooglykheid, in welke zy zyn om de concurrentie van vreemde NaHën tegen te gaan, maar zyn van begrip, dat zy die niet moeten vermeerderen , door haare Landgenooten daar by toetelaaten. Zy fpreeken 'er gemeerlyk op dezen toon van: „ wy befpeuren het gevaar en de veruitziende gevolgen daar van voor het beftaan „ en welzyn der Maatfchappy ; maar die con,, currentie kan en moet befchouwd worden als „ een gevolg der veranderingen . waar aan alle „ menfchelyke zaaken, en inzonderheid de cornmercie, uagelyksch zyn onderhevig; en zonder „ dat Bewindhebberen, hoe nadeelig zy die ook „ voor hunne Maatfchappy mogen aanmerken, Sssz „die Amstel- DAM, Ampliatie-Memorievan R, Voute, yq.tegen de O. ƒ. Comp»  954 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Amplia. tic-Memórievan R. Voute, qq.tegcn de O. I. Comp. „ die hebben kunnen nog mogen beletten. Zf „ hebben by alle gelegenheden , wanneer men „ uit de nabuurige haven van Oftende, in weer„ wil der plegtigfte Traclaaten, eene vaart op „ de Oost-Indiën begon te openen, getoond, „ dat het hun niet aan yver heeft ontbroken, „ om tot voorkoming van die vaart tegens dc ,, Traclaaten , weleer met zyne Spaanfche en ,, laatst met zyne Keizerlyke Majefteit aange„ gaan, ondernomen, de nodige vertoogen aan ,, Uwe Hoog Mogende te doen , offchoon zy „ door den loop van zaaken en omftandigheden „ dezer Republiek, waarin het Bewindhebberen' „ niet past te treeden, tot hier toe daar van het „ voor hun zo wenschlyk fucces niet hebben mo,, gen genieten." — Het argument, tot het welk deze redeneeringen, kort en zaaklyk, kunnen gebragt worden en wezendlyk nederkomen, is dit: > „ De veranderingen, waar aan de menfchelyke ,, zaaken en inzonderheid de commercie onder„ heevig zyn, hebben die concurrentie van Vreem„ den veroorzaakt, zo wel als de onmooglykheid „ om die te beletten; derhalven moet die con„ currentie geen beweeg - oorzaak zyn, om de„ zelve nog te vermeerderen; door de concur,, rentie onzer eigen Landgenooten." — Het argument zoude zich laaten hooren, indien de concurrentie der Landgenooten moest dienen, om dieder Vreemden tegen de Oost-Indifche Compagnie dezer Landen te fterken; maar het tegendeel dair van is waar. Daar behoort maar een gerin» *e oplettenheid gebruikt te worden, om te zien lat dit argument geweldig mank gaat. Het komc lier riet aan op de vraag, door welke oorzaak de :oncurrentie der Vreemden is voortgebragt, maar jf 'er die is, wal zy uitweriit, en wat zy verwekt?' Hier komt het gemeen fpreekwoord te pas, men moet den bal flaan zo als hy ligt; en dan is hier  JAARBOEKEN, Augustus,1792. 955 hier alleen de vraag, of het niet van het belmg van de Republiek en derzelver Ingezetenen, ja van de Compagnie zelve is, dat de concurrentie der Vreemden vermeerderd worde door een mede - concurren tie van Ingezetenen dezes Staats ? Daar van fustineert de Suppliant de affirmative; ende redenen die hy 'er in zyne opgenoemde Memorie van aancebragt heefc, zyn, voor zo veel hy weet, nergens wederlegd te vinden. Hy oordeelt de zaak al te gewichtig, dan dat hy dezelve niet nog eens zoude overzien. De Suppliant heeft hier vooren uit het adres van de Oost-Indifche Compagnie aan Uw Hoog Mogende van den 4 Augustus 1784. doen blyken, dat zy zich onvermogend erkent, om dat geene aan de Ingezetenen dezer Landen te fourneeren, net welke°dezelve uit Indiën nodig hebben: ftroof ftaan gebleeven? Dit aan de Landzaaten niet >elet kunnende worden, en zy daar toe wordende ;enoopt door het juk, onder welk zy bier te Lande laar omtrent gedrukc worden, wat eisch dan desregen het belang van den vryen Sta .t, en dat van ie Compagnie zelve? dat aan die Ingezetenen eene rye vaart en handel op posfesflen van vreemde Moendheden gegund, of gelaaten, dan wel ontzegd f verhinderd worden ? wat eischt het belang van e Republiek, en dat van de Compagnie, dat de ef hebbers van Commercie en Navigatie dezer Lanen by den duur gejaagd worden naar de wegen ie de onderneemingen der Vreemden op de Oostidién blyven fterken, dan van dezelven afgelokt orden, en aangemoedigd, om de vaart en'com ercie dezer Lenden, ja die van de Oost-Indihe Compagnie zelve te ftyven, te fterken en re rrvorderen? deze alternative vraag is niet zwaar beantwoorden. De aanmerkingen door den Supïant in zyn voorgemelde Memorie bladz. 48 en >lgg. ter ovei weeginge aan Uw Hoog Mogende jorgedraagen, fchynen ailen twjfid te doen vcr- dwy-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 957 dwvnen. De Suppliant zal 'er nog een enkele byvoegen, die alleen de zaak beflist; te weeten, dat de concurrentie der Ingezetenen dezer Lam den tot de vaart en handel op de posfesfien van vreemde Mogendheden in die Oorden, het eemgfte en een zeker middel is, om de vaart en handel aan de Vreemden te doen ontvailen, alzo dezelven de onderfteuning van 't ve-mogen der vrye Nederlanderen mislende, geen krachts genoeg hebben, om hunne (peculatien gaande te houden tegen de meerdere bedreevenheid en werkzaamheid onzer Landslieden; weshalven de contradictie van de Oost-Indifche Compagnie tegeu het verzoek van Charnock, dadelyk in zich behelst eene met zeer Vaderlandfche dispofitie, om den welftand van Ingezetenen in vreemde Landen te bevorderen ten nadeele van de Ingezetenen dezer Lan den': eene aanmerking, door den Suppliant bereids, doch op eene andere wyze, in zyne meergedachte Memorie voorgedragen , doch die hy meent hier wel eene herhaaling te verdienen. Die van de Oost-Indifche Compagnie achter (zo zy voorgeeven) den handel op Bengaaien, di« voorheen zo vruchtbaar was, niet voor onherltef baar verlooren. Maar op welke gronden fteuni deze hunne gedachten ? Om dat zy 'er jaarlykscl importante inkoopen doet van Salpeter, Amphioen . en van andere Articulen tot den Indifchen ban del benodigd , behalven die articulen, die aldaa; van 's Compagnies wega van Batavia ter ver koop worden ingevoerd? Uit eene diergelyke voor dragc zoude men zich verbeelden, dat de Oost Indifche Compagnie als nog een zeer aanmerkely ken koophandel dryft in Bengaaien, in weikei zy geen gevaar moet loopen van door particulie re Ingezetenen ondergraafd te worden. Is die han del echter wel zo important, als die fchets he Sss 4. fchyn Am- steldam» Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. I. Comp. i I t t  958 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel» dam. A.npüc fii Mc morie van R. Voute, qq.tegc, de 0. I £#%>. . i . \ fchynt te vertoonen ? De Compagnie (voor zoverre het de Suppliant inziet; kan, eigentlyk geiprooken , niet zeggen dat zy jaarlyksch importante koopen van Salpeter doet. Zedert dat Mi-Iord Chvt aan de Engelfche Oost-Indifche Com- pagnie de fupenonteit boven die der Nederlandfche heeft weeten te doen erlangen, en in 't byzonder zich de koop van Salpeter te laaten toeeigenen, zo bekomt (indien de Suppliant het wel zheeft; de Nederlandlcbe Oost-Indifche Compa, gnie van de Engelfche Hechts by accoord jaarlyksch eene zekere hoeveelheid van Salpeter. Met de Amphioen is het :op dezelfde wyze gelegen: doch omtrent dezelve ftaat no^'in 't bv ssmder te letten , dat de Oost Indifche Compag i:e den handel van Amphioen aan eene door haar geoctroyeerde Maatfchappy te Batavia overgeeft, en dat deze 'er het meeste cn de Ooit-Indifche Compagnie 'er- het minfte vóordeel van trekt. I 'e andere Objecten van de Bengaalfche commercie, welke 'er de Oost-Indifche Compagnie dryft, zyn ^van zeer gering belang. Van BafSvia worden cr Spcceryen gezonden , welken tot betaaling van 't geen men by accoord neemt , ftrekken. Voor 't overige word 'er de handel in geld gedreven. Toen de Oost-Indifche Compagnie beter voorzien was van gereeden penningen, dan tegen, woordig, nam zy deel in dien handel; doch vol» geus naar eigen zeggen, met weinig voordeel;{zy zoude wel zonder zich te misfpreeken, kunnen zeggen met ichade. Men vind het beweezem in tere bÈr*enlaged over den ftaat der verfchillende Lorrptoiren aan den dag gelegd, -r Nu, dat het laar aan contanten ontbreekt, moet zy dien ban, rel laaten gleycn, en zich vergenoegen met den jnvruchebaaren handel, dlt-n zy 'cr thms dryft, :n eene niet minder onvruchtbare voorbwoudc» nis^  JAARBOEKEN, Augustus, 1792, 959 nis - om 'er by gunftige gelegenheden meerder nut uit te trekken: want hoe kan onze Oost Indifche Compagnie zich in goeden ernst verbeelden, dat zy zich immer in die gunftige politie wederom zal georagt vinden, in welke zy was voor dat de Engelfche haar macht en invloed in den Indostan zo verre boven die van de onze heeft doen ryzeu. De Engelfche Compagnie is aldaar, wat de Nederlandfche op java en Ceylon is; zal de Engelfche niet altyd de'Nederlandfche, als Compagnie, uit den handel weeren ? Niemant, die flechts eenige kunde van den nayver dier twee handeldryvende Maatfchappyen heeft, twyffelt 'er aan. De Engelfche zal niet dulden, dat de handel,die zy dryft, in de handen van de Hollandfche geraake: zy zal dezelve niet aan de Compagnie maar aan de Particulieren gunnen — Eene andere aanmerking. Daar moeten door de Compagnien te groote winRen gedaan worden , om met voordeel tusfchen eikanderen commercie te kunnen voeren. Dit is ook de reden, waarom de Engelfche haaren handel door particulieren van alle Natiën zoekt te dryven. Wat belang van Staat of van eigenbelang kan onze Oost-Indifche Compagnie dan beweegen, om te verhinderen, dat hunne Landgenooten onder die Naden te voorfchyn trecden; daar zy. zo uit hoofde van den nayver en over-i macht der Engelfchen als uit hoofde van haar onvermogen, buiten ftaat is dien te voeren. Komt dat met het belang van Staat overeen V 1. De Superioriteit der Engelfche Compagnie heeft de 1 hinuerpaalen voor.de Hollandf he doen opkomen: 2. uit dien hoofde heeft de Ho'landfche Compagnie haare penningen elders beftced, daar zy meer uitzicht van voordeel had: 3. zonder daarom dien handeLin 't geheel te hebben gequiteerd: 4. maar in tegendeel nog van tyd tot tyd Sss 5 een Am- stkldam. Ampliatie - Mö'. mor ie van R. Voute, qq.tegcn de O. I, Comp»  96o NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Comp. 1 i t 1 i ( I c r v I t I ƒ; d M fl een goede quantiteit Beogaalfche Lywaaten in Europa aangevoerd; en 5. nog niet uit oog verliest dien handel met meerder vigeur door te zetten, mgevalle a.) de nu daar zynde beletfelen kwamen te cesfeeren; b.) of 'er zig op een of andere wyze gelegenheid op deed; c.) inzonderheid, indien de particuliere Ingezetenen dezer Landen van de aan hun onlangs verleende permisfie gebruik gelieven te maaken. Op dien trant word 'er aan de zyde van de Oost[ndifche Compagnie geredeneerd. De Suppliant beloeft er Uw Hoog Mogende de ftruikelingen niet /an aan te wyzen: al aanltonds treft men er een üastbaare contradictie in. Het eerfte en het tweede id van 't geen het raifonnement uitmaakt, zyn zo ïerk, en beflisfende, dat zy al het volgende doen vervallen. Voor zo veel de Suppliant het zich hernneren kan, was de Compagnie door generaale oploop of aanbefteeding nog meefter van de Lywaaen, toen Milord Vlive haar fuperioriteit in den Inlostan den doodfteek gaf Na dien tyd heeft zy er eenigen tyd dien handel blyven aanhouden; naar, voor zo veel het den Suppliant bekendis, 5 'er in de laatfte tien of twaalf jaaren door onze Dost - Indifche Compagnie geen lading Bengaalfche „ynwaaten in Europa aangevoerd; zo dat die van e Oost ■ Indifche Compagnie zich wat onnauwkeufg uitlaaten, wanneer zy affirmeeren, dat zy nog an tyd tot tyd een goede quantiteit Bengaalfche .ynwaaten in Europa heeft aangevoerd; om niet : zeggen, dat de Lynwaaten, dewelke onze Oostidifche Compagnie aanvoert, van Ceylon afkomig zyn. Zedert het verlies van Nagapatnam is 2 handel van Lynwaat uit den Indostan Czo men el onderrigt is genoegzaam verlooren, en Chinira m Bengaaien een doode plaats geworden. De  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 961 De Compagnie, zegt men, heeft haare pennin-. gen elders met meerder voordeel bejieed: waar is 1 dat elders? waarin heeft de aanleg beftaan?en wel- ; ke voordeden zyn het, die 'er voor de Compagnie uit zyn voortgefprooten? Heeft de Oost-Indifche. Compagnie den handel op Bengaaien laaten vaaren, 1 en haare penningen elders befleed, daar zy meer j uitzicht van voordeel had; wat reden, wat billy- • ke , wat gezonde, wat genoegzaame reden kan haar dan beweegea, om niette willen lyden, dat< haare Landgenooten zich aan dien verlaaten tafel < nevens de Vreemden zetten, en met dezen in de 1 daar zynde gemeene fchotels tasten ? Zy wil het wel dulden , zegt zy: de Particulieren hebben maar gebruik van de aan hun onlangs verleende permisiie te maaken: op dit gebruik rust haar hoop, om den Bengaalfchen handel met meerder vigueur te kunnen doorzetten. Het hulpmiddel door de Compagnie aangeweezen ftrekt dan ten blyke,dat, zo de Particulieren dien handel overneemen, volgens de verleende permisfie, de Compagnie denzeiven dan abfolut, qua Compagnie, niet dry ven kan; en dat, zo den Particulieren de lust niet komt bekruipen om van de verleende permisüe gebruik te maaken, onze Oost- Indifche Compagnie onder de fuperioriteit van de Engelfche zal blyven zuchten ; uit dien hoofde haare penningen elders befteeden, en de Bengaalfche handel voor de Republiek ten eenenmaale verlooren zyn. Dit moet tog het noodzakelyk gevolg zyn van de fituatie, in welke de Oost-Indifche Compagnie zelve erkent, dat zy zich bevind; en hoe is het dan mogelyk, dat zy een vrye vaart en handel op Benga len kan befchouwen, en voordragen als den ondergang van de Oost - Indifche Compagnie na zich zullende fleepen, en door denzeiven ook dien van de Republiek ? Zulke byftere fprongen in ge- volg- \m- ■tel3 am. i.npliaie-iVJenorie'an R. Zoute, 'q.tegen (e O. I. lomp.  962 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, g'q.tegcn 4e 0. ƒ. Comp. 1 1 i I c 2 c t c X I _ De Suppliant behoeft aan Uw Hoog Mogende Biet te vertoonen, dat in de befchouwingen van diergelyken objeclen * het niet voldoet dat men dezelve enkelyk aan dezen of geenen kant bezichtige: dat men 'er het oog van allezyden naar toe moet volgtrekkingen laaten waarlyk al vry wat gaapingen over, daar de evidentie niet door bevoordeeld word. Was het met dit voorgeeven van de OostIndifche Compagnie aldus naar waarheid gelegen; was het waar, dat de vaart en handel op zekere oorden van Indiën, alzo vry gelaaten aan particuliere Ingezeetenen dezer Landen, den ondergang van de Compagnie zouden bewerken , en deze ondergang dien van de Republiek; dan zoude bet gewis geheel ongeraaden zyn den weg van die vaart en handel voor die Particulieren open te ftellen: doch zulke algemeene asfertien kunnen op geen' bloot zeggen voor bewezen waarheden aangenomen worden: nergens geeft de Oost-Indifche Compagnie eenig blyk, zelfs eenig waarfchynlyk 3lyk, dat haar begrip of beduchtheid op goede gronden rust: in tegendeel, het nadeel, 't welkzy voorwend van de meergemelde vrvheid van «aren en handelen op vrye havens in 'indien te vagten te hebben, is, rondborftig gefproken, een )Ioote misvatting; en zo is ook haar voorgeeven, lat de ondergang van de Republiek een °gevolg soude zyn van haaren val, dadelyk een misbe;rip. Het zy den Suppliant gepermitteert, om iet gewigt der zaake, dit nog wat hu- iTEL3AM. dmplia■ie. Me* nor ie >an R. Voute, jq.tegen ie O. /. Ootnp.  Amsterdam. Amplia. tie Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O, I. Comp. i > ( ( t c t r a i; d ti P a g O rt ï 064 NIEUWE NEDERLANDSCHE vigatie en Commercie een fchatkist zoude ontfluïten, daar al het vermogen van de Compagnie niet by haaien kan: alle de occupatien, operatien, en circulatien uit de werkingen van vaart en handel natuurlyk voortvloeiende, zoude meer dan verdubbeld worden, en alle middelen van beftaan binnen de Republiek doen accresceeren. En wat zou 'er niet al by kunnen komen, indien de Oost-Indifche Compagnie, in plaats van de deur tot die takken der welvaart en macht van dezen vryen Staat gefloten te houden, gebruik wilde maaken van veele andere middelen, welke zy aan de hand tieeft, om haar hoofd nog vry hooger op te beuren , dan zy die itEmer herft opgeftooken ? Dat Ie Suppliant hier geen beeldfels aan de wand fchillert, toont Surinamen, toonen Esfequebo en Denerary, toont de Berbice : daar liggen in Oostndiën, en op de Kaap zo veele wegen open, op velken de induftrie van onzen Landaart haar zin :oude leggen, dat het te voorzien is, dat de vaart n handel 03 Indiën door Particulieren gedreven meindig meerder, in deze tyden , zoude voldoen an het eerfte en wezendlykfte doeleinde van de prechtmg van de Compagnie, als het in haaren ïgenwoordigen ftaat gedaan word. Uw Hoog Moende gelieven daarby nogmaals goedgunftelyk te üfie&eeren , dat het Octroy in den Jaare ;6o2 an de generaale Oost-Indifche Compagnie niet verleend, om de poogingen, welken ter dier tyd aor Particulieren gedaan wierden te verflappen :gen te gaan, te verydelen: neen; maar om die' 30gmgen te vereenigen, te confolideeren, tot eene ;meene zamengeftelde werking te brengen: dat s 'er toenmaals geen poogingen van Particulieren •zieri waren, 'er geen questie konde zyn geweest n een generaale Oost-Indifche Compagnie op te chten, en dezelven met een Oótroy te begunfti:n; en dat die oprichting alleen gefprooten is uit de  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 005 de aanwezigheid van de vaart en handel door Particulieren Ingezeetenen ondernomen, en by com binatie doorgezet Zynde uit die bloore befchou wing van de aanleidende oorzaak der oprichting der Oost-Indifche Compagnie te zien, dat, in dit, gelyk in alle andere gevallen, die het aanweezen van een Compagnie hebben voo^tgebragr, de oorzaak daar van gelegen en te vinden is in de byzondere poogingen van het vernuft en de werkzaamheid der Particuliere Ingezeetenen dezer Landen , zeer vermogende Liefhebbers van Navigatie en Commercie; en wier liefhebbery, door fommf gen onder onze hedendaagfche Politieken thans voor winzucht, fchraapiust, eigenbaat, en wai al meer uitgekraaid word; niet bedenkende, dal Uw Hoog Mogendheden die winzucht, fchraap< lust en eigenbaat, uit en met een gantsch andei oog befchouwende, en met de rechte benaamin^ van Liefhebbery tot de Navigatie en Commerci vereerende, dezelve beftendig hebben willen ver vorderd en aangemoedigd hebben, als de dierbaar Re welbron van de welvaart dezer Landen. Alle wat Hollands-Indiën uitmaakt, en in den fchoo van den algemeenen handel uitftort, is zynen oor fprong verfchuldigd aan die Liefhebbery, en aai de hooge protectie door Uw Hoog Mogende aai dezelve verleend; en het is die Liefliebbery, z merkelyk airede in het Vaderland verzwakt, ei aan 't kwynen geraakt, aan welke de Oost-Indi fche Compagnie de middelen van opwekking e opbeuring misgunt, en onttrokken wil hebben Aan wat zyde ftaat dan bet belang van Staat Aan die van de Oost - Indifche Compagnie, of aa die van de Particulieren, die Liefhebbers zyn va, de Navigatie en Commercie P Men ga , Hoog Mogende Heeren ! het eer naauwkeurig na: vergunt deze nadere befchouwin aa Am- steldam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegcn de O. 7. Comp. 1 % s 1 y 1  o<5G NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Ampliatie • Memor ie van R. Voute, qq. tegen de O. I. Comp. I ] ] I i 1 1 1 / p t, C V V 2 \ aan den Suppliant. Wat zyn de eerde Compagnon geweest, uit welke de generaale Oost Indifche Com* pagnie is gefprooten ? Niet anders dan bloote lihederyen: door het woord Compagnie wierd des tvds niet beteekend een Geprivilegieerde of GeodfroyeerdeComp:gnie. De Groenlandfche Visfchery gefchiedde door Rhederyen. Zy is alzo begonnen, voorts gebragt tot een Geprivilegieerde Compagnie, die verviel, om dat zy aan de verwachting niet voldeed; en die visfchery word wederom door Rhederyen geoeffend. Zo moet het ook gaan met deOost-Indifche Compagnie, ten opzichte van die takken van haar bedryf, welken haar tot last zyn geworden. Zy is uit Rhederyen geboren, en zal ot haare eerlte fource terug moeten keeren; vernits zy als een ligchaam , belast met zulk een zwaar bewind als haar op de fchouders drukt, en :en tyde van haare oprichting niet te voorzien was, liet in ftaat is den handel te kunnen voeren, dien ;y zich in den beginne machtig heeft gemaakt j ;n aan haar tegenwoordig meer nadeels dan voorleels toebrengt: ongemerkt, dat de wil om dien iandel (taande te houden, haar aftrekt van andee voorwerpen, wier betrachting haare oplettenieid en zorg vry meerder zouden verdienen, en 'oordeeliger zyn. Aan de zyde van de Oost - Indifche Compagnie vord niet zonder reden , maar te recht, reflexie ernaakt op de veranderingen, aan welke alle lenjeiielyite zaaken, en inzonderheid de Cournierie , dagclyks onderhevig zyn ; en op de gevolgen, •eiken daar uit ook voortvloeien en moeten voortloeien , met opzicht op de vaart, handel, en beleid an dé Oost I difche Compagnie. Deze reflexie is o wel gegrond en van zulk een groot gewicht, dat Jw Hoog Mogende (.zo de Suppliant in alle eerbieigbeid vertrouwthet niet alleen van het onderwerp  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 963 werp, 't welk hy thans de eere heeft voor Uw Hoog Mogende Souveraine Vergadering te verhandelen , zullen bevinden, dat hy een oogenbhk zyne gedachten wende naar de eerfte oorfprongelvke oorzaak van die machtige Scheepvaart en Koop» handel, die deze Republiek zo veel aaaziens heeft gegeeven, en aan welken inzonderheid ook de OostIndifche Compagnie haar eerfte geboorte verfchuldigd is. Het nadenken der eerfte oorzaaken, die eene zaak tot beftaan hebben gebragt, is tog, volgens het getuigenis der beroemdfte Staatkundigen , best gefchikt, om de oorzaaken te ontdekken, welken haar doen vervallen, en de middelen uit te vinden, om haar voor verder verval te hoeden, of wederom in vorige bloei te brengen. Retraite (dus fpreekt 'er de Cancelier Baco van) res ad primam earutn inflitutionem; & circumfpïcias in quibus & quibus modis degeneraverint. Het zal Uw Hoog Mogende dan niet vreemd voorkomen, dat de Suppliant de eerfte opkomst ea verdere aanwas der Nederlandfche Scheepvaart en Koophandel, niet minder als van die der Manufadtuuren en Fabrieken, toefchryve aan de nooddruft der bewoonderen dezer Gewesten, en aan de noodzakelykheid, in welken zy zich bevonden, om door vlyt, yver, en werkzaamheid, zich middelen tot levens onderhoud te verfchaffen. De oude Vaderlandfche gedenkftukken geeven 'er over al blyken van, en de Staaten dezer Landen hebben 'er zich meer dan eens, op dien voet, over geëxpliceert. Gelyk nu de nooddruft den geest opwakkert, den yver aanprikkelt, en het menfcbelyk vernuft beftendig levendig en de werkzaamheid gaande houd, zo baart insgelyks, aan een andere zyde, het bezit van 't geen men nodig heeft, logheid, yverloosTtt heid, Amsteldam. An:pli(i. tie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. ƒ. Comp,  968 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- bTELDAM. /fmplia- Wprie van R, Voute, qq.tegcn dc 0 . I. beid, onverfchilügheid, en eindelyk het verlies van alle die vermogens , die uit de noodzakelykheid yan aan de nooddruftigheden des levens te voldoen, waren voortgefproten; en 't kan niet onverfchillig zyn na te fpooren, vooral met betrekking tot onze Oost • Indifche vaart en handel, of ons Vaderland wel geheel zuiver is van een zodanig gevolg der veranderingen, waaraan a(le mcjifchcïyke zaken onderhevig zyn ? De middelen , door den Iaatften Graaf aangewend , om het zelve te verdelgen, hebben aan het zelve geflxekt tot gunftige gelegenheden, om den yver, indultrie, en werkzaamheid der Landzaaten fterker aan te prikkelen, en om het hoofd hooger te tillen. De Hollandfche natie is de rykfte handeldryvende natie van de geheele waereld geworden. Veele kundige en bedreeven Inwoonders van andere Landen, elders onderdrukt of verjaagd, en door den toenemenden voorfpoed dezer Republiek geJokt , begaven zich herwaarts, vermeerderden de meenigte des volks, en, waarop het wel het meeste aankomt, teffens den voorraad van kunde, en ■werkzaamheid , mitsgaders de vruchten, die de natuurlyke gevolgen van zulke veranderingen zyn. De Staat word machtig, en de Ingezetenen ryk. Maar wat is' het gevolg van dien algemeenen rykdom geweest? Dat de prikkel der werkzaamheid, uit de nooddrufr geboren, is verzwakt, en daar mede ook de yver en induftrie om door moeijelyke kostwinningen den rykdom te vermeerderen. De liefhebbery tot Navigatie en Commercie is Hechts by weinigen overgebleven, en de ongunftige pofuie yan 'sLands Ingezetenen met opzicht op de Vreemden, verkoelt nog boven dien den yver van zulken, in wien dezelve niet ten eenemaale gefmoord is. En waarlyk, Hoog Mogende Heeren! hoe zich voor te Rellen, dat Lieden, die vermogend zyn,  JAARBOEKEN, Augustus, 179a. 969 en alle de gerieflykheden der zamenleeving kunnen genieten, die zelfs al te ryk zyn, zich aan ecnen arbeid zulien overgeeven, dien men natuurlyker wyze alleen verwagten kan van zulken, die nog in geen voorfpoed zyn, geen fortuin hebben, en het zelve zoeken; of door eene gelukkige opvoeding zodanig aan de arbeidzaamheid gewend zyn, dat de werkeloosheid hen ondraagelyk is. Hoe luttel échter is het getal niet van deze laatften, in vergelyking van anderen, die blootlyk leeven van op interest uitgezette capitaaien, en van allen arbeid afzien? die alleen berekenen, waar zy hunne geldmiddelen zullen plaatfen, om het meest en zekersE een jaarlyksch interest te kunnen genieten? Hoe weinigen zyn 'er, die, bemiddeld genoeg om van de interesfen hunner capitaaien te leeven, dezelven tot eenig beroep aanleggen, daar arbeid toe behóórt, in vergelyking van zulken, die een arbeidloos leeven verkiezen ? De eerde inrichting zó wel als de eerfte bedoeling der Oost-Indifche Compagnie , vaart en handel, was gefchikt, om 'er zo veel uit te h alen alszy geeven konden: dit oogmerk is door het daadlyk genot in laateren tyd verzwakt, en heeft zich beginnen tebepaalen tot het verkrygen ilcchts van zo veel, als 'er voor de Participanten eene jaarlykfche rente uit zoude voortfpruiten; iri zo verre zelfs, dat men fomwylen, door fommigen van de Oost-Indifche Compagnie, aan welken men voorhield, dat de Compagnie nog veele middelen: aan de hand lud j om haare inkomften te vermeerderen , en daar door het gemis van andereD te vergoeden , heeft hooren zeggen, dat het genoeg was , dat de houders van adlien een bekwaam intrest van hunne capitaaien kreegen, en dat de Compagnie daar by konde berusten, en naar geene nieuwe fources van inkomen behoefde om te zien. Zulke begrippen ftrooken zekerlyk niet met het Staatsbelang Ttt 2 vast AM- DAM, dmplia* ',ie - Ma•nofievan R. Voute, il. tegen de O. I* 'Jotnji»  S7o NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELDAM. Ampliatic-Memorievan R. Voute, qtj. tegen de 0. I. Comfi. van de Republiek, het welk geen afneeming van vaart en koophandel kan lyden, zonder haar relative macht in de balans der Mogendheden te verliezen, en een aanhoudende aanwas tegen de Vreemden moet genieten, om haare vermogens tegen die der Vreemden te fouteneeren: en nog minder kan men met het belang van Staat overeenbrengen, zekere begrippen van anderen, welken vermeenen, dat de Ingezetenen dezer Landen ryk genoeg zyn ; dat men de vaart en koophandel nu kan nWen, en leeven van zyn inkomen: tot ftaaving van dit wonderlyk gevoelen, de Republiek van Genua ten voorbedde opnoemende. Tot zulke befpottelyke gedachten vervalt men eindelyk, wanneer de eerfle beginfels van opkomst, voorfpoed, en welvaaren vergeeten zyn, en de gevolgen van verflapping en onverfchilligheid niet nagedacht worden. Men zoude, als men Hechts eenige kunde van vaarc en koophandel had, niet nalaaten te overweegen, dat men 't niet in zyn vermogen heeft om op een zekere hoogte te blyven ftaan, wanneer men die bereikt heeft; en dat de dagelykfche werkingen , en daar uit voortvloeiende veranderingen in de Commercie, den geenen, die op een zekeren trap ftaan, beftendig'in gevaar ftellen van neder te ftorten, en ook daadlyk doen nederftorten, wanneer zy door een aanwas van vermogen en vooruitziende behoedmiddelen zich daar tegen niet verfterken. In deze befchouwing, Hoog Mogende Heeren! tot welke eene reflexie van die van de Oost-Indifche Compagnie den Suppliant aanleiding gegeeven heeft, doen zich twee gewichtige waarheden op, welken de Suppliant oordeelt op het verzoek van Charnock direftelyk van applicatie te zyn, voor zo veel bet belang van Staat, omtrent bet zelve in aanmerking mogt genomen wor- den:  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 971 den: de eerfte, dat het getal der vermogende lieden die hunne kundigheden en vermogens van geest aan den koophandel en etablisfementen van Manufaftuuren en Trafieken zouden kunnen be fteeden, verminderende, daar door ook de koophandel, en die etablisfementen moeten verminderen en gevolglyk ook de volkrykheid van t Land: de tweede, dat daar tegen geen hulpmiddel is, dan een toevloed van Vreemden, om het gemis of de gaaping, die 'er gemaakt word, te vervullen: twee waarheden, die door de ondervinding in de Vaderlandfche gebeurtenisfen bekrachtigd worden. Men ziet namendyk, dat de ( omroerde dagelyks verzwakt word door het gemis van famjlien en huizen van Negotie, die de Commercie abandonneeren , om dat zy dezelve tot hunnen leevens-ftaat niet behoeven: eenige om dat aan hunne induftrie hinderpaalen gelegd worden die 'er hun de uitoeffefiing van beneemen, Wierd dit verlies niet grotendeels vergoed dooi Vreemden, die jaarlyksch hier te Lande zich ko men nederzetten .. en de plaatfen vervullen var die geenen, die 'er uit geweeken zyn, het zoudi al lang met de groote Commercie en Scheepvaan gedaan zyn geweest. Enkele machtige huizet kunnen het geheel niet omvatten. Het is aan du la'rlykfche vervulling, door Vreemden aangebragt dat men veelal het tegenwoordig genot van hei overgebleeven gedeelte der algemeenen Commer. cie verfchuldigd is. Eene bloote herinnering vai de Huizen van Negotie, die 'er oudstyds iH all< takken van Negotie geweest zyn, vergeleeken eene befchouwing van die geenen, die er nu zyn zal, zonder veel moeite, gewaar doen worden dat, over het geheel, het getal der Huizen vai Negotie oneindig minder is dan in voorige tyden en dat, het welk hier het meeste in confideratu komt, de meesten van die geen, die 'er than Ttt 3 zyo Am* DAM. Amplict» tic-Memorievan R. Voute, qq.tege?t ik O. h Cotüp* t 1 k I » 1 I I  s>?2 nieuwe nederlandsche Am- stel" dam. Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. i t iï v II e d b n g d b zyn, door Vreemden zyn aangelegd, welken door hun arbeid de ruimte, door die geenen, welken van de Commercie zyn afgeftapt, vervullende, aan den Lande vergoed hebben het gemis, het welk het anderzints nog zoude lyden. Kwamen 'er geen Vreemden over, het zoude 'er in eene zekere betrekking mede gelegen zyn als het met het gemis der bovenlanders gefchaapen zoude flaan, die jaarlyksch door hunnen arbeid den oogst bezorgen, welken van de velden word afgemaaid. Het Hot dezer aanmerkingen is dit: dat de Commercie sn Navigatie by aanhondendheid de werkingen en ie krachten, welken haar onontbeerlyk zyn, om :e kunnen ftaan blyven, verliezende, daarom noIig hebben een geduurige aankomst van Vreemien om haar de Werkzaamheid en het leven te loen behouden. De Colonien in de West-Indien, aangelegd zeert dat 'er begreepen is, dat er uit den grond lier Landftreeken wat anders getrokken konde rorden dan goud en zilver, geeven 'er nog fpreeender bewyzen van. De Spanjaarden en Porugeezen zich by verovering meester van die gepesten gemaakt, dezelve grotendeels ontvolkt hebiende, en de inboorlingen of inlandfchen te zwak an lichchaams geftel vindende, om uit de aarde ï ontgraaven, het geen zy 'er uit begeerden geaaid te hebben, zyn zy aan 't koopen van men:hen gegaan . om het werk, 't welk zy gedaan' 'ilden hebben, uit te voeren. Dit heeft de eere aanleiding gegeeven tot den flaaven - handel, i tot het gebruik van flaaven tot het bewerken er gronden, 't welk by vervolg van tyd niet is epaald gebleeven by bet exploiteeren van mynen , laar tot een ryker bron van inkomften is overïbragt, het bebouwen namentlyk van de gron;n, het aanleggen van Plantaadjen, en verder ïwerkingen der aarde, die uit haaren fchoot, ds  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 973 de vruchten doen voorkomen, welken voor het gebruik van 't menschdom gefchikt zyn. De verbaazende en niet minder verrukkende genVdheid Van veele West-indifche oorden, levert aan de befpiegeling van het menschlyk vernuft een overheerlyk fchouwtoneel van 't geen de arbeid vermag , wanneer de industrie gelegenheid heeft dien te kunnen befteeden, en hoe de nooddruft daar in de eerfte plaats beftaat. Van alle kanten zyn 't behoeftke Vreemden, die naar de Colonien zyn gezonden om Plantaadjen aan te leggen, daar toe bevoordeeld, en geholpen zyn geworden. Voor 't overige, Hoog Mogende Heeren! worden alle deze aanmerkingen, welken de Suppliant de vtyhetó neemt hier aan de overweeging var) Uw Hoog Mogende bloot te leggen, niet voorgedraagen noch gebezigd, om over de begrippen en maatregelen van de Compagnie eenige beoor. deeling te willen uiten, zo als den Suppliant niet zelden geïmputeerd word; maar enkelyk en alleenlyk, om met de meeste evidentie te doen blyken, dat het meergemeld verzoek, door Charhoek ten deze gedaan, met het belang van Staat der Republiek overeenkomthet welk thans hel poinét uitlevert, waar toe dezelven moeten dienen , en waar toe het verdere van deze Ampliatie ■ Memorie zal (trekken. Nimmer, Hoog Mogende Heeren! (de Suppliant heeft het bevoorens bladz. 15. 16. en 19. opgemerkt, en moet het üü onder een ander oog punt brengen,) nimmer hebben Uw Hoog Mo gende , ten tyde dat Uwer Hoog Mogendheder deliberatien gingen over het combineeren van d< yerfchillende poogingen, tot de vaart en hande, op de O .st-Indien aangewend, en het formee ren van eene generaale Nederlandfche Oost-Indi Ttt 4 fch Am- STELDAM. Amplia* tie- Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. 1  Am- stel" dam. Ampliatic • Memerièvan R. Voute, qq.tegen de O. ƒ. Comp. j ] J 1 i c r ( \ v d 1; h I a n n z n 974 NIEUWE NEDERLANDSCHE fche Compagnie, hunne overweegingen kunnert laaten gaan over het vaaren en handelen naar, en op posi'esfien van vreemde Mogendheden: ook hebben de grondleggers van de vaart en handel uit deze Gewesten op Indiën, zodanig iet niet bedoelt noch kunnen bedoelen. Die nieuwe tak van vaart en koophandel zich voor alle Natiën opdoende, wat vordert het belang van Staat? dat onze Vaderlandfche Ingezetenen daar van uitgeilooten worden, en dit objecl: van opbeuring der zo zeer verminderde Zeevaart en Koophandel der Republiek aan de Vreemde Natiën overgelaaten worde? dan dat die gelegenheid greetig aanvaard worde, om aan den kwynenden ftaat van die raart en koophandel een nieuw leven te geeven ? 3e geheele questie tusfehen Charnock en zyn ïuis van Negotie aan de eene zyde, en de Oostndil'che Compagnie aan de andere zyde, komt og , wel ingezien, neder op deze algemeene Taag: zullen de Ingezetenen dezer Landen, ten anzien van de vaart en handel op Engelfche pos:sfien in Oost-Indiën , gelyk ftaan met de Vreemen , of in een ongunftiger (ituatie dan dezen loeten zyn. Al in de alleroudfte tyden zyn de )ost-Indilche waaren, en inzonderheid mede die an Bengaaien, voor de kostbaarften des algeïeenen koophandels gehouden; en de Notitien er Cargaifoenen teüoftende aangeflagen en veroft, van welken de Suppliant 'er eenigen onder et oog van Uw Hoog Mogende gebragt heeft, :even het genoeg te kennen; derhalven kan het nwoord op de voorgeftelde vraagen niet zeer oeijelyk vallen. Die van de Oost-Indifche Compagnie ontkenïU echter het voordeel, het welk de Staat uit jdanige expeditien als die van 't Schip 1' Antoi•tia zoude trekken. Dit voordeel zoude naar hun  JAARBOEKEN, Augustus, 179a. 975 hun inzien zeer luttel zyn, en nauwlyks waar dig van by Uw Hoog Mogende in aanmerking genomen te moeten worden. Die van de Oost-Indifche Compagnie affefteeren zelfs, 0111 met eene foort van verfmaading op Charnovk en zyn huis van Negotie ned-r te zien, en het zelve als een loutèftfireït tfota-te doen voorkomen, als of dit van de echte waardy der operatien iet konde afneemen. Nochtans zy vergisten zich, Cliamock en zyn Huis van Negotie maakt een der folidiite en aanzienlyklte commerckerende Huizen van Europa, 't welk ge. wisfclyk den rol van een prcte~noni niet behoef te fpeelen, maar in (laai 'is om door deszelfs be leid en wakkerheid eene plaats te doen floreeren die anders dor ligt, zo aan het zelve maar geeni hinderpaalen of dwangmiddelen in den weggelegi worden. Cliamock is een vreemdeling, buite de Republiek gebooren; maar hy is een van zo danige vreemdelingen wier genie, kundigheid liefhebbery tot Navigatie en Commercie de Rept; bliek nodig heeft om den zwakken (laat van di der Republiek te verfterken, en een nieuw leve te geeven. Die van de Oost-Indifche Compagnt fchynen te weinig werks te maaken van de hiltc riekunde onzer Vaderlandfche Commercie: z fchynen niet genoeg te letten op den oorfpron en opkomst der Koopmans-Comptoiren,uit we ken naderhand hier te Lande de groote Huize van Negotie zyn gebooren: ook toonen zy w; te min aangezet te worden, om de Liefhebbers va Navigatie en Commercie, die Principaalen Koopli den, welke Uw Hoog Mogende by Hoogstderze ver gunstbrieven aanduiden, en die san het we vaaren van een Land zo vetl toebrengen, te le< ren kennen ; eene kennis, die echter niet ondiei ltig kan geacht worden voor Lieden, die aan In hoog Amsterdam. Ampliatic-Me"moric van R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. l 1 » 1 1 y tl t n > 1l- 1- :t st  Amstel- dam» A-nplia t ic - Mé mprie van R. Voute, de 0. / Comp. ( < ! i i I T 3 91& NIEUWE NEDERLANDSCHE hoogst bewind van een haiideldryvende Maat-fchappy ftaan. Die geen, die ryk zyn in goederen, zyn Tuist - de fterkfte fteunpilaaren niet van een Staatsgebouw; maar zulken, die ryk zyn van vinding, van geest, van induftrie, van kundigheden: dus ligt nok de macht van een Staat niet zo zeer in een overvloed van Rykdommen , maar in een ! overvloed van bekwaame Ingezetenen. De flach . van Marathon heeft het den Perfiaan oeleerd. Met de Commercie is het even zo gelege^i. De' kracht van een Huis van Negotie rust niet op het zwaar capitaal daar in omloopende, maar op de bekwaamheid van die geenen, die 'er het beleid van voeren. Het vermogen van de Oost-Indifche Compagnie en haare zwakheid hangen meestendeels af van de bekwaamheid of onbekwaambeid der geenen, die haar bewind in handen hebben. Zy is een zwaar gevaarte, dat inwcudig vergaat, of een voos lichchaam, dat verflenst, als 'er niet geduurig leven aan toegebragt word. Eene volkomen kennis van haar geitel en nooddruft, en een genoegzaame kunde om haar het nodige te doen genieten, zyn niet te vinden in jene masla van muntfpecien, maar in geoeffen3e en vruchtbaare hersfenen ; en zulken zyn 't 3ie het gebouw der Commercie voor 't inftor* en bewaaren. Doorgaands verbeelden zich de Dpperften van een Land, dat 'er aan een vreemlen gunst beweezen word, wanneer hem toe;elaaten word zich in het zelve te komen Helerzetten. In fommige opzichten is het wel zo • laar de zaak van een anderen kant beicbouwd* 5 het ("zo de Suppliant hier zyne gedachten ïag zeggen) wat te ver getrokken, wanneer ïen zich verbeeld, dat een Souverain een gunst an Vreemdelingen bewyst, wanneer hy hun aan*  JAARBOEKEN, Augustus, 1702. 977 aanleiding geeft, om in zyn land te komen huisvesten. De zaak van naby ingezien, is het ze ker , dat een Land, welk het ook zy, meer voordeels geniet uit de genie, de indultrie, en ■werkzaamheid van Vreemden, die den arbeid in het Land komen vermeerderen, dan dezen 'er uit het Land trekken. De Portugeel'che Jooden, welken Amfterdam tot hun verblyfplaats gekoozen en 'er hunne induftrie met hunne Correspondentie overgebragt hebben, zyn 'er bewy.. zen van, zo wel als de Franfche en Vlaamfdie Vluchtelingen, welken zich in verl'cheiden oorden van Europa neergezet hebben, Cliamock zoude dus ook meer aan de Republiek toegebragt, dan van haar genooten hebben, was hem het verblyf te Vlisfingen, en het doen van zyne operatien aldaar vergund geworden. Cliamock is een Negociant: dat is te zeggen , een man die de werkingen van zyn vernuft niet bepaald tot deze of geene Landftreek; maar dezelven over den gantfchen aardbodem been verfpreid. Hy handelt, gelyk alle Negocianten beftendig*doen zullen; namentlyk, zich te befchouwen als burgers van de geheele Waereld; die hunne moreele exiftentie uitbreiden en vermenigvuldigen op zo veele plaatfen als hunne inzichten en werkingen het vereisfchen of hun oirbaar doen vinden. Zyne perfoneele en dadelyke verblyfplaats heeft hy voorheen te Duinkerken genomen, om dat hy die voot zyne mercantile fpeculatien het voordeeligfte oordeelde. Van daar is hy naar Vlisfingen verhuist, om dezelfde reden. Die plaats, uit hoofde van den oorlog met Engeland moetende verlaaten, is hy naar Oftende gekeerd ; en zoude wederom zich te Vlisfingen begeeven hebben, was hem door het noodlot van zyn Schip l'Antoinctta niet gebleken, dat hy 'er zyne lief hebbery tot de Navigatie en Com- f\M- >TEL- DAM. dmptia* 'ie - Memorietan R. Voute, jq, tegen ie O. I, Comp. '  Am- 8teldam. Amplla tie-Mc tnorie van R, Voute, qq.tegei de 0. I Comp. < 1 c c c 978 NIEUWE NEDERLANDSCHE Commercie niet zoude kunnen deployeeren. Hy is weg gejaagd; en met hem alle die geenen, welken die ftad deden bloei jen. Zodanige bedryven van vaart en koophandel zyn noch nieuw noch zeldzaam : ook niet onbekend dan aan zulken, welken zich de moeite niet geeven om den eigentlyken Negotiant, en de eigentlyke Negotie te leeren kennen. Hoe veele Kooplieden uit vreemde Landen houden niet, op de bekende Jaarmarkten of Misfen te Frankfort, Leipzich, en andere plaatfen van dien aart, eene beftendige Negotie? hoe veele Huizen vao Commercie zyn 'er hier te Lande niet, die te gelyk op andere plaatfen etablisfementen hebben? Is onze Nederlandfche Compagnie niet zelve in dat geval ? Cliamock had een Etablisfement te Vlisfingen geformeerd ; of hy 'er uit Engeland, Schotland , of Duinkerken was gekomen ; of 'er het Schip FAntoinetta uit Engeland dan van eenige andere plaats was aangeland, en of het te voren dan naam van Amoinetta from Lomion dan een ander had gedragen , dit alles deed niets tot het belang, 't welk de Republiek en inzonderheid ook Zeeland had, om de mercantile operatien van dien Vreemden in haaren boezem te houden. Het doet er even zo weinig toe, als dat een Vreemden binnen de Republiek met van elders aangebragte werktuigen en gereedfchappen eene nieuwe fabriek zoude oprechten , en daar mede duizend menfchen tan de kost helpen. De vraag wegens het belang ;an de Republiek zoude niet zyn, gefchied dit uit ie beurs van een Vreemden? maar enkelyk, ftrekt iet tot bevordering van *t belang van den Lande ? Nog ftaat 'er wel te letten, ("en daarop fchynen ie van de Oost-Indifche Compagnie hunne aanacht al mede niet genoeg te vestigen,) dat prinipaale Kooplieden, die zich ia ftaat bevinden om zul-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 979 zulke uitgeftrekte bedryven van Negotie aan te ïeggen, de vermogens daar toe niet van elders ontleenen. Zy haaien die uit hun verftand, uit hun vindingryken geest, uit hunne induftrie, beleid en werkzaamheid. Zy zyn uitvinders, eer» ile ontdekkers : de Franlchcn zouden zeggen Créateurs en fait de commerce. Hun vermogen en hunne resfources hangen' niet af van de plaats daar zy zich bevinden; maar van de harslens die zy in 't hoofd hebben, en overal daar zy 't 1 verkiezen hunne uitwerkingen doen oeffenen. Elk. een die eenige ervarenis van den tegenwoordigen ftaat des algemeenen Koophandels heeft, weet, dat 'er in Zwitferland een Fabrikeur is, die op verfchillende plaatfen fabrieken en manufacluuren gaande houd, welke de onzen al mede helpen in den grond booren; en dat die zelfde Fabrikanc verfcheide Huizen van Commercie in verfchillende plaatfen van Europa heeft, onder anderen te Lisbon, te l'Oriënt en te Oflende: wanneer de Suppliant hier nu by voegde, dat een goede uitflag van de onderneeming van Charnock vermoedelyk eene revolutie zoude hebben veroorzaakt in het geheel bedryf van dien Fabrikant, ten voordeele van de Republiek, zou hy zekerlyk een onverftaanbaare taal voor die van de Oost-Indifche Compagnie fpreeken, als alleen bevatbaar zynde voor zulken, die den algemeenen Koophandel ia alle zyne betrekkingen in hun geheel verband kunnen nagaan , en die weeten hoe veel belang 'er een Land by heeft, dat 'er zulke Efprits Créateurs en fait de commerce hetzelve bewoonen, en welk nadeel het aan zich zelf toebrengt van ze te doen verhuizen. De Suppliant behoeft voor Uw Hoog Mogende in geene digresfie te komen, om door voorbeelden te doen zien, hoe de Mogendheden van Europa deswege altyd gedacht hebben. De Stad van Amfterdam zoude inzonderheid onder >TELDAM. 4mpUa-* 'ie. Memorie•tin R. v'oute, iq.tegen U 0. 1. 'lomp,.  9So NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- stel- h&m. jlmplih tie-Memorievan R. Voute, qq. tegei dc 0. I Cornp. 1 ] i der die voorbeelden van een gelukkig bellier eene voornaame plaats kunnen bekjeeden. Wederom terug treedende tot het voorgeeven, • dat niet Charnock en zyn Huis van Negotie, maar eenige Kooplieden binnen de Republiek, zich quaft van een Vreemdeling bedienende, getragt zouden hebben , om de fcheepvaart en koophandel op vreemde posfesfien in Oost - Indiën zo gemasqueerd ite ondernemen, (de Suppliant moet het aan die van de Oost - Indifche Compagnie by herhaaling vragen,) wat zou het, was het zo, rog imnakenï wat zou het tot de zaak zelve doen ? zou 'er de Republiek in haar belang door geleden hebben? zou 'er de Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie heller of penning by verboren hebben ? Heeft zy, of de Republiek 'er by gewonnen, dat Charvock en zyn Huis van Negotie (of die geenen die men voorgeeft onder zyn dekmantel tefchuilen,) zed'ert het gedrag, door onze Oost-Indifche Compagnie tegen hem gehouden, die zelfde vaart en handel uit Oliënde hebben vervolgd, en den vlag van een hunner uitgeruste fchepen, eenige dagen lang, in de haven van Vlisfingen hebben laaten waayen, en hetzelve fchip van daar Baar Bengaaien laaten ftevenen? Zo de Oost - Indifche Compagnie door zulke voorbeelden niet te overtuigen is, dat zy door eene verkeerde denkwyze,omtrent haare belangensen die van de Republiek, haar eigen ondergang betragt, dan fchynt 'er waarlyk geen middel tot overtuiging te kunnen baaten; en ie zaaken moeten dan loopen zo als zy kunnen. De Suppliant zegt dit niet, om aan de Oost-Inlifche Compagnie te leeren , welken weg zy in ieze mede hadde behooren in te liaan: hy komt «er niet voor als Leermeefter van de Compagnie : iy zegt het alleen, om dat hy zich verplicht acht «geveinsd, en onverbloemd aan Uw Hoog Mo1 gen-  Jaarboeken, MgihMi^ 1702. 981 ! I gende zyrie begrippen voor te dragen,over het beI lang, het welk 'er voor de Republiek aan zoda I ftige expeditien als die van de Aruoineita gele- . I gen is. { ' En hóé ftaat hét tög niet de redeneeringen van 1 die van de Oost-Indifche Compagnie, wanneer i dezelven eens ftuk voor ftuk op de toets van 't ! jigezond verftand gelegd worden? „ Bewindhebbers, : ,, zegt men , zyn voor zich zeiven ten vollen over: ,„ tuigd, dat, wel verre, dat op die wyze ;c.;am i ! ; „ lyk met het vry vaaren en handelen op Indien,) , het algeméene nut der Ingezeetenen , en den bloey der Koophandel op dert duur zoude wor» . den betragt en bevorderd, men integendeel wel,, dra, maar te laat, wanneer men eikanderen in den grond gevaaren en den Indifchen handel hier „ te Lande al mede bedorven had , zou onder„ vinden, dat men door winzucht en een tempo„ reel voordeel verblind, de waare belangens der j, Compagnie, en het wezendlyk nut der Ingezeetenen had uit het oog verboren, en dat een „ handel zo verre van huis als die der Indien,n ee als door een Compagniefehap, die met vereende „ kr.icht, als uit een punt, werkt, op den duur „ met voordeel' kan worden gedreeven." Dus loopen de redeneeringen van die der Oost Inditfche Compagnie , of om beter te zeggen , dus loopt hunne praat. Hoe komt hier tog te pas hee zeggen dat Bewindhebbers voor zich zeiveu over\tuigd zyn ? Wat baat die overtuiging , als dezelve uit verkeerde inbeeldingen, op valfche gronden, uit gebrek van kunde, op bedriegelyke induftien geboren wordV Immersis het hier alleen te doen , met te onderzoeken , wat waarheid is. Zal die afhangen van de overtuiging, in welken Bewindhebbers Voor zich zeiven zyn? vw ik Amsterdam. /ImpUs* t ie -Memorievan R. Voute $ iq.tcgen ie 0\ h  Amstel- ■ DAM.. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de 0. /. Co;np. 982 NIEUWE NEDERLANDSCHB De Suppliant heeft, het onderwerp juridiek b& handelende, gefproken van eene populaire jurisprudentie: bier zoude hy van gelyken van een populaire negotie - kennis konnen gewagen. De kundigheden der menfchen zyn toch verfchillende, naar maate van den kring, in welken zy omgaan; dc leeroeffeningen, die zy gehad hebben, en 'c beroep van hunne dage] ykfche bezigheden : ieder maakt zich dan ook een byzonder denkbeeld van den koophan^ del, naar maate van zyne byzondere omftandigheden; en dit brengt eene foort van algeméene kunde in de wandeling voort, daar elk eenig deel aan heeft, naar maate dat hy wat oordeels en verftands bezit; en, 't zy door onderwys of ondervinding, aan dezelven voedfel heeft weeten te geeven; doch, over 't geheel genomen, is die kunde (gelyk alle de meer of min oppervlakkige kundigheden, die iemand buiten zyn beroep heeft, en alleen uit het natuurlyk begrip ontdaan,) zeer zwak, wild, gebrekkig, en veelal zeer bedriegelyk: zy fchiet merkelyk te kort, wanneer de koophandel in zynea aart, en algeméene werking met juistheid nagegaan en overwoogen moet worden: dan komt 'er een andere kunde te pas: eene kunde gegrond op vaste zetregels, op eene goede leerwyze, oefFeningen gepaart met oordeel, verfland, geest, en vooral op eene onophoudelyke dagelykfche opmerking , die alles bevat, wat de Scheepvaart en Koop» handel in de waereld uitlevert: zodanige kennis word 'er vereischt, als men zal oordeelen over het nutte of onnutte, het dienftige of ondienftige van het vaaren en handelen op de Oost-Indiën ; en by die kennis moet nog komen eene beftendige oefFening van een beroep, welk daar toe betrekking heeft. Zulke voorbereidingen en gefteldhe* den zyn 't alleen , die, naar 't inzien van den Suppliant, eene heilzaame overtuiging kunnen voortbrengen. Vind men, Hoog Mogende Hee- ren!  JAARBOEKEN, Augustus ^ 1792. 983 ren! blyken van die vereischten in het geene aan de zyde van de Oost - Indifche Compagnie tegen het meergemeld verzoek van Chamock , by de zo even aangehaalde redeneering, word aangevoerd? verre van daar. Voor eerst: wat beteekent hier, wanneer men fikanderen in den grond gevaaren en den Iudifchen handel hier te lande almede bedorven had: behelzen die woorden wel iet anders dan eene verwarde en niets beduidende uitdrukking, welke, als men 'er eenigen verftaanbaaren zin aan zoude willen geeven, hier op neder zoude komen; dat Particulieren de vrye vaart en handel oeffenende, eikanderen den voet zouden zoeken te ligten; den èen den anderen doen tuimelen ; de pryzen der waaren doen vallen; en daar door den handel van die waaren zo onvoordeelig maaken, dat 'er ieder van zoude afzien: zodanig zyn de trekken, welke een populaire Commerciekunde, of uit onkunde van de Commercie affchildert, of voor onkundigen opwerpt, om die wat zaad in de oogen te ftrooyen. Waar toe tog die overgroote byzon» dere zorg van Oost Indifche Compagnie voor die feenen, die mede eene kans zullen willen waagen ? „aaten de Particulieren uit nayver zo veel zy kunnen, zoeken eikanderen uit den zadel te ligten: het belang der Republiek en der Ingezeetenen lyd 'er niet door: het is aan hetzelve om 't even, of Jacobus met zyne onderneemingen wint, als 'er maar werkzaamheid en werk , circulatie wordt voortgebragt: het raakt de Republiek en het lighaam der Ingezeetenen niet, of Piet er aan Paulus, dan Pau lus aan Piet er, den loef affteekt, als 'er maar geyverd, gezwoegd , gearbeid, en niet ftil gezeten word: laaten de Particulieren zich dan in den grond vaaren, zo veel zy willen: zy zullen het niet kunnen doen als door middelen, die Vvv 1 de Amsterdam. dmplir.» tie - Md» morie van R4 Voute, ■jq,tegen de O. h Cornpt  Amstel- DAM. Ampliatic-Momorie van R. Voute, qq.tegen dc 0. I. Comp. $84. NIEUWE NEDERLANDSCHE de Republiek en de Ingezeetenen ten voordeeïe zullen ftrekken. Heeft 'er de Republiek by verlooren, dat fommigen by de vaart en handel op St. Euftatius verlooren en anderen gewonnen hebben? Verliest 'er de Republiek by, dat zoramigeri wel ftaan by hunne aangelegde Plantaadjen in de West, en anderen niet? Is'er aan de Republiek nadeel toegebragt, dat de vaart, handel, en culture van gronden in de West-Indien is vry gefield? Te verwonderen is het ondertusfehen, dat die van de Oost-Indifche Compagnie met zodanig eene bedenking voor den dag komen, ten bewyze, dat de vaart en koophandel van die Particulieren den ondergang van de Compagnie zouden bewerken: want was het zo, dat men weldra zulke uitwerkfels van die vrye vaart en hmdel zoude gewaar worden, als men aan de zyde van de Compagnie voorgeeft, dan had zy 'er waarlyk weinig van te vreezen: die vaart en handel zouden dan weldra van zich zeiven te niet loopen. En wat gevaar is 'er tog , dat 'er de proef van genomen word ? de eerfte onderneemingen van vaart en handel op Oost Indien Haagden niet gelukkig; doch de oude LUfriebbers van Navigatie en Commercie waren geen lieden, die vreesden van in den grond gevaaren te worden. Toen 'er op het einde van den zestiende eeuw in overleg wierd genomen, om de ver, fchillende Rhederyen van vaart en handel op de Indien tot eene algeméene maatfehappy te brengen, toen kwam de aanmerking omtrent het nadeel, het welk men van den nayver der Particulieren te wagten had , te pas; om dat 'er, behalven andere omftandigheden, in dien tyd tegen eenen machtigen vyand gekampt en 'er gezorgd moest worden, dat die zich dien nayver niet ten nutte maakte. Nu met zodanige eene reden te komen opdaagen, daar de veranderingen in de Oost-Indifche Commercie voorgevallen, haare gefteldheid in deze dagen zo ver*  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 985 verfchillende van die vroegere tyden maaken, dat 'er geen gelykenis meer in te vinden is, waar aan zal men dat toefchryven? Het toont ten minfte g^en allerdiepst nadenken. Ten Tweeden; de asfertie van die van de OostIndifche Compagnie is geheel abufief: de onder-: vinding leert wel, dat, in de concurrentie van Par- • ticulieren tot ten en het zelfde objeft van vaart en koophandel, zommigen van dezelven zeer kwa- < lyk flagen, en zich bederven, maar niet, dat de < koophandel daar door zelve te gronde worde ge- < bragt. Hoe veel zyn 'er niet, om maar een enkel voorbeeld by te brengen, die met de vaart en handel op St. Euftatius zich geruïneerd hebben , terwyl 'er anderen ryk door geworden zyn? de eerfte hebben, door hunne onderneemingen, hoewel tot hun nadeel uitgeloopen, aan de Republiek en derzei ver Ingezetenen, zo wel als de laatften voordeel toegebragt; en die vaart en handel zyn 'er niet door in den grond geboord. Alles is alleen het gevolg geweest van meerder of minder beleid , doorzicht en kunde in 't behandelen van diergelyke zaaken. Het zoude zelfs voor de Republiek en derzelver Ingezetenen zeer onverfchillig zyn, of de OostIndifche Compagnie met al haar omflachtige beheering van vaart en handel won of verloor, indien zy maar niet ten kosten van den Lande en der Ingezetenen onderfteund moest wordeu: het zal voor de Republiek en derzelver Ingezetenen altyd onverfchillig blyven, of het een Compagnie is, dan Particulieren zyn, die de vjart en handel uit deze Landen op Oost-Indien oeffonen, mits die vasten handel in weezen en in den boezem van de Republiek blyven, en niet verhuizen naar vreemde oorden ; mits die gevoerd worden buiten bezwaar van den Lande, en tot deszelfs nut gedye. Dit is eigentlyk het belang van Staat, waar op het hier aankomt. Vvv 3 Ten Amsterdam. Amplia» 'ie - Menorie>an R. /oute, iq.tegcn ie O. I. lomp.  §36 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsterdam. Ampüat ie. Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. Ccmp. Ten Derden: het is al vry wat onvoorzichtig gefprooken, wanneer die van de Oost - Indifche Compagnie zo maar ruiterlyk als iet zekers (lellen, dat de Particulieren door de vrye vaart en handel op Indien eikanderen in den grond zouden vaareD, en den Indifchen handel hier te L nde bederven ? waarom zou de concurrentie van Particulieren dit ten aanzien van de vaart en handel op Indien meerder, dan ten aanzien van de vaart en handel op de West-Indien, de kusten van Afrika, de Middelandfche Zee, Turkyen, en andere vreemde Gewesten doen ? waarom meer dan die beftendige concurrentie binnen het Vaderland van zo veele lieden, die zich op een en denzelfden tak van Negotie toeleggen, en eikanderen ?oeken te overtreffen ? Wanneer toch heeft men gezien, dat de concurrentie van Particulieren tot een zekeren tak van vaart en Negotie, die tak van Negotie in bet Lan ), dat zy bewoonen, bedorven heeft? Nooit: maar de Republiek heeft ongelukkig maar al te veel ondervonden en ondervind het dagelyks maar al te veel , dat de concurrentie van Vreemden veele takken van vairt en koophandel hier te Lande bedorven hebben, en noch bederven; en in het byzonder, dat de concurrentie van Ooftenrykfche Particulieren den Indifchen handel van de Compagnie hier te Lande bedorven heeft: maar men ziet niet, dat d? onderneemingen van die van Ooftende den Indifchen handel in het Ooftenrykfche bederven: zulke wanfehaapen voorftellingen uit eene populaire negotieknnde geboren, en die hier uit noodzaaklykheid aangeroerd worden, om de indrukfels van liet vakch licht, 't welk over deze zaak verfpreid word, af te keeren, zoude de Suppliant voorby gaan , indien hy zich niet verplicht achtte, in deze Ampliatie Memorie alle de nevels te c'oen verdwynen, welken de klaarheid van de goede zaak van Charnock meer of mm zouden kunnen verduisteren. ** ' Tcm,  JAARBOEKEN, Augustus, 17955, 987 Ten Vierden: is het al mede niet zeer kundig gefproken, ais men zegt, dat een handel zo verre van huis, als die der Indien, niet als door een Compagniefchap, die met vereende kracht, als uit een punt werkt, op den duur met voordeel kan worden gedreeven. Het tegendeel bewyzen de verkoop biljetten onder de Bylagen van de meer gemelde Memorie van den Suppliant gevoegd, en de Suppliant heeft bladzj 15. en volgg. van zyne voorgemelde Memorie aan 't geheugen van Uw Hoog Mogende gerappelleert, welke redenen aanleiding gegeeven hebben tot de oprichting van de Oost-Indifche Compagnie, onder welken het ver van huis leggen geen plaats, ten minften geen voornaame plaats, konde bekleeden. De aandryvendereden was, dat 'er een bekwaame macht tegen den vyand, dien men te bevechten had, vereischt wierd, en dat die nergens beter té vinden was, dan door eene vereeniging der reeds aangelegde Rhederyen en Compagnien. Zo hééft men in vroeger tyden admiraalfchappen, en genootfehappen van Ingezeetenen, belang hebbende by de vaart en handel op de Oost-Zee, zien aanleggen, om tegen de vyandelykheden van die van Lubeck en anderen beftand te zyn. En was het, dat de vaart en handel alhier in questie niet lang konde worden gedreeven, waarom verzet 'er de Compagnie (de Suppliant moet het haar wederom vraagen,) zich dan zo hardnekkig tegen? Wat is dan de caufa impulfiva en caufa ftnal'n van haare tegenkanting V Charnock zegt immers niet, laatmy myne expeditien vry, en vernietigd de Oost-Indifche Compagnie. Hy zegt het eerRe : maar niet het laatfte. Integendeel, hy wil, dat de Compagnie blyve in alle de voordeden vat 't geen zy omvatten kan : hy wil alleen teger vreemden kampen. Laat hem dan gaan; zal h} die vaart en handel niet lang kunnen dry ven, dar Vvy 4 za Am- iTELOAM. Ampl'iti' tie-Memorievan R. Voute, qqjegen de O. I. Comp. I  P88 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ï>am. tie - Memorievan R. Voute, qq. tegen de 0. I. zal hy uitfcheidep ; en daar mede zal alles afgedaan zyn. Neen, zeggen die van de Oost-Indifche Compagnie, het voorgeeven van Charnock, gefchied, maar om de leus „ Bewindhebberen kennen te „ wel den geest der Commercie : en de onder„ vinding heeft hen te dikwyls hier in voorge„ ligt, dan dat zy zich zouden kunnen verbeel„ den, dat, wat prscautien men ook mogte ne„ men, welke hornes men ook aan de particulie„ ren vaart mogt Rellen, de winst en hebzucht van „ fommigen, dezelven niet haast zouden weeten te s, ovgrfchreden; en dat men niet dra de Europee„ fche markten zouden zien vervullen, met waa* „ ren, die de Compagnie thans meer dan ooit be„ lang heeft, om privativelyk ean zich te be„ houden , wil zy aan de importante onkosten van „ haare verfchillende Etabljsfementen in Indien „ en aan het bewind hier te Lande face maaken."' Dus fpreekt men aan de zyde van de Oost-indifche Compagnie. En wat behelzen die woorden anders dan wilde gedachten van een populaire Raat- en koopmanskunde \ " Het een of het andere is tog waar; of de Compagnie kan het misbruik , van welk zy hier gegewaagd, beletten, of niet beletten. — Kan zy het beletten , dan heeft zy hetzich?elve te wyten, wanneer zy het niet doet: — kan zy het niet beletten , dan. is dit onvermogen zo wel betrekkelyk tot Vreemden als tot Landgenooten. Maar Vreemden kan zy niet uit Indiën houden; zy moet dulden, dat die 'er komen; en verdraagen, dat die dat geene doen, het welk zy zeggen van hunne Land-r genooten te vreezen te hebben: zy is in het onvermogen om privatelyk aan zich te behouden, t geen ey belang heeft privatelyk aan zich te behouden. Zou»  JAARBOEKEN, Augustus, \792. 089 Zoude nu in zodanige gefteldheid van zaaken, een gezond Staatsbeleid de Compagnie niet eerdei^ moeten beweegen, om hunne Landgenooten in 't fpel tegen de Vreemden te brengen; dan de baan voor de Vreemden in dit opzicht onbelemmerd te maaken, en aanleiding te gceven, dat die waaren, van welken zy belang heeft den handel privativelyk aan zich te behouden, door i\oord- Amerikaanen, uit Jndiën naar Amerika, en van daar binnen de havens van de Republiek gevoerd wierden ? h de win- en hebzucht . odanig, als die van de Oost • Indifche Compagnie het voorwenden en te kennen geeven, dan leert immers de gezonde Staatkunde, dat men 'er zich naar fchikken moet. Alle voorzorgen van den Souverain, zo hier als elders, kunnen niet beletten, dat 'er in den handel van vvyn en fterkedranken, by voorbeeld, fraudes door fommigen gepleegd worden; zal men daarom alle Particulieren uit dien h ndel fluiten? Z<1 men ze, om een gelyk motief, uit de vaart en handel op Indien fluiten, daar de Vreemden doen, het geen men van fommigen zyner Landgenooten, die men echter meer beteugelen kan, zegt te vreezen ? zal het belang van de Republiek en dat haarer Ingezeetedaar mede bevorderd worden ? Gelooft men die van de Oost Indifche Compagnie, dan zouden (gelyk zo even bladz. 101 door den Suppliant opgemerkt is,") zodanige expeditieo, als door Charnock is ondernomen , geen nut of voordeel aan den vryen Staat en deszelfs Ingezeetenen toebrengen ; ea de ophef daar van in de meergemelde Memorie van den Suppliant voorkomende, zoude op een ydele praal uidoopen. De reden , welke daar van aangebragt word, is deeze: dat het Schip de Antoinetta, voorheen genaamd de Antoineua from London, eerst een geheele lading v^n goederen in Engeland heeft ingenomen , daar Vvv j me,- Amstel- DAM. dmplia. 'ie - Memorievan R. Voute, (q.tegen ie O. I. lomp.  S90 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ST ELDAM. Amplia. tie- Memoriev th R. Voute, q q. tegen de O. I. Comp. mede vervolgens naar Vlisfingcn is gezeild, en van daar naar Bengaaien vertrokKen, hebbende by zyn vertrek van Vlisfingen Hechts een waarde van drie honderd guldens ter Comptoire der Convoyen en Licenten aldaar aangegeeven, en dieswegens betaald tl : 17 : 4, Daar uit baaien die van de Oost-Indifche Compagnie, dat aan zodanige expeditien het Land en de Landzaaten weinig voordeels kunnen hebben. Een rai<önnement waarlyk, 't welk ligt zoude doen gelooven, dat die geen, die het voordraagen , zich verbeelden , dat zy Hechts of met kinderen of met alleronkundigfte menfchen te doen hebben — Het Schip F Antoineua heeft maar ƒ 1 : 17 : 4, aan Convoyen en Licenten betaald, ergo, geen merkelyk voordeel aan het Land en deszelfs Ingezeetenen toegebragt. Wat is dat voor een argument? — Gefield, het Schip had zyn geheele lading elders, en niets te Vlisfingen ingenomen, en was alleen met gereede" penningen, met welken den Bengaalfchen handel, volgens het aveu van de Compagnie zelve, alleen ge Ireeven moet wordei, van daar vertrokken, is het 'er echter niet geweest , met het volk ? en kjn 'e dit gefchieden zonder kosten te maaken aan verteering en nodige behoeftens ? Kon dit gefchieden zonder voordeel aan den Lande en deszelfs Ingezeetenen toe te brengen ? Het Schip /' Antoi. '?etta uk de haven van Vlisfingen vertrokken, moest dat niet wederom binnen een van de havens van de Republiek inkomen, en aldaar zyne lading losfen? en kan 'er dan met eenige gratie uit zodanige vaart en handel afgeleid worden , dat de Europeefche markten wel haast vervuld zouden gezien worden met waaren , die de Compagnie thans meer dan ooit belang heeft om privativelyk aan zich te behouden? Het tegendeel daar van is waar: nu ziet men de Europeefche markten vervuld met waaren , die de Compagnie , maar nog meer de Re- pu-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 991 publiek belang heeft privatelyk aan zich te behouden, die de mede-concurrentie van Vadetlandfche Lief hebbers van die Europeefche markten zoude kunnen afcrekken, en in den fchoot van 't Vaderland uitflorten. Die van de Oost - Indifche Compagnie fpreeker van de veranderingen, die dagelyks in de menfche hke zaaken cn inzonderheid in de Commerci, voorvallen; deze hunne aanmerking zelve (trekt di< niet, Hoog Mogende Heeren! tot bewys, dat di oude loop dan ook niet altyd gehouden kan wor den, en dat men 'er van af moet gaan als d verandering van menfehelyke zaaken eene veranüe ring in dien loop vorderen? Wierd'er een pasf£ gie door het Noord-Westen van Amerika geyor den wat zou dan het vaaren beoosten de Kaa de Goede Hoop en door de Straat van Magcllaa beduiden? Wat zou het weezen, indien het on dekken der Archipels omtrend de Noord-Wes Kust van Amerika, de kust zelve, en de verdf re ontdekkingen van Gook, en deszelfs fuccesfei ren, nieuwe takken van handel opleverden ? zoi den'd m de Ingezeetenen dezer Landen in die vaa en handel geen deel mogen neemen ? dezelven tf believe laaten aan alle Vreemden ? om dat < Oost-Indifche Compagnie zoude kunnen goedvi den , de bewoordingen van het Oclroy in dien e tenfiven zin te doen gelden, dat geen Vaderlan fche fenepen, fchoon door een nieuwen weg da gekomen, daar zouden mogen vaaren ? en k men daar tegen nog niet vragen, of dan de lit hebbery der Natie tot vaart en Koophandel do het Privilegie zodanig moet bedwongen worde dat zy zelfs geen nieuwe fource van koophanc zoude mogen gaan opfpooren cn ontdekken ? Zc de zulk een bedwang gefchikt zyn om de w vaart van onzen Burgerttaat cn deszelfs Ingezt Am- STELDAM. Amplia' tie - Memor ie ■van R. : Voute, '.qq.tegen : de O. /. • Comp. ö n l- 1- rt n le c» Sarin f- or % iel u5freco-  Amsterdam. tie. Me' tnorie van R. Voute, qq.tegen 'de 0. I. Coinp. I ( | < \ 'i i c I t P S I kj 992 NIEUWE NEDERLANDSCHE £d ,ftu^vaD ™rc en koophandel door de Oost-Indifche Compagnie tot een voorbeeld word opgegeeven, oordeelen het in dit opzichte ten miq■ Re met alzo. Zy laaten de gantfche waereld, als een res communis; daar ieder even na toe is, over aan de graagte der geenen, die tot het doen van nieuwe ontdekkingen lust hebben; en niemand word by hen verhinderd, om 'er deel aan te nemen. De Suppliant zoude zyn bellek en zelfs zyn plicht te buiten gaan, indien hy hier een tafereel wilde afmaaien van de eerrte onderneemingen, door Ingezeetenen dezer Landen aangelegd, om onmiddelyk deel te krygen in de vaar? en handel op en in Oost-Indiën, en om de produclen dier gewesten onmiddelyk van daar in ons Vaderland aver te voeren; als mede van de wyze, op welcen die onaerneemingen zyn aangelegd , en van ien uitflag die zy gehad hebben. De eerfte RheJery, genaamd de Compagnie van verre, en de eerdere Genootfchappen tot het zelfde einde aanrelegd, zyn Uw Hoog Mogende, zo wel als de :erlte tochten, daar toe onder het beleid van6Viehs Houtmanin den jaare ijoj, van Jacob .ernellsz. van Ncck, in den j are ij98 en j6oo -an Uitvier van Noort, in den jaare 1598, van Ucobm Mahu Steven van der Hagen, Jacob Villekens, Joris van Spilbergen, LambertBik•er en meer Janderen, ten vollen bekend; maar e Suppliant acht aan de attentie van Uw H002 -logende te kunnen voordraagen, dat alle die toch:n hier te Lande ondernomen zyn geweest door ciriiculiere Kooplieden, Ingezeetenen van dezen taat, daar in, op veelderley wyzen, door Uw te^-°gendf «"gemoedigd, begunRigd, en •achtdadig enderfteuod; dat die particuliere oa- der-  JAARBOEKEN, Augustus, 1794. 993 derneemïngen opgehouden hebben, zedert de oprichting van de generaale Geottroyeerde OostIndifche Compagnie dezer Landen; onder wier bewind de vaart en handel op en in Indien is gevestigd geworden, indiervoege , dat die algeméene Maatfchappy 'er te gelyk groote en uitgeftrekte bezittingen door verkregen beeft, tot eene heerfchappy is gerezen , en die heerfchappy aldaar, onder de opperfte macht van Uw Hoog Mogende, heeft opgericht, en als nog oeffent; dat het aanzien van de Republiek door de bykomst van zulk een machtige aanwas van bezittingen, vaart, en koophandel, in haaren boezem aangevoerd, wel grotelyks is gerezen, en haar vermogen uitermaate beeft gellerkt; maar dat daar tegen de eerfteoor fprongelyke fource en aanleidende oorzaak van dezelve eene verzwakking heeft gekregen, doordiec de lief hebbery en yverlust tot ontdekkingen en uit breiding van zeevaart en koophandel op en in de Oost- en West-Indiën, in twee Maatfchappyet geconcentreerd wordende, dezelven natuurlyk ln de Natie, voor zo veel de Particulieren belangt, hebben moeten verdwynen, en dair door ook geheel onvruchtbaar maaken die merc ntile genie, welke voorheen de Particulieren, Liefhebbers vac Vaart en Commercie aandreef, tot het zoeken vac Landen en nieuwe takken van Commercie; het weiti daar uit voorna Tien tl yk te zien is, dat, niet tegenftaande het generaal O&roy van Uw Hoog Mo< gende van den 27 November 1014, voor die genen , die eenige pasfagien , havens , landen, oi plaatfen zouden ontdekken, de lust en lief hebber} van Particulieren daar toe niet fterk is opgewekl geworden, en dat het bedwang, waar onder zy, door de Odtroyen aan de Oost en West-Indifch* Compagnien verleend, gelegd waren, de oorzaal is geweest, dat zy van alle foortgelyke tochten , ali zy te voren ondernomen hadden, hebben moeter af Am- steldam. AmpHt^tic-Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. ƒ. Coriip. 1  m NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STELDAM. Ampliatie . Memorievan R. Voute, qq.tegen de 0. I. Camp. i i i I afzien: dat het gevolg daar van is geweest, dat de Oost-Indifche en de West - Indifche Compa8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- ' xtfldam. AmpUaiie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. vigatie en Commercie befchouwen zich als opeeri zeker punt van den aardbol (taande, en berek nen in dien (tand , hoe zy hunne fpeculatien het best, het zekerst, en het voordeeligst kunnen uitvoeren, van den eenen oord naar den anderen , zonder zich veel te bekreunen, of die operatien gefchieden ter plaatzen, daar zy (laan of elders; die belang heeft, dst zy gefchieden ter plaatzen, daar die liefhebbers (taan, die moeten 'er hen toe aanlokken en bepaalen , met hun daar ia meerder voordeel te doen vinden, dan zy 'er elders zouden aantreffen. Dit is, alles ingezien, het eenigst middel om ben te houden : daar kan 'er geen ander weezen, om dat daf middel het eenigde is , dat hen tegen hunne mededingers (taande kan houden, en boven dezelve doen prevaleeren. Ten Derden', het is niet genoeg, dat de Particulieren dezer Landen in hunne vaart en handel op en in Indiën minder bezwaaren vinden, dan zy 'er elders ontmoeten; maar zy moeten boven dien in geen minder gunltige politie gelteld worden, dan de Vreemden zich ten aanzien van die vaart en handel bevinden. Zullen Particulieren van de uitnoodiging onzer Oost-Indifche Maatfchappye gebruik kunnen maaken, dan dienen zy 'er zodanige voordeelen in te vinden , dat zy ten minden gelyk daas met de Vreemden, tegen welken zy te kampen hebben: zo lang als deze onder minder lasten, minder bezwaarnisfen, en mindere hindernisfen zullen liggen , dan de onzen , zo lang zal het den onzen onmooglykzyn,om hunne concurrentie tegen de Vreemden te doen prevaleeren ; het zou zelfs eene volflaagen dwaasheid zyn, van het te beproeven; en echter gaat de uitnoodiging van de Oost-lndifche Compagnie met veele lasten, bezwaarnisfen, hindernisfen, en  JAARBOEKEN* \1&> S99 fen moeyelykheden gepaart* welken hy de Vreemden onbekend zyn; en diensvolgends (lelt zy de Particulieren dezer Landen in een minder gunftige politie, dan de Vreemden zich ten aanzien Van die vaart en handel bevinden. Tien Vierden: Zullen de Particulieren aangemoedigd worden, om van de uitnoodiging gebruik te maaken , dan moeten de aangeboden voordeden niet gepaard gaan met bezwaarnisfen, die de voordeden overtreffen. Evenwel is het 'er met de uitnoodiging, op welke het aankomt, aldus gelegen. De Oost-Indifche Compagnie mtülbmè den dorfligen Os, (eene zeer levendige uitdrukking, Van welke de Schryver van de Conjideraiien van een Hoofdparticipant zich bedient,) zy muilband den Os, zo.niet geheel, ten mintte zo veel, dat hy niet meer graazen kan, dan het haar gelust; de Os is dor/lig, niet alleen, om dat de liefhebbery tot Navigatie en Commercie nog groot isj maar om dat de nooddruft veeier Ingezetenen , welke vaart en koophandel vcreischt, niet minder groot is. Die dorftige Os moet echter gemuil* band worden? En om wat reden? Om dat de Oost-Indifche Compagnie het magnificaat in handen moet houden. Zo redeneeren verbyllerde verftanden, die zich aan fchaduwen van waereldfche grootheid vergaapen. Het bloot inzien van de voorwaarden, op welken de Compagnie baare uitnoodiging doet, is genoeg, om te befeffen, dat onze Vaderlandfche Liefhebbers van vaart en koophandel nimmer de lust kan bekruipen, om 'er op dien voet gebruik van te maaken Het bedwang, onder welk de Compagnie het deelneemen in den handel op Indiöu legt, is zo drukkende, dat het een verbod evenaart. Gefcliied dit Xxx a om Am* steldam. Amplid* tie-Me. morie van R. Voute, qq.tegen 'Je O . /.  icoo NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. tie- Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. /. Comj». i .1 t i ] 1 1 < 1 1 t i om te verhoeden, dat de Particulieren, die 'er van mogten proficeeren, elkanderen niet in den grond zullen vaaren, en den handel op Oost-Indien geheel bederven V Wie kan 't gelooven? Veel eerder zal men zich verzekerd houden, dat de Maatfchappy die befchikkingen maakt, óm den arbeid en industrie haarer Landgenooten tot fteunfel van haar wankel gebouw te doen (trekken. En wat zoude in dien (laat de Particulieren kunnen ovethaalen, om onder direélie en ter onderkenning van de Maatfchappy deel te neemen in haaren vaart en handel, 't welk in effedte niet anders zoude zyn, dan zich deelgenooteii van liaaren gedelabreerden Raat te maaken. Ten Vyfilen : De onderneemingen en fpecurau'. in in (tuk van Commercie zyn van dien aart, dat eder, die 'er toe overgaat, meester wil weezen jm zelve de berekening op te maaken van het iroor- en nadeel, de winst cn het verlies, het ,velk 'er op zit: hy wil zelve de middelen om wel :e flaagen beraamen, de lieden kiezen, die hy'er :oe in 't werk wil (tellen, en aan wien hy zyne jelanger,,. en commisfien zal vertrouwen: kort )ra, zyn geheel bedek onder het oog hebbenle , het zelve in zyn gantfehen omflag en zanenhang overwecgende , en zich daar op bemlende , wil hy ook, en met reden, geheel neester zyn van den omllag, die de uitvoering rereischt ; en hy wil, noch hy kan deswegeu üets aan het oordeel, goedvinden, of befchejlenheid van anderen overlaaten: en hoe moeten lem dan de 12 en 13 Articuleu van de Condiien wegens goederen uit Indien gezonden, niet egen den borst daan, welken aldus luiden; „ Ook zal, behalven de evengemelde Reco, gnitie, door de Compagnie nog van het prove- „ nu  JAARBOEKEN, Augustus. 179*. ioqi „ nu der Verkoop werden afgetrokken; 1. De Courtagien,die van ieder Anicul doordeConi*\ pagnie aan de Wakelaars moeten worden be- taald. 2. Voor het aandeel in de onkosten der " Verkoopingen , als mede voor de onkosten van , het afleeveren uit de Magazynen en voor het houden der üeekeningen , ontvangen der Perj„ ningen van de Koopers, en weder uitbetaaling „ aan'de Eigenaars, te zamen van Lywaaten ,, 1 per Cer.r, en van alle de overige goederen, hoe genaamd, 1 per Cent van de netto Ver„ koops waarde van ieder Articul. Het zuivere „ provenu der Goederen, na aftrek der récbgni„ tien en onkosten enz. in Art. u. en 12. be,, paald, zal na verloop van 14 dagen, nadat „ de Verkooppenningen by de Compagnie zullen „ zyn ontfangen , het zy geheel het zy gedeelre- lyk, naar maate dezelve zuilen iukoomen, by „ de refpeciive Kameren werden uitgekeerd ; zul„ lende wyders voor zo verre de Penningen in- koomen na den tyd by de Verkoopconditie ge„ fixeerd, de daar op vervallcne habetaaling zyn ten profyte van den Eigenaar." Het is te verwonderen , dat zulke natuurlyke en eenvoudige overweegingen by de Oost-Indifche Compagnie niet zyn opgekomen, en dat zy niet gemerkt heeft, dat de icheepvaart en koophandel voor Particulieren, op zodanigen voet vry te ltellen, als de conditiën van haare uitnoodiging mede brengen, dit even zo veel is ais alle verftandige liefhebbers van Navigatie en Commercie daar van af te fchrikken. Slaat men geloof aan de woordelyke verzekeringen van de Oost-Indifche Compagnie, dan is het 'er verre van af, dat de Maatfchappy aan haare Mede Ingezetenen zoude misgunnen om Xxx 3 den Amsteldam. Ampliatie ■ Memorievan R. Voute, iffi tegen de O. I. 1  ido* NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam- Jlmpliafie -Memorievan R. Voute, qq. tegen de O. ƒ, Comf,' den Bengaalfchen handel te dryven, of daar in deelgenooten te worden, of hen die deelneeming te willen beletten. Evenwel, op de wyze, zq als de Compagnie de uitnoodiging heeft gedaan, is het dryven daar van en het deelneemen daarin voor Particulieren ondoenlyk.de aangeboden permisfie is eene bloöte leus, Het is 'er niet anders mede gelegen , dan dat iemand my tot een gastmaal zoude nodigen, onder conditie van niet als fpyzen, op zekere wyze toegemaakt, te gebruiken; terwyl my zodanige toegemaakte fpyzen niet dienen en kualyk bekomen zouden: handel dryven of in handel te participeeren is zeer verfchillende. Ik participeer in den handel, welke door de vreemde Compagnien worden gedreeven, om dat, zonder dat participeeren , 'er geen uitkomst aan eenige dry ving van handel zoude zyn. Ik dryve een handel met oogmerk om 'er anderen in te laaten participeeren , want zonder dege participanten kom ik 'er niet door. Vervolgens dient 'er wel agt geflagen te wor* den, dat de Compagnie haar geneigdheid, 'om aan haare Landgenooten deel te geeven aan den koophandel op Indien, bepaalt aan den mits, dat zy geen gevaar loope, om de gronden van haar eigen beftaan daar door ten cenemaal te zien bon. leverfeeren. Indien het ernst was liep men daar geen gevaar van, om dat de Ingezetenen in het beftaan der Maatfchappy, den grond van hunne zekerheid, op zulk een arftand van 't Vaderland, zouden vinden. Maar genomen het ware eens zo, dat de Ingezetenen den ondergang van dat gedeelte der handeldryvende operatien van de Oost-Indifche Compagnie' veroorzaakten, wat kwaad zou 'er uit volgen voor het belang van de Re-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1003 Republiek? want op dit poinct moeten wy nu i'huis komen, vermits wy thans in het polietik onderzoek van de zaak zyn. Immers geen; maar wel voordeel: dan bleef die handel in de Republiek, daar nu de fuperioriteit der Engelfchen, en de handel van alle Natiën dien ondergang zul len blyven bewerken, om dat zy geen deel ter waereld hebben in 't behoud derCompagnie; dan zal de Compagnie daarin buiten tel geraaken, en die tak van handel op Üost-Indiën geheel verloo ren zyn voor de Republiek. De Suppliant zal niet vnagen, hoe het moogJyk is zich te verbeelden, dat Particulieren, in de Conftderatien van een Hoofdparticipant geleezen hebbende, en van elders onderricht- zynde, hoe de zaaken van de Compagnie beheerd worden , zullen kunnen overgaan om hunne belangens aan zulk eene beheering over te geeven en te vertrouwen; maar hy zal vraagen, hoe de Compagnie in het begrip heeft kunnen vallen, dat Particulieren zich begeeven zullen in eenige fcheepvaart en commercie, daar zy de vrye dispoiitie van hunne goederen, en van de middelen om met dezelven ten zekerde en voordeeligde koophandel te dryven, niet zullen genieten; en aan zo veele kostbaare moeyenisfen onderworpen worden , dat 'er de lust van vergaat, zodra men die conditiën hoort? Een koopman rekent, wat zyn tyd hem waardig is, en ziet tegen alle hinderpaalen , die hem in den weg daan, op; befpeurt hy "er in den weg, die hem aangeweezen word, hy myd of verlaat dien, en begeeft zich op een ander pad. De Compagnie haare onmacht door de uitkomst voelende, en nu overtuigd, dat een fcheepvaart ea koophandel van Particulieren haar merkelyk Xxx 4 te Amsterdam. Ampliatie- Me»iorievan R. Voute, jq. legen de O. I. Comp.  1004 NIEUWE KEDERLANDSCHE Am- DAM. tic Memorievan R, Voute, qq.tegen fa 0. I. Comp. te ftade zouden komen, is eindelyk tot het be« fluit overgegaan, om dit middel van lbulaas by der hand te necmen'; maar ongelukkig werd zy geüingerd door zodanige begrippen en verbeeldingen , die alle haare poogingen moeten verydelen. Zy zoekt in haare maatregelen haar eigen voordeel en ook niets anders. Gelyk aan zodanige Vorden of Staatsbeleiders, die alleen het oog houden op het geen den fchatkist van den Vorst kan vermeerderen, bied zy een zogenaamde vrye vaart aan , om uit de lasten , die zy 'er aan hegt, een inkomen te genieten, welk haar finantien kan Reiken, en haar zo veel mogelyk uit haare beflommering redden; maar in dit bellek komt in geenen deelen, het geen 'er de eerde plaats in moest bellaan; de vervordering van de fcheepvaart en koophandel der Particuliere Ingezetenen. Zy fchynt de oude maxime van onze Voorvaderen niet te kennen, en veel minder nog te befeS'en , dat uit het vermeerderen van mercantile opera* tien, en uit derzelver veelvuldigheid, maar geenzins uit de lasten op dezelven gelegd, de toevloed van onderdand voor haar finantie-weezen gebooren moet worden; dat die vermeerdering en veelvuldigheid de fources zyn, uit welken haar rykheid en vermogen moeten voortvloeien « en dat die vermeerdering en die Veelvuldigheid niet kunnen ontdaan , dan dooi- een aanbie. ding en een vooruitzicht van voordeden, die zodanige roerfels by de Particulieren opwakkeren, welke niet zelden met de benaaming van winzucht en heblust beitempeld worden en welke tog, wat naam men aan die gemoedsdriften ook geeve, altyd zyn geweest, en altyd zullen blyven de aandringende dryfveeren  JAARBOEKEN, Augustus, 1792- *°°5 die den koophandel levendig zullen houden. Beneem den koophandel die roerfels; terilond word dezelve een levenloos lichaam. Het is derhalveu 'er verre van af, dat die uitnoodiging van de OostIndifche Compagnie iet zoude kunnen toebrengen tot bevordering van 't belang van den Staat, deszelfs Ingezetenen en der Compagnie zelve: in tegendeel, zy moet de Particulieren nog meer van haar verwydcren, ziende dat de nood zelve haar niet kan beweegen, om haare eigen Landgenooten in eene gelyke fituatie met die der Vreeraden te ftellen. Wat denkbeeld ryst daar uit op, als men dit zedelyk befchouwd! De Compagnie heeft Czo zy zegt) den handel op Perfiën aan haar Indifche Ingezetenen reeds eenige jaaren gelecden open gelaaten: maar waarom2 om dat de Compagnie dien zelve had laaten verloopen , om dat 'er die handel niet meer was; om dat men, zonder de poogingen van Particulieren, dien niet weder aan den gang kon brengen. En waarom toch in dien tyd die handel maar alleen aan Indifche Ingezetenen open gelaaten? wel£ë voorkeur, verdienen die boven de Ingezetenen van 't Vaderland? De Compagnie heeft, ook op den 29 Maart 1791, den handel op Perliën aan Ingezetenen hier te Lande vry gegeeven: die gunst word ten breed. Ren uitgemeeten; en ondertusfehen hoe is het ei mede gelegen? zy bied het aandeel in een Commercie aan, die zy niet meer dryft, noch dry. ven kan; en nog word die gunst zodanig aangeboden , dat men klaar ziet, dat zy den os zo lterk wil muilbanden, dat hy noch graazeu zal kunnen , noch zyn dorst lesfehen. Xxx 5 De Am- ïteldam. AmpliaHe - Mc morie van R. Voute, qq.tegen de O. I, Comp.  loos NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM. Simplia 'tie -Me mprie vtin R. Voute, qqaeget de 0. I Comp. i i De Oost - Indifche Compagnie beroept zich op de beperkingen , onder welken de Engelfchen Oost-Indifche Compagnie de vrye vaarten handel aan de Particulieren in Engeland heeft afgeftaan. Het citeeren van maatregelen, by andere • volken, in gelyke zaaken genomen, is goed, wanneer het gefchied tot verfterking van bewysredenen , die men voordraagt, en dat de deugd van dezelven by ondervinding is gebleeken. Op izich zeiven ftaan die voorbeelden zonder kracht. De Engelfchen gebruiken dan ook een muilband: maar dit zoude- wel de reden kunnen zyn , dat de Engelfchen, die-, gelyk Charnock, de beste politie zoeken, hunne mercantile bedryven elders dan in Engeland gaan uitoeffenen. De dwang, ziekte is 'er tog niet geheel onbekend, en ook niet deplaagen,die'er uit voortfpruiten. De Suppliant allenthalven is van oordeel, dat, als hier eenige authoriteit van Vreemden te pas konde komen, de Venetiaanen als dan een betere les zouden geeven. Venetien namentlyk, om zich in het bezit van den handel op Afia te houden , en dien te flerken, zond jaarlyksch naar dien oord eeuigé fchepen, ten kosten van den Staat uitgerust, naar de verfchillende marktplaatfen van de Middelandfche Zee, welke verfcheide van de kostbaarfte goederen te rug hragten; maar te gelyk moedigde de Regeering alle Ingezetenen aan , en wel inzonderheid den Add, om die vaart en handel ter harte te neemen: en wel verre van de uitrustingen der Particulieren aan eenige recognitie, of andere lasten te onderwerpen, ivierden die geenen, die eenig bekwaam fchip uitrusten, met aanzieulyke gefchenken begiftigd. 3p deze wys, zegt de Hiftorie- Schryver Rolertfon;) dreeven de Venetiaanen, deels door diepen van den Staat, deels door fchepen van Particulieren,' den handel in koopwaaren, die hun  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1007 hun uit het Oosten kwamen; en in zulken, die zy zeiven als vruchten van haar Land, en als by hen gemaakt, in circulatie konden brengen. De Oost-Indifche Maatfchappy dezer Landen werde nu eens, als Mogendheid geconfedereerd, gelyk gefield aan Venetien; Venetien begreep zonder hulp der Ingezetenen den mast niet te kunnen opnaaien; noopte dezelven om 'er een hand aan toe te reiken, maar wagte zich wel van die toereiking onder eenig bezwaar tot haar voordeel afgunftig te maaken: in tegendeel, zy oordeelde die met gratificatiën voor die geenen , welken haar de hand zouden leenen, te moeten aanmoedigen. Het Oost-Indifche Neêrlandsch Schip is wrak: die 'er in zyn en aan wien het toebehoort, kunnen het niet vaarbaar houden: zy hebben hulp van anderen nodig: zy fchreeuwen om hulp: maar zy voegen 'er by, wy willen die hulp niet heb • ben, ten zy gy onze fchulden helpt betaalen, en ons wrak fchip kalefateren. Dus is het met de uitnoodiging van de Oost• Indifche Maatfchappy gelegen. En welken uitflag heeft die uitnodiging tot nog toe gehad ? De Suppliant zoude een boekdeel moeten vervaardigen, indien hy uit de tegenwoordige jituatie en politie van de Oost-Indifche Compagnie, relatief tot de Navigatie en Commercie van den geheelen waereld, wilde vertoogen, dat de Compagnie zig te veel flatteert, wanneer zy zich verbeeld, dat de middelen, welken zyby der hand neemt om ziel; te redden, en om de vaart en koophandel op er in Indien vaordeeliger voor den Staat en haar zelve te maaken, haar eenig nut zullen kunnen toebrengen , en behoeden voor den val, met welken z} gedreigd word : zy mag het ter goeder trouwe zich verbeelden en voorgeeven, maar de uitkomsi zal STEL* DAM. dmplia'ie- Memorie»an R. Voute , qq.tegen ■le O. I. Comp.  ïoüS NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- STERdam» Ampliaüe -MemorieVWÏ R, Voute, Vb,telden de 0. I. Comp. 1 I è 1 1 1 [ ( \ zal aan Uw H >og Mogen Je, en ook aan haar doen z:en, d ic zy zich in haar rekening ellendig bedrogen heeft. Behalven de redenen, welken de Suppliant 'er al reeds van aangevoerd heeft, moet hy nog aan Uwer H >Qg Mogende goedgunltige attentie voor. draagen, dat, wanneer de Oost - Indifche Compagnie fpreekt van de Particulieren deeigenooten te maaken van den koophandel in Indien, zy 'er altyd by voegt, deeze of diergelyke referven: voor zo yeel zv het zonder benadeeling der belangtn van de Compagnie zal meenen te behonren • voer ~,o veel het met de behoudenis van het btfiaan der Maatfchappy aau hunne zorge toebetrouwd, kan worden ovcreengebragt; met zodanige prajcautie 2n reRriftie, dat zy zelve geen gevaar loope om U gronden van haar eigen beft aan, daar door ten '.cncn naale te zien bouleverfeercu, mits dat haar 'iet magniftcaat in handen blyve; en welke bewoordingen meerder gebruikt worden om haare zor»e voor haar zelve te kennen te geeven. Het zy verre, Hoog Mogende Heeren! dat de Suppliant eenige conteftatie zoude maaken over de >edingen, in deze algeméene uitdrukkingen vervat. :(et is redelyk, billyk en plichtmatig, dat de Com>agnie zorge tegen alles wat haaren ondergang :oude kunnen bewerken, en derhalven dat zy aan .ndeien geen voordeden gunne, die daar toe zouten (trekken; fyiqouK i,iötl ordonné commencc par '>i-,méme; dat iskhar, onbetwistbaar. De Supiliant erkent het: maar het zy hem gepermitteerd e reflecleeren, dat, zo lang het by zulke alge neene uitdrukkingen blvft , niemand eenig befef an maaken van dat geen, 't welk de Oost Indi:he Compagnie oordeelt fchaddvk of verderfelyk oor de Maatfchappy te zyn. De Oost- Indifche Com-  JAARBOEKEN, "MgVstB, i?$2. ióog Compagnie kan in haar oordeel daar omtrent faalen, en voor ichadelyk en verderfelyk voor haar beftaan en belangen aanzien het geen het waarlyk niet is; en by omkeering voor nuttig, dienftig, en noödzakelyk voorde Compagnie, het geen waar mede het zoniet gelegen is: alles hangt ten dezen alleen af van eene juiste beoordeeling van de Oost - Indifche Compagnie over haare politie, . fituatie en de middelen,, door welken zy die kan verbeteren of verflin.meren. De Oost • Indifche Compagnie heeft niet lang geleden twee fchepen aangelegd , met aanbod om daar in dranken op vragt onder zekere recognitie te laaden; doch niemand heeft 'er zich toe opgeda n. Een bewys, dat die 't beleid der Compagnies zaaken in handen hebben , niet vry zyn van de rnogelykheid van een verkeerde rekening te kunnen maaken. En hoe Raat het nu met den toeloop van Particulieren, om gebruik van de jongde uitnodiging der Oost - Indifche Compagnie, op welke zy zulke een groot vertrouwen van onderftenning gefield hebben V Heeft zy die graagte gevonden , die in de Conftderatiefl van een tkojdpariicibant met zo veel ophefs en verzekering voorfpeld word? „ Zie daar (leest men 'er) U ontheft van zwaa,, re inkoopen en gereede betaalingen, 't welk aan* Honds eene groote ruimte in uw cas geeven „ zal. — Zie daar U vragten gegecven, die gy ,, anders totaal verliest, en zulks daar en boven ,, moet betaa.en. — Zie daar de gantfche .v atie niet indirect, maar direct, in uw behoud geih„ teresfeerd; 't welk dan uw crediet z^I ffyvert, ,, aan welks herftelling U zo zeer gelegen is. — ,, Zie daar den weg om U ontheft te zien van ,, die zo nadeelige adminiltratie, en zo accumu„ kerende als fchadelyke reftanten,die U opeeten en verteeren. —*— En zoude het in een Land „ var Am- steldam. dmplidlie. Rït* motie van R. Voute, qq.'egen de O. /. Comp»  Amsterdam. Ampliatie-Memorie van R. Voute, qq.tegen (ie 0. I. Comp. \ 1 < 1 1 i t t loio NIEUWE NEDERLANDSCHE „ van zulk eene activiteit en Handel - ziekte, zo »> opgepropt met allerlei goederen, aan lust ont„ breeken, om goederen te zenden naar eene markt, „ daar men weet, dat eene zo groote debouché „ is! dit loopt direcl: aan tegen alle mercantile „ ondervinding. — Wy herhaalen dan : het „ loopt tegen allen mercantile endervinding aan „ hier voor te vreezen : deze dicteert, dat 'er „ binnen korten tyd zulk een toevoer zal zyn, „ dat alles in Indiën abundant en goedkoop zal „ worden.' Met zulke harsfenfehimmen, als in die paslagien, en meer anderen, die nog elders voor wezendlvkneden uitgevent worden , begoochelen die van de Compagnie en zich zei ven, en andereu. Men berekent de gevolgen van de uitnodiging op die, welke de vaart en handel op de West gehad hebben, doch men verzuimt van daarby in opmerking te neemen, dat deze niet aan die ketens gekluisterd zyn, aan welken de Oost-Indi(chc Compagnie haare aangeboden vrye vaart en landel geklonken wil hebben. Wat gebruik heboen 'er de Commercieerende Ingezeetenen van ge-' naakt? Hoe weinig is 'er by de kamer Amfterjam ingetekend? en by de andere kamers wel iet 3at noemenswaardig is? De weinige trek om ge>ru-k te maaken van eenige ruimte in 'sCompa;n;es fchepen, en daar toe in te fchryven, ftrekc lie met tot een hewys, dat zulken onder de Pariculnen , die indirect, en door omwegen eenen tenngen handel op Indiën dreeven, in dien wea ie ver willen blyven, dan over te gaan tot dien relke hun door de Oost-Indifche MaatfchapDv tota open gezet? Het is een uitgemaakte zaak, dat deze Maat:happy m de politie en fituatie, in welken zv rians is, verflimmeren moet, indien zy ten doe! lyftaan de concurrentie van Vreemden, inde vaart  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. ïoll vaart en handel op en in Oost - Indiën; om dat die concurrentie meerder zal toeneemen en fterker zal worden, naarmate de Compagnie onvermogende zal zyn, om die tegen te gaan- Zy moet derfralven om die toeffeeming en vermeerdering te Ruiten , middelen buiten haar eigen boezem zoeken, en wel zulke middelen, die efficacieus genoeg zullen zyn , om het bedoelde oogmerk te kunnen bereiken. Daar toe is geen ander noch gevoeglyker middel dan de concurrentie van Particuliere Ingezeetenen dezer Landen tegen die van Vreemden in te voeren; maar te gelyk zodanig, dat deze in Raat gefield worden, om (gelyk de Suppliant het airede heeft geobferveerd,) boven de Vreemden te prevaleeren: gefchied dit laatfte niet, dan is 'er geen hoop, dat het eerfte gefchiedde. de Particulieren van 't Vaderland zullen nimmer de concurrentie tegen de Vreemden opvatten, als zy in hunne operatien ten minften niet gelyk liaan met de Vreemden. Die gelykheid nu word haar benomef. door de bedingen, onder welken de Compagnie dit concurrentie aan haar Landgenooteu wil vergunnen ; derhalven kunnen zy 'er niet toe aangenoopi worden; 'en de uitnodiging aan de zyde van dc Oost • Indifche Compagnie gedaan, blyft een vrucb telooze pooging, die haar oorfprong neemt uit eet verkeerd inzien van de belangens van de MaaD fchappy, van de gronden van Laar befiaan , vat 't geen haar goed of kwaad doet; van haar opperge zag, van haar Magnificaat. Zag de Compagnie he in aan den rechten kant, dan zoude zy aldus rede neeren: „ de Engelfchen hebben ons van onzci „ invloed op den Bengaalfchen handel ontzei Wy hebben 'er om redenen geheel van motte, afzien , ten minften wy meencn voor het tt genwoordige met geen genoegzaam voordeel die, „ te kunnen doen: Wy erkennen dit met zo vee „ woorden: de Vreemden gaan met dien handc „ been Amsi eldam. Jmplirt*. tie - Memorievan R. Voute , qq.tegen de Ü. 1. Comp. f i j \ \  Iöi2 NIEUWE NEDERLANDSCHË Amsterdam. jimpliatie - Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. t ,, heen: de Republiek heeft 'er geen nut van2 onze Landgenooten zien met fmert dat de Ne„ gotie op zodanige wyze buiten de Republiek ge,, trokken en gevestigd wórd. Wy zei ven zien „ de fuperioriteit der Engelfchen met fcheeleoogen „ aan; wat te doen ? Wy zullen onze Landge„ nooten ontflaan van de k lui (Iers, aan welken wy ,j ze geflagen houden, en hen, door hun voordeelen te geeven,die hen in ftaat kunnen Rellen om den vlag boven allen anderen te voeren, den „ weg baanen, om dezen uit de vaart te jaagen j „ wy zullen op geen Magnificaat denken, nog den weg inflaan van onkundigen Monarchen , die „ niet begrypen, dat de grootRe inkomRen van „ haar fchackist niet direct door het heften van een recognitie-geld , van vracht - bonen , en wat dies meerder is ; maar indirect door eene vermeerdering van arbeid, volk, ommegang, ,, gebooren moeten worden. Wy begrypen dac de aanwas van de fcheepvaart en koophandel uit deze Landen naar Oost-Indiën in haare ge^ volgen tot onder (leuning van de Oost-Indifche „ Compagnie ftrekken zal. Het mag dan zo veel of zo weinig zyn als het wil, wy zul. „ len het gebruiken . liever als het te misfen." Óp zulk een trant dagten onze Voorvaderen, Liif* hebbers van Navigatie en Commercie; op die wyj zouden zy gefprooken hebben, en nu nog fpreeken; maar zy waren Principaale Kooplieden : zy zouden hunne Confrères niet aangezien hebben, nog thans aanzien als gedreven door eene onzaligen geest van Commercie, die vel haast alle precautien cn hornes weet te overfchrceden. Zy, beter verlicht en daarom beter geflaagt, zouden zeggen : ,, wy, „ zullen de precautien neemen , die ons de gele„ genheid aanbied; en dewyl de gebreken uit het menschdom niet zyn te bannen, zullen wy ons „ dezelven getroosten, en van twee kwaaden het min-  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1013 i, minfte kiezen; liever waagen dat d-' bornes van onze gunst worden overtreeden, dan gantsch ze,, ker onze fituatie geheel te verflimmeren of te verderven." (De Suppliant heeft reeds te voren dit aangeteekend.) Ongelukkig zien het zommigen aah de zyde van de Compagnie geheel anders in: Zy zien de Particuliere Liefhebbers van Navigatie en Commercie , de Principaalfle Kooplieden, aan voor haare Vyanden, die 'er enkelyk op uit zyn , om haar ondergang te bewerken en daar mede aan hun eigenbaat te voldoen: het hadeel doör haar van de zyde der Vaderlandfche Ingezeetenen te wagten, is in hun oog vry grooter, dan wat zy van de Vreemdt n lydt. Dit denkbeeld fchynt wat paradox: het is het ook dadelyk. De gantfche handel in In- dién is, (dus fpreeken die van de Oost ■ Indifche „ Compagnie,) als een fchakel aan een gehegt: ,, het is ten uiterfte moeyelyk, zoal niet onrao„ gelyk, om 'er een fchakel uit te neemen, zon- der tevens de g^heele keten te verbreeken.'' ... Daar uit haaien zy verders, „ dat de vrye vaart en „ handel op Bengaaien, als zynde die vaart en han- del een fchakel van haar gantfchen handel, de gantfche keten van het mercantiel weezen zou- ,, de verbreeken.*' Wat moet 'er, Hoog Mogende Heeren! van zodanig een voorgeeveh gedagt worden, wanneer die zelfde Lieden, die zich aldus uitlaaten, in eenen adem erkennen, dat zy van den Bengaalfchen handel hebben afgezien, en dien met geen voordeel meenen te kunnen doen ? die daar mede volmondig erkennen, dat zy een fchakel van haar merjantile keten misfen, en dien niet kunnen behouden; die daar mede erkennen? dat de keten van haar gantfchen handel in Indiën los is; die vlak uit erkennen, dat zy de Vreem den niet kunnen beletten meefler te blyven van Yyy diés! AMSTERDAM. Amplia* tie - Memorievan R. Voute, qq.tegeti de O. Ié Co!!,p, |  1014 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Amplia. tic-Mt' tnorie van R. Voute, qq. tegen de 0. I %>mp. dien fchakel; en die, des niet tegenftaande, het behouden van dien gantfchen keten, en het gevaar van 'er een fchakel van te misfen, opgeeven voor de beweegreden van haare zorgvuldigheid , omtrend het vergunnen van een handel aan hunne Landsgenooten, dien de Compagnie niet dryft, niet dryven kan , en die in de handen van Vreemden is? Kan 'er klaarer blyk van gebrek aan oordeel , aan kunde, aan verfèand , van verkeerde inzichten en begrippen , met opzicht op zaaken van Navigatie en Commercie gevonden worden? En wat ftaat 'er tegen over ? dat Charnock en de zynen den fchakel uit de hand der Vreemden willen ontwringen, en dien wederom aan de mercantile keten van de Republiek of van de OostIndifche Compagnie klinken. Aan wat kant van deze beide raadflagen Raat het belang van den Staat en van deszelfs Ingezeetenen ? Om zulk een vraag op te losfen, behoeft men zich niet op groote Mannen, en op voorbeelden uit Engeland en Frankryk gehaald, te beroepen. In vago te fpreken van groote mannen , van voorbeelden, zonder 'er een eenigen op te noemen, toont boven dien meer verlegenheid dan kunde. Het is, voor den vuist gefprooken, loutere beuzelpraat. Wanneer men iet uit Frankryk zoude willen allegeeren, dan zoude men by deze gelegenheid kunnen aanmerken, dat voor weinig tyds in Frankryk des. zelfs Oost - Indifche Compagnie is geworden ongeprivilegieerd , en tegenwoordig flechts als een ordinaire asfociatie beftaat. Elk der onderdaanen van Frankryk mag op Indiën handelen. Onze oude Hollanders plagten in vroeger tyden de Leermeefters in ftuk van Navigatie en Commercie te zyn. Zy gingen nergens ter fchoole; maar de Vreemden kwamen by hen ter leeroeffeningen , om  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. ioij om in die voorwerpen van het menschlyk vernuft onderweezen te worden : cn tegenwoordig nog zoude men zich op geene Vreemden behoeven te beroepen, mogten de onzen flechts herüeld worden in de-politie, in welke zy waren, toen zy den Vlag boven alle Vreemden hebben laaten waayen. Wil men zich echter op het gezach van eenen Vreemden beroepen; de Compagnie hoore en overweege dan de taal van den beroemden Smiih, wanneer die Schryver, in zyn lnquiry fata the nature and eau fes of the ycalth of naiions, bladz. 461 en volgg. van het II. D. éd. 1789, zich over de Vaart en Handel op Oost-Indien uitlaatende, onder anderen zegt: „ Monopoliën van deze foort j> (hy fpreekt van Geoctroy eerde Oost-Indifche „ Coinpagnien") worden eigentlyk ingevoerd tegen „ het belang van de natie zelve, by welke dezel,, ve opgericht worden. Het grootfte gedeelte van zodanige Natie word door dezelve niet alleen „ uitgeflooten van eenen handel, in welken het „ zelve gelegenheid zou konnen hebben om eer „ zeker gedeelte van deszelfs vermogen te beftee,, den; maar is daar en boven verplicht de goede „ ren van dien handel eenigzints duurder te betaa. „ len, dan het zoude behoeven te doen, indier „ het aan allen de Landzaaten vry ftond en geoop ,, loofd was dien handel te dryven. — Zodanig „ een ryk en vermogend Land als Holland is, zot „ waarfchynlyk, in geval van eenen vryen en ope „ nen handel, veel meer fchepen naar de Oost. „ Indiën zenden , dan het zelve tegenwoordig „ doet. Het bepaald vermogen van de Nederland. „ fche Oost-Indifche Compagnie fluit waarfchyn „ lyk van dezen handel zeer aanmerkelyke mercan tile geldfommen uit, welken anders in denzelvet „ befteed zouden worden. Het mercantile Capi Yyy a „ taa Am- steldam» Ampliatie-Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp. 1 1  Am- helpam. Ampliatie - Memorievan R. Voute, qq. tegen ae 0. I. fyflipi ipiö NIEUWE NEDERLANDSCHE „ taal van Holland is zo groot, dat het zelve, als „ het ware, geduurig overvloeit, dan eensin de „ publieke fondfen van vreemde Landen; dan ,, eens in geldieeningen aan byzondere Handelaars en gelukzoekers van huitenlandfche volkeren; „ dan wederom in den omloopenden handel van ,, vreemde Natiën, tot vervulling van derzelver „ behoeften; dan wederom in het vervoeren der „ goederen voor den handel van Vreemden. Aile „ gelegenheden om geld te befteedeD voorzien ,. zynde, alle fommen, welken met eenig voor„ deel tot dezelven befteed kunnen worden, reeds „ geplaatst zynde, moet bet capitaal van Holland „ noodzaaklyk gedreeven worden tot het doen der ,, afgelegenfte ouoerneemingen. De handel op de „ Oost-Indien zou waarfchynlyk, indien dezelve ,, geheel vry was, en voor een ieder open ftond, „ het groötfte gedeelte van dit overvloedig capitaal „ inzwelgen. De Oost-Indiën bieden een markt ,, aan, beiden voor de handwerken van Europa en „ het goud en zilver, zo wel als voor de verfchil„ lende andere voortbrengfels van America, groo-, „ ter en uitgebreider dan'Europa en America bei* „ den zamen gevoegd zynde. — Indien de koop* " jM™el_van Holland op de Oost-Indien , zonder „ het beffian van eene uitfluitende en geodtroyeer,, de Compagnie, grooter en uitgebreider zou,, de zyn, dan dezelve thans is, moet dit Land „ een aanmerklyk nadeel en verlies ondergaan , uit „ hoofde dat een gedeelte van deszelfs vermogens „ uitgeflooten word van dat gebruik, het welk ,, anderzints tot dezen handel zoq worden aan^e;, legd."- ' 8 Zulke reflexien van eenen Schrwer, dien men hier gewis niet als eenzydig kan béfchouvven, veel min verwerpen, zullen, zo de Suppliant zich niet peariegt, allenthalven doen zica, dat de redenee- rin-  JAARBOEKEN, Augustus, 170a. 1017 ringen van den Suppliant, aan Uw Hoog Mogende voorgedraagen, iet meerder vereischen om gere futeerd te worden , dan dezelven cavalicremem af te zetten, als quafi niet anders zynde danfraaye raifonnemeuten van voorgewende nuttigheid en yoor deel, met opfchik, naar de begrippen van die dezelven maaken, over den tegemvoordigen en toekomftigen loop der Commercie voorgefteld. Eindelyk, Hoog Mogende Heeren! moet de Suppliant, hoe ongaarne ook, eene byzondere reden aanroeren , welke hy tegen de middelen, door hem, tot juftificatie van het meergemeld verzoek van Chamock, gebezigd, meer dan eens heeft hooren ODwerpen. Het is niet vreemd, en Uw Hoog Mogende overvloedig bekend, dat, om eene zaak, die men wil tegen gaan, onder een ongunffig licht te doen verfchynen, dikwerf gezogt word om die geenen, welke voor dezel. ve opkomen , als daar toe door ondeugdige ge moeds - driften opgewekt, verdagt te maaken, ter einde daar door vooroordeel tegen de zaak zelve op te wekken, en door zod.nig eene diverfie de attentie af te leiden van de befchouwing der zaa ke zelve, en die te doen beoordeelen en beflisfer op de impresfien, weike men zich vleyt door hei aantygen van ondeugdige beweegmiddelen gemaakl te hebben, Offchoon nu de Suppliant zeer gerust is, dat zulke rhetorifche kunstgreepen op Uw Hoog Mogendheden geen vat hebben , en zee; verre af zyn van eenige fubreptie te kunnen pro duceeren , zo is het hem echter voorgekomen dat hy, behoudens het geen hy, als gemachtig de van Chamock en deszelfs Huis van Negotie aan dezelve yerfchuldigd is, niet ongemerkt kon de laaten leggen twee imputatien, die hem in di wandeling ged'an worden: de eer/ie, dat hy me animofiteit tegen de generaale Geoftroyeerde Oost Yyy 3 In Am* sterdam. Amplia' tie • Mc mur'ie van R. Voute, qq.tegen de O. I, Comp, t  Amsterdam. Ampliatic-Mc.motie , van- R. Voute, qLtegen dc O. I, Comp. 1018 NIEUWE NEDERLANDS CHE Indifche Compagnie dezer Landen zoude bezield zyn ; de tweede, dat hy alles naar zvn zin beftierd wil hebben. De Suppliant zal de vryheid neemen de ongepastheid en ydelheid van die beiden imputatien met weinige woorden aan te toonen. Vooronderfield, Hoog Mogende Heeren! voor een oogenblik, dat zy beiden der waarheid con • form waren, en dat de Suppliant daadlyk in het waarneemen van de zaak van Chamock en Compagnie, door die onbetaamlyke gemoedsneigingen aangezet wierd : wat zou het tot de zaak zelve van Chamock en Compagnie doen ? zou die meer of min daar door goed of kwaad worden ? zoude de redenen tot justificatie van het verzoek, door den Suppliant voor Chamock en Compagnie gedaan , te berde gebragt, daarom meerder of minder valide, duchtig of concludent zyn? Immers is het hier te doen, niet uit welke zielsbeweegingen die redenen en redeneeringen zyn voortgefprooten, welken door of van wegens den Suppliant qq. zyn voorgedraagen; maar of zyde waarheid behelzen ; of zy de waarheid aan Uw Hoog Mogende vertoonen , en of die waarheid zo als 't betaamd, te voorfchyn is gebragt. Dit is het alleen, wat hier, het zy met eerbied ge* zegd, in aanmerking kan komen. Dan , behalven dat die imputatien, genoomen dat zy de waarheid behelsden , niets, hoe genaamd , ter zaake zouden doen, zy zyn, Hoog Mogende Heeren! beiden abufief. De Suppliant seerat de vryheid deze verzekering aan Uw Hoog Mogende te geeven, om dat hy het niet onver'chilüg oordeelt, welke gedachten Uw Hoog Mogende hebben van iemand, die in de pofitie ftaat, in welke de Suppliant met relatie tot de Comnercie zich bevind. Men zoeke, hoe en waar men wil,  JAARBOEKEN, Augustus, 1794. 1019 wil, nergens zal men in 't gedrag van den Suppliant eenige daad aantreffen , welke flechcs de minfte animofiteit tegen de Oost - Indifche Compagnie zoude manifesteeren ; maar wel zulken , die blyken van zyne goedwilligheid jegens dezelve aan den dag leggen. Zyne gevoeligheid over eenig ongelyk, hem op haaren naam aangedaan, en die, als 't ware, de grond zoude gelegd hebben tot een voorgewende verbittering, is geheel niet van dien aart", dat zy zich tot haar zelve zoude uitftrekken : meer dan eens is haar het tegendeel daar van geblecken. En wat betreft, dat de Suppliant alles naar zyn zin zoude beftierd willen hebben , is daar van dit alleen waar, dat hy wel ytenschte , dat het beleid van 's Compagnies zaaken meerder gefchikt wierd naar de wyze, op welke hy de middelen befchouwd , die tot hei welvaaren van de Commercie en van de OostIndifche Compagnie kunnen dienen; en inzonder heid dat de Oost - Indifche Compagnie mogte begrypen , dat zulke expeditien , als die van hei ten deze meergemelde Schip de Antoinetta, niei na- maar voordeelig voor haar zoude zyn. Zynt leeroeffeningen , zyn beroep , zyne langduurigt ondervinding, en het vertrouwen, het welk hen in den koophandel algemeen getoond word, fcby nen zodanigen «eruth wel eenigzints verfchoonlyb te ma3ken. De Compagnie is niet verplicht aat dien wensch te voldoen, en kan dien aanzien vooi een vrucht van dwaalende befpiegelingen: maai zy kan niet euvel opvatten, dat de Suppliant, gemachtigd om eene zaak van 't uiterfte gewicht welke tegen de fuftenuën van de Oost-Indifche Compagnie gemoveerd werd, ter tafel van Uw Hoog Mogende te brengen, zich daar in met di< rondborftigheid en onverbloemdheid kwyte, wel ke de waarheid, het belang van den Staat en zyne plichten van hem vorderen en hem opleggen De Am- steldam. Amplia' tie. Memorievan R. Voute, qq.tegen de O. I. Comp.  AMSTERDAM. Am o /iatie. Memorievar R. Voute, qc/. tegen de 0. I. Comp. 1 e c d ELIAS LüZAC. Meft 1020 NIEUWE NEDERLANDSCHE Deze beweegmiddelen zyn het, Hoog Mogende Heeren! ook alleen, die hem het ftellen van deze Amphatie-Memorie nodig hebben doen ooroordeelen, en bewogen om vrymoedig en onbe» wimpeld zyne gedachten te uiten. Hy heeft 'er, zo hy vertrouwd, de middelen van de juftificatie van 't verzoek, doorhem als Gemachtigden van Chamock cn Compagnie gedaan, nader en op eene' gepaste wyze, naar den aart en 't gewicht der zaake, in gedeveloppeerd; en ("het zy onder eerbiedige correctie gezegd J in fpecie aangetoond: Eerliehk, dat het zelve verzoek, juridiek befchouwd, en naar de gronden van rechten ingezien, allezints is gepast, billyk, eD rechtens. Ten Tweeden, dit het zelve overeenkomt mef het algemeen Staatsbelang van de Republiek , en het welvaaren baarer Ingezeetenen. * Ten Derden, dat de contradiciien, aan de zyde van de Oost - Indifche Compagnie daar tegen gemoveerd, in geenen deele zodanig gewigt hebben, als 'er zoude nodig zyn , om de Jiirtificatie van het ten deze meergemeld verzoek van Chamock te enerveeren.-^ Weshalven de Suppliant deze zyne Ampliatie* Vlemorie befluit , met den inhoud van dezelve erbiediglyk aan de rechtmaatige en weldaadige verweegmgen van Uw Hoog Mogende te onsrwerpen. Imploreerende wyders in en op alles Uwer Hoog Mogende Souveraine DispoGtie.  JAARBOEKEN. Augustus, 1792. 102] Men leest ook thans, in de Deenfche Nieuwspapieren, ten dienfte van de Scheepvaart, deze bekendmaaking: „ Tot naricht voor de Scheepvaart dient, „ dat een gedeelte van den Tooren te Bas* „ nees, wegens bouwvalligheid, dezen Zo„ mer moet worden afgebroken, hoe gaar„ ne ook de Eigenaar van Basnees dit oude „ gedenkftuk hadt willen verfchoonen." — Basnees ligt op de Kust van Zeeland, tusfchen Corfbeur en Koltfieenberg. De Kooplieden te Londen hebben, zedert eenigen tyd, zulke aanraerklyke commisfien uit de Amerikaanfche Staaten ontfangen , dat de goederen, die den 8 dezer maand Augustus aan den tol wierden aangegeeven, dien dag alleen de waarde beliepen van 160000 P. Sterl. Ook gaat onze Koophandel op onze bezittingen in Noord - Amerika zeer voordeelig, gemerkt de laatst aangekomen Schepen van Quebec niet alleen nieuwe orders, maar tevens voor het beloop van 100,000 P. Sterl. hebben mede gebragt. Daar tegen fchynt onze Groenlandfche Visfchery merklyk te verminderen; altans daar in het jaar 1787 nog 246 Scheepen derwaart gezonden zyn, heeft men 'er dit jaar niet sneer dan 107 uitgerust, waar van, volgens de reeds ingekomen berigten, 'er verfcheiden ledig terug komen. Zzz FRANs Amsterdam.  io2* NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel. dam. FRANSCHE EFFECTEN. Paiys den 2 jfuny. Oost-Indifche Aér.ien van 25:00 Liv. Ka«. piraal 1030. Nieuwe dito van loooLiv. 1025, Actiën van Beln. Kasfa van 3500 Liv. 3775. Actiën op de Wateren van Parys van 1200 Liv. 410, Lotery van April 1783 — Dito van Oétober 1783 Negociatie 125" MUL. in December 1784, 2§ pC. verlies. Dito van 80 Mill. in December 1785, 4pC. verlies. Wisfel • Cours op Amfterdam 32^, op Londen 17^. De Algeméene Vergadering der Maatfchappy tot nut van 't Algemeen, den 16 Augustus door den Heer Joachtm Frednk Muller geopend zynde, met eene Redevoering, ten onderwerpe hebbende een betoog: „ Dat hy, welke het geluk van andes, ren bevordert, tevens ook het zyne ver„ meerdert;" wierdt het volgend bericht, wegens de uitgefchreeven Prysvraagen, den Leden bekend gemaakt: Art. 1. Dat ,op de Vraag: waarin beftaat het ware weezen van 't Christendom? geene Verhandeling aan de Vraag zodanig voldaan hadt, dat aan een dezer de uitgeloofde Eereprys konde worden toegeweezen; als misfende dezelve dien bevattelyken ftyl, dien klaaren en bondigen voordrag?  JAARBOEKEN, Aiïgüstus, 1792. 1023 dragt van zaaken, of die onzydigheid, ten aanzien van het Godsdienftige, welke de grondwetten der Maatfchappy vorderden. De Vergadering befloor, de Vraag niet Weder op te geeven. 2. Dat aan de Vraag, voor welke zedenlyke verbeteringen, uit het gebod van de. liefde des Naalten ontleend, zyr< de Ambachten , Kunften, Neeringen, en vooral dé Koophandel vatbaar? het best voldaan hadt de Verhandeling getekend met de Spreuk: Alle dingen zyn rein den Rèinen, van welke Schryver bleek te zyn, den Heer J. van Manen Adfz , te Creveld in 't Graaffchap Meurs, wien dan ook de Gouden Eerepen' rang is toegeweezen. 3. Dat op de Vraag: Aangaande eenC beknopte Nederduitfche Grammatica, de Gouden Medaille en daarby uitgeloofde Prtefriie, was toegeweezen aan de Verhandeling met de Zinfpreuk: Het past ieder Volk pyaé eigene laai op te bouwen, ten kate l 18., zynde de Schryver de Wel-Eerwaarde Heer Lambertus van Bolhuis,Predikant te Groningen, Lid van de Leydfche Maatfchappy der Nederlandfche Letterkunde. 4. Dat op de Vraag, aangaande eene Logica of befchaaving des verftand ten Nutte van 'c Algemeen, geene Verhandeling was Z z z 2 ifi- dam;  Am- steldam. 1024 NIEUWE NEDERLANDSCHE ingekomen ; de Vergadering befloot deze Vraag in te trekken. 5. Dat aan de Vraag aangaande het Onwrikbaar verband tusfchen Deugd en het waarachtig Geluk enz., de Gouden Eerprys waardig gekeurd wierdr. de Verhandeling onder de Spreuk: Hy, cis zyn God verlaat, bewerkt zyn ramp en druk, Hy, die de deugd verzaakt, verzaakt ook zyn geluk. G E L L E R T. Zynde derzelver Schryver den Wel-Eerw. Heer Jacob Hendrik Floh, Leeraar in de Gemeente der Doopsgezinden teEndfchede. Een uitvoeriger bericht aangaande de ingekomen Prysverhandelingen, is te vinden in de Letterbode. 6. Vervolgens werden ter beantwoording opgegeeven. 1. Kortefchets derVerpligtingen vaneenen braaien Huisvader, en zulk eene Huismoeder, in 't gemeen Burgerlyk leeven, benevens eene aanwyzing der gemeene oor zaaken, waar door in zo veele huishoudingen zo weinig ge» luk plaats heeft.  JAARBOEKEN, Augustus, i?02\ 1025 s. Welkt zyn de best gefchiktfte middelen, om bet nog heerfchend vooroordeel tegens de Maatfchappy Tot Nut van 't Algemeen weg té nsemen ? 3. Welke zyn de gebreken in die Schooien, waar in de Jeugd van den gemeenen Burger ■ (land onderweezen wordt? —Daar de genoemde "jeugd geene private genoegzaame Onderwyzen genieten kan ; welke zoude de befte Schoolinrichting zyn, om haar tot Nyverheid en goede Zeden., en tot dien trap van kundigheden te vrmen, welken voor haaren toekomenden werkzamen (land, in 't Algemeen vereischt wordt, en welke zyn de gefchiktfte middelen, om deze inrichting tot ft and te brengen. Om te beantwoorden- lèor den 1 van Sprokkelmaand 1794. De Vraagen in 't voorige Jaar opgegeeven, om te beantwoorden voor dei eerllen Van Sprokkelmaand 1793, zyn in gemelde Algeméene Kunst- en Letterbode No. >xiy. te vinden, als ook de voorwaarden,naaf welke de Verhandelingen moeten ingerichÉ worden. Uit naam der Maatfchappy, Dr. M. NIEUWENHU1ZEN, Secretaris." Wy hebben verzuimd in ons Rukje voor Zzz 3 Mei Am- STBfc* dam«  i02t> NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM. Mei dezes jaars, gewag te maaken van da openbare en mannelyke verdediging , door den Heer C. C. Six, Student in de Rechtsgeleerdheid aan het Athenaum Illuftre dezer Stad, op maandag den 23 Mei, onder voorzitting van den Hoogleeraar H. C.Cr as. Het onderwerp der verhandeling van den Heer Six blykt uit den Ty tel: Uisputatio Hifiorico Juridica de Edi&o Natmetetifi. Protefiantibus ab Henrico IV, dato; a Ludovico XIV, rurfus erepto. Dat is: „ Gefchied-, „ en Rechtskundige Verhandeling over het „ Edicr. van Nantes, aan de Protestanten „ door Hendrik den IV. gegeeven, maar door Lodewyk den XIV. wederom ontnomen. De toevloed van geleerde lieden uit allerlye Randen, was aanzienlyk, en zettede deze plegtigheid veel luifter by. Dusdanige openbare blyk van vernuft, be-. Icwaamheid en vlyt heeft zeer veel nut, en men moet den Amfteldamfchen Geleerden het recht doen van te erkennen, dac zy, niettegenftaande de veelvuldiger bezigheden in eene grotere Had, gaarne opkomen , en van de bekwaamheden hunner jonge medeburgeren getuigen zyn: en dan ook dusdanige actus door hunne tegenwoordigheid luister byzettende, de eergierigheid der jeugd opwekken en aanmoedigen, waarom het zo veel meer ook de pligt dier jeugd is, om het Athenaum Illuftre niet vaar wel te zeggen, zonder al vorens aan hunne medeburgeren ewyzen van hunne vor-  JAARBOEKEN, éugusm, 1702. 1017 vorderingen te geven, en open te leggen, Am* wat haare Vaderliad , en Vaderland van stelhaare kunde, bekwaamheid en yver te wagten hebben! Rotterdam. Van wege den Raad ter Admiraliteit op de Maaze, is het navolgende bekend gemaakt. Voor eerst omtrend het Last- en Veilgeld, aldus; De Raad ter Admiraliteit op de Maze, notificeert by dezen, aan de Commercioerende Ingezetenen en allen de geenen die zulks zoude mogen aangaan , dat, in gevolge Hun Hoog- Mogende Refolutie van den 11 Juny dezes Jaars, tot ftyving en fteiking van het Fonds van het Perhoogde Last- en Veilgeld, dit Veilgeld by de re. fpedtive Ontfangers van dit middel mede zal worden geheven van alle die goederen, welken by eene verdubbeling van het zelve aan de heffing van die belasting worden onderworpen, en dien volgende , even gelyk van alle goederen, over Zee, of langs de Wadden inkomende en uitgaande , van of naar alle oorden in ■ t generaal; fpecialyk mede van alle goederen , waar van recognitie word betaald aan de Heeren Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de Interims -directie over de West - Indifche Colonien , gehoort hebbende onder het Ottroy van de gewezene West-Indifche Compagnie , en vervolgens aan den op te rigten Raad der Colonien; mitsgaders nog van al het geen uit of naar Afrika en Noord-Amerika Zzz 4 word  i028 NlEüWE NEDERLANDSCHË Rotterdam. Bekendmakingnopens Last- e, Vcilgeh Gedaan in den Rade den 7 Augustus 1792. Ten anderen nog omtrend den Rhyn* Vaart, in dezer voege: T"\e Gecommitteerde Raden ter Admiraliteit op A-y de Maze doen te weeten: dat Hun Hoog Mogende , vermits de Conciliatoiren door Hun Hoog Mogend-j te meermalen ^eproponeert, niet zyn aangenomen, hebben goedgevonden, dat Schippers den Rhyn bevarende, zullen moeten voorzien zyn met ingevulde Vragtbrieven niet alleen, zoals voor deze pleeg te gefchieden, maar dat ook ZynePruisfifche Majefteit door deszelfs Extraordinaris Knvoyé den Heer Grave van Keiler, aan Hun Hoog. Mogende heeft doen voordragen, dat hoogstgedagte Zyne Majefteit gerefolveert heeft, na den eerften September aanftaande, geen Vaartuigen te laten pasferen, als die voorzien zyn met Cognosfe- men-* word aangebragt en uitgevoerd; maar dat van deze belasting zullen blyven geëximeert de goederen , welken op en van de Colonien van Surinamen , de Berbices, Esfequebo en Demerary, in- of uitgevoert worden. En dat wyders het Placaat van Hun Hoog Mogende , van den 6 Juny 1702, omtrent de bemaling der Veilgelden gearrefteert, met opzigt op het regt van de benaderingen (welke in gevolge het 10 Articul agter 't Generaal Placaat en Lyst van den dig in deze aanranding betrokken. Dan, nog andere daden hebben maar al te veel gebillykt de vrees voor een Vyandlyken inval, welke de bedreigende toebereidzelen der Franfchen op de Grenzen, federt een geruimen tyd inDuitschland verwekt hadden. De landen van het Bisdom Bazel, een onbetwistbaar gedeelte van het Ryk, zyn bezet geworden door een Detachement Franfclien , die ze Aaaa 5 nog Redenen yanOor* log door Pruisfen icgen Frankr»  io44 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■Redenen van Oorlog dpor Pruisfen i- ■■■■/ Frankr. i \ 1 ] t i 1 8 1 1 c i r c h b I e d h g é Vi d nog in hunne magt hebben en 'er op discretie leeven. De invallen door de Troepen van die zelfde Natie of van de Rebellen, onder haar opzigt by een getrokken , hebben een gedeelte van het Land van Luik verwoest eu het was genoegzaam zeker te voorzien, dat, zo dra de omftandigheden van den Oorlog zulks fchenen aan te raden, 3e andere Provinciën van Duitschland het zelfde ot zouden ondergaan hebben, en het is genoeg ierzelver plaatslykc gelegenheid te kennen om iet gevaar te begrypen, aan 't welk zy, zonder ophouden, zouden blootgefteld zyn. Het zoude overbodig zvn in verdere omftanligheden te treden van gebeurtenisfen, die men tonde bybrengsn; zy zyn wereldkundig en geteel Europa is 'er de getuigen van geweest en is iet nog dajglyks; ook is het gelyklvk onnodig je klaarblykelyke onrechtvaardigheid der Franche aanranding aan den dag te leggen. Indien iet mogclyk ware, dat 'er eenig twyffeling dien aneaande konde plaats hebben, zoude die geeel en al weggenomen worden, voor hun, die, iet onzydigheid, de klemmende argumenten zouen willen overweegen, welken gevonden woren in de Staatsltukken van het Weener Hof. Zyne Prnisfifche Maiefteit heeft zich, geduumde een langen tyd, met de hoop gevleid , dat mdelyk, na zo veele beroeringen en ongeregelde andelingen, de Perfoonen, welken het Franfche Siluur in handen hadden, tot beginfelen van ïmatigdheid en verftand zouden wederkeereii, a dus de uiterften vermyd hebben, tot welken 2 zaaken ongelukkig gekomen zyn : met dat :ilzaam oogmerk was het, dat hy, van het ben der Krygstoerustingen van Frankryk, aan i Grenzen van het Keizerryk, gegrond op de :rleende fchuilplaatsgeeving aan de geëmigreer: Franfchen, zyn Minister te Parys, den Graaf Van  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1045 Van Goltz, gelaste, om aan het Ministerie van Zyne Allerchristelyke Majefteit te vtrkiaaren, even gelyk de Chargé d'Affaires van Zyne MajeReit, den toen regeerenden Keizer, order had te doen: ,, Dat hy een inval van Franfche Trou„ pen , op het grondgebied van het Duitfehe „ Ryk, als eene Oor logs- Verklaaring aaumer„ ken en 'er zich met alle zyne magt tegen ver,, zetten zoude." Dezelfde Minister voegde zich, ingevolge zyne ontfangen orders, herhaalde malen by de vertogen van bovengemelde Chargé d'Affaires, met op de ftelligRe wyze te verklaaren, dat de Koning onveranderlyk den zelfden lyn met zyne Apostolifche Majefteit, in opzicht der Franfche zaaken, zoude trekken. De uitkomst heeft doen zien , hoe ongegrond de verwagting des Konings was, met'betrekking tot de uitwerking, welke hy zich van die krachtige verklaaringen beloofde; doch ten minften zal de party, welker woefte befluitcn de vyandelykhe. den hebben veroorzaakt, nimmer 011 wetenheid kunnen voorwenden, omtrent de meening van zyne Majefteit ; en het is ,meer byzonder aan haar, doch algemeen aan de openbaar bekende grondbeginfelen der twee Nationale Vergaderingen, grondbeginfelen die alle Regeeringen aanvallen en op hunne fundamenten willen doen fchudden , dat Frankryk de vergieting van hei menfehen bloed en de rampen, die de tegenwoor dige omttandigheden reeds gevorderd hebben, er nog over het zelve kunnen doen komen, te wy ten heeft. Vereenigd met zyne Apostolifche Ma jefteit, door de banden van eene naauwe en defenüve Alliantie, zoude Zyne Pruiffifche Mafe Reit op eene met zyne Verbindtenisfen ltrydig< wyze gehandeld hebben, dooreen fti! aanfehou wer te blyven van den Oorlog, dien Souvenir aangedaan. Hy heeft dus niet geaarfeld, zyr Mi Redenen sanOor- log door Pruisfen tegen Frankr. 1 i  1046 NIEUWE NEDERLANDSCHE Redenen vanOor- loft door Pruisfen tegen Frankr. I « t i j ! 1 1 i ( i i < l 1 t r c Minister uit Parys terug te roepen en zich met ernst tot verdediging van zyn Bondgenoot te wenden, Een voornaam Lid van het Duitfehe Ligchaam zynde, is hy, daarenboven, uitdien hoofde, aan zyne betrekkingen verpligt, tot hulp van zyne Mede Staaten , tegen de aanvallen, die zy reeds hebben ondergaan, en waar mede zy nog daaglyks bedreigd worden , op te trekken: dus is het uit de dubbele betrekking van geallieerden Zyner Apostolifche Majefteit eii van magtigcn Staat des Keizerryks, dat Zyne Malefteit de Wapenen aangrypt , terwyl de veriedtging der Staaten van dien Monarch en van 3uitschland, de eerfte oogmerken zyner wapening zyn. 1 Dan, de Koning zoude niet, dan onvolledig de ïronden, die hy daar beleden heeft, vervullen , inlien hy de pogingen zyner wapenen niet uitftrekte ot een ander foort van verdediging, waar toezyie patriotfche gevoelens hem gelyklyk verpligten. eder weet, hoe de Nationaaler Vergadering van frankryk, met verachting der geheiligdfte wetten -an bet recht der Volkeren, en tegen den duidly:en inhoud der Tra&aaten, deD Duitfchen Prinfen ïunne rechten en onbetwistbaare Bezittingen in len Elzas en Lotharingen heeft ontroofd; terwyl le deduttien, welken verfcheiden dezer Prinsfen ;elfs hebben doen publiek maken, zo wel als de aadplegingen en befluiten van den Ryksdag te Re;ensburg, over deze gewigtige Zaak, aan allen , lie 'er kennis van willen hebben, de overtuigendste iewyzen kunnen geeven van de onbillykheid der andelmgen van het Franfche Gouvernement, dat, ot nu toe, om de beledigde partye te gemoet te omen, niet dan geheel ongenoegzaamc en onaaneemlyke fchadeloosftellingen , en dat nog onder nkelde beloften en dreigende maatregelen verzeld , eeft voorgeflagen. Het is den Koning cn zyne dcQr«  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 104? doorluchtiga Bondgenoot waardig, recht te doen erlangen aan die onderdrukte Prinsfen, en dus de trouw der Traclaaten, de eenige zuil der vereeniging en het wederkeerig vertrouwen der Volkeren, zo wel als den wezenlyken grondflag van hunne zekerheid en geluk, te handhaven. Eindelyk is het laatfte oogmerk der wapenen van den Koning nog veel uitgeftrekter dan het vorige, en niet minder waardig aan de wyze en weldoende gevoelens van de geallieerde Hoven : het ftrekt tot voorkoming der onberekenbare rampen, welken 'er nog voor Frankryk, voor Europa, voor de geheele meDSchlykheid, zouden kunnen ontftaan, uit dien doodlyken geest van een algemeen gebrek aan ondergefchiktbeid, van omverwerping van alle gezag, van losbandigheid en Regeringloosheid, welkers voortgang reeds, door de droevige ondervinding moest gefluit zyn geweest. Er is geere Mogendheid , die belang heeft in het behoud van het evenwigt van Europa, aan wien het onverfchiilig kan zyn, om het Koningryk van Frankryk, het welk voorheen een zo groot overwigt aan die balans gaf, langer ten prooi te zien aan binnenlandfche beroerten en aan de yslykheden van wanorde en Regeringloosheid, welken, om zo te zeggen, des> zelfs Staatkundig beflaan hebben vernietigd; 'er is geen Franschman^ die waarlyk zyn Vaderland bemint, welke niet vuurig moet verlangen dezelven te zien eindigen; rindelyk, niemant, een opregt Vriend van het Menschdom zynde, kan anders wenfchen , dan palen gezet te zien, het zy aan dat wonderftuk van verkeerd begreepen vryheid, welkers verblindend fchaduwbeeld de volkeren ver van den weg des waren geluks afleid, door het verbreken der gelukkige banden van de verknogtheid en het vertrouwen, welken hen moeten verbinden aan de Vorften, hunne Vaders en Belchermers ; het zy boven al aan den dollen hoop Rtdene.il yanOor- log door Pruisfen tegen Franke  ÏÖ48 NIEUWE NEDERLANDSCHE Red ener, yuttüor- l< g ^nor F.-uisfen tegen Frankr. i < ] i t i i i i i i i 2 r i hoop der boozen, die het onzag voor de Regeeringen niets anders zoeken te vernielen, dan om het op de puinhoopen der troonen aan den afgod van hunne onverzadelyke ambitie, of van een laag belang, op te offeren. üe Regeeringloosheid in Frankryk te doen ophouden , ten dien einde eene wettige magt tö herRellen , op de wezenlyke gronden van eene Monarchale Regeering, en daar door ook de aniere Gouvernementen, tegen de aanvallen en verwoedende pogingen . van een razenden hoop, te verzekeren, zyn de groote oogmerken, welkende Koning en zyn Geallieerde, zich nog voordellen; overtuigd, in deze edele onderneming, niet alleen van de goedkeuring der Mogendheden van geheel Europa, die 'er al de billykheid en noodzaaklykieid van erkennen , maar ook in het algemeen ran de toeflemming en de wenfchen van ieder, lie oprecht belang in het geluk van bet Menschyk gedacht fteld. Zyne Majedeit is egter zeer verwyderd, om an de geheele Franfche Natie de Rhuld der on;elukkige omdandigheden te wyten, welke hem loodziken de wapenen op te vatten. Hy is overuigd, dat een gedeelte, en ongetwyffeld het talykde , van die achtingwaardige Natie, een af;ryzen heeft van de buitenfpoorigheden eener al e mag ige party , de gevaaren erkent aan wel;en derzelver kunstgreepen ha r blootfteld, en ruurig verlangt de wederkeering der Juditie, der irde en des vredes, ongelukkig doet de < n. erjnding zien, dat de kortdondige invloed van deze iarty maar al te wezenlyk is, ofichoon de uitom.st reeds getoond heeft de nietigheid van derelver ftrafwaardige ontwerpen, gegrond op opyrcn, die zy alleen zoekt te verwekken. Het verfchil van denk wyze onder wt lmeenene menfchen , hoe zeker zulks beltaat, is egter op  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1049 op dit tydftip nog niet daadlyk te befpeuren; dan, Zyne Majefteit hoopt, dat zy eindiyk de oogen openende voor den fchrikver wekken de Staat van hun Vaderland, al de kr gt zullen vertoon en,, welke zulk eene rechtvaardige zaak moet inboezemen ; en de Trouppes der Bondgenooten die op hunne Grenzen verzameld zyn aanziende als Befchermers en waare Vrienden, welkers Wapenen door de Voorzienigheid Raan begunftigd te worden , zullen zy de oproerigen, die Frankryk in verwarring gebragt hebben , en die alleen verantwoordelyk zullen zyn voor het bloed, het welk hnnne misdadige ondernemingen zullen hebben doen ftroomen , op hunnen regten prys weten Rellen. Berlyn den 26 Juny 1792. Van het zelfde gewigt is een ftuk, ovei het welk veel is gefproken, en gefchreven. namelyk eene DECLARATIE, door Zyne Vor ftelyke Doorluchtigheid den re geerende Hertog van BRUNS WYK LÜNENBURG, com mandeerende de gecombineerd Arméeën van Hunne Majedcitc. den KEIZER en den KONINC VAN PRÜISSEN, aan dc In wooners van FRANKRYK gt addresfeert. TJunne Majefteiten de Keizer en de Koning va Pruisfchen, my het comroandement der gecon bineerde Arméeën toevertrouwd hebbende, welt zy op de Grenzen van Frankryk hebben doen ve Zi R edenê'h vanOor- ' r door Pruisfen tegen Frankr. * t • 1 l" e  ioj;o NIEUWE NEDERLANDSCHÈ Declar. van den Hertog Van Brunsw. tegen Frankr. i i i i i zamelen, zo heb ik aan de Inwooners van dat Koningryk de redenen willen openleggen welke de beide Souvereinen tot derzelver maatregelen hebben doen befluiten en de intentien, door welke zy geleid worden. Zy die de teugels der adminiftratie in Frankryk hebben geufurpeerd, hebben, na eene willekeurige affchaffing der rechten en bezittingen der Duitfehe Vorften in den Elzas en Lotharingen, na tegens de geheiligde perfoon des Konings en deszelfs doorluchtige familie geweld en attentaaten te plegen, welke oog dagelyks aanhouden, eindelyk de maat vol gemeeten , met het doen verklaaren van een onrechtvaardigen Oorlog aan Zyne Majefteit den Keizer < en het aanvallen op zyne Provinciën in de Nederlanden. Eenige der bezittingen van het Duitféhe Ryk zyn in dezen aanval mede behaald geweest, ffl veele andere zyn het zelve gevaar niet ontkomen, dan met toe te geeven aan de onredelyke dreigementen van de dominante party en derzelver zenlelingen. Zyne Majefteit de Koning van Pruisfen, die met Zyne Keizerlyke Majefteit door eene naauwe en defenfive verbintenis vereenigd ,en zelfs een Drepondereerend Lid is van het Duitfehe Ligchaam , leeft zich dierhalven niet kunnen ontheffen van tót syftand van zynen Geallieerde en Medeftander te' narcheeren, en het is onder deze dubbele betrekring dat hy de verdediging van dezen Monarch en' ?an Duitschland opneemt. By deze groote belangens komt nog een even gevichtig doeleinde, het geen de beide Souvereinen" er harte gaat, namelyk, van de Regeeringloosbeicï n Frankryk te doen eindigen, zo wel als de aat>■andingen tegens den throon en het outaar. de wetige magt te herftellen, den Koning de hem benonene veiligheid en vryheid weder te bezorgen , en hen*  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1051 hem in Haat te Hellen van het wettige gezag, dat hem toekomt, te oeffenen. Overtuigd, dat het gezonde gedeelte der Franfche Natie , de excesfen verfoeit van eene Faclie, die haar onder het juk houdt, en dat het meerderdeel der Inwooners met ongeduld het oogenblik van hulp wacht, om zich openlyk te verklaaren tegens de hatelyke ondernemingen haarer onderdrukkers, worden zy door Zyne Majefteit den Keizer en Zyne Majefteit den Koning van Pruisfen genodigd, om zonder uitftel weder te keeren tot de wegen van recht, billykheid, ordre en vrede. Met deze oogmerken is het, dat ik ondergefchreeven GeneraalCommandant en Chef der beide Arméeën, verklaare; Art. 1 ) Dat de beide geallieerde Hoven, in den tegenwoordigen Oorlog gewikkeld door onweérftaanbaare omflandigheden, zich geen ander doelwit voordellen, dan het geluk van'Frankryk, zonder te pretendeeren zich ten haaren kosten door conquesten te bevoordeelen. 2. ) Dat zy niet meenen zich te bemoeyen met de huishoudelyke regeering in Frankryk; maar dat zy enkel willen den Koning, de Koningin en de Koninglyke Familie verlosfen van derzelver gevangenfchap, en aan Zyne Allerchristelykfte Majefteit de nodige veiligheid bezorgen, dat dezelve zonder gevaar en zonder hinder de convocatien kunne doen, welke hy zal goedvinden, en werken tot verzekering van het geluk zyner onderdaanen, volgens zyne beloften en zo veel van hem zal afhangen. 3. ) Dat de gecombineerde Armóeën zullen protegeeren de Steden , Vlekken , Dorpen, Perfoonen en Goederen van alle de geenen, die zich zullen on- Bbbb der. Der/ar, van den Hertog Van Brunsw. 'egen Frankr.  1052 NIEUWE NEDERLANDSCHK Dcclar, vau (kt, Jfertos Van Brunsw. tcgm Frankr. derwerpen aan den Koning, en dat zy zullen medewerken tot herftel van de orde en policie in «e« heel Frankryk. 4 J Dat de Nationaale Gardes worden gefommeerd, om by provifie te waaken voor de rust der Steden en ten Platte Landen, tot de veiligheid der Perfoonen en Goederen van alle de Franfchen tot op de komst der Trouppes van Hunne Keizerlyke en Koningiyke Majefteiten, of tot dat daaromtrent anders zal geordonneerd worden, op pcane van deswegen perfoneel te verantwoorden. Dat in tegendeel die van de Nationaale Gardes, welke zich verzet zullen hebben tegens de Trouppes der beide geallieerde Hoven, en die bevonden zullen worden met de wapenen in de hand, als vyand zullen gehandeld , en worden geftraft als rebellen tegens hunnen Koning, en als verhoorders van de gemeenerust. 5. ) Dat de G neraals, Officiers, Onder-Officiers en Soldaaten van de Franfche Trouppen van linie, insgelyks worden gefommeerd, om weder te keeren tot hunne oude getrouwheid, en zich op ftaande voet aan den Koning hunnen wettigen Souverain te onderwerpen. 6. ) Dat de Leden der Departementen, Districten en Municipaliteiten, insgelyks aan lyf en goed vcrantwoordelyk zullen zyn voor alle delicten, brandftichtingen, plunderingen, moorden en daadelykheden, welke zy niet notoirlyk getracht hebben in hun grondgebied te beletten. Dat zy insgelyks zullen gehouden zyn om provifioneel hunne amp'tsverrichtingen te vervolgen, tot datZyne AllerchristelykfteMajefteit,in volle vryheid hcrfteld, deswegen nader voorziening gedaan, of men in zynen naam dien aangaande anders tntusfehen zal heoben geordonneerd. 7)  JAARBOEKEN, Augustus. 1702. 1053 7. ) De Inwooners der Steden, Vlekken en Dorpen, welke zich tegens de Troupen van Hunne Keizerlyke en Koninglyke Majefteiten zouden durven defendeeren , en op dezelve vuur geeven, het zy in het vlakke veld, het zy door de vensters, deuren en gaten vaö hunne huizen, zullen terftond geftraft worden , volgens het ftrenge Oorlogsrecht , en hunne huizen gedemolieerd of verbrand. In tegendeel zullen alle de Inwooners der gezegde Steden, Vlekken en Dorpen, welke zich gereedelyk aan hunnen Koning onderwerpen, door hunne Poorten voor de Trouppen van Hunne Majefteiten te openen, terftond onder derzelver onmiddelyke fauvegarde genomen worden, hunne perfoonen , goederen en effecten zullen onder de befcherming der wetten zyn, en 'er zal voor de algeméene veiligheid van allen en een iegelyk van hun gezorgd worden. 8. ) DeStadParys en alle haare Inwooners, zonder onderfcheid, zullen gehouden zyn , zich op ftaande voet en zonder uitftel aan den Koning te onderwerpen, dezen Vorst in volle en volkomen vryheid te Rellen, en dus aan hem, gelyk aan alle de Koninglyke Perfoonen, de onfehendbaarheid en den eerbied te verzekeren, tot welke de onderdaanen jegens hunne Souverainen, door het recht der Natuur en der Volken, verplicht zyn. Stellende hunne Keizerlyke en Koninglyke Majeftei ten , voor alle evenementen, op hunne hoofden verantwoordelyk , om zonder hoop van pardon militair gerecht te worden, alle de Leden der Nationaale Vergadering, van het Departement, van het District, van de Municipditeit en van de Nationale Parysfche Gardes, Vrederechters en alle betrekkelyke anderen; verklaarende daarenboven Hunne gezegde Majefteiten, op hunne trouw en woord van Keizer en van Kocing, dat indien het Bbbb 2 Kas- Declar. van den Hertog Van Brunsw. 'egen Frankr.  10J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Declar. van den Hertog Van Brunsw, tegen Frankr. Kasteel der Thuilleries overweldigd of beledigd wordt, dat, indien 'er eenig het minde geweld , de minde belediging, wordt gedaan aan Hunne Majedciten den Koning en.de Koningin en de Koninglyke Familie , indien niet onmiddelyk voor hunne veiligheid, voor hun behoud en voor hunne vryheid gezorgd wordt, zy daar van eene voorbeeldige en eeuwig gedenkwaardige wraak zullen neemen, met de Stad Parys over te geeven aan eene militaire executie en geheele verwoesting, als ook de Gerevokeerden, die zich aan attentaaten fchuldig gemaakt hebben, aan hunne verdiende draden. Hunne Keizerlyke en Koninglyke Majefteiten belooven in tegendeel aan de Inwooners der Stad Parys , van hunne goede officien aan te wenden by Zyne Allerchristelykde Majefteit, ter verkryging van de vergiftenis voor hunne misdryven en dwalingen, en van de driktde maatregelen te neemen ter verzekering van hunne perfoonen en goederen , indien zy promptelyk en naauwkeurig gehoorzaamen aan de hier bóvenftaande vordering. Eindelyk, wyl Hunne Majefteiten geene wetten in Frankryk kunnen erkennen, dan die van den Koning zullen komen, wanneer hy eene volmaakte vryheid zal genieten , zo protesteeren zy by voorbaat tegens de outhenticiteit van alle de Declararien , welke in den naam zyner Allerchristelykde Majedeit mogten gedaan worden, zolang als Zyne geheiligde Perfoon, die van de Koningin en van de ganfche Familie niet wezenlyk in veiligheid zyn. Tot dit einde noodigen en verzoeken Hunne Keizerlyken en Koninglyken Majedeiten inftantelyk Zyne Allerchristelykde Majedeit , om de digcst aan zyne Grenzen gelegene Stad aan te wyzen, in welke hy goed zal vinden zich te begeven  Jaarboeken, Augustus, 1792. 1055 Ven met de Koningin en zyne Familie, onder eene goede en veilige Escorte, welke hem tot dat einde zal toegezonden worden, cp dat Zyne Allerchris telykfte Majefteit konne in alle veiligheid by zich roepen alle de Ministers en de Raadslieden, welke bet hem zal behagen te benoemen, zodanige beroe pingen doen als hy zal dienftig vinden, voorzien in de herftelling van de goede ordre, en het beftuur van zyn Koningryk reguleeren. - Eindelyk verklaar en verbind ik my nog in myn eigen naam en in myn opgemelde qualiteit, van overal de Trouppes, die aan myn commando toevertrouwd zyn , een goede en flipte manstucht te doen waarnemen, belovende te zullen met echtheiden gemaatigdheidhandelen,alle de wel gvi'ntentioneerde Onderdaanen, die zich ftil en vreedzaam zullen gedragen . en geen geweld te gebruiken dan jegens hen, die zich zullen ichulüg rr.aaken aan wederftand of aan kwaadwilligheid. Om deze redenen vermaan ik alle de Inwooners des Koningi yks ten allerfterkften en allerrnftanrel\kst, van zich niet te verzetten tegens den marsen en tegens de operatien der Trouppes, welken ik commandeere, maar van veeleer hun overal eene vrye doortocht en alle goedwilligheid , 'hulp en byftand, welke naar de omftahdigheden mochten te pas komen, te verkenen. Gegeven in het Hoofdquartier te Coblentz, den *s Juiy 1192. (JVas geteekend|) karel wilhelm ferdinand Hertog van Br Bbbb 3 De< Declar. van den Hertog Van Brunsw* tegen Frankr.  ÏÓ56" NIEUWE NEDERLANDSCHE Deze opmerkelyke Verklaaring is gevolgd van eene nadere Verklaaring van den 27 July 1792, van dezen inhoud: Nadere DECLARATIE van Zy ne Doorluchtige Hoogheid den re' geer enden Hertog van RRUNSWYK LUNENBURG, op die,•welke Zyne Doorluclitige Hoogheid, den 2j July, aan de Ingezeetenen v««FRANKRYK geaddresfeert heeft. r\e Declaratie, die ik, den 25 dezer, aan de In» woneren van Frankryk geaddresfeert heb, ge» dagteekend uit het Hoofdkwartier te Coblentz, had hun genoegzaam moeten onderrigten van de vastelyk bepaalde voornemens van Hunne Majefteiten den Keizer en Koning van Pruisfen, door aan my op te draagen het opperbevel over derzelver vereenigde legers. De vryheid en veiligheid van den geheiligden perlbon des Konings, der Koninginne en van de geheele Koninglyke Familie, een der voornaamfte redenen zynde, die aanleiding gegeeven hebben tot de overeenkomst tusfchen hunne Keizerlyke en Koninglyke Majefteiten, heb ik , door bovengemelde Declaratie, aan de ftad Parys en deszelfs inwoneren , bet befluit doen weeten , om hen de allerverfchriklykfte ftraf te doen ondergaan , in geval zy de minfte aanranding zoude doen op de veiligheid van Zyne Allerchristelykfte Majefteit, waar voor de ftad Parys byzonder verantwoordelyk gefteld is. Dan, zonder in een eenig punt af te gaan aan bet VIII Artikel van voorgemelde Declaratie van den 25 dezer, verklaar ik daarenboven,dat,indien, tegen alle verwagcing, door de trouwloosheid  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1057 heid en lafhartigheid van eenige Ingezetenen van Parys, de Koning, de Koningin, of eenig ander perfoofl van de Koninglyke Familie in die ftad mogt worden opgeligt, alle lieden en plaatfen, hoegenaamd , welke zich tegen derzelver door togt niet zullen aankanten en op den weg tegenhouden , het zelfde lot zullen ondergaan, waar mede de ftad Parys bedreigd is, en dat de weg, die de vervoerders van den Koning en de Koninglyke Familie nemen zullen, zal getekend worden door een reeks voorbeelden van ftraffen over de aanftokers, zo wel als over de uitvoerders, van zulk een onvergeeflyk bedryf. Alle de inwoners van Frankryk in het algemeen, röoeten zich houden gewaarfchouwd te zyn wegen het gevaar, dat hun bedreigd , en 't welk zy niet zullen ontfnappen, ten zy zich met al hun magt en middelen verzetten tegen de vervoering van den Koring en de Koninglyke Familie, naar welke plaats de oproerigen dezelven ook zouden trachten te vervoeren. Hunne Keizerlyke en Koninglyke Majefteiten zullen de vryheid der keuze van Zyne Allercbristelykfte Majefteit, omtrent de plaats zyner retraite , niet erkennen, ingevalle hy zoude oordeelen aan het verzoek te moeten voldoen, het welk zy hem gedaan hebben, ten zy die retraite ge* fchied onder het escorte, het welk zy hem hebben aangeboden. Alle declaratien hoegenaamd, op naam van Zyne Allerchristelykfte Majefteit gedaan, ftrydig meC het geëischte van Hunne Keizerlyke en Koninglyke Majefteiten, zullen dien volgens voor nul en van geener waarde gehouden worden. Bbbb 4 Ge» Nadere Declar. van den Hertog Van Bruna. wyk.  1058 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gegeven in het Hoofdquartier te Coblentz, den 27 July 1792. KAREL WILHELM FERDINAND, Hertog van Brunswyk-Lunenburg. Poolen. De gebeurtenisfen van dit Land en Volk geeven ook niet weinig ftoffe tot opmerking. De omwending van zaaken, welken het Staatsbeftier aangaan, in dit Ryk, van den 3 Mei 179, is bekend. Thans fchynt al wat toen verrigt is, wederom door uitheemfche Magt te zullen vernietigd worden. Hieromtrend zonden een brief des Konings van Pruisfen, aan den Graaf Van Gohz te Warfchauw, van den 16 Mei 1791, nopens 't gebeurde op den 3 Mei 1791, de brief des Konings van Polen aan den Koning van Pruisfen, van den 31 Mei 1792, en het antwoord van dezen laatften van den 3 Juny 179 >, al vry wat ligt kunnen geeven; maar ons bedek gedoogt niet die Rukken, hoe gewigtig ook, mede te deelen. Dit alleen moeten wy hier aanteekenen, dat de Republiek Poolen zig tot de Hooge Regeering van Engeland gewend heeft en haare bemiddeling verzogt, „ ten einde by „ den Koning van Pruisfen uit te werken, „ das  JAARBOEKEN, Augustus, 1792. 1059 „ dat die Monarch geen deel neeme in de vyandelykheden, met welke de Keizerin „ van Rusland dat reeds gefmaldeeld Ryk „ bedreigt." Welke vrugt dit verzoek van bemiddeling moge hebben, kan alleen de tyd leeren. VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Dordrecht. Ter Vegaderinge der Algeméene Staaten in 's Hage heeft den Heer Mr. Pie. ter van der Straaten , Raad in de Vroedfcbap der Stad Hoorn, den Eed af gelegd, als Gontrarolleur der Convoyen en Licenten in deze Stad. Leyden. Den 9 Augustus is tot eerften Burgemeefter dezer Stad aangefteld den Heer Mr. Adriaan van Heusden, in plaats van wylen den Heer Mr. Simon Drolenvaux. A M s t e l d a m. Den 7 Augustus is alhier, in het 61 jaar zyns ouderdoms,overleden,den Hserjan van Manelis, Heer van Sandvoordt, Oud-Scheepen, mitsgaders Collonel van de Manhafte Burgery, en Directeur van de Colonie de Berbice. Den 10 Augustus overleedr op deszelfs Hofftede Leydayn, ckn Heer Mr. Jan van Loon, Commisfaris dezer Stad , in den ouderdom van ruim 67 jaaren. Bbbb j Rot-  iööo NIEUWE NEDERLANDSCHE Veranderingonder de hoo ge en lage Amte- naars,■ enz. 3 1 1 I 1 ] 1 ( C d h I $ V C v V d 2 II I i v Rotterdam. Alhier is in den ouderdom vao 59 jaaren, overleden, den Heer Mr. Arnout van Zuylen van Nyevelt, Secretaris van de Weeskamer dezer Stad: in wiens plaats den Heer Coilot i'Escury, tot Secretaris is aangeReld. Alkmaar. Den Heer IV. ten Houte, is door Surgemeefters en Regeerders dezer Stad, aangeleid als Lector in de Ontleed- Heel- en Vroed:unde, mitsgaders Stads Vroedmeefter, en heeft net eene openbaare Inwydings- Redevoering deze tost aanvaard. Monnickendam. Den 9 Augustus den gevoonen dag van de verandering der Regeering deer Stad, zyn tot Burgemeefteren verkooren, de idele Groot Achtbaare Heeren Mr. Dirk de jeeuw, J*cob Soet, Theunis Hondius en Jaob Hooykaas. Wyders zyn uit een overgelevere Nominatie, door Zyne Doorluchtige Hoogheid en Heere Prinfe Erflladhouder tot Scheepenen verozen de Edele Achtbiare Heeren Jan baan, Dirk "eizer, jFan Gorter, Jacob Karres, Jan Schiper, Cornelis van Zanten en Gerrit Hondius, 'heunis Zoon. En tot Scheepenen - Commisfarisfen an des Gemeenelands Middelen, Jan Baan, Jan '■orter en Cornelis van Zanten. Middelburg. Den 14 Augustus, de brief m verkiezing uit de jaarlykfche Nominatie ter ;rnieuwiag van de Wet dezer Stad geopend zyn;, is bevonden, dat op den 8 dezer maand, door yne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfadhouder, zyn benoemd tot Burgemeefters de dele Achtbare Heeren Mr. Jacobus Johannes e B ruyn en Mr. Gerard van Cittgrs , in plaats m de Edele Achtbaare Heeren Mr. Wilhem siarnit Kien van Qtters en Mr. Jan Jacobus Mac- quet,  JAARBOEKEN, Augustus, 1794- I<*1 quet, dewelke voorzittende Scheepenen zyn geworden ; tot Scheepenen de Edele Achtbaare Heeren Mr. Zacharias Paspoort, Mr. Pieter Claude van Goethem, Mr. Confiantyn Jan Danckaarts en Johan Pieter Landsheer, in plaats van de Edele Achtbaare Heeren Mr. Johan Willem Schor er, Mr. Wilhem Jacob Huysfen, Jan Stagorinus en Mr. Cornelis Cromftrien Evertfen ; welke Heeren vervolgens door de Edele Achtbaare Heeren Burgemeefters en Scheepenen wederom tot Raaden zyn aangefteld. Utrecht. Alhier is in den ouderdom van byna 88 jaaren, overleden, den Hoog Geleerden Heer Joannes Oosterdyk Schacht, Profeslbr in de Medicynen aan dezer Stads Academie, zedert den jaare 1739* LYST VERANderingonder de hooge en lage Amtknaars , enz.  10*2 NIEUWE NEDERL. JAARB., Augustus, 179a. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHELDE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam dm 20 Augustus, by de Z. Zak. Tarw Owie Z. en Vi. 18 a 20 R ■ " Nieuwe dito i8a2o|B blaguwe 16 a 18 S Rogge Zeeuws en Inl. 11 a 12 Ü Erwten Groene 15 £ i<; S witte is a 18 by 't Last. Boekweit op 156 8 a jod! Gerst Winter i8*a20ee *— Zomer 19 a 20 eC Mout Inlands löiaiSéoe HAvaaZ. enlnLBrouw 14^ 15* c£ Rotterdam dm 20 Augustus. Haver dito Voer 13a I4ie£ Vr.en Gron.Brou w 1 6a 18 o£ - 111 ■ dito Voer iaai^oC paakdbboonen . 22 a 22i oC Duivergonen 22 a 23 e£ Koclz «DZeeuws enVI.41 a42icC Moutwtn 7 dCdc3cVt. by den Steen. Vlas Allerbeit • 46 a 50 ft. — Best 36 a 45 ft. —— Middelfoort 31 a 35 ft. Gemeen 26 a 30 ft. - Allergemeenst 24 a 25 ft.  NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, September. MDCCXCII. HOLLAND. 'sGravenhage. Wy hebben te voren in onze Nieü-'sgrawe Nederlandsche Jaarboeken venha* van Juny 1791, twee Rapporten medege-CE* deeld; het een nopens den Griffier en Commies van Hun Hoog Mogende, van den 10 Cc cc De-  1C64 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGea6«« Mercurii den 30 M taald geworden , maar waar van den v ordragt altyd van wegens de Provincie van Zeeland gedaan is, en nog gereclameerd word , en zig voor het overige met die Concept-Refolutie, onder inhseüe hunner voorige Advifen, in zo verre daar van niet zyn afgegaan, een fpeciaal onder referve hunner vrye deliberatien op de repartitien der beide ftaaten van Oorlog zuiKn conformeeren. En zal Extract dezer Refolutie aan de voor* noemde Heerer ordinaire Gedeputeerden, en aan de Heeren van de Piovinciaale Rekenkamer, tot derzelver informatie en narigt refptcRvelyk worden gezonden. (Onder fiondf) Accordeert met voorfz. Register. (i/'as geteekend f) WILHEM ARNOÜT van CITTERS. De Provi-die van Holland bragt ook op den 7 September daar omtrend it Advys uit, vervat in een beiluit van den 5 daar te voren 5 Eeee ?. EX- 'sGka- VENIïA<» CE. - Advys van Zee* land no' pens de Quota's*  109(5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHA» ge. Advys van Ho land op dc Qut za's. EXTRACT uit dc RESOLUTIEN van dc Heeren STAATEN van HOLLAND en WEST-FRIESLAND, in Hun Edele Groot Mogende Vergaderingc genomen op Woensdag den y September I"92. 13y refumptie gedelibereert zynde op bet Rapport, ■- *-* den 29 der voorledene maand ter Vergadering aitgebragc door de Heeren van de Ridderfchap, en - verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerdens tot de zaaken van de Financien, hebbende , in gevolge en ter voldoeninge van Hun Edele Groot Mogende Refolutie commisforiaal van den 18 July te voren, met de Heeren Gecommitteerde Raadén, in den Haag en te Hoorn refideerende, geëxamineerd een Misfive van de Heeren Staaten Generaal der VereenigdeNederlanden, gefchreeven in den Haag den 29 Juny dezes jaars, waar by dezelve aan de Heeren Staaten der refpeclive Provinciën hebben toegezonden twee Concept-Refolutien , als een op het Rapport van den 30 Mey, over de bepaling der Lasten of Aandeelen, die degezamentlyke Provinciën, het Landfchap Drenthe en het Resfort van de Generaliteit in de gewoone, en de Provinciën met het Landfchap Drenthe, in de buitengewoone Lasten van de Unie, zouden behooren te dragen; en een tweeden, rakende de Lasten, die voor het vervolg de ftaaten van Oorlog zouden uitmaken; alles breder by dezelve Misfive en Bylaagen vermeld. Is goedgevonden en verdaan , in de gemelde Concept - Refolutien van wegens Hun Edele Groot Mo-  JAARBOEKEN, September, 1792. 1097 Mogende te confenteeren, en daar mede te be kroonen de menigvuldige toegeeflykheden, welke Hun Edele Groot Mogende, geduurende den loop dezer langduurige en opereufe deliberatien, getoond hebben, tot bevordering van een afkomst dier zaaken, waar van de goede order en vastigheid van den geheelen Staat dependeert; dat voorts ter Generaliteit zal worden gedeclareert, dat Hun Edele Groot Mogende geremarqueerd hebbende in de eerRe Concept-Refolutie, bladzyde 3, dat de no° overige zynde Lyfrenten, zo wel op het Subfidie van de Barrière, als voor Rekening van de Provinciën genegotieerd, voortaan, en te beginnen met dit loopende jaar, voor rekening van de Generaliteits Kas zullen gelaaten worden, en dat deze Provincie die Lyfrenten zedert eenigen tyd om redenen, niet meer vol uit betaald hebben, als nu derzelver Heeren Gecommitteerden Raaden hebben geauthorifeerd, om dezelve Agterftallen, voor zo veel nodig zal bevonden worden, te zuiveren • welke qualificatie by dezen op gemelde Heeren Gecommitteerde Raadeo word verleend. Dat in de Periode bladzyde 26 , beginnende, en dat mede een Officier &c. de woorden: wanr door hy belet zoude worden, om den Staat te dienen, mogen worden verplaatst, en gefteld agter het woord beroep in dezelve periode. Dat ten aanzien van de Repartitie der Posten, die volgens de gemelde Concept-Refolutien, op den ordinairen en extraordinairen ftaat van Oorlog zullen gebragt worden, Hun Edele Groot Mogende het maaken van die Repartitie, in zo verre daar omtrent by de Concept - Refolutien geene bepaaling is gemaakt, overlaaten aan den Raad vanStaate, in gevalle de andere Provinciën het zelve mede overlaaten, met referve nogthans van Hun Edele Eeee 3 Groot 's GravenhA» ce. Advys van Holland op de Qjiotas.  5098 NIEUWE NEDERLANDSCHE sGra venhaCE. Advys van Holland op tie Quo- Groot Mogende deüberatien op de Repart'tien van da beide Staaten wanneer een, of meerder Provinciën eenig inzien of directie in of over dezelve Repartitien kwame te requireeren. Doch dat, met opzigt tot de Posten , welke ze 'ert den laatst geformeerden (Iaat van Oorlog door de Provincie van Holland , op fpeciaal verzoek van Hun Hoog Mogende, en onder toezeg* ging van verreekening en liquidatie zyn voorgelchooten, Hun Edele Groot Mogende zig niet kunnen contenteeren met die Liquidatie volgens de nieuwe Quotes gelyk zulks ook niet kan geoorde'ld worden, de intentie van de Provinciën geweest te zyn, by het doen van de refpective verzoeken , en Holland in die Posten ook niet boven haare Quote zou bezwaard geweest zyn, indien de ftaaten van Oorlog ove" die jaaren, als naar gewoonte, waren geformeerd geweest. Dat deze Posten zyn, Ten eerften , het Subfidie aan den Furst van Waldeck, toegezegd by het negende' Artikel der Conventie van 9 December 1784, ter fomme van ƒ 38500 : o : o ja ïrlyks , voor het onderhoud van een vyfde Battaillon Infanterie , ten dienfte van de Republiek, en wel van den tyd af, dat het zelve Battaillon naar Duitschland is geretourneerd, zynde geweest in 1785. Ten tweeden, het Tractement aan den Generaal de PÜaillebois, onder gelyke verzekering van liqnidatie, in gevolge het verzoek, by Misfive van den Raad van Staate van den 4 April 1786 betaald, zedert 16 January 1785. Ten derden, de meerdere betaaling, gedaan aan- de  JAARBOEKEN, September, 1792. 1099 's Gra- venha" ge. Ref, tot regeling der Quo' ta's, van 't Krygsen ook 't ZeeWezen.  ïtóö NIEUWE NEDERLANDSCHË 's Gra- VE)\HACE Ref. tot r i hng d. rOiiola's, van 't Krygs* e , ook 't ZeeWezen. \ i » < ij ] t i houdend zullen worden verbeterd, door de Hctfren Staaten van ieder Provincie jaarlyks , of zo dikwijs het zal wordeD gerequireerd, aafi den Heere Erfstadhouder in der tyd zal moeten worden gedaan eene verklaaring, dat haare inkomften doof geene vermindering of affchafBng van Lasten zyn afgenomen, en dat zy geftadig werkzaam zyn, om een Excedent van inkomften boven de uitgaven te verkrygen. Dat by deeze gelegentheid van de verandering der Quota's van de Provinciën zal worden gedefereert aan de inftantien van de Provinciën van Gelderland, om wederom, gelyk voorheen, in den R ad van Staate twee Gecommitteerdens te hebben, en dat derhalven, wanneer die Provincie aan Hun Hoog Mogende z 1 voorflaan eenen tweeden Gecommitteerden in gemelden Raad, dezelve iaar toe zal worden gecommitteerd. Dat, met betrekking tot de 'Middelen, om te aeraaken tot een afkomst omtrend de te doene Petitiën , het zy tot Equipagien van Scheepen van Oorlog, het zy tot andere objecten, de gemeene iefenfie van het Bondgenootfchap concernecrenje, zal worden ' epaald , dat wanneer ter Vergadering van Hun Hoog Mogende word voorgelagen eene Petitie tc doen tot goedmaking der costen van de defenfle te I -ande, ter Zee, of tot :enige andere objecten, daarop aanftonds zonder )verneemen, met de meerderheid der Provinciën al worden gerefolveerd, en de Raad van Staate /erzogt, eene.Petitie te formeeren , onverminler' de vrye deliberatien van de Provinciën op lezelve; voorts dat de refpective Provinciën zulen gehouden zyn, binnen negen weeken, na dat :ene Petitie dsor den Raad van Staate , of op 'erzoek van Hunne Hoog Mogende, of wel uic  JAARBOEKEN, September, 1702. 1I07 eigen beweeging, zonder daar toe door Hun Hoog Mogende verzogt te zyn, zal zyn gedaan, en ter Vergadering ingebragt, haare Refolutien daar om < trend ter Generaliteit in te brengen, en dat den Heer, ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende prEefideerende, zal verpligt zyn, op het einde van negen weeken of drie en zestig dagen, na het inkomen der Petitie te ibmmeeren de Gedeputeerdens van de Provinciën, die zig als dan nog niet hebben geëxpliceerd; dat deze Provinciën, in geval haare Gedeputeerden nog daaromtrent! ongereed zyn, gereekend zullen worden, in de Petitie te hebben geconfentcerd, en dus verpligt wezen, om haare Quote daar in te dragen, het zy de Petitie kan worden geconcludeerd of niet. Dat in geval vyf Provinciën of geconfenteerd hebben, of onger ed gebleeven zyn, en dus gehouden worden voor geconfenteerd te hebben, doch dat de Refolutien van de andere Provinciën in die termen liggen, dat geene gave Conclufie kan worden geformeerd, als dan de gebreekige Provinciën by eene Misfive van de Vergadering van Hun Hoog Mogende ten fterkften zullen worden geadhorteerd, om binnen zekeren te bepaalen tyd haare gave Confcnten in te brengen; en wanneer dezelven daar aan niet defereeren , dat als dan eene bezending van eenige Leden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende en den Raad van Staate, naar zodanige Provincie of Provinciën zal worden afgezonden; dat zo dezelve bezending mede geen effect heeft, als dan by Hun Hoog Mogende,met overleg van den Heere Erfftadhouder in der tyd en van den Raad van Staate « zal worden gerefolveerd, welke middelen, naar ge Lmg der om Handigheden, ovcreenkomftig de Unie van Utrecht, verder omtrend zodanige Provincie of Provinciën zullen behooren te worden in het werk 'sGra- venha- ;e. lief. tot reg e Zing Ier Qjto'a's, van t Krygs',n ook 't ZeeWczetu  lfo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Ref. tot regeling dc> QuO' tas., van 't Krygsen ook ,t ZeeWezen. werk gefteld, om dezelven te engageeren, om aan het verlangen hunner Mede-Bondgenooten te voldoen, en in eene zodanige Petitie te Confenteeren, plyvende hogtans uitgezonderd het middel van" Militaire Executie en alle andere middelen van geweld. En dat, in geval alleen vier Provinciën , of geconfenteerd hebben, of ongened gebleeven zyn, en dus gehouden worden voor geconfenteerd te hebben , doch dat de Refolutien van de andere Provinciën in die termen liggen, dat geen gave Conclufie kan worden geformeert, de gebreekige Provinciën by eene Misfive van Hun Hoog Mogende wel roede ten fterkften zullen worden geadhorteert, om Dinnen zekeren te bepaalen tyd haare gave Confenten in te brengen, en dat, wanneer dezelve daar aan niet defereeren , als dan eene bezending van eenige Leden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende en van den Raad van Staate na zodanige Provincie of Provinciën zal worden gedaan; doch dat, zo dezelve bezending geen eftcd heeft, het daar by zal worden gelaaten, zonder dat verder eenige middelen zullen worden in het werk gefteld om de gebreekige Provinciën te engageeren, om in ;ene .zodanige Petitie te confenteeren. Dat ondertusfehen in beide de voorfchreeve gevallen het objecl:, waar voor de Petitie is gedaan, na verloop van den Termyn van negen weekea, hier vopr gemeld, zal worden gehouden voor gearresteerd , 'en ter executie gebragt, zullende de Provinciën , zo wel die geconfenteerd hebben, als die nagelaaten hebben haare Refolutien in te brengen, gehouden zyn, haare Quotes te furneeren, zonder'zig te behelpen met de exceptie, dat fomrni?e Provinciën in het geheel niet of gebrekkig geconfenreert hebben, of dat de Petitie niet geconclu del'rd heeft kunnen worden, en zuiks onder verband.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1109 band van de middelen van Conftrainte, die by deZe zullen worden gearresteerd. Dat wyders, ten aanzien van die middelen, zal worden vcstgefteld, dat aan Provinciën, die zullen weigeren , de eens aangenomen lasten te dra gen , of Welke meer dan een jaar ten agteren blyven in het betaalen der Rencen en Interesfen, ten Comptoire Generaal van de Unie verfchuldigd, ofte welke zöude weigeren of dilayeeren, om haare Quote te furneeren in eene Petitie, waaromtrent zy niet by tyds haare Refolutie ter Generaliteit hebben ingebragt, en dus gehouden worden daar in te hebben geconfenteerd, zal worden gefchreeven door de Vergadering van Hun Hoog Mogende, zo ras zulks tot haare kennisfe zal zyn gekomen, en die Provinciën by die Misfive geadhorteerd, oin zig niet te onttrekken aan de Lasten van het Bondgenootfchap, en dus te blyven dragen haar aandeel in de vastgeftelde Last, daar toe gebruikende de meest kragtige middelen van perfuafic en de meest flringeerende Argumenten, en zo binnen vier wee-ken daar aan niet word voldaan, of geen voldoend antwoord zal zyn ingekomen, dat als dan eene bezending van eenige Leden van Hun Hoog Mogende , en van den Raad van Staate naar de zodanige Provincie of Provinciën zal worden gedaan, en dat, zo dezelve binnen negen weeken, na het afzenden derzeive, geen effect heeft, daar van Rapport zal moeten worden gedaan; dat, wanneet; uit dat Rapport zal blyken, dat de non-betaling van die Provincie is toe te fchryven aan onwilligheid, en niet aan zuiver onvermogen, in dat geval , en anders niet, de Gedeputeerden van zodanige onwillige Provincie of Provinciën, zq ter Vergaderinge van Hun Hoog Mogende, als in de verdere Generaliteits Collegien Sesfie hebben Je, uit dezelve Vergadering en Collegien zuilen worderf Ff ff gff- 'sGrIvenhA- ge, Ref. tot regeling derQjiotas, vari 'tKrjgs* en ook 't ZceWczenl  i no NIEUWE NEDERLANDSCHE VFSUV GE. ' Hef. tot reqel/n. pas, v':i n fC-ygi en o ik 't 'ZeeWezen, geweerd, met dat effect, dat de gebreekige Pro* vinden zullen worden vervangen door de anderen, van den dag af, dit haare Gedeputeerden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende, en uit de verdere Generaliteits-Collegien zullen zyngeweert, ; tot derzelver readmisfie toe, es gehouden voor be- ■ willigd te hebben in al het geen, dat in den tus' fchentyd zal zyn gerefolveerd in zaaken, de Unie ■ of gemeene Defenfie cn zekerheid betreffende: Doch dat, by aldien eene zodanige Provincie zal aanbied n, den ftaat van haare Financiën aan Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende en Gecommitteerdens van den. Raad van Staate open te lep'gën, en asn derzelver oordeel te fteüen, in Y102 verre zy in (Iaat is tc kunnen geftand doen haar verfchuldrgdCdnfent, als dan terftond zal worden benoemd eene Commisfie tot examen van die Financien-; dat die Commissie zig ten fpoedigften naar die Provincie zal moeten begeeven, en de Fi^ Bfabcle van dezelve Provincie onderzoeken op zodanige wyze., ais hier boven is vastgefteld, dat zoude moeten plaats hebben in het geval, dat eene Provincie zig a's onvermogend zal hebben opgegecven; en dat, in geval aan de Heeren Gedeputeerden en Gecommitteerden in bet voorfchreeve onderzoek eenige verhindering mogt worden toege-bragt, of eenige van de Stukken, door dezelve gerequireerd, zouden mogen worden geweigerd , hec daar voor zd worden gehouden, dat de Financie van zodanige Provincie niet is in dien ftaat, dat dezelve zig uit dien hoofde aan haare verplichting omtren: het Bondgenootfchap kan ontrekken, en dat dezelve derhalven door de middelen van Conftrainte , zo even gearresteerd, zal kunnen worden verplf'ht, haar aandeel in de vastgeftelde Lasten óp te brengen; zullende de Commisfie, invoegen als vooren te decerneeren, uiterlyk binnen vier maanden aan Hun Hoog Mogende Rapport moeten doen  jAARÉÖEKEN, September, 1732. ï 111 doen van hun veïrigte, cn die Provincie inmiddels .próvifloTféel moeten voortgaan met te betaalen, tot dat uit het Rapport van de voorgemelde Gedeputeerden en Gecommitteerden zal blyken, dat zy daar toe niet in ftaac is, wanneer voor die betaarag, welke niet uit onwilligheid, maar uit onvermogen declineert, door de overige Boodgenooten zal moeten worden gezorgd, en die Provincie te gemoet gekomen in de betaaling, die zy provifioheel, geduurende de voorfchreeve vier maanden, boven haar vermogen zal hebben ge-Jaan, het zy Trierdie betaaling Quota's gewyze over de Bondgenooten te repartitieeren, of wel door zodanige andere middelen, als waar omtrent men als dan nader zal kunnen overeenkomen; zullende meergemelde Gedeputeerden en Gecommitteerden, in geval mogten bevinden, dat de Provinciën, welker Financien door hun zyn onderzogt, tot het doen der geweigerde betaaling in ftaat zyn. by het Rapport van hunne Commisfie te doen, moeten opseeven, welke middelen door zodanige Provincie of Provinciën zouden mbeten aangewend worden, Dat eindelyk, ingeval eene Provincie, welker Gedeputeerden uit de Vergadering van Hun Hoog Mogende , en de verdere Generaliteits - Collegien Zullen zyn geweerd, aan haare verpligting zst hebben voldaan , en daar van aan den Raad van Staate zal zyn gebleeken, de Raad gehouden zal zyn , daar van met den eerften aan Hun Hoog Mogende kennis'te geeven, en dat vervolgens de Gedeputeerden van zodanige Provincie wederom dadelyk, zo in de Vergadering van Hun Hooa Mogende, aft in de vtrdere Gcee-aliteits ■ Collegien op den vorigen voer Sesfie zullen kunnen nemen , zonder dat zulks bevorens een ObjecT: vaö deliberatie zal behoeven te worden. Ff ff 2 Ba* 's GrA« vënhaCE. Ref, tot regeling der Quota's, vari 'tKrjgsen ook 't ZeeWezen i  sGra- venhace. Ref, tot regeling derOiiv la's, van 'tKrygseti ook 't ZeeWezen. NIEUWE NEDERLANDSCHE Dat van de Provinciën van Zeeland en Fries» land niet zal worden gevorderd reftitutie van de gelden, zedert het jaar 1783, en vervolgens voor dezelven vcrflrekt uit het Comptoir-Generaal van de Unie. tot betaaling van alle zodariige Posteü , als op de Ordinaris en Extraordinaris ftaatea van Oorlog , over dat jaar en volgende geformeerd , zyn gebragt, en in welke door de eerstgemclde Provincie niet was geconfenteerd , en die door de andere waren afgeweezen; doch dat die Provinciën daar tegen zullen verpligt zyn, met en nevens de overige voortaan haar aandeel te dragen: Ecrftelyk in de Penfioenen van de Officieren der Corpfen , tot welkers oprigting de Onlusten , die met wylen Zyne Keizerlyke Majefteit hebben gefubfifteerd, aanleiding hebben gegeeven, welke Penfioenen bereids zyn gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog, over het jaar 1787. Ten tweeden in de Intresfen van de Gapkaalen, die, ingevolgen de Refolutien van Hun Hoog Moginie van den 11 July 1786, en den 8 January 1787, ten Comptoire Geueraal van de Unie zya genegotieerd tot bctaaling der fomme van penningen , die, iögevolge het Traéta t van Fontainebleau-, aan Hooggemelde Zyne Keizerlyke Majefteit nebben moeten worden voldaan, en daadelyk voldaan zyn, zo als die Intresfen, ingevolge de bovengemelde Refolutien, op den extraordinaris ftaat van Oorlog over het jaar 1787 ter repartitie van alle de Provinciën en het Lan fchap Drenthe reeds gebragt zyn , en verder gebragt zullen worden: En jétaid en 'rtid'ns'rrassswjgnEs oyx aifeimmpj/^! Ten drrden, dat zy zullen voldoen fmr aandeel in de fubüdien, dewelke in den jaare 1788 aan dé  JAARBOEKEN, SeptemberY1792. m de Heereu Markgrave van Brandenburg-Anfpach en Hertogen van Brutiiwyk en iilecÉlënburg zyt toegezegd, en voor de Quotes van de Provinck van Zeeland in het geheel, en voor die van Friesland , voor zo veel betreft de drie percent, door dezelve daar op ingehouden, nog onbetaald zyn, volgens de Ordonnantiën van betaaling, daar van reeds gedepêcheerd, en nog te depêcheeren, en voorts in de betaaling van die Troupes zelve, van den tyd af dat de Lasten naar de nieuwe Quotes zullen worden gedragen. x- En is voorts goedgevonden en verftaan, dat zal worden vastgefteld, gelyk vastgefteld word by dezen , dat het totaal beloop van de ftaaten van Oorlog, zo als by deze Refolutie zullen worden gereguleerd, niet, meer zal mogen bedragen dan dertien en een halve millioen guldens, maar zo veel minder als bevonden zal worden, zonder ondienst van den Lande doenlyk te weezen. En dat de temporaire, mitsgaders uitftervende Posten, voor zo verre dezelve jaarlyks verminderen , met geen andere zullen mogen worden aangevuld, dan met gemeen Confent van de Bondgenooten. Voorts dat dezelve ftaaten zullen worden gezuiverd van de gebreeken, die daar in tot hier toe hebben plaats gehad. En dat ten dien einde uit den ordinaris ftaac zullen worden geligt, en van dezelve in het vervolg afgelaaten, alle zodanige doode Ponen, als door de Commisfie zyn aangeweezen, en hier na breder onder ieder Capittel van den ftaat van Oorlog zullen worden opgenoemd. Ffff3 Ha 3 . 's Gra- venhage. Ref. tot regeling der Quota's, van 'tKry°ien ook 't Zee-. Waen.  p»4 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA" CE. Ref. tot regeling der Qiio ta's, ven 't Krygs en ook 't ZeeWezen. En dat, om voor te komen, dat diergelyke Posten niet wederom op den ftaat van Oorlog ontftaau of geraaken, als een generaale rêsuj word vastgefteld,, dat voortaan geene betalingen door de Provinciën en het Landfchap Drenthe gedaan , ofte aan dc Provinciën en bet gemelde Landfchap door de Generaliteit in uitgave op de ordinaris en extraordinaris ftaaten van Oorlog gevalideerd zullen mogen worden, dan die betaald zyn op Aclens van verzoek, door den Raad van Staate te verkenen. Doch waar van nogthans, behalven de Soldyen van de Militie en van het Corps Mariniers, zullen worden uitgezonderd: — Eerftelyk het geen aan eenige Steden ter zaake van het fluiten der Ryksmunten jaarlyks word betaald. Ten tweeden, de fubfidien, die aan den Furst van Waldeck, den Keurvorst van Keulen, en anderen zyn, of in het vervolg nog zouden mogen worden verfprooken, aangezien dezelve, zo als tot nu toe gefchied is, ten Comptoire Generaal van de Unie dienen te worden gefurneerd, om op Ordonnantiën van den Raad betaald te worden, zoals omtrent de Post voorde Defroyementen gebruikelyk is, en zulks ten einde die Heeren zig met in de noodzakelykhéid mogen bevinden, om in elke Provincie Gemagtigden te conftitueeren tot het onsfangen van derzelver aandeel in de verfchuldigde lommen , het geen met het aanzien van den Staat niet fchynt te ftrooken. Ten derden, alle de Penfioenen, die op den extraordinaris ftaat van Oorlog gevonden worden, daar onckr gereekend alle uitftervende Trattenenten. Ten  JAARBOEKEN, September, r702. IU5 Ten vierden, de Post voor Appoinólementen, oude impotente eu verminkte Soidaaten. Ten vyf den, de Posten, die ter repartitie van de Provinciën van Holland en West Friesland, van Zeeland, van Utrecht, van Friesland, en van Stad en Lande zullen wordr-n gebragt, zo tot liet onderhoud van de Fertificatien, voor zo verre de beheeriDg daar van niet aan den Raad van Staate is overgelaaten, als voor de onkosten, vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van die Provinciën, en Voor het Pulver, het welk aan de Militie, binnen dezelve Guirnifoen houdende, jaarlyks tot derzelver Exercitie zal worden uitgegeevea. Ten zesden, de Post tot vinding der kosten van een jaarlykfche Equipagie, Aanbouw en Reparatie van Schepen van Oorlog, welke ten Comptoire Generaal van de Unie zal moeten gefurneerd worden , om op Ordonnantiën van den Raad aan de refpedtive Collegien ter Admiraliteit, naar het aan deel dat ieder zal hebben geprassteerd, uitgekeerd te worden. En eindelyk: Ten zevende, de Intresfen van de vier Millioenen, die, uit kragte van Hun Hoog Mogende Sccreete Refolutien van den n January 1780" en 8 January 1787, ten Comptoire Generaal van de Unie zyn genegotieerd , vermits dezelven tèn gemeldea Comptoire aan de Houders van Obligatlen moeten worden voldaan. Terwyl van alle de Traftementen, op de Raiten van Oorlog voorkomende, niet alle jaar, maar eens vooral by de aanftelling der geenen, vcor Ff ff 4 wien 's Gn'A- VENHAr GE. Ref. tot regeling derQj'O' tn's yVet.'t 't A'/'j jjen ook 't ZeeWezen. .  iii6 NIEUWE NEDERLANDSCHE ?s Gra- vgnhage, Ref. tot regeling derQjiO' ta'stvan 'tKrygsen ook V Zee Wezen* wien ze gefchikt zyn, een Acfe van verzoek' zal gedepêcheerd worden. En dat boven dien alle de Predikanten, die by eenige Ministers van den Staat buiten 's Lands zyn geplaatst, en voorts de Majoors, Commifen van de Magazynen, Bediendens van de Juftitie, en andere Amptenaaren in de refpecb've Provinciën, dewelke onder die drie Capittelen, zo op den ordinaris als extraordinaris Haat gevonden zullen worden, als mede de Predikanten en Schoolmeesters en zodanige Perfoonen, aan welken Lyf-Penfioenen zyn verleend, en welker affterven anderzints aan den Raad onbekend zoude kunnen bly-? ven, verpligt zullen weezen, om op gelyke wyze, als ten aanzien van gepenfioneerde Officieren plaats heefi., jaarlyks aan den Raad van Staate te doen inleeveren behoorlyke Atteftatien de vita, ten einde den Raad <-e doen zien, of ook eenige derzelven onbegeeven worden gelaaten, en haar tffiens in ftaat te fteilen, om, wanneer zyn mogt bevinden, dat daar door de dienst van het Land niet word veragterd , dezelve als dan te ligten uit. den Ibat van Oorlog, en in het tegengefteïde geval de wedervervulling van die te bevorderen; wordende de Raad van Staate verzogt, daar toe de nodige ordre te Rellen. Dat al verder van den ordinaris ftaat van Oorlog zullen worden atgelaaten alle onnodige Posten, dat is,de zodanige,die behoudens de noodzaakelyke defenfie van den Lande kunnen worden gemist, en in het vervolg by ieder Capittel zullen worden opgegeeven; dat ener de Perfoonen , door wien die Posten thans worden bekleed, de Traélementen, daar toe ftaande, geduurende hun leeven zullen blyven genieten, en daar mede gebragt worden op den extraordinaris ftaat  JAARBOEKEN, September, 1702. 1117 ftaat van Oorlog, doch dat na derzelver overly den dezelve Posten niet meer zullen worden begeeven, en de extraordinaris ftaat als dan daar mede verminderd worden. Dat tot wegneeming van het gebrek, het geen plaats heeft, zo in de repartitie van, als in de wyze van betaaling op posten, by raaming op. ckn ftaat van Oorlog gebragt, zal worden vasrgefteld , dat alle de Posten, die by raming zyn uitgetrokken , met uitzondering egter van de Posten voor het ordinaris onderhoud der For'ificatien binnen de Provinciën, de Defroyementen en fecreete Correspondentie-Gelden, omtrent welken bier na eene byzondere bepaaling zal worden gemaakt, voortaan over de Provinciën zullen worden verdeeld, zo na mogelyk in evenredigheid van de benoodigdheden in elke Provincie, en dus tjiet langer naar de bepaalde Quotes. Dat den Raad van Staate bevoegd zal zyn, om. het geene op de eene of andere Post in eene Provincie te kort zal komen, te fupplecren uit het geene op een gelykfoortige Post, ter repartitie van eene andere Provincie ftaande, zal overfchieten ; en dat geene Provincie nog ook het Landfchap Drenthe zal mogen weigeren de betaaling der Aétes van verzoek, in diervoege door den Raad van Staate verleend. Eindelyk dat over alle deze Posten, by raming op den extraordinaris ftaat van Oorlog te brengen, mitsgaders over de extraordinaris Confenten voortaan behoorlyk zal moeten worden geliquideerd , op zodanigen tyd en wyze, ala, hier na zal worden bepaald. Dat voortaan de ordinaire ftaat van Oorlog Ffff 5 geer 's Gra- venhace. Ref. tot regeling der Qr/ots's, van 't Krygsen ook '1 Z Wezen*  Iïi8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENilAGE' Ref. tot regeling der Quota's, van *t Krygsen ook 't ZeeWezen. \ i i geene andere Lasten zal bevatten , dan beften, riige, die aan geene verandering of vermindering onderhevig zyu, maar dadelyk betaald worden' eh dat daar en tegen op den extraordinaris ftaat zullen worden geplaatst de uitftervende en by' raaming bereekende Posten, waar van men de prtecifa uitgaaven niet kan bepaalen, als mede de zodanige , die niet voor permanent kunnen worden gehouden, wordende nogtfrans hier van uitgezonderd de Post voor de Defroyementen, en die voor de fecreete Correspondentie, die op den ordinaris ftnat zullen blyven, zo als hier na zal worden bepaald. Dat, belangende de Posten, voorkomende in de byzondere Capittels van den ftaat van Oorlog , en dus in de eerfte plaats met betrekking tot de Militie zal worde?» vastgefteld, dat zal cesfeeren de korting van vier 'ffoöfdëh, die by iedere Compagnie Cavallerie, Dragonders, Nationale, Duitfehe en Walfche Infanterie, en Miïeurs,™ van vyf Hoofden ,die by iedere Compagnie Artillerie, ingevolge het negende en veer* :iende Articul van het Plan van reducïis en reforme van den 2 Maart 1752, minder worden jangehouden en betaald, dan die Compagnien op itn ftaat van Oorlog zyn uitgetrokken . dog dat, irermits het Quartier van Nymegen', volgens iet Rapport vah de Commisfie, nog niet ten vollen heeft kunnen aflosfen de fommen, door het telve, ingevolge het zo evengemelde Plan van ■eforme, genegotiëerd tot betaaling van vcragterie Soldyen en Hoofd-Tracfemehten, en dat de •edelykhèid vordert dat de nog onafgedaane chuld uit het rendement dezer korting of minlére aanhouding gevonden worde, de Ged'epu:eerde Staaten van het zelve Quartier by Misfive sullen worden verzogt, aan Hun Hoog Mogende  JAARBOEKEN, September, i792. iu9. de te willen opgeeven, hoe veel foms van dit ge-' negotieerd Capitaal nog onafgelost is, mitsgaderr hoe veel tyd 'er nog nodig is, om hetzelve u't, dit Fonds geheel te kunnen aflosten s cn teifens van welke Compagnien zy de Soldye van vier Man tot inpalming van die fomme gebruikt heb ben, zo dat die .Compagnien met vier Man meer-, der dan andere op den flaat van Oorlog zullen, kunnen worden uitgetrokken, tot zo lang de op-' genoomen Penningen ten volle gelost zullen kün ■, nen zyn. Dat, ten aanzien van de inrigting der Regimenten, zo Cavallerie en .Dragonders, als van de Na« tionaale, Duitfehe en Walfche Infanterie, Mineurs en Artillerie, van het Plan, den 17 Maart 1789, door Zyne Hoogheid voorgedraagen, zal worden afgezien, en met opzigt tot de Cavallerie en Dragonders gevolgd het nader Plan van Zyne Hoogheid, te vinden in het Conciliatoir- Ad vis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate van den 22 February 1791-» Dat de Nationaale, Duitfehe en Walfche Infanterie, overeenkom (tig het Plan van den 21 October 1791, met eenige weinige veranderingen zal blyven geconflitueerd op den tegeowoordigen voet, en dat over zulks ieder Regiment zal blyven beftaan uit twee Battaillons, en ieder Battaillon uit eene Compagnie Grenadiers, en zes Compagnien Musquettiers van dezelve fterkte, als tegenswoordig , met dat opderfcheid alleen, dat in iedere Compagnie een Corporaal meerder en een Gemeeae minder zal worden gehouden. En dat in het Regiment Artillerie,; en het Regiment Mineurs zullen worden gemaakt de veran- sGra- ?enha" ■ :e. R.ef. tot *egeling Ier Quo'a's, van t Kiygs;« ook t ZeeWezen*  '8 GRAVfcNHAC£. Ref. tot regeling der Qjto tas, van 'tKrygs-: en ook 't ZeeWezen. i j » » ( i i i 1 c < g ii d z z & TV & ïlto NIEUWE NEDERLANDSCHE delingen, dien aangaande voorgeflagen bv het Plan van den *2 February 1791. 6 * ^4sin Au /^tóffe^ftes' üè ■ tHtik\f>}udfte tyden in gebruik is geweest., en de Soldye if'an denzelven moet dienen tot betaaling van eeniïe kleine noodwendigheden, voor,welke geeriander Fonds te vinden is, en dat voor de .Soldye van deeten Man, die voorheen maar heeft bedraagen dertien guldens en tien ftuivers, zal worden uitgetrokken / 16:12: o, en dus ƒ3:2:0 meerder 'dan te rooren , in confideratie, dat de Kaptein anderzint* zou'-  JAARBOEKEN, September, 1792. 1125 zoude lyden eenig verlies op ieder Soldye Ordonnai tie, .Wanneer het Regiment op den nieuwen vot gebragt word. Dat vervolgens de Compagnien Guardes, zo Gre nadiers als Musquettiers voortaan zullen zyngefor meerd,en betaald worden overeenkomftig den fiaa bier agter gevoegd, fub Num. 7. Dat de Staf van dit Keghneni thans be (taande uiteen Collonel meteen Tradtement van ƒ4800:0:0 'sjaars. Een Lt. Collonel met 1920:o.0 - ■.—- Een eerfte Majoor met 1440: o: o - ... H en tweede Majoor met 600: o: o • — —- Twee Adjudanten , ieder met f 480: o: o: dus 960: o.- o •En twee Chirur* gyns, ieder met 240:0:0; — 480:0:0 ■-- Zal worden vermeerderd met een tweede Lieutenant Collonel op het Tractcment van veertien honderd en veertig guldens, tot hier toe door den eerften Majoor genooten; dat de Traktementen van de beide -Majoors voortaan egaal zullen wezen, en bedraagen voor ieder vier honderd en twintig guldens 'sjaars, zullende de Majoors, die thans is dienst zyn, en een hooger Traétement genieten, met dat meerdere gebragt worden op den extraordinaris ftaat van Oorlog. Dat de Tra&ementen van de Adjudanten, ieder met zeven honderd en twintig guldens zullen worden vermeerderd, en alzo gebragt op twaaif hon • derd guldens 'sjaars; des dat dezelve, even gelyk by de andere Regimenten, niet meer zullen mogen zyn "Officiers by het Regiment, en voorts verpligt wezen ieder een Paard te'houden. Gggg Dac '"'sGra- rvekhage. . Kef. lot • regeling ;der Quota's , van 't Krygsen ook J5t ZeeWezen.  \iz6 NIEUWE NEDERLANDSCHE »s Gra- venhage. Ref. tot regeling der Quota's, van *i-Kristen ook *t Zee* ffezen. Dat de Tra die men ten van de Chirurgyns, insgelyks zulien worden verhoogd, voor ieder tot zes honderd guldens 's jaars. Dat voor den Tambour Majoor van het Regiment , die tot hier toe door de Kapteins is betaald , het aeen door hun wederom wicrd gevonden uit de gratificatiën, hier boven gemeld, zal worden uitgetrokken een Traclement van twee honderd agt en tagtig guldens 's jaars. Dat eindelyk onder de Staf van dit Regiment nog zullen gebragt worden de agt Mufikanten, die by het zelve Reaiment worden gehouden, met eene gage van twee en twintig guldens en vyftien ftuivers 's.naands, en welke gage voorheen is gevonde.i uit den Man voor de Hautboïften, die by iedere Compagnie minder wierd aangehouden, het geen hier boven is afgefchaft. En dat dus de Staf van het Regiment Gu-rdes, voor het vervolg zal zyn geformeerd en betaald worden volgens den ftaat, hier agter gevoegd, fub Num. 8. Dat de Regimenten Nationale , Duitfehe en TValfche Infanterie, zullen blyven beftaan uit tweePattaillons, en ieder Bauaillon uit eene Compagnie Grenadiers en zes Musquettiers, met dat onderfcheid alleen, dat in iedere Compagnie een Corporaai meerder en een Gemeene minder zal worden gehouden. Dat , vermits zedert eenen geruimen tyd algemeen is erkend, dat de Subalterne Officieren en Gemeenen naauwlyks kunnen beftaan van de Gages, dje het Land aan dezelven betaald, en om B " die  JAARBOEKEN, Sbptmbe>-} i7$i. ltfp die reden reeds voor eenige jaaren aan de hooge Bondgenoo:en is voorgeflagen , de voorfz Gages te verhoogen, waar van het effect ook is geweest,. dat, toe zeer zulks niet genera 1 is vastgefteld, de Heeren Staaten van de refpeftive Provinciën niet te min ieder aan de Troupes, op hunne repar > titie ftaande, eeDige verhooging hebben toegelegd, < do;h, vermits dezelve by allen niet is gebragt öp^ dezelve fom, daar uit veele inconvenienten ent-*' ftaan zyn, die in het vervolg meer en meer nadee-c Üge uitwerkingen zouden kunnen hebben, de Gage van de eerde Lieutenants by iedere Compagnie,^ zo Grenadiers als Musquettiers van de voorfz Nationale, Duitfehe en Walfche Infanterie zal worden verhoogd met zeven guldens, én die van de tweede Lieutenants met zes guldens, beide in de zes weeken, en dat mitsdien de Gage van dè eerstgenoemde voor bet vervolg zal bedraagen zestig guldens , en die van de tweede Lieutenants en Vaandrigs, vier en vyftig guldens in de zes weeken. Dat van gelykc de Gage van ieder Corporaal i Tamboür en Gemeenen zal worden verhoogd met eene gulden en zestien Huivers in de zes weeken. Dat voorts de Staf van een Regiment Infanterie zal worden vermeerderd met een tweede Lieutenant Collonel, op een Tradement van zeven' honderd en twintig guldens 'sjaarS; dat de beidé Traclementen van zeven honderd en twintig guldens, thans voorde Majoors uitgetrokken zullen worden verminderd op' drie honderd en zestig guldens , en toegelegd aan ieder van de twee dienstdoende Majoors, en dat het meerdere, dat zy nu genieten, zal worden gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog, zullende'voor dit Traétement van drie honderd en zestig gulden* 4e dienstdoends Majoors verpligt zvn, een Paaid Gggg 2 ' Ut 's GrAi-e.\'h asje. lef. tof •egelitig 'er Ouoa's ', va"rt ■Krygi. n ook • ZeeVezent  tï'28 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Ref. tot regeling de.rOllO' ta'j, van Krygsr en ook *t ZeeWezen. Dat du3 een Regiment ordinaris Infanterie za! zyn geformeerd, en betaald worden volgens de ftaaten, hiér agter te Vinden , fub No. 9 en lo. Dat hier van nogthans voor als nog zal blyven uitgezonderd het Regiment, van den Heere Hertog, van Saxen Gotha, aangezien by het zelve niet gevonden worden de Sergeants by ieder Compagnie Grenadiers, en de Sergeant en.Tambour by ieder Compagnie Musquettier*, die van de Aug~ mentatie , in cien jaare 1785 gedaan, by de andere Regimenten zyn overgebleven, en als nu daar by zullen worden gelaten, aangezien hooggemelde Heer Hertog eenige zwarigheid heeft gemaakr,om die Augmentatie by zyn Regiment werkftelligr te maaken 'y terwyl dezelve by de vernieuwing van óe Capb ulatie over het voorfz. Regiment waarlchynelyk niet ongenegen zal zyn , om het zelve te brengen op den zelfden voet, als de andere Regimenten in dienst van den Staat. Dat te houden, en het zelve Traktement zodanig aatlhun blyven gearfecteeal, dat, zo dra geen dienst meer doèn, ook zullen ophouden, hetzelve te trekken , ten einde voor te komen, dat een Majoor, die den dienst in die qualiteit waarneemt, geen Tractement trekt, en vervolgens ook van geen Paard voorzien is. 1 Dat aan ieder der beide Adjudanten, in plaats van zes honderd guldens , zo als zy thans genieten , zal worden toegelegd een Traftement van agt honderd en veertig guldens, des dat zy verpligt zullen zyn voortaan een Paard te houden; en Ó3t het Tractement of de Gage van den Tambour - Majoor met twee guldens ia de maand zal worden verhoogd.  JA aMBOEREN, September, 1792». 112 Dat de voorfz. Infanterie, thans uitmakend de vier en dertig Regimenten, of negen en zestij Battaiilons, (zynde het Regiment Walen tegens woordig van drie Battaiilons^) voortaan zal zyr verdeeld in vier en dertig Regimenten , ieder vai twee Battaiilons, van de tegenwoordige fterkte, een Battailort Walen van zeven Compagnien, Rerk drie honderd negen en zeventig Hoofden, en een Battaillon Jagers van vyf CDmpügaierij Rerk drie honderd agt èn zeventig Hoofden. Dat ten dien einde hét derde Battaillon van het Regiment Walen van het zelve zal worden gefepareerd, en provifioneel gelaten op den voet en de fterkte, waar op het zig tegenswoordig bevind, Dat het zelve dus zal beftaan uit zeven Compagnien , te weeten eene Compagnie Grenadiers en zes Compagtiien Musquettiers, van dezelfde fterkte als de andere Compagnien Nationale ■ Infanterie , zo als te zien is uit de Bylaage, hier agter gevoegd, onder No. 11. , Dat de Staf van het zelve Battaillon zal be« fcaan uit 1 Collonel, ; . 1 Lieutenant- Collonel , ï Majoor, 1 Adjudant, 1 Chirurgyn, , en 1 Tamboür • Majoor. En dat, zo lang het zelve niet zal worden' gebragt tot een Regiment van twee Battaiilons, de Collonel zal genieten een Traktement allee-' van twaalf honderd guldens, doch dat aan de overige Officieren van de Staf zullen worden betaald Gggg3 de. 0 ; 's Gra= !VENHfi" GE Ref. tol regelt tg* rferQn ia'i. van' 't Krygse,n ook ZeeWzen;  H3o NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGsa- VENHAGE. Ref. tot regeling derfhiO' ia'A, ydh V en ook ft Zee» JFtzen. : dezelfde Traktementen, als boven is bepaald voor de Staf van een Regiment Infanterie; dat by het zelve mede zal worden goedgedaan een Capcllaan of Prielier, op een jaarlyks Tractement van zes honderd guldens , en dat over zulks de voorfz» Staf zal beftaan en betaald worden, overeenkomttig den ftaat, hier agter gevoegd, onds.r No. 12. D2t de Compagnien Jagers, die tot hier toe by de Provincie van Holland zyn aangehouden, zullen worden overgenon>en in dienst van de Generaliteit, en voorts van dezelve geformeerd vier Compagnien, ieder fterk 1 Kaptein, 1 Lieutenant, 1 Tweede Lieutenant y 1 Vaandrig, 4 Sergeanten, I Kaptein des ArmesT 1 Gefryte Corporaal, 2 Hoornblaazers, 6 Corporaals, 1 Solliciteur, en 60 Jagers» Dat daar en boven by twee Compagnien zullen* wordea aangefteld een Kaptein Commandant, ere lat by de voorfz. vier Compagnien zai worden revoegt de Lyf • Compagnien van het Regiment ;an den Collonel van Dam, en daarvan gcforneerd een battaillon , fterk eene Compagnie Grenadiers en vier Compagnien Jagers. Dat by bet zelve Battaillon zal worden aanjjclteld , 1 Collonel, 1 Lieutenant • Collonel, 1 Ma*  JAARBOEKEN, September, 1792. 1131 1 Majoor, 1 Adjudant, en 1 Chirurgyn. Dat het Traélement van de Collonel zal worden bepaald op twaalfhonderd guldens jaarlyks, en dat de overige Officieren en Bedienden van de Staf zullen worden betaald op den zelfden voet, als is bepaald voor de Staf van een Regiment Infanterie. Doch dat, dewyl de intentie van Zyne Hoogheid is, tot Collonel van het voorfz. Battaillon aan te Hellen den Collonel van Dam, die tegenwoordig geniet een Tractement van vier en twintig honderd guldens , dezelve met de overige twaalfhonderd guldens, geduurende zyn leeven, zal worden geplaatst op den extraordinaris ftaat van Oorlog, en dat, zo lang van de Post, die voor Penfioenen van Officieren op den ftaat zal worden gebragt, eene fomme van twaalfhonderd guldens onbegeeven zal moeten worden gelaaten. Dat, om de Kapteins van de vier Compagnien Jagers te gemoet te komen in de kosten der Re'cruteertng, die door de fchaarsheid van Volk, en daar uit voortfpmitende verpligting van het geeven van hooge Handgelden, hoe langer hoe hooger loopen, en welke naar mate eene Compagnie in gemeene Manfchappen fterker is, zo veel te grooter bezwaar voor den Kaptein uitleevereiT, zo als dit ten opzigte van deze Compagnien zal plaats hebben , uit hoofde van derzelver meerder Reikte in gemeene Manfchappen boven de Compagnie Nationale Infanterie, voor ieder Sergeant, den Kaptein des Armes, den Gef'ryteu Corpoxaal, Hoornblafér en Gemeene, aan "den Kaptein Gggg4 uit 's Gra- venha" ge. Ref. tav regeling der Quota's, van 't KrygS" en ook *t ZeeWezen»  ii32 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gr/vvenhA- €E. Ref. toi re*e/in£ derQuo ta's, vat, 't Krjgs. en ook h ZeeWezen, uit de Soldyen zal worden toegelegd elf ftuivers ten twee en veertig dagen. Dat derhalvcn het voorfz. Battaillon en de Staf van het zeiven zullen zyn gecomponeert en betaald, overeenkömftig de ftaaten, hier agter gevoegd, onder No. 13 en 14. —« Dat voorts Van de zes Compagnien Musquettiers van het bovengemelde eerfte Battaillon van het Regiment van den Collonel van Dam, drie Compagnien zullen worden gevoegd by het eerfte, en drie by het tweede Battaillon van het tweede Regiment Orange Nasfau, en by ieder Battaillon aangeworven eene Compagnie Grenadier en drie Compagnien Musquettiers, om dus uit te maaken een "ordinaris Regiment van twee Battaiilons. Dat voor het overige dé Compagnie Grenadiers van het tweede Battaillon van het meergemelde Regiment van den Collonel van Dam, zal worden geïncorporeerd onder de op te rigten Compagnien jagers. En de zes Compagnien Musquettiers van het zelve gereduceerd, en de Officieren, tot dezelve behooreude, op Penlioen gefteld. Dat eindelyk by het „Regiment van HesfenDarmltad, als mede by het R'egimei t, dat door her fepareeren van de twee Battaiilons van het tweede Regiment Orange- Nasfau ftaat te worden geformeerd , even als by de andere Duitfehe Regimenten, mitsgaders by ^et Regiment Walen, even als by het Battaillon Walen van zeven Compagnien, dat "van het Régiment, met by voeging' van  JAARBOEKEN, September, 1792. Ï133 van eene Compagnie Grenadiers, zal worden afgezonderd , een Capeltaan op een Tractement Van zes honderd guldens zal worden goedgedaan, en dus voor agt Duitfehe Regimenten, en het Regiment en Battaillon Walen tien Capellaanen zullen worden betaald. Dat het Corps Artilleristen by continuatie Zal beftaan uit een Regiment van vier Battaiilons, ieder van vyf Compagnien, en iedere Compagnie uit een honderd zeven en dertig Hoofden; dat de Soldyen van het zelve, even als van de overige Troupes van den Staat, voortaan zullen worden betaald ten twee en veertig dagen, en alzo gebragt op den ftaat van Oorlog; dat, vermits de Artilleristen, even als de Infanterie, zedert eenige jaaren hebben genooten eene verhooging van Soldye, en de Soldye varf de Infanterie thar.s verhoogd wofd, de Gage van de Canonniers van ge. lyke zal worden vermeerderd met twee ftuivers Ts weeks. Dat de Staf van dit Corps, behalven den Collonel, met het gewoone Tractement van twee duizend vier honderd guldens, 'sjaars, zal beftaan uit een tweede Collonel op een Tractement van twaalf honderd guldens, een eerfte Lieutenant-Collonel op het Tractement van negen honderd en zestig guldens, drie andere Lieutenant* Collonels, ieder op een Tractement van zeven honderd en twintig guldens. Vier Majoors, ieder met eert Tractement Var drie honderd en zestig guldens,- en Vier Adjudanten met een Tractement, iedei van agt honderd m veertig guldens. Ei 'sGra» venhage. Ref. tot regelifig der Quota's, van 'tKrygsen ook 't ZeeWezens \ • 1  ïi34 NIEUWE NEDERLANDSCBÊ *sGravenha- CE. Ref. tot regeling der Quota's , var. 'tKrygsen ook 't Zee Wezen» En dat de Schryver van de Artillerie, die met een Tractement van zes honderd guldens bekend is, mede zal gerangeerd worden onder de Staf van dit Regiment. Dat vervolgens de Staf van het zelve zal worden vermeerderd met een tweede Collonel, drie Lieutenant Collonels en vier Adjudanten , en dat' dit geheel Regiment zal zyn geformeerd, en betaald worden overeenkomftig den Raat, lub No. 15. Dat , uit aanmerking van de geringheid der Traktementen van de Kapteinen, Kaptein • Lieu-tenants eri Sous-Lieutenants in het Regiment Mineurs en Sappeurs, (dat van de Lieutenants by de Augmentatie gebragt zynde op den voet van een Lieutenant by de Infanterie,) welke raefkelyk minder zyn dan die, welke tegenwoordig by de Officieren van dc Infanterie van gelykeü rang genooten worden, en dus nog veel minder,dan" hier boven is vastgelteld, dat die van de Subalterne Officieren zullen bedragen. En zulks niet tegengaande de gemeene Manfchappen in het Regiment Mineurs en Sappcurs, gelyke Soldye genieten, als tegenwoordig nog de Canohniers in het Corps Artilleristen, en niet tegenlïaande zelfs de Sergeanten en Corporaals hooger gage hebben , dan de Bombardiers cn Corporaals in het zo evengemelde Corps, de' Traktementen der Kapteinen, Kaptein-Lieute-nants en Sous - Lieutenants in de Compagnien van dit Regiment zullen worden gebragt óp den voet, naar welken de Officieren van eene Com"« pagnie Artilleristen tegenwoordig getrakteerd worden. En dat over zulks het Regiment Mineurs en Sap.  JAARBOEKEN, September, 179a. 1135 Sappeurs voortaan zal worden betaald, overeenRomftig den Haat, fub Num. 16. Zullende de Soldyen van het zelve, thans op den Haat van Oorlog gebragt ter loopende maand, in het vervolg even als van de Artilleristen worden uitgetrokken ten 4a dagen. Dat de Compagnie Pontonniers, thans betaald wordende uit de Post van het onderhond der Gierbruggens, op den ftaat van Oorlog (taande, zal worden ingerigt overeenkomHig den voorflag, deswegens gedaan door de Perfoneele Commisfie tot het Defenfieweezen , en alzo gebragt op den ordinaris Haat yan Oorlog. Dat de Soldyen van het zelve zullen worden betaald ten twee en veertig dagen; dat de zestis guldens 'smaands, waar mede de Kaptein tegen woordig op den Haat van Oorlog voorkomt, in hel Capitteï der Traktementen voor de Bediendens van de Artillerie, Vivres en Migazyhen, ondei de Soldyen zuilen worden begreepen; en dat dee ze Compagnie dus zal zyn geformeerd overeen komftig den ltaat, lub Num, 17. Dat Zyn Hoogheid zal worden verzogt, op d< executie van dit alles de nodige Ordres te Hellen en dat, om de Ritmeefters en Kapteinen van zo danige Compagnien , als by bet Regiment Hus faaren en by de Regimenten Infanterie en de Bat raillons Walen en Jagers, op nieuw moeten wor den aangeworven, of verder gecompleteerd, t gemoet te komen in de koeten , die op deze Re cruteering zullen vallen, de Soldyen van dieCon paguien aan dezelve Ritmeefters en Kapteinen zs worden goedgedaan van en met den ryd , dat d te formeeren fiaaten van Oorlog zulleu ingaan ei 'sGra- venha- ge» Ref. tot regeling der Quota's , van 't Krygs* en ook 't ZeeWezen, » 1  ïi3« NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage, Ref. tot regeling der Qtio ta's,vai 't Krygs en ook H Zee. Wezen. Het Regiment Guardes te Voet ———— 979 Vier en dertig ordinaris Regimenten 25738 Het Battaillon Walen 379 Het Battaillon Jagers 378 De Artilleristen — 2745 De en aan dezelve een convenable tyd gelaaten, om te ftrekken, in plaats van het gewoone Aanritsgeld , zonder dat derzelver Compagnien zullen behoeven aangefchaft en gemonfterd te worden: wordende Zyne Hoogheid en den Raad van Staats verzogt, te bepaalen den tyd, op welken de voorfchreeve Compagnien compleet zullen moeden zyn en gemonfterd worden, en Hun Hoog . Mogende te informeeren van de fchikkingen , die zy deswegene zullen hebben gemaakt, ten einde daar van aan de Bondjenooten kennis te worden gegeeven. Zullende vervolgens de Armee van den Staat beftaan in Paarden. Hoofden. Het Esquadron Guardes du ——...— Corps fterk 171 139 Het Regiment Guardes te Paard 382 349 Zes Regimenten Cavallerie 2202 2094 Het Regiment Guardes Dragonders 382 349 Twee Regimenten ordinaris Dragonders 764 698 Een Regiment Husfaaren 373 348 te zamen 4364 P.: 3977 //.  JAARBOEKEN, September, 1792. H37 De Mineurs < 256 De Zwicferfche Guardes — 1200 De vyf ordinaris Regimentea Zwitfers ——— 6000 DeCompagnie FriesfcheGuar des -— 202 De Compagpie Groningfche Guardes » » 75 De twee Compagnien te Am- fterdam r—— 400 Met elkander uitmaakende 4364 P. 423:9//. Dat, om Officieren, die door ouderdom of an< der zin ts buiten ftaat zyn geraakt, om den Lan de langer te dienen , op eene convenabele wjs van den dienst te kunnen dispenfeeren; en daa door, zo veel mogelyk voor te komen, de aanttcl ling van een merkelyk aantal titulaire Officieren het geen anderzints niet kan vermyd worden, 0] den ftaat van Oorlog zal worden gebragt een Ca pittel van Penfioenen voor zodanige Officieren en het zelve bepaald op eene fomme van een hoe derd en twintig duizend guldens 's jaars. Dat hier uit zullen moeten worden gevonden twaalf Penfioenen, ieder van ƒ 1500:0: Vyf Penfioenen, ieder van 1200:0: Een en veertig Penfioenen van «po: o: Zestien van 600:0: Zestien van joo.o: Zestig van 400:0: en Vyftig van 3JO o: Alles volgens het ProjecT: van verdeeling, da: van geformeerd en hier agter gevoegd, fub N um 1 * 'sGra- v • NflA- es. Ref. tot regeling der Quota i , van 'tKrygs* en ook 't ZeeWezen. ► » 3 o o o o k O ir it  113* NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Ref. tot regeling derO/iota's, van 'tKrygsen ook 't ZeeWezen, ! l » 1 i I Dat Dat vermits by de refpeftive Provinciën op eene zeer verfchillende wyze worden gekort de Soldyen der Manfchappen, die van tyd tot tyd aan de Compagnie, ontbreeken, in plaats van welken het aan de Ritmeefters en Kapteinen onmogelyk is, ter. ftond nieuwe aan te werven, uit hoofde van de meer en meer toencemende bezwaarlykheid der Kecruteering, en de dienst van het Land niet te min vordert, dat ten dien opzigte een e^aale prao tyk pl 'ats hebbe, op dat het eene Corps niet gunfti. ger behandeld worden dan het ander, daar omtr< nd voor het vervolg een zelfde voet zal worden gehouden. Dat egter ten dien opzigte fteeds onderfcheid zal worden gemaakt tusfchen een tyd van Vrede en een tyd van Oorlog, dewyl in het laatstgemelde geval de manqueerende Manfchappen en Paarden zo fpoedig mogelyk, moeten aangefchaft worden , waar toe dan ook de Ritmeefters en Kapteinen door extraordinaris douceurs worden in ftaat gefteld, het geen in tyd van Vrede geen plaats heeft, geduurende dewelke derhalven aan de Ritmeefters en Kapteinen behoort gepermitteerd te worden , om de Manfchappen, die zy door den Dood, Defertie, of het geeven van Paspoort zoaien mogen verliezen, eenen convenabelen tyd onjeremplaceerd te laaten, ten einde door de Leenin. \en, die zy inmiddels zullen profiteeren, in ftaat gefteld te worden, om andere Manfchappen aan te èhaffen; waar omtrend nogthans dient in agt gelomen te worden, zo wel de Dienst van het Land. lie vordert, dat in dienst zynde Manfchappen die >etaald worden, als de belangens der Ritmeefters :n Kapteinen, aan dewelken de nodige tyd en midlelen behooren gegceven te worden , ora zig te «innen completeepen.  jAARROEKEN, September, 1792. 1139 Dat vervolgens op deze gronden, overeenkomïtig de confideratien, by het Rapport van de Perfoneelé Commisfie voorgedragen, zal wordetl vastgefteld, dat in tyd van Vrede allé de Compagnien Cavallerie , Dragonders en Husfaaren, als mede alle dé Compagnien Nationaale, Duitfehe en Wal rchê Infanterie, de Compagnien Jagers daar onder begreepen, het Corps Artilleristen en Mineurs, mitsgaders dè Compagnien Pontonniers daar onder begrepen , op den eer/len April van ieder jaar compleet ?ullen moeten zyn; dat de Onder-Officieren, Trompetters, Corporaals, Tambours, Pypers en Gémeenen, die alsdan" manqueeren, zul. len moeten gekort Worden tot den dag, op welken ze weder zullen zyn aangefchaft, al ware het dat de Ritmeefters én Kapteinen van die Manfchappen niet hadden genoten de vier en twintig Leeningen, hier m te melden* Eri, dat hier van alleen zullen Zyn uitgezonderd die Manfchappen, die na den ij Maart geftorven en gédeferteerd zyn ; mitsgaders die geenen, welke met verlof vertrokken zynde, agterblyvert èn voor Defertëurs worden verklaard , dewelkea invoegen voorfchreven eerst zullen gekort worden, Indien op den 1 July manqueeren. Dat voorts de Manfchappen, die na den 1 April geduurehde den verderert loop van het jaar zullen manqueeren, uiterlyk vier en twintig weeken daar ha zullen moeten zyn geremplaceerd, en de geenen, die als dan niet zullen zyn aangefchaft, dadelyk gekort, zodanig nogthans, dat alle de Gom* pagnien op den 1 April van ieder jaar voltallig zullen moeten zyn, gelyk zo even bepaald is. Dat, ten einde zulks zal kunnen geëxecuteerd worden, voortaan na het eindigen van ieder HeeHbhb reö- 's Gr A" venhage. Kef. tot regeling der Oiio • ta's, van 't Krygsen ook 't ZeeWe ie tii  'sGra- ven hage. Ref. tot regelint. dei- Qito ta's ,vai *t Krygs en ook rt ZeeWezcn. 1140 NIEUWE NEDERLANDSCHE renmaand , door den Col'onel Commandant of Commandeerende Officier van ieder Regiment, aan de Provincie of het Landfchap, op welker repartitie het zelve ftaat, zullen moeten gezonden worden Betaaling - Lyften, opgemaakt volgens de modellen , dewelke met de Memorien, dienende toe . elucidatie van dezelve, aan het einde dezer zyn 1 gevoegd, onder de Num. 19. a. b. c. d. Dat, met opzïgt tot de Paarden , die by de Cavallerie, Dragonders en Husfaaren zullen manqueeren, eenige meerdere toegeeflykheid zal worden geoeffend, uithoofde, dat dezelve, hoezeer gemakkelyker te bekomen , duurder te ftaan komen , en dat overzulks zal worden vastgefteld, dat de Paarden van Onder-Officieren, Trompetters of Tambours, Corporaals en Gemeenen onder de Cavallerie, Dragonders en Husfaaren, die op den 1 April manqueeren, dadelyk zullen worden gekort, uitgezonderd alleen die Pairden, welke na den 15 Maart zullen zyn geltorven of door Deferteurs medegenomen , welke niet voor den eerden Ottober zullen behoeven te wezen geremplaceerd , doch als dan manqueerende, zullen moeten worden gekort, in het een en ander geval tot den dag, op welken dezelven weder zuilen zyn aangefchaft, dat hier van zal moeten blyken door een Atteftatie, geteekend door den Ritmeefter, Kaptein of commandeerenden Officier van de Compagnie en den Auditeur van het Guarnifoen of Regiment ; en dat deze Atteftatie met de eerstvolgende Betaaling-Lyst aan de Staaten van de Provincie, op welke het Kegiment is gerepartitieerd, zal moeten gezonden worden, terwyl voor het overige geen korting van Paarden, die op andere tyden van het jaar zullen manqueeren , zal worden gedaan; des dat onder deze fchikking niet zullen zyn begrepen Paarden van Officieren, aangezien dea zei-  JAARBOEKENj September, 1792. 114! jfcelve ten eerden behooren aangefchaft, en uiterlyk niet langer dan drie maanden, na dat ze man* queeren, goedgedaan te worden. Dat, belangende de fomme van Penningen, die voor een manqueereed Paard van een Officier, > Onder-Officier, Trompetter, of Tambour, Cor-' poraal en Gemeene onder de Cavallerie, Dragon-; ders en Husfaaren, als mede voor een manquee-. rend Onder-Officier, Trompetter of Tambour,? Corporaal en Gemeene zelve , zo onder de Ca-' vallede, Dragonders en Husfaaren, als onder de 1 Infanterie, zal behooren gekort te wórden, vermits tot nu toe , met opzigt tot de Cavallerie nimmer is bepaald, hoe veel voor Leening aan de OnderOfficieren , Trompetters of Tamboufs , Corporaals eh Gemeenen betaald moet worden , waar van het gevolg is, dat by alle Regimenten niet even veel betaald word, doch waar tegens Zyne Hoogheid, zo als Hun Hoog Mogende zyn geïnformeerd, voornemens is de nodige voorziening te dóen. En vermits van het geen dooi- het Land vöor de Soldye van een Ruiter en Dragonder word betaald, niet alleen een zeker fomme word ingehouden voor de Monteering, het welk by fommige Regimenten bp drie guldens is bepaald, maar nog daar en boven eene andere fom by dezelfde Regimenten, ook drie guldens bedragende voor extraordinaris onkosten, zonder daar van aan de Ruiters of Dragonders rekening te doen, en het dus niet mogelyk is, vöof als nog tc bepaalen, hoe veel foms voor manqueerende Manfchappen en Paarden zal behoorep gekort te worden, in het generaal zal worden vastgefteldj dat vöor een mahqueerend Man onder de Cavallerie^ Dragonders en Husfaaren zal worden gekort, het geen by ieder Regiment vöor Leening betaald word j H h h h 2 m 's GrA- ge. lef. tot ■egeling (er Qyu a's, van t Krygs1 n ook ( ZeeWezen%  ♦sGra- VENHACE. Ref. tot regeling der QttO' ta's, van 't Krygsen ook 't ZeeWezen. Dat overzulks zal worden ingehouden in twee en veertig dagen voor een manqueerend Cor- po- [14 2 NIEUWE NEDERLANDSCHE ;n in het vervolg betaald zal worden, als mede ie helft van het geen ingehouden word, en in het vervolg ingehouden zal worden voor extraordinaire onkosten. Des dat voor een manqueerend Onder - Officier , Trompetter en Corporaal, niet meer zal worden ingehouden dan voor een Gemeene. Dat voor een manqueerend Paard van een Onder-Officier, Trompetter of Tambour, Corporaal en Gemeene, by de Cavallerie, Dragonders1 en Husfaaren, zal worden gekort niet alleen het geen van de Soldye voor het onderhoud van het Paard overfchiet, maar ook de helft van het geen voor extraordinaris kosten word ingehouden; en dat voor een manqueerend Paard van een Officier in de twee en veertig dagen zal worden ingehouden, zo veel als het Land daar voor goed doet, te weeten by de Cavallerie en Dragonders, (wanneer namelyk de laatstgemelde zulleQ zyn gebragt op den voet van ordinaris Cavallerie , zo als boeven bepaald is,) vyf en twintig guldens, en by de Husfaaren zeventien guldens, zynde de tegenwoordige voet der Dragonders. Dat voor ieder Man, die by het Regiment Guardes te voet, de Nationaale, Duitfehe en Walfche Regimenten Infanterie zal manqueeren, zal wordeü gekort de Leening, die effettive betaald word; en daar en boven de helft van het geen overig is van de Soldye , die het Land goed doet, na aftrek van het geen voor de kleeding gereekend word.  JAARBOEKEN, September , 1792. 11,3 poraal, Tambour, Pyper, en Gemeene van eene Compagnie Grenadiers in het Regiment Guardes te voet ƒ 13 :18:0 Voor een manqueerend Corporaal, Tambour , Pyper en Gemeene van een Compagnie Musquettiers 13: 6:0 Voor een manqueerend Corporaal, Tambour, en Gemeene van een Compagnie Grenadiers by de Nationaale, Duitfehe en Walfche Infanterie 11:16:0 Voor een manqueerend Corporaal, Tambour en Gemeene van een Compagnie Musquettiers 11 : 4:0 Dat vermits, met opzigt tot de vier nieuw op te rigten Compagnien Jagers, bet Corps Artilleristen, het Regiment Mineurs en Sappeurs, en het Corps Pontonniers even weinig , als omtrend de Cavallerie en Dragonders is geremarqueerd, bepaald is , hoe veel aan de Onder Officieren en Gemeenen van de jagers, als mede aan de Bombardiers, Corporaals, Canonniers en Timmerlieden jn het Corps Artilleristen, en aan de Onder Officieren en Gemeenen van het Regiment Mineurs, mitsgaders aan de Onder - Officieren en Gemeenen van het Corps Pontonniers, voor Leening moet worden goedgedaan , en 'er derhalven , zo lang daar omtrend geene voorziening gedaan is , niet kan bepaald worden hoe veel Penningen voor een manqueerend Man zullen behooren gekort te worden, ten aanzien van die vier Corpfen zal worden vastgefteld, dat voor een manqueerend Man onder het voorfz. Corps zal worden gekort, het geen voor Leening betaald word, of in het vervolg betaald zal worden, en daar en boven de helft Hhhh 3 van ~s Gra- venhage. Ref. tot regeling der Quota's, van 't Krygs. tn ook 't ZeeWezen.  ssGra- venhace. Kef. tor regeling der Quota's , van 't Krygsen ook 'e Zeeliezen. tï44 NIEUWE NEDERLANDSCHE van het geen overig is van de Soldye, die het Land goed doet, na aftrek van het geen voor de kleeding word ingehouden; en dat, gelyk by de Cavallerie en Infanterie geen onderfcheid is gemaakt tusfchen de korting, die voor manqueerende Onder-r Officieren, en die, welke voor manqueerende Gemeenen zal worden gedaan, eveneens voor manqueerende Corporaals by de Compagnien Jagers , voor manqueerende Corporaals by het Regiment Artilleristen, voor een manqueerend Onder - Oim> cier in het Regiment Mineurs én Sappeurs, mitsgaders voor een manqueerend Corporaal , Smit, Blikflager en Timmerman by het Corps Pontonniers, dezelfde koning, als voor een manqueerend Jager, Canonnier, Mineur of Sappeur en Pontonnier refpcdlivelyk zal worden gedaan : wordende voorts Zyne Hoogheid by deze verzogt, om de podige voorziening te doen, dat in de Regimenten Cavallerie en Dragonders voortaan even veel voor Leening betaald , en voor de Monteering en extraordinaire kosten even veel ingehouden worde; als mede te bepaalen , hoe veel aan de Onderofficieren en Gemeenen van het op te rigten Re-» giment Husfaaren, en van de op te rigten Compagnien Jagers, aan de Bombardiers, Corporaals, Canonniers, en Timmerlieden in het Corps Artil* kristen , aan de Onder - Officieren en Gemeenen van het Regiment Mineurs , mitsgaders aan de Onder-Officieren en Gemeenen van het Corps Pontonniers voor Leening zal moeten worden betaald, en voor de Monteering ingehouden. Dat, uit aanmerking van het groot belang, dat de Republiek heeft in de Marine, en van de noodzakelykheid, om fleeds een genoegzaam getal van bekwame Zee-Officieren in dienst te hebben, voorts, om te voorzien in het groot gebrek aan lieden, die behoorlyk met het Kanon kunnen omgaan, en tef- fen»  JAARBOEKEN, September, 1792. 1145 fens tot aanmoediging van Schippers en Stuurlieden, om zig in 'sLands dienst te begeeven, zal worden opgerigt een Corps Scheept ~ Artilleristen van zes Compagnien, ieder van een honderd en veertig Hoofden; zullende overzulks dit ! orps beRaan uit agt honderd en veertig Hoofden; dat de Soldyen van dit Corps niet gelyk die van de Cavallerie en Infanterie zullen worden uitgetrokken en betaald ten twee en veertig dagen, maar ter Joopende maand , vermits, in geval van employ op de Schepen , de Gages op dien voet betaald worden. Dat elke Compagnie zal zyn geformeerd overeenkomftig den ftaat, fub JNum. 20. Dat de infpecfie cf commando van dit Corps zal worden gegeeven aan een Lieutenant - Admiraal, onder de Ordres van den Admiraal Generaal, en daar voor aan den zeiven toegelegd een Tractement van agttien honderd guldens 's jaars. En dat, behalven den voornoemden LieutenantAdmiraal, nog zullen worden benoemd twee Vlagofficieren, het zy Vice-Admiraal, het zy Schout by Nacht, om het Corps onder denzei ven Lieutenant-Admiraal te commandeeren, en zulks op een Tracfement van twaalf honderd guldens 'sjaars voor ieder. Dat, wanneer een der twee voornoemde Vlag. Officieren znl worden benoemd tot Lieutenant- Admiraal , dezelve het Commando over een der Divifien van dit Corps zal moeten quiteeren. Dat van gelyke een Kaptein, Vlag-Officier, een Commandeur of Kaptein - Lieutenant, Kaptein, een eerfte Lieutenant, Commandeur of Kaptein. Hhhh 4 Lieu- 's Gra- VI'.nhace. Ref. tot regeling der Qiio* tas, van 't Krygssn ook 't ZeeWczcn,  1146' NIEUWE NLDERLANDSCHE "s Gha- VENHACE. Ref. tot regeling derQtiota's, vat, 'tKrygsen ook 'i ZeeIfezen. Lieutenant, een tweede Lieutenant, eerfte Lieu* tenant, en de Sous-Lieutenant van de Artillerie, Lieutenant wordende, de ("omp'gnie zal moeten, quiteeren, ten ware dezelven in die hoogere rang in het Corps konden worden geëroployeerd ; en dat, indien uit het voorfz. Corps eenige Manfchappen, het zy Officieren, het zy Gemeenen op Schepen van Oorlog gecommandeerd worden, derzelver Gages zullen moeten ftrekken in mindering van de kosten , die tot het equipeeren van die Schepen worden vereischt, en indien die kosten door middel van eene Petitie moeten worden gevonden, dat alsdan dc bereekening van dezelven daar na zal moeten gemaakt worden. Dat onder de Officieren van de Marine, in.dienstvan den Staat, wederom zal worden herfteld de rang en qualiteit van Commandeur of KapteinLieutenant. En Dat verder aan twee en zestig zo Kapteins als, Vlag • Officieren in qualiteit van Kaptein zal wor-. den betaald een jaarlyks Tractement van zeven Öonderd en twintig guldens. Aan twee en zestig zo Commandeurs of Kap* tein-Lieutenants, als Kapteins, die nog geen Kapteins TraBement hebben kunnen bekomen , een Traótement van vier honderd en vyftfg guldens. . Dat de Lieutenants zullen worden verdeeld in twee Clasfen, en dat aan twee en zestig, zo van de eerfte Olasfe, als aan Commandeurs, die nog geen Tradtement in die qualiteit hebben kunnen bekomen, zal worden betaald een Traclement van drie honderd en zestig gulden?. Ea  JAARBOEKEN, September, 1792. 1147 En aan een honderd en negentig, zo Lieutenants van de tweede Clasfe, als Lieutenants van de eerRe Clasfe, die dit Traclement niet genieten, een Traclement van drie honderd guldens. Doch dat van het voorfz. getal zal moeten worJ den afgetrokken de Lieutenant-Admiraal-Infpecleur van het Corps Scheeps- Artilleristen, de twee VlagOfficieren , die onder deazelven het Commando over de Divifien van het Corps zullen voeren, en de zes Kapteins, die de zes Compagnien zullen hebben, als mede de zes Commandeurs of Kaptein-Lieutenants, de zes eerlte Lieutenants, en agttien tweede Lieutenants, die by het voorfz. Corps zullen zyn geplaatst, mitsgaders die Officieren , aan dewelke by de Collegien eenige Tractementen worden betaald. Dat in plaats van de Officieren , die thans door de Collegien worden betaald, zynde by het Collegie op de Maze, Agt Kapteins, met een Traclement van drie hon» derd en zestig guldens; en Veertien Lieutenants, met een Traclement van drie honderd guldens. By het Qollegie te Amflerdam, - Zestien Kapteins, en Twaalf Lieutenants, ieder met gelykc TratleTOentcn als die by de Maze. Hhhh % By 's Gra- /enha* 3e. Ref. M •egeling ier QteO' et'SfVan tKrygszn ook 't ZecW'ezen.  'sGravenha- GE. Ref. tot regeling derQuo' .ta's, van 'Aïrygscn ook 't ZeeWezen. 1148 NIEUWE NEDERLANDSCHE By het Collegie in Zeeland, Vier Kapteins, met een Traclement van vier honderd guldens. By het Collcgie in het Noor'der - Kwartier, Zes Kapteinen, met een Tradlement van drie honderd en zestig guldens; En By het Collegie in Friesland, Vier Kapteinen, insgelyks met een Traélement van drie honderd en zestig guldens. Zullen worden geadfigneerd op het Collegie ter Admiraliteit op de Maazet Drie en twintig Lieutenants. I Op het Collegie te Amfterdam, Een en dertig Lieutenants; En Op het Collegie in Zeeland, Vyf Lieutenants, alle van de tweede Claslè. En dat de Collegien ter Admiraliteit in het Noorder-Kwartier ?n Friesland, uit hoofde van den toelland hunner Financien, zullen worden vry gefteld van de betaaling van eenige Officieren. En dat derhalven , na aftrek van de negen en vyftig Lieutenants, die in voege voorfz. by de gemelde drie Collegien zullen worden betaald; En  JAARBOEKEN, September, 1798. 1149 En van de negen en dertig Officieren , die by het Corps Scheeps - Artilleristen zullen worden geplaatst, nog zullen moeten betaald worden de Tractementen van drie en vyftig Vlag-Officieren of Kapteinen. Van zes en vyftig Commandeurs of Kapteinen. Van zes en vyftig Lieutenants van de eerfte Clasfe of Commandeurs. En van een honderd en dertien Lieutenants van de tweede Clasfe of Lieutenants van de eerfte Clasfe, die het daar toe ftaande Traktement nog niet hebben kunnen bekomen. Dat boven dien nog zal worden betaald aan zes en dertig Schippers en even zo veel Stuurlieden, een Traclement van een honderd en vyftig guldens voor ieder 'sjaars, en zulks alles overeenkom ftig den Raat, hier agter te vinden, fub No. 21. Dat wyders zal worden vastgefteld, dat, wanneer een Vlag - Officier of Kaptein , een Traclement als Kaptein of Commandeur trekkende, in Commisfie word gefteld, het Traclement, by denzelven genoten wordende, zal ftil ftaan van den tyd af, dat hy by de Admiraliteit zal worden betaald,, tot den tyd toe, dat het Schip, het welk hy zal hebben gevoerd, zal zyn afgedankt. Doch dat de Tractementen van Commandeurs of Kaptein - Lieutenants , en van Lieutenants, ic confideratie , dat zy van de Gage, die zy, ir employ zynde genieten, niet alleen niets kunner overwinnen, maar zelfs zig van bet nodige niei kun- 's Gravenhaag. Ref, tot regeling ier Qito* '■a's, van 't Krygs. en ook 't Zee- ] Wezen.  H50 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGaA- VENHAOE. Ref. tot regeling dcrQtiota's, veit, 't Krjgs en ook. 't ZeeWezen. kunnen voorzien, over den tyd , dat aan Boord zyn, zullen doorloopen; en dat de Tractementen der Schippers en Stuurlieden , die zeer laag gefteld zyn , van gelyke zonder ophouden zullen worden betaa'd, orn te verftrckken tot onderhoud van derzelver Vrouwen en Kinderen, geduurende den tyd, dat ze in employ zyn. Als mede dat eenig Officier, Schipper of Stuurman , die zonder zeer wettige redenen zoude mogen weigeren te dienen, van het Tractement, by hem genoten, dadelyk zal zyn vervallen. En dat mede een Officier, Schipper of Stuurman , die het zy met, het zy zonder verlof in eenigen anderen dienst zal zyn getreden , w ar door hy belet zoude worden, om den Staat te dienen; mitsgaders die een ander beroep zal hebber? aanvaard , van het by hem genoten Traétement zal zyn vervallen. Dat eindelyk voor den eerften Adjudant van den Heer Admiraal-Generaal zal worden uitgetrokken een Trademont van twee duizend vyf honderd guldens 'sjaars. Doch dat de tweede en derde Adjudant, door Hoogstdenzelven in den jaare 1781 aangefteld, by derzelver overlyden niet zullen worden geremplaceerd, en daarom geduurende hun leeven, of tot dat in het Traclement als eerfte Adjudant zyn ingevallen, op den extraordinaris ftaat van Oorlog gebragt, ieder met een Traétement van vyfikn honderd guldens 'sjaars. Dat de fom van agt en dertig duizend zes honderd guldens 'sjaars, zedert de vorige Eeuw tot heden op den ftaat van Oorlog gebragt, voorde  JAARBOEKEN, September, 1792. 1151 Militie ten behoeve van de Geottroyeerde WestIndifche Compagnie, of' zo veel meer,als de Bondgenooten zullen goedvinden daar toe te confenteeren, by continuatie op den ftaat van Oorlog zal blyven, ten behoeve van de Militie in de Colonien van den Staat in de West- Indien en op de Kust van Africa, doch dat deeze Post overeenkomftig den voorflag der Commisfie, voortaan op den extraordinaris, in plaats van den op den ordinaris ftaat van Oorlog zal worden uitgetrokken. Dat van gelyke op den extraordinaris Raat van Oorlog zal worden overgebragt het fübfklie van zes en dertig duizend guldens 'sjaars, ten behoeve van de Colonie van Surinamer/, tot hier toe op defi Raat van Oorlog geftaan hebbende, en het zelve voortaan ten volle betaald, zullende by ontftente' nis van dien, het minder betaalde by de te doene liquidatie moeten verrekend worden. Dat in het Capittel van de Militaire Traaementen, het Traclement van den Veld- Maar/chalk, zo lang die Charge onvervuld blyft, alk-en zaS worden gebragt by Memorie. Dat de Post van Qiiarliermecflcr -Generaal van de Infanterie, by de eerfte vacatuure zal worden gemortificeerd, cn deszelfs Traclement van zeven honderd guldens 'sjaars, geduurende het leeven van den aclueelen Quartiermeefter-Generaal van de Infanterie , overgebragt op den extraordinarii ftaat van Oorlog. Dat het getal der Adjudanten van den Heer Kaptein-Generaal van de Unie, wel zal blyveÉ bepaald op agt, en het Tra&ement van den eerRen Adjudant gelaten op drie duizend en zes honderd 's Gra* VENHAGE. Ref. tpt regeling derQuó* ta's, van 't Krygten ook 't ZeeWe&en*  iij2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGraVenha- ce. Ref. lot regeling der Quota's, van *lKrygsen ook t ZeeWezen. ƒ 13600:0:0 Dat liet meerdere, hetwelk de vyf laatstgenoemde thans trekken, zal worden gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog, en dat van dat meerdere by fucceslle of invalling ook zullen jouisfeereri de reeds aangeftelde Supernumerairen , doch dat het zelve, zo dra ook deze in het Traclement vari den eerften of van een der twee volgende Adjudanten zyn ingevallen, zal cesfeeren, en den extraordinaris ftaat van Oorlog, daar mede verminderd worden. En dit alles onder deeze bepaaling, dat, wanneer de vyf Adjudanten , die net meer dan een Traclement van een duizend guldens genieten, in tyd van Oorlog den Heer Kaptein - Generaal van de Unie te Velde zullen verzeilen, dezelve als dan gelyk zullen gefteld worden met Adjudanten van particuliere Generaals. Wyders, dat in geval een der agt Adjudanten ia derd guldens; en dat van de twee volgende ieder ƒ 2500-0-0. Doch dat het Traclement van den vierden Adjudant, thans mede bedraagende twee duizend vyf honderd guldens 'sjaars, en dat van de vier overige Adjudanten, ieder groot vyftien honderd guldens 'sjaars, zullen worden verminderd ieder op een duizend guldens; en dat vervolgens in dit Capir> tel zullen worden gebragt, den eerften Adjudant met een Traclement van ƒ3600:0:0 De tweede en derde, ieder met ƒ2500:0:0 5000:0:0 En de vyf overige, ieder met 1000:0:0 dus 5000:0:0  JAARBOEKEN, September, 1702. 1153 in het vervolg in eenige politique qualiteit buiten 's Lands mogt worden geëmployeerd , zodanig een niet langer zal jouisfeeren van het Traftement van Adjudant, maar dat het zelve zal ophouden met den dag, op welken deszelfs Traclement in zyne politique qualiteit zal ingaan , dewyl die als dan in het geheel geen dienst als Adjudant zaf doen, zullende dit echter niet worden uitgeftrekt, tot die Adjudanten , welke actueel als Minifters' buiten 'sLands in functie zyn. < Dat, hoe zeer de voet, op welken Ministers' ■van den Staat hutten 'sLands moeten worden 'oehandeld, dat is het Caracter, waar mede zy dienen bekleed te worden, en het Tractement of Daggeld,dat aan dezelve behoord te worden toegelegd, niet fufceptibel is voor vaste bepaalingen, maar dat zulks altoos zal afhangen van de omftandigheden der tyden , in welke, en de mindere of meerdere, kostbaarheid van het Hof, aan bet welk een Minister ftaat gezonden te worden, en zelfs van het gebruik van andere Mogendheden! op dien tyd, echter, uit aanmerking der onvolkomenheden , die in het Capittel van Gedeputeerden buiten 'sLands gevonden worden, en welkeontftaan zyn door de groote veranderingen, van tyd tot tyd gemaakt in den voet, op welken dezeGedeputeerden of Ministers buiten 's Lands betaald worden, en door de byflagen, aan fommigen derzelven boven hunne Tractementen gcaccordeert, doch meerendeels uit de post der Defroyementen betaald, en tot wegneming van dezelven irr dit Capittel, overeenkomftig den voorflag, door de Commisfie, by haar generaal Rapport gedaan, zullen worden gebragt. De Ambasfadeur van den Staat aan het Hof van s Gra- venhü3e. Ref. tot ■egcling lerOuoa'Sf van (Krygs* n ook t 'Zee'Vezen,  iij4 NIEUWE NEDERLANDSCÜË *sGra- venhace. Ref. tot regeling der Quo ta's, vat 'tKrygs en ook 't ZeeWezen. van Frankryk met een Traélement van dertig duizend guldens 'sjaars; Mitsgaders twee Predikanten, om de Kapel te Parys, alwaar een groot aantal Gereformeerden gevonden word, te bedienen, ieder op een Trac■ tement van twaalfhonderd guldens, en tweehoni derd vyf en zeventig guldens voor Mondkost en • Wisfelgeld, even zo als zulks tegenwoordig aaii hun word goedgedaan. De Ambasfadeur aan het Hof van Spagne met een Traclement vart twintig duizend guldens, Eu een Predikant met een Traclement van zcê honderd guldens, en twee honderd vyf en zeventig guldens voor Mondkost en Wisfelgeld, zul* lende egter deze post, vermits thans vacant is 4 op den ordinaris Staat alleen by Memorie gebragt worden. De Ambasfadeur by de Ottomannifche Porté met een Tractement van twaalf duizend en vyf honderd guldens 'sjaars, zeven honderd en vyttig guldens voor Wisfelgeld, en twaalf honderd en vyftig guldens voor een Truchman. De extraordinatis Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Weenen, op een Daggeld van zestig guldens, bedragende in het jaar de fom vaii een en twintig duizend negen honderd guldens, en Een Predikant op gelyke Traclement en voordeden als in Spagne, doch uit hoofde van de vacature alleen by Memorie te brengen. De extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Petersburg, en De  JAAR BOEKEN, September, 1792. i 155 De extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris ïian liet Hof van Groot-Brittannieu, ieder op een Daggeld van zestig gulden. bedragende in een jaar de fomme van een en twintig duizend negeii honderd guldens. De extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris 1 aan het Hof van i'erlyn, met een Traéterhent vari ; vyftien duizend guldens 'sjaars. t De extraordinaris Envoyés van den Staat aan' de Hoven van Denemarken, Zweeden en Portü» / gal, ieder met een Traélement van tien duizend guldens, mitsgaders by elk derzelver een Predikant met zes honderd guldens Traélement, ett twee honderd vyf .en zeventig guldens voor Mond. kost en Wisfelgeld». Zullende egter die in Portugal, vermits de vacatuure , alleen by Memorie moeten gebragt worderi. * De Minister by de Nederfaxifche Kreitz,rhet eeii Traélement van vyf duizend guldens. De Minister by den Keurvorst en Magiftraat van Keulen en den Westphaalfchen Kreitz,met ten Traélement van zes duizend guldens. De Minister by den Prins Bisfchop van Luik4 fiiet een Traclement vari Vyf duizend guldens. De Refident by de Vereenigde Staaten in Ame». rica, met een Traélement van tien duizend guldens. De Minister by het Gouvernement der Ooftenrykfche Nederlanden, met een Traélement van ügt duizend guldens; mitsgaders een Predikant ïiii OfJ 'sGaA- VKNHA^ 3E. Ref. tot ■cgeling '■er QfiO' a's,va li t Krygsn ook t ZeeVezent  iijO NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Ref. tot regeling derQuo' ta's, van *i Krygsen ook 't Zee* Wezen, op gelyk Traétement en voordeden, als die by de Ministers van den Staat in Denemarken en Zweden geplaatst zyn, genieten. DeCommisfaris te Dantzig, meteen Tractement yan vyftien honderd, en die teElzeneur, met een Traélement van twee honderd guldens 'sjaars. En laatftelyk de Commisfaris van de uitheemfcheDepêches, met het gewooneTraélement vara een duizend guldens 'sjaars. Dat voorts zullen worden gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog: De Minister by den Ryksdag te Regensburg op een Daggeld van agtien guldens, uitmakende zes duizend vyf honderd en zeventig guldens'sjaars; en deszelfs Predikant met gelyk 'Traclement en voordeden, als de voorgaande. De Minister by den Keurvorst van de Paltz, met een Traélement van zes duizend guldens. De Secretaris, waarneemende de zakken aan; Het Hof van den Keurvorst van Ments, op een Daggeld van twaalf guldens, bedragende in het jaar vier duizend drie honderd en fagtig guldens. De Reftdent aan het Hof van Petersburg met een Traélement van drie duizend guldens 'sjaars , en boven dien een Daggeld van vier en twintig guldens , uitmakende agt duizend zeven honderd en zestig guldens 'sjaars, en met het Tra élement van drie duizend guldens de fomme vair df duizend zeven honderd en zestig guldens 'sjaars. Dar  JAARBOEKEN» September-, i7cë. iij-j Dat wyders voor Traclement =, Kostgeld en Huishuur van een Predikant by den Conful te Algiers, Welke post zedert eenige jaaren vacant is geweest, doch zo dra mogelyk behoord vervuld te worden, om daar door, in naarvoiging van andere Christen Mogendheden, gelegenheid te geven tot het oeffenen van hunnen Godsdienst aan zodanige Gereformeerden, als zig daar ter plaatfe mogten bevinden, op den extraordinaris ltaat zal worden uitgetrokken eene fom van een duizend guldens *s jaars, en dat de Heeren van ttyland van Marieuii'eerd, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de Placaaten en Reglementen , zullen worden verzogt, gelyk verZogt worden by deze, naar een bekwaam Per* foon om te zien, om die plaats te vervullen, en öenzelveh aan Hun Hoog Mogende voor te dragen. Dat voor het overige Op den extraordinaris Baat nog zullen worden gebragt de Ministers vari den Staat, die tegenwoordig refideeren aan de Ho ven van Londen', Berlin en den Keurvorst van Keulen , by den Nederf'axifchen Kreitz en het Gouvernement van de Ooftenrykfche Nederlanden, ieder met hetgeen zy thans meerder trekken , dan de fommen, waar mede zy op den or« dmaris ltaat van Oorlog zullen gebragt worden. En dat, eindelyk, de fom van vyftig duizend guldens 'sjaars, tot hier toe onder dit Capittel gellaan hebbende ter repartitie van de Provincie Van Holland, waar uit gevonden is de betaaling der Declaratien der Ministers , wegens onkosten by hun gedaan, uit dit Capittel geligt, en voo? het vervolg begrepeu zal zyn onder de fom, die voor Defroyementen gebragt, en hier na bepaald aal worden» Iiii a D«É 's Gsa- VENHA-» CE. Kef. tot regeling der Quo' ta's, van 'c Krygs* m ook 't ZeeWezen t  njS NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Ref. tot regeling derjOjto ta's, var, 't Krygsen ook 't ZeeWezen. Dat al verder zal worden vastgefteld, dat, offchoon de posten, die aan de Gedeputeerden buiten 'sLands uit de Defroyementen plagten betaald te worden, door deze verandering voortaan zullen worden gebragt op den ftaat van Oorlog y de voorüag egter tot vervulling van die posten zal blyven op den voet, als van ouds is gebruikelyk geweest; en dat voorts in het quantum , waar op die posten altoos berekend zyn, en als nu bekleed' worden , geene verandering zal worden gemaakt, dan by vacatuure, wanneer daar op met gemeene bewilling der Rondgenooten zal worden gerefolveerd. Ten laatften, dat, vermits de veranderingen inliet Reglement op de Binnen- en Buitenlandfche Commisiien te maaken, en de aanftelhng van Secretarisfen van Ambaslade en Legations - Seeretarisien, zo als het eene en andere in het Rapport van de Perfoneele Commisfie is voorgedraagen , nog eenige nadere deliberatien vereisfchen, deHeeren van Byiand van Marienweerd, en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Financie zullen worden verzogt, om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer , by Hun Edele zelfs te nomineeren , de voorfz. Poinclen nader te examineeren, en van hunne confideratien ter Vergaderinge van Hun; Hoog Mogende Rapport te doen. Dat uit de drie volgende Capittels, die op den ftaat van Oorlog voorkomen, bevattende de Tractementen der Wagtmeefters en Majoors, die der Bediendens van de Artillerie , Vivres en Mag'azy nen, en van deO/ficieren van Juflitie zulleifworden geligt alle de d-ode Rosten, die in dezelve gevonden worden, en welke vervat zyn in de Lyst, in  JAARBOEKEN, September, 1792. ujp in de Bylaagen, te vinden agter den (laat van Lasten, [braks te melden. Dat uit dezelve mede zullen worden geligt de Tractementen van zodanige Wagtmeefters en Majoors, Bediendens van Artillerie, Vivres en Magazynen , en Officieren van de Juftitie, als gebragt zyn op den bier agter te voegen extraordinaris ftaat van Lasten, vermits geoordeeld word, dat dezelve zonder ondienst van den Lande kunnen worden ontbeerd, en daarom by de eerfte vacature zullen gemortificeerd worden; dat van gelyke zullen worden gemortificeerd, eri daarom geduurende hun leeven mede op den extraordinaris ftaat gebragt de vier Trompetters van }Staat\met hunne Tractementen , voorkomende in het Capittel van Wagtmeefters en Majoors. Dat de overige Tractementen, in de drie voorfz. Capittels vervat, en in de bovengemelde Lyst van doode Posten nog ook op den extraordinaris ftaat der Lasten opgegceven, by cont nuatie op den ordinaris ftaat van Oorlog zullen gelaaten worden; edoch met die verandering, dat de Post van Majoor en Gommis op de Forten Puifen en Moermont, by vacature met die van Majoor en Gommis op liet Fort Rover en , en de Post yan Majoor der Juffrouw'Schans , mede by vacature met die van Tzendyke zullen worden gecombineerd , en dat vo iïts in het Capittel van Wagtmeefters en Majoors op den ordinaris ftaat voortaan mede zullen worden uitgetrokken de M //oor in de Bourtange, met een Tractement van drie honderd guldens; en de Majoor cn Commis op het Fort G&ldcrfoort, met een Tractement van drie honderd en zestig guldens, wanneer 'er een zal zyn aangefteld, mitsgaders de Majoor en Commis op het Fort te Bath, ieder Iiii 3 met 'sGrA' Vt'nhage. kef. tot 'egeling '/er Quo'a's, van t Krygs:ri ook t Zee'Vezen.  ntfo NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. Ref. tot regeling der Ojjotd*s, yjtt\ 't Krygsen oók 't ZceWezi, U. met een Traclement van drie honderd en zestig guldens. Dat in het Capittel der Bediendens van de Artillerie , Vivres en Magazynen, de öpzigte'r van 'sLands Magazynen in den Hage, in plaats van met vyftig guldens, zo als tot hier toe is gebnigt geweest, voortaan zal worden gebragt met de fom van vier honderd en vyftig guldens'sjaars, zynde het volle beloop van zyn Tractement; en dat onder dit Capittel mede zullen uitgetrokken worden de CommiJ'en in de Boürt'angè en BellingerwolderSchahs, ieder met een Traclement van vier honderd guldens. Dat wyders het Traclement van den Commis te Zwol, thans bedragende vier honderd twee en dertig guldens, by de eerfte vacature op drie honderd, en dat van den Proviant» en Ammunitiemee-^ fter te Delfzyl, zynde van agt honderd guldens , in gelyk geval op vier honderd guldens 'sjaars zullen worden verminderd, en dezelven in diervoegen gebragt op den ordinaris ftaat van Oorlog; zullende het geen de tegenwoordige Commis te Zwol en de Ammunitiemeefter te Deifzyl boven dien genieten, geduurende hun leven op den extra, ordinaris ftaat van Oorlog gefteld worden. En dat boven dien dit Capittel nog zal worden verminderd met de Post van een honderd guldens 's jaars, ten behoeve van den Ammunitiemeefter te Sluis in Vlaanderen voor het waarneemen, doen opvoeren, en uitdeelen van de Turf en Kaarsfen , vermits de bezorging van het Vuur en Licht voor de Militie, in het vervolg zal komen tot lasten van den Territoriaalen Souverain, gelyk hier na bepaald zal worden. Dat,  JAARBOEKEN, September, 1792. 1161 Dat, voor zo veel betreft de post van twee honderd guldens 'sjaars voor huur van het Huis, toebehoorende hetSt.AnnaGasthuis te Sluit in Vlaanderen, ftaande ter Repartitie van de Provincie van Zeeland, en door dezelve zedert meer dan honderd jaaren onbetaald gelaaten, waar over de Regeerin? der Stad Sluis zig den 6 Mey 1788 by Requeste heeft geaddresfeerd aan Hun Hoog Mogende, die post wel voortaan zal worden geligt van den ltaat' van Oorlog, gelyk ze dan ook op de Lyst der doode posten is gebragt; doch dat niet te min aan de Heeren Staaten van Zeeland zal worden gefchreeven , dat Hun Hoog Mogende niet kunnen nalaaten, om redenen, zo in het Rapport van de Perfoneele Commisfie, als naderhand in de 21 §. van het Advis van Zyne Hoogheid en den R'ad van Staate van 22 February 1791 geallegueerd, te infieeren op de betaaling van de twee üctes van verzoek ten behoeve van het zelve Gasthuis door den Raad van Staate gedepecheerd, en aldaar gemeld, te zamen bedraagende vier en twintig honderd guldens. Dat Hun Hoog Mogende uit de Refolutie van gemelde Heeren Staaten van den 28 November 1791, deD 5 December daar aan volgende ter Generaliteit ingebragt, wel hebben geremarqueerd, dat zig eenigzints verwonderen nader te worden aangemaand tot voldoeninge der verouderde en nieuwelings voorgebragte pranenfie van het Gasthuis te Sluis in Vlaanderen, en dat zy, om reeds gealleguecrde redenen , verwagten, van op dit pointl, het geen buiten het direct behng van het Bondgenootfchap is, niet verder gepresfeerd t« worden. Doch dat Hun Hoog Mogende daar op moeten reflecteeren , dat, vermits de deugdelykheid der Iüi 4 praï- 's Gra- t'ENHA3E. R.ef. tot rege!ing ier Qiio'a's, van t Krygs:n ook t ZeeWezen.  ii62 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Kef. tot regeling der Quota's, v'at, 'tXiygs- cn ook 't d'c- Wezcn. i prastenfie, zo min als die der fchuld kan worden tegengefprooken, en dezelven in haaren oorfprong is een fchuld van het Bondgenootfchap, waar van de betaaling alleen gemakshalven is geasfigneerd op de Provincie van Zeeland, het mitsdien aan de Bondgenooteu niet onverfchillig kan zyn, of de • zelve voldaan , en daar mede deze praetenfie vernietigd worde; en dat over zulks Hun Hoog Mogende , zo lang de Heeren Staaten van Zeeland difficulteeren zullen , ten dezen opzigte te defereeren aan het eenpaarig begrip der andere Provinciën, genoodzaakt zuilen zyn, daarop te blyven aanhouden. Dat het Traclement van den Provoost tc Nymegen , voorkomende in het Capittel van Officieren van de Jujlitie, en thans bedragende drie honderd guldens , tot zes honderd guldens 'sjaars zal worden verhoogd, vermits deszelfs funcfiq door het uitfterven van de Provoostplaatfen te Thiel , Bommel, en St. Andries, zig voortaan jver het geheele Quartier van Nymegen zal uitftrekken, en het zelve in dier voegen gebragc op den ordinaris ftaat van Oorlog. Dat, in plaats van de fom van honderd en wftig guldens, ten behoeve van den Scherprechter te 's hosch, voor het onderhouden van een Knegt bet Tractement van de voornoemde Scherprechter :ot twee honderd en vyfeig guldens 'sjaars zal worden uitgetrokken. Dat van gelyke op den ftaat van Oorlog zal worden gebragt het Traclement van den Scherp-echter te Bergen op den Zoom. bedragende twee londerd en zestig guldens. Dat het Traclement van den Provoost in den  JAARBOEKEN, September, 1792. ïl6 Hage, thans bedragende twee honderd en veerti guldens, en dus zestig guldens minder dan da van andere Provoosten, op den ftaat van Oorlo< voorkomende , zal worden gelyk gefteld met d' Iractementen van de meefte Provooften, endaar om verhoogd tot drie honderd guldens 'sjaars. aangezien 'er geen reden te vinden is, waarom de Provoost m den Ha:g een kleinder Traclement dan andere Provooften zoude genieten: En dat voorts onder dit Capittel zal worden gebragt de Provoost in het Fort aan de Hatfc Kade. met een Traclement van driehonderd guldens, wanneer namentlyk in dat Fort een Provoost zal zyn aangefteld. Dat het Traclement van den Provoost te VlisJmgen , thans bedragende zes honderd guldens sjaars, en dat van den Provoost te Veere groot twee honderd en vyftig guldens 'sjaars zullen worden verminderd, het eerfte op zes en castte guld- ps agtien ftuivers , en het "tweede op een honderd guldens 'sjaars, vermits de Provincie van Zeeland niet gewoon is, aan die beide Provooften iets meerder te betaalen. Dat de Post voor den Geweldigen Provoost in de Provincie van Friesland en deszelfs Bedienden* te weeten twee Stokkeknegts en een SeherprecriJ ter , ter Repartitie van gemelde Provincie'voorkomende, en bedragende te zamen een en zeventig guldens ter loopende maand, of agt honderd twee en vyftig guldens in het jaar, uit hoofde dat actueel maar een Stökkeknegt word aangehouden zal worden verminderd op drie en zestig guldens' smaands, of zeven honderd zes en vyftig guldens JU net jaar. lüi 5 Dat \ ï'sGrA- C VENHA- ; ge. ■ Ref. tot regeling der Quota's, van 't Iirygs. en ook 't 'ZeeIFczcn,  •« ORAVE NHACE. Ref. tot regeling derQuota;s, van 't Krygstil ook Wezen. 1164 NIEUWE NEDERLANDSC HE Dat wyders, dewyl onder de onnodige posten, in het Capittel van Officieren van de Juftitie vooikomende, op den extraordinaris ftaat zullen worden gebragt de drie Bediendens van het Krygsge. richt , voormaals in Friesland hebbende gefnbfifteerd, doch zederc eenige jaaren afgelchafc, met dc Penfioenen , door die Provincie aan dezelve toegelegd: Doch welke iets meerder bedragen , dan de post , voor dat Krygsgericht op den ftaat van Oorlog voorkomende, dewelke als nu uit dezelve zal worden geligt, en waar uit die Penfioenen tot hier toe voor het grootfte gedeelte zyn gevonden, terwyl het van de andere Provinciën even zo min te vergen is, dit meerdere voor haare Rekening te neemen, als van de Provincie van Friesland, om zig met de volle betaaling deze- Penfioenen te bezwaaren, na dat zy zal misfen het profyt, tot hier toe genooten uit de post, die nu geroyeerd word, de drie gemelde Penfioenen niet ten vollen zullen worden uitgetrokken, maar dat daar voor alleen zal worden gebragt de fom van vyftien honderd guldens, zynde het beloop der gerojeerde post, en dat zulks in dezer voegen op den extraordinaris ftaat zal geëxtendeerd worden: Ter Repartitie van de Provincie van Fries„ land op den ftaat van Oorlog geftaan hebben„ de, de Gerichts-Scboltes, twee Asfesfooren, ,, een Secretaris, een Wybel of Bode, een Lieu,, tenant Geweldige en twee Helbardiers, allege„ hoord hebbende tot het afgefchafte Krygsgerigt in die Provincie, en te zamen genoten hebbcnde ter loopende maand ƒ125:0:0 „ of in het jaar 1500:0:0 „ zo word dezelve fom alhier gebragt, om daar uit te vinden, zo verre ftrekken kan de Pen- „ fioe-  JAARBOEKEN, September, nrjy „ fioenen, by eenige Perfoonen wordende genoo;ï ten , die tot het voorfz. Krygsgerigt hebben ge- hoord; a!s tot het Penfloen van twaalfhonderd guldens aan Ar. van Lennep, ge weezen Kapt. „ Geweldige toegelegd ƒ 1055:0:0 Het Penfloen van Tresling, Lt. Gew. - 320 - 0:0 „ J. B. Hofman, Heibardier 125-0:0 ƒ 1500:0:o Wel verftaa*de, dat de voorfz. fom by affterven of remplacement van een of meer van de drie voornoemde Perfoonen zal moeten verminderd worden met het Penfioen, door den afgeftorven of geremplaceerden genooten, en eindelyk geheel geligt worden, wanneer alle drie zullen zyn overleden of geremplaceerd. Dat als nu op den nieuw te formceren ordinaris ftaat van Oorlog zullen worden gebragt de Tractementen van de Officieren, uitmaakencie het liörpj van de fyéhie', zo als dezelve geregeld zyo by Refolutie van Hun Hoog Mogende van den 15 Mey 1786, cn dat, voor zo verre'er nog eenige Ingenieurs mogten zyn., die uit hoofde, dat reeds veele jaaren vry willig by de Armee geplaatst, en dus buiten alle functien geweest waren ,* niet jouisfeeren van de verhooging, by die Refolutie vastgefteld , derzelver Tractementen , om redenen, door de Perfoneele Commisfie by haar Rapport geallegueerd, van nu af aan zullen worden uitgetrokken tot dezelfde fom, als door hunne Succesfeurs zal worden genooten, en dus met de verhooging van het oude Tractement, dan van welke verhooging zy , 031 bereids opgegevene redenen, geen genot zullen hebben; zullende de fom, die de Pro- 's Gra- venhage. Ref. tot regeling der Quota's, van 't.Krygten ook 't ZeeWezen.  H65 NIEUWE NEDERLANDSCHK "sGra- venhage» - Kef. tot regeling der Quota's , van 't Krygsen ook V ZeeIVezen. Provincie of Provinciën , op welken zy gerepartitieerd worden, daar door geduurende derzelver loeven minder uicgeeven, door middel van de te doene Liquidatie kunnen vereffend worden. Dat boven dien op den extraordinaris ftaat van Oorlog zal worden gebragt den Kaptein Lieutenant le Fcvre de Móhlighy, die nog niet is aanïefteld tot Kaptein , en in gevallen in het Traktement, daar toe ffaande, en zulks met een fom van twee honderd guldens, die hy tot zo lange moet trekken, boven het tegenwoordig ordinaris Lieutenants Traclement van zeven Honderd guldens , waar mede hy zal komen op den ordinaris ftaat van Oorlog. Dat al verder op den extraordinaris ftaat zullen gefteld worden de Kaptein Ingenieur Iluttinger, met de fom van negen honderd guldens, die het Traclement van ..Kaptein-Ingenieur dat van Lieutenant-Ingenieur te boven gaat; mitsgaders de 'Lieutenant - Ingenieur Letuhaufen, met een Tractement van zeven honderd guldens; zynde de eerfte als Lieutenant - Ingenieur , en de andere als extraordinaris Ingenieur geëmployeerd geweest toe eene reize naar de Kust van Africa en de WestIndiën , en aan dezelven voor hun vertrek door Zyne Hoogheid toegezegd, dat by hun retour de eerstgemelde tot Kaptein,' en de andere tot Lieutenant-Ingenieur zouden worden aangefteld, en de Traktementen, daar toe ftaande, genieten, tot dat als ordinaris Kaptein en Lieutenant-Ingenieurs zouden kunnen invallen. Mitsgaders nog de fommen van negen honderd en zeven honderd guldens, die aan de Ingenieurs van Lier en Schenk, actueel geëmployeerd tot het doen  JAARBOEKEN, September, 1702. 1167 doen eener reize naar de Oost-Indien, by derzelver retour jaarlyks moeten betaald worden, tot dat zullen zyn ingevallen, de eerfte als ordinaris Kaptein - Ingenieur, en de ander als Lieutenant Ingenieur effektif, als zynde onder die Conditiën tot de voorfz. reize geëngageerd, doch deze laatite fomme , zo lang deze beide Officieren niet Memorie11 gereCourneerd' v00r aIs D°g al'een by Dat uit den ordinaris ftaat Van Oorlog zuIFn' worden geligt, en op den extraordinaris ftaat, ge-/ duurende het leeven van de thans in dienst zvnde overgebragt alle de Predikanten en Schoolmeefferi die op den ordinaris ftaat'onder het Capittel van Mmmers en Schoolmee/lers voorkomen, met uitzondering van de Post van ƒ4 :3:4 's maands voor ™fh ,% ic"' ter rePartitl'e van Gelderland en van het Tractement van den Predikant en koster tn cle Ummer/chans. ter repartitie van Friesland itaande, die niet betaald , en daarom terftond ee. hee! geroyeerd zullen worden, zullende in geval van vacature de Heeren Staaten van de Provinciën van Gelderland, Overysfel, en Stad en Lande en Gedeputeerde Staaten van de Landfcharj Oren' the, als Territoriaale Overheden ten haaren koste moeten voorzien in de Traktementen van de Succesfeurs der Predikanten en S.hoo/meeflers te St tyJPei\ ffifenwaard, Blokzyl, ZwartJIuis', Wfzyl_ en Coeverden, die tegenwoordig öp haaré tepartK.e zyn uitgetrokken, en de Generaliteit in het 1 raktement van den Succesfeur van den tegenwoordigen Predikant tc Tzendrke, zo wanneer namentlyk welgemelde Heeren Staaten, ieder voor zo veel aangaat de Predikanten, in hunne Provincie of Landfchap refpektivelyk behoorende, en de Ge» nerafitt-it mee betrekking tot die van Vzendyke fes saffie in Kas van vac—t Dat 's GsA- VENHAGE. Ref. tot regeling Ier QjiO' 'a's, van t Krygs* ■n ook t ZeeVezen*  Ü5§ NIEUWE NEDERLAND3CHE *s Gra- venha- ■ ge. i Ref tot regeling der Quota's, van f Krygsen ook 't ZeeWezen. Dat egter hier van zullen zyn uitgezonderd dó Predikanten onder het Kruit, die zig, eigentijk gezegd, onder geene Territoriaale Overheid bevin* jen, tot alle de Provinciën en de Generaliteit eeae gelyke betrekking hebben, en daarom by con* tinuatie met hunne Tractementen op den ordinaris ftaat van Oorlog zullen blyven. Dat de Post van driemaal honderd en zeventig duizend guldens voor AppoinSlés, oude impotentt en verminkte Soldaaten Zal worden verminderd met zeventig duizend guldens, en voortaan gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog, om te dienen alleen voor Appoinctementen ten behoeve van oude impotente en verminkte Onder-Officieren en Gemeenen onder de Troupes van den Staat, zonder dat daar uit Officieren zullen worden gepenlio* öeerd , het geen ook zedert veele jaaren uit de>é Post niet meer gefchied is, en waar voor als nu eeü feparate fom zal gebragt worden* Dat dezelve zal worden verdeeld, zo veel mc« gelyk, in proportie van het getal der Militie, ter repartitie van de Provinciën, het Landfchap Dren^ the en de Generaliteit te brengen* Dat de Geappoincleerden zo van de Cavallerie en Infanterie , de Zwitfers daar onder gereekend , als van de Artillerie, Mineurs en Pontonniers, voor* taan by alle de Provinciën zullen worden behandeld op een egaalen voet, en tot dat einde jaarlyks bc* taald aan een Wagtmeefter, Paardemeefter, Pat« ker , Sergeant, Kaptein des Armes, Tambour Majoor , Bombardier en Trompetter, ieder een honderd en twintig guldens; aan een Corporaal, Tambour, Pyper, Hoornblaafer, Ruiter, Soldaai of Jaager, Canonnier, Timmerman, Mineur of Sappeur en Pontonnier, ieder vier en tagtig gul- tr . dens*  JAARBOEKEN, September, 1702. fïtfj dens, zullende egter de Perfoonen, die thans zyn gegageerd , hun leeven lang geduurde blvvcS trekken het geen aan hun actueel word betaald. Dat geene Gemeenen zullen worden geappoincteerd, dan die alvoorcns, het zy ineen/E zy Regimenten dertig jaaren hebben gediend, of andetzmts door Ligchaamsgebreeken, m sLands dienst bekomen, onbekwaam zyn geworden , om te dienen. ' £r °raanzien van de °Dder • Officieren, zal moeten blyken, dat zy, geduurende vier jaaren, hebben gediend in die qualiteit, waar in gep.'nfioneerd worden. ' 6 Dat wyders, tot voorkoming van het misbruik, het welk van deze Post zoude kunnen gemaakt worden, jaarlyks aan den Raad van Staate zal moeten gezonden worden een ftaat van het montant in geld, m het afgeioopen jaar betaald, met eene bvgevoegde diftméte Verklaaring, dat bet uitgegeevene aan niemand dan aan Geappomfteerde Militaire Onder-Officieren, Paukers, Trompetters, Muficanteo, iambours, en gemeene Ruifets, Dragonders , Husfaaren , Grenadiers, Musquettier* Jaagers, Artilleristen, Mineurs en Pontonniers is betaald, tot zodanige fom, als hier boven voor ieder derzelver bepaald is. J'lt™ Jovf dien door ^ Staaten, Gedeputeerde Staaten of Gecommitteerde Raaden b ventremeld of door derzelver Commisfarisfen tot de lp. poinctés ]aarlyks aan den Heere Rrfftadhouder van hunne Provincie of Landfchap zal worden gezonden een Lyst van de Perfoonen, die uit de voorfz. Post betaald worden , met uitdrukking van het geen door een ieder van dezelven genooten word, voorts 'sGra* venhace. Ref. tot regeling derQuö' ta's, va/i '(Krygs. en ook 't Zec*\ liezen*  ii7ö NIEUWE NEDERLANDSCHË 5sGra- VeSHACÉ. Ref. tot regeling der QjiO' ta's, van 'tKrygscn ook 't ZeeJVezen. voorts een Lyst van de geenen, die in het afgeloö" pen jaar overleeden zyn: Mitsgaders een Lyst van de geenen, die dezelven hebben geremplaceerd , met melding van dö qualiteit, in welke, en van hec Corps, Regiment of Compagnie, onder welke zy gediend hebben, op dat den Heer Erfftadhouder in der tyd, des gevraagd zynde, zo aan Hun Hoog Mogende'als aan den Raad van Staate zil kunnen geeven de nodige verzekering, da: van de voorfz Post niet word gemaakt eenig employ, hec welk met de intentie van degezamentlyke JBondgenooten niet overeenkomftig is. Dat de Posten voor Logis-Gelden van tweemaal honderd duizend guldens, ten behoeve vaö de Guarnifoenen binnen de Provinciën, gerepatti* tieerd over alle de Provinciën; Van zeven ert twintig duizend een honderd ne* gentig guldens en zes ftuivers, ten behoeve vaö de Guarnifoenen in 's Hertogenbosch , Breda , Steenbergen , liergen op den Zoom, Willemftad en Grave, ter repartitie van de Provincie vaü Holland; Van veertien duizend agt honderd vier en vyf* tjg guldens en zes ftuivers, ten behoeve van de Guarnifoenen in Vlaanderen, ter repartitie van de Provincie van Zeeland; Van zes duizend drie honderd vier en vyftig guldens en vyf ftuivers, voor de Guarnifoenen in de Belling wolder en Langakker - Schansfen, ter repartitie vau de Provincie van Friesland; En van agt duizend agt honderd vier en twin« tig  jAA R BOEKEN, September, lygi. Hfi tig guldens en twee ftuivers , voor de ordinaris bezetting binnen Coeverden, ter repartitie van de Provincie van Stad en Lande en het Landfchap Drenthe voorkomende, uit den ordinaris ftaat van Oorlog zullen worden geligt, en in derzelver plaats op den extraordinaris ftaat van Oorlog overgebragt een Post van drie honderd zeven duizend zeven honderd agt en veertig guldens eene ftuiver en agt deniers, óvefeenkomftig de bereekening, daar van geformeerd naar hét getal der Militie, boven bepaald ; eh de fommen aan dezelve vöor Logisgeld goed te doen, hier agter te vinden, fub No. 22. Dat, om weg te neemen de inegaale behandeling der Militie, welke ten opzigte van deeze Posten heeft plaats gehad, de Troupen van den St 'at voortaan in alle Guarnifoenen op den zelfden voet zullen worden behandeld, en dat zy over zulks overal, zo wel in het Resfort van de Generaliteit, als in de Provinciën < Serviesgeld zullen genieten , of van Barakken en de daar toe nodige Fourriitures voorzien worden* Dat hef zelve aan niemand anders zal wordeö betaald, dan aan Officieren , Onder - Officieren en Gemeenen , die werkelyk in dienst zyn , dat is Tocht en Wacht doende, en dus niet aan Officieren , die van den dienst zyn gedispenfeerd, noch ook voor Solliciteurs, als niet prajfent zynde, en geen Tocht of Wacht doende ; dat ook niemand in meer dan eene qualiteit Serviesgeld zal mogeri genieten, noch ook in eene andere qualiteit, dari waarin hy Tractement trekt, en dus niet in de titulaire qualiteiten. Dat de Cornets eh Vaandrigs, San welken tegenwoordig tien ftuivers meer voor Logisgeld word goedgedaan, dan aan Lieutenants, waarfchynlyk, om dat in voorige .tyden de Cornet en Vaandrig zyn gechargeerd geweest met de bewaaring ven dc Standaart tn het Va ndel, het welk thans geeri Kkkk plaats 's GrA- VENflA* GE. kef. tot regeling der Quota's jVati 't Krygs* m ook 't Zee" Wezetit  ii74 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGnA- VENHA CE. ■lief. tot regeling der Quota's , vat 't Krygs en ook 't Zee Wezen, plaats meer heeft, geen hooger Serviesgeld zullen trekken dan de Lieutenants, en dat aan de SousLieutenants, die op denzelfden voet als de Cornets en Vaandrigs worden getrakteerd, een gelyk Serviesgeld zal verftrekt worden. • Dat, gelyk zedert het jaar 1740 aan de Adjudanten en Chirurgyns- Majors Serviesgeld' is goedgedaan , het zelve van gelyke aan Piqueurs, Paukers en Tambour - Majoors zal worden toegelegd. En dit de Predikanten of Veld - Predikers, die by eenige Regimenten zyn, voortaan mede Serviesgeld zullen trekken op gelyken voet, als de Prieiter by het Regiment Waaien, die zulks actueel geniet. Dat, vermits 'er geen reden is, om aan een Bombardier en Canonnier by continuatie goed te doen , een Serviesgeld van agttien ftuivers ten twee en dertig dagen, op den voet van de Ruiterye, (genietende een Ruiter meerder Serviesgeld dan een Soldaat, om dat van een Paard voorzien is, het geen by dc Artilleristen geen plaats heeft ,3 voortaan aan een Bcfrsbardier zal worden toegekend het zelve Serviesgeld, als aan een Sergeant by de Infanterie betaald wordt. Dat, belangende het quantum, voor Logisgeld goed te doen, de voet, daar omtrend zedert hec jasr 1650 gevolgd, en de helfc bedraagende van net geen waar op de Logisgelden den 18 November 1595 waren bereekend , zal worden verminderd mee een derden, ten opzigte van de Nationaale, Duitfehe en Walfche Infanterie, voor zo veel namelyk betreft de Serviesgelden voor die Officieren en Gemeenen , welker Soldyen thans verhoogd worden, daar onder dus niet begreepen het Serviesgeld voor de Kapteins en Sergeanten, dewyl dezelve geene Verhoo^mg van Gage zullen genieten En  JAARBOEKEN, 'September, 1752. 1173 En d^t over zulks in de Declaratien v.m betaalde Serviesgelden zal Worden goedgedaan voor een Compagnie Infanterie, zo Grenadiers, als Musquettiers en Jagers. Ten 32 dagen. Ten 42 dagen. Vooreen Kaptein ƒ3:0:0 ƒ3:18: g ■ Kapt. Commandant daar 'er een gevonden word 2: oto 2:12: 6 Voor een Lieutenant 1:6:8 1:1 j: o „ —Sous Lieut. 1: 6:8 1:15. o . —Vaandrig 1: 6:8 1:15: o ■i 11 'n i—Sergeant 0:17:0 1: 2: 3 * 1 — Kaptein des Armes 0:11:4 0:14:10^ é Tamb., Pyper en Hoornblazer o: 8:0 0:10: 6 *— Corpor.Gre- nadierof Musquett. Jager en Frater, daar 3ereengevond.word o: 8:0 0:10: 6 Dat voor de Cavallerie, Dragonders, Husfaaren en verdere Troupen het Serviesgeld zal worden goedgedaan op de volgende wyze: Ten 32dagen. Ten42 dagen. Voor eenRitmeeRer of Kaptein ƒ 3: 8 :0 ƒ4:9: Jj • Lieutenant 2: 8:0 3: 3: o — • - — Cornet of Vaandrig 2: 8:0 3: 3: o '* Wagtmeeft. I: 0:0 1: 6: 3 *— Trompetter of Tambour 0:18:0 i: 3; 7 «— Corpor. gemeene Ruiter of Dragonder 0:18:0 1:3: 7 Kkkk 2 Fètr 's GrA- venhage> Ref. tol regeling derOuo■a's, van t Krygs',n ook 'i ZeeWezcni  'sGra- venhage. Ref. tot regeling derQuota's, van 't Krygsen ook 't Zee-, Wezen» Voor 174 NIEUWE NEDERLANDSCHE Voor een Compagnie Zwilfers en Grifons. Ten32 dagen. Ten42 dagen. Voor een Kaptein ƒ3: 0:0 ƒ3:18:9 Kapt.Lieut. 2: 0:0 2:12:6 Lieutenant 2: 0:0 2:12:6 Sous-Lieut. 2:0:0 2:12:6 Vaandrig 2: 0:0 2:12.6 Sergeant 0:17:0 1: 2:3 Trabant 0:12:0 0:15:9 Chirurgyn 0:12:0 o 15:9 Secretaris 0:12:0 0:15:9 Tambour 0:12:0 0:15:9 Provoost of Pyper 0:12:0 0:15:9 Corporaal of Gemeene 0:12:0 0:15:9 Voor een Compagnie Artilleristen. Ten 3 2 dagen. Ten 4 2 dagen. Vooreen Kaptein ƒ3:0:0 /3:l8:9 Kapt.Lieut. 2:0: o 2: 12:6 Mr. Vuurwerker 2:0: o 2:12:6 Ond. Lieut. 2:0: o 2:12:6 Bombardier 0:17:0 1: 2:3 Kanonnier 0:12:0 0:15:9 Timmerman 0:12:0 0:15:9 Frater 0:12:0 0:15:9  JAARBOEKEN, September, 1792. 1175 Voor een Compagnie Mineurs en Sappeurs. TeD32dagen. Ten42 dagen. Voor een Kaptein ƒ 3: 0:0 ƒ3:18:9 Kapt.Lieut. 2: 0:0 2:12:6 Lieutenant 2: 0:0 2:12:6, Ond. Lieut. 2: 0:0 2:12:6, Sergeant 0:17:0 i: 2:3 Tambour 0:12:0 0:15:91 Corporaal of Gemeene 0:12:0 0:15:9, Voor een Compagnie Pontonniers, Ten 32 dagen. Ten 42 dagen. Voor een Kaptein ƒ3: 0:0 ƒ3:18:9 Kapt.Lieut. 2: 0:0 2:12:6 Lieucenant 2:0:0 2:12:6 Sergeant 0:17:0 1: 2:3 Smit 0:12:0 0:15:9 Blikftager 0:12:0 0:15:9 Timmerman 0:12:0 o: 1 j: 9 Tambour 0:12:0 0:15:9 Corporaal of Gemeene 0:12:0 0:15:9 Dat voor een Adjudant, zo by de Cavallerie , Dragonders en Husfaaren, als by de Infanterie, de Zwitfers daar onder begreepen , als voor een fubaltern Officier, Serviesgeld zal worden goedgedaan , dewyl doch dezelve, het zy een Aóle van Officier heeft of niet, den rang heeft als jongfte Officier. Voor een Chirurgyn Majoor, zo by de Cavallerie, Dragonders en Husfaaren, als by de Infanterie, de Zwitfers daar onder begrepen, dawvl Kkkk 3 O'f- 'sGra- fENHA3E. lef. tot ■egeling ierQuo'a's, van 't Krygs* :n ook tZee' Wezen,  i» Gra- vehhace. Üep, tot regelïnl der Quo ta's,va: H Krygs en ook H ZeeWezen. Dat, hoe zeer geen Logisgeld zoude behooren goedgedaan te worden., 'dan aan Officieren, On der 1176 NIEUWE NEDERLANDSCHE Officiers Monteering draagt, als voor een Subaltern Officier. Voor een Piqueur van gelyke, dewyl dezelve, het zy Acle als Officier heeft of niet, insgelyks Of; ciers Monteering draagt. z Voor een Pauker by ieder Regiment Cavallerie, _ en een Tambour-Majoor by ieder Regiment Dragonders, gelyk mede voor een Paardemeefter by de Regimenten Cavallerie, Dragonders en Husfaaren , als voor een Wagtmeefler. Voer een Tambour-Majoor by ieder Regiment Infanterie, de Zwitfers daar onder hegreepen, als voor een Sergeant. En voor een Predikant of Priefter by de -Regimenten, die 'er van voorzien zyn, als voor een iabaltern Officier. Eindelyk, dat aan dc Troupen, in den Hage Gu3rnifocn houdende, dubbeld Serviesgeld zal worden goedgedaan. Dat echter het voorfz Serviesgeld niet zal worden betaald aan Officieren en Gemeenen, die in Barakken of andere publieke Gebouwen zullen gelogeert, en van de daar toe benodigde Fourniturcs voorzien worden. En dat, in geval de Paarden van de Cavallerie, Dragonders of Huslaaren buiten kosten van de Officieren en Gemeenen werden geftalt, aan de Officieren , Onder. Officieren cn Gemeenen geen hooger Serviesgeld zal betaald worden, dan aan die yan de Infanterie.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1177 der - Officieren en Gemeenen, die daadelyk in- het Guarnifoen praifenc zyn, hoofd voor hoofd, egter uk hoofde van de moyelykheden en omflag, die het introduceeren van dien voet zoude veroorzaaken, de betaaling van het zelve voortaan zal gefchieden van zes tot zes weeken, naar het getal van Manfchappen, die op dkn tyd zullen prcefentzyn, en dat ten dien einde niet alleen, zo dra< eenig Regiment, Ksquadron , Battaillon of Com-! pagnie in eene plaats zal zyn aangekomen, aan de' Magiftraat, of aan den geenen, die door dezelve' met het werk der inkwartiering of betaaling der. Serviesgelden zal zyn gecbargeert, maar vervolgens ook alle zes weeken zullen moeten overgeleverd worden pertinente Lystcn van het effeétive getal Manfchappen, die'ingemarcheert zullen zyn , of zig by het formeeren van de zes wrekelykfche Lysten in het Guarnifoen prsfent zullen bevinden, volgens het Model, hier agter gevoegd, fub No. 23, ten einde de betaaling over de afgeloopen zes weeken naar de voorfz. Lyst zoude kunnen gedaan worden. _ Eindelyk, dat de Reekeningen van betaalde Serviesgelden voortaan zodanig zullen moeten worden ingerigt, dat uit dezelve zal kunnen worden gezien, of en in hoe verre d. voorfz. Ordres worden naargekomen , en dat ten dien einde nevens dezelve zullen moeten worden gevoegd de nodige Befcheiden, waar uit in het byzonder zal moeten blyken, dat de fommen, in uitgave gebragt, didelyk en zonder eenige korting betaald zyn , zo als zyn uitgetrokken. Met dien verftande nogthans, dat ten behoeve van de Steden of van de Serviesmeefters eenige korting zal mogen gedaan worden, in diervoege, dat men zal kunnen volftaan met te betaalen: Kkkk 4 Voor 's Gra- vk^ha- ge. Ref. tot "egejing iee&ito» a's, van i Krygs. n ook t Zee. 'Vezen.  ii?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE a6 gra" VENHApE. Ref. tot regeling (lerQuo ta's,'va/ *t KrygSl en ook 't ZeeWezen, Voor een Compagnie Cavallerie, Dragonders en Husfaaren. . Ten32dagen. Ten42dagen, Aan een Ritmeefterof ■ Kaptein ƒ3: 0:o ƒ3:18: 9 1 Lieutenant 2; 2:0 2:15: 2 Cornet of Vaandrig 2: 2:0 2:15: 2 Wagtmeeft, 0:18:0 ï: 3: io Trompetter of Tambour 0:15:0 0:19: 8 Corporaal , gemeene Ruiter of Dragonder 0:15:0 0:19: 8 Voor een Compagnie Infanterie , zo Grenadiers, als Musquettiers en jagers. Ten32dagen. Ten42dagen. mandantdaar'er een gevonden word 1:15:0 2- Lieutenant 1: 3:4 '6 Sous-Lieut, 1: 3:4 1:10: 6 Vaandrig i: 3:4 1:10: Cf Sergeant o:Ij:o 0:19: 8 Kaptein des *""ïtab. Py 0:9:0 * per en Hoornblazer 0:6:8 o • 8 • 8 Corpor Grenadier of Müsquettier, Jager en Fra-? ter, daar 'er een ge- vqnden word o; 6:8 ot 8: 8 Voor  JAARBOEKEN, September, 1792. 1179 Foor een Compagnie Zwitfers af Grifons. Ten 32 dagen. Ten 42 dagen. Aan een Kaptein / 2:13:0 ƒ ^: 9: o Kapt.Lieut. 1:15:0 a: 5:11 Lieutenant 1:15: o 2:5:11 Sous-Lieut. 1:15:0 2: 5.11 Vaandrig 1:15:0 2:5*11 Sergeant 0:15:0 0:19! 8 Trabanc o: 10 o o: 13: 2 Chirurgyn 0:10:0 0:13: 2 Secretaris 0:10:0 0:1-5': 2 Tambour 0:10:0 0:1 V' 2 Provoost of Pyper 0:10:0 0:13: 2 Corporaal of J Gemeene 0:10:0 o: 13: 2 V7or een Compagnie Artilleristen. Ten 3 2 dagen. Ten 42 dagen. Aan een Kaptein ƒ2:13:0 "ToT7TL KapcDeuJ. ,:1J;0 „„„ merker 1:15:0 2: 5:11 Ond. Lieut. 1:15.0 2: 5:n Bpmbardier 0:15:0 0:19: 8 Kanonnier 0:10:0 0:13-2 Timmerman 0:10:0 0-13-2 Frater o:io:o 0:13: 2 Kkkk 5 [ Voor 's Gra- venhage. Ref. tot regeling der Quota's, yau 't Krygs. en ook 't ZeeWezen.  3 'sGra- VENHA* GE. Ref. tot j regeling der Ou o* ta's, van 't Krygscn ook 't ZeeWezen. 1 ki h< f Z' Ei te ui n< z< :ilo NIEUWE NEDERLANDSCHE Voor een Compagnie Mineurs cn Sappeurs. Ten 32 dagen. Ten 4 2 dagen. \an een Kaptein ƒ 2:13:0 ƒ 3: 9: 9 Kapt. Lieut. 1:13: o 2:5:11 Lieutenant 1:15:0 2: 5:11 Ond. Lieut. 1:15:0 2:5:11 Sergeant 0:15:0 0:19: 8 Tambour 0:10:0 0:13: 2 Corporaal of Gemeene 0:10:0 0:13: 2 Voor een Compagnie Pontonniers. Ten 3 2 dagen • Ten 42 dagen. ian een Kaptein ƒ2:13:0 ƒ3: 9: 9 Kapt. Lieut. 1:15: o 2:5:11 Lieutenant 1:15:0 2:5:11 Sergeant 0:15:0 0:19: 8 Smit 0:10:0 0:13: 2 Blikflager 0:10:0 0:13: 2 Timmerman 0:10:0 0:13: 2 Tambour 0:10:0 0:13: 2 Corporaal of Gemeene 0:10:0 0:13: 2 Zullende by aldien in zomtnige Steden Barak:o mogten gevonden en onderhouden worden, :t Logisgeld, voor zo veel betreft de Manfchap:n, die in dezelve gelogeert worden , door de ovincien, by aldien die Steden daar in gelegen ja, en door de Kas van de Generaliteit, wan:er ze onder deszelfs Resfort gehooren, geprofiert worden, om te ftrekken tot een Fonds, waar t oude Barakken vernieuwd, en nieuwe, wan:er men het nodig mogt oordeelen, aangebouwd mden kunnen worden. Dat,  JAARBOEKEN, September, 1792. Dat, met opzigt tot de Posten, op den ftaat van Oorlog voorkomende in het Capittel, bekend onder den naam van andere Onkosten ran den Oorlog zal worden vastgefteld , gelyk vastgefteld word by dezen, dat op den extraordinaris ftaat van Oorlog zal worden gebragt een Post van dertig duizend guldens 'sjaars, voor Scheeps- en Wageuvragten tot vervoering van Krygsvolk en Ammunitie' van Oorlog, om daar uit voortaan te vinden de onkosten, vallende op de Verlegging van 'sLands Militie, niet alleen binnen de Provinciën en het Resforc van de Generaliteit, van de eene Plaats naar de andere, maar ook uit de Provinciën naar het Resfort van de Generaliteit, of uit het Resfort van de Generaliteit naar de Provinciën, het Landfchap Drenthe daar onder mede begrepen , waar door vervolgens de Collegien ter Admiraliteit zullen worden bevryd van te betaalen de kosten, die vallen op het brengen van eenige Militie uit Gelderland, Utrecht en Overysfel in eenige Provinciën , of ook in het Resfort van de Generaliteit, om aldaar Guarnifoen te houden, waar toe zy, uit kragte der Refolutie van Hun Höog Mogende van den 26 January 1678, gehouden waren; blyvende voor het overige die Refolutie m haar geheel, voor zo veel betreft de onkosten van hec voeren van 's Lands Militie naar het Leger of Rendez-vous, en van daar terug naar haare Guarnifoenen; mitsgaders die van hec brengen van 's Lands Militie naar de Vlooc of op Oorlogfchepen, waar van de eerften moeten gevonden worden uit de Penningen, tot Legerlasten gedestilleerd, terwyl de laatstgenoemde uit de extraordinaire Petitiën tot Equipagie zullen betaald worden. Dat, behalven de Scheeps- en Wagen-Vraptcn• uit deze Post zullen worden betaald de Karre' Vrag« 'sGra- VENHAGE. Ref. tot regeling der Qj.'ot a's, van 't Krygs. en ook 't ZeeWezen.  Ii82 NIEUWE NEDERLANDSCHE »sGravenha- ge. Ref. toi regeling der Quota's , var, 't KrygS' en ook 't ZecIFezcrt, Vragten der doorpasfeerende Militie, als mede het Stroo, dat aan dezelve, en het Vuur cn Licht, dat voor dezelye in de Wagten geleverd word, mitsgaders de Bruggelden van Scheepsbruggen over Rivieren , en dc kosten van het overzetten der Militie over de Rivieren door middel van Ponten ot' Aken. Dat eindelyk , dewyl voortaan geene onkosten op het verleggen der Militie meer zullen worden gevonden uit de Convoyen en Licenten, de Hec ren Staaten van de Provincie van Utrecht zullen worden verzogt, af te zien'van hunne fuftenue, datindePosfesfie zyn, om de kosten van ScheepsWagen- en Karren vragten, uit de Convoyen en Licenten aldaar vallende, diredf te doen betaalen, en daar uit geene verdere betaalingen te laaten doen. Dat van gelyke op den extraordinaris ftaat van Oorlog zal worden gebragt een Post van tien duizend guldens 'sjaars , onder de benaaming van Vacatiën cn Reiskosten van de Officieren , ten étienflc van de Generaliteit reizende, om daar uit te betaalen de Declaratien der Officieren , die geëmployeert worden tot het infpedteeren der Guarnifoenen, de Vacatiën, Reiskosten en Schryfloonen van den Chef van de Artillerie, de Auditeurs Militair voor het monfleren der Troupen, en zodanige andere Officieren, als van tyd tot tyd, in 'sLands dienst, Commisfien zullen waarneemen. Dat tot hoeding der kosten van de Militaire Juilitie, zo in het Resfort van de Generaliteit, als binnen de Provinciën; Mitsgaders tot betaaling der kosten, valleDde op  JAARBOEKEN, September, 1792. 1183 op het confineeren der Deferteurs , ad opera pu-, biica gecondemneerd, op den extraordinaris ftaat, zal worden uitgetrokken een Post van zestien dui- \ zend guldens 'sjaars, onder de benaming van Losten ' en mi/en der Militaire Jujlitie. j En dat verder tot goedmaaking der kosten van < het Magazyn alhier in den Hage, van verfcheide t Necesfiteiten van Hun Hoog Mogende, daar on- ' der begrepen de Leverantie van Flambouwen en e Kaarsfen en van andere zaaken, die kunnen voor-' komen , voor welke geen fpeciaale Post op den / Raat van Oorlog gevonden word, op den extraordinairen ftaat nog zal gebragt worden een fom van vyf en twintig duizend guldens 'sjaars, onder de benaaming van alle andere voorvallende zaaken, bedagt of onbedagt, hier vooren niet genoemd» Dat deeze vier opgenoemde Posten van Schceps- en IVagcnvragtcn , Reiskosten cn Vacatiën, kosten der Militaire .Juftitie , cn alle andere voorvallende zaaken, zullen fubintreeren in de plaats van de Post Voor Scheepsvragten,Vacatien,Reiskostcn,mifen van Militaire Juftitie, en alle andere voorvallende zaaken van den Oorlog, op den ordinaris ftaat ftaande, ter fomme van ƒ 4742: 1; o Op Gelderland. Voor Scheepsvragten tot vervoering van het Krygsvoik, mitsgaders Ammunitie buiten de Provincie 12000: o: © Voor Reiskosten en Vacatiën van Of- ficie- sGra- 'enha- ;e. lef. tot ■egeling 'er Quoa's, van ■ Krygs-> n ook t ZeeVezen.  u34 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- VENHAGE. Ref tot regeling clerQuO' ta's, van 'tKrygsen ook 't ZeeWezen, i fbieren, ten diende van de Gene- raliteit uitreizende ƒ26099: 2:0 Voor dagelyks voorvallende zaaken, daaronder begrepen de kosten van Militaire Juftitie, en kosten van de Magazynen alhier in denHaag, verfcheidenecesfiteiten vanHunHoog Mogende, mitsgaders het leveren van Flambouwen en Kaarsfen 6000: o: ö Voormifen van Militaire Juftitie,vallende in de Frontieren van 's Bosch 4500: 0:0 Alle op Holland (laande. Voor Reiskosten en Vacatiën van Officieren, ten dienfte van de Generaliteit uitreizende 2130:12:0 Voor Scheepsvragten tot ordinaris vervoering van het Krygsvolk buiten de Provincie 3774:16: © foor Bodelooneti, mifen van Militaire Juftitie, verdagte en onverdagte zaaken / 3600: o:ö Op Zeeland /laande. foor Bodeloonen, Reiskosten, Secreete dienften, kosten van Militaire Juftitie, en andere voorvallende zaaken 2309:18: o Op  JAARBOEKEN, September, 1792. n8j Op Utrecht ftaande. Voor Vacatiën en Reiskosten van Officieren, ten dienRevanden Lan» de uitreizende ƒ 1620: o:c Voor Scheeps- en Wagenvragren tot ordinaris vervoering van hetKrygsvolk buiten de Provincie, en anderzints 2400: o:c Voor Spie- en Boodeloonen en kosten van Militaire Juftitie, verdagte en onverdagte zaaken van Oorlog 3000: o;a Op Friesland /laande. Voor Scheeps- en Wagenvragten , voorziening van Turf en Kaarsfen m de Fontieren I20o: o:o Voor Vacatiën en Onkosten voor de Militaire Juftitie, fecreete dienRen, verdagte en onverdagte zaken 2000: 0:0 Op Overysfel ftaande. Voor vervoering van Soldaaten en diergelyke Vacatiën en Reiskosten, raakende des Generaliteits fecreete dienften, Militaire Juftitie en anderzints 7847:17:0 Op Stad en Lande ftaande. Voor voorvallende onkosten van Va- ca. 's Gra- VENHAGE. Keft tot regeling der Quota's, van 't Krygsen ook 't ZeeWezen.  's Gra- VENHA" GE, Ref. tot regeling der Quota'! , van '/ Krygsen ook 't ZeeiFezen. i 1 1 i 1 j < 1 i ( ] i i H86 NIEUWE NEDERLANDSCHE catien, Boodenloonen en onverdagte ZJaken van den Oorlog 1224: o:ö Op Drenthe fiaandct Dat overzulks alle deze posten in het vervolg uit den ftaat van Oorlog zullen worden geligt, en dat om redenen, door de Perfoneele Commisfie in laar Rapport bygebragt, op dezelve niet meer zulen worden uitgetrokken eenige posten voor Spie:n Boodeloonen, fecreete dienften, of voorziening ran Turf in de Frontieren van Overysfel, die töt lier toe onder de bovengemelde zyn vermengd geveest, doch als nu mede geroyeerd worden. Dat, in plaats van de post van driemaal honderd luizend guldens voor de Defroyementen van de 'ieneraliteis, en vereeringen aan de uitheemfche Ministers en extraordinaire bezendingen, van wegens den Staat te doen; en van de post van vyftig luizend guldens, voorkomende in het Capittel van Sedeputeerden buiten de Provinciën ter repartitie /an Holland, (uit welke laatfte post zyn betaald 3e Declaratien der Ministers van den Staat buiten s Lands, voor onkosten, by hun gedaan,) voortaan naar een post zal worden gebragt op den ordinaris laat van Oorlog ter fomme van tweemaal honderd :en en veertig duizend zeven honderd en veertig ;uldens tien ftuivers en zeven deniers, te repartiieeren overdc zeven Provinciën en het Resfort van ie Generaliteit naar de Quotes, zoals die boven )epaald zyn. Dat tot onderhoud van de Fortificatiën binnen le Provinciën en derzelver Frontieren, by corttinuaie zal worden gebragt een fom van tweemaal honlerd duizend guldens, en boven dien een fom van vyf-  JAARBÖEKËNj September, t792. iig; Vyftien duizend Zeven honderd vyf en zeventig sul dens, en een fom van zes duizend agt honderd agt en vyftig guldens zeven ftuivers, met welke beide Kimmen de aanflag van de Provinciën van Gelderland en Overysfel in deze post voorheen zyn verhoogd geworden; mitsgaders nog een fom van twee duizend vyf honderd guldens voor het onderhoud én reparatie der Werken op de hoogte van Helpen zo als tot dus verre heeft plaats gehad. * Dat deze posten zullen gefteld worden op den extraordinaris ftaat van Oorlog, en van de post van tweemaal honderd duizend guldens ter Repartitie van de Provincie van Friesland, uitgetrokken eené fom van twintig duizend guldens 'sjaars, waar van ty met de an ere Bondgcnooten niet zat behoeven te licjuideerea; doch waar tegens de Staaten van die Provincie, zo lang aan hun die post op den Raat van Oorlog m dier voegen word gevalideerc ten hunnen privative lasten zullen moeten neemett de kosten van alle de Fortificatie-Werken, die zy tot defenfie van hunne Provincie zouden willen maaken, zonder ten dien opzigte eenig pecunieel Ifecours der Bondgehooten te vraagen, zo dat de 1 Voorfchreeve fom van twintig duizend guldens aan I gemelde Provincie, als by uitkoop van zodanige I lasten zal worden goedgedaan. ^Dat de fom, die van dc post van tweemaal honderd duizend guldens, na aftrek van de voorfchreeiVe twintig duizend guldens, zal óverfchieten, over de zes andere Provinciën, naar derzelver Quotes zal worden verdeeld, en boven dien ter Repartitie van Gelderland, Overysfel en Stad en Lande gebragt de fommen, waar mede de aanflag van de twee eerstgenoemden is verhoogd, en welke tor onderhoud der Werken op de hoogtens by Helpen s 'ter Repartitie van de laatstgenoemde zederc veele LUI ja9. r 's GiiA* VKNHAGE. Ref. tot regeling der Quo • 'a's, yah t Krygs'tl ook 't ZecWezen*  n88 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhA- ge. Kef. tot regeling derQuoïa's, van 't Krygs* en ook 't Zee* Wezen. jaaren geftaan heeft; dat vervolgens over deze posten door de zes overige Provinciën ter zyner tyd zal moeten geliquideerd worden ; des dat die Provinciën , dewelke de directie over haar eigene Fortificatiën behouden , zullen kunnen voldaan met jaarlyks aan den Raad van Staate over te zenden eene fpecificatie van de betaaling, die zy tot onderhoud van effective Furtificatiewerken zullen hebben gedaan; en dat, ingeval daar uit zoude mogen blyken, dat zy haare volle Quotes daar toe niec hebben bedeed, de Raad van Staate van het overfehot zal kunnen gebruik maaken, tot betaaling der kosten van hec onderhoud der Fortificatiën in die Provinciën, in dewelken de beheering daar over aan haar is gelaaten, by aldien namelyk de Quota van zodanige Provincie daar toe niet toereikende zoude mogen zyn. Dat de Post van driemaal honderd vier en dertig duizend zes honderd agt en dertig guldens , v*or onderhoud der Fortificatiën buiten de Provinciën gelegen , zedert eenige jaaren ter repartitie van Zeeland en Friesland gebragt , om te fijrekken tot foulaas van die Provinciën, als nu uit hoofde van de vermindering van derzelver Quotes niet meer nodig zynde, uit den ftaat van Oorlog zal worden geligt. Dat op den extraordinaris ftaat van Oorlog zal worden uitgetrokken een Pust van tagtig duizend guldens 'sjaars , tot goedmaking der onkosten, dagelyks vullende in de Stapel-Magazynen van de Generaliteit, als mede in de Magazynen in de Frontieren van den Staat, zo binnen dc Provinciën van Gelderland en Overysfel, als liet Resfort van de Generaliteit gelegen, mitsgaders om daar uit te betaalen de onkosten van het Pulver, het welk moet worden uitgeleverd let het doen van de jaar.  JAARBOEKEN, September, 1792. n8: jaarlykfchc Exercitiën aan de Militie, binnen d twee voornoemde Provinciën en het Resfort van d, Generaliteit Guarnifoen houdende. En een Post van agt en twintig duizend agi honderd en vyftig guldens, voor het Pulver, jaartyks uit te leveren tot hel doen der Exercitiën aan de Militie binnen de Provinciën van Holland Zee and, Utrecht, Friesland cn Slad en Landm Guarnijoen; over de vyf gemelde Provinciën . te repartitieeren, naar het getal van de Troupes, 111 dezelven Guarnifoen houdende; des dat die Provinciën zullen verpligt zyn alle jaaren, aan den naad van Staate over te geeven eene fpedficatie van het geen zy, ter zaake voorfz. zullen hebben gefurneerd en bekostigd, en dat over het peen dedelve meerder of minder dan haare Quote of aanflag in deze Post zullen hebben betaaid, even als over andere Posten zal worden geliquideerd; en dat by aldien in het vervolg een meerder of minder getal Troupes in gemelde Provinciën most Guarnifoen houden, dan 'er tegenwoordi" zyn als dan de voorfz. fom van agt en twintigduizend agt honderd en vyftig guldens daar na in evenredigheid van derzelver getal zal verhoogd of ver. minderd worden. Dat deze twee Posten van f 80000: o: o en van ƒ ab85o: o : o zullen fubintreeren in plaats van de volgende posten, te weeten: Ten repartitie van Gelderland. Voor onkosten, vallende in de Magazynen van de bezette Plaatfen van Gelderland . . ƒ5500:0:0 LUI 2 Voor ) ' 's Gra- '■ venhage. Ref. lot regeling der Quota,si van 'i Krygsen ook 't Zeeliezen.  ii£»o NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENhAce. Ref. tot regeling der Quota's, van *t Krygsen sok 't Zee. Wezen. Ter repartitie van Zeelanti, Voor Kruit, Loot en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld .... 15011:9:0 Voor de kosten, vallende in de Magazynen van Hulst, met de Forten , het Fort St, Anna, de Polder vanNamen, het Sas vanGend, Moerfpuy, Philipp., Yzendyke, Sluys, Aardenburg en Oostburg 10400:0:0 Ter Voor onkosten, vallende in de bezette Plaatfen van'sGravenweerd en St. Andries - - ƒ 1400:0:0 Ter repartitie van Holland. Voor de kosten, vallende in de Magazynen te Dordrecht en Delft, en voor het onderhoud van 'sLands Ponten en Aken en diergelyke 14400:0:0 Voor Kruit, Loot en Lonten, het welk aan de Militie moet worden uitgedeeld - - - 28666: h:q Voor de onkosten, vallende in de Magazynen van 's Bosch , Breda, Willemftad , Steenbergen , de Kruisfchans , Bergen op den Zoom, met de Forten, mitsgaders de Huishuuren van de Commisfen te 's Bosch , Breda cn Bergen op den Zoom. « * - - 12500:0:0  JAARBOEKEN, September, 1792. 1191 Ter repartitie van Utrecht. Voor Kruit, Loot en Lonten,het welk aan de Militie word uitgedeeld - /ioSf6:i3:o Ter repartitie van Friesland, Voor Ammutie en andere Inftrumenten van den Oorlog, buiten de Provinciën; it. Ommerfchans, Coeverden, Bourtange, Bellingwolder-enLang Akkerfchansfen 4800 :o:o Voor Kruit, Loot en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld - 5463: 3: o Voor de kosten, in de Magazynen van de bezette Plaatfen, als de Bourtange , Bellingwolder en Lang-Akkerfchansfen, buiten de Provinciën gelegen 1100: o: o Ter repartitie van Overysfel. Voor onkosten, dagelyks vallende in de Magazynen van de bezette Plaatfen binnen de Provincie 3200: o: o Ter repartitie van Stad en Lande. Voor Kruit, Loot en Lonten, het welk aan de Militie word uitgedeeld - 9506:8:0 , ■ Llll 3 Voor' 'sGra- VENHACE. Ref. tot regeling der Qtjo* ta's, van 't Krygsen ook 't ZeeWezen.  nc,2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Ref tot regeling derfhio' ta's, van 't Krygs* en ook 't Zcc~ (Fe zen. 1 AHe welke posten mitsdien in het vervolg van den ftaat van Oorlog zullen worden afgelaaten. Dat voorts van den ordinaris ftaat op meergemelde extraordinaris ftaat nog zullen gebragt worden , Een fom van vyf duizend zes honderd guldens 'sjaars, voor de onkosten vallende in de Magazynen in de Provincie van Holland, het Magazyn te Delft daar onder begreepen; Een fom van twee duizend twee honderd guldens voor de onkosten, vallende in de bezette Plaatfen in Zeeland, mitsgaders Axel; Een fom van twaalfhonderd guldens voor de onkosten , vallende in de Magazynen van de be. zette Plaatfen van de Provincie van Utrecht; Een fom van twee-duizend vier honderd guldens voor de onkosten , yallende in de Magazy-. Voor Amm unitien, mitsgaders Materiaalei] van Oorlog binuenCoevcrden, Bellirtgwoldcr- en Langakkerfchansfen en de Bourtange / a8o:o:o Ter repartitie van Drenthe. foor Kruit, Loot en Lonten , het welk aan de Militie word uitgedeeld .... 1753:1:0, foor het havenen, fchoon en in order houden van de Goederen en Ammunitie van Oorlog te Coeverden • - - 1000:0:0.  JAARBOEKEN, September, 170a. II03 nen in de bezette Plaatfen van de Provincie van: Friesland, en Een fom van vyftien honderd guldens voor de onkosten, vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van de Provincie van Stad en Lande met Delfzyl. Dat de voorfchreeve vyfProvincien zullen kunnen voldaan, met jaarlyks aan den Raad vanStaa.: te over te zenden eene fpecificatie van de betaa ling, door haar gedaan tot de eindens , waar toe deze posten zyn gebragt, en. in geval daar uit mogt blyken, dat zy de fommen, op haare repartitie uit getrokken, daar toe niet hebben hefteed, dat als dan de Raad van Staate van het overfehot zal kunnen gebruik maaken tot het onderhoud der Magazynen in de Provinciën, in dewelke de beheering daar over aan gemelde Raad is gelaaten, zo wanneer namelyk de Quote van zodanige Provincie daar toe niet toereikende zoude mogen zyn. Dat by continuatie op den ftaat van Oorlog zal worden gelaten de post van tien duizend guldens 'sjaars voor Scheeps- en IVagcnvragten van Zyne Hoogheid den lieer e Erfftadliouder en Kaptein Generaal, of voor de geene die by oc'cafie zouden mogen worden geëmployeerd in eenige zaaken , ]ücr van dependeerendc of'daar toe fpctteercnde ■ doch dat dezelve voortaan niet op den ordinaris maar op den extraordinaris ftaat van Oorlog zal worden uitgetrokken, des dat daar op geene andere bctaalingen, door den Raad van Staate aan de Provinciën zullen mogen gevalideerd worden, dan die efleclive zyn befteed tot het einde, waar toe deze post volgens de Republiek is gefchikt. 1*111 4 Dat sGra- f EN HAGE. Ref tot <~egeling Ier Q110'a's, van t Krygs- '41 Ook t Zee'Vezen.  iiq* NIEUWE NEDERLANDSCHE YGra- venhace. Ref. tot regeling derQj.ota's, van 't Krygsen ook •t ZeeWezen. j i e 1 z z V Dat om redenen, door de Perfoneele Commis. fie by haar Rapport geallegueerd, uit den ftaat van Oorlog zullen worden geroyeerd üe Post van negen honderd guldens 'sjaars voor Turf en Kaarsfen ten behoeven van de Wigten tri de Frontieren van 'sGravenweert en Si. 'Andrits; en de Post van een duizend guldens 's jaars voor Turf en Kaarsfen ten behoeven van de IFagten tc Bommel, beide voorkomende ter repartitie van Gelderland. Als mede de Post van tien duizend guldens 'sjaars ter repartitie van Gelderland, Utrecht en Overysfel uitgetrokken, en voormaals gediend hebbende tot reparatie en onderhoud van de Rys. werken van 'sGravenweerd cn den Tsfelftroom. Dat in plaats van de Post van vier en zeventig duizend guldens voor Correspondentie, mitsgaders Spie- cn Bodenloonen ten dienfte van de Generaliteit , voortaan, zal worden uitgetrokken een fom van veertig duizend guldens, onder de jenaaming van Secreete Correspondentie -Gelden , en dat deze Post, als zynde uit zynen aart niet gefchikt om op dezelve wyze als andere geadmirciftreerd en verantwoord te worden, by contimatie zal worden gebragt op den ordinaris ftaat ;an Oorlog. Dat op den nieuwen ftaat van Oorlog niet ïeer zullen worden gebragt de Post voor Turf •i Kaarsfen, welke in de Frontieren, Forten en ' la atfen buiten Holland naar ouder gewoonte ge. ouden worden, by raming gekomen op drie dui. end drie en dertig guldens en zes ftuivers jaars. De Post voor Turf en Kaarsfen ten behoeve on de IFagten binnen Sleiis, Aardenburg en de ver-  JAARBOEKEN, September, 1792. 1195 verdere Plaatfen, by den ftaat van Oorlog opgenoemd, bedragende twee en twintig duizend twee honderd en vyftig guldens jaars; als mede de Post voor Turf cn Kaarsfen in de Ommer* fchans , ter fomme van drie honderd guldens 's jaars; en dat de benoodigdheden van Vuur en Licht voor de Guarnifoenen binnen de bezette Plaatfen in het Resfort van de Generaliteit gelegen, alwaar dezelven, voor zo veel Braband en Vlaanderen betreft, nog tegenwoordig door Holland worden geleeverd , voortaan zullen gelaaten worden ten laste van de Generaliteits Kas; terwyl die in de Ommerfchans, als zynde van weinig belang, zullen kunnen gebragt worden in de Declaratie van den Commis van voorfchreeve Schans. Dat, vermits de Compagnie Pontonniers zal worden gebragt op den niewen ftaat van Oorlog , en de kosten van het overzetten van *s Lands Militie over Rivieren, door middel van Ponten en Aken, voortaan zullen betaald worden uit de Post, hier boven bepaald voor Scheepsen Wagenvragten tot vervoering van het Krygsvolk en Ammunitien van Oorlog, tot betaaling van welk een en andere tot hier toe gediend heeft de Post van vier duizend zeven honderd twee en zestig guldens 'sjaars, ter repartitie van Holland ftaande, voor de Gierbruggen, die continueelyk gehouden moeten worden op de Rivic ren aldaar gemeld, deze Post niet meer zal worden gebragt op den ftaat van Oorlog. En dat, dewyl Ambasfadeurs van vreemde Mogendheden thans niet meer door den Staat worden gedefroyeerd, de buur van het Huis, waar in zulks pleeg te gefchieden, aan de Eigenaars van het zelve Huis zal worden opgezegd, en vervol- 's Gra- VF.NHAge. Ref. tot regeling der Quoia'stvan'l Krygsen ook 't ZeeWezen* ,  IIQÖ NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VE&ttACE. Ref. 'tot regeling der QtW' ta's, van 't Krygsen ook ■ *l Zec/Vozen. En dat eindelyk van den ftaat van Oorlog zal worden afgelasten de laatlte Post in het Capittel, geluperfcribeerd, andere onkosten van den Oorlog, voorkomende, en bedragende een fom van een honderd en vyftig guldens 'sjaars, voor den Zipolhccar te Coeverden. Dat om den ftaat van Oorlog, zo veel mogelyk, te verminderen, en de Provinciën te bevryden van de betaaling der hooge Interesfen', waar tegens de Losrenten lopen, die op den ftaat van Oorlog voorkomeH en een fomma van agt en dertig duizend zes honderd guldens 'sjaars bedragen ; de Heeren Staaten van de refpeftive Provinciën en de Gedeputeerde Staaten van het Landfchap Drenthe zullen worden verzogt, om ten C^onp-ïojre Generaal van de Unie te furnceren ieder hun fandeel in de fom van zevenmaal honderd twee en zeventig duizend guldens, waar mede de voorft- Losrenten zouden kunnen worden afgelegd , volgens de bereekening, hier agter gevoegd^ fub No. =4 , en dat zy in tyds den Raad van gtaate willen ad verteeren, wanneer voornee- men.* volgens van den ftaat van Oorlog gelaaten de Post, die zo voor de gemelde huiiF, als voor de Meubileti, reparatien en extraordinaris onkosten van het veranderen der Meubilen, tot hier toe ter fomme van vyf duizend zes honderd guldens sjaars op den ftaat van Oorlog ter repartitie van Holland is uitgetrokken geweest. Dat verder op den ftaat van Oorlog l>y continuatie zal blyven de Post van een duizend guldens 'sjaars voor Mi/én van de Juftitie voor den Raad van Vlaanderen, met uitlaating nogthans van het woord Militaire.  JAARBOEKEN, September, 1792. 119J mens zyn, hunne Quotes daar in te voldoen ter einde gemelde Raad zig in ftaat bevinde,' dt voorfz. Losrenten te kunnen opzeggen ; zullende de Provincie van Holland aan haar aandeel kunnen korten of inhouden een fora van tweemaal honderd en tagtig duizend guldens, waar mede zy bereids een gedeelte dier Renten heeft af. gelegd. En de meergemelde Losrenten inmiddels en tot dat zullen zyn afgelost, moeten worden gebragt op den extraordinaris ftaat van Oorlog. Dat uit het Capittel van Lyfpenfwencn zullen worden geligt de doode Posten, die daar in voorkomen , en gemeld zyn op de Lyst dier Posten agter den ftaat van Lasten hier agter gevoegd. En dat de verdere Penfioenen, in dat Capittel ftaande, zo lang de Perfoonen, die dezelve trekken, leeven, op den extraordinaris ftaat zullen Worden uitgetrokken. Terwyl met "betrekking tot de Post van tien duizend guldens 'sjaars, oorfpronkeiyk gedefti* neerd voor eenige Franfche Vrouwen van Cunditte, om de Religie herwaards gevlugt, zal worden vastgefteld, gelyk vastgefteld word by dezen, dat vermits de Perfoonen voor welkers onderhoud ze gefchikt was, reeds voor lang zyn uitgeflorven, en deze gelden dus niet meer worden geemployeerd tot het voorfz. einde, de Perlbonen, welke met die Penfioenen aelueel zyn begunftigd, dezelve wel by aanhoudendheid zullen blyven genieten, geduurende haar leeven doch dat zullen verpligt zyn daar van aan den Raad van Staate jaarlyks te doen blyken door bet overzenden van Atteftatien; dat voorts de.vacant val. 's Gra* venha" ge. Ref. tot regeling der Qitota's, van 't Krygsen ook 't ZeeiVizen,  Iiö8 NIÉUWE NEDËRLANDSCHË 'sGra- VENHAGE. Ref. tot regeling derQuota's, van 'tKrygsen ook *t ZeeWezen. \ Dat by continuatie op deii ordinaris ftaat van Oorlog zal worden gelaaten het Capittel, bevattende de Tractementen &tï Officieren van deMunt^ en daar in geene verandering gemaakt, dan alleen dat de Post van twee honderd guldens 's jaars t die den Esfayeur-Generaal boven zyn Traclement geniet voor de onkosten van Lackagie, Kooien, Sterk-Water, Capelle, Zilver-Glai'eil "en andere rtodige Esfay-lnflrumenten, die tett Onregte voor Reiskosten tot Esfayen aan te wenden, ftaat uitgetrokken, Voortaan met deszelfs regte benaming gebragt zal worden. Dat van gelyke by continuatie op den ordinaris ftaat van Oorlog zullen worden gebragt de fommen van vier duizend guldens 'sjaars, die aan ieder van de Steden Nymegen , Zutphen „ Deventer, Campen, Zwol en Groningen word betaald voor het jlilflaan van haare Kyksmunten, en de voorfz. Steden op de Conditiën en onder de reftriclien, als tot hier toe hebben plaats ge* vallende Penfioenen niet meer aan anderen zulleft worden begeeven, maar dat deze Post telkens daar mede zal verminderd worden; eindelyk dat de Heeren Staaten van de Provincie van Holland, op welker repartitie dezelve tot hier toe geflaan heeft, zullen worden verzogt, om aan den Raad van Staate op te geeven de naamen van de Perfoonen, die actueel Penfioenen trekken, mitsgaders het quantum van dezelve, waar mede zy ter Financie van gemelde Provincie bekend zyn, ten einde den Raad te doen zien, hoe veel die Penfioenen thans nog te zameh bedraagen, en hoe veel foms tot betaling van die allen op den extra* ordinaris ftaat van Oorlog zal moeten gebragt worden.  JAARBOEKEN, September, 1792. had, gelaaten in het jaarlyks genot van de gemelde fom. Dat daar en tegen van den ordinaris cp den extraordinaris ftaat zullen worden overgebragt de Penfioenen van de Gereformeerde Officieren, om na derzelver overlyden geheel te worden gerojeerd. En dat voortaan agter den ftaat van Oorlog niet meer zal worden gevoegd een Lyst van de Capitaaien, genegotieerd ten Comptoire Generaal van de Unie, zedert den jaare 1690, voor rekening en ten lasten van de zeven Provinciën cn hes Landfchap Drenthe, zo op dubbelde en drie dubbelde Intresfen, als op twintig]'aarïge Renten en Lyfrenten by wege van Loterye, zonder daar onder te begrypen de Capit aaien, genegotieerd op de Post van de, Fortificatiën buiten de Provinciën. Maar dat, in plaats van dien, door d?n Raad van Staate, zo dra de nieuwe ftaat van Oorlog zal zyn overgebragt, by Misfive- aan ieder der Bondgenooten zal worden gedaan eene fpecifique opgave van de voorfz. Capitaalen, en van het aandeel van iedere Provincie en van het Land fchap Drenthe in dezelven, en dat met het doen dezer opgave jaarlyksch zal worden gecontinueerd, zo dikwyls door de losfingen van eene of andere Provincie , in het montant van dezelve eenige verandering zal komen, met byvoeging van het beloop dier losfingen , mitsgaders van de agterftallige Interesfen, by aldien deze of geene Provincie in de betaaling van dien nalaatfg zoude mogen zyn. Dat, behalven de reeds opgenoemde Posten, op den extraordinaris ftaat van Oorlog nog zullen worden geplaatst: Het VEKKAGE. Kef. tot regeling der Quota's, van i Krygs* ;n ook t ZeeWezen, ■  1200 NIEUWE NEDERLANDSCHË *sGraVenha- i ge. ! Ref. tot regeling ■ der Quota's , van *t Krygs- ( en ook } *t Zee- \ Wezen, j 1 I c i f \ I I 2 I | d n fi ti P ó e g ti Het fubfidie ,to:\gezegt aan den Furst van Wallek by het negende Artictil der Conventie, den ) December 1784 gefloten, ter fomme van acht :n dertig duizeud vyf' honderd guldens 's jaars foor het onderhouden van nog een vyfde Battaillon Infanterie ten dienst van de Republiek. _ Mitsgaders het fubfidie van een honderd en tagig duizend guldens 'sjaars aan den Keurvorst 'an Keulen verfchuldigd, geduurende den tydvart ien jaaren , voor het onderhouden van drie Re^ ;imenteu. Infanterie, ten diende van den Staat, olgens de Conventie, den 30 October 1784 aanegaan; dan vermits by die Conventie was beongen, dat van de voorfz. fom zoude worden fgetrokken de Quote van eene Provincie, ter amme van zestien duizend vyf honderd en dertig uldens, en 'er dus jaarlyks in plaats van een onderd en tagtig duizend, maar betaald is een onderd drie en zestig duizend vier honderd ert evehtig guldens; dat derhalven alleen de laatstenoemde fom van634~o: o: o op den ftaaf an O -log zal worden uitgetrolkïn, geduurene de jaaren, over welke deze fublidie nog zal moe* :n betaald worden. Dat, uithoofde van de noodzakelykheid, Ö'n? e Troupes te verzamelen, en tot de groote Ma* ceuvres te èxefceeren, op den extraordinaris aat zal worden uitgetrokken een fom van vyfg duizend guldens, voor het jaarlyks doen cani:eren van een gedeelte var. de Troupes van deh taat. En dat op dezelve mede gebragt zai worden :n, fom van tweemaal honderd en tien duizend ddens, tot verbetering van de defenfte der Fr ontren van den Staat, en om de Magazynen van he.  Jaarboeken, sepmbë^ 1792. isot het nodl&e Gefchut en verdere Voorraad te kunnen voorzien; zullende daar tegen de Provincie van Friesland worden ontlast van de betaaling van, het Aandeel, dat zy zedert veele jaaren gedfaagen heelt in de kosten van het onderhoud der Schans-, fen in Westwoldlngerland en zogenaamden Staa-i tenzyl aan den Dollart, en het zelve Aandeel ge-( laaten voot rekening van de Generaliteit, ra dat/ over de betaaling, töt nu toe gedaan, eene liqüi ' datie gemaakt, en het geen de G ineralitéit voor;; dé gemelde Provincie in het verfchot koude1 mo ' gen zyn, vereffend zal wezen; tófwjrl daar mede / dan ook zal ophouden de mede directie , die de Provincie van Friesland over WeStWóldiiigefland gehad heeft, Dat overeenkom (lig den voorü^g van de bei le Perfoneele Commisfien, zo tot het Fi.nan'cië nis. Defenfiewezen, voortaan op den extraordinaris Raat zal worden gebragt een Post voor de lésten ! Van een j'aarlykfclie Equipagie, Aanbouwen Reparatie van Schepen van Oorlog; dat de Tom van een millioen, daar voor bepaald door de Commisfie tot het Financiewezen-, conform het A ivis van Zyne Hoogheid en den Raad van Staate, vervat in het Rapport van den n Oéfcobèr 17 ,1, met tagtig duizend gulderfs zal worden verhoogd, en vervolgens voor deze Post uitgetrokken eert fom van een millioen en tagtig duizend guldens* En dat eindelyk op dezeive mede zullen vvor* uitgetrokken de interesfen van ten Capitaal van vier miilioenen guldens, dadelykgenegotieefdt uit kragte van Hun Hoog Mogende fecreete Rafulutien van den 11 January 1786, en den 8 January 1787, tot betaaling van het verfchuldi ,de aan nylen Zyne Keizerlyke Ma/t/leit, ingevolge hèt'pract taat van Poiitainebleau- bedraagende deze InteMm mm rast- JE. left tot ■egeling ür Q110a's t vari t Krygsu ook '. ZeeVezem.  1202 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Ref. tot regeling der OtW' ld's, var, 'l Krygse,n ook 't ZeeWezen. resfen een fom van een honderd en twintig duizend guldens 'sjaars. Dat alle de bovengemelde posten, die tot meerder klaarheid vervat zyn inden ftaat, hier agter gevoegd, fub No. 25, voortaan zullen uitmaaken de gewoone en buitengewoone Lasten van het Bondgenootfchap, en gearrefteert worden voor den tyd van vyf en twintig jaaren, zodanig nog. thans, dat, indien tegen verwagting binnen den tyd van twee jaaren niet met ernst zal zyn by de' hand genomen het onderzoek der voorgeflagen verbeeteringen en befparingen in het Huishoudelyke van de Collegien ter Admiraliteit, en van een algemeen redres der zaaken van de Zee, en dat uit dien hoofde de écne of andere Provincie mogt dilficulteeren, haare Quote in de post van een millioen en tagtig duizend guldens, voor de Marine bepaald, by continuatie op te brengen, alle de voorfchreeve Lasten zullen worden gehouden alleen voor twee jaaren gearresteerd te zyn. Dat geduurende den tyd, voor welke de voorfchreeve Lasten zullen blyven gearresteerd, de losfing van de Capitaalen, voor rekening van de Provincie van Stad en Lande, ten Comptoire Generaal van de Unie genegotieert, overeenkomftig het verlangen van de Staaten van dezelve Provincie zal mogen ftilftaan, mits door dezelve dadelyk word by de hand genomen het onderzoek van de gehoudendheid van de Provincie, om aan de Generaliteit te betaalen de fomma van ƒ188804:3:9, die de Raad van Staate fustineert, dat dezelve Provincie wegens de agterftalüge Interesfen voor het jaar 1715 nog fchuldig is, en zulks binnen den tyd van een jaar uitgemaakt worde; en in geval de fchuld deugdelyk bevonden word, over de kwyting van dezelve convenable fchikkingen met den Raad van Staate worden gemaakt, en dat, wanneer dat different binnen den tyd van één jaar niet zal zyn uit den weg  JAARBOEKEN, September, 1702. 1205 weg geruimd, het zelve door Zyne Hoogheid zal worden gedecideert. Dat wyders de Raad van Staate zal worden ver- ' zogt, gelyk verzogt word by deze, van alle de voorfchreeve posten te formeeren eene ordinaris en extraordinaris ftaat van Oorlog , op den voet, en ; volgens de verdeeling der Quotes, hier boven vast-' gefteld. x j En dat, dewyl alle de Bondgenooteö hebben ge-1 confenteerd in de Lasten, die op de te formeeren ' flaaten van Oorlog zullen worden gebragt, dezel-/ ve geduurende den tyd, over weiken die Lasten zullen blyven gearresteerd, niet zullen worden befchouwd, als een object van jaarlykfche Confenten, maar gehouden voor een reparatie van geconfenteerde Lasten, met dvincien binnen den tyd van 'vier jaaren word ingehouden, in dat geval zodanig een Officier niet weder te bezwaaren met de betaaling van gelyke last, als, en voor zo verre door denzelven san de Provincie, op welke hy gedaan heeft, opgebragt is. Dat de Heeren van' Byland van Maricnwccrd, en  JAARBOEKEN, September, 1702. 1207 en andere Hun Hoog Mogende Gedeputeerden tot de zaaken van de Griffie, zullen worden verzogt. gelyk verzogt worden by deze, om te v fueeren en examineeren, of en welke vermindering, overeenkomftig den voorflag der Perfoneele Commisfie, zoude kunnen gemaakt worden in de Leges, die de Kamerbewaarders van Hun Hoog Mogende, die van de Griffie, de Trompetters, [zo lang deze niet zyn uicgeftorven) Bodens, Poytkneat en Dienders gewoon zyn te ontfaDgen van de Generaals, Lieutenant-Generaals en Generaal-Majoors, en van alles ter Vergadering van Hun Hoog Mogende rapport te doen. Dat de Raad van Staate zal worden verzogt, gelyk verzogt word by dezen, te overwegen. in boe verre zal kunnen gemodereerd, en vervolgens bepaald moet worden, het geen derzelver Kamerbewaarders genieten, en dat in het generaal die voorziening willen doen, dat het geen ter Secretarie en Thefaurie word betaald, als mede het geen de Bodens, Postknegt en Dienders thans trekken van zodanige Militaire Officieren, die by den Raad van Commisfien worden voorzien, buiten kennis van den Raad niet worde verhoogd. En dat de Generaliteits Rekenkamer van gelyke zal worden verzogt, gelyk gefchied by deze, die voorziening te doen, dat het geen aan den Commis ter haarer Secretarie word betaald, buiten haare kennis niet werde verhoogd. Eindelyk , dat de Heeren van Bylanel van 'Marienweercl, en andere Gedeputeerden van Hun Hoog Mogende tot de zaaken van de Finantie, zullen worden verzogt, gelyk verzogt worden by deze, om met en nevens eenige Heeren Gecommitteerden uit den Raad van Staate, by Hun Edele Mm mm 4 zelfs 'sGrA- venhage. Ref. tot regeling der Q/iota's, van 'tKrygsen ook 't ZeeWezen.  'sGba- vejshace- Ref tot regeling rferQuo' ta's, van yt Krygscn ook 't ZeeIVezc.'i. i ■ i isq8 NIEUWE NEDERLANDSCHE zelfs te nomireeren, te examineeren de herhaald* inftantien van de Staaten 'sLands van Utrecht, om eenige vergoeding uit hoofde van den bezwarenden voet, op welken dezelve Provincie in de Lasten van de Unie aanhoudend heefc gecontribueerd, en reftitutie van de geïmpendeerde kosten tot onderhoud van een Corps Husfaaren, geduurende de gefubfifteerd hebbende troubles, geformeerd, immers zedert den 22 Oótober 1787, wanneer daar van ter Vergadering van Hun hoog Mogende opening is gedaan, en van alles alhier ter Vergadering rapport te doen. Dat deze Hun Hoog Mogende Refolutie zal worden gedrukt, en een Exemplaar daar van gezonden aan de Staatss van de refpective Provinciën, en daar by gefchre:en, dat, dewyl dezelve genoomen is, overeenkomftig derzelver fuceesfivelyk ingekomen Refolutien, Hun Hoog Mogende *eenzints twyffeien, eh ten overvloede op bet crn[tigfte verzoeken, dat dezelve wel zullen willen voldoen aan dat geene, dat ter executie van al het zelve van hunne zyde nog word vereischt, en daar tos de nodige Ordre te Rellen. Dat mede een Exemplaar van de gemelde ReIblucie zal worden gezonden aan de Gedeputeerde Scaaten van de Landfchap Drenthe, en daar by lan dezelve gefchreeven dat Hun Hoog Mogende )p expresfe Refolutien van de hooge Rondgenoo:cn, no lig hebbende geoordeeld , om door eece Perfoneele Commi fie te do.-n revideren de Quo:es van de refpective Provinciën in de Lasten van iet Bondgenootfchap, en onderzoeken de Financie i?an de Generaliteit, cp het Happart, door die Commisfie aan haar gedaan , de voorfchreeve Quoes nader hebben gereguleerd, en tcffens vastgesteld s niet aileen de La&en zelve, die voortaan z.uU  JAARBOEKEN, September, 1792. 1200 zullen moeten worden gedragen, maar ook dat de ftaacea van Oorlog zullen moeten worden gezuiverd van de gebreken, waar aan dezelve zedert lange hebben gclaboreert; dat daar door eene merkeiyke verandering in die ftaaten zynde veroorzaakt, en in bet by zonder ook met opzigt tot de Posten, die cot nu"toe ter repartitie van de Landfchap hebben gedaan, Hun Hoog Mogende in dt geval niet heboen willen nalaaten, aan dezelve Gedeputeerde Staaten , door de toezending ^an een Exemplaar van de genomen Kefolutie, te gee» ven eene gedetailleerde pen ng van de gemaakte fchikkingen ; en dat verder un Hoog Mogende vertrouwen, dat zy geen bedenken zullen dragettj om van hunne zvde die fchikkingen naar te komen, en te voldoen aan het geene tot de executie van dezelve verder word vereischc. Dat van gelyke een Exemplaar van de voorfchreeve Refoiune zal worden gezonden aan den Raad van Staate en de Generaliteits Rekenkamer, om te ftrekken tot narigt. Als mede aan Zyne Hoogheid den Heere Pn'nce van Orange en Nasfau, in qualiteit van Kapteinen Admiraal Generaal van de Urne, om te ftrekken tot deszelfs informatie. Mitsgaders aan de refpective Collegien ter Admiraliteit dezer Landen, on, voor zo veel betreft de oprigting van een Corps Scheeps Artilleristen , de bepaaling van de Tjafte nenten voor Zee-Officieren, Schippers en Stuurlieden, en het geen daar toe verder betrekking heeft. Als mede de wyze, op welke voor het toekomende zullen worden betaald de Scheeps» Vragten M m m m j tot 's Gsa- VBMHACE. Ref. tot regeling derfhtO' ta's, van '1 Krygsin ook 't ZeeIVezen.  12 ro NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VENHACE. Ref. tot regeling derfhio tas, vat 't Krygs en ook 't ZeeWezen. tot vervoering van Krygsvolk en Ammunitie van Oorlog. Mitsgaders de Post, die voortaan op den ftaat van Oorlog zal worden gebragt voor de kosten ' van ee» jaarlykfche Equipagie, Aanbouw en Repa■ ratie van Schepen van Oorlog, om te ftrekken tot '■ derzelven narigt. En is laatftelyk, voor zo veel by de Refolutie van de Heeren Staaten van Holland en WestFriesland , door de Heeren Gedeputeerden van die Provincie, op heden alhier ter Vergaderinge ingebragt, is voorgedraagen, dat, met opzigt tot de posten, welke zedert den laatst geformeerden ftaat van Oorlog, door de Provincie van Holland, op fpeciaal verzoek van Hun Hoog Mogende, onder toezegging van verrekening en liquidatie, zyn voorgefchooten, hooggemelde Heeren Staaten zig niet kunnen contenteeren met die liquidatie volgens de nieuwe Quotes, en dat dienvolgens de Heeren Staaten van de refpective Provinciën en de Gede» puteerde Staaten van de Landfchap Drenthe zouden behooren te worden verzogt, om ten Comptoire Gsneraal van de Unie te furneeren, ieder hun Aandeel, volgens de oude Quotes, in de posten , by de voorfz. Refolutie van de Heeren Staaten van Holland breeder vermeld, — goedgevonden en verftaan, dat Copie van de voorfz. Refolutie, voor zo veel het gemelde poinót aangaat, mitsgaders van bet Artikel, te vinden op pag. 57. van de gedrukte Concept - Refolutie, den 29 Juny laatstleden overgelegd , voor zo verre daar by wierd voorgedragen, om het Subfidie, toegezegd aan den Furst van Waldeck, en door de Provincie van Holland voorgefchooten, op den nieuwen ftaat te brengen, van den tyd af, dat het naar Duitschland is geretourneerd , zynde geweest in 178J,  JAARBOEKEN, September, 1792. 1211 1785 , — gefteld zal worden in handen van de Heeren van Byland van MarUny/ecrd, en andere Hu.i Hoog Mogende Gedeputeerden rot de zaa ken van de Financie, om, met en neven? eenige Heeren Gecommitteerde*' uic den Raad van Staa te, by Hun Edele zelPs te Domineeren, te vjfiteei-en, examineeren» en van alles alhier ter Vergadering rapport te doen. De Heeren Gedeputeerden van de refpective Provinciën hebben geïnhaereerd de Refolutien van de Heeren Staaten, hunne refpecYn'e Principaalen, op den 17, 20, 27 en 30 Augustus Jongstleeden , en op huiden alhier ter Vergaderinge ingebragt, met referve van de vrye deliberatien van HooggemeKie Heeren Staaten, op de repartitie der onderfcheidene posten , die op de te formeeren ftaaten van Oorlog zullen worden gebragt. Fiat infertio van No. 1 tot 25. Accordeert met voorfz. Register. Tot voorfz Refolutie behooren de navolgende Bylagen: No. 1. 'sOrav VEI5HAGE. Ref. tot regeling der Quota's , van '1 Krygsen ook 't ZeeIVezen,  iai2 NIEUWE NEDERLANDSCHE No. I. Het Escaclron Guardes du Corps zal beftaan uit 171 Paarden, 139 Hoofden. Paard. Hoofd, Teldagen. ó" 1 Ritmeefter fs^5- 3-8 5 1 KerRe Lieutenant 340- 0-0 5 1 Tweede Lieue- nant 340- o-o / 4 1 Cornet 300- 00 4 1 Guidon 303- o o 12 4 Exempts, ieder a f 20O-O-O 800- O-O 8 4 Brigadiers, ieder a / 150-o-o 600- o-o 2 1 Adjudant 140- o o 9 9 Sous- Brigadiers , iedera/ioc-iöo 907- 4-0 1 1 Piqueur 84- 0-0 1 1 Chirurgyn 52- 0-0 1 I Solliciteur s2--o-o 1 1 Pauker 52- c-o 4 4 Trompetters,ied. a f 52 -io- o 210. o-o 108 108 Gemeenen, ieder joT6- o o a ƒ j2-10-0 — , 171 139 Hoofden, waar — — van de Soldyen bedraagen ƒ10308.178 Of in het jaar ƒ89589:2:l£, Waar by gevoegt het Collonels Traófement 3600-0-0 Dus zal het Corps in het jaar kosten ƒ93189:2:1 Ij No. 2.  JAARBOEKEN, September, 1798.1' 213 No. 2. Het Regiment Guardes te Paard zal beftaan uit vier Escadrons, ieder van 2 Compagnien, en fterk zyn 382 Paarden, 349 Hoefden. Een Compagnie Guardes te Paard zal beftaan uit Paard.Hoofd. Ten 42 dag. 3 1 Ritmeefter ƒ400-© o 2 1 Lieutenant 155-0-0 2 I Cornet 140.0-0 2 2 Wagtmeeft. ied./45 0o 90-0-0 I 1 Trompetter 35-0-0 1 1 Solliciteur 28-0-0 4 4 Corporaals, ied./32oo 128-0-0 32 32 Gemeenen, ied.y28 00 896 o-o 47 43 Waar van de Soldyen bedragen ƒ1872-o-o Dus het 2 2 2 Escadr. —— . 94 86" ƒ3744-o o En de —— 4 Escadr. 376 344 ƒ 14976 0-0 Ofinhetjaar -.-ƒ130148-11 ■ 5; Waarby gevoegd van de Onder- Raf. 6 5 En de onk. «—-—■—.— van^de gr*. ' 7056-0-0 Dus hst 382 349 En zal in het Regim. jaar kosten ƒ137204 No 3.  1214 NIEUWE NEDERLANDSCHK No. 3. Regimenten ordinaris Cavallerie. Een Regiment zal beftaan uit vier Escadrons, ieder van twee Compagnien , en fterk zyn 382 Paarden , en 349 Hoofden. Eene Compagnie Cavallerie zal beftaan uit Paml. Hoofd. Ten4: dagen. 3 1 Ritmeester ƒ 325.0-0 2 1 Eerfte Lieute nant 130-0-0 2 1 Tweede Iieu- tena; t 120-0 o 2 2 Wagtmeefters, ieder a 45 o-o 90 o o I I Trompetter 35-0-0 1 1 Solliciteur 28 o o 4 4 Corporaals , ie. dei a/32-0-0 128-0-0 32 32 Gemeenen , ieder a/'28-0-0 896 0 0 47 43 Hoofden, waar van de Soldyen bedraagea ƒ 1752-0 o Dus het 2 2 2 94 86 Hoofden * ƒ 3504 0-0 En de 4 4 4 4 Escadr. - ■ 1 "• 376 344 Hoofden ƒ14016-o-o Gf  JAARBOEKEN, September, 1792. 1215 Paard Hoofd. 3?o 344 Of in het jaar ƒ121805-14-31 Waarby gevoegt van de Onderft, 6 $ Hoofden, ende kosten van de " groote en klei- 1 < ■ ne Staf ƒ 6876.0 -o Dus het 382 349 Hoofden, en zal Resim. ia nec Jaar kos- KSgm' ten ƒ128681-14.3^ En de 6 , , Regim. 6 °_ ' 6 2292 2094 Hoofden, en*™ "~ zullen in het jaar kosten ƒ772090- 5-8^ No. 4.  1216 NIEUWE NEDERLANDSCHE No. 4. Regimenten Guardes en ordinaris 'Dragonders* Een Regiment zal beftaan uit vier Escadrons, iedet van 2 Compagnien, en fterk zyn 382 Paarden, 349 Hoofden. Eene Compagnie Guardes of ordinaris Dragonders zal bc liaan uic Paard. Hoofd. Ten 42 dagen* 3 1 Kaptein ƒ 325 c o 2 1 Eerfte Lieutenant 130-0-0 2 X Tweede Lieutenant of Vaandrig 120 o o 2 2 Wagtmeeflefs, ieder aƒ45 .0 4 90-0-0 I I Tambour 28 o-o I 1 Solliciteur 28 o o 4 4. Corporaals , ie¬ der a'32 o o 128-0-0 32 32 Gemeenen , ie- deru/28-o o 896 0-0 47 43 Hoofden, wair van de Soldyen bedraagen ƒ 1745 -o-o h 2 2 2 Escadr. 94 86Hoofden ƒ 3490-o-o Ei d 4 4 4 Escadr. 370" 344 Hoofden ƒ 13^60 ■ o o Of  JAARBOEKEN, September, i?02. i2Jf Paard. Hoofd. 37°" 34+ Of in het jaar ƒ1^21319.0.1^ Waarby gevoegc de Oae: derRaf 6 5 Hoofden, en de kosten van de groote en kfei- ne Staf 6876-0- ,g Dus het —~— .„^ ..__«._-. Regim. 382 349 Hoofden , en xal in het jaar kosten /t28i95-o-n| En de -3 i L j l Regim. 1/46 1047 En zullen in het jaar kosten ƒ 384585-0- i&j Nunc No #  iiïiS NIEUWE NEDERLANDSCHE No, 5' Het Regiment Hufaaren zal beftaan uitvier Escadrons, ieder van tyyee Compagnien, en fterk zyn 373 Paarden, 348 Hoofden. Een Compagnie Husfaaren zal beftaan uit Paard. Hoofd. Ten 42 dagen. 2 1 Ritmeefter f 262 o-o 2 1 Eerfte Lieutenant in 0-0 2 1 TweedeLieutc- nant io6»o-o 2 2 Wagtmeefters, ieder hl 43 o o 8^00 1 1 Trompetter 32 o o 1 1 Solliciteur 26 o o 4 4 Corporaals, ieder a;30 o-o 120 o-o 32 32 Gemeenen , ieder a ƒ 26-0 o 832-0 o 46 43 Hoofden, waar van deSoldyen bedraagea ƒ 1575-o o 22 2 Dus het Escadr. 92 86 Hoofden ƒ 3150-0-0 4 4 '4 Escadr? 368 344 Hoofden ƒ12600-o © Of  JAARBOEKEN, September, 1702. isi# Paard Hoofde '368 344 Of in hiet jaar ƒ 109500 - o - & Waarby gevoegc Onderft. 5 4 Hoofden, en de kosten van de groote en klei- ne Staf 6433 * *3 ® Regim. 3:3 348 Hoofden en zullen in het jaar kosten ƒ115933 13-o No. 6. Staven van liet Regiment Gaar des te Paard, ordinarii Cavallerie, Dragonders en Uirfaarem De Staf van het Regiment Guardes te Paard zal beRaan uit In het jaar. 1 Collonel' ƒ 2400:0:6 1 Lieutenant • Collonel 960: o o I Majoor 720:0:0' De Ön T1 Adjudant 1200:0:0 derflaf is j 1 ^"eur ' 600:0:0 fte-k 6 "» 1 "auker 306:0:0 Paarden, j 1 Chirurgyn Majoor 480:0:0 ? Hoof' '»I °aardemeeuer op Wagtmeefters den. " Ga£ie 39o:o:o ƒ 7056:0:0  12.20 NIEUWE NEDERLANDSCHE De Staf van het Regiment Guardes Dragonders , van de Regimenten ordinaris Cavallerie cnDragonders,zal beftaan uit In het jaar. I Collonel ƒ2400- o-o 1 Lieutenant Collonel 960- 0-0 1 Majoor 720- 0-0 ^i^d^T1 Adjudant 1020- o-o fterk 6 Paarden, ; .,. J 5 Hoofden, NB. I i Piqueur 6oo O O by de Guardes en ^ I Pauker 3C6 - O O or.tinarisDragon- j l Chirurgyn Majoor 480- O-O vaTeen'"pSLi Paardaneefteer op Wagt- ecnTamijourMi- meefters Gagie 390- o-o ƒ 6876- 0.0 De Staf van Tiet Regiment Husfaaren zal beftaan uit In het jaar. 1 Co':IoneI ƒ2400- o-o 1 Lieutenant-Collonel 960- 0-0 1 Majoor 720 o-o De OnderfW Isf-1 £diüdmt .S»c°- 00 tlerk 5 Paarden,) I Piqueur 600 O - O %.Hoofden. Ipene  JAARBOEKEN, September, i?s>2. 1225 Eene Compagnie Musquettiers- zal beftaan uit Hoofd. Teldagen Iu hec jaar. 1 Kaptein ƒ ijij; 0 0 '~~ I Lieutenant éSi 0:0 1 Vaandrig 54; c.o 3 Sergeanten, ie- ' dera/24:o:o 72: 0:0 2 Tambours, ie- dera/"i4:r:o 23: 2:0 1 Solliciteur 12: q:o 4 Corporaals, ie¬ der a/17:13:0 70:12:0 40 Gemeenen, ieder 3/14:1;io 562: 0:0 53 Hoofden, waar vande Soldyen bedragen f1016:14:0 En de 6 6 t 83: 0:0 1 Lieutenant 60: 0:0 l Tweede Lieuten. 54: 0:0 ♦ 3 Sergeanten, ieder a f 24:0:0 72: o.'O 2' Tambours, ieder k f 14-13:0 29: 6-0 1 Solliciteur 12: 0:0 4 Corporaals,iedera a /18:5:0 [73: 0:0 2 Cadets , ieder è /29.6":o 58:12:0 42 Gemeenen, ieder a Puseene, OïT? 6^ Campagne» j§ Hoofden,waar van de Soldyen bedra- gen ƒ1215: 4:0/10500:13:0 Een  I ?2$ NIEDVVE NEDERLANDSCHE Een Compagnie Musquettiers. Hoofd. Teri4adagen. In bet jaar. i Kaprein ƒ ij8 : o: 0/10560:13: o I Lieutenant 60: 0:0 1 Vaandrig 54: 0:0 3 Sergeanten, ieder a ƒ24:0:0 72: 0:0 2 Tambours,iedera ƒ 14.1:o 28: 2:0 1 Polliciteur 12: 0:0 4 Corporaals, ieder a ƒ 17:13:0 70:12:0 2 Cadets, ieder k t 28:2:0 56: 4:0 38 Gemeenen, ieder a _ ƒ 14:1:0 533:18:0 eene Compagnie. 53 Hoofden, waar van de Soldyen bedragen ƒ1044:16:0 E d 6 6 - 6 Compagnie. 318 Hoofden ƒ6268; 16:0/54478:17:5!, ƒ65039:10:55 No, 12,  JAARBOEKEN, September, 1702. 1229 No. 12. Staf van het-Battaillon Waaien In het jaar. 1 Collonel / 1200:0:0 1 Lieutenant-Collonel 960-0-0 Onder- C 1 Adjudant «40:0:0 £?f2. > 1 Chirurgyn Majoor 480:0:0 Hootd. L I lambour Majoor 168-0 0 I Cappeilaan 6co:o:o / 4608:0.0 No. 13. Hét Battaillon Jagers zal Aftaan uit eene Grenadier Compagnie en vier Compagnien Jagers , te zamen fterk 378 Hoofden. Dc Compagnie Grenadiers zal beftaan uit HoofiL Ten 42 dagen. In het jaar, 1 Kaptein ƒ ij3: 0:0 *"" 1 Kaptein Commandant 83: 0:0 i Lieutenant öo: 0:0 1 Tweede Lieute¬ nant of Vaandrig 54: q ; q 3 Sergeanten, ieder a ƒ 24:0:0 72: 0:0 2 Tambours , ieder aƒ 14:13:0 29: 6:0 1 Solliciteur 12; oo 4 Corporaal*, ieder aƒ 18:5:0 73: 0:0 44 Grenadiers , ieder & ƒ14:13:0 614:12:0 58 Hoofden, waar van de Soldyen beara- £eQ / n8j: 0:0 f 10306:0:8! Rtnè  323° NIEUWE NEDERLANDSOHE Eene Compagnie Jagers zal bcflaan uii Hoofd. Tcn42dagen. In het jaaf. l Kaptein ƒ158; 0.0/10306: o:8f 1 EerfteLieutenant 60: o;o I Tweede Lieutenant 54: 0:0 1 Vaandrig J4: 0:0 4 Sergeanten ieder a ƒ28:6:0 113: 4:0 I Kaptein des Ar- mes 26:18:0 1 Gefryte Corpo¬ raal 2j: 8:0 2 Hoornblazers, ie der a ƒ18:1:0 36: 2:0 6 Corporaals, ieder aƒ22:11:0 135: 6:0 1 Solliciteur '12: 0:0 Pu» 60 Jagers, ieder a èene ƒ18:1:0 1083: 0:0 Com- ——— _ pagnie. 70 Hoofden, waar van c!e Soldyen bedragen ƒ1757:18:0 En de 4 4 4 Compa — _ gnien. 816 ƒ7031:12:0 2 Kapteins Com¬ mandanten ieder a ƒ 83:0:0 ƒ 166: 00 318 ƒ7197:12:0 ƒ 62550:11:5: ƒ72856.12:1? No. 14.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1231 No. 14. Staf van het Battaillon Jagers. In het jaar. I Collonel ƒ i2Co:o:o 1 Lieutenant-Collonel 960 0:0 1 Majoor 360:0:0 Onderft. f 1 Adjudant 840:0:0 2 Hooflx Chirurgyü 480:0:0 den. (ij , ƒ 3840: o: o No. IJ. Het Regiment Artilleristen zal beftaan uit vier Battaiilons , elk van vyf Oempa» gnicn, en /lak zyn 27 ,j Hoofden, De Staf zal beftaan uit Doofden. In het jaar. 1 Collonel / 2400:0:0 I Tweede Collonel 1200:0-2 I Eerfte Lieutenant-Collonel 960:0*0 3 Lieutenants-Collonel, ieder „ _ der a/ 720:0:0 2160:0:0 De On- 4 Majoors > ieder a/360: o: o 144.: o • o derftafj r 4 Adjudanten,ied a/ 840:0:0 3-560:0 :o Hoofd. \ 1 Schryver 600:0:0 ƒ12120:0:0 Rcrfe  123» NIEUWE NEDERLANDSCHE Eene Compagnie Artilleristen zal beftaan uit Hoofd. Ten42 dagen, In het jaar. i Kaptein ƒ 207: 2: 5 1 Kaptein Comman¬ dant 02: 1: 1 2 Ordinaris Meefters Vuurwerkers, ie. der a/74:ij:10 149:11: 8 3 Onder Lieutenants ieder a ƒ 57: ro 8 172: 12: o 1 Eerfte Bombardier 29 18: 4 9 bombardiers, ieder a f 24:9: 7 220: 6: 3 10 Corporaals, ieder a ƒ 18:16:10 118: 8: 4 ico Candnniers, ieder 16-74 •' 3: 4 a ƒ 16:6: 10 2 Tambours, ieder a 32:13: 8 ƒ 16:6:10 4 Timmerlieden, ie¬ der a / 16■6:10 65: 7:4 1 Smit Canonnier 16: 6:10 1 WielcmakerCanon- nier 16: 6:jo 1 Frater 24: 3: 3 1 So liciteur ij 1 j . q 137 Hoofden, waarvan fjm, j. de Soldyen bedra- Cbmpa- 8en ƒ2864:16: 4 gnien of 5 j het Bat- rT rj taillon. C8j Hoofden /14324: 1: 8 En de 4 4 taillons. 2740 Hoofden f57296: 6. 8 Of  JAARBOEKEN, September, %791. 1233 Hoofd. 2740 geSegd7 °f iD 1^ /4^32:8:41? de On- 4erfM. 3 Hoofden, en de kosten van de groote en kleine Staf 1^120:0:0 Dus het 2745 Hoofden.enzulïiegkn. len jaarlyks kos¬ ten ƒ jiooji: 8:4*2 Oogq No. 16.  j»34 NIEUWE NEDERLANDSCHB No. IÖ- Het Regiment Mineurs beft nat uit vier Compagnien . fterk 256 Hoofden. Een Compagnie Mineurs beftaat uit Hoofd. Ten42 dagen. In het jaac 1 Kaptein ƒ 157 ■ 10 ■ o ï Kaptein • Lieutenant 78•15 o 1 Lieutenant 65-12 6 2 Onder - Lieute¬ nants, ieder k ƒ 52:10:0 105 o o 3 Sergeanten , ie¬ der a 32:16:3 98- 8-0 4 Corporaals , ie- dera/Xq:x2:6 94-10-0 i Tambour 15 ij a I Solliciteur 15-15 o 50 Gemeenen, ieder Dus I a/ij:ij:o 787-10-0 Compa —> — gnie. 64 Hoofden, waar van de Soldyen bedragen ƒ1418-16 3 En de 4 4 4 ■jaien. 256 Hoofden ƒ5675- 5-0 Of in het jaar ƒ49320-12 % De kosten van de Staf zyn H' t Traclement van den Collonel ƒ2400- o-o Het Tractement van den Majoor 720 - 0-0 j. 3I2G- O-O, ƒ52440 2-6 No. 17.  JAARBOEKEN, September, 1792» %*;jy No. 170 De Compagnie Pontonniers zal beftaan uit Hoofd. Ten 42 dagen; In het jaar 1 Kapteiü ƒ 144: 7:0 1 Kaprein ■• Lieute¬ nant 69; 0:9 x Lieutenant 62: 2.g 2 Sergeanten $ ieder a '3* 16:3 65:12 ö 3 Corporaals, ieder a £22:6 3 66:18:0 1 Smit 19: 0:7 1 Bükfjager iy: 0:7 4 Timmerlieden, ie¬ der è f 19 0-7 76: 2:4 1 Tambour 16: 8 o 1 Solliciteur 16: 8:0 44 Gemeenen, ieder h ƒ16 8:0 72t:i2.-o 60 Hoofden, waar van de Soldyen bedraa- ƒ1276:13:8 Of m het jaar ƒ11094:19:8 No. 18. Verdeeling van een Post van 120000 guldent tot Penfioenen. 11 Penfioenen k f 1500:0:0 ƒ 18000:0: @ Voor Ritmeefters van de Guardes te Paard , van de Guardes Drag ndèrs, Lieutenants van de Guardes du Corps en Ritmeefters van de Cavallerie , Kapteins van de Dragonders en Kapteins van dé Guardes te voet. Transporteer ƒ 18c o o:c? O000 2 5 pe».  "7f3fi NIEUWE NEDERLANDSCHE Transporteer ƒ i8ooo:o:ö 5 Penfioenen k f 1200:0:0 6000:0:0 Voor Cornets en Guidons van de Guardes du Corps , . en Kapteins van de Artillerie en Ritmeefters van de Husfaaren. 41 Penfioenen k ƒ 900: o: o 36900: o: o Voor Kapteins Commandanten van de Goardes £ Exempts van de Guardes du Corps,. en Kapteins van de Infanterie , van de Mineurs en de Pondgasten. 16 Penfioenen a ƒ600:oro 9600:0:0 Voor Capteins Commandanten van de Infanterie, Brigadiers van de Guardes du Corps, en Kaptein-Lieutenant van de Mineurs, de Artillerie , en de Compagnie Pondgasten, en eerfte Lieutenants van de refpective Regimenten Guardes. 16 Penfioenen k f'500:0:0 8oco:o:c? Voor tweede Lieutenant en Adjudanten van de Regimenten Guardes, en Lieutenants en Adjudanten van de Cavallerie en Dragonders en Husfaaren, 60 Penfioenen k f 400:0: o 24000: o; © Voor Lieutenants en Adjudanten vande Infanterie, Artillerie, Mineurs en Pondgasten, Cornets van de Cavallerie, en Husfaaren, Vaandrigs van de Dragonders, en van de Guardes en Sous-Brigadiers van de Guardes du Corps. 50 Penfioenen a f 350: o: o 1750°: O-: O Voor Vaandrigs van de Infanterie, — ■ en Onder-Lieutenants van de Mi- ƒ120000:0:0 nieurs eu Artillerie. No. 19-  No. 19 a. , — — , ■ ~—1 — — ' * "~ ' Pag- 1236 Lyfte der Sterkte van de Compagnie (Cavallerie of Dragonders) van den Gehoorende onder het Regiment van van de Maand, ingaande op den en vervallen op den Guarnifoen houdendete S " Manquee- Moeten .Veranderingen in deze Heere Maana voorgevanen , zo wei auu ue n"u« è ■ ■ ■ J*8 " ' $ £ ren tot zyn tot Pk na, als in Ryen en Gelederen. •3 ? *. . o ; compleet, compleet, _— 1 §- g g e |zo wel aan met de Pm* PERSOONEN. PAARDEN. M - lel Sr> - £ de Prima ma Plana, _ — «S ÖË-H Su-.S* . £ ] Plana,alsin volgens de , .§ | | jg- ( , O-1 j0^ .«3 o Ryen en voet van g S § m . jj , H,gg;o.8 g ■§ 'g I b'll «1 I l g 4 < °*I"B-,betMBnse-11 li «li i . flt3t2JIt2lli 'M. b a imo s- 1. f lil l l l^gisliillliiil.ii -, - „. . —■ —— ————— — ——_ ————— c,£4 . a c . tl h « >• 5 w Si oj t u si; u S . .u cei S fj SS ii in iii iiifiii hi iii ii jij ji li f 1 f t it immmirr i ca cö*tjs rt C; , CS £3 T- V" *- V4 Ï3 H «2 C3 ( *-» *-* .t"- C£ Q fcT CU 1 ,^ £3 0> « cd ■ - i , ! 1 " ! I . . • | • ••••••••••••*•• •• I . ...kol»*»*' : : 1 : : : : : : : : : : : : " I Deze bovenflaande Lyfte is volgens ordre met het Stamboek geconfronteert, en verklaart hier mede de ondergefchreven Collonel of Commandeerende Officier van het Regiment of Esquadron dat dezelve wel en exact bevonden is. (Op deze piaais Wuro de Lyst onderteekend door den Kitmeester of Kaptein Propriérair , of by abfentie door den Commandeerende Officier van de Compagnie.)   JAARBOEKEN, September, 1792. 1237 No. 19. b. Memorie, dienende tot opheldering der nevensgaande Belaaliug! - Lys te j ingerigt voor alle de Compa guicn Cavallerie, Dragonders e; Husfaaren in dienfte van dezei Staat; als ook, hoe dezeive ver vaardigt, en by allevoorvallende om jlandigheden ingeyult ?noet worden jT\ü den vervaldag van ieder Heerernaand, wörc ^ de Bctaalings-Lyste, in gevolge hec nevens gaande Model, door ieder Compagnie Cavallerie, Dragonders en Husfraren opgemaakt, en moet by het invullen van dezelve, al het hier onder gefpe cificeerde e>:a£ï geobferveert eü nagekomen worden t. Dc Officieren, die werkelyk tot een Compa. gtiic behooren, cn dus by dezelve betaald worden, moeren in die CrJoflncs geplaatst worden, volgens tod foef Charge zy hunne Tradementen trekken, al ;• het, dat del] ECO of den anderen Officier een hoogcr rang bekleed, het welk eveDwel mee een enkeld woord in die zelfde Colonne moet bygevocgt nede rïidien 'er Officieren zyn welke fecdbptofest of by de Armée geplaatst zyn. 2. In de 'Tgtfffte- zrstien Colonnes van debovenfte Lyste, wófdeB geplaatst alle de veranderingen $ welke geduurende deze üeeremaand by de Compagnie zyn voorgevallen; en word by de Officieren en de Paarden van de Officieren den dag gefpecificeert, wanneer dezelve afgegaan en wanneer zy aangefleld zyn, conform de Adle van Zvne Hoogheid, het zy van aanfteüinge of van verleende demisfie, als mede den dag, wanneer zy van Imnné Pairden afgefchaft en nieuwe aangefchaft hebben: en indien het een Wagtmeefter, Trompetter, Tambour of een Corporaal is, word altyd, zo wel Oooo 3 ia • VENHJL* GE. 1 t Bylagen tot dc lief. der Gene -. van 7 Sent. 179*  utf NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- vënha* ge. Bylager, tot de Kef. de Getier, van 7 Sept. S793. in de Colonne van Perfoonen als Paarden, de Charge by bet getal gevoegd; maar van alle gemeene Ruiters, Dragonders of Husfaaren cn Paarden van de Ruiters, Prag' nders of Husfaaren, niets anders als eenig en alleen, het getal. " 3. Het fpreekt van zelfs, dat de bovenfte LysC van de fterkte der Compagnie onder bet Formulier van den Eed geteekend moet worden, door den Ritmeefter of Kaptein Propriétair, en de Officieren , welke tot die Compagnie werkelyk behooren: en indien het een of het ander by de Compagnie nog diende genoteert te worden, zo moet zulks onder den Eed gefchieden. 4. In de Colonnes van de onderfte Lyste van verloren Manfchappen van dev oor afgaande maanden als mede van deze maand word geplaatst, boven aan de Manfchappen welke het allerla. glie by de Compagnie gemanqueerd , en zelfs mede op dc voorafgaande Lyste geltaan hebben, indien dezelve op de laatfte Lyste van de gepasfeerde Heeremaand, nog niet geremplaceerd zyn geweest: en moeten dezelve op eikanderen volgen zoals zy van de Compagnie zyn afgegaan, boven aan de geen© welke het allerlangfte gemanqueert heeft, en zo voorts, dus in deze Lyste geene diftintlie van rang moet gemaakt worden, of de afgegaane OnderOfficieren, Trompetters, Tambours, Corporaal» of gemeene Ruiters, Dragonders of Husfaaren zyn, het welk blyken moet uit de Colonne van Charge. In de Colonne op wat wyze van de Compagnie afgegaan, en wanneer, word in de eerfte Colonne gezet, op wat wyze zy van de Compagnie afgegaan zyn, en in de tweede Colonne, wanneer zy by de Compagnie in afgang zyn gebragt. 6. In de' Colonne geremplaceerde Manfchappen in  JAARBOEKEN, September, 1792. 123$ in deze maand, worden die Manfchappen geplaatst welke in plaatfe van de afgegaane aangenomen zyn, en wel in dezelfde Linie zo als in de Model Lysre verbeeld word door de gepunclueerde Linien; zynde in de Model - Lyste verander fteld dat by die Compagnie vyf Man behoorden gerempi- ceerd te worden ; maar dat die Compagnie in deze Heeremand niet meer dan twee Man heeft kunnen remplaceeren, zo dat by deze Compagnie, by het expireeren van dien Heeremaand, nog drie Man blyvt n, manqueeren, het zy Onder Officieren, Trompetter Tambour, Corporaals of gemeene Ruiters , Dragonders of Husfaaren , het welke ook exact inoe: oveieenkomen, met de Colonne manqueeren tot compleet- ére. in de bovenfte Lysten. 7- In de Colonne wanneer goedgedaan, tnöet ftaan den dag en maand, wanneer dien aangenomen •Man door den Collonel Commandant, of commanderende Officie, van het Regiment of Escadron is geap; robeert. en moeten dicLeeni' gen of Daggelden , welke een Ritmeefter of K;.ptein aan den eeö of den anjeren Recrut van te vooren mogte gegee. ven hebben, by de overige Werf - Onkosten "gebragt worden. 8. In de Colonne manqueerende Paarden van ie voorafgaande maanden , als mede van deze maand heeft dezelfde explicatie plaats, wat hier boven van de verloren Manfchappen aangehaald is; worden-'e in de Colonne Nommer, die Nommer gezet, dewelke het afgegaane Paard in de Compagnie gehad heeft: blykende wyders uit de Colonnecharge, of het een Paard van een Wagtmeefter, Trompetter, Tambour, Corporaal of van een gemeens Ruiter, Dragonder of Husfaar is. O000 4 Ver- 's G*A- VENHASE. Bylagen tot de ; Kef. der Gener, van 7 Sept. 1792.  4240 NIEUWE NEDERLANDSCBB 's Gra- venhace. Bylagen tot dc Ref. der Gener. van 7 Sept. 1792. » » i 1 j No. 19. e. Verder moet gefpecificeert ftaan, in de CoJonnö op vrat wyze vat te < ompagnie afgegaan , waar dat Paard gebleeven, en in die daar naast, wanver, den dag en maand dat het zelve van de (-'om* pagnie afgegaan is, en wel op iederBctaalings- Lyste , tot aac het zelve door een ander Paard is geremplaceert geworden. De Iaat (le Colonnes geremplaceerde Paarden in leze maand, hebben geene verdere explicatie no3ig, wordende in deze Model Lyste veronder[leid, dat 'er by die Compagnie vier Paarden manlueeren, en dat van die vier maar één Paard in ieze Heeremaand is geremplaceert geworden. 9. Het fpreekt van zelfs, dat die Manfchappen :n Paarden, welke afgegaan waren, en in deze Heeremaand ge-emplaceerd zyn, op de Lyste van ie volgende maand afgelaten worden. 10. De onderfte Lyste word door den Collonel Commandant of commandeerende Officier v n hec Regiment of Escadron onderteekend, na alvöorens ieze Lysten met het Regiments- Stamboek gecon"ronteerd te hebbens  - '■■ "' ' 11 Pag. 1240 INoTTc: ' - ' . rr^-^ von Hpt, Gehoorende onder het Battaillon van hetRegi[Lyfte der Sterkte van de Compagnie Infanterie van den ™fenaC Guarnifoen houdende te l ment van van de Maand , ingaande op den en vervallen op oen . -—,— ■ Manquee-j Moeten Veranderingen in deze Heere Maand voorgevauen, 20 wei «»j u<= » i £^«, £&«, Plana, als in Ryen en Geleedercn. ij | zo wel aan met de Pri- -—— — ———~-—-— » J l , I; de Prima ma Plana, k . « ' g «te . ! Plana}als in Volgens de; 0 g ' i , E Pr- ■ . Rven en [voet van ff ' • g . J £S | £<3 . |S . ga t . i Gelederen, beualinge., Sj, ^ S. ' g-s . c = S e S g "3 S ' - f • •§ <* jj ,1 r° ff S £ O U £ § cKin fa I- <2 • • ■ U tv > ? a o £SS 3 «al™" t .' a a c "O ) • 05 «> Ö «« Si, «> ö fl 1 S ; "O 2 Sï. - t -"3 u *Ï5 H3 c fë 3 rt J ti oj n uC .. S g O r 3 - «5> *i " & 3 ' ra = '5S « g O & c g- * O & ™ ™ .si' ü o © .. I. »* o o-O txO t- "a ° ra ra> *ï! C 3 a S -S 1 » -5 | § 3 Ja 73 9 £ iS g" CH o g. sa .£ " «cq .5 g %v nnrffraefchreeve Pre ten te Officieren van de voorfchreeven Compagnie, verklaaren by dezen op den E«d tot de voorfchreven Compagnie gehooren. A&um den Verlooren~Manfcnappen van de voorafgaande Maanden, Geremplaceerde Manichappen m als- mede van deze maand» deze_JMaand» CbaTieT fT&e^aSinr- I; Öp~w7t wyze van de Compagnie Charge. Naam cn Toenaam j Wmwej ° | j afgegaan en wanneer. pucu...»_—. Deze bovenftaande Lyste is volgens ordre methet Battaiilons Stamboek geconfronteerd, en verklaart bier mede de ondergefchreeve Collonel of Comrnandeerende Officier van het Regiment of Battaillon , dar dezelve wel en exaét. bevonden is. (Op deze Plaats word de Lyste onderteekend door den Kaptein Propriétair, of by ablèntie dooiden Comrnandeerende Officier Vin de Corpnfo-me.   JAARBOEKEN, September* 1792. 124! No. 19.d. Memorie, dienende tot ophelderinge van de Betaalings. Lyste , ingerigt voor de Nationaale , Duitjche{ en Walfche Compagnien Infanterie, in dienst van den Staat; als ook, hoe dezelve vervaardigt, en by alle voorvallende omftandig'heden ingevult moet worden. Cyp den vervaldag van ieder fleeremaand, word' v de- Betaalings • Lyste, in gevolge bet nevens-1 gaande Model opgemaakt, en moet by het invullen j van dezelve al het hieronder gefpecificeerdeexaft( geobfèrveerd worden. \ 1. De Officieren, die werkelyk tot een Com-1 pagnie behooren, m dus by dezelve betaald worden, moeten in die Colonnes geplaatst worden, volgens welke Charge zy hunne Traclementen trekken , al is hec , dat de eene of de andere Officier een hoogere rang bekleed, het welk evenwel met een eokeld woord in die zelfde Colonne moet bygevoegd worden; als mede indien 'er Officieren zyn, welke gedispenfeerd of by de Armée geplaatst zyn. 2. In de agter ft e tien Colonnes van de bovenfte Lyste word geplaatst allade veranderingen, welke geduurende deze Heeremaand by de Compagnie zyn voorgevallen; en word by de Officieren den dag gefpecificeerc, wanneer zy aangefteld'zyn, conform de Afte van Zyne Hoogheid, het zy van aanftellinge of van verleendedimisfie, en indien hec een Sergeant, Kaptein des Armes, Tambour of een Corporaal is, word altyd de Charge by bet getal gevoegd; maar van alle gemeene Soldaten niets anders als eenig en alleen het getal. 3. Hei sGr£- !e. lylagen ot ,de lef. der iener. an 7 "■ept. 79a.  Ia+2 NIEUWE NEDERLANDSCHË 'sGra- venhage. Bylagen tot de Ref. dei Gener. van f Sept. 1792. 3. Het fpreèkt van zelfs, dat de bovenfte Lyste! van de fterkte onder het Formulier van oen Eed geteekend moet worden, coor den Kaptein Propriétair, en de Officieren, weike tot die Compagnie werkelyk behooren : en indien tier een of het ander by ren Conpagnie nog diende genoteert te worden,- zo moet men zulks onder den Led plaatfen. 4. In de Colonnes van de onderfte Lyste van yerlooren Manfchappen van de voorafgaande maan* den, als mede van deze maand word geplaatst, boven aan de Manfchappen welke het allerlangfte by de Compagnie gemand, ueerd , en ze;fs mede op de voorafgaande Betaalings Lysten geftaan nebben , indien dezelve ;p de laatfte Lyste van de gepasfeerde Heerema-md, nog niet geremplaceert zyn geweest : en mocen dezelve op eikanderen volgen, zo als zy van de Compagnie zyn afgegaan, boven aan de geene welke bet allerlangfte -geman. queerd heeft, en zo voorts; dus ih deze Lyste geene didinftie van rang moet gemaakt worden, of de afgegaane Onder Officieren , Tambours, Corporaals of Gemeeren zyn geweest , het welke als dan moet blyken uit de Colonnen van Charge. 5. In de Colonnes, op ivat mzc van de Oim? paaide afgegaan en wanneer* word in de eerftè Colonne gezet, op wat wyze zy van de Compagnie afgegaan zyn, en in de tweede Color.ne, , ieder a ƒ12:0:0 24:0:0 1 Pyper J2; o:o I Schryver 32:0: o I Frater iy:c ;o 1 Solliciteur 12:0:0 140 Hoofden, waarvan de Soldyen bedraagen ƒ 2195:0:0 ö :6 840 Hoofden ƒ 13170:0:0 Transporteer ƒ 13170: o: o Eet  JAARBOEKEN, September, 1791. I24T per Transport ƒ 13170 • o • o Een Chirurgyn-Majoor by de tweede Coropdg. , ieder a ƒ40 -0-0, dus voor drie 120-0-0 f**r* • » • f Ï3290 - o - o Of in het jaar —i ƒ 159480 o-q De Infpedlie of Commando van dit Corps zal worden gegeevcn aan een Lieutenant Ad« miraal , onder de ordres van den Admiraal Generaal, onder bet genos van Twee Vlag Officieren, om het Coms onder den Lt. Admiraal te commandeerea, ieder a f:2co-ÜO 2400-0-0 ƒ 1036S0 -0-0 No. 2r,  's Gra- vknhage. JSylagcn tot de Ref. der Getier, var, 7 S'ept. J792. 124* NIEUWE NEDERLANDSCHE No. 21. Lyst (Ier Traclementen voor Vlag-Officie ren, Kapteins, Commandeurs of Kaptein - Lieutenants , Lieutenants van de eer/ie Clasfe, Lieutenants van de tweede Clasfe, Schippers, cn Stuurlieden. 62 Zo Kapteins alsVIag-Officieren, der af 720-0 q ƒ 44640-0-0 62 Zq Commandeurs of CapteinLieutenants, als Kapteins, die geen Kapteins Tractement kunnen bekomen, ieder a fqso-o-o 27900 -0-0 62 Zo Lieutenants van de eerfte Clasfe als Commandeurs, die geen Commandeurs Traclement kunnen genieten, ieder, aƒ 360-0-0 22320-0-0. J90 Zo Lieutenants van de tweede Clasfe, als Lieutenants van de eerfte Clasfe, die dat Tracte- > ment niec kunnen genieten, a ƒ300 0-0 57000-0-0 36 Schippers a/ 150-0-0 5400 o o 36 Stuurlieden a j 150 - o- o 5400-0 - o Totaal ƒ162660-0 q Uier by moeten gereekend worden de Adjudants Traclementen, waar van een a f 2500 -00, en twee aƒ 1500 0-0 te zamen 5500-0-0 ƒ168160 o-o Doch hier van moeten afgereekeud worden de Traclementen a ƒ720 - o o van den Lt. Admiraal Infpecleur van 't Corps Mariniers, yan de twee Vlag- Officieren , die  JAARBOEKEN, September, 1792» 1147 die by hetzelve geplaatst worden, cn van de zes Kapteins,' die de zes Compagnien zullen hebben dus van negen ƒ 6480.(8-0 Van 6 Commandeurs of Kapteins- Lieutenants, ieder a ƒ'540-o-o 2700-0-0 Van 6 Lieutenants a f 360 -00 2160 - o ■> o Van 18 Lieutenants a/ 300 o-o 5400-0-0 ƒ 16740-0-0 De Admiraliteit op de Maaze betaald thans 8 Kapteins a ƒ 360-0-0 ƒ28800© 14 Lieutenants a ƒ 300-o o 4200-0-0 Dus aan Officieren ƒ 7080 -0-0 Die van Amflerdam, 16 Kapteins & ƒ360-0-0 ƒ 5760-0-c 12 Lieutenants a ƒ 300-0-0 3000-0-0 ƒ 9360-O-Q Die van Zeeland, 4 Kapteins ^400-o.o ƒ 1600-0-c Die van het Noorder-Quartier, 6 Kapteinsk f 360-0-0 ƒ ai6o-o-c Die van Friesland, 4 Kapteins kf 360-0-0 ƒ i440-ö°c PPPP • 1 's Cr&' SE. Bylagen '■ot de Kef. det Qener. van 1 Sept. 1792. > I  'sGra- VENHAGE. Bylagen tot de Ref. det Getier, van 7 Sept. 1792. Das 1248 NIEUWE NEDERLANDSCHE In welker plaats op de Admiraliteit van de Maaze zullen worden geadfigneert 23 Lieutenants van de tweede Clasfe, welkers Tractementen bedragen te zamen ƒ 6900-0-0, profyt voor het Collegie ƒ 180-0-0. Op de Admiraliteit van Amfterdam 31 Lieutenants van de tweede Clasfe, welker Traclementen bedragen te zamen/9300» o-o, profyt voor het Collegie / 60 0-0 Op de Admiraliteit van Zeeland 5 Lieutenants van de tweede Clasfe, welker Tradlemerten te zamen bedragen ƒ'1500-0- o, profyt voor het Collegie ƒ 100 ■ 0-0. En de Admiraliteiten van het Noorder-Quartier en van Friesland, vermits den ellendigen toelland hunner Finantien, van den last der betalingen van Ofhcieren bevryd. Dus zullen worden betaald door de Admiraliteiten 59 Lieutenants van de tweede Clasfe, van welken de Traclementen te zamen bedragen ƒ 17700: o: o De Traclementen der VJag Officieren , Kapteins Commandeurs,of Kaptein Lieutenants, Lieutenants van de eerde en tweede Clasfe, die by hec Corps Scheeps-Artilleristen worden geëmployeerc, zullen bedragen 16740: o: o Totaal ƒ 34440:0:0  JAARBOEKEN, September, im. jhq Dus za! moeten gezorgt worden voor de Trac-'sGiu. tementen vun venha- ge. J3 Zo Vlag • Officieren als Kapteinen a / 720-0-0 ƒ 38160-0-0^/^/2 5Ö Zo Commandeurs als Kap- tot de teins, die het Kapteins Tracle- Ref. der ment niet kunnen bekomen, Gener. af450-o-O' 25200-0-övan 7 55 Zo Lieutenants van de eerfte Sept. Clasfe als Commandeurs.,, die 1792* het Commandeurs Traclement niet kunnen genieten, 0/360 o o 20160-0-0 ' 113 Zo Lieutenants van de tweede Clasfe als Lieutenants van de eerfte Clasfe; die het daar toe ftaande Traclement niet kunnen bekomen, a f 300 - o - o 33900 0.-0 36 Schippers a/"i5o-0-0 5400-0-0 36 Stuurlieden af 150 o o - 5400-0-0 3 Adjudanten, eenaƒ 2500:0:0, en twee a. 1500:0:0 5500-0-0 . ƒ 133720 o o 1 liet Corps- Mariniers zal met de Traclementen voor den Infpecteur en de Commandanten der Divifien bedragen 163680-0-0 Totaal om op den ftaat van Oorlog —- te brengen f 2974C0'O-o voor de Trac- Pppp 2 No. 22, 's Gra-  1250 NIEUWE NEDERLANDSCHE No. 22. Bereekening van de Post voor Legisgelden, Cavallerie en In het jaar. Dragonders. —■ ■» f Het Escadr. IGuarde du Corps ƒ 3485-ij- o NB. Dat voor deze Regi- 1 £{et Regim. meuten , vermits in d«n Htge . rinnrHps ff Giiarnrlben houdende, dub-^ UUarües te beid Serviesgeld gereekendis. Paard 8105-19- 4 { HetRegiment | Guard. Dra- L gonders 8105-19- 4 Zes ordinaris Regimenten Cavallerie, en twee Regimenten ordinaris Dragon■ ders, te zamen agt Regimenten, ieder 4/4052.19-8 32-423-J7- 4 Husfaaren,' Het Regiment Husfaaren 4041-11- 6 Infanterie. NB. Voor dit Regiment, alsC" HetRegiment in den Hage in Guarnifoen ,c Guardes te is dubbeld Servies gereekend,/^ Voet IIO49- 1- 5 Transporteer ƒ67212- 3-ir Vier  —-—f *''v ^r-'^^g^'V'w^n'fr;1 ' """y — —— 1 ~ ~~~" Pag. 1251 jtyst^dcr fterkte van het . . . Battaillon van het Regiment van zo als het zelve zich bevind by het inkomen in het Guarnifoen te .... den — ,K — TH^~~~~s7rgT^^ Maxiquemiu^ompWg Moeten^yn COMPAGNIEN. jgfc I U I I | U \f | f 1 I I ' 1- ! V \ % I 1 C ban- /aan- g 3 LlLT " \ -JL. - — I ' " ' _JL i o | f I £. Grenadier N. j | ! c 1 —•! — - j 1 Fs g Compagnie N. N. j ' I | j tl 1— — ~T I' ! ' N' I I ! ff N- N. I j f ■II " i ; • I 1 I *N. N. I I | NB. Aduidant. Veld Prediker. Tambour Major. Geteekend door den comrnandeerende Officier van hec Regiment, of Battaillon.   JAARBOEKEN, September* 1791. 1251 In het jaar. per Transport ƒ67212- 3-11 Vier en dertig Regimenten Nacionaale , Duitfehe en Walfche Infanterie,ieder ƒ 4390 15 1 149285 -13 o Het Battaillon Walen 2617-15- 9 Het Battaillon Jagers 1783 19-5 Tien Capellaa- nen 152- 1-8 NB. Indien by continuatie Het Regiment ten Compagnie Artilleristen Artilleristen 217 £4-17" 7 in den Hage blyft Guarnifoen houden, zal daar voor dub- rr.. p„jm... beid Servies moeten uitgetrok- nel regiment « ten, en de Post daar mede Mineurs 2123-10- O verhoogd worden. NB. Voor dit Regiment, alsJ Het Regim. in den Hage in Guarnifoen. is\ Zwitzerf. dubbeld serviesgeld gerekend. Guardes 15020.17- 9 De vyf ordina. ris Regimenten Zwitzers 47201-18- 3 De Compagnie Pontonniers 615- 4* 4 ƒ337748- 1- * Pppp 3 No. 23.  1252 NIEÜWE NEDERLANDSCHE No/ 24. Staat van de Qjiotes der refpective Provinciën, het Landfchap Drenthe, en dc Kas van de Generaliteit, in een fom van zevenmaal honderd en twee cn zeventig duizend guldens, tot aflosfing der Losrenten pp den ftaat van Oorlog uitgetrokken, Nymegen ƒ21907:19:6 Zutphen 10217: 8:8 Veiuwe i4Jl6: yma Gelderland ~~" ƒ 46641:13:4 •Holland 479026: 0:0 Zeeland 29336: 0:0 Utrecht 34?40. o:0 Fnesland 72182: e:o Overysfel 26827: 0:0 Stad en Lande 41559: 6:8 Drenthe 765?: 13:4. Kas vande-Generaliteit; 34032: 6 .8 ƒ772000: o.'O No. 25.  JAARBOE K"EN, September, 1792. 1253 No. 25. Staat van dc Lasten, die voor het vervolg den ■ ordinaris /laat vcr.i Oorlog zullen uitmaaken^ nb. De CAVALLERIE SiRn £scadrön Guardes du Corps ' ƒ 89589: deRcgi- Kegimenc Guardes te Paard 130/48:11 ■ «1 mentenca Zes Regimenten ordina- ' 3&g * Cavallerie , ieder J die door ƒ I21»Oj: 14:33 730834: 5: 8> het Quartier van DRAGONDERS. woyrdenebe-RfimeQC GüardeS ^ragon- taald, zul- ders I21319: 0:il5 len ieder j. wee Regimenten ordinaris InTer- H&ï&i li** den uitga- HUSSAAREN. troUcn. Een Regiment 109500: o: o INFANTERIE. Een Regiment Guardes te voet 224094: 7: is Vier en dertig ordinaris Re- 7 gimenten Nationaale, Duitfehe en Walfche Infanterie,iederii/i26639:7:1! 4305738: 2:10? Het Battaillon Walen ' 65039:10: 53 Het Battaillon Jagers 72856:12: De Compagnie Friefche Guardes . u . 26158: 6: 8 De Compagnie Groninger Guardes 10172: Qj Regiment Zwitzerfche Guar- r,d-es'r, • ~ • 219492: o: o Une Regimenten Zwitzers, ieder 3/254707:4:0 764121M2: o Transporteer ƒ 7111701:17:js§ Ppp-p. 4 Da  'sGra- V EN HACE. Bylage tot de Kef. da Gener. van 1 Sept. 1702. 1254 NIEUWE NEDERLANDSCHE Transporteer ƒ7111701:17:551 De twee Regimenten Zwit- zers van Hirzèl en St ockary ieder a ƒ 24.6892:10:0 ƒ493785:12: o Een Regiment Artilleristen 497932= 8:4^ Een Regiment Mineurs 49320:12: 6 De Compagnie Pontonniers 11094:19: *>§ De Compagnien te Amfter- dam 468oo: o: o 1 Somma ƒ 8210635:10: of TRACTEMENTEN. Zvne Hoogheid als Kaptein yGenera,al , ƒ120000: o: o Item als Kaptein Generaal van de Provincie van Friesland. 24°oo: o: 0 Item alsKaptein Generaal van de Provincie van Stad en Lande 12000; o: o De Veld • Maarfchalk tot ƒ20000:0:0, doch deze Post thans vacant zynde, word alhier gebragt voor Memorie. Een Generaal van de Caval- lerie Een Generaal van de Iufan- . terie „ . Twee Lieutenants Generaals ■ . . van de Cavallerie 9600:0.0 Vier Lieutenants Generaals van de Infanterie 19200. o. O Twee Generaals Majoors van de Cavallerie 48oo. o. o Vier Generaals Majoors van de Infanterie 9600: ot o Transporteer ƒ 219200: 0: 0 De  JAARBOEKEN, September, i792. 1255 Transporteer ƒ219200: o:o; De Ouartiermeefter Generaal van" het Leger I620: 0:0, De Quartiermeefter Generaal van de Cavallerie 700: 0:0 De Gouverneur te Maaftricht 3000: o:oi — 'sBosch 2400: 0:0 **—"' Breda 3000; 0:0( ,„«.. Bergen op den Zoom " k50c: Q:0 .';—Sluis inVIaanderen 3000: o-o — — inde Willem- 600: 0:0 Eerfte Adjudant van Zyne Hoogheid 3600: 0:0 De tweede en derde Adjudant, ieder ƒ 2500:0:0 5000- O-o De vyf overigejed.ƒ 1009:0:0 5000: o-o Zyne Hoogheid als Collonel van de Guardes du Corps 3600: o-C Staf van het Regiment Guar« des te paard 70j6: 0;o Staven van zes Regimenten Cavallerie,ied.è/"6876:o:o 41256"- o*o Staf van het Regiment Guar'des Dragonders É87Ö: 0:0 Staven van twee Regimenten Dragonders, ieder ƒ 6876:o:q J3752: o-G Staf van het Regiment Hus- „ fa.aren , 6433:1-3:0 Staf van het Regiment Guardes te voet iJ072: 0.0 c>:ar van de vier en dertig Regimenten , Nationaale Duitfehe en Walfche Infanterie, ied.a ƒ7608 :0:0 258672: 0:0 Transporteer ƒ 601437:13:0 • Staf sGra« 5e. Bylagen ot de lef. der lener, 'an 7 Se.pt. Ï792.  . 1s-Gra- Gii. JJy/agcji ibi dc ■ Ref. der Uaier. ' V'7U 1 'Üc .>. . V92. kb. HiBt.i onder is begreepen heiTractt. üient van «leneer-j (ten Adjudant van den Admiraal Gencrsal, a . ■ ƒ 2500-0-0 's jaars. 1256 NIEUWE NEDERLANDSCHtt Transporteer I ƒ601437:13:0 Staf van het Battaillon Walen 4608: 0:0 Staf van het Battaillon Ja- .1 gers • 3840: 0:0 Agt Capellaanen by agt Duit fcfae Regimenten, ieder a ƒ 6:0 0:0 4800: 0:0 Capellaan by het Regiment . Walen 600: 0:0 Staf van het Regiment.Zwit- - ; zerfcbe Guardes 12060: 0:0 Staven van de vyf ordinaris Zwitzerfche Regimenten , ieder ƒ 12060:0:0 60300: 0:0 Staf -van het Regiment Artillerie 12120: 0:0 Staf van het Regiment Mineurs 3120: 0:0 2 Somma ƒ702885:13:0 Het Corps Scheeps - Artilleristen, daar onder begreepen het Traclement van den Lieutenant-Admiraal Infpeöeur en twee Vlagofficieren ƒ163680: 0:0 De Traclementen der Vlag. Officieren j Kapteins, Commandeurs of Kaptein-Lieutenants , Lieutenants van de eerfte Clasfe, Lieutenants van de tweede Clasfe , Schippers en Stuurlieden 130720: 0:0 3 Somma ƒ294400: 0:0 GE-  JAARBOEKEN, September, 1792. l25? GEDEPUTEERDEN buiten de PROVINCIËN. Ambasfadeur aan het Hof van Frankryk 1 Twee Predikanten, ieder a * 30000:0:0 ƒ 600:0:0,en ƒ 600:0:0 extraordinaris Traclement, dus f 1200:0:0 Aan dezelven voor Mond- 2400:0:0 kost en Wisfelgeld, ieder / 275:0:0 Ambasfadeur aan het Hof van 55°: 0:0 Spanje De Predikant* Traélement ao°°°:o:o \frr\°;?l Mo°dkosten Wisfelgeld ƒ275:0:0, doch deze Post thans vacant zynde , word alhier gebrast voor Memorie. Ambasfadeur by de Ottomannifche Porte ia?m Extraordinaris Envoyé en PJe- 0: a nipotentiaris aan het Hof van Weenen, f 60:0:0 daags, komt voor -30'<■ dagen De Predikants Traclement 2rfoo:o:a ƒ 600:0:0, Mondkost en Wisfelgeld/275:o:o,dog deeze Post thans vacant z,ynde, word alhier gebragt voor Memorie. Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Petersburg, k ƒ 60: o: o daags, komt voor 365da2en __2i90o:o:o Transporteer ƒ \Ti759:o:a Ex- 'sGra- venhage. Bylagen tot de Ref. der Qener. van 1 Sept. I792«  *s Gravf.nha- ge. Bylagen tut de Ref. der G-ener. v tri 7 Sept. 1792. :258 NIEUWE NEDERLANDSCHE Transporteer ƒ iiJ2jo:o:ö Extraordinaris Envoyé cn Plenipotentiaris aan het Hof van Groot - Brittannien, a ƒ60: q : o daags, komt voor 365 dagen £1900:0:9 Extraordinaris Envoyé en Plenipotentiaris aan het Hof van Bcrlyn 15000:0:0 Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Portugal ■ icooo:o:o De Predikants Traétement ƒ 600: o: o, Mondkost en Wisfel2eld/275:o;°'doS deeze ^Post thans vacant zynde , wordt alhier gebragt voor Memorie Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Denemarken ïocco: o. o De Predikants Traöemenc 600:0:0 Denzelven voor Mondkost en Wisfelgeld 275:0:0 Extraordinaris Envoyé aan het Hof van Zweden iccoo.0.0 De Predikants Tractement 6co: o. o Denzelven voor i\iondkost en Wisfelgeld xtj 275:0:0 De Minifter by den Neder- ^.n.ï Saxifchen Kreits 5000.o.ó De Minifter by den Keurvorst en Magiftraat van "Keulen , en den WestP^alfchen Kreits . 6000:0:0 De Minifter by1 den Prins Bisfchop van Luyk 5000:0.0 De Refident by de Vereenigde Staaten in Amerika 10000:0.0 Transporteer ƒ 205900:0:0 1 Dc  JAARBOEKEN, Sepwnber, 170*. 1*50 Transporteer ƒ205900: 0:0 De Minifter by het Gouvernement der Oöstenrykfche Nederlanden . 8000: 0:0 De Predikants Traclement 600: 0:0 Denzelven voor Mondkost eri Wisfelgeld 275: 0:0 De Commisfaris te Dantzig jjoo: 0:0 ■ —t -— Elzeneur 200: 0:0 Commisfaris van de uitheerri- , fche Depêches 1000: 0:0 4 Somma ƒ2174752 0:0 DEFROYEMENTEN. Voor de Ucfroyementen van de Generaliteit en Ver-eeringen aan de uitheemfché MinifteW, en exruordinaris Bezfindingen van wegens den Staat te doen , afï mede tot betaaliög der Briefporten van de Mmisters bulten 's Lands, waar van dö.beide Commisfaris*' fen van de uitheemfché Depêches gewoon zyn te declareèren , word uitgetrokken 241740:10:7 5 Somma perfé. SFCREETS CORRESPONDENTIü-GELDEN. Voor Secret te Correspondentie-Gelden 40000: 0:0' 6 Somma perfé. Qqqq WAGT- 'sGra- VENHA* GÈ. Bylagen tot de Kef. der 'Jener. ;au 1 Sept. 1792.  i26ö NIEUWE NEDERLANDSCHE WAGTMEESTERS en MAJOORS. HB.wan- Majoor ce Nymegen ƒ 600:0:o' m"oTen te Bommel 360 o;o commisoP te Thiel 360 0:0 her Fort te Zutphen 300:0:0 Gelders- te Doesburg 360: o: o SySd. te Arnhem J36o 0:0 zaldtCa- inden Haag 480:0:0 pittel met te 's Bosch 600; O: O ^saae- te Geertruidenberg 480:0:0 „ent ter in de Klundert 360:0:0 ibmmavan te Gorinchem 3Ö0,0:0 /36o-0-0 en Commis te Wou- vermeer- drichem 360: o: o dert wor- te Heusden 480: o: o den> en Commis op Loe- veftein 360: o : o in den Briel 360:0:0- jn de Willemftad 300:0:0 te Schoonhoven 3) o: o : o te Oudewater 240:0:0- te Breda 600:0:0 te Maaftricht 600:0:0 te Steenbergen 360:0:0en Commis te Cre- vecceur 360: o: o teBergen op denZoom 600: o: o op het Zuid-Fort, by Bergen 300: o: oen Commis op het . Fort Rovere 300: o: o te Tholen 240:0:0 te Vlisfingen 480:0:0 te Veere 240:0:0 te Axel 240:0:0 ta Hulst 600:0:0 Transporteer ƒ 12020:0:0 Majoor  JAARBOEKEN, September,1792. iaffi Transporteer Majoor te Sluis te Sas van Gend te Yzendyke en de JufFrouwfchans te l'hilippine op het Fort Henricus by Steenbergen op het Fort aan de Barfe Kade te Utrecht te, Leeuwarden te Harlingen te Grave op de Oud ? Schans op de Ommerfchans te Deventer te Zwol te Campen te Hasielt te Groningen te DelfzyJ de Langakkerfchans de Bourtange te Coeverden 7 Somma ƒ i202o:o:o'sGra600:o: o venha- ' 600: oïo ge. 360: o: o Bylagen 300:0:0 tut de Hef. der 300: o: 0 Gener» van 7 360:0:0^. 48o:o'oi7qt, 480:0:0 360:o:o 480:o:o 300:o:o 1200.0 480:o•o 480 0:0 480 o o 240:0 o 600:o: o 360:o o 300:o o 300:o:o 480:0:0 f20480:0:0 ARTILLERIE, VIVRES en MAGAZYNEN. De Commis te Nymegen —.— Zutphen — Doesburg •—i — Arnhem Kaptein van de Guides Transporteer Qiqqq 2 ƒ 360: 0:0 360.0:0 300: o: o 300:0:0 bóö 13:0 f 2180:13:0 De  1 *s Graven dAce. Bylagen tut de Ref. der Gener. van 7 Sept. 37°2. 2Ö2 NIEUWE NEDËRLANDSCHE Transporteer ƒ 2186:13:0 De Lieutenant van de Guides 4°S: 0<0 De Lieutenant Wagemeefter Generaal 480: 0:0 De Contrarolleur van de Artillerie Poo: 0:0 De Verbusfer van 'sLands Gefcbut 800: 0:0 Deszelfs Knegt 300: 0:0 De Commis van de VeldTrain en de Ammunitiea te Velde 800 '■ 0:0 Deszelfs Conducteur rjo: 0:0- De Commis Stapelier van de de Generaliteits Magazynen te Delft 400: 0:0 De Commis Stapelier van het Hollands Magazyn te Delft 400: 0:0 De Condudteur te Delft s. waarneemende de Magazynen 219: 0:0 Die het opzigt heeft en behoorlyke zorg draagt voor het Stuwen van de Schepen 100: o:o' De < 'ommis Stapelier te üsrdrecht 4°0: Deszelfs Conducteur ijo: o;o De Equipagie Meefter van 'sLands Bruggen te Dordrecht ' 300: ó:o Die aangenomen beeft het waarneemen en calfate en van 's Lands Ponten te Dordrecht 2jj:io:o Transporteer ƒ8246: 3:0 Die  JAARBOEKEN, September, 1-792; 1263 Transporteer ƒ8246: 3:0 Die aangenomen hééft de Boomen aan de Werf te openen en te fluiten 18: 0:0 De Commis te Maaftn'cht 600: 0:0 Deszelfs Conducteur 150: 0:0 De Commis te 'sBosch joo: 0:0 Deszelfs Conducteur 150: 0:0 De Commis te Breda 360: 0:0 — te Grave 360: 0:0 —— in de Clundert 250: 0.0 De Ammunitiemeefter ie Geer- truidenberg 360: 0:0 De Commis in de Willem- ftad 300: 0:0 ■ —— te {Gorinchern, en byleggende Guarnifoenen 400: o'o «—■—— in den Brïel 3C0: 0:0 ■ ■——i te Steenbergen 360: 0:0 De Ammunitiemeefter teHeus- den 360: 0:0 De Commis te Muyden', Naar- den en Weesp 480: o'o — te Oudewater 240: 0:0 De Opzigter van 's LaDds Magazynen in den Hage 450: 0:0 De Commis vau de Magazynen , en Opzigter van de Fortificatiën te Bergen op den Zoom 480: 0:0 Deszelfs Conducteur ijo: 0:0 De Commis van de Vivre* .en Ammunitie van Oorlog m Zeeland 300: 0:0 De Commis op het Fort aan de Batfe Kade 360: 0:0 Transporteer ƒ15174: 3:0 Qqqq 3 *De 's Grave nha* ce. Bylagen tot de Kef. der Getier, van 7 Sept. 1792.  's Gra- venhace. Bylagen tot de Ref. de. Gene?, yan 7 Sept. Jf'92. 1264 NIEUWE NEDERLANDSCHE Transporteer ƒ15171: 3:9 De Ammunitiemeefter te Sluis in Vlaanderen 504 : 0:0 Deszelfs Conducteur 150: o o De Commis te i Juist 480: 0:0. Deszelfs Conducteur 150: 0:0 • De Commis te Sas van Gend 480 o: o Der;zelfs Condufteur iyo- 0:0 De Commis te Yzendyke 300: o:o ——■ te Philippine 300: 0:0 m te Axel 300: o: Q De Baakmeefte.r te Sluys 300: 0:0 De Artillerie en Ammunitiemeefter van het Generaal Magazyn te Leeuwarden 400: o:Q De Commis in de Ommer- fchans 240: 0:0 Denzelven voer het onderhoud der Vivres 104: 0:0 De Commis te Deventer 300: 0:0 — te Zwol 300: 0:0 te Campen 300: 0:0 te Hasfelt 240: 0:0 De Opziendcr van 'sLands Zeefluys te Plasfelt 60: 0:0 De Artilleriemeefter te Groningen 400: 0:0 De Proviand- en Ammunitiemeefter te Delfzyl 400: 0:0 De Opziender van de Fortificatiën te Delfzyl 164: 0:0 De Proviand- en Ammunitiemeefter in de Langakker- fchans 400: 0:0 De Proviand- en Ammunitiemeefter in de Bourtange 400: 0:0 Transporteer ƒ 219^6; 3:0 f Do  JAARBOEKEN, September, 1792. I265 Transeorteer ƒ21996: 3:0 De Proviand- en Ammunitiemeefter indeBeiliugwolderfchans 40o: 0:0 De Commis en Ammunitiemeefter te Coevorden 400: 0:0 8 Somma ƒ22796: 3:0 DIRECTEURS en INGENIEURS. Een Directeur f 6000: o: o 'Drie Collonels Directeurs, ieder a f 3600:0;o 10800: 0:0 Vier Lieutenants - Collonels Directeur,ied.aƒ2600:0:0 10400: 0:0 Tien Majoors Ingenieurs , ieder a /'2000:0:0 20000: 0:0 Een en 'twintig Kapteins In. genieurs, iederaƒ 1600:0:0 33600: 0:0 «Zes en twintig Lieutenants, ieder a ƒ 700:0:o 18200: 0:0 9 Somma ƒ p'jQQo: 0:0 OFFICIEREN vak de JUSTITIE. ■Fiscaal van de Generaliteit ƒ 900: ©:o De Provoost te Nymegen 600: o;o De Provoost in het Graaf- fchap Zutphen 600: 0:0 De Scherpregter te Nymegen 240: 0:0 De Scherpregter te Zutphen 240: 0:0 JD.e Provoost te Arnhem , 300: 0:0 Transporteer ƒ 2880: 0:0 Qqqq 4 De 'sGrA- venha3e. Bylagen 'ot de lief. de? Trentr. rtfn 1 Sept. 1792.  NIEUWE NEDERLANDSCHE ïsGra- VfctrHAgjj. Bylagen tot de Ref. der Gener. van 7 iept. f79* ƒ 2880: o:'a. 300: q:o 1392: o:q 360: 0:0 300: 0:0 300: ©:o 180: 0:0 300: 0:0 360: 0:0 300: o:o 300: 0:0 240: c:o 300: 0:0 300: q:.o 240: 0:0 250: 0:0 86:18:0 lóo: 0:0 300: o:o 300: 0:0 300: 0:0 300: o'o 300: OIO 120: 0:0 300: 0:0 ƒ 10348:18:0 Dc Transporteer De Provoost in den Hage '■ van den Hove voor zyn Perfoon, ƒ648:0:0, een Stokkeknegt/2i'6:o:o, twee Trawanten , ieder ƒ 14-t: o: o, en twee Srokkeknegts ieder ƒ 120: o: o, re zamen De Provoost te Maaftricht te Breda te Steenbergen in de Klundert te Geertruidenberg te Gorincbem te Heusden in den Briel in de Willemftad in de Grave te Naarden te Helvoetfluis De Scherpregter te *s Hertogenbosch De Provoost te Vlisfingen te Veere te Bergen op den Zoom te Sluis tc Yzcndyke te IJuist tè Philippine te Axel te Sas van Gend Transporteer  JAARBOEKEN, September, 1792. 1267 Transporteer ƒ 10348:18 :o De Provoost op het Fort aan de Batfe Kade 300: c: o De Scherpregter te Bergen op den Zoom 260: 0:0 De Provoost te ötrechf 6co: 0:0 — • te 's Bosch 300: 0:0 .— — te Leeuwarden, voor zyn Perfoon, een Stokkeknegt en een Scherpregter 75Ö: 0:0 De Provoost te Deventer 300: 0:0 —;—— te Campeq 300: ©:o _— — -— te Zwolle 300: 0:0 _ „ —. te Groningen , voor zyn Perfoon, twee Stokkeknegts en een Scherpregter 996: oio De Provoost in de Langakker- fchans 240: 0:0 ■ in de Bourtange 240: 0:0 v -— te Coeverden 300: 0:0 10 Somma ƒ 15240:18:0 MINISTERS. De Walfche Predikant onder het Kruis 600: 0:0 De Duitfehe Predikant onder het Kruis 600: 0:0 11 Somma ƒ 1200: 0:0 Qqqq s dog- sGra- /enha.3e. Bylagen '.ot de Kef. der Gener. van 7 Sepu 179.2'  'sGrA- VENHACE. ' Bylagen tot cle Ref. dei Gener. van i Sept. 1?92. ON* 1258 NIEUWE NEDERLANDS CHE DOCTOREN. De Lyfmedicus van Zyne Hoogheid ƒ iooo-o o Voor zyn Dienaar ioo-o-o De Lyfmedicus van Zyne • Hoogheid ter Repartitie van Friesland ftaande, ƒ 150-0-0 voor zyn Perfoon, en een Knegt ƒ100:te zamen 250-0-0 12 Somma ƒ 1350-0-0 OFFICIEREN van de MUNT. Dne Raaden en Generaal- meefters van de Munt, ieder met ƒ 1200-0-0 f 3600»o-o Aan ieder derzei ven voor Reiskosten 1800 o-o Esfayeur Generaal van de Munt 700-0-0 Denzelven voor Lackagie, Kooien , fterk Water , Capelle, Zilver, Glaazen en andere noodige Esfay Inftrumenten 200-0-0 Secretaris van de Munt 6oo-o o Kamerbewaarder van de Munt 150 o-c 13 Somma ƒ 7050-o-c  JAARBOEKEN, September, 1792. 1260 's Gra- Vk-NHA- ge. Bylagen f 4000 o o t(>t cle 4000 o • o fö?/. fche Regimenten, ieder ƒ 600:- i800-o-o 4 Somma ƒ 9090-0-0  'sGra- ve*. hage. By/ager, tot de Ref. de, GêneTi van 7 Sept. 1792. Transporteer ƒ 600 -o-o De 127a NIEUWE NEDERLANDSCHE Transporteer ƒ 12900 - o • o De Miniiters by den Keurvorst en Magiftraat van Keul'-n en den Westphaalfche Kreitz 20oo-o-c De Minister- by het Gouvernement der Oostenrykfche Ne erlanden, utf 2000-0-0 De Minister by den Ryksdag te Regensburg 6570-0 o De Predikant voor Traclement 600 o o Denzelven voor Mondkost en Wisfelgeld 275-0-0 De Minister by den Keurvorst van de Paltz 6000-0 o De Refident aan het Hof van Petersburg 11760-0-0 De Secretaris, waarneemende de zaaken aan het Hof van den Keurvorst van Me' tz 4380-0- ö De Predikant te Algiers, voor Traclement, Kostgeld en Huishuur ƒ 1000-0 o,dog deze Post thans vacant zynde , word alhier alleen gebragt voor Memorie 5 Somma ƒ 46485-0-0 WAGTMEESTERS fn MAJOORS De Maioor en Commis op het Fort Ifabelle ƒ 300-0 ö De Majoor en Commis op het Fort Pinfen 300-0-0  JAARBOEKEN, September, 1702. 1273 Transporteer ƒ iöoo-o-o' De Majoor en Commis op x het Fort Morrmondt 300-0-0 c De Majoor te St Andries 360-0-0 1—-i - te Lillo 360 - o 6 } «—■» ' te Lief kenshoek 360 0-0^ ,———_ in deKruisfrhans 300 -0-0 , • —— indeMoerfch^ns 432-o-o( —■ op het Fort St. , Anthony 300-0-0, —— op de Juffrouw. fchans 300-0-0 De Boomfluitpr en Haven- meeilcr fe Geertruidenberg 72-0.0 De Boomfluiter te Delfzyl 120 o-o teCoeverden 120*0-0 De Conducleur vari 'sLands Militie , pasfeerende door Drenthe 200 0-0 De vier Trompetters vsn den Staat, ieder ƒ 240.0-0 960-0.0 6 Somma ƒ 4784-0-0- ARTILLERIE, VIVRES en MAGAZYNEN. De Commis te Thiel ƒ 300 -o-o ——~ Bommel 300 -0-0 -—~—, St. Andries 300-0-0 De Condutleur van 'sLands Militie, door de Provincie van Gelderland pasfeerende 200"O-O De Commis te Amflerdam 100 o c De Ammunitiemeelier te Lillo en Liefkenshoek 360 o c Transporteer ƒ 1 j6o - o - c D( enhae. lylagett ot de lef. der Itener, Bommel 300 o ■ ó' . St. Andries 300-0-0 ——— Woudrichem 300-0.0 De Fiscaal van het Krygs- volk, leggende in Zeeland 200-0-0 De Griffier van de Krygs- raad -ldaar 240-0-0 De Provoost ie Lillo 300 o-o Auditeur van de Stad en Provincie van Utrecht , be- voorens onder den naam van Gerigtsfchryver van de Krygsraad 240 -0-0" De Geregtsboode van de Krygiraad te Utrecht 120-0-0 Transporteer f 2300 -0-0 Ter 1274 NIEUWE NEDERLANESCHE Transporteer ƒ 1560.0-ri De Commis op het Fort Haak 2oo ö-o De Ammunitiemeefter te Utrecht 200-0-0 De Commis te Zwol, het geen hy meerder heeft dan het Tractement, op den ftaat der gewoone Lasten uitgetrokken 132-0-0 De Proviand- en Ammunitiemeefter te Delfzyl utf. 400 -0-0 7 Somma ƒ 2492 - c • o  JAARBOEKEN, September, 1792. 1273- Transporteer ƒ 2300-0-0 Ier Repartitie van de Provincie van Friesland op den ftaat van Oorlog geftaan hebbende de GeregtsScholtus, twee Asfesfoo« . j ren , een Secretaris, een j Wybel of Boode, Lt. Ge- < weldige , twee Hellebaar- ^ diers , alle gehoord heb- ,< bende tot het afgefchafte :J Krygsgerigt in dïe Pro- vincie, en te zamen genoten hebbende ter loopende maand ƒ 125: o: o,of in het jaar f 1500: o: o, zo word dezelve fom alhier gebragt , om daar uit te vinden , zo verre ftrek- ken kan , de Penfioenen by eenige Perfoonen wordende genooten , die tot het voorfz. Krygsgerigte hebben gehoord, als tot het 1'enfioea van ƒ1200:0:0 aan A. V. Lennep , geweezen Kaptein geweldige, toegelegd ƒ 1035:0:0 Bet Penlioen van Jresling, Lieutenant Geweldige 320:0: o ' J.B. Hofman ,Hel- baardier l2j:o:o —— IJOO•o-c De Provoost te Lieroort 240 o-o p.e Adf«sfor te Groningen ' 192-0-0 8 Somma ƒ 4232-0-0 Rrrr Mi¬ 's Gra- ?ENHA3E. 3ylagen ot de lef. der lener, an 7 'ept. ?92a  ssGra- venha' ge. 'Êylaget tot de 'Ref. de Gen er. van 7 Sept. 1276 NIEUWE NEDERLANDSCHE MINISTERS en SCHOOLMEESTERS. De Predikant te St. Andries , 1 waarneeraende de combinatie te Rosfum. ƒ öco c - o, r Schoolmeefter op St. Andnes 100■o- o . - te 's Gravenweert ico-0.0 De Predikant teBlokzyl,met de Huishuur 600-0-0 De tweede Predikant aldaar, met de Huishuur 500-0-0 De Predikant op het Fort Zwartfluis 450-0-0 De Schoolmeefter te Blokzyl 100 - o - o Zwartfluis 100-0-0 De Predikant te Coeverden 300-0 o De tweede Predikant aldaar 300-0-0 De Sehoolmeefter aldaar 40-0-0. Nog een Schoolmeefter 20 0-0 De Predikant te Delfzyl 500-0-0 De Schoolmeefter aldaar Ï50-0-0. De Predikant te Yzendyke 600'0 ° 9 Somma ƒ 446o 0-0. INGENIEURS. Hóttinger , als Kaptein Ingenieur , met de fom vaa ƒ 900: o: o, ^'ie het Trafte • ment van Kapteip-Ingenieur dat van Lieutenant te boven gaat 5PP- 0 o, t 'euth, ijen t als Lieutenantingenieur 7°o-o o Transpet teer ƒ 1600 o  JAARBOEKENj September, 1792. 1277 Transporteer ƒ ióog 0-0 Zynde de eerfte als Lieutenant - Ingenieur, en de andere als extraordinaris Ingenieur geëmployeert ge- 1 weest tot eene reize naar de West Indien 4 en aan dezelven voor hun ver- < trek door Zyne Hoogheid : toegezegd, dat by hun re- , tour de eerstgemeide tot Kaptein, en de ander tot Lieutenant Ingenieur, zouden worden aangefteld , en de Traktementen, daar toe ftaande, genieten, tót dat als ordinaris Kaptein en Lieutenant - Ingenieurs 'zouden kunnen invallen. Nog word hier gebragt, dog alleen by Memorie, de fommen van/900 o- oen ƒ 700 0 - o die aan de Ingenieurs van Lier eH Schenk, actueel geëmoloyeerd tot het doen eener reize naar Oost-Indien, by derzelver retour, jaarlyks moeten betaald worden, tot dat zullen zyn ingevallen , de eer» fte als ordinaris KapteinIngenieur, en dé ander als Lieutenant effeöif Ingenieur» als zynde onder die conditiën toe de vooriz, reize geëngageert* Transporteer f 1600'. 0-0 Rrrr % j< 's Git VENHA" 3E. BylageÜ ot de R.ef. det lener. >an 7 ïept. !?©2* '  .1278 NIEUWE NEDERLANDSCKË 's Gra- VENHAGE. Vtylagéii tot de Ref. dei Gener. van 7 ■ S:pl. V;9Z Be Perfoonen, die voor het tegenwoordige zyn begunftigd met eenige Penfioenen , uit de Post van ƒ 10000:0:0 voor onderhoud van eenige Franfche Vrouwen van Conditie» om de Religie herwaards gevlugt, volgens Hun Hoog. Mogende Refolutie van den 19 September 1690 op den ordinar s ftaat van Oortag , onder het Capittel van Lyfpenfioenen tot hier zqq gebragt. Transporteer ƒ 1600-o-o J. AT, Ie Frvre de Montigny, Kaptein Lieutenant 200-0-0' Als hebbende de gemelde Ingenieur, voor de verandering in het Corps gei maakt, genoten een Tractement van ƒ 900:0:0 waar van hy met ƒ 700 - o - o is gebragt op den ftaat der gewoone Lasten 10 Somma /ïSoo-o-g- LOSRENTEN. Dezelve bedraagen eene fomme van ƒ 3£o-©> 11 Somma perfé. LYFPENSIOEJMEN.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1279 De twee Princesfen Caroline Charlotte , en Jeannette Charlotte van Hesfen - Philipsthal, ieder f 1000 o ó in gevolge Hun Hoog Mog. . Refolutie 29 January 1767 ƒ 2000-ö-ó Mevrouwe de Princesfe Frcderica Louifa Wilhelmina, volgens Refolutie 3 December 1770 ioooo-0-0 Zyn Hoogheid Willem Fredrik Prins van Orange en Nasfau , volgens Refolutie 26 Augustus 1772 soooo-o-o De Vice - Adrair aal Zoutman; volgens Refolutie van Hun Hoog Mog. van den 21 Oftober 1784 2400.0-0 De Generaal - MajoorduMou. lin, in gevolge Hun Hoog Mog. Refolutie van 29 December 17 8t5 '6oo .o-o De Penfioenen van de Leden en Bedienden van den geweezen Hoogen Krygsraad , volgens Refolut e vau Hun Hoog Mog. van den 6 Mey 1786, bedraagen 14750-0-0 12 Somma ƒ 39755-0-0 GEREFORMEERDE OFFICIEREN. Deeze Penfioenen bedraagen / 2200-0-0 13 Somma perfé. 's Gra* venhA- GE. Bylagen tot de Ref, der Gener. van 7 Sept. 1792°  ta8o NIEUWE NEDERLANDS CDB NB. De- Penfioenen der Zwitzerfche ; ze neven- Officieren van hec Regi- "fdevolü ment van Budé> in gevo1" gende tot ge Hun Hoog Mog. Refodeasipge. iuüe 25 September 1749, floten.^yn dezelve bedraagen - ƒ5350- o 3. 14 Somma perfé. schema Penfioenen der Zwitzerfche van den Officieren der zes ConaOorioT pagnien van het Regiment door de van Chambrier en de Gomperfoneele pagnie Jagers , gelicengemrta'ie tifrd volgens Hun Hoog Rapport Mog. Refolutie van 22 gevocgt; December 1751» dezelve def.e,veni, bedraagen 475° ■ SES 15 Somma perfé. Ie waar- Penfioenen van de Officieren fciiyniyk- varj de Compagnien Dra- h«oS- g°oders' "^Re^ denofrem- menten van (rips, Mas- placement fau en. Ditfourit gecasfeerd vanfnmmi- Zyn ' om de gemelde Re* fen°fnde- gimenten van haare fchul- ze kapit- den te ontlasten, volgens tels voor- Hun Hoog Mog. Refolune w°™wate' van 3° december 1. 49 , vTrmTndert deze Penfioenen bedraa- 0,.0 zyn, het gen geen by het I0- SommZ perfé. Snex.Traclementen der uitgevalmordina- len Hoofdofficieren, Ritmis ftaat zal meefters en Kapteinen , by fciyken. Hun Hoog Mog. Refolutie van 2 Maart 1752 aan dezelven toeg< legd , deze Tractementen bedraagen 115548-14-0 17 Somma perfé. Traclementen der uitgevallen Kapteins Comman- daa*  JAARBOEKEN, September, 1792. 1281 dan ten van de Grenadier Compagnien, by Hun H og Mog. Refolutie van den 2 , Maart 1752 bepaald, deze Traclementen bedraagen ƒ500- o-o 18 Somma perfé. Traclementen van Officieren by de Debris en a la Suité, volgens Hun Hoog Mog. Refolutie van 24 January, 1749, dezelve bedraagen 5373" 2*0 19 Somma perfé. Penfioenen van Kr ygsge vangen geweest z\nde Officieren , gepenfioneert, in gevolge Hun Hoog Mog. Ref->!une van 24 January 1749, dezelve bedraagen 31552- o«G 20 Somma perfé Penfirenen van Offvieren uit hoofde van de refpiecïive Reduclien op Penfioen ge fteld volgens Hun Hoog Mog. Refolutien, fuccesfivelyk op dat fubjeö in de jaaren 1748 en T749 genomen, dezelve bedraagen 27691 -19-0 21 Somma perfé. Penfioenen van de Officieren , uit hoofde van de Reduclie en Reforme by Hun Hoog Mog Refolutien van den 22 December 175: en 2 Maart 1752 gearrefteert, op Penfioen gefteld, dezelve bedraagen 43600- O-o 22 Somma perfé. Penfioenen van eenige Zwitzerfche Officieren van de y Rrrr 4 ze? 's Gra- venhage. Bylagen. Pot de Ref. det Gener, van 7 Sept. 1702-  'sGra- venhage. 'Bylagen tot de Ref. der Gener. van 7 Sept. U92. .282 NIEUWE NEDËRLANDSCÖË zes Compagnien van het Regiment van Chambrier in 1749 gecasfeert, gemeld in Hun doog Mog. Refolutie 12 January 1752, dezelve bedraagen ƒ I030-o-® 23 Somma perfé. Penfioenen der Officieren van de Corpfen , in gevolge Hun Hoog Mog Refolutten van den 15 December 1785 en 12 April 1786 gereduceert, dezelve bedraagen 64205.5-0 24 Somma perfé. Penfioenen voor Officieren door ouderdom of anderzints buiten ftaat geraakt, om den Lande langer te dienen, dezelve bedraagen 120000 o-g» 25 Somma perfé. APPOINTES, OUDE IMPO i'ENTE EN VERMINKTE SOLDAATEN. Hier voor word uitgetrok» ken een Post van 300000-0-0 26 Somma perfé. LOGIS-GELDEN. Dezelve worden gereekend te bedragen. 307748-1-8 27 Somma perfé. AN-  JAARBOEKEN, September, 1792. ia8g iNDERE ONKOSTEN. Kosten en mifen van Militai- ( re Juftitie by raaming ƒ löooQ-o.o Reiskosten en Vacatiën van Officieren ten dienfte van ■ den Lande uitreizende by raaming iooqo-o«o< Scheeps- en Wagenvragten , tot vervoering van het 'L Krygsvofk e>i Ammunitie 5 van Oorlog by raming 30000-0-0 Alle andere voorvallende zaaken, bedagt of onbedagt, hier vooren niet genoemd y geraamd op 25000-0-0 Voor mifen van Juftitie voor den Raad van Vlaanderen iooo-o-o Scheeps- en Wagenvragten van Zyne Hoogheid den Heere Erfftadhouder en Kaptein Generaal, of voor de geene, die by occafie zouden mogen geëmployeerd worden in eenige zaaken hier van dependeerende, of daar toe fpetteerende 10000 - o • © Voor het jaarlyks doen campeeren van een gedeelte der Trouppes van den Staat 50000- o- 0 Tot verbetering van de defenfie der Frontieren van den Staat, en om de Magazyaen van bet noodig Gefchut en verdere voorraad te kunnen voorzien 210000-0-0 Transporteer ƒ 352000-0 © Toe 'sGr£- 3e. Bylagen ot de lef. der lener, 'an 7 ~\ept. 792,  iaSU NIEUWE NEDERLAND3CHÈ 'sGra- venhage. Bylagen tot de Ref. der Gener. van 7 Sept. Transporteer ƒ35 2000 -o-o Tot onderhoud van de Fortificatiën binnen de Provinciën 200000 o-o En daarenboven ter Repartitie van de Provincie van Gelderland de fom van Penningen , waar mede de quote van gemelde Provincie in die Host fuccesfivelyk is verhoogd, bedraagende 15775 -O"0 Ter Repartitie van de Provincie van Overysfel de fom van Penningen, waar mede de quote van gemelde Prov ncie in die Post fuccesfivelyk is verhoogd bedraagende 6858 -7-0 En ter Repartitie van Stad en Lande de fom van Penningen , gedestineert tot onderhond der Werken op de hoogtens van Helpen buiten Groningen geleegen, bedraagende 2500 •0' ö Voor de kosten dagelyks vallende in de StapelMagazynen van de Generaliter, als mede in de Magazynen in de Frontieren van den Staat, zo in de Provinciën van Gelderland en Overysfel, als Jn het Resfort van de Generaliteit by raming 8cpco O o Transporteer ƒ 657133 - 7 - a Voor  JAARBOEKEN, September, 1792. 1485 Transporteer Voor Pulver, het geen jaarlyks aan de Militie binnen de Provinciën van Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland en Stad en Lande tot derzelver Exercitie behoord te worden uitgegeeven by raming Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van de Provincie van Holland, het Magazyn van Delft daar onder begreepen Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen" van de Provincie van Zeeland, mitsgaders Axel, een fom van Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van de Provincie van Utrecht Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van Friesland Voor onkosten dagelyks vallende in de Magazynen in de bezette Plaatfen van Stad en Laude / 657*33 7-o 1 28850-0.0! 5000-0-0 2200-0-o I20O-O-O 2400 - © - o 1500 O-© 2S Somma ƒ f598883 7-0 KOS- 's Gsa- VENHAGE. Bylagen 'ot de lief. det lener, >an 7 \ept. . 792,  RE- KOSTEN van de MARINE. Tot vinding der kosten van eene jaarlykfche Equipage, aanbouw en reparatie van Schepen ƒ IcSgooo-o » 29 Somma perfé. m. Dit Capittel 2a! nog worden verhoogd met de Interesfen en de fora gedestineerttot aflosfmg van de 'Gelden, genegoti» eert tot betaaling der douceuren san de Militie. De Interesfen van een Capitaal van vier millioenen ten Comptoire Generaal van de Unie genegotieerd, ingevolge Hun Hoog Mog. Refolutien van den n January 1786 en den 8 January 1787 , tot betaaling van het verfchuldigde aan wylen Zyne Roomsen Keizerlyke Majefteit 30 Somma perfé. i2o000-o. S285 NIEUWE NEDERLANDSCHE  JAARBOEKEN, September, 1792. 1283 RECAPITULATIE. 1 Somma ƒ 386C0- 0-0 2 3600J o o 3 201970 o o 4 9000- o o 5 46485 • o o 0 4784- 0-0 7 2492• 0-0 8 4232- 0-0 9 44Ó0- o-o IQ lc!®0- 0-0 Iï 38600- 0-0 12 39756- 0-0 13 2200- 00 *4 5350* o o J5 4750- 0-0 ïo 300- 0-0 17 16548-14-0 lö 5OO- O O JP 5373" 2-0 20 3I552- O-O 21 2769X-I9.O 22 436OO o - O 23 I00O- o-O 24 64205- 5.0 25 I20O0O- O O 26 3000CO- 0-0 2l 307748- 1-8 28 698883. 7-0, 29 1080000- 0-0 30 120000- 0-0 De Lasten op den ordinar ris ftaat van Oorlog te brengen, bedraagen 9898253-14.7! Dus beloopen de beide ■ - ' üaaten te zamea ƒ13156135: 3:3$ 'Lyk 's Gra- vënha' ge. Bylagen 101 de lier. der Gener» van 1 Sept. 179>  1288 NIEUWE NEDERLANDSCHE 1sGravenhA- ge' Bylagen tót de Ref. dei Gener. yan 1 Sept. Ï7Q2. Lyst van de doode Posten, die uit den ftaat van Oorlog geligt wor. den, zo als dezelve in de onder' fitheiden Capittels voorkomen. WAGTMEESTERS en MAJOORS. "De Wagtmeefler te Noord' bos by Geertruidenberg ƒ 300-0-0 De Majoor op het Fort Hol- landia * 300-0 o ... --- Neder- hemert 240-0-0 Steenbargen 300-0-0 De Wagtmeefler op de Noorddam 240 o-o De Wagtmeefler op het Zuidfort by de Klundert 240.0-0 De Majoor te Delft 96-0 o te Neufen 240 0-0 op de Smdberg 432-0-0 ophetFortMoer- fpuy 240-0 o op het Fort St. Anne, 300-0-0 op het Fort Fre- drik-Hendrik 300-0-0 op het Fort tc Cadfant 240-0-0 op het Fort St. Donaas 300-0-0 op het Fort Yzendyke Ambagt en Schopndyk 240-0-0 De Kaptein van de '1 immei- lieden 240-0 o De Majoor te Zwartfluis 200-0-0 De Commis te Blokzyl 200-0-0 De Boomfluiter aldaar 2000.0 De  jaarboeken, September, 1752. 1285 De Opziender van de Koter fchans ƒ 288-0-0 De Boomfjuiter van het Mep- pelerdiep 150*0-0 ARTILLERIE, VIVRES en MAGAZYNEN. De Commis in het Noórder* Quartier 2000-0 De Post voor huur van het Huis toebehoorende St* Anna Gasthuis te Sluis in Vlaanderen 200-0-0 De Commis op het Fort Moerfpui en St, Machicl 300 o o De Commis te Cadfant 300 o o De Post voor het onderhoud Vah een Wagen tot veri voering van Ammunitie, Turf &c. 100-0-0 De Commis van de Servicien te Sluis 600 - o - o — te Sas van Gend 400-0-0 De Ammunitiemeefter te Sluis in Vlaanderen voor het waarneemen , doen opvoeren en uitdeelen van de Turf en Kaarfen ïoo-o-o MINISTERS enSCHÖÖLMEESTERS. / Clasficale kosten 50-0-0 De Predikant op de Ömraer- fchans 30x3 0-0 De Koster aldaar 50-0-0 Sn» os- *s Gravenhagen Rylagen tot de Ref. der Gener. van 7 Sept. 1192.  's G_ RA- VRNHA" CE. Bylagen tot de Ref. dei Gener. van i Sept. 1792. . 1290 NIEUWE NEDER.LANDSCHE OFFICIEREN van de JUSTITIE. De Fiscaal van het Krygs- volk in de Provincie van Gelder'and ƒ 200-o-o De Provoost in de Polder van Namen 192-0-0 ■ ■ ■ ■■ .. in bet Retranche- mentvanCad- fandria 300 o.o ■ ■■ — op het Fort Moerfpui 300-0 o De Scherprechter te Sluis, Sas van Gend, en andere Plaatfen 300-0-0 De Schol tes, Adfesfor, Gerigtfchryver en GerigtsWybel , gehoord hebbende tot het afgefchafte Krygsgerigt in de Provincie van Stad en Lande, te zamen 840-0.0 ANDERE ONKOSTEN van den OORLOG. De Apothecar te Coeverden. 150-0-0 LYFPENSI OENEN. Jacob van Bergen. 75 *0' © Maria Dolliers , Weduwe wylen den Predikant Brousfon 600-o o> Mevrouw de Princes Caro- lina 6000»o - o Maria van Vclfen 25 • o ■ a fan Robbert 800-0-0 An-  Litr» A. Pag. ispi Tafel van de Quotes der Zeven Provinciën, 't Landfchap Drenthe, en de Generaliteits Kas, in de ordinaris Lasten. - Capitalen. Gelderland. . Rolland. i Zeeland. j Utrecht. Friesland. Overysfel. Stad en Lande. \ F» •enthe, \General>'t. Kas. guld.ftuiv den. guld.ftuiv den guld.ftai-v.defj.! guld.ftuiv.den. guld.ftuiv.den. 4uld.ftuiv.de». guld. ftuiv-den. guld.ftuiv.den. guld. fiuiv.deO. lócooooo: 0:0004166-13- 416205000: o: 0 380000- o- o 450000: o: o 935000- o- c {47500- o- o 538333- 6- 8:99166 13 4 440833-0'- 8 pocoooo: 0:0543750- o- 0 5584500: o: ol 342000- o- 0 405000; o: o 841500- o- 0 3,2750. o- o 484500- o- 0189250- o- of396750- o- o 8000000: 0:0483333- 6- 8 4964000: o: 0-304000- o- 0360000: o; 0748000- o- c 278000- o- oj430666 -13- 4/9333- 6» 8 V 52666 • 13- 4 7000000: 0:0422916 13- 4jj43+35°0: o: 0(266000- o- o3£5ooo: o: o Ö54500- o- 0 243250- o- 08376833- 6- 8 f69416-,13 4 308583- 6 8 tfoöooco: 0:0 362500- o- 0I3723GÓ0: o: o 228003- o- 0270000: o: 0561000- o- c 208500- o- oj233000- o- 0)59500- o- o 264500- o- o 50000-0: 0:030:083- 6- 8*3102500: o: o 190000- o- 0225000: o: 0,46750c- o- c 173-50- o- oj 269166-13- 4 Ut 5 83 6 8 220416 13- 4 4000000: 0:0241666-13 4 2482000: o: o| 152000- o- 0,180000: o: 0374000- o- c 139000- o- o 215333- 6- 8,39666-13* 4 -.76333. 6 8 3O00000: o:c 181250- o- 011861500: o: Ojji.14000» o- o 135000: o: o 280500- o- o 104250- o- o 16Ï500- o- o 29750 o- o 132250- o- o 2000000: 0:0 120833- 6"- 8 1241000: o: o 76000- 0- oj 90000: 0: oj 187000- o- o 69500- o- o 107666-13- 419833- 6 8 88166 13- 4 loooooo: 0,0 60416-13- 4 620500: o: oj 38000- o- o 45000: o: o 93500. o- o 34750- o- o 53833- 6- 8; 9916-13- 4 44083 6- 8 poöpoo: 0.0 54375- o- c 558450: o: o 34200- o- o| 40500: o: o 84150- o- o 31275- o- o 48450- o- oj 8925- o- o 3967?- o- o £00000: 0:0 48333- 6- 8 496400: ©: of 30400- 0- oj 36000: o: o 74800- o- o 27800- o- o 4306615. 4f 7933- 6- 8 35266 13- 4. 700000: 0:0 42291 13- 4 434350: o: oj 26600- o- oj 315°°: o: o 65450- o- o 24325- o- o 37683. 6- 81 6941-13- 4 30858- 6- 8 öoooco: o:c 36250- o- oj 372300: o: oi 22800- o- oj 27000: o: ol 56:00- o- o 20850- o- 0 32300- o- o 5950- o- o 26450- o- o jooooo: 0:0 30208- 6. 8 310250: o: o 19000- o' o 22500: o: oj 46750- o- c 17375 - o- 0 26916-13- 4! 4.958 6- 8 22041 13» 4 4OQOOO: 0:0 24166-13- 4 P482Ó9; o: oj 15200- o- c 18000: o: o 37400 o- o 13900- o o 21533- 6- 8 S 3906-13* 4 17633. 6- 8 3COGO0: 0:0 18125- o-'.oj 186150: o: oj 11400- o- o I35°°« o: 0 28050- o- o 10425 o- 0 16150 o- o; 2975- o o 13225 o- 6 jaooooo; 0:0 12083- 6- 8 124100: o; o; 7600- o- c 9000: o; o 18700- o- o 6950- o- 0 10766-13- 4I 1983- 6- 8 8816-13- 4 jöoooo: 0:0 6041 13- 4 6:050: o: Oj 3800- o- c- 45oo: °: o 9:50 • o- o 3475- o. o J383- 6- 8 991-13 4 4408 6- 8 oöocö. o-o 5437 10 o 55845: o: o 3420- o o 43J0! o: o 8415- o- o 3127-10- o 4845-0- o 892-10- 0 0967-10- o 80000: o:c 4833- 6- 8 . 49040: o: oj 3040- o - o 36oo: °: 0 74«0- o- c 2780- o- o Ayf6 ,3„ 4 793- 6- 8 3526-13- 4 70000: 0:0 4229- 3 4 43435: o: o, 2660 o- o 3l5o-- o: o 6545- o- 0 2432-*°- 0 3768. 6- 8j 694- 3- 4 3085-16- 8 öcoco: 0:0 3625- o- oj 37230- o: o] 2280- o- o 2700: o: 0 5610- o- o 2085- o o , 3230. 0- o] 595- o- o 2645- o- o 50000: o:c 3020.16- 8 31025-' o: o 10oo_ Q. 0 2250: o: o 4675- o- <- 1737-10- 0 2691-13- 4 49J-IÓ- 8 22C,4- 3 4 40000: 0:0 2446-13- 4 24820: o: o 1520- o- o 1800: o: o 3740- O- c 1390- o- 0 2U3- 6- 8 396-13- 4 ' l760 9: 0:0 o io-ii 5:11: 8 o- é-10 o: 8: 1 0-16-10 o- 6- 3 o- 9. 8 o: 1: 9 0, 7-11 8: 0:0 o- 9- 8 4:!9: 3 o- 6- 1 o: 7- 2 0-15- o o- 5- 7 0-8-7 o: 1: 7 0 4- 1 7: 0:0 o- 8 5 4: 6:10 o- 5- 4j o: 6: 4 0-Ï3- l o- 4-10 o- 7- 6 o: 1: 5 0-6-2 6: 0:0 o- 7- 3 3:I4: 5 o- 4- 7j o: 5: 5 O-li- 3 o- 4- 2 G. 6. 6 o: 1: 2 o- «r- «ï 5: 0:0 o- 6- o 3: 2: 1 o- 3-10 o: 4: 6 o-9-4 o- 3- 5 o- 5- 5 o: ï: 0 0- 4- 5 4: 0:0 o- 4 10 2: 9: 8 o- 3- o 0: 3: 7j o- 7- 6 0- 2- 9 0-4-4 o: 0no "0- l- 6 3: 0:0 o 3" 8 1:17: 3 o- 2- 3 o: 2: 8j q- 5' 7 o- 2 1 0. 3. 3 o: 0; 7 o- 2- 8 2: o-o o- 2- 5 1: 4:10 o- i- 6i 0. 1:10 o- 3- 9I o 1- 5 o- 2-2 o: o- 5 0 1-9 1: 0:0 o- I- 2 0:12: 5 o • 0- P o; o:n o- i-loj o- o- 8 0. l- 1 o: o: 2 0 o-ir 0:10:0 o- O- 7 o: 6: 3 o- 0- 5 o: o: 5 o- 0-11 o- 0- 4 o- o- 6 0:0:1 0- o- 5 ;• o: 9:0 o- O- 7 o: 5: 7 o- 0- 4 o: o: ! o- 0-10 o- o- 4! o- o- 6 o: o: i n- o- 5 o: 8:0 O- o- 6 o: 5: c 0- 0- 4 o: o: 4 o- o- 9 o- o- ^ ©-05 o; o: 1 0-04. o: 7:0 o- 0-5 o: 4: 4 oo-3 o: 0: 4 o- o- 8 o- o- 3 o- ©- 5 o: o: 1 0<- o- 4 o: 60 0-0-4 o: 3: P o- 0-3 o: o: 3 o- .0- 7 o- o- 3! o- o 4 o: o: 1 o- 0- Z o: 5:0 o ó- 4 o: 3: 1 o- 0- 2 o: 0: 3 o- o- 6 o- o- 2 0-0-3 0:0:1 00-^ o: 4:0 00-3 o: 2: 6 0- o- 2 o: o: 2 0-0-4 o- o- 2I o o- 2 0: o: o 0-0-0 o: 3:0 o o- 2 o: 1:10 o- o- 1 o: o: 2 o- o- 3 o- o - li o- o- 2 o: o: 0 0-0-3 o; 2:0' Q- o i o: 1: 3 0- 0- 1 0: 0: 1 o* o- 2' 0-0 il o- o- 1 0: o: 0 o - 0- t  LkU B- Pag. J29I Tafel van de Quotes der Zeven Provinciën, in de Extraordinaris -Lasten. Capitalen. Qe^rlmd^ ^Mland^ JZedw^j ütrecht. Friesland, , Ov^/. Stad en Lande- 9000000: o:b J. ° S/o '• o • o" Siloo'l o 47f33 : 6: 8 6 8 ^083- «- 8 569166-13- 4 Soorooo- ft-rt-t<ï«ii ~ J9°32JO- o. o 361500- 0. 0428250; o: o 880T00- o 0 '-''0375- o- 0512250- o o 6000000 o o JSJK. S o SJïoo 3 fr1166-^' 4 333083: 6: 8 5yl833- 6 8 .56958- 6- 8 398416 r3 4 toooooo- o'oS o o F3^ ' V o 24iooD- o- 0285500: o: o 593000- o- o 220250 o- 0 341500- o- o iSoS': S*S?Ï??2" o" o SSS?1 6: 8 20Oj33- 6- 8:237916: I3: 4 4941Ö6.13- 4 i8sJ4<->3- 4 284583- 6- 8 JoooooS o:o S: o- o xS???o 2- S l6ö!S'ir oI9°333! 61 8 395333- « H^SS- «- « 227666-13- 4 2000000- o-o o o l^6(l5°- °- ° 120500- o- 0,142750: o: o 296500- o- o 110125- o- c 170750. o- o ïS^ooo. o:o %Uï n* o ^ 3|: 6; 8 8o333" ö- 8! 95166:13: 4 19:666-13- 4 4 H3833- <*• 8 SSSS- O'O SS'to" o 6^9l6:i3: 4 4OI66-13- 4 47583: ó: 8 98833. 6- 8 36708- 6- 8 J6916-I3. 4 «n^oo' n-o J7,tï7 ° 590325: ©: 0 3ÖI50- o- o 42825: o: o g89?o- o- o 33037-10- 0 51225- 0. 5 70S00; 0:0 L ?2"io' o 5247331 6! 8 32I33- 6- 8 JaoöoW 4 4 SsJW 4 45533- 6 8 C oic 4o832T: o"- o tSUo- o: 1 28U6-13' 4 333°8: Ö: 8 ^l83- 8 VtoS-l*' « 3984113- 4 ^.Anm. . n iyio-! u 190775. o: o ^050- 0- o 14275: o: o 20650- o- o 11012 10- 0 .7075 o- o SSoo"- oio llWt\ï'l l&*6ll 8°33- 6" 8 9516:13=4 1^6.13- 4 734^13' | n3's- ö- 8 £S£ o O " SSi'S. ï 4016-13- 4 4758: 6: 8 9H83 6- 8 367016- 5691-Ï3 4 80000: 0:0 ll^o- {. o 5S « S 3615' 2 « 4282:10: o 8895- o ■ o 3303-15- 0 5122 10. o 70000: o-o Jm c n J2473: 3213- 6 8 3806:13:4 7906-13-4 293Ó-I3- 4 4553* 6- 8 JÏo o S 47 \« n 459H:3:4 2811 IJ- 4 3330-16:8 6918-6-8 2569-11-» 3984-3-4 ?©2o- S-o f3rï?* n 39355:o:o B4TO-'0. o Sf,: 0: 0 ,930-0-0 2202-10 0 I415. O- O ^oooS'- a-o 3'93-iJ- o 32795M6: 8 20o8. 6. 8 ^9; 3: 4 j94i -13 - 4 1835- 8- 4 284J ■ 1. 4 4:15:2 9-17-8 3-13- 5 5-13-IO 90.0:0 5-15-0 59:0:8 J-,M 4: 5: 8 8.17.11 3-6-1 y. 2. , 80:0:0 52-2 52:9:6 3-1-3 3:16:2 7-18.2 2-18-9 4-11 I ^o.: V.° * V l 45:i8: 3 fi-if - 3 3: 6: 7 6-18- 4 2-II-5 3-19- 8 60. 0.0 3-16-8 39:7:1 2. -2 S:,?: 1 5-18-7 2- 4- 1 3-8-4 50. 0.0 3. 3 10 32:15:11 2-0 2 2: 7: 7 4-18-10 I-16- 8 2-16-II 40: 0:0 2-II- 1 26: 4: 9 lMg. 2 1:18: I 3.19- 1 I- 9' 4 2- 5- 6 30: 0:0 1-18- 4 19:13: 7 1- 1 1; 8; 7 2-19- 4 I-2-0 j.i4. s 20: 0:0 1-5-7 13: 2: 4 0-i dat de In - en Opgezetenen, welke voor hunne Confumtie, ten opzigte van 'sLands Imposten op de Bieren, Wynen, Gebrandewynen, Meel, Spek en Vleesch, in den vorigen Pagtrermyn met dien Pagter zullen hebben ge~ompofeerd, zullen gehouden zyn, by het ingaan van den volgenden Pagtcermyn op eene der drie Zitdagen in de maand Oftobef , welke de aankomende Pagter verpligt zal zyn te houden, indien zy met denzelven Pagter niet wederom voor hunne Confumtie compofeeren, behoorlyke op- en aangeevinge te doen van de quantiteit van Bieren , Wynen , Gebrandewynen, Meel, Vleesch en Spek , welke zy op den eerften Oclober nog overig zullen hebben gehad, ten einde daar van , in conformiteit van 's Lands Ordonnantiën door hun lieden den Impost te worden betaald , op pcene dat zy deswegens in gébreeken blyvende, ofd, deel hebben." De Heeren Staaten Generaal hebben op dat verzoek, ten zeiven dage, eene befluit genomen , inhoudende: „ dat 'er geene „ fchuilplaats zal verleend worden, noch in „ het diilriél van de Generaliteit, noch in „ de Oost- of West-Indifche Koloniën van de Republiek, aan hun, die zich fchul„ dig zullen gemaakt hebben aan de aller* „ grootfte mitsdaad , omtrent hunne Aller* „ Christelykfte Majefteiten en de Koning* „ lyke Familie." Vervolgens hebben Hunne Hoog Mogen* de niet alleen de nodige bevelen dien aangaande doen afvaardigen, aan de Officieren in de Generaliteits Landen, en de bellier* ders der verfchillende Koloniën gelast, oai naar dezelven de vereischte bevelen af te zenden, maar ook rondgaande brieven aan de Staaten der zeven Provinciën afgevaardigd, om te verzoeken: „ de nodige maat„ regelen te neemen, ten einde, in de gant„ fche uitgeftrektheid van de Republyk^ „ geene fchuilplaats zoude worden ver- „ leend  JAARBOEKEN, September, 1702." 1303 „ leend, aan hun, welken zulk eene ver„ foeilyke misdaad mogten begaan, of'er „ eenig het minfte deel aan hebben. Wyders heeft Mylord Aackland, op uitdruklyke order van zyn Hof, aan Hunne Hoog Mogende te kennen gegeven, dat, na eene gefprek gehouden tusfchen Mylord Grenville en de Staatsdienaars van hunne Majefteiten den Keizer en den Koning der beide Sicilien, deze Ministers eene Nota hadden overgegeven, genoegzaam van denzelfden inhoud als die door den Grave Van Stahremberg aan Hunne Hoog Mogende was ter hand gefteld, vervat in deze bewoordingen : T}eondergeteekendebuitengewooneGezanteiien ge volmagtigde Ministers van Zyne Keizerlyke Apostohlche Majefteit en van Zyne Maiefteit den Koning der beide Sicilien, genoopt door den band van bloetverwant- en vriendfchap welke hunne Souvereinen aan den Koning en de Koningin van Frankryk doen verknocht zyn, hebben de eer zich aan Lord Grenville te addresfeeren, om hem het gevaar te vertoonen, waar mede de le vensda°-en van Hunne Allerchristelykfte Majefteiten en derzelver Koninglyke Familie bedreigd worden, als ook de te veel gegronde vrees, dat de gruwelen, welke de k aéhedry vers inFrankryk zich tegens die doorl uchtige perloonen veroorlooven, geene andere paaien zullen vinden dan het toppunt des misdaad. Zy zyn geauthorifeert om aan Zvne Excellentie het verlangen hunner refpective Hoven uit te drukken, 's Gra- venhage. I  ï3o4 NIEUWS NEDER.LANDSCHE 'sGravenha- ge. ken,dat in geval zodanigverfchrikkelykattentaat mochte kunnen gebeuren, Zyne Britfche Majefteit geenerley verblyf, geenerley befcherming en geenerleye wykplaats gelieve te gedoogeu, aan al wie daar aan op eenige wys hoegenaamd mochte deel hebben genomen. (JVas geteekend') STADION. , Zy verklaart ook dat de perfoonen en ei» gendommeu zyn onder de befcherminff f, der Wet." 'b Vervolgens wierdt verklaard, dat alle niet afgefchafte wetten,of niet opgefenorte magten , by voorraaj zouden blyven , en de Jasten betaald worden v Igens de tegenwoordige wyze, tot dat anders zou belloten zyn. Toen ftelde Co!/ot d' tiethois voor, om nog verder te verklaaren, ,. dat 'er voor* taan Seen Koning meer in Frankryk zoude zyn.' Eenige leden wilden eeist Louii iiin Zestienden vonnisfen; anderen, tyd vari beraad neemen; maar op aandrang van den üisicnop G-egoire. was de yver der Leden zo groot, dat terftond wierdt BeOoten : *» l)e Nationale Conventie ftelt vast ,i dar de Koninglyke waardigheid in Franki, ryk afgefchaft is." Tttt i D;A ;ê.  i3o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHACE. Dit wierdt terftond door de geheele Stad plechtig afgekondigd , eu door buitengewoone Postbodens'naar de Departementen en Arméeiin afgezonden. Den Hee'r La Fayette, wiens vlngt uit zyn Vaderland wy in ons voorgaand linkje met een woord gemeld hebben, hadt een gefchrift opgelteld, om zyn Krygsvolk, het welk by verliet, reden'te geven van dei:en ftap. in 't Öot van dit gefchrift, het welk in de Franfche Leydfche Courant, geheel is medegedeeld,fpreekt die Generaal aldus: „ Ik heb, alvorens te vertrekken, alle maatji regelen genomen, die my wegens uwe „ veiligheid konden gerust ftellen; en ik ga verre van myn Vaderland, alwaar een „ my doemende Party regeert, en verre „ van de tegens het zelve vereenigde vyan„ den, welke ik aan uw hoofd hoopte te be„ vechten, om in myne uitwyking den troost ■9, te fmaaken van een onbefinet geweten, „ onder het uitboezemen van vuurige wen„ fchen,dat de Franfche Vryheid ten eeni„ gen dage moge zegevieren over alle de l] Faélien, welke haar zoeken te onder te ,, brengen." Hy hadt ook nog op den 19 Augustus uit Bouillon, aan de Municipaliteit van Sedan, dezen brief gezonden: Zo de laatfte droppel mynes Bloeds de Gemeente van Sedan 'kon dienen , zou zy rechr op dat offer hebben, en het zou my minder kotten, dan  JAARBOEKEN, September, 1792. j3y dan 't geen ik doe; maar opeen tydftip, dat ik, om redenen, die u niet ontrlippen zullen, voorzie dat myne tegenwoordigheid by u binnen weinis d* gen tot niet anders zou dieoen, dan om u in gevaar te brengen, moet ik voor de Stad van Sedan rampen vermyden, waar van ik oorzaak zou zyn ■ en ik denk, dat het beste middel om haar te die: nen, is, een Hoofd van haar te verwyderen, dai door alle de Vyanden der Vryheid verbmnen is dat nimmer bukken zal onder ■ eenigerhande wi!le: keurige magt; en dat doordrongen van droefheid van op dit ogenblik niet meer nuttig aan zvn Vaderland te kunnen zyn, zich niet troost, dan door de wenfehen, welken hy doet, dat dè 2ehemgde zaak der Vryheid en Ceivkheid, wier heilige naam, indien zulks mogelyk was, gefchon. den is door de misoaaden eener Faftiê , no* in lange niet onderdrukt worde, en door den Eed welken hy in handen van eene waarlyk Patriotfche Gemeente vernieuwt, van getrouw te zvrj welke 2yn gamfche leven £ (JVas geteekend,) LA FAYETTE. Inmiddels wordt die ongelukkige Generaal, met zyne vier voornaamfte LotgenooitnLameth, Latour, Maubourg en Bureau de Puzy, naar Wefel gevoerd f om aldaar gevangen gezet te worden , terwyl zyne Vrouw met twee Kinderen is ontkomen en üit eene der Franfche Zeehavens naar Engeland is overgeftoken, met voornemen om zig van daar naar Noord-Amerika te beg-ven, alwaar men zegt, dat het voorneenfen Ttrt 3 van *s GravenhA- ge.  'sGra- VENHACE. Tn de algeméene Vergadering des Genootfchaps «• tot verdediging van den Christelyken Godsdienst opgericht in 'sGravenhage, welke gehou. den'is den 13 September dezes jaars , is de pleg-tige Aanfprauk aan de Leden gedaan door den 13,10 NIEUWE NEDERLANDSCHE van den Heer La Fayette by zyrte vlugt uit Frankryk was , zig met zyne Vrouw en Kinderen te vereenigen, en een^ rustig verblyf te zoeken in een Land, aan 't welk hy in zyne vroegrte jeugd zo veel dienst heeft bewezen, en veele opofferingen ge daan. Omtrend de Krygsverrigtingen der Oos* tenrykiche en Pruislifche Mogendheden regen Frankryk, las men genoegzaam in alle de Dagbladen , op 't laatst dezer maand , eene tyding , welke egter geen gevolg gehad heeft; namelyk dat het Ktygsleger van den Generaal Dumvurier 29 duizend man fterk, door den Hertog van rirunswyk zoude zyn ingefloten , en buiten de mogelykheid gebragt , van zig en de zynen anders dan door eene loutere overgaaf te behouden. Maar keeren wy van dezen korten uitflap tot onze Vaderlandfche zaaken weder terug. Van wege het Genootfchap ter verdediging van den Christelyken Godsdienst verfcheen dit Programma in 't ligt.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1311 Heer Uillebrand Merites, Predikant te Amfterdam , over het onberekenbaar groot belaag der Christenen in de onwrikbaare vastheid van de waarheden, tegen welke de listige aanvallen, ook in enzen tyd, wel allermeest zyn ingericht. <] Ook is yerflag gedaan van de ingekomen Prys.1 en andere Verhandelingen. 1 c De voordellen over de echtheid van de Boeken > des Oude en Nieuwe Teftaments, waarover niets ( is ingekomen, zyn op nieuw, zonder bepaliuge t van tyd, uitgeichreevcn. c Gelyk ook dat over de beste maniere om de Jeugd onderfcheidene en gegronde bevattingen van de geopenbaarde Geloofs- en Zeden'.eere te geeven, aan welks ingekomen Antwoorden geene Prys is kunnen worden toegelegd. Het best gekeurde antwoord over de beste middelen , om den gemeenen man het belang van den Godsdienst te doen gevoelen, en hem ter verkryging van r'echtmaatige begrippen omtrent denzeJven bevorderlyk te zyn, ingezonden onder de Spreuk : Dit is het Eeuwige Leeven dat zy a kennen,enz. Joh. XVIÏ:3. . waaraan een gouden Medaille is toegeweezen, was van den Weleerw. Heer Helperus Ritzema van Lier, sl. L.M Phi* Ups, Doclor Predikant aan de Hoofdplaats van Cabo de Goede Hoop enz. Ook is een Gouden Meda He toegeweezen aan het best gekeurde antwoord, ten betooge der waarachtige en eeuwige Godheid van den Heere Jefus Christus, geteekend: Laat ens Christus niet verzoeken,M Cov.Xzg. welks Schryver bevonden is te zyn de Hooggeleerde Heer Dionyfius Tttt 4 van 's Gra'Enua- 3E. Progr. 'an'tGe* loot/ch. ot ver'edigingan den 'hristef. r*dS- 'ienst.  1312" NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHA* GE, Progr. vnu'tGenootfch.tot ver' dediging van den Christel Godsdienst. Ook van de TFynperfe , Profesfor in de Wysbegeerte en Sterrekunde te Leiden. En een Zilveren Medaille of tien dukaaten aan den Schryver van een antwoord met de Spreuken: T werkje zal gelieven te maaken. ■) Op nieuw zyn, onder aanbieding van een Gou-; den Medaille, om voor den eerfte January 17941 beantwoord te worden, de vier volgende Voor. 1 Rellen uitgefchreeven. ( I. Een betoog, dat de Leere aangaande de Weg! der Zaligheid door een Middelaar, niet alleen 111 de BoetTen van het Nieuwe, maar ook in die van het Oude Teftament, word voorgedraageri, en in die beide , wat de hoofuzake betreft, dezelfde is, en dat ook om die rede de Schriften des Oude Verbonds voor het Christendom van een uitneemend belang zyn. II. Een betoog van de waarachtige en eeuwige Godheid van den Perfoon des Heiligen Geesrs, byzonderlyk ingericht om de voornaamfte bevvyzen van die waarheid in volle kracht voor te dragen, en tegen de uitvluchten en bedenkingen der nieuwde tegenltreeveren te handhaaven. III. Een betoog, dat God eigenlyk gezegde Straffen op de overtreeding zyner wetten bedreigd 5efr,\e£ dPat h>'' a,s Richt«, de zonde dadelyk ftraft. IV. Eene letterkundige Hiftorie van de FormnPe ren van Eenigheid, en de Liturgien der Hervormde Nederlandfche Kerke, met leerzaa- ' me Aanmerkingen. Nog s Gra- 7ENHAJE. °rogr, 'aii'tQe, toot/bh, ot verdediging'an oen 'Jüisiei. -rods' 'ienst.  i3H NIEUWE NEDERLANDSCHÊ 's Cr \- VÊNH&CE. Progr. van'i Genoolfih. tot ver- dedigin^ Van Jen Chri tc/, Gods. dienst. Nog belooft het Genootfchap, even als voor* heen, eene Zilveren Medaille of tien dukaaten aan eiken Schryver, die voor den eerften September 1793 zal hebben ingezonden, 1. Eene wel bewerkte Verhandeling over eenig voornaam Lcerftuk, 't welk in onze dageii door de zogenoemde nieuwe Hervormers beftreeden wordt. 2. Eene bori'lige wederlegging van eene der dwalingen, welke door die zelfde lieden thans verbreid worden. 3. Eene oordeelkundige ophelderingen handhaving van eene of meer voornaamen bewysplaatfen uit het Oude of Nieuwe Teftameut, "bekend onder den Naam van loca Clasfica, tegen de Nieuwe aanvallen 0} vcrdraair.g der hedendaagfehc be/lrydcren. 4. Eene befcheidene en duchtig wederleggende Recenlie van eenig nieuweüngs uitgekomen waarheid ondermynend of Godsdienst hoonend gefchrift. 5. Of een welgepast vertoog over een gewichtig Huk van de beocffende Godgeleerdheid. Eindelyk verwacht het Genootfchap voor den eerften September 1793, ten behoeven van den gemeenen man, met aanbieding van een Zilveren Medaille, of tien dukaaten, zodanige verhandelingen , in welke eene of andere u" uangeliewaarheid of deugd, op eene zo overredende en treilende als korte en klaare maniere, word vooïgedraagen, waar in een of aniere ingtllopen misverftand of misbruik met gepaste bei'cheidenheid en  JAARBOEKEN, September, 1792. 1315 en vereischten nadruk, word tegengegaan, of waarin het een of ander belemmerd gtmoeds^eval, met betamende omzichtigheid op-dost wordt. Het ftaat een ieder vry die Stoffen te verk^en ' Welke hy voor onzen tyd gewichtig keirrt of'men! kan zig, by voorbeeld, bepa::len tot t 1 1. Eene verhandeling over het nut en vermaak1^ van een Godsdienftig leeven. 2. Een kort begrip van Bvbelfche ZedekundeC voor Menfchen van allerlei Standen. ü 3. Een vertoog waar in —of Jofeph in zyn kin. (ïerhefde en trouwe — of Johannes in zyn Liefderyk Caracter — of Paulus als een wvs en ftandyastig belyder van 't geloove in '\ Luungelie ter navolging word aangepreezen. De Schryvers worden verzocht zig der kortheid en klaarheid te bevlytigen, en hunne antwoorden op al'en de gemelde voordellen, in leesvar Schrift, liefst in de Nederduitfche of'Latyrjlch,e, of, des noods, in de Hoogduizfche Taaie, met Komemfehe letters, vragtvry, te zenden aan den Secretaris des Genootfchap*, D. Adrianus vnn^.hjendtlft, Predikant te Leiden, en zig te ichikken naar de voorwaarden in voorige Programuiata opgegeven. Amstïldam. Den 15 van deze maand September des voormiddags omtrend negen uuren, kwam al- 's Gra- ïE. °r*gf. an'tGelootfeh,ot ver. 'ediging an den 'hristeh hdsienst.  13i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM. alhier, door de fterken Noorde Stormwind, in het gezigt van de Werf der Oost-Indifche Compagnie een Vaar-uig, op de Palen van het zogenaamde '/ Steken te vervallen , het welk ten eerfte vol Water, en in groot gevaar was: eenige Manfchappen van de Werf wierden ten eerfte met een Schuit derwaards gezonden, dewelke bevonden, dat het een Leeuwarder Beurtman met reizigers was, en geladen met Wol en Haver; het hadt ook acht groote Kisten met gereed geld in, voorde Generaliteit in\sHage;dePasfagiers wierden aan de Wal gered, en de Kisten met geld, niet zonder groot gevaar, van onder water uit het verongelukte Vaartuig gehaald, aan 's Compagnies Werf gebragt, en aan de Schipper van het gemelde Vaartuig overgeleverd, om vervolgens na 'sHage teworden overgebragt. De Oost - Indifche Maatfchappy dezer Landen zal in dit jaar haare Najaars-Verkooping houden, by de Kamer Zeeland op den 5 November, by de Kamer Amfteldam op 20, by de Kamer Delft op 13, en by de Kamer Rotterdam op 15 November, met eenen ftilftand tot den eerften Augustus 1793, met voorbehoud om zodanige Goederen als opgehouden worden, mitsgaders de Ladingen der Schepen Barbeftein, de Gouverneur Falck, Denierary, ha Spaame, de Vrouw Cathurina Johanna, Macaflar, Neérlands Welvaar en , Dregterland, tn.de drie Gebroeders,  JAARBOEKEN, September, 1792. 1317 ders, alle van Batavia, ten allen tyde, geheel of gedeeltelyk te mogen verko'open. De Afiatifche Compagnie te Koppenhage, heeft op den 12 en 14 dezer maand ook eene Verkoping van Thee gehouden, maar wel twee derden niet kunnen afzetten; waarom zy befloten heeft, voor eerst geene uitrusting naar China te doen. De uitilag dkr Verkoping is aldus geweest. Quaniïtei't der Zooi ten ter Waarvan en opgeb.DeenrPrv: s verkoop aangeboden: isverk. ■ ,r 592 Kisten Theeboey, c02. _ ,..4 * ,/cl ,1 _joHalve Kisten d& j&JEZ£ $ J *}; Jj 943? Qiiart Kisten Congo en Camp. i545, 7?0o. 27ï h got a, &4 Tont; L9: $-jfh: « tao Hvfantchin. 36. ±' ^ ZZ f6 39 *ecco- _*}9> 56a ico|. 5^ 11502 QuMt Kisten. 9362. In Frankryk is befloten, dat alle Schuldbrieven of Efe&ea ten lasten van Frankryk, moeten geregistreerd worden, en op naam gefteld, zo dat in 't vervolg de Effedten , zonder naam, in blanco, of aan houder, van geen waarde zullen zyn: en die op naam •ltaan,niet anders kunnen worden op eenen ander overgedaan, dan door een endosfemertt. en betaling van 15 fols per 100 Livres aan hen , die de overteekening doen. Aan alle iVUkelaars, Wisfelaars enz. is verboden onge- re- Amstel- dam. elyk in Ho!I. :kï vol. tarra. a St. f *5 St. 5 a 23$ St. a 5.-> St. a 22 St. * 9» St.  Amsterdam. 13 i 8 NIEUWE NEDERLANDSCHE regiftreerde Effecten te kopen cf te verko« pen, By dit eerlle Decreet van den 24 Augustus wierdt vereischt, dat alle Effecten uit alle Landen, binnen eene maand, naar 1'arys ter registreering moesten gezonden worden. Maar daaromtrend is vervolgens nog dit befloten: 1. ) De Ministers zullen gehouden zyn be- eedigde Commisfarisfen naar Amfteldam , Londen , Genua en Geneve te zenden , om de Effecten aan Buitenlanders op naam te ftellen. 2. ) De komst der gemelde Commisfarisfen zal door de Couranten worden geadverteerd. 3. ) De Intresfen zullen, zo als voorheen, op de Coupons, betaald worden, echter zullen dezelve door de eigenaars in blanco moeten getekend worden, doch de billietten of quitantie zullen aan de betaalmeesters niet behoeven vertoond te worden. 4. ) Om nieuwe actiën der oude Oost - Indi¬ fche Compagnie groot Liv. 2500 te kry • gen, zal men eerst de oude actiën op naam moeten laaten ftellen. 5. ) De Bulletins der 80 millioenen zullen by verandering van eigenaar aan eene belasting van 15 fols onderworpen zyn. D§  JAARBOEKEN, September, m*. r3iC De Commisfaris, welke naar Holland gaat om de Efe&ea te regiftreeren is Mr Baigneox; zynde de veranderde refolutie omtrend de Fondfen genomen, na het ontvangen van een Courier van den Franfche Ge» zant, den Heer de Mauide uit 'sBage. In verfchillende Havens der Vereenigde Staaten van Noord-Amerika zyn geduurende de eerfte zes maanden van dit jaar aan ge. komen: één Schip, 124 Brigatyns, 116 Schoeners, 97 Sloepen, te weten: 23 van Surinamen, 25 van Demerary, 9 van Esfequebo, 28 van Curacao, 154 vait St. Eufiatius, 99 van St. Martin. Daar tegen vertrokken: 3 Schepen, 43 Brigatyns, 35 Schoeners, 30 Sloepen te weten : 10 naar Surinamen, 23 naar Demerary, 4 naar Esfequebo, 2 naar de Berbice, 13 naar Curacao, 50 naar St. Eufiatius, 5 naar St, Martin. Geduurende de laatfte twaalf maanden zyn hier 575 Vaartuigen aangekomen, te weten: 46 van Surinamen, 42 van Demerary, 11 Van Esfequebo, 58 van Curaeao, 220 vari St. Eufiatius, 198 Van St. Martin. En vertrokken 243 Vaartuigen, te weten: 41 naar Surinamen, 4y naar Demerary, 4 naar Esfequebo, 2 naar de Berbice, 44 naaf Curacao, 80 naar St. Eufiatius, 16 naar St* Martin. Vvw Het Am- 5TSL* b-Aai*  I320 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- DAM» Progr. pof ns deinfiei li va. ] Mur nikboff. Het navolgend Programma, verdient gekend te worden. T>e ITeer Johannis Munnikhoff , in leven Mr» Chirurgyn, en beroemd Stads Breukmeefier r_ te Amfterdam , Lid van de Hoilandfche Maat' fchappy der Weetenfchappen te Haarlem, en door ^zyne Prysvcthandeling by het Stolpia&nsch Legaat "te' Leyden, ook aan Geleerden niet onbekenJ, op den 23 van Juny 1787, te Amfterdam overleden zynde: zo is by het openen van deszelfs Testament gebleken, door denzelven by Testamentaire dispolltie van den 12 September 1786, ten nutte der Heelkunst gelegateerd te zyn een aanzienlyke Geldfomme, ten einde uit de Intresfen daar van, na zyn overlyden, jaarlyks zoude bekostigd worden eene Gouden Medaille, ter waarde van drie honderd Guldens; en dezelve Medaille worden uitgekeerd, aan den geenen, die, binnen den tyd van agttien maanden, eene1 opgegeevene Vraage, betrekkelyk tot de Breuken, zo lang die daar toe ftcffe zoude opleveren, (en daar na over andere Ontleed- of Heelkundige Onderwerpen ,) net best en volkomendst zoude beantwoord, en daar aan geheel voldaan hebben: Rellende tot bezorgeren over dit zyn Legaat, onder de hier binnen Amfterdam fungecrende Heeren Profèsforen in de Anatomie en Cnirurqie, mitsgaders in de Botanie, de Doctoren, zynde Infpedtoren van het Collegium Medicum, de Overmannen van het Collegium Chirurgicum, zo oude of buiten dienst , als in dienst zynde , en van de Leden van hef Genootfchap van Stads Doctoren , Chirurgyns en Breukmeefters, die geenen, welke overeenkomftig zyne begeerte, genegen zoude zyn, oin de inkomende Antwoorden in de Latynfche, Franfche, Hoog- en Neder, duitfehe Taaien gefchreeven, te beoordeelen dea Gouden Eerpenning, geilagen op eenen Stempel, door  JAARBOEKEN» September, 179a. ï3zi door den Testateur zelv-n uitdruklyk befchreven, uit te k eren en de bekroonde Prysverhandelinaen door den druk gemeen te maaken. Üe tegenwoordige bezorgers van dit Legaat, die hetzelve, met kennis der Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeefteren en Regeerderen dezer Stad op zich genomen hebben, eindehk in ftaat gefteld zynde, om aan den uiterften wil van den Overledenen te voldoen , bieden hierom by dezen een Gouden Medaille, ter waarde van drie honderd guldens, den geenen aan , die voor den eerften Maart des Jaars 1794, en dus binnen den tyd van agttien maanJen, na dato dezes, de volgende Vraat» het best zal beantwoord hebben: 0 „ Wat zyn Breuken (Hernia.)*} weHce een» ,, mogeiyke verfcheidenheid, zo ten' aanzien der ,, enkeldeals zamengeftelde, kan by dezelve plaats „ hebben ? en -welke Ontleed- en Heelkundige Ü waarneemmgea , aan Lyken en by Breukfnvdin„ gen gedaan, ftrekken ter ftaaving van zulk'eena „ ondericheidmg, die den grond moet leggen der „ noodzaa^-elyke kunde van een goed BreukTjee„ lier, om zich dezelve , by eene Kunstbewer,, kmg, voorden geest te kunnen vertepenwoor„ digen , en 'er zyne behandeling naar in te „ richten.", De eenvoudigheid van het eerfte Jkl dez<»r Vraage, die het zelve overtollig kan doen achten1, en de Ziektekundige ohderfebeiding en Ontleed- en Heelkundige ftaaving, in het tweede en tierde lid voorgefteld, zon.:er eenige gevorderde, befchouwende of oefFenende Verhandeling dezer gebreeken, die deze 7raag als onvolledig kunnen doen voorkomen dienen echter tot het oogmerk, der Bezorgeren, die, deze Vraage ten Frondflï" eggende, andere, daar uit afgeleide, in Volgende jaaren wenfehen voor te ftellen. ten einde dus hen geheele Heelkundig Leerftuk over de Breuken, in Vvvv a ceDe Am* STELDAM,. Progr, nopens i&inficf* 'ing van f. Munlikhoff.  i322 NIEUWE NEDERLANDSCHE AM- st eldam. Progr. n ipens thinjlei ling va, J. Mun nikhofF. eene geregelde orde, en op de nuttigde wyze afgehandeld, naar het oogmerk des Testateurs, te bekroonen en gemeen te maaken. Alle de Antwoorden op deze cpgegeevene en volgende Prysvraagen, moeten leesbaar, en de Hoogduitfche met eene Latynfche Letter gefcir-e- - ven "zyn; en de Schryvers der Antwoorden, die ; bekroond en gedrukt worden, zullen dezelve nim- - mer door den druk mogen gemeen maaken , dan met toefternming der Bezorgeren. De Antwoorden, die op de voornoemde Voor» waarden, en binnen den bepaalden tyd ingezonden , naar den Prys zuilen dingen, moeten op de gewoone wyze, niet met de naamen der Schryveren, maar elk derzeive met een Zinfpreuk ondergetekend zyn, en nevens een daarby gevoegd verzegeld Biljet, dezelfde Zinfpreuk tot opfchrift hebbende, en daar binnen denaam, tytels en woonplaats des Schryvers bevattende, vragtvry gezonden worden aan den Heer A. Bonn, Anat. & Chir, Profesfor aan het Athenaum Illuftre, of aan den Heer'F. E. Willet, Med. Doet. Coll. Mc die. Infpeiïor, te Amfteldam. Veel gerugt heeft een zekere diefftal ge. maakt, door welke de kostbare Juweelen , en kleinoodjen aan de Franfche Kroon toebehoord hebbende, gezegd word. n uit de bewairplaats der Koninglyke Kostbaarheden, onlangs weg geroofd te zynjzy beftaan, volgens den laatften Inventaris, of opfchryving, in deze Rukken. „ De Paarlen van de Kroon zyn 513 in getal, van welken 'er 480 niet gezet zyn, n en 33, met eenige ornamenten vercierd, ,, door de Koningin gedragen wierden. „ De  JAARBOEKEN, September, 175,2. 132 „ De Robymn zyn 230, van welken 'er „ 145 niet gemonteerd zyn, en 85 in de „ Epaulette, de ridder orde van het Gulden „ Vlies en bet Kruis, die door den Koning „ gedragen wierden. De Topazen zyn 71, van welken 'er ,, alleenlyk 3 gemonteerd en'in het gekleur„ de Kruis van den Koning geplaatst zyn. „ De Esmafauden zyn 150, van welken „ 'er alleen zeventien gezet en geplaatst zyn „ in de ketting van een der horclogien oes „ Konings. „ De Saphieren zyn 134, waar by nog „ behooren 3 Orientaalfche' 'Amethisten en ,, 8 Syrifche Granaten. „ De waarde der Diamanten word be„ groot op 16,730,403 Livres, onder de„ zeiven is er een, wegende 146 Cara„ ten , die de Regent genaamd en op r2 „ IViillioenen Franfche Livres gefchat wordt „ verfcheiden anderen worden op een,twee „ en drie honderd duizend Livres 'gere„ kend. ,. De grootfte Paarl wordt gefchat op „ 2C0.000 Livres en alle de Paarlen te za„ men op 996,700 Livres. „ De waarde van de gekleurde Steenen „ fte t men te zamen op 360,604 Livres. „ In het geheel wordt de waarde der „ Paarlen, Diamanten en gekleurde Stee» nen> die tot 's Konings kleeding behoor,, den, gerekend op 23,922,197 Livres. Vvvv 3 Wa- t Am- STELDAM.  13*4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Watergraaps-Meer. WATERGRAAFSMEER. De Raad ter Admiraliteit in Zeeland, heeft aan de Handeldryvende en ZeevaarendeIngezetenen bekendgemaakt: „dat byRefolutie van Hun Hoog Mogende van den i i September laatstleden is vastgefteld, dat uit hoof- Men kan niet ontkennen, dat meest overalthans de aandagt is opgewekt op de opvoeding der jeugd, die allergewigtiglte zaak, en dat het Schoolwezen doorgaans zeer verbeterd wordt. Op den 13 September hebben ook de Heeren Gecommitteerdens tot het algemeen Leerfchool in deze Meer, voor de zesde maal, ten overltaan van den Edelen Achtbaren Geregte, opentlyk hun Jaarlyks verflag gedaan van den ftaat van het zelve 'School, waarin tegenwoordig een getal van ruim honderd Leerlingen, in de onontneerlyke kundigheden voor den Landman, naar de best gefchikte Leerwyze , worden onderweezen , by welke gelegenheid, aan de meest gevorderde , in ieder van de vier Claffe, Pryzen naar verdienfte zyn uitgedeeld. Rotterdam.  JAARBOEKEN, September, 1702. 1325 hoofde van de misbruiken , welke door vreemde Schippers van de Hollandfche vlag word gemaakt, en tot voorkoming van alle misleiding en bedrog des wegens, aan alle Nederlandfche Schippers op Rusland vaarende , wordt geboden , gelyk gefchiedt by dezen, om by hunne aankomst in eene haven,en aldaar, waar een CöUiul van den Staat refideert, zich binnen 24 uuren na hun aankomst by denzelven te vervoegen, hem van hunne aankomst kennis te geven, en hem hunne Zeebrieven te vertoonen, ten einde voor te komen, dat geene vreemde Schippers de Vlag van den Staat zouden kunnen gebruiken , om onder vertooning van dezelve, tot nadeel van de Zeevaart dezer Landen, zich van de vragten buiten 's Lands meester te maken." Het navolgende Programma is ook deze maand in 't ligt gegeven. T~\aar de bevordering van nutte Kun (len en Wetenfehappen, niet alleen vlyt cn arbeid ven den Beoeftenaar, maar ook aanfpooring van edelmoedige Liefhebbers, vereisebt, nodigen dr Leden der Teeken ■ Academie te Rotterdam alle Beminnaars van de Teeken- en Beeldhouwkunst irt om tot hunne Maatfchappy, het zy als werkende' het zy als begunftigende Leden toe te treeden, ten einde de edele Teekenkunst meer en meer, binnen onze muuren, te doen bloeyen, en een wezentlyk nut aan de , by alle befchaafde Natiën zo hoog geroemde Nederlandfche Schilderkunst', • Vwv 4 mks- PvOTDAM.  i3:<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Progr. o'cr Tee ken je hooi. Geervliet. Alhier is vastgefteld,en in den Lande van Putten afgekondigd en aangeplakt de navolgende Publicatie. Ruard, Bailliuwen Leenmannen van den Lande van Putten, bevindende, dat. de Jagt onder derzelver Jurisdictie zeer is bedorven , en tèn eenemaal ftaat geruïneerd te worden, hebben goedgevonden , te Keuren, Ordonneeren en Statueeren , gelyk dezelven Keuren, Ordonneeren en Statueeren by dezen, dat niemand , wie by zy , in de geheele Jurisdictie van den Lande van Putten, geduurende het Jagtfaizoen van dezen jaare 1792, zal mogen jaagen, onder wat pretext, of op welke manieren het zoude mogen zyn, het zy met honden of fnaphaanen, op zodanige boeten en poenaliteiten, als volgens de Keuren en Ordonnantiën van den Lande van Putten, daar tegen zyn eeftatueerd. En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeercn.begeeren wy? dat deze alom binnen den Lan» mitsgaders aan de Beeldhouwkunst, toe te brengen. Ter bereiking van dit nuttig oogmerk, zullen in de aanftaande Wintermaanden, tweemalen ter week, Lesfen in de Teeken • Academie worden gegeeven; wordende alle en een iegelyk , welke een • Beoeffenaar van de edele Teekenkunst is. uitgenodigd, om van deze gelegenheid gebruik te maaken; en kunnen die geenen, die daartoe de genegenheid en de vereischte bekwaamheid hebben, zich aangeeven, op üingsdag en Saturdag den 25 en 29 September 5792, des avonds van 6 tot 8 wuren, in de Teeken - Academie, te Rotterdam, alwaar het Collegie van Directie zal vaceeren, om hun als Leerimgen aan te neeraen.  JAARBOEKEN, September, 1792. 1327 Lande van Putten zal worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatze daar men gewoon is Publicatie en Affisie te doen. Aldus gedaan en gearrefteerd op den Hove en Slote van Putten, te Geervliet, den 13 September 1793. Ter Ordonnantie van Ruard, Bailliuw en Leenmannen. By abfentie van den Secretaris, als jongde Leenman A. HOOGENDYK. ZEELAND. Middelburg. Van veel gewigt is de opening van den Raad-Penfionaris van Zeeland aan de Heeren Sraaten dezer Provincie, nopens den ongundigen ftaat van het Cornptoir der Geestelyke Goederen over Walcheren en Noord-Beveland, door het liegt beftier van den Rentmeefter Mr. Daniël Pieter de Mau. rignault, Raad, Burgemeefter en Penüonaris der ftad Veete, wegens deze Provincie gecommitteerd tot herftel der zaaken van de Oost-indifche Maatfchappy, en Fiskaal Militair van Zeeland. Tot deze opening behooren vyf Bylagen, zynde Extracten uit Vvvv 5 de Géer- VLIIiT. Public, nopens de J'agt*  Middelburg. . Rapport nopens, 't Compt, derGeestel. Goederen, ï3?.8 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Refolutien van Gecommitteerde Raaden van Zeeland van den 19, 21,«23 en 2u July en 13 September 1792. Dat rapport of die opening van den Raad* pcnlionaris luidt aldus. De Raad-Penfionaris heeft uitnaam van Heeren Gecommitteerde Raaden, en ter voidoetiing aan derzelver Refolutie van den 13 dezer maand, ter Vergadering gecommuniceerd, da:, wanneer de Heeren van'den Raade, door Heeren Gecommitteerden uit de Provinciale Kekenkamer, inde maand July laatstleden waren onderricht, dat het Comptoir van den Rentmeester der zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en JS'oordbcveland, in het ongereede was geraakt, en de betaaling van de Tractementen der Predikanten, federt enigen tyd, niet zo prompt gefchiede, als wel gewoon was en behoorde, zy Heeren van den Raade de noodige ordre hadden gefteld op de examinatie van de adminiftratie en pecunieelen toeItand van het Comptoir van denzelven Rentmeester; dat, uit het ingekomen bericht, deswegens gereflecteerd zynde, dat 'er een aanmerkelyk te kort van 2906 • 15 9 ponden Vlaams bleek te zyn, de Heeren van den Raade hadden goedgevonden hem Rentmeester by provifie te fuspendeeren in de exercitie van eenige directie en adminiftratie van zyn Comptoir, en wyders den Perfoon van Jammes WettpMe, Klerk ter Griffie van gemelde Rekenkamer , te qualif.cceren , het zelve Comptoir, provifioneel voor den tyd van drie maanden ,■ waar te neemen; terwyl aan hem, tot voldoening van de onbetaald gelatene Tractementen tot den laatften Juny des jaars, was verleend een Acte van Fouinisfcmenteu ter fomma van 1250: 0:0 ponden Vlaams,  JAARBOEKEN, September, 1792. 1329 Vlaams, en wyders de Ontvanger - Generaal der Provincie, door den Raad geauthorifeerd, om voor Rekening ,van den Lande tegen denzelven Rentmeester , en verder tegen zyne gefielde Borgen, tot recouvre van hec aan de Provincie compèteerende voorfz, deficit, by parate executie, ingevolge de ordres van den Lande, te procedeeren. Dat vervogens de gemelde Ontfanger-Generaal by Memorie aan de Heeren van den Raade had te kennen gegeeven, dat, eenigen tyd daar na het voorfchreeven te kort by hem per banco ontvangen zynde, de ontgonne proceduures tegen denzelven Rentmeester eo ipfo waren komen'te vervallen, terwyl by den Raad was gerefolveerd, om dezelve 2906:15:9 ponden Vlaams, na aftrek van de voornoe nde 1250 ponden Vlaams, aan den ad interim gequalificeerden f. IVestplate, te demanueeren, tot verder te doene betaalingen van Tractementen, mits deswegens behoorlyke Borge Rellende; dat hy Raad - Penfionaris de eer hebbende, met overlegginge van alle dc provifionsele Refolutien by den Raad in dezen genomen, zich van het geven der voorfz. communicatie tl acquiteeren , vervolgens aan Hun Edele Mogenden was voordragende, of, hangende Hoogstderzelver deliberatien over deze zaak, in aanmerkinge dat de voorfz, geftrekte qualificatie op J. West* pleite in 't laatst van de maand October aanftaande zal expireeren, Hun Edele Mogenden niet zouden gelieven goed te vinden, nu voor als dan den Raad te authorifeeren, om dien Perfoon tot de verdere waarneming van het voornoemd Comptoir voor nog een maand te qualificeeren. Waar op zynde gedelibereerd, hebben alle de Leden van Staat het verrigte der Heeren Gecommitteerde Raaden in dezen geapprobeerd, en vervolgens (uitgezonderd die van Vlisfingen, welke aan* Middelburg. Rapport nopens 'ttompt. derGees- iel. Goe- veren.  1330 NIEUWE NEDERLANDSCHE Mid- I ELBURG. Rappor, nopens 'tCompt derGceste/. Goederen. 4 De Bylage A. is van dezen inhoud: EXTRACT uit net REGISTER van de RESOI.UTIEN der Heeren GECüMM ITTEE RDE RAADEN van .ZEELAND. In dato den IQ July 1793. Heeren Gecommitteerden uit de Provinciaale Rekenkamer verzocht hebbende, tot het afleggen eener Commisfie, in den Raad te worden geadmitteerd , en vervolgens binnen getreden zynde, hebben aan Hun Edele Mogenden voorgedragen; dat de Heeren van welgemelde Kamer op eene legaale wyze ter kennis was gekomen, dat weinige dagen geleden, te weten op Donderdag den 12 dezer maand , de Koopmansbode van Veere op Middelburg, tornelis ICleyriswager, zich vervoegd hebbende ten Comptoire van den Rentmeester der zogenaamde Geestelyke Goederen, over Walcheren aannamen zich nader te zullen verklaaren,) geappreteerd den voordragt van den Raad Penfionaris, nopens de continuatie van de pr^vifioneele waarneming van het meergemeld Comptoir, nog voor den tyd van een maand, na expiratie van de bepaalde drie maanden. En hebben wyders de Heeren Gedeputeerden van de refpective Steden Copien verzocht van de voorfz. communicatie, en de ondedcheiden Refolutien der Heeren Gecommitteerde Raaden daar by overgelegd, om in den haaren breeder tc worden gecommuniceerd. Accordeert GV.  JAARBOEKEN, Septembï} , 1752. 1331 ren en Noordbeveland, Mr. D. P, de Mauregnaulc, tot het ontvangen van het op ultimo Junj laatstleden vervallend tweede quartaal Tracfe' ment, voor diverfe Predikanten, met welker quitantien de voornoemde Koopmansbode ten dien einde was voorzien, de voorfz. Rentmeester de Manregnauh, daar op aan denzelven, tot voldoening en tegens extraditie derzelve quitantien, had ter hand gefteld een Bankbriefje , ten bedrage van het montant dier quitantien, te weten 504:17:4 ponden Vlaams, echter met verzoek, om het zeive Bankbriefje niet eerder, dan op den volgenden Maandag, zynde den 16 dezer maand, inde Wisfelbank der Stad Middelburg over te brengen, wanneer ook, volgens het zeggen van voornoemde Rentmeester , het geld tot betaaling van de overige Predikanten, door den Koopmansbode de Keulenaar afgehaald wordende, aldaar zoude kunnen worden ontvangen. Dat diensvolgens gemelde C. Kleynswager zich op voornoemde 16 dezer naar de Wisfelbank binnen Middelburg, tot het overleggen en ontvangen van vooriz. Bankbriefjes, begeven hebbende, aldaar aan denzelven, door de Boekhouders ten dien einde vaceerende, was gedeclareerd, dat het zelve Bankbriefje niet konde worden voldaan, alzo de Rentmeester de Mauregnault die Penningen in de Bank niet was hebbende; die zich inmiddels uit de Stad Veere en het Eiland van Walcheren had geabfenteerd, zynde echter, volgens bekomen informatien , op gisteren weder aldaar terug gekomen. Dat de Heeren van de Rekenkamer deze frauduleuze handelwyze van gemelden Rentmeester vernomen hebbende, het welk boven dien het eerite door hem .in diervoegen gepleegde geval van dien aert niet was, en waardoor bereids een zeer'aan-. merkelyk eclat was veroorzaakt, geoordeeld had- ' den Miü- DELUCRG. Ref. van Gec. Ra. den van 19 July.  Middelburg. Ref. van Gec. Ra den van 19 July. 1334 NIEUWE NEDERLAND3CHE den zich niet te mogen dispenfeeren, van dezö zaak ter kennis van Hun Edele Mogenden te brengen , terwyl 'er zeer gegronde redenen zynde, om vastteftellen , dat de voornoemde fommen van c 14 17:4 ponden Vlaams, en zelfs vry meerder van dezelve, actueel in het Comptoir van den Rentmeefter de Mauregnault, konde en behoorde aanwezig te zyn, hy Rentmeefter dierhalven moest veronderfteld worden 's Lands Penningen voor /ich zei ven te hebben geëmployeerd, ftrydig met d . n ééd, by de aanvaarding zyner bediening aan den Lande gedaan. Gevende zy Heeren daarom Hun Edele Moeenden in eonfideratie, of, alzo wederom in dit geval duidelyk confteerde, dat de adminiftratie van het meergedachte Comptoir in gevaarlyke handen was, het voor het belang, zo wel als voor het credit der Provincie raadzaam ware, een Rentmeefter , die zich aan diergelyke handelwyzea fchuldig maakte, in die adminiftratie te laten coutinueerenV Voor welke ouverture welgemelde Heeren Gecommitteerden van de Provinciaale Rekenkamer bedankt, en vervolgens daar over met dezelve gebefoigneerd zynde , is zondèr nadere refumptie goedgevonden, den Rentmeefter der zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en Noordbeveland, Mr. D. P. de Mmiregnault, by toeZending van Extract dezer Refolutie, aan te fchryven en te gelasten, zo als gefchied by dezen , om zich in Perfoon te fifteeren voor dezen Raade, op Saturdag den 21 dezer lopende maand, des morgens ten 0 uuren, en zich te munieeren met alle boeken en papieren, welke nodig zyn, tot het geeven van zodaanige ouvertures, nopens den ftaat van zyn Comptoir, als van hem zullen worden gerequireerd, alles op poene van nadere dispofitic. En zyn meergedachte Heeren Gecommitteerden uit  JAARBOEKEN, September„1752. 1333 uit de Provinciaale Rekenkamer verzocht, de voornoemde Comparitie mede te wilien bywooaen, ten einde als dan, na onderling overleg niet dezelven, zodanig nader hieromtrend te worden gereföjveerd, als bevonden zal worden |te behooren. En zal Extract dezer Refohuie aan de Heeren van de Rekenkamer ter .informatie worden gebonden. 'De Bylage B. luidt aldus: Ben 21 July 1792. T)e Heeren van den Raade, Ingevolge het ge• refolveerde van den iy dezer maand, andermaal in befoigna getreden zynde, ter examinatie van de zaak van den Rentmeefter de Mauregnault, by de Notulen van evengenoemden dag ° breder vermeld; is ingekomen en gelezen een Misiive van denzelven Rentmeefter, gefchreven re Veere, en gedateerd op heden, houdende dat hy Rentmeester,.gisteren avond van de Verpachting der Th;enden te Vlisfingen fhuis gekomen zvnde, zicb'by Hun Edele Mogende Refolutie van" den 19 dezer gelast had gevonden, om zich in Perfoon beden morgen ten 9 uitren te fifceeren in Hunner Ed Mogenden Vergadering, ten fine als daar by vermeld; dat, hoe zeer hy altyd bereid zou gevonden worden, om met de meefte fubmisfie aan Hunner Edele Mogenden gerefpecteerde beveelen te obtemporeeren , hy echter gaarne wenschte eenigen meerderen tyd te mogen hebben, om zich tot zodanig eene comparitie te prapareeren ; en derhalven de vry. heid nam, om Hun Edele Mogenden op de aïlerdemoedigfte wyze te verzoeken, van zodanige perfoneele comparitie voor dit moment tc meen gcëxculeerd zyn , terwyl hy oprechtelyk moest betuigen, op heden noch naar ziel noch naar lishaam gefchikt te wezen, om ordemelyk te voldoen , M f IJDE LBURGt Ref.van Gec. Ra* den van IS) July.  1334 NIEUWE NEDERLANDSCHE MiDDELBUaC. Ref van Gec. Ra den van doen, aan het geen Hun Edele Mogenden met deze comparitie buteerden. Dat zyn Zwager , den Heer Van der Loeft, dien hy, zo veel de kortheid des tyds had toegelaten , in handen bad gefteld de quitantien en andere documenten , welke provifioneel tot eenige elucidatie zouden kunnen ftrekken , Hun Ede'e Mogenden naier van deze zyne gefteldheid zou kunnen informeeren, terwyl hy intusfchen, en in afwachting eener gunftige dispofitie van Hun Edele Mogenden, mitsgaders eener aller fubmifte on* derwerpins» aan derzelver goedvinden , en zodanige mefures, als Hun Edele Mogenden verder zou. den goedvinden te nemen, de eer hadt, zich met de diep'te hoogachting .en nederigfte fubmisiie te önderfchryven. . . Waar op de voornoemde Heer Van der Loef, echter ongeprasiudicieerd Hunner Edele Mogenden nadere dispofitie nopens het in gebreken blyven van den Rentmeefter de Mauregnault, om aan Hun Edele Mogenden ordres tot het compareren ih Perfoon te voldoen, in deh Raad geadmitteerd, en aan hem kennis gegeeveh zynde, van de reden Hunner Edele Mögenden requifitie, is door denzelven, voor zo verre hy zich daar tcc in ftaat gefteld vond, opening gegseven van den actueelen ftaat van het meergemelde Comptoir, uit welke elucidatien, ho? zeer tch gróoten deele onvolkomen, zo wel als uit eenen inmiddels door de Heeren Gecommitteerden van de Rekenkamer ópgemaakten calculativen ftaat van het zelve Comptoir waar by den ontvang zo fpaarzaam en de uitgaaf zo ruim doenlyk waren gefteld, ten vollen is leHeekën, dat de by Refolutie van den 19 dezer vermelde Penningen door den Rentmeefter de Mauregnaulti in banco Middelburg afgefchreven* doch aldaar niet bevonden, en zelfs vry meerder 0 n die, by het zelve Comptoir aftueel voor handen moeftea zyn.  JAARBOEKEN, September, 1752. 133; Op al het welk nader gedelibereerd zynde, is goedgevonden , aan den Rentmeefter de Mauregnault by dezen te kennen te geeven, dat Hun Edele Mogenden zich geenzints hebben kunnen vergenoegen met de redenen, door hem bygebracht, waarom hy aan Hunner Edele Mogenden ordres, om in Perfoon voor dezen Raad te compareeren , tot het geven van zodanige elucidatien, als waar toe hy ten allen tyde bogen blikkelyk in ftaat behoorde te zyn , niet heeft geobedieerd , en waar omtrend Hun Edele Mo' genden dierhalven derzelver nadere dispofitie referveeren. En js wyders goedgevonden , den Perfoon van J. IVesïplate , Klerk ter Griffie van de Provin» ciaale Rekenkamer, te authorifeeren en gelasten, zo als gefchied by dezen, om zich zo ras doenlyk te begeeven ten Comptoire van den Rentmeester de Mauregnault , den ftaat van het zelve naauwkeurig te zien en te examineeren , mitsgaders alles, wat tot den actueelen ontvang en uitgaafvan denzelven RentmeeftGr in zyne qualiteit, als mede tot den ftaat der kas, betrekking heeft, exaftelyk naar te gaan en op te nemen, en van deszelfs bevind in dezen , by de eerfte gelegenheid, aan Hun Edele Mogenden en Heeren Ge. committeerden uit de Provinciaale Rekenkamer verfiag te doen, ten einde als dan by Hun Edele Mogenden in dezen, naar bevind van zaaken, nader te worden gerefolveerd. Wordende de meergedachte Rentmeefter de Mauregnault, hier mede provifioneel , en tot Hunner Edele Mogenden nadere dispofitie , gefteld buiten alle verdere directie en adminiftratie van het meergemelde Comptoir , en denzelven by dezen ferieufelyk gerecommandeerd , om aan voornoemden J. Westplatc, in dezen alle mogeJyke cliicidatien te fuppediteeren, en denzelven Xxxx t0(: Middelburg. Ref. van Gec. Ruiden van 21».  i33<5 NIEUWE NEDERLANDSGKE Mio- i Dl L- 1 BURü. 1 Ref. van Gec. Raden van 21 Julp, ot eene behoorlyke voldoening aan den hem gegeven last , zo" veel in hem is, in ftaat te ftel-r en. — Ten welken einde aan depzelveu Mr. ü. P. de Mauregnault , mitsgaders aan voornoemden j. Westplatc, Extract dezer Refolutie 7 al worden gezonden, van welke vervolgens aan bovengemelden Mr. M S: van der Loef, als mede a-in den Klerk Westplatc , dadelyk kennis; is gegeevcn; zynde teffens de papieren en documenten , door evengedachten Mr. M. S. van der Loef overgebragt , aan voornoemden Joh. Westplatc , tot deszelfs elucidatie en employ ter hand gefteld. En zal Extraft dezer Refolutie worden gezonden aan de Heeren van de Provinciaale Rekenkamer tot Hun Ed. informatie. De Bylage C.is aldus : Den 23 July 1702. T->e Heeren van den Raade, ingevolge het ge*~* refolveerde van den 21 dezer maand, met Heeren Gecommitteerden uit de Provinciaale Rekenkamer nogmaals in befsigne zynde getreden, tot examinatie der zaak van den Rentmeefter de Mauregnault , by de Notulen van den 19 en voorfz. 21 dezer maand breder vermeld, is ingekomen en gelezen het fchriftelyk bericht van den Klerk ter Griffie van de Provinciaale Rekenkamer j., Westplatc, houdende, dat hy door Hun Edele Mogenden, by Refolutie van evengemelde 21 dezer maand, .zynde gequalificeerd tot examinatie van het Comptoir van dén voornoemden Rentmeester der zogenaamde Geesselyke Goederen over Walcheren en JNoordbevcland, Mr, D. P. de Mauregt aalt, zo als by die Refolutie breder is vermeid , de eer had Hun Edele Mogenden te betichten: dat hy direct-, na het bekomen van Hun  JAARBOEKEN, September, 1702. 1337 Hun Edele Mogenden authorifatie, zich naar de Stad Veere, en vervolgens ten huize van denzelven Rentmeefter begeven , en denzelven tot het geven van de gerequireerde ouvertures en elucidatien bereid gevonden hebbende, vervolgens fpecificq had opgenomen en genoteerd den gcheelen ontvang en uitgaaf, welke meergemelde Rentmeefter heeft gehd en gedaan, zedert primo January dezes jaars tot heden, met overneming van de documenten , daar toe fpefteerende , terwyl de befchciden tot het in ftellen cn vervaardigen der Rekening over den jaare 1791, onder zyne eigene bewaaring zynde , waar uit de ftaat van dit Comptoir konde worden opgemaakt , 'er dus over dat jaar geene opgaaf behoefde te worden geëischt- Dat uit dit alles aan hem overtuigend was gebleken , dat door den Rentmeefter de Mauregnault, alles was ontvangen en geïncasfeerd , wat *er was moeten ingevorderd worden, zelfs tot die maate, dat 'er niet meer dan circa 50: o: o ponden Vlaams, aan Thienden, Chynfcn, Erf- en Landpachten, kon worden geëischt. Dat dien ten gevolge de Rentmeefter de Mau. regnault, blykens de twee ftaaten, zo over het geëxpireerde en nog onverrekende jaar 1751 , als over het loopende jaar 1792 , door hem West" plate geformeerd, en nevens dit zyn Bericht aan Hun Edele Mogenden overgebracht, falvo errure, in deszelfs kas actueel behoorde te hebben eene kapitaale fomme van 2906 : 15 : 9 ponden Vlaams, en zulks naar aftrek van het prajfumtive onbatelyk flot van Rekening over den jaare 1791, ter fomma van 909: 7 :11 ponden Vlaams. Dat voorts circa voor 1250 ponden Vlaams aan op ultimo Juny dezes jaars verfcheenen Traclementen onbetaald gelaten was , voor welke voldoening , zo dra mooglyk, zou behooren te worden gezorgd. Xxxx 2 Waar MIDDELBURG. Nadere Ref. van  1338 NIEUWE NEDERLANDSCHH Middelburg. Nadere Ref van Waar op gedelibereerd, en gehoord zynde de conlideratien van welgemelde Heeren Gecommitteerden uic de Provinciaale Rekenkamer, is zonder nadere rèfurhtie goedgevonden en verdaan, den Perfoon van 'J. Westplatc ^ te gualificeeren, zo als gequalificeerd wprd by dezen , tot de waarneming van hec Comptoir van den Rentmeester der zogenaamde Geestelyke Goederen over' Walcheren pn Noordbevejand, en zulks provifionee! voor dén tyd van drie maanden, op zodanig adminidratielöon als nader zal worden gereguleerd, in welke waarneming gedachte Mr. O P. de Mauregnault, bereids , by' Hun Edele Mogende Refolutie van den 21 dezer maand, is gefuspendeerd; zullende hy proviüoneel Gequalificeerde verplicht zyn, voor deze zyne Adminiftratie behoorlyke Borg te Rellen , ten genoegen der Heeren van de Provinciaale Rekenkamer. Dat , om denzelven tot de hier vorengemelde bctauüng van de op ultimo Juny laatstleden verfchenen en onbetaald gelatetie Tractementen in ftaat 'te ftellen', aan hem eene afte van Fournisfement zal worden verleend, ter fomma van 1250 ponden Vlaams, om nader te worden verrekend en geliquideerd, ' Èn dat cindelyk de Heer Ontvanger-Generaal dezer Provincie, J. v. Sprcnger, zal worden geauthorifeérd en gelast, zo als gefchied by dezen, om 'dadejyk en zonder het allerminde ui titel, voor rcekening van den Lande , tegen meergemelden Mr. I). de Mauregnault, en verder tegen zyne geftelde Borgen , tot recouvre van de hier vooren gedachte en aan den Lande competeerend'e 2906 : 15 : y poiiden) Vlaams, by parate Kxecutie , ingevolge de ordres van het Land, te procedeeren. ' En zal Exrraót dezer Refolutie, als mede van de beide opgemelde ftaaten aan de Heeren van de Provinciaale3 Rekenkamer en Ontvanger-Generaal S renm* en gejyk Extract aan voornoemden ijB, rj. . rü , ,., o »b . .. . . . a ^  JAARBOEKEN, September, 1792. 1335; tVenplate, ter informatie en naricht rcfpec~tivelyk3 Worden gezonden. De Bylage D. is dé navolgende: Den 28 July 1792. Ts gelezen het Request van Mr. D, P. de Maü. regnault, te kennen gevende, dat hy Suppliant, Wegens zyne Adminiilratie van hec Comptoir der zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en Noordbevelahd in ongelegenheid geraakt zynde, zulks vöor hem van die grievende gevolgen was geweest, als aan Hun Edele Mogenden ten vollen bekend was. Dat 'er zich echter veel waarfebyneiykheid opdeed, dat, ingevalle de Supplianc niet direct wiercf overvallen, 2yne ruïne zoüde worden geprevenieerd, en hec gemeene Land buiten fchaade kunnen gehouden worden. Dan dat het voor de Suppliant onmooglyk was, de daar toe noodigearrangementen te maaken, binnen eenen al te bepaalden tyd van weinige dagen ,> doch ddt hy met vrucht vertrouwde werkzaim te zullen kunnen zyn , ingevalle aan hem daar toé eenig uitftel wierd verleend , waar door dus de totaale ruïne van hem Suppliant, zyne actueel Wederom Zwangere Vrouw en agt onnozele Kinderen, welke oudfte fïegts den ouderdom van j< jaareh had bereikt, zoude kunnen worden voorgekomen. Verzoekende hy Suppliant dierbalven, dat hef Hun Edele Mogenden goedgunttig mogt behaagen , om met alle Exeeutöirc middelen provjfio» teel te uoeh itilftaan, en daar mede te fuperfedeereh tót den eerstkomenden Donderdag ove*' agt dagen, of wel dat Hun Edele Mogenden zodanige andere favorable dispofitie fn dezen gelieten te .nemen, als dezefve naar billykheid, té&tt* Mïd'- delburg» Reqi eh Ref, vari 20 July in voorfchreevetaakt  1340 NIEUWS NEDERLANDSCHE MIDDELBURG. Req. en Ref van 26 July in voorfi hret ve zaak. [ykheid en menschlievendhcid, zouden oordeeleü :e kunnen gefchieden. Waar op gedelibereerd, en gehoord zynde de mondelinge ouvertures van des Suppliants Zwager Mr. M. S. van der Loef , als mede de Confideratien van Heeren Gecommitteerden uit de Provinciaale Rekenkamer, mitsgaders bevonden zynde, dat deze zaak, immers in deszelfs tegenwoordigen toefland, voor als nog toe geene favorabele dispofitie, met in achtneeming van het interest des Gemeenen Lands, was gedisponeerd, is daar op geene Refolutie gevallen , maar provifioneel tot nadere deliberatie aangehouden. En eindelyk,de BylageE. beftaat hier in i Den 13 September 1792. Is gelezen een Memorie van den Heer Ontvanger-Generaal dezer Provincie J. v Sprengerf houdende, dat hy ter voldoening aan Hun Ldele Mogenden Refolutie van den 23 Juny laatstleden , den Deurwaarder van Hun Ldele Mogenden Jean Dillié aan den Rentmeester der zogenaamde. Geestelyke Goederen over Walcheren en Noordbeveland , Mr. D. P. de Mauregnault, had gedepecbeerd met de nodige qualificatie to£ invordering van 2906:15:9 ponden Vlaams, welke aan de kas van gemelden Rentmeester gebleken was te dcficieeren : dat dezelve Mr. D. I>. de Mauregnault, vervolgens tot de betaaling dier fomma vruchteloos zynde gefommeerd en gerenoveerd , de Oenrwaarder was overgegaan tot het arresteeren en invsntarifecren der meubilaire Goederen, waar toe, vooral uit hoofde van den zonderling verwarden ftaat eener zeer uitgeflrekte Bibliotheek , vry wat tyd was vereischt geworden, terwyl inmiddels de meergenoemde Mr. D. p dc Mauregnault, onderfchcidene middelen tot; zy-  JAARBOEKEN, September, ijg*. 1341 2yne redding had beproefd , en onder anderer ook het aanbieden van zeker Hypotheek tor fecuriteit vat) den Lande. — Dac hy Heer Ontvanger-Generaal, de eer gehad hebbende Hun Edele Mogenden op dat ftuk mondeling te onderhouden , dierhalven deswegens in geen nader detail behoefde te treden, en alleenlyk hier nog zoude byvoegen, dat hy, overeenkom (tig de gemanifesteerde intentie van Hun Edele Mogenden, de verdere Executie had vervolgd, en de verkoopifig der meubilaire Goederen en Bibliotheek, tegen den 30 der afgelopene en 4 dezer maan J refpedlivelyk, in de -pubiyke Nieuwspapieren had laaten aankondigen , wanneer hem het voornoemde achter wezen van den Lande op den 27 der maand Augustus was voldaan, en vérvolgens ook gezorgd voor de betaling van de gemaakte kosten, welk een eh ander de flremming der ontgonne Executie ten noodzaakelyken gevolge had gehad. Dat hy Heer Ontvanger-Generaal de eer hebbende Hun Edele Mogenden hier mede van zyn verrichte rapport te doen, teffens verzocht, by Refolutie te mogen worden geïnformeerd, of de meer» gemelde 2QCÓ; 1 5: 9 ponden Vlaams als nu by hein in kas moeten worden gehouden , dan wel aan Jt Westplatc, als het ambt van Mr. D. P. de Maur gnalt, provifioneel waarnemende, na aftrek der by hem op acte van Fournisfemént genoten I2jd ponden Vlaams geëxtradeerd. Waaf op zynde gedelibereerd, is goedgevonden cn verdaan, den Heer Ontvanger-Generaal dezer Provincie J. v. Sprenger te authorifecrén , zo als" gefcliied by dezrn, om de als nu by hem ontvangene Penningen ter fprnma van 2506:15:9 ponden Vlaams, 20 veel de Rentmeester dc Mauregnault gebleken was aan den Lande' verfchuidigrj te zyn, te extradecren aan den Perfoon van 'f. fflestplate., als door Hun Edele Mogenden tot dë provhioneéle waarnceming van 't voorfz. ambt Xsxx 4 zyfi- MirJ- DELBURG. Memorie van den Ontvanger Gent cn Refi  Middelburg. Memorie Van den Ontvanger Gen. en Ref. 342 NIEUWE NEDERLANDSCHE zynde gequalificeerd, echter onder aftrek der lbrrf. ma van 1250 ponden Vlaams * by denzelven provifioneel Gequalificeerden op acte van Fournisfement bereids genoten, en zulks, na dat de voornoemde J. /Vcstpiate, ter voldoening aan den last iiem door Hun Edele Mogenden gegeven, eene beboorlyke Borgtocht voor zyne adminiftratie zal hebben gefteld ; wordende aan denzelven gepermitteerd , om de kosten daar cp vallende in rekening van den Lande te mogen brengen. En zal FJxtraót dezer Refolutie aan de Heeren van de Provinciaale Rekenkamer, Oötvanger Generaal Sprenger en J. fVatplate, ter informatie en naricht refpecïivelyk, worden gezonden. En is by verdere deliberatie goedgevonden , dat alles wat door dezen Raade, by derzelver onderfcheidene Refolutien in deze zaak, van deszelfs begin tot nu toe is verricht, zal worden gebracht ter kennis en deliberatie van de Heeren Sraaters dezer Provincie, ten einde door Hoogstdezelven daar in als nu zodanig verder te worden gedisponeerd, als bevonden zal worden te behooren. Accordeert &c. Hier op volgde by de Staaten van Zee. land, op den 21 September 1792 een befluit, tot voortgang by voorraad in de waarneming van dat Comptoir der Geestelyke goederen dooi J. Westplate, den 21 September 1/91. By refumtic zynde gedelibereerd op de Propofitie van den Raad - Penfionaris, van de laatst voorige fesfie, is, mits de toekomst der Heeren van Vlisfingen , dien conform, goedgevonden en verdaan ; de Heeren Hunner Edele Mogenden Gecommitteerden Raaden te authorifeeren, zo air. gefchied by dezen , om den Perfoon van johannes IVestpiate, door Hua Edele provifioüeel voor den tyd  JAARBOEKEN, September, 1792. 1343 tyd van drie maanden gequalificeerd tot het waarneemen van het Comptoir van den Rentmeester der zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en Noorbeveland, na de expiratie van dien termyn, dat zyn zal den 21 October aanftaande, voor nog één maand, tot de verdere Adminiftratie van bet voorfz. Comptoir, en dus aan hangende Hunner Edele Mogenden deliberatien over deze zaak te qualificeeren. VERANDERING ONDER DE HOOGÈ EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Dordrecht. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadbouder, zyn uit eene overgeleverde Nominatie voor den tyd van twee Jaaren, tot Scheepenen dezer Stad verkooren, ingaande die Michaëlis, de Heeren Jacob Boon, Jan Van der Star, Amoldus Noteman, Mr. Mattheus Onderwater en Mr. Adriaan Esdré; en tot Scheepen - Commisfaris laatstgemelden Heer. Nog voor één Jaar blyven de Heeren Mr, Ocker Repcaer, Mr. Lambert Pieter van Tets, Mr. Adriaan Everwyn Onderwater en Mr. Agathus Corvinus Bee/aerts, en als Scheepenen-Commisfarisfen de twee laatstgemelde Heeren! De afgaande Heeren zvn, de Heeren Mr. Martinus Boon, Heer van Ryfoort enz. , L'jdewyk van Loon, Gerhardus Emaus, Cornelis Bax en Adriaan van der Werf, en als Scheepen - Commisfaris de laatstgemelde Heer. Haarlem. Door Zyne Doorluchtige Hoogheid , den Prins Erfftadhouder, zyn uit eene overgeleverde Nominatie tot Burgemeefteren dezer Stad Mir> delburg. Ref. tot waarnemingdoor J„ Westplate.  verander ng os der de hoo öe en lage Amte- waars, enz. 1344 NIEUWE NEDERLANDSCHE benoemd, de Heeren Jean Gysberto Decker , Adriaan Boesses, Heere van Leeuwen en'Puyftelick, Mr. Willem Cornelis Boey en Mr LeonardPauw, gebooren Hoeufft van Heemstede, Heere van Heemftede, Riecwyk en Rietwykeroort» Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouder, heeft vervolgens uit eene overgeleverde Nominatie tot Scheepenen dezer Stad verkozen, de Heeren Mr. P.ierre Jean van Lelyveld, Mr Caspdr van Alderwereld, Georgius Alcxander Leinfrinck, Mr. Pieter Thcmans, Abraham Matthias Cornelis van Bommel, Mr. Pieter Jojias Moew.en Dr. Dirk Veegens Junior7 de vyf laatstgemelde Heeren tot Scheepenen Commisfanslen. •sGravenhage. Alhier is, in een hoogeri Ouderdom overleden den Heer Mr. Daniël Talieken, Heer van Melis en Mariekerk, Oud Burgemeefter der Stad Middelburg. Zvne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins vati Oranje en Nasfau, heeft aangefteld tot Kastelein, Rentmeester, Penningmeester en Ontvanger vad de Verpondingen der Stad en Heerlykheid van de Niervaart gezegd de Klundert, den Heer Mr. lloratius Leendert Lauta van Aysma. Tot Rentmeester der Domeinen van de Hooge' en lage Zwaluwe, mitsgaders Heemraad der onderhorige Polder, den Heer Jacob Lauta van Aysma. Tot Rentmeefter det Domeinen van Zevenbergen den Heer Diederik Falerius Meyners. — Erf tot Rentmeester van Prinfeland en den Dorps Dmteloórt, den Heer Jan Dirk Lhristiaan van Mar-  JAARBOEKEN, September, 1792. 1345 le; hebbende alle deze aangeftelde Heeren, als mede de bevorens vermelde Heer Ontvanger W, C. van Motman, hunne opgemelde posten voor den Rade der Domeinen van Hooggemelde Zyne Hoogheid met de gewoone Eeden aanvaard. LeydeN. Op deszelfs Buitenplaats Wel-Ge'egen, by Voorfchoten, is in den ouderdom van ruim 41 Jaaren overleden, den Heer Mr. Hartman Ifaac Le Pla, m leven Raad in de Vroedfchap en Oud - Scheepen dezer Stad. Amsteldam. Den 21 September overleedt alhier na eene ziekte van drie weeken, iö den ouderdom van 64 jaaren en 8 maanden, den Heer Mr. JoacUm Rendorp, Heer van Marquette, Regeerend Burgemeester der Stad Amftcldam; Ges committeerde van wegens Hun Edele Groot Mogende, de Heeren Staaten van Holland en West. Friesland, tot de zaken der Oost-Indifche Maat* fchappy ; Meesterknaap over Holland en WestFriesland 5 Directeur der Colonie Surinamen x Ambachtsheer van Diemen, enz. Den 29 September is alhier in den Ouderdom van 55 Jaaren overleden, den Heer^« Jacob Momma, in leven Commisfaris dezer Stad. BrïeLle. Den 17 September is by de Edele Groot Achtbaare Heeren Burgemeesteren eri Vroedfchappen, tot Penfionaris dezer Stad aangelteld, den Heer Mr. Daniël Jacob Heeneman. Secretaris van de Houtvestery van Holland en West-Friesland, in plaats van den Heer Mr. Jacob Camper, die tot Ontvanger van den Raad der Colonien m Amerika, in 'sHage, is aangefteld. LYST Vèran.» DERING DNDER DE HOO" GE EN LAGE Amte- NAARSj ENZi  J346* NIEUWE NEDERL. JAARB., September* LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 10 Seftêmber. by de Z. Zak. TARwOude Z. en VI. 18 ai9ip Nieuwe dito i7iaigiR - blaauwe i 5i aiói i> Rogge Zeeuws en In 1. niaxsètó Erwten Grauwe 10 a 20 g ■ Groens 16 a 18 8 Witte 16 a 17 li Bruine Boohen 34 8 by 't Last. Boekweit op 156 (S a 20 c£ Gerst Wint. en Zom. 18 i z2oc£ ÜAVERZeeu wsenIaI.Br.14j a 153 o€ Rotterdam den io September. Have* dito Voer 12a 14 ©C Vr.enGron.Brouwiéai8e£ —— dito Voer ïAaigcG. Paardeboonen 23 cZ Düiveboonem 23 a 3a cC KocLZdADZeeuws enVI.40 a 4* c£ Moutwyn 6JoCde3oVt. by den Steen. Vlas Allerbest 46 a 50 ft. Best 36 a 45 ft. Middelfoort 31 a 35 ft« Gemeen 26 a 30 ft. —— Allergemeenst 24 a 25 ft«  NIEUWE NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, O c t o B E R. MDCCXCII. HOLLAND. Haarlem. Befrierderen der Nalatenfchap van wylen rr4 ö den Heer Pieter Teyler vanderiemar" Hulst , en Leden van de beide Genootschappen ,door denzelven ingefteld, hebben, in hunne Vergaderinge den aö October Yyyy i79z  1348 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. De Graaf van Brancadoro, Aarts-Bisfchop van Nifibi en Overfte der zending in de Nederlanden, heeft ook in deze Stad even als in andere Steden en Plaatfen van dit Gemeenebest, de plegtigheid van het Vormfel by den Roomschgezinden verrigt. De toegevloeide menigte is zeer j^root geweest. De voornoemde Prelaat heeft die plegtigheid ook den 22 en 23 dezer maand in Leydenverricht. *s G r a v e n h a o E. By de Algeméene.Staaten dezer Vereenig» de Nederlanden, is op den 3 dezer maand Ociober befloten, Zyne Doorluchtige Hoogheid 179a gehouden, eenpaariglyk geoordeeld,, den uitgeloofden Eer-prys niet te konnen toewyzen aan eenige Verhandeling by hen ingezonden ter beantwoording van de vraag in het vak der Gefcuiedkunde,door het tweede t enootfchap voorgeileld, om voorden eerden April dezes Jaars beantwoord te worden ; en van dit hun oordeel den daarin belang Rellende by openbare bekendmaking willen verwittigen. Delft.  JAARBOEKEN, Oiïober, 1702. 1349 fieid Prins Fredrik van Orange aanteftellen tot Lieutenant-Generaal van de Ruitery en tot Generaal en Grootmeefter van de ArtiL' lery , met de Jaarwedden rot die Posten ftaande, als voor den eerstgemelden 480» en voor den laatstgemelden 6000 Guldens "sjaars. Ter gelegenheid dat den 4 Oéiober de vyf-en - twintigfte verjaaring inviel van den dag, waarop Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erf Staabouder, in den Echt tradt met Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe Fredrika Sophia PVühelmina, geboren Princes van Pruisfen, hebben de Ingezeetenen dezer Hofplaats, deswegens, vreugde bedreven: aan he Stadhouderlyk Hof is eene plegtige maa tyd gehouden. Den 15 dezer maand is van wegen de Staaten van Holland en West-Friesland aan alle de Officieren, Burgemeefteren en Regeerders der groote en kleine Steden en andere Plaatfen dezer Provincie de navolgende aanfchry ving verzonden; ERENTFESTE, VROOME, DISCREETE, LIEVE, GETROUWE! Ingevolge Ons gerefolveerde van heden , hebben x Wy goedgevonden U Lieden aan te fchryven en te gelasten, om het naauwkeurigst toezigt te neemen, en te doen neemen, op de handelingen gn gedragingen van alle Perfoonen, die fufpecl: zyn Yyyy 2 vaa 's Gra- 'ENHA-  I3J0 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VEJN HACE. Aan - fchryv. omtrend verdagte Verfoo- van door woorden of daaden aanleiding te geeven tot het geene de publieke rust zoude kunnen ftoo* ren, of tot oogmerk hebben om verandering te maaken in de wettige en vastgeftelde Regeeringsform dezer Provincie, mitsgaders, om, in gevalle het Ingezeetenen mogten zyn , die zig daar aan fchuldig maakten, ten opzigte van dezelve te handelen , en te doen handelen, conform de Wetten en Placaaten van den Lande tegen zodanige misdryven geftatueert, en fpeciaal die van 12 December 1787 en 3 Oftober 1788, mitsgaders het Placaat van Amnestie van den 15 February 1788; en, in gevalle het Vreemdelingen zyn, dezelve dadelyk buiten form van Proces, de inwooning of verblyf binnen U Lieden Diftricr. te ontzeggen, en van die ontzegging of politieke uitzetting, met aanduiding van den Perfoon, dien het raakt, met den eerften kennis te geeven aan Onze Gecommitteerde Raaden in de Quartierea daar het behoort. Wyders hebben Wy de Magiftraaten, niet zynde van ftemmende Steden,gelast,hier in communicatif te moeten gaan, met de Officieren aan welke de Crimineele Jurisdictie is gedemandeert, en dat in alle gevallen dceze uitzetting gefchieden moet, onverminderd de Aftie , welke U Lieden van zodanige Stad of Plaats zouden mogeu vermeenen tegen de bovengemelde Perfoonen , ter zaake voorfz., te moeten inftitueeren, als werdende U Lieden in de gevalien, die U Lieden zal oordeelen daar toe gedisponeert te zyn, volkomen gelaaten in deszelfs geheel. Wa'^r op Ons verlaatende, beveelen Wy U Lieden de befcherminge Gods. , Gefchreven in den Hage den 11 Oftober 1792» Ter Ordonnantie van de Staaten. Den  JAARBOEKEN, Oclober, 1702. i351 Den 16 dezer maand is ook verzonden de navolgende Publicatie: T\e Staaten van Holland en West - Friesland. allen den geenen , die deze zullen zien of horen lezen, falut: doen te weten. Alzo aan On« k voorgekomen, dat in verfcheiden Diftriften dezer Provincie , eenige Ingezeetenen in een verkeerd denkbeeld verfecren, als of Ons Placaat van *3 Ju'y Ï771 » waar by wy renovatie van Ons voong Placaat van 10 Juny 1763 , den uitvoer van Hooy en Stroo tot nadere ordre hebben verboden, in zyne werking reeds zoude hebben opgehouden , en nademaal het van zelfs fpreekt, dat het voorfchreeve Placaat, als door Ons nimmer zynde ingetrokken, of daar omtrend eenige nadere ordres gefteld, als nog in volkomen werking is, en moet worden geobferv-erd. Zo is 't, dat Wy hebben goedgevonden, allen en een iegelyk, ten overvloede, daar van by dezen kennisfe te geven, ten einde zich daar na te gedragen, enz. Ook hebben de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden eene VVaarfchouwing verzonden, waar by ingevolge de authorifatie van Hun Edele Grooc Mogende, van den 4 dezer maand, tot verandering van art. 2 en 10 der door Hun* Edele Groot Mogende jongst beraamde Ordonnantie op het Beeftiaal , eenige voorbehoedzelen en voorzorgen ^ tegen de misbruiken en verkortingen van 'sLands rechten zyn vastgefteld. Deze Waarfchouvving luidt aldus: Yyyy 3 Dc 'sGra- venhace. Verbod van uitvoer van Hooy, enz.  1352 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhaCtt Waarft: • uw. omtrend art. i en 10 Ordain. op 't Beefiiaal. TT\e Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holiand en West - Friesland, doen te weeten: Alzo Hun Kdele Groot Mogende by derzelver Refolutie van den 4 dezer, by alteratie van den twee* de en tiende Artikelen van de Ordonnantie op het Beeuiaal hebben gelieven te verklaren, dat deinen Opgezetenen aan de Confin en van andere Provinciën wonende, niet onderhevig zullen zyn de bei'sting op het inkomend vette Vee, by het gemelde t-veede Artikel vermeld, van alle hun Vees dat zy in een van de andere naburige Provinciën weyden, en weder in deze terug brengen, mits zy van het Vee by continuatie bet Hoorngeld zullen moeten betalen, mede voor den tyd dat het zelve in andere Provinciën geweydt is; en dat, wanneer het naar elders binnen deze Provincie vervoerdt wordt, de eigenaars van het zelve, ten einde het kan blyken, dat het aan Ingezetenen dezer Piovincie toebehoort, van den Gaarder zyner wconDlaats haale een Declaratoir, het welk aan bun zonder eenige kosten zal worden gegeeven; en wyders, dat al het Vee, by hetwelk, by de vervoering zodanig Declaratoir niet gevonden wordt, gehouden zal worden voor Vee buiten deze PYovinc'e geweydt en mitsdien aan de betaling var den voorfz. Impost fubject zyn. Dat wyders de Gaarder van 'sLands rechtop het Beettiaal gequalificeerd en gelast worden, om aan de inbrengers van het van buiten inkomend vette Vee te reflitueeren den bet lalden Impost van alle bet zodanige, als op de refpective Markten in deze Provincie ingevoerd , doch onverkocht zynde we .er uitgevoerd worden. Met autborifatie op de Heeren Gecommitteerde. Raaden in beide Quartieren, om, ter prsvenieering van alle misbruiken en fraudes, in de bovengemelde gevallen , alle zodanige verdere voorzieningen te Rellen, als aan hun,ieder in derzelverQuarr tier,  JAARBOEKEN, O&ober, 1792. 1353 tier, naar de locale gefteldheid der Plaatfen, het meest gevoeglyk zullen voorkomen. DECLARATOIR. Ni N. heeft aan my, Qn. dergeteekende Gaarder, op den 179 in het Middel van het Hoorn geld doen affchryven welke alhier , geduurende het loopende Saifoen, in het zelve zyn aangefchreeven geweest, en nu door, of van wegens hem, op den 179 vervoert zullen worden na zynde het Vee van Jiair en teken als volgt. ■Acïum den i "9 Zo is 't, dat wy niet alleen de Gaarders van des Gemeene Lands Middelen, en een iegelyk daar by geconcerneerd , gelasten, zich naar den inhoud van de bovengemelde Hun Edele Groot Mogende Refolutie van den 4 dezer, exactelyk te gedragen, maar daar en boven, uit krachte der authorifatie, by het laatfte poir.c Hunner Edele Groot Mogende gemelde Refolutie, nog flatueeren. Dat de zodanige, die op de Confinien woonen , en hun Vee, naar eenige andere naburige Provinciën, of het Resfort van de Generaliteit, ter beweyding over brengen, daar van aan den Gaarder hunner Woonplaats eene fchriftelyke opgave zullen moeten overleveren, met bepaling niet alleen van het getal, en ouderdom der Runderen , maar ook van derzelver hair en tekening, en of het Osfen , Koejen, of Pinken zyn, met verplichting, om , wanneer zy weder die Beeflen ,of een gedeelte van dezelve, dat buiten deze Provincie geweydt heeft, daar willen binnen brengen, van het zelve eene evengelyke opgava aan den Gaarder over te leveYyyy 4 ren, 's Gra- venhaGE. Waar- fchouw, omtrend art; 2 m 10 aer Ordonn, op 't bee/Haal.  I3J4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vekhage. IPaaf' fcliomv. omtrena art. ze/, ic der O r do fin, op 't Beefiiaal, ren, alvorens zy eenige Runderen binnen brengen, waar onder de Gaarder zal fchryven: Confent ter invoering der boven opgegeevehe Beeft cn* Met ondertekening van zyn Naam, en den Da. turn, waar op die Vervoering Raat te gefchieden, naardien dit Confent voor een volgende dag van geen waarde zal zyn, en welke opgave, met hec verleende Confent, den Eigenaar, of die geene, dia de Beeflen binnen de Provincie brengt, moet by zich hebben, óp pcene, dat zodanige Runderen, welke zonder de gemelde opgave, en het verleende Confent van den Gaarder worden binnen gebragt, zullen geconfidereert worden als van buiten inkomende vette Beeflen, en midsdien 'sLands Recht verfchuldigd, en confisquabel zyn, en welke opgave met het verleende Confent, aan den Gaarder, binnen vier en twintig uuren, naar de vervoering, te rug moeten gegeeven worden. Dat van alle de Runderen, die geduurende de weyding buiten de Provincie, twee of drie jaaren oud worden ,behoorlyke opgave ter aanfehryving in het Hoorngeld zal moeten worden gedaan, even als of dezelve in Holland wierden geweydt, op poene, dat zodanige, waar van die opgave, en aanfehryving is verzuimd, niet als Hollandsen Vee zullen geconfidereerd worden. D at voortaan alle Runderen, welke van de eene Stad of Plaats naar de andere vervcerd worden, zullen gemunieerd moeten zyn, met het Declaratoir door Hoop:srgemelde Heeren Staaten geprajfcribeerd, op pcene, dat alle Runderen, twee jaaren en daar boven oud zynde, die zonder zodanig Declaratoir , of een blyk dat het inkomend Recht voldaan is, vervoerd zyn, gehouden zullen worden voor Runderen van buiten deze Provincie ingeko- men.  JAARBOEKEN, OEtober, 1792. 1355 men, cn mitsdien confisquabel, un behoeven van die geene die de aanhaling doet. Wordende de Badiendens van de Rechergie wel ernftig gelast, dat zy r,iet alleen met aanhoudenden yver , op deze Declaratoiren zullen vigileeren, maar ook |op dezelve met Inkt fchryven vertoon;, met ondertekening van hunnen Naam, en den Datum , waar op deze vertooning gefchied is. Dat mitsdien voortaan op de Marktea geen Runderen zich moeten bevinden , zonder het bovengemelde Declaratoir, of een bewys, dat het ipkp mend Recht voldaan is, op poene van Confis quatie. Dat wel conform Hun Edele Groot Mogende Refolutie van 4 October 1792 de reftitutie zal worden gedaan van het betaalde 'sLands Hecht op het van buiten inkomend vette Vee, van zodanige Beeften , die onverkocht zynde, van dc Markten weder uitgevoerd worden. Doch zuller die gecne, die daar van zullen willen jouisfeeren, by het inkomen binnen de Provincie, en het betalen van het inkomend Recht, mede een fchiif telyke opgave moeten overleveren, inhoudende de quantiteit, en qualiteit der Rund-ren , welke zy inbrengen, me: betekening van het hair, en verdere kenmerken; en van de onverkochte uittevoerene Beeften geen reftitutie kunnen bekomen, teti zy dan , dat zy voor de uitvoering weder overleveren een fchriftelyke opgave van dc quantiteit. en qualiteit der onverkochte Beeften; met betekening van derzelver hair , en verdere kenmerken , op dat de Gaarder, voor hy de reftitutie doet , daar van infpectie kan nemen, of laten nemen, ten einde alle misbruiken en fraudes, die omtrent deze vordering van reftitutie zouden kunnen gemaakt worden, te prsvenieeren. En zullen de Eigenaars, of Dry vers dier Beeften, het, by hst inkomen verkregen Impost-Billet 's Gkavenha- ge. Waar.' fohouw. omtrend art. 2 en io der Ordonn, op't Bee fiiaal.  'sGravejshA- ge. Waar* fchouw. omtrend art. 2 en JO der Ord nn. op 'ï Bt e fiiaal. 1355 NIEUWE NEDERLANDSCHE Iet aan den Gaarder weder moeten vertoonen, ten einde hy op den rug van het zelve Billet affcnryve die Óeefteh, welke op de Markt verkocht zyn, en voorts daar by noteere die, voor welke hy de reftitutie gedaan heeft. En zullen eindelyk de Kopers der van buiten ingekomene, en Verimposte Beeften van de Gaarders, ter plaatze daar de Markt geweest is, kunnen verkrygen een Declaratoir ter vrye vervoering dier Beeften, inhoudende, dat dezelve aldaar op de Markt gekocht, en de Belastingen daar van voldaan zyn, mids zy opgeven, van wien zy dezelve gekocht hebben, en het ook confteere, dat zy verimpost zyn. Zo als ook de Gaarder van de Hollandfche Runderen , die op de Markt verkocht zyn, ter vervoering van dezelve een Declaratoir zal geven , dat hem, uit het Declaratoir van affchryving, (mids het zelve aan hem vertoond zy) geblek- n is , dat die Runderen, Hollandfche BeeRen zyn , in het Hoorngeld behoorlyk bekend, en aangefchreeven geweest. Rn op dat niemana hier van ignorantie pretendeere , Ordonneeren en gelasten wy, dat deze alomme zal worden gepubliceerd en geaffigeerd, ter plaatze daar men gewoon is Publicatie en affidtie te doen. Gedaan in den Hage, ouder het klein Zegel van den Lande, den 12 Ociooer 1792. (Onder jlondf) Ter Ordonnantie van de Gecommitteerde Raaden. (Was geteekend,) G. B, EMANTS. Wy-  JAARBOEKEN, OEtobcr, 1792. 1357 Wyders hebben de Staaten dezer Provin cie by Publicatie van den 21 dezer maand October verboden, binnen deze Proviuae' eenige particuliere Loteryen van roerende of onroerende Goederen, van wat natuur, of waarde, en onder welken naam het ook zou mogen zyn, aan te leggen, of aanaelegd zynde, te doen voortgang I ebben; met uitzondering van die Goederen, welke van het regt van den Veertiglten Penning be« vryd zyn: voorts is by dezelve verboden, binnen dezelve Provincie, voor Loteryen buiten dezelve opzamelirgen te doen: zo als het een en ander nader vervat is in de volgende Publicatie: J~>e Staaten van Holland en West-Friesland, allen den geenen , die dezen zullen zien of hooren lezen , falut: alzo Ons ter kennisfe is gekomen, dat, onaangezien Onze herbaalde Waarfchouwingen en Placaaten, en fpeciaal van Ons1 Placaat van den 21 September 1725, in zommige Steden , Diitrictrn en Plaatfen dezer Provincie gecollecteerd en aangelegd worden paniculiere Loteryen en Verlootingen van allerhande Meubilaire en andere foorten van Goederen , ftrekkende niet alleen in nadeel van de Winkel- eri Neeringdoende Ingezeetenen dezer Provincie in het algemeen, maar' ook in'onderheid in mindering van 'sLands Regt van den veertiglten Penning, en van zodanige Loteryen , als met authoriteit van de Hooge Regeermg zouden mogen worden gearrefteerd en aangelegd Da- ook zo mede in zommige Steden, Dorpen en Plaatfen dezer Provincie , grenzende aan dé Landen onder het Resfort van dè Generaliteit, zo- da- sGrA- 'ENKA" 2e.  1358 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VKNHAGE. Puil. te» gen Lo' ter jen. danige particuliere Loteryen, door óf voor reke* ning van Ingezeetenen van de Generaliteit worden aangelegd, onder de naam van Verdeelingen , zelfs met permisfle en ten overftaan van Hoofd-Officieren, Schout en Scheepenen d tr Steden en Dorpen , tendeerende, om elufoir en infructueus te maaken, de ordres daar tegen by den Raad van Staaten sefteld. Zo is 't, dat Wy, dsar in willende voorzien, by Renovatie en Ampliatie van Ons voorfz. Placaat, van den 21 September 1725, hebben goedgevonden te ftatueeren, zo als Wy ftatueeren by dezen, dat niemand zal vermogen binnen den Lande van Holland en West- Friesland, eenige particuliere Loteryen van roerende of onroerende Goe* deren van wat natuur, waarde of importantie, onder den naam van Verdeelingen of onder welke benamingen dezelve ook zouden mogen zyn, aan te leggen, of aangelegd zynde, te continueeren, met uitzondering egter van zodanige Goederen en Speciën, als by het eerfte Artikel van de Ordonnantie op den veertiglten Penning nominatitn van dit Regt geëximeerd zyn. Dat wyders niemand zal vermogen binnen denzelven Lande van Holland en West-Friesland te collecteeren, of te doen collecleeren voor Loteryen buiten denzelven Lande aangelegd, directelyk of indirecTtciyk, en fpeciaai niet voor particuliere Loteryen, door of voor rekening van Ingezeetenen van de Generalitéit, in eenige Steden} Dorpen of Plaatzen dezer Provinciën, onder welke benaming zulks zoude wezen, willende en begeereode, dat die geenen, die reeds aangelegd zouden mogen zyn, dadelyk zullen worden gediscontinueerd, en geen verderen voortgang zullen hebben, maar de ingelegde gelden veel meer zullen worden gereftitueerd aan de Eigenaars, alles op een boete van duizend gulden boven de confiscatie van de Goederen, van welken de Loteryen zyn aangelegd. Dat  JAARBOEKEN, Ódoher,il92. t3SQ Dat wyders de Drukkers van Cjuranten of andere pubheke Gefchriften, in wat taal die zouden mogen wezen gefteld, geene Notificaticn van zodanige Loteryen in dezelven zullen mogén infereeren of doen mfereeren, op een boete van twee honderd guldens; gelyk ook niemand, wie hv zoude mogen weezen, eenige Couranten, of Gefchriften, hoe ook genaamd, waarin Notificatie van voorgemelde Loteryen zal worden gegeeven zal mogen Verkoopen, Diftribueeren, of voor de hand leggen, om gelezen te worden, óf doen VerkS pen, Diftribueeren, of voor de hand leggen om ËS3£iK?n-opgeIyke boete™ Dat omtrend het geen .hiér voren gemeld ïi ESÏTfl mzo^S, hoe ook genaamd, zo binnen de ftemmende als de niet ftemmende S™ in 'i ^ Hage ,daar onder beS^pen, als ten platten Lande, zal plaats hebben; en zullen JaaÏÏÏ Jyk alle de voorfz. boetens en confiscatien worden geappiiceerd, een derde voor den Officier dié S calange doet, een derde voor den Aanbrenger en een derde voor de Diaconie-Armen van Plaats, alwaar de calange zal gefchicd ïya. En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen pretendeeren, gelasten wVSS alomme zal worden gepubliceerd en gèaffiLeS Setdoen r geW°°n fe Publi "atie ^a?. Gedaan in den Hage onder het Klein Zegel van den Lande den 22 Oftober 170*. g (Onder ftor.d,') Ter Ordonnantie van de Staaten , UJ'as geteekend,) A. J. ROYER. De 's Gra- VENHAGE. Publ, tegen Lv' teryen.  1360 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. De Heeren Gedeputeerde Bewindhebbëren der Generaale Geoctroyeerde Oost-Indifche Compagnie dezer Landen, zyn op den 24 dezer maand met Heeren Gecommitteerdens uit de Vergadering van de Algeméene Staaten in gelprek en beraaming geweest, wegens de zaake tot het doen der vierjaarige Reekening van de evengemelde Oost-Indifche Compagnie. Van wejre den Prins Erfftadhouder is Op den 29 dezer maand deze aanfehryving gedaan. EDELE, GESTRENGE, VRÖOME,' O.nZE L1ËVE GETROUWE! Hun Edele Mogende de Hoeren Gedeputeer • den van Hun "Hoog Mogende tot de directie ad intern* over de Colonien var, den Staat in America,, ons op den 05 fuly loarstieeden verzocht hebbende, om de Troupes ... «elke om de geweezereWest.Iiu'ilche Compagnie pp rien 1 January dezes jaars in dienst van Hun Hoog Mogen ie zyn over^enoomen, en zich by continuat, in de voorfchreeve Colomen tv vinden, te doen recruto ren, ten einde dezelve vervolgens te d ien formeeren. de Infanterie in 'ris battaiilons elk van vyf Compagnien, en & Artilleristen in, twee Compagnien ; hebben Wy goedgevonden de Manfchappen provifioneel voor de Infanterie daar toé notfig', te trekken uit de Natiofiaïe', Duitfehe en ■ Waalfche Battaiilons van dé' Armee van den Staat. Wy zenden U(y. hdel>' hier nevens de Copien van de Ordres, welke Wy tot dien einde hebben ge-  JAARBOEKEN, Oaobcr, i7o2. 13 Vyne Hoogheid, door Hun Edele Mogende de i Heeren Gedeputeerden van Hun Hoog Mo-; gende tot de Diredtie ad interim, over de CoJo- i men yan den Staat in America, op den 2? Tulv v laatstleeden verzogt zynde om de Troupes, de-* welke van de geweezene West-Indifche Compagnie op den 1 January dezes jaars, in dienst van Hun Hoog Mogende zyn overgenomen en zie by continuatie in de voorfchreeve Colonien be. vinden, te doen recruteeren, ten einde dezelve vervolgens te doen formeeren, de Infanterie in drie Battaiilons elk van vyf Compagnien en de Artilleristen in twee Compagnien, heeft goedgevonden de Manfchappen voor de Infanterie provihoneel daar toe nodig, te trekken uit de Nationale Duitfehe en Waalfche Battaiilons van de Armee van den Staat. Ten dien einde last en ordonneert Zyne Hoogheid , den Collonel of Comrnandeerende Officier van om uit ieder Compagnie van het zeiVe, zo Grenadiers als Musquettiers te trekken een Gemeenen. Welke voorfchreeve Manfchappen zig op den November aanltaande zullen moeten bevindent,e , en met de daar toe j in gereedheid liggende Schepen van . worden getrans- porteert naar de Rheede van alwaar dezelve volgens aan Boord van de Zeeschepen zullen worden overgegeeven aan den Commandeerenden Officier van de Troupes ssftineert naar ' 6 Zzzz 2 2y. 'sG«j|- 2E. ens Crygsv. oor de K Ind*  1364 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhace. • Bevelno* pens Krygsv* voor de If. Ind. Zyne. Hoogheid ordonneert wyders op het ern» ftiglte , van geene Manfchappen te fourneeren aan ziekte of ongemakken laboreerende, en byzonder geene, welke ongemakken aan derzelver Beenen hebben. — Voorts geene Manfchappen, die door Ouderdom buiten ftaat zyn den Lande te dienen. Alle welke voorfchreeve Manfchappen moeten behouden derzelver compleete. Regiments-Montcering, en voorzien zyn van al het geene zy, in gevolge Zyne Hoogheids Reglement van den Febfuary 1772, altyd In eenen goeden en bruikbaren ftaat hebben moeten, de i.inne Kiel mede daar onder begrecpen, doch geene Gewee. ren en Patroontasfen. Voorts moet aan dezelve worden mede gegeeven de Randzel, de Sabel met de Port d'Epée, de Das met het Slot en een Garnituur Guetter Knoopen , welke Monteering Stukken aan den Kaptein behoorende aan de Compagnie zullen worden te rug gezonden. Voor.alle deze Manfchappen zal deafreekening worden opgemaakt en derzelver Leeningen betaald mooten worden tot den 1 December aanftrtaude, ook zal aan ieder van hun worden ter hand gefteld Extract uit het Schuld-Boek van de Compagnie ,vau het geen hy by die afreekening aan zyn Kaptein fchuldig riiögt blyven. Volgens deze afreckeninge zullen by ieder Battaillon worden opgemaakt twee exacte Lyften van het geen ieder van deze Manfchappen fchuldig mogt blyven» als mede zal op dezelve i^yst in een aparte Colonne moeten worden genoteert het geen zy lieden verlangeu mogten , dat in het ■ vervolg van hunne Gage zal worden gekort, ten behoeve van Vrienden of Crediteuren, met melding van de Naamen en Woonplaatfen derzelve , zullende ook zo veel doenlyk worden gezorgt,  1-AARBOEKEN, Oclober, 1792. 13$ dat in het vervolg van hunne te goed makende Gages worden ingehouden en gereltituetrd het geene zy aan derzelver tegenswóordige Kaptein mogten iehuldig blyven. Van welke «wee Lysten door den Commandeerenden Olhcier van het Battaillon , de ene zal worden gebonden aan Zyne Hoogheid, en de andere worden mede gegeeven aan den Officier of Onder- Officier, die de Manfchap overbrengt en door denzelven worden ter hand gefteld aan den Commandeerenden Officier, aan Boord van de Zee Schepen. Van de onkosten van de Reis der Officieren en Onder-Officieren tot het transporteeren flézer Manfchappen gecommandeerd wordende, zullen de Commandanten der Battaiilons fpecificque Reekeningen aan Zyne Hoogheid moeten zenden, zullende Hoogstdezeive de nodige Ordres geeven , dat die Reekeningen worden voldaan door of van wegens den Raad der Colonien. Geduurende de Reis van het Guarnifoen naar de Zee-Schepen, zal aan ieder Man des daags worden betaald een fupplement van 4 ftuivers by de ordinaris Leeninge, dewelke hy tot den 1 December aanftaande als voorfchreeve by zyne afrekening moet ontfangen, of aan den Officier of Onder-Officier, die dezelve transporteert, kan worden mede gegeeven, om die van dag tot dag uit te geeven, van welk furplus van 4 ftuivers daags, een feparate fpecifique Reekening aan Zy? ne Hoogheid moet worden gezonden , ten einde als voorfchreeve de nodige ordres op de reftitutie en betaaling van dezelve te ftellen. Tot het trekken der voorfchreeve Manfchap. pen zullen de Kapteins of Comrnandeerende Officieren der Compagnien worden gecon voceert. lijden Collonel of Commandeerenden Officier van het Regiment of Battaillon, tot het welke zy beZzzz 3 hoo- 'sGra- VENflAGE. Bevel nopensMrygsv.. voor de IV. Ind.  1366 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GravenhA- ge. BevelnopensKrygsv. voor de m Ind hooren, en aan dezelve deze Zyne Hoogheids Ordre gecommuniceerd, met byvoeging,dat het de intentie van Zyne Hoogheid is tot dit furnisfement van Manfchap zo veel mogelyk te employeeren Luyden, dewelke zich daar toe vry willig zullen laaten vinden, dat dezelve geëngageerd, moeten zyn voor den tyd van zes jaaren, ingaande den i Decemberaauftaande, welke tyd geëxpireert zynde aan dezelve des begeerende de Paspoort zal worden gegeeven; dat aan de geene dewelke zig vrywillig zullen Engageeren, tot een Douceur van Handgeld zal worden gegeeven zes Ryksdaalders, welke hen zullen worden betaald by hun arrivement aan Boord op de ZeeSchepen. Moetende om dezelve daar toe te animeeren de Manfchappen worden voorgehouden ,dat zy kunnen te goed maken derzelver volle Gage ;\ ƒ3:0:0 'smaands, vermits zy geduurende dc tyd dat zy zig aan Boord der Transport-Schepen bevinden, zullen genieten vry Eeten en Drinken, én in de Colonien behoorlyk Randfoen; voorts vry Quartier, vry Hospitaal, Medicamenten en Meefterloon, en zo veel Tabak en Genever als de omftandigheden zullen toelaaten en by den Commandeerenden Officier zal nodig geoordeeld worden, gelyk ook dat zy aan Boord zullen vindeu nieuwe Lakenfche Monteering, Linnen OnderMonteering, Hembden, Kousfen, Schoenen, mitsgaders Kisten, Hangmatten, Kusfens en Dekens, als mede dat zy verder in de Colonien bekomen vrye Montecring , zonder dat tot betaaling van dit alles iets van hunne Gage zal worden gekort of ingehouden. Zyne Hoogheids intentie is wyders,ten einde zig een ieder van dit Detachement, te meer van een en ander naar welgevallen zal kunnen vooraten, dat aan alle de Manfchap een maand Gage in  JAARBOEKEN, O&ober, 1792. 1367 in avance ter goeder Reekening zal worden gegeeven, mede by hun arrivement aan Boord van de Zee-Schepen. Edoch , in geval zich geene Vrywilligen, ofwel dat maar een minder getal Vrywilligen dan vereischt word, zich mogten aanbieden, zullen de nodige Manfchappen tot completeering van het vereischte getal door de Kapteins ofCommandee. rende Officieren der Compagnien uitgekoozen pf aangeworven en aan den Collonel of Commandeerenden Officier van het Regiment of Battaillon ter approbatie geprefenteerd worden. Lastende en Ordonneerende Zyne Hoogheid nogmaals op het ferieufte, van hethier vooren geordonneerde nopens het kiezen van gezonde en tot 'sLands dienst bekwaame Manfchappen, exact naar te komen, zullende de Collonel of Commandeerenden Officier van het Regiment ofBattaillon refponfabel zyn, indien de Manfchap niet voldoet aan de by deze gegeeven Ordres. Voorts zullen by ieder Battaillon worden opgemaakt twee generale Starnlyften van deze te furneeren Manfchappen, naar rang der Compagnien op elkander volgende, met de tegenswoordigen ouderdom, dag van aanneeming en tyd van dienst, en de lengte volgens de laatfte meeting, van welke Stamlysten door den Collonel of Commandeerenden Officier van het Regiment of Battaillon geteekend, de eene met het Rapport zal worden gezonden aan Zyne Hoogheid , en de andere by het overbrengen der Manfchappen aan Boord zal worden ter hand gefteld aan den Com mandeerenden Officier van de Troupes, gedeftineert naar de Colonien. Eindelyk Ordonneert Zyne Hoogheid, dat alle de Manfchappen , welke in gevolge de bovenftaaude Ordres uit de Compagnien zullen zyn getrokken en aan de Troupes voor de Colonien Zzzz 4 over- 's Gra- vénhage. Bevel nopensKrygiv. voor de W. Iud.  1368 NIEUWE NEDERLANDSCHE •sGra- VENHA CE. Bevel nopensKrygsv. voor de fP. Ind, overgegeeven, wederom door goede en bekwaame Manfchappen zullen moeten worden geremplaceert , en om de refpective Kapteins daar toe volkomen in ftaat te ftellen, zo zal aan dezelve worden betaald vyf en twintig Ilyksdaalders voor ieder Man, welke betaaling op Ordre van Zyne Hoogiseid aan dezelve door of van wegens den Raad der Colonien zal worden gedaan. En vergunt Zyne Hoogheid daar en boven aan dezelve den tyd van vier en twintig weeken , zullende derhalven de voorengemelde Plaatfen moeten zyn vervult voor den 20 Mey 1793. Gedaan in 'sllage den 29 October 1792. Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid. Wat den ftaat van ons Gemeenebest, in betrekking tot andere Mogendheden aangaat, die is zodanig met den toeftand der buitenlandfche zaaken verbonden, dat de veranderingen in dezen ook meer of min invloed op ons Gemeenebest hebben, vooral indien de Buitenlandfche fcliokken zo heftig zyn, als wy thans beleeven. Van de omwentelingen in Frankryk hebben wy met een woord melding gemaakt, en gezien, dac eindelyk de Oorlog van den Keizer en den Koning van Pruisfen met Frankryk is uitge borften: gelyk dan ook de Krygslegers der rwee genoemde Vorften naar den kant van den Rhyn en Moezel tegen Frankryk zyn opgetrokken , vooral gegaan van twee Mapifesten of verklaaringen van den Bevelhebber der Prujslifche Le^ermagt, den Hertog van  JAARBOEKEN, OSlober, 1792. 1369 van Brunswyk. Zie bladz. 1041 en volgg. De aantogten en vyandlykheden der wederzydfche Legers gefchiedden ook werkelyk met dien ernst, welke de gewigtigfte gebeurtenisfen voorfpelde. Op den eerften dezer maand October, verfpreidde zig, by den aankomst van Postbodensaan de wooningen.der Keizerlvke en Engelfche Gezanten alhier, den Grave van Stahrembergh, en den Lord Aukland, terftond het gerugt, dat de Bevelhebber van t branfehe leger Lumourier, met zyn geheel Leger, door de Krygsbenden der twee verbondene Vorften, was omiingeld en zo zeer ingeloten, dat hy genoodzaakt was, zig en zyn Leger gevangen over te geeven, en llegts eenen korten tyd van 20 uuren tot beraad had kunnen verkrygen , gelyk wy met een woord te voren bladz. 1310 hebben aangeroerd. Deze tyding en nog ande-e diergelyke, van voordeel op de Franfchen behaald, las n;en van alle kanten, nogthans met onderfcheidene omftandigheden, en op zo eene wankelende en verfcheidene wyze, die, by veelen noodwendig eenige onzekerheid en wantrouwen moest baaren. Het leedt geen agt dagen, of deze duifterheid klaarde op en men ontvong berigten, dat, in plaats van de branlche Krygsmagt omiingeld en tot overgaat gedwongen te hebben, de Vereenigde Keizerlyke en Koninglyke Legers waren terug getrokken, om de Winter-Kwartieren te Verdun, Etaing, Steny, Long- 2ZZZ 5 Yyy^ 's Gra- venhaGE.  i37o NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. wy, en andere nabygelegene Plaatzen te betrekken. Deze tydingen, zo tegen gefteld aan de voorgaande berigten, verwekten niet weinig verwondering, voor al by hen, welken meenden zig van de bekom» merlyken toeftand van *t Franfche Leger onder den Bevelhebber Dumourier op goede gronden te kunnen verzekerd houden. Deze verwondering gaf aan zommigen dan gelegenheid tot allerlye zoorten van gistingen, terwyl anderen den onverwagten terugtogt der Duitfehe Legers aan gebrek van levensmiddelen in het dor en onvrugtbaar Champagne , ook aan zwaare ziektens in de Legers, toefchreeven ; dog welke redenen wederom aan anderen uit hoofde der onverwagte verandering niet geheel aannemelyk toefcheencn: deze agtten het waarfchynlyker, dat de verzeekeringen der uitgeweekene Franfchen aan de Duitfehe Vosften, van het toevallen der Franfche Ingezeetenen aan de Duitfchers, zo dra dezen op Franfchen bodem zouden trekken, tot dezen ftouten ftap hadt aanleiding gegeeven, maar dat de ondervinding van het tegendeel zo wel de Duitfchers hadt genoodzaakt te rug te trekken, als misnoegen over de valfche voorgevens verwekt. Onderwyl is dit zeker, en met voldoende en overeenftemmende berigten bevestigd, dat 'er eene onderhandeling van den Hertog Van Brunsvjyk met den Generaal Dumourier heeft plaats gehad, verzeld van eene ftilftand van wa-  JAARBOEKEN, O&ober, 1792. 1371 wapenen; dog dat een derde Manifest of Verklaaring van wege den Hertog in die' bewoordingen is opgefteld, die den Ge- < neraal Dumourkr op den 28 September tot antwoord deeden geven , dat hy van dat oogenbhk het beftand tusfchen de wederzydfche legers hieldt voor opgeheven, en alle onderhandeling voor afgebroken. Dat Manifest van den Hertog Van Brunswyk is te gewigtig,. dan dat wy her zelve niet op het eind van 't Rukje voor deze maand, even gelyk de twee voorgaanden, zouden mededeelen. Na de opheffing van de wapenftilftand, trokken de Duitfehe Legers terftond over het Riviertje Tourbe, op Vaux, en vervolgens verders , terwyl de Generaal Dumourier hen traggtte te vervolgen, maar volgens zyn fchryven, den weg der terug trekkende vyanden, met dooden en ftervende foldaten en paarden bedekt hadt gevonden. Onderwyl hebben de Franfchen hunne Krygsverrigtingen voortgezet, en op 't einde dezer maand, zig van verfcheidene plaatfen aan den Rhyn , ook van Mentz, meefter gemaakt, en men las in de Nieuwspapieren van deze maand eene brief van Dumourier aan den Minifter van Oorlog te Parys, dat wanneer men Jlegts vertrouwen in hem (telde , hy nog in ^de aanftaande winter , zyne Winterkwartieren te Srusfel zoude betrekken. Met een woord melden wy nog alleen, dat na dat de Koninglyke waardigheid door de Nationaale Con- sGra- 'enha-  1372 NIEUWE NEDERLANDSCHK 'sGra- VJïNHA- Amsteldam. Van wege de Oost-Indifche Maatfchappy is in deze maand de navolgende bekendmaaking gedaan: De Edele Heeren Bewindbebberen van de Ge. neraale Geo&royeerde Oost - Indifche Compagnie, ter Kamer binnen Amfterdam, verzoeken by dezen alle participanten in gemelde Kamer, dat zy op den 16 October aanflaande, des morgens ten ic uuren, gelieven te corripareeren op het Oost-Indisch Huis alhier, om volgens het Octroy, Ampliatie, nadere Interpretatie en Continuatie van dien , te verkiezen vier Hoofd Participanten , om ingevolge de Refolutie van Hun Hoog Mogende Conventie in Frankryk is vernietigd, den gevangen Koning Lodezuyk XVI, daar van kennis is gegeeven, en door die zelfde Nationaale Conventie verders beflooten is : „ I. Oat alle de publieke aclen zullen gej, teekend worden met de woorden: Het „ eer/ie Jaar der Republiek van Frankryk. „ II. Dat het zegel van Staat zoude veran- derd worden en ter omfchrift hebbetr: ,\ De Republiek van Frankryk. lil. Dat „ het Nationaale Zegel zoude verbeelden eene Vrouw, zittende op een bundel wa„ penen, houdende in haare hand een fpeer „ met den hoed der vryheid 'er op, met het „ onderlchrift: Arcbiven der Republiek van Frankryk''  JAARBOEKEN, October, 1792. 1373 de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederland n, in dato ï2 July 1728, te hooren, op te neemen en fr> fluiten de zeven en dertigfte vier jaarige Rekening van de Compagnie in gemelde Kamer , beginnende met het flot van de jougfte opge. nomen ingefloten Rekening. Van vvege de Maatfcfoappy ter bevordering van den Landoouw is ook dit bengt gegeeven: T)e Maatfchappy ter bevordering van den Landbouw, te Amfterdam opgericht , maakt bekend, dat haar gebleeken is, dat > 'ENdrik Ponse, te Geervliet, Schryver is van de Verhandeling geteekend met het devies: Als wy het Land bebouwen, £11 's Hemels milde Zegen Genieten op dien arbeid; Dan werken wy met yver, Eu looven 'sliecren goedheid, Met opgeruimde hanen. en Arie van Prooyen , Huisman te Stryen, van die, welke geteekend is met het devies: De vragende Jongeling van zyn Mee/Ier onderwezen, beide ter beantwoording van het door haar gedaane Voorftel, wegens het uitwerken en vervaardigen van 't eerfte Deel van ee.i Landbouwkundig Schoolboek; zynde mitsdien aan den eerstgemelden Schryver de Zilveren Medaille en vyftig Dukaaten, ên aan den tweeden twintig Dukaaten toegeweezen geworden. Voorts Am- >ï eldam.  1374 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. Berigt doMaat»feiiappy van den Land" bauw» Voorts dat Hendrik Roelofs, gepenfioneerd Tuinman van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins van Oranje, te Voorhout, Schryver is van de Verhandeling, geteekend met het devies: Het beste leert men door de ondervinding. en bovengemelde Arie van Prooyen, van de Verhandeling geteekend met het devies: De verbeterde Houtplanting, in het Gemee» neb est, op hooge en laage Gronden. beide ter beantwoording der Vraage: welke meest en min bekende foorten van winstgeevende Houigewasfen, kunnen in onze Republtek, naar den onderfcheiden aart en ligging der Gronden, op dezelve geplant worden ? enz. door haar opgegeeven, zynde mitsdien aan den eerstgemelden Hendrik Roelofs, toegeweezen de Zilveren Medaille of tien Dukaaten, ter zyner keuze, en aan Arie van Prooyen, zes Dukaaten. Voorts dat de Verhandeling, geteekend Experientia duce» welke waardig gekeurd is, by Extraét in dc Werken der Maatfchappy geplaatst te worden, gefchreven is door een Heer Louis de Waynesse , te Brusfel. De benodigdheden voor de ftrydende Veldlegers in den tegenwoordigen Oorlog, doen de prys der Graanen hooger worden, synde reeds te Dantzig voor de beste Tarw ±2, en voor de Rogge 22 a 23 Dukaten per Last betaald. Om-  JAARBOEKEN, ÖBober, 1792. J375 Omtrend het laatst dezer maand, waren de pryzen der Fondfen, enz. dezen: De Actiën van de Oost Indifche Compagnie 183. De Engelfche Oost-Indifche Compagnie 213 en 1 quart. De Engelfche Bank 206 en 1 quart. De Zuid Zee 99 en 1 half. De 4 perCl. Annuiteiten 103. De 3 perCt Geconfolideerde 91 en 1 quart. Allen op November De 125 Milïioenen ƒ332, met variatie tot ƒ310, blyvende f 32<5 a f 32? , contant aan de Beurs. De Agio van de Bank 5 agtfte perCt. Z a a n d y k. Ingevolge van het Plan, ontworpen door de Maatfchappy: Tot nut van 't Algemeen ter aanmoediging van het Schoolgaan, zyn door eene Commisfie uit 't Departement te Koog en Zaandyk, in het Dorpfchooï alhier, van wegens de Maatfchappy na behoorlyk Examen, aan de, in den tyd van een jaar, meest gevorderde Kinderen, in t Rekenen, Schryven, Lezen en Spellen de verdiende Eerbelooningen afgegeeven' beftaande in Werkjes , uitgegeeven door de' Maatfchappy in groot formaat, en voorzien van een daar toe vervaardigd Vignet. Ook heeft het Departement voor eigen rekening, verfcheiden Werkjes vandeMaat- fchap- Am- steldah.  Tt37 ren tot die Plaatfen, van welken zy alzo vertrokken zyn; ten dien effede, dat, voorfchreeven tyd verftreeken wezende, zodanige Plaatzen niet verder kunnen worden verpligt, om aan diergelyke vertrokkene Perfoonen of derzelver Kinderen, welke in die Plaats gebooren zyn, die pligten van barmhartigheid uit te oeffenen, welken zy anderzints gewoon zyn , aan hunne In- en Opgezetenen te laaten genieten. Dat dienvolgende zulke Perfoonen, wanneer zy, na bereids den gemelden tyd van jaar en dag uk hunne voorgaande Woonplaats vertrokken te wezera, ziek of zugtig mogten worden , of wel op hun overlyden Kinderen nalaaten , met de nodige middelen van beftaan niet voorzien, nog zeiven, nog hunne voornoemde Kinderen zullen mogen verzonden worden naar die Plaats, van waar zy vertrokken zyn, om aldaar in de Gasthuifeu en diergelyke Geftichten aangenomen of anderzints onderhouden te worden. 3. Dat niet te min de Magiftraaten of Regen.ten der refpective Steden, Dorpen en Heerlykheeden niet gehouden zullen zyn , eenige Perlbonen, van elders komende, onder hunne Jurisdiétien te «ntfangea of.toe te laaten, indien zy niet ieder Aaaaa 3 tot :Gen. Landen. Regiem. voor Gasthuismeefiers enz*  i382 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gen. Lan- PEN» Regiem voor Cast* huismei fiersetn tot twee honderd guldens of meerder onderdo Jurisdictie van deze hunne Woonplaats gegoed zyn, ten ware zy, by Gerégtelyke Verklaaring der Magiftraat van de Plaats hunner Geboorte, , of wel hunner laatfte inwoouing, voileedig doen blyken van hun goed en deugdelyk gedrag, en daar eu boven overbrengen behoorlyke Acte van -Indemniteiten Borgtocht, gegeeven by den Ma:. giftraat, het zy der Plaatfe van hunne Geboorte , „ het zy van derzelver laatfte inwooning. ofwel by andere fulhfante Lieden, waar by dezelven zig verbinden, om, wanneer zodanige Perfoonen of ook de Kinderen, welke als dan by hen reeds zyn verwekt , in dien ftaat mogten geraaken, dat de eene of anderen publicque ondérfteuning nodig zouden hebben , dien eventueelen last van armoede en alimentatie derzelven volkcmentlyk op zig te neemen, en mitsdien beloven, om den Magiftraat of de Armbezorgers der Plaats, werwaards voornoemde Perfoonen zig begeeven, daar van ten allen tyde te zullen ontlasten en bevryden; des dat zodanige Borgtocht of Acte van fchadeloosftelling, na verloop van eenen tyd van jaar en dag, niet meer zal kunnen of mogen worden gevergd. 4. En ten einde (zo veel mogelyk) alle clandeftine overbrengingen van arme en behoeftige Peribonen voor te komen, word ,aan alle Eigcnaaren , Bezitters , Gebruikers of Opzigters van Huifen, Kamers en andere Wooningen ten plat. ten Lande, wel uitdrukkelyk verboden,om eenige Wooningen of gedceitens van dien aan Mentenen, van elders komende, teverhuureu, zonder dat aan hen zal weezen vertoond behoorlyke Acte van Admisfie van den Magiftraat der Plaats, alwaar zy zig willen nederzetten, op eene boete van vyf en twintig guldens, te verbeuren, zo by  JAARBOEKEN, Oclobcr, 1792. 13S3 1>y den Verhuurder als Huurder, ieder voor de 'helft ; zullende gemelte boete worden beheerd ten behoeve van den Officier, mitsgaders den Armen dier Plaats, half en half. 5. Tot meerdere verzekering en promptcr invordering van welke boete, zo veel de helft des Verhuurders bedraagt, nog word vastgefteld: dat, in gevalle zodanige verhuuring door of vai^ wegen den Eigenaar zelve is gefchied, als daijJ het verhuurde Huis of Wooning verltaan zal worden , daar voor met 'er daad te wezen verbonden en aanfprekelyk.; en, wanneer dc verhuuring is ge 'aan door den luurder of Bewooner, de boete ten zynen npzigte by parate executie op zyn Perfoon en Goederen zal mogen worden verhaald. Alles met dien verftande, dat de voor fchreeve b>ctc, na vtrloop van jaar en dag, zal vervallen en gehouden wezen voor geprasferi-beert, ten ware duidelyk konde worden aangetoond, dat ter kwader trouwe, en by collufie tusfehen Verhuurder en Huurder, zodanige Huisvesting was verleend, met oogmerk, om dc ingenomene Perfoonen, na expiratie van een jaar en z s weeken, te brengen ten laste van tien Armen dier Plaats, in welken gevalle Wy verltaan, dat de Verhuurder of' Huisvester, boven de boete, hier voren gemeld, nog zal blyven belast met het onderhoud van dien clandeftin opgenomen Perfoon of Perfoonen, voor eigen rekening. 6. Dat niet te min de bepalingen , in het tweede en derde Articul hierboven gemaakt, geene plaats zullen hebben met opzigt tot jong; Lieden, die., in ftaat zynde, om den kost te winnen , uit hunne Geboorte of laatfte Woonplaats vertrekken naar eene andere Stad, Dorp of Plaats, liet zy om aldaar te dienen, of eenige eerlyke Aaaaa 4 Ko«t- Gen. Landen. Regiem, voor "Jast' 'uüsmee* Iers en".  1384 NIEUWE NEDERLANPSCHE Gen. Lan- pEWf Regiem. yoor Gastftuistncefiers enz. t Kostwinning, Bedryf of Ambagt te Jeeren, of voor andere legens genot van huur of loon ie exerceeren, omtrent welken Wy willen, dat dezelven (zo lang zy niet gehuuwd zyn, of qp haar zelve ftaande eenige kostwinning by de hand neemen , maar blyven voortgaan met hunnen dienst aan andere, het zy als Knegt of Meid, het zy tot het een of ander Ambagt of Bedryf te prjefteeren,) verftaan zullen worden, zonder onderfcheid van tyd, en dus ook niet tegenftaande het verloopen van jaar en dag, te behooren tot de Plaats hunner Geboorte, of wel daar zy het laatfte buiten dienst een vast verblyf, geduurende den tyd van een jaar en zes weeken, hebben gehouden, 7. Wanneer zodanige dienstbaare, of op eenig Ambagc zynde Perlbonen , zig ter Plaatfe van bun verblyf ten Huwelyk zouden willen begeven , zullen dezelven verpligt wezen, alv°orens zig in Ondertrouw te laaten opneemen, van den Magiftraat ter Plaatze hunner Geboorte, of laatfte vaste inwooning te verzoeken de nodige Borg- Ontlastbrieven; wordende dezelve Magiftraat, Jie volgens den gelegden grond in het eerfte Ar:icul tot de eventueele alimentatie zoude verpligt zyn, by dezen gelast, om a n zodanige Perfoonen de verzogte Acte van Indemniteit promptelyk :e doen afgeeven en verzorgen. 8- En, voor zo verre, ten tyde der uitfehryring van de Geboden, die Ondertrouwden van sodanige Acte niet mogten weezen voorzien, orionneeren Wy aan dj Commisfarisfen van Huweykszaaken , of Predikanten en KVrkenraaden in le refpective Steden, Dorpenen Plaatfen, zulke perfoonen aan te zeggen . dat zy, voor het doen fan het tweede Huwelyks-Voorftel, de nodige Borg-  JAARBOEKEN, OSiober, 1702. 1385 Borg- en Ontlast-Brieven als nog zullen hebben over te brengen, of dat, by gebreke daar van, en wanneer zy niet doen blyken, tot het bekomen daar van het vereischte verzoek in het werk gefteld te hebben, de verdere Muwelyks • Proclamatien geenen voortgang zullen hebben, maar opgefchort blyven. ' ' , 9. Ingevalle Dienstbaare, of op eenig Amba»t! geweest zynde Perfoonen, in de drie voorgaande ürticulen vermeld, den Ondertrouw en daar op volgende Geboden, by fub- en obreptie on verhinderd mogten verkreegen hebben, of wel de Kerkenraad nalaatig geweest zyn, aan den inhoud van Art. S. te voldoen, zulks het Huwelyk metter daad is gelolemnifeerd geworden, zal niet te min de Magiftraat der Plaats, alwaar zodanige Perfoonen als nu hunne Woonplaats fixeeren, bevoegd zyn om binnen jaar en dag, na'de voltrekking van het Huwelyk, van den Magiftraat ter Plaatfe van de Geboorte, of het laatst vaste verblyf , te vorderen gelyke Acïe van Indemniteit, als volgens Articul 7. voor het aflocpen der Geboden had moeten uitgegeeven worden; w^ar toe laatstgemelde Magiftraaten, door eerstgemelde «erequireerd zynde, volftrektelyk verpligt zutfen weezen, 6 M 10. Dezelfde bepaalingen , als by het voorige Articul nopens aan te gaane Huwelyken z\n gemaakt, zullen ook plaats hebben, wanneer zodanige Perfoonen, zonder zig in den tcht te be eeven, mogten verkiezen, om ter Plaatfe, alwaar zy tot dien tyd toe hebben gediend, of op eenig Arabagt geweest zyn, op haar zelve en voor eige reekening eenige Kostwinning by de hand te neemen, zonder onderfcheid, of dezelve eene by?pndere Huishouding oprigten, dan wel by ar> Aaaaa j ^ 3en. Landen. Regiem, >our jast' iuismee* ters enz*  Gen. Landen. 'Regiem. voor Gast- ' Imlsmct' /Iers enz. 1386 NIEUWE NEDERLANDSCHE dere inwoonen, en zig in de kost belteeden, zulks als dan mede, binnen jaar en dag, de Magiftraat aldaar bevoegd zal zyn, om van dien der Geboorte of voorgaande Woonplaats te vorderen gelyke Acte van Indemniteit, welke iovoege voorfz. niet zal mogen worden geweigerd, 11. Omtrent Perfoonen, komende van zodanige Steden en Plaatfen, welke niet gewoon zyn, eenige Ontlast-Brieven te geeven of te neemen, zal het aan de Magiftraaten der Stelen, Dorpen 3f Plaatfen, alwaar zodanige Perfoonen zig metter woon zouden willen nederzetten , vry liaan, rjm dezelven al < f niet ter inwooning toe te laaten, naar b-vind van zaaken 12. Van het overbrengen van Borgtogten of Aften van Indemniteit zullen bevryd zyn, en dus zonder dezelve moeten worden geadmitteerd gepensioneerde Officieren, Officianten, Bedienden en beroepbaare Perfoonen , als Commifen ter recherche of van den Tol, Predicanten, School mee (ten, Voorleezers, Boden, Vorfters en diergelyke, als welke Wy verdaan , dat dadelyk na de intreeding in hunne Functien of Posten, en, voor zo veel de gepenfioneerdc Officieren betreft dadelyk, na dat dezelve zig ergens hebben metter woon nedergezet , gehouden zullen worden, als of zy daar ter plaatfe waren gebooren, ten dien effecte, dat, in gevalle zy, of na hun overlyden, derzelver Weduwen en Kinderen (zo wel die zy by hun intrek bereids hadden, of by vervolg aldaar mogten heb • ben verwekt,) in dien ftaat geraakten, dat zy eene liefdadige onderfteuning nodig hadden., als dan daar toe gehouden zullen zyn, de Armbezorgers der Plaats, alwaar e Man zyne Bediening heeft waargenomen , of wel by vertrek van dezelve, aan hun verp igt zyn te geeven gelyke Acte van Indemniteit,  JAARBOEKEN, O3lober\ 1792. 13S7 teit, a!s zy aan die geene, welke in hunne Plaats 1 gebooren zyn, gewcon zyn te geeven. 13 Wanneer by affterven van den I ngstleeven-1 den der Ouderen de nagelaaten Kind of Kinderen, door een of meer der Naastbeftaanden, of andere Vrienden, zuilen weezen aangeflagen, en geduu-1 rende den tyd van een jaar en zes weeken onderhouden , zullen die zelfde Naastbeftaanden of, Vrienden niet vermogen, zodanige Kind of Kinderen na verloop van dien tyd, op te draagen aan den Armen, of andere publicque liefdadigheid; ten waren zy te vooren dienaangaande met de Magiftraat of Armbezorgers de nodige fchikking hadden gemaakt. 14- By aldien eenig Vrouwsperfoon, bezwangerd zynde, zig naar elders begeeft,cn vervolgens van Kmde verlost zynde, aldaar verblvft, ofwel na haare vcrbsfing zig weg begeeft, met agterlaatmg van het Kind, zal het onderhoud daar van komen , ten laste van die geenen , welke in gevolge van dit Reglement tot de opvoeding der Moeder zelve verpligt zouden zyn geweest. ij. En vermits het zoude kunnen gebeuren dat vreemde Perfoonen, wegens eenig misdryf buiten hunne Woonplaats geapprehendeerd, en daar op by Vonniste des competenten Rechiers geftrafe met den dood, of wel met een Confinement in het I ugthuis, ten tyde hunner apprehenfie by zig hadden een of meer onmondige Kinderen, over welker onderhoud dierhdven verfchil zoude kunnen vallen hebben Wy goedgevonden, ter affnyding"daar van, by dezen te bepaalen, dat, voor zo verre de geapprehendeerde behoort onder het Resfort der Generaliteit, de alimentatie der Kinderen, bv hem of haar bevonden, zal moeten komen ten laste 3eit, 1.an)en. Regiem* wor luismee' Ieri enz.  Gen. Landen. Regiem. V-oor Gasthuismeefiers enz. 1388 NIEUWE NEDERLANDSCna t/ Tan ri£ üi'iri,a» d*e tot de alimentatie van den Vader of de Moeder verpligc zouden zyn geweest: en dat dienvolgende de Ktnu of Kinderen derwaards zullen mogen worden verzonden. — Dan, zode Gecondemneerde buiten hec gemelde Resfort zoude mogen te Huis hooren, zal de alimentatie der agtergel .aten onmondige Kinderen blyven ten laste dier Plaats , alwaar het gerechtelyk vervolg der Misdaad gefchied, en het Vonnis geilagen zal zyn. itf. En, naardien Onze intentie is, dit Regie, ment te doen ftrekken als eene generaale v\ et voor het vervolg, houden wy by dezen alle voorgaande afzonder!yke dispoiitien, inzonderheid dezulken, welke met dit Reglement mogten llryden, voor verniel igd, ingetrokken en geabrogeerd. 17- In gevalle, tegen verwagen:;, in dit Reglement eenige duilterheid mogt worden bevonden, en da it uit verfchillen ontftaan tusfcben de onderfcheidene Magiftra.ten en Armen-Bezorgers bmnen de voorfz üiftri&en, zullen zy dezelven, wanneer het raakt Staats Braband of de Landen van (>vermaze brengen ten kennisfe van die van anzen Raade van Braband en Landen van Overmaze , of wel , indien het Staats - Vlaanderen raakt, van die van onzen Raade van Vlaanderen, welke wy by dezen authorifeeren, om daar otnirent e ptam te disponeeren naar bevind van zaaken; ofwel, de quaaftie van genoegzaam gewigt oordeelende, benevens hun Advis dienaangaande aan onze deliberatien te renvoyeereo, om Snaai te worden gedecideerd. i& fc-indelyk hebben Wy goedgevonden, dat dit Reglement door den druk zal worden gemeea gemakt , en een convenabel getal Exemplaaren gezonden, zo aan dq Hoven van Juftitie, als aan dc  JAARBOEKEN, Oüober, i702. 1383 de Hoofd- Officieren en Magiftraaten in StaatsBraband, Staats Vlaanderen en Landen van Overmaze , Resfort van dezen Staat, waar aan men gewoon is Placaaten te laaten toekomen, ten em de het zelve te publiceeren, en, ten aanzien der Magiftraaten, daar van kennis te laaten toekomen aan de Uakenren of Armbezorgers, elk onder hunne Jurisdictie, toe derzelver informatie en exacte nangting. Aldus gedaan ea gearrefteerd den 19 October X792, ' (JVas geparapheert ,y ,Ja H. W. van AYLVA, Vt» QFas geteekend,) H. FAGEL NEDERLANDSCHE COLONIEN. St. Marti n„ Den tweedes Augustus i79». fie.fr raen alhier eene zo zwaare Orcaan ge- had. Gen. Landen. Regiem* voor Gast. huismec. Iers en s.-  i39o NIEUWE NEDERLANDSCHE Nèd. CoLON < i ] had. als zelden by menfchen geheugen ifï dit Eiland gewoed heeft. Het begon reeds op den eerften Augustus, 'snagts omtrend elf unren, zeer hard te waayen uit het Noord - Oosten, 't geen tot het aanbreeken van den dag, zynde tusfchen vyf en zes uuren , aannieldt, wanneer de wind eensklaps Zuid-Oost wierdt, en uit dien hoek zo geweldig waaide, met zwaare ftortregens, dat men niet dacht dat er eenig gebouw in 't Eiland zoude hebben blyven ftaan: de Zee rees ook zo verbaast hoog , dat wat fchade de wind niet deedt, door de Zee wierdt gedaan, bly* vende Wind en Zee dus tot tien uuren in den ochtend woeden. In het Dorp Philipsburg, aan de groote Baay gelegen, zyn een groote menigte van huizen omver gewaaid,,en van dezulke welke nog zyn blyven ftaan, zyn van eenige de daken afgewaaid , van andere de muuren en fchotten ,ingeflagen: de munren er» Echuttingen rondom de Plaatfen zyn ook meestal neergeflagen , eenige huizen zyn in hun geheel van derzelver fundamenten ifgefchoven, en in de ftraaten op een zyle gevallen ; daar is geen gebouw in dat Dorp of het is befchadigd geworden; de Studeerkamer van den Hollandfche Predikant, ftaande digtaan het ftrand, is geheel veggewaaid, en daar door de Trouw- en 3oop - Registers en andere Kerkelyke Pa-  JAARBOEKEN, Oiïober, 1792. i3gI pieren verloeren geraakt, tot gro^t nadeel van de goede ingezeetenen In het Land heeft de wind mede verbazend gewoed en groote fchade gedaan, zynde op zeer veele Piantagien omtrend alle de gebouwen omgewaaid en byna geheel verbryzeld: de vrugten en gewasfen zyn geheel vernield, dus men niet anders dan groote fchaarsheid en duurte te verwagten heeft. In den Dyk tusfehen de groote Zoutpan en de kleine of verfche Waterpan, is door den aandrang van het water door de zwaare regens, met groot geweld van de bergen afïlroomende, een doorbraak, van meer dan honderd voeten breed, gefchied, waardoor byna de helft van een zeer groote quantiteit Zout, op de wal langs de Pan leggende, is verfmolten, dat mede een confiderable fchade aan de Ingezeetenen heeft veroorzaakt ; ook is door die doorbraak, de weg van het Dorp Philipsburg naar het Land , loopende tusfeben de voorfz. twee Pannen, byna geheel doorgefpoeld, zo dat men naauwelyks langs dien weg te voet konde gaan. In het Dorp aan Simpfonsbaai, zyn by* na alle de huizen omgewaaid. Vyf vaartuigen in de groote Baai liggende, begaven zich, toen het weêr eerst opkwam , allen onder zeil, en van dezelven is tot nog toe maar eene kleine Bark terug gekeerd, hebbende men van de overige vier,. Ne".  £392 NIEUWE NÈDÊRLANDSCHE Ned. Coi£>N> EENIGE BUITEN LAN DSC HE? NA RIGTEN. Wy hebben hier te voren bl.lgfjS en volg; kortelyk gemeld, wat tusfchen de JD uit¬ vier , zynde een Brigantyn, een Schoener en twee Barken,zedert niets vernomen;ook is alhier een Brigantyn van St. Thomas komende, gefirand. De Hemel zy gedankt, dat onder alle deze ongelukken geene menfchen hun leven hebben verlooren, dan alleen een oude' Neger , welke zich op een Bark , in de' Oesterpan , die omgellagen is , bevondt en door het omflaan van het Vaartuig verdronken is. De Piantagien alwaar de grootfte fchade gefchied is, zyn de volgende: In het Hollandfche gedeelte : de Erveri Aibert van Heiningen, John Charles Warner, John Arrindell, Patr'xck Wilfon, Ricbard Richard/bn, John Richardfon JohanHesz., de Wed. James Parris, en William Fletcher., In het Franfche gedeelte: Lucas Heyliger, Patrick Wilfort , de Erven Albert van Heyuingen , Richard Bayiey en Simori Abman.  JAARBOEKEN, OStober, 1702. 1393 Duitfehe, Keizerlyke en Koninglyke Legers aan de eene zyde, en het Fransen Leger aan de anderen kant is voorgevallen. Wy hebben ook in de maand Augustus, bl. 1049 en volgg. twee Manifesten van den Hertog Van Bruns* wyk medegedeeld. Dit derde Manifest is volftrekt nodig om eenig denkbeeld dezer voorvallen te kunnen maaken: het zelve is door den Heer Manftein, Aide de Camp, en Generaal in Pruisfifchen dienst, geduurende eenen wapenftilftand, gezonden, dog welke wapenftilftand de Generaal Dumourier, op het ontvangen van dit Manifest, terftond voor geëindigd verklaarde. Het zelve luidt aldus: Wanneer Hunne Majefteiten, de Keizer en de . Koning van Pruisfen , my het bevel over de Armée gaven, welke de twee Geallieerde Souvereinen in Frankryk deeden trekken, en myden aankondiger hunner gevoelens maakten, vervat in de verklaaringen van den 25 en 27 July 1702 waren Hunne Majefteiten 'er ver af, om de mo' gelykheid te veronderftellen van de yslyke Tooneelen , welke de gevangenneeming van Hunne Majefteiten, den Koning en Koninginne van Frank ryk en de Koninglyke Familie, zyn voorgeszapn en veroorzaakt hebben. 0 b " Zulke aanvallen, waar van de Hidorie der minstbefebaafde fvatien naauwlyks voorbeelden op]e. vert, waren echter de laatfte flappen niet, welken de euveimoed van zommige oproerieen dien het gelukt was 't Volk van Parys tot het blinde werktuig van hunnen wil te maaken, aan hunne ftrafbaare heerschzugt had voorgefchreeven De opfchorting van alle de Bedieningen des Konings Bbbbb ' Hem  Ï394 NIEUWE NEDERLANDSCHE Derde 'Mantfeit van den Her tog Vau Bruns- Hem gegeeven door die zelfde Conftitutie, welke men zo lang als de begeerte der geheele Natie hadt opgevyzeld ■> is de laatfte misdaad geweest der Nationaale Vergadering , die over Frankryk de twee verfchriklyke plaagen, van den Oprlog, en van Regeeringloosheid gebragt geeft. 'Er fchoot flegts eene ftap over, om dezelven te doen voortduuren; en de geest van verbystering, de droevige voorlooper van den val der heerfchappyen, doet hen, die zig den tytel geven van Afgezondenen der Natie, om haare Rechten en geluk op veel vaster gronden te vestigen, denzelven begaan. Het eerfte Decreet door hunne Vergadering genomen , was' de vernietiging der Koninglyke waardigheid in Frankryk: en de toejuiching van| een klein aantal byzondere Perfoonen, waar onder zelfs verfcheiden Vreemdelingen , heeft zig het recht aangematigd, om de denkwys van 14 Generatien, die de 14 Eeuwen der Franfche Monarchie vervuld hebben, op te wegen. Deze ftap, waar over de Vyanden van Frankryk alleen zig moescen verheugen, indien zy konden veronderftellen, dat dezelve van duur zoude zyn, is regelregt drydig, tegen het vaste befluit., rat Hunns Majefteiten, de Keizer en Koning van Pruisfen, genomen hebben en daar die twee Geallieerde Souvereinen nimmer van zullen afgaan, naamlyk, om aan Zyne Allerchristelykde Majefteit deszelfs Vryheid , Veiligheid en Koninglyke waarde weder te geven of een billyke en eclatante wraak te nemen van hun, die dezelven langer durfden aanranden Derhalven verklaart de Ondergeteekende aan de geheele Franfche Natie in het algemeen, en aan yder Franschman in het byzonder, dat Hunne f^ajefteiten, de Keizer en Koning van Pruisfen, óqv«rand.erlyk zyn verbonden aan het groudbegin- iel,  JAARBOEKEN, OBober, 1792. 1395 fel, om zig nimmer met de inwendige Regeering van Frankryk te bemoeien; maar dat zy, te gelyker tyd, volharden om te eisfchen, datZyne Allerchriste lykfte Majefteit, benevens Zyne geheele Koninglyke Familie, door hun, die zig veroorloven dezelven gevangen te houden, in vryheid worde gefteld. 6 Ook dringen Hunne Majefteiten aan, dat de Koninglyke waardigheid in Frankryk, zonder uitftel, zal worden herfteld in Ladewyk den XVI en zyne Opvolgeren, en dat 'erzal voorzien worden, dat die waardigheid voortaan beveiligd blyve tegen de vernederingen, waar aan dezelve fteeds is blootgefteld geweest. Indien de Franfche Natie niet geheel en al derzelver ware belangen uit het oog verlooren heeft, en indien dezelve, vry in haare befluiten, verlangt, om fpoedig de rampen van een Oorlog te doen ophouden, die zo veele Provinciën, aan a]]e onheilen, die de Legers volgen, blootftelt, zal zy geen oogenbhk aarfelen, om zig gunftig te verklaaren omtrent de voorloopige vraagen, die ik haar, in naam van Hunne Majefteiten, den Keizer en Koning van Pruisfen, voorftel, en die, in geval van weigering,ongetwyffeld over dat, wel eer zo bloeiende, Koningryk, nieuwe en verfchriklyke rampen zullen te weeg brengen. De keus, die de Franfche Natie op deze Declaratie ftaat te nemen, zal of verlengen en doen voortduwen de droevige gevolgen van een rampzaligen Oorlog, met, door deopfchorting der Koninglyke waardigheid, de middelen weg te neemen, om de oude betrekkingen, tusfehen Frankryk en de Souvereinen van Europa te herftellen en te onderhouden; of zy zal den weg kunnen baanen tot onderhandelingen om den Vrede, de Orde en de Rust weder te brengen, welken de geenen, die zig den tytel van Vertegenwoordigers van den wil derFranBbbbb a fcne Derde Manifest van den Hertog Van Bruns» wyk.  i3fl<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE fche Natie geven, het meeste belang hebben, om, zo fpoeoïg mooglyk, aan dat Koningryk weder té bezorgen. Aanmerkelyk is ook eene hier opgevolg» de Capitulatie, vervat in 8 artikelen, waar by de Koning van Pruisfen,op den 14 October 1^92, de Stad Verdun, aan de Franfche Republiek ontruimt. Derzelver begin luidt aldus,: . „' Zyne Majefteit de Koning van Pruis,, fen, befloten hebbende de Stad Verdun „ te ontruimen , zo is ten dien einde de „ volgende Conventie gemaakt tusfchen dó ,i Heeren C. Vaience , Lieutenant Gene„ raai der Legers van de Franfche RepU' „ bliek, en Franfois Galibaud, Marfchalk „ de Camp, daar toe volkomen door hun„ ne Committenten gemagtigd." Hier op volgt de Capitulatie, geteekend) door gemelde C. Vaience, van de Franfche, en door den Grave Van Kalkreuth, van do Pruisfifche zyde, den 12 October 1792. Reeds waren in 't begin van deze maand de Franfchen in Worms binnen gerukt, alwaar zy even zo als in Spiers, voornaraelyk op de Domheren en Geestelyke Geftichten, aanmerkelyke Brandfchattingen heb« ben uitgefc'nreven Zy bemagtigden ook aldaar de Magazynen, en zyn daarop naar E^entz en Bingen voortgetrokken. Te Mentz heeft men fchielyk Kanonniers geworven. Te Frankfort fielden zich de ryke Bankiers «4  JAARBOEKEN, DUober, 1792. t^gj en voornaame Kooplieden in zekerheid, Üewyl men de Franfche Trbupen daaglyks in die Stad verwachtte, het Ryks - Kamer» gericht te vVetzlar,liet fpoedig al het geld, 't welk by haar in depofto is, eh de. Archiven in eene naastbygelegen Hesfifche Vesting brengen. Volgens berichten üit Keulen, wierdt de Keurvorst van Mentz den 7 dezer aldaar verwacht. Het onlangs haar het Luxemburglche afgezonden Pruislisch Geld-Transport, was reeds aldaar terug gekomen. . Den 2x Oétober ging de Stad en Vesting Mentz by Capitulatie , aan de Franfchen over: Bykans alle de Troepen , die daar binnen gerukt waren, zyn reeds weder uitgetrokken. Men vernam welhaast, dat den Generaai Dumourier, m deze behaalde voordeden zyn geliefkoost plan ter harte nam, om een inval in de Nederlanden te doen, tot welken einde hy zig eerst naar Parys en vervolgens naar Rysfel begaf. Tegen welk Plan zig de Oollenrykfche Generaals Clairfait en Hertog Van Saxen-Tefchen tragtteri te vereenigen. Voorts is het gewigtig nieuws uit Parys, dat de Nationaale Koninglyke waardigheid door de Nationaale Conventie geüeeï vernietigden afgefchaft is. Waar omtrend wy dit kort berigt nog nader kunnen mededeelen. *' De Nationale Conventie -srtiaart, dat 'er . 5- geene andere Cphltïtutie ! in' zvn,dan' » dié, welke door het Frar.fché vólk isaangthomen. Bbbbb 3 II. Bi  I3981 NIEUWE NEDERLANDSCHE „ II. De perfoonen en goederen zyn onder de fan* „ veguarde van de Natie." De raadpleging op dat punt afgeloopen zynde,drong den Heer Manüel de Vergadering orn terftond een onderwerp ter hand te neemen, waar by de rust des volks zo veel belang hadt, ce weten, de vernietiging van de Koninglyke waardigheid en vervolgens de nieuwe aanftelling van een Conftitutioneel gezag. Het eerfte punt werd uitgefteld tot de avondzitring, doch hec tweede terftond onder handen geno-, men , en daar na gedecreteerd: dat de wetten, dis' met ingetrokken en de magten, welken niet herroepen of opgefchort zyn, proviftoneel zouden blyven.De wys van cohtributien op te brengen, welke alleenlyk voor zekeren tyd was ingefteld, ook denaaudagc der vergaderinge gevorderd hebbende, werd; 3er befloten: dat de publyke contributien even als te voren zouden gefchieden tot tyd en wyk 'er anders zouden geordonneert worden. De Vergadering wilde hier mede fcheiden, wanneer den Heer Collot d' Herbois den voorflag hervatte, om de Koninglyke waardigheid te vernietigen. Eenige tegenfprekingen, die niet wel opgenomen werden , vertraagden geen oogenblik de fchielyke vervoering van de geheele Vergadering, en, zonder.eenigen verderen aandrang, werdtdie grondftelling aangenomen. Den Heer Bazyre hielc voor geestdryvery eene beweging, die door anderen werd aangemerkt als een juiste blyk van verontwaardiging : hy trachte de Vergadering van haar beftuit te doen terug komen; maar de haat tegen de Koninglyke waardigheid ftondt zo diep in aller harten ingedrukt, dat alle zyne pogingen ce vergeefs waren. Er bleven geene zwarigheden meer overa< dan alleen omtrenc de manier van dit befluit uit te drukken; dan men befloot ten laatften eenparig, het op de volgende wys te decreteeren: De Naiiouale Conventie decreteert, dat de Koninglyke waardigheid in Frankryk vernietigd is... VER-  jAAktëÖEKÈN, Ö&ober, ijgi. 13^ VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Dordrecht. Deii 4 October is door het Collegie van goede Lieden van den Achten dezer Stad , in de plaats van den overleden Heer Hendrik Walpot, van het tweede Kwartier, tot Lid verkooren , den Heer Amoldus Prinee van Hauw er ton , en in de plaats van laatstgemelden Heer, van het vierde Kwartier, den Heer Matthys Balen Matthysz. Den 11 October is alhier in den ouderdom van ëen en zeventig Jaaren en acht maanden overleden den Heer Mr. Johan van Neurenberg, Oud' Burgemeefter dezer Stad. 'sGravénhage. Door Hun Edele Mogenden de. Heeren Gecommitteerden in ue Generaliteits Rekenkamer, is tot Commis ter Secretarye van hét gemelde Collegie aangebeld, den Heer dieter Mraham de Rochefurt, en zulks in plaatze en vermits hec overlyden van den Heer Jacob £lias. Amst el dam. Den 23 October is alhier,doof den Ldelen Achtbaaren Oud-Raad, tot Burgetneelter dezer Stad verkooren, den Heer JEvimvê van de Poll, in plaatze van wylen den Heer' Mr. Joaohim Rendorp, Heer van MarQuette, enz, ^ Gouda. Den tj October is alhier in den ouderdom van byna 60 Jaaren overleden, den Heef Mr. Jan Noortbergk, Heere van Bleskinsgrave 4 Raad in de Vroedfchap en Oud-Burgemeester de°' zer Stad. Bbbbb 4 Briee,-. Veranderingonder de Hod« ge en lAge Amte» naars4 enz.  140? NIEUWE NEDERLANDSCHÊ Verandering onder de h00ge en lage Amte- naars, enz. Brielle. Uit een overgeleverde Nominatie; zyn, door Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heere Prinfe Erfftadhouder verkozen, tot Scheepenen dezer Stad, de Heeren Augujlinus van der Crap, Mr. Ocker Gevaerls Heere Johansz., Gabriel Leonard van Oosten, Adriaan de Mey, Jan Marcus Heencman, Johan nes van der Schilt en Johannes van der Minne. Tot ScheepenenCommisfariafèD' van des Gemeenetends Middelen * Heeren Mr. Ocker Gevaerts Heere Johansz., Gabriel Leonard van Ousten en Adriaan de Mey. Voorts zyn aangelteld tot Oud - Scheepenen de Heeren Mr. Ad'taan Mattheus de Uit en Jacobus Hoest. Tot Burgemeefteren de Heeren Aucüstinos van der Crap en Alexander Marius Clevn. Tot Raden in de Magiftraat, de Heeren Mr. Pieter Hendrik Hoog en Mr. Charles Christojfel Brender d Brandif. En eindelyk, voo» den tyd van drie jaaren, benoemd in het Collegie ter Admiraliteit op de Maaze, den Heer A/uerus Bres/er, ingaande den i Mey 1793^ Ou de w ate r. Den 28 October zyn door dé Vroedichap dezer Stad , tot Burgemeefteren verkozen, de Heeren Gerardus Johannes de Jong' en Johannes Meyma. Leerdam. Alhier overleedt in déze maand , den Heer Dirk Bierman, Rentmeester van de Domeinen en Gcestlyke Goederen, mitsgaders Hoog. dyk-Heemraad der Stad en Graaffchap Leerdam' voornoemd, enz. Middelburg. Uit.eene overgeleverde Nominatie is, door Zyne Doorluchtige Hoogheid,, den Heer Prins Erfftadhoudcr, tot Bewindhebber der Oost- Indifche Compagnie, ter Kamer Zeeland, aan-  JAARBOEKEN, OSober, 1792. 140» aangefteld, den Heer Mr. Johan Willem Schor er, in plaacfe van wylen den Heer Mr. Johan Davia Ghyfelyn Le Saga Utrecht. Op den 12 October de gewoone dag der verandering dezer St-ids Regeering invallende , zyn door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, uiceene aan Hoogst denzelven overgezondene Naamlyst, tot Burge* meesteren verkooren: de Heeren Mr. Arnoud Loten, en Mr. Jan Willem van Musschenbroek. Tot Scheepenen: de Heeren Mr. David Jan marlens , Mr Joachim Fredrik Odé, Mr. Floris Petras van Ewyck, Heer van Oostbroek en deBHt, Mr. Paul Engclbert Voet van IVinsfen, Heer van Sevenhoven, Mr. lier nar d Philip Engclbert, Mr. Alben Coenen, Heer van 's Gravenflooth en in Calantsoog, Arend Jacob Diderik de Perpor.cher, Mr. Hendrik Conjlans Swellengrebel, Mr. johannes Borski Hz., Mr. Nicolaas van Westrenen tot' Lauwenrecht, Mr. Jan van Voorst va Jacob Lidias de Joncheere, Wyders zyn de navolgende openftaaade Commisfien begeeven, en zyn tot het waarneemen derzelve benoemd, als: Ter direcbe van de Momboir-Kamer: Mr. Thomas Adriaan Boddens, Mr. Adriaan van Romondt, Mr. Reinier Ver' fchoor en Mr. Johan Jacob Weertman. Ter directie van Stads Financie - Kamer: Mr. Jan Carel van der Muelcn, Heer van Maarsfenbroek , Mr. Willem Jan Baptist van Die/en, Mr. Rudolph Abraham Schuit, en Mr Frans Johan Carel Roelans. — En is tot Theïaurier dezer Stad aangefteld, Mr. Rudolph Hendrik Nahuys en tot Cameraar: Mr. Frans Cornelis Craeyvanger. — Tot waarneming van de Posteryen zyn gecommitteerd : Mr. Otto Willem Falck, en Mr. Jacob AntonieMartens. — En tot Commisfarisfen op het Wyn- Comptoir: Mr. Jan Willem van der Bbbbb $ Voort s Vekan"-> der ing onder de hoo» ge. en lage Amte- naars,' enz,  1402 NIEUWE NEDERLANDSCHE Veran- TJERlNG ÓNDER TE 1100 • GE Elf LAGE amtenaars,enz. Voort, en Mr. Hendrik Adriaanyan den Heuveh Tot Commisfarisfen op het Bier-Comptoir: de Hee* ren Jacob Fredrik Gobius, en Cornelts Jan Mcyen^ En tot Commisfaris op het Comptoir der pu. blieke Verkoopingen : den Heer Jan de Roverc yan BreugeL En is door Zyne Doorluchtige Hoogheid, ter vervullinge van de openftaande Raadplaatze dezer Stad, verkozen den Heer Mr. Jan Hendrik Cazius. Den Heer Baron Van Lynden, befchreven in de Ridderfchap der Edele Mogende Heeren Staaten' Js Lands van Utrecht, heeft ter Vergadering van welgemelde Heeren Staaten eed gedaan en in zyne gemelde qualiteit zitting genomen. Wyk by Duurstede. Den 20 October, zynde de gewoone dag van de jaarlykfche verandering der Regeering dezer Stad, zyn door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, uit eene aan Hoogstdezelve overgeleverde Nominatie verkooren: tot Burgemeesteren, dé Heeren YscrandBruyn en Lambertus Bernartsvs Frykenius ; tot Scheepenen, de Heeren Willeni de Rnyter, Voorzittende; Leendert van Schalk, Jacob Wilhem Lochmann van Königsfeldt, Dirk Bonebakker , Maas Hey, Jan du Bois en Abel de Coole;, tot Kameraar den Heer Abel de Coole; tot Kerk- en Potmeester, den Heer Dirk Bone-bakker; tot Rentmeester der Gebenificeerde Goederen; den Heer Maas Hey; tot Heemraad binnen , den Heer Nicolaas van Rem; tot Heemraad buiten , den Heer Huybert van Dyk; tot Molenmeester, den Heer Anthony Vernooy Jans. Voorts heeft de Vroedfchap, begeevende de volgende Commisfien, aangefteld tot Boek- en Kashouder der Middelen, den Heer Tsbrand Bruyn; tot Commisfarisfen der Middelen , den Heeren Nicolaas van Bern en Jan du Bois; tot ContraBoek- '  3*1 JAARBOEKEN, ÖSober, 1792. fefoj boekhouder der Middelen, den Heer Leenden van Schalk; tot Thefaurier, dea Heer Mr. Pieter Jacob Curtius , Heere van Nieuw aal, allej in te gaan 10 Mey 1753; tot Ontfanger van de' Huis, en Haarftedegelden, den Heer Jacob Wilhem Lochmann van Königsfeldt, in te'gaan Paas fchen 1793;; — wyders tot de directie van de Stads.Finantie, de Heeren de Ruiter, Verhel, van Bern , van Schaik en Hey; eindelyk tot de Wees- of Momboir-Kamer, uit het Gerecht, de Heeren Frykenius,van Königsfeldt en du Bois, en uit de Burgerye, de Heeren Jocobus Hancock en Johannes van Leeuwen. Prïncen-Land. Zyne Doorluchtige Hoogheid , den Heer Prins van Orange en Nasfau., heeft den Heer Wilhem Nicolaas Maclainc aangefteld tot Bailluw en Dykgraaf, mitsgaders Ontvanger der Verpondingen van deze Heerlykheid Princen - Land ; en den Heer dnthony Tak de Noordyk tot Griffier der Leenen van 't Erf-Buregraaffchap van Antwerpen ; welke evengemelde posten die Heeren, voor den Raade der DomeiBen van hooggemelde Zyne Doorluchtige Hoog. beid m sGravenhage, met den gewonen eed hebben aanvaard. Curacao. Den 16 Augustus dezes Jaars 1792, is in den ouderdom van byna 70 Taaren overleeden , den Heer Jan Lix.raven, Oud Luitenant-Gouverneur, Oud Commisfaris van den Irain en Vivres, mitsgaders Oud Raad over de kaanden van Curacao en onderhoorige plaatzen. L?ST ff 40ft v'erAn-'I 3ering 3nder de hoo* if en LAGE AmtE- naars,enz.  «4ö* NIEUWE NEDERL. JAARB., Oêbieri 17^ LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. *Yi^ 'Hf OfT A A ï JïotterAw» d«i rs Öüóber. f Rotterdam den 15 OSa&ffr. •» « bydeZ. Zak. HAVERZeeuwsenIni.Br.154a 16' oé TARwOade Z. en VI. 19 a aig dito Voer I3ïai5ÉeC ■■ Nieuwe dito 18 a 21 g Vr.enGron.Brouwi8aaiöe —- blaauwe 16 a ift g —dito Voer iéai8oC Zomer 17 a i8g Paardeboonen 24Ja2<;ioC RoogbZeeuws enInl. i«j.a 134 g Duiveboonen 35 a aöcC EawTeN Grauwe 32 a 24 g Koolzaad Zeeuws enVI.41 a 43 oC Groene 18 a 32 g Moutwïw ïioCde3oVt. ~ Wttte 14 a ifg ^ « den Steen. BooHENGoefeenScb. ao a 22 g Vlas Allerbest 46 a 50 ft. Bruine aö a 28 81 — Best 37 a 45 ft. by 't Last. Middelfoort 3a a 36 ft. Boekweit op - I5ó#a2ie€ —— Gemeen 28 a 31 ft. Geest Winter 21 a a3<* —. Allergemeenst aó a 27 & f—— Zomer 20aa2i3ce  NIEUW E NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN, N o v e m j e 1> MDCCXCIL HOLLAND. Haarlem. Men ziet algemeen bekend gemaakt dit Haai^ navolgend berigt van Teyleu's God- lem. geleerd Genootfchap: Teyler's Godgeleerd Genootfchap heeft,in deszelfs laatfte byeenkomst, goedgevonden de volgende Prysvraag voor te ftellen: Ccccc o Zyn  1406 NIEUWS NEDERLANDSCHE Haarlem. '« G R. e\o „ Zyn 'er, in de Schriften des Ouden Verbonds „ rechtftrcekfche, en niet flegis algeméene, maar „ ook meer byzondere Koarjfellitigcji. voorhanden, „ aangaande den Messias en diens Nieuwe /Se. „ deeling — Voortellingen, die daar op alken, ,, en op niets anders, doelen? Zo ja; dan vér„ langt men eene Opgave te ontvangen van alle zulke Godfpraakcn, of althans van dc Vuor,, naamfte derzclven, als mede cene Aauwyzihg „ en Ontvouwing van de Gronden en Regelen der Uitlegkunde, op en volgens welken, de Over„ brenging daar van, op haar bepaalde Voorwcr. pen, kan en moet gefchieden." De Prys, aan het best-gekeurde Antwoord op deze Vraag toegelegd, is eene Gouden Medaille', ter waarde van vier honderd Hollandfche Guldens, buitftn den Stempel. Die Daar dezen Prys willen dingen , moeten hunne Antwoorden adresfeeren: Aan het Fundatie - Huys van wylen den Heer P*ie* ter TbyL: ii van der Hulst, by het SleepersHoofd te Haarlem; voor den eerften December 1793■> om beoordeeld te kunnen worden voor den achtften April 1794, De Ancwoorden moeten in goed leesbaar Nederduitsch, Latyn, Franseh, of Engelsch, gefchreeven zyn; verzegeld met een Cachet, en alleen ondertekend met eene Spreuk, waarby e: n insgelyks gecachetteerd Briefje, dezelfde Spreuk ten opfchrifte hebbende, en van binnen des Schryvers Naam en Adres bevattende. Voorts houdt zich het Genootfchap aan de Voorwaarden van deszelfs Bericht, in de lledendhng. fche kaderlandfche Letteroefeningen, in de Boekzaal, in de Gazette Litteraire, en in het Mombly Review te vinden, gelyk ook in een afzonderlyk Blad, in het Najaar van 1778, by de Boekverkooper3 Ln/chedéen van Walre te bekomen.  JAARBOEKEN, November, 1702. 140; '«Graven mag e. Het toneel des Oorlogs, het welk meer en meer de nabuurige Landen nadert, veroorzaakt eenen grooten toevloed van Vreemdelingen, die, zo wel uit Frankryk, als uk die nabuurige Landen herwaards vlugten: waaromtrend dan de Algeméene Staaten hebben goedgevonden by^de navolgende Publicatie aldus te voorzien: "T\e Staaten Generaal der Vereenigde NederlanJ-/ den; Allen den geenen, die dezen zullen zieü of hooren leezen, Salut: doen te Weeten. Alzo Wy nodig geoordeeld hebben eenige voorziening te doen, dat in de tegenswoordiae j'vd.sorriHandigheden door de bmVngewoone SflUeTüiè van Vreemdelingen, op het Territoir van det. Staat, geen in-convenienten oneftaan, en alleOverl st, welke de goede Ingezetenen daar door zouden konnen lyden voorgekomen werde. Zo is 'c, dat Wy goedgevonden hebben te ftatueeren, gelyk Wy ftatueeren by dezen. Dat alle Vreemdelingen, welke in de Steden en Plaatfen onder het resfort van de Generaliteit binnen komen, gehouden zullen zvn by een geteekend Billet op te geeven hunne Naam, vaste Woonplaats, Qualiteit of Beroep, de Plaats van waar zy komen, en den tyd geduurende welke zy voorneemens zyn te blyven,als mede,by wien zy daar ter Plaatfe ofte elders binnen bl öb n>. Den Heer Hop, Gezant van dezen Staat by de Oöffenrykfche Regeering der Nederlanden, is van Bru^fel herwaards aangekomen, gelyk mede den Heer£/gw, Gezant van 't Engelsen Hof: deze laatde om naar Engeland over te Reken. Het vlugten uit de OostenrykfcheNederlanden, weiken thans door de Franfche legers zyn ingenomen, naar deze Provinciën, houdt niet op, zo dat de Staaten van Hollanden West-Friesland den 15 November daaromtrend deze voorziening namen. Ccccc 4 De 'sGha- venhace.  ï4T2 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHACE. Publ.van Holland nopens Vlugie- l'mgen. De Staaten van Holland en West - Friesland, doen te weeten: dat hoe zeer de Menschlievendbeid aan alle Natiën verbied, haare Grenzen te fluiten voer zo.ianige Vreemdelingen, welken, door ongelukkige.omftaddigheden gedrongen, het zy een teir.poraire toevlugt, het zy een meer ge • vestigd verblyf, by eene Nabuurige Natie zoeken? en in hec byzondcr deze Republiek (welke van het begin der Onlusten, en de daar op gevolgde Oorlog in. de Nabuurige Landen, een flipte onzydigheid heeft in agt genomen,) als een Commercleerertdè Staat, alte'Vreemdelingen , die zig op een vreedzaame en onfchnldige wyze naaf herwaards begeven , heeft geadmitteerd, 'er nogthans zodanige omftandigheden kufinen plaats hebben, welke, zo zy al aahftonds geene geheele exceptie op den algemeenen regel mede brengen, egter, in tyds,eenige Praecutien noodzakelyk maken. Dat de tegenwoordige ftaat van zaaken in Europa in het algemeen, en het geen 'er zedert eenige weeken in de Nabuurfchap van deze Republiek meer byzonder, is voorgevallen , al reeds eene meer dan Pewoone affiuentie van Vreemdelingen naar deze Landen veroorzaakt heeft, en by aanheudenheid blyft veroorzaaken, van welken, zo wèl de menigte als de verfchillende relatien deze voorzorg dadelyk vereisfeben; ten einde daar door voor ia komen inconvenienten, welke door eene ongelimiteerde ad« misfie, zo voor de goede ordre binnen deze Provincie, als voor het belang van zodanige Vreemdelingen zelve zouden kunnen proflueeren. Dat dienvolgens Hun Ldele Gröot Mogende deze fituatie van zaaken, en de omftandigheden daar mede verbonden in fefieufe attentie genomefi hebbende, goedgevonden hebben ter informatie en waaifchou'wing.van alle zodanige Vreemdelingen,welke zig naar deze Provincie al reeds begeven heb ben, of voornemens zyn zig te begeven, te ftatuee-  JAARBOEKEN, November, 1752. ï4*§ ren, 8elïk Hun EdeIe Gr00t Moêende ftatueeren hv deze: , t Dat alle Vreemdelingen,die -wegens de tegen"woordige Onlusten zig naar herwaards hebben begeven, zig binnen drie dagen na de Publicatie dezes, en de geene, welke als nog herwaards mogten. komen, binnen de eerfte drie dagen van hunne aankomst, zullen moeten addresfeeren in de ftemmende Steden en in den Hage aan Burgemeesteren en Regeerders, en in de niet ftemmende Steden en het platte Land aan Bailliuwen, Schouten en Gerechten, met opgave by een getekend Billet van den Naam, vaste Woonplaats, Qualiteit of Beroep, de Plaats van waar zy komen, en den tyd, geduu* rende welke zy voornemens zyn te blyven, als mede by wien zy daar ter plaatfe of elders binnen deze Provincie bekend zyn. Des dat de voornoemde Bailliuwen, Schouten en Gerechten van de aan hun gedaan^ opgaven ten fpoedigften kennis zullen geven aan de Gecommitteerde Raaden in de refpec < tive Quarderen. En dat Burgemeesteren en Regeerders voornoemd, als mede de Gecommitteerde Raaden refpective, daarop zullen oordeelen, of de zelve behooren geadmitteerd te worden ol niet, en zullen de geene, die niet geadmitteerd zyn, dadelyk het Land moeten verlaaten, op pcene van daar uitgeleid te zullen worden, g. Dat alle zodanige Vreemdelingen, welken be1 'vondel zullen worden valfche opgave van Naamen, Qualiteiten of Bedryven te hebbes gedaan, dadelyk en zonder form van procet uit het Land zullen geleid worden. 3,Dat zodanige Vreemdelingen, w.-lke met de Ingezetenen alhier over politiecque zaaker twist zoeken, of Partyfchappen poogen op ts . wek s Gra- /ENIlA3E. °/i''!.van Uollani mpetis VlugteUugeti.  1 *s Gra- venhace. Publ.van Holland nopens Vlugte- llngen> •1 m al bt el E fo Z£ ZE d? br dt ' 3 1' 414 NIEUWE NEDERLANDSCHE wekken en aan te kweeken, voor verfloofders van de publieke rust zullen gehouden, en tegen dezelve als zodanig naar de Wetten dezer Landen worden geprocedeerd. 4 Dat alle zodanige Vreemdelingen, welke zig in hun Land aan eenig Bedryf hebben fehuidig gemaakt, het welk dezelve tot voorwerpen der recherches of reclames van zodanig Land kan Hellen, worden gewaarfchoud van zig binnen het Territoir dezer Provincie niet te begeven, of eenig verblyf te zoeken, aangezien dezelve, offenoon uit onkunde van de om Handigheden waarin zy zig bevinden, geadmitteerd zynde, egter tegens zodanige recherches of reclames zig binnen deze Provincie niet veilig mogen oordèelens^yort^ v En worden by deze de Magiftraaten der flemende Steden, den Haag daar onder begreepen, » mede Heeren Gecommitteerde Raaden in de ide Quartieren verzogt en geauthorifeerd, om < in den haaren deze fericufe intentie van IIun dele Groot Mogende ten fpoedigfte effect te doen rtcererf.moatV aib itb ,noisncr: jee! gis j^ri, ,.ri En op dat niemand hier van eenige Ignorantie 1 kannen prtetendeeren, gelasten Wy, dat dealden me zal worden gepubliceerd en geafiigeerd, ar en zo als zulks behoord en te gefchieden geuikelyk is. :H ovlasiob dce □ Gedaan in den Hage onder het klein Zegel van tt ifiiag nabsos bhQQnder. fiond,*) Jlus fSijnahüdiü s-oduri ïqi jgisqo vjsn . 1 Ter Ordonnantie van de Staaten , •bTjiw bmaiflüj» jgtoV 100b toovboj sb ié jid u3dd'jdk£K9sL^aa#gitó,pY < ' Jet» »' a» - A. J. R O Y E R. Den  JAARBOEKEN, November, 1792. 1415 Den volgenden dag, wierdt omtrend die' zelfde zaak, by de Algeméene Staaten nog nadere voorzorg genomen by deze Publicatie'/ , §lDEBt,s9V^| .' \ \\ T"\e Staaten Generaal der Vereenigde Nederlan-J^ den; Allen den geenen, die dezen zullen zien ' of hoeren leezen, Salüt: doen te weeten Alzo' Wy geïnformeerd worden , dat de ajfluentie van < Vreemdelingen van allerlei Conditie, welke eer za-J ke van de Troubles in de nabuurige Landen zig re- > tireeren naar de Steden en Plaatfen onder bet.Res-/ fort van de Generaliteit, zo groot is, dat de voorziening, welke Wy daar omtrend by Onze Publicatie van den 10 dezer loopende maand gedaan hebben , niet genoegzaam is om tegen te gaan de inconvenienten, die dair uit zouden konnen refuiteeren , want dat by dezelve Publicatie het verblyf alleen zynde verboden, omtrent zodanige Perfoonen, welke niet koanen voldoen aan de opgaven daar by gerequireerd} nog konnen aantoonen in öaat te zyn om voor hun Beitaan en Leevens-onderhoud te zorgen , het zig laat aanzien, dat die Vreemdelingen, weike aan de voorfz. reqttilitien konnen voldoen, en aan. welke het dus-gepermitteerd zoude zyn te blyven, do r derzelver groot aantal geen minder ambaras zouden veroorzaaken, uit hoofde van de onmogelykheid van aan dezelve Huisvesting te verzorgen, en veel miader dat de Steden en Plaatfen de nodige Provilien voor derzelver onderhoud zouden kunnen opleeveren, waar door de Ingezetenen van den Staat zelve in verlegenheid zouden geraaken, met opzigt tot hunne fubfiftentie, en zulks vooral, wanneer het gebeurde, d t in de aanftaande Winter de toevoer door Vorst geftremd wierd. Zo is 't, dat Wy nodig geoordeeld hebben hier omtrend nadere voorziening te doen, en te verklaa- ren, s Gra^enha:;e. Vadere Jubl. der haaten lener» wpens 'lugte- ingen.  's Gra- VEKHAGE. Nadere Publ.de Stansen Gener. nopens Viugte* Hagen, 1416 NIEUWE NEDERLANDSCHE ren, dat hoe zeer anderzints altoos aan Vreemdelingen , welke zjg niet aan grove delicten in andere Landen hebben fchuldig gemaakt, en mits zig Ril en na de Wetten van het Land gedragende, het verblyf hier te Lande vry ftaat, en hoe zeer ook ,-Onze intentie niet is, dat aan Vlugtelingen zouden moeten worden geweigerd de Officien van Menfchelykheid, welke men aan ongelukkige vcrfchuldigd is, egter in deze omftandigheden niet kan worden toegeftaan, dat dezelve zig binnen het resfort van de Generaliteit zouden blyven ophouden: en hebben Wy mitsdien goedgevonden te ordonneeren en te ftatueeren, gelyk Wy ordonneeren en ftatueeren by dezen, dat alle Vreemdelingen, welke by gelcegenheid van de tegenwoordige Onlusten in de Nabuurige Landen, zyn gekomen binnen de Steden en Plaatfen onder hec Resfort van de Generaliteit, of daar nog zouden mogen binnen komen, zig niec langer dan den tyd van agt dagen aldaar zullen mogen ophouden, maar binnen dien tyd verpligt zullen zyn zig van daar te begeeven. Dat hier van nogthans zullen zyn uitgezonderd de zodanige, welke door het Koopen of Huuren van een Huis, Buitenwooning of Quartier, moeten geconfidereerd worden hunne Wooning daar .ter plaatfe gefixeerd te hebben, en ren dien einde door de Magiftraat der plaats geadmitteerd zullen zyn» Gelyk ook onder de bovengemelde Vreemdelingen niet worden gereekend de zodanige, welke niet als Vlugtelingen konnen worden geconfidereerd, maar die ter zake van hunne Negotie of andere Affaires zig hier te Lande ophouden, of het zelve doorreizen , v/aar omtrend door de refpective Magiftraaten uit de opgaven, welke dezelve Perfoonen zullen moeten doen van hunnen Naam, vaste Woon. plaats, Qualiteit of Beroep, oogmerk van derzelver verblyf, en Addre* aan dea een of ander hier t9  JAARBOEKEN, November, 1792. 1417 te Lancje zal moeten worden geoordeeld, terwyl jndieo daar omtrend bevonden w erd eenige valfcbe opgave gedaan te zyn, de zodanige dadelyk en zon? der eenig figuur van Proces, uit bet Land zullen moetpn geleid, wordehuV;'?v 9bflB. 1 ƒ> "raid t/fdisv Gelyk ook alle zodanige Vreemdelingen, welke zig geduurende hun verblyf hier te Lande, door tekens zoude onderfcheiden, of welke het zy onderling het zy met de Ingezetenen van het Land over Politique zaken zouden twisten, of met woorden of daden Partyfchappen pogen op te wekken en aan te kweeken, voor verftcörders van de publieke rust zullen gehouden, en tegens dezelve als zodanig naar de Wetten van den Lande geprocedeert zal worden ; terwyl eindelyk alle Vreemdelingen, welke binnen het Resfort van de Generaliteit mogten komen ,' of zig ingevolge het voorfchrifc van deze Publicatie aldaar mogen blyven ophouden, won;en gewaarfchouwd, om, wanneer zy in hun Land zig aan eenig bedryf hebben fchuluig gemaakt., het welk dezelve tot voorwerpen der recherches of reclames van zodanig Land kan ftellen, geen verblyf binnen het voorfchreeve Resfort te zoeken, aangezien dezelve, offchoon uit onkunde van de omftandigheden, waar in zy zig bevinden, geadmitteerd zynde, egter tegens zodanige recherches zig binnen het voorfchreeve Resfort niet veilig mogen re* kenen. Lastende en beveelende de refpedtive Officieren en Magiftraaten, om op de naarkoming van deze Onze intentie behoorlyk te vjgileeren. En op dat niemand hier van eenige ignorantie kame te prajtendeeren , zal déze tot een ieders naricht alomme in het Diftrid van de Generaliteit werden gepubliceerd en geaffigeerd ter plaatze , alwaar men gewoon is zodanige publicatie en affixie te doen. Aldus gedaan en gearrefteerd ter Vergaderinge van Hooggemelde Heeren Staaten Generaal der Ver- sGra- /E.nha- Nadere Pa'bl.dcr Staaten 'lener. •lopens rflugte-> 'ingen.  'sGka- VEflHACE. 1418 NIEUWE NEDERLANDSCHE Vereenigde Nederlanden, in 's Gravenbage den 16' November 1792. (JVas géparapheert^) W. F. H. van WASSENAAR, Vt. Ter Ordonnantie van dezelve, (Was geteekend ' n'-rl'-i 33 5|ü™diJf'*J.i 9tr oav tói»o£l/0ojg»5n ■ tv* H. F AG EL. . Zynde op het fpatium gedrukt het Cachet van Hun Hoog Mogende op een rooden Ouwel, overdekt met een Papiere Ruite. ," '• .. .' 1 i^oof'öïljflUd '.''iif. JlSUdwpJR Den 16 November gaf de Gezant van den Groot-Brittannifchen Koning aan de Algeméene Staaten der Vereenigde Nederlanden deze verklaaring óver: «uboaaom s!öüfl ncrti ncv noirloot »b ict>v avrsl» •^a'ftrMif w 'ria ov^ osruurf sbüüs1 jiiiliiaW apvSn T~\e Ondergeteeken Je Extraordinaris Ambasfadeur ■L/ en Minifter Plenipotentiaris vaa Zyne Brittannilche Majefteit voldoet aan de orders, welken hy ontfangen heeft van den Koning', met aan Hun Hoog Mogenden , de Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, te berigten, dat Zyne Majefteit, ziende het tooneel des Oorlogs derraaten genaderd aan de grenzen van de Republiek, door de gebeurtenisfen, die kortling hebben plaats gehad, en gevoelende de ongerustheid, die natuurlyk uit een dergelyken toeftand moet geboren worden, meent verfchuldigd te zyn aan de banden, die 'er tusfehen hem en de Republiek beftaan, om by  1 AAR BOEKEK-» Novt>»,cr, 1792. . i-4r£ by deze gelegenheid, aan Bun Hoog Mogenden, te vernieuwen'de verzekel-Tne; v';m 'zyne öofclienj'baare vriendfchap en zyn befluit, om, ten allen ( tyde, met de naauw gezetfle getrouwheid. ter uitvoer te brengen, allé dè verfcbiljehde bepaalingèn l van het Alliantie- Tractaat zo gelukkig, in 1788,1 tusfchen Zyne Majefleic en Hunne Hoog Mogenden gefloteh. \ Zyne Majefleit, deze verklaaring aan Üw Hoog Mogenden doende, is zeer ver af van, omtrend eenige der Oorlogende Mogendheden , de waarfchynlykheid re veronder [tellen van eene meeningorn het grondgbeied van de Republiek te fcbenden' of zich te mengen in de binnenlaodfche zakken van hanre Regèerin^. De Koning houd zig overtuigd, dat het gedrag 4 het welk Hun Hoog Mogenden, eenfletnmigj met Zyne Majefteit , hebben gehouden, en de egards !.waarop, de. firuacie dss'Konings en der Republiek .hun bpyke rechten gec-fc, genoeg zyö om .allen-grond van verdenking'te verwyderen. Dienvolgens is de Koning in het vol vertrouwen* dat de geeeurtenjsfe-n van den Oorlog geene.omstandigheid van buiten kunnen aanbrengen, diefchadelyk voor de rechten van Hun Hoog Mogenden en Zyne Majefleit zoude kunnen zyn , en vermaand hen ten fterkflen, van, met eene aanhoudende opietrenheü en ftandvastigheid, alle pogingen te beteugelen, die zouden mogen ondernomen worden om de binnenlandfche rust van die Provinciën té Rooien: Zyne Majefleit is, met aan den Oadergeteekenden te bevielen,.deze kennisgeving aan ;3unne'Hoog Mogenden re doen, inde vaste verwering, dat niet--- kragtdadigcr zoude kunnen mede? werken tot het gduk en de ópdetiin^e belangen dtf beide laM-n, dan het vcortdiiuren ven die naauwe vereenigiog, Wëfke tüsfchen hen vastgesteld ïsi tot handhaving van Ktfatiè eigene rechten en veilig* Ddddd beid* r'F.KHAJE. an dcii ïr.g, ieznnt\  IA20 NIEUWE NEDERLANDSCIIE 'sGrA- heid, zó wel als tot bevestiging van het welzyn v- NtiA- en de rust van Europa in het algemeen. Gedaan in 'sHage, den 16 November 1792. fli-foV'iaav ijsff#i'.w?fóV :'»irf 'iw'. \s- «rite**- brarf * (JFas geteekend,) AÜCKLANT. n9^1^j^b/l^^'gor^-^a<;jj «iW. . •nto'öbbwpi xtsf){Mid'-«.iKs. 3Ön ilvfodesbuun- «iji* Hun Hoog Mogende antwoorden hier op aldus: ,;d3?n~TSEisfl3tj txtytnz. au .pbnia rmiEstod 3ib j%. j *w^5 éb'tteiikjw 'VtöpÖivóVT aib.-janr ftbagi jjot Hunne Hoog Mogenden zyn ten uicetfte gevoelig geweest, wegens de herhaalde verzekering , welke Zyne Britfche Majefteit aan dezelven gedaan heeft, van zyne ónfchendbaare vriendfchap voor deze Republiek , en van zyn befluit, om, ten allen tyde, met de naauwgezetfte getrouwheid, ter uitvoer te brengen, al de verfchillende bepaalingen van het Alliantie -Tractaat, zo gelukkig, in 1788 , msfchen Zyne..Majefteit, en Hun Hoog Mogenden gefloten. Dë Staaten Generaal hebben nooit getwyffeld aan deze edelmoedige gevoelens van Zyne Britfche Majefteit, maar dë verklaaring, welke Zyne Majefteit 'er in het tegenwoordig oögenblik wel van wil doen, heeft niet anders dail ten hoogften aangenaam aan Hunne Hoog Mogenden kunnen wezen, en heeft hun de levendïgfte erkentenis en een volkomen verkleefdheid aan Zyne Britfche Majefleit ingeboezemd. Voor het overige zyn de Staaten Generaal het volmaakt eens 1 bbo''l " met  JAARBOEKENj , 1792. Ï421 met Zyne Majedeit, dat 'ei- geene waa.rfchynlykheidis, dat een v»n de Oorlogende Ai ogendheden eenig vyandelyk voornemen tegen de Républiek ssou hebben. In de daad, Hunne Hoog Mogenden zyn met den Koning pvertqigd,, dat, het gedrag, welk zy gehouden hebben, en de flipte onzydighejd, 'welke zy tot hier toe met zo veel zorg, eenflemmig, met Zyne Majefteit hebben in acht, genomen, gelyk ook dé egards , waarop de lltua^ tie des Konings en der Republiek hun billyke rechten geeft,allen grond van vrees en verdenking moeten verwydefcn; Wat de binnenlandfche rust betreft, Hunne Hoog Mogenden bevroeden zeer wel, hoe noodzakelyk het zy, hnnnen inwooneren het onwaardeerbaar genot daar van te blyven verzekeren, en zy verzuimen ook niets tot bereiking van dit heilzaam einde. De Staaten Generaal hebben ook reeds met die Provinciën, welken de Unie uitmaaken, de nodige maatregelen genomen en nemea ze fteeds nog, óm te beletten , dat deze rust in de tegenwoordige omftandigheid geftoórd' worden.' Zy hebben het gehöegen, ZyDè Majefteit te kunnen verzekeren , dat Hunne pogingen tot hier toe mee een gelukkigen uitfiag zyn gekroond geweest, eö zy durven zich vleycn, dat deze pogingen, door den Goddelyken Zegen, in het vervolg, niet vrugteloos zullen zyn. ...Eindelyk maaken Hunne Hoog Mogcrideh geehd bedenking, om' te verklaaren, dat zy met Zyne Ëritïthe Majefteit vatt oordeel zyn , dat niets kragtdadigef, fót het wederzydsch geluk efl belang der beiden Natiën, kan toebrengen, dan de duurzaamheid van deze naauwe verecniging , die tusfeben dezelven gevestigd is, en dat Hunne Hoog Mo» genden van hunnen kant geene gelegenheid zullett verzuimen, om dezelve meer en meer te verfterkcn,.tot handhaving der wederzydfche rechten en belangen der beiden - Snatert , en tot bevestiging Ddddd a van 's GW VENHA-* GE. Êniv>. Van ds Staaten fan Eti. 'andi  'sGravenhA CE. 1412 NIEUWE NEDERLANDSCHE van het geluk en de rust van Europa in het algemeen. Gegeeven in 'sHage, den 16 November 1792. '^ÜlVrol^Bvqó (fdOOOt ^/9bföri2f.; sb thp f tiiób' (ö^/x geteekend,) Wr. H. van WASSENAER. * $§o°d.'33'fj-V'.kg ösbi^w Mi^f*'rW!'«'ri'9t' (Lager fiond,) H. F A G E L. iiiT tb 30 /ItiSjidui .'«lisEr*"'!'/'"*ofif'3'n£jtr<-1 In 't midden dezer maand zyn 'er twee gewaapende Franfche vaartuigen , of kannonneerbooten , van Oftende voor Vlisfingen aangekomen , het oogmerk hebbende om de Schelde op te varen, om dus het Kasteel van Antwerpen te kunnen befchieten: dan aan den Franfchen Bevelhebber voorgedragen zynde, dat zulks uit hoofde van de ïraclaaten, niet mogt gefchieden, hebben die fchepen zich agter het wagtfchip gelegd, om af te wagten het antwoord op het verzoek door hun deswegens gedaan, en 't welk uit 'sHage verwant- wierdt, Inmiddels heeft de 'Graat "Van Stabrem* ierg, Gezant van Zy.ns i^zerlyltt-ga. Apóftolifche Majefteit, aan de Heeren Staatea Generaal der Verëenvgdè Nederlanden, de volgende Memorie 8VftHttld^öt^«(>l »2 0 nslbft sj iisw w nóg ' HOOG MOGENDE HEEREN fcUató De Ondergeteekende Envóyé extraordinaris en -Minifter Plenipoteauaris van Zyne Majefteit den  JAARBOEKEN, November, 1702. 1423 den Keizer en Koning, kan U Hoog Mogenden niet ontveinzen, de buitengemeene verwondering, welke hy gevoeld heeft, toen hy vernam, dat de Franfchen hadden durven wagen » flappen te doen, om de Schelde te kunnen opvaaren, en dus in het land, tot aan de Citadel van Antwerpen toe, door te dringen. De Ondergeteekende meent niet nodig te hebben , hier uit te weiden over het hooge gewigc, dat hy daar in moet ftellen, dat het U Hoog Mogenden behage, de allerfpoedigfte en kragtdadigfte maatregelen te nemen, om zich aan te kanten tegen eene zo blykbaare inbreuk op de Tractaten, 't welk openlyk zoude ftryden met het fysthema van Neutraliteit, door U Hoog Mogenden aangenomen, en zo naauwkeurig door de Obftenrykfche Bevelhebbers gerefpeéteerd. Hy meent, ter dezer gelegenheid, Hoog Mogende Heeren! te moeten doen opmerken, hoe hoognodig het is, dat Uwe hooge wysheid en Uwe ftandvastige waakzaamheid , in derzelver begin, dergelyke pogingen te keer gaan, welken gelykelyk, even zo aanrandende zyn op de welgegronde rechten van Zyne Majefteit den Keizer en Koning, als op de rust van Uwe Republiek. Gedaan in 'sHage den 2j November 1792. ', (JP™ geteekend ^ LOUIS Graap van STAHREMBERG. -;^iEEl<5'.Vi'J">93bI..30-ma t5i3ii3jfit/i -Si 't Is niet zo veele jaaren geleden , dat Keizer Josephus het voornemen hadt, en begon te werk te ftellen , om de Rivier de Schelde te openen, (zie Nieuwe Wederl. Jaarb. 17B5, bl. 156—«69. 376. 386—388. 404. 569. en 570.) tegen die zelfde overeenkomften en verbonden aan, op weike de Ddddd 3 ge- 'sGra- venhaoE. Vertoog van den OoflenrykjehenGezant,  's GrA- VENHA' GE, 1424 NIEUWE NEDERLANDSCHS gemelde Ge^anf, Graaf Van Stahrembcrg, van wege die zelfde Ooftenrykfchen regeering, nu het gefloten houden der' Schelde vordert. Evenwel geeft dit geen gronden van recht aan de Franfchen, om die opening der Schelde nu. te eisfchen. De Raad van Staaten heeft op verzoek der Ingelanden, in de Polder van Kanisvliet een draaybrug doen leggen, en daar- ' omtrend op den 20 dezer maand deze Waarfchouwing beraamd en verzonden: f ■ 'A'f.^ iKi'.tl4l3VJjiuaaiS;'/'.O'^s ri3ilijs4t,ö3!; A lzo op verzoek der Gelandens in de Polder van •rv Canisvliet een Draaybrug.is gelegd, om in dezelve Polder te komen, en dat ook geduurende een gedeelte van her jaar nog meerdere losfe Bruggen tot communicatie aldaar zullen moeten gelegd •worden, en dat deze Bruggen alleen dienen voor dezelve Gelandens om hunne Landen te konnen gebruiken en cultiveeren, terwyl, wanneer dezelve tot eene gemeene paslage zouden verftrekken, daar door veel aanleiding tot het fraudeeren van 's Lands Rechten en Middelen, zoude worden ge» egevBpi-' ^ •-'• -.AV\«-B3JJBMÏ3»Bïtf, - ;•• <&■.. Zo is het, dat de Raad van Staate der Vereenigde Nederlanden, by dezen allen en een eigelyk wte.by ook zoude mogen zyn, met uitzondering alleen van de Eigènaars of gebruikers der Landen in de Polder van Canisvliet, en die geene, welke door dezelve tot de Culture dier Landen gebruikt worden, intèrdiceert om uit den Au» ftrifchen Polder, en het'Land van Axel of elders na Vlaanderen, en vile verfa over,de. voorfchreeve Bruggen te pasfeeren', her zy te Voet, te Paard, het zy met eenig Rytuig of in eenigcr maniere hoegenaamd, op,poene van telken reize te zuflèn vcrbütüen eene boete van vyf en twintig  JAARBOEKEN, November, 1792. 1425 tig guldens, te verdeden een derde voor den Of ficier die de Calange doet, een derde voor der Pagter, en een derde voor den Aanbrenger. Dat ook geenerhande Goederen , Waaren oi Koopmanfchappen hoegenaamd, except de Produc ten der Landen, en zodanige Goederen, welke tot de Culture vm dezelve Landen nodig zyn, over of langs de gemelde Bruggen zullen mogen worden vervoerd, op pcene dat behalven de hier boven gefielde boete van vyf en twintig guldens, welke de Perfoon of Perfoonen, die daar by prefent zyn, zullen verbeuren, alle dezelve Goederen, mitsgaders de Paarden, Wagens, Karren, of Vaartuigen, waar mede dezelve getransporteerd worden, zulien zyn verbeurd verklaard, en boven dien tegens die geene, welke zig aan dat verboden Transport fchuldig maaken, als Fraudateurs, naar den inhoud van het generaal Placaat en de generaale en particuliere Ordonnantiën, geprocedeerd zal worden. En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere , zal deze behoorlyk, en in het byzonder by de Bruggen in den Polder van Canisvliet, als mede aan het einde der Wegen op dezelve uitkomende werden geaffigeerd. Gedaan in 'sGravenhageden 20 November 1792. (Was geparapheert,) S. P. COLLOT D'ESCURY, Vt. (Onder ftond,} J*t* gj:^'1* Ter Oordonnantie van de Raad van Staate, (Was geteekend,) ^ jï. H. MOLLERUS. Ddddd 4 Wy ■'s GrA- VENHAGE. Waar- fchotiw. van den Raad yan Staate,  14*6 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- VF.NHABE, i Wy hebben te voren van het gunftig befluit van den Souverein, ten voordeele van de Predikanten in deze Provincie, verüag gedaan. Zie te voren bl, 66$ en volg. Tot gefchikter uitvoeringen dat befltnt, is by de Heeren Gecommitteerde Raaaen van de Straten van Holland en West ■ Friesland op dei- 26 dezer maand nog dit nadere' vastgeiteid: EXTRACT uit het REGISTER 4fit RiiSOLUTiEN,v^ dc Edele Moiier<4é heeren GECOMMITTEERDE RAADHN van de S TA ATEN fm HOLLAND cn WEST-FRIESLAND, genomen op Den 26 November 1792, 4 .„itxrfl ?1e nsSEimi ^0 ..ustmam^:^ Ts na voorgaande deliberatie, ter executie van Hun Edele Groot Mogende Refolutie vau den 15 Juny 'aststlceden , relatif tot de'vermeerdering der Traclementen van de Predikanten, het Kindergeld, Schoolgeld, Acadomiegcld , cn verdere Douceuren, goedgevonden en verflaan, met relatie tot de vermeerdering der Tractementen te verklaaren, dat onder de benaaming van kleine Steden dezer Provincie, zullen worden gecomprehendeerd, de navolgende, welke ter Sceretary van Hun Edele Groot Mogende, als zodanig zyn bekend, met «amen, deKlunderi, Geertruy.icnberg, Zeever.her gen , Be-verwyk , Vlaaraingeti , Woerden, Naarden , Muyden, fpeesp, (Judcti ... j.&VW/W Verklaare ik Ondergeteekende, dat ik op den 15 Juny 1792, zo aan Tractement, vaste Emolumenten, of Byflagen als Predikant te geen f jaarlyks inkomtti heboe gehad, bereid zynde de deugdelykheid dezer ten allen tyde met folemneelen Eede te Herken, En dat zodanige Predikanten,die naden 15 Juny 1792 bevestigt zyn, of nog ftaan bevestigt te worden , by derzelver Memorie zullen moeten overleg» gen een voldoend b'ewys, dat derzelver Prsedeces. leuren voorden 1 j Juny 1792, minder als f aan Tractemect, vaste Emolumenten, of Byflagen hadden, genooten. Wordende de Commifen van de Finantie by dezen wel expresfelyk gelast, om vap-alle de voorfz,. Plaatfen, een Lyst te formeeren, en voor geen' andere Predikanten, een Ordonnantie ter voorfz. fomma van/ jo:0:0 op te maaken, of te depecheeren. Dddddj Ia sGra.- 'enha- %tf, ter uivoer Ier Ref. 'oorPreHkanlcu  'sGra- venha* ce. 1 Ref. ter uitvoer (fe'r Ref. v torPredikanten ' enz. i I I 1 1 ] I j t t ( < Qüï- t4«8 NIEUWE NEDERLANDSCHE En worden wyders den Ontfanger - Generaal te Delft, en den Ontfanger in den Briefte gequalifï:eert , om conform de intentie van Hun Edele Groot Mogende, de voornoemde Byflag voor het vervolg jaarlyks te betaalen, de laatfte over het Quartier van Voorne en Putten, en de eerfte, over iet verder Zuiderquartier dezer Provincie, en zulks illes op de navolgende Quitantien, waar mede /oor de Byflag vanf50:0:o voor den jaare 1793» ;en aanvang zal moeten worden gemaakt. QUITANTIE voor zodanige PREDIKANTEN , die hun Traclement geheel of'gedeeltelyk by den ONTFANGER - GENERAAL te DELFT, of by den ONT» FANGER in den BRIELLE ont- rintfangen by my Ondergeteekende, uit handen *J van Mr. Jacob van Vreedenburch, Ontfaajer Generaal van Hun Edele Groot Mogende Ker:elyke Goederen en Inkomften te Delft, een bmma , 1 q30-931, over baanden, van myn Traclement als Predikant ot verfcheenen den \o. 179 verklaarende , zo aan Traclement, -aste Emolumenten» of Byflagen, als Predikant 'oornoemt geen ƒ inkomen e hebben, bereid zynde de deugdelykheid dezes, sn allen tyde met folemneelen Eede te fterken, en eclareere mitsdien, uit kragte van Hun Edele ïroot Mogende Refolutie van 15 Juny 1792 nog ntfangen hebben, de fomrna van ƒ50: o: o, Aftum den 179  JAARBOEKEN, November, 1702. 1419 QUITANTIE voor zodaniqeXREDIKANTRN, dewelke ''nog geheel, nog gedeeltelyk hun Trahornen t, by den ONTFANGER GENERAAL te DELFT, of-by den ONTFANGER in den BRIELLE ontfangen* \7erklaare ik Ondergeteekende, zo a:an:Tractev ment, vaste Emolumenten, of Byflagen, als Predikant tot geen f Inkomen te hebben, bereid zynde, de deugdelykheid dezes, ten allen tyde, met folemneele Eederi te fterken, en declareere mitsdien, uit handen vap Mr. Jacob van Vrcedenimrch, Ontfanger-Generaal van Hun Edele Groot Mogende Kerkclyke Goederen en Iokomften te Delft, ontfangen te hebben, de femma van ƒ50:0:0, conform Hun Edele Groot Mogende Refolutie van ij Juny 1792. Acfurn n.?8?J^ "den 179 .nou • .3il.nl ai •. apyrhoaul * tib" _tetapa^ü'-'pj( En zal in geval van overlyden of Beroep na elders , de voornoemde f 50: o; o betaald worden, na rato, en op dezelve wyze, als ten aanzien van betaaling van het Tractement thans plaats heeft; terwyl ook de betaaling van de voorfz fy 0:0:0 altoos zal moeten plaats hebben, na expiratie van het jaar?"90 r ' ««rcooa Zullende verders de meergemelde Ontfangers gehouden zyn, om wanneer, aan Hun Edele (jirooE Mogende eenige Recjuesten in het vervolg, wordeu geprsefenteert om bet Emeritaat Salv. tiom'rï & Emolumentisj.fi mogen genieten, en zodanige Requesten doofde Gecommitteerde Raaden, in hunne handen wonden gefteld, om Berigt en Advis, als dan in derzelver Berigt altoos pracife op te geeven •sGra- venha-" ge. Ref. ter uitvoer der Ref. voorPre- dikantcti enz. h  •sGra* g*e. Ref. ter uitvoer der Ref voorPrè- dikanten iriZê 1430 NIEUWE NEDERLANDSCHE ven het ordinaire Traclement, de bovengemelds ( jo: o. o daar onder niet gereekend. J. - H Dat wyders ten aanzien van het Kindergeld, ter executie van Hun Edele Groot Mogende Refolutie, zal worden vastgefteld, gelyk vastgefteld word by dezen, dat het zelve mede zal worden betaald door den Ontfanger-Generaal van Hun Edele Groot Mogende Kerkelyke Goederen, en Inkomften, en dc' Ontfanger van het Geestelyke Comptoir in den briel, de laatfte over het Quartier van Voorne en Putten, en de eerfte over het verder Zuidcrquar:ier dezer Provincie, en worden de voornoemde Ontfangers geauthorifeerd en gelast, om geene betaaling van het voornoemde Kindergeld te doen, voor en al eer aan hun een Extract uit het Doopboek , voor de in leéVen zynde Kind of Kinderen worde bezorgd, welk Extract uit het Doopregister onder de voornoemde Ontfangers zal moeten blyven berusten, terwyl de voornoemde Predikanten niet gehouden zullen zyn, om naderhand, een nieuw Extract uit het Doopregister te geeven, dan alleen voor zodanige Kinderen, dewelke in het vervolg zullen gebooren worden, en zal de Quitantie tot het ontfangen van bet Kindergeld, en^de daar onderftaande Atteftatie de vita, geteekend door twee Leden van de Kerkenraad, zyn ingerigt als volgt. -13301 flïiv-orj ,51ejh3d bisrw.'Mosisbni)!, jgh"' idbt;' QUITANTIE tot het antfangen yan het KINDERGELD, in de vier onderfcheidene gevallen. Jk Ondergeteekende Predikant te Ik Ondergeteekende, Weduwe vaa' 9° in leeven Predikant te Ife  JAARBOEKEN, November, 1752. J431 Ik of wy Ondergeteekende, Voogd of Voogden, van de nagelaatenen Kind of Kinderen. 1 Ik Ondergeteekende, door Hun Ed. Gr. Mog. verklaarde Emeritus Predikant te Salv. 'Honore & Stipendia, Bekenne ontfangen te hebben, uit handen van Mr. Jacob van Vrcedenburch, Ontfanger-Generaal van Hun Edele Groot Mog. Kerkelyke Goederen en Inkomften te Delft, de fomma van ƒ voor Kindergeld, en zulks uit kragte van Hun Edele Groot Mogende Refolutie, van 15.Juny 179a, waar by het voornoemde Kindergeld voor ieder is geaccordeerd tot ƒ 30 0:0, tot derzelver meerderjaarigheid öf eerder gevestigde Staat. Actum den . '.übe-il W7"y Ondergeteekenden verklaaren, zeer wel te w ken Kind, of Kinderen, yaó/jen ïfósb^'X^fiaff n'^fl. en dat dezelven nog in leevende Lyve, te woonagtig is of zyn. En worden de gemelde Ontfangers wyders geJast , om in geval tot dus ver, aan den een'of ander het Kindergeld wierd betaald, boven meerderjaarigbeid , o? eerder gevestigde Staat, daat mede te fuperfedeeren, en het zelve aan de zodanigen niet .meer te betaalen.' Dat voorts het Schoolgeld, Acidemiegeld, en verdere Douceuren by voorfz. Refolutie vastgc fteld, voor het Zuiderquartier zullen worden be( taald , ten Comptoire vaii de Kerkelyke Goedeiren , op Ordonnantie van Gecommitteerde Raaden, en worden de Commilèn van de Finantie by deze geauthorifeerd, ten aanzien van hec opmaaken der Ordonnantiën, zig te reguleerën, zo als , tot 's Gm-. w VENHft- , OE. Ref. ter uitvoer der Ref. voor Predikantenenz,'  1432 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'sGra- venhage." Ref. ter uitvoer . der Ref. yoorPrsdikcuitenenz. «o iar ■ 3 ui : M bb] .• rij Jarl tm »'")' * lui no« ion j I z \ z 1 tot heden toe is gefchied, met opzigt tot het Schoolgeld en Academiegeld , na Hun Edele Giooê Mogende Refolutie van 23 April 1762, zonder egter zig verder te bepaalen, alleen tot twee Zoonen, maar tot alle Z ionen van Predikanten, die het School- en Academiegeld kunnen genieten, tot T 30:0:0 'sjaars voor tien jaaren, voor zo veel het Schoolgeld aangaat, en dat ten aanzien van het Academiegeld', waar omtrent by t^un Edele Groot Mogende bovengemelde Refolutie van 23 April 1762, aileen was gevorderd een Declaratoir van den Secretaris van den Senaat, mede gecertificeerd door de Profesfor , onder dewelke de Zoonen der Predikanten Studeeren , vermits de veranderingen daar omtrend, conform Hun Edele Groot Mogende Refolutie van den 15 Juny jongsteeden plaats hebbende, geene Ordonnantie zuilen worden opgemaakt, voor dat aan de Commifen /an de Finantie zal zyn geëxhibeert, ten aanzien /an zodanige Zoonen van Predikanten . die op 'sLands Univerllteit Studeeren, een Declaratoir /an de Secretaris van de Senaat, dat dezelve zyti v.dcr.Maten van de Univerllteit, als mede van.do -"i-ofesfoorén onder welke zy Studeeren, dat'het' hans is het eerfle, tweede, derde, vierde, vyfie of zesde jaar, dat zy onder denzelven gtu« teeren ten einde'dien conform, de Ordonnantie ?an ƒ60:0:0, en van f'150:0:0. ten aanzien zxx die ia de Theologie Studeeren, op te ma?.ken, n 'te depecheeren; zullende verder ten a-inzien an zodanige Jongelingen, die voor een of twee laren , ter bevordering van hunDe Studie in de ,'heologie, andere Adademien biunen deze Repuliek bezoeken, worden geobferveerd, dat dezele, om de toegezegde ƒ 150:0:0 te ontfangen, uilen moeten gemunieerd zyn met een Declaratoir an den Secretaris van dezelve Academie, dat deel ve Ledemaaten daar van zyn, teffens met een Jeclaratoir van een der Profesfooren in de Theolo- gia  JAARBOEKEN, November, 1792. 1433 gie aldaar, dat het is het eerde, of tweede jaar, dat zy aldaar in de Heilige Theologie, hadden gefrudeert. Dat al verder voor zodanige Jongelingen, die geduurende den tyd van zes jaaren, als boven in de Heilige Theologie geftudeerd hebben, en tot Proponenten zyn aangenoomen, door de Commifen van de Finantie, zo dra dezelve met een Atteftatie van de Clasfis zullen zyn voorzien, zal wor den opgemaakt een Ordonnantie van/' 150 o-o. gelyk ook nog een Ordonnantie van/ 150:0:0' wanneeer zy namelyk als Proponenten binnen deze Provincie beroepen en bevestigd zyn; zullende hei zelve ook plaats hebben, ten aanzien van zodanigi Proponenten, die op andere Academiën geftudcen hebbende, op een der Dorpen, in deze Provincit beroepen en bevestigd zyn. En zal Extract van deze Refolutie, by Misfï ve gezonden worden aan de Heeren Gecommit teerde Raaden in het Noorderquartier, met'ver zoek óm mutatis mutandis een gelyke Refo'utie it den haare te neemen, zo als ook aan de Provin ciaale Reekenkamer j gelyk mede Extract, zal wor den. gegeeven aan den Ontfanger-Generaal vat Hun Edele Groot Mogende Kerkelyke Goederen en Inkomften te Delft, den Ontfanger van he Geestelyk Comptoir in den Briel, en de Commi fen van de Finantie, om te ftrekken tot derzei ver narigt, en om zig daar na re reguleeren; zul lende verders deze Refolutie worden gedrukt, ci een genoegzaam aantal Exemplaaren worden te hand gefteld, aan de deputaii Synodi, ten eind daar van de nodige diftributie te doen. (Onder ftondf) Accordeert met het voorfz. Register. (Was geteekend,) G. B. EMANTS Am 'sGra- venhaGE. Ref. ter uitvoer r der Ref. | ■voor P-redikcinttnenz. i 1 § 1 r  1434 NIEUWE NEDERLANDSCHË AMSTEL*DAM. A M S ï E L D A M. Beftierderen van den Levantfchen Handel en Zeevaartin de.Middelandiche Zee,hebben ten dienfte 'van den Koophandtl bekend gemaakt: „ dat volgens bericht van den Commisfaris van dezen Staat te Marfeille, de iVlunicipaliteit dier Stnd, om in de groo. té behoeftehs voor het Leger, en hét aanzienelyk getal troupen in dat zuidtiyR gedeelte van Frankryk gecamónneerd , als mede voor die van hunne Inwooners zelve te kunnen voorzien, nodig geqordeeldhadt, a'a i alle Bakkers het leveren van brood of befchuit aan de vreemde ichepeu te verbieden, waar door reeds twee onzer Nauunaale bodems , vaa geene genuegzaatne voorraad voorzien , een der havens van Italië, langs den weg hunner deftinatie , zouden moeten aandoen; hebbende gemelde Commisfaris dadelyk hier van kennis gegeeven aan alle de Nederlandfche, in de Spaan-, fche eu Ituliaanfche havens , ten einde de Nationaale fchepen, naar dat gedeelte van Frankryk ftevenende, te verwittigen, van zig niet alleen met de nodige voorraad van Befchuit,maar ook met alle verderefcheepsmondkost te voorzien." Ook is van wege de Nederlandfche Oost-' Indifche Maatfchappy bekend gemaakt,dat deti  JAAR.BOEKEN, November, 1792. 1435 den eerften December aanftaanrie, voor de Kamer van de Oost-Indifche Compagnie, te Amfteldam , in Texel gereed zal zyn, Om van daar, weêr en wind dienende, naar de Kaap de Goede Hoop , en vervolgens Daar Indien te vertrekken, Compagnies Paketboot, genaamd de Expeditie. Een iegelyk welke .daar mede Brieven of Palierten derwaards wil verzenden, kan dezelve bezorgen aan de Kaïneren van gemelde Com pagnie , en die woonagtig zyn in Steden . daar geen Kamer van de Óóst - Indifche Compagnie is, kunnen dezelve fluiten in een Couvert, en als dan addres-feeren en af zendtn (doch franco . aan een det Karaeren van gemelde .Compagnie, mids die Brieven of .Pakketten niet later ontvangen worden, dan by de Kamer Amfteldam, tot den 28 November incluis; by de Kameren Delft, Rotterdam, Hoofn en Enkhuizen tot den ■26 November, en by de Kamer van Zeeland, te Middelburg, tot den .20 November incluis; naardien de Kisten of Paketten met Brieven voor gemelde Paketboot, op die refpective datums by geroeide Kameren zullen gefloocen vvoruen." Van de Zweedfche Tbee-Verkoop , Zo te Koppenhagen als te Gothenburg in de afgelopene maanden September en October gehouden, kan zo wel liet verkogte, als'op gehoudene,worden opgemaakt uit tlezeaauteakening: Éeeee ZWEEJ> AMSTEL-*DAM.  Am- steldam. 11568 Quart Kisten Congo 3335 8233 244 Pecco 144 100 274 Hyfant 198 76 750hecle Kisten ïhccBoey 65S 92 12.836 Kisten Verkogt 4335 8501 Opgehouden 8501 st 12836 THEE - VERKOOPING te KOPPENHAGEN, in September 1792. Door de Compagnie verkogt.. opgeh. 9435 Quart Kisten Congo & Kampoy 1545 7893 67a—»—— ZiouZioung 116 556 394 Songlo 79 315 150 ■ Tunkay 10 140 120— Hyfant chin 3*5 84 4oa Hyfant j 15 377 11263 Quart Kisten 9362 Verkogt 1901 Opgehouden 9362 11263 Van wege de Franfche Regeering is het nt- 1430* NIEUWE NEDERLANDSC HE ZVVEEDSCHE THEE-VERKOOPING in October 179* te GOTHEMBURG. Door de Compagnie verkogt. opgeh.  JAARBOEKEN, November, 1792. 1437 navolgende berigt in het Franfche dagblad dezer Sraid geplaatst: „ Het publiek wordt berigt, dat den Heer Jullien, door het Franfche Gouvernement belast, om in deze Stad te regiftreeren en vifeeren de publieks Franfche Effecten aan den Houder, alhier is gearriveerd, en zyn Comptoir zal houden by den Nationalen Commisfaris van de Marine en Commercie van Frankryk , alle dagen van de week, van 10 uuren des morgens, tot des middags ten 1 uur. Het publiek wordt tevens herinnerd, dat, volgens de wet van den 27 Augustus en die van den 17 September van die jaar 1792, de Houders van de voornoemde; Effecten niet meer dan drie maanden voor gemelde regiltreering en vifa is toegeftaan , en dat dienvolgens hec Comptoir daar toe zal open zyn van Maandag den ia November 1792 tot den i2February .•'93." „ De Eigenaars van gemelde Effecten aan den Houder, wordt daarenboven kennis gegeeven, dat het noodzakelyk is. voor de naauwkeurige en fchielyke regiftreering en vifa van hunne hffecten, met zich te brengen een duidelyk gefchreven opgaat' van derzelver doop-en familienamen, handteering en de plaats, van hunne woenimT in deze Stad, ef in andere Plaatfen , Steden en Dorpen " Onderwyl vondt dit eenigen tegenftand, en verfcheidene belanghebbende maakten het navolgende bekend: E e e e e ci j, Ver» AM' STKLDAM.  1438 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- st eldam. „ Verfcheiden eigenaars van publieke Franfche Effecten aan den Houder, groote moeilykheden vindende in de plaatslyke uitvoering der wetten, betrekkelyk het vifa en regiftreeren der gemelde Effecten, hebben voorgenomen deswegens vertogen te doen aan den Minister der publieke contributie:! van de Franfche Republiek, en midlerwyl is de opening van het Comproir, die tegen den 12 was aangekondigd, tot nader berigt uitgefteld." Het Oorlog, zo na aan de nabuurige Landen en Grenzen onzer Republiek naderende, veroorzaakte geen geringe belemmering aan het geregeld verzenden en ontvangen van brieven, waar aan den Koophandel, byzonder uit hoofde der Wisfelbrieven, zeer veel gelegen is. Eenige Negotianten dan van deze Stad en van Rotterdam, op hunne kosten den Heer George gezonden hebbende, aan de Municipaliteit van Rysfel, om den vryen doortocht voor de Brieven voor geheel Holland te verzoeken , Daagde die Heer zo gelukkig in zyne zending, dat hy met de agt agtergebleeven maaien brieven fpoedig terng kwam voor Rotterdam, Amfteldam, den Haag en andere plaatfen. Ingevolge van de door hem genomenefchikkingen,zyn vervolgens de brieven vari Parys op den gewoonen tyd aangekomen. Dog den Heer George oordeelde het no-  JAARBOEKEN, November, 170?. 1430 nodig, omtrend zyn verrigte, zelve dit na' volgende bekend te maaken: T\e Ondergeteekende uitliet zeer onnauwkeurig verhaal van zyne zending naar Braband en Frankryk, in de Haarlemfche Courant van den 15 November laatstleeden geplaatst, begreepen hebbende, dat het noodzaakelyk was, daaromtrent het publiek te moeten desabufeeren, heeft niet ondieuftig geoordeeld het navolgende te berichten; Dat, wanneer hy,op nieuw,door diverfe Amfterdamfche en Rotterdamfche Kooplieden was aangezogt geworden, om in loco naar de oorzaaken van het achterblyven der Franfche Brieven te informeeren, aan hem door Heeren Commisfarisfen van 'sLands Pusteryen, niet alleen ter bevordering 'van die expeditie, alle mogelyke faciliteit is toegebragt,maar dat hy ook van wegens welgemelden Collegie,met de nodige Inltructien, en Aanfchryvingen aan de refpective Post-Oilicien tot Parys incluis, is voorzien geworden; mitsgaders met de vereischte qualificatie om de Maaien van de Post-Meefters over te neemen en naar Holland te transporteeren. Dat hy dan ook de voorfz. Maaien te Rysfel hebbende vinden leggen, en den doortogt langs Vaknciennes , zo wel als door Vlaanderen vrugtloos hebbende ondernomen , vervolgens met de voorfz. Brieven (welke hy kragtens ieder Qualilicatie had overgenomen.) naar Duinkerken is vertrokken, van waar hy met een afgehuurd Vaartuig naar Ter Veere, en al verder naar Holland is voortgereist; hebbende op de route de daar t'huis hoorende Pacqnetten afgegeven. Zynde het eindelyk zeker, dat de zedert op de gewoone tyd aangekomen Franfche Posten, niet, ingevolge nadere door Eeeee 3 hem Amsteldam.  1440 NIEUWE NEDERLANDSCHB Amstel- dam. hem gemaakte Arrangementen, maar langs de or. dinaire route, naar herwaards zyn gedirigeerd. Aftum Amfterdam deu 21 November 1792. LOUIS GEORGE. De Fondfen op Engeland waren in deze maand doorgaans op deze prys. De Actiën van de Bank 200, Oost-Indifche Compagnie 209$ a Zuidzee Compagnie geen vaste prys, Annuitcs 89H a 4, tlito Nieuwe 90; 3 perCt. gered. Bk. Ann. 89! a 3 perCt. geconf. dito ^o\ï\k\\ 4 perCt. geconf. Bk. Ann. 17H0, ioo4a|; Lange Ann.25\; Wisfel op Amiterd.37—5, Zigt 37—2- Rotterdam 37—5. Omtrend den bloeienden Raaf van NoordAmerika, en den voorfpoed .van deszelfs geldwezen, houden de ganfligfte berigten Reeds aan, gelyk onder anderen blykt uit dit kort verilag: Piiiladelphia , den 29 Augustus. Onze publieke fchuld vermindert fterk. Uit eene ofHcieele opgaaf van den Regiftrateurder Thefaujie van den zo dezer blykt, dat de tegenwoordi. ge Regeering reeds heeft betaald 3X8,474 Dol. lars, van de fchuld, door de voorgaande Regee. fuig gemaakt, en die zedert de oprechting der tegen wobrdige Regeering vervallen was, en 1,455,743 Dolhrs gefundeerde fchuld, door de Koniinisfar.sfen, daar toe benoemd, ingekocht, maakende te zamen eene fom vau 1,884,217 Dollars. Uit  JAARBOEKEN, November, 1702. 1441 Uit dezelve opgaaf blykt, dat het overfchot van verfcheidene fchattingen, waar over nog niet gedisponeerd is, en welk gebruikt wordt, om Fondfen in te koopen , den 31 December 1790, de fom van 1,333,875 Dollars bedroeg, waar van nu nog 397,024 Dollars in handen der Commisfarisfen zyn. De Koophandel is in dit Land in den bloeiendften ftaat. Ook neemt onze Visfchery, die d« grond onzer fcheepvaart is, ongemeen fnel toe. Behalven 't geen Binnenslands verkocht is , heeft de waarde van den Uitvoer van dit Artikel naar Buitenslands in den voorleeden jaare 1,362,353 Dollars bedraagen. Dc Oogflm zyn in dit Jaai zeer overvloedig geweest, en de Pryzen van alk onze Voorbrengfelen zeer naar genoegen onzei landlieden. Wyl Eetwaaren een gewigtig Arti kei van onzen Uitvoer zyn, hebben wy altyd eer goede markt te verwachten. Groote menig» daar van wordt tegenwoordig naar de West-Im difche Eilanden verzonden. In de Engelfche Befittingen is de vraag daar naar zo groot, dat men den Invoer daar van aan boord van vreemde Vaartuigen tot November aanllaande heeft vi\ gelaaten. Daar de uitgeff.rekr.heid van onbebouwde Landen in Noord-Amerika zo groot is, en. hoe zeer de bevolking jaarlyks toeneemt., dezelve egter de bebouwbaare Landen nog in lang niet evenaart, zo is het fpsculeerenc vernuft van zommigen hier te Land daarom trend werkzaam geweest. Veelen, oordeelende, dat aldaar nu noj veele vrugtbaare akkers goed koop te be komen waren, die met de toeneemende be volking in prys moeten ftygen, kogten var Eeeee 4. d< Amstelde m. I  «44* NIEUWE NEDERLANPSCHE AMSTERDAM. de Regeering van Amerika veele acres, dat js,omtrend een halveRhynlandfche mergen, voor eene zeer geringen prys Veelen ook, gelyk het gaat, geen geld vermogen genoeg hebbende, en evenwel door grooten handel in Landeryen, zig rykdommen beloovende, kogten op tyd, gaven en trokken prasmien, waar uit eene verbazende windhandel ontftondt, die op groote fchaadens uitliep. Dit hadt vooral in dit voorjaar plaats, en daar door kwamen ook wederom veele gekogte Landeryen aan de markt. Dewyl 'er daar en boven nng in Amerika zelve zeer veel Land reeds gekogt en neg te bekomen is, viel men op de gedagten "om eene geldligting tc doen, welke op de aangekogte Landen in Amerika zoude gevestigd zyn i en waar van de capitaalen der Deelnemers moeiten toeneemen, naar evenredigheid der meer en meer toeneemende bevolking en van de daar door fteigerende waarde der Landeryen. In Kenfucky, was de prys van een Acre Lands voor weinige jaaren,zes Hollandfche Rui verf!, en in 1788 zes of zeven guldens. Aan de oevers van de rivier de Mohawk, zyn ze in minder jaaren , van 10 Huivers tot 90 ftuivers, en verders op lo a 30 guldens gedegen. Den Heer Pieter Stadnitski, die in deze Stad zeer fterk in de Fondfen doet, beraadde zig met eenige kundige Vrienden, eq na.m met hen het befluit, om opzettelyk eeni-  JAARBOEKEN, November, 1792. ƒ443 eenige Lieden, van welkers kunde en goede trouw hy verzekerd was, naar Amerika te: zenden, ten einde die ongebaande Landen te doorkruisfen , en van hunne bevinding verflag te doen: welk verflag dan ook zeer gunftig was, zo wel nopens derzelver vrugtbaarheid, als hoop op fpoedige bevolking. In 't jaar 1784 , 't eerfte jaar der Vrede, kwamen wel 12000 bewoonere in Kentucki; in 1786 wel 20000, na welke tyd die Provincie eene der oriafhangelyke Staaten geworden is. Volgens optellingen van de Staaten van New-York, waren aldaar in 't jaar 1756 niet meer dan 96765 bewooners, en, niet tegenftaande de vernielingen van eenen agtjaarigen Oorlog, bevondt men in 't jaar 1786' het getal der bewooners op 238897, en na verloop van vyf jaaren , dat is, in 't jaar 1791 op 340120 , terwyl de grootfte bevolking in de Landen omtrend het Meir X)ntario wordt opgemerkt. Volgens bereekeningen van de regeering van Amerika, verdubbeld de bevolking alle twintig jaaren: vooral moet de bevolking tusfchen de Zeekusten en groote Meiren, dat is, van Kanada af tot den Oceaan, fpoedig toeneemen. Voor een groot gedeelte kunnen die Landen ook door de Amerikaanfche boeren en akkerlieden zeiven bebouwd worden , aan welken nu fiegts de middelen ontbreeken, om zig te vestigen, en in ftaat te ftellen, om vrugten van hunnen arbeid te trekken. Eeeee 5 Al- TEL3 AM.  1444 NIEUWE NEDERLANDSCHE Am- steldam. Alle deze en nog meerdere redenen hebben den Heer Pieter Stadnitski bewogen, om eene onderneeming te doen van aankoop van Landeryen in Amerika, en eenige bekende, in de Amerikaanfche zaaken kundige, en het volkomen vertrouwen der Beurfe bezittende Kooplieden, benevens eenen kundigen Advocaat te verzoeken, om als Commisfarisfen , met en benevens zyn Comptoir , als Directeur, deze onderneming te bellieren, ten welken einde hy aan hun een beredeneerd plan en berigt van deze onderneeming ter hand Relde. Dit aldus tot Rand gebragt zynde, hebben de Heeren Commisfarisfen en Directeuren onmiddelyk aangevangen zodanige Landen te koopen , als over 't algemeen toefcheenen het meefte voordeel te beloven. Dog ter volvoering van dit plan en ontwerp was bebouwing der gekogte Landen, dus bevolking, en derhalven waren 'er geldfommen nodig, en daarom is dan nu eene geldligting open gezet, op die wyze ingerigt, om de deelneemers met geen bylagen lastig te vallen: en om zeker te zyn nopens de intresfen, is met de verkoopers bedongen , dat zy eene zekerheid zouden geven, waar uit de intresfen, geduurende de eerfte vyf jaaren, dat is rot den intrest, welke op den eerften February 1798 ingeflooten vervalt, zouden kunnen betaald worden. Den Heer Stadnitski heeft hieromtrend een boekje uitgegeeven onder dezen tytel: Voor-  JAARBOEKEN, November, 1793. 144.J afgaand Bericht wegens eene Negotiatie op Landen in Amerika, door Pjeter Stadnitski, Amft. 1792. Ook is eene uitvoerige kaart van die ftreeken , in welke de aangekogte of te koopen Landen liggen, niet aanwyzing van hunne ligging, van de nabyheid der Zee, of rivieren enz. in 't licht verftheenen. ZEELAND. Middelburg» Omtrend de fchuldigen aan het te regt ftellen van Lodewyk XVI, Koning van Frankryk, als mede omtrend het toelaaten van Vreemdelingen in deze Provincie, is by de Staaten van Zeeland op den 12 November 179a dit befluit genomen: Is goedgevonden en verdaan te verklaareu, zc als verklaard word by dezen, dat binnen deze Provincie geen fchuilplaats zal worden verleene aan die Perfoonen, welke zich in Frankryk aai; de hoogde misdaad tegen de Perfoonen van hunn« Allerchristelykde Majefteiten of Hoogstderzelvei Koninglyke Familie als nog mogten fchuldig ma& ken:dat ten dien eindede refpective Magidraatet der Steden en Plaatfen dezer Provincie ,milsgaden de Rentmeesters bewesten en beoosten de Schel de,en de Officieren derzelver Steden en Plaatfen, by Misüve en Copie dezer Refolutie zullen wor den aangefchreeven en gelast, zich naar dez< Hunner Edele Mogenden intentie diptelyk te ge draagen, en te vigilëeren, dat, zo wanneerhe al Amsterdam. i  MlD- BURG. Ref. m pens Lo dewyk XVI. er.z. 144G NIEUWE NEDERLANDSCHE als nog, tegen hoop en verwachting, moet gebeuren, dat iets tegen het leeven van Hunne Allerchnstelykfte Majefteiten of Hoogstderzelver Koninglyke Familie wierd ondernomen, en de - Autheurs van eene zo enorme misdaad, of de . penen, die 'er de hand aan zouden mogen geleend hebben een fchulplaats mogten zoeken in eenige btad ot Plaats dezer Provincie, alzulke Perfoonen aldaar niet ontvangen, maar in tegendeel uit dezelve onmiddelyk geweerd worden. K11 is by verdere deliberatie goedgevonden en verltaan , de Magiftraaten van de refpeétive ftemmende Steden en Smalfteden dezer Provincie , aan te fchryven, te verzoeken en te gelasten, zoals gelchied by dezen, om op het naauwkeurigst toezicht te neemen en te doen neemen op de handelingen en gedragingen van alle Perfoonen, die luspect zyn van door woorden of daaden aanlei. ding te geeven tot het geene de publyke rust zoude kunnen ftooren, of tot oogmerk hebben om verandering te maaken in de wettige en vastgeftelde Regeeringsform dezer Provincie, zo als vervat is by Hunner Edele Mogenden Refolutie van den 16 October 1786, mitsgaders, om ingevalle het Ingezetenen mogten zyn, die zich daar aan fchuldig maakten, ten opzicht van dezelve te handelen en te doen handelen, conform de AVetten en Plakaaten van den Lande, tegen zodanige misdryven geftatueerd, en fpiciaal het Plakaat van Amnestie van den 13 Augustus 1787 en ingevalle het Vreemdelingen zyn , dezelve daadelyk en buiten forme van Proces de inwooninff of verblyf binnen derzelver Stad of Plaats te ontzeggen, en van die ontzegging of politicque uitzetting, met aanduiding van den Perfoon,dien het raakt, met den eerften kennis te geeven aaii de Magiftraaten der nabuurige ftemmende en Smalfteden binnen deze Provincie. En  JAARBOEKEN, November, 1792. 1447 En zal Copie dezer Refolutie by.Misfive worden gezonden aan de refpective Magiftraaten, als mede aan de Hoofd- en mindere Officieren binnen deze Provincie, eneindelyk aan de Prafident en Raaden mitsgaders aan den Advokaat-Fiskaal en Prokureur- Generaal over Holland, Zeeland en Friesland, om ieder voor zo veel hun aangaat, op de executie derzelve te vigileeren. Accordeert met voorfz. Register. (JVas geteekend,) W. A. de BEVEREN. Betrekkelyk het opvaaren van de Schelde door twee gewapende Vaartuigen, waar vari wy hier te voren onder 's Hage bl. gefproken hebben, namen de Staaten dezer Provincie op den 22 November 179a dit befluit: / "TV Raad-Penfionaris heeft ter Vergadering gecommuniceerd, dat hy heden morgen was, opgewacht door den Franfchen Commandant, genaamd Cattdgates, voerende een van de twee gewapende Chaloupen, thans op de Rheede van Rammekeus liggende, welke aan hem Raad-Penfionaris had overhandigd een Memorie, houdende in fubftantie, dat hy orders had ontvangen van den Franfchen Generaal Dumouriez, om zig naar de Schelde te transporteeren, ten einde het Kasteel van Antwerpen te belpen bemachtigen; met verzoek aan Hun Hoog Mogenden om de nodige ordres te willen geeven aan den Commandant van het Wachtfchip, voor het Fort te Bath geftationeerd, om hem de vrye pasfage te verkenen ; en wy- Mid- dhlbürc.  144-3 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg. Ref. nc pens dt Schelde \ wyders nog by nafchrift houdende, dat hy zich naar het voorlchrecven Fort zoude begeeven, en achter het Wachtfchip ten anker komen, met declaratoir van niet van daar te zullen vertrek- .ken, dan na alvoorens aan den voornoemden Generaal kennis te hebben gegeeven, dat hy zich . aan de mond van de Schelde bevind , maar dat de Tractaaten tusfchen de Keizer en Republiek extcerende, en geguarandeerd zynde door de Mogenheden van Frankryk en Engeland, hem verhinderen verder door te dringen, en dat de beveelen van hem Generaal zoude afwachten, om dezelven uit te voeren. Waar op gedelibereerd en in achtinge genoomen zynde, dat volgens het Tractaat van Munrter van den jaare 1648, de Schelde voor alle Zee-Scheepen gefloten is, en Hun Edele Mogenden geen faculteit hebben, om dezelve te openen ter bereiking van het bovengemeld oogmerk , is derhalven goedgevonden en verftaan, dat dalu* van ten allerfpoedigften Hun Hoog Mogenden, met toezending van Copie der voorfz. Memorie, zullen worden verwittigd, ten einde in deze gewichtige zaak, zo dra doenlyk, immers voor den 25 dezer, zodanige orders te ftellen, als Hoogatdezelven zullen verneemen te behooren: en vervolgens, door den Raad-Peniionaris van eene, ten dien einde by voorraad ontworpen Misfive, aan Hun Hoog Mogenden prxleclure zynde gedaan , is dezelve geapprobeerd en gearresteerd, en achter de Notulen gevoegd , om alzo, zonder refumptie per expresfe Bode, te worden afgezonden. En is, by verdere deliberatie goedgevonden en géref nveerd, dat aan de Heeren Ordinaris Gedeputeerden dezer Provincie ter Generaliteit, by Misfive en Extract dezer, zal woïden gezonden Copien van de voorfz. Memorie van den Franfchen CommandaHt Casiasnics* en van de- Misiive door IHtm Ede-  JAARBOEKEN, November, 1792. 1449 Edele Mogenden deswegeis aan Hun Hoog Mogenden ce depecheeren, en de ge me' 'Je- Heeren Ordinaris Gedeputeerden char benevens aangefchreeven, om met de overige • iondgeuooten , in pari pcisfu te gaan, zo Éls de meeste veiligheid van den Staat, en het welzyn van ue Commercie zal vereisfchen, mede zonder nadere refumptie. Omtrend deze zelfde zaak wierdt by Hooggemelde Staaten nog op den aó November. 1792, uit befluit genomen: Is geleezen een Misfive van de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, ge fchreeven in 's Hage den 24 dezer maand, en houdende in antwoord op Hunner Edele Mogehdeh Misfive van den 22 te vooren, dat Hun Hoog Mogenden begrypen, dat met geen mooglykheid kan worden voldaan aan het verzoek van den Franfchen Commandant Castaguies, om de nodige orders te geeven, ten einde de Schelde te kunnen opvaaren, nadien het tegen alle principes van Neutraliteit, welke Hun Hoog Mogenden in den Oorlog tusfchen het Huis van Oostenryk en Frankryk, hebben geobferveerd , zoude aanloo. pen , dat die pasfagie wierd geaccordeerd aan Vaartuigen, waar van de intentie Word gedecla. reerd te zyn, om het Kasteel van Antwerpen, op eene hostile wyze te attaqueeren: dat derhalven , indien daaromtrent eenige nadere aanvraage van wegen de Franfche Commandant aan Hun Edele Mogenden mogt gefchieden, aan dezelven geen ander antwoord kan worden gegeeven, dar dat de verzochte pasfagie niet kan worden geao cordeerd ; met byvoeginge, dat Hun Hoog Mo genden dan ook in het vertrouwen zyn, dat daai op niet verder zal worden geïnfteerd, veel mi' di Mid- deleurc. Ref. nopens de Schelde.  Middel- ' ; bvrc ''' • >tt#ti Nader L'ef.uit lPc-% -;.f d Schelde. i4J;o NIEUWE NEDERLANDSCHE 4£M h ! * -v'3tl Des,.„dat de Regee'ringeji der onderfcheidene Steden en Plaatfen binnen deze Provincie, alle mooglyke attentie en zorg zullen adhibeeren, om te oordëeleh, welke Vreemdelingen behooren geadmitteerd te worden' of iiiet, daar in te werk gaande met in achtneemjng der nodige voorzichtigheid, en menschlievendheïd; en zullen de geenen , die niet geadmitteerd zyn, daadelyk het Land moeten verlaaten, op pcene van daar uit geleid te" zullen worden 5 terwyl de voornoemde Regeeringeu, .of de geenen',,. welke uit dezelve met liet pöinér. der' admisiïe van Vreemdelingen gequalificeerd zyn, verzpcht worden onderling de nodige correspondétftiVte houden, en, zo veel immers tnooglyk, .op den meest eenpaarigen voet te handelen. 1" Ten tweeden: dat allé'zódanige Vreemdelingen, welke bevonden zullen worden valfche opgave van Naamen, Qualiteiten of nedryven te hebben gedaan, dadelyk cn zonder form van Proces, uit het Land zullen geleid wórden, Ten derden: dat zodanige Vreemdelingen , welke met de Ingezetenen alhier over Ponplecnie"zaaken twist zoeken, ofPartyfchapppn poógen op te wekken en aan te kweeken, voor verhoorders van de publyke Rust zullen gehouden, en tegen dezelven als zodanig naar de Wetten dezer Landen worden geprocedeeid» Ten  JAARBOEKEN-, -November, 14j; Ten vit reien: dat ajle zodamge Vreemdelingen, ^velke zich in hun Land aan eenig bedryf fchuldig gemaak':, het welk dezelve tot voorwerpen der recherches of reclames van zodanig Land kan ftel len, ivnrden ^evvaari'chouwd van zich binnen het Territoir dezer Provincie niet te begeeven, of eenig verblyf te zoeken, aangezien dezelve, offchoon uit onkunde van de omftandigheden, waar in zy zich bevinden, geadmitteerd zyndej echter tegen zodanige recherches of reclames,~ zich binnen deze Provincie niet Veilig mogen oirdeelen. MjJEffli worden de Magiftraaten der Stéden en Plaatfen binnen deze.Provincie, verzogt cn geautnorifeerd, om elk in den hr.a'ren , deze ferièufe intentie van Hun Edele Mogende^ ten fpoedigiten effect te doen förteeren. Én op dat niemand hier van eenige ignorantie zoude kutinefi praïtendeeren, zal dezè alomme' worden gepubliceerd en gcafligeerd, ter plaatfe daar men gevoon is zulks te doen. Aldus gedaan en gêarreüeerd ter Vergadering;, van de Heeren Staaten van Zeeland, in 't Hof aldaar, te Middelburg, den 26 November 1792, Bnihrabno nob-rov/ JttoSMY j^iaMhïlunp^ fra§t«Bqi Te. Ordonnantie van de Hooggemelde 3vagqo arfjïbiv n'ibuw mllus o*hnov3'J gJf-n- ■ lavij^ssnUsbfTf^aïy asiciebos jsh ■■waVv-V. r«rv j Wy hebben hier te voren in de maand September bl. 1327 en volgg. berigt gegeeveh eh cle daar toe betrekkelyke "..ukken medegedeeld , nopens het Comptoir der Geestelyke Goederen over Walcheren Fffff 2 Ü I Middelburg.' Public.. nopens dc Vreemdelingen, S  1454 NIEUWE NEDERLAND3CHE Mio- DELHUKÖ. 1 1 en Noord beveland. Het gevolg «was/iedal den Heer Mr. D. P. e)e Maure de Staaten dezer Provincie nu a< zer maand by Request verzoet, oi re post als Rentmeefter hei field te'-v, : ! Zie hier dat Reqitest'zelve van cezcn WQfSlli^Ke^iBiöuéJaüH too' vs j' etóHe Gu zIê ,9ilfsimmoD arabriE aynfcBDos „nat eeft met den verfchuWigdeh eerbied en ,: . ailmjnderiianigst rfifpactte kennen Mr.JJ u: I P;cter- (k Mtrungt'u-jit, dat, zo doodde weinig geadJiibeerde attentie ,' .ten nydeu-j^ntieMcoaeoife. mmg der adminiftratie van bet Comptoir dc»<3eestelyke Goederen over Walcheren en Noodbevel land, in hec laatst van het gepasfeerde jaafc , van den Commis, door hem 4.-vermits zyne menig vul. dige andere occupatien, tot waarneming van dien gefteld, doch toen ter tyd met 'er woon naar Duinkerken vertrokken, en ook wegens niet genoegzame kundigheid van alles, het zefve reguardeerende, als mede door misrekening, en vooral bet verkeerd licht, waarin hec important kwaad Hot der rekening over de jaaren 1790 en 1791 by hem s befchouwd, by Suppliant ten aanzien van gemelde Adminiftratie is geraakt in zulke onaangename en facheufe omftandigheden , als aan U Edele Mogenden door Gecommitteerde Raaden ten rollen zyn bekend geworde»oacilqqijS yri „bloft Dat hy Suppliant echter ter goeder trouwe verneent U Edele Mogenden te mogen en konnen verzekeren, dat 'er by hem nimmer ■eenige inentie heeft plaats gehad, om- het gemeene Land /oorbedachtelyk te verkorten-, of het rróftejnalee! toe te brengen, ja dat hy jn tegendeel ales (hoe grievend, hoe ftetrisfant, ..of rhoe fladepig en kostbaar zulks voor hem en de zynen ook tioge geweest zyn,) liever heeft willed onderaan, zonder eenen vdec mc ;zyn hais te izetteö, dan  ja ar"boektb"November, 1702. i4jj dan door eenige dasdeh, 't zy van reflectie, ter giverfatie, oppofine of andere, zelfs den minften fchyn te geeven, ais cf 'er diergelyke cogmerker. immer by htm hadden gerendeerd, of nog reiïdeerden» Dat hy Suppliant ook wel bereid is , om des noods, en daar toe gèrequireerd wodende, dit alles, 't zy voor Heeren Gecommitteerde Raa. den, of zodaanige andere Commisfie, als U Ede le Mogenden da i roe mogten goedvinden te be noemen , by monde nader te detaiileeren , dan dat hy evenwel dien onverminderd geoordield heeft te moeteu vast ftellen , dat aiie cwyffekng omtrend eenig verkeerd oogmerk compleetelyk is weggenomen , doordien ' de Suppliant zo dra hy . zich daar toe maar in ltaat heeft kunnen ftelkn, in efivcte alleen uit zyne eigene middelen , de gantfche van hem gevorderde fomma in handen van den.+ieer Ontvanger Generaal dezer Provincie heeft doen overbrengen, fchoon hy voor zich als nog ter goeder trouwe verfeert in de mee ' ning, dat 'er niet zo veel by het gemelde Comptoir in cas heefc moeten zyu, als van hem is ge••'wWftB.tv^i oqti njtaat oh ïavt Vnhföjfcr k Dat, daar nu door de voorfz. betaaling de verwarring, welke in de meergemelde adminiftratie was gekomen, geheel is gecesfeerd, en alles ten dien' opzichte behoorlyk te recht gebragt en herfteld, hy Suppliant vermeend heeft de vryheid te mogen gebruiken , om zich gantsch eerblediglyk aan U Edele Mogenden te addresfeeren. met ootmoedig verzoek , dat Hoogstdezelven deze zyne zaak in het gunftigfte daglicht gelieven te belchouwenyen Heeren Gecommitteerde Raaden dezer Provincie vervolgens te authorifeeren, om de fufpenfie van den Suppliant als du ook op tc lis-'en, en hem wederom in zyne functie te herftcilcn, terwyl hy Suppliant in zo een geval volvaardig en bereid is, om , met overleg en goedkeuring van Fffff 3 Hun Middelburg. Requcst van Mr. Mauremault.  ïvfio- PEL" Requcst van Lslr, Mauregnault. Ï456 NIEUWE NEDERLANDSCHE Hun Edele Mogenden ^^^p^i^t,vervolg omtrend de adminiftratie zodanige order te beraaméh en vast te ftellen , als. genoegzaam en 'volledig zal kunnen zyn tot fecuriteit, dat nimmer met eenige irjo gelykheidzo een of .fQortgi.-ïyke gebeurtenis"" plaats Bebbe«,~ „, t:je. ' ' • •aMfSSOu. 33 bi'Jrtviv 3b ïnEuqqud yd aixmnna/ 5 D. P. „, MAUREGNAULT. wad na fffii»n 33 qo >ioo un t\n in^iloquci ash Doa; dit Request was van geen .gurifiig gevolg, blykens het Befluit der Staaten op den zelfden 26 November 1792 genomen, in 't welk de advyzen der Leden van Staaten byzónder het Advys der Stad Vlisfingen gldus vérvat zyn: fh ^u'w-jïïw'nv ö 1K!U331[J3d32 3>i7i3^3iOOS 1o 3U33 OS bLf!>IyjaoOITI s gelezen, het Reque>t ,yati Mr. Daniël Pieter de Alaure^na/u'i ,. Rentmeefter van de zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en Noordbeveland, waar by zeer breedvoerig, tracht aan te tuoncn d n oorfprong van de onaangpna 1» me en facheufe om Handigheden, waar in hy, *en aanzien yan zyne voorfz. Adminiftratie, "is geraakt , en dat nimmer eenige intentie, zoude ge had hebben, om het gemeene Land voor.beda'/h telyk te verkorten j terwyl zich bereid coopdpzuikc alles , des noods, en daar toe gerequkoerd wordende,, bet. zy voor Heoren Gecommitteerde Raaden dezer Provincie, of zodanige andere.-Commisfie , als Hun Kdele aMogepd^n daar.tpe mop;-:en goedvinden te benoemen, '. y moüde. nader te dc tailleeren , niet tegcriöqaqde b.y-S^pliant^ oordeelde te mogen vasi ftellen',} da-G allt iwyfP/jling om trend eenig verkeerd oagme'rk- compleetelyk zoude weg-  JAARBOEKEN, November , 1702, 1457 weggenomen zyn , doordien de van hem gevorderde forhma aan het Comptoir Generaal was overgebragt , én vermits door die betaalinge de verwarri'm, welke in de gemelde Adminiftratie was gekomen, geheel is gecesfeerd, cn alles, ten dien opzichte', behoorlyk te recht gebracht cn her-field'; zo vermeende hy Suppliant de vryheid te mogèw' gebruiken, om zich gantsch eerbiedig!yk aan Hun Edele Mogenden te addresféèrèb, met ootmoedig verzoek, dit Hoogstdezelven deze zyne zaak in het gunfh'gfte daglicht' geliefden tc 'béfchouwen, en welgemelde Heeren Gecommitteerde Kaaden vervolgens te authorilèeren , o:n de fuspenfie van den Suppliant als nu ook op te ligten, en hem wederom in zyne functie te berfteHen , terwyl hy Suppliant,-in zo een geval, voivaardig en bereid wis, om, .met overleg en goedkeuiing van • -uil Edele Mogenden, voor.het vervolg, omtrend de Adminiftratie , zodanige ordere te beraarrjen er! vast te ftellen , als genoegzaam en volledig zal' kunnen zyn ter fecuriteit, dat nimmer met eenige mooglykheid zo eene of zoortgelyke gebeurtenis plaats hebbei En heeft de Raad - Penfi'onaris - by deze gelegenheid, -de-refpeftive Leden van Staat verzocht, om zich te verkiaaren op de ouverture den 17 September jongstleden, uit naam der Heeren Gecommitteerde Raaden , ter Vergaderirg godaan, van de onderfcheidene Refolutien by do'zel ve genomen, ten opzichte van hst bevonden deficit in de Adminiftratie 'van voornoemden; Rent* meester de M.mrcg:.■ cn de daar op gevolgde provifioneele fuspenfie van denzelven, - alles breeder by die Refolutien ■gemeld en ter Tafel van Hun Edele Mogenden overgc'egd; terwyl eindelyk gemelde Raad-Penfionaris nog heeft --oorgedragen , dat de qualiticatie op den Klerk j. IVcuylate door de welgemelde Heeren van den Raade, by continuatie, geftrekt-tot de provifioneele waarneming van het Comptoir van den meerLTfff 4 ge- Mid- dkl- GTOtG. fSpd.op voorfz. 'Her/ueft. I 1  14J8 HIEÜWE NED^BJBJffi«3S6H» Mm.' DFLBUHC Refd.op worfz, Requcst, : I i j 1 t | J j i | i ( ( j genoemden Rentmeester, bereids jvqs geëxpireerdl en mitsdien in confiuerarie gevende. o;' Hun Edele Mogenden niet zouden gelieven *>oed te' vinden, om, hangende de ddiberatien ten prio- ipaalen , en op voorjgen voec, dezelve Adminiftratie nog voor eenigen oyd tc doen waarneemen, en d-i Heeren van den Raade te verzoeken, daar omtrent wpder de nodige p dre te ftellen; op al hec welk zvr.de gedelibereerd, hebben de vyf voorzittende Leden, ep die van Veere , geadvifeerd om zo wel h, t voorfz. Hequeit Van. den Rentmeester ae Mt.ur,^ fyWttti als de ou ven ure méq de ftukken daar. toe r.datir, te maaken ComnHsforiaal, cn zich voorts geconformeerd met de cpnjjdpratip van den Raadpxmijonaris , ten opzichte van de verdere provi • Boneele waarneminge van de meergezegde Ad miaiüratie. | ayx nsjtMinsmi aracn^ En hebben de Heeren Gedeputeerden van Vlisjngen Gopie verzocht yan. het zelve Request, :er informatie van de Heeren.hunne Gonunitten.en, en wyders gezegd door,.dezelven geaulhorieerd te zyn te advifeeren;- dat Hun Edele Acht. >aare. m deliberatie gelegd hebbende de ouverture Jet Heeren Gecommitteerde Raaden yi miagaders ;ec gebefpjgneerde mec. de Heerei>r-ya& de'Prorinciaale Rekenkamer, met geen geringe-ver won» lering hebben vernomen 'de groote feilen en mislaaden, waar aan de thands in functie zynde Ontvanger der zogenaamde/Geeitpivke Goederen, Mr. 0. P. de M«urcg,,avh, ip de Adminjftr-dUe van leszelfs receptie zich heeft fchuldig gemaakt; — nitsgaders het over gtpqt.gevaar, waar aan 'sLands inningen zyn blpocgefteld. geweest* en daarom net kunnen afzyn by dezen te laudceren en appro* >eerep den yver en goed beleid der Heeren Gecomaitteerde Raaden, en yan de Reckcokamer, van usaa.tcig pen Perfopn. pruvifionepl tcoDttetteo ''an Ie waarneming van d.i.szpifsitinttie.: «fet Htin Ede: Achtbaare ai uvc,- lat^.hqdjen v«rwashc',d3r den •VH 'Heer  jaarboeken, November, r792. i4j9 Heef Officier van de Plaats der reddende van hem Ontvanger, op grond der befebreven Landt Wet ten, airede werkzaam-/oude zyn geweest, over-de deswegens by denzelven. gecommitteerde- misdaad, hem Crjminaiitcr te acculéeren, hoedanig niet vee! j aren geleden omtrent diergelyke 's Lands Ontvangers, ten algemeenen nucte v.n den Lande, heeft plaats gehad: waar by tot geene geringe bezwaar tiisfe komt de verbreking van den zo nuttigen, en voor den dienst van den Lande zo heilzuamen ééd, by alle 'sLmds Ontvangers, by de aanvaarding van hun Ampt, zo plechtig afgelegd, en aan welkers vervulling den drenst'-van den Lande zo vee! aangelegen is, gelyk in't geval voor handen gebleken is j want worden dusdanige excesféfl in Perfoonen, dewelke boven hunne Mede Burgeren met andere digniteiten zyn bekleed, niet byzonderiyk gecorrigeerd, dan zal de eerbied voor 's Lands Wet ten ophouden, en alle banden van orde voor.verbroken moeten gehouden worden — f let zyn ieze noodzaakelyke gronden van 'Regeeringe,"dewelke •Burgemeesteren en Schepenen van hunne Stad, niec lang geleden, in de ncodiaakelyke verplichting gebracht hebben, omtrend een hunner Mede-Burgeren , in een byna diergelyk geval, echter minder bezwaareode dan in 'c geval vor handen §eöj9'«re; wettige aanklachten van den Officier hunner Stad, een gepast Vonnis te moeten uitfpreken. Om welke redenen Hun Edele Achtbaare van advyszyn, dat den Officier der Stad Veere, (Mr. Z. &. van der Boon Meseh) by Extract-Refolutie, behoorde te worden aangeichrdeyen, om ten fpoed gfteo regen denzelven Ontvanger zodanige Crimineels Procedures, uit hoofde van het gunt voorfz, J te entameeren, als men in zodanige lyfftaffel ke misdaaden binnen deze Landen gewoon is te prceedeèlen 5 terwyl den voornoemden Officier al verder behoorde te werden aangefebreéven, om, binnen den tyd van drie maanden,aan Hun Edete Mógen• Fffff y den Mid- Ref/, op voorfz. Request,  i45o, NIEUWE NEDERLANDSCHE Middel- i i3ur6. Refol. op voorfz. Requcst. dea^te berichten $ hoe verre in zyne Procedures is gevorderd; — en dat inmiddels by de Heeren Gecommitteerde Raaden de aangebelde Ontvanger provifioneel behoorde te worden gecontinueerd, op zodaanigen voet als nader' zal worden bepaald. Het welk gehoord, hebben de Heeren Gedeputeerden van Veere, die vam Vlisfingen verzocht om het voorfz. geadvifeerde uit de Notulen te houden, en wedérom haar zich te neemen, immers ten minften tot 'er tyd toe, dat het, hier na vermeld, gedecerneerd Befoigne zal zyn gehouden, en daar van rapport gedaan; dan hebben de Heeren Gedeputeerden van Vlisfingen gedeclareerd, aan het zelve verzoek. op deze fesfie, niet 'te kunnen defereerea, als fpeciaal gelast zynde tot' het uitbrengen en doen infereeren van dat Advys, niet te min'aanneeroen» de, om daar van in den harren kennis te zullen geeven. En is vervolgens, overeenkomftig het geadvifeerde van zes Leden,' goedgevonden en vérftaan, het meergenoemd Request van den Rentmeester de Mauregnault, benevens de:"ouverture van het verrichte van den'Raad, 'in de ztfak van dien Suppliant, te renvoyeeren aan <én Commisforiaal Befoigne, te houden met eenige Heeren Gecommitteerden uit de Provinciaale'Reekenkamer, jp rapport aan deze Vergadering. Zullende'Extract dezer Gommisforiaale Refolutie, benevens Copie van het dikwyis genoemd Request, aan welgemelde Kamer ter naricht worden gezonden; terwyl by verdere deliberatie is goedgevonden en gerefoï veerd, de Heeren Hunner'lidele Mogenden Gecommitteerde Raadch te'authórifeeren, zo als gefchied by dezen, om den Perfoon van- Johannes f/'cstplatc, door Hun Edele Mogenden fuceesfive|yk tot den 2? van deze maand gequalificeerd tot Je waarneming van dc Adminiftratie van deh voorfz;. Rentmeester, als nog op voorigen voet, en hangende Hunner Eieie Mogenden deliberatien over deze zaak, tot het verder waarneemen van die Admi-  ] AARBO EKËN:, November , 179S. j401 minifï'ratié , voor den tyd van nog één maand . en dus tot en met den 22 December eerstkomende, te qua$$3êèïém .abia;üagflfis -40 pat 5S.fi. jyp-m\r;:ai U T R E C H r, 'wsb , 'isaiaqabaü.avviaii an oedoad tbioonag jliaw j« Jarimo^ T r e ■ c H t. . /nevfi Omtrend ,de Vreemdelingen zagen wy Onder 's Hage, dat zo wei de Bondgenooten, als de Staaten van Holland hadden nodig geagt voorzieningen re doen. De zelfde tydsö'mft'andig'heden noopten de Staaten dezer Provincie, tot hét doen'der navoigende jpublicati^ï^vbA 3f b 'osv; naiaai3 De Gedeputeerden van de Staaten 's Lands v n Utrecht, doen te weten:'dat hoe zeer dé menscb'ievendbcid aan ~-aBe:-Naden verbied hnare Grenzen te fluiten voor zodanige Vreemdelingen , welke ëoór ongelukkige omftandigheden gedrongen, het zy eèp'temporairê coevïtigt, her zy een meer gevestigd verblyf, by eèn nabuurige Natie zoeken, en in het byzonder deze Republiek, (welke a-an het begin der oniusten, 'en geduurende de daar op gevolgde' 'Oorlog in de nabuurige Land.n, eeneRip • te onzydighéid heeft in agt genomei., • als een comraercieereiide ftaat alle Vreemdelinge" , die zich op eene vreqdzaame en onfchdldige wyze naar herwaards begeeven . heeft geadmitteerd, 'er nog'hans zodanige omftandigheden konnen plaats hebben, welke, zo zy al aanftoóds geene geheele exceptie cp dep algemeenen regel mede brengen .• egter in tyds'eentge'pra?Caatiè'n noodtakel yk mnaken Dat/te t'è'gerfvVoorrJige 'ftaaV van zaaken •»» fl^'o pa in bet algemeen, en hét g'"en Vr zedert'èe'nrge woéfcèh in ue Nabüafféttap'vaa dezr R"publiek %eei byzonder is voorgeval lui/ alrëde eene meer <"an ge woone arSuèntie' van Vreemdelingen naar deze Lan- det Middel. burg, li - ,-•/ qc 1  i462 i NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT. Public. ' OmtrendVrecm~del in gen.. i i j 1 i i i 1 I C V a d e a i den veroorzaakt heeft, en by aanhoudendheid biyft veroorzaaken, van welke zo wel de menigte als de verfchilknde relatien deze voorzorg dadelyk vereisfchen; ten einde daar door voor te komen inconvenienten,'welke door eene ongelimiteerde admisfie zo voor de goede orde. binnen deze Provincie- als voor het'belang van zodanige Vreemdelingen zelve zouden kunnen pronueeren. ■ *Dat dienvolgens Wy deze fituatie van zaken en de omftandigheden daar mede verbonden, in ferieufe attentie nemende, goedgevonden hebben ter informatie en waarfchouwing van alle zodanige Vreemielingen, welke zig naar deze Provincie airede bereeven hebben. of voornemens zyn zich te begeereoJte3iltaiMe^r^i3gitl^tWy.'.Ratueeren by deze. I. Dat alle Vreemdelingen, die wegens de tegenwoordige-onlusten zich naar herwaards hebben bejeev^a, zich binnen drie dagen na de Publicatie de■jss, en de geene, welke als nog herwaards mogten ;omen, binnen de eerfte drie dagen van hunne aanwinst, zullen moeten addresfeeren in de refpective >tad en Steden aan Burgemeefteren en Regeerders, :n met relatie tot het platte Land aan de Schouten :n Gerechten aldaar, met opgave by een geteekend Billet van den Naam, vaste Woonplaats, Qualiteit >f Beroep, de plaats van wan- zy komen, en den yd geduurende welke zy voornemens zyn te blyen, als mede, by wien zy daar ter plaatze of elers binnen deze Provincie bekend zyn.. Des dat de voornoemde Schouten en Gerechten an de aan hun gedaar.e Opgaven, ten fpoedigften an Ons kennisfe zullen geven; en dat .Burgeroees;ren en Regeerders voornoemd , als mede Onze 'ergadering refpective daarop zullen oordeelen, of ezèlve behooren geadmitteerd te worden of niet, n zullen de geene, die niet geadmitteerd zyn, daelyk het Land moeten verlaatenop pcene van daar it geleid te zullen worden. II. Dat alle zodanige Vreemdelingen, welke be¬ ven-  J AARBÖEKEN, 'November, 1752. 1463 vonden zullen worden valfcbe opgave van Namen, Qualiteiten of Bedryven te hebben gedaan, dadelyk en zonder form van Procés uit bet LacÜ zullen geteld Wórden?' WoV toob ussb aboo tói joariJi III. Dat zodanige Vreemdelingen , welke roet de Ingezeetenen aihlertvWèr politieke zaaken rwist zoeken, óf Partyfchappefl poogen op te wekken en aan te kweeken, voor Verftoorders van de publieke rust zullen gehouden en tegen dezelve als zodanig baarde Wetten dezer Landen worden geproeedeert. IV. Dat alle zodmige. Vreemdelingen, welkesich in hun Land aan eenig bedryf hebben fchuküg gemaakt, het welk dezelve tot voorwerpen der Recherches of Reclames van zodanig Land kan Rellen., worden gewaarfchouwd van zig binnen het Territoir dezer Provincie niet ce begeeven, of eenig verblyf te zoeken, aangezien dezelve, of fchoon uit onkunde van de omftandigheden, waarin zy zig bevinden, geadmitteerd zynde, echter tegens zodanige Recherches of Reclames zig binnen deze Provincie-niet veilig mogten.oordeelen. 51'kis tj8mo>l En worden by deze de Magi(traten van Stad en Steden verzogt en geauthorifeerd, om elk in deö haaren deze Onze ferieufe intentie ten fpoedigften effect te doen forteeren; 'fiv «mEeld nsb ncv laliiö En op dat niemand hier van eenige ignorantie zal kunnen vöorwmden, gelasten Wy, dat deze zal •worden gepubliceerd en geaffigeerd, na behooren. Gedaan te Utrecht den-20 November 1792. ';33rf03T3<:.f#2.f geparapbeert,y sb 36b ?sQ. B. H. van REEDE, Vt. (Onder ftond,) . >' ebom zls Ter Ordonnantie van welgemelde ■ .>brao nallu1 Heeren Gedeputeerden; ">s;°;ii>Y .D3in "tc (ffras gltcekend,') . M'JiÜ H. A. L A A N. Hebbende op 't Spatium gedrukt het Cachet van welgemelde Heeren Gedeputeerden in een roo den Ouwel, mee een pap'iere ruice overdekt. VER- U- rRECHT. Piólicl ri:.trcnd Vree; ïctin* ;e;i.  Verandering onder de hoo ge f.n lage . Amte- " naars, ENZ. 14G4 NIEUWE NEDERLANDSCHE VERANDERING ONDER DE HOOGE setmOM LAGE AMTENAARS, ENZ. ;S3b nsv 3«saib :t Jr j»lo/33oV 31 fiBv ioo^.H Dohdrecht. Den 4 November is in deri ouderdom vau 33 j.aren overleden , den Heer An Itrinji van Il^uwx'ton, in den Achten dezer Stad.,, mitsgaders Scheepen van het Watergerecht. Secretaris van den Ktygsraad, enz. 's G ï AVENHfttiE Zyn e Doorl ucrjti e, e Hoogheid heeft uit eene overgcleverJe Noiidnatie van den Magiftraat dezer Stede, aangefteld: tot Burgemeefteren, Mr, Adriaan van der Goes, Mr. Go vERT F.;ANCO VAN StlNCEL. NUT CD Mu WlL» lem 't Hoïn. Tot Scheepenen, Mr. Jan i'iichêr, Mr. 'Partus Leeiuoris, Mr, Üïcket ik 'van der rch van' Spkrjngshak, Mr. JJian van Hees, Heer van. Berkel en Rodenrys, .'.Mr. Al ftaan 'l}acl(mant Heer van Schip'uyden en Hodecpyl , en Mr. Wm„r.i Adriaan Ap.^dPpelman,, m . Tot Scheegen van Schevenit.geh, 'Dirk Hogen' rap', om te dienen vau St. Carharina I792 tos St. Cutharina 1793. En tot Scheepenen - Comrnisfansfen van s Lands Gemeene Middelen, Mr, Paaius Ikc'aerts , Mr. Dfder^ van der Ba rch van Sbierwgsh tk en Mr. Johan van Hees, Heef van Berk-el en Kodenrys» En tot Vroedfchappén, Dr. Corneïlus l/enricus Vrije, Dr. Jy rus d'E/landau , Hendrik van Dien, Mr- Alexuuder Sckuxle.Jiurg, 'Mr. Gctard' Emants, Ar noldus Crevc/t,Dr. JoanTheo* door vaa de Ka/leeie, Johan van Uoogflratcn, Adrianus van [Vyi k , Mr. reffx vau Maanen, Pieter Abraham dc R,.iujurt, Dr. Petrus Ja* cobus Groen van Prinjlcrer., Ter Vergadering van de Hoog M-gerjde Heere*  3 A A RB O EKE'^y "November, 1702. 14ÖJ ren Algeméene Staaten,'heeft Jr. Willem Augustus Sixtema Baron thee Gruvefiins, den Eed afgelegd als Gouverneur-Generaal van de Colonien Esfeqüebo en -Demerary:, .mitsgaders als Generaal Majoor van 't Voetvolk in den dienst van dezen Staat. Leyden. Den 10 dézer maand, wierden ingevolge de verkiezing van de Heeren Raaden en Vroedfchap dezer Stad, als Burgemeesteren ingehuldigd en beëedigd, de Heeren Mr. Jan Huisrecht , Meefterknaap van Holland, Eerfte en Voorzittende, Jacob van der Méér, Heer van H' ogeveen, Mr. Pieter Powpe van Slinge» landt en Mr. Jan Louis van der Burch. En ■wyders benoemd om wegens deze Provincie voor den tyd van drie jaaren, met Mey aanftaande, in de Vergadering van Hun Hoog Mogende de Heeren Staaten Generaal zitting ce nemen, den Heer Mr. Adriaan van ÏJeusclen , Raad in de Vroedfchap en Voorzittend Burgemeefter dezer Stad. Amsteldam. Haare Keizerlyke Majefteit, Alleenheerfcheresfê aller Rusfen, heeft de aanftelling van Hunne Hoog Mogenden de Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, van den perfoon van 'Anthony Menfcnayk, Deelgenoot in den Koophandel van het Huis van Artimr Cayley en C»mj\, tot Conful van dezelven te Archangel, goedgekeurd. HoorN- Den 29 der afgelopene maand October, is op gunftige aanpryzing van Zyne Doorluchtige Hoogheid, tot. Secretaris dezer Stad aangefteld den Heer Mr. Lucas Mercns. ■'■ ,^öëS S c ho ö n h 0 v e n. Dén 10 dezer maand, zyn uit eene overgeleverde Nominatie, door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhou- der , Veranderingonder de hooge en lage Amte- naars, enz«  I0G NIEUWE NED. JAARB., Nov.9 1792. Veranderingonder de hooge en lage Amte-! naars , enz, LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DEPRODUCTEN ONZES LANDS, Rotterdam dm 19 November. by de Z. ZaK. Tarw Oude Z. en Vi. 20 a 23 j$ ■ Nieuwe dito 20 «23^ - blaauwe 18 a 19 j. Zomer 19 a 20 S Rogge Zeeuws en In 1, 14 a 15! 1} Erwten Grsuwe 22 a 25 g —— Groenu 20 a 23 Ü Wïtie J4 a [7 Witteboonen Cromb. 30 n 32 fi — uoeieunocn. 1» a 23 J5 by 't Last. Boekweit op 1 $6 6? a 22 c£ Gerst Winter aièazsldf Zomer 20^*22^ Rotterdam den 19 November. Moot Jr.laruifcb. 18? a sol^C HAVERZeeuw«enfi)LI5r.i5i a 17oC *— ——- dito Voer 132 a ifieÉ Vr.erGron. Brouw i8a22eC ——- dito Voer 17 a 18 e£ Paabdeboonen 27 a 28 c£ DülVEBOONEK 28 a ZyrZ KocLZAADZeeuws enVl.41 a 43 dé Moutwyn 6^oede3cVt. by den Steen. Vlas Allerbest 46 a 50 ft. Bést 37 a 45 ft. —1— Middelfoort 32 a 39 ft. -—Gemeen 28 a 31 ft. —■■» Allergemeenst 26 a 27 ft, der verkozen tot Burgemeefteren de Heeren Ge- rürdus jacobus van den BaSCH en cornelis Roels Arnoudsz., Heerevan Waarder; tot Scheepenen de Heeren Willem yan Soltnge, Sebastiaan van Noot en AdriaansZ. , Dr. Ignat'uis yan Zolder , Pieter Vergeer , Abraham Eduard lheks% Johannes Verfteen en Jan Kleyn; en tot Scheepenen Commisfarisfen over des Gemeelands Middelen de Heeren Willem van So'inge , Dr l^na* ttus van Zeider en Pieter Vergeer, welke Heeren vervolgens behoorlyk zyn ingehuldigd Vlissingen. Den 18 dezer maand over", leedt alhier, in den ouderdom van 65 jaaren, den Heer Mr. Anthony Pieter Lambrechi/en , Heer van Ritthem, Raad en Oud Burgemeester dezer Stad, Rekenmeester vari de Oost-Indifche Compagnie ter Kamer Zeeland, Commisfaris van den Handel op de West - Indifche Colonien, enz.  NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, December. M D C C X C I I. GELDERLAND. A b. n h e m. Den i dezer maand kwam eene postboden Aknuit Maaftrichc, van wege den Gene-hem. raai en Gouverneur dier Stad, den Piins Van Hes fen ■ Kasfel, in 's Hage aan: de Algemene Staaten en den Raad van Staate vergaderden dien dag en den volgende buitengewoonlyk in  Ï453 NIEUWE NEDERLANDSCEE Arn hem. 's Gravenhage, en men vernam wel haast da reden hier van, narpelyk den eisch der Franfchen, dat een gedeelte hunner Kry^smagc door die Stad en dus over 'c grondgebied van den Staat zoude trekken. De Staaten hebben aan den Gouverneur van Mualiricnt bevel tot weigering van het gevraagde gegeeven, als zynde ilrydig met die onzydigheid , welke de Republiek verlangt te bewaaren. Waar op eene tweede postboden van voornoemden Gouverneur de tyding bragt,dai de Franfche Oeneraal St. Euflache by dien Prins Van Hes/en-Kas/el het middagmaal hadt gehouden, en te kennen gegeeven, dat de Franfchen van hunnè vordering om door Maaftricht te trekken, hadden afgezien; zy hebben eenen brug over de Maas geflagen, ten einde buiten het grondgebied van deze Republiek hunne Krygstogten voord te zetten. Onderwyl, daar de Franfche Legers zo. zeer aan onze grenzen naderen, en men d^or de ondervinding weet, hoe klein een vonkje gelegenheid kan geeven , om de oorlogsvlam te ontfteeken, was alle voorzorg en behoedzaamheid noodzakelyk. Dus zyn dan ook den 23 dezer maand hier binnen gctrok"ken, pm Krygsbezetting hier te houden, vier Compagnien Ruitery van den Generaal Tuil van Serooskerken , komende uit Thiel en Bommel, als mede een Compagnie Artillerie , komende uit Zutphen. Daar tegen trekt van hier uit, het eerfte Battaillon van,  JAARBOEKEN, Z^vév^r, 1792. 1469 van den Collonel Grave Van Dam; drie Compagnien zyn reeds getogen naar Breda, en de Grenadier-Compagnie trekt binnen konen naar Naarden Nog verwagt meri hier een Battaillon van den Prins Van Nasfau UiiAgen, uit Breda, mitsgaders een Batt >illon van den Generaal Douglas, uit Amers* ï'oort ; waar tegens naar de laatstgemelde ëtad verlegd zal worden } een Battaillon van den Generaal Stokkar de Neuforn, uic Venlo. HOLLAND. I I A A R L E Mi Na dat, door de aanhoudende ftormwindeiï uit het Zuidwesten en Noordwesten, reeds de Slaperdyk naby deze Stad merke]yk hadt overgelopen, hebben wy door den zwaaren Noordwesten ftorm van den 11 dezer maand, des nachts, dezen middag alhier zulk eene zwaare overitorting van water gekreegen , dat genoegzaam alle de Landen' rondsom deze Stad daar door onder water gezet zyn. Volgens berigten van Alkmaar van den 12 December, hadden de Dyken te Petten zeer veel geleden j en men was daar an groote vreeze. .:,-olUsJt-?3.r>ïh*o ys? ti--|ï viu''Mi .- t/gggg 2 DFtC hem,  I4?ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Delft. De Heeren van de Weth dezer Stad, hebben op den 19 November vastgefteld, en op den 8 dezer maand, na bet luiden der groote klok van het Raadhuis, doen afkondigen eene Keure én Reglement voor de Koc.rn- en Meelkeurders, Broodbakkers., Koekebakkers en Molenaars , van dezen inhoud: TTje Heeren van de Weth der Stad Delft, tot af*^ fnyding en wegneerning van alle disputen en dagelykfche oneenigheden tusfchen de Bakkers en Molenaars, goedgevonden hebbende te introduceeren een permanente Stads Keurbuil, op de welke voortaan in cas van vërfcbil het Meel zal worden gekeurt, hebben teffens op het Advys van Heeren Commisfarisfen uit het midden van Hun Edele Groot Achtbaare daar toe verzogt ende gecommitteerd, by weegen van Alteratie en Ampliatie van de Keure en Reglement voor de Koorn- en Meelkeurders, Bakkers, Molenaars en Impost-Meesters van het Gemaal, in dato 7 July 1738, goedgevonden en verftaan op nieuws te Keuren en te ftatueeren , gelyk gekeurt en geftatueert word by dezen als volgt: BAKKERS. Art. I. De Broodbakkers, Koekbakkers, en alle andere Burgers en Ingezetenen. die hun Koorn ter Molen willen doen, zullen het zelve ten Comptoire van het Gemaal moeten aangeeven, voor de klokke twaalf uuren des Voormiddags. II. En op dat ieder te fpoediger door de Meienaars mogte voortgeholpen, en gerieft worden, zal  JAARBOEKEN, December, 1792. 1471 £al de Hoofdgaarder van het Gemaal, zo wanneer üe een of de andere Molen, door al te vee! aangeeven, overkropt mogt worden, de Aangeevers daar van waarfchouwen, en van die waarfchouwing ten behoeven van den geenen, die zulks zoude mogen nodia; hebben, pertinente Aameekening houden, ten einde gemelde Aangeevers, zo zy wil» len, een andere Molen mogen kiezen, of zo zy niet willen, over het lang wagten na hun Meel niet mo-' gen klaagen ; en zal geen Molenaar zodanig Koorn 1 mogen weigeren te ontfangen, en te Maaien, of fchoon het niet was van zyne gewoone Kalanten. III. De Bakkers zullen moeten zorg draagen, dat hun verimposte Koorn gemeeten, ingezakt, en gereed is, tegens dat de Molenaars het komen afhaaien, op een boete van drie Gulden» telken reize te verbeuren ten behoeven van het Charitaathuis alhier , zo dikwils het verimposte Koorn by de komst der Molenaars niet gemeeten, ingezakt, en gerépd is; en zuilen de Bakkers geenzints mogen vergen , dat de Molenaars of hunne Knegts het zelve komen helpen opzakken, het welk hun wel exprcsfélyk verboden word by dezen. IV. Zy zullen het Koorn moeten meeten met een juiste "Maat te dezer Stede gebruikelyk, zonder aan de Maat eenige ftootingen, inftampingen s ofte andere middelen en kunften te gebruiken, om meer Graan in de Maat te doen gaan, als na behooren: En zullen voorts Het Koorn in de Zakken aan den Molenaar leevcren wel geharpt en zuiver,, zonder vermenging van ander Zaad of Vuiligheid: zullende de Bakkers ook niet vermogen tweederlei foort van Koorn, of ook eenig ander ongel yk Koorn onder eikanderen te vermengen, het welk het goed maaien beletten, of ook het Meel ongelyk zouds kunnen doen uitvallen. Ggggg 3 V. Zy Delft. Keure >o >r ch Keur" iers, Bakker^ Molenaars 'HZ.  Delft. Keure Vjor de K.-ur dors, Bakkrrs Mole. naars cnz^ 14.72 NIEUWE NEDERLANDSCHE V. Zy zullen zig moeten voorzien yan groot Yzer Gewigt, ter zwaarten ren minften van het gemeene beloop van drie Scheepci Graan, en na behooren Geytct,en met Vernieuwing van den Yk, zo dik/.ils als zuiks vereischt word, en bet Koorn op dat Gewigt aan den Molenaar overleeveren. jVstyrM OLENAARS. VI. Niemand zal als Molenaar op een der Koornmolens alhier mogen fungeeren, dan die ten minften twee Jaaren op eenKoornmolen is geweest en aldaar, het zy aks Knegt, het zy «is bceriiag heeft gewerKt, voorts de vereischte Proeve ten ee noegen van Keurmeesteren heeft gedaan , en door Heeren Burgemeesteren daar toe is geadmitteerd; niettemin zal het, wanneer een Molenaar komc te Rerven, aan de Weduwe, of aan de Voogden van de Minderjaarige Kinderen van denzeiven vryftaan om het Maaien op den Molen van den Overledenen te doen conünueeren door een Meesterknegt, welke in zuil; een geval mede onderhevig zal zvn aan de natemddene Proeve, en aan al het geen in dit Reglement ten opzigte van de Molenaars is üeltatueert. ö _ VII. De Proeve van een Molenaar zal bellaar? m het behoorlyk Billen van de Steenen. en op die alzo door hem gebilde Steenen te maaien een Zak Tarw cn- een Zak Rogge, alles in bywezen van Keurmeesteren. . VIII. De Molenaar zyne Proef doende, zal daar toe na zyn genoegen de tyd en gelegendbeid >an Vvcer en Wind mo^en verkiezen, en voorts alvoorens hy de Zakken-Tarw en Rogge voor zyné Proef maalt, vooraf eenige Zakken op de door hem gebilde Steengn mogen maaien, edog zal dezelve niet  JAARBOEKEN, Decetóer, 1702. 1473 niet te ruin gehouden zyn, eer hy de Zakken voor zyne Proef begint te maaien, Keurmeesteren te waarfchouwen , dat hy de als eene Proef maaien zal. Ende zal voorts, na dat de voorfz. Zakken gebuilt zullen zyn op de Buil, altans als een permanente Stads Keurbuil by de Heeren van de Weth dezer Stad vastgefteld, en provifjoneel geplaatst ten Huize van Nicolaas van Helden, door Keur meesters zo van het voorfz. Billen der Steenen. als van de Bemaaling en het Builen, en hunne bevinding omtrenu het een en ander een fchrifcehk Rap port ingebragt moeten worden aan Heeren Burgemeesteren . welke als dan denzehen Proeveling, m bevind van zaaken, als Molenaar al of niet zuliet admitteeren. IX. Elk der Keurmeesters zal voor hetadfiftee ren by, en het oputemen van de Proef v n eei Molenaar, of van een Meesterknegtby het 6. Ar tieul gemeld, het zy dezelve geadmitteerd word dan niet, genieten drie Gulden; des egter zullei Keurmeesters niet verpligt zyn alien te gelyk ge duurende het Billen der Steenen daar by tegenwoor dig te zyn , maar zullen elkandereh geduuren de dien tyd mogen vervangen, zodat het genoeg is, -at 'èr telkens maar éen te gelyk tegenwoordig zy. "iö lUlfitól 3) "ibi'n' v «191! ionb OSIf X. De Molenaars zullen gehouden 'zyn , ter Comptoire van den Hoofdgaarder, voor half eet uuren des middags te komen veroeemen, wat Graa nen op hunne Molen zyn aangegceven , en dan tef fens aan denzei ve<), zo hunne Molens bmtcn ftaai zyn» het zy door Vertim meting, het zy door ilai dezelve van Gra n oveikrept zyn, om voor ecsi meerüer te kunnen maaien, zulks op te geeven, ten einde de Hoofdgaarder daar van de Aangeevers Ggggg 4 zou- Delfxj Keure vcor dé Keurders , Bakkerij j lolen,.'arsenz. 1 1 \  1474 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Keure voor dc Keurders , Bakkers, Molenaars . enzi 3 < i f zoude kunnen waarfchouwen; en zullen de Molenaars gehouden zyn het. zelve aangegeeven Graan, zo ras doenlyk, en uitterlyk des anderen daags, af te haaien, eo na de Molen te voeren, en voorts het zelve Koorn behoorlyk zonder het ter trappen, ofte wel van boven af te ftooten of neer te werpen,van den Zolder op de Molen te draagen, of op té haaien, en naderhand wederom bet Meel van de Molen af te draagen, of, neer te laaten, èn ter Zolder op te draagen ; zullende de Molenaars niet alleen gehouden zyn overeen kom (lig het jo. Articul van de jongfle Ordonnantie van Hun Edele Groot Mogende op het Gemaal, van dato i December 1790, en op de pcene by dat Articul bepaald , het harde Graan, zo fpoedig mogelyk is, te maa«' len, en het gebroken Graan mede ten fpoedigften tc huis te brengen, maar ook zo in het afnaaien van het Graan, als in het te huis brengen van het Meel, voorzien moeten zyn van voldoende Zeildoeken of Dekkleeden, en daar mede het Graan' af Meel in het afnaaien of te huis brengen , zo wanneer het Hageld, Sneeuwd of Regend, moeten lekken, op pcene dat by verzuim of nalaatigbeid' van dien, dezelve telken reize zullen verbeuren 2e>i boete van drie Gulden ten behoeven van het Charitaathuis binnen deze Siad, en boven dien, n cas van fchaade, die fchaade zal moeten vergoelen ter tauxatie van Keurmeesters. XI. Zy zullen het Graan ontfangen op de Schaale volgens de Maat en het Gewigt hier boren gemeld , en de vryheid hebben om zig het Traan Zak voor Zak te doen toeweegen , of wel, io de party hen daar toe te groot fchynt, zullen :y drie of vier Zakken uit den hoop ter hunner keu;e op de Schaal mogen doen zetten, en bet gezanentlyke gewigt derzelver door eikanderen gellaa;en, en wederom verdeelt zynde in zo veele dee- len,  JAARBOEKEN, Decem1 er, 1752. 1475' len, als zy Zakken hebben, doen weegen , de verdere Zakken mogen ontfangen tot dezelfde zwaar, te , als een van de gewoogen en door een geflaagen Zakken gehaalt heeft. XII Zy zullen het Koorn, hun toegewoogen , niet mogen wegvoeren, voor en aleer zy aan de Bakkers hebben geleeverd eene nette Aanteekening van het getal der Zakken, en derzelver gewigt, door hun, of wel door den geenen, die het Koorn afhaalt, onderteckend; En zal daar en tegen aan denzelven eene gelykluidende Aanteekcning van het getal der Zakken en derzelver gewigt, door den Bakker of iemand van de zynen geteekend, moeten worden ter hand gefteld; zullende tot dat einde de Molenaars en Bakkers by den Stads Drukker gedrukte Billietten ten hunnen kosten kunnen bekomen , waar in het getal der Zakken en het gewigt der Ponden maar ingevult zal behoeven te worden, en zullen zo Bakkers als Molenaars, ingeval zy ver zuimen gemelde Billietteö over te geeven, of tc ontvangen, ieder telkens verbeuren een boete var drie Gulden ten profyte van Keurmeesters, welke tot het doen van dezs Calange fpecialyk wordet gequalificeerd. XIII- Indien de Molenaar eenige agterdögt heeft, of op de Maat, of op de qualiteit van hei Graan , of wel begrypt, dat het zelve niet wel geharpt en zuiver is, of met eenig ander Zaad ol Vuiligheid, of ook dat 'er tweederlei foorten var Koorn, of eenig ongeiyk Koorn onder elkanderer vermengd is, het welk het goed maaien beletten, of wel het Meel ongeiyk zoude moeten doen maa1 len , zullen de Molenaars het zelve door Keurmees ters mogen doen oordeelen op kosten van ongeiyk, zelf na dat zy die reeds op hunnen Wagen of te: Molen gebragt zullen hebben; des egter, dat ir. dier Dn." v. Keure ; voor de Keur- X den, DalLcnMidcnaarsenz» I '; X, :  Üelft. Keure voor de Keur' ders, Bakkers, Molenaars .i;.. .■ . a-.)L XV. Zy zullen de Bakkers het gebroken Graan' In zo veele Zakken te huis brengen, als zy het Mtfangea hebben , en het zelve ieevcren op hec zelve gewigt,als het aan hun is toegewoogen,Zak foor Zak, ten waare de Bakker te vreeden was1 i|t zelve te ontvangen op het gewigc van drie )f vier Zakken ter zyner keuze uit den hoop door :en geflaagen , even als te vooren van het wee[en van het Koorn is gezegd -T alleenlyk zal den vlolenaar ten zynen voordeele hebben een en een ialf of ten hoogden twee Ponden op iedere Zak/oor Lekkagie of Stuifmeel, wel minder, maar iiet meerder, en het mindere gewigt der Zakken ian_ den Bakker in Geld vergceden tegens twee >tuivers per Pond, en daarenboven (volgens het \. Articul der bovengemede Ordonnantie op het jremaal,; verbeuren eene boete van twee honderd Gul-  JAARBOEKEN, December, 1792. 1477 Guldens ten behoeven van het Charitaathuis de- 3 zer -Stad, ten zy de Molenaar ten genoegen van Heeren Burgemeesteren konde doen zien, dat het. meerdere gemis, by ongeluk gekomen ware, in welk geval de Molenaar zal kunnen volkan met enkel de fchaavergoeding gercexend als boven aan den Bakker te voldoen, zonder in de pcenaliteit ia het zo eveBgemelde Articul vervat, gehouden te wezen. XVI. Zy zullen het Graan zo maaien, dat de Bloem zig bekwünelyk affcheiden kan van de Zemelen , zo dat ieder Zak niet meer aan Afval zal mogen uitleeveren als Veertig Ponden. ten ware Keurmeesters , uit confidentie van de Qualiteit van het Koorn, gemaalen Meel, of de v\ inden, het Weeder ten tyde van het Maaien voorgevallen , zouden mogen oordeelen, dat 'er meer Afval in de Zak zoude mogen wezen ; Zullende het meerder gewigt van den Afval door den Molenaar aan den Bakker moeten worden vergoed tot zeggen van de Keurmeesters. XVII. Zy zullen de Rogge mede maaien na den eisch van het Werk, dat is, fyn en fcharp, en niet pappig i en zonder dat daar in noch hcele noch halve Rogge gevonden word , ten zy de Bakker verkozen had, dat die grover gemaalen wierd, het welk de Molenaar ook wel zal mogen doen. edog in zulk een geval zal zodanige gcmaales Rogge geen Keuring' onderhevig zyn. XVIII. Indien de Bakker agterdogt heeft, of dat hy door het Builen van den eerften Zak var de hem te huis gebragte party Zakken bevond, dat zyn Koorn, na zyne meening, niet wel ge maaien is, of te veel Afval in heeft, zal hy da delyk, na dat het Meel bekoeld zal zyn, of uie- ter- Delft. \cure ■■ wor de Keilt* iers, Bakkers, ■ Molenaars  i47S NIEÜWE NEDERLANDSCHE Delft- Keure wr de Keur. der s, Bakkers, Molenaarsenz. I ] 3Jf I ( \ e * g V ' ï V rr C B ot ïn dc rerlyk binnen agr. dagen, op Kosten van ongeiyk, de Keurmeesters daar over haaien, orri 'er van te oordeeien , en ondertuslchen de Bloem van de gebuilde Zak wel moo;en verbakken of gebruiken, dog de uitgehuilde Zemelen en kort afzonderlvfc bewaaren, en ook de verdere Zakken, die hy wil laaten Keuren, ongeroerd laaten, als wanneer de gebuilde Zak door Keurmeesters , of fchoon de bloem van dezelve in bet geheel of ten deele verbakken of verbeezigd was, beoordeeld zal worden, na bevind van de andere Zakken te gelyk met len gebuilden Zak van de Melen gekomen zynde; Dog indien by 'er meer als een uit de party gejuilt, verbakken of gebeezigd heeft, zal het oorleel van de Keurmeesters niet gaan over de ge. suilde Zakken , maar alleenlyk over de verdere log overfebietende Zakken , die hy gekeurt wil lebben , dewelke Keurmeesters ook niet zullen tordeelen , voor en alleer zy den Bakker zullen lebben gewaarfchouwd, dat by ten believen van len Molenaar, aan banden van Heeren Burgemeeseren zal moeten .gweeren: Dat hy, noch iemand an de zynen met zyn toedoen, of met zyne kennis enige verandering, vermindering van Bloem of ermeerderiug van Afval aan de nog tc kcurene Ukken {buiten de eerfte reeds gebuilde) heeft toeebragt , direSiclyk of indireitelyk, van welke 'aarfchouwing Keurmeesteren in hunne Acte van euring zullen moeten gewag maaken, dat dezel; by hun aan den Bakker gedaan is. XIX De Molenaars zullen noch in het algeeen , noch in het byzonder eenig Contracl of omplot maaken, hebben of houden, om in eene ;urfe tot gemeene fchaade of baate te Maaien: k zelf niet wmneer zy een eigen Molen belalende, ook part en deel hadden inden Eigeqm van een andere Molen, die zy door een'tie- dryf  JAARBOEKEN, December, 179B. I479 drvf of Knegt laaten bemaalen, op een boete van zes honderd Guldens van veertig Grooten het ftuk, te verbeuren by ieder Molenaar, die zodanig Complot of Contract z 1 hebben gemaakt, boven p bitraire correctie by die van den Gerechte, het zy tot LyfftrafFe,'Bannisfement, of andere ten lasten van den fchuldigen na bevind vau zaaken te decerneeren: te bekeeren de helfte van de voorfz. boete ten behoeven van het Charitaathuis dezer Stad, en de wederhelfte aan den Aanbrenger , al waar hy ook zelf aan het Complot fchuldig ; zullende hy boven dien kwytfchelding genieten van de boete(by hem verbeurd, en van de arbitaire correctie by hem verdiend: Ende word den Hoofdgaarder van het Gemaal verzogt, op dit ftuk een naauwe toezigt te neemen, en geec Betaaling van het Maalloon te doen aan dezen ol geenen Molenaar, om het zelve aan de andert Molenaars om te deelen, noch ook het zelve t< verdeelen in zo veel gelyke deelen, als 'er Molen; zyn , maar aan ieder Molenaar in het byzondei uit te keeren, het geene door hem aan Maalloot waarlyk is verdiend-. KEURMEESTERS van KOORN en MEEL. Art. XX. Daar zullen by de Heeren van d< Weth tot Keurmeesters van het Koorn en Mee worden aangefteld, ofte in hunnen Dienst wordei gecontinueert kundige Perfoonen, wel verftaand Zodanige, welke de Bakkerye of het Beroep va Molenaar niet meer oeffenen, die Eed zullen doe aan handen van Heeren Burgemeesteren: In al getrouwiglieid, en oprechtheid, zonder gunst < afgunst te zullen Keuren, en oordeelen over h Koorn en Meel, daar zy over geroepen zulle m, Delft. Keure voor de Keurders,Bakkers, Mole- ' naars enz. ! i 1 1 n 'e >ƒ ;t n  Delft. Keure voor de Kt ar. ders, Bakkers, Molenaait(nz, i i < c 1 ] h f r 1' li ï TH 61 di I4> NIEUWE NEDERLANDSCHE worden, den Schuldigen, of t'onregt Klaagenden tcverwyzeum de jcliaade, boete: en het Keil loon , en aen onjcliuldigcn vry te fpreeken. XXI. Gemelde Keurmeesters zullen hebben de faculteit en het regt, om van tyd tot tyd op het onverwsgtst het zy op de Molens, het zy aan £ Huizen det Bakkers het verimposte Koorn of Meel te examineeren, en wanneer dezelve vermeenen dat het gemelde Koorn niet is zo als het behoord ofwel het Meel met m behooren gemaalen is, daadelyk mogen keuren; üss za! die keure geen plaats hebben ten opzigte van Koorn, het welk u'c hec Huis van den Bakker onder de directie en behande mg van den Molenaar eenmaal gekomen zal zvn " m van het Meel, het welk bereids aan de HuiVen Ier Bakkers gevonden word, ten zy de Molenaar ïf Bakker refpective, aan handen van Heeren Bur ïemeestercn zweere , elk in hun reguard zo af« «er voeren Articul 13 en Articul 18 is bepaaldellende de Keurmeesters den Molenaar en Bakker laar over alvoorens moeten onderhouden, en dezelre waarfchouwen , dat zy ten believen van elkaiw, leren gemelde Eed zullen moeten doen, en daar ■an in hunne Acte van Keuringe gewag maaken • m zullen voornoemde Keurmeesters alwyders sel ouden zyn alle maanden, in cas zy zodanige Vi' tatien zullen hebben gedaan, ter Kamer van Hee. M Burgemeesteren over te leeveren eene fcbrifterke Notitie, inhoudende eene opgaave van de Perionen, by wien zy zyn geweest, en hcezy het oorn en Meel bevonden hebben. y XXlLc ^ Keurmeesters over eenig verdagt oorn ofte Meel verzogt zynde, zullen de keufe • uitfpraak mogen doen, niet minder in getal al» ■e, en zal het Keurloon by die drie te verdienen :meen zyn aan alle de Keurmeesters. ? XXIII, Wan.  JAARBOEKEN, December, 17024 1481 XXW. Wanneer Keurmeesters uit zig zeiven -fav het doen der ViQtatiej en zonder daar toe ge-róepen te zyn, nodig a;j;ren eenig Koorn ai ■■l-d te keuren, zullen zv da r toe, na dat zy den Bakker , aan wien het Koorn toebehoord 1 of dtn Mo lenaar , door wien het zelve gemaalen is, zullen hebben gewaarfchouwd, mogen procedeeren, cn zal in zulk een geval, wanneer by de uitkomst blykt, dat liet gemelde Koorn of Meel niet overeenkomftig is aan het Voorfchrift, de Bakker of Molenaar', die bekeurd word, moeten betaalen het Keurloon, mitsgaders ten behoeven van het Ohsritaarhuis voor ieder Zak ten mintten zes Stuwers; edog zal de Bekeurde in dar geval van tie vergoeding der fchaade vry zyn, ten zy de Hcieedigde by het doen der Vifitatie wilde hebben , cat die keure ten gyjien pericule wierd gedaan, wanneer zo ten opzigte van den Bakker als van den Moient^ , /-ai moeten plaats hebben al het geen in ö*> vi-.ic Articu'.en is geftatueerd, in het cas, dat Keurmeesters verzogt zyn de keure te doen. tavo in XXIV". .D.)g zy zullen niet mogen fioan of oordeeleö over eenige Molenaars Proeve van. of ook over Koorn of Meel toebeho->rende aan hun • ne Ouders, Kinderen, B-oeders, Zusters, Zwagers qf Naastbeftaanden , tot in den Vierden Gxaad.^-...an ; ;'it>- »l ii w n^:*M«C9jpu8 1 XXV. Wanneer Keurmeesters verzogt zyn* om eenig vjerdagt Koorn of Meel te keuren, zullen zy hunne keure doen in tegenwoordigheid van beide de Partven, ten ware ee" derzelver behoorlyk gewaarfchouwd zynde, niet verfcheen, ais wanneet zy zullen mogen voort vaaren \ on zullen hun Uufpraak vervatten in Gefcbnfte, bfchel byzon Ier uitdrukkende de fchaade van den Be^kediaéen, de boete van den üeleediger, en hei: übbbh Keur- Delft- Keure voor (liKeurden,frakken, Molenaarseltz. sf ah m 09  ?48* NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Keure veer de Keurders,Bakkers. Molenaars , enz. Keurloon voor Keurmeesters, welke Acte zal moe» ten worden geteekend door geene andere, daa die de Uitfpraak gedaan hebben. XXVI. Keurmeesters zullen ' oortaan uit den hnop van de te Hurene Zakken Meel, het zy zulks de geheele Party is, die de Bakker van de Molen heeft te huis gekreegen, het zy een gedeelte van dezelve, die den Bakker gekeurt wil hebben, zo veel als het hun goeddunkt, ten minften drie a vier indien 'er zo veel of meer onder de te kcurene Zakken zyn,) uit mogen neemen, en die onder een vermengen , en van dat mengzel eene Zak doen builen, en na bevind van dezelve de geheele Party, of wel da gedeelte, het welk den Bakker gekeurt heeft willen hebben -'de gebeezi^de Zak, zo de Bakker dat goedvind, daar onder gereekend,) beoordeelen en n.ogen keuren:; Dog indien de Bakker of Molenaar begeerde , datr Zak voor Zak wierd gekeurt, zal zulks gefchieden , jnaar dan zal de verzmmde tyd en moeite van de meerdere Zakken ean de Keurmeesters moeten betaald worden by den geenen, die zulks komt te requiretren, fchoon hy anders in het gelyk mogte feffeld worden: des zullen Keurmeesters inzondereid toezien, dar het Meel droog en gefchikt is voor de keuring, en daar omtrent ook fpeciaal in agt reerren het Voorfchrift nopens het Weder, en Wind by Articul 16 bepaald. XXXVlf Keurmeesters zullen de fchaade van de Beieedigden het zy bakker, her zy Molenaar op ieder Zak mogen begrooren, en daar in deze rigtfir .r houden ; Dat zo ras ten opzigte van de Kogge, die ingevolge het bovengemelde 17. Articul de keunnge za' <*r.derheevig zyn, by het kt uw bevor len zal wouter , dat de/elve niet r a den eicch gen.a&kn, of dat daar m nog heeie of halve Rogge ge-  JAARBOEKEN, Éecember, i?92. Ï48; gevonden word, de Molenaar niet alleen zat be taaien bet Keurloon, maar ook nog boven dieH-en behoeven van den Bakker eenen Gulden per 'Zak, mitsgaders ten behoeven van het Charjtaathuis zes Stuivers voor eiken Zak. En wyders, d4 fa ras ten ópzigte van de Tarwe by het keuren bevonden zal worden, dat, na dat van het a;een by het bui len valt in het agterfte afgefcheiden Hokje van de Buil, een en een half of twee Ponden zal zyn afgetrokken , de verdere Afval, en dus zo wel bet ;;eer meerder als de gemelde anderhalf of twee Ponden in het agterfte af^efcheiden Hokje, als het jïeer buitert de Buil gev Hen is, niet meer beloopt, dat veertig Ponden , de Bakker zal moeten betaalcn het Keurloon, en dat daar en tegen, zo wanreer dt zó eveogemel-'e Afval be'oopt meer dan -eertig Pondert tbtr drie en < eertig Ponden toe, de Molenaar insgelyks niet alle; n zal m eten ^eraalen het Keurloon maar ook boven dien ten b hoeven ->an den Bakker voor elk Pond zal moeten betaalen fweé Stuivers, en ingevalle de voorfchreeve Afval meer dan drie en veertig Ponden kwam fè bedraagen f als dan de -Viólenaar b.ven het keurloon, aan den Bakku- voor elk Pond, hetgeen als Afval mecHer bevonden zal worden als drie en véertig Ponden, zal beiaalen vier Stuivers, èn boven dien nog ten behoeven van het Oh-mt athüis zes Stuivers voor eiken Z«ik , alles ten ware, dat zy het verzuim of de kwaadaardigheid zo zigtbaar en buitenfpoorig bevonden , dat zy de boete behoorden te vergrooten, in welk geval zy de/elve naar befcheidentheid zullen mogen vinden voor die reis tot op vvf en rwint-tf Gulden toe, des egrer. dat in zodaniti een geval de uitfpraak van Keur neesterec geen effect, zal forteeren, voor eh aleer dezelve teï kennisfe van Heeren Burgemeesteren zal zyn gebragt , en dóór Hun Edele Groot Achtbaare na onderzoek van zaaken,en verhóöï van den Molenaar, Hhhhha gé } Keure "oor de Keurders t ',y .knersi M-Jenaarsenz. i  Delft. Keure voor de Keurders , Rakkers Molenaarsenz. HU NIEUWE NEDERLANDSCHE grapprobeerd zal zyn; zullende zy van grootcr ..•mtsdryf kennisfe geeven aan welgemelde-Heeren Burgemeesteren, om daar in te voorzien. XXVIII. Zy zullen voor hunne moeite, en verzuimde, tyd van den Molenaar, Bakker, eu »anderen , die ten onregte gekiaagt hebben, of by hun jn het ongeiyk zullen gefteld worden, tot Keurloon genieten en ontfangen voor iedere Zak gebrooken Graan, tot welkers keuring zy zullen worden geroepen , twaalf Stuivers, tot de agt Zakken toe, cn voorts voor iedere Zak boven d» voorfchreeve agt Zakken zes Stuivers per ZakEa daarenboven van wegens het Bakkers Gilde, jaarlyks mr. handen van de Hoofdlieden vier Stuivers van iedere Gildebroeder, onder hec voorfz. Gilde reslbrteerende. XXIX. Bakker, Molenaar, of anderen, met de uitipraak by Keurmeesteren gedaan, niet te vreeden zynde,zullen mogen benevens Keurmeesters de Marktmeesters van de Graanmarkt alhier, uitgenoomen , die onder voorfz. Marktmeesters .Bakker zoude mogen zyn, verzoeken om een nadere keure en uitfpraak te doen, dog alleenlyk ten kosten van den Verzoeker, het zy de eerfte uitipraak worde bevestigd ofte verandert; en zal als dan geen verder verzoek of keure toegelaaten werden. b XXX. De Molenaar bekeurt zynde, zal de p ikker of anderen, het Keurloon en de boete aanRonds voldoen, en met de Keurceduile gaan ten Lomptoire van den HoofJgaarder van het Gemaal welke aan hem den Inhoud deszelfs zal betaakn * ov laaten valideerec in uiindering van den Impost ran liet Graan, dat by za komen te veraccyn- ïcn,  JAARBOEKEN, December, 1792. 1485 fcn, het gequiteerde K«urbilliet intrekken, cn bet montant van dien den Molenaar aan zyn verdiende Maalloon afkorten. .naisioov al ni iebd aio f nsï3Ja330i3giuü XXXI. De Bakker, of anderen in het ongeiyk gefteld zynde, zal den Inhoud van de Keurcedulle moeten voldoen, of by gebree'kc van dien, zal de Hoofdgaarder van hec Gemaal, des gewaarfchouwd zynde, hem Billietten van Verimposting mogen weigeren, toe dat hy zal hebben voldaan. XXXII. Verder zullen de- Keurmeesters in het algemeen het opzigc hebben op het Gewigt, jnitsgaders op de Maalfteencn en derzelver gefteldheid op de Molens, en het een en ander, zo dikwils zy het nodig agtcn, bezigtigen, en Je gebreekea daar van aan de Bakkers en Moleaaarsiaanwyzcn, hun de verbetering daar van bevec'cn, en in geval van derzelver onwilligheid of verzuim, daar van kennisfe geeven aan Heeren Burgemeesteren, die dan daar in zullen voorzien, zo als bevonden zal worden te behooren. XXXIII. En dit alles onverminderd het Recht, en de Calange, den Hoofdgaarder van het Gemaal tegens de Bakkers, Molenaars.en anderen, toekomende, uit kragte van de Ordonnantie, zo Generaale als Particuliere, op 'dat Middel by Flua Edele Groot Mogende de Heeren. S'taaten van Holland en Wést • Friesland gedaan emaneerens, blyvende wyders in hun geheel de refpedcive Güdebrieven der Bakkers en der Molenaars, alsmede de refpective Keuren en Ordonnantiën op derzelver Beroep en Hantceringe, by Hun Edele Groot Achtbaare bevoorens gearresteerd, voor zo verre dezelve door ieze niet zyn gealtereerd. En zyn door Heeren van de Weth gecoatiHhhhh 3 nucerd Delft. Keure vSrfjr' dc Keur- ' itri] (Jakkers l\Lde. naXH  ©elft. Kt. ure voor do Keur de n,, Bakkers 'Molenaarssaz. CE- 14S6 NIEUWE NEDERLANDSCHE nueesd ir. hunoen Dienst als Keurmeesters van het Koorn en Meel. •Uü 1 'O \y. , - iHO' >' ^li 1 •••> «i.-■•*'■•"' ■ W-W* rsui uw., ai ,«[-4)p?!T'•" THEODORUS FAUELL, DANIEt VERLOUW. JACOBUS PAN NEVIS, en DIkK van der STARREN» Aldus gedaan en gearresteerd by opgemelde Deeren van de Weth der Stad Delft, den 19 November 179a , en n • her luiden van de Groote Klok van het Raadhuis gepubliceere den 8 December daar aan volgende. 'ft ' • :"d?. ill^A'pjo Utl$tiiib>&'•'_ft'i>ï y%Jn kennisfe van my Secretaris, H. van der GOES. G B. A V 9 N ü A O S. Te voren hebben wy van de fchikkingen en beveelen tot het zenden van Krygs. VoU tuar onze Bezittingen in de WestIqdiën, tfefproken, Daar We behoort ook Bfgg  JAARBOEKEN, December, 1792. 1487 GENERAALE ORDRE en RE-' GLEivlENT , van ZYNE HOOGHEID, voor de TROÜ-, PEN, in dienst van HUNJNE HOOG MOGENDEN, gedeftintcrt voor de COLONIEN van den STAAT in AMERIKA en de ik'cst - ïvu. t van AFRIKA , waar na dezelve zich zullen hebben te gedragen op de Schepen, met welke zy, zo nu als in het vervolg , naar de voorfz. COLONIEN zullen worden getramporteert. Art. 1. T\q Godsdienst zal op ieder Schip des' *^ morgens en des avonds door her ieezen van een Gebed, uit het Boek genaamd de Chrisfelyke Zeevaart, naar behooren waargenomen' worden. ; 2. De Schafting voor de Onder - Officieren en. Gemeenen, gelyk ook de Tafel voor de Officieren, en de diftributie van de ververfchingen voor de Zieken als anderzints, zal gereguleerd worden, zo als zulks by Hunne Edele Mogende de Heeren Raaden der Col nien zal worden geordonneerd, en in deCherte- Parthyen wegens het huuren der Schepen of Plaats in dezelve vermeld, zul.ende telkens Extr et uit die Cherte- Parthyen aan den commandeerenden Officier;w rden ter handgedel i tot zyne inform tie en narigt, doch word aan den commandeerenden Officier op ieder Schip overgelaten, om naar tydsomHandigheden met overleg van den Schipper het Randfoen te mogen vermeerderen < f verminderen , waar van op de Confumptie • Lyst behoorlyke Aanteekeningen zullen moeten worden gehouden. Hhhhh 4 3. Mea s Gra^ 1enha2e. ■ ■ t%tjt ~)rdrc wor 't Krygs- 'olk taar de Test- 'ndiëth  1488 NIEUWE NEDERLANDSCHE VENHA CE. Ordre voor 't Krygi- volk naar de Indiën. i < c f 3. Men zal van tyd tot tyd aan het Voile gec • ven, Punch gemaakt van Geneveren Cremortartari , het geen aan den commandeerenden Officier word ovcrgelaaten met overleg van de Chirurgyns. 4. Ook zullen de comrnandeerende Officieren, met overleg van de Chirurgyns laaten prajpareeren een Elixer van vier k vyf pond China, niet gepulveriieert maar een weidig gekneust of geftooten, met een pond Cremortartari op een Vaatje Genever getrokken , om daar van op Zee van tyd tot tyd een Soopje aan het Volk te geeven. 1 wAHOW J5tOOjl3j$ 333fP" 1'Jin 733rWGW 5. Tot verdere confervatie van de Gezondheid, zal men alle dagen het Ruim fchoon doen uitveeg-en , en van tyd tot tyd met Azyn befprengen ; het geen zal moeten worden gedaan door het Volk het welk de Wagt heeft, 'smorgens van 8 tot 12 uuren, en zal de Offiaer van de vVagt de tyd daar 50e bepaalen, ook zullen de Hangmatten en hec Kooygoed van tyd tot tyd op het Dek verlugt moeten worden. 6. De Dienst zal pp de Schepen zo veel mojelyk gedaan worden, als op de Schepen van Oorfog gebruikelyk is. 7. Op ieder Schip zal een Subalterne Officier liét een vierdepart van de Onder-Officieren en Gé« neenen , tot de Wagt gecommandeerd worden , e w86tea-èot de -eerfte Wagt , van 'savonds 8 luren tot 'scagts 12 uuren ; de tweede of HonjeWagt van 12 uuren tot 'smorgens 4 uuren; dc lerde of Dag-Wagt van 4 tot 8 uuren; de vierIe of Middag Wagt vah 8 toe 12 uuren 'smid- ' 'i dé v, Pde of Platvoet-Wagt van 12 tot I uuren savc.nds. Zullende tot ieder van de gemelde Wagten telkens  JAARBOEKEN, December, 1792. 1489 kens een ander Subalterne Officier. benevens een ; suder vierdepart vau de Onder-Officieren en Gemeenen gecommandeerd worden. De Officier van de Wagt zal op alles agt neemen, zowel het geen boven op het Dek als het geen tusfehen Deks gefchied, zullende altoos prelenc moeten zyn ajs het Randfoen word uitgegee ven , en wanneer het Volk fchaft; afgelost zynde, zal hy rapport doen aan den commandeerenden Officier van het geen geduurende zyn W*gt is voorgevallen. 8. De Officier van dé Wagt zal des avonds, wanneer niet meer gekookt word , en alles in de Combub klaar moet zyn, dezelve met een Onder-Officier moeten gaan viüteeren, en wel toezien of met Vuur en Ligt &c., voorzigtig en ordenteiyk gehandeld word, en ,zal verder alle half uuren een Onder-Officier tusfehen Deks zcndcfi, om naar te gaan of alles wel is, en of de gegeeven Ordres naar behooren worden geobferveerd. 9. Daar zuilen ordinaris drie Schüdwagten ge* plaatst worden, één voor de Cajuit, één by heli Waier- en Biervat, en één by den Bak, wordende het plaatfen van meer Schildwagten nasr de omftandigheden ovcrgelaaten aan den commandeerenden Officier. 10. Word op het allerernftigst verboden tusfehen Deks Tabak te rooken, of eenig vuur te maaken , zullende de geenen die daar op worden bevonden , zonder genade exemplaar geftrafc worden. 11. Men zal aan Man voor Man aanzeggen zich te wagten van malkauderen iets te ontvreemden of tc ontfteelen, zullende de geenen, die zich Hhhhh j daar s Gra- 3e. Ordre ■oor 's 'üygs. >oik •aar de '/ cstludiëtn ■  140O. NIEUWE NEDBRLAVDSCHE ssGr4- VENHA CE. Ordre voor Krygs. volk lia :- de Wedt* . indien- i daaraan fchuiJ'g maaken, als dieven aangemerkt, en als zodani^en naar cxigenrie van zaaken, zonder de minlte conL-iventie worden geftrafc. 12 Op ieder Schip zal No'itie worden gehouden van d. Snuffen, dio aan hec Volk worden geiofJigesEt met uitdrukking van derzelver Naamen rd Toenm.iieD, en van bec geval, waar over zy geftrdfc zyn. 13 O? het Dek zal geplaatst worden een Kist roet Gew..v-en. voorzien vai goede Vuurfteenen, en een arJere K'st met de nodige fcherpe Patroonen. on in cas van nood daar van gebruik te k mn.ia worden gemaakt, en zich te defendeeren, zul! ;nd# by deze KiVeti een Schildwagt worden geplaatst, mee het Zydgeweer. 14. Op ieder Schip zullen zo veel Sabels worden uit gegeeven als er Manfchappen tot de Wagt gegeetieg worden, en zal aan ieder derzelve een Saba} worden ^eueeven , weike by de aflosfing door de oude Wagt a=m de nieuwe zullen worden Dvr-r'ieieeverd , en telkens door den Officier en Onder Officier gevifneert worden of 'er defecten aan zyn, en zo d,e daar aan mogten bevonden worden, zal door den Officier, die van de Wagt koo'ïit, daar van rappo'-t m eten worden gedaan aan den commandeerenden Officier. tïKiir!;JtHiO 9v.lS£3C) fïjjgsw laW SBopftóibSo.gLïtitjio? " 15. Wanneer de Schepen in de Spaanfche Zee zullen zyi; gekomen en het Wéér zulks permitteert , zal iaën hei Vutk exvrceeren met naar het V.' ■ té laaterj fchieten; men zal ten dien einde een i •' C maaken, tet groo'te van een Hoedenbol, X> tv/.e.Kringen zullen getrokken worden, 'r • :.y.f «.an ren langen Rok vasrgehegt, zal aet>over±eg vaa den jjehjppor. voor op bet S- hip ... %, >.: V? rj3& bui-  JAARBOEKEN, December, 1792. 1491 buitenwaards zodanig geplaatst worden, dat door het fchieten geen fchade kan worden toegebrage: men zal daar toe eenige Geweeren employeeren, en met een ordinaire halve laading Kruit, met een Knikker, in plaats van een Kogel, doen laaden, tot welke laading men een bekwaam Perfoon zal uitkiezen, die de Geweeren in prefentie van den Offic»r van dc Wagt zal laaden; men zal vervol gens Man vc> r Man op het half Dek roepen en ooor de Officieren laaten onderrigten, om wel aan tc leggen, en van daar naar de gefielde Schyf laatenfenictcfl, zullende de geen, die het accura.itfte fchiet, endc kleinfte of middelde treft, twee s, en die oe buitenfte of grootfte Kring treft, één Stapje tc goed maaken, wt ar vau aanteekening zal worden gehouden, en waar van zy, die getroffen hebben, naar welgevallen zullen kunnen dis poneeren. 16. Tot voorkoming van alle desordres en onee nigheden, die op de Schepen geduurende de reii zouden kunnen voorvallen, word een ieder op he ernftigfte bevoolen, in goede harmonie en eendrach met malkanderen te leeven, niet alleen de Militai re onder zich. maar ook met het Scheepsvolk, ei zullen zo wel de Officieren als Onder-Officierei en Gemeenen malkanderen geeven het behoorly] refpeü, het geen de Troupen vat» den Staat e! kander verfchuldigd zyn; men zal zich omtrend d Scheeps-Bediendens wel wagten dezelve onbehooi lyk te handelen, of eenige binder of nadeel toe t brengen, zullende die geene , hy zy wie hy zy die bevonden word daar aan te manqueeren, exen plaar gecorrigeert en geftraft worden. 17- Word op het fterkfte verboden het Vlot ken en Zweeren, en het voeren vaa onbetamelyk Discourfen of fcherpe Gekfcheeringe, waar ut et gernisfe of oneenighedeo zouden kunnen ontdaan. 18. Z sGrayknha- ge. Ordre voor ,t Krygs. volk naar de Weit: ' Inaïén. i l l C > e 3  's GftAVEXHACE. Ordre yoor 't Volk 31 nar de West Indien. 1492 NfEÜWE NEDERLANDSCHB 18 Zo als mede word verboden malkanderen te ltooten of te flaan, te fchelden of eenige verwvtingen te doen, veel minder zich zelfs te rechten: o, met woorden of daadelvkheden te defendeercn, zuileode een ieder, die meend gelaedeerd of benadeeld te zyn, zich ten eqrften by den Officier of Onder-Officier van deWaerj addresfeeren , die daar van, aan den commandeerenden Officier van het Schip rapport zal doep , zullende als dan de .Schuldigen, naar merites geftraft, en den geljedeerden behoorlyke fatisfaétie worden gegeeven. 19. Van gelvke zullen de. Kapteinen van dc Schepen, hunne onderhebbende Scheeps Bedienden en Matr-jozen in goede order en fubordinatie houden, en dezelve verbieden zig met de Militairen te bemoeyen, of eenig gezag over dezelve te prastendeeren, maar zullen, indien zy vermeenen eemge klagten tegens de Militairen te kunnen inorengen, zulks aan hunne Kapteinen melden, die daarover zich aan den commandeerenden Officier van het Schip zal kunneü' addresfeeren. 20, Indien de Schipper of Scheeps - Bediendeu in hun werk de hulp van de Militairen mogten nodig h-bben, het zy om het oen of ander Touw te helpen aannaaien, het Anker te ligten, of'eenig ander werk.te doen, mits blyvende op hec Dek, zuilen de Schipper of Scheeps - Bedienden zig aan den Officier van de Wagr addresfeeren, die als dan door zyne Manfchap , de behuipzaame hand zal lieren bieden.; het zal ook aan den Schipper en Stuurlieden .gepermuteert zyn huu ordinaris bellek in de Cajuit te komen opmaaken. 2t. De Officieren en Onder - Officieren zullen oaauwkeu-ig reguard flaan dat het Volk rein en zuiver zy, zullende het -zelve ten dien einde van tyd tot tyd vifitserec. Het  JAARBOEKEN, Qecmber, 1792. 1403 Hec Volk tusf hen Etëks' zal nkoos ftil moeten» zyn, eu «;ialk; > 'j<;ren aile mogelyke commodkeit en, geraak moeten toebrengen., ocl- Suften de Qnuer- < Oïricie- cij, ais r)(-L Daau !>.iVo!l; jyfltfè , , Koos attent afBÖeïi aan orn de trarfftè dcsordres, me 'er> moeren sööf^reb , ten eerfte.' te bekt ten ' en daar , van -aDil. nds aan den Omeier van de Wagt Kip», port t • ddttt Eindeiyfc word aan aib Officieren en OnJe» Of > fici< se. g^recoramandeerd gtjède discipline te h -a j den, en. dat, alle de voorgemelde Ordres, en r.ui geen verder hec vvel'.yn van den Dianlt vereiseht t exaftelyk worde geobierveert en Haargekonun. Gegeeven in 's Gravenhage den 1 December 1792. (JVas geteekend,') WILLEM PRINS van ORANGE» f Lager ftond,~) ~ xtebobTfófl-VN; >no« lof i3ntj$SjJ, narbnt .os' Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (fiecontretfgmert T. J. LARREY. Her naderen der Franfche Legers nasr onzé Grenzen; de vordering van óf Franfche Bevelhebbers voor eenige gewapende. Vaartuigen, om de Schelde op te vaaren; het vermoeden, dat de Franfchen, en o^k hunne ^.'rygsbevelhttber ^ümouhier wel geneigdheid zouden hebben , om in Hol- land i Gra- ENHAIE. )rdre uur 't trygfc olfc '■aar de l'..t- /:dtën.  Ï494 MEUWE NEDERLANDSCHE 4sGrA- VfcNHA- land iri te trekken; hunne vordering, om hun Krygsvolk den marsch door Maaftricht te laaten doen, enz.; dit een en ander verwekt eenige bedenkelykheid, vermenigvuldigt de raadplegingen der Regeering, en maakt de gelprekken met vreemde Gezanten , en het komen en gaan van Postbodens zeer druk. Het getal der Franfche uitgewekenen, welke hier zeer groot was, vermindert dagelyks, doordien 'er veelen zig naar Engeland begeeven. Wy hebben te voren vah den elsch der Franfchen om de Schelde te kunnen bevaaren gefproken. Zie bl 1423 en volg* en bl 1447 en volgg. Onderwyl drong de Lieutenant Moulfton , 't bevel voerende over 't Fransch Fregat d'Anèï, nog by aanh«>i>de;»dheid aan , volgens last van den Kry^bevelhebber Dlaiourier, om met zyn Esk der de Scbdde op toe Lillo en Afitwef■pen toe ie vaaren, met betuiging van geene vyandel kh?ul omtrend den Staat in 't ódg te hebben, maar alleen hunnen vyand te willen ver olgen en bcvegten. De Staaten, alie omzigtigneid wdlende ge: ruiken, om van i.unue zyde in geen oorlog te komen, met eenen zo magiifferiwederparty,die zulke grooieleg^ rs verdagen hebbende, tot by onze Grenzen was genaderd, hebben daarom dien doorvaart hevtrwi len do^r de vingeren zien: althans htt Wagifchip van den Staat heeft  JAARBOEKEN, December, 1792 1495 beeft zulks met geen geweld verbinden, en zig alleenlyk met een protes' verg-noe^d, van in-geenen deele in de opening der Schelde toe te Remmen, en van 't een en ander aan de Staaten nadere kennis te zullen geven. Onderwyl maa.-te dit veel opzi.ns in Engeland, en men zag dit als een voorwend* zei van de zyde der Franfchen aan, om eenen inval in de Zeven Provinciën te doen, en zig van de Republitk meefter re taaai.en. De Regeering van Gront Brittannie verklaarde dit niet te zullen gedoogen. en hadt deswege te Londen onderhandelingen met den Nederlandfchen Gezant,Baron FanNagel, weike ook van wege deze Republiek eene Memorie aan de Kngellehe Regeenng heeft overgegeeven , en men vernam we! haast, dat die Regeering den Heer Lindfa% naar Parys hadt gezonden, om,nopt-i>s Holland en de Schdde, aan ue uitvoerende maat in Frankryk vertogen te doen. Wy hebben ook in de voorige maand ge. zien, dat de Gezant van den Keizer nopens het opvaaren van de Scbelae., door Fra* fc;ic Vaartuigen , eene Memorie had; ingeleverd I -e A'gemeene Staaten hebben op den ar, INJov mbcr befloten op die Memorie, te ant woorden: „ Dat Dunne Hoog Mogenden, zedert het begin der onlusten, tusfehen hei Huis van oite^ryk en Frankryk ontdaan dc liiptite onzyuigheid hebben iu aeht ge no GÊ. . r »  1495 NIEUWE NEDERLANDSCHE GÜi. nomen, en, hy alle voorkomende gelegenheden, hebben getracht,de plig'en van eene zodanige neutraliteit gepaard te doen gaan, met die vriendlchap en egards die zy ten alle- tyden.Zyne Keizerlyke M.sje(teit hebben to gedragen; dat Hunne Hoog Mogende ook bjtsgrvpen, dat het tegens de neutraljtekjzpto» de aanloopen wanneer gewapende Franfche Vaartuigen de Schelde mogten opvaaren, om het Kafleel van Antwerpen vyandelyk te a'.taqueeren; dat zy ook niet ignoreeren, hoe '<:eer zulks ftrydig zoude zyn tegen da fublPte-tende Trpcftaten, en dat het ook op die jijouden is, dat zy het verzoek van den Franfchen Commandant van twee Franfche kanot-eerbooten, om de Schelde tot voor Antwerpen te mogen opvaaren, niet hebben ktv.nen todtaan, maar Zyne Hoogluid den Heere Prinfe van Oranje en Nasfau, als Adrn-iraaJ-Generaal van dezen Maat, verzogt hebben om den Officier, comrnandeerende heit Wagtlchip, het welk aan den mond der SshelÜe geponeerd is, re gelasten, die pasfigiei-ret te accordeeren, maar aan den FrauIc'nen" Commandant te' kennen te geêvèti, dat de Scbeicie, ingevolge de Tractaaten, voor Zeefcheptn geiloten is." ' '■•A Jarl WabnVgoifi idöiö sbbfl wTJ abaci ipsw Midlerwyl is het Fransen fregat,genoemd d'Aiiët, met een brik, twee kraïonneer'boöten ev» drie gewapende Duittkerkfche vjafcher'sfchuiten.'opdén 1 December de Schelde opgevaren, zo als- wy met een woord ;e " ' : •1 vo-  JAARBOEKEN, December, 1795?. 1497 voren hebben aangeroerd. Van deze gebeurtenis wierdt door een Courier aan de Kngeli'che Regeering terftond kennis gegeeven. De vyfjaarige dienst van den Héér RaadPenfionaris Mr. Lawens Pieter van de Spiegel, ten,einde gelopen zynde, hebben Hun Edele Groot Mogende de Heeren Staaten dezer Provincie, op den 6 dezer maand, denzelven vöor dén getrouwen waarneerhing van dieri gewigtigen post, Höogstderzeiver dankbaarheid betuigd , en té gelyk verzogt, orri die bediening wederom "te willen aanvaarden, het welk dezelve heeft aangenomen j en op nieuws den Eed daar toe ftaande afgelegd. De Raad-Penfionaris deedt by die gelegenheid de navolgende aanfpraak; EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! T>e tyd van mynen vyfjaarigefi dienst als Raad^ Penfionaris geëindigd zyn Je, en Uw Edele Groot Mogenden ,• volgens ae orde der regering f ftaande. te treden tot eene .nieuwe verkiezing,' neem ik de vryheid,- voor Uw Edele Grout Mogende myue öprègte en eerbiedige dankzegging af te leggen, voor alle de b'iyken vau welwiiiemeidj waar mede Uw Edele Groot Mogende in het gemeen , en ieder Lid van .de ftegeenng in tièt b\ zonder, my, geduurende dun termyn, vereerd hebben; voor de onderftemiing én bemoediging in het waarnemen van dezen moêiefykeri pc-S't, cn voor de verfchooiiing der feilen en zwakheden, db my aangekleefd hebben.- de nagedagtal i i i i iirs 'sGaAi VENHiSGE.  's GRAr vf.nhace Aanfpr, yan dc, RaadPen fiO' naris» NIEUWE NEDERLANDSCHE nis vau deze goedheden, voor myn perfoon en dienst, za,l my altoos dierbaar zyn en myn hart met eene ware erkentenis vervullen. 1 luedanig ik myne bedienhj; heb waargenomen, ftaat; ter.beoord éling van Uw lidele Groot Mo; gende, en het past my niet, door eene optellingvan zaken, onder myn JVlinistcry ter hand genomen, of ter uitvoer gebragt, op die beoordeeling vooruit te loopen. —"lk hoop ester, dat, wanneer myne handelingen in de fcbaal van een naauwziend onderzoek zullen gewogen worden, men niet uit het oog zal verliepen de gefteklheid der zaken, toen ik in het Ministery kwam; de menigte en het gewigt der onderwerpen, die de deliberatien van btaat hebben bezig gehouden 5 de verfqhillende en altoos met kragt geappuyeerile begrippen der roenfehen in dezen tyd; de groote gebeurtenislen , die de Republyk onophoudlyk hebben omringd; de klippen die zy zorgvuldig heeft mneten vermyden, en dat deze aanmerking my wel verlchooning zal doen vinden, indien niet alles is uitgewerkt, wat Uw Edele Gfot Mogende met my hadden gewenscht uit te werken. . Ootm-jenise lof en dank zy toesebragt aan de Gochyke goedheid, die my op de^e gladde baan onderfteund en de kragten verleend heeft, om nog dat ireene te doen, her welk de Registers van Staat zuüen uirwyzen dat gedaan is. 'Ihans b'yfr my riets an-.iers overig , dan mynen wfjanrigen dienst te hefluiren met de otidcrdanigfte aanbeveling van myn Perfoon en Familie in de voortduring vau Uwer Edele Groot Mogende goedgunftigheid. «vjl qo 'isnw , ^ninoobd naiingrrisïV'ft ,:»Sgv fflav Tiet gevolg was, 20 als vervat is in dit befluit van Hun Edele Groot Mogende: Waar  JAARBOEKEN, December, 1702. 1409 aar na de gemelde Heel- Raad-Penfiouaris " buiten gedaan symJe, ter wyl, in öeietflfs abfentie, in deliberatie is gelegd het vierde poinét der tegenwoordige b'efchryving, naamlyk het eli, geren van een bekwaam peifonn, tot lx kleeding van het Raad - Penflowanfó Anipt dezer Provincie, door de expiratie van den vyfjaarigen dienst van' den Heer Raad - Petifib'tfaHs für, de Spic'gtl z=nl-. lende vaceren; en hebben Run Edele Gro'H Mogende, op het geproponeerde 'T,n de Hoeren van de Ridderfchap, en met «te»kze«g:>tse aafl dezelven, na voorgaarde deliberatie m 1 e;nnar;ge Hemmen verklaard, dat Hun £d»!e GroWMd-gende niet, dan met het ho'igtfr gen oefen en de volledlgfle goedkeuring , gedenken aan alle de moeite, vigilantie en goede1'Conduite, door den Heer Raad-Pei.fionars, gédhrénde deszelfs' Vyfjaarigen dienst, ten beste van r!en Lande in her.' gemeen, en van deze Provincie in het byzonder, aangewend en gehouden, welke hem Raad Penfionnris het vo'komen vertrouwen van Hun Edele Groot Mogende, en de Itvendigfle erkentenis van alle' regtfehapen ingezetenen Van den Lande hebben verworven. En is voorts goedgevonden en verdaan, met eenparige en confonanre Advyfen van alle de Le* den, denzelven Heer Mr. Laurens Pieter xun de Spiegel, by continuatie, voor den tyd van vyf jaaren , tot de Voorfz; ffcm'fJtie te verzoeken en te eligeren, zo als verzogt en geühgecrd word by dezeft, en zulks op de commisfie voor dezen , ten zynen behoeve . gedepécheert, eu op dc inftruétie voor hem gearrefleerd, waar op hy weder zal worden bec'edigd, mitsgaders op denzelven voet, traélement en belooning, waar op hy, op den 9 November 2787, is anngelleld, en óp' den 6 December deszelven jaars zyne functie heeft' aanvaard: Dat wyders'aan hem zal zyn gejVerüiiii a ' mic- 'sGra- »'ENitA3E. kef. nopens deri llaad°en/io'icirisi  ij.oo NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Ref. nopens den RaadPenfiO'naris. mittcerd ora zich, gedurende den tyd van zyn» bediening, als Raad Penlionaris , teii allen tyiie, wanneer hy zülks mögt goedvinden, van dezelve te mogen ontdaan, des dat by, in dien gevalle, behouden zal het penfioen van agt duizend gulden 'sjaars, aan hem, en de pecuniele voordeden aan zyne Familie, by de evengemelde Refolutie van den 9 November 1787 toegezegd; als mede, dat aan hem , in dien gevalle, zal worden gereltitueerd het betaalde Amptgeld, naar rato van den tyd, die aan de vervulling der vyf jaaren, waar voor hy thans word geeligeerd , zal ontbreken; en eindlyk, dat hy ook den Eed op de inftruccie zal mogen doen, in die zelfde termen, als voorige Raad Penfior.arisfen, volgens Hun Edele Groot Mogende Refolutie van den ioj'uly 1727 gedaan hebben, naamlyk dat hy zyne inItructte zo exacielyk zal.nakomen, als een eerlyk cn getrouw Minister die kan nakomen, en als vorige Raad • Penfi narisfeu, en die, welke daar in de preciefte zoude mogen zyn geweest, dezelve nagekomen hebben. Waar op, dc voorfz. Refolutie voor gerefu. meerd gehouden zynde, den Heer Raad-Peniionaris Jran de Spiegel, door den Secretaris Rqyer verzegt is weder binnen te komen , vervolgens binnen gekomen, en door den Heer van ll,.s[enaer, Heere van Srarreuburg , de voorfz. Hun Edele Groot Mogende Refolutie hem voorgehouden is, met byvoeginge, dat de y ver en vigilantie, met welke hy Heer Raad-Penlionaris dit gewigtig Ampt had bekleed, en het wys beflicr door hem daar in aan den dag gelegd, voor Hun Édele Groot Mogende gegronde waarborgen wa-1 ren van de dienlten, die dc Staat uit deze continuatie had te verwagten,en dat zy vertrouwden, dat hy Heer Raad-Peniionaris, voldoende aan haar verzoek, met dezen post weder te willen aai*.  JAARBOEKEN, December, 179a. ijoi aanvaarden , zouJe vermeerderen de verpügtin- geh , w^lke.zy hem reeds toedroegen vuur de moeite en het goed beftier, die hy, gedurende de vyf afge'luopen jaaren , in zyne bediening had genomen en betoond. Den Heer Raad-Penlionaris dan ook wederom binnen getreden zynde , deedt de navolgende Verklaaring; . .isuajivv tab ij.'tii'D'/iuv u5fl£j;.»ib sL'Yi nubjiiiv j EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Indien het tegenwoordig een tyd was, waarin dè perfoneele omitandigheden myne keuze mogten beflisfen; indien ik alleen te raadplegen had met de geneigdheid tot rust,die aan ydermenscb, in een gevorderden leeftyd, eigen is, zoude nadenking, van het geen ik in de waereld gezien en ondervonden heb, overvloedig genoeg zyn, om my te doen tragten een kleine verpozing, tm-fchen myn werk e 11 myn einde te Rellen, eu ik bekenne het, ik heb het yverig verlangd;maar befchouwingen van ernftiger aart hebben my terug gehouden ; 'er zyn zekere tyden en omftandigheden , waar in het lafheid is een post van aanbelang te verlaten : wanneer de reden van waakzaamheid verdubbeld, is de post van gevaar altoos die van Eer en Pligt, en zo lang het Vaderland in zulke gevallen onzen dienst begeert , valt 'er niet 'meer te twyffelen over de keuze. Daar ik nu, Edele Groot Mogende Heeren! uit den mond van den Heer Van Wasfenacr, Heere van Starrenburg, verllaan heb, dat alle de Leden van Staat eenpaarig herhaald hebben , hunne meermalen verklaarde begeerte, tor continuatievan mynen dienst, voor andere vyf jaaren, Iiiii 3 maar vtnha-  S3 Gra- VENHA" GE. Verkl.tr van dei RaadPenfto-rnaris, 150a NIEUWE NEDERLANDSCHE maar met byvoeginge van de gunftige permisfio, dat--'ik,-.geduurende dien itermyn, my zal rangen ontledigen, ben ik herent aan d:t bevel van mvne geëerbiedigde Overheid te gehoorzamen^ en my■ ne bediening wederom op te vatten, tot zo lang, j dat een bedaarder geiteliiheid van tyden my de vryheid zal geven, om van Uw Edele Groot "Mogende permisfie gebruik te maken; ik zal dit doen met den opregten wensch, van eerlang den last, die voor my te zwaar drukt, op fterker fchouderen te zien overdragen. Maar gelyk Uw Edele Groot Mogende vau my vorderen de vernieuwing myner varpiigtingeR, verzoek ik ook wederkeerig de vernieuwing" vau die gunstbewyzen, zonder welke het onmooglyk is, het zonderling Ampt vau Raad-PenfWiaris dezer Provincie waar te neemen: het is Vertrou<&(roede, lyke Liefjf,'alle ha^ ten mogen m één Imeiten, en ons allen moge £. Iporen om een Land te beminnen, daar de waardeerlykfte voorrechten genoo en worde, die ergens te vmden zyn: dtar een ieder Godsdienst mag oeffenen zonder vervo'-nWe daar het heiligdom van vryheid in goederen zo veel het moóglyk is, door de wet ten word beveiligd: daar de eerfte Regent en de geringde Ingezeten aan dezelve wetten onderworpen is en naar evenredigheid van zyu vermogen, dezelfde fchattingen aan derSt I, brengt: daar de Arme troost en onderfinT de Verdrukte recht en befcherming fi.ïi t Voorrechten, zo wezenlyk, Zo uiiftekend dat S goeiigheid oï m$M$mïgi lezelve ,n de waagfchaal te ftellen, om i aSdê chnnmen van een denkbeeld.ge volmaaktheid te ' üie zegen en befcherming des Almagtigen &*! ? ook m alle.wcnschlyke%olkomenheid op de looge Regeering des Lands, als met de mag' er «aifchcMaatfchappy bekleed tot h ndhav fg an Recht en Orde, die twee hoofdzin!™\ .aadiiagui , in deze donkere tyden , moeeri oorgelicht worden door de voorzigtïfe'DS ^ be luiten de vrugten 2y„ van vvy? eidc'ee eid ! haare uitvoeringen het kenmerk SI m klem en ftsnd vastigheid! Dat die felS ■reuK onzer voorouderen Vigilatj? Deo Ton drntes, diep in de harten dei- Overheden ?v gedruktf En dat deze gevertrouwen" ? w Ejg •amheid de v/ejvaart, vryherd cn veiligheid vïn  JAARBOEKEN, December, 1752. T505 deze Provincie en van den gantfchen Staat, in het midden van het rumoer der volken, verzekere tot in het laatfte Nagedacht! Doorluchtige Vorst, aan wien de Couftitutie de waardigheden van Stadhouder, Kaptein- en Admiraal Generaal, ertfejyk opgedragen en door eene plegtige Vereeniging der Bondgenooten. onlangs heeft bevestigd; de vvenfchen , dié ik reeds uitgedrukt heb voor het geluk van den Staat, zyn ook tevens wenfcheti voor het geluk vau Uwe Doorluchtige Hoogheid en deszelfs Huis. Wie toch heeft meer belang by den algemeenen welvaart der Natie, by haare vryheid en veiligheid, dan een Huis, wiens roemrugrige voorzaten de grondleggers en verdedigers dier voorrechten zyn geweest, en wiens waare grootheid altoos zal gelegen zyn in het betreden van dat loffel yk voetfpoor? De auéroritcir, welke de Couftitutie in de banden vau'Uwe Doorluchtige Hoogheid gefteld heeft, is dederainlyklte,die in eenig land van den aardbodem is uitgedagt: zy houd het evenwigt der Magten in den Staat: zy jt de waarborg van de vryheid der Ingezetenen: de klem der wetten cn de handhaafster der pu'oiy/.e veiligheid ! — de Hemel bevestige dit gezag in de handen van Uwe Doorluchtige Hoogheid, ui v.ereeuwige het zelye in een reeks van wyze en deugdzame opvolgers! Leef lang, Doorluchtig Vorst! onder het ruim genot van al wat Uwe reèelykc begeerten kan vervullen : deel die zegeningen in een ongeftoord genoegen met Haare Koninglyke Hoogheid, Uwe Gernalh'ne, met de Prinfën eu Prinfiesfen, tot Uw Huis behooreixie, met den Kleinzoon , dien de Hemel aan Uwe Doorluchtige Hoogheid en aan qnze weidchen , dezen morgen, zo voorfpoedig gelchonken heeft! Laat die Jonggeboren zyn tot een nieuwen roem üvner hooge Hamhuizen, tot een nieuwen zegen Iüii p in s GrA- 3e. Vervolgder aait' Cpraak van den RaadPf'nf.  ijoö NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Vervolg der aanff raak van den R'aadPenf. ] I s 5 > *■ V V d li in Nederland! Laat de liefde, de eerbied, bet vertrouwen dezer gelukkige Nr.tie de tydlyke belooning. zyn van Uwe onvermoeide werkzaamheid, en niet minder dan Uwe hooge waardigheden, de beftendige Erfbr-zirting *yn van het Huis van Orange en Nasfau, tot aan het einde der da^èflpo^ VibvVSyh f asimi'i söwj 5b Jöni .v/' -iaV-: :lti^ntffjjilóSv*^ulS^'-''é&'fö snivJrioV Na dat Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prmles. Gemalin van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Erfprins van Orange en Nasfau, tor dus verre een geivenschten voortgang in den gezeg-mden ftaat /an zwangerheid hadt gehad, beviel dezei/e den it December 's morgens ten agt uureu gelukkig en voorfpoedig van een welgefcha?en Prins. Het Hof berigt, deswegens op^egeeven, luid aldus: 'i Gravenhage den 6 December 1792. 'Haare Koninglyke Hoogheid, Mevrouw ,.tie Erfprinfesfe, is dezen morgen, om, trend agt uuren, voorfpoedig verlost van , een welgefchapen en alle teekenen van gewondheid m debrengenden Prins: en be, vicdc zich , naar tydsomftandigheden , , zeer wel." De tyding van deze blyde gebeurtenis, raar door in 't Huis van Orange een Grootader eénen Kleinzoon beleeft, het geen e Republiek in dat Geflagt niet gezien eeft, was naauwlyks bekend geworden, of  JAARBOEKEN, December, 1702. 1507 of men zag terftond , deswege, alom allerlei reekenen van vergenoegen. De parade van 't Krygsvqlk was in ftaatzy. Zyne Doorluchtige Hoogheid , den Heer Prins Erfstadhouder, was daar tegenwoordig, met de twee Piinfen, deszelfs Zoonen, en ontving 'er de gelukwenfchingen. Vervolgens verfcheen den Heer Prins Erfttadhouder in 'sLands vergaderingen, gaf kennis van deze heugchelyke zaak, wierdt deswegens bedankt en geluk gewensclu Hier na gingen uit dezelve Vergaderingen aanzieneiyke Bezendingen, met Kamerbewaarders, üodens, enz ten Stadhouderlyke Dove , alwaar alles in pragtige ftaatzy was, en alwaar de Doorluchtige Erfprins zich mede bevondt, om met en benevens zyne Ouders dc geltikwenfchen te ontvangen. Voords zyjfcdl klokken geluid en gefpeeld, en de *k Ruk ken kanon, Raande by het Nagtegaalspad, op de Wal aldaar, driémaal gelost. Benige Edellieden en andere Hovelingen van Z#n€ Doorluchtige Hoogheid, zyn naar de andere Provinciën, ook naar ZyneMajelb it 8èti Koning van Pruisfen, en andere varmaagdfchapte Vorften, te Brunswyk, Weilburg , enz. afgezonden, otn deze gebeurtenis be kend te maaken. Hun Hoog Mogenden, de Algemeent Staaten hebben het Peterfchap over der jonggebooren Prins,aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Erfstadhouder aan geboden. Di 's Gra- VElNBAGE-  's Gra- vknha- RE. ! j j ijoo NIEUWE NEDERLANDSCHE De Heer de Maalde, Gezant der Franfche Republiek, beeft den i dezer maand een Courier uit Parys ontvangen, waar na gemelde Gezant met eenige Leden van Staat in gefprek is geweest Men vernam wel haast , dat gemélde Gezant 'terug was geroepen. Ook wierdt gezegd, dat den Heer de Maulde gelast was zyne papieren in handen van den Heer Thainville, als gelastigden met de zaaken van Frankryk te ftellen, maar in het Dagblad van deze plaatze, is op bevel verzekerd, dat den Heer Thainville by den Staat in geene post of betrekking erkend is. Eenige dagen na deze t'huisroeping las men in de Dagpapieren dit navolgende: p)e Ondergeteekende, voorheen Afgezant van Frankryk-, by de Staaten Generaal der Verenigde Nederlanden , door getrouwe Vrienden, (yegens de lasterlyke discourfen onderrigt, die men 'ich omtrend zyn Perfoon permitteerd ; verzoekt iet onzydige Publiek, deszelfs oordeel op te fchor.en, tot dat hy Ondergeteekende van de Franihe Raads-Vergadering verlof ontvange , omme •oor derzelver Balie, zyne eerlooze belfchuldigers p Perfoon aan te klagen en te doen verftommen. Paveant illi, ego non? (JFas geteekend,) E. DE MAULDE DE HOSDAN. Den Heer Mr. J. Hop, Gezant van de*  JAARBOEKEN, Dccejubcr, 1702. ijoo dezen Staat te Brusfel, is uit Roermonde, als mede den Heer Varieer Hoop, uit Luik 3TO#|W^?no aywS Nro .ishuóo nss De Baron de Bupl de Sphauivenftein, Ka>rnerheer van zyn Keizerlyke Koninglyke Majefteit, voorheen belast met de zaaken van het Roomsen Keizerlyk Hof alhier, door .Zyne Maieftéit tot deszelfs Gezant by de Zwitferfche Kantons benoemd zynde, is naar de plaats zyner beftemming vertrokken. 'f^'M Van vtrege den grooten toevloed van Vreemdelingen, door de overmeeftering van Braband , enz. is alhier de volgende Publicatie gedaan s T\q Magiftraat van 'sGravenhage in ervaring genomen hebbende, de thans al te grooten en nog dagelyk'cb aanhoudenden toevloed van Vreemdelingen alhier, waarfchou^d by deze met voorke nis van den Hove van'Holland, alle eh een iegelyk., gemelde Vreemdelingen niet in te nemen, of in hunne huizen te blyven houden, ten zy dezelve ftellen reéele of perfoneele cautie voor de kosten ter goeainaaking van hunlieder aanhoudend verblyf en onderhoud alnier ; zullende de Ingezee tenen op deze VVaarfchouwing geen behborlyk agt geevende, zich moeien getroosten, de zich in hun ne huizen bevindende Vreemdelingen in cas van ar moede of andere ongelegendheden, ten hunnen kos* ten van al het benodigde te voorzien. Aldus enz De Petitie en Staat van Oorlog voor den aan- 's Gravenha- ge.  VCra- VEKHA• GE. J 1 < ( ] ^ a J a v S n P n rr bi ni 2( Pl m h t$W NIEUWE NEDERLANDSCHE aanftaanden jaare i;93, is den 23 Decem* ber door den Raad van Staate, Zyne Door» luchtige f loosheid den Heer Prins firfltadhJuder aan 't hoofd hebbende, met de gewoone pi ttigheden , ter Vergadering van Hun Hoog Mogenden overgebragt. i •ni/iaienrf rt^aw ■srè» rratuÖ 50 abnéTlus bsttiatfö Op den 24 dezer maand , is het verbod i/an fchieten enz., door het Hof van Hollaad, Zeeland en Friesland, aldus verMSPSHMrceJ .naob » sföft ho wsoDduH ai noote ^V/ILLEM, by de Gratie Gods, Prince van Orange en Nasfau , &c. &c. &c. Krfftad louder, hrf. Gouverneur, lirf-Kap*ein Generaal n Admiraal, mitsgaders de Prasfident en Raaden iver Holland, Zeeland en Friesland, den eerften deurwaarder hier op verzogt, falut: alzo nietteenftaande Onze voorige Placaaten en Publicatien, Is nog dagelyks bevonden word, dat verfcheide □ngelingen en andere Perfoonen hen niet ontzien mier m den Hage in het Voorhout, op de Vyerberg , Kreuterdyk en andere plaatzen meer. wermers en Voetzoekers, niet alleen des avonds, iaar ook des daags voor en onder de Koetzen cfl aarden te werpen, ook met Busfchen eb Snapbaa:n te fchieten, daar door ligtelykeen groot ongeak zoude kunnen ontftaan. Zo is *t, dat Wy als nog wel expresfelyk ver. eden en mterdiceeren by dezen aan alle Perfoo. :n, van wat qualiteit, ouderdom of conditie die >ude mogen zyn . voortaan in de voorgemelde satfen van den Hage te werpen eenige Swerers., Voetzoekers of andere dusdanige brandende üchines. ook met Btisfchcn en Snaphaanen. en rticulierlyk op Nieuwejaars avond en nagt te fchieten,  JAARBOEKEN, December, 1792. 1511 ten ^ op pcene, dat die geene , die beveudcn zal ' wordffl CQOwarie dezes te doen, telken 'eb.en zal. verbeu» n drie gu'dcns, wélke boete zr.1 worden, gf-ëxecuteert met het sfneëmen var het opoe rfte Kleed en Schietgeweer, boven n behalven de'actie / van alle andere CM'nteresfeerdens, zo wanneer ie ] mand da.ir door mogten wezen gekwetst of be t ïchadigd, zullende de Ouders van wegen h'areKinderen voor d" boere ex<.cutabei wezen. • 5 pij En op dat niemand hier van ignorantie en preteèaèeye. lasten en beveelen Wy, dat deeze gepuoliceerd en geaffigeerd zal worden., daar men gewoon is Publicatie en affixie te doen. Lastende en beveelende Wy den Procureur Generaal v n den Hove, en alle anderen, die deze aangaan mag, goede zorge te dragen, dat deeze Ordonnantie agtervoigd en onderhouden mag werden, '.flübseft va laabüsi'f ab ztebejtójj.'rt 3 »*tniir4;A ii: Gedaan in den Raade, den 24 December 1792» •aijaiit osIp utilti! . jgosiuv je. wr' ^tMi-c, in-'. (Onder fiondf) ucfnilrty «badstov l*b bio« fiabnoved, ?j('<■.;.tb <,;oc af My prefent, ■ -yV ab qn , luóniooV 39ri ni u^fcri--10b ni 's.rt< (JVas get&ekend,) ADRIAAN BODT. •ssriqBag ivj astlóiteS 39A üoc ,n.yji3Vj si nobus' Den 28 December is de jonge Prins, van welke Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Erf Prinfesiè van Orange en Nas fau den 6 dezer bevallen is, met veel plegtigheid alhier in de Groote of St. Jacobs Kerk gedoopt, by welke gelegenheid de Kerkelyke Redevoering is gedaan door den Predikant Munnekemoolen: den Heer P. Nieuw sGra- l-nha!e. rerbod 'an Schieten :nz.  'sGra VENHA- 1512 NIEUWE NEDERLANDSCHE Nieuyland,. verrjgttè den Doop aan den jongen Prins, welke daar by de naamen van Willem FrederikGko&gb Lodbwyk bekomen, en, behalven de Staaten Generaal, en den Heere Prins Èrfltadhóuder met Hoogstdeszetfs Gemalin , nog vyf en twintig Peters en Meters uit de Huizen yan Brandenburg, Brunswyk, Nasfau en Hesfen verkregen heeft. De plegngheden, welken hier by hebben plaats gehad, zyn begonnen met het losfen van 2i üükken gefchut, 't welk 'snamiddags herhaald wieidt. Deswege is ons dit navolgend berigt ter plaatfing toegezonden. rren half een uur reedt Zyne Doorluchtige Hoog1 heid den Heer Prins Juftbdhouder reet Haare Koninglyke Hoogheid van het Binnen Hof naar het Oude Hof, door de Grenadiers poort, langs het Plein , de Houtftraat, Oost- en Noordzyue van" het Voorhout, Heülltraat en JNoordeinde, inde voigende orde. A. üoa detacbemont Guardes te Paard. B. De Oqdtr • Stalmeester en Ritmeester fob te Paard. ' ■ . 1. ten koets met zes Paaiden, waar n twee Edellieden, de Baron van iieek cl'öit lui Ciocje, en de Graaf Van Ue \ dc n 1. Een koets met zes Paarden, waarin vier Xs'merheeren,de Kollonel Baron Vanlheilctacr, .baron de Larrcy , Baron Ringen , Baron //t.u.'Vf/ tot JValioii. ■, 3 Een koets met zes Paarden, waarin de Opperhofmeester Baron i'',ui Volgt tot £tsj>t. i de OpperüalmeeHer B..ron Van Hetkertn tot Keil, de Kamerheer Graaf Van llcyden. 4 . EeR;  JAARBOEKEN, December, 1702, ij 13 4. Een koets met zes Paarden, waarin twee Dames , de Freule Van Rhecle en dc Freule Van u-'^ërponchéiV1 ibeu b»>U3w f8onJ nog -ai ■ §» Een koets met zes Paarden, waarin twee Da[i;sis 1 mes, de Freule Van Wasfenaer $ de Freule t»:n- .;. de Larrey. , any and, den Baron lieer iot Evcrsbirgen, cn Milcrd Agrhriï 2. Eene koets met zes Paarden, waarin den Heer Graaf Va-i Marfity-, Hof-4\laarfehalk van Zyn Doorluchtige Hoogheid den Heer Frfftadhouder, en den Baron Van Aylva, Hof- Maarichalk vaa Zyn Hoogheid den Heer Erfprins. Een Hofïourier te voet. Twaalf Lakeyen. Ds  JAARBOEKEN, December, 1792. 1515 De Praeceptor-van de P^ges, den Heer Je Veer, te Paard*: iad .shnikl •» be:oliscï^iAn^r^ Haare Koninglyke Hoogheid de Hertogin van York. Zyne Doorluchtige Hoogheid de Prins frederik van Orange. «snor Zyne Doorluchtige Hoogheid de Erfprins van Brunswyk. Haare Doorluchtige Hoogheid de Erfprinfes vaa Brunswyk Zyne Doorluchtige Hoogheid de Landgraaf vaa Hesfen ■ Darmftad. Haare Doorluchtige Hoogheid de L'ndgravio van Hesfen - Darmftad. Zyne Doorluchtige Hoogheid de Prins Christiaan van Hesfen-Darmftad. Zyne- Doorluchtige Hoogheid de Prins van Nasfèu Weilburg. Haare Doorluchtige Hoogheid de Primes vaa Nasfau Weilburg. Haare Majefteit de Koningin Douairière van Ptuisfen. Zyne. Koninglyke Hoogheid de Prins Hendrik van Pruisfen. Haare Konmglyke Hoogheid de Prinfes Hendriks van Pruisfen. Zyne- Koninglyke Hoogheid de Prins Fcrdinand van Pruisfen. Ha .re Koninglyke Hoogheid de Prinfes Ferdinünda van Pruisfen. Haare Koninglyke Hoogheid de Hertogin Douairi'er, van Brunswyk- Zyne Majedeit de Koning van Engeland. H'are Majefteit de Koningin vjn Eng; land. Zyne Doorluchtige Hoogheid de Hertog van Brunswyk. Ha».  JAARBOEKEN, December, 1702. IJ17 Haare Koninglyke Hoogheid de Hertogin v:i' Brunswyk, , _ , ' Het na?ebed gedaan , en de Zegen over den Tongen Erfprins, het Vorstlyk Huis en de hoogaanzienlyke Perfoonen, die als Geva ers over Hóozstgemelden Prins in den Heiligen Doop ge flaan hebben, uitgefproken, en Pfalm (.111 vers 9 nagezongen zynde , keerde de Siaatfie van oen. longgeboren Erfprins , langs den bovengerrdden weg, naar het Oude Hof terug, in de volgen, de orde: Een detachement Guardes Dragond rs. Een detachement Guardes te Paard. Twee Onder-Stalmeesters te Paard. 1. E^n koets met zes Paarden, waarin twee Edellieden. WCw . 2. Een koets met zes Paarden, waarin vier Edellieden. . . 3. Een koets met zes Paarden, waarin vier Ka. rcerheeren. . 4. Een koets met zes Paarden, waarin twee Hofmaarfchalken. . 5 Een koets met zes Paarden, waarin de Opperhofmeester en Opperllalmeester. 6. Een koets met zes Paarden, waarin de Jonggeboren Prins. 7 Een Koets met zes Paarden, waarin twee Dames van Haar Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Erfprinfes. 8. Een koets met zes Paarden, waarin twee Dames van Haar Koninglyke Hoogheid. 9. Een koets met zes Paarden, waarin twee Dames van Haar Koninglyke Hoogheid. Ren detachement Guardes Dragonders. 10 Een koets met zes Paarden, waarin Hun Doorluchtige Hoogheden de Heeren Erfprins en Prins Frederik. Een detachement Guardes du Corps. Kkkkk 3 »' 260 sGra- /knha" 3e. Plegtigc Doop van den iongen Prins van Oranje.  's Gra- VKNHAGE. Plcgtige JJoop van den j aigen Pi ius van O. -anjc. i [ji8 NIEUWE NEDERLANDSCHE ii. Een koets met zes Paarden, waarin Z\ne Doorluchtige Hoogheid den Deer Prins Êrfuadhouder en Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Prinfes, Hocgstdeszelfs Gemalin. Een detachement Guardes du Corps De Heeren rclhëcïive hooge Gedeputeerden, welken by den Heiligen Doop als Gevaders geftaan hebb2n. fa Een detachement Gtnrdes te Paard. Het Parket, welk cd last van de Heeren Gecommitteerde Raaden iu de Kerk in gereedheid was gebragt, was zeerpngtig, zynde, even als de gaan dery buiten de Kerk, met groen Laken bekleed en met een I apyt belegd. Tegen over den Predikftoel Rond een pragtjge Armfroe! met eenen Lesfenaar, behangen mee een rood Fluweelen Kleed met Goud gegallonneerd, voor den jonggeboren Prins: een weinig ter Imker zyde een Pedeth!, waar op het Zilveren. Doopbekken ftond, zynde insgelyks met rood i?Juweel, met Goud gegallonneerd, behanagter het gctbelte van den Jonggeboren Prins, Honden v;er kostbaare Armftoelén, me-Lesfenaars mede behangen-met rood Fluweel met Gouden nasramen ten , voorde Stadhouderlyke Familie• ter wederzyde van dezen, de gedeelten van de re&ec tive hooge Gedeputeerden, die als Gevaders over den Jonggeboren PrlrJs Honden, insgelyks met rood juweel met Gouden Pa&fementen behangen • aan le regter en linker zyde van het Parquet waren ce[toeken voor de Heeren en Dames van het geVoIr>van Haare Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden Per wederzyde van den PredikUod de Geftoelten voor den Eerwaarden Kerkenraad , en ègtér deW liïci? V°°r iieerCa eD Dames Van De Collefte voor den Armen werd binnen het Parquet gedaan door den Advokaat Diacon J. J. ■* I i \X' f^X^t <1 Jï " ' de  JAARBOEKEN, December, 1702. 1519 4c Kempevaer, en den Boekhouder der Diaconie Ea buiten hec Parquet door de Diaconen 03 Wnfmg\ CL t Lierman, J. van der Loom, b. Duyïz, H CaVbtniesM U. Bfrvoets, De loflyke Haagfehe Schuttery, geleid wordende door den Heer Mr. Johan van Hees Heer van Berkel en Rodenrys, Kollonel van dezelve,, was des morgens ten half 12 uur vergaderd, en had zig gpcfaard van de Groote of St. Jacoos Kerk aflangs het Stadhuis,de Groenmarkt, Hoogftnat, tot in het Noordeinde, wordenoe de Vorstlyke Perfoonagien en Staatscollegien by het aankomen en teru? keren van den trein door de Officieren gefaluecrd , "onder het flaan van Wilhelmus van Nasfauen en het Muiiek by den Staf geplaatst Des morgens van 9 tot 10 uuren werden de KloKken geluid, het welk een half uur voor het afryden van den trein van het Oude Hof werd herhaald, tot dat dezelve op de Groenmarkt was genaderd , ■en ten derdenmalen begon by het uitgaan uit de Kerk, tot dat de gemelde trein op het Oude Hot was terug gekeerd. Intusfchen hoorde men gedurende een uur het Klokkenfpel. 'sGravezande. Door de lievige ftorrnen en hooge vloeden, welke in der afgelopen nr.and November en in deze maand tot den 14 December hebben plaats gehad, waren de duinen van Scheveningen tot ter Heyden fterk atgenomen , en het voorland van den nieuw aangelegden Zanddyk , voor zo verre da8 Kkkkk 4 zel* 's Gra- VENHA3E. Plegtige Doop vau den 'ongen Prins van Oranje.  'sGra- VEzANPE. i | C X 1 X h h h 1520 NIEUWE NEDERLANDSCHE zelve door aanftuiving was verbreed geworden , mede eenigzints befchadigd: maar de agtkapitaale hoofden, welke in de jaaren }79i en 1792 aangelegd zyn, lagen nog in hunne behoorlyke vorm, zynde alleen tiaar van eenige fteenen afgeilagen. Dog door den opgevolgden hevigen ftorm pn hoogen vloed van den 23 dezer maand welke met die van den jaare i7?5 overeenkomt, is de bmtenhelhng van den Zanddvk omtrend half weg gevloed. De ftranden zyn op eenige plaatzen een weinig verlaag dog op anderen verhoogd ; de aanbreiende Meewerken hebben weinig geleden, doch de Duinen, ten Zuid-Westen de Werken oenevens die ten Noord-Oosten van Ter" rieyde tot aan Schevening, zyn doorgaan- jeefpoelcJ.Vermi,lder£}' 3fgeflagen ?n *5» ' M . ren aangeboden, zynde daar nevens gevoegd het bericht van de Vergadering van Zeventienen, daar op aan Hun Hoog Mogende ingeleverd, hoofdzakelyk ftrekkende , om te wederleggen de gronden, waarop de gemelde bezwaaren'berusten, en tot juftificatic van het gedrag van Bawindhebberen by het houden van dezelve Verkoopingen, mitsgaders alle verdere Rukken daar toe relatief. Is goedgevonden en verftaan, dat de zaak ter Generaliteit daarheenen zal worden gedirigeerd, dat Bewindhebberen van de Prafidiaale Kamer van de Oost - Indifche Compagnie te Middelburg worden aangefchreeven en gelast, dat omtrend de Verkoopingen van de Retour-Goederen der Oost-In• difche Compagnie, nu en voortaan in agt genomen zullen worden de navolgende Poindlen: 1. Dat Amsterdam. Kef. van Holland nopens de Verloop der O. Ind. Comp.  Am- 8tei,. DAM. ■tMi Ref vai Hollana nopens de Verkoop de) O. I/M Oom). 1,524 NIEUWE NEDERLANDSCHE (V Ij Dit da Compagnie altoos zal gehouden zyn haa» re Vo j- en Najaars Verkoopingen uittefchry ven met eea bepaalden ftilftand van tien of twaalf maanden. > 2. Dat de Compagnie by het uitfchryven van haare Naj3ars-Verkooping, de faculteit zal hebben van te kunnen relerveeren , om de Goederen tot de Najaarfcbe Verkooping behoorende , en welke nog niet gearriveerd zyn, in dezelve Najaarfche Verkooping te mogen brsngen , mits de fchepen arriveeren zodanig intyds , dat voor de Verkooping der Prasfidiaale Kamer, de Carga's der Ladingen werden bekend gemaakt, zo mede [ de Verkoopingen werden geannonceerd, om te ge- ■ fchisden ten langften zes weeken na dat de Pree- i diaale Kamer zal hebben verkogt. 3. Dat ingevalle het gebeuren mogt, dat geduurenden den beloofden ftilftand , eenig artikel van t Goederen, waar van de Compagnie nog voorraad j aan de hand mogt hebben, tot zodanige aanmerkelyke Pryzen kwam te ryzen, dat |de Compagnie vermeenen zoude zodanig artikel met een buitengewoon voordeel van de hand te kunnen zetten, zo mede in geval door het uitblyven der fchepen, welke die Goederen voor de Najaarfche Verkoo- • ping aanbrengen , en de Compagnie daar door • gelden mogt benodigd hebben , en in dit geval geen penningen konde Negotieeren op redelykc Conditiën, zal het aan Bewindhebberen in der tyd vry ftaan, om zich deswegens te vervoegen aan de Heeren Gecommitteerden, uitkragte v^n Hun Hoog Mogende Refolutie van den 14 Mey 179Q, uit de Provinciën van Holland en Zeeland, tot de zaaken van de Oost - Indifche Compagnie benoemd, en aan dezelven een gedetailleerden voordragt te doen van de gronden, waarop de Compagnie vermeent eene buitengewoone Verkooping van zodanig artikel te kunnen en te moeten houden, welke  JAARBOEKEN, Üecanber, 1792, ifê) ke voordragt dezelve Heeren Gecommitteerdens, als dan ter kennisfe zullen brengen van de voornaam fte en kündigfte Huizen van Commercie dezer Republiek, om hen terftond daar op te in. formeeren, van het belang van deii algemeenen Handel dienaangaande; en zullen dezelve Heeren Gecommitteerden, na overweeging der op deeze wyzen bekomene informatie, aangaande den bovengemelden voordragt der Compagnie, deze overweeging ter kenn sfe brengen van Zyne Doorlach tfgc Hoogheid, als Opper-Bewindhebber, en niet dan met deszelfs Hoogwys advies als dan finaalyj befluiten tot het al of nret houden vaö zodanigt buitengewoone Verkocpingert , zo als zy Heeret Gecommitteerden overeenkomftig het belang da Commercie en der Compagnie te zamen genomen, meest raadzaam zullen oordeelen. 4. Dat het aan de Compagnie zal vryftaan, ore alle de Goederen, welke op haare Verkoopingen opgehouden zyn geworden , ten allen tyden aan een iegslyk afteftaan met tien perCt verhoogiri^ van den prys, voor welke dezelve Goederen, tc •weten ieder in zyn asfortimeOt, door een op haare Verkooping verkogt zyn geworden, mits van hei voorbehouden dezer faculteit openlyke JNotilicatief aan alle en een iegelyk gefchieden in de Billettej van uitlchryving der "Verkooping, 'Onder ftond,} Accordeert met de voorfz. Refofutiefi. Men zou ook de Heeren Staaten van Zee^ land aanfehryven, om een diergelyk bellui te neemen, en vervolgens de zaaken tej Vergaderinge der Staaten Generaal dhr heef bellieren, dat Hoogstdezelven bovengemek As^-rij STKLDAM/ RTf.vati' f lol Jan d nopens de Ver- , Loop def O. Lnd* Comp', \ \ G e l  1526 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam» EXTRACT uit het Register der RESOLUTIEN van.de Heeren STAATEN van HOLLAND en WEST - FRIESLAND , in Hun Edele Groot Mogende Hergadering genomen op Vry dag den iö November 1792. Tri deliberatie gelegd zynde dc Misfive van deHeeren Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerdens, tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie van den 1 dezer, en den 2 ter Vergadering overgenomen, waar by hebben voorgedragen dc redenen van de thans meer dan ooit nodige onderfteuning der Oost-Indifche Maatfchappy dezer Landen, door het thans exteerend achterwezen, en op de gronden by dezelve misfive verzogt Hun Edele Groot Mogende authorifatie op het Bewind, om, met overleg van gemelde Heeren, de benoodigde penningen te mogen opneemen, hebbende zy Heeren Gecommitteerdens, na deliberatie over de voet van die opneeming, met den aanwezenden Heer Gecommitteerde van de P/ovincie van Zeeland , die een foortgelyke Misfive aan de Heeren Staaten van die Provincie zoude afzenden, en na gefprek daar omtrend met anderen des kundig, ter deliberatie van Hun Edele Groot Mogende gebragt een by Holland genomen befluit van den \z O&ober 1792, in eene Refolutie van her Bondgenootfchap geliefden te veranderen. Ter volvoering dan vau voorgemelde Plan, wierdt nog by de Staaten van Holland en West-Friesland op den 16November 1792, aldus befloten:  JAARBOEKEN, December, 1752. 1527 een Concept-Recepis, en een Concept-Berigt, waar op, met uitzigt van fucces, gelden zouden te bekoomen zyn, waar op de Confjderarien van alle de Kameren, met voorkennis van Hoofdparticipanten hadden verzogt, wanneer op dien voet ten minften zes Millioenen, by wyze van Eutreprife, zouden te bekomen zyn; en, zynde voorts by de Misfive, tot een bylaag, gevoegd een verzameling d-:r voornaamfte gronden van het Mondeling Advrs van Heeren Gecommitteerdens tot de directie der Verkoopingen op de verzogre uitftelling der Thee Verkooping tot het Jaar 1793; verzoekende zj Heeren Gecommitteerdens zeer ernftig, dat Hun Edele Groot Mogende deliberatie over deze Mate rie ten fpoedigften tot een befluit mogten wordei gebragt. En eenige Leden op de zaak ten pnnapaale noj ongereed zynde, dog zig genegen verklaard heb bende tot eene provifioneele voorziening in den ac tueelen Geldsnood; is goedgevonden en verfraan onverminderd en hangende Hun Edele Groot Me gende deliberatien op de zaak ten principaale, hc Bewind by deze te authorifecren, om op den voe van het Concep'-Recepis, en liet Concept-Berigt by de voorfz 'Misfive gevoegd, met overleg va de Heeren Hun Edele Groot Mogende Gccommr teerdens tot de zaken van de Oo=t - Indifche Con pagnie, tot de fom van vier Millioenen Gulde? te doen opneemen. En zal Extract dezer gezonden worden aan c Heeren Hun Edele Groot Mogende Gecommittee dens tot de zaaken der Oost-Indifche Compagnn als mede aan de Hollandfche Kameren tot dêrzelv informatie en narigt. Ën zal mede van de voorfchreve Refolutie a: de Heeren Staaten van Zeeland kennis worden g geeven, met by voeging, dat Hun Edele Gro Mogende zig tot het neemen vaa dezelve in < EGO Am* stei*dam. ReM. yan Holland nopensGeldligting voor de O. U Comp» t t » c 'C » B 9 e r'» Cf in e* 3ï 3e d-  Au- STEL" DA Mi Refol. yrtn Hot land no ■pens Geldligting voo de 0.1 Comp. i i i IJ28 NIEUWE NEDERLANDSCHË noodzakelykheid bevonden hebben, en verwagtcö dac by gemelde Heeren Staaten mede met allen mogelyken fpoed eene Refolutie, tot genoegzaamö voorziening zal worden genoomen, ' Aecordeert met voorfz. Register* (Was geteekend^ A. J. R O V E R< Het ontworpen Berigt van de Negotiatië of geldligting van de Oost-Indifche Compagnie , luidde aldus: BERICHT van eene NEGÖTlATIE, ten behoeven van de GENERAALE NEDERLANDSCIIË COMPAGNIE, groot VIER MlLLIOENbN GULDENS. foewtndhebbereh van de Generaale geo&roieerdë *f Nederlandfche Oost - Indifche Compagnie, (ten einde te kunnen voldoen aan het verlangen van eenige voorname huizen van Commercie, om geen ge. bruik te maaken van de uitgefchrceven Referves enz.) zullen, als daar toe door Hoofdparticipaoten gequalrfice< rd, géauthorifeerd zynde' hy Refolutie van de Staaten van Holland eb WestFriesland in dato den 16 November 2752, en daar' toe mede géauthorifeerd zullende worden by Refolutie der Heeren Staaten van Zeeland, (die mede' eerstdaags verwagt wordt,) negotieeren die ingewisfeld zullen worden tegen dé ttigineele Recepisfen, ,zo dra de voornoemde Reblutie van Zeeland ingekomen is en de Recepisfen e gereedheid zyn. Daai  JAARBOEKEN, December, 1792. 1529 Daar wy hier na, het beraamd Plan van geldligting voor de Oost • Indifche Compagnie zullen mededeelen , hebben wy van dit ontwerp, ter vermyding van verdrietige herhaalingen, alleenlyk dat geen medegedeeld, waar in dit ontwerp van het be< flotene Plan verfchillende is. Het ontwerp en opltel van deze Recepisfen was aldus : De Bewindhebberen van de Generaale Geoctroyeerde Nederlandfche Oost-Indifche Compagnie dezer Landen, als door Hoofd-Partici. panten behoorlyk gequalificeerd, bekennen, mei voorkennis, confent en agreatie van de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken -van de OostIndifche Compagnie, daar toe geauthorifeert by Refolutien van de Heeren Staaten van Holland jen West-Friesland en -van Zeeland, in datis den ten behoeve var dezelve Compagnie ontvangen te hebben, er aiits dien fchulctig te weezen, aan of Toonder dezes de fomma van voo; twaalf maanden, tot den Interest van 4 perCt 'sjaars, aanneemende dit Capitaal [en Interest, over twaalf maanden na dato dezes, uit de eer Re en gereedfte Penningen der Oost-Indifcln Compagnie te zullen restitueeren en te voldoen «f, by verdere prolongatie, alle zes maandet gelyke Interest te zuilen hetaalen binnen tot de volle en effectueel voldoening toe. Zullende dit Capitaal, zo wel door den Hou der of Toonder dezes, als door Bewindhebbc jen der Oost-Indifche Compagnie, ten allen ty den, (zo wel op den eerstkomendsn vervaldag Lllll al Amsterdam. t » s  NIEUWE NEDERLANBSCBE érf.t- PAM Plan van Rt cepis iQi voorfz. Geldlig iii.g. ais vervolgens alle zes maanden,} ééne maand voov den vervaldag kunnen worden opgezegd, en als dan bp den eeillen vervaldag, na^e opf&l9$> ('uet zy die door den. HouLr of dat die door Bcwjndhebbeven. gefehiede,)' p'rouip:• telyk"worden afgelost, blyvcnde, bv faute van ' 'öpzeggtng, deze fom ma tot de haast riaar aari volgende vervaldag ftilzwygcnde gecontinueerd j . verbindende zy Heeren Gecommitteerden eu Bewindhebberen, uit krachte dcc Refolutien der Heeren Staaten van Holland en West-Friesland en van Zeeland bovengemeld, bier voor géHéraalyk alle de Bezittingen en Inkomften der voor. noemde Oost-Indifche Compagnie, geene uitgezonderd, mi-sgaders fpeciajy'k alle de Goederen en Konpmanfihappen , zo wel die,' welke hier te Lande, voorhanden zyn, als die, welke, Verwacht worden , zullende daar van altoos eene genoegzaame' quantiteit ' geëyenredigd aan het monvnt dezer Negotiatle, tot een. onderpand voor handen blyven leggen. '" ' Vtrkhiarende wyders, dat genoemde Heeren Staaten van Holland en H'est ■ Friesland, en vari Zeeland , w< 1 njogen lydendat deze' Nègotiatié het reent van Preferentie zal hebben, op alle zcPrttcmien., als welgemelde Heeren Staal I' ' ö de O ;t-l!id|fch5 Compagnie, ' ofte op d'. >. ilyer C cederen en 'Bezittingen, mogten hebben of verkryiTen, daar van afI tand doende, en' het scüfre ov0r4eeven.de ook ten opzichte van d-'ze Llmldbekenreuisfe, ten behoeve van deri Höü lecof. Toonder div.es. ' Zullende riese fchuhibt^eiitenisfen , na voorafgegaanè opzeggingen, 'm fje Najaajr.s,- Vcrkoopir. ge van 1703, ,eii verv, Igeiis ten vervaldage , ook fo?t intelo'openc Goederen, in betaaling kunnen worden gegeeven, en daar voor by alle de re» feeétive Kameren aangenomen worden. I «ro . : »..v. > ... v. .... ^  JAARBOEKEN, December, 179a, *J§ Deze by ons ondertekend , als daar toe by welgemelde Heeren BeWindhebberen gecommitteerd, eu door of'van wegen de Heeren Gecommitteerdens tot de zaaken Van de; Oost-Indifche Cöfo^agnieï ingevolge-de Relölutic van de Heeren Staaten bovengemeld geaggrrcerd. In Amfterdam deti Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mcgenden, de Heeren Gecommitteerdens wegens de .Heeren Staaten van Ho'ianj cn West-Friesland en van Zeeland ■ tot de zaak-en van de Oost Indifcne Compagnie, in naame van welgemelde Heeren Staaten hier tde gecjualificcerd. Dog de Bewindhebbers iri Zeeland, dié dé Najaars-Verkoopingen beftierden, volgden dan nieüwlings ingevoerden vcet in dc Verkoopingen , waar tegen den Heer Robe?t oute zig verzetrede , en de Koopiieden ip Amll- Idam hier van-kennis gaf: welke zig dan ook i' hunne verwagting oordeelende té' leur gêttcld , vveigerdeh de voornoemde geldt'-;uihen van i$ tonnen gouds aan de Compagnie op te fenieten, Waardoor Qok t.ooj^akelyk deze ontworpene Geldligting in duigen viel, en de Compagnie zig op nieuws in de üiterlte verlegeniieid bevondt, gelyk zulks blykt nit dit tl 111 a £X- AMstel"öam. Plan van Recepis tot Voorfz* Gelliigüug. -  Am- steldam. Refoh voor de O. Ind. Comp. om belee ning tc doen. 1532 NIEUWE NEDERLANDSCEE~ EXTRACT uit de RESOLUTIES door de Vergadering der Hec ren BEWlNOHEBBEREN tan de OOST-INDISCHE COMVAGNLE, ter Kamer AMSTERDAM, genomen op Maandag den $0 December if&i, Is gcleezen de Requeste van, enz. Vervolgens is door de Heeren, welke by Refolutie der Extraordinaire Vergadering dezer ta« .fel, van den 1 November laatstleden, zyn gecommitteerd tot het bewerkftelligen der Negotiatie , by Refolutie van Hun Edele Groot Mogenden van den 16 derzelver maand vastgefteld, ter Vergadering voortgebragt, dat, daar gemelde Negotiatie om redenen nog niet tot effect heeft" kunnen worden gebragt, en er echter zo ter verzending naar fndiën, als om de zaaken hier te Lande aan den gang te houden, penningen hoogst benoodigd zyn, en tot dat einde de Vergadering proponeerde, om in gevalle 'er Gelden, by form van beleening, op de Goederen, in 'sCompagnies Pakhuizen leggende, waren te bekomen, daar toe de nodige qualificatie op hun Heeren te decerneeren, ten einde zodanige beleeningen, met voorkennis van Hun Edel Mogenden de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van de Oost-Indifche Compagnie te doen, tot zodanig montant en op zodanigen voet en conditiën, als zy Hec ren Gecommitteerden zouden nodig oordeelen. Waar op na deliberatie is goedgevonden, zig met 't ter tafel gedaane voorltel te conformeeren, en mits dien gemelde Heeren Gecommit- teer-  ]5&AREOEKEN, December, '1702. +5$§ teerden te qualificeeren tot de entameering van Amèodanig een beleening, als zy Heeren ten mees- -tklten nutte van de Maatfchappy raadzaam zullen dajï, bbrdeelen. Accordeert met voorfz. Refolutie. (JVas geteekend,) E. V. N. KUYPER. e. g. c. Evenwel is vervolgends nog deze maand dit Plan van geldligting voor de Oost-Indifélle Compagnie in 't hcht verfcheenen: BERICHT van eene NEGOTIATIE 'en bdmeve van di GENERALE GEOCTROYEERDE NEDER LA NDSCHE OOST-INDISCHE COMPAGNIE, gtarnflevrd met voorkennis, confent cn agreatie van dctieeren GECOMMITTEERDENS , f t dc zaaken van de OOST INDISCHE COMPAGNIE, en op fpcciaa.'c /Juihorifatie van de Heeren STAATEN van HOLLAND cn WEST-FRIESLAND en van ZEELANDv volgens Refolutien in dat is 1 6 November en 17 December 1702, groot VIER MILLIOENEN GULDENS, Ban. to of Kasgeld vuor 12 Maanden, d 4 perCt. Intrest. Bewindhebbtren van de Generaale Geocïroyeerde Nederlandfche Oost-Indifche Cü»pagnir5, LI 111 3 als  ïj34 nieuwe nederlandsche Am- • steldam. Gemating voo; de O. I als dnar toe door- Hoofd-Participanten gequalifv ceerd, met voorkennis, confent en agreatie vaa de Heeren Gecommitteerden tot de zaaken van de Oost Indifche Compagnie, daar toe géauthorifeerd zynde, by Refolutien van de Heeren Staa•ten van Holland en West - Friesland en van Zeeland, ih daiis 16 November en 17' December 1792, zullen negotieeren eene fomma van vier Millioenen Guldens, 't zywn banco of in kasgeld, ten keuze der Deelneemers, voorden tyd" van twaalf maanden, tot den Interest van vier perCt.; zullende dit Kapitaal zo wel door den Houder, als door of van. wegen Bewindhebberen voornoemd, zes weeken voor den vervaldag opgezegd kunnen worden, en als dan ten vervaidage promptelyk worden afgelost, of by foute van dien, telkens ftilzwygende, (behoudens het recht van wederzydfche opzegginge,) voor zes. maanden worden gecontinueerd. Verbindende daar voor generaalyk alle de Bezittingen en Inkomften der Oost-Indifche Compagnie, geene .uitgezonderd. Mitsgaders fpecialyk alle de Goederen en Koop. manfchappen, zo wel die, welke hier te Lande voorhanden zyn, als die, welke verwacht worden ; zullende daar 'van altoos eene genoegzaame quantiteit, geëvenredigd aan het montant dezer Negotiatie, tot een onderpand vooihanden blyven liggen. Wyders met verklaaring, dat de Heeren Staa» ten van Holland en West-Friesland en van Zeeland, wel mogen lyden , dat deze Negotiatie het Techt van preferentie zal hebben op alle zodanige pretentien . als welgemelde Heeren Staaten op de Oost-Indifche Compagnie, of op derzelver Goederen en Bezittingen. mogten hebben of verkrygen, daar van afftand doende en het zelve svergeevende, ook ten opzichte van ieder fchuld-  JAARBOEKEN, December, 1792. 1535 bcfeentenisfe , uit deze Negotiatie fpruitende ,, ten behoeve van den Houder of Toonder van de-< zelve- . l Zullende ook deze fchuldbekentenisfen , na vooraf gedaane opzegginge, in de Najaars - Ver-( kooping ïT93-, en vervolgens ten vervaldage ook? voor in te 'kuopena Goederen in betaaling kunnen t gegeeven worden , ter Kamer daar dezelve ge-< iourneerd. zyn. De Recepisfen, hier voor uit te geeven, kunnen gefourneerd en betaalbaar geiteld worden by alle de refpective Kameren, mits zulks by de Intekening worde opgegeeven. De.interesfen zullen ingaan en beginnen te loepen op den iiteiider maand, waarin de Penningen zullen gefourneerd of in banco afgefchreeven worden; zullende al wat na den I5den der maand gefourneerd word, moeten gefchieden met veriiooginsi van een halve maand Interest, en de betaalingeu by de Hollandfche Kameren in Banco of Holla-idsHi Courant Geld, en by de Kamer Zeelana in Zeeiwsch Courant Geld gelcFaede«. Zullende de betaalingen van nu af aan kunnen gefchieden by de relpect-ive Kameren der OostIndifche. Compagnie , op proviüoneele Quitantien , door twee Heeren Bewindhebberen getekend , die iugewisfeld zullen worden tegen der origineels Recepisfen, zo dra dezelven in gereedheid, en door of van wegen de Heereu Gecommitteerdens geaggreëerd zullen worden.. By de Staaten van Holland en West-Friesland, is op den 7 der afgelopene maan* September een Reglement voor de Waterfchippers op 't Eiland Marken vastgefteld, ter verbetering van dat onmisbaar hulpmiddel onzer Scheepvaart. De Koophandel en LUII-4 Zee- TELr- SÜM» ] ïeldligï •ng'vapf 10. L 'lomp*  nieuwe nederlandsche Am« stel" dam. Zeevaart heeft te veel belang hier by, daö dat wy dit Reglement niet zoude mededeelen. Vooraf gaat eene Refolutie van de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden van Holland en West-Friesland, in West-Friesland en den Noorder-Kwartiere, van dezen inhoud: EXTRACT èft het REGISTER der RESOLUTlEN,vfl« de Edele Mogende Heeren GECOMMITTEERDE RAADEN van de STAATEN van HOLLAND en WEST-FRIESLAND, in WEST-FRIESLAND en den NOORDER - QUARTIERE i genomen op Den 26 OElober 1752, Tn agting genomen zynde, dat by Hun Edele ■*• Groot Mogende Refolutie van den 7 September 1792 , is gearrefteerd een Reglement voor de Watcrfchippers op het Eiland Marken, waar naar zy zig zullen moeten reguleeren, met Qualificatie op de Heeren Gecommitteerde Raaden in WestFriesland en het Noorder-Quartier, om hier aan zo veel nodig is Executie te geeven, en door den" Secretaris Va/n S/falen, namens de Heeren Leden, uitmakende het Collegie van Superirtendentie in het Reglement vermeld, verzogt'zynde, een genoegzaam aantal Exemplaaren van dat Reglement ten algeméene gebruike in klein formaat te doen drukken; Is goedgevonden en ver/laan, aan dat verzoek te voldoen, wordende den Secre- ta«  JAARBOEKEN, December, 1792. "153/ taris Van Stralen gequalificeerd hier aan. de co dige Executie te geven. Accordeert met voorfz. Register. HENDRIK van STRALEN, Jansz. Hier op volgt het REGLEMENT voor de Wi TERSCHIPPERS, op ha E land MARKEN , waar. naar 1 zig in hei onderhouden van hu. tit ^rhcren, in het bedienen d OORLOG-, COMPAGNIE-, KOOPVaARDY-SCHEPE> zullen moeien reguleer cn, en c ten Odlegie vau Superintentk tie daartoe in te rigten. De Staaten van Holland en West - Friesland' r demaal aan ons kiagten zyn voorgekomen v de Waterfcheepslieden van het groote Bent het Eiland Marken , over het dadelyk verval hi ner Schepen, en de vrees, dat voornoemde .'( of Compagnie zonder kragtdaadige onderftetim buiten ftaat zoude geraaken, om hunne Schq verder te onderhouden of andere aan te bouwt en Wy in agting genomen hebben, dat het v val van voornoemde Waterfchepen tot merke nadeel zoude zvn voor de Scheepvaart, van Collegie van de Admiraliteiten te Amfterdam in West-Friesland en het Noorder. Quartier, Oost-Indifche -.ompagnie zo aldaar als te Ho en van de generaale Commercie; en naden voornoemde Corpora vo wel a|s de Comme jn verfcheide onderhandelingen, welke daar c zyn gehouden, verklaard hebben niet ongenegci zyn, om aan voornoemde kiagten door verhoog Am- stei». dam* b y ï- ■r ■n m m .q. ra n- sc >en n, er- lyk het en de ?rn ual *cie ver 1 te ing vaa  Amstel- DAM. Regiem. voor dc Witer. /dappers op Marken. i 1 c c c * e 5j38 NIEUWE NEDERLANDSGHE van Sleeploonen in redelykheid te gemoet te komen z.ï wanneer e Waterfcheepslieden van hunne kant, door meerdere vigifaritie en prompte* be. diening meerder gerief aan de Schepen toebragten t en zig aan eenige fepaalfogen en voorfchriften van hun gejrag wilden fuornitteerén, Zo is 't, dat Wy, öm aan de eene zyde te verhoe.en , dat deze voor de Navigatie zo noodzakelyke Vaartuigen niet verder komen' te vervallen maar dezelve langzaamerhand wierden herfteld, en de Compagniefchap der Waterfchippers van het Eiland Marken gefouteneert en in ftand gehouden , en om aan de andere kanc te zorgen, dat de Schepen , welke van die Waterfchepen gebruik moetefi maaKen behoorlyk worden bediend,' goedgevonden hebben te arreReeren en vast te ftellen het navolgend Reglement voor de gemelde Waterfchippers, waar naar zy zig jD bet onderhouden vari hunne Schepen en het bedienen der Oorlog- Compagnies en Koopvaardyfchepen, zullen hebben té reguleeren. Art. L 'Er zal worden opgerigt een Collegie ?an Supermandentie, befhande in een Heer uit le ^egeenng van Amfterdam, een uit de Regeeriog /an Monnikendam, cn drie, welke uit hoofde vari lunne betrekking rot de Admiraliteit, Oost-Iridiche Compagnie en Commercie daar toe bekwa >m' :n gefchikt zullen geoordeeld worden, en zulleri oorfz. Perfoonen door Burgemeesteren' van'Amterdam worden aangefteld, met uitzondering vari iet Lid uit de Regeering van Monnikendam, welke oor Burgemeesteren van die Stad daar toe zal woren benoemd. Dit Collegie zal continueel moeten toezien, da»1 e hier na vast te ftellene Articulen punctueelyk rorden nagekomen, en de Watericheeps Schippers' ihouden tot hun pligt. HeA  JAARBOEKEN, December, 1752. 1539 Het zelve zal haar Vergadering houden zo dikwijs, als het zelve zulksrodig zal vinden , in de zo genaamde Schreyers Tcoren te Amfterdam, door Burgemeesteren dier Stad daar toe aan het zelve vergund. 2. De Schippers der Waterfchepen zullen nu voor de eerfte reize een Nominatie maaken van yier der oudfte Leden van hun Compagniefchap, waar uit het bovengemelde Collegie twee Overlieden zal verkiezen , van welke de eerfte tot Mey 1793 en de andere tot Mey 1794. zuil n fungeeren, en in het vervolg zullen zy jaarlyks op den eerllen Zaturdag in April een Nominatie van twee Perfoonen aan het Collegie pralenteeren, om daar uit één te eligeeren, welke voor twee jaaren zal dienen. ' 3, De Schippers zullen gehouden zyn hunne Schepen eens in het jaar te doen vifiteeren, op zodanige plaats en tyd, en door zodanige deskundige Perfoonen , als by het Collegie van Superintendentie za! worden goedgevonden , en aan hun geordonneerd. Gelyk ook de Schippers jaarlyks vier weeken voor dat zy hunne Schepen op de Helling laaten haaien , daar van aan het Collegie zullen hebben kennis te geeven, ten einde dezelve ook onder water te doen inipecteeren , op de verbeurte yan ƒ 25 , voor die zulks'verzuimd zal hebben. 4. De Schepen niet behoorlyk gerepareerd zynde , zal de Schipper van zodanig Schip vervallen in een boete van ƒ 75. 5. Alle de Schepen zullen behoorlyk genommerd jjyn, en de Schippers zullen jaarlyks een lyst der; Nommers, met dè naamen der Eigenaars > aan het voornoemde C-llegie moetei overgeeven, zo als, aiede telkens binnen veertien dagen tyds, wanneer door Am» STEL* DAM. Regiem^ voor cl& Waterfc'.iippers op Marken,  IJ4Q NIEUWE NEDSRLANDSCHE l AMSTERDAM. Regiem voor de Water- /chippers cp 'Marken door fterfgeval of anJerzints een der Schepen aaa een ander Schipper komt over te gaan. En op dat de voorfz. Nummers altoos zigtbaar megen zyn , zullen dezelve geplaatst worden, voor, aan beide de Boegen, met zwarte Verwe op een groot wit gefchilderd plek, en ook nog boven m het Zyl, het oudfte Schip No. U en zo vervoIfaens, 6. De Overlieden zullen zorge draagen, dat continueel vier Watcrfchepen of zo veel minder als buiten dienst zyn , by open Water tusfehen de Stad Amfterdam , en de Kuil van Marken werden gehouden , dewelke naarfiig onderzoek zullen moeten doen na de gereed zyade of zig gereed maakende Schepen, ten einde de Scheepvaart by tyds van het nodige getal Watcrfchepen te voorzien, en de abfenten door het heisfen der gewoone Vlag van agteren tot een Sein, op te ontbieden, dewelke op dat Sein zig direft zullen moeten begeeven na de Schepen , die hun hulp begeeren,op een boete van ƒ25 , by de nalaatige te verhe iren; ook zullen de Overlieden op verbeurte als vooren motten zorgen, dat, wanneer dö.óV de Admiraliteit in het Noorder Quartier, de Oost-Indifche Compagnie te Hoorn,, of door de Crmmerde in het Noorder - Quartier Watcrfchepen .worden gertquireerd , dezelve direct en zonder dilay derwaards worden gezonden. 7. De Schepen , die zig van een of meerder Watcrfchepen verlangen te bedienen, zullen tct een Sein, hun Vlag van agteren in Sjouw heisfen, 8 De Waterfcheepslieden zullen zig niet alleen terftond na de Seinende Schepen begeeven, maar ook zy alle in het generaal en hunne Overlieden üa het byzonder alle vlyt aanwenden om de Scheepvaart  JAARBOEKEN, December, 1792. 1541 vaart ten fpoedigften te bedienen, met de afzeilende en opkomende Schepen over Parapus te neepen , en, om zo veel doenlyk een goede orde in deze te obferveeren, zullen zy die fcheepen, die het eerfte aan Pampus komen , ook het eerfte voorthelpen, en zo na rato van hunne aankomst, ten zy voor de eerst aangekomene wegens het Getye geen occafie mogt zyn, om overgefleept te kunnen werden, in welk geval hun vry zal ftaan over andere min diepgaande te fpannen, en zullen de Waterfchippers, die op- en afkomen, om hier in behoojlyk te werk te gaan, zig by de Veerleggers , waar van in het 6 Articul geforooken is, moeten informeeren, voor welke Schepen het eerst moet worden voorgefp mnen, al'es mede op een boete van f25 voor (ieder nalatig Waterfchipper. g, De Waterfchippers zullen van de Koopvaardy Schepen voor Sleeploon, niet meer mogen vorderen, als Van Schepen tot de ia voet diep gatnJe. Voor een Waterfchip ƒ 11: o: o . 2de dito — 7: o. O dus ƒ 18: o: o Van Schepen van 10^ tot 11 voet diepgaande. Voor een Waterfchip ƒ; 3: o: o 2de dito — 8:0 o — 21 0:0 Van Schepen van 11' tot 11^ voet diep gaande. Voor een Waterfchip ƒ 15:0:0 -—— —— ade dito— 9 0:0 — 24:0:0 Van Schepen van n£ tot 12 voet diep gaande. Vóór een Waterfchip ƒ 17:0:0 =—— —— 2de dito — 10;0:0 — 27:0:0 Vat (Ut- 5 DAM. R.eglem, voor de Water'cltippet s op Marken.  !54* NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel*©am. Regiem, voor de Waterfchippers op Marken. V Van Schepen van tftl tot 13 voet diep gaande.' Voor een Waterfchip ƒ 20: o: o — 2de dito— 12:0:9 -—ƒ32:0:0 rrt* — 3de dito— 8:o:o — 40:0:0 Van Schepen van t%\ tot 14 voet diep gaande. Voor een Waterfchip ƒ 22:0:0 2de dito — 13:o.'o — 3j:o:o 3dedito— 9:0:0— 44:0:0 • 4de dito— 6:0:0— jo:o:o Alie Schepen, boven da 14 voet diep gaande, zullen voor een ^ voet f 2 meer betaalen, voor elk Waterfchip dat zy gebruiken zuilen. En of het kwam tc gebeuren , dat een of meerder Waterfchepen aan een Koopvaarder waren vast geweest en het zelve dadelyk voortgefleept haddenmaar door contrarie Wind. laag Water of anderzints moeten uttfcheiden, en dat zodanig Schip vervolgens zonder verdere hulp, over het P.mpus kwam te geraaken, zal in zodanig geval het halve Lopn hier boven bepaald , gehouden worden te zyn verdiend. — Het Collegie ter Admiraliteit en de Oost • Indifche Compagnie zullen -f Sleeploon meerder betaalen, dan tot hier toe is betaald geworden- 10. By de verdeeling der verdiende Sleeploonen zullen de Schippers verpligt zyn, telkens in handen van den Secretaris van Marken en hunne Overlieden te configneeren \ van de te verdeelep. fom , om daar uitwonder opzigt van het Collegie van Superintendemte een gemeene Kas te formeeren , en de kosten der nieuw aan te bouwene Scheepen te voldoen; en zal de Secretaris voor* Doemd, aile half jaaren eea Notitie der alzo verieelde geiden, aan het gemelde Collegie doen toekomen. ij. Dq  JAARBOEKEN» December,1793^ IJ43 11. De Overlieden zullen zorg d>aagen, dat dm de twee jaareu een nieuw Schip werde aangebouwd , waar vari het eerfte gereed en tot dienst bekwaam, en van alle? voorzien zal moeten zyn, voor het Begin van September 1793, en het tweede voor Mey 1795 , en het detde voor Mey 1797, eb zo vervolgens op de verbeurte van / jo, door ieder der Overheden , ten behoeve van de gemeene Kas, en in te vorderen door den Se-' cretaris va:i Marken , zullende het Collegie met overleg vm Overlieden bepaalen, welk Waterfchip het eerfte, twee Je of derde zal Werden afgfetegd , eri door een nieuw geremplaceerd, dog zullen de Overlieden naauwkeurig toézigt houden, dat de nieutfe Schepen, wagnie zyn 170. De Engelfche Oo.st- luHfche Compagnie 189, De Engelfche Bank. [,80 en 1 half. De ZuiJ-Zee 89. De 4 >erCt. Annuiteiten 93. De 3 perCt. Ge:onfolideerde 80 en 1 quart Allen op Fe>ruar-y. De Wisfel op Londen op Zigttf-, j i ï en 1 half, op 2 M. 37 a 36: 11. *De tëflf Millioenen ƒ ,478, contant aan de Beurs.. Da Agio van de Bank 15 zestiende perCt. ELox-  ,f&AR BOE-K EN, December, 174)2. 2547 Rotterdam. tupibS .hoKivtta r03Ïb3l3ar9*9190138 r'£ f zi^cagiai Met voorkennis van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfe Erfftadhouder, ■ zyn.by het Edei Mogend Collegie ter Admiraliteit op de.Maze, in dienst gefteld de 'sLands Vaartuigen Zeehond en de Maasfiimph, voerende beide 16 ftukken, en ter bevel gegeven, het eene aan den Kaptein A. J. Delmers ,en het tweede aan den Lieutenant W. O. tiloys van Treslong. Door een doorbraak van de Rottekade by het Wollefoppen Verlaat, tusfehen Zevenhuizen en hier, is het water der Rivier dc Rotte, zo merkelyk daarheen geloopen, dat dezelve hier by en in de Stad genoegzaam droog is, en de Schuiten verhinderd zyn te vaaren. t>(i-oalïidb-ifJS'iiiW'n&btfcftL *töfc nèsyTQ sQ";':. De groote toevloed van herwaards vlugtende Vreemdelingen, welken de tydsomilandigheden, vooral het tooneel des Oorlogs in Braband, Flaanderen enz. veroorzaken , heeft ook de aandagt der Regeering alhier opgewekt, en aanleiding tot de navolgende Publicatie gegeeven, welke den 1? dezer maand is afgekondigd; Schout, Burgemeefteren en Schepenen der Stad Rotterdam, in ernrtige overweging genomen hebbende, hoe de groote toevloed van Vreemdelingen binnen d'eze Stad en Jurisdictie van dien, Mmmmm 3 ter RotrER- QAM,  ROTTERDAM. puH.no iéfts de Vrïctn* delingen. 1548 NIEUWE NËDEHLANDSCHE ter zake van de tegenswoo-digc onlusten in na. buürigè Landen, niettegenfb.a'ide, de Advertentie,- hy Publicatie van Hun fidele Groot 4SJo« genden, de Heeren Staaten van Holland en ' West-Friesland , in 93tó r; November h'.atstleden, daaglyks voortaant cn toeneemt;'— Wc. >&$:i oiTehoon reeds een aanmerkelyk aantal van. déZetve Vreemdelingen wederom, van hier, óver Zee-vertrokken zyif, nogtrnns veele anderen zich hier ter Stede blyven ophouden, die, mits de gewoonc volkrykheid dezer Stad, en hunne eigen bekrompen omftandighedéh, niet anders dan öp' eene gebrekkige wyze kunnen gelogeerd worden*, zulks dat daar uit allerlei onheilen yan ziekten, dduTO'èn andere calamiteiten te wachten zyn. Zo is 't, dat. Myne Heeren voornoemd,' de. welvaard en veiligheid hunner ei^en Ë.urgery en Ingezetenen voor alle andere zaaken tor harte ne-' mende, met Advis van de 'Vroedfchap,"hebben, goedgevonden en verdaan, tot maintien van de goede orde, overecnkomüig de byzouderequalificatie, by Hoogsrgemelde llceren 'Staaten', % boven aan gehaalde Publicatie, aan de Regeeringen vati' Stëcfén-, item- in Staat' hebbende/'verleend, tc' wrtarfchouwen,' te ordonneeren en, ftatueeren v gchk'zy waarfrhouwen, ordonneeren e:: ftatuje-' .'.en yj. dtzcu, het naarvol^ende, "' "' ' - 'W$/fèi,jfcy Alle Peurt- of Vrachtfchipp'ers , Voerltvtefi van Postwagens, op deze Stad af- en a-.rjvaarmde of rydeude, en alle anderen, dic.•::rch nihiè'r mogten geneeren met het transport t/an Reizigers, zullen gehouden èu verpligt zyn, -. ene van de boven bedoelde Vreemdeliugèh Bêrw;:;U't over te voeren, ZoüiJér hun vooraf vo^r Se honden den inhoud der reeds meergemelde Publicatie van Hun E1. Groot Mog., waar vv.n zytjedfQ by de Hoofjluidcn van het Groot én Klem Schip-  JAARBOEKEN, December, 1792. IJ4S> Schippers Gilden, als mede by de Hoofdluiden van het Voerrnans Gilde, een Extract Exemplaar, In de Franfche taal, gratis bekomen -kunnen; hebbende Hun Edele Groot Achtbaare de voor-zeide Hoofdluiden vau een genoegzaam aantal dezer Exempiaaren doen voorzien: by "1 het welk ■voorzeide beurt- of Vrachtfchippers, Voerluiden of anderen diergelyken, nog zullen hebben te voegen , tot waarfchouwing aan meer bedoelde Vreemdelingen, den wil herwaart hebbende, dat alhier geen duurzaam verblyf, öf admisüe daar toe, kunnen bekomen. Ten tweeden. Indien des niet te min nog meer-der van de reeds te meermaaien bedoelde Vreemdelingen herwaart voort wilden, zullen dezelve Beurt- of Vrachtfchippers niet vermogen, te geJyker tyd, meer dan a^t of uiterlyk tien zodanige -perfoonen aan boord te nemen , , - Ten zevtndai.h Verder willen Hun Ed. Groot Achtbaare alle de tegenwoordig zich alhier in Rotterdam ,^f jurisdictie van dici, bevindende Vreemdelingen , üd de al meergi melde Publicatie vau Him Jud." Groot Moetenden, yan detr ij AW7/2ver 'ttie'.tilsden, bedoeld, wel op. het ernfbglU  ]AAs\BOEKEH, December, 1792. 1SS1 vermaand en gewaarfchouwd hebben , van zich de gelegenheid, die het faifoen nog toelaat tot hun stertrek van hier, hoe eerder zo beter ten nutte te maaken, en nog wel feneusiyk te overwegen, dat hun verbiyf alhier, alleen W weaeu z«me® toegelaten word., tot welk wUrzegga, de Regeering dezer Stad, door de opkroppendt menige het voorbanden zynde winterfaifoen er daar by 'te wagten befloten water, en meer an dere confideratien, ten fterkften gedrongen word des echter willen Hun Ed Groot Achtbaaren me de zodanigen, die met vrouwen of kinderen be last zyn, of eenig huis of wooning voor zich zei ven en hunne familien in het byzonder betrokke hebben, voor als nog, wel eenige meerdere u fchiklykheid piaats geven , doch kunnen vrye gt zeilen, die zich in logementen of burgerhuizen by dag of weekgeld hebben aanbefteed, niet ert ftig en fterk genoeg aanmaanen, ten einde voc zich zelve alle ongelegenheid voor te komen, va hoe eerder hoe beter op hun vetcrek bedagt 1 zvn. ■;r»nB isbrtite'^ >Y*&Jeïf»n»fflfi issbff.sj ahputm. Ten agtften. Ten einde, by vervolg, niet mee der Vreemdelingen zich alzo, tegen de intent van Hun Ed. Groot Achtbaaren , alhier lang blyven onthouden, dan ten uiterften, tot ec kort overleg of befchik van zaaken , _ veretscl word, zo «el ieder van die bedoelde Vreemd lineen, die nog mogten overkomen, verpligt zy: by zyne aankomst, of uiterlykbmnen den tyd v; driemaal vier en twintig uuren, zich voor He ren Commisfarisfen, vaceerende des namiddags V u uuren, op het Raadhuis dezer Stad, te fifte ren, en in het geheel geen verdere admisfie ku nen'bekomen, om zich alhier eenigflnts, al w het ook maar voor een korten tyd, op te boude ten zy hy te gelyker tyd ftelle reëele of perjone, Mmmram j ca Rotterdam. Publ-no* ■pens de : Vreemdelinggen. t 3 !- i f r Q e > e lt n ït h iq jt :n e|- as ■le  I5J3' NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam» Ptibl.no? pens de Vreem. delingen» . \ < q f e I I a i r e } voor de kosten, die nodig zyn en vereischt worden, om, op de eerfte aanmaaning, het zy over zee, het tot op de confinien van dezen Staat, getransporteert te kunnen worden; en worden mitsdien, ten einde dit Artykel des te beter worde in acht genomen, de Logementhouders, Herbergiers, en alle en .een tegeiyk, die zich mee logeeren van deze Vreemdelingen geneeren , wel expreslyk belast, hec zy zelve in perfoon, het zy iemanc van hunnentwegen Reilende, mee de voorfchreeven Vreemdelingen, die by hun komen lo • gecren, te compareeren voor Heeren Commisfarisr fen voornoemd, op poene van daar in nalatig zynde , telken rnaale te worden bekeurd, in een boete van vyftig Gulden, ten profyte van den armen, jf by onvermogen , geduurende den tyd van veerden dagen, te water en te brood gelegd, welke icbe of calange de Heer Hoofd • Officier immeüaatelyk zal brengen voor Heeren Schepenen dezer Stad, die, na verhoor van partyen of by contu nacie, op de derde dagvaarding, telkenmaale van >4 tot 24 uuren te doen, de plano en zonder form /an proces, in dezen zullen recht doen. lilyvenIe de Logementhouders en Herbergiers boven dien ,'erpligt, de- Biljetten van de by hun logeerende /reemdelingen, door hun zelve te doen invullen, n dezelven ten hunnen huize te liasfèeren, tot dat y bv huii worden afgehaald, op een boete van es Gulden, voor ieder perfoon, die by hun zal tlogeerd hebben, zonder dat zy Herbergiers n Logementhouders zodanig Biljet afgevordert ebben. En zal van dit Artykel, by wyzê van "ixtracl, i de Franfche taal, mede Copie worden gegeven., an de Schippers en Voerlieden, ten einde betzeivc lede voor té houden aan de Vreemdelingen, alv.o;ns zy zich met derzelver transport belasten, .-cn als Art. t, met opzigt tot de Publicatie van !im Edele Groöc Mogenden, is gezegt. Eiad-  JAARBOEKEN, December, 1702. 1553 Eiiidlyk , aangezien Hun Ed Groot Achtbaaren reeds eenige kiagten zyn voorgekomen, dat i'ommi- • gen dezer Vreemdelingen zich wel eens op een irn-1 portante wyze, in grootcn geta'e in een of.ander Koffyhuis indringen, waar door dc goede Burgers cn Ingezetenen, aldaar gewoon te komen, om de Nieuwspapieren te leezen , en ook fomtyds affaires, van Commercie te befpreken, geftoord en verbin-i derd worden, zo verbieden flun Ed Groot Acbtb. dezelve Vreemdelingen wel expresfelyk allen zodaüigen importunen aandrang, hun gel etende, op de eerfte aanmaaning van zoJanig Koffyhuismeester, en generaalyk van alle en een iegelyk. die open huishoud, of gaande Neeringen doet, zich directelyk van daar te begeeven, op pcene van in bedoten hegtenis te worden geleid, en , naar bevind van zaaken, arbitrairlyk, zelfs aan den lyve, te worden geftraft. ZEELAND. Middelburg. 'y hebben hier te voren gezien, dat de Bevelhebber van eeltige Fran¬ fche gewapende Schepen, uit naam. van den Franfchen Krygsbevelhebber Dumourier , den doortogt verzogt en de vrye vaart op d: Schelde^naar Antwerpen enz Wat daaromtrend gebeurd is, hebben wy zorgvuLdig aangeteekend , en ook het bei] M der Staaten van Zeeland nopens deze zaak op den Rot- )am. "ubl. not irns de Yreem»' ieiinfetï%  W4 NIEUWE NEDERLANDSCHE MIDDELBURG. den 26 der voorledene maand November genomen , medegedeeld. Zie bl. 1423 en J447. Zie ook bl. 1494 en volgg. Op eenen brief van Gecommitteerde Raaden ter-Admiraliteit in deze Provincie, befloten de Staaten op den 6 December 1792 nog nader aldus: Ts geleezen een MisGve van dezelve Heeren Ge. J committeerde Raaden ter Admiraliteit alhier reiiicsrcnie - mede van den 3 December, houdende, dat ontvangen hadden, een Misfive van den Luitenant Gr leiirap. comrnandeerende het op de Schelde geftationeerde Wachtfchip He Spion, geoatcerd aan Boord van hetzelve Vaartuig, den 1 is vooren; als mede één Misfive van den Ontvanger der Convoyen 'en Licenten Hofman tc Bath, insgelyks van den 1, en beiden behelzende een zeer breedvoerig relaas, omtrent de aankomst van eenige gewapende Schepen in de Vioot aldaar, en van het verrichte door dien Luitenant en Ontvanger in dezen : — zynde daar nevens gevoegd eenige (lukken, vervattende zo de orders van den Generaal Bumthirjer aan den Commandant van het Franfche Esquader MèuHp'en gegeeven, om naar Lillo en Antwerpen op te zeilen , als het perfiftit van den voornoemden Commandant, en van den Scheeps - Vaandrig Ct/siag/.irs beide eensluidende, om deze orders abfoluit te willen volbrengen, zon"der nogtbands h er mede 1 enige vyande;, kheden , ten opz chte van de Republiek in 't oog te hebben of de Schelde te on -nen , maar aileen om den Vyand te vervolgen. Dat het welgemelde Collegie ter Admiraliteit had gemeend, niet te mogen nalaten Hnu Edele Mogenden de voornoemde M'sfive met haare Bylagen . Copielyk mede te deelen en de eere had zich daar toê te refereeren; by welke ge-  J A AR BOEKEN, December \ £792. $55 f •gelegenheid de Raad - Penfionaris , uit naam der Heeren Gecommitteerde Raaden, en ter voldoening aan derzelver Refolutie van den 9 dezer maand, ter Vergadering heeft gecommuniceerd, de Mr>ft. ve van IV, S, Bruce, Majoor van het Fort re Bath, van den 1 te vooren, aan den Raad geaddrcfeerd, en houdende, dat de voornoemde Ontvanger UvJman hem gevraagd hebbende, of hy Majoor ir. ftaat was en denzelven wilde asfifteeren, om hei voorfz- Framch Esquader hec opzeilen tebeletten, zulks hem Ontfanger, volgens de laatst bekomen* orders, had moeten weigeren ; — en vervattende wyders foor tgel yke ad ver ten tien, als by de voorfz. onderf heidene (lukken zyn gemeld. Waar op zyr* de gedelibereerd, is goedgevonden alle d- voorfz Misfive en Bylagen aan te neemen voor notificatie: Onderwyl hebben wy gemeld , dat de Franfche Vaat tuigen de Schelde dadelyk zyr opgevaaren, welken ook twee Beurtfcheper op die rivier in het Brabandfche bebben aan gehouden en doorzogt, of 'er ook Krygs volk f Oorlogsbehoefte in dezelve gelader jyaren. Oen 8 December zyn het Franfche Fre •gat d'Ariël en zes andere Zeefchepen, tol voor Antwerpen gezeild , en aldaar- gean kerd. By het beantwoorden van deszelft falut, het ge cm uk het Fort St. Lau-rent er uit de Citadel aldaar gefchiedde, wierden d( klokken geluid en gefpeeld, ter viering van deze aldaar zo blyde vertooning , d« eerfte zedert het Tra&aat van den Munfter fchen Vrede in 1648. Wy hebben van de zaak van den Rent mee Mïcr 1 DEL" BfJRC Nadere Ref. ne» petn de Scheld®. i 1, 1 1  Middelburg. i < i i y J I r t f r 2 \ c \ \ I 4 ijj6 NIEUWE NEDERLANDSCHE meetler der Geestelyke Goederen, by her; liaaling, en laatftelyk in onze Jaarboeken voor de maand November geiproken. Zié bh 1 i 54 en volgg. Op het Verzoekfchrift van den Rentmeefter Mr. D P ae Mauregnault,, en zekere Memorie van Juftificatie van den zeiven , kwam den 24 dezer maand een Staats-Rapport in, op hetwelk by voorraad eene Refolutie wierdt genomen. Zie. hier dezelve: T\e Raad- Penfionafis heeft gerapporteerd, uk l^ naam van Heeren Commisfarisfen, in voldoe? ïjng van Hun Ed. Mogenden Refolutie van den 26 > overnber laatstleden, met eenige Gecommiteerden uit de Provinciaale Rekenkamer, geëxa» nineerd hebbende het Request van Mr. D. P de 'Waureg'.-auh, Rentmeester van de zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en JXoord3eyeland, waar by, om redenen in het breede in ie voorfchreven Rqqueste gedetailleerd, en waar» imtrent zich bereid toonde, om zulks alles, des loods en da»r toe gerequireerd wordende, het zy 'oor Heeren Gecommitteerde Raaden dezer Pro'incie of zodanige andere Commisfie als Hun Ed^ .legenden daar toe mogten goedvinden te benoelen, nader te adftrueeren, vermeent de vryheid e mogen gebruiken, om zich gantsch eerbiediglyk an Hun Ed. Mogeuden te addresfeeren. mee oot« ipedig verzoek, dat Hoogstdezelve deze zyne aak in het gunftigst daglicht geliefden te befchou/en, en welgemelde iieeren Gecommitteerde Raaen vervolgens te authorifeeren, om de fufpenfk an den Suppliant als nu ook op te ligten , in hem /ederom in zyne functie te hérftellen; terwyl by uppliant, in zo een geval, volvaardig en bereid was j  JAARBOEKEN, December, 1792. ISS7 *?as, om, met overleg en goedkeuring van Hun Ed. Mogenden , voor het vervolg, omtrent de adminiftratie, zodanige orde te beraamen en vast te ftellen, als genoegzaam en volledig zal kunnen zyn ter fecuriteit, dat nimmer met eenige mooglykbeid zo eene of (bortgelyke gebeurtenis plaats nebbe. Wyders de ten zeiven dage Commisforiaal gemaakte ouverture, door den Kaad-Penlionaris den 17 September jongstleden, uit naam der Heeren Gecommitteerde Raaden ter Vergadering gedaan, van de onderfcheidene Refolutien by dezelven genomen , ten opzichte van bet bevonden deficit in de adminiftratie van den voornoemden Rentmeester de Mauregnault, en de daar op gevolgde fufpenfie van denzelven. Dat Heeren Commisfarisfen uit den inhoud van den Requesre gezien hebben , dat de Suppliant zich bereid toonde, om by zodanige Commisfie, als Hun V.é) Mogenden mogten goedvinden daar toe te benoemen, open te leggen de redenen , die aanleiding zouden kunnen geeven om zyne zaaken in een meer gunftig daglicht te befchouwen, en Hun Ed. Mogenden te be weegen, om de fufpenfie van den Suppliant op te ligten, en hem wederom in zyne functie te herftellen; en daarom hebben gemeend, dat 'er voor den voornoemden Suppliant geen gefchikter weg van verantwoording 'konde morden uitgedacht, dan van denzelven te requireeren een fchriftelyke opgave van alles, het geen tot zyne verontfchuldiging in de te kort koming zyner gehoudene adminiftratie, als Rentmeester der Geestelyke Goederen over Walcheren ec Noord-Beveland, konde dienen. Dat hier aan, op requificie van hun Heeren, door den Suppliant voldaan zynde, by eene fchriftelyke Memorie, dienende tot adftruétle en ampüatie der middelen van zyn geprefenteerd Kequesc* dezelve Memorie by dit Rapport overgelegd en verder aan Hut Middelburg. Rapp.op 't Rcq. van de Mauregnault.  1558 NIEUWE NEDERLANDSCHE Middelburg» Rapp.op *t Req. van de Mauregnault. Hun Ed. Mogenden deliberatien zal worden gefubmitteerd, terwyl, indien de redenen van verontfchuldiging , door den Suppliant bygebragt, van dien aart mogten gerekend worden , dar deze zaak op eene niet geheel ongunftige wyze, aangezien de in dit geval plaats hebbende omftandigheden, konde getermineerd worden , hec dan nog de viaag blyven zal, op wat voet Hun Ed. Mogenden daar toe zouden kunnen belluiten Dat Heeren Commisfarisfen zieh foigneufelyk onthouden zullen, om Hun Ed. Mogenden deliberatien, zo omtrent de beoordeeiing over de middelen van den Requeste en de overgelegde Memorie, als over de wyze van afdoening, vooruit te loopen; maar dat zy evenwel niet fchroomeQ te avanceeren, dat, hoe gunftig men ook denken mogte op de conduite, door den Suppliant in zyne qualiteit gehouaen, hy evenwel niet is vry te fpreken van zo een grove nonchalance, dat 'sLands Penningen met geene gerustheid aan zyne admini(tratie kunnen blyven coevertrouwd, en dat eene apligting zyner lufpenfie en herfteliing in zyne functie , zonder verdere voorziening, tot eed kwaad voorbeeld ftrekken zoude voor andere comptable Ambtenaaren. Dat indien Hun Ed. Mogenden denken mogten, dat de omftandigheden voor eene mitigaiie fufceptibel waren , zy Heeren op de gelegde gronden de vryheid nemen voor te liaan, of niet, toe voorkoming van de totaale ruïne van den Suppliant cn zyn :alrykhuisgezin, en uic aanmerking,dat het gcir.eeïe Land geen de minfte fchade aan zyne adrniniflra:ie geleden heeft, maar dat alles uit zyne eigene middelen is voldaan geworden, dezelve zoude kunaen worden ontheven van de fufpenfie, en her» ffceld in zyne functie als Rentmeester der Geestely» .8 volle jaa. ren in verfcheiden zo a nzienlyke-als gewichtige Bosten en- Bedieningen, zo veel hy weet, met al-  JAARBOEKEN, December, 1792. i^i Un-vver en getrouwheid, ja zelfs niet zonder re 'putatie, gediend hebbende, om enkel verzuim ol •onachtzaamheid., en daar u.i,c vporrgekomene ver, zwaaring in zyne zaaken, zonder dac evenwel of het Land of .iemand in het byzonder daar door feeniè wezenlyk nadeel, heeft geleden of zal lyden; na eerst de fchadélykue, gnevendde en flernfahtfte behandelingen te.hebben moeten ondergaan , zich daarfcnboven nu neg in. gevaar ziet , van beëxponëerd te worden aan verdere puurfmtes, welke, hoe zeer geheel en al ten zynen voorucele uitvallende, he.n en.de zynen, op zyn. best gejrjomen, niet dan veele onaangenaamheden cn har. 'rénleed zouden .veroorzaaken, doch (tegen . zyne wemkchpüge echter) V n crglteïi bopende , de fmaal en fchande, ja.den totaaien, ondergang van hein, zynè thands voor de tiendemaa! op het uiterite zwangere Huisvrouw, en agt nog in lecverj Zyhde onnozele Kinderen ,* waar, van hec oiiedle '"no" geen 16 jaaren, en hec jongde pas .17 maanden bereiken, zouden medebrengen en naar zich lleepen. De overweeging van dit alles, zo in de ornfbndigtfeden als gèvplguu, doet . den .Ondcrgeteekcnden het hart bloeden, die gefchrift met traaofea behVoeijen, en de pen uit de hand vallen; dan dë verzekering van .U Ed. Wegenden oazydigheid. e>i btnevolenïie, en het vertrouwen op de Jtallyké^ rechtvaardige,, en gi inlage handel-, cn dëokenswyj ze van' de fieeren Staaten,, verftpufmoedigen ja noodzaaken hem, dezelve weder op te vatten cn ter zaake .te komen- ,. ■ , En, om dit met eenige gefchiktheid te doen, Zal de. Ondergeteekende, tent, de by zyn Requeie gelegde ^ronden wat nader trachten Uit te breiden ; vervolgens, mee alle mooglyke decentie en vrymocdigheid, zodanige nieuwe poin&en aan te loerer,; als'hém zyn voorgekomen alhier, meer aan in eitó Nnijn'n 9 VeN Mi"* ' DELBUKG. Rcrpp.op 't Ree;, xan de Mauit.gnauic.  Middelistmc. Rn(ip.op 't keq. r -v de Maütegnaul:. 156a NIEUWE NEDSRLANDSCÜE Verzoekfchrift, te pasfe-n; cn,, cindclyk, de zank in hec naar zyn inzien waare / oint dc yne aan U Ed. Mogenden eerbiediglyk by de Conclulie voor te ftellen. Waar toe de Ondergeteekende dan overgaande de vryheid gebruiken zal, voor zo veel het cctjlc betrefc, U Ed. Mogenden re iufonnceren. Dathy op den 9 Febreiry vari den jaare 1789, by de Heeren Staaten dezer P;o-vir.cic aangefield zynder tot Rentmeester van de zogenaamde Geestelyke Goederen over Walcheren en Noord - üeveland, en zich door zyne menigvuldige occupatien, zo binnen als buiten de Provincie, voortvloeyende uit gewigtige Stedelyke Bedieningen en Staats- Commislien, niet in ftaac oordeeletide om dit zelve in eigener Perfoon waajp te neemen, de Adminiftratie van dien geheel en al heeft gedemandeerd aaa eenen Commis. Dat deze door hem aangcftclde Commis , dau ook, geduurende de jaaren 1789, 1790 en 179.1, de voorfz Adminiftratie hebbende gehad, doch in 't einde van het laatstgemelde jaar metterwoon naar Duinkerken zullende vertrekken, daar van heeft Éjedeü'fteerd, en dezelve aan den Oudergereckenden overgogceven. Dat toen ook wel tusfehen den Oodergeteekenden cm tien gemeklen Commis, eene liquidatie of reken,i;g {is opgemaakt en gefloten, mitsgaders hec Cgldo van dien geconftateerd; dan dat dezelve niet alleen gegaan is over het meergemelde Comptoir, maar ook te gelyk over veele particuliere handelingen tusfehen den Omiergetuckcndeu en den meergcmelden Gommis in .We privé. Dat het bovengemeld fiflw aanrnerkclyk ten voordeele van den Ondergeteekenden komende, era hy, kort na deze handelingen, wederom in commisfie naar Holland vertrekkende, als mede de waarïecming van het Comptoir aan eenen anderen Klerk of  JAARBOEKEN, ®Mmber:, i£Q> i5°3 -of Commis, dia weinig tyd naderhand nog door Mingenen derden is vervangen en moeten gerempla- pthceerd worden , gelaten hebbende, te-dier tyd, ge- n'JRC tyk nu van achteren wel ziet, heeft verzuimd alles • met de vereisebte attentie naar te gaan, en eene be- Kapp* hoorlvke fchiftmge te maaken tusfehen zyne pr- e Kcq. ticulicre zaaken , en zulke, welke zyn ambt regttar- yan , ot 't kcq-. ■ v m dc Mqure- CDaUit, wen zynde, dat hy door eenen ftaat, zo als de ontvang én uitgave over de gemelde jaaren van' '1790 en 1791 effeöivelyk zoude moeten vallen, re' exhibeeren ,' direórelyk zoude kunnen bekomen hef' nodige fubfidie rót kwytmg van de lasten, zo verre die BlcëkendsBaaten tecxccdeeren , met zodanig eenen ltaat." en'daar óp 'gefundeerd verzoek om fubfidie, zich dan ook in dc maand April laatstleden aan rJëetfjjÖ Gecommitteerde' Raaden heeft geaddresfeerd,' terwyl toen eerst dé onmooglykheid daar was, on uit de Baaien van het mee;gemelde tydvak de resfecrende lasten', (pedaal vah xxtt Auii in'entum en Kindergeld , te voldoen, ' Dat hy Ondergeteekende eerst eenigen tyd na het voorfz. gemaakt Addres geïnformeerd- zynde geworden , dat zodanig verzocht fubfidie niet konde verleend worden, ten zy het tefferis confteèrde,' dat de kas over het volgende tydvak mede niet fufficient ware, otri hec tekort vi>n hec eerfte tydvak tc vindon, gelyk ze waarlyk niet was, wannéér het Addres wierd gemaakt, en nog veel minder zoude geweest jcyn, byaldfcn hy zich zo v\ el vroeger geaddresfeerd had, als gêvoeglyk konde gefchied zyn. " Uat de Ondergeteekende daar op de kas, zo ate diö'was, toen hy deze informatie bekwam, naziende en dezelve federt den tyd van het' meergemelde Addresdcor verfcheidene fuccesfiveingekomenc tsaaten geaccre'sfeerd vindende, - daar u't dan ook hec meergemelde te kort van het voorig tydvak heeft betaald in het begin van Mey. Dat de Ondergeteekende eenigen ryd caar na ,fjw fa/titar,) iri'c midden van Juny, èn dus tegen.Vden tyd dat de tweede drie maaf.den der Traétementeö moesten betaald worden, getreden' zynde tot eene vergelyking van dc kas, zo als dezelve zich in der daad bevond , met eenen ftaat zo als dezëlve zich èffltrent moest bevinden, toen eerst eigcntlyk met veel  JAARBOEKEN, December, 1792. 1 jöj -veel furprife is ontwaar geworden, dat 'er een aanmerkelyk, ja voor hem toen en als nog onbegrypelyk groot, te kort op de kas exteerdo. Dat hy, by nadere examinatie, wel eenige abuifen en misrekeningen heeft bevonden, doch geenszins quadreerende met het toen bevonden, en nog minder met het van hem gevorderd, deficit» Dat de Ondergeteekende, hoe,zeer door die ontdekking verbaasd, maar wel ziende, dat, hoe dit ook toekwam, zulks hem iticumbeerde om te redresfeeren , zonder zich derhalven .als toen op te houden met een onderzoek, waar uit het meerge melde te kort eigentlyk voorsproot of konde voortfpruiten, eerst direetelyk is bedacht geweest op middelen,'om zich.in ftaat te (lellen, ten einde ten minften provifioneel de drie maandelykfche «lrac tementao', in "t begin .van July vervallende, te voldoen , en vervolgens voor het resteerend deficit tt zorgen. — Dat hem Ondergetecketiden, ten voorfz einde, toen best en meer dan fufficient, niet allcer .voor het provifioneel benodigde, maar zelfs vooi -het geneeied-ficit, voorgekomen zynde, het verknopen van zvn Buitengoed in 't Land van Zierik ree, waaromtrent hv-reeds bevorens we! meermaa len zyne zedachten had laten gaan, het zelve dat .ook aanltondsiu der daad heeft werkrtellig gemaakt, door het gemelde Buitengoed aan eenen /'. Bw 'wan te verkoopen; doch dat deze een Jongmat zynde, die, wel op zyn trouwen maar nog minderiaarig zynde, onder Voogden ftond , op praetext< dat dezelven den koop weigerden te approbeeren, dien naderhand niet heeft geft?.nd gedaan, juist niai rnet de beste trouw, dewyl hy, kort daar op ge trouwd zynde, en dus zyn eigen meester geworden, pan den Ondergeteekende wederom op pieuwsgeld. doch minder als te voren, heefc geprefenteerd oi statten prefenteeren voor hec zelfde Goed. 1 Dat de Ondergeteekende hier door zo merkel yi Nnnnn 4 ali Middelburg. Rapp.op *t Rcq. vau de Mauregnault* i  Mjd. i3urg. RapptOl *t kcq. van de Mauregnault. \ i 1 i ijS5 NIEUWE NEDERLANDSCHE als onverwacht, precies in het criticque tydftip, t?edisappointeerd zynde, wel getracht heeft zich door andere middeleu provifioneel te redden, doch de,zc "iet °P dicn Ml hy zelfs reden had om zich te i atteeren, ja byna verzekerd te honden, se • wenct hebbende, hy cenflags overftelpt is geworden en zodanig in verwarring geraakt, dac zelfs met eens gej fjht heeft om gebruik te maaken vaa het vermogen , 't geen hy naderhand, doch te laat, gezien heeft, dat, zo m als buiten zich zei ven, voor handen was. Deze verwarring is het intnsfehen, welke zu'ke bittere en fletjrisfante omftandigheden voor den Óndergetcekenden ten gevolge hebben gehad. Veel zoude de Ondergeteekende bok hieromtrent kunnen zeggen, doch, om v ele en diverfe redenen heeft hy beter geoordeeld het gordyn voor dit toneel te laten valien ,dan nog op het zehx> een a-ntal van onaangenaame en ingracieufe waarheden te vcrlo.men. Maar, zullen fommigen misfehien ze^cn, het is evenwel zeker, dat 'er een meerder of'minder te kort by de kas van het Geestelyk Comptoir plaats hebbc gJiad, cn het is dienvolgens ook piet minder waar,dat 'sLands PeJmittgèri tot ecu ander sé. bruik, als waar toe ze eigentlyk gedetineerd wa* ren, dtreCi of irdireft, op de eene of andere wyze, Toeten zyn gediverteerd geworden: en daarcu zulk :ene diverfie zoude kunnen fchynen te itryden tekens de feRruétië en den éód, «elke ieder Ontvanger, by de aanvaarding zyner Bedieninge, verplicht rara na te kórhën en te doen, zal men hier uit noogfyk verder infereeren, ten minden in beden;inge neemen; of niet de Ondergeteekende hebbe langegaan tegens zyne Inftructie ën den écd, door lem gedaan. Eene illatie of bedenkinge, zo gewigtig, dat e Ondergeteekende geoordeeld heeft dezelve niet al.  JAARBOEKEN, December ,1792. 1567 alleen niet te kunnen of te mog< n pasfeeren , maar! zelfs aan de behandeling daar van de eerfte, 20 nietj de eenige, plaats te moeten geeven onder die poinc ten, weike hy zich heeft voorgefteld, in dit gefchrift op nieuws aan te voeren, Dan alvorens daar toe over te gaan, zy het den Ondergeteekenden gepermitteerd, de navolgende praeüminaire rcrleüien onder het oog van U Édele Mogenden te brengen, en llocgstdezelveu te prs ad erteeren. Dat hy geenszins in eene compleete Juridlcqne discusüe van deze materie zal treden, maar zi :h 4" leen bepaalen tot eene Zedeiyke en Politieke be. fchouwjng van dezelve. Dat hy hier en daar deze en geene generaale bedenkingen zal tapeten te berde brengen, welue hy ernftig verzoekt, dat niminer van eenige iptaaale applicatie gemaakt mogen worden, nadien zulks . zeer zoude aanloopeti tegens het oogmerk, waar mede deze door hem zyn voortgebragt. Kn het is dus ook alleen, onder beneficie var. deze rtfleétien, dat de Ondergeteekende met de verdere behandeling van dit poidet zal voortgaan. Het nakomen van ééd en plicht is een zeer gewigtig en delicaat poincT; > doch, gelyk het den Ündergeicekencen onder verbetering vcorkomt, urnmer vatbaar voor de alleritrictlte uitlegging of ópplicatie. Waar is toch de vol maak rfte Man, die eerïyke Regent of Ambtenaar, wef;e zyn cxnfciencic onderzogt, zyne handeli gen en daaden alle overwogen en getoetst hebbende aan zynen plicht, den fti irien lette- van j yne Jnftrucqe , en van den door hem gedaanen ééd, kan zeggen: ik hebbe alles pundtueelyk geobferveerd en nagekomen, ik heb niets verzuimd van hét geene, waar toe ik gehouden was, en 8c ben boven alle twyffeling of mooglykheid van aanmerking en verdenking van anderen ten dien opzichte! Nnnnn 5 Kan vliö* :üRG. (iapp.op 1 Req. Mn de Maurejnault»  ïjSS NIEUWE NEDERLANDSCHB delBURG. Jlapp.o]. V faa. van de Mauregnault. Kan 'er zo een niet gevonden worden, gelyJc de Ondergeteekende niet kan denken, dat iemand zal willen faeweeren, of ftaande zsl kunnen houden, zyn wy dan niet verpligt, om van anderen, van onze Evenrr.enfehen, van onze Mede-Regenten of Ambcenaaren , niet te vorderen, 't geen wy overtuigd zyn, dat wy zelve niet kunnen naarkevmen, pf ten minften gehouden, om wanneer al eens mogre blyken, dat zo een hier of daar in heeft gedwaald of te kort is gekomen, zyn verïuim of te kort komen, naar den aart der liefde, aan de gunft'ge zyde te bezien, vooral zo lang niet ten dudelyklten confteert, dat hy raat voorbedachten raade en een kwaad oogmerk is te werk gegaan, of zyne misvattingen en verzuim balftarriglyk voor goed wilde doen pasfeeren. cn zo veel te meer,, als noch het welzyn der Maatfchappy, noch iemand in 'c byzonder daar by in ïffecte heeft geleden. — Dit alles heeft geen ver Jer betoog nodig, daar elks gewitfo en eigene bewustheid het een zal ftaaven, en het ander door de reden en billykheid word geleeraard. Maar, wanneer wy dit ftuk wat meer van naby befchouwen , en eens nagaan, hoe het met de practyk ten aanzien der prohibkive orders tegen het gebruiken van 's Lands Penningen gelegen zy, • zal men al ras genoegzaame redenen vinden, om :e twyffelen, of dezelve over het algemeen wel so exactelyk worden gcobfervcerd, als men nuveji iet geval van den Qndergeteekenden mooglyk wüT souden willen fiistineeren te behooren. — Want, )m nu niet te fpreken van het geene men deswerens in de daaglykfche discourlën hoort, en by ia een 'ieder bekend is, vermeent de Ondergetekende billyk te mogen vraagen , of veelen, k's.,gerequireerd zynde, ten dien efFecte zich wel :ouden kunnen expurgeeren ? En als men eens 'ry die g.enenj welke de zaaken behandelen, die, tot  JAARBOEKEN, December, 1792. 156-9 tot dit ftuk haare betrekkingen hebben ,'raauw. keuiig onderzoek deed, of hen niet verfcheidenmaal redenen\ ja bewyzen voorkomen, om nier alleen te foupconneerdi , maar zelfs vast te ffel len, dat de Prnétyk geenzins overeenknme met de wet, zoude de opgemelde twyëding misfchien wel eens de kracht van zekerheid kunnen verkrygen. Hoe meenigmaalen immers worden die geenen, welke aan publyke Comptoiren om betaaling komen, wel eens afgewezen of ten minften uitgeftëld; wat moet men onrier anderen denken van Ontvangers , die niet zelden maanden wachten mei de floten hunner Rekeningen te zuiveren. Dan de voorzichtigheid verbiedt den Ondergcteekenden om zich. verder ten dezen opzichte tc elargeeren. ■ Alleen vérmeent hy zich te mogen vleyen . dat, daar in zulke en foortgelyke gevallen nimmer., voor zo veel hem bekend is, de regels vau hel ftïl'cte recht warden gevolgd,in zyne zaak en ten zynen reguarde ook alle coniideratie zal worden gébruikt, al was het zelfs, dat men eens mogt oor deelen te moeten twyfFelen, of zyne handelingen wel in allen opzichte met de ftriftfte requifuien *" van zyn plicht'warén overeen te brengen. Terwyl de Ondergeteekende verder de vryheid neemt, om ü Ed. Mogenden nog te doen pbferveeren, dat alle de voordeden, welke by hem in dien kor ten tyd,dat hy het meergemelde Ampt van Rentmeester heeft gehad, zyn genooten, op verre na rtog niet kunnen opwegen de kosten van Recognitiën, Cömmisfien en Ambtgelden en andere, ter zaake van het zelve gedaan en geïmpendeerd. mitsgaders die inkomften, welke hy te voorer beeft gehad, en, ter verkryging van dien, noj daarenboven heeft moeten facriiieeren. ' Het is dan op grond van al het hier vooren te 1 • ne Mm» - - DELBURG. - Rapp.op, 't 'Re'q. van de Mauregnault. 1  ïJ7=> NIEUWE NEDERLANDSCHE Mio- £>EL- EÜ8.C Rapp. op 't Req. van de Maureg naait. nedergelrclde , dat de Ondergeteekende gemeend heelt gerusteiyk te mogen en 'te kunnen con'cludeeren dat de onaangenaame en grievende omItaftüigneden, waar in hy het ongeluk heelt van zich thands gebragt te zien, alleen zyn voortgeko ■ men uit eenen zamenioop van verfcheiden geheurteinsfen , waar door zyne zaaken in verwarringen zyn geraakt, maar geenzins moeten geadlcribeent woraeii aan een vóbrtfé&chtelyft plichtverzuim , veel mm aan eenige kwaade vues of eene verkeerde en reprochabcie intentie. Dat wel verre daar van daan de Ondergeteekende door zyne daaden en gehoudene handclwyze zo wel voor. als toen het geval 'er toe lag, alleszins heeft aan den dag gelegd, eer.e eXpfre# wil en begeerte, om, zo fpoedig als de iituatie cn by.comende circumllantien daar toe de mooglykheid aan de hand gaven, 't geen door zyne 01;-' achtzaamheid mogt verzuimd of gebroken geweekt zyn te bentellen en te heelen , ja zelfs, door eene Cxtect;ve daarftelling van meer dan /iri$ó /ure in de kas van het meergemelde Comptoir moest zyn, eeue compleere redintegratie van alles heeft bezorgd. Dat by door deze zyce onachtzaamheid dus, noch het gemeene Land noch iemand in het byzonder, maar alleen zich zei ven in effecte heeft benadeeld. liet is ook deze onachtzaamheid alleen , waar van de Ondergeteekende zich zeiven kan befchul(!;gc:i, en waar over hy altóós een hartgiïevend berouw zal hebben; nmr daarentegen is hy in zyn gewisfe overtuigd, en ten vollen bewust, dat hy nimmer in dezen voorbedachtelyk uit verkeerde principes of met een kwaad oogmerk heeft genandeld. Wat derhalven den OndL-rEteteekenden hier in dit ondermaaniche nog mogte befchooren zyn of over-  JA hB BOEKEN, December, 1702. ij/i overkomen, zo zal nog deze overtuiging en be» wusthejd hem in zynen overigen leei'iyd tot troost, en zelfs in zyn laatfte oogenblikkeu tot gerustheid, verftrekken.. (JVas geteekend') D, P. DE MAUREGNAULT. Waar op zynde gedelibereerd, hebben de Heer Van Ly/uL.n voor den Heere Kernen Edele en de Heeren Gedeputeerden van Vlisfingen aangenomen zich op al hec zelve nader te zuilen verklaaren: doch die van de overige Steden, Copie van het Rapport en van de Memorie verzoekende om daar op te verftaan de intentie van de iloeren hunne Prineipaaien, is mitsdien de finaale Refolutie aangehouden tot nadere deliberatie, mee uitzosderinge nogtbands,voor zo veel het flot van het zelve Rapport aangaat, als waaromtrent is goedgevonden en gerefolveerd, de Heeren Hun Ed. Mogenden Gecommitteerde Raaden nogmaals te atuhorifeeren, zo als gefchied by dezen, om den Perfoon van Jokq ** nes /Va.'place toe de verdere wnarneeming'van d© Adminiftratie van den voornoemden Rentmeester, hangecde de deliberatien over hec uitgebragc Rapport , op den voorigen voet te qualificeeren. De Heeren Gedeputeerden van Vjisflügen hebben di a onverminderd gezegd, tot het neemen van deze dtè politie riiet te concurreeren, maar dezelve aan de andere Leden over te laaten. Onder andere ongeregeldheden was ook het huis van Coenraad Visjer Cz., Hoofd-Collecreur van 'sLands Impost op de Wug, op den 24 September 1787 geplunderd, èn het Comptoir beroofd. Dy vervoegde zig dan d hlburg. Rapp.op 't Reqf van de Mauregnault.  ï572 NIEUWE NËDERLANDSCHË Mn- DELSURG. i dan op den 16 April dezes jaars 1792 aari de Staaten by Requestê, ten einde vrygelleld te worden van de oplegging der penningen, dus uit het voorfz. Comptoir geweldadig weg genomen. Waar op, den 22 November laatstleden , by de Staaten diÈ befluit is genorrién: T)y refumtië'zy'ndègedelibereerd op Met Rapport, den 17 September Jongstle en ter Vergadering nitgebragt, Over hec Advys der Heeren" van dë Provinciaale Rekenkamer, gtrequireérd en ingekomen op het Request door CuenYóad Phfer Cz., B'irger en Inwóonder dezer Stad Zierikzee, den 16 April dezes jaars aan Hun lidele Mogenden geprefenteerd, én verzoekende, öm daar by geallegeerde redenen , vrygefceld te wórden vart de Oplegging der Penningen, by hém, tenjjare 1787," in zyne qualiteit als Hocfd-Collecteur van 's 1 ands Impost op de Waag over dé voorfz Stad en Eilanden van Schouwen en Duveland, ónder her toen loopende failben, ontvangen, doch, ten zynen huize , op den 24 September van dat jaar, in de ongeregeldheden aldaar voorgevallen , gefpólieerd breeder onder de voórfz Notulen gemeld ; als mede by refumtie op het zelve Advys en Request refpecïivelyk, is, op de gronden van het voornoemd Rapport, dien conform', met in achtneming van de' elucidu ie door de Heeren van Zierikzee in deze gegeeven, góedgevonden en ver ftaan, dat, of fGhobfi door den Suppliant niet is voldaan aan de. Refolutie yan den 5 Augustus 1771; medebrengende, dat ië Collecteurs in de Buiten - Eilanden hunneontvan?ene Penningen aan de Rentmeesters dei gèmeene Middelen verplicht zyn te demar.ueerrr. binnen de &rfte veertien dagen, na ieder verlopen? maai d; jchter, o:n hem Suppliant mede in dezen eenigzm^ te  JAARBOEKEN, ÊecémtUr,' i-faft 1573 té'gemoet te komen, zal worden geremitteerd, gelyk Hun Edele Mogende aan hem remitteeren by deze, de verantwoording aan den Rentmeester der gtwneeBe Middelen-, Mr. li. Mogge Pous, .van die Penningen, welke by den Suppliant in zyne voorfz, qualiteic van Hoofd - Collecteur van 's Lands Impost' op de Waag over de Stad Zierikzee, en Eilanden vafr 3eliouwen en Duveland, geduurende de drie laatfte maanden van het faifoen, ingegaan den 1 Oftober 1786 en geëxpireerd den 30 September' 17,37 zyn ontvangen, en zulks ten advenante van hèt geene hec zelve middel over de drie laatfte maanden van het faifoen f788 en' 1789 heeft bedraagen. En vermits de Perfoon van J Vis, in zyn leven Rentmeester van 'sLands Landen, af te vorderen de oplegging van de fomme van 399:8 5 en een halve ponden Vlaams, 'zynde het geene by hem, in voornoemde qualiteit, op den 24 September 1787 ie berustende geweest, met dézen verftandc nogthan 's, dat daar van zullen mogen worden gedefalqueerd zodanige Penningen * welke niet eerder óm de drie laatfte maanden voor de plundering O 0 o 0 0 t««t del" nuRQ. Refpl. mtrena den Renim* J. Vis.  NIEUWE NEDERLANDSCHE DEL BORG- Refol. omtrend den Renvn. J. Vis. :en Huize van voornoemden Job Vis zyn ontvangen: en worden wyders dezelve Regenten van Jen Lande van Schouwen gelast, om, in cas van contradictie, tot voldoening van de dan nog ontbrekende fomme, tegen dezelve Executeuren, ten kosten van den Polder, temogen procedecren, met verdere authorifatie, om, zo de Boedel van meergenoemden Rentmeester Job Vis, tot voldoening van dat restant, ongenoegzaam wierd bevonden , als dan van zyne Borg of Borgen af te vorderen de oplegging van de nog overige fchuld, en verder , om, na dat de Borg of Borgen , daar toe minnelyk zullen zyn geïnterpelleerd, by rcfus of eontradiétie zodanige middelen van rechten tegen dezelven te emploiceren, als tot recouvre daar van dienftig zyn. Dat Hun Edele Mogenden, in afwachting van de devoiren, hier toe door de Regenten van den Lande van Schouwen aan te wenden, van dezelve requireeren, om Hun Edele Mogenden vau den uitllag van het een en ander te informeeren , ten einde zich, des noods, by infufficance des Boedels van den principaalen Debiteur, of zyne Borgen, of wegens andere omftandigheden, op de verplichting tot reftitutie door den geenen, welke ten jaare 1787 de directie van Schouwen hebben uitgemaakt, nader te kunnen verklaaren. En zal Extract dezer Refolutie aan de Heeren van de Provinciaale Rekenkamer, als mede aan de meergemelde Regenten van den Lande van Schouwen , tot derzelver informatie en naricht refpeehyelyk worden gezonden. — Na het nemea •van welke Conclufie, de Heeren Gedeputeerden van Zierikzee op 't allerinftantigfte hebben verzocht , dat den Heer Van Lynden, voor den Heer Eerften Edele, en de Heeren Gedepuceerden van Qoes, en volgende Steden zich nog nader op dit poinft zouden verklaaren,et} op grond der  JAARBOËKËN, December> ifti. itff Set gegeevehe Elucidatien, waar door met alle fiducie vertrouwd word, dat de redenen door de Provinciaale Rekenkamer, tot het remen van de voorfz. declinatöire Ilefolütie Van den 5 September 1791 in dezen bygebracht, zyh gerescontreerd geworden, zich voegen by het fentirrient van de Heeren hunne Committenten j en dat dér Heeren van Middelburg, op dat fubject; terwyl, indien die Leden mogten goedvinden by hunne Advyfen te blyven perlifteerenj en geen geheel rëmis te accordeeren* moesten verklaaren, dat perfilteerende by de üitgebragte Advyfen Van de Heeren hünne Committenten, op dat filbjecl, in de by meerderheid genomen Conclufie niet te kunnen concurreeren, in Zo Verre namentlyk daar by geen ganisch remis van gefpolieerde Penningen aan wylen J. Fis word geaccordeerd, maar deZeiven moesten overlaten aan die Staats - Leden 4 die tot het nemen van dezelven hebben geconcurreerd ; doch hebben de welgemelde vyf Leden, na gedaane omvrage, op dit nader verzoek der' Heeren van Zierikzee, gezegd by hunne üitgebragte Advyfen te blyven perufteeren. C A M P £ N* Na dat de langduufige Züidweste ett Weste Winden , de Zuiderzee bo« venmaaten vol gemaakt hadden, hebben dö daarop gevolgde JMoordweste en Noordlyfce Stormwinden, eindelyk op Woensdag, Ooooe a ded dee.- BURÖ. Refol. omtrend den Rentnt, J. Vil*  ij?8 NIEUWE NEDERLANDSCHE P£N. den 12 deezer maand December, de Zee tot zulk eene ongemeene hoogte opgejaagd, dat. ze genoegzaam overal, by langs de Zeekant tot aan Elburg toe, over de "dykeri is héén geftïoomd , zonder echter eenige gaten van aanbelang in dezelven gemaakt te hebben, waar door dan ook het Binnenland veel minder als by vorige ftormen is overftroomd geworden. De opgeftuwde rivier den Ysfel'heeft wel het water iangs de Stad boven maate doen ryzen, dan, door de tydig in 't werk gefielde nieuws gemaakte waterweeringen en affchuttingen , is de Stad van overftrooming bevryd gebleeven, het geen de gerustheid der Ingezetenen voor het vervolg niet weinig vermeerdert. Voorts is de Polder van Mastebroek, door. de goede yver vau den Dykftoel, voor doorbraken en oyerftrooming beveiligd, gelyk mede de Zeedyk langs het .Kwartier van Vollenhove; en de ondervinding heeft aldaar nu Weder bevestigd, dat niet alleen eene toereikende zwaarte en fleepïng , maar ook eene genoegzaams hoogte der dykeh < waar door het overloopt belet word, in ftaat zyn, de geduurige vreeze van doorbraken, zo niet weg- te neemen, ten minfteri' merklyk te •verminderen..'^ % «1130^ -f : Alhoewel het opgeftuwde 'Water ook te -Zwolle"een. goed gedeelte der Stad en het omliggend- platte Land*, ter/ aan Wyhe toe, over-  JAARBOEKEN, December, 1792. 1579 overftroomd heeft, is de fchaade echter Camniet aanmerklyk geweest. pen. GENERALITEITS LANDEN. Breda. Deze Stad is thands opgepropt van Franfche en Brabandfche vlugtelingen, zo dat 'er geen huisvesting meer te bekomen is. Op eenen dag alleen zyn 'er twintig koetfen, met vier paarden befpannen en fterk met bagaadje beladen, aangekomen, en thans bevinden zich meer dan vier honderd vreemde rytuigen in de Stad. Onder de vlugtelingen, welke hun intrek alhier genomen hebben, zyn veele perfoonen van den eerften adel, en onder anderen de Prinfen van Graver es en Lambefc, enz. Een groot getal van uitgewekene Franfchen, welke in de Krygslegers der Prinfen van den bloede gediend hebben, liggen in de dorpen omtrent deze Stad, in een Raat, welke groot medelyden verwekt. De eerfte nacht, toen de Brabandfche vlugtelingen zyn aangekomen, waren de Herbergen 'er zo van opgepropt, dat de meesten den nacht, met hunne vrou» wen en kinderen, in hunne koetfen hebben moeten doorbrengen. O 0-0 00 3 Den  i;8o NIEUWE NEDERLANDSCHE Maastricht, Haare Koninglyke Hoogheid, de Gouvernante der Oostenrykfche Nederlanden, is den 9 November op het Kasteel van Vieux Jüfics, en den 10 in deze Stad aangekomen. Ook is federt de Heer Crumfipcn% Cancclier van Braband, alhier aan« gekomen, en heeft zyn intrek genomen in de Comrr.r.nderie Den Biesfeo. Alle oogen» blikken komen hier zo veele vreemdelingen toevlotyen, dat 'er naauwlyks huisvesting taeer voor hun te vinden is, De rytuigen en goederen fiaan meestal onder den faboten hemel, en worden door fchildwagten bewaard. Men heeft hier ook tyding ontvangen , dat de Franfchen, na een bloedige maar volkomene overwinning op het Oostenryks Jaeger, en na Mons ingenomen te hebben, op den £7 November de Stad Luik, naar welke de' Oostenrykers waren te rug geweeken, na de Oostenrykers by die Stad] ia Den 14 November trok de Franfche Veld» heer Dumourier met 8000 man in Brusiël, maar liet terftond afkondigen, van niemant eenig leed te doen, op ftraffe des doods. Gend, geheel Flaanderen en ook Doornik zyn nu in de magt der Fianfchen.  JAARBOEKEN, December, 1792. 15^1 in een hardnekkig en bloedig gevegt wederom overwonnen te hebben, ftormender hand hadden ingenomen. De Oostenrykers zvn , ben^ens den Prins ■ Bisfchop van Luik, naar 't Limburgfche geweerDen ag November, omtrend den middas kwam alhier aan.de barrière van de Vrouwepoort, een Fransch Luitenant-Colonel met een trompetter, verzeiJ van een klein detachement dragonders met hunnen Officier, gezonden door den («eneraal en Gommandtnt van Vifet, Sr. Eufmchegt^trA De Gouverneur, Prins van Hesjen- Kasfel, hier van berigt hebbende ontvangen , zondt zvn Adjudant derwaart, om den Franfcheti Colonel naar het Gouvernement te gelei den, welke een wyl tyds daar na wede vertrok. Zedert vernam men, dat hy ge komen was om den doortogt te verzoekei voor vyftien honderd man en eenige ar tillerv, om naar Roermonde te trekken "en einde de Oostenrykers van daar te vei drvven De Generaal 5/. Euflacbe heel ook geraaden , dat men de Franfche e Oostenrykfche Emigranten , die zich 1 Maastricht bevonden, zoude doen yertre* ken, hoopende de Heer Eufiache, dat me nan zvn verlangen wel zoude willen voldoen " grond van de goede verftandhoudmg die 'er tusfehen de beide Natiën plaa heeft De Prins van Hesfen ■ Karfel hee hierop geantwoord, dien gevraagden doo toet niet te kunnen toellaan, zo min a Ooooo 4 * VlAAS- ruicuT. t » t \ 1 a » > :s ft rlsin  ISH NIEUWE NEDERXANDSCHE, MAASTRICHT. aan de Keizerlyke en Pruisfrfche Troepen t uit hoofde yan de aangenomene pnzydigheid, doch dat Hoogsrdezelve aanftonds een Kapitein naar den Haag zou, zenden, om daaromtrent nadere bevelen, van ' Hun Hoog Mogenden te vraagen. De Franfche Collonel, de Stad doorpasfeerende naar het Gouvernement, zeide aan hec Volk de verzekering van Vrede en Vriendfchap mede te brengen; hy hadt fiegts één Dragonder .by zich, naardien de vyf overige en den Trompetter voor de Barrière van O. L. Vrquwe poort moesten blyven. Reeds zyn 'er verfcheiden. Schepen met Emigranten van hier vertrokken, gelyk ook een Coulier vass onzen Gouverneur, om aan Hun Hoog Mogenden nadere bevelen te vraagen, ■•'.. «b/nvs ''L*.ol»tnn 'difffiilv artóliaft H\?9 iu*> . Vervolgens is hier deze afkondiging ge. daan: „ Word van wegens Heeren Ordinaire Gedeputeerden van wegens den Ed. Achtb. Haad bekendgemaakt, dat alle Vreemden, welke zich zonder Adraisfle binnen deze Stad bevinden , dezelve daadelyk zullen inoeten ruimen; ftaande het de Herbergiers nogthans vry, om de vreemde Pasfagiers te logeeren, mits voldoende aan de order, om de naamen van zodanige Pasfagiers den Biljet-Schryver aan te geven." „ En vermits de omftandigheden mogelyk zodanig zouden kunnen worden , dat het eigenbelang der Vreemden alhier gedomicilieerd en geadmitteerd, zoude vereifchen, . . oO " dat  J AARBOEKEN, December, 1792. 1583 dat van nu af op hunne veiligheid bedacht zyn, zo worden dezelve aangemaand, om van nu af aan zodanige voorzorgen te neemen, waarby eene vrye uhgang kunnen bekomen; vooral zodanige, dié geene huis:houding hebben, en die door andere omftandigheden niet worden wederhouden." ' De. Franfchen, federt eenige dagen zeer naby deze Stad, hoewel op vreemd grondgebied, gelegen hebbende, vonden goed, om tor in het Land en in de Stad van Valkenburg doortedringen om voorraad op te doen. Dus zondt de Gouverneur dezer Vestingeenen Officier naar Luik, aan den Generaal Dumourier, welke, in eenen beleefden brief, geantwoord heeft, dat hy, door eene valfche kaart misleid zynde, terftond bevel gezonden hadt, dat de Franfchen het grondgebied van den Staat veriaten, en alles met gereed geld moesten betaalen. Ook is de zwaare Artillery, welke omtrent vyf uuren van hier was, weder naar Braband gevoerd. EENIGE KORTE BERIGTEN. NOPENS DEN TOESTAND DER B UITE NL AH DSC HE ZAAK E ,V. De Generaal Dumourier bleef zyn geliefd plan-, om in de Nederlanden in te O0000 5 drin- Maas»' raicHT,  Ï58+ NIEUWE NEDERLANDSCHE dringen, volftandig aankleeven. Dog alvorens zyne togt derwaarts te rigten, deedt hy onder zyn Krygsvolk eene aan» fpraak uitdeden, die de woorden Vryhtid en lelykheidwn 't hoofd heeft, en, te Douay gedrukt, aldus luidt: ADRES AAN HET LEGER. Generaal!, Olrk'ers, Soldaten, achtingwaardige metgezellen in myne onderneminge, moedige Republikeinen, gelast om den roem van onze rechtmatige wapenen te handhaven! Wy ftaan een land in te treden, het welk ons met ongeduld , als deszelfs verlosfers, verwagt. Wy ftaan die Oostenrykfche barbaaren, en die verraderlyke Emigranten te vervolgen, welke vuur cn vlam op onze departementen aan de grenzen verfpreid hebben. Wy gaan hen uit die fchoone Nederlandfche Provinciën verjaagen, welken zy zo lang in flaverny gehouden hebben. Xrekt dan in die Provinciën als broeders en verloslèrs: vrye burgers moeten, door hun edelmoedig en wys gedrag, de wapenen, welken bet Vaderland hun toebetrouwt, eer aan doen. Wy zyn de bewaarders van den roem der Republiek. Laaten wy een geftrengen moed toonen tegen de Oostenrykers, doch teveas eene groote zagtheid omtrent de gevangenen, eene groote broederfchap aan de Ingezetenen van het Land, ten minften, als zy, niet verblind door hunnen despoot, de ■wapens tegen ons niet opnamen, het welk zekerlyk geenzints zal gebeuren, en vooral niet, indien wy hun, door onze krygscugt, door ons goed  JAARBOEKEN, Dmmber, 170a. ry$J goed gedrag, en door onze menfchelykbeid, de vryheid doen beminnen. Uit het Hoofdkwartier te Valenciennés den 27 Qftober 179a, het eerfte Jaar der Republiek, De Generaal en Chef, (Was geteekend,) DUMOURIER» E«n ander adres aan de Belgifche Natie was van dezen inhoud: HET MANIFEST VAN DEN GENERAAL DUMOURIER AAN DE BELGISCHE NATIE. Dapper Volk! Gy hebt den Vryheid-Standerd opgericht voor dat wy het deeden; doch, bedrogen by zulken uwer Medeburgeren, in welken gy uw vertrouwen had gefteld, misleid door de trouwlooze veranderingen der Hoven, aan welken gy uw vervoegde, cf die zich met uwe zaaken moeiden,met geeu ander oogmerk dan om u te beroerau, uwen Defpoot te belamtneren, en om u eindelyk aan zyne wraak over re geeven; Itegtoffer der listige en wreede Staatkunde aller Hoven van Luropa, en byzonder van Frankryk , het geeu onze vryheid befchouwde als de genadeilag van het Deipotisrnus, welken het verlangde over ons te herftellen, hebt gy niet alleen geen byftand van uwe Nabeuren, de Franfchen ontvangen, maar gy zyt, door de Franfchen zelfs bedrogen en verlaaten, ten tyde hunner intrek in uwe Provinciën, Het  ijScT NIEUWE NEDERLANDSCHE Manifest van Dumourier aan ■ de Bel- i gen. \ I o Het wierd nopdzaaklyk dat Frankryk , door de vernietiging van het Koningfchap, over het De[potisnius zou zegepraalen: het wierd noodzaakyk dat.Frankryk, tot een Gemeenebest geworien, de Suppooflen der Oefpoten zoude vermeeFerèn; dat derzelver talryke Légers zoude konen verfmelten voor de Legioenen van vrye Manlen, en Bat deze hen zelfs op hun eigen grond ïajaagden, ten einde gy een volkomen vertrouven mogt opvatten in de Franfche Republiek, in du Legers, welke zy ter uwer byftand zend. Wy ftaan onmiddelyk op uwen grond in te reden; wy treden er in om u in het planten vin len Vryheidsboom te helpen , zonder ons «enirermaate te moeyen met de Conftitutie, welke tyzult verkiezen aan te neemen. Mits gy maar de Souvereiniteir, des Volks hebt gevestigd, en afftaSt run het leven ondcx Defpoteu, van welke benaaning ook, zullen wy Uwe Broeders, Uwe Vrienlen en uwe Steunpylaaren zyn; wy zullen uwe :igendommem, uwe'wetten eerbiedigen, .en dc Irengfte Krygstugt zal in onze Legers worden [ehouden Wy treden in uwe Provinciën, ter vervolging Ier Barbaarfche Oostenrykers, die de verfoeilykte wreedheden in de Departementen van het boorden hebben bedreeven. Gy ook hebt fmaadeden, geweldenaryen en euvelcaaden te Wreeen. Voegt u by ons, op dat wy de Belgilche •Jatie niet met de Duitfchers verwarren, ingeval» : gy, door eene noodlottige onverfchilligheid, en meester uwer Steden laat, en wy verpligt ouden zyn die te bombardeeren, ten einde die larbaarfche Honden te verftrooyen welke het u gt zoude vallen voor eeuwig te verdryven, zo y uwe Wapenen by ons voegt. Volk van Belgium, Gy zyt onze Broeders, nze zaak is dezelfde; gy hebt te veel bewyzen yiv ni e nsqwtw nnaeo nats t &»nYsO«^ya  JAARBOEKEN, December, 1754. I587 afgelegd van uw ongeduld onder het Juk, om ons te doen-vreezen, dat wy verpligt zouden zyn u als Vyanden te behandelen. A$fa. geteekend-,) • DUMOURIER. * - » 1* t* v i- "V-H* lil* V Op deze Rukken volgde dadelyk de aantogt, en wel ras hebben de overeenftemmende tydingen de maare bevestigt, welke reeds was vooruitgegaan, van een allerbloedigst gevêgt', op den 6 November by de Stad Mons , in. 't welk de Franfchen de Oostenrykers volkomen overwonnen hebben. De Franfchen hebben de Batteryen te Jnmappe en Monr Palifel met blank geweer veroverd. Hy hadt het beleid, van die troupes , op welken hy het minfte vertrouwen hadt, voor aan te plaatfen, en dus van agteren met zyn gefchut te noodzaaken , om met de wapenen in de vuist tegen de'Batteryen der Oostenrykers op te lopen, waar door een zeer groot getal vari hun omkwam, maar waar door hy zich dé overwinning verzekerde. Dog de Franfchen moesren hunnen Vyand vyfraaalea met Rorncliiiche dapperheid aanvallen, eer zy hem konden overwinnen. Voor drie uuren na den middag was de Oostenrykfche Armée in wanorde, cn verftrooide zich ten eenera'aal, behalven 'twee Regimenten van het centaiin dsa Linie, welke het naast by de StadzyndQ, zich daarin wierpen, in vry goe-  ij88 NIEUWE NEDERLANDSCHE goede orde. Ten vier uuren eischten de Franfchen de Stad cp , en herhaalden die opeifching den volgenden 7 November met eenen dreigenden brief aan den Krygsbevelhebber der Oostenrykers, en eenen bygevoegden brief aan de Regeering van Mons, van dezen inhoud: MYNE HEEREN! T\e armée der Republiek, die ik commandeer, is naar de Belgifche Provinciën gezonden orrt 'er den vrede en de vryheid te brengen, en de volkeren te verlosfen uit de tyranny der barbaarfche Oostenrykers. Ik heb uwe ftad omcingeld, een band vol Oostenrykers, die'er over zyn, durft my voorüaan hen met krygseer te laaten Uittrekken , daar het van my afhangt hen alle op difcretie te nemen, en gy zult hier nevens zien , de or* der, die ik aan den Commandant, van dat ge« waande guarnifoen, gegeeven heb. Uw pligt, als reprefentanten van het volk, is, om de onheilen af te weeren, welken zouden ontdaan, uit eene roeklooze en te vergeeffche verdediging : derhalven fommeer ik u om den Oosteurykfchen Commandant te verpligten of te dwingen de poort, die ik voor het binnentrekken der Franfche Troupen zal aanwyzen, zonder uitftel of capitulatie, te openen: Hy moet, zo wel als gy, door deze daad van gehoorzaamheid doen blyken het vertrouwen,verfchuldigd aan de edelmoedigheid en menscnlievendheid der Franfche Natie. Ik verklaar u, Myne Heeren l dat indien ik , •ngelukkig, genoodzaakt word, op de ftad te fchie-  JAARBOEKEN, December, 1792. ij&9 fchieten, ik u perfoneel zal verantwoordlyk Hellen , op uwe goederen en hooiden , voor het onherftelbaar ongeluk, dat uwe zwakheid of toegevenheid over uw Vaderland zal brengen. Ik ben, Myne fieeren 1 de vriend vaa het Bel» gifche volk, DUMOURIER. Den 8 November wierdt de Stad aan den Franfchen Generaal Dumourier overgegeven, welke terftond dit navolgende deedt afkondigen: "Wfy Karei Fratigois Dumourier, Lieuteuant" Generaal, Commandant en t. hef der Armée in België, verklaaren van wegens de Franfche Republiek, dat niet alleen het volk vry is en ontfla* gen van de flaverny van het Huis Oostenryk, maar dat, volgens het onvervreemdbaar recht der natuur, het Volk de Souverein is, en dat niemand gezag over het zelve heeft, ten zy die, welken het zelve met een gedeelte zyner Souvereiniteit heeft gemagtigd: dat het dus, om over zyne belangen met de Generaals van de Arméeën der Franfche Republiek te kunnen handelen, een begin moet maaken, om op ftaande voet zyne Magiftraaten en zyne Adminiftrateurs by wyze van ballotteeren , of die de gevoeglykfte zal ge. oordeeld worden, te verkiezen, en dezelve orders aan alle Steden, Vlekken en Dorpen van zyn Rechtsgebied te zenden. Dat noch de Franfche Republiek, noch dc Generaals , die de Arméeën commandeeren, lich op seenerhande wyze zullen bemoeien om iets ten aanzien van de Regeeriiigsvorin der Belgifche Provinciën te ordonneeren, of zelfs maar eenigen in-  Verklar. yan den Gener. Dumourier. 1590 NIEUWE NËDËRLANDSCHË invloed danrin te hebben. Wanneer het Belgifche! Volk zyn recht van Souverein beginnen zal te gebruiken. • ' Dat, tefWyl de- politieke Couftitutie in orde gebragt Wordt, de Belastingen op dezelve wyze en in dezelve.maate zullen blyven geheven worden, in den naam des Souvereins, welke het volk zal zyn , ten einde geen Militaire noch Burgerly» ke dienst ontbreeke; maar dat, in plaats dat de publieke -Fondfen in de handen der barbaarfche en ouverzaadelyke Oostenrykers worden geltort, het volk uit zynen eigen boezem Adminiilrateurs zal kiezen, om dé publieke Fondfen met wy'sheid en zuinigheid te bellieren, en ze vooral "tof dé fpoediglre oprechting eener Nationaale Armée te befteeden, volgende men in dezen opzigte den raad der Franfche Generaals, welke generhandc bellier over deze Fondfen willen hebben, maar die, volgens hunne hoop en het belang, welkè zy 'er in vinden, om de Corpfen, welken zy commandeeren, met Belgifche Troupen te verfterk.m, het vertrouwen der Belgifche Natie billyk moeten verdienen. Dat de Franfchen als Bondgenooten eh Broeders, in België trekken; dat wy dus niet twyfelen, of het Souvereine Volk zal zich beieveren om al het nodige voor de Arméeën, als Rytuigen, Monteeringen, Campements'behoeften, Levensmiddelen, Huisvesting, Brand, Hospitaaien , en alle andere noodwendigheden te fouffleéren , volgens de requifitien der Generaalsof KrygskommisfarisfeU, op quitantien in goede orde door de Krygskommisfarisfen gegeeven, teneinde de Wederzydfche afrekeningen tusfehen twee vrye Natiën vast te ftellen. Indien, by ongeluk, eenige Provincie, Stad, Vlek of Dorp, door de Slaaverny laag genoeg vernederd is, om niet den Vryheids-Boom, wel-  JAARBOEKEN, December, iroa. 1591 welken de Franfchen by hunne nabuuren willen oprechten , volgens hunne langduurige en vcr.geeffche eifchen en de ongelukkige poi'gingen, welken dc Deigen tot vererygr-g aer vryneia ge- Dumotidaan hebben, met verrukking aan te nemen: in-rjer. dien eenig gedeelte van België onverltannig genoeg is, om niet het voordeel en de Majefteit zyner Souvereiniteit te gevoelen in dit oogenblik, waarin de Franfchen zich van hunne zo zegeryke als rechtvaardige Wapenen bedienen, om 'er den Belgen het hemelsch gefchenk van te doen, verklaaren wy, dat die Provincie, Stad, Vlek of Dorp, als laage flaaven van het Huis Oostenryk zullen behandeld worden; en dat de Arméeën der Repnbliek, ten einde van de gewektenaryen door de wreede Soldaaten dier wreede defpooten .bedrceveu, wraak te neemen, dc Steden in de tisch zullen leggen, en Contributien heffen, die aan haare pasfagie lang zullen doen gedenken. vVaarlchynlyk zal geen Fransch Generaal zich in het geval bevinden, om eene dergelyke executie te dreigen, eu nog veel minder om tot die uiterften te komen. Het Belgifche Volk heeft eene ui te verhevene ziel, en reikhalst federt al te lan«' naar de Vryheid ,om niet met alle krachten fpoed alle de rechten, welken de natuur aan alle de Menfchen, in IVtaatfchappy vereenigd, heeft gegeeven, en waar van de onkunde alleen hen her gebruik heeft doen verliezen, wuierom tc aanVaankUbt ri9b3ri$ibn9Wboofl 'Siabna A'u; irj ., nahtnii Gegeeven in het Hoofdkwartier, in de vrye Stad Mons, den 8 November, inliet cerlïe Jaar der Republiek. De Inwooners wierden vervolgens in de $[erk van St. VV'andou byeen geroepen, al'-\ waar de Leden van 't Belgifche Committti Pppnp ver* Verllar. van den Gener.  15*2 NIEUWE NEDERLANDSCHE verfcheidene aanfpraaken deeden , en byvoorraad 30 Beltierders wierden verkoren. De Franfchen zetteden hunne overwinningen voord, en drongen in geheel West,Flaanderen in. Te Dendermonde ingetrokken zynde, wierdt terftond dit Billet rondgedeeld: - j Order om ann elke Compagnie, voor te kezen. De Generaal ftek ieder Commandant van een Regiment of Battaillon verantwoordlyk wegens de ongeregeldheden, door de Leden hunner Corpfen gepleegd. Indien de Soldaatcn meenden, dat zy in een vyandlyk Laad waren, zal ieder Kaptein hun te kennen geeven, dat wy gekomea zyn, om de Oostenrykers uit de Nederlanden te vercfryven , ten einde de Inwooners vry te maaken; dat deze laatstgenoemde ons verwachtten, en ons verlangden, zy zouden wonderlyk ver> baasd ftaan , wanneer zy, in de Franfchen Moordenaars of Plonderaars vonden. "Neen, de Frartfirhe Soldaat is voor laagheid onvatbaar, en wanneer 'er, ongelukkiglyk, onder hen zulke lieden vnogten gevonden worden, zullen de Soldaatea en braave Vrywilligers, Franfche Burgers, de eerften zyn om hunnen terechtftelling te verzoeken. Na dat men de Leden gedegradeerd heeft, aal men ze aan de Juftitie des Lands overgeevcii. De Commandant en Chef der,. Noorillyke Arméeën. BQURDONNAYE, Me»  JAARBOEKEN, December, 17$*. ijjéj Men vernam wel haast van alle kanten * dat de geheele Oostenrykfche Nederlanden by verdrag aan de Franfchen overgegaan waren. De Oostenrykfche Troepen moesten bi'nnën twaalf dagen het ganiche Land ruimen, en hunnen tögt over Namen' neemen. Het Hof van Brusfel is reeds naair Roermond vertrokken , en de Regëering Van Antwerpen heeft bevel ontvangen, zo zy nog Wat te fchryven hadden, het daar ti zenden. I'tiiten Antwerpen was men reeds aan 't plunderen en rooven langs de openbare wegen , doch daar tegen was dien dag order gefteld, en men hadt hóóp dar zulks fpoedïg zou geftuit worden, te meer otri dat Burgery en Militairen thans éénen lyn trokken. De vreugde Was te Antwerpen, volgens brieven van daar. algemeen. De B velttebber Van het Kasteel hadt bevel, om zich niet tegens de wapening der Burgery re verzetten; en de Bnrgery Was ook al fpöëdig in krygskleedy en wapenen verfcheenenj en bezettede reeds de posten, eri Ruitten terftond alle plunderingen en verdere ongeregeldheden. Deze overwinningen en het intrekken def Franfche Legers in de Oostenrykfche Nederlanden, deedt het Lid der Nationale Conventie te Parys. genaamd Carra, het voor; ftel doen j •-'at de Conventie de vryheid verzekerde aan alle de Volken, welken door de Franfche wapenen vry gemaakt zyn j en de vryheid van alle Volken plegtig erPpppp 2 k*nt*  iSH NIEUWE NEDERLANDSCHE kent. Na eenige redenwisfelingen wierdt het volgende befloten : „ De Nationaale Conventie verklaart«, dat zy alle hulp en broederfchap toellaac aan al de Volken, die hunne vrvheid zullen begeeren weder te bekomen, en gelast de uitvoerende magt, aan de Generaals der Franfche Legers te ordonneeren, al de burgers, die ter zaake van de vryheid gekweld zullen zyn geworden, byftand te verleenen. De Conventie gelast de Generaals der. Franfche Legers , hec tegenwoordig decreet te doen drukken en aanplakken in alle plaatzen, alwaar zy de wapenen des Republiek zullen voeren." Van welk gevolg'dit befluit is geweest, en hoe ver het fland heeft gegrepen, zaj vervolgens blyken. Ook is een ander befluit, de rivier de Schelde raakende, van te veel gewigt om niet te worden medegedeeld. Namenlyk den 20 November 'wierdt in de Narionale Conventie te Parys een £jeMacT: uit de Registe.s van den'Uitvoerenden Raad, van den ió daar te voren voorgelezen, welke lezing by herhaling door veelvuldige toejuichingen geftoord wrerdt. Dat Extradl luidt aldus: f!»  JAARBOEKEN, December, 1792. 159J TT\e uitvoerende Raad, deliber-eerende 'over het gedrag der Franfche Arméeën , in de Landen welken zy' bezetten, doch byzonder in het Belgique,heeft een van de Leden opgemerkt: Eerst, dat de moeilykheden en hinderpaalen, welken tot nu toe de Vaart fen den Koophandel, zo op de Schelde als op de Maas hebben geleden, daadelyk ftrydig zyn met de grondbuginzclen van het Natuurrecht, 't welk de Franfchen gezwooren hebben te zullen handhaaven. Ten tweeden, dat de loop der Stroomen de gemeenen en onvervreemdbaar eigendom is van alle cie Landen, die door derzelver wateren befproeid worden: dat eene Natie, zonder onbillykheid, niet zoude kunnen vermee'nen eenig recht te hebben, om , by uitfluiting van anderen i den uitloop van eene Rivier te bezetten en te verhinderen; dat. de nabuurige Volkeren, die aan de bovenfte Oevers grenzen ^ van liet zelfde voorrecht genot hadden; dat zulk een recht een overblyfzel van de leenroerige flavernyi of ten minften eene haatelykè Monopolie is, welke hiet dan door geweld kan Vastgefteld, of door het onvermogen toegeftaari zyn; dat het derhal ven te herroepen is^.in alle tyden jeti 'm weerwil van alle overeenkomften .,om dat de Natuur even zo min bevoorrechte Volkeren , als byzondere Perfoonen erkend, en dat de rechten van den Mcnsch onvervreemdbaar zyn: 'Ten derden, dat de roem van de Franfche Republyk eischt, dat overal, daar de befcherming vaii haare Wapenen zich uitftrekt, de Vryheid Har* fteld en de Tiranuy verbryzeld worden: Ten vierden , dat 5 wanneer de vrye Vaart der Stroomen ^ én de bevryding van den Koophandel der Provinciën , zig voegen by de voorrechten, aan het Belgifche Volk bezorgt, het Volk geene reden meer zal hebben om te vreezen voor deszelfs eigen onafhanglykheid, ofte twvfteleu van de be= Ppppp % lang- Befluit der Franfchenomtrend de Schelde.  ï595 NIEUWE 'NEDERLANDSCHE Befluit der Franfchenomtrent de Schal de. langlorsheid van de Republiek; maar dat zelfs de? Natiën van Europa dan niet zullen kunnen weigeren te erkennen, dat de vernietiging van de Tiranny en de triumf der rechten van den Mensch, de eenige dryfveeren van het Franfche Volk zyn. De Raad, getroffen door deze gewichtige overweegingen, befluit, dat de Generaal en Chef, cenmandéerende de Franfche .Legers, in de expeditie van het Uelgique, gehouden zal zyn de ltiptfte maatregelen teneemen, en alle de middelen , die in zyne magt zyn , in het werk te Hellen, om de vrye Scheepvaart en vervoering op den geheekn loop der Schelde en Maas te verzekeren. Dien zelfden dag las de Minister van Oorlog te Parys eenige berigten van den Generaal Dumourier voor, uit welken bleek, dat de Hertog van Saxen-Tefch^n, den 17 November, uit Leuven, een vooiflag hadt gedaan van een Rilftand van Wapenen, voor een bepaalden tyd, geduurende welken dewederzydfche Arméeën zouden kunnen kantcmneeren, zo als men nader zoude bepaalen, terwyl hy vooruoeg om ook Luxemburg, en het Corps van den Generaal Holitniohe, daar onder te begrypen; dan, Dumourier heeft hierop mondei'ng geantwoord, dat hy, Generaal van eene Republiek zynde, aan veel naauwgezetter orders onderhevig was, dan de Generaal, die hem voorflagen deedt,en, uit naam van een Hof of een Prins, met het Gouvernement nclast was; dat hy, even zo wel als de Oostenrykfche Generaals, fmerte hadt, over het ver-  JAARBOEKEN, December, Ïjg2. ïjp? vernielen der landeryen, en het Iyden des Arméeën in zulk een onguriftig jaargetyde; doch dat hy, in weêrwil van zyne byzondere gevoelens ten dien opzichte, niet anders konde doen dan den voorflag aan dé uitvoerende magt der Republiek te zenden, en intusfchen den Veldtogt te vervolgen. ■ De fpoedige voordgangen der Franfche wapenen zyn ontzettende: thans zyn reeds de Gewesten Henegouwen, Flaanderen, Mechelen, Braband en Namen in hunne magt. Van het gewigtigtst gedeelte der Oostenrykfche Nederlanden \ nainenlyk Luxemburg, ook van Limburg en Oostenryks Gelderland, welks hoofdfrad Roermond is, zyn zy nog geen meesiers. Dog het vermeesteren van die Stad, fchvnc thans de toeleg te zyn, en daar toe (leekte het verzoek van den Franfchen Veldheer, om eenen doorto.'t voor zyn Krygsvolk door de Had Maastricht : van welk verzoek wy hier te voren, onder 't artykel van Arnhem, hebben gefproken : dog welk verzoeK, na herhaalde raadplegingen der Regeering in 's Gravenhage, is afgewezen, als llrydig zynde met de onzydighcid dezer Republiek. De voorfpoed der Franfche wapenen, en het doordiiagen van derzelver Legers in de Oostenrykfche Nederlanden tot in de nabyheid van deze Republiek, baarde veel opziens in Engeland, alwaar de Koning George III, twee aikanF p p p p 4 di-  ïjo8 NIEUWE NEDERLANDSCHE digingen liet doen: „ by de eerfte van wej„ ke de byeenkomst van het Parlement, op „ den 13 dezer maand December, bepaald, „ en by de tweede Proclamatie de Lords ,, Luitenants der Graaffchappen gelast wor- den om de Land- Militie op de been te „ brengen. Voords zoude men premien uit- loven a;m de matroozen , die vry willig „ op de Koninglyke Vloot zouden dienst 4j neemen, hebbende bereids een klein Es- quader b vel ontvangen om naar Duins „ te zeilen " Ook wierdt bevel gegeeven i „ om de twee bataillons Artillery van Wool„ tüitch ten allerfpoedigften voltallig te maa„ ken, en de vververs ten dien einde overal 3, door dit ryk af te zenden: en de vrees ,, fteeg meer en meer, dat Engeland zig in de noodzaakelykheid zoude oordeelen, „ om het voornemen, van onzydigheid te „ blyven, te laaten vaaren." Die zelfde voorfpoed der Franfche Krygs» legers, in de Oostenrykfche Nederlanden, noopte veele uitgewekene Franfchen om zo naar deze Republiek, als naar Engeland te vlugten Uit dit laatfte Ryk ontvong men tydlng, dat 'er twee paketbooten uit Holland te Harwi'ch waren aangekomen , aan welker boorden zig bevonden de Hertog van Flei/ry en de Hertogin van Cboifeul, benevens verfcheiden andere Franfche grooten en huisgezinnen van den eerften rang» Het geheele getal der Franfche vlugtelin- §en#  JAARBOEKEN, December, 1792. 1599 gen, in die beide paketten, beliep 185, hoe grooten aantal niemant geheugt , dat ooit door twee paketbooten is overgebragt: niet te min waren 'er nog te Helvoetiluia byna twee honderd agter gebleven. ; De aandagt der Franfche Regeering moest dan ook n^odzakelyk nu in deze omltandigheden bepaald worden tot de overweeging, hoe zig omtrend de Landen en Volkeren, welken zy door de wapenen aan zig onderwierpen, te gedragen; als ook, hoe van hunnen voorfpoed gebruik te maaken. De uitvoerende Raad belloot dan ook, en liet den 16 November de navolgende Verklaaring afkondigen: Den 16 November, het eerfte jaar der Republiek. „ De Uitvoerende Raad, délibereerende over den tegenwoqrdigen ftaat des Oorlogs, voornamelyk in België, aanme.kende dat geene verpoozing moet gelaaten worden aan de vyanden der Republiek, en dat alle haare middelen moeten aangewend worden, om derzelver Armé .ën te overwinnen en te vernielen, voor dat zy ze hebben kunnen verfterken, en zig in ftaat ftellen om op nieuws, het zy Frankryk, het zy de landftreeken zelve, waar de Franfche wapenen de vryheid gebragt hebben , aan te tasten j befluit , dat, ingevolge de deliberatie vaa  iSöo NIEUWE NEDERLANDSCHË van den 24 Octjber laatstleden, order^ zullen gegeeven worden aan den Generaal en Chef, comrnandeerende de expeditie in België, om voordtegaan met de vyandlyke Armeé^n te vervolgen, overal waar men haar ichuilplaats zou verleenen." Ook liet de Krygsbevelhebber Bourdonn.ayh de volgende afkondiging te Ant-; werpen doen; AAN DE NEDERLANDERS. Salut am de Vrienden der Vryheid en der Gelykheidt T\e provifioneel uitwerkende Raad van de Fran^ Iche Republiek, niet goedgekeurd hebbende het Artikel van myne Proclamatie van den 10 de. Zer maand, meldende déze woorden: „ De inkomften die uit den naam van den gewe-5 2en Souverein zyn ontvangen , zullen op de gewoonlyke manier blyven ontvangen worden, maar ten profyte van de Franfche Republiek , tot dat 'er des aangaande eenige maatregelen zullen genomen zyn tusfehen de twee fouvereine Naden Vari Frankryk en van de Nederlanden." Verklaar ik, dat dit Artikel moet aangezien worden als van onwaarde en niet uit^ekondigd. Gevolgeiyk de publieke Inkomften van het Land zullen blyven ontvangen worden als naar gewounte, en worden geftort in de gewoonlyke ivasfen, tot  J AARBOEKEN, December t 1792. 1601 tot dat het Volk zal aangefteld hebben Befluuïders, die gelast zyn met het bewind derzelve. pe Lieutenant • Generaal der Le» gers van de Franfche Republiek, comrnandeerende het Leger van het Noorden, BOURDONNAYE. Tot Antwerpen den 22 November 1792. het eerfte jaar der Republiek. Vervolgens is te Antwerpen nog afgelegen, dat het tekenen der Logement - Billetten door de Wykmeesters en andere Leden der Commisfie, niet gefchiedt op hun eigene authonteit, maar met authorifatie van den Magiftraat en ten overftaan van Commisfarisfen uit denzelven, naar voorgaand bevel van de Militaire Overheid. In 't algemeen wierdt ook nog in Frankryk de navolgende Proclamatie voor de Bevelhebbers der Legers beraamd, om aftekondigen in die Landen, in welken zy hunne overwinningen zouden overbrengen. HET ERANSCHE VOLK AAN HET VOLK VAN . . W/y hebben de VRYHEID verkreegen, en zulv die ftaande houden; Wy bieden U aag, U ie  ïS02 NIEUWE NEDERLANDSCBE in 't bezit te helpen, van dat onfehatbaar goed, dat altoos uw eigendom is geweest, en Uwe Onderdrukkeren U, zonder misdadig te worden , niet hebben kunnen óntrooven. Wy hebben uwe Ty? rannen verjaagd: toent U zeiven dan VRY te zyn, en wy zullen U befebermen tegen hunne wraak en hunne wederkomst. Van dit oogenblik aan roept de Fr nfche Natie de SOUVERAINirtlT DES VOLKS uit, de vernietiging van alle Burgerlyke en Militaire macht, die U tót heden geregeerd heeft; en van alle Imposten , waar onder Gy zucht, onder wat naam die beftaan moogen; de affchaffing der Tienden, der Leenrechten, Heeren - Rechten, zo leenroerige als andere, vaste of toevallige , reëeleen perfoneele Dienstbaarheid , 't uitfluitend Recht van Jacht en Visfcherye, Heeren Dieiaften, Tollen, Pasfagie Gelden, O&royen, en in 't generaal alle lborten van Ongelden, met wcjke Gy -door uwe onderdrukkers belast zyt Zy roept ook by U uit de vernietiging van allen Adel, Geestelykheid, Voorrechten en Privilegiën ftrydig met de Gelykheid. Gy zyt van dit oogenblik af Broeders en Vrienden, alle gelyk in recht, alle even bevoegd tot het Beft uur, cn om uw Vadcrland tc dienefi, en te befchermen. Vangt aanftonds uwe Vergaderingen der Gemeen» ten aan; haast U uw provifioneel Beduur en Recht* banken in ordre te brengen: de Agenten der Franfche Republiek zullen zich met Ü verëenigen om uw geluk, en de broederfchap, die voortaan onde? ons beftaan moet, te verzekeren. Omtrend den ongelukkigen Koning Lode-? wyk XVI. waren by de Nationale Conventie voor eerst deze twee zaaken beflist: te wee* ten, i. dat Louis XVL Zqq te recht ge^ field  JAARBOEKEN, December, 1792. 1S03 field worden; 2. dat hy voor de Nationaale Conventie zou te recht gefteld worden. Vervolgens heeft die zelfde Nationaale Conventie befloten: „ I. De Nationaale Conventie decreteert, dat het Committé der 24, der Wetgeeving, en der generaale Veiligheid, ieder uit hun midden drie Leden zullen kiezen,, welke zig met het Committé der ï% sullen veree. nigen. II. Dit Committé van 21 Leden zal, maandag morgen , de Akte, in welke de Misdaaden, waarmede Louis Capet befchul. digd wordt, uitgedrukt ftaan, prefenteeren, en de Stukken,die tot bevestiging dier Akte (dienen, in eene gevoeglyke orde, daarby voegen. III. Het Committé zal de lyst der Vraagen, aan Louis Capet te doen, overgeeven. IV. De Conventie zal Maandag da gemelde Akte der Misdaaden onderzoeken. V. Den volgenden dag zal Louis Capet voor de Balie der Nationaale Conventie gebragt worden, om ze te hooren leezen, en te antwoorden op de Vraagen, die hem door middel van den Prefident zullen gedaan worden. yi. Een»  1004- NIEUWE NEDERLANDSCH^ VI. Eene copie der gemelde Akte en der Lyst der Vraagen zullen Louis Captp ter hand gefteld worden, en de Prefident Zal hem twee dagen uitftellen om gehoord te worden. VII. Daags na deze Comparitie zal de Nationaale Conventie over het lot van Louis Capet uitfpraak doen. Deze uitfpraak zal by perioonlyke oproeping worden uitgebragt/' Den ii dezer maand December wierdt Louis XVI, in een Koets van binnen met blik beflagen, naar de Conventie overgebragt, onder een talryk geleide van gewapende manfchap. De Vergadering wa» dood ftil. Hy wierdt van ten twee uuren tot 'savonds ten zes uuren verhoord, en antwoordde omftandig. De uitflag was, dat men befloor, hem op zyn verzoek een Raad van Advocaaten toe te ftaan. De Koning verkoos zyne Advokaaten Target en Troncbet, waar van de eerfte zich uit hoofde zyner hooge Jaaren verfchoonde. Daarentegen boodt zich de gewezen ftaatsman Lamign"n de Malesherbes aan ,een Grysaard van 78 Jaar, in eenen brief, waar in hy zegt, dat hy in 'sKonings Raad geweest zynde, toen Hy zyn Meester was, het na zyn pligt was dezelfde post te vervullen in een tyd, dat het gevaarlyk is zulks te doen. flen btfloot daar op, om dezen brief aan Lquu  Jj^ARBOEKEN., December, 179a. 1605 Louis XV 1. mede te deelen, en hem dekens van eenen nieuwen raad vry te laaten. Lodewyk is thans van zyne Vrouw,"Kinderen.' en Zuster afgefcheiden. Da-ar zyn ook tydingen, dat de eigenaars van Lyfrenten-Brieven op 's Konings lyf tegen een gebeurlyk doodvonnis over den Koning hebben geprote/leerd, en verklaard, dat zulks hun regt niet zoude kunnen verkort en. De te regtftelling en 't verhoor van eenen Koning voor het Volk, of Volks - Vertegenwoordigers , is eene zo zeldzame gebeurtenis , en doorgaans van zo veele gevolgen zwanger , dat het der moeite waardig is, daar van een kort verflag te doen. De Nationale. Conventie hieldt op den 10 dezer maand eene buitengewoone AvondVergadering,om zig tot de gewigtlge zaak van den volgenden dag voor te bereiden. In die Avondzittiug deedt Lindety uit naam van het Committé van een en twintigen, verflag van de misdaaden van Lodeuyk XVI., en deedt dit rapport voorafgaan van een algemeen tafereel van het gedrag des gewezen Konings, van het begin der Revolutie af. „ Na uitgeweid te hebben over 't geen voor het vertrek des Konings den ao juny 1791 was voorgevallen, telde by op: de aanmoedigingen, aan de Emigranten geQqqqq gee.-  i6o6 NIEUWE NEDERLANDSCHE geeven ; het bevel om de geweeZene Guardes du Corps, naar Koblentz geweeken, te betaalen; de Som van 9:0,000 Livres aan Bouit'/é voor des Konings Broeders ter har.d gefteld; de groote Sommen aan Madame Polignac gegeeven op denzelfden tyd; de infchiklykheid der Uitvoerende Magt met den Koning van Pruisfen enz." „ Den 20 April 1792 was de Oorlog verklaard; maar de Uitvoerende Magt maakte geene toebereidfels. Dumourier , voor een korten tyd Oorlogs-Minister, nam zyn ontflag, verklaarende aan het Wetgeevend Corps, dat de Natie noch Munitie, noch Armeeën, noch Plaatfen had, die een beleg konden doorftaan. Ten einde de wanorde des te grooter te maaken, wierdt het Ministerie geduurig veranderd. Na nog andere poinclen aangeroerd te hebben, kwam hy eindeiyk op dtn 10 Augustus , welke dag beftemd was, dat de zamenzweering zou uitbarften, welke te Milaan en Konllantinopel bekend was, en afgefprooken met de Opperhoofden der Vyandlyke Legers enz." • Het Gefchrift, waar in dit alles in een kort beftek vervat was, nog niet volkomen in orde gebragt zynde, wierdt de Leezing van dat Stuk tot den volgenden dag verfchooven. „ De gedenkwaardige Zitting van dings- dag  JAARBOEKEN, December, 179a. 160? dao- hadt eenen verbaazenden toeloop van aanfchouwers veroorzaakt. De Leden vergaderd zynde, wachtte men met ongeduld naar de Acte Enonciatif of verklaaring van de misdaaden, waar mede Louis XVI. befchuldigd wierdt. Barbaroux beklom den fpreekftoel, en las die Acte voor, welke met deze woorden begon : „ Louis l gy zyt befchuldigd, eene menigte roisdaa" den gepleegd te hebben, om uwe dwing' landy te herftellen, en de Vryheid te ', vernietigen." De Spreeker maakte eene optelling dezer misdaaden, en beweerde beurt om beurt, dat de Nationaale Majefteit door Louis XVL in haare Reprefentanten onteerd v/as; dat alle foorten van middelen van verleiding in 'c werk gefteld waren , om de beste Patriotten der Conltitueerende Vergadering om te koopen; dat duizend eeden gedaan waren, met oogmerk, om dezelven te verraaden; dat het bloed der Patriotten geftort was, om aan de zaak der dwinglandy dienst te doen; dat eene geduurige oogluiking ten aanzien der Emigranten hadt plaats° gehad ; dat men zig van duizend kunstgreepen bediend hadt, om de Asfignaaten in minagting te brengen, en daardoor de grondflagen van de publieke welvaart om" te keeren. Voorts, dat in verfcheidene Departementen oproeren aangeblaazen waren, om tegen de Regeering dér Vryheid eene uitberfting te verwekken; Qqqqq 2 dat  i6o8 NIEUWE NEDERLANDSCHE dat 'er een Bachusfeest gevierd was, waar in Louis XVI. toegelaaten hadt, dat de Nationaale kleuren gefchonden en me: voeten getreeden wierden; verder, dat de moord van Nancy met den verraderlyken Bouillé overlegd; dat in 't geheim aan het Camp van Jales befcherming beweezen; dat een talryke troep oude Guardes du Corps te Koblentz bezoldigd; en dat eene menigte omgekochte en bedervende Ministers verkooren waren;waarby eindelyk nog deal te beruchte moord van den 10 Augustus kwam. Na dat verfcheiden Leden nog eenige feiten by deze Acte hadden doen voegen, wierdt dezelve eenpaarig goedkeurd , en bevel gegeeven om Louis'XVI. te laaten haaien. Louis XVI, verfcheen Jden li December over twee uuren voorde Balie, onder een d epe en verbaazende ftilte der Vergadering. De Prefident, na hem gezegd te hebben , dat de Conventie hadt belloten , dat hy door haar zou geoordeeld worden, deedt door een Secretaris de Acte zyner misdaaden voorleezen; en vroeg vervolgens : „ Vraag. Gy hebt den 20 Juny 1789 den loop  JAARBOEKEN, December, 1792. 1609 loop der Zittingen der Nationaale Geconftitueerende Vergadering geltoord." „ Antwoord. Er was nog geene Wet op dat Ruk." „ V. Gy hebt den 23 Juny de Zaal der Nationaale Vergadering doen omringen, en hec was niet dan dwars door de Bajonetten, dat de Gedeputeerden in den boezem hunner deiiberatien konden komen." „ A. Er was nog geene Wet op dat Ruk." „ V. Gy hebt eene Armée, beftaande uit Nationaale en Vreemde Troepen , tegens Burgers doen marcheeren." „ A. Ik was meester in dien tyd, om de Troepen te doen marcheeren derwaarus ik wilde, maar nimmer was myn oogmerk bloed te vergiecen." „ V. De Nationaale Cocarde is by een maaltyd voor u onder de voeten vertrapt, en de witte Cocarde opgezet." „ A. Het fait is valsch ten opzicht van de Cocarde, en nimmer is dit gebeurd." „ V. Gy hebt Eeden gedaan, welke gy niet gehouden hebt; gy hebt den geest van Qqqqq 3 het  i6io NIEÜWE NEDERLANDSCHE het publiek willen bederven met hulp van Talon en Mirabeau" „ A. Ik herinner my niet net, wat voor dien tyd gebeurd is ; maar alles is voor de Aanneeming der Conftitutie." „ V. Gy hebt geld verfpreid om de Inwooners van de Voorftad St. Antoine om te koopen." „ A. Ik heb geen grooter vermaak gehad, dan om die te verplichten, die het van nooden hadden, ik heb hec zonder oogmerk gedaan." „ V. Door een gevolg dezer verkwistingen, hebt gy een voorgevoel gehad van den geesc van 't publiek, over uwe reize naar St. Cloud." „ A. Het fait is va'sch." „ V. Gy hebt een ontwerp van vlugt gefmeed; u is een Memorie overgegeeven, die de middelen toe begunftiging aanwees. Gy Inbr Parys willen verlaaten, om naar S'. Cloud te gaan. Gy zyt by den Miniscer der Juftitie afgetreden, óm hem het Zegel vau Staat over te geeven." „ A. Ik heb 'er geen geheugen van. Ten aanzien van myne reis naar Varennes, beroep  JAARBOEKEN, Deoemlcr, 1702. 1611 roep ik my op de antwoorden, op de vraagen door de Conftitueerende Vergadering gedaan." „ V. Gy hebt het voorval van het Camp van Mars doen gefchieden 'Er was eene Coalitie gefmeed'tusfchen u en La Fayette, tot welke Mirabeau toegetreden was " „ A. Het voorval van het Camp van Mars kan my in geenen deele raaken v oor het overige , ik heb 'er geene kennis van " „ V. Gy hebt gezweegen van de Conventie van Pillnitz, tot dat 'er de Vergadering kennis van hadt . „ A. Ik heb ze te kennen gegeeven toen ik er kennis aan had; voor 't overige, dit raakt de Ministers." „ V. Gy hebt civiele Commisfarisfen naar Avignon gezonden, welke de troebelen geliookt hebben." A. Het zyn de Ministers, die ze bezorgd hebben, ik kende "er geene van." „ V. De Vergadering de reünie van Avignon aan het Graaffchap Venaisftu gedeere-' teerd hebbende, hebt gy het Decreet-niet ter uitvoer gebragt dan een maand daar na, en in dien tusfchentyd heeft de BurgerOorlog dat Land verwoest." Qqqqq 4 „ A.  «Sla NIEUWE NEDERLANDSCHE „ A. Deze zaak kan my nier perfoonee! raaken; de Minister was mee dc zending belast." 6 „ V. Gy hebt niets gedaan om het zaad van Contrarevolutie te Montauban uit te roeyen, tot op het tydftip dat de zamenzweering van Saillant uitbrak." „ A. Ik heb alle beveelen gegeeven om het te beletten." „ V. Gy hebt 22 Bataülons tegens de Marfiliaanen gezonden, welke marcheerden óm de Con^arevolutionarisfen te Arles te bedwinger.." „ A. Men moest de Rukken onder het oog hebben om op dit alles te antwoorden.'' „ V. Gy hebt uwe Guardes du Corps te Koblenrz betaald, gy hebt aanmerkelyke fommen gezonden aan Bouillé, Rocbefort de vrouw Polignac en anderen. „ A> Toen ik geweeten heb, dat zy verzamelingen aan den Rhyn maakten, heb ik verboden, dax zy. eenige betaaling ontvingen. „ V, Gy waart in affpraak met uwe Broeders', vyanden van den Staar. {Toen Wierdt een zeker briefje voorgeleezen. )" » A.  JAARBOEKEN, December, 1792. 1613 „ A. Ik heb geene kennis aan dit Briefje Ik heb alles, dat tegens de Conllitutie ttreedt, afgekeurd, zo dra het tot rnyne kennis gekomen is." „ V. Gy hebt uwe bekragtiging geweigerd aan het Decreet., welk.het Camp van 20,000 Man vastltelde." „ A. De Conftitutie gaf my daar magt toe.w „ V. Gy hebt onderftand aan uwe Broeders gezonden." „ A- 'Er is geen woord waar in deze befchuldiging." - „V. Gy hebt den Vrede tusfehen Tar-kyen en Oostenryk voortgezet,om'daar door een grooter getal Krygsvolk tegens Eranktyk te krygen." „ A. Dit is nimmer gebeurd." „ V. Gy hebt het Departement van Oorlog toebetrouwd aan d''Mancourt, den Neef van Calonne , en het gevolg hier van is geweest de overgave van Longwy en Verdun." „ A. Ik wist niet, dat tfAbancoutt de Neef van Calonne was. Ik heb de plaatfen Qqqqq s niet  16*14 NIEUWE NEDERLANDSCHE niet ontbloot. Ik heb geene kennis aan Longwy". „ V. Gy hebt de troubelen der Colonien begunftigd, en Agenten derwaards gezonden." „ A. Ik heb 'er nimmer iets gezonden. Men heeft de waarheid niet gezegd." V. Gy hebt het ontwerp gevormd om de Priefters in alle hunne rechten te herftellen,wanneer gy uwe oude magt zoudt weer-, om bekomen hebben." „ A. Ik kan hier niet op antwoorden; ik heb geen kennis aan dat ontwerp." „ V. Gy hebt uw Veto gefteld op het Decreet tegens de oproerige Priefters." A. De Conftitutie lietTny eene vrye Sanctie." „ V. Gy hebt uwe Guarde betaald, fchoon afgedankt zynde. „ A. Ik heb ze betaald tot hun nieuwe Vorming." „ V. Gy hebt de Zwitferfche Guardes niet verwyderd, volgens het Decreet, dat hun vertrek beval. ,, A.  JAARBOEKEN, December/l?Q2. I6"iy „ A. Ik heb het gegeeven Decreet gevolgd." „ V. Gy hebt particuliere Compagnien gevormd om beweegingen te maaken, welke gunftig waren voor uw plan van Contrarevolutie." „ A. Ik heb die geenen, welke zich met dergelyke ontwerpen aanboden, verwyderd." „ V. Welke zyn de geenen, die zich aangeboden hebben? „ A. Ik erinner ze my niet. VER-  16-16- NIEUWE NEDERLANDSCHE VERANDERING ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS, ENZ. Veran- Delft. Den 26 dezer maand, is tot veertig dering Raad m de Vroedfchap verkooren, den Heer Mr. onder Lieve Jacob Sciwl, en zulks in plaatze van den de hoo overleden Raad in de Vroedfchap, den Heer Sageen mud Pryn, J. Zoon. lage Amte- n aars enz. ' 'sGravenhage. Door de Heeren Gecommitteerde Raaden 'is de Heer Mr, 'Carel Christiaan Zanders aangefteld tot Solliciteur-Militair, welke post dezelve voor Hun Edele Mogenden met den gewoonen eed heeft aanvaard. Den 24 December overleedt alhier in den hoogen ouderdom van 86 Jaaren , den Heer Mr. Mareetlus Emants, eudfte Advokaat voor de Hoven van Juftitie, Provinciaal Commis wegens Gelderland, mitsgaders Esfayeur- Generaal van de Munten det Vereenigde Nederlanden, enz. Ook is den Heer Mr. Gysbêrt Heeneman , Commis van de R'dderfchap en Edelen van Holland en West - Friesland, en Solliciteur-Militair, in den ouderdom van ruim 74 jaaren overleden. Nog is hier in 't midden dezer maand geftorveü den Heer Mr. Everhard Dirk Werdenier t Commis  JAARBOEKEN, December, 1752. 1617 mis ter Tbefaurie van den Raad van Staaten, in den weinig gevorderden ouderdom van ruim 30 jaaren. Aan hem is als Commies ter Thefaurie van den Raad van Staate opgevolgd den Heer Mr. Cornelis Johannes yan Goens, Clerk ter Generaliteits Rekenkamer. Den Heer Mr. J. yan Rielle, heeft ter Vergadering van de Heere Staaten Generaal by volmagt den Eed afgelegd voor den Heer Jurriaan Francais Friderics, als Gouverneur» Generaal over de Colonien van Surinamen. Gorinchem. Uit eene overgeleverde Nominatie van de Edele Groot Achtbaare Heeren van de Vroedfchap dezer Srad, zyn door Zyne Doorluchtige Hoogheid , den Heer Prins Erfftadhouder, tot Vroedfchappén dezer Stad verkoozen: de Heeren Her ntanus Nicolaas Boellaard, Mr» Abraham van Hoey, Jan Jacobsz,, Hubcrt Matthys Adriaan Jan yan Asch van Wyck, Pieter Adriaan van Rheede van Oudshoorn en Cornelius Johannes Kneppelhout. En vervolgens zyn uit eene gelyke Nominatie of Naamlyst door Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfitadhouder tot Scheepenen dezer Stad en Lande van Arkel voor den jaare 1793 benoemd: de Heeren Mr. Som Oawens, Johan Snoek , Christiaan Schalier, Bruno Jofias van der Does, Johan Stcphanus Blom, Dr. Hendrik van Gennep en Richard de B/y, en daar uit tot Scheepenen Commisfarisfen van des Gemeenelands Miudelen aangelteld, de Heeren Snoek, Fan der Does, en Van Gennep, voorfz. Alk* Veranderingdnder de hoo- se en lage Amtk- aars , enz.  IÖi8 NIEUWE NEDERLANDSCHË Verandering onder de hooge ên lage Amte- naars , enz. Verders zyn uit eene overgeleeverde Nominatie tot de Nieuwe.Wet dezer Stad, voor het jaar 1793 , door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder verkozen tot Burgemeesteren de Heeren Mr Pieter •Binkhorst , Daniël Carel de Deiü , Nicolaas van Homriöh en Mr. Isaac van Homrigh : Tot Scheepenen de> Heeren Mt.JViilem Arnold Velingius, Louis Lau* reus yan Zuylen , Dr. Arnoidus Nicolaas Kulenkamp , Mr. Arnoidus Frcdcrihts Johannes Pu chot, Ema/iuël Johannes Daey , Fratifois yan da Velde en Idlt. Jan Peereboom Vollen: Tot Thefaurier den Heer Adrianus Ouburg, en aangefteld tot Scheepenen Commisfarisfen v^n ces Gemeenelands Middelen de evengenoemde Heeren Van Zuylen, Kulenkamp en Daey. Ook hebben Heeren Burgemeesteren en Vroedfchappén dezer Stad den Heer Mr. Dirk Rooleeuw l'Epie , Raad en Oud-Burgemeester dezer Stad aangefteld, om tegens den eerlten January 1793 in het Collegie van de Heeren Gecommitteerde Raaden in West- Friesland en het Noorder. Quartier wegens deze Stad Zitting te neemen; eu beftemd den Heer l/ak/leen, Heer van Cadier en Blankenberg, insgelyks Raad en Oud-Burgemees. ter dezer Stad tot Raad ter Admiraliteit mede in West- Alkmaar. Den 16 December dezer maand overleedt hier, na eene korter heumatique of rozige Ziekte, in den ouderdom van ruim 68 jaaren, den Heer Nicolaas Hinlopcn, Oud-Voorzittend Scheepen der Stad Hoorn; van wiens overlyden ook de Nabeftaanden goedvonden door middel der dagpapieren, in plaats van gëwoone Rouwbrieven , kennis te geeven, met uitzondering egter van eenige zeer naauwverbondene bloedverwanten.  JAARBOEKEN, December, 1792, 1615 West-Friesland en het Noorder-Kwartier, tegens den eerften February 1793- en verders tegen den eerften Mey 1795 nog benoemd ter Vergadering van de Heeren Staaten Generaal den Heer Mr Tsbrand de Kok, Raad en Vroedfchap dezer Stad, alles op aanpryzing van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder. Middelburg. Den 14 December is de or< dinaire Najaars Vergadering van Zeventienen gefcheiden, in welke op eene over^egevene Nominatie door Zyne Doorluchtige Hoogheid is verkO' zen tot eerfte Advokaat van de Generaale OostIndifche Maatfchappy, den Heer Mr. Pieter Jacob Guepiti. LYST Veranderingonder de hooge en lage Amte- naars, enz.  j62o NIEUWE NEDERLANDSCHE LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEL DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 17 December. Rotterdam den 17 December. by de Z. Zak. Mour lalandsch. 18 a2o c£ TAEwOuJe Z. en VI. 19 a 22 fj HAVERZeeuwsenlnl.Br.ré a i8c£ ———Nieuwe dito 19 a aag———-dito Votr 14 aiöcC — biaauwe 17*3x836 Vr.e«tGron.Brouwióai8dS ■ Zomer 18* a 19*18 dito Voer 14a 15* c£ Rogge Zeeuws en In!. 14»8 issS'Paardeboonen 25g;=2ö|c€ Erwten Grauwe 23 a a.6 8!Dbivebcokem 26"a 270e —— Groens 20 a 23 8jKoeLZ^/iDZeeuwsen¥l.39a43oC Witte 15 a 17 « Moutwïit 64óCde3oVt. WiTTEBOoKENCromb. 28 a 32 SI by r,v 1 , Corunha 4, Cowes l, St Crux. in Barbaryen 1, ft. Cr«y.f 1, Curacao 14, Daiitzik ,7, Deal I, Dererary 16, Dramme 5, Dtonthem 8 , Z)oewm? 5, Dordrecht 2, Lntynkerken 28, Edetiburg 1, Elbink 44, TÏ/k 1, Embden 2, ft. ftafius 26 , J<; iFy^r 8, Eypelhof 1, .fWmouth 3, Galipoly ?, Genua 4, Georgetown i, Gertiezy 1, Glasgouw 1, Glukftad 1 , Rottenburg 8, Graveline 1, Gropswald 1 , Groenland 40, Oo.tiingem, Hamburg 22, Havannach t, Haver degr ace 18, 26, ft. rf« ^ct? 2, .y^rmouth 1, Afew 5^''^ 10 > A'Vtf : , Kollenburg 1, Leverpool 1, Li bauw io> Libourne 6, Z.«ytó 3, Lisbon 26, Livorno 6, London 197, ft. Z«c<« I, Lynn 4., St, Maarte 2, Maaftirland I, Mallagaj, Majorka*, St. Malo 3", M.r- 15, Marcelien in Weft- Indien \, ft. Martin 1, Maryland 1, Ter i7/» 3 , Oojlzee 1, Olleron 1, POrient 3, Opende 11, Pulerano 1, Palermo 1, Pernauw 6, Peterburg 13, Pi Hauw 12, Philadelphia 12, Poo/ 2, Pö?'/ J iVr 13, Portorico 2, Portsmouth 2, Randers 2, P/ga 63 , Rochell 5, Roftok Rrrrr 3 i, Staat VAN VERSCHEI. n nis ! "KKEN DES Kor-p. HAMD i-1.8 vopa Di N J vare 792.  ,STAAr VAIi VER. SCHEIDENE I)ES K oop- 1JAN- vvti VOOR DEM JAARE • I70i 1616 NIEUWE NEUERLANDSCHE 1, Rotterdam 2, Rouan 39, Sajfy \, Salou g„ Santen 4, Savanach 1, Schotland 10, ft. Sibastiaan 1, Sefalonica 1, ft. Senatica 2, Sivilijen 7, Smirna 15, Stcttin Ji, Stokholm 5, Straalzond 1, Straatdavids 7, Sunderland 95, Surinamen 43, Sweedspool 1, Tops ham 3, Tervechia 11, Toa/oft 3, 1, ft. tfe.t 19, Valentia 1, ft. Vakry 11, Venetien 1, Venoios 2, 'f I, Vlisfingen 1, Waafa 1, Walhorgs 1, /Fmz. *Avf i, Wammesfond i, de Weefer i, ^5 in Jutland x, Windouw 4, Wsmr7, Wyburt 2 , *w M»w« , befchadigt uit Zee 22. In 't geheel 993, dus "7 meer daa in het voorige jaar. HANDEL op OOST-INDIEN. De Scheepvaart en Handel dezer weleer 20 bloeyende Maatfchappy, in dit jaar 1792, kan worden opgemaakt, voor eerst uit deze Lyst der Oost - indifche Cdmpagnie's PaaschSchepen, als: Voor de Kamer AmsteloAm. Hiherbeek, lana; 150 voeten. Kaptein Claas Voet. Berkhout , iang ijo voeten, Kaptein Christiaan Martens. De tweede Lyst behelst de Oost-Indifche Compagnie's Kermis • Schepen. Voor de Kamer Amsteldam. De Nagelboom, lang 150 voeten. Kipvein Hans Barend/è. De Phoznicier, !an » 150 voeten. Kaptnn Lodewich Haak, Berkhout , bevorens genaamt Beverwyk, lanj 150 voeten. Kaptein Swerus Magnus Cederbarg. De Pacquei De Kraav, Ung bo voeten, Gezaghejbtr Jacob Sem. Rrrrr4 'TDuij Jtaat /AN ;r.R- >CHElOENE1AKREN DES Koophandelsvoor DEN JAARE 1792.  Staat VAN VEB» ECHRI» DENE tAKKER DES Koop- HANr DELS VOOR DEN JAARE VOOR 1628 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'T Duifje, lana: 115 voeten. Kaptein Jan Olhof. Texelflroom, lang s 37 voeten. Kaptejn Jurriaan Cornelis Coerfe, Regt door Zee. lang 140 voeten. Kaptein Luur Runhen De Refolutie, lang 129 voeten. Kaptein Daniël Hendriks. De derde Lyst vervat de Oost-Indifche Corapaguie's Kers-Schepen. Voor de Kamer Amsteldam. De Draak, lang 150 voeten. Kaptein Anthony van Rkyn. Christoffel Cotumbus , lang 150 voeten, Kaptein Daniël Kikkert. Ceylon, lang 242 voeten. Kaptein Pierius Muntz. De Pacquet De Expeditie, lang 80 voeten. Gezaghebber Ditntar $mith, . LYST VAN DE IN HET VOORJAAR 1701 NAAR NEDERLAND VERTROKKENE PACQUETBOQ' TEN, EN ééN INGEHUURD SCHIP. Voor de Frtefidiale Kamer Amsteldam, Het Particulier ingehuurd Schip Oostzaandam. Schipper Jacob de Fries. Vpor de Kamer Zeeland, De Pacquetqoot de Fiyi, Kaptein-Lieutenant Franfüts Mofer, Vqqï  JAARBOEKEN, December, 1792. 1629 Voor de Kamer Rotterdam. De Pacquetboot De Luchtbol , Kaptein-Lieu•tenant Jacob Zoeteman, lyst der retourschepen, Voor het Najaar 1791, en Voorjaar 1792. Direil van Batavia. Voor de Prasfidiale Kamer Zeeland. De Zwaan, Kaptein Marinus van Vlaanderen. Barbeftein, Kaptein Jan Coenraad Knodt. De Mentor, Kaptein - Lieutenant Anthony vat, Rbyn. Voor de Kamer Amsteldam. Vredenburg, Kaptein Hans Christiaan Christiaansz De Gouverneur Falck , Kaptein Jan Anthotr Lubben. Demerary, Kaptein Jan Paardekoper, Het Spaarne, Kaptein Auguflinus Heyenberg. Het particulier ingehuurd Schip De Agatha Kaptein Lieutenant Hermanus Petrus Murck Het particulier ingehuurd Schip Dordrecht Schipper Cornelis Willemsz. De Paquetboot De Kraay, Kaptein -Lieutenam Swerus Magnus Cederborgh. Voor de Kamer Delft. Horsfen, Kaptein George Philip Gas. De Eenpaarigheid, Kaptein Ulke Barendst V001 zeiider. Rrrrr 5 Vóór Staat VAN verscheidenetakken des Koophandelsvoor den JAARE I792»  Staat van ver- schei- bene TAKKEt DES Koophandels voor. den jaare i792. 1630 NIEUWE NEDERLANDSCHE Voor de Kamer Rotterdam. Hoornweg, Kaptein Dinant Visfer. Stralen, Kaptein Anthon Christian von Fleifchcr, De Standvastigheid, Kaptein-Lieutenant Joost , Masfon. Voor de Kamer Hoorn. De Vrouwe Catharina Johanna, Kaptein Jacob Meyer. De Paquerboot De Snelheid, Kaptein-Lieutenant Roelof 'Jurgen Erdrop, over Bengalen. Voor de Kamer Enk huizen. Macasfer, Kaptein Laurens Janzon. TWEEDE BEZENDING. DlreÜ van Batavia. Voor de Kamer Amsteldam. Neérlands Welvaaren, Kaptein Carel Mulder» Dreehterland, Kaptein Jochem WestvaaU Over Ceilon naar Nederland, De Draak, Kaptein Hendrik Spykerman. De Doggersbank , Kaptein Christiaan de Qerff. Over China naar Nederland. AlblasTerdam, Kaptein Pieter Malet, Junior. Jtiittersivyk, Kaptein Gerrit Esman. Tot den Staat van den Handel der Oostind. Maatfchappy, behooren ook de navolgen-  JAARBOEKEN, December, 179a. 1631 gende Lysten van Carga's van aangebragte Goederen, als: Eene Lyst van den 24 January 1793. „ Carga van drie Oost-Indifche Schepen, als: Oostzaandam en Scboonderloo voor de Kamer Amfterdam , en de Paquet De Luchtbol voor de Kamer Rotterdam, alle van Batavia, dewelke dagelyks verwagt worden. Oost- Schoon- Paquet zaan* deiloo. deLugtdam. bol. 2125 ffi Witte Peper ai25 Ï1564Ó — Bruine dito 27808 66526 2131a 1125 — Nooten Mnscaaten «SS ÏS7940 — Nagelen 79940 6Ö000 1200c 790 — Cardamom Java'* 790 ■—- 194678 — Poederzuiket 102977 pi?oi 6761 — Camphor 6761 1 5500 — Curcuma 55°° 475 — Gom üulte 475 < Ï598 — Sago Borneo J59fi 1084 — dito Mallas ig3S 149 1 1750 Indigo Java's 2750 5650 — Thin Bancas 565° 44000 — Mallajc 44000 1900 — Sappanhout Java's J900 115000 — dito- Bima's 63000 44000 800c 964875 — Coffy |ava's 466125 49075c 8occ 25 Leggers Aracu. 25 7250 f§ Catoene Gaten Java's 75° 6500 ïïooo — Tamarinde 14°°° 14000 . GOEDEREN op Vragt. — fatfa's dito dito 3ü5"> $250 «625 1645 1937687 ~~ Coffy java's 675000 267i,'!7 560000 35500 iocooo 300000 48706 — dito Samaranfe 48706 — 1 -— SMS  iö34 NIEUWE NEDERLANDSCfiE De Texel* Dor- De I De De Zwaan ftroom drecht Kraay. Draak Een- heidS< _ooo Bosfcn Bindrottingen op Vragt. —J —~ 2ooo CATTOENE LY WA ATEN. 100 ps CatteCaatjes 100 * 1050 — Haane Caatjes IOc0 200 — Calamanganys , 200 • 1043 — Salempoeriigebleekt IO40 ^ «170—Guinees gebleekt nZc 150. — dito ruw • j5Q , De vierde Lyst van den 4 July 179a. Zie de nevensftaande Carga N°. 4. De vyf de of laatfte Lyst is van den 11 September 1792. ,, Carga of Lading van de Paquetboot De Star, van Ceylon, voor de Kamer Zeeland; De Vrouw Agatba, voor de Kamer Amfterdam; Straalen, voor de Kamer Rotterdam, beide van Batavia, en de Pacquetboot De Snelheid, van Bengalen, voor de Kamer Hoorn, allen behouden gearriveert. Paquet De Stria- Paquet boot Vruw len. boot deStar. Agt ba deSnel. neid' 2500 fg Nooten Muscaaten 2000 500 1 308 — Fouly 3o8 . —- 3520 — Caneel 2800 720 - 6a|0J ~ NageBn 45000 17500 r 845 — Geconfyte Gengber 415 430 « 230780 — Poederfuiker 128679 102101 470 — Cardamom Jaya's 1 255 2.J5 —— Mi  No' 4° 1 tegen over Pag. 1534 Carga of Lading van negen Oost-todifche Retourfchepen , als Bliu f^ TÏ.^ C>in3' en D' Metmr va" Bataïia/ioor dV kamer Zeeland; AMasferdam van Canton in China; Chnflothorus Colomhus van Ceilon ; Fredenburg en dePacquetboot % ST van Batavia, voor de Kamer Amfterdam; Horfin, voor de Kamer Delft; J»wrMKg De Standvastigheid vojr de Kamer Rotterdam; alie mei de vau Batavia, waar vau de Pacquetboot V Haasje behouden is o-earnveert. &tiu- £*" ,Pa ,A,b!as- c'iri(to v«* f De Horfen Hoorn-. De w>u tor- Colum burg, boot 't a is. wife ft Thee Congo I7I543 „l6l9 bus_ |Ha^ beid. §48829 Kampony 431920 4169091 3135 6 Soucbon 109625 ■ 103921 . 66514 Pecco 3,2?8 ,,2,6 18m 5^"' 95« — 8928 — . ZZ — 5630 duo Scbin 28l<; 2815 Tunkay 18775 18775 36323 Zonplo ,8ia5 13198 255? — • joosjes i22o 1335 1 ' i73i Soulaag 89c 83; 37503 — BiadfotWngen 18750 18750 9-00 Bosten dito op Vragt 2621 ft St .r Anys 1224 I397 ZZ ZZ ^ 2=00 2000 29367 — Radix China 18204 21163 99ii — d:to Galmga 3,7a 6439 "92549 — Spiftulter 192549 — — »l59!f5 ps Nanking Linnen geel 2305b 2286o 3coo — dito dito wit 15C0 1500 ïooo — dito dito blauw 5-0 500 ~ 3000 — Zvde Stofte 1475 1525 ' Ï4188— Nankingfe ruweZyde 7103 7085 ' 5984 — eantonfe dito dito 2998 2986 ' 302 Casten l'oixelciaea 172 130 lc8 Tobbes dito 60 48 654 Bondels dito 353 301 2625 ffi Witte Pepef 26,r -— 605746 — Bruine dito ..o..' .n 5500 - Nokten Mascaten '2^? *»W ~ '«"3S i64ö3I 20103 ps dito duo divers i££l 2,°° 75° 5oo 5o0 1272 rg Fouly ,cS *a\ll ; ««8480 — Canneel 3 ?, 154 *54 154 zz 2°~° zz1^ 2800 _ 9è* 55 .596 - Gecontyte Gengber *%\ ZZ —t i?5°° »7S° 30 Vlesfen Japanfe Zoya _ ZZ _ 338 ' S2995 t§ Sappanhput Bima's 'ooa. 7~ 15 15 Ï5500 - diio Java's IQ,00 2£^£ 3°00 43So — duo Ceilons 11_ , ..,Q 750 - Indigo Java's ,« l3^! Ï45oo - Curcuma Java's 4000 sooo 5°3 145 3 P« Handelingen met 4 5 2*00 2000 1000 goude Knoppen , «08305 ft Poeder Suiker r,001a ~, 8aa3- Thin Bancasin Schuit. ZZ _r! 97051 95026 o82I1 40O Mallax inktkokers AOo 0333 a°°° 70354 — Salpeter ^354 J?L — — 20h3 — Cardamom Java's c46 üoo „ - , 3383 - dito C.ilons ilX „3, _ — 378 I04 3285 — Lan^.e fepet 10 q0 1 1__ ioon 1250 -Cubebe V Al „° 473 3» a5o 6569 - Sago M'-llax 2f29 ZZ 125 *25 125 312S0 - Tamarinde 7500 ,4^0 W j£ 6& 807 - PaarldamourSchelp. 2V 4375 4=oo I375 ZZ«*Z = ^^Èl 3^64^^477500 ï46252 P,,S„^Iyiaritokken ZZ ZZ 3^ 3500 __ 35D3 635 — 37 Leggers Aracq ,0 . ,3 4 4 640 CaraatriiAe Diamanteop 044 catoenI lywaaten. 135 — £°5 — — 2S50 ps Guinees 1460 — Salempouris I463 ~~~ I530 - Hane Gaatjes j ,]00 ZZ ZZ 4co — Katte Caatjes ^00 : 200 — Calamanganys 2oo 100 — MoëtiemoulanCaatjes 1O0 50— PeiiemoenemoKlan Caatjes . aoo — Momis 2g0 '   JAARBOEKEN, December, 1792. 1635 iPaquet 1 De Straa- jPaque'.- STAAT boot Vrouw len. boot d'Star. Agath deSrel-VAN heid. VER» ,ia fg Cardemom Ceylons *** j^H ZZ sCH*I_ 7000 — Curcuma J" 6 -I DE NE 631 - Lange Peper >Q « TAKKEN J9C4 - Sago Borneo 4^ 4|, ^ top^eb^* , « « ZZKoor- «3 _ PaarimourSchelpen 281 ^ . HAN- ,8oco - ramannde \SQ0 -»f00 DKt.3 S - SappanhontBfaial S*g ZZ ZZ ZZ DEN « = ZZ ZZ ftw^g -?IZcS Garen, M9B9 „75 ZZ ^ 17 Leggers Aracq OP VRAGT. 4000 Bosfen Bindrottingen »co| ^ ZZ 40 halve Legg. Tamarinde 4»| Wegens den Verkoop der. Goederen zyn deze drie navolgende Lysten bekend gemaakt, als: Een van den 13 February 1792. De Bewindhebberen uit de refpective Kameren wegens de Generale NederlandicheGeoctroveerde Oost-Indifche Compagnie, ter Direciie van de Verkopingen , prefenteeren in de Maand M ty dezes Jaars 1792, in de refpeftive Kameren te veilen, en by den alflae in Bankgeld te Verkopen, de navolgende Goederen , en dat by Verdeeling, en ten dagen, als volgt. 660e  16%6 NIEUWE NÊD&RLANDSCfiE, In de In de In de |ln de lln de In de - Kamer Kamer Kamer Kamer IKamcr Kamer ' Zee- Atnlt, Delft Rot- | Hoorn Enk- laadop bp op terdam'op huiz.op MSan- Maan; Dings- op « pings- Uon- aagapn dagden dagden Vrydag dagden derdag 7 Mey i. ai Mey 15 Mey den '29 Mey den 1792.' i79j. 1792. 13 Mey 1792. 31 Mey , 1792. 1792. oöco Baaien Bruine Peper , zynde ongeveer alies wat de Compagnie in voorraad.. heeft 262c 2670 ' 185 575 26b 290 1250000 fg Caneel in Fardeelen 70000 120000 15000 is'coo 15000 15000 fe.5000 — Bruine Fouly 5000 —— . „—. 25000 — Korte Fouly 2400 15000 1400 2400 I4po 2400 300000 — Nagelen 87000 140000 18000 18500 igoco 18500 76000 — Noten Muscaten 8oco 43000 6500 500.; 6500 5000 6000 ps Mannetjes Noten ioco 4c00 1000 — 6143 ffi Witte Peper 2601 3542 • __ 1234 — Geconfyte Gember 409 825 . 200 ps dito Noten —— cco —— . 45 Flesten Soyajapafifche 15 30 51558 (8 Salpeter 52558 . . . 11419J •— SappanhoutBima's 43193 71000 , 24897 — dito Java's 8300 16597 ■ 50970 —■ dito Paddangs 27562 23408 4<;36 _ Sandelhout Titr.otees 4636 1 Hoco — Indigo Java's 3!25 4a75 —— ■—- 1900-j — Curcuma 8000 iicoe —- . . 5,2364 — PoederSuiker 212364 —— —— 18-47— Tbin Bancas 8131 10616 . 3934 — dito Malaks 167», 226c , 2511 — Cardamom Javaas 978 1534 . . 10496 — Camphor 59J8 4548 . 5001 —r Drakenbloed 5201 4481 . 520 — dito op Vragt 520 . tit, — Benjuin 625 —■— 937 — Cubebe of Staartpep. 937 18000 — Kadix China I80S0 r—i-, . 10857 — dito Galinga 10857! 316^ — Sago Malaks 2306 861 3537 — dito Borneo 980 1557 4^- B2315 — Star Auys 1 22315 ■ 43000 — Tamarinde '■ 15000 280^0 . 523 — Caraaten Ruwe Diamanten. 523 ■ 1 ■ •007387 f§ Co£fy Java's 954887 W52500 67 Leggers Ar»cq 21 j6 yfr- . 206:5 ffl Catoène Garen Jav. 6750 13875 , 50951 — Thee op Vragt 9-951 —-* Wei 0« eawson sirrgBqoio'J ob sbnabuo*"* Y-,  JAARBOEKEN, December, 170s1. linde linde 'Inde Inde Inde [ïn de Kamer Karnpt Kam.r Kamer Kamer iKamei Zee- Amft: Delft «.otter Hoor» |Enk , land op up op . dintiop Op ;buiz.op Maan- Maan- Dings- Vrydaj Dings- Dondagden dagden dagden den , d.gdey derdag 7Mtv ït Mey.isMey iBMey 9 Me den ï79z. 1793. 1792. 1792. 1792. 31 Mey I792. ÏÏDE Sto'FFEN. 50 ps Possji's Damasten 5° " ^Z 1 i'oa— M'etibd