p   NIEUWE NEDERLANDS CHE JAARBOEKEN, of vervolg der MERKWAARDIGSTE GESCHIEDENISSEN, die voorgevallen 2ïn in db vereenigde provinciën, generaliteits landen, e-n d a volkplantingen van den staat. TWEE-EN- TWINTIGSTE DEELS ZESDE STUK. mdcclxxx vii. Te LEIDEN, By P. van der eyk en D. VYGH. Te AMSTELDA M, By j. van Dfi& BÜRGH en ZOON.   NIEUWE NEDERLANDSCIÏE JAARBOEKEN, O c t o b E K. MDCCLXXXVIL G E L D E R L AND. Arnhem. HTVr voorkominge van de geheele vernieJ_ ling van het Wild, is den 27 September 1787 deze Publicatie gedaan. W/Y WILLEM, by de Gratie GODS Prince van Orange en Nasfau , enz. enz. Allen den geenen, die deezen zullen zien of hooren leezen, Sakit: Alzo ter onzer kennisfe is gebragt, dat, ver-' mits de fchaarsheid van het Wild in het Quartier van Veluwe, het te dugten zoude zyn, dat de Jacht aldaar totaal zoude worden geruïneerd, indien geene voorzieuinge wierde gedaan tot confervatie van het zelve; Zoo is hec,dat Wy,om te prevemeeren, dat het Wild aldaar niet geheel vernield worde, hebbegoedgevonden, gelyk Wy goedvinden by deezen, dat voor het Jacht - Saifoen van deezen loopenden Jaare in hetCuartiervan Veluwe de exercitie van de Jacht voor elk en een iegelyk, wie het ook zoude mogen Bbb-bbbbbbbb wee- Arn- hem. Vcrhod van Ja*  Arnhem. Verbod van Jugen. i i 5072 NIEUWE NEDER LANDSCHE weezen, zal zyn geinterdiceerd, gelyk dezelve semterd.ceerd word by dezen: Alles óp de poene en boeten breder geëxpresfeerd in de Placaaten, op het ltuk van de Jacht geëmaneerd. En teneinde niemand hiervan ignorantie pretendeer , zal deeze worden gepubliceerd en geaffigeerd ter plaatze daar het behoord. Gedaan in 'sGravenhage den 27 September 1787. (JVas nrfms een opgechukt Zenel in een tooden Ouwel, ovetdekt met eenpopiereruite, geteekeid) WILLEM PRINS van ORANGE. (Otiderjiond) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid. (JVas gecontrafigneen') T. J. de LARREY. Ter behoudenisfe van de rust en voorkominge van wanorde en geweld is ook nog den 1 Oclober 1787 deze Publicatie afgelezen. W/y Erf - Stadholder ende Raaden, in naame van de Edele Mogende Heeren de Staaten des Furftendoms Gelre ende Graaffchaps Zutphen, allen Icn geenen die deezen voorkomen zal, doen te wee:en: AIzoo Hooggedagte Heeren Staaten, ten einde Dy de tegenwoordige tydsomHandigheden, zo veel nogelyk, voor te komen, dat de eene Ingezeetene lan den anderen geenen overlast kome toe°te brengen , by Refolutie van den 26 September ;one-stleelen Ons hebben gelieven te auftorifeeren, om eene ïadere Publicatie met bepaalinge van pcenaliteit te maneeren, tegens zodaaöige perfoonen in deze Fro- vin*  JAARBOEKEN, Oclober > 1787. 5073 vintie, die zig fchuldig komen te maakcn aan 't aanwyzen aan de'Pruisfifche Troupcn of aan andere Militie van Huizen, Goederen of Perfoonen van hunne Mede - Ingezetenen, onder voorwendzel van het zogenaamde' Patriotismus toegedaan te zyn, of aan deszelfs demarches te hebben geparticipeerd; Zoois 't, dat Wy, agtervolgende opgemelde 's Landfchaps - Rdblutic," in name als boven, met inhaifie van Onze Publicatie van den 26 July jongstlceden voor 't platte Land dezer Provintie gearrerteerd, en waar by Wy onder zwaare poenaliteiten alle. baldadigheden en plunderingen aan perfonen en goederen, vóórts 't opruyen en aanhitzen van de Militie van den Staat tot zodaanige ten hoogden ftrafwaardige euveldaaden, mitsgaders 't opgeeven van gehcele Lysten van perfonen, welke zodanige kwaadwilligen boven andere aan diergelyke moedwilligheden en excesfen gaarne zagen bloodgefteld, onder wat naam of pra> text zulks ook mogte zyn, ten ftrengften hebben verboden, met uitloovingevan een premie van honderd 'üucaten, te betaalen uit de Domeinen dezer Provintie , boven en behalven vryheid van ftraflc ingeval van medcpligtigheid , aan die geene, welke iemand zig aan gezegde cuveldaaden fchuldig maakende wisten aan te brengen, zodanig dat in handen van de Juinde kwamen te geraken en van 't fait wierden overtuigd ; by dezen allen en een iegelyk nogmaals gansch ernïtig interdiceeren en verbieden, zig aan foortgelyke misdaaden fchuldig te maaken, inzonderheid mede om aan de Trocpes van Zyne Koninklykc Majefteit van Pruisfen, of aan andere Militie geene aanwyzinge van Huizen, Goederen, of Perfoonen van hunne Medeburgeren en Ingezeetenen, 't zy onder voorwendzel Van 't zogenaamde Patriotismus toegedaan te zyn, of aan deszelfs demarches te hebben geparticipeerd , 't zy onder andere pretexten te doen, ofte dezelve eenig molest en geweld aan te doen, of te laaten gefchieden, by poene dat de Overtreders van deeze Onze heilzaame wille en intentie als VerltoorBbbbbbbbbbb 2 ders Arnhem. Public. tegen b.iklaa- digheid* geucld. snz.  5074 NIEUWE NEDERLANDSCHE Arnhem. Public, tegen J>aldaadigheid,geweid, enz, ders der publieke rust, en Veragters van de bevelen van de Wettige en Hooge Overigheid ten rigoureuften, en zefs na exigentie en omftandigheden van zaken aan den lyve, of met den dood zullen worden geftraft. En, op dat niemand hier van onkundig mag blyven , lasten Wy alle Amptluyden , Drosfaarden, Magiftraaten, Rechteren en Schouten, ende een iegelyk dit refpeótive aangaande, om dit Ons Placaat alomme daar zulks gewoonlyk is, te doen publiceeren en affigeeren, voorts 't zelve prascifelyk en na behoren te executeeren en te doen executeeren, zonder eenige de minfte diffimulatie of conniventie. Dies ten oirconde is des opgemelde Furftendoms ende Graaffchaps fecreet Zegel op 't fpatium dezes gedrukt. Gegeeven te Arnhem den i Oclober 1787. (Onderftond) Ter Ordonnantie van dezelve. (IVas geteel'znd) C. G. HULTMAiN. Nog is ten zelfden dage by Publicatie van Hun Edé Mog. bekend gemaakt de fchikking tusfchen Zyne Uoorl. Hoogheid den Heere Prinfe van Orange en Nasfau , en Zyne Doorl. Hoogheid den Hertog van Brunsvyyk, over het wedergeeven van W'egloopers of Deferteurs. den 13 September 1^87 gemaakt, hoofdzakelyk inhoudende: i. Dat de Pruisfifche Deferreurs, die voor den 10 September in dienst der Republiek geëngageerd zyn, en vice verfa de Staatfche Defcrteurs voor die tyd in  JAARBOEKEN, O&oier, 1787. 5075- ïrj Pruisfifchen dienst gekomen, niet zullen mogen worden gereclameerd; 2. De Hertog verbind zich de Deferteurs van de Staatfche Troepen, die zich in Gelderland bevinden^ weder te geevert, mits geen Pruisfifche Onderdaanen of Deferteurs zyndc. 3. Zyn Doorl. Hoogheid verbind zich daar en tcgens terug te geeven de Pruisfifche Deferteurs, die ïn handen der Staatfche Troepen in' Gelderland Jkomen, mits geen Gelderfche Burgers of Ingezeetehen en geen Hollandfche Deferteurs zynde. 4. Zyne Doorl. Hoogheid zal de approbatie vari de Heeren Staaten van Gelderland over dezelve eonJ ventie eifeftueerem HOLLAND. Dordrecht. Wy hebben in de vooriedene maand dë omkeering van zaaken en eenige gerf volgen derzelver medegedeeld. Hiertoe behooren ook de menigvuldige Vreugdebewyztn van die Ingezeetenen , welken de poogiugen, middelen en flappen tot verandering in dé regeerwyze dezer Landen met ongenoegeii bei'chouwd hebben. Menigvuldig waren döEereboogen en Verlichtingen der huizen op den 20 September, onder welken het huis van den lieer de Glint in de Wy nitraat uitmuntte. In een der Vertrekken hingen de af beeU dingen van alle de Doorl. Prinl'en van Oranje.Ook Zag men op eene tafel twee Praalbeeldert liaan,een voor Zyne Hoogheid en een voor' llaare Koninklyke Hoogheid. Voor een del JJbbbbbbbbbb 3 Vf»g* 3EMi  5076 NIEUWE NEDERLAND SCHE Dordrecht. Vengfterraamen hing ook het fchaduwbeeltJ van Zyne Doorluchtige Hoogheid met deze woorden: Geluk, 0 Burgery ! men mag nu adem haaien Tot 's Prinfen Eer; t?t Eer van den Oranje • Stam; Men kan nu als voorheen zuéer dankbaar trouzu betaalen Aan 't Voralyk Zaad, van xvien 'sLands. Vryheid oorfprong nam. Voor een ander Vengfterraam hingen beide de fchaduwbeelden, zo van Zyne Doorl. als Haare Koninkl. Hoogheden,met eenige toepasfelyke regels. De Heelmeefler Van Dyk van Werkendam, van welken wy in ons voorig Stukje van Augustus bl. 2268 en volgg. gefproken hebben, is den 21 September uit zyn gevangenis ontflagen, met alle eer van het Stadhuis geleid,en met een koets tot aan den Rietdyk gebragt, van waar hy overgevaaren zynde, naar zyn huis keerde. Van de gevangen genomene Oud Beyerlandfche Boeren hebben wy ook te voren opzynen tydgcfproken. Zie ook bl. 4341. 1 ezen wierden op vrye voeten gefield, en keerden, met geene geringe vreugde, en rykelyk met Oranje vercierd naar hunne wooningen terug. Zie Art. 11 van de Capitulatie bl. 4350. Des avonds tusfchen lichten donker kwam alhier den 21 September een Boeier aan, geladen  JAARBOEKEN, OSobtri 1787. 5077 den meteen aantalGeweeren, Donderbusfchen en ander oorlogstuig, als mede tweeTrommen en een Vaandel enz. door zes Pruisfifche Soldaten meteenenOlEcier te Alblas uit het huis van den Schout Pyl gehaald, welken Schout des middags vooraf in de Stad gebracht en in bewaaring gezet was. De Geweeren op eene wagen gelaaden en het Vaandel 'er achter aan gehangen zynde, zo dat het langs de ftraat fleepte, wierden aldus naar het Stadhuis gevoerd. Veele Nieuwftaatsgezinden hebben hunne goederen gepakt, en verzonden, en zyn dezelven naar liraband gevolgd. Den 21 October des Zondags, hebben de Dekens der dertig Gildens eene Nominatie van 24 perfoonen gemaakt, en aan Zyne Doorl, Hoogheid ingezonden, om daar uit een nieuw Collegie van Goede Lieden van den Achten te verkiezen, welke verkiezing volgens oude gewoonte niet voor den 28 October bekenc wordt. By de Achtbaare Leden van den Oudraac geraadpleegd zynde over het gedaan voor Hel van de Heeren Gedeputeerden der Stac Schoonhoven, houdende hoofdzaaklyk „da „ Zyne Doorl. Hoogheid diende geauthori 1'eerd te worden, om zodaanige verande „>ring in het Regeeringswezen te maaken „ als Zyn Doorl Hoogheid naar Hoogstdes „ zelfs verlichte kennis zoude oordeelen t „ behooren ," is daarop bellooten. dat vooi ftel goed te keuren, en daar van de nodig kennis te geeven. Bbbbbbbbbbb4 'sGr^ Dordrecht. i l l »  5078 NIEUWE NEDERLANDSCHE f ven- UEEL. 's G R A V E N D E E L. Gelyk wy meermaalen opgemerkt hebben,, de omwenteling van 'sLands zaaken viel niet overal voor, zonder opfehuddingen en weêrwraak van de nu overwinnende party. Eenige Boeren, der oude Staatsgefteldheid aankleevende, hebben by verfcheiden NieuwHaatsgezinden, hier meer, daar minder de glazen ingeflagen. hen zekere Lamme een yveria Nieuwitaau-gezinde, fchoot op den hoop uit een bovenventter, waar door een aan het borstbeen en den arm gekwetst wierdt. Dit was, gelyk doorgaans, oly in 't vuur, en hadt ten gevolge, dat Lamme's huis geheel geplunderd wierdt. Dy zelve is eerst gevlugt; daarop, dog te vergeefsdi,gezogt, en eindelyk door Pruisfifche HuczaSïen gevangen en te Dordrecht opgebragc. II A A R L E M. Den 4 Octobcr des namiddag is hier binnen gekomen een Battaillon van de Zwitferfche Göard^s, een Battaillon van het Regiment van Saxen Gotha , een Detachement Guardes Dragonders, als mede eenige Hufaaren. Des nademiddags begon het Gemeen hier eenige ongeregeldheden aan te vangen, welke aanleiding gaven tot de volgende waarfchouwing: T\c Keercn van den Gerechte der Stad Haarlem, doen te weeten: A'izoo wy in ervaaring gekomen zyn, dat eenige kwulykgezinden zich-niet ontzien,  JAARBOEKEN, Cttober, 1787. 5°?9 zien, om, offchoon binnen deeze Stad tot hiertoe de goede order en rust is geconferveerd geweest, by ] zommige Burgeren in het huis in te dringen, en derzelver Geweeren, waar meede zy de ordmans Bureerwa°t gewoon zyn geweest te betrekken, at han- j dig temaaken, en dezelve te ruïneeren, en daaren- > boven zodaanige attroupementen te veroorzaaken, waar door de goede rust zou kunnen geftoord worden : en alzo wy geinformeerd zyn , dat de Heer Commandant van de Militie, welke zich binnen deeze Stad bevindt, geene de minfte ordres heeft, om de ontwapening der Schuttery deezer Stad te bewerken , of te gedoogen; . , Zoo is 't, dat wy, tot voorkoming van verdere disordres, goedgevonden en verftaan hebben, wel ernftMyk allen en een iegelyk te interdiceeren, en te verbieden , gelyk geintcrdiceerd en verboden wordt bv deezen, eenig"e attroupeeringen of famenrottjngen temaaken, ofte ook eenige Geweeren of Wapenrustingen van de Burgers en Ingezeetenen aezer Stad af te neemen, of uit derzelver Huizen ar te haaien ; zullende allen en een ieder, welke bevonden wordt contrarie deezes te handelen, of te doen, ten ftrengften aan Ivf en des noods aan het leeven worden geltraft • wordende tot dat einde de Heer Hoofd-Othcier eequalificeerd, om op de ftiptfte obfervantie dezer te doen vigileeren, als meede de Heer Commandant van de Militie, welke zich thans binnen deeze Stad bevindt, wel expresfelyk verzocht en gelast3 om ook door aanhoudende patrouilles hierop de naauw keurigfte toezicht te houden, en al de geenen, wel ke buiten de gewapende Schuttery, met eenige C-e weeren of Wapenrustingen op fcat bevonden worden, ofte eenige molesten aan Perfoonen of Huizei aandoen, te doen arrefteeren en opbrengen, ten ein de dezelve in handen van de Juititie mogen geleverd en naar exigentie van zaaken geftraf t worden; enz Terftond na de Pnblicatie wierdt de gan fch« ,EM. 'Vaarchouw.egen vanorde» 1  jo8o NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. fche Schuttery by Tromflag in de wapenen geroepen, en door het doen van Iterke Patrouilles, zo door de Militie als Schuttery, de rust herdeld; en vericheide rustverltoorders gegreepen. Eene meenigte Vrycorporisten zyn door de Pruisfchen op verlcheiden plaatfen gevangen genomen, en naar Wezel opgezonden. Onder dezen zyn ook een aantal Weesjongens dezer Stad , die op verfcheidene plaatfen, door welken zy geleid zyn, zich bitterlyk beklaagden , door de Regenten van het Weeshuis verleid te zyn geweest, om zich in den Wapenhandel, byzonder op de behandeling van het geichut, toe te leggen , en aldus mede party in deBurgergefchillen te trekken Wat hier van zy,zeker is het,dat het aanmoedigen van de Weesjongens, tot dusdaanige deelneemingen uittrekking, ja zelfs het veroorlooven van het zeiven, niet zeer overeenkomltig is met het oogmerk van een Weeshuis, nog in de magt en't vermogen van Regenten van die ftichting. Den 10 October trok het Detachement Guardes Dragonders en het Battaillon Zwit1'erlche Guardes, als mede de twee Grenadier-Compagnien van het Regiment van Saxen-Gotha, van hier uit, om in den omtrek van Amlleldam post te vatten. Wy hebben in ons voorgaand Stukje van het Nieuw Regeerings Reglement dezer Stad, en deszelfs plegtige invoering verilag gedaan. Zie bl. 2273. 4369. - 3II44. Omtrend gemeld Regeerings-Reglement is ons  JAARBOEKEN, OEloïer, 1787. 5081 ons by toeval te laat ter hand gekomen het Ad vis van den Heere Mr. P. Vermeulen, Raad in de Vroedfchap, den 13 Augustus 1787 ingebragt,'t wek wy, niet tegenilaar.de den grooten overvloed van ftolfe, egter nog hier zullen plaatfen, zynde van dezen inhoud: W/annccr ik met eenigen aandagt heb nagegaan de vv gronden van het uitgebragte Rapport, met het daar op geboude Concept - Reglement voor de Regeering deezer Stad, heb ik my verpligt gevonden te declareeren , dat ik my met dezelve utkains niet kan conformeeren. Om alle de gronden in een Rapport , beflaande met het Concept - Reglement te zaamen 56 bladz. in Folio, en waar aan ruim drie maanden gearbeid is, in minder dan 8 dagen na te gaan, die te rescontreeren of te avoueeren is eene bezigheid genoegzaam ondoenlyk, vooral daar dit de eenigfte verrigting niet uitmaakt voor iemand, die meerder noodige occupatien heeft. Dit is dan ook de reden, dat het my voorgekomen is , eenige weinige poinften van het Rapport ■wat nader te moeten onderzoeken, en daar omtrend komen van zelfs drie poincten in overweging, namelyk: 1. Het aanftellen van Vroedfchappen, en de nominatien van Burgemeeftercn en Scheepenen; 2. Het doen van Electie uit die Nominatien; en 3. De invloed, die de Burgery vérders op de Regeering behoord te hebben. Het generaale, dat omtrend alle deeze in aanmerking komt, is het gepaleerde by bet Rapport or pag. 2. daar tot een bafis gefteld word , dat de intentie niet is , de oude Conftitutie te vernietigen , om een nieuwe in deszelfs plaats te fubftitueeren maar het geen in de Conftitutie is opgeflooten, doel bui Haarlem. 1  5032 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. Advys van Mr, P. Vermeulenomtrend 7 Regie menu buiten werking is geweest, te doen herleven; hier uit refulteert natuurlyk deze vraag, wyl het Concept - Reglement over de beftclling der Regeering dezer Stad loopt, hoe is het dan van ouds, te weeten over 3 a 400 jaaren, binnen deeze Stad, en hoe vervolgens met de aanfteüing van de Vroedfchappen, en de Nominatien van Rurgemeesteren en Scheepenen in zyn werk gegaan ? want wil men nog van veel vroe■ ger en onbefenaafder tyd beginnen, dan zal men zig met gisfingen en argumentatien moeten behelpen. Dat de eerfte Regeerders dezer Stad zekeriyk zyn geweest Schout en Scheepenen, die door den Graaf, als Landsheer, aangefteld wierden, zal niemand, zo ik onderlid, tegenfpreeken; althans in het Handvest vanAo. 1245, door WMtm Graaf van Holland gegeeven, word door hem al bepaald, hoe Schout en Scheepenen de zaaken berechten zullen; het blykt ook uit het Handvest van Hertog /lelütecfit van Bsyefen, Ao. 1380, dat hy zelfs dan Schouten Schepenen te zetten, aan zig en zyne nakomelingen behield. In het jaar 1402 heeft dezelve Hertog Aehrecht geïntroduceerd 33 goede Knapen. Of dit nu de eerfte vaste perfoonen der Vroedfchap geweest zyn, zal ■hier niets ter zaake doen, wyl althans de Graaf by vacatuure aan zig behield, om uit een opgaaf van 4 perfoonen door hun zelfs aan den Graaf voor te Hellen , binnen 8 dagen een ter fuppletie te kiezen. Uit deeze 33 zegt hy alle Jaaren 7 Scheepenen te zullen tieemen, welke 7 Scheepenen aarlyks 4 Raaden zouden verkiezen. Of deeze 4 Raaden nu de eigentlyke Burgemeesteren zyn geweest, is niet volkomen zeker; maar dit gaat zeker, dat Hertog yanvan Bn zulks dus verre veranderd is, dat de voorfz. 80 ("wel' kedaar by gecontinueerd wierden voor 10 JaarenJ aan den Graaf of zyne Gecommitteerden jaarlyks moesten opleveren een opgaaf van 22 perfoonen, waar uit hy of zyne Gecommitteerden 4 Burgemeesteren en 7 Scheepenen zouden fielten, om een Jaar te dienen. Waar na de voorfz. Hertog Philips op den 18 Jan. \\\\ deeze 80 heeft afgefchaft, en 44 perfoonen heeft aangefteld voor 10 Jaaren , te beginnen den 7 September Anno. 1455, welke weder, ftaande dien tyd, jaarïyks aan den Graaf zouden opgeven 11 pet/bonen , om daar uit 4 tot Burgemeesren en 7 tot Scheepenen door hem ie /teilen, Hoe lang dit verder heeft ftand gegreepen, fchynt niet. zeker, maar uit het bevorens aangehaald ,de confteerd duidelyk , dat de aanfteüing of Eleclie van Burgemeesteren van derzelver eerfte origine af, tot op het Jaar 1455, nooit anders, (bëhalven eens voor niet zeer veele Jaaren uit een expresfe Concesfie) dan door den Gradf zelf of Gecomtnitteer» den gefchied is , en heeft zulks, gelyk vermoedelyk is, geduurd tot de Jaaren 1470" of korter. Wyder; confteerd het althans, dat door Vrouwe Ma >a in Bowgony, by haar Octrooi van 24 Maart 1476, geauthorifeerd zyn 24 Perfoonen, om voor hun leven te fungeeren, en voor altoos jaarlyks 22 Perfoonen aan den Graaf voor te drdqperi, uit welke dezelve of zyn Stedehouder telkens alle Jaaren 4 tot Burgemeesters, en 7 tot Scheepenen zo d. Rellen* en dat, by de vacatuure in het ligchaam der voorfz, 24, Haarlem. Advys vdn \fr. P. Vermeulenomtrent 't Reglement.  5084 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. Advys van Mr. P. Vermeulenomtrend 't Regie, ment. 24 , de overigen die plaats door directe aanftelling zelj zouden vervullen, wyl het gewoonlyk van een ieder byna daar voorgehóuden word , dat, waar men de Vroedfchap ook zoeken moge , deeze 24 geweest zyn de Perfoonen, die nu nog onder den tytel van Raad en Vroedfchap deezer Stad erkend worden. Hoe het verder met dit Privilegie gegaan zy, het is althans aan deeze Stad in het'jaar 1492 ontnomen; doch in het Jaar 1495 weder verleend te mogen gebruiken, tot dat de Aartshertog Philips 25 Jaren oud zoude zyn geworden, en niet langer; wyl daar en boven die zelve Aartshertog de Regeering dezer Landen aanvaard heeft, onder het uitdriikkelyk beding , dat hy al zulke Privilegiën, als na den dood van Hertog Karei mogten verkregen zyn, te niete deed; en dus zich niet hield aan de Privilegiën of Octrooi;en door Vrouwe War/Vi gegeven, en'derhalvcn ook niet aan dit voorfz. Dit heeft,zo het fchynt, ten gevolge gehad, ("althans dezer Stad Vroedfchaps - Registers, die met het Jaar 1501 het eerst beginnen, leveren ons die Aanteekeningen op,) dat een geheele reeks van Jaaren, en zeker van het Jaar 1543 af, telkens voor een Jaar en wel eens voor 2 Jaaren de direfte aanftelling van Burgemeesteren, Scheepenen en Vroedfchappenzonder vooraf gemaakte Nominatie door den Stadhouder af de daar toe gemagtigde Commisfarisfen gefchied is. Wanneer 'er in het Jaar 1578 op verzoek van Burgemeefteren en Regeerders deezer Stad, uit naam en van wegens de Gemeente alhier, aan Prins Willem den I., door Hem of wel door Commisfarisfen uit zyn naam 4 Burgemeesteren, 7 Scheepenen ïri 24 Vrocdfchappen zyn aangefteld, om hun leven [ang Vroedfchap te blyven; tcrwyl die 24 Raaden of Vroedfchappen ook worden geauthorifeerd, om by Vacatuure van een Vroedfchapsplaats, dezelve door aanftelling te vervullen, en jaarlyks eene Nominatie van 8 Perfoonen tot Burgemeesterenen 14 tot Schee-  JAARBOEKEN, September, 1787. 5085 Scheepenen aan hem ter Electie over te zenden; waar öp de Staaten van Holland by Refolutic van 1579 j hebben vastgefteld,- en wel volgens Advies der 24 Raaden dezer Stad, dat de Nominatie van Burgemeesteren den 7, en die van Scheepenert den n Sep* tember moet worden geformeerd by de voorfz. 24 Raaden, ten einde aan zyn Excellentie te worden 1 geprefenteerd; en door denzelven de Eleétien daar 1 uit te worden gedaan, en 4 tot Burgemeesteren en 7 tot Scheepenen te worden gefield: wyl na dien tyd j (Tchoon de Vroedfchap zedert dan eens met 8 vermeerderd , naderhand weder tot op 24 verminderd , en vervolgens weder gelyk het thans nog is, op 32 gebragt is geworden,) geen verandering in het aanftellcn der Vroedfchappen is voorgevallen, maar de vaceerende plaatzen in ordinaire tyden, ook altcos door de Vroedfchap zelfs zyn vervuld geworden, en de nominatien tot Burgemeesteren en Scheepenen fheeds door haar geformeerd zyn, gelyk 'er ook by de zedert verkregen Octrooyen en Reglementen , van 1651, 1718 "en 1751 in het Huk van aanftelling'van Vroedfchappen, of het maaken der nominatien tot Burgemeesteren en Scheepenen, al mede geen verandering is gemaakt. — Uit alle deeze komt het my zeer duidelyk voor, dat het aanftellen van Vroedfchappen, en het nominceren van een dubbeld getal tot Burgemeesteren en Scheepenen ;aar^ lyks, althans zedert het Handvest van Ao. 1476 en dus langer dan 300 Jaaren, altyd of aan de Vroedfchap is toegekend, of door haar, gelyk tot heden toe, fteeds is geëxerceerd geworden, en derhal ven moet men billyk befluiten, dat het maken van die nominatien, zo als het Concept - Reglement die nu bepaald , niet kan gehouden worden van dien aart te zyn , dat hetzelve mag opgegeven worden, als in de oude Conftitutie opgeflooten, om nu weder tot herleven gebragt te wórden ; waarom het my voorkomt, dat de Burgery reden zoude hebben van Ccccccccccc zich Taar- -em. Advys >an iVfrt 3. Ver, neulen nmtevt t liegle* ntnt.  5035 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. < Advys Van Mr. P. Vermeulen omtrent V Rigie zich te beklagen, als men haar dit, als uit de oude Conftitutie voortgefprooten, had opgedischt. Doch of fchoon 'er alle recht en reden is, dat de Vroedfchappen volgens de Handvesten, Octrooi jen en Reglementen, waar op zy hunne posten hebben aanvaard , de aanftelling van Vroedfchappen zouden kunnen reclameeren;""ben ik echt bereid, zo het tot genoegen van de goede Burgery dezer Stad kan ver-.' ftrekken, om het maaken van nominatien en het aan^ ftellen der Vroedfchappen by vacatures, zo als zulks by het Concept-Reglement bepaald is , afteftaan ;' edoch niet als fteunende op de oude Conftitutie, maar als eene nieuwe Concesfie. Maar vermits de Octrooijcn en Reglementen hier omtrend andere bepaalingen maaken, denk ik het noodigte zyn ,dat,: bevorens dit in trein te brengen, men van dezelven behoorlyk worde ontflagen. Doch betreffende het geprojecteerde nomineeren tot Burgemeesteren, wyl zulks fomtyds tot veel nadeel voor de Stads belans;ens zoude kunnen zyn, kan ik daarin niet condcfccndcercn, maar ben van gedagten, dat zulks op den ouden voet behoord te blyven. ' Aangaande het 2de pomet, namelyk de Electien nit de nominatien tot Burgemeefteren en Scheepenen; indien men met de oude Conftitutie daar omwend weder raadpleegd, zal men bevinden, dat de. TOorgeftKenc Electien niet zyn overeenkomftig: noch mét.de oude Conftitutie, en Octrooijen, noch met de laatere en thans fubfiftcerende Reglementen : want by de eerfte uitdrukkclyke benaaming, althans ;eii der eerfte, van het woord Burgemeester in de Octrooi jen voorkomende, namelyk in 't Jaar 1418, zegt Graaf en Vrouwe Jucobn, dat zy hier :er Stede Burgemeesteren en Scheepenen zetten zulcn; wvl het'zetten van Scheepenen, aan zig zelfs' :e 'houden , reeds in het Jaar 1380 door Hertog Aelbrecht van Beyeren zo bepaald was, en offchoon er van het Jaar 1428 voor korten tyd aan zekere 80 Perfoonen, om byzondere omftandigheden van dien tyd,  JAARBOEKEN, OSa*»-, 1787. 5087 tyd-, door Hertog 'htöptvan Boutgonje de Electie van BurgemeesLeren by zeker Octrooi is toegcitaan; zo heeft de zelve ijmnp zulks in den Jaare 1445 weder als bevorens aan zich gehouden, en de Electien van Burgemeesteren en Scheepenen uit een hem over te leveren getal van 22 Perlbonen zelf gedaan , en vervolgens daar mede. gecontinueerd, zynde daar na het Privilegie van Ao. 1476" in de waereld gekomen , volgens welk de 24 perfoonen , welke men voor de .Vroedfchap erkend, jaarlyks die nominatien aan den Graaf, of zyn Stedehouder ter Electie hebben overgezonden, waar op gevolgd is, dat althans van het Jaar 1543 af, de aanltelling tot Burgemeesteren en Scheepenen cei. kens direct door den Graaf , den Stadnoudcr of Commisfarisfèn zynentwege, zonder nominatie, gefehiedde. — Tcrwyl in het Jaar 1578 op verzoek van de Regeering van Haarlem, gedaan voor zich en de gemeente aan Ptu,s Willem den I, weder Octrooi aan de Stad verleend is, om Jaarlyks nominatie tot Burgemeeftaren en Schepenen aan zyn Kxetle.itie te zenden, tJTi einde hy de electie zoude doen 5 en het welke de Staaten ook by haare Refolutie van 't Jaaj 1579, met bepaaling der dagen tot de Nominatien, dus hebben geconfirmeerd; tcrwyl de voorfehreeve electien ook alzo, door alle de volgende Stadhouders in der tyd, ja door de Staaten zelf, als exercerende Voogdy over den minderjarigen Stadhouder, vcrrig-t zyn; wanneer daarenboven in den Jaare 1751, op den 31 Augustus ten verzoeken dezer Vroccf„fchap, by l'tïns Willem den IV, als Erfitadhouder deezer Provincie, een nieuw Regeerings-Reglement geïntroduceerd is, waar by al weder volgens .het 6 Articul de electie van Burgemeefteren en Scheepenen aan Zyne Hoogheid, of aan die geen .welke de Charge van Evfitadhouuer zoude exercearen, word toegekend: uit al het welke dan ten dui^ ■delykfle aan my gebleken is, dat het geprojecteerde Ccccccccccc 2 m Haar- LEMj van t/r P. Vermeulen 't iicglS •neut.  5088 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem. Advys van Mr. P. Vermeulen , omitend 't Regkment. in het nieuwe Concept - Reglement, ten einde de electie tot Burgemeeiteren te doen verrigten door de Vroedfchap, uit een nominatie door kiezers geformeerd, of liet eligeeren van Scheepenen, mede door de Vroedfchap, niet is fteunende op de oude Conftitutie, of ingericht, om die weder effect te doen erlangen ; wyl de electie tot Burgemeeftererr en Scheepenen, althans ten minften reeds vroeger dan over 300 Jaaren, of door de Graven, of door alle de Stadhouders, wanneer 'er die geweest zyn, is geëxcerceerd geworden, en ook in alle Commisfien der Stadhouders de verandering der Magiftratuure in de Steeden aan hun is aanbevolen, zoo als reeds uit de Commisfie van René de Chtdon van Ao. 1540, uit die van Prins Maurits, den eerIten Stadhouder onder eene Staatsregeering , en uit de Commisfien der volgende Stadhouderen, kennelyk is, en zulks genoegzaam in alle de Steden, die niet reeds bevorens contrarie Privilegiën hadden , is geëxerceerd geworden Althans, [choon in 't Jaar 1651, wanneer 'er geen Stadhouder in deeze Provincie exteerde, de Vroedfchap deezer Stad by Octrooy van de Staaten5; tot deeze sleétien , gelyk andere lieden gequalifkeerd is geworden , blykt het genoegzaam uit de woorden van het Octrooi zelf, dat het gevraagd en gegeven is, öm het defect, dat 'er geen Stadhouder was, die de electie konde doen , a* interim te fuppleeren; en dat de Staten van begrip zyn geweest, dat deeze electien van Burgemeeileren en Scheepen, welke in den Stadhouderloofen tyd, aan deze en andere fteden waren toegeftaan, weder tot den'Stadhouder moeften komen, zo hebben zy in 't Jaar 1672, wanneer men refolveerde, om weder een Stadhouder te kiezen, ten duidelykfte getoond, dat dit Octrooi van 1651, als 'er weder een Stadhouder gekoren wierd, omtrent die electien niet meer in aanmerking kwam wyl op de propofitie van die van Leiden, dat men de Octrooyen op het beftellen der Wet-  JAARBOEKEN, Oclober. 1787. 508c Wemouderfchap in en naden Jaare 1651 verleend, niet krenken zou , door Amfterdam gerepliceerd wierd, dat men de zaak niet ten halven doen moest; maar den Prins van Oranje, alle voorregten toeftaan; waarop verfcheide aan Amfterdam toevielen, en de zaak conform aan dit idéé beflooten wierd, op welbehaagen der Principaalen, en waarop geen contradictie immers is gevallen; maai- daann bewilligd • s;elyk zulks alles als een bekende zaak dooiden Vaderlandfchen Hftoriefchryver Wagenaar m zvn 14 deel, pag, 8(5. en 87 genoteerd is, Wy*endé derhalven daaruit , dat deeze Stad zelve , een inteareerend Lid van Staat zynde, tot die Relolutie heeft geconcurreerd, en zulks zo in der tyd mede be«reepen heeft: het welk daaruit ook verder confteert dat by deeze Vroedfchap, alwaar de Octrooyen en Reglementen jaarlyks worden voorgelezen en plechtig op den eed aangenoomen, federt den Jaarè 1673 , tyde wanneer de Provincie een Stadhouder had, althans tot Ao. 1701 de Reglementen wel doorgaans zyn voorgelezen en dus aangenomen; doch dat van 't voorfchreeven Octrooi van 1651 «een mentie gevonden word; gelyk Burgemeesteren zulks in de Vroedfchap op den 7 September 17 j 1 hebben gedeclareerd; wyl ook van 't Jaar 1673 at, geduurende den tyd, dat de Provincie een Stadhouder had, de nominatien ter ele&ie aan den Stadhouder zyn toegezonden; waarop vervolgens, in een Stadhouderlooien tyd, het voorfchr. Octrooi van 1651 weder heeft ftand gehouden; tot dat met het Jaar 1747, by dewederaanftellingvanden Stadhouder ,dit voorfchreeven Octrooi weder buiten effect geweest is, even als in het Jaar 1673: en waarop vervolgens m »t Jaar 1751, door de Vroedfchap, van den toenmaaligen Stadhouder Willem den IV, is verzogt en geobtineei-d het Regeerings - Reglement van 't gemelde jaar 1751; onder anderen mede al weder inhoudende, om het eligeeren van Bm-gemeefteren en Scheepenen door zyn Hoogheid, of die de charge als Ccccccccccc 3 Erf* Haarlem. Advys end V Reglement.  5690 NIEUWE NEDERLANDSCHE Haarlem, vqn Mr P. Vermeulen OAillClit 't Regk ment, Erfitadhoudcr zoude exercecren, uit aan hem over te 'leveren nominatien te verrichten; en welk Regle-r ment en inder poincfc van dien, volgens het 11 Art. daar van, door de Vroedfchap beloofd is, vasten onverbreeklvk te zullen worden onderhouden ; indiervoege, dat alle de Leeden, dien toen waaren, en namaais zouden aankomen, eer zy fesfie in de Vroedfchap zouden neemen, met Solemneele Eede zich aan dat Reglement zouden moeten verplichten; en, Q o ais zuIks by de Refolutie van de Vroedfchap dato 7 Sept. 1751, e\prcsfelyk genotuleerd Haat;) dat de Leden van de Vroedfchap van dien tyd en dus ook de thans nog levende Leeden deezer Vergadering, die voor het Jaar 1751 in de Vroedfchap gekomen zyn, dit zelve Reglement mede hebben beëedigd: waarom het voorfchrcevcn Reglement ook aarlyks op den 7 September, be lévens de Octrooijen en verdere Reglementen, in de Vroedfchap word voorgeleezen, en alle dezelve, voor zo ver die met de tegenwoordige Conftifiirie niet ftrydig zyn, door alle de Leeden op den Eed worden aangenoomen , en gehouden yoor obligatoir: daar ik nu, behalven dat ik het eligecren der Magiltratuur door den Stadhouder confidercer als een acéf'öchement aan dien post, en allezins nuttig ten dienfte van den Lande, bovendien my aan dit Reglement in gemoede zo lang' verbonden reken, tót dat ik daarvan door.den geen, met wien , cn tot welks behoeve, het als een onver breckelyk contract is vastgelteld, ontilagen worde, en het een van die Reglementen is, die allczins met de tegenwoordige Conftitutie der Regeering overeenkomftig zyn , zo rekene ik my ook verplicht, althans in de Electien, Itiptelyk aan hetzelve my te moeten houden , en ik kan derbalven in het geproponeerde daaromtrent by het nieuwe Concept - Regie n'enr, niet confenteeren, tot zo lang ik van het voprfchreevcn Reglement , dat ik jaarlyks op den Eed heb aangenomen, wettig ben ontilagen; my inmiddels onbevoegd rekenende, om eenens andev ren  JAARBOEKEN, OSloher, 1787. 5091 ren recht my aan te maatigen: daar ik voor het oyerio-'e betuig, "dat het voor myn Perfoon allezins onverfchÜHg is, wie de Vroedfchappen aanfteld; wie Nominatien formeert, en wie Electie doet; als het algemeenc nut en het wclzyn der goede .Burgery, wanrop ik een zeer hoogen prys ftcl, maar bevorderd word ; en ik naar myn confeientic handelen mag. Nu overgaande tof het derde poinct, den geproïccteerden invloed, die de Burgery op de Rcgecrmg zoude hebben; hier van vind ik al weder mets ja de ' oude Conftitutie opgeflootcn, het welk door deze werking op nieuw zoude herleeven. Het is waar, men heeft voorbeelden in deeze Stad, dat de Rceeering met de Burgery, of fommigen uit dezelve Geraadpleegd heeft, ten tydevan het Kaas-en Broodfpel, of men een hoop aanrukkend graauw niet buiten 'de Stad zoude houden; wyl de Burgery daar toe haar Lyf en Lceven moeftcri waagen : men heeft voorbeelden, dat de Stads rekeningen gefchied zyn, ten aanhooren van de Burgery, of notabelen uit dezelve , wanneer de Stads Financic zeer flegt gcfteld was, en 'men mogelyk vrees had, meer lasten te zullen moeten leggen: men heeft ook wel met de voornaamfteuit de Burgery gefprooken, en geraadpleegd over zaken Fabrieken raakendc; als meede wanneer men een nieuw Reglement op de Schuttery wilde invoeren ; ook als men by opkomen van Combustien, bv het invoeren van eene nieuwe Religie in andere pföatifèri, vrees had, gelyk in het Jaar 1566, dat zulks her waards zoude overflaan, en mcn'met haar raadpleegde, hoe daar tegens zoude gewaakt kunnen worden!, enz. alle welke gevallen, voor zo ver ik die na de kortheid des tyds heb kunnen opfpoo*rc-n, beftaan hebben, van het Jaar 1476 tot "ijóo: en dus in -90 Jaaren, uit tien a twaalf; gemeénly'k van dien aart, dat, zo als ik geenzins twyffel, "a by de ondervinding weet, de Regeering tegenswoordig niet zoude nalaaten, de gedagten van de Burgery daarop te verneemen, en zodanig daaromtrend . Ccccccccccc 4 met Haarlem- " •ar Mr, P. Vermeulen ltr.tr tn c 1 I c 1 1 e  Haarlem. Brief aan de Staten wegens Regeerings Ri gleniem. 5094 NIEUWE NEDERLANDSCHE Refolutie genomen, waar by, op propofitie van de Stad Gouda, goedgevonden "is in te .trekken alle Rcfolutiën, waarbycan Zyne Hoogheid eenitre Pncrogativen of Prcëminentien gefurchcaixl of ontnomen zyn, tot welke Refolutie onze Stad gaaf geconcurreerd ,en daar toe zeif aan haare Gedeputeerden een oxprcsfe last gegee-.cn \vs.:fc, begrypende, dat zulks legens ons voorfz. Regeerings-Reglement, waar tegen onze gc'daane 'Eed ons zeker ook" verhinderde 'aan te gaan , in 't mmfte niet ftreed, alzo door ons, reeds by het formeeren, arrolleercn cn beëedigen daar van'was geoordeeld, dat by hetzelve gecnerhande Prarogativen of Prffiëminentien van Zyne Hoogheid • gefurcheerd of ontnomen wierden. De Gecommitteerden uit onze Burgery hebben evenweF, aangc/jct'dóbf'cen yvér,*om alles, wat zelfs de geringde beginzelen van ongenoegen of ftooring van rust zoude kunnen vcroorzaaken, voor te komen, hunne attentie gevestigd op Uwer Ed. Groot Mog. ; nadere Refoiutis , en ons in bedenking gegeven het decemeeren eener Commisfie uit ons midden aan Zyne Doorlugtige Hoogheid den Prinfe Erf - Stadhouder ,om over de by zommigen geopperde bedenking , of Uwer Edele Groot Mog. aggreatie op ons Regeerings - Reglement, door Uwer Èd. Gr. Mog. nadere Refolutie , zoude kunnen vooronderfield worden eenigszins ingetrokken te zyn , het gevoelen van welgedachte Zyne Hoogheid "te vernemen. Aan deeze bedenking hebbel» wy gerëdelyk voldaan, doch niet met dat fueces, hetwelk wy gehoopt hadden, alzo het Zyne Doorl. Hoogheid niet behaagd heeft zig in byzonderheden hier over in te laten. Wy hebben dus best geoordeeld ons hier over Sn Ü Edele Groot Mogende zelve te addresfeeren, dewyl wy aan den eenen kant niet gaarn iets zouden toen', flrydig met Uwer Ed. Groot Mogende voorchreven Refolutie van den 24 September , maar- aan  JAARBOEKEN, Ottober* 1787. 5P9J aan den anderen kant ook folemneel verbonden zyn aan een Contract en Reglement, met onze Burgery, zo blèktig aangegaan, en met beëdigd ot ingevoerd, danm dat aggrëatjè van U Edele Groot Mog., die op twee Pointen uit het Reglement gevraagdwas, volledig -was-geaccordeerd, welke verbmutenis wy in haar natuur en gevolgen voor adezims heilig moeten houden. . r : Wy verzoeken dcrhalven , dat U Edle Groot Mogende door alle twyffeling weg te ïiecmen, die, uit Hoogstderzelvcr Refolutie van deh 24 September laatstleden, ten aanzien van de anteneure Keioluric van den Suften Augustus, zoude mogen worden -ederiveerd, ons in ftaat gelieven te ftellcn met te meerdere' zekerheid in het bevorderen van het welzyn deezer Stad werkzaam te zyn. Waarmede, enz, Hunne F dele Groot Mogende op boven ftaande brief geraadpleegd en in achting ge nomen hebbende, dat by Hunner Edel Groot Mogende Refolutie, van den 24ttei der voorleden Maand, alle deRefolatien, w padeel of vermindering der Waardigheden Rechten en Prjerogativen van Zyne Hoog beid, in deszelfs hooge kwaliteiten genomen zyn ingetrokken en builen kragt gelteld , ói daar toe ook behoord hunner Edele Gro< Mogende Refolutie van den 25 Augusti laatstleden . waar by is goedgekeurd het voo neemen van de Raden en Vroedfchappen d Stad Haarlem, ,, om, overeénkomvtig h Recht van dezelve Stad, voortaan deEle ', tien van Burgemeefteren en Scheepem „ zelve te doen." hebben Koegstdezelv goedgevonden en verdaan, de voortchrev I'/unner Edele Groot Mogende Reloluue v d jÏAAR^ ,EM. Jrief tittn deStatenwegens Reg.ee• h;gs Reglement* 1 t » > t )t IS r- iï et c- m :n en an en  5op5 NIEUWE NEDERLA NDS CHE hur- den suften Augustus, in te trekken en buiten effect te ftellen, en het voorfchreven geheel nieuwe Stedelyke Reglement der gemelde Stad te houden voor geannulleerd en vernietigd, In de Dagpapieren leest men deze bekendmaaking: JUAARLEM den 26 Ofaher, Commisfarisfen over het Vaderlandfche Fonds, ter aanmoediging van 's Lands Zeedienst, opgericht in den Jaare 1781, zullen op Maandag, den 29 Oftober, 'smorgens ten 10 yuren, in het St. Pieters Gasthuis te Amfterdam, en op Saturdag, den 3November, ten 12 uuren, ten huize van den Makelaar Dirk 14'y. vanrt', te Haarlem, betaaling doen van de toegelegde Gratificatiën aan de Weduwen van de Zeelieden, in dienst van den Lande gefneuveld of verongelukt, alsmede aan de verminkte Zeelieden, die in het gemelde Fonds zyn aangenomen. Delft. Deze Stad genoot het genoegen, dat de rust alhier wel bewaard wierdt , en alle de bekommering verdween. Dus hieldt dan ook de dagwacht der Burgery op , en eene Compagnie waakte By nacht. De twee ftukken gefchut, bevorens door het gewapend Genootfchap verzogt en uit 's Lands Magazyn uitgereikt, wierden nu wederom naar het Magazyn gebragt en aldaar geborgen. Vervolgens wierdt den 1 October 1787 hier afgelezen deze Publicatie: T\e Heeren van de Weth der Stad Delft, in ervaringe gekomen zynde, dat de Leeden van het gedisfolveerde Genoodfchap, onder de Zinfpreuk: lot her/iel der Delf/ene Schuit etye , voor l ryheid en Vadeiland, als nog continueeren by avond en on-  JAARBOEKEN, OSober, 1787. 5097 ontvden te faamen te koomen, en met den anderen j v5Serin?en te houden, welke ontydige: en clandeffin■ By&nkomften van geen ander Efteft kunnen dan dat onder de goede Burgerye deezer Stad, Yverwekt en het mistrouwen hoe langs rfemel geKerd wSrden: Hebben goedgevonden en vCTftaan, de Leeden van voorsz. gedisfolveerde GencS fchap ferieufelyk te vennaanen gelyk dezelve vïmaand worden by deezen, zig foigneufelyk te wVten van al dat geene , 't welk by de goede SSSe deezer Stad^gterdogt verwekken, er. het SSouwen onder dezelve voeden kan; met inteiSc Slen en een iegelyk, van wat Staat rf Condtie dezelve mogte weezen, diergelyke Samen, re beleden , dezelve te frequenteeren., ^mzen ^^* leenen verhuuren of ^Iwrhande wvze daar toe te laaten gebruiken , S^^Sh^- Gr0üt Achtb..hoogfteindigStfe te zullen incurreeren en gecorrigeert te worden' zoo als naar exigentie van zaaken zal bevonden worden te behooren. Aldus gedaan en gearresteert op Maandag den 1. Sober 1787, en gepubliceertna voorgaande Klokkeflag ten zeiven dage. In kennisfe van my Secretaris. H. VOCKESTAERT. De Heer Burgemeelter van Blomme/kin. Ontvanger van 's Lands Comptmr alhier heeft den Klerk Hugo Alexander Zwaanbals die niet alleen llerk voor de Nieuwllaatsge gezinde party geyverd hadt, maar ook zyn( hand geleend tot het uitvoeren van dat wan voegelyk declaratoir (zit bl. 4399,440b ei 4,4,44»70, zy* ontflag gegeven. De K« )elft. *ubiic. egen het •er niet, jenoot* xhap. \  Delft; i i 8 t 1 *i 'i J \ 505,3 NIEUWE NEDERLANDSCHE kenleeraar van Mark ftondt op het Kérkenbriefje aangekondigd, als op bondag den 4 Oétober den Predikdienst zullende waarnemen : dog de Luirgemeelteren hem zulksverboden hebbende, heeft hy daarop deze Stad verlaten. Op de Kamer van Charitateii zyn de twee Regenten, die hun ontllag verzogt en gekreegen hadden* Hu verzogt hunne posten weder op te neemen, gelyk die Heeren ook gedaan hebben; zynde alles wat ftaande hunne afwezigheid belloten was, vernietigd. Dingsdag den 2. Ocïober kwam alhier aanlchryvmg van den Hove van JulHüe aan den Hoofd Officier iieereftdu, ten einde de :ekenaars van het bovengemeld verfoeilyk Déüaratoir, en die geenen, die zich verftout hadden eenige braave Regenten op te lichten :e vacten en tegèns hun het regc der Hooire' Qverherd waar te neemen; dog de meelten redleden zich met vlugten, gelyk ook de Heer ioofd-offieier afwezig was. Dé Heer van the* ie is gemichtigd dien post. inmiddels te beJeeden , en is ook terltond in zyn nieuw mprwerkzaam geweest, om eenigêgevluchèa te agterhaalen ; maar allen zyn het onttkfrt behalven F. IV. Luy/hr , Secretaris *a net geweezen Genootfehap, die in hanen der Juthtie geraakt is. De Heer Beer»lein té rug gekeerd zynde, heeft zynomih* erzögt en verkregen, , Den  JAARBOEKEN, Ocioba ,1787. 5°&> Den 3 dezer maand hebben de Officieren der Qel'ftl'che Schuttery, namenlyk de Hecren J. IV. Gras-winkel, C. v. d. Goes, tl. C. van de hoon Mesch, S. Pryn, A. S. van de Boon Mesch , G- J. H. van der Heym, W. Pook, S. den Ouden, A. van JJyk, L. J. van Scholl, L. van Koetsvelden EL, van Cnmper , hunne opwagting by Zyne Doorl en Koninglyke Hoogheden in 's Hage gemaakt, om Hoogstdezelven over de gelukkige omwenteling vair zaaken te begroeten. He Kapte in li. C, van de hoon Mesch deedt uit aller naam daartoe twee aanfpraken. Den 6 Oétober is met eenparige tlemmett der Schutters op de Nomimuie gebragt, etl daar uit door Heeren Burgcmeesteien tot Kaptein van't'tweede ORANGE VAANDEL verkoren , de fclanhafte Heer Dr. A. S. van de Boon-Mesth. Gelyk de herftelde regeêriög het Gewapend Genootfehap alhier vernietigd, en te< gen deszelfs onriernomene byeenkomllen , by Publicatie van den 1 October, gewaakt hadt, zo ham zy daar en tegen deszelfs leden in haare befeherming en.verboodt den 8 Ocïober alle hoon en'verwytinge' aan die Leden by deze Publicatie: De Heeren van de Wet der Stad Delft geïnformeert wordende, dat. fommige'Periöonen, behoord hebbende tot het althans vernietigde Genootfehap van Wapenhandel, ofte hetzelve ten minfler toegedaan zynde geweest, door de zulke, welke uil een verkeerde drift en onbezonnen yver zig zoodanig* on- DeLFT. [ ,.  jioo NIEUWE NÈfiËRLANDSCHE Delft. Public, ter befchei'ming va Leden van 'tGt nootfchap. onbetamelykheden aanmatigen, en zelfs zig daar toe bevoegd reekenen , van tyd tot tyd op 's Heeren Straaten ofte andere Plaatfen met woorden o-einjurieert, en zelfs feitelyk worden aangerand, en daar door onder anderen ook de allesfints verderffelyke ^onrust hoe langs hoe meer word gevoed en gaande gehouden; b Zoo is't, dat welgemelde Heeren van de Wet, ten alleruiterfte verfoeyende zoodaanige handelwyze en daar tegens willende voorzien, hebben goedgevonden alle en eeniegelyk zeer ferieufelyk aantemaanen zig zorgvuldig te wagten van zoortgelyke feitelyke aanrandingen , met verdere interdictie, omme iemand, hy zy wie hy zy, ter zaake van zyne denkwyze, welke hy voorheen zoude mogen hebben omhelst , het zy met woorden ofte met daaden te attaqueeren, op poene van Hun Ed, Gr. Achtb. hooglte indignatie niet alleen, maar ook boven dien daar over naar exigentie van zaaken arbitrairlyk en zelfs aan den Lyve te zullen worden geftraft. Aldus gedaan en Gearrelteert den 8 Oftober 1787 , en Gepronuncieert ten zelve dage. In kennisfe van my Secretaris. H. VAN DER GOES. Sedert de maand December 1785 was by de Regeering dezer Stad eenig gefchil ontftaan omtrend het Schoutsamt dezer Stad, welk gefchil wel ter tafel van Hun Hoog Mog. gebragt, dog by Hoogstdezelven nog niet afgedaan was. Wanneer nu door den Heere Mr. Chrifliaan van Beereftein van de Staren ontllag van den post van Hoofdofficier verzogt en terftond toegeltaan was, fproot hier uit gelegenheid, dat de Staten den  JAARBOEKEN, Offn&r, 1787. 5101 den 9 October 17%7 op voordel van de Afgevaardigden dezer Stad , verklaarden :Dat „ ten aanzien van de verkiezing van een Schout der Stad Delft zal worden gehan„ deld op dezelfde wyze, als onder de Stad* „ houderlyke Regeering en fpeciaal federd „ den jaare 1748. tot den jaare 1782 heeft „ plaats gehad , en mitsdien de 40 Raa„ den der Stad Delft Geauthorileerd en )? Gequalificeerd tot het doen van een voor!,, flag van drie perfoonen, ten einde dezelve s, by Hun Ed Gr. Mog. geapprobeerd zyn- de, als dan door Hoogstdezelven te wor„ den geconverteerd in eene Nominatie,om. j, by zyne Hoogheid den Heer Prins Erfitad„ houder daaruit een Schout der Stad Delft „ te worden geéiigeerd voor den tyd van drie „ jaaren." De tyding, dat op den 8 Oftober het Haagfche gemeen te Voorburg geplunderd hadt , en daar in egter door Ruitery uit 's Hage gezonden, was gefluit, deedt hielden 9 October de voorzorg, neemen om Stads vesten en poorten met gefchut te voorzien. De 10 Oétober trok eenige Ruitery van hier naar Schiedam, om eenige opfchuddingen te fluiten, ontftaan uit het dragen van zwarte kokardens door de Branders knegts, welken daartoe door eenige Leden van het vernietigd Genootfehap waren aangezet. Dé rust daar herfteld zynde , keerde de Ruitery den 13 October herwaarts. Ddd ddd ddd dd Den Delft.  5io2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Delft. Den 19 October zyn door de Heeren Veertig Raaden dezer Stad, als Meede Raaden on derzelver verzoek ontilagen, de Heeren Mr. Franc van der Bnrcb Wz., RegeerendBurgemeeiter.en 'Wr.M.Gravezande, Oud-Schepen. De Burgery geraakte nu wederom langzaam in den voorigen Haat. De opengevallene Officiers plaatfen wierden vervuld. Nu en dan wierden nog eenige Schutters, die , uit hoofde van teekening by het vernietigdGenootichap, verdagt waren, uit de Schuttery gezet. Den 26 October vertrokken wederom eenige Ruiters naar Schiedam, ter ftuiting van nieuwe beweegingen, by het ontwapenen van 't Genootfehap aldaar oiitftaan. Den 30 October hadden de Leden van het Gezelfchap van Wapenoeffening (zie bl. 2292. en volgg.) een pragtig avondmaal op Stads- Doelen , op welken ook de Graaf van Bentjnck, Heer van Rhoon en Pendrecht, benevens den Overften van Pabst verfcheenen. De Kamers waren fraay verligt en mee zinnebeelden vercierd. 'sGravenhage. Het tydftip, 't welk wy in de voorgaande en ook in deze maand beleefd hebben, is een der aanmerkelyklte in onze Gefchiedenisfe. Het is daarom zo veel te meer en onze post en ons oogmerk , alle egte Hukken, tot de voorvallen dezer tyden betrekkelyk , by een te zamelen, aan onze tegenwoordige Mede-Burgers en MedeIngezeetenen mede te deelen, en ook aan on-  JAARBOEKEN, OOobtr, 1787. 5103 onze Nakomeüngfchap na te laaren. Hoe zeer wy in de voorledene maand, eene groote menigte van Staatsltukken hebben te berde gebragt, eenigen nochthans zyn ons onder den grooten overvloed ontfnapt; anderen ons te laat ter hand gekomen. Dus gaan wy voort, om voor eerst nog eenige Rukken van de voorige maand, daarna die van deze maand ,in hunne natuurlyke orde en verband voor te dragen. Den 19 September hebben Hunne Hoog Mog., op het voorgemelde door de Heeren Afgevaardigden van de Provinciën Gelderland, Utrecht en Friesland, goedgevonden en verdaan; Dat aan de Heeren Staaten „ van Holland en West - Friesland, by Mis- five, zal worden gereprefenteerd, dat Hun- ne Hèog Mog., niet zonder bevreemding „ hebben vernomen, hetempiesfement waar „ meede de Heeren van het Defenlie-We3, zen uit den Raad der Stad Amfterdam,van i, het Collegie ter Admiraliteit aldaar heb9> ben gerequireerd een van deszelfs Hul- ken, gemonteerd met 24 ftukken Gefchut; a, dat Hunne Hoog Mogende zich niet kun„ nen verbeelden, dat zulks ter Defenfie ?, van gemelde Stad, maar veel eer tot offen» „ fie van de andere zoude moeten ftrekken $ „ wasr voor te meerder apprehenfie hebben, iy nadien reeds gebleeken is , dat de Vaart op 3, de Provincie van Friesland, en op de Kus- ten van Gelderland en Utrecht, door ge?, wapende Vaartuigen, geinfefteerd en onDddddddoddd 2 „ vei- 's Gra* VENHA* CE.  5io4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Ga.A- VENHAGE. „ veilig gemaakt is geworden; met verzoek van zodaanige orders te Rellen en voorziening te doen, dat 's Lands Schepen en Magazynen niet tot andere eindens mogen „ worden gebruikt, als waartoe die zyn ge„ dcllineerd, en dat de Vaart op de gemel„ de Provinciën ongemolelleerd moge wor„ den gelaaten." Wyders is, daags daar aan ter Hooggemelde Vergadering, door de Heeren Afgevaardigden van de Provincie Utrecht, voorgedragen en aangedrongen, „ dat hunne Propofitie van den 13 July laatstleden, gedaan tot weeringe uit die Vergadering van de Heeren Taats van Amerongen, d'Averhoalt en Strik van Luifchooten . als door eene onwettige Vergadering der prcetenfe Staaten van Utrecht geaccrediteerd, ter Conclufie mogt worden gebragt;" waarop Hunne Hoog Mog., na voorgaande raadpleeging hebben goedgevonden en verliaan: „ Dat de Refolutie van den 14 Juny laatstleden, als allefints onwettig genomen, zoude worden ingetrokken, en „ dat gemelde drie Heeren niet meer in de Vergadering zullen worden geadmitteerd-" Wy hebben bl. 4603. flegts met een woord kunnen gewagen van eene Refolutie van de Algemeene Staaten nopens de buiten dienst geltelde Officieren. Die Refolutie van den 2.1 September 1787. behelst „ het gerefol5) veerde van 1 Juny laatstleden, nopens de provifioneele fufper.fie van alle de Officie„ ren, welken zich aan overtreeding van deu Eed  JAARBOEKEN, OStoher, 1787. 5105 L Eed aan de Generaliteit hebben fchuldig „ gemaakt, in alle de posten, welken zy be„ kleeden, en waar in zy, wegens de Gene„ raliteit, zynbeëedigd en commisfie ontvin„ gen , te confirmeeren , met byvoeging vanzodanige andere Officieren , welken zig ,, mogten hebben misgreepen, en aan hun ,, pligt gemanqueerd, en om dienvolgende, „ den Raad van Staate te verzoeken, om „ daar aan, 't zy door aanfchry vhg aan de „ commandeerende Officieren der Regimen„ ten of der Plaatzen, alwaar dezelven zich bevinden, of op zodaanige andere wyze, als meest gefchikt zal zyn, de nodige exe„ cutie te geeven: en zulks onverminderd zodanige Actie, als van wegen het Officie„ Fiscaal zal geoordeeld worden tegen hen „ te kunnen en te moeten worden g dn Hit 11„ eerd, met verder verzoek aan gemelden s, Raad van Staate, om, tot waarneeming van het Officie • Fiscaal, in dit eitraordi„ nairgeval, te authorifeerenen teemployee„ ren één van 's Lands Advokaareii, het zy „ van Hun Hoog Mog. het zy van welge„ melden Raad." „ Wordende voorts byopgemelde Refolutie „ Zyne Hoogheid, als Kapitein-Generaal der „ Unie, verzogt, om op zodaanige wyze,als „ Hoogstdenzelven meest gefchikt zal oordee„ len,aan die Officieren, welke getrouw zyn „ gebleeven aan hunnen Eed en verpligting „ aan de Generaliteit, als meede aan de Gou„ verneurs, Commandeurs en Majors van de „ relpective Guarnizoenen het genoegen en de JUdddddddddds ap- 's Gra- venhaSÊ.  5io6 NIEUWE NEDERLANDSCHE ss Gra- VENHAGE. approbatie van Hun Hoog Mog. wegens „ derzei ver gehouden conduites, te kennen te geeven." By de Staaten van Holland en West- Friesland is, nopens de vergeefsch gevraagde hulp van Frankryk tegen de aannaderende Legermacht van den Koning van Pruisfen, den zx September dit befluit genomen, hetwelk wy te voren niet dan by wyze van uittrekzel hebbende kunnen mededeelen, in dezen tyd nodig agten, thans geheel voor te Rellen. EXTRACT uit- de V.efolutien wn de fie,-< en STAATEN vnn HOLLAND*» WEST-FRIESLAND, in Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Vrydag den 21 September 1787.. C\p het geproponeerde van de Heeren Gedeputeer^ den der Stad Dordrecht in achting genomen zynde, dat, vermits in de tegenwoordige gelukkige ómftandigheden en gefteldheid der zaaken, thans geheel en al vervallen die oorzaaken en motiven, op welken gegrond was de Refolutie van Hun Ed. Groot Mog. van den 10 September, houdende den fterkflen aandrang by het Hof van Frankryk, om deeze Provincie tegen de aannaderende Pruisfifche Troepen met genoegzaame Militaire magt by te ftaan, is, uit aanmerking der alleruiterfte en dringend fte noodzaaklykheid en de eguards aan dat Hof verfchuldigd, goedgevonden en verftaan, dat nog op heden de Heeren Ambasfadeurs van dezen Staat in Frankryk, by'toezending van Extract dezer Refolutie, per expres-  JAARBOEKEN, OSobar, 1787. T107 presfe zullen worden verzogt aan Zyne Majefteit' den Koning van Frankryk kennis te geeven, dat de 1 gefchiiïcn tusfehen deeze Provincie en den Heer Erf- c ïtadhouder gelukkig by gelegd zyn, en dezelve in alJe zyne waardigheden is herfteld ; dat insgelyks de i ' bewuste voldoening, wegens het oponthoud van Haa-■ re Koninglyke Hoogheid, met het Hof van Pruisfen meede ftaat gefchikt te worden; dat dus, alhier geen vyanden meerder zynde, de Refolutie van den 10 September is vervallen en buiten erre£t gefteld. Dat Hun Ed. Groot Mog. zich verpligt geacht hebben hier van ten fpoedigften aan Zyne Allerchristelykfte Majefteit kennis te geeven, niet twyffelende of Hoogstdenzelven zal in deeze gelukkige herftelling der rust alhier wel dat deel nemen, liet welk fteeds getoond-heeft zich aan te trekken, nopens de demping der tweedragt en bevordering der welvaart alhier, waar toe de groote geneigdheid van Zyne Majefteit fteeds aan Hunne Ed. Groot Mog. ten hoogften aangenaam zal zyn. En zal voorts van deeze Refolutie aan den Chargé d'Affaires van het Hof van Frankryk , by Exn-acl dezer Refolutie, kennis gegeeven worden; als meede by Expresfe aan Burgemeesteren der Steden Amfterdam en Purmerende, met Communicatie, dat de Vergadering reeds tot zestien prcfente Leden geaugmenteerd zynde, Hun Ed. Groot Mog. gemelde Regeeringen nogmaals verzoeken, hunne Gedeputeerden ten fpoedigften herwaarts "te zenden. De Ridder ddlmeyda, Minister Plenipotentiaris van de Koninginne van Portugal, terug geroepenen benoemd zynde tot Minifter Plenipotentiaris van Haare Portugeefche Majefteit aan het Hof van Rome, .heeft daar van aan Hunne Hoog Mogende kennis gegeeven: waar op Hoogstdenzelven belloten hebben, dat aan gemelden Minister Ddddddddddd 4 zal 3 Gra- 'enhaïe. IcJJwt un Holt. vegem frarfche tulp.  5to8 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. zat worden ter hand gefield het gewoon gefchenk, beftaande in een gouden Ketting en Medaille ter waarde van 1300 Gulden, en aan zyne Secretaris een van 300 Gulden. De Hollandfche Guarde te Voet, trekt bereids wederom op en af met de voorheen in gebruik geweest zynde Vaandels, waar in of het Wapen of de I\ aamletters enz. van Zyne Doorluchtige Hoogheid Haan: de Officieren draagen de Ringkragen met dat Wapen voorzien, en de Staaten-Bodens van Holland hebben het ook reeds weder boven aan hunne Busfen. Nadat wederom de Regeerende Burgemeester Schagen en de Penfionaris Merens als Afgevaardigden der S:ad Ho r/i, ter Vergaderinge der Staaten van Holland en West-Friesland waren verfcheenen, is op derzelver verflag, voorflel en aandrang, omtrend de Stad ' Hoorn en het geheel Noorderkwartier, by de Staaten van Holland den 22 September 1787 aldus befloten. EXTRACT uit de Refo/utien van de Heeren STAATEN van HOLLAND de Communicatie door de Heeren Gedeputeerv den der Stad Hoorn, wegens den toeftand van .zaaken binnen dezelve Stad gedaan; Is  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5^9 Is goedgevonden en verftaan , de Refolutie van den 17 Maart laatstleden by deeze te annulleeren,v en de Heeren Gecommitteerde Raden , te Hoornc' reüdeercnde, te gelasten, zich van alle politiek ge- , zag en directie binnen de Stad Hoorn te onthouden, • e'n°het zelve geheel over te laaten aan de wettige Re^eering, en" het geeven van orders aan de Militie, binnen die Stad Guarnizoen houdende, aan, Heeren Burgemeesteren, en wyders aan den Commandant van de Militie, binnen Hoorn in Guarnizoen leggende, aan te fchryven, geene orders van' Heeren Gecommitteerde Raaden binnen de Stad Hoorn te obferveeren , maar zich alleen te bornecren aan de orders, welke aan hun door Heeren Burgemeesteren als Gouverneurs van de Stad worden gegeeven; dat zy wyders, op den ontfangst dezes, jlico het Exercitie - Genootfehap zullen ontwapenen en zich van alle gemeenfehap met het zelve onthouden ; en laatftelyk, Heeren Burgemeesteren aan tt fchryven zodaanige orders te Reilen, als dezelve toi confervatie van de rust binnen gemelde Stad zuller dienftig oordeelen ; en fpeciaal , om de 2 Rukker Kanon voor het Collegie van Gecommitteerde Raa den, doorgemelde Gecommitteerde'Raaden alcloa; willekeurig geplaatst, terftond te doen amoveeren wordende de Commandant van de Militie binnei gemelde Stad ten fterklr.cn geïnjungeerd, alleadfi ftentie aan Heeren Burgemeesteren te verleenen , ei derzelver orders promptelyk te executeeren, zon der eenige orders van Heeren Gecommitteerde Raa den binnen gemelde Stad te obferveeren. Laatftc lyk nog den Heer Hoofd - Officier te gelasten, d Publicatie van Hun Edele Groot Mog. van den 1 dezer te "doen publiceeren; zullende Extract deze per expresfe worden gezonden aan Heeren Hooft Oificier en Burgemeesteren der Stad Hoorn ■ als met de aan Heeren Gecommitteerden Raaden in'Wes Friesland en het Noorder-Öuartier, mitsgaders c Commandant of commandeerende Officieren , c Ddddddddddd 5 03 LrRAENHAE. lefoltl: ie otn* rend 'doornen t Noor- hrhvai- itr. . t l 7 s e  51 io NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Re/o/utien om* tiend Hoorn en 'l Noorde' kwartier. 1 d in Cfficiercn van de Militie zich binnen Hoorn bevindende , om zich refpeclivelyk , yder zo veel hun aangaat, itaptelyk daar na te reguleeren, en van al-' les, wat dezelve zoude kunnen contrariëren te onthouden en dat zodaanige Officieren als moeten m het min-Ie haïfiteeren, aan de orders van Hun Edele Groot Mog. te obedieeren, ilico zullen wor-' den gehouden voor gecasfeerd, en derzelver betaalmgen ophouden; zynde wyders nog gerefolvcerd, alle Refolutien, waar by de Remotie van wettig Regenten voor Domeftickzyn verklaard, te annulleeren, buiten effect te ftellen, en te verklaarcn, dat geene andere als de wettige Regenten der Steden zullen worden erkend, nog in de Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. geadmitteerd; wordende de door geweld ïngedrongene nieuwe Raaden by deeze rerklaard van die Posten vervallen te zyn en ten [terkfien gelast , zich in het minfte mét geene di*®£ van Staats- of Sfcdszaaken te meleeren: van welke Refolutie ook Extracl zal worden Weven lan Burgemeesteren en Regeerders der Stad Melemblik tot hun narigt. Accordeert met de voorfclireeve Refolutien. Het zal niet ongevoegelyk zyn, ook mele te deelen dit navolgend EXTRACT uit het Register der ReJotunen van Hun Hoog Vo? de Heeren STATEN GENERAAL UNMlfNiGDE mDm' Maandag den 24 September 1787. )e Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Gelderland hebben ter Vergaderinge voorgewen, en m bedenking gegeeven, nadien zy geformeerd zyn, dat Zyne Hoogheid den Heer en re-  JAARBOEKEN, Oftober, 1737. jiii regeerende Hertog Van Brunswyk met de Pruisfi-' fche Troepen , geavanceerd is tot Alphen, alwaar < zyn Hoofdkwartier heeft genomen , of Hun Hoog 1 Mog. niet zouden kunnen goedvinden, een Commissie van twee Heeren Gedeputeerden uit het midden van deeze Vergadering te decerneeren om een compliment aan Zyne Hoogheid af te leggen, en aan Hoogstdenzelven te betuigen Hun Hoog Mog. gevoeligheid over de diffcrcnce , die wel heeft gelieven te betoonen , met geen Troepen te zenden naar de kant van de Refidentieplaats van Hun Hoog Mog. , in hoope dat wanneer deszelfs bezigheden het zullen toelaaten, zy.het genoegen zullen hebben, Zyne Hoogheid alhier in den Haag te mogen zien. Tot welke Commisfie verzogt en gecommitteert zynde, de Heeren Van Spaan van hntaeflein, en Van lVa\fenaar Spanbroek, Gedeputeerden van de Provintien van Gelderland, Holland en WestFriesland. Zonder Refumptie. De Prins Erfftadhouder den 25 September voor het eerst na deszelfs lange afweezigheid in de verwarring van tyden, ter Vergaderinge der Algemeene Staaten verfchynende. heeft de Heer TjaJJens, voorzittende, ui naam van dehooge Vergadering, Zyne Hoog heid met eene gepaste aanfpraak begroet ei verwelkomd, „ betuigende dat het Hun Hooj Mog. zeer aangenaam was, Zyn Kooghei» wederom in deeze Vergadering te zien ver fchynen, vertrouwende dat Zyn Hoogheh zyne devoiren by die van Hun Hoog Mog wel zal willen voegen, om uit de verwarring die thans in het Generaliteits- Wezen heerser, te, de ordre te doen voorkomen, de verval len s Gra- je. | r ( l 5>  's Gra venha ce. 1 1 I C J > 5112 NIEUWE NEDERLANDSCHE ■ kne zaaken van het Bondgenootfchap te herftellen , de harmonie en eenigheid te vernieuwen, en de band der Unie naauwer toe te trekken, met toewenfcbing van de dierbaarRe Zegeningen over den Perfoon van Zyne Hoogheid, van Haare Koningiyke Hoogheid en de jonge Princes en Princen." Waar on Zyn Hoogheid in zeer vriendelyke termeh Hun Hoog Mog. bedankt heeft voor de blvken van derzelver affeftie en genegenheid met verzekering, „ dat al wat in zyn vermogen is, zoude toebrengen om de zaaken bui'en verwarring te houden, het gebrekkelyke te herfteilen, de rust en eenigheid tusfchen de Bondgenooten te doen herleeven , en de waare belangen van het Vaderland te bevorderen: Zig en Zyn Huis in de verdere benel0erende»an ^ H°°S Mog' recom™n„De Heeren Gedeputeerden van de refpective Provinciën, hebben by hunne advifen eenpaang den leer Prasfideerende bedankt voor zyn aanfpraak- uit naam van Hoojwem Vergadering gedaan, gelyk mede Zyn Hoogheid voor de nieuwe betuigingen door hem fedaan, van Zyn onveranderlyk aankleeven tan de waare belangens, het welzyn en den 'ooripoed van het Vaderland, waar aan Zv looit hebben getwyffeld, maar waar van af. yti ten vullen overtuigd zyn geweest " Ook heeft de Heer Tfasfem daddyk weer ingevoerd, om als voorzittend Lid van ötl Hoog Mog. eenmaal 's weeks voor de 'ergadenng,en telkens na dezelve, gehoor by Zyne  JAARBOEKEN, Oaober, 1787. Zyne Hoogheid te vraagen: zodat dit nu ook op den ouden voet is gebragt. Wanneer Zyn Hoogheid dien zelfden 25 September ook wederom ter Vergadennge van den Raad van Staate verfcheen, wierdt de Vorst door den Hoogleeraar Petrus Lamfer, voorzittend Lid in gemelde Vergadering wegens de Provincie Friesland, aldus begroet: DOORLUGTIGSTE VORST EN HEER! De Republyk der Zeven Vereenigde Gewesten in Nederland is, van haaren oorfprong tot heden. nimmer in zulk eenen kommerlyken, nimmer in zuik eèn-n vernederden, nimmer m zulk.eenen beklaagelvken ftaat geweest, als zy zig bevondt op het Sgenbïk, l wy dè eere hadden Uwe Doorlugtr w Hoooheid wederom binnen deeze muuren , ot tn allehcugelvkften 2often dag van deeze maanc September, ingehaald te zien door de verblyde in woomers, en getrouwe Burgerye van deze Rcfiden tTe plaats! Een dag, die byons, en alle rechtge aarte Vaderlanders , altoos in zegemnge blyvet ZaDeeze Luisterryke Raad , die thans weder he genoegen heeft U\ve Doorl. Hoogheid aan zyi hoofd te zien , kwytte zig , ter dier gelegenheid dlZ zynen Voorzittende* Medelid den Heère pej ters van zyne plicht en verwelkoomde Uw Doorl. Hoogheid en corps, met een oprecht hart op het allerplechtigfte! . PDan Doorlugtige Prins! deeze plichtspleginge bc ftond alleen in de betuiging van onze algemeen vreuede, en waare blydfchap, die weinige heffel kingt hadden op het wezenlyker, en inwendig g< noemen , welke de Raad thans gevoelt van Uw Hoogheid- in deeze luisterryke Vergadennge geit s Gra- ?enha3e. ! i 6 1 » e k :e  's Cra- VENHACE. Aanfpr. van Prof, T. Camper, aan Zyne jboorl. Hoog' heid. \ i ! •1 t i 1 t t I i k h C ft d< fc di Si w ni ui St 5114 NIEUWE NEDERLANDSCHE te mogen wenfchen : En Uwe Doorlugtige Hoo»: had, onder de wonderbaare beftieringe van het aanbiddelyk Opperwezen, den God van Uw Doorlugtig Huis, die teffens de God van Nederland is, wederom ingeroepen te zien in het midden van eene verdwaalde Natie, de welke, voor een groot gedeelte , misleid was door de vergiftigde Staatkunde van eenige weinige Staat - Minifters ;en omgekogt door het fnood vernuft van één der °evaarlykfte Nabuuren : in het byzonder door len aantal van Geestelyke Huichelaaren, waai- onder de Roomschgezmde Priesters den Godloosten Rol peelden, gedwongen wierdt, om Uwe Doorlu°tige rïoogheid, en de Braave Regenten van dit vóórhelen zoo gezegend en bloejend Nederland, niet aleen op de verfoeilykfte wyze te verguizen; maar, t geene nog duizende maaien erger is, de "antfche ïepublyk, voor meer dan eene halve Eeuwe in [en grond te bederven, en zoo wel met betrekkin;e tot haaren welvaart en handel, als buitenlandsch ertrouwen , in erger omftandigheden te ftorten lan ooit een buiteniandfche Oorlog, hoe verwoesmd ook, dezelve gebragt zou hebben] Een Oorlog ut , buiten tegenfpraak, 's Lands Schatkist uit, en erlegt de Commercie, dog flegts voor eenen tyd» )aar deeze, de Burger Oorlog naamelyk, defcbrik^ ïlykfte van alle onheilen! 's Lands Schatkisten en mre Bronnen verdelgt, en doet verdroogen • de remoederen der Burgeren, zelfs van Bloedverwann en anderszints Vreedige Huisgezinnen ver:elt, en door Onverzettelyken haat van een heurt; den nyver der Ingezetenen van hunne beyven aftrekt, en dus alle de Zenuwen van den aat teffens vernielt! De verdrukking en geweldaadige behandeling, ^ke eenige weinige der voornaamfte Staats - MiIters van Holland onbefchaamd, en onbelemmerd «effenden, baarden niet alleen by de weldenkende iats-Leden dier Provintie fchrik en vrees, maar dreig-  JAARBOEKEN, OElokr, 1787. 5115- dreigden overal wrcede vervolging en verwoesting! • Die verfoejelyke bedreigingen hadden ook, onge-, lukkiglyk invloed op den Raad van Staate ! de, heilzaamfte voorflagen, door deszelfs Leden gedaan, .wierden dikwerf afgekeurd, en te leur gefield door fchrikverwekkende Sluitredenen , gepaard met bedreigingen van nog erger gevolgen, alleenlyk voor.gefteld om den Raad te doen wankelen; en Helaas! jhoe dikwerf zyn de Leden van deezen Raad daardoor niet afgetrokken geworden van derzelver heilzaamfte oogmerken ? Men vleidde de Vergaderinge ■met fchynfchoone Palifarive, en Concliatoire middelen , die in de daad niet uittevoeren waren, en alleenlyk aanleidinge gaven tot grooter verwoestinge, in plaats van, met eene bedaarde ftandvastigbeid, het kwaad zelve tegen te gaan en met den wortel uit te roejen; Uwe Door!. Hoogheid vindt, zedert haare afwezenheid, welke, tot Ons ongeluk, en fmert, twee volle Jaarcn geduurt heeft, niet flcgtsde Finantien van de Generaliteit in de grootfte verwarringen, maar het geheele Militaire wezen verwilderd , verguisd door dc fnoode Listen dier helfche Vyanden van Uw Doorl. Hoogheid, en, van ons Vaderland! door duizenderleye haatelyke Konftenaryen in den grond bedorven. De Tucht, zoo onontbeerlykin denKrygsdienst, is geheel verwaarloosd ; de Eerzucht , de eenige prikkel tot roemrugtige daaden voor een Krygsheid, is door de laage treeken van die Laffe Verraaders des Vaderlands vertrapt: de Zucht en Yver om het Vaderland, en den Wettigen Souverain volgens Eed en Plicht te dienen, is door de fnoode Sufpenfien, Licentiatien, Casfatien, en , 't geene nog nypcnder en verderfelyker was , door de weigering en affchaffing van betaalinge, geweldig onderdrukt, en nog verder uitgeroeid door het voorieggen van Listige Quitantien, en de onvermydelyke verplichting om dezelve, hoe ftrydig ook met den Jied aan de s Gra- 'enha- ;e. Aanfpr, » Pi of. P. Camper , aan Zyne \)nurl. Hoog- 'wiel, %  jiiö NIEUWE NEDERLANDS CHE 's Gra- VENHAGE. Jlanfpr. va * Prof P-. Camper , Zyne Door/, hoogheid» i I < ( I ( -te r c z O V d n g. ei tc er de Generaliteit gedaan, te doen ondertekenen! Ter-* wyl men zig niet ontzag, noch fchaamde wufte, laage, en onwaardige Zielen , tot onverdiende trappen m den Krygsdienst te lokken, te verheffen,en door die zelve bezoldingen te mesten, welke aan andere Mannen, Mannen van geweeten, van Eer en Vroomheid, door de geheele Vereenigde Repu* bliek, op de heiligfle wyze, waren toegezegd, en op wettig verkregene Commisfien van den Raad van Staate, rechtveerdig toekwamen ! De zuchten van de braaffte Officieren hadden geenen invloed □p het verwoed en onbarmhartig Hoïlandsch Defenfie - Wezen! De traanen hunner waardige Echtgeïooten, en het gekerm hunner lieve kinderen, door longer en gebrek veroorzaakt, wierden lagchend /eracht van die onmenfchelyke Vloekgenooten J Ik >eroepe my op het getuigen van de Leden van de:en voortreffelyken Raad, hoe dikwerf en hoelang lezelve ontroerd en aangedaan zyn geweest over leeze rampzalige klagten ? en hoe diep zy in het lart getroffen geweest zyn, over hunne onmacht, im ze met de daad weg te neemen of te veragten. Ik zegge, ia ik herhaale het met de innigfle ontbering, Doorl. Vorst! die ongelukkige Officieren4 ie braave en eerlyke helden zuchten nog onder deslfde verdrukkingen, en fchreeuwen nog om brood m hunne Vrouwen, hunne Kinderen, en zig zelsn by het leven te houden J Die beklaagenswaarige mannen zyn helaas! als nog niet gehoord, veel lin geholpen, en uit hunne benauwdheid gered! De heiliglte verbonden, die de Republiek aange?an heeft met de getrouwfle nabuurige Vorften, i met de Zwitferfche Cantons, over derzelver Le:rbenden , wierden verbrooken door die zelfde andverraders, en door nog meerdere bedreigingen 't onuitwislyke fchande van onze geheele Natie, a;erlyk gefchonden! Het doemwaardig oogmerk van die eerlooze S taatsmi-  JAARBOEKEN, Odober, 1787. jii7 ministers was alleenlyk ingerigt, om de geheele Armée van den Staat door wanhoop woedend te maaken en te vernietigen , zonder zig te ftooren, aan de rampen en onheilen , welke de goede Burgers over het hoofd hongen , wanneer zulk eene gewapende menigte , door honger geperst en aan het muiten geraakt, op hun aanviel! De Staats Refolutien, door de getrouw geblevene Provintien naai- de Frontieren wyd en zyd gezonden , en de gegronde klachten der ömmelandfche Staaten, wyzen uit, hoe verraderlyk men allerleye fchuim van vreemdelingen , bedekt , verkleed, vermomd, en dievelings, door macht van geld aangeritst , van alle kanten inriep om de dwingelandyen ? byna ten fop gefteegen , voor de nabuurige Provintien nog doodelyker te maaken. De verwoestingen, aangericht door het fchendvolk van den Verraaderlyken Salms in Vriesland , tcgens de geheiligfte wetten , zonder patent van den Capitein Generaal , en der Unie , zonder attaché in die ProVintie gezonden , zyn zoo veele bewyzen van de geweldaadige overheerfching van Holland over haare Bondgenooten! Ik zwyge van de verraaderlyke , lafhartige eri fchandelyke wyze, om de Deugdzaamfte, en Schranderfte Vrouwe onzer Eeuwe, Uwer Doorl. Hoogheids Gemalinne , Haare Koning!. Hoogh.-, fchoon met de heilzaanüte oogmerken bezield, de intrede in Holland , naar Hare eigene Bezittingen , niet alleen te betwisten ; maar die Roemenswaardige Prinfesfe geweldaadig gevangen te houden, en mdt fculk eene'v^rachtinge te behandelen , waar van de herrinneringe my doet beeven, én billyk vreezen, dat die fchandvlek voor de Hollandfche Natie by de volgende Eeuwen nimmer uitgewist zal worden ! Met zidderen herdenke ik, Doorl. Prins! hoe deeze Refidentie voor de vreemde Gezanten der Nabuurige Mogenheden, en voor de Hooge StaatsEee eee eee ee ver* s GrA" /enha-" 3e. /lanfpr. van Prof» P. Camper aan Zyne Doorli Hoog* heul.  5n8 NIEUWE NEDERLANDS CUE 'sGra- venhage. Aanfpr. van Pref. P, Camper aan Zyne Doorl. Hoog' heid. vergaderingen , altoos te voren voor veilig gehouden, geduurig gedreigd wierdt door een hoop omzwervend , gewapend Volk, ongedisciplineerd, voorzien van grof gefchut, omgekogt door die zelfde Landverraaders , welke niet flegts deeze Stad, en deeze Refidentie, maar deezen Raad deed beeven! Te meer, om dat een naauwkeurig onderzoek naar deszelfs gezag over de Militie van den Vereenigden Staat, hier guarnifoen houdende, klaarblykelyk deedt zien , dat Hunne Hoog Mogende , even weinig als den Raad van State, eenig zeggen, of eenig bewind hadden over de hier in Guarnifoen liggende Troupes , zonder de uitdrukkelyke toeftemming van Gecommitteerde Raaden van Holland , die , zoo wel als de overige Staats - Leden bukken mossten onder het juk dier Staats-Ministers , en onder een Defenfie-Wezen , waar over de Staten van Holland zelve geene macht langer fcheenen te hebben. Het zoogenaamd Territoriaal Recht deedt in dit onvoorziene tydftip den Raad van State zeiven verfteeken zyn van het bewind over het Generaliteits Tuighuis , en over derzelver Kruid Magazynen : de dwingelandye ging zoo verre , dat men zelfs het benoodigde niet van Delft dorst te laaten haaien, uit vrees voor weigering door de zoogenaamde gelegalizeerde Vry - Corpfen van Holland! Deeze omftandigheid alleen doet genoegzaam zien, hoe noodzakelyk het voor deeze Refidentie der Algemeene Staten, en derzelver onderhoorige Collegien is, dat het Gebied over de Troupes van den Staat, hier Guarnifoen houdende , aan uwe Hoogheid aanbevolen blyve ! En hoe gevaarlyk tefrens voor de Vereenigde Provintien, dat derzelver Veld-tuig-huis, en Kruidhuizen in eene Provintie gevonden worden, die by zulke voorvallen het nut, en het gebruik 'er van.  JAARBOEKEN, Ottoèer, 1787. 5119 van, aan de mededeelhebbende Eigenaars betwisten', kan! \ Zeer lang ben ik, met verfcheiderie Leden van c Staat, bevreesd geweest, dat die woeste hoop, nu binnen in den Haag van gefchut voozien, zig «er- lang meester zou maaken van de Generaliteits Cas- < fe, voor.welker behoud ik geenen uitweg zag ; of 1 fchoonikinhet geheim op middelen bedagt geweest j ben , om haar op eerte veiliger plaats te brengen,, en daar door zoo mogelyk te behouden ! ' Men vraage niet j of het geene ik hier oma-ent i zegge, waar zy? Men herinnere zig de veelvuldigeh reprasfentatien, die dikwyls deswegens by de Staaten van Holland, met zeer veel nadruk gedaan zyn, om alle de onheilen voor te komen. In plaats van onze wettige vreeze op te ruimen, ontnam men de getrouwe Schutters van deeze Refidentie hunne fcherpe Patroonen , men vergrootte dus het gezag van die woefte bende : men veroorloofde dezelve niet alleen een hoofdwacht, en militaire eerbewyzen, in deeze Refidentie - Stad, fchoon van Staaten Guarnizoen voorzien; maar men ftond haar gefchut toe, men ontzag zig niet de Militie , door de geheiligfte Eeden aan de Generaliteit verbonden , dagelyks en openlyk tot bcfpotting toe te gebruiken, om dien eerloozén hoop te dekken,> met 'krygsmuziek in te haaien , te befchérmen, en op deeze wyze nog ftouter, vermeteler , en nog gevreesder te maaken , terwyl het Guarnifoen nog daarenboven aanzegging kreeg van Gecommitteerde Raaden, om geene Ordres hoe genaamd , nog vail Hun Hoog Mog. nog van den Raad van Staate te gehoorzamen, zonder hunne voorkennisfe, 't welk ontegenzeggelyk infloot, zonder hunne toeftemminge. Zodaanig was Doorl. Vorst! door het ongelyk Uwe Doorl. Hoogheid tegens de heilige Eeden der Natie aangedaan, de droevige en ongelukkige (laat van deeze Provintie, en zo gevaarlyk was de Refidentie voor de veiligheid der vreemde Ministers, en Eeeeeeeeeee 2 voor ; GrA- enha- iaa/hr. au Prof. >. Oatrfi ier aart Cyne )oorf, loog* eid.  5i zo NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gsa- VENHAGE. Aanfpr% vanP of P. Cam per aan Zyne Doorl. Hooghtia» Ik voor de afgezondenen der Bondgenooten , ]a zelfs voor de Casfc der Generaliteit, en haare onfchatbaare Magazynen van Oorlog. Dan heden danken wy den Goedertieren God, Nederlands Befchermer, dat hy de Staaten van Holland , de Regenten van byna alle de Steden en der■ zeiver Burgeren verlicht heeft,en het lofielyk voorbeeld van de Edele Ridderfchap , en vaneenige weinige Steden dier Provintie heeft doen volgen! die van Holland niet alleen, maar die van de Stad Utrecht, zyn nu, eenpaarig van hunne groove en gevaarlyke dwaalingen terug gekeert, en hebben Uwe Doorl. Hoogheid weder herfteid in de Voorrechten en Preëminentien, welke fchoon op U Doorl. Hoogheid erfelyk en wettig gekoomen, in den Jaare 1766 nogthans allerplegtigst bekragtigd waren. Mogt het God behagen, dat de inwooners van Amflerdam terug kwamen, en door zig by hunne Ejndgenooten, de Ridderfchap en overige' Steden van Holland te voegen , den gevaarlyken flag afkeerden, die haare luifterryke Stad dreigt, en voor ons allen en voor gansch Europa van zo groot belang is! Wy waaren als dan volkoomen gelukkig, en in het harte verblyd, wy zouden op die heug chelyke tyding zyne goedertierenheid met oprechte Dankoffers loven. Wanneer, ik onderwylen alle deeze akelige on>. ftandigheden, deeze emdelooze verwarringen, en byna onherftelbaare gebreken in het Staacsbeltier, in het Finantie, en in het Militaire wezen befchouwe, naar waarde inzie, en overpeinze, ftaa ik in twyffel, Doorluchtigfte Vorst! of ik wel recht hebbe om Uwe Doorl. Hoogheid geluk te wenfehen met haare temgkoomfte in deeze Provintie, in deeze Refidentie , en in den Raad zeiven ? Het hart zinkt my weg, als ik de moeilykheden, zo niet de onmogelykheden gadefla, die zig van alle kanten opdoen, om die zo noodzaakclyke herileliing te bewerken.  JAARBOEKEN, Qttoltr, 1787. jisr Ik moet dan, niet Uwe Doorl. Hoogheid, maar* dezen, zo deerlyk geteifterden Raad , geluk wen-, fchën met de tegenwoordigheid van Uwe Doorl., Hoogheid : zonder uwe komlte dierbaare Prins! zonder Uwen invloed is het onmogelyk de Unie der Zeven Gewesten0, fchoon nog niet ten eenemaale gebrooken, maar deerlyk verzwakt, behooriyk te herftellen; geen gezag dan het Uwe, door het geheele Bondgenootfchap aan Uwe Doorluchtigheid verleend, kan het zelve weder tot eendragt brengen, en zo naauw verbinden, dat de Zeven Gewesten eendragtig het zelfde doel, dat van het behoud des Vaderlands bewerken en bereiken. Om wel te flaagen Doorl. Vorst! zal het nodig zyn uit het Staatsbeffier te verbannen die gevaarlyke Perfoonsn, dewelke alle deeze onheilen , en al dit verderf berokkend hebben : verdenk my niet edelmoedige Vorst! als of ik wraakzucht beoogde ? zulk eene" laagheid was niet alleen onbetamelyk, maar mag , en kan niet vallen in uw zagtmoedig en deugdzaam karakter: dan, even gelyk een Akker, hoe wel ook bebouwd en toegefteld, geene goede vruchten kan geeven, zo lang het verderfe•lyk onkruid dezelve overmeefterd, zo kan ook dit Gemeenebest niet bloeien , zo lang dat verfoeilyk onkruid het zelve onder de hand blyft bederven. Op honderderleye wyzen immers zuilen die fnoode Landverraders, die teifens de gezwoorene Vyanden van Uw Doorl. Huis zyn, zig vermommen om uwer Doorl. Hoogheids gevoelig hart op nieuws te ftreelen, in te nemen en te- overmeeiteren: dan dit alleen gebiedt my myne plicht, en de liefde tot myn Vaderland, Uwe Doorl. Hoogheid te moeten verzekeren, dat, zo lange uw: Doorl. Hoogheid dit manmoedig befluit niet neemt, en niet daadelyk ten uitvoer brengt, het Staatsgebouw nog lang zal blyven waggelen , en Uwe Doorl. Hoogheid zal zig nooit verwerven de achting, en het wezenlyk vertrouwen der weldenkende Ingezeetenen van deeze Eeeeeeeeeee 3 Re- s Gra- fENHA- ;e. >'\anppr. mn Prof. 3. Camper aan Doorl. Hoog* uid.  5i=2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra venha ge. Aatifpr van Pro P. Gaii per aai t Zyne Doorl. Hoogheid. ■ Republiek; zeer fpoedig zullen wy, onder het valse* ■ gevlei van die onwaardige, het vuur van tweedragt en der Burgerkryg, nu flegts oppervlakkig, en voor een tyd uitgedoofd, weder zien uitbarften, en tot . de geheele verdelging der Republiek toe , zien woef'den 5 dan, ik keere terug van deeze uitwyding. i- De post, die ik thans de eere hebbe te bekleeden, gebiedt my, om uit naam van deeze luifterryke Vergaderinge Uwe Doorluchtige Hoogheid eerbiedig te verzoeken, met onvermoeiden yver meede te willen werken, aan den moeilyken taak, ter herftellinge van het zo deerlvk vervallene Finantie, en Militaire wezen, en van "al wat verder tot behoud van deeze Republiek behoorende, aan de zorge van Uwe Doorl. Hoogheid en den Raad van Staate is aanbsvoolen , de Raad verwagt deeze zo noodige herftellinge alleen van den wettigen invloed , welke Uwe Doorl. Hoogheid over de Zeven Vereenigde Gewesten toekomt, en welke tot behoud derzelven , als volftrekt noodzakelyk, vereischt wordt. Onder Uw Schild en befcherming, Doorl. Vorst! zal de Raad rustig en onvermoeid voortgaan om het vervallene, zo veel mogelyk, te herftellen; door Uwe Doorl. Hoogheids byftand kan de Raad zig vleyen, gelukkig te zullen flaagen, en aanz ynen plicht, zo wel als aan de verwachting der algemzem Staaten, en der goede Ingezeetenen der Zeven Vrye Gewesten te zullen voldoen. Wy bidden en fmeeken onderwylen den grooten GOD, zonder wiens alvermogenden byftand niets goeds gefchieden kan, dat het hem genadig behaage, Ons verdrukt, vernederd , en byna verdelgd Vaderland wederom op te beuren, en te zegenen, dat het hem behaage Uwe Doorl. Hoogh. en de Leeden van deezen Raad door zynen Geest kragtdadig te verlichten, en onze raadfiagen zodaanig te regelen, dat wy den vorigen luister van deezen Raad in dit Gemeenebest weder zien verfchynen, en  JAARBOEKEN, Otiober 1787. 5123 en Uwe Doorl. Hoogh. lange zien leven tot heil en roem van deeze Gewesten! Wy hebben in ons voorgaande ftukje voor September bl. 4611 en volg. den terug komst van de Prinfesfe van Oranje verhaald. 'Den 25 September heeft de Griffier Fagel, ter vergaderinge van de Algemeene Staten berigt, „ dat hy zich ingevolgen van Hun „ Hoog Mog. Refolutie van voorleden Vry„ dag, aanltonds by Haare Koninglyke Hoog„ heid hadt vervoegt, om aan Hoogstde„ zelve kennis te geeven van de Commis„ fie, by Hun Hoog Mog. gedecerneert, ter j, verwelkomst van Hoogstdezelve, en om te verneeroen, of en wanneer het Haare „ Koninglyke Hoogheid behagen zoude , de „' voorfzi Commisfie af te wagten. Datilaa„' reKoningl Hoogh. hem getoond hadt, zeer gevoelig te zyn aan deeze verpligtende at„ tentie van Hun Hoog Mog. en bereid te zyn, „ de voorfz. Commisfie aanflonds af te wag" ten : En heeft den Heer Van il elderenver11 volgens gerapporteert, dat hy en verdere Hun Hoog Mog. Heeren Gedeputeerden tot " deeze Commisfie benoemd, zich daar op immediatelyk begeeven hadden nanet Appartement van Mevrouwe de Princesfe, cn aan de trappen gekomen 'zynde gerecipieert waren geworden door de twee jonge Printen die haar geleid hadden tot in hec l, Appartement van Haare Vrouwe Moeder, „ alwaar nedergezeten zynde, de Heer Van „ Weideren, een welgepast compliment aan Eeeeeeeeeee 4 ,> Haa* s Gra- iTENHA3e,  s Gra- venhage. 5124 NIEUWE NEDERLANDSCHE s, Haare Koninglyke Hoogheid heeft ge„ maakt, om te betuigen de opregte vreugde, „ 'waar meede Hun Hoog Mog. zyn aangedaan geweest, Zyn Hoogheid hier te „ zien, herfteld in alle deszells Waardighe„ den, Voorregten en Prerogativen, en nu „ ook Haare Koninglyke Hoogheid in wel„ lland alhier geretourneert te zien. „ Dat Hun Hoog Mog. zeer wel weeten „ alle de Obligatien, die'zy aan Haare Ko„ ninglyke Hoogheid hebben , en zig ook „ vleijen, dat Haare Koninglyke Hoogheid „ overtuigd is van 't aandeel,dat Hun Hoog „ Mog. in deszelfs fituatie hebben geno„ men ; dan dat zulks niet verder zoude „ aanroeren , wetende dat het zelve aan 3, Hare Koninglyke Hoogheid niet aange- naam zoude zyn, en dus zich alleen zou„ den vergenoegen met vuuriglyk te wen- fchen, dat de rust en eenigheid , hoe eer„ der zo beter mag werden herfteld, en dat de dierbaarlte Zegeningen mogen blyven berusten op den Perfoon van zyn Hoog- heid van Haare Koninglyke Hoogheid „ en de Vorftelyke Kinderen. „ Dat Haare Koninglyke Hoogheid daar „ op in zeer beleefde termen , in de Holland,, fiche taal heeft geantwoord en betuigd, „ zeer gevoelig en erkennend te zyn voor „ de attentie van Hun Hoog Mog.; dat nooit andere inzigten had gehad, als die llrek„ ken konden tot welzyn en behoud van J3 yan het Land én deszelfs wettige Cons> ftitutie; dat zy altyddie lentimenten zou* >, de  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5125 "„ de blyven behouden, en, zo veel in haar „ was mede werken tot herilelling van de algemeene rust, en tot bevordering van de' „ welfland en bloey van de Republiek; waar „ na gemelde lleeren Gedeputeerden, door „ de twee jonge Princen wederom uitgeleid t, zynde, terug gekeerd waren in de Verga„ dering van Hun Hoog Mog. „ Waar op gedelibereerd zynde, hebben „ Hun Hoog Mog. gemelde Heeren Gede, puteerden voor de genomen moeite be- dankt zo als bedankt worden mits deeze." Ook hadt de I loogleeraar Petrus Camper, als voorzittend Lid van den Raad van State, reeds daags te voren, den 24 September, Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Prinfesle van Oranje , wanneer dezelve, van de Doorluchtige Hoogheden de Priirfesfe Louife en de beide Pnnfen verzeld, op het Hof in den Haag gekomen was, en deswege aldaar de gelukwenfchen ontvong, met deze aanfpraak begroet. Koninglyke Prinsesse, Doorluchtig sïe Vorstin! én van jV'eelt' land l DOORLUCHTIGSTE PRINSESSI en PRINSEN! De Raad van Staate ziet op deezen heugchely ken dag de vuurigite wenfehen van zyn halten eenemaal vervuld/en, het valt my te beurt, di eere te hebben Uwe Koningl. Hoogh. in aeszelt naam plechtig geluk te wenfehen met uwe Koning] Hoogh. aankoomfte in deeze Provintie, en m deez Refidentie. Eeeeeeeeeee 5 u s Gra/enha- JE. 5  ji25 NIEUWE NEDERLANDSCHE s Gra- venhage. AanCpr. van P. Camper aan Haare Koning!. Ho»gk. en de jongs Pt in fes en Prin/en. 1 I l I < < t T f C li k ti d v n C t h De Leden van deeze luifrerryken Raad herinneren zig met grievende fmert, Koningl. Vorftinne! twee volle Jaaren lang verftooken geweest te zyn van de tegenwoordigheid van eene der fchranderfte, deugdzaamfte en roemwaardigfte Vrouwen van deeze eeuwe. Zy zyn te gevoeliger getroffen geweest over deeze te lang geduurde afwezenheid , om dat het fnood verraad en het listig gedrag van eenige weinige Staatsministers, de werktuigen van alle deeze inwendige beroertens, tot fmert van alle braaye en weldenkende Ingezeetenen, die Uwe Koning! Hoogheid op de handen , en in hunne harten draagen, door allerleye verfoeilyke dwangmiddelen Uwe Koningl. Hoogheids komfte niet alleen vertraagden, maar ten eenemaal onmogelyk maakten. Wy verheugen Ons Mevrouwe, dat liet Opperveezen, door zyn aanbiddelyk vermoogen, de heilooze voorneemens der vyanden van het Vaderland, iet welke Uwe Koningl. Hoogheid met zo veel echt het Uwe noemde, verydelt heeft, en in de larten der Staaten van deeze Provintie, aan welke le Edele Ridderfchap , en eenige Steden geftadig ;ulk een loffelyk voorbeeld gaveii, dien yver heeft [oen blaaken, om Uwe Koningl. Hoogheids Gemaal, at algemeene vreugde der Weldenkende Ingezeeteen, weder volkoomlyk te herltellen in Zyne wettie, en door de geheele Natie in den Jaare 1760" zo eilig bevestigde Voorrechten. Gelyk de Raad Uwe Koningl. Hoogheid en hoogsterzelver Vorftelyk Huis geluk wenscht met deeze mg gewenschte, en gezegende omkeeringe van zaaen in dit Gcmeenebest, en der andere Bondgenoo:n, heeft de Raad teffens de eere zig allereerbieigst in de befcherminge, en het gunftig aandenken an Uwe Koningl. Hoogheid te beveelen, en öpïchtelyk toe te wenfehen, dat het den Grooten rod gunffig behaage, Uwe Koningl. Hoogheid en fwe Koningl. Hoogheids dierbaare Kinderen, de ;ugchelvke Panden der beftendigheid van onze X . Vry-.  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 5127 Vryhcid en Godsdienst, met de uitgelezenfte zyner' Zegeningen te willen overlaaden, en Uw Koningin Hoogheids leven, zo dierbaar voor Uw Vorftelyk, Huis, en voor ons Vaderland, nog lange te fpaaren, tot vreugde , tot welzyn en bloei van deeze Vereenigde Gewesten. Den 26 September 1787 wierdt door de aanwezende Heeren Afgevaardigden der Stad Hoorn dit navolgend voorltel ter vergadering der Staten van Holland gedaan: De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn hebben ter Vergadering voorgedraagen, dat op fundament van de onwettig genomen, en nu door Hun Edele Groot Mogende vernietigde Relblutie van 17 Maart laatstleden, Heeren Gecommitteerde Raaden in West - Friesland en het Noorder - Quartier, immers het meerder gedeelte van dezelven , zig feitelyk en geweldadig in het politiek Beltuur van de Stad Hoorn hebben ingedrongen, en zodaanigeverregaande partydigheden hebben aan den dag gelegd, door het prcefereeren en protegceren van eenige weinige Burgers, boven het gros der goede Bur^ gery: dat dezolve zig niet dan mot de akeiigfte fchrik, de bekende vyandeïyke intreede van Heeren Gecommitteerde" Raaden met twee Hukken gefchut, in eene Stad , waarin de rust bereids voor hunne komst was herfteld, en de diepfte ftilte (uitgenomen by eenige onrustige en door.hun naderhand gefavorifeerde Burgers) heerschte, zal kunnen herinneren; welke voor de Stad zo nadeelige intreede ook ten gevolge heeft gehad, dat kort na dezelve eenige ter goede naam en faam ftaande Burgers onder voorwendzel van gepleegde oproerige beweegingen, op eene ongehoorde wyze, en zelfs in hunne Huizen, zonder voorkennis en permisfie van Heeren Burgemeesteren, met behulp van Militaire magi zyn s Gra- 'enha* ;e.  5128 NIEUWE NEDERLANDSCIIE 's Gra- venhage. Foorflel en Refol. omtrenil het gebeurde te Hoorn, enz, i ! I < i i zyn aangerand, en in zogenaamde, [dog in een Land van Juftitie onbekende] politieke bcwaaring zyn genomen en gehouden, tot dat dezelven op befchuldigingen en verklaaringcn by gemelde Gecommitteerde Raaden ingewonnen, dog welke volgens de refpecn've berigten door de Regeering aan Hun Edele Groot Mogende wegens het voorgevallene gegeeven , veel al op leugen en laster zyn gefundeerd geweest, en door onwettig verkreegen Decreeten van apprehenfie, in Crimineele Detentie van Heeren Schout en Scheepenen zyn overgebragt, en een zeer geruime tyd verbleeven, tot dat nu onlangs de meefte derzelven zyn ontflaagen, zommige onder handtastinge, dog om in een ordinair proCes te worden ontfangen, terwyl nog een ander van dezelve gevangenen bereids eenige weeken geleeden voor de tyd van zes Jaaren uit de Stad Hoorn en deszelfs Jurisdictie, mitsgaders uit het Oofter - Bailluwfchap van West - Friesland is gebannen. Dat zy Heeren Gedeputeerden van gedagten zyn, 3a t by deeze gunftige omwenteling van zaaken alle ie fletrisfures, aan ter goede naam en faam ftaande Burgeren van hunne Stad aangedaan, promptclyk jehooren te worden gerepareerd; te meer, daar dezelven van geene eigentlyk gezegde misdaaden hebrien kunnen worden befchukligd , en alles wat tot lunne lasten is bygebragt, zeer bezwaarlyk alleen ïeeft kunnen worden geëlicieerd uit Placaaten, waar oy zaaken uit haar aart en natuur onverfchillig wilekeurig ftrafbaar gemaakt zyn, en welEe ook be■eids door Hun Edele Groot Mogende zyn ingetrokken , vernietigd en geheel buiten effecl: gefield. Waaromme zy Fleeren Gedeputeerden infleeren, lat aan Heeren Schout en Scheepenen der Stad ioorn ten fpoedigften mooge worden aangefch-eeren en gein;ungeèrd, alle de te voren befchreeven igt onwettig geapprehendeerde perfoonen van het eatus en van alle Procedures hoegenaamd, ter zaa;e van de gepretendeerde oproerigheden, welke binr nen  JAARBOEKEN, Odober% 1787. jia$ nen gemelde Stad op den 14 en 15 Maart door >, hun zouden zyn aangerigt, kost en fchadeioos te v ontheffen, dezelve ten vollen in haare Eer als braa- c ve Burgers te herftellen, en tot dat einde ook den gebannen Andnes Gakt terug te roepen , en als voorheen de vrye inwooning, neermg en hanteert binnen gemelde Stad te permitteeren. bat zv Heeren Gedeputeerden al verder met' voor Hun Edele Groot Mogende kunnen verbergen , dat zy in het zekere zyn geïnformeerd, gelyk ook' aan U Edel Groot Mog. zelfs is gebleeken dat meegenoemde Heeren Gecommitteerde Raaden al meede op fundament van de hier voren aangeroerde Placaaten, eenige Zee - Officieren aan de Helder in arrest genomen , na Hoorn in bewaaringe gebrast, en tot derzelver teregtflelling een Fiscaal benoemd hebben. Dat twee van dezelve, zynde de Capitein Dekker en de Lieutenant van liraum , fpoedig zyn crerelaxeerd geworden, dog egter Jut reatu gebleevsn, in zo verre zelfs, dat zy niet alleen verpligt zouden zvn zig in een ordinair Proces te defendeeren , maai- ook zonder voorkennis zig Biet buiten de drie Westfriefche Steden, te weten Hoorn Enkhuizen en Medemblik mogen begeven, Terwvl de derde, zynde de Capitein Tuiiekè, gisteren 'op onzeinftantien door U Ed. Groot Mogende kost en fchadeioos is ontflagen uit deszelfs detentie, en van alle vervolginge ter dier zaake bevryd. Dat zy Heeren Gedeputeerden confidereerende dat het büiyk is de twee overige genoemde Officie ren, de blvde vrugtcn van de gunfbge omwente linn-e van zaken meede te doen genieten, zig voo dezelve interesfeeren, en infteeren dat ten fpoedig ften aan Heeren Gecommitteerde Raden m West Friesland en het Noorder - Quartier worde aange fchreven en geimungeert, om zonder het mmfte uit itel den Capitein Dekker en gemelde Lieutenant ww tW'ta-n van alle Procedures en vervolgingen ter de zer zaake te ontheffen, het vonnis over dezelve ge wee ;Graenhae. roorflet n Re/of. mtrend ut geleurdee Hoorn (  J130 NIEUWE NEDERLANDS CHE 's Gra- vekhage. VoO'fld en Refil. omttend het gebeurde te Hoorn enz. ] i weezen te royeeren , en hun in volkomen vryheid kost en fchadeioos te herftellen. En dat zy den tot die Judicatuure benoemden Fiscaal aanltonds zullen hebben af te zetten en te doen wederkeeren na die plaats, van waar zy denzelven hebben doen komen, verzoekende wyders zy Heeren Gedeputeerden dat Extraór. dezer Refolutien zal worden gezonden aan Heeren Gecommitteerde Raaden in het Noorder - Quartier, en Schout en Schepenen der Stad Hoom, om zig ieder in den haren ffiptelyk daar na te reguleeren. Op aandrag van de Afgevaardigden van Hoorn is dit voordel terftond zonder refumtie in een befluit der Staten van Holland en Westfriesland veranderd, en de daar in beraamde aanfchryvingen zyn verzonden. By deAlgemeene Staaten is eenen brief ingekomen van de Admiraliteit in Zeeland, kennis geevende vsn de voorzorgen, die zy genomen hebben tegen het vervoeren, van Oorlogsbehoeften uit Holland naar Zeeuwfche plaatfen, en verders klaagende over de ftroaeryen en zeeroveryen by eenige Hollandfche Vaartuigen gepleegd , byzonder over het aanhouden van een beurtfchip van Rotterdam op Middelburg , waaruit gemelde Hollandfche schepen een party lond, voor de Oost-Ind. Compagnie ter kamer Zeeland beftemd, geroofd hebben. Gelyk wy deaanfpraak en wellekomstgroet ran den Advocaat Diaken, Mr. Mattheus van der Pot, aan Zyne Hoogheid van wege Diakenen der Nederduitfche Hervormde Geneente bh 4598 en volgg. hebben medegedeeld.  JAARBOEKEN, O6toler, 1787. 513* deeld; zo zullen wy ook die van den zelfden ' fprekeraan Haare Koninglyke Hoogheid, de\ Prinfesfe van Oranje, van welke wy flegts meteen woord bl. 4621 gewaagd hebben, hier voordraagen , welke op den 27 September 1787 gefchiedde, zynde de Advocaat. Diaken verzeld van deeze Heeren Diakenen: Van Hoogenhuizen , Van der Toorn, Blom, Vermaak, Van der Sandtn, Outhuys, Van den Routen, Van dtr Hoek, Van der Meulen, Vinju, Menfing en de Ruyter. De Aanfpraak was aldus ingericht. Met den diepften eerbied voor Uwe Koningl. perfoon, met de oprechtlte bewondering Uwer uitmuntende hoedanigheden, en met de welmeenendfte hoogachting , en tederfte liefde , nemen wy de vryheid Uwe K. H. te naderen. Wy achten ons byzonder gelukkig voor Uwe K. H. te mogen open "leggen die gevoelens , welke ons fteeds bezield hebben, en nog bezielen, en welke tevens de onveranderlyke en oprechte gevoelens zyn, van die geenen, over wien de Godlyke voorzienigheid hen, als beftierdèrs en verzorgers gefield heeft-, en welken te vertegenwoordigen, wy ons tot eere rekenen. Ja, Doorluchtigfte Vorffin! wy fpreeken niet alleen voor onze perfoonen, als Inwooners van Nederland, en als Burgers van deze Hoofdftad, maar inzonderheid als Armbezorgers dezer Plaats , en mitsdien voor , en in naam van dat gedeelte der Haagfche Ingezetenen, datby de Waereld maar al te dikwils veracht en verfmaad word, maar dat niet te min, even vatbaar is voor de edelfle gevoelens van getrouwheid, van ftandvafb'gheid en dankbaarheid , en voor de tederfte gewaarwordingen van liefde en toegenegenheid, als wy zeiven , dat van ons i Gra- enha3e.  5132 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vekhage. /lanfpr. van Diakenenaan Haare Koningl. Hoogh, j I < j ( i ( 1 c c \ e I c d d 2 a ons allen niet onderfchciden is, dan door een mi» gelukkig lot, dat fteeds de uitneemenufte weldaden van Uwe K. H. genooten, en het meest, door het afweezcn van het Oranje - Huis gelceden heeft, dat eindelyk de voorkooming van haar geheel verderf, aan "uwe gezegende wederkomst alleen verfchuldigd is! Het is dan ook uit hunnen, zoo wel als uit onzen naam, dat wyde vryheid gebruiken, Uwe Kon, Hoogh. met Hoogstderzelve, zoo lang van's Hemels gurist gebeedene, en thans verkreegene terugkomst , allerwelmeetiendst geluk te wenfehen. Verfchoon ons Doorl. Vorftin, indien wy ten aanzien van deeze betuiging, die uit 's harten grond /oorkomt, geene verdere woorden gebruiken! Wy roeien ons op dit ogenblik, door teveele, te verchillende , en te lievige aandoeningen gefehokt, ian wat wy onze ziels - gevoelens daaromtrent meer n 't breede zouden kunnen uitdrukken. Wy gedenken met de oprechtfte dankbaarheid aan dat innigst jenoegen, en aan dien ryken onderftand, die Uwe egenwoordigheid, in de blyde dagen van voorheen, >ns, en onze arme medebroeders verfchafte! Wy ;edenken aan onze droefheid, en aan,de elende tnzer arme medeburgeren, toen gy van oifs afgecheurd wierd ! Wy herinneren ons de droefheid n wanhoop i die ons allen ter neder lloeg, toen s-y, op het ogenblik, om de noodlydende uit haar erderf gered te zien , en U in onze armen wc er te mogen ontvangen , op de grievendfte», en m wraakroepende wyze, daar in te leur gefteld Hèrden. Wy overwegen eindelyk, dat thans ons n aller verdriet een einde neemt, dat Neêrlands góéder, de fchat der armen, de toevlugt der onngclukkigen, bet voorwerp der hoogachring en liefe van allen , die Vryheid , Vaderland en Godsiehst beminnen, weder by, en met ons is, en dat, oo de Almachtige onze beeden, en de beeden van !len braven in den Lande, gehoor verleend, wy. dat  JAARBOEKEN', Oclobet, 1787. 5^33 dit onfchatbaar voorrecht yoortduurend zullen bly-1 ven behouden. En zullen wy dan Doorl. Vorftin! < hier by nog iets behoeven te voegen , om Uwe 1 •Kon. "Hoogheid te overtuigen dat het hart fpreekt, wanneer wy, en alle onze arme medcmenIchen , oypr Uwe gezegende wederkomst vrolyk juichen? ]\ieen! K'eürlands Moeder kent haare kinderen ! Zv weet, dat ze oprecht zyn. 'Behoeven wy ons, en hem, uien wy vertegenwoordigen, aan Uwe zorge en mildadigheid aan te beveelen ? Neen! 't moederlyk hart heeft geene Opwekking nodig! Zullen wy in 't openbaar onze zegenwenfchen uitboezemen ? Neen ! geene woorden zouden de zuchten onzer zielen kunnen uitdrukken. Het hart zal in 't verborgen tot God opklimmen. Dit alleen zullen , en moeten wy plechtig , betuigen , dat die gevoelens vart eerbied, hoogachting, liefde en dankbaarheid, welke wy , en onze behoeftige Mede-Kristehen, voor Uwe Kon. perfoon, en voor het gantfche Oranje - Huis hebben gekoefterd, en die noch door den tyd, noch door de bedriegeryen Uwer vyanden, noch zelfs door uw afweezen hebben kunnen worden uitgewischt, onveranderlyk de zelfde zullen blyven; en dat wy ons meer gelukkig zullen rekenen, naai- mate wy ons in de gelegenheid gelreM zullen vinden j om onze denkwyze, met fpreekendê daaden te betoonem Haare Koningl Hoogh. had de goedheid op deeze aanfpraak te antwoorden : „ dat zy „ gevoelig was aangedaan over de gevoe- lens van Broederen Diaconen, en van de ,, Ingezeetenen van 's Hage, waar van Hoogtsa, dezelve zich altoos had overtuigd gehou„ den; dat zy niet vuuriger wenschtë, dan tot heil van 't Land te mogen medewer5, ken, Cn dat de welvaart van den Armen Fff fff fff ff „van s Gsa- /ENHA - Aanfpr. van Dia' kenen ran Haare Koningl* Hoogh*  5134 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. „ van 'sHage, haar altyd dierbaar weezeri „ zoude." Men kan niet ontkennen, en het is ook door alle redelyk en bedaard denkende Lieden erkend, en in deze tyden ten duidelyklle gebleken, dat de Eeden, by welkende Officieren van de Armee van den Staat, en aan hec Algemeene Bondgenootfchap, en aan de Provincie, ter welker betaalinge zy ftaan, en aan de Regeeringe, op welker Grondgebied zy in bezetting liggen, zo als die zyn ingerigt, in tyden van oneenighedcn en verwarringen, zeer bedenkelyk kunnen zyn, en de Officieren, die meer op de behandeling der wapenen dan het fpitsvondig uitleggen van Eedsformulieren gevat zyn, in groote verlegenheid brengen. Het is derhalven te wenfehen, en het is ook tehoopen, dat na de droevige ondervinding, die doorgedaan is, en na dehagchelyke beproeving, hieromtrend by tyds zal voorzien worden. Onderwyl hebben de Algemeene Staaten den 28 September 1787. dit beiluit genomen. EXTRACT uit het Register der Refolutie van de Hoof Mog. Heeren STAATEN GENERAAL der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Veneris dew 28 September 1787. . T>y refumtie gedelibereert zynde op het gerappor* teerde van gisteren, door de Heei'?n van hcecJieren ian KheU en andere Hunner Hoog Mog. Gedeputeerde tot de Militaire zaaken, ingevolge en tot vóldoeninge van derzelver Refolutie commisforiaal van  JAARBOEKEN, Cttober, 1787. 5135 van den 24 dezer loopende maand, met en nevens': eenige Heeren Gecommitteerde uit den Raad van\ State , geëxamineerd hebbende het geproponeerde c van de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van .Gelderland, teneinde alle de Officieren, welke aan hunnen Eed , aan de Generaliteit gedaan, niet ge- c trouw gebleven zyn, in hunne Funclien zouden worden gefufpendeerd, onverminderd nogthans zoo-, danige Actie, als den Fiscaal tcgens hen, RMmej Ofncii, zoude kunnen en mogen inftitueren, waar 1 van den Raad van State zoude behooren te worden verzogt , de Commandanten der Guarnifoensplaatfen, en de commandeerende Officieren der Regimenten behoorlyk narigt te laten toekomen ; dan dat, vermits'deFiscaal van de Generaliteit in deszelfs Advys aan den Raad van State, Hun Hoog Mog, by Misfive van den 26 July laatstleden toegezonden , zich reeds zoo verre heeft uitgelaten, dat niet wel gevoegelyk in die qualiteit fungeeren kan, en een ander Perfoon deswegens dient te worden gequaïificeert , den Raad van State zoude behooren ite worden verzogt, daar toe een der 's Lands Advokatea van Hun Hoog Mog. of van den Raad te authorifeeren. Dat verders alle de Officieren, in dienst van Hun Hoog Mog. welke aan hunnen gedanen Eed aan de Generaliteit getrouw gebleven zyn , het genoegen van Hun Hoog Mog.1" hier over zoude behooren te worden betuigt, en dat ten dien einde Zyne Hoogheid, als Kaptein Generaal van de Unie, zoude,behooren te worden verzocht, daar van op zoodanige manier, als best gefchikt zal oordcelen, aan hun hiér van de vereischte kennis te doen geven. En in achting* genomen zynde, dat bereids op den 1 Juny laatstleden by Hun Hoog Mogende is gerefolveert, dat alle de Officieren, dewelke zich aan overtreding van den Eed, aan de Generaliteit gedaan, hebben fchuldig gemaakt , provifioncel zouden worden gefuspendeert in alle de posten, welke Fff fff ff fff 2 zy : Gra- enha- ;e. 3ejluit 'er Stat. Zen. lens Of- ïckren 'nz. k  NIEUWE NEDERLANDSCHE 's GravenhA- GE. Beflnit der Stat, Gen, nopens Officierenenz. zy bekleeden, en waar in zy van wegens de Generaliteit zyn beëedigd en Commisfie hebben ontfangen. Is goedgevonden en verftaan , het voorfchreven gerefolveerde mits dezen te confirmeren, met by-. voeging van zoodanige andere Officieren, welke zich mogten hebben misgrepen , en aan hun pligt gemanqueert, en dienvolgende den Raad van State te verzoeken, om daar aan, het zy door aanfehryving aan de commanderende Officieren der Regimenten of der Plaatfen , alwaar dezelve zich bevinden, of op zoodanige andere wyze , als meest gefchikt zal zyn, de noodige Executie te geven , en zulks onvermindert zoodanige Aclie , als van wegens het Officie - Fiscaal zal geoordeelt worden gei'nftitueert , met verder verzoek aan gemeldcn Raad van State , om.1 tot waarneeming van het Officie - Fiscaal, in dit extraordinair geval, te authorifeeren en te employeren een van 's Land Advokaten , het zy van Hun Hoog Mog., het zy van welgemelden Raad. En zal voorts aan de Officieren, welke getrouw zyn gebleven aan hunnen Eed en verpligtiging aan de Generaliteit , als mede aan de Gouverneurs, Commandeurs en Majors van de refpective Guarnifoenen, nader worden te kennen gegeven het genoegen en de. approbatie van Hun Hoog Mog., wegens derzelver gehoudene conduitcs; wordende Zvrie Hoogheid, als Kapitein Generaal der Unie, verzogt, om dezelve daar van te doen kennis hebben op zoodanige wyze, als Hoogstdezelve meest gefchikt zal oordeelen. Accordeert met voorfchreven Rcgifler. Nog is by Hoogstgemelde Algemeene Staten , den zelfden 28 September, nopens eenige Zee- Officieren, aldus beflooten. EX-  JAARBOEKEN, OSlober, 1787. 513? EXTRACT uit het Register der Refolutien van Hun Hoos, Mog. de Heeren STATEN GENERAAL 'der VEREENIGDE NEDERLANDEN. Prydag den a8 September 1787. De Heeren Gedeputeerden van de Provincie Zeeland hebben ter Vergadering voorgedragen, dat verfcheide Officieren ter Zee zich niet hadden ontzien, om zich te laaten employeren buiten den Dienst der Collegien ter Admiraliteit, waar onder zy refpectivelyk zyn reforteerende, buiten permisfie van Dezelve, of van Zyne Hoogheid als Admiraal Generaal, ja dat zommige zich in het cor,tinueeren van voorfz. Dienst hadden disobedient gedraagen aan de ordres hunner refpective Collegien , geevende zy Heeren Gedeputeerden van Zeeland vervolgens in confideratie , of Hun Hoog Mog. de Collegien ter Admiraliteit zouden gelieven aantefchryven, om ten fpoedigflen aan Hun Hoog Mog. cp te geeven, of, en welke Officieren onder hunne resforten zich bevinden, dewelke in dienst van anderen zoude zyn getreeden of gebleven, zonder of tegens behoorlyke permisfie daar toe te hebben geobtineert. ' Waar op gedclibereert zynde, is goedgevonden en verftaan, dat aan de Refpective Collegien ter Admiraliteiten dezer Landen zal worden aangtfchreeven ,* om ten fpoedigflen aan Hun Hoog Mog, op te geeven, of en welke Officieren onder hun refpective resforten zich bevinden , dewelke in dienst van anderen zyn getreeden of gebleven, zonder of tegens behoorlyke permisfie daar toe te hebben geobtineert. Den 2u September wierdt ook ter Verga» Ffffffffff f 3 de- 's Gra- venhage. Be/luit der Stat. Gen. i;cpens Zee* Officieren.  5133 7" NIEUWE NEDERLANDSCHE 's.Gra- VENHAG£. deringe der Staten van Holland voorgedeld, om den nieuwen Post van den Fiscaal van Gecommitteerde Raaden, den Heerc Luiken, te doen ophouden, 't welk wierdt Commisforiaal gemaakt. Wy hebben bl. 4610 , in ons voorgaand ftukje een voordel van de Afgevaardigden der Stad Hoorn medegedeeld , nopens het weder kunnen verlcheinen van den Prinfe Erfdadhouder met voorgaande luifter ter vergaderinge der Staten van Holland en West-Friesland. Op dat voordel is den 28 September befoigne gehouden, en doorgemelde Heeren Afgevaardigden, als daar toe verzogt zynde, een preadvys uitgebragt, 't welk terdond in een befluit is veranderd, aldus luidende. W7aarop gedelibereert en in agting genomen zynde, dat de Requesten, Remonftrantien, Dcclaratoiren en Memorien aan deeze Vergadering geduurende de voorfz. Jaaren geprefenteerd eh overgegeven, en waar by de eer, de vc'rrigtingen en de bedoelingen van Zyn Hoogheid, zoo indecentelyk en op. eene zoo hoonende wyze zyn getaxeert en gelasdeert, haren oorfprong verfchüldigt zyn aan de hooggaande partyfchap in deeze Provincie, aan de aanblazing van zeer veele injurieufe en laderlyke gefchriften, die in eene verbazende menigte, en met eene tomeloze licentie, zonder genoegzaam vermoogende beteugeling der Juditie, zyn te voorfchyn gekomen ; en vervolgens uit de daar uit voortgevloeide en tot den hoogden trap opgevoerden dwang van den gewapenden arm der gegeweezenc Vryeorpfcn, afzonderlyke Schutteryen cn Genootfchappen in de Steden en ten platten Lande,  JAARBOEKEN, OStober, 1787.. 5139 dc, en derzelver onderlinge vcrbintenisfen, aanhit-' zingen van allerlei aart en perfoonen, en nooit ge-1 hoorde willekeurig befluiten en ondernemingen, on- ( der welke de Regenten van genoegzaam alle de Steeden dezer Provintie, welke tot het rieemen van • dezelve Refolutien hebben geconcureerr,, waren ge-1 bragt; dat voorts alle de aantygingen en bezwalken-1 de imputatien, by de voorl'z. Requesten, Remonftrantien, Dcclaratoiren en Memorien, voorkomende ten aanzien van de perfoon, verrigtingcn en bedoelingen van zyne Hoogheid in zyne refpcclive Eminente Charges en Digniteiten, duidelyk gebleken zyn te weezen, ongegrond en onbeweezen, en eenigfyk beftaan te heoben gehad in de ongelukkige verhittinge der gemoederen van zeer vecle kwalyk gezinde" en gemitigeerde of misleide perfoonen, gelyk derzelver aanneeming en meer of min gehomologeerde goedkeuring van zommigen van dien, door eenige leden der Vergadering, tegens het fentiment en de proteftatie van anderen, voornamelyk is toe te kennen aan de uitwerkzels der factieule tyden , die men als toen beleefde, dan dat Hun Ed. (Gr. Mog. ten duidelykfte overtuigd van de zuiverheid van Zyne Hoogheids bedoelingen, en een volkomen vertrouwen ftellende in zyne Vaderlandlievende gezindheid en welmeenendc yver voor de ware belangens deezer Provintie , de aanneeming 'der voorn. Requeften en Addresfen , mitgaders de Refolutien of dispofitien van tyd tot tyd daar op genomen , niet anders kunnen of willen confidereeren, dan als de uitwerkzels van den voorn, geweldigen dwang , onder welke de Regenten dei Steeden, welke .tot het neemen of uitbrengen var dezelve eenigzints hebben medegewerkt en daar ir jngeftemt, door den meergemelden gewapenden arn der voorn. Genootfchappen en veranderde Schutteryen zyn gebragt geweest. Is goedgevonden en verftaan , dat alle dezelvi Refolutien en Dispofitien zullen worden ingetrok Fff ff fff ff f4 kei 3 Gra- 'enha- ;e. ïefol. wpens 't >erfchyten van Zyne Uoog. ter Staats l/er gade' ring enz. i  s Gra- venhage. Mefof. nopens 'x ver/chyfien van Zyne Hoogh. ter Staats vergade' r ing enz» ■ j i 1 Volgens Affpraak met, en vordering door den 5140 NIEUWE NEDERLANDSCHE ken , geannulleerd en buiten alle effect en werking gefield, gelyk dezelve dan ook ingetrokken vernietigd en buiten effect gefield worden by dezen , zodanig, dat daar uit nimmer tegens de waare meening van Hun Ed. Gr. Mog. eenige filiatie omtrend de zuiverheid der bedoelingen van Zyne Hoogheid en zyne beproefde trouw aan den Lande zal kunnen of mogen worden afgeleid of opgevat; en dat ten einde hier van dadelyk en by de lecture zelve van de voorn. Refolutien en Dis' pofitien, mitsgaders van de Notulen dien aangaande in de Registers voorkomende, zoude mogen biyken, nevens ieder van dezelve Refolutien of Dispofitien , en het verdere genotuleerde in margine zal •worden aangeteekend, „ dat dezelve uit kragtevan deeze Hun Ed. Gr. Mog. op heden genomen Refolutie zyn ingetrokken , volkomen geannulleerd en buiten effect en cónfequentie gefield." Alles nogthans onverminderd zodanig onderzoek na de Aucteurs en bewerkers van alle zodanige violente , wederregtelyke en hoogstftrafbaare bedreigingen en gepleegde excesfen, als bevonden zal werden het regt van de hooge Overigheid te vereisfehen. En laatftelyk dat den Heer Raadpenfionaris zal worden verzogt, gelyk dezelve verzogt word by deeze, om deeze Hunner Ed. Gr. Mog. Refolutien in perfoon aan zyne Hoogheid te communiceren, en daar neevens uitHoogst.ierzelver naam aan Zyne Hoogheid te declarec•en, dat het Hun Edele Gr. Mog. zeer aangenaam zal zyn , dat Zyn Hoogheid in deeze nog ïorgelyke tyd, tot fpoedige bevorderingen van de /erdere rust, beveiliging der Conftitutie en hertelling van het algemeen vertrouwen de Delibereren van Hun Ed. Gr. Mog. van tyd tot tyd gceve by te woonen.  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 5141 den Heere Hertog van Brunswyk , vertrokken \ de Heeren Burgemeefter van Amfteldam Mr. J. Geelvinck Heer vanCaftricum, en de Raad Mr. M. Temminck naar 's Hage, om aan Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Prinfesle van Oranje voldoening aan te bieden. Waarop Haare Koninglyke Hoogheid den 29 September 1787. een antwoord gaf, het welk wy reeds te voren onder Amstüldam bl. 4762 hebben medegedeeld. Sondag den 30 September des voormiddag hebben Hunne Doorl. en Koninglyke Hoogheden benevens de Voorftelyke Kinderen den Godsdienst bygewoonJ in de Groote Kerk, onder het gehoor van den Kerkenleeraar P. Nieuwland, die den Text nam uit Tob. 36 vs. 24. De Toehoorders waren zeer talryk, en in de Kerk was een keurig Muziek op het Orchest, en het Columbyne Vaandel Schutters aan en voor in de Kerk ter wagt. , Zo zeer het bekend is , dat het GrootBrittanniesch Hof tegelyk met het Prïiisfifche, veel deel heeft gehad , in het veroorzaaken der fpoedige omwending van zaaken in deze Republiek ; zo weinig was het te verwonderen , dat de Engelfche Gezant Rid der Harris blyken gaf van de deelneming van zyn Hof in deze omwending, zo dooi het uitmuntend verlichten van zyne woo' ning den 25 September by de algemeene Illuminatie , als door het geven van eer pragtig Feest den 27 September, op welkt ooi s Gra/enha- ïe,  5H2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENH/lCE. I < l t ook de Prins Erfftadhouder, Haare Koning? lyke Hoogheid, en de jonge Prinfes enPr'insfen verfcheenen: het zelve was talryk door de vreemde Gezanten en ve.ele perfonaadjen van geboorte en aanzien, welke daar by genoodigd waren. Tot het geen wy zo even zeiden , wegens het deel , 't welk het Groot-J3rittaniesch Hof in de omkeering van zaaken hier te Lande hadt, behoort nog het navolgend Ruk, 't welk teKeulen, door den Engelfclien Gezant , aan het aldaar 'gevestigde Corps Diplomatique is overgegeven, zynde van dezen inhoud: COPY EXTRACT eener Depêche van den A'Jarquis van CARMARTHEN , gedagtekend 21 September. 1787. ï^e gefteldheid van zaaken in de Vereenigde ■* Provintien is federtlange zoo ernftig geworden, dat dezelve de algemeene aandagt van Europa tot zig trekt, en dezelve is nog haglyker geworden door de gebeurtenisfen, weiken onlangs voorgeval-L [en zyn. Het Franfche Hof heeft opening gegeeven van zyn befluit, om die party in Holland te zullen byftaan, die zig tegen de billyke eisfehen van den Koning van Pruisfen , ter verkryging eener fatis■actie voor den hoon , der Princesfe van Oranje langedaan , verzet. De Koning kan niet zien , dat ;emelde Plof, uit hoofde van deszelfs Alliantie met ie Republiek, regt heeft, om eene party in de Provintien. in derzelver maatregels te onderfteunen, wel- -• e uitdrukkelyk door de meerderheid derStaaten Geeraal worden afgekeurd; en zyne Majefteit heeft her-  JAARBOEKEN, OSiober, 1787. 5143 herhaalde reizen verklaard, dat het hem niet moge- • lyk was, met onverfchilligheid eenige gewapendetusfchenkomst van Frankryk, in de zaaken der Re-, publiek, te kunnen aanzien , vermits dezelve , zo men 'er zig niet tegen verzettede ,• noodzakelyk gevaarlyke gevolgen voor de Conftitutie en Onaf han-gelykheid dezer Provintien zoude hebben, en in veeIe opzigten voor de belangens en veiligheid der Staaten zyner Majefteit nadeelig zyn. Zyne Majefteit heeft zig gevolglyk m de noodzakelykheid bevonden, om ten fpoedigflen maatregelen te neemen, tot uitrusting eener aanzienlyke Zee,magt, en teffens, ten gelyken tyde, enomdezelrde redenen, tot vermeerdering zyner Landmagt, ■ten einde gereed te zyn tot alles, 't geen zou kunnen gebeuren. Ondertusfchen is het de vuurige begeerte van Zyne Majefleit, om Zyne Onderdaanen en geheel Europa by het geluk des Vredes te bewaaren, althans wanneer het belang Zyner Staaten hem niet noodzaakt, een tegengefteld gedrag aan te neemen: en het is hierom, dat de Koning de Inftruetien van Zynen Minister te Parys vernieuwd heeft, 't geen, zo het Franfche Hof insgelyks daar toe genegen is, op een billyken en redelyken_ voet, een vriendelyke vereffening van alle pointcn in gefchil, waar door de tegenwoordige haglyke gefteldhaid veroorzaakt is , waarfchynlyk zoude kunnec uitwerken. Ook behoort hier nog toe eenen Brief van Lord Torrington , gevolmachtigden Gezant van zyne Groot Brittanniefche Majefteit aar het Fiof te Brusfel, gefchreven aan dei Grave Be Murray , Lieutenant Gouverneur en Kaptein Generaal in de Oosten rykfche Nederlanden , gedagtekend den September 1707. en dus ingericht. MYN 3 Gra- /enha- Kennis- geving van Engelandwegens de P'ereenigdèNeder, landen.  5H4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gr/> venha- ge. Brief van Lord Torrington ot er dezaaket, der Fei' eenigde Nederl i ■ ; MYN HEER GRAAF! De tegenwoordige gefteldheid der zaaken van dë vereenigde Provinciën, welker troebelen zedert zo lang de algemeene oplettendheid van Europa bepaald hebben, thans nog hachlyker geworden zynde, door de tegenwoordige omftandigheden, met betrekking tot de Burgerlyke Staat der Provinciën; en dewyl Frankryk zyn beft uit bekend gemaakt heeft, om de party in Holland, die weigert voldoening te geeven aan de billyke klagten en eisfchen van zyne Pruisfifche Majefteit, wegens de beleediging der Prinfesfe van Oranje aangedaan, met alle magt te helpen; zo heeft myn Hof my gelast, de eere te hebben, van het Gouvernement Generaal der Ooftenrykfche Landen te onderrichten, dat zyne Britfche Majefteit niet kan zien, dat de Alliantie van Frankryk met de geheele Republiek sene billyke en genoegzaame reden is, om die Mogendheid" te verbinden, om daar ééne party te onierfteunen, in eene zaak , die uitdrukkclyk afgekeurd is door de meerderheid der Staaten Geneaal. Zyne Britfche Majefteit heeft verklaard, en het verfcheide maaien herhaald, dat het hem onmo*elyk was, de gewapende tusfchenkomst van Frankryk met onverfchilligheid te kunnen verdraagen, OTidat door deeze gewapende tusfchenkomst daar rit niets anders zou kunnen voortkomen , dan gevolgen , zo gevaarlyk voor de Conftitutie en de onif hangelykheid dier'Provinciën, als fchadelyk in versheiden "opzichten voor de belangcns en veiligheid Ier Staaten van zyne Britfche'Majefteit. Dat zyne Britfche Majefteit gevolglyk in de loodzaakelykheid zoude zyn, de ipoedigfte toebe■eidzelen te maaken , om eene groote Zeemacht iit te rusten, en zyne Landmacht te vermeerde•en, ten einde in ftaat te zyn en gereed, om aan .He voorvallen het hoofd te bieden. Maar dat het zyn grootfte vermaak zoude zyn, z\ -  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5145 zyne Onderdaanen en geheel Europa, het geluk en. den voorfpoed van den Vrede te laaten genieten,, ten minlten indien het belang zyner Staaten hem, niet noodzaakte een tegengefteld gedrag aan te neemen ; dat Zyne Britfche Majefteit door zynen Minister te Parys, de gevoeglykfte voorneemens vernieuwd heeft, in gevalle dat het Hof van Frank-' ryk in dezelfde geneigdheden was, om zich te verbinden, in het vriendelyke en door billyke fchik-, kingen de pointen van verfchil te vereffenen, die den ftaat der zaaken van de Republiek zo veel erger gemaakt hebben, door dezelve in dien beklaagelyken ftaat te brengen , waar in zy zich thans bevindt. Ik heb de eere met de grootftc achting te zyn MYN HEER GRAAF! Uwer Excell. zeer nederigen en Gehoorzamen Dienaar (was getekend) TORRINGTON. De Griffier der Algemeene Staaten ontving van de Gezanten in Frankryk , by eenen brief van den 27 September 1787, dit berigt: T*\e Courier, die naar 't Hof van Londen gede -"-"^ pecheerd is geweest, om aan Zyne Groot-Brit tannifche Majefteit kennis te geeven van het beflui van dit Hof, om de Provincie van Holland te fecou reeren, tegens een gedreigde invafie der Pruisfifch Troupen, zo als wy de eer hebben gehad, by on ze Misfive van den 20 dezer aan Haar Hoog Mo gende onder U Hoog Ed. adres te melden, is va daa 5 Gra- ^ËNHA- Briefvan Lord rorring.:on over Ie zaaken -Ier verenigdeNeder, landen. t l r  JI46- NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- veniiage. Berigt der Gezanten in Frankr. \V7y hebben gemeend beide deeze Stukken te moew ten mededeelen , om dat daar uit zichtbaar is, dat aan Frankryk, die met de geheele Republiek een Alliantie heeft gemaakt, die dus geen ander Reprefen tarief van-dat Volk, dat onder de benaaming van daar terug gekomen , en zoude , zo wy geïnformeerd zyn , voor antwoord hebben meedegebragt, dat zyne Groot - Brittannifche Majefteit gaarri met dit Hof zoude blyven concurreeren, tot herftelling van de rust en eenigheid in de Republiek; dan dat, zo Zyne Allerchristelykfte Majefteit een Corps Troupen na de Grenzen van den Staat deed marcheeren, de belangens van zyn 'Ryk zouden vorderen , om zig te Land en ook ter Zee te wapenen, onaangezien het onderling verdrag, waar van wy by onzen Brief van den 6. melding hebben gemaakt, en te dier tyd ook zyn beftag heeft gekreegen, om de Conventie omtrent het houden van een bepaald getal Schepen van Oorlog in de Indien ftiptelyk te doen obferveeren, eD geene meerdere armatures ter Zee te doen. Dit Declaratoir van 't Hof van Londen fchynt eenige ongerustheid te hebben gegeeven, dan terwyl de tegenwoordige toeftand van zaaken in de gelukkige asfopiatie der plaats gehad hebbende gefchillen, het genoome befluit van dit Hof moet doen vervallen en buiten werkzaamheid houden , is het te voorzien, dat de goede intelligentie , welken beide de voorfz. Hoven geneegen waren te onderhouden, zal kunnen gemaintineerd worden. Een Dagfchryver laat zich in de Gelderfche Hiftoril'che Courant No. 114, na het mededeelen van bovengem. J3rief der Gezanten van dezen Staat in Frankryk, en nog een befluit, ter opzegging van de gevraagde hulp van dat Ryk, aldus uit:  JAARBOEKEN, OSlobër, 17S7. 5147 van de Vereenigde Nederlanden in het politiek fyftema van Europa bekend is, dan Haar Hoog Mog. kan erkennen, geen zweem of fchaduw van" grond overblyft, om ten behoeven , niet zelfs van eene Provincie, maar van eene Stad, zich in huishoudelyke questiën in te mengen, en dat dezelve zulks onderneemende niet alleen dit gedrag nimmer voor geheel Europa zoude kunnen rechtvaardigen, maar zich zelf in een Oorlog met eene geduchte Mogendheid zoude inwikkelen , welke noch met zyn belang noch met zyne financiën zouden quadreeren. Het ontbreekt niet aan fyne Staatkundigen, die van gedachten zyn, dat Frankryk met zo veel te meer genoegen in deeze conjunciure van tyden,, aan de reprefentatien van het Engeisch Hof gehoor geeft, om dat zulks aan zyn Hof een zeer plaufibel echappatoir opleverd, om zich van de aanzoeken der Hollandfche Patriotten beleefdelyk te excufeeren. Men las in de Haarlemfche Courant van den 9 Oétober dit navolgende: T ONDEN den 2 Odtober. Voorleden Vrydag en gisteren ontving het Hof interesfante Depêches van den Ridder Harris uit 'sHage, nopens den ftaat der zaaken in Holland. De laatften waren per expresfe afgezonden met het bericht, dat de Stad Amfterdam Gedeputeerden naar den Hertog van Brunswyk had gezonden. Men hoopt hier lteeds, dat de twee partyen ten fpoedigflen tot een vergelyk zullen komen, ten einde die aanzienlyke Stad te bewaaren voor de rampen, welke eene overmeeflering door geweld van wapenen na zich zoude fleepen. Deezer dagen heeft het Hof ook verfcheidene Depêches van zyne Minifters in Frankryk ontvanGgg ggg ggg gg gen. 's Gra* venha* 3e. .  5148 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha- In gen. Het Franfche Hof, zegt men, geeft? de fterkfte verzekeringen van zyne vredelievende dispofitie, maar heeft zig nog niet definitief geëxpliceerd overzommigepoincten, welke de Heer Grenville in het byzonder in last heeft, Deszelfs zending behelst verfcheidene onderwerpen van veel belang in dit ogenblik van crifis. Onder anderen,, zegt men, vordert ons Hof, dat de Hollandfche Bezittingen in de beide Indiën, alwaar tegenswoordig Franfche Troepen mogten zyn, door dezelven ontruimd worden, en alleen bezet door die van de Republiek, Binnen weinig dagen zal de groote Vraag, Vreede of Oorlog, zich moeten decideeren. Ondertusfchen gaan de Oorlogstoerustingen zo ter Zee als te Land hier onophoudelyk voort, en zo ongelukkig de Oorlog onvermydlyk was, heeft Groot-Brittan je zodaanige maatregelen genomen, dat zy niet, zo als in den voorigen Oorlog,, zonder Geallieerden weezen zal. De Brieven uit onze Zeehavens melden , dat men daar zo veel fpoed maakt, dat de Oorlogfchepen, die men wil uitrusten, binnen weinig dagen gearmeerd, geëquipeerd en in ftaat zullen zyn om Zee te kiezen. Men begroot hun getal op 30, zonder daar onder te begrypen die, welke minder geavanceerd zyn. De Commandant en Chef en andere Bevelhebbers zyn reeds benoemd , en gereed. 'Er wordt met veel yver geprest, en alle Regimenten worden compleet gemaakt. In een woord, alles kondigt een nabyzynde Oorlog aan, hoewel die ook aan den anderen'kant niets minder dan zeker is. Gisteren ontving ons Hof weder een Courier van Parys, wiens medegebragte Depêches men zegt minder voordeelig te zyn, dat men wel uit voorige berichten gehoopt had; ten minfte de preparatiën zyn heden verdubbeld.  JAARBOEKEN, OEloler, 1787. 5149 In een ander Dagfchrift fchreef men uit Londen aldus: AMSTERDAM den 3 O&ober. De Engelfche Brieven van den 28 pasfato, behelzen voorna'melyk, dat het Franfche Minifterie aan den Heer Eden verklaard had, dat Zyne Allerchristelykfte Majefteit geen oogmerk voedde, om de rust van Europa te ftooren. Ondertusfchen ging men in Engeland voort, met het armeeren der Öorlogfchcpen. En nog in een ander in dezer voege. De eenige bedoeling van het Gezantfchap van den Heer Urenvilie is alleenlyk geweest, om te onderftaan, in hoe ver het Hof van Frankryk gezind was zich met de zaaken van Holland in te laaten, en om het Hof van Verfailles te onderrigten, dat wy niet minder begeeren als de volftrekte herftelling van den Stadhouder, in alle zyne wettige Rechten en Privilegiën. Dit gefchiedende, zullen wy voldaan zyn , en nademaal dit oogmerk nu genoegzaam bereikt" is, zullen wy daar door wederom het voordeel verkrygen, dat de magt van Holland zich by de onze zal kunnen voegen, het welk van het uiterftegewigt en belang is. Zommigen egter begonnen voor eene algemeenen oorlog bekommerd te worden; vooral wierdt die vrees in de Nieuwftaatsgezinde Dagpapieren niet verkleind. Inmiddels fchreef onze Gezant aan het Hof van Weenen, de Baron Van Haeften, wegens den indruk der omwending van zaaken, alhier voorgevallen, aan dat Hof en in die Stad by eenen Brief van den 3 Oélober 1787 aan, den Griffier Fagel in dezer voege: "bObSoböbtio -4 . s GrA/enha3e.  5iyo NIEUWE NEDERLANDSCHE s Gra- venhage. EXTRACT uit een Misfive van den Heer VAN HAAFTEN, Envoye aan het Flof van Weenen gelchreven aldaar den 3 Oëtebcr 1787. Jk kan U Hoog Ed. Gefit, niet verbergen de groo» te vreugde, die ik gevoeld hebbe over de zo wonderlyke, als heugchelyke omkeering van zaaken in ons Gemeenebest, in een oogenblik, dat het zelve zig op den oever van deszelfs ondergang bevond , door de fnoode handelingen van eene verderfelyke Cabaal, wiens toeleg het was om het Stad-' houderfchap ten onder te brengen, en, zo doende, de eenige Conftitutie, waar by ons de ondervinding geleerd heeft, dat onze Vereenigde Gewesten zig het best bevonden hebben , geheel en al den bodem in te flaan. God geeve ! dat het begonnen werk haastelyk tot deszelfs volkomenheid geraake, cn tot het einde der Eeuwen beltendig blyve. Het is opmerkelyk, zo als groot en klein alhier deel in die onverwachte revolutie neemt, zo dat men my in de gezelfchappen omringt, om 'er de byzonderheden van te verneemen, en'er my geluk over te wenfehen. Dog wat hier van zy, en of dit fchryven van den Baron Van Haeften vergrootende zy of niet, dit is zeeker, dat de Keizer z:lve eenen allerbeleefdften brief, in de kragtigfie uitdrukkingen vervat, aan Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouwe de Prinfesfe van Oranje heeft gefchreven, om Haare Koninglyke Hoogheid met den omkeer van zaaken en de herftelling van den Prins Haaren Gemaal , op het plegtigst geluk te wenfehen. Gelyk het gaat, men maakte ook gedichtje*  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5151 jes op de omwenteling van zaaken in deeze: Republiek; waar onder 'er een is, het welk ' wy meenen te kunnen mededeelen, zonder' oiize eenzydigheid te kort te doen, omdat, in allen gevalle , gedichtjes voor of tegen, weinig -om trend degroote zaak beflisfen. Het bedoeld üichtftukje , in 't Fransch opgefteld, is geheel niet zacht, maar ook niet geheel ongeeftig. Het behoort tot het kenmerken van onze tyden, dat wy het zelve mededeelen: en wy hebben 'er voorheen ook wel, by gelegenheid, van de andere party medegedeeld. Epitaphe sur la Cabale Patriotique- Cy git Madame la Cabale, Originaire de Paris; Qui, d'une main folie & brutale, Vendoit la Hollande a Louis. Quoique nourri de fleurs d'Orange Un petit Saumoneau du Rbin, Ingrat, foutenoit ce dejfein, Se g'rnflant cforgueit dans la fange ; Lors quun Aigle, brillant, grand, valeu- reux & fort, D'un coup d'aile, en pajjant, lui a donné la mort. Het zelve is aldus in het Neêrduitsch vertaald geworden. Ggggggggggg 3 Graf*- s Gra- fENHA- ;e.  5152 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- venhage, Pea (*) Vergelyk bi. 132? en 1327. Grafschrift op Mevrouw de Patriottische Cabale. Hier legt Mevrouw Cabaal begraven, Geboortig van Parys; Zy gaf verblind door Franfche gaven, Het land aan Lodewyk ten prys. Gevoed door malfche Oranjevruchten, IV'ju V lelyk Salmpje van den Rhyn , Ondankbaar, mede 't land doen zuchten, Om deelgenoot des roofs te zyn. Een Adelaar, geducht verheven, . Redt Neêrlands Staat in deezen nood; Hy doet al 't roofgedierte beven En flaat met eene wiek, Mevrouw en H Salmpje dood. Men heeft ook op de Hedendaagfche Gebeurtenisfen veele printen vervaardigd en uitgegeeven. Verders hielden de menigvuldige bekendmaakingen in de Couranten nog al aan, waar by veelen verklaarden, geen Ie-? den van eenig Patriottisch Genootfchap of Sociëteit geweest te zyn,of geen Requesten te hebben geteekend ; anderen, dat hunne naainen valfchelvk en buiten hun weeten op de Requesten gefield waren enz.; belooven^ de gronte lommen gelds, indien iemant het tegendeel zoude kunnen bewyzen ( *). Onder deeze bekendmaakingen was ook de na», volgende in de iiaagfche Courant.  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5153 Den Ondergeteekende zynde een Honorair Lid van: het Genootfehapvan Wapenhandel alhier inden ■ Hage, declareert mits dezen nooit of ooit geweeten, te hebben van de in het ligt gebragte onderneemmg, welke hv nu tot zyn innig leedwezen moet ondervinden dat aan het zelve verknogt zyn geweest, maar is misleid, en op aanrading van een ander, van het Genootfchap, daar toe overgehaald geworden, waarom den Ondergeteekende op het eerbiedigst verzoekt, alle en een iegelyk hem met meer als Honorair Lid te coafiderecren, daar hy zig overtuigd houd, zodaanige onderneemingen te voeren geweeten had, niet aan de woede van een totaale onderwan» voor hem, Vrouw en agt Kinderen zouden hebben geëxponeért, beveelende zig in ieders gunst en protectie. BERNARDUS LANDGRAVER, Broodbakker ia de Fleer/leeg. Gmtrend het berigt van W. J. Rotteveel, op bl. 4628 vermeld, las men nog in de Dagpapieren deeze Bekendmaaking. W/y Ondergeteekenden declareeren met de Heer W ie Maitre , een Onder - Officier en eenige Schutters, tusfchen Saturdag en Zondag laatstleden gevifiteert te hebben by Willem Jofrpbus Rotteveel, op de lange Gragt, en aldaar gevonden elf fcherpe Patroonen , een Strop, eenige Koorden, en een Zakje dat zy meenden vergift te zyn, doch dat hun naderhand gezegt, getoetst is en plyfter bevonden.. In kennisfe der waarheid het voorenftaandè door ons eigenhandig onderteekend. Ia 'sHage 30 September 1787. W. VAN DANSSEN, per order van Vader PIETER ROOSSA, DAVID HILT. Ggggggggggg 4 Hier s Gra- 7ENHA-  ji54 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha- ce. Hier meede, het geen nog, omtrend de voo^ rige maand Septemher, tot een volleedig verhaal der aanmcrkelyke gebèurtenisfen in dit Gemeenebest behoorde, aangevuld hebben: de, gaan wy over tot de voorvallen van deeze maand Oétober 1787. By de Algemeene Staaten dezer Vereenigde Gewesten is den 1 Oftober 1787 aan den Griffier Mr. Hendrik Bagel, die byna zestig jaaren den Staat als Griffier gediend, en nu den hoogen ouderdom van ruim tagtig jaaren bereikt heeft, toegedaan, dat deszelfs Kleinzoon Mr. Hendrik Fagel, hem wier de toe« gevoegd, om hem in de waarneeniing van den post van Griffier tot hulp te zyn. EXTRACT uit het Register der Refolutien van de Hoog Mog. Heeren STAATEN der VEREEN IGDE NEDERLANDEN. Lun 1787- 5*57 EXTRACT uit de Refolutien'; van de Heeren STAATEN v van HOLLAND en WEST- c FRIESLAND , in hunne Ed. Gr. Mog. Vergadering e,eno~ ' men op Maandag den l Ottober > 1787- ; De Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht hebben aan Hunne Ed. Groot Mog. voorgedragen , dat het Hunne Ed. Groot Mog. behaagd hebbende , by Hoogstderzelver Refolutie van den 20 September laatstleden, alle de gewapende Genootfchappen te disfolveren en te vernietigen, met last, om hunne Wapenen aan de Regeringen der Relpective Steden en aan Schout en Gerechten ten platten Lande over te brengen, zy Heeren Gedeputeerden in confideratie hadden genomen, dat verre de rmnfte Steden en Dorpen gefchikt waren, om die wapenen te kunnen cuftodiëeren; dat aanPIun Heeren Gedeputeerden was voorgekomen, dat het ten uitterlte noodzaaklyk ware , om daar omtrent eene geregelde voorziening te doen en dienvolgens van gedagten zoude zyn, dat alle de Geweeren en Wapenrusting der voorgemelde Genootfchappen va. Wapenoerfening , Vry-Corpfen of Schutteryer1. voor zoo verre deze laatfte afgezonderd zyn van di ordinaire Schutteryen of Burger - Compagmen m d Steden, benevens de fcherpe Patroonen het Krtu en Granaten, zouden behooren te worden gebrag in de Hollandfche Magazynen, als zynde aan Hu Gedeputeerden voorgekomen, daar toe de geicniki fte plaatsite zyn, dat dienvolgens Heeren Gecon mitteerde Raden zouden behoorden te worden ve. zogt en gequalificeert, om ten dien einde met ove leg van de 'Regeeringen in de Steden de noodige o ders te ftellen , dat hier aan met den meest! fpoed werde voldaan; en dus deze Retoluüe zo ; Gra- enha-; e. lefol. opens de ie weeen van Vry. Zzrpfen. t t ü •w 12r  5i58 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Reftl. ttoptns dt Gewet len van FryCorpfem 8 i 1 \ 1 ( ( 1 der refumtie zoude behooren te worden gearrefteerd. ° Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, de Heeren Gecommitteerde Raden, zoo veel de kleine Steden en het platte Land aangaat by deze te verzoeken en te qualifkeren om de noodige orders te ftellen , dat alle Geweeren en Wapenrusting der voorfchreven Genootfchappen van Wapenoeffening, Vry - Corpfen of Schutteryen , (voor zoo ver deze laatfte afgezonderd zyn van de Ordinains-Schutteryen of Burger Compao-. nien in de Steden} benevens de fcherpe Patroocen , het Kruit en Granaten in de Hollandfche Magazynen worden gebragt. En voorts Burgemeeftererj en Regeerders , aan de Steden ftem in Staat hebbende, te verzoeken, om yder, zoo veel hunne Stad aangaat, omtrent de bewaaring van de voorfchreven Geweeren de noodige orde te ftellen, als zy ten meefte dienftevan den Lande en ter bereiking van het oogmerk zullen oordeelen te behooren; wordende Burgemeefteren cn Regeerders verzogt aan Hun Ed. Groot Mog. kennisfe te geven van 't geen door Hun in dezen zal wezen gedaan, Gelyk men in de Stad dmjleldam, door beethoofden, welken alle beleid van bedaarde ;n doorzichtige bettierders te leur fielden, Is mede door vreemde Krysoverftens, aangezet, als nog volftandig bleef volharden om ;ene onmogelyke verdeediging te doen; zo noest dan dit radeloos befluit eenen aanval 'an de Pruisfifche Legermacht ten gevolgen lebben. De voorpotten wierden dan den i )ctober des morgens met het aanbreken van len dag op vier plaatfen te gelyk aangevalm , met dien uitflag, dat de Battery by Half-  JAARBOEKEN, Oêlober, 1787. JIJ9 Halfwegen - Haarlem, Ouderkerk en Amftelveen door de Pruisfifchen wierden ingenomen, en dus dezen wel ras op den Overtoom, tot by de Stad Amfteldam genaderd waren: waar van wy hierna breder onder Amfteldam zullen fpreken. Dii verwekte in die Stad de uiterfte bekommernis. Burgemeesteren en Regeerders fchreven in die verlegenheid uit die Stad aan den Raad Penfionaris eenen Brief; welke den 1 Oftober, des avonds tegen zeven uuren door den Raad-penfionaris ontvangen zynde, den 2 Cétober dooi gem. Raad-Penfionaris ter Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. wierd gebragr, hebbende bygevoegd de Refolutie van de Vroedfchap van Amfteldam , „ om liever als hare Stad aan eene onherftelbare ruïne bloot te ftellen, en dezelve ten prooi te laten aan de gevolgen van oproer en ge„ weid, ten vollen toeteftaan de Satisfactie, ' zo als dezelve door den Koning van Pruis. „ fchen gevraagd is." Verders wierdt, b> gemelden brief van de Vroedfchap der Stad Amfteldam, kennis gegeven : dat befloten was, „ Commisfarisfen uit dien Raad naai „ 's Hage te zenden , om met Commisfaris. „ fen uit de andere Leden der Vergade ringe van Holland in conferentie te tredet over het geven van eene voldoende Satis ' factie aan Zyne Koninglyke Majefteit vai Pruisfen en aan Hare Koninglyke Hoog „ heid, ten einde daar door te etfeaueren „ dat alle verdere aannadering van Troupes „ onder het bevel van Zyne Doorl. Hoog " „ heii s Gra- VENHA3E. | L  Jltfo NIEUWE NEDERLANDSCHË 's Gra VENHAGE. . ,, heid den Hertog van Brunswyk, naar die! „ Stad zoude worden geprevenieert." Hunne Ed. Groot Mog. hebben tot de onderhandelingen met Commisfarisfen uit de Vroedfchap der Stad Amfteldam benoemd de Heeren Van Wasftnaar Heer van Spanbroek , uit de Ridderfchap en Edelen , Beelaerts van Blokland in den Oudraad der Stad Dordrecht , Adriaen van der Goes, Burgemeester der Stad Delft, van Teyllngen, Vroedfchap der Stad Rotterdam en Van Straaien Jansz., Vroedfchap der Stad Enkhuifen, met en benevens den Secretaris Royer. Van Amfteldam kwamen als Commisfarisfen, de Heeren Hooft van Vreeland en Temmink, met den Penfionaris Meerman van der Goes. Wel gemelde Afgevaardigden van Amfteldam , hoe zeer wettige Raaden in de Vroedfchap dier Stad , zyn egter niet toegelaten, dan onder betuiging, dat zulks zoude zyn onverkort het belluit van Hun Ed. Gr. Mog. van den 22 September, by welk alle de gedaane remotiën zyn verklaard voor onwettig en gewelddaadig, met verklaaring, dat men geen dusdanig aangeftelde Raaden ter vergaderinge van Hun Ed. Gr. Mog. zoude toelaatenr of h unne Geloofsbrieven aanneemen ; zie hier te voren bl. 5010. Ja zelfs wierdt aan gem. Heeren aangezegd, dat zy, alvorens men in onderhandeling tradt, zouden moeten inftemmen in alle de befluiten , zedert den 18 September tot huiden toe, by de Staten van Hol-  JAARBOEKEN, OBokr > 1787. jiffi Holland genomen. Waar in egter de Afgevaardigden van Amfteldam niet gemagtigd waren om toe te ftemmen. Het Hof heeft den 2 Oétober 1787 wederom eene waarfchouwing tegen alle ongeregeldheden, geweldenaryen, en plunderingen afgekondigd, aldus luidende: W/ILLEM. by der gratie Gods Prince van OranW geen Nasfau &c. &c. &c., Erf - Stadhouder, Erf-Gouverneur, Erf-Kapitein Generaal en Admiraal , mitsgaders de Praeiident en Raaden over Holland, Zeeland en Friesland: Allen den geenen, die deze zullen zien of hooren leezen, falut, Alzoo niet tegenftaande de ernftige Publicatie, van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, en het ernftig en vriendelyk Declaratoir en Waarfchouwing van Zyne Hoogheid van den 20 September dezes Jaars, eenige onruftige en losbandige Perfoonen, zo van de kleine Gemeente, als Militairen, zich niet ontzien, om by dage en by nachte, zo binnen den Hage, als in den omtrek van dien ten platten Lande, de verregaandfte geweldenaryen , zo met plunderen van Huizen, inftaan van Glafen, als andersünts, te pleegen. Zo is 't, dat wy (na daar over gehoudene Conferentie met de Magiftraat van 's Hage) by dezen allen en een iegelyk op het ernftig fte vermaanen en gelaften, zich tè onthouden van diergelyke tenhoogïten ftrafbaare bedryven te pleegen ; op poene, dat de geenen , welke bevonden zuilen worden zich daar aan fchuldig te maaken, als Verftoorders van de publieke rust, anderen ten exempel, op het alJerrigoureufte aan den Lyve, zelfs ook, na exigentie van zaaken , met de Dood zullen worden geflraft. En s Gra- /ENHA-  's GraVenha- ge. Waatfchoituinitegens geweldetiaryenenz% 5162 NIEUWE NEDERLANDS GHE En op dat niemand hier van ignorantie pretendeere, beveelen Wy, dat deeze in 's Hage worde gepubliceerd, en daar en in den omtrek van dien geaffigeerd, daar zulks te gefchieden gebruiklyk is, ert de nood vereifchen zal. ; Gedaan in den Raade den 2 Oclober 1787. (Onderbond) My prefent, (Was geteehtnd) ADRIAAN BODT. Dergelyke Publicatie is ook nog door het zelfde Gerigtshof tegen de oproerige beweegingen te Maasfluis den zelfden 2 Oclober afgekondigd en verzonden, welke wy hier na onder Maassluis zullen mededeelen. Omtrend den R.hyngraave Van Salm is by de Staten van Holland, en West-Friesland den 3 Oclober aldus befloten: EXTRACT uit de Refolutien van dt Heeren STAATEN van HOLLAND^ WEST-FRIESLAND, in Hun Ed, Groot Mog. Vergadering genomen op Woensdag den 3 CEtober 1787. Ts geleezen het Advis van de Heeren Gecommits teerde Raaden van heden , hebbende ingevolge tot voldoeninge van Hun Ed. Groot Mog. Refolutie  JAARBOEKEN, Gtlober, 1787. 5163 tie van den 29ft.cn der voorleden Maand, geëxamineert de Proyofitic- van de Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht, ter Vergadering van Hun Ed. Groot Mog., ten zeiven dage gedaan, op de daarbv gelegde gronden , ftrekkende tot casfatie van den Rhyngraaf Van Salm , van alle zyne Militaire Caarges ; en hebbende daarop ingenomen het hoogwys Advis van zyne Hoogheid. Waarop gedelibereerd zynde , is goedgevonden en verftaan, den Procureur - Generaal deezer Pro-, vincie by deezen te authorifeeren , om tegens den Rhyngraaf Van Salm, in cas vanaefertie te procedeeren ; waartoe Extract deezer aan gem. Procureur-Generaal zal worden gezonden. En zal van deeze Refolutie opening worden gegeeven ter Generaliteit, met inftantie, dat tegen den gem. Rnyngraaf, ter zaake van zyne gepleegde defertie, als Colionel in dienst van den Staat, behoorlyk moge worden geprocedeert, mitsgaders de door Hun Hoog Mog. benodige ordres mogen worden gefield, ten einde denzelven Rhyngraaf in geene Colonien of andere Posfesfien van de Republiek geadmitteerd, veel min in dienst van Oost- of West-Indifche Compagnien, of van de Sociëteit van Surinamen, werde genomen , maar hy , zo aldaar mogte verfchynen, werde genomen in apprehenfie, en by de eerfte Scheepsgelegenheid herwaards worde overgebragt. En zal hier van aan Zyn Hoogheid, als KapiteinGeneraal van de Unie, kennis worden gegeeven, met verzoek , om te willen zorgen, dat aan de Executie der voorfz. Refolutie promptelyk worde voldaan. (Onderftond) Accordeert met voorfz. Refolutie. Hhh hhh hhh hh Den s Gra* VENHA3E. Refol. van Holland om■rend den 'an Salm»  jrcT4 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha- ge. Denzelfden 3 Oclober is by de Alge» meene Staten tegen den zelfden Rhyngrav®' Van Salm dit befluit genomen. W/aar op gedelibereerd en gehoord zynde het Rapport van de Heeren Fan Heekeren tot Khell,. en andere Hun Hoog Mog. Gedeputeerden tot deMilitaire zaaken, de voorfz. Refolutie met en nevens eenige Heeren Gedeputeerden uit den Raad van Staate, noch. (taande de Vergadcringe geëxamineerd hebbende, is goedgevonden en verftaan, nademaal ter Executie van Hun Hoog Mog. Refolutie van den27lten der gepasfeerde Maand ,'s Lands Advocaat Fan der Pot bereids by den Raad van Staate is geauthorheerd; om het recht van de Hooge Overigheid waar te neemen tegens alle zodanife Officieren welken zich aan. overtreeding van den Eed en de verpligting aan de Generaliteit hebben fchuldig gemaakt, en dat dus daar onder mede behoord voornoemde Rhyngraaf Fan Salm, ter zaake van het geen, waar aan dezelve zich, zo uit hoofde van defertie,als anderzins, mogt hebben fchuldig gemaakt, dat op dit refpeét geen verdere Refolutie Behoord te vallen.. En is voorts nog goedvonden» en verftaan, Zyne Hoogheid als Kapitein - Generaal van de Unie te verzoeken,, ten fpoedigltende nodige orders te ftellen, ten einde dezelve Ryngraaf in geene Colonien of andere Posfèsfienvan de Republyk worde geadmiteerd, veel min in dienst van de Oost- of West - Indifche Compagnien, of van de Sociëteit van Surinaamen , worde- genomen , maar dat hy , zo aldaar mogt verfchynen , worde genomen 'in apprehenfie , en. by de eerfte Scheepsgelegenheid herwaards overgebragt. En zal van- deeze Hun Hoog Mogende Refol u tie worden kennis gegeven, aan Hun Hoog Mo" .gende Ministers, refiderende aan het Hof van Del ne^  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5165 nemarkcn en te Hamburg, met last om zich teinfor- 's Grameeren, of voorfz. Rhyngrave zich in het gemelde venhaRyk of te Hamburg voornoemt mogt ophouden, ge; en indien voorneemens mogt zyn, van daar te vertrekken, cn 'er fuspicie was, dat dezelve zich zou- Kefcluüt de willen begeven naar een van de Colonien of Be- *f" de zittingen van den Staat in Ocst- of West • Inciën, Staten als dan ter plaatzc daar zulks behoorde, en onder Generaal belofte van reciprociteit in voorkomende gevallen; omtrend te verzoeken, dat gemelde Rhyngrave■ provilioncel den moge worde gearrefteerd, geevende in dat geval daar Rnyngr. van ten fpoedigflen Advertentie aan Hun Hoog wwSalrn. Mogende. Zonder Rcfumptie. Ingevolge het voordel der Stad Rotterdam ter Staatsvergadering van Holland, 't welk wy bl. 4604 en volg. hebben vermeld, en het daarop gevolgd befluit van Hun Ed. Groot Mog. is ter Vergaderinge der Staaten van Holland en West-Friesland een voorloopig advys van Prefident en Raaden van den Hove van Holland, Zeeland en WestFriesland , nopens de zedert eenigen tyd aan de Regeering gedaane Declaratoiren, Voordellen en Voordragten enz. ingekomen, gedagteekend den 3 Oclober 1787. en aldus ingerigt: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! W/y hebben ontfangen U Ed. Groot Mog. Misfi • " ve en Refolutie van den 26 der voorleeden maand, waar by U Ed. Groot Mog. hebben goedgevonden en verftaan , „ dat de Declaratoiren , „ Propoiitien en Voordragten,aan UEd. Gr. Mog. „ gedaan, en by U Ed. Groot Mog. Refolutie van Hhhhhhhhhhh 2 dea  jictö NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. Advys van den H$ve no pens De claratVoorflell.Voordra gt en, enz. „ den 22 derzelve maand vermeld, aan ons in orP ,, ginali zouden worden toegezonden, en dat voor zo„ verre dezelve aan Regeeringen der Steden waren „ gedaan , Burgemeefteren en Regeerders van de „ refpective Steden dezer Provincie zouden worden aangefchreeven, om zulks ten fpoedigflen aan ons „ -te fuppediteeren," ingevolge van welke Refolutie dan ook aan ons zyn ter hand gekomen negentien fluks Adresfen door zommige Schutteryen, Genootfchappen , Burger - Sociëteiten , of derzelver Gecommitteerden en anderen, aan de Souveraine Vergadering van Ü Ed. 'Goot Mog. gedaan. Wy hebben, Ed. Groot Mog. Heeren! offchoon tot nog toe aan ons niet zyn gefuppediteerd eenige Declaratoiren , Propofitien of Vobrdragten in de Steden gedaan, egter gemeend, ter fpoediger voldoening aan het dooi- U Ed. Groot Mogenden, by Hoogstderzeiver Refolutie van den 22 • September laatstleden, van ons gerequireerde, geen tyd te moeten verzuimen, om de gemelde door U Ed. Groot Mog. aan- ons toegezonden Adresfen te examineeren, ten einde ons alzo in ltaat te ftellen om deswegens voorloopig aan U Ed. Groot Mog. te kunnen dienen van onze Confideratiën en Advys. Ten dien einde moeten wy remarqueeren,dat het aan Dns is voorgekomen, dat alle devoorfchreeven Adresfen , wel verre dat dezelve zoude zyningerigt oveueenkomftig dien eerbied en die achting, welke een yder Ingezetenen aan zynen Souverainin het gemeen en de Leden dezelve conftitueerende in 't byzonder, gelyk ook aan die geenen, welke van wegens dezelve met de eminentfte Charges zyn bekleed, is verfchuldigd en van alle Ingezeetenen met recht gesischt en gevordert word;, alle dezelve, één mooglyk uitgezondert, in tegendeel de een meerder de ander minder zyn doormengt van zeer onbetaamly!ce, beledigende en hoonende uitdrukkingen, zo wél met opzicht tot het Souverain gezag van U Ed Gr. Mog. zelve, als ten reguarde van den Perfoon van Zyne  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. yi6? Zyne Doorl. Hoogheid den Heer Prins Erf - Stadhouder, mitsgaders ook van de Heeren Staaten van andere Provinciën, en dat zelfs ook daar inverfcheV den weinig met de geve tigde Gonftitatie van de-' zen Lande overcenffcemmende; zo al niet dezelve geheel en al ondermynende, redeneeringen en gevolgtrekkingen worden-gevonden, ten dien effecle, dat alle dezelve wel zouden verdienen aan een geftreng onderzoek te worden gefubmitteerd. Dan, Edele Groot Mog. Heeren nadien by de voorgemelde Uwer Edele Groot Mogende Refolutie alleen fchynen bedoeld te worden zodaanige Declaratoiren, Propofitien en Voordragten, in welken de verregaandlte ,, ongehoordlteen onrecht vaardig fte bedreigingen zelfs aan U Ed. Groot Mog. Vergadering voorkomen, hebben wy gemeend ten deeze onze attentie ook voornaamlyk op de zodaanige te moeten vestigen: van dezen aart dan, Edele Groot Mog. Heeren! zyn ons in 't byzonder voorgekomen te zyn, voor eerst, het Adres aan U Ed. Groot Mog. gedaan; door de zich noemende Leden der Algemeene Vergadering der Gewapende Burger-Corpfen in de Provincie Holland en ter Ordonnantie van dezelve geteekend J. Steens in kei, gedateerd Leyden den 3 Auguftus 1787 , enden 4 daar aan volgende ter Vergadering van U Ed. Groot Mog. ingekomen; ten anderen, het Adres van de zich noemende Commisfie van Gewapende Burger - Corpfen, ter expeditie van Militaire Zaaken, benevens het Corps gewapende Burgers, vergaderd in het Camp by Woerden, en geteckend door Pieier Vteede, Secretaris der Commisfie en ?. van Ameyden, Secretaris van het Corps Gewapende Burgers in het Camp , den 10 Augustus dezes Jaars ter Vergadering van UEd. Groot Mog. ingekomen! Eindelyk ten derden, het Adres van de zich noemende Algemeene Provinciaale Vergadering van Gecommitteerden uit de Rrygsraden der Vryheidlievende Schutteryen , GenootHhhhhhhhhhh 3 fcnap- s Gra- /enha3e. ddvys van den Hove nc lens De:larat.Poorfiell, Voor iragten , 'nz.  5i68 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Advys van den Hove m pens De cl ar at, Voorftell Voor* dragten enz, g fchappcn van Wapenhandel, Geconffitueerden uit de Burger - Sociëteiten en Corporatien dezer Provintie , den 30 derzelver maand Augustus ter Vergadering van U Ed. Groot Mogende ingekomen. En vermits bereids op den 9 July dezes Jaars door den Procureur - Generaal tot Onze kennis is -gebragt zeker Declaratoir der Gewapende Burger-, • Corpfen, zeggende, tot befcherming van het Vaderland en Vryheid uitgetrokken te zyn; het welk, behalven door andere publieke Nieuwspapieren , meede was publiek gemaakt door eene extraordinai, re Zuid - Hollandfche Courant van den 5 July de» zes Jaars, met eene bygevoegde Advertentie, gedateerd den 3 da-zelve Maand, en uit naam der Gewapende Burger - Corpfen tot Expeditie der Militaire Zaaken, onderteekend door Pieter Vreede, Secretaris ; waar by wierd gezegt, dat het zelve daags daar aan ter kennisfe van U Ed. Groot Mogende ftond gebragt te worden. Welk Declaratoir onder de door U Ed. Groot Mog. aan Ons toegezonden Adresfen niet word gevonden , zo verzoeken wy eerbiediglyk, byaldien het zelve wezendyk ter 'Vergadering van U Ed. Groot Mog. mogt zyn ingekomen, aangezien het zelve, volgens de gedagte van den Procureur-Generaal , by deszelfs fchrrftelyke Propofitie aan den Raade voorgedraagen, is contineerende openbaarebedreigingen van eigen willekeurige wraakneemingen van geledene fchaden, en mitsdien onbehoorlyk, en zoude kunnen wezen van dangereufe gevolgen, dat het zelve meede aan ons in originali of copielyk mag worden ter hand gefield. Gelyk wy het zelve verzoek meede doen, omtrent zeker Request, in het laatst van den vorigen Jaare 1786 aan U Ed. Groot Mog. geprefenteerd, enby 358 Perfoonen, waar onder verfcheiden Suppoolten van den Hove, onderteekend en-vermeld onder de Notulen van U Ed. Groot Mog. van den 1 De*  JAARBOEKEN, Otföfor, 1787. 5«fe ens Dekrat.'foorfiell.r/oor. hagten, HZ.  5170 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Adiys Van den Hove no pens De clarat. Foorftell. Voor dragten, mz. ryen in derzelver plaats gefield en voorzien van zodaanige Officieren, van welke men ten volle kan verzekerd zyn, dat dezdve aan diergelyke zaaken geen deel gehad hebben. Ten derden, dat overal alle diflinctive teekenen der Schutteryen , uitgenomen de Uniforme Klecding, zoude behooren te worden afgefchaft, en aan dezelven verboden, gewapend op 's Heeren Straaten te verfchynen, ten zy op die tyden , dat dezelven de Wagt hebben , of wettiglyk als Schutters worden opgeroepen. Ten vierden, dat alle Burger - Sociëteiten, welke deel gehad hebben in de onwettige zogenaamde Volksvergaderingen, zouden behooren te worden gedisfolveert , de Huizen daar toe aan dezelve in eigendom toebehoord hebbende, of door de Leden van dien, of gerechtiglyk ad opus jus habentium verkogt, en de penningen aan de gewezen Leden ter hand gefield. Ten vyfden, dat in het byzondcr zoude behooren onderzoek gedaan te worden na de Oprichters van zodaanige Sociëteiten, mitsgaders op de wyze v/aar op zy dit gedaan, en hoe dezelve zich verder gedraagen hebben, terwyl ook al verder zou behooren geïnquireerd te worden op de Gecommitteerden en Geconflitueerden zo van zodaanige Sociëteiten, als van andere Corporatiün, onder welke benaaming die ook mogten zyn voorgekomen, welke meede in de voorfchrecven Adresfen, het zy direct, of indirect, deel gehad hebben, of dezelven zich in die Posten ingedrongen en hoe zich verder gedraagen hebben. Ten zesden, dat ook zoude behooren te worden geïnquireerd op de Aanleggers en Uitfchryvers van de zogenaamde Volks- of de Genootfchaps - Vergaderingen , inzonderheid op die van de laatfle Vergaderingen te Leyden en Amfterdam gehouden. En eindelyk ten zevende, dat meede zoude behooren te worden geïnquireerd op de zogenaamde Gommisfié der gewapende Burger i Corpfen, tot Ex-  JAAREOEKEN, Oclober, 1787. 5171 peditie der Militaire Zaaken , de Commandanten, >, en verders die geenen, welke in het zogenaamde \ Burgerlegertje eenige Authoriteit geoerFend hebben, ( s Gra- . die daar uit zekerlyk zullen volgen, voor te komen. Venha- V I. Dat alle Perfoonen, zo Politieque als Militairen, wn Fgfa die zich in deeze Stad of inde andere Plaatfen, die ,,oor tot dekking van deeze Stad dienen, geretireerd heb- Anfftel. ben, of in de protectie van de Stad genomen zyn,, in hunne Perfoonen of Goederen niet gemolefteerd of belemmerd zullen worden, waar onder moeten werden begreepen alle de Leden; die in Staats- of Stads - Commisfien zyn geëmployeerd geweest. Dat eindelyk Hun Ed. Groot Mog. alle pointe» gearrangeerd zynde, zouden tragten te effectueeren,. dat onmiddelvk Stads Territoir en deeze Provincie door de Troupen van Zyne Pruisfifche Majefteit ontruimd, en de Stad by haare Satisfactie van den Jaare 1578 geconferveerd zoude worden. Hier op is door Hunner Ed. Groot Mogende Gecommitteerdens aldus geantwoord: D at eene Staats - Commisfie over het eerfte Artikel werkzaam zynde, het rapport daar van moest worden uitgefteld. Op het Tweede, dat alle gelegitimeerde Schutteryen, hunne Wapenen mogten behouden, zo zulks Scedelyk nuttig wierd geoordeeld. Op het Derde, dat zulks niet konde worden geaccordeert, als ftrydig tegen Hunner Ed. Groot Mogende Refolutie van den 22 September, waar by de Remotien als onwettig en geweldadig worden afgekeurd , en gelast is alles te herftellen. Op het Vierde, dat zulks, ingevolge de Satisfactie, aan Amfterdam in den Jaare 1578 gegeeven, koude geaccordeerd worden. Op  5174 NIEUWE NEDERLANDSCHE *s Gra- Op het Vyfde konde men faciel zyn, mits nievenha- mand wegens het dragen van Oranje gemolefteerd ge. wierd. ° Op het Zesde konden Hunner Ed. Groot Mos Gecommitteerden niets zeggen, als behoorende tot de Satisfactie, die Zyne Pruisfifche Majefteit voor Haare Koninglyke Hoogheid zoude vorderen. Dog de omftandigheden, welken wy hier na onder Amsieldam zullen vermelden drongen de Regeerders dezer Stad, om zich Op den 6 Oftober 1787, zonder eenige referve of aanteekening te voegen by alle Refolutien, federtden 18 September, tot dezen dag toe, ter Vergadering• van Holland genomen , en dus ook om zoo wel Zyne Doorluchtige Hoogheid in alle deszelfs Praaeminentien en Charges, erflyk op Hoogstdenzelven gedevolveerd , te herfteilen , als om toe te treden tot de Refolutie van den 22 September, betreklyk de Remotien; waar door dus dit geheele werk tot eenparigheid gebragt zynde, is ook terftond den zelfden 6 Oclober by Hunne Ed. Groot Mog. eenpaarig befloten, eene Commisfie aan Haare Koninglyke Hoogheid te zenden, om te verneemen, welke Satisfactie door Hoogstdezelve begeerd wierde. Tot deze Commisfie zyn benoemd de Heeren Van den Santheuvel van Dordrecht, Adriaanvan der Goes van Delfr Van Teylingen van Rotterdam , en J. du Tour van Alkmaar , met den Heer RaadPenfionaris dezer Provincie Van Bleiswyk. Deeze Commisfie ogenblikiyk by Haare Koninglyke Hoogheid ontfangen zynde, betuigde  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5*75 de Hoogstdezelve Haar genoegen, zo over 's Grade eenpaarigheid der befluiten van de Sou-venhaveraine Vergadering, als over de Vraag om-ge. trent de SatisfaSlie gedaan met byvoeging, dat Haar antwoord in gefchrifte zoude geeven voor de Vergadering van Maandag den 8 Oclober 1787. Wyders hebben de Heeren Gedeputeerden der Stad Rotterdam by die gelegenheid, eene zeer nadrukkelyke infertie in de Notulen van Holland doen plaatfen, waar by zy hebben verklaard, „ alle de violente daa- den, door de onwettige Vroedfchap der " Stad Rotterdam en derzelver pretenfe Ge\ deputeerden gedaan, te desavoueeren, en ' dat de wettige Vroedfchap dus geen deel " heeft of kunnen hebben aan de lsefie en " hoon Haare Koninglyke Hoogheid aange- daan, zynde egter gereed om te concur- reeren tot het benoemen eener Commisfie, " om van Hoogstdezelvete verneemen, wel- ke Satisfactie Hoogstdezelve zouden be„ geeren. Den 8 Oétober vervoegden zig de Gecommitteerden van de Staaten dezer Provincie by de Princesfe van Oranje, om te verneemen, hoedaanige voldoening Haar Koninglyke Hoogheid zoude begeeren; waarop de Vorftin een fchriftelyk antwoord gaf, welks inhoud blykt uit het navolgend EX-  5i7<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- EXTRACT uit de Refolutien van de venha- Heeren STAATEN vim HOL- ge. LAND«z WEST-FRIESLAND, w Hun Ed. Groot Mog, Vergadering genomen op Maandag den 8 Oèïober 1787, Jlntw DerHeeren mn den Safll^e/, Van der Goes, van ' ' /af}^y!ingen en du Tour, met den RaadHaare 1 en lon?"s' °P voorleden Saturdag gecommitteerd, KoHinel 9™^ ™are Koninglyke Hoogheid te verneemen, Hoort ' h°edaaniSe Satisfaclie Hoogstdezelve begeerde voor wesem 2e toegebragte ^lie by het oponthoud Haarer reize Satisfac- Vf wa,al'ds' Z1§ van nieuws bY Haai'e Koninglyke tieenReJr,°$,, vf voe§d hebbende, om te verzoeken het folutie rchnftelyk Antwoord, dat Hoogstdezelve had aan' genomen, aan gemelde Heeren Gecommitteerden te zullen overgeeven, hebben ter Vergadering geëxhibeerd bet fcbriftelyk Antwoord, "hierna geïnfereerd, van Hoogstdezelve ontvangen : ÉDELE MOGENDE HEEREN! „ Zo zeer als ik ben aangedaan geweest over alle „ de omitandigheden, welke den aandrang van den „ Koning mynen Broeder op de gevorderde Satis„ factie, noodzaaklyk gemaakt hebben, en die groo„ telyks zyn gelegen geweest in de laefive Refolu,, tien, genomen by een geringe en' gantsch onwet. „ tige Meerderheid der toenmaalige Vergadering „ van de Heeren Staaten van Holland, tegens de „ nadrukkelyke en met de bondigfte redenen bc„ kleedde Advyzen, zo van de Heeren van de Rid„ derfchap, als van de Gecommitteerdens van die „ Steden, welke zig tegens de evengemelde alles „ doordryvende Meerderheid hebben verzet; zo „ zeer ben Ik thans gevoelig aan de voorftelling dee„ zer Deputatie, uit het midden van eene Verga- „ de-  JAARBOEKEN, Ofiofer, 1787. 5177 „ dering van Hun Ed. Groot Mogende, die Con->s GRA, „ lh'tutïoneel is herfteld, en uit wettige en bevoeg- venha„ de Committenten gecompofeerd. GE> „ Ik kan vervolgens ook aan deeze Vergadering , gerustelyk toevertrouwen het neemen van alle m- Antwi daanige befluiten en maatregelen , als behooren van , gearrefteerd te wwden tot vernietiging, van de Haare Refolutien en Dispofitien, waar meede die voo- Koningl, 3, rige onwettige pluraliteit zig niet heeft ontzien, Hoogh. 3, het gedrag der Gecommitteerdens te Woerden, wegens s, en in 't generaal dat van alle de Auteurs en Me- Satisfac* dewerkers van de geweldige aanhouding van Myn £» 7>cheepen der Scad Gouda. Mr. Comelis de Gyzelaar, Penfionaris der Stad Dordrecht. Mr. Adriaan van Z,eebergh en Mr. Pieter Leonard van de Kasteele, Penfionarisfen der Stad Haarlem. Mr. Engelbert Francais van Berckel en Mr. Carel Wouter Fisfcher, Penfionarisfen der Stad Amfteldam. Mr. Ludovicus Timon de Kempenaar, Vroedfchap der Stad Alkmaar. L Benevens de Leden van 't Defenfie-We: zen der Stad Stad Amfteldam, Adrianus Pompejus van Leyden Heer van . Hardinxveit. Mr. Balthazar Elias Abbema. Lodezuyk Hovy, de Jonge. Mr. Jan hemd Bleker. By Hunne Ed. Groot MDg. wierdt daarop met de Ridderfchap en byna alle de Steden befloten, deeze Satisfactie te geeven, tcrwyl Amfteldam zich op Donderdag den 11 Oclober zoude verklaaren , en eenige Steden :inftemden onder voorbeding van het goedvinden of goedkeuring van derzelver Prin- , cipaalen; zo dat deeze zaak gehouden ' wierdt zo goed als ter conelufis gebragt ite zyn. Ii iii iii iii % Om-  5182 NIEUWE NEDERLANDSCHE Js Gra- Omtrend het herfiellen van de vervallene venha- Legermacht van den Staat, zyn door de Ridce. derfchap ter tafel van Hollands Staatsvergadering den 8 Oclober 1787, gewigtige bedenkingen en voordellen vöorgedraagen, vervat in het navoigend EXTRACT uit de Refolutien van de Heeren STAATEN van HOLLAND ra WEST-FRIESLAND in Hun Ed. Gtoot Mog. Vergadering genomen op Maandag den 8 OEtober 1787. T\e Heeren van de Ridderfchap hebben ter Ver*^ gadering voorgedragen de Rcflexien,' Confide'ratien en daaruit proflueerende Propofitien, tot herftel der vervallen toeftand van het Militaire Weezen en van de Armee van den Staat hier na geïnfereert. De Fleeren van de Ridderfchap in ferieufe ovcr' weging genomen hebbende den tegenwoordigen toeftand der zaaken in deeze Republiek, zo wel ten opzigte van'elke der zeven Provinciën, als byzonder met betrekking tot die van Holland, als meede van het geheele Resfort van de Generaliteit en alle den aankleven van dien,, vinden zich indifpenfabei verpligt, tot voorkoming van verdere wanorde en confufic, tot beveiliging der goede Ingezeetenen en herftelling der rust en conltitutioncelc orde en zekerheid , en tot bevordering der zo indifpenfabei nodige Dcfenfie van de Frontieren van den Staat, aan Hun Ed. Groot Mogende voor te dragen de navolgende Reflectien en Confideratien, en de daar uit pröflueerende Propofitien, vertrouwende dat het gewigt en aanbelang dèrzelvë aan de Deliberatien van Hun Ed. Groot Mog. geen onverfcliiflige of nodeiooze voorwerpen zullen'verfchalten. Het  JAARBOEKEN, OSloher, 1787. 5183 Het cardinaale poinct, waar op de Ridderfchap's Grawermeéat de aandagt van Hun Ed. Groot Mog. te venhamoeten vestigen, is den tegenwoordigen geheel ver-ge. warden en geenzints voldoenden toeftand van het Militaire Weezen en van de Armee van den Staat. Propofi- Het is over bekend dat de ongelukkige en van zo He der vceleramnen gevolgde Sufpenfie van Zyne Door- Ridderluchtige Hoozheid den Heere Prince van Onnge,Jchap noin Hoogstdeszelfs eminente Charges van Kaptein-/*»i Generaal dezer Provincie, zo onregtvaardig als in- s Lands conllitutioneel en gewelddadig doorgezet, de bronAVyg*is van alle die verregaande desorders, welke , in- wezen dien zy niet door een allerfpoedigst en efficacicuste,^. redres werden herfteid, de Republyk in het algemeen en Holland in het byzonder , zullen brengen in een ftaat van onmagt en'weerloosheid, welke niet alleen voor de veiligheid en zekerheid verderflyk zyn zal, maar ook 's Lands geobaereerde Finantien totaal en onherftelbaar zullen en moeten ruïneeren. Het is niet minder bekend, dat alle de oude Regimenten van den Staat, welke, (getrouw gebleven aan den Eed, die zy volgens 's Lands wettige Conftitutie gedaan hadden, hun pligt als braave en eerlyke Militairen altoos betragt hebben,) federt de laatrte jaaren ontzaglyk hebben moeten lyden, zo door het continueel veranderen van Guamifoenen, door het heen en weder marcheeren, door het fplitzen derzelve in kleine Detachementen, door de verflaauwing der zo indifpenfabei hoog noodige Militaire Discipline en Subordinatie, door de onmogelykheid van de gewoone Exercitiën te doen ftand grypen, door de Defertie , als door meer andere redenen, te veel om breedvoerig op te tellen. Het is even zeer bekend, hoe dat, door de aanftelling der zogenaamde Commisfie ter Defenfie van deeze Provincie en de Stad Utrecht , tegens dewelke de Ridderfchap en die Steden, die met dezelve hier omtrent inftemden , zich zo kragtig als regelmatig, en met 's Lands wettige Conftitutie overJiiiiiiiiii 3 ' een-  5i 84 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra VENRA GE. Propoji tie der Riddet Ichap t pens 's Larie, Krygswezenenz. - eenkomftig, verzet en aangekant hebben, het Milt- - taire Wezen in deszelfs eigenaartige conlïitutie en confiftentie is aangerand , in confufie en wanorde gebragt door allerhande flinkfche wegen en fchan- - delyke Menées tot tweedragt, disobedientie en indiscipline, is aangezet en vervoerd, hoe debraave ' en getrouwe Militairen zyn mishandeld, gefufpen•o- deerd, gedimitteerd, aan alle fmadelyke en fchreeuwende onregtvaardigheden blootgefteld en daar aan 's ftrafioos gefubjefteerd: hoe dezulke, die eerloos hun' Eed en Pligt aan den glimp van een gemomentaneerd fortuin opofferden, zyn beloond en geavanceerd geweest. Het is al verder bekend , hoe die onwettige en inconftitutioneele Commisfie zich heeft doen opdraazen eene uitbreiding van magt, tegens dewelke de zo inconteftabel kragtig gemodereerde Advyzen en Aanteekening van de Ridderfchap en de Steden, die de egte Conftitutie fteeds aankleefden, niets hebben kunnen uitwerken op den invloed van het toenmaalig heerfchend Despotismus. Na welke uitbreiding die Commisfie het Chaos van verwarring tot die hoogte gebragt heeft, dat de Ridderfchap buiten ftaat is geweest, om het tafereel van het zelve te bevatten , laat ftaan Hun Ed. Groot Mog. voor te draagefl naar waarheid en in deszelfs wezenlyken toeftand; immers heeft het zelve de disfentiün in oude Regimenten gefoveerd, waar uit de fchroomelykfte en fchandelykfte gevolgen zyn geproflueerd , nieuwe Corpfen opgerigt, Augmentatien geordonneerd, Artilleristen en Ingenieurs aangefteld, en dit alles opgepropt, en wel met onervarene en ongemeriteerde Officiers, of wel met geheel onbekende Overiocpers uit vreemde Natien , waar af men by de Lysten der Promotien naauwlyks de Namen wist uit te fpreeken; alle de Capitulatien hier omtrend, deAccoorden, de fchikkingen en wat verder daar aan vast is, zyn door de Commisfie buiten eenige voorkennis of goedkeu-  JAARBOEKEN, Otlohr, 1787. 5183 'Keuring van Hun Ed. Groot Mog. beraamd, gebooten en werkftellig gemaakt, zonder dat tot dezer uur, by weten van de Ridderfchap, deeze hoo«re Vergadering daar omtrent grondige mformatien heeft bekomen, en van den toeftand dier zaaken is onderligt, en dus ook geheel buiten ftaat is, om op te maken de hoeveelheid van den last , waar meede 's Lands Provinciaale Kas daar door bezwaard is geworden. . . Laatftelyk behoeft de Ridderfchap zich niet tc eUvgeeren over de vermeerdering van wanorde, veroorzaakt door de willekeurige en onregtmatige •dwvzin^en van betaaling, van zodaanige Lroup-n die zich verftoutteden om hunnen Eed, hunnen 'Pligt, en hunne Capitulatien in te roepen, tegen despotique en voor eerlyke lieden .onuitvoerlyie beveelen,, waai- meede eene onbezonnene Cabaal dezelve geduyrig overlaadde; gelyk dezeku •ook maar even aanroerd, alle die befpotlyke Reio iatien door die Commisfie voorgedraagen of geno men nopens rangen van Officiers , het ftellen var oudere onder jongere, het antidateeren van Aften; en wat dies meer is; waar by de domme onkunde van het geen het Militaire Weezen vordert, mei de klaarblyklykfte ongerymdheid en zigtbaarftepar itydigheid dingt na den prys van de grootfte zothe den te vertoonen. / In dezen toeftand der zaaken, op het tydltipdai men gerustlyk zeggen kon geene mogelykheid bynj te exteeren, om de verwarring nog grooter te ma ken , daagd eindelyk het by de Ridderfchap en hut fyfthema "meede aanklecvende Leden , zo vuuris «ewenschte oogenblik op van de herftelhng en te rugkomst van Zyne Doorluchtige Hoogheid. Het is ligt te bezeffen, dat na zo vee! fmaad, verdriet, ergernis, bedreigingen en onveiligheden t< hebben doorgeftaan , de eerfte aandoeningen ge weest zyn die van vreugde en vergenoegen ove: ■dit gelukkig evenement! Dan deze zyn fpoedig ge liiiiiiiiii 4 volgc 's Gra- VENHAGE. Propofi* tie der Ridder' l'chap nopens's Lands Krygswezenenz. L l 1  5i 8<5 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage. Propoli' ite der Jiirtdet' jehap ko pens 's Lands Ktygt' wezèn enz. volgd door het gevoel en de betragting van den zwaaren. en byna ondraagbaaren last, die nu wederom op Zyne Doorluchtige Hoogheid gelaaden is; eenen last, die op het tydffip van Hoogstdeszelfs fufpenfie reeds'a'an Hoogstderzelver werkzaamheid meer dan overvloedige Itof verfchafte, maar die nu , volgens de hier voor geplaatfte Reflectien , tot die hoogte gekomen is, ciat , welke ook de nyverige werkzaamheid van Zyne Doorluchtige Hoogheid zyn moge, hoe verre Hoogstdeszelfs kundigheden zich mogen uitftrekken ! het beredden en weder regelen van dien verwarden en vuilen boel, de menfehelyke mogclykheid overtrefiende , voor Zyne Doorluchtige Hoogheid, zo al niet ondoenlyk zyn zal, althans vcjor Hoogstdeszelfs perfoneele en dierbaaren welftand bedenkelyke gevolgen zal moeten. hebben, welke des te meer te dugten zyn , daalde weinige zorg voor dien welftand en het onvermoeid en geheel rustloos arbeiden in 's Lands zaken van Zyne Doorluchtige Hoogheid, aan een yder, ja aan de geheele Natie, overbodig bekend zyn. Inmiddels vermeent de Ridderfchap, dat van een fpoedig en overwyld Redres van het Militaire Wezen , de veiligheid en zekerheid van deeze Republyk en van Holland in het byzönder, volltrekt afhangt; èn dat vooral in de tegenwoordige omftan> digheden, zo wel ten opzigte van onzen inwendigen toeftand , als ten opzigte van de fituatie der buitenlandfche zaaken, onverwylde en efficacieufe maatregelen behooren te werden genomen. Byna alle de Provinciën, zeerVeele Sfeeden en nog veel meer Plaatfen op het platte Land, uverlaaden Zyne Doorluchtige Hoogheid, in deszelfs qualiteit als Kaptein - Generaal, met verzoeken om Guarnifocnen of Troupen te hebben tot béwaaring van de rust en tot demping van eenen muitzieken geest van oproer, die nog maar al te veel verfpreid is eb ondér den asfche fmeuld ; als men daar by voegd het geen' benodigd zoude zyn om de Eronr  JAARBOEKEN, Oclober 1787. 5^1 tieren maar even met Guarnifoenen te bezetten 's Grayo blvkt ten kragtigften, dat de Kaptem-Generaal venhafn de volftrekte onmooglykheid is, om m den te-ge. Snwoordigen ftaat van de Troupen en met het Sï getal, waar op dezelve nu te berekenenP>opoftSn te voldoen, zo aan de vorderingen der Pro-^r vïcien, Steden en van het platte Land , als aan Ktdderdé zo hooo noodige bezetting der Frontieren : te 'chap no. Ier daar alle de nieuwe Corpfen, hoe ook ge-/*»* Sd, in particulieren dienst dezer Provincie aan- 'i L«* Somèn in deeze omftandighedén eenen intolera- Kfygshin hst verfchaffen, zonder dat men zich van**** dezelve met een gegrond vertrouwen eenig wezen- enz. lyk nut kan beloven , en dit heeft geene explica- tiepiet°tsgdan ingevolge van alle de bovengemelde reflexien, dat de Ridderfchap vermeent aan Hun Ed Groot Mogende te moeten voordragen: Öm dadelyk in de eerfte plaats Zyne Doorluchtte Hoogheid den Heere Erfftadhouder en Kaptem-Generaal dezer Provincie te verzoeken en te authorifeeren , om , zo rasch als een voorzigtige zor" voor de bcwaaring der rust het zal toclaaten, en onder die precautien, welke Hoogstdeszelfs wyze doorzi"t zal fuppediteeren, alle die Corpfen, in bvzondere Soldy van Holland aangenomen , te licéntieeren en de Provincie van dien last te ontheffen en te verlosfcn. Om in de tweede plaats aan Hooggemelden Heel Erfftadhouder en Kaptein-Generaal voor te ftellen, of het niet raadzaam zyn zoude, (daar den al te zwakken toeftand van de Armée van den Staat hier voor bewcezen is,) om, vooreenen bepaalden tyd eenige welgeoefFende Regimenten, reguliere Troupen het zy van den Landgraaf van Hesien-Kasjel, het zy van andere Duitfche Vorften, zo rasch mooglvk in dienst en foldv van de Republykover te neemen', om langs dien 'weg Zyn Doorluchtige Hoogheid in ftaat te ftellen om efficacieus voor de mwenliiiiiiiiii y dige  5i38 NIEUWE NEDERLANDS CUE 's Gra- dige rust en veiligheid te kunnen zorgen , en aan venha- Hoogstdenzelven den noodigen tyd °dus te verge. fchatf'en, om de oude Regimenten" van den Staat, en het geheele Militaire Weezen, wederom tot die Propo/Ï- compleetheid en in die goede orde te berftellcn, tie der waar door alleen de wezentlyke Defenfie van den Ridder- Staat, het vertrouwen van dezelve op de Armee fchap «6-en de eensgezindheid en harmonie in dezelve , tot pens vorigen luiftör weder gebragt kunnen worden. 's Lands Om eindelyk, ten derden, met overleg en na inKrygs- genomen te hebben , de hoogwyze Confideratien wez-.n van Hoogstgemelde Zyne Doorluchtige Hoogheid, enz. als Kaptein-Generaal ook van de Unie, hier van eene propofitie ter Vergadering van Hun Hoog Mogende te doen, ten einde den Raad van Staate ten "fpoer digite verzogt worde daar toe de noodige Petitie te formeeren en de overige Bondgenooten met dien aandrang, welke de onontbeerlyke noodzaakelykheid zo oogenfchynlyk fiippeditëerd , te verzoeken en te exhorteeren, bm daar in fpoedige en gave Confenten te dragen, daar de algemeene veiligheid daar alleen van afhangt, en zulks met postpofitie van alle Finantiecle Confideratien, weike in deeze dies te minder in aanmerking moeten komen, daas zulks alleen als een temporair en gcenzints als een permanent poincf. van bezwaar bèfchouwd kan en moet worden, te meer, daar deszelfs duurzaamheid ook meerendeels zal afhangen van de keer, die het tegenwoordig politiek fyilhema van Europa en elen broeyenden en den critiquen toeftand der zaaken , zo als die nu ftaan, nemen zullen; waar omtrent de Ridderfchap het onnodig oordeeld, zich in het breede te clargeeren, vertrouwende dat het kundig .en doorzigtig oog van Hun Ed. Groot Mog. aan deeze aangeftipte gronden de noodige cxtcnlie geeven zal. De Ridderfchap niets anders beoogende als de inwendige rust en veiligheid te verzekeren , de bekende yver werkzaamheid en welmeenendheid van den  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5189 defl Heere Erfftadhouder en Kaptein-Generaal in de ? hand te werken , cn in de uitoefremng dier emi-, nente Charges, alle faciliteit toe te brengen, ver-( trouwd en durft zich vleyen, dat Hun Ed. Groot Mog., indagtig aan de zo gewigtige als gegronde, Spreuk: li vis pacetn, para beilum, deeze voorflaa-1 «en uit'dat oogpunt zullen befchouwen, en dezelve dadelyk tot voorwerpen van derzelver lerieufe deh-, beratien zullen maaken,en dat wel met dien fpoed,, die met den aart der zaaken en de wettige Confti-; tutie over een te brengen zal zyn. Waar op gedelibereerd zvnde is goedgevonden en verftaan, dat het voorfchreeven geproponeerde 1 zal worden geëxamineerd door de Heeren van de Ridderfchap'en verdere Hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden tot de Militaire Zaaken , met de Heeren Gecommitteerde Raaden in den Hage en te Hoorn refideerende, en de Vergadering daar op gediend van derzelver Confideratien en Advys; en is, dien onverminderd, daar van Copy verzogt door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Haarlem, Amfterdam, Gouda en Alkmaar, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren hunne Prin- cipaalen. „ _ "r' . Accordeert met voorfz. Relolutie. Omtrent de Nieuwftaatsgezinde MedeRegenten, die nu in deeze omkeering van zaaken uit de Stad Schoonhoven waren geweeken , is door de Regeering dier Stad, ter Staatsvergaderinge van Holland den 8 Oclober 1787 een voorftel overgegeeven, 't welk wy onder het artikel van Schoonhoven zullen melden. Op voorftel der Heeren Gedeputeerden van Schoon- i Gra- 'ENHAt ;e. °ropoJÏie der Ridder- rch.ip no>ens s Lands Krygsvezeninz.  5190 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage, Schoonhoven, is by Hun Ed. Groot Mog. den 8 Oclober goedgevonden, de Refolutie en Publicatie van 12 Juny laatstleden, met opligt op den Kolonel Balneavis, in te trekken en te ftellen buiten effect; gelyk meede daags daar aan den 9 Oclober 1787 op deu voordragt van evengemelde Heeren Gedeputeerden nevens die van Schiedam, Zyne Doorl. Hoogheid verzogt en geauthorifeerd is, „ om, of in Perfoon , of door eene com„ misfie, binnen de Steden Schiedam en „ Schoonhoven, tot voorkoming van alle ver„ dere murmuratien en onheilen , door alle bekwaame middelen en wegen. de gemoe„ deren der Burgeren en Ingezeetenen met „ de Regenten te confolideeren, alle gefchillen uit den weg te ruimen, mitsgaders de „ rust te herflellen. en, des noods, ook zo„ daanige Regent of Regenten van debedie„ ningen hunner Magiflratuure te ontflaan en „ anderen in derzelver plaats aan te Hellen , „ als zyne Hoogh. naar deszelfs hooge wys„ heid, en tot bereiking van het voorfchre„ ven einde, zal nodig en dienflig oordeelen: alles egter voor deeze enkele reize, „ ongeprejudicieerd de Regten en Privile„ gien der opgemelde Steden, mitsgaders „ den goeden naam of faam van zodaanige „ Regenten, en dat Hoogstgem. Zyne Hoog„ heid zal worden verzogt, den Regent of „ Regenten , die van derzelver dienst of „ dienften zouden mogen worden ontllagen, „ mitsgaders hunne familien, te nemen in 1* 2y-  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. jipi Zyne Hoogheids fpeciaale proteétie enfau-' „ vegarde met interdictie, op verbeurte varu „ lyf en goed, dezelve Regenten hunne fa-c „ milien of goederen, of eenig gedeelte van „ dien eenigzins te molefteeren, befchuldi„ gen of incoramodeeren , en dat wyders „ Hooggem. Zyne Hoogheid generalyk zal „ worden geauthorifeerd, zo als geauthori„ feerd w'ordt by deezen, om in de voorfz. Steden Schiedam en Schoonhoven, zo ten „ aanzien van Regenten, als van Burgers en „ Ingezeetenen zodanige verdere orders te „ ftellen, als Zyne Hoogheid tot meefte nut „ en dienfte van den Lande iri 't gemeen, 5, en van de voorfz. Steden Schiedam en „ Schoonhoven in 't particulier zal oordeelen te behooren." Zedert is door Zyne Doorl. Hoogheid by eene Publicatie , te Schiedam afgekom digd, aan de Burgery aldaar kennis van die Refolutie gegeeven, als meede, dal Hoogstdezelve eerstdaags Gemagtigden naai de voorfchreven Stad ftond te zenden, me bygevoegd vermaan tegen alle verdere on rustige bewegingen en,z. welke Publicatie wy onder Schiedam zullen mededee len. De Heeren Afgevaardigden van Hoorn z& ten ook niet ftü, zo als blyktuit dit EX- 5 Gra- 'enhae. t  5ip2 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- VENHAGE. Refol. nopens GecommitteerdeRaden in 't NoorderKwartieren den Secretat. Blok. EXTRACT uit de Refolutie van de Heeren STAATEN van HOLLANDmWEST-FRIESLAND,in Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Maandag den 8 Oclober 1787. T)e Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn hebben op ordre van de Heeren hunne PHneipaalen, en uit naam van dezelve, ter Vergadering voorgedragen , en om meer dan eene gewigtige reden geïnfteerd : dat aan Heeren Gecommitteerde Raaden in West-Friesland en het Noorder-Quartier, en ook aan derzelver Secretaris den Heef Hhk , worde aangefchreven en geïnjungeerd , om binnen zeekeren tyd , by Hun Ed. Gr. Mog. te bepaalen, aan Hoogstdezelve te doen naauwkeurig verIlag en verantwoording van het gedrag, dooide Meerderheid van dat Collegie , beheevens den Minilter, uit kragte van de nu vernietigde Refolutie van den 17 Maart laatstleden, gehouden; als meede fpecifique opgave, reekening en verantwoording van de penningen, uit dien hoofde geanployeert, en wyders nog dat voorgemelde neeen Gecommitteerde Raaden worden geautiiorifeerd, en voor zoo veel des noods gelast, de Geweeren, welke kort na de befaamde intreede van le ^ gezegde meerderheid , en die het met dezelve t.elden, uit de geflooten bewaarplaats van de weldenkende en regt Vaderlands gezinde Burgers, net Militair geweld zyn weggehoomen , en onler hunne bewaaring gebragt, zonder tydverzuim lan Heeren Burgemeeileren , te doen ter hand [tellen. Waarop gedelibereerd zynde, is dezelve geconverteerd in een Refolutie van Hun Ed. Gr. Moe., met bepaaling van den tyd, binnen welke de gerequireerde inrormatien moeten inkomen, op vier we-  JAARBOEKEN, Oaober* 1787. 5103 weken. En is wyders nog gerefolveerd Heeren Gecommitteerde Raden voorn, aan te fchryven en des noods te geladen , van mede binnen den tyd van een Maand aan Hun Ed. Gr. Mog. te doen toekomen een gecircumltantieerd rapport van 't geen door dezelve, dan wel door eenige leden, en den Minifter van dat Collegie is verrigt, ten aanzien van eene zogenaamde defenfie zoo te Water als te Lande ; met opgave van de Perfoonen daar in geëmployeerd : van de fchikkingen daar by beraamd; van het gefchut, de wapenen en de amunitie, daar toe uit de Magazynen gebruikt , van die, welke daar uit na elders zyn verzonden; van de plaatzen zoo binnen als buiten deze Provintie. werwaards dergelyke verzendingen hebben plaat; gehad ; op wiens ordre dit alles is gefchied, er door welke Perfoonen geëffectueerd : als mede tc doen fpecifique rekening en verantwoording van dc gelden , tot de hier vobren aangeroerde zaken geimpendcert, met de bewyzen daar toe fpecterende. Verders is op den zelfden 8 October afgekondigd deeze Publicatie van den Hove: W/ILLEM, byder gratie Gods Prince van Oran VV je en Nasfau &c. &c. &c. , Erf-Stadhou der Erf-Gouverneur, Erf-Kapitein Generaal er Admiraal , mitsgaders de Prselident en Raader over Holland, Zeeland en Friesland: allen den gee nen die dezen zullen zien of hooren leezen faiut Alzo , niet tegenftaande de Publicatien, Dcclara toiren en Waarfchouwingen , zo door de Heerer Staaten als door ons gedaan, het pleegen van ge weid en inflaan van Glazen aan de Huizen vai verfcheide Inwoonderen van den Hage, blyft voort duuren en toeneemen ; en Wy geïnformeerd zyn dat ook veele Ipfolentien aan verfcheide Perfoonei wor 's Gra- venhage. Refol. nopens Gecomm. Raden in 't NoorKwartieren den Secretar. Blok. 1 1 J 1 1  5*94 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ' 'S Gra- vënhage. Publicatie tegen rustyerftuoraersenz. worden aangedaan, door dezelve met Scheldnamen te bejeegenen , na te roepen, te vervolgen en te mishandelen. Zo is 't , dat Wy (na daar over gehoudene Conferentie met de Magiftraat van 's Hage) by dezen allen en een iegelyk nogmaals op het ernftigfte vermaanen , en gelaften zich te onthouden van het pleegen van zulke hoogst ftraf baare bedryven, op poene van als Rustverstoorders ten ftrengfte geltraft té zullen worden. Èn op dat dit Ons falutair oogmerk te beeter bevordert worde, beloven Wy by deze aan de refpective Bedienden van de Juftitie, mitsgaders aan de Militairen , als mede aan een iegelyk daar toe gequalificeert, die Handdaadigen van of Aanraders tot het pleegen van geweld of inflaan van Glafen zullen vatten en opbrengen , een Praemie van tien Ducaten voor ieder zodanigen Handdaadigen of Aanrader; als mede aan de geenen, welke Schuldigen aan het fchelden , naroepen, vervolgen of mishandelen van iemant zullen vatten en opbrengen een Prasmie van vyf Ducaaten voor ieder der zodanisen. En op dat niemant hier van ignorantie prctendeere, beveelen Wy, dat deze in 's Hage worde gepubliceert en geafiïgeert, daar zulks behoord en te gefchieden gebruiklyk is. Gedaan in den Raade den 8 Oetober 1787. (Qnderjlona) My prefent 4 (Was geteekent) ADRIAAN BODT. Wy heVben veelmaalen van Catbarina Mulder, anders in de wandeling Kaat Mos- fel  JAARBOEKEN, OEiober, 1737. 5^95 fel genaamd, gefproken. Zie N. Nederl. > JaarÏ 1785.01. 1307 en volgg. en 1786^ bl. 145. en volgg. en 372 en volgg Na dat van wegen Haar Ed. Groot Mog. was afgekondigd het Placaat van Amueftie van den 27 Septemb.flaastleden,(zie bl.4624); hebben de Pracfizyns van gemelde Cathari11a Mulder, gevangen op de Voorpoorte van .den Hove van Holland, begreepen, dat deeze Vrouw, welker zaak zo verre gevorderd was, dat 'er niets meer ontbrak dan dezelve te bepleiten, haare gevangenisfe niet konde veriaaren, als iemand, die, hoe wel fchuldig,'alleen door de gunst en vryftelling van den Souverain «an de Itraffe by de wetten bepaald, onttrokken wicrdt. Dit gaf gelegenheid, dat door haare Practizyns, de Advocaat Bilderdyk en Procureur Fan der Linden, een Request om voorzieninge deswegens aan 't Hof is ingediend, waar van 't gevolg geweest is, datst Hof by appointement in dato 3 Oclober 1787, uitdrukkelyk verklaard heeft, „ dat uit het gebruik maaken „ van de relaxatie, uit hoofde der Amnestie, „ geene confequentie zal worden getrokken, „ als of de Suppltante (Catharina Muider) „ zoude fchuldig flaan aan de haar te last „ gelegde misbedryven." Op deeze wyze neerat\ius de meer dan driejaarige Gevangenis van deeze Vrouw een einde. Voorts heeft zy zig ook nog deezer dagen by Requeste vervoegd aan Haar Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en WestKkk kkk kkk kk Fries- 3 Gra- 'enha3e. '  $19$ NIEUWE NEDERLANDS CHE 's Gra- VÈNHAs GE. Friesland, tot het bekomen van Hoogstder* zeiver voorzieninge, ten einde aanhaar werden vergoed de kosten van de crimineehPracedures , door haar, eerst voor Scheepenen van Rotterdam, en naderhand in appél voor den Hove van Holland gevoerd. DitRequest is gefteld in handen van welgemelden Hove, om daarop Haar Ed. Groot "Mog. te dienen van hunne confideratien en advis. Den o Oétober is by de Staaten dezer Provincie, tegen het vervolgen van Ingezeetenen door hunne Meede-Ingezeetenen, deeze ftrenge Publicatie beraamd en verzonden : J)e Staaten van Holland en West '- Friesland, allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen , falut: Alzo ter Onzer kennisfe gekomen is, dat op verfcheidene Plaatfen binnen deeze Provincie eenige Ingezetenen zig veroorloovcn, om hunne Mede - Ingezetenen , welke zy mcenen omtrent de oude en gezegende Conftitutie van dit Gemeenebest niet wel gezind geweest te zyn , in plaats van het onderzoek en de beoordeeling van het ftrafbaare, het welk dezelve mogten bedreven hebben, aan den Regter over telaaten, met Schimpen Scheldnaamen te vervolgen , en in derzelver Perfoon en Goederen met 'inflaan van Glaazen, plunderingen en andere feitelykheden te beledigen, en zig dus fchuldig te maken aan verftooringvan de gemeene rust en het pleegen van publiek geweld, en dat zelfs eenige zig niet hebben ontzien, zomroige van hunne Mede - Ingezetenen uit derzelver Huizen weg te haaien, of aan te houden, te vervoeren en aan de Pruisfifche (zig hier te Lande bevindende) Militie over te geven , en bedreigingen te doen, van met meer anderen op gelyke wy-  JAARBOEKEN, Ocïobsr, 1787. M507 wyze te handelen, en zig dus fchuldig te maaken aan eene verregaande violatie van de Burgcrlyke Vryheid en Veiligheid ; dat ook op verfcheide Comptoiren der Gaarders van 's Lands Tollen en der gemeerte Middelen, dc Gelden van het Land en derzelver particuliere Goederen geroofd , hunne Perfoonen mishandeld', Jgevarigen gehouden , en weggevoerd worden , waar door geëffectueerd word, 'dat de invordering van 's Lands Inkom ften -) en Impofitien niet alleen niet kan worden geëxalteerd, maar geheel te niet loopt. Zo is 't dat Wy daar op gehad hebbende de Confideratien ■ en het Advis van Zyne Doorl. Hoogheid den Heêre Prince Erf Stadhouder &c. &c. < &c. van Onze Gecommitteerde Raaden en van Prafident en Raaden van Onzen Hove : Cblyven- 1 de Onze voorige Placaaten tegen alle daaden van publiek geweld , en alle violaten der Burgcrlyke I Vryheid en Veiligheid , ook ten aanzien van die zig , aan het geene voornoemt is, bereids hebben fchuldig gemaakt, in| derzelver volle kragt,) goed- I gevonden hebben op nieuws te verbieden, gelyk wy verbieden by deezen, iemand, wiehyookzy, zonder I Rechterlyke auctoriteit, aan te houden, te arreiteé- I. ren, weg ee haaien of te vervoeren, en nog veel meer i iemand nloedwilliglyk aan de Pruisfifche Militie over 1 releveren; gelyk Wy mede op nieuws verbieden, ie- I mand wie hy ookzy, met Scheld of Schimpnaamen te vervolgen , of anderzints in deszelfs Perfoon of Goederen door infiaan van Glaazen, Plunderingen of andere feitelykheden te beledigen , of door bedreigingen bevreest te maaken , en in het gerust verblyf ter plaatfe zyner inwooninge, of 's Lands Gaarders cn Bediendens in de exercitie van hunne ; Functien te belemmeren , die te mishandelen, der: zeiver of 's Lands Gelden te beroven , als welke kén derzelver Comptoiren Wy irt Onze fpeciale pro1 tectie nemen ; zullende alle die geene, welke zig ;aan het een of ander van het geen voorfz. is, Kkkkkkkkkkki fchul- 's GrA- venhage. Publicatie tegen het fchenden der vei* ligheidi.  5198 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- > enhage. Publicatie teget het fitten den der veiligheid. fchuldig maaken, aan den Lyve, Ja zelfs naar exigentie van .zaaken met de dood worden geftraft, met welke doodftraf Wy begeeren, dat, zonder conniventie, geftraft zullen worden degeenen, die voortaan iemand moedwilliglyk aan de Pruisfifche ! Militie zullen overleeveren. Ordonneeren en gelasten voorts wel expresfelyk Onzen Procureur Generaal, mitsgaders alle andere Officieren van Onzen Landen tegen alle die geene, welke zich aan het een of ander van hetgeen voorfz. is, hebben fchuldig gemaakt of nog zullen fchuldig maaken, zodanig" te procedeeren , als het recht van de Hocge Overigheid vereischt, en deeze Onze Publicatie ftrïcMyk en precifelyk te cxccuteeren , zonder eenige conniventie of disfimulatie, op pcene van Onze hoogfte indignatie. Gelyk Wy mede wel ernftelyk gelasten aan alle Schouten en Gerechten ten Platten Lande, om het geen contrarie den inhoud deezer door hen zoude mogen ontdekt worden, ten fpoedigflen ter " kennisfe van den Officier van hunne Plaats of Diftrict te brengen, op poene van in cas van'nalaatigbeid in deezen , naar vereisch van zaaken, te worden gecorrigeerd. En op dat deeze Godtergende , Ons en Zyne Doorl. Hoogheid den Heere Erf-Stadhouder, zo zeer grievende, en den yver voor de oude Conftitutie zo zeer onteerende wanbedryven , des te beter mogen worden gefluit, zo beloven Wy aan den geenen die een der Belhamels , Aanvoerders of aanftookers van zodanige geweldenaryen, op eene overtuigende wyze komt te ontdekken, eene Prsemie van duizend Guldens, en daarenboven ftraffeloosheid , indien hy zelve, zonder een Belhamel, Aanvoerder of Aanftooker van dezelve te zyn, zich aan het een of ander van het geen voorfz. is, mogt hebben fchuldig gemaakt. En op dat niemand hier van eenige ignorantie pretendeere, zo lasten en begeeren Wy, dat deeze alom-  JAARBOEKEN, CStober, 1787. 5199 alomme zal worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar zulks behoord en te gefchieden gebruiklyk is. Gedaan in den Hage onder het Klein - Zegel van den Lande, den 9 O&ober 1787. ( Onderftond) Ter Ordonnantie van de Staten. (fflas geteebent) C. CLOTTERBOOKE; Den 11 Oclober is by Hun Ed. Groot Mogende volkomen befloten , dat de Peribonen, door Haare Koninglyke Hoogheid opgegeven, als de Autheurs en Uitwerkers : van het Attentaat tegen Hoogstdeszelfs Per; loon begaan: „ nu en voor altoos van alle „ Posten van Regeering en Bewind zullen zyn en blyven geremoveert en ontzet, gegelyk als zy daar van geremoveerd en ont* s, zet worden by deeze, en daar van aan Büw . „ gemeesteren en Regeerders der Steden Dordrecht, Haarlem, Leiden, Amfter„ dam, Gouda en Alkmaar, in welker Re„ geering dezelve Perfoonen zich bevinden, „ of in welker dienst zy hebben gefungeerd „ of als nog zyn fungeerende, gelyk mede „ aan Burgeraeefteren en Regeerderen van „ Woerden , ten opzigt van den Perfooti van Costerus , aanfchryving zal worden „ gedaan, met fpeciale last en authprifatie, „ om aan het gunt voorfchreven is daadlyk „ en zonder het minlle delay de nodige exe* K kkk k kkk kkk 3 „ cy- 's GrA - VENHAGEi Publicei' tie tegen hetfcheii' den der vettig, beid.  52oo NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vknhace. „ cutie te geven: gelyk mede Extract deezes aan de Perloonen hier in geconcer„ neert, om te ftrekken tot derzelver narigt „ en zich daar na te gedragen." Nog is by de Staaten van Holland den zelfden n Oétober, tegen de gewapende Genootfcliappen, buiten de gewoonlyke Burger-Compagnien der Heden, dit voorftel door de Stad Dordrecht gedaan. EXTRACT uit de Refolutien van dgHeeren STAATEN van HOLLAND WEST-FRIESLAND in Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen- opDon Ier dag den li October 1787.. T"\e Heeren Gedeputeerden der Stad Dordrecht, ■l J op dat aan de Satisfactie aan Haare Koninglyke Hoogheid met alle moogelyke exactitude en in den volften nadruk voldaan "worde, hebben ter Vergadering voorgedragen, of Hunne Ed. Groot Mog. niet zouden goedvinden, by interpretatie en ampliatievande Refolutie van den 20 September laatst leden, als nog te verklaaren, dat alle Gewapende Genootfcliappen of Schutteryen , van welker benaminge ook , geene uitgezondert, welke afgezondert ' van de gewoonlyke Burger-Compagnien in de Steden gefublifteerd hebben-, worden gehouden voor gedisfolveerd en vernietigd , ten dien effecte, dat de Ledentot dezelve behoord hebbende, zich nooit weder tot een afzonderlyk Gewapend Lighaam zullen mogen vereenigen, en aldus exerceeren de functien der gewoonlyke Burger-Compagnien, inhasreerende Hun Edele Groot Mogende mits dien ook wel expresfelyk de Refolutien van den eerften dezer cn de ' or-  JAARBOEKEN, OSlober, '1787. 5201 ordres daar by , tot het in verzekerheid brengen der Geweeren van de voorfchreven gedisfolveerde Genootfchappen en Schutteryen, gefteld. Waar op gedelibereerd en Copy van het voor■fchreven geproponeerde verzogt zynde, door de Heeren Gedeputeerden der Steden Haarlem en Amfterdam, om daar op te verftaan de intentie van de Heeren Hunne Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefteld tot nadere deliberatie. Door de (leden Dordrecht en Schiedam, is ook aldus een voorftel tegen naamloze geschriften gedaan. EXTRACT uit de ReMutien van de Heeren STAATEN van HOLLAND ff» WEST-FRIES LAN D in Hun Ed, Groot Mog. Vergadering genomen op Donderdag den 11 Oclober 1787. T"V Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht en Schiedam, zich met veel aandoening herinnerd hebbende, hoe zedert weinige Jaaren het Land is overftroomd geworden met een vloed van naamlooze en andere Schriften, ftrekkende zo tot ondermyning van 's Lands vastgeftclde Godsdienftige er Burgerlyke Conftitutie, als tot disrefpect van 's Land; Hooge Regcering, en fmaad van aanzienlyke Per foonen in hooger of laager Ambts - Bedieningen ge plaatst, en zulks met eene ftoutheid, welke dage lyks toeneemende, eindelyk eene hoogte beklommet heeft, waar van byna geen voorbeeld is: hebbel zich verplicht geacht aan Hun Ed. Groot Mog. ii ernftige overweeging te moeten geeven, of Hoogst dezelve niet zouden kunnen goedvinden, tegen di Landverwoestend kwaad, het geen naar de gedach ïen van Hun Heeren Gedeputeerden, een der vrucht Kkkkkkkkkkk 4 baar 's Gra- venhage. Voorftel tegen GewapendeGenootfchappen. 1 1 l  5202 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhages Foorftel tegen Naam iooze Ge fchriftev baarftc Bronnen van onrust en tweefpalt gebleekert is geweest te zyn, met Advis van den Hove van Holland, zodaanige efficacieufe voorziening tedoeri als de bevordering der herftelling van de rust en 's Lands waare welzyn zullen vereisfchen. Waarop gedelibereerd zynde is goedgevonden en verftaan, dat het voorfz, geproponeerde zal worden .geëxamineert, door de Heeren van de Ridderfchap, ,en verdere Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden tot het Groot Befoigne , met Commisfarisfen van den Hove , en de Vergadering daar op ten fpocdigften gediend van derzelver Confideratien en Advis. Accordeert met voorfz. Refolutie. Dit voorftel van Dordrecht en Schiedam verwondert ons geenzints, indien wy ons herinneren , hoe in de laatst verlopene Jaaren de onbepaalde Vryheid der Drukpersfe voornamenlyk, zo niet.alleenlyk, door de meesten daarom is vborgeftaan,om het genoegen te hebben van zyne Mede-Regenten, die in het ontworden plan van hervorming en derzelver middelen niet wildenroéftemmen nog mede werken, joor aUérlye vuile lasterfchriften van naamloozefchryvers te zien verdagr maaken, en daar door mt den wegruimen; wanneer wy ons herinnert u , dat men die Vryheid der Drukpersfe hoog opvyzelde en voorftotuit, zo lang die tegen de Tegenparty werkte, maar zo drazy tegen die Voorftanders zelve eens gebruikt wierdt, dat men dan die zelfde Vryheid met alle magt en kragt tegen ging. Zisbl. 206 en 20Q. en bl. 1800 en volgg. 4068 en 407a. Onderwyl is de Vryheid der Drukpersfe, en derzelver toelaatingen bepaaling, van zo- dani-  JAARBOEKEN, OMer, 1787. 5203 danigen tederen aart, dat het moeilyk is der.1 zelvêr paaien juist aan te wyzen, zonder in het eene of andere uiterfte te vervallen. Het < is wei zeker, dat een godloos misbruik van die Vryheid kan plaats hebben, en vaak plaats gehad heeft 5 dat zo hier in, even als in andere zaaken, onder den fchoonklinkenden naam van Vryheid , dikwyls buitenfpoorige losbandigheid gezogt wordt,die allerverdervelykst is; dat 'er eindelyk geene reden nog is, nog kan worden uitgedagt , waarom in alle andere daaden de "Vryheid van doen en handelen van een ieder mensch, Burger of Ingezeeten door wetten zou kunnen worden ingebonden en binnen de behoorlyke paaien gehouden, en dat zulks in het fchryven en uitgeeven van Schriften niet zou mogen of kunnen gefchieden. Mogelyk fpreeken wy hier wel eens nader van by andere gelegenheid. Thans wyzen wy onze deugd - en vvaarheidminnende Lezers tot een kort dog allerfchoonst ftukje, Over het misbruik der Drukpers, uitliet Engelsch vertaald en medegedeeld in het Algemeen MaGAZYN van wetenschap , k0ns1 en smaak. 111 D. N. 2. bl. 337- Al wie dn Stukje onbevooroordeeld en uit oprechte zuchi tot waarheid en deugd, geleezen heeft, kan wel de moeilykheid met ons erkennen om de juitte perken en paaien der Vryheid van de Drukpers aan te wyzen , maar kan onmoge; lyk, (wy" durven het ftoutmoedig verzeckeren; die kan onmogelyk alle bepaaling van de Vryheid der Drukpersfe in gemoede ontkennen. Dit alleen merken wy nog op, dat, s GkA' /enha 3e.  5204 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- vènhage. indien de Drukpersfe zeekere bepaalingefi moet hebben door Wetten, dan is de vraag of 'er die Wetten niet reeds zyn ?. Die hier aan mogt twyfïelen, zie llegts het Groot Placaatboek I. D. bl, 211 en volgg. 414 en volgg. II. D. 2384. 2424. 2469. 2623. III. D. bl. 479. 520 en volgg. 1415. IV. D. bl. 380. en voigg. 1040. en volgg. V. D. bl. 691. en volgg. VI. D. bi. 545. en volgg. Eet heeft ons dan aan geene VVetten ontbrooken, die waren 'er mogelyk te veel, maar aan de uitvoering derzelver, daar de blinde dweepery het gezond verfland overfchreeuvvde, enhec geweld van overdreevene yveraars de uitvoerende macht fegenlïondt. Wat zouden derhalven nieuwe Wetten ter bepaalinge der Vryheid van de Drukpers vermogen ? Wat Zou derzelver 'tiendubbeld getal vermogen in eenen diergelyken tyd, dat geen ééne van dezelve koude ter uitvoer worden gebragt? Door de Ed. Achtbaare Regeering dezer plaatfe is tot Adjunct- Major der Haagfche Schuttery den ^Öétober aangeüeld de Heer Willem Wejlerinck. Den 15 dezer maand is ter Vergadering van de Algemeene Staaten door den aanwezenden Heer Gedeputeerden van de Provindie van Utrecht ingebragt eene Refolutie der Heeren Staaten van de gemelde Provincie» genomen op den 12 te voren , hoofdzaaklyk inhoudende een voorftel: „ of het niet , dienftig zou zyn, om bygebragte redenen,- „ te  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 520J te traden eenige nadere defenfive Alliantie 's Gra' n ook met de Kroonen van Engeland en venha- Pruis/en aan te gaan; en, ingeval, de an-cs. " dere Jiondeenooten meede tot dergelyke '* Alliantie mogten neigen, dat door Hun " Hoocr. Mog. Zyne Pruisfifche Majefteit by " Mhfïvemoex worden bedankt voor de ver" losling aan" deeze Republiek toegebragt, en tevens liet verlangen van Hun Hoog " Mo», te kennen gegecven,om eene aefen" fwe Alliantie met booggemelde Zyne ko- ?? ninalyke Majeileit aan te gaan, zo als ten meeften nutte en voordeele van beide Lan" den zal geoordeeld worden, met commu" nicatie, dat Hun Hoog Mog. voornemens " zvn, een dergelyke defenfive Alliantie aan " Zvne Groot - Brittannifche Majeileit voor " te Hellen , en dat dus door Hun Hoog " Mo°-. hoe eer hoe beter ook dergelyk voorftel aan den Koning van Groot-Bnttannien gedaan wierde. Wordende eindelyk de Heeren Gecom. muteerden ter Generaliteit meede geau" thorifeerd, omme alzo Hunne Ed. Mog. " niet anders kunnen verwagten, dan dat de " Pruisfifche Troupen nu eerlang het Terri~ toir van deeze Republyk zullen verhaten, '' deezen aftogt, zo veel mooglyk, te helpen faciliteeren en bevorderen, of, muien " by de Bondgenooten nodig mogt geoor" deeld worden, ter beveiliging van deeze " Republyk, een gedeelte van dezelve Trou„ pen nog eenigen tyd binnen dezelve te be' houden, dat in dien gevalle Zyne Pruish5? ■ iche  520Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- i venhage. r Wy hebben meermaalcn van den Ritmeester P. J Timmermans gefprooken. Zie bl. 314a en volgg. en bl. 4579. Die Ritmeefter leverde ter vcrgaderinge der Hollandfche Staten dit Request in: REQUEST aan de Ed. Groot Mog, Heeren STAATEN van HOLLANDskWEST-FRIESLAND. Zweeft met de diepfte eerbied te kennen, Pieter ^J "jof'eph Timmermans, Ritmeefter van een Compagnie Cavallery onder het Regiment van Zyne Doorluchtigheid den 'Hecre Prince van Hes/en - thiiipsthal. Dat de Suppliant het grievend verdriet hebbende moeten ondergaan, van door den Advocaat - Fiscaal van U Ed. Groot Mog., by het Edel Mogende College van Heeren Gecommitteerde Raaden, Mr. J. G.Luykèn, te worden befchuldigd van de misdaad van hoog verraad, en vervolgens op zyne propofitie, uitkragte van een decreet van welgemelde Heeren Gecommitteerde Raaden, op eene ignominieufe wyze te worden gearrefteert, en verders in gevangenisfe te worden gefteld, echter naderhand het gehoegen heeft gehad, dat gemelde Advokaat - Fiscaal, niet/tegenftaandede yverige pogingen door hem aangewend, om dezelve "hem Suppliant zoo valfcheaangetygde misdaad, hem verders te blyven obtrudeeren; zig niet te min tot die engten "heeft zien gebragt , van by een zeer gedwongen Declaratoir, waar van „ fche Majefteit verzogt worde,eenige wei„ nige Regimenten voor zekeren te bepaa„ len tyd in foldye en betaaling als ook in Eed van de Republyk, over te laaten." Wy zullen den naderen inhoud van die Refolutie onder Utrecht mededeelen.  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5207 van de middelen ook zelfs het crimineel Systhema 's Gravan gemelden Advokaat-Fiscaal genoegzaam aan den venhadag leggen, te moeten prononceren het ontflag van Ce. hem Suppliant uit gemelde zyne detentie, onder gewoone belofte by handtasting. Request Dat het zelve Declaratoir en dé daar by gedaane van den propofitie , vervolgens door welgemelde Heeren RitmeesGecommitteerde Raaden, aan U Ei Groot Mog. ter Timgecommuniceert, en verders door Hoogstdezelve rnerzynde gemaakt commisforiaal, met Heeren Gedepu- mans. teerden der Stad Haarlem, en verdere Gecommitteerden tot het Befoignc over de zaaken van jultitie, het intusfehen echter aan Hun Ed. Groot Mog. heeft behaagd, hem Suppliant uit zyne voorfchrceve detentie te ontflaan. Dat hoe zeer ook hy Suppliant hier door wel eenig blyk heeft, dat 'er geen grond ter waereld is geweest", voor den blaam onder welken het aan den gemelden Advokaat - Fiscaal heeft kunnen gelukken, op hem Suppliant te leggen , en hoe zeer ook hy Suppliant zig' volkomen verzekerd houd, dat alle weldenkende in den Lande de Procedures hem aangedaan , zullen aanmerken als het gevolg van die oppreslie, onder welken zeer veele goede en deugdzaame Ingezeetenen zedert cenigen tyd hebben moeten bukken,hy Suppliant egter vermeend aan zyn onbezwalkte eer verfchuldigd te zyn, om op sen behoorlyk Judicieel onderzoek van die opgeraapte befchut diging, cn eene geregtelyke Juffificatie van dien, by TJ Ed. Groot Mog." cerbiedigst te mogen en moeten inftaan. En keert de Suppliant zig alzoo tot TJ Ed. Groot Mog., ootmoedigst verzoekende, dat het Hoogstdezelve goedgunitiglyk moge behangen, alle de verhooren van hem Suppliant, mitsgaders alle de verdere Stukken van den ProcciTe ter dier zaake ter tafel van U Ed. Groot Mog. gebragt, te zenden aan den Hove van Holland, met authorifatie op het zelve, omme de poincten van accufatie door geme!.  J2GS nieuwe nederlandsche 's Gra- venhage. Request van iten Ritmeester Timmermans. melden Advocaat - Fiscaal tegens hem Suppliant ingebragt naauwkeurig te examineercu, en vervolgens, is het nood, na verhoor en defenfie van hem Suppliant, af te doen, zoo als het zelve Hof in goede Jufütie zal vermeenen te behooren, 't Welk doende. Op dit Request, is den 12 Oclober 1787. by de Staaten van Holland dit gunftig befluit genomen. EXTRACT uit de Refolutien van de Heeren STAATEN van HOLLAND «WEST-FRIESLAND in Hun Ed. Groot Mog. Ver* gadering genomen op Ffydag den 12 Oclober 1787, Ts geleezcn het Advis van de Heeren GecommitteerJ de Raaden van den 11 dezer, hebbende, ingevolge en ter voldoening aan Hun Ed. Groot Mog,' Appointcment van den 25 September laatstleden, geëxamineert de Requeste van Piet er Jofepb Timmermans, Ritmeefter van een Compagnie, onderjhet Regiment van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince van Hesfen Philipstnall, waar by de* zelve aan Hun Ed. Groot Mog. heeft verzogt, dat het Hun Ed. Groot Mog. goedgunfliglyk behagen mogte, alle de verhooren van den Suppliant, mitsgaders alle de verdere ter Tafel van Hun Ed. Gr, Mog. gebragte ftukken van het Proces, tegen hem door den Advocaat - Fiscaal Luyfan, voor de Heeren Gecommitteerde Raaden geëntameert, te zenden aan den Flove van-Holland, met authorifatie op het zelve om de pointen van Accufatie, tegen hem ingebragt, naauwkeurig te examineeren, en vervolgens, is het nood, na verhoor en_defenfie van hem Sup-  JAARBOEKEN, Offofer,-J2Q!> Suppliant, af te doen, zo als het 'zelve in goede' Juftitie zal vermeenen te behooren. Waar op gedelibereert, en in achting genoomen i zynde, dat de Suppliant, volgens Hun Ed. Groot Mog. Refolutié van den 19 der afgeloopen maand uit zyrie detentie is gerelaxeerd, is goedgevonden en 1 verftaan de Procedures tegen den Suppliant in quas-1 ltie by deeze te houden voor geheel ten voordeele van hem té zyn getermineert, en de zaak daar by te ' ïaten ; met Authorifatie op Gecommitteerde Raa-: den, om aan den Suppliant te Aig te geeven zyne particuliere Papiérën, welke by deszelfs Arrest zyn gefaifeert geworden, en nog onder de Heeren Ge^ fcommitteerde Raaden berusten. Accordeert met voorfz. Regifter. J. CLOTTERBOOKEi , Wy hebben bl. 455G. eene Nota van deri Rusfifchen Gezant, Calïtchef, enden Deenïchen Gezant van IVedelvanJarhhergy en het daarop genomen befluit der Algemeene Staaten medegedeeld. Omtrend eene maand daarna, larig ïia dé omwenteling, en wanneer du» de gelegenheid en oorzaak van voorgemelde Nota geheel vervallen was, kwam de Graaf de Bunge, belast met de zaaken van'tZweedfche Hof, nog den 15 Oétober omtrend dezè zaak te voorfchyn met deze Nota: TYe Koning önderfigt zynde van den inhoud der . Nota Verbaale, welke den 17 September laatstleden op naam van het Corps Diplomatique is ingeleverd, is te wel overtuigd gebleven van de gevoelens van vriendfehap door Hun Hoog Mog; altoos jegens hem onderhouden, en te zeer voldaan vaii de éorgj welke Hun Hoog. Mog. aanwenden Lil 111 111 11 om s Gra- flENHA5E. Refolutie nntrend len Rit' neefter PimmeÉ* rians-.  's Gra- venhage. Nota vai 't Hof van Zweeden i 5210 NIEUWE NEDERLANDSCHE! om het recht der Volken te doen eerbiedigen, dan dat Hy een ogenblik zich ontrust zoude hebben aangaande de veiligheid der geenen, die met de waarneming van de zaaken Zyner Majefteit by Hoogst1 dezelve belast is. De Koning heeft, met bevreemding wegens zodanige taal, zonder tyd verzuim, zyne manier van denken en de vriendlchap, die hy altoos voor de Republiek zal behouden, aan Hoogstdezelve willen te kennen geven. Even dit heeft de verwondering des Konings vermeerderd by het vernemen, dat eenige Leden van het Diplomatisch Corps in naam van alle hunne medebroeders, denkbeelden van ongerustheid wegens hunne veiligheid hebben voorgedraagen. In 's Hage den 15 Odtober 1787. (Getekent) DE GRAAF DE BUNGE. Ter Vergaderinge van Hun Ed. Gr. Mog. is befloten, om de Hoven van Verfailks, Londen tnBerlyn voor de aangebodene Mediatie te bedanken, vermits dezelve door het byleggen der gefchillen ten eenemaal is komen te vervallen. Ook is door de Stad Schoonhoven ter gem. Vergadering de Staaten van Holland voorgellagen, om den Heer van 'Berckel, Gezant van Hun Hoog Mog. in Noord-Amerika, terug te roepen,in welken voorflag alle de Leden hebben ingeftemd, behalven DordrechtHaarlem, Amfteldam en Rotterdam, die zulks hebben overgenomen. Onze laatst verlopene tyden zyn niet onjelyk aan geweldige ftormen en onweJers op zee, die, ook wanneer zy hebben uit-  JAARBOEKEN, ÖMer, 178?. 521I uitgebulderd, dan nog eene beroerde, woe-'sGaA derfde en fchuimende zee overlaaten. Even venha zo waren de Ingezeetenen dezer Landen,ge. byzonder in deze plaats, zo zeer verwoest en der toom en teugel zo zeer ontwend, ! dat zy door de geftrengfte wetten , hoedani! gen wy reeds verfcheidene hebben medegedeeld, niet waren in te binden, en de verbittering der tegen eikanderen door Burgertwist ontftokene gemoederen , nog telkens wederom uitbarstte. Dit gaf dan ook den 15 Oclober wederom gelegenheid tot deze waarfchouwing en Declaratoir van den Prinfe Erfftadhouder. W/ Y WILLEM, by de gratie Gods, Prinfe var* *v Orange en Nasiau , Erf - Stadhouder, ErfGouverneur , Erf - Capitein Generaal en Admiraal der Vereenigde Nederlanden , Erf - Capitein Generaal en Admiraal van de Unie, &c. &c. &c. Doen te weeten; dat Wy , tot Ons uiterfte leedweezen en met de gevoeligfte aandoenin* een van droefheid en verontwaardiging, dagelyks verneemen, dat Onze vriendelyke verzoeken en ernftige aanmaningen aan de Burgers en Ingezeetenen deezer Plaats, en aan een iegelyk van hun„ by ons Declaratoir en Waarfchouwingen in dato 10 September dezes jaars, en by de daar op gevolgde Publicatien en Waarfchouwingen, door Ons en. Praefident en Raaden van den Hove vervat, by veelen van zeer weinig ingang zyn geweest, en dat, wel verre van te hebben bereikt Onze falutaitaire oogmerken en hartelyken wensch, dat een iegelyk zig ftil en ordentelyk zoude hebben gedraagen , en aan geenerley molefte of beleediging aan eenige Perfoonen of Huyzen fchuldig gemaakt, in tegendeel de publicque rust én veiligheid, byaan- 6 L1U1111111 a hou*  's Gra- venhage. Waar- fchouw. van den Prins te gen jlaan, fchen' den, plunde- deren, enz. 5212 NIEUWE NEDERLANDSCHË houdenheid, op eene verregaande wyze word gefloord, zo door het naroepen van Scheldnaamen en bedreigingen, en het ftooten, liaan en mishandelen van verfcheide Perfoonen, als door het Plunderen of inflaan der Glaazen van meerrigvuldige huizen , en zulks meestal onder voorwendzel, dat die Perfoonen, of de Bewoonders van die Huyzen, • bevoorens Onze ha-Helling in de exercitie Onzer Erflyke Waardigheden, teegens Ons zouden hebben geyvert, of hunne ongeneegenheid ieegens Ons zouden hebben aan den dag gelegt; al 't welk met zoo veel drift en onverzettelykheid door geheele Troupen Volk, en op verfcheide Plaatzen te gelyk, vooral by avond of des nagts, word gepleegt, dat de onvermoeide poogingen der Juftitie, onderfteund door de Schutterye en Militie, tot ftuyting deezer excesfen aangewend, dezelven tot hier toe niet hebben kunnen beletten; cn waar van het gevolg is, dat dit voormaals veilig en bloeiend 's Gravenbage thans alle ©ogenblikken in onrust is, en telkens door nieuwe en akelige Toneelen van wanorde en verwocftin'g deerlyk word ontciert, en het voorts te vreezen ftaat, dat alle banden van gehoorzaamheid en Burgerlyke zamenleeving zullen worden verbrooken, allerlêy eygendunkelyk geweld en wraakzugtigheid ten top gevoerd, en de reets met fchrik vervulde gemoederen van veele Ingezeetenen aan nog meerder angst en leed, tot fchande van een Land, waar in de Juftitie en Orde boven alles behooren heilig te weezen, bloodgefteld. Dat wy alle die onbetamclykhceden en ongereegeldheeden hartgrondig verfoeien en zeer bedugt zyn , dat dezelven niet alleen oorfpronglyk zyn uit laakbaare verbittering van zommigen, maar ook ten grootften deelen , uit liftige en vuilaartige inboezemingen van andere, welke ons vyandig zynde , daar door aanleiding zoeken, om , met bezwalking van Onze eer, .het verfoeilyk denkbeeld te doen verfpreiden, als of deeze en zoortgelyke lage en veragtingswaardige uitoeffeningen van  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5213 van wraak ons eenig genoegen zouden kunnen geven,' en Wy dezelve wel ohgeftraft zouden willen aanzien. 1 Dat wy derhalven nogmaals op het nadrukkelyk- c Re allen en een iegelyk, die met eenige agting en liefde voor onsen voor ons Huis bezield zyn, verma-I nen en opwekken, om daar van zodanige ware bly-j ken te geeven, als Wy van braave \Aankleevers aan 1 de eer en belangens van ons Huys billyk mogen en 1 moeten verwagten, door zig in alle opzigten als ftil-1 le en vreedzame Burgers en Ingezeetenen te gedraa-y gen, zig te onthouden van het pleegen van infolen-/ tien of geweld aan Perfoonen of Huyzen., en, zoo/ veel eenigzints in hun vermogen en met de goede > orde beftaanbaar is, alle ongeregeldheeden te helpen voorkomen fluiten en weeren; Gelyk wy ook by deezen op het plegtigst verklaaren en verzeekeren , dat Wy allen, die zodaanige infolentien en geweldenaryen eenigzints zoude mogen aanraaden of begunftigen , en veel meer nog, die dezelve dadelyk zouden mogen pleegen , op welk een prtetext zulks dan ook ""zoude gefchieden , zullen houden voor Vyanden van onze Perfoon en Huys, en van onze dierbaarc Koninglyke Gemalinne, en daar en tegen die geenen , dewelke zulks met ernst tragten voor te komen , zig daar tegens op de eevengemelde wyze te verzetten , en voorts ftil en vreedzaam zig gedraagen, zullen aanzien en houden voor waare Liefhebbers des Vaderlands, en van ons en ons Huys, en Voorftanders van onze eer , belangens en genoegen , en die vervolgens eene billyke aanfpraak op onze erkentenis en genecgenheid ten allen tyde zullen blyven behouden. Gedaan in 's Gravenhage den 15 Oclober 1787. (was getekend) W. Pr. van ORANJE. (Onderftond) Ter ordonnantie van Zyne Hoogheid. (Was getekend) W. van OTTERS. Lllllllllll 3 Da 3 Gra- 'enha* e. Vaar~ chouw. •an den Jrins egen laan, 'cbenden, >/unde ■ 'en enz.  5214 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gravenhage. De zelfde ongeregeldheden gaven ook wederom gelegenheid tot verfcheidene bekendmaakingen in de Dagpapieren, waar by veelen ,nog meerdere gewelddaadigheden duchtende, zich verfchoonden en verzeekerden, of tot geen Genootschappen van Wapenhandel of diergelyke Sociëteiten behoord te hebben , of daar toe door deze of geene omftandigheden verleid of genoodzaakt te zyn geweest. Zodanig waren de navolgende berichten in de Haagfche Courant No. 168. T"}en ondergeteekenden, welke maar korten tyd en uit noodzaak geweest is Honorair Lid van het gedisfolveerde Genootfchap in 's Hage, zonder zig verder ergens in te laten , neemt de vryheid kennis te geeven, dat circa drie weeken ten Huize van hem Ondergetekendens Vrouwe Moeder op de Princegragt, alwaar hy Ondergeteekende woonagtig is, zig vervoegd heeft een Gezelfchap Lieden, voorgeevende gezonden te zyn, om alle de Geweeren op te haaien, en den Ondergeteekende genoodzaakt geweest is, om onaangenaamheden voor te komen , twee Jagt Geweeren, zynde al 't geen hy Ondergeteekende in huis had, aan gem. Lieden over te geeven, met toezegging, dat hy Ondergeteekende dezelve Jagt - Geweeren aan de groote OrangeSocieteit zoude weder konnen bekoomen : en nadien den Ondergeteekenden naderhand onderrigt is, dat gem. Gezelfchap dien eigen namiddag na Delft is voortgetrokken met het zelfde oogmerk, by welke gelecgendheid een Perfoon (gewerkt hebbende als Knegt by den Meefter Schilder Davrance) die een van de geenen is geweest voornaamlyk, die hem Ondergeteekende gemelde Jagt-Geweeren heeft afgedwongen , het ongeluk gehad heeft door een Musquetfchoot het keven aldaar te laaten; dus hy On-  JAARBOEKEN, OEtoher, 1787. 5215 Qndergeteekende onzeker is, waai- hy meergem. twee Geweeren zal konnen bekomen, verzoekende zeer vriendelyk en inftantelyk, 'er voorziening gelieve gedaan te worden hoe eerder hoe liever, ten "einde hem gem. Jagt - Geweeren weder gegeeven werden: willende hy Ondergeteekende gaarne zyne erkentenis hier voor betoonen, en bovendien zig ten hoogften aan UEds. verpligt reekenen, terwyl hy met alle agting zig teekend. MYNE HEEREN! UEd. zeer Dienstwillige Dienaar. C. J. BUTLER OCKERSSE. 's Hage den 15 Oftober. 1787. NB. Een Jagt-Geweer gemaakt door Petiterman a Utrecht, het andere gemaakt door Pifuisfe in 's Hage, met een groene bandelier annex het laatfte. FNen Ondergeteekende ondervonden hebbende, *-y dat naar zyne glaazen is gegooit , en zoo het fcbynt by het Publiek verdagt is , dat hy tót het vernietigde zoogenaamde Vry - Corps heeft behoort , of hetzelve is toegedaan geweest , en ook dat aan hem een Deegen met een zilver gevest, of een goude Medaille ten dien einde is prefent gedaan, declareert by deezen zulks geheel bultende waarheid te zyn, en dat altoos getoont heeft, niet anders te wenfch'en, als by de Oude Conftitutic te blyven, om welken reeden zig ook al onder de eerfte in de Orange - Sociëteit heeft ingeteekent, beloovende een fomma van 20 Ducaaten ten behoeven van den Gereformeerde Armen alhier, zoo men hem van het tegendeel kan overtuigen. JAN WILLEMSE ROTTEVEEL. Lllllllllll 4 Om- 's Gra- venhaGE.  52,an den Thefaurier-Gereraal Bisdom. „ en om op die wyze te voldoen, aan de geëerbiédigde eenpaarige befluiten der hooge Bondgenoo„ ten, heb ik ook geduurende myrie Funcïicn te 3, meermaalen 's Hemels genadigen byftartd en on„ derfteuning ondervonden; eri voor my zelve dié ,, aangenaame bewustheid behouden, dat alle mynë „ handelingen altoos zyn geweest oprecht, en nim„ mer eenig ander doelwit, hoe genaamt, hebberi gehad, dan het waare nut en welzyn van myri .Vaderland. „ Hebben dan myné zwakke pogingen nu of dan' dit büt bereikt, of ook hier of daar eenigé göedkeuring weggedragen, dank ik dit vooral aan Ü „ Ed. Mogende gunftige medewerking, en houde 3, mynen welmednenden yver en veelvuldigen ar„ beid , meer dan te veel beloont. j, In allen gevalle heb ik te midden in al den on5, rust, en de daar uit voortgefproote Verwarringen „ dezer Republiek, het genoegen gehad, om, ge- 4, duurende den korten tyd van dit myn Minifterie, s, te doen confteeren van den precifen ftaat van allé „ de Geld-Negotiatien, ten Comptoire Generaal 3, bekend, met het juifle montant van het geen ie- der der Bondgenooteri daar in is verfchuldïgd, eri „ alle de veranderingen, die geduurende de laatflë i, Pyfi'g Jaaren, daar omtrent hebben plaats ge- had: Een ftuk, het geen onder het oog zynde gé3, bragt Van de Heeren,die van wegens de refpefti3, ve Bofidgcnooten tot het onderzoek van het Ge„ neralifeits Firiahtie-Weezen zyn gecommitteert, „ nog hfeeft gefcheenen te vermeerderen derzelver 3, vertrouwen op de direüie en accuratesfe van déj, zen Raad. „En, hoe drukkende ook voorde Generaliteits. Financien mogen zyn geweest, zoo veele exces- five buitengewooneuitgiften,hebbenÜ Ed. Mog. „ nogthans ook daar omtrent de Satisfaótie, dat by j, ontftentenis van alle andere middelen, op deeze „ wyze zeer veele Lieden, die zig op het woord „ van  JAARBOEKEN, 'Q6obert 1787. 5215 5, van U Ed. Mog., en bp dat van den Staat, had,, den betrouwt, van hunne totaale ruïne nog zyn bewaart; en dat des niet te min 'sLands Kasfe „ niet geheel is uitgeput ; nogte ook aan U Ed. „ Mos. de gelegenheid is afgclhecden, om by rus- tiger tydèn ten roinften een goed gedeelte dezer „ uitfchotten te kunnen recouvreeren! „ Deeze ongelukkige tydsomftandigheden, erken 3i ik, hebben ook niet toegelaaten, dat het Finantie„ Weezen der Generaliteit juist aclueel zodaamg konde worden verbeterd, als anderzints wel zou- de zyn verlangt; maar evenwel zyn U Ed. Mog. „ ook hier omtrent niet geheel werkeloos gebleeven. „ Zelfs fchynt 'er e'enig gegrond vooruitzigt, dat, „ wanneer de Republiek eens weder eene duurzaame „ rust mogte genieten, de refpeclive Bondgenooten ,, met 'er tyd, daar in weleenigfoulaas zouden kun„ nen vinden; De middelen intusfehen, tot berei,, king van zulk een gewenscht einde, hadde ik my ,, ook tot eene aangenaame en voornaamc bezigheid „ voorgefteld, en hier toe heb ik dan ook naar myn ,, uiterite vermogen getracht de nodige kundighe„ den te verkrygen. Dan, dcwyl myn taak alhier ,i is afgedaan, zal ik het fubminiitreeren van Ccn„ fideratietl dien aangaande overlaaten aan anderen, die ik vertrouw dat met meerder kunde, en met „ niet minder werkzaamheid en goeden iever, daar aan ter zyner tyd volleedig zullen voldoen. „ Inmiddels bidde ik den Almagtigen , dat het hem behage alle de Deliberaticn van Zyne Door„ luchtige Éoogheid, als het hoofd van den Raad „ van Staate, "en van U Ed. Mog. te Zegenen < „ Hy bekroone alle zyne en Uwe welmeenende po- gingen ten nutte en" ter befcherming vandenLan„ de met gelukkige uitkomften! Hy neeme cok ,i Hoogstdeszelfs dierbaare Ferfoon, mitsgaders zy,, ne waardige Koninglyke Gemalin, en Vorftelyke ., Kinderen, gelyk ook de Perfoonen en Famiïien Mmm mmm mmm mm „ van 's GkA- vfnhage. Ontpeg tti Affcheid\an dén / hefait'kr GeneraalBisdom,  5225 NIEUWS NEDEULA N DSC HE 's Gra- VENHACE. Om/lig en AFfcheidvan den The fait' tier - GeneraalBisJom. ,, van U Ed. Mog. in zyne heilige hoede, en doe „ dezelve op alle wyzeïi, in alle opzigten, en op „ alle tyden, het beste en heilrykfte ondervinden, „ van zyne Vader! yke Zeegeningen! Hy herftelle ,, eerlang geheel de rust en welvaart in dit zoo ge- fchokt Geneenebest! Hy beftendige dezelve! en „ bewaare deèzea Staat onder het beiber van Zyne „ Doorluchtige Hoogheid, en van Hoogstdeszelfs ,, Huis, by haare vryheid en onaf hangel ykheid tot. „ in het laatfte Nagéflagt! „ Ten befluite beveel ik myin U Ed. Mog. goed,, gunfdgheid, tcrwyl de blyken, die ik daar van geduurende dit myn Minüierie hebbe mogen on„ dervinden, by my altoos in dLp geheugen zullen „ blyven; gelyk ik ook ten allea tyde hoop te be„ honden, alle vvaare gevoelens van veneratie en „ hoogachting voor deezen Raad van Staace, als „ voor e2T Coüegie , zoo als te reit by een nryner ,, Predecesfeuren is gezegt, van dat aanzien, ge,, Wtgt, en importantie in, de Unie." Waar op de Heer Prsefideerende uit naam van den Raad heeft betuigd, dat Haar Ed. Mog. met veel leedweezen hadden vernomen , de Communicatie van., de verzogte en verkregene demisfie van voorn. Heer Zekerheid Bisdom, als Raad en Thefaurier - Generaal van de Unie,, terwyl het Haar Ed. Mog. tot een byzonder genoegen zoude verllrekt hebben, wanneer voornoemde Heer in die amzienlyke en gewigtige post ten diende van den L'.nde had kunnen blvven continueeren. "Dat buiten twyffe! de ongelukkige omftandigheden, waar in het dierbaar Vaderland, zoo een langen tyd is gedompeld geweest, en waar aan het ver-, val van zoo veele zaaken is toe fchryven, waar onder het Finantie - Weezen wel meede mag ge- ■ fteld worden, over welkers fituatie men hem Heer Thefaurier - Generaal zoo menigmaal deszelfs bekommering had hoorea-te kennen geeven, een merkel)-*;  JAARBOEKEN, Ottober, 1787. 5227 kclyk bezwaar, en veel onaangenaamheden, ih het waarneemen van dien post hadden veroorzaakt, en v dezelve in allen opzigte moeielyk gemaakt. Dat hy c Heer Praefideerende, namens den Raad, voornoemde Heer bedankte voor alle aangewende moeite, har- C monieufe behandeling van zaken, yver en getrouw- e heidaan den Lande beweezen, met verzeekering,ƒ dat Haar Ed. Mog. nimmer dan met genoegen daar , aan zouden gedenken ; gelyk meede Haar Ed. Mog;; meergemelde Heer bedankten voor de hartelyke Ze-, genwenfchen over den Perfoon van Zyne Door-, luchtige Hoogheid, Haare Koninglyke Hoogheid,; en hctgantfcne Vorftelyke Huis, als meede over de byzondere Leeden van den Raad, en den welvaart van den Lande gedaan; en van haare zydé de dierbaarfte van Gods Zegeningen toewenschtcn over deszelfs Perfoon, in wat ftaat of betrekking hv zig ook zoude mogen bevinden, en over alles wat hém dierbaar was, met bede, dat hy allen wezentJykcn voorfpoed en vergenoeging in eene ruime maate tot in lengte van dagen zoude mogen ondervinden, ■ . Waar na de Heer' Bisdom zynde uitgegaan * is goedgevonden en verftaan , dat de Sleutels, door denzelven overgegeeven , zullen worden geftelt in handen van den Secretaris Mo/let us, om by provifie door denzelven bewaard te worden, tot nadere" dispofitie van den Raad; en dat Extraft dezer zal worden gegeeven aan voornoemden Heer Btirlèfnt om, voor zoo veel de voorfz. Sleutels aangaat, te dienen tot zyne decharge. En is voorts goedgevonden, dat aan welgemelde Heer Bisdom zal worden gelaaten het gebruik van 'sLands Jagten. . , Zullende wyders de voorfz. Haar Hoog Mog, Refolutie worden gezonden aan de Cömmifen ter Thefaurie tot narigt, en met last om van het daar" by vermelde Ordinaris Traclement van ƒ aooo : Mmmmrammmmmm 2 te» f GitA^ e. iAf •Md cm den "hejau- ier - Gt' fraai 3isdorris  5223 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhace. ten behoeven-van denzelven Heer, van drie tot drie maanden de nodige Ordonnantiën op te maken, (Was geparapheert) C. C. van LIDTH DE JEUDE, vt. (Ondcr/iond) Accordeert met het Register (Was ge teek end) J. H. MOLLERUS. Menigvuldig zyn de bevvyzen , dat veelen? die gehouden wierden der Nieuiviïaatsgezindheid en derzelver poogingen in de laatfte tyden te zyn toegedaan geweest, thans, by de omwenteling, de verbittering van hunne tegenparty, die klaagde, zo lang onder der Nieuwftaatsgezinden dwang onrechtmatig gezucht te hebben, nu niet altyd konden ontgaan. Een Fransen Heer, du Mas genaamd, heeft zederd meer dan twintig jaaren in deeze Provincie gewoond , is Gouverneur van den Zoon van wylen den Heer de Bak, in leven Secretaris van de Vrouwe Gouvernante, Moeder van den tegenwoordigen Prinfe £rfftadhonder, geweest, en heeft vervolgens ook, met jongelingen van aanzienlyke Huizen by zich ter opvoedinge te hebben, zyn beltaan gevonden. Reeds na het uitbreeken der onlusten tusfchen Groot-Brittannie en de Noord-Amerikaanfche Landen,en den daar op gevolgden Oorlog tusfchen Fiankryk en En-  JAARBOEKEN, OSober, 1787. 5229 Engeland, wierdt gemelde Heer du Mas,'sQRA. {een man van kundigheid en fyn vernuft) venhagehouden , zo wel-door de Noord-Ameri-ce. kaanen als het Hof van Frankryk hier te Lande gebruikt te zyn, en tot de oogmerken van die Natiën hier te hebben medegewerkt. Hy was ook in omgang aan den Amfteldarofchen Penfionaris Mr.engelbert Francois van Berkel niet onbekend, en by afweezigheid van den Amerikaanfchen Gezant Adams met de zaaken der NoordAmerikaanfche Staten belast. Dus meede voor een voornaam werktuig in de jongst verloopenebeweegingen gehouden,kon hydc hoon en gewelddaa Jigheden van het verbitterd gemeen , by de omwenteling, niet anders ontgaan , dan met zyn toevlugt te nemen in de wooning van den Franfchen Gezant. Waarom dan de Noord-Amerikaanfche Gezant te Parys jfej/erfon, by de Gezanten van dezen 6>caat aan het Fnnfche Hof, en de Heer Adams, by eenen brief aan den Griffier Fagel 3 om veiligheid voor gemelde Heer du Mas jn perfoon en goederen hadden aangeklopt. Pit een en ander blykt nader uit het EXTRACT uit het Register der Refolwien van de Hoog Mo;, Heeren STAATEN GENERAAL der VEREEN1GDE NEDERLANDEN. Jovis den 18 Oflober 1787, Ts gehoort het Rapport van de Heeren Fan Spaan J tan hardtjlein, en andere Hun Hoog Mog. Ge^ Mmmmmmmmmmm 3 _ de-  ss Gra- venha- pE, .3 Refylutt nopens den Heer du Mas 5130 NIEUWE NEDERLANDSCHE deputeerden tot de Buitenlandfche Zaaken, hebben ingevolge en ter voldoeninge van Hun Hoog Mog. Refolutie Commisforiaal van den 9 deezer Joopende maand geëxamineerd, een Misfivc van de Heeren » l.elhvennn \an Berkenrode en Bmndfen, Hun Hoog Mog. Ordinaris en Extraordinaris Ambasfadeurs aan f't Hof van Frankryk, gefchreeven te Parys, den . 4 daar te vooren, geadresfeert aan den Griffier Fag*d, houdende dat de Heer .5''/f'/ gebleven, en zeer efficacieufe middelen m het werk te ftellen, waar door zoodige illegale demarches kun- Refolutie nen worden gepr-asvenieert en het Bondgenootfchap nopens bevryd van alle nadeelige gevolgen, die daar uit Papieren noodwendig moeten proflueren. makende Waarop" gedelibereerd zynde, hebben de Heeren Franfche ' Gedeputeerden van de Provinciën van Holland en Kanon' West - Friesland en Stad en Lande het voorl'chree- niers. ven Rapport copyelyk overgenomen , 'om in den ■ haren breeder gecbmmuniceert te worden. En hebben "Heeren Gedeputeerden van de vyt andere Provinciën aangenomen op het eerfte gedee te van het voorfchreeven Rapport zich nader te zullen verklaren cn zich met het tweede gedeelte daar " van geconfomeert. En is vervolgens goedgevonden en verltaan, dat alle de voorfchreven "Stukken en Papieren, by Misfive zullen worden gezonden aan de Heeren Staten van Holland en West - Friesland, ten einde, als m het voorfchreven Rapport is vervat. Den 19 Oftober 1787 wierdt alhier ten een uure , aan de Maliebaan op het Drilveld, een Soldaat van de Hollandfche Guarde met de Galg geltraft, wegens gepleegde moord aan zynen Slaapkameraad , dien iry enkel uit partyzugtin deze verbitterde tyden, verraderlyk met een kogel doorfchoot, zo dat hy onmiddelyk op de plaats dood bleef. Des namiddags wierdt die misdader van de Galg, aan welke hy zyne doodüraf hadt ontvangen, afgenomen, naar het galgenveld gebragt, en aldaar aau de Galg gehangen, wel-  5235 NIEUWE NEDERLANDS CHE s Gra- welke ruim twee Jaaren geleeden voor eenen venua- anderen ongelukkigen y veraar was opgerigt geworden , dog wiens ftraf toen nog in eene eeuwige gevangenis wierdt veranderd, wair uit hy egter nu ook verlost en in zyne eer heriïeld is. Hun Hoog Mog. hebben, op aandrang van de Provincie Friesland en op voorftel van Zyne Doorl. Hoogheid, tot Generaal-Majors by de Ruitery aangefteld, de Colonels, Baron van Patkull, Baron van der Duyn en Prins van Waldeck. De Heer Leftevenon, Vryheer van Hazartswoude, Raad inde Vroedfchap te Haarlem, was gezonden naar Brusfel, als Buitengewoon Gezant (Envoyé Extraordinair). Hun Hoog Mog. hebben die Commisfie verders onnodig geoordeeld,en gemelden Heer terug geroepen. By de Staaten van Holland en West-Friesland is ook den 19 October omtrend den Collonel Jr. van der Duyn dit belluit genomen : Uy refumtie gedelibereerd zynde op hen Advis von de Heeren Gecommitteerden Raaden van den ?9 der voorleden maand eh ten zeiven dage ter Vergadering overgenomen, hebbende tot voldoening aan Hunner Ed. Groot Mog. Appoinftement van den 22 te voren, geëxamineerd de Request aan gemelde Heeren Gecommitteerde Raaden, geprafenteert door Wtltem mh der Duyn, gewezen Colonel - Gomman-  JAARBOEKEN, Ollohr, 1787. 5237 mandant van het Regiment Walfche Dragonders van's Graden Generaal - Major van Byland cn thans Colonel- venhaCommandant van de Karabiniers ten diende dezer ge. Landen, om de daar by geallegueerde redenen verzoekende, dat de Heeren Gecommitteerde Raaden/»/r echt, haarlem , Leiden , Amjïerdam , Gouda , Rotterdam, Schiedam , Schoonhoven, Alkmaar en Purmerende . om daar op te vcrftaan de intentie van de Heeren Hunne_ Principaalen, is de finaale Refolutie uitgefteld tót nadere deliberatie. Omtrend het bidden door Kerkenleeraars in de openbaare Kerken, in de Generaliteits JLanden, is eene Memorie ingeleverd door den Advocaat-Fiscaal van Braband en den Lande van Overmaaze Mr. H. J. van O/denbatneve.'d. genaamd Witte 1'ullingb; waar op, den 23 October, by de Algemeene Staaten eenbefluit is genomen,'t welk wyhier na onder 's Hertogenbosch zullen mededeelen. Den 23 October 1787, is ter Staatsvergadering van Holland door de Afgevaardigden der Stad Schoonhoven een voorftel ge-  JAARBOEKEN, O&ober. 1787. 5245 gedaan , (trekkende voor eerst , om door 's Graeene Commisfie uit Hun Ed. Groot Mog. venhate doen herzien alle de Staatsbefluiten, ge- ge. duurende de ongelukkige overheerfching op het (luk zo van de hervormde als toegelaatene Godsdienflen genomen; en ten anderen, om het eerst te houden Synode van ZuidHolland te Breda te doen vergaderen. Dat voorftel luidt aldus: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Het is uit den naam en op expresfen last van de Heeren onze Principaalen, datwy ons verpligt vinden om aan U Ed. Groot Mog. voor te draagen en te herinneren, hoe de hcerfchende Cabaal, welke zo ongelukkig federt eenige jaaren de Eendragt, rust en veiligheid binnen deeze Landen, en in 't byzonder binnen deeze Provincie gefloord heeft, niets te heilig agtende, wanneer het maar naar hunne denkbeelden kan (trekken, om hunne party te 'Herken , zich niet ontzien heeft, om ook hunne handen te (laan aan die geheiligde Maximes, door welke aan de eene zyde de waare hervormde Godsdienst, zo als dezelve by het Synode Nationaal van den Jaare 1618 en 1619 is vastgefteld geworden , tegen alle inkruipzelen van fchadelyke leeringen was beveiligd, en aan den anderen kant aan de geconniveerde Godsdienlten alle middelen tot uitipatting en ongeoorloofde inkruipzelen en'nieuwigheden benomen waren; en hoe langs dezen weg en met deeze heillooze oogmerken eene menigte van Staats-Refolutien genomen zyn, door welken die aloude Maximes, welke zo lang den proef hebben uitgedaan, den zuiveren en boven alles dierbaaren Nnnnnnnnnnn 3 Gods,-  5245 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venha■ ge. Propofi tie van Schoonhovennopens den Gods dienst e Synode t Breda, Waarop geraadpleegd zynde, wierdt goed- ge- Godsdienst, zo langen tyd beveiligd en den Lande zo veel heil en zegen hebben aangebragt , zo al niet geheel en al den bodem zyn ingeflaagen, dan ten minften aanmerkelyk zyn verzwakt en kragteloos gemaakt. En daar onder den Zegen van Hem, die alles regeert, niets meer gefchikt is, om den Lande heil aan te brengen , dan de confervatie van den hervormden Godsdienst, aan U Ed. Groot Mog. te - proponeeren, om eene Commisfie te benoemen exs Gra" nooit is gecontefteerd geworden. venha- • " Dat even op gelykewyze de Stadhoudcrlyke GE. Re-eering, en wel 'in het byzonder zodanig als " dezelve folgens Commisfic aan Zyn* Dooriuch- Foorflel " KHoogheid den tegcnwoordigen Heere:Pnnfe mpem " vfn Oranje en Nasfau, in den Jaa«>1^66, op Regee" den voet der Refolutie van den 16 November nr,g " 174.7 erffelyk is opgedraagen , op nieuw , alS>W*«" e^Conlntutie, waar meede deeze Provincie fcrychap " ftaan of vallen moet, worde geconfirmeerd. _ Schutte» En aangezien deeze Provinciaale Conftitutie ryen,Eed is van dien aard, dat daar by een ieder der In-enz. " 'ezeetenen deezer Landen, zonder onderfcheid, " fen hoogften is geïnteresfeerd, dewyl aan den " Sringften Burger, wanneer hy door vlyt, goed " ledrag of andere gunftige toevalligheden, zyne " laaken indien ftaSd heeft gebragt, dat aan hem " eeene Privilegiën of Oftrooien obfteeren met is " ^efecludeerd de faculteit en gelegenheid, om " tot de eerfte Posten van Burgerregeermg, en " Eerampten te geraaken, en in dien zin men het " regiment deezer Provincie als een zweem van " 's Volks invloed voor ieder individu van het zelV ve comprehendeerende, kan confidereeren. 70 "eeven de Heeren onze Principaalen m confideratie of niet behoorde te worden gerefolveerd % en vas gefteld, dat door alle de Schutterycn m ï de refpeftive Steden en ten platten Lande, mits" gaders alle Amptenaaren, wierae afgelegd devol- " ge\VvEzwéeren de Staats- en Stadhoudcrlyke " Regeering, zodanig als de eerfte, op den 16 " Oftober Ï587 , is bepaald en omfchreven, en " delaatfte zodanig dezelve, volgens Coinmis" fie aan Zyne Doorl. Hoogheid den Heere " Prince van Oranje en Nasfau, in den Jaare 1766, erffelyk is opgedragen, met alle on" ' Nnnnnnnnnnn 5 » z^  5250 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhaoe. Het vertoog van ié October 1587, en du.? in deze maand juist voor twee eeuwen opgcfteld, en in voorfz. Voorftel der Stad Enkhuizen geroerd , is ontworpen in zeer on* fiuimige tyden, wanneer de Staten hun gegezach en Souverainiteit hadden te verdeedigen tegens eenen Lycester, die naar de Opperheerfchappy dong; die het vertrouwen der Staten misbruikte , en gevaarlyke oogmerken zogt te vermommen, gedeeltelyk onder eenengevynsdenyver voorden hervormden Godsdienst, gedeeltelyk onder eenen nieuwen Staatsregel welken men het volk zogt aangenaam te maaken, namenlyk , dat den Staten nog de Heerfchappy nog de Hoogheid „ ze vermogens te zullen helpen maintineeren en handhaven, zonder dat wyons zullenon„ derwinden de voorfz. Conftitutie direót of „ indirect te ondermynen, of eenige verande„ ring in dezelve te onderneemen, of ons daar ,, toe op eenigerhande wyzen te laaten fedu., ceeren. „ Waar op gedelibereerd en Copie van het voor„ fchreeve geproponeerde verzogt zynde, door de „ Heeren van de Ridderfchap en Edelen, om het „ zelve in de Order nader te examineeren, en door „ de verdere Leden, om daar op te verftaan de in- tentie van de Heeren hunne Principaalen , is „ de finaale Refolutie uitgefteld tot nadere delibe,, ratie." Accordeert met voorfz. Refölutien.  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. 5251 beid van den Lande kon toebehoor en , maar 's Gradat die by den Gemeenen man moest gezogt venhaworden enz. Zie P. C. Hooft Nederland-^fche Hiftorie XXV. Boek bl.1141. Niet als of Lycester inderdaad het oogmerk hadt, om des Volks regten of invloed op 'tLands. beftier te vergrooten, maar om,door en met behulp van het Volk,de rechten aan de Staten te ontwringen, en zich zeiven alleen toe te eigenen. Aan deze omftandigheid zyn wy dat fchoone ftuk verfchuldigd. Die korte ver* thooninge van het Recht by den Ridderfchappe, Edelen en de Steden vanHolland enPVest-Fries ■ land. van allen ouden tyden, in den voorfz. Landen gebruikt, tot behoudenisfe van de Viybeden, gerechtigheden, Privilegiën en de loffelyke gebruiken van den zeiven Lande: den 16 Oclober 1587. Zie dat ftuk in 't Groot Placaat-Boek I. D. bi. 39: ook in Hollandsch Placaat-Boek L.D.bl. 116: en by Bor Nederlandfche Oorlog. XXIII. Boek bl. 56 of 82. en een kort uittrekzel van het zeiven, in Wagenaar Vaderlandfche Hiftorie VIII. D. bl. 253-257. (*) Ry de Inleiding verklaaren Hun Ed. Groot Mogende, „ Dat zy, volgens hun Eed en plicht, „ no- (*) Voor de geenen , die gemelde werken, waar in die Korte Vertooninge ce vinden is , of niet bezitten, of niet by de hand hebben,en 0111 dus hun de moeite te befpaaren, hebben wy hier dit uiuretzjl van het zelve fflectegedeeld.  's Gri VENH7 GE. 5252 NIEUWE NEDERLANDSCHE .- „ nodig geacht hebben , den wettigen ftaat der . „ Landen van Holland en West - Friesland, by ,, deezen open te leggen." en betogen vervolgens, „ kennelyk te zyn, dat de Landen van Holland, „ met West - Friesland en Zeeland , zedert den „ tyd van zeven hondert Jaaren herwaards, gere,, geerd en gericht zyn geweest by Graven en Gra„ vinnen , welke by de Ridderfchap, Edelen cn „ Steden, reprefenteerende de Staten van denzel„ ven Lande , de Heerfchappy en Souvereiniteit „ wettelyk is opgedragen en gedefereerd geweest, „ doch die zig, niet te min, in de gewichtigfte za„ ken , bedienden van 't advys en Confent van ,, de Édelen en Steden, door welke, by aflyvig„ heid, als anders, van den Prinlè, de Adminiftra„ tie van den Landé, ten allen tyden, Wettelvk, „ is aangenomen geweest." Dit word nader met verfcheiden voorbeelden , in verfchillende gelegenheden , uit de Registers beweezen , „ En wel om reden, ziggen de Staaten, vermits veele Perfoo,, nen hier over zeer onzeker en verfcheiden gevoe„ len, en de Vergadering van de Staaten niet an,, ders refpecteerende, dan na dat hen goeddunkt, „ de qualiteit van de Perfoonen, op de Vergadering ,, Compareerende, te meriteeren; en van alle zaa„ ken, die aldaar worden gehandeld, oordeelende, „ naar allen fchyn, of de voorfchreven Perfoonen, „ die uit de Edele en by de Steden, gedeputeerd, „ ter Vergadering van de Staaten, henzei ven waren „ gedraagende , als zynde de Staaten , en over „ zulks, als hebbende de Souverainiteit en de hoogfte Magt van den Lande, naar hunner welgeval,, len, van alle zaken den Staat des Lands betref„ fende , disponeerden: retorqueerende dus alle de „ handelingen derzelven tot hunnen particulieren „ last, haat en nyd. Maar de geenen, dienader „ inzien, het geënte vooren verhaald is, cn andere  JAARBOEKEN, Oëtober, 1787. 5253 „ groote zaken, by den Prinfe van den Lande, met1 „ hulpe van de Staaten te weeg gebragt,en inzon-, derheid het geen zederd den tyd van vyftien, Jaaren herwaards, in de Landen van Holland met West - Friesland en Zeeland is gepasfeerd , kan , ligtlyk bemerken, dat de Authoriteit van deStaa*, ten niet beltaat in het beleid, gezach of magt van , dertig of veertig Perfoonen , min of meer , die op hunne Vergadering zyn compareerende, gelyk de Agenten van den Koning van Spanje, die met 5 dusdanige argumenten, tegen onze zaken, altoos " hebben gemineerd, en gezogt te brengen in klein" achtinge de authoriteit van de Staaten , hebben " met 'er daad nu wel bevonden, hoe grootlyks zy in al zulken opinie zyn geabufeerd en misleid ge" weest." Vervolgens gaan Hun Ed. Groot Mogende over , om aantetoonen, waar uit de authoriteit van den Staat is.fpruitende, naamenlyk: ,, door het handhaven van de Algemeene Vryheid en " Welvaart, om den Prinfe van den Lande, wan" neer die mogt goedvinden, daar tegen te handel, len , Hem zulks onder 't oog te brengen, ten „ welken einde de Landzaten gedeeld zyn, in twee Staaten, te weeten, de Edelen en Steden. De , Edelen worden gehouden voor een Lid , ten opzicht van de digniteit hunner Af komfte en heer„ lyke .Goederen/Door de Steden word verftaan, „ het Collegie , uit Raden en Vroedfchappen; ge„ conftitueerd zynde, van de notabelfteuit het mid„ den van de Burgery. De eens daar toe verkoo„ ren Perfoonen, dienen hun Leven , of Poorter„ fchap, lang; en by Vacature word door het zel.„ ve Collegie, na goedvinden, anderen gekooren, „ uit het midden der Burgery, tot vervulling van '1 „ getal; en by deeze Collegien alleen, (voegen 'ei „ de Staaten by) is de-magt, om te advifeeren, „ refolveeren en disponeeren, over alle zaken, con- eer s Gra- 7ENHA- ae.  5254 NIEUWE NEDERLANDSCHE "s Gra- venhage. ,, cerneerende den Staat van den Lande en der Ste„ den refpeótive, en wat het zelve Collegie advi,, feert, refolveert en disponeert, word by de gan„ fche Burgery gevolgd , waar tegen nooit eenige „ inbreuk of oppofitie van de Burgeryen is gevallen. Deeze Collegien verkiezen Jaarlyks de ordinaire „ Magiftraaten, in zommige Steden abfolutelyk, en „ in anderen by Nominatie van een dubbeltal, waar „ uit de Stadhouder de verkiezing doet. Dit is, „ (gaan Hun Edele Groot Mog. voort) "in 't kort „ de waarachtige gelegenheid van de Regeering „ der Steden van Holland en Zeeland;" en een weinig verder: „ over zulks is het niet teverwonde„ ren, dat den Staat deezer Landen is geweest on„ veranderlyk en zo gedurig, als eenige Staat in de ,, Waereld zoude mogen weezen." Verder word in dit Vertoog gehandeld, over de wyze der Staats-Vergadering. ;vDerzeIver verrichtingen, en wat verder, omtrent het een en ander daar toe betrekking hebbende, in acht genomen wordt : dit betoogende gebruiken HunEd. Groot Mogende, met meerder, deezeaanmerklyke woorden: „ Maar „ de geenen , die de Staten van den Lande ver„ achten, befchimpen en Hunne Actiën Calumnice,, ren, abufeeren hen grootelyks, indien zy verftaan ,, te doen te hebben, met de Perfoonen der Ede„ len en Gecommitteerden der Steden, in haar Par-, ,, ticulier; in gevalle zy niet met eenen bewyzen, „ dat iemand van dezelven iets zonder last zoude „ hebben gedaan, of zyne Commisfie geëxcedeerd. „ En hoewel, (gaan de Staaten voort) veele Per„ foonen zulks uit onwetenheid en fimpelheid doen„ de, het zelve niet ten zwaarften word opgeno„ men, zo is nogthans zeker, dat de geenen, die „ zulks doen met goede kennis en wetenfchap, Vy„ anden zyn van den Staat en de Republyk deezer ;, Landen, en dat dezelve daar mede niet anders „ kun- /  JAARBOEKEN, OBober 1787. 5255 „ kunnen voor hebben, dan te ondergraven de Fun- ■ „ damenten van den Huize, om het zelve te doen, „ omftorten en vervallen, zo wel ten opzichte van, ,, den Princc, als van de Gemeente." Eindelyk befluiten 's Lands Vaderen, met te zeggen: ,, klaar „ en genoegfaam beweezen te zyn, dat de Sou„ verainiteit van den Lande is by de Staaten in „ alle zaken, niet minder dan die geweest is by „ de voorgaande Prinfen deezer Landen." Den 28 Odtober omtrend den namiddag kwam alhier in deze plaatfe, uit het HoofdKwartier aan den Overtoomfchen Weg by Amfteldam aan, Zyne Vorftelyke Doorluchtigheid , de regeerende Hertog van Brunswyk Lunenburg, bevelvoerend Veldheer der Pruisfifche Legermacht in deze Landen. Hoogstdezelve nam zyn intrek, met zyn gevolg, ten huize van den Kaftelein Baum, in het Logement de Marechal de Turenne, voor het welk terftond éene eerewagt met een Vaandel geplaatst wierdt. Zyne Vorftelyke Doorluchtigheid heeft aan het Stadhoudcrlyke Hof , het middagmaal gehouden. Tegens den avond zyn Hun Hoog Mogende , de Raad van Staate , en Gecommitteerde Raaden buitengewoon vergaderd geweest. Dezen 28 October is by de Algemeene Staten tot Thefaurier - Generaal van de Unie aangefteld de Heer Mr. Francois van der. Hoop, in plaatfe van den Heer Mr. Dirk Ru- s Gra- ?ENHA« ;e. '  «256 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- Rudolpb Wyckerheld Bisdom van wiens ontvenha- (lag wy boven gefproken hebben. Zie ge. bl. 5219- Den 29 O&oberis zyne Vorftelyke Doorluchtigheid , de Hertog van Brunswyk , door eene plegtige Bezending uit het midden der Staten van Holland en andere StaatsCollcnen, verzeld van hunne Kamerbewaarders en Bodens, en van veele Lieden van aanzien, begroet; en na den 30 O&ober het groot Cirkel, en het avondmaal op het Oude Hof te hebben bygcwoond , wederom naar het Hoofd - Kwartier by Amfteldam vertrokken. Oe drie Oprechte Vaderlandfche Sociëteiten, de nog ftaande Eerepoort in de Vlaarcingftraat, en eenige Huizen zyn by gelegenheid van de tegenwoordigheid van den Hertog fraai verlicht geweest. Onder het gevolg van den Hertog waren de Vorst Mhalt-Cothen en de Hertog van SaxeniVeymar. Zyne Doorl. Hoogheid, den Heere Prins Erfftadhouder , heeft aangefteld onder het Regiment van zyne Vorftel. Doorl. den Heer CollonelPrins van Saxen-Gotha, tot CollonelCommandaut van hetzelve, in plaatfe van den eedefirteerden Collonel van der BorchdenLieutenant-Collonel Jean Ludzvig Ermt Scheper».  JAARBOEKEN, OSiober, 1787. 525? Heeren Gecommitteerde Raden, met over- »s GrAleg eii welbehagen van Zyne Hoogheid , aan venhaHünne Ed. Groot Mog. by eenen brief voorge- ge. fteld hebbende, het afdanken van een gedeelte van het Corps van Siernbach, en de Corp{znvin Mattba ,Meyern en de beide Corplen van den Rhyngraaf van Salm, en om, ten aanzien van het Legioen van gemelden Rhyngraaf, onder voorfchreven Corpfen zoodanig gedeelte van het zelve daadlyk af te danken, als bevonden zal worden in dienst van den Staat niet verder te kunnen worden gebruikt; doch het overige gedeelte , naamlyk de 8 Compagnien Husfaren en eenige der Jagers, by voorraad, byeen te doen houden en uit het afgedankt wordende te doen aanvullen, ten einde, op voorftel van deze Provincie, wederom in den dienst van de Generaliteit te worden gebragt; en nog, om het Corps Uhlanen, eertyds te Utrecht opgericht, doch nimmer in dienst dezer Provincie genomen, en eigener authoriteit naar Heusden getrokken, tè vernietigen; zoo hebben hunne lid. Gr j Mog., na voorgaande raadpleegingen , goedgevonden en verftaan r ,, Zyne Hoogheid té „ verzoeken en te authorifeeren , om hoe* 3, eerder zoo beter te doen licentiëren hee „ nog exteerend gedeelte van het Corps van j, Sternbacb en de Corplen van Mattha , „ Meye n en de beide Corplen van den Rhyngraaf van Salm : met uitzondering „ der 8 Compagnien Husfaaren en eenige „ der Jagers by het Legioen van den voor* Ooooooooooo „ f ehre-i  5258 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- v&nhage. „ fchreven Rhyngraaf, waar omtrent by de voorfchreven Misfive is voorgeflagen om „ dezelven in dienst van de Generaliteit „ te brengen , en dat die voorflag zouden „ worden geëxamineert door de Heeren van „ de Ridderfchap en verdere Hun Ed. Groot „ Gecommitteerden tot het groot Befoigne „ met Heeren Gecommitteerde Raden, met qualificatie op de voornoemde Heeren Gecommitteerde Raden , om, zoo de provifio„ neele betaling van het laatstgemelde gedeel„ te als tot het fourneeren der Penningen tot if het afdanken van het eerfte gedeelte benoodigd, de vereischte order teftellen, en wyders nog goedgevonden Zyne Hoogheid „ te verzoeken en te authorifeeren , om het „ gemalde Corps Uhlanen, uit 8 Officieren en 90 Gemeene beftaande, te doen dis" folveeren en aan de Officieren van hetzelve een maand Gagie en aan de Genieenen een Dukaat reisgeld ter hand te {tellen.'* 33 Omtrend den Rhyngrave Van Salm, ter. ftond na de omwenteling van zaaken hier te Lande verdweenen en weg gevlugt, heeft men vernomen, dat hy de Grumbach is aangekomen. Hy heeft zyne reis over Meisfenheym, Simmern , en Creutsnach genomen, verzeld van eenen Cappes, die voorheen Geheim-Raad van den Landgraaf van Hesfen-Darmftad te Pirmafenz geweest is, welke Cappes, den Rhyngraaf naar zynen Broeder verzeilende , ver-  JAARBOEKEN, OBoler, 1787. 5259 laten heeft, en naar Saarbruck is vertrok- 's Gkaken. venha• ce. De Stad Hoorn heeft een voorfiel gedaan, oru eene zekere fomme gelds aan den Veldheer over de Pruisfifche Legermacht, den Hertog van Brunswvk ter hand te ftellen, om by wyze van Schadeloosflelling onder de Pruisfifche Officieren en Soldaten te verdeelen. Zulks blykt uit het navolgend EXTRACT uit th Ber0!utie van de Heeren STAATEN van HOLLAND.^ WEST-FRIESLAND, in Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Dingsdag den 30 OBober 1787. T\q Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hoe zeer ook aangedaan over al het geen is voorgevallen by de arrefteering van Haare Koninglyke Hoogheid Mevrouw de Princes van Orange, waar omtrent zy haare denkwyzen ten allen tyde onbefchroomd en op de kragtigfte wyze hebben gemanifefteert, kunnen egter niet afzyn van te erkennen , dat de violente maatregulen der toenmaalige, tot 's Lands verderf heerfchende factie, mede aanleiding hebben gegeven, tot den aanmarsch van de troupes van Z. M. den Koning van Pruifen, als daar omtrent met geene mogelykheid onverfchillig kunnende zyn , zo als by "de fuccesfive advifen van hun Gedeputeerden zo duidclyk voorzegd was. Dat die aanmarsch mede aanleiding gegeeven heeft, tot het herftel der Conftitutioneele Regeeringsform, zo wel ten opzigte van de rechten van - Ooooooooooo 2 Zvn  *s Gra- VENHAGE. Voorel van Hoorn totfiha ikloos* ftelUng van 't Prwsft- Jche A'rygs- nik. 1i6o nieuwe nederlandsche Zvn Doorl. Hoogheid, als van het aantal ingeflo • pen abuizen , voor zoo verre dezelven in dien korten tyd hebben kunnen herfteld en gebeterd worden. , ' . Dat zonder dien aanmarsch, het te duchten zoude o-eweest zyn, dat deze Provincie als nog zoude zuchten onder eene Dwinglandy , waar van niet anders, als hare totaale ruine te voorzien en te vreezen zoude geweest zyn. Dat dezelve dus uit dat oogpunt befchouwd wordende , by alle Weidenkenden moet aangemerkt worden, als het middel van redding, waar aan het her Hel onzer gezegende Conlb'tutie , en van de rust cn welzyn dcr'goede Ingezeetenen, is te danken geweest. . Dat Heeren Gedeputeerden , ten krachtigiten overtuigd van het waarc deel, welke Haare Kon. Hoogheid is neemende in het welzyn, in de rust en goede harmonie van en tusfchen alle de Ingezeetenen van deze Provincie, als mede van Hoogstdeszelfs reeds aangewende poogingen cn voorfpraken, om, niet tegenftaande het ruuwe en.onaangename faifoen, de te rug marsch van die Troupes, immers voor het grootfte gedeelte , te bevorderen en zelfs te verbaaften ; niet af kunnen zyn te remarqueeren, dat de voornoemde Troupes, zo wel o-eduurende hun verblyf alhier, het welke door onverwagte omftandigheden, welke die nog fmeulende factie geftadig heeft weeten te voeden en te doen geboren worden, verlengd is geweest, als by hunne aanftaande te rug marsch , zekerlyk in de voor hun zo fchadelyke verplichting zich moeten bevinden van geheel buitengewoone onkosten te moeten doen, geheel niet evenredig aan de Soldyen by dezelve genoten wordende, welke onkoften daar en boven nog zullen vermeerderd worden , door dien dezelve nog een geruimen tyd buiten hun gewoone legplaatfen ziillcn moeten campeeren. Weshalvcn zy Heeren Gedeputeerden hebben ver-  JAARBOEKEN, 0&oler) 1787. 5261 vermeend aan Hun Ed. Gr. Mog. te moeten voordragen , om aan den Heer Hertog van Brunswyk, als eommandeerende de voornoemde Troepes, te'offerereeren een convenable fomrac, om dezelve by wyze van dedommagement te emplóyeeren en të verdeden onder de voornoemde Troepes , derzelver Officiers en Onder - Officiers', zo en in diervoegen als Z. D. H. zal vermeencn te behooren. Dat Gecommitteerde Raden behooren gelast te worden de voornoemde fom ten fpoedigften ter dispofitie van Hooggedagten Heere Hertog in gereedheid te brengen. Waar op gedelibereert, en Copie van het voorfz. geproponeerde verzogt zynde door de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, om dezelve in de ordre nader te examineeren, en door de verdere Leden, except Hoorn, om daar op te verdaan de intentie van de Heeren hunne Principaalen , is de flnaale Refolutie uitgeftelt tot nadere deliberatie; hebbende de Leden, op de inftantien der Heeren van Hoorn, aangènomen, zig daar op ten fpoedigften te zullen bekwamen. By nadere raadpleeging op het voordel van Schoonhoven, om Zyne Hoogheid te magtigen, tot het veranderen van de Regeering in de Steden, by voorraad zonder gevolg en behoudens de Privilegiën en Gerechtigheden der Steden , is zulks door 16 Leden gaaf toegedaan. Haarlem heeft hetzelve op uitdrukkelyke last van haare Principaalen afgekeurd : Amjieldam was ongereed, en Alkmaar demde toe, doch onder voorbeding, dat de Steden, die zodanige Commisfie niet verlangden, er niet mede bezwaard zouden worden: de geheele afdoening wierdt bepaald op den 30 Oétober , en de drie Ooooooooooo 3 Ste- 'sGra- /enhage. Voorfltl van Hoorn, tol fcha~ f'eicosftelUiig van 't HtuisfifchsKrygsvolk.  's Gra- venhace. 5a6a NIEUWE NEDERLANDSCHE Steden , bovengemeld, zyn door Hun Ed. Groot Mogenden by eenen zeer ntdrukkelyken Brief vermaand , zig gaaf met het voorllel te vereenigen. Waarop dan ook vervolgens dat voordel met eenparigheid is befloten. Voorts is dDor Dordrecht. Haarlem, Leiden en eenige andere Steden overgenomen het Rapport, wegens het reeds bekend voordel van de Ridderfchap, omtrend de Landmagt uitgebragt, (trekkende om Zyne Hoogheid te verzoeken ter Generaliteit te bewerken, om vyf of les i -uizend Man Duitfche Troupen in Soldy over te neemen, en inmiddels Haare Koninglyke Hoogheids tusfchenkomfte te verzoeken, om by Zyne Pruisfifche Maj. te verkrygen , dat tot de komst derzelver Troupen by voorraad 3 a 4000 Man hier bleeven. Zie bl. en volgg. Den 30 October heeft de Heer Raad-Penfionaris ter Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. ingebragt eenen brief, door H. Coflerus, daags te vooren gefchreven uit Amdeldam, op naam der geweezene Commisfie ter Defenfie van deze Provincie en de Stad Utrecht, benevens een Balans van deszelfs Ontvangst en Uitgaaf, waar uit blykt, dat by die Commisfie is ontvangen eene forama van Zeven honderd zeven en vyftig duizend Guldens, en daar van zyn gedaan de volgende Uitgaven,  JAARBOEKEN, OSober. 1787. 5263 Douceur voor de Officieren ƒ 163649: j: 10 's GraExtraordinaire Douceuren 3424: 4: — venhaDaggelden en Vacatiën . . . 20845: 12:— ge. Geheime Expeditien . . 1208: 5: — Recruut-Gelden cn wat daar toebehoort. . . . 7885I: I: 8 Geld aan divcrfe Perfonen ter goede rekening gegeven 50402: 6 : 10 Geldleening aan de Stad U- trecht . . . 39000: : — Betaaling aan de gewapende Burger - Corpfen . . . 27000: — : — Onkoften , Defenfie op de Rivieren van gewapende Vaartuigen en meer . . 140000: — : — Defenfie-Wezen te Amfter- dam . . . 207791: 13:ö Premie voor nieuw aangeworven Deferteurs en Vreemdelingen . . . 22711:10: — Diverfe Refpeclen , ; 7127:5:8 ƒ 762011: 3:10 Uit eene Nota onder gemelde Balans bleek ver' ders, dat de Uitgave niet (zo als in den eerften opflag zou fchynen) ƒ 5011 : 3 : 10 maar flegts / 11 : 3 : 10 meerder was, dan de ontvangst. De Brief was door den Heer H Cofierus alleen, dog op naam van de Commisfie geteekend: maar de Balans zelve door drie Leden der Commisfie geteekend en bekragtigd. De Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en West-Friesland hebben doen bekend maaken, dat de Negotiatie of Geldlichting by wege van Loterye in Obligatien, ten laste van de Provincie van HolOoooooooooo 4 land  5264 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- venhage, land en West-Friesland, vastgefteld den 30 Juny 1787, geflooten is, en dat de trekking op den geitelden dag van den 3 December 178/ bepaald blyft. Uit de Provincie Zeeland is eene aanzienlyke Bezending alhier aangekomen , om met de Heeren Gecommitteerden uit Hun Ed. Groot Mog. te maaken eene Nominatie van eenen Prefident of Voorzitter van den Hooge Raade, waar uit Zyne Doorl. Hoogheid de Piins Erfftadhouder als dan de verkiezing doet. Deze Deputatie of bezending van haaren aankomst kennis gegeeven hebbende, is reeds begroet en ten Hove plegtig opgehaald. Uit voorgemelde Nominatie heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhouder verkozen , en is daarop aan» gefteld tot Prasfident van den Hoogen Raa. de , de Heer Mr. Joban Boreel de Mauregnault. By deze Nominatie, verkiezingen aanftelling, hebben de gebruikelyke plegtigheden plaats gehad, die volgens het onderling verdrag van 14 Mei 1655, en 7 Juny 1669 (*) by de verkiezing en aanfteliing zo wel van eenen (*) Zie Groot Placaat Boek III. D. h\.6i en 61 en 688. Wy meer.en onzen Lezeren geen ondienst te doen, met die plegtigheden volgens die verdragen hier optsgeven. ,, Aan  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5265 eenen i>refident als van eenen Griffier van 's Graden Hoogen Raad altyd moeten worden in venha- agt CP- Aan de Heeren Staaten van Zeeland worde Vscatuure genciificeert. ;, Daar by verzocht z;ch in 's Gravenhage te wil. „ len vervoegen , om gezamenlyk tet de Electie ie , proceJeeren. ,, Den dag daar toe. ten gemeenen genoegen te be- paaien. En wel te bepaalen binnen den omtrek van drie „ maanden na dat de gemelde Notificatie is out- „ fan gen. „ Welken bepaalden tyd zo by de eene als by de andere Provincie *Hpt moet worden waargenoomen, „ op pcene , dar. by gebreeke van dien, en de drie „ Mtauden overftrseken zynde , de verkiezing , en ,, aanlte'iing zal gefchieden door en op Commisfie „ der Heeren Staaten van die Provincie alleen , dit Z'ch als dan prasfent bevinden. „ De Scfie zal worden gehouden in de Verga„ derplasts der Heeren Staaten van Holland en West- Friesland, aan een lange Tafel, daar toe te appro- priueren, „ Aan deeze Tafel zullen zich de Staaten van Holt. „ en West-Friesla-d ter hunaer keuze, plaatzen aan v de eene zyde , en de Staaten van Zeeland aan de andere zyde. „ De Electie of verkiezing zal gefchieden by ver» „ zameling van Biljetten. „ In zulker voege, dat ieder Lid op een Biljet zal Hellen zyn eigen Naam of Qualitkatie. En daar onder den Naam uitdrukken van dien „ Perfoon , die het zelve Lid tot bekleecinge van ,, het vaceerende Ampt zal willen Hemmen. „ Deeze Biljetten der Leden van de eene en „ van de aadere Provincie zallen worden gecol- ledeert of verzameld in een Bak of Komme, ,, door derzelver Minifter, en dat onderfcheidenlyk. „ Die van de Hollandfche Leden door hunnen Mi- nister. „ Die  5266 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- agt genomen. Men vergelyke N. Nederl.' venha- JAARc. 1784. bl. 558 en volgg. ge, Omtrend de Zee - Officieren , is by de Alge meen e Staaten den 31 October 1787 dit bcfluit genomen. Is „ Die van Zeeland ook, door hunnen Minifter. „ Deeze aparte Collectie gedaan zynde , zullen „ alle de Biljetten der beide Provinciën door de voornoemde Minisrers'worden te zamengebr3gt en onder den anderen vennengd zynde, op Tafel gelegd wor- ,, den en wel naargezien üf het juist getal aer Biljetten „ l ehooiiyk uitkoonu. „ Dit ?lzo bevonden zynde , za\ de Minister ran Holland Biljet voor Biljet opneemen, openen, erj vervolgens overleveren aan den Minister van Zeeland, om by den laatstgemelden opgcleezen, en de j, ingefchreeven Naam gepronuncieert te worden. Zullende, geduurende deeze opletzing de Secretaris „ zo van He StaateB van Holland, als die der Staaien „ van Zeeland, indien de laatstgeuieldeook tegenwoordig is, aanteekening doen. „ En daarop verklaaren, hoe de Stemmen zyn ge„ vallen, en op wat Perfoon dien volgende de Electie tot verkiezing is bepaald geworden , alles ondtr zo- daanige Acte van non Prejudicie als Ao. 1655, en te s, vooren aan de Heeren Staaten van Zeeland gegeeven is. ,, Dat voorts, ingevolge het tweede Art. van het „ Traciaat van 20 September 1596 de Officien van den „ PrajfiJent, den Griffier, en den Fiscaal van den Hoo. ,, gen Raad voortaan geconfereerd zullen worden by „ Nominatie van de Staaten van Holland en Z;eland, „ Eeiamenlyk, welke ten dkn einde zullen befchreeveu. „ worden, en by meeste (temmen de prajfente Leden „ en Steden zullen nomineeren tot den vacetrenden Staat, diie geqaalificecrde Perfoonen , en dat uit deeze ?, Drie genomineerden, een zal worden gekooren by „ Zyn Excellentie (dat is by dsn Heere Stadhouder in „ der tyd.)"  JAARBOEKEN, OSloler, 1787. 5267 Is gehoord het Rapport van de Heeren Fan Wel- «s t3RA* deren, en andere Hun Hoog Mog. Gedeputeer- VENHAden tot de zaaken van de Zee, hebbende, en totGE;, voldoeninge van derzelver Refolutie Commisforiaal van den 3, 4, 12 en 17 dezer, geëxamineert de RefoL Misfiven van de Collegien ter Admiraliteit op de omtrend Maze, te Amfterdam,.'-in Zeeland, en West-Fries-Zee Omland en het Noorder - Quartier , en in Friesland, eieren de datis 2, 3, 13 en 15 daar aan volgende, alle^s. houdende antwoord op Hun Hoog Mog. Refolutien van den 28 September laatstleeden, waarby Hoogstdezelve gerequireerd hadden op te geeven, of en welke Officieren onder derzelver Resforte zig bevonden, dewelken in dienst van anderen waaren getreedert of gebleeven, zonder of tegen behoorlyke permislie daar toe te hebben geobtineerd. En daar op ingenoomen hebbende de Confideratien en het Advis van de alhier aanweezende Gecommitteerden uit de refpe&ive Collegien ter Admiraliteit dezer Landen. Waar op gedelibereerd zynde, is goedgevonden en verftaan, dat (aangezien omtrent het gedrag der Officieren onder het gemelde Collegie ter Admiraliteit op de Maaze , welke zyn geweest in dienst van het zogenaamde, en nu gedimitteerde Collegie ter defenfie van de Provincie van Holland en WestFriesland, en de Stad Utrecht , wel geen direóte klagten zyn ingebragt, het zy dat zulks veroorzaakt is door gebrek aan gelegenheid, ofte door gebrek aan orders, vermits de orders, onder welke zy hebben gediend, voor als nog niet ter kennis van Hun Hoog Mog. zyn gekomen, maar dat des niettemin alle Officieren, die gediend hebben onder de voorfz. Commisfie of een diergelyke Commisfie van de Stad Amfterdam, moeten worden gehouden te zyn onder de billyke verdenking van te hebben meedegewerkt of gediend te hebben , onder orders tot meedewerking en vyandclyke gedraagingen van de voorfz. Commisfie tegens die van Gelderland, en Utrecht,  Si63 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- Utrecht, waar door zy zouden kunnen hebben vervenha- zaakt de pligten die zy als Officieren van de Gece. neraliteit verfchuldigd waren , en dat daar en boven veelvuldige klagten door de Heeren Staaten Hef. van Gelderland en Utrecht, en Zyne Hoogheid omtrend zyn gedaan omtrend de gewaapende Vaartuigen, Zec'Ojfi. welken de Zuider-Zee .onveilig hebben gemaakt, cv ten en gevoerd zyn geweest door Officieren onder het cm. Collegie ter Admiraliteit in Amfterdam, breder vermeld in de Brieven van de-Staaten van Utrecht, van den 25 en 20 Juny, van Zyne Hoogheid van den 29 Juny, en van de Raaden des Furdendoms Gelre en Graafïehap Zutphen , van den 28 Juny dezes Jaars} Copie van voorfz. Brieyen zal worden gezonden aan het Collegie ter Admiraliteit te Amfterdam , en het voorfz. Collegie , zo als dat ook op de Maaze aangefchreeven, om omtrend het gedrag van alle de Officieren, die in voorfz. dienden zyn geweest, door het Officie - Fiscaal by hun . Collegie te doen informeeren, en tegens de geenen, welke by de voorfz. Informatien zouden kunnen worden bevonden, apparent fchuldig te zyn ,. na bevind van zaaken te Procedeeren en te doen Procedeeren, zo als in goede juftitie zal worden bevonden te behooren, en van den uitfiag der zaaken verdag aan Hun Hoog Mog. te doen. Dat meede gelet op den fingulieren inhoud van deMisfivé van de Kaptein Schiet hint, aan het Collegie ter Admiraliteit in Zeeland, by derzelver berigt copielyk aan Hun Floog Mog. overgezonden (*), het Collegie ter Admiraliteit aldaar zal worden aangefchreeven , om meede door het Officie-Fiscaal by hun Collegie omtrent het gedrag van dien Officier te doen informeeren, en na bevind van zaaken tegens denzelven, is't nood, te doen procedeeren cn recht te fpreeken , eri van den uitfiag der zaaken aan Hun tloog Mog. rapport te doen. Én dat eindelyk Zyne Hoogheid als Admiraal Gene (*) Zie hier na onder Middelburg.  JAARBOEKEN, Oftoler> 1787. '526-9 neraal van de Unie zal worden verzogt, gelyk ge- >s Grafchied by deezen, omhangende het voorlz. onder-%tNHA. zoek of Procedures aan den Capt. Braak en denier- GE, hout geene demisfie te verkenen. De Heeren Gedeputeerden van de Pro* vincie Gelderland, hebben in het Befoigne tot de Buitenlandfche zaaken voorgedragen: „ dat de Heeren Staaten van hooggemelde „ Provincie, in aanmerking genomen heb„ bende de noodzakelykheid, dat, wegens „ de omftandigheden, waar in de Repubiyk „ zich tegenwoordig bevindt^ en wegens den „ roeftand van verfcheide Regimenten in „ dienst van dezelve, de Militie van den .,, Staat met eenige andere over te neemen „ Troupen wierüe verfterkt, de Heeren Ge3, deputeerden van hooggemelde Provincie J} geauthorifeert hadden, om, ten einde de Repubiyk ten minften met een renfort van „ agt of tien duizend mannen fpoedig wier„ de voorzien, met concurrentie der andere; „ Bondgenooten en met overleg van Zyne „ Hoogheid, den Heer Erfftadhouder, zo- daanige fchikkiugen te helpen beraamen, als ten meeften dienfte van den Landen „ zullen oordeelen te behooren en inzon„ derheid daar by te proponeeren, dat ten ;„ dien einde meede het vyfde Battaillon van :„ Waldeck wierde opontboden." De Heer Mr. H. J. van Oldenbarneveld\ j genaamd Witte Tulling , Advokaat-Fiscaal >van Braband en den Lande van Overmaaze, heeft  ^270 NIEUWE-NÈDERLANDSCHE 's Gka VF.NHAGE heeft aan Hunne Hoog Mogende, by Memorie , te kennen gegeeven: „ dat ter zyner „ kenni'sfe was gekomen , dat, federt weini„ ge dagen, een groot aantal perfoonen, „ welke binnen de Stad Amfterdam alsAuxiliairen hadden gediend, over verfcheiden Steden en Plaatfen van Holland, waren geemigreert naar Braband, waar van zommige „ voorzien waren van Pasfen , geteekend „ door den Franfchen Conful Lioncourt , ,, te Amfterdam refideerende , en andere „ Pasfen geteekend door de Secretarisfen „ Hasfelaar en Van der Dusfen ; dat het „ getal dier Pasfen, zoo als die waren ge5, nommert en reeds volgens die nommers „ vertoond waaren, bereids by de Twee dui„ zend en zeven honderd beliepen, en dat „ alleen voor den doortogt dier Emigran„ ten, door de Stad Rotterdam, veertien „ honderd diergelyke Pasfen waren verieend „ geworden." Dat hy Advokaat-Fiscaal dus met reden bedugt was, of niet een groot gedeelte van die vlugtende Auxiliairen zich in de Meyerye van 's Bosch, of in eenig ander gedeelte van Staats-Braband, of de verdere Landen van de Generaliteit zouden willen refugeeren, waar door dezelve Landen aan veele reveryen en knevelaryen zouden kunnen worden onderhevig gefteld; geevende verders aan Hunne Hoog Mogende in bedenking , of het Hoogstdezelven niet zouden gelieven te behagen, ten lpoedigfte dien aangaande de noodige voorziening te doen. Waar op Hunne Hoog Mog. die Memorie hebben ge-.  JAARBOEKEN, Ocloïer, 1787. 5271 gefteld in handen van Hoogstderzelver Gede.-'s Graputeerden tot de zaaken van de Meyerye van venha's Bosch, om dezelve met eenige Heeren Ge-ge. deputeerden uit den Raad van Staaten te vifiteeren en te examine'eren en van alles ter Vergadering rapport te doen. De aart der gebeurtènisfen kan veelal het best uit de gebeurtènisfen zelve gekend worden. Het is hierom, dat wy nóg eenige Bekendmaakingen uit de Haagfche Courant zullen mededeelen, welken zo wel de buitenfpoorigheden van veele Oudftaatsgezin•den by de omwending, als de handelwyze van veele Nieuwftaatsgezinden aanduiden. Tk Ondergeteekende met de grootfte aandoeninge ■■* ondervonden hebbende, als dat ik by veele Luiden verdagt ben gehouden voor Honorair of Exerceerend Lid van 't Vrycorps ; verklaare hier meede nooit Honorair of Exerceer;nd Lid ben geweest, of ooit myn voet in een Sociëteit gezet te hebben: die myn zulks kan overtuigen , belooven dezelve een premie van 10 Goude Ducaaten. A. H. VAN MUNSTER. Mr. Goud- en Ziherfmit, op de hoek van de Hoog- en Halfttaat. •T)en Ondergeteekenden GABRIEL HOLST, x^ Meefter Grutter onder de Uileboomen , in 's Hage, eenige dagen geleeden op Straat, onaangenaamheden gehad hebbende met het roepen van Kees, &c., ontdekt hebbende dat zulks is voorgekomen uit een Advertentie in de Haagfche Courant van den 3 October , onderteekend door A. van Ppp ppp ppp pp Oift,  5272 NIEUWE NEDERLANDSCHE] 's Gra- venhage. Bekendmaakingen in de Courant, Olst, diend deeze alleen om het Publiek deswegens te informeeren , ten vollen verzekert zynde, de meefte bewust te zyn, den Ondergeteekende zig altyd als een vreedig Burger heeft gedraagen, zelfs een ■afkeer gehad te hebben van diergelyke zo gewaapende als ongewaapende Genootfchappen, waar van by gemelde Advertentie word gefproken. GABRIEL HOLST. T~\e Ondergeteekende vernomen hebbende, dat men zyn naam zouden gefteld hebben op verfcheiden Requesten, zo declareerd den Ondergeteekende zulks nooit gedaan te hebben, en zo 'er Lieden zyn, die mogen gebruik gemaakt hebben van zyn Naam, hy als'een eerlyk Man zig voor diergelyke Schelmery niet kan behoeden. HARMANUS ELLERKAMP. T\c Ondergeteekende verklaard aan het onpartyl J dig Publiek, dat hy nooit gesn Exerceerend nog Honorair Lid geweest is van het gedisfolveerde Vrycorps alhier; voorts nooit geen Lid van eenige Sociëteiten geweest te zyn, ja zelfs geen aandeel in dezelve Sociëteiten van die party gehad te hebben, en nimmer eenige Requesten, meede geteekend heeft, tot verkorting der Rechten van Zyn Doorl. Hoogheid, Hoogstdenzelven wel en wettig 'in den Jaare 176-6" opgedragen. J. VAN ELBURG, Collecteur van Societeits Impost op de Turf en Kooien. Dat de Ondergeteekende THEODORUS PIVE, Kastelein op den Leidfchendam, dat zyn Glazen zyn ingefiaagen tot zyn groot leedweezen, en beloven een Premie van dertig Ducaten, aan die geeoe die hem bewyzen kan, dat hy ooit Genoot-  JAARBOEKEN, OBober, 1787. ^ fchappelyk heeft geëxerceert, of honorair Lid heeft geweest of eene van zyn Knegts, recommandeere my in ieders gunst en recommandatie. AEtum Leidschendam THEODORUS PIVE. den 9 Qclober 1787. T")e Ondergeteekende onfchuldig mishandeld, zoo aan het inflaan van Glaazen, afdwingen van Geld, Drank, als anderzints, verklaard by deeze nooit geen deel gehad te hebben , in het tekenen van eenig partyfchap of eenig Request hoe ook genaamd , en zoo hem iemand het Contrarie daar van kan bewyzen, beloofd een premie van 20 Ducaaten. COVERT VAN BYSTERVELDT, Tapper. ■Madien den Ondergeteekende en deszelfs Huisge* zin fchynt verdagt, van tot de zogenaamde Patnotfche party te behooren, declareert denzelve zulks bezyden alle waarheid te zyn, alleen uitgevonden, om hem was 't mogelyk te benadeelen beloovende een pramie van 20 goude Ducaten ' aan die geene die hem bewyzen kan, dat hy of deszelfs Zoons zig ooit in Genootfchappen of Sociëteiten van die natuur geëngageerd hebben. H. LEEUWESTYN, in 't Lang Agterom. T)e Ondergeteekende, ondervindende dat hv °ehouden word tot het nu vernietigde Vrycoros te hebben behoord, beloofd twintig Ducaaten aan den Armen, indien iemand bewyzen kan, dat hv t zy als Exerceerend , 't zy als Honorair Lid of* Donateur van dat Corps, of in hunne Sociëteiten geweest is hebbende hy geenerley Adresfen dan het Dank-Adres aan Zyne Doorl. Hoogheid in 't Jaar 1782, met andere Schutters op de Schutters Doelen geteekend. G. Z. FROST, Crosfien in 'sHage, Ppppppppppp a vVy s Gra- venha3e. Bekendmaakingen in de Courant»  's Gra- venhage. Andere Bekendmaahi:i'gen. 5274 NIEUWE NEDERLANDSCHE Wy voegen hier nog by deeze Bekendmaakingen. Den Ondergeteekende tot zyn grootfte leedweezen vernomen hebbende, dat zommige kwalyk Geïnformeerde Luiden van hem hebben uitgeftrooit, dat hy de zogenaamde Patriotfche of Landberoerders haar byeenkomst ten zynen Huize zoude gehad hebbenen de Burgers van (Stad, op Haringvliet) NB door 2 ankers wvn zoude hebben omgekogt, om de Burgers van den Bomuiei, in 't Eiland van Flakkée te attacqueeren, en terwyl zulks de allerinfaamfte leugens zyn, zoo belooft den Ondergeteekende een prasmic van 100 Ducaaten, aan den geen die hem met valable bewyzen hier van kan overtuigen , houdende anders den uitftrooyer of uitftrooyers van dien voor Eerdieven en Lasteraars &c. ARIE VAN DE POLDER, Particuliere Schipper tot den Bommel. De Ondergeteekende Clercq ter Finantie van Holland , woonende op het Smitswater in 's Hage, zyn Familienaam en Woonplaats gezien hebbende op zekere gedrukte Lyst der Leden van 't geweezen Genootfchap van Wapenhandel in 's Hage, verklaard hier meede, dat zulks een volftrekte onwaarheid is* zynde hy nimmer een Lid geweest nog van gemelde Genoouchap, nog van eenige Sociëteit hoe ook géfiaamd, tot de publieke zaaken betrekking hebbende; nog heeft nimmer eenig Request, Adres, of iets van dien aart geteekend, beloovende een pra;rfjjfé vin 50 Ducaten voor den Armen, en 50 voor den Aanbrenger, als men hem van het tegendeel kan overtuigen. PIETER DE MEY. Den Ondergeteekende met de uiterfte verontwaardi"in°- vernomen hebbende, dat den Autheur van zeler°Boekje, geïntuleerd: Kiem» Naam.yst, der  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. 527,7 der Notabele en veel vermoogende Keezm en Kcezin- 's Granen, van het Illuffre Corps van Wapenhandel &c. venhaheeft kunnen goedvinden, ,op bladz. 16 den Naam ge. van den Ondergeteekende, (hoe zeer eer.igzints ingewikkeld J te Rellen onder de Honoraire Leeden, Andere van.'t geweeze Vry-Corps alhier; declareert mits Bekerddeeze, dat hy Ondergeteekende, die altoos de wet- maakintige, en thans weder gelukkig hèrftelde Regëeririgs- gen, forme deezer Provincie, heeft aangekleefd,"nooit of ooit gedagt heeft te worden, laat ftaan dat hy mee 'er daad zoude geweest zyn Lid van eenig Genootfchap van Wapenen hier of elders , hoe ook genaamd ; of zelfs daar toe eenige relatie zoude hèbbe gehad, bereid zynde dit Declaratoir ten allen tyden en ter requifitie zyner wettige Overheid, met geftaafde Eeden te bevestigen. En dewyl 'er den Ondergeteekende byzonder aan gelegen is, dat zodaanig volftrekt verzonne en opgeraapte onwaarheid, geene ingresfie hebbe, neen; maar in zyh^ geboorte worde gefruit, belooft den Ondergeteekende niet alleen nog boven dien, ten bewyze zyner onfchuld , een Proemie van f 1000 Ducaaten, ten behoeven van de geene die op een behoorlyke wyze hem zou kunnen aantoonen tot eenig gewapend Genootfchap te hebben gehoord; maar ook eene -Praemie van / 100 Ducaaten aan den geene die hem den Autheur hier van zal kunnen aantoonen, ten einde door hem in Rechten te worden gepourfuiveert. L. VAN WYN. De hier te Land bly vende Pruisfifche Troepen zullen op de volgende wyze in de Provincie van Holland overwinteren, onder het bevel van de Heeren Generaal- Majoors. Van Kalkreuth, Van Woldeck en Van Marzvits. 't 2de Batt. Fan Marwits te Naarden. ifte —— —— te Weespen Muiden. Ppppppppppp 3 Gretv  5275 NIEUWE NEDERLANDSCHE 's Gra- Gren. Batt. Van Marwits te Woerden en Wievenha- ricker-Schans. gë. » ■—— Van Woldeck te Schoonhooven en Nieuwpoort. ifte Batt. '■" ii« te Gorcum. 2de Batt. —— te Schiedam. Cavall. 100 Husfaaren van Eben te Hilverfum. «. ~. van Goltz in de Lange- ftraat. Het geheel van 't Voetvolk 6 Batt. en 200 Husfaaren. Men heeft een Request ontworpen aan de Ed. Achtbaare Magiltraat, tot verbetering van de Haagfche Schuttery, 't welk in de Oprechte Vaderlandfche Sociëteiten ter teekening ligt. Voorburg. Den 8 Odober des namiddag kwamen hier vyf perfoonen in het Rechthuis de Zwaan. en eischten een fles wyn. De bewooners van dit Huis, in 't welk eertyds de Sociëteit der Gewaapende Genootfchappers gehouden wierdt, zich afweezig gemaakt hebbende, bediende hun de knecht, mede een Lid van het geweezen Vrycorps. De voornoemde perfoonen, onder andere Conditiën, het welvaar en van het Vorftelyke Huis drinken» de, en den knecht, mogelyk wel op eene farrende wyze, nodigende zulks mede te doen, wierdt deze knegt tot dien hoogen trap van euvelmoed vervoerd, dat hy onder het hoezée , 'c welk gemelde Prinsgezinden by de-  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. 5277 deze conditie uitgalmden, zyn mes trok, en Vooreen van dezelvgn dadelyk griefde, zo dat burg. hy oogenblikkelyk van zyne wonde overleedt, en vervolgens nog twee anderen kwetfte. Dit moordtooneel gaf aanleiding tot woede en geweld. Het Rechthuis en nog 15 andere huizen van zogenaamde Patriotten zyn geplunderd, en onder anderen ook de buitenplaats van den gewezen en uitgeweekenen Gecommitteerden Raad Bogaard van Rotterdam. Een Detachement van de Guardes te Paard uit 's Hage op het gerucht aankomende, heeft de rust herfteld. Alhier is, op verzoek der Burgery en Leden der Oprechte Vaderlandfche Sociëteit, door Burgemeefteren der Stad Delft als Ambachtsheeren van Voorburg, een geregelde Schuttery opgerigt, beftaande uit Leden der Oprechte Vaderlandfche Sociëteit. Tot Collonel is verkoren den Heer Mr. H. "J. van Royen, Raad in de Vroedfchap der Stad Delft, Schout van den Dorpe en Arabachte van Voorburg, woonende te Delft; en tot dienstdoende Collonel F. van Ruy* ven, Gaarder van 's Lands Gemeene Middelen ; tot Kapteins J. van Dort, W. Nuuwenhuizen, C. Siliakus, P. van Santen , W. van Fttingen en J. Donker; tot Luitenants A. Hakman, T. Schombart, B. van der Heyde, H. Egli, As. van Sett'e en Cs. Munts; en tot Vaandrig B. A. van Ruyven. PPPPPPPPPPP 4  5278 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ryswyk. Ryswyk. LTitdeze Plaats leest men in de Haagfchs Courant No. 166 dit bericht. T\e Ondergeteekende vindt zig verpligt aan een - ieder bekend te maaken, dat met grievend leedweezen verneemt, eenige Lieden van gevoelen zyn, het door myn gehouden gedrag is veroorzaakt, zommige Manfchappen van het gedimitteerde Genootfchap te Ryswyk, zig voor eenige weeken op den uittogt na Woerden begaven: en daar het Publiek kwalykis onderregt, declareeren derhalven, geene de minfte aanleidmgitdaar toe te hebben gegeeven en het ook geheel buiten myn fchuld is, dat'myn jo'nglte Broeder Ge? rit van der Kur,, zulks heeft ondernoomen, het in myn magt niet was van zulks te kunnen beletten, daar ik niet alleen in dat gedimitteerde Genootfchap of in geene andere het zy Sociëteiten ot Schuttery nooit de geringde directie heb gehad; of uitgeoeffend op naam van myn Huis van Commercie, canteerende op de Firma van Come/is van der Kun en Zomen, en my nimmer heb bediend van wapens, kruit of lood, of eenige andere Ammunitie, zulks ook niet in myn Huizen of op eenig ander plaats aan my behoorende, is verborgen geweest of heb doen verbergen , direct of indirect, verklaarende 't bovenftaande het zuiverfte der waarheid te zyn, en belooven een pramie van duizend Ducaaten die my van het contrarie kan overtuigen. PETRUS VAN DER KUN- Op Westhof by Ryswyk, den 8 Cel ober 1787. De jonge Heer G.van der Kun, in bovengemeld  JAARBOEKEN, Oêlofor, -787. 5279 meld bericht genoemd, hadt de onvoor-RYSzichtigheid gehad van mede naar Woerden wyk. uit te trekken, en is vervolgens, met eenen bediende van het Comptoir , den Heere Renfon,ori de Wierikker Schans, met de Auxiliairen, die daar lagen, door de 'Pruisfifchen gevangen genomen, en naar het Kleeffche vervoerd; dog de gegoede Familie heeft dien jongen Heer tan der Kun, benevens den Heer Renfon , nog tydig, voor eene goede fomme gelds gelost, H O N D S* H O L R E D Y K, In onze voorgaande Stukjes van Augustus en September, hebben wy van het gevangen neemen van den Bailluw A. Douglas, door het ' Burgerlegertje, gefproken. Deze Bailluw door de omwenteling van zaaken geflaak: zynde, is door delngezetenen vanHondsholredyk/sGra* vezandeenNaaldwykzeer plegtig ingehaald. L E Y D E N. Den 2 O&ober is door de Vroedfchap tot veertig in Raade dezer Stad verkoren , de Heer Pieter Fredrik van Kujjeler: en den 4 Oétober tot eerfte en voorzittende Burgemeefter de Heer Mr. Jacob Bartram van den Steen, beiden in plaats van den overleden Heere Mr. Comelis Spekman, Heer yan Heeswyk en Dinter. Tegen de gillingen in de gemoederen , en het voortduurend plegen van moedwil en Ppppppppppp 5 ge.  j28o NIEUWE NEDERLANDSCHE Lêy- den. Publicatie tegei fc helden, geweld enz. geweld/droevige gevolgen van de geliookte Burgertwist en verbittering der partyfehap, is by de Regeering den 5 October 1787 deze Publicatie gedaan. T">ie van den Gerechte der Stad Leyden, met 1 leedweezen ontwaar geworden zynde, dat nog, onder verfcheide Burgers en Ingezeetenen dezer Stad, van tyd tot tyd eenige gisting en beweeging blyft plaats grypen, in zo verre, dat voelen zig niet ontzien hunne Mede - Burgeren met fchelden en lafteren te bejeegenen , ja zelfs feitelykheden tegen de Perfoonen en Huizen, den een van den anderen, te onderneemen, in de Huizen in te dringen, enfommige Perfoonen tot het geeven van Geld of Goederen te dwingen , of anderen daar toe te verleiden ; hebben goedgevonden en verftaan de goede Burgeren en Ingezeetenen dezer Stad , met inhajfie van voorige Publicatien, ten ernftiglten te vermaanen, zig van alle de bovenftaande ftraf baare bedryven en verdere rustverftoorende excesfen te onthouden, en als ftille en gerufte Burgers te gedraagen, conform de wil en begeerte door Zyne Doorl. Hoogheid zelve by divcrie Publicatien gemanifefteerd. Verbiedende laatfteiyk nog in 't byzonder alle cn een iegelyk, die Leden van de Scnutterye , dewelke ingevolge onze Refolutie van heden, uit den Schutters Eed zyn ontfiagen, op eenigerhanden wyze te infulteren , als wordende uit hoofde van de" aanfpraak, die dezelve, met cn benevens alle de verdere Burgers en Ingezeetenen dezer Stad op de protectie der Regeeringe hebben, voor zo veel des noods, en zo lang zy zig als Rille Burgers en Ingezeetenen gedragen, genomen in de befcherming van Hun Ed. Gr. Achtb. en dat alles op poene veor die geenen, welke zig na den inhoud dezes niet zullen komen te gedraagen, van na exigentie van zaaken te zullen werden geftraft.  JAARBOEKEN, OEbober, 1787, 5281 Aldus gedaan, gerefolveerd en gearrefteerd by Leydie van den Gerechten der Stad Leyden, op DEN. den 5 October 1787, en ten zei ven dage van de Poye van het Raadhuis voor den Volke afgeleezen. By My J. J. HUBRECT. Den zelfden 5 October wierdt alhier, by den Ed. Achtb. Gerechte , by Publicatie, goedgevonden, dezer Stads-Schuttery , met dankzegging voor de dienden aan deze Stad gedaan, te ontflaan en van haaren in die hoedanigheid gedaanen Eed te ontheffen; met last , om, binnen tweemaal 24 uuren derzelver geweeren en geheele wapenrusting, met alle de fcherpe patronen, die zy onder zig mogten hebben, op zekere aangewezene plaatfen te brengen, alwaar hun, tot vergoeding, eene Ordonnantie van 6 Guldens, op de Thefaurie dezer Stad, zou worden ter hand gefteld. Den zelfden avond trok de Nieuwe Schuttery voor het eerst onder bevel van den Collonel Dirk Keun op. Vooruit gingen de Leden der Oranje-Sociëteit met de Studenten R. P. van de Kafteele en J. Roeloffs. en trokken in die orde naar het Stadhuis, op het welke zy zich in twee ryen fchaarden, en de Burgers aldus naar hunne Wachtplaats lieten gaan : van waar de voorgenoemde Studenten van de Kafteele en Roeloffs zich met de leden der Sociëteit weder naar het Hof  528« NIEUWE NEDERLANDSCHEI Ley- dkn. Hof van Holland begaven: de toeloop was groot: de ftraaten , die de Schutters doortrokken , krielden van het volk , en veele aanfchouwers ftonden voor het Stadhuis enz. Den 8 Oclober is wederom tegen geweldaadigheden, famenrottingen enz. deze Publicatie afgekondigd. Die van den Gerechte der Stad Leyden, met gevoelige aandoeninge vernomen hebbende, dat niet tegenftaande de ernftige vermaaningen en waarfchuwingen van Hun Edele Groot Achtbaare van den 20 September en 5 October laatstleden , de ontftaane Beweegingen fteeds blyven voortduuren , en fommige onruftige en losbandige Perfoonen zig zelfs niet ontzien verregaande feitelykheden aan eenige Perfoonen en Huizen te pleegen, hebben na voorgaande deliberatie goedgevonden en vcrftaan alle en een iegelyk op liet ernftigfte te verbieden , eenige de minfte Infolentien met dreigen , fchelden , gooijen van fteenen , als anderfints te pleegen , nogte iemant wie hy ook zy, feitelyk aan te randen of mishandelen, mitsgaders de Huizen der goede Burgeren en Ingezetetenen dezer Stad geweldaadig aan te randen, het zy met het werpen van fteenen of ander geweld te pleegen , nogte ook eenige Samenrottingen op des Heeren Straaten te maaken, zullende, zoo wanneer meer dan vyf Perfoonen in getal zig te zamen attroupeeren, en des vermaand zynde weigeren zig van den anderen te fcheiden hetzelve voor Samenrotting worden gehouden; alles op poene dat die geenen, die daar aan fchuldig zullen worden bevonden, als yerftoorders van de publieke rust, an-, deren ten voorbedde , naar exigentie van zaaken aan  JAARBOEKEN, OBober> 1787- 5283 aan den Lyve en zelfs ook met de Dood zullen Ley_ werden geftraft. ^f;.;; ; . DEN En alzo het Hun Ed. Gr. Achtb. ten uitterften fmerten zoude, dat hier door onfchuldigen wierden pu0nca^ befchadigd , willen zy alle goede Burgeren en In-tie 4egen «ezetenen dezer Stad , die zig wegens hunne Be- famsn. dieningen met de refiftentie dezer Feitelykheden niet r9tt- . s-enoodzaakt te zyn te bemoeijen, verzogt enge-,^ raaden hebben zig, haare Kinderenden die onder haare magt ftaan, van de ftraaten en in hunne Huize te houden; omme voor te komen zodanige ongelukken, als door het niet nakomen van deze vermaaning hen zoude kunnen wedervaaren. Aldus gedaan, gerefolveerd en gearrefteerd by Die van den Gerechte der Stad Leyden, op den 8 October 1787, en ten zeiven dage vau de Poye van 't Raadhuis voor den Volke argeleezen. By My J. J. HUBRECHT. Daags daar aan gefchiedde wederom des namiddags deze waarfchouwing: Die van den Gerechte der Stad Leyden, laaten by dezen voor het laatst de goede Burgery en Ingezeetenen waarfchouwen, dat een yder, welke orn noodige Affaires niet behoeft 's Heeren Straaten te pasfeeren, zig zal hebben by Huis te houden, en vooral op ftraat zynde zig te wagten omme met eenige andere Perfoonen (om wat reden ook; op te houden, vermits Hun Ed. Gr. Achtb. tot verdere ftuiting van 't geweld, door een toomeloos gemeen gepleegt wordende, aan het Guarnifoen alhier de laatfte Ordres hebben uitgegeeven, omme de Fublicatiea tot herftel der rust en orde te handhaven met ■ het  5284 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ley^ den. WrinrSchonwing te gen farottingenz. het dadelyk met Scherp fchieteti op die Perfoonen, die daar tegen mogten aangaan. Een yder vvagte zig voor fchade; Aldus gedaan , gerefolveerd en gearrefteerd by Die van den Gerechte der Stad Leyden, op den 9 Oétober 1787, en ten zelven dage van de Poye van 't Raadhuis voor den Volke afgeleezën. By My J. J. HUBRECHT. Men las ook in de dagpapieren dit bericht. *T\e Ondergeteekende tot zyn leedwezen vernoo* *^ men hebbende, dat eenige zyner Vyanden of wangunffige Lieden hebben kunnen goedvinden hem te befchuldigen , als of hy Onderget. zoude zyn geweest Exerceerend of Honorair Lid van het Gewapend Genootfchap of Vry - Corps in Leyden; verklaard by deezen nooit eenig aandeel aan hetzelve Genootfchap gehad te hebben, ia zelfs met geen Requesten zich te hebben ingelaaten , maar zien allen vergenoegd te hebben met de Leydfche Schutttery, waar van hy zich altoos een groote Eer gemaakt heeften nog maakt; beloovende eene prsemie van tien Goude Ducaaten aan den geenen, die hem des contrarie zal kunnen bewyzen. NB. Hy verzoekt een ieuer te willen obferveeren, dat zyn Voornaam is A fieldam. 1 1 f  5300 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-op dat ogenblik uitdrukte, was allerverbaazendst: \t dam. alle voorïtellen waren vruchteloos: men eischte in 3 de grootfte vervoering, maar een plaats aan te wy- : | Berigt zen, om te kunnen vechten. Hier op nam dan de \. wegtns Regeering met medeweten en op eisch der Burgery den tos- het befluit, om de Stad te verdedigen, en daadelyk i fland wierd door de Commisfie ter defenfie al het geen \\ van Am- noch mooglyk was, toegebragt, en het commando fteldam. Dver de Stad wierd aan de Collonellen der Schuttery, en wel by zonder aan D. J. van Rogendorp tot Hofwegen opgedragen. 'Er wierd een tweede Commisfie naar 's Hage gezonden, en aan den Hertog om noch eenen wapenftilftand van 24 uuren verzocht, doch Hoogstdezelve, om meer fpoed aan het oog- merk zyner zending te geeven, liet op den 30 de Pruisfifche Troupen, digter naar de Amfterdamfche Voorposten opmarcheeren, en gaf aan de onderfcheidene Detachementen order, hoe den volgenden morgen, alle de Voorposten te gelyk te attaqueeren. i De Batteryen waaren veelal door de kortheid van I tyd, waarin dezelve hadden moeten vervaardigd worden, vry gebrekkig, en de quantiteit van Ammunitie en andere benodigdheden, die 'er vereischt wierden, was zo groot, dat zelf eene onvermoeiden arbeid, dezelve in zo kort een tyd niet had kunnen vervullen: men moest zich des niet tegenftaanden verwonderen over den moed en het enthufiasmus deruitgetrokkene Burgers, offchoon hen een zo ongewoon en vreesfelyk gevaar genaakte. Zodanig was de hagchelyke toeftand van deze Stad. Onderwyl bezefte men in 's Hage, dat men wel aan den eenen kant, deze Stad alléén niet konde laaten voortgaan en volharden by die denkbeelden en Regeeringswyze, welken de Nieuwftaatsgezinden hadden doorgedrongen, en nu reeds by de Staaten voor  JAARBOEKEN, Oflefer, 1787. 53°* voor onwettig verklaard waren; en aan den Amstelanderen kant,dat het van vooruitziende ge-dam. voteS was, eene Koopftad als Amfteldam in zo veel betrekking met genoegzaam gansch Europa ftaande, en wiens koophandel de fteun van het ganfche Land is, in welke • zo veele Vreemden zo veele fchatten hebben, aan het uiterfte geweld der wapenen over te geeven. Derhalven hadt reeds de Deputatie of Bezending, die tut den Haag den a2 September naar den Hertog van Brunswyk was vertrokken, nog eenig mtftel voor Amfteldam verzogt, in hoope, dat: zy'eindelyk den nood en gevolgen ziende, zelve liever, zonder het uiterfte geweld, zoude willen bukken. Den a7 September kwamen eenige Houzaaren van Eben , tot het befpieden uitgezonden, wat te na. De Auxiliairen vielen od hen aan: en aangezien hunne paarden vermoeid waren, wierdt een gedood en twee gevangen genomen, welken als eene groote triumpb m Amfteldam wierden bmnen gebrast: Zy die nog niet wilden gelooven, dat 'er Pruisfchen op ons grondgebied waren, hielden ze voor Salmfche Houzaaren. Dog anderen wierden nu overtuigd, dat het Pruisfchen waren. Een van hen, die gekwetst was, is in 't Gasthuis geneezen. Wy hebben van de bezending uit deze Stad tiaar den Hertog te Leymuiden (alwaar Hoogstdeszelfs Hoofdkwartier was), van  53oa NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- eene andere daar op gevolgde naar den Haagj dam. en van het antwoord der Prinfes gefproken. Zie in de voorgaande maand bl. 4.749 en 4759 en 4762 en volgg. Wy voegen hier alleen by, dat, wanneer de Heeren Geelvinck en Temminck naar den Haag vertrokken, de Heeren Jbbema en Goll inmiddels te Lisfe vertoefden, om, indien het met de Prinfes (gelyk men zich dit gemakkelyk voorftelde) gevonden was. dan ten eerften naar den Hertog te vertrekken, en met dien Veldheer de zaaken te fchikken. Dog het viel anders uit. Gemelde bezending liep vrugteloos af, en de Regeering ontvong van den Hertog eenen Brief, welken wy bl. 4775 hebben medegedeeld, waar by wierdt te kennen gegeeven , dat de Wapenftilftand van 224 uuren met den avond van den 30 September ten einde liep, en de Hertog dus zoude voortgaan. De Raad hieldt daar op Vergadering, zonder nu het Volk of Burgery te kennen, en nu wel bevroedende, hoe vruchteloos alle verdeediging zyn zoude, zondt eene commisfie aan den Hertog, om Verlenging van den Wapen ftilftand voor nog tweemaal 24. uuren te verzoeken. Dog de Heeren Abbe* ma en Goll van Lisfe naar Leymuiden reidende, en den Hertog te Leymuiden niet vindende, gingen naar Kudeiftaart, en verzochten aldaar zyne Hoogheid tog geen ftap nadtr tegen de Stad Amfteldam te willen voortrukken j dat men nieuwe voorftellen zoude doen, met welke den Hertog wel te vrede zoude zyn. Maar de Herto^ gaf hierop  JAARBOEKEN,-OfWer, 1787. 5303 öp ten antwoord: „ Dat Hoogstdenzelve wel „ zag, dat men in Amfteldam de zaaken op : „ den langen baan zocht te brengen, en men „ niet voornemens fcheen, den Koning de gevraagde Satisfactie tegeeven, noch ook ,-, de Oude Conftitutie aan te neemen, dat „ Hy dus genoodzaakt was, om volgens het „ bevei van zynen Koning te handelen." Het was op den 1 OcTrober des morgens met het aanbreken van den dag, dat de Voorpos• ten van Minden,Diemerdam, Duivendrecht, Ouderkerk , Amftelveen en Half wegen , wierden aangevallen. De Hertog hadt met fchepen over de meir volk naar den Osdorper weg gezonden, om Halfwegen in te neemen, die de zorgelooze bezetting aldaar overviel, en gedeeltelyk gevangen nam,terwyl nog een gedeelte het ontvlugtte. Een Auxiliair, die op den Osdorper weg op fchildwagt hadt geftaan, en naar Halfwegen de tyding kwam brengen, was zo uit zijn adem geloopen, dat hy te Halfwegen geen woord kon uiten, nog re« den van zyne vlugt geven. Het fterk kanonneeren,'t welk tot negen uuren heeft aangehouden, wekte de Ingezeetenen in deze Stad uit den Oaap, zodat de vrees, bekommering en verwarring, door allerlyeonzeekere geruchten vermeerderd, algemeen was. Het Pruisfisch volk in den. nacht naar Halfwegen naderende overrompelde de Battery, en wilde een ftuk gefchut vernagelen, 't welk by ongeluk afging,en die Pruisfchen, welken op Ouderkerk moesten aanvallen, dit voor eer £rr rrr rrr rr fek OMSTELJAM.  530| NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstei t>am. , fein neemendc, begonden den aanval wat te vroeg. Dit is de rede, dat hier door de plans van den Hertog eenigzins zynde geRoord, de aanval en verdeediging heviger geweest is , en meer volks is gefneuveld. Ouderkerken Amftelveen, welker eerfte plaats de Amfteldamfche Burger - Kaptein de Wilde, met Fan Gurke van 't Legioen van Van Salm; de laatfte de Lieutenant - Collonel desPortes , van de wederopgeregte Mariniers van Van Salm, verdeedigden, deeden dapperen tegenftand, by welken veel volks van wederszyde fneuveide: zo ook Muiden , onder bevel vmMattba, (die'van Naarden derwaarts was geweeken) en de Duivendrechtfche brug onder bevel van den Collonel ïternbach. Amftelveen wierdt ftormenderhand ingenomen. Veele gekwet-ften wierden van daar hier in de Stad binnen gebragt, waaronder ook Pruisfifche Krygsgevangen. De ty- , ding van het inneemenvan depostopHalfwe- J gen, welke hier het eerst aankwam, baarde c veel verllagenheid; men zondt terftond nog t eene verfterking van 600 man der Utrecht- i fche Brigade, onder bevel van den Utrecht- j} fchen Cordon, met 4 ftukken gcfchut der- c waarts, maar het was te laat, en men kon 2 aan dezen kant de Burger-Auxiliairen tot . geen vegten meer beweegen. De verwar- f ring was groot; dezen waren bekommerd, 1 geenen radeloos, veele onbesuisde heethoof- ti den riepen van niets anders als van het Zee- i water te laaten binnen loopen, weinig bedenkende, dat een gezworen vyand der Stad ? zei-  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 53°5 zelve nimmer iets meer vyandelyks 'te Amstel. gen de Stad zou kunnen uitdenken. De Bur- dam. lemeefteren, de Raad, de Krygsraad, het Defenfie-Wezen, alles was den geheelen dag vergaderd, alle de Compagnien in de wapens, en de rondens door de Stad hielden niet op. Terftond wierdt op nieuws eene Bezending of Deputatie uit de Vroedfchap, (nu zonder raadpleeging met het Volk) naar den Hertog afgezonden, beftaande uit de Heeren Abbema en Goll, welke Heeren dan wederom eenen ftilftand van wapenen verkregen , terwyl zy van wege de Stad verfpraaken, het geëischte te zullen volbrengen. Dog het gewigt der zaake eischt, dat, eer wy verder gaan, wy het navolgend Berigt omtrend de Krygsverrigtingen der Pruishlchen tegen deze Stad mededeelen. By het geven van het wachtwoord den 30 Sey« tember, beval den Hertog dat des avonds te<*en fes uuren, alle de Generaals en Commandanten , zich by Hoogstdenzelven moesten laaten vinden ; het welk gefchiedde , wanneer Zyne Hoogheid, zyne dispofitiën aan alle de Officieren medeAwUn nn wpltp wvze . den vokenden morgen, zynde 'den 1 Oétober , ten 5.uuren, de attacques een aanvang moesten nemen , en op dat alles gereguleerd en' te gelyk zou beginnen , gebood ae Hertog den Generaal Kalhtuth , precies ten 5 uuren een Signaalfchoot uit een 12 ponds geichut te doen geeven ; na den Hertog zyne onderfche:j»np k^vpIpii aan de vfii-Ohillende Officieren neg icens herhaald had, vertrokken dezelven en maak1 ten aan alle kanten de noodige toebereidfelen tot iden flae. Rrrrrrrrrrr 2 vo.-  5305 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel dam. Vtrjlag der Krygsvertigting. de\ Pruhfi Jchen tc gen Am fieldam. . Volgens den gegeven last van den Hertog, liet de Majoor Bwghagen nog om 8 uuren zyn Battaillon , twee Comp. van Matwitz en twintig Jagers te Aalsmeer iüfcheepen , om over de Ha'arlemmermeir zo ras mooglyk te Slooten aan te landen , cn kwam offl twee uuren des nachts in den omtrek van Slooten aan: de Majoor liet toen de • Vaartuigen , waarmede de Troupen overgevaaren waren , met dertig man bezetten , en rukte met • de overige manfchappen in ftilte naar Slooten, ai■ waar Hy de twee Comp. van Marwiiz liet blyven,' en ging hier op met zyn Battaillon naar Osdorp, waar Hy dertig man op de Haarlemmerweg, naar Amfterdam gekeerd, liet post houden, en Hy fpoedde zich met de overige Troupen naar Halfwegen, wanneer voornoemde Majoor aldaar aankwam, vond Hy de Verfehanfing, waar op een zwaar ftuk geladen Gefchut ftond, vcrlaaten ; dê manfchappen die' tot deze bezetting behoorden, waren in hunne Cuiartieren en begonnen toen uit de huizen te vuuren, dan de Pruisfifche Grenadiers, trokken door tot op de Zwaanenburgerbrug, alwaar zy de Battery mede onbewaakt vonden; vervolgens ontwapenden zy de manfchappen, die tot deze twee bezettin gen behoorden en namen een gedeelte van dezelve gevangen. Hier op ordonneerde de Majoor btttifó ■hazen, de twintig Jagers tot een Voorpost op den Hogendyk naar Amfterdam post te vatten, en liet , twee Compagnien van zyn Battaillon naar de Sparendamfchefiuis marcheeren, welke op gelyke wyze in bezit genomen wierd. * Den Majoor Lat.gr !air had order gekregen, om met zyn Battaillon en twintig Jagers , zich onder geleide van .den Capitein dirschield, insgelyks te Aalsmeer intefcheepen , en de Haarlemmer, Meir over, naar de Nieuwe Meir te vaaren, om by de Katoendrukkery de Lely aan land te Rappen, om van den Overtoom, Amftelveen van agteren aan te vallen: des morgens om ftreeks vier uuren, flap-  JA A RBOEKEN, OSober, 1787. 53°7 te de Majoor met zyne manfchappen by de Katoendrukkery de Lely aan.land, alwaar zy zich in ftilte verborgen, om aldaar de Signaalfchoot af te wagten. .,. , . De Majoor van Götz moest met den Ma oor Hanfftenad, langs eene niet hoog pverftroóiride binnen weg, met een Iterk Detachement van Aalsmeer , naar het Karnemelksgat, op marsch gaan, om het Retranchement van Amftelveen mede van agteren aan te tasten: om Itrceks vier uuren kwaamen voornoemde Majoors met hunne manfchappen aldaar aan, alwaar zy zich in ftilte op den grond nederleiden, om mede de Signaalfchoot af te wachten. Des nachts ten één uuren nam de Hertog tot den aanval op Amftelveen met zich, twee ftukken Gefchut, fes ponders , en vier Houwitfers , en commandeerde 20 Huzaaren , 80 Jagers en het ' Battaillon van Drost. Het Regiment van Waldeck moest deze Troupes wel volgen, doch op eene groote afftand verwyderd blyven, vermits de fmalle weg naar Amftelveen, op welke het gevecht zou moeten voorvallen, zowel ter linker als ter regterzyde, breede fiooten en overftroomde landen had , dus veel volks, hier veel eer hinderlyk, dan voordeelig zyn zoude, om welke reden de Battaillons haare Artillery en Bagagie teLeymuydfen agter gelaaten hadden. Ten half drie uuren, kwam de Hertog aan de Noorddammerbmg , welke afgebrooken was, doch die weder herftcld , en met ftroo , daar toe mede genomen , belegd wierd, om het gerucht van den overtocht, in den nacht voor te komen; toen men dezelve gepasfeerd was, liet den Hertog aldaar 20 Huzaaren post houden: hier op wierden de Jagers, twee man hoog, aan de beide zyden van den Weg geporteerd, om in de attacque, de bezetting, het zy links of rechts, na het beste terrein, in de flank te vallen: na hem moest het eerfte Grenadier Battaillon van Drost Rrrrrrrrrrr 3 vol- Amstfxdam. Ferflag 'Ier Krygsl \ dei P'Ulifi- Jchcn te gen Am (ie klam. - Scherpfchieters en Kanonniers : in de Vaard lage» twee, Vlotfchuiten, en op ieder twee fes ponders, op roopaarden, mede van de vereischte manfchappen voorzien. Schoon deze attacque zeer flaauw moest uitgevoerd worden, was dezelve, door den yVer van het volk en de moed der aanvoerders meer dan te hevig geworden, waar aan de defenfie uit de bezetting ook volkomen beantwoordde. De Ma;oor Diebitz Rond, niettegenftaande het hevige vuur van de Batteryen aan Duivendrecht, onafgebrooken by het 'fes ponder gefchut , liet een continueel cn hevig vuur op de bezetting maaken, en trachtte daar en boven geRadig de attacques yart den Generaal te fecondeeren. De Vaandrig Va n Dollen was met de oude Veldwacht van de Comp, van den Capit. ï'J'chock een weinig te ver voortgerukt, want een Kanonkogel van de Battery trof hem zodanig, dat hy drie dagen daar na aan zyne wond overleed: deze attacque liét men, even als het gevecht van de Afgebrande Brug, by het voorgevallene berusten, terwyl men op de overgang der andere Posten bleef wachten. • De aanval op Ouderkerk en de defenfie van dc vier onderfcheidene Batteryen, welken aan dit Dorp lagen, zyn mede niet minder vigoureus geweest; de Pruisfifche Troupen waren in de volgende orde voor dezelve gepofteerd. De RitmceRer Van Kletst Rond met zyn Detachement ligte Infantery, in de kleine Duivendrechtfe Polder. De RitmceRer Z-.iipjw ' Rond met zyne ligte Infantery en den Capit. Tfchok met een Comp. Grenadiers van het Regiment Van Huabcrp, benevens een Ruk gefchut a fes pond, een a drie pond en een Houwitzer, op de Weg van Abcou naar Ouderkerk-, hebbende tot hun foutiens de Lyf-Compagnie Cuirasfiers. In de Ouderkerker Polder, moest dc Comp. van den Majoor Leaebur , mei; twee fes ponders zich  JAARBOEKEN, OSober, 1787. 53^ poftecren, doch dezelve konde op de juist bepaalde tyd niet tegenwoordig zyn, uit hoofde dezélve over Meydrecht en Baambrug hadden moeten marcheeren. Van den kant vari den Uithoorn, kwamen onder bevel van den Capitein Kokeritz 30 Jagers, en twee Compag. Van Budterg, zonder kanon , benevens een Esquadron Cavallery van den Majoor Kram. Ouderkerk was met vier .Batteryen verfterkt liegende 'er één by de Hoogebrug, by de Drcwmaakery, welke Brug afgebroken was: op dezelve lagen een 12 ponder en twee 6 ponders; regt te^en over deze Battery lag 'er een by dé Kromme Hoek met twee, 3 ponders; Vervolgens een op den Weg naar den Voetangel, en hier op twee tf ponders en op de Boerdery, waar deze Battery op den weg voor lag , agter het Huis voor het Moolenvliet een 3 ponder; en eindelyk een aan het Zwarte Weggetje, waarop twee 6 ponders Rukken gefchut Ouderkerk en deze Batteryen waren bezet door Amfterdamfche Burgers, eenige van de Gelderfche Brigade, Friefche Auxiliairen en Jagers, een gedekte van het Corps van Van &/n»,ven voorts eenige Kannoniers en Artilleristen uit Amfterdam en uit de Auxiliairen. Het commando over deze zo gewichtfee Amfterdamfche Voorpost, wierd door den Wel Ed Heer de Wdde, Capitein der Burgery van Amfterdam , onder den Tytel van Luitenant Collonel gevoerd. & Het natte en doorweekte terrein rondom Ouderkerk , als ook de menigte gragten en flooten, verhinderden, dat men uit de Duivendrechtfe Polder iets van aanbelang kon verrichten. De Bruten waren veelal afgebrooken, aan veele envenue's, waren doorfnydingen gemaakt, als ook verfcheide toegangen met gefchut bezet , zo dat de Pruisfiicnen alhier een hevige defenfie te gemokt za°-en en den uitfiag deed hun gewaar worden, dat zy&hier niet buiten den waard gerekend hadden, want de Sssssssssss de* Amstel* dam. Ver/lag der KrygS' verrig. ting. der Pruisfifeben tegen Am/te/dami,  53-2C- NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. Verflag der Krygverrigttng. der Pruisfifchen te gen Am' fteldam. defenfiën aan deze Voorpost van AmRerdam, wierden met zeer veel dapperheid en beleid gedirigeerd. Met de Signaalfchoot begonden hier ook de onderfcheidene attacques te gelyk, en de lieden der bezetting toonden ook ogenbliklyk, dat zy den aanval verwachtten. Den Coll. Kokeritz kon Van den kant van den Uithoorn niets verrichten, daarom rukte van dit Detachement den Capit uit overdrevene yver met eenige manfchappen voort, om te recognosceeren, doch deze Capit werd met een Cardoezenkogel doodgefehooten In de Ouderkerker Polder, alwaar de Comp. van den Capit. Ledebur , fchoon zy wat te laat,, door den omweg welken zy hadden moeten maaken , gekomen waren , diilingueerden deeze zich evenwel, zo 1 teil', door het hevige vuur uit hun klein geweer , dat, daar zy flechts "tot een valfche attacque gefchikt waren, zy geen van de minfte lof verdienden. Op den Weg van Abcoude naar Ouderkerk, alwaar den Capit. T/chock f de Ritmeefler Zuizow en den Luit. der Artillery Jacohi, met hunne voornoemde manfchappen en drie Rukken gefchut Ronden, wierd van wederzyden een allerlevendigst en hevigst vuur gegeven; alle Houwitzer-Granaten en Kogels, •wierden hier van den kant der Pruisfifchen gebruikt, doch zonder de bezetting veel fchade' toe te brengen, en men was genoodzaakt,meerder Ammunitie te doen aanvoeren , doch door de fmalte van den Weg kon men geen meer Rukken gefchut plaatfen. Na het gevecht eene geruimen tyd geduurd had, byna geheel op 't laatst, waren aan de zyde van de Dui vendrechtfche Polder, op den Weg naar de Bullewyk, eenige manfchappen met een ftuk kanon gekomen , welke den Capit. 'lfchock met fchuiten had laaten overzetten , regt tegen over een Battery van de bezetting, om dezelve te forceeren, dan TJieQ deed uit de bezetting een uitval: en hier door wier-  JAARBOEKEN, Ottober. 1787. 5321 wierden zy genootzaakt te retireeren , en het fcheelde zeer weinig, of het Ruk gefchut was in de handen der. bezetting gevallen. De voornoemde Captein rukte daarop, met eene gcdiftingueerde bravoure, naar de Battery, en indien de manfchappen, welke aan de overzyde van het water waren, hem behoorlyk hadden kunnenfecondeeren , zoude hy veel apparentie gehad hebcn, om dezelve te veroveren ; doch hem dit nu niet mooglyk zynde , was hy genootzaakt met verlies van eenige dooden en gekwetften , wederom te retireeren. De Majoor Üiebitz , fchoon meer tot: de attacque tegen Duivendrecht gefchikt, dit ziende, trachtte uit de Ouderkerker Polder, daar by te komen, en vuurde met zulk een hevigheid en onverfchrokkenheid, als of hy een Etna wilde beftormen , doch het mogt hem niet gelukken deze Battery inteneemen. De gevechten duurden wederzyds van 's morgens ten 5 tot ten 8 uuren, wanneer de Pruisfifche Troupen van voor Ouderkerk retireerden. Circa 11 uuren kwamen de gevluchte manfchappen van AmRelveen, te Ouderkerk aan, waar op men •direct een Battery , tegen over den Weg , langs welke zy gekomen waren, deed opwerpen, voorts ging men met alle magt de Batteryen jÉrRerken tegen eenen nieuwen aanval, welk werk tot ten één uur wierd voortgezet: hier op kwam'er orde uit Amflerdam, dat het volk van het Corps van Van Salm naaiden Kalfjeslaan moest trekken , alwaar mede een Battery was opgeworpen, zynde toen de Wegen, welke van AmRelveen op den Amrtel uit kwamen, bezet. Hierop vertrok ook de Gelderfche Brigade, waar na den Luit. Coll. de ll'ilne, met hetgrootfte leedwezen, aan de Amfterdamfche Burgers en de overige manfchappen mede orde gaf oinop te breken, het welk met zo veel bedaardheid in zyn werk ging., d a i alle Ammunitie, tot de minfte kleinigheid toe, mede naar Amfterdam gevoerd wierd, 'waar mede zyomRreeks vier uuren in de Stad kwamen, als ook alle Sjissss.sssss 2 de Amstel dam. Verflag der Krygsverrigti'ng. der Pruisfi('chen tegen Amfteldam.  5322 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- EAM. Verflag der Krygsverrigting der Pruisflfchentegen Amfteldam, ie manfchappen de? andere ontruimde VoorpoRen', welke in tyds bericht van het overgaan van AmRelveen en het verlaaten vanüuderkerk bekomen hadden. Het was niet mooglyk, de wykende manfchappen na te zetten, dewyl zy dit zonder gevaar cn onder faveur van hun eigen gefchut konden doen, eer de Pruis(Ifchen, die van onder het bereik van de Batteryen ^eweeken waren, het konden merken, en toen zy de Batteryen bemagtigd hadden, waren de retireerende, bereids van onder het bereik van hun gefchut afgetrokken. Zo dra het de Pruisfifchen mooglyk was in Ouderkerk te trekken, rukte dc Majoor Ledt-bur, met zyne Compagnie , benevens die van Smude, daar in. De Cuirasfiers rukten mede aan, en de voorposten en Jagers wierden tot aan het Kalfje toe, voortgezet, zo dat dezelve met de voorpoften van den Hertog, onder bevel van den Major Langelair, tot op het kleine Loopveld Ronden , langs welken weg de "ommunicatie tusfchen den Plertog en den Generaal Kalkreuth onderhouden wierd: wanneer de Pruisfifchenj de omgehakte boomen opgeruimd hadJen, konden zy direct den weg affnyden, zo dat men toen langs het groote loopveld de gemeenfchap :en vollen herrteld hadt, Men hadt dan wederom den i October eenen wapenftilftand, zonder bepaaling van tyd, van den Hertog verkregen, opdat de Afgevaardigden naar 's Hage aldaar met de Commisfie van de Staaten en met Haare Koninglyke Hoogheid zouden kunnen in onderhandeling treden. Gelyk dan ook de Heeren Hooft Van Vreesland, en Temminck met den Penfionaris Van der Goes derwaarts vertrokken, en den 2 October in onderhandeling traden en zeekere punten van overeenkomst over»  JAARBOEKEN, Ofiober, 1787. 5323 overgaven, van welken wy, gelyk mede van. het antwoord van de Commisfie, en de ge-: volgen dier onderhandeling te voren onder 'sGravenhage bl. 5159 en 5160: ook bl. 5172-5121 en 5199. hebben verllag gedaan. Underwyl wierdt nog alhier des namiddags omllag gedaan voor Kanonniers en Bombardiers, als of men nog voornemens was zich verders te verdeedigen: dog de zaaken Ronden'er weinig toe gefchapen, en de Regeering neigde volkomenlyk tot ondetwerping. Den volgenden dag vernam men, dat de Hertog Amftelveen nu hebbende ingenomen , reeds tot den Overtoom genaderd was, en aldaar zyn Hoofdkwartier gevestigd hadt. Inmiddels haalden de dolzinnige Dagfchryvers nog eens voor het laatst hun hart op, met eenen breeden ophef van afllaan en verdryven der Pruififchen, van maatregelen tot verdeediging , van te leurftelling van den Vyand, die in eenen nacht Amfteldam reeds gemeend hadt te zullen ingenomen hebben , van dapperen tegenftand,van zegepraal,van Raad vastigheid, moed, bedaardheid, eensgezindheid, van zich geen wetten te laaten voorfchrijven, en wat diergelyke ontydige fnoeveryen meer zyn, en eindelyk van de oude en reeds tot walgens toe afgezongen deun van Franfche hulp, aan welke te twyffelen ook dan zelfs een misdaad wierdt gereekend, wanneer het Hof van Frankryk die vlak uit zou geweigerd hebben. Men ïeeze dezen ophef nog eens voor het laatst Sssssssssss3 in Vmstel- 3am.  53H NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Uittrek- zel uit dt Oprechtt JVfder i. Courant in de Oprechte Nederl. Courant by Dirk Schuurman No. 121. A MSTERDAM den 1 Qdlober. Heden nagt is rv de Vyandelyke Pruisfifche Magt in weerwil der. yerzogte Wapen ftilRand van 24 uuren, naar onze. Voorposten Muiden, Diemerdam, Duivendrecht en Ouderkerk, als meedé Halfwegen Haarlem opgemarcheerd , en is aan alle zyden ruim twee uuren de Canonnade begonnen, met dat wenfchelyk gevolg, dat de Vyanden aan de vier eerfte Posten by herhaaling terug gedreeven en geretireerd zyn, met merkelyk verlies en in de uiterfte Confufie, heb-' bende men onder anderen te Ouderkerk den Vyand tweemaal afgefhgen en genoodzaakt, twee opgeworpene Batten/en te verhaten, nietcegenftaande hy met zwaarder Gefchut, als de onzen., voorzien was; de Battery op Haifwegen is door eene confiderable. overmagt, by verrasfing en overrompeling ingenomen , doch de Manfchappen zyn alle behouden en geretourneerd naar herwaards, terwyl men actueel dezen voormiddag bezig is, door goede maatregelen de Stad aan die zyde behoorlyk te dekken. Men wil, dat de Vyand .rekening had gemaakt, dezen nagt Amfterdam te moeten hebben , cn dat zulks volgens zyn Plan noodzakelyk diende te weezen, dan dit is door den dapperen te?;enftand onzer Medeburgeren en getrouwe Bondgenooten gemist , en Wy vertrouwen , dat orde en bedaardheid blyvendc werken, wy onder Gods Zegen nog zullen kunnen zegenpraalen, althans ons niet zullen behoeven te laaten voorfchryven Wetten en Conditiën, die elk Burger verfoeit. Blyft dusftandvastig, eensgezind, moedig en bedaard. Vertrouwd op God, als uwe Voorvaderen deeden, en zyt nogmaals verzekerd, dat Frankryk u niet verhaten zal, daar zy ziet, dat gy alles aanwend om haare hulp waardig te zyn. Laat u door-niets affchrikken, maar laat het bloed uwer gefneuvelde Medebroederen  JAARBOEKEN, OSïober, 1787. 5325 ren u bezielen, o u dezelve gepaste wraak te ver- j fchaffen, gedenkt Reeds, dat wy niet ongewrokenr moeten fterven, 'en laat uw voorbeeld de nakomelingfchap daar van het heerlykst getuigenis nalaten, dat Amfterdams luister, als van ouds, in de Ge-j fchiedenisfen van ons Vaderland doet uitmunten. 1 : Alle de Compagnien zyn thans in de Wapenen, op onderfcheide loopplaatzen, gelyk ook de Auxiliairen , en 'er trekken van tyd tot tyd confiderabele Detachementen uit tot verflerking der Voorposten , als anders; de werkzaamheid is thans evenredig aan de moed, die allen bezielt om te flerven pf te overwinnen. Heden avond is de Raad weder vergadert geweest , en men verneemd, dat de verzogte WapenflilRand van tweewaal 24 uuren toegeRaan is. Men was inmiddels niet weinig in de andere Steden beducht, hoe het met Amfteldam was afgelopen, en nog verder zou aflopen, ter wyl de posten geftremd zynde,men geen brieven nog tydingen kon bekomen, en,gelyk het gaat, d^ geruchten zeer onzeker waren. De Rhyngraaf Van Salm, welke eenen zo byzonderen rol in deze tyden gefpeeld heeft, heeft den gemelden aanval van de Pruisfifchen op Amfteldams Voorposten niet afgf'wagt, maar is tusfchen den 18 en iy September reeds verdweenen. De Am fteldamfche Franfche Courant, der Nieuw ftaatsgezindheid fteeds ten fterkften hebben de aangekleefd, fchreef van gemelden Rhyn graaf, 't geen 'wy aldus vertaald mede deelen. De vlugt van den Rhyngraaf Van Salm, in wiei men ten onregte een vertrouwen gefteld had Sssssssssss 4 waa UlSTELiAM. 'Jiitrek:el uit de Iprechte Nederl. Courant. 1 r  AmstelPAm', Vlugt van den JRhyngr. vanSalm 5326 NIEUWE NEDERLANDSCHE waar aan hy klaarblvklvMpt beantwoord heeft, bevestigd maar al te zeer de agterdogt van zomn^e Perioonen wegens de zuiverheid zyner oogmerken; .hy had zich door allerlei middelen, geduurende een vcrblyf van drie weken, in deeze Stad een party zoeken te maken, onder een zekere Clasfis van Menichen, die zeer gemaklvk te misleiden zyn wanneer men, zo als de Rhyngraaf, een vloeiende manier van fpreken en een overredende toon aanneemt, die ligtgelovigheid verwekt. Hy is verdweenen uit den omtrük van Amfterdam, in den nagt tusfchen voorleden VrydagenSaturdag; men weet niet, waar hy zich naar toe begeven heeft, want hy heeft van niemand affcheid genomen, zelfs niet van de Officieren van zyn Legioen , die zyne vertrouwdfte Vrienden waren. • \ De Commisfie tot defenfie van de Provincie van Holland en de Mad Utrecht, naar Amfteldam uit Woerden geweekenzynde,hielde bet üingsdag deni 8 September 1787 nog voor 'tlaatfteeen mondgefprek met den Rhyngraaf Van Salm in de Herberg het Kalfje buiten Amfteldam , byzonder over het verfterken van de posten rondom deze Stad. Hy nam aan, om die te bezigtigen en te bezorgen, dog verdween den volgende nacht. De groote Vergadering van Burger-Corpfen en"Burger-So:ieteiten (zie bl. 4659) was in deze Stad nog jy een , van welke de Vrienden van den Hhyngraaf eene Commisfie verzogt hadden, >m zyne verdeediging wegens de verlaating fariJJtrecht te hooren. Deze Commisfie kwam net zyne Vrienden den 19 , Woensdags aan jyn kwartier, maar de Vogel was gevlogen. Men vergelyke hier mede den blinden 'ver en dweepzuchtige bewondering voor de*  JAARBOEKEN, QSlober, 1787. 5327 dezen held. Zie bl. 974 en volgg. 1063.1 1504. 1508 en 1509. 2099. 2101. 2107. eni 2118. 4141 en "volgg. 4203. en volgg. Men heeft ook tyding bekomen, dat de Bevelhebber Mattha, met de Burger-Auxiliairen uit Naarden naar Maiden is getrokken, om het zeiven te helpen verdeedigen. Hier op heeft men te Naarden befloten, aan het bevel van de Staaten van Holland, van zich tegen de Pruisfifche Legermacht niet te verzetten, te gehoorzamen; waar op dan de poorten zyn geopend, en de Krygsbezetting in de wapenen Rondt, wanneer de Hertog binnen reedt. Hpt krygsvolk, 't welk dus aan de bevelen van den Staat gehoorzaamde, is onverhinderd uitgetrokken. De Generaal van Ryssel, isverdweenen en naar Frankryk gereisd. Wat de Afgevaardigden uit deze Stad in 'sHage hebben kunnen uitwerken, is gedeeltelyk te voren door ons onder het artykel van die plaats bl. 5159 en volg. 5172- 5181 en 5199. verhaald, en moet gedeeltelyk, om het gewigt der zake, nog nader door ons bevestigd worden, door het navolgend egte ftuk, zynde een EXTRACT uit de Kefolutien van de Heeren STAATEN .van HOLLAND, en WESTFRIESLAND , in hunne Ed. Gr. Mog. Vergadering genomen op Donderdag den 2 Otïober 1787. "PJe Raadpenfionaris heeft ter Vergadering gecom•"-^ municeert een Misfive van Burgemeesteren en Re- LMSTEL>AM.  5328 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- Regeerders der Stad Amfterdam, van gisteren 'sadam. vondsom zeven uuren by bem ontvangen, waar nevens zenden een Refolutie der Vroedfchap ten zei, Refolu- ven dage genomen, verzoekende daar van ten fpoer tie over digften dqenlyk communicatie, breder hier na geïneenen fereerd. Brief, en gevaaf'- Rec' 1 0ftobel' ^7- eligden van Am- t j , fitldam. *■ Avonds om zeven uuren. HOOG EDELE GESTRENGE HEER.' TTier nevens zenden Wy U Hoog Ed. Geftr. de A x Refolutie by den Achtb. Raad dezer Stad op heden genomen, verzoekende dezelve ten fpoedigflen doenlyk ter Vergadering van Holland te communiceeren; en nadien Wy begrypen, dat derzelver inhoud volkomen voldoende is aan de eisfcheo, van Zyne Maj., den Koning van Pruisfen, zo twyfelen Wy niet, of Haar Ed. Groot Mog. zullen oogenblikkelyk zodanige efficacieufe mefures nemen, dat onze Stad van verdere aanvallen gelibereert worde, alle hoftiliteiten ophouden, en de Troupen van Zyne Majefteit den Koning van Pruisfen van het Territoir van deeze Republiek ten fpoedigflen worden verwyderd. De Heeren Gedeputeerden onzer Stad gaan zo aanftonds op Reize, gelast, om volgens de gemelde Refolutie tot de fatisfaéh'e te accedeeren, en •wyders met de verdere Staats-Leden in Conferentie te treden over de gemeene belangens dezer Stad en Provincie. Wy  JAARBÖÈKÈN, O£lober. 1787. 53*9 Wy beveelen U Hoog Ed. Geftr. in de be- AMstEL* fcherminge Godes, en blyven, dam. HOOG EDEL GESTRENGE HEER) Refi!a- ;i tie over {Qnderjlond) eenen Briefi en U Hoog Ed. Geftr. Goede Vrienden, over Af* gevaar- Rurgcmeefteren en Regeerders digden Amsterdam der Stad Amfterdam. van Amden 1 OStober 1787. fteldam, {Lagerfiond) Ter Ordonnantie van dezelve {Was geteekent) H. N. HASSELAAR. Secretaris, EXTRACT uit de Refolutien van de Vroedfchap der Stad AMSTERDAM. Den 1 OÏÏober 1787. Ts gelezen een Misfive van Zyne Doorluchtige -* Hoogheid den Hertog van Brunswyk, en Antwoord op den onzen van gisteren avond ten 6 «uren. Fiat Infertio. Waarop gedelibereerd zynde en in aanfchouw nemende de akelige omflandigheden van vyandelyke aanval van alle kanten; is goedgevonden en verftaan, liever als deeze Stad aan een onherflelbaare ruïne bloot te Rellen, en dezelve ten prooy te laa-  533° .NIEUWE NEDERLANDSCHE „Amstel- lf&® a?n de gevolgen van oproer en geweld ten dam. . volle toe te ftaan de Satisfactie, zo als dezelve door den Koning van Pruisfen gevraagd is, en dat Refolu- daar van met oen cerften per expresfe aan Hun Ed tic over Groot Mog. zo wel als aan den Hertog van Brunseenen wyk en aan Haare Koninglyke Hoogheid worde Brief, en kennis gegeeven, gelyk meede dat van wegens deeover Af- ze Stad op heden Gedeputeerden ter VerWderin» gevaar- van Holland behoorlyk en op de ordinaire wvze digden gequaliiiceerd na 'sHage zyn afgezonden en deyjfn Am. zelve gelast om tot de gemelde Satisfaclie met /te/dam. de overige Leden Staatswyze te concurreeren. (Onderfiond) Accordeert met voorfz. Refolutien. (Was geteekend) li. N. HASSELAAR, Secretaris. En hebben daar op de Heeren Van Wasfenaar Weer van Spanbroek, Beelaarts van Blokland Van der Gocs, Van Teyliigen. en Van Straakn [a'nsz mitsgaders de Secretaris Royer , gerapnorteert Aar zy by Hun.El Groot Mog. tósêtagSSSttS benoemd zynde, om met Commisfarisfen uit de' Vroedfchap der Rad Amfterdam te confereeren ter voldoening aan deeze Refolutie, heden morgen'waren m conferentie getreden met de Heeren hoeft van Vreeland en temmtnek, Raaden der Stad Amfterdam , als meede de Penfionaris derzelve Stad Meer- ZL C deT en ,dat ^ aan die Heeren onder het oog hadden gebragt, de gmote rondefcendence door Hun Ed. Groot Mof aan de Regeermg der Stad Amfterdam betoond, en vervolgens derzelver genoegen hadden betuigd, dat de Regeering der gemelde Stad, na interativelvk door Hun M. Groot Mog. te zyn uitgenodigd,'om Hoogst• c -' der-  JAARBOEKEN, O&ober, 1787. 533* derzelver Vergadering alhier te komen by wonen, Amsteldaar aan cindelyk wel hadden willen voldoen, door dam. een Deputatie her waards te zenden. Dat zy Heeren Hun Ed. Groot Mog. Gecom- Refolumitteerden hoopten en vertrouwden, dat de Heeren tie over Gedeputeerdens der,Stad Amfterdam als nu by hun- eenenne komst in dé Vergadering van Hun Ed. Groot Brief, en Mog., nevens de overige agttien Staaten Lede 1 over Af wel" zouden concurrecren tot de Refolutien ï^i'gevaar* hunne'abfentieby Hun Ed. Groot Mog. genomen, digden en dezelve alzo homologceren. van Am- Dat zy Heeren op dien grond als waarfchynlyk ftelden, dat door deeze concurrentie de verdere • pointen van Satisfactie, waar over met Haare Koninglyke Hoogheid moest wordengeconfereert,zouden worden gefaciliteert. Dat Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam hadden gedeclareerd, gevoelig te zyn aan de bewyzen van egards door Hun Ed. Groot Mog. aan de Stad van Amfterdam en aan hen Heeren Gedeputeerden betoond, en bereid te zyn terftond met de overige Leden van Staat te concurrecren tot het geven van Satisfactie aan Haare Koninglyke Hoogheid op den voet by de Note van den Heer Envoyó 1'hniemeyei bepaald, dan, dat ten aanzien van de"genomene Refolutien geduurende hunne abfentie uit de Vergadering van Hun Ed.' Groot Mog.; zy Gedeputeerden fpeciaal gelast waren, zich daar niet in te laaten, maar daar over, daar na, als pointen differentieel, met Commisfarisfen van Hun Ed. Groot Mog. te handelen. Dat zy Heeren Gedeputeerden niettemin aan deeze Commisfie konden openleggen, de fentimenten van de Regeering hunner Stad over eenige dier pointen differentieel; dat onder de voornaamfte dier Pointen was, dat de Regeering der Stad Amfterdam zoude kunnen concurrecren tot opheffing van-de fufpenfie van Zyn Hoogheid als Capitein - Generaal dezer Provincie, mits bepaald wierd, dat Hoogst-  5332 NIEUWE NEDERLANDSCHE 'Amstel-dezelve geen Patenten gaf tot aanmarsch van Troui dam. pen naar de Stad Amfterdam en Nabuurfcbap, 'waar* onder ook de Steden Naarden, Muiden en Weesp, RefolW- dan met concurrentie hunner Regeering. tie over Dat in de teruggave van het Commando over eenen de Troupen in Guarnifoen in 's Hage met eenio-e Brief, en kleine bepaalingen nader op te geeven , ook zouover Af-den kunnen confenteeren. gevaar Dan dat zoude moeten vastftaan , dat de Redigden geering der Stad Amfterdam, zo als die actueel gevan Am- conftitueerd was, móest blyven, en daar in geen fieldata. verandering gemaakt; Dat zy Heeren Hun Ed. Groot Mog. Gecom' ' mitteerden gemeend hadden, over deeze pointen zich in geene demelées te moeten inlaaten ; maar van deeze hunne gehoudene conferentie de eer hadden , aan Hun Ed. Groot Mog. kennis te geeven, en dit hun Rapport ter deliberatie aan Hoogstdezelven te prelenteeren. Waar op gedelibereerd en de voorfz. Heeren Gecommitteerden voor derzelver gedaan rapport bedankt, en derzelver verrichte ten vollen geapprobeert zynde, is voorts goedgevonden dat by apparitie der Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam, aan dezelve van wegens deeze Vergadering zal worden aangezegd, dat Hun Ed. Groot Mog. volftandig pcrfifteeren by alle Refolutien in het afwezen van gemelde Heeren Gedeputeerden genomen, en fpeciaal by die van den 18 der voorleden maand tot herftel van Zyne Hoogheid als Capitein - Generaal dezer Provincie, en in het Commando van het Guarnifoen van den Haag; als meede by die van den 22 derzelver maand,_ waar Dy verklaard is, alle Refolutien , de Remode van wettige Regenten voor domeftiek verklaarende, te annulleeren en buiten effect te ftelkn, en Jat geene andere, als de wettige Regenten ïer Steden zullen worden erkend., noch in de Vergadering van Hun Ed. Groot Mog. geadmitteerd, wordende daar by verder de door g weid inge-  JAARBOEKEN, OElobert 1787. 5333 ingedrongen nieuwe Raden verklaard, van die Pos- Amstei> ten vervallen te zyn , ten fterkften geiast zig in DAM het minRe met geen directie van Staats- ofStadszaken te mellcren, en te verwachten , dat door gem. Refo/uHeeren Gedeputeerden geen zwarigheid zal worden tie over gemaakt, om te homologuëren ? en gaaf en zonder eenen eenig accrochément zich te conformeereri met alle brief, en de Refolutien, by Hun Ed. Groot Mog. geduren- over Af* de derzelver abfentie genomen; en dat gem. Hee- gevaarren dan ook niet anders, uit krachte van haar vo- digden rig Credentiaal, worden geadmitteerd, dan onge-van Ani» prasjudiciëert de voorfz. Refolutie van den 22 fleldatn. September laatstleden; edoch by de gem. Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam hier in gedifficulteerd en gedeclarecrt zynde, dat door de Heeren hunne Principaalen gelast waren, te concurreren tot het geven van fatisfaóh'e aan Hrtare Koningl. Hoogheid j Mevrouwe de Princesfe van Orange, zoodanig als dezelve door deHeerEnvoyé van Thulemeyer by deszelfs Nota in dato 9 September is gevordert, voor zoo verre daar aan niet bereids is voldaan ;. terwyl zy zich voor als noch ih geene verdere deliberatie konden inlaten; en wyders door alle de overige Leden eenparig verklaard zynde over het point van fatisfaclie, by de Note Verbale van den Pruisfifchen Envoyé van Thulemeyer van den 9 September laatstleden vermeld , in geene deliberatie met gem. Heeren Gedeputeerden te kunnen treden., voor en aleer door dezeKe aan het billyk en rechtmatig verlangen van deze Vergadering tot de voorfz. homologatie zal wezen voldaan, zyn de gemelde Heeren op' het ernftigfte verzocht en ten krachtigftengeëxhorteert, , om, in aanmerking van het eminent gevaar, waar in haar Stad en het ganfche Land zich bevind, by de Heeren Hunne Principalen alle meest krachtige devoiren te willen aanwenden , ten einde van toereikenden last op het fpoedigfte te worden voorT11 111 111 11 zich.  5334 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- zien, waar van gem. Heeren hebben aangenomen dam. aanflonds per expresfe te zullen kennis geeven. Accordeert met voorfz. Refolutie. Hiertoe behoort niet minder het navolgend EXTRACT uit de Refolutie» van de Beet en STAATEN van HOLLAND^; WEST-FRIESLAND, in Hun Ed. Gtoot Mog. Vergadering genomen op Woensdag den 3 Oclober 1787. 's Avonds ten 8 Uuren. T)e Heeren Van Wasfenaar , Heer van Spanbroek, Beellaerts van Blokland, Van derGoes, Van Tey/ingen , en Van Straaten Janz., mitsgaders de Secretaris Royer , hebben gerapporteert , dat zy , ingevolge Hun Ed. Gr. Mog. quaiificatie van heden, nader in conferentie waren geneden met de Heeren Gecommitteerden der Stad Amfterdam in derzelver Rapport van gisteren vermeld, en dat die Heeren aan hun hadden te kennen gegeven, dat, hoe zeer de Regefing van hunne Stad "gemeend had, dat het point van het geeven van eene behoorlyke fatisfacRe aan Haare Koninglyke Hoogheid het eenige point was, dat thans m'confideratie behoorde te komen, en dat de overige pointen , welken geopperd waren, gevoegb/kst konden worden afgedaan in rustiger omftanc'igheden, als waar in de Stad Amfterdam zig thans bevond, dezelve Regeering, om alle mogelyke faciliteit te betonen, hun Heeren Gecommitteerden gelast hadden te de- cla-  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5335 clareeren, dat dezelve bereid was, om tot alle de Refolutien, by abfentie van hunne Gedeputeerden ter Vergadering van Hun Ed. Gr. Mog. getioomen , except tot de na te meldene Refolutie van 22 September, te concurreren en dezelve te homologeeren zoo en in dier voege, als by dezelve Refolutie is vastgefteld, en voorts, ten aanzien van de verdere pointen differentieel te verklaren , dat de Regeering der Stad Amfterdam bereid was, alle de Corplen, zo reguliere als ligte Troupes in haar dienst zynde, met derzelver Officieren! 01 Staten dienst te doen overgaan; dat dezelve daar en te pk zouden verlangen , dat aan het Volk wierd gegeven een behoorlyken invloed op hunne Regenten, onge» prasjudiciëerd de Regten en Prceëminentien van Zyn Hoogheid; dat dc tegenwoordige Regering cn alle Amptenaren in hunne Posten zouden blyven continueeren; dat de Publicatie wegens het "dragen van Orange in Amfterdam niet zoude worden gepubliceerd, en ook gezorgd, dat dezelve niet werde gedragen , uit vrees van de excesfen , die daar uit zouden kunnen volgen; dat alle perfonen, zoo politiquen als Militairen, die zich in de gemel ld Stad of in andere plaatfen , die tot dekking van dezelve Stad dienen, geretireerd hadden, of in de Protectie van die Stad genomsn waren, in hunne goederen, perfonen, en eer niet gemolefteerd of belemmerd zouden worden; daar onder ook begrepen de Leden van Staats en Stads Commisfien; dat eindelyk Hun Ed. Groot Mog. , aile poinóten gearrangeert zynde, zouden tragten te elfeóiueeren, dat ortmiddelyk Stads Territoir, en deze Provincie door de Troupes van Zyne Pruisfifche Majefteit ontruimd , en de Stad by haare fatisfactie van den jaare 1578 geconferveerd zoude worden. Dat zy Heeren Commisfarisfen hier op aan welgemelde Heeren Gecommitteerden der Stad Amfterdam hadden gerepliceert, dat het hun tot een by zonder genoegen ftrekte, te vernemen, dat de ReTtttttttttt 2 ge- AMSTEr_. DAM. Approbatie van hei nadir verrigte wegens Amfle% dam.  533m te verneemen of zy zouden willen inftemneninde geëischte voorwaarden, waren veeen bevreest genoeg, om daar in te bewilligen: dog veele Geconftitueerden, en de neeften die hen volgden , byzonder door len heethoofdigen Whmondt en diergelyken pgeftookt, weigerden te buigen, onder iet gebruiken van de ontydigfte uitdrukingen en den grootften ophef van wydifnge woorden; vooral wilde men tot het esde of laatfte artykel niet verftaan. Dus eeft dan de Regeering, ten einde raad, den Oétober, des namiddags ten 5 uuren et volgend Declaratoir beraamd, afgekonigd en overal doen aanplakken, 't welk alle  JAARBOEKEN, Oftoher, 1787. 5341 alle verdere raadpleegingen noodzakelyk moest doen ophouden, vermids de Regee ring nu aan de Afgevaardigden van den Raad verlof en macht gaf, om alle de eisfchen van de Commisfie der Staaten in te willigen. Dat aanraerkelyk Declaratoir luidt aldus: "öurgemeesteren en Raaden der Stad AmRerdam, vinden zich verplicht, aan dc goede Burgerye te declareeren, dat zy altyd volgens hun geweten, ten meeRcn nutte van het lieve Vaderland in 't algemeen , en van deeze Stad en Burgery in 't byzonder, hebben getracht te handelen, en dat als nog, jn de tegenswoordige omflandigheden, het welzyn van de Stad en derzelver Ingezeetenen, by hen zwaarder'weegt dan hun eigen leven , of het behouden van hunne Eerampten en Bezittingen. Dat zy, daar Hun de dringende en hooge nood, en de korte tyd van beraad, die Hun flcchts vergund was , niet heeft toegelaaten dit volledig ter kennisfe van de Burgery te'brengen, uit dien hoofde, en om deeze goede Stad voor zwaarder, en zeker boven 't hoofd hangende onheilen en rampen, te beveiligen, zich genoodzaakt hebben gevonden de cisfehen van de overige Leden van Holland, te moeten inwilligen, met last aan de Heeren deezer Stads Gedputeeerden , om al 't geëischte, indien het niet anders zyn konde, toe te Raan, zelfs het ontflag.der aangeRelden Regenten, liever dan te wagen, dat de Stad en Burgery, behalven de reeds geledene en verduurde rampen, eenige meerdere fchade zoude lyden, en na die fchade geleden te hebben, nog daar cn boven gedwongen zoude worden om die zelfde eisfehen, en misfehien nog zwaardere toe te moeten ftaan. Zy betuigen voor een Alweetcnd God, en op den Eed, die zy by den aanvang hunner Bedieninge gedaan hebben, hier ■Ttttttttttt 5 me- Amste^ dam.  Amstei dam. Declar, wegens inwilligingaan voor fchreven pointen enz. 5342 NIEUWE NEDERLANDSCHE ,-mede niet anders te hebben beoogd , dan d- voorkoming van de allergedugtRe en ónherfteibaare omkeermg van deeze Stad. Terwyl zy, daar men al het overige heeft moeten toegeven, ten minften dit nog trachten en hopen te zullen behouden, dat de rust en veiligheid in deeze volkryke Stad ongefchonden bewaard°bly- - ve; waar toe zy vertrouwen, dat de braave Burgery, welke daar toe tot nu toe zulke loffelyke pogingen met een onvermoeide yver heeft aangewend die zelve pogingen en yver zal blyven aanwenden tot bevordering en behoud van de rust in deeze -Stad, ten einde een ieder, hy zy wie hy zy voo*alle geweld en overlast .te beveiligen. ■ Actum den 3 October 1787. In kennisfe van my, H. N. HASSELAER, Secretaris. Bovenftaand Ruk is eerst in de vorm van eene Publicatie op een geheel vel gedrukt en aangeplakt, en vervolgens nog letterlyk in een kleine vorm gedrukt, met het woord Declaratoir boven aan, en over het eerfte heen geplakt: terwyl de geruchten, dat de Krygsraad en Geconftitueerden in gemeld Declaratoir geen genoegen wilden neemen , maar nog gezind waren de Stad te blyven verdeedigen, niet weinig bekommering en angst aan de Ingezeetenen baarden. Intusfchen, Ichoon een groot gedeelte der Koop. lieden ter Beurfe dezer Stad ook met de hersi'enlchirnmige denkbeelden van dezen tyd befmet was, opende aan zommigen egter °de  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 5343 «U Zyne_ waa de afe > °u, ^ orde van lSee,e„=„ wy «Mg het ™« lmert0 m tHie d7r Kooplieden, iïÏÏ? Reaueften tot de erkenning der qnafc- voor onzen Koophandel, hec Geneverft». «J> , J ^ ie^w^Solï zoek deedt, om ons mede m den oorlog^  5344 NIEUWE NEDERLANDSCHE AMSTELrgen Groot -Brittannien te Jleepen, en zulks f 1»am, niets minder dan het belang van de Koop- f lieden was, ja hun het grootfte voordeel, (even als in de jaaren 1756 en 1758, in welken fchatten door hen gewonnen zyn; tewagten Rondt, indien wy, zelfs met opoffering van het enkel artykel van houtvervoering, in vrede bleven, terwyl die twee groote Ryken oorloogden;zyn het niet te min de Kooplieden zeiven geweest, de Heer Abbemaaan het hoofd, die met Requesten, klagten enz. op ' zodanige maatregelen hebben aangedrongen, welken ons noodzakelyk in die nadeeligen oorlog ten gevalle van Frankryk moeften (lee- ' pen, en van het genot van dien zekeren winst berooven; ja welke maatregelen onze fchepen op zee, onze Vaart en geheelen Handel aan de grootfte gevaaren blootftelden , en den : Hollandlchen Koophandel meer dan 40 milBoenen fchaden gekost hebben, 't Is waar, de Kooplieden zyn hier toe door zommige • ; Staatslieden, die alleen door eene byzonde- ;" re haat wierden gedreeven , of kortzigtig 111 Staatkunde zynde, door het Franfche Geaantfchap in de luyeren wierden gelegd' aangezet, 't Is ook waar, dat Frankryk daar en tegen,verlosfingvan Engelfchen invloed verbetering 111 regeeringsvorm , meer vryheid , en andere gouden bergen beloofde. tW wat is daar van geworden 9en zou het Franfche juk van invloed dan zo veel dragelyker zyn? Een ieder waar Vaderlander onderzocke dit met de,nodige onzydigheid eft vereischte kunde. Wy  JAARBOEKEN, Otïober. 1787. 5345 Wy maaken deze aanmerkingen om geene Amstm.andere redenen, dan uit zucht tot ons Vader- dam. derland, en uit fmerte die wy gevoelen,dat een zo voortreffelykst, zo belangrykst, zo gewigtigst gedeelte van Hollands Ingezeetenen , zo deerlyk is misleid geworden. Dog keeren wy van dezen uitflap weder. De toeftand van deze Stadwas hagchelyk, ja zelfs van gansch Europa, dewyl het bekend is,datduizendeKooplieden in alle deelen van de waereld met deze Stad in verbintenis ftaande,geen aamnerkelykeComptoircn hier kunnen verdelgd worden, of zy fleepen menigte van bankbreuken der buitenlandfche Kooplieden in die nederftorting met zich ten val. Den 4 Oftober is de Vroedfchap wederom tweeraaalen vergaderd; daar wierden nadere voorftellen aan den Hertog, in het Hoofdkwartier by den Overtoomlchen Weg, ge-,, daan, by welken voornamenlyk wierdt aangedrongen, dat, uit hoofde van den eigenïartieen toeftand van deze Koopftad geen Pruisfisch Krygsvolk alhier zou intrekken. Dezen dag bedoor de Regeering om de Nederlandfche by J.Verlem, de Oprechte Neaerlandfche by D. Schuurmannen de Vader* ïandjche Couranten, benevens den Polttieken Kruyer ,tnSpecïator met den Bril, te veröied^n.Een zeker uagfchryver maakt by gelegenheid van dit verbod deze aanmerking : „ Oe- ro lapiunt Phryges: hadt men dit overlang " gedS, zou nimmer die zelve Regeering ^ het fmartelyk nagevoel ondervonden heb-  5.34* NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-,, ben, van in haren fchoot een monfter opdam. „ te kweeken, dat thans haar zeiven boven „ het hoofd gewaslen is." Zie bl, iqio en i9l3. y Wat inmiddels in 's Gravenhage met de Afgezondene Heeren uit de Vroedfchap is voorgevallen, blykt uit het navolgend EXTRACT uit de Refolutien van de Heet en STAATEN van HOLLAND ^WEST-FRIESLAND tn Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Donderdag den 4 OStoher 1787. J)e Heeren Van Wasfenaar van Spanbroek, Beellaa; ts van Blokland, Pan der Goes, Van Teyitftg n? en Van Straaien Jansz., mitsgaders den Secretaris Royer, hebben gerapporteert, dat zy, ingevolge en ter voldoening van Hun Ed. Groot Mo« gereiolveerde van gisteren, noch dien zeifden avond hunne opwachting hadden gemaakt by Zyne Doorl en Koning!, hoogheden, aan Hoogstdezelven van den ötaat der deüberatien hadden kennis gegeeven en fioogstderzelver veei vermogende invloed hadden verzogt by den Hertog van Brunswyk, ten einde te effectueeren, dat alle verdere aanmarsch' van PruishTche Troupen na de Stad Amfterdam mogt cesfeeren, en alle middelen van geweld tegen dezelve blyven gemenageerd; en dat hier op door Hunne Hoogheden was geantwoord, dat gevoelia waren aan de attentie yan Hun Ed. Groot A-logt en niet zouden nalaaten , by welgemelde Hertog van Brunswyk de nodige demarches te doen, do<* 1 dat voor het fucccs niet konden inliaan. Dat zy Heeren Commisfarisién vervolgens heden .' we- I  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5347 weder met Heeren Gecommitteerden der Stad AmRerdam in conferentie getreden zynde, aan dezelve hadden gereprefenteerd , dat de Publicatie binnen de Stad Amfterdam gedaan, en uit de Amfterdamfche Courant, die onder het opzicht van een Commisfaris der Regeering gefchreeven word, aan Hun Heeren Commisfarisfen kenbaar geworden zynde de Staat der Conferentien totaal had doen veranderen, vermits de fchikkingen en expediënten, die het object daar van uitleverden, nu geheel vervallen waren, daar de fungeerende Regeering deigemelde Stad alles had ingewilligd, het geen by eenparigheid der agttien overige Leden van Hun Ed. Groot Mog. Vergadering befloten was geweest; waar op Heeren Gecommitteerden der Stad Amfterdam hadden betuigd , die Publicatie wel in de Courant gezien, doch van dezelve geene legaale kennis bekomen te hebben, het geene hun dus voor als noch moest doen perfifteeren by hunne vorige last, en infteeren , dat de tegenswoordige Regeering en alle de Amptenaaren in hunne refpective posten zouden blyven, waar tegen zy Heeren Commisfarisfen hadden geremarqueert, dat zy mede by hun voorig gedeclareerde moesten blyven , en ten fterkften infteeren en exhorteeren, om gaai en zonder eenige reftriftie te homologeeren alle de Refolutien dooi- Hun Ed. Groot Mog. zedert den 18 September laatstleden genomen, en fpeciaal die van den 22 der gemelde maand, concernecrende de onwettige remotien der Regenten, waar na zy zich genoodzaakt hadden gevonden , alle verdere Conferentien met welgemelde Heeren Gecommitteerden af te breken. Waarop gcdelibereert zynde, is goedgevonden en verftaan de voorfz. Heeren Hun Ed. Groot Mog. Commisfarisfen voor derzelver genoome moeite en gedaan Rapport by deze te bedanken , er derzelver verrigtte ten uiterften te approbeeren er volkomen te laudeeren, en dezelve Commisfie al: nt Amstel- dam. H*r- h-ialds onderhandelmet Amdeldam.enz.  5348 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-^ te houden voor t hebben gedef h b, dam. bende alJe de Leden by de Heeren van Amfterdam n,r rpn kTaSQRften geïnfteert, om te willen accedeeHer- ren, by eene volkomene homologuatie der Refoluhaade tien, m hun abfentie genomen, en fpeciaal by die onder, van den 22 September laatstleden , ten einde als handel dan zoude kunnen worden overgegaan tot het point met Am- der Saösfadhe by de note van den Pruisfifchen En/telaam, voye Fan lhulemeyer yan den 9 der gemelde maand enz. September vermeld, doch waar omtrent de Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam hebben verklaart gelast te zyn, om te declareeren dat de nieuwe Raaden genegen waren van hunne posten te deiifteeren. r De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hebben tot wegneeminge van alle dubieteiten, ten opZtC ,va" der?elver geuitte Advis , gedeclareerd en m de Notulen doen infereeren, dat na hunne gedagten niet alleen moet blyken, dat de Refolutie van den 22 September word gehomologeert, maar ook dat dadelyk aan dezelve is voldaan, terwyl zy, voor zo veel hun betreft, zig in geene deliberatien over het reguleeren van de Satisfactie aan Zyn Maefteit de Koning van Pruisfen te geven zullen mlaaten, anders dan na dat- de wettige Kegeenng der Stad Amfterdam zal zyn herfteld en zich van wegens dezelve tot dat einde Heeren rftf^TTdeu ,inu de v«-gadering van Hun Edele Gioot Mog. hebben gefifteerd. Accordeert met voorfz. Refolutien. De Nieuwftaatsgezinden wierden nu ook meer en meer in deze Stad beducht voor dat gedeelte der Ingezeetenen, die, der oude Scaatsgefteldheid toegedaan , veel van de overheerfching der Nieuwftaatsgezinden meenden geleden te hebben, en nu by den ne-  JAARBOEKEN, OSoitr, 1787. 5340- nederlaag der laatften zomtyds tot weder-Amstel» wraak en buitenfporigheid mogten uitbarften.dam. Men hadt reeds geruchten verfpreid, dat de Placaaten tot intrekking van de Publicatie tegen het dragen van Oranje, mitsgaders tot verbod van tegenftand tegen de Pruisfifche Troupen (welken de Raad hadt verboden hier af te kondigen, of aan te plakken) nu al op 's Lands Werf waren aangeplakt. Hier over fchreeven Burgemeesteren en Raaden aan het Ed. Mog. Collegie ter Admiraliteit den 4 O&ober 1787 dezen brief: EDEL MOGENDE HEEREN! Daar wy niet mogen twyfelen, of het behoud en de bewaaring van de rust, en tranquiüteit dezer Stad, en van alle derzelver Ingezeetenen U Ed. Mo<* zo zeer als ons ter harten gaat, kunnen wy nietönalaaten U Ed. Mog. op het ernftigfte te verzoeken, met alle mogelyke attentie na te gaan, al het geene wat tot ftooring en verbreeking van voorfz. rust en tranquiüteit zoude kunnen ftrekken, en daar tegen de nodige voorzieninge te doen. Onder de zaaken en gebeurtènisfen, die wy voor al bedoelen, zyn voornamentlyk de affixien van de Placaaten op naam van de Heeren Staaten van Holland, zedert eenige tyd gearrefieert, waaronder fpeciaal de intrekking van de Publicatie, tegen het dragen van Oranje-vercierfelcn, midsgaders Hoogstderzelver Refolutie, en aanfchryvingen op het admitteeren van de Troupen van Zyne Majefteit de Koning van Pruisfen: omtrent deeze genoemde Placaaten , Publicatien en Refolutien, heeft den Achtb. Raad dezer Stad geoordeelt, dat het publiceeren en aanplakken van dezelven verregaande combustien ten gevolgen kunnende hebben, zulks behoorden te worden tegengegaan en belet. Vvv vvv vvv vv Hoe  535° NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- Hoe zeer nu deze Refolutie van de Vroed^hao dam. binnen deze Stad, naauwkeurig is geobferveert" zo Hr;,f Wflt?n ZY lot ons ,leedweezen geïnformeerd,' dat Brtef op de Werf van de Admiraliteit des aangaande aan de word gelmteerd en zelfs dat de voorn. Publicatien Jiamtr. en Refolutien aldaar aangeplakt gevonden worden wegens 'V Ed. Mog. begrypen ligtelyk, dat bier uit, gelyk aanplak- mede uit de verwytingen, die onder het arbeidsvolk ken van en anderen in den dienst van het Land geëmploveert Publtca. wordende plaats hebben, verregaande combustien tten enz. zouden kunnen gebooren werden, die wel li^t zig over de ganfche Stad zoude kunnen verfpreiden en een vuur Van oproer aanfteeken, dat voor deze Stad ten uiterfte verderflyk zoude zyn. Wy verzoeken des U Ed. Mog. feriëufelyk, ten fpoedigften hier omtrent de nodige informatien te neemen, de geene die zig aan deze onbehoorlyke gedraagingen fchuldigmaaken, tot hun pligt te brengen, en voorts ten naauwkeurigfte zorge te draageti, dat de opgemelde aangeplakte Stukken, met allés wat tof oneenigheden aanleiding zoude kun, nen geeven, dadelyk worden geamoveerd, in vertrouwen, dat dit ons verzoek by U Ed. Mo« de nodige, influentie zal hébben , en aan het zélve prorriptelyk worden gedefereert, beveelen wy U' Ed Mog.,in de befcherming Gods, en noemen ons . EDEL MOGENDE HEEREN! > U Ed. Mog. goede Vrienden, Burgemeesteren en Raadeh der . Stad Amfterdam. Ter Ordonnantie van dezelve (was geteekend) H. H U Y. G E N S. e-'H. v i v v y 3 Hier  JAARBOEKEN, OBoler,1787. 5351 . Hier op antwoordde nog den ze!fden 4Amsteï/ Ü&ober hét Ed. Mog. Collegie op deze dam. wyze. EDELE GROOT ACHTB. HEEREN! *7o dra 'Wy. in onze Vergadering ontvingen U Ed. Groot Achtb. Misfive van lieden, hebben' Wy .dezelven terftond gezonden aan. onze Officieren op 'sLands Werf, ten einde ons ten fpoedigflen daar op te dienen van berigt,■ - en, hebben intusfehen gemeent, U Ed. Groot Achtb. te moeten verzoeken, om te willen opgeeven en aan dén Heer Prefident te zenden, de perfoon of perfoonen, welke aan .U Ed. Groot. Achtb. de politiven in fj Ed. Groot .Achtb. Misfive vervat, hebben aangebragt, on terftond die zaak te onderzoeken. Hier meede enz. (Was geteelend) P. HURGRONJE. Ter Ordonnantie van dezelve (Geltketit) Den 4 Oftober 1787. C. BACKER Cz. . Nog dien zelfden 4 Oétober des avohdé zondt de Raad ter Admiraliteit aan Burge* tmeefteren en Regeerders dezen brief. EDELE GROOT ACHTB. HEEREN! |3y onze Misfive van heden ochtend, yerzogten *-* Wy U Ed. Groot Achtb. aan ons op te geeVvvvvvvvvvv 2 vea4  J3J2 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Nadere Briefvan deAdmiraliteitaan Burgemeesteren en Raden der Stad Am/leldam. ven, en aan het huis van de Heer Prefideerende tt zenden, de perfoon of perfoonen, welke aan U Ed. Groot Achtb. hadden aangebragt de pofitiven, in UEd. Groot Achtb. Misfive van heden vervat, maar tot heden zes uuren zyn die perfoonen niet verfcheenen, en vervolgens zyn wy buiten ftaat aan U Ed. Groot Achtb. verzoek promptelyk te defereeren, en die klagten tot klaarheid en bewys te brengen. Edog in gevolge die zelve onze Misfive ontfangen hebbende nevensgaande rapport van de Officieren van de Werf, uit welke aan U Ed. Groot Achtb. zal confteeren, dat in de verlchillende Departementen van de Werf niet ontdekt zyn de faiten, die by U Ed. Groot Achtb. zyn aangedient. Wy verzoeken dus als nog, en infteeren ten fterkften, dat aan ons voorn, perfoonen worden ge zonden, of derzelver namen opgegeeven, op dat Wy by dezelve zouden kunnen aanhouden,om aan te duiden en aan te wyzen, het geen hun bekend is geworden, en wy neemen de vryheid in het algemeen, by U Ed. Groot Achtb. te presfeeren, om, wanneer diergelyke zaaken of gerugten aan U Ed. Groot Achtb. worden voorgebragt, de perfoonen die zulks doen, de faóto en op ftaande voet aan ons te zenden, op dat wy in ftaat zyn promptelyk tegen te gaan diergelyke uitftrooijingen, die immediaat veld winnen, en nadeel doen aan de rust, die U Ed. Groot Achtb. zoeken te behouden, en waar toe wy met allen yver hebben medegewerkt, en by aanhoudenheid zullen medewerken, zo wanneer U Ed. Groot Achtb. ons in ftaac Hellen, om by tyds het kwaad te ftuitea. of d« onrust voor te komen. Hier mede enz. (JVas geteekenï) P. HüRGRONJE. Amsterdam den 4 C. BACKER Cz. Ottober 1787, Het  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. 5353 ■ Het eenparig rapport van de Officieren van de Werf, in voorfz. Brief gemeld, luidde aldus. De Ondergeteekende declareeren, dat, voorzover hun bekend is, en hebben kunnen nafpeuren, volkomen te ignoreeren, dat 'er eenige Placaaten, aan de Werf geaffigeert zyn, op naam van de Staten van Holland, waar by het dragen van OranjeVercierfels zoude gepermitteert zyn ; dat dus de Refolutie van de Magiftraat dezer Stad, waar by de affixie van zodaanige Placaaten geïnterdiceert werd, niet illufoir gemaakt is bevonden. Actum aan 'sLands Werf den 4 October 1787. QVas Rttttkeni) N. J. LUTTEKEN. J. BINCKES. C. MAST. J. RICKERS. Daar zyn van wege deze Stad ook geruchten verfpreid,dat men groote fommen gelds zo aan den Koning van Pruisfen als aan den Hertog zoude aangeboden hebben, om bevryd te zyn, van in de Refolutien der Staaten zederc 18 September genomen in te Remmen, en ora ongehouden te zyn, van al het welk zederc iden 26 February dezes jaars omtrent Stads ien Regeeringszaaken alhier verrigt was, te 1 piet te doen. Dog niets is ons dieswegen iroet zekerheid voorgekomen. Den 5 Oétober wierden uit 's Hage aan Vvvvvvvvvvv 3 de Amstïl» dam.  . Amsterdam. 5354 NIEUWE NEDERLANDSCHE de Regimenten van Saxen. -Gótha en aan de Guardes-Dragonders patenten gegeven, om naar den kant van AmReldamte rrekken,oms in geval van nood liever die Stad, door inlandsen Krygsvolk tot reden te brengen, indien onverhoopt de Regeering , die reeds was toegevallen, den Krygsraad, Geconftitueerdens en Burger-Sociëteiten niet zoude kunnen overhaalen. Den 6 Oétober des avonds, kwam hier tyding aan, dat de Afgevaardigden uit den Raad dezer Stad naar 's Hage, volgens de aan' hun nu opgedragen macht en gegeeven last, dien morgen van wege deze Stad, gaaf en zonder eenige voorbehouding hadden bewilligd in de punten, door de Commisfie van de Staaten yoorgeflagen, (ziebl. 5173 en volg.) en dus mede hadden toegeftemd in alle de Staatsbi.fluuen,zedert den 18 Septemberi.787, genomen, ook in-die tot herftel van Zyne Doorl Hoogheid en alle Derzelver voorrechten en posten, erffelyk op Hoogstdezelven aangekomen, en in 't jaar 1766 aan Zyne Hoogheid plegtig bevestigd," zó wel als tot het befluit van den 22 September, by welk alle de voorheen domeftiek verklaarde remotien, voor onwettig, nietig en kragteloos verklaard zyn: en eindelyk ook, om mede ie Hemmen, ten einde die Satisfactie of voldoening aan den Koning van Pruisfen te geven, 'welke Haare Koninglyke Hoogheid de Prinfes van Oranje voor de Haar aan-  JAARBOEKEN, Otlohr, 1787. 5355 aangedaane hoon zou vorderen. Zie hier te voren onder 'sGravenh agebl. 5176 — 5181. Men voelt licht, welken indruk deze tyding maakte, verfchillende naar ieders aart, geil neigdheid, doorzicht, oogmerken en wyze r van denken. Zy was den Ingezeetenen, die j belang in het behoud van de Stad Relden, aangenaam; ook hen, die, fchoon Nieuwftaatsgezind van denkwyze, egter nog verftands genoeg bezaten, om uit twee onaanJ genaame zaaken het beste te verlangen; zy vergenoegde de Rille Burgers, die langen Jfc tyd in vrees, bekommering en angst had» den doorgebragt, en nu eens rust hoopten; 1 zy verheugde de Oudftaatsgezinden , wel' ken zich nu van de overheerfching en ver\ drukking van hunne tegenparty verlost agt'1 ten; zy bragt de hoofden der buigende party, Witmondts, Geniets, Zion Quints, Hes* 1> pes en hunne medeftanders tot gramfchap, ;e woede en wanhoop; en benam ook allen moed J en hoop aan het groot getal vreemde Burger- Auxiliairen, Krygslieden en hoofden }' der Nieuwftaatsgezinden uit andere Ste^ llS den, die hier eene veilige fchuilplaats had? den gedagt te vinden, en nu te raden wierJ den naar elders te vlugten. Voorgemelde toetreeding van deze Stad f wordt wederom het best gekend uit het jjj volgend li! Vvvvvvvvvvv 4 EX« A.MSTEL3 AM.  Amstel dam. Amfteldamtreedti•ot tot alle Refolutien zed.rt 18 Septemb. 1787. 1 ! i van 5356 NIEUWE NEDERLANDSCHE EXTRACT uit df ReOdutien van de Heet,, STAATEN van HOLLAND WEST-FRIESLAND tn Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Saturdag den 6 GSlober 1787, £)e Heeren Gedeputeerden der Stad AmRerdam door den Raadpenfionaris gevraagt zynde of van naderen Jast waren voorzien, en ter Vergadering Ë™TFwh eKde' alSnnu inSevoI§e ^ Refolutie van de Heeren hunne Principaalen , te homolo- n va Z,'g n confP™seren met alle de Refolutien by hun Edele Groot Mog. op en zedert den 18 September laatstleden genoomen, en in 't byzonder die van den 22 September ; Is vervolgens in deliberatie gelegt, het geeven van faasfaétie aan haare Koninglyke Hoogheid weS toesebraSce l£Efie d°or de bekende gebeur- Waar op door de Heeren van de Ridderfchap inhaereerende haare advifen , waar by verklaart hebben allefins bereid te zyn tot het bezorgen eener behoorlyke fatisfaéhe aan haare Koninglyke Hoogheid, als nog verklaart zynde daar by te perfi Reeren; en dus eene bezending aan Haare Koninglyke Hoogheid met genoegen te zullen aanzien, zander egttr daar toe een Lid uit den haaren te commit- eeren, alzoo het Corps geen het minfte deel in de lajfie gehad heeft; als meede door de Heeren Gedeputeerden der Stad Rotterdam, ter dezer Veigadering gedeputeert op een credentiaal van de wetti^J™a j?» 60 ^wuëerende alle de violente rSnf/r /e°aW5tÜge Vroed^hap en derzelver jretenfe Gedeputeerdens gedaan, en dus geenfints ™de ^"fy^ Hoogheid eosgebragt, verklaard -ynde, wel te willen concurreeren, onder infertie  JAARBOEKEN, Oaober, 1787. 5357 van bovengemeld Declaratoir in de Notulen dee- i zer Vergadering tot het benoemen van , en zo £ zulks by Hun Edele Groot Mogende verlangt word, tot het adfifteeren by de Commisfie om t by Haare Koninglyke Hoogheid te vemeemen,r; welke Satisfactie Hoogstdezelve begeert, gelyk]ook» door de Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn* verklaart zynde by derzelver Declaratoir, gis- j teren inde Notulen gedaan infereeren, te perfifi.ee-* ren , en zig derhalven op dit oogenblik over her.' point der te geeven fatisfactie aan Zyne Koning- i. lyke Majefteit van Pruisfen in geene deliberatie te i zullen inlaaten; dog dat zy om alle mogelyke deferentie te betoonen voor het gedeclareerde van de prefente Heeren Gedeputeerden der Stad Amfterdam , by aldien de verdere Leeden mogten goedvinden nu te procederen tot benoeming van een Commisfie, ten einde by Haare Koninglyke Hoogheid te informeeren , welke fatisfactie Hoogstdezelve wegens gedaane lasfie begeert, zich met inhaefie van het vooraangenoemd Declaratoir te zullen aanzien; hebben Hun Edele Groot Mogende gerefolveert een Commisfie uit Hoogstderzelver Vergadering te decerneeren ten einde van Haare Koninglyke Hoogheid te verneemen, hoedanige Satisfactie Hoogstdezelve verlangt dat ter zaake der toegebragte lsefie wegens het gebeurde by hec oponthoud haarer Rcize herwaarts werde gegeeven: waar toe benoemt zyn de Heeren Mr. Pieter van den Sandheuvel in den Oud-Raad der Stad Dordrecht , Van der Goes Burgemeefter der Stad Delft, Van Teylingen in de Vroedfchap der Stad Rotterdam, en du Tour Secretaris der Stad Alkmaar mee den Haadttenfionatis , en is de Secretaris dotter' booke verzogt ftaande de Vergadering te verneemen , wanneer Haare Koninglyke Hoogheid de gemelde Heeren Hun Edele Groot Mogende Gecommitteerden zal gelieven af tewagten; dewelke kort daar op heeft gerapporteert, ingevolge Hun Vvvvvvvvvvv 5 Ede- lmstel' am. Imftel- . am reedt toe ot alle lefolu* len ze' 'ert 18 ieptemb» 787-  Amstei DAM. Amfteldamtreedt tot tot alle Refolutien zedtrt 18 Septemb. 1787. j < ( », r v ti 1358 NIEUWE NEDERLANDSCHE ' u ddu M°gende Refolutie zig ten eerfte naar fc^ H°nbyhaa!l KoninSlyke Hoogheid tfeböïï begeeven en aldaar geadmitteert,özyne Commis" fie te hebben afge e°T en tnt tkh^L^11 1 riaf han,-f iö 'r? ,t antw°oid bekomen; uat haaie Koninglyke Hoogheid de Heren Gecommitteerden zo dra het hun geliefdere vel wagten waar op gemelde Heeren' zig ten eerfti naar het Hof by haare Koninglyke ËS ben vervoegt en tot voldoening aan deTComm?£;A^nngedeCerncert> haare Koninglyke Cgmge Satisfaftie Hoogstdezelve verlangde wétens de Ixüe door het oponthoud haarer Reize hawaa?tf en dat haare Koninglyke Hor^d^SSl uitdrukkingen tot antwoord had gegeeven ÏÏEvk haareintentie daar omtrent aan ^vooSoSphSJ SSSffiSSTSbinnen korten tyd LSfe °P, gedeIibereert, en door de Heeren van de Ridderfchap en de Gedeputeerden der Stad Hoorn Seinhsreert zynde hun voorfz. advis, zonder te concurreeren tot het bedanken van de 'voorfz Heeren Gecommitteerden ; hebben hun Edele Groot Mo>ende de voorfz. Heeren Gecommitteerden voor lunnegenoomene moeite en gedaan Rapport beiankt, en voorts goedgevonden, dat Et fch-f, w^S^ ham'e Koningl^e H*al Accordeert met de voorfz. Refolutien. £TJ*ë- de? 7 October was het drukke 3dennSder R^ering. De Vroedfchap .morgens byeengekomen, raadpleegde tot by. eS u,uren^s namiddags. Ten vier uuren lerden de raadplegingen hervat, zynde inisfchen den Dam afgefloten met BurgerRui-  JAARBOEKEN, OSober, 1787= 535? Ruitery en ftaande voor het Stadhuis, een Amste$Compagnie Burgers in de wapenen. Men dam. vernam nog dien zelfden avond, dat by de eerfte vergadering de negen Raaden, die den 7 Mei waren aangefteld (zie bl. 1010.J), als ook de twee aangeftelde Burgemeesteren Mr. Willem Backer en Mr. Joan Geelvinck Van Caflricum (zie bl. 1897.cn volg. èn bl 1914 en volgg.), raadzaam hadden geoordeeld, yan deze hunne posten aftezien; dat vervolgends tot de tweede vergadering die Leden der Vroedfchap door Burgemeester Hooft, volgens het Regeeringsboekje, waren opgeroepen, die zedert de bekende remotie geweigerd hadden te verfchyuen ,,van welken de Heeren Eu s en Faas verfchee» nen; de anderen waren buiten de Stad. Ook waren die Leden der Vroedfchap opgeroepen , welkenden si April 1787 uit de Vroedfchap waren gerenoveerd {Zit bl. 738 en volgg.). De meeften echter waren buiten de Stad, en zommigen zelfs, zich niet willende blootgefteld zien aan alle onaangenaame ontmoetingen, euvelmoed en baldadigheid, voornamenlyk van dweepzieke Vrycorporisten, hadden het land verlaten, met voornemen om nimmer herwaarts te keeren, ten zy de ongelukkige ftaat van zaaken verkeeren mogte. Maandag den 8 October des ochtends was 'er wederom Vroedfchaps - Vergadering. in welke de voorheen geremoveerde Raad Mr. Frederik. Alewyn verfcheen: toen wierdt eene  53*0 NIEUWE NEDERLANDSCHS Amsiei DAM. : -eene Commisfie benoemd naar den Hertog aan den Overtoom, bekleed door de Heeren Bicker,P. Elias en Van Wede, om den Heere Hertog te verzoeken van geen Troupen verder naar deze Stad te zenden. Deze Commisfia deedt ten een uure rapport van dit bezoek. De Burgery bleef gewapend, en men zondt geduurige rondens door de Stad, om alle ongeregeldheid te voorkomen, of te fluiten. De foldaten van het Legioen van den gevlugten Rhyngraaf Van Salm. die eerst in den omtrek van deze Stad, en nu in de Stad zelve zworven, wierden tot voorkoming van ongeregeldheden, op Patent van Zyne Hoogheid , naar Breda gezonden. Dezen maandag waren ook alle de Buitenposten, ook uit Muiden en de Diemerbrug, herwaarts getrokken. De Salmfche Troupen uit Diemen getrokken zynde, hebben de Pruisfchen die ftreek ingenomen en bezet. Den 9 Odlober zyn, uit kragte van de Refolutie der Staten van2aSeptember,de twee Burgemeesteren Dedel en Beels , die den 22 Juny 1787 afgezet waren, (zie bl. 1352 cn volg.) wederom in Burgemeefters Kamer rerfcheenen, en hebben aldaar met hunlenvoorigen Mede - Burgemeester Hendrik Hooft Daniekz. vergadering gehouden. De 5ude Burgemeester Hooft was by het in- tre-  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5351 trede van Burgemeesters Kamer wat bedeest A en getroffen. En vermids de Burgemeester d Cliffort, door onpasfelykheid, het geheele jaar nog niet op het Stadhuis geweest is, was nu met gemelde drie Burgemeesteren deze vergadering zo voltallig, als die voor vyf maanden geweest is. Den zelfden 9 October verfcheen ook de Heer Hoofd - Officier Mr. Willem Cornelis Backer op het Stadhuis, en nam zitting , terwyl de Heer Mr. Cornelis van der Hoop Gysbrecbtsz. die plaats, welke hy na de remotie van den Heere Backer ("zie bl. 1949. en volgg.) bezeten hadt, ontruimde , en wederom die van voorzittend Scheepen innam, van wiens huis dan ook wederom het zogenaamd Schoutshuisje weggenomen en voor het huis.van den Hoofd-Officier Backer geplaatst wierdt. Dien dag ontvingen Heeren Burgemeesteren eenen Brief van Zyne Doorl. Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk uit Amftelveen , gefchreven op dien eigen dag en van dezen inhoud: „ De belangens van Zyne Pruisfifche Ma„ jefteit en de eer zyner Wapjnen vereis„ fchende, om zeker te zyr van de ontwapening der Auxiliairen en Vrywilligers, „ die zich in Amfteldam bevinden,vraag ilc aan Heeren Burgemeesteren en Raaden van „ de Stad, ten einde my op eene legale wys te verzekeren van de ontwapening . dc „ Leydfcbe Poert over te geeven aan de Trou„ pen van den Koninga welke zich daar toe < „ mor- mstel»  .AmsteI' dam. 1 < ] i < f I a IQ van J3*2 ' NIEUWE NEDERLANDSCHE , „ morgen op den middag aldaar zullen ver„ toonen. Ik verbinde my, dat niemand in „ de Stad zal.komen ,dat de naauwkeurigfiè „ Krygstucht in acht zal genomen worden, „ en dat het verblyf der Troupen niet lan„ ger zal duuren, als tot dat 'er zal vol„ daan zyn aan de Refolutien van .staat, ten opzigt der ontwapening. „ Gy ziet, Myne Heeren !• dat ik niets ,j-vrage als het geen de Staaten verlangen „ en het geen andere Steden zo als Dor„ drecht en Rotterdam , my verzogt heb), ben." ■ Thans nu de zaken dezen keer genomen hadden, las men in de Leydfche Courant No. 112 dit bericht jVfimrner heeft de Ridder DE TERNANT fzo J als door verfcheiden Couranten verfpreid is) iet Commando aangenomen over de Defenfie van \mfterdam aan hem door de Regeering aangeboden, lewyl de maatregelen die hy voor hoogstnSodzakeyk beidt, en die hy op dien' zelfden dag van y vn mvement in de Stad heeft-voorgeflëld, niet waen ter uitvoer gebragt. m utl wa •' 9 ■ S ■ ■ ■ - Q Dog men-zie egter bl. 4711, 47™ en .700. - >< * Het Regiment Auxiliairen van Mappa ver= :heen den 9 October des namiddags ten a uren op het Ürilveld, by de Uirechrfche oort, alivayr het was opontboden, en wierdt idaar ontwapend. De ge weeren wierden op eden weggebragt. Het Kanon wierdt ook  JAARBOEKEN, OBobcr, 1787. 5303 van de Batteryen gehaald en naar de Magazynen gebragt. Aan de huizen is door de Wykmeefteren rond gegaan, onj de Auxiliairen op te zeggen , hunne wapenen en kruid en lood af te vragen, ingcvolgen dit bevel van den 9 Oétober ,1787. j~>e Brandmeeftcrs van.de refpcétive Wvken worden gelast,, op. ontvangst'^iezes, terftond in alle- Huizen van hunne Wyk fond te gaan, te onderzoeken, cf'er ook'Auxiliairen gehuisvest zyn ; en van dezelve dc Wapenen, die zy hebben," of aldaar gevonden vwtedtHi '■, tègenTjetóïtë' Van- beboorlyke voldoening, op tauxatie, niet zich rftedé te neemen; ook zodanige Wapenen, welke particuliere perfoonen van,eenige Auxiliairen mogten -gqkogt of overgenomen hebben;, alle dezelve Wapenen, elk in zyn Wyk, op eerté"verzekerde plaats te brengen, en daar van lysten té' bezorgen ten allerfpóedigftéri aan den Commies van Dyk, in het Artillerie Magazyn op 't Cingel. Amfterdam 9 October 1787. Ter Ordonnantie van Collonellen A.> J. C U'P E R U S; Secretaris. n»a j«I -wcwJs tnonf{ s&iSgsu ob .mi Tot nog toe was geene-Publicatie wegens het Oranje dragen gefehied;- -e-gter zag rhen dat het hier en daar óp Kattenburg en elders doorbrak, het geen wel eens gelegenheid tot gefchii gaf. Buiten de Leydfche Poort aan den Ovettoomfche Weg, alwaar Üe Pruisfchen waren ingekwartierd , waaiden verfcheiden Oranjevlaggen, onder'anderen'op de Ka- Amstec- dam.  5354- NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-Katoendrukkery van den Heere Nagtglas, dam. en op eenige Molens, en wierden ook veele Oranjeftrikkeri gedragen. Tusfchen Maandag en Dingsdag nagt zog. ten veele Nieuwftaatsgezinden, en onder dezen de Geconftitueerden Witmondt, uit de Stad te vlugten met eene Kaag, waar in hy zyne goederen hadt geladen; doch hy werd in bewaaring genomen, en in verzekering gebragt en zyne goederen werden weêr ontladen. Maar hy is naderhand op zyn woord weder ontflagen. Den 10 O&ober zyn de overige voorheen gerenoveerde Raden ,voor zo verre die in de Stad waren, uit kragte van de Refolutie der Staten van den az September 1787, en de toetreeding van deze Stad tot die Refolutie,. ter Vroedfchaps-Vergadering verfcheenen, en hebben dus hunne waardigheden hervat. Dezen zelfden morgen vertrok eene Deputatie of bezending van twee Heeren Burgemeerleren, De dei, en Elias Arnoodz. en den Raad Bicker naar den Hertog buiten de Leydfche Poort, alwaar het een en ander geregeld, en deze Capitulatie gefloten wierdt, welke, benevens de twee Oud* ftaatsgezinde Burgemeefters, de Heer Bicker ook heeft geteekend. Art. 1. r\e Troupen des Konings zullen de j, Leidfche Poort bezetten met een Detachement vaa 150 man, ao Jagers en 1 Or- don-  JAARBOEKEN, 'OÜdber > 1787. 5365 donnantie Huzaaren , terwyl 2 Rukken Kanon Amstelonder bereik der Poorten zullen geplaatst worden. DAM; II. Twee Battaillons nevens eenige Jagers zullen aan den Overtoom ingekwartierd worden. Capitu- III. Niemand van de Pruisfifche Troupen zal letie tusbinnen de Stad komen , zonder voorafgaande over-fchen eenkomst met de Magiftraat, ten einde geen gele- Amflek genheid tot bewegingen te veroorzaaken of de ge- dim en moederen gaande te maken j den Her» IV. De Burgemeefieren en Raaden der Stad zul- toq van len gepaste maatregelen nemen ter bewaring tier BrunsSluizen aan de Haarlemmer- en Muiderpoorten. wyk. V. Men zal daaglyks getrouwe informatien geven ', in hoe verre de Refolutien van den Staat, tot we'lkén de Stad Amfterdam geaceedcerd heeft, zullen ter uitvoer gebragt zyn. VI. Dê Heer van Haren, in qualiteit als Corrimisfaris van mynent wege, zal onderrigt worden omtrent al het geen de ontwapening betreft, ten einde my naauwkeurig verflag daar van te doen. Gedaan aan den Overtoom den 10 October 1787. (Geleekenf) DEDËL Ch. G. H. Hertog van ELIAS Arnoudsz. BRUNSWYK. BICKER. De Leydfche Poort vervolgens door de Pruisfifchen, ingevolge deze Capitulatie, bezet zynde, begon eenig Gemeen Orange te dragen; doch dit wierdt toen belet, en dé Burgers deeden rondens, bezettende ter bewaaring der rust alle de toegangen naar het Leydfche Plein met dubbelde gelederen. De Pruisfifchen wierden des nachts in de Xxx xxx xxx xx Fran-  53öö NIEUWE NËDERLANDSCHE Amstel Franfche Comedie, op het Leydfche plein dam. ingekwartierd : zy waren 150 man fterk, behalven 20 Veldjagers en 20 Huzaren, en plaatften 2 Hukken gefchut binnen de poort op het plein. Elf Bataillons, het Regiment van den Generaal Grave Fan Kalkreuh, de Jagers te voet, benevens alle de Huzaaren, wierden in den omtrek der Stad ingekwartierd. De Corps van den overften Sternbach, Mattha en de overgeblevene manfchappen van het Corps van Fan Salm ontvingen bevelen van de Staten van Holland, om naar de Generaliteits'Landen te trekken werwaards zy dan ook den 10 October de togt hebben aangenomen. Dezen dag, ging men ook voort met de Auxiliairen aftedanken , en derzelver Geweeren door de Brandmeefiers in elke Wyk te doen ophaalen ; en aan de andere zyde wierdt door den Heer Hertog aanftonds bevelen ordre gefteld, dat de waterfchepen (welker ophouding geene geringe ongelegenheid was,) naar Weesp en terug mogten vaaren, mitsgaders de verdere gemeenfchap met de Stad wierde opengefteld, zo dat verfcheiden Schuiten terftond aan 't vaaren geraaktenMen vernam ook dezen dag hier, dat (zo als wy onder 's Gravenhage gemeld hebben), Haare Koninglyke Hoogheid 17 perfoonen aan de Commisfie der Staten van Hol( . land hadt opgegeven, als Aanleggers en i Medewerkers van den hoon, Haar aangedaan ,  JAARBOEKEN; Oftobsr, 1787. 5367 . Jaan en welker afzetting uit de Regeering AmstelZy tot de gevorderde Satisfactie noodigoor-dam. leelde en begeerde. Zie bl. 5180 en volg. Onïer die 17 perfonen vernam men, dat vier Leien van deze Stads Regeering waren, namenvk de Raaden Aarianus Potnpejusvart Leyden, Heer van Hardinxvelt; Baltbazar Ehas Ab> iemd; lodeivyk Hovy dé Jonge; en Ut. Jan BtrndBicker, als zynde geweestLeden van &w Amtteldamfche Defenfie- Wezen;benevens de Penfionarisfen Mr. Engelbert Franfois van Berckel en Mr. Carel Wouter Visjcber. Dog het belang der zaake vordert, dat wy de beltonen der Staten, nopens deze opmerikelyke zaak, zeiven mede deelen. Zie dan voor eerst een antwoord van de iTincesie van Oranje , en Refolutie der Staten van Holland, welke wy te voren onder s Gravenhage bl. 5176 5181. reeds hebben medegedeeld. Ten tweede behooren hier toe nog twee Refolutien van de Staten van Holland en I West-Friesland van den 9 en n Oétober 11-787: van welken de eerfte betrekkelyk istot ! ëenelyst, van de perfoonen door Haare Koi -ninelyke Hoogheid aan de Gecommitteerden landè Staten overgegeven, als aanleggers in uitwerkers van het attentaat tegen noogstIdezelve. • Dit befiuit van den 9 Oétober .is vervat iin het navolgend Xxxxxxxxxxx 2 EX'  5368 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- EXTRACT uit de Refolutien van dam. • Heeren STAATEN van HO LAND enWEST-FRIESLAN in Hun Ed» Groot Mog. Ver^ dering genomen op Dinsgdag den 9 OEiober 1787. Refol. r\e Heeren Van den Santheuvel, van der Go, en Lyst van Teylingen en Binkhorst , met den Ra; van per- penfianaris, by Hun Ed. Groot Mog. Refolutie ■\ fonen , gisteren verzogt, om van Haare Koninglyke Ho< die tegen heid informatie te verzoeken, welke Perfoonen denPrin-het antwoord van Hoogstdezelven, aan geme fes enz. Heeren Gecommitteerden op gisteren overgegeevt zyn bedoelt. als Authcurs en Uitwerkers van ] Attentaat tegen Hoogstdeszclfs Perfoon bega; hebben gerapporteerd, dat zy, tot voldoening; de voorfchrec»e Refolutie zig by haare Koningh Hoogheid ten voorfz. einde hebbende vervoeg het aan Hoogstdezelve hadde behaagd aan hun o> te geeven de navolgende Lyst, houdende de N men der bedoelde Perfoonen, breeder hier na j infereert. Naamen der Perfoonen, welke in de eerfte pla behooren tot de Autheurs, en de voornaa Bewerkers van de geweldige ophouding en 1 Attentaat tegens H.' K. H. by Hoogstdeszc overkomst van Nymegen na 't Huisin'tBosc en door H. K. H. by Haar antwoord 1 de Deputatie zyn gedeu'gneert om van hut Posten te worden ontzet. Camerling. Van Zeeberg. Blok. Van Berckel. De Wit.. De Kempenaer. * Toulon. " Van de Kasteele. Van Foreerst. Visscher. Cósterus. Abbema. De Lange van Wyn- Bicker. gaarden. hovy. De Gyzelaar. Van Leyden. W;  JAARBOEKEN, OEtober, 1787. 5369 Waar op gedelibereert, en de Heeren Gecom- AmstelTnitteerden voor derzelver rapport bedankt zynde, dam. en door de Heeren Gedeputeerden der Stad Amfteldam aangenomen zynde, zig hier op overmorgen te zullen verklaaren, is de finaale Refolutie tot dien dag uitgeReld. Het befluit der Staten van den 11 Oétober 1787 behelst voor eerst eene eenparige afkeuring van de daad omtrent de Prinfesfe van Orange gepleegd , met vernietiging der voorige befluiten, by welke de aanhouding van de Prinfes was goedgekeurd ; en ten anderen eene remotie, uit de Regeerings- of Amptsposten van die perfoonen, welke de Prinfes van Oranje op voorfz. Lyst hadt ©pgegeeven. EXTRACT uit de Refolutien van da Heeren STAATEN van HOLLAND «iWEST-FRIESLAND in Hun Ed. Groot Mog. Vergadering genomen op Donderdag den 11 OStobsr 1787. By refumtie gedelibereert zynde op het Rapport den 8 dezer, uit kragte van Hun Edele Groot Mogende Refolutie van den 6 te vooren gedaan door de Heeren Van den Santheuvel, Fan der Qoes, Fan Teylinzen en du Tour, met den Raadpenfionaris , dewelke by Haare Koninglyke Hoogheid yernoomen hebbende , höedanige Satisfactie Hoogstdezelve begeerde voor de toegebragte Islie by het oponthoud haarcr reize herwaards, zig andermaal by Hoogstdezelve hadden vervoegt en verzogt het fchriftelyk Antwoord, dat Hoogstdezelve hadde Xxxxxxxxxxx 3 aan-  537o NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel' dam. Afkeuring der tegenhoudingvan de Prinfes enz. ■aangenoomen aan gemelde Heeren Gecommitteerden te zullen overgeeven, hetzelve ter Vergadering exhibeerende; als meede op het Rapport den 9 deezer, uit kragt der Refolutie van daags te vooren door dezelve Heeren met furrogatie van den Heer Vroedfchap Binkhorst in plaats van den Secretaris du four gedaan, zig andermaal by haare Koninglyke Hoogheid vervoegt hebbende, om te mogen weezen geïnformeert, welke Perfoonen in het antwoord van Hoogstdezelve zyn bedoeld als Autheurs en Uitwerkers van het Attentaat tegens Hoogstderzelver Perfoon begaan, exhibeerende de Lyst van de Naamen der bedoelde Perfoonen, die het aan haare Koninglyke Hoogheid behaagd bad, aan hun over te geeven, breder onder de Notulen van den 8 en 9 deezer. Is, eenparig goedgevonden en verftaan de daad omtrent de hooge Perfoon van haare Koninglyke Hoogheid door het oponthoud haarer Reife herwaards gepleegt, by deeze wel uitdrukkelyk te desavoueeren en ten flerkften af te keuren; mitsgaders te annuileeren en te vernietigen alle zodanige conformatoire en approbatoire Refolutien en dispoRnen als ter dier zaake by de doenmaalige meerderheid der Staatsieeden zyn genomen , en voorts te verklaaren, dat de Perfoonen, vermeit op de Lyst by haare Koninglyke Hoogheid overgegeeven, als: ü 0 ' Mr. Danicl Jacobus Canter Camerling , Vroed- fch-ip der Stad Haarlem. Mr. Willem Gualterus Blok , Raad in de Vroedfchap en Oud ócheepen der Stad Leyden. Mr. Jan de Witt , Scheepen en Raad der Stad Amjieldam. Mr. Martinus van Toulon , Raad en Regee* reftd B,-rt>emeefter der Stad Gouda. Mr- Cornelis van Foreest, Heer van Schoorl en Camp, Vroedjchap der Stad Alkmaar. Mr  JAARBOEKEN, OBober, 1787. J&i Mr H.Costerus, geweefe Secretaris van de gedi-1 initieerde Commhfie ter Defenfie te Woerden >, Mr Cornelis Johan de Langê, Heer van Wyn- gaardenen Ruygbroek, Raad en Regeer end óchee- pen der Stad Stad Gouda. Mr. Cornelis de GyZelaAR, Penfionaris dei Stad Dordrecht, Mr. Adriaan van Zeeberg , en Mr. Pieter vandeKasteele, Penfionansfen der Stad Haarlem. Mr. Encelbert FRAN90IS van Bêrckel, efi Mr. Carel Woutër Visscher, Penfionansfen der Stad Amflerdam. Mr. Ludovicus Timon de Kempenaar, Vroed-. fchap der Stad Alkmaar. 'Benevens de Leeden van het Defenfie - Weezen der Stad Amfteldam. Adriaan Pompeus van Leyden, Heere van Hardinxvelt. Mr. Balthasar Eli as Abbema, Lodewyk Hovy, de jonge. Mr. Jan Bernd Bicker. Nu en voor altoos van alle Posten van Regeerin*. ,en Bewind zullen zyn en blyven Geremoveert en ontzet, zoo als daar van geremoveert en ontzet worden by deezen. En zal hier van aan Burgemeefteren en Regeerders der Steden Dordrecht, Haarlem, Leyden , Amfterdam, Gouda en Alkmaar, in welker Rege'erin°- dezelve Perfoonen zig bevinden, of in welker dienst zy hebben gefungeert of als nog zyn fungeerende; gelyk mede aan Burgemeefteren en Regeerders van Woerden , ten opzigte van den Perfoon van Costerus, Aanfchryving worden gedaan, met fpeciale last en authorifatie, om aan het gunt voorfz. is dadelyk en zonder het minfte dilay, de nodige executie te geeven; Gelyk mede Extract deezer aan de Perfoonen hier in geconcerneert, zal worden Xxxxxxxxxxx 4 ge- ^mstel)am. Afkeuring der eqea bóuding van de Prinfes tnz.  I Amstel- dam. Af keu rirg (Ier tegenhoiiding van de erin. fes enz. 7372 NIEUWE NEDERLANDSCHE gezonden, om te ftrekken tot derzelver narigt, en zig daar na te gedraagen. "En worden de voorfz. Heeren, hun Ed. Groot Mog. Gecommitteerden nader verzogt, een Copie authenticq van deze Refolutie aan haare Koninglyke Hoogheid ter hand te Rellen. De Heeren van de Ridderfchap hebben onder inhasfie van vorige Declaratoiren en Aanteekcnihgen . tot de voorfz. ïatisfaftie op bovengemelde voet geconcurreert. De Heeren Gedeputeerden der Steden Delft, Brielle, Enkhuyzen, Edam en Medemblik, hebben onder inhaefie van derzelver Aantekeningen van den 29 en 30 Juny, 3 en 14 July jongstleeden, welke fuccesfivelyk door de wettige Regeering hunner Stad waren geapprobeert, in het neemen van de voornoemde Refolutie geconcurreert. De Heeren Gedeputeerden der Stad Rotterdam hebben, onder inhasfie van hun Declaratoir, in de Notulen van den 6 deezer, tot de voorfz. Refolutie geconcurreert. De Heeren Gedeputeerden der Stad Hoorn, hebben als hun Advis m de Notulen doen infereeren: Dat, gelyk by de lefture van het Credentiaal door de nu wederom herftelde, en aldus vergaderde Wettige Vroedfchap der Stad Amfteldam, aan derzelver Hoeren Gedeputeerden gegeeven, door hun is gedeclareert, dat het hun tot genoegen verftrekte daar door in Raat te worden gefiélt, om zig in de deliberatien over de biÖyk gevorderde fatisfactie te kunnen mellceren ; Zy dit nogmaals herhalende, tevens verklaaren, dat even gelyk zy reeds by de eerRe informatie , welke hun Edele Groot Mog. van de aan- en ophouding van haare Koninglyke Hoogheid in Hoogstdeszclfs reizc herwaards ontfingen; hebben aan den dag gelegt hunnegedagten, dat door deze daad, aan de Koninglyke Prinfesfe, zoo wel als aan Hoogstdeszclfs Illuftre Geflagt eene eroote laefie is aangedaan, en zig daarom ook aan- ftonds  JAARBOEKEN, 0&ober% 1787. 5373 Ronds hebben bereid getoond daar over de nodige j ffiftic te geven; zonder dat zv Gedeputeerdenj S of indirect tot de homologatie, veel min tot de approbatie van het gedrag van d,e geenen, we ke dit hadden beflooten en ter uitvoergebragt, eemee toeftemminge gegeven hebben. . Dat zv Gedeputeerden daar van op d e tyd , en vervolgens £ de Notulen van ^VeqjtojWh^ bende doen blyken, ook nu dat allesiceu fterkfttn Elvveninhaereeren,er.» alle de pointen door Ho^ ceda^te Haare Koninglyke Hoogheid tot iaösrattie fevorderd, en in Gefcnrifte overgegeeven, volkomen inftemmen. Accordeert met de voorfz. Refolutien. Den 11 Oétober, wierden de 4 Publicatien der Heeren Staaten van Holland algeleezen , naamlyk van den i3 September, waar by 't Verbod van Orange te drager word ingetrokken ; de twee van den 25 Sept. zynde de eene om zig met te verzet ten tegen de Pruisfifche Troupes, en de au dere, waar by alle Genootfchappen van VVa penhandel worden vernietigd; en de vierde ïan den 27 September , behelzende een alaemeene Amneftie voor allen , die ter zaak van het Doorl. Huis van Orange zig aa: eenige Oproerige Bewegingen misgaan had den, en gevangen of gebannen waren: na wel ke 4 Publicatien ook wierdt afgeleezen, een Waarfchouwing van den Gerechte van An fteldam, waar by elk ernftig wordt vermaand ziT in deze tydsomftandigheden Rilenvreec zaam te gedragen, en aangeraaden zig voc eenen tyd lang van het thans overal gedr; Xxxxxxxxxxx 5 ge LMSTEL-: lAM. Afkeuring der \egen'tóuding\rnn de Prinfes ssz. ( > 1 e ,•> r n  5374 'NIEUWE NEDERLANDSCHE Amste] ©am. ] .-gen wordende Oranjelint of eenige teekens, waar in die kleur voorkomt, te voorzien, geene overlast aan de Pruisfifche Troupes te doen , met geen bloot geweer of geladen fnaphaanen langs de Rraat te gaan, cn niemand over het al of niet dragen van Oranje eenig leed re doen,al naar vereisch van zaake op lyf en levensftraf. Deze Waarfchouwing luidde woordelyk aldus: TV/J yne Heeren van den Gerechte der Stad Amftera 1 dam kunnen, in navolging van het Placaatvan Hun Ed. Gr. Mog. Myne Heeren de Staten van Hollanden West-Friesland van den18 September laatstleden , niet nalaaten, in de bekommerlyke toeftand, waarin zich deeze Stad tegenwoordig bevindt, alle Burgers en Ingezeetenen, als mede elk en een iegegelyk , die zich in deeze Stad mogten bevinden, ten allcrfterkften te exhorteercn en te vermaanen, van zich, inzonderheid in deeze omftandigheid, Ril en vreedfaam te gedraagen , zonder iemand, wie hy zy, met daaden of woorden, eenig molest of ongemak in Perfoon of goederen aan te doen, veel min door fcherpe verwytingen of bedreigingen de zo noodige rust en Rilte in de Stad. eenigszins in gevaar te brengen; om welke redenen dan ook, als mede om alle onaangenaame ontmoetingen voor te komen, myne Heeren van den Gerechte voor-: hoemd, elk en een ieder, ten RerkRen willen aangeraaden hebben, zich voor een tyd lang van de :hans overal algemeen gedraagen wordende Oranjelinten , of eenige teekens, waar in die couleur raorkomt te voorzien , als meede van zig zorgvuldig te wachten, aan de Troupes van Zyne Koïinglyke Majefteit van Pruisfen eenige infultes  JAARBOEKEN, QBoler % 1787. 5375 of molest aan te doen, veel min dezelve als Vyanden te behandelen, gelyk ook ten fterkiten aile cn iegelyk verboden wordt om met eenig ontbloot geweer , of geladen Snaphaanen langs 's Heeren Straaten te loopen , uitgezonden de Burgery onder de ordres van hunne refpective Officieren : en boven al word een ieder ten kragtigfte vermaand geen Attroupementen te veroorzaaken: Zullende die geene, welke deeze poinften niet in acht genomen, ofte iemand over het al of niet draagen van een Oranieteeken eenig leed toegebragt zullen hebben, als verfloorders van de algemeene rust en veiligheid befchouwd, en als zodanige naar exigentie van zaa? ken, ja zelf met de Dood, geftraft worden. Aldus gearreReerd d°n 11 October 1787. Prajfentibus den Wel Edele GeRrengen Heer Mr. Willtm Cornelis Backer, Hoofd - Officier; alle de Heeren BurgemecRcren, dempto den Heer Mr. Pieter Cd ford; en alle de Heeren Schepenen , dempto den Heer Mr. Diederik Johan van ifogekdorp van Hofwegen. En gepubliceerd ten zeiven dage, Praefentibu; den Wel - Edelen GeRrengen Heer Mr. Willem Cornelis Backer, Hoofd - Officier , den Heer Mr. Marten Adriaan Beek, BurgemeC' Rer en de Heeren Ever ar d Adriaan van Muy den en Mr. Nicolaas Calkoen, Schepenen. In kennisfe van ^y Secretrris. J. v. DUSSEN. By het afleezen van bovengemelde Publi catien en Waarfchouwing, was eene grooti fchaare op den Dam vergaderd, welk< haa Amsterdam. '- Waar* fchouw. tegen on* rust* en tot dra', j gen van Oranje. ■  Amste; PAM, i i \ 53?6 NIEUWE NEDERLANDSCHE > haare blydfchap door het wuiven met de hoeden, en een aanhoudend roepen van hoezee te kennen gaven. Kort daar na wierdt de Oranjevlag uit den Toorn van 't Stadhuis geftoken , als mede de Prinfevlag van t Oost-Indisch Compagnies-Huis en Werf, en sLands Werf, de Vischmarkt en elders. Onderwyl zyn over het al of niet dragen van Oranje hier en daar verfcheiden moeilykheden voorgevallen. Daar zyn 'er, die in het eene gedeelte van de Stad overlast leden, dat zy Oranje droegen, en in een ander gedeelte, dat zy het niet droegen: zelfs hebben de patrouillerende Burgers in den Jodenhoek (de Joden zyn meest allen Oranjegezind; eenige Joden gekwetst en zelfs dood gefchoten: 't welk dezen hebben opgegeven als een gevolg van yver, ter bewaaring van rust,anderen,van haat tegen de Joden en de Oranjekleur. Althans dat de overwonnene party niet zo lichtelyk haar leed en fpyt kon inbinden, zal vervolgens blyken. Vergelyk bladz. 4347 en 4783. De vrees voor buitenfporigheden veroorzaakte, dat het huis van Burgemeester Hooft lag en nacht bewaakt wierdt.' Gelyk 'er by deze aanmerkelyke tydsomtandigheid en omkeering van zaaken een [rooten toevloed van Volk op den Dam /as, zo was tegen twee uuren, by het af-" aan van Burgemeefteren van het Stadhuis, het  JAARBOEKEN, Odober, 1787. 5377 net geroep van Hoezee onbefchryvelyk Amstei> groot. Gelyk het te voren geweest was dam. Vivat Vader Hooft. en,by het verfchynen van Burgerneefter Dedee, Hoeden op, zo was het nu anders om, en het was mogelyk geene onvoorzichtige daad van Burgemee». Rer Hooft, dat hy dezen dag niet in Burgemecfters Kamer verfcheen. De Hoofd-Officier Backeu ging het Stadhuis af, te voet, onder veel gejuich van Hoezee, 't welk hem een eindweegs verzelde. Het gemeen heeft vrydag den Ta Oétober op den Dam voor het Stadhuis de Koets van Burgerneefter Dedel geheel met Oranje opgefchikt; welke vercierzelen egter de Burgerneefter , van het Stadhuis naar zyne koets naderende , met veel bedaardheid aan zynen knegt geboodt af te neemen. Het Gemeen wilde ook de paarden affpannen, en zelf de koets voordtrekken, 't welk de koetzier met veel moeite tegen hieldt, Hy kon egter niet beletten , dat zy voor aan de disfelboom een lang touw bonden , en de koets voordtrokken, zo dat de paarden flegts hadden mede te loopen. De menigte liep mede, verzelden den Burgerneefter tot aan zyn huis, zelfs de koets tot aan den ftal, en cn het geroep was onophoudelyk vivat, Oranje, vivat Burgerneefter Deael enz. Men vergelyke hier mede het gebeurde voor weinige maanden, en men vrage zich zeiven, of voltaire geheel en al ongelyk hadt, wanneer hy zong:  5378 NIEUWE NEDERLANDSCHÉ Amstel-Qui le Public!:. .. ce fantóme inconftant. vAMi Monfire a cent voix, Cerbere devorant, Qui flatte et mord, qui drejje par J'otufe Une ftatue. et par dégout "la brife: M JuSe i ft loue i // condamne au hazard Toute vertu, tuit merite, tout art. Hoe zeer het ook waar is, dat men deze waarachtige gezegdens ook al te ver kan, en egter niet moet trekken. Onderwyl kon deze omwenteling in eene zo groote, zo volkryke, zo zeer verdeelde Rad niet nalaaten gifting in zommige werwaarts de Heer Ruysch zich begeven hadt,"nadat hy, warsch van de remotie der wettige Regenten,en niet Willende onder eene onwettige -Regeering ftaan, nog bedenkelyke bevelen gehoorza¬ me , zyuc ijusc ais tvaptein voor eenige maanden hadt nedergelegd. Zie bl. 1339* De Heer Ruysch kwam terftond in de Stad, en wierdt geraadpleegd omtrend zaaken, het Krygswezen aangaande: heeft hy vervolgens wederom op aanbod der herftelde Regeering zyne nedergelegde post hervat. Op Vrydag den 12 Oétober verfcheenen eenige ivoopneaen met Uranjelint ot Oranje Kokardes op de Beurs: waar onder ook de Heeren Hope ,tVilliams • i hpe en Pey. Eeni* ge verbitterde Nieuwftaatsgezinden , over de eenigzints grootere Oranje Kokarde van de gemelde Heeren geërgerd, weezen daar op , fmaalden en drongen eindelyk op de Beurs naar hem toe, kwanswys uit nieuwsgierigheid; dog zy vermeerderden den aanaandrang zo zeer, dat gemelde Heeren in de maaling en onder de voet zouden geraakt hebben : daar wierdt dan om hulp gezonden , en eenige Dienaars van de Juftitie kwamen wel toefcliieten,maar waren niet genoegzaam beftand. Dus verfcheen op bevel van de Regeering een Compagnie gewapende Burgers: waarop de meeftén de Beurs verlieten, en gemelde Heeren in veiligheid nu;>r huis wierden geleid. De Heeren Hope en compagnie, we-  JAARBOEK'EN, OEidber. 1787. 5381 wegens hun beroemd en in zyn zoort eenigfte comptoir van Europa, zo zeer bekend, meenden niet te mogen afzyn, ter herftelling van den hoon, der Beurs van Amfteldam daar door aangedaan, als mede wegens de kleinachting voor zich ondervonden , om zig over zulks te vervoegen by myne Heeren van den Gerechte dezer Stad j met dat gevolg, dat de Heeren E. A. van Muyden Regeerend Scheepen, en de Heer P. Maylman, Oud-Scheepen dezer Stad, daar toe uitdrukkelyk gemachtigd en verzocht , de Heeren Hope en Comp. (welke na deze onaangename .ontmoeting, die op de Beurs , eene vergaderplaats van fatzoenlyke en befchaafde lieden , althans niet moest plaats gehad hebben , daar nog niet weder verlcheenen waren,) op Dingsdag den 16 October hebben gelieven af te haaien cn ter Beursfe te geleiden; zynde by die gelegenheid door den Heer Scheepen van Muyden eene korte , toepasfelyke en zeer beleefde aanfpraak aan de Heeren Hope en Comp. gedaan, onder een toevloed van veele Lieden: waar door dan zsderd dien tyd, het draagen van Oranje ter Beurfe genoegfaam algemeen geworden is. Bezaadigde, verftandige en hun Vaderland waarlyk liefhebbende kooplieden, van beide de denkwyze, verheugden zich zo zeer , dat de eer en goede orde van de Beurs van Amfteldam, door de Regeering zo yverig wierdt ter harte genomen, als zy over het gebeurde ten hoogften verontwaardigd waren. Dit voorgevalYyy yyy yyy yy lene AMSTEJv DAM.  5382 NIEUWE NEDËRLANDSCHE Amsterdam; Iene toont onderwyl, tot onze fmerte , tn tot verkleining van het menschdom, hoe verre de verbittering, partyzucht en geestdryvery, ook zelfs het befchaafde gedeelte van een volk kan vervoeren. Op Saturdag den 13 Oftober verliet de Gewapende Burgery 's Lands Magazyn op bevel van de Regeering, die gehoor gaf lan het verzoek der Overlieden van het Seheepstimmermans Gilde, om van dat opzicht en die verdenking ontflagen te worden, voor de rust in dat hun kwartier iufiaande; gelyk zy dan ook zeiven rondens hebben gedaan en de rust volkomen bewaard. Gemelde Schutters hadden zederd het laatst van Mei fteeds op 's Lands Werf in eender vertrekken fterke wagt gehouden , om de Kattenburgers te bewaken. Dog hun vertrek baarde nu geen geringe vreugde aan de Be[vooners van dit gedeelte dezer Stad. Echter bleef nog voor den brug op het Kadykér Plein eene Burgerwagt post houden. Men vondt, byhet vertrek der gewapende Burgery, hier en daar eenige Dichtregelen op de muuren van *s Lands Magazyn gefchreven , ander anderen zodanigen. die de grootfte verjittering en haat kenmerkten, zo tegen het Huis van Oranje, als tegen den Burgerneefter Dedel; en van welken des niette min een tot onderfchrift hadt: Gefchreven door de Officieren der Schuttery in fuly 17 $7 op s Lands Magazyn te Amfteldam, Een  JAARBOEKEN, OBtoler, 1787. 5383 Een Dichtftukje tegen het Huis van Oranje, luidde aldus: Waarom zou 't Volk van Nederland, Nog langer op d' Oranje band Van dwang en heerschzucht zich verlaten ; Nu "t befte deel der Burgery, De Vryheid kiest voor Slaverny, En hoog waardeert 's Lands braave Staten P En 't brave volk in 't algemeen De handen moeaig ftaat in een, Gewapend dag en nacht wil ivaaken 9 Nu word door 's Lanas vereende macht 's Lands Dwingland ras in V naauw gegebragt , Dat Neêrlands Burgers vry zal maaken. Gefchreven op 'sLands Magazyn, 31 July 1787. Wyk 38. (getekend) G. V. L. Een ander tegen den Burgerneefter Dedel, welken men -geremoveerd , vervolgd hadt, en wiens huis men hadt willen plunderen, was van dezen inhoud: 't Monfter dier, dat gy hier ziet, Is 't kroost van Salomon, maar niet, Waar WH in 't Woord van wordt ge/proken: 't Is Dedel, den Ar jlocraat, Die Prins en Land en Volk verraadt. Waarom hem niet den Nek gebroken P Wie zou van fatzoenlyke Burgers, van Yyyyyyyyyyy a Bur- Amstel- dam.  53S4 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. J 1 1 i ] Burgers, die in 't voorgaande Dichtftukje bet beste gedeelte der Burgery genaamd worden, niet minder onzinnige drift,minder gevaarlyke dweepzucht, die alles onverhoord beoordeeld, en meer befchaafdh^id verwagten, en zelfs moeten verwagten ? Hoezeer dusdanige ftukken den onbezonnen haat en verfoeilykfte verbittering aanduiden, en dus alleen tegen de opltellets, niet tegen de voorwerpen van zodanige monfterlyken haat werken, zo is nog een ander [luk van fes regelen tegen den Burgerneefter Dedel zo onbefchoft, dat wy het niet zullen , nog kunnen laten volgen. Dit zy geloeg tot bewys , hoe allerdroevigst deze tyden gefchapen ftonden, en hoe eene zucht naar verandering , van elders aan^eftookt, en met het i'choonfchynend verlis van Vryheid bedekt, alle betaatnelykïeid uit de harten verjaagd, alle welvoegeykheid vernietigd, alle gezond verftand en redelyk oordeel bedorven , alle zedelykheid /erwoest hadr. Men viel dan alleronbezonlendst aan op het Huis van Oranje ; men maalde alleronrechtmaatigst op alle Regenen , dis den ftroom niet wilden volgen; men /oer alleronbefchoftst uit op den Burgemeeler Dedel, eenen man , die even als andeen zyne gebreken en menschlyke zwakhelen moet hebben, doch een man, grorideeryk, en van uitfteekende bekwaamheden toot 's Lands bellier, en daar en boven van :enen onvoorbeeldeiyken moed; die, daar de  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 53g5 de blinde en hollende dweepzucht hem van het kusfen hadt geftoteh, zyn huis hadt willen plunderen . hem door het gemeen op den Oam, en elders alle fmaat hadt doen ondergaan, en menigmaal de dood hadt gezworen, egter'den alleronverfchrokkenften moed toonde, met overal, op alle tyden, by dag en nacht, alleen over llraat zich te vertoonen, even als of niets ten zynen opzichte gebeurd was : eenen man , eindelyk , tot wiens laste niemant van zyne vervolgers, iets met den minften fchyn van bewys heeft kunnen inbrengen, dan alleen (het geen zy voor misdaad , hy zelve, voor eene deugd reekende) dat hy van hunne plans, oogmer ken en handelwyze verfchilde, en die ten hoogften afkeurde, terwyl zyne vervolgers zeiven zich meenigwerf lieten ontvallen, dat zy wel wenschten, dat zy dezen Dedel, uit hoofde van zyne groote bekwaamheden3 tot hunnen party konden overhaalen. De omkeer van zaaken in deze Stad baar de by de Oud Staatsgezinden veel vreugd, Byzonder waren op Kattenburg, Oostenburg, Wittenburg, Bickers Eiland enz. veele Eereboogen opgericht, en 's avonds waren daar veele huizen en Eereboogen mei kaarfen en lampen verligt. De Pruisfifche Manfchappen , welke hei Leydfche Plein voor de poort bezet heb ben, houden de ftiptfte Krygstuc.ht, en naYyyyyyyyyyy 3 de- AMSTEtDAM.  53SS NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel eam. • deren met verder in de Stad; zy worden digelyks door een gelyk getal ; uit het Krygsvolk, 't welk aan den Overtoom ligt, afgelost en vervangen. Maar de Burgery houdt nog de Leydfcheftraat bezet. In de Meir is een gedeelte van het Regiment van den Generaal Van Kalkreuth ingekwartierd , welken tot digt voor de poort een wagt hebben; aan den Amftel is ook PruisfiscbKrygsvolk, zodat de Stad aan die zyde als 't ware is ingefioten. Van den Rhyngraaf Van Salm verneemt men nog , dat hy te Grumbach , op een goed van zvnen Broeder, is aangekomen , alwaar dé Overfte Lieutenant van' het Salrnfche Legioen Hacketbracht reeds voor hem zig bevoer. De Meer L. J¥. £. Van der sBorcb was even als de Rhyngraaf en de Heer Prevot in verdenking en ongenade by deNienwilaatsgezinden gevallen, wegens de. plof2elinge vetharing van het zo zeer verfterkt Utrecht. Doch de Heer V. d. Borch zogt zich, ook na zyn vertrek naar buitenslands, te verdeedigen in de volgende ProMemo-ia, welke in de Post van den NederRhyn,(nu hier ter Rede gefchreven wordende) N. 605 geplaatst is, en welken wy, tot het kennen van eenige omftandighedeii," hier motten plaatfen. , „ 't js een ieder bewust, dat ik van 't eerRe A „ begin aan altyd aan de goede zaak ben „ ver-  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 538? verkleefd geweest, en dat ik myn geheel geluk en j beRaan aan dezelve hebbe opgeofferd , dat ik 1 nooit eenig ander voordeel daar in gezogt hebbe, ]. dan alleen het genoegen , om de Vryheid te hel- / pen onderfteunen , en dat ik niet getragt hebbe 1 !3 my daar door groot te maken. Met die gevoe- 1 f lens ben ik eindelyknaar Utrecht gekomen, waar ik my vier maanden lang voor de goede zaak 1 " hebbe afgefloofd, en waarvan ik thans de bitter fte . ,, vrugten ben plukkende. „ By den uitmarsch uit Utrecht wierd ik gechargeerd, om de Colonne Troupes, dewelke langs ,', de Vegt zouden marcheeren, te leiden, en kreeg onder "myne Orders omtrent 250 man Cavallerie , en 7 Battaillons Infanterie. „ Met deeze ^Troupes ben ik op Nieuwerfluis „ gemarcheert, doch de Collonel deWm&a. de Ca, pitein Thierty vonden niet goed, zich aan de gc■ ■ maakte dispofitie te houden, maar zyn met hunne l, Corpfen voor uit gemarcheerd , en wanneer ik , daar over myn ongenoegen aan den voorn. Co" lonel te kennen gaf , kreeg ik tot antwoord: l, dat hy met myne Orders niets te doen had. Den „ Capitein T'him. y heb ik in 't geheel niet weder ge„ zien , en is met zyn Corps weg gemarcheerd, „ zonder my flegts een enkel woord gezegd te „ hebben. Ik hebbe van de verdere Troupes 2 Battaillons tot dekking van de Nieuwerfluis be,, houden, en met de overige alle wegen ova- de 3, Vegt laten bezetten. „ Ik hebbe my vervolgens daags daar aan by , dc Heeren Gecommitteerden ter Defenfie van Holland vervoegd , om van myne gemaakte dis„ poft tie rapport te doen , en verdere Orders „ te vragen. Te Amfterdam komende vond de „ Lt. Colonel de Wilde goed ; my aan de Poort „ van de Stad van myn rytuig te doen afftappen, „ en my in de Corps de Guarde te doen komen, Yyyyyyyyyyy4 » al btSTEL)AM. :7erdeeliging■> ik  JAARBOEKEN, Otlober, 1787, 5389 i, ik Hun ES?' Mog. om geëxcufeerd te zyn Ams^eLj, ,, van het Commando van de Troupes , 't welk DAM> j, voor my fcheen gedestineerd te zyn. Hun Ed. 3, Mog. deeden my de eer aan , daar op te ant- Ferdedi3, woorden , dat zy my van het Commando over de ging van „ Troupes ontfloegen, en gaven my tevens order den Heer „ het Commando te Nieuwerfluis aan den Colo-van der ,, nel d'Averhoidrit overtegeeveh. Zulks gefchied Borch. „ zynde, vertrok ik naar Ouwerkerk, en zond m\3, ne Equipage naar Naarden , met intentie om ,, my van daar naar myn Regiment te vervoegen. Te Ouwerkerk zynde, kwam aldaar een Cou,, rier met de tyding, dat Hun Ed. Gr. Mog. 3, zyne Hoogheid in alle zyne Waardigheden had„ den herfteld, en naar 's Hage hadden terug 3, geroepen, en dat voorts dé Commisfie ter defen,, fie ingetrokken was. Ik'maakte dus hier uit met ,, reden op , dat de Poorten van Woerden en ,, Naarden zonder verdere Defenfie , en op Order „ van Hun Ed. Gr. Mog,; aan de tegen over ftaar,, de Troupes zouden geopend worden , en dus „ myneprefentie van geen ander nut weezen konde, ,, dan alleen, om my in de handen van een Prins ,, 0verteleveren. ,, Te Amfterdam was het algemeen gerugt, dat ,, de Heer Rhyngraaf en ik het Land hadden vcr3, kogt en verraaden. Dit deed my zeer. gevoelig ,,, aan, te meer, om dat ik geene middelen zag, 3, het zelve zo fchielyk te doen verdwyhen, en het ,, vertrouwen der Natie te herwinnen. Ik meende ,, dus my aan geene nieuwe onaangenaamheden, ,, zoo als ik reeds vari den, Heer da /fWetontfan,, gen had, te moeten blootftellen, eftvmy alzoo ,, buiten Raat ziende van eenig verder nut en dienst „ te kunnen zyn, befloot ik om my direct naar de „ Franfche Armée te begeven, alwaar ik begreep, „ van veel nut voor de goede zaak te kunnen wee- zen.  539o NIEUWE NEDERLANDS CHE Amstel- „ zen, en waar door alle verfpreide geru°ten vaa dam. zelfs zouden komen te vervallen. ° ,, Ziét daar, myne goede Vrienden! myn gehouFerdee ,, den gedrag! vpegt daar by de zuiveré intentie, "'&'"? » waaF mede ik altyd voor de goede zaak ben bev*n den „ zield geweest, en oordeelt dan , of het behoud „ van dezelve vereischt, dat een eerlyk Man van der ,, niet gehoont en in zyne eer en reputatie geattac£orcn. „ queerd worde, Aan myn voorbeeld zullen zi» „ anderen fpiegelen, en zoo het geen ik voor myn „ particulier voor de Vryheid van het Volk hebbe „ toegebragt, niet toereikend is , om iemand te„ gens zulke valfche befchuldigingen te dekken . „ wie kan zig dan ooit aan de Party van 't Volk 3, met eenige zekerheid verbinden en overgeeven ? ,, 't Loope, zoo als 't wil, ik zal in myne gevoe„ lens blyven volharden, en by alle omftandighedèn 3, verders toonen, dat ik nog dezelve ben Ik hebbe thans alles verboren, my blyft niets danmvne „ eer, en zuiver geweeten 6ver. Ik vertrouwe, dat gy lieden my de behulpzaame hand niet zult ,, weigeren, om dezelve ongefchonden te kunnen 33 bewaaren." Dog bet zal niet nutteloos zyn , de tegenbedenkingen, in dat zelfde Nummer van de Post van den Nedtr Rhyn tegen den Heere Fan der Borch aldus aangevoerd, op te geven: i. J_fet is bekend, dat, voor dat de Armee uit j u-I ?eÜ Zeistcr CamP de Batterv (aan het Dorp de Bilt hadt opgeworpen, aan den "Heer Fan der Borch wied berigt, dat "eenige Ingenieurs uit het vyandelyr Lamp zich aldaar lieten zien onder een zwaar Escorte, en dat dezelve bezig waren met eene aftekening temaken, wat is de rede, dat zyn Hoog  JAARBOEKEN, OElober, 1787. 5391 Hoog Ed. daar op de minfte recherche niet heeft ge- J daan, en het zy door beleggen van Krygsraad als j anderzints getoond, dat hy zaaken van dien aller-_ gewigtigften aart niet ongemerkt liet voorby gaan ? 2. Welke is de rede, dat toen de Heer Van der Borch den daar op volgenden dag de eerfte tyding , kreeg , dat een aantal vyandelyke troupen uit het Camp te ZeiSt was opgebroken naar de Bilt, da« hy • daar op niet dadelyk alle mi kleien heeft aangewend, om als een braaf Commandant dit te keeren, ja zelfs niets tot onderzoek naar de egtheid en omftandigheden van dit berigt heeft in het werk gefteld? 3. Toen dien morgen, dien zeiven morgen ten' twaalf uuren, wederom aan hem het zelve berigt wierd gebragt, wat rede bleef de Heer Van der Borch even inaclief hier op als van te voren ? Wist zyn Hoog Ed. dat dat berigt onwaar was, of was het onderwerp voor hein van te klein belang om het. te onderzoeken ? ' 4. Toen hem eindelyk wierd berigt, dat het gchcele vyandelyke Camp in beweeging, en naar de' Stad Utrecht, in aantogt was, wat kon toen baaien , dat hy des avonds om 6 uuren in perfoon uitreed ? moesten 'er geene andere middelen worden in het werk gefteld, om daar tegefj te waaken, het is immers aan elk Utrechts Burger bekend, dat meer dan eens de gantfche Stad in rep en roer was ge-, bragt, de gewapende Schuttery en Militairen op dis' wallen waren gepofteerd, den gantfehen nagt door, alleen op losfe'gerugten, dat het vyandlyk Camp naar de Stad opbrak, welke naderhand bevonden; zyn, geheel van allen grond van waarheid ontbloot te wezen, daar nu de op cenvolgende berigten geenen de minfte reede tot twyfelen overlieten. 5. Daar het aanleggen van eene formidable Battery aan de Bilt door de vyandelyke Armée eene zaak was van het allergrootfte aanbelang, en de veruit-, ziendfte gevolgen, als waar door dè Armée uit Zeist aaa LmsteI- lAM. Heden. ' en zich te moeten kiZ tp Jcrw.yderen? zich veilig kon werpen ih het Dorp ZfJl de Blk> en.de omliggende landhuizen, en aldaar «£ He, mst de Winterkwartieren kon betrekken, waai- door v™ rW de St2d en Bul'Sery gedwongen was, zich te blyn^Jr -ven afl"atten» en rusteloos onder de wapenen, op •ooien, tlunne hoede te zyn • wat is dé reede, dat de Heer Van der Borch, toen de Heeren Belionon en Prevot tegen hem zeiden: „Myn Heer! de vyand moet „ daar van daan worden gejaagd, hog in deezen avond, en wy bieden onzen dienst aan, om de „ middelen daar toé met U te beraamen," daarop koeltjes antwoorde ; „ Myn Heeren! wy zullen' „ daar morgen over fpreeken?" 6. Welk is de rede, dat men cmdcJyk mét een aantal Volks tot twee vèrfcHÏHeridë leizen is derWaarts uitgetrokken, op het erhffig aandringen der Burgery; en zonder vyand te zien, of te naderen tot daar dezelve kon gezien, geattacqueerd en zyn opgeworpen werk vernield worden, eene attacqüe heeft begonnen, welke zo wel de doorzigö'gitcn als die van den vyand, befchouwden als eeh apenfpel alleen gefchikt, om der Burgery zand in de oogen te werpen, gelyk men ook is terug gekeerd, zonder eenige de minfte fchaden of nadeel aan den vyand te hebben toegebragt? 7. Wat rede had de Heer Rhyngraaf, naa van die belagchelyke attacque in de Stad wedergekeerd te' zyn, aan verfcheide lieden te verzekeren, dat de vyandelyke Battery aan dc Bild was vernield, deszelfs Kanon in Rukken gefchootcn, &c. al het Welk naderhand is gebleken , bezyden de waarheid en' met dan een verdigtzel te zvn ? _ 8. Op welken voet heeft de Heer Van der Borch in den Krygsraad, welke voor Ordinaris Gedeputeerden is gehouden, beweerd, dat die vyandelyke Bat- te-  JAARBOEKEN, October, 1787. 5393 tery aan ons niet hinderlyk was? en om welke rede heeft de Heer Rhyngraaf de Heeren bëllwoh en Prevot verzogt, om toch zo te adnteeren ah hy? g. Welke is de rede, dat men na het bovengemeld Spiegelgevegt, niets meer tegen dat vyandelyk werk heeft ondernomen, hoe zeer dc Burgery daar op heeft blyven aandringen, en hoe zeer men moest overtuigd weczen, dat de vyand daar door zeer veel op de Stad had gewonnen?' 10. Welke is de rede , dat men Op de Bildftraat eene derde doorfuydinge heeft gemaakt, geene halve roede van de tweede ? Was dit niet als gefchikt om den vyand te verzekeren, dat het Guarnifoen van Utrecht hem niet zoude attacqueeren, daar men over dezelve wederom eerst een brug moest maken en leggen, en zeifs defi togt zo voor het Volk als zwaar Kanon wierd moeiiyk ganaakt? 11. Waarom Relden de Heeren voor, nog twee doorgraavingen te maaken op die wegen, welke de eenigfte waren, om de Stad van levensmiddelen te voorzien, daar, voor die voorgeitelde doorfhydingen, Batteryen van Stadszyde waren opgeworpen? 12. Heeft de Heer Van der Borch, nog de Heer Rhyngraaf niets geweeten, van die mondelyke con-verfatien , welke reeds lang te vooren zyn gehouden tusfchen Officieren van den Rhyngraaf en tusfchen Officieren uit de Zeister Armée? Den 14 Oftober des Sondajrs zyn de Burgemeesteren Dedel, Beels, Faas, Elias, en lanciere Leden van Regeering, in de Kerken met Oranje vercierd, vexfeheenen; ook de Kerkenleeraars en Leden van den Kerkenraad. Hier op is deze dragt in de Stad algemeen geworden. Maandag den 15 Odtober zag men voof de huizen van den Burgerneefter Heels. Hoofd- Offl- Amstel- Beden* lang, te* gen den heer van der Borch.  5394 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- Officier Backer, Scheepen Van Muyden, Ré* dam. questmeester Bas-Backer, Advocaat Calkoen, en eenige anderen, Eerebogen door de Kattenburgers opgericht. De gewapende Burgery doet ook nu derondeus met Oranje Kokardens vercierd, geiykook de Burger-Ruitery. Ook hebben Burgemeesteren en Raaden, aan de Burgery den 15 October by Publicatie kennis gegeven , van het aanzoek door Burgemeesteren en Raaden aan Hun Ed. Groot Mog. gedaan, en by Hoogstdezelven bewilligd , om eene Bezetting van Staatsch Krygsvolk , binnen deze Stad te hebben, ten einde daar door des te fpoediger den terugmarsch der Troupen van Zyne Pruisfii'che Majefteit uit te werken: met bygevoegd vermaan, aan allen en een ieder, tot een Ril en gefchikt gedrag: gelyk dan ook dien dag des namiddags opgemeld Krygsvolk van Jden Staat, beftaande in het Regiment Guardes te Paard van HunEd. Groot Mog.,) nevens het eerfte Regiment van Oranje' Nasfau, onder bevel van den Generaal Major Van Doph, alhier is binnen getrokken, en iri verfcheiden publieke Gebouwen, als het oude Spinhuis, de Manege, Amftel Kerk, Gasthuis, enz. ingekwartierd geworden. Bovengemelde Publicatie luidde aldus: A Izo de Heeren Burgemeefteren en Raaden der Stad Amfterdam in de critique omftandigheden, in dewelke deeze Stad zig thans bevind, beRooten hebben, van' Haar Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten van Holland en West - Friesland te verzoeken een bezetting van eenige Troupen van den  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 530^ den Staat, ten einde daar door te fpoediger de te- Amstejcrugmarsch der Troupen van Zyne Majefteit de Ko- DAM. ning van Pruisfen te effcftueeren, en Haar Ed'. Groot Mog. dit verzoek hebben geaccordeerd, zo Public. hebben Myne Heeren van den deh Gerechte goed- wegens gevonden, de goede Burgers en Ingezeetenen de- Staats* zer Stad van het bovengemelde kennis te geeven, Ktygs vertrouwende dat een ieder de heilzaame óogmer- volk. ken j welke hier mèede Worden bedoeld, door een Ril en gefchikt gedrag zai helpen bevorderen; daar in tegendeel die geene, welke dezelve door hunne daaden zullen wederftreeven , als verftoorders der algemeene rust, exemplaarlyk naar exigentie van v zaaken, zelf aan den lyve zullen worden geftraft. Aldus gearrefléerd den 15 Oclobér 1787. prsefentibus den Wel Edelen Getrenge Heer Mr. Willem Cerneiis Backer , Hoofd - Officier; alle de Heeren Burgemeesteren, demptis den Heer Mr. Pieter Cliffwd en Hendrik Hioft Danielsz. en alle de Heeren Schepenen, demptis den' Heer Mr. Dr. ie ik ffihan van Hogendorp van Btfwegen en Pieter Cornelis Hartfiack. I? En gepubliceerd ten zeiver. dage , prafèntibus > den Wel Edelen GeRrengen Heer Mr. W>dtm Cornelis Hacker, Hoofd - Officier ; den Heer Mr. Marten Adriaan IJeels, Burgemeester; en de Heeren Mr: Nicolaas Catkoen en Mr. Sumuel van der Muelen, Schepenen. In kennisfe van my Secretaris J; van der DUSSEN. Éven buiten de Haarlemmerpoort is voorfz; Krygsvolk door den voorzittende Burgemeester Dedel in den eed van Stads regeering ge» nomen : by hét intrekken van het zelveti Zzz zzz zzz zz was  5396 NIEUWE NEDERLANDSCH& Amstel-was het gejoel, gejuich en geroep van dam. Hoezee en Vivat Oranje zeer groot, het welk hen bleef verzeilen. Hier na kregen de Schutters, die nog op het Kattenburger Pleintje niet twee Rukken gefchut: ivagt hadden blyven houden, bevel van de Regeering, om af te trekken. Dit baarde veel vreugde aan de Kattenburgers, die terftond de wachthuisjes omkeerden, en van één zelfs een vreugdenvuur Rookten. De Franfche Conful Lioncourt ging Reeds voort met Franfche Paspoorten te geven aan eene groote.menigte volks, ook Nederlanders, vooral Leden van gewapende Genootfchappen, welke te veel verwilderd om tot hun ambacht te keeren, of niet in de plaats hunner wooningen durvende verfchynen, den Krygsdienst in Frankryk zochten. Dit lokte vooral Maandag den 15 Oétober eene meenigte volks voor zyn huis, en gaf gelegenheid tot begmzels van beweegingen. Maar Dingsdag wierdt hy gevorderd voor Burgemeesteren , waarna deze toeloop ophieldt. De Uitgever van de Opregte Nederlandfche Courant, D. Schuurman, is te Rotterdam gevat, herwaarts, overgebragt en in de boeyen gezet. By de Edele Achtb. Heeren Bewindhebberen van de Oost-Ind. Comp., ter Kamer van  JAARBOEKEN, OBtoher, 1787. 5397 van Zeventienen, wierdt befloten, om hun Amstjl*. ne NajaarSr.Verköopinge te' houden , als • in da'v de Kamer van Amfteldam, den 26 Novene 'L ber, in de Kamer Zeeland, den xo December, in de Kamer Delft, den x8 "ecember in de Kamer Rotterdam, den 20 December! in de Kamer Hoorn, den 8 January 1788* en in de Kamer Enkhuizen, den 20 Tanuary. J Den 16 Oétober Dingsdags trok het RegimentZvvufers van May uit 's Hertogenbosch over Haarlem , alhier in de Stad, en heeft in de JNÏieuwe Kerk op den Dam zyn intrek o-eno, men, voor de eene helft, terwyl de andere helft in een gedeelte van het Gasthuis geborgen is. De Guardes te Paard zyn in de Manege of Ryfchool aan de Leydfche Poort en het Regiment Oranje-Nasfau in het Teweezen Roomfche Diakonie- of Maagdenhuis voorheen het Spinhuis ingekwartierd De Nieuwe Walfche Kerk wordt'ook in gereedheid gebragt tot een verblyfplaats voor het Krygsvolk, tot dat de nodige Barakken zullen zyn opgengt: inmiddels wordt zo lang de Godsdienst in het Waale Weeshuis geoelfcnd. . XYeë^ het inkwartieren van Krygsvolk m de Nieuwe Kerk, is de gewoone Najaars Promotie der Jeugd van de Latynfche Scholen nu m het Choorvan de Oude Kerk den 19 October verrigt. Den 16 Oétober is in de Synagogen der Zzzzzzzzzzz 2 jood-  5398 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel"Dam. . j I < i J Joodfche Hoogduitfche Gemeente eene Afkondiging in 'tHebreeuwsch afgelezen, waar by Ie Overheden dier Natie de Jooden tot de ftiptfte rust aanmaanen. De Eereboogen zyn hier menigvuldig op Kattenburg, Ooilenburg, Wittenburg , en in 't Kwartier der jooden, welken alle avonden verlicht zyn. Eene meenigte menfchen gaan derwaarts , zo te voet als in Rytuigcn, om de Vreugdebedryven te aanfchouwen. De zogenaamde Byltjes trekken daar plegrig op , met Lantaarnen , Kransfen, Vaandels, en hunne vergulde Bylen, en zingen , zekere gezangen , ter eere van de Staten , den Prins en 'i Prinfelyk Huisgezin, den Koning van Pruislén, den Hertog van Brunswyk, en dezer Stads Hesje ering enz. Woensdag den 17 October zyn de Heeren Abbema en bicier; welker afzetting uit de Kegeering door de Primes Van Oranje uit* 3rukkelyk begeerd was, met een Paspoort van len Hertog van hier naar Bruslel,en de eerstgenoemde verder naai Parys vertrokken: geyk ook de Heer Ivir, Joan Ge-elvinck van Oaftricum, met een . Jagt naar Brusfel is jereisd. Dezen zelfden Woensdag zyn twee Lieien voor Heeren Scheepenen gebragt en omlagen, welke op bevel van het Defenfie.» veezen voor drie weeken waren in hegtenis ;euomen, en zig beklaagden in die drie wee-  JAARBOEKEN, OElober. 1787. 5399 «reeken niet eens verhoord te zyn ge-. weest. De Post van den Neder-Rhyn wordt nog alhier uitgegeeven; de Burger • Sociëteit is no» in Rand; de Vaderlandlche Sociëteit heeft den naam van Vader landfche, Sociëteit van Commercie aangenomen. Eene Deputatie of Bezending van den Krygsraad is reeds voorheen, en ook nu wederom naar 's Hage vertrokken , welker verrigtingen blyken uit deze twee Memorien : de eerfte den 4 Oétober 1787 aan den Prins en Prinfes van Oranje overgegeeven, luidde aldus: MEMORIE door de Leeden vasc den Ed, Manhaf en GROOTEN KRYGSRAAD mtpre(er.teert aan Hunne DOORLUCHTIGE en KONINGLYKE HOOGHEDEN, den 4 Qdubet 1787, "p\e Ondergeteekende Gecommitteerdens uit den Grooten Krygsraad der Stad Amfterdam, hebben de eere om op last van denzelve Grooten Krygsraad , zo voor zich zeiven, als in naam der Burgery, aan Hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden op het ernftigst te vertoonen: Dat de Groote Krygsraad en de Burgery hartelyk verlangt om de Regecring, zo als dezelve thans is geeonftitueerd, in derzelver posten te behouden. Dat de aanftelling van eenige nieuwe thans funderende Leden van Regeering gefchied zynde, op leen fpeciaal verzoek en voorflag der Burgery, daar iuit ten duidelykften gebleken is het vertrouwen, dat Zzzzzzzzzzz 3 de )am.  5400 NIEUWE. NEDERLANDS CHE Amsteldam. Memorie van den Krygsraad aan Hunns Hoogheden. i ï 1 i de gemelde Burgery op voorfz. perfoonen was Rellende. Dat dit vertrouwen geduurende den tyd, dat ge, melde.Heeren hadden gefungeerd, meer en meer was aangegroeit, en dat daar uit volgde, dat eene remotje van dezelve eene gevoelige droefheid en vertwy'felmg by de goede Burgery van AmRerdam zoude veroorzaaken. Dat de Groote Krygsraad derhalvenzo voor zich, als in naam derzelve Burgery, hen Gecommitteerdens had. verzogt cn gelast zich te vervoegen by Hunne Doorluchtige en. Koninglyke Hoogheden, ten einde Hoogstdezelven met allen mogelyken ernst te verzoeken, van door Hoogstderzelver veel vermogend appui by de Heeren Staaten dezer Provincie der Burgery het genoegen te verfchaffen van haare tegenwoordige Regenten te conferveeren. Dat eene favorable dispofitie hierop door het gepilde appui van Hunne Doorluchtige en Koninglyke .Hoogheden by de Heeren Staaten dezer Provincie te neemen, de liefde der Burgery voor het Doorluchtig Huis'van Hoogstdezelve zoude doen aanwakkeren , tn een vertrouwen op Hoogstderzelver hooge gunst doen geboren worden. Daf deze liefde en vertrouwen van de aanzienlyke Burgery van AmRerdam, door Hoogstdezelve Hunde Doorluchtige cn Koninglyke Hoogheden, buiten twyïlèl van geen gering belang zoude worden aan?ezicn, en de alieraangenaamlte uitwerkzelen zoude lebben, daarnet tegcnovergeftelce van de akeligste gerpjgen zoude kunnen zyn, zo wel voor het ^antieke Vaderland 'in het gemeen, als voor deszelfs lanzicnlykRc Stad in het byzonder, in welker beioud en welvaart het Doorluchtig Huis van Oranje ;ulk een onmeetbaar belang heeft. ■ Dat diensvolgons de Groote Krygsraad voorn, o voor zich zclven, als in naam dér Burgery, van e hooge denkwyze cn edelmoedigheid van Hunne bo.luchtige en .Koninglyke Hoogheden durft ver- wach-  JAARBOEKEN, Oftober, 1787. 5401 wachten, en zich vleit met de blyde hoope, dat zy. een gmiitig antwoord van Hoogstdezelve , met j hunne Gccommitteerdens zal terug ontvangen. Aclum Amsterdam den 4 October 1787. {Was geteekent) G. N. P. HASSELAER. J. H. SCHIMMELPENNINCK. M. HTJYGHENS. A. J. CUPERUS, Seaetaris. De andere Memorie den 16 October aan Zyne Doorluchtige en Haare Koninglyke Hoogheden overgegeeven , was aldus ihgtrigt: T^e Leden van den Grooten Krygsraad der Stad AmRerdam , hebben de eere aan hunne Doorluchtige cn Koninglyke Hoogheden op het ernftigst te vertooncn: Dat zy uit het fchriftelyk antwoord door Haare Koninglyke Hoogheid gegeeven aan de Heeren Gecommitteerden van Hun Ed. Groot Mog. zyn ontwaar geworden, dat Hoogstdezelve, voor en aleer de door Hun Ed. Groot Mog. aangeboden Satisfactie aan te neemen, onder anderen begeerde de dadelyke herftelling van de Amfterdamfche Schuttery op den ouden wettigen voet. . Dat zy om Haare Koninglyke Hoogheid niet te vertraagèn in Hoogstderzelver grootmoedige bereidvaardigheid , om genoegen te neemen met de be.paalde Satisfactie, niets van meer belang rekeaen, .dan om Hoogstgemelde Haare Koninglyke Hoogheid op het cerbiedigst ■ onder het oog te brengen, dat de Amfterdamfche Schuttery niet behoort ondei zodanige Schutteryen, waar van by Refolutie van Hun Ed. Groot Mog. van den'20 September o£ Zzzzzzzzzzz 4 de \mstel- )am.  5402 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel-de herftelling of de vernietiging is benaald mar dam. vee eer en alleen onder dezulken, wefke by gemd ' de Refolutie in Rand gelaten Zyn y ë Andere Dat de Amfterdamfche Schuttery, zo wel als de Krygsraad, nog tegenwoordig is ^^00 dien rpden zelfden wettigen voet, als waar opözy zeckrtifn K'ygsr. ge jaaren, en wel bepaaldelyk fints de6 faare S? aan den door Wi'lem de Ver de, Hoogs Üoffffi ^c1? P>>ns e„ tenis gevestigd is geweest. * Y ^Ch'"nnjes. Dat dit althans met betrekking tot de Schuttery zelve bu,ten twyflèlkan gereekend worden, ako ii het kiezen der wakende Manfchappen geene de minfte nieuvvigheden zyn ingevoerd, maarfn tegen-' deel ftiptelyk agteryolgd de Ordonnantiën op de Schuttery zodanig als dezelven zedert veele jaaren zyn bepaald ofte geamplieerd.' ' J Dat wel is waar, omtrent deOfficieren den Grooten Krygsraadcompofeerende, vooral in den beginne van dit loopend jaar, verwisfelingcn zyn voorgevallen doch dat deeze veroorzaakt zyn doorliet vrywil ig bedanken van eenige geweezene Officieren , welke dus, als hebbende uit eigen beweging afftand gedaan van hunne posten, met geen het minfte kunnenP " wed-er eeniSe aanfpraak maken Dat ook decaan ftelling van andere Officieren in derzelver plaatfe niet anders is gefchied, dan op den. ouden wettigen voet, zo als, die door Hoogstgemelde Heere Pnnce Wittem de t ierde is beptald • en dat deeze wettigheid van verkiezing meede heeft plaats gehad omtrent de vier talonellen, welke in dit jaar zyn aangefteld ; zynde 'er by het Privilegie van Hoogstgemelde Heere Prince aan den Krygsraad vergund , dat dezelve de aanflelling der openvallende Qdhnels en Hoofd-Officiers- Plaatzen zelve zoude hebben, volgens de Privilegie enoudeherkomens. -Uat de plaatfen der vier vorige Colonellen om geene andere reden zyn opengevallen, dan om dat dezelve den Krygsraad niet wilden bewaren by die  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 5403 die voorrechten, welke aan denzelven door Willem am 1787. 5407 Hierop is door Burgemeesteren terftond Amsib6-. aan Collonellen van de Burgerye gegeevenruM. het volgend fchriftelyk bevel: Burgemeefteren en Regeerders der Stad Amfter- Bevel dam gelasten Collonellen van de Schuttery de- aan den zer Stad' alle Extraordinaire Wagten en Patrouil- KryssIps door de Schuttery zedert eenigen tyd gedaan raad, en verrigt, van morgen af te doen cesfeeren en dien vollende alle de fcherpe Patroonen , die de Officieren, Onder - Officieren, en wakende of dienst oedaan hebbende Contribuanten onder zig hebben, S morgen te bezorgen of te doen bezorgen aan het Kruid-Magazyn, tusfchen de Muider-en Wees- P V^rtfom ingevolge de Refolutie van de Ed. Groot Mog. Heeren Staaten van Holland en Vv estF iSand, in dato 2o,September laatstleden de Sergeanten , Capiteins des Arms en verdere wa&p manfchappen van. deeze Stads Schuttery, die Leden zyn geweest van het Genootfchap, bekend oS de Zinfpreuk^^ Nut der Sctatttry, of van cem%andere gewapende Genootfchappen, te ontwapenen, en van afte dienftcn der Schuttery te exSeren/met intrekking, voor zo verre de SerSanten, die uit hoofde van hun Lidmaatfchap van foorn Genootfchappen, niet langer kunnen^bhyven Weeren en alzo van de verdere dienften geexSd^orTen, aangaat, van de Aflens,uit kragvan dewelken zy als' Sergeanten gefungeerd bC En zulten wvders Collonellen order hebben te ftellen dat de Wapenen van de Compagnien, die alzo overgenomen zullen worden, op morgen gedacht worden onder de commandeerende Kfetarvan de refpective Wyken; terwyl de Waperung van Stad? Wapenkamer afgeleverd, ten dienfte der Compagnien, zo voor de Contribuanten als anderzins msgèlyks op morgen gebracht zal moeten worden op  54°8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- Stads Wapenkamer voornoemd, en van alles accudam. raate Lyftcn te formeeren, of door de commandeerende Officieren te doen formeeren, en die meBetel de op morgen te bezorgen ter Secretary dezer Stad, aan den boven de juftitiekamer , alwaar ten dien einde zal Krygs- gevaceerd worden des namiddags van 5 tot 9 uuren 1 raad. En zullen wyders Collonellen gehouden en ver-! pligt zyn, Zondag morgen rapport van hunne verrichtingen, uit kragte deezes gehad en gehouden, in gefchrifte aan den Prefident Burgerneefter ter hand te Rellen. Aclum Amsterdam den 19 October 1787, Ter Ordonnantie van Hun Ed. Gr. Achtb. voorn, (JVas geteekend) H. HUYGHENS, Ter voldoening van bovengernelden last, wierden terftond door Collonellen aan de Officieren der Burgerye afgevaardigd de volgende fchriftelyke ordres: Ingevolge bovenftaande order, verzoeken en gelas■*■ ten Collonellen de commandeerende Officieren, om dezelve met den eerften te effectueeren, en daar van de nodige rapporten heden , zynde Saturdag avond voor 9 uuren, verzegeld, insgelyks te zenden aan het huis van den Ondergeteekende Secretaris A. J. Capenis, ten einde Collonellen op morgen zynde Zondag het gerequireerd rapport aan den Prefident Burgerneefter kunnen doen. Actum Amsterdam den 20 October 1787, Ter Ordonnantie van Collonellen A. J. CUPERUS, Secretaris. Aan  JAARBOEKEN, OEtober, '1787. 34.09. Aan deze gemaakte fchikkingen is door Amstel* :de Officieren der Burgerye terRond de no-dam. dige uitvoering gegeeven , en dus zyn de LBurgerrondens hier mede geëindigd en de IBurger-Ruiteiy is ook afgedankt. i\u gefchieden de rondens door de Guarde te :paard , welken hun verblyf houden in de Stal der Burger -ituitery: ook is het StadsArtilleryhuis by de Doelen op de Garnalenmarkt tot een Stal voor de Guardes te paard ingeruimd. Intusfchen hebben Heeren Burgemeesteren van Zyne Hoogheid den Heere Hertog van Brunswyk, eenen brief ontvangen tot naderen aandrang van zyne voorige Nota,'van den volgenden inhoud: MYNE HEEREN! py kent tè wel het gewigt der ontwapening van 'V* dat gedeelte uwer Burgerye, inconftitutioneel gewapend, om niet overtuigd te zyn van het belang, 't welk ik neem, aan de uitvoering van het geen Gy ren dien opzichte, den 19 dezer, heb doen bekend maaken. Ik verzoek U, myne Heeren! my te willen opgeeven, het getal der Geweeren, welke U zyn overgeleverd, als mede of het getal der fcherpe Patroonen, in uwe handen gefteld, evenredig is aan net getal der Perfoonen , die daar mede voorzien waren. Ik twyfel niet, of Gy hebt alle de maatregels genomen ter uitvoering van Uwe orders, binnen den tyd, dien wy zyn overeengekomen; Gyzult, myne Heeren! niet onkundig zyn, dat ik de mynen genomen heb , om de orders uit te voeren, waar mede Ik belast ben. Ik  54i° NIEUWE NEDERLANDSCHË Amstel» Ik heb de eer met gevoelens van de volmaaktfte | dam. achting te zyn. Uw zeer gehoorzamen en oriderdanigen Dienaar I (Was geteekend) CHARLES G. F. Regeer end Hertog van Brunswyk Lunenburgc In 't Generaal Hcofd-Kwartier aan den Overtoom, den 2ï OBober 1787. Aan de Heeren BURGEMEESTEREN en Regeerders der Stad Amfterdam. Hier opis bevel gegeeven, dat alle de zogenaamde Contribuanten , welke mede de Burger-Rondens hadden gedaan , hunne geweeren zouden overgeven: waartoe ook dé .Wykmeefters gelast zyn, die op te haaien. Den 2,2 Oétober hebben veele Leden van den Burger-Krygsraad, die na den 21 Februuryi^a.-'zyn aangefteld, als ookdeSecretaris A. J. Cuperus, mede door den Krygsraad aangefteld, in de plaats van den Heer Tbierens,(dien de Heer Burgerneefter Dedel tot dien post benoemd, maar de Krygsraad afgezet hadt);,hunne posten by Request nedergelegd. Verfcheiden van de Oude Leden hebben tiet zeifden gedaan. Den 23 Oclober zyn de overige Leden van den Krygsraad, die Leden van het Genoot/4 fchap waren, en hun oncllag niet wilden ver* zoe-  JAARBOSEKEN, Ottoher, 1787. 5411 ÜÖCIiClI, i,msv.iu^>.-»v.. « Villl CIC Vier ilcUlci.UC lyuuuucucu ucuaun iviii.». in BurgemeeRers- Kamer ontwapend. Omtrend dit een enander is ons dit egt berigt toegezonden, het welk wy woordelyk zullen plaatlen. Op Vrydag laatstleden, door de commandeerende Officieren van het Corps Stads Cavallery , aan Heeren Burgemeesteren en den Achtb. Raad, hun ontflag verzogt zynde, is by Hoogstdezelve befloten, deeze verzogte demisfie, met dankzegging voor derzelver bewcezen dien Ren, ter bewaring" van de rust en veiligheid binilen deeze Stad, » te accordeeren: Vervolgens heeft op Dingsdag den 23Ren , een aantal van 70 Officieren der Burgerye, zigby Requeste, aan Hun Ed. Groot. Achtb. vervoegd , met verzoek, dat Hun Ed. Groot Achtb. geliefden te effectueerèp, dat aan hunlieden een behoorlyk en honorabel ontflag gegeven wierde, zynde wyders aan eenige anderen, die niet goedgevonden hadden ontflag te vragen, door Heereft Burgemeefteren , ten overftaan van de vier weder iri functie her Relde Collonellen , gecommuniceerd de Refolutie van Hun Ed. Groot Mog. van den 26 September laatstleden, waar aan zy byna alle verklaard hebben zig te onderwerpen, en dienvolgends zig voor ontwapend te houden, zullende nu eerstdaags door bovengemelde Collonellen weder Krygsraad op den behoorlyken voet befchreveri worden, om te delibereeren over het verzogte ontflag van bovengemelde Officieren, en andere zaaken, die verder vereischt mogten worden. Iritusfchen js men' yverig voortgegaan met de overlevering der Wapenen /cn derïcherpe Patroónen, ingevolge" de in onze vorige gemelde fchikkingen; terwyl alles wat 'eiter voldoening aan de geflotene Capitulatie als anAaa aaa aaa aaa der-  5412 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- derzints, noch verder verricht moet worden, meer 0am. en meer ten einde loopt; van al het welk dan ook dezelve Commisfie, even als op den 18 dezer , Berigt zig volgens Refolutie van de Vroedfchap, des wegens nademiddags den 25 dezer maand wederom verontjlag voegd heeft by Zyne Hoogheid den Heer Hervan Le~ tog van Brunswyk, en aan denzelven, met overden van gifte van een fchriftelyk rapport, kennis gegeeven den van al het geene in voege als vooren, tot hier toe Krygs- was verricht, en wyders uit naam van Burgetaad. meefteren en Raaden aan Hoogstdenzelven voorgedragen , dat het aan Hun Ed. Achtb. zeer aangenaam zoude wcezen, indien Zyne Hoogheid, zig thans zo naby deeze Stad bevindende, dezelve met Zyne prefentie geliefde te vereeren , en daar toe een dag, na Hoogstdeszclfs convenientie, te verkiezen : welk rapport en invitatie door Zyne Hoogheid op de gracieufte wyze aangenomen zyn, met verzekering, dat zeer gaarne daar aan zoude voldoen, en deeze Stad komen bezichtigen; doch dat eerstdaags genoodzaakt zynde zig naar 'sHage te begeven, nog geene preciefe tyd daar toe konde bepalen. Wyders is ook by den Achtb. Raad benoemd eene Commisfie, om ten fpoedigften zig naar 's Hage te begeven, om aan Zyne Doorl. en Haare Koninglyke Hoogheden, de gepaste Complimenten af te leggen , en daar en boven aan laatstgemelde mede een omftandig rapport te doen, van "al het geene, ingevolge de Refolutien van Hun Ed. Groot Mogende , ter volkomen uitvoering van de bepaalde Satisfactie , by deeze Stad is verricht, en vervolgens Haare Koninglyke Hoogheid te verzoeken, haare goede OrRcien wel te willen aanwenden, teneinde de Troupen van Zyne Pruisfifche Majefteit, hoe eerder hoe beter uit de Nabuurfchap van deeze Stad, en uit deeze Provincie zouden mogen terug trekken. Da-  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. ƒ413 Dagelyks krygen wy bezoek in onze Stad, Amstel* van de buiten ingekwartierd liggende Pruis- dam, fifche Officieren en geüieenen , die met zeer veel vertrouwen behandeld worden , en ook op hun beurt de Stedelingen , die in hunne kwartieren komen , heusch ontmoeten. Tot hier toe is de Heer Hertog van Branswyk,niet openlyk in de Stad geweest. De Hertog ontvangt veele bezoeken van de Leden van Regeering, van de Officieren van het thans hier in bezetting liggende StaatsKrygsvolk, en van andere aanzienlyke Lieden uit deze Stad, welken daar dikwyls ter middagmaal genoodigd worden. Verders némen de Vreugdebedryven dagelyks toe. Ook was aan de Haarlemmer Poort een Eerboog gefteld: wanneer dePrefident-Burgemeester, die het Krygsvolk buiten beëedigd hadt, daar door naar binnen reedt, als ook by het inkomen der Manfchap, hoorde men een vrolyk gejuich van verwelkoming. Op meer andere plaatfen ziet men dergelyke Vreugdeboogen, t welk veele IVandelaars lokt; maar boven alles muntende Bewooners van Kattenburg, Wiïtenburg en Ooftenturg, daar in uit. Deze Lieden , betoonen nu, daar zy thans wederom 1 van allen dwang bevryd zyn, dat mén hun ten onrechte verdacht hieldt. Eerboog aan Eerboog vervrolyken hunne ltraaten; een Céder die wil, kan 'er zonder eenige ongerustheid komen , en wordt heusch behandeld5 geeae afvraaging van eenig geld is "er geoorAaaaaaaaaaaa z loofd*  54H NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- Ioofd, waar omtrend zelfs de Officieren en Ar» dam. beidslieden van het Scheeps-Timmermans Gild, de Burgery, by eene Bekendmaaking in dezer Stads Courant, waarfchouwen van niets te geven. Duizenden van Inwooners vervoegen zig dagelyks tegen den avond, derwaards, om hunnen arbeid,Illuminatien, plegtige Optrekkihgen en Vreugdcbedryven te aanfchouwen. Ondervvyl was het van de zyde der Nieuw ftaatsgezinden niet volkomen rustig. Onder alle partyen heeft men weldenkende en kwalykdenkende. Rust de NieuwRaatsgezindheid op valfche gronden, op verkeerden yver tot het vormen van eene volmaakte Regeering, die nergens te vinden is; op vergrooting der misbruiken , die mogten zyn ingefiopen; op dwaalbegrippen wegens de middelen tot verbeetering der weezenlyke gebreken; op valfche denkbeelden nopens eene Vryheid, die met de onvolmaaktheid van het menschdom niet beflaanbaar is; ja rust zy zelfs by zommigen, of ook by veelen, op lust naar verandering, op driftige zucht tot qverheerfching van anderen, op onbepaalde begeerte om zelve in 's Lands beftier invloed te hebben , eindelyk op eene byzondere haat tegen deze of geene Hoofden ... van 's Lands beRier, of tegen het Huis van Oranje , aan welks Voorouderen nogthans deze Republiek zo groote verpligting heeft; dit al geven wy eens toe, maar dan nog is het te gelyk waar; dat ook onder de Nieuw- ftaatS'  JAARBOEKEN, ötlober, 1787. 5415 ftaatsgezinden veelen, zo al niet de grootfte meenigte, de zodanigen zyn, die ter goeder trouwe gedwaald hebben;veelen, welken nu van agteren de verkeerdheid van hunne denkbeelden bezeilen nopens het Staatsbeftier; hunne dwaalingen, vooral omtrend de middelen van herftel, en hunne misleiding door die geenen, die flegts hun eigenbelang onder den fchoonfchynenden naam van Vryheid zochten, nu erkennen; veelen derhalven zyn 'er, die, het zy van hunne dwaling overtuigd, of ook niet overtuigd, egter dit gevoelen welmeenend koesteren, daar nu de onderneeming tot verandering of tot herftel geheel mislukt is, dat het nu brave Burgers past, met de tegenswoordige Regeering te vrede te zyn, of (zo als de Gelchiedfchryver zich uitdrukt)prafentem tueri civïtatis jlatum , eumqua mutatum nolle' dat al wie nog geneigd is, of (om liever te zeggen) nog dolzinnig en radeloos genoeg is, om zyne ontworpen plans, het koste wat het wil , ook met den val van het Vaderland, door te zetten,dat die een Vyand van het Vaderland en ten hoogften ftrafbaar is. Egter waren 'er, helaas! nog eenige zodanige Vyanden van het Vaderland , die nu ten k.h;>rften toonden, dat het hen niet om het 'Vaderland, maar om hun eigenbelang te doen was, en nu nog heimelyk wroetten, om hunipen gezwollen fpyt en onuitbluschbaare haat tegen allen die van hunne denkwyze verfchil;den, aan den dag te leggen. Zulks blykt Aaaaaaaaaaaa 3 uit Amstel* dam.  54i6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- u dam. n h it deze fchandelyke Dichtregelen, welke len omtrend dezen tyd by nacht geftrooid eeft gevonden: 't Verraad tot 's Lands verderf 'volbragt, Geftyfd door buitenlandfche magt, De Kluifiers voor de deugd gefmeed, De Moordenaars met gunst bekleed; 'sLands Braaven vlugtend' en verjaagd; Der Burgren lyf en goed belaagd Tot prooy van plund'ring en geweld; De vleyers in 't bewind gepield; De Staaten zonder magt of regt, En Dienaars van hun eigen Knegt; Het Oproer vollen toom gevierd; De Krygsman door een Vrouw beflierd; De Vryheid ganschlyk overmand, Zie hier den Staat van Nederland, Den 27 October vertrok eene Commisfie pit de Regeering naarden Haag, beftaande uit de Heeren Burgemeesteren Dedel en Faas. enden Raaden Oud PrefidentScheepen Alewyn, benevens den Penfionaris Meerman Van derGoes, om Haare Koninglyke Hoogheid te begroeten, van het verrigtte kennis te geeven, en vervol jens te verzoeken, Haare goede dienften wel te willen aanwenden, teneinde de Pruisfifche Legermacht hoe eerder hoe beter het Grondgebied van deze Stad mogte verhaten. De Hertog zelve is ook van den Overtoom derwaards vertrokken. Eenige Ruiters van de Guardes te paard gyn, wegens gepleegde ongeregeldheid aan een  JAARBOEKEN, OBo&er, 1787. 54x7 'een huis in de Lelyftraat, in bewaaring geinomen en in de Jan Rodepoorts Toren in: i hegtenis gezet. Zommige van hunne kame1 raden hadden het oogmerk laaten blyken, 1 van ze met geweld te willen verlosfen. Oog i zulks is hen niet gelukt, maar door voorzich: tig overleg van den Krygsbevelhebber is al| le ongeregeldheid voorgekomen. Gemelde Toren wordt door eene fterke Krygswacht i bewaakt. Bovengemelde Commisfie, die den 3.7 October van hier vertrok, is den 29 terug gekomen, en heeft den 30 in den Raad van haar verrigtte verflag gedaan , tevens een Ifchriftelyke Nota overgevende, welke aan idie. Commisfie, in een gefprek en onderhandeling met den Heere Prinfe Erfftadhouder :en Haare Koninglyke Hoogheid de Prinfes, imidsgadersden Hertog van Brunswyk, door iden laatstgenoemden was ter hand gefteld, 1 en van dezen inhoud: . Art. L TAewyl noch alle de fcherpe Patroonen, noch alle de Geweeren terug bezorgd ; zyn in handen der Regeering, en daarenboven noch 1 verfcheiden pointen, volgens adveu der Heeren Burgemeesteren van Amfterdam zeiven, moeten worden itot effect gebragt, kan de Satisfactie niet gehouden 1 worden volkomen te zyn, voor dat dit alles zal we: zen voltooid en afgedaan. II. Om evenwel Haare Koninglyke Hoogheid en , Zyne Doorl. Hoogheid den Hertog, deswegens voor 't vervolg gerust te Rellen,, en de Satisfactie voor wolkomen afgedaan te kunnen houden, zoude Zyne ] Doorl. Hoogheid de Prins Erf-Stadhouder niet weil geren, op verzoek van Burgemeesteren, een of twee Aaaaaaaaaaaa 4 Com- A.MSTEL' 3AM.  54i8 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. JSlctavan den Her. t"g van Bruns- i wyk, i Commisfarisfen te benoemen,, die met Commisfarisfen uit de Regeering, al wat uit hoofde der Satisfactie nog te verrichten is, zouden kunnen bevorderen en applanecren, volgens het derde point van het bericht van Heeren Burgemeesteren. III. By die zelfde gelegenheid, zoude de Krygs■aad en Schufterye , door dezelfde wederzydfehe Commisfarisfen, kunnen herfteld, en het Reglement /an Zyne Hoogheid , Prins Willem dm Vierden, gevestigd kunnen worden. IV. Men zal te eerder in dergelyke fchikkingen ivillen komen, indien de Regeering van AmRerdam inftemde in de Propofitie van Schoonhoven. De Raad dezer Stad heeft op dit rapportten eerRen goedgevonden „ Heeren Burge„ meerleren te qualificeeren ,om de commis„ fie, in voorfz. Nota veimeld, en tot de „ gezegde eindens Rrekkende, ten eerften „ te benoemen, om alzo het werk tot eene „ fpoedige afdoening te brengen " Zyne Doorl. Hoogheid den Heer Hertog van Brunswyk is den 30 October weder uit den Haag in zyn Hoofdkwartier terug gekomen. Wanneer veele Hoofden van de Nieuwftaatsgezinden, by de omkeering van zaaken, uit Överysfel, Gelderland, Utrecht, Dordrecht, Rotterdam, Delft, 'sHage, en van elders, herwaarts, als tot de laatfte fchuilplaats vlugtten, waren Burgemeesteren van dien tyd zeer infchikkelyk, om aan veelen van dezclven het Poórterfchap voor niet te fehenken. Waaromtrend de Amptenaaren pp de Thefaurie dezer Stad al huiverig wa- feft?  JAARBOEKEN, Oftober, 1787. 5419 : ren, om zulks aan te teekenen. Hier op nu 1 nader gelet zynde, is, na de herftelling derr oude Regeerïng, deswege deze bekendmaaking gedaan. AMSTERDAM den 31 October. De Heeren Burgemeesteren en Regeerders der Stad AmRerdam , adverteeren aan een iegelyk, die zulks aangaat, dat de Poortcrcedullcn met fchenking van het Koopgeld, uitgegeeven den 28 September, 2, 3, 4 en 5 Oétober,"doch geantidateerd op den 19 September 1787, als mede alle die het Poorterrecht geïèhonken zyn op den 4, 5, 6 en'8 0£toberi787, t voorden gehouden voor nul en van onwaarde, zynde derzelver namen op de Lyst der Poorteren ter Thefaurie Ordinaris en Secretarie dezer Stede geroyeerd ; en dat dienvolgens de zodanige voor geen Burgers kunnen erkend worden, en dus ook uit dien hoofde l van 't recht en protectie, waar van de Burgers del zer Stad gewoon zyn te jouisfeeren, geen "gebruik kunnen maaken. Amsterdam den 31 Oclobcr 1787. Ter Ordonnantie van Haar Ed. Groot Achtb. bovengenoemd. W. HUYDECOPER. Het is eene algemeene aanmerking , die 1 thans gemaakt is, dat na het verlaten van Utrecht, wanneer eene overgroote menigte j van allerley foort van Vreemdelingen, Burc ger - Auxiliairen, Krygsvolk enz. in deze Stad e vlugtten,en hier uit voor de Inwooners vry wat j bekommernis ontRondt; de orde en rust zeer v - wel bewaard is geworden, en de voorzittende Aaaaaaaaaaaa 5 Schee-. lMSTET>' AM,  5420 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amste dam.. > Scheepen Van der Hoop, die intusfchen, na de remotie van den Hoofd-Officier Backer, tot Hoofd-Officier was aangefteld , daar voor yverig heeft gewaakt. Ondettusfchen (gelyk het gaat) hebben anderen beweerd, dat de Heer Van der Hoop niet geheel onzydig zou gehandeld hebben, in het yveren tegen de Oudftaatsgezinden, vooral tegen de Kattenburgers ; dat ook de Waterïchout Nobbe, in het yveren tegen de Kattenburgers, en het oploopen van getuigen tegen die Lieden, die voor Prinsgezind bekend Ronden, aan den Heere Van der Hoop zeer gedienftig was en byzonderlyk hadt uitgemunt. Wat hiervan zy, zeker is het, dat het gevangenneemen en in hechtenis zetten van Lieden in deze Stad , niet altyd volgens de orde, nog door die perfonen is gefchied, door welken de wetten zulks voorfchryven: het geen mogelyk door de omftandigheden van tyden te verfchoonen is. Wy laaten zulks in 't midden en aan ieders oordeel over,terwyl wy eenige egte affchriften van die Briefjes zullen mededeelen, op welken dezen en geenen in bewaaring zyn genomen. Zie hier dezelven: TJeeren Burgemeefteren gelaften aan de Regenten van het werkhuis, om deeze drie gevangenen, welke aan U van wegens den Heer Lieutenant Collonel Potter word overgegeeven, te ontfangen. (Onderjlond) Actum 2ö" September 1787. 'Was geteekend) J. GEELVINCK. De  JAARBOEKEN, OcJober, 1787. 5421 De Vader van 't Werkhuis gelieve inteneemen A den Arreftant, een Jager van Van Salm. d (Onderftond) l den 28 September 1787, * i (lagerftond) * Gecommitteerde ter Defenfie. (was geteekend) R. L. B OU WENS. De Wel Edele Heeren Regenten van het Nieuwe Werkhuis deezer Stad, gelieven deeze 3 gevangens inteneemen, (Onder fiottd) Amsterdam 2 Oclober 1787. (Was geteekent) D. J. van HOGENDORP. Collonel, De Wel Edele Heeren Regenten van het Nieuwe Werkhuis deezer Stad, gelieven inteneemen alle dc gevangenen van de Wacht aan het Artilleryhuis. ( Onderftond) Amsterdam i Ocfober 1787, (Was geteekend*) D. J. van HOGENDORP.^ MSTEIi* AM. 'evehn it ge-^ angenis t 't Verk* uis. e  Amstel dam. Bevelen tot gevangenisin 't Wetkhuis. 1 : 5422 NIEUWE NEDERLANDSCHE • De Heeren Regenten van het Werkhuis werden verzogt, deeze drie gearrefteerde perzoonen te laaten opfiuiten en werken. (Onderfiond) Gecommitteerden van den Raad deezer Stad tot het Defenfie-Weezen. (Was getekent) A. P. van LEYDEN. L. RUTGERS, Junior. De Commandeerende Officier van de Comp Wyk 4 , post houdende op het Weesperplyn \ word gelast,-een Commando van een Capt. 'des Arms, en 6 man te zenden naar het Werkhuis, om de gedetineerde Manfchappen van het Legioen van Van Salm, zo Husfaren, als Curafiers, aftehaalen, en dezelve te brengen aan het Hoofdkwartier aaa Lockhorst buiten de Weesperpoort en dezelve aldaar aan den Commandeerende Officier overte^eeven. (Onderjlond) Amsterdam 6 Odlober. 1787. (Was getekent) D. J. van HOGENDORP, Collonel - Commandant. Op voorftaandeBriefjes en bevelen zyn deze lavolgende perfoonen, door onderfcheidene Detachementen van de waakende Burgery dezer Stad, in het Nieuwe Werkhuis gebragt. 26 Sep^  JAARBOEKEN, Otïober, 1787. 5423 26 September 1787. AMsrEt- Zeven Pruisfen, welke Deeze zyn den 4 Oc-dam< ziff als deferteursaan tober 1787, op mondede poorten hadden aange- linge ordre van Heeren Lyst van feeeven, en waarvoor be- Gecommitteerde van het gevan- . duchting plaats had, of Defenfie-Wezen, en den gen Perdezelve ook voor Spions Heere Fan der Hoop ont- foonen. moesten worden gehou- flaagen , en van hunne naamen -is geen aanteekening gehouden. 27 September 1787. Pieter Schryver van Er- furt. 33 3fTen- Gedfr. Willem van Hes- fem 22 Ludwig Beng vanSalms. 18 x 28 September 1787. Deze 9Perzoonen zyn door een Officier den 6 Frans Heinfen van Ham- ï October 1787 afgehaalt, burg. 3° hebbende alle behoort tot Jan Ülrich van Olftad. het Corps van Van Salm. 40 Wamer Hols leven van Grudelburg. 47 Jan Smit van Anfpach. 22 " Daniël Klein vanKelwy- ler. 20 Bombard Hoffces van de Palts. 24 ) 1 October 1787. George Ertel. aan den Heer Chomel uit- gelevert. Jan  S4M NIEUWE NEDERLANDSCHE -Amstel- Jan Santkool. J Pruisfi- ? , , . U dam. Pieter Brutkus. K fche Krygs- S Su« * ' ^-a» tv?» Ho tering, igevangenen. \ b ' ,: Lyst van gevan» ~\ Zommige van deeze gen Per^ lieden zyn eenvoudig in- \ /honen. Jan Myn der s. gebragt, met mondelin- lioelof Schjwis. ge ordre om dezelve te bë- f Pieter van Dyk, waaren, dog by zommige 1 Willem O vervorst. zyn overgeleverde brief- \ Jan Winwy. jes, waar vanCopie hier r Pieter van Bergen. boven is medegedeeld, Gei rit Kerkhof. zonder dat men egter, Jobannes Zoo. vermits de confufe tyds- [ Willem Hesj'el. j> omftandigheden, kan be- 1 Frans Weyers, paaien,-by welke perfoo- È Jofeph Rivelli. nen ieder van die briefjes i Hendrik Polman. heeft behoort, vooral daar t Evert van Ommeren. Regenten begreepen, dat 0 Willem Stampei. deeze lieden alleen pro- j Hendrik Bartnds. vifioheel moesten worden Willem humaans. bewaart, tot nader order, f Rsindirt Hendriks?. waarom dezelve ook niet * . by de ordinaire gevange- jk J nen zyn geplaast geweest. ; è • ] ■ Dit althans komt niet vreemd voor, dat \ de omftandigheden in aanmerking genomen m wordende, en eenen zekeren Raat van oorlog . ft daar gefteld zynde, als ook, dat het Werk- li huis konde uitgekozen zyn a!s de gefchikt- i; fte bewaarplaats der Krygsgevangenen, dat zy dan ook het Defenfie-Wezen de macht kon i oeffenen, om de Krygsgevangenen te doeo \s plaatfen, daar zulks behoort. Voorgemelde k perfoonen zyn dan, ten deele reeds voor de fl herltelling der oude Regeering, ten deele q daar-  JAARBOEKEN, Otïoher, 1787. 5425 ;daarna ontflagen , en ook eenigen waren 1 reeds gevlugt. Nog zyn ook andere gevangenen ontflagen, van welke eenige Ingezeetenen zyn dezer Stad , welken dus met minder recht, zonder decreet van den bevoegden Rechter, op enkelen last van het Defenfie' Wezen, waren gevangen gehouden: ivan dezen beklaagden zich zommigen, dat ,zy nooit zedert hunne gevangenis verhoord iwaren geworden. Wy moeten ook nog melden, dat nu by ;de omwenteling van zaaken en de herftelling der oude Regeering, verfcheidene Orfixieren van den Krygsraad by Infinuatien aan :de geremoveerde en nu herftelde negen Raaden hebben doen aanzeggen, dat, hoe zeer ook de Notaris Geniets hunne naamen op de Infinuatie van den 27 April 1787. (zie bl. 1756 — 763.) gefteld hadt, zy echter nooit daar toe eenige orde, bevel of macht had:den gegeeven enz. Natuurlyk valt hier dan de vraag, waarom die Heeren nu eerst na de ;omwenteling,en niet terftond,zodanigeCon:tra-Infinuatie hebben gedaan en het geen men, ook op hunnen naam had verrigt, terstond ten fterkften tegengefproken ? Het is hierom, dat wel niet allen, maar zommigen iin hunne Infinuatien lieten invloeijen , dat zy van het ftellen van hunne naamen op gemelde Infinuatie van den Notaris Geniets, te /voren niets geweten, en zulks nu eerst onlangs vernomen hadden. Eenigen van deze Heeren hebben zich zeer beyverd, en, daar :zy in onze Jaarboeken van April hunnen naam Amstêl- dam.  -5426 . NIEUWE NEDÈRLANDSCHÈ - Amstél dam. naam op die Infinuatie zagen, hebben zy deswege eenige onverduidigbeid Jaaten blyken, en zelfs ontydig by heeren Scheepenen aangeklopt, om zodanige grief (zo zy die noemden) herfteld te hebben. Immers behoorden zy gedacht te hebben, vooreerst, dat de Infinuatie van Geniets door 'ons niet anders kon nog behoorde gegeeven te worden, dan zo als die was, en dus met alle de naamen, die daarop in het oorfprongedyke gefield waren. Ten anderen, dat vvy, volgens de orde van ons werk, hunne Infl. nuatien,-die in October en November 1787 eerst gedaan zyn, niet konden plaatfen, dan. alleen volgens die zelfde orde des tyds,en dus niet anders dan na dat wy met onzen arbeid gevorderd waren tot het verhaal der zaaken, die in October en November 1787 zyn voorgevallen. De eerfte van die Infinuatien is die van den Koopman Pieter Boete, gedaan den 23 October 1787. en luidt woordeiyk aldus: T~\e Notaris Mr. Hendrik Thomas d Meynsma, werd verzogt, uit naam van Pieter Boek, Koopman binnen deeze Stad, zig te vervoegen by en ten huize van de Wel Ed. Geftrenge Heeren Mr. Frn.'rik Alewyn, Mr. tPidern Genit Dedel Salomonsz. , Mr. Matten Adriaan Biels , Mr. Jan Grat.fland Pietersz., Hendrik Muyltnan, Mr. Cornelis Man'er, Franc van der Goes , Mr. Aticsiaas Calkocn cn Mr. Appolonius Jan Cornelis Lampfin-% allen Raaden in de Vroedfchap dezer Stad, en aldaar te doen het navolgend Declaratoir en aanzegging. Pieter Boete, Koopman, woonende binnen deeze Stad, I  JAARBOEKEN, OMer, 1787. 5427 •Stad, doet door my Notaris in prefentie van getuigen, U de Wel Ed. Geftr. Heer Mr. Fredrik rüê wyn, Mr. Willem Gerrit Dedel Salomonsz., Mr. Matten /Idriaan Beels , Mr. Jan Graafland Pietersz. , Henrik Muylman, Mr. Cornelis Munter, Franc van der Goes, Mr. Nicoiaas Calkotn en Mr. Appolonius Jan Cornelis Lampfins t, alle Raaden in de Vroedfchap dezer Stad. Declareeren en aanzeggen, dat hy P/eter Bode, pp gisteren voor het eerst tot zyn merkelyke furprife en indignatie en tot zyn uiterfte leedweezen is ontwaar geworden, dat op de Infinuatie op den 27 April 1787 , door den Notaris Dominictts Geniets en zekere Getuigen aan U Wel Ed; Geftr. geëxploicteerd, onder de Infinuanten denaam van hem fieter Boek gevonden word. Dat hy denuntiant aan U Wel Ed. Geftr. ferieufelyk en als een man van Eer doet declareeren, dat hy nimmer ofte ooit direct of indirect mondeling of fchrif telyk eenige ordres, hoe ook genaamt, tot het doen dier Infinuatie heeft gegeeven, dat hy de Minute dier Infinuatie nimmer heeft getekend, dat hy nimmer ofte ooit zyn naam onder eenige Acle van Oj-ialificatie heeft gefteld of döen ftellcn, neen maar in tegendeel, dat hy als wel te . vreeden met zyne op eene conftitutioneele wyze aangeftelde Regenten altoos en telkens, wanneer in de Krygsraad deezer Stad, in -zyn tegenwoordigheid eenige Propofitien tot rembtie, het zy van Heeren Burgemeesteren, Vroedfchappen of Collonellen zyn gedaan, dezelve altoos heeft gedeclineert en gecontradiceert. Zynde hy Declarant ten allen tyden bereid, de waarheid van dit gedaane Declaratoir met folemneele Eede te ftaven. Communiceert den inhoude dezes in gefchrifte en relateert üw wedervaaren. (Was getekend) PIETER BOEL E. Bbb bbb bbb'bbb^ ■ En !\MSTEt3AM. Infinuatie van P. Boelé aan de negen geremovierdeRaden.  Amstel dam. Infinuatie van P. BoeI< aan de negen gerenoveerdeRaden. 5428 NIÉUWE NEDERLANDSCHE . En heb ik Mr. Hendrik Thomas d, Meynsma Notaris te AmRerdam, by den Hove van Holland geadmitteert, vorenftaande Infinuatie alzoo geëxploicteert op heden den 23 October des jaars 1787, in prasfentie van Otto Arnoidus Duim en Dirk Adria\nus Duim, als Getuigen. Hebbende ik vervolgens van den Wel Ed. Gefir. Heer Mr. Fredrik Alewyn tot antwoord bekomen: „ Hetdoedmyplaifier:" vandenWelEd.Geftr.Heer Mr. Gtanflmd Oud-Scheepen dezer Stad: „ Dat hy „ zyn Heer Vader 'er rapport van zou doen:"van den Wel Ed. Geftrenge Heer Rem ik Muylman, „ Dat het zeer goed was." Terwyl ik voorts de Wel Ed. Geftr. Heeren Air. Willem Getrit Dedel Salomonsz., Mr. Marten Adriaan Pee/s, Mr. Cornelis Munter, Franc van der Goes, Mr. Nicolaas Calkoen , en Mr. Appolonius Jan Cornelis Lampfins, niet t'huis zynde, den inhoude deezes in gefchrifte hebbe overhandigt, 't geen relateere te zyn myn wedervaren. {.Was geteekend.) H. T. k MEYNSMA, Notaris. O. A. DUYM. D. A. DUYM. De tweede Infinuatie is gefchied den 25 Oétober 1787 , uit naam en last van den Koopman Jodocus Clemens van Hall, die nu eerst voor 14 dagen, hadt hooren mompelen, en nu heden in 't zekere was ontwaar geworden, dat zyne naam op de Infinuatie van den Notaris Geniets gevonden wierdt, enz. En de derde Infinuatie wierdt gedaan den 26 Oétober 1787, op naam van Pieter Backer [ il en  JAARBOEKEN, Ofteber, 1787. y\z eti Jacoius Wallet, ook te kennen geevende, dat zy nu eenige dagen geleden tot hunne merkelyke furprife en indignatie, en tot hun uiterfte leedwezen voor het eerst hebben hooren mompelen, en als nu op gisteren in het zekeren zyn ontwaar geworden, dat-op de Infinuatie ook hunne namen gevonden worden. Verders betuigen zy, even als voorfz. Pieter Boele en Jodocus Clemens van Hall, als wel te vreden met hunne op eene constitutioneels wyze aangeftelde Regenten, altoos en telkens, wanneer in de Krygsraaden dezer Stad, in hunne tegenzuoordigheid, eenigePr 9pofitien tot r emotie, het zy van Heeren Burgemeesteren , Vroedfchappen of Collonellen zyn gedaan, voor zo verre zy zich eenigzins herinneren kunnen , altoos hebben gedeclineerd en gecontradiceerd. Diergelyke Infinuatien zyn ook nog in de volgende maand gefchied, doch de aart van ons werk laat niet toe daar van te fpreeken, eer wy tot de verhaalenvan het tydvak van die maand zyn gekomen* Wy zullen derhalven in ons volgend Stukje voor November van dezelven fpreeken. Evenwel moeten wy by deze gelegenheid , daar ons de waarheid en de alleregtfte berichten, zo veel diemogelyk zyn te bekomen, het allermeest ter harte gaan, en wy allen en een iegelyk fteeds uitnoodigen, om daar in ons behulpzaam te zyn, nog melden, dat ook Mr. C. E. Vaillant, Kaptein der Burgery, verklaard heeft, „ geen toetlemmingof last, „ nogmiddelyk nog onmiddelyk tot bet itel„ len en uitvoeren van de bewuste Infinuatie Bbbbbbbbbbbb a „ van Amstel» dam.  J43° NIEUWE NEDERLANDSCHE Amsteldam. van den Notaris Geniets fin onze Jaar„ boeken voor April 1787 bl.756 gemeld,) te hebben gegeeven , en dat, offchoon „ hy uit hoofde van onpasfelykheid tus- fchen den 19 en 27 April 1787 het huis a, heeft gehouden, en alzo niet aanweezig 9, is geweest by de raadpleegingen van deu Krygsraad over de remotie der 9 Heeren 5, Raaden, hy ook, nog voor, nog na, tot gee^ nerhande remotie van eenig Regeerings of 9, Krygsraads Lid , heeft geconcurreerd; 9, dat hy zelfs niet zeker heeft geweten, dat 5, op zyn naam was geinfinueerd, voor en }, aleer hy zulks van een der negen Heeren }, Raaden zeiven,op zyne vraage, hadt ver5, nomen; aan welke Heer hy dan ook ter- Rond opdien 1 Mei 1787 verklaard heeft,. daar van onbewust te zyn;en zynEd.ver5, zocht, het daar voor te houden , als of „ dezelve Infinuatie niet uit zynen naam was „ gefchied, en zulks wel te willen aantee„ kenen; dat hy vervolgens den 3, den 12 „ en den 3.0 van dezelve maand Mei 1787 aan nog drie anderen der voornoemde Hee„ ren Raaden dit zelfde heeft verklaard,„ zich ook in den vollen Krygsraad over dat Exploitl uit zynen naam beklaagd en ,, geweigerd heeft de minute daar van te ,, gaan teekenen; dat hy mede op grond van „ zyn op het Ruk der remotien verfchillend fyftema of denkwyze, zelfs geen Schutter „ of Onder-Officier heeft geremoveerd, wat „ daar van ook in de Haagfche Courant ora„ trend zeekeren Mansbeym , wien hy op „ fchrif-  JAARBOEKEN, October, 1787. 54.31 '„ fchrifcelyk verzoek ontflag verleend heeft,\ „ gemeld geweest zy. Dat ook de Gommis»] „ misfie, (waar van in de Jaarboeken van „ April 1787 b!. 765 wordt gefproken,) niet ,, anders is geflagen, dan by ontftentenis of „ weigering van Heeren Collonellen, en nog ,, by hem,nog by andere Gecommitteerden, ,, zover hy weet, volvoerd, dan na daar „ van bekomen rapport." Wy hebben dus met de mededeeling van voorfz. verklaaring aan onze volkomene onzydigheid (welke onze pligtis) voldaan. Dog die zelfde onzydigheid vordert nog van ons dat wy melden, wanneer de Heer Vaillant die eerfte bovengem. ontmoeting met eenen dergeremoveerde Raaden op den 1 Mei 1787 hadt, en aan denzelven verklaarde, nooit last tot gebruik van zynen naam op die Infinuatie gegeeven , nog tot die remotie geconcurreerd te hebben , dat toen dien Heer aan den Heer Vaillant heeft voorgefteld, om deswege eene verklaaring te geeven: doch dat zulks door den Heere Vaillant is afgeweezen. Wy melden dit enkel, zonder deze weigering van den Heere Vaillant goed- of af te keuren. Wy laaten die in het midden. Genoeg is het, dat het blykt, dat de Heer Vaillant tot de remotie niet heeft medegeftemd. De Brabandfche Dagpapieren geven breed op van de Huisgezinnen, die uit deze Republiek derwaarts vlugten, en zig in dat Gewest, als ook in Frankryk, ter neder zetten. Dat wordt zekerlyk , gelyk het doorgaans Bbbbbbbbbbbb 3 gaat, Omstel- )am.  5432 NIEUWE NEDERLANDSCHE Amstel- dam. Rot- ?aat, vergroot: nochthans kan men niet ont* kennen, en het is niet wel anders mogelyk, of veele Lieden, die of misnoegd zyn, van hunne plans niet te bereiken, of verdrietig, dat hunne party moet bukken, of die zich te verre in de onderneemingen der Nieuw-ftaatsgezinde party hebben ingelaten en te buiten gegaan, willen of moeten eene wyk in een ander Land zoeken. Ten Hot voegen wy hier nog by, dat het Defenfie-Wezen n Tonnen Gouds verbruikt heeft, waar van ook verantwoording is gedaan , dog van eene noggrootere fomme heeft niet wel verantwoording kunnen gefchieden , als zynde volgends het plan der Nieuwftaatsgezinden , en uit hoofde van onderlinge overeenkomften met de Nieuwftaatsgezinden in Utrecht, Overysfel en Friesland, befteed, om die party in die Gewesten , met ailerlye oorlogsbehoeften en geld , tegen de Oudftaatsgezinden te helpen en te onderfteunen. Nog wordt ons verzeekerd, dat by onderzoek van de 16000 Conftituanten , die de Aéte van Qualificatie geteekend hebben,'er flegts een veel minder gedeelte gevonden wordt van zodaanige Ingezeetenen, welken ten 's Lands Comptoire op de Koffy- en Theecedullen bekend zyn. Dus zouden noodzakelyk veel minder gehoofde, fchot- en lotbetaalende Ingezeetenen die Acte geteekend hebben, dan het in den aanvang heeft toegefcheenen.  JAARBOEKEN, OÜoher, 1787. 5433 Rotterdam. Heeren Burgemeefteren, zyn by de Vroed- rot. fchap verzogt en'gemagtigd, om te onderzoe- terken, welke Amptenaaren of Suppoosten dezer dam. Stad, gedurende de verledene onlusten, zich tegen de R'egeeringhebben verzet, byzonder welken met de daad hebben medegewerkt tot en geadfifteert by de gsweléadige Remotie der Regeeringsleden , op den 23 April laatstleden , en om na gedaan onderzoek daar van . aan de Vroedfchap te willen kennis geven. Ook heeft welgemelde Vroedfchap , op ,voorftel van Heeren Burgemeefteren, beflo' ten, aan de Hoofden der thans vrywillig wagt doende Burgers, welke nog, dag en nagt, met eene voorbeeldeloozen yver , voor de rust en veiligheid van de Huizen en Goederen hunner Medeburgeren waaken, een erkentenis te geven van een Gouden eerpenning, met een opfchrift tot de zaak betrekkelyk, en daar toe de nodige (tempels te laten vervaardigen. Nog hebben de aanweezig zynde Leden van den Raad beftoten, ten einde de reeds zoo veel geleden hebbende geldmiddelen of f inanciën dezer Stad niet meerder te bezwaren, uit hunne eigen beurs ieder 100 Gl. te brengen in de Kist, welke, volgens Notificatie van de Weth dezer Stad ("zie bl. 4793 en volg.), ten Huize van den Heer Gilles Groenevelt alhier geplaatst is, om daar de erkentenis vcor de overige VVagtdoende Burgers te ontvangen. Deze giften zyn gedaan door de Heeren Raaden Bichon Bbbbbbbbbbbb4 Van.  5434 ■ NIEUWE NEDERLANDSCHE. Rot- Van Tfelmonde, Van der Heim , Van Beefter- ting, Van der Hoeve, Van der Staal, Groedam, ninx Van Zoelen Van Ridderkerk , d' Esqury ,Van Teylingen, Mos fel, Van Hogendorp, Van Mierop, Van Staveren , van Bafel en Van ffendoorn: ook is gelyke gift gedaan door de Heeren Scheepenen Baelde, Ho fman, Plomp, Bruining, Balguerie, WillemJen, Van de Polder; gelyk ook mede door de Heeren Secretarisfen Van Nyevelt en Belaerts. Omtrend de Magiftraatsbefielling dezer Stad,is by de. Staten den i Oétober 1787 aldus beiloten: EXTRACT uit de ReRutien van de Heeren STAATEN ra» HOLLAND WEST-FRIESLAND in Hun Ed. Gtoot Mog. Vergadering genomen op Maandag den 1 Oétober 1787. (~\\) het verzoek en inftantien door de Heeren Ge^ deputeerden der Stad Rotterdam, uit den naam en op last van de Heeren hunne Principalen ter Vergadering gedaan, is, na voorgaande deliberatien goedgevonden en verftaan by deze in te trekken en buiten effect te ftcl'en alle Refolutien , houdende provifioneele Voorziening omtrent de Magiflraatsbeftelling derzelver Stad (*), met alle de gevolgen van dien, ten einde alzoo dezelve Regeering onverhinderd blyve in het uitoeffenen der Privilegiën aan ge- mel- (*) Zie N. Neb: Jaarb. 1786. bl. 352—368. 452 en volgg. 1316 en volgg. 1370 en volgg. 1464 en volgg. ia'72- .1576— I578-  JAARBOEKEN, OSahtr, 1787- 5435 melde Stad gegeven : gelyk mede de delibsratien RoT. over de vermeerdering der Leden van de Vroed- TER. fchap der voorfchreven Stad te houden en te ver- DAM. klaaren voor vervallen. Ingevolge dit befluit, is op Maandag den 8 Oclober wederom de Magiftraatsbeftelling alhier gedaan, volgens de Privilegiën dezer Stad ; en dienvolgens is de Edele Groot Achtb. Vroedfchap dien morgen , na het luiden der Klok van het Raadhuis, vergaderd, om te treeden tot het verkiezen van Boonheeren : tot welken uit de Vroedfchap verkooren zyn" Mr. Jacob Fan der Heim, Hendrik van Beefting , Jr. Joban Matten Baron Coliot d"Escury, Mr. Izaac van Tellingen , Mr. Jakob Mosfel. De Nominatie van Burgemeefteren en Scheepenen , door gemelde Boonheeren gemaakt, is vervolgens aan Zyne Hoogheid den Prins Erfftadhou? der ter verkiezinge verzonden en wel met dezen nevens gevoegden opmerkelyken brief, DOORLUCHTIGE VORST en HEER! Het is Uwe Doorluchtige Hoogheid volkomen bekend, hoe de Vroedfchap dezer Stad zich voorheen, fchoon met den meesten ernst, egter geheel vrugteloos , ter Souveraine Vergadering van Hunne Ed. Groot Mog. , beklaagd heeft over zekere pretenfe provifionelè voorziening, omtrent de Magiftraats-beftelling dezer Stad, die op de ftivoolfte voorgevens en met geen ander blykbaar inzigt, als om de Wettige Regenten van alle concurrentie in . de Magiftraatsbeftelling te ontzetten, direct ftrV; 'dia met de duidelykfte en nooit geïhterumpeerde Bbbbbbbbbbbb 5 fti-  5436 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- Privilegiën, door eene kleine Meerderheid en tegen j ter- de Protesten der aanzienlykfte Staatsleden, ter hoog- j dam. gemelde Staatsvergadering , met eene voorbeeldelooze precipitance , in de maand April 1786, op Brief eene geheel informele wys, is doorgedrongen. aanZytic En het zal Uwe Doorl. Hoogheid verder niet geëHoogh. chappeert zyn, dat de Vroedfchap, destyds, geen wegéns ander middel overig zynde, ter confervatic van het ' i Magi- goed recht dezer Stad , zich heeft moeten verge- ; a Jbaats- hoegen met ten flerkflen daar tegen te protefteeren i beflel- en daar van aanteekening te doen in de Registers \ ling. der Staatsvergadering, zonder dat zy heeft kunnen beletten, dat de voorfchreven alzoo, zonder hare h concurrentie, tegen de Privilegiën aangeRelde Ma- 1 giftraat van Mei 1786 tot Mei 1787, door den i toenmaligen Hoofd - Officier dezer Stad beëedigd i zynde, ten uiteinde van dien tyd gefungeerd f heeft. i . De .Vroedfchap vertrouwd wyders , dat Uwe 1 Doorl. Hoogheid genoegzame kennis draagt van de bedaarde cn allezints gepaste en conftitutionelevoor- f zorge, die by de Vroedfchap vervolgens genomen \ is, ten einde dergelyke despoticque en willekeurige g befchikkingen , ih prejudicie der heiligfte Privile- 1 gien , by de Magiftraatsbeftelling met de maand t Mei van dit loopend Jaar 1787 , in tyds voorgeko- 5 men wierden, waartoe de Vroedfchap op den 28 Fe- t; bruary van dit Jaar,.by het vervolgen van hun vo- i rig gedaan Protest, onder anderen, door hare Gedeputeerden, ter Staatsvergadering heeft gedaan f denunciëren: 1 fpeciaal dat zy by de toen aanftaan- f( „-de verandering der Magiftratuur met Mei 1787 » „ niet zoude kunnen admitteren, zoodanige praeten-- F „ fe Voorzieningen, als direft ftrydig waren tegen.. e „ de aloude en nooit geïnterumpeerde Privilegiën- 1 ,, dezer Stad." Niet min , houd zich de Vroedfchap verze- I 1 kerd , dat Uwe Doorl. Hoogheid nog in ver- fche geheugen heeft, dat, toen het oogenblik na- |v ' der-  JAARBOEKEN, OBoler, 1787." 5437 ! derde, waar in de Vroedfchap,' conform deze hare Rotgedane denunciatie .ter Staatsvergadering , Rond tervoort te procederen met de herftelling dei Magiftra- dam. tuur over Mei 1787 , (die volgens de Privilegiën op den 2oApril moest plaats hebben), dat zeggen wy juist Brief in c\'At nn vn- aart 7wt ren, wanneer de Boondag tegen den 20 moest be- Hoogh. legd worden, de wettige Vroedfchap, zoo daar in wegens als in de verdere uitoeffenine; van hare Vroedfchaps- Mttft- Ampcen ,. op eene geweldadige wys is geturbeerd/frvw/jgeworden. befieh Daar nu, Doorluchtige Vorst! dit geweld, doorling% 1 de aanbidlyke beftelling van de Godlyke Voorzienigheid , gunftiglyk cesfeerd, en de wettige Vroedfchap hare wettige byeenkomflen en vrye Deliberatien weder heeft kunnen hervatten, heeft dezelve Eed en Amptshalve zich ook verpligt gevonden, ■ direct, en vooral na dat, op den 1 dezer Ioopende maand October, by Hunne Ed. Groot Mog. alle Refolutien, houdende provifionele voorziening omtrent [de Magiftraatsbeftiering dezer Stad , waren ingetrokken en buiten effect gefteld, met alle de gevolgen van dien , voort te procedeeren tot eene wettige Magiftraatsbeftelling, by maniere van Boontrekking, om te fungeeren tot "Mei 1788, vervolgende de Vroedfchap alzoo den loop harer Deliberatien, daar zy dezelven, op den 23 April laatstleden, gedwongen wierd af te breken. Het is dan , Doorluchtige Vorst! overeenkomRig alle de demarches 'van de alleen wettige Vroedfchap dezer Stad , tot Confervatie van Stads Privilegiën', wel eer , en vooral laatftelyk op den . 2 8 February laatstleden ter Staatsvergadering gedaan, en uit kragte van de bovengemelde Refolutie 1 van Hun Ed. Groot Mog. in dato den '1 October laatstleden, tot meerdere beveftiging van de bjllykheid van de voorfchreven demarches, dat de Vroedfchap, na voorafgaande beroep en befchryving der vrettige Leden, als naar ftyle, pp heden den Boondag  5-438 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam. Brief ean Zym Hoogh, wegtm Magi- Jiraats- beftei- hng. DOORLUCHTIGE VORST en HEER! Uwe Doorluchtige Hoogheids dierbare Perfoon in de genadige Protectie des Allerhoogften, en hebben de eer ons te onderfchryven. DOORLUCHTIGE VORST en HEER' Uw DOORLUCHTIGE HOOGHEIDS ootmoedige Dienaars. BURGEMEESTEREN en VROEDSCHAPPEN der Stad ROTTERDAM. Waar? dag (die op den 20 April laatstleden had behooren gehouden te worden , doch waarin de wetnVe Vroedfcharj feitelykis verhindert geworden), belegd en gehouden hebbende, de eer heeft, van aan Uw Doorluchtige Hoogheid te prefenteeren de hier ne■ vensgaande Nominatien van twee dubbelde stallen van gequaliriceerde Perfoonen tot Burgemeefteren en Scheepenen dezer Stad , verzoekende zeer redienltig, dat Uwe Doorluchtige Hoosheid, als Stadhouder dezer Provintie, een enkel getal uit dezelven geheven te eligeren, om als BurgemeeReren en Scheepenen ten dienfte dezer Stad en den Lande <*eëmployeerd te worden. Daar wy ons verzekerd houden, dat Uw- Doorluchtige Hoogheid met ons wel volkomen overtuigd zyt, dat 'er deeze Stad ten hoogften aanc-ele^en legd van eene wettige MagiRraat voorzien te zyn verttouwen wy , dat Uwe Doorluchtige Hoogheid ons ook wel met eene fpoedige Electie zult gelieven te begunftigen, en alzoo aan het verlangen van ons en de goede Burgery voldoen. Wy bevelen ,  JAARBOEKEN,' OBobet, 1787. 5430 Waarop Zyne Doorluchtige Hoogheid Rotden zelfden 8 October aldus antwoordde: terdam^ -ËRENTFESTE, VOORZIENIGE, DIS- Ant CRETE, ONZE LIEVE BYZONDERE J van Zym Jk/let een byzonder genoegen hebben Wy heden U n00u/im 1YJ. Misfive 011 tfangen, daar uit vernemende, ü dat U Ed. , ingevolgen derzelver aloude Privilegiën , Coftumen en Herkomften, de Nominatien van Burgemeefteren en Schepenen gemaakt, en aan Ons, als Erfftadhouder dezer Provintie, ter Electie hebben toegezonden, Wy hebben Ons ten uiterften bedroefd over het ongelyk en geweld aan de wettige Vroedfchap van U Ed. Stad aangedaan: Wy hebben met fmert de Privilegiën zien verkragten, om een Cabaal te ftyven, die, zoo het de Goddelyke Voorzienigheid niet hadde voorgekomen, dit goede Land onherftelbaar zoude hebben gcruineerd. Wy wierden door dezelve in onze betrekkinge en in de uitoef-, fening onzer Eminente Charges geturbeerd en dus waren wy ten dien tyde niet in het vermogen om aan U Ed. en aan U Ed. Burgery, die aan onze perfoon en huis zo veele blyken van affectie heeft gegeven , die befcherming te verleenen , die de billykheid Uwer klagten vorderde. God heeft in zyne gunst dat alles doen veranderen. Wy Defereeren dus gaarne aan het verlangen van UEd. om eene fpoedige Electie uit de Nominatien, door eene' wettige Vroedfchap gemaakt, te doen. Waar mede ËRENTFESTE , VOORZIENIGE , DISCRETE, ONZE LIEVE BYZONDERE! Wy U Ed. bevoelen in Gods Heilige protectie. UEd.  J44o NIEUWE NEDERLANDS CHE UEd. Goedwillige Vriend ( Getekent) WILLEM PRINS van ORANG& In 's Gravenhage den 8 October 1787, Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid* (Geteekem) P. J. de LARRY, De Gezonde Nominatie of Naamlyst was aldus: Tot Burgemeefteren: de Heeren Bicbon, Van der Hoeve, Van Hogendorp, Elzevier, Reepmaker , Mierop, Van Be fel en Hoogstraten. b Tot Scheepens : de Heeren Hoog, Verftolk, de Groot, Van Heusden, Obreen, Van Son, de Monté, de Pril, Vermeulen, Suermondt, A. van der Heim, van den Honert, Advoc. Groenevelt en G. van Oort. Uit gemelde Nominatie zyn door Zyne Doorl. Hoogheid, den Prins Erfftadhouder, verkozen tot Burgemeefteren : de Heeren Mr. Jean Bicbon, Heer van Oost-en IVest-Tsf'elmonde', Mr. Johan Adriaan van der Hoeve; Johan Francois van Hogendorp en Mr. Joon Gerbrand van Mierop. En tot Scheepenen: de Heeren Johahnes Hoog; Abraham Verfiolk; Mr. Jan Cornets de Groot; Barthold Suermondt ; Joan van den Honert; Mr. Antbony van der Heim, A. L. M. en Philof. Dodor; en Mr. Abraham Groenevelt, £n tot Scheepenen • Commisfarisfen van des Rotterdam.  JAARBOEKEN, OBober, ,1787. 5441 des Gemeenelands-Middelen, de Heeren RotAbrabam Verftolk ; Mr. Anthony van der ter'Heim en Mr. Abraham Groenevelt. DAM' Oe Heer Elzevier was met de omwending eenigen tyd uit de Stad geweest, maar juist voor het maken der Nominatie te rug gekomen; anders hadt hy even weinig in aanmerking kunnen komen, als de thans nog uitgeweken Burgerneefter Bogaard. Dan, fchoon door Boonheeren de gewone orde gevolgd is, heeft het Zyne Doorl. Hoogheid behaagd voor deze reize van de gewoonte, om juist ie vier bovenfte opgenoemde Heeren te verkiezen, aftegaan, en dus in de plaats van den Heer Elzevier , die mede eenen Herken rol by de Nieuwftaatsgezinde party in deze Stad gefpeeld hadt, den Heeifan Mierop tot Burgerneefter te verkiezen. De Wethouderfchap dezer Stad heeft den 9 Oétober by eene ernftige Publicatie verboden, het doen van rondensen onderzoekin de huizen door ongerechtigde perfoonen; gelyk mede het gaan met zyd- en fchietgeweeren langs 's Heeren ftraaten; en het gebruik van fcheldwoorden, verwytingen en bedreigingen. (Zie bl. 4788, vergeleken met Nieuwe Ned. Jaarb. 1786. bl. 211. 369. 371J .Ook is de gewezene Schuttery verboden, zich met hunne uitgediend hebbende uniform >of monteering op 's Heeren Straaten te vertonen. Deze Publicatie luidt woordelyk aldus. Al-  5442 NIEUWE NEDERLANDS CHE Rotterdam. Publicatie tegen rondens, fchietgeweet en, fcheldwoordenenz, A Izo Schout, Burgemeesters en Schepenen der -r*- Stad Rotterdam in ervaring zyn gekomen, dat veele ongequalificeerde Perfoonen zonder van het Wagtwoord voorzien te zyn, zich veroorloven oirl firydig met alle goede orde, op eene willekeurige wyze, niet alleen binnen déze Stad Rondens té doen, maar zich ook verftouten eigener authoriteit gewapend zo binnen als buiten deze Stad zich te be-* geven tot het doen van vifitatien als anderzints, (omtrent welke vifitatien Hun Ed. Groot Achtbaare ter wegneming van kwalyk geplaatfte argwaan, een iegelyk by dezen willen onderrigt hebben, dat tot hier toe aan Hun Edele Groot Achtb. niet is gebleken, dat eenig ongeoorloofde quantiteit van Ammunitie, Geweeren of fchadelyke Inftrumenten, waar aan men met grond eenige kwade intentie zoude kun* nen attribueeren, gevonden zyn.) Dat ook andere perfoonen zich aanmatigen omj fchoon.de Wagt niet hebbende, egter met Zydgeweeren gewapend, tydig en ontydig, langs flraat te gaan, waar uit de grootfte desorders en de fchromelykfte gevolgen te dugten zyn. Zo is 't, dat myne Heeren voornoemt, hier in willende voorzien, by deeze allen en een iegelyk ten ernftigften verbieden en interdiceeren, om, zonder van het Wagtwoord voorzien, en dus behoorlyk gequalificeercl te zyn, eenige Rondens te doen, of daar toe geene bevoegdheid hebbende , ten dien einde met Zyd- of Schietgeweer langs 's Heeren wegen of flraten te gaan , veel min eenige, willekeurige vifitatien te doen, op poene van ter contrarie doende, voor de eerfle reis, geduurende een maand, te pceniteeren te water en brood, en voor de tweedemaal naar exigentie van zaken ook aan den Lyve te worden geftraft.  JAARSÖËKËN, OBoler, i787. 5443 En nadien alle" fchëldwoorderi, verwytingeh en bedreigingen ter zaake van voorgaande partyfchappen j niet anders kunnen uitwerken dan ftoring va'n rush vermeerdering van haat, mistrouwen en fchadelyke daadlykhedén, zo. verbieden myne Heeren Voornoemd wel fpeciaal alle dusdanige fcheldwoorden, bedreigingen en verwytingen ten ernftigften, pp poene, dat tegens die geene, die zich daar aart fchuldig maken, ten firengflen zal worden geprocedeerd, en dezelven exemplaar zullen worden scftraft. 6 En vermanen voorts Hurt Edele Groot Achtb. alle gewezen Schutters , van ter voorkoming van alle onaangenaame ontmoetingen, zich niet te vertoonen met derzelver gewezen Uniform of Monteering, terwyl Hun Edele Groot Achtb. eindlyk alle en een iegelyk exhorteeren, van door al te groote byeenkómften, geene gelegenheid te geven, dat door gegronde of ongegronde vermoedens deswegens de rust en tranquiliteit dezer Stad worde' geftoord. Men las ook in dezer Stads Courant de* ze bekendmaaking: jlAirecteuren van de Oprechte Vaderlandfche So~ cieteit de Eendragt ± met de uiterlte verachting en verontwaardiging vernomen hebbende, dat eenige flegte en boosaartige Lieden, zich noemende Prinsgeziriden, verfpreiden , dat Directeuren vari bovengenoemde Sociëteit, door Geld en belofte van Geld, of andere bëlooningèn', ten nadeele van de Leden, en enkel ten hunnen voordeden, doen da verrigtingen, die dezelven, ter behoud van de rust, in het werk Hellen; zo verklaren Directeuren, dac zy geene aangeboden Giften, hoe genaamt, hébbert ontfangen, en zelfs hebben afgezien van de Giften, die byden Heer G. Uroemklt^ ten faveure van de Leden, werden ontfangen, vermaaCec ccc c.cc ccc aen- Rof- TERDAM. Publicatie tegen rondens , fchietgeweer en, fcheldwoordenienz. 4  5444 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot' nende yder by deeze zich aan zodanige laster niet ter- fchuldig te maken, vermits bovengenoemde Direcdam. teuren zodaanige Lieden als Eerdieven en Lasteraars ten fterkflen in Rechten zullen vervolgen. JOH. KEERBERGEN, als Secretaris^ Rotterdam den 8 October 1787. Wy hebben bl. 4795 eene Bekendmaaking of Notificatie der Admiraliteit medegedeeld. Hier op volgde nog den 9 Odtober 1787 deze Notificatie welke overal is aangeplakt. T AURENTIUS BEUDT als Commisfaris van -L< de Edele Mogende Heeren Gecommitteerde Raaden van de Staaten van Holland en West-Friesland gequalificeerd, ingevolge Refolutie , dato 6 October 1787 , tot het vereffenen der zaken van de Uitleggers in dienst geweest van het gedimitteerde Defenfie - Weezen, doet een ieder weeten, dat ten zynen Huize op de Spaanfche Kaay, des morgens van 10 tot 12 uuren, zal worden betaald, de Soïdyen der Manfchappen, gediend hebbende op voornoemde Uitleggers tot den laatften dezer lopende maand October, volgens de bepaaling daar van gemaakt door de Edele Groot Mogende Heeren Staten van Holland en West - Friesland, by Hoogstderzelver Refolutie van den 5 October dezes jaars, namentlyk: Donderdag den 11 Octoder 1787. Het Vaartuig de Windhond, gecommandeert geweest door den Lieutenant Rye. Vrydag den 12 dito. Het Vaartuig de Looper, gecommandeert geweest door den Gezaghebber Reynakker. Saturdag den 13 dito. Het Vaartuig dc Toc- zigt,  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5445 z;gt. gecommandeert geweest door den Lieutenant RotB. G. Knops, xer- Maandag den 15 dito. Het Vaartuig de Waak- dam. zaamheid, gecommandeert geweest door den Lieutenant G. Dnnckum. Notifica* Woensdag den 17 dito. Het Vaartuig de Be- tie tot befchermer, gecommandeert geweest door den Lieu- taaling tenant D, van Dongen. der Uit* Donderdag den 18 dito. Het Vaartuig den Op- leggers, pasja, gecommandeert geweest door den Lieutenant J, !.. l'itria'iw. Van den Uitlegger de Spion, gecommandeert geweest door den Lieutenant Witte \an Dam, zal nader de betaaling bepaald worden, zo dra de nodige onderrigtingen zullen zyn ingewonnen. Een ieder word verzogt op de praxife dag by de betaaling van het Schip, daar hy op heeft gediend, te komen, en zo van ieder Vaartuig afzonderlyk, en op geen andere dagen, waarop niet kan worden geholpen. Rotterdam den 0 October 1787. Men las ook nog vervolgends in de Rotterdamfche Courant van den 11 Oétober 17&7: TQe rust wordt by aanhoudendheid in deeze Stad gehandhaaft, door de goede voorzorgen der Wethquderfchap, en de waakzaamheid der Burgeren : dit doet de erkentenis Reeds toeneemen en'de giften, die daar voor gegeeven worden , vermeerderen , zo dat niet alleen de in onze vorige genoemde Raden, maar ook de overige Heeren Vroedfchapsleden uit hun privé beurs dezelfde gift gegeeven hebben, welk voorbeeld door de voornaamRe Koopliedenen gegoedfte Ingezeetenen met "eene ongewoone gulhartigheid daaglyks gevolgd word. Cccccccccccc'a By  544f NIEUWE NEDERLANDSCHE Rotterdam, By het aftreden van het Collegie van Scheepenen , is door het zelve den 10 Oétober aan Burgemeefteren overgeleverd dit navolgend Declaratoir. EDELE GROOT ACHTBARE HEEREN 1 TT\c Ondergeteekende op heden aftredende Scheer ^ penen der Stad Rotterdam, nemen de vryheid nader aan U Ed. Groot Achtb. by deze te declareeren. Dat aan hun op de gewone wyze op den 30 April laatstleden, door een Bediende van den Heer Hoofdofficier, is kennis gegeven van de Electie, welke Zyne Doorluchtige Hoogheid van hunne perfonen had gelieven te doen, tot Scheepenen de, er Stad: dat zy daags daar aan, uit order vanU Ed. Groot Achtb. door een Stads-Bode ten Stadhuize zyn geciteerd , en aldaar aan de vyf van hun als toen prefent zynde Leden, cn op dc volgende dagen aan de twee overige, nader is kennis gegeven van hunnen voorfchreven Electie, cn voorgehouden den Eed van Purge, en vervolgens die van Schepenen , welke eerfte zy in handen van Burgemeefteren , en de laatfte in handen van den Hoofd - Officier, in prefentie van Hun Él Groot Achtb., hcbbe.n afgelegt, vervolgens volgens gewoonte in Schepens - Kamer zyn geïntroduceert, en federt dien tyd hunne Posten als Scheepenen , en met cn benevens den Schout en Burgemeefteren, als Leden van de Wetnouderfchap , hebben waargenomen, als zoodanige door een yder zyn erkend geworden, en getragt hebben aan hun Eed en pligt te voldoen , met aan alle de Inwoners dezer Stad goede Juftitie te admiuiftreren, en het hnnne toe te brengen tot bewaring der rust en goede order binnen deze Stad , waar in zy het geluk gehad hebben, onder den Zegen vaq Gocj Almachtig, tot het  JAARBOEKEN, Ociober, 1787. 5447 het oogenblik van hunne afzetting, zoo veel moog- j lyk te reusferen. Dat zoo dra zy op den 4 dezer maand door. U ■, Ed. Groot Achtb. kennis bekomen hebben , dat, op 'verzoek van de Vroedfchap dezer Stad , by . Hun Ed. Groot Mog. de Heeren Staaten .van Holland en West - Friesland was gerefolveerd, dat alle Rcfolut-ien , houdende Provifionele Voorziening omtrent dc MagiRraatsbeRelling dezer Stad, met alle de gevolgen van dien, waren.ingetrokken en buiten effect gefteld , en dat dienvolgens by voorfchreve Vroedfchap was goedgevonden een dag te bepalen tot het maken van eene Nominatie van Burgemee-.. ren en Scheepenen; de Ondergeteekende daags daar aan U Ed. Groot Achtbaren hebben gecommuniceert derzelver unaniem genomen Refolutie, inhoudende: j; . .. „ Dat alle de Leden van het Collegie vanScne- penen, even gelyk zy op den cerftenMey 1787, „ zich hadden gefchikt na het- goedvinden van den " Souverain, en de Electie van Zyne Doorluchtige Hoogheid, zich nu weder, het'omtrent dit Col- legie te refolverene, zouden laten welgevallen, en daar in berusten , en dus de Boontrekking, 5, -Nominatie en Electie afwagten, en hunne piaat" fen inruimen aan die geenen, welke daar in , uit de temakeneNominatie,door Zyne Door!. Hóog', heid zouden worden geëligeert en gefteld , mits , als dan door den Heer'Hoofd-Officier onrfla- gen wordende uit den Eed, in deszelfs handen, , by hunne aanftelling, gedaan." Dat zy nu ook , na bekomen kennis van de nieuwe Electie dóór Zyne Doorl. Hoogheid gedaan , hunne voorfchreven plaatfen inruimen', en wederkeerende in hunne primitive ftaat van Burgeren , door onderwerping aan de Wetten en gehoorzaamheid aan hunne Magift:-aten, op derzelver befcherrning ftaat maken ch vertrouwen. Doende zy Óndergéteckcnden dit nader Dccla Cccccccccccc 3 ra lor- [■ERJAM. Declaratoir van iftrelendeScheepenen.  5448 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- ratou-, tot wegneming van alle verkeerde Interpreter- tatien, welke nu en naderhand zouden kunnen vvordam. den gegeven aan de buitengewone daad, ter hunner verantwoording, dat al het geene tegens de uitoefDedara- fenmg der Privilegiën dezet-Stad. by hunne aanftelto>r van Img zoude mogen gefchied zyn, geheel buiten hun aftree. geweest en gebleven is, en dat zy dus, zoo in de aende aanftelhng als aftreding, zyn geweest en blyvenlyScneepe- delyk, en in beide deze om Handigheden zich heb«en, ben gevqegt naar den wil van den Souvérein en de Electie van Zyne Doorl. Hoogheid. ' Wanneer vervolgends de Heer HoofdOfficier Mr. Rei/tier Fredrik van Staveren, den 10 Oclober den Scheepensbank uit den ' eed. ontfloeg i deedt hy aan de aftreedende Scheepenen deze aanfpraak. (*) EDELE ACHTBAARE HEEREN! F")aar ik thans geroepen worde tot de byzondere ' pligt, om U Ed. Achtb. als Schepenen dezer Stad uit den Eed „ by U Ed. Achtb. in de maand Mcy laatstleden afgelegt in handen van den Heer Mr. t>*ttlut Oevers, destyds het. Ampt van Bailluw dezer Stad bekleedende , te ontflaan, vermeen ik tenens niet te kunnen afzyn, U Ed. Achtb zo voor my zelve als uit naam mvner Mede - Raden en Vroedfchappen, plegtig te verzekeren, da$ de verandering dezer Stads Magiftratuur, in dit ogenblik aan geene willekeurige verkiezing, aan geene perfoneeie gevoeligheid of partyfchap, moet toegefchreven worden, maar alleen aan te merken- is als zo-. <•.. ', :?>..-'! S • ;. -j A-.H da- CO Vergdj* NTeuwe N.-derl. Jaar»,.-1786. bi. 352 -— 368. 452 en volgg. 1316 en vqlgg.' 1370 — (464 en 1572 —- 1576. en Nieuwe Nederl. Jaarb. 1787. bi. 784 én volgg. en 1003 en volgg.  JAARBOEKEN, Oilol>ert i737. 5440 danig een daad, waartoe de Vroedfchap, overeen- Rot> komftig hare vorige deliberatien , zich Eeds- en TER. Ainptshafven verpligt gevonden heeft. dam. Was 'erde Vroedfchap in het voorleden jaar i786 geen ander middel overig, ter confervatie van een Aanfpr, der oudfte, heiligde en nooitgefchonden Privilegiën, van den als een fignificant Protest ter Staatsvergadering, te- Hoofdgen de zo zeer geprecipiteerde Refolutie van Hun Officier Ed. Groot Mog., houdende een provïfioneele voor- aan af* ziening omtrent de MagiRraatsbeRelling voor dat tredende jaar, zonder dat zy eenig middel van redres, hoeScheepe, zeer zy zich deze voorzigtig en ten allen tyde gere- nen. ferveert had, met de minfte hoop van fucces, geduurende dit loopende Magiftraatsjaar, heeft kun■ nen by der hand nemen ; zy tragtte ten minften . voor de Magiftraatsbeftelling, die met Mey i787 moest plaats"hebben, in tyds voorzieninge te doen, •; en floeg daar toe den w elberaden en volkomen con■: ftitutioneele weg in, om by voorraad en wel op den s 28 February daar te voren" ter Staatsvergadering te doen denuntieeren: „ fpeciaal dat zy, by de toen I „ aanftaande MagiRraatsbeRelling, riiet zoude kunI „ nen admitteeren zodanige provifioneele voorzie„ ninge, als direct ftrydig waren met de aloude en , „ nooit 'geïnterrumpeerde Privilegiën." Wanneer vervolgens het tydftip naderde, dat dc Vroedfchap, ingevolge deze denunciatie , met de , beflelling der Magiftratuur voor Mey i78_7 Rond voort .te procederen , conform de Privilegiën, by maniere • van Boontrekking , en dat de Vroedfchap op den 23 April laatsleden effectief vergadert was, om onder anderen de deliberatien over. I de Beentrekking, die den 20 daar aan volgende moest plaats hebben , voort te zetten , wierd de I Vroedfchap daar in, zoo wel als in de anderen funftien van het Vroedfchaps - Ampt, faitelyk geturbeert; dc Plaatfen van vele wettige Regenten wierden door anderen, by een opgeworpen gezag inge- drongen perfonen, tgeufurpeert, en het alleen wetCccccccccccc 4 tig  54JO NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- t'g Collegie van Raden en Vroedfchappen in des» TER^ zelfs byeenkomften en vrye deliberatien via facti dam*. geRoort, belet en verhinderd. Ik zal, Ed. Achtb. Heeren, by deze gelegenheid Aanfpr. de wonde niet opkrabben: kon ik my zelfs als een van den privaat perfoon befchouwen, ik zou wenfchen die Hoofd- geheele gebeurdtenis, zoo wel als de Bewerkers en Officier Uitvoerders van die , geheel te mogen vergeten' aan af- Ik zal dan ook tans niet ophalen, hoe de billykfle tredende klagten en Adresfen tot reparatie , door het meerS'cheepe- dertal der wettige Vroedfchaps-Ledcn, waar onder nen.' g drie Regerende Burgemeefteren , zoo by Hun Ed, Groot Mog. als de Wethouderfchap dezer Stad gedaan, onvoldaan zyn van de hand gewezen. En' eindlyk wil ik op dit oogcnblik ook niet gedenken,welke de gevolgen van deze zoo veel gerucht gemaakt hebbende feitelyke remotien geweest zynr 3t. is , zoo ik my niet bcdricgc , uit de ptiblyke Nieuwspapieren kenbaar geworden, welke fchroomïyke bedreigingen aan die alzoo gcremoveerde Regenten , niet losfelyk of door een wuft gemeen, maar door en by onderteekening van agt BurgerOfficieren geïnfmueerd zyn. Dit alles "cn wat daar verder betrekking toe heeft. Ed. Achtb. Heeren, nu voorby ziende, moetik de vryheid gebruiken, U Ed. Achtb. te doen opmerken , dat dé wettige Vroedfchap tans weder hare afgebroken deliberatien hebbende kunnen hervatten, en door de Refolutie van Hun Ed. Groot Mog., van den i dezer loopende maand, gefterkt cn bevestigd in het rechtmatig gevoelen , het welk de Vroedfchap by haar Protest van den 28 February hier boven gementioneerd , ter Staatsvergadering' heeft gedaan denuntieren , Eeds- en Ampshalven niet vermogend is geweest een ogenblik te laten voorbygaan, om den loop' harer deliberatien te ver-, volgen, daar zy dezelve op den 23 April laatsleden is genoodzaakt gewórden die te Raken. , pe zaak alzoo in haar waarachtig en natuurlyk licht  JAARBOEKEN, OStober % 1787, 545* licht befchouwt, zullen ü Ed- Achtb. zich geree-Rotdelyk kunnen overtuigd houden, dat de op cergiRe- ter» ren gehouden Boondag geene politicque befcbk- dam. king maar een volkomen wettebyke en confenquente daad der Vroedfchap is, alleen af te leiden uit Aanjp. behoorlyk ' aangelegde en vervolgde dehberatien, uin den die alleen van de competentie der Vroedfchap zyn. tloopa" Daar zulks ondertusfchenjtot zyn gevolg heeft, Cpcter dat dit tans zittend Collegie deszelfs FuncTaen niet langer kan continueeren, en dé Vroedfchap , op voorflel van Heeren Burgemeesteren, als daar toe öcfi^pe* door U Ed. Achtb. verzogt, my op eergisteren nen. ■ eequalmceert heeft, om U Ed. Achtb. te ontfiaan uit zoodanigen Eed,alsvder uwer, in de maand Mey laatstleden , in handen van den Heer P. Gelers> destyds het Ampt van Bailluw bekleedende, heeft afgelegd, zoo acquiteer ik my dan by deze van dien . my wel en wettig opgedragen last en Commisfie , en ontfta in dualiteit van Eailluw dezer Stad, uit den voorfchreven gedanen Eed van Schepenen, de Heeren Pieter Baelde, Hendrik Aditaan Hofman, Michiel Plomp, Cornelis Balguerie, Regrterm Petrus Bruining, Jacohus Willemfen en David Cornelis van de Polder; verklarende voorts hun, van dit tydftip af, in zoodanige qualitcit van Schepenen der Stad, als waarom zy op den 1 Mey laatsleden, door Mr. Paulus Gevers, toenmalig Bailluw dezer Stad, zyn beëedigd, te hebben gedefungeert Na my dan alzoo van deze myne opgedraagen Con> misfie te hebben geacquiteert, zy het my wydersgeoorloft myn Heeren , ulieden myne byzondcre maniere van denken, by dit zonderling evenement, te mogen openleggen. En dan meenïkinde eerfte plaats ulieden te moeten herinneren, dat de ongunltige impreslien , die by mmdoorziende, of verftandelooze en. bevooroordeelde menfehen, uit deze gebeurdtenis, tegen uwe Perfonen zouden mogen worden opgevat, geenfifltsaan de Vroedfchap behooren geweten te worden, maar " ' ' veel  5452 NIEUWE NEDERLANDSCHE - Rot- veel meer aan de zoodanige , die, doof voor de ter- nadruklykfte Voorftellen en Protesten der Vroeddam. [cnaP> ulieden , op eene wederrechtelyke wyze tot het Scheepens - Ampt geroepen hebben A.mrpr. By zoo verre nogtans deze gebeurtenis eenige meer Vw den directe aanleiding tot de minfte perfoneele belediew. Hóófd m deze confufe dagen, by dien of dezen onbezonOfflaer nen onverhoopt geven mogt, zal ik, des behoorlyk aan aj- onderngt, den fchuldigen daar aan, uit al mvn vertredende mogen, aan het recht tragten te brengen; en welke bchtepc- gebeurdtenisfcn 'er ook verder als gevolgen van denen. zen tyd zouden mogen plaats krygen, waar in het zou kunnen te pas komen, myn Heeren, dat iemant uwer eenige byzondere befchcrming of eeniffe bvzondere interventie van het Officie dezer Stad fzóo lang ik de eer zal hebben daar mede bekleed te zyn) zoude behoeven; hier op zult gy lieden en yder nwer zich volkomen kunnen verlaten dat ik met een levendig gevoel van de kommerlyke en benaauwde dagen, die gy, federt den loop van eemge weken, hebt doorgebragt, en met dankbare erkentenis aangedaan , voor het zoo voorziVtig als gelukkig beleid in het bewaren van de rust" dezer btad , my den genen hoop te betoonen , dien oV lieden uwe achting en vriendfehap. niet onwaard!-' zult kunnen rekenen. a Hier toe vond ik my terneer verpligt, daar <*y lieden, myn Heeren, my in qualiteit van Ploofd-Offtcier, met zoo veel teekenen van genoegen in deze Kamer van Juftitie, alwaar ik u geplaatst vond ontfangen, cn gedurende den korten tyd, die ik daar m met ulieden heb doorgebragt, met zoo veJe blyken van achting en vertrouwen hebt bejegend, dat ik my deswegens zoo in het openbaar ais m het byzonder by vrienden en onvrienden altoos ongeveinst zal beroemen ; veel heeft dit toegebragt om my, by het aanvaarden van het gewietig Ampt van Hoofd-Officier dezer Stad, in dezen moei-  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 5453 moeilyken en hachlyken tyd niet te doen wan-RoThopen. terGaat dan voort, myne Heeren, my dat zelve dam. goede hart te blyven toedragen , dat gy my, geduurende dezen korten tyd, hebt opengelegd, en Aanfpr. tragt alzoo van de Roeien der Eere afflaande en van den tot den byzondercn Burgerkring wederkeerende, Hoofd' de harten uwer Medeburgeren, die nog van my en Officier myne Mede - Regenten mogten verwyderd zyn, aan aftot my en myne Mede - Regenten, als hunne wet- tredende tige Stedelyke Overheden, volkomen terug te bren- Scheepegen, en verzeker elk hunner, zo veel 'er daar toe nen. , gepaste gelegenheid voorkomt , dat ik perfoneele geleden verongelykingen weet te vergeten, dat 'er nog byzondere haat," nog lust tot wraak in mynen boezem fchuild; dat ik het Ampt van Hoofd-Officier met geen ander gemoedsbeweging aanvaard heb, als om het zelve ten nutte van de Stad, met rechtvaardigheid, edelmoedigheid en onpartydige Burgerliefde uit te ©effenen. Daar in alleen zal ik myne belooning zoeken ,' en dan eerst zal ik achten de kroon, die my onverdiend van het hoofd geworpen was, wederom gevonden te hebben, wanneer ik van deeze plaatfe afgaande , het getuigenis myner Medeburgeren, overeenffemmend met dat van myn gewisfe, my niet zal behoeveö te fchamen. Of 'er iets zo grootsch van my te wagten is, myn Heeren ! zult gy ligtlyk kunnen beproeven. Zyt gylieden myn Heeren ! gelyk ik vastlyk vertrouw, bezield, met dat rustbevorderend oogmerk, om zo veel in u is, de harten van zo veele verwyderde Burgers tot haare verongelykte Regenten, en zulks weerkeerig terug te brengen en onderling te verzoenen, beproef dan myn Heeren! of ik elken Rap, die daar toe van hunne zyde zal gedaan worden, niet met goedwilligheid zal beantwoorden, en alzo de gezindheid tot harmonie en vrede met al myn vermogen zal ouderfteunen ? Hier in zal ik oor- dee-  J4J4 NIEUWE NEDERLANDSCHB Rot- deden het recht der Hooge Overheid den grootfleri ter- kuiter te helpen byzetten, wanneer ik 'er'veele on dam. nieuws aan verbinden mag, zonder een enkele door itrafoeffening te verliezen ! Aatifpr, Dit alles durf ik van ü verwagten, dit alles moet van den lk van u vergen myn Heeren ! en géyk ik u heUoofd- den iti myn qualiteit uit den Eed, die u tot tydelvke Officier Verantwoording riep, ontflagen heb, zo vertrouw aan af. «i dat gy lieden u zeiven, door myne welmeeöendö tredende redenen zult opgewekt vinden tot een niet min geScheepe. wigtige verpligting, waar van gylieden allen ten nen. jongften dage zult verantwoorden. Amptshalven zyn onze betrekkingen veranderd, maar in dit door rny voorgdtelde vredelievend oogmerk voortwerkende, zal ik my veel naauwer met u verbonden rekenen. God zende daar toe zynen verzoenenden Geest onder alle onze Medeburgers. Hy bekroone uwe en myne pogingen tot dat einde, en bevestige de Vrede en zynen Zegen aan u en uwer huizen tot in net laatfte nageflaebt. Den 13 October liep alhier van de ÓostInuifche Comp. Werf van Stapel,onder beftier van den Baas Timmerman K. Soetermeer, het Schip Teyungen : het zelve wierdt agter afgehakt door het Zoontje van den Heer Mr. If. van Teylingen, Bewindhebber der Oost-Indifche Compagnie: die jonge Heer ftond onder een daar toe door de Scheeps-Timmerlieden vervaardigde Eerepoort ; waar aan drie toepaslyke Vaarzen gehangen waren; een ter verwelkoming van dien jonge Heer; een wegens de groote eer, die de Werf thans genoot; terwyl het der-  JAARBOEKEN, OEtober, 1787. 5455 derde Vaars was toegezongen aan alle waa- Rotje Prinsgezin den , op de tegenwoordige teromwenteling van zaken in ons Nederland.^*1*» Deze plegtigheid wierdt onder een buitengemeenen toevloed van menfchen, en een algemeen vreugdegejuich verrigt. Waar na de gezaamenlyke Timmerlieden naar het Huis van den Heer Fan Teylingen trokken, om aan deszelfs Zoontje de Kroon van bovengemelde Eereboog tot een gefchenk te geven: zy maakten een kring voor het huis , waar na zy, de Kroon ia huis gebragt hebbende, met driemaal Hoezee bedankten, en met het blazen van Wilhelmus, aftrokken. Aan de Oostpoort door de wagthebbende Burgers, met het prefenteeten van het geweer, vereerd, rieoen zy wederom driemaal Hoezée, en een iegelyk keerde in vrede naar zyne Woning» Ingevolge de Refolutie van de Vroedfchap dezer Stad , om ai het verrigte federt den 23 April laatstleden, zo veel mooglyk tot deszelfs vorigen ftaat te brengen , hebben de Heeren Burgemeesteren? dezer Stad, ter herftelling van het verrigtte omtrent het Collegie van Scheepenen en Mannen van Schieland, aan Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prins Erfftadhouder ingeleverd eene, by Hun Ed. Groot Achtbaare en den Heer Bailluw en Dykgraaf van Schieland gemaakte Nominatie, waar uit door Zyne Hoogheid zya vei-"  5456" NIEUWE NEDERLANDS CHË Rot- verkozen tot Schepenen de Heeren Bar- ter tbolomeus Ver brugge Wz. , Severyn van. dam. der Kloot, Junior , Hendrik Cantzlaar, Mr. I/aak Nicolaas Johan van Mierop Ber* nardus de Jong en Mr. Hendrik Tbèefine, en tot Mannen de Heeren Johan Steenlaky Johannes van Staveren, Mr. Arend van de Felde, Jakob van Egmond, Paulus Tom en Dirk Oosthoek. De afcreedende Scheepenen en Mannen van Schieland deeden deze verklaaring. y\e Ondergeteekenden,op heden aftredende Schepenen en Mannen van den Edelen Hove en Hooge Vierfchaare van Schieland, nemen de vryheid nader aan U Wel Ed. Achtb. by dezen te declareeren : Dat aan hun, op de gewoone wyze, op den 26 Augustus laatstleden, door den Bode van Schieland by Biljet is kennis gegeven van de Vergadering tegens Dmgsdag den 28 Augustus 1787, en, na dat zy zich op dien tyd op het Stadhuis bevonden, zyn door den Heer Bailluw van Schieland onderrm geworden, dat zy door Hun Ed. Groot Mogende de Heeren Staaten van Holland en West-Friesland waren geëligeerd , tot Schepenen en Mannen van Schieland, voor den tyd van een jaar, en na dat aan hun op dien ! tyd was voorgehouden den gewoonenEed, zy die in handen van den Heer Bailluw van Schieland hadden afgelegd, en zy daar op, volgens gewoonte, hadden feslïe genomen en verder hunne Posten als Scheepenen en Mannen hebben waargenomen en als zodanige door een yder zyn erkend geworden, en getragt hebben aan Hun Eed en Pligt te voldoen, met aan allen de Ingezeetenen van Schieland goede Juftitie te adminï- ftree-  JAARBOEKEN, OBoler, 1787. 5457 ftreeren, en het hunne toe te brengen tot bewaI ring der rust en goede orde binnen, hunne Jurisdicj tie, waar in zy het geluk gehad hebben; onder des I Hemels zegen, tot op het oogenblik hunner aftre; ding zo veel mooglyk te reusfeeren. fiat, zo dra zy op den 16 October, door Hun Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren dezer Stad, kennis bekomen hadden, dat Hun Ed. Groot I Achtb. voornemens waren van een nieuwe Nominatie van Schepenen en Mannen van Schieland te maken, en dezelve ter Electie,aan Zyne Doörl. Hoogheid te zenden, zy ten zelfden dage aan Hun Ed. Groot Achtb. hadden gecommuniceerd: Dat zy Schepenen en Mannen van Schieland, op den 28 Augustus 1787 , zich hadden gefchikt na het goedvinden van den Souverein, en dat zy nu weder zich omtrent het dóór Hun Ed. Groot Achtb. te refolveerene van dit Collegie zouden laten welgevallen en daar in berusten, en dus de Nominatie en Electie afwagten en hunne Plaatfen inruimen aan die genen , welke daar in, uit de te makene Nominatie, door Zyne Doori. Hoogheid zouden worden geëligeerd, mits als dan door den Heer Bailluw ontïlageri wordende uit den Eed , door hun in deszelfs handen, by hunne aariRëlling gedaan. Dat zy nu ook na bekomen kennis van de nieuwe Electie door Zyne Doorl. Hoogheid gedaan, hunne voorfchreven plaatfen inruimen en wederkeeren tot hunne vorigen Rand , door onderwerping aan de. wettenen gehoorzaamheid aan hunne Overheid, en op derzelver befchermirig Raat maken ën vertrouwen. Doende zy Ondergeteekenden dit nader Declaratoir tot wegneeming van alle Verkeerde interpretatie , welke nu en naderhand zoude kunnen worden i gegeeven aan de buitengewoone daad ten hunnen ■ opzigte gefchied, en dus alleen ter hunner verantwoording, en dat zy dus zo in de aan (telling als ; aftreding zyn geweest eri gebléven lydélvfc* eri iri Dddddddddddd ' bei- Rot- terdam.. Declaratoir van ifiieedendeMannen van Schieland,  54J8 NIEUWE NEDERLANDSCHË Rotterdam. beide deze omftandigheden zich hebben gevoegd na den wil van den Souverein en de Electie van Zyne Doorluchtige Hoogheid. D. J. ERBERVELT. G. COSÏERMAN. D. DU BOIS. N. J. OKHUYSEN. Dagelyks worden hier gevangenen opge» bragt van elders, thans meest uit Amfteldam komende vluchten. Men heeft den 17 Oétober alle de poorten bezet, en die-'er inkomen zonder van een goede paspoort voorzien te zyn, worden aangehouden en in bewaaring gebragt. De Regeering heeft den 15 October eenen Van Baaien van zyn post afgezet, als Onderboekhouder in de Bank van Leening; als mede eenen Frescarode uit zynen post als Contrarolleur-Boekhouder in de Wisfelbank: deze is Kapitein geweest van de afgedankte Schuttery. Ook heeft de Regeering de AcHe ingetrokken van den Notaris Pan Heel, etnea der Geconftitueerden uit den Bonten Hond, de fteller van alle de verklaaringen voor de Commisfie en voor den Burgemeeester Elzevier, en voorts bekend door Nieuwftaatsgezinde vaarfen en andere gefchriften. • De Boekverkooper Bronkhorst is zedert eenige dagen uitgeweeken: men vermoedt, althans men legt hem ten laste, dat hy de uit- : fa • ge'  JAARBOEKEN. OEloler, 1787. -5459 gever is geweest van de fchandelyke prent Rothet Geldsrfche Zwyn. ter4 De Hoofdlieden van het Zakkedragers dam. Gilde binnen deze Stad, hebben zich naar 'sHage begeven, en den 18 October by H unne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, benevens de jonge Prinfen en Prinfes ter gehoor toegelaten zynde , deeden zy de navolgende aanfpraak, by welke zy te gelyk een DichtRuk overgaven: de Aanfpraak was aldus: TLJet Zakkedragers Gilde van Rotterdam, heeft de eer by monde van Hoofdlieden Uwe Doorluchtige Hoogheden te vergelukken, met de zoo onyerwagte, als gcwenschte omwenteling van zaken • 1 eene gebeurtenis, die, een yder en een iegelyk met ■ verwondering aandoende, tevens ons de gelegenheid 1 verfchaft, om Gods Goedheiden Almacht te eerbie; digen; niemand had zich kunnen vleyen, dat deze (omwenteling zoo fchielyk. en algemeen zoude <*eiweestzyn, daar men Jaren heeft doorgebragt' Sm lUw Doorluchtig Huis allerwegen te drukken, het ;gezag j aan . Uwe Doorluchtige Hoogheid wel en ■wettig opgedragen, eerftelyk in te kortenf en naiderhand, zoo het mooglyk geweest wareï geheel te ■vernietigen; maar het heeft de Godlyke Voorzie- ' migheid behaagd, dezen ftroom van ongerechtieheIden in haren loop plotfelyk te Ruiten, en als in eene öogenblikj al,het geen gefchied was; in rook en Idamp te doen .verdwyrien. Gy zyt dan Doorluchtige Vorst !in alle Uwe Hooge Waardigheden Erflyk op Uw Doorluchtig Huis gedevolveerd, door Gods albefturende magt herfteld geworden! Wy kunnen, by deze heuglyke gebeurtenis, tot ' onze blydichap, Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogneden verzekeren, dat ons Gilde nimmer door Dddddddddddd 2 den  546o NIEUWE NEDERLANDSCHE üot- den flroom der onrechtvaardigheden is afgeleid geter- worden; altyd wars van oproer en oproerige bedam wegingen, heeft hetzelve egter altoos in deszelfs boezem blyven voeden die gevoelens van achting, Aan' eerbied en erkentenis, die het oordeelde aan Uw fpraak Doorluchtig Huis , zoo wel als aan Uwe llluftre aan Perfonen, fchuldig te wezen; ontfangt, dan deze Hunne zyne oprechte betuigingen, met een Vaderlands hart Doorl. uitgefproken, met die goedwilligheid, raet die geneen Ko- genheid , die wy van Uwe Hooglieden durven verninglyke wagten, ja die ons Gilde (wy zeggen zulks met Hooghc- eerbied) waarlyk verdiend, uit hoofde van deszelfs den. beftendige aangekleefdheid aan de belangens van Uw Doorluchtig Huis, zoo naauw verknogt met de belangens van het dierbaar Vaderland, en zoo deszelfs wensch vervuld worde , zal het de Perfonen van Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, derzelver Doorluchtige Telgen en Aloude Huis beftendig welgaan. De Algoede God, de eenige bron aller zegeningen, zegene de poogingen van Uwe Doorluchtige Hoogheid, ten beste van Land en Kerk, overftorte Uwe Doorluchtige Periöon en Koninglyke Gemalinne, dat Pronkjuweel van Uw Doorluchtig Huis, dat fieraad van Nederland en Uw Doorluchtig Kroost, de hoop cn verwagting van alle weidenkenden , met Zyne uitnemend Re zegeningen ; vergoede den geleden ramp en druk door een beftendig genot van den grootRen voorfpoed! Hy doe Uwe Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden niet dan zeer fpade dit ondermaanfche verlaten, eh dan met een nimmer eindigende gelukRaat verwisfelen! Terwyl Wy ons Gilde, voor welke wy fpreken,:op het nederigst en eerbiedigst Hoogstderzelver befcherming aanbevelende, de eer hebben namenshet zelve over te geven de weinige regelen , diehet ons geoorloofd zy bevorens uit te boezemen. Dit Dichtftuk is van dezen inhoud: HEIL-  JAARBOEKEN, OSober, 1787. 5461 heil-groet Rot- , ter- aan zyne Doorluchtige Hoocheid dam. WILLEM den VYFDEN, frince van Oranje en Nasfau, Nederlands Erfstadhouder , £rY. &c. &c. Het ZakkedragersGilde uit 'tKoopryk Rotterdam, fjej/. Dat altoos deelde 6 Forst! in V lat van Uwen Stam ; gf0et Neemt thans de vryheid oni UHoogheid te begroeten, aan. Tot in de Ziel verheugd', dat uit de duisternis, tlunne Zoo aaFlig voor den Staat! het Licht verrezen is: Doorl. En legt hun batten wensch eerbiedig aan Uw roeten. eH fa. De God van Nederland, op wien Gy hebt betrouwd, ntnqtyfe Die 't heil heeft daar gefield, dat Bato's Kroost Hoogfitbéfchouwd, den. Die U ten Schildverftrekte in't midden der gevaaren. Die U heeft onderfchraagt in de onverdiende hom, Die u heeft uitgered, en nu Uw deugd ten loon, Zelfs de Eer-Laurieren drukt op Uwe blondehaar en, Blyve Uwe Hoogheid by, vervul al uwen raad, Hy rekke Uw dagen uit, tot heil van Kerk en Staat; En doe U V hoogst- geluk van beide nog beleven : Tot dat Ge 6 Kader van V verloste Vaderland, By 's Levens avondfiond, in Goëls liefdehand, Uw Forstelyke Ge st al juichende op zult geven. Uw Koninglyke Vrouw l dat pronkjuweel der deugd'. Die wyze Debora, 'f Lands Moeder, Pruisfcnens vreugd; Die Parel aan de Kroon van ''t oudsn grys Germanje! Blyf lange Uwe oogcnlust! God geef Haar na Heus hart, Vergeld de Jaaren van geleden leed en fmartl En (pade ontbind de doodden Echtknoop van Oranje. Dddddddddddd 3 ■ Det  54^2 NIEUWE NEDERLANDS CHE Rot- Het drietal Loten, uit Uw Korst'lyk Trouwverbond >. TER. Daar Kerk enBurgerftant nu reeds de hoop op grond; dam. Schenke ook op Hunnen tyd gewenfchte en frisfche Telgen! Heil' Zoo blinkt de Oranje Zon aan Neêrlands Staaten groet trans; aan ' Tot dat de Zonen Maan verliest haar licht en glans ; Hunne Dit is de wensch Doorl. en Ko- Hoofdlieden der Zakkedragers. ninglykc Uitnaam van hun Gilde. hooghe* de"' De Heeren van de Weth dezer Stad, hebben met Advys van de Vroedfchap, den Predikant Jan Jacob le Sage ten Broek van zyn Lecraar-Ampt, in de Nederduirfche Hervormde Gemeente , verlaten en dien Post openftaande verklaard. Wyders zyn de Wel Eerw. en zeer Geleerde Heeren Bartholomeus van Velfen, A. L. M. en Philof. Doftor; en Dingeman Wouter Smits, beide Kerkenleeraars in de Hervormde Gemeente alhier, door de Vroedfchap aangefteld tot Profesforen Honorair in de llluftre Schoole dezer Stad, de eerstgemelden in de Pbilofophie en de imdere in de Theologie. Men leest in onzer Stads Courant No. 127 dit bezigt: T"\ewyl het, uit ingekomen Brieven van Amflerdam, blykt, dat aldaar (en vermöedlyk ook na elders) een gerugt verfpreid word, dat 36 voorname Kooplieden, uit hoofde der tegenwoordige omRan'digheden,'de Stad Rotterdam zouden verlaaten hebben, om hunne Huizen van Negotie elders te ver-  JAARBOEKEN, Oaober, 1787. 5463 verplaatfen, en nadien 'er de aanzienlyke Commer- röteie dezer Stad' ten hoogften aan gelegen is, datTER. diergelyke abufive Berigten worden tegengegaan, zo DAMi. wil en kan men het Publiek met alle fiducie verzekeren , dat 'er alhier op de Beurs geen een geaccre- Bekend* diteerd Huis van Negotie bekend is, het welk uit machtig deeze Stad is opgebroken, waar toe ook geen de tegens minfte reden voor handen is, dewyl deze Stad, bo- valsch ven en behalven eene wettige en aftive Regeering, gerucht. voorzien is van eene zeer gefchikte en gefuboraineerde Pruisfifche Militie, waar by gevoegd onze vrywillig wagtdoende Burgers, zulks alle vrees voor onrustige beweegingen wegneemt, en te meer daar onze fmalle gemeente altoos in gefchiktheid, boven die van veele andere Steden, uitgeblonken heeft, weshalven men dan ook volkomen verzekeren kan, dat de Commercie alhier met zo veel gerustheid en veiligheid word voortgezet als ooit m de rustiglte tyden is gefchied of gefchieden kan. De Generaal Suljard, die voor eenige dagen vrymoedig genoeg was van zich openlyk fn het Franfche Koffyhuis te laten zien, is in zyn Logement De Marechal de lurenne in bewaaring genomen, alwaar hy door drie Dienaars der Juftitie bewaakt wierdt. Hy is vervolgens naar'sHage overgebragt, en wordi aldaar voor eerst in de Kaftelenye bewaard. De Regenten van het Weeshuis zyn hier alle afgezet, en anderen in derzelver plaats aangeReld: gelyk zulks ook met de Commisfarisfen van het Zeerecht plaats heeft gehad. Den Notaris Frescarode is even als aan Van lied zyne Me afgenomen. Het gerucht ii€P, dat eenige andere Notarisfen en ProDddddddddddd 4 cu-  54^4 NIEUWE NEDERLANDSGHE RoT cursurs eene foort van Request aan de Reter- £cering hebben ingeleverd, ten einde zich te dam. ontfcbuldigen van het geen zy tegen hunne wettige Regeering mogten gepleegd heb,ben, verzoekende om hunne posten te mogen behouden. Saturdag den 27 Odlober gaf de Heer Cr au furd, Lord Confervatdr van de Schotfche Voorrechten in de Nederlanden, en Ao-ent van Zyne Groot-Brittannifche Majefteit3 alhier , in het Logement het Zwynshoofd, een pragtig avondmaal en Bal, by gelegenheid der herftelling van den Doorluchtigen Prins Erfftadhouder, in alle deszeifs hooge Waardigheden, en daar op gevolgde Toorgeflagene Verbintenis tusfchen GrootBnttanje, Pruisfen en deze Kepublyk. Tot dit Bal waren genodigd en zy'n ook op het zelve tegenwoordig' geweest 150 Perloonen, beftaande uit den Groot -Brittanmlchen Gezant, en verfcheiden Enoelfchen, benevens den Heer Van Rho°n de Heeren lagel, Van Citters, Nagel*. en de meefte Leden van de Uegeering dezer Stad, als mede de zich hier bevindende Pruisfifche Officiers, en veele der aanzienlvkfte Ingezeetenen. Eenige Hollandfche en Engelfche Koopheden verneemende, dat een aantal der Genodigden alvorens het middagmaal ftonden te houden by den Heer Oud-Burgemeester Groenwx van Zoelen, Heer van Ridderkerk, deedea hunne op ftroom liggende Schepen in  jaarboeken, Otlober, 1787. 5465 in de Maas eene linie vormen, beginnen- rot_ de van de Admiraliteits Werf, en zich uit- TerRrekkende tot het ander einde van de Stad, dam, van welke Schepen het Middelfchip, lig> i gende agter de huizing van den voorgemei1 den Heer Burgemeester, voor eeneHollandIfche, in het midden eene Engelfche, en ag1 ter op eene Pruisfifche Vlag liet afwaayen, 1 terwyl het gemelde Schip geheel, en alle de ; andere Schepen ookryklyk met Vlaggen ver1 cierd waren, en, op een gegeeven fein, behaliven door het Middelfchip,ook door het Schip [Prins Willem Fredrik, dat het b©venfte,de \Mrigitta Elizabeth en Jan Frederik, dat in het midden, en de Arcbipelagus, die in het Ibenedenfte gedeelte der Linie geankerd lagen , telkens by het drinken der Gezondheden , ieder 9 fchoten uit derzelver Kanon, in eene wel geregelde orde, gedaan hebben. Des avonds begaven zich alle de Genodigden naar het genoemde Logement, waar voor eene Eerpoort, in de vorm van :eene Colonnade was opgerigt, pronkende met het Wapen van Groot Brittanje en üe Afbeeldzels van Hunne Doorluchtige en Koninglyke Hoogheden, welke Eerpoort geheel verlicht zynde een fraai gezigt opleverde. Voor het avondmaal was door den Confiturier Kloeie een fraai Defert vervaardigd, met zeer gepaste verfierfels op de tegenwoordige tydsomftandigheden en de geleDddddddddddd 5 gen-  S4/S6 NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- genheden , by welke dit Feest gegeeven ter- wierdt. ï>am. In den morgenftond fcheidde het Gezelfchap met de uiterfte vergenoeging , te meer daar alles wel en zonder eenig onheil was afgeloopen. In weerwil van den geftadigen regen, grim» melde egter de flraaten van rytuigen en wandelaars, om de Illumiuaiie voor het gemelde Logement en die van eenige andere . Huizen , welke mede verlicht warenT. te zien. Onze wagtdoende Burgers , hun grootRe eer Rellende in het handhaven der openbaarerust, zyn by deze gelegenheid ook niet agterlyk gebleven, maar hebben, in weerwil van het fiegte weer , dien namiddag en avond niet alleen , maar ook den ganfchen nagt rondens gedaan en voor het Logement de wagt gehouden, met dat gewenscht gevolg, dat deze Vreugdebedryven door geene ongeregeldheden zyn bezwalkt geworden. Men verneemt van Kleef,met brieven van den 27 Oétober i/ö/. „ dat de Hufaarenvan „ Goltz van hunne togt in Overysfel, teEm„ merik terug gekomen zyn, en dat een Re» „ giment Voetvolk,hetwelk uit Holland terug kwam, aldaar eenen nacht heeft vertoefd en verders opgetrokken is. Schout , Burgemeefteren en Scheepenen dezer Scad, hebben, met ad vys van de Vroedfchap',  JAARBOEKEN, ORoher, 1787. 5467 fchap, hangende de raadpleegingen over eene r0t-, nieuwe Ordonnantie voor de Schuttery, byrERvoorraad den 29 Oétober 1787 eenige Ar-dam, tykelen beraamd, om den 7 November 1787 te worden nagekomen. a lzo Schout, Burgemeesteren en Scheepenen dfG Stad Rotterdam, overtuigd van de goede en ge: • trouwe dienflen, door de thans vrywillig wachtdoende Burgers aan deeze Stad beweezen, byzonder zedert de te niet doening der vorige Schuttery (ingevolge de Publicatie van Hun Edele Groot Achtbaren in dato den 22 Septemberlaatstleeden) en geneegen weezendc , de voorfchreve goede en getrouwe dienflen, ten allen tyde in gunftige aandenken te houden, teffens ten gemcenen welzyn dezer Stad , en ten einde de voorfchreve thans vrywiilige wachtdoende Burgers, niet buiten noodzaake langer tebezwaaren, noodig geoordeeld hebben, een provifioneele voorziening op het ftuk van Wachten, binnen deeze Stad te beraamen. ' Zoo is 't, dat Hun Edele Groot Achtbaare, met advys van de Vroedfchap, provifloheel hangende de deliberatien van Hun Edele Groot Achtbaare, óver een nieuwe Ordonnantie, voor deezer Stads Schuttery,'hebben vastgefteld en geordonneert, zo als Hun Edele Groot Achtbaare vastftellen en ordonneeren mits deezen , de naarvolgende poin&en en Articulen, met last aan alle en een ygelyk Burger en Ingezeetenen, omme alle dezelve met den 7 November aanftaande ftiptelyk te onderhouden en naar te komen, tót dat hier op nader en finaal zal zyn gedisponeerd. Art. 1. De Commisfie op de Heeren Johan van Hogenaorp; Mr. Joan Gerbrand vau Mierop; Mr. Reinier van Staveren en Mr. ^nthony Wilhelmus Senn van Bafel, alle Raaden en Vroedfchappen deezer Stad, od den 24 September laatstleeden by deWet- hou-  54<58 NIEUWE NEDERLANDSCHE o T. houderfchap en Vroedfchap dezer Stad gedecerneert, * ten einde provifioneel de fuperintendentie te hebben dam ovcr 'iet beleid der Wachten, zal voor als nog en meede provifioneel blyven gecontinueert , terwyl Eenige by deeze ten fine voorfchreve aan dezelve nog worProvifio- den geadjungeert de Heeren Mr. Jan Dnniel de peele ar- Lfches; Mr. Corjietis van Heusde; 'johan Phiiifi de ty kelen Monté en Adrianus Hawrt, allen geweezene Burvoor de oel' Capiteinen en Oud - Schepenen deezer Stad. Schutte' Art. 2. Alle de wachtdoende Burgers zullen ry verdeelt worden in twaalf afdeelingen, ieder afdeeling van twee fmaldeelen, naar het getal der Wyken deezer Stad, en zullen voorfchreeve twaalf afdeelingen beflaan provifioneel uit ten minftenhondcrt Manfchappen, die voorfchreve Commisfie zal oor-: deelen, dat daar van nietkunnen worden geëxcufeert, des dat alle Burgers en Ingezeetenen, die volgens vorige Ordonnantiën in de Wacht betrekkelyk"waren , en nu van deze Burgerwacht geëxcufeert zullen worden, naar evenredigheid van derzelver beRaan, met voorkennisfe van Heeren Burgemeesteren, by wyze van uitkoop zullen betalen, drie, zes, twaalf tot twintig Guldens in het Jaar , dog niet meer, welke penningen, door den Provoost zullen worden opgehaald en aan Heeren Burgemeesteren zullen, werden verantwoord. Art. 3. Over ieder Smaldeel zullen worden gefteld 4.'Officieren, zonder eenige andere Ti tul, dan die van eerfte, tweede, derde en Vierde Officier, wier 'ordres de ondergefchikte Manfchappen zuilen hebben te obedieeren , en zullen de voorfchreeve Officieren voor de eerfte reize werden aangeftelt by myn Heeren van de Weth , dog vervolgens by vacatures by onderlinge asfumtie, met voorkennisfe. van Heeren Commisfarisfen. Art. 4. De gewoone Nachtwacht zal worden gehouden by een Smaldeel van iedere afdeeling, met adfiftentie" van een Adjudant, die daar voor provifioneel , en tot op het geheele werk nader' en finaal  JAARBOEKEN, Ottober, 1787; 54^9 finaal zal zyn'voorzien , zal genieten het nog va- rot. ceerend Traktement van Drilmeester, dog zonderTERdeszelfs emolumenten, en zal voorts dezelve Wacht DAM; Rechts van cwee Tambours, de' nodige loortslig- _ ters en een Provoost voorzien zyn. .... f , Art K In alles zoo veel de omftandigheeden Prou/b*> overeenkomen, en by deeze niet ter contrarie werd neek <»gedisponeert , fpeciaal met betrekking tot Bi and, ryfe/.s AUarm en de als dan noodige Loopplaatfen, itemvow- de de tvd der Wachten en de bepaling der rondens, zal Schutte* men zich hebben te gedragen na de Ordonnantie m den r> Taare 1783 op de Burgerwacht geemaneert; gelyk Ook met betrekking tot de boetens , des dat men dezelven by deeze provifioneele voorziening me, hooger zal reguleeren, als in de gemelde Ordonnantie op de Burgerwacht omtrent de Rotsgezellen be- PaArtW6' Alle onverhoopte gefchillen zullen ter eerfter' Inftantie door de 4 Officieren var' hetSma;deel, waar in dezelve mogten voorvallen, werden onderzocht, en zo mogelyk in der rnrnne worden, getermineert ; dog dit niet gelukkende, zullen dezelve 4 Officieren, zich nog 4 anderen, van de m Numero volgende afdeeling, mitsgaden eender Heeren Commisfarisfen asfumeeren, die daai in als dan uitfpraakzullen doen, waar aan zig de partven zuilen hebben te onderwerpen. Art 7 Heeren Commisfarisfen zullen zo dikmaals zy het nodig oordeelen, dog ten minflen tweemaal ter maand Vergaderen in deezer Stads Doelen, ten einde van de vSorvallende zaaken, en de belangen* der wachtdoende Burgers onderricht te worden en als dan daar in als meede over alle dibieufe zaken de Burgerwacht concerneerende na behooren te y°°™enjn dle Vergaderingen of byeenkomften der Officieren, waartoe aan dezelven met voorken£ van Heeren Commisfarisfen, een der Kamersin de Stads Doelen zal worden toegeftaan, zullen v voor-  547ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Rot- voorfchreeve Heeren Commisfarisfen prefent kunter- nen zynJ. '"dien zy zulks begeeren. dam. An- 9. De verzamelplaats der Wacht , welke met den gemelden 7 November een aanvang zal Eenige neemen en met het eerfte fmaldeel van de afProviffo deeling No. 8 beginnen , zal meede Provifioneel tieele ar bepaalt worden in het Boterhuisj van waar dezelty kelen ve alle avonden naar de Hoofdwacht, onder het voor de Raadhuis dezer Stad zal afmarcheeren. Schutte- Art. 10 De rangeering der Manfchappen-op de ry. Wacht zal geheel ftaan aan de Commandeerende Officier der Wacht. De wachtdoende Burgers zullen in geene Militaire Uniformes, maar Zoo veel mogelyk in egaale gefchikte Burgerkleederen, onder de Wapenen moeten komen. De Exercitiën zullen door de Officieren met voorkennis van Heeren Commisfarisfen bepaald worden. . Art. 11. Een iéder die in deeze Wacht word aangenomen, word verftaan 's Lands en Stads wel gevestigde Regeerings- Conftitutie, övereenkomftig de herftelling en bevestiging van het Erfftadhouderfchap in den Jaare 1747 en 1766", mitsgaders de Burgemeefteren en Regeerders dezer Stadgehouw en getrouw te zullen zyn, en zyne Officiers te zullen gehoorzaamen als recht is. Aldus gedaan en gearrefleert in Collegie van 'myne Heeren van de Weth voornoemt; En na voorgaande Klokke-geluy van 't Raadhuis dezer Stad gepubliceert den 29 October 1787; Prefent dc Heeren Reinicr Fiedrtk van Staveren Schout, Mr Joan Gerbrand van Mierop Burgerneefter,.Hoog en Mr. Abraham Groenevelt Scheepenen. In kennisfe van my Secretaris, J. van ZUYLEN van NYEVELT. Go-  JAARBOEKEN, Ollober, 1787. 5471 GORINCHEM. GoRIN • chï.m. Wy hebben in ons voorgaand ftukje voor September 1787, van het verrasten en inneemen dezer Stad door de Pruisfifche Legermacht, onder bevel van den Hertog van Brunswyk, gefproken. Wy hebben toen miet alle de omftandigheden kunnen opgeewen. Wy durfden niet aan alle de berichten geloof geven; wy waren beducht, dat zomtyds de verwaarloosde toeftand van die Stad, ;haare zorgeloosheid, en de volkomene onbewustheid van den Gouverneur, dat 'er Pruisfisch Krygsvoik zo naby was, ons te :eenzydig mogten zyn opgegeeven. Thans izyn wy meer in ftaat gefteld, het een en iander recht te kennen , door een echt ftuk, door eenen brief en vertlag van den Gouverneur van Gorinchem, Jonkheer Al. Pb. wonder Capellen zeiven, den 21 September luit Nymegen aan de Staaten van Holland ien West-Friesland gefchreven, en op Dings;dag den 25 dier maand ter Staatsvergadering ingekomen. Men ziet uit dat verflag 1 van den Gouverneur Van der Capellen , ,, dat ,„ de Stad Gorinchem alle middelen ter ver.deediging ontbraken, en zy derhalven ia? ,eene volledige phyfique onmogelykheid was, om de minfte geregelde aanval te kunnen doorftaan , dat 'er niet dan eea „ eenigen Kanonnier Stapits genaamd , in ,Gorinchem was." Wiens fchuld of nalatigheid was het nu , dat Gorinchem , I de fieutel van Holland, in zo flegten ftaat was? Was  J47* NIEUWE NEDER LANDS CHE Gorin- Was'er geen Defenfie-Wezen of Commischem. fie Ult de ytaaten van Holland en WestFriesland tot verdeediging van de Provincie van Holland en van de Stad, Utrecht aangefteld , die te WToerden tot dit einde zich oplneldt? Was het de pligt van deze Corannsfte niet geweest, om vooral die Stad in Raat van verdeediging te Rellen ? Wy laaten de verdere bedenkingen aan den lezer zeiven over. Keeren wy nog eens weder tot het gem. verflag van den Pleere Van der Ca■pellen. De Heer Van der Capellen is volgends zynen brief, niet voor den iz September tot Gouverneur van Gorinchem aangefteld; voorzeker wat laat, en niet dan ée'nen dag voor den intogt van de Pruisfifche Legermacht van ruim 18000 man,welke niet onverwagts kwam, maar haaren aankomst duidelyk heeft aangekondigd, dog men wilde daar aan geen geloof liaan. De Heer Fan der Capellen beklaagt [zich ook, aangefteld te zyn tot Gouverneur, zonder daar in eerst gekend te zyn. Maar waarom heeft hy zulks aangenomen?" Een Officier, vooral een Staf-Officier, waagt zynen naam en eer met eene verdeediging te aanvaarden , die onmogelyk is, en zender dat hy te gelyk van de noodige middelen tot die verdeediging voorzien worde. Het blykt ook uit het verflag, dat 'er eene volledige wanorde geheerscht heeft, en die wanorde zal mogelyk wel de reden zyn geweest van de berisping van den Hertog Van Brunswyk, dien vermaarden Veldheer. De Gou. ver«  JAARBOEKEN, Oiïokr, 1787. 5473 verneur hadt dan bevel gegeeven, van niet te vuuren zonder zynen uitdrukkelyken en fchrifielyken last; hy doet dat bevel telkens herhaalen; doet zelf alle de brandende lonten van de batteryen wegneenien : onderwyl vuurt een Schildwacht op eenen Pruisfifchen Trompetter; de Gouverneur krygt tyding van de aannadering van den Vyand; loopt uit zyn huis; weet van geen opeisfching der Stad, die door eenen brief van den Hertog gefchied was; hadt nog GrootMajor, nog Adjudant, nog niemand tot zynhulp; vondt eindelyk den Onder • Major Van de Pyll: kon aan het geëischte van de Pruisfifchen niet verder voldoen dan voor zo verre hy daar meefler van was, enz. Men ziet ook nog uit dat verflag , dat de Heer Van der Capellen de onmogelyke verdeediging van de Stad aan de Officieren der Burger-Corpfen hadt gepoogd te toonen, dog die toen zulks zo weinig gclooven wilden, ais zy den volgenden dag by den aanval zulks zeer wel geloofden, en uit kragte van dat geloof tegen de aangegaane capitulatie uit de Stad vlugtten, waardoor zy den Gouverneur Van der Capellen in zeer groote ongelegenheid gebragt hebben, daar volgens Krygsgebruikeen Bevelhebber moet inftaan voor het volk, 't welk onder zyn gebied ftaat,en'tgeen door dit misdaan wordt, op den Bevelhebber doorgaans wordt verhaald. Wy hebben ook nog vernomen, dat de Burger • Krygsraad der Auxiliairen den 16 Eeeeeeeeeeee . Sep- Gouisr:hem.  5474 NIEUWE NEDERLANDSCHË GoRIN CHEM. September, daags voor het inneemen, eene Commisfie tot den Gouverneur zondt, om met denzelven te raadplegen. Deze Commisfie, befiaande uit de Burger «Officieren van Dordrecht , Rotterdam , Schiedam en deze Stad zelve, deeden aan den Gouverneur verfcheidene vragen, namenlyk: Of de Stad door Pruisfifchen Rondt te worden aangevallen ? Of zy ontbloot was van de middelen tot verdeediging? Zo ja, waarom zy dan door de Commisfie te Woerden waren opgeroepen ? Waarop de Gouverneur hen antwoordde, van de Pruisfifchen niets zekers te weten; dat de Stad van al het noodige, als kruid, kogels en genoegzaam gefchut ontbloot was,en daarenboven niet dan éénen Kanonnier te vinden was; omtrend de oproeping door de Commisfie te Woerden kon hy niets zeggen. Dog zie hier het bovengemeld verllag van den Gouverneur Van der Capellen zelven, vervat in het navolgend EXTRACT uitdt ReMutieh van de Heeren STAATEN van HOLLAND «WEST-FRIESLAND in Hun Ed. Gtoot 3 jog. Vet ga* dering genomen op Dingsdag den 25 September 1787. /"Vntfangen eene Misfive van Alexander Philip van " der Capellen, gefchreeven te Nymegen den 52i dezer, houdende zyn verrichte, uit kracht van Hun Ed. Gr. Mog. Refolutie van den 12 dezer, waar by hem het Commandemsnt over de Stad Go- rin-  JAARBOEKEN, Oüoher, 1787. 5475- rinchem was opgedraagen met een daar nevens ge- Gorinvoegd Rapport van zyn gedrag : het welk hy als CH£M. Krygsgevangenen , en Gedetineerde te Nymegen ^ had gemeend tegen verkeerde Impresfien , onder het oog van Hun Ed. Groot Mogende té moeteri brengen; met verzoek van eeii attent oog op 't zelve i en tot in 't werk Réllen van zodanige middelen, die hem permisfie konden doeri obtineeren, om provifioneel tot zyne Huisvrouw en zes Kinderen^ zoo fpoedig mogelyk terug te keeren, breeder hier naar geïnfereerd. Fiat InfcrtiOi Waarop gedelibereerd zynde , is goedgevonden1 én verRaan , dat de voorfz. Misfive en het daar by gevoegd Rapport, zullen worden geëxamineerd door de 'Heeren van de Ridderfchap, en verdere Hun Ed; Gr. Mog. Gecommitteerden tot het groot Befoigne om de Vergadering daar op te dienen van derzelver confideratien en advis. Accordeert met voorfz. Refolutien. Misfive en verflag van den gewezenen Commandant van Gorinchem f A lexander Philip van der Capellen, enz. Commisforiaah EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! Daar het Commandement over de Stad Gorin« chem, my op den 12 dezer Maand September 5787, by Refolutie en Refumptie van U Ed. Groot Mog. was opgedraagen , zonder vooraf daar over gekend te zyn geworden, en zonder dat de zwaarigheden s die ik dadelyk opperde, ingang vonden , om my daar van te ontflaan; zo ben ik direct- derwaarts vetrokken en den 13 des avonds om 10 uuren daar aangekómen, en heb my zo gedraagen; als U Ed. Gr. Mog. uit dit hier nevens gaande Rapport van myn gehouden gedrag zullen kunnen oordeelen; Eeeeeeeeeeee 2 waar-  547<* NIEUWE NEDERLANDSCHE Gorin- waartoe ik de Regeering der Stad Gorinchem , als I chem. mede de Hoofden der Militairen en Burgercorpfen, gelyk ook den Collonel Ingenieur en Contrarolleur Generaal de Hoek , ten getuige roepe , en vermits ik, na my op eene al te genereuze wyze ten Sacrifice opgeworpen te hebbji DU alhier Krygsgevangen overgebragt ben en gcdcdnccrl houden worde, zo hebbe ik my vcrpl <\ geö irdeeld om myn gehouden gedrag, tot voorkon i ig van verkeerde Impresfien onder het oog van U Ed. Gr. Mog. j te brengen,U Ed. Gf. Mog.Tmeefc [> . m (jf - u e met een attent oog te willen aanzien, dóch byZc fmeekende, om zodanige middelen in '| we» lettellen , die my permisOe kunnen provifioneel tot myn Huisvrouw en zes K n., zoo fpoedig mogelyk te doen tcriu kócfCn. Heb de eere my met den drcpRcn eerbied tc noemen, EDELE GROOT MOG. HEEREN! U Ed. Gr, Mog. Önderd. Dienaar {Was geteekend) A. P. van der CAPELLEN. Nymegen den 21. Sept. 1787. Memorie van den Collonel Van der Captllen, om- I i trent de Attacque en overgaave van de Stad Gorin- 1 r chem, op den 17 Sept. 1787. Na dat ik zedert myne aankomst in Gorinchem [ i op den 14 Sept. onophoudelyk beweezen had , de e: Phifique onmogelykheid, om de Stad'tegen de min- \ fte reguliere attacque te kunnen defendeeren ; zo : hebbe ik evenwel, zonder eenige de minlte tus- t fchenpozing , bezig geweest om alle mogelyke mid- 0 delen, tot verzekering in 't werk te ftellen, om ' d \'oor ' G  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5477 voor eene Surprife bevryd te blyven ; en wel byzonder Sri den nagt tusfchen den 16 cn 17 Sept. 1787 ; met alle de Wagten te doen verdubbelen; met onophoudelyk te doen patrouilleeren; met twee Hoofd-Officieren tot Piquet te commandeeren, welke ordre gehad hebben , om zonder tusfehenpozing , alle Pointen te vifiteeren, en myne gegeven orders, om niet te Vuuren, als op myn expres fchriftelyk bevel, door my zelf ondertekend , telkens te repeteeren ; met aan den eenigRen gedresfeerden Kannonnier Stapits genaamd, te gelasten, om alle de brandende Lonten, van dc Batteryen weg te neemen, en allen expres te beveelen, om niet, als alleen uit myne orders, te Vuuren, en na dat de Luitenant Collonel Ceva van liet Piquet, my om vyf uuren gerapporteerd had, dat alles in order en zeer Ril was, en hy niets ontdekt hadt , zo kreeg ik om zes uuren rapport, dat de vyand zig te Daalem vertoonde; ik liep ylings naar het Daaiemfche Bolwerk , dog zo dra ik eenige flappen uit myn Huis was, zag ik de Bomben by my néér vallen , het welk voor my bet eerfle opontbod der Stad was , welke Bomben door verfcheide andere zyn gevolgd geworden , circa ten 'getallen van 20, waar door een Molen en verfcheide Huizen , in den brand geraakten ; ik liet eerst daar op alle de Posten op de alarmplaats rukken , en ftelde my zelve op het Parapet voor 't front der Attacque, welke van den Daalemfchen Dyk gefchiedde, en terwyl het werpen der Bomben in de Stad nog nietophield, liet ik uit de Battery Vuur geeven, en te gelyk op het Parapet de Chamade flaan, offchoon eenige tyd zonder effect.: ik vond eindelyk den Onder - Majoor Van de Pyll, (want ik heb nog Groot-Major , nog Adjudant, nog niemand in deeze Commisfie tot myn adfiftentie gehad) aan wien ik order gaf, om met een Tambour buiten de Poort te gaan, en te vraagen, wat men begeerde ? Hy kwam my antwoorden, dat men de Stad Gorinchem opeischte binnen een half uur. E ee eeeeeeeee 3 Ik Gorinchem. Memorie van Jr. van "der Capellen , wegens de overgave van Go* rinchem. * ■  5478 NIEUWE NEDERLANDSCHE Gorinchem. Memorii van Jr. van der Capellen, wegens de overgave van Gorinchem > Ik was niet te vreeden met dat anwoord, en zond hem direct weder te rug; met verzoek, om in Perfoon den Commandant van deeze gedaane Attacque, te 1 mogen fpreeken. Ik volgde direcl en reed te paard de Dalemfche Poort uit tot precies op de grenzen van het Hoilandfche Territoir, alwaar de Commandant van 't Pruisfisch Corps de Collonel Baron van Romburg, geëscorteerd door eenige Husfaaren, my te gemoet kwam. Welke was tóen niet myne groote verwondering , toen voornoemde Collonel my zeide, my heden ogtend een brief van den Hertog van Brunswyk, als commandeerende de Pruisfifche Armée toegezonden te hebben; welke brief, of eenig het minfte narigt van die natuur my nooit is geworden, met verdere byzpndere by voeging, dat op den Trompetter, welken den Officier, die den brief had gebragt, vergezelde, direct gefchooten was, het geen my nog meer furpreneerde, als niets daar van bewust zynde , en tegen mvn zo expres verbod , en dat hy derhalvcn op de" Stad gevuurd ert Bomben in dezelve had Iaaten werpen. Dat hy nu op 't moment zelve de Stad opeischte, op order' van den Hertog van Brunswyk, en zulks uit naam van den Koning van Pruisfchen. Ik verzogt, dat alle de Burgeryen van andere Steden , een jeder na de zyne mogten te rug keeren, 't geen geweigerd wordende, ik myn perfoon aan hem offereerde en overgaf, mits het goed cn bloed der Braave, dog ongelukkige Burgeryen, in deeze Stad voor plundering bewaard bleef, zulks wierd my toegeftaan, mits geen gewapend Perfoon zich uit de Stad begaf, allen de Wapenen nederleiden en allen Amunitie, Foeragie, &c. overgeleverd wierden. Ik beloofde zulks, zo verre ik daar meefter van was , direct: te zullen ordonneeren , 't geen ik oogenbliklyk aan een Officier van Rotterdam , welke zich by rnvn terugkomst nog ' i pfche Poort bevond, zeide, niet te moeten vertrekken, dat hy zo wel als ik, met al; vagende Manfchappen, die nog in de Stad  f AARBOE-KEN, OBtber, 1787. 547* waren , met my Krygsgevangen was, en ook hierte blyven , het geen ik met ailen fpoed aan allen die nog in de Stad waren, liet aanzeggen ; begaf my na^'t Stadhuis, en communiceerde aan de Heeren Burgemeesteren myne gemaakte fchikkingen, en vooral om zorg te draagen, dat geen gewapend Man verder uit de Stad ging en aan dezelven te ordondonneeren, zonder tegenftand dc Wapenen neder te le™en; waar op ik alle Inwoonderen der Stad hebbeverzekerd, dat hun geen leed gefchieden zoude, en met alle mooglyke kragt vermaand, om zig ordentlyk en Ril te gedraagen. Intusfchen had ik, zo dra de Onder - Major Van de Pylï my kwam zeggen, dat de Stad opgecischt wierd, aan den Collonel Van Sternbnch geordonneerd, om de Colonne tot de Retraite zodanig te formeeren, als wy des avonds tevooren waren overeen gekomen, en zich na het Veer te Papendrecht te begeeven, om zo 't mogelyk was, Dordrecht te hulp te fchieten, Ik heb direct, een Misfive aan den Hertog van Brunswyk gefchreven, als mede aan de Staaten van Holland , aan de Stad Dordrecht en Rotterdam, welken ik allen aan den Hertog voorlas, en door Hoogstdenzelven per Couricr verzonden zyn. Na dat het Corps Pruisfifche Troupen de Stad was ingemarcheerd, en ik aan den Hertog van Brunswyk, mondeling van alles opening had gegeven, enhy my zeide, dat ik tot Gyzelaar of Otage zoude ftret&en, omtrent al het leed, dat die geenen, die den Prins, van Oranje toegedaan waren, mogt overkoomen; zo kreeg ik daar na by my één Officieren twee OnderOfficieren, om my te bewaren: ik verzogt om met een Commisfie uit de Magiftraat in prefentie van den Hertog te mogen fpreeken: de BurgemeeRers Jjarneveld ,0'aay en Bkiswyk kwamen by my, bevoorens den Hertog te rug keerden. -Ikbragthun te binnen, hoe en op welke wyze ik direct, aangetoond had, hoe dat de Stad alle middelen ter defenfie ontEeeeeeeeeeee4 bra- Gortn- chem'. Memorie van Jr. van der Capellen , we. gens de overgave van Gorifichem.  Gorinchem. Memorie van Jr. van der Capellen, \veg-.ns de overgave van Gorincheih. i 5480 NIEUWE NEDERLANDSCHE braken en derhalven in eene volledige Phvfiané onmooglykheid, om de minfte gereguleerde Attacque te Kunnen doorlhan, hoe dat zulks was bevestigd door alle desicundigen in de Stad prefent, waaronder den I uitenant Collonel Ingenieur Contrarolleur QêOeml de Bock hoe ik nog daags te vooren op my genoomen had, om zulks aan Ié toonen, aan alle C ommandanten der Corpfen . byzonder aan die van Dordrecht en Rotterdam,om dezelven na hunne Steden te doen terug keeren , en door hunne voorafgaande Retraite, myn eigen Retraite en dat des verderen Guarnizoens te faciliteeren, hoe of de Auxiliairen zulks hadden afgeweezen en mv °-edeclarccrd ha Idefi alles tot de defenfie van de Stad te willen wagen, hoe ik daar op had gedeclareerd, dat 7.0 eene temeraire defenfie , door mV niet zoude aangevoerd worden , dog dat ik als'dan de Stad met myn Portoon alleen zoude defendeeren; vermits ik my by-ecne onverhoopte Attacque, alleen op het parapet, voor het F-ront der Attacque zoude faermeceren, direct de Retraite zoude bevoelen, en ,k alleen , als dan op de beste wyze zoude capitulecren tot behoud der ongelukkige Burgerv Dat ik nu derhalven de Heeren van de\lagift?aat, ia alle de Ingezetenen der Stad, die dc zaaken des kunaig waren fommeerde, of iets in myn gedrag te vinden zoude zyn, dat niet overeen kwam , met dat van een ecrlyk, ja ik durf zeggen, buitengewoon genereus T.,ensch » dat ik derhalven nu van myn kanten van de Keeren van de Afagiftraat en van de geneele Stad durfde vorderen, om zig voor mV, djé z.cii vWwiflig voor de Stad en Burgery had gc,arr:ficeerd, zodanig met allenfpoed te interponeeren en cautie tot myn oritilag, het geen op myn woord afleer kondegefcriieden, te Rellen,alsik meriteerde, ja ik durf zeggefl, zo als' zy my verfchuldigd waren. .. > )e i fertog in den namiddag na zyn Legerplaats , py Meerkerk vertrokken zynde, ben ik in een Koets,  JAARBOEKEN, Otlober, 1787. 5481 Koets, om' zes uuren mede dcrwaards gevolgd en ( in een Kuipers Huis des nagts gebleevcn. c De 18 September, heb ik het Leger mede met die Koets gevolgd, tot by het Hoöfdquartier ageer 1 Ameide , alwaar my de Hertog des namiddags eeten v, zond, geëscorteerd door eenen Luitenant, en twee v Onder - Officieren door Gorinchem,- Thiel, totNy-( megen, alwaar ik binnen gereeden ben den 19 Sep-L tember namiddags om zes uui'en ; onder een toe-s 'vloed van menfehen gepaard met Rhelden, fchrteu-a wen en ysfclyke bedreigingen , welke te gevoelig 1 zyn voor iemand, die zulks in geenen deele verdiend, heeft; te beoordeelen uit zyn gedetailleerd gehouden gedrag, en die daar ónder zeker zoude bezweeken zyn, by aldien vrees voor menfehen hem prangde , en hy eenige 'andere vrees hoegenaamd had, alsde vrees voor God Almachtig, in wiéri'hy zedert -lange zyn eenig vertrouwen gelteld heeft. l->a nsf fiBV ahuIdlsH timand'jï Actum Nvmegen den ao Sept. 1787. (WAs guetkend) A. P-. van der CAPÉLLEN, Den r October fchreeven Drosfaard, Burgenieefterem en Yróedfchpppen dezer Stad -aan de Staaten van Holland en-West-Fries* land dezen Brief: zÏBftUj R'H-js?9b tri |$fts9 jH tb 3v>.-- r • EDELE GROOT MOG. HEEREN l gK J».K ^[ ^V\'ti"V Vvk Sh ,i.Yjr4\ '1 >. . zander zo veele irreguliere Refolutien, als 'er, voor vy de gelukkige'ómwenteling van zaken, van tyd tot tyd, genomen zyn, is zeker niet van de minfle de zodanigen, waar by door de Sduverein van deze Provincie aan de Commandanten van de Guarnifoenen en van de Militie van deze Provincie , zo wel als aan de Militairen zelve, word verboden zich in Eeeeeeeeeeee 5 eeni- jorinhem. lemorie in Jr. an der "apel;n, Wiens de vergave an Guinchem*  Gorinchem. Brief aan de Staten, J482 NIEUWE NEDERLANDSCHE eenige Burgergefchillen in te laten, welke Refolutie wy vermeenen, dat op den 25 Augustus 178C by U Ed Groot Mog. is genomen. Het nadeelig uitwerkfel van dien is maar al te zeer ondervonden en ook al te evident, om zulks door een nader betoog aan te dringen. Wy nemen derhalven aileenlvk de vryheid aan U Ed. Groot Mog. in Confideratie te geeven , of het met ten hoogften nodig ]s, dat - deeze Refolutie ten fpoedigften wcrde ingetrokken geannulleert, want, behalven het oppofite van dit verbod met den gewonen Guarnifoen - Eed, kunnen 'er gevallen ontftaan, waar in men zk-h, zoo lang deeze Refolutie aanwezig blyft, zeer aanmerklyk geëmbrasieert zouden kunnen vinden. Op welken brief by Hunne Ed. Groot Mög. geraadpleegd zynde, hebben Hoogst* dezelven goedgevonden en verftaan de voorfchreeven Refolutie van den 25 Augustus 1786 weder in te trekken en buiten kragt te Rellen en daar van aan de Bevelhebberen der Krygsbezettingen en van 't Krygsvolk van deze Provincie, de nodige aanfchryving te laaten doen. De Regeering dezer Stad, heeft den Heere Mrf C. Bylcveldt, als Penfionaris van deze Stad afgezet, als hebbende ook zeer gey^ verd in de Nieuwftaatsgezinde Party. Verders heeft de Regeering in deszelfs plaats aangefteld tot Penfionaris dezer Stad, den Heere Mr. Jacob de la Faille , Raad in de Kamer van Juftitie te Vianen. Schiedam. .... > 2b u:r asJObL-vawi > - ' • ■ ' Den o en 10 Oftober ontftonden hier eeni-  JAARBOEKEN, Oétober 1787. 5483 eenige opfchuddingen, uit het draagen van s zwarte Kokardens: weshalven eenige Ruite- d ry van Delft wierdt ontboden, welke, na herftelling der rust, den 13 Oétober weder naar Delft terug trok. Ingevolge een befluit der Staaten, welk wy te voren onder 's Gravenhage hebben (zie bl 5190 en 5191.) medegedeeld, is alhier den 18 October 1787 van wege den Prinfe Erfltadhouder deze Publicatie afgekondigd: W7y WILLEM , by de gratie Gods, Prins van vv Oranje en Nasfau, enz. enz. enz. Allen den genen die deze zullen zien of hooren lezen, falut, doen te weten: Dat Wy by Refolutie van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, van den 9 dezer, verzogt en geauthorifeerd zynde, om, het zy in perfoon, het zy door een of twee Heeren daar toe te committeeren, binnen de Stad Schiedam, tot vporkominge van alle verdere murmuratien en. onheilen, door alle meest bekwame middelen en wegen, de gemoederen van de Burgeren en Ingezetenen met de Regenten te confolideeren en te verheelen, alle gefchillen uit den weg te ruimen, mitsgaders de rust te herflellen, en, des noods, ook zodanige Regent of Regenten van de Bedieningen van hare Magiftraturen te ontflaan, en anderen in derzelver plaatfen te benoemen en aan te Rellen, als Wy ter bereiking van het voorfchreeve heilzaam oogmerk nodig en dienftig zullen oordeelen, alles zonder eenige prejuditie of confequentie voor het vervolg, en onvermindert de Privilegiën, Vry- en Gerechtigheden van de voorfz. Stad en zonder eenige kwetfing of benadeeling van de voorfz. Regenten in derzelver goede naam en faam, mitsgaders onder zodanige voorzorge voor hunne Perfonen, Familien en Goederen als breder daar by is vermeld, met verdere generaale authorifatie, om, :hïE9 am,  5484 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie- zo ten aanzien van Regenten en Ingezetenen, zodam^ danige verd ire orders te Rellen, als Wy tot de meeste rust en dienst van den Lande in 't gemeen en van Public, de voorfchreven Stad in 't byzonder, zullen oordeevan den len te behooren , ter voldoening aan Hunner Edele Erfftad- Groot Mogende voorfchreven intentie en authorifabouder. tie; en om ten einde dienaangaande met behoorly ke omzigtigheid te werk te gaan; hebben gerefolveert onze Gemagtigden eerstdaags naar de voorfchreven Stad te zenden, welke de klagten en bezwaren der Burgeren en Ingezetenen zullen hooren, en daar van aan Ons rapport doen, op dat Wy de zodanigen, welken Wy billyk en gegrond zullen vinden, mogen doen redresfeeren. Wy hebben vervolgens goedgevonden, Ons voorfchreven voornemen by dezen binnen de voorfchreven Stad Schiedam te doen bekend worden, op dat een iegelyk zich voortaan onthoude van alle. verdere murmureeimg tegens de Regenten, van alle onrustige bewegingen, en veel meer nog van het plegen van eenigerieye infolentjen of feitelykheden aan Perfoonen of Huizen van wien het ook zoude mogen wezen, als dewelke Wy ten hoogRen af keuren, met verklaaving dat Wy alle die genen, welke contrarie dezes zich daar aan mogten fchuldig maaken, zullen houden en aanmerken als vyanden van Onze Perfoon, van Ons Huis en van Onze waare belangen?, cn als beledigers van Onze Eer, ccc. Vm 16 October zyn wederom eenige beweegingen ontdaan, by gelegenheid van het Ontwapenen van het Genootfchap van Wapenhandel. Waarom wederom eenige Rui. tery van Delft herwaarts trok, en de rust fpoedig herllelde. Ingevolge voorgemeld befluit der Staaten cn Publicatie van Zyne Doorluchtige Hoogheid,  JAARBOEKEN, OStober, 1787- 54«5 heid zyn Jonkheer Bentinck , Heer vanScmERhoon en Pendrecht, en de Heer Meerensom. Raadsheer in den Hove van Holland alhier, « als Commisfarisfen van den Prins Erfftad houder aangekomen, om de Regeering alhier te veranderen: gelyk dan ook door welgemelde Commisfarisfen , op naam en uit last van den Prinfe Erfftadhouder , en uit kraste van de Authorlfatie of Macht door de Staaten op den Stadhouder den 9 Oétober 1787 verleend, na eenige dagen de nodige berigten te hebben ingenomen, den 30 Oétober 1787 zich naar het Stadhuis begaven, en aldaar door hunnen Secretaris Poël* man\ eene Publicatie van Zyne Doorluchtige Hoogheid deeden afleezen, tot invoering van een Nieuw Reglement voor de Schuttery endadelyke aanltellmg van Schutters en derzelver Officieren, welken daarop die posten aannamen , en den eed in handen van welgemelde Commisfarisfen afleiden. Hier op gefchiedde eene tweede Publicatie, wegens de aan (telling van de Regeerders, en het bekleeden van den post van Hoofd-Officier, waar uit bleek, dat tot Raden in de Vroedfchap dezer Stad warert aangefteld , de Heeren Pieter Schouhamer, Mr. Pieter Loquet, Heere van der Burgh; Jan Jacob Mispdblom Beyer, Pleere van Zuidfcharwoude; Mr. Carel Joan Bos/chaart: Mr. Dominicus Doom Jacobsz.; Nanning de Greve; Lzaak Tromer; Danitl Pichot\ Mr. Thomas Joannes Pigeaud;lWr. Daniël Francais  548ö NIEUWE NEDERLANDSCHE Sch ie- fois Pichot; Mr. Willem van IValwyk ; Adrid■ Mm. . nas Knappert; Dr. Anthony Gysberti Hodenpyl; Cornelis Heereman; Arneldus van den Jierg; Hendrik van den Heuvel L. Z.; Mr. Tsbrandde Koek C. Z., (behoudens deszelfs post als Secretaris dezer Stad) Adrianus vati Schaak; Daniël Pietermaat; Mr. Adriaan Maasdam; Jan van Wyk; Jan van der Valk; Cornelis Ruighart en Ruth Verboon. Wyders tot Bailluw en Schout, in plaats van den op deszelfs verzoek van, die post, en als Vroedfchap ontflagen Heer Mr. Eduard Jacob Penning, den Heer Jan Jacob Mispelblom Beyer, Heere van Zuidfcharwoude. Tot Burgemeesteren de Heeren Nanning de Greve; Daniël Pichot, en Mr. Thomas Joannes Pigeaud. Tot Scheepenen de Heeren Dr. Anthony Gysberti Hodenpyl; Cornelis Heereman ; Arnoldus van den Berg; Hendrik van den Heuvel L. Z.; Mr. Adriaan- Maasdam ; Jan van Wyk en Jan van der Valk. En uit gemelde Heeren tot Scheepenen Commisfarisfen over's Lands Gemeene Middelen, de Heeren Gysberti Hodenpyl; Heereman en van den Berg. Voorfz. Publicatie tot verandering der Regeering luidt woordelyk aldus; Wy WILLEM, by de gratie Gods, Prince van Orange en Nasfau, Grave van Catzenelnbogen, Vianden, Dietz, Spiegeiberg, Buuren, Leerdam en Culemburg, Marquis van Veere en Vlisfm- gen,  JAARBOEKEN, Öftober, 1787. S4.ff gen, Barori Van Breda, Diest, Beilftein, der Stad SchiE" Grave en Lande van Cuyk , Ysfelflein, Cranen- dam. donck, Eindhoven en Liesveld,onaf hangelyk Heer van de vrye Souveraine Erf-Heerlykheid Ameland, Public. Heer van "Borculo, Bredevoort, Lichtevoorde, het tot ver- . Loo , Geertruidenberg, Glundert, Zevenbergen, andering de hooge en laage Zwaluw, Naaldwyk, Polanen, der ReSt. Martensdvk, Soest, Baren en ter Eem, Wil- geering, lemftad, Steenbergen, Montfoort, St. Vith, But* genbach en Daasburg, Erf - Burggraaf van Antwerpen, Erf - Marfchalk van Holland, Elf-Stadhouder, Erf-Gouverneur, Erf-Capitein en Admiraal Generaal derVceemgde Nederlanden, Erf-Capitein Genera il en Admiraal van de Unie , Ridder van de Kousfeband en van den Zwarten Adelaar, enz. enz. enz. Doen te weten: dat wy in deeze bekommerlyke tyden, niets meer ter harte neemende, dan dat de réfpectiTe Steden dezer Provincie, onder ons Stad-< houderfchap resfoi'teerende, mog te worden gebragt in zodanige ordre en Regeeringc, waar door derzelver rust en voorfpoed worde geRabileerd. En ons door Gedeputeerden der Stad Schiedam voorgedragen zynde, dat in dezelve Stad, tusfchen de Regenten en Ingezetenen, zodaanige diffidentie was ontflaan, waardoor ons goed oogmerk niet kan worden bereikt, en waardoor Burgemeesteren en verdere Regenten der voorfz. Stad, bewogen waren geworden te declareeren, geneigd te zyn, om lfever hunne bedieningen neder te leggen en ontflagen te worden vart hunnen Eed, dan door het continueeren in dezelve, verdere onlust onder de Ingezeetenen te occafioneeren. En voorts uit het rapport van onze Commisfarisfen, Willem Gujfaaf f'rederick, Grave van Bentinck, Heere van Rhoon en Pendregt, befchreven in de ordre van de Ridderfchap van Holland en WestFrie&land, Bailluw en Schout van 's Gravenhage, eri  J4«2 NIEUWE NEDERLANDSCIIE . Schie- en Dirk Vfeerens^ Raad in den Hove van Holland dam. Zeeland en Vriesland, die wv (om presfante airai. res, ons perfoonlyk in de voorfz. Stad niet kunnenPubhc. de laten vinden) dervvaards hadden gezonden' vaa m ie,- al het voorfz. nader zynde geïnformeerd, hébben anietiug goedgevonden, de voorfz. meeninge cn intentie der d'-.r R.e gemelde Regenten met onze approbatie te fecondcegeertng. ren : dienvolgetads houden wV , mits deezen de voorfz. Regenten voor ontlast van hunne funftien hen heden bedankende voor den dienst aan de Stad Schiedam tot nu toe gepresteerd, zonogtans dat de vooriz. Regenten daar door gcenzins zullen worden gekwetst of benadeeld in hunnen goeden naam en faam; veel min dat dezelve daar uit zullen mo • gen worden geiufpicieerd, zig in de Regeering van Stad of Land met na behoren gedragen te hebben Interdiceerende wel Rriktelyk eenen iegelyk wié het zoude mogen' wezen, de meergemelde Re<4nten daar over te argueeren , veel meer hunne perfoonen of goederen eenigzins te moleftoeren, befchadigen of mcommodeeren, dezelve Regenten, mitsgaders hunne familien en goederen tot dien einde neemende in onze fpeciaale protectie cn fauve^arde alles ingevolge van de Refolutie, ter vergadering van de Edele Groot Mogende Heeren Staaten van Holland en West-Friesland, genomen op den o Oclober laatstleden. Mitsdien hebben Wy goedgevonden te Rellen gelyk wy Rellen mits dezen, toe Vroedfchappen Pieter Sch-w.vh Mer, Mr. Pieter Loqust , Heere van der Burgh, fan Jacob Mispelblom Beyer, Heere van Zuidlcharwoude Mr. Curel foan Boifchaart, Mr. D<,mimcHs 'Doom Jacobsz., Nanning 'de Gteeve, haac Tromer, Daniël Pichot, Mr. Thomas foannes Piseaud , Mr. Daniël Franfois Pichot, Mr. Willem van Walwyk, Adiianus Knappert, Dr. Anthony Gysbeitt Hodenpyl, Cornelis Heereman, 'itt'i noldus van den B,rg, Hendrik van den'Heuvel Lz., Mr.  JAARBOEKEN, Oftober, 1787. 5489 Mr. Tibrand de Koek. voor dit fpeciaal geval, engCHjE. zonder te worden getrokken in Confequentie, dar ia DAM_ nus van Schaak, Oatuël fietermaat, Mr. Adriaan Maasdam, Jan van Wyck, Jan van der Falck, puhüc. Cornelis Ruighart en Ruth Ferboon tot ver. Tot Bailliuw en Schout Jan Jacob Mispelblom anderi'ig Beyer. def Re, Tot Burgemeesteren Nanning- de Greeve, tot i setring. Mey 17884 Daniël Pichot en Mr. Thomas Joannes Pigeaud, om by de ElecRe van Mey 17883 wederom te kunnen worden geëligeerd tot 1 Mey 1789; Tot Schepenen tot 1 Mey 1788, Dr. Anthony Gyiberti Hodenpyl, Cornelis Heer eman , Ar noldus van den Berg, Hendrik van den Heuvel Lz.. Mr; Adriaan Maasdam, Jan van Wyck en Jan van der Falck, . Mitsgaders de drie eerstgenoemde tot Scheepened Commisfarisfen van de gemeene Landsmiddelen. .. Lastende onze Commisfarisfen dezelve, als mede den Penfionaris en de Secretarisfen der voorfz. Stad in onzen haam den behoorlykeh Eed, zo op het tot hief toe gewoon formulier , als op de by ortze Publicatie vafi heden vastgeflelde Ampliatien van dien , af te nemen. Verklaren wy wyders onze intentie té zyn, dat het verkiezen der voorfz. Regenten in manieren als boven gedaan, alleen is gefchied tot meerder rust en dienst der voorfz. Stad Schiedam en tot wégneeming van de diffidentie en murmuratie onder de Ingezetenen aldaar ontdaan, en zulks zonder eenige Prajuditie of Confequentie voor het toekomende, ten aanzien van de Privilegiën, Vryheden of Gerechtigheden der voorfz. Stad, den goeden Burgeren of Ingezetenen derzelver competeerende, die wy verflaan , dat in haar oude kracht en vigeur zullen blyven, vertrouwende dat de Burgers en Ingezetenen, in 't vervolg de rust en tranquiliteit zullen behartigen, en zig in alles gedragen als goede en Fff fff fff'fff ge-  5490 NIEUWE NEDERLANDS CHE Schie- gehoorzame Burgers en Ingezetenen betaamd, gelyk dam. WY dezelve ernRelyk beveelen en recommandeeren by dezen. Gedaan in 'sGravenhage den 29 Oclober 1787, {Was geteekend) WILLEM PRINS van ORANGE. (Onderftond) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid- {Was geteekend) T. J. DE LARREV. Hier op volgde nog een derde Publicatie, houdende het goedvinden en fchikkingen van Zyne Doorluchtige Hoogheid, op een Verzoekfchrift van Gecommitteerdens van een aantal_ Burgers en Ingezeetenen dezer Stad Schiedam, van dezen woordelyken inhoud : • Wy WILLEM, by de gratie Gods, Prince van Oranje en Nasfau, Grave van Catzenelnbogen, Vianden, Dietz,Spiegelberg, Buuren, Leer•dam en Culemborg, Marquis van Veere en Vlisfmgen, Baron van Breda , Diest, Beilftein, der • Stad Grave en Lande van Cuyk, Ysfelftein, Cranendonk, Eyndhoven en Liesveld, Onafhankelyk ' Heer van de Vrye en Souveraine Erf- Heerlykheid Ameland, Heer van Borculo, Bredevoord, Lich- ■ tevoorde, het Loo , Geertruidenberg, Glundert, Zevenbergen, de hooge en laage Zwaluw, Naald- wyk^  JAARBOEKEN, Oétober, 1787. 5401 wyk, Polanèn, St. Martensdyk, Soest, Baren eri SchIeter Ecm, de Willemftad, Steenbergen, Montfoort, DAM. St. Vith, Butgenbach en Daasburgh; Erf-Burggraaf van Antwerpen , Erf - Marfchalk van Hol- Pubtica* land, Erfftadhouder, Erf - Gouverneur, Erf - Capi^ tie tot tein en Admiraal Generaal der Vereenigde Neder- fchibkhf landen, Erf-Capitein Generaal en Admiraal van ?en op de Ünie, Ridder van de Kousfeband en van den ReguesZwarteri Adelaar j enz. enz. enz; ten van Nademaal ingevolge van onze Publicatie in dato Burgers, 15 October dezes jaars, welke binnen de Stad Schie- e/;2. dam is gepubliceerd en geaffigeerd, waar by Wy ons voornemen om ter voldoening aari de intentie der Refolutie vart de Ed. Groot Mog. Heeren Staaten van Holland en West-Friesland van den 9 dezer Maand, Gemagtigden ria de vöorfz. Stad te zenden, Welke de klagten en bezwaren der Burgeren en Ingezetenen zouden hooren, en daar van aan ons rapport doert , op dat wy de zodanigen, welken wy billyk en gegrond zouden vinden, mogten doen redresfeeren, hebben bekend gemaakt, de Gecommitteerden van een groot aantal Burgers en Ingezeetenen der vöorfz. Stad, zich by Requeste hebben geaddresfeerd aan onze Gecommitteerden, welken zich derwaards hadden begeeven, met naamen Willem Guftaaj Ftedertk, Grave van Bentinck, Heere . van Rhoon cn Peridrecht, befchreven in de ordre van de Ridderfchap van Holland en West-Friesland, Bailluw en Schout van 's Gravenhage, en Dirk Mee iens, Raad in den HoVe van Holland s Zeeland en Vriesland, by welke Rcqüesten zyn vervat verfcheide Poindten en Artikelen van bezwaar, waar omtrent redres wierd begeerd; zo is 't, dat Wy, na ingenomen te hebben het Rapport van dezelve onze Gecommitteerden , die zich binnen de voorzeide Stad op alles hadden geïnformeerd , goedgevonden hebben op de voorfz. Requesten te disponeeren, in : maniere hier na volgende. Ffffffffffff 2 Dat  5492 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie- Dat wat aanbelangt het verzoek, om maatregedam. len te nemen, tegens het veralieneeren of vervoeren van Goederen , als meede het opzeggen of transporPublica teeren van Hypotheecquen, toebehoorende aan die tie tot geenen, welke zich buiten de voorfz. Stad en Profchikkir.- vincie hebben begeeven, ten einde de vergoeding gen op van toegebragte fchaden te ontgaan, het aan BurReques- gemeefteren en Regeerders der gemelde Stad, als ten van meede aan allen en een iegelyk ten eenemaale word Burgers, vry gelaaten, om tegens die geenen, welke door hunenz. ne adminiftrade, het zy aan de Stad of aan derzelver Inwoonders fchade hebben toegebragt, tot fecuriteit voor die hunne Actiën, zodanige middelen te emplóyeeren, als het recht en de praftyk aan de hand geeven. Dat omtrent het gunt door de Burgery ten aanzien van eenige genoemde of gedefigncerde Regenten is verzocht geworden, aan derzelver verlangen, door onze gedaane Publicatie, voor zo veel wy zulks nodig hebben geoordeeld, bereids is voldaan.' Dat meede , ingevolge het gedaan verzoek deC Burgery, houdende, dat door de thans aangeRelde Regeering een nieuwen Eed mogt worden gedaan, tot maintien en verdediging der waare en gezegende Conftitutie dezer Provincie, en dat de gantfche goede Burgerye daar aan ten naauwften mag worden verbonden; Wy tot meesten dienst en rust van den Lande in 't gemeen, en van de Stad Schiedam in 't byzonder hebben goedgevonden, dat by Ampliatie van den ordinairis Eed der Vroedfchappen en derzelver Ministers, de Penfionaris en Secretarisfen, door alle dezelve zonder onderfcheid, gelyk meede door alle die geenen, welken in 't vervolg tot de voorfz. refpeclive Posten zullen worden aangefteld , zal worden gedaan de navolgende Eed : Wyders belove en zweere ikdeSouverainiteitvan de Heeren Staaten dezer Provincie, en hare tegenwoordige Regeeringsform, en in het by- zog-  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 5403 zonder het Erfftadhouder-, Capitein en Admi- Schieraalfchap Generaal, door Hoogstgemelde Hee- DAM ren Staaten aan Zyne Doorl. Hoogheid, den Heere Prince van Oranje en Nasfau, op den Publica8 Maart 1766, volgens Commisfie van den 27 tie tot February te vooren, Erflyk op den voet V3.nfihikkin> Hoogstderzelver Refolutie van den 16 Novem- gen op ber 1747 opgedragen, in alle haare deelen te Requeshelpen conferveeren en maintineeren, zonder ten van dat ik my zal onderwinden, ietwes, direct of Bwgmt indirect, daar tegens te ondernemen; beloven- enz. ■ de, dat wanneer my iets zoude mogen voorkomen , het geen tot ondermyning van de voorfz. Regeeringsform zoude ftrekken, direct of indirect , daar van aan Hun Ed. Groot Mog., den Heere Erffladhouder in der tyd, of -Vrouwe Gouvernante , alles in den zin en ordre, by de voorfz. Refolutie, van den 16 November 1747 vastgefteld, ten eerften kennisfe te zullen geeven. Zullende de voorzeide Eed meede moeten gedaan worden, door die geenen, welke geene Vroedfchappen, zynde, in het vervolg tot Bailluw of Schee» penen zullen worden aangefteld. En dat voorts bovendien, door de by ons op heden wederom aangeftelde Raden, welken te vooren in de Regeering zyn geweest, als mede door de Penfionaris en Secretarisfen, zal worden gedaan den volgenden Eed: En verklaar ik teffens aan de Acte van Verbintenis, welke op den 8 Augustus 17 86" tusfchen verfcheiden (zich noemende) Vaderlandlievende Regenten te Amfterdam aangegaan, en naderhand mede door veele anderen geteekend is (*), of geen deel te hebben gehad, direct of (*) Zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1786, bl. 820. 825, Fffff ff f ffff 3  5494 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie- of indirect, of by zo verre ik daar aan eenig dam. deel, diredl of indirect mogte hebben gehad, daar van te refilieeren, en my ontflagen te Puhiica- houden, van alle uit dien hoofde gecontrac*/* ut teerde verpligting, fikikkin- En dat wyders door de geheele Schuttery, welgen op ke door ons op heden is aangefteld, zal worden afUequiS- gelegd een Eed, luidende als volgt: ten vun Ik beloove en zweere de Souverainiteit van de Burgers, Heeren Staaten dezer Provincie en haare teenz genswoordigeRegeeringsform, en in het by zon¬ der het Erfftadhouder, Capitein en Admiraal fchap Generaal, in den Huize van Orange en Nasfau, op den in den jaare 1747 en 1766" vastgeftelden voet, te zullen helpen maintineeren en handhaven, zonder, dat ik my zal onderwinden, direct of indirect, ietwes, tot ondermyning of verandering van die Regeeringsform te onderneemen ; belovende ik wyders, wanneer my iets mogte voorkomen, het geen tot ondermyning van de voorfz. Regeerinsform zoude ftrekken, daar van diredl: kennis te zullen geeven aan de Heeren Rcgeerende Burgemeesteren dezer Stad. Dat wat aangaat het verzoek der Burgery, om buiten Stedelyke Bedieningen te Rellen , als mede uit de Kerkenraad te removeeren zekere met namen genoemde Perfoonen, en in 't generaal alle de zodanigen, die zich door derzelver gedrag of gemanifefteerde denkenswyze, het vertrouwen der goede Burgery zouden hebben onwaardig gemaakt, Wy hebben goedgevonden , Burgemeesteren der Stad Schiedam (voor zo veel des noods) te authorifeeren , om zodanige Stads - Amptenaaren en Bediendens, Dekens en Hoofdlieden der refpedh've' Gilden, mitsgaders Leden van de refpedtive Kerkenraaden der Proteftantfche Gemeenten binnen de voorfz. Stad, welken zy zullen oordeelen niet te moe-  JAARBOEKEN, O&ober, 1787.- 5W moeten in derzelver funftien houden, af te danken, Schieterwyl wy voorts aan alle overige Stads - Amptenaa- DAM. ren en Bediendens, Dekens en Hoofdlieden der refpective Gilden, mitsgaders Leden van den Ker- Publica* kenraad en van alle Próteftantfche Gemeentens bin- tie tot nen de voorfz. Stad, welke het Addres aan de Ed. fchikkinGroot Mog. Heeren Staaten van Holland en West-gra op Friesland, op den 30 November 1786 ter Hoogst- lltguesderzelver Vergadering ingekomen, getekend hebben, ten van den tyd van acht dagen na de Publicatie dezes, ver- Burgers. gunnen, om voor de expiratie van dien (daar toe en*. opgeroepen zynde) voor de Magiflraat der Stad Schiedam te compareeren, en aldaar by monde te doen en vervolgens te onderteekenèn, het hier agter geïnfereerd Declaratoir , met dat gevolg, dat die geenen van hun, welke binnen dien tyd dat Declaratoir zullen doen en onderteekenen, hunne Ampten of Stcdelyke of Kerkelyke Bedieningen, of De' ken en Hoofdmanfchappen der Gilden zullen behouden , maar dat de Ampten of Stedelyke of Kerkelyke Bedieningen , Deken of Hoofdmanfchappen van Gilden der geenen, die zulks zullen weigeren of nalaten, zullen worden gehouden voor vacant en impretabel te zyn. Dat dat Declaratoir ook zal moeten worden gedaan door zodanige teekenaars van voorfz. of eenig diergelvk Addres, welken in vervolg van tyd tot eenig Stads Ampt, Stedelyke of Kerkelyke bedieningen , Deken of Hoofdmanfchappen van eenig Gilde, zouden mogen worden bevorderd. Het voorfz. Declaratoir luidt als volgt: Ik Ondergeteekende declareer by dezen, dat ik door eens onbezonnen drift en verkeerde inboezemii^en my heb laten verleiden en vervoeren, om zeker'Dank - Addres aan de Staaten van Holland en West-Friesland op den 30 Ffffffffffff 4 Np-  549ö" NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie- November 1780". ter Vergadering van Hoogst- pam. dezelven ingekomen (*) , te onderteek enen, eri Publicatie tot C) Tot opheldering van 't voorenjlaande Declarajchikkin? tolr v0"ëi ^er de woordelyke Inhoud van 't ppn Qt, daar by genoemde Dank - Adres am de l\eJes EDELE MOGENDE HEEREN STAAten van TEN van Holland en West-Friesland. liuqefs, Qecvm nm alle gevoelens eener verfchuldigde eerbied eni' te -kennen, de Ondergetekende ï$.urgers en ingezeefenerj der Stad Schiedam en de Ingezeetenen der Dorpe van Keihei, Dat zy Supplianten zig ten uiteritcn getroffen vinden over het haggeJyk en ontrustende noodlot van 't lieve Vaderland. Een noodlot, niet veroorzaakt door buitenlandfcbc Vyauden , maar 't welk geboren is uit de toinelooze handelingen van een onberaaden Vorst. Een Vorst, die weleer het Troetelkind was van 'sVolks blinde toegcricgcndhcid, ma i welke thans wijlens blind is voor 's Lands welvaard en de voorfpoed van zyn cige Huis, en geheel doof vuor dc wraakvorderende roepftem der gantfche Natie, alleen ooren leend aan de heillooze raadgecvingen van verfoeijelyke vlyers, uie met een fluëele pen de Souvereine Vergadering der Unie, en gantsch Europa pogen te misleiden , door de handelingen van Willem den Vyfden zoo zuiver en vvclmeenend te doeir voorkomen, als waare deeze Prins een der Edelmoedigftc Vooritandcrs der Bur|erJy'ke Voorrechten ; ja deeze plechtige betuigingen zooverre zelve durven pousfèeren, om 't oordeel van den Rechter van Hemel cn van Aarde daar op interoepen. Eene taal, Ed. Gr. Mog, Heeren! welke getoetft aan bezwoorene Privilegiën , en vérgeleékên met de tegenltrydige gedraagingen van dien Eerften Staatsdienaar, de (tellers van zoodanige betuig-'ngen, op't bloot aandenken van eene rechtvaardige Godheid, moeiten doen bloozen, cn den Ondcnekenaar doen beven en lidderen. Eene taal van zuivering, waardoor NeêrJands verlichte Natie zig niet langer laat verblinden, ntóar dewelke zy Supplianten alleen ingerigt befchouwen omnetróemwaaf-, ' diz  JAARBOEKEN, October, 1787. 5497 .en dus deel te hebben aan de hoonende en on- Schiebctamelyke uitdrukkingen, en lasterlyke, on-DAMi waar- Publica- J;g gedrag van de meerderheid van Uw Ed. Gr, Mog, tie tot Vergadering van buiten cn van binnen (ware het mogelyk) fchikkintej bevlekken, en de eerfte \ porftanders van 's Volks „g*„ ot) Vryheid en Welvaard, door opgeruide cn oproerigeMon-*LM,\lIters , tót llachtoflers eener woedende heersebzugt te maken. Getuigen van de vollhvkteonwaarliciddierfinüfcr- vaH ' Jyke betuigingen, om rnaar 'iets aanteftippen, vinden dc T^frJV Supplianten enz< In de weleer yerfoeijelykc Aftc van Corifulentfchap. In de werkelooze (laar van 's Lands Navale Macht, ten tyde van den Oorlog met het Ryk van Groot Brittanje. In de wecrlooze cn gcdelabreerde toeftand- van 's Lands Militie en Frontieren; in de troubles met Zyne Keizerlyke Majefteit. In de voorbedachte en godctelooze inftemniing tot eene gcwcldadige aanval op Hatteni en Elburg, twee (temmende Steeden eener Provintie, waarvan de meefteStaatslceden den Vorftelyken Scepter kusfen. En vooral ook in de onbezonne uitdrukk:ngcn, waar by Willem tien Vyfden, di.srefpectueus aan zynen Souverain , Hoogstderzelver bevoelen , op eene voorbeeideloozc toon, taxeert, dezelve tegempreckt, de Souycrainitcit zelve attenteert, en zig dus boven dezeh'e wille verheffen. ■ Alle geaverreerde faitcn, welke aan de Supplianten de onloochcnbaarfte bewyzen opleeveren, en 't hun daarvoor doen houden , dat Willem den Vyfden een vrye Natie haat, "en verborgen deslèinen koestert, om dc Heiligdommen van 's Volks welvaart cnconftitutioneeleVoorrechten te ondermynen en aan eene paallooze dwingeland}' en ; ov.erheerfching op te offeren. En 't is op grond derzelver, waar van zoo veele be- 'Wyzen in U Ed. Gr, Mog. Registers, in debcfluiten van 1 andere Bondgcnooien en Stecden , in de onderfcheidene Adresfen des Volks, en-dus in dc overtuigende Stem der : Natie zyn opgellooten , dat Zyri Hoogheid door Zyne fpoorloozegedragingen de liefde alier Weldenkende in den I.Laïde, en ook van hun Supplianten voor zo veel Zyne i Perfoon betreft, onherftelbaar verfooren heeft. F f fff fff f fff'5 Het  5498 NIEUWE NEDERLANDSCHE SchiE- waaragtige en onregtvaardigc aantygingen ten dam. lasten van Zyne Hoogheid Pfins tVuiem de ryfi Publicatie tot Het zyn dus geene Perfoonen, Ed. Gr Mog. Heeren! fchikkin- zoo als den verdwaalden Stadhouder hun durft noemen, gen op die het vertrouwen hunner geëerbiedigde VertegenwooorReques- digers onwaardig zyn, en het alleen toeleggen om met de ten van ^u,ne van net Huis van Oranje'die van JN'eêrlands genei-. Burgers ''^e Conftitutie te paaren. Neen, het is de Stem van 'eene Nat'C. die uit de fpreekendfte bewyzen de oogen , . geopend heeft, en na onderzoek van zaaken, zig overtuigd houd, dat den Perfoon van Willem den Vyfden met Zyne laagkruipende afhangelingen eige grootheid ten koften van 'sLands welvaart zoekt. Dat zy Supplianten onvoegïyk oordeelende de veelvuldige occupatien van U Ed. Gr. Mog. te vermeenigvuldigen, in deezen niet verder zullen uitweiden, zig refpectueuslykrefereerende tot de naar hunne gedagten bondige en welgefundeerde adresfen van zoo veele notabele In- en Opgezetenen van andere Steeden en Plaatzen deezer Provintie, welke met het zelve pligtmatig oogmerk de vryheid genoomen hebben dc Souveraine Vergadering van U Ed. Gr. Mog. te adieeren, maar U Ed. Groot Mog. als hunne éenige Belcbermers, eerbiedig naderen.. En 't is dan om alle die redenen, Ed. Groot Mogende Heeren! dat de Supplianten zig verpligt geoordeelt hebben U Et£ Gr. Mog. handelingen en befluiten, ten opzigte van den Stadhouder, de Militie deezer Provincie, en van de oyerheerschte Steeden in Gelderland en Utrecht genomen , voor God en de Waereld te juftificecren , terwyl zy, ten bewyze, hoe zeer zy daar in mede fternmen, hunne Perfoonen, hun Goed en Bloed, ja, alles wat hun dierbaar is, gereedelyk aanbieden om die zelfde pogingen en befluiten van Uw Ed. Gr, Mog. in alle gevallen te onderfteunen en te verdeedigen. Eneindclyk , Ed. Gr, Mog. Heeren! is het uit die zelfda gevoelens,én by deeze gelegenheid, dat de Supplianten' U Ed, Gr. Mog. by 't heil van hun Vaderland op het allerernftigst willen verzogt hehben, om de minderheid der Gelderfche Ridders en Staatsieeden, in derzelver gezêleerde pogingen tot afweering van geweld, efficacieufeJyk te blyven föuteneeren. Dp  JAARBOEKEN, Otïober, 1787. 5499 Fyfde, Erfftadhouder, Erf-Gouverneur, Erf-Schik» Capitein , Generaal en Admiraal der- Zeven dam. Vcreenigde Nederlandfche Provinciën, in dat Dank-Adres vervat'; dat ik daar van en van Publicaalle andere zamenlpanningen, hoon, laster en ik tot onderneemingen tegen Hoogstgem. Vorst, voor fchikkinj.o verre ik daar aan heb deel gehad, berouw %en op hebbe, en over zulks Zyne Hoogheid óm ver- Requesgiffenis daar van verzoeke, terwyl ik de gele- ten van genheid, welke my daar toe gracieufelyk word Burgers, aangeboden, met dankzegging aan Hoogstgem. enz. Vorst omhelze, Weshalven ik plegtig beloove, voortaan in allen opzichten aan Hoogstdezelven en het Vorftelyk Huis van Oranje en Nasfau dien eerbied en die gehoorzaamheid te zullen betoonen en bewyzen, welke ieder goed en getrouw Ingezeetenen van den Lande aun een Vorst, wien door de Heeren Staaten van Heiland en WestFriesland, (den eenigen Souverain van deeze Provincie) de voorgemelde hooge Waardigheden in deze Provincie erffelyk zyn opgedragen , en aan Hoogstdeszclfs Doorluchtig Huis verfchuldigd is; dat ik afzie van alle voorgaande zamenfpannihgen, en belovc nimmer wederom, met wien zulks ook zoude mogen zyn, te zullen zamenfpannen, of in eenigerhande manieren de hand leenen tot iets, dat tot* hoon pf nadeel "'van voorfz. Zyne Hoogheid, van Hoogstdeszelfs Doorluchtig Huis of van de daar De bedreigde Steeden van Utrecht, Is 't nood, met alle macht te verdedigen, En de ongelukkige Slachtoffers _ van *t overheerschte Hattem en Elburg met de daad de -krachtdadlgfte blyken van Protectie te verleenen, waarop fk'Z':Iven, uithoofde van U Ed.' Gr. Mog. reeds genomene maatregelen en befluiten, de biilykfie aanfpraak hebben. 't Welk doende &c,  5500 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schie- .dam- aan^opgedragen ErfFelyke Rechten /direft dam. of indirect, zouden ftrekkeh. VuMim V°°ltS Iaate? wy aan Burgemeefteren voorn, tó^ nT' va?rZOr1am?e Amptenaaren, Bediendens, Milk Deke"f' Hoo«lieden of Kerkenraads - Leden , als i«^7"'-,y,fullcn. goedvinden, welken het voorfz. DankReaL fddres iiiet geteekend hebben, af te vergen het Ven van f°f e" Prékenen van het laatfte gedeelte van JW« .e V0°rZ' Declaratoir; beginnende da\ ik van all* Z,8 ' 1Afspanningen cjc. voor zo verre ik daar aan « van dan Hove tegen geweld enz.  55ïo NIEUWE NEDERLANDSCHE Maaslandsluis. ISndcre Public, tegen ongeregeldheden. Dog de voortduurende partyfchap en verbittering vorderde nog deze Publicatie van den 25 October 1787. W/ILLEM by der gratie Gods, Prinee van Orann ge en Nasfau , &c. &c. &c. Erfftadhouder, Erf - Gouverneur , Erf - Capitein Generaal en Admiraal ; mitsgaders de Rraefident en Raaden over Holland, Zeeland en Vriesland ; Allen den geenen die deeze zullen zien of hooren leezen, falut: Alzoo ter Onzer kennis is gekomen, dat, niettegenftaande Onze op den Dorpe van Maasfluys gedaane Publicatie van dato den 2 Oclober deezes jaars 1787; waar by Wy allen en een iegelyk op het allerernftigfte vermaand en bevoolen hebben, zig zorgvuldig van al!e oproerige beweegingen en feitelykheden te wagten, en niemand, wie hy ook zyn moge, eenige de minfte molesten aan te doen, ofte jbelecdigen, of ook in deszelfs Perfoon aan te tasten of op te brengen, en niettegenftaande ook het ernRig verbod, vervat in de Publicatie van de Edele" Groot Mogende Pleeren Staaten van Holland en West - Friesland van dato den 9 October daar aan volgende , egter nog, van tyd tot tyd , binnen den gemelde Dorpe van Maasfluis verfcheide onbehoorlyke en oproerige feitelykheden, tot verftooring der gemeene rust, en fchcnding der veiligheid van da Ingezeetenen gepleegd worden , zoo door afperfing van geld , als door eigendunkelykc aantasting of opbrenging van Perfoonen , zonder eenige Regterlyke authoriteit, gelyk mede door rcfiftcntie der Juftitie of van deszelfs Bedienden, door het loopen van onbevoegde Perfoonen , met Zydgewceren, Snaphaanen , Piftcolen of andere Schietgeweeren , en het fchieten langs de Straaten ; mitsgaders nog door het gebruiken van Scheldnaamen en het zingen van de Regeering hoonende Lied;es , alle welke en diergelyke rustverftooreride ongeregeldhedeü Wy niet an-  JAARBOEKEN, October, 1787. J511 -anders kunnen aanzien dan als halftarrige en ten ] hoogften ftrafbaarc overtreedingen en veragtingen; ■van^des Souvcrains en onze ernftige beveelen , en < by berhaaling verklaarde Intentie. " Zoo is 't, dat Wy nogmaals alle en een iegelyk binnen den Dorpe van Maasfluis , op het nadrukkelykfte vermaanep , cn gelasten by deezen , zig, fliptelyk naar de hier voorgemelde Publicatien te, gedraagen, en zig zorgvuldiglyk te wagten van al-, ''i Je feitelykheden cn ongeregeldheden , welke tegen voorfz. Publicatien op eenigerlei wyze ftrydig zyn, als mede in 't byzander , zig te onthouden, van iemand , wie hv ook zy, zonder Regterlyke Aucroriteit, in deszelfs Perfoon aan te tasten, te arreReeren , of op te brengen ; of ook iemand onder eenigerlei voorwendzel of bedreiging Geld af te vorderen ; mitsgaders ook eenige reüftentie of oppofitie tegens de Juftitie of eenige Bedienden derzelver of eenige andere ongeregeldheden te pleegen; verbiedende Wy ook wel fpceialyk allen en een iegelyk, uitgenomen alleen de Wagtdoende ■ Burgery, ten tyde als der.elve de Wagt hebben, binnen den gemelde Dorpe van Maasfluis, en de Jurisdictie van dien , met eenig Zyd- of Schietgewceren langs de Straaten te gaan of om te loopen of ook langs de Araaten met eenigerlei Geweer te febicten , als mede het gebruiken van Scheldnaamen, en het zingen van de Regeering hoonende Liedjes, op poene, dat niet alleen alle de zodanige Zvd- of Schietgewccrcn, waar mede iemand, bui-: teil dc actueel dg Wagthcbbende Burgers, contra- > rie het voorfz. verbod gevonden word , dadelyk zuilen zyn verbeurd, en zullen afgenomen worden, maar dat ook, de Overtrcedcrs van de voorfz. beveelen zullen worden gehouden voer- verftoerders van de gemeene rust, cnalzo tenrip>?:-n.kiften conform de Wetten en Placaaten van den Lande, aan den Lyve , en zelfs , naar -exigem ;e_van zaaken, met dc Dood zullen worden gefeit. _ Gggggggggggg 4 Ea vIaas,» -andluis. Nadere Public, egen ontregeld"'leden.  Maaslandsluis. 5512 NIEUWE NEDERLANDS CHE En op dat niemand hier van ignorantie pretendeere, gelasten Wy den eerften Deurwaarder van den Hove, deeze op den Dorpe Maasfluis te publiceeren en te affigeeren, daar zulks te gefchieden gebruikelyk is. Gedaan in den Raade den 25 October 1787. (Onder flond) My prefent, (Was getekend) ADRIAAN BODT. Schoonhoven. Nopens zekere Leden van de Regeering, welken zig thans afweezig hielden,als mede omtrend den Co\\oi\z\Balneavis, (zit bl. 1427. 1430. en i452--~i46'o_) is van wegen deze Stad ter Staatsvergadering den 8 dezer maand het navolgend voorflel gedaan: EXTRACT vit de Refnlmien vat, m Heeren STAATEN van HOLLAND */, WEST-FRIESLAND in Hun Ed. ijtoot Mog. Vergadering genomen op Maandag den 8 Oétober 1787. De Heeren Gedeputeerden der Stad Schoonhoven hebben ter Vergadering gedaan en vervolgens in gefchrifte overgegeven de navolgende propoïïtie: EDELE GROOT MOGENDE HEEREN! "T-Tet is uit naam en op expresfe last van de Heeren x -1 onze Principalen, dat wy ons verpligt vinden van  JAARBOEKEN, Otïober, 1787. 5513 van U Ed. Groot Mog. voor te dragen, dat de SchoonHeeren Johanues van Kempen, Diderik v.in Hor hoven. bagy Mr Jan Julius Schmidtmann, Justus Johannes van Ooflerhout, Hendricus de Wekker de Gr ooi, Foorfiel Jan Herman Wygaarts, Fredrik de Groot en Di'kvan van der Mey van Ooflerhaut, alle agt Raden in de Schoon. Vroedfchap en Eleóteuren der Stad Schoonhoven, fope» als mede jdn Berkman en Daniël Wdhelmus Rolan- wegens dus, Elefteuren der gemelde Stad, van zich hebben afweez. kunnen verkrygen, om zich, in deze hachlyke ty- Regenden, op allerlei pretexten en voorwendfels, buiten ,,n en deze Stad te begeven en te blyven, en dat al mede den Coll. de Vroedfchap en Eleóteur Mr. Dirk tie Weille, hoegalneazeer dezelve reeds op den 18 September, als Ge- vjSt deputeerden ter Vergadering van U Ed. Groot Mog. is gerappellecrt, en op den 13 daar aan volgende, toen de Regeering dezer Stad vernam, dat dezelve zich te Rotterdam ophield, van die Refolutie by Misfrve is kennis gegeeven, tot op heden toe niet in de Stad is verfchenen. Dat de weinige overgebleven Regenten, daar veeleihunner tot hier toe onder den druk van een alles overheerfchende Cabaal gezeten hadden (van welke de voornoemde uitgeweken Regenten verre het grootRe gedeelteuitmaaken), dus in deeze allerdrukkendRe en hachlykfle oogenblikken weder al den last van de bekommerende en angstvolle zorgen alleen op hunne fchouderen gelegd zien. Dat wel de overgebleven Regenten, zoo veel de bemoeyenisfen van allerlei aart heeft toegelaten, gedurende de abfentie van hunne Mede - Regenten, hebben genomen zoodanige Refolutien en maatregelen, als zy, naar hunne "beste wetenfehap, hebben geoordeeld tot heil van het Vaderland in het gemeen en van deze Stad in het byzonder te kunnen flrekken, dan dat het ten hoogden te dugten is, , dat de bovengemelde uitgeweken Vroedfchappen en Elec  5514 NIEUWE NEDERLANDSCHE Schoon- Elefteuren, zoo dra de Pruisfifche Troupen deze hoven. Stad zullen hebben verlaten, weder binnen dezelve zullen retourneren, en dat cjan dezelve zich wedcr Voarftel vereenigende met die genen van hunne oude Cabaal, van welke niet ten vollen "van hunne dwalingen mogten Schoon- zyn terug gekomen , men zich hier door in het ui ter boven fte gevaar zal bevinden, van aan nieuwe combuwezens ftien, van herhaling van de oude vexatien en ondcrafweez. drukkingen en aan eene totale vernietiging van alle Regen- genomen Refolutien en van de zich nu van lahgzaten en merhand herftellende goede orde onder de Burgery den Col!, bloot gefteld te zien. Ealnea- En "op bovengemelde gronden aan U Ed. Groot vis. Mog., tot voorkoming van den totaalen ondergang van deze Stad te proponeren , om gemelde negen . Vroedfchappen cn elf Elecleuren, in hunne gemelde qualiteiten, provifioneel te fufpendeeren en te interdiceeren van in de Vergaderinge van Vroedfchappen en Elecleuren te verfchynen,tot dat by U Ed. Groot Mog. zal zyn gedisponeert op de Propofitie, uit den naam en van wegen deze Stad ter Vergadering van Uw Ed. Groot Mog. gedaan, om ■ Zyne Doorluchtige Hoogheid tot het veranderen der Regeeringen in de Steden te qualificeren: ofte indien de gemelde Propofitie (gelyk men hoopt) tot Concluüe worde gebragt, in dat geval tot de daadlyke executie van zoodanige Refolutie binnen deze Stad toe te treeden, immers en 'in allen gevalle tot zoo lange, dat de gemelde uitgeweken Vroedfchappen en Elecleuren, aan U Èd, Groot Mog. voldoende en naar den aart der tegenwoordige gewigtige tydeh geproportioneerde redenen van hunne abfentie buiten de Stad zullen hebben geallcguecrd, en dat U Ed. Groot Mog. vermits men hoopt en zich vleid, dat de retraite van de Pruisfifche Troupes op handen is, en dus in dat geval het gevreesde gevaar voor deze Stad oogenbjiklyk voor de deur  JAARBOEKEN, Oiïober, 1787. 551? deur zal flaan, nog Raande deze Vergadering tot Schooxde gemelde fufpenüe gelieven te refolveren. hoven. Wyders, dat, daar onder de bovengemelde Heeren , dc Heeren Diderik van Hor bas ? Mr. Jan Julius Voorftel Schmidunan, Jan Herman Wygaarts, Frederik de van G>oot en Dirk van der Mey van Oouerhont mede de Schoonqualiteit van regerende Schepenen bekleedeh, dezel- hoven Ven insgelyks invoegen voorfchreeven, in hunne op- wegens gemelde qualiteit van Schepenen , mogen werden a/Méezi geiufpendcert en geïnterdiceert van in de Vergade- Regendering van Schepenen of van de Magiftraat te ver- ten en fchynen. En , daar door deze, iri zodanige angst- den Colt* vallige tyden van deze Stad, onverantwoordelyke Balneaabfentie van negen Vroedfchappen , elf Elecleuren vis. cn vyf Schepenen, niet alleen de Stad genoegzaam Regeringloos en de Adminiflratie van" de Juflitié reneenemaal geftremd is (iets het welk vooral in dit hachlyk oogenblik dehoogfte attentie meriteert) maar zelfs de Judicature van des Gemeene Lands Middelen , tot welke de uitgeweken Heeren Dieder ik van Hor bas., Mr. Jan Juiius Schmidtmann en Jan Herman Wyzaaits over deze Stad en het resfort van diert waren gecommitteerd, geheel en al buiten Adminii^fatie ligt, en zelf de Secretaris Gerbrandum O vervelt , om redenen de Vroedfchap daar toe moverende, mede provifioneel, in deszelfs qualiteit, heeft moeten gefufpendeert worden , ten allerfterkften te infteren, dat toch dePropofitie van wegen deze Stad, om Zyne Doorl. Hoogheid te qualificeren tot het veranderen der Regeringen, ten allerfpoedigRe tot Conclufie worde gebragt, en immers zoodanige maatregelen genomen, waar door in deze hachlyke tyden de Regeeringloosheid oogenbliklyk geweerd en de goede Ingezetenen buiten klagten , wegens gebrek aan AdminiRratie van de Juftitie, worden gehouden. En het is al mede op expresfe last van de Heeren onze Principalen, dat wy de eer hebben aan U Ed.  551(5 NIEUWE NEDERLANDS CHE Schoon- Ed. Groot Mog. voor te dragen, of niet de in vohoven. rige gelukkige dagen zoo zeer beroemde en thans door 's Hemels goede Voorzienigheid weder herlevende Vootftcl rechtvaardigheid en billykheid van U Ed. Groot van Mog. zoude vorderen, (daar wy thans de aangenaSchoon- me tyden beieven van het juk van overheerfching hoven verbroken te zien), dat de fletrifante Refolutien , wegens ten aanzien van den verdienftelyken Kolonel lialnmaftveez. vis, en de premie,: die zoo onrechtvaardig op desRegen- zelfs Ivf is gefleld, ten fpoedigften worden gemortiten en ficeerd en aan dien Heer eene voldoende reparatie den Coll, van eer worde bezorgd , en dat in tegendeel die Balnea- praemie van 2000 Dukaten worde gefteld op het vis. lyf van den eerloozen lihyr.{r>aaf kan Sahn. Waar op gedelibereerd en Copy van het voorfchreven geproponeerde met exceptie van het laatfte lid, verzogt zyn door de Heeren Gedeputeerden der Steden Dordrecht, Haariem, Leiden, AmRerdam en Alkmaar, om daarop te verflaan de intentie van de Heeren Hunne Principalen, is de finale Refolutie uitgefleld tot nadere Deliberatie, en is ten opzigte van het verzoek, daar by gedaan om de fletrifante Refolutie, met opzigt tot den Kolonel tiaineaus, den 12 Juny laatstleden genomen, goedgevonden en verflaan, dezelve Refolutie en Publicatie by deze inte trekken en te ftellen buiten effect., waar toe aan gemelden Baineam Extract, tot zyn narist zal worden gegeven. Op voorftel van deze Stad is by de Staaten, den 9 October, de Prins Erfftadhouder gemachtigd, om de Regeering alhier te veranderen, zo als wy onder 's Gravenhagb hebben vermeld. Ingevolge van dat bcfjuit is alhier den 16 October eene Publicatie van den Prinfe Erfftadhouder afgekondigd, en 2yn ook de Heeren Comnüsfansfen van Zyne  JAARBOEKEN, Oétober, 1787. 5517 ne Hoogheid, Jonkheer Bentinck, Heer van Schoon Rhoon en Pendrecht, en de Heer Meerens, hoven. Raadsheer in den Hove van Holland, alhier geweest, en hebben de Regeering veranderd. Bovengemelde Publicatie luidt aldus: W7y WILLEM by de Gratie Gods Prince van " Orange en Nasfau, Grave van Catzenelnbogen, Vianden, Dietz, Spicgelberg, Buuren, Leerdam en Culemborg, Marquis van Veere en Vlisfmgen, Baron van Breda, Diest, BeilRein, der Stad Grave en Lande van Cuyk, Ysfelftein, Cranendonk, Eindhoven cn Liesveld, onafhankelyk Heer van de Vrye en Souveraine Erfheerlykheid Ameland ; Heer van Borculo, Bredevoort, Lichtevoorde, het Loo, Geertruidenberg, de Clundert, Zevenbergen, de hooge en laage Zwaluwe, Naald "wyk, Polanen, St. Martensdyk, Soest, Baren en Ter Eem, Wiliemftad, Steenbergen, Montfoort, ■St. Vith, Butgenbachen Daasburg, Erf-Burggraaf van Antwerpen, Erf-Marfchalk van Holland, Erffladhouder, Erf-Gouverneur, Erf-Capitein en Admiraal Generaal der Vereenigde Nederlanden, ErfCapitein Generaal en Admiraal van de Unie, Ridder van de Kousfeband en van den Zwarten Adelaar, &c. &c. &c. Allen den geenen, die deeze zullen zien of hooren leezen, falut ; doen te weeten: Dat Wy by Refolutid van de Edele Groot Mogende Heeren' Staaten van Holland en West - Friesland, van den 9 dezer, verzogt en geauthorifeert zynde , om 't zy in Perfoon, 't zy door een of twee Heeren daar toe te committeeren binnen de Stad Schoonhoven, i tot voorkominge van alle verdere murmuratien en onheilen, door alle meest bekwaame middelen en 1 wegen, de gemoederen van de Burgeren en Inge; zeetenen, met de Regenten te confolideeren en te iverheelen, alle gefchillen uit den weg te ruimen, mits-  55i.8 NIEUWE NEDERLANDS CHÉ '^iaóów- Mitsgaders de rust te herftellcn, eri, desnoods, Höven. ook zodanige Regent of Regenten, van de' Bedieningen van haare Magiitratuure te ontflaan, en anPublica. deren in derzelver plaatfen te benoemen en aan te tie van Rellen, als Wy ter bereiking van het voorfz. heilnen Erf- zaam' oogmerk nodig en dienftig zullen oordeelen, ftadhuu alles zonder eenige prajjuditie of confequentie voor list. het vervolg, eh onvermindert de Privilegiën, Vryen Gerechtigheden van de voorfz. Stad , en zonder eenige kwetzing of benadeeling van de voorfz. Regenten in derzelver goede naam en faam, mitsgaders onder zodanige voorzorge voor hunne Peribonen, Familien en Joederen, als breder daar by is vermeld ,■ met verdere generaale authorifatie , om zo ten aanzien van Regenten als Ingezeetenen, zodanige verdere ordres te Rellen , als Wy tot de meefte nut en dienst van den Lande in 't gemeen., en van de voorfz. Stad in 't byzonder, zullen oordeelen te behooren , ter voldoening aan HunnerEdele Groot Mogende voorfz. intentie en authorifatie; en om ten einde dienaangaande met behoorlyke omzigtigheid te werk te gaan, hebben gerefolveert Onze Gemagtigdcn eerstdaags naar de voorfz. Stad te zenden, welke de klagten en bezwaaren der Burgeren en Ingezeetenen zullen hooren, en daar van aan Ons rapport doen', op dat Wy de zodanigen, welken Wy billyk en gegrond zullen vinden, mogen doen redresfeeren. Wy hebben vervolgens goedgevonden, Ons voorfz. voornecmen by deezen binnen de voorfz. Stad Schoonhoven te doen bekend worden, op dat een iegelyk zig voortaan onthouden van alle verdere murmureering tegens de Regenten, van alle onrustige beweegingen, en veel meer nog van het pleegen van eenigerleye infolentien of feitelykheden aan Perfoonen of Huizenvan wien het ook zoude mogen weezen, als dewelke Wy ten boogften afkeuren, met verklaaring dat Wy alle die geenen, welke contrarie deezes zich daar aan mogten fchüldig ma-  JAARBOEKEN, Oftoler, 1787. 5519 maken, zullen houden cn aanmerken als Vyanden SchoonVan Onze Perfoon, van Ons Huis, en van Onze hoven. waare belaugens, en als Beledigers van Onze Eer. Gegeven in 's Gravenhage den 15 October 1787. (Was geteekent) WILLEM PRINS van ORANGE. (Qnderflond) Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid. (Was getekent) W. van CITTERS. Omtrend het Vreugdebedryven is door de Regeering alhier den 22 Oétober deze Publicatie afgekondigd : Alzo Burgemeefteren en Vroedfchappen der Stad x*- Schoonhoven in ervaringe gekomen zyn, aan den eenen kant, dat by zommige van de welmeenende Voorftanders van de gezegende Conftitutie van deeze Republiek, zö als dezelve in den jaare 1747 is herfteld, en in den jaare 1760" nader bevestigd , eenigen toeftcl word gemaakt, om hun billyk genoegen over dien langgewenschten ommekeer van zaaken, die wy thans door de hulp van de goede Voorzienigheid mogen beleeven , door openbaafe vereieringen en groenmaken van Huizen te kennen te geeven, cn aan den anderen kant by zommige van de zodanige hunner Ingezeetenen , welke zedert eenige jaaren onder het fchandelyk misbruik van den naam van Patriotten, het hunne hebben toegebragt, om het Land te beroeren,, de gezegende Hhh hhh hhh hhh Con-  552Q NIEUWE NEDERLANDSCHE- Schoon* ConRitutie ten onderften boven te werpen, en de hoven, wettige Regeeringe de wet voor te fchryven , mede toebereidfelen worden gemaakt, om hun gehouPublica- den gedrag onder zodanige vercieringen te vcrberotntrend gen, en in.aanmerkinge, dat de gemoederen in deVercie- ze "Stad niet genoegzaam zyn bedaard, en dat uit ring. van dergelyke openbaare- vercieringen van Huizen niet huizen, anders te verwagten is, dan combuftie, twist en enz. tweedragt, waar door die voorftanders van de ConRitutie , welkers gehouden voorbeeldig gedrag binnen deeze Stad, geduurende de oneenigheden niet genoeg te pryzen is, thans nog in gevaar zouden kunnen geraken, van zig in moeilykheden en onaangenaamheden ingewikkeld te zien. Zo is 't, dat Burgemeefteren en Vroedfchappen voorn, daar in willende voorzien, en de welmeenende Ingezeetenen -voor ongelukken willende bewaaren , na rype deliberatie hebben goedgevonden de .welgeïntentioncerde Voorftanders van de geze'gende Conftitutie by deezen te waarfchouwen, dat, hoe zeer Hun Ed. Groot Achtb. de reeds voorgenomen toebereidzelen aanmerken als blyken van hunne goedkeuring over de gelukkige en zo zeer gewenschte ommekeer' van zaaken, het evenwel aan Hun Ed. Groot Achtb. ten uiterften aange. naam zoude zyn , indien het werkftellig maaken van die verderfden zo lang wierd . uitgefteld, tot dat de rust zo binnen de Republiek in het algemeen, als binnen deze Stad in het byzonderop goede gronden zal weezen herfteld, en de Eer van die gelukkige herftelling by eenen openbaaren Dankdag aan God. Almagtig, aan wien de Eer alleen toekomt , zal zyn toegebragt. Waar na op eene convenabele wyze gelegenheid tot openbaare vreugdebedryven zal worden gegeeven, ■ Verbiedende Hun Ed. Groot Achtb. by deeze wel expresfelyk aan dc zogenaamde Nieuwerwetfche Patriotten, om thans in deze troubelc en turbulente tyden met de voorgenomen vercierzelen voort  JAARBOEKEN, Otiober, ,1787. 5j2i Voort te fan, en de rust, die zig thans Jangza- Schoow. niemand herfteld , te Rooren , op pccne var? de SS? hoogRe indignatie. «uvinf. Aldus gearrefteert by Burgemeesteren en Vroedfchappen voorn, en gepubliceerd den 22 October 1787. In kennisfe van my H. C. van der Kop, ad interim Secretaris. Omtrend het benoemen van eene Commisfie ter herzieninge van alle de Staatsbefluiten, in de laatstverlopene tyden op het ftuk van den heerfchenden en toegelatene Godsdienften genomen , als mede omtrend het houden van het Synode van Zuid Holland te Breda, is van wege deze Stad den 23 dezer maand een voorftels-edaan 't ^"Jft. 'wy reeds hier te voren onder 's Gravenhaee 1 hebben medegedeeld. B R I E L L E. Na dat op Vrydag den ia Oétober deze IStad zeer fraai was verlicht geweest, is des i anderendaags middags den 13 October op de (Groote Zaal van de'Stads Doele door Burgeimeefteren en eenige Heeren Vroedfchappen (een Maaltyd van 51 borden gegeeven, waarttoe genodigd waren en ook verfcheenen zyn salie de Heeren Officieren van de Krvasbe- T-:*a** w Mfiv*c/i i eimonaris en oecre- idii.icu. xxue vergenoeging en blydfchap vertoonde zich over de heugchelyke omwenteling der zaaken, terwyl op de gezondheid Hhhhhhhhhhhh a Van  5522 NIEUWE NEDERLANDSCHE Eriel- LE. Leer- van veele hooge perfonaadjen en op den voorfpoed van den Lande gedronken wierdt. Ook is ter Tafel door den ouden Burgemeester , den Heer Van der Krap, een Dichtftuk , betrekkelyk op deze tydsomftandigheden door Hem zeiven vervaardigd, voorgeleezen , waar over alle de aanweezende Gasten hunne vergenoeging betuigden. Het Gezelfchap is des avonds ten 10 uuren met alle teekenen van genoegen gefcheiden. MlDDELHARNAS. Den 15 October heeft men hier , ingevolge bevorens gedaane Publicatie van den Magiftraat, een algemeene Illuminatie gehad, ter viering van de herftelling van Zyne Doorluchtige Hoogheid den Heer Prins van Orange , in deszelfs hooge Waardigheden. Het Raadhuis en de Kerk Toren, mitsgaders de meenigte Huizen en Vaartuigen, waren verlicht, vercierd en met ruim 180 Vlaggen en Wimpels voorzien, het geen een pragtig gezigt vertoonde ; terwyl fer voor het Raadhuis een Vuurwerk wierdt afgeftoken. Het allergunRigst Weêr, gevoegd by de allerloflykfte geregeldheid en vreedzaamheid, zo der In- en Opgezetenen als van de elders zaamgevloeide meenigte, heeft deze Vreugdebedry ving tot algemeen genoegen en zonder eenige ftoornis of ongelukken, doen afloopen.  JAARBOEKEN, Oétober, 1787. J523 Leerdam. De Burgerneefter Knyf , die hier op aanklakte van de Nieuwftaatsgezinden uit zyn huis gehaald , ver volgends naar Vianen gevangelyk vervoerd, en eiudelyk voor den Move van Juftitie in 's Hage was in bewaring geReld,is by Refolutie van den Hove van Holland van den 19 September 17Z7 vry verklaard yan alle bedenking, en vervolgens ontflagen. Deze Refolutie van den Hove luidt aldus; EXTRACT uit het Register der Refolutien, van den Hove yan Holland genomen op . Woensdag den 19 September 1787. Gelezen zynde de informatien betrekkelyk tot de beweegingen, welke te Leerdam hebben plaats gehad on den 6 en 7 ^ dezes ïaars' en geIet op dc voordragt en het declaratoir, op eergister door den Procureur Generaal aan den Raade gedaan, luidende als volgt: Dat fpeciaal met relatie tot Crrpeh: trans /tdo'nh *Knyf, 'hem Procureur Generaal in alle de voorfz. " informatien geen voldoende bewys is voorgeko" men; dat gem. Burgemeester K^f, in dien op' roerigen avond en daarop gevolgden nrfcht en " morgenftond, ( hoe zeer zich nevens andere Re" pentenovei-al onder deoproerige menigte vertoond " hebbende) zich aan eenige oproerige daaden, ge' fprekken of woorden , zoude fchuldig gemaakt !, hebben. Terwyl in tegendeel, by een ganfehc „ aantal van getuigen blykt, dat gem. Burgemeester Knyf, van 't begin van 't oproer in dien avond f' tot het einde van hetzelve, in den morgenflond, Hhhhhhhhhhhh 3 „ ne- Leerdam.  55H NIEUWE NEDERLANDSCHE Leer- „ nevens verfcheide Mede-Regenten van Leerdam, dam. „ welke Stad in dien tyd was ontbloot van Militie, /• „• onvoorzien van genoegzaame adfiftentie, om de yJ' , 35 Juftitie door auctoriteit te kunnen maintineeren, jpraak j(j en daar veele der Burgers (waaronder zich een van liur- ^ groot getai vreemdelingen hadden gemengd) of gemees- ^ agter bleeven , of onwillig waren de Regeering tetüi.nyt.3) te adfifleeren, zich heeft beyverd en zyn best ge,, daan, om (zelfs zonder eigen gevaar te ontzien) ü de oproerige menigte , dan door dreigementen, „ dan met gebeden, fomtyds met harde en dan we,-, derom met zachte woorden, was 't mogelyk te ,, fluiten en tot bedaaren te brengen ; weshalven „ de Procureur Generaal declareerde, geen grond „ te vinden tot het verzoeken -van qualificatie, om tegen den voorn. Cornelis Frans ddplph. A, yj een ,,' proville van juftitie te verzoeken; " is goedgevonden en verflaan, den voorn. Burgerneefter Kayf uit de civiele bewaring, "waarin hy zich 'bevindt, kofteloos te ontflaan. En worden Heeren Commisfarisfen verzocht, den voorn. Burgemeester Knyf hier van communicatie te geeven, en dat Copie dezer Refolutie aan denzelven zal ter hand gefteld worden. En is (Sec. • (Onderftond) Accordeert (voor zoo veel het geextraheerde aangaat) met het voorfz. Register: (JVas geteekend) A. B O D T. Hier op is gemelde Burgerneefter Knyf den s Oétober met veel ftaatzy door de gewapende Burgers ingehaald. Den 30 September is ons eindelyk op herhaalden aandrang, door onzenDrosfaard gedaan,  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5525 daan Satisfactie of voldoening gegeeven Leerdoor die van het Genootfchap van Wapen-dam. handel van Vianen , wegens het door hun seweldadig wegvoeren onzer Pripcen Vlag- « len en het befchimpen en befpotten derzelver on den 9 July enz. Zie bl.,,1994 ,097 en 2018-202!. Omtrent agt uuren kwam een wagen, waar op vyf Leden van voorn. Genootfchap benevens de Vlaggen waren, tot voor de Poort: de wagen was yerzejd door den Directeur Jaarsveit te paard benevens twee Pruisfifche Hufaaren: hier d'eedt' de Heer Jaarsveit de Genootfchans-Leden afzitten, en met ontbloote hooiden de Vlaggen brengen ten huizen van den Heer Drosfaard, aan wien zy plegtig vergiffenis verzogten, wegens het gebeurde. De Vlaggen aldaar in huis gebragt worden de wierdt onophoudelyk Hoezee en Vivat Oranje geroepen, terwyl de Rraat met veel toortfen verligt was. Hier na vertrokken de Genootfchaps-Leden in bewaaring van den Heer Jaarsveit en van de twee Hufaaren , gelyk zy gekomen waren , tot aan de Poort, van waar zy wederom op de wagen gezeten zynde , vertrokken. De vreugde van 't Volk is hier onbefchryflyk. Den 1 Oétober zyn die Vlaggen wederom opgeftoken. Het is maar te wenfchen, dat nu de hatelykheid tusfchen de Inwoners van Leerdam en Vianen, die tot een verregaande trap gefteegen was , zal zyn uitge* bluscht. Hhhhhhhhhhhh 4 Hoorn.  5526 NIEUWE NEDERLANDSCHE IIoORN- Hoorn. Wat by de omwenteling der zaaken in de Republiek omtrend deze Stad is voorgevallen , hebben wy ten deele in ons voorgaand Rukje verhaald, ten deele is zulks uit verfcheidene Staatsbefluiten , te voren onder 'sGravenhage medegedeeld, blykbaar. Zie bl. 5108 en 5127. Gemelde Staatsftukken verfpreiden niet weinig lichts overal hetgeen in deze Stad in Maart 1787 en vervolgens is voorgevallen. Wy voegen hier alleenlyk twee Bekendmaakingen , iu de Dagpapieren geplaatst, bv. De eerfte is deze : T)e Ondergeteekende Burgers en Inwoonders deiStad Hoorn, tot hun uiterfte ongenoegen gezien heobende, dat in de Haarlemfche Courant van den 11 September 1787 No. 109 by de remotie van eenige Heeren uit de Raden in de Vroedfchap dezcr^ Stad, onder de nieuw aangeRelde Heeren waren Jan Schuurman en D. de Fnfer, declareeren by dezen, dat gemelde Advertentie ten hunnen opzichte voiftrekt onwaarachtig en bezyden de waarheid is, maar dat in tegendeel die nieuwe Raden in de Vroedfchap zyn hunne Broeders Willem Schuurman en Comelius de Feyfer, dienende deeze tot een ieders naricht. J. SCHUURMAN HOLMIGHSZ, DIRK DE FEYFER. Hoorn den 27 September 1787. De andere Bekendmaaking was op deze wyze ingericht: r D  JAARBOEKEN, O&oier, 1787. 5527 De Ondergeteekende vernomen hebbende, dat byHooRïf. een zekere Acte van Qualiflcatie, op de zig noemende Geconflitueerdens van de Burgers en Ingezeetenen der Stad Hoorn , in September dezes jaars gepasfeerd, zyn naam mede zoude geplaatst zyn, en waar over hy van verfcheide zyner Medeburgeren met fcbimp en fmaad is bejegend geworden , vind zig tot confervatie van zyn eer en goede naam verpligt, te moeten declareeren , dat hy die Acte van Qualiflcatie nimmer heeft geteekend, nogte op geene van zoortgelyke Actens , Requesten of Adresfen, waar by de wettige Regeering deezer Stad of de brave Regenten in dezelve eenigzins geledccrt ofte in haare Regeeringe bepaald of gedwarsboomt zyn geworden, zyn naam heeft gezet, veel min, dat hy een Medeteekenaar zoude zyn van die meergemelde Acte van Qualiflcatie, die de grondflag heeft gelegd, om de wettige Regeering dezer Stad op een geweldadige wyze te doen veranderen, en brave en eerlyke Regenten uit den Raad en uit haare Commisfien te doen gaan en daar van te ontzetten , ten einde die plaatzen door de tekcnaaren van die Qualiflcatie zelve, weder te doen vervullen, dog het geen gelukkig door de heugchelyke omwentelinge van zaken, maar 14 dagen heeft mogen duuren. EVERT van REYNE. Hoorn den 16 October 1787. ZEELAND. Middelburg. By de Heeren Staaten dezer Provincie is den 2 October 1787 deze Publicatie afgekondigd ; Hhhhhhhhhhhh 5 De  NIEUWE NEDERLANDSGHE Mid- EfELBURG, Publicatie tot herftel tier rust door Zy tte Hoog beid. De Staten van Zeeland, allen dengenen, die deze zullen zien of hooren lezen, falut; doen te weten: Dat Wyin aanmerking nemende.de tegenwoordige gefteldheid der zaken in deze Provincie, het onderling Wantrouwen van de Ingezetenen tegen malkander , en de gedurige onrust en desorders, die daar uit voortfpruiten, goedgevonden hebben , by Onze Refolutie'van heden', Zyne Doorl. Hoogheid den .Heer Prins van Oranje en Nasfau, Erfftadhouder, Kapitein en Admiraal Generaal dezer Provincie, te verzoeken, Zyne Stadhoudcrlyke authoriteit te willen gebruiken tot her Helling van de rust, en zich , of in hooge Perfoon naar deze Provincie te begeven,' óf gemagtigden te zenden naar de Steden en Plaatfen, daar de nood het vereischt, ten einde aldaar het wettig gezag der Regering en Juftitie te handhaven, de klagteq en bezwaren der; Ingezetenen te hooren, en dezelve gegrond bevindende te doen redresferen. ' Dat wyders, vermits het aan Zyne Doorluchtige Hoogheid zoude kunnen voorkomen, dat onder Perfonen van de Regering in fommige Steden en Plaatfen , of onder mindere Amptenaren, zodanige werden gevonden, die door het wantrouwen der Ingezetenen tegen hun beftuur niet langer in deoeffening hunner bedieningen kunnen gelaten worden, of wier verwydering noodzaaklyk is geworden tot herftel van de rust, Wy hebben goedgevonden Zyne Doorluchtige Hoogheid te verzoeken en te authorifeeren, fpeciaal om tusfchen tyds, zoodanige verandering inde Collegien van Politie en Juftitie, of mindere Amptsbedieningen in die Steden en Plaatfen te maken, als in de tegenwoordige omftandigheden volftrekt onvermydelyk zal zyn, behoudens in alle andere gevallen de Privilegiën derzelver Steden en Plaatfen. Dat Wy deze Onze Refolutie hebben willen doen bekend maken, op dat een yder in deze Provincie zich voortaan ftil houde, zonder eenige vergaderingen te vergen, tot der tyd dat Zyne Doorl. Hoogheid van alles kennis zal hebben genomen, en naar recht  JAARBOEKEN, OEtober; 1787. 5529 recht enbillykheid daar in voorzien: terwyl Wyons j verzekerd houden, dat niets aan Zyne Doorl. Hoog-} beid zoo onaangenaam kan wezen , als het voortduren ■ der onrust , waar door de Provincie onherRelbaar word bedorven, en de pogingen van Zyne Doorl) Hoogheid tot het wezerilyk welzyn der Ingeze-j tenen onnut gemaakt. ) En op dat niemand hier van eenige onwetenheid t zou voorwenden, zal deze alzo worden gepubliceerd. en geaffigeerd ter plaatfe, daar zulks gewoon is te gefchieden. " Aldus gedaan en gearrefteerd, in het Hof van Zeeland te Middelburg, den 2"October 1787. (Onderftond) Ter Ordonnantie van de Heeren Staten van Zeeland. (was geteekend) W. A. de BEVEREN. De Raad ter Admiraliteit in Zeeland , heeft aan de Heeren Algemeene Staaten, den ^October gefchreven den volgenden Brief: . HOOG MOGENDE HEEREN! T Tw Hoog Mogende by derzelver Refolutie van ■ den 28 September jongstleden goedgevonden hebbende, dit Collegie aan te fchryven; om ten fpoedigRen aan Uw Hoog Mogende op te geven, of en welke Officieren onder onze Reforte zich bevinden, welke in dienst van anderen zyn getreden, of gebleven , zonder of tegen behoorlyke permisfie, daar toe te nebben geobtineert.. Ter voldoening aan welke wy de eer nebben te melden, dat wy, zoo veel ons bekend is, geen Officier onder ons Resfort hebben, vlin- )el•urg. ^ublica* te tot 'e, ft el ter rust Ion; 'Alle Hoogheid.  5539 NIEUWE NEDERLANDS CHE MlDr DELBURG. Brief van de Admiraliteit aar, Hun Hoog Mog. Gemelde Brief van- den Kaptein Schierh. ut was in dezer voege gefchreven. EDELE MOGENDE HEEREN! l"\aar tans de Band der Unie fchynt te zyn gebro*■ ken, cn het dus nimmermeerde zaak van een man van eer en beginfelen zyn kan, eene verdeelde Maatfchappy, na vorderinge der onderfcheiden inzigtcn en bedoelingen, te dienen, en ik te wel wete,watik aan de Provintie myner geboorte verfchuldigd ben, zoo neem ik door deze de vryheid , Uw Edele Mogende gerefpefteerde Collegie te bedanken, befloten hebbende myn vermogen en leven eeniglyk ten dienRe dezer Stad en Provincie te doen dienen, ben, welke in dienst van anderen is getreden, of gebleven, ten zy zulks ware gefchied door den Extraordinaris Kapitein Adrianm Schierhout, van welken wy kortelings in onze Vergadering ontfangen hebben' de Misfive , van welke wy de eer hebben hiernevens Copy te voegen, waar uit welconfteert, . dat zyne intentie is, om zyn vermogen en leven eeniglyk ten dienste der Stad AmRerdam en Provintie van Holland te doen dienen, doch niet of hy zich werkelyk in eenige andere dienst begeven heeft. Wy hebben noodig geoordeelt zyn bedanken voor de Charge van Kaptein ter Zee by" dit Collegie niet aan te nemen, veel min hem uit den eed van den Lande te ontfiaan, maar hier van kennis gegeven aan Zyne Hoogheid, als Admiraal-Generaal der Unie, en daar op deszelfs confideratie verzogt. Waar mede enz.  JAARBOEKEN, OSlober, 1787. 5531 nen, terwyl ik inmiddels de eer heb met de uiterfte Midhoogachting te verblyven. delburg. Uw Ed. Mog. onderdanige Dienaar, ADRIANUS SCHIERHOUT, - Amsterdam 20 September 1787. By de Heeren Staaten dezer Provincie, zyn den 19 October 1787 ontvangen twee Brieven van Zyne Doorluchtige en Plaare Koninglyke Hoogheid, tot antwoord op die van gemelde Heeren Staaten aan Hunne Doorl. en Koninglyke Hoogheden. Het antwoord van den Erfftadhouder was van dezen inhoud: EDELE MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN ! W/Y hebben wel ontvangen U Ed. Mog. Misfï™ ve van den 4 dezer loopende maand, by dewelke U Ed. Mog. Ons feliciteeren met de gelukkige omwenteling van zaaken. Wy zyn zeer gevoelig aangedaan over het part en deel, dat U Ed. Mo? in dit evenement gelieven te nemen, en houden°Öns verzekerd van de oprechtheid Uwer Ed. Mog gevoelens, daar U Ed. Mog. met de meefte en notabelfte Ingezeetenen der Provincie, geduurende den loop der beroertens en woelingen tegens de wettige Regeeringsform, niet gefchroomd hebben hun voor de Gonfervatie van dezelve in de bresle te ftellen, en hunne aankleeving aan Onze Perloon en Huis door ontwyffelbaare bewyzen te toonen, Wy wenfehen dit altoos te erkennen en bidden God  5532 NIEUWE NEDERLANDSCHE Mid- Almachtig, dat deze omwenteling met de gezegendrji.l- Re en heilzaamRe Vrugten ten nutte des lieven Vsburg. derlands moge worden bekroond, waar toe Wy met UEd. Mog.-hulp en medewerking Onze onvermoeide pogingen zullen tragten aan te wenden. Waar mede EDELE MOGENDE HEEREN, BYZONDERE GOEDE VRIENDEN! WyUEd. Mog. bevelen in Gods heilige Protectie, Uwer Ed. Mog. Dienstwillige Dienaar ' WILLEM PRINS van ORANGE. Ter Ordonnantie van Zyne Hoogheid, (Was getekem) W. van CITTERS. In 'sGravenhage den 14 Oftober 1787. Haar Koninglyke Hoogheid de Prinfes van Oranje heeft den Staaten aldus geantwoord : EDELE MOGENDE HEEREN! Tk kan niet afzyn 'Uw Ed. Mog. te bedanken x voor het part en deel, dat Uw Ed. Mog. betuigen te neemen, in de onlangs voorgevallene gunftige omkeeringe van zaaken. De verzekeringen, die Uw Ed. Mog. daar omtrent gelieven te geven, by Hunne Misfive van den 4 dezer loopende maand, zyn my byzonder aangenaam. Ik zal altoos met dankbaarheid erkennen, de bewyzen van Uwer Ed. Mog. Attachement voor myn Per-  JAARBOEKEN, Otïokr, 1787. 5533 Perfoon cn Huis in onderfcheiden gelegenheden, mid. maar fpeciaal ook in deze laatfte zorgelyke -en be- DEL. roerende tyden, betoond. burg. Myn zugt en verlangen zal altoos zyn voor het welzyn van eene Provincie, alwaar ik zo veele Antw. blyken ontfangen hebbe van ongeveinsde hefde cn vm f)e ao-ting- die gevoelens zal ik ook tragten in te ooc-prinfèi zemen in de harten myner Kinderen , Hunne be- van langens en die van myn Huis, in Uwer Ed. Mog. Oranje. „gunst aanbeveelende, blyve, EDELE MOGENDE HEEREN! Uwer Ed. Mog. Dienstwillige Dienaresfe WILHELMINE. 'sGravenhage den 14 October 1787. Ingevolge bovengemelde Publicatie van den 2 O&ober, zyn alhier den 18 derzelve maand aangekomen de Heeren Mrs. Coenraad Le Leu de Wilhem, Gerard van Minnighen en Pieter Alexander Baron van Boetfelaar, Raden in den Hove Provinciaal van Holland, Zeeland en Friesland, als Gemachtigden wegens Zyne Doorluchtige Ploogheid den Pleere Prinfe Erfftadhouder, tot herftel van de rast binnen deze Provincie, ter voldoening aan Hun Ed. Mog. Refolutie van den 2 dezer maand. 'UTRECHT.  5534 NIEUWE NEDERLANDSCHE UTRECHT. Utrecht. ■nïL* tter wy voortgaan de gebeurtènisfen, die iKMJiT. jq^ de opmerkelyke omwending van zaaken in de voorgaande maand in deze Provincie gevolgd zyn, te verhaalen, moeten wy nog eenige omftandigheden vermelden, die ons van de zekerfte en onverdagtfte zyde zyn opgegeven. Hier toe behoort voor eerst, dat die brief van den Rhyngraaf Fan Salm, en die Refolutie van de Commisfie te Woerden (zie bl. 4001, 4142 en volgg.;, welken de Commisfie voor verdicht heeft verklaard (zie bl. 4149 en volgg.) en welken egter zo juist met den uitkomst overeenkomen; dat die Rukken hunnen oorfprong verfchuldigd zyn aan eene vertrouwelyke, dog echter ingewikkelde , opening van denRhyngraaffran eenen der grootfte Voorftanders der Utrechtfche pogingen. Deze Voorftander gaf hier van kennis aan eenigen zyner vertrouwdfte Vrienden, en gaf,met hun goedvinden, voorfz. brief van den Rhyngraaf en Refolutie in het licht, met een goed oogmerk, om daar door deUtrechtfche Burgery ën Hollandfche Staatsleden wakker te maaken, en op hunne hoede te doen zyn. Men ziet dus hoe deerlyk zich de Schryver van de Post van den Neder - Rhyn , gelyk in veele andere zaaken, zo ook hier in vergist heeft. Zie boven bl. 4152. ,Ten anderen moet als eene byzonderheid woj-  JAARBOEKEN, OBoïer, 1787. 5535 worden' aangemerkt, dat, daar vóormaals on» TJ. der de bezwaaren tegen den Veldmaarfchalk trecht. der Republiek, den Hertog Van Brunswyk, byzonderlyk is ingebragt, dat door zyne toelaating, als ook door die van den Prinfe Erfftadhouder de Compagnien en Officiersplaatfen verkogt, en dus door de rykfte en niet door de bekwaamften nog door de meesc verdienftelykften verkregen wierden, en niet tegen (taande eene fterke Refolutie der Staten van Holland daartegen; de Rhyngraaf Fan Salm nochthans in zyn Legioen en nieuw aangeworven Regiment, de Öfficiersplaatfen en Compagnien openlyk verkogt heeft, zonder dat daaromtrend de minfte tegenbedenking veel min beletzel gedaan is. Ten derde moet worden aangeteekend, dat men in Holland den 14 September heeft aangefteld tot Overhoofd (Chef) van dé Hollandfche Krygsraacht (wanneer reeds de Pruisfche Legermacht den 13 September op het grondgebied van de Republiek was getrokken) den Rhyngraaf Van daim j die, wel is waar, naar dien post lang verlangd hadt, maar die reeds, zo wel wegens zyne mondgefprekken met den Graaf Van Callenbergmt het Kamp byZeyst, als door de waarfchouwinge ;öan het Defenfie-Wezen te Amfteldam, by zyne eigene party verdagt was; althans, tegen welken men behoorde op zyn hoede te zyn. (Zie ook bl. 4052. 4003. 4368.) Ook hadt 1 èé Rhyngraaf van dien opgedragen eerpost i een kórtftondig genot , en toonde door zyne ' verlaaüng van Utrecht twee dagen daarna, aan I i i 11 i i i i i i i wel-  5J3Ö NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT. welken man men de Krygsmacht van Holland en de geheele Provincie hadt toevertrouwd. De Rhyngraaf was aangefteld in de plaats van den Generaal Van Rysfel, die tot Gouverneur van Naarden was benoemd. Hy aanvaarde ook zonder de minfte bedenking die hooge Krygspost. De werken ter verdeediging dezer Stad zyn in het eerst aangelegd door den Heer Redelykheid en eenen Leydfchen Student, dog door kundigen te zwak en onvoldoende geoordeeld, zo wel aan de zyde van Bunnik en Houten buiten de Tolfteegpoort, als aan het zogenaamde Vosfengat, of buiten de Waardpoort by KoningSe in. Dog vervolgens is de ftaat van verdeediging dezer Stad, lang voor den inval van het Pruisfifche Krygsvolk,zeer verbeterden volledig gemaakt door zwaare werken buiten de Tollteeg - Poort , namenlyk twee zwaare Batteryen en een Retranchement ; en een fterke Battery en Retranchement aan het Vosfengat, die te gelyk de Bildftraat kon befiryken: ook eene verbeterde Battery aan de Gildbrug en aan deBlaauwekapel. Deze werken waren aangelegd door de bekwaame Franfche Vestingbouwkundigen (Ingenieurs^ de Pleeren De Belloneten Frecheville. Ten vierde; omtrent de benoodigde oorlogsbehoeften hebben gemelde Franfche Ingenieurs De Bellonet en Frecheville eene lyst opgegeven, volgens welke dan ook het benoodigde uit Holland herwaards is gevoerd, en  JAARBOEKEN, Ofïober, 1787. 5537 en het welk, zo wel binnen deze Stad, als Uop de buitenposten beRaan heeft in: trïcht. 11 Metaale Stukken a 24 pond. 1 ■ . .. a 4 ——— 3 Laage Stukken a 3 —>—« 21 Yzeren Stukken a 18 —— 21 k 12 ■ 5 Mortiers a 50 pond Reen. 3 a 16 —— —— 8 Haubitzers a 16 2 Koehoorntjes of Hand Mortiers Yzer k i6p. 163 't Geheel van onderfcheiden Caliber van al het Gefchut. By de vlugt uit Utrecht en het intrekken van het Krygsvolk uit het Kamp te Zeyst in deze Stad, bevondtmen 40^50,000 pond Buskruid uit Holland herwaarts gezonden. Ten vyfden, ter verdeediging van Utrecht waren de volgende Manfchappen gefchikt. Binnen de Stad Utrecht waren het ..Legioen van den Rhyngraaf , fterk omtrend 1300 koppen: een Bataillon van het Regiment van Pallardy, 3.00 koppen, het .grootfte deel van 't Regiment Voetvolk van Van Bylandt, 500 koppen : een Bataillon van Van Citters, voorheen van Grenier, 't welk voltallig was, maar meest uit nieuw geworven manfehap beftondt: Dan nog 140 DraIiiiiiiiiiii 2 gon-  553® NIEUWE'NEDERLANDSCHÊ 'U- gonders van Van Bylandt: het Utrechtscft trecht. Regiment van Van der Borch , voor twee derden reeds aangeworven: het nieuw aangeworven Regiment van den Rhyngraaf Van Salm; een Corps Uhlaanenvan iou man door den Rhyngraaf Van Salm opgerigt: hier komen by alle de Burger-Auxiliairen van Amfteldam en andere plaatzen, het Amfteldamsch Corps Waardgelders enz. De vier Compagnien Ruitery van Van Thuyl kunnen niet gereekend worden, om dat zy zich in de binnenlandfche gefchillen niet wilden inlaaten. Volgens een egt Rapport, geteekend door den Ondermajor J. 'van Manen Adrz. den 15 September opgegeven, beftondt de ganfche Krygsbezetfin'g te Utrecht met de Auxiliairen uit 6931 koppen, van welken niet meer dan 274 ziek of afwezig waren. De Vaart en Jutphaas waren ieder bezet met een Bataillon van het Regiment van Van dePoll, voorheen van Grenier, beloopende 650 koppen. Van 't Hoilandsch Krygsvolk bevondt zich dan in en omtrent Utrecht • 3240 koppen, buiten de andere Corpfen en Burger - Auxiliairen. Ten zesden, in het Hoilandsch Cordon telde men te Woerden een Bataillon van Pallardy, llegts 200 koppen; een Bataillon van Saxen- Gotha van 300 koppen; te Oudewater een Bataillon van Saxen - Gotha van 300 koppen; te Schoonhoven een Bataillon van Staart, wel genoegzaam voltallig, dog meest nieuw aangeworvene manfchappen;te Naarden een Bataillon van Stuart van 250 kop1 Peu;  JAARBOEKEN, Oktober, 1737. 5539 pen; te Gorinchem het nieuw Corps var Fan Sternbach 400 man '•> te Vianen het Regiment van Fan Hardetibroek 400 man; aar de Nieuwerfluis een Bataillon van Dundas. door verloop naauwlyks2oo man; te Muideri een Bataillon van Dundas,250 koppen Rerk; te Naarden het Bataillon van Van Pabst, 300 man; te Naarden, Weesp, aan den Hinderdam en Uitermeerfche Schans, een Bataillon van Onderzuater van 250 man; te Woudrichem en LoeveRein, vier Compagnien van st Regiment van Van Waldeck 140 koppen; ten platten Lande hier en daar 00 man van het Regiment van Van der Capetien. voorheen HesfenPhilipsrhal, en 150 man van VanHesfenKasfel\ te Ysfelfleyn 40 man van de Dragon, ders van Van Bylandt: welke manfchappen, behalven het nieuw aan te werven Regiment van Sul/ard, en van Meyern, en het overfchot van Van Stembach 3600 koppen uitmaakten. In deze Stad Utrecht, aan de Vaart en te Jutphaas, waren omtrend 150 vreemde,meest Franfche Artilleriften, en 180 Hollandfche, behalven ruim 30d Burger-Artilleristen. Ten zevenden, reeds in Tuly 1787 was bevel gegeven, om de Landoverftroomingen (Inundatien) in gereedheid te brengen, en 14 dagen voor den inval van het Pruisfiesch Krygsvolk waren fchikkingen bevolen, om het Wydfchild by Gorinchem, door het legden van eenen Dam in de Linge binnen die Stad , onder water te zetten ; om op de Zandplaat voor die Stad een battery aan te liiii iiiiii 3 leg- ■ U- TRF.CHÏ. I  3 U- ] TRECHT. 540 NIEUWE NEDERLANDSCHE eggen, tegen de battery by Dalem op 't Geliersch grondgebied; om de -landoverftrooïlingen van de vyf Heeren Landen in gereedheid te brengen; en ten dien einde de [luizen te Ameyden, aan den Arkelfchen Dam, en by de Schotdeuren met Krygsvolk te doen bezetten; om het Land van Hagefteyn, tusfchen Kuilemburg en Vianen, door eene opening in den Dyk, dadelyk te overftroomen ; om die opening met eene battery te dekken; en om de Magazynen van Heusden en Geertruidenbergnaar Dordrecht en Delft over te brengen, gelyk mede om de (luizen aan de Vaart en te Muyden te openen,ten einde de Landen langs de Vecht onder water te zetten, en de Landoverftroomingen voor Naarden des te beter te doen werken. Dog het byzonder laag water heeft de voorgenomene Landoverltromingen voor een groot gedeelte doen mislukken. Wy hebben noodig geoordeeld, tot beter verftand der gebeurtènisfen der voorledene maand, deze voorgemelde byzonderheden naauwkeurig aan te teekenen. In de onlusten, die deze en andere Gewesten van ons Gemeenebest gefchokt hebben , wanneer zich verfchillende Staaten en 's Lands Bedienden opdeeden , wisten de Ingezeetenen veeltyds niet, aan wien zy 's Lands lasten moeften betaalen; veeltyds wierdt zulks ook niet aan hunne keuze gelaten. Dus, opdat na de herttelling der Wettige Regeering zy, die aan onwettige Uit- maarit  JAARBOEKEN, Oclober, 1787. 554^ maanders en Collecteurs genoodzaakt zyn geworden ongelden en lasten te voldoen,' niet wederom genoodzaakt wierden, die zelfde lasten nog eens te betaalen, is by de Gedeputeerde Staaten den 27 der afgelopene maand September 1787 aldus voorzien : De Gedeputeerden van de Staaten 's Lands van Utrecht,doen te wceten, dat de verwarringen, welke binnen deze Stad zedert eenigen tyd plaats vonden , ook aanleiding hebben gegeeven , dat dc Uitmaanders en Collecteurs van diverfe Middelen, welke ongenegen waren zich na de orders der Pretenfe Regeerders te voegen, van hunne functien zyn ontzet en andere in hunne plaatfen gefurrogeerd, mitsgaders de Burgers en Ingezetenen gelast cn veel al genoodzaakt de verfchuldigde Ongelden cn Lasten .aan deze onwettige Uitmaanders te voldoen; en oifchoon by Publicatie der Ed. Mog. Heeren Staaten dezer Provincie, zodanige betaalingen zyn verboden en met opzicht tot die geene, welke dezelve mochten goedvinden te doen, geftatucerd, dat zodanige voldoeningen niets zouden operceren, maar by vervolg zulke Debiteuren de novo verplicht haare verfchuldigde Ongelden en Lasten te voldoen, zo hebben de Heeren Staaten nochthans in aanmerkinge genomen het verregaand geweld en onrecht, waar aan de Burgery dezer Stad was blootgcfteld, en al zulks deze betaalinge geconfidereerd meer uit noodzakelykheid als gewilligheid te zyn gefchied: Weshalven Wy, ingevolge de authorifatie den 26 Sept. op Ons verleend, hebben goedgevonden te permitteeren, zo als Wy permitteeren by deze, aan alle Burgers en Ingezetenen dezer Stad, de Quitantien van al zulke betaalingen, als door hun aan de pretenfe Uitmaanders van het Huis en HaardRedeGeld, of Collecteurs van het Middel op de Koffy en Thee , mitsgaders Heeren- cn Paarden-Gelden over Iiiiiiiiiiii 4 de U- CRECHT  5542 NIEUWE NEDERLAND.SCHE U- trecht. Fub.icati'. we gem be faalde lajlen enz. de Stad en Vryheid van Utrecht mogten zyn gedaan , binnen den tyd van zes Weeken na de Publicatie dezes over tè leveren in handen van de wettige Uitmaanders en Collecteurs tot de invordering van voorn. Middelen by Ons gefteld , omme die tegens andere, en valide", Quitantien te verwisfelen, zullende over zulks alle de geene die zodaanige Quitantien binnen de voorn, tyd inwisfelen, bevryd zyn van andermaal volgens Hun Ed. Mog. Publicatie" te betaalen, maar integendeel alle d?e geene, welke hier van ingebreekezullen blvven , na laps van de voorn, zes weeken gehouden "worden alle dezelve Ongelden en Paften alsnogverfchuldigd te zyn, mitsgaders tot de betaalinge daar van worden geconltringcerd. En op dat niemant hier van eenige ignorantie zal kunnen voorwenden, zal deze alomme binnen deze Provincie, daar men zulks gewoon is te doen, worden gepubliceerd en geaffigeerd na behooren. Aldus gedaan te Utrecht den 27 September 1787. (Was geparnpheerd) B. C. van LYNDEN, vt. (Ondetjlond) Ter Ordonnantie van welgemelde Heeren Gedeputeerden. (Was geleekend) H. A. LAAN. Tegen het aanleiding geven tot roveryen en plur deringen , voornamenlyk door het aanwyzen van huizen, als aan zogenaamde Patriotten toebehoorende, is by de Ged'e- pu-  JAARBOEKEN, OStober, 1787. 5543 puteerde Staaten den 29 September 1787 by deze Publicatie aldus gewaakt. TT\e Gedeputeerden van de Staten 's Lands van ■"-"^ Utrecht, doen te weten : Alzo Wy tot Ons Innig leedwezen vernomen hebben , dat 'er lieden, gevonden 'worden, welken in'plaats van alles toetebrengen, wat tot herftel der goede ordre, vreede/ en eensgezindheid dienen kan , zich niet ontzien ,' om de Huizen' en Goederen van hunne Mede - In gczetenen, als van 'kwalyk'geïntentioneerden, aan anderen aantewyzen, en daar door aanleiding te geven , dat deze hunne Mede - Ingezetenen in hun • ne Perfonen en Goederen befchadigd , beroofd en geplunderd worden; én zulks, of om hunne ongeoorloofde wraaklust te voldoen, of om zich met den inkoop van de aldus geroofde én geplunderde Goederen te verrykcn; hebben Wy goedgevonden te interdiceeren , gelyk Wy doen by deze, aan allen en een iegelyk , door dusdanige aanwyzingen, direct of indirect, gelegenheid ofte aanleiding te geyen tot roveryen , ofte plunderingen , als ook om zodanige geroofde en geplunderde Goederen intekopcn, te ruilen , doieufelyk te verbergen ofte op eénigerhande wyze, zich in het bezit van dezelven te ftellen , op poene, dat zodanige Goederen, op welk prastext dezelven ook zouden mogen worden bezeten, zonder eenige vergoeding zullen worden terug gegeven aan den regten. Eigenaar, en dat daarenboven tegen zulke, onwettige bezitters naar de Wetten dezer Lande zal worden geprocedeerd; gelyk ook tegens de zuiken, welken "overtuigd zul • len worden de Huizen of Goederen van "hunne Mede - Ingezetenen aangeweezen en daar door aanleiding tot Roveryen "en Plunderingen gegeven te hebben , al was het ook , dat zy door zulke Plunderingen ofte Roveryen voor zich geen het minfte voordeel genoten hadden, gebiedende vornïfïUiiln 5 ders U- r/RECHT. Public, '.egen tanleiiing tot )lunde'irig ene.  5544 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- TRECHT Public, tegen aawUlding to. plundering cn< ders elk , en een iegelyk , die eenige Goederen, .welken hy vermoed van eenige zyner Mede - Opgezetenen op eene onwettige wyze ontvreemd te zyn, onder zyne bezitting of bewaaring heeft, daarvan kennis te geven aan Schout en Gerechte der Plaatzë, waar onder hy woonagtig is, met opgave van den tyd wanneer, de wyze op welke, en den titel, uit'welken hoofde hy in het bezit dier goederen .gekomen is; auétoriferende dc refpectivc Gcregten ten platten Lande dezelve goederen in hunne bewaring te nemen, en van dezelven een exacte Lyst te leveren onder den Hove Provinciaal, ten einde die goederen derwaarts te kunnen worden overgebragt en gefequeftreerd of aan de wettige Eigenaars gereftitueerd op zodanige Conditiën, als na bevind van zaken , naar regt en billykheid, zal bevonden worden te behooren: alles op pcene, dat die geene welke hier in nalatig zal bevonden worden, ofte zodanige fufpefte goederen verdonkerd , of buiten deze Provincie vervoerd zal hebben, voor dezelve aanfprakelyk zal zyn, en daarenboven naar bevind van zaken arbitrairlyk geftraft worden. Verbiedende wyders op pcene als voorfz. alle de Ingezetenen gczamentlyk, en elk van dien in het byzonder , eikanderen door injurieufe gefprekken, vérwytingen of benamingen van Partyschappen te miszeggen , misdoen ofte op eenigerhande wyze te benadeelen; met ferieufe vermaning om alles toetebrengen; wat tot demping van Partyfchappen, beveiliging van elkanders Perfonen en Goederen, als ook tot herftelling der liefde en eensgezindheid ftrekken kan; ten einde de ruïne der goede Ingezetenen en de ondergang dezer Provincie, onder den zegen van God Almagtig, worde voorgekomen. Permitterende eindelyk aan allen en een iegelyk Opgezeten der Provincie, welken hunne Goederen ten" Platten Lande in de tegenwoordige omftandigheden van tyden niet veilig agten, hunne pretieufe Goederen, zoo van Goud- als Zilver - werk, Juwe ■  JAARBOEKEN, OSober, 1787. 5545 len, Kleinodiën, Effecten, contanten Penningen cn diergelyken,behoorlyk afgepakt en verzegeld,over- T tebrëngen binnen deeze Stad, by den Griffier van den Hove Provinciaal Mr. Cornelis de H 'ys, die hun F een verzekerde plaats zal aanwyzen, om die Goe- *< deren aldaar buiten eenige koRen, doch ten pericule a van die genen, welken dezelve zullen overbrengen ^ of doen overbrengen, bewaard te worden, tot zoop lange de omftandigheden van tyden zullen verande-n ren, en door Ons andere fchikkingen ter beveiliging van de Opgezetenen zullen kunnen gemaakt worden. En op dat een ieder hier van kennis mogte hebben en geene ignorantie zoude kunnen pretendeeren, zal deze worden gedrukt en alomme gepubliceerd engeaffigcerd naar behoren. ' Aldus gedaan t' Utrecht den 29 September 1787. (Was geparapheert) B. C. van LYNDEN, vt. (Onderftont) 'Ter Ordonnantie van Welgemelde Heeren Gedeputeerden. (Was geteekend') 5 H. A. LAAN. De Graaf Van Boetzelaarr Lid der Ridderfchap van den Lande van Utrecht, ismede in de Burgertwisten zo verre ingewikkeld geweest, dat hy op het laatst zelfs mede heeft gewerkt om de nieuwe Staaten te Utrecht te helpen uitmaaken, en, op die Vergadering van Staten, de Ridderfchap heeft getragt te verbeelden, ofte reprjefenteeren; alhoewel hy Ontvanger vao de Provincie was, en geen Lands- 'yECHT. nhlif, gen_ wieling tot 'undeng enz.  u- MECH.1 i ( 1 i 1 5545 NIEUWE NEDERLANDSGHE; - Landsbediende, die rekenfchap verfcbuldigd .is, als Lid ter Staatsvergadering mag verfchynen. By zyne vlugt" met de overige Nieuwftaatsgezinden op dien bekenden 16 September, nam hy een groote fomme van *s Lands geld met zich naar Amfteldam, gelyk wy aldaar bh 5291 enyolg.gemeld hebben. Vervolgens de zaaken ook te Amfteldarn voor de Nieuwftaatsgezinden kwalyk gaande, is hy, gelyk vegle van zyne party, naar. Fransch Fla'anderen gevlugt, roet de reciven, welken hy van de Thefaurie der Stad Amfteldam, voor het aldaar ingebragtegeld, haèt ontvangen, en welke Reciven, hy ten minfteii na" de omwenteling , aan de Staten •s Lands van Utrecht hadt kunnen en ook behooren te bezorgen. Ter vernietiging van het gewapend Gerioctfchap, onder de Spreuk, Pro Patria. & Libertate, is by de Stads Reaeenng den 1 October beraamden den 2 October 17Ö7 afgekondigd deze Publicatie: Durgcmeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht, ondervonden hebbende de funeste gevolgen, tvelke voor Stad en Burgerye uit de zedert een ge•uimen tyd gehouden directie van het Exercitiejenootfchap, onder de Zinfpreuk : Pto Patria fcf libertair-, zyn geproflueert, zodanig, dat daar door :en groot gedeelte der Burgerye zo niet geheel geuïncert, ten minften door onnodige depenfes, ea 'erzuim van hunne Affaires en Beroep, merkejyk in iun beftaan zyn verminderd, behalven dat veele van  3A'ARBÖEKEN, Qcloltr, 1787. 5547 -van derzelver Leden zich in allen opzigten hunne verkregen Permislie zyn te buiten gegaan, met al-,, leen maar zelfs grotelyks hebben medegewerkt tot de zo ongelukkige omftandigheden, waarin zich ons; Vaderland, en vooral deze Stad, jammerlyk heb-i£ ben bevonden , alles tot minachting der wettige/ ReCTeering, en wezen tlyk ongeluk van dezer Stads^ Burgeryehebben goedgevonden en verflaan, ge-, melde Genootfchap van Wapenhandel te casfecren^ en vernietigen, gelyk zy het zelve casfeeren en vernietigen by dezen, verklaarende alle Refolutien van den Raad \ waar by eenige de minfle permkfie of vergunninge van Exercitie als anderzints aan gedachte Genootfchip geaccordeerd is, te ftellen buiten effect-, houdende dezelve van nul en geener waarde en als niet genomen: en worden by dezen alle de individueele Leden van het zelve, al verders belast, hunne Geweeren,- Wapenen, Veldtekenen •cn alle Ammunitie, hun in het privé, of het Genootfchap in het generaal fpecteerendevoor zo verre die niet reeds ingevolge van vorige Publicatie van den 17 der jongstleden maand September aan den Stadhuize zyn bezorgt, ten fpoedigften, immers binnen den tyd van driemaal 24 uuren na Publicatie dezes, ter bewaring aan den Stadhuize ter Secretarye van de Politie over te brengen, of te doen overbrengen, en zich wyders in alle gevalden, als goede en ftille Burgers en Ingezetenen te gedragen1; alles op pcene van eene boete van vyf en twintig Gulden, ten behoeve van de Aaimoefenierskamer dezer Stad, te incurreeren by de gene, die naderhand mogten bevonden worden aan deze vorenftaande Publicatie niet voldaan te hebben. En op dat niemand hier van eenige onkunde voorwende, zal deze-afgekondigde, gedrukt, en naar gewoonte aangeplakt worden. Aldus by de Vroedfchap der Stad Utrecht gear- m ■recht: 'ernieti' ïug van etgeiva- •end Gewat'chapi  5548 NIEUWE NEDERLANDSCHE Ü- tRECHT refteerd den i October 1787, en more folito vai 1 den Stadhuize gepubliceert den 2 dito. In kennisfe van my, J. W. DE RUEVER. Ook heeft de Regeering dezer Stad de Jeugd, welke zich op de Wetenfchappen alhier komt toeleggen, aldus van veiligheid en befcherming verzekerd. TDurgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht ^ thands wederom in de uitoefening van haare wettige Magiflratuure als Regeerders der Stad, en Curatoren der Academie herfteld zynde, hebben met innige fmerte en leedwezen informatie bekomen, dat veele Ouders en Voogden in nabuurige Provinciën en Steden, door vreeze wegens de verregaande Verwarringen en Combuftien, welke alhier binnen deze Stad hebbe plaatze gehad , wederhoudcn en afgefchrikt zyn geworden, hunne Kinderen en Pupillen in derzelver Studiën op deeze Academie te laten continueeren, of op nieuws beginnen: dan dewyl Hun Ed. Achtb. door de alwyze beftellinge der Godlyke Voorzienigheid, thans Het genoegen hebben te mogen zien, dat alle verwarringen en tumultueufe bewegingen ten eenemaale ophouden, en de rust in de Stad en de veiligheid voor Perfonen en Goederen onder eene herflelde en wettige Adminiflratie der Juftitie heerscht; hebben Heeren Burgemeefteren'en Vroedfchap als Curatoren deiAcademie, aan wie de welvaart der Stad en den bloey der Academie boven alles ter harte gaat, goedgevonden by deze daar van eene publieke Advertentie aan alle en een ieder te doen, en verzekering te geeven, dat de Academifche Studiën binnen deze Stad met eene volkomen veiligheid kunnen her-  JAARBOEKEN, Oïïober» 1787. 5549 hervat en uitgeoefend worden : al waaromme zy Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap vertrouwen, dat bovengemelde Ouders en Voogden geene zwarigheid zullen maken, derzelver Kinderen en Pupillen hunne Studiën alhier te doen beginnen of te vervolgen, belovende de Vroedfchap aan alle dezelve hunne byzonderc Protectie; hebbende de Profesforen hunne Academifchc Lesfen met het begin dezer maand aangevangen. Aldus gearrefteerd by de Vroedfchap der Stad Utrecht op den 1 October 1787, en more fotito van den Stadhuize gepubliceerd den 2 dito. In kennisfe van my, J. W. DE RUEVER. Den 2 October 1787 is aan de Staten 's Lands van Utrecht een Request of Verzoekfehrift ingeleverd, waar by verzogt wordt: „ dat Hunne Edele Mogenden gee„ ne verandering wilden maken, of gedogen, dat gemaakt wierd in het Regeerings-Re„ glement van deze Provincie, maar het „ zelve in zyn geheel te laten, zodanig als }, het in 1674 is vastgefteld, in 1747 weder „ ingevoerd, en by Hunne Ed, Mog. is be„ zworen geworden, en op welk Reglement „ al verder Zyne Doorl. Hoogheid , den „ tegenwoordigen Heer Erfftadhouder, die „ waardigheid in 1766 door Hun Ed. Mog., zonder eenige bepaling, exceptie, reftric„ tie of conditie, met eene algemeene toe.„ juiching des Volks, is opgedragen." Dit is dan eene geheele andere Volkftem, als zich nog voor eenige maanden liet hooren : U- TRECHT. Veilig ■ htid \oor de SiudeerendeJeugd.  5550 Nieuwe nederlANdsché u- TRECKT. ) ren : en rneri kan 'er uit "opmaaken , wat men meestal van die zogenaamde Volkftémmen.te denken hebbe. Althans het is moeilyk de waare Volkftem uit het getal der teekenaaren van een Verzoekfchrift op te maken, dewyl dikwyls'het grootfte getal, indien het ongewapend is, voor het kleinfte, maar gewapend getal, moet bukken, en bevreesd is, zyne ftem te verheffen. Herstal der Nieuwftaatsgezinde Verzoekers Was in de laatstverlopene tyden meest al ruim 1500,er. thans verzekeren ons de Dagpapieren , dat voorfz. Request voor de Oude Staatsgefteldheidnu door ruim 2000, anderen zeggen, wel door 3000 Ingezetenen is geteekend : welke Ingezetenen dan of voorheen bevreesd zyn geweest, hnnre ftem te verheffen, of ook voor een gedeelte hunne misleiding nu hebben erkend en van gevoeleri veranderd zyn. Wat hier van zy, gemeld Request is van dezen inhoud: Aan de Ed. Mog. Heerèn STAATEN 's Lands van UTRECHT. r^ecVen eerbiedig te kennen, de Ondergeteekende y3 Burgers en Ingezetenen der Stad Utrecht en * Vryheid van dien. Dat zy Supplianten tegcnswoordig verlost van het knellende juk eener onwettige Regeering , waar onder zy, zédert den 2 Augustus des voorleden iaars, hebben gebukt gegaan, cn als nu wederom herfteld zynde in de gelukkige Raat eener gepaste Vryheid, welke hun zonder eenige bekommering te t'reezen, toelaat haare waare gevoelens voor U Ed. Mog. rondborftig open te leggen, als nu de vrvheid Jemen zig tot UEd. Mog. te keeren, om aan U Ed.  JAARBOEKEN, O&ober I787. 5551 Ed. Mog. voor te dragen : Dat zy Supplianten door de ondervinding geleeraard, van welke verüitziende en nadeelige gevolgen het Voor Regeering en Volk is, wanneer men ondei'ftaat eene eenmaal gevestig* de Conftitutie te willen veranderen, of op voorgeeven van ingefloopene abuifen , in vastgeftelde Re-^ glementen te verbeteren, in der daad voor heeft, nieuwe wetten en inrigtingen te maken. De Ondergeteekende kunnen niet ontveinzen Ed. Mog. Heeren, dat, hoeloffelyk ook U Ed. Mog. oogmerk geweest is, om, verneemende het gemor,'t welk onder een gedeelte des Volks in 1784- plaats Vond, eene Extraordinaire Commisfie van 9 Heeren uit U Ed. Mog. Vergadering te decerneeren, om te onderzoeken en vervolgens te advifeeren , welke middelen zouden behooren by de hand genomen' te worden, om met wegneming van alle wettige bezwaaren der In ■ gezetenen , de harmonie en goede ordre binnen deze Provincie en derzelver Ingezetenen te herftelen conlerveeren; met dat gevolg, dat Welgemelde U Ed. Mog. Heeren Extraordinaris Gecommitteerden , ten einde aan deze U Ed. Mog. falutaire intentie te kurtnen voldoen, in derzelver eerfte byeenkomstj hebben goedgevonden te overleggen, op welke meest gevoeglyke wyze zy Heeren Gecommitteerde tot eene legale kennisfe van der Ingezetenen bezwaaren zouden kunnert geraken , en vervolgens als toen befioten de Heeren wegens de Steden Utrecht en Amersfoort tot welgemelde Commisfie behorende, mondeling en de Regeerders der Steden Rhenen, Wyk en Montfoort, by Misfive te verzoeken, elk in den haaren zich exactelyk te informeeren op de redenen van bezwaar en misnoegen , die de Ingezetenen van derzelver Steden refpectivelyk mogten vermeenen te hebben , om vervolgens daar van aan gemelde Commisfie kennis te geven. Dat dit de grond gelegd heeft tot alle de nieuwigheden, welke men zedert niet alleen onderftaan heeft voor te ftaan, maar zelfs dadelyk te Kkkkkkkkkkkk af- Ü- X RECHT. Request voor de Regeeringsvo> m van 1674 en 1747-  5552 NIEUWE NEDERLANDSCHE . U- TRECHT. "Reque't voor de Regee ringsvorm van ió"74 tn i?47- cfrectueeren, m zo verre zelfs, dat van deeze Ü* Ed. Mog. vaderlyke goedgunftigheid in het decerneeren van gemelde Commisfie en daar op gevolgde fchikkingen van U Ed, Mog. Heeren Gecommitteerden eenige ambitieufe Lieden gebruik gemaakt hebben, om onder voorwendzcl, dat U Èd, Mog. en dezer Stads wettige Regeering ongenegen waren,, de vermeende bezwaaren van een gedeelte des Volks, te beteren, zelfs handen aan 'c werk geflagen hebben, en vergeetende de verfchuldigde gehoorzaamheid aan U Ed. Mog., de gezwore trouw en plichtmatige eerbied voor hunne wettige MagiRraat, U Ed. Mog. hebben vervolgd, haar-e Souveraine magt gevilipendeert, de geheele Regeering der Provin.cie gealtereerd, hare Vroedfchappen geremoveerd, onbevoegde Perfoonen tot Raaden geinflalleerd, nieuwe Reglementen gearreftéert, in één woord de geheele order zo in het Provinciaa'e als Steedelyke geïnverteert, cn met verkwisting van 'sLands en Stads Penningen,"dit Gewest en Stad geheel bedorven en omgekeerd hebben. Gevolgen, welke, de Supplianten daar aan voornamelyk toefchryven, dat men in de Grondwet van dezen Staat, welke in den jaare 1674 ingevoerd, en by de Verheffing van Zvne Doorl. Hoogheid Willem dm Vierden, Prinfe van Orange, Hoogloffelyker Memorie,als de eenigfterigtfnoerder Regeering aargenomen en bevestigd is geworden; zodanige veranderingen heeft willen maaken, welke geheel onbeftaanbaar met de eens aangenomene Conftitutie, noodwendige verwarring in alle de deelen onzer Provinciaale Adminiftratie moest veroorzaaken; ais wordende daar door niet alleen de Souveraine magt der Heeren Staaten over de Stad, Steden en Landen van Utrecht, geheel in twyfel getrokken, de zo hoognodige invloed van den Stadhouder ontzenuwt en de Magiftraatsbeftellingen van Stad en Steden tegens alle oud gebruik "aan gealtereerd, zedert 'er in dezelve een Vroedfchap bekend is geweest ,  JAARBOEKEN, OÜohtr t 1787. 55,53 ivêest, maar wordende daar en- boven eene wille- tj-. keurige magt aan een gedeelte des Volks over haa- trecht. re Regenten toegekend, onbeftaanbaar met alle weigeconditioneerde Regeeringen. R.gunst Waarom de Supplianten, die de nadeeligc gevolgen voor de gezien'en ondervonden hebben, welke fpfuitert uit Regeehet willen veranderen van eene zedert zó lang ge ringtvestigde Regeeringsform, van U Ed. Mog. altereer- vfrin van biedigst verzoeken, geene veranderingen te willen 1674 eri maaken, of gedoogcn dat gemaakt zullen worden, 1747; in het Regéerings-Reglement dezer Provincie,maar het zelve "in zyn geheel te laateil, zodanig als het in 1674 is vastgefteld, in 1747 weder ingevoerd, en by een ieder Uwer Ed. Mog. , by het Sesfie neemen ter Hooge Vergadering dezer Provincie, is bezwooren geworden, en op welk Reglement al verder Zyne Doorl. Hoogheid, den tegenwoordigen Heer Erfftadhouder, die waardigheid in 170'. doof U Ed. Mog. zonder eenige bepaaling j exceptie, reftricRe of conditie, met eene algemeene toejuiching des Volks is opgedragen, daar op aangenomen en door Ploogstdenzcive aanvaard. Vertrouwende de Supplianten al verder, dat U Ed. Mog. penetreereride, hoe zeer de Supplianten geduurende eene geruime tyd gedrukt geweest zynde* iigtebyk züllèil bezerjèn, hoe zeer zy voor de gevolgen van dergelyke woelingen bevreest 5 niets yuurigcr wénfc'hen, dan van nu voortaan onder zulk eene vaste Regeeringsform te leeven, welke zö door de drie,Leden van Staat, den Erfftadhouder, als het Volk, voor de eenigfte wettige erkent worden kan, en daarom van U Ed. Mog. op het eerbiedigfte verzoeken, dat het voorfz. ftegeerings-Reglement, aan 'c welk U Ed. Mog. door Eedcrt verbonden zyt, en waar op U Ed. Mog. tot deeze ftond tce geene zwarigheid gemaakt hebben j in de Adminiftratie der Regeering dezer Provincie, te continu :eren, ja erkend hebben, geene andere rigtfhoer in dezelve te-erkennen, van nu voortaan, op begeerte van Kkkkkkkkkkkk 2 • het  5554 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- h TRECHT. £ r ■\ c i t 'ét beste gedeelte des Volks, voor onverbreekelyk n onveranderlyk te declareeren, cn als zodanig van u voortaan te doen infereeren in alle formulieren* an Eeden, welke door de Heeren Staatsleden, Itadhouder, Magiftraatsperlbonen , Burgcryen en Schutteryen bezwooren worden. 't Welk doende. Nopens de vergoeding van fchaden uit de roederen dier geenen , welke die fchaden mogten veroorzaakt hebben, en nopens de /ervreemding van die goederen, is by de Staaten 's Lands vauu Utrecht den 3 Oétober [7O7 deze Publicatie bsraamd, afgekondigd in aangeplakt. De Staaten van den Lande van Utrecht, doen te weten: nadien het onwettig gezag , het welk .koor eenige perfoonen, zich aanmatigende den naam van Staaten, of wel Gedeputeerden van de Staaten s Lands van Utrecht, tot nu onlangs is uitgeooiknd, en geduurende al dien tyd de daaden van onrecht sn geweld zeer vermenigvuldigd zyn, waar door ie goede In- en Opgezetenen in veelerlei opzigten aenadeeld, en aan dezelve fchade en hinder zo m haare Perfoonen als Goederen toegebragt, gelyk ook de Provincie in 't gemeen hier door is bedorven en geruïneerd: en alzo het niet dan ten hoogden billik is , dat de Ufurpateurs van zodanig eene onwettige magt, mitsgaders de Uitvoerders daar van, en die geenen, welken daar toe oorzaak gegeeven hebben, tot reftitutie der fchadens ennadeelen, zo wel aan de Provincie in 't algemeen , als aan de individueele Leden derzelve, verbonden zyn cn blyven , zo als Wy dan ook reeds voor lange aan de goede Ingezetenen belofte van fchadeloosRclhng hebben gedaan, met Declaratoir, dat het nadeel, 0 het  JAARBOEKEN, OSlober, 1787. 5555 het welk dc Provincie door deze fchadeloosftelling, als anderfins, zoude komen te lyden, wederom uit.de Goederen van alzulke Perfoonen, welke gehouden moeten worden voor de oorzaken en uitvoerders van zodanige onregtmaatige en illegaalc beveelen of geweld , waar uit deze fchade haaren oorfprong nam, zouden worden goed gedaan; cn alzo Ons is te voren gekomen, dat dusdanige Perfoonen zomtvds deze allezints billvke pourfuites zouden tragten te ontduiken, door zich van hunne vaste Goederen $p ontdoen, en die- aan andere Perfoonen te verkoopen of te veralieneeren, hebben Wy, teneinde deze fchade voor de Provincie te verhinderen, met advïs van Onzen Hove Provinciaal, altereerende Onze Publicatie nopens de ahcnatie van Goederen , invoegen dezelve is gearreftecrd bmner Amersfoort dèn 22 Augustus laatstleden, by deze goedgevonden bv provifie te verbieden, zoals VV3 doen mits deze,'aan alle Op-en Ingezetenen yar de Stad, Steden en Lande van Utrecht, welken zich aan het gunt voorfchreven is mogten hebben fchuldig gemaakt, en daar door in tyd enwylen fabf iect geworden zyn aan deze zo billyke als rcgtmatige actie van reftitutie en dedommagement, eenigen hunner onroerende Goederen, !t zy Leen, lhins bF Erfpacht fubject, item Heerlykheden en Gerechtigheden, alsmede Eigen of Allodiale, gelegen binnen deze Provincie, voorts alle Beneficiën, Ampten en Bedieningen , welken alhier in Commercie zyn, ook alle Leen, Thiris en Erfpagt - Goederen, offchoon buiten deze Provincie gelegen, doch van dezelve of van eenige Leen , Thins en Erfpagt Heeren alhier releveerende of in Erfpagt gehouden wordende, te vgrkoopcn, bezwaaren of transporteeren , in welke maniere zulks ook zoude mogen gefchieden, op poene van nulliteit, en dat het daarvoor in rechten zal - worden gehouden, als of die Goederen nog dadclyk en onbezwaard in de Boedels van alle zodanige fchujdige Perfoonen zich beKkkkkkkkkkkk 3 von- U- TRECHT. Publicatie wegensj'chadevergoeding, en tegen vervreemding van Goederen enzj-  555<5 NIEUWE NEDERLANDS CHÈ U- ÏRECHT. Publicatie Wt- fchadetergoee/ir,g en ftge# vti- ding vanGoederen enz. 1 i i i 1 i c 1 < i ( i I t i c < ] t r vonden, en zonder dat eenige reftitutie van Penningen aan de Kopers of Geldfchieters, of wie in maniere, hoe genaamd, daar voor eenige betaaling, uitloving of ruiling mogt hebben gedaan, zal gefchieden, waarfehouwende dus allen en een iegelyk, om zich hier voor te wagten, en alzo dezq fchade te voorkomen : interdiceerende Wy mede alle Gerechten, Schouten. Schepenen, Secretarisfen , Stadhouders en Griffiers 'van Leenhoven, Thins cn Erfpagt Heeren, en generaal alle andere Perfoonen , om over eenige Transporten, O vergiften , Rcfignatien , Permutatien ,. Cesfien ] Donaticn. cf andere v \richtingen of alienatien van iusdanige Goederen te Raan, die te pasfeeren, of ïenige handelingen en ..etens hoe genaamd, daar :oe tendecrende, te regiftreeren, op een boete van :én honderd Guldens telkens by ieder van dezelven, en behoeve van den Lande ," te verbeuren: verredende Wy mede alle Secretarisfen en Notarisén eenige Aflens, waardoor de hier voren gemelie Goederen, zodanige Perfoonen, in 't geheel of en deeien tocbehoorende , in maniere als boven souden mogen worden bezwaard, veralieneerd of /crhandeld te pasfeeren of in eenigerhande maniere iaarin behulpzaam te zyn, op de boete van éen honierd Guldens als voren. En op dat de goede cn vreedzame Ingezetehen lezer Provincie in de vrye alienatie, verhandeling :a bezwaring hunner Goederen niet zouden worden >elemmerd of geftremd, permitteeren Wy aan alle lezelven, óm ingevalle zy eenige zwarigheid mogen ontmoeten, of hun ingevolge deze Onze dispor itic 'wclde vrye alienatie en bezwaring hunner Goederen was competeerende, zig'ten dien einde by )ns ofte Onze Heeren Ordinaris Gedeputeerden by èequeste te addresfeeren, om het nodige Declarabjr ter verzekering van hunne handelingen te kun:n erlangen. .* ' En Öö dat niemand hier van ignorantie zoude  JAARBOEKEN, OSfolar, 1787- 5557 kunnen pretendceren, zal deze worden gedrukt, en alomme gepubliceerd en" geaffigeerd naar be- ^ boren. Aldus gedaan te Utrecht den 3 October 1787. (was geparapheert) A. F. GODIN, vt. (Ondcrflond) Ter Ordonnantie van myne voornoemde Y -jcen de STATEN. (IVas geteekend) II. A. LAAN. ; Omtrend den Kerkcnleeraar Blank en den Hoogleeraar Van liamelsveld, is by de Ge. deputeerde Staaten den 4 Oétober dit beiluit genomen. EXTRACT HU- de Refolutien van de Ed. Mor. Heren Gedeputeerden van ^ STAATEN 's Lands van UTRECHT. Joris den 4 OtXober 1787. Op het voorgedragene dezen aangaandeis goedgevonden, aan de Deputatie Synodi kennis te geeven, dat de Heeren Gedeputeerden op het gerefereerde by de Heeren Burgemeefteren der Stad Utrecht hadden befioten, aan Ds. Johatmes fLLrr.ham Blank, Predikant te Utrecht, en Tsbrand van Namelsvela 5 den Predikdienst aldaar hebbende waargenomen , wegens hun oproerig en liegt gedrag, niet meer toe te laaten , den Predikftoel binnen deze Kkkkkkkkkkkk 4 Pro- U- 'recht.  55J8 NIEUWE NEDERLANiDSCHE U- TRECHT. Fe,rolutit vnens Blank en Van Hamels- Yeldf Provincie te beklimmen, of eenigermaten uit teoe^ fenen eenig gedeelte van het Predikampt, hoe ook genaamt, met verzoek aan de Deputatie Synodi, om hier van aan de refpective Clasfen kefinisfe te geeven, met order om zorge te dragen, dat de Refolutie niet word gecontrarieert. Accordeert met voorfz. Refolutie. (Geteekend) H. A. L A A N, Het is eene zekere waarheid, dat in alle Landen , alwaar een goed, rechtmatig, en waakzaam beftier plaats heeft, de Vergaderingen en ByeenkomRen van Ingezetenen onderworpen zyn aan het waakzaam oog der Regeerders, welken dus daar omtrend voorziening doen, zoals de omltandigheden zulks vereisfchen. De Regeering dezer Stad deedt den 5 October 1707 deswegen deze Publicatie : C chout, Burgemeefteren en die van den Gerechte ^ der Stad Utrecht, met gevoelig leedwezen vernemende, dat, daar het der Godtyke Voorzienigheid behaagd heeft , tot waare blydfchap van de goede Burgery en Ingezetenen , de wettige Regeeringe dezer Stad cn Provincie te herftcllen, en het, by deze heuglyke omwendinge , eens ieders plicht medebrengt, alles aan te wenden, wat mogelyk is, om de zo lang gevvenschte rust en eensgezindheid te helpen bevorderen, echter zommige onrustige en kwalykgezinde perfoonen, vermoedelyk door andere, noch ftegter geïntentioneerden, van buiten daartoe aangemoedigd'en verleid, zich onderRaan, zo by avond als by nacht, in 'c geheim Za- meri-  JAARBOEKEN, OHober, 1787, 5559 menkomften en Convcnticulen te houden, enkel gefchikt , om malkander zo tegen de wettige Regee-T ringc door lastertyke en kwaadaartige gefprekken op te Roken, als tot het teekenen van oproerige Re- j questen of Adresfen aan te hitfen, hebben goedge-/ vonden, op fpeciaale authorifatie van de Ed. Groot 0 Achtb. Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap, in t dato den 1 dezer, allen en een iegelyk ten fcherp-/ ften te verbieden, het houden of - by wonen, onder wat benaminge, of op wat tyd of plaatfe 't ook zpude mogen zyn, van eenige Vergaderingen, tot zulke onbetamelyke oogmerken ftrekkende, of ook anderen daartoe uit te nodigen en te animeeren, mitsgaders het verhuuren of vergunnen van eenige huizen, kamers, hoven, als anders, om foortgely- ke verderflyke bycenkomften te frequenteeren, op pcene, dat alle die genen, welke zich aan deze of diergelyke wanbedryven fchuldjg maken, als vcrfloorders der openbaare rust, en fchenders van het gezag hunner wettige Overheid, zonder aanzien van perfoonen, by den kop gevat, en aan den lyve, ook zelfs naar bevind van zaken, met den dood zullen worden geftraft. Interdiceerende myne Heeren van den Gerechte boven dien, met, renovatie ten dezen opzichte, van Hunner Ed. Achtb. Publicatie , in dato 1 April 1785, aan alle Logementhouders, KoffyhuismeeRers, Herbergiers , Tappers , Sterkendrank- en Dunbierverkopers eenige gczelfchappen ten hunnen huize toe te laaten, of perfoonen ten gelage te zetten, welke zy bewtTst zVn , dat, in hunne zamenkomften aldaar, eenige onrustverwekkende, of tot verachtinge van het gezag der wettige Rcgeeringe ftrekkende oogmerken bedoelen, op pcene, dat alle diergelyke daarvan wetenfehap hebbende Logementhouders, Kofryhuismeefters, Herbergiers, Tappers, Sterkendrank- en Dunbierverkopers, als medry tichtigen, zo wel, als dc daartoe zamenkomende*, zoKkkkkkkkkkkk 5 da< U- K.E.CHT, 'ublicale tiert cm. enncu\n enz.  55<5o NIEUWE NEDERLANDSCHE ü- ' trecht. Pubtiea . tie ter gen conventicukn enz. lanig zullen worden geftraft, als naar exigentie der zake, zal geoordeeld'worden te behooren. ' Eindelyk gelasten Hun Ed. Achtb. allen en een iegelyk, welke van het houden van eenige oproerige of onordentelyke Vergaderingen, als boven-, kenm'sfe dragen of bekomen, terftond den Heere Hoofd- , Officier "of Hun Ed. Achtb. daar van te verwittigen, op pcene van by nalatigheid , insgelyks als medeplichtigen , ten rigoureuRen te worden ge[traft. En op dat niemand hiervan onkundig zy, zal deze worden afgekondigd, gedrukt en aangeplakt naar ?ehoren. Aldus gearrefteerd by myne Heeren van den Gerechte voornoemd, den 5 October 1787, In kennisfe van my, C. A. van WACHENDORFF. En ten zelfden dage van den Stadhuize alhier (■noie joiitu) afgekondigd, by my ondergefchreeve Deurwaarder. P. van SCHOONHOVEN. Den 9 October kwamen hier geruchten, die eenigzints bekommering baarden, namenlyk vanhet aanrukken van Krygsvolk, van welks aantpgtmen geen kennis hier hadt bekomen , nog wist var. waar, het kwam. Het zelve was reeds tot Maarsfen genaderd : vervolgens vernam men , dat het tlusfaaren, Curasfiers en Voetvolk van het Legioen van den gevlugten Rhyngraaf Van Salm was, welk zonder Patent, zonder Officiers herwaarts toog. Dog door goede fchikkingen en het omzichtig beleid van den Overften, Baron  JAAR BOEKEN, OBoher, 1787. 5561 Van Pointes, is alle wanordre voorgekomen, dat Volk ontwapend, ingekwartierd, cn ver-Volgens naar de Generaliteits Landen gezonden. De Edele en Ridderfchappen, vertoonende den tweeden Maat van den Lande van Utrecht, hebben den 10 dezer maand een Beiluit genomen , by Rét welk zy betuigen, eene vrye Staatsregeering met eénen Stadhouder, te houden voor de 'eenigê ware Republikeinfche Regeeringsvorm en ftaatsgefteldheid dezer Landen. Zie hier dat opmerv kelyk Ruk zelve: EXTRACT ttit de Tteklmhn der R l H'èr*,, EDELEN en ' RIDDERSCliAPP LlM,»/>> te/èn- tièietiiU: den tnWlrn \' flitutie, by dewelke dit Gemeenebest is geformeerd, opgekomen en in welvaren, bloey en grootheid toegenomen heeft, in zo verre,, dat 'sLands welvaren en het behoud dezer Staats-Stadhouderlyke Conftitutie onaffcheidelyk zyn, en liet afwyken van dezelve niets dan 's Lands bederf met zig brengt, ger lyk nog onlangs zo aanmerkelyk is befpeurd geworden; Redenen, om welke de In- en Opgezetenen binnen deze Provincie over het algemeen dan ookbillyk hare getrouwe verknógtheid aan dezelve Conftitutie menig werf hebben betuigd, gelyk daar van Ons nog onlangs ontwyfelbare bewyzen zyn voorgekomen : en alhoewel YY y bereids, by Publicatie van den 17 July dezes jaars, Onze voornemens ter maintien en handhavinge der voorfchreveue wettige Conftitutie hebben gemanifefteerd; Zo is het dat Wy in deze tydsomftandigheden, en uit hoofde der onlangs plaats gehad hebbende verwarringen nodig hebben geoordeelt ter gerustftellinge van°Onze getrouwe In - en Üpgezetenen, en ter bevordering van derzelver pligtmatig vertrouwen op het beftier van derzelver Hoge Overigheid, als enkel ingerigt ten meeften nutte van den Lande, nader en opentlyk te declareeren, zo als wy doen by dezen; Dat Wy volkomen gezind zyn deze Conftitutie, conform het Reglement, in den jare 1674 Lllllllillll 3 05, U- TRECHT* ^lacaat nopens de Regeeringsfot m, en tot eendragt.  557 ^ NIEUWE NEDERLANDSCHE V- TRÉCHT. Placaat nopens de lie geringsvorm, en tot een dragt. )p het beleid der Regeeringe binnen deze Provincie gemaakt , en in den jare 174.7 gereïntroduceerd, zn in conformité van den Eed, daarop by eik Regent dezer Provincie aan den Lande gedaan, door alle Onze Souveraine magt en auftoriteit ten allen tyde als de alleen wettige Regeerings-ConRitutie binnen deze Provincie in het algemeen, en in de Stad en Steden derzelver in het byzonder fubfiflerende , te blyven maintineeren, en naar deszelfs inhouden te doen obferveeren , zonder immer toe te laten, dat daarop door iemand eenige indragt gefchiede, gemerkt ook de droevige ondervinding geleerd heeft, hoe alle de liniflere wegen en demarches, door Ambitieufc en enkel eigenbelang zoekende Perfonen met derzelver aanhang, onder eenen gearrogcerden naam van Volkftem, zedert eenen geruimen tyd binnen deze Provintie, en elders in de Republicq tot renverfement derbezwoore Conftitutie ingericht, en op het onbetaamlykst geweldadiger hand gepourfuiveerd , alleen gefchikt zyn geweest , om noodwendig , nevens de geheele Republicq, deze Provincie en het grootfte gedeelte van derzelver Inwoonders uit den hoogRen bloey en welvaart, waartoe dezelve onder bemiddeling der gezegende Conftitutie opgeklommen waren , te doen vallen in een eminent gevaar tot totaal bederf en ondergang. Laftcnde en bevelende Wy mitsdien allen en een iegelyke der In- cn Opgezetenen, zo veel zulks een ieder derzelver aangaat, zig naar dit Ons gedaan Declaratoir te gedragen en voorts omme, middelerwyl Wy Ons beyveren, onder het handhaven en doen ■handhaven van een ieders wettclyke Rechten cn Jcrechtigheden by alle gepafte middelen , de goede orde, rust en welvaart binnen deze Provinciealomme m vee] mogelyk te herfteilen, mitsgaders de zozeer *eb-okcnc Eendragt onder de Inwoondórs (buiten we' e r;een Borgerftaat by continuatie behouden blyven kan) te dóen herleevcn, en meer en meer aan t§  JAARBOEKEN, OBoler % 1787. 5573 te kweeken, en tot zodanige heilzame oogmerken, naar gelang van de Plicht en trouwe, die een iegelyk Ingezeten onder een betaamlyke onderwerping aan de Wetten en Bevelen van derzelver Overheden aan den LaDde verfceuldigd is, mede te werken; ver-, biedende alzulks wel expresfelyk daar tegens ietwes onbehoorlyks met woordeu of daaden te entameren, direcïelyk of indirectelyk; Ten einde alzo een ieder onder den Alvermogenden zegen en byRand van God -Almachtig (door wiens aanbiddelyk beduur alle verdere voortgang van wetteloos en geweldadige Overheerfching, bmncndeze Provincie zo langegefubfifteerd hebbende,paaien perk gedeld geworden is) in het vervolg alhier zal kunnen blyven genieten de onwaardeerbare vrugten van eene conditutioneele Vryheid en Veiligheid in* alle Godsdiendigen en Burgerlykebetrekkingen, onder protectie van eene Wettelyke Regering en geregelde Adminidratie eener onzydige Juftitie. F^n op dat hier van aan iegelyk bchoorlyke kennisfe zal kunnen toekomen, zal deze alomme worcica gepubliceerd en geaffigeerd naar behooren. Aldus gedaan t' Utrecht den 12 October 1787. (Was geparapheerd) J. PESTERS, vt. (Onderbond) Ter Ordonnantie van mynevoornoemdeHeercn de STAATEN. (Was geteehnt) H. A. RA AN, Hebbende op het Spatium gedrukt het Cachet van Llllllllllll 4 Wel- U- t'RECHT. Placaat nopens de liever in gS' vorm en tot eendragt.  '3TRECHT. ^574 NIEUWE NEDERLANDSCHE Welgemelde Heeren Staten in een roden Ouwel net een Papiere ruite overdekt. Ook heeft cie Regeering dezer Stad den 12, Oétober 1787 eene Publicatie gedaan,ter vernietiging van het onwettig nieuw ontworpen Stads Regeerings - Reglement, 't welk de Regeering verkhiart, met dwang en geweld, 3p den 20 December 1785 (*) te zyn vastte iteld, en den 20 Maart 1786. te zyn ingrevoerd en beëdigd (f). Die Publicatie luidt ddu§: Ourgemeefteren en Vroedfchap der Stad Utrecht *^ in overweeginge genomen hebbende, dat verfcheide, door kwalyk geïntcntioneerde Perfoonen misleide en vervoerde Burgers en Ingezetenen dezer Stad , zich hebben verftout, met voorbyzien, eu rcrwaarlozinge van hunnen plegtigen Eed van verjintenisfc en gehoorzaamheid, als Burgers aan hun ie wettige Overheid, op eene willekeurige , en *antsch onwettige wyze en nieuw Stads RegecringsReglement te ontwerpen, met dwang en geweld op den 20 December 1785 te doen arreReeren, en op den 20 Maart 1780" te helpen introducceren , en door hun gedaan beëdigen • mitsgaders op eene ten ;enemaale inconflitutioneeleen ongeoorloofde wyze, na eene geweldadige Remotie van dertig wettig aangeftelde Raaden in de Vroedfchap, alleen voor den wettigen Raad dezer Stad te erkennen de overgebleeven oude Raaden, benevens die, welke vervolgends door Hun op eene wederrcebtelyke wyze verkoren, en op voorfchreeven illegaal Stads Regeerings- (*) Zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1785, bl. 1692—1727. ju 1786, bl. 67. 155. 227. en voigfr. 32f6. 247. en&48. (t) Zie Nieuwe Ned. Jaarb. 1786. 01.250—254.  JAARROEKEN, OBober, 17S7. 5575 rings - Reglement op de Neude dezer Stad, volgens een door Hun geformeerd Formulier, in den Eed genomen zyn; hebben ter betoninge van hunne hoogRe afkeuringe van al zulke ongehoorde, en misdadige bedryven, goedgevonden, en verRaan., zo als, Hun Ed. Groot Achtb. goedvinden, en verflaan by deze, op den voet der Publicatie door Hun Ed. Mog. de Heeren Staaten dezer Ptovincie den 27 September dezes Jaars gearrefteerd en afgekondigd, voorfz. Regeerings - Reglement, als ten eenemaalc onwettig, èn tegens dc wel geflelde orde op dezer Stads Regeering, geweldadig geïntroduceerd, te casfeeren , en te vernietigen"; mitsgaders alle Burgeren, welke op hetzelve den Eed hébben afgelegt, van voorfz. illegaalen Eed te ontflaan, en yry te verklaaren van alle gehoorzaamheid en onderwerping aan alle, welke zich den naam en authoriteit van Burgemeefteren en Raaden in de Vroedfchap door overmagt en geweld hebben aangematigd: Gelastende de Vroedfchap alle Burgeren en Ingezetenen dezer Stad en. Vryheid geene andere Perfoonen voorde wettige Regeerders dezer Stad te erkennen, en te refpecleeren, dan welke thans op eene legaalc en conftitutioneele wyze, volgens de orde op de Stads Regeeringe, door Zyne Doorl. Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nasfau als Erfftadhouder dezer Provincie,in de Regeeringe derStadherfteld,en op nieuws verkooren zyn of vervolgends verkooren zullen worden, op pcene van de fadlo van het Burgerfchap dezer Stad vervallen te zyn, en na bevind van zaaken geftraft te zullen worden; vermanende wyders alle en een iegelyk op het allerernftigst, zich als vreedzaame, en ftille Burgeren en Ingezetenen te gedraagen , de algemeene" rust, en onderlinge eensgezindheid te bevorderen, en ingevolge hunnen gedaanen wettigen Burger Eed, aan welkers Formulier of inhoud de Vroedfchap alle Burgers op nieuw wel expresfelyk en op-het nadrukkelykfté by deze ver» U- rRECHT, Vernictl?ing van 't nieuw Stads Regeer, Regie-' ment.  55?6 NIEUWE NEDERLANDSCÏIÈ' U- T&ECKT. verbind, alle trouwe, gehoorzaamheid en onderwerpinge te bctooncn aan hunne wettige Overigheid en t'nans regeerenüe Raaden in de Vroedfchap dezer Stad enz. Den 19 October 1787 is van wege dc Staten 's Lands van Utrecht eene Publicatie gedaan, ten einde een iegelyk, die zich overeenkomftig aan 's Lands wetten heeft gedragen, binnen twee maanden opgave doe van de fchaden en nadeeien, die Hy mogt hebben geleden. Deze Publicatie luidt aidus: y\e Gedeputeerden \an de Staaten 's Lands van Utrecht, doen te weten. Alzo het onwettig gezag door eenige Perfoonen, zig aanmatigende den naam en auctoriteit van Staaten, of wel Gedeputeerden van de Staaten 'sLands van Utrecht, tot nu onlangs is uitgeoeffend, en geduurende al dien tyd de daaden van oflregt en geweld zeer zyn vermenigvuldigd* in zo verre, dat de goede In- en Opgezetènéri door de voorfz. zig zelfs j, als Staaten of Gedeputeerden , befchouwd en gedragen hebbende Perfoonen , ofte ook wel door het uitoeffenen van een onbepaald en willekeurig gezag by de prctenfelyk aangcftelde Magiftraat binnen de Stad Utrecht, in velerleie opzigten benadeeld, en aan dezelven fchade en hinder in hunne Perfoonen of Goederen is töegebragt, behalven dat ook de Provincie in 't gemeen is bedorven en veel nadeel daar door hééft bekomen; en nadien het niet dan billyk en conform alle goede order is, dat de ufurpateurs van zodanig eene onwettige magt, mitsgaders de Uitvoerders en alle zulke andere Perfoonen , welke oorzaak hier toe hebben gegeeven, tot reftitutie van die fchadens en nadeden , zo wel aan de Provincie in bet gemeen, als aan de individucele Leden derzelver in het byzonder, worden verpligt, ten ein-  JAARBOEKEN,' October, 1787. 5577 de de goede Ingezetenen, die zig conform 's Lands Wetten hebben gedragen, by het geene aan hun na den aart der Conftitutie en hunne Rechten en Vryheden competeerd, bewaard blyven: hebben de Heeren Staaten bereids voor langen aan dezelve fchadeloosRelling toegezegd, met Declaratoir, dat het nadeel, hier door by de Provincie te lyden, wederom uit de Goederen van alzulke Perfoonen , welke gehouden moeten worden Voör de Oorzaken en Uitvoerders van zodanige onregtmatige en illegaale beveelen of geweld , uit welke deze fchade en hinder haaren oorfprong nam , zoude worden goed gedaan: Al waarom Wy dan ook nu, na dat de ufurpatie van het wettig gezag, zo binnen de Provincie als de Stad van Utrecht, een einde heeft genomen, ingevolge de authorifatie, den 3 dezer ter befchryvinge verleend, by dezen de goede Inen Opgezetencn , zo binnen 'deze Stad als ten platten Lande nader hier van kennisfe geeven, mitsgaders adverteeren en waarfchouwen , om binnen den tyd van twee maanden na de Publicatie dezer eene fpecifique opgave van de geledene fchaden en nadeeien, als voorfz. is, te fourneeren ter Secretaryc van Hun Edele Mogende alhier binnen Utrecht, en daarby te voegen zodanige Bewyzen en Verificatien, als dezelve zouden vermeehen te moetert overleggen, alles ten einde deeze opgaven ontfangen cn behoorlyk onderzogt zynde , daarop zoude kunnen worden gelet,, zo als in.billykhoid bevonden zal worden te behoren; declareerende Wy verder , dat die geene, welke van zulks te doen, binnen den voorfz. tyd zullen blyven in gebreken, verRaan worden geene fchade te hebben geleden of immers geene reftitutie te begeeren : bly vende alle dezelve daar toe overzulks, in zodanigen ge-; val, geene verdere aanfpraak ten laste dezer Provincie behouden. En op dat hier van aan een iegelyk behoorlyke . . . - . . k<% U- rRECHT. Publicatie nopens opgave van geleden Schade.  J57§ NIEUWE NEDERLANDSCHE ü- tREGHT kennisfe zal kunnen toekómen, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geartïgeerd naar behooren. Aldus gedaan te Utrecht den 19 October 1787. (Wa's geparapheercT) B. C. van LYNDEN, vt. (Ondèrjiond) Ter Ordonnantie van welgemelde Heeren Gedeputeerden. {Was geteekend) H. A. LAAN. tïebbende op het Spatium gedrukt het Cachet van welgemelde Heeren Gedeputeerden in een roode Ouwel, met een papiere ruite overdekt. De Regeerihg dezer Stad heeft dén 20 Oclober aan alle die genen, welken onder de zogenaamde Waardgelders of Auxiliairen, byzonder de zogenaamde Gelderfche Brigaden, OverysRlfche Jagers, of Scherp Schutters hebben gediend, by de navolgende Publicatie de Stad ontzegd. C chout, BurgemeeReren en die van den Gerechte ^ der Stad Utrecht, boven alles ter harte nemende de bevorderinge der rust en eensgezindheid onder de goede Burgery en 'Ingezetenen dezer Stad, en dienvolgends, onder de gunftige medevverkinge der Godlyke Voorzienigheid, alles zoekende aftewenden , wat aan deze heilzame bedoelingen hinderlyk kan zyn, en in 't byzonder te zorgen, dat dezelve door verdachte perfonen, welke Hun Ed. Achtb.  JAARBOEKEN, Oktober, 1787. 5579 Achtb. geïnformeerd worden, dat, van tyd tot tyd, alhier inkomen, zo min mogelyk veriedeld worde, hebben, op fpeciale authorifatie van de Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap, vervat by Refolutie van den 18 dezer, gocdgevon* den, gelyk Hun Ed. Achtb. goedvinden by dezen, aan allen cn een iegelyk, welke niet binnen deze Stad of derzelver Vryheid t'huis behoorende, onder eenige zogenaamde Waardgelders of Auxiliairen, en wel inzonderheid mede die genen, welke onder de zogenaamde Gelderfche Brigade, of Overysfelfche Jagers of'Scherpfchutters, zich hier ter Stede, bf elders in ons Vaderland, in hoger of lager rang, hebben laten emplóyeeren, ten fcherprten te verbieden, zich binnen deze Stad of Vryheid te komen onthouden, of zich aldaar neder te zetten : gelyk Myne Heeren van den Gerechte hier mede teffens aan de zodanige perfoonen, als bovengemeld, welke zich jegenwoordig. alhier mogten bevinden, ten ernftigften gelasten, om binnen den tyd van driemaal 24 uuren na afkondiginge dezer, de Stad en -Vryheid te verlaten,,mitsgaders daar uit te blyven, tot nader dezen aangaande zal zyn gedisponeerd; alles op pcene van,by contraventie dezer, terftond te worden by den kop gevat, en, naar bevind van zaaken, aan den lyve te worden geftraft. En worden de Schouten der Gebuurten, en van de Gerechten in de Voorlieden en Vryheid, by deze friet alleen als nog vermaand, zich exactelyk te gedragen naar het XI artieul van de Ordonnantie, waar naar perfoonen, die van buiten in deze Stad komen wonen, zich voordaan zullen moeten reguleeren, gearrefteerd by welgemelde Heeren Burgemeefteren en Vroedfchap, den 15 December 1777, maar ook bovendien fericufclyk gelast, op de onderhoudinge dezer jegenwoordige Publicatie naauwkeurige toezicht te hebben, en dienvolgends zorge te dragen, dat, na verloop van 'driemaal 24 uureh Ba de afkondiging dezer,' geene foortgelyke perfonen, U- TRECHÏ. Ontzegenig van 'ós Stad aan die onder de Gelderfche Brigadeenz.  jjrSo NIEUWE NEDERLANDSCHE U- ïrech' Ontzeg ging van de Stadaa die o'idt. de Gelder Je he trigacl enz.. nen, als hier voren gemeld zyn, zich in hunne Ge* r. buurten of Gerechten onthouden, maar in tegendeel die te doen delogeercn, of dat zy gehouden zullen - zyn, indien gemelde perfoonen daaromtrent onwillig waren, terftond daar van aan den Heere HoofdOfficier of dezen Ed. Achtb. Gerechte kennisfe te » geven, op pcene van by verzuim of nalatigheid in r dezen, elke reize te verbeuren eene boete van zes Gulden , ten behoeve van dezer Stad Aalmoefenierskamer. t En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deze worden afgekondigd, gedrukt en aangeplakt, naar behooren. Aldus gearreReerd by Myne Heeren van den Gerechte voornoemd, den 20 October 1787. In kennisfe van my, C. A. van WACHENDORFF, Én ten zelfden dage, van den Stadhuize alhier (mot6 Jrltta) gepubliceerd, by my ondergefchreven Deurwaarder, P. van SCHOONHOVEN. Men heeft hier van Emmerik tyding ontvangen, dat den 4 dezer maand een aantal van 465 perfoonen aldaar, zyn doorgetrokken , die tot de gewapende Burgercorpfen in •Holland behoord hadden, en als Krygsgevangenen naar de Staaten van Zyne Pruisfifche Majelieit vervoerd wierden. Daar een groot deel, zo niet de meeften, dezer Lieden, allereerst her waards in deze Stad gebragt zyn, en met andere Krygsgevangenen, zo in de Buurkerk als andere publieke Gebouwen, geduurende eenige dagen> be-  JAARBOEKEN^ October, 1787. 5581 bewaard geworden, heeft zulks aanleiding gegeeven tot eene daad van menschlievencllieid, welke verdient openlyk bekend ge« maakt te worden. De Heer Grave Van Athlone , HoofdOfficier dezer Stad, vernomen hebbende, dat, onder de gezegde alhier aangevoerde Pruisfifche Krygsgevangenen, zig een aantal van 150, zo Burger-Kinderen als andere jonge Lieden uit deze Stad, bevonden , trok zig het lot dezer menfehen met een gevoelig medelyden aan, en verzogt den regeerenden Hertog van Brunswyk , deze Krygsgevangenen aan hem te willen afftaan, om 'er naar welgevallen over te befchikken. De Heer Hertog was edelmoedig genoeg, dit verzoek toe te ftaan: waarop de Heer Grave , verzeld van zynen Deurwaarder, zig naar de Buurtkerk alhier begaf, alle de Utrechtfche Burger-Krygsgevangenen deedt uitkomen, en hun kennis gaf van 't geen hy by den Hertog ten hunnen opzigte verzogt en verkreegen hadt, dat dus hun aller lot in zyne handen was , dan dat zyn hart hem niet toeliet, eenig ander gebruik van zyne magt over hen te maaken, dan om hen te verlosfen en in vryhèii te Rellen; in de billyke verwagting, dat zy zulks dooreen Ril én gefchikt gedrag , in 't vervolg, zouden beantwoorden. Deze onverwagte eri blyde aankondiging verwekte veel aandoening by de gevangenen. Zy omringden ylings Mmm mmm mmm mmm him- t ü- ■TRECHT.  5532 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- I ÏRECHT. J I ( < 1 i : i mnnen Verlosfer, vielen op de kniên voof ;yne voeten, kusten zyne klederen, en waen in dusdanige vervoering beide van vreugd :n dankbaarheid, dat de Heer Grave , meer lan genoeg voldaan over het gelukkig gerolg zyner poging, zig moest haasten, om nt den drang weg te komen, en niet, daii net moeite in ftaat was, zig van deze verrukte Lieden te ontflaan. Zeker kon Hy limmer met meer wezenlyke zelfsvoldoeftng naar zyne woning terug keeren ; in3ien anders het wedergeeven van zo veelen :e gelyk aan hunne Ouders en Vrienden, en iet beste goed in dit leven de onfchatbaare Vryheid aan niet minder dan honderd en /yftig hopelooze gevangenen te fchenken, Ie hoogfte wellust voor een regtgeaart en welgeplaatst hart is. ' Ondertusfchen , daar het onbetwistbaar is, dat de Heer Hertog, van wien de eerIe edelmoedigheid in dit geval afdaalde, by allen, in den lof daarvan moet deeien , geeft deze grootmoedige trek niet weinig gronds om te hopen op de tusfchentomst van Zyne Doorluchtigheid tot gelykè :indelyke verlosfing van anderen, en reeds wegvoerde gevangenen. Ter Staatsvergadering dezer Provincie is 3en 17 Oétober de volgende Nominatie genaakt , rer vervulling van de openftaande jewoone Raadsplaats in den Hove van Jufti:iej zynde wegens het eerfte Lid daar töe be-  JAARBOEKEN, Ottober , 1787. 5583 benoemd de Heer Jan Both Hendrik/en, Secretaris der' Stad Amersfoort; wegens Edelen en Ridderfchap, Mr. Johan Adriaan van Wachtendorjf, Kanonik van St.Marie; en wegens het derde Lid Mr. 'Adriaan van Ra. mondt, Raad in de Vroedfchap dezer Stad. Ter vernietiging van de Sociëteiten, Genootfchappen van Wapenhandel en Vrycorp. fen ten platten Lande is by de Staaten beraamd de navolgende Publicatie: T)c Gedeputeerden van 'de Staaten 's Lands van x' Utrecht, doen te weten. Alzo Ons door de treurige ondervinding gebleken is , dat ■ de zogenaamde Vrycorplen, ofte Genootfchappen van VVapenhandei, ten platten Lande, even als in de Steden dezer Provincie, niet anders (bekken, dan om een geest van partyfchap etï ongehoorzaamheid aan de bevelen der wettige Overigheid te verwekken'en aan te kweken: Zo is 't, dat Wy goedgevonden hebben, gelyk Wy doen by deeze, alle Sociëteiten , Genootfchappen van Wapenhandel en Vrycorpfen ten platten Lande, onder welken naam en op welke pretexten dezelve ook mogen zyn opgerigt, te casfeeren en te vernietigen, gelyk Wy dezelve casfeeren en vernietigen by deze; wel expresfelyk verbiedende aan alle Ingezetenen, zig langer als Leden van dezelve te gedragen, ofte eenige Wapenen , Leuzen of Veldteekenen te voeren; maar dezelve integendeel gelastende, zig van deze hunne Wapenen, Leuzen en Veldteekens, voor zo' verre dezelve hun byzonder eigendom zyn, binnen den tyd van 14 dagen na Publicatie dezes, te ontdoen (ten welken einde derefpecRve Geregten woc-J den geauctorifeerd, om de gemelde Wapenen van ' de Ingezetenen, ter taxatie van des kundigenover te neemen, omme vervolgens, tegens reRitutie van Mmmmmmmmmmmm 2 de TRECHT.  5584 NIEUWE NEDERLANDSCHE U- XRECHT. Publicatie tegen Societei ten, Genoot/ch.enz. ten platten Lande. de uitgefchotene penningen in het Ammunitiehuis teworden overgebragt) en voor zo verre dezelve Wapenen aan de Ingezetenen, van onzentwege, ofte uit ons Ammunitiehuis mogten zyn ter hand gefleld, dezelve binnen den boven bepaalden tyd te brengen in het Geregthuis van de plaatfe, onder welke zy woonagtig zyn, ten einde dezelve, door Schout cn Geregte vervolgens, alhier in het Ammunitiehuis insgelyks werden overgebragt, op pcene, dat zodanige Ingezetenen, welke hierinne zullen nalatig zyn, zullen worden geconfidereerd als verfloorders der algemeene rust, en deswegens na bevind van zaken arbitralyk zullen worden gecorrigeerd. - . En op dat niemand hier van ignorantie pretendeere, zal deeze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd naar behoren. Aldus gedaan te Utrecht den 23 Oclober 1787. (Was geparapheerd) N. C. KOLFF, vt. (OnderfloncT) Ter Ordonnantie van welgemelde Heeren Gedeputeerden. (Was geteekend) H. A. L A A N. De Generaal Major Baron Van Monfter9 over het Leger en de Krygsmacht van den Staat binnen deze Provincie als Overhoofd hebbende bevel gevoerd, heeft, nadat gemeld Leger gefcheiden is, en de kantonneeringskwartieren in de Provincie geregeld zyn , op deszelfs verzoek zyn ontflag van Zyne Door-  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 55^5 Doorluchtige Hoogheid den Heere Prinfi van Orange en Nasfau bekomen, en is dei 23 Oétober ter Vergadering van de Gede puteerde Staaten verfcheenen , verzeld var zyne beide Adjudanten,den RitmeeRer Seyf fart en Kapitein Van der Maefen, alwaai hy de grootfte dankbetuigingen van HunEd, Mog. wegens zyn gehouden gedrag en bevelvoering bekomen heeft, en in bovengemelde hoedanigheid van zyn Eed ontflagen is. Hy is, nadat hy den 24 Oétober het Oppergebied aan den Generaal Major Van der Hoop overgegeeven en bezoek van zyne Officieren der Krygsbezetting alhier ontvangen hadt, naar 'sHage vertrokken. Den 28 29 en 30 Oétober zyn in deze Stad veele gewelddaadigheden door het Krygsvolk aan de huizén, en aan zommige lieden gepleegd, van welken wy het verflag tot de volgende maand moeten uitftellen. Wyk by Duurstede. - Den 20 Oétober, zynde den gewoonen dag van de verandering der Regeeringe dezer Stad, zyn uit eene overgeleverde Nominatie , door Zyne Doorluchtige Hoogheid , den Heere Prinfe Erfftadhouder, verkoren tot- Burgemeefteren de Heeren Tsh'rand Bruyn. en Lambertus Hernardus Ftykeniiis. Tot Scheepenen de Heeren Willem. Verbei, Mr. Pieter Jacob Curtius, Heer Mmmmmmmmmmmm 3 van. : U- I TRECHT. I  jjSö NIEUWE NEDERLANDSCIIE Wyk ey Duurstede. van Nieuwaal, ISicolaas van Bern, Willem, de Kuiter,Leenden van Schalk, Jacob Wilhem Lochmann van Konigsfelai en Dirk Bonebakker. Tot Kameraar de Heer Maas Hey. Tot Kerk en Pos;meefter de Heer Verhel'. Tot Rentmeefter der Gebenificeerde Goederen de Heer Jan du Bois, Tot Heemraad binnen, de Heer Boonebakker. Tot Heemraad buiten de Heer Johannes van Oorfibot. Tot Mclenmeefter de Heer Lastiaan van de Leemkolk. Ook heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad verkoren en aangefteld de Heer Abe.1 de Coole , en zulks in plaatze van den Heer /lrnout de Joncheere; die zyn ontflag van Zyne Hoogheid verzogt en bekomen heeft. Voorts zyn op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid door de Vroedfchap aangefteld tot Gecommitteerdens ter beftiering van' de Stads Financïe de Heeren Van JJern, Van Schalk , Lochmann van KonTgsJelcit, Boonebakker en du Bois. Tot.de Momboir-Kamer uit het Gerecht de Deeren Frykenius, Curtius Heer van Nieuwaal, en' de Ruiter; uit de Burgerye de Heeren Cornelis Gofuinus Verhel en Jacob us van Eek; wyders tot Boek- en Kasfópu Ier der Middelen . de Heer Bruyn. Tot C'imrnisi'.■ Lsfen der Middelen, de Heeren ïiykïnius en Van Bern. Tot ContraBockbier, der Middelen dc Heer Var. Schalk»  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5587 Scbaik. Tot Thefaurier de Heer de Ruiter. Tot Ontvanger van de Huis- en HaardftedeGelden de Heer Curtius, Heer van Nieuwaal. De goede Burgery en Ingezetenen gaven by deze gelegendheid de openhartigfte blyken van derzelver genoegen: een menigte fraaye Eerbogen , door dezelve opgericht , wierden zo binnen als buiten de Stad gezien, en de meeften derzelve des avonds door Lampions verlicht. Veenendaal. Op het voetfpoor der Steden en overige plaatzen van deze Provincie, hebben ook de Ingezetenen van dit groot, bloeyend en Volkryk Dorp,in het Sticht van Utrecht op de grenzen van Gelderland gelegen , na voorafgaande goedkeuring van Hoofd-Schouten Burgemeefteren der Stad Rheenen , onder welker Rechtsgebied deze plaats behoort, bun genoegen en vreugde over de herftelling van Zyne I oorluclnige Hoogheid den Prins Erfftadhouder, openiyk aan den dag gelegd. Den 4 October voor den middag vergaderden ten dien einde de 3 Compagnien, onder bevel van de Pleeren Wildeman, de Waal en Ier Haar, en trokken met derzelver Vaandels langs het Dorp; waarby zich ook bevonden den Predikant, Veenraaden, Kameraar, en Secretaris Smith. Men deedt Mmmmmmmmmm-mm 4 ver- Wyk by Duurstede.  5588 NIEUWE NEDERLANDSCHE verfcheiden Salvo's, en trok op de Markt voor by den zig aldaar bevindenden Heer. BurgemeeRer Hakfteen: waar op een algemeen losbranden volgde. Des avonds, en tot diep in den nagt, was het geheele Dorp, verlicht, met Lampions , Kroonen, Cyffers enz. waar in de Huizen van de Wed. de Waal en J. de Byl boven anderen uitmuntten. FRIESLAND, Leeuwar den. Gelyk wy in ons voorgaand Rukje voor September gezien hebben, de zig nieuw opwerpende Staaten hebben hunnen rol llegts eenen korten wyl gefpeeld. Zy zyn tusfchen den 23 en 24 September uit eikanderen gevlugt naar Bolsward , Workum . Stavoren en elders. Het was in dezen tyd eene kleinigheid geworden, 'de wettige 'Overheid afen zich in derzelver plaatftAe zetten; maar zulke onderneemingen, (derzelver zedelykh'eid voor een ogen blik daar gelaten) vereisfchenwat meerdere zekerheid, of men fpeelt met zyn hoofd. Den 26 September trok dan des morgens een Rerk Detachement Voetvolk van Ruitery verzeld, en van eenige Veldftukken voorzien, onder gebied van den Collonel J. de Schepper, eerst naar Bolsward, vervolgens naar Workum, en verders naar Stavoren3 om de menigte, die uit Franeker der. Vee- n endaal.  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5589, derwaarts gevlugt was, te verjaagen of gevangen te neemen; dog veelen waren reeds ter fchepe over de Zuiderzee naar AmReldam gevlugt. Den 27 September vertrok een goed gedeelte Krygsvolk, onder bevel van den Major W. Guerin, naar Franeker, om aldaar Krygsbezetting te houden. Sedert de Publicatie van den 22 September 1787 in ons voorgaand Rukje medegedeeld , worden de geweeren door de Genootfchappers gewillig opgebragt, beloopende het getal van by de 8000, terwyl men nog wel 2000 yerwagt. Onder de gevlugte Hoofden der Nieuwftaatsgezinden, welken men gevangen genomen , en alhier op het Blok of Gevangenhuis gezet heeft, bevindt zich Jurjeu Tunema, van Franeker, een der Onderteekenaars van dien berugten Brief tegen welke de Staaten dezer Provincie eene fcherpe Publicatie gedaan hebben; gelyk ook Philippus Meitisma, van Leeuwarden, welke te Sneek met geweld uit het Collect-Comptoir eene fomma van 17000 Gulden geligt en naar Franeker zou gebragt hebben , en aldaar met geladen geweer de Magiftraat doen veranderen. In 't begin van Oétober is alhier binnen getrokken een gedeelte der Ruitery van den Luitenant Generaal Stavenisfe Pous, onder bevel van den Luitenant Collonel' B. Ji Mmm mm ram mm mmm 5 Beu? Leeuwarden.  Spo NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Bentinck; als mede het Regiment Voetvolk van den by voorraad afgezetten Collonel Suljard de Lsefdaal en het tweede Battaillon van den Prins Fan IValdxk, zynde het eerlle Battaillon naar üokkum ter Krygsbezetting getrokken. Het grootfte gedeelte van dit Krygsvolk is in verfcheidene plaatfen dezer Provincie verfpreid, om bezetting te houden, en zo wel de wettige Regeering, als de rust te handhaven. AUerbeklaaglykst is een Burger-Oorlog; en de zwaarfte bezoeking voor een Volk. liet verbittert de gemoederen , ontfteekt den haat, verblindt de rede, verbyfterd het verftand, verwoest de zeden, beroert Land en Ste-r den, verderft de wederzydfche partyen, en eindigt, welke party'ook zegepraale, meestal niet den ondergang van veele Ingezetenen eb gelieele aanzienlyke geflagten. Waar uit onmiddelyk volgt, dat 'er geen Volk eenen d'oodelyker Vyand kan hebben, dan zodanig eenen, die het vuur van tweedragt en burgeroorlog in zynen boezem ftookt. Hoe veele huisgezinnen en geflagten zyn niet,reeds ongelukkig geworden ? Zie hier een Lyst van Pnefche Burgers en Ingezetenen, die in de oproerigheden betrokken, den 2—8, 18—31 dezer maand zyn gevat, en in het Blokof Gevangenhuis in hegtenis gezet: Wopko Knoop en Hendrik Acbenbach , beiden van Bolsward Dirk IVaar denburg, Nys Sneliius, Jobannes Haitsma, Julius Spyksma, Cvrneiis van Rees, Pieter fVaardenburg, Benjamin  JAARBOEKEN, OSiober, 1787. 5591 gnin Muttelman , Aggeus Ennema , Mein. ] Paul. Andla, Nicolaas E. Scheltema, Petrus \ Herfst, Wybe Lolkema, Johannes van der* Werft', Claas Claafes de Jon••..••_.' l -. , Bjjri "... . .. ." uiet.^  JAARBOEKEN, Oèïober, 1787. 5593 hiet, dat daar van ooit eenig gebruik zal kunnen of mogen worden gemaakt. Alles nogtans, ten waare de opgenoemde perfoonen ofte een of meer van dezelve, zig binnen den tyd van drie maanden, na de Publicatie en afficRe dezes, voor den Hove van Juftitie dezer Provincie mogten Rellen ter purge, en hunne of zyne onfchuld den Rechter genoeg mogten konncn bewyzen: willende Wy,dat ten aanzien der zodanigen deze Onze gemaakte voorzicninge zal worden gehouden voor opgeheven en buiten effect gefleld. En op dat niemand hier van onkundig zy, zal deze alomme worden gepubliceerd en geaffigeerd, daar men gewoon' is Publicatie en Affiche te doen. Aldus gerefolveerd en gearreReerd op het Lahdfchapshuis binnen Leeuwarden den 16 October 1787. J. C. BERGSMA, vt. Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog. A. J. van SMINIA. Dog hoe zeer de Staaten van Friesland oordeelden, dat de Hoofden en Aanleggers van die beweegingen , die het Land beroerd, en op den rand van zyn verderf gebragt hebben, moeRen geftraft worden; zy oordeelden egter, dat hier ook vergiffenis en Amneftie te pas kwam. En met recht. Moe fchuldig ook de Hoofdbeleiders van Landberoeringen zyn mogen; het is zeker, dat in Burgertwisten en binnenlandfche onlusten veele eenvoudige en onkundige Lieden zyn, die door uiterlyke en toevallige omftandigheden, of door dezen of door genen ftroom wor- Leeuwar- den. Publicatie tegen gevlugte Hoofden der Nieuw • /laatsge- zindtn.  5594 NIEUWE NEDERLANDSCHE' Leeuwarden;' 1 3 i worden medegefleept, en dat geen zyn, tot liet welk hen die toevalligheden vormen. Dit levert dan de eerfte reden op tot vergiffenis. De tweede reden is het groot getal der misdadigers, die even weinig allen kunnen geRrafc worden, dan in geval van defertie of weglooping van een geheel Regiment Krygsvolk. Ten derde mag ook dan, wanneer ftraf moet geoeffend worden, in aanmtrking komen , het geen de vernuftige Staatsman ' Monïesquieu 1'Efprit des L<,ix Liv. XII. Ch. 18. aanmerkt: Qjtand une hepublique ejï parvenue d detruire ceux, qui vouloient la renverfer, il faut fe hater de mettre fin aux vengeances, aux peines & aux recom* fes-mêmes. Dat is: „ Wanneer een Gemec„ nebest die geenen te ondergebragt heeft, die het zelve wilden het onderfte boven „ keeren, dan moet men zich haasten om een „ einde te maaken aah het oeffenen van weer„ wraak, van ftraffen, ja zelfs van beloo„ ningen." De Staaten van Friesland hebben dan eene AmneRie of kwytfchelding:, achter met uitfluiting van negen hoogstfc'htilfige klasfen of ordens van perfoonen, den [6 October 1787 uitgevaardigd, van dezen voordelyken inhoud: F)e Staaten van Friesland, allen den geenen dié ^ deezen zullen zien of hooren leezen , falut. . löente' weeten: alzo zedert een geruimen tyd de Re' lyblyk .der Vereenjgde Nederlanden jammerlyk geéhoK: is geweest, waar aan ook alle de Provinciën, ie eene meer de andere minder, deel hebben gead, evenwel deeze Onze Provincie, door de God- de-  JAARBOEKEN, OÜober, 37^7- 5595 delyke 'Voorzienigheid t tot nu onlangs geleden, daarvan gelukkiger dan wel andere is bevryd gebleeven'. Dat echter, na dat eenige Volmagten zig van tyd tot tyd hadden veroorloofd, tegen de door Ons wettig genomene Refolutien, te doen Protesten, vervat in de honende bewoordingen, zo tegen Onze Souveraine Vergaderingc, als tegen den Perfoon van Zyne Doorl. Hoogheid , den Heer Prins Erfftadhouder: Wy, om daar in te voorzien, by Refolutie van den n Augustus laatstleden, hadden goedgevonden een zodanig Protest te ftellen in handen van den Procureur - Generaal dezer Landfchappe, met last aan denzelven, om het recht der Hecrlykheid dien te nevens waar te neemen, en, in zulks doende, aan de Judicature van Onze Hove .Provinciaal , als in dat geval de eenige wettige Rechtbank deezer Provincie, over te laten, in hoe verre de daar in vervatte uitdrukkingen voor Onze Hooge Vergadering, cn voor den Heere Prinfe Erfftadhouder honende, en dienvolgens misdadig moesten worden gehouden. Dat die zelfde Volmagten , voor de gevolgen van gezegde Onze Refolutie vreezende, eene menigte andere lieden,- meest allen Officieren van de toen aanweezende Vry-Corpfen hebben overgehaald en verleid, om zig door Adresfen, zo gedrukt als gefchreven, allen van denzelven inhoud, en zakelyk overeenkomende met het zo evengemelde Protest, aan Ons te vervoegen, direct ftrydig met Onze Publicatie van den 25 September 1786". Dat vervolgends in 't laatst van de maand Augustus jongsleden, zommige Ingezetenen zonder eene' wettige authoriteit, onder den naam van DefenfieWezen der Stad Franeker, Onze Refolutie en Publicatie van den 25 Mei deezes Jaars , tot verbod van invoer of ontflag van Ammunitie van Oorlog aan Particulieren , openbaar en met geweld, hebben kunnen goedvinden te overtreden, door het invoeren en opfiaan van Kanon, Snaphanen, Kruit Ko- Leeuwarden. Publicatie van Friet!, tot Amnefiie.  '559S NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Publicatie van Friesltof Am nejiie, i ) 1 1 ] i i Kogels en verdere Ammunitie, onder een gewapende Escorte, binnen de Stad Franeker, en daar na het Arrest, door de Deurwaarders, met de Dienaareri der JuRitie, op de tegen de Wet ingevoerde Ammunitie van Oorlog gelegd, te violeeren: Dat al verder bovengemelde Volmachten , toen nog maar tch getale van tien Perfoonen , zig niet hebben ontzien , om alle de overige Volmachten ten Landsdage, vervallen te verklaren van hunne Commisfien , zig de Regeering en Souvefainiteit deezer Landfchappe bpentlyk aan tè matigen, en in die pratenfe hoedanigheid de Staats-Vergadering van Leeuwarden naar Franeker te verleggen, Publicatien te arrefteeren , zo veel in Hun was, te divulgueeren, aanfchryvingen aan de refpective Nedergeregten, aan de Commandanten der Troupen, gelyk mede aan de Ontvangers en Collecteurs van de Gemeene Lands Middelen te doen en van de laastgemelde 's Lands Penningen, zelfs tot eene importante Somme , met geweld te doen invorderen en ontvangen ; Perfoonen op te ligten, te vervoegen , gevangen te houden en te verhoren: vervolgens verfcheiden Ingezetenen, meest Officieren van Exercitie Genootfchappen , te overreden, om zig door tekening van zekere gedrukte Declaratoiren aan Hun, met afzwering van de Wettige Overheid des Lands, op het plegtigst te verbinden. Dat gezegde Volmagten en hunne Adhasrenten, bm deeze hunne Wandaden ter uitvoer te brengen, en klem by te zetten, veele Manfchappen hebben gewapend , in particuliere Soldy aangenomen , ja zelfs gewapend Volk uit de Provincie van Holland in elders binnen deze Provincie, zonder kennis,-veel nin attaché van Ons ofte Onze Gedeputeerden, lebben doen overvoeren, daar mede de Steden en iet platten Land te bezetten en op eene menigte Jaatzen Wachten en posten te Rellen. Dat zy door de gewapende Benden , de goede hgezetenen , welke een weerzin in dusdanige on>ehoorlyke bedry ven hadden, op verfcheiden Oorden heb-  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 55ö? hebben gedwongen en tegen dezelve allerlei gewei denaryen aangrigt. Dat zy al wyders de Leden der Wettige Staats vergadering, welke die uitfporige en voor den Land( ten eenemaal ruïneufe maatregulen afkeurden er daar tegen, volgeDs Hun Eed en Pligt, gepaRt voorzieningen tragten te doen , by eene gedruktt en vertekende aanfchryving, de allerysfelykRe be. dreigingen van verhaling op Hunne Perfoonen en ver woesting Hunner Bezittingen, tevens met de geheele onderwaterzetting der Provincie, hebben gedaan. Dat alle die buitenfpoorige en violente gedragingen een vry algemeene gesting onder de Ingezetenen van een voornaam gedeelte deezer Provincie gemaakt hebben, daar toe merkelyk contribueerem de het gedrag van zommige Predikanten, van welke men heeft weeten te verkrygen , om , met onteering van hunnen eerbiedenswaardigën Stand als Euangelie - Dienaaren, de Gemeente tot de erkenning, medehelping en verdediging van die Pratenfe Staaten , te Franeker vergaderd, aan te fpooren, voor het welgelukken van derzelver onwettige ondernemingen openlyk te yveren, en alzo de ingezetenen tegen 's Lands Hooge Overheid op te hitzen. Al het welke gelegenheid heeft gegeven, dat op de verfcheidene Plaatzen de Adminiftratie der Jutie feitelyk is belet, en hooggaande ongeregeldheden en geweldenaryen tusfchen Ingezetenen van verfchillende denkwyzen, aan weerskanten zyn voorgevallen, zo dat zelfs Huizen geruïneerd engeplundeerd zyn. Dat Wy , om aan de beginzelen en voortgang van deeze dreigende onheilen , behoorlyk paal en perk te Rellen, reeds op den 3 September jongstleden , eene getrouwe en welmeende Waarfchouwinge hebben gedaan, en vervolgens by Placaat van den 4 dier Maand, de Vry - Corpfen en ExercitieNnn nnn nnn nnn Ge- • Leeu*' war* ■ den. Pub/ka» ;tie van : Fries/. tot Am* neftie.  5598 NIEUWE NËDERLANDSCHE Leeuwarden." Publicatie van Friesl. tot Am tiejlie. Genootfchappen, in deze Provincie fubfifteerende, hebben afgefchaft. Doch dat Wy, tot Ons innig leedwezen , hebben moeten ondervinden , dat alle die Vaderlyke voorzorgen, op de gemoederen der revolteerende Ingezetenen van het gewenscht effectniet gewéést zyn; dewyl men , niet tegenftaande zulks, in zyn ftraffchuldig gedrag is blyven voort• gaan, en zig aflerlei oproerige bewegingen en ondernemingen heeft veroorloofd. Dan dat Wy, al het voorgevallene met bedaardheid nagaande , confidereeren , dat veelen Onzer Ingezetenen, meer uit onbezonnenheid en uit een verkeerde drift, dan wel uit eene wezenlyke malitie, of boosaartig opzet, in deezen hebben gehandeld; veelen ook door de groote belooningen, die beloofd en gegeven wierden, uitgelokt, en veelen zelfs, door dwang en vrees genoodzaakt, daar toe gekomen zyn, en het alzo eene hardigheid gerekend zoude kunnen worden, alle die ftraffchuldigen naar flrengheid der Wetten te handelen en loon naar werken te doen erlangen: Zo is 't, dat Wy, uit eene Vaderlyke genegenheid en voorzorge, en op dat door de zo affchuwelyke Oogmerken en Landverdervende Ondernemingen van zommige, niet veele Onnozelen en Verdwaalden ongelukkig mogen worden, uit onze regte Wetenfchap en Souveraine Magt, alle die oproerige bewegingen en gewapenden tegenftand van Ons wettig gezag, mitsgaders alle ongeregeldheden tot dier gelegenheid en tot dato deezes voorgevallen, by deezen aboleeren, te niet doen en vergeven; met interdictie aan Onze Raaden in den Hove en aan alle Nedergeregten in deeze Provincie , daarop nu of namaals tegen niemand eenig onderzoek, calange, actie of vervolg te doen: onverkort het Regtder Heerlykheid deezer Landfchappen, het Regt van Steden, Grietenyën, Dorpen en particuliere Ingezetenen tot het inftitueeren van zodanige Actiën, als aan dezelve tot reRitutie van géledea'e Schaden, of tot bckoming van civiele  JAARBOEKEN, Otioher, 1787. jjco Boetens, wegens injurien gefchapen zouden mc gen zyn. Doch op dat evenwel deze Onze verleende gratii niet getrokken worde buiten Ons oogmerk, en doo dit misverfland geacht zou kunnen worden te welken ten aanzien van de zodanigen, wier misdaadci by Ons befchouwd worden van dat aanbelang, da; Wy , zonder openlyk tegen 's Lands welzyn, dc Veiligheid Onzer goede Ingezetenen, en het belang der Nakomelingfchap te handelen, dezelve aan deezt Onze abolitie niet kunnen of mogen doen participeeren, zo willen Wy, (ha hier over vooraf te hebben ingenomen het Advys en de confideratie van dec Hove Provinciaal) wel uitdruklyk, dat: „behalven „ dezulken, welken zig als Leden van de preten,, fe Staaten , binnen Franeker vergadert, hebben „ opgeworpen en gedragen, of daarby in kwaliteit „ als Secretaris of Commies hebben geadfifteerd," (op welke allen dezePublicatie geene betrekking heeft) van deeze Onze gratie en abolitie zullen zyn geëximeerd. Voor eerst: „ allen die Leden van het zo„ genaamde Defenfie-Weezen van Staat en der Stad ,, Franeker , of van eenig zoogenaamd Dcfenfie„ Weezen van eene andere Stad, Vlek of Dorp, geweest zyn, of daar by als Secretarisfen geadiifleerd hebben; mitsgaders zodanige Perfoonen, ,, welker onderteekeningen gevonden worden onder de alombekende aanfchryving aan den Heer '% „ C. Bergsmu, van den 15 September jongstleden, „ waar in voorkomen de ongehoordfle bedreigin„ gen, om het op denzelven en zyne medeaanhan,, gers Perfoonen eh Goederen te verhaalen, der„ zeiver Bezittingen te verwoeflen, en alles wat „ van dezelve was in vuur en vlam te zetten, zig „ daar tegen tot den laatften adem die in hun was „ te zullen verdedigen, en het geheele Land te zul,, len Inundeeren." Ten tweeden. „ Allen, die eenig Generaal ComNnnnnnnnnnnn 2 man- " Leeü- war; den. • Pubïïca- 1 tk van '■ Fries/-. tot Am- neftieh  56oo NIEUWE NEDERLANDSCHE Leeuwarden. Publicatie van Fries/, tot Amneftie. ,, mando over de gewapende Manfchappen binnen „ Franeker gehad hebben. Ten derden. „ Allen, die zig hebben laaten ge,, bruiken, om als Commandanten of Officiers van „ gewapende Manfchappen , een Stad , Vlek of ,, Dorp in bezetting te neemen, te houden, of daar „ toe Patent te verleenen. Ten vierden. „ Allen, die zig hebben laaten ge,, bruiken, om als Commandanten of Officiers eeni,, ge Perfoonen* te arrefteeren , gevangen te nee„ men , te vervoeren of-te mishandelen. Tenvyfden. „ Allen, die in eenige Regceringof „ publyke Bediening zynde, in deeze hunne kwali,, teit de pretenfe Staaten van Franeker ongedwon„ gen hebben erkend; als mede zulke Perfoonen, die zig tot het erkennen van de wettigheid dier pretenfe Staaten, of tot derzelver medehelping 3, door Vertekening hebben verbonden, of tot die ~ erkentenisfe anderen hebben genoodzaakt, waar onder ook zulke Predikanten , die voor die pre„ tenfe Staaten van Franeker mogten hebben ge„ beden , of hunne Gemeentens of Toehoorers „ tot het erkennen van dezelve, of tot eenige an, dere oproerigheden mogten hebben opgewekt of „ aangefpoord. Ten zesden. ,, Allen, die zig als Commandan„ ten of Officiers hebben laaten gebruiken, om 3, Penningen van de Ontvangers of Collecteurs op „ te haaien, ook zulke Perfoonen, welke zig niet ontzien hebben , om de Ontvangers of Collec- teurs door bedrygingen of geweld, tot de overga,j ve van 's Lands Penningen te noodzaaken, of die „ Penningen dadelyk hebben geligt, ontvangen, of daar voor quitantie gepasfeerd!" Ten zevenden. „ Allen, die zig hebben laaten „ gebruiken , om ter bekoming van buitenlandfche "Hulpbenden te werken, of zig aan het dadelyk j, engageeren, inbrengen of commandeeren vanzül„ ke Hulpbenden, hebben fchuldig gemaakt. Te»  JAARBOEKEN, Oïïoher, 1787. jöbr Ten agtften. ,, Allen, die de onderneemingen en ,^ aanfiagen der pretenfe Staaten, binnen Franeker, opzettelyk door het fchenken of fchieten van Geld,, lommen of door raad, hebben onderReund ofbe„ gunftigd. Ten negenden. „ Allen, die zig niet onzicnheb„ ben , de Adminiftratie der Juftitie feitelyk te we,, derRaan." Omtrent alle welke Perfoonen, de Juftitie, naar bevindinge van zaaken en omftandighcden, volgens teneur van 's Lands Wetten, zal blyven handelen en werkzaam zyn, zo des behoord. Wy willen ook, dat dit Ons Placaat , niet betrekkelyk zal kunnen gemaakt worden op het Corpus der Regeering van de Stad Franeker, of de byzondere Leden van dien, waar omtrent Wy Ons referveeren zodanige fchikkingen en dispofitien te maaken, als Wy naar toedragt van zaaken zullen ver . ftaan te behooren. Vermaanende Wy voorts wel ernftig elk en een iegelyk, welke onder deze Onze Amneftie begrepen is, om van ftonden aan tot zyn beroep weder te keeren, en zig als een ftil , gehoorzaam en ny ver Lid der zamenleving , in onderlinge harmonie en eensgezindheid, met 's Lands goede Burgers en Ingezetenen, te,houden en te gedragen. En ingevalle het onverhooptelyk kwame te Gebeuren, dat iemand., welke aan deeze onze gratie, uit kragte van dit Ons Placaat participeert, zig wederom in het vervolg aan eenige misdryven van dien aart, zal komen ichuldig te maaken, en alzo met de daad toonde, deeze Vaderlyke Clementie van den Souverain, ten eenemaal onwaardig te zyn, zo zal dezelve'daar over, zonder eenige Conniventie, na rigeur van Wetten worden geftraft. En op dat niemand hier van onkundig blyve, zal deeze alomme worden gepubliceert en geaffigeert, daar men gewoon is Publicatie en affiefte te doen. Nnnnnnnnnnnn 3 Al- Leeuwarden. Publicatie van Fries/, tot Amntftie.  jöo2 NIEUWE NEDERLANDS CHE Leeuwarden. Aldus gerefolveert en gearrcftcerd op't Lands • fchaps-Huis binnen Leeuwarden den '16 Qclobcr 1787. (JVas geparapheertf) Ter Ordonnantie van Hun Ed. Mog. (IVas getekeni) A. J. van SMINIA. Franeker. Dewyl de openbaare rust en veiligheid thans in deze Stad volkomen is herfleld, is van wegen den Senatus der Hooge Schoole bekend gemaakt, dat de gewoone Lesfen en Collegien wederom een aanvang zullen nemen op Dingsdag den 6 November t/87, en daar van ook bekendmaaking in de Couranten gedaan. O F E R T S S E L. Deventer, 1~"*\en 20 September 1787 is aan ScheeJ penen en Raad , daartoe opzettelyk vergaderd , van wege Burgery en Gilden dezer Stad , door derzelver Gecommitteerdens, een Declaratoir of Verklaaring voorgelezen ,waarby alle deLeden,uitmaakende de J. C. BERGSMA, vt.  JAARBOEKEN, ORdber, 1787. 5603 de Vergadering van Scheepenen en Raad, gezamenlyk enhocfd voor hoofd verklaard worden van hunne posten te zyn vervallen en verlaaten, en uit den eed, niet flegts als Scheepen en Raad, maar ook als Gemeenslieden dezer Stad , en dus van alle Regeeringsbetrekking hoegenaamd te worden gehouden voor ontflagen; en nog een ander Declaratoir of verklaaring dat twee Secretarisfen , met namen G. Dumbar en A. H. Cramer , aanRonds zonder tydverwyl vrywillig van hunne posten, in handen van de thans aanweezende Leden der vergadering, zullen afftand doen. Den 28 September wierdt by de Regeegering befloten, dat op Sondag eerstkomende de agtenniddags Predikatie niet zoude gehouden worden. Ook wierdt door Gecommitteerdens uit de Burgery en Gildens aan Scheepenen en Raad kennis gegeven, dat veele Perfoonen in den Kerkenraad omtrend 's Lands waare ftaatsgezindheid , Re* geeringsvorm en de tegenwoordige omwenteling van zaaken geheel anders dagten, dan zulks behoorde, verzoekende daarom, dat eene Nieuwen Kerkenraad zoude worden aangeiteld, gelyk zulks dan ook den 2 Oétober gefchiedde. Den zelfden 2 Oétober 1787 wierdt by de Regeeiing dezer Stad befloten, dat het verkiezen van Ouderlingen en Diakenen , het beroepen van Predikanten en het geheel kerkelyk bellier van de hervormde Nederduitfche en Walfche Gemeentens op den ouden JNnnnnnnnnnnn 4 voet Deventer.  J-604 NIEUWE NEDERLANDSCHE Deventer. voet zoude worden ingerigt en behandeld, en zyn de hier tegens ftrydende voorige befluiten vernietigd en buiten kragt gefteld. ë & Den 3 October wierdt van wege de Regeering den Kerken Leeraaren Winand Suermond en Antbonie van Eyken, als mede den Leeraar der Walfche Gemeente F. N. ds Villepoix, by Refolutie aangezegd, zich by voorraad van den Predikdienst te onthouden, en hier van aan de andere Predikanten kennis gegeven. De Regeerders namen ook den 5 October een befluit, hoe en naar welk voorfchrift de Bedienaars van Gods Woord voortaan op den PredikRoel voor de Hooge Regeering en het Erflladhouderlyk Huis zouden moeten bidden. Op den 22 February waren op eene, tot dien tyd toe ongewoone wyze , door de Gezwoorene Gemeente zelve, eenige Leden van Regeering afgezet, en anderen aangefteld: zie bl. 584 en volgg. Deze Regenten waren nu met de omwenteling wederom van hunne posten verlaten. Daar zou dus twyffeling kunnen ontftaan, of de Gerechtelyke Acten, byzonder Hypothecatien, Aéten van bekende fchulden, ïeftamenten, voor gem. Regenten, en zo ook Leen-Acten over deze gerichtelyke handelingen voor de Leenkameren en van de Amtmanye van Colmfchate, Prosdie en het Hofgerichte van Cohnfchate, verrigt j van waarde zouden zyn, of niet. Dus wierdt by befluit van de Regeering den 8 October vastgefteld, dat alle  JAARBOEKEN, OEtoler> 1787. 560J Ie die Aétens van waarde zullen zyn ,; even als of die voor wettig gekozene Leden "van Regeering waren verrigt geweest. Zo leezen wy , dat Cicero aan den Raad voorfloeg , aÏÏa Ccefaris es/e confirmanda, „ dat de vefrigtingen van den a, nu omgebragten Casfar zouden door den „ Raad bekragtigd worden , om alle ver,, warring voor te komen." Ook wierdt dien zelfden dag op het inbrengen der gezworene Gemeente van den 5 daar te voren , onder zekere bepalingen goedgevonden , dat geen Roomsgezindeii of Mennonieten voortaan tot het Burgerrecht of Gilden zouden worden toegelaten; maar wel de Lutheranen: dog dezen ook niet tot de Regeering, nog tot het bekieeden van Ampten. Den 15 Oétober nam nog de Regeering het befluit, den Predikant Johannes Hooge • wal te gelafien, van op den aanftaandenSondag den Predikftoel niet te beklimmen: wordende verders, zo deze Predikant Hogewal, als de bovengemelde Leeraars Fan JCyken, Süermondt, benevens J. van Bosveld en de Villepoix van hunne ampten als Kerkenleeraars , by Refolutie van den 30 Oétober 1787, behoudens hun goede naam en eer, ontflagen, en zulks op herhaalde aandrang en begeerte der Gecommitteerden uit de Burgery en Gildens. C a m p e n. Den 28 September IJ87 is by de Ridderfchap'en Steden een befluit genomen , waarN n n n n n n n n n n n 5 b y Deveh* [ER.  J6b5 NIEUWE NEDERLANDSCHE Cam- by zyne Doorluchtige Hoogheid, de Prins Erfftadhouder, in alle deszelfs Rechten wordt herfteld, zo als die by het Reglement van't jaar 174.8 bepaald zyn; als mede aan Hoogstdezelve by eenen brief daar van kennis gegeven, en tellens verzogt, om tot handhaving der rust en veiligheid een genoegzaam aantal Krygsvolk te zenden , enz. Dat befluit luidt aldus: EXTRA CT uit het Register der Refolutien van RIDDERSCHAP en STEDEN, de Staaten der Provincie van OVERYSSEL. Campên den 28 September 1787. T^e Heeren Edelen , met namen de Heeren ^ Droste van Zalland, en andere, daar by ge-, noemd, hebben ter Vergadering overgegeeven de' Memorie en Propofitie deezen geïnfereerd. Fiat Infertio, De Heeren Edelen, met namen, de Heeren dé Grave van Heiden-Hompachtot Ootmarsfum, Landdrost van Zalland, Bentinck tot Diepenheim Landdrost van Twente , Racsfelt tot Elhen, Landdrost van Vollenhoven, Dedem tot de Rollecate, Drost van Haxbergen , Raesfelt tot Heemfe, Voerst tot Aterdink, Grave Fan Wartenskben tot Buxbergen, Bentinck tot Werker en, Pallant tot Beersfe, Bentick tot Schoonheien . Rechter en tot Mennigeshaic Junior, Hoevel tot Nyenhuis, Sloet tot Everloo, Grave Fan Heiden - Hompesch tot Ootmarsfum Junior, Sloet tot Bellinkhof, Sloet tot West er holt, Stoet tot Cannevelt, en  JAARBOEKEN, OStober* 1787. 5607 en Sleet tot Ohhuis, met innerlyke aandoening penetreercnde de deerniswaardige , ja tot den oever van deszelfs ondergang gebragte Provincie , waarvan buiten tegenfpraak de voorname oorzaak te vinden is in de atteinte , welke men aan de 5:00 zeer gezegende Stadhouderlykc Conftitutie heeft tocgebragt, met vcrkortinge van Zyn Hoogheid den Heere Prince Erfftadhouder, in Hoogstdeszclfs wettige Rechten en Privilegiën , en verbreekinge van net Reglement van den Jaare 1748, vinden zich verplicht , om met die cordaatheid, welke hun gedurende alle deeze troubles altoos heeft gecarafterifeerd gehad , en tevens met dien ernst en nadruk, welke het gewigt der zaake ongetwyffelt koomt te vorderen , Ridderfchap en Steeden te moeten voordragen , en op het Rerkfte aan te dringen, dat zonder tydverzuim , ja dadelyk moge worden toegetreeden" tot herfteüinge van Zyne Hoogheid in alle deszelfs wettige Rechten en Privilegiën, zoo als dezelve by het Reglement van 1748 zynbepaald en dien conform in den Jaare 1766 aan Hoogstdezelven zyn opgedragen, ten einde, ondei Gods Zegen, de rust en welvaart weder in de Provincie te doen herleeven, als in vorige dagen. _ Waarop gedelibereerd zynde , hebben Ridderfchap en Steden zich met voorfchreven propofitie geconformeert, en is dien ten gevolge goedgevonden en verRaan, Zyne Doorluchtige Hoogheid der Heere Prince van Orange en Nasfau , in qualiteii als Erfftadhouder, Capitein Generaal, en Admiraa deezer Provincie weder te herftellcn in alle deszelf Rechten, Privilegiën en Prazëminentien, zoo als aar Hoogstdenzelven in den Jaare i766",overeenkomfti; het Reglement van Regeeringe van 1748 , wel ci wettig zyn opgedragen , en geconfereert geweest het gemelde Reglement van Regeering van den Jaan 1748 ten dien "einde by deezen confirmeerende ende in alle zvne punten endeelenherftellendë, me ca% Dampen. Refolutie tot herftel tan den Ptins E'ffladhoudir. ' i 1 1 > t  5«o8 NIEUWE NEDERLANDS CHE Cm PEN. casfatie en vernietiginge tevens van al het geene daar tegen , zoo door refolutien, aanftellingen, als anderzints is gedaan cn ondernomen. Accordeert met voorfz. Regifter. Tot dit befluit hebben niet mede ingeftemd Jonkheer Vos; van Stee«\wyk tot Nyerwal en eenige andere Ridders, nog ook Jonkheer Mulert tot de Lumkuik, welken allen volhard hebben by hunne voorgaande advyfen : waar tegen wederom de Jonkheeren en de Afgevaardigden van Deventerzich hunne aantekeningen hebben voorgehouden. Ook hebben de Afgevaardigden der Steden Campen en Zwolle het voorftel tot herflel van Zyne Hoogheid enz. overgenomen, en ziende, dat des niet tegenftaande met de conclu. fte is voortgeyaaren, hebben daar tegen geprotefieerd^ en hunne aantekeningen zich voorbehouden. De Ridders en de Stad Deventer boden aan, om de conclufie tot den volgenden dag uit te Rellen, dog de Afgevaardigden van Campen en Zwolle wilden hier van geen gebruik maaken. Dog vervolgens hebben ook dezen twee Reden daar in toegeftemtl: verders zyne eene menigte befluiten by de Staaten genomen, by welken het geen in de laatfte Jaaren is verrigt, wederom vernietigd wordt, by voorbeeld, om het Krygsvolk , welks betaaling was opgefchort, wederom als voren te betaalen (28 ^-eprember 1787); tot het vernietigen en buiten befcher- ming  JAARBOEKEN, Cftober, 1787. 5609 tiiing ReUen van Gewapende Genootfchappen (28 Sept. 1787); tot het verleenen van de noodige Credentiaalen aan de Leden , welken voor het verbreeken van het Reglement van 1748 zitting in verfchillende Collegien hebben gehad f29 Sept. 1787,); tot het gelaften van de Afgevaardigden tei vergaderinge van de Algemeene Staaten , om zich in het vervolg wederom naar hunne In flruclie of Lastbrief te gedragen (29 Sept, 2787) ; tot onderhoud van de goede verftandhouding met Gelderland f29 September 1787); tot het bidden voor de Hooge en mindere Overheden en het Stadhouderlyk Huis, door de Predikanten (29 Sept. 1787J; tot het herroepen en vernietigen der Refolutie , in welke fommige Leden van Ridderfchap en Steden zich hebben ontflagen van den Eed van admisfie, ter Staatsvergadering vastgefteld den 16 April 1750 (16 Oétobei 1787)9 om het wapen van Zyne Hoogheid, den Heere Prince Erfftadhouder, wederou als voor dezen te hegten aan de Busfen var de Staten-Bodens dezer Provincie (18 Oét-ob 1787om op verzoek van de Regeering var Hasfelt, de Refolutie tegen Jiaaren Secretari: A. Exalto (ÏAlmaras in te trekken (18 Oc tober 178;); tot het benoemen, van een< Commisfie, om na te gaan al wat omtrent het geweezene Defenfie-Wezen behoort ti worden herfteid ("18 Oétober 1787;; tot he ophaalen der geweeren (19 Oétober 1787) ten einde een ieder, die zich volgens Land, wei Cam- pen. t i i  GAKTEN. 561 o NIEUWE NEDERLANDSCHÉ 1 wetten gedragen heeft,opgave doe van fchaden en nadeeien, die Hy heeft geleden (19 October 1787); nopens het vergeven van aanmerkelyke ampten ter befteliing van Hun Hoog Mog. ftaande (23 October 1787); om de vriendnabuurlyke eensgezindheid en goede verftandhouding met Gelderland te herftellen f23 Oétober 1787;; ter herftelling der Commisfien by de Ridderfchap en Steden in den jaare 1786, overeenkomftig het Reglement van Regeering op Aflens van Zyne Hoogheid als Erfftadhouder wettig verleend (24 Oétober 1787); omtrend de betaaling der Soldyen van de Manfchappen van t Corps van den Rhyngrave Fan Salm (25 Oétober 1787);ter herroepinge van alle die Reiolutien, waarby deze en geene perfonen, geduurende deze tyden van onrust, in de byzondere befcherming van de Provincie zyn genomen (25 Oftober 1787;; nopens rapport van Gecommitteerden tot het Defenfie- Wezen over het aanftelicn van eenen Fiscaal, als mede over de Requesten door de Schutteryen, Vrycorpfenen Genootfchap. pen den 13 September 1787 ter Staatsvergadering ingeleverd (25 Oétober 1787;; over het Buskruid, door het Defenfie-Wezen van Amfteldam overgezonden, waar van 60,000 pond te Campen, en 70,000 pond te Zwolle zyn opgeflagen (25 Oétober 1787); omtrend het onderzoek van al her geen tegenwoordig met opzicht tot het gewezen Defenfie We"zen behoort te worden herfteld (26 Oftober 1787)5  JAARBOEKEN, Oiïoler, 1787. 5611 1787.); houdende een voorftel om zeker voorflel, door Jonkheeren A. W. van Pallandt tot Zuithem enz. gedaan, commisforiaal te maaken om onderzogt te worden (27 Oclober 1787); en anderen meer, welke de bekrompenheid van tyd, en de groote overvloed van ftoffe in de andere gewesten, byzonder in Holland, ons thans niet toelaat om mede te deelen , maar noodzaakt, die tot eene andere gelegenheid uit te Rellen. De Regeering heeft by eene Publicatie van den 27 September 1787 aan de Burgers en Ingezeetenen dezer Stad toegeftaan,Oranjeteekenen te mogen draagen; en den 6 October 1787, by eene Publicatie de Ingezeetenen vermaand en aangeraden, tot het draagen van Orangeteekenen: welke aanmaaninge naderhand by Publicatie van den 9 October nog nader is aangedrongen. Verders heeft de Regeering zich van wege deze Stad, den 16 Oétober 1787 ter Staatsvergaderinge gevoegd by de Refolutie van den 28 September daar te voren, tot herftel van den Stadhouder in alle zyne Rechten; en den 23October 1787 ter ftaatstvergadering het voorftel wegens het vernietigen van de Refolutie, over het ontüaan van den eed van adraislie ter ftaatsvergaderinge, den 16 April 1750 genomen, overbodigd verklaard» VER- Cam- pen.  J6i2 NIEUWE NEDERLANDS CHE VERANDERINGEN ONDER DE HOOGE EN LAGE AMTENAARS , ENZ. Verandering onder de hooge en lage Amte- naars, enz. J ^ T\ ordrecht. Den 9 dezer Maand zyn door 7vne Doorl. Hoogheid, den Heer Prins Erfftadhbuder,uit eene overgeleverde Nominatie, voor den tyd . van twee Jaaren, tot Scheepenen dezer Stad verkooren , de Heeren Mr. Uendük Onderwater Mr. Okker Repelaar, Mr. Lambert Pieter van Tets, eri Mr. Ariaan Everwy» Onderwater, en tot Scheepenen Commisfarisfen Mr. Lambert Pieter van 'Peis, en Mr. Adriaan Everwyn Onderwater : en blyven nog voor één Jaar als Scheepenen, de Heeren Mr. Jasper Perduyn, Anthony halthazar Stoop, Panlat Knog, Jan Hooft en Hendrik Fiangois Üecoun, en als Scheepen-Commisfaris den Heer H F. Decoun; voorts gaan af als Scheepenen de Heeren Mr. Willem Bartholomeus van den Santheuvel, Dr. Bartholomcus vun Schellebeek, Barthout van Ouryk en Mr. Abraham Pompevan Meer dervoort, en als Scheepenen-Commisfarisfen de twee laatstgmeldc Heeren. Delft. Den 19 dezer Maand zyn door de Heeren Veertig-Raade dezer Stad als Mede-Raden op derzelver verzoek ontflagen, de Heeren Mr. Franc, van der Burch Wz., Regeerend Burgerneefter, en Mr. Maximiliaan 's Gravesande, Oud-Scheepen. 'sGravenhage. HunEd. Gr.Mog. hebben op verkiezingevan Zyne Doorl. Hoogheid den Heer Prins Erfftadhouder, aangefteld ,tot Baljuw en Dykgraaf van Rhynland, in plaats van wylen Jonkheeri^ dezer maand den Eed gedaan. 3 CT Den r2 dezer maand, zynde den dag'der <*ewo-» ne jaarlykfche verandering der Regeering dezer Stad zyn^door Zyne Doorluchtige Hoogheid den Prins Erfftadhouder aangefleld, tot Burgemeefteren de Heeren Mr, A. van Bronkhorst en Mr. J W van Musschenbroek ; en tot Scheepenen de Heeren Mn J. J. van Westreenen, tot Starkenburg Mn Adriaan van Romondt, Mr. O. IV. P. Falck Mr. C. van Ewyk, Mr. J. J. fVoertman, Mr. W B. van Diekn, Mr. J. F. Odé, Mr D i Martens, Mr, J. A. Marlens, Mr. R. H. Nahuis' Mr. % P. Ewyk, Heer van Oostbroek en deBildt! J. W. van der Voort en Mr. R. A. Schut, Nog heeft Zyne Doorl. Hoogheid tot Raaden in Ie Vroedfchap alhier aangefteld, dc Heeren % L. ie Joncheere, J. F. Gobius en Mr. Lufneu', zynde de beide Plceren Raaden en Oud-Burgemees^:eren H Verbeek cn Mr. A. J. van der Dus/en, Eieer van Darthuizen , op hun verzoek, door Zyné Doorluchtige Hoogheid ontflagen. Wyders zyn door Heeren Burgemcefleren en Vroedfchappen begceven de navolgende Commisien, ter Staaten Finaöüe Mr. J. F, van Beek, leer van Dykvclt: tot Extraordinaris Raad in den Jove Provinciaal Mr. R Verfchoor : ter Directie ■an dc Momboir- Kamer Mn A. Looten, Mr J 1. Buddens, Mr. D. f. Martens cn Mr. A 'doeen, Heer van 's Gravenfioot: ter Directie van tads Finantie Mr. J. C. van der Mueten, Mr. N. an IVestreenen, tot Lauwerecht, B. P. Enselbett a A. J. de Perponcher : tot Thefaurier Mr. IV. ;. van der Does: tot Kameraar Mr. F. C. Craeywger : tot de Posterye Mr. H. C. Swellengfe* ü en Mr. J. Borski ■ tot den Ontfangst van en Impost op de Wynen, Gedacht, enz. Mr. H. m den Heuvel en Mr. F. J. C. Roelands : tot en op 't Gemaal cn Bier Mr. J. van Voorst cn 8. Lucht'  JAARBOEKEN, OBober, 1787. 5<5ic> Luchtmans; tot dc publieke Verkoopingen J. D. 1 de Jovcheeie. En tot Drosfaart vaade hooge Heer-} lykhciJ Vreeswyk of dc Vaart Mr, T. 4; Zaal.^ ( ] Wyk te Duurstede. Den 20 dezer, zynde( den gewoonen dag. van dc verandering der Regce- j ringe" dezer Stad,"zyn uit eene overgeleverde Naamlyst , door Zyne " Doorluchtige Hoogheid , den Ileerc Prinfe Erfstadhouder , verkoren tot Burgemeefteren de Heeren Ysbrand Bruyn cn LamjiE'.nxs Bernardcs Fryxenius : tot Scheepenen dc Heeren Willem Verhel, Mr. Pieter Jacob Curtius, Heer van Nieuwaal, Nicolaas van Hem, Willem de Ruiter, Leendert van Schaik, jfaCob Wdhem Lochmann van Komngsfddt cn Dirk Boonebakker: tot Kameraar tic fleer Maas Hey. tot Kerk- en Postmeefter dc Heer Verhel : tot Rentmceftcr der Gcbenificecrde Goederen de Heer 'fan du Boi*: tot Heemraad binnen de Heer Boonebakker ; tot Heemraad buiten de Heer Johannes van Oorfchoi: tot Moienmpcfter de Heer Bastiaan van de Leem* kolk. Ook heeft Zyne Doorluchtige Hoogheid tot Raad in de Vroedfchap dezer Stad verkoren en aangefteld de Heer /ihil de Coole, en zulks in plaatze van den Heer Arnout de Joncheere., die zyn ontflag van Zyne Hoogheid verzogt en bekomen heeft. Voorts zyn op aanpryzinge van Zyne Doorluchtige Hoogheid door de Vroedfchap aangefteld tot Gecommitteerdens ter beftiering van de Stads Financie de Heeren Van Bt-rn, Van Schaik, Lachman van Konissfeldt, Boonebakker en du Bois: tot de Momboir - Kamer uit het Gerecht de Heeren Frykenius, Curtius Heer van Nieuwaal, cn de Ruiter; uit de Burgerye de Heeren Qr tie lis G of/dnus Verhel en .Jacobus van Eek; wyders tot Boek- en Kashouder der Middelen , de Heer Bruyn : tot Commisfarisfen der Middelen, de Heeren Viyken'vs en Van Bern ; tot Contra - Boekhouder der Mid- de- /eran- )eri,\g )nder )e hoq :e en .age \kte- >uars, IS'L.  56-20 NIEUWE NEDERLANDS CHE Veran- delen de Heer Van Schaik \ tot Thefaurier de bering Weer de Rutttr • tot Ontvanger van de Huis- en' onder Haardflede-Gelden de Heer Curtius, Heer van de hoo-Nieuwaal. ge en xage Leeuwarden. De Heer Jan Reitma MedeAmte- Raad m de V roedfchap dezer Stad, van deze nost afkaars, itand gedaan hebbende, heeft de Vroedfchap in2e3ENZ. volge het Nieuw Regeerings - Reglement van den ;o Maart i78<5 , den 25 October 1787 wederom m deszelfs plaats tot Raad verkoren Dr. Renatus Acronius. Deventer. Den 14 dezer is alhier overleden dc Heer 6. de Schepper, Burgerneefter dezer Stad. LYST DER PRYZEN VAN VERSCHEI DE PRODUCTEN ONZES LANDS. Rotterdam den 22 OBober. Rotterdam den 22 Ottober by de Z. Zal:. Gerst Zomer ar a ■?? s> ï,ARWJarigeOude2eeu«de so Vr' E/oïuc i« a S2 b! by den Steen — witte 15 a 17 6 Vlas AUerbcft 58 a 60 ft • WlTTEBOONEN 90 3 23 8 Best 4t a 4g ft' fay '£ Last.1 Middelfoort 36 a w ft. Boekweit op 152 g a 21 rf| Gemeen s« a *o ft Gejjst Winter 23 a 24Ï £ Ailergemeanst 25 a 27 ft!